PPC / ppc

text_structure.xml 872 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 3981 3982 3983 3984 3985 3986 3987 3988 3989 3990 3991 3992 3993 3994 3995 3996 3997 3998 3999 4000 4001 4002 4003 4004 4005 4006 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025 4026 4027 4028 4029 4030 4031 4032 4033 4034 4035 4036 4037 4038 4039 4040 4041 4042 4043 4044 4045 4046 4047 4048 4049 4050 4051 4052 4053 4054 4055 4056 4057 4058 4059 4060 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102 4103 4104 4105 4106 4107 4108 4109 4110 4111 4112 4113 4114 4115 4116 4117 4118 4119 4120 4121 4122 4123 4124 4125 4126 4127 4128 4129 4130 4131 4132 4133 4134 4135 4136 4137 4138 4139 4140 4141 4142 4143 4144 4145 4146 4147 4148 4149 4150 4151 4152 4153 4154 4155 4156 4157 4158 4159 4160 4161 4162 4163 4164 4165 4166 4167 4168 4169 4170 4171 4172 4173 4174 4175 4176 4177 4178 4179 4180 4181 4182 4183 4184 4185 4186 4187 4188 4189 4190 4191 4192 4193 4194 4195 4196 4197 4198 4199 4200 4201 4202 4203 4204 4205 4206 4207 4208 4209 4210 4211 4212 4213 4214 4215 4216 4217 4218 4219 4220 4221 4222 4223 4224 4225 4226 4227 4228 4229 4230 4231 4232 4233 4234 4235 4236 4237 4238 4239 4240 4241 4242 4243 4244 4245 4246 4247 4248 4249 4250 4251 4252 4253 4254 4255 4256 4257 4258 4259 4260 4261 4262 4263 4264 4265 4266 4267 4268 4269 4270 4271 4272 4273 4274 4275 4276 4277 4278 4279 4280 4281 4282 4283 4284 4285 4286 4287 4288 4289 4290 4291 4292 4293 4294 4295 4296 4297 4298 4299 4300 4301 4302 4303 4304 4305 4306 4307 4308 4309 4310 4311 4312 4313 4314 4315 4316 4317 4318 4319 4320 4321 4322 4323 4324 4325 4326 4327 4328 4329 4330 4331 4332 4333 4334 4335 4336 4337 4338 4339 4340 4341 4342 4343 4344 4345 4346 4347 4348 4349 4350 4351 4352 4353 4354 4355 4356 4357 4358 4359 4360 4361 4362 4363 4364 4365 4366 4367 4368 4369 4370 4371 4372 4373 4374 4375 4376 4377 4378 4379 4380 4381 4382 4383 4384 4385 4386 4387 4388 4389 4390 4391 4392 4393 4394 4395 4396 4397 4398 4399 4400 4401 4402 4403 4404 4405 4406 4407 4408 4409 4410 4411 4412 4413 4414 4415 4416 4417 4418 4419 4420 4421 4422 4423 4424 4425 4426 4427 4428 4429 4430 4431 4432 4433 4434 4435 4436 4437 4438 4439 4440 4441 4442 4443 4444 4445 4446 4447 4448 4449 4450 4451 4452 4453 4454 4455 4456 4457 4458 4459 4460 4461 4462 4463 4464 4465 4466 4467 4468 4469 4470 4471 4472 4473 4474 4475 4476 4477 4478 4479 4480 4481 4482 4483 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz wicemarszałkowie Małgorzata Kidawa-Błońska, Włodzimierz Czarzasty, Małgorzata Gosiewska i Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#ElżbietaWitek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#ElżbietaWitek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Magdalenę Łośko, Paulinę Matysiak, Marcina Duszka i Pawła Rychlika.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#ElżbietaWitek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Marcin Duszek i Paweł Rychlik.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#ElżbietaWitek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Marcin Duszek i Paulina Matysiak.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#ElżbietaWitek">Protokół 75. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa posłów o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#ElżbietaWitek">Wysoka Izbo! W dniu 16 maja br. zmarł Andrzej Zając, poseł na Sejm III i IV kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#ElżbietaWitek">Uczcijmy jego pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Niech odpoczywa w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, mamy dzisiaj dużą widownię.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#ElżbietaWitek">Serdecznie witamy grupę seniorów z Ostrołęki.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#ElżbietaWitek">Witamy zespół ludowy Łużyczanki z Pobiednej z gminie Leśna. Witamy państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#ElżbietaWitek">Po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjęłam decyzję o skreśleniu z porządku dziennego bieżącego posiedzenia punktów:</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#ElżbietaWitek">— Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3107,</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#ElżbietaWitek">— Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, druk nr 3129,</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#ElżbietaWitek">— Informacja dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec-grudzień 2022 r. (przewodnictwo Czech w Radzie Unii Europejskiej) wraz z komisyjnym projektem uchwały, druki nr 3034 i 3092.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#ElżbietaWitek">Rada Ministrów przedłożyła projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#ElżbietaWitek">— o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów,</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy — Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#ElżbietaWitek">Projekty te to odpowiednio druki nr 3240, 3242 i 3216.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące pierwsze czytania tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#ElżbietaWitek">Grupa posłów przedłożyła projekt ustawy o wsparciu i rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli, druk nr 3244.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#ElżbietaWitek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#ElżbietaWitek">— o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek,</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#ElżbietaWitek">— o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury na lata 2021–2027.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#ElżbietaWitek">Sprawozdania to odpowiednio druki nr 3194 i 3249.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#ElżbietaWitek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#ElżbietaWitek">— o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych,</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa,</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach,</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym,</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#ElżbietaWitek">— o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#ElżbietaWitek">Sprawozdania to odpowiednio druki nr 3256, 3195, 3246, 3252, 3261, 3264 i 3263.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#ElżbietaWitek">Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie nieprawdziwej narracji premiera o sytuacji kobiet w Polsce w czasach rządów PiS, czyli o złej opiece lekarskiej, braku pomocy państwa w opiece nad osobami zależnymi, ograniczeniu praw reprodukcyjnych i braku refundacji in vitro, braku ustawy o równych zarobkach i głodowych emeryturach, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatela, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#ElżbietaWitek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#ElżbietaWitek">Informacja w tej sprawie, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#ElżbietaWitek">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarcinDuszek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Poseł Barbara Dziuk, przewodnicząca podkomisji stałej do spraw onkologii, zaprasza wszystkie posłanki w dniach 24 i 25 maja w godzinach od 10 do 16 do wzięcia udziału w badaniach profilaktycznych USG piersi i do nauki samobadania piersi, a w dniu 25 maja również do badania znamion dermatoskopem.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MarcinDuszek">W dniu 24 maja br. o godz. 12 w holu głównym gmachu Sejmu na pierwszym piętrze odbędzie się otwarcie wystawy upamiętniającej 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MarcinDuszek">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MarcinDuszek">— Etyki Poselskiej — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MarcinDuszek">— Finansów Publicznych wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#MarcinDuszek">— Ustawodawczej — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#MarcinDuszek">— Infrastruktury — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#MarcinDuszek">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#MarcinDuszek">— Spraw Zagranicznych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Petycji — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#MarcinDuszek">— Zdrowia — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#MarcinDuszek">— Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — godz. 12.15,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#MarcinDuszek">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#MarcinDuszek">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#MarcinDuszek">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#MarcinDuszek">— do Spraw Petycji — godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#MarcinDuszek">— Finansów Publicznych — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#MarcinDuszek">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#MarcinDuszek">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#MarcinDuszek">— Zdrowia — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#MarcinDuszek">— Infrastruktury — godz. 14.15,</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#MarcinDuszek">— Polityki Senioralnej — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#MarcinDuszek">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 15.30,</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#MarcinDuszek">— Łączności z Polakami za Granicą — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#MarcinDuszek">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi wspólnie z Komisją Finansów Publicznych — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#MarcinDuszek">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#MarcinDuszek">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#MarcinDuszek">— Polityki Senioralnej wspólnie z Komisją Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 17.30,</u>
          <u xml:id="u-3.32" who="#MarcinDuszek">— Finansów Publicznych wspólnie z Komisją Gospodarki i Rozwoju — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.33" who="#MarcinDuszek">— Finansów Publicznych — godz. 18.30,</u>
          <u xml:id="u-3.34" who="#MarcinDuszek">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — godz. 19. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#ElżbietaWitek">Mamy wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#KrzysztofPaszyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wychodzi na to, że za ministra Błaszczaka polskie niebo jest dziurawe niczym durszlak. W ogóle czy jest na sali pan minister Błaszczak?</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest, jest.)</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#KrzysztofPaszyk">Warto by zapytać, czy panu coś nie spadło, panie ministrze. Chociaż jest wielce prawdopodobne, że nawet jakby coś panu w tej chwili spadło, to i tak by pan nie zauważył. Ale na poważnie — zapewniał pan, że polskie niebo jest tak bezpieczne, że mysz się nie prześlizgnie.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zachowuj się.)</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Jaskółka.)</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#KrzysztofPaszyk">Widzimy, że pan — najdelikatniej w świecie — mijał się z prawdą. Panie ministrze, kawa na ławę. Dzisiaj każda Polka i każdy Polak oczekują od pana prawdziwej, rzetelnej informacji…</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Jesteś w Sejmie, zachowuj się.)</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#KrzysztofPaszyk">…czy pracując w Polsce, poruszając się po niej, można czuć się bezpiecznie, czy nie. Pan konsekwentnie kręci, konfabuluje od paru tygodni w tym zakresie. Czas wyjść na tę mównicę, spojrzeć prawdzie w oczy i powiedzieć, jaka jest sytuacja. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#ElżbietaWitek">To nie był wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Marzena Okła-Drewnowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#ElżbietaWitek">Pan premier Błaszczak prosi o głos.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Szukaj balona.)</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Żołnierzy przeproś.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MariuszBłaszczak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Pośle! Zejdę do tego niskiego poziomu, który pan zaprezentował przed chwilą, żenująco niskiego.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ciszej!)</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#MariuszBłaszczak">Jeżeli pan pyta, co na głowę komu spadło, to niech pan w lustro spojrzy, panie pośle, niech pan w lustro spojrzy.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Do dymisji! Do dymisji! Do dymisji!)</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Ty tchórzu!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pani poseł Okła-Drewnowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałam powiedzieć: panie pośle Kaczyński, ale nie ma pana Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">A, jest.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Panie Kaczyński! Chce pan zwaloryzować ludziom 500+. Mówimy: sprawdzam. Doprowadziliście gospodarkę do ruiny, wpakowaliście ludzi w problemy finansowe. Dajcie ludziom to, co zabraliście, od 1 czerwca, a nie od Nowego Roku. To jest szantaż polityczny. Mówicie: damy wam, jak na nas zagłosujecie. Zależy wam na ludziach czy na ich głosach przy urnach wyborczych?</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Co za bzdury?)</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Oszukujecie ludzi. Wyrównajcie im to, co zabraliście, tu i teraz. Mówimy: sprawdzam. Prosimy o natychmiastowe procedowanie nad tym projektem, o zwołanie Konwentu Seniorów i wprowadzenie tego projektu do porządku obrad. Mówimy: sprawdzam. Przestańcie ich oszukiwać. Wyrównajcie im to, co zabraliście. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#ElżbietaWitek">Oj, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#ElżbietaWitek">Pani minister Marlena Maląg.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ona nie ma nic do powiedzenia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MarlenaMaląg">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! Przestańcie kpić.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MarlenaMaląg">Kiedy wprowadzaliśmy świadczenie „Rodzina 500+”, państwo drwiliście z polskich rodzin. Udowodnialiście, że polskie rodziny nie będą wiedziały, na co wydać świadczenie. My dokonaliśmy tak naprawdę przewrotu kopernikańskiego.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#MarlenaMaląg">Wy głosowaliście, wstrzymując się od popierania tej ustawy. My robimy kolejny krok. I nie jest to jedyne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Waloryzacja.)</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#MarlenaMaląg">Przecież przez cały czas pracy rządu Prawa i Sprawiedliwości… Świadczenie 500+, rodzinny kapitał opiekuńczy, „Dobry start”, świadczenie matczyne. Moglibyśmy tak to wymieniać, z programem „Maluch+” włącznie.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Podstawa… Emerytury nie rosną…)</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#MarlenaMaląg">Podejmujemy odpowiedzialną decyzję, jeśli chodzi o to, aby wspierać rodziny.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Buda: Chyba swoje rodziny.)</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#MarlenaMaląg">Mówimy: od 1 stycznia 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Sadurska — 2 mln.)</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#MarlenaMaląg">W tym roku przede wszystkim wprowadzamy tarcze antyinflacyjne, aby pomóc Polakom. Nie mówimy, że nie wiemy, gdzie są zakopane pieniądze, że nie wiemy, gdzie jest włącznik: niskie/wysokie ceny. Wy drwicie z Polaków.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#MarlenaMaląg">Co opowiadacie? Że wyborcy Prawa i Sprawiedliwości… Wasz szef, szanowny pan Donald Tusk, jak wypowiada się o Polakach? Hańba! To jest wstyd.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#MarlenaMaląg">Nie wypada polskiemu parlamentarzyście w ten sposób się wypowiadać.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#MarlenaMaląg">Szanowni Państwo! Będziemy tę odpowiedzialną politykę cały czas realizować dla dobra Polski, dla dobra polskich rodzin. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Państwo z tektury.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Gawkowski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#ElżbietaWitek">Ale najpierw, panie pośle, przywitam uczniów z liceum nr XIV ze Szczecina. Są tutaj na zaproszenie pana posła Dariusza Wieczorka. Witamy.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#KrzysztofGawkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 750 dni hańby.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Co tam masz?)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#KrzysztofGawkowski">750 dni bez pieniędzy ze środków z Funduszu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Kolejny happening, wstydźcie się.)</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#KrzysztofGawkowski">Premier Morawiecki i minister Ziobro zachowują się jak chłopcy w krótkich spodenkach, obrażają, a pieniędzy Polacy nie widzą.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Zamiast programu happening.)</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#KrzysztofGawkowski">750 dni bez pieniędzy z Unii Europejskiej, a Mateusz Morawiecki ze Zbigniewem Ziobrą zajmują się wzajemnym policzkowaniem. Panie premierze, wstyd. W normalnym rządzie premier swojego ministra za takie słowa zwalnia…</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#KrzysztofGawkowski">…i w normalnym rządzie minister sprawiedliwości, jak się nie zgadza ze swoim szefem, to odchodzi.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#KrzysztofGawkowski">Ograbiliście Polaków z pieniędzy z Unii Europejskiej. Panie premierze, przez to, że nie ma pieniędzy z Unii Europejskiej, Polakom żyje się gorzej. PiS doprowadził do ekonomicznej zdrady stanu, bo nie ma pieniędzy z Unii Europejskiej. Hańba!</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ale bez tych pieniędzy żyjemy jakoś już 750 dni, co?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, to są wnioski formalne, a nie oświadczenia. Może państwo pomyliliście punkty posiedzenia Sejmu…</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Tak, brawo, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#ElżbietaWitek">…bo do tej pory ani jednego wniosku formalnego nie było.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#ElżbietaWitek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MichałUrbaniak">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MichałUrbaniak">Szanowna Pani Marszałek! Panowie Premierzy! Wysoka Izbo! Od dzisiaj będzie nowy zakazany towar, czyli plastikowe kubki, łyżeczki, patyczki higieniczne, słomki. Wyście to zrobili. Najlepsze, że przegłosowała to koalicja PiS-u, Solidarnej Polski, Lewicy oraz liderów PSL-u. To jest nowa fanaberia, która prawdopodobnie będzie kosztować Polaków blisko 1 mld zł. A wcześniej premier Morawiecki zgodził się na podatek od plastiku, za który Polacy zapłacili już 2 mld.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Czarnego plastiku.)</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#MichałUrbaniak">Niestosowanie się do tych założeń może kosztować przedsiębiorców od 500 do 100 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Wniosek…)</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#MichałUrbaniak">Kto za to zapłaci? Konsumenci. Czyli jesteście odpowiedzialni za to, że po raz kolejny ceny wzrosną, a już od miesięcy fundujecie Polakom wysoką inflację. My sprzeciwiamy się temu, by obciążać Polaków w imię zaspokojenia ekologicznych potrzeb…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#ElżbietaWitek">Oczywiście żaden…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MichałUrbaniak">…panów Morawieckiego Ziobry, pani von der Leyen czy pani Spurek.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pan minister Czarnek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzemysławCzarnek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proszę państwa, bezczelność opozycji nie zna granic od początku tej kadencji, ale to, co zrobiła pani Okła-Drewnowicz… Przeszła samą siebie.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale w jakim to trybie? O czym on mówi?)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzemysławCzarnek">Pani Poseł! Przeczytam pani coś, dobrze? Proszę państwa, posłuchajcie. Mąż posłanki PO skazany za fałszywe faktury.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Ale w jakim to trybie, pani marszałek?)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PrzemysławCzarnek">2 lata więzienia w zawieszeniu na 5 lat oraz 25 tys. zł grzywny — to kara dla Grzegorza D., męża szefowej świętokrzyskiej Platformy Obywatelskiej, za sfałszowanie faktur.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Mamy mówić o twojej żonie, mamy atakować twoją żonę?)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PrzemysławCzarnek">Taki wyrok wydał wczoraj skarżyski sąd rejonowy. To było w 2014 r.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PrzemysławCzarnek">Ta pani, przedstawicielka Platformy wychodzi tu, na mównicę, i mówi nam, że my oszukujemy Polaków.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo oszukujecie.)</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#PrzemysławCzarnek">Proszę państwa, wy w waszych czasach fałszowaliście faktury, wasi mężowie byli skazywani za to na karę więzienia, wyście te pieniądze kradli.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj.)</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#PrzemysławCzarnek">Wiecie, jaka jest różnica między dziećmi dzisiaj a dziećmi wówczas?</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#PrzemysławCzarnek">Policzmy, ile dostawało dziecko, które szło do szkoły w 2014 czy 2015 r. 0 zł. A ile dostaje dzisiaj? 6300.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#PrzemysławCzarnek">Ile będzie dostawać od 1 stycznia? 10 tys.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#PrzemysławCzarnek">Różnica między nami a wami jest właśnie taka jak 10 tys. do zera.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Bo ci żyłka pęknie.)</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#PrzemysławCzarnek">Wy kradliście, my dajemy dzieciom.</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Janusz Kowalski.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: To jest takie chamstwo…)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Co to w ogóle jest?)</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Złodzieje! Złodzieje! Złodzieje!)</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, pani marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Czy pani w ogóle wie, co tu się dzieje? …obraża kobietę. Jest pani poseł. Bez żadnego trybu wychodzi taki… Bez żadnego trybu, bez żadnego trybu. Jest pani poseł. Teraz, bezpośrednio jest sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Co za chamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: I ten cham jest ministrem edukacji.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JanuszKowalski">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Ja postaram się jednak obniżyć poziom emocji…</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#JanuszKowalski">…i, szanowni państwo, może was zaskoczę, ale podziękuję opozycji za zachowanie na wczorajszym posiedzeniu komisji rolnictwa, za ponadpolityczne procedowanie nad ustawą ważną dla rolników, dla gorzelni, dla 100 tys. rolników produkujących rzepak, dla hodowców trzody chlewnej, bydła. Dziękuję opozycji za to, że wczoraj odpowiedzieliście pozytywnie na apel pana ministra Roberta Telusa, który powiedział, że w sprawach polskiej wsi powinniśmy mówić jednym głosem.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Wniosek formalny…)</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#JanuszKowalski">I oczywiście zachęcam, żebyśmy takich punktów wspólnych szukali dalej.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#JanuszKowalski">Dziękuję pani marszałek za ujęcie tego projektu ustawy w dzisiejszym porządku obrad na wniosek pana wicemarszałka Piotra Zgorzelskiego. Tak ponadpolitycznie powinniśmy działać dla polskiej wsi. Naprawdę, mniej sporów, a więcej pracy dla Rzeczypospolitej. Tego wam życzę.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PaulinaHennigKloska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Pani Minister! Osoby z niepełnosprawnościami to też pełnoprawni obywatele naszego kraju, mają takie same prawa i obowiązki jak my, a przynajmniej powinni mieć. To, co wczoraj zrobiliście w komisji, to jest hańba dla polskiego Sejmu. Dla was osoby z niepełnosprawnościami to osoby z korytarza, bo wczoraj z korytarza musieli analizować ustawę, nad którą procedowano w komisji, i z korytarza opiniowali poprawki, które wywróciły tę ustawę do góry nogami.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: A kto ich wpuścił na korytarz?)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PaulinaHennigKloska">Pani marszałek, ustawę dotykającą tak wrażliwej materii trzeba konsultować społecznie. Sejm nie może być zamknięty przed stroną społeczną…</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: I nie był zamknięty.)</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PaulinaHennigKloska">…która chce rozwiązywać te problemy.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PaulinaHennigKloska">Ja apeluję do Prawa i Sprawiedliwości, aby wrócić do procedowania nad tą ustawą w cywilizowany sposób, bo gdyby nie nasze wysłuchanie publiczne zorganizowane wczoraj przez koalicję Polski 2050 i PSL…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, pani poseł. Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PaulinaHennigKloska">…to te środowiska w ogóle nie mogłyby się wypowiedzieć. Osoby z niepełnosprawnościami to nie są osoby…</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł, to nie jest wniosek formalny, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Joanna Senyszyn, Lewica Demokratyczna.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 8 maja br. zmarł Jerzy Szteliga, poseł na Sejm Rzeczypospolitej II, III i IV kadencji. Był politykiem, działaczem politycznym, działaczem społecznym, należał do wyjątkowego gatunku ludzi bezinteresownie życzliwych. Uczcijmy jego pamięć minutą ciszy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Zebrani wstają, chwila ciszy)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł, pamiętaliśmy o panu pośle na poprzednim posiedzeniu, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Na tym też pamiętamy.)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#ElżbietaWitek">Ale oczywiście jeszcze raz. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Wolnościowcy.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#DobromirSośnierz">Chciałbym wrócić do tego, na czym skończyliśmy ostatnie posiedzenie, czyli do tego, kiedy to po 2 minutach od opublikowania sprawozdania komisji rozpoczęto głosowanie nad 26 poprawkami, które ta komisja przygotowała.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#DobromirSośnierz">Rozumiem, że wielu osobom w tym Sejmie nie przeszkadza rola pacynek, które naciskają tylko guziki według ustalonego z góry klucza, ale moglibyście chociaż udawać, że to przeczytaliście. Moglibyście chociaż dać sobie szansę na to, żeby zapoznać się z tym, nad czym głosujecie.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Mogliby, mogliby.)</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ogarnij się.)</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#DobromirSośnierz">Przecież w ciągu 2 minut to nawet nie jesteście w stanie kłamać realistycznie w ten sposób. Tymczasem pani marszałek nie dopuściła nawet do wniosku formalnego w tej sprawie, bo twierdzi, że powinienem wiedzieć wcześniej, przed głosowaniem, że ona zarządzi głosowanie po 2 minutach od opublikowania sprawozdania komisji. Powinienem to przewidzieć wcześniej. Jeśli regulamin nie pozwala na zgłaszanie wniosku formalnego dotyczącego głosowania w czasie głosowania, to zmieńmy, do cholery, ten regulamin.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Stachanow.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł Okła-Drewnowicz w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Panie Ministrze! Zawsze pracowałam uczciwie i zawsze mnie można sprawdzić w przeciwieństwie do was.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Na złodzieju czapka gore.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Panie Ministrze! Jak panu nie wstyd? Niech pan się rozliczy z willi+.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Będę broniła każdej kobiety, również Marty Kaczyńskiej. Czy ona też ma odpowiadać za grzechy swojego męża?</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Tego chcecie — atakować kobiety i rodziny? Jesteście damskimi bokserami. Jak panu nie wstyd?</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Pracuję uczciwie, nie mam żadnego wyroku.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj, chamie!)</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#komentarz">(Poseł Marcin Kierwiński: Siadaj, chamie! Siadaj, chamie!)</u>
