text_structure.xml 595 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Tomasz Nałęcz i Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Bożenę Kozłowską i pana posła Bogusława Wontora.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani poseł Bożena Kozłowska.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Posłowie sekretarze zajęli już miejsca przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">Informuję, że względu na wagę rozpatrywanych spraw i ich pilność za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Infrastruktury - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Europejskiej - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Spraw Zagranicznych - o godz. 12.45. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Głosowanie rozpoczniemy od sprawozdania komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 32. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Grzegorza Kurczuka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszalek">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszalek">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszalek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszalek">W 1. poprawce do art. 3 ust. 3 Senat proponuje, aby działalność szefa ABW, szefa AW oraz szefa Wojskowych Służb Informacyjnych podlegała także kontroli Senatu.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie te poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 3 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszalek">Głosowało 385 posłów. Większość bezwzględna - 193. Za odrzuceniem opowiedziało się 344 posłów, przeciw - 39, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszalek">W 2. poprawce do art. 9 ust. 4 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 9 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#Marszalek">Głosowało 389 posłów. Większość bezwzględna - 195. Za odrzuceniem opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 385, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#Marszalek">W 3. poprawce do art. 12 ust. 5 Senat proponuje, aby przewodniczący Kolegium do Spraw Służb Specjalnych mógł zapraszać do udziału w posiedzeniach kolegium także przewodniczących właściwych komisji senackich.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 12 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#Marszalek">Głosowało 393 posłów. Większość bezwzględna - 197. Za odrzuceniem opowiedziało się 353 posłów, przeciw - 39, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#Marszalek">W 4. poprawce do art. 30 ust. 4 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#Marszalek">Głosowało 393 posłów. Większość bezwzględna - 197. Za odrzuceniem opowiedziało się 5 posłów, przeciw - 388, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#Marszalek">W 5. poprawce do art. 58 ust. 1 Senat proponuje, aby w przepisie określającym okoliczności czasowego zawieszenia funkcjonariusza w czynnościach służbowych skreślić zapis stanowiący, że zawieszenie to dokonuje się rozkazem personalnym.</u>
          <u xml:id="u-4.41" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.42" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.43" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.44" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.45" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.46" who="#Marszalek">Głosowało 394 posłów. Większość bezwzględna - 198. Za odrzuceniem opowiedziało się 390 posłów, przeciw - 4, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-4.47" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.48" who="#Marszalek">W 6. poprawce do art. 58 Senat w nowym brzmieniu ust. 5 proponuje, aby w stosunku do decyzji o zawieszeniu funkcjonariusza w czynnościach służbowych funkcjonariusz mógł zwrócić się do szefa agencji z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.</u>
          <u xml:id="u-4.49" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.50" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.51" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.52" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.53" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.54" who="#Marszalek">Głosowało 395 posłów. Większość bezwzględna - 198. Za odrzuceniem opowiedział się 1 poseł, przeciw - 394, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-4.55" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.56" who="#Marszalek">W 7. poprawce do art. 61 Senat proponuje, aby skreślić ust. 2 stanowiący, że wygaśnięcie stosunku służbowego stwierdza się rozkazem personalnym.</u>
          <u xml:id="u-4.57" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.58" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.59" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu do art. 61, polegającej na skreśleniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.60" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.61" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.62" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Za odrzuceniem opowiedziała się 1 osoba, przeciw - 396, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-4.63" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.64" who="#Marszalek">W 8. poprawce do art. 67 ust. 4 oraz do art. 76 ust. 2 Senat proponuje zmiany redakcyjne.</u>
          <u xml:id="u-4.65" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.66" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.67" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.68" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.69" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.70" who="#Marszalek">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Głosów za odrzuceniem nie było, przeciw było 395, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-4.71" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.72" who="#Marszalek">W 9. poprawce do art. 75 Senat proponuje, aby o utracie lub pozbawieniu stopni w korpusie oficerów, od stopnia porucznika do stopnia pułkownika, decydował prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-4.73" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.74" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.75" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu do art. 75, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.76" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.77" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.78" who="#Marszalek">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Głosów za odrzuceniem nie było, przeciw było 397, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.79" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.80" who="#Marszalek">W 10. poprawce do art. 76 ust. 2 Senat proponuje, aby o przywróceniu stopni od porucznika do pułkownika decydował prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-4.81" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.82" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.83" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki Senatu do art. 76 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.84" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.85" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.86" who="#Marszalek">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem opowiedziała się 1 osoba, przeciw - 397, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-4.87" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.88" who="#Marszalek">W 11. poprawce do art. 146 ust. 2 Senat proponuje, aby w uzasadnionych przypadkach można było łączyć karę wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe oraz karę wydalenia ze służby z karą obniżenia stopnia lub pozbawienia stopnia oficerskiego.</u>
          <u xml:id="u-4.89" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.90" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.91" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu do art. 146 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.92" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.93" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.94" who="#Marszalek">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Za odrzuceniem opowiedziało się 374 osoby, przeciw - 21, wstrzymały się 4 osoby.</u>
          <u xml:id="u-4.95" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.96" who="#Marszalek">W 12. poprawce Senat proponuje, aby dodać art. 219a, zawierający zmiany do ustawy o stanie klęski żywiołowej, wynikające z uchwalenia ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.</u>
          <u xml:id="u-4.97" who="#Marszalek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.98" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.99" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 12. poprawki Senatu, polegającej na dodaniu art. 219a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.100" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.101" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.102" who="#Marszalek">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Głosów za odrzuceniem nie było, przeciw było 394, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.103" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.104" who="#Marszalek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.</u>
          <u xml:id="u-4.105" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o Policji.</u>
          <u xml:id="u-4.106" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Małgorzatę Winiarczyk-Kossakowską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.107" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-4.108" who="#Marszalek">Sejm podjął decyzję o ponownym skierowaniu projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-4.109" who="#Marszalek">Dodatkowe sprawozdanie zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 491-A.</u>
          <u xml:id="u-4.110" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.111" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Małgorzatę Winiarczyk-Kossakowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselSprawozdawcaMalgorzataWiniarczykKossakowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas drugiego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o Policji (druki nr 404 i 491) zgłoszono jedną poprawkę. Sejm skierował ponownie projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, która po rozpatrzeniu proponuje poprawkę odrzucić. Jeśli będą pytania, to postaram się odpowiedzieć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselAndrzejGalazewski">(Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszalek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselAndrzejGalazewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, że jestem autorem poprawki, a jednocześnie nie miałem okazji, żeby wyjaśnić sens tej poprawki, chciałbym powiedzieć dwa słowa. Zapis o tym, że nie powinno narażać się na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia innych osób, jest w tej chwili w obowiązującej ustawie. W związku z tym zadaję pytanie: Czy to przeszkadza policji w wykonywaniu normalnych czynności?</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PoselRyszardKalisz">(W jakim trybie? Wyjaśnienie już było.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszalek">Sprawa jest istotna, panie pośle Kalisz, nie zaszkodzi wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszalek">Proszę bardzo, czy pani poseł zechciałaby wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszalek">Poza tym było to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselMalgorzataWiniarczykKossakowska">Wysoka Izbo! Wnioskodawca tej poprawki godzi się, aby policja używała broni palnej, ale wprowadza jednocześnie dyrektywę nakazującą ochronę osób postronnych, czyli jest w połowie drogi między obowiązującym dotychczas zapisem a propozycją rządową. Komisja przychyliła się do propozycji rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszalek">Proszę bardzo, pan marszałek Wojciechowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa jest rzeczywiście istotna i chciałbym zadać pytanie również po to, żeby Wysoka Izba miała pełną świadomość konsekwencji przyjęcia bądź odrzucenia tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselJanuszWojciechowski">Otóż chciałem zapytać: Czy w przypadku odrzucenia tej poprawki zniesiony będzie dotychczas obowiązujący policję wymóg, że jeśli strzela do przestępcy, to ma nie narażać postronnych osób? Czy będzie tak jak dotychczas, że strzelając do przestępcy, policja ma nie narażać postronnych osób, czy też - jeśli się tę poprawkę odrzuci - będzie mogła strzelać z narażeniem osób postronnych? Czy takie są konsekwencje? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Pani poseł sprawozdawca odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselRyszardKalisz">(Może zadam pytanie...)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszalek">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PoselRyszardKalisz">(...wtedy łącznie pani poseł mogłaby odpowiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszalek">Ach, pan poseł chce zadać pytanie. Proszę bardzo. Myślałem, że pan poseł chce odpowiedzieć. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselRyszardKalisz">Dziękuję bardzo, panie marszałku, za możliwość zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselRyszardKalisz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zadać pytanie pani poseł sprawozdawcy. Chcę zwrócić uwagę, że nowela ustawy o Policji dotyczy art. 17 ust. 3 i wyłącznie ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PoselRyszardKalisz">Moje pytanie jest następujące: Czy w ust. 1 i 2 art. 17 obowiązującej dzisiaj ustawy o Policji są enumeratywnie wyliczone przypadki i okoliczności, w których to policjant może użyć broni? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszalek">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselMalgorzataWiniarczykKossakowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Użycie broni palnej w celu odparcia ataku niebezpiecznego, zamachu może wiązać się ze zranieniem lub pozbawieniem życia przestępcy lub osób postronnych.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselMalgorzataWiniarczykKossakowska">Wysoka Izbo! W ustawodawstwie na całym świecie została wprowadzona zasada obligująca funkcjonariusza Policji do użycia broni palnej w ściśle określonych przypadkach, tak jest również w prawie polskim.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselMalgorzataWiniarczykKossakowska">Pan poseł Kalisz pyta o ust. 1 i 2 art. 17 ustawy o Policji. Może zacytuję: Jeżeli środki przymusu bezpośredniego okazały się niewystarczające lub ich użycie ze względu na okoliczności danego zdarzenia nie jest możliwe, policjant ma prawo użycia broni palnej wyłącznie w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność policjanta lub innej osoby oraz w celu przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu, przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie przemocą odebrać broń palną policjantowi lub innej osobie uprawnionej do posiadania broni, w celu odparcia zamachu na mienie stwarzającego jednocześnie bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności człowieka, w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na konwój ochraniający osoby lub dokumenty zawierające wiadomości stanowiące tajemnicę państwową, pieniądze albo inne przedmioty wartościowe. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszalek">Pytanie?</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszalek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#Marszalek">Pan poseł Szarama.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselWojciechSzarama">Chciałbym zapytać posła sprawozdawcę, czy gdyby ten przepis został skreślony, oznaczałoby to również, że policjant, który użył broni niezasadnie i spowodował śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała lub kalectwo albo rozstrój zdrowia innej osoby, osoby postronnej, nie odpowiadałby z pozostałych przepisów Kodeksu karnego, które mówią właśnie o tego typu sytuacjach?</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszalek">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselMalgorzataWiniarczykKossakowska">Chciałabym odpowiedzieć, że Kodeks karny obowiązuje również w tym przypadku w pełni. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#Marszalek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 491.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#Marszalek">Komisja przedstawia jednocześnie poprawkę, nad którą głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#Marszalek">W jedynej poprawce wnioskodawca proponuje, aby art. 17 ust. 3 ustawy o Policji stanowił, że użycie broni palnej powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto broni palnej, a także nie powinno narażać na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia innych osób.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 17 ust. 3 ustawy o Policji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#Marszalek">Głosowało 399 posłów. Za opowiedziało się 136, przeciw - 255, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o Policji, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#Marszalek">Głosowało 397 posłów. Za opowiedziało się 368, przeciw - 24, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o Policji.</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 29. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim.</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Jacka Bartkiewicza oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#Marszalek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-20.22" who="#Marszalek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm, zgodnie z propozycją Prezydium Sejmu, skierował w trybie art. 56w ust. 3 regulaminu Sejmu rządowy projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-20.23" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.24" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim, zawartego w druku nr 450, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.25" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.26" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.27" who="#Marszalek">Głosowało 400 posłów. Za przyjęciem wniosku o odrzucenie opowiedziało się 52, przeciw - 309, wstrzymało się 39.</u>
          <u xml:id="u-20.28" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-20.29" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 30. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim.</u>
          <u xml:id="u-20.30" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez przedstawiciela wnioskodawców pana posła Marka Sawickiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-20.31" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-20.32" who="#Marszalek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-20.33" who="#Marszalek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm, zgodnie z propozycją Prezydium Sejmu, skierował poselski projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-20.34" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.35" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Banku Polskim, zawartego w druku nr 449, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.36" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.37" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.38" who="#Marszalek">Głosowało 399 posłów. Za opowiedziało się 75, przeciw - 284, wstrzymało się 40.</u>
          <u xml:id="u-20.39" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-20.40" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 33. porządku dziennego: Sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności za 2001 r. wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji (druk nr 369) oraz komisyjny projekt uchwały (druk nr 459).</u>
          <u xml:id="u-20.41" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji pana Juliusza Brauna.</u>
          <u xml:id="u-20.42" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.43" who="#Marszalek">Bardzo proszę państwa posłów o zajmowanie miejsc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z ustawowym obowiązkiem corocznie Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przedstawia do końca marca Senatowi, Sejmowi i Prezydentowi Rzeczypospolitej sprawozdanie ze swojej działalności oraz informację o podstawowych problemach radiofonii i telewizji.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszalek">Jeszcze chwilę, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszalek">Bardzo proszę państwa posłów o przerwanie rozmów i zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#Marszalek">Panie pośle Smolana, można prosić?</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#Marszalek">Proszę bardzo, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Sprawozdanie to Krajowa Rada przedkłada już po raz kolejny, jednak w tej kadencji Sejmu mam zaszczyt po raz pierwszy stanąć przed Wysoką Izbą jako sprawozdawca tego naszego dokumentu. Sprawozdanie dotyczy roku 2001, obejmuje także informacje dotyczące kilku pierwszych tygodni roku bieżącego. Każdy z dokumentów, które zostały państwu posłom doręczone, to jest sprawozdanie Krajowej Rady oraz informacja, posiada odmienny status. Sprawozdanie Krajowej Rady jest przedmiotem decyzji Wysokiej Izby, może być przyjęte bądź odrzucone. Informacja o podstawowych problemach radiofonii i telewizji stanowi zaś, zgodnie z wolą ustawodawcy, materiał dorocznej parlamentarnej debaty o problemach mediów elektronicznych. Prezentując oba wspomniane dokumenty, chciałbym skoncentrować się na kilku wybranych kwestiach. Jestem świadom, że nie obejmuje to całości tematyki zawartej tym sprawozdaniu i oczywiście gotów jestem do udzielenia wyjaśnień we wszystkich innych sprawach, które dotyczą obu dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Wysoka Izbo! Jak wiadomo, członkowie Krajowej Rady pełnią swoją funkcję przez 6-letnią kadencję, przy czym co dwa lata kończy się kadencja 3 członków Krajowej Rady. W kwietniu ub.r., a więc w okresie objętym sprawozdaniem, zakończyła się kadencja panów: Michała Strąka, Witolda Grabosia i Marka Jurka. Zastąpili ich pan Lech Jaworski, wybrany przez Senat, pan Aleksander Łuczak, wybrany przez Sejm, i pani Danuta Waniek, powołana przez prezydenta Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">W 2001 r. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jako organ kolegialny przyjęła 706 uchwał, odbyła 64 posiedzenia i 40 spotkań. Chciałbym zwrócić uwagę zwłaszcza na tę ostatnią liczbę. Pokazuje ona bowiem sposób pracy Krajowej Rady. Odbywamy nie tylko formalne posiedzenia, na których podejmowane są uchwały, wydawane decyzje, ale również liczne spotkania z nadawcami, a także przedstawicielami administracji państwowej i innych instytucji związanych z funkcjonowaniem rynku mediów, które to spotkania służą wyjaśnianiu problemów rynku audiowizualnego. Organizujemy także różnego rodzaju konferencje i seminaria dotyczące społecznych i technicznych problemów związanych z funkcjonowaniem rynku audiowizualnego. Do dnia złożenia sprawozdania w pierwszym kwartale br. Krajowa Rada odbyła 20 posiedzeń i 5 spotkań, przyjęła również 226 uchwał.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jednym z głównych zadań Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jest działalność związana z przyznawaniem koncesji radiowych i telewizyjnych. Rok miniony był okresem szczególnie intensywnej aktywności w tej dziedzinie. Wygasały bowiem pierwsze koncesje przyznane dla nadawców komercyjnych na ustawowy 7-letni okres w początkowej fazie działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Jak wiadomo, ustawa nie przewiduje dotąd specjalnej procedury dla odnawiania bądź przedłużania koncesji. Konieczne jest więc przeprowadzanie za każdym razem pełnego procesu koncesyjnego, rozpoczynanego ogłoszeniem publikowanym przez przewodniczącego Krajowej Rady. W wyniku takiej procedury w maju i czerwcu ub.r. ponownie zostały przyznane koncesje dla komercyjnych nadawców ogólnopolskich. Radio Zet i Radio RMF otrzymały koncesje o zbliżonym zasięgu ludnościowym. W chwili otrzymywania koncesji liczba mieszkańców w zasięgu nadawania Radia RMF wynosiła 35 747 tys., Radia Zet - 34 003 tys. Opłaty koncesyjne wniesione do skarbu państwa przez tych nadawców wynosiły odpowiednio 8 mln i 7,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Krajowa Rada przyznała również ponownie koncesję dla Radia Maryja. W dniu udzielania koncesji radio to obejmowało zasięgiem 30 419 tys. osób. Należy tu dodać, że 5 lutego br. prezes Urzędu Regulacji Telekomunikacji przekazał Krajowej Radzie informacje o zakończeniu uzgodnień międzynarodowych dotyczących niektórych częstotliwości objętych planem sieci Radia Maryja. W związku z tym Rada podjęła decyzję o podwyższeniu mocy promieniowania i zmianie innych parametrów technicznych 11 stacji tego nadawcy. Poprawia to znacznie sytuację, jeśli chodzi o zasięg ludnościowy. Przyjęta przez Sejm ubiegłej kadencji nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji wprowadziła do polskiego prawa instytucję nadawcy społecznego. Warszawska Prowincja Ojców Redemptorystów, zgodnie ze złożonym wnioskiem, uzyskała dla Radia Maryja taki status. Wiąże się z tym m.in. zwolnienie z opłat koncesyjnych.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">W ubiegłym roku przyznano również 43 koncesje dla podmiotów Kościoła katolickiego. Są to przede wszystkim diecezje i archidiecezje, ale także w kilku przypadkach zakony i parafie. 24 stacje diecezjalne korzystają z pełnego limitu reklam. Większość tych stacji należy do porozumienia programowego Plus. W 13 przypadkach, zgodnie z wnioskiem zainteresowanych podmiotów, dopuszczalna zawartość reklam w programie została określona na niższym poziomie, z czym wiąże się odpowiednio zniżka w opłacie koncesyjnej, a 6 stacji kościelnych funkcjonuje jako nadawcy społeczni.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Na nadawanie programu o zasięgu ponadregionalnym ponownie uzyskała koncesję Radiostacja - spółka należąca do Związku Harcerstwa Polskiego i Spółki Eurozet, nadająca program adresowany do młodzieży z nadajników zlokalizowanych w 7 dużych miastach. Koncesję na nadawanie programu uniwersalnego o zasięgu ponadregionalnym uzyskało również ponownie Radio Wawa. Oprócz tego Krajowa Rada wydała ponownie 44 koncesje na program o zasięgu lokalnym. Wydanych zostało również szereg decyzji w sprawie rozszerzenia koncesji przez przyznanie nowych częstotliwości dla już istniejących nadawców, a także decyzji dotyczących podniesienia mocy nadawania, zmiany lokalizacji lub parametrów technicznych stacji nadawczych. Warto zwrócić uwagę na 6 koncesji przyznanych spółce Polskie Fale Średnie na rozpowszechnianie programów lokalnych w zakresie fal średnich. Stacje te, prowadzone w porozumieniu z władzami lokalnymi, emitują program własny oraz przez większość czasu w ciągu doby retransmitują program regionalnych stacji radia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Charakteryzując funkcjonowanie rynku radiowego, należy zauważyć postępujący proces konsolidacji kapitałowej i zwykle związanych z tym różnych form współpracy programowej. Ok. 20 stacji współpracuje w ramach grupy Eska. Są to stacje lokalne w większości nadające program muzyczny - o jednakowym formacie przeboje lat 80., 90. i współczesne. Właścicielem lub współwłaścicielem tych stacji jest ZPR SA. Agora obecna jest jako udziałowiec, w większości mniejszościowy, w 17 stacjach lokalnych, również nadających program muzyczny.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">W odniesieniu do radiofonii publicznej Krajowa Rada koncentrowała się przede wszystkim na poprawie zasięgu programu II i programu Radia Bis. Było to kontynuowanie działań prowadzonych także w poprzednim roku, zgodnie z decyzją Sejmu zmierzającą do przywrócenia pełnej samodzielności obu tym programom radiowym. Podjęte zostały decyzje związane z optymalizacją sieci Polskiego Radia. Przyznano także 13 nowych częstotliwości dla Radia Bis. Obecnie ten edukacyjny program obejmuje swoim zasięgiem nieco ponad 50% ludności naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">W porozumieniu z Zarządem Polskiego Radia Krajowa Rada podejmuje również działania dla poprawy warunków odbioru programu I, także w tej sprawie Wysoka Izba przedstawiała swoje stanowisko. Program I Polskiego Radia funkcjonuje w oparciu o częstotliwość 225 kHz na falach długich. Ze względu na problemy techniczne związane z odbiorem fal długich w większych aglomeracjach miejskich podjęte zostały starania o stworzenie uzupełniającej sieci na falach UKF, która docelowo powinna objąć ok. 35% mieszkańców i niespełna 20% powierzchni kraju. Od wielu miesięcy Program I Polskiego Radia prowadzi akcję, dopominając się stworzenia lepszych warunków odbioru tego programu. Chciałbym w związku z tym zwrócić uwagę, że na polskim rynku brak jest odbiorników radiowych wyposażonych w zakres fal długich, a podstawą funkcjonowania Programu I Polskiego Radia, zgodnie z decyzjami odpowiednich władz państwowych kolejnych lat, są właśnie fale długie. Wydaje się w związku z tym niezbędne wprowadzenie odpowiednich wymagań technicznych dla odbiorników radiowych dopuszczonych do obrotu handlowego w Polsce. Propozycje w tej sprawie Krajowa Rada przedstawiała już kilkakrotnie, obecnie odpowiedni przepis zawarty jest w projekcie nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji. W sytuacji kiedy ze środków publicznych przeznaczyliśmy bardzo poważne kwoty na budowę nowego masztu dla fal długich w Solcu Kujawskim, dzięki któremu program I może być odbierany niemal w całej Europie, byłoby rażącą niegospodarnością, gdyby jednocześnie tolerować sytuację, że fale te są praktycznie niedostępne dla części słuchaczy w kraju, ze względu na brak odbiorników.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Panie i Panowie Posłowie! Rynek telewizji komercyjnej odnotował w minionym roku kilka istotnych wydarzeń. Jesienią rozpoczął nadawanie pierwszy prywatny kanał informacyjny rozpowszechniany drogą satelitarną TVN 24. Decyzja o uruchomieniu tego kanału była na pewno bardzo trudna ze względów ekonomicznych, tym bardziej więc należy odnotować z najwyższym uznaniem i życzyć powodzenia inicjatorom tego przedsięwzięcia, wśród których wymienić należy w szczególności pana prezesa Mariusza Waltera, a także życzyć powodzenia dziennikarzom TVN 24. TVN 24 to nie tylko przedsięwzięcie na rynku komercyjnym, ale także stworzenie ważnego pola debaty publicznej. Decyzja o utworzeniu tego kanału stanowi jednocześnie dowód wielkiego potencjału, jaki zawiera w sobie rynek mediów komercyjnych. W grupie TVN pojawił się też program satelitarny TVN 7, który zastąpił nadawany z zagranicy kanał RTL 7. Ojcowie franciszkanie, obok programu Niepokalanów Puls, który ma charakter uniwersalny, rozpoczęli nadawanie programu satelitarnego o tematyce religijnej Niepokalanów 2. Krajowa Rada udzieliła również w okresie objętym sprawozdaniem koncesji na nadawanie satelitarnego programu telewizyjnego dla Telewizji RMF, która jednak nie rozpoczęła jeszcze działalności. Wydane zostały także decyzje o rozszerzeniu koncesji przez przydzielenie kilku nowych naziemnych kanałów telewizyjnych dla TV 4, TVN i Telewizji Puls.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o sytuację telewizji publicznej, należy odnotować, iż w 2001 r. oddano do użytku jeden profesjonalny obiekt nadawczy dużej mocy w Białogardzie Sławoborzu, co pozwoliło na uruchomienie tam nadajników programów I i II Telewizji Polskiej; poprawiło to zasięg i jakość odbioru tych programów. Przewodniczący Krajowej Rady przyznał również sześć kanałów telewizyjnych dla programów regionalnych telewizji publicznej. Możliwości zaspokojenia potrzeb w tym zakresie są jednak ograniczone. Pewną poprawę mogłaby przynieść optymalizacja obu telewizyjnych sieci ogólnopolskich wykorzystywanych przez Telewizję Polską. W przypadku radia wynik takiej operacji okazał się bardzo korzystny. Zwróciłem się w związku z tym do prezesa Zarządu Telewizji Polskiej o zlecenie wykonania takiej optymalizacji.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Wysoka Izbo! Co roku, nie później niż 30 czerwca, w odniesieniu do roku następnego Krajowa Rada ustala sposób podziału wpływów abonamentowych pomiędzy jednostki publicznej radiofonii i telewizji. W 2001 r. abonament dzielony był w proporcji: 60% telewizja, 40% radio. Telewizja Polska otrzymała łącznie 509,5 mln zł, Polskie Radio SA - 190 mln zł, a spółki regionalne radiofonii publicznej - łącznie 173 mln zł. Tak więc ogółem jednostki publicznej radiofonii i telewizji otrzymały w roku ubiegłym kwotę 867,5 mln złotych. Abonament miesięczny za użytkowanie odbiornika radiowego wynosił w 2001 r. 4,10 zł, a za użytkowanie odbiornika i telewizyjnego, i radiowego opłata abonamentowa wynosiła 12,60 zł, przy czym wprowadzony jest system zniżek za wnoszenie opłat z góry za dłuższe okresy. Przy rocznej opłacie wniesionej z góry zniżka ta wynosi 7,2%. W roku bieżącym opłata abonamentowa za odbiornik telewizyjny i radiowy wynosi miesięcznie 14,10 zł, podobnie wygląda proporcja, jeśli chodzi o ulgi.</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Liczba zarejestrowanych abonentów używających wyłącznie odbiornika radiowego wynosiła w roku ubiegłym 250 tys. Zarejestrowanych abonentów telewizyjnych było niespełna 9 mln, z czego jednak aż 2,5 mln to abonenci zwolnieni z opłat. Grupa abonentów zwolnionych z opłat rośnie bardzo szybko w związku z przerejestrowywaniem odbiorników na członka rodziny zwolnionego z opłat ze względu na wiek. Jest to jeden z wyraźnych błędów obowiązującego obecnie prawa. Szacunki oparte na badaniach statystycznych dotyczących liczby gospodarstw domowych w Polsce i wyposażenia ich w odbiorniki pozwalają sądzić, że co najmniej 3,5 do 4 mln gospodarstw domowych użytkuje odbiorniki bez wymaganej prawem rejestracji, co powoduje uszczuplenie wpływów abonamentowych o kwotę rzędu 0,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! 1 stycznia ubiegłego roku weszło w życie nowe Prawo telekomunikacyjne. Wcześniej część techniczna koncesji była przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji uzgadniania z ministrem łączności, który dysponował specjalistycznym organem, jakim była Państwowa Agencja Radiokomunikacyjna (PAR). W wyniku zmiany prawa kompetencje resortu łączności w tej sprawie przejął samodzielny Urząd Regulacji Telekomunikacji, a PAR został zlikwidowany. Zwłaszcza początek roku 2001 był w związku z tym trudny z powodu trwającej reorganizacji służb odpowiedzialnych za nadzór techniczny nad systemem regulacyjnym w dziedzinie telekomunikacji. Jak wiadomo w roku bieżącym Prawo telekomunikacyjne doczekało się kolejnej nowelizacji i w efekcie obecnie ma miejsce kolejna reorganizacja, po likwidacji Urzędu Regulacji Telekomunikacji i utworzeniu w jego miejsce Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty.</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Chciałbym więc w tym miejscu podziękować kolejnym szefom i pracownikom Urzędu Regulacji Telekomunikacji oraz wyrazić nadzieję, że współpraca z kolejnym partnerem - Urzędem Regulacji Telekomunikacji i Poczty będzie się układała dobrze, z pożytkiem dla nadawców radiowych i telewizyjnych, a w efekcie, co najważniejsze, z pożytkiem dla telewidzów i słuchaczy radia.</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Wysoka Izbo! Inny kierunek prac Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji to prowadzenie kontroli działalności nadawców. Pierwszy nurt stanowi kontrola planowa. Kontrolowane są programy poszczególnych stacji radiowych i telewizyjnych, Departament Programowy Krajowej Rady ocenia, w jaki sposób wykonywane są zobowiązania zapisane w koncesji i wynikające z zapisów ustawy o radiofonii i telewizji. Wyniki tej kontroli są niezbędne przy ocenie wniosków o ponowne udzielenie koncesji. Prace kontrolne związane są również z wykonywaniem przepisów dotyczących reklamy.</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o kontrolę zawartości programu, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji podejmowała wielokrotnie różnego rodzaju interwencje, poczynając od zwrócenia uwagi nadawcom na działania naruszające ustawowe zasady, a kończąc na nakładaniu kar. Zgodnie z ustawą przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji upoważniony jest do nałożenia kary na nadawców, zwłaszcza w przypadku naruszenia przepisów dotyczących ochrony niepełnoletnich.</u>
          <u xml:id="u-23.19" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Nie sposób nie wspomnieć w tym miejscu o wydarzeniu, które zdaniem wielu osób stanowi historyczny przełom w funkcjonowaniu telewizji. Telewizja TVN, a wkrótce potem TV4 i Polsat, zdecydowały się na realizację programów reality show, które w wielu krajach budzą gorące dyskusje i równie gorące protesty. W marcu ubiegłego roku Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przyjęła uchwałę, w której krytycznie odniosła się do audycji ˝Big Brother˝ i innych przekazów o zbliżonej formule, uznając, że lansują one postawy oraz zachowania, mogące mieć zdecydowanie niekorzystny wpływ na kształtowanie poglądów, postaw i wzorców zachowań części widzów. Podczas spotkania zorganizowanego z udziałem ekspertów przedstawiciele nadawców złożyli wówczas zapewnienia dotyczące szczególnej troski o respektowanie prawa podczas emisji wspomnianych audycji. Jednocześnie Krajowa Rada zapowiedziała szczególnie wnikliwe prowadzenie monitoringu i oceny audycji należących do tego gatunku.</u>
          <u xml:id="u-23.20" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Na podstawie szczegółowego monitoringu audycji ˝Amazonki˝ 18 lipca ubiegłego roku Krajowa Rada podjęła uchwałę upoważniającą przewodniczącego do wydania decyzji wzywającej nadawcę do zaniechania naruszania prawa, jakie miało miejsce we wspomnianej audycji. Nadawca odrzucił stanowisko rady, odwołując się do sądu. W wyniku stwierdzenia, iż w kolejnych audycjach o tym samym charakterze w ramach cyklu ˝Gladiatorzy˝ w TV4 oraz ˝Big Brother - Bitwa˝ w TVN doszło do naruszenia przepisów ustawy o radiofonii i telewizji, korzystając z uprawnień przysługujących przewodniczącemu Krajowej Rady, wydałem decyzję o nałożeniu na nadawców kar finansowych. W obu przypadkach nadawcy odwołali się od decyzji, kierując sprawę do sądu.</u>
          <u xml:id="u-23.21" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Przy tej okazji chciałbym odnotować z satysfakcją pewien przełom, jaki stanowi ostateczne zakończenie pierwszej sprawy sądowej dotyczącej kary za łamanie przepisów ustawy o radiofonii i telewizji w odniesieniu do ochrony dzieci i młodzieży. Sąd w Warszawie oddalił przed kilkunastoma dniami skargę spółki Polskie Media, potwierdzając tym samym słuszność mojej decyzji sprzed dwóch lat o nałożeniu kary za naruszenie przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-23.22" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 29 listopada 2000 r. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przyjęła uchwałę w sprawie rozpoczęcia działań zmierzających do uruchomienia w Polsce w 2002 r. naziemnej radiofonii i telewizji cyfrowej. W lutym 2001 r. rada przyjęła opracowanie zatytułowane: ˝Strategia rozwoju naziemnej radiofonii i telewizji cyfrowej w Polsce˝. Dokument skierowałem na ręce prezesa Rady Ministrów oraz marszałka Sejmu poprzedniej kadencji, proponując odbycie debaty sejmowej na temat warunków wdrożenia mediów cyfrowych w Polsce w kontekście szerszych planów związanych z budową społeczeństwa informacyjnego. Niestety, na podjęcie dyskusji w tej sprawie trzeba było czekać niemal rok. Wstępna dyskusja na ten temat odbyła się dopiero niedawno na posiedzeniu komisji sejmowych, do których wspomniane dokumenty skierowane zostały ponownie przez obecnego pana marszałka Sejmu. W lutym 2002 r. Krajowa Rada przyjęła założenia do budowy naziemnych sieci telewizji cyfrowej w Polsce, które przekazane zostały do prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji. Umożliwi to kontynuowanie prac nad projektowaniem i międzynarodową koordynacją sieci, co obecnie prowadzić już będzie nowy Urząd Regulacji Telekomunikacji i Poczty.</u>
          <u xml:id="u-23.23" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Początkiem naziemnej telewizji cyfrowej w Polsce - myślę, że podobnie jak obchodzone obecnie 50-lecie Telewizji Polskiej, tak i ta data będzie kiedyś traktowana jako początek swego rodzaju nowej ery w rozwoju telewizji - było uruchomienie 19 listopada ubiegłego roku pierwszego eksperymentalnego nadajnika telewizji cyfrowej w systemie DVB-T. Początek tego eksperymentu, prowadzonego przez Telekomunikację Polską SA, od strony formalnej możliwy był dzięki współpracy Krajowej Rady oraz Urzędu Regulacji Telekomunikacji. Doświadczenia z tym związane potwierdzają jednak pilną potrzebę wprowadzenia do ustawy o radiofonii i telewizji przepisów określających zasady funkcjonowania telewizji i radiofonii cyfrowej.</u>
          <u xml:id="u-23.24" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">W minionym roku istotne znaczenie miała również działalność międzynarodowa Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Podstawowym kierunkiem tej działalności były prace związane z integracją europejską. Przedstawiciele Krajowej Rady uczestniczą w negocjacjach w tej dziedzinie. Jak wiadomo, 4 grudnia 2000 r. Komisja Europejska podjęła decyzję o tymczasowym zamknięciu negocjacji w obszarze: Polityka audiowizualna. Warunkiem ostatecznego zamknięcia jest jednak zakończenie przez Polskę prac legislacyjnych związanych z dostosowaniem polskiego prawa do wymogów prawa europejskiego. To jeden z ważnych aspektów prowadzonej obecnie w Wysokiej Izbie, w Komisji Kultury i Środków Przekazu, prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji.</u>
          <u xml:id="u-23.25" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Przedstawiciele Krajowej Rady, zgodnie z upoważnieniem premiera i ministra spraw zagranicznych, reprezentują Polskę w wielu strukturach międzynarodowych: w Radzie Europy m.in. w Komitecie Zarządzającym do Spraw Mediów, a także w Stałym Komitecie do Spraw Telewizji Transgranicznej, gdzie przedstawiciel Polski jest przewodniczącym. Uczestniczymy w różnej formie także w wielu organizacjach międzynarodowych, takich jak: Eureka Audiowizualna, która zrzesza kraje Unii Europejskiej i Rady Europy, EPRA, czyli europejskie ciało koordynujące działanie takich instytucji, jak polska Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, czyli tzw. ciał regulujących, a także Europejskie Stowarzyszenie Edukacji Medialnej i wiele innych.</u>
          <u xml:id="u-23.26" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Krajowa Rada współpracuje systematycznie z Urzędem Komitetu Integracji Europejskiej, dla którego przygotowała szereg opracowań.</u>
          <u xml:id="u-23.27" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Panie i Panowie Posłowie! Za kilka dni rozpoczynają się mistrzostwa świata w piłce nożnej. Warto więc odnotować, iż wielomiesięczny konflikt dotyczący sposobu transmitowania meczy w ramach tych mistrzostw został w drodze porozumienia Polsatu i Telewizji Polskiej rozwiązany zgodnie z interesem polskich telewidzów. Jednocześnie należy jednak przypomnieć konsekwentne stanowisko Krajowej Rady, która wielokrotnie zdecydowanie podkreślała, że zarówno polska ustawa o radiofonii i telewizji, jak i europejska konwencja o telewizji ponadgranicznej i dyrektywy europejskie jednoznacznie gwarantują telewidzom możliwość oglądania najważniejszych wydarzeń, także wydarzeń sportowych, w niekodowanym, powszechnie dostępnym programie. Wszelkie ograniczenia dostępu, a takie działania były zapowiadane, byłyby więc sprzeczne z przepisami prawa. Z satysfakcją stwierdzam, że dzięki godnej uznania postawie władz Telewizji Polsat i z drugiej strony Telewizji Polskiej transmisje będą przeprowadzone zgodnie z prawem. Mam nadzieję, że żadne niespodzianki w tej dziedzinie nas już nie czekają.</u>
          <u xml:id="u-23.28" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niedawno miałem okazję zaprezentować sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na posiedzeniu sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu. Chciałbym podziękować członkom komisji za interesującą dyskusję i wszystkie uwagi zgłoszone wówczas. Wszystkie te uwagi będą przedmiotem naszej pracy, będą w naszym działaniu uwzględnione. Chciałbym podziękować za końcową pozytywną ocenę naszej działalności w minionym roku, która sprawia, iż komisja zdecydowała się rekomendować Sejmowi przyjęcie sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-23.29" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Przedkładając Wysokiemu Sejmowi to sprawozdanie, ze swej strony również proszę o jego przyjęcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu przewodniczącemu.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela komisji pana posła Kazimierza Zarzyckiego w celu uzasadnienia projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">Panie Marszału! Wysoka Izbo! Rozważamy dzisiaj sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za rok 2001. Dokument liczy 170 stron, a dołączony do niego tekst drugi: Informacja o podstawowych problemach radia i telewizji, ma objętość przeszło 140 stron, razem stanowią immanentną i interesującą całość. Już te rozmiary pozwalają domyślać się, że wykonana została poważna praca. I rzeczywiście autorzy włożyli wiele wysiłku, bowiem w zamierzonym porządku rzeczy argumenty towarzyszły kolejno zapowiadanym rozdziałom. Jest tych rozdziałów 10, zaś dołączona informacja ujęta została w następnych 5 rozdziałach. Obydwa materiały tworzą logiczną całość i jako takie zostały poddane pod dyskusję na posiedzeniu sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu w dniu 7 maja 2002 r. W posiedzeniu tym obok członków komisji kultury uczestniczyli członkowie kierownictwa Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, jak też przedstawiciele zarządów radia i telewizji oraz eksperci. Głos zabrało blisko 20 osób, niektórzy nawet więcej niż jeden raz.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">Czym jest, czym ma być doroczne sprawozdanie i jak to bywało w przeszłości? Wspomniał o tym prezes Braun, ale przypomnę, że ten corocznie rozpatrywany punkt porządku obrad Sejmu, nakazany ustawą z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, realizowany jest właśnie po raz dziewiąty. Sama zaś Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, jej powołanie zostało przewidziane w ustawie konstytucyjnej z 15 października 1992 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a następnie w ustawie zasadniczej z 2 kwietnia 1997 r. Przypominają autorzy przedstawianego właśnie sprawozdania w rozdziale I, jak swoją rolę pojmuje Krajowa Rada. Cytat: ˝Konstytucyjne akcentowaną rolą Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jest ochrona wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji. Realizując swoje kompetencje zarówno w zakresie ochrony prawa, jak i w zakresie polityki koncesyjnej Krajowa Rada dąży do zapewnienia otwartego i pluralistycznego charakteru radiofonii i telewizji, przeciwstawiając się wszelkim próbom zmonopolizowania przekazów radiowych i telewizyjnych˝.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">Przypuszczać należy, że z tak zdefiniowanych zadań Krajowa Rada na ogół wywiązywała się należycie, ponieważ Sejm zawsze dotychczas podejmował uchwały o przyjęciu sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Czterokrotnie dołączył do swoich uchwał dodatkowe uwagi i zastrzeżenia. Senat natomiast przyjął sprawozdanie tylko trzy razy, ostatni raz w roku 1997, a pięć razy sprawozdania odrzucał, bez wpisywania do uchwał swoich uwag i zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">Otworzył dyskusję i słowo wstępne na temat dorobku Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w roku ubiegłym wygłosił jej przewodniczący Juliusz Braun. To zagajenie było ważnym uzupełnieniem sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i do niego często odwoływano się w trakcie dyskusji. Wiele tez z tego zagajenia zostało tu powtórzonych przed chwilą na tej sali, nie będę do nich wracał. Zwłaszcza temat przemocy i ochrony interesów najmłodszych podnoszony był stanowczo przez kilku dyskutantów, co jednak zwykle kończyło się uwagami, że w okresie sprawozdawczym nastąpiła wyraźna poprawa. Misyjność, a zwłaszcza obowiązki Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wobec narodowej kultury to kolejny, punktowany przez dyskutantów temat. Kilku dyskutantów mówiło o uwarunkowaniach formalnoprawnych i finansowych, ważnych dla funkcjonowania radia i telewizji. Niektórzy wypowiadający się zwracali uwagę na nazbyt dobre samopoczucie Krajowej Rady, które to odczucie nie znajduje potwierdzenia w opinii telewidzów i radiosłuchaczy. Jeszcze inni kwestionowali sensowność ramówki, w której programy dziecięce umieszcza się, ich zdaniem, w porach zbyt późnych, a kulturalne i wychowawcze w porach niedostępnych dla przeciętnego widza. Zgłaszano troskę o niezadowalający zasięg Polskiego Radia, szczególnie Trójki i obawy przed upodobnianiem się programów, potrzebę dbałości o czystość i poprawność języka polskiego, o upowszechnianie kultury wysokiej, jej większą dostępność, co jest szczególnie ważne w dobie tak widocznego zubożenia licznych grup społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">Tematem podnoszonym niejednokrotnie były dewiacje społeczne: alkoholizm, narkomania, zdziczenie obyczajów, zagrożenie rodziny, którym to sprawom radio i telewizja powinny wydać wojnę bardziej zdecydowaną. Wreszcie poruszano temat honorowania praw autorskich i pokrewnych zobowiązań nadawców wobec twórców. Piętnowano masowe nadużycia w tej dziedzinie, która to obserwacja została dobitnie potwierdzona na kolejnym, z tego wtorku, posiedzeniu komisji kultury. W tym przeglądzie ocen i opinii, pytań i wątpliwości, jakie wygłoszono w dyskusji na temat dorocznego sprawozdania trzeba jeszcze przypomnieć takie tematy, jak: konieczność szybkiego egzekwowania kar od nadawców winnych wykroczeń koncesyjnych, rolę mediów elektronicznych w kształtowaniu modelu życia codziennego, niewłaściwe - zdaniem wypowiadającego się - proporcje rozdziału kanałów telewizyjnych między telewizje prywatne a telewizję Puls, krzywdzące tę ostatnią, potrzebę prowadzenia rzetelniejszych badań odbioru programów telewizyjnych, badań oczekiwań odbiorców, ˝badań˝ poszanowania uniwersalnych wartości moralnych. Na pytania i wątpliwości odpowiadał prezes Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, prezes Zarządu Polskiego Radia, wiceprezes Telewizji Polskiej, a także ich współpracownicy.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">A teraz na zakończenie kilka uwag o walorach ogólniejszych tego obszernego, dobrze uargumentowanego i dobrym językiem napisanego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">Po pierwsze, wydaje się nie do przecenienia rola radia i telewizji w kształtowaniu postaw propaństwowych i obywatelskich w szerzeniu kultury prawnej.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">Po drugie, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji powinna bardziej zdecydowanie postępować w przypadkach łamania przez nadawców dyscypliny określonej umowami koncesyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">Po trzecie, sprawą oczywistą jest rozbieżność ocen społecznych, podobnie zresztą jak tych, które były wygłaszane w trakcie posiedzenia komisji kultury. Tak bogaty temat pociąga za sobą zarówno obserwacje cząstkowe jak też wnioski o charakterze makrospołecznym czy makropolitycznym.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">Po czwarte, poruszono wiele tematów wybiegających poza roczne sprawozdanie, do których zaliczyć można na przykład działalność programową na rzecz szerzenia wiedzy o Unii Europejskiej, jak też w ogóle działalność edukacyjną radia i telewizji.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">Po piąte, ważnym wnioskiem wynikającym z dyskusji jest postulat, by doroczne sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji przedkładane być mogło Sejmowi nie z końcem marca, lecz o kwartał później, bo towarzyszyć by mu mogły wyniki audytu finansowego sporządzanego corocznie przez zewnętrznych kontrolerów.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#PoselSprawozdawcaKazimierzZarzycki">I wreszcie wniosek końcowy. Komisja Kultury przyjęła omawiane sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za rok 2001 głosami 12 za, 5 przeciw i 2 wstrzymujących się. I na tej podstawie rekomenduję je Wysokiej Izbie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Ulickiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselRyszardUlicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już dwie osoby dobrze mówiły o Krajowej Radzie, tzn. pan przewodniczący i kolega z komisji. Sejm po raz dziewiąty zapoznaje się ze sprawozdaniem i - jak tutaj przypominano - dziewięć razy Sejm przyjął to sprawozdanie, nieco inne stanowisko zajmował tu Senat. Ponieważ dziewiąty raz uczestniczę w dokonywaniu takiej oceny, więc spróbuję sobie przypomnieć tzw. dyżurne tematy i powiem, że takim dyżurnym tematem jest ciągle sprawa warunków pracy Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Jakby tak policzyć, ile już wydano pieniędzy na czynsze, to by się okazało, że można byłoby już zbudować ze dwie siedziby. Zastanawia mnie taka metoda tworzenia tych warunków, ale w każdym razie nie dostrzegam tu jakiejś głębszej logiki, myślę, że warto by się było nad tym zastanowić. Sądzę, że tutaj ta kwestia już nie powinna w przyszłości wracać, bo trochę ona kompromituje nas wszystkich. Organ konstytucyjny nie ma własnej siedziby, nie ma dobrych warunków pracy. To, myślę, podraża w sumie koszty utrzymania tej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselRyszardUlicki">Podstawowym, fundamentalnym pytaniem dzisiaj jest to, czy rada spełnia swoją rolę i czy odpowiada oczekiwaniom, które legły u podstaw jej wykreowania. Chcę powiedzieć, że po przeanalizowaniu tego dokumentu panowało w moim klubie przekonanie, że rada jednak spełnia tę swoją konstytucyjną powinność. A przypomnę, że była ona organem, który decydująco wpłynął na kształtowanie nowego ładu na polskiej scenie medialnej i był, powiedziałbym nawet, wyrazem rewolucji, jaka dokonała się w Polsce, dlatego że ona oznaczała prawdziwy pluralizm na rynku mediów. Natomiast uważam, że wszyscy nie bardzo wyobrażaliśmy sobie, jak ma ten ład medialny wyglądać. Były różne interesy i myślę, że rada w ciągu tych lat swego istnienia, jak powiedziałem, skutecznie wybroniła się.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselRyszardUlicki">Rada prowadziła w tym roku, który oceniamy, bardzo intensywną działalność kontrolną wobec nadawców. Tutaj przypominano, jaka była struktura tej rady, kto przychodził, kto odchodził, tak że to sprawozdanie i te dobre słowa są nie zasługą tylko tego składu rady, ale i tych ludzi, którzy byli w radzie przecież jeszcze w ubiegłym roku. To jest praca, która jest kontynuacją pewnego procesu.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PoselRyszardUlicki">Ta kontrolna działalność głównie dotyczyła zgodności nadawanych programów z ustawą o radiofonii. Trzeba przypomnieć, że gruntownie analizowano te programy i, co najważniejsze, jednak reagowano. Przykładem tej reakcji były poważne interwencje w postaci kar, w postaci różnego rodzaju pouczeń etc., etc. Oczywiście nie wszyscy z tej działalności byli zadowoleni, ale w każdym razie było to z korzyścią dla ładu medialnego i oznaczało brak tolerancji dla naruszania zasad etyki dziennikarskiej, rozmijania się z postanowieniami koncesji, jakichś rażących naruszeń przepisów, zwłaszcza rozporządzenia z 21 listopada 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PoselRyszardUlicki">Myślę, że warto podkreślić także to, co rada zrobiła w zakresie projektowania kierunków polityki państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji. Sprawozdanie starannie opisuje te działania, ale chcę przypomnieć, że to Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przygotowała projekty nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, nad którymi już Wysoka Izba rozpoczęła prace, jak również te inicjatywy, które dotyczyły wytyczenia strategicznych kierunków działania państwa w dziedzinie narodowego programu rozwoju mediów cyfrowych - realizacja tego programu będzie oznaczała stworzenie zupełnie nowej jakości w dziedzinie rozwoju polskich mediów, ich konkurencyjności także, ponieważ przecież odczuwamy brak tych nowoczesnych technologii.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PoselRyszardUlicki">Było wiele ciekawych inicjatyw w roku 2001, jeżeli chodzi o prawotwórczą działalność Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Przypomnę, że to były nie tylko regulacje o zasięgu krajowym, ale także międzynarodowym. Dotyczyły one problematyki ochrony własności intelektualnej. Rada aktywnie uczestniczyła w tym procesie legislacyjnym czy tworzeniu prawa, które włączało nas w procesy dostosowywania naszego prawa do standardów unijnych.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PoselRyszardUlicki">Proszę państwa, chciałbym tutaj na jeden problem zwrócić uwagę. Otóż mianowicie zdaję sobie sprawę, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie ma wyłączności na polu dokonywania zmian prawa w zakresie ochrony właśnie dóbr intelektualnych, prawa autorskiego, praw pokrewnych, ale - przy uznaniu wszystkich uwag i sugestii, które zostały zawarte w drugim rozdziale tego sprawozdania - jednak uważam, że w procesie koncesyjnym z większym niż dotąd naciskiem należy określać zobowiązania nadawcy dotyczące honorowania praw autorskich. Niedoskonałość prawa w tej dziedzinie - to szczególna dziedzina, prawo nigdy nie będzie asymptotyczne do tego, co się dzieje na rynku medialnym, nie będzie nadążało za nowymi wyzwaniami, bo technologie będą je wyprzedzały itd., będą się pojawiały nowe rodzaje twórczości - nie może jednak przekładać się na niedoskonałość systemu egzekwowania, bo to prowadzi do rozzuchwalania niektórych nadawców, a budzi także ich poczucie bezkarności. Muszę powiedzieć, że niehonorowanie zobowiązań na tym obszarze, na obszarze ochrony dóbr intelektualnych, jest szczególnym rodzajem lekceważenia prawa, dewaluowania prawa. Mamy do czynienia z przypadkami, powiedziałbym, swoistego bandytyzmu i piractwa, które nie mogą być tolerowane. Chciałbym widzieć tę determinację rady i mój klub podziela pogląd, że jeżeli tu następuje jakieś drastyczne naruszanie prawa, a takie przypadki były, to powinna być szczególna interwencja. Myślę, że taki chirurgiczny zabieg byłby dobrym wstrząsem dla tych nadawców, którzy lekceważą polskie i nie tylko polskie, międzynarodowe prawo i czynią z nas chorego obywatela świata, bo są podejrzenia, że mamy bardzo szeroki obszar szarej strefy w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#PoselRyszardUlicki">Chcę przypomnieć, że rada - rozdział trzeci sprawozdania o tym szczegółowo mówi - wykonała ogromną pracę w dziedzinie ponownego udzielania koncesji. Oczywiście nie wszyscy mogli być zadowoleni z tych decyzji, ale generalnie ten proces przebiegał poprawnie i nie budzi większych zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PoselRyszardUlicki">Była tu mowa o międzynarodowej działalności, o organizowanych różnych seminariach, spotkaniach itd. Generalnie trzeba powiedzieć, że to, co robiła Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w dziedzinie właśnie działalności międzynarodowej, odpowiadało interesom polskiej polityki zagranicznej, a także mieściło się w nurcie europejskiej polityki audiowizualnej i dobrze nas w ten nurt wpisywało, co przecież jest bardzo ważne, zwłaszcza że ta problematyka należy również do obszarów naszych negocjacji z Unią Europejską i tutaj rada spełniła pożyteczną rolę.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#PoselRyszardUlicki">Rada dbała też o to, aby rozwijała się radiofonia i telewizja, wiele zrobiła w tej dziedzinie, a także dbała o poziom, nagradzając różne inicjatywy dotyczące i nowych technologii, i twórczości dziennikarskiej. Myślę więc, że rada nie tylko karała, ale także nagradzała tych, którzy polski rynek medialny i twórczość dziennikarską podnosili na wyższy niż dotąd poziom.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#PoselRyszardUlicki">Rada poświęcała wiele uwagi także problematyce opłat abonamentowych i sądzę, że warto na chwilę pochylić się nad tym problemem, dlatego że to jest problem, który będzie ciągle nas wszystkich jakby bulwersował i który musi być uwzględniony w najbliższym czasie w naszych pracach legislacyjnych. Tu mówiono o tym, że z jednej strony zmniejsza się ilość użytkowników płacących abonament, spada ilość rejestrowanych odbiorników, wzrasta ilość tych abonentów, którzy są uprawnieni, co z jednej strony związane jest z procesami demograficznymi, a z drugiej strony właśnie z jakimiś zabiegami, które polegają na pewnym drobnym matactwie itd. W każdym razie ten problem musi być rozwiązany jednoznacznie, problem abonamentu musi zostać uwzględniony w ramach naszych prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#PoselRyszardUlicki">Była tutaj mowa o formie tego dokumentu. Chciałbym zwrócić uwagę, że ten dokument jest wyczerpujący, kompletny. Załączona do niego informacja o podstawowych problemach radiofonii i telewizji dowodzi, że Krajowa Rada jest instytucją, która ma pełne rozpoznanie stanu radiofonii i telewizji w Polsce i działalności programowej nadawców, poszczególnych typów ofert, jakie oni zgłaszają na rynku, a także wpływa na proces rozwoju radiofonii naziemnej telewizji cyfrowej - oczywiście to jest jakaś zapowiedź.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#PoselRyszardUlicki">Proszę państwa, po tych stwierdzeniach, po gruntownej analizie tego dokumentu, analizie działalności, po wysłuchaniu tego, co powiedział pan przewodniczący, i tu dzisiaj, i w komisjach, pozwalam sobie w imieniu mojego klubu parlamentarnego wyrazić przekonanie, że Izba podzieli nasz pogląd i zechce także przyjąć sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. W każdym razie takie jest stanowisko mojego klubu i klub będzie popierał taki punkt widzenia. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pan poseł Ulicki wspomniał, że po raz dziewiąty występuje w tej roli w Sejmie. To, co się zmieniło, panie pośle, podczas tej debaty, to na pewno mikrofony w Sejmie. Jest bardzo gorąca i bardzo poważnie formułowana prośba, żeby nie regulować mikrofonów, bo posłowie wtedy słyszą się lepiej, ale znacznie gorzej słyszą nas telewidzowie i radiosłuchacze. Ja za chwilę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselRyszardUlicki">Panie marszałku, przepraszam, sam przestrzegałem przed tym, że będą problemy z radiofonią. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Za chwilę poprawimy mikrofony. Niezbędnym warunkiem jest takie ich ustawienie, żeby słyszały nas miliony słuchaczy przed telewizorami i odbiornikami. Proszę więc bardzo nie regulować mikrofonów. Polska słyszy nas dobrze.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zabranie głosu panią posłankę Iwonę Śledzińską-Katarasińską, występującą w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie marszałku, rozumiem, że jednak opozycja nie została odcięta od głosu poprzez tę manipulację związaną z mikrofonami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pani poseł, wręcz przeciwnie, zapewniłem opozycji pełną słyszalność, ponieważ ten zabieg pana posła Ulickiego nie miał tego na celu, chociaż faktycznie do tego się sprowadził.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">W takim razie uspokojona przechodzę do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Otrzymaliśmy, jak co roku, szczegółowe, obszerne, bezsprzecznie rzetelne sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w roku minionym, wzbogacone informacjami o podstawowych problemach radiofonii i telewizji. Jest to na pewno znakomite kompendium wiedzy dla każdego studenta dziennikarstwa. Sądzę jednak, iż tu, w Sejmie, winniśmy na ten dokument spojrzeć z innej niż seminaryjna perspektywy. Omawiając doroczne sprawozdanie Krajowej Rady nie tyle bowiem oceniamy jej kolejne uchwały, rozporządzenia, konferencje i inicjatywy, co tak naprawdę sytuację na polskim rynku audiowizualnym. Klub Poselski Platformy Obywatelskiej, który mam zaszczyt reprezentować, ma do tej sytuacji ogromne zastrzeżenia z dwu powodów: postępującej komercjalizacji i polityzacji, a co za tym idzie - nierzetelności nadawców publicznych oraz politycznych uwarunkowań wewnątrz samej Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, które uniemożliwiają jej właściwe wywiązywanie się z podstawowych obowiązków. Jesteśmy, jak sądzę, w takim punkcie budowy ładu medialnego w Polsce, w którym naprawdę wypada zadać sobie pytanie, czy przypadkiem nie skończyła się misja tak powoływanej i tak funkcjonującej Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Z przyczyn obiektywnych zakończony został bowiem główny proces koncesyjny w eterze, a i na rynku nie ma po prostu miejsca na więcej sieci radiowych i telewizyjnych. Oczywiście koncesje należy odnawiać. Na rynkach lokalnych jedne stacje padają, a inne mają ochotę powstać. Ale nic z tego, co powiedziałam, nie wymaga, jakby się uprzeć, istnienia superciała złożonego z 9 ministrów. Przy dobrej ustawie i sprzyjających warunkach tę funkcję Rady z powodzeniem mógłby przejąć Urząd Regulacji Telekomuniacji.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Pytanie, na które dziś, także na tej sali, także w tej debacie, należy znaleźć odpowiedź, brzmi: czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji rzeczywiście stoi na straży wolności słowa w radiu i telewizji, samodzielności nadawców i interesów odbiorców oraz czy zapewnia otwarty i pluralistyczny charakter radiofonii i telewizji? Otóż, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaniem posłów Platformy Obywatelskiej Krajowa Rada ani nie ˝stoi˝, ani nie ˝zapewnia˝. Jeśli ktoś zażąda od nas dowodów na poparcie tej tezy, to poza wszelkimi subiektywnymi być może ocenami, powołujemy się na zobiektywizowane informacje o częstym rozbiciu głosów w istotnych głosowaniach na forum Rady - 5 do 4. To dowód, naszym zdaniem, na ścieranie się dwu bardzo różnych koncepcji wolności słowa. Wiem, pan przewodniczący Juliusz Braun będzie ripostował, iż ten podział, jeśli występuje, to wcale nie przebiega według schematu czysto partyjnego: lewica - prawica; rządzący - opozycja, czy też wprost: SLD i PSL kontra pozostali. I tak, i nie, panie przewodniczący. Pan wie lepiej ode mnie z kim częściej zgadza się pan minister Czarzasty, a z kim pan.