PPC / ppc

text_structure.xml 567 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 12 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz wicemarszałkowie Włodzimierz Czarzasty, Piotr Zgorzelski i Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#ElżbietaWitek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#ElżbietaWitek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Daniela Milewskiego oraz Patryka Wichra.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#ElżbietaWitek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Daniel Milewski.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#ElżbietaWitek">Protokół 76. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, mamy dzisiaj trzy grupy na galerii.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#ElżbietaWitek">Witam delegację uzbekistańsko-polskiej grupy parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#ElżbietaWitek">Witam przedstawicieli Bieszczadzkiego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego z siedzibą w Krośnie…</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#ElżbietaWitek">… — na zaproszenie pani poseł Joanny Frydrych — i uczniów szkoły podstawowej w Pawłowicach, powiat rycki, gmina Stężyca — na zaproszenie posła Sławomira Skwarka.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę państwa posłów o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#ElżbietaWitek">Wysoka Izbo! 29 maja br. zmarła Mirosława Masłowska, posłanka na Sejm V i VI kadencji, działaczka samorządowa.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#ElżbietaWitek">2 czerwca br. zmarł Bolesław Suchodolski, polityk, poseł na Sejm X kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#ElżbietaWitek">9 czerwca br. zmarł Norbert Lysek, polityk, samorządowiec, doktor nauk ekonomicznych, poseł na Sejm X kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#ElżbietaWitek">Uczcijmy ich pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#komentarz">(Posłowie: A światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#komentarz">(Posłowie: A światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#komentarz">(Posłowie: A światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#ElżbietaWitek">Wysoka Izbo! Informuję, że w związku z wygaśnięciem mandatu pana posła Riada Haidara, na podstawie art. 251 § 5 Kodeksu wyborczego, postanowiłam o wstąpieniu na jego miejsce pana posła Stanisława Żmijana, który zgłosił się do ślubowania poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#ElżbietaWitek">Proszę pana posła Stanisława Żmijana o zbliżenie się do stołu prezydialnego.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#ElżbietaWitek">Panie i panów posłów proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#ElżbietaWitek">Obecnie odczytam rotę ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#ElżbietaWitek">„Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności i interesów Państwa, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Stanisław Żmijan.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#ElżbietaWitek">Ślubuję. Tak mi dopomóż Bóg.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#ElżbietaWitek">Stwierdzam, że pan poseł Stanisław Żmijan złożył ślubowanie poselskie.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#ElżbietaWitek">Na 76. posiedzeniu Sejm nie przeprowadził głosowań nad wnioskami o odrzucenie w pierwszych czytaniach rządowych projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy — Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#ElżbietaWitek">— o ogólnoeuropejskim indywidualnym produkcie emerytalnym.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące te głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#ElżbietaWitek">Właściwe podmioty przedłożyły projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw wraz z autopoprawką,</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy budżetowej na rok 2023,</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy — Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#ElżbietaWitek">Projekty to odpowiednio druki nr 3318, 3129, 3304 i 3304-A, 3322 oraz 3309.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące pierwsze czytania tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#ElżbietaWitek">Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym, druk nr 3320.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, na podstawie art. 95b regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#ElżbietaWitek">Właściwe podmioty przedłożyły projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#ElżbietaWitek">Projekty to odpowiednio druki nr 3321 i 3323.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące pierwsze czytania tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#ElżbietaWitek">Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3298.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#ElżbietaWitek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#ElżbietaWitek">— zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#ElżbietaWitek">— o niektórych zawodach medycznych.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#ElżbietaWitek">Sprawozdania to odpowiednio druki nr 3301 oraz 3231.</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w łącznej dyskusji w pierwszych czytaniach rządowych projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy budżetowej na rok 2023,</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad:</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#ElżbietaWitek">— poselskim projektem uchwały w sprawie upamiętnienia 100. rocznicy śmierci Antoniego Abrahama,</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#ElżbietaWitek">— rządowym projektem ustawy o ratyfikacji Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu proponuje także, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#ElżbietaWitek">Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie dostępu do zabiegu przerywania ciąży oraz przestrzegania praw pacjentek w związku ze śmiercią pacjentki w szpitalu w Nowym Targu, o przedstawienie której wnosił klub parlamentarny Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#ElżbietaWitek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#ElżbietaWitek">Informacja w tej sprawie dostępna jest w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.80" who="#ElżbietaWitek">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę poinformować, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PatrykWicher">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PatrykWicher">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PatrykWicher">— Etyki Poselskiej — godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PatrykWicher">— Finansów Publicznych — godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PatrykWicher">— Infrastruktury wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PatrykWicher">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PatrykWicher">— Mniejszości Narodowych i Etnicznych — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PatrykWicher">— Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Infrastruktury — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PatrykWicher">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PatrykWicher">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 15.30,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PatrykWicher">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PatrykWicher">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PatrykWicher">— Regulaminowej i Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PatrykWicher">— Zdrowia — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PatrykWicher">— Polityki Senioralnej wspólnie z Komisją Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PatrykWicher">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 18. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#ElżbietaWitek">Mamy wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pani poseł Katarzyna Kotula, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KatarzynaKotula">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Iza, Justyna, Ania, Agnieszka, Dorota — one wszystkie nie żyją. One wszystkie umarły przez was. One wszystkie umarły, bo wprowadziliście do szpitali swoją ideologię. I to wy ponosicie odpowiedzialność za te śmierci.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#KatarzynaKotula">W polskich szpitalach pod opieką lekarzy umierają kobiety.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie wykorzystuj śmierci człowieka.)</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#KatarzynaKotula">A ci lekarze w tych szpitalach, zamiast leczyć i ratować życie kobiet, zasłaniają się relikwiami Jana Pawła II i klauzulą sumienia. I to jest wszystko wasza wina, posłów i posłanek Prawa i Sprawiedliwości i Konfederacji, którzy podpisali się pod wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Nie kłam, kłamczucho!)</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: To jest skandal!)</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#KatarzynaKotula">I pana, panie prezesie Jarosławie Kaczyński, bo na pana polityczne zlecenie został wydany ten wyrok. Przestańcie nas zabijać. Przestańcie zabijać kobiety. Koniec z klauzulą sumienia, koniec z chorą ideologią, która zabija dzisiaj kobiety.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#KatarzynaKotula">Składam wniosek formalny o włączenie do porządku obrad ustawy ratunkowej Lewicy. Wstańmy i uczcijmy minutą ciszy wszystkie kobiety w ciąży, które umarły w polskich szpitalach.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#komentarz">(Część posłów wstaje)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł, to nie był wniosek formalny. Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę, pani poseł Barbara…</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Minuta ciszy.)</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Minuta ciszy, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Wniosek przeciwny…)</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#ElżbietaWitek">Słucham, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Czy pani mogłaby uszanować minutę ciszy?)</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#komentarz">(Chwila ciszy, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, nie było wniosku formalnego. Proszę się zapisać do wniosku formalnego.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Czy mogę wniosek przeciwny?)</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#ElżbietaWitek">Nie było wniosku formalnego, więc nie może być wniosków przeciwnych.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Barbara Nowacka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#BarbaraNowacka">Smutny to obraz parlamentu, w którym posłowie prawicy nie chcą uczcić pamięci kobiet, które umierają w szpitalach.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Kłamstwo i manipulacja.)</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#BarbaraNowacka">Co wam szkodziło wstać? Jak możecie patrzeć sobie w twarz? To przez was, przez waszą politykę Polki boją się mieć dzieci.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#BarbaraNowacka">Panie Kaczyński, gdzie pan jest? Gdzie pan jest teraz?</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Śpi.)</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#BarbaraNowacka">Premier wychodzi i mówi, że będą nowe wytyczne. Wychodzi minister i mówi: może się nad tym pochylimy. Nad czym wy się chcecie pochylać? Wy macie natychmiast ratować kobiety, które w polskich szpitalach umierają.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#BarbaraNowacka">Pan Kaczyński już dał swoje wytyczne, tylko wtedy siedział w pierwszym rzędzie i mówił: ważne, żeby się urodziło, nawet zdeformowane, ochrzcimy i nadamy imię. Jakie imię Dorota nadałaby swojemu dziecku? Jakie imię Justyna nadałaby swojemu dziecku?</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#BarbaraNowacka">Jaką pamięć…</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#BarbaraNowacka">…Chowacie się przed kobietami, chowacie się przed rodzinami. Krzyczycie, bo jest wam wstyd.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#ElżbietaWitek">Oczywiście to nie był wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Nawet pani nie wstała.)</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Nie jest wam wstyd?)</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: To jest obrzydliwe.)</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Nie jest wam wstyd doprowadzać do…)</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Nie jest wam wstyd wykorzystywać tragedię, śmierć człowieka?)</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Macie krew na rękach.)</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#ElżbietaWitek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MichałUrbaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ostatnich dniach dowiedzieliśmy się, że elity Unii Europejskiej chcą wprowadzenia paktu migracyjnego, który będzie zobowiązywał wszystkie państwa członkowskie do tego, żeby przyjmowały imigrantów.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MichałUrbaniak">Polski rząd twierdzi, że sprzeciwia się temu, ale to tylko pozory, bo tak naprawdę prowadzi bardzo podobną politykę. W samym tylko 2022 r. do Polski wjechało 231 tys. osób z Azji, a pozwoleń na pobyt stały w Polsce było pięć razy więcej niż za zarządów tych, którzy byli proemigranccy tak jak Platforma Obywatelska, z 19 tys. do 86,5 tys.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MichałUrbaniak">A więc składam wniosek o to, żeby przyszedł tutaj pan premier i powiedział nam, skąd ta hipokryzja, skąd takie działania, skąd takie słowa, co w tym wypadku robicie, bo nie robicie nic…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, panie pośle,</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MichałUrbaniak">…z tego, o czym mówiliście.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#ElżbietaWitek">Oczywiście to nie jest wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W Polsce mamy wyznaniowe, restrykcyjne, nieludzkie prawo antyaborcyjne.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Precz z komuną!)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#JoannaSenyszyn">Część szpitali i lekarzy idzie dalej niż zapisy ustawy…</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#JoannaSenyszyn">…i nie przeprowadza terminacji ciąży nawet wtedy, gdy zagraża ona życiu lub zdrowiu kobiety.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Precz z komuną!)</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#JoannaSenyszyn">Ostatnia ofiara katolickiego nawiedzenia, Dorota, zmarła w szpitalu w Nowym Targu, w którym od lat nie przeprowadza się aborcji, bo patronem jest JP II, a dyrektorem — członek antyaborcyjnej partii Ziobry.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#JoannaSenyszyn">Wnoszę o przerwę i wezwanie ministra zdrowia, aby wytłumaczył, dlaczego toleruje mordowanie kobiet w imię katolickiej wiary, dlaczego nie nakaże wyrzucenia relikwii JP II, skoro przeszkadzają w uczciwej pracy. Minister chce doprecyzować wytyczne w sprawie aborcji, więc przypominam, że według WHO zdrowie to…</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Precz z komuną!)</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#JoannaSenyszyn">…stan fizycznego, psychicznego i społecznego zadowolenia, a nie tylko brak choroby.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#ElżbietaWitek">Padł wniosek formalny o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#ElżbietaWitek">Wniosek przeciwny, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Sośnierz z wnioskiem przeciwnym.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#DobromirSośnierz">W Polsce co roku umierają tysiące ofiar błędów lekarskich. Z jakiegoś powodu część tych błędów w imię ideologii niektórzy wybierają jako dobry cel do upolityczniania. Jest to obrzydliwe żerowanie na ludzkiej tragedii, podciąganie tego…</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Śmiszek: Podpisałeś wniosek?)</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#DobromirSośnierz">Jesteście obrzydliwymi hienami cmentarnymi…</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#DobromirSośnierz">…które wycierają sobie gęby ludzkimi tragediami.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#DobromirSośnierz">Błędy lekarskie…</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gawkowski: Gdzie twoje sumienie?)</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#DobromirSośnierz">Tu właśnie jest moje sumienie.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gawkowski: Sumienia brak.)</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#DobromirSośnierz">Są błędy lekarskie i powinno nam być z tego powodu przykro. I to, że uczciliśmy minutą ciszy ofiarę tych błędów lekarskich, to w porządku, natomiast podciąganie pod to ideologii jest obrzydliwe z waszej strony.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Wstydźcie się.)</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#DobromirSośnierz">Obrzydliwe.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Artur Dziambor, Wolnościowcy.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#ArturDziambor">Szanowni Państwo! Na poprzednim posiedzeniu Sejmu miała miejsce haniebna sytuacja, w której partia o nazwie Prawo i Sprawiedliwość uchwaliła jawnie niekonstytucyjną ustawę. Tydzień temu miała miejsce jeszcze bardziej haniebna sytuacja — haniebna dla prezydenta Polski, dla doktora prawa, który tę ustawę podpisał.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Poseł Anita Czerwińska: Do Platformy się zapisałeś?)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#ArturDziambor">Parę dni później miała miejsce jeszcze bardziej haniebna sytuacja, w której okazało się, że prezydent tę ustawę doczytał. Tymczasem dziś, parę godzin temu, dowiedzieliśmy się, że dorzuciliście państwo tę nowelizację, którą prezydent zaproponował, do porządku dzisiejszych obrad i chcecie to szybko uchwalić.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#ArturDziambor">Szanowni Państwo! Jak chcecie, to potraficie. Tymczasem ustawa, którą złożyliśmy wcześniej, parę tygodni temu, ustawa o dobrowolnym ZUS dla przedsiębiorców, dla ludzi, których chcecie zabić waszymi rządami i waszymi decyzjami — jest złożona i czeka. I ta ustawa nie znalazła się w porządku tych obrad.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#ArturDziambor">Przegracie te wybory. Uratujemy tych ludzi przed tym nożem, który trzymacie na ich gardle.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#ElżbietaWitek">To nie był wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Piotr Kaleta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PiotrKaleta">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przed chwilą posłanka z Lewicy na tej mównicy powiedziała o kilku imionach osób, które są już świętej pamięci…</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Nie o imionach, tylko o ludziach.)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PiotrKaleta">…o ludziach, którzy odeszli z tego świata.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gawkowski: O kobietach.)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PiotrKaleta">Chciałbym zapytać, jak długo w tej Izbie powinniśmy stać i składać hołd osobom zmarłym, które zostały zamordowane — bezimiennym dziewczynkom, bezimiennym chłopcom, także obywatelom naszego kraju — które na przestrzeni dziejów były mordowane…</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Chłopie, nie gadaj głupio.)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PiotrKaleta">…tylko za to, że ośmieliły się powiedzieć do świadomości swoich rodziców: mamo, tato, oto jestem. Czy dzisiaj właśnie nie powinniśmy minutą ciszy, chwilą ciszy uczcić tych wszystkich, którzy odeszli, którzy zostali zamordowani przez własnych rodziców? I dzisiaj chyba trzeba by było podziękować tym wszystkim, którzy powiedzieli: dość, dość tego, aby dzieci były mordowane tylko dlatego…</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Pięknie mówisz.)</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PiotrKaleta">…że się ośmieliły powiedzieć to do świadomości rodziców…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PiotrKaleta">…i że po prostu były w łonie matki chore. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, na tym zakończyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#ElżbietaWitek">Ogłaszam 2 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 23 do godz. 12 min 26)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3259).</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu posłów wnioskodawców przedstawić Wysokiej Izbie projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw z druku nr 3259.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Wysoka Izbo! W świetle wyników badań zdarzenia niepożądane dotykają od 10% do 17% pacjentów, którzy korzystają ze świadczeń zdrowotnych udzielanych w placówkach ochrony zdrowia. Aż połowy skutków tych zdarzeń można by było uniknąć. Dlatego też w tym projekcie ustawy wprowadzamy mechanizmy, które mają na celu doprowadzić do zmniejszenia ilości zdarzeń niepożądanych występujących u pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Obecnie pacjenci nie mają prostej ścieżki pozwalającej na zrekompensowanie doznanych szkód, które powstały w wyniku zdarzeń medycznych. W 2012 r. powołano komisje do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, które działają przy wojewodach. Jest to jednak nieefektywna struktura związana z wadliwym trybem działania — głównie ogniskowała się ona i nadal ogniskuje na sporze między pacjentem a szpitalem, bez realnego wsparcia poszkodowanych czy pozytywnego wpływu na bezpieczeństwo w placówkach medycznych. Często zdarzało się, że wojewódzkie komisje do spraw orzekania o błędach medycznych orzekały bardzo niskie kwoty odszkodowania, co wiązało się z dezaprobatą pacjentów, którzy doznali uszczerbku. Efektem tego były procesy sądowe, które trwały wiele lat. Były one kosztowne i obarczone dużym ryzykiem przegranej.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Celem projektu jest zapewnienie niezbędnego wsparcia finansowego pacjentom i ich rodzinom poszkodowanym w wyniku zdarzeń medycznych. Pomoże on również zapobiegać błędom medycznym i zwiększyć poziom bezpieczeństwa w podmiotach leczniczych. Projekt w dużej mierze bazuje na rozwiązaniach zaproponowanych w rządowym projekcie ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjentów, które w tym aspekcie spotkały się z pozytywnym odbiorem.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Jednocześnie niniejszy projekt uwzględnia szereg zgłoszonych wcześniej postulatów. Projekt przewiduje utworzenie Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Będzie on działał przy rzeczniku praw pacjenta, tak jak do tej pory funkcjonują fundusze — Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych oraz wprowadzony na początku tego roku fundusz badań klinicznych.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Zaproponowane rozwiązania nawiązują do sprawdzonych wzorców z innych państw, korzystają także z doświadczeń Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych utworzonego na początku 2022 r. Z jego środków konkretne, wymierne świadczenia pieniężne otrzymało dotąd już ponad 220 osób.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Fundusz zdarzeń medycznych będzie miał znacznie szerszy zakres działania. Ustawa wprowadza bardzo prosty i szybki tryb wypłat odszkodowań dla poszkodowanych pacjentów, bez konieczności udowadniania winy, a w razie śmierci pacjenta odszkodowanie otrzymają członkowie jego najbliższej rodziny. Kompensacja będzie znacznie szersza niż obecnie, będzie obejmowała szkody, których można było uniknąć w przypadku udzielenia świadczenia zdrowotnego zgodnie z aktualną wiedzą medyczną albo zastosowania innej dostępnej metody diagnostycznej lub leczniczej.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Świadczenia w wysokości do 200 tys. zł odpowiadają kwotom możliwym do uzyskania na drodze sądowej. Będą one przy tym corocznie waloryzowane o wskaźnik inflacji. Osoby, które w wyniku zdarzenia medycznego doznały poważnych następstw zdrowotnych, otrzymują ponadto priorytetowy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej. Ustawa ta w pełni gwarantuje stabilne finansowanie funduszu kompensacyjnego, dzięki czemu świadczenia wypłacone będą wszystkim poszkodowanym, którzy złożą wniosek i spełnią kryteria określone w przepisach.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Każde zdarzenie medyczne powoduje obowiązek przeprowadzenia analizy przyczyn źródłowych oraz wdrożenia w placówce leczniczej działań zapobiegających kolejnym podobnym sprawom. Kwoty zaoszczędzone na kosztach prawnych i odszkodowaniach oraz na tańszych polisach ubezpieczeniowych szpitale będą mogły wydać na leczenie pacjentów. Placówki i personel nie będą musiały obawiać się w takim stopniu jak do tej pory konsekwencji finansowych niepożądanych zdarzeń, dzięki czemu będą one częściej niż teraz zawczasu ujawniane. Pomoże to szybciej wdrażać odpowiednie leczenie pacjenta, a także analizować przyczyny błędów i je eliminować. Fundusz obejmie zdarzenia medyczne, do których dochodzi w szpitalach. W trakcie hospitalizacji realizowane są bowiem najbardziej skomplikowane procedury medyczne wiążące się z największym ryzykiem poważnych szkód oraz zakażeń wewnątrzszpitalnych.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Podobne rozwiązania przyjęto, tworząc komisje wojewódzkie. Rozważenie możliwości rozszerzenia funduszu powinno następować z czasem, gdy już uznamy, że organizacyjnie i finansowo można temu podołać. Tak zresztą stało się w wielu krajach, które wprowadziły fundusz kompensacyjny, np. w Danii, gdzie na początku objęto nim właśnie wyłącznie szpitale publiczne, a dopiero po pewnym czasie rozszerzono go na świadczenia ambulatoryjne. Wprowadzenie go naraz we wszystkich obszarach ochrony zdrowia mogłoby spowodować wydłużenie okresu procedowania, jak również oczekiwania na świadczenia, tak jak to miało miejsce w kilku krajach, które właśnie w taki sposób, jednoczasowo wprowadziły fundusz.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Projekt przewiduje ponadto nowe zadania rzecznika praw pacjenta, to jest zbieranie od pacjentów informacji o zdarzeniach niepożądanych oraz opracowywanie na ich podstawie rekomendacji, analiz i raportów w zakresie bezpieczeństwa pacjenta czy określenie zasad powoływania w podmiotach leczniczych pełnomocników do spraw praw pacjenta mających zapewnione wsparcie i szkolenia ze strony rzecznika. Ponadto na rzecznika zostaną nałożone zadania dotyczące powiadomienia bliskich pacjenta niesamodzielnego o jego planowanym wypisie ze szpitala czy też dotyczące uproszczonych i bezpiecznych zasad identyfikacji pacjentów w szpitalach. Wprowadzone ustawą zostaną także uelastycznione zasady monitoringu pomieszczeń w podmiotach leczniczych, z zapewnieniem poszanowania godności i intymności pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowni Państwo! Projekt ustawy ukierunkowany jest przede wszystkim na poprawę pozycji pacjentów w systemie ochrony zdrowia, pomoc poszkodowanym wymagającym szybkiego wsparcia oraz budowanie bezpieczeństwa pacjentów. Liczę na to, że ten projekt, który jest bardzo korzystny dla pacjentów, i zaproponowane w nim rozwiązania zostaną przeprocedowane w Wysokiej Izbie, jak również w trakcie posiedzeń komisji i że jak najszybciej ta ustawa zostanie uchwalona. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią poseł Elżbietę Gelert.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">A dlaczego mamy nie po kolei?</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy jest pani posłanka Katarzyna Sójka?</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest kolejność po kolejnych wyborach.)</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Sójka: Zawsze można się pocieszyć.)</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gelert: Ale to jak w końcu?)</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">To ja mam prośbę. Zrobimy trochę porządku, dobrze? Jakbyście państwo mogli wprowadzić właściwą kolejność… O, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Katarzyna Sójka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam za zamieszanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#KatarzynaSójka">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#KatarzynaSójka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#KatarzynaSójka">Jest to projekt, który zakłada wdrożenie nowego modelu pozasądowego rekompensowania szkód doznanych przez pacjentów w wyniku zaistnienia zdarzeń medycznych. Obecnie funkcjonujący, od stycznia 2012 r., przez ponad 10 lat, model pozasądowego dochodzenia roszczeń odszkodowawczych przez pacjentów za szkody związane z leczeniem, oparty na działalności wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, wymaga zmiany. Analiza systemu funkcjonowania wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych wykazała nieefektywność dotychczasowych rozwiązań. Działalność komisji nie przyczyniła się do zmniejszenia obciążenia sądów sprawami o odszkodowania za szkody powstałe w wyniku zaistniałych zdarzeń medycznych. Zasadne jest wprowadzenie rozwiązań, które zwiększają bezpieczeństwo pacjentów oraz zmierzają do poprawy jakości leczenia w podmiotach działalności leczniczej.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#KatarzynaSójka">Ważne jest też promowanie kultury uczenia się personelu medycznego i podmiotów leczniczych na błędach. Wsparcie tych procesów będzie możliwe, gdy stworzone zostaną okoliczności, w których naprawa szkód doznanych przez pacjentów mogłaby następować na preferencyjnych warunkach i na zasadzie no-fault, czyli niezależnie od tego, czy szkoda została wyrządzona na skutek zachowania zawinionego.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#KatarzynaSójka">Projekt ustawy zakłada, że system rekompensat za szkody bez orzekania o winie będzie zapewniał szybszą i sprawniejszą wypłatę świadczeń niż w postanowieniach przed komisjami wojewódzkimi lub w postępowaniach sądowych, a wysokość tych świadczeń została założona na poziomie akceptowalnym społecznie.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#KatarzynaSójka">W ramach tego promuje się wprowadzenie dwuinstancyjnego pozasądowego systemu rekompensaty szkód z tytułu zdarzeń medycznych obsługiwanego przez rzecznika praw pacjenta w miejsce obecnych wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych oraz powołanie Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Przewiduje się wprowadzenie rekompensat bez orzekania o winie, co ma na celu ustalenie, czy w sprawie objętej wnioskiem doszło do zdarzenia medycznego, oraz wskazanie wysokości świadczenia należnego wnioskodawcy z tego tytułu. Bez wątpienia są to zmiany, które mają na celu przyspieszenie wypłaty odszkodowań, uproszczenie całego systemu i jednocześnie odciążenie sądów.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#KatarzynaSójka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wnosimy o kontynuowanie prac nad proponowanym projektem ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Elżbieta Gelert, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#ElżbietaGelert">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#ElżbietaGelert">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicji Obywatelskiej chciałabym przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw z druku nr 3259.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#ElżbietaGelert">Proszę państwa, projekt wprowadza rozwiązania korzystne nie tylko dla pacjentów i pracowników, lecz także dla systemu ochrony zdrowia i sądownictwa. Jeśli chodzi o prawa pacjenta, to przede wszystkim poszkodowani pacjenci będą mogli uzyskać rekompensatę finansową dość szybko i bez długotrwałego procesu sądowego. O to chodziło chyba wszystkim zainteresowanym. Jeżeli chodzi o pracowników medycznych, to mamy brak orzekania o winie. To rozwiązanie oczekiwane przez przedstawicieli zawodów medycznych. Jest to odciążenie psychiczne. Jednocześnie daje to poczucie bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#ElżbietaGelert">Jeżeli chodzi o system i dobre rozwiązania, które go dotyczą, to mamy odciążenie systemu sądowniczego, sądów, przez redukcję liczby spraw.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#ElżbietaGelert">Koalicja Obywatelska jest za przekazaniem projektu do dalszych prac w komisji, aby przedyskutować następujące kwestie, które należałoby zmienić, poprawić albo szczegółowo wyjaśnić. Chodzi przede wszystkim o to, że ustawa mówi wyłącznie o zdarzeniach medycznych w szpitalnictwie. Chciałabym przedyskutować tę sprawę. Dlaczego tylko w szpitalnictwie? W tej chwili jest coraz więcej ambulatoriów, w których wykonuje się również proste procedury chirurgiczne. W ambulatoriach nie tylko wykonuje się procedury chirurgiczne, lecz także udziela się poradnictwa i wykonuje się diagnostykę. Natomiast ta ustawa dotyczy tylko i wyłącznie szpitalnictwa. Czy nie jest to zawężanie? To jest pewnie temat do przedyskutowania. Pan rzecznik nam to wyjaśni.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#ElżbietaGelert">Druga sprawa to kwestia pełnomocnictwa. W ustawie nigdzie nie znalazłam informacji, czy w ramach postępowania będzie można udzielić pełnomocnictwa. Czy występować może wyłącznie wnioskodawca?</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#ElżbietaGelert">Trzecia sprawa. W projekcie brakuje zapisu dotyczącego ewentualnego zbadania wnioskodawcy przez zespół i zobowiązania wnioskodawcy do osobistego stawiennictwa.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#ElżbietaGelert">To takie trzy rzeczy, na które chciałabym zwrócić szczególną uwagę. Będę prosiła, przepraszam, będziemy prosili — mówię przecież w imieniu Koalicji Obywatelskiej — żeby zostało to wyjaśnione. Dzisiaj jak najbardziej uważamy, że projekt powinien być skierowany do dalszego procedowania w komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Marcelina Zawisza, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MarcelinaZawisza">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Zacznę to wystąpienie od stwierdzenia faktu, że zwiększenie budżetu rzecznika praw pacjenta zawsze spotka się z uznaniem ze strony Lewicy. Rola rzecznika praw pacjenta jest doniosła, dlatego wymaga poszerzenia i zwiększania środków na ten cel, zwłaszcza że obszar praw pacjenta mimo dużych wysiłków rzecznika nie jest otoczony taką opieką, jakiej wymaga. Pan rzecznik wie — my jako Lewica również wiemy — o problemach z zatrudnieniem i utrzymaniem profesjonalnego zespołu pracowników potrzebnych do funkcjonowania tego kluczowego urzędu. Wiemy też, że wraz ze wzrostem świadomości pacjentów i pacjentek oraz coraz lepszą pracą rzecznika liczba spraw rośnie i będzie rosła zapewne jeszcze długo. Tematów dla rzecznika praw pacjenta w polskim systemie ochrony zdrowia nie brakuje.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#MarcelinaZawisza">Pozytywnie oceniamy powierzenie rzecznikowi praw pacjenta systemu uproszczonych rekompensat za zdarzenia medyczne. Ich poziom, który został określony na podstawie dotychczasowych doświadczeń z podobnymi odszkodowaniami w procesach sądowych, zdaje się być adekwatny do potrzeb. Podejście do zgonów, w którym każdy z poszkodowanych członków rodziny zmarłej pacjentki lub zmarłego pacjenta może ubiegać się o rekompensatę, jest po prostu słuszne.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#MarcelinaZawisza">W ustawie nie udało się jednak uniknąć kilku problemów. Po pierwsze, z niewiadomych przyczyn na wstępie stawia się przed pacjentami i pacjentkami dochodzącym rekompensat barierę wejścia, opłata na poziomie 300 zł może okazać się bowiem zaporowa. Dlaczego? Wystarczy odpowiedzieć sobie na pytanie, która grupa społeczna najczęściej i najszerzej korzysta ze świadczeń zdrowotnych, w tym również świadczeń zaawansowanych, z których korzystanie obarczone jest większym ryzykiem. To są po prostu seniorzy. Polscy seniorzy i polskie seniorki to nie są bogaci ludzie i stawianie bariery w postaci opłaty o takiej wysokości może się okazać przeciwskuteczne. Będziemy wnosić o obniżenie tej opłaty do 100 zł. Oczywiście wiemy, że możliwe jest zwolnienie z tej opłaty przez rzecznika praw pacjenta. Problem jest taki, że nie każda osoba chce skorzystać z takiej możliwości, ponieważ przyznanie się do tego, że nie ma się środków finansowych, może nie być najbardziej komfortowe, a mówimy tutaj o zdarzeniach medycznych i odszkodowaniach, które za te zdarzenia medyczne się należą.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#MarcelinaZawisza">Pełnomocnik do spraw pacjenta w podmiocie to duży mankament tej ustawy. Chodzi o to, że kierownictwo placówki ma wyłonić go spośród załogi i nie dostanie na to żadnych dodatkowych środków. Panie ministrze, to jest taki sam półśrodek jak instytucja wizytatora w medycynie laboratoryjnej. Rodzi się pytanie o konflikt interesów. Czy rzecznikiem pacjenta i pacjentki w szpitalu powinien być lekarz tej placówki? Jest też ważniejsze pytanie. Czy taki mechanizm będzie w ogóle działał, czy będzie jednak nieskuteczną protezą właściwego nadzoru? Wątpię, żeby tam, gdzie powinien być opłacany przez rząd pełnomocnik wyznaczany przez rzecznika praw pacjenta, wspierany przez rzecznika praw pacjenta oraz wpierający rzecznika praw pacjenta, skutecznie załatwił sprawę wolontariusz wyłaniany z łapanki spośród załogi podmiotu.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#MarcelinaZawisza">Wreszcie sprawa fundamentalna z punktu widzenia rozwoju proponowanego systemu rekompensat i ich obsługi, czyli limity wydatków. Zaproponowane limity w granicach 2 mln zł rocznie powinny z uwagi na wagę zadania stawianego przed rzecznikiem praw pacjenta zostać podniesione lub zmienione na minima wydatków.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#MarcelinaZawisza">Klub Lewicy z uwagą będzie przyglądał się pracom nad tą ustawą i zgłosi stosowne poprawki w trakcie prac komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałbym przywitać przedstawicieli uczniów, nauczycieli ze szkoły podstawowej w Ostromecku.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam was serdecznie, drodzy państwo.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ostromecko to województwo kujawsko-pomorskie. Zaprosił was poseł Jan Szopiński. Witam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poseł Radosław Lubczyk, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RadosławLubczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska pragnę przedstawić stanowisko klubu wobec ustawy.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#RadosławLubczyk">Niestety w kontekście praw pacjenta muszę zacząć moje wystąpienie jednak od innego tematu, który wstrząsnął naszą ojczyzną. Chodzi o tragiczne przypadki umierających kobiet w naszych szpitalach. Te dramatyczne wydarzenia są krzykiem o pomoc, sygnałem alarmowym, który nie może zostać zignorowany. Każda kobieta ma prawo do najlepszej opieki medycznej i szacunku do swojego życia. Nikt nie powinien decydować o losie drugiego człowieka, ale to właśnie w tej dziedzinie pojawiły się kontrowersje. Dlatego dzisiaj wzywam do natychmiastowej zmiany przepisów prawa, które będą bronić kobiety i ich prawo do zdrowia i życia.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#RadosławLubczyk">Nie możemy pozwolić, aby medycyna stała się polem walki ideologicznej, w której tracimy najcenniejsze wartości — ludzkie życie i empatię.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Właśnie pan to robi.)</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#RadosławLubczyk">Nasze prawo powinno chronić wszystkich pacjentów, a zwłaszcza kobiety, które znalazły się w tragicznej sytuacji utraty dziecka. Lekarze powinni mieć możliwość i wsparcie, by podjąć odpowiednie decyzje medyczne, które będą służyły ratowaniu życia pacjentek. Nie powinni bać się konsekwencji prawnych za podjęcie niezbędnych działań, w sytuacjach gdy ich interwencja może uratować kobietę przed śmiercią.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#RadosławLubczyk">W tej kwestii potrzebujemy jedności i współpracy między różnymi stronami debaty. Musimy skupić się na wartościach, które nas łączą — empatii, szacunku dla życia i na trosce o drugiego człowieka. Tylko w ten sposób możemy stworzyć nowe przepisy prawne, które będą chroniły kobiety i umożliwiały lekarzom podejmowanie właściwych decyzji w sytuacjach krytycznych. Nie możemy pozostać obojętni wobec tragedii, które się wydarzyły. Nasze społeczeństwo potrzebuje prawa, które zapewni równowagę między prawami kobiet a poszanowaniem ludzkiego życia.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#RadosławLubczyk">Wracając do omawianego tematu ustawy o prawach pacjenta, chciałbym wyrazić gotowość odnośnie do poparcia tej ustawy. Możemy jeszcze ją poprawić w czasie prac komisji, by zwiększyć ochronę i prawa pacjenta. Bez wątpienia pacjent powinien być w centrum polityki zdrowotnej. Musimy dążyć do zapewnienia ochrony praw pacjenta oraz umocnienia instytucji, która w ich imieniu będzie czuwać nad przestrzeganiem tych praw.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#RadosławLubczyk">Rzecznik praw pacjenta pełni tu niezwykle istotną rolę jako niezależny organ, który reprezentuje interesy pacjentów. Propozycje przedstawione przez wnioskodawców w ustawie są godne uwagi i zasługują na dalsze rozważenie. Uwzględniają kwestie takie jak dostęp do informacji medycznej, zgoda pacjenta na zabiegi medyczne, prawa osób niezdolnych do wyrażenia zgody oraz mechanizmy skutecznego dochodzenia roszczeń. To ważne aspekty, które muszą być uwzględnione w ramach legislacji. Jednakże pewne zmiany, które mam nadzieję, państwo przyjmą, skupiają się na jeszcze większym wzmocnieniu praw pacjenta.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#RadosławLubczyk">Po pierwsze, należy zapewnić jasność i zrozumiałość, jeśli chodzi o dostęp do informacji medycznej. Pacjenci powinni mieć łatwy i bezpłatny dostęp do dokumentów medycznych oraz wiedzy o swoim stanie zdrowia. To pozwoli im lepiej zrozumieć leczenie i podejmować świadome decyzje.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#RadosławLubczyk">Po drugie, konieczne jest wzmocnienie procedur dotyczących zgody pacjenta na zabiegi medyczne. Powinniśmy wprowadzić mechanizmy zapewniające pełne i świadome zgody pacjenta, zwłaszcza w przypadkach, gdy dotyczy to procederu o znaczącym wpływie na zdrowie i życie pacjenta.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#RadosławLubczyk">Po trzecie, pragnę zwrócić uwagę na prawa osób niezdolnych do wyrażenia zgody. W tych przypadkach konieczne jest wzmocnienie mechanizmów ochronnych interesów, tak aby decyzje dotyczące ich leczenia były podejmowane w sposób etyczny i zgodny z ich najlepszymi interesami.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#RadosławLubczyk">Wreszcie należy stworzyć skuteczne mechanizmy, które pozwolą pacjentom dochodzić swoich praw w przypadku naruszenia. Wzmocnienie roli rzecznika praw pacjenta i zapewnienie mu odpowiednich uprawnień oraz zasobów pozwoli na efektywną reprezentację interesów pacjentów, w sytuacjach gdy czują się pokrzywdzeni.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#RadosławLubczyk">Szanowni Posłowie! Mam nadzieję, że te zmiany wejdą jeszcze na posiedzeniach komisji. One wymagają kompromisu. Jesteśmy gotowi, żeby współpracować, żeby osiągnąć jak najlepszy projekt, w pełnym konsensusie. A słyszymy ze wszystkich stron politycznych, że konsensus w przypadku tej ustawy jest możliwy. Działając razem, możemy stworzyć ustawę, która rzeczywiście zapewni skuteczną ochronę praw pacjenta i wzmocni rolę rzecznika praw pacjenta. Obywatele naszego kraju zasługują na to, aby mieć pewność, że ich prawa są chronione w najważniejszych momentach, gdy zdrowie i życie są w grze.</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#RadosławLubczyk">Wierzę, że wspólnymi siłami możemy stworzyć ustawę, która będzie stanowić solidną podstawę do ochrony praw pacjenta w Polsce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Kolejne powitanie, wycieczka ze Szkoły Podstawowej nr 4 w Brodnicy.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo serdecznie was witam.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zaprosił was pan poseł Paweł Szramka, któremu dziękujemy za zaproszenie.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Stanisław Tyszka, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#StanisławTyszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oskarżam rząd PiS o to, że stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowotnego Polaków. Oskarżam rząd PiS o to, że w czasach pandemii ze względu na swoją nieudolność, ze względu na brak profesjonalizmu, ze względu na to, że zdecydowaliście się siać panikę wśród lekarzy, wśród Polaków, ze względu na to, że chodziliście na pasku międzynarodowych korporacji farmaceutycznych, ze względu na to, że naśladowaliście…</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#StanisławTyszka">…bezrozumnie to, co robiły inne państwa, doprowadziliście do ponad 200 tys. nadmiarowych zgonów. To są dane Eurostatu, najwięcej w Europie w 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#StanisławTyszka">Szanowni Państwo! To są setki tysięcy tragedii polskich rodzin. Setki tysięcy przypadków nieprawdopodobnego cierpienia, za które jesteście odpowiedzialni. Straciliście moralną legitymację i moralne prawo do dalszego mieszania w systemie opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#StanisławTyszka">Natomiast, odnosząc się teraz do tego projektu w części dotyczącej Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych — to w ogóle nie jest po polsku, to jest jakiś anglicyzm, ale dobrze, rozważmy to — chcę powiedzieć, że nie zgadzam się na to, żeby orzeczenie urzędnika, w tym przypadku rzecznika praw pacjenta, zamykało Polakom drogę do dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#StanisławTyszka">W przypadku wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych tak było, że one nie zamykały. One oczywiście nie funkcjonowały, ale o tym, że one nie funkcjonowały, to wy wiecie przynajmniej od 2018 r., dlatego że ukazał się raport NIK-u wtedy, w 2018 r., który wykazał, czarno na białym pokazał, że te komisje nie funkcjonują.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#StanisławTyszka">A więc wy bardzo korzystnie w tym momencie zajmujecie się tym w ostatnim roku waszej kadencji, po największej tragedii od II wojny światowej, po tych 200 tys. ofiar i dopiero w tym momencie chcecie zaproponować taki plasterek na olbrzymie problemy systemu opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#StanisławTyszka">Jakie tam są kolejne problemy z tym? Dlaczego te rekompensaty mają dotyczyć tylko publicznych szpitali, a nie opieki ambulatoryjnej albo pacjentów w placówkach prywatnych? W czym ci pacjenci są gorsi?</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#StanisławTyszka">Kpiną jest to, że przewidujecie, że w tym roku ma być jeszcze 1000 orzeczeń rzecznika praw pacjenta i tej komisji, w przyszłym roku 2000, później 2600.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#StanisławTyszka">Szanowni Państwo! Z raportu NIK-u wynika, że przypadków zakażeń szpitalnych jest rocznie 400 tys. W związku z tym wy chcecie pacjentów oszukać, dając im odszkodowania na poziomie minimalnym, nawet 2 tys. zł za zakażenie szpitalne, jednocześnie zamykając im drogę do dochodzenia sprawiedliwości na drodze sądowej.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#StanisławTyszka">Jeżeli chodzi o funkcjonowanie sądów, to wasz minister pogorszył zasadniczo sytuację w wymiarze sprawiedliwości. Wy w tym momencie staracie się, zamiast naprawiać wymiar sprawiedliwości, naprawiać system opieki zdrowotnej, dać taki plasterek i oszukać polskich pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#StanisławTyszka">W związku z tym składam wniosek o odrzucenie tego gniota legislacyjnego w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">A wniosek?</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Tyszka: O odrzucenie.)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Okej.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Mucha: A na piśmie?)</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Tyszka: Dlaczego? Nie trzeba na piśmie. Składam wniosek o odrzucenie tej ustawy w pierwszym czytaniu.)</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie trzeba na piśmie, ale po prostu myślałem, że tak będzie.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Tyszka: Panie marszałku, nie trzeba na piśmie. Składam wniosek o odrzucenie tej ustawy w pierwszym czytaniu.)</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wysłuchaliśmy pana. Wszystko jest okej.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Mucha, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JoannaMucha">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JoannaMucha">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! To jest niezwykle ważny problem społeczny, nad którym w tej chwili się pochylamy, bo tak jak moi przedmówcy mówili, mamy niezwykle wiele niepożądanych zdarzeń medycznych. Jeśli zapytamy tak naprawdę dowolnego obywatela naszego pięknego kraju, to prawie każdy będzie w stanie opowiedzieć historię albo własną albo kogoś z bliskiej rodziny o tym, że doznał właśnie czy zakażenia szpitalnego, czy innego niepożądanego zdarzenia medycznego.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#JoannaMucha">Problem nieprawdopodobnie istotny, nierozwiązany przez wiele lat, natomiast odpowiedź ministerstwa, którą uzyskujemy poprzez ten projekt, jest w moim przekonaniu jakiegoś rodzaju atrapą. Wszyscy specjaliści, z którymi rozmawiam na temat systemu ochrony zdrowia, mówią, że system zaproponowany przez państwa albo nie zadziała, albo zadziała źle.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#JoannaMucha">Najważniejszym elementem charakterystyki systemu powinno być to, aby ten system samodoskonalił się, czyli żeby potrafił sam się naprawiać. A nie poszukiwanie winnych, bo z poszukiwania winnych nie będzie wynikało to, że ten system będzie po prostu sam się naprawiał.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#JoannaMucha">Są oczywiście też dobre rozwiązania w tym projekcie, dlatego deklarujemy, że chcemy nad nim pracować w komisji, ale kilka z tych rozwiązań, które są zaproponowane, stoi według nas pod wielkim znakiem zapytania i mamy wrażenie, że to jest takie trochę oszukiwanie pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#JoannaMucha">Rzecznik praw pacjentów miałby zgodnie z tą nowelizacją zbierać informacje o zdarzeniach niepożądanych, czyli takich, do których dochodzi u pacjentów w szpitalach, ale zbieranie tych informacji przez rzecznika w żaden sposób nie zwiększy bezpieczeństwa pacjentów, gdyż rzecznik po prostu nie ma uprawnień do interwencji w związku z otrzymanymi informacjami, i tak naprawdę nie będzie to prowadziło do ulepszenia funkcjonowania szpitali.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#JoannaMucha">Kolejna uwaga dotyczy tego, co już było podnoszone w poprzednich wystąpieniach — ograniczenia możliwości dochodzenia kompensacji szkód wynikających ze zdarzeń medycznych będących następstwem udzielania lub zaniechania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych w szpitalach. To ograniczenie tylko do szpitali i tylko do środków publicznych jest niezrozumiałe, dlatego że polski pacjent nie idzie do prywatnej opieki zdrowotnej, dlatego że koniecznie chce zapłacić za usługi zdrowotne, tylko dlatego, że publiczna służba zdrowia mu tej opieki zdrowotnej nie gwarantuje. W związku z tym pozbawienie tej opieki pacjentów, którzy korzystają z prywatnej opieki zdrowotnej, i to nie tylko szpitalnej, ale również ambulatoryjnej, jest niezrozumiałe.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#JoannaMucha">Tak jak powiedziałam, będziemy pracować nad tym projektem, będziemy zgłaszać poprawki. Mamy wrażenie, że możemy ten projekt wyraźnie udoskonalić, natomiast ostateczną decyzję podejmiemy wtedy, kiedy będziemy wiedzieli, jaki jest ostateczny kształt tej ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czternaście osób zgłosiło się do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze się dopisać?</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas zadawania pytania na minutę.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Chciałem, ale mnie nie dopuszczono. Ja się chciałem zgłosić.)</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale, panie pośle, może pan to w ten sposób zrobić: ponieważ każdy ma limit pytań, to ktoś z Konfederacji może się wycofać i pana wpuścić. No jak tam?</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Kolega Braun.)</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Kolega Braun. No dobrze, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Limit — 1 minuta. Nie dlatego że na pana patrzę, ale w ogóle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#GrzegorzBraun">Na przełomie lat 80. i 90. dokonano w Polsce, acz obciążonej rozmaitymi wadami wrodzonymi, transformacji. I taka transformacja nas czeka. I tak jak wtedy zostały zlikwidowane, zamknięte, zaorane pewne zbrodnicze instytucje: komitety partii, bezpieka, tak czekająca nas transformacja, jeśli Polacy mają odzyskać kontrolę nad własnym państwem, nad swoim życiem, musi zakładać zaoranie Ministerstwa Zdrowia w jego obecnej lokalizacji,…</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#GrzegorzBraun">…w jego obecnym kształcie. To jest zbrodnicza instytucja. Szanowni państwo, to jest hekatomba, to jest powstanie warszawskie, rzeź wołyńska, akcja polska NKWD z lat 1937–1938. To jest porównywalne. Jest ćwierć miliona ofiar blokady systemu lecznictwa w Polsce, a przecież licznik bije.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#GrzegorzBraun">W związku z tym nie mam żadnych pytań do przedstawicieli zbrodniczej organizacji. Trzeba to zaorać.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani Małgorzata Prokop-Paczkowska, posłanka Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku! Po śmierci kolejnej ciężarnej Polki w polskim szpitalu, tym razem pani Doroty, wczoraj na konferencji prasowej powiedział pan, aby kobiety, które czują, że ich życie i zdrowie jest zagrożone, zgłaszały się do pana. Przed chwilą zadzwoniłam na infolinię rzecznika praw pacjenta i dowiedziałam się, że jest ona czynna tylko od godz. 8 do godz. 18. Jeśli np. gorączka zwiastująca sepsę pojawi się u pacjentki po godz. 18, to ta pacjentka może do rana umrzeć, a jeśli będzie ciut lepiej, to będzie w takim stanie, że już nie będzie mogła zadzwonić.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">Panie Rzeczniku! Jak zagrożone pacjentki mają się z panem skontaktować między godz. 18 a godz. 8 rano? Czy zarządził pan już zmianę funkcjonowania tej infolinii tak, aby działała całą dobę? Jeśli nie, to kiedy ma pan zamiar to zrobić? Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Na miłość boską, od leczenia sepsy są lekarze, a nie rzecznicy.)</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">Pan zadeklarował pomoc, jeśli lekarze nie wykonują obowiązków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rozwiązania dotyczące finansowania Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych budzą wątpliwości, jeśli chodzi o wpływy, a właściwie jeśli chodzi o zakres pokrywania wypłaconych świadczeń przez ubezpieczycieli zakładów medycznych, które gwarancyjnie, w ramach umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej odpowiadają za szkody medyczne. Czy wypłacane świadczenia kompensacyjne nie powinny być zwrotnie dochodzone od ubezpieczycieli, którzy przecież pobierają wyliczoną składkę za swoją ochronę? Ten proces powinien być połączony przynajmniej z możliwością udziału ubezpieczyciela w postępowaniu. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety sytuacja służby zdrowia z roku na rok coraz bardziej się pogarsza. Przypomnę tylko, że kiedy PiS szedł do wyborów, obiecywał, że oddłuży szpitale. Dzisiaj, po 8 latach rządów PiS-u szpitale są zadłużone dwa razy bardziej. Kiedy PiS szedł do wyborów, obiecywał, że kolejki do wielu specjalistów zostaną skrócone. Dzisiaj, niestety, to jest fakt, do wielu lekarzy czeka się już nie tygodniami, ale trzeba czekać miesiącami, a w bardzo wielu przypadkach latami. Taka sytuacja nigdy nie powinna mieć miejsca.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Gdy ludzie widzą, że nie mają szans na leczenie przez państwową opiekę, państwową służbę zdrowia, bardzo często idą do prywatnej służby zdrowia, ale to nie jest rozwiązanie. Uważam, że polska służba zdrowia zasługuje na znacznie lepsze traktowanie. Wydaje się, jestem tego całkowicie pewien, że PiS niestety już tego nie zmieni. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Szczerba.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Klaudia Jachira, Zieloni.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gdy patrzę na tytuł tej ustawy, myślę, że nie bez przyczyny zostało tu użyte słowo: pacjent, a nie: pacjentka. Może dba się w Polsce o prawa pacjentów, ale prawa pacjentek są notorycznie łamane. Iza z Pszczyny, Marta, Agnieszka, Dorota z Bochni, Anna, Justyna, Agata i wiele innych kobiet żyłoby, gdyby nie odmówiono im należnych im praw. Znowu jak w średniowieczu kobiety w Polsce umierają tylko dlatego, że zdecydowały się zajść w ciążę.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#KlaudiaJachira">To wy, politycy Zjednoczonej Prawicy, ponosicie odpowiedzialność za te śmierci, bo to wy wprowadziliście to prawo, które nas po prostu zabija. Tym opresyjnym prawem zastraszyliście słabych i złych lekarzy, którzy wolą nie pamiętać o tym, że przede wszystkim zobowiązali się nie szkodzić. W tytule tej ustawy powinno być wyraźnie napisane, że chodzi o prawa pacjentek, aby pacjentki wreszcie mogły czuć się bezpiecznie w polskich szpitalach.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ustawie, nad którą procedujemy, przyjęto założenia dotyczące wydawania decyzji w 3 miesiące. Wydaje się to niemożliwe do realizacji w praktyce. Rzecznik praw pacjenta, który będzie miał problem z oceną zdarzenia, może wezwać wnioskodawcę do udzielenia informacji, złożenia wyjaśnień i przedstawienia dodatkowych dokumentów. Może też wezwać podmiot udzielający świadczeń medycznych do złożenia odpowiednich wyjaśnień i zapewne w większości przypadków będzie korzystał z tej procedury. Do tego dochodzą opinie biegłych, którzy mają 2 miesiące na ich sporządzenie. Z tego powodu ww. okres 3 miesięcy na wydanie decyzji wydaje się nierealny do dochowania w zdecydowanej większości spraw.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#MałgorzataPępek">Chciałam zapytać, jak rząd rozwiąże ten problem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasza służba zdrowia to instytucja kompletnie zrujnowana i niefunkcjonująca tak jak trzeba. Pacjent rzadko ma rację i chociaż to on powinien być najważniejszy, bo tu chodzi o jego zdrowie i życie, w ogóle nie jest słuchany. Bardzo małej liczbie pacjentów udało się otrzymać odszkodowanie, a w przypadku tych, którym się udało, te kwoty nie były zawrotne. Lekarze w przypadku sporów medycznych są bardzo solidarni i raczej rzadko skłonni są do potwierdzenia błędu innego lekarza, kolegi. Błąd, zaniedbanie lekarza mogą być przyczynami niepełnosprawności pacjenta lub nawet utraty życia. Tylko dlaczego społeczeństwo i pacjenci — my mamy ponosić koszty czyichś zaniedbań? Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych będzie utworzony z przychodów z tytułu składek zdrowotnych, czyli z naszych składek. Fundusz powinien być finansowany ze składek personelu medycznego lub z ubezpieczeń z tytułu popełnienia błędu medycznego. Kwota 15 940 tys. to kropla w morzu realnych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie dotyczy liczby zgłoszonych zdarzeń niepożądanych i liczby zgłoszeń rozpatrzonych pozytywnie na rzecz pacjenta. Rzecznik ma prowadzić taką listę, ale ona niewątpliwie już jest prowadzona, więc prosiłabym o liczby. Jaka jest także podstawa wyliczenia tych 2 mln na odszkodowania, na ten fundusz kompensacyjny? Czym się państwo kierowaliście? Bo z jednej strony NIK mówi o znacznie większej liczbie zdarzeń niepożądanych, o zakażeniach, z drugiej strony brak jest informacji w ustawie, jaka to jest liczba, do jakiej liczby się to odnosi, o jakiej liczbie mówimy.