          <u xml:id="u-31.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj, damski bokserze!)</u>
          <u xml:id="u-31.14" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">A minister Ziobro, myślę, że sprawdził mnie wzdłuż i wszerz. Czy ja mam odpowiadać za grzechy współmałżonków i wszystkie inne kobiety?</u>
          <u xml:id="u-31.15" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-31.16" who="#komentarz">(Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek: Niech pani…)</u>
          <u xml:id="u-31.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Usiądź!)</u>
          <u xml:id="u-31.18" who="#komentarz">(Poseł Marcin Kierwiński: Usiądź, bucu! Usiądź, bucu!)</u>
          <u xml:id="u-31.19" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Niech pan się opanuje.</u>
          <u xml:id="u-31.20" who="#komentarz">(Poseł Marcin Kierwiński: Pani marszałek, niech pani reaguje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#ElżbietaWitek">Panie ministrze…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Zniszczyliście jedną rodzinę, chcecie drugą zniszczyć? Dziecko… popełniło samobójstwo, więc przestańcie uderzać w rodziny i kobiety. Zajmijcie się swoimi złodziejstwami.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Siadaj, chamie jeden!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: A gdzie twoja żona pracuje? A gdzie twoja żona, Czarnek, pracuje? A Sobolewskiego? A Ziobry?)</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#ElżbietaWitek">Ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 29 do godz. 10 min 34)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Szanowni Państwo! Na razie głosowań nie będzie, pierwsze głosowanie jest możliwe dopiero o godz. 15.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych (druk nr 3188).</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana posła Jarosława Sachajkę o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">A panów posłów i panie posłanki bardzo proszę o nieprzeszkadzanie i o to, żeby ktoś, kto nie jest zainteresowany punktem, wyszedł na korytarz i nie przeszkadzał.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu grupy posłów mam zaszczyt przedstawić ustawę o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych. Celem zmiany w ustawie o podatku rolnym oraz w ustawie o związkach zawodowych rolników indywidualnych jest umożliwienie finansowania związków zawodowych rolników indywidualnych poprzez przekazanie przez podatników podatku rolnego będących osobami fizycznymi 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego rolniczego związku zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JarosławSachajko">Związki zawodowe rolników indywidualnych działają w zakresie ochrony własności gospodarstw, interesów ekonomicznych i socjalnych swoich członków i ich rodzin oraz uczestniczą w działaniach na rzecz rozwoju gospodarczego oraz społecznego wsi i rolnictwa. W zakresie istoty związków zawodowych rolników indywidualnych należy zauważyć, że rolnicze związki zawodowe funkcjonują na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych. Działają one zgodnie z konstytucyjnymi zasadami ustrojowymi Rzeczypospolitej Polskiej, są samorządne, a w szczególności mogą samodzielnie, w sposób zgodny z prawem, kształtować cele i programy swojego działania, uchwalać statuty i inne akty wewnętrzne dotyczące działalności związkowej oraz określać struktury organizacyjne, a także są niezależne i nie podlegają nadzorowi lub kontroli ze strony organów administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#JarosławSachajko">Statut związku zawodowego rolników indywidualnych określa nazwę, a ponadto siedzibę, terytorialny i podmiotowy zakres działania oraz cele związku, zasady nabywania i utraty członkostwa, prawa i obowiązki członków, strukturę organizacyjną i władze związku, tryb dokonywania ich wyboru i odwołania, źródła finansowania działalności związku, zasady uchwalania i zmiany statutu oraz sposób rozwiązania związku. Związek zawodowy rolników indywidualnych podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Związek uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowej Rejestru Sądowego. Przepisy ustawy określają również przypadki, kiedy sąd rejestrowy może odmówić rejestracji związków.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#JarosławSachajko">Związki zawodowe rolników indywidualnych mogą m.in. przystępować do ponadregionalnych, ponadnarodowych organizacji rolniczych reprezentujących interesy zawodowe rolników indywidualnych wobec instytucji Unii Europejskiej. Koszty związane z uczestnictwem związków zawodowych rolników indywidualnych w tych organizacjach są dofinansowywane na zasadach określonych w przepisach o izbach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#JarosławSachajko">Należy zauważyć, że poza dofinansowaniem kosztów związanych z uczestniczeniem związków zawodowych rolników indywidualnych w strukturach ponadnarodowych działalność statutowa tych organizacji nie jest wspierana ze środków publicznych. Jest to obecnie poważny problem dla rolniczych związków zawodowych, szczególnie że próby oskładkowania członków poszczególnych związków bardzo często się nie udają.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#JarosławSachajko">W obecnym stanie prawnym kwestia możliwości finansowania związków zawodowych rolników indywidualnych poprzez przekazanie przez podatników podatku rolnego będących osobami fizycznymi 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego rolniczego związku zawodowego nie była uregulowana zarówno w ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych, jak i w ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#JarosławSachajko">Proponuje się w ustawie o podatku rolnym dodanie art. 6d i 6e. Zaproponowane przepisy regulują, w jaki sposób właściwy organ podatkowy przekazuje kwotę w wysokości nieprzekraczającej 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego przez tego podatnika podatku rolnego związku zawodowego rolników indywidualnych uprawnionego do otrzymywania tej kwoty. Będzie to następować na wniosek tego podatnika. We wniosku podatnik podatku rolnego będący osobą fizyczną podaje, na rzecz jakiego podmiotu uprawnionego ma być przekazana kwota 1,5% należnego podatku rolnego, wskazując numer wpisu podmiotu ujawnionego w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wniosek sporządza się według ustalonego wzoru i składa się w terminie do dnia 15 marca danego roku podatkowego; może być złożony za pomocą środków komunikacji elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#JarosławSachajko">Minister właściwy do spraw finansów publicznych określa w drodze rozporządzenia wzór wniosku oraz szczegółowy zakres zawartych w nim danych niezbędnych do przekazania podmiotowi uprawnionemu 1,5% należnego podatku rolnego, mając na względzie umożliwienie identyfikacji podatnika i właściwego organu podatkowego, do którego jest składany ten wniosek, oraz poprawne przekazanie kwoty 1,5% należnego podatku rolnego. Kwotę w wysokości nieprzekraczającej 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego przez podatnika związku zawodowego właściwy organ podatkowy przekazuje w terminie 30 dni od dnia zapłaty podatku rolnego, z tym, że tę kwotę pomniejsza się o koszty przelewu bankowego. Jeżeli kwota nie zostanie przekazana podmiotowi uprawnionemu w powyższym terminie, przysługują mu odsetki ustawowe.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#JarosławSachajko">W ustawie o związkach zawodowych rolników indywidualnych proponuje się dodanie art. 8b i 8c. Przepisy te regulują warunki, które musi spełnić rolniczy związek zawodowy, aby został wpisany na listę związków, na rzecz których może być przekazane 1,5% podatku rolnego. Taki związek musi spełniać następujące warunki.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#JarosławSachajko">Po pierwsze, został on wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego co najmniej 5 lat przed dniem 1 stycznia danego roku podatkowego. Po drugie, ma na dzień 1 stycznia danego roku podatkowego struktury organizacyjne co najmniej w 10 województwach i co najmniej w trzech powiatach w każdym z tych województw, a liczba członków tego związku w każdym z powiatów wynosi co najmniej 30 osób. W projektowanych przepisach postawiono także warunek, że otrzymywane przez związki zawodowe rolników indywidualnych środki finansowe pochodzące z 1,5% podatku rolnego mogą być wykorzystywane wyłącznie na działalność statutową tych związków. Do gospodarki tymi środkami będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#JarosławSachajko">Listę związków zawodowych rolników indywidualnych spełniających wyżej określone warunki będzie co roku sporządzał minister właściwy do spraw rolnictwa i umieszczał ją na stronie internetowej urzędu obsługującego tego ministra w terminie do ostatniego dnia lutego danego roku podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#JarosławSachajko">Wpisu związku zawodowego rolników indywidualnych na tę listę dokonuje się na wniosek danego związku złożony do ministra właściwego do spraw rolnictwa w terminie do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy. Przedmiotowy wniosek będzie zawierał: nazwę związku i jego siedzibę, numer wpisu związku w Krajowym Rejestrze Sądowym, numer rachunku bankowego związku albo rachunku tego związku w spółdzielczej kasie oszczędnościowokredytowej, podpis osoby albo osób uprawnionych do reprezentowania związku. Do przedmiotowego wniosku dołącza się dokumenty potwierdzające spełnienie warunków określonych w projektowanych przepisach, w tym co najmniej listę członków związku zawodowego rolników indywidualnych z podziałem na województwa i powiaty, zawierającą imię i nazwisko oraz numer PESEL osoby będącej członkiem tego związku oraz miejsce zamieszania osoby będącej członkiem tego związku i jej adres, deklaracje członkowskie osób będących członkami związku zawodowego rolników indywidualnych wymienionych na liście lub inne dokumenty, z których wynika, że dana osoba jest członkiem tego związku.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#JarosławSachajko">Związek zawodowy rolników indywidualnych zostanie umieszczony na liście, jeżeli spełnia warunki określone w projektowanych przepisach. Lista ta zawiera nazwę związku zawodowego rolników indywidualnych i jego siedzibę, numer wpisu związku zawodowego rolników indywidualnych w Krajowym Rejestrze Sądowym, numer rachunku bankowego związku zawodowego rolników indywidualnych albo rachunku tego związku w spółdzielczej kasie oszczędnościowokredytowej, na który ma być przekazane 1,5% podatku rolnego.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Półtora.)</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#JarosławSachajko">Dziękuję ślicznie. Bardzo proszę Wysoką Izbę o poparcie tego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jerzy Małecki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JerzyMałecki">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić oświadczenie odnośnie do zawartego w druku sejmowym nr 3188 poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#JerzyMałecki">Założeniem poselskiego projektu nowelizacji jest umożliwienie rolnikom indywidualnym podlegającym przepisom ustawy o podatku rolnym przekazywania 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego rolniczego związku zawodowego. Zaproponowane rozwiązania stanowią istotną zmianę, ponieważ w obecnym stanie prawnym poza dofinansowaniem kosztów związanych z uczestnictwem związków zawodowych rolników indywidualnych w strukturach ponadnarodowych działalność statutowa tych organizacji nie jest wspierana ze środków publicznych. Zgodnie z założeniami pieniądze pozyskane w ramach projektowanego rozwiązania mogłyby być wykorzystywane wyłącznie na działalność statutową związków.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#JerzyMałecki">Projektodawcy liczą na to, że uzyskanie przez organizacje dodatkowego źródła finansowania spowoduje ich większą aktywność oraz zwiększy zainteresowanie rolników przystępowaniem do struktur związkowych. Rolnik płacący podatek rolny miałby możliwość złożenia wniosku o przekazanie części podatku na wskazany związek zawodowy rolników. Taki związek musi spełniać określone zadania, warunki, czyli musi być zarejestrowany w KRS-ie od ponad 5 lat i posiadać struktury minimum w 10 województwach, a w tych województwach w minimum w trzech powiatach.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#JerzyMałecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Biorąc pod uwagę, że proponowane rozwiązania pozwolą rolnikom dysponować swoim podatkiem, czego dotąd nie mogli robić, zważywszy na fakt, że płacą podatek rolny, a nie dochodowy, oraz fakt, że wzmacnianie rolniczych związków zawodowych leży w interesie rolników, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość pozytywnie opiniuje poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych i opowiada się za skierowaniem go do dalszego procedowania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Klub Prawa i Sprawiedliwości jest chyba jedynym klubem, jedyną organizacją, która jednoznacznie opowiada się za tym projektem, zajmuje jednoznacznie pozytywne stanowisko. Pojawiło się wiele uwag. Nie sądzę, żeby w procesie legislacji udało się naprawić tę ustawę, ale będziemy próbowali zmienić ją w taki sposób, żeby można było poważnie debatować i dyskutować na jej temat.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Nie no, nie da się.)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#KrzysztofPiątkowski">Pierwszą kwestią, na którą chciałbym zwrócić uwagę, jest to, że proponowana zmiana ustaw może spowodować straty we wszystkich gminach, które pobierają podatek rolny. To straty w wysokości ok. 25 mln zł rocznie. Podaję to na podstawie danych z 2021 r., bo projektodawca brał te dane pod uwagę. Wtedy dochody gmin z podatku rolnego wyniosły 1,626 mld zł. Zważywszy na fakt, że gminy już przekazują 2% uzyskanych środków jednostkom ustawowego samorządu rolniczego, odjęcie kolejnych środków, dochodów gmin, może spowodować kolejne ograniczenie ich funkcjonowania, tym bardziej że projektodawcy nie przewidzieli stosownej rekompensaty za dochody utracone na mocy ustawy. Ten brak rekompensat za dochody utracone przez samorządy jest już recydywą w wykonaniu Prawa i Sprawiedliwości, polityków Prawa i Sprawiedliwości i tego rządu. Samorządy ucierpiały w wyniku Polskiego Ładu i mają coraz wyższe wydatki bieżące, które są związane np. z inflacją.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#KrzysztofPiątkowski">Przedstawiciele samorządów pytają, dlaczego mają współfinansować wybrane, ale tylko wybrane, związki zawodowe rolników indywidualnych, a więc podmioty niezależne, samodzielne i samorządne, co jest przecież napisane wprost w ustawie o związkach zawodowych rolników indywidualnych. To pytanie wydaje się zasadne również z tego powodu, że finansowane miałyby być tylko nieliczne organizacje reprezentujące rolników.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#KrzysztofPiątkowski">Szanowni Państwo! Warto zauważyć, że podobna konstrukcja odpisu podatkowego nie znajduje odzwierciedlenia w innych opłatach i podatkach lokalnych i może być uznana za próbę przerzucenia współfinansowania związków z ich członków na gminy, głównie gminy wiejskie, które nie dysponują wysokimi dochodami z innych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#KrzysztofPiątkowski">Na zmianach mogą też ucierpieć rolnicy, bo poszczególne samorządy, i to jest prawie oczywiste, powiedziałbym nawet, że to prawie pewne, mogą zdecydować się na likwidację niektórych ulg i zwolnień przyznanych uchwałami rady gminy, a nawet zdecydować się na podwyższenie wysokości stawek do wysokości stawek maksymalnych. Należy też dodać, że projekt ustawy przewiduje prawo do odpisu wyłącznie dla osób fizycznych pomimo tego, że podatnikami podatku rolnego są również osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#KrzysztofPiątkowski">Wprowadzenie w ustawie obowiązku załączania do wniosku o wpis na listę ministra właściwego do spraw rolnictwa list członków związku z adresami, numerami PESEL i deklaracjami członkowskimi stanowić będzie ewidentne naruszenie zasad ochrony danych osobowych. Organizacje związkowe miałyby przekazywać listy członków z danymi osobowymi bez zgody tych osób. Już teraz u niektórych działaczy związkowych uzasadnione obawy budzi to, że te dane mogłyby zostać wykorzystane przeciwko nim, bo przecież będziemy znać te deklaracje członkowskie, rząd będzie znał deklaracje członkowskie tych osób, będzie znał ich poglądy, będzie mógł je skojarzyć z konkretnymi nazwiskami, adresami itd. Niektórzy twierdzą, że te dane mogą być wysyłane do służb specjalnych, różnych instytucji kontrolnych z zaleceniem np. wzmożonego kontrolowania członków związku. Te osoby i ci rolnicy, którzy już zapoznali się z tym projektem, obawiają się takich szykan.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#KrzysztofPiątkowski">W opinii wielu osób projekt ustawy sprawia wrażenie, jakby został stworzony pod konkretne związki rolnicze i z myślą o eliminacji innych. Przedmiotowy projekt w sposób nieuzasadniony zawęża grono ewentualnych odbiorców finansowania do nielicznych, wyłącznie dużych związków. Najdobitniej świadczy o tym wymóg działania od co najmniej 5 lat w 10 województwach i w co najmniej trzech powiatach w każdym z nich oraz posiadania minimum 30 członków w każdym powiecie. Takie szczegółowe określenie liczby członków i wielkości struktur nie jest przypadkowe. Ma to na celu ograniczenie finansowania wyłącznie do kilku najstarszych organizacji rolniczych, niekoniecznie tych najprężniej działających, i wyeliminowanie młodszych, które wykazują się dużą aktywnością, np. Agrounii, której Prawo i Sprawiedliwość przecież tak bardzo się obawia.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#KrzysztofPiątkowski">Warto pamiętać, że ustawa o związkach zawodowych rolników indywidualnych ustanawia tylko jeden wymóg do rejestracji, mianowicie posiadanie 30 członków w całym kraju, a w przypadku organizacji pożytku publicznego jedynym warunkiem do otrzymania odpisu z podatku PIT jest wyłącznie wpis do KRS-u. To jest rozwiązanie, o którym moglibyśmy dyskutować, bo dałoby ono równe szanse wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#KrzysztofPiątkowski">Przedłożony projekt ustawy odnosi się tylko do związków zawodowych rolników indywidualnych, ale przecież w polskim systemie prawnym na prawach związków zawodowych rolników indywidualnych funkcjonują też organizacje społeczno-zawodowe, a ich istnienie jest zagwarantowane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Obowiązuje ustawa z 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników. Zgodnie z nią społeczno-zawodowe organizacje rolników i związki zawodowe rolników indywidualnych mają takie same prawa i obowiązki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Na jej podstawie działa Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#KrzysztofPiątkowski">To głupi, kuriozalny pomysł — takie opinie możemy przeczytać w niektórych informacjach na ten temat. Niektórzy twierdzą, że to na wskroś polityczna wrzutka, a inni, że to groteska. Prosiłbym, żebyście państwo zastanowili się nad sensem proponowanych przez was zmian.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Marcin Kulasek, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MarcinKulasek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako Lewica popieramy zrzeszanie się ludzi walczących o swoje prawa, szczególnie, że w ostatnich miesiącach rolnicy mają o co walczyć.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#MarcinKulasek">Z omawianego projektu wynika jednak kilka problemów. Po pierwsze, nie każdy związek zawodowy rolników będzie mógł skorzystać ze wsparcia. Aby załapać się na to wsparcie, trzeba być dużym związkiem zawodowym. Związki działające lokalnie zostaną pominięte.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#MarcinKulasek">Po drugie, minister rolnictwa ma sporządzić rejestr związków zawodowych, które są dostatecznie duże, aby załapać się na wsparcie. Całość pachnie sporą uznaniowością.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#MarcinKulasek">Po trzecie, samorządy, Związek Gmin Wiejskich i Związek Powiatów Polskich liczą straty, jakie poniosą w związku z wejściem ustawy w życie. Kasa dla związków zawodowych to mniej kasy dla samorządów, które już raz zostały złupione przez Polski Ład.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#MarcinKulasek">Po czwarte, minister Telus to zastępca przewodniczącego NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”. Mamy więc tutaj do czynienia z konfliktem interesów i podejrzenie o prywatę. Czyli intencje może są i dobre, bo państwo powinno wspierać ruch związkowy, również rolniczy, ale wykonanie jest jak zwykle, jak zawsze — PiS-owskie: uznaniowość, kolesiostwo i atak na samorządy. Pamiętajmy jednak, że związki zawodowe rolników indywidualnych mają niewielki potencjał w porównaniu ze związkami zrzeszającymi ludzi pracy najemnej zatrudnionych w przemyśle i w usługach. OPZZ, NSZZ „Solidarność” i Forum Związków Zawodowych to związki reprezentujące zorganizowany świat pracy, ważni uczestnicy dialogu społecznego. Ubolewam, że związki zawodowe zrzeszające pracowników przemysłu i usług nie otrzymają takich uprawnień jak organizacje rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#MarcinKulasek">Coś jednak się zmieniło. Dzięki podejmowanym przez OPZZ działaniom od 1 stycznia 2022 r. członkowie związków zawodowych mogą odliczać w rocznym zeznaniu podatkowym ulgę z tytułu opłacania składki członkowskiej na rzecz związków zawodowych. Niestety składki odpisywane są od dochodu, a nie od podatku, co zmniejsza korzyść podatkową, którą uzyskują podatnicy. Ponadto odliczanie ma charakter limitowany kwotą 500 zł w skali roku. Dlatego popieramy dążenie OPZZ do zwiększenia maksymalnego limitu zwolnienia lub jego corocznej waloryzacji, wprowadzenia możliwości odliczania składek od podatku i przyznania prawa do skorzystania z ulgi 1,5% podatku dochodowego wszystkim podatnikom, którzy chcą wspierać cele statutowe związków zawodowych. Te zmiany wprowadzimy już po wyborach, tak jak inne postulaty wzmacniające pozycję pracowników. Doprowadzimy do uchwalenia nowej ustawy o sporach zbiorowych, w której odejdziemy od ograniczonego określenia przedmiotu sporu zbiorowego, usprawnimy proces rokowań i zabezpieczymy prawo do strajku, m.in. ułatwiając przeprowadzenie referendum strajkowego.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#MarcinKulasek">Organizowanie się ludzi w walce o swoje prawa to podstawa demokratycznego społeczeństwa, to europejski standard. To prawo gwarantowane przez art. 12 i art. 59 konstytucji. Dlatego apeluję z tego miejsca: wspierajmy związki zawodowe i zrzeszajmy się w związkach zawodowych. I nie twórzmy złego prawa, nawet jeśli intencje wydają się na pierwszy rzut oka dobre. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#StefanKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści przedstawić nasze stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych, druk nr 3188.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#StefanKrajewski">Szanowni Państwo! Polsce trzeba silnych związków zawodowych, ale nie związków zawodowych zależnych od ministra. Jeśli minister takie związki chce mieć, to niech przekaże pieniądze z własnego budżetu, a nie znowu chce przekazywać na to pieniądze, które wpływają do budżetu gmin, najbiedniejszych gmin, gmin wiejskich, gdzie głównym wpływem do budżetu jest podatek rolny. Art. 59 ust. 1 konstytucji stanowi, że zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców. Jednym ze sposobów reprezentowania interesów zawodowych rolników jest ich zrzeszanie się w organizacjach społeczno-zawodowych. Wśród należy wymienić kółka rolnicze, koła gospodyń wiejskich, rolnicze zrzeszenia branżowe, związki rolników, kółek i organizacji rolniczych oraz związki rolniczych zrzeszeń branżowych czy rolników zrzeszonych w spółdzielniach. Ich członkami mogą być rolnicy i ich rodziny, a także inne osoby związane bezpośrednio z rolnictwem.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#StefanKrajewski">Działają one na podstawie przepisów ustawy z 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników oraz zarejestrowanego statutu. Samodzielnie wybierają swoje organy uprawnione do reprezentowania ich interesów oraz decydują o zakresie i formie swojej działalności. Ten projekt, który został złożony, prowadzi do tego, że wskazuje się tylko rolników indywidualnych, ale nie będą to wszystkie związki zawodowe, tylko określone. 900 osób w skali kraju może dostać ogromne pieniądze, bo tak jak było wcześniej powiedziane, dzisiaj można sprawdzić, które związki działają dłużej niż 5 lat, które mają struktury zarejestrowane przynajmniej w 10 województwach, a przynajmniej 30 osób działa czynnie w trzech powiatach.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#StefanKrajewski">Teraz kolejny punkt, składanie wykazu z nazwiskami, z PESEL-ami ministrowi. Po co to ma być zrobione? Po to, żeby minister w sposób bezpośredni bądź pośredni mógł zablokować to działanie. Bo jeśli będziemy wiedzieć, kto się wybiera pod ministerstwo rolnictwa, żeby zgłosić swoje postulaty, to — nie sam minister — w tym dniu ci rolnicy mogą otrzymać wezwanie do uzupełnienia braków formalnych do agencji restrukturyzacji, do KOWR, do KRUS, do wszystkich instytucji podległych, do lekarza weterynarii. I już będzie po proteście. Tak działacie, bo uważacie, że pieniądze można dać tylko swoim, żeby później spotkali się na kawce, przy ciasteczku, z ministrem rolnictwa, pochwalili ministra, niezależnie, który z nich rządzi. Takie obrazki widzimy w ciągu ostatnich miesięcy. Są najlepszym dowodem na to, że tak ma to działać.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#StefanKrajewski">Dzisiaj izby rolnicze otrzymują 2% z podatku, reprezentują wszystkich rolników. Wymagajmy od nich jeszcze większego zaangażowania, żeby rozmawiać o konkretnych problemach, szukać rozwiązań. Wykorzystajmy te organizacje społeczno-zawodowe, które są dzisiaj i działają, ale też organizacje społeczne, chociażby Związek Młodzieży Wiejskiej, który robi dużo dobrego dla młodych rolników — kształci, edukuje, prowadzi różnego rodzaju konkursy. Ale oni nie mogą wystąpić o pieniądze, bo jeśli wystąpią do instytucji publicznej, to dostaną odpowiedź, że pieniędzy na ten cel dany urząd, dana instytucja nie znajduje. I tak się dzieje. Jeżeli chcemy wzmacniać związki zawodowe, to róbmy to w sposób odpowiedzialny i rozsądny.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#StefanKrajewski">Jako Polskie Stronnictwo Ludowe będziemy proponować poprawki, by projekt, który będzie projektem ostatecznym, był przepracowany i dobry, a nie znowu farsa, próba pokazywania i taka kiełbasa przedwyborcza, jak to rolnicy dostaną pieniądze od tego rządu. Poprzemy to pod warunkiem wprowadzenia i poparcia naszych poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MichałUrbaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Trzeba to sobie powiedzieć wprost: PiS traci poparcie na wsi, nie jest w stanie już tego ukryć, podczas gdy np. Konfederacja była z rolnikami, kiedy ten rząd chciał wprowadzać piątkę przeciwko rolnikom, kiedy pokazał swoją słabość i uległość w związku z masowym, niekontrolowanym wjazdem ukraińskiego zboża czy innych artykułów rolno-spożywczych do Polski, kiedy rząd był uległy wobec Unii Europejskiej, godząc się na Europejski Zielony Ład, na dostosowywanie się do nowych ekoschematów. W tej chwili rząd boi się organizacji rolniczych, które są gotowe oprotestować wiele jego działań, i chce przekazać 1,5% podatku rolnego na związki zawodowe, ale tylko te zatwierdzone przez ministerstwo. Rząd będzie de facto dzielił na równych i równiejszych, jak mawiał klasyk. A więc na tych, którzy są bardziej krytyczni wobec rządu i mniej. W przyszłości w innych obszarach może być trudniej, bo ten projekt pokazuje, że ministerstwo będzie chciało pełne listy członkowskie z kopiami deklaracji członkowskich, a wiemy, jak za rządów tej ekipy wygląda ochrona danych osobowych. Setki tysięcy rekordów różnych danych rządowych z baz danych wypływało i hulało po Internecie. A może chodzi o weryfikację tego, gdzie i komu utrudniać życie kontrolami czy karami, jeśli należy do nieprawomyślnego związku, który nie będzie podobał się temu czy innemu ministrowi?