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bez wątpienia fundamentalnym dokonaniem ubiegłorocznym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji było, czy też powinno być, przygotowanie nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji. Więc choćby może z tego powodu należałoby udzielić szacownemu gremium pozytywnego skwitowania. Należałoby, gdyby nie ˝drobiazg˝. Otóż jest to najbardziej kontrowersyjny projekt, jaki zdarzyło się tej Izbie w ciągu minionego półrocza oglądać. A zdaniem Platformy Obywatelskiej to w ogóle było fatalne półrocze, jeśli chodzi o propozycje serwowane nam tutaj przez rząd. No może jest to projekt porównywalny z tymi, które walczą z Radą Polityki Pieniężnej, ale tak, to chyba jest w czołówce. Jest to projekt, który wywołał sprzeciw - rzecz bez precedensu - parlamentarzystów europejskich, jeszcze zanim w ogóle ujrzał tę ostateczną postać. Wywołał sprzeciw prezydenta Rzeczypospolitej pana Aleksandra Kwaśniewskiego. To już też jest zastanawiające. A przecież jest to projekt, który teoretycznie miał nas zbliżyć do standardów europejskich. Tymczasem za jego sprawą mamy bez mała międzynarodową awanturę. Nie przeceniałabym wpływu parlamentarzystów europejskich na to, co w tej Izbie uchwalamy. Wręcz przeciwnie, uważam, że to my tu podejmujemy suwerenne decyzje. Ale zdobyliśmy rozgłos, na którym chyba nie powinno nam zależeć. I naprawdę mało ważne jest to, czy to Krajowa Rada chce nas uraczyć ustawą krępującą wolność słowa, czy też dopiero rząd popsuł dobry projekt. Jeśli rząd, to tym gorzej dla sensu istnienia rady. Jaki bowiem ma wpływ na rzeczywiste decyzje? Jaki ma wpływ na kształt polskiego prawa medialnego? Okazuje się, że żaden.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Choćbyśmy nie wiem jak się starali, choćbyśmy jako widzowie kochali ˝Big Brothera˝ i ˝13 posterunek bis˝, czy jak się to nazywa, to o standardach wolności, pluralizmu i otwartości będą decydowali nadawcy publiczni, na polskim rynku ciągle potentaci, na polskim rynku ponoć cieszący się ogromnym zaufaniem odbiorców. I nie kto inny, a Krajowa Rada odpowiada za zachowanie tych standardów. Jak odpowiada? Proszę, mam tu dużo pomocy naukowych. To jest informacja, raport Najwyższej Izby Kontroli, badanie o wynikach kontroli wypełniania przez Telewizję Polską obowiązków nadawcy publicznego. Powiem, że jest to dokument, który mną, a zajmuję się sprawami mediów i telewizji lat już bez mała kilkanaście, po prostu wstrząsnął, expressis verbis. Jest tu stwierdzone, że nadawcy publiczni, że telewizja publiczna coraz mniej czasu, sił, efektów i chęci poświęca na realizowanie misji, a coraz więcej czasu na bezpardonową komercjalizację i opanowywanie rynku. W tym dokumencie expressis verbis powiedziano, jak są marnowane pieniądze w telewizji publicznej, jak przy zysku 10 mln zł 3 mln zł z tego nie wiadomo jak, prawem kaduka, idzie do kieszeni zarządu w postaci premii i nagród, nie wiadomo jakich, nie wiadomo dlaczego. Najwyższa Izba Kontroli bada bardzo szczegółowo gospodarkę finansową. Nie jest celem dzisiejszej debaty do tej dyskusji się przyłączać. Ale jeśli mówimy o nadawcach publicznych, jeśli mówimy o misji, jeśli mówimy o tym, co powinni wypełniać, to właściwie powinniśmy wiedzieć, ile pieniędzy i jak się na to wydaje, a ile pieniędzy i jak się wydaje na zupełnie co innego. Takiej wiedzy nigdy nie mamy, bo zastrzeżona jest jako tajemnica handlowa rady nadzorczej. To jest pierwszy dowód, iż Krajowa Rada - gdyby nawet chciała, nie wątpię, być może chce - nie jest w stanie zapewnić nam właściwych standardów nadawców publicznych.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Poza przygotowywaniem ustawy drugim takim bardzo ważnym wydarzeniem roku ubiegłego były wybory. Zawsze dla każdego społeczeństwa to jest wydarzenie, wokół którego potem ogniskują się wszelkie działania: dobre bądź złe. Ja państwu przeczytam coś o tych wyborach. ˝W audycjach nadawcy publicznego zastrzeżenia budził również sposób prezentacji poszczególnych komitetów i ich programów wyborczych. Wprawdzie wszystkim komitetom wyborczym, które zarejestrowały listy kandydatów w ponad połowie okręgów - wyjątkiem była Platforma Obywatelska, której z niewiadomych przyczyn zabrakło w jednym cyklu - umożliwiono wystąpienie w trzech cyklach audycji, to jednak nie wszystkie zostały w jednakowy sposób potraktowane. Dziennikarze, rozmawiając z poszczególnymi komitetami, nie zadbali o to, aby dobór omawianych tematów był porównywalny. Komitet Wyborczy AWSP we wszystkich audycjach nadawcy publicznego był wyłącznie rozliczany z niepowodzeń niepopularnych w społeczeństwie decyzji, które podjął w okresie sprawowania rządów.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Podobnie dziennikarze potraktowali komitet UW. Dziennikarze jedynie przedstawicielom tych dwóch komitetów nie zadawali pytań o program wyborczy, uniemożliwiając tym samym jego prezentację.˝</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">To nie ja napisałam, to nie opozycja, to jest sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Byłabym ciekawa, co Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma zamiar zrobić i jak ma wypełniać swoje obowiązki, aby w następnych sprawozdaniach nie znajdowały się takie passusy. Szczerość jest bardzo chwalebna, tylko że niestety nie zmienia faktów.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Tu na pewno w debacie będzie jeszcze bardzo wiele przykładów tego, jak nadawcy publiczni lekceważą swoje obowiązki, i świadczących o tym, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie ma widocznie instrumentów bądź chęci, by ich zmusić do wypełniania tych obowiązków. Być może są od tego lepsi ode mnie specjaliści. Ja tylko chciałam zasygnalizować, aby podstawowe dla nas powody i wątki, dla których mimo docenienia pracowitości Krajowej Rady, docenienia rzetelności tego sprawozdania i docenienia być może dobrych chęci upadających przy tych głosowaniach: 4 do 5 klub Platformy Obywatelskiej będzie głosował przeciwko przyjęciu sprawozdania. Nie mamy po prostu innej metody zwrócenia uwagi, że jeżeli tak się będzie dalej działo, to media publiczne stracą autorytet, a Krajowa Rada nie odbuduje autorytetu, który już straciła. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Leszka Sułka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselLeszekSulek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania o działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselLeszekSulek">Jak sama rada podkreśla w swoim sprawozdaniu, konstytucyjnie akcentowaną rolą Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jest ochrona wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji. Realizując swoje kompetencje, zarówno w zakresie ochrony prawa jak i w zakresie polityki koncesyjnej, Krajowa Rada dąży do zapewnienia otwartego i pluralistycznego charakteru radiofonii i telewizji, przeciwstawiając się wszelkim próbom zmonopolizowania przekazów radiowych i telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PoselLeszekSulek">W uchwale z 2 lipca 1994 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, stwierdzając, że powołanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji stanowiło wyraz troski państwa o ład w sferze elektronicznych środków przekazu oraz przejaw dbałości o zapewnienie niezależnej, demokratycznej kontroli nad działalnością nadawców programów radiowych i telewizyjnych, podkreślił również wysiłek KRRT na polu tworzenia rynku mediów elektronicznych, formułowania reguł ich obecności w demokratycznym systemie społecznym oraz przekształcenia państwowego radia i telewizji w instytucje o charakterze publicznym.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PoselLeszekSulek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podkreślił, że od Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i kierownictwa Telewizji Polskiej SA oczekuje precyzyjnego określenia funkcji i celów publicznej telewizji, co w powiązaniu z wysokimi wymaganiami warsztatowo-programowymi powinno gwarantować wypełnienie przez telewizję wzorcowej roli w świecie mediów elektronicznych oraz chronić ją przed niebezpieczeństwem komercjalizacji i obniżenia poziomu dla doraźnych korzyści.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PoselLeszekSulek">Sejm podkreślił, a KRRiT pomimo obowiązku dalej nie dokonała precyzyjnego określenia funkcji i celów publicznej telewizji, po prostu działała ona w warunkach recydywy.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PoselLeszekSulek">Najwyższa Izba Kontroli - Departament Budżetu Państwa - przeprowadziła w 2001 r. kontrolę wykonania budżetu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Wyniki kontroli wykazały, że gospodarowanie środkami budżetowymi było prawidłowe, a wnioski z poprzednio przeprowadzonej kontroli zostały w pełni zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PoselLeszekSulek">Elementem realizacji ustawowych zadań Krajowej Rady w projektowaniu polityki państwa w dziedzinie mediów elektronicznych są stałe kontakty z parlamentem. Członkowie Krajowej Rady brali udział w posiedzeniach komisji i podkomisji sejmowych oraz senackich, a w szczególności uczestniczyli w pracach komisji kultury i środków przekazu działających w obu Izbach parlamentu. Dla tych komisji Krajowa Rada przygotowała materiały i uczestniczyła w ich posiedzeniach.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#PoselLeszekSulek">W sprawozdaniu jest napisane, że Krajowa Rada stoi na straży wolności słowa w radiu i telewizji, samodzielności nadawców i interesów odbiorców oraz zapewnia otwarty i pluralistyczny charakter radiofonii i telewizji. Realizując te zadania, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji winna w szczególności przeciwstawiać się wszelkim działaniom zmierzającym do zmonopolizowania przekazów radiowych i telewizyjnych, a także przeciwstawiać się wszelkim formom cenzury i zapewniać przede wszystkim poprzez politykę koncesyjną pluralistyczny charakter mediów audiowizualnych. A w praktyce jest tak, że w publicznym radio rano jest pan Kalinowski, w południe jest pan Sawicki, a wieczorem pan Kuźmiuk. I radio jest podobno pluralistyczne.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#PoselLeszekSulek">Również telewizja publiczna jest pluralistyczna. Rano jest były wiceminister skarbu pan Dyduch, w południe jest sekretarz generalny SLD pan Dyduch, a wieczorem jest pan poseł Dyduch. Szkoda, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji myli pluralizm z partyjniactwem, a informację z propagandą.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#PoselLeszekSulek">Niestety w sprawozdaniu nie pokazano przykładów, kiedy to przygotowywane programy posiadające stosowną opinię nie zostały wyemitowane w telewizji publicznej, gdyż nie odpowiadały na zapotrzebowanie polityczne. Przykładem może być zdjęcie programu ˝Na wielkiej scenie: Andrzej Lepper kontra Lech Nikolski˝, które nie spotkało się z należytą reakcją Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#PoselLeszekSulek">Krajowa Rada wezwała wszystkich nadawców, aby w okresie poprzedzającym właściwą kampanię oraz w trakcie kampanii przestrzegali najwyższych standardów rzetelności i profesjonalizmu i niezależności dziennikarskiej. Byłaby to święta prawda, gdyby nie machlojki i krętactwa z informacją o prawyborach w Nysie i Bystrzycy Kłodzkiej. Niewłaściwe politycznie wyniki posłużyły jako pretekst do zaprzestania tej ciekawej formy popularyzacji udziału obywateli w wyborach i prezentacji programów przez partie polityczne - także bez należytej reakcji ze strony Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#PoselLeszekSulek">Uwzględniając powyższe, Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował za odrzuceniem informacji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#PoselLeszekSulek">Obecnie jest w czytaniu projekt ustawy rządowej o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz zmianie innych ustaw. Powoduje to wiele emocji wśród zainteresowanych. Mam nadzieję, że wypracowana przez Sejm i poprawiona ustawa spełni oczekiwania odbiorców, jak też nadawców. Wówczas możemy zmienić zdanie, jeżeli to rzetelnie zostanie wykonane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Jurka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselMarekJurek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gdyby pracami naszej Izby miały kierować argumenty i gdyby ostateczne konkluzje naszych decyzji wynikały z debaty, którą toczymy, to właściwie Sejm nie miałby dzisiaj innego wyjścia jak odrzucić sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PoselMarekJurek">Chcę wyraźnie dla kolegów z większości parlamentarnej zaznaczyć, że nie mam na myśli tych argumentów, których cały szereg zaraz przedstawię - mam nadzieję, że część z nich pozostanie w pamięci, część zostanie zrozumiana, być może niektóre z bliższym albo dłuższym skutkiem wywrą wpływ na sytuację mediów w Polsce, na pracę Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - ale kiedy mówię o tym, że Sejm nie ma innego wyjścia jak odrzucić to sprawozdanie, mam na myśli argumenty, które większość parlamentarna sama już przedstawiła.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PoselMarekJurek">Wysoka Izbo! Przed kilkoma tygodniami dyskutowaliśmy nad rządowym projektem noweli ustawy o radiofonii i telewizji, projektem przygotowanym i w znacznym stopniu popieranym przez Krajową Radę. Głównym założeniem celowym tego projektu jest zapobieżenie koncentracji mediów, a z drugiej strony ochrona pluralizmu rynkowego przez ochronę słabszych nadawców. To tej zasady rząd, większość parlamentarna i w istocie rzeczy członkowie Krajowej Rady bronią od tygodni. Tymczasem, Wysoka Izbo, jak w świetle tej zasady, której tak gorliwie większość parlamentarna broni, wygląda to sprawozdanie?</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#PoselMarekJurek">Spójrzmy na sprawę z tego punktu widzenia najistotniejszą, to znaczy politykę dotyczącą częstotliwości, rozwoju istniejących stacji telewizyjnych. Jak się okazuje, w ubiegłym roku najhojniej obdarowaną przez Krajową Radę częstotliwościami była stacja TV 4, która notabene kiedy dostawała koncesję, nazywała się inaczej, a nie było to tak dawno. Jak powszechnie wiadomo, była jedynie wersją programową, mutacją, drugim programem ogólnopolskiego programu telewizyjnego. Mimo że Krajowa Rada jako doktrynę przyjmuje zapobieganie koncentracji na rynku mediów, nie ma nic przeciwko temu, żeby w praktyce po cichu takiej koncentracji sprzyjać, kiedy jest to korzystne politycznie albo kiedy jest to korzystne politycznie w zwalczaniu nielubianych stacji, o czym zaraz będę mówił. To, Wysoka Izbo, pokazuje, że tak naprawdę te wszystkie hasła o pluralizmie, dekoncentracji, koncentracji są tak naprawdę tylko zasłoną dymną, która ma przysłonić próbę całkowitego zdominowania i przejęcia kontroli nad mediami publicznymi i prywatnymi przez układ dzisiejszej władzy w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#PoselMarekJurek">Proszę państwa, mówiłem o tym, jak wygląda to ostre poparcie koncentracji w praktyce przy głoszeniu dekoncentracji w teorii, ale myślę, że Wysoka Izba także ten punkt widzenia podzieli, bo sama o zasadę dekoncentracji walczyła. Skoro sama Izba uznała tę zasadę za podstawową w ocenie prywatnego rynku mediów, to z tego punktu widzenia ocena tego sprawozdania i polityki Krajowej Rady dotyczącej częstotliwości musi być jednoznaczna. Ale teraz chcę przejść do drugiej strony tej samej sprawy, dlatego że z jednej strony mamy koncentrację, z drugiej mamy pluralizm i zwyczajną sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#PoselMarekJurek">Wysoka Izbo! Okazuje się, że telewizja katolicka, Telewizja Puls i Telewizja Niepokalanów 2, ale przede wszystkim, jeżeli chodzi o sieć naziemną, uniwersalną i powszechnie dostępną, Telewizja Puls tak oczekiwana przez znaczną część opinii publicznej przez wiele lat, w minionym roku sprawozdawczym znowu z obfitego rogu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji dostała jedną częstotliwość w Częstochowie. Pytam, dlaczego jest tak, że druga wersja programowa programu ogólnopolskiego, który podobno w myśl doktryny Krajowej Rady w ogóle drugiej wersji programowej mieć nie powinien, ma 30-procentowe pokrycie terytorium kraju, a telewizja katolicka w katolickim kraju na pluralistycznym rynku, na którym jest bardzo wiele stacji telewizyjnych, już właściwie na jednocyfrowym pilocie trudno wszystkie zmieścić, kiedy się przegląda stacje nadające w języku polskim; na tak szerokim rynku telewizja katolicka ma zaledwie 17% naziemnego pokrycia terytorium kraju? Co to ma właściwie wspólnego ze sprawiedliwością, z ochroną interesu publicznego, z pluralizmem, a więc z konstytucyjnymi zadaniami Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji?</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#PoselMarekJurek">Tymczasem, Wysoka Izbo, wiadomo, że media działają na rynku konkurencyjnym, a więc kto utrudnia konkurencję jednemu z podmiotów, to praktycznie go niszczy, dlatego że media, szczególnie telewizja, poza konkurencją istnieć nie mogą. I niestety takie niszczenie telewizji katolickiej miało miejsce przez wiele lat, tak jak wcześniej koncesja Radia Maryja była realizowana przez 7 lat, bo właściwie obietnice złożone w 1994 r. zostały zrealizowane dopiero w 2000 r., i to dzięki pomocy ówczesnego Ministerstwa Łączności, a nie dzięki bezpośrednim staraniom Krajowej Rady. Tak samo można powiedzieć, że od 1994 r. niszczona jest telewizja katolicka. Od przyznania najpierw koncesji pozornej, bo opiewającej na Skierniewice i otaczające to ładne, chociaż nikt nie będzie chyba twierdził, że duże miasto, lasy Puszczy Bolimowskiej, po jedną częstotliwość rocznie przez kolejne lata, aż ostatnio do idei, żeby pozostające w dyspozycji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji częstotliwości, które w najbliższym czasie złoży jeden z kodowanych nadawców prywatnych, po prostu zamrozić i nikomu już ich nie udzielać. To jest pluralizm, jaki w ostatnim roku (zaznaczam, że to odnosi się do polityki w omawianym okresie sprawozdawczym) uprawia Krajowa Rada.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#PoselMarekJurek">Wysoka Izbo! Czasu jest mało, więc trzeba przejść do spraw kolejnych. Oczywiście, jak myślę, to co powiedziałem (to znaczy zestawienie sprawozdania z kierowniczą zasadą prac Krajowej Rady przyjętą przez Izbę), wystarcza do tego, żeby to sprawozdanie odrzucić, ale skoro raz w roku mamy okazję tak kompletnie i przeglądowo rozmawiać o mediach, to rozmawiajmy o dalszych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#PoselMarekJurek">W tych sprawach sytuacja jest trochę inna. O ile tutaj mamy jawne działania przeciwko pluralizmowi, o tyle często wobec innych problemów, z którymi się stykają polskie media, w wypadku Krajowej Rady mamy do czynienia z działalnością pozorną, z symulowaniem działalności. A tymczasem jeżeli ustawodawca zobowiązał Krajową Radę do tego, żeby co roku składać z jednej strony sprawozdanie ze swojej działalności, a z drugiej strony sprawozdanie o stanie mediów w Polsce, skoro konstytucja mówi, że Rada jest organem właściwym w sprawie mediów i wolności słowa, to znaczy, że Krajowa Rada odpowiada za skutki swojej działalności, a wówczas nie jest już ważne, czy ktoś jest zapracowany, czy ktoś jest sympatyczny, ale jest ważne to, jak z roku na rok sytuacja się zmienia. Tu sytuacja wygląda po prostu bardzo źle. Rada przyjmuje całkowicie bierną postawę wobec wykorzystywania mediów publicznych. Jeden z posłów przed chwilą mówił o tym, jak wygląda pluralizm w Polskim Radiu wobec wykorzystywania mediów publicznych jako narzędzia walki politycznej. Ja już nawet nie mówię o cenzurze. Parę tygodni temu referowałem szczegółowo, na czym cenzura polega.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#PoselMarekJurek">Ale, Wysoka Izbo i Wysoka Rado, sprawy takie jak heca wyborcza, w istocie rzeczy będąca kryminalnym zakłóceniem procesu wyborczego, jakim był film o niejakim panu Pineiro, to jest, proszę państwa, coś będącego już nie tylko odejściem od zasad wolnej dyskusji, ale jest to po prostu niszczenie dyskusji, jest to niszczenie procesu demokratycznego, niszczenie demokracji.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#PoselMarekJurek">Ja wiem, że Krajowa Rada ograniczyła się do działań, które być może ze względu na możliwości byłyby właściwe w wypadku Rady Etyki Mediów - do dezaprobaty. I to jest właśnie to symulowanie działalności: ˝No, niedobrze, tak być nie powinno˝ - po czym pan Kwiatkowski, jego telewizja robi dalej swoje, robi w najlepsze, a dziennikarzy, którzy się odznaczyli chuligańskimi wybrykami na antenie telewizji publicznej, nagradza się urlopami, a potem awansami. Krajowa Rada się przygląda.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#PoselMarekJurek">Wysoka Izbo! Czystka personalna w telewizji publicznej nadal trwa. Dostajemy wiadomość, że dziennikarze tak wybitni, jak np. Agnieszka Romaszewska, znana dziennikarka, której zakres zainteresowań rozciągał się od znakomitego reportażu wojennego do świetnej publicystyki religijnej, że tacy dziennikarze są znowu wyrzucani. Co robi Rada? Rada nic nie robi, Rada milczy, Rada szanuje niezależność czystki w telewizji publicznej, bo niezależność polega na możliwości przeprowadzenia czystki i tę niezależność trzeba uszanować.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#PoselMarekJurek">Wysoka Izbo! Rada jest powołana po to, żeby wolności słowa, a więc również wolności swobód dziennikarskich po prostu bronić. I tutaj coś trzeba robić.</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.16" who="#PoselMarekJurek"> Tutaj nie chodzi o składanie jałowych deklaracji, dlatego że jest dość posłów w Sejmie, jest Rada Etyki Mediów, jest publicystyka, ale wy, panowie, jesteście od tego, żeby wolności słowa w Polsce bronić, a nie patronować jej ograniczeniom. </u>
          <u xml:id="u-38.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.18" who="#PoselMarekJurek">Zapytacie państwo, w końcu pracowaliśmy wiele lat razem, więc koledzy, co można zrobić? Ano np. w telewizji publicznej można zrobić konkurs na prezesa Telewizji Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-38.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.20" who="#PoselMarekJurek"> Wy też w tym zakresie macie inicjatywę. </u>
          <u xml:id="u-38.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.22" who="#PoselMarekJurek">W ramach obecnie obowiązującej ustawy o radiofonii i telewizji, w ramach obecnego statutu Telewizji Polskiej wystarczy wasza dobra wola, wystarczy porozumienie z ministrem skarbu do tego, żeby proces powoływania nowego prezesa telewizji po tych czterech ponurych latach wyglądał trochę inaczej. I wy możecie to zrobić. W tym momencie jest ruch w waszym ręku. Ale z tego, co wiem, z tego, co wie opinia publiczna, niestety, panowie nic nie robicie.</u>
          <u xml:id="u-38.23" who="#PoselMarekJurek">Inne przykłady zaniechań względnie, jak kto woli, działalności symulowanej. Demoralizacja w mediach. Demoralizacja się nie zmniejsza. Pamiętamy - dziękuję, że pan przewodniczący zaznaczył - że takim przełomem programowym w telewizji w Polsce jest wejście programów reality show, takich jak Big Brother. Ale pamiętamy dyskusję na ten temat, dyskusje w Krajowej Radzie, obietnice, że to nie doprowadzi ani do pornografii dosłownej, ani nawet do pornografii emocjonalnej. I co mamy? Zwyczajna, Wysoka Izbo, pornografia, po prostu ekscesy pornograficzne na antenie. I co Rada robi? Rada ubolewa, nakłada jakieś tam kary pieniężne, które będą po 3 latach wypłacone. Wiem, że walczymy z inflacją, ale co będzie z inflacją za 2-3 lata, to właściwie pod obecnymi rządami nie wiadomo. A na wypłatę poczekamy albo nie poczekamy. Potem będzie ugoda, czyli podzielenie kary przez 3. A wszystko to toczy się dalej. I co robi Rada? Rada nic nie robi. Rada nawet zmienia język swojego sprawozdania. Wystarczy spojrzeć na ten język.</u>
          <u xml:id="u-38.24" who="#PoselMarekJurek">Wysoka Izbo! Polecam str. 89. Otóż okazuje się, że zamiast języka prawa audiowizualnego, języka ustawy o radiofonii i telewizji, który mówi o ochronie zasad moralnych, porządku społecznego, prawa, dobra społecznego, rodziny, wartości wychowawczych - jak Rada nazywa filmy propagujące rozwiązłość, jawnie sprzeczne z polskim prawem audiowizualnym? Otóż tutaj jest tak z przymrużeniem oka: ˝tylko dla dorosłych˝ - to jest język sprawozdania Krajowej Rady. A nawet, Wysoka Izbo, jeszcze lepiej: ˝pozycje erotyczne˝; ˝pozycje˝ - to bardzo ciekawe.</u>
          <u xml:id="u-38.25" who="#PoselMarekJurek">Wysoka Izbo! Jeszcze jedno. Rada działa tak, jakby właściwie pluralizm dotyczył tylko konkurencji rynkowej o pieniądze, a nie tak naprawdę pluralistycznego społeczeństwa, które ma różne poglądy i różne opinie. I to niestety bardzo wyraźnie wynika również z tego sprawozdania. Mimo że jednym z ustawowych zadań Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jest badanie potrzeb odbiorców, badanie odbioru programów radiowo-telewizyjnych, tak naprawdę w tej grubej książce o odbiorze, o ocenie przez odbiorców, o potrzebach odbiorców jest niecała strona, i na dodatek nie na temat. Jak widać, po prostu potrzeby polskiego społeczeństwa Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nie bardzo interesują. I mam wrażenie, że Rada zgadza się tutaj z prezesem Kwiatkowskim, uważając, że o potrzebach odbiorców najwięcej powiedzą nam agencje reklamy.</u>
          <u xml:id="u-38.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.27" who="#PoselMarekJurek">Wysoka Izbo! A zatem z tych wszystkich powodów - nie tylko z powodu pierwszego, bo ten powód to chyba będzie istotny dla posłów większości parlamentarnej, którzy popierając dekoncentrację rynku, nie będą mogli poprzeć polityki Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w ubiegłym roku - z tych wszystkich powodów dodatkowych, które wyliczyłem, Izba rozumie i myślę, że wysoka Rada również zrozumie, że klub Prawa i Sprawiedliwości musi głosować za odrzuceniem sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w ubiegłym roku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Samborskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wysoka Rado! Przedstawione sprawozdanie roczne potwierdza, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wywiązała się z nałożonych na nią zadań. Tezę tę potwierdzają m.in. takie oto konkrety, jak: opracowany projekt nowelizacji ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, zawierający propozycje rozstrzygnięć dotyczące m.in. przystosowania prawa polskiego do obowiązujących w Unii Europejskiej standardów w zakresie jurysdykcji, kwot programowych i liberalizacji kapitałowej; wprowadzenia cyfrowej techniki rozpowszechniania programów ze stacji naziemnych; organizacji spółek mediów publicznych; ponownego udzielenia koncesji oraz poboru opłat abonamentowych, a także postępowanie w zakresie ponownego udzielania koncesji na nadawanie programów radiowych i telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PoselTadeuszSamborski">Przy okazji należy stwierdzić, że sprawdziła się w praktyce idea porozumienia ˝Przyjazne media˝, zawiązanego przy współudziale Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji przez polskich nadawców radiowych i telewizyjnych, którego jednym z celów było wprowadzenie oznakowania filmów i audycji. Oczywiście istnieje konieczność doskonalenia tego systemu, co potwierdziło spotkanie sygnatariuszy porozumienia w czerwcu ub. r.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PoselTadeuszSamborski">Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wywiązała się w znacznym stopniu także ze swych zadań kontrolnych w stosunku do nadawców radiowych i telewizyjnych. Przeprowadzone zostały monitoringi programów nadawanych zarówno przez nadawców prywatnych, jak i publicznych.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PoselTadeuszSamborski">Ze sprawozdania wynika, że w 2001 r. nie udało się natomiast osiągnąć planowanych wpływów z opłat abonamentowych - były one mniejsze o 9,3% niż zakładano. W sprawozdaniu szczegółowo wymienione zostały powody tego zjawiska. Jeden z nich - i na to Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji powinna zwrócić baczniejszą uwagę i podjąć stosowne działania - to wzrost o ponad 23% liczby osób posiadających zarejestrowane odbiorniki radiowe i telewizyjne, ale zalegające z bieżącym wnoszeniem opłat abonamentowych. Takie zjawisko stanowi zagrożenie dla telewizji publicznej, albowiem może ono powodować kierowanie się jej w stronę reklamy i komercjalizacji. Siłą rzeczy doprowadzić to może do spychania na dalszy plan ustawowych misyjnych zadań, które telewizja ma do wypełnienia.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PoselTadeuszSamborski">Kontrola wykonania budżetu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli, wykazała, że gospodarowanie środkami budżetowymi było prawidłowe, a wnioski poprzednio przeprowadzonej kontroli zostały w pełni zrealizowane. W ocenie NIK gospodarowanie środkami budżetowymi było celowe i oszczędne, a wydatki wynikały z uzasadnionych potrzeb Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#PoselTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając powyższe na uwadze, pragnę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego poinformować, że posłowie PSL będą głosować za przyjęciem sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznego okresu działalności, w którym Rada ta dała się poznać jako dobrze dbająca o ład medialny w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#PoselTadeuszSamborski">Jednocześnie Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa, że sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji powinno stać się kolejnym etapem poważnej debaty o przyszłości mediów w Polsce. W tym kontekście uważamy, że nie należy doprowadzać do konfrontacji sektora prywatnego i publicznego, lecz starać się wzmacniać pozycję mediów z polskim kapitałem, tak by mogły się one skutecznie bronić wobec obcego kapitału.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#PoselTadeuszSamborski">Trzeba rozpatrzyć wszystkie aspekty i możliwości współpracy mediów prywatnych z publicznymi. Zasadniczym problemem będą tu oczywiście pieniądze. Wiadomo, że reklamy na rynku jest coraz mniej; tu może zrodzić się pewien konflikt. Dlatego też należy szukać bezkolizyjnych rozwiązań, które umożliwą równoczesny rozwój sektora prywatnego i państwowego. Leży to w interesie nas wszystkich. Wyniszczająca walka w ramach polskiego kapitału jest niepotrzebna. Będzie ona na rękę tylko obcym inwestorom.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#PoselTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mimo że Telewizja Polska ma wiele osiągnięć, wymaga jednak ciągłej kontroli ze względu na dobro społeczne. Jeszcze kilka lat temu, w 1999 r., w Sejmie odniesiono się krytycznie do negatywnych skutków programów zawierających przemoc, pornografię i okrucieństwo. Wiemy doskonale, jeśli chodzi o media, że zwłaszcza telewizja jest instytucją, która ma dziś ogromny wpływ na życie społeczne i intelektualne narodu. To, co zostaje nagłośnione w telewizji, przedstawione w pozytywnym świetle, bardzo szybko zaczyna funkcjonować w społeczeństwie. Spory o kontrolę sponsoringu czy działalności reklamowej są dalekie od zainteresowań widza. Są one bardzo ważne dla nas, dla Sejmu, dla Senatu.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#PoselTadeuszSamborski">Nasz klub parlamentarny chciałby jednak zwrócić uwagę na problem, który z pozoru wydaje się już banalny i mało ważny. Niewielu już ludzi szokuje czy razi coś w telewizji. Przemoc, okrucieństwo są tematem dużej części filmów, a nawet kreskówek. Programy te najczęściej nie wymagają od widza żadnego myślenia teoretycznego czy wyobraźni. Opierają się one na prymitywnym schemacie, który ma niewiele wspólnego z rzeczywistością. Emitowanie takich programów nie nazywam nawet zaspokajaniem gustów odbiorców - odbieram to raczej jako brak szacunku dla widza, wychowywanie go na mało wymagającego odbiorcę. Trzeba podejmować kroki, które będą wprowadzały alternatywę. Nie wystarczy przecież ciągle podpierać się światowym fenomenem teatru telewizji - zresztą zostało to poważnie nadszarpnięte, bo jak wskazuje raport NIK, premiery teatralne w Programie II telewizji zostały ograniczone w 2001 r. o 50% w stosunku do roku poprzedniego. Niewiele mamy możliwości poznania dzięki mediom osiągnięć polskich naukowców czy artystów średniego i młodego pokolenia. Doskonale znamy bohaterów reality show. Już tylko to dowodzi, że kogo nie lansuje się w telewizji, ten nie istnieje w obiegu społecznym. Ponadto często lansowane jest gwiazdorstwo bez żadnych głębszych treści. A przecież inteligentnego odbiorcę, a takich jest większość, to po prostu obraża albo wywołuje w nich uśmiech pobłażania.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#PoselTadeuszSamborski">Narzekamy potem na nasze społeczeństwo, że jest niewykształcone, że nie ma wzorców, autorytetów. Przecież z takim społeczeństwem trudniej jest współpracować, trudniej reformować państwo. Takie społeczeństwo nie potrafi cierpliwie czekać na przemiany. Takie społeczeństwo nie będzie pracowite i wyrozumiałe, ale będzie agresywne i w nieuzasadniony sposób wymagające. Ludzie nie mogą być manipulowani, muszą umieć podejmować samodzielne i mądre decyzje, bo tylko wtedy będą one dobre i skuteczne.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#PoselTadeuszSamborski">Nasza telewizja niedostatecznie promuje współczesną polską sztukę, naukę, a przede wszystkim społeczne inicjatywy lokalne. Trzeba pamiętać, że rola telewizji regionalnych jest niezwykle ważna w kształtowaniu postaw społecznych we własnym środowisku. Przecież tak naprawdę większość wspaniałych dzieł naszej kultury mówi o prowincji, o prowincji w dobrym tego słowa znaczeniu. To ona jest ostoją moralnych postaw i zdrowego rozsądku. Trzeba o tym wszystkim mówić, nawet jeśli czasami brzmi to jak banał i komunał, bo na tych banałach i komunałach buduje się system wartości, który gwarantuje trwałość i sensowność działania, zwłaszcza w środowiskach lokalnych. Przecież jasno jest określona konstytucyjna rola Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - ochrona interesu publicznego, a to przecież leży w interesie publicznym, by pokazywać społeczeństwu to, co w nim jest najzdrowsze, najwartościowsze, to, co pozwala narodowi zachować poczucie godności i własnej wartości nawet w trudnych warunkach bezrobocia i biedy.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#PoselTadeuszSamborski">Dzisiejsi młodzi ludzie dużo częściej czują więź grupową z fanami tego samego rodzaju muzyki rozrywkowej lub z kibicami tego samego sportu niż patriotyczną więź z ojczystym kręgiem kultury i z tradycją historyczną własnego narodu. Niektórzy znawcy zagadnienia, posługując się wynikami badań CBOS, sygnalizują uwiąd patriotyzmu wśród młodych Polaków. Czyż to nie jest obszar do zagospodarowania przez telewizję publiczną, zobowiązaną do przeciwdziałania negatywnym zjawiskom w kondycji moralno-psychicznej narodu? Sądzę, że ten postulat najpełniej realizuje jeszcze Telewizja ˝Polonia˝.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#PoselTadeuszSamborski">Dodam też, że tradycje narodowe wcale nie są ani antyintelektualne, ani też nie są antyeuropejskie lub nieeuropejskie. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji winna jeszcze konsekwentniej dążyć do wpływania na poziom przekazywanych w telewizji treści. Pomimo że zarówno I, jak i II Program telewizji publicznej zwiększyły liczbę godzin emitowanych programów o kulturze, oświacie i nauce, to wciąż one nikną niejako w atmosferze gwiazdorstwa, skandalu i przereklamowywaniu filmów, z których niemal każdy w opinii głoszonej przez spikera jest dziełem sztuki najwyższego rzędu. A przecież w dużym stopniu telewizja modeluje mentalność i kreuje styl życia społeczeństw lub całych odłamów społeczeństw.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#PoselTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tu, w tej Izbie rozpatrujemy i rozwiązujemy wciąż bardzo wiele niezwykle ważnych problemów dotyczących prawa autorskiego, działalności programowej nadawców, wydawania koncesji, wpływu polityki na kształtowanie programów i innych aspektów funkcjonowania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Nie możemy jednak zapomnieć o tym, co jest również istotne. Telewizja publiczna, ale także telewizja komercyjna czy telewizje komercyjne nie powinny rywalizować ze sobą, lecz winny wspólnie służyć dobru społeczeństwa i brać udział w poprawianiu jakości życia narodu. Tę troskę o harmonijny rozwój wszystkich mediów dostrzegamy w działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, której sprawozdanie przyjmujemy i poprzemy w głosowaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Annę Sobecką, występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselAnnaSobecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin przedstawić państwu stanowisko w sprawie rocznej działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za rok 2001.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PoselAnnaSobecka">Sprawozdanie stanowi dość obszerny dokument, koncentrujący naszą uwagę na problemach prawnych i programowych. Obecnie obowiązująca ustawa o radiofonii telewizji nakłada na Krajową Radę poważne obowiązki. Kolejny rok Krajowa Rada nie wykonuje należycie swoich funkcji kontrolnych wobec nadawców w zakresie emitowanych programów, a także zaniedbuje swoje obowiązki w zakresie nadzorowania telewizji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PoselAnnaSobecka">Trwające przez ostatnie pięć lat zobojętnienie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na głosy różnorodnej i różnorakiej krytyki upoważnia do zgłoszenia postulatu zasadniczej jej reformy, która powinna pójść w kierunku zdecydowanego zwiększenia społecznej nad nią kontroli. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji swoją jedyną rację istnienia bierze właśnie stąd, że ma regulować zgodnie z dobrem publicznym, którego ramy opisane są w ustawie, działalność programową koncesjonowanych nadawców. Tymczasem obserwujemy nagminną tolerancję dla nadużyć, albowiem Krajowa Rada odpowiada w pełni za kształt rynku medialnego w Polsce, który niestety ma wszelkie cechy patologii.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#PoselAnnaSobecka">Reakcje Rady muszą zmierzać do zagwarantowania dobra społecznego, demokratycznie zdefiniowanego w prawie, a nie do chwilowej poprawy wizerunku publicznego jej kierownictwa. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zgodnie z ustawą odpowiada za krańcowe upartyjnienie największych i opłacanych z powszechnego abonamentu mediów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#PoselAnnaSobecka">Odpowiada również za powrót do mediów publicznych cenzury</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#PoselAnnaSobecka">, ograniczającej wolność słowa i równość wobec prawa, chociażby w przypadku braku transmisji podczas debaty nad referendum w sprawie sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom. </u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#PoselAnnaSobecka">Niepokoi nas też fakt, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zignorowała bardzo poważnie w kontekście prawnym zjawisko w telewizji publicznej, to jest utratę przez medium charakteru rodzinnego. Zgodnie z ustawą media publiczne winny służyć umacnianiu rodziny, a przez to promować pozytywne wzorce życia rodzinnego</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#PoselAnnaSobecka"> i przedstawiać rodzinę jako wartość. Ma to przecież ogromne znaczenie społeczne. Rada toleruje brak poważniejszych audycji uświadamiających tożsamość narodową.</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#PoselAnnaSobecka">Drodzy Państwo! Niestety, ze względu na ograniczony czas mojej wypowiedzi, postaram się dotknąć tylko w dużym uproszczeniu istotnych spraw.</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#PoselAnnaSobecka">Problematyka Unii Europejskiej. Podczas debaty nad sprawozdaniem nie sposób poruszyć tematu zainteresowania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji procesem integracji europejskiej w kontekście realizowania przez media propagandy prounijnej.</u>
          <u xml:id="u-42.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.16" who="#PoselAnnaSobecka"> Krajowa Rada odbyła spotkania i uczestniczyła w kilku spotkaniach poświęconych promocji Unii w polskich mediach. Było to na przykład spotkanie z Episkopatem Polski, które zostało odnotowane na stronie 6. W ramach projektu ˝Kijów w Warszawie, Warszawa w Kijowie˝ zorganizowana została konferencja pod patronatem przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji we współpracy z Fundacją im. Stefana Batorego i Związkiem Ukraińców w Polsce. Konferencja nosiła tytuł ˝Integracja europejska w mediach - doświadczenia polskie dla Ukrainy˝. To zostało odnotowane w sprawozdaniu na stronie 23. W związku z tą działalnością Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji powinniśmy otrzymać odpowiedź na pytania: Czy Krajowa Rada bada jakość informacji o Unii Europejskiej podawanych w mediach publicznych, czy jej zdaniem są czy nie są zachwiane proporcje między ilością czasu przeznaczonego dla zwolenników i przeciwników integracji? Czy zadbała o prawdziwy pluralizm w kwestii integracji, czyli równy dostęp zwolenników i przeciwników integracji? Właśnie krytyka braku działania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w zakresie zapewnienia równego dostępu opinii publicznej do debaty o integracji powinna być główną przyczyną odrzucenia sprawozdania Krajowej Rady. </u>
          <u xml:id="u-42.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.18" who="#PoselAnnaSobecka">Mogę się tu powołać na ogólnie znane fakty, np. nieformalne porozumienie między nadawcami w sprawie popierania integracji z Unią Europejską czy oficjalne spotkania przedstawicieli mediów publicznych i komercyjnych poświęcone opracowaniu prounijnej strategii propagandowej.</u>
          <u xml:id="u-42.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.20" who="#PoselAnnaSobecka"> Brak jest reakcji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na te zjawiska, a często spotykają się one z aprobatą Rady.</u>
          <u xml:id="u-42.21" who="#PoselAnnaSobecka">Przejdę do kwestii przemocy w mediach. Krajowa Rada kolejny rok nie potrafiła uporać się ze wzrastającą falą przemocy i erotyzmu czy pornografii w mediach. Nie wychodzi poza werbalnie wyrażone oczekiwania wobec nadawców, chwaląc się jednostkowymi karami, podczas gdy prawo łamane jest codziennie</u>
          <u xml:id="u-42.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.23" who="#PoselAnnaSobecka">, a nawet co godzinę, jeśli zważyć na statystyki z czasu największej oglądalności. Przemoc w mediach stała się zjawiskiem tak powszechnym, że nadawcy, zwłaszcza telewizyjni, bagatelizują ten problem. Sankcje karne pozostają jedynie zapisane na papierze. Tymczasem, drodzy panowie z Rady Krajowej, wczoraj na posiedzeniu Rady Programowej Telewizji Polskiej poinformowała nas pani dyrektor, jakie są wskazania widza względem doboru repertuaru w telewizji publicznej. Otóż, co warto wiedzieć, 97% widzów głosowało za filmem ˝Sami swoi˝, 71% głosowało za filmem ˝Potop˝ i 61% głosowało za filmem ˝Przeminęło z wiatrem˝. Myślę, że warto spojrzeć na te badania.</u>
          <u xml:id="u-42.24" who="#PoselAnnaSobecka">W sprawozdaniu pojawiły się też uwagi odnośnie do porozumienia ˝Przyjazne media˝. Wynika z nich, że oznakowania są szczególnie niechętnie stosowane przez telewizję publiczną, a obserwacje dokonane przy okazji obecnego monitoringu są w wielu przypadkach zbieżne ze spostrzeżeniami wynikającymi z monitoringów ubiegłorocznych. Można to znaleźć na stronie 86. Nadal pozostały więc nierozwiązane problemy między innymi zwiastunów szkodliwych dla dzieci i młodzieży audycji, które w Telewizji Polskiej i w TVN nie są oznakowane. Tymczasem należałoby rozważyć propozycję, aby zwiastuny takie w ogóle nie były emitowane w czasie chronionym. Wdzięczni będziemy za udzielone nam odpowiedzi na pytania: W jakim zakresie nałożone z tak wielką pompą kary przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji na nadawców są potem w ramach porozumienia zmniejszane? Czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji posiada takie statystyki? O ile te kary zostały zmniejszone i czy zawsze były zasadne?</u>
          <u xml:id="u-42.25" who="#PoselAnnaSobecka">Braku reakcji Krajowej Rady nie można tłumaczyć brakiem kompetencji, jest to brak woli. Na przemoc w mediach, postępującą wulgaryzację i prymitywizację przesyłu medialnego wskazuje wiele środowisk zróżnicowanych politycznie, co warto odnotować. Krajowa Rada w zbyt małym stopniu wykorzystała swe możliwości do zdyscyplinowania nadawców.</u>
          <u xml:id="u-42.26" who="#PoselAnnaSobecka">Kolejny temat, który chciałabym poruszyć w dużym również uproszczeniu, to kampania wyborcza w kontekście Telewizji Polskiej. Kolejny raz monitoring programów wyborczych przeprowadzony przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji wykazał nieobiektywność i nierzetelność telewizji publicznej. Pomimo tego tradycyjnie nie zostały wyciągnięte żadne konsekwencje. W sprawozdaniu, i to w części V pt. ˝Kontrola działalności programowej nadawców˝, jest też informacja o tym, że Telewizja Polska, i to w programie I i II, m.in. nie nadała w ubiegłym roku ani jednego cyklu audycji w całości poświęconego zjawisku alkoholizmu. Tematyka ta była przedmiotem pojedynczych audycji lub była omawiana w większych partiach tematycznych. Pozwolę sobie na postawienie pytania: W jakim stopniu jeszcze telewizja publiczna pełni misję publiczną? Czy w tym kontekście nie należałoby poważnie się zastanowić nad dalszym losem pomysłu na licencje w nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji? Upolitycznienie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jest faktem powszechnie znanym i przejawia się m.in. w bierności wobec partyjnego serwilizmu Telewizji Polskiej SA. To kolejny powód, dla którego sprawozdanie powinno zostać odrzucone.</u>
          <u xml:id="u-42.27" who="#GlosZSali">(Dobry pomysł.)</u>
          <u xml:id="u-42.28" who="#PoselAnnaSobecka">Konkludując, w tych wszystkich niezmiernie istotnych sprawach umknęły ogólnospołeczne cele instytucji powołanej do kontroli mediów. Kontrolowanie realizacji misji przez media publiczne czy przestrzeganie ustawy o radiofonii i telewizji przez media komercyjne zostało zepchnięte na dalszy plan lub stało się też elementem handlu między światem polityki a wielkimi nadawcami. To w pewien sposób wyjaśnia np. pobłażliwość Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wobec bezprawia nadawców.</u>
          <u xml:id="u-42.29" who="#PoselAnnaSobecka">Klub Ligi Polskich Rodzin będzie głosował za odrzuceniem sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności za 2001 r. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-42.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić nasze stanowisko odnośnie do sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności za 2001 r. i informacji o podstawowych problemach radiofonii i telewizji.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PoselAndrzejAumiller">Po lekturze bardzo obszernego, bo liczącego ponad 200 stron, sprawozdania zadawaliśmy sobie pytanie: Czy Krajowa Rada Rafiofonii i Telewizji należycie wykonuje swoje obowiązki ustawowe? Czy spełnia swoją konstytucyjną powinność zgodnie z IX rozdziałem konstytucji: ˝Organy kontroli państwowej i ochrony prawa˝? Drugie pytanie, jakie sobie zadawaliśmy: Czy tak obszerne sprawozdanie jest rzetelne i odzwierciedla aktualną sytuację na polskiej scenie medialnej czy wynika z silnie rozbudowanej administracji liczącej ponad 150 etatów? Trzecie pytanie, na jakie staraliśmy sobie odpowiedzieć, brzmi: Jakie przewinienia i grzechy popełniają nadawcy i jak reagowała na nie Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji?</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PoselAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy, odpowiadając na tak postawione pytania, stwierdza, że przedłożone sprawozdanie spełnia wszystkie wymagania, jakie powinno spełniać dobre, rzetelne i wyczerpujące sprawozdanie. W sprawozdaniu znalazły się szczegółowe informacje o: działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jako organu konstytucyjnego, kontrolującego działalność programową nadawców, wynikach kontroli działalności reklamowej i sponsorskiej nadawców publicznych i koncesjonowanych, opłatach abonamentowych i pozaabonamentowych, działalności międzynarodowej i prawotwórczej. Sprawozdanie informuje również o skargach i interwencjach telewidzów i radiosłuchaczy oraz o budżecie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PoselAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ustawowo zobowiązana jest do kontrolowania tego, jak przestrzega się prawa. Po zapoznaniu się ze sprawozdaniem odnosi się wrażenie, że to zobowiązanie wykonuje należycie, mimo różnych odczuć telewidzów, którzy żywiej reagują na emitowane programy telewizyjne niż radiosłuchacze. Naszym zdaniem jest już dobrze, gdy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji sumiennie monitoruje programy radiowe i telewizyjne i wyciąga odpowiednie wnioski w stosunku do nadawców. Cóż z tego jednak, gdy czytamy w rozdziale VI ˝Kontrola działalności reklamowej i sponsorskiej nadawców publicznych i koncesjonowanych˝, że prawie każde nałożenie kary na nadawców kończy się odwołaniem do sądów, a procesy toczą się po 2, 3 lata. Jaka to kara, która jest nierychliwa? To tak jakby za przewinienie oseska dać klapsa pierwszoklasiście. Czy wymierzony klaps będzie skutkował wychowawczo? Czy nie wywoła poczucia krzywdy?</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#GlosZSali">(Ale to już są stare chłopy.)</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#PoselAndrzejAumiller">Ale daję przykład, więc proszę nie przerywać.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#GlosZSali">(Właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#PoselAndrzejAumiller">Po dokonaniu szczegółowej analizy nakładania kar odnosi się wrażenię, że surowjej są traktowane media publiczne niż koncesjonowane.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#PoselAndrzejAumiller">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Z omawianego sprawozdania wynika niewątpliwie, że najważniejsze dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w 2001 r. były kwestie związane z wydawaniem po raz kolejny koncesji na nadawanie programów, których duży pakiet otrzymały również podmioty związane z Kościołem katolickim. Jest to przykład, że decyzje Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nie były dyskryminujące. Dobrze, że w Sejmie znajduje się - z inicjatywy Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, ponieważ intencją rządu jest ograniczenie możliwości skupiania mediów w jednym ręku, na razie bowiem Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji chyba niezupełnie sprawiedliwie rozdziela dodatkowe kanały, preferując jednego z ogólnopolskich nadawców.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#PoselAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Na podstawie sprawozdania możemy wysnuć wniosek, że w 2001 r. nastąpiła poprawa, jeśli chodzi o przeciwdziałanie pokazywaniu przemocy w mediach i wzrost poszanowania uniwersalnych wartości moralnych. Jednak chyba tak nie jest, bo w mediach komercyjnych, w pogoni za zyskiem, w programach reality show ludzi przyjaźnie nastawionych do siebie ˝łamie się˝ przemyślanym systemem niezasłużonych nagród, a dzieje się to kosztem rezygnacji z takich tradycyjnie polskich wartości, jak przyjaźń, gościnność, równość; w efekcie uczestnicy programu stają się w jego końcówce śmiertelnymi wrogami, nieszczerymi wobec siebie, nie mówiąc już o wywoływaniu wśród osób uczestniczących w programach również zachowań erotycznych, oderwanych od uczucia czy tolerowaniu prymitywnych i wulgarnych wypowiedzi. Tego typu programy muszą być ujęte w odpowiednie ramy i myślę, że przyczyni sie do tego nowelizacja ustawy znajdującej się w Sejmie. Kary nakładane przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji są śmieszne w stosunku do osiąganych zysków przez łamiących prawo nadawców.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#PoselAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy uważa, że w sprawozdaniu marginalnie potraktowano sprawy związanej z relacjonowaniem wydarzeń z życia politycznego. Szczegółowej analizie zostały poddane jedynie programy poświęcone kampanii wyborczej do parlamentu Rzeczypospolitej. Po wyborach o proporcjach czasowych przewidzianych w telewizji i radiu na prezentację stanowisk poszczególnych partii dowiadujemy się z prasy lub z wypowiedzi prezesa Roberta Kwiatkowskiego, który twierdzi, że proporcje między rządzącymi a opozycyjnymi partiami są zachowane.</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#GlosZSali">(Kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#PoselAndrzejAumiller">Tu chcę ostro zaprotestować przeciwko dyskryminacji Unii Pracy przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji w mediach publicznych. Drodzy, szanowni wyborcy i sympatycy Unii Pracy, to nie nasze lenistwo czy brak kompetentnych polityków powoduje, że prawie nie występujemy w programach politycznych takich jak np. Forum. To odrzucanie naszych wniosków przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji powoduje naszą nieobecność. Jesteśmy samodzielną partią, posiadającą klub parlamentarny, struktury partyjne w terenie, a Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji pod przewodnictwem pana Juliusza Brauna postępuje tak, jakby już istniał zjednoczony Sojusz Lewicy Demokratycznej. Całe szczęście, że telewizja regionalna zaprasza do wzięcia udziału w cyklicznych programach politycznych polityków różnych opcji, jak to ma miejsce w Poznaniu, z którego pochodzę, gdzie regionalny program ˝Kto ma rację˝ nie jest ˝zamykany˝ przed żadną opcją polityczną.</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#GlosZSali">(Na przykład przed opozycją.)</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#PoselAndrzejAumiller">Czyni tak również telewizja kablowa (WTK) i Radio Merkury.</u>
          <u xml:id="u-44.15" who="#PoselAndrzejAumiller">Ostatnia sprawa, którą chciałbym poruszyć na kanwie sprawozdania, to opłaty autorskie nakładane przez ZAiKS i inne podobne stowarzyszenia za wykorzystywanie utworów objętych ochroną. Do końca ubiegłego roku wysokość opłat była regulowana stosownymi umowami; w przypadku ZAiKS-u wynosiło to 1-7% przychodu brutto w zależności od procentowego udziału np. muzyki w programie. Niestety działająca przy ministrze kultury Komisja Prawa Autorskiego zatwierdziła przedstawioną przez ZAiKS tabelę opłat. Przyjęcie tych stawek oznacza dla każdej małej rozgłośni kilkakrotny wzrost dotychczasowych opłat, nie wspominając już o nadawcach telewizyjnych. Główną osią konfliktu między ZAiKS-em a nadawcami jest wysokość stawek i sposób ich naliczania, a nie niechęć do płacenia tantiem. Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych ZAiKS przedstawia swoje tabele opłat do akceptacji Komisji Prawa Autorskiego przy ministrze kultury, w której nie ma przedstawicieli nadawców. Nadawcy nie są uważani za stronę, ale muszą się liczyć z zatwierdzonymi tabelami opłat. Czy jest to normalne? Poruszam ten problem, dlatego że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji dostrzegła go i zaproponowała w projekcie noweli ustawy zmniejszenie opłat do poziomu 3%. Należy tę propozycję poprzeć - choć nie satysfakcjonuje ona ZAiKS-u - dlatego że 3% daje kwotę, która wynika z realnej ceny rynkowej i która pozwoli utrzymać się na rynku lokalnym mediom i uchroni je przed połknięciem przez medialnych rekinów.</u>
          <u xml:id="u-44.16" who="#PoselAndrzejAumiller">Klub Parlamentarny Unii Pracy, uznając za dobre od strony merytorycznej sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, będzie głosował za jego przyjęciem przez Wysoką Izbę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.17" who="#GlosZSali">(A jakby inaczej?)</u>
          <u xml:id="u-44.18" who="#PoselAndrzejAumiller">Jakże jakby inaczej, kolego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle. Proszę rozmowy przenieść do kuluarów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselAndrzejAumiller">Proszę mi pozwolić, panie marszałku, że odpowiem koledze. Przecież to jest debata nad sprawozdaniem, a nie nad różnymi problemami. Przyjmujemy więc sprawozdanie, oceniając pod względem merytorycznym, kolego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#GlosZSali">(W ramach pomocy koleżeńskiej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Marka Zagórskiego w imieniu Koła Parlamentarnego Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselMarekZagorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawiązując do wypowiedzi pana posła Aumiellera na temat tego, że w mediach regionalnych mogą się prezentować wszystkie opcje, chciałbym powiedzieć - zanim przejdę do właściwej części swojego wystąpienia - że telewizja regionalna w Białymstoku rozwiązała ten problem po nowatorsku: w ogóle nie ma żadnych programów, w których politycy, obojętnie jacy, mogliby się prezentować.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#GlosZSali">(Nawet z SLD?)</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PoselMarekZagorski">Nawet z SLD.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#GlosZSali">(Pełna cenzura.)</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#PoselMarekZagorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w przyszłym roku będzie obchodziła swój 10. jubileusz.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#GlosZSali">(To wystarczy.)</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#PoselMarekZagorski">To całkiem nieźle jak na wiek polskiej demokracji. KRRiTV została wpisana do obowiązującej konstytucji, przetrwała wiele politycznych zawirowań, wyborów parlamentarnych i prezydenckich. Z przedstawionego sprawozdania z działalności KRRiT wynika również, że jest to ciało, które okrzepło w swoim kształcie administracyjnym i organizacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#GlosZSali">(Trochę spróchniałe.)</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#PoselMarekZagorski">Oprócz 9 członków KRRiT 145 osób jest zatrudnionych w biurze. I nic dziwnego w związku z tym, że sprawozdanie musiało liczyć aż 170 stron maszynopisu. Dodatkowo informacja o podstawowych problemach radiofonii i telewizji to niemal drugie tyle - prawie 140 stron.</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#PoselMarekZagorski">Opracowanie jest bardzo bogate, zawiera pełną problematykę mediów - od czysto technicznych uwarunkowań ich pracy, takich jak kwestia mediów cyfrowych, przez aspekty prawne, programowe, finansowe, aż do kontekstu międzynarodowego. W tak krótkim wystąpieniu trudno się do tego całego bogactwa ustosunkować - można tylko spytać, czy w ogóle to całe bogactwo jest nam potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#PoselMarekZagorski">Ale oprócz tego sprawozdania w Sejmie, także poza nim, dzieją się równolegle różne rzeczy, zachodzą wydarzenia związane z funkcjonowaniem mediów i nie można tutaj pomijać ich milczeniem. Mam tu na myśli, po pierwsze, nowelizację ustawy o radiofonii i telewizji oraz, po drugie, wybór zarządów mediów publicznych na nową kadencję. Jeżeli chodzi o nowelizację, autorstwa głównie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - i w tym sensie wprost związaną z pracą rady w roku ubiegłym, stanowi bowiem jej najważniejszy owoc - to należy wrócić do tego wszystkiego, co było powiedziane podczas debaty nad nowelizacją tej ustawy, i jeszcze raz przypomnieć, że zarówno ten projekt, jak i to sprawozdanie pozwalają stwierdzić i wskazać, że rada publiczną misję radia i telewizji rozumie tylko i wyłącznie jako misję telewizji i radia publicznego. Nie pojmuje tego, że publiczna misja telewizji odnosi się także do mediów prywatnych - przynajmniej tego nie widać. Będziemy zabiegali, aby powinnością rady było także dążenie do zachowania równowagi między mediami prywatnymi i publicznymi, do bezstronności i niezależności mediów, ale w pełnym tego wymiarze.</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#PoselMarekZagorski">Jeśli chodzi o wybór zarządów spółek radia publicznego - centralnego i rozgłośni regionalnych - a także polskiej telewizji, co nastąpi przed wakacjami, to nie wyobrażamy sobie... może inaczej - wyobrażamy sobie niestety, że będzie tak, iż będą w nich obecne jedynie osoby związane z rządzącą koalicją. I chociaż bezpośredniego wyboru dokonują rady nadzorcze, to przecież te rady są kształtowane w głównej mierze przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Rada ma do tej pory także w tych radach nadzorczych bardzo duże wpływy. Naszym zdaniem zarządy radia publicznego i telewizji publicznej powinny i muszą być pluralistyczne, muszą uwzględniać zmiany polityczne, jakie nastąpiły na scenie politycznej. Nie jest prawdą, że Krajowa Rada nie ma w tej sprawie instrumentów - to ona w większości powołuje zarządy. W związku z tym musi działać tak, aby one były pluralistyczne, bowiem radio i telewizja publiczne to nie są kolejne resorty rządowe, tylko instytucje zaufania publicznego. A dodatkowo, skoro przestrzegamy norm Unii Europejskiej, to trzeba pamiętać, że pluralizm w mediach publicznych też do takich norm należy i uważnie jest przez Unię Europejską obserwowany. To prowadzi do wniosku zasadniczego - o ile w poprzednich latach głównym zadaniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji było zaznaczenie odrębności i specyfiki zadań mediów w życiu publicznym, to obecnie do tego dochodzi dbanie o obiektywizm i różnorodność mediów w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#PoselMarekZagorski">Na koniec pewien przykład, mówiła o tym przedstawicielka Platformy Obywatelskiej. Otóż w sprawozdaniu jest mowa o roli mediów w wyborach parlamentarnych ubiegłego roku. Zgodnie z prawdą sprawozdawca pisze, że różne komitety wyborcze były traktowane przez Telewizją Polską nierówno. Przedstawicieli ówczesnych ugrupowań rządzących nie pytano w ogóle o program wyborczy, a jedynie o błędy i polityczną praktykę, podczas gdy przedstawicieli ówczesnej opozycji pytano jedynie o plany na przyszłość. Rzeczywiście tak było i dobrze, że sprawozdanie owe niesprawiedliwości telewizji odnotowuje, chociaż dziwi, dlaczego po tak odważnych stwierdzeniach następny akapit zawiera zdanie, w którym uznano, że dziennikarze Telewizji Polskiej byli bezstronni. To tak jakby sąd, wydając wyrok uniewinniający, uznał oskarżonego jednak winnym, chyba że tutaj za wzór bezstronności przyjmuje się słynny wywiad pana Gembarowskiego z Marianem Krzyklewskim. Mam nadzieję, jeżeli tak jest, że zapis tego wywiadu Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wysłała do Sevres pod Paryżem jako wzór bezstronności dziennikarskiej.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-48.14" who="#PoselMarekZagorski"> Problem w tym, że odnotowanie takich faktów nie wystarczy. W tym roku też mamy wybory i jest pytanie, co zrobi Krajowa Rada, żeby w przyszłym roku jej sprawozdanie w tym punkcie wyglądało inaczej niż obecnie? Co w ogóle zrobiła Krajowa Rada, żeby ten pluralizm w mediach nie polegał na tym, że media publiczne reprezentują i popierają lewicę, a niektóre media prywatne tylko prawicę?</u>
          <u xml:id="u-48.15" who="#PoselMarekZagorski">Mam też pytanie, czy w odniesieniu do doboru członków rad nadzorczych Krajowa Rada będzie jednak kierowała się zasadą pluralizmu politycznego? Czy pan przewodniczący Braun ma dzisiaj przekonanie, że telewizja publiczna jest rzeczywiście bezstronna?</u>