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JoannaFabisiak">Pytanie drugie dotyczy kompensacji, odszkodowania bez orzekania o winie. Rozumiem, że to jest korzystne dla pacjenta, ale jaka będzie procedura, jeśli chodzi o służby medyczne? Nie sądzę, aby pacjent, który otrzyma to odszkodowanie, dalej dochodził swoich praw czy też domagał się orzeczenia dotyczącego tego, kto był winien zaistniałej nieprawidłowości. A zatem jak resort te kwestie porządkuje? Chodzi o to, żeby jednak dociec, kto ponosi winę, dlatego abyśmy wszyscy czuli się bezpieczni i utwierdzeni, że w sumie ta ustawa nie zwiększy bezprawności w służbie medycznej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo serdecznie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">To teraz poproszę pana posła Mirosława Suchonia, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie dotyczy grupy, która zostanie objęta przepisami tej ustawy. Z przedłożonego projektu wynika, że dotyczy to tylko pacjentów, którzy mają świadczenia zdrowotne finansowane przez NFZ. To jest o tyle zaskakujące, że dzisiaj w Polsce pacjenci wybierają innych świadczeniodawców, tych, którzy są poza publicznym systemem, finansowanym ze środków publicznych, nie dlatego, że taka jest ich wola, tylko dlatego, że są do tego zmuszeni z powodu niewydolnego systemu opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#MirosławSuchoń">I pytanie: Dlaczego ci pacjenci są wyłączeni, nie wchodzą w zakres ustawy w sytuacji, w której publiczny system ochrony zdrowia nie zapewnia dostępu do odpowiedniej liczby świadczeń, a kolejki się wydłużają? To jest po prostu niesprawiedliwe. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Z tej trybuny odpowiadał mi pan na pytania, ale także na interpelację w sprawie wdrażania ustawy o minimalnym wynagrodzeniu w służbie zdrowia. Chodzi o pielęgniarki i położne z wyższym wykształceniem magisterskim. One tutaj, 23 maja, przed Sejmem protestowały przeciwko degradacji i różnicom płac. Musiały uczynić wiele i zrobiły wiele, wnosząc obywatelski projekt nowelizacji tej ustawy. Pan minister, odpowiadając z tej trybuny sejmowej, powiedział, że ustawa jest monitorowania przez zespół trójstronny funkcjonujący w Ministerstwie Zdrowia. Chciałbym zapytać, jak długo państwo będziecie jeszcze monitorować tę ustawę, zanim dokonacie zmian. Czy rząd przewiduje nowelizację tej ustawy, która będzie wychodzić naprzeciw oczekiwaniom pielęgniarek z wyższym wykształceniem? Chodzi zarówno o pielęgniarki, jak i o położne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#IwonaKurowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za tę ustawę. Wszyscy, jak tu siedzimy, jesteśmy pacjentami i każdemu z nas przytrafiło się nie być odpowiednio, przynajmniej w naszym odczuciu, zaopiekowanym. Nie wszystkim na szczęście zdarzają się sytuacje dramatyczne. I bardzo dobrze, że ta ustawa te kwestie reguluje. Bardzo dobrze też, że zajmuje się ona lekarzami, bo nie może być tak, że lekarz będzie się bał przeprowadzać jakikolwiek zabiegi, operacje, które mogą być skomplikowane i w które zawsze wliczone jest ryzyko błędu. Ten, kto nic nie robi, nie popełnia błędów. Błędy się zdarzają. I bardzo za tę ustawę dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#IwonaKurowska">Natomiast mam też takie pytanie: Ile czasu jest przewidziane na rozpatrzenie sprawy od momentu złożenia wniosku? Pojawiła się tu jeszcze taka wątpliwość, że powoływanie biegłych będzie bardzo wydłużało ten czas. Czy będą powoływani biegli do rozpatrywania tych spraw? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Kołodziej, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#EwaKołodziej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiana ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, druk nr 3259, wprowadza Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych, którego dysponentem ma być rzecznik praw pacjenta. Czy planowane przekazanie środków publicznych do funduszu nie spowoduje znacznego zmniejszenia liczby świadczeń zdrowotnych dla pacjentów w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, a co za tym idzie — pogorszenia jakości i dostępności świadczeń? Ponadto Polacy coraz częściej korzystają ze świadczeń zdrowotnych w placówkach prywatnych i nie powinni być pozbawieni możliwości pozasądowego trybu dochodzenia swoich roszczeń.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#EwaKołodziej">Moje pytania: Dlaczego nowy system kompensacji szkód ma obejmować tylko zdarzenia medyczne, które nastąpiły w wyniku leczenia szpitalnego finansowanego ze środków publicznych? Dlaczego całkowicie pomija się zdarzenia medyczne, które miały miejsce w klinikach prywatnych i były finansowane ze środków prywatnych? Dlaczego znowu chcecie podzielić Polaków, tym razem chcecie podzielić pacjentów na tych lepszych i na tych gorszych? Bardzo proszę o odpowiedź na moje pytania. Dziękuję ślicznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Dąbrowska-Banaszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Fundusz kompensacyjny jest jak najbardziej zasadny — zaproponowane w projekcie ustawy rozwiązania ułatwią możliwość uzyskania rekompensaty za zaistniałe zdarzenia. Pozyskane przez pacjenta środki pozwolą na szybszy powrót do zdrowia. Ważne, aby takich zdarzeń było jak najmniej, stąd ważne jest opracowanie, przestrzeganie i w razie potrzeby modyfikowanie procedur medycznych. Niestety nawet wtedy, gdy dokłada się należytej staranności do wykonywanej pracy, może wystąpić działanie niepożądane.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">I moje pytanie, panie ministrze: Z czego wynika fakt, że z funduszu kompensacyjnego będą mogli skorzystać tylko pacjenci leczeni w podmiotach finansowanych ze środków publicznych? Drugie pytanie: Ustawa przewiduje wydanie zaświadczeń dla pacjenta, które umożliwią mu skorzystanie z potrzebnych świadczeń poza kolejnością — czy to dotyczy w jednakowym stopniu wszystkich pacjentów, którym przyznano odszkodowanie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Katarzyna Lubnauer, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#KatarzynaLubnauer">Panie i Panowie Posłowie! Panie Marszałku! Nie będzie dobrej jakości świadczeń medycznych, nie będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której pacjent będzie bezpieczny, jeżeli mamy sytuację, w której placówki służby zdrowia masowo się zadłużają. W okresie rządów waszych poprzedników zadłużenie szpitali wzrosło zaledwie z niecałych 10 mld zł do 10,8 mld zł. Natomiast dowiadujemy się, że według najnowszych danych zadłużenie szpitali wzrosło w ostatnich latach z 10,8 mld do 19 mld zł, praktycznie prawie się podwoiło.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#KatarzynaLubnauer">Chciałabym się dowiedzieć, kiedy wreszcie zrobicie coś z tym, żeby szpitale się dalej nie zadłużały. Bo na pewno nie jest żadnym pomysłem to, że teraz zaczynacie zadłużać jeszcze Narodowy Fundusz Zdrowia, wpisując tam kolejne zadłużenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana ministra Piotra Brombera o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PiotrBromber">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie marszałku, pozwoli pan, że w kilku słowach odniosę się do projektu ustawy, a później odpowiem na pytania, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, niech pan robi to, co pan uważa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PiotrBromber">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PiotrBromber">Bardzo dziękuję pani poseł Józefie Szczurek-Żelazko za tę inicjatywę legislacyjną. Bardzo dziękuję posłom, którzy podpisali się pod tym projektem, ale też dziękuję klubom parlamentarnym, które zadeklarowały chęć pracy nad tą ustawą, istotną z punktu widzenia pozycji praw pacjenta w Polsce. Ten poselski projekt ustawy w głównej mierze koncentruje się przede wszystkim, tak jak już tutaj powiedziano, na zmianie obecnego modelu przedsądowego dochodzenia roszczeń pacjentów. W naszej ocenie jest to projekt pilny. Wiele tutaj padło słów o obecnym systemie. Myślę, że w tym kontekście ta pilność nabiera również zupełnie innej wartości.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PiotrBromber">Przedstawiony projekt ustawy ma wprowadzić zasadnicze zmiany w tym zakresie. Przewiduje m.in. likwidację wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, zakłada utworzenie Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, który będzie działał przy rzeczniku praw pacjenta. Projekt uwzględnia rozwiązania wypracowane w toku prac nad rządowym projektem ustawy o jakości — chciałbym to tutaj bardzo podkreślić — które w tym zakresie spotkały się również z pozytywnym odbiorem. W projekcie wspierano się również przykładami z innych krajów, a także doświadczeniami z Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych, który był utworzony na początku 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PiotrBromber">Przewidziane w projekcie ustawy rozwiązanie dotyczące finansowania funduszu w naszej ocenie gwarantuje jego stabilność i zapewnia środki na wypłatę świadczeń kompensacyjnych dla wszystkich uprawnionych osób. Co ważne, o każdym ustalonym zdarzeniu medycznym i wypłacie świadczenia kompensacyjnego z tego tytułu rzecznik praw pacjenta będzie informował podmiot wykonujący działalność leczniczą, który będzie miał obowiązek przeprowadzenia analiz, ustalenia przyczyn źródłowych zdarzenia oraz podjęcie odpowiednich działań naprawczych celem ograniczenia podobnych zdarzeń i szkód w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PiotrBromber">Projekt przewiduje ponadto nowe zadania dla rzecznika praw pacjenta, który będzie zbierał od pacjentów informację o zdarzeniach niepożądanych. Zakłada również wprowadzenie w przepisach ustawowych stanowiska pełnomocnika do spraw pacjenta w podmiocie leczniczym. Myślę, że to jest bardzo istotne rozwiązanie, które w takim dniu codziennym w kontekście rozwiązywania tych problemów będzie bardzo istotne. Projekt zakłada uproszczone i bezpieczniejsze zasady identyfikacji pacjentów w szpitalach, zmiany związane ze stosowaniem monitoringu wizyjnego i obowiązek powiadomienia bliskich pacjenta niesamodzielnego o jego planowym wypisie ze szpitala.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#PiotrBromber">Odniosę się w części do pytań, które tu padły. Wiele dziś mówiono tutaj, w trakcie tej debaty, ale również wcześniej, o prawach kobiet. Warto podkreślić — i odsyłam państwa do wczorajszej konferencji ministra zdrowia Adama Niedzielskiego, wspólnie z ministrem Bartłomiejem Chmielowcem i z konsultantem prof. Czajkowskim, i do słów, które tam padły — że każdy pacjent ma, powinien czuć się bezpiecznie bez względu na płeć, bez względu na swoje poglądy, a każda kobieta w Polsce w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia ma prawo do przerwania ciąży. Dla nas bardzo ważne są kwestie związane z poczuciem bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów. Nasze działania w głównej mierze są ukierunkowane na to poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów, ale ważne dla nas jest również poczucie bezpieczeństwa osób wykonujących zawody medyczne, bo to siłą rzeczy na co dzień determinuje poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#PiotrBromber">Padło również pytanie o ustawę o najniższym wynagrodzeniu w ochronie zdrowia. Chodzi o wynagrodzenie najniższe, które często jest też tym wynagrodzeniem maksymalnym w różnych podmiotach. Przypomnę, że od 1 lipca będzie kolejna zmiana, średni wzrost wynagrodzenia: od przeszło 400 zł do przeszło 900 zł. Także kwestie związane z tym, ile powinna zarabiać pielęgniarka z wyższym wykształceniem, a ile pielęgniarka ze średnim wykształceniem czy też z licencjatem, stanowią oczywiście temat do dyskusji. Pan minister zdrowia Adam Niedzielski spotkał się ze stroną związkową. Ta sprawa akurat stanowi kanwę wniosku, projektu obywatelskiego i jest przedmiotem dyskusji. Zadeklarowaliśmy wówczas wolę i chęć do dyskusji na ten temat, przy czym, tak jak powiedziałem, nikt wcześniej nie dokonał tak istotnych zmian, nie zainwestował w zawody medyczne tyle…</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gelert: …zapisane.)</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#PiotrBromber">Pani poseł, mam nadzieję, że docenia to pani również jako dyrektor podmiotu leczniczego.</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#PiotrBromber">Istotna rzecz: tak jak powiedziałem, w tym roku przewidujemy kolejne zmiany w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#PiotrBromber">Jeżeli chodzi o kwestię zadłużenia, o której tutaj mówiono, to szanowni państwo, inwestujemy w infrastrukturę. To nie są inwestycje o wartości rzędu kilku milionów, tylko są to programy, wydatki rzędu kilkunastu miliardów. Ich alokacja całościowa, przypomnę, program onkologiczny, który jest w trakcie… Inwestujemy w infrastrukturę, inwestujemy w sprzęt, inwestujemy w ludzi, pani poseł. Na wynagrodzenia przeznaczane są miliardy. Tak jak powiedziałem, mam nadzieję, że w podmiocie, którym pani zarządza, w przypadku pielęgniarek, lekarzy, osób wykonujących zawody medyczne prawo tych osób do wzrostu wynagrodzenia zostało zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#PiotrBromber">Zwiększamy również wydatki na świadczenia opieki zdrowotnej. Przypomnę, że kiedyś budżet NFZ wynosił 70 mld zł, teraz wynosi przeszło 140 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#PiotrBromber">Panie Marszałku! Proszę o udzielenie głosu również rzecznikowi praw pacjenta panu Bartłomiejowi Chmielowcowi, który odpowie na dalsze pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Najpierw poproszę przedstawiciela wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciała pani zabrać głos, pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Dwa zdania.)</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dwa zdania będą mile widziane.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Podwójnie złożone.)</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo serdecznie dziękuję państwu za tę dyskusję, chociaż większość wypowiedzi, które państwo wygłosili na tej sali, nie dotyczyła tego jakże ważnego projektu. Ten projekt jest propacjencki, jest bardzo ważny, ponieważ daje możliwość uzyskania odszkodowania w bardzo szybkim, pozasądowym trybie, co przynosi oszczędności zarówno dla pacjenta, jak i dla podmiotu leczniczego.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Państwo w trakcie tej dyskusji właściwie zwróciliście uwagę na trzy elementy. Pytali państwo, po pierwsze, dlaczego tylko w szpitalach, po drugie, dlaczego tylko i wyłącznie w podmiotach leczniczych, które są finansowane ze środków publicznych, i po trzecie — to kolejny temat, na który państwo tutaj zwróciliście uwagę — dlaczego jest to finansowane z odpisu, bo przychody funduszu pochodzą z odpisu z Narodowego Funduszu Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Odpowiedź pierwsza jest krótka: rozwiązanie, o którym mówiliśmy na początku, wymaga naprawdę bardzo powolnego wprowadzania i analizowania, w jaki sposób cały ten proces przebiega. W niektórych krajach skandynawskich wprowadzono to od razu do wszystkich podmiotów leczniczych, co spowodowało, że nastąpiło wydłużenie czasu rozpatrywania. Pacjenci długo czekali na odszkodowania, czyli de facto nie została spełniona ta przesłanka, która powinna być zrealizowana. Dlatego też nauczeni tym przykładem zaczynamy od podmiotów szpitalnych.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Druga kwestia dotyczy tego, dlaczego jest tak, że o odszkodowanie mogą się ubiegać tylko pacjenci, którzy mieli udzielane świadczenia finansowane ze środków publicznych. Szanowni państwo, szpitale udzielają świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, więc również odszkodowanie jest finansowane ze środków publicznych. Natomiast w przypadku szpitali komercyjnych przychody komercyjne wpływają do właścicieli. I skoro właściciel bierze na siebie ryzyko związane z udzielaniem świadczenia, to również powinien wziąć na siebie ryzyko dotyczące wypłaty odszkodowania, jeżeli dojdzie do zdarzenia medycznego. I nic nie stoi na przeszkodzie, żeby się ubezpieczyć czy żeby stworzyć też taki fundusz w odniesieniu do świadczeń, które są udzielane na rynku komercyjnym. Objęcie działaniem tej ustawy podmiotów działających tylko i wyłącznie komercyjnie stanowiłoby pomoc publiczną dla tych szpitali.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Kolejna sprawa, która była poruszana, dotyczy tego, dlaczego nie obejmujemy działaniem tej ustawy lecznictwa ambulatoryjnego. O tym już mówiłam. Na pewno musimy zobaczyć, w jaki sposób to nowe rozwiązanie będzie się sprawdzało. Być może kolejnym krokiem będzie właśnie rozszerzenie tego świadczenia na inne obszary.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Dlatego też, jak powiedziałam na początku, ze zdziwieniem przyjmuję stanowisko koła Konfederacja, które odrzuca takie propacjenckie rozwiązanie, na które pacjenci czekają od dawna, ponieważ procesy sądowe toczą się latami, a często, w 70% przypadków, kończą się umorzeniem spraw. Pacjenci nie mogą dochodzić swoich praw, a tutaj wychodzimy naprzeciw ich potrzebom. W ciągu 3 miesięcy sprawa może zostać rozstrzygnięta, a pacjent może uzyskać odszkodowanie o wartości do 200 tys. zł, co mieści się w przedziale wysokości odszkodowań, które mniej więcej są zasądzane przez sądy powszechne.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Oczywiście podmioty lecznicze też będą miały z tego korzyść. Po pierwsze, nie ponoszą skutków finansowych, a po drugie, rzecznik praw pacjenta przeprowadzi dokładną analizę tego zdarzenia, które miało miejsce w szpitalu. Szpital otrzyma raport z tego, raport od rzecznika praw pacjenta. Oczywiście będzie musiał dostosować sposób udzielania świadczeń tak, żeby później do takich wydarzeń nie dochodziło.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Tak że bardzo serdecznie dziękuję za te opinie. Mam nadzieję, że będziemy dalej pracować nad tym projektem. Dziękuję oczywiście panu rzecznikowi praw pacjenta i panu ministrowi, bo tutaj państwa wkład jest nieoceniony.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zróbmy tak — trzeba sobie chodzić na rękę — pan rzecznik nie był co prawda zgłoszony, ale oczywiście proszę pana rzecznika. Zawsze staram się pomagać. Natomiast jeżeli pana rzecznika, pana ministra mógłbym uprzejmie prosić o to, żeby dokończył czas pana ministra, czyli 7 minut, to byłbym wdzięczny. Dobrze? Możemy mieć taki konsensus? Fajnie.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan Bartłomiej Chmielowiec, rzecznik praw pacjenta.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#BartłomiejChmielowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo serdecznie dziękuję za umożliwienie zabrania głosu. Szanowni państwo, to niezwykle ważny projekt dopełniający całość, jeżeli chodzi o system możliwości dochodzenia roszczeń przez pacjentów. Jest Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych, jest Fundusz Kompensacyjny Badań Klinicznych i teraz byłby Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych. Gdyby te trzy fundusze funkcjonowały w Polsce, mielibyśmy najbardziej wzorcowy system, jeżeli chodzi o alternatywne dochodzenie roszczeń, najbardziej wzorcowy system, jeżeli chodzi o relację z tym, jak wygląda to na świecie.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#BartłomiejChmielowiec">Pozwolicie państwo, że odniosę się pokrótce, syntetycznie do pytań, które tu padły. Pani poseł Elżbieta Gelert pytała o pełnomocnika oraz o kwestie dotyczące — tu pani poseł Zawisza — dotyczące opłaty w wysokości 300 zł. Szanowni państwo, cała procedura oparta jest na przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego. Art. 33 Kodeksu postępowania administracyjnego umożliwia powołanie pełnomocnika. To może być osoba najbliższa, ale to również może być pełnomocnik profesjonalny. W związku z powyższym nie ma konieczności powielania zapisu w ustawie, bo to jest zawarte w Kodeksie postępowania administracyjnego. Opłata 300-złotowa — art. 267 Kodeksu postępowania administracyjnego umożliwi rzecznikowi zwolnienie z tejże opłaty osoby, która nie jest w stanie ponieść tych kosztów. Biorąc pod uwagę nasze doświadczenia, jeżeli chodzi o Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych, to ponad 10% wniosków zostało zwolnionych z tejże opłaty 300-złotowej. To były głównie wnioski emerytów, rencistów, osób niezamożnych.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#BartłomiejChmielowiec">Jeżeli chodzi o kwestie, wątpliwości dotyczące rozpatrywania tych wniosków w ciągu 3 miesięcy… Szanowni państwo, projekt przewiduje, że to będzie stały zespół ekspertów, wzorem Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych i Funduszu Kompensacyjnego Badań Klinicznych. Spowodujemy, że to będą najlepsi eksperci w Polsce. Dzisiaj powołałem zespół ekspertów, jeśli chodzi o Fundusz Kompensacyjny Badań Klinicznych. Na stronie rzecznika są nazwiska wybitnych ekspertów. Możecie państwo to zobaczyć. Na osiem osób osiem to osoby z tytułem profesora prezydenckiego, więc taki sam zespół wybitnych ekspertów chcemy stworzyć, więc nie będzie problemów z tym, żeby na stałe te sprawy były opiniowane. Tak, uważamy, że jesteśmy w stanie w ciągu 3 miesięcy rozpatrzyć wszystkie wnioski. Znowu bazujemy na doświadczeniach, jeżeli chodzi o Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych. 1,5 tys. wniosków rozpatrywaliśmy w terminie, więc uważamy, że mając do dyspozycji tak wybitny zespół ekspertów, będziemy w stanie te sprawy zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#BartłomiejChmielowiec">Nawiązując do tego, co powiedziała pani poseł Szczurek-Żelazko, tylko posłużę się przykładem, dlaczego tylko placówki publiczne i dlaczego tylko szpitale… Szanowni państwo, wzorujemy się na rozwiązaniach krajów zachodnich, w szczególności Danii. Dania wprowadziła ten system w 1992 r. i pierwotnie były nim objęte tylko i wyłącznie placówki szpitalne i tylko i wyłącznie placówki, które były własnością Skarbu Państwa, czyli państwa bądź samorządu. Dlaczego? Ano dlatego, żeby ten system był na samym początku wydolny. Natomiast z biegiem lat były dodawane kolejne elementy do tego systemu, aż do dodania możliwości, że obywatel Danii ma możliwość dochodzenia tejże rekompensaty w sytuacji, kiedy doznałby szkody w placówkach medycznych za granicą. Myślę, że tak się również zadzieje, jeżeli chodzi o Polskę.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#BartłomiejChmielowiec">Jeżeli chodzi o kwotę 2 mln zł, zawartą w tym projekcie ustawy, w nowelizacji, to, szanowni państwo, chodzi tylko i wyłącznie o maksymalne koszty, jakie poniesie budżet państwa w związku z koniecznością zatrudnienia dodatkowych pracowników w Biurze Rzecznika Praw Pacjenta. Natomiast jeżeli chodzi o przewidywane koszty funkcjonowania tego systemu, przewiduje się, że ten system będzie mniej więcej… Konieczność obsługi związanej z wypłatą świadczeń — 39 mln. Z tym że jest zapewniony mechanizm — jeżeli te środki zostaną wyczerpane — aby została ta kwota zwiększona do takiej wysokości, aby wszystkie wnioski zostały rozpatrzone.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#BartłomiejChmielowiec">Jeżeli chodzi o kwestie dotyczące tego, w jakich sytuacjach i którzy pacjenci będą otrzymywać zaświadczenie, które upoważni ich do tego, aby byli przyjmowani poza kolejnością, tak jak kobiety w ciąży, tak jak honorowi krwiodawcy, to chodzi o takie sytuacje, kiedy pacjent doznałby ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. W związku z tym takie zaświadczenie będzie wydawane po to, żeby pacjent faktycznie mógł skorzystać z możliwości otrzymania świadczenia zdrowotnego poza kolejnością.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#BartłomiejChmielowiec">Mam nadzieję, że odpowiedziałem na wszystkie pytania. Na te pytania, na które nie odpowiedziałem, przygotujemy odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ochronie małoletnich przed dostępem do treści nieodpowiednich w internecie (druk nr 3282).</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Cyfryzacji pana ministra Pawła Lewandowskiego o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie było pana? Znalazł się pan. Bardzo dobrze, panie ministrze, że pan się znalazł.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PawełLewandowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PawełLewandowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić państwu projekt ustawy o ochronie małoletnich przed dostępem do treści nieodpowiednich w internecie.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PawełLewandowski">Celem projektu jest wprowadzenie narzędzi dla rodziców i opiekunów ograniczających dostęp dzieci i młodzieży do treści pornograficznych w Internecie. Dzieci i młodzież coraz częściej stykają się z pornografią. Szereg badań przeprowadzonych w Polsce wskazuje, że jest to duży problem. Badania pokazują, że osoby małoletnie oglądają materiały pornograficzne regularnie, i wskazują jednocześnie, że dostęp do pornografii jest w Polsce zbyt łatwy. Dwa razy częściej na treści pornograficzne trafiają dzieci, których rodzice nie ustalili zasad korzystania z Internetu. Wobec tego w projektowanej ustawie dostawcy Internetu zostali zobowiązani do świadczenia usługi ograniczania dostępu do treści pornograficznych w Internecie, tj. blokowania stron zawierających treści pornograficzne. Dodatkowo będą informować przy zawieraniu umowy oraz na swojej stronie internetowej o możliwości skorzystania z tego uprawnienia przez abonentów. Abonent w każdym czasie będzie mógł skorzystać z tej usługi, jak również zrezygnować z niej. Usługa ograniczenia dostępu do treści pornograficznych będzie bezpłatna.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PawełLewandowski">Projektowana ustawa nie nakłada konkretnych środków organizacyjnych i technicznych na dostawców usług, pozostawiając to dostawcy Internetu, który posiada specjalistyczną wiedzę, w tym zwłaszcza w kontekście techniczno-organizacyjnych aspektów oferowanych przez siebie usług. To do dostawców Internetu należy wyselekcjonowanie takich rozwiązań, które zapewnią rzeczywiste działanie usługi. Rozwiązania te będą mogły polegać zarówno na blokadach dostępu na poziomie sieci, jak i na rozwiązaniach aplikacyjnych. Istotne przy tym jest to, aby umożliwiały skorzystanie z usługi w sposób prosty, np. przez ściągnięcie aplikacji.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PawełLewandowski">W projekcie ustawy uregulowano także obowiązki podmiotów niebędących przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi, które prowadzą działalność gospodarczą okazjonalnie, udostępniając sieci wi-fi, np. kawiarnie, sklepy, salony usługowe udostępniające wi-fi. Podmioty te będą także zobowiązane do wprowadzenia ograniczeń w dostępie do treści pornograficznych za pomocą dostępnych środków.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#PawełLewandowski">W projekcie przewidziano również nowe obowiązki realizowane przez ministra właściwego do spraw rodziny we współpracy z ministrem właściwym do spraw informatyzacji w zakresie prowadzenia działań mających na celu zwiększenie świadomości społecznej i wiedzy na temat zagrożeń związanych z niekontrolowanym dostępem małoletnich do treści pornograficznych w Internecie oraz możliwości bezpłatnego skorzystania z usługi ograniczenia dostępu do tych treści.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#PawełLewandowski">Ponadto uwzględniając uwagi strony społecznej — zarówno przedsiębiorców, jak i administracji publicznej — dotyczące konieczności doprecyzowania obowiązków wynikających z ustawy, wprowadzono definicję pojęcia treści pornograficznych. Przyjęta definicja ma na celu zwiększenie jasności obowiązków w zakresie ograniczania dostępu do tych treści i ma zastosowanie jedynie na gruncie tej konkretnej ustawy — to jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PawełLewandowski">W celu weryfikacji przestrzegania przepisów ustawy w projekcie przewiduje się uprawnienie ministra właściwego do spraw informatyzacji do przeprowadzenia kontroli lub postępowania pokontrolnego z urzędu oraz nakładania kar pieniężnych w przypadku niewywiązywania się z ustawowych obowiązków. Nakładanie kar ma być fakultatywne i uzależnione od charakteru i zakresu naruszeń.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#PawełLewandowski">Dodatkowo zaproponowana zmiana ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ma umożliwić przedsiębiorcom odliczanie od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych na wdrożenie usługi ograniczenia dostępu do treści pornograficznych w Internecie.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#PawełLewandowski">Przewiduje się, że projektowana ustawa wejdzie w życie z dniem 1 września 2023 r., jednakże przepisy dotyczące kontroli i nakładania kar będą miały zastosowanie do przedsiębiorców udostępniających sieci wi-fi oraz dostawców Internetu będących mikroprzedsiębiorcami oraz małymi i średnimi przedsiębiorcami po upływie 24 miesięcy od ogłoszenia ustawy.</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#PawełLewandowski">Mając na uwadze fakt, że projekt służy realizacji strategii Unii Europejskiej na rzecz praw dziecka, w projekcie dodatkowo wprowadzono przepisy, które określają sposób prowadzenia przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej Ewidencji „Sportowe Talenty”, a także sposób przekazywania, przetwarzania i przechowywania danych w tej ewidencji. Ewidencja będzie służyła ministrowi właściwemu do spraw kultury fizycznej do systemowego monitorowania sprawności fizycznej w związku z niekorzystną sytuacją w zakresie aktywności i sprawności fizycznej polskich dzieci i młodzieży oraz wciąż wzrastającym odsetkiem dzieci otyłych, z nadwagą, prowadzących siedzący tryb życia, co przyczyni się do realizacji strategii Unii Europejskiej na rzecz praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#PawełLewandowski">Wobec powyższego w projektowanych przepisach określono obowiązek corocznego przeprowadzania przez nauczyciela wychowania fizycznego testów sprawnościowych. Wyniki testów mają być wpisywane przez nauczycieli do Ewidencji „Sportowe Talenty” prowadzonej przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej. Wpisywane dane będą analizowane i przedstawiane za pomocą siatek centylowych i skali punktowej. Właściwe instytucje publiczne będą mogły uzyskać wiedzę na temat określonych deficytów aktywności fizycznej dzieci i młodzieży, co umożliwi stworzenie optymalnych, celowanych działań w tym zakresie kierowanych do określonych grup odbiorców, zarówno na poziomie strategicznym, jak i w mniejszym obszarze oddziaływania.</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#PawełLewandowski">Celem projektu ustawy jest także podjęcie działań mających na celu wprowadzenie instrumentów w zakresie ochrony zdrowia, które w sposób kompleksowy będą realizowały priorytety polityki prozdrowotnej i pozwolą na dalsze zapewnienie sprawnego i efektywnego działania systemu informacji o ochronie zdrowia. W tym zakresie projekt przewiduje zniesienie skierowania do psychologa dla osób dorosłych, także po zakończeniu stanu zagrożenia epidemiologicznego, utrzymanie również po odwołaniu stanu zagrożenia dla osób wykonujących zawód medyczny zatrudnionych w systemie pracy zmianowej w zespołach ratownictwa medycznego dodatków za pracę w porze nocnej, w niedzielę, święta oraz dni wolne, umożliwienie wystawiania zleceń na naprawę wyrobów medycznych i zaopatrzenie w nie w formie elektronicznej, rozszerzenie zakresu podmiotowego subfunduszu infrastruktury strategicznej w celu zapewnienia funduszy na inwestycje infrastrukturalne w zakresie specjalistycznego leczenia stacjonarnego i zapewnienia komplementarności wsparcia całej reformy psychiatrii.</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#PawełLewandowski">Projekt ustawy przewiduje również zmiany w ustawie z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych w zakresie reguł wdrażania Funduszu Szerokopasmowego, którego środki są przeznaczone na wsparcie rozwoju dostępu do Internetu, przede wszystkim na obszarach wiejskich. Mając na uwadze powyższe, proszę o uchwalenie projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam na chwilę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Halo, halo, mam prośbę do pani redaktor. Halo, telewizja publiczna, tak?</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#komentarz">(Głos z sali: TVN.)</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">TVN. Posłuchajcie, przeszkadzacie nam. Wiem, że to, co powiem, może was nie zadowoli, ale słychać każde pani słowo. Słyszy mnie pani? Tu nadaję, ja nadaję teraz.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam, czy Jerzy Papuga mógłby panią poprosić, żeby na chwilę spojrzała na mnie? No właśnie, mógłbyś, Jurku, poprosić panią, żeby zwróciła uwagę na skromną osobę marszałka Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale, proszę pani, nie mam do pani pretensji, ale naprawdę, po prostu przeszkadza nam pani.</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam za zamieszanie, nie ja je wywołałem, już jakoś ratujemy sytuację.</u>
          <u xml:id="u-75.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">W międzyczasie dziękuję też panu ministrowi, przepraszam za zamieszanie.</u>
          <u xml:id="u-75.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-75.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-75.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Dariusza Stefaniuka z Prawa i Sprawiedliwości o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#DariuszStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacytuję fragment uzasadnienia tej ustawy: Treści pornograficzne, w przeważającej części dostępne bezpłatnie w Internecie, są wymieniane jako jeden z głównych czynników przyczyniających się do destabilizacji psychiki i zdrowia małoletnich. Dla wielu małoletnich pornografia pozostaje jednym ze źródeł informacji o seksualności człowieka, co w połączeniu z brakiem należytego nadzoru nad korzystaniem z Internetu przez dzieci może skutkować zachwianym postrzeganiem seksualności i ról płciowych w okresie dojrzewania i utrwalaniem potencjalnie patologicznych poglądów po wejściu w dorosłość.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#DariuszStefaniuk">I to jest chyba, szanowni państwo, clou ustawy, nad którą będziemy procedować. Jako klub Prawo i Sprawiedliwość jesteśmy za tym, żeby poprzeć te rozwiązania. Cieszę się, że będziemy mogli przynajmniej procedować nad rozwiązaniami blokującymi dostęp do treści pornograficznych dla młodych osób, czyli dla osób do 18. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#DariuszStefaniuk">Oczywiście jest już wiele programów komputerowych i aplikacji komercyjnych, które rodzice mogą instalować i wykorzystać. Można się więc zapytać: To czemuż ustawa jest potrzebna? Natomiast jak wszyscy dobrze wiemy — patrzę też na pana posła Dziambora, bo chyba się tu zgadzamy — wielu rodziców nie korzysta z tego i wielu naszych znajomych rodziców, bo też mamy dzieci, dziwi się i mówi: Ale jak to zrobić, ale co mam z tym zrobić?</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#DariuszStefaniuk">Dlatego też być może ułatwi sytuację to, że operator będzie w stanie blokować tego typu treści na wyraźną prośbę czy polecenie rodzica. Wiem, że część środowisk oburza się tym, że nie będzie to blokowane z automatu, ale to rodzic odpowiada za swoje dziecko i wydaje się, że jest to sensowne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#DariuszStefaniuk">Mam nadzieję, że samo uruchomienie — czy aplikacji, czy samego procesu — będzie bardzo proste dla rodziców, dla opiekunów osób niepełnoletnich. Szanowni państwo, wszystkie dane pokazują, że to nie przez komputer, ale właśnie przez smartfon, przez telefon komórkowy dziecko ma dostęp do 80% treści pornograficznych, dostęp bardzo łatwy, bardzo prosty. W innych krajach jest wiele rozwiązań, które idą dużo dalej w stronę blokady, np. wykorzystanie aplikacji takiego typu jak nasz mObywatel do badania tożsamości rodzica czy odbiorcy. Ta forma ustawy, którą dzisiaj pani minister w imieniu rządu przedstawia, może nie jest aż tak drastyczna, ale z drugiej strony, jeżeli będziemy chcieli, to będziemy mogli ochronić nasze dzieci przed tymi niewłaściwymi treściami.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#DariuszStefaniuk">Tak jak powiedziałem, klub Prawa i Sprawiedliwości popiera ww. ustawę. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Napieralski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#GrzegorzNapieralski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dzieci są czymś najpiękniejszym, najwspanialszym, najważniejszym dla nas, dorosłych, i ta ustawa jak najbardziej jest ważna. Ale czy to jest ustawa, która je ochroni? Ta ustawa ma 41 artykułów, z których tak naprawdę 10 dotyczy systemu ochrony małoletnich, panie pośle, 16 artykułów nadaje ministrowi różne inne funkcje kontrolne, ale kilkanaście artykułów mówi o zupełnie czymś innym, niezwiązanym z ochroną dzieci, np. o zmianie w dodatkach dla pracowników ratownictwa medycznego, o zmianie w sposobie gospodarowania Funduszem Szerokopasmowym, o zmianie w dostępie osób dorosłych do psychologa, o zmianie w zakresie leczenia uzależnień, o sportowcach małoletnich. Gdzie tu bronimy przed złymi treściami młodych ludzi? To jest 1/3 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#GrzegorzNapieralski">Szanowni Państwo! Co wyście zrobili? Tak wygląda ochrona najmłodszych w naszym kraju, że 1/3 ustawy tego nie precyzuje, bo pierwsze 10 artykułów tego nie precyzuje i nie daje nam pełnej gwarancji ochrony naszych dzieci. To, jak te treści mają być blokowane, jest napisane tak ogólnie, że tak naprawdę będzie więcej blokowane niż mniej. Nie wiadomo też na jakich zasadach. Będą spisy tych, którzy zablokowali, a którzy nie zablokowali. Mali przedsiębiorcy będą musieli blokować w salonach fryzjerskich, w kawiarniach, więksi przedsiębiorcy — w galeriach handlowych. Raczej wszyscy będą blokowali więcej niż mniej, bo za to będą kary. Do tego jeszcze minister wpisał sobie w tę ustawę jej promocję, czyli w czasie kampanii wyborczej, bo od 1 września ustawa wchodzi w życie, minister Cieszyński będzie występował w telewizji, będzie za nasze pieniądze mówił, jak wspaniale broni naszych dzieci przed pornografią.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#GrzegorzNapieralski">Likwidowany… Dokonywana jest zmiana w Funduszu Szerokopasmowym i pieniądze na realizację takich działań będzie pan minister w 100% kierował do odpowiednich gmin. Wiemy już, do jakich gmin, możemy się domyślać — do swoich, do swoich fundacji, fundacji swoich kolegów i koleżanek na jakieś działania, również w czasie kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#GrzegorzNapieralski">Jest jeszcze jedna rzecz: definicję pornografii tak naprawdę spisano z przepisów unijnych, tylko wykreślono słowo: dziecko. To jest taka definicja. Pierwszy raz pojawia się w takiej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#GrzegorzNapieralski">Zamiast tę ustawę dobrze napisać, spojrzeć na doświadczenia innych krajów, bardziej ją rozbudować, żeby zabezpieczyć nasze dzieci, napisano ją szybko, znowuż de facto na kolanie, i wrzucono nam w ostatniej chwili. Do tego jeszcze mamy 1/3 ustawy tak naprawdę niezwiązaną z ochroną dzieci. To jak mamy to zrobić? Dlaczego nie z komisją edukacji? Dlaczego nie z komisją polityki społecznej? To jest naprawdę poważny problem. Powinniśmy chronić nasze dzieci. I co się z tym dzieje? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MonikaRosa">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ustawa o ochronie małoletnich przed dostępem do treści nieodpowiednich w internecie — to bardzo szeroka nazwa, tylko niestety projekt ustawy jest bardzo wąski. Bo czym są szkodliwe treści w Internecie? To nie tylko pornografia. Od lat wiemy, że to także patostreaming, rzecz bardzo szkodliwa dla dzieci. Regularny kontakt ma z nim ponad 40% nastolatków. To przemoc rówieśnicza on-line, czyli cyberprzemoc. Polska wśród krajów Unii Europejskiej zajmuje trzecią pozycję od końca, jeśli chodzi o cyberprzemoc wśród dzieci i młodzieży. To mowa nienawiści. 40% polskich uczniów zetknęło się ze zjawiskiem cyberprzemocy. To treści pornograficzne z udziałem małoletnich, wykorzystywanie seksualne dzieci on-line, czyli grooming. 44% młodych ludzi, w wieku 9–17 lat, przyznało się do kontaktu z nieznajomym w Internecie. To seksting, czyli wysyłanie półnagich albo nagich zdjęć, między małoletnimi osobami. To nadużywanie Internetu, problem z uzależnieniem od Internetu, dezinformacja. Na te wszystkie wyzwania ten projekt ustawy, o tak szumnej nazwie, w ogóle nie odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#MonikaRosa">W samym uzasadnieniu projektu ustawy piszecie państwo, że należy mieć na uwadze, że dla wielu małoletnich pornografia pozostaje jedynym źródłem informacji o seksualności człowieka. Oczywiście, że tak jest, ponieważ w szkole nie ma edukacji seksualnej, bo państwo jesteście jej przeciwni. To skąd młodzi czerpią informacje? Z Internetu, bo — nie oszukujmy się — bardzo często nie rozmawiają z rodzicami. Nie rozmawiają z rodzicami o cyberprzemocy, nie rozmawiają o zagrożeniach, o strachu, o nienawiści w Internecie, o uzależnieniach. Dlaczego? Bo nie ma żadnej kampanii społecznej, którą państwo moglibyście zrobić, skierowanej do rodziców, do nauczycieli, dotyczącej tego, jak rozmawiać z uczniami i mówić do uczniów. Czegoś takiego po prostu nie ma. Jest bardzo skromny projekt ustawy. Państwo może i będziecie się nim chwalić, ale wyjaśnijcie mi, dlaczego pełna odpowiedzialność leży w tym momencie po stronie dostawców Internetu, a nie twórców stron pornograficznych, jak to ma miejsce w innych krajach Unii Europejskiej. Dlaczego to dostawcy mają odpowiadać? Chodzi o bardzo szeroką definicję pornografii. Co się wpisze w tę definicję? Także strony internetowe z serialami, filmami — bo pokazują nagość.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#MonikaRosa">Niestety projekt ustawy jest zbyt wąski, będzie trudny do wdrożenia i nie ochroni dzieci przed tymi wszystkimi rodzajami przemocy, które wymieniłam.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Scheuring-Wielgus, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JoannaScheuringWielgus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że wszyscy tutaj, na tej sali jesteśmy zgodni co do tego, że dzieci należy chronić przed pornografią, zwłaszcza że dziś ten dostęp jest bardzo łatwy, jak nigdy wcześniej. Jest po prostu na wyciągnięcie ręki, poprzez komputery, tablety i smartfony. Co do zasady rządowy kierunek i cel, biorąc pod uwagę samo hasło: ochrona dzieci przed pornografią, jest słuszny, jednak po wczytaniu się w projekt tej ustawy okazuje się, że diagnoza została postawiona dobrze, ale zaproponowane działania to w większości ruchy pozorowane, takie trochę udawanie, że chcecie coś zrobić.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#JoannaScheuringWielgus">Po pierwsze, w ustawie pojawia się definicja pornografii. Zgodnie z projektem pornografia to wszelkie treści ukazujące rzeczywiste lub symulowane zachowania o charakterze seksualnym, w tym prezentujące różne formy kontaktów seksualnych oraz przedstawiające organy płciowe w funkcjach seksualnych. Pytanie jest takie: Czy pornografią są np. rzeźby Michała Anioła? Czy pornografią będzie obraz „Wiosna” Wojciecha Weissa albo np. dzieła Rubensa? Czy według tej definicji pornografią będzie również zdjęcie kobiety topless w gazecie codziennej? Niestety w tej definicji tego nie doprecyzowano, a dobrze by było to doprecyzować i dokładnie opisać, bo w prawie najgorsza jest wolna amerykanka i nadgorliwość. Prawo powinno być jasne, a pole interpretacji — ograniczone do minimum.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#JoannaScheuringWielgus">Po drugie, nie ma w tym projekcie bardzo ważnej informacji — ona się pojawia w jednym czy w dwóch zdaniach w uzasadnieniu — o tym, że nie ma edukacji. No tak, nie ma edukacji seksualnej. Szanowni państwo, samo zakazanie pornografii niczego nie zmieni, choćby dlatego, że niezależnie od tego, jak bardzo, wykorzystując prawo, będziemy się starali chronić dzieci i młodzież przed pornografią, to ona, tak czy siak, do młodych ludzi dotrze. Zobaczą ją np. u kolegów, których rodzice nie wprowadzą tej blokady, albo znajdą sposób na złamanie zabezpieczeń. Młodzież jest informatycznie i technologicznie sprawniejsza niż my wszyscy tutaj, na tej sali i wszystkie blokady świata. Jeżeli będzie chciała coś zobaczyć, to po prostu to zobaczy i Ministerstwo Cyfryzacji jej w tym nie przeszkodzi. Młodzi ludzie bardzo często sięgają po pornografię z ciekawości. Robią to dlatego, że my, dorośli nie dostarczamy im niezbędnej wiedzy o życiu seksualnym. Od tego więc powinniśmy zacząć całą tę debatę i jako politycy, jako państwo powinniśmy w szkole dać młodzieży wiedzę, której szuka w Internecie.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#JoannaScheuringWielgus">Trzecia ważna rzecz to przerzucenie przez rząd całej odpowiedzialności za ochronę przed pornografią na firmy telekomunikacyjne. Rząd kompletnie w tej ustawie umywa od tego ręce. Będzie tylko sprawdzał, czy te blokady zostały założone, i ewentualnie nakładał kary, maksymalnie do kwoty 1 mln zł. Prawdopodobnie będzie tak, że te koszty, jeżeli będzie to wprowadzone, firmy telekomunikacyjne przerzucą na klientów.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#JoannaScheuringWielgus">Czwarta rzecz, bardzo ważna. To tutaj już padło ze strony pana ministra, ale również przedstawiciela Prawa i Sprawiedliwości. Takie blokady już są na rynku. Mało tego, taką blokadę przecież państwo sami stworzyliście. Nazywa się mOchrona. Jak się teraz wejdzie do tej aplikacji, to widać, że kiedy ją stworzyliście, ściągnęło ją tylko 5 tys. osób. To jest dokładnie związane z tym, o czym powiedziałam wcześniej, z kompletnym brakiem edukacji.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#JoannaScheuringWielgus">Więc przy okazji chciałabym zadać pytanie: Jakie były koszty tej aplikacji mOchrona, która nie działa, a która jest dostępna dla nas wszystkich?</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#JoannaScheuringWielgus">I ostatnia bardzo ważna rzecz. Nie ma tu pana ministra Cieszyńskiego, a on powiedział coś takiego, że w tej ustawie też będzie zawarta statystyka. Chciałabym zadać w takim razie pytanie: Po co panu ta statystyka? Bo przynajmniej moje 7-letnie doświadczenie tutaj, w parlamencie, nauczyło mnie, że jeżeli ministrowi PiS potrzebna jest jakaś statystyka i coś chce wiedzieć, to musi być w tym jakieś drugie dno. I przyznam, że akurat to pachnie mi tutaj jakimś rodzajem inwigilacji. Bo po co pan chce zbierać tę statystykę poprzez wejście do naszych telewizorów, komputerów i telefonów?</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#JoannaScheuringWielgus">I jeszcze jedna bardzo ważna rzecz. W trakcie konsultacji, toku prac nad tą ustawą dostaliście państwo świetne rozwiązania od organizacji, które tym się zajmują. I jednym z takich rozwiązań, które rzeczywiście naprawiłoby tę sytuację i pozwoliłoby pójść o krok dalej, jest kwestia autoryzacji wieku.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#JoannaScheuringWielgus">Panowie się teraz śmieją i nie słuchają mnie, ale chciałabym to powtórzyć jeszcze raz. Kwestia autoryzacji wieku. To był jeden z głównych postulatów zgłaszanych przez organizacje, które wyszły z pomysłem takiej ustawy, a państwo kompletnie to odrzuciliście. Mało tego, akurat ta autoryzacja wieku, ten pomysł na to, żeby taką aplikację, takie działanie zrobić, właśnie wchodzi teraz we Francji, ale będzie również wdrażany przez Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-82.9" who="#JoannaScheuringWielgus">A więc drugie moje pytanie oprócz tego, ile kosztowała aplikacja mOchrona — bo nie będę mogła już zadać pytania, bo jest duża kolejka — jest takie: Dlaczego państwo nie chcenie skorzystać właśnie z tego, żeby pójść w tę stronę, aby była autoryzacja wieku, która rzeczywiście doprowadziłaby do jakiejś zmiany? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatujemy nad rzeczą niezwykle ważną, rzeczą, co do której dopominaliśmy się nie tylko w tej kadencji, ale i w poprzedniej, czyli nad ochroną małoletnich przed narażeniem na treści pornograficzne w szeroko rozumianym świecie, do którego mają dzisiaj młodzi ludzie od najmłodszych lat dostęp. Nie będę tu w ocenie Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe nad wyraz oryginalny z tymi zastrzeżeniami. One już dzisiaj tu bardzo mocno i wiele razy wybrzmiały.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#KrzysztofPaszyk">Zwracamy uwagę na zupełną nieadekwatność tytułu do faktycznych zapisów i do bardzo wąskiego zakresu ochrony. Oddając się lekturze tego projektu, nie sposób nie odnieść takiego wrażenia, że autorzy tak jakby nie nadążają dzisiaj za tymi negatywnymi zjawiskami, które w ramach szeroko rozumianej pornografii się pojawiają w różnego rodzaju miejscach, także w przestrzeni wirtualnej. To by należało w toku prac zmienić — patrzę w stronę projektodawców — bo myślę, że spoczywa na nas obowiązek tworzenia prawa, które będzie właśnie adekwatne, które będzie nadążało, starało się nadążać za negatywnymi zjawiskami.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#KrzysztofPaszyk">Niestety, trudno też o tym nie powiedzieć, że zderza się treść tej ustawy — o tym też była mowa wcześniej — z zupełnym brakiem jakiejkolwiek — nie chcę wyświechtanych słów używać czy swoistego rodzaju zaklęć o edukacji seksualnej — edukacji. W Polsce nie ma edukacji, która byłaby swoistego rodzaju prewencją przeciwko temu wszystkiemu, co złe, co wynika z pornografii, mimo wielu lat apeli różnych środowisk. I to nie tylko. Szkoda, że prawa część sali jest pusta. Nie wszystkie organizacje, które dbają o edukację o współczesnym świecie dla młodych ludzi, to są czyhające na nich i ziejące zagrożeniem lewicowe organizacje, które chcą uczynić zło każdemu dziecku. Nie, jest mnóstwo organizacji, które w niezwykle wyważony sposób do tego problemu podchodzą, natomiast niestety nie mają one ani racji bytu, ani ich działalność absolutnie nie ma w Polsce racji bytu. To jest drugi problem, który niestety jest równoległy, jest tożsamy, towarzyszy problemowi narażania — brak ochrony przed narażaniem, przed skutkami narażania na pornografię.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#KrzysztofPaszyk">Jeszcze trzeci wniosek, który nasuwa się przy okazji debaty nad tym projektem, to jest zupełne oddanie pola wszelkiego rodzaju akcjom edukacyjnym, profilaktycznym. Mamy naprawdę spore pieniądze, które można by zamiast jednej czy dwóch willi kupionych przez pana ministra Czarnka np. przeznaczyć na sensowne kampanie uświadamiające, również w tych mediach, w których czyha wszelkie zło wynikające z pornografii. I tam można by prowadzić w uzgodnieniu z ministerstwem edukacji, organizacjami społecznymi, fachowcami w tym względzie dobrą, regularną robotę, jeśli chodzi o edukację. Tego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#KrzysztofPaszyk">Ja dzisiaj przy okazji tej debaty stawiam pytanie: Dlaczego państwo polskie w XXI w. nie idzie śladem wielu państw i jednak nie stawia na kampanie społeczne, często nie stawia na uświadamianie samych rodziców, którym też brak wyobraźni, jeśli chodzi o pewne rzeczy, które trzeba zrobić, żeby dziecka w wieku 3, 4 czy 5 lat nie narażać na takie treści i wynikające z nich, z użytkowania smartfona, który dzisiaj tak wcześnie i ochoczo trafia w ręce najmłodszych, niebezpieczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#KrzysztofPaszyk">Jako klub parlamentarny Koalicji Polskiej nie jesteśmy absolutnie przeciwko temu, żeby nie dać szansy tej ustawie na procedowanie. Zachęcamy do tego, żeby poszerzyć jej spektrum działania, ująć również w jej treści te zjawiska, których tu brakuje, a które dzisiaj w debacie zostały wymienione. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże małoletnim, pełnoletnim, ale ratuj się kto może, kiedy rząd Zjednoczonej łże-Prawicy zabiera się za rozwiązywanie problemów, które na poły sam wytwarza.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#GrzegorzBraun">Zamknęliście dzieci w domach, razem z dorosłymi, na lata. Zerwaliście naturalne więzi rówieśnicze, międzyludzkie, rodzinne. No i z tego są kłopoty, więc potrzeba terapii, leczenia, konsultacji psychiatrycznej, psychologicznej. A zatem łatacie tę dziurę i w okresie postpandemicznym zostawiacie te rozwiązania, któreście wcześniej wprowadzili: że tak, można stanąć w kolejce bez skierowania.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#GrzegorzBraun">Czy do tego trzeba ustawy, na dodatek jeszcze szumnie nazwanej ustawą — to mi się spodobało — o treściach odpowiednich i nieodpowiednich dla dzieci? Przez chwilę nawet pomyślałem sobie, przeczytawszy ten tytuł, że wracamy do jakiejś elementarnej normalności i zdrowego rozsądku. Tak, są rzeczy dobre i niedobre, odpowiednie i nieodpowiednie. Ale kto o tym ma decydować? Czy mądry pan władza, pan minister w Warszawie, czy może po prostu powinniśmy się skupić na ochronie praw rodzicielskich? — państwo stojące na straży praw rodziców do decydowania o tym, co odpowiednie, a co nieodpowiednie.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#GrzegorzBraun">Tytuł zapowiadał się tak szumnie, ale wystarczyło otworzyć projekt ustawy. Tam już wchodzicie w jakieś definicje trochę straszne, trochę śmieszne. Oczywiście tu rację mają niestety posłowie totalnej opozycji, którzy was krytykują za to, że to i tak nie ogarnia tej przepotwornej rzeczywistości, która się czai na nasze dzieci nierzadko w Internecie po otwarciu dowolnego urządzenia. Notabene takie urządzenia właśnie wręczyliście dzieciom za pieniądze wszystkich obywateli i teraz będziecie dzieci zabezpieczać przed niebezpieczeństwami z tym związanymi.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#GrzegorzBraun">Generalnie nie możemy się sprzeciwiać ustawie w tym wymiarze, w którym ona staje na straży praw rodzicielskich. Ale będziemy się sprzeciwiać tej ustawie w tym wymiarze, w którym ona z rządu, władzy czyni superobercenzora, przerzucając koszta tej operacji na operatorów sieci. Bardzo jestem ciekaw, jak oni to zrobią, jak oni będą odsiewać te treści, które wyście tak zdefiniowali, czy będą, może powstaną specjalne firmy do wertowania stron internetowych i do wskazywania, które mają być przeznaczone do zamknięcia, a które nie. Pomysł, że ustawa ułatwia rodzicom wyłączenie za naciśnięciem guzika, za jednym kliknięciem, czegoś, co uważają za nieodpowiednie, to dobry pomysł. Ale czy to wymaga aż ustawy? Przecież są różne sposoby…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#GrzegorzBraun">…którymi władza moderuje proces rozwoju tej branży. Czy aż ustawy potrzeba? W pytaniu odniosę się do tego kuriozalnego rejestru miar i wag dzieci i młodzieży.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Teraz głos zabierze pan poseł Michał Gramatyka z Polski 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To oczywiście jest bardzo potrzebna ustawa. Powinniśmy mieć prawo i możliwość blokowania dostępu do serwisów pornograficznych, głównie dla bezpieczeństwa i dobra dzieci i młodzieży. Ja również jakby powielam te wszystkie tezy, które padły z tej mównicy. Nie ma tu żadnych elementów edukacyjnych, a to tak naprawdę jest klucz. Niestety to nie jest dobre prawo. To jest nawet bardzo złe prawo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#MichałGramatyka">Uciekacie państwo w taką pułapkę, która jest dość znana, to znaczy, usiłujecie zdefiniować, czym jest pornografia, a czym pornografia nie jest. Był taki sędzia Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych, nazywał się Potter Stewart, który w latach 50. powiedział, że on nie jest w stanie zdefiniować zjawiska pornografii, ale jak widzi, to wie, że to jest pornografia. My niestety mamy nieco inny system prawny, więc takie definicje siłą rzeczy muszą się tutaj pojawiać i w prawie karnym te definicje wynikają z doktryny, z orzecznictwa Sądu Najwyższego. A wasza definicja zjawiska jest niezwykle szeroka — to są wszelkie treści ukazujące rzeczywiste lub symulowane zachowania o charakterze seksualnym. Panie ministrze, co to są zachowania o charakterze seksualnym? Ja się zgadzam z posłanką, moją przedmówczynią, że jak się człowiek uprze, to w tej definicji zmieszczą się dzieła Michała Anioła Buonarrotiego. Sąd Najwyższy daje konkretne definicje. Przecież polskie państwo ściga pornografię, ściga przestępstwo rozpowszechniania pornografii. Polskie prawo karne radzi sobie bez jednego ustawowego zdefiniowania tego zjawiska. Wbrew pozorom to są niezwykle ważne sprawy. Przykłady innych krajów pokazują, że jeżeli te definicje wprowadzi się w sposób zły, w sposób nieodpowiedzialny, to np. dochodzi do blokowania stron internetowych, które mają w nazwach jakieś tzw. nieodpowiednie treści — dotyczy to np. firm transportowych zawierających słowo „trans” albo np. historii bombowca Enola Gay, z którego zrzucono jedną z bomb atomowych, zdaje się, na Hiroszimę.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#MichałGramatyka">To nie wszystko, co tutaj budzi nasze wątpliwości. Art. 9 — obowiązek raportowania. Też jedna z przedmówczyń wspominała o obowiązku raportowania. On jest zakreślony dosyć szeroko, ale co najważniejsze, jest przerzucony na dostawców sieci. To dostawcy sieci mają decydować o tym, co pornografią jest, a co pornografią nie jest, co zablokować, a czego nie blokować.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#MichałGramatyka">Ale prawdziwe cuda dzieją się po tej „pornograficznej” części ustawy. Ustawa zmienia np. sposób prowadzenia ewidencji sportowych talentów, sposób pozyskiwania skierowań do psychologa w związku z pandemią COVID-19, sposób uzyskiwania zleceń na naprawę sprzętu medycznego. Co to ma wspólnego z pornografią? Jaki jest cel utrzymywania takiego legislacyjnego miszmaszu w sytuacji, w której przez Sejm podczas tego posiedzenia przechodzą ustawy medyczne, ustawa o jakości w ochronie zdrowia, ustawa o zawodach medycznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MichałGramatyka">Koło Polska 2050 przedłoży poprawki, które czyszczą tę ustawę ze wszystkiego, czego ona nie dotyczy. Bardzo dziękuję i przepraszam za przekroczenie czasu.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie ma problemu, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#DobromirSośnierz">Byłem przekonany, że chociaż tym razem będziemy się tu wszyscy zgadzać, poza rządem, w krytyce rządu za taką nadgorliwość legislacyjną. Ale znowu się przeliczyłem, licząc na rozsądek lewej strony sali. Jeśli mieliśmy krytykę, to w wielu przypadkach była to krytyka, że za mało jest w tej ustawie ograniczeń, że nie dość daleko idąca jest ta ustawa, że wy byście to poszerzyli, że jeszcze tego byście zakazali, tamtego, tu była wyliczanka pani poseł Rosy, cała długa litania rzeczy, których ona by jeszcze chciała zakazać. A więc żeby wyborcy mieli świadomość, że jeśli będą między tymi dwoma biegunami, to nawet jeżeli obalą rządy PiS-u, ale wybiorą sobie tamtych, to po prostu ci zakażą jeszcze więcej niż tamci. I na tym polega różnica, że ci wam chcą zakazać, a ci wam chcą zakazać więcej.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#DobromirSośnierz">Co do samej ustawy, próbuje nas ona zbawić od dostępu do pornografii, jeśli chodzi o dzieci. Takie rozwiązania już są na rynku, jest popyt, jest podaż, nie ma powodu, żeby państwo przesądzało, jakie usługi i na jakich zasadach mają być dostępne na rynku. Do tej pory cieszą się te usługi ograniczonym zainteresowaniem, jak już tutaj mówiono, ale to być może dlatego, jak tu też pan minister powiedział, że ludzie o nich nie wiedzą. Jeśli nie wiedzą, to można zrobić najwyżej jakąś akcję promującą. Też bym nie… Ale jeśli już, to może byłoby to wystarczające, a nie wymuszanie wprowadzania takich usług. Co więcej, te usługi ktoś tam wprowadził, one są niedrogie, ale jednak płatne, ktoś zainwestował swój czas, kapitał, żeby te usługi zaprojektować i wprowadzić, a teraz rząd wprowadza ustawę, dzięki której one mają być bezpłatne. To jest nic innego jak forma nacjonalizacji tych usług. Tutaj mamy w ogóle cały wysyp nieprecyzyjnych pojęć w tej ustawie, będziemy musieli polegać na zdrowym rozsądku urzędów w rozstrzyganiu, czy one podpadają pod te definicje czy nie, ale rząd już nie chce polegać na zdrowym rozsądku obywateli i usługodawców i wymusza pewne rzeczy. Co więcej, usługa ma być nieodpłatna, ale kary już jak najbardziej będą realne i liczone w setkach tysięcy złotych.