</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#MichałUrbaniak">Przypominam, że ten projekt będzie uszczuplał budżety gmin. Państwo mówią tyle o rozwoju gmin, ale za jakie pieniądze ta wieś ma się rozwijać, jak gminy mają pracować, kiedy małe rolnicze gminy mocno korzystają na tym podatku. Być może warto przyjrzeć się np. funduszom promocji, które wielu rolników krytykuje, zamiast znowu uszczuplać pieniądze gminom. Jako Konfederacja chcemy to odrzucić, bo uważamy, że nie ma sensu naprawiać tego projektu, tylko należy, jeśli już, napisać lepszy, poważniejszy, ponieważ w tej sytuacji nie wierzymy w państwa dobrą wolę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Jak podnoszą wnioskodawcy w uzasadnieniu projektu, celem zmian jest umożliwienie finansowania związków zawodowych rolników indywidualnych poprzez przekazanie przez podatników podatku rolnego, będących osobami fizycznymi, 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego rolniczego związku zawodowego. Oczywiście idea związkowa jest ideą powszechnie znaną, rozumianą, akceptowaną i ma na celu tworzenie ram, które umożliwiają reprezentowanie interesów pracowników, w tym przypadku rolników. Niemniej jednak sam projekt ustawy zawiera tak wiele nieścisłości, tak wiele niedopowiedzeń, błędów, wręcz wypaczeń, jeżeli chodzi o finanse publiczne, że trudno w pierwszym czytaniu uznać, że jest projektem dobrym. Wręcz przeciwnie. Już moi przedmówcy bardzo wiele powiedzieli i przedstawili konkretne, rzeczowe, merytoryczne argumenty, dla których ten projekt należy ocenić jako zły i nieodpowiadający warunkom i oczekiwaniom rolników.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#MirosławSuchoń">Po pierwsze, należy zwrócić uwagę na mechanizm, który został zaproponowany, czyli de facto uszczuplenie dochodów gmin w postaci części podatku rolnego. To będzie miało bardzo poważne konsekwencje, zwłaszcza dla gmin wiejskich, dla tych samorządów, które te dochody również czerpią z tego tytułu. Samorządy gmin wiejskich przewidziały w swoich lokalnych regulacjach różnego rodzaju zwolnienia dla rolników prowadzących działalność. Jak podnoszą przedstawiciele samorządów, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że tego rodzaju programy dla rolników nie będą mogły być kontynuowane, dlatego że pieniądze trafią do związków zawodowych, do działaczy związkowych.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#MirosławSuchoń">Druga rzecz, o której warto powiedzieć: te przepisy można ocenić jako mające charakter lobbystyczny dla dużych organizacji związkowych, tych, które chcą osiąść na tej płaszczyźnie. Projekt w oczywisty sposób dyskryminuje małe lokalne organizacje, które z powodzeniem reprezentują interesy rolników w wymiarze lokalnym i regionalnym, ponieważ one tego dofinansowania nie otrzymają. Jest to sprzeczne także z zasadami ujętymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#MirosławSuchoń">Ostatnia rzecz. Obowiązek przekazania kompletnych list działaczy związkowych, który wynika z ustawy — trudno uznać za zdrowy i rozsądny taki obowiązek, który wprost uderza w osoby, które są członkami związków. Dlatego na tym etapie tego projektu poprzeć absolutnie nie możemy, ponieważ on szkodzi rolnikom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu koła Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JarosławSachajko">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Do poprzednich wystąpień odniosę się jako poseł wnioskodawca na samym końcu, ale chciałem zwrócić państwa uwagę na kilka elementów. Nie wiem, jak do tej pory Wysoka Izba zgadzała się na to, aby rolnicy byli jedyną grupą społeczną, która nie mogła decydować o swoim podatku. Wszyscy inni Polacy, którzy rozliczają PIT, mają prawo zdecydować, na jaką organizację pozarządową przekażą 1,5% swojego podatku.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Zarzut do PiS-u. Do PiS-u.)</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#JarosławSachajko">Pani poseł, prosiłbym, żeby pani nie przeszkadzała.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#JarosławSachajko">Zarzut do tych wszystkich, którzy przez tyle lat dyskryminowali wprost rolników, nie pozwalali rolnikom na to, aby mogli decydować, co się dzieje z ich pieniędzmi. Przecież to są pieniądze rolników, pieniądze obywateli. Wszyscy obywatele, którzy rozliczają PIT, mają prawo decydować, a rolnicy jako jedyni nie mają tego prawa. W tej chwili te pieniądze idą do budżetu państwa. Każdy kolejny minister trzyma związki zawodowe na smyczy i albo da im pieniądze na funkcjonowanie, albo im nie da pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#JarosławSachajko">Szanowni Państwo! Prosiłbym o zachowanie obywatelskie, prosiłbym o to, żeby państwo nie poniewierali rolnikami, tylko pozwolili im decydować o ich ciężko wypracowanych pieniądzach.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: To minister decyduje.)</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#JarosławSachajko">Pani poseł, naprawdę prosiłbym, żeby pani nie przeszkadzała.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#JarosławSachajko">Nie minister decyduje, tylko decyduje to, co jest napisane w ustawie. Są bardzo precyzyjnie wymienione wskaźniki, wymienione elementy, które trzeba spełnić, aby związek zawodowy mógł się o te pieniądze ubiegać. I znowu: nie ma obowiązku. Jeżeli jakiś związek zawodowy nie chce się ubiegać o te pieniądze, to nie musi. Ale, szanowni państwo, w tej chwili mamy całe mnóstwo związków zawodowych rolników, które są związkami kanapowymi, które promują tylko lidera. Oni mówią, że są związkami.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#JarosławSachajko">Szanowni Państwo! To jest kolejna zaleta tej ustawy. W końcu będziemy wiedzieli, jakie związki rolnicze mamy. Będziemy wiedzieli, które związki rolnicy popierają — właśnie dzięki temu, że wskażą konkretny związek. Ten związek mnie reprezentuje, a ten związek mnie nie reprezentuje. Ten związek działa merytorycznie, a ten związek jest populistycznym związkiem. To są rozwiązania proobywatelskie, o których Kukiz’15 mówi od 2015 r. Mam nadzieję, że Wysoka Izba poprze ten projekt ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#DobromirSośnierz">Dobry Antek z cudzej torby — to jest określenie, które jest dobrą figurą pokazującą, w jaki sposób rząd działa za cudze pieniądze. Zwykle działa to tak, że rząd zabiera nam pieniądze w podatkach, potem daje niektórym i oczekuje za to wdzięczności. PiS wprowadził jeszcze jedną dodatkową sztuczkę do tego, wznosząc tę sztukę na wyższy poziom, bo on już nie tylko z pieniędzy podatnika daje podatnikom różne podarki, ale jeszcze robi to coraz częściej tak, że nie daje z tego strumienia pieniędzy, którym sam dysponuje. Czyli jeszcze z cudzych podatków jest dobrym Antkiem. Bo w tym przypadku pieniądze, które będą trafiały do samorządów, pójdą w tym momencie na przekupywanie związków zawodowych, żeby nie protestowały w tej trudnej sytuacji. Czyli podwójnie dobry Antek z cudzej torby.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#DobromirSośnierz">Składek na związki ludzie jakoś sami nie chcą płacić. W uzasadnieniu jest wprost powiedziane, że próby oskładkowania tych jakże oczekiwanych przez rolników organizacji spełzły na niczym. Czyli rolnicy jakoś nie cenią sobie wystarczająco wysoko tych związków, żeby płacić na nie dobrowolne składki. No to przekierujemy pieniądze pobierane pod przymusem z innego strumienia. Konstytucja mówi o wolności zrzeszania się. Ale jakaż to będzie wolność zrzeszania się, skoro będą teraz związki koncesjonowane, które będą dostawały pieniądze, i niekoncesjonowane, które nie będą dostawały pieniędzy? To ta wolność będzie raczej ograniczona niż zwiększona. Ktoś, kto będzie chciał założyć nowy związek zawodowy, który nie działa jeszcze 5 lat — a tak mają nowe związki zawodowe, że one na początku nie działają 5 lat — będzie napotykał barierę w postaci bicia się ze związkiem, który już działa 5 lat. A ten związek będzie mógł łatwo przekupywać członków, fundując im rozmaite przywileje związane z tym, że on dostaje pieniądze podatnika, a tamten nie. Jest to oczywista forma jakiegoś kolejnego prania pieniędzy podatnika na cele, które wcale nie będą musiały być celami statutowymi. Jest to wyprowadzanie rządowych pieniędzy, kolejna metoda ich ewentualnej prywatyzacji. Sprzeciwiamy się czemuś takiemu. Sprzeciwiamy się temu, żeby rząd budował sobie koncesjonowane związki zawodowe w oparciu o wydumane kryteria. Tam jeszcze brakuje tylko, żeby wyznaczyć np. jakiś wiek przewodniczącego, tak żeby pasował do wybranych organizacji rolniczych, albo ile zębów on powinien mieć i jaki kolor włosów.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#DobromirSośnierz">Sprzeciwiamy się temu. Uważamy, że jest to działalność generalnie szkodliwa. Związki zawodowe, jeśli ludzie ich potrzebują, powinny się utrzymywać z dobrowolnie wpłacanych pieniędzy, a podatki powinny być po prostu zmniejszane. Jeśli ktoś w ogóle miałby taki kaprys, to ewentualnie można rozważyć odpis podatkowy od składek odprowadzonych na różne organizacje wybrane przez podatnika bez ograniczeń.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Zbigniew Ajchler, poseł niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#ZbigniewAjchler">Pani Marszałek! Pani Minister! Szanowne Koleżanki i Koledzy Posłowie! Pragnę złożyć wyrazy uznania i gorące podziękowanie posłom wnioskodawcom za ten projekt ustawy. Szczególnie chciałbym podziękować koledze posłowi Jarosławowi Sachajce za jego determinację, aby tę ustawę uchwalić. Ta ustawa powinna obowiązywać już od dawna. Ona bardzo mocno pomaga budować społeczeństwo obywatelskie. Tak samo jak odpis podatku dla organizacji pożytku publicznego. Tutaj nikt nie dostaje niczego za darmo, z mocy prawa. Związki zawodowe muszą się napracować, aby ktoś z rolników chciał wskazać konkretną organizację do otrzymania małej części podatku rolnego.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#ZbigniewAjchler">Jestem za profesjonalnym sprawowaniem różnego rodzaju funkcji. Dzisiaj zmieniają się czasy. Dzisiaj amatorszczyzna już się nie sprawdza. Nie da się dobrze reprezentować kogokolwiek i czegokolwiek bez pieniędzy. Dla dobrych i aktywnych musi być zagwarantowana możliwość finansowania. Ta ustawa daje tę możliwość. Niestety nie wszystkim — i to jest jedyny bardzo poważny problem. Mam nadzieję, że to tylko przeoczenie, które bardzo łatwo jest naprawić poprawkami, ale projektodawcy zapomnieli o tych rolnikach zrzeszonych, o których zaraz powiem.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#ZbigniewAjchler">W Polsce pracują i mają swoje związki zawodowe nie tylko rolnicy indywidualni, ale także zrzeszeni, wspólnie pracujący na roli rolnicy w spółdzielniach. Byłoby to skrajnie niesprawiedliwe, gdyby jedni rolnicy mogli wskazywać swoją organizację, a inni nie, i gdyby ustawa nie przewidywała żadnej możliwości spełnienia warunku, aby kiedykolwiek uzyskać takie możliwości. Pragnę zwrócić uwagę, że ustawodawca już dawno ustalił, że są dwa podstawowe rodzaje rolników: indywidualni i zrzeszeni w spółdzielniach. Mówi o tym art. 1 ustawy o izbach rolniczych, a więc chodzi o samorząd rolny, do którego rolnicy należą z mocy prawa. W tej ustawie ustawodawca określił to jasno i klarownie. Nie ma żadnych innych rodzajów i podgrup, tylko rolnicy indywidualni lub zrzeszeni w spółdzielniach rolnych. Tak więc wszyscy ci rolnicy powinni mieć możliwość finansowania. Inaczej byłoby to skrajnie niesprawiedliwe i niekonstytucyjne.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#ZbigniewAjchler">Wnoszę do posłów wnioskodawców, aby uwzględnili poprawki krajowego związku rolniczych spółdzielni produkcyjnych podczas prac w komisji i jak najszybciej uchwalili ten potrzebny akt prawny. Uważam, że spółdzielczość to jest panaceum na wiele bolączek polskiego rolnictwa, rozdrobnionego rolnictwa. Cała Europa, mocna Europa, typu Francja, typu Dania, typu Belgia, typu Włochy, nie wyłączając Izraela, jest ostoją dla tej spółdzielczości. U nas przegraliśmy spółdzielczość, ostały się nieliczne spółdzielnie, ale te dobre spółdzielnie. W dzisiejszych czasach demokracji muszą być silne związki zawodowe, mówię to jako praktyk i jako działacz społeczny. Skorzysta na tym demokracja i dyskurs polityczny, gdyż będzie to miało wpływ na bardziej profesjonalną reprezentację bardzo trudnego zawodu, jakim jest zawód rolnika. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Chciałabym serdecznie przywitać grupę radnych z Rady Gminy Żegocina, którzy przybyli do Sejmu na zaproszenie pani poseł Józefy Szczurek-Żelazko.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">A teraz zapraszam do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwszy pytanie zada pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pan prezes Korwin ma zadać pytanie w imieniu naszego klubu.)</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">To bardzo proszę pilnować zapisów w sekretariacie.</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JanuszKorwinMikke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam tylko jedno pytanie: Czy w tym projekcie jest punkt — a jeśli go nie ma, to wnoszę, żeby to jak najszybciej uzupełnić — że jeżeli ktoś jest członkiem związku zawodowego rolników, pobiera czternastą emeryturę i dopłatę do ogrzewania, to ma prawo trzy razy zagłosować w wyborach? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Swój sprzeciw wobec projektu ustawy złożył Zarząd Województwa Mazowieckiego. Bardzo bym prosił, żeby pani minister odniosła się do słów zapisanych w odniesieniu do projektu ustawy: Przedmiotowy projekt bardzo ogranicza odbiór finansowania, zawężając grono wyłącznie do dużych związków działających na skalę krajową. Organizacje działające lokalnie nie będą miały szans na uzyskanie proponowanych środków. Jednocześnie finansowanie związków zawodowych rolników indywidualnych miałoby odbywać się kosztem zmniejszenia wpływu do budżetów gmin.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#RafałAdamczyk">Bardzo bym prosił o pisemną odpowiedź. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Intencje są dobre, ale tworzymy związki zawodowe, które będą zależne od ministra rolnictwa. Tworzymy wykazy członków tych związków zawierające ich adresy i numery PESEL, które będą udostępnione ministrowi rolnictwa. Znam rolników i nie wiem, czy będą oni szczęśliwi.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#JanSzopiński">Chciałbym zapytać autorów projektów, jakimi przesłankami się kierowali, kiedy po raz kolejny podejmowali próbę dokonania podziału polskiego społeczeństwa. Czy przewodniczący związku zawodowego „Solidarność” pan Duda konsultował ten projekt z projektodawcami? Oczywiście nie mam nic przeciwko związkom zawodowym, przeciwnie, proponuję, aby podobnego odpisu mógł dokonywać każdy obywatel osiągający w naszym kraju opodatkowany przychód. Mamy powszechny przywilej odpisywania 1,5% podatku na organizacje pozarządowe, wprowadźmy dodatkowy przywilej odpisywania 1,5% podatku na związki zawodowe. Przecież waszym zdaniem Polska jest w doskonałej kondycji finansowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marcin Kulasek, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MarcinKulasek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze Telus! Czy nie widzi pan nic niestosownego w tym, że forsuje pan ustawę, która potencjalnie przepompuje miliony złotych z samorządów do organizacji, której jest pan wiceprzewodniczącym? Czy nie widzi pan tutaj konfliktu interesów? Czy wasze standardy są tak marne, że nie dostrzega pan tego, co widzi nawet dziecko? Skoro przeoczył pan wagony z ukraińskim zbożem, to konfliktu interesów też pan pewnie nie dostrzega. Niech pan nie zasłania się panem posłem Sachajką, bo wszyscy wiemy, że ustawa jest elementem politycznego dealu PiS i Kukiza. Jak każdy deal, który robicie, kosztuje to podatników miliony złotych.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Art. 12 naszej Konstytucji mówi, że Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność zrzeszania się rolników w związki zawodowe i organizacje społeczno-zawodowe. To silna podstawa do wspierania również przez władze publiczne działalności związków zawodowych, w tym związków rolników. Niemniej jednak ta ustawa ma określone mankamenty.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#TadeuszTomaszewski">Po pierwsze, ustawa ogranicza dochody własne gmin, w szczególności gmin wiejskich i małych gmin. Po drugie, propozycja zawarta w ustawie spowoduje pewne uprzywilejowanie określonych związków zawodowych. Trzeba było iść tą drogą… Dzisiaj każdy wpis związku zawodowego upoważnia płatnika podatku rolnego do przekazania 1,5% podatku na rzecz wybranego związku zawodowego. Działa to tak jak w przypadku organizacji pożytku publicznego. Mamy 9 tys. organizacji i każdy podatnik może podjąć taką decyzję. Nie musi być odpowiednio uprzywilejowany. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Dorota Niedziela, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#DorotaNiedziela">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To nie przypadek, że ten projekt pojawił się tuż przed wyborami, w momencie kiedy na wsi naprawdę wrze. Przypomnę, że protesty na wsi organizują właśnie związkowcy. A dlaczego wrze na wsi? Proszę państwa, afera zbożowa, upadek hodowli trzody chlewnej, kryzys mleczny… mogę wymieniać dalej. PiS za wszelką cenę i wszelkimi sposobami chce poprawić nastroje na wsi. Ta ustawa to element całej układanki. Czy pieniądze, które dotychczas trafiały do gmin, zostaną przekazane wybranym organizacjom? Chodzi o takich takie organizacje, które w tym projekcie zostały skrojonena miarę… Przed chwilą dzwoniłam do szefa Agrounii. Oni po prostu temu nie podlegają. Nie dostaną pieniędzy, mimo że są najbardziej aktywni wśród związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#DorotaNiedziela">Wpisanie na listę ministra nie będzie oczywiście za darmowe. Organizacje będą musiały podać listę członków, ich numery PESEL, adresy zamieszkania i numery telefonów. Proszę państwa, to jest inwigilacja. Czy PiS tak pokazuje, że ufa rolnikom? PiS chce stworzyć listę rolników niepokornych i będzie ich po prostu gnębił.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MartaWcisło">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Państwo powinno wspierać ruchy związkowe, w tym związki zawodowe rolników. To wsparcie powinno odbywać się na jasnych, czytelnych, transparentnych zasadach, powinno być sprawiedliwe i na pewno nie uznaniowe.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#MartaWcisło">Tą ustawą chcecie wspierać wybrane związki zawodowe, które nie protestują, które się kwalifikują, które są na liście pana ministra. Chcecie je wspierać kosztem wszystkich rolników, bo to wsparcie ma być finansowane z podatku rolnego. Ma się to odbyć kosztem gmin i samorządów wiejskich. Chcecie podzielić rolników na waszych, czyli spolegliwych, i na pozostałych.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#MartaWcisło">Pomysł wsparcia wszystkich rolników jest dobry, ale wykonanie jest złe, skandaliczne. Będziemy składać poprawki. Nie można dzielić społeczeństwa. Wy jesteście w tym po prostu najlepsi. Chcecie skłócić ludzi, podzielić ich na naszych i waszych, czyli tych spolegliwych.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy to nic innego jak próba wkupienia się w łaski związków rolniczych po wybuchu afery z ukraińskim zbożem. I to za pieniądze samorządów. Każdy, kto się orientuje, widzi, że ostatnie lata to systematyczne odcinanie środków finansowych jednostkom samorządów terytorialnych przy coraz większym obciążaniu ich zadaniami. Nie dość, że ustawa wpłynie na zmniejszenie dochodów gmin z tytułu podatku rolnego, to jeszcze ograniczy odbiorców finansowania, zawężając ich grono wyłącznie do dużych związków. Organizacje działające lokalnie nie będą miały szans na uzyskanie proponowanych środków, co oczywiście będzie rodziło konflikty między rolnikami. Czy wy naprawdę tego nie widzicie? Może zamiast tego autorzy ustawy skupiliby się na realnych problemach w rolnictwie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Małgorzata Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MałgorzataTracz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt o zmianie ustawy o podatku rolnym i ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych jest tak naprawdę kolejnym przykładem na to, jak pozbawia się samorządy w Polsce kolejnych wpływów z dochodów własnych. Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej wyraził zdecydowany sprzeciw wobec wprowadzenia jakichkolwiek zmian w podatku rolnym bez stosownej rekompensaty utraconych na mocy tego projektu dochodów gmin. Szczególnie dla gmin wiejskich, które nie mają wysokich dochodów własnych z innych źródeł, podatek rolny jest kluczowy w kształtowaniu ich budżetu i wykonywaniu nałożonych na nie prawem zadań. Liczba tych zadań cały czas rośnie, a przez takie właśnie zmiany, jak te proponowane dziś, maleją dochody własne gmin. Już teraz gminy są obciążone 2% odpisu z podatku rolnego na izby rolnicze, a teraz chcecie dodać kolejne 1,5% na rzecz związków zawodowych rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#MałgorzataTracz">I tu moje pytanie do posła wnioskodawcy, do posła Sachajki: Czy rozważy pan zmianę proponowaną przez Związek Gmin Wiejskich, by podatnicy sami mogli decydować, czy 2% podatku rolnego trafi do izby rolniczej, czy do związku rolników indywidualnych?</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Mirosława Nykiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MirosławaNykiel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MirosławaNykiel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przez ostatnie 8 lat PiS zaorał polską wieś. Bo popatrzcie: pomimo że ma komisarza unijnego, pana Wojciechowskiego, Polskę zalało zboże techniczne z Ukrainy. Pomimo że wymienia już piątego ministra rolnictwa, Polacy jedzą schabowe duńskie i niemieckie, bo ubywa trzody chlewnej. Teraz chce zabrać samorządom część środków, jakie otrzymują z tytułu podatku rolnego. Ustawie tej sprzeciwia się Związek Powiatów Polskich i Związek Gmin Wiejskich. Samorządy za waszych czasów pozbawiane są ciągle wpływów, a zachwianie ich budżetów może zadziałać przeciwko rolnikom, bo zmniejszą się ulgi dla nich.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#MirosławaNykiel">Mam proste pytanie: Czy zrekompensujecie samorządom utracone środki? Czy znowu będą musieli stać z kartonowymi czekami w biurach poselskich PiS-u? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Najpierw do sprawozdawcy z Lewicy: panie pośle, pan minister Robert Telus zawiesił swoje członkostwo w związkach zawodowych w momencie powołania na funkcję ministra. Jeżeli się o czymś mówi, to trzeba to sprawdzić i nie wprowadzać opinii publicznej w błąd.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Czarnek mógł też to zrobić.)</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A nie zrobił.)</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#GrzegorzLorek">Pani poseł, mam uprzejmą prośbę: chciałbym dokończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#GrzegorzLorek">Mogę dokończyć? Szanowni państwo, każdy z was od roku 1990 rządził. Praktycznie każdy. W związku z tym nie zazdrośćcie nam tej ustawy, która jest oczekiwana przez rolników i przez związki zawodowe. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Andrzej Grzyb, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Intencja jest szlachetna, tylko nie jest adresowana do wszystkich związków zawodowych, które działają na obszarach wiejskich. To jest wyłączenie np. związku kółek i organizacji rolniczych, który działa na podstawie zupełnie innej ustawy, a jest związkiem zawodowym. Powstaje zatem pytanie: Dlaczego tak się dzieje?</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#AndrzejGrzyb">Mamy już doświadczenie z ustawą o wspieraniu działalności kół gospodyń wiejskich, chociaż ta ustawa w ogóle nie była potrzebna, ponieważ w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 były wpisane organizacje społeczne działające na obszarach wiejskich, niezarejestrowane jako uprawnione do korzystania z dotacji do 5 tys. zł. Została wprowadzona ustawa, która podzieliła to środowisko.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#AndrzejGrzyb">Jeżeli więc chcemy coś zrobić na rzecz związków zawodowych, które są bardzo potrzebne w funkcjonowaniu polskiej wsi, to zróbmy to tak, żeby nikogo nie wykluczać. Zdaję sobie sprawę, że powinny być pewne normy ilościowe, jeżeli chodzi o ilość członków, ale nie wykluczajmy jakiejś organizacji a priori dlatego, że powstała na zupełnie innych podstawach prawnych. Bo będzie tak, jak z kołami gospodyń wiejskich, że w obrębie jednej miejscowości podzieliliśmy ludzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękują bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jarosław Rzepa, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#JarosławRzepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#JarosławRzepa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak jak mój przedmówca powiedział — łączyć, a nie dzielić. Nie segregować, nie dawać komuś priorytetu — to jest chyba ważne. Szkoda, że dzisiaj nie dyskutujemy o tym, w jaki sposób wzmocnić role izb rolniczych, jak dać im więcej kompetencji po to, żeby z należącymi do nich rolnikami — wszystkimi, nie tylko wybranymi — wszyscy musieli się liczyć.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#JarosławRzepa">To, co państwo zaproponowaliście, tak jak powiedział mój kolega, być może idzie w dobrym kierunku, ale wykonanie — nie bardzo. Te poprawki, które zgłosimy, być może znajdą uznanie, zobaczymy. Natomiast jest bardzo widoczne, że ustawa ta pisana jest pod określone związki zawodowe, do których cały czas należy urzędujący minister. Nie możemy się na to niestety zgodzić, panie pośle, że nie będziemy na to zwracać uwagi i bezkrytycznie to przyjmiemy, nie mówiąc już o dochodach gmin. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przez ostatnie 8 lat piąty minister rolnictwa. W gabinecie pięciu wiceministrów. I co? I projekt ustawy…</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Poselski.)</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#KrystynaSkowrońska">Projekt poselski, niemówiący o rozwiązaniu pewnych kluczowych problemów, które są w rolnictwie. Rolnicy chcą, żebyście rozwiązywali ich problemy. A tutaj tych problemów jest dużo: opłacalność, walka z ASF i inne rzeczy, które dotyczą rolników, w tym równy dostęp do związków zawodowych, a ta ustawa niestety dyskryminuje niektóre związki. Ich sytuacja nie jest równa. I to jest wasze rozwiązanie na kampanię wyborczą: jednych dofinansujemy, a innych nie — tych, którzy głośno mówią o problemach rolników. Przepisy wykluczają te organizacje i związki zawodowe, które powstały później niż 5 lat… Dlaczego jest taka dyskryminacja? Co proponujecie rolnikom? Potańcówki za 100 mln zł. To jest rozwiązanie na kampanię? To jest rozwiązanie problemów rolników i problemów polskiej wsi? Wstyd dla rządzących, wstyd dla pana posła Sachajki, że taki dyskryminujący, inwigilujący rolników projekt wniósł do tego Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym zwrócić uwagę, że mówimy o projekcie ustawy, który dotyczy rolników, tyle tylko że nic nam nie wiadomo o tym, żeby był on z rolnikami dyskutowany i konsultowany. Jedyne opinie, które do nas dotarły, to opinie Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej, Związku Powiatów Polskich, Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej, Wielkopolskiej Izby Rolniczej, Związku Zawodowego Rolnictwa „Korona” czy Krajowego Związku Rolników Kółek i Organizacji Rolniczych, jeśli chodzi o rolników indywidualnych. Wszystkie te opinie są druzgocące dla tego projektu, nie zostawiają na nim suchej nitki, bo chcecie państwo ograbić samorządy, szczególnie te najmniejsze, wiejskie, narażacie rolników na zwiększone podatki, chcecie zapewnić środki wyłącznie wybranym związkom zawodowym, tym życzliwym waszej władzy, i wreszcie chcecie związki zawodowe od siebie, od własnej władzy, uzależnić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Dariusz Bąk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#DariuszBąk">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pragnę na samym początku oddać hołd tym wszystkim, którzy doprowadzili do tego, że w Polsce rolnicy indywidualni mogą się zrzeszać. Pierwsze organizacje powstały w 1978 r., za czasów komunistycznych. To był ogólnopolski komitet niezależnego związku zawodowego rolników w Lisowie, gmina Promna, Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej w Zbroszy Dużej, Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Rzeszowskiej w Łowisku k. Rzeszowa i Komitet Samoobrony Ziemi Lubelskiej, gmina Milejów, Lubelskie.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#DariuszBąk">Na bazie tych organizacji powstała „Solidarność Wiejska” w 1980 r., ale ta organizacja nie mogła działać, ponieważ władze komunistyczne, a rządziła wtedy PZPR przy pomocy ZSL, proszę państwa, nie pozwalały na to, żeby zarejestrować te związki. Zostały one zarejestrowane po strajkach, więzieniach, cierpieniach, udrękach. I dzisiaj, proszę państwa, rząd Prawa i Sprawiedliwości zrównuje właśnie organizacje związkowe w zakresie możliwości odpisu od podatku rolnego. I to jest sprawa dobrowolna, tu nikt nikogo nie dofinansowuje. I, proszę państwa, nie można dzisiaj uderzać w tony dyskryminacji rolników indywidualnych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jan Duda, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JanDuda">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rolnicze związki zawodowe to historia tak naprawdę lat 80. ubiegłego wieku. Miałem tę przyjemność uczestniczyć w budowaniu jednego z nich, NSZZ RI „Solidarność”, od koła wiejskiego przez organizacje gminne, wojewódzkie, krajowe. Znam mocne strony związków, znam te trochę słabsze. I tu jako związkowiec powiem: uważam, że podstawą funkcjonowania związków powinny być składki członkowskie, a pomoc — dodatkiem.