text_structure.xml 479 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#RyszardJarzembowski">Dzień dobry państwu. Zapraszam do zajmowania miejsc.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#RyszardJarzembowski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#RyszardJarzembowski">Panie i Panowie Senatorowie! Pragnę poinformować, że wczoraj odbyło się posiedzenie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Podczas tego posiedzenia komisja przeprowadziła pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego i przygotowała swoje sprawozdanie; widzimy je w druku senackim nr 802S. Sprawozdanie to zostało dostarczone państwu do skrytek.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#RyszardJarzembowski">Pragnę też przypomnieć, że wczoraj pani senator Teresa Liszcz przedstawiła wniosek o uzupełnienie porządku obrad obecnego posiedzenia o punkt: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego. Podobny wniosek sformułował na piśmie pan marszałek Andrzej Wielowieyski.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#RyszardJarzembowski">Szanowni Państwo! Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Izba ten wniosek o uzupełnienie porządku obrad przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#RyszardJarzembowski">Czy ktoś z państwa zgłasza wniosek przeciwny? Nie.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#RyszardJarzembowski">Stwierdzam zatem, że przeprowadzimy drugie czytanie projektu uchwały w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#RyszardJarzembowski">Zgłasza się pan senator Jerzy Adamski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JerzyAdamski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JerzyAdamski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja też w sprawie porządku obrad. Zgodnie z art. 48 ust. 2 pkt 8 Regulaminu Senatu chciałbym zaproponować uzupełnienie porządku obrad sześćdziesiątego dziewiątego posiedzenia Senatu o dwa nowe punkty: po pierwsze, zmiany w składach komisji senackich, a po drugie, wybór przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy ktoś z państwa zgłasza wniosek przeciwny? Nie.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#RyszardJarzembowski">Zatem przyjmujemy te propozycje, a nasz porządek obrad został wzbogacony o trzy kolejne nowe punkty.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu trzynastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#RyszardJarzembowski">Sejm uchwalił tę ustawę na posiedzeniu w dniu 10 września, 13 września otrzymał ją Senat, a marszałek skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#RyszardJarzembowski">Plon pracy komisji możemy znaleźć w drukach nr 792A i 792B.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#RyszardJarzembowski">Zapraszam na mównicę panią senator Aleksandrę Koszadę - już jest blisko - i proszę, żeby zechciała przedstawić sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#RyszardJarzembowski">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#komentarz">(Senator Aleksandra Koszada: Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Panie Ministrze...)</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#RyszardJarzembowski">Przepraszam bardzo, jeżeli wolno... Pragnę przywitać obserwujących posiedzenie Senatu z galerii przedstawicieli Polonii amerykańskiej, państwa Marię i Stanisława Przystałów.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#RyszardJarzembowski">Witamy w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#RyszardJarzembowski">Pani Senator, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AleksandraKoszada">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#AleksandraKoszada">Z upoważnienia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawiam stanowisko komisji w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw, druk nr 792.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#AleksandraKoszada">Ustawa jest nowelizacją ustawy z dnia 28 listopada 2003 r., zmieniającej ustawę o gospodarce nieruchomościami oraz niektóre inne ustawy, w okresie jej vacatio legis. Konieczność znowelizowania tej ustawy nastąpiła w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 marca 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#AleksandraKoszada">Chciałabym przypomnieć, że ustawę do Trybunału Konstytucyjnego skierował prezydent przed jej podpisaniem. Następnie, po wydaniu orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny, ustawa została podpisana z pominięciem niekonstytucyjnych przepisów. Pominięte przepisy miały na celu zniesienie jako centralnego organu administracji rządowej głównego geodety kraju i obsługującego go urzędu, Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. W tym przypadku naruszony został tryb ustawodawczy w czasie prac nad ustawą w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#AleksandraKoszada">Konsekwencją wydłużonego postępowania jest fakt, że... Ustawa zmieniająca ustawę o gospodarce nieruchomościami oraz niektóre inne ustawy miała wejść w życie 22 września 2004 r. Z tym dniem miałyby także wejść w życie przepisy w niej zawarte odnoszące się do prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, który to organ wcześniej, na mocy ustawy z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw, miał zostać zniesiony, najpierw z końcem 2002 r., a następnie po nowelizacji z dniem 31 grudnia 2003 r. Ustawa skierowana przez prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego zawierała normy prawne skonstruowane tak, aby z dniem 1 stycznia 2004 r. prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast dalej funkcjonował. Jednak ustawa nie weszła w życie w przewidzianym terminie i z dniem 1 stycznia 2004 r. nastąpił skutek prawny w postaci zniesienia prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast i likwidacji samego urzędu.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#AleksandraKoszada">W tym stanie prawnym należało znowelizować ustawę zmieniającą ustawę o gospodarce nieruchomościami oraz niektóre inne ustawy w okresie jej vacatio legis. Na to zezwala §91 ust. 2 zasad techniki prawodawczej. I taki był zamiar projektodawcy, który zakładał, że ta dzisiejsza ustawa wejdzie w życie z dniem 21 września 2004 r., a więc w ostatnim dniu vacatio legis wcześniej przytaczanej ustawy. Ale zbyt późne przekazanie ustawy do Sejmu spowodowało, iż została ona uchwalona przez Sejm 10 września, a Senat uchwali ją po terminie wejścia w życie noweli przyjętym przez Sejm i po zakończeniu vacatio legis, czyli po 21 września.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#AleksandraKoszada">Mamy więc bardzo skomplikowany stan prawny, którego by nie było, gdyby cała procedura została zakończona w okresie vacatio legis ustawy zmieniającej ustawę o gospodarce nieruchomościami oraz niektóre inne ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#AleksandraKoszada">Nie mniej ważną kwestią jest wskazanie po 21 września 2004 r. organu, do którego kompetencji przejdą zadania nieistniejącego prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#AleksandraKoszada">Wysoka Izbo! Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w całej tej skomplikowanej sytuacji i przy wielu zastrzeżeniach miała świadomość, że wydłużenie procesu ustawodawczego będzie przedłużać wadliwy stan prawny. Nieuchwalenie ustawy w przewidzianym terminie może spowodować obciążenia finansowe dla budżetu państwa związane z kosztami wydłużających się postępowań sądowych, w których mogą wystąpić wątpliwości w zakresie ustalania właściwego podmiotu jako reprezentanta Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#AleksandraKoszada">Komisja zgłasza jedną poprawkę, wybierając, muszę powiedzieć, mniejsze zło. Jest to poprawka do art. 2, która mówi, iż ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od 21 września 2004 r. Przyjęcie ustawy bez tej poprawki i pozostawienie zapisu, iż ustawa wchodzi w życie z dniem 21 września 2004 r. może spowodować niepodpisanie jej przez prezydenta. Zwracam uwagę na to, że dziś jest 30 września. Zresztą zgodnie z art. 88 ust. 1 konstytucji warunkiem koniecznym do wejścia w życie ustawy jest ogłoszenie jej tekstu we właściwy sposób, czyli w „Dzienniku Ustaw”, a warunek ten powinien zostać spełniony przed datą wejścia w życie ustawy. W związku z tym komisja przyjęła takie rozwiązanie, które również nie jest zbyt dobre. Ale po dyskusji stwierdziliśmy, że nie ma praktycznie innego, lepszego wyjścia z sytuacji, która zaistniała.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#AleksandraKoszada">Dlatego komisja wnosi o przyjęcie ustawy, wraz z zaproponowaną poprawką, zgodnie z drukiem nr 792A. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Sergiusz Plewa jest sprawozdawcą Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Zapraszam na trybunę w celu przedstawienia sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#SergiuszPlewa">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#SergiuszPlewa">Mam trochę ułatwione zadanie, bo pani senator Koszada bardzo dokładnie omówiła sens proponowanej poprawki, w ogóle sens samej nowelizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#SergiuszPlewa">Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury na posiedzeniu w dniu 21 września rozpatrzyła uchwaloną przez sejm w dniu 10 września ustawę zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Komisja rekomenduje Wysokiej Izbie podjęcie uchwały o treści takiej, jak w druku nr 792B, czyli przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#SergiuszPlewa">Na posiedzeniu komisji bardzo szeroko była dyskutowana sprawa wniesienia poprawki. Komisja stała na stanowisku, że wniesienie poprawki wydłuży czas wejścia tej ustawy w życie. Niemniej jednak brano też pod uwagę to, że gdy nie będzie wniesiona poprawka, taka chociażby, jaką zaproponowała komisja, której sprawozdawcą była pani senator Koszada, pan prezydent ustawy może nie podpisać, ponieważ działałaby ona wstecz.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#SergiuszPlewa">Proszę państwa, Panie i Panowie Senatorowie, nie mam nic więcej do dodania. Nowelizacja jest konieczna z tego względu, że Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast nie istnieje, a jego kompetencje przejęło Ministerstwo Infrastruktury. Rzeczywiście powstała luka prawna od 21 września i w tej materii nie działa prawo.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#SergiuszPlewa">Na posiedzeniu komisji była też dyskusja, czy w tym czasie nie będzie jakichś spraw sądowych z powodu opieszałości w załatwianiu spraw petentów przez ministerstwo. Przedstawicielka Ministerstwa Infrastruktury zapewniała, że nie wystąpi to, po prostu będą się starali sprawy, które nadają się do załatwienia, załatwiać, a te, które mogą poczekać ze względu na ich skomplikowanie, nie spowodują jakichś sankcji finansowych wobec ministerstwa. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję, ale proszę zatrzymać się jeszcze chwilę, bo być może będą pytania do senatorów sprawozdawców Aleksandry Koszady i Sergiusza Plewy.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#RyszardJarzembowski">Nie stwierdzam chęci zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję sprawozdawcom.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, że rozpatrujemy ustawę, która była przedłożeniem rządowym. Do reprezentowania rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#RyszardJarzembowski">Od wczoraj jest z nami pan minister Andrzej Bratkowski, którego witam dzisiaj ponownie. Witam również towarzyszącą mu panią Katarzyną Szarkowską, dyrektor Departamentu Rynku Nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#RyszardJarzembowski">Czy pan minister chciałby teraz zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bratkowski: Komentarz tylko...)</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#RyszardJarzembowski">Forma wystąpienia dowolna: komentarz, felieton, informacja, to już zależy od pana wyboru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AndrzejBratkowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#AndrzejBratkowski">Ja powiedziałem, że to będzie komentarz, dlatego, że pani senator Koszada przedstawiła pełny obraz problemu i w tej sytuacji ja już czuję się zwolniony z obowiązku prezentowania go.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#AndrzejBratkowski">Pan senator Plewa zwrócił zaś uwagę na toczące się już w sądzie administracyjnym sprawy. Chciałbym państwa poinformować, że w tej chwili, przynajmniej w wojewódzkim sądzie administracyjnym, są już siedemdziesiąt dwie sprawy, które, że tak powiem, w trybie bezpośrednich, zresztą pisemnych, próśb, które mam tutaj przy sobie, sąd zdecydował odroczyć do 15 października, no, przyjmując za dobrą monetę naszą deklarację, że toczy się proces legislacyjny. Jesteśmy przekonani, że dzięki stanowisku Senatu, które wyraża w tym przypadku uchwała Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, będzie można to zło konieczne, że tak powiem, przenieść do historii. Dziękuję, to wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze, ale proszę pozostać, bo być może będą pytania do pana.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#RyszardJarzembowski">Nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#RyszardJarzembowski">Widać sprawozdawcy i pan minister zaspokoili...</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#RyszardJarzembowski">Przepraszam bardzo, pan senator Biela jednak chce zapytać.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#AdamBiela">Panie Ministrze, zadaję pytanie w związku z tym, co miało miejsce na posiedzeniu komisji. Czy pan prezydent podpisze tę ustawę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#RyszardJarzembowski">No, ja nie wiem, czy akurat pan minister może być adresatem pytania do pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Senator Adam Biela: Ja rozumiem.)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bratkowski: Wybaczy pan senator, ale deklaracji...)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#RyszardJarzembowski">Obowiązku odpowiedzi pan nie ma.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#AndrzejBratkowski">Deklaracji za pana prezydenta nie jestem w stanie złożyć.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Senator Adam Biela: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#AndrzejBratkowski">Jednakże, rzeczywiście, jest to dylemat i nie ma dobrego wyjścia. Pozostawienie tej ustawy w brzmieniu, które uchwalił Sejm, prowadzi do ogromnych kłopotów właśnie o charakterze prawnym. Z tym, że tutaj muszę też powiedzieć - przepraszam, że skomentuję - iż nie rząd się akurat spóźnił z tą nowelizacją. Jako że ta ustawa została w czerwcu podpisana przez prezydenta, w lipcu natychmiast rząd przekazał ją do Sejmu i vacatio parlamentu spowodowało, że dopiero we wrześniu rzecz została przekazana w trybie awaryjnym z Sejmu do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Senator Adam Biela: Panie Marszałku!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RyszardJarzembowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#AdamBiela">Istnieje bardzo głębokie ratio legis w postawieniu mojego pytania. Pan minister zdaje sobie sprawę z głębokiej jego treści, prawda?</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bratkowski: No tak, tak. No, cóż, możemy tylko ubolewać.)</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(Tak. Tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Senator Adam Biela: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#RyszardJarzembowski">Skoro nie ma pytań, dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#RyszardJarzembowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#RyszardJarzembowski">Zapisał się w tej chwili jako jedyny pan senator Krzysztof Jurgiel, którego zapraszam na trybunę.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, dziesięć minut wystąpienia; wnioski legislacyjne w formie pisemnej. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#KrzysztofJurgiel">Chcę zwrócić uwagę na jeden artykuł, w zasadzie na dwa artykuły, które, moim zdaniem, wymagają pilnego rozpatrzenia przez Senat i ewentualnie przyjęcia tych rozwiązań, które zaproponuję.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#KrzysztofJurgiel">Mianowicie art. 136 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - a więc tej ustawy, która była nowelizowana ustawą, którą dzisiaj nowelizujemy - dawał poprzednim właścicielom wywłaszczanej nieruchomości prawo do żądania zwrotu w przypadku, gdy nieruchomość stała się zbędna, jeżeli chodzi o cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Przepis ten był słuszny i dawał wielu osobom szansę walki o odzyskanie często niezasadnie wywłaszczonych nieruchomości. Nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami, jakiej dokonał Sejm dnia 28 listopada 2003 r., a więc ta, nad którą dzisiaj debatujemy, niestety, zniosła poprzednie dodanie art. 229a o zastosowaniu tego roszczenia w odniesieniu do nieruchomości, wobec której zrealizowano inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, który w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu mógł stanowić podstawę wywłaszczenia. Dodatkowo art. 15 ustawy, nad którą debatujemy, w cytowanej nowelizacji przewiduje, że co do spraw rozpoczętych, a niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji, to jest przed dniem 21 września 2004 r., stosuje się nowe przepisy niekorzystne dla właścicieli nieruchomości. Należy zaznaczyć, że art. 15 wprowadzony został przez Senat. Takie ograniczenie, Wysoka Izbo, w dochodzeniu utraconego prawa własności stanowi, moim zdaniem, naruszenie art. 21 i 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczących ochrony i prawa własności, a także zasad ochrony praw nabytych. Sytuacja wielu osób, które też zgłaszały się do mego biura senatorskiego, sprowadza się do faktu, że często pod sam koniec postępowania w drugiej instancji, po korzystnym dla nich orzeczeniu instancji pierwszej i drugiej, odbiera się im prawo do dochodzenia swych roszczeń, na rzecz których ponieśli już oni znaczne koszty.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#KrzysztofJurgiel">Trzeba też zauważyć, że strony zainteresowane utrzymaniem obecnego stanu własności celowo przeciągały postępowanie administracyjne i sądowe, licząc na zmianę przepisów, która właśnie nastąpiła. Sytuacja ta, jak również sam sposób wprowadzenia zmian, rodzi uzasadnione podejrzenia, że sama nowelizacja mogła być wynikiem określonej akcji lobbingowej. Zmiany, które w niniejszej nowelizacji proponuję, prowadzą do przywrócenia stanu poprzedniego, czyli do przyznania znów jak najszerszych uprawnień byłym właścicielom przy dochodzeniu utraconej nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#KrzysztofJurgiel">Aby zobrazować sytuację podam jeden z przykładów. Zabrano jednemu z właścicieli w latach siedemdziesiątych nieruchomość na cele mieszkaniowe. Następnie w latach dziewięćdziesiątych zbudowano piekarnię, która została sprzedana i zgodnie z obowiązującym stanem prawnym ów właściciel mógł dostać odszkodowanie. Odszkodowanie zostało przyznane w jednej instancji, w drugiej instancji. Dwa razy postanowienie było uchylane i teraz sprawa znajduje się w Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Tak jak powiedział pan minister, sądy administracyjne tylko czekają, aby tego typu sprawy umorzyć.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#KrzysztofJurgiel">Uważam, że to jest krzywdzące dla znaczącej części obywateli, dlatego zwracam się do Wysokiej Izby z prośbą, aby jednak doprowadzić do takiego stanu, iżby właściciele, którym niesłusznie zabrano majątek, a następnie przeznaczono na inny cel, mogli otrzymać odszkodowanie. Chodzi szczególnie o te przypadki, Szanowni Państwo, gdzie już w drugiej instancji zapadły wyroki korzystne dla właścicieli. Dlatego zwracam się z prośbą do pana ministra ewentualnie o informację w tym zakresie, jak wygląda sytuacja właśnie w sądach administracyjnych - oczywiście, jeśli ministerstwo ma na ten temat dane - w przypadkach wprowadzenia art. 15, gdzie zostaną umorzone postępowania przy decyzjach, które słusznie przyznawały odszkodowania czy też zwrot nieruchomości dla części obywateli.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#KrzysztofJurgiel">Bardzo prosiłbym o wypowiedź ministra w tej sprawie. Składam w tym zakresie dwie poprawki. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#RyszardJarzembowski">Informuję, że wniosek legislacyjny na piśmie złożył także pan senator Sergiusz Plewa.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#RyszardJarzembowski">Czy wobec tego, że zostały zgłoszone wnioski legislacyjne, pan minister chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nie, nie. Na posiedzeniu komisji.)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bratkowski: Jeśli można...)</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#RyszardJarzembowski">Jest więc tutaj wniosek, żeby to było na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Ale my chcielibyśmy usłyszeć tu odniesienie się do wypowiedzi pana senatora...)</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#RyszardJarzembowski">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Chcielibyśmy usłyszeć odniesienie się do wypowiedzi pana senatora.)</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#RyszardJarzembowski">Tak jest. Prawem senatorów jest to, aby usłyszeć odniesienie się pana ministra do wypowiedzi pana senatora Krzysztofa Jurgiela. Proszę bardzo. Z tym, że oczywiście nie wyklucza to przekazania szerszej informacji na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#AndrzejBratkowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#AndrzejBratkowski">Z niejakim zaskoczeniem, że tak powiem, przyjmuję ten wniosek legislacyjny, dlatego że on wybiega poza przedmiot rozpatrywanej dzisiaj ustawy. Zastrzeżenia wnoszone tutaj przez pana senatora dotyczą spraw, które potencjalnie dopiero mogą znaleźć się w sądach administracyjnych, jako że to, co pan kwestionuje dotyczy stanu prawnego, który dopiero wchodzi w życie 22 września. Sądy administracyjne zaś badają legalność decyzji wydanych w konkretnym stanie prawnym na dzień wydania danej decyzji. A zatem tutaj nic się jeszcze nie zmieniło. Chcę powiedzieć, że sądy dzisiaj nie czekają na umorzenie, tylko czekają na rozpatrzenie spraw, które zostały wniesione, a w których, że tak powiem, powinien być wzięty pod uwagę stan prawny dnia dzisiejszego. Od strony sądów administracyjnych to jest wyłącznie kwestia badania legalności, w odniesieniu do terminów decyzji nielegalnie podjętych kiedyś, kiedyś, kiedyś.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#AndrzejBratkowski">Przepraszam bardzo, Panie Marszałku, ja nie znam inicjatywy legislacyjnej pana senatora Plewy...</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tu jest wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#AndrzejBratkowski">...bo pan był łaskaw powiedzieć, że też jest.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Odczytam za chwilę treść tego wniosku.)</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#AndrzejBratkowski">Przepraszam bardzo, ale...</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Chodzi o datę wejścia w życie ustawy.)</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#AndrzejBratkowski">Chcę jeszcze powiedzieć, że też mamy wątpliwości tego rodzaju, o których mówił pan senator, i chcemy, że tak powiem, otoczyć bardzo ścisłą opieką, obserwacją sprawy, które dopiero teraz będą wchodziły na tapetę w sądach administracyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#RyszardJarzembowski">Jasne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#RyszardJarzembowski">Wniosek senatora Plewy został przekazany do druku. Za chwilę będziemy go mieli i będę mógł przytoczyć jego treść. Po raz drugi chce zabrać głos pan senator Krzysztof Jurgiel.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#KrzysztofJurgiel">Myślę, że pan minister jednak chyba - po prostu mówiłem dość szybko - nie zrozumiał mego wystąpienia. Art. 15 ustawy z listopada mówi o tym, że art. 229 ustawy wymienionej w art. 1 stosuje się również do spraw wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. To wprowadził Senat. I art. 229a mówi: przepis art. 229 stosuje się, jeżeli na nieruchomości został zrealizowany inny cel niż określony decyzją o wywłaszczeniu. Czyli mieliśmy taki stan prawny, że było wywłaszczenie, cel został niezrealizowany i można było dokonywać - nawet trzeba było - zwrotu po postępowaniu właściwym. Następnie Sejm wprowadził, że jeśli cel został zmieniony, to też taki stan faktyczny uznajemy. A Senat dodatkowo wpisał art. 15, który mówi o sprawach wszczętych i niezakończonych. Jeszcze raz dam przykład, o którym już, Panie Ministrze, mówiłem. Otóż sprawa leży w NSA, w związku z tym, że było w drugiej instancji przyznane decyzją odszkodowanie. Sprawa jest odciągana co najmniej już dziewięć miesięcy. I co będzie teraz, jeśli nie zmienimy tego artykułu? NSA zwróci sprawę, ponieważ stan prawny jest taki, że sprawa jest niezakończona, a więc będzie umorzenie. Tak jest, proszę pana, jeśli ja się znam na prawie, to uważam, że to byłby taki zabieg, który na tym polega.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#RyszardJarzembowski">Jeszcze pan minister, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#AndrzejBratkowski">Muszę wyjaśnić, że za trzecią władzę trudno odpowiadać. Sąd administracyjny zdecyduje to, co zdecyduje. Nie chciałbym w tej chwili szanowne panie i panów senatorów tutaj, sięgając do źródeł, przekonywać w konkretnych sprawach. Sądzę, że ustawa o gospodarce nieruchomościami nieraz jeszcze będzie przedmiotem rozważań komisji. Tak że jesteśmy do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#AndrzejBratkowski">Chcę powiedzieć, że mam w tej chwili przed sobą poprawkę pana senatora Sergiusza Plewy, chcącego skorygować projekt uchwały Senatu, który tutaj druga komisja - przepraszam, pani senator Koszada - wprowadziła, mianowicie, chodzi mu o to, żeby ta ustawa nie weszła w życie z mocą obowiązującą od dnia 21 września, tylko od dnia 22 września. Otóż chcę powiedzieć, że była to sprawa bardzo skrupulatnie analizowana i chodzi o dzień poprzedzający wejście w życie, czyli 21 września. Przepraszam, że tyle czasu mówiłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#RyszardJarzembowski">Dyskusji jeszcze nie zamknąłem. Zgłosił się pan senator Bogusław Litwiniec.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#BogusławLitwiniec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#BogusławLitwiniec">Przed chwilą usłyszałem z ust jednego z kolegów senatorów, że zna się na prawie. Ja znam się mniej na prawie, więcej na duchu, a w tym trochę na duchu praw, chcę więc w tym duchu kolegę senatora Jurgiela niejako uspokoić. Chcę uspokoić pamięcią o niedawno ustanowionym prawie w parlamencie polskim, które niejako reaguje na wszelkie wypadki, o których pan mówił. I to reaguje w duchu pokrzywdzonego obywatela Rzeczypospolitej, otwierając kasę za wszelkie tego typu błędy i przejmując je na odpowiedzialność Rzeczypospolitej poprzez po prostu zwrócenie należności pokrzywdzonego. Jeśli zatem w pana duchu - tak go rozumiem - pan broni po prostu obywateli, którzy byliby niejako skrzywdzeni materialnie przez błędy popełnione przez urzędników Rzeczypospolitej, to w moim duchu proszę być spokojnym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Jurgiel: Sprostowanie, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#RyszardJarzembowski">Proszę, sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Panie Senatorze! Powiedziałem, można to odsłuchać, następujące słowa: „jeśli się znam na prawie”. Nie powiedziałem, że się znam. Nigdy tak bym nie stwierdził, bo nie jestem prawnikiem. Powiedziałem: „jeśli się znam” w sensie jakby swojego przypuszczenia, nie było natomiast stwierdzenia, że ja się znam na prawie, tego nie powiedziałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#RyszardJarzembowski">Czyli pan senator Jurgiel zgłasza autowątpliwość do tego, czy zna się na prawie. Tak, myślę, można tłumaczyć tę wypowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#RyszardJarzembowski">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#RyszardJarzembowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#RyszardJarzembowski">W związku z tym, że wnioski komisji różnią się oraz że senatorowie Sergiusz Plewa i Krzysztof Jurgiel zgłosili poprawki, bardzo proszę, aby Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury zebrały się, uzgodniły stanowiska i przygotowały sprawozdanie, które przedstawią nam przed głosowaniem. Głosowanie odbędzie się w możliwie najwcześniejszym terminie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu czternastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny i ustawy - Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#RyszardJarzembowski">Sejm uchwalił tę ustawę na osiemdziesiątym trzecim posiedzeniu 10 września. 13 września otrzymaliśmy ją w Senacie. Marszałek skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#RyszardJarzembowski">Mamy sprawozdanie komisji w druku nr 798A, a na trybunie panią senator Ewę Serocką, sprawozdawczynię Komisji Ustawodawstwa i Praworządności.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#EwaSerocka">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#EwaSerocka">Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#EwaSerocka">W imieniu Komisji Ustawodawstwa i Praworządności mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z prac komisji nad ustawą o zmianie ustawy - Kodeks karny i ustawy - Kodeks karny wykonawczy. Posiedzenie naszej komisji na ten temat odbyło się w dniu 24 września 2004 r. Sprawozdanie, jak pan marszałek powiedział, zostało zawarte w druku nr 798A.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#EwaSerocka">Wymieniona ustawa była projektem rządowym. Ma ona na celu wprowadzenie uregulowań pozwalających na usunięcie nieprawidłowości związanych z niewłaściwym wykorzystywaniem środków finansowych pochodzących z nawiązek oraz świadczeń pieniężnych orzekanych przez sądy na podstawie przepisów art. 47, 47a i 49 kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#EwaSerocka">Nowelizacja przepisów dotyczących nawiązek jest powszechnie oczekiwana z tego względu, że wielokrotnie nawiązki i świadczenia pieniężne zasądzane na podstawie kodeksu karnego były wykorzystywane przez instytucje, organizacje społeczne, fundacje w sposób niezgodny z ustawą. Opinia publiczna wielokrotnie była informowana o bulwersujących przypadkach trwonienia tych środków na cele sprzeczne ze statutami jednostek uprawnionych do ich otrzymywania. Na taki stan rzeczy miała wpływ nieprecyzyjność dotychczasowych przepisów oraz brak kontroli wydatkowania tych środków.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#EwaSerocka">Omawiana dzisiaj nowelizacja usuwa te braki. Ustawa wprowadza fakultatywność orzekania określonych środków karnych oraz wskazuje kierunek, kto te środki może otrzymywać oraz na jaki cel. Ustawa wprowadza kwotowy system orzekania nawiązki. Ponadto, co jest bardzo istotne, ustawa precyzuje system sprawowania kontroli nad wydatkowaniem przez upoważnione instytucje i organizacje środków pochodzących z orzeczonych przez sądy nawiązek i świadczeń pieniężnych.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#EwaSerocka">Minister sprawiedliwości został zobowiązany do prowadzenia wykazu instytucji, stowarzyszeń, fundacji oraz organizacji społecznych, których celem statutowym jest prowadzenie na terenie całego kraju świadczeń na cele bezpośrednio związane z udzielaniem pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach drogowych oraz związanych z ochroną środowiska.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#EwaSerocka">Komisja Ustawodawstwa i Praworządności na posiedzeniu w dniu 24 września wniosła do ustawy trzy poprawki. Pierwsza uściśla obowiązki ministra sprawiedliwości w zakresie sprawowanego nadzoru i kontroli wydatkowania środków przez podmioty korzystające z tych środków. Druga poprawka jest również uściślająca. Trzecia skraca termin publikacji wykazu w dzienniku urzędowym Ministerstwa Sprawiedliwości z sześciu do czterech miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#EwaSerocka">W imieniu Komisji Ustawodawstwa i Praworządności wnoszę o przyjęcie tych poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy mamy pytania do pani senator sprawozdawcy? Senator Lato kiwa głową przecząco, zatem wyraża, jak widzę, vox populi. Nie mamy pytań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#RyszardJarzembowski">Rozpatrywana ustawa powstała z przedłożenia rządowego. Do reprezentowania rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister sprawiedliwości. Jest z nami, podobnie jak wczoraj, pan minister Andrzej Grzelak, sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#RyszardJarzembowski">Czy pan minister chciałby w tym momencie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Andrzej Grzelak: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#AndrzejGrzelak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#AndrzejGrzelak">Przede wszystkim chciałbym wywiązać się ze zobowiązania, jakie nałożyła na ministra sprawiedliwości komisja ustawodawcza, która domagała się poinformowania, jakiego rzędu kwotami operuje się przy orzekaniu nawiązek. Sprawdziliśmy to. Jeżeli odnosimy się do trzech unormowań, o których tu jest mowa, to w 2003 r. sądy prawomocnie orzekły nawiązki i świadczenia pieniężne w łącznej kwocie 1 miliona 712 tysięcy zł. Można powiedzieć, że jest to - mam na myśli orzekanie nawiązek i innych świadczeń - instytucja stosunkowo nowa i mamy nadzieję, że będzie nabierała rozpędu.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#AndrzejGrzelak">W odniesieniu do zgłoszonych poprawek chciałbym przedstawić dwa stanowiska. Zmiany dotyczące brzmienia przepisu art. 3 ust. 2 zaproponowane w poprawkach drugiej i trzeciej zdaniem ministra sprawiedliwości całkowicie zasługują na aprobatę. Chcę też z rzetelności poinformować, że w toku prac komisji rząd zgłaszał wątpliwości wobec zmiany mówiącej o tym, że minister sprawiedliwości ma prawo do oceny celowości i gospodarności wydatkowania środków finansowych. Chciałbym wytłumaczyć te wątpliwości. Otóż jeżeli chodzi o celowość, to naszym zdaniem jest to zawarte w unormowaniach prawa materialnego, ponieważ tam wyraźnie mówi się o celach bezpośrednio związanych z ochroną zdrowia, z ochroną środowiska oraz z pomocą ofiarom wypadków. Niejako cel został tam już zmaterializowany. I kiedy minister sprawiedliwości będzie badał zasadność wydatkowania środków z nawiązek i innych świadczeń pieniężnych, to będzie oczywiście w tym zakresie związany tymi przepisami prawa materialnego. Jeżeli zaś chodzi o kwestię gospodarności, to wydawało się, że jest to pojęcie natury ekonomicznej i że do badania, czy środki wydatkowane przez fundacje, stowarzyszenia, instytucje wydawane są gospodarnie, prawdę mówiąc, powołane są inne instytucje. Tylko tyle chciałbym powiedzieć na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#AndrzejGrzelak">Trzeba też dodać, że w zakresie kontroli wydatkowania środków finansowych przekazywanych uprawnionym podmiotom dyspozycja §5 art. 196a wydaje nam się wystarczająca. Mówi ona o tym, że minister sprawiedliwości będzie musiał badać, czy środki te nie były wydatkowane niezgodnie z ich przeznaczeniem. Ponieważ zawarty tu tryb przewiduje w ostateczności konsekwencje, których najbardziej agresywną postacią jest wykreślenie z wykazu podmiotów mogących korzystać z nawiązek, to oczywiście minister w postępowaniu, w którym jest zobowiązany wydać decyzję administracyjną, będzie musiał także badać wszystkie te okoliczności.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#AndrzejGrzelak">Wejście w życie projektowanej ustawy nie wywoła dodatkowych skutków finansowych. Można mieć nadzieję, że wręcz przeciwnie, pojawią się skutki finansowe korzystne dla Skarbu Państwa. Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Dziękując za uzasadnione uwagi komisji, proszę o zaakceptowanie ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RyszardJarzembowski">A ja, dziękując za wystąpienie, proszę o pozostanie z nami, bo być może są pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo, pan senator Gerard Czaja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#GerardCzaja">Panie Ministrze, proszę wyjaśnić taką oto sprawę. Minister będzie prowadził rejestr instytucji i stowarzyszeń, które będą mogły korzystać z nawiązki. Czy w tym wykazie znajdą się wszystkie stowarzyszenia mające charakter - tak wynika z przepisów - ogólnopolski? Czy charakter ogólnopolski potwierdza tylko stwierdzenie zawarte w statucie organizacji, iż ma ona taki charakter, czy też stowarzyszenia te muszą mieć swoje oddziały w Polsce? Proszę o wyjaśnienie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#RyszardJarzembowski">Proponuję, żebyśmy zebrali pytania, może pojawią się jeszcze inne.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo, pani senator Ewa Serocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#EwaSerocka">To akurat ja zadałam pytanie dotyczące kwoty i chciałabym kontynuować ten temat. Jest to pokaźna kwota, chodzi o 1 milion 700 tysięcy zł, dla tych instytucji jest to duża kwota. W związku z tym mam pytanie: czy ministerstwo w tym czasie w ogóle się tym interesowało - mimo skandalicznych właściwie informacji, które podawała prasa na temat złego wykorzystania - czy ma jakieś sprawozdanie z wykorzystania tych środków? To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#EwaSerocka">Druga sprawa związana jest z faktem, iż bardzo często są to stowarzyszenia lokalne. Akurat współpracuję z jednym takim stowarzyszeniem w Chojnicach, które zajmuje się osobami poszkodowanymi w wypadkach. Czy rzeczywiście te stowarzyszenia - to pojawiło się w pytaniu pana senatora Czai - mogą ubiegać się o status instytucji ogólnokrajowej...</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Senator Gerard Czaja: O dopisanie.)</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#EwaSerocka">...o dopisanie do swojego statutu informacji, iż mogą działać na terenie całego kraju? Czy mają szansę, możliwość wpisania tego typu informacji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#RyszardJarzembowski">Pamiętajcie państwo, że minuta to jest sześćdziesiąt sekund i nie więcej.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#RyszardJarzembowski">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze o coś zapytać pana ministra? Nie.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#RyszardJarzembowski">Zatem proszę o udzielenie odpowiedzi na pytania senatora Czai i senator Serockiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#AndrzejGrzelak">Oczywiście minister sprawiedliwości będzie to badał pod względem formalnym, to znaczy musi być przedstawiony statut, w którym będzie stwierdzenie, że dany podmiot, stowarzyszenie czy fundacja prowadzi działalność ogólnokrajową. Sprawą sądu czy organu, który rejestruje stowarzyszenie bądź fundację, jest merytoryczne badanie tej kwestii. Minister sprawiedliwość będzie się ograniczał jedynie do sprawdzania zapisów statutu.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#AndrzejGrzelak">Jeżeli chodzi o drugie pytanie, to oczywiście dopiero ta nowelizacja prowadzi do nałożenia na ministra sprawiedliwości obowiązku badania tego, w jaki sposób wydatkowane będą kwoty pochodzące z nawiązek i innych świadczeń pieniężnych. Dotychczas nie było takiego obowiązku, dlatego minister sprawiedliwości nie ma informacji o tym, jak kwoty orzekane przez sąd były potem wydatkowane, może wiedzieć o tym na podstawie informacji publicznych.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#AndrzejGrzelak">Jeśli chodzi o to, czy istnieje prawna możliwość rozszerzania zapisów statutu, to chcę odpowiedzieć, że zawsze istnieje taka możliwość. Do sądu czy też odpowiednich organów rejestrujących stowarzyszenia należy kwestia oceny, czy jest to zapis fikcyjny, czy też rzeczywisty. Tylko tyle mogę na ten temat powiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#RyszardJarzembowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#RyszardJarzembowski">Na liście mówców są nazwiska dwóch senatorów: Krzysztofa Szydłowskiego, ale widzę, że jego fotel zieje pustką, i Zbigniewa Romaszewskiego, którego proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Chciałbym przybliżyć państwu tematykę, która jest mimo wszystko dość egzotyczna, powiedzieć parę słów na ten temat. Uważam, że ustawa jest nie tylko potrzebna, jest po prostu niezbędna i ukazuje się w gruncie rzeczy zbyt późno.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Proszę państwa, zacznę może od pewnej pesymistycznej uwagi. Otóż panuje generalny pogląd, że środki przekazane tak zwanym instytucjom niepaństwowym, nierządowym są wykorzystywane niezwykle efektywnie. Niestety muszę powiedzieć, że to zdanie należałoby w jakiś sposób zweryfikować. Myślę, że w sytuacji panującego w kraju bezrobocia duża część instytucji, które powinny działać jako instytucje o charakterze publicznym, o charakterze społecznym, w gruncie rzeczy ewoluuje w stronę stania się miejscami zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Od razu muszę powiedzieć, abyśmy wiedzieli, gdzie jesteśmy, że znam taką dosyć, powiedziałbym, nobliwą instytucję, fundację, w której na przykład 80% dotacji państwowej zostało zużyte na koszty administracyjne. Zatem sądzę, że należy jednak, kiedy dysponuje się pieniędzmi publicznymi, patrzeć na to, jak te pieniądze są następnie wydatkowane.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#ZbigniewRomaszewski">Powracając do naszych baranów, czyli do kwestii nawiązek, muszę powiedzieć, że na początku tego roku, wiosną, prowadziłem dosyć obszerną korespondencję z Ministerstwem Sprawiedliwości właśnie na ten temat. Natrafiłem bowiem na dosyć przerażającą sprawę. Otóż okazało się, że dwóch panów, przebywając w więzieniu i odbywając w nim karę dwóch lat pozbawienia wolności za wyłudzenia, przy pomocy swoich adwokatów założyło fundację pomagającą dzieciom, które uległy wypadkom drogowym. No i ta fundacja świetnie funkcjonowała. Poza tym muszę powiedzieć, że fundacja ta wyłudziła jeszcze dodatkowo nieruchomości itd., itd. To przez jakiś czas trwało. Fundacja ta prowadziła bardzo szeroką działalność i dlatego pieniądze z nawiązek napływały do niej - nie wiem, dlaczego akurat do niej - szerokim strumieniem. Ale potem nagle wypłynęły one na budowę basenu, która wydała się czymś normalnym w działalności rehabilitacyjnej, basenu, który w ogóle nigdy nie powstał.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#ZbigniewRomaszewski">Proszę państwa, musimy być przygotowani na takie sytuacje. Zgadzam się z panem ministrem, że rzeczywiście ministerstwo do badania celowości i gospodarności takich przedsięwzięć nie jest, powiedzmy sobie szczerze, do końca przygotowane. Niemniej jednak uważam, iż ministerstwo powinno podjąć się rozwiązania tego trudnego problemu z tego względu, że gdy ktoś sobie zorganizuje na przykład konferencję na Balearach na temat zapobiegania wypadkom drogowym wśród dzieci, to trzeba w tym momencie powiedzieć: nie. To nie jest gospodarne wydawanie środków, a dyskutowanie, co jest bezpośrednim wykorzystaniem środków, a co nie, jest niezwykle wątpliwe. Weźmy przykład tego basenu. Z punktu widzenia, że tak powiem, bezpośredniego wykorzystania środków wydaje się naturalne, że rehabilitacja odbywa się w basenie, wobec tego trzeba budować basen.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#ZbigniewRomaszewski">Myślę, że ktoś w to jednak powinien mieć wgląd i w związku z tym konsekwentnie popieram tę poprawkę. Tym bardziej, że sprawa, proszę państwa, jest, powiedziałbym, bardzo śliska. Nagle okazuje się bowiem, że pieniądze publiczne przepływają do instytucji prywatnej i jeżeli my tego nie napiszemy w ustawie, to przedstawiciele tej instytucji będą mogli powiedzieć: „Ale, Panie Ministrze, my jesteśmy instytucją prywatną. Czego pan od nas chce? Może pan zbadać naszą legalność, rzetelność i koniec”. I okazuje się, proszę państwa, że w tym momencie już właściwie nikt nad tymi pieniędzmi nie panuje. Dlatego myślę, że to jest poważna kwestia. W ten sposób komercjalizujemy działalność publiczną, może i słusznie, ale w tym momencie tracimy też w gruncie rzeczy panowanie nad pieniędzmi publicznymi.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#ZbigniewRomaszewski">To jest zresztą widoczne w wielu dziedzinach naszego życia. Mamy za sobą przecież debatę na temat wynagrodzeń komorników. Proszę państwa, to są instytucje prywatne i w gruncie rzeczy Ministerstwo Sprawiedliwości nawet nie wie, czy komornikom żyje się dobrze, czy źle.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#ZbigniewRomaszewski">Chciałbym więc jeszcze raz powiedzieć, że stajemy wobec bardzo poważnych problemów, jakimi są aktywizacja społeczeństwa czy funkcjonowanie organizacji pozarządowych, które powinny być przez nas popierane, choć oczywiście, jeżeli to ma funkcjonować w sposób zdrowy, to musi być poddane kontroli. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#RyszardJarzembowski">Teraz zapraszam na mównicę pana senatora Bogusława Litwińca, który przed chwilą zasygnalizował wolę zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#RyszardJarzembowski">Przy okazji informuję, że pan senator Krzysztof Szydłowski złożył swoje przemówienie do protokołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#BogusławLitwiniec">Panie Marszałku, po raz drugi w dniu dzisiejszym dziękuję za udzielenie mi głosu.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#BogusławLitwiniec">Chciałbym też od razu podziękować memu przedmówcy, panu senatorowi Romaszewskiemu, za wyczerpanie w znacznym stopniu tematu, a również za powiedzenie tego, co sam myślę w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#BogusławLitwiniec">Chciałbym podzielić pana pogląd jako wieloletni, powiedzmy, uczestnik ruchu obywatelskiego, przewodniczący jednego z najstarszych stowarzyszeń w Rzeczypospolitej, a mianowicie Stowarzyszenia Europejskich Więzi, i w kontekście pana wypowiedzi, popieranej przeze mnie, oświadczyć co następuje.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#BogusławLitwiniec">Przede wszystkim zwróciłbym uwagę na zasadniczą różnicę między prawem w obszarze kontroli i autokontroli dotyczącym dwóch organizmów społeczeństwa obywatelskiego, to jest fundacji i stowarzyszeń.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#BogusławLitwiniec">Chciałbym przypomnieć, że stowarzyszenia mają już wprowadzony pierwszy poważny próg samokontroli w postaci ustawowych organizmów wewnętrznych, to jest grup ludzi, które stanowią komisje, a także skarbnika, co w jakiś sposób stopuje in statu nascendi, to znaczy w fazie rodzenia, wypadki przytaczane przez pana senatora.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#BogusławLitwiniec">Całkiem inna sytuacja jest w fundacjach i zła opinia na temat fundacji wśród społeczeństwa obywatelskiego - jaskrawy przykład przytoczył pan senator - panuje po prostu od dawna. I kto wie, czy nie należałoby wnieść jakiejś poprawki do ustawy, która bardziej, powiedziałbym, zobligowałaby nadzorcę, w tym wypadku stosowne resorty, gdyż kontrolę nad, powiedzmy otwarcie, oszustwami paraliżującymi ducha społeczeństwa obywatelskiego sprawują resorty. W stosunku do stowarzyszeń taką kontrolę sprawują sądy. I co roku każde ze stowarzyszeń musi się rozliczać przed sądem, który w moim przypadku po prostu patrzy na ręce, tak dzieje się przynajmniej we Wrocławiu. Wiem, że w przypadku resortów, bardzo zajętych innymi zagadnieniami Rzeczypospolitej, pod tym względem mamy do czynienia z niepotrzebną tolerancją.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#BogusławLitwiniec">I na tym właściwie chciałbym zakończyć. Tak więc opowiadam się za potrzebą permanentnego uzdrawiania naszego społeczeństwa obywatelskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#RyszardJarzembowski">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#RyszardJarzembowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#RyszardJarzembowski">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy odbędzie się po wyczerpaniu procedur do tego prowadzących.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu piętnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Porozumienia dotyczącego trzeciej zmiany Porozumienia w sprawie utworzenia i funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej (ICMPD), sporządzonego na Rodos dnia 25 czerwca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#RyszardJarzembowski">Sejm uchwalił tę ustawę na osiemdziesiątym trzecim posiedzeniu. 13 września dotarła ona do Senatu, a marszałek skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, które rozpatrzyły ustawę i przygotowały sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#RyszardJarzembowski">Sprawozdania te zawarte są w drukach nr 796A i 796B.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#RyszardJarzembowski">Zapraszam na mównicę panią senator piątej kadencji Dorotę Symonides i proszę o zabranie głosu w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#DorotaSimonides">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#DorotaSimonides">Simonides, przez „i”.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Przez „i”, tak, zgadza się.)</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#DorotaSimonides">Tak.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#DorotaSimonides">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#DorotaSimonides">Projekt ustawy o ratyfikacji porozumienia dotyczącego Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej wprowadza zmianę, która polega na tym, że organizacja ta działa nie jak początkowo zamierzała do 2011 r., lecz bez ograniczenia czasu.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#DorotaSimonides">Ponadto chciałabym powiedzieć, że jest to wyjątkowo pożyteczna organizacja. Myślę, że możemy przyjąć tę ustawę o ratyfikacji, a pan prezydent może ją podpisać. Międzynarodowy Ośrodek Rozwoju Polityki Migracyjnej jest to organizacja, która daje płaszczyznę do wypracowania analiz, ekspertyz na temat polityki migracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#DorotaSimonides">Wiemy, że chodzi tu o ogromny problem, problem, który nas czeka. Tak więc posiadanie gotowych ekspertyz, standardów europejskich jest wyjątkowo cenne. Ta ustawa o ratyfikacji proponuje Polsce przystąpienie do porozumienia i korzystanie, za minimalną opłatą, z tych wypracowanych już standardów, nadto daje znakomitą płaszczyznę spotkań, dialogu, dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#DorotaSimonides">Dlatego chcemy tego i dlatego proponuję, żebyśmy przyjęli tę ustawę o ratyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#DorotaSimonides">To, że w tytule jest mowa o trzeciej zmianie, znaczy, że po raz trzeci zmieniono termin obowiązywania - teraz to już nie będzie do 2011 r., ale, jak chciałoby się powiedzieć, na zawsze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję pani senator Dorocie Simonides.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#RyszardJarzembowski">Zapraszam na mównicę Wysokiego Senatu sprawozdawcę Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, pana senatora Grzegorza Niskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#GrzegorzNiski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#GrzegorzNiski">Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#GrzegorzNiski">Mam zaszczyt przedstawić państwu w imieniu senackiej Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego opinię komisji w sprawie przedmiotowej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#GrzegorzNiski">Ze względu na to, że od 1 maja tego roku, od wejścia Polski do Unii Europejskiej, nasza granica stała się wschodnią granicą Unii Europejskiej, sprawa migracji ma dla Rzeczypospolitej Polskiej kapitalne znaczenie. W związku z tym pozwólcie państwo, że bardziej szczegółowo omówię kwestie związane z funkcjonowaniem Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#GrzegorzNiski">Wysoki Senacie, Polska już od 1998 r. posiada status państwa uczestniczącego w ICMPD, a od dnia 28 sierpnia 2003 r. jest pełnoprawnym członkiem tej organizacji. Oczekuje się, że do końca 2004 r. ICMPD będzie miało dwunastu członków. A w sumie w działalność tej organizacji zaangażowanych jest ponad trzydzieści państw.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#GrzegorzNiski">Celem funkcjonowania tej organizacji jest harmonizacja polityki migracyjnej poszczególnych państw europejskich. W ostatnich latach nasiliły się nielegalne, jeszcze bardziej zorientowane na poszukiwania azylu, ruchy migracyjne z południa na północ. Sytuację dodatkowo pogarsza wzrastający napływ imigrantów ze wschodu na zachód. Środki kontroli wjazdu w poszczególnych krajach, choć bardzo potrzebne, nie wystarczają do utrzymania napływu imigrantów na poziomie odpowiadającym pod względem rozmiaru i narodowości państwom sygnatariuszom tego porozumienia. Dlatego też główny nacisk trzeba położyć na opracowanie i wdrożenie długoterminowej strategii, polegającej na kontrolowaniu zjawiska migracji. Zadaniem takich strategii będzie ułatwianie wczesnego ostrzegania, zwalczanie problemów imigracji u podstaw, harmonizacja środków kontroli wjazdu oraz koordynacja postępowania wobec cudzoziemców, uchodźców i azylantów.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#GrzegorzNiski">Analizując sytuację migracyjną, dostrzega się brak wystarczających informacji i badań poświęconych migracjom, potrzebę zwiększenia przez rządy poszczególnych państw kontroli przepływów migracyjnych. Problemem jest również starzenie się społeczeństw europejskich i związana z tym potrzeba zapewnienia równowagi demograficznej oraz odpowiednia polityka migracyjna. Jednocześnie obserwuje się zjawisko nasilania się ruchów nacjonalistycznych w państwach europejskich.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#GrzegorzNiski">Uznano, że dla uzyskania jak największej skuteczności realizacji przyjętych założeń bardzo pożądana jest współpraca między państwami docelowymi migrantów a krajami ich pochodzenia. Analiza sytuacji migracyjnej na poziomie nie jednego państwa, ale całego kontynentu, sprzyja bardziej skoordynowanej, szybszej, a tym samym skuteczniejszej reakcji poszczególnych państw, co jest możliwe do osiągnięcia dzięki odpowiednim działaniom prewencyjnym, wczesnemu ostrzeganiu i natychmiastowemu reagowaniu na nowe zjawiska migracyjne. Celem jest wypracowanie jednolitej polityki ukierunkowanej przede wszystkim na zwalczanie nielegalnej imigracji.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#GrzegorzNiski">Obecnie działania ICMPD koncentrują się na państwach sąsiadujących z państwami członkowskimi Unii Europejskiej, niestabilnych politycznie i gospodarczo, będących głównymi źródłami migracji. Zgodnie z planem rozwoju organizacji ma ona do 2007 r. przeciwdziałać nasileniu się różnych form migracji, w tym przestępczości związanej z tym zjawiskiem, a więc z przemytem i handlem ludźmi. Tak jak już powiedziałem na wstępie, ma to szczególne znaczenie dla naszego kraju, którego wschodnia granica stała się od 1 maja zewnętrzną granicą Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#GrzegorzNiski">Wysoki Senacie, kontynuacja działań ICMPD, którą zapewni porozumienie z 25 czerwca 2003 r. dotyczące trzeciej zmiany Porozumienia w sprawie utworzenia i funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej, znacząco ułatwi Rzeczypospolitej Polskiej nawiązywanie dwu- i wielostronnych porozumień z naszymi wschodnimi sąsiadami. Organizacja będzie też, jak dotychczas, istotnym forum ułatwiającym uzyskanie pomocy ze strony krajów Unii Europejskiej i krajów Europy Zachodniej nienależących do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#GrzegorzNiski">Biorąc pod uwagę zmieniającą się sytuację migracyjną, wzrost liczebności migrantów, w tym nielegalnych imigrantów, pojawienie się nowych dróg przerzutu, rozwijające się zaplecze logistyczne i coraz bardziej wyszukane metody działania organizacji przemycających ludzi, wydaje się, że dalsza przynależność Rzeczypospolitej Polskiej do struktur ICMPD jest jak najbardziej zasadna. Przed Rzecząpospolitą Polską, która w coraz większych stopniu staje się krajem docelowym legalnej i nielegalnej imigracji, rysuje się konieczność wzmocnienia współpracy z właśnie takimi organizacjami jak ICMPD, również ze względu na dążenie do ostatecznej integracji z Unią Europejską oraz w celu zapobiegania napływowi nielegalnych imigrantów i ograniczania tego napływu. Będzie to służyć minimalizacji skutków, jakie niesie i będzie nieść w przyszłości kontrolowana i niekontrolowana migracja. Przystąpienie do porozumienia będzie także czynnikiem ułatwiającym pełne włączenie się Rzeczypospolitej Polskiej w tworzący się europejski system migracyjny i azylowy.</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#GrzegorzNiski">Wysoki Senacie, przedmiotowa ustawa ma na celu upoważnienie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do dokonania ratyfikacji Porozumienia w sprawie utworzenia i funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej. Z uwagi na to, że celem ratyfikowanego porozumienia jest jego obowiązywanie przez czas nieokreślony, o czym mówiła moja przedmówczyni, czyli stała przynależność do organizacji międzynarodowej, jaką jest ICMPD, konieczne jest dla związania się przez Polskę tym aktem zastosowanie trybu ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#GrzegorzNiski">Tak więc, Wysoki Senacie, w imieniu senackiej Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, która jednogłośnie przyjęła takie stanowisko, wnoszę o podjęcie uchwały w sprawie ustawy o ratyfikacji Porozumienia dotyczącego trzeciej zmiany Porozumienia w sprawie utworzenia i funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej, w kształcie zaproponowanym przez Sejm. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje marszałek Longin Pastusiak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#LonginPastusiak">Chciałbym zapytać...</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#LonginPastusiak">Panie Senatorze, proszę jeszcze pozostać na mównicy, bo pan senator Pawełek zgłasza pytanie.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#LonginPastusiak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#KazimierzPawełek">Dziękuję Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#KazimierzPawełek">Panie Senatorze, powiedział pan, iż przynależność do tej organizacji będzie stanowić zabezpieczenie przed nielegalną migracją, pomoc w jej zwalczaniu. Chciałbym pana zapytać, jak pan to rozumie. Jakie środki i w jaki sposób będzie można stosować? I czy przynależność do tej organizacji będzie zabezpieczała przed nielegalnymi migrantami?</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">(Marszałek Longin Pastusiak: Proszę odpowiedzieć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#GrzegorzNiski">Organizacja ICMPD zbiera informacje o zagrożeniach migracyjnych, bada te problemy i wypracowuje pewne wnioski, które mogą być wykorzystywane przez nasz kraj, a także przez kraje członkowskie tej organizacji, do przeciwdziałania zjawiskom prowadzącym do tego, że później na naszych granicach pojawiają się nielegalni imigranci. Także działanie w szerszym systemie, a więc nie tylko jednego państwa, ale grupy państw zrzeszonych w tej organizacji, daje większą szansę, jeśli chodzi o zabezpieczenie informacyjne, o określone strategie działania i przyjęte sposoby, że tak powiem, działań uprzedzających, które powodowałyby, że to zjawisko na tej naszej granicy miałoby mniejsze natężenie. Nie ma natomiast bezpośrednich działań operacyjnych. Oczywiście jest to gromadzenie informacji, przekazywanie informacji i koordynowanie działań wszystkich państw zainteresowanych porządkowaniem polityki azylowo-emigracyjnej, tak bym to określił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#LonginPastusiak">Czy ktoś z państwa senatorów ma jeszcze pytanie do pana senatora sprawozdawcy? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#LonginPastusiak">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">(Senator Grzegorz Niski: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#LonginPastusiak">Ustawa, która jest w tej chwili przedmiotem naszej debaty, była rządowym projektem ustawy. Rząd upoważnił ministra spraw zagranicznych oraz ministra spraw wewnętrznych i administracji do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#LonginPastusiak">Witam w naszej Izbie podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, pana ministra Bogusława Zaleskiego, witam także prezesa Urzędu do spraw Repatriacji i Cudzoziemców, pana Piotra Stachańczyka.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#LonginPastusiak">Chcę zapytać panów, pana ministra i pana prezesa, czy chcieliby przedstawić stanowisko rządu, ewentualnie wypowiedzieć się na temat spraw związanych z tym punktem porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#LonginPastusiak">Pan minister Zaleski?</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Bogusław Zaleski: Panie Marszałku, Wysoki Senacie, zarówno argumenty użyte przez sprawozdawców, jak i pełność przekazanych informacji, zwalniają nas z obowiązku udzielenia dodatkowych wyjaśnień. Sądzę tak, ponieważ argumentacja była pełna, a konkluzja jest zgodna z tą, której oczekuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#LonginPastusiak">Tak.</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#LonginPastusiak">A pan, Panie Prezesie?</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#komentarz">(Prezes Urzędu do spraw Repatriacji i Cudzoziemców Piotr Stachańczyk: Podzielam zdanie pana ministra.)</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#LonginPastusiak">Dobrze. Cieszę się, że rząd podziela zadanie senatorów w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#LonginPastusiak">Czy państwo senatorowie mają pytania do przedstawicieli rządu? Nie widzę chętnych, a więc wszystko jest jasne.</u>