          <u xml:id="u-48.16" who="#PoselMarekZagorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będziemy głosować za odrzuceniem tego sprawozdania. Krajowa Rada oczywiście to sprawozdanie przygotowała w pełni profesjonalnie, ale niestety fakty, nawet zawarte w samym sprawozdaniu, pokazują, że Krajowa Rada nie wykonała pracy, jaka do niej należy, związanej z bezstronnością, z zachowaniem pluralizmu w mediach publicznych. Ale zdajemy sobie sprawę - patrząc na skład, jak i na zadowolone miny niektórych członków rady - i mamy świadomość, że w odniesieniu do głosu opozycji dominuje w radzie przekonanie o słuszności powiedzenia: ˝Psy szczekają, karawana jedzie dalej˝. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Jagielińskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselRomanJagielinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mogę ocenić, że to sprawozdanie spełnia potrzeby, wymogi związane z przedstawianiem sprawozdania z działalności rocznej Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Jest ono bardzo merytoryczne, kompetentne i na tle tych kilkunastu sprawozdań, których byłem świadkiem, a także debat w Wysokiej Izbie, uważam, że coraz więcej jest tu takich punktów, które nie wywołują zastrzeżeń. Myślę, że nawet debata dzisiejsza jest niezwykle spokojna, chociaż zarazem elementu politycznego oceny, jak działa radio publiczne, jak działa telewizja publiczna, nie sposób pominąć.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PoselRomanJagielinski">Wsłuchując się w tę debatę, panie i panowie posłowie, uważam, że jednak odbiegacie zdecydowanie od treści sprawozdania, mówicie tylko o tym, co codzienne życie nam przynosi. Czyli, jeśli oglądamy program I, program II Telewizji Polskiej, to oczywiście albo się widzimy, albo się nie widzimy. Jeśli się nie widzimy, to nawet najlepsze sprawozdanie nie spełnia naszych życzeń i wtedy mówimy z tej trybuny: szanowni państwo, panie i panowie posłowie, mój klub parlamentarny czy moje koło poselskie niestety za tym sprawozdaniem głosować nie będzie. Ale jeśli popatrzymy na sprawozdanie z punktu widzenia statystyki wyborczej, to na pewno możemy stwierdzić, że błędów nie popełniono, przy czym nie sposób jest wszystkiego uniknąć w tak gorącym okresie, a w zasadzie niemal każde sprawozdanie ma ten element odniesienia do kampanii wyborczej. Bo co do 2000 r., ocenialiśmy czas emisyjny kandydatów, mówię o kandydatach na urząd prezydenta, dzisiaj patrzymy na to, jakie mieliśmy - jako kandydaci do parlamentu - możliwości zaprezentowania swojego programu, swojej twarzy, czyli tych elementów niejako fizycznych. I myślę, że za rok, tak jak mój przedmówca twierdził, będziemy oceniać to, w jaki sposób mogli się zaprezentować nasi kandydaci na radnych gmin, miast, powiatów i województw.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PoselRomanJagielinski">Ale mam też taką refleksję - czy telewizja publiczna i radio publiczne, a nawet te komercyjne, mają wychowywać nasze rodziny? Bo moje doświadczenie jest takie, że skoro chciałem dobrze wychowywać swoich synów, to wolałem ich poprosić na wspólne czytanie, wspólny spacer, przejażdżkę rowerami. A telewizja była już przecież, bo już w dziecięcym wieku, w latach 50. oglądałem pierwsze obrazy. Jeśli ma to mieć negatywne skutki dla wychowania moich dzieci czy wnuków, to po prostu włączam coś innego. Nie patrzmy na to tylko z punktu widzenia jednego programu. Mam też pytanie, dlaczego niektórzy akurat się lubują w tych programach emitowanych nocą - to przecież jest czas odpoczynku. A jeśli już krytycznie patrzymy na prezentację przemocy, to jej tak bardzo nie dostrzegam podczas emisji dziennej czy wczesnowieczornej - raczej są takie bardzo ciepłe telenowele, które podnoszą, wzmacniają atuty życia rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#GlosZSali">(To pan odbiera Puls albo Niepokalanów.)</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#PoselRomanJagielinski">A jeśli patrzę na programy nocne, takie o jedenastej, to przecież jest to czas odpoczynku, a jak nie, to szuka się Eurosportu i patrzy na to, tam nie ma przemocy, tam jest prezentacja, to całkiem co innego.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#GlosZSali">(Proszę obejrzeć Polsat.)</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#PoselRomanJagielinski">Panowie Posłowie! Nie chcę wchodzić w polemikę, ale czy muszę oglądać Polsat? Przecież kanałów mamy dużo, nie musimy korzystać tylko z kanałów polskich. Możemy też wyrazić swoje niezadowolenie, jeśli chodzi o Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, że poszczególne nasze stacje nie tak pracują i w związku z tym możemy oglądać inne przesyły.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#GlosZSali">(Gdzie jest ta sielanka?)</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#GlosZSali">(To może jest wideo?)</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#PoselRomanJagielinski">Mnie np. satysfakcjonuje to, że układ porządkowania stacji sieci nadawczych, koncesjonowania radia i telewizji, nie wywołuje dzisiaj kontrowersji w terenie. Nie ma już zapytań, nie ma próśb o interwencję, o to, żeby iść do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, bo ktoś został źle załatwiony. Dzisiaj jest bardzo szeroka dyskusja, co możemy praktycznie w każdym miejscu oglądać: i Telewizję Regionalną 3, która coraz lepiej pracuje, i programy 1 i 2, możemy oglądać Polsat i TVN i takie telewizje, które nam akuratnie dopasowały; niektóre z nich nawet wypadły z obiegu, na szczęście, bo społeczność polska akurat tego nie oglądała.</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#PoselRomanJagielinski">Zwracam się z propozycją, a zresztą uważam, że kiedy się podejmuje merytoryczne dyskusje z członkami Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a także z członkami zarządów, to można mieć sukcesy, nie z punktu widzenia politycznego chcę to powiedzieć, z punktu widzenia prezentacji sportowej, jako działacz, jako prezes Polskiego Związku Jeździeckiego, jako przewodniczący Rady Głównej Zrzeszenia Ludowe Zespoły Sportowe. Było gorzej, jest lepiej, więc nie mam prawa do narzekań. Mamy podpisane porozumienie, ale trzeba być w porządku, że jeśli nie damy informacji, że takie rzeczy się dzieją, to oni też nie mogą nam tego zaprezentować.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#PoselRomanJagielinski">Na pewno to, co mogę podkreślić, jeśli już oceniamy czas emisyjny, to wielowątkowa dyskusja nad prezentacją programów związanych z rolnictwem, jego przeobrażeniami i czasem emisyjnym przyniosła sukces. Już dzisiaj nie mamy telewizji przedpołudniowej, mamy znów telewizję popołudniową i myślę, że tutaj Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w sposób znaczny do tego się przyczynia.</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#PoselRomanJagielinski">A jeśli patrzymy na to, czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma wpływać na to, czy mamy te informacje przekazywać, czy mamy prowadzić czy też nie propagandę unijną, to według mnie pełnomocnik rządu ds. integracji Sławomir Wiatr przyjął prawidłową praktykę: ma informować o tym, co jest w Unii Europejskiej a my, niezależnie od tego, czy zaliczamy się do zwolenników, czy do przeciwników integracji, mamy oceniać i z tą wiedzą będziemy później szli do urn wyborczych w referendum, opowiadając się, czy jesteśmy za, czy przeciw akceptacji.</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#PoselRomanJagielinski">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosować za przyjęciem sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie! Uprzejmie informuję, że następujący posłowie wyrazili chęć zadania pytania, są to: pan poseł Marian Piłka, pani posłanka Gertruda Szumska, pan poseł Jan Łączny, pan poseł Marek Kuchciński, pan poseł Jerzy Kulej, pan poseł Tadeusz Cymański, pan poseł Artur Zawisza, pan poseł Franciszek Wołowicz, pan poseł Piotr Gadzinowski, pan poseł Marek Suski, pani posłanka Hanna Mierzejewska, pani posłanka Małgorzata Rohde, pan poseł Stanisław Papież, pani posłanka Gabriela Masłowska, pan poseł Ryszard Stanibuła, pani posłanka Zofia Krasicka-Domka, pan poseł Antoni Stryjewski, pan poseł Benedykt Suchecki i pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pan poseł Wojciech Szarama - dopisuję do listy - i pani poseł Urszula Krupa.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Chciałem zapytać, czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby się jeszcze zapisać do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pani poseł Elżbieta Łukacijewska.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Ustanawiam czas na zadanie pytania na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Mariana Piłkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselMarianPilka">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Mam kilka pytań do przedstawicieli Rady Radiofonii.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PoselMarianPilka">Dlaczego Krajowa Rada przydziela dalsze kanały telewizyjne stacjom odpowiedzialnym za demoralizację, nadającym filmy propagujące rozwiązłość, a więc całkowicie sprzeczne z polską ustawą o radiofonii i telewizji?</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PoselMarianPilka">Pytanie drugie. Dlaczego Krajowa Rada Radiofonii stała się de facto orędownikiem białorutynizacji polskich mediów? Dotyczy to zwłaszcza telewizji, radia, ale także polityki koncesyjnej, np. przedstawiciele opozycji są marginalizowani, głos opozycji jest marginalizowany w telewizji i w radiu, do takich programów jak Gość Jedynki czy Krakowskie Przedmieście jedynie sporadycznie są zapraszani przedstawiciel opozycji.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PoselMarianPilka">Jeżeli chodzi o politykę koncesyjną, w wielu miastach do tej pory nie można oglądać Telewizji Puls. W poprzedniej kadencji w I programie regularnie, każdego tygodnia, był i pan Miller, i pan Kalinowski, natomiast dzisiaj przedstawiciele opozycji nie są zapraszani w takim trybie, jak to było poprzednio. W gruncie rzeczy mamy tutaj do czynienia z próbą zakneblowania opozycji. W gruncie rzeczy Krajowa Rada Radiofonii biernie przygląda się procesowi białorutynizacji, a zatem procesowi - chcę to podkreślić - antyeuropeizacji polskich mediów. Chciałem zapytać, co w tej dziedzinie Krajowa Rada zamierza zrobić, żeby nie przetransponowywać białoruskiego modelu mediów na polski grunt?</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PoselMarianPilka">Sprawą następną jest kwestia abonamentu. Czy w świetle tych gigantycznych zarobków prezes telewizji i Krajowa Rada uważają, że powininien być w dalszym ciągu rygorystycznie ściągany abonament, zwłaszcza od rodzin wielodzietnych, rodzin tak doświadczonych ostatnio przez antyrodzinną politykę rządu Leszka Millera? Czy Krajowa Rada uważa, że należy wprowadzić ulgę, jeżeli chodzi o rodziny wielodzietne, na płacenie abonamentu? I kwestia związana z abonamentem. Czy Krajowa Rada nie uważa, że powinno być zniesione obligatoryjne płacenie abonamentu na telewizję publiczną, a jeśli chodzi o zbieranie abonamentu, powinno to być rozpisywane na zasadzie konkursu, chodzi o programy kulturalne, programy edukacyjne, i w tym konkursie mogłyby brać udział wszystkie telewizje, a także wszystkie rozgłośnie radiowe?</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#PoselMarianPilka">Czy w związku z tym, że pan prezes Kwiatkowski, były szef kampanii wyborczej Aleksandra Kwaśniewskiego, przekształca telewizję publiczną w swego rodzaju ukryte studio wyborze SLD, Rada Radiofonii nie zamierza rozpisać konkursu na nowego dyrektora telewizji publicznej, aby ten dyrektor rzeczywiście zapewnił, że telewizja będzie spełniała tę misję, jaka została jej przypisana w ustawie?</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#PoselMarianPilka">Kwestia następna. Kiedy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przyzna koncesję na Telewizję Puls w Ostrołęce i Siedlcach, miejscowościach, w których znaczna część naszego społeczeństwa jest zainteresowana oglądaniem katolickiej telewizji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Gertrudę Szumską.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie ma pani posłanki na sali?</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Jeśli nie ma pani posłanki, to bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Jana Łącznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselJanLaczny">Panie Marszałku! Panie Przewodniczący! Trzy pytania. Pierwsze pytanie dotyczy mojego regionu, regionu środkowopomorskiego, szczególnie Koszalina i okolic, jeżeli chodzi o Telewizję Regionalną 3. Region koszaliński został mocno zubożony pod wieloma względami i ostatnio obserwujemy, że zostaliśmy pozbawieni kontaktu z miastem wojewódzkim Szczecinem, jeżeli chodzi o odbiór Telewizji Regionalnej 3. Panie przewodniczący, jeżeli będzie pan mógł powiedzieć, kiedy Koszalin, a także okolice, będzie miał możliwość oglądania telewizji 3, ponieważ uważamy, że jest to potrzebne. W trakcie spotkań poselskich wyborcy często sygnalizują, że jest to w pewnym sensie dyskryminacja, jeżeli chodzi o płacenie abonamentu, ponieważ nie mamy możliwości w pełni oglądania naszej, regionalnej telewizji.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PoselJanLaczny">Drugie pytanie nasunęło mi się tutaj po jednej z wypowiedzi moich poprzedników. Jeżeli nie muszę oglądać programu, który w swojej treści jest, że tak powiem, nieodpowiedni, to chciałbym, panie prezesie, zapytać, czemu i komu ma służyć emitowany w naszej telewizji przez długie lata program 997? Na drugi dzień słyszymy na boisku czy na placu osiedlowym, jak małe dzieci, młodzież komentuje to, co widziała. Podejrzewam, że jest to doskonała szkoła nabywania umiejętności przestępczych. Oczywiście takie programy powinny być przedstawiane na antenie telewizji, ale w nieco zmienionej formie, ażeby nie ukazywać tych metod, które pozwalają naszej młodzieży nabywać umiejętności przestępcze.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PoselJanLaczny">I trzecie pytanie jest takie. Obserwujemy wybiórcze zapraszanie polityków do programów radiowych i telewizyjnych. Czy, panie przewodniczący, jest to obiektywne zachowanie się mediów na rynku krajowym? Mam na myśli takie programy, jak: Linia Specjalna, Sygnały Dnia, Gość Jedynki, Krakowskie Przedmieście, programy w radio komercyjnym. Uważamy, że rolą środków przekazu radia i telewizji powinno być udostępnianie programów wszystkim ugrupowaniom politycznym, ich liderom, przedstawicielom; chodzi o to, ażeby społeczeństwo, wyborcy mieli możliwość kontaktu, zdobycia informacji na temat danych ugrupowań politycznych, które w swoim programie chcą zaprezentować to, co przedstawiały w programach wyborczych, jak również w trakcie dzisiejszej pracy parlamentarnej. Brakuje tego. I stwierdzam, że jest to duża niedoskonałość, jeśli chodzi o rzetelne wykonywanie misji radia i telewizji. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Kuchcińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PoselMarekKuchcinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ponieważ telewizja publiczna i radio publiczne, i w ogóle media publiczne coraz gorzej realizują swoje zadania narzucone przez prawo w Polsce, mam następujące pytania do przedstawicieli Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PoselMarekKuchcinski">Od wielu miesięcy rośnie nierównowaga, jesli chodzi o dostęp środowisk społecznych, politycznych, szczególnie opozycji do telewizji i radia publicznego. Takie programy polityczne, jak: Tygodnik Polityczny Jedynki czy Monitor Wiadomości wręcz dyskryminują m.in. środowiska społeczne i polityczne związane z Prawem i Sprawiedliwością. I nie chodzi tylko o czas, o wyliczenie w minutach, bo te dysproporcje są ogromne, czy też o brak dostępu lub niezapraszanie polityków Prawa i Sprawiedliwości...</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#GlosZSali">(Bo tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#PoselMarekKuchcinski">...ale przede wszystkim o skutki tej dyskryminacji, to znaczy ukazywanie Prawa i Sprawiedliwości jako partii, jako środowiska politycznego monotematycznego, co nie jest prawdą. I warto, żeby obóz rządowy zapoznał się z programem i z propozycjami rozwiązania tragicznych skutków, jeśli chodzi o sytuację ustrojową i poprawę instytucji państwa polskiego, przede wszystkim instytucji rządowych państwa polskiego. A brak tej informacji powoduje, że działania rządu i większości sejmowej doprowadzają do osłabiania działania instytucji państwa polskiego. Stąd pytanie: Dlaczego Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie reaguje na te podstawowe niesprawiedliwości i łamanie naturalnej zasady równego dostępu do mediów publicznych? A jeśli reaguje, to tak słabo i właściwie bez skutku, że naraża się na zarzut popierania tej dyskryminacji.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#PoselMarekKuchcinski">Drugie pytanie jest następujące: Kiedy wreszcie, podkreślam: wreszcie, będzie przyznana częstotliwość dla Telewizji Puls na Podkarpaciu, dla Rzeszowa i dla katolickiego Radia Fara w Przemyślu; tutaj chodzi raczej o przyspieszenie załatwienia spraw formalnych m.in. z Urzędem Regulacji Telekomunikacji, a byłoby to potwierdzeniem równości szans dla wszystkich. Jakie są przyczyny tej zwłoki? Starania o częstotliwość trwają od lat, w kolejnych konkursach, a były już ich dwa, wnioski owych podmiotów, i Pulsu, i Radia Fara, są odrzucane, a to potwierdza brak pluralizmu w polskich mediach; jest to ich monopolizacja ze strony sił, środowisk związanych z obozem dzisiaj rządzącym.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#PoselMarekKuchcinski">Trzecie pytanie chciałbym skierować do pana przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Otóż Sejm przed czterema miesiącami omawiał w pierwszym czytaniu obywatelski projekt ustawy o zwalczaniu zachęcania czy też promocji przemocy w mediach. Na ile zasadne są tezy zawarte w projekcie i czy nie warto przyspieszyć prac nad tym projektem? Opinia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji byłaby tutaj bardzo cenna. Pytam o to z punktu widzenia zadań nałożonych na Krajową Radę Radiofonii i Telewizji przez ustawę i obowiązujące w Polsce prawo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Jerzego Kuleja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselJerzyKulej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przeglądając z zainteresowaniem sprawozdanie Krajowej Rady, doczytałem się bardzo niekorzystnych wyników w tabeli określającej czas oglądalności różnych programów. Otóż ogólnie na sport jest tylko 2% godzin emisji sportowych, natomiast na filmy 44%. Program I telewizji, jedynka publiczna, tylko 5%, program II, bardzo ulubiony przeze mnie, bo utożsamiam się z redakcją sportową Telewizji Polskiej, tylko 4%, a Polsat - 3%, natomiast TVN - poniżej 1%. Chciałbym zapytać pana przewodniczącego, czy dzieje się coś w tym kierunku, żeby było nieco więcej sportu w telewizji? A wiemy przecież z przeszłości, jak bardzo dużą oglądalnością, jaką popularnością cieszą się audycje sportowe, wiemy, jakie rekordy oglądalności biją widowiska sportowe. Chciałbym zapytać: Czy Krajowa Rada robi coś w tym kierunku, żeby było więcej sportu w polskiej telewizji na dostępnych antenach, nie na satelitarnych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Tadeusza Cymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pierwsze pytanie jest jakby przedłużeniem, jest też w takim duchu, wypowiedzi Jerzego Kuleja - dotyczy sportu, a konkretnie piłki nożnej. Chciałbym tutaj wykorzystać tę okazję, aby publicznie spytać pana przewodniczącego Krajowej Rady, czy znane mu są w pełni kulisy negocjacji na temat właśnie uzyskania praw do transmisji? Przedstawiłem kwestię przewodniczącemu Komisji Kultury i Środków Masowego Przekazu w Sejmie, aby komisja była łaskawa zainteresować się jednak tymi kulisami. Chodzi mi konkretnie o pewien szczegół, podaję to za informacją w końcu publicznych i wielonakładowych naszych gazet, o to, że w składzie zespołu negocjacyjnego Telewizji Polskiej, zespołu, który zerwał negocjacje na pułapie 20 mln dolarów, uczestniczyła ta sama osoba, która następnie po zmianie pracy podjęła się negocjacji w imieniu Polsatu. I ten szczegół ma ogromne znaczenie nie tylko prawne, ale kładzie się pewnym cieniem na wiarygodność, było nie było, bardzo poważnego nadawcy. Gdyby ta informacja się potwierdziła, a takie założenie należy zweryfikować albo je zanegować bądź potwierdzić, to zobaczymy, że ten wielki sukces może być czymś innym. Pytałem również o to samo pana Roberta Kwiatkowskiego w czasie jego pobytu w Telewizji Gdańsk. Jego reakcja, bardzo nerwowa, nie tylko zastanawia, ale musi bardzo niepokoić. Czas płynie, a jako poseł Rzeczypospolitej nie mogę się się dobić czy doczekać informacji. A w końcu do czego, jak do czego, ale do tego chyba prawo mam. Kończę już. Pytam o to, bo również nie jest prawdą, że jest wielki sukces, ponieważ miliony Polaków oglądają, owszem, finał, półfinały, reprezentację Polski, miejmy nadzieję, że będą walczyć po wyjściu z grupy, ale to danie główne, czyli popisy Włochów, Brazylijczyków, Anglików, mecze w grupach to będzie dla biedniejszych, dla tych milionów ludzi, jednak czymś obok. Tak więc to nie jest tak wcale jednoznaczne i pewne.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Ale teraz do naszej głównej tematyki...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Ale, panie pośle, już bardzo krótko, bo już dawno minął panu czas na zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Panie Marszałku! Pokornie przepraszam, ale mistrzostwa swoje prawa mają, to jest piłka nożna, to jest taki temat...</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#GlosZSali">(Co cztery lata.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">To bardzo proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Jeśli chodzi o to o czym się tu rozmawia, to na to nie ma co żałować czasu.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Teraz pytanie drugie: dlaczego widząc bezskuteczność swoich działań oraz zuchwałość, bezkarność, by nie powiedzieć bezczelność nadawców i nieposzanowanie przez nadawców Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji właśnie Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie korzysta z tych możliwości i nie wspiera tych nadawców, którzy rzeczywiście tematykę przemocy, okrucieństwa... bo o tym mówię i tego się trzymam od wielu lat, dlaczego ich nie nagradza? Chodzi głównie o Telewizję Puls. To jest znamienne i smutne, ale o to pytam.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PoselTadeuszCymanski">Pytanie trzecie: czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie zaniecha i nie zrezygnuje z mylnej, jak się okazuje, praktyki zawierania ugód. Bo z tych ugód wynika tyle tylko, że się kończą procesy. Natomiast nie ma absolutnie żadnych reakcji nadawców typu refleksji i zmiany postępowania. Potrzeba wreszcie, żeby pierwszy werdykt i pierwszy sąd się skończył. A jeżeli w tej chwili mamy do czynienia z tym, że nadawca publiczny występuje do sądu i nie zgadza się z ewidentnym złamaniem ustawy, mam tu na myśli 300 tys. kary dla TVN za publiczny popis jednego z bohaterów ˝Wielkiego Brata˝, no to w tym momencie należy się dziwić. Pytam, bo ten temat ciągle wraca. Zresztą pan przewodniczący Juliusz Braun wielokrotnie ostatnio dzielił się takimi refleksjami.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PoselTadeuszCymanski">I pytanie czwarte: czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma zamiar w najbliższym czasie zorganizować jedno, przynajmniej jedno, a kto wie, czy nie cały cykl, posiedzenie poświęcone tematyce przemocy i okrucieństwa. Mówię to z całą mocą, ponieważ tragiczne wydarzenia w Erfurcie w Niemczech skłoniły nie tylko Bundestag...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle, proszę zadać pytanie i nie opowiadać o wydarzeniach w Niemczech.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Dobrze, panie marszałku, ale to światło jest bardzo ważne, bo to była tragedia ogromna. Chciałem spytać: czy mamy czekać aż te fakty się powtórzą w podobnej skali w naszym kraju? Czy są znane Krajowej Radzie Radiofonii ostatnie badania na temat medialnego wpływu okrucieństwa, przemocy na postawę młodych ludzi w wieku dojrzałym i również czy są znane badania w polskich szkołach, w przedszkolach i domach dotyczące znacznego, gwałtownego wzrostu agresji, przemocy, a także zaniku empatii i jaki związek przyczynowy tego widzi na podstawie własnych badań, własnych konferencji Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji?</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Panie Marszałku! Jeszcze raz przepraszam i kończę, ale chciałbym też prosić pana marszałka, żeby temat o tak ogromnym wyrazie społecznym nie był traktowany w taki sposób, że posłowie nie mają czasu, nie mają możliwości porozmawiać o tematyce dotyczącej ogromnych wartości, naszych dzieci. I to, uważam, jest przykre, że nie mam możliwości zadawania nawet pytań w sposób, w jaki bym pragnął, bo tak potraktowane są te debaty. Ja tu mówię o telewizji, 6 godzin wolnego czasu, Polak 3,5 zużywa na telewizję, 12 na prasę i 8 na czytanie książek. Czekajmy, czekajmy, a się doczekamy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle, chciałem panu odpowiedzieć, że wydłużyłem panu kilkakrotnie czas pana wypowiedzi...</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#GlosZSali">(Jest wystąpienie klubowe.)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Debatę Prezydium tak zorganizowało, za zgodą Konwentu Seniorów, że były oświadczenia klubów i pański klub też miał możliwość oświadczeń w tej sprawie. Nie jest moją winą, że organizujemy to w pewnym porządku i że nie w każdej sprawie każdy z 460 posłów może mówić dowolnie długo. Proszę przyjąć te wyjaśnienia. Dziękuję panu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#PoselTadeuszCymanski">(Mam prośbę na przyszłość do pana marszałka...)</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#GlosZSali">(Ustalcie to...)</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Właśnie to ustaliliśmy z panem posłem.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Ja tylko zaproszę do zadania pytania pana posła Artura Zawiszę, serdecznie zapraszam na trybunę. A kwestię formalną w związku z zadaniem tego pytania sobie wyjaśnimy, zapraszam pana posła Cymańskiego tutaj do mnie.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę pana posła Artura Zawiszę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselArturZawisza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania związane z dorocznym sprawozdaniem Krajowej Rady. Pierwsze dotyczy sposobu reagowania Krajowej Rady na osławiony program ˝Big Brother˝, który w samych swych założeniach jest programem typu pornografii emocjonalnej, a w realizacji okazał się typem pornografii w dosłownym tego słowa rozumieniu. Rzecz mianowicie w tym, iż Krajowa Rada wydała taki dosyć nawet pompatyczny dokument, w którym określiła program ˝Big Brother˝ jako, o ile dobrze pamiętam, prymitywny i knajacki, ale niestety te trafne określenia miały wszelkie znamiona Piłatowego obmycia rąk</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PoselArturZawisza">, ponieważ po tych daleko idących stwierdzeniach zabrakło jakichkolwiek kroków egzekucyjnych ze strony Krajowej Rady, która pozwoliła na dalszy rozwój scenariusza i reżyserii, jakie niosło życie, do najbardziej złowieszczych przykładów, które niestety znacząca część telewidzów zapewne miała okazję obserwować. A więc pytanie dotyczy tego: czy Krajowa Rada czuje się w obowiązku realizować istotne postanowienia ustawy o radiofonii i telewizji, a więc wykonywać swoje uprawnienia egzekucyjne wobec oczywistego, na oczach milionów ludzi, łamania zapisów ustawowych? Dlaczego Krajowa Rada nie chce wykonywatych swoich możliwości egzekucyjnych, swoich uprawnień w tej tak palącej i głośnej sprawie? A nie chce, to widać. Pytanie, dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PoselArturZawisza">Pytanie drugie dotyczy sposobu reakcji Krajowej Rady na zapowiadaną przez pełnomocnika rządu do spraw informacji europejskiej pana Sławomira Wiatra zakamuflowaną propagandę dotyczącą wyniku negocjacji akcesyjnych pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Unią Europejską. W materiałach dostarczanych przez pełnomocnika z jednej strony spotykamy się już teraz z zapowiedzią korzystnego wyniku tych negocjacji, a wobec tego - co za tym idzie - wzmożonych wysiłków propagandowych w celu właśnie propagowania tych w założeniu pozytywnych wyników. Jak wiadomo, rzeczywistość nie potwierdza niestety tych założeń. A z drugiej strony mamy do czynienia z zapowiedziami tegoż samego pełnomocnika o wykorzystywaniu różnych mediów, a w szczególności publicznych, do tej zakamuflowanej propagandy. Mianowicie mowa była o serialach, o programach publicystycznych, o programach dla młodzieży. I możemy sobie wobec tego wyobrażać, że w programach dla młodzieży, publicystycznych czy nawet jakichś serialach telewizyjnych będzie ta zakamuflowana propaganda raz i drugi się przejawiać, w taki mianowicie sposób, że wbrew faktom o stanie negocjacji pomiędzy Polską a Unią Europejską będą podawane wyniki niezgodne z prawdą, a zakładane przez pełnomocnika rządu do spraw informacji. Czy Krajowa Rada bada ten proces? Czy wsłuchiwała się w te oszałamiające wręcz zapowiedzi pełnomocnika rządu o zakamuflowanej propagandzie, czy ma zamiar reagować, a właściwie przeciwdziałać tym jego zamiarom? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Franciszka Wołowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselFranciszekWolowicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PoselFranciszekWolowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tylu cenzorów co do tej pory usłyszałem, to chyba na Mysiej nie pracowało przed laty. Mam kilka pytań. W świetle wypowiedzi dotyczących rzekomej dyskryminacji mediów katolickich mam pytanie: ile częstotliwości radiowych i telewizyjnych mają media katolickie, a ile mają inne wyznania?</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PoselFranciszekWolowicz">Kolejne pytanie również związane z wypowiedziami dotyczącymi rzekomego zagrożenia dla telewizji publicznej, wynikającego ze złej polityki Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji: jaki procent społecznej wiarygodności i poparcia ma telewizja publiczna, a jaki partie polityczne tak zajadle krytykujące telewizję publiczną?</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PoselFranciszekWolowicz">Kolejne pytanie. Ponieważ właściwie wszyscy chcą się jakoś do telewizji dopchać, bez względu na to, czy są tam mile widziani, czy nie, również przez publikę, w związku z tym...</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#GlosZSali">(Tylko z SLD...)</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PoselFranciszekWolowicz">Może byłoby lepiej.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PoselFranciszekWolowicz">...jak według wyników badań postrzegane są wszystkie programy prezentujące stanowiska partii politycznych i polityków? Ja oczywiście znam odpowiedzi na te pytania, ale je zadaję po to, żeby też przypomnieć i pozostałym.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#PoselFranciszekWolowicz">Ostatnie pytanie może nieco wybiegające ściśle poza sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, ale najprawdopodobniej czeka nas jeszcze dyskusja nad zmianą ustawy o radiofonii i telewizji. W tej podkomisji też biorę udział. Jeżeli można byłoby usłyszeć stanowisko Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wobec wniosku o powołanie 16 regionalnych ośrodków telewizyjnych, tak aby każde województwo miało swój pełnoprawny ośrodek telewizyjny. Jest to oczekiwane ze strony województw, poza jednym wyjątkiem, jeden marszałek tylko się wyłamał z jednolitego stanowiska Konwentu Marszałków, i taki wniosek został zgłoszony. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Piotra Gadzinowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselPiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Przewodniczący! Chciałbym zapytać, jakie są przeszkody dla stworzenia przez telewizję publiczną platformy cyfrowej i kanałów tematycznych i kiedy telewizja publiczna może skorzystać z takich form przekazu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Suskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselMarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie konkretne. Co Rada ustaliła w sprawie emisji filmu o aferze FOZZ? Przypomnę, że telewizja odmówiła wyemitowania filmu, który przedstawiłby prawdę o tej aferze.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PoselMarekSuski">Co zamierza zrobić Rada w związku z rażącą dysproporcją między podziałem czasu pomiędzy SLD, rząd, a opozycję? Podam przykład. Przez pierwsze półrocze Prawo i Sprawiedliwość zorganizowało 30 konferencji prasowych, z których żadna, słownie: żadna, nie była wyemitowana w telewizji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PoselMarekSuski">Następne pytanie. Czy Rada widzi zagrożenie dla budowy społeczeństwa obywatelskiego po ostatnio przyjętych propozycjach nowelizacji ustawy o radiofonii i czy Rada Radiofonii podejmie działania zapobiegające wykorzystywaniu telewizji publicznej do kampanii wyborczej SLD za pieniądze obywateli z przymusowego abonamentu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Hannę Mierzejewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselHannaMierzejewska">Panie Marszałku! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Chcę zadać panu pytanie dotyczące pasma emisyjnego Telewizji Niepokalanów w Białymstoku. Dlaczego mieszkańcy Podlasia są pozbawieni możliwości oglądania programów w tej telewizji? Czyżby Rada uznała Telewizję Plus za najmniej interesującą wśród innych komercyjnych kanałów? Jakimi przesłankami kierowała się Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji blokując pasmo Telewizji Niepokalanów na tym terenie? Chciałabym usłyszeć odpowiedź na to pytanie. A może teraz, kiedy z białostockich częstotliwości zrezygnował Canal+ jest realna szansa na przydzielenie Telewizji Niepokalanów tego emisyjnego pasma?</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PoselHannaMierzejewska">Drugie pytanie. Ile w ostatnim roku zarobił prezes telewizji publicznej pan Robert Kwiatkowski oraz ile zarobili członkowie zarządu? Czy wobec rosnącej w polskim społeczeństwie biedy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma zamiar podjąć jakieś działania, aby te nieuzasadnione i niebotyczne w oczach przeciętnego Polaka dochody przyznawane przecież z pieniędzy podatników były ograniczone czy regulowane? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Mam prośbę do posłów rozmawiających przez telefony komórkowe, żeby rozmawiali ciszej, bo ja, chociaż chyba siedzę najbliżej mówcy, to z kłopotem go słyszę.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zadanie pytania panią posłankę Małgorzatę Rohde.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselMalgorzataRohde">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Oprócz tych wszystkich smutków i żali, które tutaj zostały wylane, miałabym pytanie, odpowiedzią na które mógłby pan podratować reputację telewizji. Telewizja regionalna, trzeci program telewizji, to właściwie ważne wydarzenie i ma ono spełniać też bardzo ważną rolę: zadanie budowania społeczeństwa obywatelskiego, bo w takim kontekście można by to postrzegać. Ma budować poczucie tożsamości naszych małych ojczyzn, poczucie przywiązania do regionów. Właśnie te małe, najważniejsze sprawy, które się dzieją wokół nas, powinny nas bezpośrednio dotyczyć. Małe ośrodki są bardzo ważne dla nas właśnie w kontekście nie politycznym, ale w kontekście budowania społeczeństwa obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PoselMalgorzataRohde">Województwo zachodniopomorskie jest w bardzo specyficznej sytuacji, ponieważ w dosyć nielicznym województwie mamy 3 ośrodki, a w malutkim okręgu koszalińskim nadają dokładnie 3 telewizje regionalne. Myślę, że problem taki w skali kraju występuje na większym obszarze. Pytam: kiedy będziemy mogli budować swoją tożsamość małych ojczyzn i kiedy zostanie dostosowany zasięg ośrodków regionalnych do nowych granic administracyjnych kraju? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Stanisława Papieża.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselStanislawPapiez">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytania do pana przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji dotyczą ważnego zakresu merytorycznego. Najpierw o polityce informacyjnej. Czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji poczyniła stosowne kroki, aby zmienić politykę informacyjną telewizji publicznej i komercyjnej? Mamy bowiem w naszym kraju nagminnie do czynienia z przekładaniem informacji ważnych na rzecz epatowania widzów informacjami nieistotnymi. Czy nie uważa pan przewodniczący, że jest rzeczą obraźliwą dla narodu polskiego eksponowanie na pierwszym miejscu, w tzw. newsach informacyjnych, informacji o zabójstwach, napadach i kradzieżach, a obecnie przeplatanej nachalną propagandą na rzecz Unii Europejskiej? Czy nie dostrzega pan faktu, że taka polityka informacyjna, zwłaszcza telewizji publicznej, wytwarza wrażenie lub przekonanie u widza, zwłaszcza widza pozbawionego innych źródeł informacji, że w Polsce dzieją się tylko rzeczy o podłożu kryminalnym i naród o niczym innym nie myśli, tylko o tym, aby jak najszybciej dojść do Unii Europejskiej? Tu przypomnę, że 80% środków przekazu znajduje się w rękach obcych, więc siłą rzeczy nie są rzetelne...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle, przepraszam bardzo, ale proszę nie wygłaszać oświadczenia, tylko zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselStanislawPapiez">Tak, panie marszałku, przechodzę do pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselStanislawPapiez">Dlaczego pan i Krajowa Rada Radiofonii nie czyni zdecydowanych kroków, aby telewizja, jeżeli już nie może rzetelnie informować, to żeby przynajmniej oddawała sprawiedliwość widzialnemu światu. Dlaczego więc pomija się w programach informacyjnych i publicystycznych informacje ważne, należące przecież do tzw. misji telewizji publicznej, jak np. wyprzedaż majątku narodowego, negatywne skutki integracji z Unią Europejską, mechanizmów prowadzących do wielkiego i coraz większego bezrobocia w Polsce, dlaczego wreszcie nie informuje się całościowo o rozlicznych działaniach Kościoła katolickiego, zwłaszcza na polu umacniania rodziny i przeciwdziałania negatywnym skutkom liberalizmu.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PoselStanislawPapiez">Kolejne pytanie: Dlaczego Krajowa Rada Radiofonii nie ingerowała w roku sprawozdawczym w rażące dywersje kulturalne wobec narodu polskiego w takich programach, jak ˝Big Brother˝, o czym mówił tu już pan poseł Zawisza. Czym może pan uzasadnić sygnalizowaną tu wielokrotnie bierność Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wobec narzucania i kreowania obcych narodowi polskiemu sposobów zachowań?</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#PoselStanislawPapiez">Czy zgoda na tzw. komercjalizację mediów nie jest w istocie zgodą na socjotechniczne przeorientowanie myślenia i postaw narodu polskiego w kierunku pożądanym przez Unię Europejską, aby wykreować nowego człowieka, tzw. homo economicus?</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#PoselStanislawPapiez">Czy nie dostrzega pan wreszcie faktu, że zgoda na wszechobecną manipulację w mediach jest zakrojonym na szeroką skalę odrywaniem widzów i słuchaczy od otaczającej rzeczywistości i skierowaniem uwagi na iluzję tejże rzeczywistości?</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#PoselStanislawPapiez">Czym wytłumaczy pan fakt, że telewizja i radio nie odzwierciedlają rzeczywistych poglądów społeczeństwa, że telewizja i radio publiczne wykonują przede wszystkim zlecenia sił międzynarodowych, a w niewielkim stopniu odzwierciedlają kulturę i ducha narodu?</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#PoselStanislawPapiez">I na koniec, wobec powyższego pytanie o znaczeniu fundamentalnym: Jaki jest wobec tego sens istnienia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, skoro służy ona wszystkim tylko nie narodowi polskiemu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Po ostatnim zdaniu, panie pośle, zrezygnuję z grzecznościowych podziękowań, bo jednak nawet w formie zadawanych retorycznych pytań powinniśmy unikać sądów tak skrajnie wartościujących i nie obrażać się nawzajem w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zadanie pytania panią posłankę Gabrielę Masłowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselGabrielaMaslowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po zatwierdzeniu stawek minimalnych opłat za korzystanie z różnych utworów, które rozgłośnie lokalne zobowiązane są płacić stowarzyszeniom, sytuacja finansowa tych rozgłośni, które próbują uregulować opłaty, wyraźnie się pogorszyła. Mimo pism kierowanych w tej sprawie przez dyrektorów diecezjalnych rozgłośni z moich informacji wynika, że wiele spraw trafia na drogę sądową. Czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji dostrzega ten problem i jakie ma zamiar podjąć działania, żeby uchronić rozgłośnie lokalne przed nakładanym niewspółmiernym haraczem? Chodzi tu nie tylko o to, ale także o inne działania w kierunku wsparcia radiofonii lokalnej, która odgrywa w środowiskach lokalnych przeogromną rolę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Ryszarda Stanibułę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselRyszardStanibula">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę skierować trzy pytania do pana przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PoselRyszardStanibula">Pytanie pierwsze: W sprawozdaniu przedstawionym przez Telewizję Polską z kwietnia 2002 r. czytamy: ˝Bariera ludzkich potrzeb i preferencji gwałtownie zderza się z konkurencyjną ofertą innych stacji, z którego to starcia Telewizja Polska nie może wyjść zwycięsko˝. Czy w takiej sytuacji Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji może, a nawet czy nie powinna stać się regulatorem niezdrowej czy wręcz szkodliwej konkurencji? Proszę o wyjaśnienie, jakie konkretne przyczyny legły u podstaw tego, że, jak podaje sprawozdanie, w okresie od 1 stycznia do 28 lutego 2002 r. Telewizja Polska uzyskała nieoczekiwanie 53% udziału w rynku w porównaniu z innymi telewizjami publicznymi w Europie. W sprawozdaniu prezesa Zarządu Telewizji Polskiej dostrzega się uwagi, iż w całej Unii Europejskiej istnienie silnych telewizji publicznych jest normą. Czy zatem można autorytatywnie przyjąć i potwierdzić, iż przejawia się to m.in. w prawie do mieszanego systemu finansowania, kontroli nad archiwami telewizyjnymi, możliwości uruchamiania kanałów tematycznych czy w uprzywilejowanej pozycji przy wprowadzaniu naziemnej telewizji cyfrowej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Zofię Krasicką-Domkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam kilka pytań w związku z corocznym sprawozdaniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, które pragnę skierować do pana przewodniczącego.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Niestety trudno się zgodzić, przynajmniej mnie jest trudno się zgodzić z refleksją snutą przez pana posła Romana Jagielińskiego i w kontekście tej refleksji mam kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Czy zgodzi się pan przewodniczący, że emitowane przez media programy zawierające elementy przemocy, okrucieństwa, dewiacji i różnych patologii mają negatywny wpływ na rozwój sfery emocjonalnej dzieci i młodzieży, co w istotny sposób utrudnia proces wychowawczy w rodzinie?</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Czy zgodzi się pan przewodniczący z opiniami psychologów, którzy biją na alarm, że wzrastająca przestępczość wśród młodzieży to skutek oddziaływania programów, filmów z obrazami zabójstw, elementami agresji, przemocy, różnych dewiacji, a więc w konsekwencji z tym, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest odpowiedzialna za skutki przyzwalania na emitowanie tego rodzaju filmów czy programów? Ostatnia tragedia w szkole niemieckiej, gdzie uczeń zabił kilkunastu nauczycieli i kolegów, po przeanalizowaniu przez psychologów została określona jako skutek negatywnego oddziaływania mediów na psychikę młodego mordercy.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Czy prawdą jest, że również reklama skierowana do dzieci jest krytykowana przez specjalistów jako negatywne oddziaływanie na rozwój sfery emocjonalnej dziecka? Dlaczego tak znacznie w okresie sprawozdawczym zmniejszyła się liczba - bo według raportu NIK o 50% - spektakli teatralnych, programów z obszaru kultury, filmów z elementami religijno-patriotycznymi i elementami wychowawczymi kierowanych do dzieci i młodzieży?</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">I ostatnie pytanie: Czy udało się w okresie sprawozdawczym wyegzekwować kary - i w jakiej wysokości - za nieprzestrzeganie przez nadawców telewizyjnych zasad i przepisów dotyczących ochrony dzieci i młodzieży przed demoralizacją, agresją, przemocą, propagowaniem idei antywychowawczych? Wymienię chociażby np. takie programy, jak ˝Rower Błażeja˝ czy wymieniany tu już wielokrotnie ˝Big Brother˝. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Antoniego Stryjewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Panie Przewodniczący! Wysoka Izbo! Dlaczego programy, szczególnie publicznego radia i publicznej telewizji, są pozbawione treści religijnych lub są nad wyraz oszczędne w treści religijne, w tym katolickie, szczególnie w dni świąteczne? - tak jakby Boga nie było, jakby tradycji nie było, jakby świat kultury religijnej był niemy.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Dlaczego programy są pozbawione treści patriotycznych lub są nad wyraz oszczędne w te treści, w tym rocznicowe czy geograficzne? - tak jakbyśmy nie mieli własnej historii, w tym zwycięstw i bohaterów, jakbyśmy nie mieli myśli politycznej, swej racji stanu, jakby nie żyli jeszcze świadkowie historii. Chociażby dla przykładu wspomnę miesiąc maj. Ile było programów poświęconych zwycięstwu nad hitleryzmem, pod Monte Cassino czy Bolesławowi Chrobremu.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Jak realizuje się równość w dostępie do informacji, za którą odpowiada właśnie Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, w środkach masowego przekazu elektronicznego, dotyczących chociażby życia politycznego w Polsce, bo przecież kilka programów dyżurnych nie spełnia warunków równości? Jak tu wspominano, mamy od rana do nocy SLD, PSL, UW. Jak realizuje się ta równość w dostępie do informacji chociażby w temacie tzw. integracji z Unią Europejską? Mamy europropagandę bez odpowiedzialności za przyszłe efekty gospodarcze, społeczne, cywilizacyjne, jakie uzyskamy po integracji.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Dlaczego Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie przeciwstawiała się rzetelnie i stanowczo, chociażby w tym roku sprawozdawczym, przemocy medialnej, pornografii i seksizmowi, wulgarności i prymitywizmowi? Filmy o takich treściach były nadawane nawet w dni świąteczne. Sporadyczne kary nałożone na niegodziwych nadawców tylko ośmielają ich do łamania prawa.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Jak Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji realizuje wymóg apolityczności władz publicznej telewizji i publicznego radia? W zarządach centralnych i regionalnych tych instytucji znalazły się wyłącznie osoby związane z koalicją rządzącą, poszerzoną o Unię Wolności. Tu przy okazji zapytam...</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#GlosZSali">(Śmiało, śmiało.)</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Co było przyczyną, że zmieniła się instrukcja w zakresie dostępu do programów informacyjnych dla partii politycznych?</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#GlosZSali">(SB.)</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Ludzie powszechnie oburzają się na liczną obecność Unii Wolności, której nie chcieli widzieć w parlamencie, nie chcieli widzieć w rządzie, nie chcieli widzieć lub słyszeć w mediach.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#PoselBogdanLewandowski">(Unia Wolności kosztuje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle, proszę o konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">A instrukcja teraz to umożliwia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o konkluzję, bo już znacznie panu wydłużyłem czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Już ostatnie pytanie, panie marszałku. Dlaczego Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zaserwowała kilku milionom Polaków i Polek zdenerwowanie i niepokój w związku z ociąganiem się i piętrzeniem się trudności przy powtórnym udzielaniu koncesji dla Radia Maryja w roku 2001? Czy my, katolicy, zawsze musimy walczyć o swoje, choć nam się to należy z tytułu poszanowania godności osobistej i praw obywatelskich? Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Benedykta Sucheckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PoselBenedyktSuchecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z okazji 50-lecia telewizji otrzymaliśmy bardzo ciekawe materiały dotyczące programów realizowanych przez telewizję, oglądalności, zainteresowań itp. W informacjach podano, że ubytek, jeśli chodzi o finanse, z tytułu zmniejszających się opłat abonamentowych wynosi rocznie ponad 40%. Jak zatem w realizacji budżetu Polskiej Telewizji uwzględniana jest ta dziura, dziura, praktycznie rzecz biorąc, planowana?</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PoselBenedyktSuchecki">I pytanie kolejne. Toczy się walka nie tylko o pieniądze, ale i o czas, który ma być zagospodarowany przez media. Dotyczy to ok. 30% czasu w przypadku przeciętnego człowieka. Jak zatem ten czas zostaje wykorzystany? Jeden z posłów, zadając pytanie, stwierdził, iż jest za mało czasu na sport. Ja natomiast widzę, że zbyt mało czasu jest na popularyzację wiedzy, a przede wszystkim na popularyzację ochrony środowiska. Jeżeli naszym celem jest integracja z Unią Europejską, to dostrzegam, że w tej sprawie czasu na edukację, zwłaszcza z zakresu ochrony środowiska, jest zbyt mało. W związku z tym mam pytanie: Jak Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji planuje tę lukę w zakresie informacji, wiedzy o ochronie środowiska uwzględnić? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Bogdana Lewandowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PoselBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Przewodniczący! Mam trzy pytania. Pierwsza kwestia dotyczy Radia Maryja. Otóż to medium powstało w celu zaspokojenia potrzeb religijnych, prowadzenia misji ewangelizacyjnej, natomiast jest tajemnicą poliszynela, że podejmuje par excellence działalność polityczną. Było to widać w czasie ostatnich wyborów parlamentarnych. Mam pytanie, panie przewodniczący: Jak przedstawia się struktura czasu przeznaczanego w Radiu Maryja na prezentację poszczególnych ugrupowań politycznych? My dużo mówimy tutaj o telewizji, o radiu publicznym, natomiast jak ta kwestia przedstawia się w przypadku Radia Maryja? Myślę, że warto wreszcie o tym publicznie powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PoselZygmuntWrzodak">(Marksiści mają 95% dostępu do mediów publicznych.)</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PoselBogdanLewandowski">Druga sprawa. Panie przewodniczący, słyszeliśmy tu, z trybuny, słowa pochwały skierowane pod adresem telewizji regionalnej. Otóż mam pewne wątpliwości. Słowa moje dotyczą telewizji bydgoskiej. Wielu wyborców zwraca uwagę na to, że ten program w niedostatecznym stopniu odzwierciedla poszczególne miejscowości woj. kujawskopomorskiego, że warto byłoby przyjrzeć się, jak to wygląda w praktyce, czy wszystkie regiony, wszystkie miasta są właściwie reprezentowane w telewizji regionalnej. Warto byłoby też zadbać o analizę jakości tych programów, zastanowić się, czy nie należałoby w większym stopniu wykorzystać tam osobistości telewizyjnych, które mogłyby lepiej oddziaływać i prezentować poszczególne informacje.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#PoselBogdanLewandowski">I trzecia kwestia, która dotyczy ostatnich zmian w Programie III Polskiego Radia. Otóż dla mnie Trójka jest pewnym medium kultowym i nie bardzo mogę odnaleźć Trójkę po zmianach. Proszę powiedzieć, czym były spowodowane te zmiany i czy przy komercjalizacji trochę nie wygląda to tak, że pewne osoby, zwłaszcza uwzględniając upływ czasu, właściwie nie będą miały takiego radia dla siebie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Wojciecha Szaramę.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Urszulę Krupę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselUrszulaKrupa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 21 ustawy o radiofonii i telewizji telewizja publiczna ma obowiązek przedstawiać w swoich programach informacyjnych i publicznych poglądy i stanowiska wszystkich partii politycznych - zarówno tych, które są w opozycji, jak i tworzących rządową koalicję. Czy można zatem liczyć na równe traktowanie eurosceptyków i euroentuzjastów, kiedy będą dokonywane wyliczenia czasu antenowego w telewizji przeznaczonego zarówno dla euroentuzjastów, jak i dla eurosceptyków? Chciałabym zaznaczyć, że telewizja jest publiczna, a nie prywatna, jak Radio Maryja.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PoselUrszulaKrupa">Kiedy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zacznie skutecznie reagować na przemoc w mediach i na informacje serwowane według reguły ˝trupokilometra˝? Według najnowszych badań każda przemoc powoduje, zwłaszcza w przypadku dzieci, zmiany w mózgu, zahamowanie rozwoju mózgu, a w związku z tym nie tylko zaburzenia psychiczne, ale i niedorozwój fizyczny dzieci. Są prowadzone badania na ten temat. Podświadome wchłanianie przez ludzi dorosłych, a przez dzieci zwłaszcza, agresji prowadzi do zaburzeń psychicznych. Wreszcie trzeba byłoby zareagować, jako że wskutek tego są rzesze chorych ludzi, psychopatów, ludzie chorują na depresje i nerwice. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Elżbietę Łukacijewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam następujące pytania. Czy Krajowa Rada odpowiada na kierowane do niej zapytania w formie elektronicznej? Zadaję to pytanie dlatego, że sygnały w tej sprawie docierają do mnie z terenu.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Następne pytanie. Jak Krajowa Rada chce zachęcić nadawców do propagowania czytelnictwa, sportu oraz tzw. wysokiej kultury? Podzielam tu uwagi naszego znakomitego olimpijczyka pana Jerzego Kuleja.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Jak wysokie nagrody otrzymał w 2001 r. pan prezes Kwiatkowski oraz członkowie zarządu oraz czy Rada Radiofonii sprawdzała, z jakich względów zwalniani są z pracy niektórzy dziennikarze? Czy decydują o tym sympatie polityczne, czy obiektywne racje? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Piotra Krzywickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselPiotrKrzywicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Przewodniczący! Chciałbym ukonkretnić pytanie, które było już stawiane dwukrotnie. Mam pytanie do pana przewodniczącego, do członków Krajowej Rady. Jakich tak naprawdę narzędzi i uprawnień potrzeba Krajowej Radzie, aby mogła skutecznie zapobiegać emisjom programów zawierających treści szkodliwe dla dzieci i młodzieży? Wielokrotnie, co najmniej kilka razy, Krajowa Rada krytykowała programy w stylu ˝Big Brother˝ czy ˝Łysi i blondynki˝, ale są one dalej emitowane, one się rozwijają. Bardzo konkretne pytanie. Czego trzeba? Bo być może w tej Izbie można doprowadzić do takich zmian ustawodawczych, że Krajowa Rada wreszcie będzie mogła realnie wpływać na emisję tych programów.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PoselPiotrKrzywicki">Moje następne pytanie, też bardzo konkretne. Chciałbym, żeby pan przewodniczący powiedział, jaki jest stosunek Krajowej Rady do zmian proponowanych przez rząd w ustawie o tejże Krajowej Radzie. Czy Krajowa Rada popiera te zmiany, czy jest im przeciwna, a jeżeli popiera niektóre, to które? Myślę, że to jest bardzo ważna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#PoselPiotrKrzywicki">Pytanie trzecie: Czy Krajowa Rada dysponuje informacjami czy też jakimś planem, dotyczącymi sieci publicznych telewizji regionalnych, czyli tzw. trójki regionalnej? Czy Krajowa Rada ma tutaj jakieś stanowisko? Czy ta sieć będzie rozwijana, będzie promowana czy też myśli się o likwidacji bądź o prywatyzacji tej sieci? To tyle. Miałem więcej pytań, ale one już padły. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Olewińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselMarekOlewinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pana przewodniczącego Brauna. Niedawno, bo zaledwie 3 czy 4 lata temu, oddano do eksploatacji nowy nadajnik fal długich Programu I zlokalizowany w Solcu Kujawskim. Inwestycja zrealizowana nakładem około 50 mln zł miała zastąpić nadajnik w Gąbinie, który, jak pamiętamy, runął na początku lat dziewięćdziesiątych. Niestety słyszalność na falach długich emitowanych z nowego nadajnika jest, delikatnie mówiąc, nie najlepsza, Źle słychać Program I Polskiego Radia w Polsce, a już prawie w ogóle go nie słychać poza granicami naszego kraju. Dlatego też pytam pana przewodniczącego: Czy władze Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji zamierzają coś zrobić w celu radykalnej poprawy słyszalności na falach długich emitowanych z nadajnika w Solcu Kujawskim? Jak wiemy, jak słyszymy, emitowanie Programu I na falach ultrakrótkich jest ograniczone wolnymi pasmami, więc sądzę, że należy uczynić wszystko, co jest technicznie możliwe, aby poprawić słyszalność Programu I emitowanego na falach długich. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Barbarę Ciruk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselBarbaraCiruk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! O ile wiem, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji prowadzi badania oceniające jakość programów. W związku z przedstawionymi zarzutami na tej sali, chciałabym zapytać pana prezesa, czy rzeczywiście publiczność tak bardzo źle oceniła programy wyborcze emitowane przez telewizję publiczną. Czy rzeczywiście jest tak wiele niechęci do programów poświęconych polityce oraz jaka naprawdę jest ich oglądalność?</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PoselBarbaraCiruk">Mam pytanie wybiegające bardziej w przyszłość. Czy nie byłoby zasadne rozważenie pomysłu o stworzeniu w telewizji publicznej kanału tematycznego poświęconego polityce?</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#GlosZSali">(Jak dla kogo.)</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#PoselBarbaraCiruk">Wtedy może byśmy wreszcie skończyli z tym skrupulatnym liczeniem czasu i przykładaniem do tego niezrozumiałych algorytmów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">(Wtedy by się dopiero zaczęło.)</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadane pytania panią posłankę Elżbietę Więcławską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselElzbietaWieclawska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PoselElzbietaWieclawska">Mam pytanie do pana przewodniczącego o taką mianowicie sprawę. Już o tym mówiono, że nagminne są zwolnienia w telewizji publicznej, zwalnia się ludzi głównie z przyczyn politycznych, nie merytorycznych. Wiem coś na ten temat, bo wiele lat byłam pracownikiem telewizji. Mam w związku z tym takie pytanie. Czy Krajowa Rada ma rozeznanie, ile jest procesów w sądzie pracy z tego względu, że nagminnie jest łamane prawo pracy, z premedytacją, ponieważ zwalniani są związkowcy?</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PoselElzbietaWieclawska"> I dyrektorzy świetnie wiedzą o tym, że będą płacić odszkodowania. Ja znam przynajmniej pięć spraw z tego roku, w których odszkodowania wynoszą 35-50 tys. zł na jednego delikwenta. Jeśli zestawi się te sumy z mizerią panującą w telewizji w ogóle, a szczególnie w ośrodkach regionalnych, to należy zapytać: Czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma rozeznanie, ile pieniądzy idzie na te odszkodowania i w jaki sposób są zwalniani ludzie? Bo, Wysoka Izbo, pytam, po co my uchwalamy prawo pracy, jeśli ono jest nagminnie łamane? </u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#PoselElzbietaWieclawska"> Chciałabym, żeby pan przewodniczący odpowiedział na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zadanie pytania pana posła Wojciecha Szaramę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselWojciechSzarama">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Działalność ośrodków regionalnych Telewizji Polskiej, publicznej telewizji, została w znacznej mierze ograniczona. Większość programów jest robionych w Warszawie, większość programów informacyjnych dotyczy wiadomości z całego kraju. Ale jeśli pewne informacje, sensacje, pewne wydarzenia polityczne mają szansę przebić się do telewizji regionalnej, bo tam pozostały cząstkowe regionalne programy informacyjne, o tyle aktualności dotyczące kultury już są emitowane tylko i wyłącznie w Warszawie. Trudno, żeby informacje o pewnych wydarzeniach znalazły się w serwisach informacyjnych, dlatego że to bardzo często nie są po prostu newsy,</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PoselWojciechSzarama">Panie Przewodniczący! W jaki sposób rada chce zapewnić, aby informacje o codziennym życiu, ale również o życiu kulturalnym, o pewnych wydarzeniach społecznych, które nają miejsce w regionach, w miastach niekoniecznie metropolitarnych - w takich miastach, jak Bytom czy Gliwice, które mają operę, teatr, Tarnowskie Góry czy też Zabrze - mogły się przebić do odbiorcy z tego regionu? Rozumiem, że wydarzenie o skali ogólnopolskiej będzie relacjonowane przez telewizję ogólnopolską, ale żeby mieszkańcy Śląska mogli dowiedzieć się, co się dzieje w ich teatrach, jakie są wystawy, programy kulturalne w telewizji regionalnej są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#PoselWojciechSzarama">Druga bardzo ważna sprawa. W związku z takim a nie innym sposobem przekazywania informacji bardzo wielu dziennikarzy, którzy do tej pory pełnili w sposób bardzo pozytywny swoją misję, zagrożonych jest utratą pracy. Co z tymi ludźmi się stanie? Kto będzie relacjonował wydarzenia, które mają miejsce w poszczególnych miastach województwa? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">To było ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji pana Juliusza Brauna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W debacie podniesionych zostało szereg ważnych spraw związanych z funkcjonowaniem Krajowej Rady. Oprócz tego z serii pytań udało mi się zanotować 60, często wielowątkowych. Proszę więc wybaczyć, że będę musiał zająć nieco czasu i że moje wystąpienie będzie może w nieco telegraficznym skrócie odnosiło się jednocześnie do poszczególnych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Myślę, że należałoby zacząć od problemu, który się przewijał w kilku wypowiedziach, m.in. w wystąpieniu pani poseł Katarasińskiej, ale także w kilku pytaniach. Chodzi o pytanie o sens istnienia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Można by powiedzieć tak. Skoro w ogromnej większości państw demokratycznych istnieją tego rodzaju ciała regulujące, to należałoby podejrzewać, że doświadczenia tych krajów wskazują na celowość tego typu instytucji. A ciała takie istnieją od wielu lat i w Wielkiej Brytanii, i we Francji. Polska Krajowa Rada jest najbliższa wzorowi francuskiemu. Oczywiście można dążyć do modelu jednolitego regulatora całości rynku mediów elektronicznych i rynku telekomunikacyjnego. W Europie takie rozważania też się toczą. Rozwiązanie to ma pewne plusy, wiążą się one przede wszystkim z uproszczeniem podejmowania decyzji o charakterze ekonomicznym. Natomiast jest z tym związane oczywiście ograniczenie kompetencji regulatora, jeśli chodzi o zawartość programu.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Trzeba jednocześnie powiedzieć, że w polskich warunkach kolegialność Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, która pozwala na publiczne ujawnianie różnych opinii i różnych poglądów, jest moim zdaniem wartością. To, że Krajowa Rada podejmuje czasem decyzje większością 5:4, jest ze społecznego punktu widzenia cenne, ponieważ opinia publiczna może zapoznać się z różnymi argumentami. Gdyby - jak sugeruje pani poseł Katarasińska - kompetencje Krajowej Rady przejął Urząd Regulacji Telekomunikacji i Poczty, to na pewno nie byłoby już mowy o żadnych kontrowersjach, ponieważ tam decyzje podejmowane są jednoosobowo; nie byłoby już oczywiście kwestii związanych z żadnymi konfliktami, jakie mogłyby powstawać przy okazji wydawania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Pojawia się tu również systematycznie kwestia sprzecznych moim zdaniem oczekiwań wobec Rady. Z jednej strony - kwestia ta jest często podnoszona także podczas dyskusji o nowelizacji ustawy - zarzuca się Krajowej Radzie zbyt duże kompetencje. W wypowiedziach pana Jasia Gawrońskiego, deputowanego Rady Europy, które często są u nas cytowane, zawarta jest właśnie krytyka, zaniepokojenie związane z nadmiernymi kompetencjami Krajowej Rady. Z drugiej strony bardzo wiele osób oczekuje, by Krajowa Rada uzyskała kompetencje nie tylko takie, jakie miał dawny Radiokomitet, ale i swego rodzaju centralnej dyrekcji wszystkich mediów audiowizualnych.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Pytania, co Krajowa Rada robi w jakiejś dziedzinie, i oczekiwania, byśmy wręcz decydowali, kto ma być zaproszony do audycji porannej, a kto do wieczornej, są zasadniczo odmienne. Tak więc myślę, że należałoby przypomnieć, jakie kompetencje określił dla Krajowej Rady ustawodawca. Są to kompetencje, które z jednej strony pozwalają na pewną ingerencję na rynku; rynek mediów elektronicznych jest częściowo regulowany, ale w znacznej części rozwija się wedle własnej dynamiki, zgodnie z zasadami gospodarki wolnorynkowej. Jednocześnie media publiczne, które w większym stopniu niż media komercyjne mogą być przedmiotem kontroli, też mają ustawowo zagwarantowaną niezależność. Jak z tej niezależności korzystają, to inna sprawa; ale niezależność ustawowo jest zagwarantowana.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">W kilku wystąpieniach państwa posłów pojawiały się kwestie związane z projektem nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, który obecnie rozpatrywany jest w sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu. Myślę, że nie jest to moment, by na temat tego projektu szerzej się wypowiadać. Wysoka Izba odbyła pierwsze czytanie, trwa w tej chwili praca w komisji. Chciałbym tylko podkreślić, że jest to projekt rządowy, natomiast Krajowa Rada miała istotny udział w jego tworzeniu.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Projekt ten zawiera m.in. przepisy związane z koniecznością dostosowania naszego prawa do prawa europejskiego, o czym wspominałem; oczywiście Krajowa Rada przepisy te w pełni popiera i apeluje gorąco o ich możliwie pilne uchwalenie. Jest tam duży pakiet przepisów, które umożliwią w ogóle normalne, zgodne z prawem funkcjonowanie nowych nadawców korzystających z techniki cyfrowej, zwłaszcza w systemie naziemnym; i również uważamy te przepisy za już spóźnione i bardzo potrzebne. Są tam także przepisy dotyczące usprawniania poboru abonamentu; ta sprawa również wraca także w pracach parlamentu po raz kolejny i wymaga rozstrzygnięcia. I są tam również budzące najwięcej kontrowersji, acz w całym projekcie zajmujące ułamkową część jego objętości, przepisy dotyczące tzw. koncentracji kapitału. W tej kwestii Krajowa Rada, po pierwsze, przedstawiła nieco inne rozwiązania niż rozwiązania rządowe, po drugie, w świetle toczącej się dyskusji przyjęła stanowisko uchwalone jednogłośnie, iż przepisy te powinny być w Sejmie przedmiotem ponownej bardzo uważnej analizy. W tej chwili mamy zresztą uwagi do co najmniej kilkunastu punktów tej ustawy i proponujemy ponowną analizę przepisów, zwłaszcza w związku ze zmianami, jakie zostały wprowadzone do pierwotnego projektu.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Pojawiały się pytania związane z procedurą legislacyjną. W Polsce, jak wiadomo, ustawodawca nie wyposażył Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w prawo inicjatywy ustawodawczej. Stąd przyjęta praktyka, że Krajowa Rada przedstawia swoje propozycje premierowi i w dalszej procedurze propozycje te trafiają lub nie trafiają, bo i tak bywało, do Sejmu jako projekt rządowy. Oczywiście można sobie wyobrazić sytuację, że Krajowa Rada jest wyposażona w nowej ustawie w inicjatywę ustawodawczą i wtedy choćby autorstwo poszczególnych rozwiązań nie budzi już wątpliwości. Natomiast trzeba powiedzieć jasno, że rozwiązania w różnych krajach też są różne. We Francji np. projekty aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem radia i telewizji przygotowuje rząd, natomiast Najwyższa Rada Audiowizualna opiniuje je na użytek parlamentu i często ma stanowisko odmienne niż stanowisko rządu.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">W wypowiedzi pana posła Marka Jurka, przez kilka miesięcy w okresie objętym sprawozdaniem jeszcze członka Krajowej Rady, a mojego poprzednika na stanowisku przewodniczącego, pojawiła się propozycja powoływania władz mediów publicznych w trybie konkursu. Oczywiście pan poseł Marek Jurek ma rację, że ustawa nie ogranicza władz Telewizji Polskiej, w tym przypadku rady nadzorczej, jeśli chodzi o sposób wyłonienia zarządu. Zarząd natomiast jest powoływany w drodze uchwały rady nadzorczej, stąd więc Krajowa Rada, wbrew temu, co jeden z panów posłów tutaj proponował, nie może rozpisać konkursu na nowego szefa telewizji, choćby miała na to ochotę. Po prostu ustawa nie daje takich uprawnień. Zarząd telewizji jest powoływany przez radę nadzorczą, zgodnie ze statutem. Zmiana statutu może nastąpić w trybie wspólnego działania ministra skarbu jako walnego zgromadzenia i Krajowej Rady, przy czym to minister skarbu działający jako walne zgromadzenie ma prawo do inicjatywy w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-116.9" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o obecność poszczególnych partii politycznych w programach radia i telewizji, szczególnie telewizji publicznej, to, jeśli chodzi o nadawców komercyjnych, Krajowa Rada nie ma kompetencji, by ingerować w decyzje redakcyjne o tym, kto, w jakim czasie jest zapraszany do programu.</u>