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#DobromirSośnierz">Skuteczność. Wymagana jest skuteczność w ustawie, ale wszystko jest do obejścia. Co to znaczy skuteczność? W razie czego będzie bat na każdego przedsiębiorcę oferującego usługi. Jak będzie jakiś do utrącenia, to mu się powie, że to jest nieskuteczne. Nie da się zapewnić pełnej skuteczności jakichkolwiek blokad bez urzędnika, który by stał nad obywatelem i patrzył, co on tam ogląda w Internecie.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#DobromirSośnierz">Weryfikacja albo anonimowość, tak? Mamy dwie sprzeczne wartości. Albo chcemy mieć pełną weryfikację użytkowników, czy oni mają dostęp do tego, albo chcemy mieć anonimowość. Ja opowiadam się zdecydowanie za anonimowością, która będzie nie do zachowania w obliczu wymuszania weryfikacji. Zadam jeszcze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Najpierw przywitam gości.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam na galerii sejmowej uczniów Szkoły Podstawowej im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego z Kolbuszowej. Witamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przyjechali państwo na zaproszenie pana posła Zbigniewa Chmielowca, co ciekawe, absolwenta tej szkoły. Skończył ją zresztą niedawno, sądząc po uśmiechu na twarzy.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chmielowiec: Bardzo niedawno.)</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">No dobra, zanim przywitam i poproszę pana posła Pawła Szramkę, bardzo proszę panią posłankę Monikę Rosę w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MonikaRosa">Pan poseł Sośnierz nie zrozumiał, akurat nic dziwnego w tym, że nie zrozumiał, bo często nie rozumie rzeczywistości, która go otacza, więc powtórzę: mowa nienawiści w Internecie jest czymś złym i trzeba jej przeciwdziałać. Szczucie na dzieciaki w Internecie i to, że dzieci się krzywdzą nawzajem w Internecie, jest czymś złym i trzeba temu przeciwdziałać. Wykorzystywanie nagich zdjęć dzieci w Internecie jest czymś złym i trzeba temu przeciwdziałać. Dezinformacja jest czymś złym i trzeba temu przeciwdziałać. To wszystko są złe zjawiska. Uzależnienie od Internetu jest czymś złym i trzeba temu przeciwdziałać. Trzeba dać narzędzia nauczycielom, rodzicom i dzieciom. I edukować.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Szramka.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dostał pan odpowiedź. Z czym pan chce polemizować? Notabene, panie pośle, pani posłanka siedzi, niech pan po prostu podejdzie do niej, podajcie sobie ręce i porozmawiajcie.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Ale skoro ona nie podeszła, ale trąbiła z mównicy, to ja chciałbym tak samo.)</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Szramka, niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PawełSzramka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Są takie sfery naszego życia, gdzie prawo najczęściej nie nadąża, i myślę, że jedną z takich sfer jest właśnie Internet. Jeśli za czymś nie nadążamy, pojawiają się zagrożenia, to przede wszystkim musimy myśleć o tym, jak im przeciwdziałać. Kiedy ja myślę o przeciwdziałaniu, to przede wszystkim mam na myśli edukację. Edukacja to rozwój, edukacja to przyszłość, natomiast jeśli mamy nauczycieli, których pensje są bardzo bliskie najniższej krajowej, to ciężko mówić o przyszłości, rozwoju, edukacji na takim poziomie, jakbyśmy sobie tego życzyli. Tak więc przede wszystkim, zanim zaczniemy myśleć o tym, jak rozwiązywać takie problemy, pomyślmy o edukacji, bo od edukacji bardzo dużo zależy. Wiele problemów w ogóle by zniknęło z naszej przestrzeni, gdybyśmy bardziej stawiali na edukację, gdybyśmy doceniali nauczycieli i doceniali polskie szkoły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, 19 osób zgłosiło się do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby się zapisać?</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A można?)</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie wiem, jak tam z limitami, bo to pierwsze czytanie. Obawiam się, pani posłanko, jak znam klub Lewicy, że tam wszystko już zaklepane. Tak jest, podpowiada mi pan, który mi pomaga.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Minuta na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#GrzegorzBraun">Ten rejestr dzieci, który chcecie stworzyć tą ustawą, jest kuriozalny. Chodzi o to mierzenie, ważenie. Panie ministrze, inwigilacyjny charakter tej ustawy głęboko narusza, długotrwale narusza prywatność, odbiera na resztę życia jakąś część prywatności dziecku i jego rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#GrzegorzBraun">Przechodzę do kwestii praktycznej. Dzieci potrafią urosnąć parę ładnych centymetrów w ciągu jednego sezonu. Kto będzie odpowiadał za aktualizację tych danych? Przewiduje pan jakieś represje? To absurd. Czy walcząc z pornografią, uzależnieniami i bezeceństwami w sieci, zabezpieczając dzieci przed tym, co je tam czeka, jednocześnie tworzycie jakąś bazę danych dla centralnej państwowej agencji pedofilskiej, która łowi młode talenty? O co chodzi z tym rejestrem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Anita Sowińska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#AnitaSowińska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Człowiek jest istotą seksualną. To całkowicie normalne, że dzieci i młodzież szukają informacji o seksie. Tak było kiedyś, tak jest też teraz, a zmieniły się jedynie źródła pozyskiwania tych informacji. Dzieci szukają informacji tam, gdzie są one łatwo dostępne, czyli w Internecie. Niestety znajdują tam strony pornograficzne, które dają im fałszywy obraz seksu i mogą negatywnie wpłynąć na ich życie.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#AnitaSowińska">Pytanie brzmi: Dlaczego dzieci i młodzież szukają informacji w Internecie? Odpowiedź brzmi: bo nie otrzymują rzetelnych informacji w szkole. Nie straszcie edukacją seksualną. W przedszkolu i w szkole powinna odbywać się rzetelna i dostosowana do wieku dziecka edukacja seksualna. To dzięki niej dzieci i młodzież będą umiały reagować np. na molestowanie seksualne. To dzięki niej jako dorosłe osoby będą potrafiły nawiązywać partnerskie, wartościowe relacje.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#AnitaSowińska">Mam pytanie: Dlaczego chcecie zbierać informacje o sportowcach? Przecież to jest zupełnie niezwiązane z tą ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuje bardzo. Ta kwestia dotycząca sportowców jest ciekawa.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Oczywiście dostrzegam zagrożenia związane z pornografią i nie chciałbym, aby polskie dzieci były wystawione na jej szkodliwe oddziaływanie. Chciałbym jednak zapytać o to, kto będzie w Polsce wyznaczał granice tego, co można oglądać i kto może to oglądać. Minister Czarnek? Minister Ziobro? Może ten ostatni oddeleguje do tego zadania swoich partyjnych aktywistów?</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#JanSzopiński">Żaden z lokalnych dostawców nie ma fizycznych możliwości wdrożenia postanowień tego projektu. Widzę tutaj zupełnie inne zagrożenie. Otóż ten projekt niewątpliwie daje rządowi możliwość wglądu do tego, co każdy z nas czyta, na jakie strony wchodzi, wglądu bez pozwolenia sądu, bez postawienia zarzutów. To kolejny krok do stworzenia państwa policyjnego pod szczytnym hasłem ochrony dzieci, stworzenia państwa policyjnego na czas wyborów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Goście! Wszyscy wiemy, że trzeba chronić dzieci przed pornografią. W dzisiejszych wystąpieniach klubowych poszczególnych klubów usłyszeliśmy, jak wiele dziur i niedoskonałości ma projekt tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#RafałAdamczyk">Panie Ministrze! Wiemy już, że bardzo często zbieracie dane różnego typu, które nie są związane z tą ustawą i innymi projektami ustaw. Czemu przypomniało się wam to dopiero w ostatniej chwili, czemu dopiero w roku wyborczym? Ile środków przeznaczycie na promocję tego projektu rządowego w sieci czy na bilbordach? Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Kurzępa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JacekKurzępa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Każde działanie, które jest nakierowane na to, żeby chronić niewinność dzieci, jest pożądane, wobec czego propozycja ustawy, która nakłada pewien obowiązek na dostawców usług internetowych, a także daje abonentom prawo do korzystania z możliwości ograniczenia dostępu do treści niepożądanych, jest słuszna. Nie zmienia to postaci rzeczy. Ta kwestia może być również związana z umiejętnościami użytkowników. Powinni oni w prosty czy wręcz intuicyjny sposób stosować różne algorytmy identyfikacji treści i ograniczania dostępu do tych treści, które są niepożądane.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#JacekKurzępa">Moje pytanie dotyczy tej łatwości, intuicyjności korzystania z możliwości oferowanej przez dostawców usług internetowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam kilka pytań. Pierwsze pytanie dotyczy wyjaśnienia i przedstawienia informacji dotyczących tego, jakie środki w latach 2021–2022 zostały skierowane na edukację w zakresie bezpiecznego korzystania z Internetu.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#MirosławSuchoń">Drugie pytanie dotyczy tego, czy ministerstwo identyfikuje problemy związane z szeroko pojętymi uzależnieniami od Internetu. Czy rozważają państwo opublikowanie zaleceń dotyczących np. korzystania z różnych aplikacji, mediów społecznościowych przez osoby małoletnie, aby dostawcy tych aplikacji mogli z nich korzystać?</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#MirosławSuchoń">Trzecie pytanie dotyczy tego, czy zdaniem ministerstwa największy problem z pornografią ma np. minister właściwy do spraw kultury fizycznej bądź też osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Pytam o to dlatego, że w tej ustawie dotyczącej pornografii są również przepisy dotyczące tych obszarów. Jak te przepisy się tam znalazły? Czy ten problem związany z pornografią w szczególny sposób dotyczy np. ministra właściwego do spraw kultury fizycznej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na prośbę pana posła Fryderyka Kapinosa witam Stowarzyszenie Przyjaciół Młodzieżowej Orkiestry Gminy Przecław wraz z burmistrzem panią Renatą Siembab.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy wszystko dobrze powiedziałem?</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo dobrze, żeście do nas przyjechali.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#komentarz">(Poseł Fryderyk Kapinos: Dziękuję, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie pośle. Wszystko w Sejmie dla posłów.</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Tą ustawą chcecie dodać do ustawy o sporcie cały nowy rozdział dotyczący ewidencji sportowych talentów. Mam pytanie do pana ministra oraz do panów ministrów do spraw sportu i do spraw edukacji. Dlaczego robicie to dopiero teraz, skoro program pilotażowy „Sportowe talenty” realizowany jest od września 2022 r.? Co do tej pory działo się z tymi danymi, skory dopiero tą ustawą wprowadzamy takie rozwiązania? Ze sportowego punktu widzenia zapewne ma to jakiś określony sens, bo chodzi jednak o przeprowadzane badania, których wyniki będą później dostępne dla klubów sportowych czy związków sportowych i mogą przydać się w dalszym procesie kształcenia. Dlaczego dopiero teraz to wprowadzono, skoro pilotaż był realizowany od września 2022 r.?</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałem też zapytać o 5-letni okres czyszczenia bazy. Dane ucznia, sportowca będą usuwane z ewidencji sportowych talentów dopiero, kiedy będzie on już, można powiedzieć, na studiach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Teresa Glenc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#TeresaGlenc">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ochrona dzieci przed dostępem do szkodliwych treści jest z całą pewnością jednym z większych wyzwań współczesnych czasów. Nie można jednak mówić o takiej ochronie, jeśli nie zapewni się najpierw odpowiednio wysokiego poziomu świadomości rodziców co do zagrożeń związanych z dostępem dziecka do pornografii, a także wiedzy na temat możliwości skutecznego uniemożliwiania dzieciom zetknięcia się z takimi treściami. Chciałam zapytać zatem, czy planowane są działania adresowane do rodziców mające na celu dostarczenie odpowiedniej wiedzy w tym zakresie. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Arkadiusz Marchewka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Założenia są słuszne, ale wykonanie wydaje się kiepskie i trudne w realizacji. Po pierwsze, rząd próbuje zrzucić na operatorów odpowiedzialność za to, co będzie zblokowane. Zasadnicze pytanie brzmi: W jaki sposób operatorzy mieliby to robić? Czy mieliby zatrudnić pracowników, którzy będą wskazywać, co jest treścią pornograficzną, a co nie jest? Przecież to jest nierealne, tym bardziej że vacatio legis jest bardzo krótkie.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Po drugie, w innych państwach, np. w Stanach Zjednoczonych, zostały wprowadzone rozwiązania, które bazują na potwierdzaniu tożsamość np. za pomocą aplikacji. W Stanach jest aplikacja LA Wallet, która pozwala… Jeżeli ktoś jest zweryfikowany, dodał swój dowód, to może korzystać z konkretnych treści, a aplikacja weryfikuje, czy osiągnął konkretny wiek. To jakieś rozwiązania, które pozwalają rozwiązywać problemy w sposób adekwatny, a nie zrzucać na operatorów odpowiedzialność pod rygorem bardzo wysokich kar.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#ArkadiuszMarchewka">Po trzecie, przecież państwo posiada aplikację mOchrona, która została kupiona pewnie za grube miliony złotych i daje rodzicom możliwość pełnego kontrolowania tego, z czego korzystają dzieci, na jakie strony internetowe wchodzą i co oglądają. Dlaczego rząd nie prowadzi żadnej związanej z tym kampanii? Przecież są gotowe narzędzia. Wystarczy ich po prostu użyć, pokazać, że są dostępne. To jest kluczowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Teraz głos zabierze pani posłanka…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Chciałbym zapytać pana ministra, dlaczego nie jest prowadzona kampania, która pozwoliłaby na zwiększenie liczby użytkowników. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">…Katarzyna Julia Piekarska z Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Minuta.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Marchewka: Dziękuję, panie marszałku. Nie wyłączył mi pan mikrofonu.)</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie wyłączyłem, bo lubię ludzi, ale o 42 sekundy pan przedłużył.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Marchewka: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, pani posłanko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Szanowny Panie Marszałku! Koleżanki i Koledzy Posłowie! Jest to niewątpliwie oczekiwany od dawna projekt, ale ja chcę zwrócić uwagę na coś innego. Mianowicie jest to kolejna już ustawa, przy okazji której niespodziewanie dorzuca się różnego rodzaju wrzutki legislacyjne, które w żaden, podkreślam, w żaden sposób nie wiążą się z projektem głównym. Żeby nie być gołosłowną, to wymienię niektóre ustawy, które przy tej okazji państwo nowelizujecie. To są dodatki dla pracowników medycznych, to jest dostęp do psychologa, to są podatki, to jest ewidencja talentów sportowych i ich promocja. Tak po prostu nie można uchwalać prawa. Tak jak mówię, to jest już kolejna ustawa, do której dodajecie państwo różnego rodzaju wrzutki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Aleksandra Gajewska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#AleksandraGajewska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy to jest taki symbol niezrozumienia współczesnego świata przez PiS. Ktoś wam słusznie próbuje uświadomić, że jest problem, jeśli chodzi o dostęp młodych do nieodpowiednich treści w sieci. Wy uznajecie, że coś wypada z tym zrobić, w efekcie czego chcecie przerzucić na operatorów odpowiedzialność za blokowanie niewielkiej części nieodpowiednich treści. Wszystko po to, żebyście mogli to odhaczyć i powiedzieć: zrobione.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#AleksandraGajewska">Po pierwsze, zauważyliście wyłącznie treści pornograficzne. Nie wnikam, dlaczego tylko one przyszły wam do głowy. Nie obchodzą was inne zjawiska: hejt, grooming, seksting, patostreaming czy cyberprzemoc. Ale to jest znamienne, że w tym całym procesie w ogóle nie pomyśleliście o rzetelnej edukacji, o tym, by w sposób mądry opowiedzieć dzieciom czy młodzieży, jak bronić się przed zagrożeniami nowych mediów. Gdzie jest edukacja? Gdzie jest rzetelna edukacja seksualna? Na pewno nie w szkole Czarnka. My chcemy poważnego podejścia do tak ważnych tematów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziecko jest największą wartością, zatem osoby dorosłe powinny chronić dzieci i przed pornografią, i przed hejtem, i przed cyberprzemocą, ale także przed wszystkimi innymi elementami, które mogą negatywnie wpłynąć na rozwój każdego młodego człowieka. Ale ten projekt jest napisany na kolanie, tak po PiS-owsku, w ostatniej chwili. A przecież można było przenieść do tego projektu rozwiązania międzynarodowe, można było przekonsultować, można było rozmawiać na ten temat ze specjalistami. I drugi element, który też jest charakterystyczny przede wszystkim dla PiS-u: zakazy, zakazy i jeszcze raz zakazy. A gdzie edukacja? Gdzie szkolenia? Gdzie kampanie społeczne? Oczywiście to kosztuje, ale państwo PiS potrafi wyrzucać miliony, miliardy na swoich działaczy, a na to, co jest dzisiaj najbardziej potrzebne, okazuje się, że brakuje środków finansowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Szczerba.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Nieobecny.)</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Klaudia Jachira.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Obecna.)</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kto mąci dzieciom w głowach? Internet, prawda? Co trzeba zrobić? Jak zwykle: zakazać. A najlepiej by było, żeby jeszcze obowiązek cenzurowania treści spadł na dostawców Internetu. Ale mam dla was złą wiadomość. Ten projekt wcale nie chroni dziecięcych duszyczek przez zbrukaniem. Jeżeli chcecie, żeby dzieci bezpiecznie korzystały z Internetu, to zapewnijcie im po prostu dobrą edukację, wolną od ideologii religijnej i wolną od nacjonalizmu. Nauczcie dzieci szacunku dla drugiego człowieka. Nauczcie je dialogu i poszanowania prawa. Zapewnijcie edukację seksualną na wysokim poziomie. Pokażcie, jak dbać o środowisko, jak występować w obronie słabszych i tych, którzy głosu nie mają. Bądźcie dla nich przykładem, a wtedy dzieci już same będą wiedziały, które treści są odpowiednie, a które nie.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ochrona małoletnich przed treściami pornograficznymi powinna być czymś naturalnym i nie powinna budzić żadnych wątpliwości. Chciałabym jednak dopytać o dwie kwestie: Czy ochrona zaproponowana w ustawie będzie skuteczna? Chodzi o to, czy blokowanie treści u operatora będzie na tyle sprawne, aby sprytni użytkownicy nie byli w stanie obejść tych zabezpieczeń, np. używając VPN-ów lub innych metod. Chciałam zapytać jeszcze, czy nie istnieje obawa, że ustawa stanie się w dużej mierze przepisem martwym. Ponadto należy założyć, że mimo starań i rzetelnie realizowanych zapisów ustawy zapewne będą zdarzały się przypadki, w których dostawcy sygnału nie będą w stanie w 100% wykluczyć sytuacji przedostania się treści niedozwolonych. Jak w takim przypadku będą traktowani przy kontroli? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! To pytanie padało wielokrotnie, ale musi też paść odpowiedź. Treść zapisu wielu artykułów znakomicie wykracza poza treść samej ustawy. Pytanie brzmi: Czy istnieje akceptacja Biura Legislacyjnego odnośnie do tej ustawy i jakie jest uzasadnienie?</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#JoannaFabisiak">Pytanie drugie dotyczy samej istoty: blokowania treści nieodpowiednich. Już wiele osób mówiło tutaj o tym, że jest ich cała gama. Pytanie dotyczy konsultacji, jakie państwo przeprowadzaliście. Bo jedną rzeczą jest techniczne blokowanie, a drugą rzeczą jest ustalenie spektrum spraw czy też tematów, które powinny podlegać blokowaniu. Podejmę kwestię tutaj nieporuszaną, a mianowicie kwestię filmów, w których jest tak wiele brutalności. Np. zdarzały się przypadki, że dziecko w jakiejś placówce zaczynało rozpaczliwie płakać, bo dany film był dla niego niedopuszczalny. A zatem czy były konsultacje psychologiczne, ze środowiskiem pedagogicznym na temat treści, które należałoby blokować? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Katarzyna Lubnauer, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#KatarzynaLubnauer">Panie i Panowie Posłowie! Być może chciano dobrze, ale wyszło jak zawsze. W odniesieniu do definicji pornografii, która jest wpisana do tej ustawy, chciałabym wprost spytać: Czy dostawca Internetu, dzięki któremu korzystam z Netflixa, powinien mi tego Netflixa wyłączyć, biorąc pod uwagę to, że tam jest serial dla młodzieży „Sex Education”, który dokładnie odpowiada temu, co jest zawarte w tej definicji pornografii?</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#KatarzynaLubnauer">Kolejne pytanie: Co ma wspólnego pornografia z talentami sportowymi, refundacją leków i budowaniem infrastruktury zdrowotnej? Chodzi o to, że wszystko to jest w tej samej ustawie, która jest teoretycznie ustawą o pornografii.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#KatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia. Mówicie, że pornografia nie może być źródłem wiedzy o seksualności człowieka. W pełni się zgadzam. To w takim razie gdzie tam jest informacja o edukacji seksualnej, która mogłaby być źródłem wiedzy o seksualności człowieka, a której zakazujecie w polskich szkołach?</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#KatarzynaLubnauer">W związku z tym pytanie brzmi: Gdzie jest walka z rzeczywistymi zagrożeniami płynącymi z Internetu, takimi jak hejt, grooming, patostreaming i inne zagrożenia? Ta ustawa wygląda jak zrobienie czegoś tylko po to, żeby móc odhaczyć, że w ogóle cokolwiek zrobiliście.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#DobromirSośnierz">Ta ustawa oferuje własną definicję zachowań seksualnych, pornografii, czyli obejmuje to wszystko, co ukazuje zachowania rzeczywiste lub symulowane o charakterze seksualnym. Ale co to są zachowania o charakterze seksualnym? Z definicji, z literatury, są to wszelkie zachowania ukierunkowane na uzyskanie satysfakcji seksualnej, czyli jest to dość szeroka definicja, bo to pocałunki, dotyk, to również może wchodzić w grę. Przy wykładni terminu „molestowanie” zwraca się uwagę, że to są również np. niestosowne żarty mające kontekst seksualny. Jeśli to przełożyć na język tej ustawy, to znaczy, że to wszystko musiałoby być zablokowane.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#DobromirSośnierz">Jak pan minister wyobraża sobie zablokowanie tego wszystkiego, jeśli nie chodzi tylko o strony pornograficzne, które głównie i stale oferują takie treści, tylko wszędzie mogą być przecież dostępne chwilowo, np. treści o charakterze seksualnym wrzucone przez jakiegoś użytkownika? Co z szyfrowaną komunikacją, gdzie pewne treści są dostępne dopiero po zalogowaniu? Skąd dostawca ma wiedzieć? Przecież każda scena łóżkowa w każdym filmie, nawet pod pierzyną, spełnia definicję zachowania seksualnego symulowanego. Jak Kancelaria Sejmu jako dostawca Internetu wi-fi na tej sali zamierza się z tego wywiązać?</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#DobromirSośnierz">Jeszcze przedłużę odrobinę, bo skorzystam z możliwości sprostowania odnośnie do wypowiedzi pani poseł Rosy. Ona najpierw narzekała, że jej nie rozumiem, po czym okazało się, że chyba sama nie wie, o co jej chodziło, bo powtórzyła długą listę rzeczy, których nie ma w tej ustawie…</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie przedłuży pan, dlatego że panu nie dam przedłużyć.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Fryderyk Kapinos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#DobromirSośnierz">…40 minut przedłużała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pana, ale pan sobie sam przedłużył, bo pan sobie taką wykładnię zrobił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#DobromirSośnierz">Ale przecież wszyscy przedłużali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Od wykładni na tej sali jest prowadzący marszałek Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Fryderyka Kapinosa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#DobromirSośnierz">Ale ja mam prawo do sprostowania. W trybie sprostowania… Widać, że nie wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie dopuściłem pana w trybie sprostowania, bo to prowadzący ustala ten tryb, a nie pan.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Fryderyk Kapinos z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#DobromirSośnierz">Regulamin Sejmu mówi…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Właśnie działam zgodnie z regulaminem Sejmu, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#FryderykKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Internet niesie za sobą wiele możliwości, ale również pewne zagrożenia, na które narażeni w dużym stopniu są dzieci i młodzież, stąd też potrzebne są skuteczne narzędzia, które przy wszystkich dobrodziejstwach Internetu pozwolą rodzicom tych młodych ludzi mieć kontrolę nad dostępem do treści internetowych. Muszą to być rozwiązania systemowe, gdzie po stronie dostawcy usługi będzie leżeć obowiązek ograniczenia dostępu do wspomnianych treści. Co istotne, musi się to odbyć przy równoczesnym poszerzeniu wiedzy abonentów co do takich opcji. Trzeba szukać rozwiązań, które będą skuteczne, a jednocześnie nie będą kolidowały z ochroną prawa do prywatności.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#FryderykKapinos">W związku z procedowaną ustawą chciałbym zadać pytanie: W jaki sposób ustawa wychodzi naprzeciw wątpliwościom związanym z ochroną prawa do prywatności podnoszonym w przypadku regulacji dotyczących kontroli Internetu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Cyfryzacji pana ministra Pawła Lewandowskiego.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PawełLewandowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PawełLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałem się odnieść do podstawowej kwestii — często państwo o to pytali — kwestii prywatności. Za każdym razem, kiedy przygotowujemy jakąkolwiek ustawę dotyczącą cyfryzacji, gdzie powstają rejestry albo korzystamy z rejestrów, często panie i panowie posłowie zwracacie uwagę na to, że nie wiecie, do czego te dane zostaną wykorzystane, że to są kolejne przetwarzania danych osobowych i na pewno stoją za tym złe intencje. Dzisiaj proponujemy państwu ustawę, która nie odnosi się do rozwiązań, które są stosowane na świecie, a które bezpośrednio zajmują się weryfikacją dostępu do Internetu i do nieodpowiednich treści, za pomocą danych osobowych, właśnie dlatego m.in., żeby nikt nie miał żadnych wątpliwości, że zależy nam np. na patrzeniu czy sprawdzaniu, kto, jakie treści sobie ogląda czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PawełLewandowski">Dlaczego przerzucamy ten obowiązek na dostawców Internetu? Jeżeli my jako państwo polskie mielibyśmy wdrożyć podobną usługę, to kolejny raz powiedzielibyście państwo, że to my filtrujemy i cenzurujemy treści, jeszcze dodatkowo sprawdzamy, kto rzeczywiście znowu te treści obserwuje. Dlatego minister cyfryzacji nie tylko nie chce tych danych, a jedyny obowiązek, jaki w zakresie sprawozdawczości mają dostawcy usług, to informacja statystyczna liczbowa, ile osób zgłosiło się, nie kto, tylko ile osób się zgłosiło, ile włączyło czy wyłączyło usługę. Trzeba pamiętać, że ta usługa nie zlikwiduje tych treści ze smartfonów czy z laptopów wszystkich, tylko w znaczący sposób ograniczy dostęp do tego typu treści.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PawełLewandowski">Oczywiście definicja, którą stosujemy, jest definicją wzorowaną na definicji pornografii stosowaną w aktach prawnych Unii Europejskiej. To nie jest tak, że wstaliśmy któregoś dnia rano i wymyśliliśmy sobie taką definicję, bo nam tak pasowało. To jest definicja, która funkcjonuje już od dłuższego czasu w ramach różnych agend i przepisów unijnych i dlatego postanowiliśmy się do niej odwołać, ponieważ ona już mniej więcej jest znana i zakres stosowania jej już jakąś praktykę posiada.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#PawełLewandowski">Czy dotyczy to sztuki? W mojej ocenie nie dotyczy to sztuki, dlatego że w tej definicji są wskazane konkretne przesłanki. W mojej ocenie Michał Anioł czy dzieła Rubensa nie spełniają tych kryteriów.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#PawełLewandowski">Jeśli chodzi o konkretne treści, często posłowie podnosili to, czy np. jakiś film będzie zablokowany. No nie, dlatego że operatorzy nie zajmują się analizą treści, tylko analizą stron z określonymi treściami.</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#PawełLewandowski">Było pytanie, w jaki sposób te treści miałyby być wyłapywane. Oczywiście, tak jak słusznie pan poseł Sośnierz powiedział, jest rynek na to i są dostępne usługi firm, które zajmują się agregacją tych stron na potrzeby podobnych filtrów. Zakładamy, że operatorzy mogą zechcieć skorzystać z tego typu agregatorów, by móc wykorzystać ich do własnych sposobów filtrowania tych treści.</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#PawełLewandowski">I uwaga: te treści będą filtrowane wyłącznie na żądanie, tzn. jeżeli ktoś zgłosi je do filtrowania, a nie z automatu, więc nie będzie trzeba ich zgłaszać do wyłączenia. Ustawa zakłada, że każdy, kto podpisuje czy przedłuża umowę czy ma jakikolwiek kontakt z dostawcą, z przedstawicielem dostawcy, który sprzedaje mu usługę, przedłuża usługę itd., będzie informowany o tym, że taka możliwość istnieje.</u>
          <u xml:id="u-146.8" who="#PawełLewandowski">Były też pytania o inne kwestie, dotyczące np. działań związanych z edukacją, promocją i konsultacjami. Otóż ustawa była przekonsultowana z fundacjami, ze stowarzyszeniami, z lekarzami, z psychologami. Była również pozytywna rekomendacja Parlamentarnego Zespołu ds. Cyberbezpieczeństwa Dzieci. Wydaje mi się, że ten proces w tym zakresie przeszliśmy. Oczywiście w ramach rekomendacji tegoż zespołu było wskazanie, że ten katalog — bo tutaj odnosimy się tylko do treści pornograficznych — nie wyczerpuje wszystkich możliwych zagrożeń, które zostały tutaj wspomniane, głównie przez panie posłanki, ale jest to pierwszy krok do tego, by z treściami, które są jeszcze stosunkowo łatwe do identyfikacji… 80% nieodpowiednich treści, które przegląda młodzież, to treści pornograficzne, więc uznaliśmy, że od tego możemy zacząć, bo zdefiniowanie innych treści, np. patostreamingu, to już jest kwestia wymagająca dużo dłuższej pracy, konsultacji i — jak mi się wydaje — większego konsensusu. Wydaje mi się, że w tej chwili trudno jest jednoznacznie określić, czym jest taka treść.</u>
          <u xml:id="u-146.9" who="#PawełLewandowski">Jeśli chodzi o cały szereg innych kwestii, które wymagałyby zaadresowania, to w tej chwili w ramach procedur Unii Europejskiej pracujemy nad takim dokumentem, który nazywa się CSAM. Jest to regulacja dotycząca ochrony małoletnich przed nadużyciami obecnymi w Internecie. Tam będzie szersze podejście do kwestii nadużyć. Zachęcam więc panie i panów posłów do obserwowania przebiegu prac legislacyjnych i zgłaszania swoich uwag czy to do nas, do ministerstwa, czy do waszych przedstawicieli w Parlamencie Europejskim, jak to dojdzie do tego etapu. Te rozwiązania, jak widać, wszyscy, wszystkie kraje Unii Europejskiej, identyfikujemy i staramy się przeciwdziałać zagrożeniom, które wynikają z tych treści.</u>
          <u xml:id="u-146.10" who="#PawełLewandowski">Akcje promocyjne. NASK, instytucja nam podległa, prowadzi akcje promocyjne. Niedawno była taka akcja pt. „Klikam z głową”. Są przykładowe lekcje, programy nauczania dla nauczycieli, którzy by chcieli uczyć o zagrożeniach w Internecie, są podręczniki i poradniki dostępne za darmo, również na stronach NASK-u, na stronach Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej prowadzonych przez ministra cyfryzacji, a zatem jest dostęp do tych materiałów. Oczywiście również ubolewam… Sądzę, że mogłoby to być szerzej stosowane, natomiast co roku staramy się poszerzać zakres naszych kampanii, bo tych zagrożeń oprócz pornografii jest dużo więcej, nie tylko dotyczących bezpośrednio dzieci. Prowadzimy np. aktywne działania skierowane do wszystkich kategorii społecznych, także do seniorów, w ramach edukacji miękkiej, w ramach Centrum Rozwoju Kompetencji Cyfrowych prowadzimy szereg działań adresowanych do wszystkich grup. Także w ramach programu udostępniania laptopów młodzieży, który wchodzi w życie od września, będziemy dostarczali specjalnie dedykowane treści, które miałyby ułatwiać edukację w zakresie higieny internetowej — bo to też jest jeden z aspektów tej higieny. Staramy się więc z jednej strony projektować działania kompleksowe, a z drugiej strony odpowiadać najszybciej, jak to jest możliwe, na problemy najbardziej palące. Było pytanie, dlaczego 1 września. Wtedy zaczyna się rok szkolny i to jest ten moment, kiedy w zasadzie każdy z nas ma właśnie refleksje nad edukacją. To jest ten moment, kiedy dzieci dostaną te laptopy, i byśmy chcieli, żeby już na tym etapie można było zastosować tego typu zabezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-146.11" who="#PawełLewandowski">W związku z powyższym proszę Wysoki Sejm o zrozumienie intencji tej ustawy i o konstruktywne prace nad nią. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o ochronie małoletnich przed dostępem do treści nieodpowiednich w internecie, zawarty w druku nr 3282, do Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii, z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszą mnie, żebym zapytał pana posła, czego dotyczy sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Przekazania do komisji.)</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do której komisji?</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Cyfryzacji.)</u>
          <u xml:id="u-147.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeszcze mam takie pytanie: A co pan proponuje w związku z tym?</u>
          <u xml:id="u-147.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-147.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Odrzucenie w pierwszym czytaniu. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-147.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-147.13" who="#komentarz">(Poseł Joanna Frydrych: Ale to trzeba złożyć wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-147.14" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-147.15" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu posłowi bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-147.16" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-147.17" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3321).</u>
          <u xml:id="u-147.18" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Bożenę Borys-Szopę o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#BożenaBorysSzopa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#BożenaBorysSzopa">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i ogromną przyjemność przedstawić państwu projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3321.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#BożenaBorysSzopa">Projekt tej ustawy jest zwieńczeniem prac zespołu roboczego do spraw emerytur powołanego w ramach Zespołu do spraw wypracowania porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Komisją Krajową NSZZ „Solidarność”. Przypomnę, że zespół ten został powołany na podstawie zarządzenia nr 406 prezesa Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#BożenaBorysSzopa">7 czerwca 2023 r. rząd podpisał porozumienie z „Solidarnością”. Porozumienie podpisali premier Mateusz Morawiecki i przewodniczący Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” Piotr Duda. W wyniku rozmów ze związkowcami uzgodniono szereg zmian, które wspierają pracowników, a obecnie przedstawiany projekt ustawy realizuje m.in. następujące punkty: dotyczące uchylenia wygaszającego charakteru emerytur pomostowych, wprowadzenia szczególnej regulacji dotyczącej zabezpieczenia działaczy związkowych w sprawach z zakresu prawa pracy, podwyższenia limitu rocznego odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich płaconych na rzecz związków zawodowych w danym roku podatkowym, wyłączenia dodatku za szczególne warunki pracy przysługującego pracownikowi z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia z katalogu składników wynagrodzenia, które są uwzględniane przy obliczaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia pracownika.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#BożenaBorysSzopa">Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych reguluje przede wszystkim warunki nabywania prawa do świadczenia okresowego w postaci emerytury pomostowej oraz rodzaje prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, których wykonywanie uprawnia do emerytury pomostowej. Emerytury pomostowe dedykowane są osobom, które wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Są wypłacane do dnia nabycia przez osobę pobierającą emeryturę pomostową prawa do uzyskania powszechnej emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego. Stanowią szczególne wsparcie dla osób pracujących w zawodach, które są wykonywane pod ziemią, na wodzie lub pod wodą, w powietrzu w warunkach gorącego i zimnego mikroklimatu, czy wykonujących bardzo ciężkie prace fizyczne albo związane z bardzo dużym obciążeniem statycznym. Dotyczy to np. górników, hutników, osób sprawujących opiekę nad mieszkańcami domów pomocy społecznej dla przewlekle psychicznie chorych, niepełnosprawnych intelektualnie dzieci, młodzieży lub dorosłych, nauczycieli z ośrodków wychowawczych czy ratowników medycznych.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#BożenaBorysSzopa">W kwietniu br. 40,8 tys. osób pobierało emeryturę pomostową o przeciętnej wysokości 4769,99 zł. W roku 2022 wydatki na emerytury pomostowe wynosiły ok. 1,8 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-148.6" who="#BożenaBorysSzopa">W ostatnim czasie w przestrzeni publicznej pojawił się szczególnie akcentowany przez związki zawodowe, ale także przez osoby wykonujące pracę w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, postulat zniesienia wygasającego charakteru emerytur pomostowych. W ustawie o emeryturach pomostowych, dążąc do realizacji jednego z założeń reformy ubezpieczeń społecznych, tj. stopniowej likwidacji możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę, przyjęto zasadę, że emerytury pomostowe przysługują tylko tym osobom, które przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywały właśnie taką pracę. Jednak jak wskazuje liczba osób pracujących w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze, postęp technologiczny nie poprawił warunków pracy, stąd też zasadne jest zniesienie wymogu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej właśnie przed dniem wskazanym we wspomnianej ustawie, przed dniem 1 stycznia 1999 r. jako warunku nabycia prawa do emerytury pomostowej.</u>
          <u xml:id="u-148.7" who="#BożenaBorysSzopa">Od przyszłego roku emerytury pomostowe wedle nowej, proponowanej przez nas ustawy będą przysługiwały również tym osobom, które nie posiadają stażu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 r. Po spełnieniu warunków dotyczących m.in. odpowiednich okresów odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne czy wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze każda osoba wykonująca taką pracę będzie miała prawo do emerytury pomostowej bez względu na datę jej rozpoczęcia. Zniesienie wygasającego charakteru emerytur pomostowych jest rozwiązaniem szczególnie korzystnym dla osób, które podjęły pracę w takich warunkach po dniu 1 stycznia 1999 r., i pozwala im nabyć prawo do tego świadczenia bez względu na termin, w jakim zaczęły świadczyć tego typu pracę.</u>
          <u xml:id="u-148.8" who="#BożenaBorysSzopa">W konsekwencji powyższej propozycji w będących w toku w dniu wniesienia projektowanej ustawy postępowaniach w zakresie ustalenia prawa do emerytury pomostowej będą stosowane przepisy w brzmieniu nadanym projektowaną ustawą. Proponowanymi regulacjami projektowanej ustawy wprowadzamy także szczególną regulację dotyczącą zabezpieczenia w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy. Zgodnie z propozycją w omawianym projekcie, z proponowanymi przepisami pracownik nie zostanie zwolniony do momentu prawomocnego zakończenia postępowania. Sąd udzieli takiego zabezpieczenia na wniosek uprawnionego na każdym etapie postępowania.</u>
          <u xml:id="u-148.9" who="#BożenaBorysSzopa">Rozszerzamy także katalog składników wynagrodzenia, które nie są uwzględniane przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika porównywanej z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę. Celem wprowadzenia zmiany jest zapewnienie bardziej sprawiedliwego i przejrzystego kształtu minimum wynagrodzenia za pracę, poprawa sytuacji pracowników otrzymujących wynagrodzenie na najniższym poziomie, a także ochrona osób najmniej zarabiających.</u>
          <u xml:id="u-148.10" who="#BożenaBorysSzopa">Mając na uwadze postulowaną przez stronę społeczną konieczność modyfikacji obecnego kształtu minimalnego wynagrodzenia za pracę, a zarazem biorąc pod uwagę obligatoryjne dodatkowe skutki finansowe dla pracodawców, wpływ na finanse publiczne oraz rynek pracy, ustawodawca zdecydował o etapowym wprowadzaniu zmian w tym zakresie. Pierwszym etapem było wyłączenie z dniem 1 stycznia 2017 r. z zakresu składnikowego minimalnego wynagrodzenia za pracę dodatku do wynagrodzenia w porze nocnej, następnie, z dniem 1 stycznia 2020 r. — dodatku za staż pracy. Od 1 stycznia 2024 r. również dodatek za szczególne warunki pracy nie będzie uwzględniany w minimalnym wynagrodzeniu, co oznacza, że zwiększy się wynagrodzenie pracowników, którzy ten dodatek otrzymują.</u>
          <u xml:id="u-148.11" who="#BożenaBorysSzopa">Ponadto proponujemy zmianę przepisu o podatku dochodowym od osób fizycznych. Polega ona na podwyższeniu rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym z kwoty 500 zł do kwoty 840 zł. Chciałabym zwrócić uwagę, że dotyczy to oczywiście wszystkich związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-148.12" who="#BożenaBorysSzopa">Na koniec kilka faktów. W 2007 r. „Solidarność” zawarła porozumienie z rządem Prawa i Sprawiedliwości, które obejmowało m.in. założenia do przyszłej ustawy o emeryturach pomostowych. Niestety po wyborach parlamentarnych ówczesny rząd PO-PSL przy wsparciu SLD przeprowadził przez parlament nieszczęśliwy projekt ustawy, gdzie mimo braku delegacji wynikającej z ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz mimo porozumienia z 9 grudnia 1998 r. pomiędzy „Solidarnością” a ówczesnym rządem wprowadzono wygaszanie emerytur pomostowych, choć stanowisk pracy w szczególnych warunkach czy też o szczególnym charakterze nie ubywało i nie ubywa, nie zakłada się także wygaszania poboru składek za osoby zatrudnione w tych warunkach. Kuriozalne?</u>
          <u xml:id="u-148.13" who="#BożenaBorysSzopa">W 2008 r. „Solidarność” zwróciła się do śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego o zawetowanie tej ustawy. Pan prezydent złożył odpowiednią deklarację podczas 22. krajowego zjazdu w Wadowicach i zawetował tę ustawę. Prezydent to ogłosił i słowa dotrzymał. Niestety głosami Platformy Obywatelskiej, PSL i SLD weto zostało odrzucone.</u>
          <u xml:id="u-148.14" who="#BożenaBorysSzopa">Myślę, że proponowane obecnie rozwiązanie nie tylko jest merytorycznie uzasadnione, ale jestem przekonana, że realizuje wieloletnie zobowiązania, a co najważniejsze — także swoisty testament pana prezydenta Lecha Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-148.15" who="#BożenaBorysSzopa">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawiony projekt ustawy, druk nr 3321, przewiduje propozycje rozwiązań oczekiwanych i pożądanych społecznie. Proponuje się, by te szczególne i ważne społecznie rozwiązania zaczęły obowiązywać z dniem 1 stycznia 2024 r., z tym że proponujemy, by przepisy w zakresie szczególnej regulacji dotyczącej zabezpieczenia w sprawach z zakresu prawa pracy weszły w życie już po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-148.16" who="#BożenaBorysSzopa">Proszę uprzejmie Wysoką Izbę o poparcie projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3321, i jednocześnie gratuluję zarówno rządowi Prawa i Sprawiedliwości, jak i przede wszystkim koleżankom i kolegom z Solidarności efektu rozmów i konsensusu zawartego podczas negocjacji. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-148.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-148.18" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Urszula Rusecka, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#UrszulaRusecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość dotyczące ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3321.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#UrszulaRusecka">To dobra ustawa, która m.in. przywraca zabrane przez poprzedni rząd, rząd PO-PSL, przy udziale Lewicy uprawnienia do przejścia na wcześniejszą emeryturę pracownikom pracującym w szczególnie trudnych warunkach. Jest owocem porozumienia wypracowanego przez NSZZ „Solidarność” z rządem.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#UrszulaRusecka">Udowadniamy w ten sposób, że dialog oparty na wzajemnym szacunku oraz dobrej woli stron przynosi konkretne rozwiązania. Pokazujemy, że kompromis nawet w sprawach trudnych jest możliwy do osiągnięcia przy stole negocjacyjnym, panie i panowie posłowie, z szacunkiem nawet dla odmiennych poglądów. To sedno demokracji.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#UrszulaRusecka">W projektowanej ustawie, obok uchylenia wygaszającego charakteru emerytur pomostowych, wprowadza się szczególną regulację dotyczącą ochrony stosunku pracy działaczy związkowych. Proponuje się również, wzorem innych stowarzyszeń, podwyższenie rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich, zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#UrszulaRusecka">Wprowadza się wyłączenie z minimalnego wynagrodzenia dodatku za pracę w warunkach szkodliwych i szczególnie uciążliwych. Przypomnę, że to jest kolejne już wyłączenie z płacy minimalnej realizowane przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Wcześniejsze dotyczyły dodatków stażowych i pracy w godzinach nocnych. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że proponowane zmiany w przepisach dotyczyć będą wszystkich zatrudnionych.</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#UrszulaRusecka">W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość bardzo serdecznie dziękuję i gratuluję rządowi oraz przedstawicielom NSZZ „Solidarność” za wypracowanie tych powszechnie oczekiwanych i społecznie ważnych postulatów. Klub Prawo i Sprawiedliwość popiera poselski projekt ustawy i wnosi, aby Wysoka Izba raczyła jednogłośnie przyjąć zawarte w nim przepisy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę panią poseł Joannę Frydrych w celu przedstawienia stanowiska Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#JoannaFrydrych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#JoannaFrydrych">Celem projektowanej ustawy jest przede wszystkim uchylenie wygaszającego charakteru emerytur pomostowych oraz przywrócenie prawa do rekompensaty, której — uwaga — pozbawiliście państwo ubezpieczonych, nowelizując tę ustawę rok temu.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#JoannaFrydrych">Emerytury pomostowe funkcjonują od 2009 r. Zastąpiły wówczas tzw. wcześniejsze emerytury, a skierowane są do osób wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, np. prace w górnictwie, energetyce, hutnictwie i przemyśle metalowym, prace w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwestionuje jednak szczególne warunki na wielu stanowiskach, uznając, że prace te nie mają charakteru pracy w szczególnych warunkach. Uzyskanie uprawnień do emerytury pomostowej stanowi gwarantowaną batalię w sądach.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#JoannaFrydrych">W tym miejscu zapytam pana ministra. Panie ministrze, bardzo proszę podać, ile rocznie emerytur pomostowych jest przyznawanych, ile Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzji odmownych i w ilu sprawach ZUS przegrywa w sądach sprawy o emerytury pomostowe. Jest to bardzo ważna informacja, która pokaże faktyczne intencje wnioskodawców, czy kierujecie się państwo dobrem świadczeniobiorców, czy tylko interesem wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#JoannaFrydrych">Obecnie, aby otrzymać emeryturę pomostową, należy spełnić łącznie następujące warunki: po pierwsze, urodzić się po 31 grudnia 1948 r. Po drugie, ukończyć co najmniej 55 lat w przypadku kobiet lub 60 lat w przypadku mężczyzn. Po trzecie, udowodnić co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mieć co najmniej 20 lat pracy lub 25 lat pracy jeśli chodzi o mężczyzn, wykonywać po 31 grudnia 2008 r. pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i wykonywać przed 1 stycznia 1999 r. pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. I to ten punkt ma wygasający charakter, bo coraz mniej osób spełniałoby ten warunek.</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#JoannaFrydrych">Ponadto projektowana ustawa wprowadza szczególną regulację dotyczącą zabezpieczenia w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy.</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#JoannaFrydrych">Wprowadza także podwyższenie rocznego limitu odliczania od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym oraz rozszerzenie katalogu składników wynagradzania, które nie są uwzględniane przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia porównywanego z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę o dodatek za szczególne warunki pracy.</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#JoannaFrydrych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niniejsze zmiany dotyczące emerytur pomostowych są wynikiem porozumienia rządu PiS z NSZZ „Solidarność”. Jest to wybieg wyłącznie wyborczy. Ustawa jest projektem poselskim i nie została skonsultowana na obradach Rady Dialogu Społecznego z pozostałymi związkami zawodowymi. Dlaczego zabraliście możliwość wypowiedzenia się w tej sprawie innym organizacjom związkowym? Dlaczego nie daliście możliwości wypowiedzenia się w tym zakresie reprezentatywnym organizacjom pracodawców? Dlaczego wprowadzanie zmian ma miejsce teraz, 4 miesiące przed wyborami? Prosta odpowiedź: kiełbasa wyborcza.</u>
          <u xml:id="u-152.9" who="#JoannaFrydrych">A kiedy wreszcie przestaną działać przepisy COVID-owe? Może nad tym wypadałoby się pochylić? Przecież wiele osób walczących dzisiaj w sądach, również o prawo do emerytur pomostowych i innych świadczeń nie otrzymuje należnych im odsetek. Przestańcie okradać tych, którzy przez wiele miesięcy nie mają z czego żyć, bo Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia im prawa do świadczeń, a po wyroku sądu, wskutek waszych przepisów COVID-owych, nie otrzymują należnych im odsetek. Skoro zmieniacie przepisy wykraczające poza zakres ustawy o emeryturach pomostowych, bo niektóre przepisy wykraczają poza zakres merytoryczny, zmieńcie również przepisy umożliwiające wypłatę odsetek dla świadczeniobiorców.</u>
          <u xml:id="u-152.10" who="#JoannaFrydrych">I wreszcie: Dlaczego wyższa ulga podatkowa skierowana jest tylko do członków związków zawodowych, a nie także do innych organizacji, w których opłacane są składki? Ta zmiana również byłaby zasadna.</u>
          <u xml:id="u-152.11" who="#JoannaFrydrych">Szanowni Państwo! Podkreślę, że ustawa o emeryturach pomostowych wprowadzona została za rządu premiera Donalda Tuska i skierowana była dla osób pracujących w najcięższych warunkach, żeby mieli możliwość skorzystania z prawa do świadczenia we wcześniejszym wieku. Jak widać jest to dobra ustawa i bardzo spodobała się i rządowi PiS, i „Solidarności”, i całemu PiS-owi, skoro obecnie chcecie jej przedłużenia.</u>
          <u xml:id="u-152.12" who="#JoannaFrydrych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska poprze przedmiotowy projekt ustawy i wnosi o skierowanie go do dalszych prac. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, który przedstawi stanowisko klubu parlamentarnego Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Ustawa o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw idzie w dobrym kierunku. Wprowadzenie tych regulacji było oczekiwane przez ruch związkowy już od wielu lat. Szkoda tylko, szanowny panie ministrze, drodzy rządzący, że nie dostrzegacie konstytucyjnej Rady Dialogu Społecznego, że nie dostrzegacie innych partnerów związkowych jak Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, federacja związków zawodowych przedsiębiorców. Przecież nie kto inny jak Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych w październiku ub.r. wystąpiło z petycją do ministerstwa. 24 stycznia tego roku ministerstwo nawet przyjęło ludzi OPZZ i wszystkich tych, którzy postulowali przedłużenie emerytur pomostowych.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#TadeuszTomaszewski">Tu nagle biegnie kalendarz wyborczy, trzeba się spotkać i zrealizować postulaty dotyczące tej sprawy, tylko i wyłącznie z jednym partnerem wyborczym — wyborczym, właśnie, dobrze mi się powiedziało — z jednym partnerem związkowym, który jest partnerem wyborczym. Z tego wynika, że państwo i związek zawodowy „Solidarność” nie cenią pozostałych partnerów, nie postępują wobec nich po partnersku. A może chodzi o to, że nie można było wywiązać się z innych przedwyborczych zobowiązań pana prezydenta Andrzeja Dudy i rządu, takich jak emerytury stażowe.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#TadeuszTomaszewski">Ludzie ze związków zawodowych pytają, gdzie jest dostępne publicznie porozumienie rządu ze związkami zawodowymi NSZZ „Solidarność”. Gdzie można to zobaczyć? Czy to jest tylko i wyłącznie dostępne u prezesa Jarosława Kaczyńskiego i innych liderów związków zawodowych? Czy to jest właśnie ten pakt, który się nazywa paktem wyborczym, czy to jest rozwiązanie, które dotyczy Polek i Polaków zgodnie ze stanowionym w Wysokiej Izbie prawem?</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#TadeuszTomaszewski">Dlatego też mój klub parlamentarny będzie popierał te rozwiązania, natomiast chce przypomnieć o jednym, mianowicie kwestii ochrony działaczy związkowych. W kwietniu ubiegłego roku złożony został projekt ustawy, wniesiony został m.in. przez panią poseł Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk. I co? I czeka, i leży, jest to w ustawie. Rzecz tylko w tym, że państwo uważacie, że tylko i wyłącznie jedna myśl jest wiodąca, natomiast pozostałe mają czekać w zamrażarce u pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#TadeuszTomaszewski">Podwyższenie rocznego limitu odliczenia od dochodów z tytułu składek członkowskich na rzecz związków zawodowych w danym roku podatkowym to jest słuszne rozwiązanie. My uważamy, że taką możliwość należy stworzyć, tylko jest jedno pytanie w stosunku do rządzących. Niedawno w tej Izbie uchwalaliśmy ustawę dotyczącą możliwości odliczenia od podatku rolnego składek na funkcjonowanie związków zawodowych związanych z rolnictwem. Może pan minister mi przypomni, jaka tam jest kwota, a jaka tu jest kwota. I na czym polega właśnie ta różnica?</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#TadeuszTomaszewski">To wszystko układa się w tzw. rolkę dojścia do wyborów. Gdyby był dialog, gdyby te rozwiązania słuszne, podkreślamy, stały się przedmiotem uzgodnień w Radzie Dialogu Społecznego… Przecież było tak blisko, wystarczyła dobra wola, ale ta wola musi być zamieniona zawsze w ten sukces wyborczy. Na koniec chciałbym zapytać o coś przedstawiciela rządu. Jak możecie się dogadać w sposób nieoficjalny, czyli nieopublikowany, to może w sposób oficjalny będziecie mogli powiedzieć — zwracam się do pani poseł sprawozdawcy — co z emeryturami stażowymi. 1,5 roku w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny leży projekt Lewicy i innych klubów. Co się stanie? Czy to również będzie w tym kalendarzu dojścia do 15 października? Może jednak czas powiedzieć tym 500 tys. ludzi czekającym na to rozwiązanie. A wiecie, dlaczego oni dzisiaj nie mają tego rozwiązania? Bo oni nie mają reprezentacji związku zawodowego, który nazywa się „Solidarność” lub innego rozwiązania. W związku z tym uprzejmie proszę o to, abyście, szanowni państwo, podjęli pracę również nad emeryturami stażowymi. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-154.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Bożena Żelazowska przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#BożenaŻelazowska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści przedstawię stanowisko klubu wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, druku nr 3321.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#BożenaŻelazowska">Ustawa o emeryturach pomostowych weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. Było to za rządów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Do tej pory wszystkie wprowadzone w niej zmiany miały charakter dostosowawczy i głównie były związane z wejściem w życie nowych przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#BożenaŻelazowska">Potrzeba zmiany jest związana również z nowelizacją, która weszła w życie 20 kwietnia 2020 r. Uchylono wtedy zapisy art. 4 pkt 7, który mówił o konieczności rozwiązania stosunku pracy jako warunku nabycia pomostówki. Bez tego cała procedura nie mogła ruszyć. Po tej nowelizacji z 20 kwietnia emerytura pomostowa jest nabywana bez rozwiązywania stosunku pracy, a przyznawana jest na wniosek pracownika. Tą modyfikacją pozbawiono ubezpieczonych prawa do rekompensaty. Po zmianie tych przepisów z mocy prawa uprawnienia do emerytury pomostowej nabywają wszyscy, którzy spełniają warunki, niezależnie od tego, czy rozwiążą stosunek pracy, czy chcą z niej skorzystać, czy otrzymali w tej sprawie decyzję ZUS-u. Teraz z przepisów będzie jasno wynikać, w jakich przypadkach ZUS przyznaje świadczenie pomostowe.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#BożenaŻelazowska">W projekcie proponuje się też uchylenie wygasającego charakteru emerytur pomostowych, więc prawo do świadczenia będą miały osoby pracujące w szczególnych warunkach, nawet jeśli nie pracowały przed 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#BożenaŻelazowska">W zeszłym roku świadczenie pobierało niespełna 40 tys. osób, a przeciętna emerytura pomostowa wynosiła ponad 3 tys. zł. Dzięki tej noweli emeryturę stażową będzie mogło otrzymać więcej osób, ponieważ ta graniczna data sprawiała, że coraz mniej młodszych ludzi mogło nabywać prawo do tej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#BożenaŻelazowska">Wymogiem, żeby ją otrzymać, jest osiągnięcie wieku co najmniej 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, posiadanie 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnych charakterze, posiadanie okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Ponadto dodatki, które przysługują pracownikom z powodu wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym oraz szczególnie niebezpiecznej, nie będą już składnikiem minimalnego wynagrodzenia. Dzięki temu zwiększy się pensja pracowników, którzy je otrzymują.</u>