          <u xml:id="u-48.14" who="#LonginPastusiak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-48.15" who="#LonginPastusiak">Panie Sekretarzu, czy ktoś zapisał się do dyskusji nad tym punktem? Pan jest... O, widzę, że nie ma pan porządku w materiałach... Pan senator...</u>
          <u xml:id="u-48.16" who="#komentarz">(Głosy z sali: Uuu...)</u>
          <u xml:id="u-48.17" who="#LonginPastusiak">O, słyszy pan te głosy na sali. Nasi senatorowie czuwają nad tym.</u>
          <u xml:id="u-48.18" who="#LonginPastusiak">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do dyskusji. Nie zgłoszono również żadnych wniosków legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-48.19" who="#LonginPastusiak">W tej sytuacji zgodnie z regulaminem naszej Izby zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-48.20" who="#LonginPastusiak">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o ratyfikacji Porozumienia dotyczącego trzeciej zmiany Porozumienia w sprawie utworzenia i funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej (ICMPD), sporządzonego na Rodos dnia 25 czerwca 2003 r., zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-48.21" who="#LonginPastusiak">Teraz, Wysoka Izbo, przystępujemy do rozpatrzenia punktu szesnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Tajlandii o wzajemnej pomocy w sprawach karnych, sporządzonej w Bangkoku dnia 26 lutego 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-48.22" who="#LonginPastusiak">Przypominam, że ustawa ta została uchwalona przez Sejm 10 września, 13 września została przekazana do Senatu, a następnego dnia, 14 września, zgodnie z naszym regulaminem, skierowałem ją do dwóch komisji, a mianowicie do Komisji Spraw Zagranicznych i do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania, które, Państwo Senatorowie, są zawarte w drukach nr 794A i 794B, a sam tekst ustawy - w druku nr 794.</u>
          <u xml:id="u-48.23" who="#LonginPastusiak">Proszę sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych, pana senatora Janusza Lorenza, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JanuszLorenz">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#JanuszLorenz">Komisja Spraw Zagranicznych jednogłośnie poparła projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Tajlandii o wzajemnej pomocy w sprawach karnych, sporządzonej w Bangkoku dnia 26 lutego 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#JanuszLorenz">Celem przedmiotowej umowy międzynarodowej jest określenie podstaw i zakresu pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy obydwoma krajami. Umowa ta ma zapewnić współdziałanie sądów i prokuratur w zwalczaniu przestępczości, w tym przestępczości zorganizowanej.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#JanuszLorenz">Umowa określa w szczególności: warunki formalne wniosku o udzieleniu pomocy; sposób wykonywania wniosku i zasady ponoszenia kosztów z tym związanych; zasady doręczeń dokumentów i udostępniania kopii dokumentów lub informacji; zasady wykonania wniosków o przeszukanie, odebranie lub przekazanie przedmiotu; zasady czasowego przekazywania do państwa wzywającego osób pozbawionych wolności w celu przesłuchania.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#JanuszLorenz">Organem centralnym, właściwym do przekazywania i przejmowania wniosków o udzielenie pomocy, będzie minister sprawiedliwości - prokurator generalny. Umowa będzie mogła być wykonywana bezpośrednio i ma pierwszeństwo przed ustawą - Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#JanuszLorenz">W związku z tym, że umowa dotyczy wolności, praw i obowiązków obywatelskich określonych w konstytucji, stanowiących również materię ustawową, podlega ratyfikacji przez prezydenta Rzeczypospolitej, za uprzednią zgodą parlamentu wyrażoną w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#JanuszLorenz">I o taką zgodę Komisja Spraw Zagranicznych Wysoki Senat prosi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#LonginPastusiak">Bardzo proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, panią senator Aleksandrę Koszadę, która już się zbliża do trybuny, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AleksandraKoszada">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#AleksandraKoszada">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#AleksandraKoszada">Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Ustawodawstwa i Praworządności stanowisko komisji w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Tajlandii o wzajemnej pomocy w sprawach karnych, sporządzonej w Bangkoku dnia 26 lutego 2004 r., druk nr 794. Ustawa została przyjęta przez Sejm w dniu 10 września 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#AleksandraKoszada">W związku ze wzrostem ujawnionych przypadków przemytu przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej narkotyków, między innymi z Tajlandii, zwiększyła się znacząco liczba śledztw w tych sprawach. Również dlatego konieczna jest ta umowa.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#AleksandraKoszada">Sądzę, że senator Janusz Lorenz dosyć dokładnie przedstawił istotę tej uchwały, dlatego nie będę powtarzała już tych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#AleksandraKoszada">W imieniu Komisji Ustawodawstwa i Praworządności rekomenduję przyjęcie ustawy bez poprawek, zgodnie z drukiem nr 794B. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję, Pani Senator. Proszę jeszcze o pozostanie.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#LonginPastusiak">Czy państwo senatorowie mają jakieś pytania do państwa senatorów sprawozdawców? Nie ma pytań. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#LonginPastusiak">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#LonginPastusiak">Informuję, że debatujemy w tej chwili nad rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu upoważnieni zostali minister spraw zagranicznych oraz minister sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#LonginPastusiak">Ponownie witam pana ministra Zaleskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, witam również sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, pana ministra Andrzeja Grzelaka.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#LonginPastusiak">Chcę zapytać panów ministrów: czy chcieliby przedstawić stanowisko rządu w sprawie omawianej ustawy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#BogusławZaleski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Miałem honor podpisywać tę umowę w Bangkoku i cieszę się, że znalazła ona aprobatę zarówno senatorów sprawozdawców, jak i Wysokiej Izby. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#LonginPastusiak">Czy pan minister Grzelak ma uwagi?</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Andrzej Grzelak: Też nie mam.)</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#LonginPastusiak">Czy są pytania do panów ministrów?</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#LonginPastusiak">Ja mam pytanie, ilu obywateli polskich przesiaduje w więzieniach w Tajlandii, bo wiadomo, że niestety na granicy tajlandzkiej zatrzymywani są nasi obywatele. I ustawa, która jest przedmiotem naszej debaty, ustawa o pomocy prawnej, może być szczególnie pomocna właśnie dla tej kategorii obywateli. Czy panowie ministrowie mają jakąś informację, ilu w tej chwili dotyczy to rodaków, którzy siedzą w ciężkich, bardzo ciężkich warunkach w więzieniach w tajlandzkich?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AndrzejGrzelak">Panie Marszałku, czterech.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#LonginPastusiak">No to myślę, że będą oni wdzięczni Senatowi za uchwalenie tej ustawy o pomocy prawnej.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#LonginPastusiak">Czy panowie senatorowie mają jakieś inne pytania? Nie mają, tak?</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#LonginPastusiak">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do dyskusji, którą tym samym otworzyłem, no i oczywiście zamykam.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#LonginPastusiak">Jeżeli chodzi o głosowania, to informuję, że głosowania w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Tajlandii o wzajemnej pomocy w sprawach karnych, sporządzonej w Bangkoku 26 lutego 2004 r., zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#LonginPastusiak">Wysoka Izbo, przystępujemy w tej sytuacji do rozpatrzenia punktu siedemnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku 25 maja 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#LonginPastusiak">Ustawa ta została uchwalona przez Sejm na osiemdziesiątym trzecim posiedzeniu 10 września bieżącego roku i 13 września przekazana została do naszej Izby, a marszałek Senatu 14 września skierował tę ustawę do dwóch komisji, mianowicie do Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#LonginPastusiak">Komisje po rozpatrzeniu tej ustawy przygotowały swoje sprawozdania, które są zawarte w drukach nr 795a i 795b, a sam tekst ustawy - w druku nr 795.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#LonginPastusiak">Proszę w tej sytuacji sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych, pana senatora Janusza Lorenza, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JanuszLorenz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#JanuszLorenz">Z upoważnienia Komisji Spraw Zagranicznych składam sprawozdanie z posiedzenia komisji w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku dnia 25 maja 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#JanuszLorenz">Przedmiotem ustawy jest wyrażenie zgody na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji tego Protokołu do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku dnia 25 maja 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#JanuszLorenz">Wymieniony protokół fakultatywny ma na celu zapewnienie szerszej ochrony praw dziecka gwarantowanych przez Konwencję o prawach dziecka. Nakłada ona na państwa, czyli na strony, obowiązek wprowadzenia zakazu handlu dziećmi oraz dziecięcej prostytucji i pornografii.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#JanuszLorenz">Protokół zawiera definicje czynów objętych zakazem, w tym definicję dziecięcej pornografii. Zachowania uznane przez protokół za przestępstwa są w Polsce zabronione na podstawie kodeksu karnego oraz innych ustaw, na przykład ustawy z dnia 26 października 1995 r. o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#JanuszLorenz">Obowiązki państw, czyli stron, dotyczące szczególnych gwarancji procesowych względem dzieci będących ofiarami przestępstw, są realizowane w przepisach kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#JanuszLorenz">Ratyfikacja protokołu ma istotne znaczenie dla zakresu ochrony dziecka ze względu na zawartą w nim definicję pornografii dziecięcej. Z art. 3 protokołu wynika obowiązek wprowadzenia karalności pornografii dziecięcej przez państwa strony, co łączy się z koniecznością rozszerzenia ochrony przewidzianej przepisami zawartymi w art. 200 i 202 kodeksu karnego, przewidującymi ochronę dla małoletnich poniżej piętnastego roku życia, a nie jak wcześniej - do osiemnastego roku życia.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#JanuszLorenz">Komisja Spraw Zagranicznych jednogłośnie wyraziła poparcie i prosi Wysoki Senat o zgodę na ratyfikację tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi Lorenzowi i proszę sprawozdawcę Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, panią senator Alicję Stradomską, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#AlicjaStradomska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#AlicjaStradomska">Z upoważnienia Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie komisji o uchwalonej przez Sejm 10 września 2004 r. ustawie o ratyfikacji Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku 25 maja 2000 r. Komisja rozpatrzyła tę ustawę na posiedzeniu 15 września 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#AlicjaStradomska">Omawiany protokół uzupełnia Konwencję o prawach dziecka, rozszerza prawa dziecka i wprowadza po prostu wyższe standardy.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#AlicjaStradomska">Protokół do konwencji ma na celu zapewnienie szerszej ochrony praw dziecka gwarantowanych przez konwencję. Ponieważ senator sprawozdawca bardzo dokładnie omówił założenia, ja pozwolę sobie tylko dodać, że zachowania określone przez protokół jako przestępstwa są już w Rzeczpospolitej Polskiej zabronione przez kodeks karny oraz ustawy szczegółowe i na skutek tej ratyfikacji postanowienia tej ratyfikacji będą miały pierwszeństwo przed obowiązującymi ustawami, jeżeli przepisów ustaw nie da się pogodzić z przepisami protokołu.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#AlicjaStradomska">Wysoka Izbo, w imieniu komisji wnoszę o wyrażenie zgody na dokonanie przez prezydenta ratyfikacji protokołu fakultatywnego i o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję, Pani Senator, tylko proszę nie uciekać jeszcze z trybuny senackiej.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#LonginPastusiak">Chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać z miejsca krótkie pytanie senatorom sprawozdawcom. Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#LonginPastusiak">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#LonginPastusiak">Ta ustawa też była rządowym projektem. Rząd upoważnił ministra spraw zagranicznych, a także ministra edukacji narodowej i sportu, do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#LonginPastusiak">Kolejny raz witam pana ministra Zaleskiego z Ministerstwa Spraw Zagranicznych i sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu pana ministra Tadeusza Szulca. Chciałbym zapytać, czy panowie ministrowie chcieliby zabrać głos w tej sprawie, przedstawić stanowisko rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#BogusławZaleski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podobnie jak w poprzednim przypadku, taka konkluzja była oczekiwana przez nas i jest witana z aprobatą.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#BogusławZaleski">Serdecznie dziękuję senatorom sprawozdawcom. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#LonginPastusiak">Dziś rząd jest wyjątkowo małomówny, jak widać.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Bogusław Zaleski: Po prostu sprawy są oczywiste.)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#LonginPastusiak">Liczy się to, że jest zgodny ze stanowiskiem Senatu. Cieszy nas to, że jesteście zgodni.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#LonginPastusiak">Czy są pytania do członków rządu w tej sprawie? Nie, nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#LonginPastusiak">Wobec tego otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#LonginPastusiak">Mamy jedno zgłoszenie do dyskusji. Udzielam głosu panu senatorowi Szafrańcowi.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#LonginPastusiak">Bardzo proszę o zabranie głosu, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#JanSzafraniec">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#JanSzafraniec">Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Goście!</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#JanSzafraniec">Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 20 listopada 1989 r. uchwaliło Konwencję o prawach dziecka. Polska była inicjatorem konwencji i ratyfikowała ją jako jedno z pierwszych państw w dniu 7 lipca 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#JanSzafraniec">W rozumieniu konwencji dziecko oznacza każdą istotę ludzką w wieku poniżej osiemnastu lat.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#JanSzafraniec">Konwencja, którą Polska ratyfikowała, uznaje prawo dziecka do poziomu życia odpowiadającego jego rozwoju fizycznemu, psychicznemu, duchowemu, moralnemu i społecznemu.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#JanSzafraniec">Polska, ratyfikując konwencję, zobowiązała się do ochrony dziecka, a więc osoby poniżej osiemnastego roku życia, przed wszelkimi formami wyzysku seksualnego i nadużyć seksualnych oraz przeciwdziałania nakłanianiu lub zmuszaniu dziecka do jakichkolwiek nielegalnych działań seksualnych, wykorzystywaniu dziecka do prostytucji lub innych nielegalnych praktyk seksualnych i wykorzystywaniu dziecka w pornograficznych przedstawieniach i materiałach.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#JanSzafraniec">W dniu 25 maja 2000 r. przyjęto w Nowym Jorku Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, który zapewnia, jak było już powiedziane, szerszą ochronę praw dziecka gwarantowanych przez konwencję.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#JanSzafraniec">Protokół wreszcie daje definicję pornografii dziecięcej, nad którą to definicją debatowali eksperci i której nie mogli stworzyć. Otóż dziecięca pornografia oznacza jakiekolwiek pokazywanie za pomocą dowolnych środków dziecka uczestniczącego w rzeczywistych bądź symulowanych ewidentnie czynnościach seksualnych lub też jakiekolwiek pokazywanie organów płciowych, w celu przede wszystkim seksualnym.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#JanSzafraniec">Tak więc Polska, mimo ratyfikacji tej konwencji, nie zagwarantowała ustawą z dnia 6 czerwca 1997 r.- Kodeks karny ochrony dziecka, dopuszczając poprzez zapis art. 202 §3 kodeksu karnego produkowanie, sprowadzanie lub rozpowszechnianie treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej piętnastego roku życia, jak też utrwalanie treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej piętnastego roku życia. Można powiedzieć, że dziecięca pornografia w Polsce była i jest dopuszczalna zgodnie z zapisami kodeksu karnego w przedziale wiekowym między piętnastym a osiemnastym rokiem życia.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#JanSzafraniec">Mam nadzieję, że ratyfikacja protokołu fakultatywnego wspomnianej konwencji doprowadzi wreszcie do poszerzenia wymiaru wiekowego z poniżej piętnastu lat do poniżej osiemnastu lat. Żałować jedynie należy, że za sprawą zapisów zawartych w art. 202 §3 i 4 kodeksu karnego dziecięca pornografia nie tylko była bezkarna, ale także, jak już powiedziałem, dopuszczalna w tym przedziale wiekowym między piętnastym a osiemnastym rokiem życia.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#JanSzafraniec">Warto przy tym zauważyć, że Polska stała się sygnatariuszem protokołu fakultatywnego dopiero 13 lutego 2002 r., a mimo to pozostała bezczynna w tej niezmiernie ważnej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#JanSzafraniec">Stąd też z całą uwagą będziemy obserwować, między innymi, działania rzecznika praw dziecka, którego zadaniem będzie koordynacja działań służących ochronie dziecka przed formami wyzysku określonymi w protokole.</u>
          <u xml:id="u-63.12" who="#JanSzafraniec">Jest zamiar podjęcia przez nas inicjatywy ustawodawczej, która miałaby na celu znowelizowanie kodeksu karnego, konkretnie artykułów, które tutaj wymieniłem, tak żeby te zapisy były zgodne z dyskutowanym dzisiaj protokołem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#LonginPastusiak">Informuję, że lista mówców została wyczerpana, nikt również nie zgłosił wniosków o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#LonginPastusiak">W tej sytuacji zamykam dyskusję, informując, że głosowania w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku 25 maja 2000 r., zostanie przeprowadzona pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#LonginPastusiak">Informuję również naszych dwóch świeżo zaprzysiężonych senatorów, którzy przed chwilą przeprowadzali intensywną rozmowę przez telefony komórkowe, że obowiązuje zakaz przeprowadzania rozmów przez telefony komórkowe na sali senackiej. Jest tu, przed wejściem, obrazek telefonu z taką kreską, który polecam, wszyscy państwo wiedzą, co on oznacza.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#LonginPastusiak">Proszę państwa, ogłaszam teraz półgodzinną przerwę do godziny 13.10 i proszę komisję o zebranie się i przygotowanie...</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#komentarz">(Senator Janusz Bargieł: Komunikaty, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#LonginPastusiak">A, no tak, jeszcze komunikaty, ale ja powiem o przerwie, a komunikaty za chwilkę. Przerwa będzie trwała do godziny 13.10.</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#LonginPastusiak">Proszę senatora sekretarza o podanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#JanuszBargieł">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#JanuszBargieł">Posiedzenie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w sprawie rozpatrzenia wniosków zgłoszonych do ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw odbędzie się bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach Senatu w sali nr 179.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#JanuszBargieł">Kolejny komunikat. W dniu 13 października 2004 r., to jest środa, w sali nr 182 o godzinie 14.00 odbędzie się wspólne posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. W porządku obrad jest pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach prawnych związanych z usuwaniem skutków powodzi z lipca i sierpnia 2001 r. oraz zmianie niektórych ustaw, druk nr 772.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#JanuszBargieł">O godzinie 15.00 w tym samym dniu odbędzie się wspólne posiedzenie Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. W porządku obrad jest pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie wycofania wojsk polskich z Iraku, druk nr 367.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#JanuszBargieł">I kolejny komunikat. Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbędzie się w dniu 6 października 2004 r., to jest w środę, o godzinie 11.30 w sali nr 182. W porządku obrad jest rozpatrzenie ustawy o jednostkach doradztwa rolniczego, druki sejmowe nr 2786, 3199, 3199A, druk senacki nr 801. W punkcie drugim - szanse wsparcia infrastruktury wiejskiej ze środków strukturalnych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” w latach 2004–2006 oraz sprawy organizacyjne.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#JanuszBargieł">Przypominam - bo te komunikaty są akurat na 13 października i na 6 października - żeby wszyscy słyszeli, że posiedzenie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w sprawie rozpatrzenia wniosków zgłoszonych do ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw odbędzie się bezpośrednio po ogłoszeniu przez pana marszałka przerwy w obradach Senatu w sali nr 179.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#LonginPastusiak">Przerwa do godziny 13.10.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 12 minut 38 do godziny 13 minut 12)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#LonginPastusiak">Proszę państwa senatorów o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#LonginPastusiak">Wznawiamy obrady.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#LonginPastusiak">Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#LonginPastusiak">Pragnę poinformować, że po przeprowadzeniu drugich czytań nad projektem ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich - chodzi tu o osiemnasty punkt porządku obrad, nad projektem uchwały w sprawie powstania pomnika „Macierz - Polonii” - punkt dziewiętnasty naszego porządku, a także projektem uchwały w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego zostanie zarządzona krótka przerwa. Po przerwie przystąpimy do rozpatrzenia punktów dwudziestego pierwszego, dwudziestego drugiego i dwudziestego trzeciego dotyczących: odwołania z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Tomasza Gobana-Klasa, sprawozdania Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich w sprawie wniosku Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego o wyrażenie przez Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka, a także wyboru przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#LonginPastusiak">Informuję, że głosowania tajne będą przeprowadzane na bieżąco przy rozpatrywaniu wspomnianych przeze mnie punktów.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#LonginPastusiak">W związku z tym, co powiedziałem, proszę państwa senatorów o obecność, o niezawodną obecność.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#LonginPastusiak">Wysoka Izbo, przystępujemy do rozpatrzenia punktu osiemnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#LonginPastusiak">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów i zawarty jest w druku nr 548.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#LonginPastusiak">W dniu 12 grudnia 2003 r. marszałek Senatu, zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Pierwsze czytanie projektu ustawy zostało przeprowadzone, zgodnie z naszym regulaminem, na wspólnych posiedzeniach komisji 10 lutego oraz 29 lipca bieżącego roku. Komisje po rozpatrzeniu projektu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie - i to sprawozdanie zawarte jest w druku nr 548S.</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#LonginPastusiak">Przypominam również, że zgodnie z art. 81 ust. 1 Regulaminu Senatu drugie czytanie projektu ustawy obejmuje przedstawienie Senatowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy oraz przeprowadzenie dyskusji, a także zgłaszanie wniosków.</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#LonginPastusiak">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, panią senator Krystynę Sienkiewicz, o zabranie głosu i przedstawienie wspólnego sprawozdania obu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#KrystynaSienkiewicz">Przed przystąpieniem do zrelacjonowania dorobku dwóch senackich komisji dwa zdania rysu historycznego - proszę je przyjąć, bo to się państwu należy, jestem po prostu to winna. Minęło nieco ponad dziewięć miesięcy od skierowania projektu ustawy do dwóch komisji i mam nadzieję, że przedstawię państwu produkt dojrzały, mam nadzieję, że po tych dziewięciu miesiącach to dobry dorobek.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#KrystynaSienkiewicz">Połączone komisje zbierały się dwukrotnie: 10 lutego i 29 lipca 2004 r., a w tak zwanym międzyczasie pracował zespół senatorów w składzie: pani senator Aleksandra Koszada, pani senator Ewa Serocka, pan senator Marek Balicki, senator Krystyna Sienkiewicz, a współpracował z nami pan mecenas Adam Niemczewski z Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Połączone komisje, Komisja Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia, po wprowadzeniu kilku poprawek zaakceptowały przedstawiony projekt.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#KrystynaSienkiewicz">I teraz ad rem, od tego momentu zaczyna się już sprawozdanie. Materiałem wyjściowym był tekst ustawy z druku nr 548 z dnia 10 grudnia 2003 r. Po uwzględnieniu uwag z pierwszego czytania, iż projekt ten wymaga gruntownej przeróbki, uwzględniając zastrzeżenia rzecznika praw dziecka, uwzględniając zastrzeżenia dotyczące możliwości adopcji dzieci, uznając, iż według konstytucji Najjaśniejszej Rzeczypospolitej małżeństwo to związek osób różnej płci, że cele małżeństwa i cele związku osób tej samej płci nie są te same i nie mogą być identyczne, że rodzina oznacza pokrewieństwo i powinowactwo i jest konstytucyjnie chroniona, a termin „związek partnerski” oznacza przede wszystkim związek kobiety i mężczyzny, małżeński lub pozamałżeński, związek, w którym stosunki pomiędzy partnerami mają pewne charakterystyczne cechy, ale nade wszystko, nade wszystko uznając, iż - przedstawiam to piętrowo, niemal jak preambułę do konstytucji, ale jest to precedens w polskim ustawodawstwie - nadrzędna jest zasada równości, równego traktowania wszystkich obywateli i przeciwdziałania dyskryminacji, chodzi o to, by tę dyskryminację eliminować, rozwiązać problemy konkretnych, żyjących tu i teraz i w przyszłości osób, uznając, że państwo jest dla swoich obywateli, a miłość dwóch osób tej samej płci nie jest gorsza niż miłość osób heteroseksualnych, że nie istnieją żadne przesłanki ku temu, by związkom homoseksualnym odmawiać prawa do prawnej ochrony, a brak tej ochrony jest aktem dyskryminacji, zatem aktem niesprawiedliwości, przygotowaliśmy - mówię to w imieniu dwóch połączonych komisji - ustawę, której celem jest ochrona wspólnego dorobku osób żyjących w trwałych związkach homoseksualnych oraz ochrona interesów prawnych osób trzecich wchodzących w stosunki prawne z takimi osobami - na przykład wierzycieli uczestników związku.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#KrystynaSienkiewicz">Proszę państwa, projekt nie przewiduje możliwości adopcji dziecka przez partnerów. Nie wprowadza także zasady wspólnego opodatkowania, co było powodem niezadowolenia uczestniczących w posiedzeniu przedstawicieli organizacji zainteresowanych ustawą - być może zechcą w tej sprawie zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#KrystynaSienkiewicz">Najpierw na posiedzeniach zespołu ustaliliśmy pewne ramy, które w naszej mentalności kulturowej, w naszym porządku prawnym, przez nas, ustawodawców, pozytywnych ustawodawców, są możliwe do przeprowadzenia w Senacie, a następnie w Sejmie, i do tych możliwości przykroiliśmy przepisy ustawy.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#KrystynaSienkiewicz">Do związku osób tej samej płci nie mogą również w obecnym stanie prawnym odnosić się przywileje i uprawnienia socjalne wynikające z bycia członkiem rodziny, bo to nie jest w świetle art. 18 konstytucji rodzina. Rodzina to jedynie małżonek, krewni i powinowaci. Związek osób tej samej płci nie korzysta ze szczególnej ochrony prawnej, a ma jedynie służyć ochronie wspólnego dorobku osób w nich uczestniczących.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#KrystynaSienkiewicz">Związek będzie podlegał rejestracji w urzędzie stanu cywilnego, ponieważ uczestnictwo w zarejestrowanym związku będzie stanowiło przeszkodę małżeńską i fakt ten musi być odnotowany w aktach osób uczestniczących w związku. Ponieważ zmiana nazwisk, przysięga oraz uroczysty, patetyczny wręcz charakter ślubu wynikają ze zwyczaju związanego z małżeństwem, osoby żyjące, pragnące żyć w trwałych związkach homoseksualnych, osoby, którym chcemy to prawo nadać, nie będą mogły z tej oprawy korzystać. Warunkiem koniecznym i niezbędnym do rejestracji jest jedynie spełnienie ustawowych przesłanek oraz złożenie pozbawionych wad zgodnych oświadczeń woli.</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#KrystynaSienkiewicz">W projekcie, ani tym pierwotnym, ani tym będącym dorobkiem komisji, nie było przepisu o opłacie skarbowej, w związku z czym indywidualnie już taką poprawkę chciałabym złożyć.</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#KrystynaSienkiewicz">W rozwiązywaniu związku, z uwagi na brak przesłanek mających charakter generalny - na przykład w małżeństwie przesłanką generalną jest dobro rodziny - nie będzie uczestniczył sąd. Szczegółowe rozwiązania zawierają art. 6, 7 i 8 - tekst artykułów ma każdy z nas.</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#KrystynaSienkiewicz">Obowiązek alimentacyjny, bo taki również przewidujemy, ogranicza się jedynie do przypadku niedostatku drugiego uczestnika związku. Ten obowiązek alimentacyjny został zaakceptowany przez zarządy odpowiednich stowarzyszeń gejów i lesbijek uczestniczących w posiedzeniach komisji.</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#KrystynaSienkiewicz">Wprawdzie wszystkie przepisy ustawy, którą omawiam - jestem mniej więcej w połowie - są równie ważne, niezależnie od ich kolejności, chcę zwrócić państwa uwagę na art. 10 w rozdziale II. Najważniejszym uprawnieniem rejestrowanego związku osób tej samej płci jest przyznanie uczestnikom tego związku prawa do zawarcia umowy majątkowej, zgodnie z którą powstaje wspólność majątkowa. Ustanie stosunku prawnego łączącego współwłaścicieli oznacza również ustanie współwłasności łącznej.</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#KrystynaSienkiewicz">Teraz przejdę do omówienia sprawy ogniskującej uwagę opinii publicznej, sprawy najbardziej kontrowersyjnej, najtrudniejszej. Otóż art. 17 ustawy stanowi, iż uczestnicy zarejestrowanego związku nie mogą mieć w ogóle prawa do przysposobienia innej osoby ani wspólnie, ani pojedynczo. Uprawnienie to jest ściśle związane z prawami małżonków. Senatorowie nie zgodzili się, mimo niezadowolenia uczestniczących w posiedzeniu komisji przedstawicieli, nie zgodzili się na prawo do reprezentowania - przepraszam za powtórzenie - dziecka drugiego uczestnika związku, mimo, jak zaznaczam, oczekiwań. Jest współmałżonek czy drugi rodzic dziecka, są dziadkowie, jest rodzina, jest instytucjonalna opieka. Senatorowie na to się nie zgodzili.</u>
          <u xml:id="u-68.14" who="#KrystynaSienkiewicz">Ustawa w tej postaci, którą państwu prezentuję, jest podobna do rozwiązań przyjętych we Francji, Niemczech, do projektów hiszpańskich i czeskich. W Czechach podjęto piątą już próbę prawnego uregulowania urzędowej akceptacji dla związków homoseksualnych.</u>
          <u xml:id="u-68.15" who="#KrystynaSienkiewicz">I wreszcie rozdział IV. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy końcowe dotyczą jedynie sytuacji powstałych na wypadek śmierci jednej z osób uczestniczących w związku, a więc wstąpienia w stosunek najmu, dziedziczenia ustawowego, jednak bez prawa do zachowku, dotyczą prawa do odprawy pośmiertnej na gruncie prawa pracy oraz przejścia praw majątkowych wynikających ze stosunku pracy.</u>
          <u xml:id="u-68.16" who="#KrystynaSienkiewicz">Ustawa w żadnej mierze nie kreuje postaw obywateli i stosunku obywateli do osób o odmiennej orientacji seksualnej. Jest, powiedziałabym, wyważona, wręcz ascetyczna. Ustawa nie zawiera żadnych delegacji. Nie dotyka zagadnień socjalnych, wspólnego prowadzenia biznesu, rozliczania podatków. Wyklucza adopcję, prawo do informacji o stanie zdrowia i wspólności majątkowej.</u>
          <u xml:id="u-68.17" who="#KrystynaSienkiewicz">Informuję państwa jeszcze raz: ustawa nie dotyczy zagadnień socjalnych - te są przypisane rodzinie; wspólnego prowadzenia biznesu - tak, by nie mogła służyć innym celom; rozliczania podatków. Ustawa wyklucza adopcję i prawo do informacji o stanie zdrowia. Niestety wyklucza również wspólność majątkową i nie ma odniesienia do prawa pocztowego, a więc uczestnik związku nie będzie uprawniony do odebrania korespondencji dla swojego bliskiego. Środowiska uczestniczące w posiedzeniach komisji, i tu przecież obecne, zainteresowane regulacją związków osób tej samej płci zgłaszały tego rodzaju postulaty, których - jak już powiedziałam dwukrotnie - nie uwzględniliśmy.</u>
          <u xml:id="u-68.18" who="#KrystynaSienkiewicz">To samo środowisko zdecydowało się odrzucić projekt innego rozwiązania polegający na, że tak powiem, załatwieniu najpilniejszych potrzeb poprzez zmiany w kodeksie cywilnym, kodeksie pracy oraz w ustawie o podatku od spadku i darowizn, poprzez wpisanie tam pojęcia osoby bliskiej. Takie rozwiązanie nie ingerowałoby w materię prawa, nie tworzyłoby nowej ustawy. Ta alternatywa, to rozwiązanie zostało odrzucone.</u>
          <u xml:id="u-68.19" who="#KrystynaSienkiewicz">Prezentowana ustawa, której nie omawiam przecież artykuł po artykule, bo tuszę, iż wszyscy ją przeczytaliśmy, nie jest być może doskonała, jak wszystko, co tworzy człowiek, ale jest, ma ten walor, że jest.</u>
          <u xml:id="u-68.20" who="#KrystynaSienkiewicz">Być może przedstawiciele zainteresowanych środowisk nie osiągnęli pełnej satysfakcji, ale ustawa jest adresowana do ogółu obywateli, do społeczeństwa, do społeczeństwa bardzo żywo zainteresowanego, o czym świadczy liczba apeli o niemal jednakowej treści. Do 28 września do Kancelarii Senatu, głównie na adres pana marszałka Longina Pastusiaka, wpłynęło trzysta siedem listów apelujących o przyśpieszenie prac i przyjęcie projektu ustawy oraz pięćdziesiąt siedem listów i dziewięć faksów o odrzucenie ustawy, o tych z pogróżkami tylko wspomnę.</u>
          <u xml:id="u-68.21" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! Panie i Panowie! W trosce o bezstronne, sprawiedliwe państwo, o prawo do ochrony wszystkich obywateli, proszę Wysoką Izbę o przyjęcie ustawy o rejestrowanych związkach między osobami tej samej płci.</u>
          <u xml:id="u-68.22" who="#KrystynaSienkiewicz">Skończyłam. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#LonginPastusiak">Już? Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#LonginPastusiak">Przystępujemy, zgodnie z naszym regulaminem, do zadawania pytań pani senator sprawozdawcy, a także przedstawicielowi wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#LonginPastusiak">Informuję Wysoką Izbę, że wnioskodawcy upoważnili do ich reprezentowania panią senator Marię Szyszkowską.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#LonginPastusiak">Przechodzimy zatem do pytań.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#LonginPastusiak">Kto z państwa senatorów się zgłasza?</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#LonginPastusiak">Pan senator Litwiniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#BogusławLitwiniec">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#BogusławLitwiniec">Pani Senator Sprawozdawco, mam takie pytanie. Jakimi argumentami kierowały się komisje, nie włączając do treści ustawy upoważnienia do odbioru korespondencji, to znaczy do pewnego rodzaju pomocy wzajemnej na przykład w czasie choroby partnera? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Głównie z powodu ochrony danych osobowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#LonginPastusiak">Pan senator Smoktunowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#RobertSmoktunowicz">Pani Senator, chciałbym zadać pytanie dotyczące sprawy przysposobienia dziecka, żebym lepiej to zrozumiał. Wspomniała pani, że ustawa nie przewiduje możliwości przysposobienia ani przez jednego, ani oboje partnerów. A jeżeli przysposobienie nastąpiło przez jednego z partnerów przed zawarciem związku partnerskiego, to co wtedy?</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#RobertSmoktunowicz">I druga rzecz. W przypadku związku dwóch kobiet, jeżeli jedna z nich zdecyduje się na zapłodnienie in vitro i urodzi dziecko, to co się dzieje z tym dzieckiem? Jaka jest prawna sytuacja tego dziecka? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Oczywiście nikt nie pozbawi opieki rodzicielskiej tego przysposobionego wcześniej dziecka osoby pozostającej w związku z drugą osobą tej samej płci, bo przecież to prawne przysposobienie nastąpiło jeszcze przed zawarciem tego związku. Jednak ten partner czy partnerka nie będą mogli później w razie choroby, wyjazdu czy nieszczęścia sprawować opieki nad tym dzieckiem.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Nie skolonizowaliśmy prawem życia tak dalece, by przewidzieć wszystkie przypadki, nie zapisaliśmy wszystkiego w prawie. Ten problem kobiet i zapłodnienia in vitro, owszem, pojawiał się w dyskusji, ale jest to inna sytuacja niż przysposobienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#LonginPastusiak">Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#RobertSmoktunowicz">Ja wiem, co to jest zapłodnienie in vitro...</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Oj, nie wiem, czy pan wie...)</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#RobertSmoktunowicz">Pytałem jednak o to, jaka jest sytuacja dziecka urodzonego w związku partnerskim dwóch kobiet - bo w końcu to kobiety rodzą dzieci, nie mężczyźni - jeśli jedna z nich zdecydowała się na zapłodnienie in vitro i urodziła dziecko. Jaka jest sytuacja prawna tego dziecka?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Jest dzieckiem swojej matki, mam nadzieję, że w kochającej się, dobrej, niedysfunkcyjnej rodzinie homoseksualnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#LonginPastusiak">Pani senator Simonides.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#DorotaSimonides">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#DorotaSimonides">W uzasadnieniu pani senator czytamy, że związek ma służyć jedynie ochronie wspólnego dorobku osób w nim uczestniczących. Z kolei art. 10 mówi, że wspólność majątkowa następuje wyłącznie poprzez akt notarialny. Jakoś nie pojmuję tego, bo po co wtedy ten związek? Skoro służy on tylko ochronie wspólnego dorobku osób w nim uczestniczących, ale te osoby, żeby mieć tę wspólność majątkową, i tak muszą to uzyskać poprzez akt notarialny, jak mówi art. 10... No to osiągają ten cel poprzez akt notarialny. Ale po co, wobec tego, ten związek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Bo rejestracja związku daje jednak szersze uprawnienia niż sama umowa majątkowa zawarta w formie aktu notarialnego. Z tej mocno okrojonej ustawy wynika jednak więcej praw niż tylko ochrona praw materialnych. Jest to prawo do lokalu, jest to ochrona w przypadku odbywania służby wojskowej, jest to ochrona wynikająca z kodeksu pracy, a więc jest to znaczne rozszerzenie tych praw. Ustawa o podatku i od spadku i darowizn zalicza tu do pierwszej grupy drugiego uczestnika zarejestrowanego związku osób tej samej płci, a więc oznacza to znacznie więcej niż tylko wspólność majątkową.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#komentarz">(Senator Dorota Simonides: Czy jeszcze mogę?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#LonginPastusiak">Tak, pani senator, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#DorotaSimonides">Teraz drugie pytanie. Mianowicie, gdybym miała przy sobie te akta dotyczące cudzoziemców, to bym zgłosiła poprawkę, ale ich nie mam, a nie zdążyłam tego dokładnie przestudiować. Chodzi mi o co, że nasze prawo dotyczące cudzoziemców jest dość mocno obwarowane, tutaj natomiast wystarczy wejść w związek po dwóch latach i ma się prawo nie tylko do pobytu, ale i do alimentów. A więc można mieć tutaj, w Polsce, pewną, może dużą, może małą, liczbę obcokrajowców. Zaznaczone jest dalej, w następnym artykule, że władze powinny w odpowiedni sposób sprawdzić, czy ten cudzoziemiec nie wszedł tylko pozornie w związek osób o tej samej płci i uważać, żeby nie nadużył naszych praw obywatelskich, bo ich nie posiada. W małżeństwie może ich nabyć po pięciu latach, a tutaj...</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Od razu.)</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#DorotaSimonides">No, i nad tym trzeba by się zastanowić, bo my tu otwieramy pewną furtkę. Akurat przed chwilą referowałam sprawy migracji i z tej furtki sobie zdaję sprawę, wiem, jak wyglądają te sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Nie może wejść w związek natychmiast, bo jednak te dwa lata muszą upłynąć. A co do tego wpływu władz na to, czy związek nie został zarejestrowany w celu obejścia przepisów, to można to różny sposób kontrolować. Niektórzy z nas mają tu na myśli również ustalenie, czy te osoby mieszkają razem, czy prowadzą wspólne gospodarstwo domowe i czy korzystają z tej wspólnoty zarejestrowanej u notariusza.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Kazimierz Kutz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#KazimierzKutz">Senator Dzido.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#KazimierzKutz">Do kogo pan się zwraca?</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#komentarz">(Senator Henryk Dzido: No, na pewno do pani senator sprawozdawcy, Panie Marszałku. Ale do pana również, bo podziękuję za udzielenie mi zgody na zadanie pytania.)</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#KazimierzKutz">Jest mi bardzo miło... Zanadto, jak na początek. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#komentarz">(Senator Henryk Dzido: Jak na senatora...)</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Panie Senatorze, pytania można również zadawać przedstawicielowi wnioskodawców, pani senator Szyszkowskiej.)</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#KazimierzKutz">Tak, tak, ja właśnie o to pytałem, czy pytanie jest do pani.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#komentarz">(Senator Henryk Dzido: Czy można?)</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#KazimierzKutz">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#HenrykDzido">Pani Senator, czy ustawa adresowana jest do osób żyjących w związkach homoseksualnych tej samej płci, czy do osób tej samej płci? Jest tu różnica pomiędzy uzasadnieniem ustawy a treścią ustawy. Ustawa nigdzie nie mówi o osobach odmiennej orientacji płciowej, o homoseksualistach.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#HenrykDzido">W związku z tym mam następne pytanie. Czy przywileje, jakie daje ta ustawa, wymienione na stronie 2 uzasadnienia, nie będą wykorzystywane w sposób świadomy przez osoby tej samej płci dla celów gospodarczych?</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#HenrykDzido">I pytanie trzecie. Pani Senator, czy przy tworzeniu tej ustawy zasięgaliście państwo porad językoznawców? Chodzi o to, jak będzie się nazywać w potocznym języku członek tego związku, „związkowiec”, „partner” czy jeszcze jakoś inaczej, bo jest to dla mnie bardzo ważne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#KazimierzKutz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Być może, że jest to dla pana senatora bardzo ważne, nawet z osobistych powodów... Nie mnie w to wnikać.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Oooooo!)</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#KrystynaSienkiewicz">Nie uciekaliśmy się do tego, by do tworzenia tego aktu prawnego angażować językoznawców, ponieważ uczestnicy tego związku znajdą zwroty stosowne dla siebie, myślę, że ocieplone uczuciem, zgodne z osobistą wrażliwością. Oni będą wiedzieli, jak się do siebie zwracać. Nie naszą sprawą było ustalanie w tym związku dominy bądź osoby biernej.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#KrystynaSienkiewicz">To, że związek osób tej samej płci jest związkiem homoseksualnym, to jest wiadome. Jednak, dalibóg, Panie Senatorze, nie mogę się tu dopatrzyć tych przywilejów. Ta ustawa jest ustawą naprawdę bardzo ubogą, bardzo skromną i nie zawiera żadnych przywilejów poza obywatelskim prawem do zarejestrowania się wówczas, kiedy są ku temu przesłanki uczuciowe. Jakiekolwiek przesłanki biznesowe wykluczyliśmy, właśnie nie dając uprawnień. Wydaje mi się, że bardzo dokładnie to wyliczyłam, mówiąc, iż nie ma wspólnego prowadzenia biznesu, rozliczania podatków i paru innych praw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#KazimierzKutz">Pani senator Krzyżanowska będzie pytała.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#KazimierzKutz">Ale do kogo pani adresuje pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Chciałam zabrać głos niejako w uzupełnieniu pytania pani senator. Dlaczego dwa lata? Dlaczego po dwóch latach można tu uzyskiwać obywatelstwo, skoro w związkach heteroseksualnych dopiero po pięciu? Skąd ta różnica?