          <u xml:id="u-116.10" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Było tu pytanie dotyczące obecności partii politycznych w programie Radia Maryja. Oczywiście Krajowa Rada nie posiada informacji o tym, jak często Radio Maryja mówi o jakiej partii politycznej. Z potocznej obserwacji sądzę, że o SLD mówi bardzo dużo.</u>
          <u xml:id="u-116.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-116.12" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun"> Jest to natomiast program o charakterze religijnym, w tym znaczeniu, że problematyka religijna dominuje tam w czasie w sposób bardzo istotny, z udziałem elementów społecznych, a o treści tych elementów społecznych samodzielnie decyduje nadawca.</u>
          <u xml:id="u-116.13" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o telewizję i radiofonię publiczną, oczywiście istnieje pewna forma społecznego nadzoru nad treścią programu, ale Krajowa Rada nie ma kompetencji, by wskazywać szczegółowe rozwiązania dotyczące programu. Z jednym wyjątkiem. Tym jednym wyjątkiem jest audycja ˝Forum˝, nadawana od wielu lat, zgodnie ze specjalnym rozporządzeniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Rozporządzenie to, wielokrotnie zmieniane, pochodzi pierwotnie z roku 1994. Zgodnie z owym rozporządzeniem ta zasada też trwa niezmiennie, prawo do udziału w audycji ˝Forum˝ mają partie polityczne, które w ostatnich wyborach przekroczyły barierę liczby głosów. Obecnie jest to w procentach określone jako 3%, przedtem było w liczbach bezwzględnych podobnie. Rozporządzenie w tej sprawie Krajowa Rada wydała przed wyborami parlamentarnymi, aby uniknąć ewentualnych sporów związanych z interpretacją wyników poszczególnych partii. Przed wyborami parlamentarnymi zostały ustalone progi: 3% dla partii, 6% dla koalicji wyborczych, progi zresztą tożsame z progami uchwalonymi przez Wysoką Izbę w Ordynacji wyborczej na potrzeby rozliczenia kampanii wyborczej. Na tej podstawie funkcjonuje program ˝Forum˝. Oczywiście Krajowa Rada nie odrzuca żadnych wniosków Unii Pracy. Rozporządzenie przewiduje formułę, w jakiej w audycji ˝Forum˝ mogą uczestniczyć samodzielnie partie, które występowały w wyborach w koalicji parlamentarnej. Przekazaliśmy informacje w tej sprawie władzom Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-116.14" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Parokrotnie była podnoszona sprawa braku reakcji Krajowej Rady na informacje o braku równowagi w dostępie partii politycznych do programów, zwłaszcza telewizji publicznej, czyli, mówiąc inaczej, o nierównowadze w prezentowaniu partii politycznych w programach telewizji publicznej. Ta sprawa była niedawno przedmiotem obrad sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu. W najbliższym czasie będzie przedmiotem obrad Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Sądzę, że Krajowa Rada przedstawi w tej sprawie opinię, ale, podkreślam, zgodnie z wolą ustawodawcy Krajowa Rada ma prawo przedstawienia w takiej sprawie opinii, stanowiska, wezwania. Żadnych innych narzędzi Krajowa Rada nie posiada. Skądinąd sądzę, że wyposażenie Krajowej Rady w narzędzia pozwalające podejmować władcze decyzje w takich kwestiach byłoby niebezpieczne dla modelu funkcjonowania mediów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-116.15" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Będę omawiał po kolei sprawy szczegółowe i sprawy bardziej ogólne.</u>
          <u xml:id="u-116.16" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Było pytanie, kiedy zostanie przyznana koncesji Radiu Fara w Przemyślu. Krajowa Rada przyznała koncesję, wydała również uchwałę zezwalającą na zwiększenie mocy, zgodnie z oczekiwaniem wnioskodawcy - diecezji przemyskiej. Obecnie uchwała, zgodnie z procedurą przewidzianą w ustawie, przekazała została do Urzędu Regulacji Telekomunikacji, który wydał ostatnio postanowienie o zawieszeniu postępowania ze względu na konieczność dokonania uzgodnień międzynarodowych. Wiemy, gdzie leży Przemyśl, wiemy więc, z czego wynika konieczność tych uzgodnień. Mam nadzieję, że te uzgodnienia będą mogły być dokonane w miarę szybko, wtedy niezwłocznie zostanie wydana decyzja. Decyzję merytoryczną Krajowa Rada podjęła, od strony formalnej podpisanie decyzji może nastąpić dopiero po zakończeniu uzgodnień międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-116.17" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Pan poseł Jerzy Kulej zwraca uwagę na niewielką ilość sportu w programach. To jest oczywiście kwestia decyzji poszczególnych nadawców. W europejskim systemie medialnym obecnie coraz częście sport jest lokowany w kanałach tematycznych; kanały tematyczne oczywiście docierają nie do wszystkich widzów. W Polsce dostęp do telewizji kablowej ma ok. 4,5 mln mieszkań, do platform satelitarnych - ok. 1 mln, na pewno więc obecność sportu w programach uniwersalnych jest potrzebna. Trzeba jednak pamiętać, że sport w telewizji to jest teraz niezmiernie kosztowna operacja ekonomiczna. Między innymi za sprawą decyzji koncernu Kirscha ceny praw do wydarzeń sportowych zostały wywindowane do niebotycznych rozmiarów, wykupione na zapas. Po części właśnie te nieracjonalne decyzje ekonomiczne związane z prawami sportowymi przyczyniły się do bankructwa tego koncernu i do pewnych łańcuchowych decyzji, wywołujących kłopoty i nadawców telewizyjnych w Europie, i klubów sportowych w Europie, które w sposób nagły utraciły zaplecze finansowe. Mam nadzieję, że ten wstrząs może sprowadzić decyzje ekonomiczne związane z prawami sportowymi do bardziej racjonalnych wymiarów. Na razie bariera finansowa jest tu ogromna. Wobec tego jest pytanie, czy telewizja publiczna, która ma budżet ograniczony, powinna kolejne miliony dolarów przeznaczać na zakup kolejnych transmisji imprez sportowych. W niektórych przypadkach na pewno powinna, ale o tym, gdzie postawić granice, musi decydować zarząd telewizji.</u>
          <u xml:id="u-116.18" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Pan poseł Cymański zadał serię pytań, poczynając właśnie od spraw piłki nożnej. Nie znam oczywiście składu personalnego grupy negocjatorów prowadzących rozmowy. Jeśli istnieją jakieś podejrzenia o działania sprzeczne z prawem, to należałoby tutaj powiedzieć wprost, że właściwym organem jest prokuratura, bo zarzut ma, jak rozumiem, taki charakter.</u>
          <u xml:id="u-116.19" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Wiele pytań pana posła Cymańskiego zawiera w założeniu oczekiwanie, że potwierdzę negatywną opinię o działalności Krajowej Rady. Mam wiele krytycznych uwag do własnej pracy i do pracy Krajowej Rady, natomiast proszę nie oczekiwać, że złożę tutaj deklarację, że zgadzam się z tym, iż Krajowa Rada jest niepotrzebna, szkodliwa itd. Nie, jestem przekonany o tym, że Krajowa Rada jest potrzebna i podejmuje wiele ważnych działań.</u>
          <u xml:id="u-116.20" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Czy Krajowa Rada nie zaniecha praktyki zawierania ugód z nadawcami w sprawie kar? Uważam, że takiej praktyce należy położyć kres. W całym okresie objętym sprawozdaniem były już tylko dwa przypadki zawarcia ugody. Jedna ugoda została zawarta ze względu na to, że temat tej ugody był już stary, sprawa straciła aktualność także ze względu na pewne zmiany prawa w tym okresie; uważałem, że szkoda czasu, pieniędzy i energii na kontynuowanie tej procedury sądowej. Natomiast druga ugoda została zawarta z zupełnie innego powodu. Nadawca natychmiast po wymierzeniu kary uznał, że prawo zostało naruszone, natomiast zwrócił się o to, by w odpowiedzi na jego argumenty, na jego deklarację dotyczącą usunięcia przyczyn tego naruszenia prawa zezwolić na obniżenie grzywny wnoszonej do skarbu państwa; w tym przypadku uznałem, że taka ugoda jest celowa i uzasadniona. W innych przypadkach - gdy sprawy są w sądzie - nie zamierzam już podejmować ugód. Nadmienię jeszcze - o czym już wspominałem - że właśnie w ostatnich dniach pierwsza sprawa w sądzie zakończyła się wyrokiem. Sąd okręgowy w Warszawie oddalił skargę spółki Polskie Media na decyzję przewodniczącego Krajowej Rady, tym samym więc decyzja stała się prawomocna.</u>
          <u xml:id="u-116.21" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o przeciwdziałanie przemocy, to państwo często mówią o tym, że brak jest skutecznego działania ze strony Krajowej Rady. Także ubolewam nad tym, że ta skuteczność jest zbyt mała, natomiast myślę, że nie możemy oceniać ani Krajowej Rady, ani działalności polskich nadawców w oderwaniu od rynku telewizyjnego w całej Europie. Działalność polskich nadawców, jeśli odbiega od średniej, to na korzyść - trzeba to wyraźnie powiedzieć. Działalność polskich nadawców odbiega od średniej światowej na korzyść, jeśli chodzi o programy zawierające przemoc, bo takich programów jest dużo i na pewno za dużo. Natomiast jest to problem ogólnoświatowy. Jako były parlamentarzysta odpowiem, jeśli państwo pozwolą, że dziwi mnie trochę to, iż wszystkie oczekiwania i wszystkie pretensje kierowane są wyłącznie pod adresem Krajowej Rady. Krajowa Rada - choć nawet wzmocnilibyśmy jej formalne kompetencje - nie jest w stanie powstrzymać pewnych procesów społecznych. Dlatego tak mocno akcentujemy nasze działania poza decyzjami ściśle administracyjnymi, dlatego organizujemy kolejne konferencje, dlatego inicjujemy działania związane z edukacją medialną, że w tym wypadku stanowisko opinii publicznej będzie miało dużo większe znaczenie niż poszczególne decyzje administracyjne. Natomiast od tych decyzji administracyjnych nie uciekamy. Krajowa Rada, jak wspomniałem, podejmowała uchwały. Przewodniczący w ramach swoich kompetencji wydawał decyzje o ukaraniu i jeśli chodzi o programy typu Big Brother - bo określenie reality show jest znacznie szersze i nie wszystkie programy czy audycje tego rodzaju zasługują na równie negatywną ocenę - to myślę, że reakcja polskiej Krajowej Rady była jedną z ostrzejszych w porównaniu z reakcjami innych ciał regulujących w Europie. Przedstawiliśmy stanowiska, podjęte zostały decyzje o ukaraniu, natomiast wstrzymanie w ogóle tego rodzaju audycji jest na gruncie prawa - nie powiem, że tylko polskiego, ale prawa demokratycznego państwa - niemożliwe, bo konstytucja zakazuje cenzury prewencyjnej; dopóki konkretna audycja nie zostanie wyemitowana, dopóty nie można zakazać jej emisji, a tym bardziej nie można zakazać z góry emisji cyklu jakiejś audycji. Krajowa Rada zatem znowu w tym przypadku odwołuje się do opinii publicznej. Pan poseł Zawisza cytował nasze ostre słowa. Muszę powiedzieć, że z satysfakcją przeczytałem o tym, iż tego samego ostrego słowa, mam tu na myśli ˝prymitywizm˝, za które byliśmy krytykowani - mówiono, że Krajowa Rada obraża uczestników programu, używając takich określeń - użył ostatnio w wywiadzie Stanisław Lem, oceniając te audycje. W tym przypadku jedynie stanowisko opinii publicznej będzie mogło doprowadzić do zmian, a w przypadku gdy doszło do oczywistego naruszenia prawa, to podjęte zostały decyzje o wymierzeniu kary. Czy ta kara była wysoka? Niedawno na spotkaniu z nadawcami wysłuchałem ostrej krytyki, że kara była rażąco wysoka i szkodzi ona rozwojowi polskiego rynku. Myślę, że kara nie była za wysoka, natomiast ważniejszy niż wysokość kary jest, po pierwsze, fakt jej wymierzenia, a po drugie, skuteczność jej egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-116.22" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Było szereg pytań dotyczących kampanii na temat Unii Europejskiej. Pan poseł Zawisza mówił, że jest to zakamuflowana propaganda. Myślę, że jest obowiązkiem mediów, zwłaszcza mediów publicznych - a bardzo się cieszę, że zadanie to przyjęły na siebie także dobrowolnie media komercyjne - prowadzenie zakrojonej na szeroką skalę akcji informacyjnej na temat integracji europejskiej. To jest decyzja, która dla dziejów naszego kraju ma znaczenie podstawowe. Tak więc nigdy za dużo czasu, miejsca i środków, by prowadzić zakrojoną na możliwie szeroką skalę akcję informacyjną. Sposób prowadzenia tej akcji, jak rozumiem, należy m.in. do Wysokiej Izby, bo to wysoki Sejm ocenia działalność rządu, a pan minister Sławomir Wiatr jest pełnomocnikiem rządu. Do oceny tego, w jaki sposób wykonuje swoje obowiązki, właściwa jest Wysoka Izba. Natomiast Krajowa Rada uważa, że należy mu stworzyć warunki do wykonywania obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-116.23" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Ile częstotliwości mają media katolickie, a ile inne wyznania? - pyta pan poseł Wołowicz. Proporcja jest tutaj oczywiście zdecydowanie na korzyść mediów katolickich, co w naszych warunkach wyznaniowych jest zrozumiałe. Natomiast chciałbym powiedzieć, że w przypadku gdy istnieją takie potrzeby, Krajowa Rada pozytywnie odpowiada na wnioski innych wyznań; jeśli tylko istnieją potrzeby i oczywiście możliwości. Długoletnie doświadczenia ma w Polsce Radio CCM, którego właścicielem jest fundacja powiązana z kościołem ewangelickim. Jest to, jeśli wolno oceniać, radio bardzo wartościowe, nadające interesujący program. Korzysta z kilku częstotliwości na terenie Polski. Krajowa Rada przyznała również koncesję dla Radia Ortodoksja związanego z Kościołem prawosławnym. Jest również koncesja dla Radia Mazury, którego właścicielka deklaruje... - jest to koncesja związana z pewną fundacją o charakterze chrześcijańskim.</u>
          <u xml:id="u-116.24" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Telewizja regionalna - było wiele pytań z tym związanych. Jeśli chodzi o kanały telewizyjne, istniejące teoretycznie możliwości w zakresie częstotliwości nie zapewniają pełnego pokrycia kraju programem III Telewizji Polskiej w taki sposób, by program ten był dostosowany do granic województw. Po prostu lokalizacja obiektów i sposób rozchodzenia się fal radiowych są takie, że nie można zagwarantować, iż każde województwo będzie miało pełne pokrycie własnym programem regionalnym. Staramy się poprawiać zasięg, staramy się to dostosowywać, na ile jest to możliwe, do zasięgu nowych województw, ale na pewno nie zawsze i nie wszędzie jest to możliwe. Natomiast, jak powiedziałem we wstępnym wystąpieniu, wydaje nam się celowe, by Telewizja Polska podjęła dużą operację optymalizacji własnej sieci, tak by lepiej wykorzystać te zasoby częstotliwości, które już posiada.</u>
          <u xml:id="u-116.25" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Natomiast nowa ustawa - czy ustawa, którą w tej chwili Wysoka Izba rozpatruje, trudno mówić o nowej ustawie - nowy projekt zawiera takie rozwiązanie, które tworzy warunki do tego, by w każdym województwie w ramach programu III nadawany był odrębny program - nie program całodobowy, lecz, jak proponowaliśmy w zapisie ustawowym, co najmniej 4-godzinny. Reszta czasu byłaby przeznaczona na program wspólny, ale te 4 godziny to byłby już program zdecydowanie regionalny, poświęcony wyłącznie tematyce regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-116.26" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Pan poseł Gadzinowski pyta, jakie są przeszkody dla stworzenia kanałów tematycznych w telewizji publicznej. Zdaniem Krajowej Rady przeszkód prawnych nie ma, zdaniem poprzedniego ministra skarbu przeszkody prawne istnieją. W związku z tym najlepszym rozwiązaniem byłoby jednoznaczne zapisanie w ustawie, że takie kanały tematyczne mogą być tworzone. Doświadczenie krajów europejskich wskazuje, że w wielu przypadkach telewizje publiczne korzystają z możliwości, jakie dają kanały tematyczne. Oczywiście chodzi o kanały tematyczne, które byłyby związane z realizacją tej misji, służby społecznej, którą media publiczne mają realizować. W przypadku telewizji publicznej mówi się obecnie o kanale prezentującym treści kulturalne, choć z drugiej strony trzeba powiedzieć, że na przykład BBC - finansowane, jak wiadomo, w całości z abonamentu - nadaje też kanały tematyczne o charakterze rozrywkowym.</u>
          <u xml:id="u-116.27" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Pan poseł Suski pyta, co ustaliła rada w sprawie programu o aferze FOZZ. Krajowa Rada oczywiście w tej sprawie, poza przedstawieniem opinii w momencie emisji, dalszych działań nie prowadzi. Sprawa jest w sądzie i niewątpliwie tutaj decyzja sądu będzie wiążąca. Jeżeli sąd nakaże jakieś działania telewizji publicznej, to telewizja będzie takie działania podejmować. Natomiast jeśli chodzi o opinię w tej sprawie, to ja ją parokrotnie przedstawiałem.</u>
          <u xml:id="u-116.28" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o pytania dotyczące możliwości nadawania przez Telewizję Puls w różnych miastach, to w tej chwili Krajowa Rada podejmie ostateczną decyzję co do kilku kanałów. Podkreślam przy tym, że są to kanały małej mocy obejmujące wyłącznie kilka miast, które zwolnione zostały przez Canal +. Natomiast nie ma takiej możliwości, by Krajowa Rada przyznała w tej chwili jakiemukolwiek nadawcy kanały naziemne pozwalające na zasadnicze zwiększenie zasięgu naziemnego w systemie analogowym. Chciałbym w tym momencie przypomnieć czy zwrócić uwagę, że dzięki kolejnym zmianom technicznym Telewizja Puls deklaruje obecnie możliwość docierania do połowy mieszkańców Polski, oczywiście za pośrednictwem łącznie zasięgu naziemnego, obecności w platformach cyfrowych i obecności w sieciach kablowych. We wszystkich sieciach kablowych ten program jest obecny, podobnie zresztą jak program Niepokalanów 2, program o charakterze religijnym.</u>
          <u xml:id="u-116.29" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Kilka razy pojawiało się pytanie dotyczące zarobków zarządu telewizji i osobiście pana prezesa Kwiatkowskiego. Informacje prasowe, także informacje Najwyższej Izby Kontroli, dotyczą roku 1999 i roku 2000. Później decyzją Sejmu poprzedniej kadencji przyjęta została tzw. ustawa kominowa ograniczająca wysokość zarobków członków zarządu spółek skarbu państwa i w tej chwili zarobki prezesa telewizji publicznej, która jest spółką skarbu państwa, są zgodne z tzw. ustawą kominową. Trudno więc mówić o niebotycznych dochodach.</u>
          <u xml:id="u-116.30" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o informacje, o politykę informacyjną, podzielam tutaj niepokój, że media eksponują niedobre wiadomości. Ale o tym, że trup na pierwszej stronie to jest sposób na sprzedaż, wydawcy gazet mówili niestety już kilkadziesiąt lat temu. Telewizja zwielokrotniła, spotęgowała ten sposób myślenia. Można nad tym ubolewać, należy się starać temu przeciwdziałać, ale nie decyzjami administracyjnymi. Niestety media w całym świecie stosują taką samą politykę informacyjną - najpierw wypadek, najpierw katastrofa, a później, jeśli starczy czasu, coś o sprawach bardziej miłych. W ostatnim czasie z inicjatywy pani Małgorzaty Bocheńskiej powstała fundacja, która wspiera akcję ˝Dzień dobrych wiadomości˝. Myślę, że to jest dobra droga, bo to jest właśnie budowanie czy wspieranie pewnych oczekiwań społecznych - że media będą nas informować także o tym, co dobre. Natomiast nie zgodziłbym się z opinią, że polityka informacyjna to są też zachowania obraźliwe dla narodu polskiego, bo to są zachowania niestety przyjęte w całym współczesnym świecie i tutaj nie ma to żadnego związku z miejscem na mapie ani z narodowością.</u>
          <u xml:id="u-116.31" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Problem sporu pomiędzy nadawcami i organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. To jest problem, który tutaj pojawiał się i był naświetlany z dwóch stron. Pan poseł Ulicki mówił o tym, że Krajowa Rada powinna bardziej zdecydowanie dyscyplinować nadawców, by oni realizowali swoje obowiązki i płacili na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania kwoty, które, od razu to powiem, zgodnie z ustawą muszą być płacone. Natomiast z drugiej strony pojawiły się argumenty, że są to kwoty zbyt wysokie i mogą doprowadzić do upadku nadawców.</u>
          <u xml:id="u-116.32" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Wysoka Izba będzie wkrótce podejmowała decyzje dotyczące prawa autorskiego. To głównie w tym prawie muszą się znaleźć odpowiednie regulacje, natomiast Krajowa Rada, poszukując pewnej równowagi pomiędzy oczywistymi prawami środowisk twórczych, to znaczy właścicieli praw autorskich i praw pokrewnych, i równie ważnymi potrzebami nadawców, zaproponowałaby, żeby w ustawie o radiofonii i telewizji zapisać z jednej strony powtórzenie obowiązku, iż za korzystanie z praw płacić trzeba, ale z drugiej strony, by wprowadzić pewną ustawową barierę wysokości tych opłat. Rzeczywiście w tej chwili sytuacja jest taka, że kolejne organizacje zbiorowego zarządzania zgłaszają się z roszczeniami, te roszczenia się sumują i dochodzą do nieracjonalnych już kwot. Myślę, że w dobrze rozumianym interesie obu stron jest tutaj pewien kompromis, bo należne tantiemy dla środowisk twórczych będą wypłacane tylko wtedy, jeśli nadawcy będą mogli funkcjonować w racjonalnych ekonomicznie warunkach; oczywiście nadawcy z tych praw korzystają i muszą za to płacić.</u>
          <u xml:id="u-116.33" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o przemoc w mediach, już o tym wspomniałem. Oczywiście zgadzam się, bo pytanie było adresowane do mnie, ale także zgadzają się z tym inni członkowie Krajowej Rady, że przemoc prezentowana w mediach ma negatywny wpływ na widzów, zwłaszcza widzów najmłodszych, stąd nasze działania związane z tym, by tej przemocy przeciwdziałać.</u>
          <u xml:id="u-116.34" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Natomiast jeśli chodzi o reklamę adresowaną do dzieci, to tutaj polskie prawo wyraźnie określa zasady. Niedopuszczalna jest reklama, jak mówi ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, a także ustawa o radiofonii i telewizji, bezpośrednio nawołująca dzieci do kupowania towarów. Niedopuszczalna jest także reklama nawołująca dzieci do wywierania presji na rodziców czy zachęcająca je do tego, natomiast reklama towarów dla dzieci jest przez polskie prawo dopuszczona. Osobiście sądzę, że całkowity zakaz reklamy towarów adresowanych do dzieci nie byłby racjonalny, ponieważ reklama jest nieodłącznym elementem życia społecznego i myślę, że łatwiej nawet dzieci nauczyć, na czym polega reklama, że trzeba do niej przykładać pewną szczególną miarę. Jeśli jest to reklama, nie wiem, płatków śniadaniowych, to znacznie łatwiej wtedy doświadczyć, czym reklama odbiega od rzetelnej i obiektywnej informacji niż gdyby starać się chronić dzieci pod jakimś kloszem, a dopiero nagle jako dorośli zetknęłyby się one ze światem, w którym reklama zajmuje wiele miejsca.</u>
          <u xml:id="u-116.35" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Dlaczego jest mniej teatru, kultury, edukacji? To jest kwestia, która budzi niepokój także Krajowej Rady i m.in. dlatego chcemy proponować wprowadzenie licencji dla nadawców publicznych. Chodzi o to, żeby nadawca publiczny był zobowiązany rozliczyć się publicznie, w sposób jawny, jednoznaczny ze środków, które otrzymał, żeby było wiadomo, na co przeznaczono pieniądze z abonamentu. W tej chwili nadawcy, przede wszystkim chodzi tu oczywiście o telewizję publiczną, argumentują, że pieniędzy jest zbyt mało i oszczędności zmuszają do ograniczenia nakładów, m.in. na produkcję teatralną czy filmową.</u>
          <u xml:id="u-116.36" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Na temat zasad dostępu partii politycznych do audycji Forum już wspomniałem. W tej audycji uczestniczą partie, które przekroczyły w wyborach parlamentarnych 3%. To się poprzednio, jeszcze w poprzednich okresach, odnosiło do różnych partii, które nie znalazły się w parlamencie, a chodziło o to, intencją pierwotnych twórców tego rozporządzenia, ja do nich nie należałem, było to, by zagwarantować partiom politycznym nieobecnym w parlamencie, ale pozytywnie zweryfikowanym w wyborach w tym sensie, że uzyskały ok. 3% głosów, możliwość regularnego, pełniejszego udziału w publicznej debacie.</u>
          <u xml:id="u-116.37" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o ubytek abonamentu. Tutaj, muszę powiedzieć, są pewne mity związane z tym, że w bardzo różny sposób cytowane są informacje dotyczące abonamentu. Powiem szczerze, jest w tym może troszkę winy Krajowej Rady, która w sposób metodologicznie bardzo prawidłowy, ale, jak się okazało w praktyce, zbyt optymistyczny przedstawiała tzw. prognozy wpływów abonamentowych na kolejne lata. Nadawcy w związku z tym powoływali się na fakt, że np. w roku 2001 zabrakło blisko 10% środków prognozowanych przez Krajową Radę. Ta prognoza Krajowej Rady okazała się zawyżona m.in. ze względu na to, że pewna liczba osób wyrejestrowuje odbiorniki, pewna część osób przerejestrowuje odbiorniki na najstarszych członków rodziny, taka praktyka jest, niestety, możliwa, część osób po prostu odbiorników nie rejestruje. W roku bieżącym zmieniliśmy metodologię ustalania prognozy tak, by nie odnosić się do prawdziwych, ale nierealistycznych danych, tylko do pewnych trendów, które faktycznie występują. Mogę powiedzieć z satysfakcją, że prognoza w tym roku się okazała trafna, a co więcej, nawet zarysował się pewien postęp, jeśli chodzi o wpływy abonamentowe, być może dyskusja, która się teraz toczy, wielu osobom zwróciła uwagę na potrzebę płacenia. Natomiast jeśli chodzi o faktyczne wpływy, to nie ma mowy o 40-procentowych ubytkach. 40-procentowy ubytek to jest ubytek od tego, co teoretycznie można by uzyskać, gdyby wszyscy płacili, natomiast nie jest to ubytek w stosunku do pieniędzy, które rzeczywiście wpływały.</u>
          <u xml:id="u-116.38" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Przytoczę tutaj kwoty przekazywane przez Krajową Radę dla nadawców w kolejnych latach, cofając się. W 2001 r. było to, zaokrąglając, 863 mln, a więc więcej niż w roku 2000, bo w 2000 r. - 828, w kolejnym roku poprzednim - 814, w kolejnych latach jest to w liczbach bezwzględnych przyrost, niekiedy przyrost mniejszy niż skala inflacji, ale jednak przyrost.</u>
          <u xml:id="u-116.39" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o uwagi o oddziale telewizji w Bydgoszczy, dotyczące nierównego traktowania poszczególnych miast w programie, to możemy jedynie poprosić zarząd telewizji o wyjaśnienia. Oczywiście Krajowa Rada nie ma takiej możliwości, by ocenić program tak szczegółowo.</u>
          <u xml:id="u-116.40" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Nowa radiowa ˝Trójka˝. Decyzje zarządu telewizji zmierzające do odmłodzenia tego programu są rzeczywiście kontrowersyjne. W Krajowej Radzie o tym rozmawialiśmy, natomiast co do zasady, że radiowa ˝Trójka˝ nie powinna starzeć się ze swoimi słuchaczami... Należę do tych właśnie słuchaczy, z którymi radiowa ˝Trójka˝ się starzeje, starzała i z pewnym żalem patrzę na nową formułę, ale jednocześnie z pełnym zrozumieniem przyjmuję fakt, że Zarząd Polskiego Radia stara się stworzyć program, który byłby konkurencyjny w środowisku słuchaczy w wieku lat 20-30. I należy to niewątpliwe do kompetencji Zarządu Polskiego Radia, który ma obowiązek troszczyć się o to, by program docierał do słuchaczy w różnych grupach wiekowych.</u>
          <u xml:id="u-116.41" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Czy Krajowa Rada odpowiada na pocztę elektroniczną? Oczywiście tak. Propagowanie czytelnictwa - tutaj chciałbym powiedzieć, że nasz udział w zachęcaniu nadawców do włączenia się w akcję ˝Cała Polska czyta dzieciom˝ był, jak sądzę, istotny, nie przypisujemy sobie tutaj nadmiernych zasług, ale na inicjatywę pani Koźmińskiej odpowiedzieliśmy, organizując spotkania, zachęcając do tej akcji. Jeśli z tego miejsca pan marszałek to będzie tolerował, to jeszcze raz zachęcę nadawców do tego, żeby uczestniczyli w akcji ˝Cała Polska czyta dzieciom˝.</u>
          <u xml:id="u-116.42" who="#GlosZSali">(Makuszyńskiego.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wszystko zależy, jakie książki, panie przewodniczący, jeśli powszechnie akceptowane, to nie będę protestował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o nadajnik w Solcu Kujawskim, na falach długich poza obszarami miejskimi, gdzie istnieją zakłócenia elektromagnetyczne, ten program jest słyszalny, być może są jakieś szczególne i szczegółowe uwagi, ale generalnie ten nadajnik działa prawidłowo. Problem jest w tyn, że program nadawany na falach długich jest często, ze względu na brak odbiorników, trudno dostępny, natomiast w miastach, gdzie są rzeczywiście zakłócenia, staramy się stopniowo, z właściwym zachowaniem kolejności działań, to poprawiać.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Pani poseł Ciruk mówi o propozycji kanału tematycznego dotyczącego polityki. Być może byłoby to dobre, ale niekoniecznie musi to być wyłącznie kanał produkowany przez telewizję publiczną. W Stanach Zjednoczonych funkcjonuje w sieciach kablowych kanał C-SPAN, który jest przedsięwzięciem komercyjnym przygotowanym wspólnie przez nadawców kablowych, poświęcony wyłącznie transmisjom o charakterze politycznym, konferencjom prasowym i rozmowom o polityce. Nie wiem, czy w Polsce znalazłaby się odpowiednia liczba widzów, którzy taki kanał gotowi byliby sfinansować. Natomiast przywołując jeszcze raz kanał TVN 24, myślę, że w znacznej części taką właśnie funkcję on spełnia, bo nadaje transmisje najważniejszych konferencji prasowych, rozmowy z politykami, takie, w których jest nieco więcej czasu na spokojnieszą analizę zjawisk.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Pani poseł Więcławska podnosi kwestię zwolnień w telewizji publicznej pod kątem przestrzegania prawa pracy. Oczywiście Krajowa Rada nie ma możliwości nadzorowania nadawców także publicznych z tego punktu widzenia. Jeśli prawo pracy jest złamane, to sądy są właściwym miejscem dochodzenia tych praw. Choć z drugiej strony muszę powiedzieć, że fakt przywrócenia przez sąd do pracy dziennikarzy zwolnionych za wyemitowanie słynnego wywiadu z Grzegorzem Piotrowskim w Łodzi wzbudził we mnie mieszane uczucia. Bo być może naruszono procedury, natomiast fakt, że ci dziennikarze, mówiąc najłagodniej, nie wykazali się właściwymi kompetencjami do pracy w publicznej telewizji był skądinąd dla mnie uzasadniony.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">To jest chyba wszystko, co udało mi się zanotować. Niektóre pytania starałem się pogrupować, i tak odpowiadałem chyba zbyt długo. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PoselMarekJurek">(Bardzo proszę w trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zabranie głosu w trybie sprostowania pana posła Marka Jurka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselMarekJurek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PoselMarekJurek">Nie mówiłem oczywiście, tak jak to zasugerował pan przewodniczący, że Krajowa Rada powinna ogłosić konkurs na stanowisko prezesa Telewizji Polskiej, nie mówiłem też, że należy go powołać w drodze konkursu. Powiedziałem tylko, że elementem powołania prezesa Telewizji Polskiej, co się realizuje decyzją rady nadzorczej, może być konkurs albo nawet, że Krajowa Rada, w porozumieniu z ministrem skarbu, może zmienić tryb powoływania prezesa Zarządu Telewizji Polskiej i że można zrobić to w drodze konkursu. Także chodzi o jedno, że instrumenty prawne istnieją, tylko trzeba się po nie pochylić, a czasami można odnieść wrażenie, że jeżeli Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie ma instrumentów prawnych na stole, więcej, jeżeli ktoś tych instrumentów prawnych nie wciska w rękę, to twierdzi, że ich nie ma. Ale tak nie jest, po prostu trzeba znaleźć i działać w interesie publicznym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pan poseł Zawisza w trybie sprostowania?</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pani poseł Więcławska też w trybie sprostowania?</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#PoselElzbietaWieclawska">(Też.)</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselArturZawisza">Panie Marszałku! Jako że byłem cytowany przez pana przewodniczącego Brauna, w trybie sprostowania chciałbym wyjaśnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie, nie, panie pośle, proszę nie wyjaśniać, proszę sprostować mylnie zacytowaną pana wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselArturZawisza">Otóż to, panie marszałku. Zakamuflowaną propagandą nie nazywałem jakichkolwiek informacji o procesie integracji europejskiej, ale angażowanie mediów publicznych czy też mediów w ogóle w taki sposób, że używa się czy to seriali telewizyjnych, czy programów dla młodzieży, czy też innych niepoświęconych publicystyce politycznej audycji. Chodzi mianowicie o używanie takich właśnie programów w celu przedstawiania już teraz zakładanego przez pełnomocnika rządu do spraw informacji europejskiej pozytywnego wyniku negocjacji z Unią Europejską, co w żadnym razie przecież nie musi mieć miejsca. I to nazywałem zakamuflowaną propagandą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pani poseł Więcławska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselElzbietaWieclawska">Chciałam tylko powiedzieć, że pan przewodniczący chyba źle mnie zrozumiał. Nie mówiłam o odszkodowaniach dla dziennikarzy związanych z tym nieszczęsnym reportażem o Piotrowskim, lecz o związkowcach wyrzucanych z premedytacją z przyczyn politycznych. Uważam po prostu, że bezczelnością jest wymaganie od abonentów, żeby płacili abonamenty, bo to przecież z ich pieniędzy są płacone te odszkodowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">To był ostatni głos w debacie.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie! Proponuję, aby Sejm niezwłocznie przystąpił do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pan poseł Marek Suski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselMarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam propozycję wniesienia uwagi do treści uchwały Sejmu o sprawozdaniu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji następującej treści: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wzywa Krajową Radę Radiofonii i Telewizji do podjęcia skutecznych działań chroniących wolność słowa w mediach publicznych, dzieci i młodzież przed przemocą, okrucieństwem i demoralizacją w mediach, pluralizm na rynku prywatnym, w tym prawa nadawców katolickich propagujących wartości prorodzinne.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PoselMarekSuski">Wiele tutaj mówiliśmy o przemocy, o zagrożeniach wolności słowa oraz o zagrożeniach dla pluralizmu. Myślę, że uzupełnienie naszej uchwały o te treści, które wzywałyby Krajową Radę do bacznego przyglądania się temu, co się dzieje na naszym rynku wobec prób zawłaszczania mediów publicznych przez SLD byłoby celowe. I taki wniosek składam, panie marszałku, na pana ręce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Kontynuujemy dyskusję w drugim czytaniu projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czy jeszcze ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby zabrać głos w tej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Rozumiem, że pan przewodniczący też nie zabiera głosu.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie! Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu uchwały poprawki, proponuję, aby Sejm skierował ten projekt do Komisji Kultury i Środków Przekazu w celu przedstawienia sprawozdania o zgłoszonej poprawce.</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-129.9" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu przewodniczącemu Braunowi i wszystkim członkom Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za udział w tej rzeczowej, konkretnej debacie.</u>
          <u xml:id="u-129.10" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 34. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Prawnokarnej konwencji o korupcji, sporządzonej w Strasburgu dnia 27 stycznia 1999 r. (druki nr 372 i 487).</u>
          <u xml:id="u-129.11" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią posłankę Danutę Grabowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselSprawozdawcaDanutaGrabowska">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PoselSprawozdawcaDanutaGrabowska">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W dniu 21 maja br. połączone Komisje: Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Spraw Zagranicznych odbyły posiedzenie, którego tematem był rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Prawnokarnej konwencji o korupcji, sporządzonej w Strasburgu dnia 27 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PoselSprawozdawcaDanutaGrabowska">Sprawozdanie komisji, w imieniu których mam zaszczyt występować, zawarte jest w druku nr 487. Obszerne uzasadnienie rządowego projektu, treść Prawnokarnej konwencji o korupcji, zastrzeżenia i oświadczenia złożone przez sygnatariuszy konwencji oraz opinia Komitetu Integracji Europejskiej na temat zgodności projektów z prawem Unii Europejskiej zawarte są w druku nr 372. Stąd nie zachodzi, jak sądzę, potrzeba szerokiego ich omawiania. W wyniku przeprowadzonej i dosyć zgodnej dyskusji komisje stwierdzają, że konwencja do końca marca br. została ratyfikowana przez: Albanię, Bułgarię, Chorwację, Cypr, Czechy, Danię, Łotwę, Estonię, Macedonię, Słowację, Słowenię i Węgry. Oprócz Polski konwencję podpisały, lecz jej nie ratyfikowały, ale to jest rzecz dynamiczna, więc parlamenty tutaj oczywiście procedują w tej sprawie: Andora, Austria, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Białoruś, Finlandia, Francja, Gruzja, Grecja, Holandia, Islandia, Litwa, Luksemburg, Malta, Mołdowa, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Rosja, Szwecja, Szwajcaria, Turcja, Ukraina, Włochy, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej i Stany Zjednoczone Ameryki Północnej.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#PoselSprawozdawcaDanutaGrabowska">Wysoka Izbo! Oczywiście, te kraje, które ratyfikowały konwencję, składały różnego typu zastrzeżenia, które wynikały z aktualnie obowiązującego w tych krajach stanu prawnego. Polskie prawo nie penalizuje obecnie przekupstwa w sektorze prywatnym. Złożone są w tej sprawie bardzo konkretne już propozycje zmiany Kodeksu karnego. Ale na dzień dzisiejszy Polska, by móc ratyfikować tę konwencję, składa zastrzeżenia dotyczące niepenalizowania handlu wpływami, o których mowa w art. 12 konwencji, oraz zastrzeżenia dotyczące art. 7 i 8 konwencji. Składane zastrzeżenia ograniczone są do czynów, które nie są uznane za przestępstwa, na podstawie jakiegokolwiek innego przepisu polskiego Kodeksu karnego. Stąd Polska w momencie składania określonych dokumentów, jeżeli pragnie ratyfikować tę konwencję, składa trzy zastrzeżenia dotyczące art. 7, art. 8 oraz art. 12 konwencji. Oprócz tego oczywiście są deklaracje rządu polskiego, które instytucje polskie są władne rozstrzygać problemy, jak również bardzo szczegółowe są dane na temat wszystkich państw, które tę konwencję złożyły.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#PoselSprawozdawcaDanutaGrabowska">Dosyć zgodnie, bo po wyjaśnieniu sobie zwłaszcza kwestii prawnych dotyczących Kodeksu karnego, wysokie połączone komisje jednogłośnie rekomendują Wysokiej Izbie ratyfikację tej konwencji.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#PoselSprawozdawcaDanutaGrabowska">Jestem do dyspozycji Wysokiej Izby, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Kobielusza występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselAntoniKobielusz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie ustawy o ratyfikacji Prawnokarnej konwencji, sporządzonej 27 stycznia 1999 r. w Strasburgu. Tematyka zwalczania i zapobiegania korupcji jest dyskutowana w Radzie Europy od 1994 r. Równolegle z pracami prowadzonymi w ramach Rady Europy tematyka zwalczania korupcji środkami prawa karnego została podjęta na forum ONZ, OECD, Unii Europejskiej, organizacji państw amerykańskich. Świadczy to o wadze, jaką społeczność międzynarodowa przywiązuje do zwalczania korupcji uznanej za największe obok przestępczości zorganizowanej zagrożenie dla demokracji rządów prawa oraz wolnej i uczciwej konkurencji w działaniach gospodarczych. Skuteczna walka z korupcją ma dla naszego kraju istotne znaczenie, gdyż negatywnie wpływa na życie społeczne, hamuje rozwój gospodarczy, ponadto w opiniach międzynarodowych często jesteśmy postrzegani jako kraj, w którym korupcja ma się zbyt dobrze. Konwencja zobowiązuje m.in. do spenalizowania czynnego i biernego przekupstwa własnych i zagranicznych funkcjonariuszy publicznych, członków zgromadzeń parlamentarnych i sędziów. Poprzez możliwość składania zastrzeżeń do poszczególnych artykułów konwencja daje w pewnym sensie możliwość stopniowego jej wdrażania. Zgadzamy się z tezą, że prawo polskie jest dziś w takim stopniu zgodne z postanowieniami konwencji, iż umożliwia związanie się z jej postanowieniami. Jednak prawo polskie nie penalizuje obecnie przekupstwa w sektorze prawnym. Stosowne propozycje zawiera projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skierowany do Sejmu przez prezydenta RP 20 grudnia ubiegłego roku. Dziś nie sposób przewidzieć ani terminu uchwalenia przedmiotowej ustawy i wejścia jej w życie, ani też ostatecznej treści przepisów penalizujących korupcję w sektorze prywatnym. Słusznie więc strona polska skorzystała z możliwości zgłoszenia zastrzeżenia do art. 7 i 8 konwencji.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PoselAntoniKobielusz">Obowiązujący Kodeks karny w art. 230 penalizuje tylko bierną stronę handlu wpływami i to w sposób nieodpowiadający w pełni wymogom art. 12 konwencji. Prezydencki projekt nowelizacji Kodeksu karnego zawiera co prawda propozycję zmiany art. 230 Kodeksu karnego, jednakże również ta propozycja nie zapewnia pełnej zgodności z art. 12. Konieczne zatem jest złożenie stosownego zastrzeżenia do tego artykułu konwencji. I tak właśnie uczyniono.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PoselAntoniKobielusz">Mając na uwadze potrzebę tworzenia prawa umożliwiającego skuteczną walkę z korupcją, a także potrzebę pełniejszego włączenia się Polski w poczynania społeczności międzynarodowej dotyczące zwalczania tego negatywnego zjawiska, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej opowiada się za ratyfikacją Prawnokarnej konwencji o korupcji i będzie głosował za ustawą ratyfikacyjną. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Elżbietę Łukacijewską z Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Platforma Obywatelska w sprawie wniosku o ratyfikację Prawnokarnej konwencji o korupcji, sporządzonej w Strasburgu w dniu 27 stycznia 1999 r., druki nr 372 i 487.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Wysoka Izbo! Konwencja, o której mówimy, do tej pory została podpisana przez 26 państw, z czego 15 ją ratyfikowało. Nikogo nie trzeba przekonywać, iż zjawisko korupcji stanowi poważne zagrożenie dla demokracji gospodarki rynkowej i państwa prawa. Jest to tym bardziej istotne w przypadku państw będących w trakcie przemian społeczno-gospodarczych. Świadomość zagrożeń powodowanych przez korupcję jest powszechna. Poważne instytucje międzynarodowe, jak choćby Bank Światowy czy Fundacja Forda, starają się zwrócić uwagę na powyższe zjawisko, monitorując poziom korupcji w różnych krajach, koncentrując się głównie na sektorze publicznym.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Jak wiemy, takie badania zostały przeprowadzone również w naszym kraju. Wyniki niestety nie były dla nas korzystne. Po pierwsze, aż 22% Polaków nie potrafi określić, co oznacza korupcja. Większość badanych utożsamia korupcję z łapownictwem i przekupstwem. Główne źródła zachowań korupcyjnych łączone są niestety z działalnością instytucji publicznych bądź z działalnością partii politycznych. Ponadto do obszaru zachowań korupcyjnych wpisane są zjawiska tzw. wdzięczności dla lekarzy. Ujawniane, a ciągle nierozliczane coraz to nowe afery korupcyjne umacniają w świadomości społecznej pogląd o powszechnej bezkarności.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Wysoka Izbo! Konwencja, której przyjęcie Platforma Obywatelska postuluje, nie rozwiąże wszystkich problemów, jest jednak szansą znacznego ograniczenia poprzez penalizację czynnego i biernego przekupstwa, w szczególności w sektorze prywatnym i handlu wpływami.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Konwencja traktuje przekupstwo jako jedno z przestępstw źródłowych ukierunkowanych na pranie brudnych pieniędzy. Jej ratyfikacja będzie więc kolejnym krokiem prawnym na drodze zapobiegania korupcji i walki z nią.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Wysoka Izbo! Klub Poselski Platforma Obywatelska rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie przedmiotowego projektu ustawy o ratyfikacji Prawnokarnej konwencji o korupcji i będzie głosował za jej przyjęciem. Chciałabym jednak zwrócić uwagę, że działalność polskiego rządu musi być bardziej zdecydowana i zbieżna z rozwiązaniami międzynarodowymi i powinna dążyć do szybkiej i sprawnej walki z wszelkimi przejawami korupcji w naszym kraju. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Wandę Łyżwińską, występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PoselWandaLyzwinska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie ratyfikacji Prawnokarnej konwencji o korupcji, sporządzonej w Strasburgu dnia 27 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PoselWandaLyzwinska">Klub Parlamentarny Samoobrona oczywiście zagłosuje za ratyfikacją tej konwencji. Myślę, że nawet w tym podzielonym parlamencie nie powinno być z głosowaniem w tej sprawie żadnych problemów. Dzisiaj staniemy się trzynastym państwem, które ratyfikowało tę konwencję, a za nami zostanie jeszcze 28 państw, których parlamenty nie zdążyły jeszcze z ratyfikacją.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PoselWandaLyzwinska">Jednak samo ratyfikowanie tej niewątpliwie ważnej i znamiennej konwencji nie powinno nam dawać złudzenia, że tylko przy jej pomocy zlikwidujemy problem korupcji w Polsce. Ratyfikacja to nie tylko przejaw woli walki z tym zjawiskiem. Na tej sali siedzi wielu posłów, którzy będą głosować za, a po cichu będą dalej brać łapówki w nadziei, że konwencja tak naprawdę niczego nie zmieni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pani poseł, bardzo proszę nie rzucać niepopartych żadnymi dowodami oskarżeń pod adresem tej Izby. To jest niedopuszczalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PoselWandaLyzwinska">Skoro udawało im się przez 12 lat rządzenia Polską, rozkradania Polski, budować prywatne fortuny, o których uczciwi ludzie będą tylko mogli pomarzyć, to uda się i dalej.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PoselWandaLyzwinska">Trzeba sobie jasno powiedzieć, że rak korupcji przeżera tzw. klasę polityczną: aparat sprawiedliwości, administrację państwową i samorządową, służbę zdrowia, szkolnictwo i w ogóle wszystkich, którzy dysponują choćby odrobiną władzy.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PoselWandaLyzwinska">Trudno na scenie politycznej znaleźć ugrupowanie, którego członkowie nie byliby oskarżeni o korupcję. Ale to obecnie właśnie nam, posłom Samoobrony, najgłośniej wypomina się problemy nielicznych posłów z prawem. Tylko że w Samoobronie nie ma ludzi, którzy podejrzani są o korupcję. To ci, którzy chcą uciszyć Samoobronę, mają w swoich szeregach ludzi, którzy złodziejsko prywatyzowali, prowadzili lewe interesy i brali w łapę za wszystko, co się dało. Ci ludzie są w Polsce absolutnie bezkarni i z tym trzeba skończyć. Trzeba ich wsadzić do więzienia, bo póki co, żaden z wielkich aferzystów nie siedzi.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#PoselWandaLyzwinska">Samoobrona chce, by na ratyfikacji konwencji się nie skończyło. Za tym muszą iść zmiany w naszym prawie. Musimy uchwalić takie prawo, żeby walka z korupcją była realna. Musimy aferzystów, nieuczciwych polityków, sędziów i prokuratorów, przedsiębiorców i policjantów nie tylko karać, ale też pozbawić majątków, które zbudowali na korupcji. Póki nie uchwalimy takiego prawa, mówienie o korupcji będzie pustym gadaniem.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#PoselWandaLyzwinska">Klub Parlamentarny Samoobrona jest za rytyfikowaniem konwencji i potraktowaniem tej ratyfikacji jako początku prawdziwej walki z korupcją. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pani poseł, jeśli pani dysponuje informacjami o przypadkach korupcji, dotyczącej któregokolwiek z posłów, to pani obowiązkiem jako obywatela jest złożyć tę sprawę w prokuraturze. Jeśli pani nie ma takich dowodów, to sądy, które pani wygłasza z tej trybuny, uwłaczają godności tej Izby i godności posła. Nie mogę pani podziękować za to wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PoselWandaLyzwinska">Panie marszałku, złożyliśmy to właśnie wczoraj u rzecznika praw obywatelskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Markowskiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PoselTomaszMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tematyka zwalczania korupcji jest szeroko dyskutowana na świecie. W Polsce również stanowi jeden z wiodących tematów. Aby skutecznie zapobiegać przypadkom korupcji, konieczne jest systematyczne harmonizowanie penalizacji tego typu zachowań na szczeblu międzynarodowym. Zastosowanie środków prawa karnego jest jedyną skuteczną metodą zwalczania korupcji. Penalizacja powinna więc dotyczyć sektora prywatnego, handlu wpływami, a także przestępstw związanych z księgowością i częstego procederu prania brudnych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PoselTomaszMarkowski">Jednym z podstawowych zagadnień jest wyłonienie wyspecjalizowanych organów funkcjonariuszy publicznych, których zadaniem będzie właśnie zwalczanie korupcji. Warto, aby te struktury posiadały pewną niezależność, co ochroniłoby je od nacisków politycznych. Z drugiej jednak strony powinny nakładać na wszelkie organy państwa obowiązek współpracy w zakresie wykrywania i zwalczania przejawów korupcji. Ponadto należałoby wyłonić organ centralny. Funkcja ta de facto należy do Ministerstwa Sprawiedliwości, a w przypadku postępowań administracyjnych, prowadzonych przeciwko osobom prawnym - do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Organ centralny, którego zadaniem byłoby składanie wniosków o współpracę w konkretnych przypadkach, a także stały i bezpośredni kontakt z podobnymi strukturami w innych krajach.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PoselTomaszMarkowski">Sankcje przewidziane w polskim Kodeksie karnym umożliwiają ekstradycję. Dopuszczalne jest także orzeczenie przepadku korzyści majątkowych oraz kar pozbawienia wolności w stosunku do osób fizycznych, oraz dotkliwe sankcje finansowe dla osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PoselTomaszMarkowski">Należałoby ponadto usprawnić instytucję świadka koronnego i świadka in cognito. Przekupstwo czynne i bierne osób pełniących funkcje publiczne w Polsce nie jest jeszcze dostatecznie spenalizowane. Podobna sytuacja dotyczy funkcjonariuszy Wspólnot Europejskich i funkcjonariuszy publicznych państw członkowskich Unii Europejskiej. W tej materii niezbędne jest dostosowanie procesu zaostrzania odpowiedzialności zgodnie z założeniami konwencji.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#PoselTomaszMarkowski">Konwencja po procesie implementacji zostanie poddana wzajemnej ocenie w ramach grupy państw przeciwko korupcji. W sytuacji, gdy Polska stara się o wejście do Unii Europejskiej, ważne jest, aby nasz kraj zaznaczył swą aktywność na tym polu. Obecnie szereg instrumentów prawnych, służących zwalczaniu korupcji w państwach Unii Europejskiej, jest jeszcze niedostępnych dla Polski. Im szybciej podejmiemy kroki zmierzające do udoskonalenia naszego systemu prawnego, tym łatwiej będzie nam w przyszłości skutecznie współpracować na polu międzynarodowym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Dobrosza, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dynamicznie rozwijające się gospodarcze kontakty pomiędzy większością państw współczesnego świata, czy jest to zauważalne, czy nie, pośrednio powodują zwiększenie liczby, niestety, przypadków korupcji.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PoselJanuszDobrosz">Niedawno przez polskie media przetoczyła się dyskusja o korupcji. W zasadzie opisywała ona samo zjawisko, nieraz niefortunnie określała jej skalę w stosunku do innych państw, ale nie odpowiadała na podstawowe, fundamentalne pytanie: co jest główną przyczyną zjawisk korupcyjnych? Bo tylko znając główną przyczynę choroby, łatwiej ją jest leczyć i znaleźć odpowiednie lekarstwa. Dziś, nawet w środowiskach wielkich niegdyś zwolenników prywatyzacji majątku narodowego, wszystkiego i za każdą cenę, nieśmiało się przyznaje, iż właśnie ideologiczna prywatyzacja i to przez sprzedaż obcemu kapitałowi rodziła zjawiska korupcyjne na niespotykaną dotychczas skalę.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#PoselJanuszDobrosz">W latach realnego socjalizmu swoisty drugi obieg stanowiły wszelkie talony, asygnaty, sprzedaż atrakcyjnych towarów spod lady. Porównując to ze skalą dzisiejszych możliwości dorobienia się, stania się biznesmenem czy uprzywilejowanym podmiotem obrotu gospodarczego, można się tylko ironicznie uśmiechnąć. Rzeczywistość jest pod tym względem w niektórych momentach porażająca. O tym, jak wygrywa się przetargi, jak zdobywa się rynek, krążą wręcz legendy. Nie ulega też wątpliwości, że trudniej wykryć wszelkiego rodzaju korupcję, gdy dającym jest podmiot zagraniczny, który przecież dysponuje znacznie większą gamą tzw. argumentów, jak ma to miejsce w przypadku polskich luminarzy korupcji - stypendia, wycieczki, przeróżne inne możliwości, obce konta zagraniczne -to nie jest wcale margines. Z pozoru niewinne fundacje międzynarodowe, które w tytule często mają i demokrację, i samorządność, ideę pomocy międzyludzkiej, często też mogą stanowić instrument korupcjogenny i wcześniej czy później trzeba byłoby się tym problemem bardziej zainteresować.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#PoselJanuszDobrosz">Można by się też pokusić o bardziej ogólną tezę, jak ta wypowiedziana niegdyś przez kardynała Stefana Wyszyńskiego, iż nie ma polskiej polityki za niepolskie pieniądze. Dziś dla polskiego państwa i narodu groźne są wszelkiego rodzaju korupcyjne formy, które niszczą naszą gospodarkę i morale, ale wbrew obiegowym opiniom nie najgroźniejszy jest ten wymiar indywidualny korupcji, którą się dostrzega, którą się piętnuje, choć nie zawsze się z nią skutecznie walczy - o wiele groźniejsza jest ta korupcja, która swoje źródło ma w różnych naciskach międzynarodowych. Często jest na zewnątrz bardzo elegancka, światowa, a jednakowoż bardziej w perspektywie doskwiera naszej gospodarce i w ogóle możliwościom ogólnonarodowym, jeśli chodzi o walkę z korupcją.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#PoselJanuszDobrosz">Klub Parlamentarny PSL od dawna ostrzegał przed lekceważeniem korupcji, ostrzegał niegdyś przed likwidacją Wydziału Przestępstw Gospodarczych, łagodzeniem przepisów Kodeksu karnego z zakresu przestępstw gospodarczych, przed skutkami nawoływania byłego premiera Krzysztofa Bieleckiego o prywatne sponsorowanie policji, przed gloryfikowaniem wszelkich bezpiecznych kas, aferami alkoholowymi czy nielegalnym importem. W tej sali wielokrotnie padały słowa, tylko nigdy nie było na tyle siły, żeby skutecznie z tym zjawiskiem walczyć. Dziś walka z korupcją jest o wiele trudniejsza, zwłaszcza teraz, w obliczu kryzysu gospodarczego. Nie jesteśmy naiwni, ale za krok we właściwym kierunku uważamy ewentualną ratyfikację Prawnokarnej konwencji o korupcji, sporządzonej 27 stycznia 1999 r. w Strasburgu, daje ona bowiem jakąś szansę podjęcia w obiegu międzynarodowym realnej walki z tą korupcją. Rada Europy pod tym względem wykazała się dużą znajomością rzeczy i cały ten proces, bardzo widoczny, jeśli chodzi o tę multidyscyplinarność konwencji, jest - w moim przekonaniu - rzeczą chwalebną i wartą wszelkiego poparcia. W tej konwencji jest szereg zapisów dość precyzyjnie określających wszystkie mechanizmy, które towarzyszą korupcji, wskazujących, kto z ludzi publicznego działania może się znaleźć, że tak powiem, w obrębie korupcji.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#PoselJanuszDobrosz">Jest pewną niedoskonałością naszego wewnętrznego prawa - co zostało tu już dzisiaj zaznaczone - że w kwestiach związanych z obrotem prywatnym i tzw. prywatną korupcją nie mamy jeszcze tych uregulowań, ale tutaj naprzeciw wychodzi pan prezydent i jest przygotowana nowelizacja Kodeksu karnego, a zatem jest tu również widoczny postęp.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#PoselJanuszDobrosz">Chyba dobrze się stało, że ta konwencja przyjęła tę formułę zastrzeżeń, że jeżeli polskie państwo jeszcze do niektórych rozwiązań tejże konwencji nie jest przygotowane, może po prostu zgłosić zastrzeżenia i w określonym czasie uzupełnić swoje prawo. To daje z jednej strony możliwość szybszego wejścia w krąg działalności konwencji, wprowadzenia jej postanowień w życie, a z drugiej strony daje czas na to, żeby logicznie, spokojnie wszystkie te kwestie uregulować. Ja jestem przekonany, że tu, w tej Izbie, będzie poparcie dla inicjatywy, która niestety w poprzedniej kadencji została obalona, i że jednak prokuatoria generalna powstanie. Taki projekt ustawy zgłaszają wspólnie Polskie Stronnictwo Ludowe i niektórzy posłowie z innych klubów, którzy się pod tym projektem podpisują. Trudno jest walczyć z korupcją na polskim gruncie, gdyż właśnie przy prywatyzacji, przy tych mechanizmach, które jej towarzyszą, jest najwięcej tego rodzaju zjawisk. Wprowadzenie tej instytucji da szansę na ich realne zwalczanie.</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#PoselJanuszDobrosz">Reasumując, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera ratyfikację konwencji i ma nadzieję, że będzie ona jaśniejszym promykiem na drodze do sprostania temu wyzwaniu, które, jak już powiedziałem na wstępie, często ma swoje źródło w globalizmie. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Macieja Giertycha, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PoselMaciejGiertych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konwencja, którą mamy ratyfikować, nie budzi zastrzeżeń ze względu na temat, który porusza, tym bardziej że prawie wszystko, co w tej konwencji jest zapisane, znajduje się już dzisiaj w polskim prawie i jest to jakby potwierdzeniem tych założeń prawnych, które w Polsce obowiązują. Jest tam właściwie pewna kosmetyka dotycząca niektórych szczegółów, które trzeba by jeszcze w polskim prawie trochę zmienić, konwencja pozwala na to, żeby wstawić zastrzeżenia dotyczące tych punktów, które wymagają jeszcze zmiany. Te zastrzeżenia ze strony polskiej są tutaj przedstawione i tu nie ma wątpliwości. Muszę powiedzieć, że najbardziej przeszkadza mi w tym wszystkim w uzasadnieniu i również w wypowiedziach, które tu słyszeliśmy, łączenie tego z Unią Europejską - że jest to jakby wymóg Unii Europejskiej, że będzie dobrze widziane w Unii Europejskiej, jak to ratyfikujemy itd. Ta konwencja nie ma nic wspólnego z Unią Europejską, to jest Rada Europy. Rada Europy jest zupełnie innego rodzaju ciałem, do niej należymy od dawna i to należymy, że tak powiem, bez konfliktów politycznych wewnątrz, w Polsce nikt nie kwestionuje tego, że powinniśmy być w Radzie Europy. Konwencje, które tam są wypracowywane, przechodzą taką procedurę, że w zasadzie jest czas na to, żeby uzgodnić to, co określane jest jako normy europejskie. Tu chodzi o normy tradycyjnie europejskie, normy tej Europy chrześcijańskiej, która po prostu chce, żeby pewne rzeczy były wspólnie ustalane w zakresie norm prawa i sposobu zachowań.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PoselMaciejGiertych">Ja nie widzę tu żadnych problemów, które by przeszkadzały w przyjęciu tej konwencji. Jest tutaj jeden punkt, który z naszego punktu widzenia mógłby rodzić jakieś wątpliwości. Chodzi o to, że implementację konwencji przez strony będzie monitorować Grupa Państw przeciwko Korupcji (GRECO). To jest jakby zewnętrzne monitorowanie tego, co my tu w Polsce robimy. Jakoś odruchowo w naszym kręgu reaguje się negatywnie na takie sugestie. Jest to właściwie porównywalne trochę z Interpolem, są bowiem sprawy z zakresu ścigania przestępstw na skalę międzynarodową i tutaj współpraca międzynarodowa jest potrzebna. My do GRECO należymy od 1999 r. i nie ma powodu, żeby się jeżyć na to, że jest tu zewnętrzne współdziałanie w ściganiu korupcji, tym bardziej że - co podkreślał przed chwilą pan poseł Dobrosz - mamy do czynienia z transgraniczną korupcją, z korupcją naszych polityków, polskich instytucji przez obce pieniądze. Jest to temat, który jest w Polsce bardzo często wywoływany - że w naszym życiu publicznym odgrywają rolę pieniądze obce, oczywiście nie w polskim interesie tylko w interesie tego, kto płaci, i ściganie tej instytucji czy tej osoby prawnej lub fizycznej, która płaci za jakieś czyny o charakterze przestępczym, jest bardzo trudne ze względu na ten aspekt transgraniczny. Dlatego przystąpienie do Grupy Państw przeciw Korupcji (GRECO) w 1999 r. trzeba uznać za słuszną decyzję i także to, że dzisiaj pozwalamy tą konwencją na monitorowanie przez GRECO ścigania w Polsce przestępstw o charakterze korupcji, nie budzi zastrzeżeń. Dlatego stwierdzam, że Liga Polskich Rodzin poprze ratyfikację tej konwencji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Było to ostatnie wystąpienie klubowe.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie, pan poseł Piotr Smolana zapisał się do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Chciałbym zapytać, czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zadanie pytania pana posła Piotra Smolanę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselPiotrSmolana">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku ze sprawozdaniem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka mam trzy pytania. Dlaczego wszelkie podejrzenia o kurupcję przy wydawaniu zezwoleń na lokalizację supermarketów są lekceważone przez lokalne prokuratury, mimo oczywistych faktów, że niejednokrotnie na terenie, gdzie problemem byłoby uzyskanie zezwolenia na lokalizację np. budynku jednorodzinnego lub gdzie plan zagospodarowania przestrzennego przewidywał urządzenie parku wypoczynkowego, lokalizuje się raptem, wbrew wszelkiej logice i przewidywaniom, potężny hipermarket.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PoselPiotrSmolana">Drugie pytanie. Dlaczego prokuratury uporczywie odmawiają wszczęcia śledztwa w takich przypadkach? Czy przedstawiciele władz samorządowych przypadkiem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle, chciałbym tylko zwrócić panu uwagę, że dyskutujemy nie o korupcji, tylko o konwencji o korupcji. Właściwie wykracza pan w tej chwili poza przedmiot debaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselPiotrSmolana">Przepraszam, ale właśnie zadaję pytanie na temat korupcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie. Przedmiotem debaty jest konwencja o korupcji, a nie korupcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PoselPiotrSmolana">Czy mogę dokończyć to pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Ale to pytanie nie mieści się w zakresie punktu porządku, który rozpatrujemy. Proponuję, jeśli będzie taka wola reprezentantów rządu, żeby odpowiedzieli panu pisemnie w trybie normalnego zapytania. Jesteśmy jednak zobowiązani realizować przyjęty przez Sejm porządek posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PoselPiotrSmolana">A jeżeli ta konwencja nie przewiduje ścigania takich przestępstw, to jak...?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselPiotrSmolana">Mogę dokończyć pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Może pan dokończyć, ale raz jeszcze zwracam uwagę, że nie są to pytania związane z przedmiotem naszej dzisiejszej debaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PoselPiotrSmolana">Przecież wystarczyłoby sprawdzić zeznania podatkowe za okres sprawowania władzy takich samorządowców, czy polegają one na prawdzie. Jeżeli np. urzędnik kilka lat wstecz uzyskał dochód w wysokości 100 tys. zł, a jego majątek jest wart 200-300 tys., wówczas sprawa byłaby oczywista.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PoselPiotrSmolana">Trzecie pytanie. Z mojego okręgu wyborczego w Bielsku-Białej, konkretnie z miasta Pszczyny, dochodzą niepokojące sygnały o zamiarach lokalizacji aż 3 hipermarketów. Co się za tym kryje? Zaniepokojeni są lokalni kupcy, właściciele sklepów i hurtownicy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle. Raz jeszcze proponuję, żeby potraktować pana pytanie jako normalne zapytanie poselskie i żeby przedstawiciele rządu w normalnym trybie przewidzianym postępowaniem sejmowym odpowiedzieli panu na to zapytanie.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">A teraz chciałbym powrócić do przedmiotu naszej debaty, czyli do konwencji o zwalczaniu korupcji.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czy panowie ministrowie, pani poseł sprawozdawczyni chcieliby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">W sytuacji oczywistości formułowanych opinii nie ma dalszych zgłoszeń do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam więc dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 35. i 36. porządku dziennego:
 35. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 388).