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JanDuda">Mam pytanie do posła wnioskodawcy: Czy w tej weryfikacji związków zawodowych, jeśli chodzi o pomoc z podatków, nie powinien być wprowadzony obowiązek rozliczenia z obowiązku płacenia składki członkowskiej? Składki członkowskie to niezmiernie ważny element niezależności związku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JanuszKowalski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Jestem wielkim patriotą NSZZ „Solidarność” rolników indywidualnych, ale popierając ten projekt ustawy oczywiście zachęcam do takiego rozwiązania, które będzie rozwiązaniem wspierającym wszystkie związki zawodowe, od Agrounii, „Ojczyzny”, OPZZ po NSZZ „Solidarność” rolników indywidualnych. Dlaczego? Dlatego, że uważam, że związki zawodowe rolników dzisiaj odgrywają kluczową rolę, szczególnie w procesie konsultowania unijnego prawa związanego niestety z pakietem Fit for 55, który jest wielkim zagrożeniem dla polskiego rolnictwa. Naszym obowiązkiem jest wsparcie instytucjonalne związków zawodowych, które powinny być dla polskiego państwa właśnie partnerem, szczególnie na polu międzynarodowym, Unii Europejskiej, jeśli chodzi o realizację interesów polskiego rolnictwa. Zachęcam do wypracowania dobrego kompromisu. Naprawdę warto, abyśmy wszyscy ponadpolitycznie ten projekt poparli. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MirosławSuchoń">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytania do przedstawiciela rządu. Pierwsze dotyczy utraconych przez samorządy dochodów z tytułu przekazania części dochodów z podatku rolnego na rzecz związków zawodowych. Czy te dochody zostaną w jakikolwiek sposób uzupełnione? Drugie pytanie dotyczy baz danych członków związków zawodowych. Jest to informacja niezwykle wrażliwa. Czy rzeczywiście rząd oczekuje, że te dane będą przekazywane? I trzecie pytanie dotyczy oczywistej dyskryminacji mniejszych organizacji, które działają regionalnie. Czy rząd popiera taką formułę, w której wspomagane są duże krajowe związki, mające odpowiedni lobbing, natomiast małe organizacje, mniejsze, regionalne, tego wsparcia nie otrzymują, tak jak pozostałe zapisane w tym projekcie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PiotrBorys">Szanowni Państwo! Nie wiem, w jakim kraju żyjemy. Problemy na wsi: ukraińskie zboże, drożyzna, drogie kredyty, nawozy… Na wsi wrze, o czym wszyscy wiecie. Zajmujecie się teraz związkami zawodowymi, tak jakby to był jakiś najważniejszy problem, i absorbujecie nas wszystkich. Państwo polskie powinno działać w taki sposób: albo związki finansują się same, albo — jeżeli jest odpis — jest odpis dla wszystkich, a nie tylko dla swoich.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PiotrBorys">Celem tego jest finansowanie swoich związków zawodowych, waszych związków — 5-letni okres działania, sieć. A może zróbmy tak, że dla każdego damy po równo. Jeżeli ktoś chce założyć lokalny związek zawodowy, to powinien mieć takie samo prawo jak wszyscy inni. Nie róbcie ustawy dla swoich. W ten sposób działacie całą kadencję, już blisko 8 lat. Polacy was z tego rozliczą. A więc po równo, dla wszystkich. Głównym celem jest to, żeby wyeliminować konkurencję, jaką jest Agrounia, przecież wszyscy o tym wiedzą. Tak naprawdę powinniśmy stworzyć równe warunki dla wszystkich, a państwo robicie to tylko dla swoich.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ostatnie pytanie zadaje pan poseł Kazimierz Plocke, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#KazimierzPlocke">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do posła wnioskodawcy. Mianowicie chciałbym się dowiedzieć, jakie jest zorganizowanie rolników indywidualnych w organizacje związkowe na terenie Polski. Wszyscy dobrze wiemy, że z mocy ustawy, od kiedy powstał samorząd rolniczy, wszyscy rolnicy są samorządem rolniczym i mają ustawowy odpis 2% od podatku rolnego. To są przychody, można powiedzieć, Krajowej Rady Izb Rolniczych, czyli całego samorządu rolniczego. Tutaj mamy nową propozycję. Nikt nie kwestionuje działalności związków zawodowych na wsi, żeby było jasne, natomiast chodzi o to, żeby znaleźć mechanizm, który będzie korzystny. Dlaczego akurat z podatku rolnego? Panie pośle, można znaleźć inny mechanizm finansowego wsparcia organizacji związkowych. Dlaczego dzielicie rolników na tych, którzy będą mogli korzystać z tego mechanizmu, bo są zarejestrowani w KRS… Jak jakaś organizacja powstanie później, to już nie będzie mogła korzystać z tych środków. Dlatego też ten projekt wymaga przepracowania. Chodzi o stworzenie takiego mechanizmu, który będzie akceptowany przez wszystkich, żeby nie było dalszych podziałów na wsi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju wsi panią ministrę Annę Gembicką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#AnnaGembicka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#AnnaGembicka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo mocno była tutaj podnoszona kwestia dotycząca reprezentatywności. Są zarzuty dotyczące tego, że chcemy wspierać tylko duże związki, tylko te ogólnopolskie związki. Tylko musicie sobie państwo uświadomić, że każdy związek ogólnopolski ma pod sobą oddziały wojewódzkie. Tym samym ten związek będzie decydował o tym, w jaki sposób te środki podzielić. Jeżeli uzna, że warto je przekazać do tych oddziałów wojewódzkich, to już będzie to jego wola. Te środki muszą być przeznaczone na działalność statutową. To jest tak naprawdę główne ograniczenie, które tu występuje.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#AnnaGembicka">Szanowni Państwo! Pojawiły się zarzuty, że przyjmujemy ten projekt dopiero teraz, że jest to podyktowane względami wyborczymi. Myślę, że wypowie się jeszcze pan poseł wnioskodawca, pan poseł Sachajko, który — z tego, co wiem — z tym projektem ustawy już chodzi od dłuższego czasu, od kilku lat tak naprawdę mówi o tym, że potrzebne jest stworzenie mechanizmu, w ramach którego te 1,5% będzie można, podobnie jak to jest w przypadku organizacji pożytku publicznego, przekazywać na związki, na organizacje rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#AnnaGembicka">To jest też trochę odpowiedź na państwa zarzuty odnośnie do tego, dlaczego są takie, a nie inne ograniczenia. Podobnie jest w przypadku organizacji pozarządowych, stowarzyszeń czy fundacji. Jeżeli fundacja czy stowarzyszenie chcą otrzymywać takie środki, chcą otrzymywać środki w ramach 1,5%, to muszą spełnić określone wymogi, czyli zostać uznane za organizacje pożytku publicznego. Tam też mamy zapisany określony wymóg dotyczący okresu, przez który ta organizacja musi funkcjonować. Są też oczywiście jeszcze inne ograniczenia.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#AnnaGembicka">Szanowni Państwo! Powiem szczerze: jestem zaskoczona, że państwo nie chcecie wspierać działalności związków zawodowych rolników…</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#AnnaGembicka">…bo to są organizacje, które naprawdę robią bardzo dużo dobrego, wspominał o tym chociażby pan minister Kowalski, w ramach tych konsultacji ustaw, konsultacji projektów aktów prawnych, które są z nimi zawsze przeprowadzane. Jestem też zaskoczona postulatem pani poseł z Platformy Obywatelskiej, aby zabrać pieniądze izbom rolniczym. Taki postulat został zgłoszony. Przekazałam to prezesowi krajowego związku i Krajowej Rady Izb Rolniczych. Był co najmniej zaskoczony, że z państwa strony takie postulaty są zgłaszane.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Taka sama głupota jak robienie rejestru.)</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#AnnaGembicka">Ja też, powiem szczerze, nie rozumiem takiej próby zabierania na siłę środków izbom rolniczym, które są przedstawicielem ustawowym rolników.</u>
          <u xml:id="u-104.9" who="#AnnaGembicka">Pojawiały się też zarzuty niezwiązane z tą ustawą. Też się do nich krótko odniosę. Przypomnę, że pogłowie trzody chlewnej, była o tym mowa, za rządów Platformy Obywatelskiej, jak zaczynaliście, to było 18 mln sztuk, a jak kończyliście — 11 mln sztuk. W jaki sposób to wygląda, jak myślę, państwo sami wiecie najlepiej.</u>
          <u xml:id="u-104.10" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: A wy macie 8 mln. O czym pani mówi?)</u>
          <u xml:id="u-104.11" who="#AnnaGembicka">Następnie, jeżeli chodzi o kwestie związane z dopuszczeniem kolejnych organizacji…</u>
          <u xml:id="u-104.12" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Niech się pani nie kompromituje.)</u>
          <u xml:id="u-104.13" who="#AnnaGembicka">Kompromitacją to są państwa ataki dotyczące sytuacji na rynku trzody chlewnej. Państwo sami dobrze wiecie, że tak powiem kolokwialnie, co macie za uszami…</u>
          <u xml:id="u-104.14" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Nie wiemy, co pani ma za uszami, ale niech się pani nie kompromituje.)</u>
          <u xml:id="u-104.15" who="#AnnaGembicka">…jeżeli chodzi chociażby o wyprzedawanie, likwidację cukrowni, o kwoty mleczne, o innego rodzaju waszą działalność czy raczej brak działań, jeżeli chodzi o rolnictwo za czasów waszych rządów.</u>
          <u xml:id="u-104.16" who="#AnnaGembicka">Szanowni państwo! Jeżeli chodzi o podmioty uprawnione…</u>
          <u xml:id="u-104.17" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: A pani tu występuje jako kto? Pani się zapisała do Kukiza, czy pani jest wiceministrem w rządzie?)</u>
          <u xml:id="u-104.18" who="#AnnaGembicka">…czyli poszerzenie tego katalogu, to myślę, że pan poseł wnioskodawca będzie się do tego odnosił, bo z tego, co wiem, planowane jest zgłoszenie poprawek.</u>
          <u xml:id="u-104.19" who="#AnnaGembicka">Kolejna kwestia. Pan poseł Grzyb powiedział o tym, że ustawa o kołach gospodyń wiejskich nie była potrzebna. Szanowni państwo, absolutnie się z tym nie zgadzam, bo ta ustawa dała kołom gospodyń wiejskich niezależność, dała im osobowość prawną, dała im środki finansowe. Państwo chcielibyście, żeby jakaś odgórna organizacja decydowała o tym, na co kobiety mają te pieniądze przeznaczyć. Panie pośle, naprawdę proszę nie traktować kobiet mieszkających na wsi w taki protekcjonalny i lekceważący sposób, bo do tego się sprowadza to, co pan powiedział.</u>
          <u xml:id="u-104.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-104.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Potańcówki robicie.)</u>
          <u xml:id="u-104.22" who="#AnnaGembicka">One same wiedzą, na co te środki wydać.</u>
          <u xml:id="u-104.23" who="#AnnaGembicka">Kolejna kwestia, jeszcze odnośnie rejestracji, bo to jest bardzo ważne. Kryteria rejestracji i kryteria otrzymywania środków są całkowicie obiektywne, więc tutaj nie ma żadnej dowolności. Państwo o tym bardzo dobrze wiecie.</u>
          <u xml:id="u-104.24" who="#AnnaGembicka">Znowu była podnoszona kwestia równości, kwestia reprezentatywności. Tak jak powiedziałam, podobnie jak w przypadku organizacji pożytku publicznego tam także są pewne ograniczenia. Muszą być pewne zabezpieczenia, żeby te środki też były wydatkowane prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-104.25" who="#AnnaGembicka">Jeszcze odnośnie do dobrowolności. Szanowni państwo, nie ma nigdzie przymusu, że rolnik będzie musiał deklarować, na jaką organizację chce przeznaczyć 1,5%. Jeżeli uzna, że nie chce przeznaczać na żaden ze związków, to też ma takie prawo. Te środki wtedy normalnie trafiają do samorządów.</u>
          <u xml:id="u-104.26" who="#AnnaGembicka">Na koniec. Jeżeli chodzi tutaj o zarzut pana posła Borysa odnośnie do tego, że mamy trudną sytuację, a zajmujemy się związkami, to nie wiem, czy pan poseł był obecny na ostatnim posiedzeniu Sejmu, które dotyczyło właśnie kwestii rolnictwa, na którym procedowaliśmy właśnie nad tymi ustawami rolniczymi dotyczącymi podniesienia tych dopłat do zwrotu za akcyzę, jeżeli chodzi o paliwo rolnicze, dotyczyło uproszczeń w zakresie silosów i magazynów, tworzenia Funduszu Ochrony Rolnictwa. Nie wiem, czy pan poseł ma świadomość odnośnie do przyjętych rozporządzeń dotyczących wsparcia dla rolników, czy to jeżeli chodzi o kredyty, czy to jeżeli chodzi o dopłaty do nawozów, czy to jeżeli chodzi o dopłaty do zbóż. A więc, szanowni państwo, warto jednak, i zachęcam do tego, śledzić te informacje, które my jako ministerstwo przekazujemy, żebyście państwo też mieli świadomość…</u>
          <u xml:id="u-104.27" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: W części są kłamliwe.)</u>
          <u xml:id="u-104.28" who="#AnnaGembicka">…tego, jakie działania dla rolnictwa są realizowane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim oddam głos przedstawicielowi wnioskodawców panu posłowi Jarosławowi Sachajce, chciałabym przywitać uczniów z Powiatowego Zespołu Szkół nr 2 w Kościerzynie im. Komisji Edukacji Narodowej. Uczniowie są na zaproszenie pani poseł Barbary Nowackiej. Witamy serdecznie w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JarosławSachajko">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Odniosę się może do tych merytorycznych wypowiedzi, będę omijał te polityczne, bo wydaje mi się, że część z posłów nie do końca precyzyjnie zapoznała się z tym projektem ustawy i tylko tak można wytłumaczyć te negatywne głosy, aczkolwiek spróbuję je wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#JarosławSachajko">Pan Krzysztof Piątkowski mówił o stratach dla wszystkich gmin i rekompensatach. Ale może pan poseł Piątkowski nie wie, że w 2001 r. przyjęliśmy ustawę dotyczącą tego, że gminy nie mogą dostawać pieniędzy mniej, nie mogą mieć mniej pieniędzy, niż miały w poprzednim roku. Jeżeli tak jest, to jest rekompensata z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#JarosławSachajko">Druga rzecz. Może od razu na wstępie powiem. Czy państwo to w ogóle liczyli, jakie to są koszty dla gmin? Jeżeli nawet wszyscy rolnicy zadeklarowaliby jakiś związek, to utrata dla gminy to jest ok. 8 tys. zł. I państwo tu mówią, że gmina upadnie, będzie musiała likwidować zadania. Powtórzę: 8 tys. zł, to są takie pieniądze. A więc naprawdę bardzo państwo przesadzają.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#JarosławSachajko">Pan poseł Piątkowski również mówił w swoim wystąpieniu klubowym o tym, że są tylko wybrane związki, a nie wszystkie. Nie są wybrane, tylko takie, które spełniają kryteria, i tak zawsze jest. Jeżeli mamy pieniądze publiczne komuś przekazać, to ktoś musi spełniać kryteria, i tutaj, w ustawie, te kryteria są jasno zapisane. Wszystkie związki zawodowe, które będą spełniały te kryteria, będą te pieniądze dostawały.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#JarosławSachajko">Pan Marcin Kulasek tutaj niestety właściwie nie powiedział nic konkretnego: załapią się nieliczni. Załapią się wszyscy, którzy spełnią kryteria. Mówił o uznaniowości. To właśnie są te kryteria, które trzeba spełnić. I bardzo przykro słucha się posła Lewicy, który mówi o kolesiostwie. Może to było liczenie po swojej organizacji, a nie… Tego w tej ustawie nie ma. Pan poseł Marcin Kulasek mówił o tym, że składki powinny być odpisywane od dochodu. Widocznie Lewica po tylu latach nie wie, że rolnicy nie płacą podatków dochodowych. Podatek, który płacą rolnicy, to jest tylko podatek rolny. Oni nie mają pełnej księgowości. I dlatego musi być to zrobione w ten sposób z podatku rolnego.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#JarosławSachajko">Pan poseł Urbaniak, Konfederacja, powtórzył ten chybiony argument, że będą tylko wybrane. Nie wybrane, a wszystkie. Mówił o naprawianiu, a właściwie powiedział o tym, że trzeba napisać lepszy projekt. Panie pośle, pan jest posłem, pan właśnie jest od tego, żeby pisać ustawy. Jest pan tu 4 lata, bierze pan pieniądze publiczne i nie zauważył pan tego, że rolnicy są dyskryminowaną grupą, która nie może zarządzać 1,5% swojego podatku. To trzeba było napisać. Liczę na to, że pan jednak zaproponuje merytoryczne poprawki, a nie będzie populistycznie odrzucał kolejnej ustawy, bo państwo tylko tym się charakteryzują, że każdą ustawę odrzucają. A właśnie ta ustawa daje rolnikom, obywatelom możliwość decydowania o swoich podatkach.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#JarosławSachajko">Konfederacja, jak widać, woli, żeby wpływy z wszystkich podatków szły do rządu, a później — żeby rząd łaskawie komuś coś dawał. Przykro słuchać takich słów od niby wolnościowego ugrupowania, jakim jest Konfederacja. Jak widać, ta wolność tak tam wygląda.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#JarosławSachajko">Pan Mirosław Suchoń też nie wie, bo mówił: wiele wypaczeń… To trzeba wymienić te wypaczenia, a nie tylko mówić: wiele. Jesteśmy posłami i należy mówić merytorycznie. Co do tego uszczuplenia, to jak już powiedziałem, uszczuplenie dla gminy — 8 tys. zł. O czym pan poseł mówi? To 8 tys. zł, jeżeli chodzi o uszczuplenie, a jednocześnie przypominam o ustawie z 2021 r., zgodnie z którą rekompensuje się właśnie wszystkie uszczuplenia, jeżeli takie by były, w podatkach. Przepraszam, bo pan poseł Mirosław Suchoń powiedział tak: bardzo poważne uszczuplenia. Aż tak to podkreślił. Powtórzę: do 8 tys. zł. Tak Polska 2050 umie liczyć i dzielić. Mówi o tym, że to ma charakter lobbystyczny, że to byłoby z korzyścią dla dużych. Gdzie tu jest lobbing? Mamy jasno określone, jakie są kryteria. I teraz pan mówi: dla dużych. Rozmawiamy o związkach ogólnokrajowych. Tu wymaga się 900 członków. Czy pan chciałby, żeby taki związek był ogólnokrajowy i miał 10 członków? Związek ogólnokrajowy powinien kogoś reprezentować. Tak więc w ustawie zapisaliśmy, że ma być co najmniej 900 członków.</u>
          <u xml:id="u-106.9" who="#JarosławSachajko">Pan Sośnierz mówił, że pieniądze na związki powinny iść z innego źródła. I znowu, kolejne ugrupowanie wolnościowe nie wie o tym, że nie ma innego źródła. Pieniądze są tylko takie, jakie Polacy wypracują. I to rozwiązanie pokazuje, że my właśnie chcemy, żeby Polacy decydowali, na co pójdą ich pieniądze, żeby nie decydował minister, bo każdy kolejny minister przytula związki, żeby były grzeczne, i wtedy dostają pieniądze na własną działalność. Za pomocą tej ustawy dajemy związkom pieniądze, żeby działały niezależnie. Pan Sośnierz powiedział jeszcze, że związki będą otrzymywały pieniądze podatnika. Wszystkie pieniądze w budżecie są pieniędzmi podatników, a my chcemy, żeby indywidualny podatnik mógł decydować, jaki związek zawodowy poprze.</u>
          <u xml:id="u-106.10" who="#JarosławSachajko">Pan poseł Zbigniew Ajchler — bardzo się cieszę z tych słów — mówił właśnie o tym, o czym jest ta ustawa, że za jej pomocą buduje się społeczeństwo obywatelskie i właśnie uwalnia związki spod kurateli kolejnych ministrów. To jest budowanie społeczeństwa obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-106.11" who="#JarosławSachajko">Platforma Obywatelska bardzo często mówiła o tym, że związki będą finansowane z budżetu państwa, że to jest finansowanie związków. Może część polityków czy posłów Platformy Obywatelskiej nie wie, że sama Platforma Obywatelska jest finansowana z budżetu państwa. Co roku dostają państwo 20 mln z budżetu państwa na działalność. To państwu nie przeszkadza. A ja państwu coś przypomnę, bo może posłowie Platformy Obywatelskiej nie pamiętają. Platforma Obywatelska obiecywała, jak jeszcze nie rządziła, że będzie likwidacja finansowania partii politycznych z budżetu państwa. To był państwa postulat. Co państwo z tym zrobili? Nic nie zrobiliście, bo państwo pasą się pieniędzmi z budżetu państwa, a tutaj właśnie jest… Tu chodzi o pieniądze przeznaczane przez konkretnego rolnika na konkretny związek. Ten postulat dotyczący finansowania partii politycznych z budżetu państwa jest dobrym postulatem, dobrym rozwiązaniem, ponieważ oderwaliśmy partie polityczne od dużego biznesu. Aczkolwiek Kukiz’15 od 2015 r. mówi o tym, że każdy podatnik powinien co roku decydować, na jaką partię przeznaczy 5 zł ze swoich podatków i wtedy to byłoby oderwanie od — przepraszam za kolokwializm, ale inaczej tego nie można powiedzieć — takiego tępego finansowania partii politycznych. Bo partia polityczna obieca, co chce, dostanie się do parlamentu i właśnie tak jak Platformie rok w rok będzie jej kapało po 20 mln, nawet jak nie spełni obietnic wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-106.12" who="#JarosławSachajko">Kolejny zarzut, który tutaj padł, stanowiło to, że jest to adresowane tylko do dużych, do wybranych. Ale przecież to również politycy z Platformy uczestniczyli w pisaniu ustawy o partiach politycznych, gdzie ustanowiono granicę 3%. I to właśnie te małe partie polityczne nie mają finansowania, mają je tylko duże. Ale jak duże związki mają dostać finansowanie — to nie, to będzie źle. Dlaczego państwu przeszkadzają duże związki zawodowe? Bo są silne. Bo mają pieniądze na swoje funkcjonowanie. I tu właśnie, o czym mówił pan poseł Kowalski, chcemy je instytucjonalnie wzmocnić. Ale państwo nie chcą mieć silnych związków zawodowych. Państwo chcą, żeby nie było jednolitych związków zawodowych. Z członkami prezydium komisji byliśmy w Hiszpanii i tam właśnie jest tylko kilka silnych związków zawodowych, które rzeczywiście mogą współpracować z rządem, a jak rząd robi coś nie tak, to mogą na nim wymusić zmiany. Ta ustawa właśnie do tego ma się przyczynić.</u>
          <u xml:id="u-106.13" who="#JarosławSachajko">Pan Jan Szopiński to kolejny poseł, który nie wie, jak funkcjonuje ten system, choć właściwie podejrzewam, że ta wypowiedź o związkach tylko zależnych od ministra miała polityczny charakter. Tu właśnie uniezależniamy związki od ministra. Związki będą miały własne pieniądze. Nie będzie tak, że zależnie od tego, czy minister da na kolonie i coś zostanie, czy da na jakieś działanie i coś zostanie, czy nie…</u>
          <u xml:id="u-106.14" who="#JarosławSachajko">I znowu pan Jan Szopiński zapomina się — zapomniał albo nie wie — że każdy obywatel, który ma PIT, może zdecydować o 1,5%, a rolnicy przez tyle lat nie mogli tego zrobić. Tę ustawę można nawet nazwać godnościową: rolnicy w końcu, tak jak i inne grupy społeczne, będą mogli decydować o 1,5% swojego podatku.</u>
          <u xml:id="u-106.15" who="#JarosławSachajko">Pan Marcin Kulasek znowu podjął argument polityczny, że to jest ustawa ministra Telusa, że on się mną zasłania. Widocznie pan Marcin Kulasek nie wie, ma prawo do tego, żeby nie wiedzieć, że w ubiegłej kadencji Kukiz’15 już o tym mówił, już taki projekt ustawy wniósł. Mówiliśmy o tym w ubiegłej kadencji, więc to nie ma nic wspólnego ani z naszym porozumieniem programowym, ani z tym, że się kończy ta kadencja. To jest postulat, o którym rolnicy i związki zawodowe mówili od bardzo dawna, i to jest postulat, o którym Kukiz’15 również mówił w ubiegłej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-106.16" who="#JarosławSachajko">Postulat polityczny pani poseł Doroty Niedzieli, że PiS chce sobie poprawić notowania…</u>
          <u xml:id="u-106.17" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: To prawda, cała prawda.)</u>
          <u xml:id="u-106.18" who="#JarosławSachajko">Mam nadzieję, że rzeczywiście ktoś sobie poprawi notowania i że to będzie Kukiz’15, a nie PiS, bo autorem tego rozwiązania jest Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-106.19" who="#JarosławSachajko">Chyba tutaj obecny pan poseł Piotr Borys mówił o tym, że wykluczany jest jeden ze związków. Nie jest wykluczany, panie pośle, on ma spełnić te wymagania. To przecież lata temu, również przy organizacjach pożytku publicznego, była cezura czasowa.</u>
          <u xml:id="u-106.20" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Dopisz jeszcze Agrounię.)</u>
          <u xml:id="u-106.21" who="#JarosławSachajko">Wiem, że Platforma szuka poparcia na wsi, bo wieś wie, co Platforma zrobiła z polskim rolnictwem, że do tej pory nie można go poskładać. I mogą państwo próbować szukać takiego poparcia, oczywiście państwo powinni, ale szukać tego poparcia merytorycznie. Agrounia, jak spełni wymagania, również czasowe, będzie mogła ubiegać się o pieniądze. Powtórzę: organizacje pożytku publicznego również mają cezurę czasową i tu również jest cezura czasowa.</u>
          <u xml:id="u-106.22" who="#JarosławSachajko">Mowa jest o tym, że trzeba będzie przekazywać listy członków. W jakiś sposób, jeżeli dajemy pieniądze publiczne, to trzeba powiedzieć, dlaczego dajemy. Jednym z wymogów jest to, że związek ma mieć co najmniej 900 członków.</u>
          <u xml:id="u-106.23" who="#JarosławSachajko">Szanowni Państwo! Nie można dawać pieniędzy na ładne oczy. Ktoś powie tak: Ja mam 900. Ale jak masz, to pokaż, że ich masz, a nie tylko na deklarację.</u>
          <u xml:id="u-106.24" who="#JarosławSachajko">Pani poseł Marta Wcisło mówiła o tym, że właśnie intencje są dobre. Intencje i wykonanie są bardzo dobre, pani poseł. Tutaj pani nie powiedziała, co pani się nie podoba ani co jest nie tak.</u>
          <u xml:id="u-106.25" who="#JarosławSachajko">Pani poseł Małgorzata Pępek mówiła o tym, że ta ustawa jest za pieniądze samorządowców. Jeżeli samorządowiec jest również rolnikiem, to jest rzeczywiście za tego rolnika, który jest samorządowcem. Nie wiem, czy pani Małgorzata Pępek wie, ale samorządy również pobierają podatki, ale pobierają podatki od swoich mieszkańców, czyli od Polaków. I to nie jest za pieniądze samorządowców; to jest za pieniądze wypracowane przez konkretnego rolnika.</u>
          <u xml:id="u-106.26" who="#JarosławSachajko">Pani Małgorzata Tracz mówiła, że to są wypłaty z dochodów własnych. To są wypłaty z pieniędzy, które wypracowali rolnicy, a nie z dochodów własnych. Bo tak do końca nie wiem, jak samorządy sobie wypracowują te pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-106.27" who="#JarosławSachajko">Szanowni Państwo! Właściwie na większość pytań odpowiedziałem, chyba że pani…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie, prosiłabym, jeżeli mogę, bo musimy pilnować terminu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#JarosławSachajko">Uprzejmie proszę o zapoznanie się z tą ustawą i jej poparcie.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (druk nr 3240).</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę minister rodziny i polityki społecznej panią Marlenę Maląg o przedstawienie uzasadnienia projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MarlenaMaląg">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rządy Prawa i Sprawiedliwości to dobry czas dla polskich rodzin, dzieci, a także dla seniorów. Wszyscy pamiętamy Polskę za czasów Platformy Obywatelskiej, Polskę bez świadczenia 500+, bez dodatków dla emerytów, seniorów, bez wyprawki szkolnej, bez godnego dofinansowania żłobków czy rodzinnego kapitału opiekuńczego. To był czas skrajnego liberalizmu, gdy rząd nie przejmował się ani nie zajmował się ubóstwem dzieci, seniorów, którzy musieli wybierać między zakupem leków a żywności.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#MarlenaMaląg">Polityka społeczna rządu Prawa i Sprawiedliwości jest tego przeciwieństwem. Skupiamy się na wszystkich Polakach, jednak szczególny ukłon należy się seniorom i w ramach solidarności międzypokoleniowej, i przede wszystkim za wychowanie młodego pokolenia w trudnych czasach przemian, transformacji — za to, że dzisiaj żyjemy w wolnej, niepodległej ojczyźnie.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#MarlenaMaląg">Rządy Prawa i Sprawiedliwości, realizując obietnice wyborcze, konsekwentnie polepszają sytuację finansową zarówno emerytów, jak i rencistów. Polityka senioralna od zawsze leżała w centrum działań naszego rządu. Z tego miejsca zapewniam państwa, że ten kierunek obrany przez Prawo i Sprawiedliwość będzie skutecznie realizowany, bo my działamy, w przeciwieństwie do opozycji, dla dobra wspólnego, dla dobra rodzin z dziećmi, dla dobra seniorów. I przypomnę, szanowni państwo, że w roku 2015, kiedy szanowna opozycja, która niby chce się opiekować seniorami, rodzinami i pracownikami, na wsparcie dla seniorów przeznaczyła 3600 mln zł. My tylko w tym roku, w roku 2023, kiedy wspieramy wszystkich Polaków w związku z inflacją, która jest wywołana przez działania wojenne za naszą wschodnią granicą przez Putina…</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Przez was jest wywoływana.)</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#MarlenaMaląg">…tylko na dodatkowe wsparcie dla seniorów przeznaczymy ponad 70 mld zł. Rachunek jest prosty. To dwa razy więcej środków.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#MarlenaMaląg">Działania naszego rządu są przede wszystkim wyrazem troski i odpowiedzialności za dobro drugiego człowieka. Na czym oparta jest nasza polityka senioralna? To takie stabilne cztery filary. Pierwszy to waloryzacja świadczeń. Przypomnę, w tym roku waloryzacja świadczeń emerytalnych, którą przeprowadzaliśmy od 1 marca, była kwotowo-procentowa. Najmniej było 250 zł, a wskaźnik wynosił 114,8%. Ale dla tych emerytów, dla tych rencistów, którzy maja niskie uposażenie i świadczenia, ta waloryzacja procentowo była wyższa, powyżej średniorocznej inflacji, aby pomóc tym osobom w tym trudnym czasie. Myślę, że warto pokazać, jak dzisiaj wyśmiewająca opozycja pokazuje, jak niby troszczy się, celowo używam tego słowa: niby, o drugiego człowieka. Ile w 2015 r. wynosiła minimalna emerytura brutto?</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ciekawe, kto to pisał.)</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#MarlenaMaląg">880,45 zł. Dzisiaj jest to 1588,44 zł. I musimy pamiętać, że dzięki wprowadzonym zmianom, czyli kolejnym filarze wsparcia dla naszych seniorów, zmianie w polityce podatkowej w ubiegłym roku, 30-tysięcznej kwocie wolnej od podatku i obniżeniu PIT-u do 12%, seniorzy, którzy pobierają świadczenia do 2,5 tys. zł, nie mają odprowadzanego podatku. Z tego rozwiązania, szanowni państwo, skorzystało 90% emerytów. To jest bardzo duże osiągnięcie. Chodzi przede wszystkim o to, aby pomagać, żeby wspomagać pod względem finansowym seniorów.</u>