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Moment, muszę się zastanowić... Wiem, że chodzi o art. 25, tylko nie pamiętam idei, która powodowała nami. Aha, to jest to - od zarejestrowania związku upłynęły co najmniej trzy lata, wówczas można uzyskać zezwolenie na zamieszkanie. Pewnie wzięło się to z prostego rachunku arytmetycznego, dwa lata i trzy lata w sumie stanowi pięć lat, chociaż te dwa i trzy lata należy rozpatrywać rozdzielnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#KazimierzKutz">Pani senator Doktorowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#KrystynaDoktorowicz">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#KrystynaDoktorowicz">Pani Senator, mam pytanie, czy osoby pozostające w tego typu związkach będą miały prawo do uzyskiwania informacji o stanie zdrowia czy do przebywania w szpitalu, na przykład w związku z ciężką chorobą partnera czy... No, wiadomo, o co chodzi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Dziękuję bardzo za to pytanie, to był nasz wielki dylemat. Nie wprowadziliśmy jednak żadnych zmian w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej. Nie wprowadziliśmy takiej poprawki, która zezwalałaby na odwiedziny w szpitalu wówczas, gdy jest to utrudnione. Nie ma również takiego przepisu, który pozwalałby lekarzom informować o stanie zdrowia uczestnika związku partnerskiego, że użyję tego określenia. Nie ma, niestety, tego przepisu. Uważam, iż ustawa jest z tego powodu uboższa, ale mam nadzieję, że ktoś z państwa zechce złożyć tego typu poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#KazimierzKutz">Jeszcze raz senator Dzido, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#HenrykDzido">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#HenrykDzido">Jeżeli można, to zwrócę się do pani senator Szyszkowskiej, dlatego że chciałbym uzyskać odpowiedź, którą, jak uważam, powinienem uzyskać.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#HenrykDzido">Pani senator sprawozdawca powiedziała, że osoby będące w związku nie mogą prowadzić wspólnie działalności gospodarczej. Jak rozumieć to stwierdzenie, skoro zgodnie z art. 10 ust. 1 osoby uczestniczące w związku mogą ustanowić wspólność majątkową? Jak w kontekście tego zapisu rozumieć stwierdzenie pani senator Sienkiewicz, że te osoby nie mogą wspólnie prowadzić działalności gospodarczej?</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#HenrykDzido">I drugie pytanie, które zadałem, na nie też nie otrzymałem odpowiedzi. W jaki sposób ustawa zabezpiecza wykorzystywanie jej postanowień w sprawach uregulowanych, opisanych na stronie 2 uzasadnienia, przez osoby tej samej płci niebędące homoseksualistami? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#KazimierzKutz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MariaSzyszkowska">Jestem przekonana, że z treści ustawy wynika jednoznacznie, iż chodzi o związki osób tej samej płci mające u podłoża sferę seksualno-erotyczną. A więc na pewno nie chodzi w tej ustawie o dwie osoby tej samej płci, które nie są powiązane w sferze seksualno-erotycznej. Przypominam, bo może nie wszyscy to pamiętamy, że również w przypadku małżeństwa wchodzi w grę sfera seksualno-erotyczna. Wobec tego nie zachodziła potrzeba, żeby przy formułowaniu tej ustawy odwoływać się wyraźnie do seksualności człowieka. Seksualność człowieka nie jest przypadkiem, raczej czymś oczywistym.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MariaSzyszkowska">A jeżeli chodzi o pierwsze pytanie pana senatora, to ten projekt odbiega tutaj od złożonego przeze mnie projektu. Chodzi teraz o to, ażeby ta ustawa nie uprawniała do tego, by dwie osoby tworzące związek mogły automatycznie podejmować pewne czynności natury gospodarczej. Myślę, że dokładniej to wyjaśni pani senator Sienkiewicz, ponieważ ten punkt zupełnie odbiega od pierwotnego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#KazimierzKutz">Pan senator Szafraniec.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: Dziękuję bardzo. Mam pytanie do pani profesor...)</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Głośniej, głośniej!)</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#KazimierzKutz">Niech pan się nachyli do mikrofonu, Panie Senatorze, i nie przykrywa go ustawą, bo wtedy też nie będzie słychać.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: Ale to chodzi o tę ustawę.)</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#KazimierzKutz">Pan poczeka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#JanSzafraniec">Mam pytanie do pani profesor Szyszkowskiej. Mianowicie w art. 1 mowa jest o tym, że związek partnerski polega przede wszystkim na wspólnym prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego. I jak wynika również z art. 10, związek ten może zawrzeć umowę ustanawiającą wspólnotę majątkową. W związku z tym, co stoi na przeszkodzie, żeby osoby będące krewnymi w linii prostej nie były, że tak powiem, dopuszczone do rejestracji takiego związku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#KazimierzKutz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MariaSzyszkowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MariaSzyszkowska">Panie Senatorze, dziękuję za to pytanie. Całkowicie się zgadzam z pana uwagą. I dlatego będą wnosiła poprawkę, która ma na celu skreślenie w art. 1 słów „prowadzące lub mające zamiar prowadzić wspólne gospodarstwo domowe”. Ten pierwszy artykuł - został on tak opracowany w wyniku prac komisji, na co ja nie miałam wpływu, bo nie miałam prawa głosu w tych komisjach, które zajmowały się ustawą - prowadzi bowiem do mylnego wniosku, iż rzekomo sensem związku homoseksualnego jest prowadzenie wspólnego gospodarstwa. W pierwotnym projekcie było natomiast napisane, że celem związku homoseksualnego jest troska o wzajemne uczucia, jak również o rozwój duchowy. Bardzo dziękuję za to pana pytanie.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Z tym, że muszę coś uzupełnić. Pani senator miała prawo głosu. Nie mogła głosować, natomiast miała prawo głosu jak...)</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#MariaSzyszkowska">Powiedziałam to nieprecyzyjnie, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#KazimierzKutz">Senator Sztorc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#JózefSztorc">Panie Marszałku, obiecałem pani senator Sienkiewicz, że nie będę jej zadawał pytań, więc nie do niej kieruję to pytanie, tylko do pani senator Szyszkowskiej. Zakładam taką teoretyczną możliwość: są dwie panie żyjące w związku partnerskim i jednej trafi się skok w bok, po chrześcijańsku się to nazywa, że któraś zdradzi partnerkę, no i z tego skoku w bok będzie dzidziuś. I kto wtedy będzie ojcem? Czy w dowodzie osobistym będzie pisało „nn”? Jak to rozwiązać, co tu się będzie działo?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#KazimierzKutz">Proszę bardzo, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MariaSzyszkowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MariaSzyszkowska">Jest rzeczą oczywistą, że dzieci nie rodzą się ze związków homoseksualnych. Traktuję pytanie pana senatora jako przykry żart.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#KazimierzKutz">Czy są jeszcze...</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#KazimierzKutz">A, senator Wielowieyski.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#KazimierzKutz">Do kogo pan adresuje pytanie?</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#komentarz">(Senator Andrzej Wielowieyski: Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#KazimierzKutz">Ale do kogo adresuje pan pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#AndrzejWielowieyski">Do pani senator sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#AndrzejWielowieyski">Muszę powiedzieć, że nie rozumiem, dlaczego w art. 1 - no, może w innym miejscu - nie ma klauzuli wzajemnej pomocy. Rzeczywiście, w uzasadnieniu formuła tego wspólnego dorobku z punktu widzenia ludzi zainteresowanych tą ustawą jest niezmiernie uboga. Myślę, że i tak podstawową sprawą - obok tego peryferyjnego przepisu o alimentacji, i to przez bardzo ograniczony czas i w ograniczonym zakresie - oraz istotnym problemem związków partnerskich jest wzajemna pomoc. Może to trzeba inaczej sformułować, bo sam fakt prowadzenia gospodarstwa... No, każdy może mieć gosposię albo jakiegoś innego służącego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Ale wtedy nie rejestruje tego jako związku, więc jest to różnica, Panie Senatorze. Jeżeli ma gosposię, przyjaciółkę czy przyjaciela, to nie rejestruje tego, więc nie wchodzi wówczas w grę obowiązek alimentacji. No, chyba że w międzyczasie narodzi się dziecko i zostanie dowiedzione ojcostwo, ale jest to zupełnie inna sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Wielowieyski: Jeżeli można, Panie Marszałku...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#KazimierzKutz">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#AndrzejWielowieyski">Pani Senator, spójrzmy na konkretny przykład w kontekście tych wszystkich przepisów majątkowych, spadkowych. Jest związek partnerski. Jeden z partnerów jest ciężko chory, a drugi go wyrzuca na bruk, co jak wiemy, zdarza się także w związkach małżeńskich, kiedy to obowiązki współmałżonka są oczywiste i wynikają również z kodeksu rodzinnego. Czy zatem nie należałoby tu powiedzieć... Czy nie trzeba stawić czoła tej sytuacji, która jest przecież sytuacją życiową?</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#KazimierzKutz">Bardzo proszę, żeby panowie byli troszeczkę ciszej albo opuścili salę, bo robicie tu drugi parlament.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#KazimierzKutz">Bardzo proszę, Pani Profesor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MariaSzyszkowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#MariaSzyszkowska">Panie Senatorze, przepraszam, że to ja odpowiem, ale właśnie ja wnoszę związaną z tym poprawkę. Pana uwaga jest niezmiernie trafna. Poprawka ta brzmi: „Uczestnicy związku mają obowiązek udzielania sobie wzajemnej pomocy i wsparcia, wspólnie dbają o podtrzymywanie wytworzonych między sobą więzi uczuciowych i pogłębianie porozumienia duchowego, są również zobowiązani do współdziałania i wspólnego planowania przyszłości”. To jest moja poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#KazimierzKutz">Czy są jeszcze zapytania?</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#KazimierzKutz">Bardzo proszę, Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Mam pytanie do pani senator Szyszkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Pani Senator, czy pani nie uważa, że tej ustawie brakuje przede wszystkim formuły? Na jakiej formule będzie się opierał taki związek?</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">I druga sprawa. Ja uważam, że my, senatorowie Rzeczypospolitej, mamy dbać o dobro wspólne, czyli dobro, które jest choć trochę uznawane zwyczajowo. Ja, jako człowiek, że tak powiem, trochę zajmujący się kulturą, nigdzie nie znalazłem zapisków o takich dobrych zwyczajach - raczej był to zły zwyczaj. W tym momencie sprawa jest niezwykle trudna, bo wydaje mi się, że tego przede wszystkim bardzo brakuje, to znaczy brakuje tej ustawie wsparcia społecznego. Choćby pani przywoływała ducha... nie wiem jakie duchy, nie wiem czy dobre, w tym momencie po prostu brakuje tego wsparcia, tego oprzyrządowania, umocowania społecznego. Czy pani tak nie uważa, jako człowiek kultury przecież, zajmujący się tym bardzo długo? Brakuje takiego uzbrojenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#KazimierzKutz">Proszę bardzo, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MariaSzyszkowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#MariaSzyszkowska">Jeżeli chodzi o formę zawarcia związku, jest ona określona jednoznacznie.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Z pewnością, ale mnie chodzi o formułę.)</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#MariaSzyszkowska">No przecież jest wyraźnie powiedziane, że związek jest rejestrowany w urzędzie stanu cywilnego. Panie Senatorze, to jest wyraźnie napisane. W tej chwili nie pamiętam, który to artykuł, ale zaraz sprawdzę.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#MariaSzyszkowska">Pani Senator, ma pani przed sobą ustawę? Który to jest punkt?</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Pkt 1.)</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#MariaSzyszkowska">No właśnie, w pkcie 1 jest wyraźnie napisane, że odbywa się rejestracja w urzędzie stanu cywilnego. Jest to wyraźnie określone, nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Jest to tym bardziej ważne, że chodzi o wykluczenie sytuacji, w których ktoś pozostający w związku partnerskim jednocześnie zawiera związek małżeński i odwrotnie. Tak więc...</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Ale ja pytałem o formułę, czyli jak te elementy kulturowe...)</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#MariaSzyszkowska">Proszę pana, zostaną przygotowane odpowiednie druki - jeżeli ta ustawa zostanie przyjęta - dla urzędów stanu cywilnego, ale przede wszystkim będzie rejestr, który ma chronić przed podwójnymi związkami. Proszę przeczytać ustawę.</u>
          <u xml:id="u-116.9" who="#MariaSzyszkowska">Po drugie...</u>
          <u xml:id="u-116.10" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Panie Marszałku...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#KazimierzKutz">Pani senator chce uzupełnić tę odpowiedź?</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Jestem jeszcze winna uzupełnienie odpowiedzi panu senatorowi Wielowieyskiemu.)</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#KazimierzKutz">Ale pani senator jeszcze nie skończyła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MariaSzyszkowska">Jeszcze nie. Przepraszam, ale pan senator podniósł jeszcze problem dobra wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#MariaSzyszkowska">Otóż właśnie dobro wspólne społeczności demokratycznej wymaga tego, ażeby blisko dwumilionowa mniejszość miała wreszcie jakieś prawa. Najwyższy czas, żeby przestała żyć w podziemiu, żeby nie było podwójnej moralności i obłudy obyczajowej.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#MariaSzyszkowska">Jeżeli zaś chodzi o wsparcie społeczne, to pan senator wybaczy, ale muszę powiedzieć, że pan się bardzo myli. Objechałam całą Polskę, było na ten temat wiele konferencji, jest bardzo wiele sygnałów wsparcia, są tysiące listów! Nie wszyscy mają oczywiście odwagę to robić, są też przeciwnicy tego projektu, ale ci, którzy są tolerancyjni - niestety, nie wszyscy Polacy mają tę cechę - popierają w pełni ten projekt. Mówię o środowisku heteroseksualnym.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#MariaSzyszkowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję pani.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#KazimierzKutz">Nie, chwileczkę, Panie Senatorze. Niech się pan zapisze do dyskusji, tu jest lista. Nie możemy tak prowadzić obrad.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#KazimierzKutz">Bardzo proszę panią senator o uzupełnienie tych odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Chciałabym uzupełnić odpowiedź udzieloną panu senatorowi Wielowieyskiemu, tym bardziej że usłyszałam zapowiedź poprawki.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Otóż, Panie Senatorze, jeżeli uświęcone tradycją, święte matrymonium nie chroni kobiet - głównie kobiet - przed biciem, skopaniem, wyrzuceniem razem z dziećmi na klatkę schodową, jeżeli małżeństwo, które zostaje zawarte dla dobra rodziny, nie chroni przed takimi przypadkami, jeżeli akty przemocy są rejestrowane codziennie i odbywają się przy bierności policji, która nie wtrąca się do spraw rodzinnych, to w jaki sposób można zadekretować to w ustawie o rejestrowanych związkach, które powstają ze względu na inne podłoże seksualno-erotyczne? Nie wiem, proszę państwa - przyznaję rzetelnie - jak można zapisać zobowiązanie do podtrzymywania więzi uczuciowych i pogłębiania porozumienia duchowego. Jeżeli zawieram małżeństwo jako osiemnastolatka, to nie wiem, czy za trzydzieści lat będę jeszcze kochała. Jeśli zaś chodzi o współdziałanie i wspólne planowanie przyszłości, to jest to lex imperfecta, pusty zapis prawny. Poddaję to państwu pod rozwagę.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#KrystynaSienkiewicz">Inaczej nie jestem w stanie na to odpowiedzieć. Proszę nie oczekiwać ode mnie, że znajdę taki przepis, który uchroni dozgonnie trwałość uczucia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#KazimierzKutz">Teraz senator Podgórski, przedtem jednak chciałbym zwrócić uwagę, że pytający musi się zmieścić w sześćdziesięciu sekundach. Jeśli państwo chcecie wygłaszać przemówienia, to będzie na to czas w dyskusji. Bardzo proszę o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#KazimierzKutz">Bardzo proszę, senator Podgórski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#BogdanPodgórski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#BogdanPodgórski">Swoje pytanie kieruję do pani senator sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#BogdanPodgórski">W rozdziale IV, zawierającym zmiany obowiązujących przepisów i przepisy końcowe, jest zapis stanowiący, że do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny itd., zostaje wprowadzona zmiana, zgodnie z którą w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: uczestnik rejestrowanego związku osób tej samej płci lub dzieci uczestnika rejestrowanego związku między osobami tej samej płci.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#BogdanPodgórski">Chciałbym zapytać, czy ten zapis nie idzie zbyt daleko, dając prawa dzieciom osób zarejestrowanych w tym związku. Dlaczego taki zapis został przyjęty? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#KrystynaSienkiewicz">A dlaczego mamy pozbawiać te dzieci prawa do lokalu, w momencie kiedy zostają osierocone? To są przecież dzieci jednego z uczestników tego związku.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Senator Bogdan Podgórski: Czy mam rozumieć, że te dzieci mieszkały wcześniej z uczestnikiem tego związku?)</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#KrystynaSienkiewicz">Tak, mogły mieszkać wcześniej. Nie było żadnych...</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#komentarz">(Senator Bogdan Podgórski: Ale nie musiały z nim mieszkać.)</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#KrystynaSienkiewicz">Jeżeli mieszkały, jeżeli były w tym wspólnym gospodarstwie domowym, jeżeli były otoczone opieką rodzicielską, to dlaczego miałyby być pozbawione tego prawa...</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#komentarz">(Senator Bogdan Podgórski: Przepraszam, ale...)</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#KrystynaSienkiewicz">...na tej samej zasadzie, co drugi uczestnik związku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#BogdanPodgórski">A jeżeli tam nie mieszkały? Takiej sytuacji ten zapis nie reguluje. Poza tym chciałbym, żeby pani senator sprawozdawca wytłumaczyła mi najpierw, jak mam rozumieć ten zapis.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Kazimierz Kutz: Pani senator usiłuje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Senatorze, aż tak głęboko nie wnikaliśmy w różne sytuacje, które niesie życie, bo jest ich bardzo wiele.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#KazimierzKutz">Proszę bardzo, pan senator jeszcze raz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Krótkie pytanie do pani senator Szyszkowskiej, jako kulturoznawcy. Mamy tutaj, jako senatorowie Rzeczypospolitej, bronić dobrych obyczajów. Proszę mi podać taką miejscowość w Polsce, dzielnicę, osiedle, ulicę, gdzie jest miejscowy zwyczaj, który przewiduje taką formułę, o której mówiłem, albo jedną śpiewkę ludową czy jakąś lokalną tradycję, która by pochwalała to dobro. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#KazimierzKutz">Proszę bardzo, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MariaSzyszkowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MariaSzyszkowska">Chciałabym zwrócić uwagę na to, że bywają ustawy, które wnoszą pewne nowe wartości. Oprócz poszanowania tradycji i dotychczasowych przepisów prawnych, właśnie prawodawca charakteryzuje się tym, że tworzy pewne prawa, zwłaszcza wtedy, gdy obyczaje zmieniły się do tego stopnia, że jest przejawem niesprawiedliwości brak uregulowań w sprawach tak wielu ludzi, w tym wypadku Polaków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#KazimierzKutz">Pani senator Kurska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AnnaKurska">Pani Senator, czy nie uważa pani, że proponowana zmiana w art. 691 kodeksu cywilnego, przed chwilą cytowanego przez senatora Podgórskiego, stoi w sprzeczności z art. 17, który stanowi że uczestnicy związku nie mogą przysposobić innej osoby? Jakie to mają być dzieci? Pochodzące z in vitro czy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Nie. To znaczy małżeństwa się rozchodzą - te święte, poświęcone małżeństwa... Przepraszam, cofam to. Przepraszam bardzo, Panie Marszałku, proszę wykreślić te dwa przymiotniki, niepotrzebnie ich użyłam. Czuję się zażenowana.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Otóż małżeństwa czasem się rozpadają, ludzie się rozchodzą i wchodzą w związki z osobami tej samej płci. Wcale nierzadkie są takie sytuacje. Jeśli jeden z tych małżonków, który odchodzi i któremu sąd przypisuje sprawowanie opieki nad dziećmi, rejestruje nowy związek partnerski, to posiada dzieci. To jest fakt. Tak więc niekoniecznie trzeba uciekać się do in vitro czy adopcji, bo te dzieci już fizycznie są na świecie jako owoc poprzedniej miłości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#KazimierzKutz">Czy są jeszcze zapytania do sprawozdawców? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Panie Marszałku, jeszcze raz proszę o wykreślenie tych słów, których wcześniej użyłam.)</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#KazimierzKutz">Tak, wykreślimy je, słyszą to nasze służby. Wykreślamy te dwa przymiotniki.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#KazimierzKutz">Zgodnie z art. 50 chcę powitać na sali przedstawicieli rządu z Biura Pełnomocnika Rządu do spraw Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn: panią Sylwię Spurek, specjalistę z Wydziału Analityczno-Programowego, oraz pana Krzysztofa Śmiszka, referendarza z Wydziału Współpracy Międzynarodowej i Integracji z UE.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#KazimierzKutz">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w związku w tą ustawą? Nie.</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#KazimierzKutz">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pytanie przedstawicielom biura pełnomocnika?</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#KazimierzKutz">Senator Simonides, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#DorotaSimonides">Ja chciałabym zapytać, czy ta ustawa będzie coś kosztowała nasz budżet. Pytam to w związku z tym, czy takich pieniędzy nie trzeba by wydać raczej na szerzenie tolerancji, na dalszą edukację, na uczenie, poszanowanie różnych postaw etc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#KazimierzKutz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#KrzysztofŚmiszek">Dziękuję za pytanie.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#KrzysztofŚmiszek">Na początku muszę powiedzieć, że nie ma jeszcze oficjalnego stanowiska rządu w sprawie tej ustawy, ale z samego uzasadnienia tego projektu ustawy wynika, że jakieś niewielkie koszty zostaną poniesione, chociażby na wydanie specjalnych formularzy dla urzędów stanu cywilnego. Te koszty będą jednak niewielkie.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#KrzysztofŚmiszek">Jeśli chodzi o tolerancję, to myślę, że rzeczywiście wydatki na uczenie tolerancji trzeba zwiększyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#KazimierzKutz">Czy są jeszcze pytania? Nie ma. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#KazimierzKutz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#KazimierzKutz">Przypominam o wymogach regulaminowych, zwłaszcza dotyczących czasu wystąpień, bo widzę, że wszystko jest tu mocno podminowane, a także, oczywiście, o obowiązku składania podpisanych wniosków, zanim zamkniemy dyskusję nad tym punktem.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#KazimierzKutz">Na liście mówców widnieje dwanaście nazwisk. Jako pierwsza zabierze głos pani senator Szyszkowska, potem senator Bartos, senator Jaworski, senator Jurgiel itd.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-137.6" who="#KazimierzKutz">Ja bym bardzo prosił o ciszę po lewej stronie sali. Może siądźcie bliżej siebie, bo w dodatku rozmawiacie na odległość.</u>
          <u xml:id="u-137.7" who="#KazimierzKutz">Bardzo proszę. Przypominam, Pani Senator, że każdy senator ma dziesięć minut do dyspozycji, a jeśli to pani nie wystarczy, to zapisze się pani drugi raz i w drugiej części dostanie pani pięć minut, tak jak to zwyczajowo robimy. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MariaSzyszkowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#MariaSzyszkowska">Chciałabym podkreślić, w związku z rozmaitymi zarzutami, które słyszy się poza tą salą, że ten projekt ustawy nie jest próbą krytyki poglądów Kościoła Rzymskokatolickiego ani też próbą podważenia instytucji tradycyjnego małżeństwa. Ten projekt odpowiada tylko, przynajmniej w części, oczekiwaniom najliczniejszej w Polsce mniejszości, ale uwzględnia też mentalność naszego społeczeństwa, jego brak tolerancji, dlatego zawiera wyraźny zakaz adopcji dzieci.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#MariaSzyszkowska">Przyjęcie tej ustawy, w moim przekonaniu, byłoby dowodem na to, że żyjemy w państwie demokratycznym, to znaczy w państwie światopoglądowo zróżnicowanym. W państwie demokratycznym jest wręcz nie do pomyślenia - jeżeli jest ono faktycznie demokratyczne - ażeby poglądy obyczajowe i poglądy moralne pewnej określonej grupy światopoglądowej były rozciągane na całe społeczeństwo. Mam szacunek dla moralności głoszonej przez kościół katolicki, mam szacunek dla moralności rozmaitych grup światopoglądowych, które żyją w Polsce, jeżeli jednak jesteśmy państwem demokratycznym, to poglądy moralne żadnej grupy światopoglądowej, choćby najbardziej licznej, nie powinny być przekładane na język prawny. Chciałabym też podkreślić, że w państwach totalitarnych, w których poglądy moralne jednej grupy światopoglądowej są rozciągane na całe społeczeństwo, homoseksualiści cierpieli rozmaite prześladowania, z wysyłaniem do obozów włącznie.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#MariaSzyszkowska">Chciałabym też powiedzieć, że jeżeli mamy poważnie traktować Unię Europejską, to nasze ustawodawstwo nie może zbyt daleko odbiegać od ustawodawstwa innych państw europejskich, w których problemy środowiska homoseksualnego są pozytywnie uregulowane w prawie. W związku z tym chciałabym podkreślić, że ten projekt jest zgodny z Kartą Podstawowych Praw Unii Europejskiej, zwłaszcza z jej art. 21, który zakazuje dyskryminacji z powodu orientacji seksualnej. W Polsce zaś środowisko homoseksualne jest przedmiotem rozmaitych przejawów dyskryminacji. Obiektem tej dyskryminacji są nie tylko środowiska homoseksualistów, ale również osoby, które domagają się zmiany sytuacji tego środowiska. Po złożeniu tego projektu otrzymywałam tak wiele gróźb - nawet przeczytałam własny nekrolog, informujący o mojej rzekomej śmierci - że przez pół roku pozostawałam pod opieką policji antyterrorystycznej w Warszawie. Co więcej, wczoraj dostaliśmy do skrytek - może nie wszyscy, ale ja tak - pismo z Krakowa, od stowarzyszenia katolickiego czy chrześcijańskiego, nie pamiętam w tej chwili, w którym też są zawarte rozmaite pogróżki, nie dotyczące już pozbawienia życia, ale jednak pogróżki.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#MariaSzyszkowska">Dodam też, że zgodnie z aktualnym stanem wiedzy seksuologicznej homoseksualizm jest jedną z postaci normalnego życia seksualnego, nie jest żadną chorobą.</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#MariaSzyszkowska">Chciałabym też dodać coś bardzo istotnego. Otóż projekt tej ustawy nie ma nic wspólnego z tym, co mu się zarzuca, to znaczy nie ma nic wspólnego ani z grą polityczną, ani z chęcią zdobycia przez kogokolwiek głosów tej wielkiej liczebnie grupy mniejszości w Polsce w czasie przyszłych wyborów. Już w dawnej Polsce, czyli w okresie PRL, kiedy władza miała negatywny stosunek do homoseksualizmu, nie mniej negatywny niż obecnie, mimo cenzury i mimo tej postawy władz, domagałam się w swoich publikacjach zmiany stosunku do homoseksualizmu. Kiedy zaś, nieoczekiwanie dla siebie, znalazłam się w parlamencie, natychmiast przystąpiłam do przygotowywania projektu ustawy. Złożyłam go dopiero w lipcu ubiegłego roku, a to z tego powodu, że zaabsorbowanie wejściem Polski do Unii Europejskiej uznałam za okoliczność, z powodu której projekt ten nie zostałby - również przez mój klub - zauważony ani pozytywnie przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-138.6" who="#MariaSzyszkowska">Ustawa była przedmiotem rozlicznych konsultacji społecznych i poza protestami, zresztą bardzo dotkliwymi w formach, uzyskał on również bardzo duże poparcie - jeszcze raz to podkreślam: poparcie - światłych środowisk heteroseksualnych.</u>
          <u xml:id="u-138.7" who="#MariaSzyszkowska">Chcę również dodać, że nie jest prawdą - zresztą usłyszeliśmy o tym podczas wystąpienia sprawozdawcy dwóch komisji, pani senator Sienkiewicz - iż zachodzi jakiekolwiek zrównanie związków osób tej samej płci z małżeństwem. Chcę też dodać, że jest bardzo istotne, żebyśmy, stanowiąc prawo, uwzględniali to, że nie wszyscy obywatele Polski muszą mieć poglądy tradycyjne, w tym moralność katolicką. W Polsce żyją ateiści, osoby bezwyznaniowe, agnostycy i wyznawcy rozmaitych religii niechrześcijańskich. I, co ważniejsze i co zapewne jest mało w Polsce znane, w naszym kraju również żyją wyznawcy takich religii chrześcijańskich, które zezwalają na małżeństwa o charakterze religijnym osób tej samej płci.</u>
          <u xml:id="u-138.8" who="#MariaSzyszkowska">Tak więc, zachowując pełny szacunek dla tradycyjnego małżeństwa, uważam, że jest najwyższy czas, ażeby zezwolić tak licznej mniejszości na to, by mogła żyć po swojemu i by przestała prowadzić podwójne życie. Chodzi o to, żeby nie było takich sytuacji, że osoby homoseksualne zawierają małżeństwa po to, by stworzyć pozory, że nie są homoseksualne, bo są za to prześladowane w pracy.</u>
          <u xml:id="u-138.9" who="#MariaSzyszkowska">I wreszcie sprawa zupełnie podstawowa: każdy z nas ma prawo do szczęścia, a wskazywanie, zmuszanie czy też niepozwalanie na rejestrowanie związków środowisku homoseksualnemu stanowi naruszenie prawa do szczęścia, które w państwie demokratycznym powinno być respektowane.</u>
          <u xml:id="u-138.10" who="#MariaSzyszkowska">Już zupełnie na koniec chcę powiedzieć, że wielu z nas otrzymało - sądzę, że raczej wszyscy - raport o stanie nietolerancji wobec osób homoseksualnych. I skoro jest w Polsce tak, że telewizja publiczna i radio publiczne nie prowadzą, zgodnie z zapisem ustawy, misji edukacyjnej, skoro telewizja publiczna i radio publiczne nie budują społeczeństwa obywatelskiego, to znaczy zróżnicowanego światopoglądowo, to w takim razie z pomocą musi przyjść prawo.</u>
          <u xml:id="u-138.11" who="#MariaSzyszkowska">I dlatego zwracam się z prośbą o poparcie tego projektu i zgłaszam jednocześnie do niego poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#KazimierzKutz">Udzielam głosu senatorowi Szafrańcowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JanSzafraniec">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#JanSzafraniec">Jeśli zadalibyśmy sobie pytanie, dlaczego ustawa o związkach partnerskich jest dyskutowana na forum polskiego Senatu, to odpowiedzi należałoby poszukiwać w Parlamencie Europejskim.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#JanSzafraniec">W styczniu 2003 r. Parlament Europejski przyjął raport rekomendujący państwom członkowskim nadanie związkom homoseksualnym statusu małżeństwa, tym samym wezwał państwa członkowskie do zniesienia - powtarzam: do zniesienia - dotychczasowego zakazu zawierania małżeństw przez osoby tej samej płci. Jest to niejako odpowiedź na zapisy Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, która w art. 21, o czym mówiła pani senator, zakazuje jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na orientacje seksualną. Otwartą furtkę w tym względzie stanowi art. 10 wspomnianej Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, który zwiera następujący zapis: prawo do zawarcia małżeństwa i prawo do założenia rodziny są gwarantowane zgodnie z ustawami krajowymi regulującymi korzystanie z tych praw. Jak nietrudno zauważyć, zapis ten nie pozbawia par gejowskich i lesbijskich prawa do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny. Odsyła co prawda do regulacji krajowych, ale te regulacje krajowe muszą z kolei respektować zasadę priorytetową w Unii Europejskiej, którą jest zasada niedyskryminacji. I żeby tej zasadzie stało się zadość, Parlament Europejski wzywa, dosłownie wzywa do zniesienia prawnych zakazów zawierania małżeństw przez osoby tej samej płci. Obecny projekt ustawy jest więc wyjściem naprzeciw tym wyzwaniom.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#JanSzafraniec">Pani senator Szyszkowska mówiła w sposób krytyczny o środowisku katolickim. W związku z powyższym chcę przytoczyć kilka refleksji na bazie dokumentu Kongregacji Nauki Wiary.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#JanSzafraniec">Otóż w dniu 31 lipca bieżącego roku opublikowano w Watykanie dokument Kongregacji Nauki Wiary zatytułowany „Uwagi dotyczące projektów legalizacji prawnej związków między osobami homoseksualnymi”. Kongregacja Nauki Wiary - i teraz zwracam się zwłaszcza do pani profesor Szyszkowskiej - w sposób jednoznaczny nakłada powinność szacunku dla osób o skłonnościach homoseksualnych, które winny być otoczone współczuciem i delikatnością. Nie oznacza to jednak tolerancji dla kondycji homoseksualnej, która ze swej wewnętrznej natury jest nieuporządkowana, bo jest niezgodna z prawem naturalnym, nie wynika z prawdziwej komplementarności i wyklucza z aktu płciowego dar życia.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#JanSzafraniec">Zasada szacunku i niedyskryminacji winna być zachowana wobec każdej osoby, w tym także wobec osoby o skłonnościach homoseksualnych. Ale zasada ta nie może przekształcić się w aprobatę tych skłonności, a także legalizację tego typu związków. Gdyby te zachowania, zasady jakby ubrać w formę prawną, nadać im rangę obowiązującego prawa, wówczas błędne koncepcje płciowości stałyby się modelem i wzorcem szkodliwym dla rozwoju i dobra wspólnego społeczności. Gdyby doszło do prawnej legalizacji jednopłciowych związków, oznaczałoby to aprobatę dla moralnego nieporządku i zarazem sprzeczność z prawym rozumem. W konsekwencji doprowadziłoby to do deprecjacji i zagubienia podstawowych wartości należących do wspólnego dziedzictwa ludzkości.</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#JanSzafraniec">Krótko mówiąc: „tak” dla osoby i „nie” dla jej zachowań homoseksualnych. W tych zachowaniach brakuje bowiem całkowicie biologicznych, konstytutywnych i antropologicznych elementów małżeństwa i rodziny, które mogłyby być racjonalną podstawą do zalegalizowania prawnego takich związków.</u>
          <u xml:id="u-140.7" who="#JanSzafraniec">I może teraz kilka słów co do uwarunkowań biologicznych. Z uzasadnienia projektu ustawy z 10 grudnia 2003 r. dowiadujemy się, że jednym z argumentów uzasadniających legalizację związków partnerskich ma być rzekomy fakt naukowy, iż współczesna seksuologia, jak zresztą mówiła pani profesor Szyszkowska, nie uznaje homoseksualizmu za perwersję, a tym bardziej zboczenie, ale widzi w nim tak zwaną wrodzoną zmianę przedmiotu pożądania - nawiasem mówiąc, nawet nie podmiotu, a przedmiotu pożądania - i uznaje homoseksualizm za postać normalnego życia seksualnego czy normalnej orientacji seksualnej. Tymczasem badania naukowe, Pani Profesor, nie potwierdzają tego konstytutywnego uwarunkowania. Odsyłam w tej kwestii do badań prowadzonych na New York State Psychiatric Institute, a konkretnie przez doktora Williama Byne'a i doktora Bruce'a Parsonsa, którzy stwierdzili na łamach poważnego czasopisma psychiatrycznego, iż nie ma dowodów naukowych na poparcie teorii biologicznej tej właśnie orientacji seksualnej. I nie jest to pogląd odosobniony. Wielu naukowców widzi w homoseksualizmie nie tylko dewiację, ale i zboczenie.</u>
          <u xml:id="u-140.8" who="#JanSzafraniec">Zgadzam się z panią profesor, że homoseksualizm nie jest chorobą, powtarzam, nie jest chorobą. Ale jest po prostu zboczeniem w wymiarze popędu seksualnego, i to zboczeniem w podwójnym tego słowa znaczeniu: zboczeniem in obiecto, a więc co do osoby, i zboczeniem in modo, czyli co do sposobu zaspokajania popędu seksualnego. I dlatego osoby będące w tego typu związkach nie są w stanie zapewnić odpowiednio prokreacji, trwania rodzaju ludzkiego. W tych związkach jest nieobecny wymiar małżeński. Brak dwubiegunowości płciowej po prostu stwarza przeszkody w normalnym rozwoju dzieci, które, włączone w taki związek, no niestety ulegają czy ulegną rozwojowej deprawacji.</u>
          <u xml:id="u-140.9" who="#JanSzafraniec">Ze względu na to, o czym powiedziałem, składam na ręce pana marszałka wniosek o odrzucenie projektu ustawy o rejestrowanych związkach między osobami tej samej płci. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#KazimierzKutz">Udzielam głosu panu senatorowi Jaworskiemu.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#KazimierzKutz">To pański debiut, Senatorze. Życzę powodzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#KazimierzJaworski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#KazimierzJaworski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#KazimierzJaworski">To rzeczywiście mój debiut, szkoda, że w takich okolicznościach. To moje pierwsze posiedzenie i pierwsze wystąpienie, bo jestem nowym senatorem.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#KazimierzJaworski">Przedwczoraj, gdy przyjechałem, jedną z pierwszych rzeczy, jakie dostałem, było właśnie opracowanie organizacji homoseksualistów na temat tego, jak źle żyje im się w Polsce. Na podstawie paruset ankiet wypełnionych przez ludzi o przeróżnych dewiacjach seksualnych wybudowano cały gmach dziwacznych teorii. Ze zdumieniem dowiedziałem się, że te tak zwane naukowe badania zostały sfinansowane z publicznych pieniędzy, konkretnie z pieniędzy będących w dyspozycji pełnomocnika rządu do spraw równego statusu kobiet i mężczyzn. Gdy dostarczono mi druki, okazało się, że najwięcej dokumentów dotyczy próby wprowadzenia do polskiego prawa związków homoseksualnych. Co tu się dzieje? - pomyślałem. Czy naprawdę nie ma się czym zajmować? Czy w Polsce nie ma poważniejszych problemów? Nie ma na co wydawać pieniędzy?</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#KazimierzJaworski">Człowiek, gdy zobaczy coś dziwnego, zupełnie niezrozumiałego, zazwyczaj jest skłonny się temu przyjrzeć. Przeczytałem, przeglądnąłem to wszystko i doszedłem do następującego wniosku: ktoś zadał sobie masę trudu, by wykonać te wszystkie karkołomne, maskujące posunięcia w tym celu, by jakoś ukryć fakt, iż lewica zmierza do zrównania prawnego statusu normalnych małżeństw i par homoseksualnych, oczywiście dlatego, że przyznanie tego wprost spowodowałoby dość poważne skutki - forsowanie takiej regulacji byłoby niezgodne ze wspomnianym już art. 18 konstytucji. A więc pewnie po to, żeby tego uniknąć, projektodawcy zdecydowali się napisać nową ustawę w sytuacji, gdy tak naprawdę powtarzają zapisy kodeksu rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#KazimierzJaworski">W pierwotnym projekcie, który zawiera jedynie czternaście artykułów, powołano się na aż trzydzieści osiem artykułów kodeksu rodzinnego, nakazując ich bezpośrednie lub odpowiednie stosowanie wobec związków homoseksualnych. Ponadto wiele regulacji, mimo że nie powołują się one bezpośrednio na kodeks rodzinny, zawiera regulacje de facto analogiczne do obowiązujących wobec małżeństw albo mówi po prostu, że do związków homoseksualnych stosuje się te same przepisy, które stosuje się do małżeństw. Po pracach komisji część tych przepisów wpisano do projektu ustawy nie jako odesłania, ale... Ale właściwie to niewiele zmienia.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#KazimierzJaworski">Zwracam się do tych, którzy popierają projekt tej ustawy, aby powiedzieli jasno, o co chodzi. Czy dążą do zrównania związków homoseksualistów i normalnych małżeństw? A jeśli tego nie przyznamy, to zakończmy absurdalne prace nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#KazimierzJaworski">Wysoki Senacie, nie zdążyłem jeszcze wszystkich państwa senatorów poznać. Jest tu, w tej kadencji, wielu senatorów lewicy. Ja zwrócę się imiennie tylko do senatora z SLD z mojego okręgu, do pana Grzegorza Laty. Panie Senatorze, jest pan symbolem sukcesów Polski, wzorem dla naszej młodzieży, proszę więc pana, niech pan nie uczestniczy w sianiu zgorszenia!</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#komentarz">(Senator Jolanta Popiołek: Bóg kazał kochać.)</u>
          <u xml:id="u-142.9" who="#KazimierzJaworski">Do tych wszystkich państwa senatorów, którzy wierzą w Pana Boga, zwracam się z prośbą o odrzucenie tego projektu. Nie ściągajmy gniewu bożego na naszą ojczyznę, szanujmy ludzi, kochajmy ich, ale niech tak będzie.</u>
          <u xml:id="u-142.10" who="#komentarz">(Senator Gerard Czaja: Bóg kazał kochać.)</u>
          <u xml:id="u-142.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-142.12" who="#KazimierzJaworski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#KazimierzKutz">Senator Jurgiel. Proszę o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#KazimierzKutz">Jezu...</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#komentarz">(Senator Krystyna Doktorowicz: Jeszcze czegoś takiego nie było.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#KrzysztofJurgiel">Ustawa dziś rozpatrywana ma charakter tak fundamentalny dla panującego w Polsce porządku moralnego, że zacząć tu wypada od pewnych uwag natury ogólnej.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#KrzysztofJurgiel">Przekleństwem obecnych czasów jest to, że coraz częściej pewne grupy osób uzurpują sobie prawo do kwestionowania ustalonych zasad moralnych. Przykładają oni własną miarę do norm moralnych, jakie ich zdaniem powinny obowiązywać w społeczeństwie, w imię nieokreślonej idei „postępu” i „tolerancji” usiłują narzucić rozwiązania z gruntu obce polskiej tradycji kulturowej i moralnej.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#KrzysztofJurgiel">Politycy Sojuszu Lewicy Demokratycznej, wobec dramatycznego spadku poparcia dla swego ugrupowania, zdecydowali się sięgnąć po najtańsze metody odzyskania popularności. Jest to o tyle niezrozumiałe, że w ten sposób mogą oni uzyskać poparcie wyłącznie u wyobcowanych elit intelektualnych, bowiem w społeczeństwie polskim jest konsensus co do tej kwestii. Powodem tego, oprócz istotnych dla nas argumentów wynikających z nauki kościoła katolickiego, są okoliczności wynikające z samej natury ludzkiej. Politycy, których sens działań nie jest dla nas zupełnie jasny, ignorując kompletnie argumenty ściśle naukowe, przedstawiają patologię jako coś godnego pochwały i promocji oraz przy pomocy norm prawnych usiłują zmieniać świadomość i naturę ludzką. Mieliśmy takie próby w historii najnowszej - podobnych prób już dokonywano, ale zawsze kończyło się to zniszczeniem lub naruszeniem kręgosłupów moralnych społeczeństw, a problemy, które w ten sposób miały być zwalczane, wracały ze zdwojoną siłą.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#KrzysztofJurgiel">Wprowadzenie przepisów o związkach partnerskich z pewnością zamiast pomóc osobom zagubionym w swej seksualności wygeneruje nowe konflikty i uprzedzenia. Prawo i Sprawiedliwość jest partią, która nigdy nie poprze takich rozwiązań. Wartości wywodzące się z tradycji chrześcijańskiej są dla nas wartościami fundamentalnymi, a proponowana ustawa bezpośrednio je narusza.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#KrzysztofJurgiel">Homoseksualizm jako orientacja seksualna niezgodna z naturą człowieka jest patologią. Jest to fakt prosty i oczywisty. Istnieje pewna norma i są odchylenia od niej, niezależnie od tego, jak byśmy je oceniali. Nie zmienia takiej oceny fakt, iż homoseksualizm jest zjawiskiem, o którym mówi się coraz głośniej, i to w gronie polityków Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Przeciwnie, ta okoliczność powinna obligować nas do jednoznacznych określeń. Postawa demokratycznego społeczeństwa wobec osób o orientacji homoseksualnej nie może polegać na aprobacie tych postaw ani tym bardziej na ich prawnym usankcjonowaniu przez możliwość legalizacji tak zwanych związków partnerskich. Zadaniem społeczeństwa jest wytworzenie takiej atmosfery i takich warunków życia, które umożliwiłyby ludziom o skłonnościach homoseksualnych podjęcie życia zgodnego z naturą ludzką i z niezmiennym prawem naturalnym. Na pewno potrzeba wielkiego wysiłku, aby zmienić mentalność naszego społeczeństwa, w wielu wypadkach rzeczywiście wrogo nastawionego do homoseksualistów. Być może jest to praca dla kilku pokoleń, ale już w tym pokoleniu można i trzeba podjąć działania legislacyjne, które umożliwiłyby osobom o orientacji homoseksualnej korzystanie z wszechstronnej pomocy medycznej i psychologicznej.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#KrzysztofJurgiel">Rodzina jest instytucją życia społecznego. Jako związek kobiety i mężczyzny jest ona obecna w każdej kulturze i cywilizacji. W interesie każdego państwa i społeczeństwa leży jej wspieranie, a nie dezintegracja. Wsparcie to musi polegać nie tylko na odpowiednim kształtowaniu przepisów prawa i wymiernej pomocy materialnej, konieczne jest też kształtowanie odpowiedniego pozytywnego klimatu wobec życia rodzinnego. Związek homoseksualny, będący prawdziwą parodią i kpiną z autentycznej rodziny, z pewnością będzie osłabiał jej autorytet. Sens tego jest jasny - jest to działanie na szkodę narodu.</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#KrzysztofJurgiel">Obie komisje senackie zajmujące się tekstem ustawy, czyli Komisja Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia, usiłowały zrobić wszystko, żeby złagodzić wymowę pierwszego projektu. Doszło nawet do tego, że termin „rejestrowane związki partnerskie” zastąpiono sformułowaniem „rejestrowane związki między osobami tej samej płci”, choć trudno to uznać za szczególne złagodzenie. Usunięto odesłania do przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczących małżeństwa. Wspólność majątkowa w ramach związku partnerskiego miałaby powstać nie na mocy ustawy, ale na podstawie umowy. Ale wszystkie te rzekome złagodzenia nie zmieniają istoty ustawy.</u>
          <u xml:id="u-144.8" who="#KrzysztofJurgiel">Prawo i Sprawiedliwość uważa, że w pewnych kwestiach nie ma miejsca na kompromis. A kwestia promowania zachowań odbiegających od normy z pewnością do takich należy. Sprzeciwiamy się tej ustawie z kilku powodów: po pierwsze, stanowi ona rażące naruszenie prawa naturalnego, po drugie, stoi ona w sprzeczności z wielowiekową chrześcijańską polską tradycją narodową, po trzecie, podważa podstawy życia społecznego, po czwarte, sprzeciwia się ona opinii publicznej, po piąte, stanowi ona bezrefleksyjne naśladownictwo chybionych zagranicznych rozwiązań. Projekt ustawy o związkach partnerskich nie ma żadnego uzasadnienia. Jego autorzy świadomie dążą do zalegalizowania nieporządku moralnego, którego skutkiem prędzej czy później będzie degradacja moralna naszego społeczeństwa. Na dopuszczenie do takiej sytuacji nigdy nie możemy się zgodzić, tym bardziej że nasze społeczeństwo dotknięte jest wieloma problemami natury moralnej, które już dawno przestały być problemami jednostkowymi, a przybrały rozmiary plag społecznych.</u>
          <u xml:id="u-144.9" who="#KrzysztofJurgiel">Dlatego też stanowczo wzywam Wysoką Izbę do odrzucenia projektu ustawy i składam wniosek w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#KazimierzKutz">Proszę o zabranie głosu panią senator Janowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#ZdzisławaJanowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#ZdzisławaJanowska">Pozwólcie, że po czterech wystąpieniach tej strony zabiorę głos z zupełnie innej pozycji, a wasze wypowiedzi szczególnie mnie prowokują do tego, ażeby zaprotestować. To, co usłyszałam, jest dowodem braku jakiejkolwiek tolerancji, dowodem niechęci, próbą likwidacji setek tysięcy ludzi, którzy żyją w Polsce, jest dowodem, wyrazem chęci co najmniej wywiezienia z Polski transportu w określonym kierunku, bo ci ludzie wprowadzają tu stan dewiacji, patologii i niczemu dobremu nie służą.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#ZdzisławaJanowska">Za parę miesięcy przejmiecie państwo rządy. Aż się tego boję. Lewica nie będzie miała rządów, ona straciła swoje lata, bo w programie wyborczym miała zapisaną równość, tolerancję, sprawiedliwość i uczciwość. Nie spełniła swojego zadania. Próba realizacji programu wyborczego jest mocno spóźniona, na niewiele się zda. Może ta ustawa dojdzie do Sejmu, może w Sejmie odbędzie się dyskusja, ale skutkiem tego będzie dyskusja społeczna, której zabraknie nam w następnym roku, ponieważ państwo będziecie głosili tak straszliwe poglądy, że cofniemy się do XIX wieku.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Skąd pani to wie?)</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#ZdzisławaJanowska">Słyszałam i o tym mówię.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#ZdzisławaJanowska">Ale do rzeczy. Państwa pytania, powoływanie się na Bóg wie co, przygotowane wystąpienia i ta nienawiść do ludzi, którzy chcą normalnie funkcjonować, normalnie żyć - to wszystko jest przerażające. Staramy się, jak potrafimy, realizować to, co chcemy realizować: wolność i demokrację, tolerancję, budowanie społeczeństwa obywatelskiego. Szczęście, że weszliśmy do Unii Europejskiej, szczęście, że Unia Europejska pokazuje nam, jak można normalnie funkcjonować, jak funkcjonuje wykształcone, tolerancyjne społeczeństwo skandynawskie, jak przygotowuje się ostatnio do określonych zmian inne społeczeństwo, hiszpańskie, które nie tak dawno żyło pewnie w zaścianku podobnym do naszego. A my żyjemy i, nie daj Boże, nadal będziemy w nim żyć.</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#ZdzisławaJanowska">Ta ustawa jest bardzo łagodna. Tego domaga się środowisko, na głosy którego nie możemy nie reagować. Musimy reagować. Są dowody dyskryminacji. Raport, który państwo otrzymaliście, jest właśnie dowodem absolutnej dyskryminacji tego środowiska. A jeśli państwo przeczytacie, że ludzie żyjący inaczej, kochający inaczej czują się absolutnie dyskryminowani, nie przyznają się do swoich preferencji... Oni nie są niczemu winni, ale nie chcą żyć w podziemiu, nie chcą żyć w ukryciu, chcą mieć normalne prawa i chcą, aby inni ich szanowali. Boją się przyznać w miejscu pracy, boją się przyznać w szkole, boją się swojego przełożonego, boją się swojej rodziny, boją się swoich zacofanych rodziców. Nie daj Boże, gdyby państwu zdarzyło się mieć dziecko o takiej orientacji. Nie wiem, co zrobilibyście z tym dzieckiem; nie wiem. Ta młodzież potrzebuje pomocy. Właśnie, jest również zapis mówiący o tym, że gdy ktoś jest już ze swoim partnerem, gdy potrzebuje pomocy, kiedy ten partner umrze, gdyż rodzina go wydziedziczy, rodzina nie chce go znać, dla rodziny jest stracony, bo to jest dewiant...</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#ZdzisławaJanowska">Zgłosiliśmy poprawki wyjaśniające kwestie, o których była wcześniej mowa. Pod poprawkami podpisały się pani profesor Szyszkowska, pani senator Sadowska, ja i pani senator Kempka. Chciałabym zwrócić uwagę na te poprawki, które polepszają ten stan, ulepszają ustawę. I to, o czym państwo mówili, to jest niewiarygodne, że jeśli dwie osoby, między którymi istnieje uczucie... Nie zgadzam się tu z panem senatorem Romaszewskim, z którym nie mogłam adwersować wczoraj w telewizji, gdyż pan sprowadza to wszystko do popędu seksualnego - nie ma pana senatora - do tego, że dla rejestracji popędu seksualnego chcemy rejestrować związki. Uczucie to nie tylko popęd seksualny. Najpierw musi być więź duchowa. Ludzie, którzy się kochają, którzy chcą być ze sobą, chcą sobie wzajemnie pomagać, chcą wiedzieć, co się dzieje z drugą osobą, kiedy coś się stanie, kiedy wydarzy jej się wypadek na ulicy, kiedy znajdzie się w szpitalu. Chcą również pomagać w wychowaniu dziecka z poprzedniego związku.</u>
          <u xml:id="u-146.8" who="#ZdzisławaJanowska">A propos poprzedniego związku, nie udawajcie, siedzący tu na sali, że nie znacie takich ludzi, że nie czytacie o takich osobach, które usiłowały być w związku z osobą drugiej płci. Męczyły się nieprzytomnie, rodziły się dzieci, aż w końcu w wieku pięćdziesięciu lat uciekły i nareszcie poczuły się normalnie i swobodnie. Ze swoimi dziećmi prawdopodobnie nie mają kontaktu, bo dzieci mogły przekląć takiego tatusia czy mamusię. Myślały podobnie do państwa. Są jednak dzieci z takich związków, które chcą być ze swoją mamusią czy tatusiem i wchodzą do nowego związku.</u>
          <u xml:id="u-146.9" who="#ZdzisławaJanowska">Dlatego nasza poprawka zmierza do tego, ażeby udzielać sobie wzajemnej pomocy, podtrzymywać więzi uczuciowe, współdziałać i pomagać sobie wzajemnie, a w razie przeszkody, która dotyczy jednego z uczestników związku, umożliwić działanie za niego w bieżących sprawach życia codziennego. Bo w sytuacji zagrożenia zdrowia, właśnie w tej idiotycznej sytuacji formalnej, ktoś, kto jest w domu, a jego przyjaciel leży w szpitalu, nie będzie powiadomiony o tym, bo nikt go nie powiadomi o tym, że jego partner natychmiast potrzebuje pomocy. A więc ta sprawa również jest wyjaśniona: w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia drugi uczestnik związku ma prawo do podejmowania decyzji o sposobie leczenia pierwszego uczestnika. Mamusia się wyrzekła, tatuś się wyrzekł, wszyscy się wyrzekli, bo on jest właśnie dewiantem, ale jest przyjaciel.</u>