 36. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 389).</u>
          <u xml:id="u-159.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Ziobrę w celu przedstawienia uzasadnień projektów ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PoselZbigniewZiobro">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zanim przejdę do rozważań szczegółowych poświęconych materiom omawianych dziś kodeksów, poświęcę kilka słów sprawom natury formalnej. Otóż Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość złożył w Sejmie trzy projekty dotyczące reformy prawa karnego. Dwa z nich, które dzisiaj są przedmiotem pierwszego czytania, dotyczą zmian w Kodeksie postępowania karnego i w Kodeksie karnym wykonawczym - są to niezwykle istotne zmiany; mamy tu do czynienia z nowelizacją - ale trzeci z nich, który niestety za sprawą decyzji Prezydium Sejmu nie został dzisiaj dopuszczony do pierwszego czytania, a powinien, to zupełnie nowy projekt Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PoselZbigniewZiobro">Rzecz jasna, wszystkie te trzy projekty stanowią pewną zwartą całość. Są one ze sobą ściśle powiązane i jest niezwykle trudno, o czym na wstępie muszę powiedzieć, uzasadniać rozwiązania zawarte w każdym z nich z pominięciem pozostałych. Tak jednak się stało, że na mocy decyzji Prezydium Sejmu projekt zawierający zmiany najrozleglejsze, najdalej idące, czyli nowy Kodeks karny, został pominięty w zakresie dzisiejszego pierwszego czytania. Uzasadnieniem dla tej decyzji rzekomo jest fakt zbierania przez społeczny komitet poparcia ustawy Kodeks karny podpisów pod projektem kodeksu identycznym z projektem złożonym przez posłów Prawa i Sprawiedliwości. Argument ten nie jest naszym zdaniem przekonywający. Nie ma bowiem formalnych przeszkód, by ponownie procedować nad analogicznym projektem zmian kodeksu, a nade wszystko nie powinno się uzależniać decyzji dopuszczenia do pierwszego czytania projektu, który jest już złożony, od złożenia projektów przyszłych i z natury swej niepewnych co do faktu samego złożenia. Decyzja Prezydium Sejmu jest jednak inna i nie służy to spójności, jak już wspomniałem, prowadzonych prac nad reformą prawa karnego. Niemniej jednak w tej sytuacji doszło do porozumienia w ramach komisji kodyfikacyjnej, że do czasu pierwszego czytania projektu nowego Kodeksu karnego prace nad Kodeksem karnym wykonawczym będą przebiegać w zakresie materii niewymagającej uzgodnień między tymi aktami prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PoselZbigniewZiobro">Wysoka Izbo! W Polsce na przestrzeni ostatnich 12 lat gwałtownie wzrastała przestępczość. Ten oczywisty, powiedziałbym, banalny fakt, w tym momencie już tak można mówić, był jednak przez całe lata przez wiele środowisk politycznych, również dziś obecnych w Sejmie, lekceważony, polityków zaś, którzy konsekwentnie domagali się zaostrzenia walki z przestępczością, widząc trendy jej wzrostu, zwłaszcza przestępczości brutalnej, bezwzględnej, krytykowano, kierowano pod ich adresem pomówienia i inwektywy. Czas jednak, jak się mówi, jest sędzią nieomylnym i bywa, że sprawiedliwym, i przyznał rację tym, którzy już 10 lat wcześniej, konsekwentnie do dnia dzisiejszego, domagali się zdecydowanego zaostrzenia walki z przestępczością. Tak się składa, że większość tych polityków zasiada dziś w ławach klubu Prawo i Sprawiedliwość. Natomiast ci, którzy opowiadali się za liberalizacją i w pełni odpowiadają za jej wprowadzenie, dopiero dzisiaj dokonali rewizji poglądów. Można powiedzieć ˝lepiej późno niż wcale˝, zwłaszcza jeżeli ta rewizja poglądów jest szczera; a mam nadzieję, że tak jest. Świadczy o tym dobitnie choćby złożony niedawno przez rząd projekt zaostrzenia kar za zabójstwo, co prawda wyłącznie kategorii policjantów, ale jest to krok we właściwym kierunku. Na marginesie mogę dodać, jakkolwiek projekt ten przepadł w czasie prac komisji kodyfikacyjnej, niemniej posłowie Prawa i Sprawiedliwości, wychodząc naprzeciw intencji rządu, zgłoszą niebawem analogiczny projekt wolny od błędów i wad, nieograniczający się wyłącznie do zaostrzenia kar za zabójstwo policjanta, lecz rozszerzający bardzo surową karę na inne kategorie zawodowe zagrożone bezwzględnym działaniem grup przestępczych.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#PoselZbigniewZiobro">Wysoka Izbo! Trzeba pamiętać, i z naciskiem będę to podkreślał, że przez długi czas, konsekwencje tego zresztą dostrzegamy obecnie na co dzień, reakcją na wzrost przestępczości była liberalizacja represji karnej. Wyraźnie zaznaczała się ona już, i to trzeba uczciwie powiedzieć, w pierwszej połowie lat 90., a więc pod rządami poprzednich kodeksów karnych, pod wpływem i naciskiem wszystkich elit politycznych, a poniekąd prawniczych, które konsekwentnie opowiadały się za liberalizacją odpowiedzialności karnej; mimo że życie wskazywało kolejne dowody błędnych założeń tego rodzaju koncepcji. Dalsza liberalizacja jednak nastąpiła z chwilą wejścia w życie nowych kodeksów, wprowadzonych przez posiadającą wówczas władzę, większość w Sejmie (tak jak dziś) koalicję SLD-PSL. Mimo że uchwalenie tych dziś obowiązujących kodeksów, również Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego wykonawczego, spotykało się ze zdecydowanym sprzeciwem wielu środowisk, na nic się one zdały.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#PoselZbigniewZiobro">Przekonanie dziś rządzących, że liberalizacja to właściwy kierunek, było absolutne. Przez liberalizację rzecz jasna rozumieć należy również wprowadzenie do procedury karnej wielu rozwiązań, które nieuchronnie doprowadziły - bo musiały doprowadzić - do przewlekłości postępowań i innych poważnych komplikacji procesowych. Taki właśnie stan rzeczy znalazł również wyraz w Kodeksie karnym wykonawczym, poprzez łagodzenie w stosunku do poprzedniego stanu prawnego zasad wykonywania orzeczonych kar, zwłaszcza zaś kary pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#PoselZbigniewZiobro">Pragnę przypomnieć, że Klub Parlamentarny PiS konsekwetnie domagał się nie tylko zaostrzenia Kodeksu karnego, ale również - podkreślam: również, równocześnie - niezbędnych zmian w zakresie procedury karnej w Kodeksie karnym wykonawczym, zmian, które prowadzić miały do przyspieszenia i uproszczenia procedur, tak by wyrok nie tylko był odpowiednio surowy, sprawiedliwy, ale by zapadał odpowiednio szybko. Klub PiS domagał się wprowadzenia zmian, które ułatwią organom ścigania proces wykrywania przestępcy, bardzo istotny. Kara bowiem, by była sprawiedliwa, musi zapaść możliwie szybko. Nie można mówić o karze sprawiedliwej, kiedy myślimy tylko o etapie orzekania tej kary. Nie możemy myśleć tylko i wyłącznie o odstraszaniu, kiedy koncentrujemy się na rozwiązaniach Kodeksu karnego materialnego, rozstrzygającego o tym, jaki wyrok ostatecznie zapadnie, dając sądowi podstawę do takiego rozstrzygnięcia. Aby kara rzeczywiście odstraszała, aby kara była sprawiedliwa, aby izolowała niepoprawnych i najbardziej niebezpiecznych przestępców, grożących bezpieczeństwu uczciwych obywateli, niezbędne jest wprowadzenie stosownych zmian również w Kodeksie karnym wykonawczym.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#PoselZbigniewZiobro">Nie można mówić o sprawiedliwej karze tylko i wyłącznie w aspekcie kary orzekanej, ale należy podkreślać ten element również w przypadku kary wykonywanej. Temu właśnie poświęcone są zmiany, jakie klub Prawo i Sprawiedliwość proponuje w zakresie nowelizacji przedłożonych dziś kodeksów karnych, Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#PoselZbigniewZiobro">Oba projekty zawierają bardzo wiele - podkreślam: bardzo wiele - zmian. Wynikają one z tych przyczyn, o których tu wcześniej wspomniałem, czyli potrzeby przyspieszenia postępowania, uproszczenia, ale również są rezultatem wielu błędów, formalnych, ale też kardynalnych błędów merytorycznych zawartych w dziś obowiązujących kodeksach karnych, które niejednokrotnie paraliżują prawidłowy wymiar sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#PoselZbigniewZiobro">Ten stan rzecz był dostrzegany przez środowiska praktyków, zwłaszcza gdy chodzi o Kodeks postępowania karnego. Był dostrzegany również w przypadku propozycji Kodeksu karnego wykonawczego. Niestety większość rządząca SLD-PSL, która odpowiadała za wprowadzenie tych kodeksów karnych, była na wszelkie argumenty głucha. Nie chciała ich słuchać.</u>
          <u xml:id="u-160.9" who="#PoselZbigniewZiobro">Kodyfikacja z roku 1997, kładąc silny nacisk na zagwarantowanie praw człowieka oskarżonemu i innym osobom uwikłanym w proces karny, doprowadziła do nadmiernego przerostu tych praw i powstania mechanizmów powodujących spowolnienie reakcji karnej. Jest więc truizmem to, że sięgamy do rozwiązań zgoła przeciwnych. Skuteczność bowiem zwalczania przestępczości w poważnej mierze zależy od posiadania przez organy ścigania karnego i wymiaru sprawiedliwości sprawnych instrumentów prawa. Niezbędne jest więc poczynienie takich uproszczeń, które z jednej strony przyczynią się do przyspieszenia procesu karnego i czynności wykrywczych Policji, z drugiej zaś jednak - co również chcę z naciskiem podkreślić - będą mieścić się w ryzach narzuconych i określonych zarówno przez konstytucję, jak i przez zobowiązania międzynarodowe, jakie Polska przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-160.10" who="#PoselZbigniewZiobro">Szanowni Państwo! Nie sposób omawiać wszystkich istotnych zmian, jest ich bowiem bardzo wiele w tych projektach. Pozwolę sobie skoncentrować się na niektórych, dotyczących poszczególnych etapów postępowania.</u>
          <u xml:id="u-160.11" who="#PoselZbigniewZiobro">Wcześniej jednak kilka słów na temat genezy tego projektu. Podstawy projektu w niemałym stopniu zostały przygotowane jeszcze za czasów pani minister Hanny Suchockiej. Niemały wpływ na jego przygotowanie mieli pracownicy, również eksperci, ale też i pracownicy, o czym często się zapomina, Ministerstwa Sprawiedliwości. Choćby tu dziś obecny pan prokurator Sadrakuła. Nie można wreszcie zapomnieć o dużym wkładzie w przygotowanie ostatecznego kształtu przedstawianych przeze mnie projektów nowelizacji Kodeksu postępowania karnego doświadczonych i o wielkiej wiedzy sędziów. Przede wszystkim pana sędziego Andrzeja Kryżego i sędziego Petryny.</u>
          <u xml:id="u-160.12" who="#PoselZbigniewZiobro">Wysoka Izbo! Kierując się przedstawionymi wcześniej założeniami, twórcy projektu przede wszystkim zredukowali, w wielkim stopniu, formalizm postępowania uproszczonego oraz usunęli z niego szereg przeszkód powodujących, że obecnie liczba spraw, w których prowadzi się to postępowanie, nie przekracza 4%. Katalog spraw, w których można prowadzić to postępowanie, został znacznie przedmiotowo rozszerzony.</u>
          <u xml:id="u-160.13" who="#PoselZbigniewZiobro">Równocześnie projekt poszerzył zakres tych spraw, w których wolno prowadzić postępowanie uproszczone, mimo że oskarżony jest pozbawiony wolności. Proponuje się w projekcie, aby jedynym ograniczeniem było ujęcie sprawcy na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem. Dotychczasowe rozwiązania były niewątpliwie niepraktyczne. Zmiana kwalifikacji często stawiała pod znakiem zapytania dopuszczalność tego trybu lub skłaniała do - nie zawsze uzasadnionego - uchylania tymczasowego aresztowania. Poza tym aktualny stan przestępczości wymaga stosowania tymczasowego aresztowania podczas tego trybu w wielu innych sprawach niż dotychczas, choćby na przykład w sprawach o przestępstwa przeciwko mieniu. Na marginesie: oczywiście nasz projekt zawiera stosowną propozycję rozszerzenia zakresu przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania, bo jest to również pilna potrzeba.</u>
          <u xml:id="u-160.14" who="#PoselZbigniewZiobro">Projekt przewiduje zwolnienie organów prowadzących dochodzenie uproszczone z obowiązku zawiadamiania prokuratury o wszczęciu dochodzenia oraz przeprowadzania czynności końcowych zaznajomienia z materiałami dochodzenia. Co więcej, okres dopuszczalnego dochodzenia uproszczonego prokurator będzie mógł przedłużyć do trzech miesięcy i przekroczenie tego czasu, co dotychczas niejednokrotnie było wielkim problemem, nie będzie wyłączać możliwości prowadzenia rozprawy w trybie uproszczonym.</u>
          <u xml:id="u-160.15" who="#PoselZbigniewZiobro">Projekt wprowadza jeszcze wiele istotnych rozwiązań w zakresie postępowania uproszczonego, pozwalających na to, by było ono, podkreślam, wielokrotnie częściej niż dziś stosowane. Zakłada się, że co najmniej 65% (ok. 64-65%) postępowań, jeśli te rozwiązania zostaną przyjęte, będzie toczonych w ramach tego trybu, co przyniesie oczywiście bardzo wymierne efekty, zrówno w postaci szybkości toczonych postępowań, jak i w zakresie oszczędności finansowych.</u>
          <u xml:id="u-160.16" who="#PoselZbigniewZiobro">Do usprawnienia postępowania przygotowawczego prowadzi również wiele proponowanych w projekcie zmian. W celu skrócenia czasu przyjmowania zawiadomień o przestępstwach projekt przewiduje, że będzie można spisać wspólny protokół z przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie, wniosku o ściganie i przesłuchania w charakterze świadka osoby zawiadamiającej. To jest istotne ułatwienie, które postulowały zwłaszcza organy ścigania: Policja, prokuratura.</u>
          <u xml:id="u-160.17" who="#PoselZbigniewZiobro">Projekt zmierza do ułatwienia pobierania krwi lub wydzielin organizmu, na przykład śliny od osoby podejrzanej, czyli niebędącej jeszcze formalnie podejrzaną, albowiem nie przedstawiono jej zarzutów. Powinno to rozwiązać problem na przykład pobierania próby krwi od kierowcy wstępnie podejrzewanego o spowodowanie wypadku drogowego. Dzisiaj z punktu widzenia prawnego jest to sytuacja wielce problematyczna. Pojawia się też propozycja, stosownie do której organy prowadzące postępowanie przygotowawcze będą miały prawo pobierać odciski daktyloskopijne lub ślinę od określonej osoby, na przykład domownika, aby dokonać jej eliminacji z kręgu osób, które mogą być podejrzane o udział w przestępstwie. Projekt pozwala również na przeprowadzanie za zgodą badanej osoby badań poligraficznych, inaczej mówiąc: wariograficznych, w ramach ekspertyzy biegłego.</u>
          <u xml:id="u-160.18" who="#PoselZbigniewZiobro">Przewiduje się również przywrócenie sprawnego wywiadu policyjnego, zachowując w pewnych wypadkach wywiad kuratorski. Zawęża się krąg wypadków, w których przeprowadzenie takiego wywiadu jest konieczne. I wreszcie można wspomnieć, iż postępowanie przygotowawcze powinno również być prowadzone szybciej dzięki uproszczeniu procedury dobrowolnego wydania przedmiotów na żądanie organu prowadzącego postępowanie. Można tu wymieniać jeszcze wiele innych rozwiązań, które istotnie przyczynią się do zwiększenia dynamiki i sprawności dowodowej postępowania przygotowawczego, a więc niezwykle ważnej fazy w dochodzeniu do wykazania odpowiedzialności karnej konkretnej osoby.</u>
          <u xml:id="u-160.19" who="#PoselZbigniewZiobro">Wysoka Izbo! Wśród przepisów normujących postępowanie przed sądem znajduje się też wiele takich, których zmiana może przyczynić się, a nawet jestem przekonany, że przyczyni się, istotnie do przyspieszenia postępowania. Na pierwszym miejscu należy tu wymienić konieczność zmiany przepisów regulujących kwestie wypowiadania stosunku obrończego przez oskarżonego. O wielu spektakularnych sprawach donosiły mass media. Sprawy te słusznie bulwersowały opinię publiczną. Takie ich prowadzenie umożliwiały błędne rozwiązania zawarte w dzisiejszym Kodeksie postępowania karnego. Przepis przewidujący, że prezes sądu może, a nie ma obowiązku, wyjątkowo i tylko na uzasadniony, a nie gołosłowny, wniosek lub z urzędu wyznaczyć nowego obrońcę w miejsce dotychczasowego, rozwiązuje dzisiejsze problemy. Poza tym przesłuchanie nie tylko podczas postępowania przygotowawczego, ale i podczas rozprawy może odbywać się znacznie szybciej, jeżeli zamiast zapisu jego przebiegu, zostanie ono nagrane za pomocą urządzeń rejestrujących głos, choćby dyktafonu. Aby skłonić organy postępowania, szczególnie sędziów, do częstszego wykorzystywania urządzeń rejestrujących dźwięk, które są szeroko stosowane w innych krajach europejskich, projekt przewiduje, że w razie nagrania protokół będzie można ograniczyć do zapisu najbardziej istotnych oświadczeń osób biorących udział w czynności procesowej.</u>
          <u xml:id="u-160.20" who="#PoselZbigniewZiobro">Wysoka Izbo! Naszym zdaniem nie ma żadnego racjonalnego powodu, aby oskarżonego, który oświadczył, że nie weźmie udziału w rozprawie, albo uniemożliwia doprowadzenie go na rozprawę, zmuszać do składania wyjaśnień, stąd proponowana zmiana, która może rzecz jasna budzić sprzeciwy niektórych środowisk, naszym zdaniem nieuzasadnione sprzeciwy.</u>
          <u xml:id="u-160.21" who="#PoselZbigniewZiobro">Rygorystyczne przepisy chroniące przestrzeganie zasady bezpośredniości w czasie rozprawy głównej utrudniają znacznie prowadzenie postępowania w sprawach, zwłaszcza w takich, których akta liczą wiele tomów, gdy w momencie składania wyjaśnień lub zeznań nie można bezspornie rozstrzygnąć, czy te wyjaśnienia lub zeznania są wyraźnie odmienne niż poprzednio, oraz gdy sąd uznaje, że mimo sprzeciwu stron zachodzą wyjątkowe okoliczności, w których należałoby prowadzić sprawę odroczoną w dalszym ciągu. Projekt łagodzi te rygory, utrzymując jednak nadal prymat zasady bezpośredniości. Na pierwsze miejsce wysuwa się tu zmiana, dzięki której nie będzie już wymagana zgoda stron, aby można było odczytać na rozprawie protokoły, gdy bezpośrednie przeprowadzenie dowodu nie jest niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-160.22" who="#PoselZbigniewZiobro">Praktyka dowiodła niezbicie naszym zdaniem, że ograniczenie kontroli sądowej przygotowania sprawy przez oskarżyciela publicznego prowadzi do wyraźnego obniżenia poziomu postępowań przygotowawczych oraz stępienia aktywności organów ścigania, i to także na etapie rozprawy sądowej. Jest to bardzo niepokojące zjawisko, które nie służy skutecznemu zwalczaniu przestępczości. Dlatego też nasz projekt w tym względzie istotnie różni się od propozycji przedstawionych już Wysokiej Izbie przez prezydenta i popieranych przez rząd. Tu jest istotny spór i ten spór będziemy toczyć. Nadto trzeba zaznaczyć, że uzupełnianie postępowania dowodowego na rozprawie przez organ niewyposażony w instrumenty procesowe do prowadzenia działań dochodźczo-wykrywczych jest niezwykle długotrwałe, mało skuteczne, a często wręcz niemożliwe. Rezygnacja w dziś obowiązującym Kodeksie postępowania karnego - a tendecja w tym zakresie jest niejako głębsza w propozycjach prezydencko-rządowych, bo myślę, że można je tak nazwać - z przepisu umożliwiającego zwrot sprawy prokuratorowi w celu rozszerzenia postępowania na czyny osób niepociągniętych do odpowiedzialności karnej, a pozostające w ścisłym związku z czynami osób, przeciwko którym toczy się postępowanie, jeśli ma to zapewnić prawidłowe wyrokowanie w sprawie, nie może być utrzymana. Taki stan rzeczy doprowadził do narastania zjawiska oskarżania wykonawców średniego i niskiego szczebla, a pozostawiania poza oskarżeniem mózgów, zwłaszcza w wypadku tzw. przestępstw zorganizowanych. Na taki stan rzeczy nie może być dalej przyzwolenia.</u>
          <u xml:id="u-160.23" who="#PoselZbigniewZiobro">Warto też wspomnieć o tym, że celem usprawnienia postępowania sądowego proponuje się modyfikację słynnych już art. 402 i 404. Myślę, że te numery mogę Wysokiej Izbie podać. Nasze propozycje umożliwiają bowiem w sytuacjach wyjątkowych i bez zgody stron kontynuowanie rozprawy po jej odroczeniu lub zawieszeniu, chyba że zawieszenie trwało dłużej niż 6 miesięcy, a za zgodą stron - kontynuowanie nawet rozprawy mimo zmiany składu sądu. Warto wspomnieć odnośnie do postępowania sądowego, że wychodząc naprzeciw postulatom zgłaszanym zwłaszcza przez środowiska sędziowskie, projekt przewiduje istotne zwolnienie sędziów z obowiązku uzasadniania całego wyroku. Jest tu wiele rozwiązań wychodzących naprzeciw rozsądnym oczekiwaniom środowiska sędziowskiego. To może tyle na temat etapu sądowego.</u>
          <u xml:id="u-160.24" who="#PoselZbigniewZiobro">Warto jeszcze wspomnieć, że do usprawnienia postępowania i uzyskania znacznych oszczędności na kosztach procesu powinno przyczynić się zerwanie z wywodzącą się z wieloletniej tradycji orzecznictwa Sądu Najwyższego regułą, w myśl której udział obrońcy jest obowiązkowy nie tylko wtedy, gdy zachodzą wątpliwości co do poczytalności oskarżonego, ale również gdy biegli psychiatrzy stwierdzą, że poczytalność jego nie budzi wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-160.25" who="#PoselZbigniewZiobro">Usprawnieniu postępowania i oszczędnościom na kosztach procesu powinien również służyć częściowy powrót do unormowań Kodeksu postępowania karnego z 1969 r. polegający na rezygnacji z przymusu adwokackiego w sytuacji, gdy oskarżony nie włada językiem polskim.</u>
          <u xml:id="u-160.26" who="#PoselZbigniewZiobro">Projekt - i o tym trzeba powiedzieć - przewiduje zniesienie instytucji nieważności z mocy samego prawa i zastąpienie jej wznowieniem postępowania sądowego z urzędu. W toku dotychczasowej praktyki okazało się bowiem, że strony procesowe traktują nieważność z mocy samego prawa jako de facto jeszcze jedną okazję do zaskarżania prawomocnych orzeczeń sądowych w kwestii odpowiedzialności karnej za przestępstwo, niezależnie od kasacji.</u>
          <u xml:id="u-160.27" who="#PoselZbigniewZiobro">Opisywaną kategorię proponowanych zmian przepisów zamykają propozycje odnoszące się do porozumień formalnych zawieranych w czasie procesu karnego. Zmierzają one do zwiększenia liczby spraw, w których mogłyby być zawierane takie porozumienia. Dotychczasowa praktyka wskazała, że mogą one być bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na przyśpieszenie postępowania i zaoszczędzenie czasu sędziów i prokuratorów. Proponuje się zatem zwiększenie liczby spraw, w których dopuszczalne byłoby skazanie bez rozprawy oraz tzw. rozprawa skrócona, czyli dobrowolne poddanie się karze na rozprawie w sprawie o przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności odpowiednio do 10 lat i lat 15.</u>
          <u xml:id="u-160.28" who="#PoselZbigniewZiobro">Wysoka Izbo! Istotne znaczenie w tym projekcie - projekt ten też w tym względzie zasadniczo różni się od przedłożonych projektów prezydenckich popieranych przez rząd SLD - mają propozycje, które zmierzają do istotnego rozszerzenia zakresu przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania o działanie w warunkach powrotu do przestępstwa, a więc recydywy, o popełnienie czynu w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym, wreszcie o przypadek, kiedy mamy do czynienia z przestępstwem, którego stopień społecznej szkodliwości jest znaczny. Propozycje te budzą niezrozumiały sprzeciw wielu środowisk. A przecież pozostawia się sądom fakultatywność odwoływania się do tych przesłanek, stwarza się wyłącznie możliwość, bo przecież są, i praktyka tego dowodzi, przypadki, w których sąd powinien ze względów kryminalno-politycznych odwołać się do stosowania tymczasowego aresztowania, a nie może tego uczynić z uwagi na brak przesłanek ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-160.29" who="#PoselZbigniewZiobro">Poważną rolę w proponowanej nowelizacji procedury karnej odgrywają wreszcie propozycje przepisów normujących postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych. Projekt wprowadza też szereg zmian w zakresie postępowania karnego w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych.</u>
          <u xml:id="u-160.30" who="#PoselZbigniewZiobro">Wszystkie te propozycje dyktowane są chęcią naprawienia błędów drugo-, trzeciorzędnych, ale przede wszystkim tych kardynalnych, które zawierają dzisiejsze kodeksy, a także chęcią uproszczenia - o czym wspomniałem - postępowania. Nawiązują także do rozwiązań, które dobrze sprawdziły się w praktyce w poprzednim stanie prawnym.</u>
          <u xml:id="u-160.31" who="#PoselZbigniewZiobro">Zmiany proponowane w Kodeksie karnym wykonawczym są różnej rangi i różnej natury, od drobnych korekt natury redakcyjnej poczynając, na modyfikacjach o charakterze zasadniczym, merytorycznym kończąc. W pierwszej kolejności zmiany te są wyrazem modyfikacji zawartych w projekcie nowego Kodeksu karnego. Projekt ten rodzi bowiem szereg konsekwencji prawnych w projekcie Kodeksu karnego wykonawczego, co jest oczywiste. Dlatego też źle się stało - jeszcze raz to podkreślę - że nie można dzisiaj rozpatrywać tych projektów wspólnie. Rzutowało to na oceny niektórych organów, na przykład Krajowej Rady Sądownictwa, powodowało niezrozumienie pewnych propozycji zawartych w tych projektach, co wynikało z braku oglądu całości propozycji. Wybiórczość musi bowiem prowadzić do błędnej interpretacji.</u>
          <u xml:id="u-160.32" who="#PoselZbigniewZiobro">Proponowane zmiany w niektórych przypadkach mają charakter czysto techniczny, jak na przykład zmiany numeracji przepisów zaczerpniętych z nowego Kodeksu karnego, albo też mają charakter zasadniczy. Można tu podać jako przykład wprowadzenie regulacji dotyczących wykonania kary dodatkowej pozbawienia praw rodzicielskich i opiekuńczych, których to regulacji nie ma w dzisiejszym Kodeksie karnym. Innym przykładem może być rezygnacja z orzekania grzywny w systemie stawek dziennych na rzecz orzekania grzywny w systemie kwotowym. Wychodzimy bowiem naprzeciw oczekiwaniom i postulatom wynikającym z praktyki, dotyczącym powrócenia do sprawdzonego systemu orzekania grzywny, jako że dzisiejszy system po prostu się nie sprawdził.</u>
          <u xml:id="u-160.33" who="#PoselZbigniewZiobro">Istotną część propozycji merytorycznych stanowią zmiany zmierzające do zaostrzenia rygorów dotyczących odbycia kary pozbawienia wolności. Zmiany te - o czym wspominałem na wstępie - dyktowane są przekonaniem, że skoro istotą kary jest dolegliwość, a kary sprawiedliwej - dolegliwość proporcjonalna do stopnia winy sprawcy, to fakt ten musi mieć odzwierciedlenie nie tylko na etapie orzekania, ale również na etapie wykonania kary. Wymierzenie, a co za tym idzie wykonanie kary sprawiedliwej jest przecież jedną z głównych przesłanek leżących u podstaw przedstawionej reformy prawa karnego - tak w odniesieniu do Kodeksu karnego, jak i w odniesieniu do Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-160.34" who="#PoselZbigniewZiobro">Obostrzenia dotyczące wykonania kar pozbawienia wolności mają również inne przyczyny. Przede wszystkim trzeba tu wymienić wzgląd na potrzebę skutecznej ochrony społeczeństwa przed stwarzającymi zagrożenie niebezpiecznymi przestępcami, zwłaszcza sprawcami poważnych przestępstw. Natomiast obowiązujące dzisiaj regulacje, a w jeszcze większym stopniu propozycje projektu prezydenckiego, posiadają w tej mierze ogromne mankamenty. Jednocześnie pojawia się konieczność zmiany szeregu przepisów dotyczących kwestii szczegółowych. Praktyka wykazała nietrafność szeregu rozwiązań, które budziły słuszne zastrzeżenia jeszcze przed ich wprowadzeniem w życie, przed ich uchwaleniem. Projekt - to trzeba podkreślić - wychodzi naprzeciw pilnej potrzebie dostosowania szeregu unormowań do wymogów konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-160.35" who="#PoselZbigniewZiobro">Wysoka Izbo! Najliczniejszą jednak grupę przepisów, których zmiany zaproponowano, stanowią przepisy dotknięte błędami natury redakcyjnej, rzadziej logicznej. Nieprecyzyjne lub wadliwe brzmienie niektórych z nich w konsekwencji prowadziło do niewłaściwej praktyki, do niewłaściwego ich zastosowania.</u>
          <u xml:id="u-160.36" who="#PoselZbigniewZiobro">Przechodząc do omówienia zaproponowanych zmian - które wyliczę tu wyłącznie przykładowo - warto wspomnieć o potrzebie pozostawiania bez rozpoznania ponawianych, a opartych na tych samych podstawach faktycznych, wniosków oraz skarg i próśb skazanych, co sygnalizują powszechnie przedstawiciele Służby Więziennej. Projekt wychodzi naprzeciw tym słusznym postulatom.</u>
          <u xml:id="u-160.37" who="#PoselZbigniewZiobro">Wprowadza się zapis - i jest to novum w stosunku do projektu prezydenckiego - który ma na celu ograniczenie składanych przez skazanych skarg zawierających zwroty wulgarne i obelżywe. Tego typu zwroty i wyrażenia stały się niezwykle częstym elementem agresji kierowanej przez skazanych zwłaszcza wobec funkcjonariuszy Służby Więziennej. Dodają one splendoru niektórym grupom skazanych. Tę praktykę trzeba definitywnie przeciąć. Nasza propozycja zawiera rozwiązanie tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-160.38" who="#PoselZbigniewZiobro">Proponuje się istotną zmianę zmierzającą do uwolnienia sądów apelacyjnych od rozpoznawania środków odwoławczych od decyzji procesowych sądów okręgowych, nie tylko z zakresu postępowana penitencjarnego. Wprowadza się tzw. instancję poziomą. Propozycja ta budzi kontrowersje. Służy ona przyspieszeniu procedury. Jesteśmy gotowi dyskutować nad zasadnością tego rozwiązania, które dyktowane jest - jeszcze raz podkreślam - względami dotyczącymi przyspieszenia postępowania, a też poniekąd interesem skazanych.</u>
          <u xml:id="u-160.39" who="#PoselZbigniewZiobro">Proponuje się wprowadzenie nowych zasad tworzenia środków specjalnych z przeznaczeniem na pomoc postpenitencjarną, w przypadku których przychodami byłyby środki pieniężne pochodzące z potrąceń w wysokości 20% - a nie, jak dotychczas, 10% - wynagrodzenia za pracę skazanych lub dochodów z innych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-160.40" who="#PoselZbigniewZiobro">Wprowadza się istotną zmianę, która likwiduje dysproporcje pomiędzy możliwością uzyskiwania pomocy, jeśli chodzi o skazanych i osoby pokrzywdzone i ich rodziny. Wprowadzamy tutaj zasadę równości, równorzędności, likwidując wyjątkowy charakter udzielania tej pomocy właśnie ofiarom przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-160.41" who="#PoselZbigniewZiobro">Jeśli chodzi o przepisy normujące wykonanie kary grzywny, proponuje się zmienić te z nich, które odnoszą się zwłaszcza do pracy społecznie użytecznej. Pozostawia się sądowi swobodę w kształtowaniu wymiaru pracy społecznie użytecznej, wprowadzając jednak pewne obiektywne kryteria, które zapewniają proporcje pomiędzy dolegliwością kary wynikającej z wyroku i ostatecznego rozstrzygnięcia sądu.</u>
          <u xml:id="u-160.42" who="#PoselZbigniewZiobro">Projekt eliminuje możliwość warunkowego zawieszenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności. Jest to rozwiązanie naszym zdaniem nieuzasadnione z kryminalno-politycznego punktu widzenia. Z tych samych względów zawężamy przewidywaną w dzisiejszym kodeksie możliwość częściowego lub całościowego umorzenia grzywny przez sąd penitencjarny. Zniekształca to orzeczenie i narusza zasadę sprawiedliwości orzeczeń.</u>
          <u xml:id="u-160.43" who="#PoselZbigniewZiobro">Proponowane zmiany przepisów dotyczących wykonania kary ograniczenia wolności są konieczne przede wszystkim w świetle doświadczeń i praktyki i z tym wiąże się wiele propozycji. Wykonaniu kary pozbawienia wolności poświęcony jest bardzo obszerny rozdział kodeksu, w związku z tym obszerne są nasze propozycje.</u>
          <u xml:id="u-160.44" who="#PoselZbigniewZiobro">Kierując się potrzebą rozróżnienia młodocianych sprawców będących recydywistami penitencjarnymi, wykazującymi z reguły znacznie większy stopień demoralizacji od pozostałych sprawców, proponujemy wprowadzenie nowego rodzaju zakładów karnych przewidzianych dla wyjątkowo zdemoralizowanych młodych ludzi. Odchodzimy również od przyjętej na gruncie kodeksu z 1997 r. definicji sprawcy młodocianego, gdyż jest ona sprzeczna z poglądami nauki i doświadczeniem życiowym.</u>
          <u xml:id="u-160.45" who="#PoselZbigniewZiobro">Projekt istotnie zaostrza zasady dotyczące przenoszenia skazanych do zakładu typu otwartego bądź półotwartego, które dzisiaj stosowane są niemal dowolnie, z wyjątkiem ograniczeń w przypadku sprawcy skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Otóż wprowadzamy zasadę, że skazany na karę pozbawienia wolności od 10 lat do lat 25 może być przeniesiony do zakładu karnego typu półotwartego dopiero po odbyciu przez niego co najmniej 2/3 wymiaru kary, natomiast do zakładu typu otwartego po odbyciu przez niego co najmniej 3/4 wymiaru kary.</u>
          <u xml:id="u-160.46" who="#PoselZbigniewZiobro">Jeszcze dalej idą uproszczenia w przypadku skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności. W tym przypadku wprowadzamy zasadę, która nie została uwzględniona w projekcie prezydenckim ani też nie jest stosowana dzisiaj, uniemożliwiającą przeniesienie sprawcy skazanego na tzw. bezwzlędne dożywocie, dożywocie bez prawa do warunkowego przedterminowego zwolnienia.</u>
          <u xml:id="u-160.47" who="#PoselZbigniewZiobro">Wprowadza się również zasadę, iż skazany ma prawo do otrzymywania paczek żywnościowych 3 razy w roku, a nie, jak to jest dzisiaj, 12 razy w roku. Taką zmianę uzasadniają względy bezpieczeństwa, albowiem w paczkach przesyłanych w dużej liczbie przemycane są na teren zakładów karnych różne niedozwolone przedmioty, a nawet, o czym świadczy wiele przykładów, substancje odurzające i psychotropowe. Nie można przechodzić nad tym faktem do porządku dziennego. Służby więzienne nie są w stanie poradzić sobie z kontrolą i nadzorem nad tymi paczkami. W związku z tym odwołujemy się do doświadczeń niemieckich. Otóż w Niemczech tego rodzaju paczki skazani mogą otrzymywać zaledwie dwa razy w roku. My jesteśmy bardziej liberalni, bo proponujemy - trzy razy w roku. Paczki otrzymywane przez osoby pozbawione wolności można zresztą w praktyce zastąpić przez tzw. poczęstunek, to jest możliwość zakupu różnego rodzaju artykułów przez rodzinę przychodzącą na widzenie.</u>
          <u xml:id="u-160.48" who="#PoselZbigniewZiobro">Projekt przyjmuje za zasadę, że w zakładach karnych typu zamkniętego rozmowy skazanych w trakcie widzeń i telefoniczne podlegają kontroli administracji zakładu karnego, korespondencja zaś cenzurze. Natomiast w przypadku zakładów karnych typu półotwartego projekt pozostawia administracji zakładów karnych możliwość kontroli rozmów telefonicznych i w trakcie widzeń, a także cenzury korespondencji. To jest bardzo ważny fragment proponowanych przez nas zmian; ważny z tego wzgledu, że w zupełnie innym kierunku zmierzają propozycje rozwiązań przedłożonych przez prezydenta, popieranych jak do tej pory przez SLD, rząd i większość parlamentarną. Mogą one prowadzić do bardzo drastycznych konsekwencji w zakresie bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-160.49" who="#PoselZbigniewZiobro">Z kolei w zakładach karnych typu otwartego wprowadzamy możliwość nadzoru zarówno listów, jak i prowadzonych przez skazanych rozmów. Należy tu z naciskiem podkreślić, że lansowana przez niektóre środowiska i znajdująca swój wyraz w projektach prezydenckich koncepcja kontroli, nadzoru i cenzury kontaktów skazanych ze światem zewnętrznym, która w poważnym stopniu ogranicza uprawnienia Służby Więziennej, jest nie do przyjęcia dla samych przedstawicieli tychże służb. Może to ich zdaniem - formułowało to wielu przedstawicieli tych służb w czasie spotkań, jakie miałem okazję z nimi odbywać - godzić bezpośrednio w bezpieczeństwo zakładu karnego oraz w ochronę społeczeństwa przed przestępczą działalnością skazanych, izolowanych w zakładach karnych.</u>
          <u xml:id="u-160.50" who="#PoselZbigniewZiobro">Szczególny sprzeciw muszą budzić te propozycje, które dotyczą nadzoru i kontroli administracji penitencjarnej nad korespondencją i widzeniami oraz rozmowami telefonicznymi w zakładach karnych typu zamkniętego, a więc tego rodzaju zakładach, w których przebywają niemal najbardziej niebezpieczni przestępcy, skazani na długoletnie kary pozbawienia wolności. Mianowicie zgodnie z tymi propozycjami w zakładach karnych typu zamkniętego korespondencja skazanych podlegałaby jedynie nadzorowi administracji, to znaczy kontroli zawartości, nadzór nad widzeniami zaś ograniczony byłby do zapewnienia porządku w czasie ich trwania. Z kolei nadzór nad rozmowami telefonicznymi polegałby jedynie na ustaleniu rozmówcy skazanego.</u>
          <u xml:id="u-160.51" who="#PoselZbigniewZiobro">Konsekwencją powyższych propozycji byłby de facto brak prawnych możliwości zapoznania się przez administrację penitencjarną z treścią korespondencji skazanych, a także ich rozmów telefonicznych. A przecież wystarczy odwołać się do kazusów powszechnie znanych, kiedy to niebezpieczny bandyta zleca telefonicznie zabójstwo swoim kompanom pozostającym na wolności. Do tego właśnie zmierzają projekty prezydenckie, do stworzenia takich ram i wolności. Czy można z tym się zgodzić?</u>
          <u xml:id="u-160.52" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-160.53" who="#GlosZSali">(Nie można.)</u>
          <u xml:id="u-160.54" who="#PoselZbigniewZiobro">Co prawda propozycje prezydenckie przewidują - w przypadku gdy wymagają tego względy bezpieczeństwa zakładu lub ochrona interesu społecznego - możliwość podjęcia decyzji dotyczącej kontrolowania rozmów w trakcie widzeń i telefonicznych, jednak ze względu na fakt, że musiałyby to być decyzje indywidualne, w praktyce życia więziennego ich wykonanie byłoby na dobrą sprawę niemożliwe. Każdy, kto zna zasady życia penitencjarnego, problemy związane z wykonywaniem kary pozbawienia wolności, ma tego pełną świadomość.</u>
          <u xml:id="u-160.55" who="#PoselZbigniewZiobro">Projekt wprowadza również, trzeba przyznać, pewne kontrowersyjne rozwiązanie - jesteśmy gotowi w tym przypadku do dyskusji - rozwiązanie również zgodne z postulatami funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz zdrowym rozsądkiem. Nie zalicza bowiem na poczet kary pozbawienia wolności okresu leczenia spowodowanego samouszkodzeniem skazanego. Powyższa regulacja ma służyć ograniczeniu dokonywanych przez skazanych samouszkodzeń, które mają charakter nagminny i coraz częstszy. Naruszają one zasady wykonania kary, służą temu, by skrócić okres odbywania kary. Jesteśmy gotowi oczywiście nad tą propozycją dyskutować. Widzimy możliwości jej przeformułowania.</u>
          <u xml:id="u-160.56" who="#PoselZbigniewZiobro">Proponuje się również ograniczenie w zakresie kosztów pracy skazanych ponoszonych przez pracodawców i tym samym zwiększenie możliwości zatrudnienia skazanych. Projekt - co warto podkreślić - skreśla również normy zawarte w dzisiejszym Kodeksie karnym, zezwalające sądowi penitencjarnemu ponad uzasadnioną miarę modyfikować rozstrzygnięcia sądu orzekającego, mimo że przecież ten ostatni miał wszechstronną znajomość charakteru sprawy i na jej tle mógł też w możliwie pełny sposób poznać osobowość oraz warunki, właściwości osobiste skazanego. Tak daleko idąca ingerencja sądu penitencjarnego w sposób oczywisty narusza jeden z zasadniczych celów kary, jakim jest sprawiedliwa, czyli odpowiadająca stopniowi winy, odpłata. Trzeba pamiętać przecież, że wyrok sądu orzekającego podlega w każdym przypadku kontroli instancyjnej, a sąd penitencjarny nie ma możliwości - jaką miał sąd orzekający - poznania wszystkich okoliczności sprawy ani cech skazanego.</u>
          <u xml:id="u-160.57" who="#PoselZbigniewZiobro">Wprowadza się też zakaz korzystania przez tymczasowo aresztowanych z rozmaitych środków przekazu informacyjnego, zwłaszcza z tzw. nowych środków - w przypadku których brakuje rozwiązań w dzisiejszym stanie prawnym - łączności bezprzewodowej, np. Internetu. Wprowadza się w projekcie ograniczenia w zakresie sposobu udzielania widzeń tymczasowo aresztowanym, gdyż nagminnie dochodzi tutaj do nieprawidłowości rzutujących negatywnie na prawidłowość prowadzonych postępowań przygotowawczych.</u>
          <u xml:id="u-160.58" who="#PoselZbigniewZiobro">Na koniec warto wspomnieć o propozycji zmiany, która pozwala właściwym organom podjąć odpowiednie działanie, w przypadku gdy w zakładach karnych i aresztach śledczych dochodzi do przeludnienia. Proponuje się mianowicie wprowadzenie ogólnej zasady, zgodnie z którą będzie można w takim przypadku umieszczać osadzonych w celach mieszkalnych w warunkach, w których powierzchnia celi na jedną osobę wynosi mniej niż 3 m2. Rozwiązanie to obowiązywałoby nie dłużej niż do dnia 1 stycznia 2008 r. Zakłada się bowiem, że do tego czasu uda się dokonać odpowiedniej modernizacji, przebudowy zakładów karnych. Taki plan, który rozwiąże dzisiejsze problemy, został już przygotowany wcześniej, kiedy ministrem sprawiedliwości był Lech Kaczyński.</u>
          <u xml:id="u-160.59" who="#PoselZbigniewZiobro">Kończąc, Wysoka Izbo, z przekonaniem przedstawiam dwa wielkie projekty nowelizacji kodeksów: Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego wykonawczego. Ich uchwalenie, wprowadzenie w życie znajdujących się w nich rozwiązań będzie miało wielki wpływ na poprawę skutecznego zwalczania przestępczości w naszym kraju. Jesteśmy oczywiście gotowi do dyskusji nad poszczególnymi rozwiązaniami, zwłaszcza że ta dyskusja będzie gorąca, skoro mamy już równoległe projekty prezydenckie, zawierające w niektórych przypadkach wiele podobnych czy wręcz analogicznych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-160.60" who="#PoselZbigniewZiobro">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym jeszcze raz poprzeć przedłożone przez Prawo i Sprawiedliwość projekty nowelizacji Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego wykonawczego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.61" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za wystąpienie i przedstawienie projektów w imieniu grupy posłów.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w łączniej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Katarzynę Marię Piekarską w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Koleżanki i Koledzy Posłowie! Analiza projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego (druk nr 388) autorstwa posłów z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość pozwala dostrzec szereg istotnych podobieństw tego projektu do wniesionego w grudniu ubiegłego roku pod obrady Sejmu prezydenckiego projektu nowelizującego polską procedurę karną. Ściślej biorąc, proszę państwa, ponad 80% propozycji zmian obowiązujących przepisów zawartych w projekcie poselskim stanowi lustrzane odbicie propozycji prezydenta Rzeczypospolitej. A skoro tak, skoro państwa projekt to w zasadzie w większości kalka projektu prezydenckiego, czy w ogóle był sens zgłaszania projektu? Oczekiwanie przez komisję na te projekty wstrzymało prace komisji na kilka miesięcy, a przecież polski wymiar sprawiedliwości potrzebuje zmian.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Wobec jednoznacznie pozytywnej oceny projektu prezydenckiego przez Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej trudno nie poprzeć identycznie brzmiących propozycji posłów Prawa i Sprawiedliwości. Wypada zresztą odnotować, że w tej części projekt poselski, zgodnie ze swym uzasadnieniem, faktycznie zmierza do przyspieszenia i uproszczenia postępowania karnego, zredukowania zbędnego formalizmu, dostosowania obowiązujących przepisów do wymogów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Niewątpliwie słusznie projekt poselski, w ślad za prezydenckim, proponuje zniesienie instytucji nieważności, wyraźnie zbędnej w polskim procesie karnym i niepotrzebnie ten proces komplikującej. Zaaprobować należy propozycje poselskie zmierzające do wyeliminowania praktyki wielokrotnego przesłuchiwania dzieci w toku postępowania karnego i poddawania takich przesłuchań specjalnym rygorom mającym zapewnić dzieciom ochronę przed stresem związanym z uczestniczeniem w tych czynnościach. Ale szkoda, że przy tej okazji nie poszli państwo tak daleko, jak projekt prezydencki, który objął tą procedurą dzieci - ofiary przestępstw z całego rozdziału 25. Państwo ograniczyli to tylko do niektórych przypadków. Na poparcie zasługuje również poselska propozycja, stanowiąca wierne odbicie propozycji prezydenckiej, zrywająca z regułą, w myśl której udział obrońcy w postępowaniu jest obowiązkowy także wtedy, gdy biegli psychiatrzy stwierdzą, że poczytalność oskarżonego nie budzi wątpliwości. Nowe rozwiązanie spowodowałoby, że obrońca miałby obowiązek uczestniczenia w procesie karnym jedynie wtedy, gdy faktycznie istniałyby wątpliwości co do poczytalności oskarżonego w chwili czynu bądź w czasie postępowania. W końcu wypada odnieść się pozytywnie do faktu, że projekt poselski, w ślad za prezydenckim, stara się uwzględnić postępujący rozwój nauki i techniki, proponując na przykład wprowadzenie możliwości przesłuchania świadka na odległość przy użyciu odpowiednich urządzeń technicznych, poszerza możliwości utrwalania czynności procesowych za pomocą urządzeń rejestrujących dźwięk i obraz, jak również wprowadza możliwość, by stan niezdolności oskarżonego do udziału w rozprawie można było stwierdzić także na podstawie badania niepołączonego z naruszeniem integralności ciała.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Wysoka Izbo! O ile unormowania projektu poselskiego, stanowiące lustrzane odbicie stosownych unormowań zawartych w projekcie prezydenckim, zasługują na poparcie, to propozycje niejako ˝autonomiczne˝ posłów Prawa i Sprawiedliwości budzą nasze poważne wątpliwości. I tak z pewnością nie przyspieszy ani nie usprawni postępowania karnego przepis, zgodnie z którym przestępstwa o charakterze chuligańskim ścigane będą z oskarżenia publicznego. Pomijając już wątpliwości co do celowości powrotu na gruncie prawa karnego materialnego do unormowań dotyczących tzw. chuligańskiego charakteru przestępstwa, wypada zauważyć, że brak racjonalnych przesłanek, by sprawy o takie występki, jak przykładowo znieważenie czy naruszenie nietykalności cielesnej, prowadzić w trybie publicznoskargowym, a nie - jak dotychczas - w znacznie prostszym i mniej sformalizowanym trybie prywatnoskargowym.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Zawarte w obowiązującym Kodeksie postępowania karnego przepisy dotyczące świadka anonimowego niewątpliwie wymagają istotnych zmian, jednakże propozycje poselskie w tym zakresie nie wydają się trafne. Z proponowanego brzmienia przepisów wynika, że nim doszłoby do procesowego utrwalenia dowodu z przesłuchania świadka anonimowego, należałoby podjąć z jego udziałem szereg czynności, które nie byłyby utrwalane. Zaproponowano również wadliwe unormowania w zakresie możliwej przecież zmiany statusu świadka anonimowego, w tym odnośnie do postępowania z już istniejącymi protokołami jego przesłuchań.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Zastrzeżenia budzi propozycja posłów Prawa i Sprawiedliwości zmierzająca do poszerzenia przesłanek stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. W szczególności nie wydaje się możliwy powrót do przesłanki popełnienia przestępstwa, którego stopień społecznej szkodliwości jest znaczny. Pod rządami Kodeksu postępowania karnego przedmiotem powszechnej krytyki była przecież przesłanka popełnienia czynu, którego stopień społecznego niebezpieczeństwa był znaczny. Jest to powrót do rozwiązań kodeksu z 1969 r., który był krytykowany tak przez sędziów, jak i przez ówczesną opozycję. Trudno zrozumieć, proszę państwa, dlaczego prawicowi posłowie zdecydowali się sięgnąć do dorobku myśli prawniczej byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. W tym miejscu wypada przypomnieć, że właśnie z tego źródła zaczerpnęli twórcy Kodeksu postępowania karnego z 1969 r. instytucję zwrotu sprawy z rozprawy do uzupełnienia postępowania przygotowawczego. Kodeks postępowania karnego z 1997 r. ograniczył tę instytucję, rezygnując ze zwrotu w celu rozszerzenia postępowania na czyny osób niepociągniętych do odpowiedzialności karnej pozostające w związku z czynami osób, przeciwko którym toczy się postępowanie. Obecnie proponuje się powrót do tej instytucji, nie bacząc, że w przeszłości przyczyniała się ona do nieuzasadnionego przedłużania postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Negatywnie należy również ocenić propozycję poselską zmierzającą do wprowadzenia możliwości wniesienia kasacji wyłącznie z powodu szczególnie rażącej niewspółmierności kary. Propozycja ta świadczy o braku zrozumienia przez wnioskodawców fundamentalnych zasad leżących u podstaw unormowań decydujących o kształcie tego nadzwyczajnego środka odwoławczego. Kasacja bowiem w polskim systemie prawa karnego procesowego służy konwalidowaniu prawomocnych orzeczeń, które zapadły z rażącym naruszeniem przepisów prawa, nie może być natomiast środkiem zmierzającym do złagodzenia lub zaostrzenia kary. A to chociażby dlatego, proszę państwa, że jest to zadanie innego środka, to znaczy apelacji.</u>
          <u xml:id="u-163.7" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Z braku czasu odniosłam się tylko do niektórych propozycji projektu. Myślę, że szerzej będziemy mogli na ten temat porozmawiać w komisji. Postulujemy, aby projekt ten został przesłany do komisji.</u>
          <u xml:id="u-163.8" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Co zaś do propozycji zawartych w Kodeksie karnym wykonawczym, to proponowane zmiany podyktowane są przesłaniem, że skoro istotą kary jest jej dolegliwość, a kary sprawiedliwej - dolegliwość odpowiadająca stopniowi winy sprawcy, to fakt ten musi mieć odzwierciedlenie nie tylko na etapie orzekania, ale również na etapie wykonania kary. Nietrudno więc domyślić się, że istotna część propozycji merytorycznych zmierzać będzie, zgodnie z zaprezentowaną filozofią, do zaostrzenia rygorów odbywania kary pozbawienia wolności. Zastosowanie tych rygorów odbywać się ma pod bardzo nośnym społecznie hasłem, a mianowicie ˝skutecznej ochrony społeczeństwa˝ przed stwarzającymi zagrożenie niebezpiecznymi przestępcami. I oczywiście trudno podjąć polemikę co do słuszności takiego założenia, bo w powszechnym odczuciu obywateli, niezależnie od sprawowanej funkcji i roli społecznej, każdy chce mieć poczucie bezpieczeństwa i przekonanie, że groźni przestępcy będą izolowani, a system penitencjarny zapewni skuteczną ochronę społeczeństwa przed takimi przestępcami. Wydaje się, że istota problemu sprowadza się jedynie do metod, jakimi cele te można osiągnąć, i tego, czy przy proponowanym prymacie funkcji izolacyjno-ochronnej nie zostanie utracony z pola widzenia jakże ważny aspekt resocjalizacyjny. Zdawać sobie bowiem trzeba sprawę z tego, że zakłady karne typu zamkniętego nie sprzyjają ani podtrzymywaniu pozytywnych więzi rodzinnych czy nawiązywaniu więzi społecznych, ani też sprawdzaniu poziomu samokontroli osiągniętej przez skazanego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności. Dlatego też, omawiając projekt poselski, szczególną uwagę powinniśmy skoncentrować na tym, na ile zaostrza rygory w odbywaniu kary pozbawienia wolności i czy będą one realizować docelowe i najistotniejsze założenie kodeksowe, to jest readaptację społeczną skazanych. Uważam, że takiej oceny poszczególnych projektowanych instytucji, właśnie pod tym kątem, winna dokonać komisja. Dlatego też, nie przesądzając z góry trafności bądź nietrafności proponowanych rozwiązań merytorycznych, w szczególności należałoby poddać wnikliwej analizie podczas prac komisji choćby takie nowe w stosunku do obowiązującego kodeksu instytucje, jak przykładowo: zakłady karne dla młodocianych recydywistów, likwidacja przepustek systemowych, nowe, zaostrzone limity czasowe w zakresie możliwości przechodzenia do odbywania kary z zakładu typu zamkniętego do otwartego lub półotwartego, co stanowi zasadę systemu progresywnego.</u>
          <u xml:id="u-163.9" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Koleżanki i Koledzy Posłowie! Projekt poselski, oprócz wzmiankowanych tendencji, w znacznej części opiera się na tzw. urobku legislacyjnym projektu prezydenckiego. W projekcie poselskim, podobnie jak w projekcie prezydenckim, podnosi się konieczność nowelizacji prawa wykonawczego co najmniej z kilku powodów. Po pierwsze, z konieczności dostosowania tego kodeksu do wymogów konstytucyjnych; chodzi tutaj przede wszystkim o potrzebę przeniesienia części przepisów podustawowych, zawierających ograniczenia w zakresie korzystania przez skazanych z konstytucyjnych wolności i praw, do ustawy. Przypomnę, że na mocy znowelizowanego art. 4 § 2 K.k.w., w którym uregulowano, że ograniczenie praw i wolności obywatelskich skazanego może wynikać jedynie z ustawy oraz wydanego na jej podstawie proponowanego orzeczenia, konieczne stało się przeniesienie z rozporządzeń tych wszystkich przepisów, które zawierały ograniczenia tych praw kodeksu, jako aktu rangi ustawy.</u>
          <u xml:id="u-163.10" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">W tym miejscu czuję się zobowiązana Wysokiej Izbie przypomnieć, że cytowany przepis art. 4 § 2 K.k.w. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 29 czerwca 2000 r. o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy jest wynikiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz że przepis ten wchodzi w życie z dniem 1 sierpnia 2002 r., notabene termin ten był już dwukrotnie nowelizowany. Powyższe oznacza, że po 1 sierpnia bieżącego roku wszystkie przepisy podustawowe, które zawierają ograniczenia w zakresie korzystania przez skazanych z konstytucyjnych praw i wolności, będą sprzeczne z obowiązującym porządkiem prawnym. Inaczej mówiąc, już choćby z tego powodu istnieje pilna potrzeba podjęcia prac nad Kodeksem karnym wykonawczym, aby nie dopuścić do sytuacji, że obecnie obowiązujące przepisy wykonawcze, a w szczególności regulaminy wykonywania kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania, wydane na podstawie obecnego kodeksu, przestaną z dniem 1 sierpnia bieżącego roku obowiązywać jako sprzeczne z porządkiem prawnym. Uzmysłowić sobie należy, że regulaminy te stanowią akty prawne o podstawowym znaczeniu w pracy więzienników i regulują najbardziej istotne kwestie w organizacji i pracy jednostek penitencjarnych.</u>
          <u xml:id="u-163.11" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Po drugie, wynika to z konieczności dostosowania do wymogów konstytucyjnych delegacji ustawowych kodeksu, a, po trzecie - z konieczności wyeliminowania z kodeksu grupy przepisów, które są dotknięte wadami redakcyjnymi bądź które budzą poważne wątpliwości interpretacyjne.</u>
          <u xml:id="u-163.12" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Powyższe kwestie, jak już zaznaczyłam, są niesporne i projekt poselski w szerokim zakresie bazuje na rozwiązaniach przyjętych w projekcie prezydenckim, a proponowane zmiany winny jak najszybciej znaleźć swój efekt finalny w postaci uchwalenia ich przez parlament.</u>
          <u xml:id="u-163.13" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Projekt Kodeksu karnego wykonawczego budzi mniejsze kontrowersje niż inne kodeksy. Zawiera szereg rozwiązań merytorycznych, które mogą się przyczynić do wyeliminowania lub ograniczenia wielu problemów polskiego systemu penitencjarnego, w tym zwłaszcza problemu bezrobocia wśród skazanych. Projekt poselski przyjmuje w tym względzie zapisy, które zawiera projekt prezydencki, a który wprowadza postulowane od wielu lat rozwiązanie, na mocy którego wynagrodzenie skazanego, który zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy, stanowiłoby kwotę nie mniejszą niż 50% najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Przypomnę, że w chwili obecnej wynagrodzenie to nie może być niższe niż 100% miesięcznego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-163.14" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Wystarczy wspomnieć, że w chwili obecnej na ponad 80 tys. przebywających w zakładach karnych i aresztach śledczych zatrudnionych jest kilka tysięcy skazanych, i to w większości przy pracach administracyjno-porządkowych, które refundowane są przez budżet państwa. Projekt przewiduje także, podobnie jak projekt prezydencki, zwiększenie limitu nieodpłatnej pracy więźniów z 60 do 90 godz. miesięcznie. Podobnie poprzeć należy proponowane zmiany przepisów w zakresie szeroko rozumianych kontaktów ze światem zewnętrznym poprzez ich doprecyzowanie, a także zmiany dotyczące jednoznacznego kodeksowego uregulowania kwestii dotyczących skazanych stwarzających poważne zagrożenie społeczne lub zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu. Tak jak już mówiłam na wstępie, jesteśmy za skierowaniem tego projektu do komisji, ale chciałam jeszcze wspomnieć, że do obydwu projektów zostało przesłane stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa. W swojej opinii Krajowa Rada Sądownictwa wskazuje na szereg uchybień i mankamentów obydwu projektów i mam nadzieję, że ta opinia także będzie przedmiotem wnikliwej analizy stosownych komisji.</u>
          <u xml:id="u-163.15" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Tak więc, jak już wspomniałam, wnoszę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej o przesłanie obydwu projektów do komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Cezarego Grabarczyka w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podejmujemy dzisiaj debatę nad bardzo ważnymi projektami ustaw o zmianie: Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego wykonawczego. Projekty te zapowiedziane już były w czasie zimowej debaty nad projektami nowelizacji kodeksów karnych. Od tego czasu dyskusja nad zakresem reformy prawa karnego nie ustaje. Coraz powszechniejsza jest świadomość, że zmiany w systemie prawa karnego muszą być gruntowne. Nie trzeba już nikogo przekonywać, że przeobrażenia, jakie dokonały się w naszym kraju, a także w Europie, postęp cywilizacyjny, wszystko to stało się źródłem nowych zagrożeń dla obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Te zagrożenia mają także swe źródło w przeobrażeniach, jakie zachodzą w świecie przestępczym, wystarczy wskazać na łatwość dostępu do broni, narkotyków, organizowanie się przestępców w grupy przestępcze, także o charakterze zbrojnym.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Dobre prawo wprawdzie nie jest cudowną receptą na zwalczanie przestępczości, ale jest warunkiem koniecznym, by osiągnąć sukces w tej walce. Przedłożony przez projektodawców projekt zmieniający Kodeks postępowania karnego zawiera wiele propozycji zasługujących na poparcie. Część tych rozwiązań pokrywa się z rozwiązaniami zawartymi w rozpatrywanym już przez Wysoką Izbę w pierwszym czytaniu projekcie wniesionym przez prezydenta. Tak należy ocenić m.in. propozycję dotyczącą odformalizowania postępowania uproszczonego. Generalnie można stwierdzić, że proponowane przepisy usprawnią postępowanie karne. Będzie ono szybsze, skróci się więc czas oczekiwania na rozstrzygnięcia w sprawach karnych.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Przedłożony Wysokiej Izbie projekt ustawy zmieniającej Kodeks karny wykonawczy ma na celu m.in. dostosowanie przepisów kodeksu do stanu zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Konstytucja wymaga bowiem, by wszelkie ograniczenia w zakresie praw i wolności obywateli mogły wynikać jedynie z ustawy. Dzisiaj duża grupa przepisów powodujących ograniczenia aresztowanych i skazanych ma rangę norm hierarchicznie niższych, zawarta jest bowiem w rozporządzeniach. Propozycje zawarte w projekcie nie budzą zastrzeżeń z punktu widzenia zgodności z konstytucją. Na poparcie zasługują też propozycje zmian o charakterze redakcyjnym i legislacyjnym, czynią one bowiem kodeks bardziej przejrzystym i spójnym pod względem logicznym.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Duże znaczenie mają propozycje zmian merytorycznych. Najważniejsze mają prowadzić do celu, który stawiamy przed karą - kara musi być bowiem dla skazanego dolegliwa. Kara musi być też skutecznie egzekwowana, a ten skutek w założeniach projektodawców mają spowodować zmiany wielu artykułów zawartych w rozdziałach części szczególnej kodeksu. Ważne są także te propozycje, które mogą zapewnić bądź tylko ułatwić naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem. Dbałość projektodawców o interes pokrzywdzonych zasługuje na szczególne podkreślenie.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Wysoki Sejmie! Obydwa projekty przedstawione przez posłów klubu Prawa i Sprawiedliwość są ważnym głosem w ogólnonarodowej debacie nad systemem prawa karnego. Staną się one zapewne przedmiotem prac Komisji Nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach. Komisja ma do wykonania trudne zadanie. Jedną z przyczyn utrudnień jest także dalsze oczekiwanie na debatę nad obywatelskim projektem ustawy zmieniającej Kodeks karny. Związek między przepisami części ogólnej Kodeksu karnego i normami Kodeksu karnego wykonawczego jest oczywisty. Liczymy, że pierwsze czytanie obywatelskiego projektu zmian Kodeksu karnego odbędzie się jak najszybciej. Jednak już dziś wydaje się prawie pewne, że do 1 sierpnia bieżącego roku nie uda się zakończyć prac ustawodawczych nad Kodeksem karnym wykonawczym. Będziemy więc musieli opóźnić termin wejścia w życie pkt. 1 art. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 2000 r. o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Prezentując stanowisko klubu Platformy Obywatelskiej w czasie poprzedniej debaty, zwracałem uwagę, że skuteczna walka z przestępczością wymaga nie tylko surowego prawa karnego, ale także systemu gwarantującego uczciwym obywatelom, a tych jest przecież zdecydowana większość, że przestępca zostanie wykryty, osądzony i ukarany. Nieuchronność kary za popełnione przestępstwo jest warunkiem zapewnienia obywatelom poczucia bezpieczeństwa. Obydwa projekty zawierają rozwiązania wyposażające organy wymiaru sprawiedliwości w kompetencje i instrumenty, które ułatwią osiągnięcie takiego postulowanego stanu. Inna sprawa, że nawet najlepsze prawo nie wystarczy, i tak będzie, jeżeli nadal ok. 20% skazanych będzie miesiącami oczekiwało na wolne miejsce w zakładzie karnym. Nie osiągniemy także stanu poczucia bezpieczeństwa wówczas, gdy będą zawodzić ludzie. Wystarczy przypomnieć, że wysiłek policjantów, prokuratorów, a także strażników więziennych został zniweczony ucieczką z Sądu Wojewódzkiego w Łodzi. Inny przykład, który może dowodzić błędów osób zasiadających w wymiarze sprawiedliwości, to zwolnienie z aresztu gwałciciela, skutkiem czego zgwałcona sąsiadka opuściła miejsce zamieszkania, chroniąc się przed agresją swojego oprawcy.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Poselski Platformy Obywatelskiej opowiada się za skierowaniem rozpatrywanych dzisiaj projektów poselskich do dalszych prac w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Wandę Łyżwińską w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselWandaLyzwinska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona przedstawiam stanowisko w sprawie projektu ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw i Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PoselWandaLyzwinska">Rozumiejąc potrzebę dokonania zmian w obowiązującym Kodeksie postępowania karnego, akceptujemy większość proponowanych zmian, uważamy jednak, że niektóre propozycje powinny być zmienione.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PoselWandaLyzwinska">Art. 25 Kodeksu postępowania karnego § 1 pkt 2 wyłącza z właściwości sądu okręgowego występek określony w art. 135 Kodeksu karnego, polegający na napaści i znieważeniu prezydenta - nie jest zrozumiałe, czym kierowali się projektodawcy, wprowadzając tę zmianę. Osoba prezydenta, z uwagi na szczególną ochronę, jaka przysługuje głowie państwa, a tym samym kwalifikację prawną czynu, w sposób oczywisty powoduje konieczność uznania sądu okręgowego za właściwy.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PoselWandaLyzwinska">Wskazana w projekcie tendencja do rozszerzenia właściwości sądów okręgowych odciąża sądy rejonowe, lecz z uwagi na zwiększoną liczbę spraw spowoduje wydłużenie orzekania w sprawach przed sądami okręgowymi.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#PoselWandaLyzwinska">Dotychczasowa praktyka wykazała zasadność wprowadzonej poprawki przesuwającej górną granicę kary pozbawienia wolności na 25 lat. Nie powinno to podlegać dyskusji, aczkolwiek wracamy w ten sposób w części do poprzednio obowiązującego katalogu kar.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#PoselWandaLyzwinska">Zmiana w treści art. 51 rozszerza możliwości reprezentowania poszkodowanego będącego osobą nieporadną ze względu na wiek lub stan zdrowia na osobę, pod której pieczą pokrzywdzony stale pozostaje. Wprowadza się w ten sposób zupełnie nową instytucję pełnomocnictwa, która zostaje nadana poprzez sam fakt wykonywania stałej pieczy. Praktycznie funkcję tę pełnił dotychczas wyznaczony kurator, który jeśli chodzi o zasadność powołania i zakres kompetencji, znajdował się pod kontrolą sądową, jeżeli nie mógł to być członek rodziny. Z uwagi na brak definicji osoby, pod której pieczą się znajduje, wydaje się, że zmiana ta przyczyniać się może do nadużyć.</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#PoselWandaLyzwinska">Proponowana zmiana do art. 79 Kodeksu postępowania karnego jest długo oczekiwaną zmianą postulowaną przez wszystkie środowiska prawnicze. Niedopuszczalne było, by na koszt skarbu państwa, podatników, utrzymywać obrońcę z urzędu w sprawach, jeśli zapadło orzeczenie lekarskie, że stan zdrowia oskarżonego nie budzi wątpliwości, a tym samym nie istnieją przesłanki do utrzymywania obowiązku zapewnienia obrony z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-167.7" who="#PoselWandaLyzwinska">Projektodawcy wychodzą naprzeciw postępowi technicznemu, przewidując możliwość korzystania z nowoczesnych środków komunikowania. Wprowadza się możliwość doręczenia pism za pośrednictwem faksu lub poczty elektronicznej, która to okoliczność budziła wątpliwości, stanowiąc przedmiot orzeczenia Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-167.8" who="#PoselWandaLyzwinska">Zasadne jest też, by w ramach delegacji ustawowej zobowiązać ministra sprawiedliwości do utworzenia listy zakładów opieki zdrowotnej przeznaczonych do wykonywania obserwacji przewidzianych w Kodeksie postępowania karnego, w tym zasad finansowania oraz zabezpieczania tych zakładów. Na dzień dzisiejszy w sposób nadmiernie wydłużony oczekuje się na miejsce celem przeprowadzenia koniecznych badań i obserwacji, m.in. w zakładzie psychiatrycznym. Często jest to zakład wybierany ze względu na krótki termin możliwości przeprowadzenia badań, a nie z uwagi na ich poziom i właściwe zabezpieczenie osób, które muszą być poddane badaniom. Stwarza to możliwość ucieczki lub kontaktów niekontrolowanych przez sąd czy prokuraturę, a które to okoliczności mają istotny wpływ na zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-167.9" who="#PoselWandaLyzwinska">Z dużą ostrożnością należy dokonywać zmian w zakresie ochrony tajemnicy państwowej, służbowej lub zawodowej, w tym obrońców i lekarzy zobligowanych ustawą i zasadami etyki zawodowej. Konsekwencje manipulacji tymi przepisami mogą być daleko idące, mogą doprowadzać do utraty zaufania do osób, dla których do prawidłowego wykonywania obowiązków jest to konieczne.</u>