          <u xml:id="u-110.9" who="#MarlenaMaląg">Wsparcie finansowe jest bardzo ważne, będziemy je nadal realizować, za chwilę przedstawię kolejny projekt, ale mamy też wsparcie aktywności osób starszych. To tworzenie domów i klubów seniora, to darmowe leki dla seniorów, to realizacja programu „Wspieraj seniora”, która przede wszystkim ma wspomóc te osoby, aby aktywność była jak najbardziej pełna. Program „Aktywni+” cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem organizacji pozarządowych. Przeznaczmy ponad 40 mln zł rokrocznie na ten cel. Program Senior+, w przypadku którego mamy dzisiaj blisko 1200 domów i klubów seniora. Przecież państwo doskonale pamiętacie, jak przestaliście rządzić, kiedy obywatele, kiedy Polacy odsunęli was od władzy, tych domów nawet nie było 100. To są miejsca, gdzie jest potrzebna aktywność, gdzie jest potrzebne przede wszystkim wsparcie drugiego człowieka. My zmieniliśmy patrzenie. To patrzenie nie jest kosztem dla budżetu państwa, tylko jest inwestycją, inwestycją jako podziękowanie seniorom w ramach solidarności międzypokoleniowej. Ale to, co jest bardzo ważne, poza waloryzacją, poza zmianami w polityce podatkowej, poza wsparciem aktywności osób starszych, to czwarty, taki bardzo solidny filar wsparcia polityki senioralnej: trzynasta i czternasta emerytura. Szanowni państwo, trzynasta emerytura jest realizowana od lat. Przez kogo była wprowadzona? Oczywiście przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Zapytajmy się, jakie było wsparcie w roku 2015. Zero. Bo takiego świadczenia po prostu nie realizowano. Państwa polityka była oparta na wsparciu elit, a nie przeciętnego, zwykłego człowieka.</u>
          <u xml:id="u-110.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Obajtek, Obajtek, przeciętny człowiek…)</u>
          <u xml:id="u-110.11" who="#MarlenaMaląg">Trzynasta emerytura. Od roku 2019, szanowny panie pośle, do dziś na wsparcie seniorów w ramach trzynastej emerytury przeznaczyliśmy ponad 63 mld zł. To świadczenie uzyskują wszyscy emeryci, gdyż jest to świadczenie powszechne. Wypłacamy je od 1 kwietnia każdego roku.</u>
          <u xml:id="u-110.12" who="#MarlenaMaląg">Dziś mam przyjemność i wielki zaszczyt razem z obecnym tutaj panem ministrem Stanisławem Szwedem, który jest autorem tych rozwiązań, tego wsparcia dla drugiego człowieka, przedstawić projekt ustawy, który jest zawarty w druku nr 3240 o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, czyli tzw. czternastej emeryturze. To przede wszystkim nasza wiarygodność, odpowiedzialność za słowa. Świadczenie to realizować będziemy po raz trzeci. Pierwszy raz realizowaliśmy je w roku 2021, kiedy to świadczenie było wypłacane z końcem roku. W zeszłym roku, kiedy był już bardzo trudny czas, toczyła się wojna za naszą wschodnią granicą, podjęliśmy odpowiedzialną decyzje, aby wesprzeć seniorów. Świadczenie to było wypłacane od końca miesiąca sierpnia do września. Te świadczenia w tych trudnych czasach, w których w ramach tej drugiej kadencji przyszło nam funkcjonować, są swoistymi poduszkami bezpieczeństwa dla seniorów, a świadczenia dla rodzin są oczywiście takim wsparciem i osłoną dla rodzin z małymi dziećmi.</u>
          <u xml:id="u-110.13" who="#MarlenaMaląg">Co proponujemy w tej ustawie? Tak jak zostało powiedziane przez pana prezesa Jarosława Kaczyńskiego, architekta tych wszystkich dobrych zmian, czternasta emerytura z naszymi seniorami zostanie na stałe. Czternasta emerytura jest świadczeniem, które jest celowane, skierowane do grupy seniorów, którzy mają najniższe świadczenia, najniższe emerytury i najniższe renty. I w ustawie przewidujemy, że świadczenie to będzie wypłacane każdego roku. Będzie wynosiło co najmniej minimalną emeryturę, ale Rada Ministrów w rozporządzeniu będzie podejmowała decyzję, że może to być ewentualnie świadczenie wyższe, jeżeli nastąpiłaby taka sytuacja w kraju, że należałoby te osoby, naszych drogich seniorów wesprzeć. Również co do terminu wypłaty tego świadczenia zakładamy, że decyzję o dacie będzie podejmowała Rada Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-110.14" who="#MarlenaMaląg">Także, szanowni państwo, wprowadzamy kryterium dochodowe, utrzymujemy kryterium z ubiegłego roku — 2900 zł. Co to oznacza? Przede wszystkim nie proponujemy ostrego odcięcia na poziomie 2900 zł, lecz wprowadzamy mechanizm złotówka za złotówkę, a więc ta górna linia odcięcia będzie w przypadku seniorów, którzy mają świadczenia w wysokości 4438 zł, wtedy najmniejsza czternasta emerytura będzie wynosiła 50 zł. Przekroczenie kwoty 2900 zł będzie odejmowane od czternastej emerytury i takie świadczenie dane osoby będą otrzymywać. Szacujemy, że czternasta emerytura zostanie wypłacona 8300 tys. seniorów. Budżet na to zadanie to blisko 12 mld zł, dokładniej 11 600 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-110.15" who="#MarlenaMaląg">Kto będzie uprawniony do tego świadczenia? Rozwiązanie jest dedykowane emerytom, rencistom w systemie powszechnym, rolnikom, służbom mundurowym, dotyczy emerytur pomostowych, świadczeń i zasiłków przedemerytalnych, rent socjalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, rodzicielskich świadczeń uzupełniających, świadczenia pieniężnego przysługującego cywilnym niewidomym, ofiarom działań wojennych oraz rent inwalidów wojennych i wojskowych. Czternastą emeryturę będą wypłacały organy emerytalno-rentowe bez żadnego wniosku, w terminie wypłaty świadczenia, które te osoby otrzymują.</u>
          <u xml:id="u-110.16" who="#MarlenaMaląg">Wysoka Izbo! Przede wszystkim słyszymy w przestrzeni publicznej, że opozycja kwestionuje, kontestuje wypłatę zarówno trzynastej, jak i czternastej emerytury. Pojawiają się sprzeczne informacje, raz parlamentarzyści Platformy Obywatelskiej mówią o tym, że świadczenie będzie utrzymane, za chwilę ktoś wychodzi i mówi, że to świadczenie napędza inflację. I słyszymy taką karuzelę różnych informacji.</u>
          <u xml:id="u-110.17" who="#MarlenaMaląg">My z pełną odpowiedzialnością prosimy państwa, wszystkich parlamentarzystów, zarówno z Prawa i Sprawiedliwości, jak i z opozycji, o poparcie tej ustawy, bo ta ustawa przede wszystkim wspiera politykę senioralną opartą na pomocy drugiemu człowiekowi w ramach solidarności międzypokoleniowej. Dlatego też bardzo państwa proszę, abyśmy ponad podziałami politycznymi starali się pochylić nad tym, co jest dla Polaków najważniejsze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-110.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim przejdziemy do dalszej dyskusji, chciałbym przywitać uczniów i nauczycieli, którzy przyjechali do nas z Gdańska, z British International School. Uczniowie przybyli na zaproszenie pana posła Suchonia.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Serdecznie witamy. Witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwsza pani poseł Lidia Burzyńska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#LidiaBurzyńska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu ustawy o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, który znajduje się w druku sejmowym nr 3240.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#LidiaBurzyńska">Szanowni Państwo! Podczas wystąpienia pani poseł, która przedstawiała projekt wypłacania na stałe czternastej emerytury, słyszałam ze strony opozycji m.in. takie słowa jak odpowiedzialność. Szanowni państwo, właśnie rząd Prawa i Sprawiedliwości to jest ten rząd, który nie wirtualnie, lecz realnie wspiera społeczeństwo, w tym przypadku emerytów. Odpowiedzialność za słowa, odpowiedzialność za działania — to są rzeczy wymierne i można się w pewnych sprawach nie zgadzać, można jako opozycja wykrzykiwać, wymachiwać i powtarzać słowa o tym, czego nie udało wam się zrealizować, można udowadniać, że COVID, że wojna na Wschodzie to jest sprawa rządów Prawa i Sprawiedliwości. My jesteśmy na to uodpornieni. Dlaczego? Dlatego że dla rządu Prawa i Sprawiedliwości najważniejsze są realne działania, a nie pokrzykiwania, nie tylko i wyłącznie hucpa polityczna.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wysokie ceny.)</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#LidiaBurzyńska">Jeżeli już mamy mówić, to państwa realizm, państwa dbałość o seniorów to było m.in. podwyższenie wieku emerytalnego. Było? Było. I z tym nie dyskutujemy. Również, szanowni państwo, Platforma Obywatelska pozbawiła ludzi m.in. środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. Prawda jest prawdą.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Frydrych: Na subkoncie są, kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#LidiaBurzyńska">Szanowna pani, kłamstwa nie da się zakrzyczeć — to, co państwo robicie według was bardzo skutecznie.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#LidiaBurzyńska">Rząd Prawa i Sprawiedliwości nie tylko — co pani poseł wymieniła — waloryzuje, nie tylko aktywizuje seniorów poprzez „Senior+”, dzienne domy seniora, ale również, może przede wszystkim, dba o ich status finansowy.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Frydrych: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#LidiaBurzyńska">I tak w 2021 r., zgodnie z ustawą z 2021 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, wypłacona została czternasta emerytura jako kolejne obok trzynastej emerytury dodatkowe świadczenie pieniężne.</u>
          <u xml:id="u-112.9" who="#LidiaBurzyńska">Czternastą emeryturę w pełnej lub w częściowej wysokości otrzymały wszystkie uprawnione osoby, których świadczenie nie przekroczyło kwoty 4150,88 zł. Koszt wypłaty czternastej emerytury tylko w 2021 r. wyniósł ok. 11 mld zł. Czternasta emerytura została wypłacona również w 2022 r. To część realnych działań ochronnych rządu wobec seniorów i osób najuboższych.</u>
          <u xml:id="u-112.10" who="#LidiaBurzyńska">Wynika stąd propozycja wprowadzenia corocznej wypłaty czternastej emerytury, tak jak to ma miejsce w przypadku trzynastej emerytury. Jest to główne założenie przedmiotowego projektu. Rozwiązanie będzie zastosowane do emerytur i rent w systemie powszechnym, rolników, służb mundurowych, emerytur pomostowych, świadczeń i zasiłków przedemerytalnych, rent socjalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, rodzicielskich świadczeń uzupełniających, świadczenia pieniężnego przysługującego cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz rent inwalidów wojennych i wojskowych. W projekcie ustawy przewiduje się również możliwość określenia wyższej kwoty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego. Będzie to leżeć w gestii Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-112.11" who="#LidiaBurzyńska">Ochrona seniorów przed ubóstwem i wykluczeniem społecznym jest istotna dla polityki społecznej państwa. Działania podejmowane przez rząd są ukierunkowane właśnie na poprawę sytuacji emerytów i rencistów. Rząd Prawa i Sprawiedliwości nie rozkłada rąk i nie mówi: taki mamy klimat, wybraliście, ale realnie działa. Mając powyższe na uwadze, a w szczególności to, że projekt doskonale wpisuje się w realizację polityki senioralnej rządu, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość udziela poparcia przedmiotowemu projektowi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Joanna Frydrych, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska mam przyjemność przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#JoannaFrydrych">Projekt ten zakłada wprowadzenie kolejnego rocznego świadczenia. Przysługiwać będzie ono osobom uprawnionym. Będzie ono wypłacane w wysokości najniższej emerytury tym osobom, które otrzymują świadczenie podstawowe nieprzekraczające kwoty 2900 zł, lub najniższej emerytury pomniejszonej o różnicę pomiędzy kwotą świadczenia podstawowego a kwotą 2900 zł, pomniejszonej nie więcej niż o kwotę najniższej emerytury tym osobom, które otrzymują świadczenie podstawowe w wysokości przekraczającej kwotę 2900 zł. Jeżeli wyliczone świadczenie będzie niższe niż 50 zł, to nie będzie ono przysługiwać. Od tego świadczenia trzeba będzie zapłacić podatek dochodowy i składkę zdrowotną. Sfinansowane zostanie z Funduszu Solidarnościowego.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedmiotowy projekt ustawy dzieli świadczeniobiorców na lepszych i gorszych. Premiuje on osoby z mniejszą aktywnością zawodową, natomiast karze tych, którzy pracowali niemal przez całe życie. Dlaczego nie lubicie państwo osób, które długo i ciężko pracowały? Co one wam zrobiły? To ich pozbawiacie dodatkowego świadczenia, wprowadzając próg wysokości świadczenia. Nazywacie to świadczenie czternastą emeryturą. Przecież sami wiecie, że to kłamstwo i manipulacja. Jeżeli mówicie o trzynastej i czternastej emeryturze, to powinny to być świadczenia wypłacane każdemu w pełnej wysokości podstawowego świadczenia. Sama nazwa jest manipulacją z waszej strony.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#JoannaFrydrych">Szanowni Państwo! Teraz przedstawię absurdy czternastej emerytury. Jak państwo myślicie, kto nie dostanie tzw. czternastki? Czy czternastkę dostanie ktoś, kto otrzymuje 4600 zł emerytury i ma na utrzymaniu osobę z niepełnosprawnością? Nie, taka osoba nie dostanie świadczenia, chociaż jest ono finansowane z funduszu powołanego dla osób z niepełnosprawnościami. Czy czternastkę dostanie ktoś, kto otrzymuje 1600 zł emerytury, ale żyje z najmu nieruchomości i otrzymuje z tego co miesiąc 10 tys. zł? Tak, taka osoba dostanie dodatkowe świadczenie, bo nie ma tutaj kryterium dochodowego, ale kryterium wysokości świadczenia. Wreszcie czy czternastkę dostanie ktoś, kto pracował tylko 1 miesiąc, czy też ktoś, kto przepracował 50 lat? Tak, drodzy państwo, zgadza się. Rząd tak zaprojektował to świadczenie, że otrzyma go osoba, która pracowała 1 miesiąc, a osoba, która pracowała zbyt długo i wypracowała wysoką emeryturę, zostanie ukarana i nie dostanie dodatkowych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#JoannaFrydrych">Tą ustawą odbieracie godność emerytom i rencistom. Świadczenie to zostało tak zaprojektowane, że z uwagi na kryterium wysokości świadczenia można je nazwać dotacją celową albo świadczeniem socjalnym. Nie stać was nawet na zwaloryzowanie tego progu 2900 zł. Od 2021 r. pozostawiacie go bez zmian, mimo że zafundowaliście Polakom drożyznę, jakiej nie było. Tak, drodzy państwo, PiS równa się drożyzna.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#JoannaFrydrych">W uzasadnieniu projektu piszecie, że ochrona seniorów przed ubóstwem i wykluczeniem społecznym jest istotna dla polityki społecznej państwa. Tak, ale nie dla państwa z waszym rządem na czele. Postawię tutaj kolejny znak równości: PiS równa się bieda. Ubóstwo wśród seniorów rośnie jak nigdy. Na koniec 2022 r. ponad 365 tys. seniorów pobierało głodową emeryturę. To ponad 480% więcej niż w 2015 r. W tym roku pierwszy raz od 20 lat emerytury realnie straciły na wartości. Tą nieudolnością prowadzonej przez was polityki finansowej okradliście emerytów.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#JoannaFrydrych">Pani Minister! Czy ten rząd ma w ogóle pomysł, jak zapewnić bezpieczeństwo i stabilizację finansową Polakom, zwłaszcza emerytom i rencistom? Jak widać, nie ma. Emeryci potrzebują realnego, systemowego wzrostu świadczeń, aby mogli godnie żyć w każdym miesiącu. Dlaczego rząd nie uchronił seniorów przed utratą wartości ich świadczeń? Wystarczyło tylko posłuchać Donalda Tuska i wprowadzić drugą waloryzację świadczeń we wrześniu ub.r. Premier Donald Tusk apelował o to już w styczniu 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#JoannaFrydrych">Pani Minister! Dlaczego nie chcecie włączyć tego dodatkowego świadczenia do podstawowego świadczenia emerytalnego czy rentowego? Takie rozwiązanie zagwarantuje seniorom systemowy wzrost emerytury bądź renty w każdym roku i w każdym miesiącu. Spowoduje ono coroczny, stały przyrost dochodu. Apelowałam o to jeszcze w styczniu 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
          <u xml:id="u-114.10" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska poprze przedmiotowy projekt ustawy i jednocześnie wnosi o skierowanie go do dalszych prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję. Pani marszałek pani dziękuje.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Frydrych: Panie marszałku, nie widziałam.)</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! To ważny dzień, kiedy podejmujemy debatę na temat sytuacji ekonomicznej seniorów w Polsce. Mamy do czynienia z rekordową od 26 lat inflacją, drożyzną. Seniorzy w aptece, seniorzy na bazarku, seniorzy, kiedy płacą rachunki, mają olbrzymie dylematy. Dzisiaj ich świadczenia są daleko niewystarczające do godnego życia. Każda pomoc jest dla nich ważna. To przedsięwzięcie, które dzisiaj prezentuje rząd, jest przedsięwzięciem mającym przeciwdziałać ubóstwu wśród seniorów — ubóstwu wśród seniorów.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#TadeuszTomaszewski">Po pierwsze, to nie jest żadna dodatkowa emerytura.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A co?)</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#TadeuszTomaszewski">To jest jednorazowe świadczenie, które ma przeciwdziałać ubóstwu wśród seniorów. I ja się z tym zgadzam, że to jest dobry kierunek, że nie dla wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#TadeuszTomaszewski">Po drugie, to świadczenie dopiero w trzecim roku jest wprowadzane na stałe. Dopiero od przyszłego roku będzie finansowane z budżetu państwa, a teraz jest z Funduszu Solidarnościowego. Tak na marginesie, kiedy premier informował o jego powoływaniu, nie było o tym mowy, inne cele miały być finansowane.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#TadeuszTomaszewski">Wesprzemy ten projekt, bo ma przeciwdziałać ubóstwu wśród seniorów. Ale Lewica opowiada się za rozwiązaniami systemowymi. Tutaj, w Sejmie, Lewica złożyła 2 marca 2000 r. projekt ustawy o emeryturach stażowych. Od 15 miesięcy Prawo i Sprawiedliwość zatrzymuje prace nad obywatelskim projektem ustawy o emeryturach stażowych. Musicie spojrzeć tym 250 tys. obywateli, którzy podpisali ten projekt… A dzisiaj chowacie głowę w piasek.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#TadeuszTomaszewski">17 maja 2022 r. złożyliśmy projekt ustawy o rencie wdowiej. Ale co zrobiła pani marszałek? Zamknęła w zamrażarce. To mówimy: nie, idziemy do obywateli. 202 tys. osób podpisało się pod obywatelskim projektem ustawy o rencie wdowiej, który został złożony w kwietniu tego roku. I tym razem przyjdziemy z tym projektem, będziemy o nim rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#TadeuszTomaszewski">Najwyższa od 26 lat inflacja. 20 kwietnia ub.r. składamy projekt ustawy dotyczący dodatkowej waloryzacji, wtedy, kiedy inflacja przekracza 10% w skali roku. I co? Zamykamy, bo to byłoby systemowe działanie, gdyby była waloryzacja przy tak dużej inflacji 1 marca i 1 września.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#TadeuszTomaszewski">Dalej: tak zwane emerytury groszowe — 380 tys. osób. Złożyliśmy w tej sprawie stosowny projekt ustawy 21 lutego 2021 r. I co? I nic. Nawet nie ma odpowiedzi ze strony rządu, kiedy pytamy o te kwestie.</u>
          <u xml:id="u-116.9" who="#TadeuszTomaszewski">Kolejna bardzo ważna sprawa. To prawda, że nie z winy Prawa i Sprawiedliwości, bo w 2011 r., obniżono zasiłek pogrzebowy. Złożyliśmy projekt ustawy podnoszący ten zasiłek do 7 tys. I co? I nic. Ale słyszałem ostatnio premiera, który mówił, że trzeba to rozważyć. No trzeba, bo idą wybory. W związku z powyższym ta ustawa wchodzi do systemu dzięki kalendarzowi wyborczemu. Tak to byłaby co roku podawana na stole jako element rozmowy wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-116.10" who="#TadeuszTomaszewski">Bardzo ważną sprawą są kwestie dotyczące sytuacji osób starszych. To dobrze, powinnością władzy publicznej jest wspierać seniorów w ich aktywności obywatelskiej, w ich działalności kulturalnej. Rząd to czyni. Czyni to wspólnie z samorządami, z aktywnymi organizacjami obywatelskimi. I ten kierunek Lewica zawsze będzie wspierać.</u>
          <u xml:id="u-116.11" who="#TadeuszTomaszewski">Ale pytamy, jak w związku z tym będzie wyglądać kwestia przeciwdziałania właśnie ubóstwu, jak będzie z kwestią zastępowalności, malejącej zastępowalności, czyli relacji emerytury do wynagrodzenia. To są kwestie bardzo istotne dla emerytów i rencistów. Tutaj nie ma odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-116.12" who="#TadeuszTomaszewski">Klub Lewicy zagłosuje za dodatkowym rocznym świadczeniem pieniężnym dla emerytów i rencistów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Bożena Żelazowska, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#BożenaŻelazowska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Państwo Ministrowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicji Polskiej — Polskiego Stronnictwa Ludowego, Unii Europejskich Demokratów i Konserwatystów przedstawię stanowisko wobec projektu ustawy z druku nr 3240.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#BożenaŻelazowska">Wciąż mamy szalejącą inflację, z dnia na dzień wzrost cen w sklepach, wysokie ceny leków, brak możliwości dostania się do lekarza specjalisty, a pójście prywatnie to są bardzo duże pieniądze dla emerytów. To wszystko nie pozwala emerytom żyć godnie i spokojnie, tak jak na to zasłużyli i co sobie wypracowali przez lata ciężkiej pracy, ponosząc wówczas również wiele wyrzeczeń.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#BożenaŻelazowska">Każda pomoc emerytom, osobom starszym jest potrzebna. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za wypłaceniem Polakom tego dodatku. Ale pamiętajmy, że to nie jest żadna emerytura, to jest dodatek. Tylko czy tak powinna wyglądać pomoc emerytom i rencistom, że na rok przed wyborami, a potem na miesiąc przed wyborami łaskawie i emerytom coś damy.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#BożenaŻelazowska">W rozmowach z emerytami słyszę często, że oni woleliby, aby ich emerytury były waloryzowane zgodnie ze wskaźnikami, wówczas mogliby być spokojni o te świadczenia, które nie powinny być zależne od woli i humoru rządzących albo od kalendarza wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale są.)</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#BożenaŻelazowska">Proponowane zapisy ustawy zakładają, że pełną kwotę czternastek w wysokości minimalnej emerytury otrzymają osoby, których emerytura bądź renta nie przekraczają kwoty 2900 zł brutto. W stosunku do osób, które otrzymują świadczenia wyższe, czternastka będzie zmniejszana zgodnie z zasadą złotówka za złotówkę. Czyli nie wszyscy otrzymują czternastkę.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#BożenaŻelazowska">Klub Koalicji Polskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa, że czternasta emerytura należy się wszystkim polskim emerytom i rencistom i powinna być wypłacana bez wyjątku. Wszyscy emeryci, którzy pobierają świadczenia, powinni być traktowani jednakowo. Dlatego też, drodzy państwo, pamiętajmy, że ani trzynastka, ani czternastka nie zrekompensują emerytom strat, jakie powoduje inflacja. Chodzi o ceny gazu, węgla, prądu, leków czy żywności. Te pieniądze, które otrzymają, nie są wystarczające.</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#BożenaŻelazowska">W ciągu ostatnich 6 lat liczba seniorów, którzy dostają świadczenia z ZUS mniejsze niż minimalne, urosła czteroipółkrotnie. Rzeczywistość jest zupełnie inna, niż mówi pani minister. A ile wynosi czternasta emerytura? To przecież nie jest emerytura w takiej samej wysokości jak jedenasta czy dwunasta emerytura. Według GUS stopa ubóstwa skrajnego, podkreślam skrajnego, wśród osób w wieku 65+ wzrosła w latach 2016–2020 z 3,4% do 4,4%. Pamiętajmy, że to są lata 2016–2020. Dzisiaj zapewne jest to już wyższy procent. Niestety to się dzieje za rządów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#BożenaŻelazowska">Może warto powrócić do naszej propozycji ustawy, o której od lat mówimy, o emeryturach bez podatku. I tak jak zrobił to PiS, gdzie częściowo w Polskim Ładzie jest ta emerytura bez podatku, proponujemy, aby emerytura bez podatku była dostępna dla wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-118.9" who="#BożenaŻelazowska">Mamy również projekt ustawy o dziedziczeniu emerytury, w którym proponujemy, aby osoba, która sama zostaje w gospodarstwie rodzinnym, mogła dziedziczyć tę większą emeryturę i otrzymywać połowę emerytury współmałżonka. Taki projekt wpłynie do Sejmu. Mam nadzieję, że Sejm zajmie się nim niezwłocznie.</u>
          <u xml:id="u-118.10" who="#BożenaŻelazowska">Raz jeszcze zwracam się do rządzących o rozważenie mądrej i dobrej dla seniorów waloryzacji ich podstawowego świadczenia. Bo co będzie, jeżeli ceny nie zastopują, ceny energii, koszty życia będą nadal rosły? Czy rząd planuje kolejne piętnaste, szesnaste emerytury? Sądzę, że poważna waloryzacja i dostosowanie do sytuacji inflacyjnej pomoże emerytom.</u>