          <u xml:id="u-146.10" who="#ZdzisławaJanowska">Wreszcie sprawa dziecka. Odpowiem w tym miejscu panu senatorowi: Panie Senatorze, dopuszczamy opiekę nad dzieckiem. Tak, tak, boicie się, że dziecko będzie deprawowane. A dziecko deprawowane w inny sposób, w normalnej rodzinie, gwałcone przez tatusia...</u>
          <u xml:id="u-146.11" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Też nam się to nie podoba.)</u>
          <u xml:id="u-146.12" who="#ZdzisławaJanowska">...gwałcone w kościele przez księdza, przez duchownych?</u>
          <u xml:id="u-146.13" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Straszne.)</u>
          <u xml:id="u-146.14" who="#ZdzisławaJanowska">Ileż lat obserwujemy te akty? Wtedy państwo nie krzyczycie?</u>
          <u xml:id="u-146.15" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Dlaczego pani mówi to do mnie?)</u>
          <u xml:id="u-146.16" who="#ZdzisławaJanowska">Bo akurat pan miał tysiąc pytań...</u>
          <u xml:id="u-146.17" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Będę miał jeszcze dwa.)</u>
          <u xml:id="u-146.18" who="#ZdzisławaJanowska">...a jednocześnie jest pan piewcą kultury i dobrze pan wie, że twórcy kultury w naszym kraju również byli określonej orientacji. Mieli ciężkie życie, ale stworzyli bardzo wielkie i wspaniałe dzieła.</u>
          <u xml:id="u-146.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to ma wspólnego?)</u>
          <u xml:id="u-146.20" who="#ZdzisławaJanowska">Dziecko, które zostało z poprzedniego związku, jest wychowywane w tymże związku, ono nie ma już na przykład tatusia. Są dwie kobiety i jest zrozumiałe, że w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia dziecka uczestnik nieposiadający władzy rodzicielskiej, czyli konkretnie przyjaciółka, jest zobowiązywany do dokonywania wszelkich czynności, jakich wymaga dobro dziecka. Przykładowo: dziecko chodzi do przedszkola...</u>
          <u xml:id="u-146.21" who="#komentarz">(Wicemarszałek Kazimierz Kutz: Pani Senator, minęło już dziesięć minut.)</u>
          <u xml:id="u-146.22" who="#ZdzisławaJanowska">Już kończę, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-146.23" who="#ZdzisławaJanowska">...tatuś uległ wypadkowi, przyjaciel biegnie do przedszkola po dziecko. Musi być wyjaśnione, że dziecko może być odebrane z przedszkola czy ze szkoły. Również ten zapis jest zapisem wspomagającym.</u>
          <u xml:id="u-146.24" who="#ZdzisławaJanowska">Żeby z kolei nie burzyć spokoju, bo i tak już absolutnie go zburzyliśmy - jest mi bardzo przykro, że nie ma koleżeństwa po lewej stronie sali, a tak bardzo zdyscyplinowana jest prawa strona - żebyście państwo nie mówili, że my proponujemy małżeństwo, zrezygnowaliśmy z tego i nie proponujemy małżeństwa. W związku z tym zrezygnowaliśmy z ustanowienia na mocy ustawy wspólnoty majątkowej - można sporządzić akt notarialny i będziemy się tego trzymać - dla dobra tej ustawy zrezygnowaliśmy też ze wspólnego nazwiska, o co środowisko prosiło, ale chyba to zrozumie, jak również dla dobra ustawy zrezygnowaliśmy ze wspólnego opodatkowania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#KazimierzKutz">Głos zabierze teraz senator Biela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#AdamBiela">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#AdamBiela">Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#AdamBiela">Wydaje mi się, że pani senator Janowska nieco przesadziła w swoim wystąpieniu. Moim zdaniem ton tego przemówienia właściwie nawet przewyższył ton wszystkich trzech przemówień osób, które występowały przed panią senator, nie tylko jeśli chodzi o treść, ale też jeśli chodzi o emocje i inne elementy strukturalne. Pani senator przesadziła chyba zwłaszcza z wywożeniem, bo zabrzmiało to tak... Wydaje mi się, Pani Senator, że to trochę jednak ubliża powadze Senatu.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#komentarz">(Senator Zdzisława Janowska: Z Polski do Szwecji.)</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#AdamBiela">Wydaje mi się, że pomimo wszystko ubliża to powadze Senatu.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#AdamBiela">Na pewno ten projekt ustawy nie jest zwykłym projektem, dlatego też może wywoływać tego rodzaju reakcje, zmienia on bowiem istniejący porządek prawny i jest początkiem zmian porządku społecznego. Nic więc dziwnego, że wywołuje takie reakcje.</u>
          <u xml:id="u-148.6" who="#AdamBiela">Oczywiście byłby postulat, żeby od samego początku, od kiedy ten projekt pojawił się w Wysokiej Izbie, zabezpieczyć większe konsultacje społeczne w tej sprawie, nie tylko jednostronne, ale też dwustronne: obie strony powinny mieć większy dostęp do dyskusji i związanych z tym prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-148.7" who="#AdamBiela">Ciągle projekt tej ustawy wzburza opinię społeczną, przychodzą liczne protesty do samego Sejmu. Zanotowałem dwanaście tysięcy takich głosów, które przyszły drogą internetową. Również z urzędów stanu cywilnego przychodzą protesty - zarejestrowanych jest ponad trzysta takich protestów. Jest to określona reakcja społeczna i trudno się jej dziwić, gdyż ta ustawa, gdyby miała wejść w życie, mimo wszystko zmieni jednak istniejący porządek, chociaż jej pomysłodawcy zarzekają się, że nie stoi ona w niezgodzie z niczym i nie proponuje żadnych radykalnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-148.8" who="#AdamBiela">Proszę państwa, owszem, sprawa osób, które nazywają się gejami i lesbijkami, jest sprawą, którą muszą zajmować się socjologowie i psychologowie. Powinien to być przedmiot szczególnej troski, powinny też być zapewnione środki poradnictwa dla tych osób. Człowiek ma wolną wolę i sam decyduje, nawet Pan Bóg mu nie narzuca postępowania, może robić tak albo inaczej. Istnieją jednak, proszę państwa, bardzo poważne powody, dla których należałoby tę ustawę widzieć w kontekście moim zdaniem pewnych istotnych zagrożeń, choć nie tak zaraz może widocznych i niekoniecznie gołym okiem. W jakimś aspekcie mówiłem już o tym w czasie debaty nad ochroną zdrowia. Otóż, proszę państwa, sytuacja demograficzna Polski czy przyrost jest dokładnie taki, jaki jest - ujemny. A więc jest sprawa finansowania opieki zdrowotnej, sprawa finansowania emerytur i adresuję to do inicjatorów tej ustawy w trosce o przyszłość naszego państwa. Związki partnerskie nie są w stanie zapewnić w tym względzie finansów.</u>
          <u xml:id="u-148.9" who="#AdamBiela">Ta ustawa pomimo wszystko będzie stanowiła powód do łamania polskiego porządku prawnego, chociaż wydaje się, że bezpośrednio nie, gdyż zastosowano moim zdaniem bardzo ciekawy trik, konstrukcję przez analogię, rozumowanie wzięte z innych aktów prawnych. Przyjęto pewną konstrukcję analogia legis, która jest sprytnym zachowaniem strategicznym inicjatorów tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-148.10" who="#AdamBiela">Oprócz bardzo poważnych powodów demograficznych, które decydują o polskiej racji stanu, a więc o funkcjonowaniu naszego państwa w strukturach Unii Europejskiej, w strukturze gospodarki światowej, są jeszcze w moim przekonaniu powody natury cywilizacyjnej. To, że na Zachodzie istnieją takie ustawy, jest moim zdaniem fatalne i my niekoniecznie musimy naśladować najgorsze wzory, które są na Zachodzie.</u>
          <u xml:id="u-148.11" who="#AdamBiela">Ja powiem, że jeśli chodzi o strategię, to w moim przekonaniu ten projekt ustawy, owszem, stanowi jeden krok do tyłu w stosunku do projektu pierwotnego, ale inicjatorom tego projektu opłaciło się to zrobić, gdyż potem pójdą dwa, trzy kroki do przodu. Na razie jest to początek drogi, którą można pójść.</u>
          <u xml:id="u-148.12" who="#AdamBiela">Jestem za zapewnieniem bardzo szerokiej opieki, poradnictwa dla osób o innych orientacjach seksualnych. Jednakże gwarantowanie porządku prawnego w polskim systemie prawnym dla tego rodzaju grup, związków jest moim zdaniem wkraczaniem Polski na drogę do ostatecznej degradacji cywilizacyjnej Europy. Mieliśmy już takie przykłady w historii. Dokładnie tak się rozpoczynała degradacja kultury cywilizacji Imperium Rzymskiego. Jeśli więc Unia Europejska ma ulec takiej samej degradacji, to jest to dobra i prosta droga w tym kierunku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.13" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Czy można sprostowanie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#KazimierzKutz">Słucham? Pani może tylko w sprawie formalnej.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Tak, Panie Marszałku, jako przewodnicząca komisji, a jednocześnie sprawozdawca tej ustawy, chciałabym coś powiedzieć w sprawie podniesionego przez pana senatora zarzutu jednostronnych konsultacji.)</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#KazimierzKutz">Ja bym radził, żeby pani zabrała głos.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#KazimierzKutz">Dobrze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#KazimierzKutz">Głos będzie teraz miał senator Dzido, a potem pani senator Kurska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#HenrykDzido">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#HenrykDzido">Problem jest, a dowodem tego, że jest - projekt tej ustawy. Jestem pełen szacunku dla pani senator Szyszkowskiej, która zdecydowała się na tak trudny krok, ażeby sprawę, która jest drażliwa, o której się nie mówi, podnieść. Rozumiem argumentację pani profesor Szyszkowskiej, ale nie mogę zgodzić się ze stanowiskiem pani senator Jankowskiej. Pani kierowała - Janowskiej, przepraszam - uwagi do prawej strony sali. Zaliczyła pani mnie, Samoobronę do prawej strony. Ja nigdy nie miałem nic wspólnego politycznie z prawą stroną. Jestem Samoobroną, senatorem Henrykiem Dzido.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Senator Zdzisława Janowska: Nie do pana.)</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#HenrykDzido">Nie mogę się zgodzić z argumentacją pani senator, dlatego że argumentacja pani obala chyba nawet te argumenty i obala możliwość obrony tej ustawy. Uważam bowiem, że jeżeli chcemy ratować mniejszości, a jest ich wiele - mniejszością są związki konkubenckie, mniejszością są chorzy na AIDS, mniejszością są bezdomni - to może pokuśmy się, ażeby w ogóle zrobić ustawę o mniejszościach. I wtedy będziemy mieć regulacje, która uwzględni sytuację, potrzeby i możliwości Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#HenrykDzido">Ta ustawa, którą dzisiaj rozpatrujemy, rzuca pewną myśl, jest jednak ustawą, której moim zdaniem Senat nie powinien przyjąć, ale ze względów tylko technicznych, ze względów prawnych. Jest to po prostu zła ustawa. Pomiędzy treścią ustawy a uzasadnieniem i przedstawieniem jej założeń przez panią senator Sienkiewicz jest tak daleka rozbieżność, państwo mówicie o jednej...</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: ...porządkiem...)</u>
          <u xml:id="u-150.6" who="#HenrykDzido">Nie mogę się odnieść, bo nie słyszałem, co pani powiedziała, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-150.7" who="#HenrykDzido">Mówicie o jednym problemie, a regulujecie inny problem. Z uzasadnienia ustawy wynika, że ma ona regulować, ochraniać stosunki gospodarcze, majątkowe związków homoseksualnych. Gdyby tak było napisane w ustawie, podjąłbym polemikę. Tymczasem ustawa nie jest dla homoseksualistów, nie jest tylko dla tej opcji, która w sposób odmienny traktuje sprawy seksu. Ja państwu odczytam - ta ustawa jest dla osób prowadzących lub mających zamiar prowadzić wspólne gospodarstwo domowe i na tym się kończy teza podstawowa. W tym zakresie osadzamy tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-150.8" who="#HenrykDzido">Każdy, gdy ustawa wejdzie w życie, będzie mógł z tej ustawy skorzystać. Założy związek na sześć miesięcy, skorzysta z możliwości wejścia w pierwszą grupę podatkową, z możliwości wyjęcia mieszkania komunalnego, ze wszystkiego skorzysta, co daje ta ustawa. I dlatego też uważam, że z tych tylko względów ustawa nie może być przyjęta. Ustawa w swoich unormowaniach jest ustawą, która razi czytającego ją prawnika. Pisze tę ustawę Senat, izba, która kontroluje, która szlifuje ustawy Sejmu. I co my robimy w tym kontekście? Piszemy takie rzeczy, których moim zdaniem nie da się czytać. Nie ma rzeczywiście konstrukcji prawnej, ideologicznej, która by ten związek, nie homoseksualny, tylko związek założony w celach gospodarczych, kształtowała. Ja rozumiem, że można wykazać tolerancję dla określonych działań, ale nie można wykazywać, nie można promować działań, które nie są działaniami społecznie pożądanymi.</u>
          <u xml:id="u-150.9" who="#HenrykDzido">Przytoczę tylko dwa przepisy, które moim zdaniem burzą tę całą konstrukcję prawną. Pani senator Sienkiewicz, której ja bezgranicznie wierzę, w zakresie, w jakim jej wierzę, stwierdziła, że w związkach partnerskich - tych związkach, które są tą ustawą uregulowane - chyba związkowcy nie mogą prowadzić wspólnej działalności gospodarczej. Nieprawda, Pani Senator. W art. 10 ust. 1 jest mowa, że mogą ustanowić wspólność majątkową, tylko nie wiem jaką, czy współwłasność łączną czy ułamkową. Nie wiem, jak to ma być uregulowane. To musi być uregulowane.</u>
          <u xml:id="u-150.10" who="#HenrykDzido">Nie może Senat odpowiadać, że nie rozważał, nie pytał językoznawców, jakich używać sformułowań w tej tak delikatnej materii. Nie może sprawozdawca mówić, że nie odpowie na pytanie, bo tak głęboko to on w przepis nie wnikał. Jeżeli nie wnikał, to trzeba ten przepis cofnąć, wniknąć i rozważyć, jakie będą konsekwencje tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-150.11" who="#HenrykDzido">Art. 13, proszę państwa... Wybieram niektóre zapisy, dlatego, że pan marszałek, który liczy minuty powie, że już jest po czasie...</u>
          <u xml:id="u-150.12" who="#komentarz">(Wicemarszałek Kazimierz Kutz: Powiem, powiem.)</u>
          <u xml:id="u-150.13" who="#HenrykDzido">Art. 13 w ust. 2 stwierdza, że... Znam treść ust. 1 i 3, słuchajcie jednak państwo treści ust. 2: „jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiej osoby uczestniczącej w tym Związku jest nieważna”. Czyli z mocy prawa jednostronna czynność prawna dotycząca chyba majątku wspólnego jest nieważna. Czyli co? Zakup posiłku jest nieważny? Sprzedaż roweru jest nieważna? Musi być drugi? Przy tym regulujecie państwo to w sposób taki, że ta czynność jest z mocy prawa nieważna. To jest dramat dla partnera w transakcjach cywilnoprawnych, dla kupującego.</u>
          <u xml:id="u-150.14" who="#HenrykDzido">W uzasadnieniu ustawy jest stwierdzenie, że ustawa nie powoduje żadnych konsekwencji finansowych. I jeszcze śmie to mówić przedstawiciel rządu w tym Senacie. Przecież to jest albo niewiedza, albo - nie chcę mówić - zła wola. No bo jakże nie ma konsekwencji finansowych, jeśli członek związku może przejąć po drugim członku związku mieszkanie komunalne za darmo? Tak mówicie państwo na stronie drugiej uzasadnienia. Jakim prawem rozszerza się, łamie zupełnie instytucję dziedziczenia, wprowadzając do dziedziczenia, do wejścia w stosunek najmu lokalu po zmarłym głównym najemcy osobę, która jest dzieckiem jednego z partnerów w tym związku, niemającą nic wspólnego z tym, który zmarł? Czy to jest spadkobranie? Co to jest w ogóle za instytucja? Darowizna?</u>
          <u xml:id="u-150.15" who="#HenrykDzido">To nie może być tak zostawione. Jeżeli mówicie państwo o tym, że nie ma konsekwencji podatkowej, to pytam, czy zaliczenie członka związku do pierwszej grupy podatkowej, to nie są uszczuplenia należności Skarbu Państwa? Czy tych spraw jest mało?</u>
          <u xml:id="u-150.16" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Jest napisane w uzasadnieniu...)</u>
          <u xml:id="u-150.17" who="#HenrykDzido">Pani Senator, to może czytajmy tak... albo piszcie tak, żebym ja rozumiał, co wy piszecie.</u>
          <u xml:id="u-150.18" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Aaaaaa, to pana problem.)</u>
          <u xml:id="u-150.19" who="#HenrykDzido">Piszecie widocznie jedno, a rozumiecie to inaczej. To może pani przytoczy, gdzie jest to, co pani mówi.</u>
          <u xml:id="u-150.20" who="#HenrykDzido">Jeżeli zakładamy, że nie przyniesie żadnych konsekwencji materialnych dla fiskusa cała sfera uprawnień z kodeksu pracy, z ubezpieczeń, jeżeli nie będzie konsekwencją prawną również możliwość legalizacji pobytu cudzoziemców w tych związkach... Proszę państwa, myślę, że chyba trzeba to przewidzieć... Nie można takiej ustawy wprowadzać. Ta ustawa w tym zakresie, w taki sposób będzie, drodzy państwo, wykorzystywana wcale nie przez osoby żyjące w związkach homoseksualnych.</u>
          <u xml:id="u-150.21" who="#HenrykDzido">Nie ma w tej chwili pani senator Janowskiej, a chcę odpowiedzieć, że z tą grupą osób, z ludźmi, którzy mają inną orientację seksualną - chcę użyć słowa właściwego w tej chwili - mam kontakty od wielu lat. Reprezentuję ich w sądach od wielu lat. Przychodzą związki partnerskie, przychodzą małżeństwa, obecnie też, powiedzmy... Reprezentuję człowieka... I nie zauważyłem, żeby ktoś z mojego otoczenia, ktoś w sądzie, miał do tych osób niechęć. Jest innego rodzaju problem, który musimy jasno postawić: w grupie tych osób, które mają inną orientację seksualną, są osoby chcące na tej orientacji zbić określony kapitał, uzyskać określone preferencje. Ale im się to należy. Tylko trzeba to przedstawić w innej formie. Jeżeli bowiem będziemy to kształtować w takiej formie, jak ustaliliśmy obecnie, to jest to obraza dla ludzi, którzy mają inną orientację seksualną, a jest to zamierzony chyba, bądź niezamierzony, prezent dla osób, które zechcą wejść w sposób szeroki w przysparzanie sobie korzyści materialnych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.22" who="#HenrykDzido">Panie Marszałku, składam wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#KazimierzKutz">Dokładnie pan się zmieścił w czasie, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#komentarz">(Senator Henryk Dzido: Cały czas patrzyłem na zegarek.)</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#KazimierzKutz">Ma pan wprawę.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#komentarz">(Senator Henryk Dzido: Wprawdzie nie swój, ale...)</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#KazimierzKutz">Ostatnio też właśnie widziałem pana kilka razy w telewizji.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#KazimierzKutz">Udzielam głosu pani senator Kurskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#AnnaKurska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#AnnaKurska">Ciężko wzdycham dlatego, że rzeczywiście można o tej ustawie mówić w różnych aspektach... Ja chciałabym tylko na jedną rzecz zwrócić uwagę. Nie ma żadnej nienawiści, nie ma żadnej niechęci do tego typu ludzi. To mówienie o dyskryminacji jest błędne chyba z samego założenia. Mogę się posłużyć chociażby takim przykładem jak Waldorff. Przecież ten człowiek przez pięćdziesiąt lat miał partnera i nikt mu niczego nie zarzucał. Cieszył się powszechnym szacunkiem. Mało tego, w okresie, gdy pracowałam w Sądzie Wojewódzkim w Gdańsku, było tajemnicą poliszynela, że jeden z sędziów - znakomity prawnik, szlachetny człowiek - jest tego typu orientacji. Nikt absolutnie... Włos mu z głowy nie spadł.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#AnnaKurska">Ale do rzeczy. W sytuacji, kiedy nasz kraj boryka się z rozwiązaniem takich problemów, jak przeciwdziałanie panoszeniu się sfery ubóstwa, sięgającej 40%, brak pracy dla absolwentów wyższych szkół, wykształconych, znających języki, zajmowanie się tą sprawą wydaje mi się co najmniej nieporozumieniem. Chcę się tutaj posłużyć notatką z „Rzeczpospolitej”, w której Kazimierz Kik, politolog SLD, oświadczył, że rezygnuje z uczestnictwa w konwencie programowym SLD, ponieważ SLD zajmuje się takimi sprawami, jak właśnie legalizacja aborcji, związki homoseksualne, które są sprawami trzeciorzędnymi, czwartorzędnymi. On nie ma zamiaru uczestniczyć w tego rodzaju pracach. To tak na marginesie.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#AnnaKurska">Chcę państwu jeszcze powiedzieć, że fałszywe jest przede wszystkim pojęcie o dyskryminacji. O tym już wspominałam. Bronią tego artykuły konstytucji - art. 32, 33 i 35. To, co wzbudza powszechny niepokój i właśnie nie tyle brak tolerancji, ile jakiś taki niesmak, to są parady gejów i lesbijek organizowane najczęściej w okresie jakiejś wizyty. Pamiętam na przykład jak w Berlinie, gdy zawitał tam akurat na jeden dzień papież, kilka ulic dalej była obsceniczna parada, która budziła naprawdę niechęć. Trudno się dziwić, że jeżeli się tak demonstruje swoją inność, to wzbudza to właśnie tego typu uczucia. A można byłoby tego zupełnie uniknąć.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#AnnaKurska">Jeśli chodzi o tolerancję i w ogóle to, że idą do nas z Zachodu różne niezbyt dobre zwyczaje, to chcę państwu tylko dać do zastanowienia sprawę chust muzułmańskich, gdzie postawiono na jednej szali życie dwóch dziennikarzy francuskich. I rząd francuski nie chce się cofnąć przed zakazem noszenia tych chust muzułmańskich. Czy to nie jest skandal? Czy to nie jest brak tolerancji? We Francji jest osiem milionów muzułmanów. Ja słyszę z kolei, że u nas w kraju są dwa miliony ludzi o innej orientacji seksualnej. Nie wiem, z czego bierze się ta statystyka, bo przecież nikt nie rejestruje tego typu rzeczy. Nie wierzę w to, żeby aż tak znaczny procent społeczeństwa rzeczywiście był tej orientacji. Tu żadnych statystyk nie ma.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#AnnaKurska">Teraz jeśli chodzi na przykład o sprawę pracy. Przecież jak ktoś podejmuje zatrudnienie, to nikt go nie pyta, jakiej jest orientacji, co wyznaje itd. To są zupełnie niepotrzebne obawy, nikt nikogo z tego powodu w pracy nie prześladuje.</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#AnnaKurska">Moim zdaniem, ustawa jest w ogóle niepotrzebna. Niepotrzebna dlatego, że podnoszone tu momenty, zawarte w ustawie, de facto nie załatwiają niczego, bo wszystko jest w tej chwili unormowane. Jeśli chodzi o współwłasność - w kodeksie cywilnym wyraźnie się o tym mówi i nie należy tego tutaj eksponować. Jeśli chodzi o spadek, to można przecież swój spadek zapisać człowiekowi z ulicy. Nie jest potrzebna żadna regulacja. Można potem wnosić o zachowek do sądu. Te wszystkie sprawy są unormowane konstytucją, kodeksem cywilnym, kodeksem rodzinnym. W przypadku wizyt w szpitalu, tak podnoszonych tutaj jako takie larum, wystarczy przecież zarządzenie ministra zdrowia. Nie wymaga to żadnej innej regulacji. Jest władny wydać takie zarządzenie i będzie ten partner wpuszczony do szpitala.</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#AnnaKurska">I wreszcie obejście przepisów, które mnie najbardziej tutaj, że tak powiem, zasmuciło. W pierwotnym tekście był art. 7, który mówił o tym - sprzecznie zresztą z wymogami kodeksu rodzinnego - że partner, który wchodzi w związek z osobą, która już była w związku heteroseksualnym i ma dziecko, jest obowiązany je wychowywać. Było to jako obligo, podczas gdy w kodeksie rodzinnym mówi się, że to wymaga zgody drugiego małżonka. Teraz usunięto ten przepis. Jest art. 17, który mówi, że nie wolno, że uczestnicy związku nie mogą przysposobić innej osoby. Ale co się dzieje? Jednocześnie propozycja zmiany w kodeksie cywilnym art. 691 §1 mówi o tym, że w przypadku właśnie śmierci najemcy prawo do lokalu mają dzieci uczestnika rejestrowanego związku między osobami tej samej płci. Czyli właśnie ci ludzie jednej płci wychowują dzieci. I tu mam zastrzeżenia, bo takie dziecko nie może być dobrze wychowane. Po prostu jego rozwój ulegnie degradacji. I przeciwko temu gorąco protestuję. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje marszałek Longin Pastusiak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#LonginPastusiak">Proszę pana senatora Huskowskiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#StanisławHuskowski">Panie Marszałku! Szanowne Panie, Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#StanisławHuskowski">Na samym wstępie chciałbym powiedzieć, że moja wypowiedź będzie skierowana przeciwko temu projektowi ustawy. Bardzo bym nie chciał, żeby nawet w ferworze ostrej dyskusji obciążano mnie później - tak jak czyniła to pani senator Janowska wobec wszystkich kolegów z prawej strony - homofobią, albo nienawiścią, sianiem nienawiści. Ja wśród swoich przyjaciół mam bliskich kolegów i koleżanki, którzy są orientacji homoseksualnej. Nie wstydzę się tego, że mam takich kolegów. Nie jest to żaden powód do tego, żebym miał ich unikać. Ale w tej chwili nie jesteśmy na zebraniu przyjaciół, tylko jesteśmy na posiedzeniu Wysokiej Izby, Izby, która tworzy prawo.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#StanisławHuskowski">W moim przekonaniu argumenty, które padały na tej sali, często były tak naprawdę argumentami obok całej sprawy. Pani sprawozdawca, pani senator Sienkiewicz, długo na wstępie mówiła o dyskryminacji, o dyskryminacji osób o orientacji homoseksualnej, mówiła, że czas skończyć z tą dyskryminacją, że osoby o orientacji heteroseksualnej mogą zawierać małżeństwa, mogą korzystać z praw wynikających z faktu zawarcia małżeństwa, a osoby homoseksualne - nie. Ale cóż przygotowała grupa senatorów, w tym pani senator Sienkiewicz? Przygotowała ustawę, o której sama sprawozdawczyni powiedziała, że właściwie dalej utrzymuje bardzo wiele tej „dyskryminacji” - ja już biorę w cudzysłów to słowo - jak brak możliwości adopcji dzieci, wspólnego opodatkowania i wielu innych rzeczy. Inaczej mówiąc, ta ustawa wcale nie likwiduje dyskryminacji. Ten argument jest zupełnie nietrafiony.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#StanisławHuskowski">Inna uwaga - dotycząca sfery, powiedziałbym, światopoglądowej. Cóż, każde społeczeństwo ma prawo do tego, żeby kształtować swój ustrój, swoje prawa, tak by mogło się rozwijać, by mogło trwać, by mogło istnieć. Promocja rodziny, która ma wiele tysięcy lat tradycji, powinna być zadaniem państwa, ponieważ to rodzina zapewnia, czasem w sposób ułomny, czasem w sposób patologiczny, ale zapewnia, trwanie społeczeństwa, jego rozwój lub brak tego rozwoju. To rodzina powinna być promowana przez państwo, ponieważ ona zapewnia byt społeczeństwu i przyszłym pokoleniom. Oczywiste jest, że pary homoseksualne takiego bytu zapewnić nie mogą. Nie dziwi mnie to, że państwo wyposaża rodzinę w wiele różnych praw, ponieważ chce rodzinę promować. Jeżeli ktoś wchodzi w związki małżeńskie, może korzystać ze specjalnych uprawnień właśnie dlatego, że to rodzina, przynajmniej w założeniu, ma przesądzać o trwaniu społeczeństwa i o jego rozwoju. Dostaje zatem rodzina bardzo wiele uprawnień, specjalnych uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#StanisławHuskowski">Nie bardzo rozumiem, naprawdę, dlaczego związki homoseksualne mają korzystać z niektórych takich uprawnień, przecież związki homoseksualne nie są jedynymi pozarodzinnymi związkami partnerskimi. Znam na przykład sytuacje, kiedy starszą, już mocno niedołężną osobą opiekuje się czy mieszka razem z nią za tak zwane dożywocie inna osoba. Cóż, ta osoba nie będzie dziedziczyła mieszkania, chociaż między nimi w sposób oczywisty też ukształtował się pewien stosunek emocjonalny. Nie będzie dziedziczyła, nie będzie korzystała z różnych innych dogodności, które chcemy zaoferować parom homoseksualnym.</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#StanisławHuskowski">Nie jestem specjalistą, nie chcę się wypowiadać, czy homoseksualizm jest chorobą, czy jest zboczeniem. Bardzo trudno jest się wypowiadać w takich sprawach, szczególnie że nikt chyba nie zdefiniował słowa „zboczenie”. Niemniej, homoseksualizm nie jest jedyną formą innych zachowań seksualnych, odbiegających od tych najczęstszych, heteroseksualnych. Ale to ta właśnie grupa ma korzystać z dobrodziejstw przygotowanej ustawy czy projektu ustawy. A dlaczego nie przyznajemy praw na przykład bigamistom? Są ludzie o takiej właśnie orientacji, która też polega, bardzo często, na uczuciu i związkach natury seksualnej, a im nie przyznajemy tych praw. Co więcej, bigamia w Polsce jest zakazana, prawem zakazana, można trafić do więzienia, jeżeli się jest bigamistą. Jest bardzo wiele innych zachowań seksualnych, które tylko dlatego są potępiane przez społeczeństwo i nawet są penalizowane, że zagrażają dobru jakiejś innej osoby. Ale czy zagraża dobru innej osoby, nie wiem, ekshibicjonizm? To jest innego rodzaju zaspokajanie potrzeb seksualnych, a jednak jest nawet penalizowane. Ja, rzecz jasna, nie opowiadam się - żeby ktoś tak nie zrozumiał - za penalizacją homoseksualizmu.</u>
          <u xml:id="u-154.6" who="#StanisławHuskowski">Podsumowując, jestem przekonany, że ta dyskusja jest troszkę obok tematu. Tak naprawdę dotyczy światopoglądu, jaki wyznajemy, dotyczy być może potrzeby zwrócenia społecznej uwagi na to, że ludzie o orientacji homoseksualnej nie są ludźmi w jakiś sposób gorszymi niż ludzie o orientacji heteroseksualnej. I w tym sensie być może ta dyskusja jest dobra. Ale uważam, że ustawa nie powinna nadawać praw przynależnym tylko tradycyjnej rodzinie, która rzecz jasna też czasem, jak mówiła pani senator Janowska, źle wychowuje dzieci, jest patologiczna. Ale czy dziecko, które z takiej rodziny trafia do pary homoseksualnej, przypadkiem nie trafia z deszczu pod rynnę? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#LonginPastusiak">Bardzo proszę pana senatora Matuszaka o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#GrzegorzMatuszak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#GrzegorzMatuszak">Panie Marszałku, odnoszę wrażenie, że ta dyskusja dotyczy szerszej sprawy niż tylko tej ustawy. Myślę, że dotyczy zarówno pewnej tradycjonalistycznej wizji świata i społeczeństwa, jak i zmieniającej się wizji świata. Nie dziwię się tym, staram się ich zrozumieć, którzy bronią pewnego tradycyjnego porządku. Ale chciałbym zwrócić uwagę wielce szanownych pań i panów senatorów, że na przestrzeni ostatnich dwustu lat dokonywała się właściwie rewolucja w naszym widzeniu świata, człowieka i społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#GrzegorzMatuszak">Proszę sobie choćby przypomnieć, że jeszcze w XVIII wieku pojęcie równości ludzi było takim horrendum jak dziś przyznanie praw homoseksualistom. Porządek świata był taki, że ludzie nie byli równi. Władze była z nadania nadprzyrodzonego, boskiego. Dziś takiej motywacji nikt z nas już nie będzie przytaczał. Przekonanie, że przedstawiciel rasy czarnej jest gorszy niż przedstawiciel rasy białej, utrzymywało się jeszcze przecież w XIX i XX wieku. A uwłaszczenie chłopów pańszczyźnianych nie było rewolucją społeczną? Jak to, nagle chłop, który był gadającym narzędziem, ma mieć prawo do ziemi, do przenoszenia się? A prawo kobiet do wykształcenia, do pracy, prawo głosu? Dziś jeszcze przecież spieramy się o ustawę o równym statusie kobiet i mężczyzn.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#GrzegorzMatuszak">Myślę, że pewnym szokiem kulturowym dla części społeczeństwa - odnoszę wrażenie, że także dla niektórych koleżanek i kolegów senatorów - jest to, że rozmawiamy o możliwości uchwalenia przez Senat uchwały o ustawie dającej pewne prawa ludziom o orientacji homoseksualnej.</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#GrzegorzMatuszak">Padają argumenty, które trudno mi przyjąć. Jeden z panów senatorów mówi o degrengoladzie i upadku cesarstwa rzymskiego. Bo co? Bo tam była rozwiązłość obyczajowa, bo tam był homoseksualizm? Pamiętajcie państwo, że cesarstwo zachodnie upadało przez ponad pięćset lat, a wschodnie przez ponad tysiąc pięćset lat - oby Unia Europejska była równie trwała - i ani jedno, ani drugie cesarstwo nie upadło na skutek rozwiązłości czy orientacji homoseksualnej niektórych elit.</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#GrzegorzMatuszak">Mówi się o zagrożeniu państwa, zagrożeniu substancji narodu. Myślę, że to są wygodne, ale dość tanie argumenty. Bo przecież i tak większość społeczeństwa będzie wchodzić w związki heteroseksualne i będzie miała dzieci, a niski przyrost naturalny bynajmniej nie zależy od tego, czy geje i lesbijki będą mieli prawo do zawierania związków partnerskich. Myślę, że powoduje tutaj przynajmniej niektórymi z nas chęć zadekretowania urzędowego światopoglądu, urzędowej idei, urzędowego poglądu na świat.</u>
          <u xml:id="u-156.6" who="#GrzegorzMatuszak">Niektórzy powołują się tu na stanowisko kościoła. Ja bym powiedział tak: nie używaj imienia Pana Boga nadaremno. Kościół zmienia swoje stanowisko. Dość przypomnieć, że inaczej postrzegał kilkaset lat temu to, co twierdził Kopernik, to, co twierdził Galileusz, to, co twierdził Darwin. Któż zaręczy, że za dwadzieścia czy pięćdziesiąt lat sprawa homoseksualizmu będzie traktowana identycznie? Kościół także ewoluuje.</u>
          <u xml:id="u-156.7" who="#GrzegorzMatuszak">Powoływanie się na prawo naturalne, czyli prawo, można powiedzieć, przyrody... Proszę mi wyjaśnić, skąd się wobec tego biorą zachowania homoseksualne wśród zwierząt, a takie zachowania są obserwowane, opisywane? I to nie jest zboczenie, to jest normalne zachowanie się danych zwierząt, które w określonych sytuacjach rozwojowych mają takie preferencje.</u>
          <u xml:id="u-156.8" who="#GrzegorzMatuszak">Boję się, że to właśnie strach przed nowym spojrzeniem powoduje, że niektórzy z nas, i pewnie znaczna część społeczeństwa, nie przyjmują do wiadomości, że mogą być odmienne poglądy na świat. Uzurpują sobie głosiciele tych własnych tylko poglądów prawo do mówienia: tylko my mamy rację, tylko my jesteśmy depozytariuszami prawdy. A ta prawda przecież może być różna dla różnych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-156.9" who="#GrzegorzMatuszak">I dlatego chciałbym powiedzieć, że nie mogę przyjąć na przykład argumentu pana senatora Jurgiela, że w każdej cywilizacji były preferencje dla związków heteroseksualnych. Proszę pana, jeżeli pan czytał „Ucztę” Platona, to pan wie, że naprawdę nie jest to książka o związkach heteroseksualnych. Jeżeli pan zna choćby takie nazwiska, czy imiona, jak Safona, Juliusz Cezar, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Oskar Wilde czy z XX wieku choćby znakomity filmowiec Pier Paolo Pasolini, to być może pan znajdzie odpowiedź na to, że istnieją także takie zjawiska. A w polskiej kulturze, o czym wspomniała pani senator Janowska, dość przywołać nie tylko Jerzego Waldorffa, o którym mówiła pani senator Kurska, ale i Marię Dąbrowską, Jarosława Iwaszkiewicza, Jerzego Andrzejewskiego. Przecież niezależnie od orientacji seksualnej to byli artyści, twórcy, którzy wzbogacili nasz dorobek - naszego narodu i w ogóle ludzkości.</u>
          <u xml:id="u-156.10" who="#GrzegorzMatuszak">Dlatego też stawianie sprawy, że ten, kto ma orientację homoseksualną, jest gorszy, jest uzurpacją. Uzurpacją, nie wiem, roli pana Boga, który ma rozstrzygać, co jest słuszne, co niesłuszne.</u>
          <u xml:id="u-156.11" who="#GrzegorzMatuszak">Ja podzielam opinię panów Jaworskiego i Jurgiela, że mamy dużo problemów moralnych. Ale tymi problemami moralnymi są: obłuda, nietolerancja, brak otwartości na innych, brak zrozumienia, że inny człowiek może mieć inne poglądy niż ja i zasługuje na szacunek, i zasługuje na to, żeby jego stanowisko życiowe było regulowane przez prawo, prawo państwowe.</u>
          <u xml:id="u-156.12" who="#GrzegorzMatuszak">I na koniec chciałbym odrzucić, jako prostackie, trywialne, obrażanie ludzi lewicy i mówienie, że instrumentalnie traktujemy tę ustawę. Nie, my instrumentalnie nie traktujemy. Po prostu uważamy, że każdy obywatel zasługuje na to, aby w państwie prawa, w Rzeczypospolitej Polskiej, miał ustawę, która ułatwia mu życie, która reguluje jego sytuację życiową.</u>
          <u xml:id="u-156.13" who="#GrzegorzMatuszak">I dlatego uważam, że tę ustawę należy przyjąć. Było wezwanie do tego, aby ujawnić, kto był jednym z inicjatorów - więc ja się ujawniam. Nie dlatego, że mam orientację homoseksualną, bo jestem heteroseksualny, odkąd tylko pamiętam. Ale, proszę państwa, w imię wolności człowieka, w imię otwartości społeczeństwa, w imię prawa wszystkich ludzi do tego, aby ich jednakowo traktować, uważam, że tę ustawę należy przyjąć. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-156.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#LonginPastusiak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Tadeusza Rzemykowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#TadeuszRzemykowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#TadeuszRzemykowski">Moje wystąpienie w tej ważnej debacie będzie miało inny charakter, charakter wyłącznie osobisty. Nie chcę się odnosić do poglądów ogólnych i do postaw zaprezentowanych przez osoby występujące w tej debacie przede mną. Nie polemizuję z żadną ze stron występujących w tej dyskusji. Ale to, co powiem, jest według mnie problemem chyba tysięcy Polaków.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#TadeuszRzemykowski">Jestem człowiekiem polskiej lewicy i z powodu jej natury, dobrze pojętej natury lewicy, chcę być człowiekiem demokratycznym, społecznie użytecznym, sprawiedliwym i nowoczesnym. Chcę, by w Polsce, i w całym świecie, wszystkim żyło się dobrze. I Polakom w Polsce, i obcokrajowcom, i wierzącym, i ateistom, i wreszcie tradycyjnym małżeństwom oraz osobom kochającym inaczej.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#TadeuszRzemykowski">Omawiana ustawa więc winna być mi bliska, ale niestety nie jest. Nie mogę niestety poprzeć tej ustawy. Przeszkodą jest tradycyjne, silne, mocne, skuteczne, jak widać, wychowanie w polskiej rodzinie. Rodzinie, która jest oparta na silnej więzi z dziadkami, rodzicami, dziećmi i wnukami. Tradycyjna polska rodzina jest dla mnie największym skarbem i według mnie jest, a może uczciwie mówiąc: powinna być, największym skarbem narodowym Polski. I z tego wyłącznie powodu nie jestem dzisiaj, uczciwie mówię, jeszcze przygotowany do prawnego zaakceptowania związków jednopłciowych. Po prostu nie jestem ukształtowany tak, żeby związek traktować inaczej niż związek osób płci przeciwnej. Po prostu nie jestem, mówiąc uczciwie, przygotowany. I być może jest to moja słabość, ale jeżeli o tym mówię, to traktuję to także jako swoją siłę. Chcę być po prostu uczciwy wobec państwa i wobec siebie, żebym niczego nie zafałszował pod naporem jakiejś innej sytuacji bądź nacisków przy okazji ważniejszych decyzji, które mi przyjdzie podejmować - życiowych i politycznych. I tyle tylko miałbym państwu do przekazania.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#LonginPastusiak">Udzielam głosu panu marszałkowi Kutzowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#KazimierzKutz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#KazimierzKutz">Są takie zjawiska społeczne i takie drastyczne sprawy, które nazywa się w żargonie dziennikarskim gorącymi kartoflami, co znaczy, że nikt nie chce się nimi zająć, wszyscy je odpychają, bo one parzą. Myślę, że dzisiejsza dyskusja zasługuje na miano kartofla śmierdzącego i być może w tej chwili stworzyłem termin, który przyjmie się w publicystyce.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#KazimierzKutz">Gdyby jakiś socjolog chciał zebrać odpowiednią liczbę ludzi, tak zwaną próbę socjologiczną, i miał nas do dyspozycji, a jesteśmy reprezentacją narodu, to mógłby na podstawie tego, co się tutaj mówi, wyciągnąć niewiarygodnie ciekawe wnioski. Istotnie wszyscy tu jesteśmy tacy, jak nasze społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#KazimierzKutz">Uważam, że jest to niezwykle ważna debata w Senacie. Aby powiedzieć troszeczkę górnolotnie, dotyka ona najważniejszej sprawy, tego, co świadczy o poziomie społeczeństwa, w gruncie rzeczy jest to debata nad pojmowaniem człowieczeństwa, a to jest coś, z czym ludzkość mozoli się od wieków, co się niezwykle ciężko rodzi. I jeśli się spojrzy od tej strony na poziom dyskusji, którą uważam za tak ważną, to się okaże, że nasza próbka wygląda, moim zdaniem, dość żałośnie. Ale świetnie się stało, że ona jest. Nie prognozuję najlepiej tej ustawie, ale sam fakt, że ona powstała, taka, jaka powstała, i fakt, że w wyniku procedur się tu znalazła, sprawiają, że jest ona piekielnie ważna w ogóle dla debaty nad trudnymi sprawami, którymi powinien się zajmować Sejm i które społeczeństwo powinno trawić, choć weszliśmy - słusznie, to jest wielkie dobrodziejstwo, co do tego całkowicie się zgadzam z panią senator Janowską - do Europy, która jest o wiele dalej od nas, jeśli chodzi nie tylko o pojmowanie człowieczeństwa, ale o gwarantowanie każdemu prawa do bycia takim, jakim się urodził. Co więcej, przecież nasza konstytucja również o tym wszystkim mówi. Społeczeństwo w tym kraju ma prawo się zrzeszać, organizować i domagać takiego prawa, jakie mu jest potrzebne. Ta konstytucja także jest konsekwencją naszego skoku europejskiego. Moim zdaniem jest ona lepsza, niż się sądzi, lepsza niż wynikające z niej praktyki.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#KazimierzKutz">Jestem za tym, aby istniała taka ustawa, dlatego że dotyczy ona rzeczywiście ogromnej grupy ludzi, będących bardzo poniewieraną mniejszością w Polsce. Ja uprawiam zawód, który styka się nieustannie z przedstawicielami mniejszości seksualnych, dlatego że obszar sztuki zawsze umożliwiał ucieczkę od pręgierzy społecznych, to była zawsze strefa, w której było niejako więcej powietrza, wolności, to było schronisko. Myślę, że wpłynęła na to również negatywna presja, to straszne traktowanie odmieńca jako człowieka, którego trzeba zabić. No, słusznie... Pan Jurgiel właściwie proponuje, żeby tych ludzi gdzieś wywieźć. Gdzie? Na Księżyc? Na Boga... Ja jestem zdziwiony, że można w ogóle tak myśleć.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#KazimierzKutz">Myślę, że ta dyskusja naprawdę ujawnia to, co się nazywa polskim ciemnogrodem. Być może pożytek z niej będzie taki, że kiedy będziemy o tym wszystkim mówili, polski ciemnogród będzie malał. To jest obowiązkiem światłego Senatu, który powinien być mądry, otwarty i wychodzić naprzeciw żyjącym w tym kraju ludziom, którzy chcą tu być szczęśliwi. Nie można dzielić. Ja nie rozumiem ludzi, którzy bardzo kochają Boga i się na niego powołują, bardzo kochają ojczyznę, a jak przyjdzie co do czego, to uważają, że są ludzie, których należy odsunąć, odmówić im wszelkich praw i nie pozwolić im czuć się szczęśliwymi w miejscu, w którym się urodzili. Ja jestem szczęśliwy, że nie jestem człowiekiem o innej orientacji seksualnej, ale mając z nimi tak często do czynienia, niejednokrotnie bardzo im współczuję, ponieważ oni się męczą wyłącznie przez to, że ich natura jest taka, jaka jest.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#KazimierzKutz">W związku z tym powiadam, że moim zdaniem jest to bardzo ważna debata, sięgająca o wiele dalej niż tylko podmiot tej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#LonginPastusiak">Proszę o zabranie głosu panią senator Sienkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Jest to ustawa na bardzo trudne czasy, ustawa na czas, w którym z takiej ksenofobii i zaściankowego zasklepienia wyszliśmy nagle w wyniku naszych usilnych starań na otwartą przestrzeń, niemal bez granic. Jest to ustawa, którą ze wszech miar popieram. Poświadczyłam to przecież własnym podpisem. Jeśli zostanie ona uchwalona, a jestem przekonana, że tak się stanie, będę z tego dumna, ponieważ mniejszość seksualna, geje i lesbijki, to trwały element naszego społeczeństwa i żadne zaklinanie tego nie zmieni, to jest tak, jakby wychłostać morze, a ono nadal będzie szumiało. Dotyczy to niebagatelnej liczby Polaków, mieszkańców naszego kraju. W tej sytuacji społeczeństwo, a przede wszystkim my jako jego przedstawiciele mamy obowiązek stworzyć im godziwe warunki życia.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#KrystynaSienkiewicz">Otóż Polska, nasz ukochany kraj, jedyne miejsce na ziemi, pelargonie i malwy, jakkolwiek to by nazywać, jest krajem przedziwnym. Homoseksualizm jako taki nigdy nie był tu prawnie karany i nasze ustawodawstwo należało do najbardziej tolerancyjnych w tym względzie, najbardziej humanitarnych, a jednocześnie jeszcze po dziś dzień zdarza się, że homoseksualistów zamyka się w szpitalach psychiatrycznych.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: To jest nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#KrystynaSienkiewicz">Jest to prawda, jestem pielęgniarką, która przepracowała trzydzieści lat w szpitalu psychiatrycznym...</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-162.6" who="#komentarz">(Marszałek Longin Pastusiak: Panie Senatorze, Panowie Senatorowie, proszę o spokój. Słuchajcie, co przemawiający senator ma do powiedzenia.)</u>
          <u xml:id="u-162.7" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: Ja jestem psychiatrą i wiem, że to jest nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-162.8" who="#KrystynaSienkiewicz">Akceptacja społeczna daleko odbiegała i nadal odbiega od przepisów, dlatego też ta ustawa, a przede wszystkim zapoczątkowana debata, bo przecież będzie ona miała szeroki rezonans społeczny, musi odegrać funkcję edukacyjną. Nie jest prawdą to, o czym mówiła pani senator sędzia Anna Kurska, że obecne przepisy w zupełności wystarczą, by zapewnić gejom i lesbijkom godziwe, równe i sprawiedliwe warunki życia. Otóż nie jest tak. Chociażby wprowadzonych przez nas zmian w kodeksie cywilnym, zmian dotyczących prawa lokalowego, czyli prawa do lokalu mieszkalnego, czy warunków odbywania służby wojskowej i uprawnień członka związku zarejestrowanego obecne prawo nie uwzględniało i daleko do tego uwzględnienia.</u>
          <u xml:id="u-162.9" who="#KrystynaSienkiewicz">Bardzo żałuję, że rozbioru prawnego, takiego bardzo szczegółowego, a jednocześnie bardzo tendencyjnego rozbioru prawnego, dokonał znakomity prawnik z partii najbardziej skonfliktowanej z prawem. Żałuję, że pan senator swojej ogromnej wiedzy i doświadczenia prawnego nie wykorzystał do złożenia poprawek, które ubogaciłyby tę ustawę, udoskonaliły ją, bo przecież forma poprawek jest przyjęta, uznana.</u>
          <u xml:id="u-162.10" who="#KrystynaSienkiewicz">Okazuje się, że mimo wygłaszania słów pełnych miłości bliźniego, powoływania się na prawa Boże największym wrogiem tolerancji w tym zakresie jest nauka i praktyka kościoła. Obecna sytuacja naprawdę pełna jest aberracji: z jednej strony tolerancja, miłość, wszyscy jesteśmy równi, jesteśmy na wzór i podobieństwo Boże, a z drugiej strony odmawia się prawa do istnienia - wyklucza się nawet świadomość tego, że istnieją - osobom o zupełnie innej orientacji czy innych potrzebach, a przecież dobrodziejstwo tej ustawy adresowane jest zarówno do owieczek, jak i do pasterzy. Proszę to uwzględnić i nie zakłamywać rzeczywistości, chodzi i o wierzących, i o indyferentnych religijnie.</u>
          <u xml:id="u-162.11" who="#KrystynaSienkiewicz">Na koniec jako przewodnicząca komisji i sprawozdawca chciałabym złożyć sprostowanie. Chodzi o wypowiedź pana senatora Adama Bieli. Otóż nie jest prawdą, że ustawa była konsultowana jednostronnie, po lewej stronie, że lewa strona sobie zawłaszczyła prawo do tej ustawy. We wszystkich posiedzeniach komisji uczestniczyła przedstawicielka Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski, siostra Maksymiliana Wojnar, i miała prawo zabierania głosu. Podczas końcowych prac w ogóle nie miała żadnych zastrzeżeń czy uwag i ich nie zgłaszała.</u>
          <u xml:id="u-162.12" who="#KrystynaSienkiewicz">Posiedzenie komisji w sprawie rozpatrzenia tych poprawek odbędzie się 13 października. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-162.13" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#LonginPastusiak">I bardzo proszę pana senatora... A właściwie w jakim trybie, Panie Senatorze?</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: W trybie sprostowania...)</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#LonginPastusiak">Ale chyba...</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: ...dotyczącego...)</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#LonginPastusiak">...nie było jakiegoś odniesienia do pana osobiście?</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: Tak, nie było.)</u>
          <u xml:id="u-163.7" who="#LonginPastusiak">Skoro nie, to w ogóle nie widzę powodu, żeby było sprostowanie. Może pan zapisać się do dyskusji, jest pan nawet zapisany, i może pan zabrać...</u>
          <u xml:id="u-163.8" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: Bardzo proszę, w trybie krótkiego sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-163.9" who="#LonginPastusiak">No, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JanSzafraniec">Panie Marszałku, jestem psychiatrą z wykształcenia, a pani senator Sienkiewicz mi imputuje, że psychiatrzy przyjmują do szpitala psychiatrycznego ludzi z homoseksualizmem. Homoseksualizm nie jest chorobą i dlatego ci ludzie nie kwalifikują się do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#LonginPastusiak">Pan senator Matusiak ma głos.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#RyszardMatusiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chciałem zabierać głosu, ale zaintrygowała mnie wypowiedź pana senatora Matuszaka, który wysnuł bardzo interesującą tezę.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#RyszardMatusiak">Ja powiem tak: ci wielcy ludzie, przed którymi chylę czoła, nie mogliby tworzyć, gdyby ktoś ich nie spłodził. To na początek. I sądzę, że to jest wszystko, co można powiedzieć w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#RyszardMatusiak">Druga, dość istotna sprawa jest taka, że w swoim całym życiu nigdy nie robiłem niczego, żeby zaszkodzić komukolwiek o innej orientacji. Przyglądałem się tej sprawie i mam jej swoją ocenę, którą zaraz wypowiem.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#RyszardMatusiak">Byłem wychowany w duchu tradycyjnym i uważam, że dla mnie jest to wystarczającym argumentem, żeby nie głosować... a nawet więcej, żeby powiedzieć, że ta ustawa szkodzi. A szkodzi z paru względów. Jest to bowiem debata bardziej o światopoglądzie niż o orientacjach seksualnych czy jakichkolwiek innych, tak zwanych poglądach na miłość czy na życie. To jest dla mnie debata iście światopoglądowa. To nie jest debata o innych orientacjach, o innych uregulowaniach prawnych, o tym, że komuś przysługują mieszkania, a komuś nie przysługują, i tu nie chodzi o wspólne wychowanie dzieci czy inne uregulowania. Dla mnie najważniejszą wartością jest to, że państwo ma się odtwarzać, ma być witalne i ma być mocne duchem, ma się rozwijać, a tego ta ustawa nie umożliwia.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#RyszardMatusiak">Można by odnosić się do każdego punktu, ale nie chcę tej ustawy rozbijać na detale, bo nie czas i nie miejsce na to. Chociaż właściwie miejsce jest odpowiednie, ale pozwolę sobie powiedzieć, że tego nie zrobię.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#RyszardMatusiak">Jest jeszcze inny argument za powiedzeniem „nie” tej ustawie. Musimy się bowiem zastanowić, jak my pomagamy rodzinie. Niedawno była debata, podczas której mówiono o kimś takim jak dziecko, i rzecznik praw dziecka zdawał relację przed Wysoką Izbą z tego, jak w tym naszym kraju z tym dzieckiem jest.</u>
          <u xml:id="u-166.6" who="#RyszardMatusiak">Podczas debaty poruszono problem dodatków dla dzieci, tego, że nie ma pieniędzy na te cele, mówiono o tym, że przeprowadza się sztuczne rozwody czy separacje po to, żeby od państwa wyciągać pieniądze, bo inaczej się nie da. Dzisiaj nie było debaty, jakich szukać rozwiązań, żeby pomóc rodzinie jako największej wartości tegoż kraju i nas wszystkich. A ludzie o innych orientacjach niech sobie po prostu żyją i im nie przeszkadzajmy.</u>
          <u xml:id="u-166.7" who="#RyszardMatusiak">I podzielam pogląd pani senator Kurskiej, że prawo w Polsce jest właściwie wystarczające. Senator sprawozdawca, pani Sienkiewicz, też powiedziała, że mieliśmy jedno z najbardziej liberalnych praw w tej materii i takie prawo już w Polsce mamy. Ono nie ma wcale charakteru szkalującego i w ogóle nie przeszkadza tym grupom ludzi o różnych orientacjach żyć w Polsce w spokoju. A w każdych środowiskach, w każdych grupach społecznych znajdą się ludzie, którym te poglądy nie będą odpowiadały i którzy będą w taki czy w inny sposób odnosili się do tych ludzi. Tak to jest i tak zawsze będzie, niezależnie od tego, jakie ustawy sobie wymyślimy i jakie przyjmiemy. Takowe rzeczy po prostu będą się działy.</u>
          <u xml:id="u-166.8" who="#RyszardMatusiak">Gdy mówimy, że ustawa będzie to regulowała, to jest trochę tak, jakbyśmy pokazywali społeczeństwu, że jesteśmy bardziej nowocześni, bardziej światli i bardziej rozwojowi niż w rzeczywistości. Bo dzieje rozwoju... Od zniesienia niewolnictwa, od nadania ziemi chłopom pańszczyźnianym minęło zaledwie dwieście lat - taką historię też można tu opowiedzieć, Panie Senatorze. Mogę o tym mówić przez dwadzieścia cztery godziny.</u>
          <u xml:id="u-166.9" who="#komentarz">(Senator Grzegorz Matuszak: O tym warto pamiętać, Panie Senatorze...)</u>
          <u xml:id="u-166.10" who="#RyszardMatusiak">Panie Senatorze, ale ja panu nie przeszkadzałem.</u>