          <u xml:id="u-156.6" who="#BożenaŻelazowska">Wprowadzona zostanie również zasada, zgodnie z którą w przypadku zwolnienia z pracy na wniosek osoby znajdującej się pod szczególną ochroną, np. lidera związkowego, sąd będzie zasądzał zabezpieczenie w postaci przywrócenia do pracy do czasu wydania prawomocnego wyroku sądowego.</u>
          <u xml:id="u-156.7" who="#BożenaŻelazowska">Proponuje się też zmianę przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz. U. z 2002 r., która polega na podwyższeniu rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym z kwoty 500 zł do kwoty 840 zł.</u>
          <u xml:id="u-156.8" who="#BożenaŻelazowska">Klub Parlamentarny Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe poprze proponowany projekt ustawy, ponieważ zawsze popieramy rozwiązania, które są korzystne dla naszych obywateli. Trzeba zapytać jednak: Czemu dopiero teraz? Czemu nie wcześniej? Wielokrotnie o tym mówiliśmy, drodzy państwo. Mówicie państwo, że te emerytury zostały zabrane. Mieliście 8 lat na to, żeby je przywrócić, ale czas jest dopiero teraz, 3 miesiące przed wyborami. Przychylam się do tego, co mówiła moja koleżanka — to jest po prostu kiełbasa wyborcza.</u>
          <u xml:id="u-156.9" who="#BożenaŻelazowska">Dlaczego wciąż nie procedujemy nad ustawą o emeryturach stażowych, chociaż na każdym posiedzeniu komisji i na każdym posiedzeniu Sejmu mówimy o tym, że tej grupie zawodowej również należą się emerytury stażowe?</u>
          <u xml:id="u-156.10" who="#BożenaŻelazowska">Jako klub Koalicji Polskiej będziemy głosowali za tą ustawą, dlatego że są w niej rozwiązania korzystne dla Polek i Polaków. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-156.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo Posłowie! Chciałem we własnym, ale także w waszym imieniu przywitać zasiadających na galerii uczniów szkoły podstawowej w Koniakowie, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Grzegorza Pudy.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PiotrZgorzelski">Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana posła Grzegorza Brauna, który przedstawi stanowisko koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże!</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#GrzegorzBraun">Ratuj się, kto może, kiedy rząd Zjednoczonej łże-Prawicy dba o pogodną starość Polaków, wciągając kolejne pokolenia do piramidy finansowej ZUS-u.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#GrzegorzBraun">Jak najprościej zdefiniować pańską robotę, panie ministrze? Odnosząc się do art. 286 Kodeksu karnego — oszustwo, doprowadzanie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. To jest ZUS, to jest ZUS — to piramida finansowa. Zapraszamy, wstępujcie ludziska, grajcie w tę ruletkę. To jest zakład o życie, ale wiadomo, że wygrywa kasyno, wiadomo, że w te trzy znaczone karty wygrywa władza grająca z ludźmi od czasów Bismarcka. Jest pan takim małym post-PRL-owskim, PiS-owskim Bismarckiem, jest pan kontynuatorem tego dzieła, tyle tylko, że za czasów Bismarcka ludziska szybciej umierali, krócej żyli, średnia wieku wynosiła plus minus 40 lat, więc z tego, co wpłacili do systemu, odzyskiwali mało lub nic nie odzyskiwali.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#GrzegorzBraun">Teraz, chwała Bogu, żyjemy dłużej, chociaż rząd PiS-u skrócił średni wiek Polaków o 2 lata pod pretekstem walki z mniemaną pandemią. Ludziska żyją dłużej, w związku z czym burzą się, stwierdzając, że mało można odzyskać z tego systemu. Tu wkraczają do akcji rozmaite zorganizowane gangi zwane dla zmylenia przeciwnika związkami zawodowymi. Biorą udział w tym, że tak powiem, sprzężeniu zwrotnym wymuszenia rozbójniczego. Ze strony państwa zachodzi wymuszenie rozbójnicze. Wszyscy są zmuszani do tego, żeby wstępować do tej piramidy finansowej, żeby łożyć na ten zbankrutowany system, do którego przecież co roku dolewamy miliardy z budżetu państwa. Są to gabaryty zbliżone do dawniejszego, przedwojennego budżetu naszej obronności.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#GrzegorzBraun">Jest jeszcze drugie wymuszenie rozbójnicze. Kto większy, więcej może, kupą mości panowie — tak związki zawodowe od czasu do czasu wyszarpują jakieś większe ochłapy dla swoich.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#GrzegorzBraun">I tutaj pod adresem związku zawodowego „Solidarność”: Skończyła się solidarność, w momencie kiedy nie odezwaliście się słowem w obronie ludzi gnębionych pod pretekstem walki z pandemią, w momencie kiedy „Solidarność” zamilkła, nabrała wody w usta, gdy rząd PiS-u i SolPolu terroryzował Polaków także w pracy — przymus szczepień, segregacja sanitarna. Solidarność się skończyła.</u>
          <u xml:id="u-158.6" who="#GrzegorzBraun">Hańba wam. Jesteście takim samym gangiem jak wszystkie inne. I efekty waszej pracy dziś obserwujemy. Przed wyborami, w sezonie przedwyborczym nastąpiła zmowa. No i jeszcze będzie można sobie odliczyć te składki.</u>
          <u xml:id="u-158.7" who="#GrzegorzBraun">Konfederacja nie popiera tego systemu ani w ogóle, ani w szczególe. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych to oczywiście nic innego jak kiełbasa wyborcza. Macie problem, nie jesteście w stanie zmobilizować na odpowiednim poziomie waszych wyborców i po prostu jedziecie — projekt za projektem, projekt za projektem, nieważne, czy są na to pieniądze czy nie, czy były konsultacje w Radzie Dialogu Społecznego czy nie, czy zbadaliście, jak to wpłynie na rynek pracy, itd., itd. Na wiele pytań naprawdę nie ma odpowiedzi. Dlatego teraz nie pozostaje mi nic innego jak zadać je panu ministrowi, choć nie spodziewam się odpowiedzi, bo wy nigdy nie odpowiadacie na trudne pytania. Ale po kolei, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PaulinaHennigKloska">Jak ten projekt wpłynie na poszczególne branże? Ja sobie zdaję sprawę, że doprowadziliście polskich seniorów do takiego stanu zdrowia, że oni bardzo często powyżej 55. roku życia faktycznie nie są w stanie w szczególnie trudnych warunkach pracować.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Za waszych czasów byli zdolni.)</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#PaulinaHennigKloska">Publiczna służba zdrowia jest bezpłatna tylko i wyłącznie z założenia, bo w gruncie rzeczy jeżeli jakiś senior ciężko choruje i nie wyda prywatnych pieniędzy na wizytę, porządną diagnozę czy też szybkie badania, to umrze, zanim w kolejce dostanie się na odpowiednie badania. Do tego doprowadziliście polskich seniorów, którzy faktycznie w ciężkich warunkach w starszym wieku nie są dziś w stanie pracować.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#PaulinaHennigKloska">Drugie pytanie, chyba już tutaj padło. Jaka jest dzisiaj liczba osób, które mają przyznawane emerytury pomostowe? Mam wrażenie, że ta ustawa będzie jednak dość fasadowa. Gdyby pan nam odkrył karty i powiedział, ile wniosków jest składanych, a ile emerytur ostatecznie dziś przyznawanych, to będziemy wiedzieli, z jakim punktem odniesienia mamy dokładnie do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#PaulinaHennigKloska">Chciałabym też zapytać, jak to wpłynie na scenariusze w ZUS i na rynek pracy. To, o czym mówiłam. Według pesymistycznego wariantu ZUS w tym roku ma mieć dziurę na poziomie 60 mld zł, a w 2027 r. — już 100. Jeżeli do tego doliczymy wszystkie emerytury płacone z budżetu państwa, typu mundurówki itd., to robi się już gruba kwota. Czy pan mógłby przedstawić, jak ZUS te scenariusze rozpisuje, plus te emerytury, które płacimy z budżetu? Jakim obciążeniem młode pokolenie chcecie obciążyć, patrząc krótkofalowo, a nie międzypokoleniowo, nie solidaryzując się z młodszymi pokoleniami? Co chcecie złożyć na barki młodego pokolenia? A więc czy pan mógłby powiedzieć, ile łącznie, według waszych pesymistycznych scenariuszy, w 2027 r. będziemy z budżetu państwa musieli przeznaczać na emerytury i dopłaty do ZUS, jeżeli chodzi o te emerytury, które płacone są bezpośrednio z budżetu państwa?</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#PaulinaHennigKloska">To zmiana pod wybory. Wycofujecie się z czegoś, co jeszcze przed chwilą sami popieraliście. To nic innego tylko kiełbasa wyborcza. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PiotrZgorzelski">Jeśli ktoś z państwa posłów chciałby się dopisać do listy zadających pytania, to bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam ją.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy pan poseł Grzegorz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#GrzegorzBraun">Jak zwykle, żeby nie musieć się tutaj wylegitymować oceną skutków, kosztów regulacji, wprowadzacie to kuchennymi drzwiami jako projekt poselski. Bardzo często posłowie Zjednoczonej łże-Prawicy ze zdziwieniem dowiadują się od nas, co właściwie podpisali i co popierają.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#GrzegorzBraun">Ale pan wie, co popierają, więc niech pan powie, panie ministrze, ile to będzie kosztowało i — dodatkowa końcówka banderoli — ile z tego zgarną Ukraińcy, których zaprosiliście do systemu socjalnego Rzeczypospolitej Polskiej. Odkrywa to w tej chwili ze zdumieniem prasa, media są zaskoczone. Konfederacja już dawno mówiła o tym, że zaproszenie do Polski uchodźców, nachodźców w tak ogromnej liczbie będzie niosło realne, nie tylko społeczne, ale też finansowe konsekwencje. Proszę zreferować te konsekwencje, panie ministrze, w odniesieniu do emerytur pomostowych i nie tylko pomostowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Wojciechowska.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: To było obrzydliwe, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: To, co wy robicie, jest obrzydliwe.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ku przypomnieniu — ustawę tę wprowadził rząd Platformy Obywatelskiej i PSL-u w 2009 r. Ta ustawa jest dobra, ale oczywiście wymaga poprawek.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#AnnaWojciechowska">Pytanie: Dlaczego ZUS nie przyznaje świadczeń w przypadku, gdy ewidentnie są widoczne przesłanki ku temu? I czy nadal ZUS będzie kwestionował zaświadczenie o pracy w warunkach szczególnie uciążliwych? Bo jest z tym olbrzymi problem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jak wskazano w uzasadnieniu projektu: postęp technologiczny, który był zakładany w momencie wprowadzania przepisów ustawy, nie poprawił warunków pracy w stopniu upoważniającym do stwierdzenia, że warunki szkodliwe zostały w całości wyeliminowane, dlatego uznano, że potrzebne jest zniesienie wymogu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej przed 1 stycznia 1999 r. jako warunku nabycia prawa do emerytury pomostowej.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#RafałAdamczyk">I zaskoczę pana, bo widzę, że dzisiaj jest pan w dobrym nastroju. Zapytam pana o rozmowy z osobami i przedstawicielami, którzy złożyli wniosek i projekt ustawy o emeryturach stażowych, bo wspólnie z Tadeuszem Tomaszewskim, Robertem Obazem pytamy już od paru ładnych miesięcy — nie powiem, że lat, bo od zeszłego roku — kiedy w końcu zostaną wprowadzone emerytury stażowe. I proszę się przygotowywać do rozmów w sprawie renty wdowiej z posłankami i posłami, ponieważ niestety termin dla państwa powoli już upływa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy pana posła Suchonia.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy też za życzliwość wobec koleżanki, ale chyba z niej nie skorzystała, bo wyszła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MirosławSuchoń">Tak, ale pozdrawiam bardzo serdecznie koleżankę posłankę.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, dwa pytania. Pierwsze dotyczy wydatków w zakresie emerytur. Jeśli chodzi o ten fundusz, to w uzasadnieniu ustawy jest mowa o tym, że w pierwszym roku funkcjonowania wzrośnie o ok. 12%, jeżeli dobrze pamiętam. Ale te skutki finansowe są tylko za pierwszy rok, natomiast dobrze byłoby, gdybyśmy jednak znali konsekwencje finansowe w zasadniczym okresie, czyli 10-letnim od dnia wejścia w życie tych przepisów. W związku z tym mam pytanie, czy ministerstwo szacowało te koszty i jakiej będą one wysokości.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#MirosławSuchoń">Drugie pytanie: Czy ministerstwo planuje jakiekolwiek działania w zakresie składek związków zawodowych? Widzimy wyraźnie, że ulga rośnie. Jak rozumiem, jest to skutek podwyżek składek, z 300 zł do ponad 800 zł w ciągu 1,5 roku. To jest bardzo dużo. Panie ministrze, czy coś niedobrego dzieje się w związkach zawodowych, że te składki tak dramatycznie rosną? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! W petycji, którą skierowano do ministerstwa, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych wnioskowało o przedłużenie emerytur pomostowych, ale także postulowano weryfikację katalogu prac wykonywanych w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Jest to uzasadnione faktem, że wiele grup zawodowych zostało pominiętych w ustawie o emeryturach pomostowych mimo wcześniejszej obecności w tym wykazie. Ponadto powstały nowe zawody, których charakter pracy uzasadnia umieszczenie ich w katalogu prac wykonywanych w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałbym zapytać, czy w tej sprawie są prowadzone prace w rządzie i czy można liczyć na to, że taki projekt zostanie przedstawiony do debaty publicznej, a zwłaszcza Radzie Dialogu Społecznego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektowane zapisy przewidują uprawnienia wykonawcy do zwrócenia się o zmianę wynagrodzenia. Tymczasem jest oczywiste, że takie uprawnienia przysługują stronie umowy o zamówienia publiczne na zasadach ogólnych niezależnie od wprowadzonego przepisu. Zapewnienie wykonawcom zamówień publicznych odpowiedniej zmiany wynagrodzenia wymaga jednoznacznego zapisu, który powinien wprost zobowiązywać zamawiających do pokrycia różnicy w wysokości wynagrodzenia ustalonego zgodnie z dotychczasowymi przepisami i wysokości ustalonej zgodnie z projektowanymi czy zmienianymi przepisami.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Dlaczego takiego jednoznacznego zapisu nie ma w projekcie? Kto pokryje straty przedsiębiorcom? Czy były konsultacje z Urzędem Zamówień Publicznych? A w ogóle z kim były te konsultacje? Bo z uzasadnienia wynika, że projekt był konsultowany tylko z „Solidarnością”. Czy doczekamy się wreszcie dialogu, w którym będą mogli uczestniczyć wszyscy zainteresowani? Kiedy Rada Dialogu Społecznego zacznie właściwie funkcjonować? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Grabczuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzeba uczciwie z tej trybuny powiedzieć, że fatalne rządy PiS-u przez ostatnie 8 lat…</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: O matko!)</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#KrzysztofGrabczuk">…doprowadziły do tego, że wielu emerytom niestety żyje się dużo, dużo gorzej. Oczywiście ludzie PiS-u, działacze PiS-u, zwłaszcza ci pracujący w spółkach Skarbu Państwa, ale nie tylko, mają się bardzo dobrze, ponieważ zarabiają nie tylko dziesiątki tysięcy, ale także miliony, co ostatnio pokazują media. Ilu tych miliarderów z PiS-u zrodziło się w ciągu ostatnich lat?</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#KrzysztofGrabczuk">Proszę państwa, drożyzna — wszechobecna drożyzna, na której zarabiały tylko i wyłącznie spółki Skarbu Państwa, a tą drożyzną zostali obarczeni m.in. emeryci i renciści — i inflacja doprowadziły niestety do spadku jakości życia tej najstarszej grupy. Proszę państwa, to jest oczywiście projekt wyborczy. 1,5 roku leży projekt dotyczący emerytur stażowych. Dlaczego państwo schowaliście ten projekt, dlaczego nie chcecie na ten temat dyskutować? Być może wyciągniecie to w ostatnim dniu tuż przed wyborami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W każdym normalnym kraju wprowadzanie tak ważnych z punktu widzenia obywateli ustaw wymaga konsultacji, i to prowadzonych w odpowiednio długim czasie, bo tak stanowione prawo jest lepsze i ma większą społeczną akceptację. W przypadku obecnego projektu o tej szerokiej akceptacji nie może być mowy, gdyż porozumienie „Solidarności” z rządem w tej sprawie zostało zawarte ponad głowami dwóch pozostałych dużych central związkowych, i to łamiąc przy tym ustawę o Radzie Dialogu Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MałgorzataPępek">Gdzie rząd był w tej sprawie przez 8 lat swoich rządów? Gdyby tak bardzo zależało wam na emeryturach pomostowych, już dawno zajęlibyście się tym tematem, a nie teraz, na kilka miesięcy przed wyborami.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#MałgorzataPępek">Chciałabym zapytać, co będzie z osobami, które na początku lat 90. nie mogły korzystać z etatu i musiały pracować na umowach śmieciowych. Czy i jakie wsparcie dla tych pracowników przewiduje procedowana ustawa? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Joanna Fabisiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Moje pytanie dotyczy tylko jednego problemu, ale niezmiernie ważkiego, a mianowicie rynku pracy. Wyobraźmy sobie jeden resort medyczny, w którym wielu pracowników korzysta z emerytur pomostowych, a bardzo wielu mogłoby z tego skorzystać. Jak to będzie skutkowało dla całej służby zdrowia, dla pacjentów? Czy państwo rozważaliście te kwestie? Bo wystąpienie teraz, nagle, przed wyborami z takim projektem, powiedziałabym, ma jeden cel, a może spowodować ogromne straty dla pacjenta, który przecież, jak wiemy, obecnie nie jest dostatecznie zaopiekowany, o czym mówią wszystkie strony w Sejmie. A zatem bardzo bym prosiła o odpowiedź, ale o odpowiedź szczegółową, nie wymijającą. A jeśli dzisiaj pan minister nie jest przygotowany, to poproszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Mosiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JanMosiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szczyt hipokryzji. Przecież projekt poselski jest pochodną podpisanego porozumienia między rządem a NSZZ „Solidarność”. Finalizuje on sprawę istotnej kwestii, jaką jest emerytura pomostowa. I państwo mówicie o tym, że to jest jakby poza dialogiem, poza czymkolwiek?</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: No bo jest.)</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#JanMosiński">Natomiast co wyście robili w 2015 r. w lutym?</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: 8 lat…)</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#JanMosiński">Strzelaliście do górników z broni gładkolufowej.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#JanMosiński">I to jest twarz waszego dialogu społecznego. Kiedyś z broni gładkolufowej strzelaliście do górników, którzy bronili swoich miejsc pracy…</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#JanMosiński">…a dzisiaj, hipokryci, nas pouczacie, jak prowadzić dialog społeczny? Pani poseł mówi o komisji trójstronnej i o dialogu. Kto rozwalił dialog społeczny? Wy wspólnie z prezydentem Komorowskim.</u>
          <u xml:id="u-180.9" who="#komentarz">(Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Jestem autorem projektu…)</u>
          <u xml:id="u-180.10" who="#JanMosiński">A więc to są fakty, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-180.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-180.12" who="#JanMosiński">Można tylko ubolewać, że nie potraficie pozbawić siebie tego dystansu politycznego, który jest śmieszny. Słuchają was robotnicy i mam nadzieję, że wyciągną z tego tytułu wnioski.</u>
          <u xml:id="u-180.13" who="#komentarz">(Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Wróćcie do dialogu, którego zaprzestaliście.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest wielki dzień, Wysoka Izba staje przed szansą, żeby nareszcie skończyć z bezprawnymi zwolnieniami działaczy i działaczek związkowych. Moje pytanie brzmi: Na co tak długo czekaliście? Dlaczego czekaliście ponad rok, rok z okładem? W kwietniu ub.r. wspólnie z posłem Maciejem Koniecznym złożyłam w Sejmie ustawę o ochronie związkowców, związkowczyń przed bezprawnymi zwolnieniami. Gdybyście przyjęli tę ustawę niezwłocznie ponad rok temu, to uratowalibyście los wielu działaczy i pracowników. Jedną z takich osób jest Jolanta Żołnierczyk, kasjerka z Żywca, działaczka związkowa, którą Kaufland zwolnił za to, że nagłośniła dyskryminację kilkuset matek pracujących w tej firmie. Ona została zwolniona, a matki cały czas czekają na odszkodowanie i zaległe wynagrodzenia. Mogliście uratować los Jolanty Żołnierczyk, mogliście uratować los wielu innych pracowników. A więc moje drugie pytanie brzmi: Czy wam nie wstyd? Czy przeprosicie te osoby, które przez was muszą walczyć przed sądem?</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Maciej Konieczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MaciejKonieczny">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#MaciejKonieczny">Przez długie lata w Polsce można było bezkarnie zwalniać związkowców. Osoby, które odważnie upominały się o swoje prawa, o prawa pracownicze, bezprawnie traciły pracę. Marcin Habera z Netii, Mariusz Ławnik z mBanku, związkowcy „Solidarności” z Genpactu, Magda Malinowska z inicjatywy pracowniczej z Amazonu — te wszystkie osoby straciły pracę, bo realizowały swoje konstytucyjne prawa do zrzeszania się w związki zawodowe i walczenia o swoje prawa. My byliśmy wtedy z nimi tutaj, w Sejmie. Na posiedzeniu komisji upominaliśmy się dokładnie o tę ustawę, o te rozwiązania, nad którymi dzisiaj procedujemy. My je złożyliśmy i wtedy, na posiedzeniu komisji, usłyszeliśmy m.in. od posła Śniadka z „Solidarności”, że tego nie da się wprowadzić. Dzisiaj nasza ustawa, nasze rozwiązania niemal słowo w słowo są wprowadzane przez Sejm jako część paktu rządu z „Solidarnością”. I my się cieszymy. Cieszymy się, że nasze dobre rozwiązania, nasza ustawa chroniąca związkowców przed bezprawnymi zwolnieniami przejdzie przez ten Sejm w piątek. Miejmy nadzieję, że w końcu bezkarne, bezprawne zwolnienia związkowców w Polsce się skończą.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PiotrZgorzelski">I zapraszam panią poseł Mrzygłocką w celu sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Panie Marszałku! Ja do pana posła Mosińskiego: panie pośle, ja przygotowywałam, prowadziłam i przeprowadziłam ustawę o Radzie Dialogu Społecznego. Wszystkie centrale związkowe były bardzo zadowolone, organizacje pracodawców także. To państwo zniszczyliście dialog.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">To państwo nie prowadzicie właściwego dialogu. Za państwa rządów Rada Dialogu Społecznego przestała właściwie działać.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Hulała, jak był Kosiniak-Kamysz.)</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Weźcie i to wreszcie naprawcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam teraz na mównicę pana ministra Stanisława Szweda, sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, który odniesie się do wystąpień i pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem przede wszystkim bardzo podziękować Klubowi Parlamentarnemu Prawo i Sprawiedliwość, pani przewodniczącej Bożenie Borys-Szopie za przedstawienie tego projektu, bardzo pozytywnego dla setek tysięcy pracowników. I to jest, jak myślę, najważniejsza informacja z naszej dzisiejszej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#StanisławSzwed">Ale może po kolei, bo oczywiście poruszyliśmy kilka wątków, które w tej ustawie są zawarte. Pierwszy temat: uchylenie wygaszającego charakteru emerytur pomostowych. Szanowni państwo z opozycji, po pierwsze, trzeba było sobie przypomnieć wasze czasy. Skąd się pojawiły emerytury pomostowe? Nie pamiętacie? Przecież wyście zabrali warunki szkodliwe i dlatego urodził się pomysł emerytur pomostowych, w odniesieniu do których ograniczaliście branże i inne rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Frydrych: Niech pan nie kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#StanisławSzwed">Tak było, pani poseł. Niestety pani nie pamięta albo nie chce pamiętać. Chce pani mówić to, co według pani przyniesie pani jakiś efekt. Nie, to rozwiązanie, które wprowadzamy, naprawia te wszystkie błędy, które państwo popełniliście.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o Radę Dialogu Społecznego, to dyskusje na temat emerytur pomostowych w Radzie Dialogu Społecznego trwają od wielu lat, tylko że nie ma kompromisu, stąd to rozwiązanie, które zaproponowaliśmy i które wychodzi naprzeciw oczekiwaniom nie tylko związku zawodowego „Solidarność”, lecz także innych związków…</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#komentarz">(Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Z kim było to konsultowane? Tylko z jedną organizacją.)</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#StanisławSzwed">…które pikietowały pod naszym ministerstwem. Bardzo się cieszę, że możemy wprowadzić to rozwiązanie dla pracowników, bo to rozwiązanie wychodzi naprzeciw tym wszystkim, którzy po 2009 r. pracują w warunkach szczególnych, warunkach szkodliwych. Oni będą mogli skorzystać z tego uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-188.8" who="#StanisławSzwed">Padło pytanie o środki, które na to przeznaczamy. W 2022 r. z tego uprawnienia skorzystało ok. 40 tys. osób. Była to kwota 1800 mln zł. Fundusz Emerytur Pomostowych jest deficytowy, stąd dopłata z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przewidujemy, że w tym roku z uprawnienia skorzysta ok. 42 tys. osób, czyli podobnie jak w ubiegłym roku. Kwota to 2400 mln zł. Chodzi o wdrażanie tych rozwiązań. Nie ma tutaj jakiegoś gwałtownego przyrostu. Szacujemy, że łączna liczba osób, które dzisiaj pracują w warunkach szkodliwych, to ok 320 tys. Taka jest w tej chwili ta grupa.</u>
          <u xml:id="u-188.9" who="#StanisławSzwed">Było pytanie o weryfikację załącznika, czyli o te branże. Rozmowy w Radzie Dialogu Społecznego się toczą. W zespole Rady Dialogu Społecznego trwa dyskusja na ten temat przy udziale CIOP, który jest weryfikatorem tych postulatów, które do nas spływają, postulatów, które wychodzą z 2008 r. Do dzisiaj te kwestie nie zostały rozwiązane, ale umówiliśmy się, że toczymy rozmowy na ten temat. Sprawdzamy też, jakie ewentualnie zmiany w tym załączniku można by było wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-188.10" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o przyrost długookresowy, to szacujemy, że przyrost wydatków na emerytury pomostowe będzie na poziomie 0,02% w stosunku do całego systemu emerytalnego. To jest taka wielkość w stosunku do całego systemu emerytalnego, czyli nie ma to bezpośredniego wpływu na system emerytalny, a w zdecydowany sposób pomaga osobom, które pracują w warunkach szczególnych. Cieszymy się, że wprowadzamy to rozwiązanie w życie, bo czekali na nie pracownicy.</u>
          <u xml:id="u-188.11" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o kwestię dotyczącą wprowadzenia szczególnej regulacji dotyczącej zabezpieczenia osób podlegających szczególnej ochronie w sprawach z zakresu prawa pracy, to od razu chcę powiedzieć, że to rozwiązanie nie dotyczy tylko działaczy związkowych. Ono dotyczy również tych wszystkich osób, które podlegają ochronie, np. kobiet w ciąży czy innych osób, które są objęte ochroną. Tutaj tak jak wcześniej decydował będzie sąd. W przypadku pierwszego rozwiązania sąd na wniosek pracownika będzie musiał w uzasadnieniu i w wyroku napisać, że pracownik musi być przywrócony do pracy. W drugim przypadku chodzi o tę szczególną ochronę. Do czasu końcowego etapu pracownik będzie mógł pozyskiwać środki na utrzymanie, co dziś w wielu przypadkach było niemożliwe, bo procedury trwały wiele lat i nie było szansy na to, żeby szybko to rozstrzygnąć. Jest to więc rozwiązanie korzystne nie tylko dla działaczy, lecz także dla wszystkich osób, które podlegają ochronie w pracy, choćby kobiety w ciąży.</u>
          <u xml:id="u-188.12" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o podwyższenie rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich, to jest limit, który dziś, przy wzroście wynagrodzeń… Są różne wysokości, jeśli chodzi o odprowadzanie składek. Mówimy o rocznym limicie, który zwiększa się z 500 zł do 840 zł. Do tego limitu składka może być potrącona. W wielu przypadkach te składki są o wiele wyższe. Wszystko zależy od wysokości zarobków i od procentu odprowadzanej składki.</u>
          <u xml:id="u-188.13" who="#StanisławSzwed">Wyłączenie dodatku za szczególne warunki pracy przysługującego pracownikom z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych, szczególnie szkodliwych dla zdrowia z katalogu składników wynagrodzenia przy wysokości minimalnego wynagrodzenia pracownika. Tu oczywiście wprowadzaliśmy wcześniej rozwiązania dotyczące włączenia dodatku za staż pracy oraz włączenia dodatku nocnego. To jest kolejne rozwiązanie… Chodzi o to, żeby nie było to wykorzystywane do tego, żeby płaca minimalna, żeby godne warunki płacenia za pracę… Żeby dodatki związane z pracą w warunkach szczególnych nie były doliczane. Te rozwiązania są oczekiwane. Tyle, jeśli chodzi o kwestie związane z tymi dodatkami.</u>
          <u xml:id="u-188.14" who="#StanisławSzwed">Bardzo się cieszę, że wprowadzamy w życie te rozwiązania. Porozumienie zawiera także inne rozwiązania, które będą w ustawie okołobudżetowej. Chodzi o kwestie związane z Zakładowym Funduszem Świadczeń Socjalnych, podwyżkami w sferze budżetowej i wsparciem dla domów pomocy społecznej — mówię o jednorazowym wsparciu dla pracowników przez kolejne miesiące do końca roku. Chodzi o wynagrodzenie pracowników domów pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-188.15" who="#StanisławSzwed">Wszystkie te rozwiązania, które są zawarte w porozumieniu związku zawodowego „Solidarność” z rządem, wychodzą naprzeciw oczekiwaniom naszych pracowników, naszego społeczeństwa i są bardzo dobrymi rozwiązaniami. Dziękuję jeszcze raz klubowi Prawo i Sprawiedliwość, że zgłosił taki projekt, że możemy dzisiaj nad nim procedować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-188.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PiotrZgorzelski">Czy przedstawiciel wnioskodawców zechce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo prosimy.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#PiotrZgorzelski">Pani przewodnicząca Bożena Borys-Szopa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#BożenaBorysSzopa">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#BożenaBorysSzopa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Koleżanki i Koledzy! Panie Ministrze! O wymuszeniach rozbójniczych, o ochłapach, o teoriach spiskowych nie będę mówić, bo tego typu wypowiedzi nie powinny paść ani w przestrzeni publicznej, ani tym bardziej w polskim parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#BożenaBorysSzopa">Zanim zostałam posłem, byłam aktywnym członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”…</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale to nie ma nic wspólnego z ustawą.)</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#BożenaBorysSzopa">…w którego szeregach mam okazję być do dzisiaj. Wieloletnie doświadczenie w roli mediatora w sporach zbiorowych nauczyło mnie, że kompromis osiąga się także pokorą, więc nie będę już przypominać, kto, co i kiedy zrobił złego, kto strzelał, kto zmielił 2,5 mln podpisów, kto kogo nazwał pętakiem.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Szkoda, że pani tego nie zrobi.)</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#BożenaBorysSzopa">Bardzo serdecznie wszystkim…</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#BożenaBorysSzopa">Dopiero pani przyszła, nie ma pani pojęcia, o czym mówię.</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#BożenaBorysSzopa">Bardzo serdecznie wszystkim klubom dziękuję za poparcie tego projektu. Liczę na dalsze współdziałanie w celu uchwalenia tej społecznie oczekiwanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#BożenaBorysSzopa">Wysoki Sejmie! To są dobre rozwiązania i za tę merytoryczną dyskusję bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 3321, do Komisji Polityki Senioralnej oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#PiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu proponuje, aby Sejm, na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, wyznaczył termin przedstawienia sprawozdania umożliwiający rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3232 i 3232-A).</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę pana posła Jarosława Krajewskiego o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy wraz z autopoprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JarosławKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy, który śmiało możemy nazwać projektem ustawy antyszpiegowskiej. A warto przypomnieć, że przestępstwo szpiegostwa jest jednym z najcięższych przestępstw przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, a jeżeli popełnione jest przez obywatela Polski, jest de facto zdradą naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#JarosławKrajewski">Myślę, że na początku musimy wspomnieć o dzisiejszej sytuacji geopolitycznej, która zmienia modus operandi obcych służb wywiadowczych, które działają przeciwko naszemu państwu. Ta sytuacja geopolityczna jest określona również w dokumentach strategicznych, takich jak np. „Strategia bezpieczeństwa narodowego”. Jest to dokument strategiczny przyjęty przez prezydenta Andrzeja Dudę we współpracy z rządem premiera Mateusza Morawieckiego. W tym dokumencie, w maju 2020 r., słusznie wskazano, że „najpoważniejsze zagrożenie stanowi neoimperialna polityka władz Federacji Rosyjskiej, realizowana również przy użyciu siły militarnej. (…) Federacja Rosyjska prowadzi również działania poniżej progu wojny (o charakterze hybrydowym), niosące ryzyko wybuchu konfliktu (…), a także podejmuje wszechstronne i kompleksowe działania za pomocą środków pozamilitarnych (w tym: cyberataki, dezinformacja) celem destabilizacji struktur państw i społeczeństw zachodnich oraz wywoływania podziałów wśród państw sojuszniczych”.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#JarosławKrajewski">Musimy w parlamencie, w polskim Sejmie przypomnieć, że od rozpoczęcia kolejnego etapu nieuzasadnionej i bezprawnej agresji Rosji na Ukrainę służby rosyjskie i białoruskie nasiliły w Polsce swoją aktywność. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zidentyfikowała 45 osób, oficerów rosyjskich służb specjalnych i osób z nimi powiązanych, korzystających w Polsce ze statusu dyplomatycznego, które następnie zostały wydalone z naszego kraju w ubiegłym roku, po wybuchu pełnoskalowego konfliktu na Ukrainie. Ale po 24 lutego 2022 r. ponad 20 kolejnych osób zostało zatrzymanych przez polskie służby specjalne pod zarzutem współpracy ze wschodnimi służbami specjalnymi. I to jest ten moment, kiedy musimy powiedzieć w polskim Sejmie, że dzisiaj jak nigdy wcześniej powinniśmy wspólnie i w porozumieniu walczyć o bezpieczeństwo naszych rodaków poprzez ograniczanie i minimalizowanie zagrożeń ze strony obcych służb specjalnych, w szczególności ze strony imperialnej Rosji Władimira Putina. Ponad podziałami politycznymi powinniśmy być jak jedna pięść, zwarci i gotowi do wzmacniania skuteczności instytucji państwa przeciwko szpiegom, wrogom ojczyzny, którzy stanowią realne zagrożenie dla zdrowia i życia Polek i Polaków, ale również działają przeciwko naszym narodowym interesom.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#JarosławKrajewski">Warto przypomnieć, że posłowie z Komisji do Spraw Służb Specjalnych, a mam zaszczyt reprezentować Prawo i Sprawiedliwość w tej komisji drugą kadencję, od kilku lat walczyli o zaostrzenie kar za szpiegostwo. Jeszcze w poprzedniej kadencji, za przewodniczącego posła Marka Opioły, rozpoczęliśmy dyskusję nad wyzwaniami z punktu widzenia interesów naszego państwa w kontekście zwalczania i ograniczania szpiegostwa w naszym kraju. Dzisiaj jesteśmy na dobrej drodze, żeby nareszcie wprowadzić rozwiązania prawne adekwatne do aktualnych zagrożeń. Wielokrotnie dyskutowaliśmy w Komisji do Spraw Służb Specjalnych na temat niezbędnych kierunków działań i — warto o tym pamiętać — żaden z posłów opozycji nie sprzeciwiał się propozycjom podwyższenia kary za szpiegostwo. A my proponowaliśmy i proponujemy w tym projekcie wprowadzenie kary dożywocia i podwyższenie kar za przestępstwo szpiegostwa.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#JarosławKrajewski">Ale de facto to jest chwila prawdy również dla posłów opozycji. Albo wybieramy bezpieczeństwo naszego kraju, albo wybieracie państwo bezpieczeństwo Polek i Polaków, albo w imię totalnej negacji sprzeciwiacie się i jesteście po stronie szpiegów. Ten wybór jest naprawdę prosty. Albo jesteście za zaostrzeniem kar za szpiegostwo, albo chcecie, aby szpiedzy mieli niskie kary — za chwilę powiem o wysokości kar — i mogli czuć się jak przysłowiowa ryba w wodzie.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#JarosławKrajewski">Wzmocnijmy adekwatnie polskie służby specjalne, polskie służby kontrwywiadowcze, które, przypomnę, działają na podstawie i w granicach prawa, żeby mogły skutecznie zwalczać działania obcych służb specjalnych przeciwko naszej wspólnocie narodowej. Oczywiście to jest apel do odpowiedzialnych i racjonalnych posłów, ale mam nadzieję, że na tej sali będzie co najmniej 231 takich parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#JarosławKrajewski">Wzmocnijmy również te narzędzia prawne dla polskich służb kontrwywiadowczych, które są niezbędnym gwarantem naszego wspólnego bezpieczeństwa. Warto przypomnieć, że w k.k. z 1932 r. za przestępstwo szpiegostwa groziła kara więzienia na czas nie krótszy niż 10 lat, a dziś dolna granica kary za szpiegostwo wynosi zaledwie rok.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#JarosławKrajewski">Chciałbym poinformować Wysoką Izbę w tej sprawie, ponieważ warto przeanalizować, jak kształtowały się w ostatnich 10, 15, 20 latach kary za popełnienie przestępstwa szpiegostwa w naszym kraju. Wymienię tylko kilka przykładów. Warto spojrzeć choćby na wyrok dotyczący Polaka w 2010 r., który regularnie miał przesyłać wiadomości wywiadowcze do rosyjskich służb specjalnych. Ta osoba została skazana jedynie na 3 lata pozbawienia wolności. Następnie pan Marcin K. i Radosław S. przez kilka lat przekazujący informacje i działający na rzecz rosyjskiego FSB zostali skazani na 1,5 roku i rok więzienia. Następny przypadek — Grzegorz M. oskarżony o zgłoszenie gotowości do działania na rzecz białoruskiego wywiadu usłyszał wyrok 1,5 roku pozbawienia wolności. W grudniu 2022 r., a więc już po agresji rosyjskiej na Ukrainę, Marek W., szpieg działający w ministerstwie gospodarki w latach 2014–2016, który miał przekazywać informacje GRU dotyczące bezpieczeństwa energetycznego państwa, został skazany przez Sąd Apelacyjny w Warszawie na zaledwie 1,5 roku pozbawienia wolności. A to jest tylko kilka przykładów skandalicznie niskich wyroków sądowych za popełnienie przestępstwa szpiegostwa w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#JarosławKrajewski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Dla porównania w styczniu sąd w Sztokholmie skazał dwóch braci irańskiego pochodzenia oskarżonych o współpracę z GRU na kary dożywocia oraz ponad 9 lat pozbawienia wolności, jeśli chodzi o drugiego oskarżonego. W lutym br. pracownik ambasady Wielkiej Brytanii w Berlinie za szpiegowanie na rzecz Rosji został skazany przez sąd w Londynie na ponad 13 lat pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-192.9" who="#JarosławKrajewski">Warto przypomnieć te najważniejsze zmiany prawne w tym projekcie ustawy, ponieważ dzisiaj nie ma możliwości wprowadzenia surowszej kary niż dożywocie, dlatego proponowana kara za szpiegostwo powinna być najdotkliwsza z możliwych. I oczywiście mamy tutaj szereg konkretnych propozycji dotyczących zaostrzenia kar za szpiegostwo. Mamy również ten typ podstawowy przestępstwa szpiegostwa, który będzie zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 5 lat, w miejsce obecnego wymiaru od roku pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-192.10" who="#JarosławKrajewski">Ale oczywiście mamy również kwestie związane z założoną penalizacją dezinformacji przez sprawcę świadomie współpracującego z obcym wywiadem, polegającej na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji dotyczących naszego kraju, wprowadzających w błąd, mających na celu wywołanie poważnych zakłóceń w ustroju lub gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej. Za wskazany czyn grozić będzie kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8.</u>
          <u xml:id="u-192.11" who="#JarosławKrajewski">Ale mamy również wprowadzenie adekwatnych kar, jeśli chodzi o kwestie związane z osobami, które świadomie współpracują z obcym wywiadem, dokonują sabotażu, dywersji lub prowadzą działania o charakterze terrorystycznym. Za wskazane czyny grozić będzie kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 10 lat albo kara dożywotniego pozbawienia wolności. Podobna wysokość kary odnosi się do organizowania lub kierowania działalnością obcego wywiadu.</u>
          <u xml:id="u-192.12" who="#JarosławKrajewski">Jeżeli mówimy również o tym zaostrzeniu kar za szpiegostwo, a mówimy o tym głównie w charakterze też prewencyjnym, warto przypomnieć, że projekt przewiduje, że skazując za szpiegostwo, sąd orzekać będzie pozbawienie praw publicznych. Podobny prewencyjny wymiar ma również wprowadzenie… W ramach budowy spójnego katalogu sankcji projekt przewiduje, że funkcjonariusze służb mundurowych skazani za przestępstwo szpiegostwa tracą prawo do zaopatrzenia emerytalnego, a jeżeli takie uprawnienie już nabyli, zostają go pozbawieni.</u>
          <u xml:id="u-192.13" who="#JarosławKrajewski">Warto przypomnieć, Wysoka Izbo, że w 2016 r. uchwaliliśmy w parlamencie skuteczną broń prawną dla polskiego państwa, która wymierzona była w terrorystów — ustawę o działaniach antyterrorystycznych. Dzisiaj ten akt prawny, który przedstawiliśmy jako posłowie Prawa i Sprawiedliwości, jest typowym działaniem antyszpiegowskim. I dzisiaj, jeżeli mówimy o tych działaniach wprowadzonych w 2016 r., ten akt prawny w postaci ustawy o działaniach antyterrorystycznych jest chwalony przez ekspertów od bezpieczeństwa na całym świecie jako spójny akt prawny, który pozwala bardzo skutecznie minimalizować zagrożenia terrorystyczne w naszym kraju. Proponowane zmiany polegają również na rozszerzeniu uprawnień Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie rozpoznawania, zwalczania i wykrywania przestępstw szpiegostwa oraz zapobiegania im.</u>
          <u xml:id="u-192.14" who="#JarosławKrajewski">Na koniec chciałbym, żeby w Wysokiej Izbie wybrzmiały słowa marszałka Józefa Piłsudskiego wypowiedziane w 1927 r. Warto je wziąć sobie do serca: Podczas kryzysów strzeżcie się agentur. Idźcie swoją drogą, służąc jedynie Polsce, miłując tylko Polskę i nienawidząc tych, co służą obcym.</u>
          <u xml:id="u-192.15" who="#JarosławKrajewski">Na koniec, panie posłanki i panowie posłowie, szanowni państwo, chciałbym podziękować wszystkim osobom i środowiskom, które uczestniczyły w przygotowaniu projektu ustawy, oraz tym osobom, które w sposób konstruktywny przedstawiły swoje spostrzeżenia, uwagi i pewne propozycje, które przyczynią się do wprowadzenia rozwiązań prawnych wzmacniających nasze wspólne bezpieczeństwo. Chciałbym prosić państwa i zwracam się do wszystkich racjonalnych, odpowiedzialnych parlamentarzystów, żeby w chwili zagrożenia — a dzisiaj codziennie media informują o tym, jak wygląda barbarzyńska wojna wywołana przez Władimira Putina za naszą wschodnią granicą — żebyście państwo jako parlamentarzyści poparli projekt ustawy, który zaostrza kary za szpiegostwo i pozwala państwu polskiemu skutecznie działać i ograniczać szpiegostwo, które wymierzone jest w bezpieczeństwo Polek i Polaków i w nasze narodowe interesy.</u>
          <u xml:id="u-192.16" who="#JarosławKrajewski">Jeżeli będziecie państwo chcieli w sposób konstruktywny, merytoryczny pracować w komisji nad tym projektem, jesteśmy jak najbardziej otwarci na racjonalne argumenty. Mam nadzieję, że w chwili próby Polacy mogą liczyć na polskich parlamentarzystów ponad podziałami politycznymi, że ta dyskusja, która nas czeka za chwilę w tym miejscu, nie okaże się tylko biciem piany ze strony niektórych środowisk politycznych, a po prostu troską o bezpieczeństwo naszych rodaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Waldemar Andzel, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Procedowany projekt ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw w znaczącej mierze dotyczy dostosowania przepisów obowiązujących w ustawie karnej w zakresie przestępstwa szpiegostwa do aktualnej sytuacji politycznej. Jest to jedno z najpoważniejszych przestępstw. Mam zaszczyt zająć stanowisko w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WaldemarAndzel">Zwrócić należy uwagę na fakt postępu technologicznego, jak i ciągłych modyfikacji sposobu działania potencjalnych sprawców czynu zabronionego opisanych w art. 130 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#WaldemarAndzel">Przede wszystkim musimy bacznie przyglądać się realnym zagrożeniom otwartymi konfliktami zbrojnymi, jak i wymierzonym przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej atakom hybrydowym, takim jak choćby ostatnie działania destabilizujące polsko-białoruską granicę.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#WaldemarAndzel">W kontekście wzmożonej aktywności rosyjskich i białoruskich szpiegów w Polsce przestępstwo szpiegostwa pozostaje w kręgu zainteresowania polskiego ustawodawstwa. Liczba osób zatrzymanych i oskarżonych o kolaborację, kontrwywiad czy współpracę z obcym wywiadem stale zwiększa się nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie, stąd też globalna potrzeba dostosowania przepisów karnych. Ja jako członek sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych i jej przewodniczący… Często na ten temat rozmawialiśmy i na posiedzeniach komisji było zawsze pełne zrozumienie, na pewno jest pełne zrozumienie ze strony środowiska Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#WaldemarAndzel">Aktualnie przestępstwo szpiegostwa zdefiniowane w art. 130 § 1 Kodeksu karnego jest zagrożone karą do 10 lat pozbawienia wolności i zasadne jest zwiększenie wymiaru kary poprzez zastosowanie sankcji na czas nie krótszy od lat 5 pozbawienia wolności, a będzie zwiększone do lat 30. Zmianie ulegnie również § 2 cytowanego przepisu. Obecnie: Kto, biorąc udział w obcym wywiadzie albo działając na jego rzecz, udziela temu wywiadowi wiadomości, których przekazanie może wyrządzić szkodę Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Proponujemy następujące brzmienie: Kto, biorąc udział w obcym wywiadzie, udziela temu wywiadowi wiadomości, której przekazanie może wyrządzić szkodę Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8 albo karze dożywotniego pozbawienia wolności. Zasadna jest dalsza typizacja przestępstwa szpiegostwa poprzez wskazanie postaci kwalifikowanej przedmiotowo, jak i penalizacji dezinformacji stosowanej przez osoby działające w obcym wywiadzie z zagrożeniem karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#WaldemarAndzel">Konsekwencją procedowanych zmian w zakresie art. 130 Kodeksu karnego jest wprowadzenie § 5: Kto, biorąc udział w działalności obcego wywiadu, dokonuje sabotażu, dywersji lub prowadzi działania o charakterze terrorystycznym, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 10 albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#WaldemarAndzel">Proponujemy, aby osoby kierujące działalnością obcego wywiadu, jak również organizatorzy takiej działalności podlegali karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 10 albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#WaldemarAndzel">Klamrą spinającą przedkładane zmiany w zakresie przestępstwa szpiegostwa jest, w wypadku uznania oskarżonego za winnego, obligatoryjne orzeczenie przez sąd środka karnego w postaci pozbawienia praw publicznych. W zakresie innych ustaw projekt w niezbędnym zakresie zwiększa kompetencje Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, wprowadzając również zmiany w ustawie o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego, jak również w ustawie o działalności antyterrorystycznej. Proponowane zmiany polegają na rozszerzeniu zakresu stosowania wobec rozpoznawania, zapobiegania, zwalczania, wykrywania przestępstwa szpiegostwa niektórych dotychczasowych uprawnień ABW obejmujących szczególne środki zapobiegania i zwalczania przestępczości.</u>
          <u xml:id="u-194.8" who="#WaldemarAndzel">Przyjęcie projektowanego rozwiązania prawnego jest konieczne z uwagi na potrzebę minimalizacji oddziaływania niekorzystnych skutków konfliktu zbrojnego na Ukrainie, w szczególności znacznie zwiększonej aktywności działań wywiadowczych skierowanych przeciwko Polsce ze strony służb Federacji Rosyjskiej i Białorusi. Dla bezpieczeństwa państwa ta ustawa jest niezwykle potrzebna, szczególnie w dzisiejszej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-194.9" who="#WaldemarAndzel">W imieniu klubu parlamentarnego wnoszę o dalsze prowadzenie prac legislacyjnych przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Zwiefka przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#TadeuszZwiefka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W wystąpieniach przedstawicieli wnioskodawców słyszeliśmy słowa, które mogłyby sugerować, że tylko po tej stronie istnieje zrozumienie dla niezbędnej, koniecznej walki ze szpiegostwem jako jednym z najcięższych przestępstw. Otóż chcę zapewnić panów, państwa, że także wśród innych posłów, posłanek, przedstawicieli wszystkich, jak sądzę, klubów parlamentarnych i kół istnieje zrozumienie dla takiej potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#TadeuszZwiefka">Chciałbym również zwrócić państwa uwagę na fakt, iż pan poseł sprawozdawca znaczącą część swojego wystąpienia poświęcił kwestii dotyczącej wysokości kary, tak jakby to była kwestia najważniejsza. Owszem, jest to kwestia ważna. Owszem, kary były zbyt niskie i rzeczywiście w niektórych przypadkach jest potrzeba zwiększenia wymiaru kar, szczególnie w kwalifikowanych przypadkach przestępstwa szpiegostwa, jak kierowanie czy sabotaż. Zgadzamy się z faktem, iż podniesienie dolnego wymiaru kary jest niezbędne. Natomiast nikt z państwa nie powiedział o tym, jakie były wasze początkowe intencje. A intencje w przypadku tak szalenie ważnej ustawy powinny być czyste.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Krajewski: Są czyste, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#TadeuszZwiefka">Zacznijmy więc od pierwszej kwestii. Po pierwsze, dlaczego w przypadku ustawy dotyczącej niezwykle ważnej, ale jednocześnie czasami bardzo delikatnej kwestii, jest to projekt poselski, czyli tzw. szybka ścieżka legislacyjna? Dlaczego projekt ten nie został przygotowany przez stronę rządową jako projekt rządowy? Czy nie uważacie, że niezbędne powinny tutaj być dla nas wszystkich opinie agencji, które są włączone w proces walki ze szpiegostwem oraz z terroryzmem? Czy nie uważacie, że powinniśmy to bardzo dobrze przedyskutować? Moje pytanie nie jest bezzasadne, ponieważ ten projekt za chwilę trafi — o co będziemy jako Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska wnioskować — do pracy w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#TadeuszZwiefka">Projekt ten zawiera elementy, które powinny być przedmiotem pracy Komisji do Spraw Służb Specjalnych, Komisji Obrony Narodowej, a być może także innych komisji. Wrzucenie do projektu kilku różnych zmian w ustawie — Kodeks karny, ale także w innych ustawach, np. w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników ABW, czy kwestii dotyczącej wynagrodzeń pracowników Centralnego Biura Antykorupcyjnego — to chyba nie jest najlepszy pomysł. Nie wspomnieliście także o tym, że w pierwotnym projekcie tej ustawy przygotowaliście przepis, który myślę, że oburzył wszystkich, a mianowicie wprowadzenie pojęcia szpiegostwa nieumyślnego z tak nieostrymi sformułowaniami, że trudno byłoby je zaakceptować. Na szczęście w autopoprawce te rozwiązania dotyczące art. 130 § 7 zostały wycofane i z tego tytułu należy się oczywiście cieszyć.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#TadeuszZwiefka">Przejdźmy do sprawy, która nie została przez państwa omówiona, a mianowicie do zwiększenia uprawnień Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a właściwie jej szefa. Otóż dajecie tą ustawą możliwość wprowadzania nowych środków działań operacyjnych bez jakiejkolwiek kontroli. Wojna, którą oczywiście bierzemy pod uwagę jako element zwiększonego zagrożenia, i wzmocnione czy zwiększone działania szpiegowskie agentur obcych wywiadów, w szczególności Rosji i Białorusi — powinniśmy też porozmawiać na temat, dlaczego być może nie aż tak skutecznie, jak byśmy tego oczekiwali, działają nasze służby w tym wymiarze — to jest wytłumaczenie dla szczególnych środków, ale te środki powinny być poddane jednak kontroli. Stąd będziemy w czasie prac nad tym projektem wnioskowali o to, aby te działania podlegały kontroli sądu, który może w sposób oczywiście objęty także wszystkimi środkami dotyczącymi tajemnicy przeprowadzić taką kontrolę, nie tylko pozwalając na działanie, ale także wyrywkowo kontrolując prowadzenie tego.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#TadeuszZwiefka">Tak jak powiedziałem, wnioskujemy o dalsze prace w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana posła Krzysztofa Śmiszka, który przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#KrzysztofŚmiszek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu mojego klubu mam zaszczyt przedstawić stanowisko Lewicy w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3232.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#KrzysztofŚmiszek">Jak podnoszą w swoim uzasadnieniu projektodawcy, głównym celem projektu ma być potrzeba dostosowania przepisów polskiego Kodeksu karnego w odniesieniu do przestępstwa szpiegostwa do zmieniających się uwarunkowań geopolitycznych i postępu technologicznego. Co do zasady oczywiście należy przyznać wnioskodawcom rację. W ostatnim czasie mamy sytuację nadzwyczajną — wojnę toczącą się za polską granicą, a w związku z tym narażenie naszego kraju na zintensyfikowaną infiltrację obcych służb, jak również możliwości pozyskiwania polskich obywateli do współpracy z takimi służbami. Weryfikacja skuteczności przepisów karnych jest wobec tego uzasadniona.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#KrzysztofŚmiszek">Co proponują wnioskodawcy? Głównie zaostrzenie kar dotyczących typu podstawowego przestępstwa szpiegostwa, dodanie postaci przestępstwa kwalifikowanych przedmiotowo i podmiotowo oraz objęcie karalnością formy stadialnej przygotowania. Na szczęście wycofaliście się państwo z absurdalnego przepisu dotyczącego nieumyślnej odmiany tego przestępstwa, ale spuśćmy na to zasłonę milczenia.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#KrzysztofŚmiszek">Oczywiście możemy rozmawiać o kwestii zaostrzenia odpowiedzialności karnej. Potrzebujemy spokojnej, głębokiej i profesjonalnej, a nie populistycznej dyskusji na temat zaostrzania odpowiedzialności karnej za tego typu przestępstwo. My na lewicy zawsze mówiliśmy jedno: nie nieustanne, ciągłe podwyższanie wysokości kary, a konsekwentna egzekucja tych przepisów wydaje się znacznie lepszą polityką karną. Ale oczywiście z przyjemnością wdam się w dyskusję na temat konieczności zaostrzenia tej odpowiedzialności karnej. Mam tylko taką prośbę… Niestety mam wrażenie, że sprawę dramatycznej sytuacji za polską granicą poniekąd wpisujecie państwo w toczącą się kampanię wyborczą. Mam nadzieję, że unikniecie tego typu retoryki podczas prac, prezentacji i w ogóle mówienia o tym w przestrzeni publicznej.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#KrzysztofŚmiszek">Ale to nie te przepisy budzą nasze największe wątpliwości. Zastrzeżenie musi budzić próba dodania w Kodeksie karnym przepisu art. 112a, który ma penalizować przestępstwo popełnione przy użyciu systemu informatycznego, teleinformatycznego lub sieci teleinformatycznej, jeżeli czyn ten na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wywołał lub mógł wywołać skutek naruszający interes państwa w zakresie ochrony niepodległości, integralności terytorialnej, bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego, obronności, polityki zagranicznej, pozycji międzynarodowej lub potencjału naukowego lub gospodarczego. Do ścigania takich przestępstw dochodzić będzie niezależnie — tak wynika z brzmienia tych przepisów — od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia czynu zabronionego. Oznaczać to może, że Polska ścigać będzie na swoim terytorium zachowania, które w miejscu działania sprawcy miały charakter legalny. Trochę mało jest w uzasadnieniu na ten temat. Mam nadzieję, że dowiem się od pana więcej albo w debacie tutaj, na sali plenarnej, albo w komisji.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#KrzysztofŚmiszek">Naszym zdaniem wbrew zasadom poprawnej legislacji, w szczególności wbrew wymogowi precyzji, zwłaszcza w odniesieniu do ustawodawstwa karnego, wiele sformułowań, jak się wydaje, jest zbyt szerokich i niedookreślonych. Wszyscy wiemy, że w Kodeksie karnym czy w ustawodawstwie karnym tego typu niedookreślone sformułowania nie powinny mieć miejsca. Interes państwa, ochrona niepodległości, integralności — rozumiem, że was zadowalają tego typu ogólne stwierdzenia. My uważamy, że powinny one być bardziej precyzyjne. Wiele organizacji pozarządowych, które stoją na straży praw i wolności obywatelskich, też wyraża swoje zastrzeżenia co do formy i treści tej propozycji. Często podnosi się… Fundacja helsińska czy Fundacja Panoptykon podnoszą, że kwestie dotyczące dezinformacji są zbyt ogólnie zarysowane. Może to służyć tłumieniu wolności słowa, może to służyć ograniczaniu swobodnego przepływu informacji. Wydaje się, że trzeba to doprecyzować.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#KrzysztofŚmiszek">Kolejna, ostatnia sprawa. W myśl nowych przepisów karane będzie branie udziału w działalności obcego wywiadu. Dzisiaj te przepisy są inaczej sformułowane. Wydaje się, że ten przepis obniża standardy ochrony i niestety ogranicza możliwości działania polskiego państwa. Obecnie obowiązujące sformułowanie wydaje się znacznie bardziej precyzyjne.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#KrzysztofŚmiszek">Lewica opowiada się za dalszymi pracami nad tym projektem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PiotrZgorzelski">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska przedstawi pan minister Marek Biernacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MarekBiernacki">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Widzę, że jest pan minister Żaryn. Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — PSL, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści przedstawiam stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#MarekBiernacki">Jest to projekt poselski, a powinien to być projekt rządowy, bo tak naprawdę autorem jest rząd, tylko skrócono ścieżkę legislacyjną, przyśpieszono prace. Bardzo żałuję, że to nie jest projekt do końca rządowy, też z tego powodu, że mielibyśmy o wiele większy spokój przy tak ważnych regulacjach. Chodzi nawet nie o definiowanie tego, ale o pracowanie przy przepisach dotyczących ponoszenia kary za szpiegostwo.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#MarekBiernacki">Proszę sobie przypomnieć, że w 2019 r. Komisja do Spraw Służb Specjalnych wraz z przedstawicielami ABW i prokuraturą podjęła prace nad nową definicją, redefinicją pojęcia szpiegostwa, które do dzisiaj jest w polskim prawie niezmienione i chyba do końca nie oddaje warunków, w jakich współcześnie żyjemy. Z tego też powodu, jak podejrzewam, wyroki sądów są tak niskie. I szef ABW, który prowadził tę operację, i prokuratorzy mówili o problemach, o tym, jak zderzają się z przepisami, które nie są adekwatne do rzeczywistości. Stąd te sprawy się ciągną, stąd też, jak podejrzewam, są mniejsze wyroki, bo sędzia chce skazać za to, co jest w stanie spokojnie udowodnić.