          <u xml:id="u-167.10" who="#PoselWandaLyzwinska">Art. 285 Kodeksu postępowania karnego - zmiany dotyczą zaostrzenia kary za nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie świadka, biegłego, tłumacza lub specjalisty. Z założenia zmiana jest słuszna, gdyż celem jest nieprzedłużanie postępowania. Wskazując kwotę kary, należy jednak uwzględnić jej proporcję do uzyskanego wynagrodzenia za wykonaną pracę przez tegoż biegłego tłumacza lub specjalistę. W ten sposób możemy wylać przysłowiowe dziecko z kąpielą. Brak dobrych biegłych w niektórych specjalnościach i nadmierne ich obciążenie może spowodować odmawianie przyjmowania zleceń z obawy na możliwość kosztownych restrykcji, co dopiero wydłuży postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-167.11" who="#PoselWandaLyzwinska">Art. 320 Kodeksu postępowania karnego zawiera istotne rozszerzenie możliwości postępowania mediacyjnego. Ta nowa stosunkowo instytucja prawa karnego w Polsce pozwoliła na szybką i sprawniejszą pracę wymiaru sprawiedliwości, z równoczesnym osiągnięciem celów postępowania karnego. Skuteczność tej nowej instytucji uzasadnia konieczność jej rozszerzenia, przy równoczesnym uproszczeniu postępowania przed sądami, tak by można było szybko je zakończyć.</u>
          <u xml:id="u-167.12" who="#PoselWandaLyzwinska">Art. 378 - poprzez dodanie art. 378</u>
          <u xml:id="u-167.13" who="#PoselWandaLyzwinska">Art. 394 § 2 - dodanie słowa ˝protokoły˝ powoduje, że powstaje nareszcie możliwość skrócenia procesu niejednokrotnie o kilka, a nawet kilkanaście dni poprzez odstąpienie przez sąd od dotychczasowego obowiązku odczytywania protokołów zeznań świadków, oskarżonych, co często było powtórzeniem prowadzonego bezpośrednio postępowania dowodowego.</u>
          <u xml:id="u-167.14" who="#PoselWandaLyzwinska">Art. 397 Kodeksu postępowania karnego według projektowanych zmian słusznie zwiększa możliwości sądu co do uzupełnienia postępowania przygotowawczego poprzez przekazanie sprawy ponownie do prokuratury celem uzupełnienia postępowania oraz nawet celem rozszerzenia postępowania o czyny osób niepociągniętych do odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-167.15" who="#PoselWandaLyzwinska">Art. 423 Kodeksu postępowania karnego według projektodawców słusznie daje sędziemu możliwość ograniczenia zakresu sporządzonego uzasadnienia tylko do tej części wyroku, którego wniosek dotyczy. Ma to istotne znaczenie dla odciążenia pracy sędziów, którzy szczególnie w sprawach z kilku lub kilkunastoma oskarżonymi byli zobowiązani do sporządzania obszernych uzasadnień, kiedy tylko jeden z oskarżonych wnosił apelację. Jest to na pewno poprawka mająca znaczenie dla sprawności pracy sędziów.</u>
          <u xml:id="u-167.16" who="#PoselWandaLyzwinska">Art. 439 K.p.k. zawierający podstawy bezwzględne zaskarżenia wyroku należy zmodyfikować, ale czy kierunek projektowanych zmian jest uzasadniony, można mieć poważne wątpliwości. Zagadnienie zmian w tym zakresie jest o tyle istotne, że powinno być przedmiotem uwzględnionym w pracy komisji sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-167.17" who="#PoselWandaLyzwinska">Art. 523 Kodeksu postępowania karnego wprowadza ponownie możliwość kasacji z powodu szczególnie rażącej niewspółmierności kary w razie skazania oskarżonego na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Oczekiwanie wysokich kar orzekanych za niektóre rodzaje przestępstw może niejednokrotnie prowadzić do rażącej niewspółmierności w stosunku do popełnionego czynu. Dlatego też możliwość kasacji w tego rodzaju sprawach szczególnie w stosunku do młodych ludzi jest uzasadniona.</u>
          <u xml:id="u-167.18" who="#PoselWandaLyzwinska">Art. 568</u>
          <u xml:id="u-167.19" who="#PoselWandaLyzwinska">Wnosimy, jako klub Samoobrony, o skierowanie poselskiego projektu ustawy do dalszych prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-167.20" who="#PoselWandaLyzwinska">Natomiast odnośnie do Kodeksu karnego wykonawczego oraz niektórych ustaw - konsekwencją oczekiwań społecznych w zakresie skuteczności działania wymiaru sprawiedliwości w walce z rosnącą przestępczości są projektowane: zmiana Kodeksu karnego zaostrzającego odpowiedzialność sprawców przestępstw oraz zmiana Kodeksu postępowania karnego poprawiającego sprawność pracy sądów i prokuratury. Równorzędne znaczenie ma przedłożony projekt zmiany ustawy Kodeks karny wykonawczy, gdzie zmiany dotyczą rzeczywiście wykonywanej kary. Słusznym założeniem projektodawców jest wprowadzenie zmian prowadzących do zaostrzenia rygoru wykonywania kary, w tym pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-167.21" who="#PoselWandaLyzwinska">Uwzględniono konieczność odmiennego traktowania sprawców poważnych przestępstw oraz tych zaliczonych do kategorii szczególnie niebezpiecznych. Uwzględnia się również odmienną sytuację młodocianych, w stosunku do których powinno się realizować resocjalizację, tak aby nie wracali na drogę przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-167.22" who="#PoselWandaLyzwinska">Równocześnie dokonano zmian w tym zakresie, w którym następowało naruszenie konstytucji i ratyfikowanych umów międzynarodowych. Dokonano przy okazji przeglądu praw i zakazów dla osób przebywających w aresztach i odbywających karę pozbawienia wolności. Dostosowano również przepisy do zmian w zakresie obowiązku pokrywania kosztów pomocy medycznej przez państwo. Projekt dostosowuje normy prawne w tym zakresie do standardów według prawa unijnego. Zostały też słusznie wprowadzone zmiany co do warunków pracy więźniów, w tym prawa do wynagrodzenia. Szkoda jednakże, że nie ma możliwości zabezpieczenia w pełni pracy dla większej ilości więźniów. Z uwagi na nadużywanie przepustek przez więźniów i coraz częściej istniejące sytuacje popełnienia przestępstw na przepustkach słusznie następuje doprecyzowanie, kiedy i na jakich zasadach może być ona udzielana osobom odbywającym karę pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-167.23" who="#PoselWandaLyzwinska">Z uwagi na obszerność projektowanych zmian w ustawie Kodeks karny wykonawczy oraz Kodeks postępowania karnego wnosimy o skierowanie projektów do dalszych prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Wassermanna występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselZbigniewWassermann">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nieustannie wzrasta poczucie zagrożenia społecznego bezpieczeństwa, a jednocześnie spada zaufanie do instytucji wymiaru sprawiedliwości. Aktualnie zaufanie do sądów i prokuratury utrzymuje się na poziomie poniżej 30%.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PoselZbigniewWassermann">Sprawcy przestępstw, w tym członkowie zorganizowanej przestępczości działają coraz bardziej brutalnie, nie wahają się używać broni palnej wobec funkcjonariuszy policji. Demonstrują wręcz poczucie bezkarności, powszechnie posługując się fałszywymi dowodami w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej, zastraszają, a nawet likwidują świadków, korumpują funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości, dokonują brawurowych ucieczek, także z budynków sądów. Miarą zapaści polskiego wymiaru sprawiedliwości i więziennictwa są: ciągnące się latami śledztwa, wielokrotnie uchylane w tych samych sprawach decyzje o umorzeniu postępowań, oskarżenia kierowane przeciwko niemogącym się doczekać sprawiedliwości pokrzywdzonym przestępstwem, którzy zbyt konsekwentnie dopominali się respektowania ich praw, zatrważająco niska wykrywalność sprawców przestępstw przeciwko mieniu, absurdalnie wydłużone procesy, unikanie odpowiedzialności przez sprawców najpoważniejszych przestępstw poprzez wykorzystywanie luk prawnych lub wadliwych regulacji, coraz liczniejsze przypadki dopuszczania do przedawnień ścigania czy wreszcie niemożność odbycia zasądzonej kary przez ponad 20 tys. osób skazanych, dla których zabrakło miejsc w celach zakładów karnych.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#PoselZbigniewWassermann">Szczególnie rażąca przewlekłość oraz niezasadne aresztowania to główne bolączki polskiego wymiaru sprawiedliwości, które wielokrotnie wytykał Trybunał w Strasburgu.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#PoselZbigniewWassermann">Konieczność dokonania istotnej nowelizacji obowiązujących kodyfikacji karnych jest dzisiaj oczywista. Kiedy po 1 wrześniu 1989 r. wchodziły w życie nowe kodyfikacje karne, miało być szybciej, sprawniej, prościej dzięki takim instytucjom, jak mediacje, dobrowolne poddanie się karze czy ugoda sądowa. Już po roku doświadczeń praktycy podnieśli uzasadniony alarm, że niezbędna jest szybka nowelizacja, której należy dokonać z ich udziałem.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#PoselZbigniewWassermann">Zmiany były konieczne po to, aby nie powtarzały się przypadki, w których najgroźniejsi, najbardziej brutalni przestępcy, tacy jak np. Robert K. pseudonim ˝Ciolo˝, z drwiną na twarzy postanawiali, że ich długotrwałe procesy należy prowadzić od nowa z uwagi na przekroczenie 35-dniowego okresu przerwy między rozprawami.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#PoselZbigniewWassermann">Przedłożony projekt nowelizacji postępowania karnego zawiera szereg istotnych propozycji zmierzających do usunięcia błędów legislacyjnych oraz mechanizmów spowolniających reakcję na zawiadomienie o przestępstwie.</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#PoselZbigniewWassermann">Celem przedłożonych propozycji jest przyspieszenie postępowania, istotne jego uproszczenie z jednoczesnym zachowaniem praw człowieka, dostosowanie do międzynarodowych umów, których Polska jest stroną, czy też dostosowanie przepisów procedury do regulacji zawartych w konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-170.7" who="#PoselZbigniewWassermann">Przede wszystkim odformalizowano postępowanie uproszczone i rozszerzono katalog spraw, w których wolno je prowadzić także pomimo to, iż oskarżony jest pozbawiony wolności, jeśli tylko został ujęty na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem. Proponowane rozwiązania umożliwią rozpoznanie ok. 65% wszystkich spraw karnych właściwych dla sądów rejonowych w trybie uproszczonym.</u>
          <u xml:id="u-170.8" who="#PoselZbigniewWassermann">Ułatwione zostanie przewidziane w art. 335 § 1 skazanie bez rozprawy - poprzez umieszczenie przez oskarżyciela publicznego w akcie oskarżenia wniosku o zastosowanie tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-170.9" who="#PoselZbigniewWassermann">Rezygnuje się z przymusu adwokackiego wówczas, gdy oskarżony włada językiem polskim. Wprowadzone zostają istotne ułatwienia dowodowe dotyczące pobierania krwi lub wydzielin od osoby podejrzanej, rezygnuje się z obowiązku uzyskania od niej zgody. Dotyczy to także pobierania odcisków daktyloskopijnych lub śliny od określonej osoby w celu eliminacji jej z kręgu osób podejrzanych. Znacząco winien ulec skróceniu czas przyjmowania zawiadomień o przestępstwie, bowiem będzie można spisać wspólny protokół z przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie, wniosku o ściganie i przesłuchania w charakterze świadka osoby zawiadamiającej.</u>
          <u xml:id="u-170.10" who="#PoselZbigniewWassermann">Końcowe zaznajomienie z aktami sprawy odbywać się będzie tylko na wniosek podejrzanego lub jego obrońcy oraz w zakreślonym przez organ terminie, ˝odpowiednim do wagi lub zawiłości sprawy˝. Urealniono przepisy dotyczące wyznaczania nowego obrońcy w miejsce dotychczasowego w postępowaniu poprzedzającym rozprawę sądową. Przebieg rozprawy będzie utrwalany w drodze nagrania za pomocą dyktafonu, w zamian za co protokół z rozprawy będzie można ograniczyć do najbardziej istotnych oświadczeń uczestników czynności.</u>
          <u xml:id="u-170.11" who="#PoselZbigniewWassermann">Wprowadza się możliwość przesłuchania świadka przy pomocy urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość. Stwarza się możliwość badania stanu trzeźwości oskarżonego za pomocą stosownych urządzeń technicznych, pozwalających na ustalenie niezdolności do uczestniczenia w rozprawie. Nie będzie wymagana zgoda stron na odczytanie na rozprawie protokołów, chyba że sprzeciwią się temu strony. Każde pisemne zawiadomienie sąd będzie mógł odczytać, dokonując oceny wartości dowodowej takiego zawiadomienia.</u>
          <u xml:id="u-170.12" who="#PoselZbigniewWassermann">Przewidziano powrót do instytucji zwrotu sprawy do prokuratury przez sąd w celu uzupełnienia postępowania dowodowego. Istotną zmianą jest modyfikacja przepisu art. 402 i 404 umożliwiająca w sytuacjach wyjątkowych i bez zgody stron kontynuowanie rozprawy po jej odroczeniu lub zawieszeniu, a za zgodą stron kontynuowanie tej rozprawy w każdym terminie.</u>
          <u xml:id="u-170.13" who="#PoselZbigniewWassermann">W wyniku uwzględnienia postulatów środowiska sędziowskiego projekt przewiduje zwolnienie sędziów z obowiązków uzasadniania całego wyroku, gdy wniosek dotyczy tylko jego części. To znacząco odciąży sędziów w sprawach wieloosobowych. Dotyczy to również sądów okręgowych jako sądów II instancji oraz sądów apelacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-170.14" who="#PoselZbigniewWassermann">Proponuje się powiększenie liczby spraw, w których dopuszczalne byłoby skazanie bez rozprawy, tzw. rozprawa skrócona, czy dobrowolne poddanie się karze na rozprawie, o sprawy dotyczące przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności odpowiednio do 10 i do 15 lat. Wzmocniono ochronę pokrzywdzonego poprzez dodanie § 3 do art. 51, zgodnie z którym prawa nieporadnego pokrzywdzonego może wykonywać osoba, pod której stałą opieką pozostaje.</u>
          <u xml:id="u-170.15" who="#PoselZbigniewWassermann">Ograniczono prawo świadka do uchylania się od odpowiedzi, tylko gdy powstaje groźba odpowiedzialności za przestępstwo. Usprawniono proces decyzyjny w przedmiocie regulacji dotyczącej kontroli rozmów telefonicznych. Poszerzono przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania o działania w warunkach powrotu do przestępstwa, popełnienia czynu w zorganizowanej grupie lub związku mającym na celu popełnienie przestępstw oraz popełnienie czynu, którego stopień społecznej szkodliwości jest znaczny.</u>
          <u xml:id="u-170.16" who="#PoselZbigniewWassermann">Proponuje się, aby sąd I instancji stosował areszt skazując oskarżonego na karę nie niższą niż 3 lata pozbawienia wolności. Istotne zmiany dotyczą dostosowania przepisów normujących postępowanie w sprawach ze stosunków międzynarodowych do norm konwencjonalnych prawa międzynarodowego. Wprowadza się ułatwienia dotyczące ścigania sprawców przestępstw popełnionych za granicą, transgranicznych i mających aspekt międzynarodowy. Wprowadza się instytucję uproszczonej ekstradycji oraz proponuje wprowadzenie zakazu ekstradycji, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że w państwie żądającym wydanego może go spotkać torturowanie.</u>
          <u xml:id="u-170.17" who="#PoselZbigniewWassermann">Przywraca się tradycyjną właściwość sądów wojskowych w sprawach o wszystkie przestępstwa popełnione przez żołnierzy w czasie służb ( w cezurze czasowej do 1 stycznia 2008 r.) Sądy wojskowe bowiem mogą zapewnić lepszą sprawność niż sądy powszechne.</u>
          <u xml:id="u-170.18" who="#PoselZbigniewWassermann">Sprawne postępowanie, szybko zapadające wyroki i prawidłowe wykonanie kary to główne cele przedłożonych projektów, zawierających ponad 200 zmian proceduralnych oraz 136 poprawek w zakresie regulacji wykonania kary.</u>
          <u xml:id="u-170.19" who="#PoselZbigniewWassermann">Projekt noweli do Kodeksu karnego wykonawczego w znacznej mierze zawiera poprawki dostosowujące przepisy o wykonaniu kary do zapisów konstytucji. W szczególności chodzi o zawarte dotychczas w rozporządzeniach przepisy ograniczające prawa i wolności obywatelskie skazanych, takie jak zasady wykonywania kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania, środków zabezpieczających związanych z umieszczeniem sprawcy w zakładzie zamkniętym.</u>
          <u xml:id="u-170.20" who="#PoselZbigniewWassermann">Szereg zmian jest rezultatem istotnych modyfikacji zawartych w projekcie nowelizacji Kodeksu karnego. Zmiany te ( np. regulacja dotycząca wykonywania kary dodatkowej pozbawienia praw rodzicielskich i opiekuńczych, rezygnacja z grzywny orzekanej w systemie stawek dziennych, zaostrzenie rygoru kary pozbawienia wolności) wynikają z przekonania, że skoro istotą kary jest dolegliwość odpowiadająca stopniowi winy sprawcy, to fakt ten musi mieć odzwierciedlenie nie tylko w fazie orzekania, ale także na etapie wykonania kary. Społeczeństwo musi mieć zapewnioną skuteczną ochronę przed zagrażającymi mu niebezpiecznymi przestępcami.</u>
          <u xml:id="u-170.21" who="#PoselZbigniewWassermann">Bardzo istotne, uwzględniające opinie służby więziennej, są zmiany regulacji zawarte w art. 123 i 125 mające na celu umożliwić i usprawnić możliwość podejmowania pracy przez skazanych. Dzisiaj tylko co czwarty więzień ma szansę na podjęcie zatrudnienia w zakładzie karnym i przez wiele lat nic w tej sprawie nie robiono. Proponuje się zagwarantowanie skazanym zatrudnionym odpłatnie wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż 50% najniższego wynagrodzenia pracowniczego oraz rezygnację z przekazywania części wynagrodzenia skazanych na poczet dochodów budżetowych. Projekt zakłada także zwiększenie liczby godzin, które skazany zobowiązany jest przepracować nieodpłatnie - z 60 do 90.</u>
          <u xml:id="u-170.22" who="#PoselZbigniewWassermann">Za potrzebne uznać należy wprowadzenie ograniczeń w zakresie udzielania nagród oraz ograniczeń w zakresie udzielania widzeń tymczasowo aresztowanym. Widzenia są nadużywane w sposób sprzeczny z celami, dla których areszt zastosowano, i tak naprawdę często służą do utrudniania postępowania. Panująca w więziennictwie sytuacja niedoboru miejsc skutkowała zmianą przepisów pozwalającą właściwym organom podjąć działania w przypadku przeludnienia w zakładach karnych. Będzie można w takich przypadkach umieszczać osadzonych w celach, w których powierzchnia na jedną osobę wynosi mniej niż 3 m2, ale nie dłużej niż do dnia 1 stycznia 2008 r. Istotną jest także propozycja zawarta w art. 249 pozwalająca precyzyjnie rozdzielić pomiędzy Służbą Więzienną i Policją oraz innymi służbami zadań w zakresie konwojowania osób pozbawionych wolności. To bardo ważny problem, skoro nadal dochodzi do kompromitujących te służby ucieczek z sal rozpraw, takich, jak miało to miejsce ostatnio w Łodzi, kiedy doszło do ucieczki bardzo groźnego gangstera podejrzanego o popełnianie także zabójstw.</u>
          <u xml:id="u-170.23" who="#PoselZbigniewWassermann">Celowe wydają się zmiany ograniczające wnoszenie skarg zawierających zwroty wulgarne i obelżywe, skarg zresztą wielokrotnie ponawianych. Niezbędnym wręcz było dokonanie zmian dotyczących zasad wykonywania kary grzywny w sposób urealniający funkcjonowanie tej kary.</u>
          <u xml:id="u-170.24" who="#PoselZbigniewWassermann">Wprowadza się nowy rodzaj zakładów karnych wobec potrzeby rozróżnienia młodocianych sprawców będących recydywistami znacznie zdemoralizowanymi. Więzienia nie mogą być szkołą przestępczego rzemiosła, miejscem uzgadniania kolejnych skoków, a co gorsze dowodzenia grupami zorganizowanych przestępców. Z wyżej wskazanych powodów za konieczną zmianę uznać także należy uzupełnienie kryteriów klasyfikacyjnych o stopień uzależnienia od alkoholu, środków odurzających i psychotropowych, a także o charakter popełnionego przestępstwa oraz jego społeczną szkodliwość.</u>
          <u xml:id="u-170.25" who="#PoselZbigniewWassermann">Należy mieć świadomość, że nawet idealne kodeksowe rozwiązania nie uzdrowią polskiego wymiaru sprawiedliwości, nie zahamują wzrostu przestępczości, nie zwiększą poczucia bezpieczeństwa obywateli. Konieczne są zmiany systemowe, ale w szczególności zmiana mentalności funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości - policjantów, prokuratorów, sędziów, których dewizą powinno być służenie społeczeństwu i głębokie przekonanie, że prawo ma służyć dobru - sprawiedliwej odpłacie, adekwatnej do stopnia winy, przestępstwa, ma umożliwiać naprawienie wyrządzonych krzywd, a nie być instrumentem nadużywanym w celu ochrony sprawców przestępstw przed zasłużoną odpowiedzialnością karną. Dlatego bardzo ważny jest dobór kompetentnych kadr do wymiaru sprawiedliwości - według kryteriów kwalifikacji zawodowych, moralnych, posiadanego autorytetu w środowisku zawodowym, a nie tzw. swoich ludzi. Złe przepisy można zmienić, ale jak to zrobić ze sposobem myślenia i nastawieniem do wymiaru sprawiedliwości wykonujących go funkcjonariuszy.</u>
          <u xml:id="u-170.26" who="#PoselZbigniewWassermann">Przedłożone projekty spełniają stawiane im oczekiwania: usprawnienia sposobu reagowania na przestępstwa, dalszego urealnienia ochrony ofiar przestępstw, zwiększenia efektywności postępowania przygotowawczego, usprawnienia procesów sądowych, zapewnienia skutecznej izolacji sprawców, szczególnie najgroźniejszych przestępstw. Dlatego wnoszę o skierowanie tych projektów do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana marszałka Janusza Wojciechowskiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debata nad prawem karnym, nad procedurą karną toczy się trochę na raty, kolejne projekty dyskutujemy w odrębnych terminach, a może byłoby lepiej, gdyby doszło do łącznej debaty, dlatego że wszystkie te części prawa karnego są ze sobą blisko związane i wzajemnie od siebie zależą. Bieg inicjatyw legislacyjnych był jednak taki, że musimy te inicjatywy dyskutować odrębnie. Dziś dyskutujemy nad poselskimi projektami zmian procedury karnej i zmian prawa karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chcę generalnie powiedzieć, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, który tu reprezentuję, pozytywnie odnosi się do większości propozycji zawartych w poselskich projektach, w szczególności Kodeksu postępowania karnego, bo tutaj zmiany są obszerne, one są potrzebne, ich wymaga wymiar sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wszystkie trzy nowe kodeksy obowiązują od trzech i pół roku, od 1 września 1998 r. Praktyka trochę odbiegła od tego, co wyobrażano sobie w momencie, kiedy te kodeksy były wprowadzane w życie. Otóż wydawało się, że najlepszym z tych trzech kodeksów jest właśnie Kodeks postępowania karnego, który zawierał wiele nowatorskich rozwiązań pomyślanych dla przyspieszenie procedury, dla unowocześnienia jej, wprowadzenia np. instytucji mediacji, bardziej precyzyjnych reguł tymczasowego aresztowania itd. Więcej było obaw o Kodeks karny, który od samego początku został uznany przez wielu jego krytyków za karygodnie liberalny i będący wyrazem pobłażania przestępcom. Praktyka pokazała co innego. Otóż określany jako liberalny Kodeks karny w praktyce okazał się kodeksem nie tak łagodnym, jak go malują. Po jego wejściu w życie gwałtownie zaczęła rosnąć w Polsce liczba więźniów, z ok. 60 tys. do ponad 80 tys. wzrosła liczba więźniów, tych, którzy siedzą, nie licząc tych, którzy nie siedzą, bo nie mają gdzie i czekają na miejsce w zakładzie karnym. Przy tej okazji chcę wyraźnie podkreślić, że upowszechniana teza o tym, że nowy Kodeks karny - ciągle jeszcze nowy, choć już kilka lat obowiązuje - jest kodeksem skrajnej łagodności, jest pewnym mitem. Są niektóre przepisy, które są zbyt łagodne, ale generalnie jest to kodeks daleki od łagodności.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#PoselJanuszWojciechowski">Natomiast z Kodeksem postępowania karnego nastąpiło coś innego, tzn. w praktyce okazał się on jednak kodeksem, który w wielu przepisach nie sprzyja sprawnemu prowadzeniu postępowania. Otóż niektóre rygory w nim zawarte okazały się w praktyce zbyt sztywne, procedura karna jest szczególnie sformalizowana, wszystkie jej reguły muszą być bardzo ściśle przestrzegane, tu nie ma miejsca na jakiekolwiek dowolności interpretacyjne i w związku z tym szereg tych uregulowań wykorzystuje się w praktyce do przedłużania procedury. Dotyczy to np. przepisów o obowiązku obrony, przepisów związanych z obowiązkową obecnością oskarżonego, przepisów dotyczących przerwy w rozprawach, odroczeń w rozprawach itd. To jest przyczyną, że niektóre procesy ciągną się latami, że są o to pretensje do sądów, choć w wielu sytuacjach sądy są bezradne, pozostając w tym gorsecie procedury.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#PoselJanuszWojciechowski">Projekt proponowany przez klub Prawa i Sprawiedliwości, podobnie zresztą jak wcześniej tutaj dyskutowany projekt prezydencki, wychodzi naprzeciw postulatom usunięcia z procedury tego wszystkiego, co tej procedurze przeszkadza. A więc słuszne są postulaty rozszerzenia zakresu postępowania uproszczonego, usunięcia tych zmian, które zbyt szybko nakazują prowadzenie procesu od nowa w razie przedłużenia się przerwy czy odroczenia rozprawy. Istotne są również inne uproszczenia, które ten projekt zawiera, i generalnie trzeba poszukiwać rozwiązań idących w tym kierunku. Oczywiście nie oznacza to zgody co do szczegółów poszczególnych rozwiązań, ale trzeba z całą pewnością iść w kierunku uproszczeń, większej sprawności postępowania, większego tempa tego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#PoselJanuszWojciechowski">Kilka rozwiązań jest jednak kontrowersyjnych. Jako jeden z wnioskodawców, ten, który reprezentował w pracach sejmowych w roku 1994 ustawę o świadku incognito wprowadzającą tę instytucję do procesu karnego, chcę wyrazić pewne zaniepokojenie i obawę, czy przewidziana w projekcie możliwość pozbawienia statusu świadka incognito osoby, która ten status uzyskała - w taki sposób, że jeżeli się okaże, że nie było podstaw, to się ten status odbiera - nie zniechęci do podejmowania się roli takiego świadka. Jest takie niebezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#PoselJanuszWojciechowski">Trzeba przemyśleć podstawy tymczasowego aresztowania, być może rzeczywiście trzeba rozszerzyć katalog przyczyn, z których to tymczasowe aresztowanie może nastąpić, nie powinno być barier utrudniających jego stosowanie, choć może dyskusyjny jest przepis - w praktyce wymiaru sprawiedliwości nazywano to workiem - który pozwalał na zastosowanie tymczasowego aresztowania w wypadku, kiedy stopień społecznego niebezpieczeństwa czynu oceniało się jako znaczny. To jest dość dowolna reguła, niemniej nie odrzucamy tego, być może trzeba to rzeczywiście przemyśleć.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#PoselJanuszWojciechowski">Był tu już - zdaje się w wystąpieniu ani poseł Piekarskiej - oprotestowywany przepis, który pozwala zwracać materiał do postępowania przygotowawczego, to znaczy, że sąd może zwrócić sprawę prokuratorowi celem objęcia oskarżeniem innych osób. Niestety, rzeczywiście kłania się tutaj Wyszyński - nie Stefan oczywiście, tylko Andriej - jest to pomieszanie ról procesowych i bardzo niebezpieczne wikłanie sądu w oskarżanie. Sąd to jest sąd, prokurator to jest prokurator. Sąd nie powinien w żadnej sytuacji stawiać się w roli oskarżyciela, bo traci swoją misję wręcz w zakresie wymiaru sprawiedliwości. To nie jest dobry pomysł i namawiałbym wnioskodawców, żeby po przemyśleniu z tego się wycofali. Nie wracajmy do tego, co w polskim prawie było złe i nie sprawdziło się.</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#PoselJanuszWojciechowski">Generalnie jednak, Wysoka Izbo, chcę wyrazić wnioskodawcom uznanie za bardzo wnikliwą analizę całego postępowania karnego. Większość z 209 proponowanych zmian zasługuje na wnikliwe rozważenie i pewnie na przyjęcie, zwłaszcza że, jak to zostało również zauważone, w dużej części te propozycje są zbieżne z tym, co proponuje projekt prezydencki.</u>
          <u xml:id="u-172.9" who="#PoselJanuszWojciechowski">Mamy również projekt zmiany Kodeksu karnego wykonawczego. Tu też jest wiele zmian. Może nie ma tu zmian o fundamentalnym znaczeniu, generalnie zmierzają one do wprowadzenia trochę większych rygorów odbywania kary pozbawienia wolności w zakładach karnych, większego nadzoru nad skazanymi. Życie pokazuje, że jest taka potrzeba, i w tym kierunku trzeba będzie prawo karne wykonawcze zmieniać.</u>
          <u xml:id="u-172.10" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chcę powiedzieć o jednym dość zaskakującym, dla mnie przynajmniej, przepisie, który wnioskodawcy proponują w art. 108. Mianowicie proponują, żeby skazany był obowiązany poinformować niezwłocznie przełożonych o zagrożeniach dla bezpieczeństwa osobistego jego lub innych osadzonych oraz unikać tych zagrożeń. Piękny postulat pod adresem oskarżonego, tylko jeśli oskarżony jest zagrożony w zakładzie karnym, a trochę wiemy o tym, jakie są realia w zakładach karnych - tam się na marginesie tego drugiego życia dzieją się czasem dantejskie sceny - i jeśli tam trafi człowiek przypadkowy, zagubiony, to rzeczywiście ci zdemoralizowani skazani potrafią mu urządzić piekło, a to wiemy z wielu spraw, chociaż pewnie jest to wierzchołek góry lodowej, bo niewiele tych spraw trafia na wokandy sądowe, niewiele jest ujawnianych. Jest to wielka ciemna liczba. Jeżeli teraz w przypadku takiego skazanego, który w tej sytuacji jest praktycznie bezradny - bo co on może zrobić w tej celi, będąc ofiarą przemocy seksualnej i poniżania, deptania godności... Co on może zrobić? Poskarżyć się nie bardzo może, bo wiemy, jakie w tym zakładzie karnym są realia, a tu każemy mu informować przełożonych, a jeszcze unikać tych zagrożeń. Gdyby to nie było straszne, można by to uznać za śmieszne. Jak on ma ich unikać? Może uciec z zakładu, żeby uniknąć tego zagrożenia. A więc raczej nie oczekujmy tego od skazanego. Zapewnienie bezpieczeństwa skazanym jest obowiązkiem Służby Więziennej i nie zwalniajmy jej od tego. Przepis ten jest stworzony chyba trochę w oderwaniu od realiów. Bo co jeszcze z tego wynika? A może potem trzeba go będzie ukarać dyscyplinarnie, że się nie wywiązał ze swoich obowiązków i nie zawiadomił np. o tym, że go biją czy gwałcą? A może jeszcze dostanie za to karę dyscyplinarną, twarde łoże, bo nie zawiadomił, że jest ofiarą, nad którą się znęcano? Prosiłbym, żeby to przemyśleć i ten przepis weryfikować.</u>
          <u xml:id="u-172.11" who="#PoselJanuszWojciechowski">Generalnie jednak chcę także złożyć wnioskodawcom wyrazy uznania za takie bardzo gruntowne przemyślenie przepisów Kodeksu karnego wykonawczego i przedstawienie propozycji zawartych w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-172.12" who="#PoselJanuszWojciechowski">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przekazaniem obu projektów do dalszych prac w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach i deklaruje aktywny udział w tych pracach, których efektem, miejmy nadzieję, będzie istotne udoskonalenie polskiego prawa karnego zarówno procesowego, jak i wykonawczego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-172.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bohdana Kopczyńskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przechodząc do omówienia zmian kodyfikacyjnych poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, należy stwierdzić, że ujęte zmiany do Kodeksu postępowania karnego, w liczbie 209 nowel, oraz do ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, w liczbie 4, jak też zmiany w ustawie o świadku koronnym, ustawie o ochronie informacji niejawnych i nienazwane przepisy przejściowe w art. 5-11 projektu K.p.k. są w chaosie w stosunku do uzasadnienia tego projektu. Więcej; projektowane zmiany w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego i ustaw związkowych burzą istotę procesu karnego.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PoselBohdanKopczynski">Zburzenie istoty procesu karnego polega na nieuwzględnieniu tego, że w procesie karnym występują podmioty. Po pierwsze, strona oskarżająca; po drugie, strona broniąca się przed oskarżeniem; po trzecie, sąd, który ten spór pomiędzy stronami rozstrzyga. Istotą procesu karnego jest mianowicie ustalenie przez właściwy organ i w przewidzianym przez ustawę trybie, czy miało miejsce naruszenie norm prawa karnego materialnego, czy uczynił to oskarżony i czy ponosi odpowiedzialność karną za swój czyn, tzn. czy oskarżony dopuścił się swoim zachowaniem czynu zabronionego o znamionach określonych w ustawie karnej (art. 115 § 1 K.k.).</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#PoselBohdanKopczynski">Zaznaczyć też trzeba, że istnieje ścisła współzależność między prawem karnym materialnym a prawem karnym procesowym, czego w omawianym poselskim projekcie się nie uwzględnia. Projekt ten nie uwzględnia też okoliczności, iż zarówno K.p.k. z 1997 r., jak i uprzednio obowiązujący K.p.k. z 1969 r. to normy prawa karnego procesowego oparte na marksistowskiej teorii prawa, że proces karny ma charakter klasowy, którego wzorcem był ZSRR. Mimo rozpadu ZSRR duch i normy prawa karnego procesowego, jak też prawa karnego materialnego państwa totalitarnego pozostały, co ma wyraz w licznych trybach postępowania i w modelu procesu karnego. Sowiecki model procesu karnego pozostał, a Rzeczpospolita Polska nie opracowała suwerennego polskiego procesu karnego. Rzeczpospolita nie opracowała suwerennego modelu polskiego procesu karnego, gdyż - co do zasady - pozostały marksistowskie kadry prawnicze i ich wychowankowie. Obecne kadry uniwersyteckie i z nimi związane nie troszczą się o poziom nauki, gdyż zamiast dbałości o byt moralny i byt intelektualny mamy sytuację, że te dwa byty są zżerane przez byt materialny. Profesorowie prawa - nie tylko - biegają za mamoną po różnych uczelniach, za przyzwoleniem władz macierzystych uczelni, zaniedbując swoje obowiązki wobec studentów i wobec nauki. Takie zjawiska rozciągają się na inne zawody o przymiocie intelektualnym. W interesującej nas problematyce normy prawa karnego procesowego i normy prawa karnego materialnego to normy w treści oparte na żargonie sowieckim, a nie na języku polskim. Tak samo nawyki organów ścigania w treści to sowiecki język żargonowy. W tej materii odsyłam do książki Zdzisława Uniszewskiego pt. ˝Żargon zawodowy pracowników śledczych i operacyjnych - Problematyka kryminalistyczna˝, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego z 1999 r., z recenzją prof. Jana Miodka.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#PoselBohdanKopczynski">Analiza proponowanych zmian w K.p.k. zmierza właśnie w kierunku zredukowania zasady kontradyktoryjności i zasady bezpośredniości w procesie karnym na rzecz strony oskarżającej oraz sądu kosztem strony broniącej się przed oskarżeniem. Wystarczy wskazać np. na zmiany do art. 285, 289 i 290 K.p.k. Otóż nie tylko brak jest równości broni między oskarżycielem a oskarżonym, ale jeszcze projektodawcy, by rażąco osłabić prawo do obrony przez oskarżonego, uderzają w obrońcę oraz pełnomocnika z tytułu np. nieusprawiedliwionej nieobecności. Takie rozwiązanie prawne poselskich projektodawców wprowadza nierówność stron procesowych. Tak samo sprzecznie z zasadą równości stron projekt usiłuje wyposażyć prokuraturę w projektowane uprawnienie do nałożenia na adwokata obowiązku zwrotu kosztów w toku postępowania przygotowawczego (art. 290 § 1 K.p.k., zdanie pierwsze). Przykładowo wskazane rozwiązania prawne rozciągają się na nowelizowane czynności procesowe w postępowaniu przygotowawczym oraz w postępowaniu rozpoznawczym w różnych trybach postępowania; np. uprawnienia organów ścigania czy sądu do dokonywania czy zaniechania czynności procesowych w tych fazach postępowania, w tym do wydawania wyroków, doręczania korespondencji w dziwacznych formach, stosowanie tymczasowego aresztowania, kiedy to wielu oskarżonych bez własnej winy będzie skazywanych, o czym się dowiedzą, gdy po tak skazanego przyjdzie policja.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#PoselBohdanKopczynski">Taki nihilizm w projekcie proponują projektodawcy. Te propozycje nie tylko zaświadczają o konserwowaniu modelu procesu karnego stalinowskiego, opartego na teorii marksistowskiej, lecz nadto oparte są na cywilizacji turańskiej oraz bizantyńskiej i częściowo na azjatyckiej cywilizacji sakralnej. Takie propozycje godzą w cywilizację łacińską opartą na etyce katolickiej, do którego to kręgu kultury należy naród polski od ponad 1000 lat.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#PoselBohdanKopczynski">Można i należy stwierdzić, że czas najwyższy, aby opracować polski model procesu karnego. Model taki powinien zawierać pełny zakres czynności procesowych w postępowaniu przygotowawczym normującym uprawnienia i obowiązki strony oskarżającej. W szczególności, w ramach równości broni, pierwsze ujawniane dowody strony skarżącej winny być przestawiane przed sądem; a więc chodzi o zakaz przesłuchiwania świadków przez policję, przez oskarżyciela czy składania przed nimi wyjaśnień podejrzanego. Obecny proces to proces inkwizycyjny, polegający na tym, że Policja i oskarżyciel przygotowują proces. Jak się mówi, skroją garnitur, a sąd jedynie zszyje ten garnitur na podstawie akt przygotowanych z pogwałceniem państwa prawnego, o jakim mówi art. 2 konstytucji. Jak stanowi art. 45 Konstytucji RP: ˝Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd˝. Aby taki polski model wypracować, wystarczy jeden pełny sądowy tryb zwyczajny dla danej instancji oraz jeden pełny sądowy tryb uproszczony dla danej instancji.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#PoselBohdanKopczynski">Wreszcie trzeba wykreślić stalinowską normę polityczną prawa karnego procesowego, tj. art. 60 K.p.k., mówiący, iż w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do postępowania wszczętego, jeżeli wymaga tego interes społeczny. Obecnie w trakcie tzw. transformacji ustrojowej prowadzi się kilka procesów politycznych z porozumienia między sędziami i prokuratorami, np. w sprawie Vk. 1353/97 Sądu Rejonowego w Poznaniu czy IVk. 99/95 Sądu Rejonowego w Szczecinie.</u>
          <u xml:id="u-174.7" who="#PoselBohdanKopczynski">Po nowelizacji Kodeksu karnego w 2000 r. i wprowadzeniu art. 178a K.k. odnośnie do prowadzenia pojazdu mechanicznego czy innego pojazdu w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym w stanie nietrzeźwym, w sytuacji takich czynów popełnionych przez sędziów czy prokuratorów nie wnosi się aktów oskarżenia, nie pozbawia się z urzędu takich osób immunitetu. To demoralizuje władzę sądowniczą i władzę wykonawczą. Rozwija się też w tego rodzaju sprawach poplecznictwo, o jakim mówi art. 239 K.k., w najwyższych organach tych władz. Dlatego konieczne jest, aby przeciwdziałać temu zjawisku przez nadanie stałych uprawnień śledczych Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-174.8" who="#PoselBohdanKopczynski">Z tych względów Liga Polskich Rodzin wnosi o odrzucenie poselskiego projektu Kodeksu postępowania karnego w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-174.9" who="#PoselBohdanKopczynski">Przechodząc do ogólnego omówienia poselskiego projektu ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw z druku sejmowego nr 389, należy wskazać, że w 159 nowelach w samym K.k.w. projektodawcy wprowadzają zmiany przede wszystkim regulujące pozycję skazanego w postępowaniu wykonawczym. Co do zasady, zmiany te sprowadzają się głównie do obostrzenia warunków wykonywania pozbawienia wolności poprzez na przykład ograniczanie uprawnień skazanego.</u>
          <u xml:id="u-174.10" who="#PoselBohdanKopczynski">Te ograniczenia uprawnień skazanego nie mieszczą się w wolnościach, prawach i obowiązkach człowieka i obywatela. Na przykład do skazanego odnosi się art. 30 Konstytucji RP: ˝Przyrodzona i niezbywalna godność człowiek stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych˝. Wedle art. 41 ust. 4 Konstytucji RP: ˝Każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób humanitarny˝. Projektodawcy zaś, oderwani od przykładowo wymienionych norm konstytucyjnych, wpisują rozwiązania prawne wbrew ustawie zasadniczej, zgodne z ahistorycznymi zasadami stosowanymi w kręgu innych kultur niż Polska: oko za oko, ząb za ząb - a więc z czasów, gdy panowała zemsta, co trwa w niektórych kulturach, np. azjatyckich, do dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-174.11" who="#PoselBohdanKopczynski">Takim rozwiązaniom przeciwstawia się cywilizacja łacińska oparta na etyce katolickiej. Na przykład w art. 2481 § 1 proponuje się: ˝W wypadku gdy liczba osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów, można umieścić osadzonych w warunkach, w których powierzchnia celi na jedną osobę wynosi mniej 3 m2˝. Takie założenia wnioskodawców świadczą o tym, że ich mentalność mieści się w zasadzie przytoczonej wyżej: oko za oko, i nie ma nic wspólnego z porządkiem konstytucyjnym obowiązującym w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-174.12" who="#PoselBohdanKopczynski">Kolejny przykład. Wnioskodawcy wprowadzają zmiany do art. 19 § 1 K.k.w., by skreślić wyrazy ˝lub pełnomocnika˝, oraz w art. 22 § 1 K.w., podobnie w art. 8 § 1 K.k.w. W uzasadnieniu zaś wnioskodawcy piszą: ˝Pominięcie w art. 8 § 1, art. 19 § 1 i art. 22 § 1 ˝pełnomocnika˝, z którego pomocy skazany może korzystać w postępowaniu przed sądem, wydaje się uzasadnione, skoro z żadnego przepisu kodeksu nie wynika, kiedy skazany może ustanowić pełnomocnika, a kiedy obrońcę˝.</u>
          <u xml:id="u-174.13" who="#PoselBohdanKopczynski">Wnioskodawcy dyskwalifikują się, co już wykazano w innym miejscu, gdyż w art. 1 w § 2 K.k.w. ustawodawca pisze: ˝W postępowaniu wykonawczym w kwestiach nieuregulowanych w niniejszym kodeksie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego˝. Otóż art. 89 K.p.k. stanowi: ˝W kwestiach dotyczących pełnomocnika, a nieunormowanych przez przepisy niniejszego kodeksu, stosuje się odpowiednio przepisy obowiązujące w postępowaniu cywilnym˝. Oznacza to, że skazany czy tymczasowo aresztowany może się zwrócić do sądu o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu - może nim być adwokat czy radca prawny - w celu zabezpieczenia jego interesów majątkowych, na przykład do postępowania o eksmisję z lokalu mieszkalnego, w sprawach rodzinnych, spadkowych i innych tego rodzaju. Właściwy zaś sąd na mocy art. 113 § 1 K.p.c. wyznacza adwokata czy radcę prawnego do reprezentowania skazanego czy tymczasowo aresztowanego, jako pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-174.14" who="#PoselBohdanKopczynski">Reasumując: Mimo wskazanych przykładowo wad Liga Polskich Rodzin wnosi, by projekt Kodeksu karnego wykonawczego przekazać do komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-174.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Kubicę w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PoselJozefKubica">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawiam opinię o zmianach w ustawach karnych, druki nr 388 i 389.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Przepraszam bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Wydawałoby się, że debata nad procesem karnym nie jest śmieszna. Nie wiem, co państwa tak rozbawiło. Bardzo proszę o umożliwienie panu posłowi wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselJozefKubica">Wystąpienia moich poprzedników zwalniają mnie od powtarzania tych samych propozycji i uwag. Stąd bardzo ogólne uwagi.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PoselJozefKubica">Zmiany w procedurze karnej zmierzają do uproszczenia i przyspieszenia postępowania karnego. Ustawa daje Policji nowe instrumenty do walki z przestępczością i zmierza do uproszczenia postępowania. Przedstawiany projekt zmian w ustawie Kodeks karny wykonawczy jest wyrazem poglądów, iż dla efektywnej walki z przestępczością nie wystarcza tylko grożąca lub orzeczona kara za dane przestępstwo, ważne jest także to, jak dana kara jest wykonywana.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PoselJozefKubica">Stwierdzamy, że projekt jest zgodny z oczekiwaniami znaczącej większości społeczeństwa, które domaga się zaostrzenia rygorów wykonywania kar wobec skazanych.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PoselJozefKubica">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasze zastrzeżenie budzi jedynie fakt niezdrowej rywalizacji z projektem prezydenta. Mimo to jesteśmy głęboko przekonani, że powyższe projekty należy skierować do dalszych prac w Komisji Nadzwyczajnej, by mogła ona zajmować się nimi i by były one rozpatrywane w komisji równolegle z przedstawionymi wcześniej projektami prezydenckimi, gdyż to pozwoli wypracować dobry i skuteczny projekt zmian w kodeksach. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Rutkowskiego w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko dotyczące pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 388) oraz poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 389).</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Na wstępie stwierdzić należy, że proponowane nowelizacje stanowią kolejną już w tej kadencji próbę uregulowania szeroko pojętych zagadnień karnych. Oprócz kilku projektów poselskich w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach wciąż jeszcze oczekują na rozpatrzenie trzy projekty przedstawione przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. A przypomnę, że pierwsze czytanie projektów prezydenckich odbyło się już ponad cztery miesiące temu, 16 stycznia 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Sprawą oczywistą jest, że rozpatrywane dziś projekty także należy skierować do Komisji Nadzwyczajnej, gdzie powinny być rozpatrzone wspólnie ze skierowanymi już tam projektami. Dziwi jedynie fakt, że w dniu dzisiejszym nie odbywa się pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy Kodeks karny (druk nr 387). Dziwi tym bardziej, iż wydaje się, że projekt ten jest nierozerwalnie związany z omawianymi dziś projektami. Pierwsze czytanie tego projektu odbędzie się prawdopodobnie wraz z czytaniem oczekiwanego projektu obywatelskiego, który proponować będzie wprowadzenie rozwiązań analogicznych do zawartych w projektach poselskich. Projekty o takiej samej zawartości merytorycznej powinny mieć oczywiście wspólne pierwsze czytanie, jednak spowoduje to dalsze opóźnienie prac nad projektami, które już są w komisji.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Przechodząc do omówienia rozpatrywanych dziś projektów, w pierwszej kolejności zajmę się projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw zawartym w druku nr 388. Generalnie założeniem projektu jest dokonanie zmian, które doprowadziłyby do przyspieszenia oraz uproszczenia postępowania karnego. Sposobem na realizację tego celu jest m.in. rozszerzenie możliwości stosowania postępowania uproszczonego oraz jego znaczne odformalizowanie. Proponuje się także wprowadzenie zmian dotychczasowej właściwości rzeczowej sądów m.in. poprzez przywrócenie tzw. właściwości ruchomej sądu okręgowego. Postulowane jest także ograniczenie katalogu sytuacji, w których udział obrońcy jest obowiązkowy.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Istotne zmiany dotyczą też postępowania przygotowawczego, począwszy od ułatwienia pobierania krwi lub wydzielin organizmu od osoby podejrzanej, poprzez dozwolenie przeprowadzenia za zgodą osoby badanej badań poligraficznych w ramach ekspertyzy biegłego, a na racjonalizacji tzw. postępowania zapiskowego skończywszy.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Spośród szeregu innych zmian wspomnieć należy o:</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#PoselKrzysztofRutkowski">- wprowadzeniu możliwości szerszego wykorzystywania przez organy postępowania urządzeń rejestrujących dźwięk;</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#PoselKrzysztofRutkowski">- dopuszczeniu w sytuacjach wyjątkowych bez zgody stron na kontynuowanie rozprawy po jej odroczeniu lub zawieszeniu;</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#PoselKrzysztofRutkowski">- zwolnieniu w niektórych przypadkach sędziów z obowiązku uzasadnienia całego wyroku;</u>
          <u xml:id="u-181.9" who="#PoselKrzysztofRutkowski">- umożliwieniu w wyjątkowych wypadkach zastosowania kary porządkowej wobec obrońców lub pełnomocnika;</u>
          <u xml:id="u-181.10" who="#PoselKrzysztofRutkowski">- wykreśleniu z kodeksu instytucji powództwa cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-181.11" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Wydaje się, że omawiane propozycje w większości zmierzają we właściwym kierunku, choć wiele z nich budzi kontrowersje czy zastrzeżenia. Należy więc poddać je dogłębnej analizie i dokładnie przemyśleć w gronie ekspertów, którzy z pewnością uczestniczyć będą w pracach komisji.</u>
          <u xml:id="u-181.12" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Drugi z omawianych dziś projektów, czyli projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw, zawiera także kilka rozwiązań, które uznać można za problematyczne. Wskazać tu można przede wszystkim na znaczne zaostrzenie rygorów odbywania kary pozbawienia wolności. Wiele zaproponowanych w projekcie zmian jest czystą konsekwencją unormowań zawartych w poselskim projekcie ustawy Kodeks karny (druk nr 387), którego niestety nie możemy dziś rozpatrywać.</u>
          <u xml:id="u-181.13" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Najistotniejsza potrzeba dokonania zmian w Kodeksie karnym wykonawczym wynika jednak z obowiązku dostosowania rozwiązań w zakresie wykonywania kary pozbawienia wolności do konstytucji, w tym w szczególności do art. 31 ust. 3. Powoduje to konieczność nadania rangi ustawowej rozwiązaniom dotychczas umieszczonym w rozporządzeniach, głównie chodzi o regulaminy wykonywania kary pozbawienia wolności. W obecnej chwili utrzymany jest w sposób sztuczny stan niezgodności z konstytucją, a problem ten rozwiązać może jedynie dogłębna nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego. Doraźne działania, takie jak uchwalenie w dniu 29 listopada 2001 r. ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy, nie załatwiają sprawy, a jedynie narażają Wysoką Izbę na śmieszność.</u>
          <u xml:id="u-181.14" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej wnoszę o skierowanie obu omawianych projektów do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.</u>
          <u xml:id="u-181.15" who="#PoselKrzysztofRutkowski">W chwili obecnej pojawiają się problemy niejednokrotnie dotykające ludzi, którzy są aresztowani. Mogę powiedzieć o wielu policjantach, którzy kierują do mnie rozpaczliwe pisma. W ostatnim czasie miało miejsce zatrzymanie i aresztowanie jednego z naczelników Centralnego Biura Śledczego w Lublinie. Problem ten chciałem przedstawić pani minister Piwnik, ale zostało to potraktowane na zasadzie niepotrzebnej rozmowy. Musimy wziąć pod uwagę to, że policjant z długoletnim stażem, jeden z najlepszych funkcjonariuszy w rankingu policjantów w Polsce, w tej chwili jest po drugiej stronie muru więziennego.</u>
          <u xml:id="u-181.16" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Proszę państwa, jeżeli będzie dochodziło do wyroków sprzecznych z prawem, a po kilku latach okaże się, że funkcjonariusze, wobec których orzeczono te wyroki, byli niewinni, to trudno powiedzieć, w jaki sposób można im zrekompensować ich krzywdy. Sądzę, że państwo zdajecie sobie sprawę z tego, co znaczy przebywanie w areszcie śledczym dla funkcjonariusza Policji, tym bardziej funkcjonariusza z elitarnej grupy policyjnej, jaką jest Centralne Biuro Śledcze. Odszkodowania czy też rekompensata w postaci przeprosin nie są absolutnie adekwatne do strat moralnych, które ci ludzie w tym momencie mogą ponieść. Są oni jednocześnie odrzuceni przez nasze społeczeństwo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Są zgłoszenia posłów, którzy chcą zadać pytania. Mam w tej chwili 8 nazwisk. Panowie posłowie: Smolana, Janowski, Kuchciński, Piłka, Falfus, Gosiewski, Muszyński i pani poseł Stryjska. Czy jeszcze ktoś chciałby zgłosić się z pytaniami?</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Nie ma dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">W takim razie zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, w kolejności zgłoszeń, pan poseł Piotr Smolana pierwszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PoselPiotrSmolana">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Minuta czy dwie są przeznaczone na pytanie, bo nie wiem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Nie było to ustalone, ale raczej proszę o krótką wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PoselPiotrSmolana">W ostatnich czasach jesteśmy świadkami niezrozumiałych, niejednokrotnie także dla środowiska prawniczego, decyzji sędziów o uchyleniu bądź niezastosowaniu tymczasowego aresztowania. Przez takie praktyki podejrzani znikają. Przypadek szefów firmy Colloseum nie jest odosobniony. W wielu przypadkach niezastosowanie tego środka prowadzi do matactwa, dokonywania następnych przestępstw czy wreszcie nachodzenia i straszenia świadków. Niektóre decyzje odstąpienia od tymczasowego aresztowania mają zapewne podtekst związany z korupcją. Wszystko to zwiększa nieufność społeczeństwa do instytucji sądów i zniechęca do współpracy z Policją. Dlatego chciałbym poruszyć temat tymczasowego aresztowania i zapytać: Czy proponowane zmiany usprawnią stosowanie tego środka zapobiegawczego i stworzą jego czytelne zasady? Czy wreszcie skończy się seria ucieczek z kraju osób, wobec których nie zastosowano tymczasowego aresztu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Zbigniew Janowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PoselZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiane projekty mają za zadanie generalne zreformowanie postępowania karnego. Chciałbym zapytać: Czy wnioskodawcy brali pod uwagę, a jeżeli nie, to czy są skłonni na dalszym etapie prac nad ustawą poprzeć możliwość wprowadzenia do projektu legitymacji dla kas chorych lub innych podmiotów służby zdrowia do występowania w procesie karnym na prawach pokrzywdzonego? Chodzi tu o zwrot przez sprawcę przestępstwa bezpośrednich kosztów leczenia osoby pokrzywdzonej. Między innymi Lubelska Kasa Chorych próbowała dochodzić na szerszą skalę w obowiązującym stanie prawnym zwrotu poniesionych przez siebie kosztów leczenia i rehabilitacji poszkodowanych w wypadkach drogowych. Zapadło wiele orzeczeń zobowiązujących sprawców wypadków do zwrotu poniesionych przez kasę kosztów. Praktyka ta jednak została zablokowana uchwałą Sądu Najwyższego, w której sąd stwierdził, że ani kasa chorych, ani żaden inny publiczny zakład opieki zdrowotnej nie ma prawa występować w takich sprawach. Aby takie roszczenie przysługiwało, powinno to zostać wyraźnie określone w przepisach. Dlatego chciałbym zapytać: Czy jest możliwość, aby takie zapisy zostały poparte przez wnioskodawców? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Marek Kuchciński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PoselMarekKuchcinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PoselMarekKuchcinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam dwa pytania do pana posła sprawozdawcy Zbigniewa Ziobry odnoszące się do Kodeksu postępowania karnego i dwa odnoszące się do Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#PoselMarekKuchcinski">Pierwsze pytanie. Jak w świetle obowiązujących przepisów oraz przepisów proponowanych w projekcie prezydenckim i przepisów proponowanych obecnie w projekcie zgłoszonym przez Prawo i Sprawiedliwość określona jest właściwość sądu co do rozpoznawania najpoważniejszych i najbardziej skomplikowanych spraw związanych z zagarnięciem mienia państwowego przez zorganizowane związki i grupy przestępcze, innymi słowy, mówiąc popularnie, przez różnego rodzaju gangi i mafie? Są to przestępstwa celne, dewizowe, bankowe, związane z praniem brudnych pieniędzy w skali międzynarodowej i takie sprawy, jak na przykład afera dotycząca Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego, które wymagają wielkiego doświadczenia zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PoselMarekKuchcinski">Drugie pytanie. Dlaczego w projekcie poselskim - w projekcie Prawa i Sprawiedliwości - proponuje się skreślenie § 3 w art. 176, przewidującego możliwość złożenia przez oskarżonego pisemnych wyjaśnień podczas rozprawy?</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#PoselMarekKuchcinski">Pytanie pierwsze odnoszące się do Kodeksu karnego wykonawczego: Jakie rozwiązania przewiduje się w projekcie, które pozwolą uporać się z przeludnieniem w więzieniach i aresztach śledczych?</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#PoselMarekKuchcinski">I drugie pytanie. Ponieważ zjawisko używania przez więźniów tymczasowo aresztowanych słów obelżywych, zwrotów wulgarnych wobec Służby Więziennej rozszerza się, a odbywa się to bezpośrednio lub w różnego rodzaju pismach, także i skargach, i ponieważ prokuratura wobec skali tego zjawiska jest bezradna, co niestety nie świadczy dobrze o prokuraturze, jakie formy przeciwdziałania tym sytuacjom są przewidziane w projekcie? Poseł sprawozdawca Ziobro wspominał o tym w swoim wystąpieniu, ale proszę o rozszerzenie tej kwestii. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Marian Piłka, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PoselMarianPilka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Dlaczego prezydent zawetował projekty kodeksów uchwalonych w sierpniu roku ubiegłego, które zaostrzały sankcje karne dla przestępców i upraszczały postępowanie karne, a nie miał żadnych zahamowań, by podpisać w 1997 r. Kodeks karny, który łagodził kary w odniesieniu do wielu kategorii przestępstw, i ustawę, która znosiła karalność za handel niewielkimi ilościami narkotyków?</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PoselMarianPilka">Drugie pytanie. Czy w projekcie Kodeksu karnego wykonawczego przewidziana jest obligatoryjność ogłaszania w ˝Dzienniku Ustaw˝ aktów łaski? Jak wiadomo, prezydent dość nagminnie udziela aktów łaski. Niedawno ułaskawił m.in. mordercę wrocławskiej dziennikarki. Nad tym nie ma żadnej kontroli, a gdyby była obligatoryjna konieczność ogłaszania w ˝Dzienniku Ustaw˝ i uzasadniania aktów łaski, to byłaby zapewniona kontrola opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PoselMarianPilka">Pytanie trzecie. Czy przedstawione projekty: prezydencki i poselski, przewidują możliwość prowadzenia odroczonej rozprawy, gdy skład sądu ulegnie zmianie?</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#PoselMarianPilka">Następne pytanie. Jakie są różnice w zakresie uprawnień kontrolnych i nadzorczych przysługujących administracji zakładu karnego w przypadku projektu Prawa i Sprawiedliwości oraz w przypadku projektu prezydenckiego?</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#PoselMarianPilka">Kolejne pytanie. Czy wśród okoliczności decydujących o klasyfikowaniu więźniów nadal pomijane są takie okoliczności jak uzależnienie od alkoholu i środków odurzających i psychotropowych albo charakter popełnionego przestępstwa i jego społeczna szkodliwość?</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#PoselMarianPilka">Ostatnie pytanie kieruję do pana marszałka. Dlaczego, panie marszałku, debatę na ten temat, tak interesującą społeczeństwo ze względu na szeroki zakres przestępczości oraz wysoki poziom przestępczości w naszym kraju, toczy się praktycznie poza czasem transmisyjnym? Czy Prezydium Sejmu pragnie nie dopuścić do szerokiej debaty społecznej na temat metod walki z przestępczością?</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Od razu odpowiem na ostatnie pytanie. Zgodnie z porządkiem dziennym posiedzenia ta debata miała się odbyć w czasie transmisyjnym.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#GlosZSali">(Rozpoczęła się.)</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Jednak przedłużenie się debaty nad Krajową Radą Radiofonii i Telewizji spowodowało przesunięcie tego punktu. A zatem z całą pewnością nie było tu żadnego celowego działania Prezydium Sejmu. Proszę tego nawet nie podejrzewać.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Jacek Falfus.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PoselJacekFalfus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam trzy pytania do posła sprawozdawcy w odniesieniu do Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PoselJacekFalfus">Czy w projekcie utrzymany jest aktualnie limit liczby godzin przewidzianych na nieodpłatne wykonywane przez skazanych prac o charakterze porządkowym i ochotniczym? Pytanie to jest zasadne, gdyż przedstawiciele Służby Więziennej zwracali wielokrotnie uwagę na potrzebę rozszerzenia tego limitu.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PoselJacekFalfus">Następne pytanie. Czy w projekcie wprowadza się prawne ograniczenia, których dzisiaj brakuje, wykluczające możliwość korzystania przez tymczasowo aresztowanych z nowych środków przekazu informacyjnego, np. z Internetu?</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PoselJacekFalfus">Pytanie ostatnie. Duży problem penitencjarny stanowią młodociani recydywiści, którzy demoralizują młodocianych skazanych trafiających po raz pierwszy do zakładów karnych. Co projekt w tej sprawie ma do zaoferowania, aby proceder demoralizowania stosowany przez starszych recydywistów w odniesieniu do młodocianych ukrócić? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Przemysław Gosiewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować do pana posła sprawozdawcy Zbigniewa Ziobry trzy pytania dotyczące dwóch ważnych problemów.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Pierwsze pytanie dotyczy problemu funduszu pomocy postpenitencjarnej. Rozwiązania zawarte obecnie w Kodeksie karnym wykonawczym dotyczące funduszu postpenitencjarnego najlepiej pokazują ich ideę. Zgodnie z tą ideą, przede wszystkim bohaterem postępowania, osobą, o której interes trzeba się troszczyć, jest sprawca przestępstwa, a nie ofiara. Tak był sformułowany art. 43 Kodeksu karnego wykonawczego. Środki wypracowane przez więźniów - uzyskiwanie poprzez potrącanie 10% wynagrodzenia więźniów za ich pracę - były przede wszystkim przeznaczane dla osób pozbawionych wolności, które opuszczały zakłady karne. Natomiast w niewielkim stopniu były one przeznaczane dla ofiar przestępstw i ich rodzin. Mam pytanie w związku z tym, że kodyfikacje karne, które był łaskaw przedstawić pan poseł sprawozdawca, przenoszą ten punkt ciężkości na rzecz zabezpieczenia interesu ofiar przestępstw i ich rodzin: Czy w tym przypadku będą również zmiany w zakresie wykorzystania funduszy z pomocy postpenitencjarnej? Czy będzie zmiana polegająca na tym, że z tych środków będą w większym zakresie korzystały ofiary przestępstw niż sprawcy przestępstw?</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">I druga sprawa, bardzo istotna, która dotyczy przepustek. Mianowicie dzisiaj na skutek bardzo liberalnej praktyki, na skutek przepisów art. 91 i 92 Kodeksu karnego wykonawczego zdarzało się, że rekordziści przebywali nawet ponad 100 dni na przepustkach. Bardzo często w związku z tym mówiono, że więzienia były niejako sanatoriami dla przestępców; skoro bowiem sprawca jakiegoś przestępstwa może przebywać ponad 100 dni na przepustce, to nasuwa się pytanie o to, w którym miejscu ta kara jest restrykcyjna. Chodzi o sprawy związane z przepustkami systemowymi, które dotyczyły zakładów półotwartych i otwartych. Czy w tym przypadku przedstawiony przez pana posła sprawozdawcę projekt Prawa i Sprawiedliwości zakłada likwidację przepustek systemowych? Po drugie, czy w tym przypadku zmienia się w ogóle charakter przepustki? W dzisiejszych przepisach są bowiem rozwiązania, które mówią, że przepustka należy się sprawcy z mocy samego przepisu, nawet sprawcy najgroźniejszych przestępstw. Praktyka była też taka, że na bazie dotychczasowych przepisów z przepustek korzystali sprawcy zabójstw, gwałtów oraz innych najcięższych przestępstw. Czy w tym przypadku przepustaka, o czym świadczyłby jej charakter, nie ma być pewnym obligatoryjnym prawem więźnia, lecz pewną nagrodą, która go spotka, jeśli będzie zachowywał się w sposób przyzwoity i nie będzie łamał przepisów porządkowych? Byłaby to swoista nagroda dla sprawcy przestępstwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pani poseł Małgorzata Stryjska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PoselMalgorzataStryjska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z istnieniem dwóch projektów - prezydenckiego oraz poselskiego - Kodeksu postępowania karnego mam trzy pytania do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#PoselMalgorzataStryjska">Po pierwsze, proszę o porównanie rozwiązań zawartych w projektach poselskim i prezydenckim, dotyczących kontroli sądowej nad umorzeniem postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#PoselMalgorzataStryjska">Po drugie, na czym polega proponowana w projekcie poselskim zmiana dotycząca kolejności zadawania pytań przez strony postępowania i skład orzekający?</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#PoselMalgorzataStryjska">Po trzecie, czy w świetle obowiązujących i proponowanych w projekcie prezydenckim oraz projekcie poselskim przepisów istnieje możliwość wyciągnięcia konsekwencji wobec obrońcy lub pełnomocnika strony, który zachowuje się w sposób zakłócający porządek rozprawy lub godzący w powagę sądu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">I pan poseł Marek Muszyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselMarekMuszynski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa krótkie pytania dotyczące Kodeksu postępowania karnego do posła sprawozdawcy. Po pierwsze, jak w świetle obowiązujących obecnie oraz zawartych w projekcie poselskim i projekcie prezydenckim przepisów przedstawia się możliwość dyscyplinowania adwokatów, którzy bez usprawiedliwienia nie stawiają się na rozprawie, co jest czasem zmorą sądów?</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PoselMarekMuszynski">I drugie pytanie: Czy w ogóle w projekcie poselskim przewiduje się możliwość uzyskiwania odszkodowania przez pokrzywdzonego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Wszystkie pytania były adresowane do przedstawiciela wnioskodawców pana posła Ziobry. Zanim jednak odpowie przedstawiciel wnioskodawców, głos zabierze, ponieważ się zgłaszał, przedstawiciel rządu pan minister Marek Staszak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Co najmniej z kilku powodów pozwolę sobie moje wystąpienie ograniczyć do minimum. Pierwszy powód to powód natury formalnej. Stanowisko rządu w tej sprawie nie jest jeszcze gotowe, jest w konsultacjach, w związku z powyższym stanowisko, jakie mogę dzisiaj zaprezentować wobec tych projektów, jest właściwie stanowiskiem ministra sprawiedliwości, aczkolwiek nie sądzę, aby stanowisko rządu uległo w stosunku do stanowiska ministra sprawiedliwości zmianie.