          <u xml:id="u-166.11" who="#RyszardMatusiak">Chodzi o rzecz bardzo istotną, o światopogląd. I dla mnie ta debata jest debatą światopoglądową. Mój światopogląd jest jednoznaczny: tego typu ustawa jest zbędna i uważam, że jej rozpatrywanie nie powinno mieć miejsca w tymże Senacie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#LonginPastusiak">Pani senator Kurska, jak rozumiem, w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#LonginPastusiak">Przy okazji chcę przypomnieć państwu senatorom, że marszałek może poza porządkiem obrad udzielić głosu w trybie sprostowania, jeżeli chodzi o sprostowanie źle przytoczonej wypowiedzi, ale senator może prosić o głos w sprawie sprostowania w ciągu trzech minut.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#LonginPastusiak">Proszę pani senator Kurska, właśnie w tym trybie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#AnnaKurska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#AnnaKurska">Chcę odnieść się do tego, co powiedziała pani senator Sienkiewicz właśnie w sprawie moich dzisiejszych informacji na temat sposobu rozwiązywania tych wszystkich zagadnień bez potrzeby uchwalania dodatkowej ustawy. A więc majątek w związkach konkubenckich, które istnieją od dawna, traktowany były zawsze w sądach jako po prostu współwłasność. Ci ludzie nigdzie się nie rejestrowali, ale jak się chcieli rozejść, a dorobili się już jakiegoś majątku, to występowali do sądu o jego podział i na tej podstawie ten majątek był dzielony. I dlatego ja się powołałam na przepisy dotyczące współwłasności. Czyli nie ma potrzeby rejestrowania wspólnego gospodarstwa, tak jak pisze się o tym w art. 1., bo można po prostu skorzystać z tych przepisów. I przyznam, że pan senator Dzido wyraził bardzo istotne obawy, że mogą znaleźć się tacy cwaniacy, którzy połączą się w związek z osobą bogatą, a kiedy się nachapią - przepraszam za kolokwializm - to szybko się z nią rozstaną. Po prostu wykorzystają tę drugą osobę w imię miłości itd. A przecież takie niebezpieczeństwo również istnieje. Jeżeli więc ktoś chce prowadzić wspólne gospodarstwo z drugą osobą, to wcale nie musi się rejestrować, bo to nigdzie i nikomu nie jest do niczego potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#AnnaKurska">Dlatego wnoszę o odrzucenie tej ustawy już po raz drugi, co zrobiłam na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#LonginPastusiak">I teraz, zgodnie z kolejnością, zabierze głos pan senator Andrzej Jaeschke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#AndrzejJaeschke">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#AndrzejJaeschke">W pełni zgadzam się z tym, co powiedział pan marszałek Kutz, a mianowicie z tym, że jest to bardzo ważna dyskusja i chyba druga tego typu dyskusja w Senacie.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#AndrzejJaeschke">Pierwsza dotyczyła ustawy o równym statusie kobiet i mężczyzn. Ci z państwa, którzy uczestniczyli w tamtej i w dzisiejszej dyskusji, widzą jakby ogromną zmianę, jaka nastąpiła w tonie dyskusji, która ma miejsce dzisiaj, w stosunku do tej, która miała miejsce wtedy. A przecież dzisiejszy temat jest chyba bardziej kontrowersyjny niż tamten, a przynajmniej tak by się wydawało. Tymczasem dyskusja przebiega w jakże innej, poważnej, pozbawionej dwuznaczności i uśmieszków atmosferze. To jest, jak sądzę, dobry sygnał i wskazówka, że jakikolwiek będzie los tej ustawy, dobrze się stało, że ona w ogóle jest. Myślę, że ona odegra ogromną rolę, nie tylko dla nas tu siedzących, ale i dla społeczeństwa jako przykład konstruktywnego, twórczego i spokojnego spierania się racji. To była uwaga pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#AndrzejJaeschke">A teraz uwaga druga. Ja jestem bardzo wdzięczny panu senatorowi Rzemykowskiemu, bo jego szczera i uczciwa wypowiedź pokazuje wyraźnie, że spór nie przebiega w tej sprawie według podziałów partyjnych, a nawet według tradycyjnego podziału: lewica - prawica, cokolwiek by to znaczyło, a myślę, że niewiele to znaczy albo przynajmniej jest to słabo zdefiniowane w dniu dzisiejszym. Jest to walka różnego pojmowania czy różnego widzenia szeroko rozumianej kultury, a raczej różnych miejsc zajmowanych w tym, co moglibyśmy najszerzej nazwać kulturą. W tym mieści się również światopogląd. Z drugiej strony jest to - bo przecież to też nie jest mi obce - próba patrzenia poprzez pryzmat demokracji na prawa mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#AndrzejJaeschke">Ja podpisałem ten projekt, co nie znaczy na przykład, że jestem zwolennikiem wszystkich poprawek, które mają być wprowadzone. Mówię szczerze: ja sam się musiałem przezwyciężać. Ja sam musiałem się przekonywać, bo to przecież dla każdego nie jest zadaniem prostym. I zadałem sobie wtedy tylko takie pytanie: jeżeli ja pojmuję demokrację jako zagwarantowanie praw większości przy poszanowaniu praw mniejszości, to gdzie jest ta granica dla mniejszości w systemie demokratycznym, która zabrania mniejszości narzucać - bo tak to nieraz z dyskusji wynikało - jakieś swoje rozwiązania? I dla mnie tą granicą jest wolność człowieka, wolność jednostki. Zadałem sobie więc pytanie: czy ten projekt ustawy w czymś ogranicza moją wolność czy też wolność ludzi, którzy są odmiennej niż homoseksualna orientacji seksualnej?</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#AndrzejJaeschke">Używam celowo słów „odmienna orientacja”, żeby nie użyć słowa „heteroseksualna”, ponieważ źródłosłów tego słowa dobrze pokazuje zmiany obyczajowe i kulturowe. Wywodzi się oczywiście ze starożytnej Grecji. Heteroseksualista w Grecji to był taki, który oprócz żony, która służyła li tylko do rodzenia dzieci, bo tam o żadnych związkach emocjonalnych nie było mowy z definicji, zajmował się heterami, czyli paniami lekkich obyczajów. To były hetery, stąd heteroseksualizm. To Grecy ukuli ten termin. No, nie wiem, czy dzisiaj, gdybyśmy tak nie relatywizowali czy traktowali tego ahistorycznie, warto by powiedzieć, że ktoś jest heteroseksualistą. Moja żona na pewno nie byłaby specjalnie szczęśliwa i wiele żon również.</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#AndrzejJaeschke">Zakłamanie polega również na tym, że w istocie rzeczy - i warto o tym powiedzieć - gdybyśmy znowu traktowali sprawę tak absolutnie ahistorycznie, to nikt dzisiaj nie używałby na określenie gimnazjum słowa „gimnazjum” - państwo zapewne wiedzą, co odbywało się w gimnazjonach w starożytnej Grecji, co to takiego było. Mnie wychowywano w przekonaniu, że miłość platoniczna to jest miłość niespełniona, oczywiście do kobiety. A przecież miłość platoniczna była to miłość dojrzałego mężczyzny do młodego efeba. To była miłość platoniczna, to był najwyższy wyraz miłości. Stąd też nie mogę zgodzić się z tezą, że zdemoralizowani Rzymianie podbili Grecję, bo to wyglądało tak, że Rzymianie, barbarzyńcy według ówczesnych kryteriów, podbili najwyżej rozwiniętą Grecję.</u>
          <u xml:id="u-170.7" who="#AndrzejJaeschke">Nie mogę też zgodzić się, gdy ktoś podważa pojęcie „uczucie”. Odsyłam państwa do komentarzy dotyczących śmierci wszystkich z tebańskiego zastępu świętego w bitwie pod Platejami bądź do historii trzystu Spartan. Trzeba wiedzieć, dlaczego oni wszyscy zginęli - bo kochanek oddawał życie za kochanka, dlatego że to tak wtedy wyglądało. Ja nie będę mówił o innych nazwiskach, sprawach, które mają miejsce.</u>
          <u xml:id="u-170.8" who="#AndrzejJaeschke">Szanowni Państwo, jeżeli ta mniejszość nie zagraża mojej wolności, albo te prawa mniejszości nie zagrażają wolności większości, to zadaję pytanie: dlaczego tej mniejszości nie pomóc? Dlaczego tej mniejszości nie należy zagwarantować jej praw? Czy tylko heteroseksualiści mają prawo do szczęścia, jakkolwiek jest ono interpretowane? Może są to słowa górnolotne; myślę, że w naszym parlamencie zbyt często do celów różnych doraźnych gier posługujemy się dużymi słowami. Ale w tym wypadku, ze względu właśnie na demokrację, ze względu na przekonanie, że my naprawdę pojmujemy demokrację jako ustrój dla wszystkich, a nie tylko dla tych, którzy mają większość w danym momencie, przełamałem się, przyznałem rację i będę głosował za tą ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-170.10" who="#AndrzejJaeschke">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#LonginPastusiak">Proszę o zabranie głosu pana Jerzego Adamskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JerzyAdamski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JerzyAdamski">Przysłuchuję się tej debacie i twierdzę, że byłaby to jedna z lepszych debat, gdyby nie część moich kolegów senatorów, którzy próbują tę ustawę upolitycznić. Ta ustawa nie jest ustawą polityczną. Ta ustawa ma dać wszystkim ludziom żyjącym w demokratycznej Polsce równe prawa.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#JerzyAdamski">Stowarzyszenie Kultury Chrześcijańskiej - szkoda, że nie ma senatora Bieli - wysłało listy do kierowników urzędów stanu cywilnego. O tym mówił tutaj pan senator Biela - że przyszło dwanaście tysięcy informacji internetowych i trzysta listów od kierowników urzędów stanu cywilnego. Ja sobie pozwolę odczytać ten list, tę prośbę.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#JerzyAdamski">„Szanowni Państwo!” - to jest taki list. Pisze kierownik urzędu stanu cywilnego w danej miejscowości, a adresatem jest marszałek Sejmu RP Józef Oleksy. I proszę posłuchać.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#JerzyAdamski">„Protest. Wyrażam stanowczy sprzeciw wobec zgłoszonego do Sejmu...” - a więc już wiedzą, że w Senacie ta ustawa przejdzie - „...projektu ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich, legalizującej związki homoseksualne i uważam, że ewentualne zobowiązanie mnie jako kierownika urzędu stanu cywilnego do jej wykonania jest sprzeczne z moim sumieniem i przekonaniem oraz narusza powagę urzędu stanu cywilnego, którego jestem przedstawicielem”.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#JerzyAdamski">Chcę przypomnieć, że urzędy stanu cywilnego - a byłem kierownikiem urzędu stanu cywilnego przez dwadzieścia lat - to jest część składowa urzędu miasta, gminy. Kierownik urzędu stanu cywilnego nie ma prawa nic takiego podpisywać.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#JerzyAdamski">Mało tego, w piśmie, które jest napastliwe, nazywa się stroną, która naciera z niezwykłą zawziętością, lobby homoseksualne wspierane przez niektórych posłów, senatorów i inne wpływowe osoby. Nie przypominam sobie, żeby takiego natarcia dokonywała ta grupa ludzi, których szanuję. Mam kilku kolegów, którzy kochają inaczej. Ich wola, ja wolę kobiety.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#JerzyAdamski">I uważam, że to, co było w programie... Wszyscy chyba znają programy swoich partii i programy partii przeciwnych i nie możecie zarzucać nam tego, że realizujemy nasz program wyborczy. To był program wyborczy lewicy. W momencie, gdy tworzyliśmy koalicję SLD-UP, zapisaliśmy w programie tę ustawę. I szkoda, bardzo duża szkoda, że ta ustawa nie weszła w pierwszych dniach naszego nowego parlamentu piątej kadencji. Wtedy moglibyśmy powiedzieć, ocenić, czy ta ustawa przez te trzy czy cztery lata zdała egzamin, czy nie zdała egzaminu. Ale uważam, że jesteśmy ludźmi o poglądach na tyle demokratycznych, że powinniśmy tę ustawę przyjąć, wraz z poprawkami, które... Tak jak senator Jaeschke, ja też nie ze wszystkimi się zgadzam, ale uważam, że powinniśmy spróbować tę ustawę jeszcze złagodzić czy doprawić i wtedy będziemy mogli powiedzieć, jak ona zadziała. W przeciwieństwie do części kolegów, ja będę głosował za tą ustawą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#LonginPastusiak">Udzielam teraz głosu panu senatorowi Piesiewiczowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#KrzysztofPiesiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#KrzysztofPiesiewicz">Chciałbym na początku pogratulować - jest niewielu prawników akurat w tej kadencji - panu senatorowi Dzidzie za znakomitą analizę z punktu widzenia nie poglądu na zjawisko, tylko tego, czym powinien być Senat, a więc to miejsce, z którego wychodzi dobrze przygotowana ustawa.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#KrzysztofPiesiewicz">Zwracam się do związków gejowskich: zaprotestujcie przeciwko tej ustawie z punktu widzenia prawnego. Mówiono tu o ciemnogrodzie, a to jest ciemnogród prawniczy. To jest ciemnogród prawniczy! To jest ustawa skonstruowana do gigantycznych nadużyć! To nie jest ustawa dla gejów i lesbijek, to jest ustawa dla kombinatorów i hochsztaplerów! To są fakty, to nie jest wymyślone, to nie jest wyimaginowane.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#KrzysztofPiesiewicz">Jeżeli ktoś uważa, że istotą zagadnienia powinny być związki gejowskie czy homoseksualne, to trzeba na początku zdefiniować, czym jest taki związek i kto może go zawierać.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#KrzysztofPiesiewicz">To jest ustawa, która otwiera drogę do gigantycznych nadużyć! My tu nie mówimy o kupnie roweru czy zakupie kawalerki, tylko o najróżniejszych kombinacjach. Zaprotestujcie przeciwko tej ustawie wy, którzy tworzycie stowarzyszenia gejowskie i lesbijskie. To jest po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#KrzysztofPiesiewicz">Po drugie, ja bym najpierw chciał usłyszeć od tak zwanej lewej strony - prawa, lewa - tych, którzy są kontynuatorami określonych formacji politycznych i ideologicznych, żeby wytłumaczyli się z prześladowania homoseksualistów w okresie realnego socjalizmu, kiedy były specjalne grupy esbeckie, które szantażowały homoseksualistów, którzy wymagali określonych zachowań politycznych.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Pawełek: Obraża pan ludzi.)</u>
          <u xml:id="u-174.7" who="#KrzysztofPiesiewicz">Nie, to są fakty!</u>
          <u xml:id="u-174.8" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Pawełek: Nas pan obraża.)</u>
          <u xml:id="u-174.9" who="#KrzysztofPiesiewicz">Ostatnio było publikowane...</u>
          <u xml:id="u-174.10" who="#komentarz">(Głosy z sali: Kto był w SB?)</u>
          <u xml:id="u-174.11" who="#KrzysztofPiesiewicz">To były formacje polityczne, które akceptowały to.</u>
          <u xml:id="u-174.12" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Pawełek: Pan nas obraża.)</u>
          <u xml:id="u-174.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale my nie chcemy tego akceptować.)</u>
          <u xml:id="u-174.14" who="#KrzysztofPiesiewicz">Ja nie kieruję tego do konkretnych osób, ja mówię o tym, że nie mogę do końca szczerze wierzyć w intencje...</u>
          <u xml:id="u-174.15" who="#komentarz">(Senator Grzegorz Matuszak: Ale pan stosuje zasadę odpowiedzialności zbiorowej.)</u>
          <u xml:id="u-174.16" who="#KrzysztofPiesiewicz">...ponieważ największe prześladowanie homoseksualistów miało miejsce w okresie realnego socjalizmu.</u>
          <u xml:id="u-174.17" who="#komentarz">(Głos z sali: My nie mamy z tym nic wspólnego.)</u>
          <u xml:id="u-174.18" who="#KrzysztofPiesiewicz">To jest po drugie.</u>
          <u xml:id="u-174.19" who="#KrzysztofPiesiewicz">Po trzecie, niekoniecznie sprzeciw wobec tej ustawy jest sprzeciwem wobec związków homoseksualnych. Dlaczego przemawiacie do nas, do tak zwanej prawej strony, że my jesteśmy przeciwko związkom homoseksualnym?</u>
          <u xml:id="u-174.20" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Znajdźcie inne rozwiązanie.)</u>
          <u xml:id="u-174.21" who="#KrzysztofPiesiewicz">Nie, trzeba usiąść i pracować. To jest wasza inicjatywa, waszego klubu. Czy ja mam powiedzieć, do jakich nadużyć może dojść? Doskonale wiecie.</u>
          <u xml:id="u-174.22" who="#KrzysztofPiesiewicz">Od tego się zaczyna, że trzeba najpierw zdefiniować, co to jest ten związek. A nie - że przychodzą dwie osoby i się rejestrują, a następnie mogą się po prostu wyrejestrować, pozostawiając gigantyczne konsekwencje prawne. To jest po trzecie.</u>
          <u xml:id="u-174.23" who="#KrzysztofPiesiewicz">Po czwarte, proszę bardzo, nie mówcie o ludziach, którzy uważają, że rodzina jest fundamentem, przyzwyczajonych do określonej tradycji, do rytmu życia: wiosna, lato, jesień, zima - a polskie społeczeństwo jest związane z wsią - że to jest ciemnogród. Nie można tak mówić do ludzi. Trzeba dyskutować, trzeba zdefiniować, trzeba powiedzieć, dlaczego. Dlaczego tak ustawiamy: czarne - białe; hołota - oświeceni; postępowi - wsteczni?</u>
          <u xml:id="u-174.24" who="#KrzysztofPiesiewicz">To jest tysiąc lat historii tego narodu przywiązanego do określonej tradycji, do określonych wartości, do określonego rytmu życia, do określonego widzenia świata! Tak, trzeba przecierać ścieżki, trzeba budować tolerancję, ale nie na politycznej agresji!</u>
          <u xml:id="u-174.25" who="#KrzysztofPiesiewicz">Czy ktokolwiek tutaj, spośród większości z nas, ma jakiekolwiek zastrzeżenia do odmiennych preferencji seksualnych, do związków homoseksualnych, do życia ludzi w takich związkach?</u>
          <u xml:id="u-174.26" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-174.27" who="#KrzysztofPiesiewicz">Wielcy twórcy... Visconti, który zrobił film „Śmierć w Wenecji”, pokazuje wielki dramat, wielką tragedię tych ludzi - wielki twórca, który był sam homoseksualistą...</u>
          <u xml:id="u-174.28" who="#KrzysztofPiesiewicz">Nikt temu nie przeczy, tylko nie można czegoś takiego dawać w gorączce przedwyborczej, w biegu. To jest bardzo poważna ustawa! To jest bardzo poważna ustawa dotycząca szacunku dla odmienności, szacunku do ludzi o innych orientacjach. Ta ustawa chce ich wepchnąć w sytuację, że będą znienawidzeni, ponieważ za ich sprawą będą działy się kombinacje i oszustwa!</u>
          <u xml:id="u-174.29" who="#KrzysztofPiesiewicz">W związku z tym proszę, wzywam Senat nie do odrzucenia czy zakwestionowania pojęcia, w ogóle istnienia związków homoseksualnych, bo dla nas się liczy godność człowieka.</u>
          <u xml:id="u-174.30" who="#KrzysztofPiesiewicz">I nie mówmy o kościele, że jest przeciwko homoseksualistom, bo są specjalne dekrety kościelne. W kościele są również podzielone poglądy na związki homoseksualne. I skoro mówię o kościele, to chciałbym zapytać: co w komisji robiła siostra Maksymiliana i po co tam była? Pytam: po co? A może trzeba było zaprosić siostrę Maksymilianę, jak był poruszany problem Funduszu Kościelnego, bo to by było adekwatne...</u>
          <u xml:id="u-174.31" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Była zaproszona, była zaproszona...)</u>
          <u xml:id="u-174.32" who="#KrzysztofPiesiewicz">...ale nie tutaj! Ja protestuję przeciwko wzywaniu duchownych na analizowanie ustaw, które dotyczą związków homoseksualnych, bo kościół jest wspólnotą ludzi - jest i homoseksualny, i heteroseksualny!</u>
          <u xml:id="u-174.33" who="#komentarz">(Senator Ryszard Matusiak: Wszystkich.)</u>
          <u xml:id="u-174.34" who="#KrzysztofPiesiewicz">W związku z tym mówię najpoważniej, jak można, bo to jest poważny temat, dotyczący godności człowieka: ta ustawa jest przeciwko homoseksualistom i związkom homoseksualnym! Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#LonginPastusiak">Pan senator Matuszak w trybie sprostowania?</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Senator Grzegorz Matuszak: Chciałbym sprostować.)</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#LonginPastusiak">Tak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#GrzegorzMatuszak">Chciałbym sprostować.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#GrzegorzMatuszak">Z przykrością wysłuchałem tego fragmentu wypowiedzi pana senatora Piesiewicza, w którym obciążył nas wszystkich tutaj odpowiedzialnością zbiorową za postępowanie Urzędu Bezpieczeństwa czy Służby Bezpieczeństwa, które prześladowały homoseksualistów. Myślę, że nasze wypowiedzi świadczą o czymś zupełnie innym i przykro mi, że pan senator właśnie zechciał zastosować odpowiedzialność zbiorową. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#LonginPastusiak">Ja bym powiedział, Panie Senatorze, jeżeli chciałbym być złośliwy, że jeśli rzeczywiście pan obciąża dawny system prześladowaniem homoseksualistów, to tym bardziej powinien pan głosować za tą ustawą, skoro pan jest przeciwko temu systemowi.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#LonginPastusiak">Bardzo proszę pana senatora Dzidę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#KrzysztofPiesiewicz">Panie Marszałku, skoro teraz pan się do mnie zwrócił: ja powiedziałem, co myślę o tej ustawie - że ona jest ciemnogrodem prawnym, a nie powiedziałem, że związki homoseksualne są czymś złym. I wnosiłem, żeby Senat się nad tym zastanowił, bo to jest bardzo poważna sprawa, w interesie związków homoseksualnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#LonginPastusiak">Przyjmujemy to wyjaśnienie, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#LonginPastusiak">Proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#HenrykDzido">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#HenrykDzido">Panie Marszałku, Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#HenrykDzido">Dokonano już przy okazji tej ustawy podziału na prawą stronę i lewą stronę. I my z senatorem Izdebskim jesteśmy w tej chwili po prawicy - to już mówiłem, tak państwo nas traktujecie.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#HenrykDzido">Ja chciałbym się odnieść do wypowiedzi pani senator Sienkiewicz, która, jak rozumiem, swoją wypowiedzią, jako sprawozdawca, reprezentuje pewien pogląd państwa - stosując już dzisiejszy system ocen - po stronie lewej, czyli lewicy.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#HenrykDzido">Pani Senator, jeżeli w argumentacji za tą ustawą forma tak przerasta treść, że treści nie ma i jest tylko forma, to czym państwo będzie tej ustawy bronić? Zarzutami, że są prześladowania, że się umieszcza w szpitalu dla psychicznie chorych?</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#HenrykDzido">A o wadze i ocenie argumentacji lewej strony, pani sprawozdawcy, stanowi to, że pojęcie tolerancji - tego sformułowania użyję - chyba jest wam obce. Jeżeli bowiem pani senator pozbawia mnie, senatora Samoobrony, prawa do kwestionowania ustawy, bo pochodzę z formacji, która ma największe konflikty z prawem, to dla mnie jest to nie do przyjęcia. Jak wy tolerujecie homoseksualistów, gejów? Nie rozumiem. Jest pojęcie tolerancji. Przy czym pani mówi nieprawdę, bo jeżeli pani przeliczy ilość spraw z formacji i wagę zarzutów, to okaże się, że pani się pomyliła tak, jak przy wnioskowaniu końcowym tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#HenrykDzido">Pani senator powiedziała drugą kwestię, dla mnie nie do przyjęcia, wynikającą w tym wypadku chyba z zapatrzenia się w tezę. Powiedziała pani mianowicie, że mogłem zgłosić poprawki, ale nie zgłosiłem. Pani Senator, proszę słuchać tego, co się mówi. Ja zgłosiłem wniosek o odrzucenie tej ustawy, ale nie z przyczyn ideologicznych, moralnych czy poglądowych, lecz dlatego, że ona się nie nadaje do reformy, jej nie można poprawić - po to musiałbym wnieść poprawki do artykułów od pierwszego do ostatniego.</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#HenrykDzido">Dlatego też, uznając, że sprawa jest, że trzeba nad nią pracować - i to nie tylko nad kwestią mniejszości gejowskiej, ale w ogóle nad kwestią mniejszości - stwierdzam, że ta ustawa nie powinna być przyjęta przez Senat. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#LonginPastusiak">Bardzo proszę pana senatora Wielowieyskiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#AndrzejWielowieyski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#AndrzejWielowieyski">W tej żywej, istotnej dyskusji chciałbym dodać tylko dwa komentarze, może dwa i pół komentarza. Sądzę, że dyskusja jest ważna i w dużym stopniu podzielam to, co powiedział przed chwilą marszałek Kutz. Moje komentarze dotyczą dwóch spraw: sprawy tolerancji i sprawy zagrożeń.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#AndrzejWielowieyski">Otóż jest problem tolerancji i ten projekt ustawy stanowi zagrożenie, z tym że w przypadku tolerancji wobec mniejszości miejmy miarę w ocenianiu tego.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#AndrzejWielowieyski">Jestem, podobnie jak część uczestników tej debaty, przekonany, że Polska jest krajem tolerancji wobec obcokrajowców, w stosunkach między wierzącymi i niewierzącymi - były wprawdzie kiedyś takie obawy, że w szkołach będzie wojna, ale okazuje się, że były to obawy bezpodstawne - jednakże w przypadku mniejszości seksualnych, w przypadku homoseksualistów problem istnieje, jest dość ostro odczuwany: mają oni w pewnym zakresie zły status społeczny i kiepskie samopoczucie. Nie jest to jednak wynik nietolerancji, jest to po prostu wynik naturalnego zjawiska, sytuacji człowieka odmiennego w sytuacji przytłaczającej większości innych. Najbardziej elementarne...</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#AndrzejWielowieyski">Prawdopodobnie stykaliśmy się sami - zwracam się tu zwłaszcza do pań senator - z takimi sytuacjami: jeżeli w jakiejś dziesięcioosobowej radzie jest jedna kobieta, to ona, mając trudną pracę, a zwłaszcza jeśli ma jakieś ambicje, zwykle czuje się kiepsko, czuje się źle i ciężko jej funkcjonować na równych prawach z innymi, pracować w równie skuteczny sposób. Ja spotkałem się z takimi sytuacjami, słyszałem o nich, stwierdzam, że są, istnieją, i to są dość liczne. Podobnie wygląda sytuacja bardzo młodego człowieka w licznym gronie doświadczonych, dużo starszych ludzi - nie jest on równy, jest odmienny, też nie jest dla nich równoprawnym partnerem. Taka sytuacja się utrzyma, my musimy przyjąć to jako rzecz daną. Jest oczywiście wyzwanie, żeby tego rodzaju mniejszość miała jakąś ochronę, również psychologiczną. I myślę, że podjęcie pewnych regulacji prawnych takiej osłony, takiego wsparcia dostarcza.</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#AndrzejWielowieyski">Jest jednakże też sprawa zagrożenia. Oczywiście dotyczy to zagrożonej z różnych stron instytucji rodziny i małżeństwa. To zagrożenie istnieje, powodują je: indywidualizacja życia, różne wzorce kultury masowej... Są kraje, w których związki nieformalne, nieformalne związki małżeńskie są bardzo liczne albo nawet zaczynają stanowić większość. Jest to wyzwanie i dla losu indywidualnego człowieka, i dla losu dzieci, i dla całego jakby klimatu naszej kultury, która w jakichś formach się przecież wytworzyła i rozwinęła. I jest to zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#AndrzejWielowieyski">Ja stwierdzam po prostu jedno: jeżeli chcemy stworzyć jakieś systemy ochrony czy wzmocnienia tej mniejszości - która oczywiście w jakimś stopniu jest zagrożona, nie z winy społeczeństwa, a z winy swojej szczególnej, powiedzmy, siły liczbowej - to musimy pamiętać, że wymaga to również większego wysiłku w kwestii mądrej polityki ochrony rodziny i małżeństwa, które również przez tę mniejszość są jakoś zagrożone, ponieważ musimy z całą ostrożnością i spokojem brać pod uwagę to, że skłonności, orientacja homoseksualna jest czy bywa również nabyta, bywa również odwzorowaniem pewnych zachowań, pewnych modeli, które spostrzegamy. Tak więc to też trzeba z całym spokojem brać pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#AndrzejWielowieyski">I na końcu ten wspomniany półkomentarz, króciutka uwaga pod adresem naszych wybitnych prawników: pana mecenasa Dzidy i pana mecenasa Piesiewicza. Jest bardzo ważne, żeby rzetelnie i precyzyjnie przymierzać się do propozycji prawnych. Jest to potrzebne i powinniśmy być wdzięczni za poniektóre ich uwagi, ale zwracam, Panowie, uwagę na jedną sprawę: istniejące dotąd instytucje, i to nawet te najsprawniej działające, takie jak małżeństwo czy inne tego rodzaju instytucje, też w dalszym ciągu stanowią okazję do różnych nadużyć, wykorzystywania, a także istnieją w ich zakresie jakieś luki prawne. Tak więc nie róbmy takiej zbyt daleko idącej propagandy.</u>
          <u xml:id="u-182.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi Wielowieyskiemu.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#LonginPastusiak">O zabranie głosu proszę panią senator Janowską.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#LonginPastusiak">Przypominam pani senator, że po raz drugi ma pani pięć minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#ZdzisławaJanowska">Tak.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#ZdzisławaJanowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#ZdzisławaJanowska">W pierwszych słowach chciałabym gorąco prosić o pomoc pana senatora Piesiewicza, pana senatora Dzidę, ażeby na tym etapie wspomogli nasze działania legislacyjne. Skoro jako wspaniali prawnicy stwierdzacie, że pomagające nam Biuro Legislacyjne nie wywiązało się z tego jak należy, to wspomóżcie nas, dlatego że w przeciwnym razie będziemy musieli zamknąć ten proces. A więc to jest moja pierwsza gorąca prośba.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#ZdzisławaJanowska">Zabieram głos w imieniu siedzących tutaj na sali przedstawicieli środowiska, ponieważ o to mnie prosili i napisali do nas list. Pozwalam sobie przeczytać wypowiedź siedzącego na sali Szymona Niemca, przewodniczącego Międzynarodowego Stowarzyszenia Gejów i Lesbijek na rzecz Kultury w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#ZdzisławaJanowska">„Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mam prawa głosu, lecz głos zabrać muszę. Debata, której przysłuchuję się od początku, wywołuje u mnie szok i zwątpienie w podstawy praworządności tego kraju. Senatorowie nie chcą pamiętać o tym, że i dzisiaj w katedrze medycyny UJ działa poradnia lecząca homoseksualizm za pomocą elektrowstrząsów. Nie chcą państwo pamiętać, że dzisiaj w sądach Polski zapadają wyroki z uzasadnieniem: ponieważ się tego zdarzenia nie leczy, to trzeba dewiantów zamykać. Ostatni taki wyrok zapadł tydzień temu w Świdnicy. Projekt ustawy to sprawa życia i śmierci nie tylko dla dwóch milionów Polek i Polaków, ale także dla podstawy polskiej demokracji. Błagam Wysoką Izbę o danie nam szansy, by różowy trójkąt hańby stał się symbolem polskiej dumy. Szymon Niemiec”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#LonginPastusiak">Bardzo proszę o zabranie głosu panią senator Serocką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#EwaSerocka">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#EwaSerocka">Nie chciałam zabierać głosu, ale uważam, że pewne sprawy przekroczyły pewne możliwości... Ze zdumieniem i z ogromną przykrością wysłuchałam wystąpienia pana senatora Piesiewicza, którego zawsze uważałam za Europejczyka w pełnym tego słowa znaczeniu. Zostaliśmy po prostu obrażeni. Te osoby, ci senatorowie, którzy wnosili o przyjęcie tej ustawy, zostali po prostu obrażeni. Uwagi pana mecenasa Piesiewicza i pana mecenasa Dzidy są dla mnie zdumiewające.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#EwaSerocka">Ustawą zajmujemy się, jak pani przewodnicząca Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia powiedziała, dziewięć miesięcy. Wszyscy senatorowie mieli prawo uczestniczyć w całym procesie legislacyjnym, czyli przez całe dziewięć miesięcy, tak aby ta trudna ustawa była poprawna. Tak się jednak nie stało. Bo podejrzewam, że najlepiej jest krytykować w dniu dzisiejszym, kiedy jest drugie czytanie, niż dotykać tego gorącego kartofla lub śmierdzącego kartofla, jak mówił pan marszałek Kutz. To gorący kartofel, bo dobrze wiemy, że związki partnerskie, związki homoseksualne w Polsce nigdy nie były tolerowane, i wcześniej, i w obecnych czasach, a teraz, w sytuacji brutalizacji naszego życia społecznego, medialnego są, powiedziałabym, traktowane bardzo źle. Podejrzewam, że jeżeli ta ustawa nie znajdzie swojego miejsca w naszym polskim ustawodawstwie, będzie tak dalej. Wiemy dobrze, że prawo tworzy fundamenty życia społecznego, i właśnie dlatego chcielibyśmy, jako grupa inicjatorów, żeby ta ustawa została uchwalona.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#EwaSerocka">Trudno państwu senatorom wyobrazić sobie sytuację osoby homoseksualnej, bo większość jest orientacji heteroseksualnej; wprawdzie dzisiaj po korytarzach senackich krążyły dowcipy, że zrobimy konkurs, kto rzeczywiście jest odmiennej orientacji, ale były to oczywiście tylko dowcipy. Na pewno łatwiej będzie państwu wyobrazić sobie sytuację rodziny osoby homoseksualnej. Ja mam koleżankę, która ma syna homoseksualistę. Jest to jej wielka tragedia. Na pewno nie chciała tego, ale taki się urodził. Rodziców takich osób również dotyka bardzo duża dyskryminacja. Nie będę opowiadać o ich problemach - a najczęściej są oni dyskryminowani w równej mierze co ich dzieci - ale przecież rodzice osób homoseksualnych nie mają żadnego wpływu na to, czy rodzi im się dziecko hetero-, czy homoseksualne. I jeśli weźmiemy pod uwagę liczbę rodziców i rodzin osób homoseksualnych, to okaże się, że jest to naprawdę duża grupa. Jak liczymy, 5% społeczeństwa jest odmiennej orientacji seksualną, czyli łatwo sobie policzyć, ile to jest osób w Polsce. Jest to naprawdę duża grupa.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#EwaSerocka">Ustawa, która zmieni światopogląd społeczny, rozpocznie zmianę światopoglądu społecznego w Polsce, spowoduje - mam taką nadzieję - że w naszym kraju będzie trochę więcej tolerancji. I o poparcie tego bardzo proszę Wysoką Izbę. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję pani senator Serockiej.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#LonginPastusiak">Udzielam teraz głosu pani senator Doktorowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#KrystynaDoktorowicz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#KrystynaDoktorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#KrystynaDoktorowicz">Jeszcze raz przepraszam, że zabieram głos w tej debacie, bo przecież jesteśmy już zmęczeni, sprowokowało mnie jednak do tego kilka ostatnich wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#KrystynaDoktorowicz">Na wstępie muszę powiedzieć, że jestem wielką admiratorką katolickiego małżeństwa i katolickiego widzenia rodziny. I powiem nawet, że bardzo żałuję, iż nasze prawo nie czerpie więcej z tych zasad, ponieważ to właśnie małżeństwa są bardziej trwałe. Ale ten model rodziny i model małżeństwa w żadnym stopniu nie jest zagrożony przez związki homoseksualne. Tak nie jest. Ten model rodziny i model małżeństwa jest zagrożony przez liczne działania niemoralne, ale z zupełnie innego kręgu obyczajowego. Musimy sobie z tego zdawać sprawę. To nie jest tak, że albo jest prawidłowa rodzina, przyzwoita rodzina, przyzwoite małżeństwo, albo są związki homoseksualne - bo bardzo często padały tu takie wypowiedzi, że związki homoseksualne niszczą rodzinę, tradycje, niszczą naród - i moim zdaniem nic takiego nie ma miejsca.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#KrystynaDoktorowicz">Moi przedmówcy, zarówno pan senator Matuszak, jak i pan senator Kutz, powiedzieli nieco o historii, o kulturze, z której się wywodzimy. Ale nie tylko w kulturze antycznej... Myślę, że homoseksualizm jest zjawiskiem, które istniało od początku naszego człowieczeństwa, nie tylko od początku naszej kultury. My możemy mieć inne poglądy, nie zgadzać się z tym, nie rozumieć, nie czuć, nie odczuwać tego, ale weszliśmy w europejski krąg kulturowy, który wymusza na nas tolerowanie i szanowanie praw człowieka. Bo tu chodzi o elementarne prawa człowieka. Mogę się nie zgadzać z innymi poglądami, ale muszę je szanować.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#KrystynaDoktorowicz">A jeżeli chodzi o ustawę, o której dzisiaj mówimy... Zabieram głos, ponieważ ogromnie zaniepokoiły mnie dwie wypowiedzi, a mianowicie wypowiedzi panów mecenasów. Bo jeżeli okazałoby się, że ta ustawa rzeczywiście jest źle skonstruowana pod względem prawnym i może spełnić zupełnie inną rolę niż jej podstawowa rola, czyli na przykład... No, mnie się wydaje, że ta ustawa jest po to, ażeby wyciągnąć rękę do tych osób, które są inne, żeby zapobiec cierpieniom. No bo przecież to też jest obowiązek nas, ustawodawców, my mamy zapobiec temu, żeby inni ludzie cierpieli, takie mamy tworzyć prawo. Ale jeżeli to by miało być wykorzystane przeciwko właśnie tym osobom o innych orientacjach seksualnych, to mnie to by bardzo niepokoiło. Ja jestem niekompetentna w tej dziedzinie, nie jestem prawnikiem, nie mogę powiedzieć, że akurat wszystko to, co panowie powiedzieli... Ale energia pana senatora Piesiewicza tak mnie wcisnęła w krzesło, że aż się przestraszyłam, że rzeczywiście w tej ustawie są błędy legislacyjne czy prawnicze.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#KrystynaDoktorowicz">W związku z tym czy nie powinniśmy się jeszcze nad tym pochylić, tak żeby stworzyć to prawo takie - ja jestem jego wielkim zwolennikiem, mimo że, jak powiedziałam, jestem za tradycyjną rodziną, bo nie widzę tu żadnej kolizji - by zarówno nie zrobić krzywdy temu środowisku, które mogłoby być wówczas dyskryminowane, jak i by nie spowodować, że jeżeli ta ustawa zostanie uznana za bubel legislacyjny, to będzie to z krzywdą dla tych środowisk. Ja nie jestem w tej kwestii ortodoksyjna. Nie mówię, że tak jest, jak powiedziano, nie sądzę też, żebym miała powód, by nie mieć zaufania do wiedzy panów mecenasów. Ale czy nie należy się dla dobra tej ustawy, po to, żeby ona była, żeby rzeczywiście pomogła... Bo list, który odczytała przed chwilą pani profesor Janowska, ogromnie mnie poruszył, poruszył moje uczucia. Uważam, że mamy obowiązek pochylić się nad cierpieniami, skoro one są, bo nie możemy ich tolerować. Chodzi jednak o to, żebyśmy nie popełnili błędu, który obróci się przeciwko nam. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#LonginPastusiak">Teraz głos zabierze pan senator Bachleda-Księdzularz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Wielce Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Zostałem przypisany w wypowiedziach niektórych pań senator do ciemnogrodu. I wcale tego nie żałuję. Niech mnie ktoś przypisuje gdzie chce, a ja pragnę pozostać sobą.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Pochodzę z regionu bardzo mocnego kulturowo, gdzie silna jest więź społeczna - a więź to po łacinie religio - dlatego też jestem za obroną i ochroną więzi między ludźmi. Ze wszystkimi senatorami pragnę mieć i układam, jak wiecie, jak najlepsze znajomości i jak najlepsze stosunki, czy są z lewej, czy z prawej strony sali. Z nikim nie wyszedłem na słowo przez jedenaście lat sprawowania mandatu senatora, no, tylko z jednym pijanym, nietrzeźwym senatorem, jak pamiętacie, a było to jeszcze w trzeciej kadencji. Pewnie przypominacie sobie tę scenę.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Pragnę powiedzieć, że znajduję się w izbie, w której zakreślona jest przestrzeń religijna, gdyż krzyż Zbawiciela znajduje się na lasce marszałkowskiej i nad drzwiami. I to obliguje mnie do odpowiedniego zachowania się - kulturalnego, ponieważ kultura to świadome i dobrowolne przekazywanie wyuczonych zachowań podzielanych przez grupę społeczną. I dlatego postawiłem pytanie wybitnemu kulturoznawcy, pani profesor Szyszkowskiej, o to, gdzie jest ten konieczny element podzielania przez grupę społeczną, gdzie jest ten zwyczaj. Skoro go nie ma, to go twórzmy, szukajmy, albowiem jestem za tym, abyśmy, tworząc cywilizację miłości, pomagali każdemu człowiekowi potrzebującemu pomocy. Ja nigdy nie odmówiłem pomocy nikomu, kto do mnie się zwracał.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Dlatego od samego początku, już w pierwszym dniu po złożeniu podpisu, jeden z senatorów z mojego województwa małopolskiego - wracaliśmy wtedy obaj pociągiem do Krakowa - miał wyrzuty sumienia i zastanawiał się, czy słusznie, czy niesłusznie podpisał tę ustawę. Rozmawialiśmy i od tamtego czasu ja myślę nad tym tematem. Zastanawiałem się, czy mam dzisiaj brać udział w debacie, wypowiadać się, czy też nie, ale uznałem, że powinienem wziąć w niej udział. I zastanawiałem się też długo, jak mam sobie w tej debacie pomóc, i czy tylko sobie.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Jakie pytania sobie stawiałem? Stawiałem sobie takie pytania, radosny po opłatkowej uroczystości u księdza prymasa, kiedy to tak licznie tam z tej sali pojechaliśmy... I nawet cieszyłem się, że zostałem odepchnięty daleko na koniec sali, gdyż, jak wiecie, nie należę do ludzi, którzy pchają się do przodu, bo takie jest wskazanie mojego Mistrza. I właśnie wtedy zastanawiałem się, jak mam odpowiedzieć na to rzucone nam wyzwanie. Bo jest to dla nas wyzwanie, takie samo jak słowa Boga skierowane do Mojżesza, kiedy powiedział mu: w każdym momencie, w każdej chwili życia będziesz wybierał dobro lub zło, za wybranie dobra otrzymasz błogosławieństwo, za wybór zła otrzymasz przekleństwo.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Stawiałem tutaj pytanie, gdzie jest to dobro społeczne, dobro wspólne. I chciałbym, abyśmy to dobro wspierali. I dlatego, tak samo jak pani senator Doktorowicz, podzielam niepokój, czy ta ustawa jest gotowa, czy wcześniej nie powinna powstać jakaś organizacja, jakieś stowarzyszenie pomocy bratniej dla tych kochających inaczej. Bo ja nie uważam ich za mniejszość. Uznaję ich inność i staram się im pomóc. I deklaruję tutaj pomoc w tej pracy, nastawionej na to, aby stworzyć to wspólne dobro.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">A teraz zastanawiam się nad czymś takim. Piętnastolecie Senatu, w tym jedenaście lat mojej pracy... Jest wystawa na to piętnastolecie. Nasz wielki Polak, wcześniej niż my do Unii Europejskiej, został wybrany przez ogromną światową większość na lidera moralnego; jego piękne zdjęcie, ogromne, wisi w holu - a my co? Czy w tym czasie mamy kończyć tę debatę? Uważam, że to nie jest czas, aby w tym momencie wprowadzić tę ustawę, ona nie jest gotowa. Inny wielki Polak, ksiądz Jerzy Popiełuszko, mówił: „zło dobrem zwyciężaj”. Dwadzieścia lat minęło, odkąd zginął, za dziewiętnaście dni będzie rocznica. Życiem swoim zapłacił za głoszenie trochę innych prawd, niż wtedy obowiązywały.</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">I dlatego też pozwólcie, że przytoczę dwa cytaty. Jeden cytat zawarty jest w Drugiej Księdze Samuela, odnosi się do ostatnich słów Dawida. A jak wiedzą moi przyjaciele z lewej i prawej strony, dwadzieścia lat pracy poświęciłem tej tematyce, tej osobie i pracuję nad tym dalej. I te słowa do nas się odnoszą, znakomicie do nas pasują.</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Dwudziesty trzeci fragment Drugiej Księgi Samuela: „Oto ostatnie słowa Dawida, syna Jessego, wyrocznia człowieka wyniesionego wysoko, pomazańca Boga Jakubowego, śpiewaka psalmów Izraela: „Duch Pański mówi przeze mnie i Jego słowo jest na moim języku. Bóg Jakuba przemówił, mówił do mnie On - Skała Izraela. «Kto sprawiedliwie rządzi człowiekiem, kto rządzi w Bożej bojaźni, jest jak światło poranka, kiedy wschodzi słońce, bezchmurnego poranka, co uperla po deszczu ruń ziemi.» Czy nie podobnie postępuje Bóg z moim domem? Albowiem przymierze wieczne zawarł ze mną, we wszystkim ustalone i zabezpieczone. Czyż nie da rozwoju temu, co mi do zbawienia służy, i każdemu pragnieniu?”.</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Także pragnieniu tego, który inaczej uprawia seks, choć kocha tak samo jak ja? Zastanawiam się nad tym dalej, jak z tym sobie poradzić. Chodzi o to, abyśmy wszyscy, każdy pojedynczo, rozważyli w swych sumieniach, jak mamy postąpić.</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Ewangelista Łukasz pisze tak - muszę na zakończenie przytoczyć ten fragment - Jezus rzekł znowu do swoich uczniów: „niepodobna, żeby nie przyszły zgorszenia, lecz biada temu, przez którego przychodzą”.</u>
          <u xml:id="u-190.12" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Być może będzie tak przez moją postawę. Mocno się nad tym zastanawiam. Wzywam każdego z nas, abyśmy się zastanowili nad tym, przez kogo z nas te zgorszenia mogą przychodzić, skoro wielki moralista świata mówi nam: „biada temu, przez kogo przychodzą”.</u>
          <u xml:id="u-190.13" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">I jeszcze: „Byłoby lepiej dla niego, gdyby kamień młyński zawieszono mu u szyi i wrzucono go w morze, niż żeby miał być powodem grzechu jednego z tych małych”. A tam w ustawie powiedziano, że to małe dziecko będzie zanurzone w inną rzeczywistość niż ta przy jego poczęciu - te słowa tutaj padły - w rzeczywistość mu nieznaną, jakże inną, obcą. Czy obcą tylko dla niego? Nie, również dla środowiska, w którym przecież ma wzrastać. I kończy święty Łukasz: „Uważajcie na siebie”.</u>
          <u xml:id="u-190.14" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Szanowne Panie i Panowie Senatorowie Najjaśniejszej Rzeczypospolitej, ja nie zakończę tylko słowami „uważajcie na siebie”. Zaapeluję: uważajmy na siebie, szanujmy się, starajmy się nie krzyczeć na siebie i nie wmawiać któremuś panu senatorowi, że wzywał do wywiezienia kogokolwiek i gdziekolwiek. Nie, ja nic takiego na tej sali nie słyszałem i dlatego też serdecznie wam dziękuję za wielką kulturę osobistą, za kulturę waszych wypowiedzi. Pracujmy dalej nad takim dokumentem, który pomoże każdemu człowiekowi potrzebującemu pomocy, także uprawiającemu seks inaczej niż ja, choć kochającemu tak samo jak ja, pragnącemu miłości. Podajmy mu rękę. Ale w tym przypadku i w tym czasie moja postawa wobec tej ustawy będzie negatywna. Będę dzisiaj za odrzuceniem tej ustawy. Ale chciałbym...</u>
          <u xml:id="u-190.15" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Ryszard Jarzembowski)</u>
          <u xml:id="u-190.16" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-190.17" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Bardzo się cieszę, Panie Marszałku, że Duch Święty mi pomógł i w tych dziesięciu minutach się zmieściłem, bardzo go o to prosiłem. Dziękuję również panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-190.18" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Bardzo proszę o zrozumienie i o nieprzyjmowanie mojego wystąpienia jak kazania. Jak zauważyliście, pragnąłem posłużyć się cytatami, bałem się jednak, że kiedy przygotuję się do ich odczytania, że wtedy to wystąpienie będzie potraktowane wręcz jako fragment małego kazania. A mnie, Księdzularzowi, nie wolno się pod księdza podszywać. Dziękuję serdecznie za wysłuchanie.</u>
          <u xml:id="u-190.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#RyszardJarzembowski">Pani senator Maria Szyszkowska, po raz drugi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MariaSzyszkowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#MariaSzyszkowska">Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#MariaSzyszkowska">Poczułam się przed chwilą jak w kościele. Ale może w takim razie, w imię miłości, o której mówił pan tak pięknie - właśnie pan stworzył tak wspaniałą atmosferę - zaapeluję jednak do Wysokiego Senatu, żeby w imię owej miłości przyjąć, gdy będzie ku temu stosowna pora, projekt tej ustawy. Skoro tak dużo się mówi o miłości, to należy wreszcie wziąć pod uwagę, że tolerancja zaczyna się wtedy, gdy my zezwalamy innym na taki sposób myślenia i taki sposób życia, który w nas samych wzbudza protest. Bo trudno mówić o tolerancji, jeżeli aprobujemy to, co lubimy. Jednak dzisiaj w wielu wypowiedziach nie słyszałam aprobaty. Słyszałam dezaprobatę i chęć narzucenia moralności katolickiej wszystkim obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#MariaSzyszkowska">Proszę państwa, uważam, że ta debata jest doniosła. Proszę się nie zżymać, bo była mowa o moralności katolickiej i o tym, że to jej mają być posłuszni obywatele. Ale, proszę państwa, najwspanialszy system moralny można narzucać tylko i wyłącznie w państwie o charakterze wyznaniowym. A więc może dzisiaj dojdziemy do wniosku, że od kilkunastu lat żyjemy w zakłamaniu, że żyjemy, w gruncie rzeczy, w państwie katolickim i ustawa, która reguluje pewne kwestie inaczej, aniżeli zrobiłby to papież, bez jego aprobaty, nie może być przyjęta. To jest bardzo doniosła chwila.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#MariaSzyszkowska">Ale zacznę swoje przemówienie - bardzo króciutkie, już wiem - od przypomnienia słów mojego mistrza Immanuela Kanta, któremu jestem wierna od urodzenia. Otóż Kant nakazuje, ażeby każdego człowieka traktować zawsze tylko jako cel sam w sobie, a nigdy jako środek do jakiegokolwiek celu. I właśnie w imię traktowania drugiego człowieka jako wartości najwyższej uważam, że powinniśmy mieć szacunek dla środowiska homoseksualnego.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#MariaSzyszkowska">Słowa pana senatora Piesiewicza - niestety, nie ma go w tej chwili - obraziły mnie. Wyjaśniłam krótko, przemawiając pierwszy raz, jaka była geneza tej ustawy i dziwię się, że senator mógł sugerować inne motywy, motywy, które nie mają nic wspólnego z rzeczywistością.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#MariaSzyszkowska">Chciałabym też się odnieść - aczkolwiek wiem, że na ogół tego nie robimy - do wypowiedzi pana senatora Szafrańca. Muszę coś sprostować. Panie Senatorze, pierwszy raz zdarzyło się, że pan nadał inne znaczenie moim słowom, pierwszy raz. Nie tylko, że nie mówiłam krytycznie o nauce kościoła, ale powiedziałam, że mam wielki szacunek dla katolickiej moralności oraz dla moralności innych grup społecznych w Polsce, o ile owe grupy żyją zgodnie z głoszoną przez siebie moralnością. I to muszę sprostować. Musimy siebie wzajemnie słuchać, ale nie wszyscy muszą myśleć tak, jak naucza kościół. Nie żyjemy w czasach średniowiecza, żyjemy - podobno - w ustroju demokratycznym.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#MariaSzyszkowska">Chciałabym również zweryfikować pewien pogląd pana, Panie Senatorze. Nie zgadzam się z tym, że mamy współczuć homoseksualistom. Czasem nawet im zazdroszczę, widząc, jak ich uczucia miłości łączą się z bardzo głębokim, wewnętrznym porozumieniem. Istnieje bowiem wieczna męskość, wieczna kobiecość. I obserwuję, że miłość osób tej samej płci nieraz bywa dla nas, osób heteroseksualnych, wzorem do naśladowania. A więc homoseksualiści nie są zagubieni w swojej seksualności. I związki homoseksualne nie są, wbrew niektórym wypowiedzią, kpiną z rodziny. Nie wszyscy heteroseksualiści muszą wychodzić za mąż, nie wszyscy muszą się żenić, nie wszyscy muszą mieć dzieci. Pozwólmy więc również swobodnie żyć osobom homoseksualnym.</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#MariaSzyszkowska">Chciałabym też podkreślić, że o ile nasza konstytucja precyzuje małżeństwo jako związek mężczyzny i kobiety, o tyle w wypadku rodziny takiego sprecyzowania nie ma.</u>
          <u xml:id="u-192.9" who="#MariaSzyszkowska">Już kończąc, chciałabym powiedzieć, że jest nadużyciem powoływanie się na prawo naturalne, dlatego że prawo naturalne bywa rozmaicie interpretowane. Jest co najmniej dziesięć współcześnie funkcjonujących teorii tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-192.10" who="#MariaSzyszkowska">I na koniec dodam, że oburzają mnie przytoczone przez pana senatora Bielę protesty urzędników stanu cywilnego. To znaczy, że oni postępują niezgodnie i wbrew urzędowi oraz funkcji, którą pełnią. Będę bardzo wdzięczna za podanie jakichś bliższych informacji.</u>
          <u xml:id="u-192.11" who="#MariaSzyszkowska">Zupełnie na koniec dodam, że błędny jest pogląd, w myśl którego poglądy większości miałyby być narzucane mniejszościom. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.12" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: I odwrotnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#komentarz">(Senator Maria Szyszkowska: Odwrotnej tendencji nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#RyszardJarzembowski">Proszę państwa, jesteśmy zmuszeniu zejść z wyżyn dyskusji ideowej na płaszczyznę formalnoprawną.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#RyszardJarzembowski">Wobec tego, że zostały zgłoszone istotne zastrzeżenia co do wyrazu prawnego tej ustawy, mam taką propozycję, aby skorzystać z art. 48 ust. 2 pkt 4 i odroczyć zamknięcie dyskusji po to, aby można było się nad tą ustawą pochylić jeszcze raz. Nie możemy potraktować obojętnie wniosków, jakie tutaj padały, stwierdzających, że ta ustawa jest zła pod względem prawnym. Dokończylibyśmy wtedy ten punkt za dwa tygodnie, na następnym posiedzeniu Senatu. To posiedzenie będzie krótkie, obejmie chyba tylko trzy punkty, więc to nam się spokojnie zmieści. I to jest mój wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#RyszardJarzembowski">Czy ktoś z państwa jest przeciwny temu wnioskowi?</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Jurgiel: Ja jestem przeciwny.)</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#RyszardJarzembowski">Dobrze, ponieważ jest głos przeciwny...</u>
          <u xml:id="u-193.9" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Jurgiel: Panie Marszałku, składałem wniosek o odrzucenie ustawy, więc może go przegłosujmy?)</u>
          <u xml:id="u-193.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-193.11" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Krzysztof Jurgiel jeszcze tkwi w rzeczywistości poselskiej, jak widzę, dlatego że to nie jest pora głosowania za przyjęciem czy za odrzuceniem. Głosowanie dotyczy tylko mojego wniosku formalnego, aby dać prawnikom, komisji i wnioskodawcom dwa tygodnie czasu na to, żeby się przyjrzeli tej ustawie. Nie zamykam dyskusji po to, żeby można było wnieść wnioski legislacyjne. Gdybym ją zamknął, to wtedy...</u>
          <u xml:id="u-193.12" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Jurgiel: Wycofuję sprzeciw, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-193.13" who="#RyszardJarzembowski">No i awansował pan tym samym do Izby wyższej.</u>
          <u xml:id="u-193.14" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-193.15" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.16" who="#RyszardJarzembowski">Nie zamykam tej dyskusji. Odraczam ją do następnego posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-193.17" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-193.18" who="#RyszardJarzembowski">Będzie oczywiście tak, że przed kolejnym, siedemdziesiątym posiedzeniem skończymy sześćdziesiąte dziewiąte, czyli ten punkt. Tak to będzie wyglądało. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.19" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziewiętnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie powstania pomnika „Macierz - Polonii”.</u>
          <u xml:id="u-193.20" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez Komisję Emigracji i Polaków za Granicą. Jest zawarty w druku nr 769. Marszałek skierował ten projekt, zgodnie z regulaminem, do dwóch komisji, Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz do Komisji Emigracji i Polaków za Granicą.</u>
          <u xml:id="u-193.21" who="#RyszardJarzembowski">Widzimy już na trybunie pana senatora Tadeusza Rzemykowskiego, który będzie sprawozdawcą połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-193.22" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, że pierwsze czytanie odbyło się 11 sierpnia. Drugie czytanie obejmuje przedstawienie Senatowi sprawozdania komisji o projekcie uchwały, przeprowadzenie dyskusji oraz zgłaszanie wniosków.</u>