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#MarekBiernacki">I co się stało? Ten projekt mieliśmy dopracowany, ale Ministerstwo Sprawiedliwości przewróciło stolik, wycofało się z prac. To było jeszcze przed wojną w Ukrainie. Powrócono do tego teraz, obecnie. Proszę zwrócić uwagę na to, że wojna trwa od 1,5 roku, wrócono do tego projektu, ale tak naprawdę wrócono w jednym istotnym zakresie, jeżeli chodzi o samo szpiegostwo, czyli w zakresie podwyższenia sankcji karnych. Tak naprawdę nie do końca o to postulowały te służby. To był istotny element, bardzo ważny, bo tak jak i w innych państwach, nie były te kary adekwatne, ale — powtarzam to jeszcze raz — głównym problemem jest pojęcie szpiegostwa w polskim prawie karnym i w polskim obrocie procesowym i sądowniczym.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#MarekBiernacki">Propozycja zaostrzenia kar nawet do maksymalnej wysokości, tj. dożywocia, w przypadku przestępstw kwalifikowanych nie powinna budzić większych kontrowersji, ponieważ widać wyraźnie, że chodzi o prewencyjny charakter tego zapisu. W przypadku tej zmiany istotny jest przede wszystkim element podniesienia dolnej granicy zagrożenia karą. Ostatecznie to sądy będą orzekać o winie i karze w granicach wskazanych przez ustawę, biorąc pod uwagę m.in. stopień społecznej szkodliwości czynu czy też motywację i sposób zachowania sprawcy.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#MarekBiernacki">Dobrze się stało — tutaj muszę podziękować autorom tego projektu — że wycofano się z art. 132, czyli tzw. szpiegostwa nieumyślnego. Dziękuję też, że głos nasz został wysłuchany i ten artykuł został wycofany. Będziemy pracować nad tym projektem. Co jest istotne, jest jeszcze szereg różnych uwag, zauważam ograniczenie kompetencji nadzoru cywilnego, czyli pana premiera, który ma tą możliwość, że rozdziela kompetencje między poszczególnymi służbami, tu w kilku miejscach to się przewija wyraźnie. Według mnie wymaga to wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#MarekBiernacki">Zresztą ta ustawa, w tym miejscu muszę powiedzieć, stała się trochę takim — nie chcę mówić, że śmietnikiem — aktem prawnym, do którego włożono różne zaległości czy niedopatrzenia w służbach, a tak naprawdę powinniśmy skoncentrować się na samym szpiegostwie, bo jest to bardzo istotna, najważniejsza sprawa, tym bardziej że z jednej strony mówimy o bezpieczeństwie państwa, a z drugiej strony wchodzimy gdzieś w prawa obywatela. Więc te elementy są bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#MarekBiernacki">Co jeszcze? Art. 8., wprowadzono tam dosyć ciekawe rozwiązania. Trochę tak już na koniec, żeby tę atmosferę podgrzać, chciałem wskazać, że dla mnie i dla fachowców, z którymi rozmawiałem, wydaje się dużym nieporozumieniem postulowanie wprowadzenia zakazu fotografowania rozmaitych obiektów pod pozorem, że może zagrozić to bezpieczeństwu państwa. Jak pamiętamy, jest to rozwiązanie żywcem z PRL-u. Czy ktoś sądzi, że np. wielkie, wrogie mocarstwo przejmie się tym zakazem w Polsce i zaprzestanie wykonywania zdjęć z satelitów, zdjęć zawierających o wiele więcej istotniejszych informacji niż fotografia muru otaczającego jednostkę albo granicę Polski? W tym przypadku sugerowałbym skupienie się na metodach ukrycia wrażliwych elementów, tak by nie były widoczne na zewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#MarekBiernacki">Będziemy pracować nad tym projektem ustawy. Tak jak podkreślam, szkoda, że to jest w gorączce wyborczej, i szkoda, że nie jest to próba kompletnego uregulowania i zdefiniowania szpiegostwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Tuduj przedstawi stanowisko koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#KrzysztofTuduj">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#KrzysztofTuduj">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałoby się powiedzieć: nareszcie, bo w pewnym sensie nareszcie, ale zanim to nareszcie, to taka uwaga wstępna. Przedstawiciel wnioskodawców powtarza mantrę — zresztą tę mantrę słyszymy intensywnie od roku — o zagrożeniu rosyjskim i białoruskim. To prawda, to jest zwiększone zagrożenie, ale w tym kontekście, kiedy rozmawiamy o kontrwywiadzie, o szpiegostwie, o bezpieczeństwie Polski, nieporozumieniem jest wymieniać tylko jedno państwo. Myślę, że większość posłów jest świadoma, że bardzo intensywnie działa na terenie Polski wywiad chiński i też trzeba dawać kontrę temu wywiadowi. Ale nie tylko, bo różne inne wywiady hasają i rzeczywiście podniesienie poziomu, można powiedzieć, polskiego reżimu kontrwywiadowczego jest potrzebne, jest konieczne, i w tym kontekście zaostrzenie kar jest słuszne.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#KrzysztofTuduj">Słyszymy, że prace trwały długo, ale projekt jest projektem poselskim. 8 lat rządów, niestety jest tutaj — nieszczęśliwa trochę, ale skojarzenia się nasuwają — koincydencja czasowa z uchwalaniem tego gniotu, jakim jest ustawa o komisji do spraw badania wpływów rosyjskich. Mam nadzieję, że to jest jakieś nieporozumienie. Natomiast są też krytyczne uwagi z naszej strony. Za mało jest teraz czasu, żeby je wszystkie wyliczyć, ale przychylam się do stwierdzenia o nieostrości wielu sfomułowań, co będzie rodziło dalsze problemy w orzecznictwie, a mamy z nimi do czynienia już w tej chwili, w szczególności przy apelacjach.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#KrzysztofTuduj">Na koniec jeszcze pojawiający się wątek zgody na działanie sojuszniczych wywiadów na terenie Polski — i dobrze, bo polskie służby powinny mieć świadomość, co się na terenie polskim dzieje, ale w tym kontekście zgoda następcza wydaje się formą obejścia tej idei. A idea powinna być taka, że polskie służby, polski kontrwywiad ogarnia wszystko, co dzieje się na terenie Polski, a nie, że sojusznicy przeprowadzają sobie tutaj różne akcje, ignorując zdolności wywiadowcze i obronne państwa polskiego i podmiotowość naszego państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Michała Gramatykę, który przedstawi stanowisko koła Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam wrażenie, że autorzy tej nowelizacji Kodeksu karnego są zafascynowani filmem z lat 90. zatytułowanym „Szpiedzy tacy jak my”, w którym grali Chevy Chase i Dan Aykroyd, bo po tej nowelizacji przy odrobinie wyobraźni organów ścigania każdy z nas będzie mógł zostać szpiegiem. Na szczęście będzie mógł nim zostać już tylko świadomie, a nie nieświadomie, bo ręka Opatrzności zachęciła was do wyrzucenia z tego projektu szpiegostwa nieumyślnego, ale, co warto zauważyć, po przyjęciu tej nowelizacji pogorszy się prawnokarna ochrona istotnych interesów Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MichałGramatyka">Ale po kolei. Z nowego brzmienia definicji szpiegostwa wyrzucono fragment dotyczący znamion działania na rzecz obcego wywiadu, a zastąpiono go fragmentem dotyczącym znamion brania udziału w działalności obcego wywiadzie. Dla każdego prawnika, który zajmuje się prawem karnym, te dwa zdania mają totalnie różne znaczenie. Jeżeli ktoś zostanie dzisiaj skazany za działania podejmowane na rzecz obcego wywiadu, to w momencie, kiedy zmienicie prawo i zmienicie typ tego przestępstwa, będziecie musieli go wypuścić albo będzie miał on prawo do nadzwyczajnego wznowienia swojego postępowania. Czy ktoś z was o tym pomyślał?</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#MichałGramatyka">Wprowadzacie karalność dezinformacji, ale dezinformację odnosicie nie tylko do terytorium Polski. Typ przestępstwa obejmuje też działania wywołujące zakłócenia w innych państwach albo w innych organizacjach międzynarodowych. Dlaczego polskie organy ścigania miałyby priorytetowo traktować takie zdarzenia w innych państwach? Czy macie na myśli państwa sojusznicze Rzeczypospolitej Polskiej, czy może państwa, które są wrogie Rzeczypospolitej Polskiej? Z tego typu, który opisaliście w nowelizacji, właśnie to wynika.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#MichałGramatyka">Na szczęście nie ma tu szpiegostwa nieumyślnego. Tam było takie kuriozalne wręcz sformułowanie, że na podstawie towarzyszących okoliczności mieliśmy ocenić, czy ktoś jest, czy nie jest funkcjonariuszem obcego wywiadu. Już sobie wyobrażałem wielkie kampanie społeczne prowadzone przez rząd pod hasłem: Jak rozpoznać funkcjonariusza obcego wywiadu? Na szczęście, jak mówię, wycofaliście się z tego.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#MichałGramatyka">Chcecie natomiast karać za przygotowania do szpiegostwa. Polski Kodeks karny rzeczywiście przewiduje karalność przygotowania w przypadku kilku najpoważniejszych typów przestępstw, natomiast mnie jako karniście włączenie szpiegostwa do tego katalogu wydaje się totalnie absurdalne. Mamy np. znawcę Internetu, który na swoim dysku gromadzi mapę punktów węzłowych dostępu do Internetu w średnim mieście. Czy zgodnie z waszą oceną czyni on przygotowania do szpiegostwa, czy nie? Mamy hakera, profesjonalistę, tzw. białego kapelusza, który sam z siebie albo na zlecenie jakiejś firmy przeprowadza tzw. testy penetracyjne ważnej witryny internetowej prowadzonej przez rząd. Czy czyni on przygotowania do szpiegostwa? Może po prostu chcecie mieć kolejny powód, żeby przeglądać dane Polek i Polaków, sprawdzać komputery, sprawdzać, co gromadzą itd.?</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Porzucek: Nie chcemy. Mamy zaufanie do Polek i Polaków.)</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#MichałGramatyka">Ustawa jest pisana na kolanie. To projekt poselski, niestety nie było konsultacji. Mam nadzieję, że to, czego jeszcze nie poprawiono, uda się poprawić na etapie prac w komisjach. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-204.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-204.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PiotrZgorzelski">Stanowisko Wolnościowców przedstawi pan poseł Dobromir Sośnierz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#DobromirSośnierz">Ustawa, która jest pisana w czasie zagrożenia, która jest pisana z tej okazji, zawsze budzi moją nieufność. Tutaj mamy taki przypadek. W czasie niepokoju, w czasie zagrożenia, w czasie wojny trwającej za naszymi granicami próbujemy podwyższać kary za przestępstwa związane ze szpiegostwem. W takim przypadku zawsze istnieje ryzyko pisania przepisów pod konkretne okoliczności, które nie będą się dobrze sprawdzały w innych okolicznościach, a nawet pisania przepisów pod konkretną osobę. Możemy sobie wyobrazić, kogo chcemy wsadzić do pudła, i potem tak redagować paragrafy, żeby właśnie jego dało się wsadzić do pudła.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#DobromirSośnierz">Myślę, że niestety jest w tym dużo populizmu penalnego. Czy to podnoszenie dolnej granicy jest celowe? Możemy sobie przecież wyobrazić szpiegowanie w tak nieudolny sposób, że kara 1 roku i tak wyda się surowa, zresztą pan poseł sprawozdawca podał przykład orzeczenia kary 1 roku więzienia za zgłoszenie gotowości do działania w białoruskim wywiadzie. Przecież zgodnie z waszym projektem nadal będzie można tak zrobić, bo przewidujecie karę od pół roku więzienia za zgłoszenie do działania.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest kwestia wyroku.)</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#DobromirSośnierz">No właśnie, nadal może zapaść taki wyrok. Będzie on legitny również w tym sensie, więc przykład jest jak najbardziej chybiony.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#DobromirSośnierz">To samo wiąże się z definiowaniem szpiegostwa, o czym mówił poseł Gramatyka. Wydaje mi się, że rzeczywiście zmierza to w kierunku zawężenia, a nie rozszerzenia tej definicji. Nie wiem, czy taki jest zamysł ustawodawcy, ale wydaje mi się, że efekt będzie właśnie taki, że karniści uznają to za zawężenie.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#DobromirSośnierz">Na szczęście usunięto ten przepis o szpiegostwie nieumyślnym, ale zatrzymajmy się chwilę nad tym, że jednak pod takim projektem znalazły się 24 podpisy. Tak. Czy czytacie to, co podpisujecie? Czy jest jednak tak, jak głosi plotka, że prezes ma zamknięte w szafie podpisy in blanco i posłowie dopiero z mediów dowiadują się, pod czym się podpisali? Niestety jest takie ryzyko, a ta sytuacja to uprawdopodabnia. W jakiej głowie mógł pojawić się taki pomysł, jak mógł zrodzić się taki pomysł, żeby można było penalizować szpiegostwo nieumyślne?</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#DobromirSośnierz">Nie ruszamy w ogóle tematu w pełni legalnego w Polsce białego szpiegostwa na rzecz Unii Europejskiej. To się tylko nazywa: organizacje pozarządowe finansowane przez Unię Europejską. To często są płatni klakierzy, płatni dezinformatorzy działający na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, de facto płatni pracownicy Brukseli, którzy działają tutaj z podniesionym czołem. Kompletnie nic z tym nie robimy, tymczasem Unia Europejska jest od dłuższego czasu w stanie wojny hybrydowej z Polską i prowadzi w Polsce działania jawnie dezinformujące. Ta ustawa nic z tym nie robi, a to całkiem poważne zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PiotrZgorzelski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze dopisać się do listy, na której jest 13 nazwisk?</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to ją zamykam.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytanie — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Grzegorz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże funkcjonariuszom, którzy, mam nadzieję, ciągle jeszcze reprezentują rdzeń polskiej państwowości i nie zatracili ostrości widzenia konturów suwerenności i niesuwerenności!</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#GrzegorzBraun">Oni oczywiście rozumieją, że typowanie konkretnych państw do wzięcia na celownik w poszukiwaniu szpiegów to jest głębokie nieporozumienie. Infiltracja państwa polskiego przez służby ukraińskie, żydowskie, amerykańskie — co z nią robicie? Nic nie robicie, bo reprezentujecie elitę zinfiltrowaną i zagenturyzowaną i tym się chlubicie na co dzień od góry do dołu.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#GrzegorzBraun">Pytanie. Mija 10 lat, od kiedy prezydent Komorowski podpisał akt prawny znoszący możliwość wykonywania kary głównej nawet w czasie wojny. Czy procedowanie tej ustawy nie jest świetną okazją do tego, żeby zauważyć, że to jest szkodliwa mrzonka i stwarzanie popytu na działania szpiegowskie w sytuacji najwyższego zagrożenia? Więc pytanie o karę główną i pytanie — pan pozwoli, panie marszałku, krótkie… Proszę… Może pan minister Żaryn, który jak cepem macha na Twitterze różnymi pojęciami — pan mi zarysuje kontury pól znaczeniowych takich sformułowań, jak „treści, informacje nieprawdziwe” w odróżnieniu od tych prawdziwych, ale wprowadzających w błąd. Jaka będzie prawna definicja wprowadzenia w błąd przy użyciu prawdziwej informacji? Proszę pomóc mi się w tym połapać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Szopiński: Najpierw ja.)</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#PiotrZgorzelski">A, bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Szopiński: Dziękuję bardzo. Dziekuję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każde działanie osłabiające bezpieczeństwo naszego kraju powinno zostać ujawnione oraz ukarane — co do tego założenia nikt nie ma żadnych wątpliwości. Niestety, jak to zazwyczaj bywa w ustawach płynących ze strony partii rządzącej, projekt ten jest niejednoznaczny. Chciałbym zapytać twórców tego projektu, czy jako załącznik do tej ustawy przewiduje się wydanie przewodnika dla zwykłych obywateli, w jaki sposób rozpoznaje się szpiegów. Pytam o to, mając na względzie bezpieczeństwo, gdyż proponujecie państwo zapis, na mocy którego każdy Polak powinien rozpoznać obcego szpiega. Jeśli tego nie zrobi i przekaże nawet bezwiednie jakąś informację, która docelowo może być wykorzystana przez obcy wywiad, pójdzie do więzienia nawet na 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: 100 lat.)</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#JanSzopiński">Czy może minister Czarnek wprowadzi do szkół przedmiot pn. rozpoznawanie szpiegów?</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Myślę, że ten poradnik będzie, panie pośle, bo tutaj z aplauzem i z radością koledzy odebrali pana pytanie. A ja chciałbym zapytać, bo w ławach rządowych jest dużo osób: Ilu w latach 2017–2022, tak brzydko mówiąc, złapano szpiegów w Polsce? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Gramatyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MichałGramatyka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Do sympatycznych autorów tego projektu mam pytanie: Czy panowie zdają sobie sprawę z tego, jak bardzo zostanie poszerzony katalog dozwolonych działań operacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, jeżeli ta nowelizacja zostanie podpisana przez prezydenta? Czy zdajecie sobie sprawę z tego, że w zasadzie każda czynność polegająca na gromadzeniu informacji będzie mogła nagle stanąć w centrum zainteresowania polskich tajnych służb właśnie pod kątem tropienia tychże szpiegów, których — mam wrażenie — widzicie wszędzie? Skąd w ogóle takie pomysły? Skąd pomysły jeszcze dalszej ingerencji w prywatność Polek i Polaków w kraju, który był dotknięty aferą Pegasusa, w kraju, o którym Europejski Trybunał Praw Człowieka mówi, że w bardzo znaczący sposób ograniczane są tutaj prawa jednostki do prywatności, właśnie jeśli chodzi o tajne służby? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas gdy na wschodniej granicy trwa wojna, powinniśmy być bardziej przygotowani pod względem bezpieczeństwa. I dobrze, że procedujemy tę ustawę. Same założenia i cel tej ustawy nie są złe, ale jej zapisy muszą jasno określać ramy działania, aby nie otwierać drogi do nadużyć władzy. Wprowadzając przepis w takim brzmieniu, należy np. zadać pytanie, czy dziennikarz ujawniający nieprawidłowości w wojsku jest szpiegiem czy jeszcze nie. Czy rząd, wprowadzając przedmiotowy przepis w takiej formie, nie widzi niebezpieczeństwa, jakie występuje? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Maciej Gdula.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MaciejGdula">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle Wnioskodawco! Panie Ministrze! Pewnie potrzebna jest ta ustawa, jeżeli chodzi o podwyższenie kar za szpiegostwo, tutaj wypada się zgodzić. W obecnej sytuacji to nie jest zły pomysł, także jeżeli chodzi o siłę odstraszania polskiego państwa. Natomiast w tej ustawie znajdują się rzeczy kontrowersyjne, na które trzeba zwrócić uwagę i które trzeba moim zdaniem po prostu usunąć. Zapis o dezinformacji jest szalenie nieostry. Co to znaczy: brać udział w dezinformacji obcego wywiadu? Nie ma definicji w tej ustawie i ja sięgnąłem do jednego źródła, które mi przyszło do głowy — do Twittera ministra Żaryna, który jest tutaj na sali, dziękuję, panie ministrze, że pan się tutaj pojawił. I co zawiera się w pojęciu dezinformacji? To np. działalność dziennikarzy, którą piętnuje pan minister. Mówi np. o tym, że artykuł, w którym pojawia się odniesienie do możliwości wprowadzenia stanu wyjątkowego na wybory, jest dezinformacją. Jeżeli tak szeroko będziemy definiować dezinformację, to kręcimy tu bat, pozwalamy na to, żeby każda kolejna władza mogła uderzać w swoich przeciwników i w zwykłych obywateli, którzy po prostu chcą dzielić się informacjami. To jest złe. Usuńmy ten zapis i wtedy taka ustawa będzie dużo mniej kontrowersyjna.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Porzucek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MarcinPorzucek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MarcinPorzucek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! O skali podsłuchów u zwykłych obywateli za czasów naszych poprzedników donosiły instytucje społeczne, które zajmują się prawami człowieka.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Teraz są dowody.)</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#MarcinPorzucek">O inwigilacji powszechnej dziennikarzy za czasów rządów PO-PSL także słyszeliśmy.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Przestańcie. Nie do słuchania…)</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#MarcinPorzucek">Chciałbym zapytać, jakie wyroki zapadały zazwyczaj w ostatnich latach za szpiegostwo. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Katarzyna Maria Piekarska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Szanowny Panie Marszałku! Koleżanki i Koledzy Posłowie! Myślę, że dobrze, że wycofaliście się z tej formy nieumyślnego szpiegostwa, bo gdybyście tego nie zrobili, to byłoby tak: raz, dwa, trzy, szpiegiem dziś zostajesz ty. Byłoby naprawdę wesoło.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Wycofaliście się, ja to chwalę, zobaczyć swój błąd i wycofać się — to jest dobrze. Ale tam jest więcej błędów. Naprawdę, takie rozszerzenie możliwości inwigilacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest moim zdaniem w demokratycznym państwie nie do przyjęcia, szczególnie przy założeniu, że nie ma kontroli. Będzie bowiem tak, że nawet już nie tylko sąd nie będzie niczego kontrolował, bo w przypadku osoby, która nie ma obywatelstwa polskiego, o tym, że rejestrujecie dźwięk oraz obraz, nie będziecie musieli informować ani sądu, ani prokuratury. Uważam, że to jest już naprawdę zbyt daleko idące. W służbach, które nie podlegają żadnej kontroli, dochodzi do patologii.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Mam też jeszcze jedno krótkie pytanie. Tu jest taka wrzutka. Mówimy o szpiegostwie, o różnych jego formach i nagle pojawia się tutaj przepis o dodatku dla funkcjonariuszy Centralnego Biura Antykorupcyjnego z Warszawy. Pytam: Dlaczego w tej ustawie? Dlaczego podczas prac nad ustawą, która dotyczy podniesienia kar za szpiegostwo, nagle pojawia się kwestia dodatków dla funkcjonariuszy CBA? I dlaczego akurat tylko z Warszawy? To mnie zaintrygowało. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani marszałek Barbara Dolniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#BarbaraDolniak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy liczy 13 stron, ale tylko dwie z nich dotyczą Kodeksu karnego. Reszta, proszę państwa, dotyczy ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, dalej — ustaw: o działaniach antyterrorystycznych, o obronie Ojczyzny, o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#BarbaraDolniak">Mam więc pytanie: Na jaki to pomysł wpadli wnioskodawcy, że w jednym projekcie ustawy połączyli tak różnorodną tematykę? Państwo na posiedzeniach Komisji do Spraw Służb Specjalnych, jak powiedział przedstawiciel wnioskodawców, wielokrotnie dyskutowali, bo to wasza tematyka, natomiast na posiedzeniach naszej Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach — nie. I myśmy nigdy o kontrwywiadzie ani o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego nie dyskutowali, bo to nie mieści się w zakresie prac Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. To jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#BarbaraDolniak">Przedstawiciel wnioskodawców powiedział również, że były prowadzone szerokie konsultacje. Jest to jednak projekt poselski i o tych szerokich konsultacjach nam, posłom, niestety nie przekazano informacji, nic na temat tych konsultacji nie wiemy. Gdyby to był projekt rządowy, a taki powinien być — zagadnienie, proszę państwa, jest tak ważne, że powinien to być projekt rządowy — rząd miałby obowiązek powiedzieć o tych konsultacjach, a tak nie wiemy nic.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Śmiszek: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#BarbaraDolniak">I jeszcze jedno zdanie, panie marszałku, na koniec. Chciałam zadać pytanie. Ta ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, ale art. 1 pkt 3 tej ustawy, który się odnosi do szpiegostwa — chodzi o słowa przepisu: kto bierze udział w działalności obcego wywiadu — ma wejść w życie, proszę państwa, 1 października 2023 r. Dlaczego dopiero 1 października? Skąd akurat ta data wejścia w życie?</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#BarbaraDolniak">Mam nadzieję, że dostanę odpowiedź na wszystkie trzy pytania. Czy nie uważacie państwo, że ten projekt — chodzi o dużą część tego projektu — powinien trafić do Komisji do Spraw Służb Specjalnych?</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! Jeśli ktoś oglądał film o słynnym moście szpiegów w Berlinie, to się dowiedział, że jak wszystko się dookreśli, to ciężej tych szpiegów wymienić. Wydaje mi się, że materia służb specjalnych jest taka, że o niej powinno się mniej mówić. Służby powinny w mniejszym stopniu działać w blasku fleszy i na sali sejmowej, za to dużo robić.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#GrzegorzLorek">Mam takie pytanie: Jak wygląda zjawisko szpiegowania w Polsce? Czy to narasta? Jaki to jest problem? Ilu szpiegów łapiemy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Art. 5 naszej konstytucji mówi, że Rzeczpospolita Polska zapewnia nienaruszalność granic oraz bezpieczeństwo obywateli. Naszą powinnością jest oczywiście tworzenie prawa wdrażającego te zapisy konstytucyjne.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#TadeuszTomaszewski">Ten projekt ustawy jest ważny, choć budzi jeszcze kilka wątpliwości formalnoprawnych. Chciałbym zapytać o jedną rzecz, mianowicie: Czy moglibyście państwo, czy pan minister mógłby przedstawić informację, jak i czy wzrasta aktywność służb obcych państw — mam tu na myśli w szczególności służby Rosji i Białorusi — w kontekście wojny w Ukrainie? Czy od momentu rozpoczęcia wojny, czy jeszcze wcześniej, ta aktywność tych służb wzrastała w Polsce i jak to się ma do tego, jeśli chodzi o aktywność naszych służb ujawniających funkcjonowanie obcego wywiadu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Waldemar Andzel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! O ustawie, nowelizacji Kodeksu karnego, czyli ustawie o szpiegostwie, mówiliśmy jako członkowie komisji od lat, bynajmniej posłowie Prawa i Sprawiedliwości, ale całe środowisko Prawa i Sprawiedliwości ma tego świadomość.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WaldemarAndzel">Mam pytanie: Ile było prowadzonych postępowań karnych w sprawie o podejrzenie przestępstwa szpiegostwa przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Służbę Kontrwywiadu Wojskowego? Jakie zapadają wyroki w ciągu ostatnich 10 lat, ponieważ wyroki, jak się wydaje, były bardzo niskie? Bardzo proszę, żeby ministerstwo przedstawiło te dane. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Iwona Kurowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#IwonaKurowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#IwonaKurowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początek bardzo serdeczne gratulacje dla pana ministra i dla pana posła wnioskodawcy, bo jednak większość występujących tutaj posłów bardzo docenia tę ustawę, jej zasadność, więc bardzo gratulujemy, że ona jest.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#IwonaKurowska">Chciałabym jednak zwrócić uwagę na to, że szpiegostwo nieumyślne to jednak jest dosyć duży problem, bo jak państwo wiecie albo nie wiecie, mnóstwo młodych ludzi, zwłaszcza młodych ludzi, studentów pewnie nawet szkół wojskowych, bardzo często kręci różne filmiki, robi różne zdjęcia, one trafiają do różnych grup formalnych, nieformalnych, różnych i bardzo łatwo potem wykorzystać ten materiał, nawet nie bezpośrednio do szpiegowania, ale do szantażowania potem, w przyszłości oficerów np. Wojska Polskiego. Zwracam uwagę na ten problem.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#IwonaKurowska">Pytanie do tej ustawy mam następujące. Parę razy zadawano już pytanie, jakie to były sprawy, jakie to były wyroki, a ja chciałabym zapytać, na rzecz jakich krajów i ewentualnie organizacji to szpiegowanie się dokonuje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Krystyna Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#KrystynaSkowrońska">Przy okazji nowelizacji Kodeksu karnego chciałam zapytać pana ministra o to, czy była ochrona kontrwywiadowcza sprzedaży części Lotosu Saudi Aramco. To jest pytanie niezwykle ważne i na tej sali chcielibyśmy wiedzieć, bo jeżeli państwo szukacie szpiegów, to czy przy tak ważnej inwestycji i tak ważnej sprzedaży była ochrona kontrwywiadowcza.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#KrystynaSkowrońska">I druga rzecz w sprawie Pegasusa. Chciałam również zapytać, jak i ile razy państwo przekazali informacje albo ile podmiotów było podsłuchiwanych przez Pegasusa…</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Poseł Marcin Porzucek: W czasach Platformy.)</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#KrystynaSkowrońska">…i ile razy państwo przekroczyli przepisy w tym zakresie, bo do dzisiaj nie możemy się tego od państwa dowiedzieć. Byliście przeciwni komisji w tym zakresie w parlamencie, w Sejmie. Senat i Parlament Europejski robią dochodzenie, a państwo sami się takimi informacjami nie chcecie podzielić, kogo i ile razy podsłuchiwaliście.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PiotrZgorzelski">Na tym zakończyliśmy serię pytań.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz zapraszam na mównicę pana ministra Marcina Romanowskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, który odniesie się do wystąpień i pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MarcinRomanowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MarcinRomanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw jest zbiorem propozycji nowelizacji wielu aktów prawnych, które, jak wskazano w uzasadnieniu, mają na celu dostosowanie przepisów zarówno do stale zmieniającej się sytuacji geopolitycznej, postępu technologicznego, jak i ciągłych modyfikacji sposobu działania potencjalnych sprawców czynów opisanych obecnie w art. 130 Kodeku karnego.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#MarcinRomanowski">Przedstawiając stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości co do projektu w zakresie zmian w Kodeksie karnym, chciałbym podkreślić, że przedstawione propozycje, które obejmują m.in. dodanie art. 112a Kodeksu karnego, a także obszerną nowelizację art. 130 Kodeksu karnego i wynikowo art. 131, są niewątpliwie pożądane w szczególności z uwagi na fakt wzrastającego zagrożenia otwartymi konfliktami zbrojnymi, co nasila podejmowaną przez obcy wywiad, ale nie tylko, działalność o charakterze szpiegowskim.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#MarcinRomanowski">Biorąc pod uwagę fakt, że coraz częściej sprawcy działań szpiegowskich dopuszczają się ataków na infrastrukturę informatyczną państwa, w tym państwa polskiego, Ministerstwo Sprawiedliwości pozytywnie ocenia rozszerzenie stosowania ustawy karnej przewidziane w projektowanym art. 112a Kodeksu karnego na właśnie sprawców tych czynów. Możliwość ścigania właśnie sprawców wykorzystujących systemy informatyczne, teleinformatyczne czy sieci informatyczne niewątpliwie zwiększy możliwości państwa polskiego w zakresie ochrony integralności terytorialnej i bezpieczeństwa, i tych pozostałych wartości wskazanych w przepisie. Należy również zaznaczyć, że to była regulacja już od wielu lat wskazywana jako niezbędna właśnie w kontekście tych nowych zagrożeń.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#MarcinRomanowski">Odnośnie do zmian w art. 130 Kodeksu karnego należy zauważyć, że rzeczywiście stosowanie w praktyce tego przepisu niejednokrotnie napotykało trudności dowodowe, co mogło skutkować uniewinnianiem sprawców tego rodzaju czynów.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#MarcinRomanowski">Odniosę się do pytań dotyczących ilości. Ministerstwo Sprawiedliwości dysponuje danymi dotyczącymi ilości skazań. Tutaj w ostatnich 10 latach było jedynie pięć prawomocnych skazań.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#MarcinRomanowski">W pozostałym zakresie, jeżeli chodzi o pozostałe pytania w odniesieniu do wysokości kar czy państw, na korzyść których to było szpiegostwo, odpowiemy pisemnie w miarę posiadanych informacji.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#MarcinRomanowski">Projektowany przepis, zmiana w art. 130, niewątpliwie będzie usprawnieniem tej normy prawnej poprzez wprowadzenie typów kwalifikowanych, m.in. penalizację dezinformacji czy sabotażu, chociaż odnosząc się do pytań, należy również wskazać, że każdorazowo jest to związane z przesłanką brania udziału w działalności obcego wywiadu, która notabene obecnie, czy to w § 1, czy to w § 2 Kodeksu karnego, istnieje. Jest to przesłanka istniejąca, więc tutaj nie są wprowadzane żadne nowe pojęcia ani nowa siatka pojęciowa.</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#MarcinRomanowski">Zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwości rozwiązania te będą miały pozytywny wpływ na ściganie i wykrywanie przestępców dopuszczających się działań o charakterze szpiegowskim. Na uwagę zasługuje fakt, że projekt przewiduje zaostrzenie sankcji karnych w taki sposób, że dolna granica typu podstawowego przestępstwa, czyli z § 1 w art. 130 k.k., będzie zagrożona karą nie niższą niż 5 lat. Typ kwalifikowany z § 2 i również w konsekwencji z § 3 — górna granica będzie zagrożona karą dożywotniego pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-238.9" who="#MarcinRomanowski">Odnosząc się do pytania pani poseł Dolniak dotyczącego vacatio legis właśnie tych zmian w Kodeksie karnym, chcę powiedzieć, że jest to po prostu skorelowane z wejściem w życie obszernej nowelizacji Kodeksu karnego, gdzie system kar został zmieniony. A więc to musi być skorelowane.</u>
          <u xml:id="u-238.10" who="#MarcinRomanowski">Należy również podkreślić w kontekście propozycji zmian dotyczących podwyższenia kar, że zaostrzenie kar za działalność szpiegowską w naszej ocenie niewątpliwie będzie miało charakter odstraszający, ustanowienie tego na wysokim, znacznie wyższym poziomie niewątpliwie będzie wpływało odstraszająco, ponieważ przestępcy tego typu często analizują wysokość grożącej im kary i ryzyko związane z poniesieniem konsekwencji w postaci odpowiedzialności karnej.</u>
          <u xml:id="u-238.11" who="#MarcinRomanowski">Reasumując, Ministerstwo Sprawiedliwości co do zasady pozytywnie ocenia zmiany w zakresie Kodeksu karnego. Również w pozostałym zakresie widzimy możliwość wypracowania adekwatnych regulacji, tak aby rzeczywiście w sposób znacznie bardziej efektywny zabezpieczyć interesy Rzeczypospolitej Polskiej i zapewnić realną ochronę tych interesów przed działalnością obcych służb. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-238.13" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Panie ministrze…)</u>
          <u xml:id="u-238.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale o ochronie pan nie powiedział nic.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PiotrZgorzelski">Czy przedstawiciel wnioskodawców pan poseł Krajewski zechce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Krajewski: Tak, tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#PiotrZgorzelski">A zatem zapraszamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#JarosławKrajewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Postaram się odpowiedzieć na liczne pytania, które tutaj były zgłoszone w trakcie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#JarosławKrajewski">Niewątpliwie zacznę od podziękowań, dlatego że nikt nie zgłosił tutaj sprzeciwu wobec dalszych prac nad projektem ustawy zaostrzającym kary za szpiegostwo, ale również wzmacniającym instytucje państwa, które mają chronić nas przed działaniami obcych służb specjalnych wymierzonymi w Polskę, w naszą wspólnotę.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Co z tego, jak wy i tak tego nie robicie?)</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#JarosławKrajewski">Zacznę od tego, co może jest takim abc, ale myślę, że warto przypomnieć, że Polska jest demokratycznym państwem prawnym…</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ojej, ojej.)</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#JarosławKrajewski">…i w związku z powyższym służby specjalne, ale również prokuratura i sądy są zobligowane do działania…</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: To Sejm, a nie kabaret.)</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#JarosławKrajewski">…na podstawie i w granicach prawa. Myślę, że część posłów opozycji… Ale nie chcę tutaj psuć atmosfery…</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Śmiszek: To nie, nie psujmy.)</u>
          <u xml:id="u-240.9" who="#JarosławKrajewski">…bo państwo zadeklarowaliście, nawet największy klub Platforma Obywatelska, że dostrzegacie państwo te pozytywne cele projektu ustawy i dostrzegacie potrzebę zaostrzenia kar.</u>
          <u xml:id="u-240.10" who="#komentarz">(Głos z sali: My nie dostrzegamy, my je widzimy.)</u>
          <u xml:id="u-240.11" who="#JarosławKrajewski">Oczywiście ze strony Platformy Obywatelskiej pojawiła się kwestia opinii Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, opinii Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Myślę że również w toku prac na posiedzeniu komisji nadzwyczajnej będzie możliwość uzyskania informacji ze strony przedstawicieli służb specjalnych, jeżeli chodzi o kwestie związane z ich opinią na temat tego projektu. Dla mnie jako posła z Komisji do Spraw Służb Specjalnych i dla państwa przedstawicieli, ponieważ w Komisji do Spraw Służb Specjalnych pracują przedstawiciele wszystkich klubów parlamentarnych, państwo z Platformy Obywatelskiej również macie swojego przedstawiciela, pana posła Adama Szłapkę…</u>
          <u xml:id="u-240.12" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: No i co z tego?)</u>
          <u xml:id="u-240.13" who="#JarosławKrajewski">Państwo z Platformy, bo nie każdy pewnie to słyszał, pytają, co z tego. Otóż dla posłów z Komisji do Spraw Służb Specjalnych, również reprezentujących państwa klub parlamentarny, myślę, opinia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego odnośnie do proponowanych rozwiązań prawnych jest kwestią oczywistą i…</u>
          <u xml:id="u-240.14" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Ale omawialiście to na posiedzeniu komisji?)</u>
          <u xml:id="u-240.15" who="#JarosławKrajewski">Oczywiście, tutaj widzicie państwo, padają teraz… Nie wiem, panie marszałku, czy jeszcze odnosić się do tych dodatkowych pytań. Ja mogę, ale nie wiem, jak z czasem…</u>
          <u xml:id="u-240.16" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Śmiszek: Jest dużo czasu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie pośle, zwłaszcza że posłowie z tej strony sali mają trochę niedosyt, jeśli chodzi o wypowiedź pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#PiotrZgorzelski">Dobrze, dobrze, już odnoszę się do tego. Jeżeli chodzi o to, czy Komisja do Spraw Służb Specjalnych rozpoznawała temat szpiegostwa, zagrożeń dotyczących szpiegostwa, jak i kwestii, o którą pyta teraz pan poseł, co do tego projektu, nie ma najmniejszych przeszkód, żeby Komisja do Spraw Służb Specjalnych również wydała opinię na temat tego projektu ustawy wraz z autopoprawką. Jako wiceprzewodniczący powiem, ponieważ mamy zaplanowane posiedzenie w najbliższy piątek, że na pewno posłowie Komisji do Spraw Służb Specjalnych są gotowi do tego, żeby również na temat tego projektu — patrzę tu na posła Gdulę, który reprezentuje Lewicę — porozmawiać, przedyskutować go, ale wiem, że już wcześniej, bo na jutro, jest zaplanowane posiedzenie komisji, na które każdy parlamentarzysta może przyjść i wziąć udział w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#PiotrZgorzelski">Tutaj w końcu pan poseł Zwiefka mówił, że powinniśmy go bardzo dobrze przepracować. Ja też jestem gorącym zwolennikiem tego. W wystąpieniach klubowych państwo zadeklarowaliście dobrą wolę, chęć wsparcia dla idei zaostrzenia kar za szpiegostwo. Tak odbieram państwa wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#PiotrZgorzelski">Padło też pytanie, czy komisja zajmuje się kwestią zagrożeń ze strony służb rosyjskich i służb białoruskich. My generalnie zajmujemy się tym. Jak państwo prześledzicie posiedzenia Komisji do Spraw Służb Specjalnych — a tytuły, czyli przedmiot prac Komisji do Spraw Służb Specjalnych, są jawne, są dostępne w Internecie na stronie sejm.gov.pl — to zobaczycie państwo, ile razy w tym roku, ale również wcześniej, zajmowaliśmy się zagrożeniami ze strony obcych służb specjalnych, w tym ze strony rosyjskich, białoruskich czy chińskich służb specjalnych. Państwo o to pytaliście. Nie czuję się upoważniony ze strony służb specjalnych, ale te informacje, o których tutaj rozmawiamy, są informacjami jawnymi, dostępnymi również w przestrzeni publicznej — mówiliśmy w ostatnich latach o konkretnych działaniach związanych z aktywnością wschodnich służb specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#PiotrZgorzelski">Co do kwestii nowej definicji szpiegostwa — pan poseł Marek Biernacki, pan minister, mówił o tym — jeżeli państwo ze strony opozycji macie propozycję nowej definicji rozszerzającej definicję szpiegostwa, tak żeby ułatwić ściganie sprawców przestępstw szpiegostwa…</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Śmiszek: Stara była dobra.)</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#PiotrZgorzelski">…to liczę na to, że państwo również w ramach prac parlamentarnych będziecie przedstawiać konkretne propozycje.</u>
          <u xml:id="u-241.7" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Maria Piekarska: Tylko żebyście chcieli za nimi głosować, panie pośle, a z tym różnie bywa.)</u>
          <u xml:id="u-241.8" who="#PiotrZgorzelski">My jesteśmy gorącymi zwolennikami wolności słowa i nie ma tutaj zagrożeń, jeżeli chodzi o działania pozaprawne, bo od tego są organy ścigania, ale również jest nadzór ze strony Komisji do Spraw Służb Specjalnych jako jedynego organu polskiego parlamentu, jeżeli chodzi o działania polskich służb specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-241.9" who="#PiotrZgorzelski">Państwo też pytaliście… Tutaj było trochę takich sugestii, zakładam, że raczej chodzi bardziej o złą wolę niż o chęć ścigania szpiegów. Nie chciałbym, jak mówię, psuć tej z państwa strony propozycji, też odpowiedzi na moją prośbę, żeby nad tym projektem pracować w sposób merytoryczny, więc chciałbym zapowiedzieć, że chcemy doprecyzować te przepisy, które będą zgodne z ideą i duchem tego projektu ustawy, jeżeli chodzi o wprowadzenie rozwiązań prawnych adekwatnych do aktualnych zagrożeń wywiadowczych. W związku z powyższym mogę zapewnić państwa posłów, panie posłanki, panów posłów, że Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość dostrzega potrzebę doprecyzowania i choćby dodania tych kwestii związanych z działaniami na rzecz obcego wywiadu. Proszę być spokojnym, że też taka poprawka ze strony Prawa i Sprawiedliwości będzie.</u>
          <u xml:id="u-241.10" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli chodzi o kwestie związane z dezinformacją, podkreślę, że dezinformacja musi być działaniem we współpracy z obcym wywiadem. Dlatego naprawdę zachęcam szczególnie państwa parlamentarzystów, żeby nie straszyć Polaków, tylko żeby wprowadzić narzędzia prawne adekwatne do aktualnych zagrożeń dla Polek i Polaków. I jeśli mówimy o dezinformacji, to również jest kwestia związana z doprecyzowaniem, jeżeli chodzi o państwa sojusznicze. Tutaj też ten wątek się pojawił i myślę, że już jutro w trakcie prac na posiedzeniu komisji będziemy mogli być zgodni. Cieszę się, że państwo popieracie tę ideę, która przyświecała posłom wnioskodawcom z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-241.11" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Dolniak pytała o dodatek stołeczny, o Centralne Biuro Antykorupcyjne, dlaczego to się pojawiło.</u>
          <u xml:id="u-241.12" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Nie, ja nie pytałam.)</u>
          <u xml:id="u-241.13" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Maria Piekarska: Ja pytałam.)</u>
          <u xml:id="u-241.14" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam, to pani poseł Piekarska.</u>
          <u xml:id="u-241.15" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli chodzi o tę kwestię, sprawa jest bardzo naturalna.</u>
          <u xml:id="u-241.16" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Maria Piekarska: Ale dlaczego przy okazji zmiany w Kodeksie karnym, to było moje…)</u>
          <u xml:id="u-241.17" who="#PiotrZgorzelski">Już od razu mówię. My nie mówimy o jednej zmianie tylko i wyłącznie Kodeksu karnego, tylko o zmianie kilku ustaw, tak żeby dać adekwatne narzędzia prawne polskim służbom specjalnym. Jeżeli chodzi o Centralne Biuro Antykorupcyjne… Widzę, że pan poseł się bardzo uśmiecha, nie wiem, skąd ten śmiech. Centralne Biuro Antykorupcyjne ma na poziomie ustawowym… Korzystając z tej okazji — jest kwestia zagwarantowania równości traktowania polskich służb specjalnych i tak jak te rozwiązania jako dodatek stołeczny funkcjonują w innych służbach specjalnych, tak samo będą funkcjonowały w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. Myślę, że kto jak kto, ale posłowie opozycji tam, gdzie są jakiekolwiek nierówności, powinni być pierwsi, żeby to nagłaśniać.</u>
          <u xml:id="u-241.18" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: I po co wrzucać do jednego wora?)</u>
          <u xml:id="u-241.19" who="#PiotrZgorzelski">Ale w tym przypadku widzę, że stosujecie państwo różne miary. Ja nie widzę w tym najmniejszego problemu. Tym bardziej że państwo wspominaliście o kwestiach związanych z wejściem w życie tych przepisów. Większość tych przepisów… Jest propozycja z naszej strony, żeby one weszły w życie od 1 października, dlatego że wtedy wchodzi w życie ta duża nowelizacja Kodeksu karnego i to jest naturalne, żeby przepisy prawa były już wtedy spójne i żeby weszły w życie z dniem 1 października.</u>
          <u xml:id="u-241.20" who="#PiotrZgorzelski">Jest też kwestia związana z pytaniem o wyroki, o liczbę spraw, jakie prowadziła Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Przygotowując się do dzisiejszej debaty, również to sprawdziłem. W ostatnich ok. 20 latach, jeżeli spojrzymy na działania Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, jeżeli chodzi o liczbę spraw, które zostały wszczęte, liczbę postępowań karnych w sprawach o podejrzenie popełnienia przestępstwa szpiegostwa, to jest ok. 50 takich postępowań karnych.</u>
          <u xml:id="u-241.21" who="#PiotrZgorzelski">Kwestia wyroków. Pytał o to słusznie pan poseł Porzucek. Wspomniałem w swoim wystąpieniu jedynie o kilku najważniejszych sprawach będących przykładami skandalicznie niskich wyroków za szpiegostwo. Oczywiście każdy z parlamentarzystów może wykonać taką pracę i to zauważyć. Ja mogę tutaj państwu przytoczyć — nie wiem, jak pan marszałek — konkretne prawomocne wyroki polskich sądów, w przypadku których możemy mówić o karach np. 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonywania na okres próby, 3 lat pozbawienia wolności, 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo sąd zawiesił tytułem próby na okres 2 lat. Mówimy o najpoważniejszej kategorii przestępstw szpiegostwa, czyli również zdradzie swojego kraju, jeżeli popełnił takie przestępstwo obywatel Polski.</u>
          <u xml:id="u-241.22" who="#PiotrZgorzelski">Biorę za dobrą monetę tę państwa deklarację. Mam nadzieję, że kiedy będziemy głosowali nad ostatecznym kształtem tego projektu, to również państwo z opozycji poprzecie rozwiązania, które zaostrzą przepisy dotyczące przestępstwa szpiegostwa. Jeszcze raz zwracam się do państwa o takie głosowanie już nad całością projektu po przepracowaniu go w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-241.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-241.24" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-241.25" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-241.26" who="#PiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu, na podstawie art. 87 ust. 2 w związku z art. 90 ust. 1 regulaminu Sejmu, kieruje poselski projekt ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, zawarty w drukach nr 3232 i 3232-A, do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-241.27" who="#PiotrZgorzelski">Zanim przystąpimy do 5. punktu porządku dziennego, to chciałem w naszym imieniu powitać grupę gości ze Stowarzyszenia „Ordynacka”, która przybyła na zaproszenie pana posła Dariusza Wieczorka.</u>
          <u xml:id="u-241.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-241.29" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-241.30" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3318).</u>
          <u xml:id="u-241.31" who="#PiotrZgorzelski">Proszę sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej panią Małgorzatę Paprocką o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MałgorzataPaprocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przedstawić inicjatywę ustawodawczą prezydenta, czyli projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MałgorzataPaprocka">Na wstępie chciałabym podkreślić, że pan prezydent — tak jak podkreślał w swoich wystąpieniach, kiedy omawiał kwestię podpisania ustawy i kiedy prezentował omawiany i procedowany dzisiaj przez Wysoką Izbę projekt ustawy — uważa za absolutnie konieczne, aby w Polsce komisja do spraw badania rosyjskich wpływów powstała możliwie jak najszybciej, i w pełni popiera jej utworzenie.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A co pan prezydent chce…)</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#MałgorzataPaprocka">Myślę, że nikogo nie należy przekonywać o tym, że Rosja prowadzi swoją politykę w konsekwentny sposób od wielu lat, wpływając na polityki różnych państw, również państw Unii Europejskiej. Wiemy o próbach wpływania na wyniki demokratycznych wyborów w Stanach Zjednoczonych. Takie komisje powstały w wielu państwach, np. w Stanach Zjednoczonych, we Francji czy w Niemczech. Pan prezydent konsekwentnie stoi na stanowisku, że taka komisja powinna działać również w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#MałgorzataPaprocka">Należy przypomnieć, że celem działania komisji jest zbadanie tego, czy najważniejsze osoby podejmujące kluczowe decyzje w państwie działały pod wpływem Rosji, a jeżeli tak, to czy konsekwencją tego było działanie na szkodę interesu Rzeczypospolitej Polskiej. Myślę, że na tej sali nikogo nie trzeba przekonywać, że ustalenie obecności takich wpływów i ewentualnie działań na szkodę interesu Rzeczypospolitej Polskiej jest kwestą bardzo istotną. Widzimy, co dzieje się za naszą wschodnią granicą.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale PiS nie jest zainteresowany.)</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#MałgorzataPaprocka">Dzisiaj Wysoka Izba proceduje nad inicjatywą ustawodawczą pana prezydenta. Podstawowe założenia nowelizacji, którą proponuje pan prezydent, są wynikiem pewnych wątpliwości, które były przedstawiane w debacie publicznej.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Dzisiaj?)</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#MałgorzataPaprocka">Podstawowe kwestie to wykreślenie środków zaradczych, czyli rezygnacja z możliwości orzekania przez komisję zakazu pełnienia funkcji publicznej związanej z dysponowaniem środkami publicznymi na okres do 10 lat, odebranie poświadczenia bezpieczeństwa, co ma oczywiście wpływ na dostęp do informacji klauzulowanych, i kwestia dostępu do broni. Następna rzecz, którą proponuje pan prezydent, to zwiększenie transparentności działania komisji. Dzisiaj zgodnie z obowiązującą ustawą rozprawy przed komisją odbywają się w trybie jawnym. Pan prezydent proponuje, aby wszystkie posiedzenia, oczywiście z wyłączeniem tych, na których omawiane są tajemnice państwowe, również były jawne. Pan prezydent proponuje także ujednolicenie w ramach systemu prawnego ochrony tajemnic zawodowych. Chodzi o to, aby te tajemnice były chronione na zasadach adekwatnych do zapisów Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-242.9" who="#MałgorzataPaprocka">Jeśli chodzi o istotne zmiany, to myślę, że należy wskazać, że wolą pana prezydenta jest to, aby członkami komisji nie mogli być czynni posłowie i senatorowie. Istotne jest również przeniesienie na poziom komisji uprawnienia do wybierania przewodniczącego i ustanawiania regulaminu samej komisji.</u>
          <u xml:id="u-242.10" who="#MałgorzataPaprocka">Mając te wszystkie kwestie na uwadze, uprzejmie proszę Wysoką Izbę o przeprocedowanie tej ustawy i jej uchwalenie. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-242.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.12" who="#komentarz">(Poseł Robert Kropiwnicki: Wąsko.)</u>
          <u xml:id="u-242.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Koniec?)</u>
          <u xml:id="u-242.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Skromnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy lub pierwsza…</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#PiotrZgorzelski">Mamy tutaj małą pomyłkę, ale już wróciliśmy do właściwego porządku.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Piotr Kaleta, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PiotrKaleta">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#PiotrKaleta">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! O tej komisji zostało powiedziane już wiele. Przytoczono wiele argumentów, które były za powołaniem tej komisji, jak również tych, które były przeciw. Słyszeliśmy ich na posiedzeniu tej Izby, ale także na posiedzeniach Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, a przede wszystkim w debacie publicznej już bardzo wiele. Oczywiście były słowa krytyki, ale też słowa, które są najbardziej adekwatne, logiczne i pożądane — że to jest komisja prawdy, komisja, która powstać powinna. To ustawa, która już przeszła cały cykl legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Co robiliście 8 lat?)</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#PiotrKaleta">Ona jest ustawą obowiązującą i teraz przyszło nam debatować, przyszło nam się zastanowić nad projektem nowelizacji tej ustawy, która została skierowana przez pana prezydenta. Wysłuchałem dość uważnie wypowiedzi szanownej pani minister z Kancelarii Prezydenta RP i chcę powiedzieć, że z jedną rzeczą się tutaj chyba raczej zgodzić nie można. Rzeczywiście oczekiwania Polaków, żeby ta komisja powstała, są bardzo duże, ale nie są to oczekiwania ze strony opozycji, co jest chyba zrozumiałe. I odpowiedź na to pytanie jest jak gdyby kluczem w tym wszystkim, w całej tej dyskusji. Dlaczego z taką zajadłością, dlaczego z taką bezczelnością…</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Niech pan będzie spokojny wreszcie.)</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#PiotrKaleta">Właśnie mamy chociażby przykład wypowiedzi czy próby przeszkadzania mi przez panią poseł z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#PiotrKaleta">Dlaczego ona jest tak krytykowana? Ano jest ona krytykowana z bardzo prostego powodu.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#komentarz">(Poseł Robert Kropiwnicki: Bo jest głupia.)</u>
          <u xml:id="u-244.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo jest sprzeczna z konstytucją.)</u>
          <u xml:id="u-244.9" who="#PiotrKaleta">Chodzi o to, że to jest ogromny strach, bardzo delikatnie mówiąc.</u>
          <u xml:id="u-244.10" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: My się pana nie boimy.)</u>
          <u xml:id="u-244.11" who="#PiotrKaleta">To jest ogromy strach przed dojściem do prawdy.</u>
          <u xml:id="u-244.12" who="#komentarz">(Głos z sali: 8 lat…)</u>
          <u xml:id="u-244.13" who="#PiotrKaleta">Dzisiaj, proszę państwa, nie powinniśmy już tylko prowadzić dyskusji, czy ta komisja powinna powstać. Dzisiaj dyskutujemy o tym, że jest próba przeprowadzenia nowelizacji. Jakby można było tę próbę nazwać? Jest to nowelizacja szansy, właśnie szansy dla opozycji, która mogłaby w tej chwili stanąć w prawdzie i powiedzieć: skoro chcemy wyjaśnić to wszystko, co się działo w latach, kiedy rzeczywiście relacje polsko-sowieckie były w krytycznym momencie, bardzo złym momencie, kiedy one szły w kierunku pewnego rodzaju resetu, który odbyć się nie powinien, dzisiaj powinniśmy właśnie stanąć i dojść do pewnego przekonania: komisja powstaje także na zasadach, które zgłosiła opozycja.</u>
          <u xml:id="u-244.14" who="#PiotrKaleta">Zobaczcie, proszę państwa, jak wspaniały jest rząd Prawa i Sprawiedliwości, jaką mamy wspaniałą głowę państwa, która wyciąga rękę do opozycji, żeby nawet te jej argumenty, które są mało istotne, mało logiczne, również były zawarte w projektowanym projekcie. Proszę państwa, od 2016 r. słyszymy z ust opozycji, że w Polsce kończy się demokracja, że jest zamach na demokrację, że nie ma demokracji, wolności słowa itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-244.15" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-244.16" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, tak się zastanawiam i stwierdzam, że ci ludzie już stracili jak gdyby możliwość wymyślania nowych haseł, wracają do poprzednich, starych, już zużytych, dlatego że, tak jak mówił niejaki Marek Belka, przedstawiciel opozycji, tutaj już jest pewna pustka intelektualna. Trudno się z nim nie zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-244.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Między uszami.)</u>
          <u xml:id="u-244.18" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Chłopie, co ty gadasz?)</u>
          <u xml:id="u-244.19" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, dzisiaj stajemy przed kolejnym wyzwaniem. Niewątpliwie jest to wyzwanie dla państwa, a zwracam się tutaj do opozycji, bo nie jest to wyzwanie dla Prawa i Sprawiedliwości, dla obozu Zjednoczonej Prawicy.</u>
          <u xml:id="u-244.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Zjednoczeni jak Poręba z Bielanem.)</u>
          <u xml:id="u-244.21" who="#PiotrKaleta">Kto nie ma nic na sumieniu, tej komisji lękał się nie będzie. I dlatego, proszę państwa, będziemy bardzo wnikliwie przyglądać się tym wszystkim osobom, które w tej chwili tak głośno krzyczą. Proszę państwa, są słowa, które nie mówią nic i wy te słowa wypowiadacie. One nie mają żadnej treści.</u>
          <u xml:id="u-244.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Niczego pan nie powiedział.)</u>
          <u xml:id="u-244.23" who="#PiotrKaleta">Ale dzisiaj jest szansa, żebyście milczeli, a to milczenie by powiedziało wszystko.</u>
          <u xml:id="u-244.24" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-244.25" who="#PiotrKaleta">Jest to teraz, w tej chwili, krzykiem rozpaczy.</u>
          <u xml:id="u-244.26" who="#komentarz">(Poseł Robert Kropiwnicki: Jak się panu projekt podoba?)</u>
          <u xml:id="u-244.27" who="#PiotrKaleta">Jest krzykiem tych osób, które naprawdę mają coś na sumieniu. Proszę państwa, każdy kto chce dobra Rzeczypospolitej, kto chce doprowadzić do tego, żeby z błędów przeszłości…</u>
          <u xml:id="u-244.28" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: A czytał pan ten projekt?)</u>
          <u xml:id="u-244.29" who="#PiotrKaleta">…wyniknęła kwestia, która będzie szła w przyszłość, i ona będzie tą przyszłość generowała w sposób dobry i właściwy, podniesie rękę za tym, żeby ta komisja powstała, żeby ta nowelizacja została przeprowadzona i żeby ta komisja w końcu rozpoczęła pracę. Po co? Po to, żeby oczyścić ze złogów naszą ojczyznę.</u>