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Nie będę szczegółowo rozważał wszystkich zapisów, które znalazły się w projektach kodeksów, dlatego że, po pierwsze - jak to zresztą już wcześniej zostało powiedziane - większość tych zapisów pokrywa się z zapisami projektów prezydenckich, a w tej sprawie prezentowaliśmy już stanowisko rządu podczas debaty nad tymi projektami - jak państwo zapewne pamiętacie - i poza pewnymi kosmetycznymi, powiedziałbym, zmianami stanowisko rządu było pozytywne wobec tych projektów. Uznaliśmy, że niewątpliwie należy nad tym debatować i należy - w tym kierunku, w jakim te projekty przewidywały - zmieniać polskie kodyfikacje karne; a ponieważ, jak mówię, te projekty w dużym stopniu się pokrywają, to również wobec tych rozwiązań mogę zająć stanowisko pozytywne. Wspomnę może tylko o tym, że takie instytucje, które są przewidziane w projektach poselskich, jeżeli chodzi o K.p.k., jak: właściwość ruchoma sądów czy reguła, w myśl której udział obrońcy jest obowiązkowy także wtedy, gdy biegli psychiatrzy... tzn., która niweluje tę obowiązkowość w momencie, gdy biegli psychiatrzy stwierdzą, że poczytalność oskarżonego nie budzi wątpliwości, czy np. kwestia pobierania krwi lub wydzielin od osoby podejrzanej bez jej zgody, sporządzania wspólnego protokołu, zawiadomienia o przestępstwie, wniosku o ściganie czy przesłuchania świadka - to są propozycje, które znajdują pełną naszą aprobatę; niewątpliwie zmierzają one bowiem z jednej strony do uproszczenia procedury karnej, a z drugiej strony do stworzenia z tej procedury dobrego mechanizmu ścigania przestępstw i takiego odpowiedniego instrumentarium, dzięki któremu można by przyspieszyć postępowanie karne. Mamy co prawda też uwagi krytyczne. Były one już wyrażane w tej debacie, więc podejrzewam, że nie odkrywam Ameryki, ale pozwolę sobie przynajmniej przykładowo je przytoczyć. Mianowicie budzi nasze wątpliwości propozycja zmierzająca do rozszerzenia przesłanek stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania czy propozycja pozwalająca sądowi podczas rozprawy na zwrot sprawy prokuratorowi w celu objęcia oskarżeniem osób, które nie były pociągnięte do odpowiedzialności karnej w danej sprawie, czy np. propozycja zmierzająca do rozszerzenia podstaw kasacyjnych, sprowadzająca się do umożliwienia wnoszenia kasacji także w przypadku rażącej niewspółmierności kary. To są propozycje, do których krytycznie się... Mówię o tych propozycjach oczywiście przykładowo, bo to nie jest wyczerpujący katalog ani tych pozytywnych, ani tych negatywnych. To są takie propozycje, które budzą nasze wątpliwości bądź nawet czasami sprzeciw. Podaję to przykładowo, bo myślę, że to także oddaje pewną filozofię rządu czy Ministerstwa Sprawiedliwości, jeśli chodzi o to, w jakim duchu czy w jakim zakresie projekt K.p.k. jest nam bardzo bliski, a w jakim są te różnice pomiędzy projektami poselskimi a naszym stanowiskiem. Jeżeli chodzi o Kodeks karny wykonawczy, to za pozytywną stronę tego projektu uważam wprowadzenie nowych zasad tworzenia funduszu pomocy postpenitencjarnej, tym samym zmniejszenie kosztów pracy skazanych na karę pozbawienia wolności ponoszonych przez pracodawców i ich zatrudniających. Natomiast wątpliwości nasze budzi kwestia umożliwienia składania zażalenia na postanowienia sądów okręgowych do tegoż samego sądu czy na przykład nadmiernie restrykcyjne ograniczenie możliwości udzielania przepustek osobom, które znajdują się w zakładach półotwartych czy otwartych, a także np. propozycje dotyczące nowego unormowania warunkowego zwolnienia, które w pewnym momencie może stać się właściwie instytucją w niektórych przypadkach w ogóle bezprzedmiotową. I to są, powiedzmy, też te różnice, które występują w podejściu ministra sprawiedliwości czy rządu w stosunku do projektów poselskich. Niemniej jednak chcę zgłosić deklarację, że jesteśmy za tym, aby te projekty kodeksów zostały skierowane do komisji. Byłoby dobrze, gdyby można było wreszcie nad projektami tymi debatować wspólnie. Myślę, że w pracach komisji te instytucje, które nie budzą kontrowersji, znajdą swój pozytywny finał. Te zaś, które budzą kontrowersje, będą niewątpliwie obszernie dyskutowane i analizowane i w związku z powyższym możemy się chyba też spodziewać takiego finału, który w pełni usatysfakcjonuje Wysoką Izbę, tak mi się przynajmniej wydaje. Mówię to na podstawie oświadczeń klubowych, które słyszałem podczas debaty nad prezydenckimi kodeksami, i tych, które przedstawiano również dzisiaj. Rozumiem, że jedynie Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin ma istotne zastrzeżenia do tego kierunku zmian w kodyfikacjach. Właściwie pozostałe kluby i koła parlamentarne popierały te zmiany. Deklaruję udział ministra sprawiedliwości w pracach tej komisji i pełną otwartość na wszelkie zagadnienia, które zostały przez pana posła reprezentującego wnioskodawców przedstawione. Jednocześnie chcę powiedzieć, że w przeciwieństwie do samych wnioskodawców, którzy zadali tutaj cały szereg pytań - co mnie trochę dziwi, bo przecież zauważyłem, że lista pytających w części pokrywa się z listą wnioskodawców tej ustawy - minister sprawiedliwości aż takich wątpliwości wobec proponowanych projektów nie ma. I wobec powyższego myślę, że prace z naszej strony nad tymi kodeksami będą przebiegały sprawnie, co niniejszym deklaruję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo przedstawiciela wnioskodawców pana posła Zbigniewa Ziobro o zabranie głosu, w szczególności o odpowiedzi na zadane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PoselZbigniewZiobro">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście padło w czasie tej debaty wiele pytań, wiele uwag niezwykle interesujących - z jednymi można się zgodzić, z innymi nie. Natomiast jedno jest pewne: zadanie, przed jakim stoimy, wymaga wielkiego wysiłku i odpowiedzialności, takiej odpowiedzialności, która pozwoli przesądzić, że uchwalone przez nas kodyfikacje karne - a do tego przecież zmierzamy - będą kodeksami zaprojektowanymi na lata i nie trzeba ich będzie już za chwilę zmieniać. Chodzi więc o to, by nie było tak, jak się stało, dziś musimy bowiem pracować nad nowelizacją kodeksu niedawno przecież uchwalonego za sprawą rządzącej również obecnie koalicji SLD-PSL.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PoselZbigniewZiobro">Nim przejdę do odpowiedzi czy też odniosę się do poszczególnych zagadnień, które pojawiły się w trakcie tej dyskusji, pozwolę sobie przekazać państwu informację. Otóż Prawo i Sprawiedliwość niejako zaangażowało się pośrednio w działalność społecznego komitetu zbierającego podpisy pod Kodeksem karnym, który dzisiaj nie był przedmiotem rozpoznania. Dostałem przed chwilą informację telefoniczną o zdarzeniu bez precedensu, a przynajmniej nieznanym mi w Krakowie do tej pory, bowiem od 12 lat, od kiedy funkcjonuje państwo demokratyczne, nie zdarzyło się, aby ktoś, kto zbiera w biały dzień podpisy w centrum miasta, i to takiego miasta jak Kraków, został napadnięty przez panów, których określa się potocznie, przepraszam za kolokwializm, jako dresiarzy. Napierw grozili, że nie życzą sobie zbierania podpisów pod zaostrzeniem Kodeksu karnego, a następnie napadli, zniszczyli stolik, grozili nożem. A więc tego rodzaju sytuacje pokazują, kto naprawdę niepokoi się zmianami w zakresie prawa karnego.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#PoselZbigniewZiobro">Na wstępie odniosę się do wypowiedzi pani sprawozdawcy, która występowała w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej...</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">(Nie jestem sprawozdawcą.)</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#PoselZbigniewZiobro">Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#PoselZbigniewZiobro">...reprezentanta klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej - pani poseł wyrażała stanowisko swojego klubu. Przede wszystkim chciałbym tutaj uściślić pewne fakty. Otóż pani poseł, myślę, bez trudu może sobie przypomnieć, że większość proponowanych zmian w projekcie prezydenckim, jak i teraz, w projekcie PiS-u, znajdowała się już w projekcie rządowym przedłożonym przez ministra Lecha Kaczyńskiego, który w sposób bezzasadny został zawetowany przez prezydenta. Jeśli więc pani poseł sugeruje w imieniu klubu, jak rozumiem, że oto posłowie PiS odpisali część rozwiązań projektu prezydenckiego, to myślę, że klub SLD charakteryzuje się wyjątkowo słabą pamięcią, a prezydent też nie chce sobie przypomnieć, czy jego zespół, jakie projekty stanowiły podstawę pracy. Natomiast każdemu można zalecić, nawet jeśli nie jest prawnikiem, aby zechciał porównać te projekty, a wtedy przekona się, kto od kogo kopiował i kto od kogo odpisywał.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#PoselZbigniewZiobro">Nie jest to jednak, myślę, ważne. Natomiast pojawiły się tu różne argumenty czy też zarzuty, nad którymi warto się poważnie zastanowić. Myślę, że najistotniejszy jest spór dotyczący modelu polskiego wymiaru sprawiedliwości, modelu polskiego procesu karnego, bowiem rzeczywiście dzisiaj funkcjonuje w Polsce model oficjalny o pewnych cechach inkwizycyjnych, można by rzec. Oczywiście nie w takim znaczeniu skrajnym, jak przedstawił to poseł Ligi Polskich Rodzin, ale taki model ma w Polsce miejsce. Nie jesteśmy jedynym krajem europejskim, który hołduje tego rodzaju modelowi procesu karnego. Konsekwencją nowelizacji, a nie propozycji nowego Kodeksu postępowania karnego, który musiałby dokonać ewentualnie całkowitej rewizji podstawowych zasad tegoż procesu, jest niekwestionowanie tejże zasady, zasady procesu o pewnych cechach, elementach inkwizycyjnych - elementach ograniczonych, ale jednak wystarczających dla zachowania podstawowych, fundamentalnych praw człowieka o charakterze kontradyktoryjnym.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#PoselZbigniewZiobro">Konsekwencją takiego modelu jest też nasza propozycja wprowadzenia możliwości zwrotu sprawy prokuraturze. I tu zupełnie nie mogę podzielić poglądu pana marszałka Wojciechowskiego, bo gdyby pójść tokiem pańskiego rozumowania, musielibyśmy być konsekwentni i wówczas opowiedzieć się za likwidacją zasady, że sąd musi dążyć do prawdy obiektywnej, że sąd musi podjąć wszelkie czynności dowodowe, nawet jeżeli takowych nie przedstawia prokurator, tak by wykazać, że nie może dowieść, iż oskarżony jest winny popełnienia zarzucanego mu czynu. Wówczas rzeczywiście mieszamy pewne role procesowe, ale jest to wynik pewnego założenia, które leży u podstaw tegoż systemu. Jednym słowem nasza propozycja nie kwestionuje wcale tego systemu, ale jakby go potwierdza, a jest słuszna i uzasadniona, bo skoro mamy być konsekwentni i nie przyjmujemy modelu kontradyktoryjnego... A muszę tu podzielić się z państwem informacją, że Prawo i Sprawiedliwość pracowało równolegle nad drugim projektem, już zupełnie nowego Kodeksu postępowania karnego. Czas nie pozwolił na jego wypracowanie i ostatecznie nie podjęliśmy też decyzji, czy popieralibyśmy takie rozwiązania. Ale jest faktem, że toczyły się prace co do wprowadzenia zupełnie nowego modelu, czyli modelu o charakterze kontradyktoryjnym. Byłaby to jednak rewolucja i nie wiem, czy Polskę w tym momencie na tę rewolucję stać. Myślę, że nie. Natomiast dopóki sąd będzie musiał dążyć do ustalenia prawdy obiektywnej, prawdy materialnej, dopóki będzie obciążany postępowaniem dowodowym, dopóty musimy przyjmować pewne elementy inkwizycyjne. I sąd ma prawo w takiej sytuacji naszym zdaniem, skoro przyjmujemy taki model, dokonać oceny przedstawionego materiału dowodowego. Jeśli widzi, że wykonanie owego głównego zadania, jakie przed nim stoi, jest niemożliwe z uwagi na brak odpowiednich instrumentów prawnych, odwołuje się do tych służb, których zadaniem było przygotowanie odpowiedniego materiału dowodowego i które dysponują takimi środkami. Jest to racjonalne i uzasadnione. A już zupełnie nie przyjmuję argumentów odwołujących się do ideologii, ale uciekających od zdroworozsądkowych przekonań, że oto sąd nie może ocenić, iż należy rozszerzyć podmiotowo zakres postępowania. Przecież zdarza się, i to są fakty wynikające z doświadczenia polskich sądów, również sądów warszawskich, że prokuratura, idąc na łatwiznę - a wcześniej policja - ogranicza się do tzw. małych czy pionków grup przestępczych, mimo że z materiałów sprawy później wyłania się, w sposób jasny i oczywisty, to, kto jest tym sprawcą kierowniczym, kto kieruje całym przedsięwzięciem. Pozostaje on bezkarny, a na taki stan rzeczy nie można się zgodzić. To kłóci się na przykład z moim poczuciem sprawiedliwości, dlatego też nie podzielam poglądów pana marszałka co do krytyki proponowanych przez nas rozwiązań w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#PoselZbigniewZiobro">Padło tu wiele pytań. Mam nadzieję, że na większość - przynajmniej na te, które udało mi się zapisać - odpowiem. Jeżeli chodzi o usprawnienie tymczasowego aresztowania - rzecz jasna wiąże się to z uwzględnieniem szerszych przesłanek umożliwiających stosowanie tymczasowego aresztowania - tak. Zgodnie z pytaniem pana posła mogę odpowiedzieć, że nasz projekt wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom i że stwarzamy szersze możliwości odwoływania się do tego środka, by zapobiec takim zdarzeniom, które słusznie bulwersują opinię publiczną, prowadzą do uchylania się od odpowiedzialności karnej sprawców ewidentnych i poważnych przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-203.9" who="#PoselZbigniewZiobro">Jeżeli chodzi o kwestię legitymacji kas chorych lub innych podmiotów służby zdrowia, jest to bardzo ciekawy problem i niewątpliwie będzie on przedmiotem rozważań w trakcie prac komisji sejmowych. Ja w tej chwili nie mogę się tu jednoznacznie wypowiedzieć, natomiast co do idei popieram tutaj sugestię zgłoszoną przez pana posła, który ten temat podniósł. Myślę, że jest możliwość przyjęcia takiej legitymacji, jeśli odwołamy się choćby do szczególnej roli, jaką odgrywa ZUS w Kodeksie postępowania karnego. W każdym razie takie rozszerzenie kręgu osób, które miałyby w tym zakresie legitymacje, jest ze wszech miar uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-203.10" who="#PoselZbigniewZiobro">Było pytanie co do przeludnienia zakładów karnych. Otóż rzeczywiście to przeludnienie jest pewnym faktem, ale przeludnienie jest rzeczą względną, czyli odnosi się ono do pewnej miary powierzchni, która przysługuje jednemu skazanemu. Dziś jest przyjęte, że ta miara, o ile pamiętam, wynosi 3 m2, chociaż tu mogę być nieprecyzyjny. Proponujemy takie rozwiązanie, które przystawałoby do polskiej rzeczywistości. Musimy pamiętać, że w polskich szpitalach, zakładach opieki zdrowotnej i wielu innych miejscach, w których można oczekiwać znacznie lepszych warunków dla tych, którzy uczciwie swoją pracą sobie na to zasłużyli, państwo polskie nie jest w stanie wywiązać się ze swoich konstytucyjnych i podstawowych obowiązków. Nie można czynić jakiegoś szczególnego wyjątku dla osób, które nie za darmo, jak się mówi, trafiają za kratki. Uważamy jednak, że zakłady karne powinny być rozbudowywane. Stosowny program, jak już wspominałem, został przygotowywany w czasie, kiedy ministrem sprawiedliwości był Lech Kaczyński.</u>
          <u xml:id="u-203.11" who="#PoselZbigniewZiobro">Mówiąc o kosztach zakładów karnych, trzeba pamiętać o kosztach działalności przestępczej, które są ogromne. Już nie wspomnę o kosztach działalności o charakterze aferalnym; szkody te często są równe wielkości budżetów niektórych resortów. Natomiast nawet zwykła przestępczość kryminalna, jeśli sięgnąć do badań, danych, obliczeń, bardzo precyzyjnych, prowadzonych w Stanach Zjednoczonych, przynosi bardzo poważne szkody i te szkody są w pełni rekompensowane poprzez zwiększenie zaludnienia osób, które na to zasłużyły, w zakładach karnych.</u>
          <u xml:id="u-203.12" who="#PoselZbigniewZiobro">Pan marszałek był uprzejmy wspomnieć, że w Polsce wzrasta ostatnio, zwłaszcza po wprowadzeniu Kodeksu karnego, liczba osób, które trafiają do zakładów karnych. Jednak pan marszałek, po pierwsze, zapomniał zauważyć, że w Polsce jednocześnie gwałtownie wzrastała przestępczość. Jeśli porównać gwałtowny wzrost przestępczości ze wzrostem liczby osób, które trafiają do zakładów karnych, to mamy do czynienia z jawnym spadkiem liczby osób trafiających do zakładów karnych w stosunku do popełnionych przestępstw, zwłaszcza tych najbrutalniejszych, i to jest fakt bezdyskusyjny. Natomiast co do wzrostu, to tutaj też można dyskutować, ponieważ dane są różne, jest to temat na szerszą dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-203.13" who="#PoselZbigniewZiobro">Jeżeli chodzi o pytanie, czy projekt wprowadza klasyfikację więźniów z uwagi na fakt, że są uzależnieni od środków psychotropowych, od środków uzależniających, od szeroko rozumianych środków narkotycznych, czy wreszcie z uwagi na fakt, że popełniają czyny o charakterze chuligańskim, społecznie szkodliwym. Tak, rzeczywiście takie elementy rozróżnienia wprowadzamy, jest to ze wszech miar uzasadnione i racjonalne. Można się dziwić, że nie w pełni w tym kierunku, chociaż częściowo tak, idzie propozycja projektu prezydenckiego.</u>
          <u xml:id="u-203.14" who="#PoselZbigniewZiobro">Jeżeli chodzi o uprawnienia kontroli i uprawnienia nadzorcze zakładów administracji i zakładów karnych, to jest to sprawa fundamentalna i niezwykle ważna. Tutaj pan poseł dotknął istotnego problemu, na który zwracam uwagę. Otóż propozycje zawarte w projekcie prezydenckim są w najwyższym stopniu niepokojące, mogą prowadzić do tego, iż funkcjonariusze Służby Więziennej zupełnie stracą kontrolę nad tym, co dzieje się za murami więziennymi, pośrednio w ten oto sposób, że wedle projektu prezydenckiego, popieranego przez rząd, przez Sojusz Lewicy Demokratycznej, de facto nawet w zakładach karnym typu zamkniętego dyrekcja nie ma prawa kontroli rozmów. Może to czynić tylko na zasadach wyjątkowych, poprzez wydanie decyzji administracyjnej. Taka kontrola możliwa jest tylko wobec najniebezpieczniejszych sprawców. Jest to zupełnie nieuzasadnione. Jest to błędne rozwiązanie, na wyrost w stosunku do naszych międzynarodowych zobowiązań i mam nadzieję, że zostanie odrzucone, ponieważ byłoby to bezprzykładne powtórzenie błędów, jakie legły u podstaw zmian Kodeksu karnego z 1997 r., czyli przyrostu pewnej ideologii nad rzeczywistością, niedostosowania rozwiązań do potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-203.15" who="#PoselZbigniewZiobro">Limit godzin pracy nieodpłatnej rzeczywiście powiększamy, zresztą analogiczne rozwiązanie proponuje projekt prezydencki; idziemy w tym kierunku, jest to ze wszech miar słuszne.</u>
          <u xml:id="u-203.16" who="#PoselZbigniewZiobro">Projekt wprowadza ograniczenia możliwości korzystania ze środków łączności, jeżeli chodzi o osoby tymczasowo aresztowane. Rzeczywiście tak, takowe ograniczenia wprowadzamy. Wprowadzamy również ograniczenia, czego nie czyni projekt prezydencki, jeżeli chodzi o możliwość bezpośredniego kontaktu w trakcie widzeń z osobami tymczasowo aresztowanymi, gdyż jest to, jak wskazują doświadczenia Służby Więziennej, nagminnie nadużywane celem wypaczenia procesu i ostatecznie jego wyniku, ma to zły wpływ na toczone postępowania.</u>
          <u xml:id="u-203.17" who="#PoselZbigniewZiobro">Uwzględniamy również potrzebę wprowadzenia odrębnych zakładów dla młodocianych recydywistów, chcąc ograniczyć ich negatywny, demoralizujący wpływ na tych młodocianych, którzy po raz pierwszy trafiają do zakładów karnych.</u>
          <u xml:id="u-203.18" who="#PoselZbigniewZiobro">Jeżeli chodzi o fundusz postpenitencjarny, to również tutaj przewidujemy równorzędność, o czym zresztą mówiłem w swoim wystąpieniu, traktowania tak skazanych, jak i ich ofiar, ich rodzin. Jest to ze wszech miar uzasadnione i myślę, że to nie powinno być kwestionowane, jeśli odwołam się do zasady sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-203.19" who="#PoselZbigniewZiobro">Pojawiła się też krytyka wprowadzenia kategorii przestępstw o charakterze chuligańskim. Absolutnie się z nią nie zgadzam. Jest to zarzut czysto ideologiczny. Jeżeli tabliczka mnożenia była z powodzeniem używana w okresie komunistycznym, to nie znaczy, że należy z niej dzisiaj zrezygnować. Ten instrument ma być wykorzystany przeciwko przestępczości chuligańskiej, która jest dzisiaj bardzo dolegliwa dla ludzi uczciwych. Nie służy to represjom politycznym, które niestety miały miejsce i mam nadzieję, że wszystkie ugrupowania w parlamencie o tym pamiętają i napiętnują tę historię i tych, którzy dopuszczali się takowych czynów, a różnie to bywa nawet z odpowiedzialnością karną w dzisiejszej rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-203.20" who="#PoselZbigniewZiobro">Przepustki systemowe. Tak, w ogóle likwidujemy tego rodzaju przepustki, wprowadzając przepustkę jako kategorię nagrody, i to jest zasadą, jest to zresztą instrument pozwalający Służbie Więziennej wpływać na właściwą postawę i zachowanie osób skazanych.</u>
          <u xml:id="u-203.21" who="#PoselZbigniewZiobro">Na koniec jeszcze co do pewnych wątpliwości, jakie powziął pan minister z uwagi na aktywność posłów Prawa i Sprawiedliwości, wnioskodawcy. Myślę, że ten kierunek wyjaśnienia tejże aktywności nie jest wlaściwy, wynika ona bowiem tylko i wyłącznie z przekonania, że zmiany, jakie są zawarte w projekcie posłów Prawa i Sprawiedliwości, w znacznie większym stopniu odpowiadają potrzebom dzisiejszej rzeczywistości. Warto uwypuklić, te pytania na to pozwalają, różnice, niedociągnięcia w tym względzie projektu prezydenckiego, popieranego przez rząd, który rzeczywiście, trzeba się z tym zgodzić, posiada istotne mankamenty w tym względzie. Dziękuję bardzo. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-203.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan polemizował z moją wypowiedzią, dlatego zabiorę głos w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Panie pośle, mówiąc o tym, że następuje pomieszanie ról przy dopuszczeniu tego zwrotu sprawy, celem objęcia oskarżeniem innych osób, miałem na myśli nie to, że sąd niekiedy wyręcza prokuratora i poszukuje dowodów, choć to się dzieje. Tutaj sąd wyręcza prokuratora, bo pokazuje, kogo prokurator ma oskarżyć, i to już jest jednak krok dalej. To już jest wejście w procedurę inkwizycyjną, bo sąd pokazuje palcem, kogo prokurator ma oskarżyć.Tego, moim zdaniem, sąd nie powinien robić, dlatego pozostaję przy swoim poglądzie.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi za wystąpienie, za odpowiedzi na pytania.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, na podstawie art. 56l ust. 2, w związku z art. 56n ust. 1 regulaminu Sejmu, kieruje poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 389, do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy z druku nr 388, czyli Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-204.7" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Ten wniosek zostanie poddany pod głosowanie na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-204.8" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 37. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe (druk nr 451).</u>
          <u xml:id="u-204.9" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu posłów wnioskodawców mam satysfakcję i obowiązek przedstawić uzasadnienie do projektu zmiany ustawy Prawo bankowe. Grupa wnioskodawców przedstawia projekt nowelizacji Prawa bankowego w druku nr 451. Obowiązujące od 1 stycznia 2002 r. przepisy prawne regulujące funkcjonowanie systemu bankowego dostosowane są do działalności i trybu sprawowania nadzoru nad typowymi bankami komercyjnymi, natomiast nie uwzględniają zarówno faktu, jak i możliwości funkcjonowania na polskim rynku banków, które oprócz typowych czynności wynikających z ustawy Prawo bankowe obsługują także rządowe zadania gospodarcze o charakterze ogólnokrajowym, wynikające z innych aktów prawnych. Stąd celem przedkładanego projektu nowelizacji ustawy Prawo bankowe są dwie regulacje.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#PoselJozefGruszka">Po pierwsze, stworzenie podmiotowym bankom prowadzącym w chwili obecnej taką działalność, czyli Bankowi Gospodarstwa Krajowego oraz Bankowi Rozwoju Budownictwa Mieszkaniowego Bud-Bank SA możliwości skutecznej realizacji powierzonych im zadań, bez konieczności stawania w sprzeczności z ustanowionymi dla banków normami bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#PoselJozefGruszka">Po drugie, dopuszczenie w przepisach prawnych ustanawiających normy bezpieczeństwa dla sektora bankowego odmiennych uwarunkowań dla podmiotów bankowych prowadzących szczególny rodzaj działalności, jakim jest realizacja powierzonych zadań w zakresie polityki gospodarczej państwa.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#PoselJozefGruszka">Utworzony w 1924 r. Bank Gospodarstwa Krajowego, bank państwowy, funkcjonuje w oparciu o statut nadany przez ministra skarbu, w drodze rozporządzenia, w dniu 23 lutego 1999 r. Podstawą prawną działania Banku Gospodarstwa Krajowego jest również art. 185 Prawa bankowego przyznający temu bankowi status prawny banku państwowego. Działalność BGK,oprócz świadczenia typowych usług bankowych wynikających z art. 5 i 6 Prawa bankowego, koncentruje się na obsłudze zadań gospodarczych zleconych mu ustawami lub na mocy umów zawieranych z organizacjami administracji rządowej. W ramach tej działalności bank zarządza dziś czterema funduszami: Krajowym Funduszem Mieszkaniowym, Krajowym Funduszem Poręczeń Kredytowych, Funduszem Pożyczek i Kredytów Studenckich oraz Funduszem Termomodernizacji. Przy czym szczególne znaczenie dla kształtu działalności banku warunkującego jego specyfikę mają Krajowy Fundusz Mieszkaniowy i Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych. Wynika to z ich celów i działalności, które sprawiają, iż realizacja prowadzi do kreowania w bilansie BGK długoterminowych aktywów kredytowych oraz udzielonych zobowiązań pozabudżetowych.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#PoselJozefGruszka">Celem Krajowego Funduszu Mieszkaniowego jest kredytowanie rozwoju budownictwa czynszowego na wynajem oraz towarzyszącej infrastruktury technicznej. Kredytobiorcami funduszu są towarzystwa budownictwa społecznego, spółdzielnie mieszkaniowe i gminy. Dziś działalność Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych koncentruje się na udzielaniu poręczeń krajowym podmiotom gospodarczym i osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą. Klientami funduszu są głównie małe i średnie przedsiębiorstwa. Prowadzona w ramach tych funduszy działalność jest finansowana ze środków pochodzących z czterech źródeł: z budżetu państwa, który wyasygnował środki na tworzenie funduszy oraz przekazuje dotacje na uzupełnienie ich wartości, zysków z działalności funduszy, zysków osiągniętych dzięki prowadzeniu przez bank własnej działalności bankowej oraz środków kredytowych pozyskanych samodzielnie przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Powiązany kapitałowo z Bankiem Gospodarstwa Krajowego Bank Rozwoju Budownictwa Mieszkaniowego Bud-Bank SA (Bank Gospodarstwa Krajowego posiada 99% głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy Bud-Bank SA) został założony w sierpniu 1990 r. jako uniwersalny bank specjalizujący się w rynkowym finansowaniu budownictwa mieszkaniowego. Na rynku usług bankowych funkcjonuje zatem jako typowa spółka działająca w oparciu o Kodeks spółek handlowych. Jednakże wspomniana statutowa misja Bud-Banku SA sprawiła, iż w 1993 r. powierzono mu zarządzanie środkami Funduszu Hipotecznego, którego podstawę prawną stanowi umowa pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki z dnia 9 listopada 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#PoselJozefGruszka">To są jak gdyby omówienia tych dwóch banków, które funkcjonują inaczej niż pozostałe banki komercyjne w naszym państwie. Dlatego proponujemy zmianę w art. 127, aby fundusze zasadnicze banku były tutaj określone przez Komisję Nadzoru Bankowego. I druga zmiana do ust. 5 tegoż samego artykułu, aby Komisja Nadzoru Bankowego określiła, w drodze uchwały, inne propozycje, o których mowa w ust. 2 pkt 2 lit. c, ich wysokości i warunki ich zaliczenia do funduszy podstawowych banku państwowego. Dlaczego ta propozycja?</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje nam się, że ta regulacja, którą przedstawiamy, ma zasadnicze znaczenie, jeśli chodzi o to, aby te dwa banki dobrze wypełniały swoją rolę. Oczywiście można uzasadniać bardzo długo, powołując się na bardzo szeroko i wnikliwie przedstawiane argumenty, myślę jednak, że wszyscy zgromadzeni w Wysokiej Izbie posłowie doskonale rozumieją tę propozycję. Musimy stworzyć możliwości, aby zadania, które rząd stawia przed tymi bankami, były zrealizowane, bo inaczej będziemy tylko tkwić w jednym miejscu i nie będziemy mogli rozwiązać tych problemów, które czekają na realizację. Dlatego chciałbym podkreślić, że propozycja zmiany ustawy Prawo bankowe jest zgodna z prawem Unii Europejskiej i, jak sądzę, można powiedzieć odważnie i wprost, że regulacja jest bardzo potrzebna. Potrzebują jej nie tylko banki, ale przede wszystkim ludzie, którzy oczekują na kredyty mieszkaniowe, szczególnie na poręczenia. Jeżeli będzie większy kapitał tych banków, to ludzie będą mogli uzyskać również poręczenia kredytowe, a przecież tego potrzebują jak powietrza; jeżeli obserwujemy bardzo wnikliwie rynek działalności gospodarczej, to widać jak bardzo często brakuje pieniędzy na ten podstawowy obrót, na finansowanie bieżącej działalności, nawet wtedy, gdy jest ukończona inwestycja, to po prostu nie można dalej prowadzić firmy. Tych przypadków w Polsce jest za dużo i tej sytuacji tolerować nie można.</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#PoselJozefGruszka">Dlatego w imieniu wnioskodawców zwracam się z uprzejmą prośbą do Wysokiej Izby o przyjęcie przedkładanego projektu i skierowanie go do dalszych prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za przedstawienie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PoselStanislawStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej odnośnie do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe. Konieczność zmiany ustawy, jak wynika z tez wnioskodawców, dotyczy faktu, że obowiązujące przepisy prawa faktycznie regulują funkcjonowanie systemu bankowego o charakterze komercyjnym. Natomiast prawo to nie uwzględnia czynności banków wynikających z obsługi rządowych zadań gospodarczych o charakterze ogólnokrajowym.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PoselStanislawStec">Poselski projekt ustawy zmierza do zabezpieczenia Bankowi Gospodarstwa Krajowego możliwości skutecznej realizacji powierzonych zadań bez konieczności stawania w sprzeczności z ustalonymi dla banków normami bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PoselStanislawStec">Bank Gospodarstwa Krajowego koncentruje się na obsłudze zadań gospodarczych zleconych ustawami, zarządzając obecnie czterema dużymi funduszami krajowymi, z których największe znaczenie dla gospodarki i dla ludności mają: Krajowy Fundusz Mieszkaniowy oraz Krajowy Fundusz Poręczeń Kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#PoselStanislawStec">Uchwalona w dniu 23 sierpnia 2001 r. ustawa o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz przepisy wykonawcze do wyżej wymienionej ustawy zrealizowane przez Komisję Nadzoru Bankowego z 12 grudnia 2001 r., doprowadziły do istotnego zmniejszenia bazy kapitałowej BGK.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#PoselStanislawStec">Według uchwały Komisji Nadzoru Bankowego nie wlicza się do funduszy banku funduszy celowych finansujących znaczną działalność tego banku. Spowoduje to obniżenie współczynników bezpieczeństwa kapitałowego BGK poniżej poziomu aktualnego wymaganego przez nadzór bankowy. Natomiast dla prawidłowej realizacji rosnących z roku na rok zadań pozycja Banku Gospodarstwa Krajowego powinna być utrzymana, a równocześnie wzmacniana.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#PoselStanislawStec">Dlatego bardzo pozytywnie należy ocenić decyzje rządu z 30 kwietnia o dokapitalizowaniu funduszu statutowego Banku Gospodarstwa Krajowego w drodze wniesienia aportem 40 mln sztuk akcji Telekomunikacji Polskiej SA. W wyniku tej operacji poprawiły się wskaźniki bezpieczeństwa banku. Rząd widzi potrzebę dalszego wzmocnienia kapitałowego tego banku. Jest to dobra perspektywa szczególnie dla kredytobiorców, którzy czekają na kredyty z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego oraz Funduszu Poręczeń Kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#PoselStanislawStec">Dla umocnienia pozycji Banku Gospodarstwa Krajowego istnieje potrzeba pozwolenia na zaliczenie funduszy Krajowego Funduszu Mieszkaniowego i Funduszu Poręczeń Kredytowych w poczet funduszy podstawowych.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#PoselStanislawStec">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera inicjatywę poselską i opowiada się za skierowaniem projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#PoselStanislawStec">W czasie prac w Komisji Finansów Publicznych nad projektem nowelizacji ustawy Prawa bankowego niezbędna będzie odpowiedź również na pytanie, czy banki komercyjne mogą pobierać oprócz opłaty za prowadzenie rachunku bankowego oddzielną prowizję za każdą czynność, m.in. za wypłatę własnej gotówki z rachunku bankowego lub potrącenie w przypadku dokonania wpłaty na rachunek.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#PoselStanislawStec">Banki za przechowywanie środków na rachunku często już wypłacają oprocentowanie poniżej 1%, natomiast prowizje z tytułu czynności wzrastają z kwartału na kwartał.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#PoselStanislawStec">Konieczna jest analiza zasadności takich działań, tym bardziej że jest precedens, a mianowicie wyrok aądu antymonopolowego, który stwierdza w określonej sytuacji określonego banku, że jeżeli bank pobiera opłatę za prowadzenie rachunku bankowego, to nie może już pobierać opłaty za czynności m.in. dotyczące wypłat z rachunku czy wpłat na rachunek bankowy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Skowrońską w imieniu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PoselKrystynaSkowronska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko do poselskiego projektu nowelizacji ustawy Prawo bankowe, druk nr 451, z dnia 17 kwietnia 2002 r.Wskazuję datę, jako że później tę datę przywołam.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PoselKrystynaSkowronska">Proponuje się zmianę zapisu w art. 127 poprzez dodanie w ust. 2 w pkt. 2 lit. c w brzemieniu: ˝w banku państwowym inne pozycje określone przez Komisję Nadzoru Bankowego˝, a w ust. 5 zmianę zapisu w pkt. 1, który otrzyma nowe brzmienie wskazujące, iż to Komisja Nadzoru Bankowego może określić, w drodze uchwały, inne pozycje zaliczane do funduszy własnych banku, proponując indywidualne rozwiązania dla niektórych podmiotów bankowych.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#PoselKrystynaSkowronska">Wnioskodawca wskazuje, ż istnieje pilna potrzeba dokonania tych zmian, gdyż obowiązująca dotychczas uchwała Komisji Nadzoru Bankowego z 12 lutego 2001 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad ustalania funduszy własnych przewiduje, iż:</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#PoselKrystynaSkowronska">- po pierwsze, Bank Gospodarstwa Krajowego i Bank Rozwoju Budownictwa Mieszkalnego Bud-Bank Spółka Akcyjna w nowym stanie prawnym będą miały znacznie obniżone współczynniki bezpieczeństwa kapitałowego.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#PoselKrystynaSkowronska">- po drugie, obowiązujące Prawo bankowe w obecnym kształcie nie przewiduje możliwości funkcjonowania w polskim sektorze bankowym banków obsługujących specyficzne zadania gospodarcze, w tym przypadku kredytowanie budownictwa odbiegające od typowych usług świadczonych przez banki komercyjne (w przypadku ich specyfiki, na co wskazuje wnioskodawca, brakuje możliwości alokacji funduszy celowych).</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#PoselKrystynaSkowronska">Wnioskodawca nie wskazuje, czy ma wiedzę, czy istnieją potrzeby zaliczania do funduszy własnych funduszy celowych będących podstawą do wyliczenia koncentracji kredytów i nie wiemy, czy tylko osiągnięcie przepisowych norm ostrożnościowych jest powodem złożenia projektu nowelizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#PoselKrystynaSkowronska">Wnioskodawca wskazuje, że to banki, co do których wnosi, realizują powierzone przez państwo zadania gospodarcze. W tym przypadku wydaje się, że wnioskodawcą powinien być rząd, który sprawuje funkcje właścicielskie w imieniu skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#PoselKrystynaSkowronska">Do projektu nowelizacji otrzymaliśmy stanowisko rządu w tej sprawie, które wskazuje, że 30 kwietnia 2002 r. rząd dokapitalizował fundusz statutowy Banku Gospodarstwa Krajowego, wnosząc aportem, o czym pan poseł wnioskodawca mówił, 40 mln sztuk akcji TP SA. W wyniku tej operacji poprawiły się współczynniki bezpieczeństwa kapitałowego BGK, o czym rząd informuje, i tak: współczynnik wypłacalności wzrósł do 9,66% przy normie 8%, brak jest informacji jaki współczynnik wypłacalności bank miał przed dokapitalizowaniem, zaś współczynnik adekwatności kapitałowej wzrósł do 120,7%. Rząd wskazuje, że poprzez dokapitalizowanie potrzeby kapitałowe banku zostały w pełni zaspokojone.</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#PoselKrystynaSkowronska">Rząd deklaruje również, że przedłoży w bliżej nieokreślonym terminie własny projekt ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego określający docelowy zakres jego działania.</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#PoselKrystynaSkowronska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Grupa posłów wystąpiła z nowelizacją ustawy Prawo bankowe, jednakże materia dotyczy banków państwowych, gdzie funkcję właścicielską sprawuje rząd, proponując nowelizację cząstkową, przy braku znajomości czy projekcji dalszego jej funkcjonowania w systemu bankowym.</u>
          <u xml:id="u-209.10" who="#PoselKrystynaSkowronska">Deklarację rządu, iż przedłoży własny projekt ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego, należy uznać za wiążącą i zdaniem Platformy Obywatelskiej należy poczekać na to przedłożenie.</u>
          <u xml:id="u-209.11" who="#PoselKrystynaSkowronska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Poselski Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej wnosi o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu nowelizacji ustawy Prawo bankowe. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Bożenę Kozłowską w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PoselBozenaKozlowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie zmiany ustawy Prawo bankowe.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PoselBozenaKozlowska">Celem przedkładanego projektu nowelizacji ustawy Prawo bankowe jest: stworzenie możliwości skutecznej realizacji powierzonych zadań Bankowi Gospodarstwa Krajowego oraz Bankowi Rozwoju Budownictwa Mieszkaniowego Bud-Bank SA i określenie w przepisach prawnych ustanawiających normy bezpieczeństwa dla banków odmiennych uregulowań dla podmiotów bankowych prowadzących realizację powierzonych im zadań w zakresie polityki gospodarczej państwa. Wymienione wyżej banki spełniają szczególną rolę w polskim systemie bankowym, realizują zadania związane z obsługą i finansowaniem programów gospodarczych, a zadań takich nie można powierzyć bankom komercyjnym, gdyż skala i zakres prowadzonej przez te banki działalności są specyficzne, odmienne od typowej działalności banków komercyjnych. Przy czym należy brać pod uwagę, iż w związku z przewidywaną na lata 2002-2003 dalszą intensyfikacją działalności Krajowego Funduszu Mieszkaniowego i Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych zmiany powyższe są celowe.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#PoselBozenaKozlowska">Wspieranie rozwoju budownictwa mieszkaniowego poprzez tworzenie rynkowych mechanizmów jego finansowania jest zadaniem Funduszu Hipotecznego. Powyższe uwarunkowania sprawiają, że oba wymienione banki spełniają w obecnym czasie szczególną rolę w polskim systemie bankowym i powinny być istotnym instrumentem realizacji celów strategicznych polityki makroekonomicznej państwa.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#PoselBozenaKozlowska">Dotychczasowe Prawo bankowe nie przewiduje możliwości funkcjonowania w polskim systemie bankowym banków obsługujących specyficzne zadania gospodarcze, odbiegające od typowych usług świadczonych przez banki komercyjne.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#PoselBozenaKozlowska">Proponowana zmiana ustawy Prawo bankowe ma również na celu wprowadzenie przepisu, który pozwoli na zaliczenie funduszy celowych, których działalność związana jest z kreacją aktywów kredytowych w poczet funduszy podstawowych. Takie rozwiązanie w sposób znaczący zwiększy bazę kapitałową banków realizujących zlecone przez państwo zadania.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#PoselBozenaKozlowska">Należy również pamiętać o tym, że fundusze celowe są utworzone na mocy środków budżetu państwa i powinny podlegać kontroli, szczególnie gdy poprzez zmianę omawianej ustawy będą finansować znaczną część działalności wyżej wymienionych banków. Dlatego istotną sprawą jest, aby ukazały się szczególne przepisy prawne, wydane przez Komisję Nadzoru Bankowego, które pozwolą po zmianach Prawa bankowego na rozszerzenie funduszy podstawowych i kontrolę tych funduszy, których działalność jest związana z Krajowym Funduszem Mieszkaniowym, Krajowym Funduszem Poręczeń Kredytowych oraz Funduszem Hipotecznym.</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#PoselBozenaKozlowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej popiera projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe i wnosi o przekazanie do dalszych prac w Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Jasińskiego, który przedstawi oświadczenie Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PoselWojciechJasinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy zmierza do umożliwienia zwiększenia funduszy własnych banków państwowych przez upoważnienie Komisji Nadzoru Bankowego do określenia innych niż wymienione w ustawie pozycje.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#PoselWojciechJasinski">Z uzasadnienia do projektu ustawy wynika, że chodzi tu o sprawy niemalże jednostkowe, to znaczy o sprawy dwóch banków: Banku Gospodarstwa Krajowego i Bud-Banku SA. Oba te banki administrują państwowymi funduszami celowymi, chociaż dochody tych funduszy są tam do końca nieokreślone, zmienne. Niemniej są to niewątpliwie państwowe fundusze celowe.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#PoselWojciechJasinski">Wnioskodawcy uzasadniają swój wniosek tym, że obowiązujące od 1 stycznia 2002 r. przepisy likwidujące możliwość zaliczania administrowanych przez banki funduszy celowych do funduszy własnych zmniejszyły wysokość tych funduszy, to znaczy funduszy własnych banku, i w konsekwencji obniżyły współczynnik bezpieczeństwa kapitałowego BGK, co w rezultacie musi doprowadzić do zmniejszenia aktywności banku w prowadzonej przez ten bank działalności, działalności polegającej w dużej mierze na finansowaniu zadań rządowych. Z tym że tu jest troszkę tak, że Bank Gospodarstwa Krajowego chciałby korzystać i z przywilejów, jakie daje bycie bankiem komercyjnym, i z dodatkowych przywilejów. Można uznać, że jest to żądanie z różnych względów uzasadnione, z tym że ten projekt zawiera kilka wad.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#PoselWojciechJasinski">Po pierwsze. Zamiarem wnioskodawców jest, jak można mniemać, przymuszenie Komisji Nadzoru Bankowego do tego, aby zaliczyła administrowane przez obydwa banki fundusze do funduszy własnych. Projektowany zapis jest jednak taki, że do tego nie obliguje Komisji Nadzoru Bankowego, a jedynie ją do tego upoważnia. Skoro komisja niedawno zmieniła przepisy, które taki proceder umożliwiają, to trudno sobie wyobrazić, że będzie bardzo skłonna, aby powrócić do tego.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#PoselWojciechJasinski">Ze względu na brak czasu, nie wdając się w dyskusję nad sensem zaliczania administrowanych przez BGK i Bud-Bank SA państwowych funduszy celowych do funduszy własnych banku, a są argumenty przecież i za, i przeciw takiemu krokowi, trzeba powiedzieć, że może się to stać zgodnie z projektowanym zapisem ustawowym wówczas, gdy Komisja Nadzoru Bankowego na to się zgodzi.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#PoselWojciechJasinski">Po drugie. Wnioskodawcy chcieliby, aby możliwość zaliczenia administrowanych funduszy do funduszy własnych banków miał zarówno Bank Gospodarstwa Krajowego, jak i Bud-Bank SA, z tego co ja rozumiem. Tak przynajmniej wynikało też z tłumaczeń sprawozdawcy, pana posła Gruszki. Otóż przy projektowanym zapisie nie jest to możliwe, bowiem zapis ten proponuje, aby beneficjentami ustawy były banki państwowe. Ja, panie pośle Gruszka, przypominam, że według art. 12 Prawa bankowego banki mogą być tworzone jako banki państwowe, banki spółdzielcze lub banki w formie spółek akcyjnych. W związku z tym, że Bud-Bank jest spółką akcyjną, to nie może na tym zapisie skorzystać, bo tak wprowadzono. Natomiast nie bardzo sobie mogę wyobrazić, aby upoważnić Komisję Nadzoru Bankowego do tego, aby w tak ekstraordynaryjny sposób upoważniała generalnie także inne banki funkcjonujące w formie spółek akcyjnych do zaliczania im niektórych środków jako fundusze własne. Stąd wydaje się, że w tym względzie ten pomysł będzie chybiony.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#PoselWojciechJasinski">To bardzo poważne uwagi do projektu.</u>
          <u xml:id="u-213.7" who="#PoselWojciechJasinski">Jest jeszcze inny problem. Możemy przyjąć do wiadomości, że niezbędne jest podwyższenie poziomu funduszy własnych Banku Gospodarstwa Krajowego, nawet jeśli jest to trochę sztuczne podwyższenie. Powinna to być jednak, uważamy, inicjatywa rządu. Rząd bowiem kreuje czy powinien kreować politykę poręczeń kredytowych. Rząd ma możliwości kształtowania wielkości funduszy, które wpłyną na ewentualną wysokość funduszy własnych banku. Ma też możliwości reagowania na ewentualne zagrożenie, jakie może nieść w wypadku banków trochę sztuczne kreowanie funduszy własnych. W swoim stanowisku do projektu ustawy rząd w zasadzie nie ustosunkowuje się do niej, przedstawiając swoje zamierzenia w stosunku do BGK. Ukoronowaniem tych zamierzeń ma być zapowiedziana kompleksowa regulacja prawna dotycząca BGK. Stąd wniosek, że stanowisko rządu jest ambiwalentne, jest chyba właściwe.</u>
          <u xml:id="u-213.8" who="#PoselWojciechJasinski">Poza tym uważamy, że sama kwestia załatwiania tego jest niewłaściwa, jest to troszkę konspiracyjne wniesienie tego projektu ustawy przez parlamentarzystów, członków partii, w końcu koalicji, w sprawie banku rządowego. Troszkę mi się taka postawa nie podoba. W Polsce się ukształtowała zła praktyka, że rząd konspirował z parlamentarzystami przy okazji zabronienia prezesom NBP i NIK uczestniczenia w obradach rządu. Teraz konspiruje, prawdopodobnie ma państwu po cichu coś załatwić. Nie bardzo zresztą rozumiem, jak minister finansów może tolerować swojego prezesa BGK, który konspiruje przeciwko ministrowi, można przypuszczać. Panie ministrze, wydaje mi się, że to jest postawa z gruntu niewłaściwa. Nie sądzę, żeby projekt tej ustawy mógł się narodzić bez wiedzy, bez sugestii prezesa Banku Gospodarstwa Krajowego. Jest coś z gruntu niewłaściwego w ogóle we wprowadzaniu takiej ustawy, w podejmowaniu takich inicjatyw. Wydaje się, że to nie ma sensu, chociaż godzę się z tym, że pewnie coś trzeba zrobić, żeby Bank Gospodarstwa Krajowego mógł znacznie lepiej realizować swoją politykę, wykonywać swoje zadania, ale to jest z gruntu zła droga.</u>
          <u xml:id="u-213.9" who="#PoselWojciechJasinski">I jeszcze jedna rzecz: przyjęcie zaproponowanej zmiany zniesie też możliwość określania przez Komisję Nadzoru Bankowego wysokości i warunków zaliczania do funduszy własnych banków spółdzielczych części dodatkowej kwoty odpowiedzialności członków banku, bo na to miejsce chcecie państwo wstawić inny przepis. Nie wiem, czy w ten sposób ma dojść do takiej sytuacji, że w przyszłości tych dodatkowych kwot odpowiedzialności członków banku spółdzielczego w ogóle nie będzie. Trudno powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-213.10" who="#PoselWojciechJasinski">Już kończę, panie marszałku. Reasumując, apeluję do wnioskodawców, abyście panowie - bo podpisów pań chyba nie ma pod tym projektem - ten projekt wycofali, bo to nie jest dobre rozwiązanie problemów BGK, a jeśli nie, to wnoszę o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przedstawić stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie druku nr 451, czyli nowelizacji ustawy Prawo bankowe.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#PoselJozefGruszka">Dziwi mnie trochę postawa klubów opozycyjnych i napominanie posłów wnioskodawców, że chcą wyręczać rząd.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#PoselWojciechJasinski">(Bo chcą.)</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#PoselJozefGruszka">A ja myślę, proszę państwa... Chwileczkę, popatrzmy na to. Ja myślę, że mamy tu pewne zadanie do zrobienia, i posłowie koalicji, i posłowie opozycji. Nie jest to żadne wyręczanie, jeżeli proponujemy rozwiązania pozytywne. Jeżeli będziemy wyznawać tę zasadę, która urodziła się na progu naszych przemian w Polsce, kiedy mówiono, że im gorzej tym lepiej, to ja się pod tym podpisywać nie chcę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#PoselWojciechJasinski">(Panie pośle, skrajna przesada.)</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#PoselJozefGruszka">Ja uważam, że jak widzimy, że coś trzeba przyspieszyć, to po prostu przyspieszamy. Nie chcę się do tego odnosić, po prostu...</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#PoselWojciechJasinski">(Tak że byle co twórczo rozwiniemy...)</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#PoselJozefGruszka">Zaraz, zaraz, to nie jest byle co, panie pośle, można posługiwać się inwektywami w innym miejscu, ale myślę, że w tym nie warto.</u>
          <u xml:id="u-216.8" who="#PoselJozefGruszka">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego z uwagą śledził wykonywanie przez te banki powierzonych im funkcji. Rząd musi mieć narzędzia. Te banki są takim narzędziem do wykonywania zadań, które rząd sobie postawił. Nie zgodzę się nigdy z tym, żeby można było krytykować coś, co może polepszyć funkcjonowanie. Jeżeli idzie o to, że rząd był uprzejmy dokapitalizować ten bank swoją decyzją, to z tego wszyscy się cieszymy, ale przecież tych funduszy tam na pewno za dużo teraz nie ma, dlatego że - jak powiedziałem wcześniej...</u>
          <u xml:id="u-216.9" who="#PoselWojciechJasinski">(Przydałoby się więcej...)</u>
          <u xml:id="u-216.10" who="#PoselJozefGruszka">Panie pośle, jest pan po prostu niegrzeczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przepraszam, panie pośle Gruszka...</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#PoselWojciechJasinski">(Więcej nie będę, przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo bym prosił...</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie! Informuję, że poza murami tej sali rozpętała się nad Warszawą intensywna burza, ale niech ona się nie przenosi na tę salę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PoselJozefGruszka">Dziękuję, panie marszałku. Ja też nie będę się odnosił niepotrzebnie do sali czy nie będę komentował uwag.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#PoselJozefGruszka">Wydaje nam się, że sytuacja gospodarcza, w jakiej się znajdujemy, wymaga, żebyśmy wszyscy razem starannie zbierali te ziarnka, żeby można było coś z tego utworzyć.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#PoselJozefGruszka">Reasumując, panie marszałku, Wysoka Izbo, chcę powiedzieć, że Polskie Stronnictwo Ludowe będzie głosowało za przekazaniem projektu ustawy do dalszych prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Gabriela Janowskiego, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PoselGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pod osłoną nocy, dzisiaj, można by rzec, odbywała się bardzo ważna debata dotycząca nowelizacji ustawy o Narodowym Banku Polskim i propozycji poselskich zmian w Prawie bankowym. Była to bardzo ważna debata i należy wyrazić ubolewanie, że nie odbyła ona się w czasie, kiedy normalni obywatele mogliby się jej przysłuchiwać, bo ta debata miała również wielki, powiedziałbym, walor, wielką wartość edukacyjną, pomijając już istoty rzeczy. A istota rzeczy sprowadza się do tego, jaka ma być polityka gospodarcza, za pomocą jakich instrumentów winna być prowadzona. Niestety, ku mojemu i nie tylko, myślę, mojemu żalowi te nocne Polaków rozmowy skończyły się chyba niczym. Strony z większą lub mniejszą arogancją wysłuchały wzajemnych argumentów i rozstały się o godz. 2 w nocy, by pójść spać. I myślę, że będą spały dalej spokojnym snem zadowolonych polityków, a zadowolenia nie ma, ponieważ sytuacja gospodarcza w kraju jest dramatycznie trudna. Przedstawione nam tu przez kolegów z PSL propozycje zmiany w Prawie bankowym są taką próbę, jak tu mówił przedmówca, może dziwną jak na koalicjanta, ale próbą ratowania czegoś, co trzeba ratować, żeby kraj nie pogrążył się rzeczywiście w zastoju. Bo, proszę państwa, jeżelibyśmy nie zaradzili temu stanowi rzeczy, o którym tutaj mówił poseł wnioskodawca, to rzeczywiście Bank Gospodarstwa Krajowego, bank bardzo ważny, jeżeli chodzi o politykę gospodarczą państwa, byłby ubezwłasnowolniony. Przypomnę, że w statucie tego banku zapisane są określone zadania, mianowicie bank realizuje zadania związane z obsługą: Krajowego Funduszu Mieszkaniowego - nie muszę mówić o wadze tego funduszu - Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych, Krajowego Funduszu Autostradowego, Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich, funduszów termomodernizacji, dopłat do oprocentowania kredytów udzielonych w 1998 r. przez bank i banki komercyjne osobom i podmiotom dotkniętym powodzią, a także prowadzi rachunki rezerw poręczeniowych i windykacji należności skarbu państwa z tytułu umów poręczeń i gwarancji. A więc zakres działalności tego banku jest bardzo szeroki i jeżeli wykażemy bezczynność w tym względzie, to wiele z tych zadań nie będzie mogło być wykonanych. Natomiast budzi moje zastrzeżenia tryb dochodzenia do rozwiązań. Otóż chcę przypomnieć, że znowelizowana w roku ubiegłym ustawa Prawo bankowe, jak również w konsekwencji podjęte przez Komisję Nadzoru Bankowego pewne działania są świeżej daty. Czy my już po pół roku musimy znowu nowelizować tę ustawę, znowu musimy, że tak powiem, majstrować? Proszę państwa, taki stan rzeczy świadczy tylko o tym, że my jako posłowie z naszych powinności ustawodawczych wywiązujemy się byle tak, bez należytej staranności i wyobraźni. Mówiłem o tym dwa tygodnie temu. W ten sposób państwa naprawiać nie można, więcej - nie można budować państwa silnego, stabilnego.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PoselGabrielJanowski">Stąd, panie marszałku, po raz wtóry apeluję do pana i do Prezydium Sejmu, byście panowie naprawdę bardzo krytycznie odnieśli się do obecnie obowiązującej praktyki ustawodawczej tego Sejmu, bo, jak mówiłem dwa tygodnie temu, wkraczamy na tę samą drogę stanowienia byle jakiego prawa, jak to czynił poprzedni Sejm.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PoselGabrielJanowski">Kończąc, proszę państwa, chcę przypomnieć, korzystając z tej okazji, że to w 1924 r., w maju, decyzją prezydenta Rzeczypospolitej został powołany Bank Gospodarstwa Krajowego, bank, który zapisał się złotymi zgłoskami w przedwojennej działalności gospodarczej. Myślę, że my, współcześni Polacy, powinniśmy również temu bankowi w jego trudnej, specyficznej sytuacji pomóc, by mógł tę znakomitą przedwojenną tradycję kontynuować. Przypomnę, że działalność tego banku została wznowiona kilka lat temu, ponieważ tego typu banki jak Polski Bank Rolny, Bank Gospodarstwa Krajowego i inne zostały dekretami Bieruta i tamtego komunistycznego porządku unicestwione. Dbajmy o to, co było dobre w polskiej tradycji i co może się rzeczywiście przysłużyć współczesnej Polsce. Dziękuję za wysłuchanie.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Orkisza występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PoselJanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt i przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić stanowisko naszego klubu w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe, przedłożonego w druku nr 451. Obowiązujące od 1 stycznia 2002 r. przepisy prawne regulujące funkcjonowanie systemu bankowego dostosowane są do działalności i trybu sprawowania nadzoru nad typowymi bankami komercyjnymi, natomiast nie uwzględniają zarówno faktu, jak i możliwości funkcjonowania na polskim rynku banków, które oprócz tego, że wykonują typowe czynności wynikające z ustawy Prawo bankowe, obsługują także rządowe zadania gospodarcze o charakterze ogólnokrajowym wynikające z innych aktów prawnych. Dlatego celem omawianego projektu nowelizacji ustawy Prawo bankowe jest stworzenie podmiotom bankowym prowadzącym w chwili obecnej taką działalność, tj. Bankowi Gospodarstwa Krajowego oraz Bankowi Rozwoju Budownictwa Mieszkaniowego Bud-Bank SA, możliwości skutecznej realizacji powierzonych im zadań bez konieczności stawania w sprzeczności z ustanowionymi dla banków normami bezpieczeństwa, oraz dopuszczenie w przepisach prawnych ustanawiających normy bezpieczeństwa dla sektora bankowego odmiennych uregulowań dla podmiotów bankowych prowadzących szczególny rodzaj działalności, jakim jest realizacja powierzonych im zadań w zakresie polityki gospodarczej państwa.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PoselJanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unii Pracy w pełni popiera przedłożony projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe i wnosi o skierowanie go do Komisji Finansów Publicznych celem przeprowadzenia szerokiej dyskusji nad poselską propozycją. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Chęć zadania pytania wyraził pan poseł Zbigniew Janowski.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam więc listę posłów zapisanych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Janowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PoselZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać, czy obsługa rządowych zadań gospodarczych wynikająca z innych aktów prawnych wymaga zmiany Prawa bankowego, które reguluje działalność bankową w ogóle. Projekt zmiany ustawy uzasadnia się właśnie umożliwieniem obsługi rządowych zadań gospodarczych. Zadania te mogą być, po pierwsze, bardzo różne; mogą powstawać nowe, nie tylko te, o których dzisiaj mówimy w uzasadnieniu projektu. Wszystko zależy od panującej sytuacji gospodarczej i przyjętej polityki rządu. Poza tym skoro są to zadania powiązane z aktualną polityką gospodarczą, to nie tylko mogą się zmieniać, ale i mogą być z góry przewidziane do wykonania jedynie na określony czas jako zadania doraźne. Czy za każdym razem będziemy wówczas zmieniać Prawo bankowe? Czy nie należałoby raczej kwestii umożliwiania wykonania tego zadania pozostawić temu aktowi prawnemu, który to zadanie przewiduje?</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PoselZbigniewJanowski">I drugie pytanie. Z uzasadnienia jednoznacznie wynika, że skutecznej realizacji powierzonych wymienionym bankom państwowym zadań stoją na drodze ustawowe normy bezpieczeństwa bankowego. Dlaczego? Może dlatego, że środki przewidziane na wykonanie danych zadań są za małe. Czy wprowadzenie proponowanych przepisów ma na celu umożliwienie bankom państwowym realizacji zleconych zadań mniejszym kosztem, tzn. w warunkach zwiększonego ryzyka? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana ministra Jacka Bartkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJacekBartkiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJacekBartkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odnosząc się do rozwiązań prezentowanych w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe, chciałbym podkreślić, że tę troskę o Bank Gospodarstwa Krajowego rząd oczywiście podziela. W strategii gospodarczej rządu zostały bowiem zapowiedziane działania w kierunku ustawowego uregulowania funkcjonowania Banku Gospodarstwa Krajowego, zwiększenia jego roli, szczególnie w zakresie finansowania programów rządowych. Nad tym projektem są w tej chwili prowadzone prace końcowe w Ministerstwie Finansów i myślę, że powinien on trafić do Wysokiej Izby jeszcze przed wakacjami. Rząd podziela intencje wnioskodawców mające na celu podniesienie poziomu funduszy własnych BGK, choć oczywiście można dyskutować; były tu podnoszone kwestie, że nie mogliśmy skoordynować tych działań. Rozumiem, że ideą przyświecającą wnioskodawcom było jak najszybsze rozwiązanie problemów banku. Jak państwo wiecie, 30 kwietnia rząd dokapitalizował Bank Gospodarstwa Krajowego. W tej chwili spełnia on współczynniki wypłacalności, współczynnik adekwatności kapitałowej, niemniej jednak rzeczywiście po to, by mógł on pełnić swoje funkcje, istnieje potrzeba, aby ten bank dokapitalizować. Jak państwo wiecie, wcześniejsze regulacje pozwalały zaliczać wszystkie fundusze celowe do kapitału banku. Fundusze te przekraczały ponad 2 mld zł, natomiast po wprowadzeniu nowych regulacji spadły do 225 mln, co jest kolosalną różnicą w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJacekBartkiewicz">Z uwagi na fakt, że uzyskaliśmy wstępną zgodę Unii Europejskiej w sprawie w pewnym sensie wyprowadzenia spod norm dyrektyw unijnych funkcjonowania Banku Gospodarstwa Krajowego - co daje oczywiście możliwość, po pierwsze, odrębnego uregulowania jego funkcjonowania, a po drugie, traktowania go także przez Komisję Nadzoru Bankowego w sposób odmienny niż wszystkie inne banki komercyjne - stąd idea rozwiązania tego problemu dotyczącego podniesienia rangi działalności Banku Gospodarstwa Krajowego poprzez ustawowe określenie jego funkcji i zadań.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJacekBartkiewicz">W związku z powyższym, podzielając troskę o wzmocnienie BGK, aprobując kierunek zmian zaproponowanych przez grupę posłów, rząd potwierdza swoje zobowiązanie zawarte w strategii gospodarczej do przedstawienia kompleksowej regulacji prawnej dotyczącej tego banku w postaci rządowego projektu ustawy o BGK.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJacekBartkiewicz">Na tle dyskusji chciałbym powiedzieć tak. Podzielam opinię pana posła Jasińskiego, że jeżeliby rozpatrywać ten projekt, to trzeba tam dokładnie określić sprawy związane z bankami spółdzielczymi, bo wykreślenie tej kwestii mogłoby zaszkodzić sektorowi banków spółdzielczych; to jest oczywiście bardzo istotna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJacekBartkiewicz">I druga sprawa. Rozumiem, że projekt nie dotyczy dokapitalizowania Bud-Banku, tylko Banku Gospodarstwa Krajowego. Bud-bank jest bowiem spółką akcyjną, co prawda w grupie Banku Gospodarstwa Krajowego, ale jest on w fazie przekształcania i przypuszczalnie może się zdarzyć, że w momencie potencjalnego uchwalenia tej ustawy może już nie istnieć w formule, w jakiej funkcjonuje, ponieważ istniejący fundusz hipoteczny będzie przesunięty do Banku Gospodarstwa Krajowego, a jak powiedziałem na forum Komisji Finansów Publicznych, prezentując państwu projekt zmiany ustawy o bankach hipotecznych i listach zastawnych, na bazie licencji Bud-Banku zamierzamy utworzyć bank hipoteczny, wspólny bank PKO BP i Banku Gospodarstwa Krajowego. Tyle uwag. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czy przedstawiciel wnioskodawców chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Józefa Gruszkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo krótko chciałbym podziękować wszystkim zabierającym głos w sprawie nowelizacji ustawy, którą przedkładamy. Wydaje się, iż pan minister też zadeklarował, że rząd przygotowuje albo jest w końcowej fazie prac nad ustawą o Banku Gospodarstwa Krajowego, czyli będzie to duża regulacja. Myślę, że jeżeli połączymy te dwie rzeczy, to naprawdę efekt będzie taki, jak oczekiwany przez wszystkich. Nie ma tu naprawdę sporu między wnioskodawcami a rządem, jak próbowano mówić. Myślę, że pokazuje to z jednej strony troskę posłów, a z drugiej strony wolę rządu, że możemy razem realizować to ulepszanie gospodarki. Raz jeszcze dziękuję wszystkim, którzy zabrali głos w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">To było ostatnie wystąpienie w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie! W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 38. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o gwarancji płatności budowlanych (druk nr 452).</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Janowskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PoselZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Prezentowany dzisiaj poselski projekt ustawy o gwarancji płatności budowlanych (druk nr 452) wypełnia wyraźną lukę w prawodawstwie polskim. Dotyczy funkcjonowania newralgicznego sektora gospodarki i pojawia się w szczególnie trudnym dla tego sektora czasie kryzysu. O ile bowiem w wielu innych działach gospodarki można mówić o recesji, o tyle w budownictwie skala zjawisk negatywnych, w tym przede wszystkim spadku produkcji budowlano-montażowej i spadku zatrudnienia, ma charakter wyraźnie kryzysowy.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PoselZbigniewJanowski">Inicjatywa przedłożenia projektu ustawy o gwarancji płatności budowlanych wiąże się oczywiście z nasileniem tych negatywnych zjawisk. Jednak przedłożenia tego projektu nie należy wiązać tylko z obecną sytuacją depresji budownictwa. Zjawisko zatorów płatniczych występuje w gospodarce od lat i jest patologią spotykaną w wielu jej działach. Kryzys potęguje nasilenie się takich zjawisk. W przypadku budownictwa masowa skala występowania zatorów stanowi zagrożenie dla istnienia całego sektora przedsiębiorstw wykonawczych - szczególnie słabszych kapitałowo małych i średnich firm - i z całą ostrością obnaża słabość dotychczasowego systemu zabezpieczania równości stron umów.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#PoselZbigniewJanowski">Specyfika budownictwa polega na szczególnym wyostrzeniu zjawisk patologicznych. Wynika to z charakteru zawieranych umów o wykonywanie robót budowlanych, ich długoterminowości, konieczności zaangażowania przez wykonawcę znacznych sił i środków własnych, rekompensowanych następnie przez zamawiającego. Roboty budowlane dotyczą jednocześnie obiektu, który powstaje z reguły na terenie stanowiącym własność inwestora i nie może też z reguły stanowić przedmiotu zabezpieczenia ewentualnych roszczeń.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#PoselZbigniewJanowski">Patologia powstaje tam, gdzie stwarza się warunki do jej powstania. W przypadku zatorów płatniczych w budownictwie powstaje w momencie, w którym zleceniodawca winien przekazać należność za wykonaną usługę lub jej część. Znaczna część zleceniodawców tego nie robi: bądź z braku środków finansowych, bądź z kalkulacji wskazującej na opłacalność niewywiązywania się z mowy. Jedynym bezpośrednim zagrożeniem dla zleceniodawcy są w obecnie istniejącym systemie prawnym narastające odsetki ustawowe od zobowiązań. Sposób i wysokość naliczania tych odsetek w porównaniu do kosztów kredytu w naszym kraju prowadzi do wniosku, że bardzo często wstrzymywanie się z uiszczeniem należności jest najlepszą formą kredytowania własnej działalności. Należy przy tym nadmienić, że z reguły odsetki ustawowe nie rekompensują strat wynikających z zaangażowania zleceniobiorcy w realizację umowy i niedotrzymywania terminu płatności.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#PoselZbigniewJanowski">Czym jest w praktyce zator płatniczy? Zleceniodawca po prostu nie płaci zleceniobiorcy za wykonaną usługę lub jej kolejny etap. Zleceniobiorcą może być w tym przypadku zarówno generalny wykonawca, jak i podwykonawca. W rezultacie, szczególnie w przypadkach małych i średnich firm budowlanych, zleceniobiorca ma kłopoty z utrzymaniem płynności finansowej, z opłacaniem pracowników, a często także z utrzymaniem firmy. Zleceniodawca, czyli inwestor bądź generalny wykonawca, kredytuje w ten sposób swoją dalszą działalność kosztem zleceniobiorcy, wkalkulowując w koszty tak rozumianego kredytu także ustawowe odsetki. Nagmienne w budownictwie jest również niepłacenie ostatniej faktury.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#PoselZbigniewJanowski">Nie ulega wątpliwości, że mamy do czynienia ze zjawiskiem patologicznym o zasięgu systemowym. Rezultatem takich praktyk jest upadłość ponad 100 tys. małych, a czasem i większych firm budowlanych. Jest to jedynie szacunek. Uzyskanie dokładnych danych jest niemożliwe, i to także stanowi element patologii. Zleceniobiorcy często nie zgłaszają uzasadnionych roszczeń i zadawalają się częścią należności bądź obietnicą kolejnych zleceń. Jedyną drogą odzyskania należności, niestety często teoretyczną, jest droga sądowa, skomplikowana, kosztowna i długotrwała. W praktyce wiele firm nie jest w stanie doczekać się wyroku w sprawie swoich roszczeń.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#PoselZbigniewJanowski">Wysoki Sejmie! Wnioskodawcy uchwalenia przedłożonego projektu ustawy o gwarancji płatności budowlanych zdają sobie sprawę z konieczności wprowadzenia w Kodeksie cywilnym regulacji eliminujących podobne patologie w całej gospodarce. Zdają sobie sprawę z potrzeby usprawnienia funkcjonowania, a wręcz reformy wymiaru sprawiedliwości, podobnie jak z potrzeby reformy systemu finansowego i systemu ubezpieczeń. Przede wszystkim jednak zdają sobie sprawę ze skali dalszych szkód, jakie może spowodować zwłoka w rozwiązywaniu problemu płatności w budownictwie. Stąd inicjatywa rozwiązania tego problemu w sektorze budowlanym.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#PoselZbigniewJanowski">Po tym niezbędnym, jak sądzę, wstępie postaram się syntetycznie przedstawić założenia przedłożonego projektu.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#PoselZbigniewJanowski">Proponowaną ustawę stosuje się w założeniu do wszystkich robót budowlanych w rozumieniu Prawa budowlanego. Gwarancja terminowej płatności za wykonywane roboty obejmuje gwarancję bankową, poręczenie banku udzielane wykonawcy, jak również gwarancję skarbu państwa udzielaną wykonawcy w przypadku zleceniodawcy będącego przedsiębiorstwem państwowym, jednostką samorządu terytorialnego, organem administracji państwowej lub podmiotem, w którym skarb państwa posiada większość udziałów lub akcji. Szczegółowe warunki udzielania gwarancji płatności budowlanych przez banki określi, zgodnie z właściwością, Komisja Nadzoru Bankowego.</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#PoselZbigniewJanowski">Panie marszałku, chciałbym zgłosić w tym miejscu autopoprawkę. W trakcie pisania projektu ustawy w art. 2 w pkt. 4 wpisaliśmy, że powyższa komisja dokona tego w drodze rozporządzenia. Oczywiście chodziło o zarządzenie, a nie rozporządzenie, ponieważ Komisja Nadzoru Bankowego nie ma uprawnień do wydawania rozporządzeń, a jedynie zarządzeń. Jest to jedyna delegacja przewidziana w projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#PoselZbigniewJanowski">Osią konstrukcyjną ustawy jest niezbywalność prawa do gwarancji płatności. Oznacza to, że nie można ograniczyć prawa wykonawcy do żądania gwarancji płatności budowlanej ani też wypowiedzieć umowy z powodu żądania przez wykonawcę tej gwarancji. Co więcej, wykonawca może żądać gwarancji na każdym etapie realizacji umowy i nie musi faktu tego zgłaszać w momencie zawierania umowy.</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#PoselZbigniewJanowski">Rozwiązanie takie projektodawcy wprowadzili w celu zyskania stanu równości stron umowy. Obecnie prawa inwestora, czyli zleceniodawcy, są dość dobrze chronione, wykonawcy zaś - jedynie iluzorycznie. Wyrównywanie praw stron umowy jest realizacją podstawowej zasady, na której opiera się Kodeks cywilny.</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#PoselZbigniewJanowski">Wprowadzenie niezbywalności prawa do gwarancji spowodowane jest znacznie słabszą pozycją negocjacyjną wykonawcy wobec inwestora i obserwowanymi w praktyce skutecznymi naciskami na wykonawcę ze strony zleceniodawcy, zmierzającymi do ograniczenia praw tego ostatniego. Taka praktyka jest nagminna w przetargach, w wypadku których można mówić o bardzo częstym stosowaniu dumpingu, gdy chodzi o warunki zawarte w umowach. Zleceniodawca jest jednocześnie chroniony przed ewentualnymi nadmiernymi roszczeniami z tytułu gwarancji dzięki ograniczeniu jej do wysokości roszczenia plus 10% jego wartości. Zabezpieczeniem jest również przeniesienie kosztów gwarancji na zleceniobiorcę w wysokości nieprzekraczającej 2% kwoty gwarantowanej. Wydaje się więc, że w ustawie przewidziano pełne zabezpieczenie równości stron i odpowiednie wyważenie obowiązków i obciążeń. Co dzieje się, gdy wykonawca nie uzyska gwarancji w wyznaczonym przez siebie terminie? Po wyznaczeniu dodatkowego terminu udzielenia gwarancji i jego upływu bez widocznych rezultatów wykonawca uzyskuje prawo do odstąpienia od umowy i żądania wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-230.13" who="#PoselZbigniewJanowski">Wysoki Sejmie! Nie ukrywam, że nad przedmiotowym projektem intensywnie przez wiele miesięcy pracował zespół specjalistów z zakresu budownictwa, prawa i bankowości. Projekt był bardzo szeroko konsultowany w środowisku budowlanym, wśród organizacji zawodowych, a także samorządu gospodarczego. Jest on powszechnie przez to środowisko akceptowany. Regulacja prawna proponowana w projekcie nie narusza w niczym obowiązujących przepisów Kodeksu cywilnego. Przyjęcie ustawy nie spowoduje żadnych bezpośrednich skutków finansowych dla budżetu państwa. Rozwiązania zawarte w tekście ustawy były w pewnej mierze inspirowane zapisami przyjętymi w niemieckim kodeksie cywilnym regulującymi dokładnie tę samą problematykę. Założenia projektu ustawy są zbieżne z kierunkiem rozwiązań prawnych przyjętych w Unii Europejskiej, zawartych m.in. w dyrektywie Rady Unii z 29 czerwca 2000 r. w sprawie zwalczania opóźnionych płatności w obrocie handlowym. Sam przedmiot regulacji nie jest jednak objęty prawem europejskim.</u>