          <u xml:id="u-193.23" who="#RyszardJarzembowski">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#TadeuszRzemykowski">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#TadeuszRzemykowski">W imieniu Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Emigracji i Polaków za Granicą przedstawiam projekt uchwały w sprawie powstania pomnika „Macierz - Polonii”. To druk nr 769S, a także druk nr 769.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#TadeuszRzemykowski">Treść projektu uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie powstania pomnika „Macierz - Polonii” jest następująca.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#TadeuszRzemykowski">„Senat Rzeczypospolitej Polskiej, sprawujący historyczny patronat nad Polonią i Polakami za granicą, w piętnastolecie odrodzenia swej działalności z radością wita społeczną inicjatywę powstania pomnika «Macierz - Polonii». Pomnik ten wyraża wdzięczność Macierzy rodakom rozsianym po świecie za ich wierność i przywiązanie do polskości, wielki wkład w odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz niesienie pomocy Krajowi w najtrudniejszych momentach. Senat Rzeczypospolitej Polskiej wspiera tę inicjatywę i kieruje apel do komitetu honorowego budowy pomnika, by został on wzniesiony w stolicy Polski, bohaterskiej Warszawie”.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#TadeuszRzemykowski">Uchwała podlega ogłoszeniu w dzienniku urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#TadeuszRzemykowski">I krótkie uzasadnienie tej okolicznościowej uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#TadeuszRzemykowski">Pod koniec 2002 r. zrodziła się społeczna inicjatywa wybudowania w Warszawie „Pomnika Emigranta Polskiego”. Powołany został komitet honorowy, ustanowiona została także fundacja budowy „Pomnika Emigranta Polskiego”. Fundacja zleciła wykonanie pomnika znanemu rzeźbiarzowi krakowskiemu, profesorowi Czesławowi Dźwigajowi i rozpoczęła publiczną zbiórkę środków pieniężnych. Podczas spotkania komitetu honorowego ustalono lokalizację pomnika w Warszawie, zmieniono jego nazwę na „Macierz - Polonii” oraz zatwierdzono projekt tego pomnika. Komitet honorowy zwrócił się do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o wsparcie podjętej inicjatywy.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#TadeuszRzemykowski">Komisja Emigracji i Polaków za Granicą uznała za uzasadniony zamiar wybudowania w Warszawie tego pomnika. Zdaniem naszej komisji, Polska, która zawdzięcza rodakom rozsianym po świecie odzyskanie niepodległości oraz wejście do struktur NATO i Unii Europejskiej, a także odczuwa ich wielką pomoc w trudnych dla kraju momentach, winna dać publiczny wyraz wdzięczności wobec nich. Wdzięczność należy się także Polakom za granicą za ich pokoleniowe przywiązanie do narodowych tradycji kulturalnych.</u>
          <u xml:id="u-194.8" who="#TadeuszRzemykowski">Komisje Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisja Ustawodawstwa i Praworządności są zdania, że Senat Rzeczypospolitej Polskiej, sprawujący historyczny patronat nad Polonią i Polakami za granicą, winien wesprzeć specjalną uchwałą działania zmierzające do wybudowania w Warszawie pomnika wdzięczności naszym rodakom na świecie pod nazwą Macierz - Polonii.</u>
          <u xml:id="u-194.9" who="#TadeuszRzemykowski">Proszę Wysoką Izbę o jednomyślne uchwalenie przedstawionej uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#RyszardJarzembowski">A ja proponuję, żeby pan senator został przy mównicy i przygotował się na ewentualne pytania senatorów.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy ktoś...</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Zdzisław Jarmużek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#ZdzisławJarmużek">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#ZdzisławJarmużek">Ja mam tylko wątpliwości co do tekstu uzasadnienia. Mianowicie myślę, że sformułowanie „którym zawdzięcza odzyskanie niepodległości” jest trochę zbyt daleko idące, bo to wygląda tak, jakbyśmy zawdzięczali niepodległość tylko Polonii i Polakom za granicą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#TadeuszRzemykowski">Zgadzam się. Uzasadnienie nie należy wprawdzie do treści samej uchwały, ale oczywiście wszyscy Polacy, nie tylko Polacy za granicą, mieli wkład w odzyskanie przez Polskę niepodległości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#RyszardJarzembowski">To nie było pytanie, tylko wątpliwość, którą podzielił się z nami pan senator. Tak należałoby to potraktować.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze o coś zapytać? Nie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#RyszardJarzembowski">Zanim otworzę dyskusję, poinformuję państwa, że jeżeli nie będzie wniosków legislacyjnych, będziemy mogli dzisiaj przystąpić do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#RyszardJarzembowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#RyszardJarzembowski">Spoglądam na listę mówców - jest pusta.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#RyszardJarzembowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#RyszardJarzembowski">A zatem jeszcze na tym posiedzeniu przystąpimy do trzeciego głosowania.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Czytania.)</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#RyszardJarzembowski">Tak, przepraszam. Skończył mi się scenariusz...</u>
          <u xml:id="u-199.9" who="#RyszardJarzembowski">Przepraszam bardzo, nastąpi przerwa techniczna.</u>
          <u xml:id="u-199.10" who="#komentarz">(Senator Anna Kurska: Już jestem.)</u>
          <u xml:id="u-199.11" who="#RyszardJarzembowski">Jeszcze momencik, muszę mieć tekst... Ja tego wszystkiego nie mówię z głowy, żeby pani wiedziała. Musi być zachowany porządek formalny. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-199.12" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego.</u>
          <u xml:id="u-199.13" who="#RyszardJarzembowski">Projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów i jest zawarty w druku nr 802. Marszałek Senatu skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Pierwsze czytanie projektu zostało przeprowadzone na posiedzeniu komisji w dniu 29 września, a więc wczoraj. Komisja przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Drugie czytanie, które właśnie za chwilę się odbędzie, obejmuje przedstawienie Senatowi sprawozdania oraz przeprowadzenie dyskusji i ewentualne zgłaszanie wniosków.</u>
          <u xml:id="u-199.14" who="#RyszardJarzembowski">Proszę senator sprawozdawcę, panią senator Annę Kurską, żeby zechciała zabrać głos i przedstawić wnioski komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#AnnaKurska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#AnnaKurska">Przypadł mi w udziale honor przedstawienia państwu uchwały w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#AnnaKurska">Prosiłabym tylko o powagę, bo jest to sprawa ważna i poważna.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#AnnaKurska">Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie 65. rocznicy utworzenia polskiego państwa podziemnego:</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#AnnaKurska">"W dniu 27 września 1939 r. w momencie kapitulacji broniącej się Warszawy podjęte zostały decyzje o tworzeniu Polskiego Państwa Podziemnego i kontynuowaniu w kraju walki o niepodległość.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#AnnaKurska">Senat Rzeczypospolitej Polskiej oddaje cześć setkom tysięcy żołnierzy Polski podziemnej, którzy przez ponad pięć lat okupacji, przy ofiarnej pomocy ludności cywilnej, prowadzili walkę z wrogiem. Tysiące poległych i pomordowanych oraz prześladowanych, często bezimiennych bojowników tej walki, zasługuje na pamięć i najwyższy szacunek.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#AnnaKurska">Oddajemy także cześć cywilnym twórcom Polskiego Państwa Podziemnego: pracownikom Delegatury Rządu RP na Kraj, działaczom ruchów politycznych i organizacji społecznych, pracownikom administracji i sądownictwa oraz duchownym różnych wyznań, a zwłaszcza tysiącom pracowników podziemnego systemu oświaty, którzy zdołali dać części młodzieży szansę polskiego nauczania i lepszego startu po wojnie. Ich patriotyzm i poświęcenie powinny być wzorem dla przyszłych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#AnnaKurska">Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski»”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję. Proszę jeszcze pozostać przy mównicy.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy ktoś z państwa ma pytania do sprawozdawcy oraz do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców, którym jest pani senator Olga Krzyżanowska? Czy są pytania?</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Marian Żenkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MarianŻenkiewicz">Ja chciałbym zadać pani senator pytanie formalne. Otóż na tablicy w tytule było: „o utworzeniu państwa podziemnego”. Pani zaś mówiła: „polskiego państwa podziemnego”. Który zapis jest prawidłowy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#AnnaKurska">Ma być: „polskie państwo podziemne”.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#komentarz">(Senator Marian Żenkiewicz: Dziękuję bardzo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#RyszardJarzembowski">Czy są inne pytania? Nie ma. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#RyszardJarzembowski">Proszę państwa, nad uchwałą w sprawie polskiego państwa podziemnego również będziemy mogli głosować już dzisiaj, pod warunkiem że nikt nie zgłosi wniosku legislacyjnego, bo jeśli tak, będziemy musieli ponownie zająć się tą sprawą.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#RyszardJarzembowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#RyszardJarzembowski">Pani senator Olga Krzyżanowska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Ja również w sprawie tytułu. Po poprawce wniesionej przez komisję tytuł brzmi: „polskie państwo podziemne”, bo rzeczywiście w pierwotnym projekcie było „państwo podziemne”. Nie ma więc konieczności zgłaszania poprawki, bo w sprawozdaniu komisji jest już „polskie państwo podziemne”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, wszystko jasne.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Nie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#RyszardJarzembowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#RyszardJarzembowski">W związku z tym, że nie było wniosków legislacyjnych, jeszcze dzisiaj przeprowadzimy trzecie czytanie, które obejmuje głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#RyszardJarzembowski">Proszę państwa, ponieważ za chwilę będziemy odbywali głosowanie tajne, bardzo proszę tych senatorów, którzy nas słuchają, ale znajdują się poza salą, żeby zechcieli wrócić. Proszę więc o gong i ogłaszam dziesięć minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 16 minut 59 do godziny 17 minut 10)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#RyszardJarzembowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego pierwszego porządku obrad: odwołanie z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Tomasza Gobana-Klasa.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#RyszardJarzembowski">Informuję, że w dniu 25 sierpnia wpłynęło do marszałka pismo, w którym pan Tomasz Goban-Klas zrzekł się członkostwa w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Przypominam, że do składu krajowej rady pana Tomasza Gobana-Klasa desygnował Senat w dniu 8 maja 2003 r. Zgodnie z odpowiednimi przepisami organ uprawniony do powołania członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji dokonuje również jego odwołania w przypadku zrzeczenia się przez niego pełnionej funkcji, co właśnie miało miejsce.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#RyszardJarzembowski">Projekt uchwały jest zawarty w druku nr 791.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#RyszardJarzembowski">Marszałek Senatu skierował projekt tej uchwały do Komisji Kultury i Środków Przekazu, która 21 września ustaliła swoje stanowisko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#RyszardJarzembowski">Zapraszam do mównicy panią senator Krystynę Doktorowicz, żeby przedstawiła stanowisko komisji w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#KrystynaDoktorowicz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#KrystynaDoktorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#KrystynaDoktorowicz">W imieniu Komisji Kultury i Środków Przekazu pozwalam sobie przedstawić sprawozdanie z posiedzenia komisji, które odbyło się 21 września 2004 r. Przedmiotem tego posiedzenia była uchwała Senatu Rzeczypospolitej w sprawie odwołania członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#KrystynaDoktorowicz">Bezpośrednią przyczyną przygotowania tej uchwały był list skierowany do pana marszałka przez pana profesora Tomasza Gobana-Klasa z informacją o jego rezygnacji. Komisja zapoznała się ze stanowiskiem pana profesora Gobana-Klasa, który przedstawił nam powód swojej rezygnacji. Przyczyną tej rezygnacji są przede wszystkim kwestie zdrowotne i rodzinne.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#KrystynaDoktorowicz">Komisja postanowiła zaopiniować ten wniosek pozytywnie. Była na ten temat krótka dyskusja, ale w zasadzie nie miała ona większego wpływu na stanowisko komisji, wyrażone w głosowaniu: 10 głosów za, 2 osoby wstrzymały się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#KrystynaDoktorowicz">Komisja Kultury i Środków Przekazu zwraca się zatem do Wysokiej Izby o podjęcie przez Senat Rzeczypospolitej uchwały w sprawie odwołania członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, o następującej treści: „Senat Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie art. 7 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o Radiofonii i Telewizji, odwołuje Tomasza Gobana-Klasa z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy są pytania do senator sprawozdawcy? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#komentarz">(Senator Krystyna Doktorowicz: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, że Senat przed podjęciem uchwały może poprosić składającego rezygnację członka Krajowej Rady o złożenie wyjaśnień lub udzielenia odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#RyszardJarzembowski">Czy ktoś z państwa senatorów chce zwrócić się do pana profesora Tomasza Gobana-Klasa z takim pytaniem? Nie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy zatem do głosowania w sprawie odwołania pana Tomasza Gobana-Klasa z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, że w tej sprawie Senat podejmuje uchwałę w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością ważnie oddanych głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów, czyli musi być obecnych co najmniej pięćdziesiąt osób.</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, że głosowanie tajne przeprowadza się przy użyciu opieczętowanych kart do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy do głosowania tajnego w sprawie odwołania z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji...</u>
          <u xml:id="u-209.10" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-209.11" who="#RyszardJarzembowski">Wszystko w swoim czasie, proszę państwa. Ja te asy trzymam w rękawie i wyjmę je w odpowiednim momencie.</u>
          <u xml:id="u-209.12" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy do głosowania tajnego w sprawie odwołania z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Tomasza Gobana-Klasa.</u>
          <u xml:id="u-209.13" who="#RyszardJarzembowski">Do przeprowadzenia głosowania tajnego wyznaczam sekretarzy: senator Krystynę Doktorowicz, senatora Andrzeja Jaeschkego i senator Alicję Stradomską, którzy właśnie zabierają się do wypełnienia tych czynności. Senatorowie sekretarze rozdadzą państwu karty do głosowania tajnego.</u>
          <u xml:id="u-209.14" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, że na karcie do głosowania należy postawić tylko jeden znak „x”. Karta, na której postawiono więcej niż jeden znak „x” lub nie postawiono żadnego, oznacza głos nieważny. Po wypełnieniu kart do głosowania tajnego, senatorowie w kolejności alfabetycznej będą wrzucać te karty do urny.</u>
          <u xml:id="u-209.15" who="#RyszardJarzembowski">Następnie zostanie zarządzona piętnastominutowa przerwa - będzie krótka ze względu na dużą sprawność senatorów sekretarzy w liczeniu. W tym czasie senatorowie sekretarze dokonają obliczenia głosów i sporządzą protokół głosowania tajnego.</u>
          <u xml:id="u-209.16" who="#RyszardJarzembowski">Właśnie trwa rozdawanie kart. Proszę państwa senatorów o odpowiednie wypełnienie tych kart.</u>
          <u xml:id="u-209.17" who="#RyszardJarzembowski">Czy wszyscy z państwa mają już karty do głosowania?</u>
          <u xml:id="u-209.18" who="#RyszardJarzembowski">Jeżeli tak, to bardzo proszę panią senator Krystynę Doktorowicz o odczytywanie nazwisk senatorów, a państwa senatorów o wrzucanie do urny wypełnionych kart.</u>
          <u xml:id="u-209.19" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#KrystynaDoktorowicz">Panie i panowie senatorowie:</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Adamski,</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Anulewicz,</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#KrystynaDoktorowicz">Franciszek Bachleda-Księdzularz,</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#KrystynaDoktorowicz">Marek Balicki,</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Bargieł,</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#KrystynaDoktorowicz">Tadeusz Bartos,</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#KrystynaDoktorowicz">Maria Berny,</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#KrystynaDoktorowicz">Adam Biela,</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Bielawski,</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#KrystynaDoktorowicz">January Bień,</u>
          <u xml:id="u-210.11" who="#KrystynaDoktorowicz">Franciszek Bobrowski,</u>
          <u xml:id="u-210.12" who="#KrystynaDoktorowicz">Krystyna Bochenek,</u>
          <u xml:id="u-210.13" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Borkowski,</u>
          <u xml:id="u-210.14" who="#KrystynaDoktorowicz">Władysław Bułka,</u>
          <u xml:id="u-210.15" who="#KrystynaDoktorowicz">Czesława Christowa,</u>
          <u xml:id="u-210.16" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Chronowski,</u>
          <u xml:id="u-210.17" who="#KrystynaDoktorowicz">Zygmunt Cybulski,</u>
          <u xml:id="u-210.18" who="#KrystynaDoktorowicz">Gerard Czaja,</u>
          <u xml:id="u-210.19" who="#KrystynaDoktorowicz">Jolanta Danielak,</u>
          <u xml:id="u-210.20" who="#KrystynaDoktorowicz">Krystyna Doktorowicz,</u>
          <u xml:id="u-210.21" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Drożdż,</u>
          <u xml:id="u-210.22" who="#KrystynaDoktorowicz">Bernard Drzęźla,</u>
          <u xml:id="u-210.23" who="#KrystynaDoktorowicz">Henryk Dzido,</u>
          <u xml:id="u-210.24" who="#KrystynaDoktorowicz">Józef Dziemdziela,</u>
          <u xml:id="u-210.25" who="#KrystynaDoktorowicz">Genowefa Ferenc,</u>
          <u xml:id="u-210.26" who="#KrystynaDoktorowicz">Witold Gładkowski,</u>
          <u xml:id="u-210.27" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Gołąbek,</u>
          <u xml:id="u-210.28" who="#KrystynaDoktorowicz">Stanisław Huskowski,</u>
          <u xml:id="u-210.29" who="#KrystynaDoktorowicz">Sławomir Izdebski,</u>
          <u xml:id="u-210.30" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Jaeschke,</u>
          <u xml:id="u-210.31" who="#KrystynaDoktorowicz">Zdzisława Janowska,</u>
          <u xml:id="u-210.32" who="#KrystynaDoktorowicz">Zdzisław Jarmużek,</u>
          <u xml:id="u-210.33" who="#KrystynaDoktorowicz">Ryszard Jarzembowski,</u>
          <u xml:id="u-210.34" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Jaworski,</u>
          <u xml:id="u-210.35" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Jurgiel,</u>
          <u xml:id="u-210.36" who="#KrystynaDoktorowicz">Dorota Kempka,</u>
          <u xml:id="u-210.37" who="#KrystynaDoktorowicz">Apolonia Klepacz,</u>
          <u xml:id="u-210.38" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Konieczny,</u>
          <u xml:id="u-210.39" who="#KrystynaDoktorowicz">Aleksandra Koszada,</u>
          <u xml:id="u-210.40" who="#KrystynaDoktorowicz">Marian Kozłowski,</u>
          <u xml:id="u-210.41" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Kruszewski,</u>
          <u xml:id="u-210.42" who="#KrystynaDoktorowicz">Olga Krzyżanowska,</u>
          <u xml:id="u-210.43" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Kulak,</u>
          <u xml:id="u-210.44" who="#KrystynaDoktorowicz">Anna Kurska,</u>
          <u xml:id="u-210.45" who="#KrystynaDoktorowicz">Irena Kurzępa,</u>
          <u xml:id="u-210.46" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Kutz,</u>
          <u xml:id="u-210.47" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Lato,</u>
          <u xml:id="u-210.48" who="#KrystynaDoktorowicz">Marian Lewicki,</u>
          <u xml:id="u-210.49" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Lipowski,</u>
          <u xml:id="u-210.50" who="#KrystynaDoktorowicz">Teresa Liszcz,</u>
          <u xml:id="u-210.51" who="#KrystynaDoktorowicz">Bogusław Litwiniec,</u>
          <u xml:id="u-210.52" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Lorenz,</u>
          <u xml:id="u-210.53" who="#KrystynaDoktorowicz">Mirosław Lubiński,</u>
          <u xml:id="u-210.54" who="#KrystynaDoktorowicz">Włodzimierz Łęcki,</u>
          <u xml:id="u-210.55" who="#KrystynaDoktorowicz">Władysław Mańkut,</u>
          <u xml:id="u-210.56" who="#komentarz">(Głos z sali: Wolniej!)</u>
          <u xml:id="u-210.57" who="#KrystynaDoktorowicz">Wolniej?</u>
          <u xml:id="u-210.58" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Senatorowie nie nadążają za panią.)</u>
          <u xml:id="u-210.59" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Markowski,</u>
          <u xml:id="u-210.60" who="#KrystynaDoktorowicz">Ryszard Matusiak,</u>
          <u xml:id="u-210.61" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Matuszak,</u>
          <u xml:id="u-210.62" who="#KrystynaDoktorowicz">Bogusław Mąsior,</u>
          <u xml:id="u-210.63" who="#KrystynaDoktorowicz">Mieczysław Mietła,</u>
          <u xml:id="u-210.64" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Czy mogłaby pani pozwolić, żeby się nieco podelektować pani głosem, bo senatorowie biegają i powstaje harmider?)</u>
          <u xml:id="u-210.65" who="#KrystynaDoktorowicz">Właśnie zrobiłam przerwę, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-210.66" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Aha, dobrze. Czyli skokami naprzód.)</u>
          <u xml:id="u-210.67" who="#KrystynaDoktorowicz">Tak.</u>
          <u xml:id="u-210.68" who="#KrystynaDoktorowicz">Stanisław Nicieja,</u>
          <u xml:id="u-210.69" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Niski,</u>
          <u xml:id="u-210.70" who="#KrystynaDoktorowicz">Longin Pastusiak,</u>
          <u xml:id="u-210.71" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Pawełek,</u>
          <u xml:id="u-210.72" who="#KrystynaDoktorowicz">Wojciech Pawłowski,</u>
          <u xml:id="u-210.73" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Pieniążek,</u>
          <u xml:id="u-210.74" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Piesiewicz,</u>
          <u xml:id="u-210.75" who="#KrystynaDoktorowicz">Wiesław Pietrzak,</u>
          <u xml:id="u-210.76" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbyszko Piwoński,</u>
          <u xml:id="u-210.77" who="#KrystynaDoktorowicz">Sergiusz Plewa,</u>
          <u xml:id="u-210.78" who="#KrystynaDoktorowicz">Bogdan Podgórski,</u>
          <u xml:id="u-210.79" who="#KrystynaDoktorowicz">Lesław Podkański,</u>
          <u xml:id="u-210.80" who="#KrystynaDoktorowicz">Jolanta Popiołek,</u>
          <u xml:id="u-210.81" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Religa,</u>
          <u xml:id="u-210.82" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Romaszewski,</u>
          <u xml:id="u-210.83" who="#KrystynaDoktorowicz">Tadeusz Rzemykowski,</u>
          <u xml:id="u-210.84" who="#KrystynaDoktorowicz">Wiesława Sadowska,</u>
          <u xml:id="u-210.85" who="#KrystynaDoktorowicz">Janina Sagatowska,</u>
          <u xml:id="u-210.86" who="#KrystynaDoktorowicz">Wojciech Saługa,</u>
          <u xml:id="u-210.87" who="#KrystynaDoktorowicz">Ewa Serocka,</u>
          <u xml:id="u-210.88" who="#KrystynaDoktorowicz">Krystyna Sienkiewicz,</u>
          <u xml:id="u-210.89" who="#KrystynaDoktorowicz">Dorota Simonides,</u>
          <u xml:id="u-210.90" who="#KrystynaDoktorowicz">Zofia Skrzypek-Mrowiec,</u>
          <u xml:id="u-210.91" who="#KrystynaDoktorowicz">Ryszard Sławiński,</u>
          <u xml:id="u-210.92" who="#KrystynaDoktorowicz">Robert Smoktunowicz,</u>
          <u xml:id="u-210.93" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Smorawiński,</u>
          <u xml:id="u-210.94" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Spychalski,</u>
          <u xml:id="u-210.95" who="#KrystynaDoktorowicz">Henryk Stokłosa,</u>
          <u xml:id="u-210.96" who="#KrystynaDoktorowicz">Alicja Stradomska,</u>
          <u xml:id="u-210.97" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Suchański,</u>
          <u xml:id="u-210.98" who="#KrystynaDoktorowicz">Jan Szafraniec,</u>
          <u xml:id="u-210.99" who="#KrystynaDoktorowicz">Józef Sztorc,</u>
          <u xml:id="u-210.100" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Szydłowski,</u>
          <u xml:id="u-210.101" who="#KrystynaDoktorowicz">Maria Szyszkowska,</u>
          <u xml:id="u-210.102" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Wielowieyski,</u>
          <u xml:id="u-210.103" who="#KrystynaDoktorowicz">Edmund Wittbrodt,</u>
          <u xml:id="u-210.104" who="#KrystynaDoktorowicz">Tadeusz Wnuk,</u>
          <u xml:id="u-210.105" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Zychowicz,</u>
          <u xml:id="u-210.106" who="#KrystynaDoktorowicz">Marian Żenkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-210.107" who="#KrystynaDoktorowicz">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Pani Senator Sekretarz.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Senator Alicja Stradomska: Idę zagłosować.)</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#komentarz">(Senator Krystyna Doktorowicz: Poczekaj, jeszcze ja.)</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#RyszardJarzembowski">Czy wszyscy państwo senatorowie oddali już głos?</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jasne.)</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#RyszardJarzembowski">Zatem proszę senatorów sekretarzy wyznaczonych do przeprowadzenia głosowania tajnego o obliczenie głosów i sporządzenie protokołu tajnego.</u>
          <u xml:id="u-211.8" who="#RyszardJarzembowski">Zarządzam przerwę do godziny 17 minut 38.</u>
          <u xml:id="u-211.9" who="#RyszardJarzembowski">Ale jeszcze głos ma pan senator Żenkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MarianŻenkiewicz">Panie Marszałku, chcę zapytać o formę protokołu, bo pan przed chwilą powiedział: „sporządzenie protokołu tajnego”. To ma być tajny protokół?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#RyszardJarzembowski">Ma to być ściśle tajny protokół z głosowania tajnego.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Senator Marian Żenkiewicz: Ściśle tajny?)</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#RyszardJarzembowski">Dopóty, dopóki państwu nie ogłoszę treści tego protokołu.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#komentarz">(Senator Marian Żenkiewicz: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#RyszardJarzembowski">Prędzej pan się nie dowie...</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 17 minut 24 do godziny 17 minut 38)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#RyszardJarzembowski">Bardzo proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#RyszardJarzembowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#RyszardJarzembowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu dwudziestego pierwszego porządku obrad: odwołanie z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Tomasza Gobana-Klasa.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#RyszardJarzembowski">Informuję, że wyznaczeni do obliczenia głosów i sporządzenia protokołu senatorowie sekretarze wywiązali się ze swojego zadania przed terminem i następna przerwa będzie trwała już tylko dziesięć minut, przez co zbliżymy się poważnie do finału. Ogłaszam wyniki głosowania tajnego w sprawie odwołania z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Tomasza Gobana-Klasa.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#RyszardJarzembowski">Protokół z dzisiejszego głosowania w sprawie odwołania z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Tomasza Gobana-Klasa.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#RyszardJarzembowski">Wyznaczeni przez marszałka Senatu do przeprowadzenia głosowania tajnego sekretarze Senatu: senator Krystyna Doktorowicz, senator Andrzej Jaeschke i senator Alicja Stradomska stwierdzają, że w głosowaniu tajnym w sprawie odwołania z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Tomasza Gobana-Klasa oddano 79 głosów, w tym 1 głos nieważny. Za odwołaniem głosowało 67 senatorów, przeciwko - 4, 7 wstrzymało się od głosu. Bezwzględna większość w tym przypadku wynosiła 40. Data: 30 września, po niej następują podpisy.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#RyszardJarzembowski">Na podstawie wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie odwołania z funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Tomasza Gobana-Klasa.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#RyszardJarzembowski">Chcę podziękować panu profesorowi Gobanowi-Klasowi, chociaż nie ma go w tej chwili na sali, za to, że przez ponad rok reprezentował Senat w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-214.8" who="#RyszardJarzembowski">Szanowni Państwo, zgodnie ze stosownymi przepisami ustawy o radiofonii i telewizji w przypadku odwołania członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji przed upływem kadencji właściwy organ powołuje nowego członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na okres do końca tej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-214.9" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, że wniosek w sprawie powołania członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji może zgłosić do marszałka Senatu grupa co najmniej siedmiu senatorów. Zgodnie z regulaminem do wniosku dołącza się dane o kandydacie, jego zgodę na kandydowanie oraz uzasadnienie, uwzględniające w szczególności kryteria wynikające z ustawy o radiofonii i telewizji. Okres na składanie wniosków nie może być krótszy niż czternaście dni i wnioski te nie mogą być składane później niż w ciągu czternastu dni od dnia odwołania. Informuję, że Marszałek Senatu ustali termin składania wniosków. Pismo marszałka w tej sprawie jest właśnie doręczane do skrytek paniom i panom senatorom.</u>
          <u xml:id="u-214.10" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego drugiego porządku obrad: sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich w sprawie wniosku Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego o wyrażenie przez Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka.</u>
          <u xml:id="u-214.11" who="#RyszardJarzembowski">Informuję, że 22 kwietnia bieżącego roku marszałek Senatu skierował do Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich wniosek ministra sprawiedliwości - prokuratora generalnego w sprawie wyrażenia przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pociągnięcie senatora Jerzego Pieniążka do odpowiedzialności karnej. Komisja 1 czerwca rozpatrzyła wniosek, a następnie przedstawiła swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-214.12" who="#RyszardJarzembowski">Zapraszam na mównicę pana senatora Jerzego Adamskiego jako sprawozdawcę Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich, a zarazem przewodniczącego tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-214.13" who="#RyszardJarzembowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#JerzyAdamski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#JerzyAdamski">Mam zaszczyt w imieniu Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie zawarte w druku nr 726 w sprawie wyrażenia przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#JerzyAdamski">Na podstawie art. 7b ust. 1 i art. 7c ust. 1 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora Prokuratura Generalna Rzeczypospolitej Polskiej w piśmie z dnia 26 marca 2004 r. przedstawiła marszałkowi Senatu, profesorowi Longinowi Pastusiakowi, wniosek prokuratora okręgowego w Łodzi o wyrażenie przez Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka. Marszałek Senatu w piśmie z dnia 6 kwietnia 2004 r. skierował do senackiej Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich wniosek o rozpatrzenie wspomnianej sprawy. Ponadto pan marszałek wyznaczył panu senatorowi Jerzemu Pieniążkowi termin złożenia oświadczenia o wyrażeniu zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej na dzień 20 kwietnia 2004 r. Pan senator Jerzy Pieniążek nie złożył takiego oświadczenia w wyznaczonym terminie, w związku z tym komisja rozpoczęła pracę nad przedstawionym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#JerzyAdamski">Podczas posiedzenia komisji w dniu 1 czerwca zastępca prokuratora generalnego, pan prokurator Karol Napierski, przedstawił zakres prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Łodzi postępowania dotyczącego gospodarowania środkami Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi w latach 1999–2000. W omawianym okresie senator Jerzy Pieniążek był członkiem rady nadzorczej funduszu. Z materiału, który przedstawiła Prokuratura Okręgowa w Łodzi, a który omówił prokurator Napierski, wynika, że środki funduszu wydatkowane były w sposób sprzeczny z ideą jego istnienia, po pierwsze, między innymi na dokapitalizowanie jednostki gospodarczej, która powinna być postawiona w stan upadłości, nie zaś dokapitalizowana, po drugie, na prywatną inwestycję funkcjonującą pod szyldem zakładu utylizacji odpadów poubojowych, a w rzeczywistości na budowę fabryki żelatyny. Materiał przedstawiony komisji przez Prokuraturę Okręgową w Łodzi w sposób szczegółowy omawia mechanizmy, jakie były stosowane podczas przyznawania funduszy na wyżej wymienione przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#JerzyAdamski">W trakcie dyskusji w komisji senator Jerzy Pieniążek przedstawił i omówił dwie opinie prawne, wykonane przez pana senatora Henryka Dzidę oraz profesora zwyczajnego doktora habilitowanego Tomasza Kaczmarka i doktora Andrzeja Borkowskiego z Uniwersytetu Wrocławskiego.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Jurgiel: Proszę nie rozmawiać.)</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Proszę bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-215.8" who="#JerzyAdamski">Obie opinie jednoznacznie stwierdzają, że to zarząd funduszu, a nie rada nadzorcza, „był głównie i bezpośrednio odpowiedzialny za faktyczne i prawne zajmowanie się sprawami majątkowymi jednostki”, a także że „do kompetencji rady nadzorczej należało między innymi zatwierdzenie wniosków zarządu w sprawach nabywania akcji jednostek gospodarczych oraz udzielania pożyczek”. Ponadto senator Jerzy Pieniążek stwierdził, że wszystkie dokumenty przedstawione radzie nadzorczej przez zarząd funduszu były pierwotnie sprawdzane pod kątem formalnoprawnym przez zespół prawników pracujących przy zarządzie funduszu. Według pana senatora Pieniążka to zespół prawników i zarząd funduszu ponoszą pełną odpowiedzialność za nietrafnie udzielane pożyczki.</u>
          <u xml:id="u-215.9" who="#JerzyAdamski">Innego zdania był prokurator Napierski oraz prokuratorzy z Prokuratury Okręgowej w Łodzi, którzy stwierdzili, że pan senator Jerzy Pieniążek jako jeden z członków rady nadzorczej na równi z członkami zarządu był zobowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi instytucji, którą nadzorował, a więc wyczerpanie znamion art. 296 kodeksu karnego. Prokurator Napierski omówił ponadto sprawę tak zwanej piątki, to jest piątki przedstawicieli rady nadzorczej. Z materiałów wynika, że pięciu przedstawicieli Rady Nadzorczej z ramienia Sejmiku Województwa Łódzkiego spotykało się wcześniej, przed jej posiedzeniem, i omawiało materiały, które następnie były przedstawiane na plenarnym posiedzeniu rady nadzorczej. Do tej grupy należał senator Jerzy Pieniążek. Według pana prokuratora Napierskiego „nie były to decyzje stricte merytoryczne, ale miały podłoże polityczne”. Według senatora Pieniążka uchwały dotyczące przyznawania pożyczek czy dokapitalizowania jednostki gospodarczej „zostały przyjęte jednogłośnie przez wszystkich członków rady nadzorczej”. Ponadto uchwały były przyjmowane na podstawie zewnętrznych ekspertyz, między innymi pracowników Uniwersytetu Łódzkiego, a także wiceministra ochrony środowiska i innych instytucji. Senator Pieniążek uważa, że uchwały rady nadzorczej były prawidłowe, gdyż nie zostały zakwestionowane w trybie nadzoru przez wojewodę łódzkiego jako niezgodne z prawem.</u>
          <u xml:id="u-215.10" who="#JerzyAdamski">Członkowie komisji w dyskusji zadawali pytania prokuratorowi, a także panu senatorowi. Jedno pytanie członka komisji zadane senatorowi Pieniążkowi i odpowiedź pana senatora chciałbym przytoczyć. Pytanie: Czemu się kolega sam nie zrzeknie immunitetu? Odpowiedź: Ja głęboko zastanawiałem się nad tym, czy nie powinienem tego zrobić i muszę powiedzieć, że w pierwszym odruchu uznałem, że tak trzeba, że będzie spokój, będzie sprawa wyjaśniona. Ale poprosiłem o ekspertyzę prawników i w momencie, kiedy prawnicy - profesor, doktor, mecenas - zaczęli analizować tę sprawę i w sposób jednoznaczny określili, że tu nie ma żadnych podstaw prawnych, i w tym momencie, kiedy ja zebrałem te opinie i zobaczyłem, że nie ma tu podstaw prawnych i odpowiedzialności karnej nie ma, no to uznałem, że ten wniosek ma charakter wyłącznie polityczny - to jest dosłownie z protokołu. Dalsza część: I dlatego też, uznając, że po to jest właśnie immunitet, żeby przed tego typu oskarżeniami o charakterze politycznym się bronić, uznałem, że trzeba z tego skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-215.11" who="#JerzyAdamski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podsumowując: Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich, zgodnie z Regulaminem Senatu uchwalonym przez Wysoką Izbę, nie jest sądem i nie może rozstrzygnąć kwestii, czy pan senator Jerzy Pieniążek jest winien czy nie. O winie nie decyduje także prokurator. Do orzeczenia o winie lub niewinności powołany jest sąd. Rolą komisji jest przedstawienie Wysokiej Izbie stanowiska dotyczącego tego, czy na podstawie przedstawionych przez prokuraturę zarzutów i materiałów zezwolić prokuraturze na przedstawienie zarzutów senatorowi Pieniążkowi.</u>
          <u xml:id="u-215.12" who="#JerzyAdamski">Komisja bardzo wnikliwie zapoznała się z materiałami przedstawionymi przez prokuraturę, opiniami prawnymi, a także z uwagą wysłuchała wyjaśnień pana prokuratora Napierskiego oraz pana senatora Jerzego Pieniążka. Po głosowaniu jawnym komisja jednogłośnie przedkłada Wysokiej Izbie propozycję przyjęcia wniosku Prokuratury Generalnej o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka, zawartą w druku senackim nr 726. Dziękuję, Panie Marszałku, skończyłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#RyszardJarzembowski">Chciałbym powitać na sali zastępcę prokuratora generalnego, pana Ryszarda Stefańskiego.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#RyszardJarzembowski">Panie Senatorze, proszę jeszcze chwilę pozostać na mównicy.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#RyszardJarzembowski">Czy senatorowie mają pytania do senatora sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Franciszek Bachleda-Księdzularz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Panie Senatorze Sprawozdawco, Panie Przewodniczący, moje pytanie jest takie: jeżeli jest to rozgrywka polityczna, to czy mógłby mi pan powiedzieć kogo w stosunku do kogo, czyja? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Mogę?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JerzyAdamski">Panie Senatorze, ja przytoczyłem cytat, dosłownie to, co powiedział pan senator Pieniążek. Komisja nie ustosunkowywała się do politycznych... Chcę powiedzieć, że w skład rady nadzorczej wchodzili przedstawiciele wszystkich ugrupowań politycznych, jakie znajdują się w tym województwie, począwszy od Akcji Wyborczej Solidarność, poprzez SLD, PSL...</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Wszystkich?)</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#JerzyAdamski">Tak, wszystkich. To jest czternaście osób, którym już postawiono zarzuty. I w tej grupie jest senator Pieniążek. Są to profesorowie, ludzie z Uniwersytetu Łódzkiego, którzy znają się na ochronie środowiska. Wśród nich był pan senator Pieniążek, był wiceprezydent Tomaszowa, wszystkie te osoby, które miały coś do powiedzenia odnośnie do ochrony środowiska. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#RyszardJarzembowski">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Zygmunt Cybulski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#ZygmuntCybulski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#ZygmuntCybulski">Ja mam zasadnicze pytanie merytoryczne odnośnie do tej pożyczki. Była ona udzielona, jeśli dobrze zapamiętałem tekst, na budowę linii technologicznej utylizacji czy jak tam...</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Odpadów poubojowych.)</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#ZygmuntCybulski">Odpadów poubojowych.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#ZygmuntCybulski">Czy w tym tytule było wyraźnie określone, w jakim kierunku miała pójść ta utylizacja, i czy rada nadzorcza była świadoma, co to znaczy? Żelatyna to też jest produkt poubojowy, powstaje w wyniku przetwórstwa produktów poubojowych. W związku z tym nie wiem, czy rada nadzorcza mogła to kojarzyć, czy nie mogła tego kojarzyć, czy było to gdzieś tam bliżej wyjaśnione, czy nie było to bliżej wyjaśnione. Czy dobrze głosowali... Bo jeżeli był tylko taki tytuł, to rozwiązuje to tę sprawę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#RyszardJarzembowski">Gdyby marszałek przewidział to pytanie, to skierowałby tę propozycję również do Komisji Ochrony Środowiska, ale nie uczynił tego i nie wiem, czy przewodniczący Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich będzie w stanie odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JerzyAdamski">Panie Marszałku, Panie Senatorze, na to pytanie powinien odpowiedzieć oczywiście pan prokurator, bo jest to zarzut, który stawia prokuratura. Była zaciągnięta pożyczka na budowę linii utylizacji odpadów, a to jest pożyczka, która wymaga spłacenia. Pierwsza pożyczka została zaciągnięta w kwocie 5 milionów zł, a w trakcie realizacji procesu inwestycyjnego została zaciągnięta następna pożyczka, również w wysokości 5 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#JerzyAdamski">Ja uważam, a wynika to też z materiałów, że dokumenty, które ten pan złożył, były, co pan senator Pieniążek kwestionuje, oceniane przez zespół powołany do tego celu i to zespół powinien decydować, czy ta kontrola, która była na budowie, czy ta budowa jest prowadzona prawidłowo, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#JerzyAdamski">Jest jeszcze zarzut objęcia akcjami firmy, która powinna być w upadłości. Prokuratura jest od tego, żeby badać tę sprawę, ale ze społecznego punktu widzenia to objęcie i podwyższenie kapitału spółki pozwoliły na podjęcie przez co najmniej pół roku pracy przez ponad czterysta kobiet w mieście, które ma dwudziestosiedmioprocentowe bezrobocie. A więc ze społecznego punktu widzenia, choć nie jestem prokuratorem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#RyszardJarzembowski">Jasne, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Sławomir Izdebski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#SławomirIzdebski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#SławomirIzdebski">Ja myślę, że moje pytanie bardziej by należało skierować do pana prokuratora. Czy ja na tym etapie mogę jednocześnie zapytać pana prokuratora, czy będę miał szansę...</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Pan prokurator nie ma prawa zabierania głosu w tej sprawie na tej sali.)</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#SławomirIzdebski">Aha, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#SławomirIzdebski">A więc, Panie Przewodniczący, ja oczywiście jestem zwolennikiem tego, aby wszyscy przestępcy byli karani, bez względu na to, jakie stanowisko zajmują, ale przed podjęciem każdej decyzji staram się zapoznać ze wszystkimi dokumentami i otrzymałem między innymi dokument czy może informację z 5 lutego 2002 r., w której związkowcy zwrócili się do premiera Leszka Millera ze skargą na ówczesny zarząd spółki, zakładu Pilica SA, producenta odzieży w Tomaszowie Mazowieckim...</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Proszę o pytanie, bo czas mija.)</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#SławomirIzdebski">Związkowcy twierdzili, iż pieniądze, które wojewódzki fundusz ochrony środowiska skierował na ów zakład, zostały zdefraudowane przez członków zarządu. Panie Przewodniczący, wówczas było piętnastu członków zarządu. Nie wiem, czy ja zdążę przeczytać nazwiska wszystkich członków, ale...</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Raczej nie, bo czas już minął.)</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#SławomirIzdebski">Bardzo proszę, Panie Marszałku, bo to jest naprawdę bardzo ważna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Tak, ale na tym etapie i w ogóle przy tego typu sprawach nie przewiduje się dyskusji, a to jest element bardzo wyraźnej dyskusji.)</u>
          <u xml:id="u-225.10" who="#SławomirIzdebski">Już zadaję pytanie: czy prokuratura wszczęła postępowanie przeciwko członkom zarządu tegoż zakładu, którego między innymi wiceprezesem do spraw ekonomicznych, jak twierdzą związkowcy, jeśli jest to prawda, był pan Kurzawa Krzysztof, jak piszą, szwagier senatora Adamskiego, wówczas prezydenta Tomaszowa Mazowieckiego? Chciałbym prosić o ustosunkowanie się pana przewodniczącego do tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#RyszardJarzembowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JerzyAdamski">Prezydentem Tomaszowa przestałem być w 2001 r., gdy zostałem po raz trzeci senatorem Rzeczypospolitej. Byłem prezydentem Tomaszowa w 1999 r., kiedy był zarzut prokuratury. Odnośnie do tego, czy prokuratura wszczęła postępowanie, to odpowiadam, że nie, a chcę panu powiedzieć, że pieniądze, które zostały skierowane do Pilicy, związkowcy przeznaczyli między innymi na podwyżki. Nawet chcę panu powiedzieć o tym, o czym było głośno, że zaległe mydło i ręczniki, które należały się załodze, były kupione z tych pieniędzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#RyszardJarzembowski">Ja proponuję nie rozwijać bocznych wątków, bo możemy wypowiadać się na ten temat w nieskończoność.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Henryk Dzido, a potem pan senator Bogusław Litwiniec.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#RyszardJarzembowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#HenrykDzido">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#HenrykDzido">Ja faktycznie na prośbę pana senatora Pieniążka wypowiadałem się w tej sprawie, na podstawie znajomości sprawy i mojej wiedzy wydawałem coś, co określam mianem opinii prawnej. Po wysłuchaniu pańskiego sprawozdania, Panie Przewodniczący, mam takie pytanie: czy odpowiedzialność za dysponowanie środkami funduszu kończy się tylko na radzie nadzorczej, czy też na zarządzie? Jeżeli na zarządzie, to czy pan prokurator Napierski relacjonował komisji, jaka na bazie obowiązujących przepisów prawnych jest odpowiedzialność rady, a jaka zarządu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#RyszardJarzembowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JerzyAdamski">Panie Senatorze, mam takie same wątpliwości, ponieważ art. 296 jakby globalnie objął wszystkich tych, którzy mają - mówiąc kolokwialnie - coś do powiedzenia w tym funduszu. Ale to oczywiście z protokołu z posiedzenia rady nadzorczej, który i my posiadamy, wynika, że to nie kto inny tylko pan prezes przedstawia radzie nadzorczej preliminarz wydatków itd. Rada nadzorcza na przykład na tym posiedzeniu w dniu 20 kwietnia 1999 r. wprowadziła jeden punkt, którego autorem był pan senator Pieniążek, i w zasadzie zatwierdziła ten preliminarz wydatków stworzony przez zarząd. I w tej kwestii w pełni się z panem zgadzam. Ale, tak jak powiedziałem wcześniej, przecież to nie Izba jest sądem. Najlepiej, żeby to rozstrzygnął sąd. Takie było zdanie komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#RyszardJarzembowski">Pan jeszcze raz, tak? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#HenrykDzido">Panie Przewodniczący! Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#HenrykDzido">Ja może sprecyzuję pytanie, bo nie otrzymałem odpowiedzi w związku z moją opinią. Czy za niewłaściwą realizację uchwał, powiedzmy, miejskiej rady narodowej odpowiadają...</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Nie ma takich organów.)</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#HenrykDzido">...członkowie tej rady...</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Przepraszam bardzo, ale takich organów nie ma już od jakiegoś czasu.)</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#HenrykDzido">...czy zarząd?</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#JerzyAdamski">Panie Senatorze, wszyscy członkowie komisji otrzymali pana opinię. Zapoznaliśmy się z nią i doszliśmy do wniosku - powtórzę to - że nie jesteśmy sądem. Nie możemy wydać opinii, czy pan senator Pieniążek jest winien, czy nie. Dzisiaj każdy z nas ma tę świadomość i wie, jak postąpić w przypadku pana Pieniążka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#RyszardJarzembowski">Proszę państwa, najpierw pan senator Adam Biela, potem pan senator Bogusław Litwiniec, pan senator Andrzej Anulewicz oraz Marian Żenkiewicz. Proponuję właśnie tę kolejność.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#RyszardJarzembowski">Proszę, pan senator Adam Biela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AdamBiela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#AdamBiela">Mam bardzo krótkie pytanie do pana senatora sprawozdawcy komisji. Otóż senatorowie nie mieliby wątpliwości jak głosować, gdyby sprawozdanie przedstawione przez pana przewodniczącego było jednoznaczne, a takiej jednoznaczności nie ma. Na kanwie tego sprawozdania nasuwa się następujące pytanie, które chcę zadać: czy członkom komisji nie zdawało się w trakcie posiedzenia, że ta sytuacja pachnie szukaniem kozła ofiarnego? Jeśli ktoś był kilka lat temu w radzie nadzorczej i podjął jakąś decyzję - a jest oczywiste, że podejmowano szereg różnych decyzji - to czy teraz ma obowiązywać odpowiedzialność zbiorowa i czy akurat pan senator ma być za to odpowiedzialny? Czy to nie przypomina sytuacji typowej dla definiowania kozła ofiarnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#RyszardJarzembowski">Bardzo proszę, Panie Senatorze. Przypominam państwu, że każdy senator ma minutę na zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#JerzyAdamski">Ja może odczytam część uzasadnienia, które wpłynęło z prokuratury.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#JerzyAdamski">Od czasu przejęcia postępowania jego zakres uległ... Zgromadzony dotychczas w toku śledztwa materiał dowodowy dał podstawy do wydania postępowania o przedstawieniu zarzutów popełnienia występku z art. 296 § 2 i 3 kodeksu karnego członkom zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska - i tu są wymienione nazwiska - oraz członkom rady nadzorczej, czyli wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#JerzyAdamski">Proszę państwa, tu nie ma kozła ofiarnego. I pan senator Pieniążek zapewne też zdaje sobie z tego sprawę, że on nie jest kozłem ochronnym...</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#JerzyAdamski">...ofiarnym. Jest tam wymieniony były wojewoda piotrkowski... Powtarzam, są to ludzie, którzy, naszym zdaniem, są niewinni, ale gdzie mają, na Boga, tę swoją niewinność udowodnić? Tu, na sali senackiej? No, chyba tylko w sądzie. Większość z państwa jest prawnikami i wiecie, że skoro jest taka sytuacja, to tylko sąd... Ja zgadzam się z senatorem Dzidą, że jest to odpowiedzialność nieproporcjonalna do zajmowanego stanowiska, bo to zarząd...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Bogusław Litwiniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#BogusławLitwiniec">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#BogusławLitwiniec">Panie Marszałku, moje pytanie jest naiwnie krótkie i brzmi: czy utylizacja padłych krów i przetwarzanie ich ciał na żelatynę należy do ściśle rozumianego obszaru ochrony środowiska?</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Panie Marszałku, nie odpowiem na to pytanie. Komisja się tym nie zajmowała.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#RyszardJarzembowski">Po raz drugi okazuje się, że marszałek popełnił błąd, nie kierując wniosku prokuratora do Komisji Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#RyszardJarzembowski">Zobaczymy, czy będzie potrzeba.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Andrzej Anulewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#AndrzejAnulewicz">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#AndrzejAnulewicz">Mnie interesowałoby, czy komisja pracując nad wnioskiem prokuratora generalnego, miała okazję zapoznać się z prawami i obowiązkami członka zarządu funduszu ochrony środowiska i członka rady nadzorczej? Czy takie dokumenty były przedmiotem badania przez komisję i jeżeli są znane prawa i obowiązki członka zarządu i członka rady, czy pan przewodniczący mógłby króciutko nam powiedzieć, co do tych obowiązków i praw należy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Nie, komisja tego nie rozpatrywała.