          <u xml:id="u-244.30" who="#PiotrKaleta">Klub Prawa i Sprawiedliwości, moje środowisko polityczne będzie oczywiście głosowało za tym, żeby nad tą ustawą procedowano w komisji. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-244.32" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#RyszardTerlecki">Na galerii witamy uczniów I Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie, klasy dziennikarsko-prawnej, zaproszonych przez pana posła Nitrasa.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: O, można? Można.)</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#RyszardTerlecki">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Bardzo dziękuję, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-245.7" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-245.8" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Borys Budka zabierze głos w imieniu klubu Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#BorysBudka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#BorysBudka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa powinna nosić tytuł: ustawa o kompromitacji, zarówno tej części parlamentu, jak i prezydenta Andrzeja Dudy.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#BorysBudka">Otóż 29 maja pan prezydent bez żadnych wątpliwości podpisał ustawę, która jest bublem prawnym i która wprowadza do polskiego porządku prawnego bolszewicką komisję z partyjnego nadania, która nie ma zajmować się prawdą tylko nagonką na tego, kto wygrywał z PiS-em, wygra z PiS-em, kogo Jarosław Kaczyński boi się najbardziej, czyli nagonką na Donalda Tuska.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#BorysBudka">Ale szanowni państwo, pan prezydent, nie dość, że podpisał tę ustawę, to stwierdził, że jest tak bardzo niezgodna z konstytucją, że skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego. Otóż pan prezydent był w takim — jak dla niego to normalne — rozkroku. Twierdził, że coś jest okej, ale jednocześnie, że jest sprzeczne z konstytucją. I co zrobił prezydent? Przyniesiono mu siatkę — powiem obrazowo — w której jest pełno zgniłych owoców.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Z Biedronki.)</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#BorysBudka">Zamiast wyrzucić to do kosza, czyli skorzystać z weta, wymyślił taką rzecz: on te zgniłe owoce zostawi, tylko wsadzi do innej siatki i będzie udawał nagle, że to jest coś zjadliwego. Nic bardziej błędnego. Nie da się poprawić ustawy, która od pierwszego do ostatniego zdania jest niezgodna z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#BorysBudka">Nie da się poprawić ustawy, która ma na celu tylko jedną rzecz: wyeliminowanie przeciwników politycznych z życia publicznego. Można zaklinać rzeczywistość, można udawać, że jest się nagle politykiem proeuropejskim, ale przypomnijmy fakty. Gdybyście, drodzy państwo z tej części sali, chcieli wyjaśniać wpływy rosyjskie w Polsce, to tutaj stanąłby premier Morawiecki i wyspowiadałby się z tego, że próbował stworzyć proputinowski sojusz w Unii Europejskiej razem z Salvinim, Le Pen, Orbánem i liderem partii Vox.</u>
          <u xml:id="u-246.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba! Hańba Morawieckiemu!)</u>
          <u xml:id="u-246.10" who="#BorysBudka">To tutaj stanąłby Antoni Macierewicz, który dokonał totalnego zniszczenia w polskiej armii, wyrzucając ekspertów Unii Europejskiej, polskich generałów, działając na szkodę polskiego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-246.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Pokaż tego, kto chciał Rosji w NATO.)</u>
          <u xml:id="u-246.12" who="#BorysBudka">To tutaj stanąłby pan Tchórzewski, którego decyzje spowodowały, że wyrzucono w błoto blisko 2 mld zł na budowę Ostrołęki. To tutaj stanąłby premier Morawiecki i wytłumaczyłby, jak to się stało, że za waszych rządów uzależniliście polską energetykę od rosyjskiego węgla. Przypomnę: 2015 r. — niecałe 5 mln t rosyjskiego węgla w Polsce, 2018 r. — kulminacja waszych rządów — blisko 14 mln t węgla ze Wschodu.</u>
          <u xml:id="u-246.13" who="#BorysBudka">Szanowni Państwo! Dzisiaj mówicie o walce z wpływami rosyjskimi, a dobieracie narzędzia, z których Putin byłby dumny. Wybieracie narzędzie, którego nie powstydziliby się dyktatorzy z całego świata. Bolszewicką komisję, która nie ma niczego wyjaśniać, która ma się składać z partyjnych nominatów bez żadnego wykształcenia, bez żadnej wiedzy, wybranych tylko przez tę część sali, którzy 17 września mają klepnąć przygotowany na Nowogrodzkiej raport. Bo nie ukrywajmy, nikt w tym czasie niczego nie wyjaśni. Macie gotowy raport z tezami, które są tezami niczym niepodpartymi, i będziecie udawać, że cokolwiek wyjaśniacie. Mieliście 8 lat. W ciągu 8 lat mieliście prokuraturę, służby specjalne, mieliście wszystkie narzędzia, żeby wyjaśniać ewentualne wpływy. Nie było takich wpływów, bo wiecie, czego najbardziej się boicie? Że te rosyjskie wpływy rozpoczęły się dużo później. Że jedynymi rządami, które były pod wpływami rosyjskimi, był rządy Beaty Szydło i Mateusza Morawieckiego.</u>
          <u xml:id="u-246.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-246.15" who="#BorysBudka">To te rządy konsekwentnie na arenie międzynarodowej realizowały agendę Putina. Rozsadzały Unię Europejską od środka. Chciały budować jakieś… Chciałem powiedzieć, przepraszam, trzecią drogę. Chciały budować trzeci scenariusz w Europie, który nijak się miał do polskiej rzeczywistości. Dzisiaj tą pseudonowelizacją udowadniacie, że nie wiecie, co z tym zgniłym jajkiem zrobić. Że wiecie doskonale, że wpakowaliście się na minę, bo tymi, którzy staną i odpowiedzą za proputinowską politykę w Polsce, będą Beata Szydło i Mateusz Morawiecki. W nowym Sejmie przed komisją śledczą za to wszyscy zostaniecie rozliczeni.</u>
          <u xml:id="u-246.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Wiesław Szczepański, klub Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WiesławSzczepański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Nowelizowana dzisiaj ustawa została uchwalona 14 kwietnia br. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych dwukrotnie odrzucała tę ustawę i dwukrotnie wracała ona do komisji, ale również Senat wnioskował o jej odrzucenie. Kilku profesorów, znawców prawa, stwierdzało jednomyślnie, że projekt ten ze względu na wewnętrzną niespójność, liczne błędy i niezgodność projektu z prawem w ogóle nie powinien być procedowany.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#WiesławSzczepański">Aby go wówczas uchwalić, parlamentarna większość sejmowa zwiększała skład osobowy komisji. Mimo tego, że konstytucjonaliści wskazywali na to, że projekt łamie 13 artykułów konstytucji — w tym artykuł mówiący o zasadzie demokratycznego państwa prawa, o zasadzie praworządności, o trójpodziale władzy, o przyrodzonej godności człowieka, łamie zasady procedur karnych, zasadę prawa do niezależnego i niezawisłego sądu, depcze prawo do prywatności i narusza podstawy funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości — większość parlamentarna podjęła decyzję i przegłosowała tę ustawę. To kompromitacja tych posłów, którzy głosowali, ale to również, szanowni państwo, sprzeniewierzenie się przysiędze poselskiej, którą składaliśmy, że będziemy strzec konstytucji. Ci, którzy głosowali za tą ustawą, łamią tę konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#WiesławSzczepański">Zgodnie z obowiązującą dzisiaj ustawą za czyny, które były prawnie dozwolone… Będzie można uznać, że każdy łamał prawo i że był agentem Rosji, że działał na rzecz Rosji, mimo że ówczesne prawo na to pozwalało. Jednocześnie żadne prawo i kodeksy nie znają takiej komisji, którą państwo stworzyliście. To hybryda: to prokuratura, to sąd, to administracja w jednym. Efektem pracy członków tej komisji ma być wykluczenie z życia publicznego wybranych przez tę komisję osób na 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#WiesławSzczepański">Ktoś powie, że będą mogli kandydować, to prawda, ale jak zostaną wybrani, nie będą mogli pełnić żadnej funkcji, nawet funkcji posła, dlatego że poseł również wydaje środki publiczne, które dostaje na biuro.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#WiesławSzczepański">Wybranych będzie dziewięciu członków — w randze sekretarzy stanu — tej komisji, która będzie zależna finansowo i organizacyjnie od władzy wykonawczej. To ona będzie przyklejała etykietę, czy ktoś jest agentem czy nie. To ona będzie odpowiadała za śmierć cywilną tej osoby. Za swoją działalność członkowie komisji nie ponoszą żadnej odpowiedzialności. Dzięki Sejmowi dostali glejt na całkowitą bezkarność. Glejt na to, aby mogli swobodnie działać i obrzucać każdego błotem, jeśli tylko zechcą, i nie staną przed żadnym sądem. Posłowie PiS nie kryją, na czym ma polegać działanie tej komisji. Celem jest wyeliminowanie z życia politycznego niektórych członków dzisiejszej opozycji, głównie, jak czytamy w uzasadnieniu, Donalda Tuska i Waldemara Pawlaka.</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#WiesławSzczepański">Jako klub Lewicy zwróciliśmy się do pana prezydenta, aby nie podpisywał tej ustawy. Pan prezydent jednak bardzo szybko podjął decyzję. Już piątego dnia po uchwaleniu tej ustawy podjął decyzję, że ją podpisze. Mówił: wiem, że ona musi wejść w życie. To niestety, pani minister, kompromitacja głowy państwa. Pan prezydent nie może być zakładnikiem jednego ugrupowania politycznego, nawet jeśli dzięki niemu został wybrany. Dzisiaj dziwią mnie słowa pana prezydenta, który zapewniał, że decyzje komisji mogą być zniesione przez sąd administracyjny. Przecież pan prezydent jest chyba doktorem prawa i to prawa administracyjnego, więc powinien wiedzieć, że wojewódzki sąd administracyjny, sądy administracyjne zajmują się tylko kwestią proceduralną, nie wchodzą w meritum sprawy.</u>
          <u xml:id="u-248.6" who="#WiesławSzczepański">No ale widzimy, że pan prezydent jakoś szybko przemyślał sprawę. Już 4 dni później złożył kolejny projekt nowelizacji, którym po prostu chce zmienić tę ustawę. Ale rodzi się pytanie. Jeśli pan prezydent miał wątpliwości, to dlaczego tej ustawy nie wysłał do Trybunału Konstytucyjnego? Dlaczego ją najpierw podpisał, pozwalając, aby ona weszła w życie, a potem wysłał ją do trybunału? Przecież kiedy wniosek trafi do trybunału, będzie musiał uzasadnić swoje wątpliwości, w których artykułach ta ustawa jest niezgodna z konstytucją albo budzi wątpliwości konstytucyjne. Tak nie czyni prawnik, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-248.7" who="#WiesławSzczepański">Dziś pan prezydent sam przyznaje się do tego, że niestety ta ustawa rzeczywiście jest ustawą błędną, bo przecież w tej ustawie zmienia sąd administracyjny na sąd apelacyjny, czyli sam przyznaje się do błędu. Eliminuje z tej ustawy dzisiaj również przedstawicieli parlamentu, chce wprowadzić jawność i znosi sankcje.</u>
          <u xml:id="u-248.8" who="#WiesławSzczepański">Chciałbym powiedzieć jedną rzecz. Oczekujemy, że ta ustawa w ogóle nie będzie funkcjonowała. Powiem krótko: bawcie się państwo sami w piaskownicy z tym, co stworzyliście. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Marek Biernacki, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MarekBiernacki">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — PSL, Unia Europejskich Demokratów i Konserwatyści przedstawiam stanowisko wobec przedłożonego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MarekBiernacki">Projekt ten, co jest ciekawe, wpłynął do Sejmu 1 grudnia. Po wielu perturbacjach i oporze ze strony części posłów PiS-u ustawa została uchwalona 26 maja. Pan prezydent w tempie iście sprinterskim, mimo szeregu informacji o tym, że ustawa budzi pewne wątpliwości, podpisał ją już 29 maja. Według mnie i nie tylko jest to abdykacja prezydenta z jego uprawnień. Jest to kompromitacja prezydenta, ale przede wszystkim abdykacja prezydenta z jego podstawowych uprawnień, czyli ochrony konstytucji, stania na stanowisku konstytucyjnym i ochrony trójpodziału władzy. To się nie dzieje. To nie nastąpiło. Swoją drogą ta ustawa to jest wielkie wotum nieufności do całego państwa, do służb, że nie potrafią skutecznie zwalczać tego typu patologii, o których mówią wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#MarekBiernacki">Co mówi projekt prezydencki? Bo chcę udowodnić, że to, co mówię, nie jest gołosłowne i nie jest to obraza pana prezydenta, bo nie śmiałbym tego robić. Chcę tylko wykazać, że ten projekt prezydencki to nie jest też prostowanie głównej ustawy, tylko to jest próba kamuflażu, żeby przykryć to, co jest fatalne w ustawie. Nowelizacja pana prezydenta zawiera przede wszystkim zmiany w zakresie likwidacji środków zaradczych, zmianę trybu odwoławczego — z sądów administracyjnych na sądy cywilne, zmianę taką, że posłowie i senatorowie nie mogą pełnić funkcji w komisji, nie mogą być jej członkami, transparentność postępowań przed komisją będzie większa i szersza. Ujednolica również w ramach systemu prawnego ochronę tajemnicy zawodowej. Wydawałoby się, że to jest istotne. Ale te punkty nie dotyczą podstawy tej hańbiącej, bolszewickiej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#MarekBiernacki">Bo co? Członkowie komisji, którzy są wybrani, mogą przeprowadzać najpierw czynności sprawdzające. Później ci sami członkowie większością głosów prowadzą postępowanie. Dalej ci sami członkowie prowadzą później rozprawę i toczy się rozprawa. W tym samym czasie ci sami członkowie mają dostęp do najtajniejszych informacji państwa, do wiedzy operacyjnej, do wiedzy z zakresu postępowań przygotowawczych. Przepraszam bardzo, ale będąc ministrem w różnych rządach, w różnych konfiguracjach, nigdy takiego dostępu nie miałem. Chyba obecny na sali minister też tego dostępu nie miał, mimo że też pełni funkcję w służbach. To jest tak szeroki, nieprawdopodobnie szeroki zakres dostępu do informacji, co jest też bardzo niebezpieczne. Pamiętajmy, co było w komisji likwidacyjnej z panem L., jednym z największych szpiegów, jak się okazało, który został zatrzymany przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Pracował w komisji likwidacyjnej i miał dostęp do tej wiedzy, przeogromnej wiedzy. Teraz powtarzamy tę samą historię, robimy to samo.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Robią.)</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#MarekBiernacki">Robią. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#MarekBiernacki">Szefowie agencji, ABW, wszystkich innych, czyli wywiadu, SKW, Policji, Centralnego Biura Śledczego, mają służyć i pomagać w pracy w tej komisji. To, co podkreślam: materiał przygotowawczy prokuratorski, co było wartością świętą, materiał operacyjny — członkowie komisji będą mieli do niego wgląd. Jest to konfiguracja i cały pomysł po prostu całkowicie szalony i nieprawdopodobny.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#MarekBiernacki">Tak jak podkreślam, prezydent nie zmienił nic w całej tej procedurze. Bo później, po tym postępowaniu toczy się rozprawa i na tej rozprawie… Oczywiście nie nazywa się tego wyrokiem, tylko stwierdzeniem, że ta osoba nie jest wiarygodna i ta osoba nie może pełnić…, nie daje rękojmi należytego wykonywania czynności w interesie publicznym. Można to nazywać inaczej, ale to jest wyrok, to jest sąd, i też większością głosów… Ci sami, którzy wszczynają, którzy prowadzą śledztwo — ci sami skazują cywilnie tę osobę na śmierć cywilną, publiczną w państwie, bo ta osoba będzie napiętnowana. Zależy tylko od jej siły wewnętrznej, czy ona da sobie radę.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#MarekBiernacki">Proszę państwa, z jednej strony jest mi bardzo przykro. Pan prezydent odbudował w trakcie wojny, konfliktu z Rosją na Ukrainie swoją pozycję. Ale to jest takie smutne. Napoleon miał rację: od wielkości do śmieszności jest jeden krok. Właśnie ta ustawa, ta nowela jest tym jednym krokiem pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Bosak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#KrzysztofBosak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rządząca partia czy partie rządzące, PiS, SuwPol i inni koalicjanci tą ustawą ośmieszają polskie państwo, ośmieszają polski parlament. My to mówiliśmy podczas poprzednich debat sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#KrzysztofBosak">My ostrzegaliśmy. Jeżeli chcecie tropić wpływy innych państw, nie tylko Rosji — wpływy wszystkich innych państw w Polsce należy tropić — to mieliście na to 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#KrzysztofBosak">Powinniście to robić. My was do tego zachęcamy. Przestańcie ukrywać obce wpływy. Jeżeli w tej chwili okazuje się, że są jakieś obce wpływy do wyświetlenia, to w pierwszej kolejności tu, przed parlamentem powinni się stawić premier, minister odpowiedzialny za sprawy wewnętrzne i służby specjalne, minister odpowiedzialny za spółki Skarbu Państwa, w tym spółki energetyczne, minister odpowiedzialna za energetykę. Tu powinni przyjść i wyjaśnić, jakie wpływy ukrywaliście przez 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#KrzysztofBosak">Dlaczego my o nich nie wiemy? Jaka strategia, jaki cynizm polityczny stały za tym, żeby zachomikować jakieś kwity na czas kampanii wyborczej? Bo inaczej tego, co robicie, nie da się wyjaśnić. Jeżeli mieliście przykłady złamania prawa, to wiecie doskonale, że mieliście obowiązek zgłosić się do prokuratury i rozliczać winnych. Jeżeli macie dowody na istnienie takich wpływów zagranicznych, w tym rosyjskich, które nie są złamaniem prawa, ale je ukrywaliście, to wy jesteście winni i wy musicie za to odpowiedzieć, i was trzeba tu przyprowadzić i rozliczać.</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#KrzysztofBosak">I to powinno się stać. Jeśli to się nie stanie przed wyborami, to stanie się po wyborach.</u>
          <u xml:id="u-252.9" who="#KrzysztofBosak">Zakres tej komisji jest śmieszny i ośmiesza państwo polskie, najbardziej was, jako czynnik w tej chwili we władzach tego państwa. Chcecie się zajmować np. nie tylko wpływami rosyjskimi, ale dopisaliście tutaj także ochronę zdrowia i tematykę szczepień. Czego się boicie? Niekorzystnych kontraktów z Pfizerem?</u>
          <u xml:id="u-252.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.11" who="#KrzysztofBosak">Wasz minister zdrowia w tej chwili żali się w liście do prezesa Pfizera, że on musi płacić, że zamówił miliony dawek, których nikt nie chce.</u>
          <u xml:id="u-252.12" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Do więzienia.)</u>
          <u xml:id="u-252.13" who="#KrzysztofBosak">Tego się boicie? To chcecie wyjaśniać? Proszę bardzo, zapraszamy, wyjaśniajcie. Czekamy na wasze wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-252.14" who="#KrzysztofBosak">Chcecie prześwietlać fundacje, stowarzyszenia, partie polityczne i związki zawodowe. W jakich to związkach zawodowych dopatrzyliście się wpływów rosyjskich? Czemu o tym nie powiedzieliście? Kontrolujecie TVP, Polskie Radio, media kupione przez Orlen, część mediów komercyjnych poprzez rynek reklamowy. Dlaczego nie informujecie na temat tych wpływów?</u>
          <u xml:id="u-252.15" who="#komentarz">(Głos z sali: TVN, CNN.)</u>
          <u xml:id="u-252.16" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, zapraszamy.</u>
          <u xml:id="u-252.17" who="#KrzysztofBosak">Dochodzimy do roli prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-252.18" who="#KrzysztofBosak">Zostały mi 23 sekundy. Spróbuję to szybko wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-252.19" who="#KrzysztofBosak">Prezydent najpierw przekonał się do tego projektu, uważał, że jest bardzo dobry, bardzo potrzebny. Później głos zabrał departament stanu, powiedział, że to jest zły projekt dla demokracji, zły dla relacji transatlantyckich. I nagle prezydent zmienił zdanie, stwierdził, że to jest projekt zły, trzeba z tego projektu wykreślić kary, wprowadzić mechanizm odwołania. O co tutaj w ogóle chodzi? Skąd ten kabaret? Panie prezydencie, proszę spoważnieć.</u>
          <u xml:id="u-252.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Koło Parlamentarne Polska 2050 od początku prac nad tą ustawą przedstawiało kategorycznie negatywne stanowisko wobec tego projektu. Nie mieliśmy wątpliwości co do tego, że ustawa narusza liczne przepisy konstytucji, w tym tak fundamentalne jak art. 2 ustanawiający zasadę demokratycznego państwa prawa — poprzez wprowadzenie nieprecyzyjnych i działających wstecz przepisów represyjnych, art. 7 zobowiązujący funkcjonariuszy publicznych do działania na podstawie i w granicach prawa — poprzez wprowadzenie możliwości karania za działania prowadzone metodami prawnie dozwolonymi, art. 10 ustanawiający zasady trójpodziału władzy — poprzez de facto przyznanie funkcji sądowniczych organowi politycznemu — czy też art. 42 zakazujący karania za czyny, które w chwili popełnienia nie były objęte sankcją karną. To tylko wybrane przepisy ustawy zasadniczej naruszane przez tę haniebną ustawę.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#TomaszZimoch">Liczne autorytety prawne, w tym rzecznik praw obywatelskich, wskazywały na jej dewastujący wpływ na życie publiczne i demokratyczne procesy w Polsce. Stała się ona również przedmiotem kolejnego postępowania przeciwnaruszeniowego ze strony Komisji Europejskiej, zatem jej skutkiem może być dalsze osłabienie pozycji Polski w Unii Europejskiej. Nasze koło nie widzi możliwości prac nad jakimikolwiek nowelizacjami tego aktu prawnego. Nadaje się on wyłącznie do uchylenia w całości. Dodatkowo kompromitująca dla państwa polskiego jest sytuacja, w której prezydent w poniedziałek podpisuje ustawę, kierując ją jednocześnie do Trybunału Konstytucyjnego, a w piątek w ciągu tego samego tygodnia kieruje jej kompleksową nowelizację do Sejmu. Tego typu działania ośmieszają wizerunek Polski i jej najwyższych konstytucyjnych organów.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#TomaszZimoch">Jakkolwiek niektóre przepisy procedowanej nowelizacji mogą być odczytywane jako ewentualne drobne kroki w kierunku osłabienia niekonstytucyjności niektórych przepisów ustawy, to należy odbierać je jako kroki wyłącznie pozorne, które mają jedynie stworzyć wrażenie, że komisja powołana w drodze ustawy będzie działać legalnie. Tymczasem sama jej konstrukcja, tryb procedowania i koncepcja, aby działała w okresie przedwyborczym i opublikowała kompleksowy raport po niespełna 2 miesiącach działania, są absolutnie nie do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#JarosławSachajko">Od lat politycy w Polsce obrzucają się oskarżeniami o działania na rzecz Rosji. Również dzisiaj w tej Izbie słyszeliśmy takie oskarżenia, padające chociażby w kierunku polityków Prawa i Sprawiedliwości. Uważam, że już czas przestać się obrzucać oskarżeniami i ostatecznie wyjaśnić, czy takie działania miały miejsce. Polacy chcą wiedzieć, czy takie działania miały miejsce, a jeżeli miały miejsce, to kto je przeprowadzał.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#JarosławSachajko">Oczywiście część tej Izby krytykuje powstanie tej komisji z tego powodu, że jest to kilka miesięcy przed wyborami. Tak, ja również uważam, że jest to problem, że ta komisja powstaje tak późno. Ale z drugiej strony, dlaczego ci, którzy w tej chwili to krytykują, nie złożyli takiego projektu ustawy wcześniej? Dlaczego nie złożyli takiego projektu ustawy, kiedy mieli większość parlamentarną?</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: Ta ustawa jest niezgodna z prawem.)</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#JarosławSachajko">Jest stare przysłowie: lepiej późno niż wcale. Dobrze, że w końcu ta komisja powstaje i ten proces się rozpoczyna.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#JarosławSachajko">Co do konstytucji — bo mamy na sali, jak bardzo często słyszymy, większość konstytucjonalistów — to mam nadzieję, że kolejny Sejm będzie konstytuantą i zmienimy ustawę w taki sposób, żeby była jednoznaczna…</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Żeby komisja była konstytucyjna.)</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#JarosławSachajko">…i żeby było wiadomo, co w niej jest. A nie każdy mówi, czy jest konstytucyjna, czy nie jest konstytucyjna.</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie każdy, tylko specjaliści.)</u>
          <u xml:id="u-256.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Kaletę zróbcie prezesem.)</u>
          <u xml:id="u-256.10" who="#JarosławSachajko">Powtórzę: w Polsce o tym, czy coś jest zgodne z konstytucją, czy nie, decyduje Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-256.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-256.12" who="#JarosławSachajko">Ale cóż się państwo tak denerwują? Chwila. Mam tylko 3 minuty. Proszę się nie denerwować.</u>
          <u xml:id="u-256.13" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Kaletę zróbcie prezesem komisji.)</u>
          <u xml:id="u-256.14" who="#JarosławSachajko">Chciałem państwu przypomnieć — bo myślę, że państwo to wiedzą — że już w Konstytucji 3 maja było jasno zapisane, że po 25 latach będzie jej przejrzenie. U nas minęło już 25 lat i dalej jest ta sama konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-256.15" who="#JarosławSachajko">Przypomnę państwu również — a może poinformuję państwa — że w wielu państwach postkomunistycznych było coś takiego jak lustracja. W Polsce takiej lustracji nie mieliśmy. W Litwie, Łotwie, Estonii współpracownicy tajnych służb mieli wprost zakaz kandydowania do parlamentu. Te rozwiązania niestety w Polsce nie były przeprowadzone i dlatego dobrze by było, żebyśmy przynajmniej przerwali ten proces, który jest w tej chwili, czyli wzajemne oskarżanie się o współdziałanie na rzecz Rosji. Uchwalmy tę ustawę i sprawdźmy, czy rzeczywiście takie działania miały miejsce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.16" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Pan mówi jak doktor Goebbels.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Robert Kwiatkowski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#RobertKwiatkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z tą ustawą i jej zmianą proponowaną przez pana prezydenta, jak się wydaje, jest taki kłopot, że lekarstwo chyba jest gorsze od choroby. Nikt nie kwestionuje tego, że przynajmniej potencjalnie Federacja Rosyjska usiłuje wywierać wpływ na procesy polityczne czy gospodarcze zachodzące w Polsce, natomiast remedium, jakie rządzący nam tutaj proponują, tzn. wprowadzenie w zupełnie niekonstytucyjny i pozaprawny sposób komisji, która ma tak szeroki zakres uprawnień, bardziej świadczy o tym, w jakim stanie jest Prawo i Sprawiedliwość i jaki jest sposób działania tej formacji, niż o prawdziwej próbie rozwiązania czy przynajmniej naświetlenia problemu.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#RobertKwiatkowski">Za przykład niech posłuży sytuacja w gospodarce, chociażby w sektorze energetycznym. Mam nadzieję, że będzie to przedmiotem obrad tej komisji. Jak w uczciwy sposób zmierzyć się z takimi problemami, które przecież nie kto inny jak Prawo i Sprawiedliwość wygenerowało w ostatnich latach? Mam tu na myśli zapaść energetyki wiatrowej. Mam tu na myśli masowe sprowadzanie z Federacji Rosyjskiej węgla kamiennego. Mam tu na myśli ignorowanie rzeczywistych potrzeb energetycznych i pomijanie oczywistego i skądinąd znanego faktu, że dopiero rewers — ten faktyczny, nie wirtualny — na gazociągu jamalskim spowodował uniezależnienie Polski od importu gazu z Federacji Rosyjskiej. Czy komisja w takim składzie, z takim profilem działania, mająca przedstawić swój raport 17 września, czyli już za kilka miesięcy, jest w stanie zmierzyć się z tymi problemami? Oczywiście nie.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#RobertKwiatkowski">Wydaje się, że ta komisja będzie wyłącznie dodatkiem do raportu, który zapewne już gdzieś powstał, raportu, w którym oskarżeni i skazani są znani z imienia i nazwiska. To rzeczywiście haniebny epizod w dziejach polskiego parlamentaryzmu i myślę, że musimy się z tą prawdą zmierzyć.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#RobertKwiatkowski">Zresztą na sam koniec chciałem zwrócić uwagę na jeden szczegół. Wydawałoby się oczywisty okres działania tej komisji, tzn. lata 2007–2022, jest wysoce wątpliwy, bo dlaczego nie 2005 r. czy 2006 r., wtedy, kiedy rządziło Prawo i Sprawiedliwość? I dlaczego to ma kończyć się tylko na 2022 r., skoro ta komisja ma rokrocznie przedstawiać swoje sprawozdania? Sam prezes Kaczyński — pozwólcie państwo, że powołam się na ten autorytet — mówił, że kampania wyborcza będzie okresem, w którym może dochodzić do jakichś daleko idących ingerencji ze strony Rosji w proces wyborczy. Nie wiem, skąd on to wie, ale warto zapytać dlaczego…</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Artur Dziambor, koło Wolnościowców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#ArturDziambor">Szanowni Państwo! Tą ustawą, którą już zdążyliście wprowadzić, którą teraz niby próbuje naprawić prezydent Andrzej Duda, wystawiliście gigantyczne wotum nieufności dla swoich ministrów, tych od służb specjalnych, pana Kamińskiego i pana Wąsika, tych którzy zostali skazani, ułaskawieni — są niewinni, wiemy wszyscy, jak to rzeczywiście wygląda — ale też przy okazji pokazaliście, że nazwa „Prawo i Sprawiedliwość” jest nazwą groteskową. Z waszego punktu widzenia prawo jest prawem wtedy, kiedy służy partii i kiedy partia może robić z tym prawem, cokolwiek zechce.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#ArturDziambor">Prezydent Andrzej Duda, podpisując tę ustawę na szybko, jak to ma w zwyczaju, wystawił też wotum nieufności dla swojego doktoratu z prawa. Parę dni później zorientował się, że poważnie zawalił, i złożył samokrytykę. Tylko że ta samokrytyka wiele nie wnosi, ponieważ tak naprawdę ona wam pomaga. Ponieważ moment, w którym macie wybrać skład tej komisji, sprawia, że ci posłowie, którzy trafią do tej komisji, narażają się na Trybunał Stanu. Łamanie konstytucji w tak jawny sposób, w kilkunastu punktach, tworzenie parasądu i nakładanie na wybranych przez was ludzi zakazu uczestnictwa w życiu publicznym, to jest gorzej niż makkartyzm. To, szanowni państwo, jest zbrodnia na prawie i na sprawiedliwości. I wiemy doskonale, że chodzi o kampanię wyborczą. I wiemy też doskonale, że chodzi o to, żeby móc przed swoim najbardziej nieświadomym elektoratem udawać, że nie macie z tym nic wspólnego, ale wszyscy inni mają.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#ArturDziambor">Szanowni Państwo! To, co uchwaliliście, i pewnie teraz uchwalicie, bo macie tych kilka głosów więcej na sali razem ze swoimi przystawkami, to, co chcecie uchwalić, to jest łamanie prawa, sprawiedliwości, konstytucji i prędzej czy później — chociaż teraz się uśmiechacie, bo macie chwilowo władzę — będziecie rozliczeni. W pewnym momencie będziecie musieli za to odpowiedzieć, ponieważ to, co chcecie zrobić, to jest coś okropnego. Nie możecie w żaden sposób tego wytłumaczyć. Jedyne, co możecie powiedzieć, to: my mamy 235 głosów, a opozycja ma 225, dlatego to my mamy rację. Nigdy tak nie było, że większość ma rację. Prawo jest prawem, a Prawo i Sprawiedliwość prawem nie jest i niestety — na szczęście, nie niestety — na szczęście nigdy nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#ArturDziambor">Nie będziemy brali udziału w tym głosowaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Hanna Gill-Piątek, poseł niezależny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#HannaGillPiątek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PiS-owska Polska to taki piękny kraj między Odrą a Bugiem, gdzie wszystko stoi na głowie. Prezydent podpisuje ustawy, zanim je przeczyta, a potem lament i wstyd, bo sojusznicy rugają go jak sztubaka. To w panice tworzy się nowelizacje, pudrujące nosy prawnym potworkom, zamiast przeprosić i wyrzucić tę ustawę do kosza. Mam wrażenie, że PiS naoglądał się za dużo radzieckich bajek i teraz chce się bawić w wilka i zająca, bo przecież w tej komisji nie chodzi i nigdy nie chodziło o faktyczne ustalenie skali rosyjskich wpływów. Tu chodzi tylko o to, by udawać i gonić, straszyć i zniesławiać, bo tak wielką panikę w waszych szeregach wzbudza powrót Donalda Tuska. A powinniście bać się raczej konsekwencji tego, co zniszczyliście przez te 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#HannaGillPiątek">Wszyscy się zastanawiają, czy działania osłabiające Polskę podejmujecie z własnej inicjatywy, czy raczej po długim szkoleniu i instrukcjach z Moskwy. Rozwalenie kontrwywiadu i wywiadu wojskowego, destrukcja służb, wyrzucenie z armii najlepszych oficerów, chaos w przetargach na modernizację polskiej armii, chaos w dostawach uzbrojenia, a z dzisiejszych afer — rozłożenie na łopatki fabryki amunicji w Pionkach.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#HannaGillPiątek">Mało prawdopodobna jest nieudolność na taką skalę. W normalnym kraju właśnie to powinna zbadać sejmowa komisja śledcza i oczywiście niezależna prokuratura. I wy chcecie, przepraszam, tropić rosyjskie wpływy? To spójrzcie w lusterko. Coś oprócz niszczenia armii? Bardzo proszę. Tępa propaganda, szczucie na mniejszości, zwalczanie wolnych mediów, projekty ustaw jakoś przypadkiem cytujące to, co uchwaliła rosyjska Duma. Codziennie inna sowiecka koncepcja, wy w PiS-ie chyba macie stałą subskrypcję Russia Today. I dalej: konflikt z Europą, celowe odcinanie Polski od funduszy, blokowanie suwerenności energetycznej, uzależnienie od ruskiego węgla, sprzedaż polskiej infrastruktury strategicznej.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#HannaGillPiątek">Moje prawicowe cherubinki, cnoty to przed Putinem wy żeście nie uchowali. Ciekawe, czy rubelka i buziaka też dostaliście.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#HannaGillPiątek">Choćbyście nas wszystkich zaciągnęli siłą na tę inkwizycyjną farsę, opluli, zniszczyli, upokorzyli, to i tak przegracie. Już przegraliście. Ta komisja to dowód na to, jak bardzo jesteście słabi, bo dowodem waszej słabości jest to, jak bardzo się boicie.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#RyszardTerlecki">Do pytań zgłosili się posłowie.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#RyszardTerlecki">Na liście są 24 osoby.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#RyszardTerlecki">Jako pierwszy pytanie zada pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#RyszardTerlecki">Czas na zadanie pytania to oczywiście 1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 1933 r. prawica poparła narodowego socjalistę Adolfa Hitlera i już po roku przekonała się, że popełniła błąd. Niektórzy zapłacili za to życiem. My tego błędu nie popełnimy.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#JanuszKorwinMikke">Chciałbym uprzytomnić panom z Prawa i Sprawiedliwości, że wszystkie mocarstwa, czy to Ameryka, czy Rosja, mają agentów w obozie rządowym, bo tam warto mieć agentów. Tam mają opłacanych, wysoko opłacanych ludzi, tam mają szpiegów. Po wyborach nie będziecie mieli większości. Prawica, centrum, centrolewica i lewica będą miały większość. Wyłapiemy tych agentów. Sprawdzimy to dokładnie. Wy dajecie…</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Krajewski: To jest wasza koalicja, tak?)</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#JanuszKorwinMikke">Oczywiście macie rację, konieczne są wysokie wyroki dla szpiegów. Daliście nam uprawnienia, skorzystamy z tych uprawnień. Będziemy was za to karać.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anita Sowińska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#RyszardTerlecki">Myślałem, że pani nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#AnitaSowińska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ta ustawa nie nadaje się do poprawy. Ta ustawa nadaje się tylko do kosza. To jest ustawa, która powołuje komisję inkwizycyjną. To jest ustawa, zgodnie z którą członkowie tej komisji będą jednocześnie oskarżycielami, prokuratorami, sędziami i obrońcami. To, co tutaj robicie, jest po prostu śmieszne.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#AnitaSowińska">Oczywiście jestem za tym, żeby badać wpływy rosyjskie w Polsce, dlatego pytam, czy zbadaliście związki pana Marka Falenty z panem Kaczyńskim. Ponoć pan Falenta przyznaje się do tych bliskich znajomości. Czy zbadacie, dlaczego do tej pory nie powstała fabryka prochu w Pionkach, która jest tak ważna dla polskiej zbrojeniówki? Proszę, badajcie te wpływy rosyjskie. Czy to, że ta fabryka nie powstała, to zwykła głupota i niekompetencja waszych ludzi, czy wpływy rosyjskie? Jest to warte sprawdzenia.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Oczywiście, że to wpływy rosyjskie.)</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#AnitaSowińska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Powiem szczerze, że nie zadam pytania, bo tak naprawdę byłoby to niegodne. O co tu pytać? Nie ma znaczenia, czy konstytucję łamie się kilkanaście razy, czy łamie się ją kilka razy. Przytoczę tylko słowa prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, które są, szczerze mówiąc, bardzo delikatne: Zrobić coś takiego, że w poniedziałek podpisuję, w piątek zgłaszam nowelizację, w międzyczasie jeszcze kieruję to do kontroli następczej w Trybunale Konstytucyjnym — to świadczy o jakimś całkowitym pogubieniu albo jakichś potężnych wpływach, które musiały mieć miejsce między poniedziałkiem a piątkiem. Tworząc komisję siepaczy, sięga się po metody rodem z innych ustrojów.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jacek Kurzępa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#JacekKurzępa">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Zasadność powołania tej komisji jest oczywista. Intuicja Polaków zmierza ku temu, żeby zweryfikować i dowieść, kto jest zdrajcą, kto jest hochsztaplerem, kto jest wiarołomcą.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Inaczej nie będzie dotacji.)</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#JacekKurzępa">Wynika ona z geopolitycznej sytuacji świata i teatru wojny na Ukrainie. Niefrasobliwość wobec tych faktów i udawanie, że nie jest to zagrożenie dla Polski, byłoby błędem, z którego rozliczyłyby nas kolejne pokolenia Polaków, dlatego wszelkie kroki, które proponuje pan prezydent, które mają doprowadzić do kompromisu, aby powołać komisję, są warte poparcia. Dlatego zwracam się z pytaniem: Jakie są granice tego kompromisu w oczach pana prezydenta?</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Dziewięć baniek.)</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#JacekKurzępa">Których granic nie powinniśmy przekroczyć? Wydaje się, że jest to bezpieczeństwo Polaków i naszej wspólnej ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Badania naukowe, dziewięć baniek na badania naukowe.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Najpierw pan prezydent podpisał ustawę, która jest w oczywisty sposób niezgodna z konstytucją, później, de facto potwierdzając jej niekonstytucyjność, prewencyjnie skierował ustawę do tzw. Trybunału Konstytucyjnego, a po kilku dniach złożył projekt, nad którym teraz pracujemy, który jakoby ma naprawić tę ustawę. Trudno oprzeć się wrażeniu, że działania pana prezydenta przypominają działania takiego polityka, który zakłada garnitur do krótkich spodenek i wygląda niezbyt poważnie.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#MirosławSuchoń">Pani Minister! Co takiego stało się w ciągu tych kilku dni? Co takiego stało się, że pan prezydent podpisał jedną z najczarniejszych ustaw demolujących konstytucyjny system dochodzenia sprawiedliwości, choć miał świadomość, że łamie ona wszelkie standardy? Pani minister, mam jeszcze najważniejsze pytanie. Kto ma aż tak duży wpływ na pana prezydenta, który przez miesiące ignorował zdanie parlamentu, ekspertów, że na koniec jednak zdecydował się skierować do Sejmu projekt, który całkowicie…</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Bartłomiej Sienkiewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#BartłomiejSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest czas pytań, więc chciałbym zadać pytanie. Czym władza Prawa i Sprawiedliwości, pana prezydenta, rządu, tej większości tak obraziła Najwyższego, że wam ze szczętem odebrał rozum? Czy naprawdę wierzycie w to, że wasz rozpad i czekająca was przegrana zostanie powstrzymana przez powołanie hybrydy cyrku i sądu kapturowego? Czy naprawdę wierzycie, że Polacy w to uwierzą?</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#BartłomiejSienkiewicz">Czy wy naprawdę uważacie, że tą komisją doprowadzicie do powstrzymania Donalda Tuska przed pokonaniem Jarosława Kaczyńskiego? Czy wy naprawę uważacie, że to jest sposób na to, żebyście powstrzymali rozkład własnego obozu politycznego, który jest tak skupiony na łupieniu i okradaniu Polski, że właściwie już niczym innym się nie zajmuje? Przecież to są próżne nadzieje. Wiem, czym obraziliście Najwyższego — pychą i złodziejstwem.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Robert Kropiwnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#RobertKropiwnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest kuriozalne. Pan prezydent w piątek sobie przypomniał, że w poniedziałek podpisał coś głupiego, i nagle przedkłada to.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#RobertKropiwnicki">Teraz mam pytanie do pani minister: Kto doradzał to prezydentowi? Jakie było wasze, biura prawnego kancelarii prezydenta stanowisko w tej sprawie? Czy analizowaliście, kto powinien stanąć przed tą komisją? Czy zastanawialiście się, jakie jest zdanie Mateusza Morawieckiego i czyje interesy reprezentuje i reprezentował Mateusz Morawiecki w prywatyzacji zakładów chemicznych? Czy stał po stronie interesów polskich, czy stał po stronie interesów Mosze Kantora, rosyjskiego biznesmena? Czy bronił ruskich pieniędzy? Czy Mateusz Morawiecki w ostatnim czasie bronił Lotosu, czy chciał sprzedać Lotos Saudi Aramco powiązanemu z ruskimi? I czyich interesów wy tak naprawdę bronicie? Bo jesteście absolutnie ruską agenturą. No tak to wychodzi. To wszystko widać, to się spina, że Falenta, ruski węgiel to wszystko idzie na wasze konto, a wy próbujecie kogoś innego tym obarczać.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Sławomir Nitras, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#SławomirNitras">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rosjanom udało się zdestabilizować wiele krajów i wpłynąć na wiele wyborów w Europie: kraje Pribałtiki, Stany Zjednoczone — wybór Trumpa, brexit w Wielkiej Brytanii — to wszystko zasługa rosyjskiej propagandy i rosyjskich wpływów.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Platforma w Polsce.)</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#SławomirNitras">Podobnie było w Polsce. W Polsce w roku 2015 to pan Falenta i jego nagrania, rosyjski węgiel w tle i blokada przez rząd Tuska handlu rosyjskim węglem spowodowali, że do władzy doszedł PiS.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#SławomirNitras">Ale czy to oznacza, że my mamy prawo każdego polityka PiS-u nazywać rosyjskim agentem? Nie, to byłaby bzdura. Doszliście do władzy, panie marszałku Terlecki, dzięki prowokacji Falenty, dzięki prowokacji rosyjskiej. Ale nikt wam nie odbiera tego, że jesteście polskimi obywatelami.</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#SławomirNitras">Chciałbym zadać pytanie panu Terleckiemu jako najważniejszemu tutaj i pani minister, która pół minuty tutaj spędziła. Pani było wstyd to prezentować. Państwo uważacie, że macie prawo decydować o tym, kto daje rękojmię należytego wykonania funkcji publicznych?</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#SławomirNitras">Kto panu, panie Terlecki, dał takie prawo?</u>
          <u xml:id="u-278.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Zbigniew Konwiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#ZbigniewKonwiński">Panie Marszałku! 8 lat drożyzna szalejąca, to teraz wymyśliliście sobie igrzyska. Ale te 8 lat to jest: ruski węgiel w rekordowych ilościach, sprzedaż stacji Lotosu kumplowi Putina, rafinerii również. I co? I wy chcecie decydować o tym, kto jest pod wpływem rosyjskim, kto działa w interesie Rosji? A może o tym będzie decydował ten, który zatrudnił sam ruskiego agenta.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Staną przed komisją, spokojnie.)</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#ZbigniewKonwiński">Zachowujecie się jak złodziej, który krzyczy: łapać złodzieja!</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#ZbigniewKonwiński">W retoryce antyrosyjscy, w gębie antyrosyjscy, a jeśli chodzi o fakty, to zachowujecie się jak agentura nad Wisłą zainstalowana przez Putina.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-280.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Bolszewicy.)</u>
          <u xml:id="u-280.7" who="#ZbigniewKonwiński">Dziś wam się wydaje, że wy kogoś rozliczacie, ale już za chwilę, już za chwileczkę sami rozliczani będziecie.</u>
          <u xml:id="u-280.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-280.9" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Krajewski: 4 lata temu też to krzyczeliście i co? Przegrana.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Tomasz Szymański, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#TomaszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Obserwujący Nas Rodacy! Obserwujący tę debatę, jesteście świadkami nieudanej próby pudrowania trupa na palącym się okręcie, który nieuchronnie idzie na dno. A dlaczego to się dzisiaj dzieje? Ano dlatego, że prezydent dostał najpierw burę z Departamentu Stanu Stanów Zjednoczonych, następnie dostał burę z Komisji Europejskiej, a na końcu przeczytał tę ustawę i złapał się za głowę.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#TomaszSzymański">I teraz mamy realny problem. Naszymi rękoma tego nie poprawicie, bo tego się nie da poprawić. To nie jest warte funta kłaków.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#TomaszSzymański">Ale pani minister powiedziała jedną zasadniczą bardzo ważną rzecz, że podstawową kwestią tej ustawy jest wykreślenie środków zaradczych. Pani minister, ta ustawa daje możliwość stwierdzenia, że ktoś nie daje rękojmi należytego wykonywania czynności w interesie publicznym. Ale my wam nie wierzymy. Bo wiecie, co wy zrobicie? Zmienicie szereg ustaw i za chwilę dopiszecie zakaz pełnienia funkcji publicznej za to, że ktoś nie ma rękojmi należytego wykonywania czynności w interesie publicznym i tak też zakażecie komukolwiek realizować zadania publiczne na rzecz dobra Polaków. Jesteście cwaniakami…</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Oni przyjmą tę całą ustawę, a to jedno wyrzucą.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Dariusz Rosati, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#DariuszRosati">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta komisja od wpływów rosyjskich powinna się nazywać komisją rosyjską. Spójrzmy prawdzie w oczy, ona jest wzorowana na czerezwyczajce Dzierżyńskiego. To typowo leninowski twór.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Komuniści o tym mówią.)</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Takie mają wspomnienia.)</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#DariuszRosati">To jest po prostu nawiązanie do najlepszych kremlowskich wzorów. Naprawdę gratuluję, gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#DariuszRosati">Łamaliście konstytucję i prawo wielokrotnie przez te 8 lat rządów, natomiast to, co w tej chwili przedstawiliście, ta cała komisja, to jest naprawdę rekord świata. Pobiliście nawet swoje wyśrubowane rekordy, jeśli chodzi o naruszanie prawa. I zastanawiam się, co was do tego skłoniło. Tu była mowa o tym, że my się boimy. My się nie boimy. Gdybyście cokolwiek na nas mieli, to już byście to wykorzystali. Natomiast wy się boicie, to jest paniczny strach. Straciliście rozum, straciliście rozsądek i dlatego posunęliście się do takiego rozwiązania. W sposób jawny, bezczelny, bezwstydny i cyniczny…</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Witold Zembaczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WitoldZembaczyński">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Tłusty Kocie Milionerze Januszu Kowalski! Kiedy człowiek się zastanawia nad tym, czym są rosyjskie wpływy i co jest ich celem, to rzeczą oczywistą jest to, że to jest wprowadzenie tzw. ruskiego miru. I nikt nie ma większych osiągnięć we wprowadzaniu ruskiego miru niż PiS, bo to właśnie wy w jaskini na ul. Nowogrodzkiej wykuliście tę prymitywną maczugę do zwalczania opozycji o nazwie lex Tusk i zanim zdążyliście tej maczugi użyć, spadła wam na stopę.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WitoldZembaczyński">Najpierw potłukła palec podpisujący pana prezydenta, którym próbował w piątek wygumkować swój podpis. Wygląda to rzeczywiście fatalnie. Dlatego można powiedzieć wprost: Jak chcecie w tej ustawie stosować środki zaradcze w postaci pozbawienia możliwości dysponowania środkami publicznymi, jak nie potraficie stosować środków zaradczych wobec własnej głupoty? 4 czerwca na marszu ludzie wyszli na ulice i powiedzieli, że lex Tusk to jest po prostu czysta Rosja. I dzisiaj, kiedy poczyta się kanały na Telegramie, brzmi tam jedno wielkie: spasiba.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Henryka Krzywonos-Strycharska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#HenrykaKrzywonosStrycharska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szybkie podpisanie ustawy lex Tusk świadczy o tym, że pan prezydent prawdopodobnie wcale tego nie czytał. Natomiast po podpisaniu złożył wniosek o nowelizację tej ustawy. O czym to świadczy? Czy jednak zrozumiał pan, że to jest bubel prawny prowadzący Polskę do autokracji? Ma pan ostatnią kadencję i nie musi pan słuchać pana prezesa. Napisałam do pana list otwarty z prośbą, żeby stał się pan chociaż przez chwilę głową Polski. Ta ustawa od razu powinna wylądować w koszu.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#HenrykaKrzywonosStrycharska">Moje pytanie: Dlaczego nie słucha się pan ekspertów, prawników i doradców? Kto panu doradził podpisanie tego bubla? Dlaczego podpisał pan niekonsekwentną ustawę, a dziś w chaotyczny sposób próbuje pan wyjść z tego z twarzą? Panowie…</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#HenrykaKrzywonosStrycharska">…śmiejecie się…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#HenrykaKrzywonosStrycharska">…nie będziecie się śmiali, będzie przykro.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jaka jest ta ustawa? Niekonstytucyjna, upokarzająca, łamiąca prawa człowieka, haniebna, bolszewicka, parasądowa, potworek, hybryda sądowo-administracyjno-inkwizycyjna, niszcząca ludzkie życie, destrukcyjna, absurdalna, nielegalna, bezprawna, brutalna, zabójcza, dramatyczna, dewastacyjna. To są słowa polityków, prawników i dziennikarzy. Nic dodać, nic ująć, można byłoby to jeszcze długo cytować. I pamiętajcie: karma zawsze wraca.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! W wielu sprawach nasze państwo dogoniło Unię Europejską, w wielu sprawach za chwilę ją dogonimy, natomiast w tej sprawie mam wrażenie, że jesteśmy 4 czerwca 1991 r. Zmieniły się tylko nazwy partii, natomiast problem jest ten sam. Nadal nie umiemy się odciąć od przeszłości i nadal nie umiemy sobie poradzić z teczkami i przeszłością, z rosyjskimi wpływami i ich agenturą w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#GrzegorzLorek">W tej sprawie, panie pośle, jest pan niezmienny, to prawda, czytałem wystąpienie, tak jak w roku 1991. Co do innych nazwy partii się zmieniły, ale przyzwyczajenia są te same.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeśli chodzi o 4 czerwca, to tylko lata się pomyliły.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W moim wystąpieniu w imieniu klubu przypomniałem Wysokiej Izbie, iż w Konstytucji 3 maja było napisane w jednym z artykułów, iż po 25 latach będzie przegląd konstytucji. W tym miejscu chciałem podziękować panu prezydentowi, iż w ubiegłej kadencji chciał rozpisać referendum, w którym chciał zapytać Polaków, w jakim zakresie konstytucja powinna się zmienić. Niestety Senat nie wyraził na to zgody.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#JarosławSachajko">Chciałem zapytać panią minister o to, kiedy będzie złożony wniosek do Trybunału Konstytucyjnego, jeśli chodzi o zgodność ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. z konstytucją, oraz czy może nam pani minister dzisiaj powiedzieć, w jakim zakresie czy jakich artykułów będzie ten wniosek dotyczył. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Marcin Porzucek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#MarcinPorzucek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#MarcinPorzucek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od kilku lat słyszymy, że o tym, czy ustawa jest zgodna z konstytucją czy też nie jest zgodna z konstytucją, decyduje Trybunał Konstytucyjny. Tymczasem przez ostatnią godzinę słyszymy z ust polityków opozycji, że właściwie jest inaczej. Słyszeliśmy przed chwilą katalog różnych inwektyw, które pani poseł, jak rozumiem, przeczytała na sprzyjających Platformie Obywatelskiej hejterskich kontach na Twitterze. Tymczasem prawo w Polsce stanowi się zupełnie inaczej. Ta konstrukcja jest zapisana notabene właśnie w konstytucji — skierowanie do trybunału ustawy w trybie następczym. Była stosowana przez wszystkich prezydentów przez ostatnie ćwierćwiecze. Pan prezydent Komorowski wielokrotnie z tego korzystał. Trybunał różnie wówczas orzekał. I wtedy państwu to nie przeszkadzało. Były także były sytuacje, gdy to wy podnosiliście rękę…</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Mówi bolszewik.)</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#MarcinPorzucek">…za ustawami, które okazywały się niezgodne z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#MarcinPorzucek">Chciałem zapytać panią minister: Czy prawdą jest, że te propozycje pana prezydenta wychodzą naprzeciw oczekiwaniom, które opozycja zgłaszała 2 tygodnie temu?</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Ty mów za siebie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jarosław Krajewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#JarosławKrajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Można powiedzieć: uderz w stół, a nożyce się odezwą.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Ty możesz wszystko powiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#JarosławKrajewski">Możemy tutaj zaobserwować, jak osoby, które do 1990 r. tworzyły Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą, osoby, które przecież były po prostu komunistami, a dzisiaj reprezentują opozycję totalną…</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: W Trybunale Konstytucyjnym są, jak Piotrowicz.)</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#JarosławKrajewski">I państwo krzyczycie o demokracji, o wolności, wtedy kiedy mówimy o powołaniu państwowej komisji, która ma zbadać rosyjskie wpływy? Pytanie jest następujące: Czego tak naprawdę się boicie?</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#komentarz">(Poseł Robert Kropiwnicki: Obłudy.)</u>
          <u xml:id="u-301.6" who="#JarosławKrajewski">I jest kwestia tego, czy to jest wasz strach przed zdemaskowaniem tych waszych relacji, związków. Przecież możemy spojrzeć choćby na te obrazki dotyczące Donalda Tuska i Władimira Putina na molo w Sopocie. Ale państwo wolelibyście, żeby tych zdjęć, tych filmów po prostu nie było. A co więcej, kto powiedział, że Nord Stream 2 to jest porozumienie prywatnych firm?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Piotr Kaleta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PiotrKaleta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten wasz strach to staje się tutaj niemal dosłownie wyczuwalny. To, co mówicie, co robicie, to rzeczywiście jest tak, jakbyście naprawdę już mieli… Nie chcę dokończyć, co macie w spodniach.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, ale ja chcę powiedzieć o jednej rzeczy. Chcę zadać pytanie pani minister: Kto w polskiej przestrzeni prawnej odpowiada za to, żeby stwierdzić, czy ustawa jest zgodna z konstytucją czy też nie? Czy Borys Budka, czy poseł Nitras, czy ktokolwiek inny?</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#komentarz">(Poseł Robert Kropiwnicki: Piotrowicz.)</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#PiotrKaleta">Czy robi to Trybunał Konstytucyjny czy ktokolwiek inny? Bo tutaj słyszeliśmy, że ta ustawa jest niekonstytucyjna. Powiem w ten sposób: naprawdę nie chcę podchodzić do tego, co mówi Lewica, ta bardzo szeroko pojęta, która gdzieś tutaj ma swój… Ale dzisiaj dowiedziałem się z ust Korwin-Mikkego, że on się też w lewactwo wpisuje i to jest dla mnie pewne odkrycie tej dzisiejszej debaty. Natomiast, proszę państwa — żeby jeszcze uzmysłowić to, co powinniście zrobić — żebyście zastanowili się nad tym, jak komisja powinna funkcjonować, w jaki sposób, oglądajcie „Reset”. Powtórkę i następne odcinki, dużo was to nauczy. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Sylwester Tułajew, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#SylwesterTułajew">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzeba jasno powiedzieć, że to nie komisja jest zagrożeniem dla demokracji. Prawdziwym zagrożeniem dla demokracji jest oczywiście to, co się działo w ostatnich latach…</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: Ostatnich 8 latach. To prawda.)</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#SylwesterTułajew">…czyli kwestia wywierania wpływów rosyjskich na decyzje, które były podejmowane w Polsce. I dzisiaj właśnie powołajmy tę komisję. Powołajmy tę komisję, aby opinia publiczna dowiedziała się, jak wyglądało podejmowanie decyzji w Polsce w latach 2007–2022. Czego się boicie, szanowna opozycjo? Jeżeli macie ekspertów, wskażcie swoich kandydatów i wyjaśniajcie te tematy, nawet te, o których mówiliście, bo właśnie ta komisja jest od tego, aby wyjaśniać, aby dokładnie zobaczyć, aby opinia publiczna dowiedziała się, jak wyglądało podejmowanie decyzji. I ta ustawa, ta komisja to nie jest żaden lex Tusk. Ta komisja to jest lex antyPutin. Chcemy dokładnie poznać, jak wyglądało wywieranie wpływów, jak wyglądały wpływy rosyjskie przy podejmowaniu decyzji w sprawie bezpieczeństwa w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Wanda Nowicka, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#RyszardTerlecki">Teraz to niemożliwe, na końcu.</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Na końcu? Dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-306.4" who="#komentarz">(Głos z sali: W oświadczeniach.)</u>