          <u xml:id="u-230.14" who="#PoselZbigniewJanowski">Zaznaczam jednocześnie, że projekt ustawy dotyczy odrębnego zagadnienia niż to, które zostało uregulowane w przyjętej w zeszłym roku ustawie o terminach zapłaty w obrocie gospodarczym, choć cele przyświecające projektodawcom są zbliżone.</u>
          <u xml:id="u-230.15" who="#PoselZbigniewJanowski">Wysoki Sejmie! Projektodawcy ustawy o gwarancji płatności budowlanych wyrażają przekonanie, że jej uchwalenie może walnie przyczynić się do wyeliminowania groźnej patologii rynku, a pośrednio do ożywienia budownictwa i w jego następstwie całej gospodarki. Wnioskodawcy, podobnie jak środowisko budowlane, są przekonani, że uchwalenie tej ustawy doprowadzi w rezultacie do uzdrowienia rynku budowlanego, przyczyni się też do oczyszczenia znacznej części sfery zamówień publicznych. Projekt koresponduje ze wszystkimi regulacjami prawnymi zmierzającymi do eliminacji barier zatrzymujących rozwój gospodarczy. Projekt wynika z trzeźwej, kompleksowej oceny realiów i jest mocno osadzony w rzeczywistości gospodarczej kraju. W pełni zasługuje on na uchwalenie przez Wysoką Izbę w możliwie pilnym terminie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-230.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pierwszy zabierze w niej głos pan poseł Andrzej Fedorowicz występujący w imienu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PoselAndrzejFedorowicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#PoselAndrzejFedorowicz">Dziękuję również panu posłowi za zamianę kolejki. Jeszcze raz serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#PoselAndrzejFedorowicz">Wysoki Sejmie! Dzisiaj dyskutujemy nad prawem, które chcielibyśmy wprowadzić, a które wreszcie zabezpieczałoby interesy polskich przedsiębiorców, zwłaszcza małych. W budownictwie, i nie tylko w budownictwie, namnożyło się niestety wiele patologii. Jedną z głównych są właśnie zatory płatnicze. Tak się składa, że do Sejmu w tych dniach wpłynęło kilka propozycji ustaw bądź zmian ustaw, chociażby w druku nr 473: o postępowaniu odroczeniowym, układowym i ugodowym wobec długów producentów rolnych i przetwórstwa rolno-spożywczego, o zmianie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#PoselAndrzejFedorowicz">Otóż zbiegają się te wszystkie propozycje jakby w jedno. Stanowi to jeden problem, problem, chciałoby się powiedzieć, pieniądza. Nie jest to do końca problem pieniądza, jest to problem funkcjonowania gospodarki. Wczoraj i dzisiaj dyskutowaliśmy na temat Narodowego Banku Polskiego, mówiliśmy również o polityce finansowej, a to znaczy, że problem z tym związany występuje w kraju na większą skalę. W tym wszystkim jeszcze jest jedna rzecz znamienna. Wnioski w sprawie wszystkich propozycji, chociażby tej, nad którą teraz dyskutujemy, są wnioskami grupy posłów, nie są wnioskami rządowymi. Zadaję sobie pytanie, jak w tej sytuacji zachowa się rząd, czy koalicja rządząca czy rząd poprą te projekty ustaw, czy nie zechcą, że tak powiem, utrącić tychże ustaw, ponieważ okazuje się, że to posłowie, a nie rząd, są inicjatorami prac na rzecz polskich podmiotów gospodarczych. To rząd miał i ma dbać o nasze przedsiębiorstwa, to on ma dbać o to, żeby nasze przedsiębiorstwa miały płynność finansową, żeby były konkurencyjne na rynku, żeby mogły rozwijać się i działać ekspansywnie na obcych rynkach. A jak mogą się rozwijać, skoro powstają zatory płatnicze i kiedy przychodzi do przetargu, to polski podmiot gospodarczy staje się niekonkurencyjny bądź nie może wygrać przetargu, bo jego płynność finansowa jest zachwiana, nie z jego winy, tylko z winy mechanizmów finansowych, często bardzo pokrętnych.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#PoselAndrzejFedorowicz">Dlatego zadaję pytanie o to, co robi rząd, czy rząd nie zechce sobie powiedzieć: może odłóżmy to na inny czas, bo dzisiaj rząd nie zajmuje się polską gospodarką, polskimi finansami, rząd zajmuje się ułatwieniami we wchodzeniu na rynek polski - kapitałowy, producencki, wykonawczy i budowlany - dla podmiotów zagranicznych. Niech przykładem będzie chociażby próba zdrenowania wręcz Poczty Polskiej. Poczta Polska ma zapewnić ułatwienia we wchodzeniu na rynek podmiotom zagranicznym.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#PoselAndrzejFedorowicz">Dziękując posłom, że zainicjowali taką ustawę, chciałbym przyłączyć się do opinii, że jest to głos posłów. Jeżeli przyłącza się do tego kolejna grupa posłów czy reprezentanci poszczególnych klubów, nie bacząc na przynależność partyjną, to znaczy, że w Polsce rodzi się jakiś duch, duch obrony polskiego interesu narodowego. Tak więc budzi się w Polsce duch obrony polskiej gospodarki i polskiego interesu. I to dobrze, ponieważ czas najwyższy oprzytomnieć, czas najwyższy powiedzieć: Polacy wszystkich opcji, łączmy się. To jest to hasło, które można wysunąć niezależnie od tego, czy te ustawy były uzgadniane czy nie. Ustawodawstwo w Polsce musi dzisiaj uwzględniać hasło: Polacy, stawajmy bronić polskiej gospodarki, Polacy, stawajmy bronić polskich podmiotów gospodarczych, Polacy, stawajmy bronić się przed agresywnym kapitałem i agresywnymi przedsiębiorstwami, które przyjdą. Dowodów jest aż nadto, można się posłużyć chociażby już na tej sali tylekroć przedstawianymi przykładami hipermarketów. To one są źródłem zła, to one są przyczyną drenażu, one drenują nam i kieszenie, i rynek, i cały przemysł. Bo cóż widzimy: hipermarket, który wchodzi na nasz rynek, nie przychodzi ze swoim kapitałem, on wynajmuje polskie firmy, często biedne, które biorą kredyt, zadłużają się. Przez Radę Polityki Pieniężnej czy Narodowy Bank Polski muszą ne brać kredyt na horrendalnie wysoki procent. Hipermarket natomiast wypłaca środki po 6 miesiącach od uruchomienia, czyli dopiero wtedy, kiedy mu się zwrócą wszystkie nakłady. Tak więc my, Polacy, czy nasi przedsiębiorcy jeszcze finansujemy budowę tychże hipermarketów. Natomiast władze, w tym również samorządowe, z naruszeniem prawa, jak to ma miejsce w Piastowie, niedaleko Warszawy, pozwalają budować hipermarkety. Dochodzi do paradoksalnych sytuacji - w Piastowie wywieszony był inny plan zagospodarowania przestrzennego, a realizacja hipermarketu następuje według innego planu. I cóż, SKO stwierdzi, że nic się nie stało, było wprowadzenie w błąd, ale nic się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#PoselAndrzejFedorowicz">Dziękując państwu raz jeszcze za tę inicjatywę, chcę powiedzieć, że dołączymy się do niej. Wnoszę o skierowanie projektu tej ustawy do Komisji: Finansów Publicznych, Gospodarki oraz Infrastruktury. W tych komisjach osiągniemy porozumienie, dzięki czemu będzie mógł powstać solidny projekt ustawy chroniącej nie tylko budownictwo, ale i wszystkie gałęzie przemysłowe, przemysł wydobywczy i pozostałe.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#PoselAndrzejFedorowicz">Wydaje mi się, że należy jeszcze raz powtórzyć hasło, które skierowałem z tej trybuny: Polacy wszystkich opcji, łączmy się w obronie Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Łukasza Abgarowicza, występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska w sprawie poselskiego projektu ustawy o gwarancjach budowlanych, zawartego w druku nr 452.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Wysoki Sejmie! W dniu dzisiejszym, w warunkach nękającego Polskę kryzysu gospodarczego, gospodarka cierpi na wiele schorzeń pogłębiających jej zapaść. Jednym z najdotkliwszych z nich są tzw. zatory płatnicze. Sądy gospodarcze działają tak opieszale, że dochodzenie należności na drodze sądowej jest właściwie iluzją. Szczególnie dotkliwie cierpi z tego powodu branża budowlana. Firmy wykonujące roboty budowlane, szczególnie małe, które zazwyczaj pracują dla jednego zleceniodawcy lub dla bardzo ograniczonej liczby zleceniodawców, w przypadku opóźnienia w zapłacie przez jednego z nich natychmiast tracą płynność. Jeśli zleceniodawca zbyt długo zwleka z uiszczeniem zapłaty, bankrutują. Same nie płacą z kolei producentom materiałów budowlanych, którzy w warunkach kurczącego się rynku i tak przeżywają kłopoty.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Taki stan częściowo wynika ze złej sytuacji inwestorów. Spada popyt na mieszkania, deweloperzy miesiącami nie mogą sprzedać już wybudowanych mieszkań, niektórzy z nich tracą płynność. W wybudowanych biurach nie ma lokatorów, nie wpływają zatem kwoty z tytułu czynszu. W znacznej części jednak opóźnienia w zapłacie dla wykonawców wynikają z nieuczciwych praktyk. Powszechne jest opóźnianie zapłaty architektom i projektantom. Bardzo częstym zjawiskiem jest opóźnianie lub całkowite unikanie zapłaty kwot z tytułu ostatnich rat, które należą się wykonawcom robót budowlanych. Szczególnie bolesne jest to, że na liście instytucji zwlekających z zapłacą - co najmniej zwlekających z zapłatą - są duże instytucje państwowe, takie jak PKP.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Wysoki Sejmie! Nie mogąc się doczekać działań rządu uzdrawiających opisaną sytuację - którego obowiązkiem jest podjęcie takich działań - grupa posłów wniosła projekt ustawy, nad którym debatujemy. Projekt ten, choć w założeniu ma poprawić sytuację branży budowlanej, w swoich skutkach może okazać się dla niej szkodliwy, jako że:</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#PoselLukaszAbgarowicz">- narusza swobodę umów gospodarczych,</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#PoselLukaszAbgarowicz">- zakłóca równowagę stron umów pomiędzy zleceniodawcami a wykonawcami robót budowlanych, co może na przykład utrudnić egzekwowanie jakości wykonywanych robót,</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#PoselLukaszAbgarowicz">- może wyeliminować słabszych finansowo inwestorów, dla których uzyskanie gwarancji bankowych będzie długotrwałe i zbyt kosztowne, a to z kolei może spowodować spadek popytu na roboty budowlane,</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#PoselLukaszAbgarowicz">- skorzystanie wykonawców z art. 5 proponowanej ustawy może powodować bankructwa zleceniodawców; w przypadku inwestorów budujących mieszkania stracą w konsekwencji zarówno wykonawcy, jak i nabywcy mieszkań, którzy już wnieśli za nie opłaty,</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#PoselLukaszAbgarowicz">- ustawa może wyeliminować z rynku generalnych wykonawców o zbyt słabym zapleczu finansowym i niepowiązanych z inwestorami; mam na myśli duże inwestycje prywatnego, a często zagranicznego kapitału - nietrudno zgadnąć, że przegrane będą w tym wypadku firmy oparte na kapitale polskim.</u>
          <u xml:id="u-234.9" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Chciałbym teraz zacytować kilka norm zaproponowanych w ustawie i ustosunkować się do nich.</u>
          <u xml:id="u-234.10" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Art. 2 przewiduje, że gwarancją płatności budowlanych może być gwarancja bankowa, poręczenie banku bądź gwarancja skarbu państwa. Nie wiem, czemu w propozycji ustawy pomija się instytucje ubezpieczenia jako ewentualnych gwarantów. W świecie korzysta się z instrumentów ubezpieczeniowych, są bowiem wygodniejsze w przygotowaniu, a firmy ubezpieczeniowe są bardziej elastyczne niż banki.</u>
          <u xml:id="u-234.11" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Art. 3 ust. 2 brzmi: Wypowiedzenie umowy spowodowane żądaniem gwarancji płatności budowlanych jest bezskuteczne. Praktycznie uniemożliwia to zatem, szczególnie w kontekście zapisu art. 5 ust. 1, rozwiązanie umowy z wykonawcą, który też może okazać się niesolidny.</u>
          <u xml:id="u-234.12" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Art. 5 ust. 1 brzmi: Jeżeli wykonawca nie uzyska wystarczających gwarancji w odpowiednim, wyznaczonym przez siebie terminie, uprawniony jest do wstrzymania się od wykonywania robót i oddania obiektu zamawiającemu. A co będzie, jeżeli wykonawca zauważy, że nie mieści się w umownych terminach, albo będzie wiedział, że jakość jego pracy pozostawia wiele do życzenia? Wystarczy, że złoży żądanie gwarancji i wtedy wypowiedzenie umowy będzie uniemożliwione, a w każdym razie będzie rozstrzygane przed sądem. Jest to poważne zakłócenie równowagi stron w umowach gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-234.13" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Pragnę zwrócić uwagę, że pkt 1 w art. 5, który cytowałem, stwarza również inne zagrożenia. Co to znaczy: wystarczająca gwarancja i odpowiedni czas? To nie jest norma prawna. W przepisie mówi się o odpowiednim, wyznaczonym przez siebie terminie. Czy to znaczy, że wykonawca może zażądać odpowiednio wysokiej gwarancji w terminie, jaki sobie wymyśli? To nie jest norma, to może okazać się bardzo szkodliwe. Taki zapis może spowodować stosowanie praktyk, które odbiją się rykoszetem na wykonawcach robót.</u>
          <u xml:id="u-234.14" who="#PoselLukaszAbgarowicz">W art. 4 ust. 3 nie jest sprecyzowane, co nastąpi w sytuacji, gdy koszt gwarancji przekroczy 2%. Przecież wysokość opłaty gwarancyjnej nie zależy ani od wykonawcy, ani od zamawiającego. To jest analizowane przez banki. Wysokość opłaty gwarancyjnej, koszty uzyskania gwarancji zależą od wielu czynników, między innymi od długiego terminu umowy. Krótko mówiąc, nie jest sprecyzowane, kto ma ponosić koszty gwarancji.</u>
          <u xml:id="u-234.15" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Brak wystarczającej gwarancji stanowi przeszkodę w wykonywaniu robót budowlanych z przyczyn dotyczących zamawiającego i uprawnia wykonawcę do żądania wynagrodzenia na podstawie art. 639 Kodeksu cywilnego. To paradoksalnie może prowadzić do śmiesznych sytuacji: po podpisaniu umowy wykonawca, który nie żądał przedtem gwarancji, zażąda jej - to, jak może jej zażądać, precyzuje § 1 - może jej nieuczciwie zażądać, i w gruncie rzeczy bez przystąpienia do robót może rozpocząć postępowanie zmierzające do uzyskania zapłaty albo przynajmniej wyegzekwowania kar umownych.</u>
          <u xml:id="u-234.16" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Wysoki Sejmie! Widzimy wiele usterek w tym projekcie ustawy. Jednak mimo licznych zastrzeżeń Klub Poselski Platforma Obywatelska uważa, że reguluje on sprawy zbyt ważne i pilne, by można było go zlekceważyć. Wyrażamy żal w stosunku do rządu, że w obecnej sytuacji nie zareagował wcześniej. Dysponuje dużo lepszym aparatem niż posłowie i mógłby przygotować znacznie lepszy i bardziej spójny projekt, bezpieczniejszy dla wszystkich gałęzi gospodarki, dla całego budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-234.17" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Poprzemy skierowanie tego projektu ustawy do dalszych prac w komisji. Apelujemy jednak do rządu, aby rozważył możliwość rozszerzenia zapowiedzianego projektu ustawy o tzw. koncie Escrow i przebudowania tego projektu w taki sposób, aby w trakcie prac w komisji można było zaadaptować projekt, który mamy przed sobą, stworzyć jeden spójny projekt ustawy zapewniającej bezpieczeństwo obrotu w budownictwie, który gwarantowałby bezpieczeństwo kupcom mieszkań i wykonawcom robót zarówno w sektorze budownictwa mieszkaniowego, jak i w innych sektorach, jak również zapewniałby bezpieczeństwo dostawcom materiałów. Ten projekt ustawy tego nie precyzuje.</u>
          <u xml:id="u-234.18" who="#PoselLukaszAbgarowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Poselski Platforma Obywatelska wnosi o skierowanie projektu ustawy do dalszych prac w Komisji Infrastruktury. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zenona Tymę w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PoselZenonTyma">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się do omawianego projektu ustawy o gwarancji płatności budowlanych (druk nr 452), mamy świadomość tego, że autorom omawianego projektu chodziło o lobbowanie na rzecz tej właśnie określonej branży gospodarki, jaką jest budownictwo, a nie na rzecz jakichkolwiek innych dziedzin gospodarki, które w równej mierze potrzebują rozwiązań podobnych do tych, o jakich mowa w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#PoselZenonTyma">Cała polska gospodarka cierpi na jedną poważną chorobę, to jest na zatory płatnicze i niewywiązywanie się partnerów gospodarczych z umownych zobowiązań płatniczych. Plaga ta coraz bardziej się nasila i obejmuje wszystkie dziedziny naszego życia; dotyka zarówno małe, jak i wielkie podmioty gospodarcze, nie omija też osób fizycznych. Jedynie skuteczni są tylko dostawcy nośników energii - mam tu na myśli energetykę, gazownictwo czy telekomunikację - którzy są w stanie egzekwować swoje należności, mają bowiem narzędzie w postaci przysłowiowego zamknięcia kurka. Natomiast takie dziedziny, jak: handel, transport, usługi, przemysł, przetwórstwo czy rolnictwo i oczywiście budownictwo, mają ogromne kłopoty z egzekwowaniem należności. Próba zapewnienia gwarancji tylko jednemu sektorowi gospodarki, to jest budownictwu, bez wątpienia nie przyniesie zamierzonego efektu, gdyż cała gospodarka jest ze sobą ściśle powiązana i kieruje się jednakowymi zasadami gospodarki rynkowej. Nie jest zatem celowe wyposażenie tylko budownictwa w narzędzie, jakim mają być gwarancje państwowe. Równie dobrze można by się domagać gwarancji bankowych czy państwowych dla całego sektora rolniczego, szczególnie w dziedzinie przetwórstwa płodów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#PoselZenonTyma">Samoobrona stawia sobie za cel w swoich programach wyborczych rozwój budownictwa jako działanie priorytetowe wyższego rzędu. Jednakże proponowane rozwiązania dotyczące gwarancji tylko dla branży budowlanej są z góry skazane na porażkę. Budownictwo bowiem powiązane jest całym szeregiem różnych kontraktów handlowych, transportowych, korzysta z dostaw przemysłu wytwórczego. Te branże też wymagają pewnej ochrony, bo działają w nich nieuczciwi kontrahenci.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#PoselZenonTyma">Należy przede wszystkim uporządkować rynek, wnieść niezbędne poprawki do obowiązującego Kodeksu karnego. Musimy respektować prawo, które dzisiaj jest dziurawe jak ser szwajcarski. Prawo ma obowiązywać wszystkich bez wyjątku. Należy wprowadzić instytucję konfiskaty mienia w całości za oszustwa gospodarcze; prezesi i zarządy spółek powinni odpowiadać swoim majątkiem osobistym w przypadku dopuszczenia się oszustw lub malwersacji gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#PoselZenonTyma">Konieczne jest ustawowe wprowadzenie rejestru nieuczciwych przedsiębiorców, handlowców i innych kontrahentów. Dzisiaj oszustów i malwersantów chroni ustawa o ochronie danych osobowych. Należy nieuczciwych ludzi eliminować z życia gospodarczego, pozbawiając ich dożywotnio możliwości prowadzenia działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#PoselZenonTyma">Postępowania sądowe związane z orzekaniem o winie nieuczciwych osób, malwersantów toczą się latami, a gdy przychodzi do egzekucji długów przez komornika, to okazuje się, że dłużnik nie ma kapitału własnego, bo wszystko zostało przeniesione na babcię, teściową czy żonę, z którą dłużnik ma już załatwioną rozdzielność majątkową; a tymczasem rzekomo bezrobotny dłużnik ma dwie wille, basen, korty tenisowe i śmieje się ze wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#PoselZenonTyma">Jeżeli rząd Rzeczypospolitej Polskiej do tej pory nie przedłożył własnej koncepcji projektu ustawy, aby wyeliminować zatory płatnicze, to znaczy, że toleruje i popiera cwaniactwo, które jest szkodliwe nie tylko dla podmiotów gospodarczych, ale dla całej gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#PoselZenonTyma">W świetle powyższej konkluzji wskazane jest skierowanie omawianego projektu ustawy do dalszych prac we właściwych komisjach w celu rozszerzenia jego zakresu na inne dziedziny gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-236.8" who="#PoselZenonTyma">Ustawa o gwarancji płatności budowlanych to krok we właściwym kierunku. Samoobrona poprze tę ustawę po jej doprecyzowaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Falfusa w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselJacekFalfus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec poselskiego projektu ustawy o gwarancji płatności budowlanych (druk nr 452).</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PoselJacekFalfus">Posłowie koalicji rządowej przedstawiają dziś w Sejmie projekt ustawy o gwarancji płatności budowlanych. Projekt ten ma kluczowe, według autorów, znaczenie ze względu na sytuację branży budowlanej w Polsce. W rzeczy samej budownictwo jest siłą napędową całej gospodarki. Tworzy infrastrukturę dla takich gałęzi jak przemysł i transport, a także w formie budownictwa mieszkaniowego odgrywa ważną społeczną rolę, tworząc warunki bytowe dla polskich gospodarstw domowych, zapewniając im awans cywilizacyjny i po prostu warunki rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#PoselJacekFalfus">Prawo i Sprawiedliwość bardzo wyraźnie dostrzega kryzys w branży budowlanej. W naszym programie postulujemy utworzenie funduszu budownictwa mieszkaniowego z budżetem rzędu 10 mld zł, corocznie waloryzowanym. Fundusz ten udzielałby pożyczek oprocentowanych na poziomie inflacji osobom fizycznym zrzeszonym we wspólnotach mieszkaniowych. Kolejność udzielania kredytów byłaby uzależniona od deklarowanej długości okresu spłaty. Jednostki samorządu terytorialnego zobowiązane byłyby do nieodpłatnego przekazywania na te cele terenów budowlanych, w zamian za co miałyby pierwszeństwo w uzyskiwaniu kredytów na budownictwo komunalne. System ten w ciągu 15 lat zapewniłby wybudowanie około 2,5 mln mieszkań, co przyczyniłoby się do rozwiązania problemu mieszkaniowego i pobudziłoby rozwój gospodarczy. W działaniach rządu nie widać żadnych rozwiązań zmierzających w tym kierunku. Zdecydowane działania są potrzebne natychmiast, gdyż kryzys w branży w budowlanej jest widoczny gołym okiem. Według oceny Polskiej Agencji Badawczej Budownictwa w roku 2001 zlikwidowano 25-30 tys. małych firm budowlanych, zwolnienia w branży sięgają zaś 80 tys. osób. Produkcja budowlana w roku 2001 była niższa o ponad 6% niż w 2000 r., w 2002 r. szacuje się zaś, że będzie ona niższa o kolejne 3,2%. Zmniejszenie wartości produkcji budowlano-montażowej sięgnie w tym roku 10%, a rynku inwestycyjno-budowlanego - nawet 15%.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#PoselJacekFalfus">Kryzys skutkuje nie tylko upadkiem firm, lecz również przesunięciem działalności wielu przedsiębiorstw budowlanych do szarej strefy, co ma istotny wpływ na finanse państwa.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#PoselJacekFalfus">Główny i bezpośredni powód kryzysu w budownictwie to powstawanie zatorów płatniczych i zaległości płatności w rozliczeniach inwestor-wykonawca. Zasady polskiego systemu prawnego tworzą nierówność w relacjach między zleceniodawcą a wykonawcą. Inwestor ma możliwość blokowania płatności choćby przez zgłaszanie przed odbiorem rzekomych usterek. Sytuacja taka trwa całymi miesiącami i w końcu wykonawca zmuszony jest przystać na przyjęcie drobnej kwoty należności, niewspółmiernie niskiej w stosunku do wykonanej pracy; odnosi się to zwłaszcza do wykonawcy, który jest małym przedsiębiorcą.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#PoselJacekFalfus">Zachowania takie nie są również obce podmiotom publicznym zamawiającym roboty budowlane. Przedsiębiorcy budowlani są wręcz zmuszani do zawierania niekorzystnych umów ze zleceniodawcami. Przepisy prawne dają inwestorowi rozmaite zabezpieczenia należytego wykonania robót, natomiast nie dają - poza ogólnymi przepisami prawa cywilnego - żadnych gwarancji zapłaty należności wykonawcy. Ściąganie należności przez sądy powoduje wydłużenie terminów wpłaty należności do okresów wręcz zabójczych dla mniejszych firm budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#PoselJacekFalfus">Wysoki Sejmie! Prawo i Sprawiedliwość, dostrzegając wagę tego problemu, uważa poselski projekt ustawy za krok w dobrym kierunku. Nowa ustawa przewiduje, że wykonawca budowlany będzie miał prawo żądać ustanowienia gwarancji budowlanej w wysokości ewentualnego roszczenia dotyczącego wynagrodzenia z tytułu umowy oraz zleceń dodatkowych, powiększonego o 10%. Uprawnienie to jest ukształtowane, co warto podkreślić, jako bezwzględnie obowiązujące, czyli wchodzi trwale w system kontraktów prawa polskiego, stanowiąc wyjątek od zasady swobodnego kształtowania umów.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#PoselJacekFalfus">Wyżej wymienione regulacje zostały przedyskutowane w tracie III Ogólnopolskiego Forum Budowlanego. Forum, a także poszczególni przedsiębiorcy budowlani, ocenia je w zasadzie pozytywnie. Warto jednak zauważyć, że w świetle przyjętego przez forum budownictwa stanowiska stanowią one tylko niewielki fragment reformy systemu kontraktów budowlanych. Przedsiębiorcy zwracają uwagę, że ustawa nie usuwa najbardziej istotnego sposobu przeciągania płatności, chodzi tu głównie o zgłaszanie przez inwestora drobiazgowych i de facto fikcyjnych usterek.</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#PoselJacekFalfus">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość już dziś sygnalizuje potrzebę dopracowania projektu ustawy. Projekt niniejszej ustawy winien być rozpatrywany, jak sądzimy, łącznie z projektem rozporządzenia, a w zasadzie zarządzenia, jak przypomniał poseł Zbigniew Janowski, wykonawczego Komisji Nadzoru Budowlanego. Ponoszenie kosztów udzielania gwarancji na poziomie ustawowym jest, naszym zdaniem, za wysokie, albowiem pomimo zapisu art. 4 ust. 3 stanowiącego, że poziom tych kosztów wynosi do 2% umowy, praktyką życia codziennego będą koszty ponoszone przez wykonawcę w wysokości właśnie 2%, tym bardziej jeżeli gwarancji płatności budowlanych będą udzielały banki i to one będą otrzymywały profity ze stosowania tej ustawy. Przy obecnej bardzo niskiej rentowności firm budowlanych, szczególnie małych, która sięga 5-8%, dodatkowe obciążenie ich i tak wysokimi kosztami może spowodować, że ustawa ta będzie prawem niestosowanym w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-238.9" who="#PoselJacekFalfus">Trzeba też zastanowić się, czy dla zmiany postawy niektórych jednostek samorządu terytorialnego, występujących jako inwestorzy, którym również zdarza się stosowanie przeciągania płatności, nie należy zastosować innych instrumentów prawnych działających już bezpośrednio.</u>
          <u xml:id="u-238.10" who="#PoselJacekFalfus">Wysoki Sejmie! Prawo i Sprawiedliwość pozytywnie ocenia projekt ustawy, choć traktujemy go jako pierwszy, niewielki krok na drodze ratowania przemysłu budowlanego w Polsce. Dlatego też klub składa wniosek o przesłanie projektu ustawy o gwarancji płatności budowlanych do Komisji Infrastruktury w celu dalszych prac. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-238.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Piechocińskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#GlosZSali">(Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie ma pana posła na sali? Może jeszcze do nas dotrze.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę więc o zabranie głosu pana posła Zygmunta Jerzego Szymańskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, który zamienił się z panem posłem Fedorowiczem, stąd ta zaskakująca kolejność wystąpień klubowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić opinię klubu odnośnie do poselskiego projektu ustawy o gwarancji płatności budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Prezentowana Wysokiej Izbie w druku nr 452 legislacyjna propozycja w zamyśle grupy posłów projektodawców ma na celu wyeliminowanie z rynku usług budowlanych negatywnych praktyk manifestujących się w szczególności uchylaniem się zamawiającego od zapłaty za wykonane roboty. Przejęcie z handlu przez sektor budowlany zwyczajów polegających na stosowaniu przez zamawiających wobec wykonawców terminów płatności niepozostających w żadnej relacji do cyklu inwestycyjnego było niczym innym, jak wprowadzeniem na trwałe do budownictwa tzw. kredytu kupieckiego, którego formuła ukształtowana przez panujący regres w tym sektorze gospodarki przyjęła patologiczne wręcz rozmiary. W skrajnych przypadkach rola zamawiającego ograniczona została do wyszukiwania na rynku wykonawców, którzy w staraniach o pozyskanie zlecenia za wszelką cenę godzili się de facto na kredytowanie inwestycji z własnych środków finansowych. Funkcjonujący w obrocie budowlanym system wzajemnych powiązań i zależności wielu podmiotów zaangażowanych przy realizacji kontraktu po stronie wykonawczej powoduje, że w przypadku utraty płynności finansowej przez generalnego wykonawcę, wywołanej niesolidnością inwestora, następuje tzw. efekt domina, prowadzący często do upadłości przedsiębiorców z przyczyn, których w chwili przystąpienia do realizacji kontraktu nie mogli przewidzieć, nawet przy dołożeniu najwyższej staranności.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Ochrona, jaką wykonawcom miał zapewnić istniejący system prawa, w szczególności przepisy Kodeksu cywilnego, okazała się iluzoryczna, jeśli się zważy na trudny nawet do szacunkowego określenia upływ czasu, niezbędny dla uzyskania prawomocnego wyroku, konieczność poniesienia przez wierzyciela wykonawcę wysokich opłat sądowych, kosztów obsługi procesu sądowego i postępowania egzekucyjnego. Ukoronowaniem windykacyjnych starań wierzyciela jakże często jest jedynie postanowienie komornika o bezskutecznej egzekucji z majątku dłużnika. Bywa i tak, że postanowienie to stanowi zarazem wyrok skazujący niefortunnego wykonawcę na gospodarczy niebyt, a zatrudnianych przezeń pracowników - na zasiłek dla bezrobotnych. Funkcjonujący system prawny w sposób zapewne niezamierzony premiuje nieuczciwych przedsiębiorców, przerzucając w całości na wykonawcę wszelkie ryzyka, a na niezaspokojonego wykonawcę wierzyciela - finansowy ciężar odzyskania należnej mu zapłaty za roboty budowlane.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Wysoka Izbo! Przedstawiony w dniu dzisiejszym projekt ustawy ma przywrócić zakłóconą nieuczciwymi praktykami kreatorów przedsięwzięć inwestycyjnych symetrię praw i obowiązków stron kontraktów budowlanych. Wprowadzona w życie z początkiem bieżącego roku ustawa o terminach zapłaty w obrocie gospodarczym, próbująca uporządkować segment rynku dostaw towarów lub świadczenia usług przez małego przedsiębiorcę w rozumieniu ustawy Prawo działalności gospodarczejm, pozostaje, za sprawą przemyślnych wybiegów podmiotów dominujących, których z tej trybuny nie zamierzam upowszechniać, martwą literą prawa. Świadomość pojawienia się na rynku budowlanym takich mechanizmów ˝obronnych˝, mogących zniweczyć zamysł projektodawców i umożliwić zamawiającym wymuszanie na wykonawcy zamieszczenia w kontrakcie klauzul wyłączających stosowanie zabezpieczeń finansowych, legła u podstaw nadania w art. 3 prawu wykonawcy do żądania od zamawiającego określonego zabezpieczenia charakteru bezwzględnie obowiązującego. Można jednak oczekiwać, że zamawiający w celu obejścia przepisów ustawy dokonywać będą sztucznego podziału planowanego zadania inwestycyjnego na część usługową, czyli robociznę, i część rzeczową, tzw. materiały, surowce, instalacje i urządzenia, ograniczając tym samym stosowanie przepisów projektowanej ustawy do wykonawstwa w ścisłym tego słowa znaczeniu, pozostawiając poza sferą jej uregulowania cały obszar zakupów inwestycyjnych dokonywanych na stałych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Nieuchronność konieczności wyłożenia przez zamawiającego środków finansowych w momencie wystąpienia z takim żądaniem przez wykonawcę wyeliminuje z rynku budowlanego podmioty słabe, których dotychczasowa rola w procesie inwestycyjnym polegała często na wąsko rozumianym pośrednictwie, obracające wyłącznie obcymi środkami finansowymi, nieponoszące żadnego ryzyka kapitałowego i personalnego.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Proponowane rozwiązania w pewnym stopniu oparte zostały na wzorcach zaczerpniętych ze znowelizowanego niedawno niemieckiego kodeksu cywilnego i korespondują z aktualnymi trendami ustawodawstwa europejskiego, chociaż ich genezy należałoby poszukiwać w systemie prawa amerykańskiego doby wielkiego kryzysu lat 30. Funkcjonowanie w amerykańskich bankach rachunków powierniczych, na których deponowane były środki finansowe zamawiającego, uruchamiane dopiero po spełnieniu przez wykonawcę obiektywnych i czytelnych kryteriów, skutkowało istnieniem ścisłej relacji między postępem robót a należnym za nie wynagrodzeniem, a jednocześnie eliminowało z rynku nieuczciwe podmioty, znane skądinąd na naszym rynku firmy ˝krzak˝. Przyznana wykonawcy przez ustawodawcę w art. 4 ust. 1 swoboda wyboru terminu złożenia zamawiającemu żądania udzielenia mu gwarancji finansowej uniemożliwi zamawiającemu na etapie rokowań wyłanianie kontrahentów na wykonawstwo robót wyłącznie w oparciu o kryterium, jakim byłoby odstąpienie przez nich od żądania ustanowienia stosownego zabezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Ustawowe ustalenie limitu kosztu ustanowienia zabezpieczenia w godziwej wysokości 2% wartości należnego wykonawcy wynagrodzenia, uwzględniające fakt skomercjalizowania sektora bankowego, jest jedynym instrumentem państwa pozwalającym kształtować wpływy banków z tytułu wykonania operacji praktycznie pozbawionej dla banku ryzyka na rozsądnym poziomie. Ustalenie limitu ma również na celu ograniczenie wzrostu kosztów inwestycji do poziomu akceptowanego przez wszystkich adresatów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Uprawnienia wykonawcy przewidziane w art. 5, polegające na stworzeniu mu możliwości powstrzymania się od wykonywania dalszych robót i odstąpienia od umowy z winy zamawiającego, dodatkowo wzmacniają pozycję wykonawcy, któremu zamawiający odmówiłby udzielenia stosownych gwarancji.</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od początku pracy nad omawianą ustawą projektodawcom towarzyszyła świadomość, że poruszana w niej materia ingeruje w sferę swobody umów określoną przepisami Kodeksu cywilnego. W warunkach zaburzonej równowagi stron stosunku prawnego i dominującej pozycji przetargowej zamawiającego nie ma możliwości samoregulacji rynku usług budowlanych. Niezbędne stało się dostarczenie instrumentarium umożliwiającego uzyskanie wykonawcom budowlanym należnej im pozycji.</u>
          <u xml:id="u-240.9" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">W przedłożonym uzasadnieniu projektu ustawy wyrażono opinię, że proponowane rozwiązania nie pociągają za sobą skutków finansowych dla budżetu. Myślę, że będę wyrazicielem nie tylko własnego jako posła przedsiębiorcy poglądu, iż proponowane uregulowania przysporzą budżetowi państwa wymiernych oszczędności wynikających z uratowanych miejsc pracy w budownictwie oraz pozyskanych podatków od rentownych przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-240.10" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Analiza projektu nasuwa jednak pewne zastrzeżenia natury, rzec by można, kosmetyki legislacyjnej. Wątpliwości może nasuwać tytuł ustawy zawierający słowa ˝gwarancji płatności˝. Niefortunność tego określenia wynika, jak sądzę, z potocznego rozumienia gwarancji rozumianej jako zapewnienie czy rękojmia. W rzeczywistości gwarancja występuje w treści projektu jako jedna z sugerowanych form zabezpieczenia należności wykonawcy, już to jako gwarancja bankowa, już to jako gwarancja skarbu państwa, obok tych instrumentów zaś projektodawcy proponują także poręczenie banku.</u>
          <u xml:id="u-240.11" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Powyższe redakcyjne spostrzeżenie nakazywałoby zmianę tytułu ustawy, np. o zabezpieczeniu należności wykonawcy za roboty budowlane, unikając zarazem bardzo pejoratywnego określenia ˝płatności budowlanych˝.</u>
          <u xml:id="u-240.12" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Ewentualne przyjęcie w toku dalszych prac nad ustawą proponowanych zmian wymagałoby przeredagowania treści niektórych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-240.13" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Usunięcie w art. 4 ust. 3 określenia o charakterze nieostrym i ocennym ˝powszechnie przyjętej˝, a w art. 5 ust. 1 wyrazów ˝wystarczającej˝ i ˝odpowiednim˝ uczyniłoby przepisy bardziej czytelnymi.</u>
          <u xml:id="u-240.14" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Zgodnie z art. 7 vacatio legis wynosi zaledwie 14 dni. Zważywszy na rygoryzm....</u>
          <u xml:id="u-240.15" who="#GlosZSali">(Czas!)</u>
          <u xml:id="u-240.16" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Kończę już.</u>
          <u xml:id="u-240.17" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Zważywszy na rygoryzm ustawy oraz na fakt, że zgodnie z art. 4 ust. 1 wykonawca może w każdym czasie żądać od zamawiającego udzielenia gwarancji, po wejściu w życie ustawy jej regulacji podlegałyby także umowy budowlane już realizowane bez względu na stopień zaawansowania.</u>
          <u xml:id="u-240.18" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Rozważenia wymaga...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przepraszam, panie pośle, nie musi się pan spieszyć, ma pan jeszcze ponad 3 minuty wystąpienia. A panów posłów i panie posłanki proszę, żeby nie pilnowali za mnie czasu, a jeśli pilnują, to patrząc na zegarek.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Rozważenia wymagałoby alternatywne wprowadzenie dłuższego vacatio legis lub zamieszczenie w ustawie przepisów intertemporalnych wyłączających spod jej reżimu umowy budowlane w trakcie realizacji.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Wysoka Izbo! Proponowane rozwiązania mogą spowodować kilkuprocentowy wzrost kosztów inwestycji, w tym także mieszkaniowych. Ostatecznej odpowiedzi na pytanie, czy jest to wygórowana cena mogą Wysokiej Izbie udzielić m.in. tysiące pracowników sektora budowlanego, którzy wskutek nierzetelności kontrahentów utracili miejsca pracy, a ich prywatni często pracodawcy - dorobek całego życia.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#PoselZygmuntJerzySzymanski">Dlatego też klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnosi o skierowanie projektu ustawy o gwarancji płatności budowlanych do dalszej pracy w Komisji Infrastruktury. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Müllera występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PoselJerzyMüller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam szczególny komfort przemawiać, kiedy w oczywistej sprawie się przemawia. Pan marszałek będzie miał komfort, że pewnie moje interesujące wystąpienie nie spowoduje potrzeby uciszania sali. W związku z tym przystępuję do przedstawienia skrótowego, aczkolwiek istotnego stanowiska Unii Pracy wobec zawartego w druku nr 452 poselskiego projektu ustawy o gwarancji płatności budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#PoselJerzyMüller">Klub Parlamentarny Unii Pracy z zadowoleniem przyjął inicjatywę poselską wnoszącą projekt tej ustawy. Obserwowana sytuacja gospodarcza dotycząca rynku usług budowlanych szczególnie w ostatnich latach wskazuje na nasilenie się zjawisk patologicznych, głównie w obszarze terminowego regulowania płatności przez zlecających wykonanie usług. Stosowanie przez inwestorów praktyk niedotrzymywania, często w sposób zamierzony, terminów płatności wywołuje najczęściej reakcję łańcuchową, której kolejne ogniwa doprowadzają do utraty płynności finansowej przedsiębiorstw realizujących usługę budowlaną, wyrażającą się brakiem możliwości realizowania zobowiązań podatkowych i na ubezpieczenie społeczne, nieterminowymi wypłatami świadczeń pracowniczych, zadłużeniami u dostawców materiałów itp., a w konsekwencji doprowadzają do bankructwa.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#PoselJerzyMüller">Obowiązujące obecnie przepisy w zakresie ochrony wykonawców budowlanych sprowadzają się do możliwości dochodzenia przez nich swoich roszczeń o zapłatę zaległych należności jedynie na drodze sądowej. Należy jednak pamiętać, że najczęściej przedsiębiorcy, czyli wykonawcy budowlani, są już w stanie agonalnym, nękani przez urzędy skarbowe, ZUS, dostawców materiałów, pracowników oczekujących na wypłaty itp., i praktycznie nie mają już ani środków, ani zdrowia na sprawy sądowe. Odpowiedzialność zlecających wykonywanie usług budowlanych w praktyce jest minimalna i to oni dyktują realizatorom usług swoje warunki.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#PoselJerzyMüller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiona wyżej ocena obecnego stanu funkcjonowania przedsiębiorstw budowlanych wskazuje na wyraźnie naruszoną równowagę stron zawierających kontrakt. Proponowany projekt ustawy zmierza w kierunku wyeliminowania tych nieprawidłowości. Należy jednak dostrzec, że załatwia on relacje przede wszystkim pomiędzy zlecającym a generalnym wykonawcą.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#PoselJerzyMüller">Autorzy projektu być może nie dostrzegli tak wyraziście, że prawie identyczne problemy występują pomiędzy tzw. generalnymi wykonawcami usług a podwykonawcami, wobec których praktycznie pełnią funkcje zlecających realizację głównie specjalistycznych fragmentów całej usługi budowlanej. Tu także w jaskrawy sposób wykorzystywana zostaje przewaga generalnych wykonawców nad podwykonawcami w sferze terminowego regulowania płatności.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#PoselJerzyMüller">Problemem szczególnie patologicznym jest fakt, że wielu generalnych wykonawców, pomimo otrzymania od inwestora zapłaty za wykonaną usługę, nie wywiązuje się z terminowej płatności należności dla podwykonawców. Występuje tutaj najczęściej forma szantażu wobec podwykonawców, głównie małych lub średnich przedsiębiorstw branżowych, a hasło: ˝czekaj na zapłatę albo znajdę innego podwykonawcę˝ jest powszechnie stosowane.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#PoselJerzyMüller">Dlatego też popierając poselski projekt o gwarancji płatności budowlanych Klub Parlamentarny Unii Pracy uważa, że w dalszej pracy we właściwej komisji sejmowej należy uwzględnić w nim dodatkowo rozwiązania dotyczące relacji gwarancji płatności generalnych wykonawców wobec podwykonawców. Szanując czas posłów obecnych na sali, pana marszałka, dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PoselJerzyMüller">(Tu oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">To było ostatnie z wystąpień klubowych.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Jacka Uczkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJacekUczkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tym razem bardzo krótko. Do opracowania projektu stanowiska rządowego zostało zobowiązane Ministerstwo Finansów wspólnie z ministrem infrastruktury. Projekt stanowiska w tej sprawie rozpatrywany będzie przez rząd na posiedzeniu w przyszłym tygodniu i zostanie zaprezentowany Wysokiej Izbie w drugim czytaniu. Dlatego tego projektu prezentować teraz nie będę. Proszę o zrozumienie dla tej sprawy, związanej z intensywnością pracy rządu.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJacekUczkiewicz">Chciałbym natomiast zgłosić tylko dwie uwagi. Po pierwsze, według posiadanych informacji prace nad projektem ustawy o rachunku powierniczym w budownictwie mieszkaniowym zostaną zakończone w czerwcu i w czerwcu zostaną skierowane do rozpatrzenia przez rząd, ze spraw podniesionych. No i druga uwaga, co do której nie mogę się oprzeć, żeby jej nie przedstawić, dotyczy twierdzenia przy okazji tej dyskusji - pana posła Fedorowicza, tak? - że rząd nie zajmuje się polską gospodarką i polskimi przedsiębiorstwami: to świadczy o tym, że bariery polityczne są takie duże, że nie ma żadnych argumentów, ażeby je pokonać, nawet można mówić, że śnieg na Antarktydzie jest czarniejszy od sadzy. Po prostu, jeżeli ktoś nie dostrzega wysiłków tego rządu na rzecz ratowania polskiej gospodarki, to znaczy, że żadne racje i żadne argumenty rzeczowe nie są w stanie go przekonać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czy przedstawiciel wnioskodawców chciałby jeszcze coś powiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Widzę, że tak.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Zbigniewa Janowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W zasadzie wszystkie kluby opowiedziały się za tym, aby skierować ten projekt do podkomisji. Chciałbym za to serdecznie podziękować. Jest to pierwsza próba uregulowania problemów zatorów płatniczych, które są niezmiernie groźne dla wielu firm. Tu padło pytanie, dlaczego nie wprowadziliśmy ubezpieczeń do systemu gwarancji. Oczywiście ten katalog jest otwarty i jeżeli będą w Polsce instytucje, które będą mogły ubezpieczać budowy i proces inwestycyjny, budowlany. Oczywiście jest to możliwe, nawet jeszcze na etapie prac w komisji. Ja nie obawiałbym się, że firmy będą wykorzystywać proces gwarancji. Po prostu obecnie jest nierówna sytuacja i założeniem projektu ustawy jest wyrównanie praw i obowiązków inwestora i wykonawcy, a dzisiaj inwestor jest w lepszej sytuacji. Zgadzam się, że ustawa jest zagrożeniem dla nieuczciwych inwestorów. Tak, będziemy starali się o to, ta ustawa ma właśnie za zadanie wyrównanie szans. Dlaczego wprowadziliśmy 2-procentowy koszt gwarancji? Otóż chodzi o to, aby inwestor nie brał bardzo drogiej gwarancji. Czy nie po to, żeby zniechęcić wykonawcę do tego, aby żądał takiej gwarancji?</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PoselZbigniewJanowski">I mam prośbę do pana ministra finansów. Stanowisko rządu, jak wynika z tego co pan minister powiedział, będzie mniej więcej za tydzień. Jeżeli byłoby to możliwe, że moglibyśmy zapoznać się z nim na etapie prac komisji, toby nam bardzo ułatwiło pracę - wykorzystanie tego stanowiska i wzięcie wszystkich wniosków pod uwagę już na etapie prac przed drugim czytaniem - i w znacznej mierze spowodowałoby, że ten projekt, zdajemy sobie sprawę z tego, że jeszcze niedoskonały, miejmy nadzieję, że wtedy byłby lepszy. Dziękuję za uwagi i liczę, że wszyscy posłowie, którzy brali udział w dzisiejszej dyskusji, aktywnie będą pracować w komisjach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie! Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o gwarancji płatności budowlanych, zawarty w druku nr 452, do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Infrastruktury w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Takie wnioski zgłaszane też były w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie! Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 22. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-249.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Komunikatów nie ma.</u>
          <u xml:id="u-249.8" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-249.9" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Są to: poseł Jerzy Czerwiński, posłanka Zofia Wilczyńska i posłanka Zofia Krasicka-Domka.</u>
          <u xml:id="u-249.10" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Chciałem zapytać: czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do oświadczenia? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-249.11" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam więc listę posłów zgłoszonych do oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-249.12" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">I bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Czerwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PoselJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje dzisiejsze oświadczenie dedykuję tym, którzy przez politykę ustępstw i kompromisów doprowadzili do obecnego stanu stosunków polsko-ukraińskich. Rządowi i prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, którzy zezwalają w konsekwencji na ośmieszanie naszego państwa przez Radę Miasta Lwowa. Zwolennikom rozbudowywania praw mniejszości narodowych, w tym mniejszości ukraińskiej, którzy nie widzą potrzeby żadnych praw, żadnego zadośćuczynienia dla Polaków, ofiar oprawców z UPA. Tym wreszcie politykom, pożal się Boże, naukowcom, którzy na kłamstwie, na zafałszowaniu historii chcą zbudować pojednanie polsko-ukraińskie. Nie będę mówił sam. Przeczytam list, który otrzymałem, list świadka historii, pani Marii Podkówki, urodzonej i mieszkającej przed wojną we wsi Kurniki w powiecie Zbaraż w woj. tarnopolskim. Cytuję:</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#PoselJerzyCzerwinski">Ostatnio w telewizji jest wiele wystąpień dotyczących wydarzeń w Bieszczadach w okresie powojennym 1945-1947 i ˝krzywd˝, jakich doznała ludność ukraińska. Ponieważ jestem naocznym świadkiem wydarzeń, jakie miały miejsce w latach wojny w mojej i sąsiednich miejscowościach, nie mogę spokojnie słuchać tych kłamstw ukraińskich i aby nie sfałszować historii napiszę poniżej kilka słów prawdy o morderstwach dokonywanych na polskim narodzie przez Ukraińców (tzw. rizuny). Pomordowanym ufundowano ze składek ich rodzin i przyjaciół pomnik, który znajduje się w Korfantowie, woj. opolskie. Pomnik poświęcony jest pomordowanym tylko z kilku wiosek, a z jednej wioski zamordowano aż 400 osób w jednym dniu. Wśród zamordowanych był również mój ojciec, któremu żywcem poodrzynali ręce, bo pracował w gminie. Miałam wtedy 16 lat. Ani jednej nocy nie przespaliśmy spokojnie. Jednej nocy, jak Ukraińcy napadli na nas, uciekałam, Ukrainiec strzelał za mną, strzelił trzy razy. Upadłam. Słyszałam, jak chwalił się innym, że dwa razy nie trafił, ale za trzecim razem trafił mnie i zabił. Był w moim wieku, miał może 16 lat. Na szczęście kule przeszły obok mnie.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#PoselJerzyCzerwinski">Ukraińcy mordowali okrutnie. Pół wioski Berezowicy wyrżnęli w ciągu jednej nocy. Mój ojciec poszedł rano do mojej ciotki mieszkającej w Berezowicy. Nie żyła. Miała obcięte piersi, a jej małe dziecko miało głowę rozbitą o ścianę. Brata mojej sąsiadki i innych męczyli, żywcem ściągnęli z nich skórę. Wieś Ihrowicę koło Tarnopola w nocy napadli. Młodzi chłopcy ostrzegali mieszkańców, dzwoniąc dzwonem na dzwonnicy. Jednemu z nich odcięli za to głowę na pniaku. Potem podpalili wieś. Przy ogniu, który rozjaśnił niebo, widzieliśmy niemiecki samolot, który leciał do oddalonego od nas około 3 km lasu. Na znak, którym było zapalone ognisko w lesie, z samolotu zrzucano broń Ukraińcom.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#PoselJerzyCzerwinski">Oprócz Polaków Ukraińcy mordowali również Rosjan. Jak weszły wojska radzieckie, zaczęły robić z Ukraińcami porządek. Ukraińcy uciekli w Bieszczady i tam jeszcze aż do 1947 r. mordowali. Muszę zaznaczyć, że pochodzę z polskiej rodziny. Wychowana byłam w duchu patriotyzmu. Mój ojciec był działaczem na wsi, odznaczonym przez Piłsudskiego medalem i krzyżem zasługi za prowadzoną działalność. Nie byłam zwolennikiem władzy ludowej i komunistów, ale uważam, że władza ludowa dobrze zrobiła, rozprawiając się z bandytami w Bieszczadach. Niech historycy dowiedzą się prawdy i napiszą prawdę. Może ludność cywilna ucierpiała przy tym, ale nie było innego wyjścia, aby Ukraińcy przestali mordować. Przestańmy przepraszać, bo nie mamy za co. To Ukraińcy powinni przepraszać nas nieustannie. Chciałabym, aby mój głos był zauważony, co będzie hołdem dla tych tak okrutnie pomordowanych. Niech mój głos zostanie odczytany w Sejmie, niech ludzie poznają prawdę. Czasami, przysłuchując się różnym wystąpieniom, mam wątpliwości: czy to ja jestem w Polsce? Wydaje mi się, że jakaś siła hamuje prawdę i chce ukryć zbrodnie. Jeszcze raz proszę o przedstawienie mojego listu w Sejmie w imię prawdy.˝ Co niniejszym uczyniłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Zofię Wilczyńską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PoselZofiaWilczynska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każdy z nas bierze udział w różnego rodzaju uroczystościach i wydarzeniach, które dla miast, miasteczek i gmin mają ogromne znaczenie. W tych wydarzeniach ma szczególny udział dane społeczeństwo. Mam wiele wyjazdów i spotkań, ale chciałabym z tej wysokiej trybuny podkreślić wydarzenie, jakie miało miejsce gminie Świdwin w woj. zachodniopomorskim.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#PoselZofiaWilczynska">Uroczystość 10-lecia gminy Świdwin. Ktoś zapewne pomyśli, a może i nawet powie: 10 lat to w zasadzie cóż takiego? A jednak. 10 lat tej gminy to życzliwe wyjście z miasta Świdwin i utworzenie gminy. Życzliwość byłego burmistrza Franciszka Paszla i nieprzerwana praca przez 10 lat wójta Bernarda Laufera. 10 lat pracy, samorządowości, to bardzo wiele.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#PoselZofiaWilczynska">Gmina biedna to określenie ogólne, powiedziałabym, bardzo ogólne. Ale w tej właśnie gminie zbudowano szkołę, zadbano o oświetlenie, o chodniki itd. To, co mnie osobiście wzruszyło, to udział w tej uroczystej sesji społeczeństwa. To wskazanie szacunku i uznania, niekłamanego uznania dla wójta tej gminy Bernarda Laufera. To przeżywanie wspólne ludzi z innych miejscowości, z miejscowości Bierzwnica, Klępczewo, Oparzno, Rusinowo. To zespoły wiejskie, prowadzone wyłącznie społecznie, i ta właśnie społeczność. O tym właśnie chciałabym, panie marszałku, z tej trybuny powiedzieć. Ta chęć działania i współdziałania to okazja do poznania tych zespołów: Dąbrowiaków, Teatru Nadziei czy klubu Bushido. Niezaprzeczalny udział w tej uroczystości społecznie prowadzonej orkiestry ze Świdwina. Mówię o tym, bo nie wszędzie można spotkać takiego wójta i - podkreślam - takich pracowników gminy. A wszystko to wspólnie z przewodniczącym rady i radą. 10 lat to tak mało, ale 10 lat to ogromny dorobek ludzi pełniących funkcje. 10 lat to właśnie społeczeństwo i udział w codziennym swoim życiu.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#PoselZofiaWilczynska">Właśnie jako osoba publiczna z tego terenu dziękuję za każdy dzień bycia w tej gminie, czyli w swojej małej ojczyźnie. Dziękuję pięknie za chęć działania i za pracę z młodzieżą, którą podziwiam. Podziwiam tych nauczycieli. Po prostu jako posłanka dziękuję. Dziękuję, że mogłam to zobaczyć i to 10-lecie wspólnie ze społeczeństwem przeżyć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Zofię Krasicką-Domkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przez Polskę przetoczyła się fala protestów w związku ze skandalicznymi wydarzeniami konfiskowania książek prof. Jerzego Roberta Nowaka, Henryka Pająka i Andrzeja Szcześniaka, książek dotyczących najnowszych dziejów Polski.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Do mego biura poselskiego także mieszkańcy Podhala zgłaszają się i domagają się wyjaśnień zamachu na wolność obywatelską.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Przypomnę kilka szczegółów. 22 lutego br. egzemplarze książek Jerzego Roberta Nowaka pt. ˝Przemilczana zbrodnia˝, ˝Sto kłamstw J. T. Grossa o Jedwabnem i sąsiadach˝ i ˝Kogo muszą przeprosić Żydzi?˝ zostały zajęte w księgarni w Tychach przez policję w związku z zarzutem z art. 257 Kodeksu karnego. Autor zatrzymanych książek jest doświadczonym dyplomatą, profesorem szkół wyższych i cenionym historykiem, opierającym się w swych badaniach na wiarygodnych bazach źródłowych. Równocześnie w tym samym dniu i w tej samej księgarni w Tychach policja zajęła książki renomowanego pisarza, historyka Henryka Pająka pt. ˝Bestie końca czasów˝ i ˝Strach być Polakiem˝.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Budzi zdumienie działanie prokuratury rejonowej w Tychach, które stanowi zagrożenie dla wolności badań naukowych i wolności słowa, zagwarantowanych przecież przez ustawę zasadniczą.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Miesiąc później dn. 10 marca br. sierżant Emil Grądzki ze stołecznej komendy w Warszawie zatrzymał książkę autorstwa dra Andrzeja Leszka Szcześniaka pt. ˝Judeopolonia˝ w księgarni ˝Non stop˝ Dworca Centralnego w Warszawie, z powołaniem się na art. 217 Kodeksu postępowania karnego. Autor zatrzymanej książki jest znanym historykiem, który napisał wiele książek opartych na wiarygodnych źródłach, w których wyjaśnia białe plamy złożonej historii naszej ojczyzny. W ˝Judeopolonii˝ Leszek Szcześniak opisuje w formie popularnonaukowej fakty historyczne z I wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Powtarzające się przypadki wskazują na wykraczanie poza zwykłą materię pracy mogące stworzyć w Polsce precedens umożliwiający eliminację niezależnych publikacji oraz zagrożenie dla wolności badań naukowych.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Na zakończenie pozwolę sobie zacytować część oświadczenia Kongresu Polonii Amerykańskiej Północnego New Jersey w omawianej przeze mnie sprawie. Cytuję: ˝Z wolności słowa w Polsce korzystają bez problemów tacy ludzie, jak Jerzy Urban czy Tomasz Gross, wielokrotnie unurzani w antypolskiej propagandzie, natomiast ludzie broniący polskiej racji stanu, jak wspomniani już prof. Jerzy Robert Nowak, dr Andrzej Szcześniak czy Henryk Pająk, są szykanowani, straszeni, inwigilowani przez znanych i nieznanych sprawców. Trudno przypuszczać, by akcja Policji w Tychach i Warszawie była czymś innym, niż kolejną próbą zastraszenia polskiej opinii publicznej, i jako taka powinna być bezwzględnie potępiona jako próba ograniczenia fundamentalnych wolności obywatelskich. Zajścia tyskie i warszawskie wskazują, że nie są to już odosobnione przypadki, ale działanie systemowe, wymierzone nie tylko w tych, którzy niezależnie badają sprawy polskie, ale także w samo społeczeństwo polskie, mające prawo do prawdy i do jej dociekania˝. Podpisani: za Zarząd Kongresu Polonii Amerykańskiej - Andrzej Burghardt, prezes, Jerzy Prus, dyrektor wykonawczy, New Jersey, 3 kwietnia 2002 r. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie znajduje się w doręczonym paniom i panom posłom druku nr 441.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Na tym kończymy 22. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Porządek dzienny 23. posiedzenia Sejmu zwołanego na dni 5, 6 i 7 czerwca 2002 r. został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-255.9" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 19 min 30)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>