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Marian Żenkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MarianŻenkiewicz">Ponieważ jest to etap pytań do sprawozdawcy, więc zadaję panu senatorowi sprawozdawcy następujące pytanie, ale prosiłbym bardzo, żeby również pozostali członkowie Wysokiej Izby postarali się w swoim sumieniu na nie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MarianŻenkiewicz">Panie Sprawozdawco, Panie Senatorze Adamski, czy w świetle tak rozwijającej się dyskusji jest konieczne, aby ona dalej trwała? Czy dokumenty, które otrzymaliśmy, nie są wystarczające, i czy nie jest wystarczające przedstawione przez pana sprawozdanie? Jakie jest pana zdanie w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Oczywiście tę dyskusję można zakończyć tylko w jeden sposób.)</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Głosowaniem tajnym.)</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Głosowaniem tajnym.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#RyszardJarzembowski">Pani senator Anna Kurska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#AnnaKurska">Panie Senatorze, chcę zapytać, czy z tego materiału, który pan otrzymał, wynika jakiś dowód, że pan senator Pieniążek odniósł osobiście jakąś korzyść majątkową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JerzyAdamski">Pani Senator, w materiale, który przedstawiła nam prokuratura, nie można znaleźć ani jednego wątku, że korzyści materialne ktokolwiek osiągnął, ponieważ jest to artykuł, który mówi o złym gospodarowaniu, o złym wydawaniu tych pieniędzy i o niczym więcej. Nie ma możliwości... Oczywiście, naczelny zarządca, czyli prezes wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska, jest tymczasowo aresztowany. W związku z tą sprawą jest też aresztowana druga osoba, a mianowicie prezydent Piotrkowa Trybunalskiego, ale tylko z powodu niegospodarności, a nie osiągnięcia korzyści majątkowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Tadeusz Bartos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#TadeuszBartos">Panie Marszałku, Panie Przewodniczący, chcę wiedzieć, kto decydował o udzieleniu tej pożyczki: rada nadzorcza czy zarząd? Czy rada nadzorcza miała tylko możliwość, powiedzmy, opiniowania tego wniosku? Chciałbym tylko rozgraniczyć, że tak powiem, tę decyzyjność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#RyszardJarzembowski">Bardo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JerzyAdamski">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#JerzyAdamski">To posiedzenie, które jest najważniejsze, z 20 kwietnia 1999 r.... Zacytuję dokładnie protokół: zarząd przedstawił propozycję preliminarza wydatków wojewódzkiego funduszu w Łodzi na rok 1999, którego projekt został przedstawiony wszystkim członom rady w dniu 14 kwietnia. Tytułem komentarza, pełniący obowiązki prezesa poinformował radę, że obecny kształt preliminarza jest wynikiem szeregu dyskusji i konsultacji zarówno z zarządem województwa, jak i z zarządami zainteresowanych gmin i miast. Zawiera także sugestie i poprawki zgłoszone wcześniej przez poszczególnych członków rady. Koniec cytatu.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#JerzyAdamski">Zarząd przedstawiał radzie preliminarz... I jeszcze jedno zdanie: w dyskusji nad przyjęciem preliminarza jako pierwszy zabrał głos pan Jerzy Pieniążek, który zgłosił wniosek o przyznanie pożyczki dla Urzędu Gminy w Łubnicach na zadanie: budowa sieci kanalizacyjnej itd., itd. Jest też dalej napisane, że wniosek zgłosił też pan Siciński, pan Sachrajda, pan Rozpara. Podjęto decyzję o jego przyjęciu, z tym że rada nadzorcza siedmioma głosami za - pan Jerzy Pieniążek opuścił obrady z powodu konieczności udania się na posiedzenie Senatu - przyjęła preliminarz wydatków wojewódzkiego funduszu w Łodzi na 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#komentarz">(Senator Adam Biela: Nawet nie głosował.)</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#JerzyAdamski">Nie głosował, no nie głosował, nie było go, bo przyjechał tu. Po prostu była dyskusja nad... Myślę, że Jurek to zrobił...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Janusz Lorenz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JanuszLorenz">Panie Marszałku! Panie Przewodniczący!</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#JanuszLorenz">Chciałbym się upewnić, że w ramach tej całej sprawy wszyscy, to znaczy zarząd, rada nadzorcza, wojewoda, ci wszyscy, którzy nadzorowali, są tak samo traktowani. Czy dobrze rozumiem?</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Wojewoda - nie. Wojewoda...)</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#JanuszLorenz">Ten, kto to akceptował, ktoś to akceptował.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Szydłowski: Zarząd województwa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#JerzyAdamski">Zarząd województwa akceptował. W tym całym procesie wojewoda występuje jako nadzór. Uchwały, które były przyjęte przez wojewódzki fundusz ochrony środowiska, wojewoda mógł uchylić, a nie uchylił tej. Ale wojewoda nie jest w tej całej grupie...</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#komentarz">(Senator Janusz Lorenz: Czyli mógł uchylić?)</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#JerzyAdamski">Mógł uchylić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JanuszLorenz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#JanuszLorenz">Następna uwaga taka...</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Nie, nie, teraz nie ma uwag, są tylko pytania.)</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#JanuszLorenz">Dobrze, to pytanie. Chciałbym, żeby wszyscy państwo sobie zdawali sprawę z tego, że najbardziej wyrafinowaną produkcją w zakresie utylizacji artykułów poubojowych jest produkcja żelatyny - to powiedział już kolega Cybulski. Tyle chcę powiedzieć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#RyszardJarzembowski">Nie było znaku zapytania w tej wypowiedzi, więc myślę, że...</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Sergiusz Plewa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#SergiuszPlewa">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#SergiuszPlewa">Czy komisja, która rozpatrywała ten wniosek, nie miała wrażenia, że prokuratura narusza prawo, stawiając w stan oskarżenia osoby, w kompetencjach których nie leżało podejmowanie decyzji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JerzyAdamski">My nie mieliśmy takiego wrażenia. Prokuratura ten materiał zbierała bardzo długo. Chcę powiedzieć, że pan senator Pieniążek i grupa członków rady nadzorczej złożyli doniesienie na działalność zarządu. Była kontrola NIK, która nie dopatrzyła się niczego złego w gospodarowaniu, w prowadzeniu działalności przez radę i przez członków tej rady. Prokurator z argumentami... Gdyby to była tylko, Panie Senatorze, osoba pana senatora Pieniążka, to na pewno komisja przyjęłaby inne stanowisko. Powtarzam: tu jest czternaście osób, czternaście osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Wojciech Pawłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WojciechPawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WojciechPawłowski">Panie Przewodniczący, czy nie wie pan, kto poinformował TVN, która dzisiaj nadała kłamliwą wiadomość, że senator Jerzy Pieniążek był dyrektorem wydziału ochrony środowiska i przekazywał pieniądze panu Pęczakowi? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#JerzyAdamski">Też się o tym dowiedziałem. Chcę powiedzieć, że od momentu zakończenia prac w komisji nie udzielam informacji dziennikarzom. Powiedziałem, że teraz wszystko zależy tylko od senatorów, decyzja leży w rękach senatorów, senatorowie mają ją podjąć, a komisja swoją pracę już wykonała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Krzysztof Jurgiel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#KrzysztofJurgiel">Chciałbym zapytać, w którym to dokładnie roku było i jakie były wtedy kompetencje wojewody. Czyim reprezentantem był pan Pieniążek w radzie nadzorczej? Bo to też ma znaczenie. Na czym polegał wtedy nadzór wojewody? Bo to różnie wyglądało przed 1998 r., wtedy te wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, ich rady nadzorcze, były chyba powoływane przez wojewodę. Czy on bezpośrednio nadzorował te służby i działalność funduszu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#RyszardJarzembowski">Może pan odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#JerzyAdamski">Już, tak, tak. Ja mam spisanych poszczególnych przedstawicieli: Jacek Siciński, przedstawiciel wojewody łódzkiego - czyli wojewoda miał swojego przedstawiciela - pan senator Pieniążek jako ekspert z dziedziny ochrony środowiska i gospodarki wodnej wyznaczony przez sejmik województwa łódzkiego... Wojewoda z racji nadzoru... No, głównie sejmik województwa, bo to jest organ sejmiku województwa łódzkiego i był też przedstawiciel sejmiku województwa, pan senator Pieniążek... Wojewoda mógł uchylić uchwały, a każda decyzja była podjęta w formie uchwały.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Jurgiel: Ale w którym to było roku?)</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#JerzyAdamski">To było w latach 1999–2000.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Jurgiel: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#JerzyAdamski">Wojewodą był pan Kasiński z AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#RyszardJarzembowski">Pani senator Ewa Serocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#EwaSerocka">No właśnie, o to chciałam zapytać. Czy cała dyskusja w radzie nadzorczej zakończyła się uchwałą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JerzyAdamski">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#EwaSerocka">I czy pan senator Pieniążek oddał swój głos za tą uchwałą?</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Nie, nie, pan senator Pieniążek...)</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#EwaSerocka">A czy upoważnił kogoś do tego, żeby oddał za niego ten głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JerzyAdamski">Nie, nie. Na dziewięciu członków rady nadzorczej w kwietniu 1999 r. było obecnych siedmioro.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Senator Ewa Serocka: Czyli w głosowaniu nie uczestniczył?)</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#JerzyAdamski">Nie brał udziału, nie.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#komentarz">(Senator Ewa Serocka: Dziękuję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Tadeusz Rzemykowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#TadeuszRzemykowski">Chciałbym się zapytać pana przewodniczącego, czy w świetle głosów, jakie napływają z ziemi łódzkiej, nie byłoby dobrze, gdyby ta sprawa była rozpatrzona przez sąd w nieco późniejszym terminie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JerzyAdamski">Panie Marszałku, no nie do mnie to pytanie, to Wysoka Izba zdecyduje, czy to...</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#komentarz">(Senator Tadeusz Rzemykowski: Ale to ma wpływ na decyzję w sprawie immunitetu pana senatora.)</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#komentarz">(Senator Ewa Serocka: Sądownictwo - trzecia władza.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Marian Kozłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#MarianKozłowski">Pan przewodniczący przed chwilą powiedział, że gdybyśmy rozpatrywali tylko kwestię osoby senatora Jerzego Pieniążka, to wynik byłby inny. Czy zatem komisja czuła się władna, żeby wszystkich oceniać? Według mnie nie powinna.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Nie, no...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo, pan senator sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JerzyAdamski">Myśmy wszystkich nie oceniali, ale...</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#komentarz">(Senator Marian Kozłowski: Ale pan przewodniczący...)</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#JerzyAdamski">...na posiedzeniu pan prokurator Napierski nam powiedział, że nieuchylenie immunitetu panu senatorowi Pieniążkowi hamuje rozpoczęcie całego procesu, bo jest to w zasadzie grupa, grupa, która razem powinna...</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MarianKozłowski">Panie Marszałku, to nie jest zgodne z prawdą. W sądzie wyłącza się pojedyncze osoby, żeby później dokończyć na zasadzie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JerzyAdamski">Proszę państwa, ja powtarzam to, co członkowie komisji, a są tu członkowie komisji, usłyszeli na posiedzeniu komisji. Jest stenogram z tego posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MarianKozłowski">Ja rozumiem, niemniej pan przewodniczący powiedział, że gdyby chodziło o samego senatora Pieniążka, to wynik prac komisji byłby inny.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#MarianKozłowski">I to jest dla nas bardzo ważne stwierdzenie, bo my tu rozpatrujemy sprawę jednej osoby, a nie trzydziestu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#RyszardJarzembowski">Jasne.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#RyszardJarzembowski">Jeszcze pan senator Zbigniew Gołąbek, zdaje się...</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#ZbigniewGołąbek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#ZbigniewGołąbek">Najpierw chcę rozpocząć od pytania do pana...</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: No i więcej nic, tylko pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#ZbigniewGołąbek">...sprawozdawcy i potem podzielę się krótką refleksją.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#ZbigniewGołąbek">Pytanie następujące: czy nie uważa pan senator, że werdykt ma na celu zabójstwo polityczne? Czy immunitet funkcjonariusza publicznego, jakim jest również parlamentarzysta, nie powinien służyć jego ochronie prawnej, bez względu na to, po jakiej stronie politycznej jesteśmy? Przecież w tym czasie senator wykonywał także obowiązki radnego sejmiku wojewódzkiego i był skierowany przez samorząd wojewódzki, a to również jest instytucja zaufania publicznego.</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#ZbigniewGołąbek">W związku z tym prosiłbym również o wysłuchanie tego, co dotyczy akurat moich przeżyć i mojego dramatu rodzinnego. Ja dobrowolnie zrzekłem się immunitetu i sześć razy uczestniczyłem w rozprawach, a zdarzyło się tak, że nie przychodzili na nie albo biegła, albo prokurator. Wynik jest taki, że wkrótce będzie ogłoszony werdykt końcowy. I chcę oświadczyć jednoznacznie... Chciałbym, by uwzględniono jedno: interes ojca, który wykonał telefon do lekarz, nie wiedząc, że jest biegłą, w trosce o stan psychiczny syna, co potwierdziła dokumentacja dostarczona w ostatniej chwili przez areszt do sądu. Miałem rację, był to kryzys psychiczny. Prokurator, który nadał bieg sprawie, który był szefem Prokuratury Rejonowej Wrocław Fabryczna, Zbigniew Kępa, był zamieszany w aferę starachowicką, o czym pisała „Gazeta Wyborcza”, a przed dwoma tygodniami po jakimś przesłuchaniu, po konflikcie we własnym środowisku odebrał sobie życie.</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#ZbigniewGołąbek">Chciałbym przekazać wyrazy współczucia rodzinie i chcę, żebyście państwo wiedzieli, kto tak dokładnie decyduje o naszych losach. I może chwilą ciszy uczcilibyśmy pamięć ludzi, którzy wychodzą z wymiaru sprawiedliwości, a również mają swoje rozterki. Wymiar sprawiedliwości powinien nam o tym też mówić. Gdybym był przestępcą, nigdy bym nie był w tak godnym gronie Wysokiej Izby. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.7" who="#ZbigniewGołąbek">I proszę o uczczenie chwilą ciszy pamięci tego prokuratora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#RyszardJarzembowski">Ale to jest naprawdę bardzo poboczny wątek i może nie mieszajmy materii. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#ZbigniewGołąbek">Jeśli można, Panie Marszałku, jeszcze jedno zdanie. Ja tylko podzieliłem się refleksją o stosowaniu wybiórczo immunitetu i o tym, co się chce z nami robić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#RyszardJarzembowski">Tak, ale regulamin nie przewiduje dzielenia się refleksjami, można tylko zadawać pytania - i kropka. I dlatego też bardzo państwa proszę, żebyście zmienili formę swoich wypowiedzi, bo tak to do niczego nie dojdziemy.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#RyszardJarzembowski">Mam pytanie do pana senatora Adamskiego: czy w związku z tym, że jak tu się dowiedzieliśmy, prokurator generalny przekazał komisji fałszywe informacje, komisja zamierza jakoś zareagować, a jak tak, to w jaki sposób, czy może już to zrobiła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#JerzyAdamski">To znaczy zgodnie... Wpłynęły dodatkowe materiały dotyczące senatora Pieniążka, więc zwróciłem się do Biura Legislacyjnego, czy po zakończeniu prac komisji, po tym dokumencie, możemy jeszcze raz tą sprawą się zająć, i otrzymałem taką odpowiedź: brak formalnoprawnych podstaw do ponownego zajmowania się tą sprawą przez komisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#RyszardJarzembowski">Ale myślę, że obowiązkiem posła i senatora jest reagowanie na tego typu nieprawidłowości z własnej inicjatywy.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#RyszardJarzembowski">Ale może, proszę państwa, nie ciągnijmy tego wątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#ZbigniewGołąbek">Panie Marszałku, przepraszam najmocniej, ale nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie, które zadałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#JerzyAdamski">Ja w ogóle nie zrozumiałem pytania, nie wiem, o co chodziło, bo tak to pan senator przedstawił...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#ZbigniewGołąbek">Jeśli można, Wysoka Izbo, chciałbym powtórzyć.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#ZbigniewGołąbek">Czy pan senator sprawozdawca nie uważa, że werdykt ma na celu zabójstwo polityczne? Czy funkcjonariusz publiczny, a każdy parlamentarzysta nim jest, nie ma prawa do ochrony prawnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#JerzyAdamski">Pan senator mnie pyta, jak będę głosował, a to głosowanie jest tajne, Panie Senatorze. Właśnie, każdy z senatorów musi sobie samemu zadać to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#RyszardJarzembowski">Nie wikłajmy się już w to. To jest zawikłana sprawa i w zasadzie im więcej o tym mówimy, tym mniej wiemy, o co chodzi, a tutaj kluczowe, moim zdaniem, jest pytanie pana senatora Mariana Kozłowskiego.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#RyszardJarzembowski">Wyrywa się do głosu jeszcze pan senator Izdebski. Jeżeli udzielę panu głosu, to pan senator Adamski wezwie mnie przed komisję regulaminową, mówiąc, że złamałem Regulamin Senatu. Czy pan chce mnie na to narazić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#SławomirIzdebski">Nie wezwie pana marszałka, dlatego że pan przewodniczący nie odpowiedział na moje pytanie. Chciałbym się zwrócić po raz kolejny z tym pytaniem, ponieważ odpowiedź, którą otrzymałem, była co najmniej wymijająca. Pan przewodniczący stwierdził, że pieniądze, o których wspomniałem, zostały może nie zdefraudowane, ale rozdysponowane przez związki zawodowe. Chciałbym więc zapytać pana dodatkowo: czy również przedstawiciele związków zawodowych i przedstawiciele zarządu, jak twierdzą związkowcy - a jednym z członków i wiceprezesów był pański szwagier - zostali przesłuchani przez prokuraturę? I czy wśród tych przesłuchanych był właśnie pański szwagier? Bo zaczynam nabierać w związku z tą sprawą coraz większych podejrzeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#JerzyAdamski">Panie Senatorze, proszę się zwrócić z tym pytaniem do prokuratury, to jest rok 2002, a nie 1999.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#komentarz">(Senator Wiesław Pietrzak: Panie Marszałku, w kwestii formalnej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#RyszardJarzembowski">Wcześniej zgłaszała się pani senator Teresa Liszcz i za chwilę...</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#komentarz">(Senator Wiesław Pietrzak: Ja mam formalne pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#RyszardJarzembowski">Formalne pytanie - proszę, pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#WiesławPietrzak">Prosiłbym o określenie - nie wiem, czy przez Biuro Legislacyjne - czy to pytanie ma związek z dzisiejszą debatą, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: No, nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#WiesławPietrzak">Jeżeli nie, to proszę o uchylenie tego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#RyszardJarzembowski">No, sprawozdawca nie ma obowiązku odpowiadać na wszystkie pytania. Pan senator sprawozdawca odpowiada tylko na pytania dotyczące tych kwestii, które były poruszane w czasie obrad komisji. A kwestia szwagra, wujka, ciotki nie ma żadnego znaczenia dla sprawy.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#RyszardJarzembowski">Proszę bardzo, pani senator Teresa Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#TeresaLiszcz">Ja mam w gruncie rzeczy pytanie do pana marszałka, jeśli można, w sprawie formalnej. Mnie się wydaje, że jednak dużo mogłaby nam wyjaśnić wypowiedź pana zastępcy prokuratora generalnego, który jest naszym gościem i legalnie tu przebywa. Czy rzeczywiście pan marszałek nie może mu udzielić głosu? Dlaczego nie, jaka jest formalna przeszkoda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#RyszardJarzembowski">Po prostu procedury w tej sprawie nie przewidują takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#komentarz">(Senator Teresa Liszcz: A przecież marszałek każdemu zaproszonemu gościowi...)</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#RyszardJarzembowski">Jeżeli zmienilibyśmy regulamin, to nie byłoby żadnych przeszkód. W tej sytuacji może mówić tylko senator sprawozdawca oraz zainteresowany senator, czyli pan senator Pieniążek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#TeresaLiszcz">Ale zdawało mi się, że marszałek prowadzący może każdemu zaproszonemu gościowi, jeżeli widzi taką potrzebę, udzielić głosu. Tak mi się wydawało.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#RyszardJarzembowski">Póki co trzymajmy się regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy są jeszcze pytania do senatora sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#RyszardJarzembowski">Jeszcze Tadeusz Bartos, zdaje się, chciał uzupełnić krótkim, parosekundowym pytaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#TadeuszBartos">W zasadzie to pytanie było już postawione. Ja tylko chciałem wiedzieć, czy senator Pieniążek nie brał udziału w podejmowaniu tej decyzji, w tej...</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: To już zostało stwierdzone.)</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#TadeuszBartos">Tylko to, nic więcej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy są jeszcze pytania do senatora sprawozdawcy? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, że zgodnie z art. 26 ust. 2...</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Może powołajmy komisję śledczą?)</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#RyszardJarzembowski">...Regulaminu Senatu Senat rozpatruje sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich bez przeprowadzania dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#RyszardJarzembowski">Senator, którego dotyczy wniosek, może złożyć wyjaśnienia, a senatorom przysługuje prawo do zadawania mu pytań w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-305.7" who="#RyszardJarzembowski">Czy pan senator Jerzy Pieniążek chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#JerzyPieniążek">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Proszę usiąść tu lub podejść do mównicy.)</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#JerzyPieniążek">Ja mam przygotowane wystąpienie, ale myślę, że po tylu pytaniach senatorów i wystąpieniach szefa komisji regulaminowej jestem w tak trudnej sytuacji, że trudno byłoby mi się nawet bronić. Zostawiam tę decyzję Wysokiej Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy są pytania do pana senatora Pieniążka?</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#RyszardJarzembowski">Pan senator Henryk Dzido, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#HenrykDzido">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#HenrykDzido">Pomijając to, co już usłyszałem, chciałbym dowiedzieć się, Panie Senatorze Pieniążek, czy pańska działalność i uchwały, które są przedmiotem zainteresowania prokuratury, były objęte kontrolą Najwyższej Izby Kontroli? Jeżeli były, to czy otrzymał pan informację, jaka była ocena uchwał, w których podejmowaniu pan uczestniczył, uchwał kontrolowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy pan senator odpowie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#JerzyPieniążek">Jeżeli można, mam przed sobą tutaj odpowiednie opinie profesora doktora habilitowanego Tomasza Kaczmarka, kierownika katedry prawa karnego Uniwersytetu Wrocławskiego...</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Pytanie dotyczyło czegoś innego, wyników pracy NIK.)</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#JerzyPieniążek">Trudno mi odpowiedzieć, bo jestem w takim trudnym dla mnie stanie, ale odpowiem tak: te uchwały były kontrolowane kompleksowo, dwukrotnie przez Najwyższą Izbę Kontroli, która stwierdziła, że w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami Najwyższa Izba Kontroli wskazuje radzie nadzorczej, jako właściwej do podejmowania odpowiednich decyzji, że z tytułu wydatkowania środków funduszu na cele niezwiązane z ochroną środowiska i gospodarką wodną, a także naruszenia zasad gospodarności odpowiedzialność ponoszą poszczególni członkowie zarządu, każdy z nich za swoje działanie lub zaniechanie - taka była konkluzja Najwyższej Izby Kontroli. Czyli po prostu Najwyższa Izba Kontroli po dwukrotnej kontroli uznała, że te decyzje były wyłącznie domeną zarządu i zarząd powinien odpowiadać za to, że podpisał umowy, w których nie było zawartych odpowiednich zabezpieczeń, za to, że nie dał odpowiednich gwarancji bankowych i nie monitorował sytuacji zakładów, aby w porę ściągnąć pieniądze z tych zakładów, aby nie przekazać transzy do końca i aby zabezpieczyć interesy budżetu funduszu. Takie było w tym czasie prawo, prawo z 1980 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy są jeszcze pytania do pana senatora Jerzego Pieniążka? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#RyszardJarzembowski">W takim razie przystępujemy do głosowania w sprawie wyrażenia przez Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam, że zgodnie z ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora Senat wyraża zgodę na pociągnięcie senatora do odpowiedzialności karnej w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością głosów ustawowej liczby senatorów. Nieuzyskanie wymaganej większości oznacza podjęcie uchwały o niewyrażeniu zgody na pociągnięcie senatora do odpowiedzialności karnej.</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#RyszardJarzembowski">Przystępujemy do tajnego głosowania w sprawie wyrażenia przez Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka.</u>
          <u xml:id="u-311.6" who="#RyszardJarzembowski">Bardzo proszę, aby swoją powinność czynili senatorowie sekretarze: Krystyna Doktorowicz, Andrzej Jaeschke i Alicja Stradomska.</u>
          <u xml:id="u-311.7" who="#RyszardJarzembowski">Już tylko dla formalności przypomnę, bo dzisiaj już to ćwiczyliśmy i jeszcze raz będziemy ćwiczyli, że senatorowie rozdają państwu karty do głosowania. Na karcie można postawić tylko jeden znak „x”, jeżeli będzie więcej tych znaków albo nie będzie wcale, to głos jest nieważny. Po wypełnieniu kart będziemy w kolejności alfabetycznej wrzucać je do urny.</u>
          <u xml:id="u-311.8" who="#RyszardJarzembowski">Bardzo proszę o rozdanie kart.</u>
          <u xml:id="u-311.9" who="#RyszardJarzembowski">Przypominam zarazem, że bezwzględna ustawowa większość w tej sprawie to pięćdziesiąt jeden głosów.</u>
          <u xml:id="u-311.10" who="#RyszardJarzembowski">Czy wszyscy z państwa otrzymali karty do głosowania?</u>
          <u xml:id="u-311.11" who="#RyszardJarzembowski">Proszę zatem panią senator Krystynę Doktorowicz o odczytywanie kolejno nazwisk senatorów, państwa zaś proszę o wrzucanie kart do urny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#KrystynaDoktorowicz">Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Adamski,</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Anulewicz,</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#KrystynaDoktorowicz">Franciszek Bachleda-Księdzularz,</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#KrystynaDoktorowicz">Marek Balicki,</u>
          <u xml:id="u-312.5" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Bargieł,</u>
          <u xml:id="u-312.6" who="#KrystynaDoktorowicz">Tadeusz Bartos,</u>
          <u xml:id="u-312.7" who="#KrystynaDoktorowicz">Maria Berny,</u>
          <u xml:id="u-312.8" who="#KrystynaDoktorowicz">Adam Biela,</u>
          <u xml:id="u-312.9" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Bielawski,</u>
          <u xml:id="u-312.10" who="#KrystynaDoktorowicz">January Bień,</u>
          <u xml:id="u-312.11" who="#KrystynaDoktorowicz">Franciszek Bobrowski,</u>
          <u xml:id="u-312.12" who="#KrystynaDoktorowicz">Krystyna Bochenek,</u>
          <u xml:id="u-312.13" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Borkowski,</u>
          <u xml:id="u-312.14" who="#KrystynaDoktorowicz">Władysław Bułka,</u>
          <u xml:id="u-312.15" who="#KrystynaDoktorowicz">Czesława Christowa,</u>
          <u xml:id="u-312.16" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Chronowski,</u>
          <u xml:id="u-312.17" who="#KrystynaDoktorowicz">Zygmunt Cybulski,</u>
          <u xml:id="u-312.18" who="#KrystynaDoktorowicz">Gerard Czaja,</u>
          <u xml:id="u-312.19" who="#KrystynaDoktorowicz">Jolanta Danielak,</u>
          <u xml:id="u-312.20" who="#KrystynaDoktorowicz">Krystyna Doktorowicz,</u>
          <u xml:id="u-312.21" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Drożdż,</u>
          <u xml:id="u-312.22" who="#KrystynaDoktorowicz">Bernard Drzęźla,</u>
          <u xml:id="u-312.23" who="#KrystynaDoktorowicz">Henryk Dzido,</u>
          <u xml:id="u-312.24" who="#KrystynaDoktorowicz">Józef Dziemdziela,</u>
          <u xml:id="u-312.25" who="#KrystynaDoktorowicz">Genowefa Ferenc,</u>
          <u xml:id="u-312.26" who="#KrystynaDoktorowicz">Witold Gładkowski,</u>
          <u xml:id="u-312.27" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Gołąbek,</u>
          <u xml:id="u-312.28" who="#KrystynaDoktorowicz">Stanisław Huskowski,</u>
          <u xml:id="u-312.29" who="#KrystynaDoktorowicz">Sławomir Izdebski,</u>
          <u xml:id="u-312.30" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Jaeschke,</u>
          <u xml:id="u-312.31" who="#KrystynaDoktorowicz">Zdzisława Janowska,</u>
          <u xml:id="u-312.32" who="#KrystynaDoktorowicz">Zdzisław Jarmużek,</u>
          <u xml:id="u-312.33" who="#KrystynaDoktorowicz">Ryszard Jarzembowski,</u>
          <u xml:id="u-312.34" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Jaworski,</u>
          <u xml:id="u-312.35" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Jurgiel,</u>
          <u xml:id="u-312.36" who="#KrystynaDoktorowicz">Dorota Kempka,</u>
          <u xml:id="u-312.37" who="#KrystynaDoktorowicz">Apolonia Klepacz,</u>
          <u xml:id="u-312.38" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Konieczny,</u>
          <u xml:id="u-312.39" who="#KrystynaDoktorowicz">Aleksandra Koszada,</u>
          <u xml:id="u-312.40" who="#KrystynaDoktorowicz">Marian Kozłowski,</u>
          <u xml:id="u-312.41" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Kruszewski,</u>
          <u xml:id="u-312.42" who="#KrystynaDoktorowicz">Olga Krzyżanowska,</u>
          <u xml:id="u-312.43" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Kulak,</u>
          <u xml:id="u-312.44" who="#KrystynaDoktorowicz">Anna Kurska,</u>
          <u xml:id="u-312.45" who="#KrystynaDoktorowicz">Irena Kurzępa,</u>
          <u xml:id="u-312.46" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Kutz,</u>
          <u xml:id="u-312.47" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Lato,</u>
          <u xml:id="u-312.48" who="#KrystynaDoktorowicz">Marian Lewicki,</u>
          <u xml:id="u-312.49" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Lipowski,</u>
          <u xml:id="u-312.50" who="#KrystynaDoktorowicz">Teresa Liszcz,</u>
          <u xml:id="u-312.51" who="#KrystynaDoktorowicz">Bogusław Litwiniec,</u>
          <u xml:id="u-312.52" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Lorenz,</u>
          <u xml:id="u-312.53" who="#KrystynaDoktorowicz">Mirosław Lubiński,</u>
          <u xml:id="u-312.54" who="#KrystynaDoktorowicz">Włodzimierz Łęcki,</u>
          <u xml:id="u-312.55" who="#KrystynaDoktorowicz">Władysław Mańkut,</u>
          <u xml:id="u-312.56" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Markowski,</u>
          <u xml:id="u-312.57" who="#KrystynaDoktorowicz">Ryszard Matusiak,</u>
          <u xml:id="u-312.58" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Matuszak,</u>
          <u xml:id="u-312.59" who="#KrystynaDoktorowicz">Bogusław Mąsior,</u>
          <u xml:id="u-312.60" who="#KrystynaDoktorowicz">Mieczysław Mietła,</u>
          <u xml:id="u-312.61" who="#KrystynaDoktorowicz">Stanisław Nicieja,</u>
          <u xml:id="u-312.62" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Niski,</u>
          <u xml:id="u-312.63" who="#KrystynaDoktorowicz">Longin Pastusiak,</u>
          <u xml:id="u-312.64" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Pawełek,</u>
          <u xml:id="u-312.65" who="#KrystynaDoktorowicz">Wojciech Pawłowski,</u>
          <u xml:id="u-312.66" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Pieniążek,</u>
          <u xml:id="u-312.67" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Piesiewicz,</u>
          <u xml:id="u-312.68" who="#KrystynaDoktorowicz">Wiesław Pietrzak,</u>
          <u xml:id="u-312.69" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbyszko Piwoński,</u>
          <u xml:id="u-312.70" who="#KrystynaDoktorowicz">Sergiusz Plewa,</u>
          <u xml:id="u-312.71" who="#KrystynaDoktorowicz">Bogdan Podgórski,</u>
          <u xml:id="u-312.72" who="#KrystynaDoktorowicz">Lesław Podkański,</u>
          <u xml:id="u-312.73" who="#KrystynaDoktorowicz">Jolanta Popiołek,</u>
          <u xml:id="u-312.74" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Religa,</u>
          <u xml:id="u-312.75" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Romaszewski,</u>
          <u xml:id="u-312.76" who="#KrystynaDoktorowicz">Tadeusz Rzemykowski,</u>
          <u xml:id="u-312.77" who="#KrystynaDoktorowicz">Wiesława Sadowska,</u>
          <u xml:id="u-312.78" who="#KrystynaDoktorowicz">Janina Sagatowska,</u>
          <u xml:id="u-312.79" who="#KrystynaDoktorowicz">Wojciech Saługa,</u>
          <u xml:id="u-312.80" who="#KrystynaDoktorowicz">Ewa Serocka,</u>
          <u xml:id="u-312.81" who="#KrystynaDoktorowicz">Krystyna Sienkiewicz,</u>
          <u xml:id="u-312.82" who="#KrystynaDoktorowicz">Dorota Simonides,</u>
          <u xml:id="u-312.83" who="#KrystynaDoktorowicz">Zofia Skrzypek-Mrowiec,</u>
          <u xml:id="u-312.84" who="#KrystynaDoktorowicz">Ryszard Sławiński,</u>
          <u xml:id="u-312.85" who="#KrystynaDoktorowicz">Robert Smoktunowicz,</u>
          <u xml:id="u-312.86" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Smorawiński,</u>
          <u xml:id="u-312.87" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Spychalski,</u>
          <u xml:id="u-312.88" who="#KrystynaDoktorowicz">Henryk Stokłosa,</u>
          <u xml:id="u-312.89" who="#KrystynaDoktorowicz">Alicja Stradomska,</u>
          <u xml:id="u-312.90" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Suchański,</u>
          <u xml:id="u-312.91" who="#KrystynaDoktorowicz">Jan Szafraniec,</u>
          <u xml:id="u-312.92" who="#KrystynaDoktorowicz">Józef Sztorc,</u>
          <u xml:id="u-312.93" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Szydłowski,</u>
          <u xml:id="u-312.94" who="#KrystynaDoktorowicz">Maria Szyszkowska,</u>
          <u xml:id="u-312.95" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Wielowieyski,</u>
          <u xml:id="u-312.96" who="#KrystynaDoktorowicz">Edmund Wittbrodt,</u>
          <u xml:id="u-312.97" who="#KrystynaDoktorowicz">Tadeusz Wnuk,</u>
          <u xml:id="u-312.98" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Zychowicz,</u>
          <u xml:id="u-312.99" who="#KrystynaDoktorowicz">Marian Żenkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-312.100" who="#KrystynaDoktorowicz">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#RyszardJarzembowski">Czy wszyscy z państwa oddali głosy?</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#RyszardJarzembowski">Proszę teraz senatorów sekretarzy o obliczenie głosów i sporządzenie protokołu tajnego głosowania.</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#RyszardJarzembowski">Ogłaszam dziesięciominutową przerwę do godziny 18.45.</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 18 minut 35 do godziny 18 minut 45)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#RyszardJarzembowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#RyszardJarzembowski">Informuję, że komisja skrutacyjna zakończyła swoją pracę minutę przed czasem.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#RyszardJarzembowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu dwudziestego drugiego porządku obrad: sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich w sprawie wniosku Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego o wyrażenie przez Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#RyszardJarzembowski">Dysponuję już protokołem, ogłaszam zatem wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#RyszardJarzembowski">Protokół głosowania tajnego z dnia 30 września 2004 r. w sprawie wyrażenia przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka.</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#RyszardJarzembowski">Wyznaczeni przez marszałka Senatu do przeprowadzenia głosowania tajnego sekretarze Senatu: senator Krystyna Doktorowicz, senator Andrzej Jaeschke i senator Alicja Stradomska, stwierdzają, że w głosowaniu tajnym w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka oddano 79 głosów, w tym 77 ważnych. Ustawowa większość bezwzględna wynosi 51 głosów. Za uchyleniem immunitetu senatorowi Jerzemu Pieniążkowi głosowało 26 senatorów, przeciwko uchyleniu - 44, wstrzymało się od głosu - 7. I tu następują podpisy senatorów sekretarzy.</u>
          <u xml:id="u-314.6" who="#RyszardJarzembowski">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka nie uzyskał wymaganej większości bezwzględnej głosów i Senat podjął uchwałę w sprawie niewyrażenia zgody przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka o następującej treści.</u>
          <u xml:id="u-314.7" who="#RyszardJarzembowski">Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 września 2004 r. w sprawie niewyrażenia przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka.</u>
          <u xml:id="u-314.8" who="#RyszardJarzembowski">Senat Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów art. 105 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 7 ust. 1 ustawy z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora nie wyraża zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senatora Jerzego Pieniążka za czyn określony we wniosku Prokuratora Okręgowego w Łodzi z dnia 18 lutego 2004 r. przez prokuratora generalnego w dniu 26 marca 2004 r. Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-314.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-314.10" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo państwu.</u>
          <u xml:id="u-314.11" who="#RyszardJarzembowski">Zapraszam pana senatora Kazimierza Kutza.</u>
          <u xml:id="u-314.12" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Kazimierz Kutz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego trzeciego porządku obrad: wybór przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że zgodnie z art. 13 ust. 2 oraz art. 14 ust. 2 Regulaminu Senatu przewodniczących komisji wybiera Senat, a projekt uchwały w tej sprawie przygotowuje i przedstawia Senatowi Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich. Projekt uchwały przygotowany przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich zawarty jest w druku nr 804.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#KazimierzKutz">Informuję ponadto, że wniosek o powołanie senatora Januarego Bienia na przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska został pozytywnie oceniony przez Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#KazimierzKutz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich, pana senatora Andrzeja Spychalskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#AndrzejSpychalski">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#AndrzejSpychalski">Mam zaszczyt w imieniu Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich rekomendować Wysokiemu Senatowi przygotowany projekt uchwały w sprawie wyboru senatora Rzeczypospolitej Januarego Bienia na funkcję przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska, druk nr 804.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#AndrzejSpychalski">Pragnę przypomnieć, że Komisja Ochrony Środowiska w dniu 29 września wybrała senatora Januarego Bienia jednogłośnie na kandydata na przewodniczącego komisji.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#AndrzejSpychalski">Konwent Seniorów, jak już powiedział pan marszałek, w dniu 30 września pozytywnie zaopiniował przedstawioną kandydaturę. Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich dziś także jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała tę kandydaturę.</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#AndrzejSpychalski">Panie Marszałku, uprzejmie proszę o wdrożenie procedury wyboru przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#KazimierzKutz">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania w sprawie wyboru przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że zgodnie z art. 53 ust. 6 i ust. 7 Regulaminu Senatu głosowanie w sprawach personalnych jest tajne i odbywa się przy użyciu opieczętowanych kart do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania w sprawie wyboru senatora Januarego Bienia na przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#KazimierzKutz">Do przeprowadzenia głosowania tajnego wyznaczam senatorów sekretarzy: senator Krystynę Doktorowicz, senator Alicję Stradomską i senatora Jaeschkego.</u>
          <u xml:id="u-317.6" who="#KazimierzKutz">Za chwilę wyznaczeni do przeprowadzenia głosowania tajnego senatorowie sekretarze rozdadzą państwu senatorom karty do głosowania tajnego.</u>
          <u xml:id="u-317.7" who="#KazimierzKutz">Na karcie do głosowania tajnego należy postawić tylko jeden znak „x”. Karta do głosowania, na której postawiono więcej niż jeden znak „x” lub nie postawiono żadnego, zostanie uznana za głos nieważny.</u>
          <u xml:id="u-317.8" who="#KazimierzKutz">Następnie zostanie zarządzona przerwa w obradach, w trakcie której wyznaczeni do przeprowadzenia głosowania tajnego senatorowie sekretarze dokonają obliczenia głosów i sporządzą protokół.</u>
          <u xml:id="u-317.9" who="#KazimierzKutz">Proszę teraz...</u>
          <u xml:id="u-317.10" who="#KazimierzKutz">Sekretarze już rozdali karty?</u>
          <u xml:id="u-317.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Już rozdają.)</u>
          <u xml:id="u-317.12" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-317.13" who="#KazimierzKutz">Czy wszyscy państwo senatorowie otrzymali karty do głosowania?</u>
          <u xml:id="u-317.14" who="#KazimierzKutz">Proszę senatora sekretarza o odczytywanie kolejno nazwisk senatorów, zaś państwa senatorów, po wyczytaniu ich nazwisk, proszę o wrzucanie do urny wypełnionych kart do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Adamski,</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Anulewicz,</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#KrystynaDoktorowicz">Franciszek Bachleda-Księdzularz,</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#KrystynaDoktorowicz">Marek Balicki,</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Bargieł,</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#KrystynaDoktorowicz">Tadeusz Bartos,</u>
          <u xml:id="u-318.6" who="#komentarz">(Wicemarszałek Kazimierz Kutz: Proszę mówić bliżej mikrofonu i trochę wolniej.)</u>
          <u xml:id="u-318.7" who="#KrystynaDoktorowicz">No nie.</u>
          <u xml:id="u-318.8" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-318.9" who="#komentarz">(Wicemarszałek Kazimierz Kutz: I trzymać się niższego rejestru głosu.)</u>
          <u xml:id="u-318.10" who="#KrystynaDoktorowicz">Nie dam rady.</u>
          <u xml:id="u-318.11" who="#KrystynaDoktorowicz">Maria Berny,</u>
          <u xml:id="u-318.12" who="#KrystynaDoktorowicz">Adam Biela,</u>
          <u xml:id="u-318.13" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Bielawski,</u>
          <u xml:id="u-318.14" who="#KrystynaDoktorowicz">January Bień,</u>
          <u xml:id="u-318.15" who="#KrystynaDoktorowicz">Franciszek Bobrowski,</u>
          <u xml:id="u-318.16" who="#KrystynaDoktorowicz">Krystyna Bochenek,</u>
          <u xml:id="u-318.17" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Borkowski,</u>
          <u xml:id="u-318.18" who="#KrystynaDoktorowicz">Władysław Bułka,</u>
          <u xml:id="u-318.19" who="#KrystynaDoktorowicz">Czesława Christowa,</u>
          <u xml:id="u-318.20" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Chronowski,</u>
          <u xml:id="u-318.21" who="#KrystynaDoktorowicz">Zygmunt Cybulski,</u>
          <u xml:id="u-318.22" who="#KrystynaDoktorowicz">Gerard Czaja,</u>
          <u xml:id="u-318.23" who="#KrystynaDoktorowicz">Jolanta Danielak,</u>
          <u xml:id="u-318.24" who="#KrystynaDoktorowicz">Krystyna Doktorowicz,</u>
          <u xml:id="u-318.25" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Drożdż,</u>
          <u xml:id="u-318.26" who="#KrystynaDoktorowicz">Bernard Drzęźla,</u>
          <u xml:id="u-318.27" who="#KrystynaDoktorowicz">Henryk Dzido,</u>
          <u xml:id="u-318.28" who="#KrystynaDoktorowicz">Józef Dziemdziela,</u>
          <u xml:id="u-318.29" who="#KrystynaDoktorowicz">Genowefa Ferenc,</u>
          <u xml:id="u-318.30" who="#KrystynaDoktorowicz">Witold Gładkowski,</u>
          <u xml:id="u-318.31" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Gołąbek,</u>
          <u xml:id="u-318.32" who="#KrystynaDoktorowicz">Stanisław Huskowski,</u>
          <u xml:id="u-318.33" who="#KrystynaDoktorowicz">Sławomir Izdebski,</u>
          <u xml:id="u-318.34" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Jaeschke,</u>
          <u xml:id="u-318.35" who="#KrystynaDoktorowicz">Zdzisława Janowska,</u>
          <u xml:id="u-318.36" who="#KrystynaDoktorowicz">Zdzisław Jarmużek,</u>
          <u xml:id="u-318.37" who="#KrystynaDoktorowicz">Ryszard Jarzembowski,</u>
          <u xml:id="u-318.38" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Jaworski,</u>
          <u xml:id="u-318.39" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Jurgiel,</u>
          <u xml:id="u-318.40" who="#KrystynaDoktorowicz">Dorota Kempka,</u>
          <u xml:id="u-318.41" who="#KrystynaDoktorowicz">Apolonia Klepacz,</u>
          <u xml:id="u-318.42" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Konieczny,</u>
          <u xml:id="u-318.43" who="#KrystynaDoktorowicz">Aleksandra Koszada,</u>
          <u xml:id="u-318.44" who="#KrystynaDoktorowicz">Marian Kozłowski,</u>
          <u xml:id="u-318.45" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Kruszewski,</u>
          <u xml:id="u-318.46" who="#KrystynaDoktorowicz">Olga Krzyżanowska,</u>
          <u xml:id="u-318.47" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Kulak,</u>
          <u xml:id="u-318.48" who="#KrystynaDoktorowicz">Anna Kurska,</u>
          <u xml:id="u-318.49" who="#KrystynaDoktorowicz">Irena Kurzępa,</u>
          <u xml:id="u-318.50" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Kutz,</u>
          <u xml:id="u-318.51" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Lato,</u>
          <u xml:id="u-318.52" who="#KrystynaDoktorowicz">Marian Lewicki,</u>
          <u xml:id="u-318.53" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Lipowski,</u>
          <u xml:id="u-318.54" who="#KrystynaDoktorowicz">Teresa Liszcz,</u>
          <u xml:id="u-318.55" who="#KrystynaDoktorowicz">Bogusław Litwiniec,</u>
          <u xml:id="u-318.56" who="#KrystynaDoktorowicz">Janusz Lorenz,</u>
          <u xml:id="u-318.57" who="#KrystynaDoktorowicz">Mirosław Lubiński,</u>
          <u xml:id="u-318.58" who="#KrystynaDoktorowicz">Włodzimierz Łęcki,</u>
          <u xml:id="u-318.59" who="#KrystynaDoktorowicz">Władysław Mańkut,</u>
          <u xml:id="u-318.60" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Markowski,</u>
          <u xml:id="u-318.61" who="#KrystynaDoktorowicz">Ryszard Matusiak,</u>
          <u xml:id="u-318.62" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Matuszak,</u>
          <u xml:id="u-318.63" who="#KrystynaDoktorowicz">Bogusław Mąsior,</u>
          <u xml:id="u-318.64" who="#KrystynaDoktorowicz">Mieczysław Mietła,</u>
          <u xml:id="u-318.65" who="#KrystynaDoktorowicz">Stanisław Nicieja,</u>
          <u xml:id="u-318.66" who="#KrystynaDoktorowicz">Grzegorz Niski,</u>
          <u xml:id="u-318.67" who="#KrystynaDoktorowicz">Longin Pastusiak,</u>
          <u xml:id="u-318.68" who="#KrystynaDoktorowicz">Kazimierz Pawełek,</u>
          <u xml:id="u-318.69" who="#KrystynaDoktorowicz">Wojciech Pawłowski,</u>
          <u xml:id="u-318.70" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Pieniążek,</u>
          <u xml:id="u-318.71" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Piesiewicz,</u>
          <u xml:id="u-318.72" who="#KrystynaDoktorowicz">Wiesław Pietrzak,</u>
          <u xml:id="u-318.73" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbyszko Piwoński,</u>
          <u xml:id="u-318.74" who="#KrystynaDoktorowicz">Sergiusz Plewa,</u>
          <u xml:id="u-318.75" who="#KrystynaDoktorowicz">Bogdan Podgórski,</u>
          <u xml:id="u-318.76" who="#KrystynaDoktorowicz">Lesław Podkański,</u>
          <u xml:id="u-318.77" who="#KrystynaDoktorowicz">Jolanta Popiołek,</u>
          <u xml:id="u-318.78" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Religa,</u>
          <u xml:id="u-318.79" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Romaszewski,</u>
          <u xml:id="u-318.80" who="#KrystynaDoktorowicz">Tadeusz Rzemykowski,</u>
          <u xml:id="u-318.81" who="#KrystynaDoktorowicz">Wiesława Sadowska,</u>
          <u xml:id="u-318.82" who="#KrystynaDoktorowicz">Janina Sagatowska,</u>
          <u xml:id="u-318.83" who="#KrystynaDoktorowicz">Wojciech Saługa,</u>
          <u xml:id="u-318.84" who="#KrystynaDoktorowicz">Ewa Serocka,</u>
          <u xml:id="u-318.85" who="#KrystynaDoktorowicz">Krystyna Sienkiewicz,</u>
          <u xml:id="u-318.86" who="#KrystynaDoktorowicz">Dorota Simonides,</u>
          <u xml:id="u-318.87" who="#KrystynaDoktorowicz">Zofia Skrzypek-Mrowiec,</u>
          <u xml:id="u-318.88" who="#KrystynaDoktorowicz">Ryszard Sławiński,</u>
          <u xml:id="u-318.89" who="#KrystynaDoktorowicz">Robert Smoktunowicz,</u>
          <u xml:id="u-318.90" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Smorawiński,</u>
          <u xml:id="u-318.91" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Spychalski,</u>
          <u xml:id="u-318.92" who="#KrystynaDoktorowicz">Henryk Stokłosa,</u>
          <u xml:id="u-318.93" who="#KrystynaDoktorowicz">Alicja Stradomska,</u>
          <u xml:id="u-318.94" who="#KrystynaDoktorowicz">Jerzy Suchański,</u>
          <u xml:id="u-318.95" who="#KrystynaDoktorowicz">Jan Szafraniec,</u>
          <u xml:id="u-318.96" who="#KrystynaDoktorowicz">Józef Sztorc,</u>
          <u xml:id="u-318.97" who="#KrystynaDoktorowicz">Krzysztof Szydłowski,</u>
          <u xml:id="u-318.98" who="#KrystynaDoktorowicz">Maria Szyszkowska,</u>
          <u xml:id="u-318.99" who="#KrystynaDoktorowicz">Andrzej Wielowieyski,</u>
          <u xml:id="u-318.100" who="#KrystynaDoktorowicz">Edmund Wittbrodt,</u>
          <u xml:id="u-318.101" who="#KrystynaDoktorowicz">Tadeusz Wnuk,</u>
          <u xml:id="u-318.102" who="#KrystynaDoktorowicz">Zbigniew Zychowicz,</u>
          <u xml:id="u-318.103" who="#KrystynaDoktorowicz">Marian Żenkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-318.104" who="#KrystynaDoktorowicz">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#KazimierzKutz">Czy wszyscy senatorowie...</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#KazimierzKutz">Pani debiutuje. Ciężko jej w tę szparkę trafić, ale kobietom w ogóle trudniej...</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#KazimierzKutz">Proszę wyznaczonych do przeprowadzenia głosowania senatorów sekretarzy o obliczenie głosów i sporządzenie protokołu.</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#KazimierzKutz">Zarządzam przerwę w obradach do godziny 19.05.</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#KazimierzKutz">Dziewięć minut. Utargowałem minutę. Korzystam z przywilejów marszałka - ukradłem godzinę, to znaczy minutę.</u>
          <u xml:id="u-319.6" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 18 minut 56 do godziny 19 minut 05)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#KazimierzKutz">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#KazimierzKutz">Powracamy do rozpatrzenia punktu dwudziestego trzeciego porządku obrad: wybór przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#KazimierzKutz">Informuję, że wyznaczeni do przeprowadzenia głosowania tajnego senatorowie sekretarze zakończyli obliczanie głosów i sporządzili protokół głosowania tajnego. Ogłaszam wyniki głosowania tajnego w sprawie wyboru senatora Januarego Bienia na przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#KazimierzKutz">Protokół głosowania.</u>