          <u xml:id="u-306.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#WandaNowicka">Kiedy prezydent Duda przestanie łamać konstytucję? Łamanie konstytucji przez PiS zaczęło się właśnie od prezydenta i do tej pory borykamy się ze skutkami tej haniebnej praktyki. Ta patologia rozpoczęła się od powołania tzw. sędziów dublerów do Trybunału Konstytucyjnego, co było początkiem degeneracji tej izby, a teraz doprowadziło do całkowitego paraliżu trybunału.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#WandaNowicka">Potem prezydent Duda ułaskawił nieprawomocnie skazanych Wąsika i Kamińskiego, a tym samym napuścił na siebie dwie instytucje: Sąd Najwyższy i Trybunał Konstytucyjny. Teraz szybciutko podpisał niekonstytucyjną ustawę o komisji kłamstwa, czyli lex Tusk, a za chwilę, kiedy dotarło do niego, że to kolejna niekonstytucyjna ustawa, którą poparł, napisał swoją ustawę.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#WandaNowicka">Panie Prezydencie! Czas najwyższy nauczyć się, że nie da się poprawić niekonstytucyjnej ustawy, tak jak nie da się skleić skorupki jajka. Jej miejsce jest na śmietniku.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Prezydencie! Dokumenty, które się podpisuje, najpierw należy przeczytać. Jest to fundamentalna zasada, którą powinien kierować się każdy współczesny człowiek. Natomiast ludzie z wyższym wykształceniem, prawniczym, tak jak pan, mają moralny obowiązek przekazywania i utrwalania takich zachować w społeczeństwie. Pana praca nad tą ustawą, szanowny panie prezydencie, to głęboka kompromitacja urzędu prezydenta Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#JanSzopiński">Panie Prezydencie! Czy pan został zmuszony do podpisania tej ustawy? Czy ktoś wywierał na pana naciski? Czy grożono panu lub pana rodzinie? I to nie są żarty, to, co ja mówię z tego miejsca, bo my mówimy o majestacie najjaśniejszej Rzeczypospolitej. O zaufaniu do urzędu pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#JanSzopiński">Panie i Panowie Ministrowie od Pana Prezydenta! Takim zakładnikom jak wy to nikt nie wierzy. Wy w niedzielę mówicie, że pan prezydent czyta, zapoznaje się itd., itd….</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Wolnościowcy.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#DobromirSośnierz">Prokurator PRL-owski Andriej Wyszyński powiedział: Dajcie mi człowieka, a znajdę na niego paragraf. Wy zdajecie się mówić: Pokażcie mi człowieka, a napiszę na niego paragraf. Czy ja bym nie chciał widzieć, jak Tusk się opala w kratkę? No kurczę, pewnie, że bym chciał, ale to nie jest metoda. Nie można pisać ustaw pod to zlecenie polityczne, bo jeśli taka praktyka się utrwali, to wyobraźcie sobie, że niestety nie jest powiedziane, że zawsze będziecie rządzić. Nie zawsze muszą być takie wspaniałe rządy jak dzisiaj, mogą przyjść do władzy jacyś łotrowie, którzy będą te przepisy, które piszecie, albo tę tradycję polityczną, którą wprowadzacie, wykorzystywać w taki sposób,…</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#DobromirSośnierz">…że napiszą lex Kaczyński, lex Ziobro, lex Terlecki. Wyobraźcie sobie, że to może pójść właśnie w takim kierunku. A co do Tuska, to myślę, że on raczej reprezentuje pruskie stronnictwo, a Putinowi to się po prostu dał wykiwać.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Rosjanie mówili o Donaldzie Tusku: nasz człowiek w Warszawie i się nie pomylili. Rząd Donalda Tuska zatrzymał projekt Odessa-Brody-Płock-Gdańsk uniezależnienia się od rosyjskiej ropy. Rząd Donalda Tuska zatrzymał projekt gazociągu Baltic Pipe.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: Na gazie to zarobiłeś trochę, nie?)</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#JanuszKowalski">Rząd Donalda Tuska 1 mld zł podarował Gazpromowi. Rząd Donalda Tuska chciał się podłączyć do Kaliningradu. To Donald Tusk i Waldemar Pawlak chcieli kupować rosyjski gaz do roku 2035.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#JanuszKowalski">Bo Donald Tusk był najbardziej prorosyjskim premierem III RP. I moja ocena jest jednoznaczna: miejsce Donalda Tuska jest przed Trybunałem Stanu, a potem za kratkami. Za to, że służyliście Putinowi.</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: Ale koledzy ci nawet nie klaskali.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#RyszardTerlecki">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos ma sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta, pani Małgorzata Paprocka.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ja się zgłosiłem do sprostowania, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#RyszardTerlecki">Na końcu.</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#RyszardTerlecki">To może po pani minister?</u>
          <u xml:id="u-314.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Po pani minister, dobrze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#MałgorzataPaprocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie debaty padło tyle nieprawdziwych i wprost sprzecznych z logiką stwierdzeń, że trudno się do nich wszystkich odnieść, ale myślę, że jedna kwestia wymaga bardzo dokładnego omówienia. Pan prezydent, kiedy podejmował decyzje związane z ustawą dotyczącą komisji, która ma zbadać rosyjskie wpływy, działał absolutnie legalnie i zgodnie z prerogatywami, na podstawie przepisów, które daje mu wprost konstytucja. Pan prezydent podpisał ustawę, zdecydował o skierowaniu jej w trybie następczym do Trybunału Konstytucyjnego, a następnie skorzystał z prawa, które również ma, czyli przedłożył Wysokiej Izbie inicjatywę ustawodawczą. Działania te są absolutnie koherentne i wynikają tak naprawdę i w jednym, i w drugim przypadku z pewnych wątpliwości, które zostały przedstawione w debacie publicznej.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#MałgorzataPaprocka">Pan poseł Korwin-Mikke pytał o ewentualne losy, jeżeli dojdzie do uchwalenia omawianej dzisiaj ustawy i do wyroku trybunału, jak to się prawnie ułoży, ja zaraz do tej kwestii wrócę.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#komentarz">(Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Nie mamy trybunału.)</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#MałgorzataPaprocka">Są pewne wątpliwości związane z tą ustawą i nic nie stoi na przeszkodzie, aby Trybunał Konstytucyjny w trybie kontroli następczej się nimi zajął. Ale prawdą jest, że podstawowym celem działania pana prezydenta było to, aby ta komisja została wybrana, powołana i podjęła te działania, które przed nią stoją. Pytanie należy zadać zupełnie inne. Jak prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, mając za granicą wojnę, brutalną agresję Rosji na Ukrainę, wszyscy widzimy te obrazki, widzimy te same metody, od strzału w tył głowy, przez niszczenie żywności, wysadzanie tam, po grożenie kwestiami jądrowymi, widzimy to samo, co widzieliśmy w czasie II wojny światowej, jak prezydent Rzeczypospolitej może nie podpisać ustawy, która ma badać rosyjskie wpływy?</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: Bo jest niezgodna z prawem, po prostu o to chodzi.)</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#MałgorzataPaprocka">Nie, proszę państwa, nie ma takiej możliwości. Nie ma takiej możliwości, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-315.7" who="#MałgorzataPaprocka">Opozycja chwali prezydenta wtedy, kiedy prezydent podejmuje takie decyzje, jakich sobie państwo życzą, a gani wtedy, kiedy jest inaczej. Tylko, proszę państwa, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie podejmuje decyzji zgodnych z tym, czego sobie życzy opozycja.</u>
          <u xml:id="u-315.8" who="#komentarz">(Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Jak rząd. Podpisuje, jak rząd chce, to prawda.)</u>
          <u xml:id="u-315.9" who="#MałgorzataPaprocka">Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej pan Andrzej Duda kieruje się jedną kwestią, dwiema tak naprawdę. Pierwszą kwestią jest kwestia prawa, a drugą — interesy Rzeczypospolitej Polskiej, które są dla prezydenta najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-315.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.11" who="#MałgorzataPaprocka">Mówił o tym zresztą w wystąpieniu w dniu, kiedy podjął decyzję w sprawie ustawy. I powiem więcej, pan prezydent bardzo by sobie życzył, żeby dokładnie te same kwestie były najistotniejsze dla każdej osoby, która pełni najważniejsze funkcje w Polsce, która jest funkcjonariuszem publicznym. I tylko w takich kategoriach o tych kwestiach można mówić.</u>
          <u xml:id="u-315.12" who="#MałgorzataPaprocka">Wielokrotnie w dzisiejszej debacie padały kuriozalne zarzuty o tym, że prezydent nie zapoznał się z tą inicjatywą. Ja się obawiam, że jest całkowicie inaczej. Niestety, mówię to z ogromną przykrością, ale na tej sali padały dzisiaj słowa, które nie mają żadnego pokrycia w tekście ustawy uchwalonej przez Wysoką Izbę. Ponawiane są te same nieprawdziwe informacje o wpływie na wybory, o braku drogi sądowej, mylone są procedury itd. Tylko że to są kwestie formalne, do których zaraz wrócimy i do których dzisiaj, przynajmniej w części, możemy się odnieść i ewentualnie je skorygować. Natomiast nie możemy zapominać o podstawowym celu tej ustawy. Proszę państwa, przecież państwo to wiedzą, mówimy o tym, że komisja ma ocenić działanie najważniejszych osób w państwie, podejmujących strategiczne decyzje dla Polski, czy one nie były podejmowane pod wpływem rosyjskim, i do tego na szkodę interesów naszej ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-315.13" who="#MałgorzataPaprocka">Inicjatywa pana prezydenta, nad którą dzisiaj Wysoka Izba proceduje, przynajmniej w części wychodzi naprzeciw argumentom, które padały w debacie również ze strony opozycji. Należy zatem zadać pytanie. Jeżeli na stole, mówiąc w pewnym uproszczeniu, leżą dzisiaj propozycje zgodne z państwa intencją, jeżeli Wysoka Izba zechce je przyjąć, jeżeli staną się obowiązującym prawem, to czym tłumaczyć nadal taką niechęć do tej komisji? Pytanie pozostaje otwarte. Niechęcią czy wprost strachem przed ewentualnym stanięciem przed nią? Bo niczym innym już na tym etapie tego tłumaczyć nie można.</u>
          <u xml:id="u-315.14" who="#MałgorzataPaprocka">Kiedy pan prezydent dwukrotnie wypowiadał się na temat tej ustawy, mówię o głównej ustawie, użył takiego stwierdzenia, że ten projekt, nad którym dzisiaj państwo procedują, jest takim pewnym sprawdzam.</u>
          <u xml:id="u-315.15" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Dla wszystkich.)</u>
          <u xml:id="u-315.16" who="#MałgorzataPaprocka">Dla wszystkich. Ale kierował te słowa przede wszystkim w stronę partii opozycyjnych. Jak i czy w ogóle ten test zostanie zdany, czy to sprawdzam pana prezydenta przez partie opozycyjne zostanie zdane, to pewnie będzie oceniać tak naprawdę opinia publiczna.</u>
          <u xml:id="u-315.17" who="#MałgorzataPaprocka">Posługiwaliśmy się tutaj dzisiaj bardzo górnolotnymi stwierdzeniami, mówiliśmy o godności ludzkiej, mówiliśmy o śmierci cywilnej, tylko proszę państwa, Wysoka Izbo, wszyscy zapominamy o tym, że mówimy o postępowaniu, na czym panu prezydentowi bardzo zależy, jawnym i transparentnym, przed państwowym organem, który następnie będzie kontrolowany przez dwuinstancyjne sądownictwo, gdzie w efekcie stwierdzane będzie, że funkcjonariusz publiczny działał na szkodę interesów państwa pod wpływem rosyjskim. Przepraszam, ale o jakiej godności, o ochronie czego my tutaj mówimy? Mamy kogoś, kto działał, co będzie stwierdzone przez komisję, której prace będzie mógł obejrzeć każdy, kto będzie tym zainteresowany, a następnie będą dwie instancje sądowe. Nawet jeżeli pozostałaby droga sądowa, którą dzisiaj przewiduje ustawa, czyli kontrola sądu administracyjnego, to nie jest tak, że sąd administracyjny, bo tutaj też takie przekłamania się pojawiają, kontroluje tylko tryb wydania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-315.18" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Szymański: A jak? Oczywiście, że tak.)</u>
          <u xml:id="u-315.19" who="#MałgorzataPaprocka">Przecież sąd administracyjny kontroluje materialne przesłanki wydania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-315.20" who="#komentarz">(Poseł Robert Kropiwnicki: Jeżeli chce.)</u>
          <u xml:id="u-315.21" who="#MałgorzataPaprocka">Przecież trzeba sięgnąć do ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, popatrzeć na system, tak? Natomiast pan prezydent, wychodząc naprzeciw tym argumentom, proponuje, przepraszam, bo o tym nie powiedziałam, prezentując projekt, aby kontrola sądowa była przed sądami powszechnymi, w pierwszej instancji sąd apelacyjny, w drugiej instancji Sąd Najwyższy. Wtedy jest pełna procedura, łącznie ze świadkami, z pełnym materiałem dowodowym. To jest zmiana, którą należy uznać za zasadną. Ale nie odchodźmy od meritum sprawy.</u>
          <u xml:id="u-315.22" who="#MałgorzataPaprocka">Jeśli Wysoka Izba pozwoli, to jeszcze odniosę się do tych konkretnych pytań, które padły.</u>
          <u xml:id="u-315.23" who="#MałgorzataPaprocka">Pan poseł Sachajko pytał o termin złożenia wniosku. Tak jak pan prezydent zapowiedział, na pewno wniosek będzie w Trybunale Konstytucyjnym przed ukonstytuowaniem się komisji. W tym tygodniu będzie złożony. Zakresowo on pokrywa się z częścią propozycji, które są przedstawione w dzisiejszej inicjatywie. To kwestia sądownictwa, to kwestia środków zaradczych.</u>
          <u xml:id="u-315.24" who="#MałgorzataPaprocka">Pan poseł Korwin-Mikke pytał o relacje. Jeżeli Wysoka Izba, a następnie Senat uchwalą ustawę i ona stanie się obowiązującym prawem, to jest możliwość wycofania wniosku z Trybunału Konstytucyjnego, to jest wniosek w trybie następczym, nie ma tutaj żadnego problemu. Również sam Trybunał Konstytucyjny może takie postępowanie umorzyć z urzędu ze względu na zmianę stanu prawnego. Tak więc nie ma tutaj żadnego ryzyka konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-315.25" who="#MałgorzataPaprocka">Jeszcze kwestia, która też pojawiała się w dyskusji, bardzo szeroka, kwestia samego ukonstytuowania się komisji. To oczywiście jest w gestii Wysokiej Izby, ale padają takie argumenty, które — powiem szczerze — z perspektywy urzędu prezydenckiego wydają się niezwykle dziwne. Po stronie opozycyjnej padają argumenty, które dążą do jakiegoś samoograniczenia Sejmu w tych wszystkich uprawnieniach kreacyjnych, które są po stronie Sejmu. Przecież Wysoka Izba wybiera niezwykle istotne organy w państwie: od sędziów Trybunału Konstytucyjnego, przez rzecznika praw obywatelskich, członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji itd. To nie jest nic dziwnego. Jest to absolutnie wpisane w porządek konstytucyjny. Rolą ustawodawcy jest kreowanie nowych organów. Ustawa już dzisiaj jasno mówi o tym, kto ma prawo zgłaszania kandydatów. Są to kluby parlamentarne. To przecież w państwa rękach jest podjęcie decyzji, czy chcecie z tej możliwości skorzystać. Już pomijam szerszy kontekst. Zazwyczaj jest tak, że strona opozycyjna, mówiąc o tych osobach, które wskazuje, zawsze mówi, że są to niezależni eksperci, natomiast jeśli chodzi o osoby i organy kreowane przez obecną większość, to zawsze coś jest nie tak. Jednak w demokratycznym państwie to w taki sposób nie działa.</u>
          <u xml:id="u-315.26" who="#MałgorzataPaprocka">Ostatnie pytanie, pan poseł Kaleta o to pytał, to właściwie retoryczne pytanie o to, kto w Polsce orzeka o zgodności ustaw z konstytucją. Jest to oczywiście Trybunał Konstytucyjny…</u>
          <u xml:id="u-315.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieczynny.)</u>
          <u xml:id="u-315.28" who="#MałgorzataPaprocka">…który jako jedyny ostatecznie podejmuje rozstrzygnięcia w tej sprawie. Dziękuję uprzejmie, Wysoka Izbo, dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-315.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#RyszardTerlecki">Pozdrawiamy wycieczkę — na galerii — ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Bochni, którą zaprosił pan poseł Stanisław Bukowiec.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Korwin-Mikke w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#RyszardTerlecki">1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#JanuszKorwinMikke">Drobne sprostowanie odnośnie do słów wielce czcigodnego posła Kalety. Ja się, broń Boże, nie wpisuję w lewicę, ja tylko przyłączę się do szukania agentów rosyjskich tam, gdzie oni są. A każde rozsądne mocarstwo trzyma swoich agentów w obozie rządzącym, bo to się najbardziej opłaca. Z przyjemnością wezmę udział w polowaniu na czarownice w waszym obozie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#RyszardTerlecki">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował przedstawiony przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 oraz niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 3318, do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#RyszardTerlecki">Jeżeli nie słyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#RyszardTerlecki">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#RyszardTerlecki">Marszałek Sejmu proponuje, aby Sejm, na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, wyznaczył termin przedstawienia sprawozdania umożliwiający rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-318.6" who="#RyszardTerlecki">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał…</u>
          <u xml:id="u-318.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-318.8" who="#RyszardTerlecki">Jest sprzeciw? Ktoś zgłosił?</u>
          <u xml:id="u-318.9" who="#RyszardTerlecki">A więc sprawę tę rozstrzygniemy w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-318.10" who="#RyszardTerlecki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o rewitalizacji rzeki Odry (druk nr 3303).</u>
          <u xml:id="u-318.11" who="#RyszardTerlecki">Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana Marka Gróbarczyka o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#MarekGróbarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#MarekGróbarczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zwracam się do Wysokiej Izby o przyjęcie projektu ustawy o rewitalizacji rzeki Odry w brzmieniu z druku sejmowego nr 3303.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#MarekGróbarczyk">W lecie 2022 r. na rzece Odrze doszło do masowego zakwitu glonów Prymnesium parvum, co w konsekwencji miało negatywny wpływ na stan ichtiofauny rzeki i jej dopływów. Analiza przyczyn masowego zakwitu glonów została przeprowadzona przez zespół naukowców pracujący w ramach Zespołu do spraw sytuacji powstałej na rzece Odrze, działającego pod auspicjami Ministerstwa Klimatu i Środowiska, który przeprowadził ponad 36 tys. badań.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#MarekGróbarczyk">Zgodnie z zaprezentowanym raportem oraz badaniami Inspekcji Ochrony Środowiska masowy zakwit glonów wywołały następujące i nakładające się na siebie czynniki: zmiana parametrów wody, w tym wzrost zasolenia wywołany suszą hydrologiczną, upały podnoszące temperaturę wody do 27°C i duże, większe niż w ubiegłych latach, nasłonecznienie, które przyspiesza proces rozwoju glonów. Ponadto czynnikiem sprzyjającym procesowi eutrofizacji wód i w konsekwencji zakwitowi glonów jest występowanie wysokiego stężenia azotu i fosforu w wodach.</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#MarekGróbarczyk">Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Europejską Agencję Środowiska, emisja azotu całkowitego i fosforu całkowitego do wód w Polsce z sektorów objętych Europejskim Rejestrem Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń w 2021 r. były znacznie niższe w porównaniu z rokiem 2007.</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Tylko ryby zdechły.)</u>
          <u xml:id="u-319.6" who="#MarekGróbarczyk">Ilość uwolnionego do wód azotu z instalacji w 2021 r. w porównaniu z rokiem 2007 zmalała o 30,6% — z 17 970 tys. kg w 2007 r. do 12 470 kg w 2021 r. Natomiast fosforu — o 68,1%, z 1014 tys. kg w 2007 r. do 365 tys. kg w 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-319.7" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A ryby zdechły.)</u>
          <u xml:id="u-319.8" who="#MarekGróbarczyk">Dla porównania w Niemczech ilość azotu uwolnionego do środowiska z sektorów objętych sprawozdawczością na rok 2021 wynosiły 33 mln kg. To ok. 27 razy więcej niż Polska. Natomiast fosforu — wynosiła 1225 tys. kg, ponad trzy razy więcej niż Polska.</u>
          <u xml:id="u-319.9" who="#MarekGróbarczyk">Według danych GUS w latach 2000–2021 przybyło w Polsce 859 oczyszczalni ścieków komunalnych, a liczba oczyszczalni o podwyższonej redukcji związków azotu i fosforów wzrosła o 398.</u>
          <u xml:id="u-319.10" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A ryby zdechły.)</u>
          <u xml:id="u-319.11" who="#MarekGróbarczyk">Ponadto udział ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków wzrósł z 53% w 2000 r. do 75% w 2021 r., przy czym w miastach wzrósł odpowiednio z 79% do 95%, zaś na wsiach — z 11% do 47%.</u>
          <u xml:id="u-319.12" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A ryby zdechły.)</u>
          <u xml:id="u-319.13" who="#MarekGróbarczyk">Ministerstwo Infrastruktury, bazując na rekomendacjach środowisk naukowych, opracowało projekt ustawy o rewitalizacji rzeki Odry dokonujący zmian systemowych dotyczących trzech kluczowych obszarów. Pierwszym z nich są inwestycje, którym zostało zapewnione dofinansowanie na poziomie 1,2 mld. Wsparcie obejmuje przedsięwzięcia w zakresie renaturalizacji i inwestycje zwiększające poziom wód na Odrze i jej dopływach.</u>
          <u xml:id="u-319.14" who="#MarekGróbarczyk">Dodatkowe wsparcie przewidziane jest także na inwestycje z obszaru gospodarki wodno-ściekowej w dorzeczu Odry, w tym budowę lub modernizację 123 oczyszczalni ścieków oraz budowę lub modernizację 259 inwestycji w sieci kanalizacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-319.15" who="#MarekGróbarczyk">Poniżej prezentuję listę kilku przykładowych inwestycji wodno-ściekowych w aglomeracjach w dorzeczu Odry uwzględnionych w szóstej aktualizacji krajowego programu oczyszczania ścieków wspartych rozwiązaniami wskazanymi w prezentowanej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-319.16" who="#MarekGróbarczyk">To kilka inwestycji, które przestawię. Cały zakres znajduje się w ustawie. Wrocław — budowa 139,2 km sieci kanalizacji oraz rozbudowa oczyszczalni ścieków. Łódź — budowa 69,4 km sieci kanalizacji oraz rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków. Opole — budowa 67,5 km sieci kanalizacji oraz rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków. Poznań — budowa 130 km sieci kanalizacyjnej. Koszalin — budowa 44,8 km sieci kanalizacji. Kostrzyn nad Odrą — budowa 1,5 km sieci kanalizacyjnej. Szczecin — budowa 8 km sieci kanalizacyjnej oraz rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków.</u>
          <u xml:id="u-319.17" who="#MarekGróbarczyk">Koszty zaplanowanych niezbędnych inwestycji w dorzeczu Odry oszacowano na kwotę 4,53 mld zł, w tym 2,9 mld na budowę nowej sieci kanalizacyjnej oraz 1,63 mld zł na inwestycję w oczyszczalnię ścieków. W wyniku realizacji tych inwestycji zostanie wybudowanych ok. 2,1 tys. km sieci kanalizacyjnych oraz zmodernizowanych zostanie 230 km sieci. Finansowanie przedmiotowych zadań jest zapewnione ze środków krajowych: NFOŚiGW, WFOŚiGW, BGK i funduszu FIZAN oraz europejskich: FEnIKS 2021–2027 i RPO.</u>
          <u xml:id="u-319.18" who="#MarekGróbarczyk">Ustawa o rewitalizacji Odry wprowadza również nowe rozwiązania w obszarze kontrolno-sanitarnym obejmujące powołanie w ramach struktury Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Inspekcji Wodnej, czyli umundurowanej służby, która pozwoli m.in. na szybkie ujawnianie zdarzeń lub naruszeń mogących wywołać szkody w środowisku wodnym. Służba ta będzie posiadała wiele uprawnień kontrolnych, w tym prawo do blokowania nielegalnie wybudowanych punktów zrzutu ścieków czy nakładania mandatów za niezgodne z prawem wykorzystanie wód.</u>
          <u xml:id="u-319.19" who="#MarekGróbarczyk">Ponadto projekt zapewnia zwiększenie wymiaru kar za wykroczenia związane z gospodarką wodną z obecnego poziomu z 500 zł do przedziału od 1000 zł do 7,5 tys. zł, a także wprowadza kary administracyjne w wysokości od 5 tys. do 1 mln zł m.in. za zaniedbania w obszarze gospodarki wodnej zagrażające życiu lub zdrowiu ludzi i bezpieczeństwu środowiska.</u>
          <u xml:id="u-319.20" who="#MarekGróbarczyk">W nowych przepisach wprowadza się zmiany w systemie opłat za usługi wodne, co zmobilizuje przedsiębiorców do stosowania proekologicznych rozwiązań w zakresie zrzutu wód zasolonych, m.in. do budowy zbiorników retencyjno-dozujących czy instalacji podczyszczających. Ustawa wdraża m.in. wyższe stawki opłat za wprowadzenie ścieków do wód lub ziemi, a także obniża opłaty dla podmiotów, które oczyszczają wyprodukowane przez siebie ścieki zawierające chlorki i siarczany.</u>
          <u xml:id="u-319.21" who="#MarekGróbarczyk">Z uwagi na potrzebę rewitalizacji rzeki ustawa przewiduje także opracowanie i wdrożenie programu odbudowy ichtiofauny Odry. Przedmiotowy program będzie miał na celu ustalenie obecnego stanu, a także określenie i wdrożenie działań, które doprowadzą do odbudowy środowiska ichtiofauny Odry. Projekt ustawy przewiduje także doposażenie jednostek straży pożarnej na terenach województw nadodrzańskich oraz doposażenie ośrodków badawczych Inspekcji Ochrony Środowiska w niezbędny sprzęt usprawniający prowadzenie badań laboratoryjnych.</u>
          <u xml:id="u-319.22" who="#MarekGróbarczyk">Projekt ustawy ma przełomowe znaczenie, jeśli chodzi o rewitalizację Odry. Zaprojektowane rozwiązania systemowe mają zapobiegać powtórzeniu się sytuacji, która miała miejsce w 2022 r. W związku z powyższym wnoszę o przyjęcie projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#RyszardTerlecki">Witamy obecną na galerii wycieczkę ze szkoły podstawowej w Nakle nad Notecią, która przybyła na zaproszenie pani poseł Iwony Kozłowskiej.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#RyszardTerlecki">Serdecznie witamy.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-320.4" who="#RyszardTerlecki">Chcę też zgłosić, że pan poseł, który przed chwilą złożył sprzeciw, wycofał ten sprzeciw, a więc Sejm wyznaczył termin przedstawienia sprawozdania umożliwiający rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-320.5" who="#RyszardTerlecki">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego, w trakcie którego jesteśmy, wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-320.6" who="#RyszardTerlecki">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-320.7" who="#RyszardTerlecki">Jako pierwszy pan poseł Jerzy Materna, klub Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#JerzyMaterna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o rewitalizacji rzeki Odry, druk nr 3303.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#JerzyMaterna">Projekt rządowy jest bardzo oczekiwany i pożądany, a zapisy w nim zawarte są dobrymi pomysłami. Projekt zawiera szereg istotnych rozwiązań mających przyczynić się do poprawy stanu ekologicznego Odry. Projekt ustawy został opracowany w oparciu o rekomendacje z raportu naukowców powstałego po wydarzeniach na Odrze w 2022 r. Projekt ustawy zawiera zarówno rozwiązania ściśle związane z rewitalizacją Odry, jak i rozwiązania systemowe mające przeciwdziałać zagrożeniom dla środowiska wodnego w całej Polsce.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#JerzyMaterna">Jeśli chodzi o Odrę i jej dopływy, w projekcie przewiduje się inwestycje umożliwiające odbudowę jej zasobów wodnych, inwestycje renaturyzacyjne oraz rozwiązania wspierające budowę lub modernizację oczyszczalni ścieków wraz z kanalizacją ściekową. Projekt zakłada m.in. wybudowanie stopni wodnych na Odrze w Lubiążu i Ścinawie, przebudowę Kanału Gliwickiego, przeprowadzenie robót budowlanych na stopniu wodnym Ujście Nysy czy budowę Kanału łączącego Odrę z Odrzycą w celu zasilania zlewni potoku Odrzyca wodami rzeki Odry.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#JerzyMaterna">W celu ochrony wód w całej Polsce zakłada się znaczne zwiększenie wysokości kar za nielegalny zrzut czy wsparcie inwestycji pozwalających ograniczyć zasolenie w wodach. Projekt zawiera instrumenty fiskalne mobilizujące przedsiębiorstwa do budowy dodatkowych systemów podczyszczających wody zasolone oraz systemów retencyjno-dozujących umożliwiających wstrzymanie wód zasolonych w okresach suszy.</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#JerzyMaterna">Ponadto projekt przewiduje powołanie inspekcji wodnej, czyli wyspecjalizowanej służby wyposażonej w kompetencje, które pozwolą szybko i kompleksowo reagować w przypadku nielegalnych zrzutów ścieków. Dodatkowo zakłada się wsparcie działań monitoringowych wód przez wprowadzenie usprawnień realizacji inwestycji w tym zakresie. Ustawa zwiększa też wymiar kar za wykroczenia związane z gospodarką wodną. Dzięki temu sankcje za nielegalne działanie będą miały charakter odstraszający i prewencyjny. Ustawa przewiduje także dokonanie dodatkowego przeglądu pozwoleń wodnoprawnych i pozwoleń zintegrowanych dla działalności mającej wpływ na stan Odry. Takie rozwiązanie pozwoli zweryfikować wpływ legalnej działalności na stan rzeki.</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#JerzyMaterna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożony projekt ustawy zawiera szereg rozwiązań pozytywnie wpływających na stan jakości wody w Odrze, a także pozwalających systemowo eliminować zagrożenia dla środowiska wodnego. Jej przyjęcie pozwoli wdrożyć działania długoterminowe oraz działania doraźne ograniczające przestępstwa i wykroczenia przeciwko środowisku wodnemu. W związku z powyższym wnoszę w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość o przyjęcie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-321.6" who="#JerzyMaterna">Na koniec chcę dodać od siebie, że te działania, które są zapisane w projekcie, idą w dobrym kierunku, ale potrzebna jest budowa kolejnych stopni wodnych chociażby koło Głogowa i Bytomia Odrzańskiego, na projektowanym moście w Pomorsku — przypomnę, że w Cigacicach rok temu było 30 cm wody — czy na projektowanej obwodnicy Krosna Odrzańskiego z mostem. Celem jest podniesienie w Odrze poziomu wody, która zasili przez meliorację lasy i pola. Przypomnę, że Polska przyjmuje tylko 6% wód opadowych. Dla porównania w Hiszpani jest to 50%. Polska powoli stepowieje. Chodzi o centralną Polskę, czyli np. Warszawę i Poznań, czy tereny na południu, koło Wałbrzycha.</u>
          <u xml:id="u-321.7" who="#JerzyMaterna">Liczone kilka lat temu przez ministerstwo straty, jakie ponosi Polska z powodu niebudowania kolejnych stopni i zbiorników wodnych, sięgają 50 mld zł, średnio 3 mld zł rocznie, zarówno w odniesieniu do Odry, jak i do Wisły. Chodzi o budowę odpowiedniej ilości stopni wodnych na Odrze, utworzymy dodatkowy zbiornik o pojemności 900 mln m3. To samo trzeba zrobić również na Wiśle. A na południu Polski, od wschodu do zachodu, potrzebna jest budowa kilkudziesięciu zbiorników wodnych. Wówczas uzyskamy oczekiwany efekt, a straty zmniejszą się znacznie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-321.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Gabriela Lenartowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#GabrielaLenartowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę przypomnieć, że mamy do czynienia z pierwszym czytaniem rządowego projektu ustawy o rewitalizacji rzeki Odry. Tymczasem — nic bardziej błędnego, PiS-owi wydaje się, że ma atrybuty boskie, że jak powie, że jak nazwie, to słowo stanie się ciałem. Napiszą w ustawie „rewitalizacja”, znaczy, że będzie rewitalizacja. I praktycznie tę niczym niepopartą wiarę widać w treści tej ustawy, bo zamiast przeciwdziałać, być odpowiedzią na katastrofę ekologiczną, która już miała miejsce i którą zapowiada nawet pani minister Moskwa, ten projekt oddziałuje wręcz przeciwnie — sprzyja tej katastrofie i niemal ją jakby wywołuje.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#GabrielaLenartowicz">Ilekroć mam wątpliwą przyjemność przedstawiania tu i komentowania rządowego projektu ustawy, zawszę muszę zaczynać od tego, że to jest bubel prawny. Muszę jednak powiedzieć, że wy nawet bubla prawnego do końca nie umiecie zrobić, bo sami po sobie po wielokroć poprawiacie albo wetujecie to, co przyjęliście chwilę wcześniej. Tym razem wystarczy spojrzeć. Ta ustawa nawet nie odnosi się do ustaleń waszego rządowego raportu wskazującego przyczyny katastrofy na Odrze, a przyczyny te są podstawowe. Po pierwsze, chodzi o nadmiarowe zasolenie, które sprzyjało namnażaniu się, zakwitowi złotych alg, po drugie — o wodę stojącą lub wolno płynącą, czyli o kwestię tych wszystkich inwestycji hydrotechnicznych, którą tu wrzucacie, inwestycji zresztą ze starego rozdania — nic nowego nie wymyśliliście, chcecie tylko zrobić to na rympał, oby szybciej — i które sprzyjają właśnie zakwitowi złotych alg. Ten projekt w ogóle nie reguluje kwestii nadmiarowego zasolenia wynikającego ze zrzutów wód kopalnianych, co wbrew temu, co pan minister mówi, jakby tego nie zaklinał, nie sprzyja takim instalacjom. Coś na ten temat wiem, wiem, jak to się robi, bo przez wiele lat staraliśmy się dofinansowywać właśnie takie instalacje. Do tego trzeba po prostu stworzyć odpowiednie, porządne mechanizmy. Te propozycje są przedstawiane też wbrew opiniom ekspertów i naukowców. A po trzecie, najważniejsze, prawdziwym powodem, prawdziwą przyczyną katastrofy hydrologicznej w Polsce, katastrofy gospodarki wodnej jest polskie bagno, czyli Prawo wodne, które wprowadziliście, i Wody Polskie, które są niestety nieudanym dzieckiem tego pomysłu.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#GabrielaLenartowicz">Jedyną innowację w tym projekcie stanowi kwestia Inspekcji Wodnej, której przedstawiciele będą wyposażeni w broń, będą mogli stosować przymus bezpośredni, ale nie będą odpowiadać jak funkcjonariusze publiczni. Ta ustawa nawet się do komentowania nie nadaje.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#GabrielaLenartowicz">W związku z tym w imieniu Koalicji Obywatelskiej składam wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#RyszardTerlecki">Teraz głos ma pan poseł Arkadiusz Marchewka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! 10 miesięcy temu w Odrze zakwitły złote algi, co doprowadziło do tego, że umarło w niej życie. Eksperci mówią, że miały idealne warunki do rozwoju: wysokie zasolenie, niski poziom wody, mocne nasłonecznienie, wysoką temperaturę. Dodałbym do tego jeszcze jeden czynnik: zaniechania, impotencję i nieudolność instytucji państwa PiS. Jeszcze niedawno mówił pan, panie ministrze, że zależy wam, by Odra była w jak najbardziej kompleksowy sposób chroniona. Minął już prawie rok od tej katastrofy, pytam więc: Czy powstał nowoczesny system monitoringu rzeki, który zapowiadał pan razem z minister Moskwą? Nie. Czy ustalono i osądzono w końcu, kto jest odpowiedzialny za ten dramat? Nie. Czy udało się powstrzymać nadmiarowe zrzuty słonej wody z kopalń? Nie. Kolejna katastrofa jest na horyzoncie, a wy znów nie robicie nic sensownego, aby ją powstrzymać.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Po 10 miesiącach napisaliście ustawę, tylko że ona, zamiast chronić Odrę, zabetonuje ją. Posłuchajcie ludzi, którzy w tych sprawach są mądrzejsi od was. Przecież fachowcy jasno ostrzegają, że betonowe stopnie wodne spowalniające nurt rzeki są miejscem, gdzie mogą namnażać się te trujące złote algi. Tymczasem rząd PiS chce walczyć ze złotymi algami właśnie za pomocą betonowych stopni. To jakieś kuriozum.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#ArkadiuszMarchewka">Panie ministrze, czy wy naprawdę myślicie, że beton i pistolety w rękach inspektorów wodnych uchronią naszą Odrę przed kolejną katastrofą? Jesteście w dużym błędzie. Przez 10 miesięcy nie zrobiliście nic, aby naszą Odrę uchronić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anita Kucharska-Dziedzic, klub Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa to jest straszliwy gniot. Po 10 miesiącach od katastrofy na Odrze, największej katastrofy ekologicznej ostatnich lat, przedstawiacie państwo projekt specustawy, w której nie ma absolutnie nic, co skutki katastrofy likwidowałoby i zabezpieczało ekosystem Odry przed powtórką. Projekt nie był konsultowany z nikim kompetentnym. Nowe inwestycje, które planujecie, służą dalszej degradacji ekosystemu, a nie jego rewitalizacji. Zahamujecie rewitalizację dalszym zabetonowaniem i korytowieniem Odry. Zablokujecie możliwość samooczyszczania się rzeki.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Kiedy podczas obrad Parlamentarnego Zespołu ds. Renaturyzacji Odry usłyszałam, że Kanał Gliwicki, jak sama nazwa wskazuje, nie jest rzeką, tylko jest kanałem i jako taki służy odprowadzaniu ścieków, myślałam, że się przesłyszałam. Ale dziś widzę, że to wasz pomysł na Odrę: zrobić z niej jeden wielki ściek, którym sobie od czasu do czasu przepłyną barki ze śmieciami i lodołamacze. Rząd nie przejmuje się czystością ani rzek, ani powietrza, ani gleby. I tego dowodzicie tym projektem. To wy jesteście ekoterrorystami, wy wspieracie terror niszczenia polskiego środowiska naturalnego.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Co mamy w tym gniocie? Nie zrobiono przez tych 10 miesięcy żadnej weryfikacji pozwoleń wodnoprawnych i dziś dokładnie te same ścieki i solanka wpływają do Odry, jakie wpływały rok temu. A wy? Zamiast egzekucji obowiązku weryfikacji pozwoleń wodnoprawnych mamy tutaj przesunięcie tego obowiązku na za 2,5 roku. Czyli sankcjonujecie bezhołowie na kolejne lata. Zamiast nałożenia na kopalnie obowiązku dokonania inwestycji mających na celu ograniczenie zrzutów silnie zasolonych wód oraz ich odsalanie mamy de facto zmniejszanie kosztów zrzutów solanki do Odry, bo podwyżkę opłat planujecie za 7 lat.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Zamiast wdrożyć wasze własne rekomendacje ze wstępnego raportu rządowego o przyczynach katastrofy na Odrze opublikowanego w październiku 2022 r., wy je albo ignorujecie, albo wręcz robicie na odwrót. Gdzie czasowy obowiązek wstrzymania bądź ograniczania zrzutów w sytuacji zagrożenia? Nie ma. Gdzie tryb postępowania, w przypadku gdy wystąpi ponowne zagrożenie katastrofą? Nie ma. Gdzie odpowiedni rozwój systemu monitorowania jakości wód oraz usprawniania przepływu informacji na ten temat? Nie ma. Gdzie jest plan na osiągnięcie celów środowiskowych ramowej dyrektywy wodnej, które to Polska musi osiągnąć do roku 2027? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#AnitaKucharskaDziedzic">98,9% polskich jednolitych części wód rzecznych nadal nie osiągnęło co najmniej dobrego stanu lub potencjału ekologicznego, a wy macie plan na dobicie tego 0,1% czystych wód. Powołujecie Inspekcję Wodną w strukturze Wód Polskich. Inspektorzy nie muszą mieć wykształcenia kierunkowego, ale muszą mieć doświadczenie pracy w służbach. Wprowadzacie kolejną agenturę. To jakaś obsesja? Inspektorzy nie będą mieli statusu funkcjonariusza publicznego, więc jak kogoś pobiją, to trzeba ich będzie ścigać na drodze cywilnej. Co to ma być? Bojówki oligarchiczne? Wody Polskie będą same siebie kontrolować? Sensowne byłoby wzmocnienie państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska w tym zakresie, ale na to pomysłu nie macie.</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Rewitalizacja Odry? Wy ją sabotujecie, bo czymże jest przewidziane w art. 4 ust 1 projektu ustawy nawet trzykrotne skrócenie terminu na wydanie decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji względem podstawowej w tym zakresie regulacji ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych? To stanowi poważne zagrożenie dla jakości i rzetelności procedury. Budujta, co chceta i jak chceta — to jest wasza definicja.</u>
          <u xml:id="u-327.6" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Nie mamy o czym rozmawiać. Ta ustawa to albo sabotaż, albo głupota, ale bez względu na wasze intencje to się nadaje do kosza. Dlatego składam w imieniu klubu Lewicy wniosek o odrzucenie przedłożenia w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-327.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści wobec rządowego projektu ustawy dotyczącej rewitalizacji rzeki Odry, druk nr 3033.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#StefanKrajewski">Tutaj nasuwa się jedno zasadnicze pytanie: Czemu ma służyć ta ustawa? Przecież przygotowując ustawę o Wodach Polskich mówiliście, że już jest instytucja, która będzie zarządzać wszystkimi wodami w kraju, nie trzeba będzie nic wzmacniać. Kiedy nastąpiła katastrofa na Odrze, były zapowiedzi, że więcej do tego nie dopuścimy, że przez kolejne miesiące będą przedstawiane kolejne rozwiązania i projekty, które mają do tego nie dopuścić. A wczoraj usłyszeliśmy z ust pani minister klimatu i środowiska, że znowu może dojść do takiej katastrofy. Oczywiście, że może dojść, bo w żaden sposób się do tego nie przygotowaliście. Nie zmieniliście nic, ale dzisiaj chcecie powołać nową straż, nowe służby — Inspekcję Wodną. Czy ma to służyć znowu rozwodnieniu, rozmyciu odpowiedzialności w tym wszystkim? Albo ktoś odpowiada za coś od początku do końca, albo znowu zrzuca winę na innych i mówi, że ktoś inny czegoś nie dopilnował. Tak naprawdę wszystko, co jest zawarte w tym projekcie, jest możliwe do zrealizowania w oparciu o obowiązujące przepisy, ustawy, rozporządzenia. Nic tu nie trzeba zmieniać.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#StefanKrajewski">Dzisiaj będziecie przyjmować ustawę odnośnie do jednej rzeki. To jeśli na małej rzeczce coś się wydarzy i ryby będą snąć, popłyną śnięte ryby, to wtedy będziecie przyjmować kolejną ustawę dotyczącą tej małej rzeczki, małej strużki, rowu melioracyjnego? To już zaczyna się robić wręcz śmieszne, kiedy zapowiadacie, że coś uporządkujecie. Oczywiście jeśli chodzi o zwiększenie kar za łamanie prawa, sprawdzenie tego wszystkiego, to w pewnych częściach można by było poprzeć ten projekt, ale czytając go w całości i patrząc na poszczególne zapisy niestety poprzeć tej ustawy się nie da. Bo tak jak wcześniej, kiedy odbieraliście kompetencje marszałkom województw i mówiliście, że tylko jedna instytucja, gospodarstwo państwowe Wody Polskie, doprowadzi do tego, że będzie w końcu porządek, którego to porządku nie ma, tak dzisiaj powinniśmy rozmawiać o retencji rozproszonej, której ciągle nie ma.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#StefanKrajewski">Dzisiaj w Polsce powinniśmy oszczędzać każdą kroplę wody. Nie powinniśmy doprowadzać do tego, by ona szybciej spływała do morza. Natomiast w tych rozwiązaniach tego nie ma. Czy zmieni się poziom zasolenia, zasiarczenia tych wód, jeśli przeprowadzi się te inwestycje, o których mówicie? Nie. Ale wydanych zostanie prawie 1200 mln zł na inwestycje, na szybkie inwestycje, na duże inwestycje. Już dzisiaj pewnie trzeba by było zadać pytanie: Kto zarobi i ile zarobi? Jakie nazwiska zaraz będziemy mogli przeczytać wśród inwestorów, z jaką partią związane i z jakimi osobami? Bo tak to wygląda od 8 lat. Każdy projekt, który jest przyjmowany, nie jest przyjmowany po to, by coś naprawić, tylko żeby was znowu do czegoś przysposobić. Tak to się dzieje i przy tej ustawie będzie podobnie.</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#StefanKrajewski">Biorąc pod uwagę tempo procedowania, to powinno być wszystko naprawdę w krótkim czasie przedstawione. A są to projekty, które są rozłożone na lata. Czyli znowu zapowiedzi: będziemy coś robić, będziemy kiedyś robić, ale nie ma żadnych konkretnych rozwiązań. Dlatego też klub Koalicji Polskiej tego projektu nie poprze, bo za dużo jest niewiadomych, a tego kolejnego narzędzia w wasze ręce nie można dać. Nie będziemy popierać tego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krystian Kamiński, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#KrystianKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedujemy nad rządowym projektem ustawy o rewitalizacji rzeki Odry. Od przełomu lipca i sierpnia ubiegłego roku, czyli od początku katastrofy ekologicznej na Odrze, poza szumnymi zapowiedziami niestety nie zrobiono nic w tej kwestii. Minister Gróbarczyk mówił w listopadzie, że do końca miesiąca specustawa dotycząca Odry będzie gotowa. Tak się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#KrystianKamiński">Premier Mateusz Morawiecki obiecywał szumnie na konferencjach prasowych, że szybko zostanie zmienione prawo oraz że kary za takie czyny będą drastycznie zwiększone. Nie zrobiono tego. Jako instytucje, które powinny zapobiec takim działaniom, wskazano Wody Polskie i inspektoraty ochrony środowiska. W związku z tym ówczesny prezes Wód Polskich został pokazowo zwolniony jako osoba odpowiedzialna. Znalazł jednak bardzo szybko nową pracę, został zastępcą dyrektora w jednostce, która badała katastrofę na Odrze. Zdegradowanie z funkcji prezesa na funkcję zastępcy dyrektora — straszliwa kara.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#KrystianKamiński">Najgorsze jest to, że w całej zachodniej Polsce, w tym w moim województwie lubuskim, tajemnicą poliszynela jest to, że w okresie letnim niestety sytuacja się powtórzy. Zrzuty nieczystości do rzeki są kontynuowane, żadne procedury nie zostały usprawnione, kary za łamanie prawa w związku z tym nie zostały podwyższone.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#KrystianKamiński">Co robi w takiej sytuacji rząd PiS-u? Tworzy nową instytucję. Wtedy zawiodły Wody Polskie, inspekcje ochrony środowiska. Czy kolejna, nowa instytucja coś zmieni? Oczywiście, że nie. Tym bardziej, że Inspekcja Wodna będzie nieskuteczna. Dlaczego? Bo sami to ustaliście już na wstępie. Prezes Wód Polskich będzie pełnił funkcję krajowego inspektora wodnego. Dyrektorzy regionalnych zarządów Wód Polskich pełnią funkcje regionalnych inspektorów wodnych. Serio? Przecież to jest proszenie się o dokładnie te same problemy. Ludzie, którzy rok temu nie zapobiegli katastrofie, teraz zapobiegną, działając pod inną nazwą. Przecież to jest absurd.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#KrystianKamiński">Dodatkowo art. 23: Wody Polskie dokonają w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego przepisu przeglądu pozwoleń wodno-prawnych na wprowadzenie ścieków do wód. Czyli od teraz będą miały jeszcze co najmniej 18 miesięcy, potem jeszcze 3 miesiące na przekazanie tego ministrowi. Czyli w ciągu 2 lat od momentu, gdy wprowadzicie tę ustawę, Wody Polskie coś zadziałają. To są jakieś żarty po prostu. Wy to na poważnie pisaliście?</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#KrystianKamiński">Podsumowując: sprawa katastrofy ekologicznej na Odrze nie zostanie wyjaśniona. Jest duże prawdopodobieństwo, że tym roku się to powtórzy. Ta ustawa, pisana na kolanie, niestety nic nie zmieni. Inspekcja Wodna to fikcja, bo na jej czele będą stać dokładnie te same osoby, które rok wcześniej niczemu nie zapobiegły. Można było wiele zrobić. Nie zrobiliście nic. Pamiętajcie o tym, jak w tym roku będziecie komentować sprawę Odry. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Joanna Mucha, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#JoannaMucha">Dziękuję bardzo, panie marszałku. Z czego jeszcze nas odrą — pytał retorycznie jeden z tygodników po katastrofie ekologicznej na Odrze latem ubiegłego roku. Wygląda na to, że próbują odrzeć nas z jakiejś cząstki naszego dziedzictwa naturalnego, bo zabetonowanie Odry to utrata jej naturalnych ekosystemów.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#JoannaMucha">Nazwa tej ustawy: o rewitalizacji nie ma nic wspólnego z treścią tej ustawy. Betonowanie Odry jest procesem, który przyczynia się do jej degradacji. Betonem i bronią palną rząd chce zrewitalizować Odrę.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#JoannaMucha">Są, szanowni państwo, w tej ustawie dobre rozwiązania, np. inwestycje w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, to jest ponad 300 inwestycji, które na pewno są potrzebne. To jest kolejny taki przypadek, kiedy do fatalnej ustawy wrzuca się dobre pomysły. Ale chcę powiedzieć w sposób jednoznaczny, że do realizacji tych inwestycji nie potrzeba specustawy. Wystarczy zmienić priorytety w „Krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych” i można realizować te inwestycje bez tej specustawy.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#JoannaMucha">Konieczność przeprowadzenia inwestycji związanej z oczyszczaniem ścieków przemysłowych pochodzących z odwadniania zakładów górniczych zawierających chlorki i siarczany — nie ma potrzeby wpisywania tego do specustawy. Można to zrobić na podstawie dotychczasowych przepisów. Wody Polskie — mówi ta ustawa — mają opracować program odbudowy środowiska ichtiofauny. Do tego również nie potrzeba żadnej ustawy. W tej ustawie przyznaje się, że była katastrofa ekologiczna na Odrze w 2022 r., to już jest postęp, ale do tego również nie trzeba specustawy.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#JoannaMucha">Podejmowane są próby ograniczenia spuszczania zasolonych ścieków do rzek poprzez system monitoringowo-opłatowy, do tego również nie trzeba specustawy.</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#JoannaMucha">Chciałabym zapytać, do czego jest potrzebna ta specustawa i dlaczego tak naprawdę została wprowadzona. Otóż 51 razy używa się słów: przebudowa, roboty budowlane, w kontekście planowanych inwestycji pojawiają się jazy, progi, spiętrzenia. Po prostu ta ustawa jest potrzebna po to, żeby ktoś mógł zarobić na zabetonowaniu Odry.</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#JoannaMucha">Ustawa wskazuje szybką ścieżkę inwestycji dla Odry. Miesiąc na wydanie decyzji, rygor natychmiastowej wykonalności. Po to jest wam potrzebna ta ustawa, żeby w sposób absolutnie niezgodny z procedurami obowiązującymi w krajach demokratycznych móc te inwestycje przeprowadzać.</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#JoannaMucha">Ponieważ nie mam więcej czasu, żeby przedstawić jeszcze inne argumenty, zgłaszam do pana marszałka wniosek o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Ryszard Galla, poseł niezależny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#RyszardGalla">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Musiałbym kontynuować tę retorykę wystąpienia mojej poprzedniczki i zapytać, czy rzeczywiście ta specustawa o rewitalizacji rzeki Odry jest nam potrzebna. Chyba że jest potrzebna, bo dzisiaj w mediach słyszymy już o następnych zatruciach i śnięciu ryb w Kanale Gliwickim. Można się było tego spodziewać. Dzisiaj wysokie temperatury, niski poziom wód i oczywiście niekontrolowane ścieki powodują, że…</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Materna: Chcecie zwiększyć, nie robiąc nic.)</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#RyszardGalla">Panie Pośle! Panie Ministrze! No więc, to jest…</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#RyszardGalla">Dokładnie wiem, dlatego też chciałbym spytać: Po co to wszystko? Zapytałbym jeszcze pana ministra: Panie ministrze, co od ubiegłego lata do dnia dzisiejszego zrobiliśmy? Myślałem, że to co najmniej system kontroli, to, co przekazywaliście społeczeństwu, czyli kontrolowanie ścieków, które schodzą do rzeki Odry. Widać wyraźnie, że nie do końca, że rzeczywiście będziemy mieli powtórkę z rozrywki.</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#RyszardGalla">Oczywiście ta ustawa jest po części dobra, bo wskazuje konkretne inwestycje, które mają być zrealizowane wzdłuż Odry i dorzecza. Są także inwestycje, powiedzmy, okołoodrzańskie, czyli modernizacje oczyszczalni ścieków. One są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-335.6" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Tylko po co ustawę?)</u>
          <u xml:id="u-335.7" who="#RyszardGalla">Tylko po co to wszystko, po co ta ustawa?</u>
          <u xml:id="u-335.8" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Żeby się wykazać przed prezesem.)</u>
          <u xml:id="u-335.9" who="#RyszardGalla">To, że chcecie wesprzeć jednostki ochotniczych straży pożarnych czy Państwową Straż Pożarną, jest cenne, ale to wszystko może być, przepraszam, powinno być realizowane.</u>
          <u xml:id="u-335.10" who="#RyszardGalla">Np., pani minister, mogę powiedzieć o robotach budowlanych związanych z budową zbiornika wodnego Kotlarnia w gminie Bielawa w województwie opolskim. Przecież tam jest podpisane porozumienie. Prawdopodobnie teraz ma być wyłoniona firma do wykonania dokumentacji technicznej, a państwo w ustawie piszecie, że pierwsze środki na organizację tych zadań będą od przyszłego roku. Więc pytam: W którym miejscu jesteśmy? Czy rzeczywiście pan wójt i sąsiednie gminy mają liczyć na to, że ta inwestycja będzie miała swój początek? Zresztą tam prowadzimy rozmowy z marszałkiem dotyczące tego, żeby wsparł dofinansowanie, bo nam na tym bardzo zależy. Jak te inwestycje są przygotowywane do realizacji?</u>
          <u xml:id="u-335.11" who="#RyszardGalla">To, że Odra ma być czysta, to jest oczywiste, ale musi też być bezpieczna. Czy zapomnieliśmy o tym, że mamy niedokończone zadania z zakresu zabezpieczeń przeciwpowodziowych? Przykładem niech będzie znowu gmina Bielawa i obwałowania. W tej chwili przez gminę są zaprojektowane 3 km wałów, czekają na realizację. Na dzień dzisiejszy brakuje środków na realizację tej inwestycji, a potrzeba jeszcze 10 km. Najgorsze jest to, że jest to gmina, która sąsiaduje z województwem śląskim. Proszę sobie wyobrazić brzeg Odry od strony województwa śląskiego zabezpieczony, a tam 13-kilometrowa dziura. 13-kilometrowa dziura, czyli każdy niekontrolowany zrzut wody będzie trafiał na teren tej gminy.</u>
          <u xml:id="u-335.12" who="#RyszardGalla">W związku z powyższym chciałbym zapytać, na jakim etapie w tej chwili są realizowane zadania z zakresu ochrony przeciwpowodziowej, tym bardziej że jeśli wczytamy się, szanowni państwo, w zestawienie tych zadań, które są do realizacji, to widać wyraźnie, chociażby na odcinku Odry swobodnie płynącej, że obwałowania są ujęte, czyli dlaczego jedne obwałowania są ujęte, a inne nie.</u>
          <u xml:id="u-335.13" who="#RyszardGalla">Dlatego też prosiłbym, panie ministrze, pani minister, o to, żeby informacje odnośnie do stanu realizacji inwestycji na Odrze zabezpieczających przeciwpowodziowo przedstawić na piśmie. Bardzo proszę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-335.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#RyszardTerlecki">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#RyszardTerlecki">17 posłów zgłosiło się do pytań.</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#RyszardTerlecki">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-336.4" who="#RyszardTerlecki">Wyznaczam czas pytania — pół minuty.</u>
          <u xml:id="u-336.5" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#GrzegorzBraun">Nie będę się pastwił nad projektem. Wnioski o odrzucenie złożone. Ma być powołana kolejna służba wodna, ale jakaś taka niepełnosprawna.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#GrzegorzBraun">Korzystam z okazji i pytam o Kanał Śląski, panie ministrze. Miało być studium wykonalności 4 lata temu. Ma pan to studium? Czy będzie ten kanał? Czesi tymczasem się wycofali z połączenia Odra — Dunaj. Wielka strata, wielka szkoda. Czy doprowadzi pan do przebiegunowania mapy handlu środkowoeuropejskiego dzięki udrożnieniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Wanda Nowicka, klub Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#WandaNowicka">Nie ma wątpliwości, że specustawa o rewitalizacji Odry nie pomoże przyrodzie. W ustawie rewitalizacja jest tylko w nazwie. Zaproponowane rozwiązania zamiast odbudowywać ekosystem, coraz bardziej regulują i zabudowują rzekę.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#WandaNowicka">Pytanie za 100 punktów: Jak betonowanie koryta rzek doprowadzi do ich renaturyzacji? Beton z naturą nie ma nic wspólnego. Co gorsza, w ustawie brakuje instrumentów służących do skutecznego monitoringu oraz uszczelnienia systemów pozwoleń wodnoprawnych. W jaki sposób betonowanie Odry…</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anita Sowińska, klub Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł, pani już wyczerpała czas.</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#komentarz">(Poseł Wanda Nowicka: 17 pytań. A pan nie może dać minuty. Co to ma być?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#AnitaSowińska">Panie Marszałku! 30 sekund to jest po prostu skandal.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#AnitaSowińska">Odra została otruta, Odra jest chora, a oznaką są po prostu martwe ryby. Przyczyny są trzy: to są zanieczyszczenia, przede wszystkim słone wody kopalniane, rzeka jest uregulowana i są to czynniki zewnętrzne. A co PiS proponuje? Proponuje zabetonowanie Odry. To tak jakby leczyć chorobę układu pokarmowego jedzeniem plastiku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Joński: Dlaczego jest pół minuty, panie marszałku?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Projekt zakłada 18 miesięcy na inwentaryzację dotychczasowych pozwoleń na odprowadzanie ścieków. Czy to oznacza, że Wody Polskie nie mają bieżącej kontroli nad tym zagadnieniem? Chciałem zapytać, czy to jest normalne, że tak rozbudowana firma potrzebuje 1,5 roku na zorientowanie się w bieżącym stanie wydanych pozwoleń. Uprzejmie poproszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Podam wartości: 11 czerwca — 450 kg, 370 kg — kolejny dzień, 290 kg — to są śnięte ryby, to jest ponad tona śniętych ryb w Kanale Gliwickim. Bardzo bym prosił o potwierdzenie przez panią minister Moskwę, czy rzeczywiście są prawdziwe te wartości, które są podawane w mediach publicznych. Chciałem pani doradzić, że ani konferencjami, ani słowami, ani dokumentami niestety nie uratujemy naszej Odry.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jacek Kurzępa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#JacekKurzępa">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! 19 maja w Słubicach odbył się II Lubuski Kongres Klimatyczny. Organizacje pozarządowe, stowarzyszenia debatowały o Odrze. Mówiły m.in. o inicjatywie rządowej związanej z retencją wód dorzecza Odry. Bardzo liczymy na te inwestycje. Jaz Perzyny, jaz Rybojady, jaz Osiecznica i wiele innych — bardzo cenna inicjatywa. Dziękuję za nią.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Więcej wazeliny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, chciałem zapytać o konsultacje. Z dostępnych informacji wynika, że ten projekt ustawy, który mógł być bardzo ważny, był konsultowany z zaledwie trzema jednostkami, w tym z KGHM. Skoro to ma być projekt, który zapewnia czystość tej jednej z najważniejszych polskich rzek, to zastanawiam się, z kim wy w ogóle o tym rozmawialiście. Być może to spowodowało, że ten projekt jest katastrofalny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Teresa Glenc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#TeresaGlenc">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałabym podziękować za przedstawiony w ustawie kompleksowy plan rewitalizacji rzeki Odry. Jednym z elementów tego planu ma być doposażenie jednostek straży pożarnej na terenie dorzecza Odry w sprzęt umożliwiający prowadzenie działań na obszarach wodnych. W załączonym do projektu wykazie jednostek, w których zidentyfikowano zapotrzebowanie w tym zakresie, zostały ujęte konkretne jednostki. Chciałam zapytać, czy w przyszłości możliwe będzie objęcie wsparciem również jednostek, które na obecną chwilę nie są ujęte w wykazie, a w których taka potrzeba zostanie zidentyfikowana. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Małgorzata Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#MałgorzataTracz">Więcej betonu, Odra wytrzyma — tak naprawdę można streścić tę „rewitalizację” Odry. 48 inwestycji, które ingerują w obszary Natura 2000, w ekosystem rzeki. Nie słuchacie nikogo. Nie słuchaliście, jak rok temu alarmowałam o katastrofie ekologicznej na Odrze. Byliście na wakacjach. Nie słuchacie naukowców, którzy od lat mówią, że rozwiązaniem dla Odry jest renaturyzacja, a nie betonowanie. I dalej chcecie lać beton do Odry. Ta ustawa to wyrok śmierci…</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#ArturŁącki">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! I Koledzy albo inaczej: Rządzący! Jeśli w tej ustawie przeczytaliście słowo „koryto”, to pamiętajcie, że chodziło o koryto rzeki, a nie o program koryto+. Ale wy oczywiście jak zwykle musicie nową inspekcję powołać, tym razem uzbrojoną, dla swojaków. Przy okazji tej ustawy chciałem zapytać pana ministra o rzekę Regę. Za czasów rządów Platformy zrobiono dwa odcinki: od Trzebiatowa do Mrzeżyna. Udrożniono dla turystów i przeciwpowodziowo. Został odcinek do Gryfic — niezrobiony. Czy macie w planach zrobienie tego odcinka? Bo turystyka kajakowa bardzo się rozwija… To też jest zagrożeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Sławomir Nitras, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#SławomirNitras">Pan, panie ministrze Gróbarczyk, jest 8 lat ministrem i pan nie wie, po co jest ustawa. Pan ustawę przyjmuje po to, żeby kilometr kolektora ściekowego przyjąć. Ustawa jest po to, żeby prawo tworzyć. Pan kiedyś przyjął ustawę o wspieraniu przemysłu stoczniowego. Miały statki powstawać, żaden nie powstał. Nawet ten prom, który miał powstać, nie powstał. Pan robi tę ustawę, tę picerkę tylko po to, żeby pan Kaczyński przed wyborami uwierzył, że pan się na tym zna. A przejdzie pan do historii jako ten, który zabił Odrę. Zabił Odrę i jeszcze nie rozliczył. Nie rozliczył. Pan będzie za to odpowiadał.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Może twój kolega?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Katarzyna Osos, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#KatarzynaOsos">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mija rok od katastrofy ekologicznej na Odrze i wygląda na to, że był to rok bierności ze strony rządzących. Bo co mamy dzisiaj? Kolejne śnięte ryby w Kanale Gliwickim. Zamiast ochrony rzeki i renaturyzacji mamy głównie plany regulacji i betonozy. Zamiast wspólnego poszukiwania skutecznych rozwiązań mamy brak konsultacji z mieszkańcami nadodrzańskich województw, organizacjami pozarządowymi, ekologami i naukowcami. Zamiast niezależnych jednostek odpowiedzialnych za stan wód mamy chaos kompetencyjny i na horyzoncie nową…</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Henryka Krzywonos-Strycharska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#HenrykaKrzywonosStrycharska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o rewitalizacji rzeki Odry nie przeszedł konsultacji społecznych. Uważacie państwo, że nie trzeba przeprowadzać konsultacji społecznych, co zresztą stało się u was normą. To błąd, bo wielu naukowców, fachowców ma zastrzeżenia co do dalszego betonowania Odry. Wsłuchajcie się w ich głosy. Nic więc nie nauczyła was zeszłoroczna katastrofa ekologiczna, dlatego akurat trzy przedmioty brały udział w opracowaniu tej…</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Dariusz Joński.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Pan marszałek daje pół minuty, bo wstyd panu za Gróbarczyka.)</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#RyszardTerlecki">Trzeba zadawać pytania, a nie wygłaszać oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#DariuszJoński">Odra wciąż jest truta. Sytuacja na Kanale Gliwickim jest dramatyczna. Ryby zdychają. Czym wy się zajmujecie? Ludzie zatrudnieni przez was w Wodach Polskich zajmują się kupowaniem płaszczy, koszulek, proszę bardzo, czapeczek, rękawiczek, a ryby zdychają. Zdycha również Odra.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#DariuszJoński">Mam szybkie pytanie. Jak mogliście wydać 440 pozwoleń na to, żeby zrzucać ścieki do Odry? Jak mogliście na to pozwolić?</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Panie marszałku, mieliśmy pytania w tych dalszych 30 sekundach.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#RyszardTerlecki">Pan Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#PiotrBorys">Szanowni Państwo! Renaturyzacja Odry oznacza betonozę. Chcecie zbudować stopnie wodne m.in. w Lubiążu i Ścinawie. Oznacza to, że zniknie większość lęgów. To jest katastrofa. Wody Polskie i WIOŚ nie radzą sobie ze skutkami katastrofy, która miała miejsce w ubiegłym roku. Grozi nam to samo. To, co się stało w Gliwicach, za chwilę może się zdarzyć na całej długości Odry. Nie potrafiliście zarządzać tym kryzysem. Poniesiecie odpowiedzialność w przypadku pojawienia się kolejnego kryzysu. Pamiętajcie, że mieliście na to cały rok i nic nie zrobiliście.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#RyszardTerlecki">Pan również nie zadał pytania.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#KlaudiaJachira">Ta specustawa o Odrze jest gwoździem do trumny. Rzeka jest już ciężko chora, a wy chcecie ją jeszcze dobić i zabetonować jak w sarkofagu. Cały wczorajszy dzień spędziłam nad Kanałem Gliwickim, gdzie na naszych oczach dochodzi do powtórki z zeszłego roku. Służby zajmują się tylko wyławianiem martwych ryb i ukrywaniem tego. Chodzili za mną i pilnowali, żebym nic nie znalazła, żeby nie było śladów. W powietrzu unosił się fetor zgniłych, martwych ryb. Woda dalej jest słona. Polskie rzeki to nie ścieki.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#KrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! To 10 miesięcy. Sprawdzam. Jakie środki finansowe zabezpieczyły spółki węglowe na minimalizację wpływu swoich solanek? Dla przykładu chcę wiedzieć, jakie środki zabezpieczyła Polska Grupa Górnicza, która dużą część solanek wrzuca dzisiaj bezpośrednio do cieków kopalnych. Kopalnia Sośnica, Ruda, Bolesław Śmiały, Staszic, Wujek oraz Kopalnia Mysłowice — one są poza systemem retencyjnym. Co pan zrobił w tym kierunku?</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#RyszardTerlecki">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#RyszardTerlecki">Głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Marek Gróbarczyk.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Marchewka: Ile ma czasu?)</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#RyszardTerlecki">15 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#MarekGróbarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#MarekGróbarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W zasadzie ciężko odnieść się do pytań, bo pytań nie było. Były tylko państwa stwierdzenia, a także oczywiście impertynencja Nitrasa, która jest standardem w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Jasne. Odra nie żyje, pytań nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#MarekGróbarczyk">Szanowni Państwo! Kompleksowe podejście do rozwiązania problemu, nie tylko jeśli chodzi o Odrę, ale także jeśli chodzi o pozostałe rzeki, jest już od dawna wprowadzane, od 2015 r. Szkoda tylko, że przed 2015 r. nie przeprowadziliście reformy związanej z gospodarką wodną, nie powołaliście odpowiednich instytucji w tym zakresie. Mało tego, Komisja Europejska nałożyła na nas kary z waszego powodu i ze względu na działania osoby, która chyba najmocniej zapisała się w historii gospodarki wodnej, czyli pana ministra Gawłowskiego. Ile ma zarzutów prokuratorskich?</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Przez 8 lat nie jesteście w stanie nic udowodnić.)</u>