          <u xml:id="u-118.11" who="#BożenaŻelazowska">Klub Koalicji Polskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze proponowany projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Bosak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#KrzysztofBosak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Trudno się nadziwić, słuchając moich przedmówców, którzy krytykują projekt PiS po to, żeby na koniec zadeklarować, że go poprą.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#KrzysztofBosak">Konfederacja krytykuje projekt PiS o czternastych emeryturach, tzw. dodatkach, i go nie poprze. Uważamy, że jest to próba kupienia wyborców za ich własne pieniądze. Uważamy, że przedstawienie tych projektów, bo to już jest cały cykl projektów obliczonych na kupowanie wyborców, jest starannie wycelowane w pewne segmenty wyborców, które PiS widzi jako swoją bazę wyborczą, a więc osób mniej zarabiających, osób w starszym wieku. To jest oczywiście realizowane kosztem tej części społeczeństwa, która pracuje na utrzymanie państwa. Tu przypomnę, że PiS wśród swoich wyborców ma najwięcej osób niepracujących. Konfederacja ma największy współczynnik wyborców, którzy utrzymują się z własnej pracy i ciągną ten cały gospodarczy wóz do przodu po to, żeby PiS robił właśnie ten festiwal populistycznych obietnic czy populistycznych transferów.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#KrzysztofBosak">To nie jest, jak powiedziałem na wstępie, emerytura, to dodatek i jeżeli mówimy w ogóle o konstrukcji systemu świadczeń społecznych, to nie chcemy, żeby był on zależny od arbitralnej woli partii rządzącej. Powinny rządzić tym przejrzyste procedury, ludzie powinni wiedzieć, ile pieniędzy otrzymają, a nie że zależy to od tego, czy rząd w danym czasie decyduje się odgrywać rolę św. Mikołaja, czy może zdecyduje się przykręcić śrubę albo zostawić wydrenowany budżet państwa następcom i po nas choćby potop.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#KrzysztofBosak">Mechanizm przejrzysty i znany to mechanizm waloryzacji o wskaźnik inflacji. To, co wy robicie, to próba ucieczki od waloryzacji, bo waloryzacja emerytur, uczciwa, normalna kosztowałaby więcej. A wy robicie specjalny dodatek, którego koszt globalny ma być niższy od waloryzacji. Próbujecie oszczędzać na emerytach i jednocześnie odgrywać rolę św. Mikołaja. To typowa dla was przewrotność i hipokryzja, za którą już najbliższej jesieni, wierzę w to, zostaniecie przez Polaków ukarani.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli chcielibyście spłaszczać świadczenia, tak żeby nie było dużej dysproporcji, bo do tego zmierzacie, żeby tym, co mają malutko, coś dodać, a tym, co dostają więcej, wypracowali większe składki, nie dać, to dlaczego nie poprzecie naszego programu, Konfederacji, programu emerytury obywatelskiej? Jednakowa emerytura dla każdego. Państwo nie zajmuje się jedną wielką redystrybucją. Ale to rozwiązanie byłoby dla was zbyt logiczne, nie moglibyście odgrywać swojej ulubionej roli dobrodzieja. Nie moglibyście odgrywać tego spektaklu przed społeczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#KrzysztofBosak">Koszt tego, co przedstawiacie, to 10 mld zł, w sytuacji, kiedy budżet państwa jest wydrenowany. I tak naprawdę, co trzeba podkreślić, to wy jesteście winni złego losu emerytów, inflacji, podwyżki cen ciepła i prądu, utrudnień transportowych, które obiecaliście Unii Europejskiej, podwyższenia od stycznia VAT-u, zmiany z 0% na 23% podatku na gaz, prąd i ciepło. Konfederacja proponuje przeciwny kierunek — mniej pieniędzy zabierać Polakom w podatkach i nie odgrywać roli Świętego Mikołaja, na którą nie zasługujecie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pani Minister! Podsumujmy wasze dokonania w sferze ubóstwa, również ubóstwa seniorów, i dobrobytu, którym tak powszechnie lubicie się chwalić. W 2022 r. w Polsce żyło poniżej granicy skrajnego ubóstwa 1600 tys. osób, w tym 333 tys. dzieci i 246 tys. seniorów. Według prognoz w 2022 r. ta liczba zdecydowanie wzrosła, bo aż o 54%, co oznacza, że do osób, które balansują, można powiedzieć, na granicy przetrwania, dołączyło 859 tys. obywateli.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PaulinaHennigKloska">Dobrobyt emerytów za rządów PiS dobrze jest mierzyć na konkretnych przykładach, np. lubię to przeliczać na waszym słynnym koszyku Dudy, bo to podstawowe zakupy spożywcze, które kiedyś, w 2025 r., w czasie kampanii, robił Andrzej Duda, pokazując, jak to w Polsce jest drogo. To spójrzmy, czy jest drożej czy taniej i jak faktycznie to się ma do zasobności emeryckiego portfela. Otóż, szanowni państwo, w 2015 r., kiedy Andrzej Duda robił zakupy, koszyk podstawowych zakupów spożywczych kosztował 37 zł, a emerytura minimalna starczała wtedy na zakup prawie 21 takich koszyków. Jak to jest dzisiaj? Jeżeli spojrzymy na obecną, już zwaloryzowaną w tym roku minimalną emeryturę, to można za to kupić 16 takich koszyków. Prosta kalkulacja: minimalna emerytura dzisiaj to netto 1445 zł, a za taki koszyk — sprawdzałam ostatnio ceny, dwa miesiące temu — trzeba zapłacić prawie 91 zł.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PaulinaHennigKloska">Tak, pani minister, inaczej nie wyjdzie. Zabraliście emerytom, jak by nie patrzeć, sześć koszyków podstawowych zakupów w miesiącu. To jest naprawdę dużo. Bo my przeliczamy to, tak jak powiedziałam, na podstawowe zakupy spożywcze. A jeżeli spojrzymy, jak to wygląda w odniesieniu np. do 1 t węgla — też warto o tym wspomnieć — to niegdyś za 1500 zł emeryci mogli swobodnie kupić 3 t węgla, dzisiaj nie starcza na 1 t. A to są podstawowe potrzeby emerytów. Więc gdzie ten wasz dobrobyt?</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#PaulinaHennigKloska">Czego dzisiaj potrzebują emeryci? Stabilnych cen, dostępności lekarzy, by nie umierać w kolejkach, diagnozy — dzisiaj na rezonans, podstawowe badanie diagnostyczne, trzeba czekać 3 miesiące — ale także taniej energii, bo po prostu jesienią tego roku znowu nie będzie ich stać na 1 t węgla za 2 tys. zł. I wy nic z tym nie robicie, niczego nie planujecie. Już nie mówię o delegacji — już, panie marszałku, kończę — którą rząd sobie robi, że będzie mógł podnieść to świadczenie, wypłacić dodatkowo tuż przed wyborami, by kupić kolejne głosy, bo tylko to macie na myśli. My jesteśmy za pracą nad tą ustawą w komisji, natomiast…</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Śmieszne.)</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Coś podobnego.)</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#PaulinaHennigKloska">…wy pokazujecie, że kompletnie nie wiecie, o co chodzi i jak te problemy rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: A może macie lepszą ustawę?)</u>
          <u xml:id="u-122.8" who="#PaulinaHennigKloska">Emeryci za waszych rządów zrobili się ubożsi w gruncie rzeczy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PaulinaHennigKloska">…co pokazałam na konkretnych przykładach.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Czyste imaginacje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">W tej chwili głos zabierze pan poseł Artur Dziambor, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#ArturDziambor">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Pani Minister! Czternasta emerytura to jest pokaz skrajnego cynizmu w waszej partii…</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ooo, tego jeszcze nie było.)</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#ArturDziambor">…i tego, jak wykorzystujecie najbiedniejszych i najsłabszych do swoich politycznych celów. To jest obrzydliwe, to, co robicie z tym pomysłem na czternastą, zresztą tak samo trzynastą emeryturę, zamiast zająć się porządną waloryzacją i zamiast zrozumieć, że to wy spowodowaliście te wszystkie nieszczęścia, które dzieją się na polskim rynku. Ta drożyzna, która nas zabija, ta gigantyczna inflacja, te zarobki, które nie idą dokładnie w tym samym kierunku, w którym idzie drożyzna i inflacja. Nie macie państwo prawa wykorzystywać w ten sposób najsłabszych ludzi. Jesteście nastawieni na sukces wyborczy i chcecie w ten sposób tych ludzi przekonać do tego, żeby na was głosowali. To jest podłe, to jest po prostu podłe. To, co robicie, wykorzystując słabość tych ludzi, jest straszne, ponieważ ci ludzie są przez was brani na zakładników. Wy po prostu bierzecie tych ludzi, którzy tak mało zarabiają, na zakładników swoich decyzji politycznych. I co gorsza, niestety, ta strona sceny politycznej, ta strona Sejmu również jest brana przez was na zakładników, bo przecież jak można nie chcieć pomagać najbiedniejszym i najsłabszym? Pomóc najbiedniejszym i najsłabszym moglibyście, np. radykalnie obniżając podatki, np. nie pobierając podatków w emeryturach…</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Robimy to, obniżamy podatki.)</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#ArturDziambor">Jak obniżacie podatki, pani poseł? Gdzie obniżacie podatki? Coście obniżyli? Coście obniżyli?</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Kwota wolna — 30 tys.)</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#ArturDziambor">Czterdzieści kilka podatków wprowadziliście, obniżyliście jeden podatek dochodowy, wprowadziliście składkę zdrowotną…</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Bzdura.)</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#ArturDziambor">…zlikwidowaliście kwotę wolną od podatku, udając, że ją podwyższacie. Nikt dzięki wam więcej nie zarabia. Nikt dzięki wam w tym kraju więcej nie zarabia.</u>
          <u xml:id="u-126.9" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: A! Ale w Polsce tak. W tym kraju nie.)</u>
          <u xml:id="u-126.10" who="#ArturDziambor">Czternasta emerytura, szanowni państwo, to jest łapówka wyborcza. Wolnościowcy się na ten szantaż nie zgadzają i nie będą głosowali za tym pomysłem.</u>
          <u xml:id="u-126.11" who="#ArturDziambor">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-126.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-126.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Liberalizm zatacza…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Lista posłów zapisanych do głosu…</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: Jeszcze ja się dopisuję.)</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale co jeszcze? Chciał się pan jeszcze dopisać, tak? A pan się nie zapisał? To skandal.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Też tak uważam, panie marszałku. Powinniśmy się doskonalić.)</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, żeby nie zdarzyło się tak, że będzie pan drugi. Wyścig trwa. Trzymamy kciuki.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: A kto jest pierwszy?)</u>
          <u xml:id="u-127.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pierwszy jest pan poseł, a drugi — Jan Szopiński.</u>
          <u xml:id="u-127.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to o jakość chodzi, a nie o ilość.)</u>
          <u xml:id="u-127.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wie pani co? Znam jednego posła i drugiego, oni jakość łączą z ilością. To rzadkie.</u>
          <u xml:id="u-127.12" who="#komentarz">(Głos z sali: To rzadka…)</u>
          <u xml:id="u-127.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">Rozumiem, że to rzadkie w rozumieniu innych osób, ale oni dwaj akurat to robią.</u>
          <u xml:id="u-127.14" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś jeszcze z państwa?</u>
          <u xml:id="u-127.15" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-127.16" who="#WłodzimierzCzarzasty">20 osób zgłosiło się do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-127.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Jestem dwudziesta pierwsza.)</u>
          <u xml:id="u-127.18" who="#WłodzimierzCzarzasty">21.</u>
          <u xml:id="u-127.19" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam listę w tym momencie.</u>
          <u xml:id="u-127.20" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-127.21" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-127.22" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.23" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pani poseł Krzywonos, jeśli można, bo była rano zgłoszona. Nastąpiło pewne nieporozumienie. Była pierwsza…)</u>
          <u xml:id="u-127.24" who="#komentarz">(Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Byłam zgłoszona. Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-127.25" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale posłuchajcie, przecież jesteśmy w Sejmie. Tutaj panują dobre zwyczaje i przyjaźń.</u>
          <u xml:id="u-127.26" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-127.27" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią poseł.</u>
          <u xml:id="u-127.28" who="#WłodzimierzCzarzasty">O, i tyle, tak powinno być.</u>
          <u xml:id="u-127.29" who="#komentarz">(Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Bardzo dziękuję, bo mam posiedzenie komisji.)</u>
          <u xml:id="u-127.30" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-127.31" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-127.32" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#HenrykaKrzywonosStrycharska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj debatujemy o rządowym projekcie ustawy, o kolejnych dodatkowych rocznych świadczeniach pieniężnych dla emerytów i rencistów, mylnie nazwanych czternastą emeryturą. Dziś inflacja pożera emerytury, rosną bardzo szybko koszty życia. Raport Szlachetnej Paczki udowadnia, że coraz więcej emerytów i rencistów żyje w biedzie, bo spada siła nabywcza pieniądza. Mam pytanie. Co zamierzacie zrobić, aby przeciwdziałać zubożeniu tej grupy wiekowej? Bo kolejne dodatkowe roczne świadczenia nie wystarczą, aby nasi seniorzy żyli godnie. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże i ratuj się kto może, kiedy rząd Zjednoczonej łże-Prawicy wspomaga emerytów i rencistów kolejnymi świadczeniami, czyli przekupuje ich ich własnymi pieniędzmi.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#GrzegorzBraun">Za PRL-u czarny humor podpowiadał Polakom wezwanie: emeryci i renciści, wspomagajcie partię czynem, umierajcie przed terminem.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: To wy tak będziecie…)</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#GrzegorzBraun">I to się zrealizowało za waszych rządów, kiedy to skróciliście średni wiek Polaka, polskiego emeryta o 2 lata. Zabraliście 2 lata życia bezprawnymi lockdownami, przymusem zamknięcia w domach, leczenia przez słuchawkę telefoniczną, przez klamkę w drzwiach zamkniętych przychodni. Zamordowaliście 200 tys. ludzi. Nadmiarowe zgony w statystyce. Nadmiarowe zgony. I teraz tym ludziom wyprawionym na tamten świat dajecie szczodrze czternastą emeryturę. Pytanie, ile zaoszczędziliście na tej operacji. Pani minister, ile zaoszczędziliście na zgonach nadmiarowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Joannę Senyszyn.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie ma pani posłanki.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! W Polsce 1600 tys. Polek i Polaków żyje poniżej minimum egzystencji, w tym ponad 240 tys. seniorów. Bardzo bym prosił o informację, jakie państwo macie plany, żeby zmienić życie w ubóstwie tej ponadmilionowej grupy Polek i Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Bardzo cieszę się z tego, że polscy emeryci chociaż raz w roku będą mogli wykupić wszystkie przepisane im przez lekarzy leki i nie będą musieli wybierać między jedzeniem a opłaceniem czynszu. Jak rozumiem, świadczenie, o którym tutaj mowa, będzie wypłacone emerytom jeszcze przed wyborami. Mam w związku z tym dwa pytania. Pytanie pierwsze: Kiedy emeryci otrzymają w końcu porządną waloryzację? Pytanie drugie. Jeżeli to prezent wyborczy, to bardzo uprzejmie proszę o to, aby on już był prezentem do końca. W związku z tym, panie i panowie, proszę zwolnić to świadczenie z podatku dochodowego, z podatku, który niekoniecznie trzeba wypłacić. Emeryci z tego tytułu będą zadowoleni.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#JanSzopiński">Ostatnia sprawa. Panie premierze, miliony Polaków oczekują od pana, że będzie pan na tyle honorowy, że do czasu wyborów wypłaci pan każdemu z nich pieniądze, które pan im teraz obiecuje. Polacy bardzo liczą na to, że rząd kolejny raz ich nie zawiedzie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Wanda Nowicka, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WandaNowicka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Ministro! Wystąpienie pani ministry Maląg na temat sytuacji seniorów i dzieci w Polsce i tego, czego to PiS nie robi dla dzieci, dla seniorów i w ogóle dla wszystkich, to jakieś opowieści dziwnej treści i opary absurdu, i to w sytuacji, kiedy wiadomo, że w zeszłym roku ubóstwo wzrosło, skrajne ubóstwo w Polsce wzrosło o 50% i obejmuje blisko 2 mln osób, w tym kilkaset dzieci i młodzieży. A wy opowiadacie, czego to wy nie robicie dla młodzieży. Ale jeszcze odniosę się do nadużycia językowego. Ciągle mówicie o emeryturze w sytuacji, gdy to jest jednorazowy dodatek. Emerytura, przypominam, to jest świadczenie wypracowane przez osobę, a nie dodatek dawany w miarę potrzeb. Moje pytanie: Kiedy wreszcie poprzecie rozwiązanie Lewicy o wprowadzeniu systemowego rozwiązania dotyczącego waloryzacji rent i emerytur? Bo emeryci potrzebują nie tylko wsparcia finansowego, ale również poczucia bezpieczeństwa i pewności, czego mogą się spodziewać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Mamy zaszczyt dziś korzystać z obecności ministra konstytucyjnego, w związku z powyższym pan wiceminister Stanisław Szwed był w trudnej sytuacji, ale myślę, że pani będzie w łatwiejszej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałem zapytać: Kiedy będzie stanowisko Rady Ministrów w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o emeryturach stażowych? Czy mamy szansę w komisji polityki społecznej, dzięki decyzji Rady Ministrów, podjąć tę pracę?</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#TadeuszTomaszewski">Po drugie, ustawa przewiduje, jak pani mówiła, możliwość podjęcia przez Radę Ministrów decyzji o tym dodatkowym świadczeniu, które byłoby wyższe niż emerytura minimalna. Tę decyzję trzeba podjąć do końca października każdego roku. Wobec powyższego mam pytanie: Czy Rada Ministrów przewiduje, że to świadczenie w tym roku, w roku szczególnym, ważnym, wyborczym, będzie wyższe niż emerytura minimalna? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Jagna Marczułajtis-Walczak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JagnaMarczułajtisWalczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#JagnaMarczułajtisWalczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Pani cały czas opowiada Polkom i Polakom, że jesteście odpowiedzialni i dotrzymujecie słowa. To są kłamstwa. Jesteście nieodpowiedzialni i nie dotrzymujecie słowa. Dlaczego? Dlatego że wypłacacie emerytury z Funduszu Solidarnościowego, który powstał dla osób z niepełnosprawnościami. Okłamaliście osoby z niepełnosprawnościami. Zabraliście z nazwy tego funduszu, ustawowo usunęliście, słowa: dla osób z niepełnosprawnościami. Ten fundusz miał służyć osobom, które potrzebują na co dzień wsparcia, miał służyć do opłacenia asystencji osobistej i opieki wytchnieniowej. Dzisiaj w samorządach brakuje pieniędzy, bo rząd nie przekazuje do samorządów odpowiedniej ilości środków na realizację asystencji osobistej i opieki wytchnieniowej. Asystencja praktycznie nie działa, a jak już ktoś łaskawie zostanie objęty tym programem, to ma obcinane godziny o połowę. Tak nie może być. Dlaczego nie powiecie Polkom i Polakom, że emerytury są wypłacane kosztem osób z niepełnosprawnościami?</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dla polityki społecznej państwa istotna jest ochrona seniorów przed ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Tymczasem w naszym kraju przybywa najuboższych emerytów. Obecnie jest ich cztery razy więcej niż 7 lat temu. Już blisko 350 tys. osób pobiera najniższe świadczenie, z którego nie sposób się utrzymać w czasie tak wysokiej inflacji. Szczególnie duży wzrost nastąpił między 2016 r. a 2017 r., z 95 tys. aż do 166 tys. osób. Zatem jakie działania zamierza przedsięwziąć rząd, żeby tym emerytom nie zaglądała w oczy bieda?</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#MałgorzataPępek">Ponadto w myśl proponowanej ustawy spora grupa emerytów będzie ze świadczenia wykluczona, bo limit, powyżej którego środki będą pomniejszone, wyniesie 2900 zł brutto. Kiedy wreszcie zostanie zniesiony podatek od emerytur? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Do 2,5 tys. zł są bez podatku, pani poseł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Mnie pani robi zdjęcie?</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Myślałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#IwonaKurowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Z ogromnym smutkiem słucham tych wypowiedzi naszych parlamentarzystów. Z ogromnym smutkiem, ponieważ mam wrażenie, że państwo w ogóle nie rozmawiacie z naszymi emerytami. Tak się składa, że rozmawiam bardzo często z emerytami, np. moimi rodzicami albo ich znajomymi, i oni naprawdę bardzo to doceniają, bardzo się cieszą, to jest dla nich istotny zasiłek. Ci ludzie, o których rozmawiamy, ci, którzy będą dostawać obligatoryjnie ten dodatek zwany czternastą emeryturą, to są ludzie ciężko doświadczeni przez historię. To są ludzie, którym nie dane było rozwijać karier w taki sposób, jak my dzisiaj możemy to robić.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Bo pani jest w PiS-ie.)</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#IwonaKurowska">To są ludzie, którzy zarabiali tyle, ile system pozwolił, pani prezes, jeśli mogę tak panią nazwać. To są ludzie, którzy nie mieli takich możliwości jak my. Im się to po prostu zwyczajnie należy. Przepraszam za to sformułowanie, ale rząd Prawa i Sprawiedliwości dba o tych ludzi i bardzo dobrze, że to robi. Oni nie mieli takich możliwości jak my.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#IwonaKurowska">I pytanie do pani minister, jeśli można: Jak duży procent ludzi dostaje najniższą emeryturę? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Szczerba.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Widzę.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Pytanie dotyczy grupy bardzo ubogiej. To są seniorzy, to są emeryci w domach pomocy społecznej. Oni dostaną dodatek, czternastą emeryturę, ale nie ma dla nich pieniędzy, jeśli chodzi o badania mammograficzne dla kobiet, a większość to są kobiety. To jest odebranie im pewnej szansy nie na lepsze życie, ale na życie. Za te pieniądze, które dostaną, nie zrobią niezbędnych badań. Domy pomocy społecznej są tragicznie zaniedbane, samorząd pieniędzy na całą profilaktykę nie otrzymuje. Chciałabym zatem prosić o odpowiedź na piśmie, jaki jest system i kontroli, i pomocy dla tych osób najbiedniejszych.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#JoannaFabisiak">I pytanie drugie. Przed kilkoma miesiącami byłam u pani z prośbą, z błaganiem o pomoc dla kobiet, dla matek, dla seniorów i emerytów żyjących w Londynie.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#JoannaFabisiak">Dokończę, panie marszałku, jeśli pan pozwoli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JoannaFabisiak">Wówczas odpowiedziała mi pani: pochylimy się. Minęły 3 miesiące. Kobiety będące na ulicy… Nie trzeba 3 mln, o których pani mówiła, że je wydajemy. Trzeba tylko 36 tys. na niezbędną pomoc psychologiczną, prawną, pedagogiczną. Do tej pory nie ma żadnej odpowiedzi. Dzisiaj pan prezydent jest w Londynie, może odpowie tym ludziom, bo oni na to czekają. Ludzie czekają, miejsce jest, tylko potrzeba drobnych pieniędzy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MałgorzataChmiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Emeryci powinni otrzymywać wyższe świadczenia i to jest bezsporne. Tylko dlaczego rząd PiS dzieli Polaków, bo przyznaje czternastą emeryturę kosztem osób niepełnosprawnych?</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#MałgorzataChmiel">Dlaczego pieniądze na czternastą emeryturę pochodzą z Funduszu Solidarnościowego, przeznaczonego właśnie na pomoc dla niepełnosprawnych? Oczywiście my wiemy dlaczego — tylko po to, żeby TVP Info podało, że rząd daje pieniądze emerytom. Oczywiście tam nie powiedzą, skąd są te pieniądze. I dlaczego rząd nie waloryzuje progu, do którego wysokości przyznawana jest czternasta emerytura? Trzeci rok z rzędu jest to 2900 zł. Przy tak szalejącej PiS-inflacji oznacza to, że z roku na rok coraz mniej emerytów dostaje tę czternastkę. Ale PiS-owi nie o to chodzi, żeby pomóc Polakom. Chodzi tylko o PR, żeby o tym mówić w telewizji publicznej, czyli w tubie propagandowej tego rządu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Dziambor, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#ArturDziambor">Szanowni Państwo! Jak już sobie ustaliliśmy, że ta czternasta emerytura to jest zwykła kiełbasa wyborcza, za pomocą której chcecie cynicznie wykorzystać najsłabszych, dla których nie macie żadnych sensownych rozwiązań — bo jak widać, nie chodzi tu o żadne sensowne rozwiązania…</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: A z kim pan to ustalał?)</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#ArturDziambor">…tylko o takie, które dają wam jakieś poparcie w słupkach wyborczych — pozostaje do ustalenia jeszcze jedna rzecz, związana z tą czternastą emeryturą oczywiście. Będę miał pytanie i prośbę do pani minister, żeby odpowiedziała na nie na piśmie. Pytanie brzmi: Ile rok ma miesięcy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ja nie wiem, co zrobić, bo myślę po prostu, ile rok ma miesięcy, ale jest okej.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! Jak się tego słucha, to człowiek się zastanawia nad tym, czy był kiedykolwiek jakikolwiek rząd, który tyle zrobił dla emerytów, co my. Mnie się wydaje, że nie, panie pośle przedmówco…</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Chmiel: Z Funduszu Solidarnościowego?)</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#GrzegorzLorek">…i tu nie chodzi o kiełbasę, tu chodzi po prostu o ludzi, a to jest zupełnie coś innego niż kiełbasa.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#GrzegorzLorek">Pani minister, mam pytanie: Jaki jest wskaźnik ubóstwa u emerytów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Bartuś, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Szanowny Panie Ministrze! Przed chwilą usłyszeliśmy, że to jest ustalone, że czternasta emerytura to jest kiełbasa wyborcza. To ja zwróciłabym się jednak z prośbą o to, pani minister, aby ustalić, czym są wybory i po co Polacy wybierają rząd. Czy po to wybierają rząd, aby im wszystko zabierał, aby kazał brać kredyty i wyjeżdżać do pracy za granicę, czy Polacy właśnie po to wybierają rząd, żeby zadbał o ich interesy? O interesy polskie, o interesy Polaków, a szczególnie o osoby najsłabsze. Dlatego bardzo się cieszę, że dzisiaj, jeszcze przed wyborami, mamy okazję procedować nad ustawą, która wprowadzi na stałe tzw. czternastą emeryturę, bo tak jak już było powiedziane, to nie jest emerytura, która jest wypracowana — to jest dodatkowe świadczenie. Poza tym, co już rząd Prawa i Sprawiedliwości zrobił, poza obniżeniem podatków i tym, że emeryci do 2,5 tys. nie płacą podatków, to jest kolejne dobre rozwiązanie. I dzisiaj Polacy stają przed wyborem: czy mają głosować na taką formację, która zmiany zapowiada, realizuje i dba o interesy Polaków, czy mają głosować na takie formacje, które dzisiaj mocno się wstawiają za emerytami, a np. w 2004 r. popierały, przyjmowały ustawę, która znosiła coroczną waloryzację, jeżeli nie będzie powyżej 5%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Skowrońska. Pani poseł Krystyna Skowrońska jest z Koalicji Obywatelskiej i w tej chwili właśnie powinna zacząć zadawać pytanie, bo dałem pani 40 sekund więcej, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#BarbaraBartuś">Ja tylko o tym chciałam, panie marszałku, wspomnieć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Teraz pani poseł Krystyna Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#KrystynaSkowrońska">Wielce Szanowny Panie Marszałku! Pytanie do pani minister: Czy był taki rząd — albo czy jest taki rząd — za którego rządów była najwyższa inflacja od 2001 r. i nie umiał nic z nią zrobić? Czy jest taki rząd, w którym premier o ministrze sprawiedliwości mówi jak o krowie, która dużo ryczy, a mało mleka daje? Poprosiłabym o tę interpretację.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#KrystynaSkowrońska">Czy jest taki rząd, który doprowadza do sytuacji, że gdy inflacja w Europie jest niższa, to u nas jest najwyższa? Ale nie o taki rekord chodzi. Czy jest taki rząd, za którego czasów ilość nadmiarowych zgonów była najwyższa? Czy jest taki rząd w Europie, w Unii Europejskiej, który przez 2 lata nie sięgnął po środki europejskie z Krajowego Planu Odbudowy? Czy jest taki rząd, który z Funduszu Sprawiedliwości dla osób niepełnosprawnych zabiera pieniądze?</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Czy jest taka opozycja, która skarży się na polski rząd w Unii Europejskiej?)</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#KrystynaSkowrońska">Czy wreszcie ten rząd zrozumie, że trzeba walczyć z inflacją, a emerytom należy się godne życie, godna emerytura, bez takiego istotnego zasiłku, jak powiedziała jedna z posłanek z Prawa i Sprawiedliwości? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Teresa Wargocka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#TeresaWargocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tutaj zwracam się szczególnie do panów posłów z Konfederacji. Zarzucają oni Prawu i Sprawiedliwości, że chce wygrać następne wybory. Tak, chcemy wygrać następne wybory. Rządzimy Polską, realizujemy plan Polski silnej, solidarnej i sprawiedliwej i chcemy robić to nadal. Czternasta emerytura nie jest żadną kiełbasą wyborczą, trzynasta również, bo trzynastą emeryturę wypłaciliśmy już pięć razy. Prawo i Sprawiedliwość walczy o następną kadencję przez całą kadencję, przez dwie kadencje, które minęły, dlatego że dotrzymuje słowa.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#TeresaWargocka">Proszę sobie z tym poradzić w jakiś PR-owy sposób, bo materialne warunki życia emerytów znacząco poprawiły się przez te 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#TeresaWargocka">Najniższa emerytura, dodatkowe emerytury, godne waloryzacje, emerytura do 30 tys. bez podatku i cały szereg programów,…</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#TeresaWargocka">…które wspierają naszych seniorów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Borowiak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#JoannaBorowiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Bardzo ważny dzień jest dzisiaj dla polskich seniorów, ale także ważny dzień dla rządu Prawa i Sprawiedliwości, bo oto kolejne nasze zobowiązanie społeczne staje się faktem, po raz kolejny pokazujemy Polakom, że dotrzymujemy słowa.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#JoannaBorowiak">Ale jakże ogromna nerwowość towarzyszy temu po stronie sejmowej opozycji. Nazywaliście już państwo wsparcie dla seniorów niebezpiecznym procederem, a dzisiaj mówicie po raz kolejny o odbieraniu godności polskim seniorom przez czternastą emeryturę. To przypomnijmy sobie, jak wyglądało wsparcie seniorów za rządu Platformy i PSL-u.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#JoannaBorowiak">Otóż po pierwsze, wydłużenie wieku emerytalnego Polaków — dla kobiet o 7 lat. 6-złotowa waloryzacja. Seniorzy naprawdę nie wiedzieli, co mają zrobić z taką kwotą. Dziś jest to 15% bądź minimalnie 250 zł. Dalej: trzynasta emerytura — 0 zł, brak programu. Czternasta emerytura — 0 zł, brak programu. Leki bezpłatne dla seniorów 75+ — zero, brak programu. My ten program wdrażamy od kilku lat. Granica wieku będzie jeszcze obniżona.