          <u xml:id="u-320.4" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-320.5" who="#KazimierzKutz">Bardzo proszę o ciszę, bardzo proszę o spokój na sali.</u>
          <u xml:id="u-320.6" who="#KazimierzKutz">Protokół głosowania tajnego z dnia 30 września 2004 r. w sprawie wyboru senatora Januarego Bienia na przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska. Wyznaczeni przez marszałka Senatu do przeprowadzenia głosowania tajnego sekretarze: Krystyna Doktorowicz, Andrzej Jaeschke i Alicja Stradomska, stwierdzają, że w głosowaniu tajnym w sprawie wyboru senatora Januarego Bienia na przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska oddano 78 głosów, w tym 1 głos był nieważny. Za głosowało 70 senatorów, przeciw - 2, 5 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-320.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-320.8" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie wyboru przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-320.9" who="#KazimierzKutz">Gratuluję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-320.10" who="#komentarz">(Senator January Bień: Dziękuję serdecznie, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-320.11" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tylko panu marszałkowi? A nam?)</u>
          <u xml:id="u-320.12" who="#komentarz">(Senator January Bień: Już się kłaniałem.)</u>
          <u xml:id="u-320.13" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego czwartego porządku obrad: zmiany w składzie komisji senackich.</u>
          <u xml:id="u-320.14" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że wniosek Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich w tej sprawie zawarty jest w druku nr 803.</u>
          <u xml:id="u-320.15" who="#KazimierzKutz">Proszę sprawozdawcę Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich senatora Andrzeja Spychalskiego o zabranie głosu i przedstawienie wniosków komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#AndrzejSpychalski">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#AndrzejSpychalski">Mam zaszczyt w imieniu Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich rekomendować Wysokiemu Senatowi przyjęcie projektu uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o zmianach w składzie komisji senackich, zawartego w druku nr 803.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#AndrzejSpychalski">Na podstawie art. 13 ust. 2, w oparciu o indywidualne prośby senatorów skierowane do marszałka Senatu, Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich w dniu dzisiejszym pozytywnie zaopiniowała, poparcie było jednogłośne, wnioski o: odwołanie senatora Andrzeja Chronowskiego z Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, wybór senator Krystyny Bochenek do Komisji Kultury i Środków Przekazu, wybór senatorów Andrzeja Chronowskiego oraz Stanisława Huskowskiego do Komisji Spraw Europejskich, wybór senatora Kazimierza Jaworskiego do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wybór senatora Mariana Lewickiego do Komisji Ochrony Środowiska, wybór senatora Wojciecha Saługi do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz wybór senator Zofii Skrzypek-Mrowiec do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#AndrzejSpychalski">Uprzejmie proszę Wysoki Senat o przyjęcie przedstawionego projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#KazimierzKutz">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich projektem uchwały w sprawie zmian w składzie komisji senackich.</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że projekt ten zawarty jest w druku nr 803.</u>
          <u xml:id="u-322.4" who="#KazimierzKutz">Proszę nacisnąć przycisk obecności.</u>
          <u xml:id="u-322.5" who="#KazimierzKutz">Kto z państwa jest za przyjęciem przedstawionego projektu?</u>
          <u xml:id="u-322.6" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciwko?</u>
          <u xml:id="u-322.7" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-322.8" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-322.9" who="#KazimierzKutz">Na 69 obecnych senatorów 68 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-322.10" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie zmian w składzie komisji senackich.</u>
          <u xml:id="u-322.11" who="#KazimierzKutz">Powracamy do rozpatrzenia punktu jedenastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zasadach finansowania nauki.</u>
          <u xml:id="u-322.12" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-322.13" who="#KazimierzKutz">Przypominam też, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie, zgodnie z art. 52 ust. 6 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-322.14" who="#KazimierzKutz">Proszę sprawozdawcę Komisji Nauki, Edukacji i Sportu oraz Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, senatora Mariana Żenkiewicza, o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#MarianŻenkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#MarianŻenkiewicz">Z upoważnienia przewodniczącej Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, pani senator Genowefy Ferenc, oraz w imieniu Komisji Nauki, Edukacji i Sportu mam zaszczyt przedstawić wspólne sprawozdanie komisji z posiedzenia, które odbyło się 29 września, a przedmiotem tego posiedzenia były poprawki do ustawy o zasadach finansowania nauki zgłoszone podczas debaty senackiej. W wyniku tego posiedzenia połączone komisje rekomendują Wysokiemu Senatowi przyjęcie poprawek: pierwszej, czternastej, siedemnastej, dwudziestej trzeciej i dwudziestej czwartej. Ponieważ trzy z nich mają charakter merytoryczny, pozwolę sobie bardzo króciutko je uzasadnić.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#MarianŻenkiewicz">Otóż poprawka pierwsza polega na dodaniu w art. 1 ust. 2a o treści: „Wydatki na naukę finansowane przez ministra ustala się w ustawie budżetowej w wysokości zapewniającej dojście Polski do poziomu wydatków wynikających ze Strategii Lizbońskiej”. Ta sprawa była przedmiotem dosyć żywej dyskusji. Celem tej poprawki jest wywarcie pewnego nacisku na rząd, a konkretnie na ministra finansów, aby przyznając środki na naukę, uwzględniał to, co ciąży na naszym kraju w efekcie przyjętej Strategii Lizbońskiej. Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że przed paru laty znalazł się podobny zapis dotyczący ministra obrony narodowej, czyli wydatków na obronność.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#MarianŻenkiewicz">Jeśli chodzi o poprawki czternastą i siedemnastą, które komisja rekomenduje, to są to czysto redakcyjne poprawki, niewymagające komentarza.</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#MarianŻenkiewicz">Poprawka dwudziesta trzecia, zgłoszona przez pana senatora Bienia, też uzyskała pełną akceptację komisji. Celem tej poprawki jest niedopuszczenie, aby ktokolwiek z członków wybranych do Komisji i Zespołu Odwoławczego sprawował tę funkcję dłużej niż przez dwie, nazwijmy umownie, kadencje. Ponieważ tu nie było użytego słowa „kadencje”, w zapisie jest sformułowanie: „przez kolejne dwa okresy czteroletnie”. W stosunku do tej poprawki strona rządowa nie wnosiła zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-323.5" who="#MarianŻenkiewicz">I wreszcie ostatnia poprawka dotyczy skrócenia vacatio legis ustawy z sześciu do trzech miesięcy. Jest to zgodne z wnioskiem rządowym. Po prostu rząd w pracach nad tą ustawą przyjął termin bezpieczny. Ale w tej chwili są opracowane już prawie wszystkie akty wykonawcze do tej ustawy, w związku z tym nie ma sensu przedłużanie czasu na wejście jej w życie. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#KazimierzKutz">Czy senatorowie wnioskodawcy lub pozostały senator sprawozdawca chcą jeszcze zabrać głos? Nie ma go w ogóle.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#KazimierzKutz">Wnioski w trakcie dyskusji zgłosili - od razu pytam, czy chcą jeszcze zabrać głos - pan senator Ryszard Matusiak.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#komentarz">(Senator Ryszard Matusiak: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-324.4" who="#KazimierzKutz">Nie.</u>
          <u xml:id="u-324.5" who="#KazimierzKutz">Pan senator Biela? Nie ma go.</u>
          <u xml:id="u-324.6" who="#KazimierzKutz">Pan senator Jurgiel?</u>
          <u xml:id="u-324.7" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Jurgiel: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-324.8" who="#KazimierzKutz">Pan senator Szafraniec?</u>
          <u xml:id="u-324.9" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-324.10" who="#KazimierzKutz">Pani senator Skrzypek-Mrowiec?</u>
          <u xml:id="u-324.11" who="#komentarz">(Senator Zofia Maria Skrzypek-Mrowiec: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-324.12" who="#KazimierzKutz">I pan senator January Bień?</u>
          <u xml:id="u-324.13" who="#komentarz">(Senator January Bień: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-324.14" who="#KazimierzKutz">Ponadto sprawozdawcą Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych był senator Władysław Mańkut.</u>
          <u xml:id="u-324.15" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że senator Adam Biela wycofał swoje poprawki: piątą i dwunastą w druku nr 797Z.</u>
          <u xml:id="u-324.16" who="#KazimierzKutz">Zgodnie z art. 52 ust. 7 Regulaminu Senatu każdy senator może podtrzymać wycofany wniosek, przejmując uprawnienia dotychczasowego wnioskodawcy. Czy ktoś z państwa senatorów chce podtrzymać wycofane wnioski? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-324.17" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zasadach finansowania nauki.</u>
          <u xml:id="u-324.18" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty komisje oraz senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy. Informuję, że zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami według kolejności przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-324.19" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-324.20" who="#KazimierzKutz">Poprawka pierwsza przewiduje, że wydatki na naukę będą ustalane w ustawie budżetowej w wysokości, która zapewni dojście Polski do poziomu wydatków wynikających ze Strategii Lizbońskiej.</u>
          <u xml:id="u-324.21" who="#KazimierzKutz">Naciskamy guziczki.</u>
          <u xml:id="u-324.22" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.23" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.24" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.25" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.26" who="#KazimierzKutz">78 senatorów jest za.</u>
          <u xml:id="u-324.27" who="#KazimierzKutz">Poprawka została przyjęta jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-324.28" who="#KazimierzKutz">Poprawka druga zmienia definicję badań stosowanych poprzez uściślenie, że obejmują one eksperymentalną i teoretyczną działalność badawczą, oraz określenie, że działalność ta jest podejmowana nie tylko w celu zdobycia nowej wiedzy, ale również nowych umiejętności.</u>
          <u xml:id="u-324.29" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.30" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.31" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.32" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.33" who="#KazimierzKutz">19 senatorów głosowało za, 51 - przeciw, 9 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.34" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.35" who="#KazimierzKutz">Poprawka trzecia uzupełnia definicję prac rozwojowych poprzez wskazanie, że są one prowadzone również w celu wytworzenia nowych lub udoskonalenia istniejących umiejętności.</u>
          <u xml:id="u-324.36" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.37" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.38" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.39" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.40" who="#KazimierzKutz">20 senatorów głosowało za, 52 - przeciw, 7 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.41" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.42" who="#KazimierzKutz">Uwaga, nad poprawkami czwartą, siódmą i jedenastą należy głosować łącznie. Są to poprawki senatora Bieli. Poprawka czwarta modyfikuje definicję badań własnych poprzez określenie, że mają one służyć rozwojowi kadry naukowej oraz specjalności naukowych nie tylko w szkole wyższej, ale także w innej jednostce naukowej. Poprawki siódma i jedenasta przewidują finansowanie tych działań jako elementu działalności statutowej przez ministra nauki.</u>
          <u xml:id="u-324.43" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.44" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.45" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.46" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.47" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.48" who="#KazimierzKutz">23 senatorów głosowało za, 50 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.49" who="#KazimierzKutz">Poprawki nie zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-324.50" who="#KazimierzKutz">Poprawka piąta jest wycofana.</u>
          <u xml:id="u-324.51" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania nad poprawką szóstą, która zmierza do tego, aby minister nauki przyznawał środki finansowe na naukę w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki, ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego oraz prezesem Polskiej Akademii Nauk.</u>
          <u xml:id="u-324.52" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.53" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.54" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.55" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.56" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.57" who="#KazimierzKutz">17 senatorów głosowało za, 57 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.58" who="#KazimierzKutz">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.59" who="#KazimierzKutz">Poprawka siódma została już przegłosowana łącznie z poprawkami czwartą i jedenastą.</u>
          <u xml:id="u-324.60" who="#KazimierzKutz">Przechodzimy do głosowania nad poprawką ósmą, która ma na celu usunięcie z ustawy przepisu dotyczącego ochrony tajemnicy służbowej i tajemnicy przedsiębiorstw oraz przepisu, zgodnie z którym udostępnianie informacji o wynikach projektów objętych tą ochroną odbywa się wyłącznie za zgodą kierownika jednostki, w której jest realizowany projekt.</u>
          <u xml:id="u-324.61" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.62" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.63" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.64" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.65" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.66" who="#KazimierzKutz">Za przyjęciem poprawki głosowało 15 senatorów, 62 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.67" who="#KazimierzKutz">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.68" who="#KazimierzKutz">Poprawka dziewiąta uzupełnia tytuł rozdziału 2 poprzez wskazanie, że odnosi się on także do finansowania zadań służących gospodarce i społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-324.69" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.70" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.71" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.72" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.73" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.74" who="#KazimierzKutz">16 senatorów głosowało za, 50 - przeciw...</u>
          <u xml:id="u-324.75" who="#komentarz">(Głos z sali: 58.)</u>
          <u xml:id="u-324.76" who="#KazimierzKutz">Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-324.77" who="#KazimierzKutz">16 senatorów głosowało za, 58 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-324.78" who="#KazimierzKutz">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.79" who="#KazimierzKutz">Poprawka dziesiąta nakłada na Radę Ministrów obowiązek uchwalenia do dnia 30 kwietnia 2005 r. programu finansowania nauki z budżetu państwa. Program ten ma uwzględnić konieczność osiągnięcia poziomu finansowania nauki w wysokości 3% produktu krajowego brutto.</u>
          <u xml:id="u-324.80" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.81" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.82" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.83" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.84" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.85" who="#KazimierzKutz">Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.86" who="#KazimierzKutz">20 senatorów głosowało za, 50 - przeciw...</u>
          <u xml:id="u-324.87" who="#komentarz">(Głos z sali: 55.)</u>
          <u xml:id="u-324.88" who="#KazimierzKutz">A, 55. Co jest? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-324.89" who="#KazimierzKutz">20 - za, 55 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-324.90" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.91" who="#KazimierzKutz">Nad poprawką jedenastą głosowanie już było.</u>
          <u xml:id="u-324.92" who="#KazimierzKutz">Poprawka dwunasta została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-324.93" who="#KazimierzKutz">Przechodzimy do głosowania nad poprawką trzynastą. Daje ona organizacjom samorządu gospodarczego o zasięgu wojewódzkim możliwość przedstawiania ministrowi nauki propozycji dotyczących krajowego programu ramowego.</u>
          <u xml:id="u-324.94" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.95" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.96" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.97" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.98" who="#KazimierzKutz">Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.99" who="#KazimierzKutz">19 senatorów głosowało za, 52 - przeciw, 6 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-324.100" who="#KazimierzKutz">Ciekawe...</u>
          <u xml:id="u-324.101" who="#KazimierzKutz">Poprawka czternasta ma charakter uściślający.</u>
          <u xml:id="u-324.102" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.103" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.104" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.105" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.106" who="#komentarz">(Głos z sali: Ciekawe?)</u>
          <u xml:id="u-324.107" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.108" who="#KazimierzKutz">No!</u>
          <u xml:id="u-324.109" who="#komentarz">(Głos z sali: Nareszcie.)</u>
          <u xml:id="u-324.110" who="#KazimierzKutz">78 senatorów głosowało za, 1 - przeciw.</u>
          <u xml:id="u-324.111" who="#KazimierzKutz">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.112" who="#KazimierzKutz">Podejrzewam, że to jest ten sam.</u>
          <u xml:id="u-324.113" who="#KazimierzKutz">Poprawka piętnasta poszerza o poszerza o organizacje samorządu gospodarczego o zasięgu wojewódzkim lub ogólnokrajowym krąg podmiotów, które mogą występować o finansowanie projektów celowych związanych z realizacją sektorowych programów operacyjnych lub programów rozwoju regionalnego.</u>
          <u xml:id="u-324.114" who="#KazimierzKutz">Pan miał jakąś sprawę, Senatorze?</u>
          <u xml:id="u-324.115" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-324.116" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.117" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.118" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.119" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.120" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.121" who="#KazimierzKutz">11 senatorów głosowało za, 59 - przeciw, 9 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.122" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.123" who="#KazimierzKutz">Poprawka szesnasta ma na celu umożliwienie przyznawania wojewodom środków na finansowanie działalności wspomagającej badania.</u>
          <u xml:id="u-324.124" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.125" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.126" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.127" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.128" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.129" who="#KazimierzKutz">18 senatorów głosowało za, 53 - przeciw, 8 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.130" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.131" who="#KazimierzKutz">Poprawka siedemnasta usuwa nieprawidłowe podwójne odesłanie.</u>
          <u xml:id="u-324.132" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.133" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.134" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.135" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.136" who="#KazimierzKutz">Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.137" who="#KazimierzKutz">75 senatorów głosowało za, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-324.138" who="#KazimierzKutz">Poprawka osiemnasta nakłada na ministra nauki obowiązek gromadzenia i udostępniania wyników i dokumentacji prac badawczych i rozwojowych finansowanych ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-324.139" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.140" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.141" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.142" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.143" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.144" who="#KazimierzKutz">15 senatorów głosowało za, 57 - przeciw, 7 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.145" who="#KazimierzKutz">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.146" who="#KazimierzKutz">Nad poprawką dziewiętnastą i dwudziestą drugą będziemy głosować łącznie. Zmieniają one nazwę Komisji Badań na rzecz Rozwoju Gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-324.147" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.148" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.149" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.150" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.151" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.152" who="#KazimierzKutz">16 senatorów głosowało za, 59 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.153" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.154" who="#KazimierzKutz">Poprawka dwudziesta zmierza do tego, aby minister nauki zasięgał opinii właściwych do spraw nauki komisji Sejmu i Senatu przy powoływaniu i odwoływaniu przewodniczących organów Rady Nauki.</u>
          <u xml:id="u-324.155" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.156" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.157" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.158" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.159" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.160" who="#KazimierzKutz">19 senatorów głosowało za, 59 - przeciw, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-324.161" who="#KazimierzKutz">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.162" who="#KazimierzKutz">Przechodzimy do głosowania nad poprawką dwudziestą pierwszą. Podnosi ona z jedenastu do szesnastu maksymalną liczbę członków Komitetu Polityki Naukowej i Naukowo-Technicznej. Ponadto zmierza do tego, aby w skład tego komitetu byli powoływani przedstawiciele ministra właściwego do spraw gospodarki, trzech największych organizacji gospodarczych o zasięgu ogólnokrajowym oraz Porozumienia Obywatelskiego na rzecz Rozwoju Nauki ponad Podziałami.</u>
          <u xml:id="u-324.163" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.164" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.165" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.166" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.167" who="#KazimierzKutz">Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.168" who="#KazimierzKutz">13 senatorów głosowało za, 61 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.169" who="#KazimierzKutz">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.170" who="#KazimierzKutz">Nad poprawką dwudziestą drugą było głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-324.171" who="#KazimierzKutz">Przechodzimy do głosowania nad poprawką dwudziestą trzecią, która określa, że obowiązki członka Komisji Badań na rzecz Rozwoju Nauki i Zespołu Odwoławczego będzie można pełnić przez dwa kolejne okresy wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-324.172" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.173" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.174" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.175" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.176" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.177" who="#KazimierzKutz">74 senatorów głosowało za, 5 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.178" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-324.179" who="#KazimierzKutz">Poprawka dwudziesta czwarta zmierza do tego, aby ustawa weszła w życie szybciej, niż to zakładano, czyli po upływie trzech, a nie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-324.180" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.181" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.182" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.183" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.184" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.185" who="#KazimierzKutz">74 senatorów głosowało za, 3 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.186" who="#KazimierzKutz">Wobec tego przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie ustawy o zasadach finansowania nauki w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-324.187" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-324.188" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-324.189" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-324.190" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-324.191" who="#KazimierzKutz">Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-324.192" who="#KazimierzKutz">77 senatorów głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-324.193" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zasadach finansowania nauki.</u>
          <u xml:id="u-324.194" who="#KazimierzKutz">Powracamy do rozpatrzenia punktu dwunastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.</u>
          <u xml:id="u-324.195" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-324.196" who="#KazimierzKutz">Przypominam też, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie, zgodnie z art. 52 ust. 6 Regulaminu Senatu, mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-324.197" who="#KazimierzKutz">Proszę sprawozdawcę Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, senatora Mirosława Lubińskiego, o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków komisji oraz wniosków mniejszości komisji.</u>
          <u xml:id="u-324.198" who="#komentarz">(Senator Mirosław Lubiński: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-324.199" who="#KazimierzKutz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#MirosławLubiński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#MirosławLubiński">Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia z wczorajszego posiedzenia będzie krótkie, choć jednoznacznie brzmiące, zresztą adekwatne do długości tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#MirosławLubiński">Komisja rekomenduje, aby Wysoki Senat przyjął ustawę bez poprawek. Tym samym poprawki zgłoszone w toku debaty senackiej nie uzyskały poparcia komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#KazimierzKutz">Czy senatorowie wnioskodawcy chcą jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#KazimierzKutz">Pani senator...</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze wnioski mniejszości.)</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#KazimierzKutz">Aha, przepraszam, tak, jeszcze wnioski mniejszości. Odczuwam wasz pośpiech.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#MirosławLubiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#MirosławLubiński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#MirosławLubiński">Poprawka mniejszości komisji likwiduje sytuację, w której ktoś, kto ma emeryturę i rentę choć o złotówkę wyższą niż najniższa emerytura i renta, nie dostanie tego jednorazowego dodatku. W myśl poprawki ktoś, kto pobiera świadczenie przekraczające najniższą emeryturę lub rentę, ale o kwotę niższą niż 100 zł lub 75 zł, będzie miał prawo do jednorazowego dodatku pomniejszonego o kwotę przekroczenia.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#MirosławLubiński">Poprawka nie powoduje doskonałości tej ustawy, bo ustawa oparta na incydentalnym i niesystemowym rozwiązaniu z natury rzeczy nie może być dokonała, czyni jednak tę ustawę sprawiedliwszą.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#MirosławLubiński">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#KazimierzKutz">Czy senatorowie wnioskodawcy chcą jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#KazimierzKutz">Pan sam, Panie Senatorze, był autorem wniosku mniejszości. Czy chce pan zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#komentarz">(Senator Mirosław Lubiński: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#KazimierzKutz">Pani senator Zdzisława Janowska?</u>
          <u xml:id="u-328.5" who="#KazimierzKutz">Pan senator Lubiński?</u>
          <u xml:id="u-328.6" who="#komentarz">(Senator Mirosław Lubiński: Nie, dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-328.7" who="#KazimierzKutz">Pani senator Sadowska?</u>
          <u xml:id="u-328.8" who="#KazimierzKutz">Pan senator Suchański?</u>
          <u xml:id="u-328.9" who="#KazimierzKutz">Pan senator Szydłowski?</u>
          <u xml:id="u-328.10" who="#KazimierzKutz">Pan senator Zychowicz?</u>
          <u xml:id="u-328.11" who="#KazimierzKutz">Pan senator Sztorc?</u>
          <u xml:id="u-328.12" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.</u>
          <u xml:id="u-328.13" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty przedstawiono następujące wnioski: Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia wnosiła o przyjęcie ustawy bez poprawek, senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do tekstu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-328.14" who="#KazimierzKutz">Informuję, że zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, oznaczonym rzymską jedynką w druku nr 793Z.</u>
          <u xml:id="u-328.15" who="#KazimierzKutz">Informuję, że głosowanie nad przedstawionymi poprawkami zostanie przeprowadzone, jeżeli zostanie odrzucony wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-328.16" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia o przyjęcie ustawy bez poprawek, popartym przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-328.17" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-328.18" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-328.19" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-328.20" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-328.21" who="#KazimierzKutz">62 senatorów głosowało za, 15 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-328.22" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.</u>
          <u xml:id="u-328.23" who="#KazimierzKutz">Powracamy do rozpatrzenia punktu trzynastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-328.24" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-328.25" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że dyskusja nad rozpatrywaną ustawą została zamknięta i obecnie, zgodnie z art. 52 ust. 6 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-328.26" who="#KazimierzKutz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę połączonych Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury panią senator Aleksandrę Koszadę i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#AleksandraKoszada">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#AleksandraKoszada">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#AleksandraKoszada">Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#AleksandraKoszada">Komisje, po rozpatrzeniu wniosków zgłoszonych w toku debaty w dniu 30 września 2004 r. do ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw, rekomendują Wysokiej Izbie przyjęcie poprawki trzeciej zawartej we wniosku oznaczonym rzymską dwójką.</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#AleksandraKoszada">Jednocześnie chciałabym poinformować, że senator Sergiusz Plewa wycofał swój wniosek, to jest poprawkę czwartą, zawartą we wniosku oznaczonym rzymską dwójką, zaś poprawki senatora Jurgiela nie zostały przyjęte przez komisję z uwagi na to, że wychodzą poza materię ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#KazimierzKutz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#KazimierzKutz">Czy senatorowie wnioskodawcy lub pozostały senator sprawozdawca chcą jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#KazimierzKutz">Pan senator Krzysztof Jurgiel?</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Jurgiel: Nie, dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-330.4" who="#KazimierzKutz">Pan senator Plewa?</u>
          <u xml:id="u-330.5" who="#komentarz">(Senator Sergiusz Plewa: Nie, dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-330.6" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że senator Sergiusz Plewa wycofał swój wniosek. Zgodnie z art. 52 ust. 7 Regulaminu Senatu każdy senator może podtrzymać wycofany wniosek, przejmując uprawnienia dotychczasowego wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-330.7" who="#KazimierzKutz">Czy ktoś z państwa senatorów chce podtrzymać wycofany wniosek? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-330.8" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-330.9" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że w tej sprawie w toku debaty zostały przedstawione następujące wnioski: Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury wnosiła o przyjęcie ustawy bez poprawek, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-330.10" who="#KazimierzKutz">Informuję, że zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w wypadku odrzucenia tego wniosku, nad przedstawionymi poprawkami według kolejności przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-330.11" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury o przyjęcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-330.12" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.13" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.14" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.15" who="#KazimierzKutz">Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.16" who="#KazimierzKutz">3 senatorów było za, 70 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-330.17" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że wynik jest negatywny.</u>
          <u xml:id="u-330.18" who="#KazimierzKutz">Wobec odrzucenia wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek przechodzimy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-330.19" who="#KazimierzKutz">Poprawka pierwsza ma na celu usunięcie z ustawy o gospodarce nieruchomościami przepisu art. 229a, który wyklucza możliwość roszczenia o zwrot wywłaszczonej nieruchomości także wtedy, gdy na nieruchomości został zrealizowany cel inny, niż określony w decyzji o wywłaszczeniu.</u>
          <u xml:id="u-330.20" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-330.21" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.22" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.23" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.24" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.25" who="#KazimierzKutz">18 senatorów głosowało za, 57 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-330.26" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-330.27" who="#KazimierzKutz">Poprawka druga ma na celu usunięcie z ustawy z 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami przepisu art. 15, który rozciągnął stosowanie art. 229a na sprawy niezakończone do 21 września 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-330.28" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-330.29" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.30" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.31" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.32" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.33" who="#KazimierzKutz">16 senatorów głosowało za, 57 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-330.34" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-330.35" who="#KazimierzKutz">Uwaga, przyjęcie poprawki trzeciej, nad którą będziemy teraz głosować, wyklucza głosowanie nad poprawką czwartą.</u>
          <u xml:id="u-330.36" who="#KazimierzKutz">Poprawka trzecia zmienia przepis o wejściu w życie, nadając mu formę zgodną z zasadami techniki i prawodawczej. Celem tej poprawki jest ustanowienie terminu wejścia ustawy w życie z dniem ogłoszenia, z mocą wsteczną od dnia 21 września 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-330.37" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-330.38" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.39" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.40" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.41" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.42" who="#KazimierzKutz">75 senatorów było za, 1 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-330.43" who="#KazimierzKutz">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-330.44" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy wobec tego do głosowania nad przyjęciem uchwały w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-330.45" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.46" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.47" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.48" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.49" who="#KazimierzKutz">69 senatorów było za, 9 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-330.50" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-330.51" who="#KazimierzKutz">Powracamy do rozpatrzenia punktu czternastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny i ustawy - Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-330.52" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w sprawie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-330.53" who="#KazimierzKutz">Przypominam także, że Komisja Ustawodawstwa i Praworządności przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-330.54" who="#KazimierzKutz">Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę przeprowadzimy kolejne głosowanie nad przedstawionymi poprawkami według kolejności przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-330.55" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-330.56" who="#KazimierzKutz">Poprawka pierwsza ma na celu nałożenie na ministra sprawiedliwości obowiązku kontrolowania podmiotów uzyskujących środki pochodzące z nawiązek i świadczeń pieniężnych z punktu widzenia celowości i gospodarności wydatkowania przez nie tych środków.</u>
          <u xml:id="u-330.57" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-330.58" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.59" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.60" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.61" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.62" who="#KazimierzKutz">70 senatorów było za, 6 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-330.63" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-330.64" who="#KazimierzKutz">Poprawka druga ma charakter doprecyzowujący.</u>
          <u xml:id="u-330.65" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-330.66" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.67" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.68" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.69" who="#KazimierzKutz">Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.70" who="#KazimierzKutz">68 senatorów było za, 3 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-330.71" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-330.72" who="#KazimierzKutz">Poprawka trzecia wprowadza obowiązek opublikowania przez ministra sprawiedliwości wykazu podmiotów uprawnionych do otrzymania środków z nawiązek i świadczeń pieniężnych dwa miesiące przed wejściem w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-330.73" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-330.74" who="#KazimierzKutz">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-330.75" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.76" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.77" who="#KazimierzKutz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.78" who="#KazimierzKutz">Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.79" who="#KazimierzKutz">72 senatorów było za, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-330.80" who="#KazimierzKutz">W związku z tym możemy przystąpić do głosowania nad przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny i ustawy - Kodeks karny wykonawczy w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-330.81" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.82" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.83" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.84" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.85" who="#KazimierzKutz">76 senatorów było jednogłośnie za.</u>
          <u xml:id="u-330.86" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny i ustawy - Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-330.87" who="#KazimierzKutz">Powracamy do rozpatrzenia punktu piętnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Porozumienia dotyczącego trzeciej zmiany Porozumienia w sprawie utworzenia i funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej (ICMPD), sporządzonego na Rodos dnia 25 czerwca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-330.88" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w sprawie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-330.89" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że Komisja Spraw Zagranicznych oraz Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego przedstawiły jednobrzmiące projekty uchwał, w których wnoszą o przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Wniosek ten zostanie poddany pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-330.90" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem uchwały w sprawie ustawy o ratyfikacji Porozumienia dotyczącego trzeciej zmiany Porozumienia w sprawie utworzenia i funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej, sporządzonego na Rodos dnia 25 czerwca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-330.91" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.92" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.93" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.94" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.95" who="#KazimierzKutz">75 senatorów było za, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-330.96" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o ratyfikacji Porozumienia dotyczącego trzeciej zmiany Porozumienia w sprawie utworzenia i funkcjonowania Międzynarodowego Ośrodka Rozwoju Polityki Migracyjnej (ICMPD), sporządzonego na Rodos dnia 25 czerwca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-330.97" who="#KazimierzKutz">Powracamy do rozpatrzenia punktu szesnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Tajlandii o wzajemnej pomocy w sprawach karnych, sporządzonej w Bangkoku dnia 26 lutego 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-330.98" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w sprawie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-330.99" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że Komisja Spraw Zagranicznych oraz Komisja Ustawodawstwa i Praworządności przedstawiły jednobrzmiące projekty uchwał, w których wnoszą o przyjęcie tej ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-330.100" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem uchwały w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Tajlandii o wzajemnej pomocy w sprawach karnych, sporządzonej w Bangkoku dnia 26 lutego 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-330.101" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.102" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.103" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.104" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.105" who="#KazimierzKutz">72 senatorów było za, 4 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-330.106" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Tajlandii o wzajemnej pomocy w sprawach karnych, sporządzonej w Bangkoku dnia 26 lutego 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-330.107" who="#KazimierzKutz">Powracamy do rozpatrzenia punktu siedemnastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku dnia 25 maja 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-330.108" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w sprawie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-330.109" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że Komisja Spraw Zagranicznych oraz Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia przedstawiły jednobrzmiące projekty uchwał, w których wnoszą o przyjęcie tej ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-330.110" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem uchwały w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku dnia 25 maja 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-330.111" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.112" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.113" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-330.114" who="#KazimierzKutz">Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.115" who="#KazimierzKutz">73 senatorów było za, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-330.116" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku dnia 25 maja 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-330.117" who="#KazimierzKutz">Powracamy do rozpatrzenia punktu dziewiętnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie powstania pomnika „Macierz - Polonii”.</u>
          <u xml:id="u-330.118" who="#KazimierzKutz">Ponieważ w trakcie dyskusji nikt nie złożył wniosku przeciwnego do wniosku przedstawionego przez komisję w sprawozdaniu, zgodnie z art. 81 ust. 5 Regulaminu Senatu przystępujemy do trzeciego czytania projektu uchwały w sprawie powstania pomnika „Macierz - Polonii”.</u>
          <u xml:id="u-330.119" who="#KazimierzKutz">Informuję, że zgodnie z art. 82 ust. 1 Regulaminu Senatu trzecie czytanie projektu uchwały obejmuje w takiej sytuacji jedynie głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-330.120" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że komisje po rozpatrzeniu przedstawionego przez wnioskodawców projektu uchwały wnoszą o jego przyjęcie bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-330.121" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym projektem uchwały w sprawie powstania pomnika „Macierz - Polonii”.</u>
          <u xml:id="u-330.122" who="#KazimierzKutz">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-330.123" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.124" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.125" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-330.126" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.127" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że wniosek został przyjęty jednogłośnie, 72 głosami.</u>
          <u xml:id="u-330.128" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie powstania pomnika „Macierz - Polonii”.</u>
          <u xml:id="u-330.129" who="#KazimierzKutz">Powracamy do rozpatrzenia punktu dwudziestego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego.</u>
          <u xml:id="u-330.130" who="#KazimierzKutz">Ponieważ w trakcie dyskusji nikt nie złożył wniosku przeciwnego do wniosku przedstawionego przez komisję w sprawozdaniu, zgodnie z art. 81 ust. 5 Regulaminu Senatu przystępujemy do trzeciego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-330.131" who="#KazimierzKutz">Informuję, że zgodnie z art. 82 ust. 1 Regulaminu Senatu w tej sytuacji trzecie czytanie obejmuje jedynie głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-330.132" who="#KazimierzKutz">Przypominam, że komisja po rozpatrzeniu przedstawionego przez wnioskodawców projektu uchwały wprowadziła do niego poprawki i wnosi o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu uchwały w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego.</u>
          <u xml:id="u-330.133" who="#KazimierzKutz">Przystępujemy więc do głosowania nad przedstawionym projektem uchwały w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego.</u>
          <u xml:id="u-330.134" who="#KazimierzKutz">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-330.135" who="#KazimierzKutz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-330.136" who="#KazimierzKutz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-330.137" who="#KazimierzKutz">Dziękuję. Proszę podać wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-330.138" who="#KazimierzKutz">Stwierdzam, że projekt został przyjęty jednogłośnie, 72 głosami.</u>
          <u xml:id="u-330.139" who="#KazimierzKutz">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie 65. rocznicy utworzenia państwa podziemnego.</u>
          <u xml:id="u-330.140" who="#KazimierzKutz">Proszę państwa, zanim przystąpimy do oświadczeń, będą komunikaty. Proszę słuchać, komunikaty są bardzo ważne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#AlicjaStradomska">Dziękuję. Dwa komunikaty.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#AlicjaStradomska">Uprzejmie informujemy, że jutro, to jest w piątek 1 października, o godzinie 6.30 w kościele Świętego Aleksandra przy placu Trzech Krzyży zostanie odprawiona msza święta w intencji naszej ojczyzny i wszystkich senatorów Rzeczypospolitej Polskiej. Serdecznie zapraszamy szanownych państwa. Podpisali: proboszcz parafii Świętego Aleksandra i senator Kazimierz Jaworski.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#AlicjaStradomska">I drugie...</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#komentarz">(Senator Teresa Liszcz: O której?)</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#AlicjaStradomska">O godzinie 6.30.</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#AlicjaStradomska">Bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy odbędzie się w sekretariacie Komisji Kultury i Środków Przekazu spotkanie senatorów warszawskich poświęcone problematyce tak zwanej...</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#komentarz">(Senator Ryszard Sławiński: Pani Senator, to jest nieaktualne, przepraszam najmocniej.)</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#AlicjaStradomska">...Osi Saskiej. Aha, to już nieaktualne.</u>
          <u xml:id="u-331.8" who="#komentarz">(Senator Ryszard Sławiński: Przepraszam najmocniej, to jest nieaktualne. Mamy spotkanie czternastego.)</u>
          <u xml:id="u-331.9" who="#AlicjaStradomska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-331.10" who="#komentarz">(Wicemarszałek Kazimierz Kutz: Ja państwa błędnie poinformowałem...)</u>
          <u xml:id="u-331.11" who="#AlicjaStradomska">Aha, jeszcze są komunikaty, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-331.12" who="#komentarz">(Wicemarszałek Kazimierz Kutz: Komunikaty, jeszcze dalej.)</u>
          <u xml:id="u-331.13" who="#AlicjaStradomska">Jeszcze są komunikaty z ostatniej chwili.</u>
          <u xml:id="u-331.14" who="#AlicjaStradomska">Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbędzie się w dniu 6 października 2004 r., to jest w środę, o godzinie 11.30 w sali nr 182. Porządek obrad obejmuje rozpatrzenie ustawy o jednostkach doradztwa rolniczego, szanse wsparcia infrastruktury wiejskiej ze środków strukturalnych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” w latach 2004–2006 oraz sprawy organizacyjne.</u>
          <u xml:id="u-331.15" who="#AlicjaStradomska">Następny komunikat: posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia odbędzie się 13 października o godzinie 13.00 w sali nr 179. W porządku obrad jest rozpatrzenie sprawozdania z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-331.16" who="#AlicjaStradomska">Następny komunikat: w dniu 13 października, to jest w środę, w sali nr 182 o godzinie 14.00 odbędzie się wspólne posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. W porządku obrad jest pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach prawnych związanych z usuwaniem skutków powodzi z lipca i sierpnia 2001 r. oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-331.17" who="#AlicjaStradomska">O godzinie 15.00 odbędzie się wspólne posiedzenie Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. W porządku obrad jest pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie wycofania Polskich Sił Zbrojnych z Iraku.</u>
          <u xml:id="u-331.18" who="#AlicjaStradomska">Uprzejmie zapraszam na sto trzynaste posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska, które odbędzie się 14 października o godzinie 8.30 w sali nr 176 w budynku Senatu. Porządek obrad: 8.30 - wybór zastępcy przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska; 9.00 - informacja o realizacji zadań inspektora ochrony środowiska; 9.50 - plan pracy Komisji Ochrony Środowiska na IV kwartał 2004 r. Podpisał: przewodniczący komisji January Bień. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#KazimierzKutz">Zarządzam przerwę w obradach do dnia 14 października 2004 r. do godziny 10.00.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#KazimierzKutz">Dziękuję państwu, dobranoc, bon voyage.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godzinie 19 minut 55)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>