          <u xml:id="u-371.5" who="#MarekGróbarczyk">No właśnie, kolega Nitras odpowie, ile zarzutów ma jego kolega.</u>
          <u xml:id="u-371.6" who="#MarekGróbarczyk">Szanowni Państwo! To wszystko zostało omówione i określone w odpowiednim programie, w „Krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych”, który wskazuje, jakie inwestycje powinny zostać wykonane. Krajowa Rada Gospodarki Wodnej potwierdziła te zasady w zakresie tych działań. Ze względu na te okoliczności przygotowaliśmy odpowiednie środki na realizację tego programu. Wszystkich państwa odsyłam do własnych gmin, bo, tak jak pani poseł z województwa dolnośląskiego powiedziała, w gminach trzeba wykonać bardzo dużo inwestycji, żeby te ścieki miały odpowiedni ładunek…</u>
          <u xml:id="u-371.7" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Tracz: Przede wszystkim nie zatruwać tych rzek.)</u>
          <u xml:id="u-371.8" who="#MarekGróbarczyk">…a przede wszystkim, żeby były bezpieczne dla rzeki. Ustawa zakłada kompleksowe rozwiązanie w oparciu właśnie o gminy, samorządy, zakłady pracy. To jest cały system, który ma funkcjonować w celu poprawy jakości rzeki Odry.</u>
          <u xml:id="u-371.9" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Jak robić, to samorządy, jak truć, to wy.)</u>
          <u xml:id="u-371.10" who="#MarekGróbarczyk">Okres 18 miesięcy, który zakładamy, jeśli chodzi o kontrolę pozwoleń wodnoprawnych, wynika tylko i wyłącznie z problemów w samorządach, bo każdy marszałek musi sprawdzić swoje pozwolenie zintegrowane. Proszę zwrócić się do pani Polak, która najbardziej nas atakuje, ale proponuje, żeby ten termin był dłuższy, bo ona po prostu nie da sobie rady ze sprawdzeniem tego systemu.</u>
          <u xml:id="u-371.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Nawet nie możecie nazwać Niemcem, bo to Polak.)</u>
          <u xml:id="u-371.12" who="#MarekGróbarczyk">Szanowni Państwo! W związku z tym, chociaż chcecie odrzucić tę ustawę, proszę zwrócić uwagę, że wpiszecie się w proces niszczenia Odry, jeśli nie podejmiemy odpowiednich działań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-371.14" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: To jest kompletna kompromitacja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#RyszardTerlecki">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-372.3" who="#RyszardTerlecki">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-372.4" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł zgłasza wniosek formalny? To jeszcze aktualne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#GabrielaLenartowicz">Panie Marszałku! Ten wniosek formalny będzie miał trochę inną formę. Chciałam poprosić o zmianę sposobu prowadzenia obrad, bo ustalenie 30 sekund na zadanie pytania to skandal, to naprawdę skandal. Rozumiem, że boicie się mówienia prawdy, ale naprawdę nie musimy tego robić z mównicy. Ludzie to widzą, potrafią to zobaczyć. Nie da się przymknąć oczu na to, co się dzieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#RyszardTerlecki">Jakoś większość posłów poradziła sobie z zadaniem pytania w pół minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#GabrielaLenartowicz">To jest wniosek… Myślę, że zadaliby dużo więcej pytań, ale to was boli.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#RyszardTerlecki">Na oświadczenia macie państwo 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#RyszardTerlecki">To nie był wniosek formalny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#komentarz">(Poseł Gabriela Lenartowicz: Już nie.)</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#RyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 13 czerwca.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#RyszardTerlecki">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-376.5" who="#RyszardTerlecki">Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-376.6" who="#RyszardTerlecki">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-376.7" who="#RyszardTerlecki">Wobec tego listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-376.8" who="#RyszardTerlecki">Wyznaczam czas oświadczenia na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-376.9" who="#RyszardTerlecki">I ogłaszam 2 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-376.10" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 46 do godz. 19 min 48)</u>
          <u xml:id="u-376.11" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-376.12" who="#RyszardTerlecki">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-376.13" who="#RyszardTerlecki">Jako pierwszy oświadczenie wygłasza pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#GrzegorzBraun">W trybie oświadczenia poselskiego chciałbym odnotować, że właśnie minęło pół roku w ostatnich dniach od upublicznienia informacji o figurowaniu premiera rządu Rzeczypospolitej Polskiej Mateusza Morawieckiego w archiwach sowieckiej, niemieckiej bezpieki, Stasi pod dwoma pseudonimami: „Jakob”, „Student”. Imionom: Mateusz Jakub Morawiecki przypisane są te pseudonimy. Te fakty zostały upublicznione przez dziennikarza śledczego Leszka Szymowskiego.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#GrzegorzBraun">Informuję w trybie oświadczenia poselskiego, że po upływie pół roku żadna służba nie szuka Leszka Szymowskiego, żeby zadać mu w tej sprawie jakieś pytania. Pytanie, czy są pytania do premiera Mateusza Jakuba Morawieckiego w tej sprawie. Pytanie, na której linii, na którym froncie zawodzą służby. Państwo polskie zamienia się w szyderstwo z samego siebie. Bo przecież nie ma trzeciej opcji. Albo Szymowski rozpowszechnił informację niemającą pokrycia w faktach, a zatem działa z całą pewnością niekorzystnie dla wizerunku i stabilności państwa polskiego, albo też na szczytach władzy mamy osobnika, którego działania na kierunku niemieckim mogą być pozbawione niezbędnej w wypadku premiera asertywności, niemieckim, brukselskim, eurokołchozowym, jak tam chcecie. Pół roku mięło i żadnych…</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeden z posłów PiS przekornie zapytał obywateli wprost: Za co wy tak nienawidzicie PiS-u? Odpowiedź na to pytanie nigdy nie wyczerpie powodów, dla których coraz więcej ludzi was nie lubi. Lista jest bardzo, bardzo długa. Wasze rządy sprawiły, że społeczeństwo zostało podzielone. Ludzie stali się nieszczęśliwi, sfrustrowani, zastraszeni, często bezradni i bezsilni. Nienawiść, pogarda, przekupstwo, korupcja to są cechy rządu PiS. Społeczeństwo widzi, jak zmierzacie w kierunku autorytaryzmu, dyktatury i monowładztwa. Jesteście w swoich działaniach bezwzględni. Jesteście po prostu źródłem zła. Złe działania, bezprawie, niesprawiedliwość, nieudolność sprawiły, że ludzie przestali wierzyć, że może coś się zmienić. Bezsilność i apatia stały się naszymi cechami narodowymi. Zawłaszczyliście sobie takie pojęcia jak patriotyzm, demokracja, suwerenność, solidarność czy wolność. Zmieniliście w głowach wielu obywateli definicje tych pojęć i odwróciliście znaczenie wielu wartości. Jesteście w absolutnej sprzeczności z tym, czego potrzebuje teraz nasz kraj, aby się rozwijać, iść z postępem, cywilizować się, bogacić się kulturowo, mentalnie i materialnie.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#AnnaWojciechowska">Ale chcę wam jeszcze powiedzieć, że już nigdy nikogo więcej nie oszukacie. Już straciliście swoją siłę, bo ludzie przestali być obojętni na zło, które robicie, i pokazali to na marszu 4 czerwca w Warszawie. Większość obywateli chce czegoś, czego wy im nigdy nie jesteście w stanie zapewnić: Polski wolnej, praworządnej, bezpiecznej, uczciwej, sprawiedliwej, czystej i zielonej, Polski samorządowej i europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#AnnaWojciechowska">Społeczeństwo jest zmęczone ciągłą walką z demonami. Społeczeństwo chce pokoju, uśmiechu, życzliwości, sprawiedliwości i bezpieczeństwa, życia bez strachu i obaw, że jest podsłuchiwane, manipulowane, dzielone na lepszych i gorszych. Chce dobrej opieki medycznej…</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Wanda Nowicka, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#WandaNowicka">W zeszłym tygodniu pani Dorota Lalik zmarła w szpitalu w Nowym Targu. Zmarła w wyniku haniebnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który został wydany za sprawą Prawa i Sprawiedliwości. Spowodował on, że Polki umierają w szpitalach. Polki, które idą tam rodzić dzieci z nadzieją, że uda im się urodzić zdrowe dziecko, umierają, ponieważ lekarze, obawiając się konsekwencji wyroku, czekają, aż płód obumrze. W ten sposób w wielu przypadkach skazują Polki na śmierć. To fatalna sytuacja. Polki już boją się rodzić w polskich szpitalach. W ogóle boją się rodzić. Jeżeli myślą o rodzeniu, to myślą raczej o wyjeździe za granicę aniżeli o rodzeniu w Polsce. Straciły zaufanie do systemu, straciły zaufanie do lekarzy. I choć są dobrzy lekarze, którzy wspierają kobiety, bardzo dużo lekarzy niestety nie wywiązuje się z obowiązku ratowania życia kobiet, a na to nie ma naszej zgody. Polki muszą wreszcie odzyskać poczucie bezpieczeństwa, poczucie, że w polskich szpitalach lekarze będą myśleli przede wszystkim o ratowaniu ich życia i zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#WandaNowicka">Minister Niedzielski niby w tej chwili powołał komisję w tej sprawie, ale w żaden sposób to nas nie uspokaja. Panie ministrze, niech pan wreszcie weźmie się do roboty i sprawi, żeby w polskich szpitalach Polki mogły bezpiecznie rodzić, mogły bezpiecznie przebywać z nadzieją, że lekarze zrobią wszystko, co powinni, zgodnie ze współczesną medycyną. Chodzi o to, żeby Polki przestały wreszcie umierać.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Monika Falej, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#MonikaFalej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Izabela, Anna, Marta, Dominika, Justyna, Dorota — one chciały żyć. Chcę z tego miejsca powiedzieć, że nie ma żadnego usprawiedliwienia dla lekarzy w szpitalu w Nowym Targu. Nie ma usprawiedliwienia dla lekarzy w Pszczynie. Nie ma usprawiedliwienia dla tych, którzy przysięgają, że będą ratować życie, i tego nie robią, ignorują cierpienie swoich pacjentek. Dość bezradności. Dość wymówek. Dość współczucia dla zastraszonych lekarzy. Zastraszone są dzisiaj kobiety, które są w ciąży lub chcą być w ciąży. Zastraszone są ich rodziny i bliscy. Lekarze, musicie to po prostu zrozumieć. Obudźcie się i stańcie po stronie kobiet. Widzimy tyle niezrozumiałych decyzji lekarskich, zaniechań przerażających w skutkach. W szpitalach jest sprzęt do ratowania zdrowia i życia, ale muszą być też lekarze, którzy chcą i mogą ratować zdrowie i życie swoich pacjentek. I nie ma tu znaczenia… Powinni to być lekarze, którzy bez względu na jakiekolwiek przekonania światopoglądowe, religijne leczą wszystkich pacjentów i wszystkie pacjentki i ratują im życie. Jeśli nie możecie tego robić, macie problem z tym, by ratować każdą z nas, idźcie pracować do przychodni parafialnej.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#MonikaFalej">A do was, kobiety, chcę jasno powiedzieć: nie jesteście same. Jeśli czujecie się w szpitalu niekomfortowo, macie jakikolwiek obawy, dzwońcie do Poselskiej Sieci Ratunkowej stworzonej przez posłanki Lewicy i Federę.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#MonikaFalej">Brak aborcji zabija. Prawo stworzone przez PiS, Konfederację i Przyłębską zabija. Nigdy więcej. Jesteśmy z wami.</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Marek Rutka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#MarekRutka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W nocy 9 września 1944 r. w okolicy wsi Okoniny w Borach Tucholskich dokonano zrzutu spadochroniarzy grupy rozpoznawczo-wywiadowczej wydzielonej z polskiego samodzielnego batalionu specjalnego. Skoczyło dziewięciu skoczków. Ich dowódcą był ppor. Jan Miętki. Niebawem owych dziewięciu z nieba nawiązało kontakt z miejscowym oddziałem partyzanckim, by od tego czasu połączyć siły. Głównym zadaniem polskiej grupy wywiadowczej było zbieranie informacji dotyczących niemieckiego przemysłu zbrojeniowego, w tym także doświadczalnych instalacji rakiet V2 pod Wierzchucinem.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#MarekRutka">22 grudnia 1944 r. grupa podporucznika została otoczona przez oddziały niemieckie. O godz. 10 rozpoczęła się potyczka. Wobec kończącej się amunicji dowódca podjął decyzję o przebijaniu się w stronę wsi Lubocień. Tak wyglądała historia leśnego starcia. Wzięło w niej udział 19 polskich i trzech radzieckich żołnierzy, którzy starli się z wielokrotnie liczniejszymi oddziałami niemieckimi.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#MarekRutka">W miejscu uświęconym krwią i bohaterską postawą partyzantów ustawiono pomnik, którym opiekowała się miejscowa ludność, w tym, co warte podkreślenia, młodzież. Pomnik przetrwał dekady, ale nie przetrwał panowania wojewody pomorskiego z nadania Prawa i Sprawiedliwości. Decyzją wojewody pomorskiego z dnia 7 listopada 2022 r. pomnik został usunięty, ponieważ, jak czytamy w uzasadnieniu, ma w sposób oczywisty zachować dla potomności pamięć o partyzantach komunistycznych, którzy podlegali sowieckiemu dowództwu i nie wchodzili w skład polskich Sił Zbrojnych podlegających jedynemu legalnemu w czasie okupacji Polski rządowi RP na uchodźstwie.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#MarekRutka">Jakim trzeba być… Jakie przesłanki kierują człowiekiem, który niszczy pamięć o polskich bohaterach — o bohaterach, którzy walczyli o to, aby uwolnić polskie ziemie spod niemieckiej okupacji? Co zawinili ludzie, którzy nie chcieli, aby ich dzieci zginęły w obozach koncentracyjnych i komorach gazowych?</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Iwona Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#IwonaKurowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Garwolin, moje rodzinne miasto, 600 lat temu, 20 lipca 1423 r. otrzymał z rąk księcia Janusza I prawa miejskie, potem potwierdzone jeszcze sześciokrotnie, ostatni raz w 1766 r. przez króla Poniatowskiego. Na przełomie XVI i XVII w. Jan Zamoyski sprowadził do miasta browar, a już 30 lat później w „Opisie Mazowsza” pojawiło się zdanie: Garwolin dość ludny i sławny z wyrobu najlepszego piwa. To zdanie cytował w Garwolinie także śp. prezydent prof. Lech Kaczyński, odwiedzając Garwolin w 2009 r.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#IwonaKurowska">W 1650 r. król Jan Kazimierz potwierdził przywilej cechu kuśnierzy, rzemiosła, które na długie wieki stało się znakiem rozpoznawczym Garwolina. Z tego rzemiosła utrzymywało się wiele rodzin garwolińskich. Z niego wyrosły rozpoznawalne w całej Polsce i na świecie firmy rodzinne Kozickich czy Ochników.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#IwonaKurowska">Znakiem Garwolina są także tradycje wojskowe. W 1920 r. przebywał tu Piłsudski. W styczniu 1923 r. do miasta zawitał I Pułk Strzelców Konnych i stacjonował tu do 1939 r.</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#IwonaKurowska">Mieszkańców miasta odnajdziemy zarówno wśród powstańców warszawskich, jak i żołnierzy niezłomnych. Prężnie i bohatersko działała konspiracja niepodległościowa, antyniemiecka, antykomunistyczna, solidarnościowa. Garwolińska młodzież odważnie broniła znaku krzyża w Miętnem.</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#IwonaKurowska">Dziś Garwolin to dynamicznie rozwijające się miasto, tętniące życiem kulturalnym, sportowym, przedsiębiorcze, miasto, w którym prężnie działają dwie organizacje harcerskie: Związek Harcerstwa Polskiego i Zawiszacy.</u>
          <u xml:id="u-387.5" who="#IwonaKurowska">Atuty miasta to dobrze rozwinięty system oświaty: od żłobków, przedszkoli, szkół podstawowych, średnich po filie Społecznej Akademii Nauk, tereny rekreacyjne z tak charakterystycznymi dla Wilgi kaczkami, łabędziami i starym malowniczym młynem, coraz lepsza infrastruktura sportowa ze stadionem, basenem, a wkrótce lodowiskiem.</u>
          <u xml:id="u-387.6" who="#IwonaKurowska">Będzie druga część jutro. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Woźniak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Żelechów to małe miasto o wielkiej historii. Żelechów to miasto leżące w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, które chlubi się ponad 700-letnią, bardzo bogatą i ciekawą historią. Według niektórych opracowań miejscowość istniała już w 1264 r. Pierwsza w pełni udokumentowana wzmianka o Żelechowie pochodzi z wykazów świętopietrza z lat 1325–1327.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#GrzegorzAdamWoźniak">W Żelechowie znajdował się zamek Ciołków, jednego z najważniejszych XV-wiecznych rodów rycerskich na Mazowszu. Andrzej Ciołek z Żelechowa dowodził chorągwią królewską nadworną w bitwie pod Grunwaldem, a jego brat Stanisław był biskupem poznańskim i sekretarzem króla Władysława Jagiełły.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Dokładna data nadania Żelechowowi praw miejskich nie jest znana. Akt lokacyjny nie zachował się do naszych czasów. Żelechów na pewno był jednak miastem już w 1447 r., kiedy to otrzymał od króla Kazimierza Jagiellończyka przywilej targowy. Kolejne przywileje, jakie uzyskało miasto z rąk Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta, oraz rozwijająca się w okolicy hodowla bydła i owiec przyczyniły się do rozwoju rzemiosł związanych z obróbką skór, takich jak garbarstwo, kuśnierstwo, rymarstwo i szewstwo. Ten pomyślny rozwój zahamowały zniszczenia, jakie nastąpiły w wyniku najazdu Szwedów oraz w okresie wojny północnej na początku XVIII w.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Żelechów bardzo często zmieniał właścicieli, wielokrotnie przechodząc w ręce bogatych i sławnych rodów. Po Ciołkach właścicielami miasta byli kolejno: Gostomscy, Leżańscy, Rzewuscy, Lubomirscy, Romanowie, Zakrzewscy, Ordęgowie i Szustrowie.</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Hetman wielki koronny Wacław Rzewuski był wielkim dobrodziejem parafii żelechowskiej. Ukończył budowę murowanego kościoła parafialnego oraz z jego polecenia wybudowano kościół filialny. Książę Jerzy Ignacy Lubomirski, chorąży koronny, przystąpił w Żelechowie do budowy pałacu.</u>
          <u xml:id="u-389.5" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Ogromne zasługi dla Żelechowa ma Ignacy Wyssogota Zakrzewski — pierwszy prezydent Warszawy, poseł na Sejm Czteroletni, współtwórca Konstytucji 3 Maja i współorganizator powstania kościuszkowskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jacek Kurzępa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#JacekKurzępa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 10 maja br. obchodziliśmy w Gorzowie niebywałą okoliczność — 40-lecie powstania Ruchu Młodzieży Niezależnej.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#JacekKurzępa">Ruch Młodzieży Niezależnej powstał w roku 1983 w miejsce Młodzieżowego Ruchu Oporu, który z momentem wybuchu stanu wojennego podjął działania, i młodzi gorzowianie, młodzi Lubuszanie wyrazili swój sprzeciw wobec totalitarnego państwa czarnej wrony.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#JacekKurzępa">Chciałbym wam, bohaterowie tamtych czasów, podziękować za świadectwo miłości ojczyzny, za to wszystko, co podówczas, mając po 15, 17 czy 18 lat, próbowaliście dla niej zrobić i skutecznie o to walczyliście. Losy wasze były przeróżne jak losy kogoś, kto wyraża swój sprzeciw wobec totalitarnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#JacekKurzępa">Czasami biografie powykręcane, biografie niedokończone, biografie niespełnione, ale chyba bardziej satysfakcjonujące jest to, że w Gorzowie 10 czerwca spotkaliśmy się w gronie tych, którzy w dalszym ciągu żywią niebywałą miłość do naszej wspólnej ojczyzny. Nasza młodość przeminęła, natomiast nasza admiracja wobec Polski nie.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#JacekKurzępa">Dajecie fenomenalny przykład, jak się pięknie, cudownie zestarzeć, stawać się coraz bardziej dojrzałym. Jednocześnie stajecie się wzorotwórczy dla młodego pokolenia Polaków. Wam o coś chodziło: o Polskę, wolną i niezależną. Ona taką się stała również dzięki wam. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Szymon Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Stopklatka pierwsza. Kłopot z jedną listą wyborczą opozycji totalnej. W tym ambaras, by pięcioro chciało naraz.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#SzymonGiżyński">Stopklatka druga. Ja to grunt, mówi Donald Bławatek. A Polski naród? To dodatek.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Władysław Kurowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 20 czerwca tego roku przypada 80. tragiczna rocznica pacyfikacji Krzeczowa w gminie Lubień.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#WładysławKurowski">Już w pierwszych miesiącach niemieckiej okupacji na terenie wsi Krzeczów zawiązała się komórka Związku Walki Zbrojnej, która stała się zalążkiem drużyny terenowej dowodzonej przez kpr. Jana Swałtka. Po przemianowaniu ZWZ na Armię Krajową drużyna liczyła 20 żołnierzy państwa podziemnego. Podlegała strukturom konspiracyjnym w Lubniu, wchodząc w skład placówki Pcim myślenickiego obwodu AK — kryptonim „Murawa”. Wielu mieszkańców Krzeczowa dało w tych trudnych czasach liczne dowody swojego patriotyzmu.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#WładysławKurowski">Praca konspiracyjna przebiegała bez zakłóceń do 20 czerwca 1943 r., kiedy to w Krzeczowie miały miejsce tragiczne wojenne wydarzenia. Kilkusetosobowe siły policji i oddziałów pomocniczych Wehrmachtu otoczyły wieś. Z impetem i głośnymi okrzykami wchodzili do domów, budzili przerażonych ludzi, rozkazując, aby wszyscy stawili się na placu obok ówczesnej remizy straży pożarnej. Pierwszą ofiarą pacyfikacji był Jan Wójcik, zastrzelony obok własnego domu. Podczas przeczesywania wioski zginęło jeszcze dziewięć osób próbujących ucieczki lub zwlekających z otwarciem drzwi. W sąsiednim Tenczynie Niemcy zastrzelili w tym dniu także trzy osoby ukrywające się przed wywiezieniem na roboty. Wśród zgromadzonych na placu mieszkańców wsi — mężczyzn, kobiet, dzieci, którym kazano przez kilka godzin leżeć twarzą do ziemi — funkcjonariusze SS wyszukiwali osoby podejrzane o działalność konspiracyjną, których nazwiska mieli na swojej liście. Były one pojedynczo doprowadzane do pobliskiego domu organisty, gdzie poddawano je nieludzkim torturom. Wśród nich znaleźli się miejscowi księża — sprzyjający konspiracji proboszcz ks. Leopold Bukowski oraz przebywający w Krzeczowie rodak, współpracujący z AK ks. Franciszek Czubin, a także siostry zakonne.</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#WładysławKurowski">Państwo podziemne przetrwało i prowadziło swą walkę do końca wojny, a po jej zakończeniu sprzeciwiło się postępującej czerwonej okupacji. Cześć i chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-395.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#MałgorzataChmiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł z Pomorza chciałabym poruszyć dwa tematy bardzo ważne dla mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#MałgorzataChmiel">Pierwszy to brak rządowych inwestycji w naszym województwie, bo Pomorze jest karane przez PiS za poglądy. Malbork, Kwidzyn, Sztum, Starogard Gdański od lat zabiegają o budowę obwodnic. Mimo moich ponagleń, starań i próśb Sztum, mimo że znalazł się na tej słynnej już liście 100 obwodnic do realizacji, nadal nie może się doczekać nawet dokumentacji. Brak kontynuacji zapoczątkowanej przez PO-PSL odbudowy mostu na Wiśle w Tczewie jest karygodny. W maju usłyszeliśmy piękne obietnice, że przetarg na dokończenie prac będzie ogłoszony w czerwcu. Dzisiaj już wiemy, że to nie nastąpi, bo wojewódzki konserwator zabytków powołany przez PiS znowu odwleka wydanie swojej decyzji. To już celowe działanie, żeby nie było odbudowy tego pięknego, zabytkowego mostu i ważnej przeprawy przez Wisłę dla mieszkańców. Rząd PO-PSL realizował inwestycje infrastrukturalne w całej Polsce. Nie było podziału na lepsze i gorsze regiony. Budowano tam, gdzie była taka potrzeba. Do tego wrócimy. Nie możemy dzielić Polski, tak jak jest w tej chwili, na tę, gdzie poparcie ma rząd, i tę, gdzie poparcie ma opozycja, i tam w związku z tym nie przeznacza się pieniędzy, tak jak to ma miejsce teraz, tylko dla swoich.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#MałgorzataChmiel">Drugim ważnym tematem jest brak poszanowania dla środowiska. Na Pomorzu ostatnio prowadzimy walkę z wojewodą o uchwałę sejmiku województwa w sprawie ochrony Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego w związku z karygodną wycinką drzew na potęgę. Cieszę się, że wojewódzki sąd administracyjny uchylił sprzeciw wojewody. Wygraliśmy na Pomorzu z wojewodą, pokazujemy, że da się wygrać w ważnych sprawach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm dziś obraduje nad nowelizacją prezydenta Dudy, dlatego jest to dobry moment, żeby przyjrzeć się tej jakże szkodliwej dla polskiej racji stanu prezydenturze. Oto 50 twarzy prezydenta Dudy, sami wybierzcie, która z nich jest prawdziwa.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#KlaudiaJachira">Czy to zacięta twarz, gdy bez żadnej zwłoki podpisuje ustawę lex Tusk, czy może to ta niepewna, kiedy proponuje jej nowelizację? Czy prawdziwa jest twarz pełna miłości do Unii Europejskiej, czy twarz cynika, gdy nazywa on Unię wyimaginowaną wspólnotą, z której nic dla nas nie wynika? Czy ta prawdziwa to twarz męża stanu, który chce mieć wpływ na obsadę unijnych stanowisk, czy twarz tchórza ukryta za goglami w narciarskim kasku, kiedy jego partia przyjmuje ustawy dożynające polskie sądownictwo? Czy prawdziwa jest twarz szczęśliwego dziecka, które na stojąco może podpisać porozumienie z siedzącym dumnie Trumpem, czy twarz obrażonego chłopca, który nie złożył gratulacji jego następcy Bidenowi, bo nie? Czy prawdziwa jest twarz gorliwego katolika, który ratuje komunikant przed profanacją, czy twarz homofoba, który mówi, że LGBT to nie ludzie, to ideologia? Czy prawdziwa jest twarz dumnego doktora nauk prawnych, czy może to twarz paląca się ze wstydu, kiedy jego promotor mówi, że rozłożył swoją prezydenturę na łopatki? Czy prawdziwa jest twarz zatroskanego o dobro ogółu gospodarza, czy może twarz chłopka-roztropka, który na szczycie klimatycznym oświadcza, że węgiel klimatowi nie szkodzi?</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#KlaudiaJachira">Niezależnie od tego, którą z tych 50 twarzy prezydenta Dudy byście wybrali, zawsze prawdziwa jest tylko jedna — twarz krzywoprzysięzcy.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczenie dzisiejsze mam na temat przymusowej relokacji imigrantów.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#WaldemarAndzel">Mechanizm obowiązkowej relokacji już raz rozsypał się jak domek z kart, ukazując słabość i kompletny brak wyczucia ze strony dygnitarzy Unii Europejskiej. Kolejny raz zaledwie po kilkunastu godzinach negocjacji przyjęto stanowisko negocjacyjne w sprawie reformy regulacji migracyjnych w Unii. Polska i Węgry głosowały przeciwko poparciu tzw. paktu migracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#WaldemarAndzel">Szkoda, że system obowiązkowej solidarności nie zadziałał, kiedy Polska prosiła o finansowe wsparcie na rzecz ponad 11 mln imigrantów będących ofiarami wojny na Ukrainie. Czemu wtedy nie wdrożono tego mechanizmu? System azylowy, który zmusza do przyjmowania imigrantów, a w razie odmowy przewiduje wysokie kary, nie ma absolutnie nic wspólnego z solidarnością. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jarosław Gonciarz, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#RyszardTerlecki">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anna Pieczarka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#AnnaPieczarka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzięki ich poświęceniu i zaangażowaniu wybudowano nie tylko nowe kościoły, kaplice i centrale duszpasterskie, ale także szkoły, przedszkola i szpitale z myślą o najuboższych. Zapewniają tamtejszej ludności dostęp do czystej, bieżącej wody.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#AnnaPieczarka">W tym roku mija 50 lat od wyjazdu pierwszych misjonarzy z diecezji tarnowskiej do pracy w krajach misyjnych. Na przestrzeni tych 50 lat misjonarze i misjonarki z mojego okręgu wyborczego podejmowali zadania w 12 krajach na trzech kontynentach. Warto wiedzieć i mieć tego świadomość, że dokonują imponującego wkładu nie tylko w dzieło misyjne Kościoła, spełniają ważną rolę humanitarną, wnoszą również wkład w rozwój edukacji oraz utrwalenie lokalnej kultury. Starają się dotrzeć do różnych ludów i plemion, przekazując im dobrą nowinę w ich własnych językach oraz w kontekście ich własnej kultury i tradycji. Dzięki misjonarzom z diecezji tarnowskiej powstały zapiski na temat zwyczajów kultury, sztuki i tradycji wielu ludów i plemion, a także słowniki i zręby gramatyki mało znanych języków. Stanowi to bezcenny wkład w utrwalenie ogólnoludzkiego dziedzictwa. Najwyższą ofiarą, jaką składają misjonarze, jest ponoszona przez nich męczeńska śmierć.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#AnnaPieczarka">Diecezja tarnowska ma czterech takich męczenników. Jednym z nich jest błogosławiony ojciec Zbigniew Strzałkowski z podtarnowskiej Zawady, który został zamordowany w Peru przez komunistyczną organizację. W ubiegłą niedzielę w jego rodzinnej miejscowości odbył się bieg memoriałowy. Z wielką przyjemnością uczestniczyłam w tym wydarzeniu zorganizowanym już po raz 20.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#AnnaPieczarka">Pragnę podziękować wszystkim, którzy wspierają tak potrzebną działalność misjonarzy z diecezji tarnowskiej zarówno w ramach organizowanych zbiórek pieniężnych, jak i indywidualnych. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Sylwester Tułajew, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#SylwesterTułajew">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W piątek odbyło się niezwykle ważne posiedzenie rządu, niezwykle ważne dla samorządów lokalnych, dla jednostek samorządu terytorialnego. W piątek rząd przyjął projekt nowelizacji budżetu na rok 2023, a także projekt nowelizacji ustawy okołobudżetowej. To kolejne zwiększenie pieniędzy, to kolejne zwiększenie środków dla jednostek samorządu terytorialnego. Te projekty przewidują, że o 14 mld zł zwiększą się dochody JST. To bardzo ważny komunikat dla samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#SylwesterTułajew">Po raz kolejny jako Prawo i Sprawiedliwość pokazujemy, że dla nas liczy się Polska powiatowa, że dla nas ważny jest samorząd, że ten samorząd od samego początku, czyli od roku 2015 nieustannie wspieramy, bo wiemy, że samorządom potrzebne są dodatkowe pieniądze. Nie dzielimy w żaden sposób na samorządy przychylne czy nieprzychylne, jak tu próbowała, usiłowała wmówić pani poseł z Platformy Obywatelskiej. Nie ma takiego podziału. Każdy samorząd jest ważny i każdy samorząd otrzymuje wsparcie na ważne i niezbędne inwestycje. 14 mld zł — to przewiduje nowelizacja budżetu tegorocznego. 806 mln zł dla samorządów z województwa lubelskiego.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#SylwesterTułajew">To nie pierwszy raz, kiedy dodatkowe pieniądze będą wpływały do samorządów. Przypomnijmy — 2 lata temu rząd uchwalił dodatkowe 8 mld zł oraz 4 mld zł na budowę sieci wodno-kanalizacyjnych, rok temu dodatkowe 17 700 mln zł, teraz 14 mld zł. Te pieniądze będą służyć wszystkim samorządom, będą służyć mieszkańcom.</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#SylwesterTułajew">Apeluję do wszystkich parlamentarzystów o przyjęcie tych ważnych ustaw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-405.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jerzy Paul, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#JerzyPaul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Aleksander Dumas napisał: „Zmarli przyjaciele nie spoczywają w ziemi, ale żyją w naszych sercach; tak Bóg chciał, abyśmy nigdy nie byli sami”. Z wielkim bólem przyjąłem informację o śmierci druha Józefa Serafina, zasłużonego dla ziemi leżajskiej działacza ochotniczej straży pożarnej. Druh Serafin całe swoje życie poświęcił straży. Brał udział w niezliczonej ilości akcji ratowniczo-gaśniczych, był długoletnim naczelnikiem, a później członkiem komisji rewizyjnej, czynnym strażakiem Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodzisku Dolnym oraz trenerem męskiej, żeńskiej i młodzieżowej drużyny OSP w sporcie pożarniczym. Prowadzona przez niego kobieca drużyna pożarnicza z OSP Grodzisko Dolne dwukrotnie w 2007 r. i w 2011 r. wywalczyła mistrzostwo Polski w Ogólnopolskich Zawodach Sportowo-Pożarniczych.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#JerzyPaul">Na wieczną służbę ze św. Florianem odszedł wspaniały i odważny człowiek, szanowany prze strażacką brać, zwłaszcza przez młodzież, w której jak nikt inny potrafił zaszczepić pasję do pożarnictwa i niesienia pomocy potrzebującym.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#JerzyPaul">Józef Serafin aktywnie, z wielkim oddaniem uczestniczył w życiu macierzystej jednostki OSP w swoje miejscowości i całej gminy Grodzisko Dolne, swoimi radami i doświadczeniem służył młodszym kolegom. Był bardzo cenionym współpracownikiem, wspaniałym przyjacielem, który przede wszystkim kierował się dobrem innych ludzi. Dla wielu był wzorem poczucia obowiązku służby oraz oddania ochotniczej straży pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#JerzyPaul">Za swoją działalność otrzymał wiele orderów i odznaczeń, m.in. odznakę honorową Strażacka Gwiazda Podkarpacia. Żył, kierując się strażacką maksymą: Bogu na chwałę, ludziom na pożytek. Niech święty Florian ma go zawsze w swej opiece. Cześć jego pamięci! Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-407.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Michał Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#MichałKrawczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PiS doprowadził puławskie Azoty na skraj katastrofy. Przez 7 lat sześciokrotnie wymienialiście w puławskich Azotach prezesa, przywoziliście ludzi z różnych części Polski, w politycznych teczkach, a później okazywało się, że ani pracownicy puławskich Azotów, ani związkowcy nie mają po stronie zarządu partnera do merytorycznej rozmowy. W ostatnim roku w puławskich Azotach dwukrotnie stanęła znacząca część produkcji. Spółkę przynoszącą co roku kilkaset milionów złotych zysku doprowadziliście do tego, że w I kwartale tego roku przyniosła 282 mln zł — ale straty. Kupowaliście horrendalnie drogi węgiel, prąd, gaz, benzen od państwowych spółek, dojąc puławskie Azoty i generując jednocześnie miliardowe zyski w innych państwowych spółkach. Doprowadziliście na skraj katastrofy spółkę, która daje bezpośrednio pracę ponad 3,5 tys. osób, nie mówiąc o firmach kooperujących z puławskimi Azotami. Doprowadziliście do tego, że puławskie Azoty w tym momencie się chwieją. Żądam od was natychmiastowych działań.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#MichałKrawczyk">Panie Premierze Sasin! Jest pan posłem z Lubelszczyzny. Proszę nie mamić teraz nas wszystkich obietnicą sprzedaży puławskich Azotów Orlenowi, bo po pierwsze, nie wiemy, na jakich warunkach miałoby to się odbyć, a po drugie, nie wiemy, jakie skutki to przyniesie, czy ta sprzedaż poprawi funkcjonowanie puławskich Azotów. Nie miał pan nawet odwagi, żeby przyjść na ostatnie posiedzenie komisji aktywów państwowych i wytłumaczyć się z zaistniałej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#MichałKrawczyk">Azoty to Puławy, a Puławy to Azoty. Puławskie Azoty były i muszą pozostać dumą Lubelszczyzny. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Michał Wypij, poseł niezależny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#MichałWypij">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedowany projekt nowelizacji ustawy potocznie zwanej lex Tusk jest niczym innym jak ordynarną próbą wciągnięcia opozycji, ludzi przyzwoitych, w próbę wprowadzenia w Polsce prawa iście bolszewickiego. Nie wiem, co było inspiracją dla autorów tego projektu, czy to był proces szesnastu, czy to były procesy pokazowe w powojennej Polsce, czy po prostu próby usunięcia przeciwników politycznych w PRL-u, ale wiem, że każdy prawdziwy polski patriota powinien dać odpór wtedy, gdy w Polsce wprowadzane są standardy iście bolszewickie. Właśnie ze względu na pamięć wobec tych, którzy swoim życiem i zdrowiem ryzykowali, byśmy mogli dzisiaj żyć w demokratycznym kraju.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#MichałWypij">Zamiast tego pan prezydent wolał w trybie ekspresowym podpisać projekt, który wywraca do góry nogami standardy demokratycznego państwa prawa. I dzisiaj pan prezydent przychodzi tutaj z nowelizacją ustawy, do poważnych ludzi, by wydusić poparcie. Jestem pewien, że każdy poważny parlamentarzysta i polski patriota nie da się wciągnąć w tę grę, nie przyłoży ręki do wprowadzenia prawa o wzorcach bolszewickich. Bo miejsce tej nowelizacji jest dokładnie tam, gdzie jest miejsce głównej ustawy lex Tusk — na śmietniku historii. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Anna Dąbrowska-Banaszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 11 czerwca 2023 r. wzięłam udział w uroczystościach w Kąkolewnicy na Uroczysku Baran, w miejscu zwanym Małym Katyniem, upamiętniającym bestialsko zamordowanych przez NKWD od jesieni 1944 r. do przełomu stycznia i lutego 1945 r. żołnierzy Armii Krajowej, Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, Batalionów Chłopskich i tych wszystkich, którzy nie mogli pogodzić się z komunistycznym zniewoleniem. Byliśmy tam, bo chcieliśmy uczcić pamięć pomordowanych przed laty osób. Szczątki wielu z nich nadal spoczywają w tym miejscu.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Serdecznie dziękuję Radzyńskiemu Stowarzyszeniu Inicjatyw Lokalnych oraz Społecznemu Komitetowi Obchodów Uroczystości Patriotyczno-Religijnych „Uroczysko Baran” za ogromne zaangażowanie i wysiłek w celu upamiętnienia tych tragicznych wydarzeń. Wasze starania przyczyniły się do stworzenia godnego i wzruszającego wydarzenia, które umożliwiło oddanie należnego hołdu ofiarom i uczczenie ich pamięci. Cześć i chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#RyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! 13 czerwca, co roku w Polsce obchodzimy święto nawiązujące do dziedzictwa historycznego — Święto Żandarmerii Wojskowej. Data obchodów nawiązuje do tradycji historycznych i dziedzictwa Dywizjonu Karabinierów Konnych z roku 1831, a także formacji żandarmerii z lat 1914–1945.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#BarbaraBartuś">Oświadczenie w sprawie organizowanej wycieczki do Warszawy dla laureatów konkursów</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Od wczoraj w Warszawie w ramach nagrody przebywają wraz ze swoimi opiekunami laureaci pierwszych miejsc VIII Gorlickiego Konkursu Pieśni Patriotycznej w kategorii soliści oraz laureaci konkursów historycznych „Konstytucja 3 maja — Czasy Stanisławowskie” kierowanego do uczniów szkół podstawowych oraz „Droga do Niepodległości 1795–1918” dla uczniów szkół średnich.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#BarbaraBartuś">Aby zostać laureatem wymienionych konkursów i przyjechać do Warszawy, trzeba było wykazać się zaangażowaniem, talentem wokalnym bądź olbrzymią wiedzą historyczną i włożyć mnóstwo dodatkowej pracy w przygotowanie do konkursu. Jednocześnie trzeba przyznać, że sama nagroda też jest dużym wyzwaniem, bo aby wczoraj w godzinach porannych rozpocząć całodzienne zwiedzanie i już o godz. 9 odwiedzić Powązki, pierwsi uczestnicy wyjazdu wyjechali z domu już o godz. 22 w niedzielę.</u>
          <u xml:id="u-416.3" who="#BarbaraBartuś">Mam jednak nadzieję, że wczorajsza dobra pogoda, zwiedzanie najważniejszych miejsc w stolicy, dobrzy przewodnicy, wizyta w Muzeum Powstania Warszawskiego, wizyta w Pałacu Prezydenckim, wizyta w Centrum Nauki Kopernik, wizyta w muzeum św. Jana Pawła II i kard. Stefana Wyszyńskiego, wizyta w Wilanowie — które już mają za sobą — oraz jutrzejsza wizyta w Sejmie i Senacie Rzeczypospolitej Polskiej, wizyta w gmachu Ministerstwa Edukacji i Nauki na ul. Szucha, a także w Zamku Królewskim dostarczyli bądź dostarczą dobrych i niezapomnianych wrażeń. Tego oraz bezpiecznego powrotu do domu nocą z całego serca wszystkim uczestnikom życzę.</u>
          <u xml:id="u-416.4" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę podkreślić, że laureatami konkursu historycznego „Droga do Niepodległości 1795–1918” zostali uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. A. Grottgera w Grybowie, Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Bieczu, Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Bobowej, Zespołu Szkół Ekonomicznych w Nowym Sączu i liceum nr 2 w Zespole Szkół nr 1 im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach. Laureatami konkursu historycznego „Konstytucja 3 maja — Czasy Stanisławowskie” są uczniowie Szkoły Podstawowej im. Komisji Edukacji Narodowej w Zagórzanach, Szkoły Podstawowej im. św. Jana Kantego w Białej Niżnej, Szkoły Podstawowej im. Brata Witalisa — Wojciecha Lei w Podczerwonem, Zespołu Szkół w Uściu Gorlickim, Szkoły Podstawowej nr 1 im. Kazimierza Wielkiego w Grybowie, a laureatami VIII Gorlickiego Konkursu Pieśni Patriotycznej, którzy są w Warszawie — uczennica Szkoły Podstawowej im. Generała Franciszka Gągora w Koniuszowej, Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Staszkówce oraz uczniowie Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Jana Pawła II w Gorlicach oraz Liceum Ogólnokształcącego im. A. Grottgera w Grybowie.</u>
          <u xml:id="u-416.5" who="#BarbaraBartuś">Gratuluję dyrektorom szkół i kadrze pedagogicznej zdolnych i pracowitych uczniów, a wszystkim życzę udanych i bezpiecznych wakacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#MaciejKopiec">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Ostatnio świętowaliśmy Dzień Dziecka, przypominając sobie, że każdy z nas, niezależnie od wieku, pochodzenia czy pozycji, był kiedyś małym człowiekiem z marzeniami o przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#MaciejKopiec">Niestety już 2 tygodnie później przez cały kraj przelewa się, kolejny już raz, fala lokalnych protestów pod hasłem: Ani jednej więcej. Kolejna śmierć młodej kobiety została spowodowana haniebnym prawem antyaborcyjnym wprowadzonym przez PiS i Konfederację — pseudowolnościowe partie, które mają krew na rękach i kawałek po kawałku odbierają obywatelom wolność, wprowadzając antydemokratyczne prawo, które czasem nawet zabija.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#MaciejKopiec">Naszym zadaniem jako dorosłych, jako społeczeństwa, ale przede wszystkim jako decydentów politycznych jest stworzenie dla najmłodszych obywateli środowiska, które nie tylko pozwoli im na rozwój, lecz także zapewni wolność wyboru we wszystkich aspektach życia. Każde dziecko ma prawo wybrać, kim chce być, co chce robić, jaką ścieżką chce podążać.</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#MaciejKopiec">Wierzę w równość, sprawiedliwość społeczną i wolność osobistą. Dzieci są symbolem tych wartości, są źródłem naszej nadziei i dźwignią zmian. Wszystkim dzieciom — tym małym i tym, które, choć są dorosłe, wciąż noszą w sercu iskrę dziecięcych marzeń albo zmagają się z traumami mającymi swoje źródło w początkach życia — życzę, by nigdy nie przestawały wierzyć, że mogą być tym, kim chcą. Jesteście zawsze najważniejszymi osobami w waszych życiach, zawsze wystarczającymi, zawsze zasługującymi na szczęście.</u>
          <u xml:id="u-417.4" who="#MaciejKopiec">Nie możemy zgadzać się na wykluczenia, na zakłamywanie historii, naginanie faktów, łamanie zasad praworządności i demokracji. Jeszcze jesteśmy europejskim krajem, w którym każdy obywatel powinien czuć się bezpiecznie. Musimy walczyć — jeżeli nie dla siebie, to właśnie dla najmłodszych, bo to, co codziennie urządza nam PiS, musi się jak najszybciej skończyć.</u>
          <u xml:id="u-417.5" who="#MaciejKopiec">Jeśli ktoś kiedyś powiedział wam, że nie zgadza się z waszą wizją świata, to dedykuję wam mój ukochany cytat z Winstona Churchilla: Masz wrogów? To dobrze. To znaczy, że broniłeś czegoś w ciągu swojego życia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#GrzegorzLorek">Diabla Góra</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#GrzegorzLorek">Do sierpnia jeszcze trochę czasu, ale już teraz przypomnę arcyciekawy epizod z historii mojego regionu. 16 sierpnia 1944 r. na zboczach tego wzniesienia niedaleko Opoczna miała miejsce jedna z większych bitew partyzanckich.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#GrzegorzLorek">Sformowany na potrzeby realizacji w regionie planu „Burza” 25. Pułk Piechoty Armii Krajowej powołano 15 lipca 1944 r. Operujący w lasach niedaleko Przysuchy i Opoczna prowadził różne akcje bojowe w tamtym rejonie. 16 sierpnia 1944 r. oddział por. Kazimierza Załęskiego „Bończy” zorganizował zasadzkę, w którą wpadło 39 niemieckich żołnierzy. Oddział polski wykorzystał przewagę, całkowicie rozbijając niemiecki patrol. Zginęło 20 Niemców, a 17 dostało się do niewoli.</u>
          <u xml:id="u-418.3" who="#GrzegorzLorek">Kiedy wieść o tym dotarła do lokalnego dowódcy niemieckiego ppłk. von Vultejusa, zorganizował on ekspedycję karną. Grupa ponad 400 żandarmów i żołnierzy wyruszyła, aby zniszczyć polskie zgrupowanie. Na zboczach Diablej Góry Niemcy zostali zaatakowani przez 360 polskich żołnierzy 25. pułku pod dowództwem kpt. Hilarego Moraczewskiego. Bitwa trwała 3 godziny i Niemcy ponieśli duże straty. Według ostrożnych szacunków zginęło prawie 70 wrogów, a ponad 100 odniosło rany. Niemiecki kontyngent musiał uznać się za pokonanego.</u>
          <u xml:id="u-418.4" who="#GrzegorzLorek">Diabla Góra pamięta. Co roku odbywają się na niej uroczystości w rocznicę starcia. My też pamiętajmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Oświadczenie poselskie w sprawie spadku realnych wynagrodzeń w sferze budżetowej, nauce i edukacji</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ostatnich dniach rząd pod naciskiem związków zawodowych ogłosił podwyżki dla pracowników sfery budżetowej w wysokości 8%. Niestety, to zdecydowanie za mało. Rząd całkowicie zignorował postulaty OPZZ i przypieczętował realny spadek wynagrodzeń w budżetówce. Tegoroczne podwyżki są niże od wzrostu płacy minimalnej i znacznie niższe od skumulowanego wzrostu cen w ostatnich latach. Co więcej, wiele wskazuje na to, że wiele branż, w tym pracownicy nauki, nie otrzymają nic, a nauczyciele mogą liczyć jedynie na jednorazowy przedwyborczy dodatek. Jest to sytuacja bardzo, bardzo smutna.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Państwo polskie nie mogłoby funkcjonować, gdyby nie miliony osób, które podtrzymują usługi publiczne codzienną ciężką pracą w urzędach, szkołach, szpitalach, służbach mundurowych, sądach, na uczelniach wyższych i w wielu innych miejscach. Osoby te wykonują jedne z najistotniejszych społecznie zawodów i muszą być godnie wynagradzane. Stosunek wynagrodzeń nauczycieli do średniej krajowej sięga najniższych poziomów w tym stuleciu, Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk prowadzi publiczną zbiórkę na cel podtrzymania potencjału badawczego, realne płace w sferze budżetowej są z premedytacją obniżane już od 3 lat. Sytuacja jej pracowników była trudna już przed pandemią, teraz zaś staje się dramatyczna, a proponowane przez rząd rozwiązania nie są w stanie temu zaradzić.</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Problemem, na który zwracają uwagę związki zawodowe, jest nie tylko spadek wynagrodzeń, lecz także ich spłaszczanie. Kolejny raz planowane podwyżki są niższe od wzrostu płacy minimalnej. W ostatnich latach prawie w całości środki na podwyżki trzeba było obracać na pokrycie kosztów wzrostu płacy minimalnej, a w rezultacie osoby pracujące dla państwa przez wiele lat, na stanowiskach wymagających wysokich kwalifikacji i lat nauki patrzą, jak ich wynagrodzenia stoją w miejscu i zbliżają się do najniższej krajowej. Młodzi, zdolni ludzie nie mają obecnie motywacji, by wybierać karierę w administracji, w edukacji, nawet w nauce. Praca dla państwa powinna być zaszczytem, ale niestety państwo staje się najgorszym pracodawcą w kraju. Robi się wszystko, by osoby zdolne i kompetentne wypychać do sektora prywatnego.</u>
          <u xml:id="u-419.4" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Jak Polska może rosnąć w siłę, skoro dopuszcza do takiej sytuacji? Jak może zapewnić bezpieczeństwo swym obywatelom, skoro w Policji brakuje chętnych do zapełnienia wolnych etatów? Jak może realizować konstytucyjne prawo do sądu, gdy wielu pracowników wymiaru sprawiedliwości zarabia grosze, a płace sędziów i prokuratorów są zamrażane, co odbywa się z naruszeniem ustawowych gwarancji ich waloryzacji? Jak ma ochraniać zdrowie publiczne, gdy brakuje chętnych do pracy w karetkach pogotowia? Jak może myśleć o swej przyszłości, gdy brakuje chętnych do nauczania młodych pokoleń? Jak może się rozwijać, gdy stypendium dla doktorantów wynosi 2,5 tys. zł, co nie wystarcza na nawet najskromniejsze utrzymanie się w dużym mieście?</u>
          <u xml:id="u-419.5" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Szanowni Państwo! Praca dla idei jest szczytna, ale ideami nie nakarmi się rodziny. Zapaść w usługach publicznych to zapaść państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-419.6" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Sytuacja w budżetówce została wywołana przez umyślną, wyrachowaną politykę, a nie przez przymus okoliczności. Wpływy budżetowe rosną wraz z inflacją — wzrost cen to wzrost dochodów z VAT, presja płacowa w sektorze prywatnym przekłada się na wzrost dochodów z PIT, obsługa części obligacji tanieje. Jeżeli w tej sytuacji płace w budżetówce nie rosną proporcjonalnie, jest to wynikiem politycznej decyzji, by z kieszeni ciężko pracujących osób finansować wyborcze obietnice, upolitycznione media publiczne i propagandę nieprzekładającą się na poprawę życia Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-419.7" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Wysoka Izbo! Nowe rozwiązania zaproponowane przez rząd nie zaspokoją potrzeb osób od 3 lat borykających się z sukcesywnym spadkiem wynagrodzeń. Proponowanie zamiast rozwiązań systemowych jednorazowego dodatku przedwyborczego, jeżeli doniesienia w tej mierze się potwierdzą, trudno ocenić inaczej niż jako wyjątkowo smutny akt populistycznej desperacji. Po wyborach, kiedy głosy nie będą już potrzebne, znów zapomni się na lata o ludziach podtrzymujących państwo polskie codzienną, ciężką pracą. To polityka krótkowzroczna, szkodliwa i skrajnie krzywdząca. Wzywam rząd do ożywienia dialogu społecznego, do zabezpieczenia środków na godne, trwałe podwyżki dla pracowników budżetówki oraz do stworzenia mechanizmów, które zagwarantują sprawiedliwą waloryzację wynagrodzeń w kolejnych latach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#JanSzopiński">Szanowna Pani Marszałek! Niepłodność jest klasyfikowana przez Światową Organizację Zdrowia jako choroba cywilizacyjna. Każdy z nas przynajmniej teoretycznie powinien spodziewać się, że rząd zapewni takie prawo, które pozwoli leczyć nękające nas choroby, bez oglądania się na różne ideologie czy przekonania części społeczeństwa. Wiemy niestety, że tak nie jest. Mamy w naszym kraju określone środowiska, które wiedzą lepiej od WHO, które widzą lepiej od naukowców, którzy tkwią w przekonaniu, że to one mają prawo do decydowania, kto zostanie rodzicem i jakie dzieci mają prawo do szczęśliwego życia.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#JanSzopiński">Panie Premierze! Czy polski rząd dostrzega setki tysięcy ludzkich tragedii związanych z takim podejściem do sprawy oraz z lobbowaniem określonych środowisk za tym, aby te tragedie przybierały na sile? Jeżeli rząd jest jeszcze w stanie okazywać troskę o zwykłych ludzi, to bardzo proszę o przeprowadzenie jakieś akcji edukacyjnej, tak aby w chwili przystąpienia do głosowania nad tym projektem górę wzięła ludzka solidarność i troska o przyszłość naszego kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowna Pani Marszałek! Moje oświadczenie poselskie dotyczy działań Stowarzyszenia Młodych Wielkopolan na rzecz dzieci z Ukrainy przebywających na terenie powiatu gnieźnieńskiego.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#TadeuszTomaszewski">Po zbrojnej napaści Rosji na Ukrainę bardzo wielu obywateli Ukrainy, zwłaszcza kobiety z dziećmi, przybyło do Polski, chroniąc się przed zbrodniarzami Władimira Putina.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#TadeuszTomaszewski">W pomoc uchodźcom z Ukrainy od pierwszego dnia wojny zaangażowali się mieszkańcy, samorządy, organizacje pozarządowe i parafie z terenu powiatu gnieźnieńskiego. Wśród organizacji, która podjęła aktywność w obszarze pomocy dzieciom z Ukrainy, jest Stowarzyszenie Młodych Wielkopolan z siedzibą w Gnieźnie.</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#TadeuszTomaszewski">Stowarzyszenie uruchomiło zbiórkę pieniędzy poprzez darowizny finansowe na własny fundusz „Solidarni z Ukrainą”. Zebrane pieniądze są przeznaczone na realizację programów socjalnych, kulturalnych, sportowych, turystycznych i edukacyjnych dla dzieci z Ukrainy przebywających na terenie powiatu gnieźnieńskiego.</u>
          <u xml:id="u-421.4" who="#TadeuszTomaszewski">Stowarzyszenie Młodych Wielkopolan we współpracy z osobami, które udzieliły schronienia rodzinom z Ukrainy, dokonywało zakupu odzieży, artykułów chemicznych, obuwia i pomocy szkolnych. Dla dzieci przebywających w ośrodkach w Skorzęcinie i Gaju, gmina Witkowo, zorganizowano spotkania okolicznościowe wraz z upominkami z okazji Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia.</u>
          <u xml:id="u-421.5" who="#TadeuszTomaszewski">Wolontariusze stowarzyszenia zorganizowali wycieczki do ZOO w Poznaniu, Dzień Dziecka w Gnieźnie oraz wyjazd turystyczny do Inowrocławia.</u>
          <u xml:id="u-421.6" who="#TadeuszTomaszewski">W czasie spotkania świątecznego z dziećmi i ich rodzinami w ośrodku wypoczynkowym „Figa w lesie” w Skorzęcinie dzieci zapytały mnie jako posła i inicjatora wspólnie ze Stanisławem Dolacińskim z programu „Solidarni z Ukrainą”, czy mogą zobaczyć Sejm i Warszawę.</u>
          <u xml:id="u-421.7" who="#TadeuszTomaszewski">Słowo się rzekło i 13 czerwca 2023 r. grupa 31 dzieci i młodzieży wspólnie z wolontariuszami stowarzyszenia była w Sejmie i Senacie, Łazienkach Królewskich oraz na Krakowskim Przedmieściu.</u>
          <u xml:id="u-421.8" who="#TadeuszTomaszewski">Cieszę się, że wspólnie z darczyńcami, w tym radnymi Lewicy i działaczami Stowarzyszenia Młodych Wielkopolan, mogliśmy spełnić marzenia tych dzieci z Ukrainy. Warto pomagać!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#RyszardTerlecki">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 14 czerwca 2023 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 20 min 25)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>