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#JoannaBorowiak">Pani Minister! Bardzo dziękuję za konsekwentne wsparcie, za konsekwentną realizację programów społecznych, za wsparcie seniorów, którzy w 2015 r. mieli najniższą emeryturę w wysokości 880 zł, a dzisiaj mają ja na poziomie 1588 zł, a jeśli wliczymy w to trzynastą i czternastą emeryturę, to jest to ponad 1800 zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#JoannaBorowiak">Wspieramy polskich seniorów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Rzeczywiście Prawo i Sprawiedliwość konsekwentnie zadłuża nasze państwo, zadłuża kolejne pokolenia. Dzisiaj na galerii jest bardzo wiele młodzieży i ta młodzież będzie niosła na swoich barkach długi, które zaciąga Prawo i Sprawiedliwość. Zaciągacie długi, żeby realizować różne obietnice wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Przynajmniej nie wyjadą za granicę.)</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#MirosławSuchoń">I tak samo jest w przypadku tego projektu — 100 mld zł, które będą musieli spłacić młode Polki i młodzi Polacy, bo wy chcecie wygrać wybory. Nie macie pomysłu na systemową zmianę. Co więcej, w tym roku chcecie zadłużyć Fundusz Solidarnościowy, który miał służyć osobom z niepełnosprawnościami, na ponad 10 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#MirosławSuchoń">Panie ministrze! Pani minister, skąd, z czego zostanie sfinansowany ten program w tym roku? Co będzie podstawą do zasilenia funduszu? Czy to będzie emisja obligacji, czy znowu weźmiecie pieniądze z Funduszu Rezerwy Demograficznej? Skąd będą pieniądze w tym roku zaciągnięte jako dług z Funduszu Solidarnościowego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Urszula Rusecka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#UrszulaRusecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! Tak, pani poseł, jest taki rząd, który przeznacza na wsparcie dla seniorów 70 mld, pomimo że przyszło mu rządzić w bardzo trudnych okolicznościach. Bo wy nie zauważyliście, że mamy wojnę za wschodnią granicą, że była epidemia, że jest kryzys energetyczny. No ale po co macie to zauważać, jak wy, kiedy rządziliście w swoich latach i kiedy mogliście wprowadzać programy i projekty dla emerytów, tego nie robiliście. Wy po prostu zabraliście emerytom 153 mld z OFE, bo mieliście taką dziurę budżetową. Wysprzedawaliście skarby narodowe, spółki Skarbu Państwa za 70 mld.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#UrszulaRusecka">Nie daj Boże, żeby Polacy dali wam mandat do rządzenia, bo wy po prostu ani na finansach, ani na wsparciu emerytów się nie znacie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Do tego wystąpienia sprowokował mnie pan poseł Dziambor z Wolnościowców swoją wypowiedzią, że nikt nie ma obniżonych podatków.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#JarosławSachajko">Panie Pośle! Ja mam obniżone podatki, pan również dostał godny zwrot, wszyscy na tej sali dostali godne zwroty, tysiące, a właściwie miliony Polaków, właśnie dostały zwroty. Pan mówił, że nie ma żadnej kwoty wolnej od podatku.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#JarosławSachajko">Panie Pośle! Właśnie dzięki kwocie wolnej od podatku emeryci i ci wszyscy, którzy zarabiali najmniej, nie płacą podatków. Bo przez lata był skandal, że od miernych emerytur, które były niższe niż minimum socjalne, były pobierane jeszcze podatki. Więc naprawdę liczyłem na to, że Konfederacja… Ale z Konfederacji wyrzucono pana za niesubordynację czy pan sam z niej odszedł, nie będę się o to spierał. Musi pan to przeliczyć. Zobaczy pan, kiedy będzie w tym roku dzień wolności gospodarczej. Jeżeli pan sobie zobaczy, jakie podatki zostały podwyższone, a o ile zostały podatki obniżone, to może pan być zaskoczony, bo widzę, że pan tego nie wie.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej pana ministra Stanisława Szweda o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję wszystkim klubom za poparcie bardzo dobrej ustawy, która wspiera naszych seniorów. Choć logiczne byłoby, jakbyśmy wysłuchali dyskusji, żeby ci, którzy tak mocno krytykują nasze rozwiązania dla seniorów, po prostu tego nie popierają. No ale dziękujemy, że wszyscy, prawie wszyscy zgodnie chcą to rozwiązanie poprzeć. Jak powiedziałem, to jest bardzo dobre rozwiązanie, które wspiera naszych seniorów.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#StanisławSzwed">Usłyszałem podpowiedź, że powinniśmy wzorować się na Donaldzie Tusku, przygotowując rozwiązania dla seniorów. Jeżelibyśmy chcieli zaproponować to, co Tusk proponował i wprowadzał w życie, czyli kilkuzłotową waloryzację i podniesienie wieku emerytalnego, to myślę, że to może czekać naszych seniorów, naszych pracowników, jeśli, nie daj Boże, opozycja wygra te wybory. Mam nadzieję, że tak się nie stanie. Te propozycje, które kierujemy do naszych seniorów, przyczyniają się do poprawy ich sytuacji i są dobre.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#StanisławSzwed">Poruszana była kwestia ubóstwa. Warto podać twarde dane. Mam dane z 2021 r. Jeśli chodzi o emerytów, to liczba osób dotkniętych skrajnym ubóstwem spadła wtedy o 13%. To jest realny spadek. Doszło do niego m.in. dzięki temu, że wprowadzamy takie rozwiązania jak trzynasta i czternasta emerytura. Tak jak podkreślali posłowie naszego klubu Prawo i Sprawiedliwość, trzynasta emerytura funkcjonuje już od 5 lat, a czternasta emerytura od 3 lat, czyli wprowadzamy takie rozwiązania bez względu na to, czy jest rok wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#StanisławSzwed">Warto jeszcze wyjaśnić dwie kwestie, które były tutaj poruszane. Kwestia waloryzacji. Oczywiście kiedy przez lata wprowadzaliśmy waloryzację kwotowo-procentową, podwyższaliśmy najniższe świadczenia. Chodzi o to, żeby te osoby, które otrzymują najniższe świadczenia, mogły uzyskać wyższą waloryzację. Tak było w tym roku. Przypomnę, że mieliśmy waloryzację na poziomie prawie 15% z gwarantowana najniższą kwotą na poziomie 250 zł. To spowodowało, że te niższe świadczenia były wyższe. To jest realny wymiar walki z inflacją, bo waloryzacja ma taki cel.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#StanisławSzwed">Trzynasta emerytura, czternasta emerytura — jeżeli weźmiemy pod uwagę tylko te dwa działania, to okazuje się, że w ciągu ostatnich 5 lat dodatkowe 100 mld zł, które nie były wcześniej… Po prostu nie było trzynastej i czternastej emerytury. Oczywiście to jest dodatek roczny. Warto też przypomnieć — to też już wybrzmiało w wystąpieniach — że wprowadziliśmy kwotę wolną od podatku dla emerytów do 2500 zł… Rocznie jest to ponad 2200 zł dodatkowych środków, które pozostają w kieszeniach emerytów. Warto też przypomnieć, że obniżyliśmy PIT z 17% do 12%. Dzięki temu kwota wolna dla emerytów jest wyższa. Mówimy o sytuacji, kiedy przekroczona została kwota, o której mówiliśmy. Myślę, że jest to bardzo dobre rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#StanisławSzwed">Jeżeli weźmiemy pod uwagę waloryzację, trzynastą emeryturę i czternastą emeryturę, to można powiedzieć, że w ciągu ostatnich 5 lat do seniorów trafiło prawie 190 mld zł. Jeżeli ktoś mówi, że to jest niegodne traktowanie seniorów, to myślę, że się myli. To są naprawdę godne środki, które przeznaczamy na wsparcie emerytów i rencistów. Warto też przypomnieć, że trzynastą i czternastą emeryturą obejmujemy również tych, którzy otrzymują świadczenia niższe niż najniższa emerytura, którzy nie wypracowali sobie stażu. O tym też trzeba przypominać.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#StanisławSzwed">Wprowadziliśmy rodzicielskie świadczenia uzupełniające, czyli program mama 4+. Jest to świadczenie skierowane do mam, które nie wypracowały najniższej emerytury, nie mają odpowiedniego stażu m.in. dlatego, że wychowywały dzieci. Dzisiaj z tego rozwiązania korzysta ponad 74 tys. mam oraz ok. 400 ojców. Przeznaczyliśmy na to świadczenie dodatkowo 2 mld zł. Tego świadczenia wcześniej nie było, czyli to też jest dodatkowe wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#StanisławSzwed">Jeżeli policzymy, jakie środki przeznaczamy na dodatkowe świadczenia: trzynastą emeryturę, czternastą emeryturę, rodzicielskie świadczenie uzupełniające czy wysoką waloryzację… Te świadczenia przekraczają poziom inflacji. Są również inne działania, które podejmujemy, aby naszym emerytom lepiej się żyło.</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#StanisławSzwed">Warto jeszcze przypomnieć, bo to też nie wybrzmiało w tej dyskusji, że wprowadziliśmy również rozwiązania dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. W znacznej części są one skierowane do osób starszych. To jest dodatkowe 500 zł do najniższego świadczenia. Skorzystało z tego w tej chwili już ponad 700 tys. osób. Kwota, którą na to przeznaczyliśmy, to ponad 7 mld zł. Jest to kolejne świadczenie, które pomaga naszym seniorom.</u>
          <u xml:id="u-172.9" who="#StanisławSzwed">Pani poseł Fabisiak zadała szczegółowe pytanie dotyczące osób, które są w Wielkiej Brytanii. W przyszłym tygodniu do Londynu uda się pani minister Barbara Socha, która będzie próbowała tę sprawę wyjaśnić. Tak że, pani poseł, w tej sprawie również podejmujemy działania. Skoro pani jest, to od razu odpowiadam na pani pytanie.</u>
          <u xml:id="u-172.10" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o fundusze, to tutaj mamy pełne pokrycie. Nie jest prawdą, że odbywa się to kosztem osób niepełnosprawnych, że zabieramy jakieś środki z Funduszu Solidarnościowego. Ta kwestia jest jednoznacznie przesądzona. Zarówno świadczenia dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, jak i inne działania, które podejmujemy, jeśli chodzi o osoby niepełnosprawne, są finansowane z Funduszu Solidarnościowego. Zasilamy Fundusz Solidarnościowy dodatkowymi środkami z dodatkowej składki. Działania, które są podejmowane, które nie stanowią wsparcia osób niepełnosprawnych, mają dodatkowe finansowanie. Nie ma żadnych działań, które odbywałyby się kosztem osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-172.11" who="#StanisławSzwed">Pojawił się też wątek dotyczący tego, że nie wspieramy asystencji osób niepełnosprawnych czy też opieki wytchnieniowej. Tylko w tym roku przeznaczyliśmy na te działania ponad 600 mln zł. Nie przypominam sobie, żeby takie działania były podejmowane za rządów Platformy Obywatelskiej. Na opiekę wytchnieniową przeznaczyliśmy ponad 150 mln zł. To są dodatkowe środki, które przeznaczamy na pomoc dla osób niepełnosprawnych. Mówię to oczywiście w kontekście tej dyskusji. Warto o tym powiedzieć, bo osoby, które korzystają z asystencji, które takiego wsparcia potrzebują, też w większości są osobami starszymi.</u>
          <u xml:id="u-172.12" who="#StanisławSzwed">Oprócz tych działań, o których mówiła pani minister w swoim wystąpieniu, czyli programów „Aktywni+” oraz „Senior+”, i działań, które pozwalają na wsparcie aktywności… Program „Opieka 75+” zakłada wsparcie osób w miejscu ich zamieszkania. Ten program skierowany jest do samorządów. Te osoby też mogą z tego korzystać.</u>
          <u xml:id="u-172.13" who="#StanisławSzwed">Tak że, jeżeli szerzej mówimy o wsparciu dla naszych seniorów, to oprócz godnej waloryzacji, oprócz dodatkowego świadczenia, jakim jest trzynasta emerytura, czternasta emerytura, kwoty wolnej od podatku, czyli emerytura bez podatku do kwoty 2500 zł, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, czyli „Mama 4+”, świadczenia uzupełniającego dla osób niesamodzielnych są jeszcze inne działania, które podejmujemy, czyli szeroki wachlarz działań. Rząd Prawa i Sprawiedliwości wspiera, będzie wspierał naszych seniorów, naszych emerytów, aby mogli godnie żyć. To rozwiązanie wychodzi naprzeciw tym potrzebom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#TomaszKostuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiony projekt obejmuje ustanowienie corocznej wypłaty tzw. czternastej emerytury. Oczywiście wiele wątpliwości budzi fakt procedowania nad przedmiotową ustawą w roku wyborczym, niezależnie jednak od tego proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: Czy w obliczu wciąż bardzo wysokiej inflacji nie byłoby bardziej zasadne wprowadzenie mechanizmu waloryzacji miesięcznych świadczeń emerytalnych w miejsce jednorazowego świadczenia? Wypłacane świadczenie ma być pomniejszone o podatek dochodowy od osób fizycznych oraz o składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jakie jest uzasadnienie opodatkowania świadczeń emerytalnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli (druk nr 3244).</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Mirosławę Stachowiak-Różecką o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Mam zaszczyt zaprezentować państwu w imieniu wnioskodawców ustawę o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Oczywiście wszyscy wiemy i widzimy to w tym projekcie, że jest to projekt umożliwiający wyposażenie uczniów klas IV szkół podstawowych, bo do tych uczniów jest kierowany — podkreślę: publicznych i niepublicznych — oraz do nauczycieli. Celem jest wyposażenie i uczniów, i nauczycieli w laptopy. To oczywiście ma pomóc przede wszystkim w wyrównywaniu szans wszystkich uczniów w zakresie nabywania kompetencji cyfrowych; z kolei nauczycielom pozwoli na skuteczniejszą realizację podstawy programowej.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Każdy uczeń, a także nauczyciel uzyska dostęp do innowacyjnych sposobów nauczania i uczenia się — bez względu na bariery materialne. Ten fakt ma także szansę zwiększyć zainteresowanie u uczniów naukami ścisłymi, technologią, inżynierią i matematyką. Nauczy dobrego korzystania z komputera, posługiwania się nim. Pozwoli uczniom lepiej przygotować się przede wszystkim do przyszłych wyzwań, a także potrzeb rynku pracy. Projekt jest finansowany ze środków KPO, bo jest kontynuacją działania projektu transformacji cyfrowej szkół rozpoczętą inwestycją C2.1.2.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Szanowni Państwo! Chyba to, co najważniejsze, powiedziałam. Liczę na dobrą dyskusję, ale oczywiście przede wszystkim na wsparcie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Napieralski: Tylko jedna klasa dostaje.)</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Tym projektem po prostu naprawdę wchodzimy w XXI w. To, że nasze dzieci będą musiały korzystać z nowych technologii, jest faktem. Jest oczywiste, że świat się zmienia i że musimy je nauczyć posługiwania się tymi narzędziami. Dzieci i tak — to jest najważniejsza rzecz, którą chciałabym podkreślić — korzystają z komputerów, laptopów, telefonów, z Internetu. Zdobywają tam wiedzę, ale my je musimy nauczyć, żeby tę wiedzę zdobywały tak, żeby przede wszystkim potrafiły ją weryfikować; żeby z treści, które widzą w Internecie, potrafiły wyłapać, wyłuszczyć to, co jest dla nich dobre i rzeczywiście sprzyja ich rozwojowi i edukacji, i to, co jest dla nich szkodliwe. Żebyśmy mogli tego uczyć i dzieci, i nauczycieli, którzy z nimi będą pracować, musimy ich wyposażyć w odpowiednie narzędzia. Kiedy dzieci będą się tego uczyć od najmłodszych lat, od IV klasy szkoły podstawowej, to jest jasne, że potem w swoim młodym, a dalej w dorosłym życiu rzeczywiście będą sobie na rynku świetnie radzić i będą również wspierać nas w rozwoju gospodarczym, w naszym celu, abyśmy stali się hubem nowych technologii i nowoczesnego rozwoju. Do tego musimy młodzież przygotować.</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Panie Pośle! Bo pan bardzo nerwowo reaguje, ma dużo pytań…</u>
          <u xml:id="u-176.7" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Napieralski: Nie, pytam tylko.)</u>
          <u xml:id="u-176.8" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Po to jest ta dyskusja, jestem gotowa na wszystkie pańskie pytania odpowiedzieć, choć przyznaję, że zakładam, że wątpliwości co do tego, że chcemy ten projekt wprowadzić jak najszybciej… Bo przypomnę, że już we wrześniu bieżącego roku…</u>
          <u xml:id="u-176.9" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Napieralski: Ale wszystkie dzieci są nasze.)</u>
          <u xml:id="u-176.10" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">…żeby się pan nie denerwował, wszyscy uczniowie klas IV szkół publicznych i niepublicznych od września będą mieli laptopy. Tak? A teraz zapraszam do dyskusji i do zadawania pytań, jestem do pańskiej dyspozycji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.11" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Napieralski: A V klasa, a VI klasa?)</u>
          <u xml:id="u-176.12" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#MałgorzataGosiewska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#MałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#MałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawi pan poseł Sławomir Skwarek.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#SławomirSkwarek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec poselskiego projektu ustawy o wsparciu kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli, druk nr 3244.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#SławomirSkwarek">To poselski projekt ustawy przygotowany i przedstawiony przez posłów Klubu Prawo i Sprawiedliwość. Mam nadzieję i jestem głęboko przekonany, że projekt, pod którym podpisało się 42 posłów, zyska aprobatę i uznanie całej Wysokiej Izby. No dobrze, może go poprą przynajmniej posłowie z Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego, a także ze względu na tzw. wrażliwość społeczną — Lewica.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#SławomirSkwarek">Tak jak każdy polski uczeń ma prawo do ciepłego posiłku, tak powinien mieć też dostęp do komputera, oprogramowania edukacyjnego i Internetu. To zrewolucjonizuje polską edukację i wyrówna szanse między dziećmi z rodzin biednych i bogatych. Tak, to jest cytat z orędzia wygłoszonego w maju 2008 r. tu z tego miejsca przez ówczesnego premiera Donalda Tuska. Obiecał powołanie zespołu, który opracuje program „Dostęp do komputera dla każdego dziecka”. Projekt upadł, PO — puste obietnice. W kwietniu 2011 r. jeszcze raz powróciliście z pomysłem, tym razem pod nazwą „Komputer dla ucznia”. I co? PO — puste obietnice.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#SławomirSkwarek">No dobrze, żeby być sprawiedliwym — kilkanaście sztuk, może nie tysięcy, znalazło się podczas posiedzenia ówczesnego rządu.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#SławomirSkwarek">Walka z wykluczeniem cyfrowym to jeden z priorytetów polityki cyfrowej naszego rządu. Wybuch pandemii COVID-19 pokazał dobitnie, jak ważne są dziś kompetencje pozwalające swobodnie korzystać z cyfrowych narzędzi. O roku ów, roku pandemii, ujawniłeś i pokazałeś wszystkim nie tylko deficyt w zakresie sprzętu komputerowego, ale i znaczne utrudnienia w dostępie do Internetu, co negatywnie wpłynęło na realizację obowiązków szkolnych przez dzieci i młodzież, szczególnie z terenów wiejskich i szczególnie z rodzin o najniższych dochodach.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#SławomirSkwarek">Widząc te zagrożenia, w zeszłym roku, w roku 2022 wyposażyliśmy w komputery 218 tys. uczniów z terenów popegeerowskich, które pierwsze padły ofiarą transformacji gospodarczej przeprowadzonej przez Leszka Balcerowicza, węża, boa dusiciela gospodarki i polskich rodzin, notabene dla wielu z was nadal guru ekonomii. Nasz program wyrównał szanse, zakończył się powodzeniem i stał się pilotażem, protoplastą założeń ustawy o kompetencjach cyfrowych uczniów i nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#SławomirSkwarek">Pomysł i inicjatywa posłów Prawa i Sprawiedliwości spotkały się z uznaniem i życzliwością tak ministra cyfryzacji pana Janusza Cieszyńskiego, jak i premiera rządu pana Mateusza Morawieckiego. Zakładamy przyznanie wsparcia uczniom niezależnie od tego, czy uczęszczają do szkół publicznych czy niepublicznych, niezależnie, od tego, kto jest organem prowadzącym. Zaczynamy w tym roku od uczniów klas IV. Wśród nauczycieli, pedagogów, metodyków, dydaktyków nie ma wątpliwości, że jest to najlepszy wybór. Ale warto poprzeć tę ustawę choćby z jeszcze jednego powodu: zakładamy przyznanie bonu w wysokości 2,5 tys. zł na zakup laptopów lub laptopów przeglądarkowych dla nauczycieli, w pierwszej kolejności, co wydaje się oczywiste, uczącym od przyszłego roku szkolnego w IV klasach. Mamy wszyscy, w tym państwo z opozycji, realną szansę na wsparcie nauczycieli, o których wszyscy chcemy się troszczyć.</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#SławomirSkwarek">W związku z powyższym zwracam się do państwa: komu na sercu leży dobro ucznia, nauczyciela, szkoły, proszę o poparcie dla przedstawionego i omówionego przez panią poseł przewodniczącą Mirosławę Stachowiak-Różecką poselskiego projektu ustawy o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli. Klub PiS oczywiście będzie popierał przedmiotową ustawę. Szanowna opozycjo, nie musicie obiecywać, poprzyjcie nasz projekt. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawi pani poseł Elżbieta Gapińska.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#ElżbietaGapińska">Pan poseł Skwarek przed chwilą w płomiennym przemówieniu powiedział nam o tym, jak to PiS troszczy się o młodzież. Przez 8 lat państwo w tym względzie nie zrobiliście nic. Teraz rzutem na taśmę przy kolejnym projekcie poselskim zamiast normalnej drogi legislacyjnej wybieracie drogę na skróty. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#ElżbietaGapińska">Panie Pośle! Projekt ustawy nazwanej przez państwa ustawą o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli określa zasady i tryb przyznawania wsparcia uczniom i nauczycielom w związku z rozwojem kompetencji cyfrowych. Polega to na dokonaniu zakupu laptopów, przekazaniu ich uczniom klas IV publicznych i niepublicznych, jak pan słusznie zauważył, szkół i placówek i przekazaniu nauczycielom w roku szkolnym 2023/2024 świadczeń jednorazowych w formie bonów na zakup laptopów w wysokości 2,5 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#ElżbietaGapińska">Podstawa programowa wdrażana od września 2017 r. kładzie szczególny nacisk na kształtowanie kompetencji cyfrowych uczniów. Jak ważna jest to umiejętność, mogliśmy się przekonać podczas pandemii, gdy okazało się, że wiele zająć lekcyjnych trzeba było prowadzić w formie elektronicznej, a część dzieci nie miała w domu komputerów, laptopów — albo był tam jeden sprzęt, który służył wszystkim dzieciom i jeszcze rodzicom do pracy. Dlatego oczywiście będziemy popierać tę ustawę, nie musi się pan o to martwić, bo zawsze jesteśmy za dziećmi, zawsze jesteśmy za nauczycielami.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Serio?)</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#ElżbietaGapińska">Natomiast chcę powiedzieć, że nauczyciele w znacznej mierze posługiwali się wtedy własnym sprzętem komputerowym, na co opozycja wielokrotnie zwracała państwu uwagę. Jakoś państwo się tym specjalnie nie wzruszaliście.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#ElżbietaGapińska">Chciałabym zapytać, jak państwo będziecie finansować ten projekt. Już wiem, że z KPO, już wiem, że państwo rozstrzygnęliście przetargi. Ale co będzie, jeśli te pieniądze z KPO nie wpłyną? Bo przypomnę państwu, że do tej pory nie mamy ani złotówki z KPO. Mało tego, państwo nie złożyliście jeszcze wniosku o to, żeby te pieniądze w ogóle do Polski popłynęły. Chciałabym też zapytać, czy te komputery, które państwo przewidujecie, będą faktycznie zabezpieczone np. przed drugim obiegiem, przed drugim obrotem.</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#ElżbietaGapińska">Dlaczego państwo proponujecie komputery, laptopy tylko dla uczniów klas IV? Dlaczego nie dla wszystkich uczniów? To jest, wydaje mi się, ważny temat. Chyba wszyscy uczniowie są godni tego, żeby taki sprzęt posiadać.</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#ElżbietaGapińska">Czy szkoły mają możliwości techniczne — szybki Internet, ładowarki do komputerów itp. — potrzebne do tego, aby w praktyce korzystać z tych komputerów? O tym nie usłyszeliśmy.</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#ElżbietaGapińska">Jeszcze na koniec chciałabym zapytać, w jakiej kwocie państwo przewidujecie całkowity koszt tego przedsięwzięcia. Jeżeli nie będzie pieniędzy z KPO, to skąd państwo te pieniądze weźmiecie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Kretkowska przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#KatarzynaKretkowska">Pani Marszałek! Pani Przewodnicząca! Wysoka Izbo! Projekt wyposażenia uczniów klas IV szkół podstawowych publicznych i niepublicznych w laptopy oraz nauczycieli publicznych szkół podstawowych w bony na ich zakup celem wyrównania szans wszystkich uczniów w zakresie nabywania kompetencji cyfrowych oczywiście w założeniu jest słuszny i klub parlamentarny Lewicy to popiera. Współczesna szkoła powinna wyposażać uczniów i nauczycieli w podstawowe narzędzie pracy i nauki, jakim jest laptop z dostępem do Internetu i odpowiednim oprogramowaniem.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#KatarzynaKretkowska">Wyposażenie to powinno być bezpłatne, tak jak i szkoła publiczna jest bezpłatna. Pozwoli to na dostęp do pomocy edukacyjnych niezależnie od statusu materialnego ucznia i stworzy możliwość korzystania z zasobów światowej wiedzy bezpłatnie i bez wychodzenia z domu. To wszystko jest słuszne. Szkoda, że ma to nastąpić dopiero dwa tygodnie przed kolejnymi wyborami i nie nastąpiło co najmniej dwie kadencje temu.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Można to było za czasów rządów lewicy zrobić.)</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#KatarzynaKretkowska">Ma to być finansowane, przynajmniej w pierwszym roku funkcjonowania tego programu, ze środków z KPO, których z powodu kłótni w rządzie jeszcze nie otrzymaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#KatarzynaKretkowska">Zapowiadany od wielu miesięcy przez rząd pomysł zakładający współpracę trzech ministerstw został jednak przedstawiony na łapu-capu, tuż przed wakacjami, i to przez grupę posłów. Do Sejmu wpłynął 2 dni temu. Ominięto w ten sposób konsultacje publiczne, w związku z czym zabrakło przestrzeni na spokojną rozmowę ze środowiskiem oświatowym, co będzie skutkowało — już skutkuje — wieloma wątpliwościami, które pojawią się w czasie wdrażania tego projektu. Natomiast w tym projekcie brakuje przede wszystkim odpowiedzi na zasadnicze pytanie, które dotyczy oprogramowania do tego sprzętu. Mowa jest o laptopach, natomiast brak jest informacji o oprogramowaniu. Jakie ono będzie? Czy jego zakup będzie centralny? Czy będzie ono bezpłatne? I przede wszystkim: Jaki jest jego zakres? Podobnie brakuje regulacji dotyczących odpowiedzialności za sprzęt oraz odpowiedzialności gwarancyjnej i serwisowej, a także tej dotyczącej wykupienia dostępu do Internetu. Czy będzie centralny zakup tego dostępu? Czy będzie on bezpłatny dla nauczycieli i uczniów? Kto i w jakiej formie będzie ponosił stałe koszty oprogramowania, serwisu, Internetu?</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#KatarzynaKretkowska">Bazowe oprogramowanie tych laptopów powinno naszym zdaniem zawierać oprogramowanie edukacyjne traktowane na równi z oprogramowaniem operacyjnym sprzętu. Oprogramowanie edukacyjne winno służyć wyrównywaniu szans, a także rozwojowi, wzmacnianiu indywidualnych talentów i zdolności ucznia. Stąd należałoby przemyśleć także parametry techniczne tego sprzętu. Ważne byłoby także oprogramowanie służące udzielaniu uczniowi wsparcia profilaktycznego oraz terapeutycznego w wielu obszarach, a projekt na ten temat milczy. Czy wraz z udostępnieniem laptopów uczniom i nauczycielom zostaną udostępnione podręczniki i inne pomoce w formie cyfrowej? Powinny one być dostępne od dawna.</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#KatarzynaKretkowska">Kolejnym niedopracowanym problemem jest kwestia zakupu laptopów przez nauczycieli za pomocą bonu. Tu rodzi się cała seria pytań. Czy wszyscy nauczyciele danej szkoły czy tylko nauczyciele klasy czwartej będą objęci tym programem? Jest sugestia, że wszyscy, ale nie jest to nigdzie doprecyzowane. Co w przypadku zmiany szkoły czy odejścia z zawodu nauczyciela? Jaki jest minimalny okres, przez który nauczyciel nie będzie mógł zbyć tego sprzętu? W przypadku uczniów jest mowa o 5 latach, ale nie ma informacji dotyczącej nauczycieli. Kolejna sprawa: Dlaczego założono, że nauczyciele otrzymają na zakup laptopów bon w wysokości 2,5 tys. zł, podczas gdy najniższa cena z oferty, która wpłynęła w ramach przetargu na laptopy dla uczniów, wyniosła 2952 zł, a deklarowane ceny wynoszą 4400 zł? Czy laptopy dla nauczycieli będą miały niższe wymagania co do minimalnych parametrów sprzętu? Według projektu laptopy otrzymają tylko nauczyciele szkół publicznych, podczas gdy uczniowie, słusznie, otrzymają laptopy niezależnie od typu szkoły, do której uczęszczają. Jako klub Lewica wnioskujemy, ażeby dołączyć do projektu nauczycieli szkół niepublicznych.</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#KatarzynaKretkowska">Do projektu zdążyły złożyć opinię — poza Biurem Analiz Sejmowych — jedynie Związek Powiatów Polskich i Konfederacja Lewiatan. Zgłoszono kilkadziesiąt uwag i wątpliwości dotyczących braku doprecyzowania procedur i terminów związanych z nabywaniem laptopów, ich przejmowaniem na własność przez rodziców, użyczaniem przez szkoły, zbywaniem. Wątpliwe np. wydaje się dotrzymanie terminu 30 września, wątpliwości budzi, czy oboje rodziców ma przejąć laptop na własność czy tylko jeden z nich. Związek Powiatów Polskich złożył osiem konkretnych propozycji zmian zapisów projektu. Z uwagi na szczupłość danego mi czasu nie mogę ich tu szczegółowo przedstawić. Proszę jednak stronę rządową o precyzyjne odpowiedzi na te wszystkie uwagi. Biuro Analiz Sejmowych zwróciło uwagę, iż projekt wymaga notyfikacji przez Komisję Europejską i oceny co do zgodności z przepisami RODO. Zgłoszono także istotną wątpliwość dotyczącą możliwości uznania bonów za zakazaną pomoc państwa.</u>
          <u xml:id="u-182.8" who="#KatarzynaKretkowska">Reasumując, klub parlamentarny Lewica popiera projekt, lecz domaga się jego doprecyzowania i poszerzenia jego zakresu o kwestie oprogramowania edukacyjnego, Internetu, serwisu, ubezpieczenia, objęcia nim nauczycieli niepublicznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Dariusz Klimczak w imieniu Koalicji Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#DariuszKlimczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polskie Stronnictwo Ludowe jest wielkim zwolennikiem rozwoju cyfryzacji, nowych technologii, a tym samym przyspieszenia rozwojowego w tym obszarze funkcjonowania państwa, przede wszystkim w obszarze edukacji, oświaty, nauki. Bądźmy jednak szczerzy: sam laptop jako narzędzie nie wystarczy, żeby rozszerzać kompetencje cyfrowe, co jest ewidentnym celem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#DariuszKlimczak">W tym obszarze tematycznym PSL ma swoje propozycje programowe. Prezentowaliśmy je w roku 2018 w kampanii samorządowej, gdzie mówiliśmy bardzo szeroko o rozszerzeniach rozwojowych i kompetencjach cyfrowych, jeżeli chodzi o polską szkołę. Tutaj chodzi o samorządowy programu PSL „E-tornister”, w ramach którego dzieci i nauczyciele mają otrzymać elektroniczne tornistry w postaci tabletów z książkami oraz Internetem. Tego typu wdrożenie miało zastosowanie w kilku gminach, gdzie są czy byli nasi samorządowcy, m.in. na Mazowszu w miejscowości Drobin. Tam uczniowie i nauczyciele dostali swoje tablety i mogli dysponować nimi 24 h na dobę, a w tych tabletach były książki, podręczniki, ćwiczenia i więcej oprogramowania, które miało służyć pracy w szkole, a także poza nią.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#DariuszKlimczak">Osobiście uważam, że dla ucznia IV klasy szkoły podstawowej tablet jest lepszym rozwiązaniem niż laptop, nie tylko ze względu na wagę, objętość, ale przecież do tabletu także można, jeżeli chodzi o szybkie pisanie, dołączyć klawiaturę. Uważam, że to jest temat do przedyskutowania, czy to miałby być laptop czy tablet, ale do tego trzeba podejść poważnie. Trzeba było wcześniej rozpocząć dyskusje, konsultacje. To powinno być zrobione od A do Z w ramach przedłożenia rządowego, a nie tak jak dzisiaj. Ze względu na dopracowywanie tej ustawy widzimy, że raczej jest to wprowadzane na potrzeby wyborcze, co nie znaczy, że idea nie jest słuszna. To tyle, jeżeli chodzi o generalne uwagi dotyczące idei i wykonania tego działania, które wynika z założeń tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#DariuszKlimczak">Jeżeli chodzi o najważniejsze ustawy dodatkowe, które powinno się zgłosić na etapie pierwszego czytania, to trzeba zaznaczyć, że ustawa nie przewiduje zwiększenia wydatków państwa, a tabela oceny skutków regulacji jest źle przygotowana i de facto niewiele z niej wynika. Mam podstawowe pytanie: Czy to jest przedłożenie rządowe, czy projekt poselski?</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#DariuszKlimczak">Przechodzę do następnej kwestii. Zaopatrywaniem w laptopy ma zajmować się minister właściwy do spraw informatyzacji, czyli minister cyfryzacji, a ten minister jest akurat znany z dużych możliwości organizacyjnych, które pokazał podczas zamawiania respiratorów. To budzi moje obawy. Uważam, że jeżeli mamy komukolwiek powierzyć tego typu odpowiedzialne zadanie, to nie temu ministrowi, szczególnie, że znowu jest to robione w pośpiechu, tak jak kiedyś w pośpiechu zamawiany był inny sprzęt na cele medyczne.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#DariuszKlimczak">Przechodzę do następnej kwestii. W 2023 r. minister właściwy do spraw informatyzacji przekaże organom prowadzącym szkołę lub placówkę laptopy, najpóźniej do 31 grudnia 2023 r. Tutaj wkrada się chaos organizacyjny, bo jeżeli jedni uczniowie mają go mieć we wrześniu, inni w grudniu, a jeszcze inni pewnie w okresie pomiędzy wrześniem i grudniem, to warto by było, żeby odniosło się do tego ministerstwo czy osoba, która prowadzi tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#DariuszKlimczak">Jeśli chodzi o finansowanie bonów, to tutaj jest napisane, że ma to być finansowane z Krajowego Planu Odbudowy. Jaką pewność ma przedsiębiorca, że państwo zapłaci mu za ten sprzęt, skoro pieniędzy z KPO wciąż nie ma? To samo dotyczy nauczyciela, który kupi droższy sprzęt. Czy w zawieranych umowach znajdzie się podobny zapis co w umowach zawieranych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, które widziałem? W § 6 zawarty jest zapis, że za opóźnienia w finansowaniu bądź za brak finansowania nie odpowiada Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W wielu dokumentach zabezpieczacie się i sugerujecie ludziom, że mogą nie dostać zapłaty za konkretne działania.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#DariuszKlimczak">Przechodzę do kwestii, która była już tutaj podniesiona, czyli do analizy Biura Analiz Sejmowych, zgodnie z którą ta ustawa, to działanie jest niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Uważam, że zakup laptopów można wykonać w dużo prostszy sposób, chociażby zmieniając ustawę innego rodzaju i dodając pieniądze do subwencji oświatowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#MałgorzataGosiewska">Poseł Grzegorz Braun w imieniu koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże dziatwie szkolonej, nauczycielom szkół publicznych, niepublicznych, ogólnogalaktycznych! Radzi byśmy wszystkim nieba przychylić, ale ratuj się kto może, kiedy minister Janusz „Respirator” Cieszyński wyposaża nasze dzieci idące do IV klasy w jakieś laptopy o niesprecyzowanych parametrach. Zaczyna się tu kolejny spektakl teatru absurdu.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#GrzegorzBraun">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustala warunki przetargu, bo to wszystko do tego się sprowadza. Jakże Sejm ma obradować, procedować i głosować w tej sprawie, jeśli nie wniknie w istotę rzeczy? Istota rzeczy to mikroprocesor, oprogramowanie, to, jaką żywotność będzie miała bateria, panie ministrze, to, czy kabel będzie miał 1,5 m, czy może na wszelki wypadek 3 m, bo nie w każdej klasie szkolnej gniazdko będzie w zasięgu młodego użytkownika. To teatr absurdu.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#GrzegorzBraun">Szanowni Państwo! Ograbiacie Polaków w podatkach. Zadłużacie właśnie te dzieci z klas IV i wszystkich innych klas na kolejne pokolenia. Zadłużyliście wnuki tych dzieci. Pod pretekstem walki z mniemaną pandemią zamykaliście je w domach, przyprawialiście je o cały zespół schorzeń psychofizycznych. Młodzież pada ofiarą plagi samobójstw, którą wywołaliście, a następnie zajeżdża pan, panie ministrze, na białym koniku garbusku i rozdaje pan laptopy. To jest państwo PiS-u sprowadzone do skrajnego absurdu, państwo PiS-u w soczewce.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#GrzegorzBraun">Złożyłem pani marszałek wniosek koła Konfederacja o to, żeby nie procedować nad tym projektem. Konfederacja nie będzie go popierać. To nie dlatego, że nie kochamy dzieci, że jesteśmy nieżyczliwi nauczycielom, wręcz przeciwnie. Wiecie państwo, kiedy kończył się PRL, to nawet za nieboszczyków Kiszczaka i Jaruzelskiego nie było żadnych programów wspierania, dajmy na to, rozwoju w dziedzinie zaopatrywania gospodarstw domowych w magnetowidy. Wręcz przeciwnie, utrudniali to. Nie było to łatwe, ale wyszliśmy z PRL-u zapewne z największym nasyceniem tzw. VHS-ami na kilometr kwadratowy. Jakby zajmowała się tym władza, to, szanowni państwo, wyglądałoby to inaczej.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#GrzegorzBraun">Polacy nie gęsi, znajdą sobie drogę do nowinek technicznych i z całą pewnością będą to sprzęty lepsze niż te, w które Janusz „Respirator” Cieszyński zechce wyposażyć polskie szkoły, tylko nie łupcie Polaków w podatkach, dajcie im…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#GrzegorzBraun">…zarabiać pieniądze, dajcie im wychowywać i formować własne dzieci na własną modłę.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma pana posła?</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę kierować się na mównicę.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#komentarz">(Poseł Michał Gramatyka: Właśnie się kieruję. Właśnie idę.)</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#MałgorzataGosiewska">Wtedy pan tam stał, ale bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowna Pani Posłanko Wnioskodawczyni! Ta ustawa nie spełni swojego celu, nie spełni swojego celu ani wobec uczniów, ani wobec nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#MichałGramatyka">Nie podniesiemy kompetencji cyfrowych młodzieży, rozdając jej laptopy. Już nie chcę wspominać o tym, że nie ma sensu taka charakterystyczna dla was urawniłowka, czyli rozdawanie sprzętu zarówno tym, którzy go potrzebują, których na niego nie stać, jak i tym, którzy go nie potrzebują, bo ich stać na ten sprzęt. W ogóle rozdawnictwo w opinii Polski 2050 nie ma sensu. Lepiej dawać wędkę niż rybę.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#MichałGramatyka">Ale nic nie dadzą nawet najlepsze laptopy w miejscach, w których nie ma dostępu do sieci, a takich miejsc w Polsce są w dalszym ciągu tysiące. Nic nie da nawet najlepszy sprzęt, choćby z logotypem Ministerstwa Cyfryzacji, choćby nawet z podobizną, dobrotliwą twarzą samego ministra cyfryzacji na klapie, jeżeli w III klasie dziecko w dalszym ciągu będzie musiało uczyć się na pamięć elementów budowy komputera: płyta główna, koprocesor, karta dźwiękowa itd., a w IV klasie obowiązkowo będzie musiało opanować skróty klawiszowe, i to te z Windowsa, które są różne od tych z OS10, Linuxa, Workbencha czy innych niszowych systemów operacyjnych. Kompetencje cyfrowe, szanowni państwo, to jest umiejętność zarządzania informacją, odnalezienia się w gąszczu technologii, bezpieczne poruszanie się w mediach społecznościowych. Ale dziś, panie ministrze, lekcji z social mediów nie ma. Nie uczymy dzieci krytycznego myślenia, nie uczymy ich odróżniania tego, co prawdziwe, od tego, co sfabrykowane w Internecie. A potem się dziwimy, że panoszy się cyberprzemoc, że dzieciaki są wystawione na ataki w Internecie.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#MichałGramatyka">Projekt jest poselski, co oznacza, że przechodzi przez Sejm bez szerokich konsultacji społecznych, a on niesie ze sobą wątpliwości, i to nawet w tym obszarze, w którym jest rzeczywiście potrzebny, bo jeżeli komuś mają się te laptopy przydać, to przecież właśnie nauczycielom. Czy bon dla nauczycieli stanowi przychód podlegający opodatkowaniu? Czy za 2500 zł da się kupić sensowny sprzęt, taki, który posłuży długie lata? A jeżeli się nie da, to dlaczego nauczyciel ma do tego sprzętu dopłacać z własnych pieniędzy? Czy na podobne wsparcie mogą liczyć także nauczycielki i nauczyciele, którzy podejmą pracę po 2024 r., np. w roku szkolnym 2024/2025? Tych pytań są dziesiątki, ale najważniejsze jest to, że ta ustawa nic nie zmieni w dziedzinie cyfrowych kompetencji uczennic i uczniów Rzeczypospolitej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jarosław Sachajko zabierze głos w imieniu koła Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Pani Poseł Wnioskodawco! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu koła Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia stanowisko w sprawie projektu ustawy o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli. Cóż, na początku trzeba powiedzieć: Dlaczego tak późno? Ten projekt mógłby się pojawić kilka lat wcześniej, a nawet możemy pójść dalej: on byłby niepotrzebny, gdyby Platforma Obywatelska dotrzymała swoich obietnic i kupiła tablety, tak jak obiecała Polakom. Ale, jak to usłyszeliśmy na pewnych nagraniach, dwa razy obiecać, to tak jak raz dać. Niestety to nie zadziałało, bo dzieci nie miały tych laptopów, ale bardzo dobrze, że będą je miały.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#JarosławSachajko">Kompetencje cyfrowe, umiejętność posługiwania się komputerem to podstawowa umiejętność, która jest w tej chwili niezbędna. Jedyne, co należałoby rozważyć, to oprogramowanie, a właściwie myślę o systemie operacyjnym. Naprawdę mamy darmowe systemy operacyjne z dowolnym oprogramowaniem, również darmowym lub za grosze. W tej chwili w przypadku Windowsa po prostu transferujemy gigantyczne pieniądze do Stanów Zjednoczonych, a nie ma takiej potrzeby. Są państwa, które działają w oparciu o darmowe oprogramowanie, ale to trzeba realizować od samego dołu, czyli dzieci powinny umieć posługiwać się Linuxem i oprogramowaniem opartym na darmowych rozwiązaniach. Później powinniśmy to również wdrażać w administracji publicznej. Dlatego też prosiłbym o rozważenie oparcia się na darmowym oprogramowaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Artur Dziambor zabierze głos w imieniu koła Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#ArturDziambor">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#ArturDziambor">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Wam się pomyliły role. To nie wy jesteście od tego, żeby rzeczywiście decydować o tym, jak rodzice powinni dysponować swoimi pieniędzmi. Tymczasem w tej ustawie wychodzi na to, że najpierw pobraliście od rodziców tych dzieci pieniądze, a teraz jakąś część z tego przeznaczycie na zakup laptopów w ramach — podobnie jak w poprzednim punkcie, dotyczącym czternastej emerytury — łapówki wyborczej albo kiełbasy wyborczej dla odpowiedniej grupy ludzi.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#ArturDziambor">Jeżeli chodzi o nauczycieli — nie ma chleba, to niech jedzą ciastka. Nie macie dla nich sensownych rozwiązań, gwarantujących, że będą lepiej żyli, lepiej zarabiali, że będą mieli sensowne podwyżki, które będą miały jakiekolwiek odniesienie do trudów, które powoduje gigantyczna, wywołana przez rząd Prawa i Sprawiedliwości inflacja, to dacie bon na laptopa, który nauczyciele będą mogli sobie wykorzystać. Oczywiście nie wszyscy nauczyciele, co już tutaj padło w dyskusji, tylko ci nauczyciele, którzy uczą w szkołach państwowych, samorządowych, jakkolwiek to sobie nazwiecie, wiadomo, finansowanych z subwencji oświatowych.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#ArturDziambor">Jeżeli chodzi o dzieci, to również będziecie opowiadali rodzicom, że jesteście partią, która rozdaje laptopy, ponieważ ma pieniądze i przeznacza te pieniądze właśnie na to, żeby dzieci dostały laptopy. Tak jak poprzednio braliście na zakładników najbiedniejszych, najsłabszych emerytów, którzy dostają głodowe emerytury i nie potrafią sobie poradzić z tym, co zgotowaliście przez wasze proinflacyjne pomysły, tak teraz będziecie młodym ludziom i rodzicom tych młodych ludzi opowiadać bajki. Bo czwartoklasiści to może jeszcze niekoniecznie będą to wiedzieli, oni będą się cieszyli z tego prezentu, który dostali, ale rodzicom tych ludzi będziecie opowiadali bajki o tym, jak to wykreowaliście pieniądze, które przeznaczyliście na to, żeby dzieci otrzymały darmowe laptopy, przypominam: bezpłatne.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#ArturDziambor">Niestety, jeżeli chcielibyście pomóc, sensownie pomóc, to powinniście po prostu robić wszystko, żeby rodzice jak najwięcej zarabiali prawdziwych pieniędzy, a nie tych pieniędzy, które wy dodrukujecie albo pobierzecie w gigantycznych obciążeniach podatkowych, a potem część z tego oddacie akurat na chwilę przed wyborami, po to żeby oczywiście wdzięczność została okazana później przy urnach wyborczych. Straszliwy cynizm, ale mam nadzieję, że niestety dla was skończy się źle, ponieważ w ten sposób nie powinno się prowadzić polityki prorodzinnej i w ten sposób nie powinno się prowadzić państwa tak jak wy, waszą propagandą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#MałgorzataGosiewska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam listę osób chcących zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#MałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#MałgorzataGosiewska">Pytanie pierwsze zada pan poseł Konrad Berkowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Pierwsze?)</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#MałgorzataGosiewska">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#KonradBerkowicz">Mamy sytuację, w której rząd już nie tylko rozdaje pieniądze, bo gdy rząd rozdaje pieniądze, to przynajmniej ludzie dostają gotówkę i sami za nią kupują to, co chcą kupić. Ale dochodzimy do sytuacji, w której rząd rozdaje bon na określony towar, a nawet rozdaje uczniom konkretny towar. To jest oczywisty powrót do komuny. To jest oczywisty powrót do komuny, który nikomu się nie opłaca, bo najpierw zabieracie w podatkach nauczycielom, w opodatkowaniu pracy rodzicom uczniów pieniądze, a później kupujecie za to towar, który rozdajecie. Czytam właśnie, że do tego stworzycie specjalny system teleinformatyczny, żeby można było bony dla nauczycieli wykorzystać. Czyli będzie cała praca i machina urzędnicza wykorzystana po to, żeby zabrać ludziom pieniądze i później im za nie kupić. A wystarczy zostawić ludziom pieniądze, żeby kupili to, co jest im najbardziej potrzebne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pytanie kolejne.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Rafał Adamczyk, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! Projekt dotyczy uczniów klas IV i nauczycieli szkół publicznych podstawowych, którzy otrzymają bon na laptopa. Zadaję pytanie w imieniu innych uczniów, uczniów szkół ponadpodstawowych, dlaczego są wykluczeni, także nauczycieli, którzy pracują w szkołach ponadpodstawowych. Jakim kluczem ministerstwo się posługiwało, że wyjątkową grupą są dzieci tylko i wyłącznie z klas IV?</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#RafałAdamczyk">Jeszcze jedno bardzo ważne pytanie. Nauczyciele otrzymają bon na zakup laptopa, to będzie pewna kwota. Czy zapłacą od tego podatek? Prosiłbym o pisemną odpowiedź w tej sprawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Cieszę się, że posłowie PiS-u pamiętają deklarację pana premiera mówiącą o tym, że od 1 września każdy z uczniów IV klasy otrzyma laptopa. Pan premier zobowiązał się do zorganizowania, rozstrzygnięcia i opłacenia największego przetargu informatycznego w okresie 8 lat, mówię o zakupie 370 tys. laptopów.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#JanSzopiński">Ale chciałbym zapytać, czy deklaracja pana premiera i omawiany projekt dotyczą tego samego sprzętu, czy może każdy z uczniów IV klasy otrzyma po dwa laptopy. Nie bardzo również rozumiem, dlaczego projekt dotyczy wyłącznie uczniów klasy IV. Czy któryś z partyjnych prominentów ma obecnie dzieci w klasie III, czy jakieś inne argumenty przemawiają za premiowaniem jednej grupy uczniów? Bardzo uprzejmie poproszę o odpowiedź na piśmie. Cieszę się, że klub PiS-u tak licznie reprezentowany jest w postaci jednego posła na tej debacie. Widocznie macie coś do ukrycia.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#komentarz">(Poseł Iwona Kurowska: Dwóch.)</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#JanSzopiński">A przepraszam, jeszcze pani poseł. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Wanda Nowicka, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WandaNowicka">Wykluczenie cyfryzacyjne jest problemem, który dotyka wielu uczniów i uczennic w Polsce, i na pewno przeciwdziałanie temu jest ważne i powinno być systematyczną i systemowo prowadzoną polityką tego rządu. I na pewno dobrze, że takie działanie zostało podjęte, choć jednak dużo wątpliwości jest tutaj co do tego, np. jak będzie z dostępem do Internetu, z dostępem do wi-fi. Chyba wszyscy mamy takie doświadczenie, że kiedy gdzieś jesteśmy na wsi czy w mniejszej miejscowości, jest tylko jeden punkcik, gdzie człowiek stoi na jednej nodze i próbuje złapać zasięg. A więc jak zapewnicie, żeby poza laptopem był rzeczywiście realny dostęp do Internetu?</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WandaNowicka">Po drugie też zapytam o nauczycieli, bo nauczyciele dostaną bon na laptopy na kwotę 2500 zł, a przecież za 2500 zł porządnego laptopa się nie kupi. Czy to chodzi o to, żeby obiecać, czy żeby rzeczywiście nauczycielom zapewnić porządny sprzęt?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Barbara Nowacka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#BarbaraNowacka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Przewodnicząca! Pani Poseł Wnioskodawco! Pani poseł wnioskodawca nie jest zainteresowana pytaniem, więc pozwolę je sobie zadać w przestrzeń. Jestem zdumiona, że projekt został złożony jako projekt poselski. Przecież w programie PiS-u dawno było słychać, że macie taki pomysł. A macie go, nagle się okazuje, realizować na ostatnią chwilę, bez konsultacji, tuż przed wyborami i, mówiąc szczerze, w sposób dosyć niezrozumiale przygotowany.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#BarbaraNowacka">Słuszne uwagi koleżanek posłanek i kolegów posłów: dlaczego laptopy, a nie tablety, dlaczego o tym ma rozstrzygać pan minister Cieszyński, jedna z najbardziej skompromitowanych twarzy polskiego rządu, dlaczego nie chcecie porozmawiać również z nauczycielami, jaki sprzęt jest im potrzebny. I najważniejsze — oprogramowanie. Jak pan Cieszyński za coś się bierze razem z resztą polityków PiS, to zachodzi podejrzenie, że oprócz tego, że dostaną tablet, to może dostaną jakieś urządzenia do inwigilacji, do sprawdzenia, co młodzi ludzie przeglądają, co ich interesuje, jak PiS może na nich wpływać.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#BarbaraNowacka">Ludzie, jak robicie coś dobrego, to starajcie się to robić dobrze, a nie po łebkach i przedwyborczo.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Przemysław Koperski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PrzemysławKoperski">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Szanowni Państwo Wnioskodawcy! Mam pytanie dotyczące art. 3 projektowanej ustawy, ponieważ państwo proponujecie przekazywanie sprzętu uczniom. Ja chciałbym się dowiedzieć, na jakiej podstawie chcecie przekazać dzieciakom 10-letnim, osobom, które nie mają nawet ograniczonej zdolności do czynności prawnych zgodnie z Kodeksem cywilnym, jakikolwiek majątek.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PrzemysławKoperski">Wykluczacie z tego procesu rodziców. Artykuł jasno mówi, że szkoła przekazuje uczniom. Czy dzieciaki 10-letnie będą miały odpowiedzialność materialną za ten sprzęt, który państwo im powierzycie? I jaka jest tutaj rola rodziców? Dlaczego odbieracie rodzicom w Polsce prawo kontrolowania umów, które podpisuje dziecko? Dziękuję uprzejmie. Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Fajna uwaga.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wyposażenie zarówno kadry kształcącej, jak i samych uczniów w narzędzia, które pozwolą rozwijać kompetencje cyfrowe i zdobywać wiedzę przy wykorzystaniu nowoczesnego sprzętu, brzmi dobrze. Jednak musimy pamiętać, że sam sprzęt kompetencji nie rozwinie. W oczy rzuca się plan włączenia tych urządzeń do procesu edukacyjnego czy pomysł na zmianę metod dydaktycznych. Nie mówię już o tym, że infrastruktura w większości szkół nie pozwala na podłączenie urządzeń do sieci wi-fi. Zastrzeżenia słusznie wzbudza część projektu dotycząca przyznania nauczycielom bonów na zakup laptopów.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MałgorzataPępek">Czy posłowie zgłaszający projekt nie wiedzą, że napisali przepisy tak, iż program może zostać potraktowany jako zakazana pomoc państwa, niezgodna z prawem Unii Europejskiej? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Artur Dziambor, Wolnościowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#ArturDziambor">Szanowni Państwo! Z tym bonem dla nauczycieli to jest dosyć ciekawa sprawa. Skoro dało się wymyślić system, w którym dajecie bon nauczycielom, to dlaczego nie szło przedłużyć tego na ucznia, rodzica? Bo, jak już tutaj…</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Bo nie byłoby takiego fajnego przetargu.)</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#ArturDziambor">Zaraz, pani poseł, pani sprzedaje tutaj to, o co chciałem zapytać.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Zepsułam panu wystąpienie.)</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#ArturDziambor">Będzie pani miała czas na pytanie, to pani zapyta. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#ArturDziambor">Natomiast wiadomo, że nie o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#ArturDziambor">Teraz kwestia tego przetargu. Po pierwsze, uczciwie byłoby, gdyby nie było sytuacji, w której ktoś z rządu albo jeszcze gorzej, pan minister wytypowałby ten jeden konkretny komputer, który mógłby być sprzedawany przez jakąś firmę.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Bardzo precyzyjne…)</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#ArturDziambor">To oczywiście od razu by sugerowało, że jest tam jakiś układ, który niekoniecznie jest legalny. Po drugie, jeszcze lepiej by było, gdyby to nie był przetarg, tylko otwarta licytacja, w której firmy przerzucają się swoimi możliwościami finansowymi, żeby przeprowadzić ten proces. Polecam takie rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PiotrBorys">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przypływają laptopy — to tak naprawdę znaczy, że idą wybory. Gdzie byliście przez blisko 8 lat, kiedy polski uczeń z 10-kilogramową teczką, tornistrem na plecach chodzący codziennie do szkoły z przeładowaną podstawą programową, ze sprawdzianami, kartkówkami nie miał czasu dla siebie? I nagle pojawiają się laptopy tylko dla czwartoklasistów i bon dla nauczycieli. Mamy pokolenie XXI w. i ciągle XIX-wieczną szkołę, a wy się nagle budzicie i chcecie dać dzieciom komputery w pandemii.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PiotrBorys">Jeżeli zajmuje się tym pan minister Cieszyński, to my wszyscy wołamy, podnosimy alarm, niech służby skontrolują ten przetarg. Naprawdę, niech służby zajmą się kontrolą pana Cieszyńskiego i ministra Czarnka, bo pewnie razem będą ogłaszać ten przetarg.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#PiotrBorys">Dajcie nam gwarancję, po pierwsze, że będzie to uczciwe, po drugie, że odciążycie polską młodzież od bardzo ciężkich plecaków i przeładowanej podstawy programowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Krystyna Szumilas, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#KrystynaSzumilas">Widać, że zbliża się kampania wyborcza, dzieci stały się dla PiS-u zakładnikami tej kampanii i dzięki dzieciom PiS tę kampanię chce wygrać.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#KrystynaSzumilas">Ja mam pytanie, jak to jest, na jakiej podstawie prawnej został ogłoszony przetarg, skoro dopiero teraz ustalamy jakieś przepisy dotyczące tego, że komputery będą przekazywane dzieciom. Podobno przetarg już jest rozstrzygnięty.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#KrystynaSzumilas">Drugie pytanie dotyczy nauczycieli. Jak nauczyciel, który ma pensję w wysokości pensji minimalnej, ma dopłacić do zakupu komputera? A pani kurator Nowak — jak czytam w tym przepisie — ponieważ jest pracownikiem kuratorium, taki bon też dostanie. Jak to państwo rozstrzygacie? Dlaczego nauczyciele nie dostaną sprzętu, lecz jakiś bon, który nie wystarczy na zakup porządnego laptopa?</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#KrystynaSzumilas">I jeszcze pytanie w imieniu innych dzieci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#KrystynaSzumilas">Co z pracowniami komputerowymi w szkołach? Dlaczego pracownie komputerowe nie są modernizowane?</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, szanujmy się nawzajem. Pani poseł, pani nie jest na szczególnych prawach, wszyscy przestrzegamy regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MichałKrawczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 40 mln zł z pieniędzy na edukację PiS przeznaczył na wille i apartamenty dla swoich znajomych i przyjaciół. 5 mln zł z pieniędzy na edukację minister Czarnek dał na fundację prowadzoną przez przyjaciółkę Jarosława Kaczyńskiego, na zakup willi. 1 mln zł z pieniędzy na edukację minister Czarnek dał swojemu księdzu proboszczowi na zakup nowego apartamentu na biuro swojej fundacji w centrum Lublina. Te pieniądze powinny trafić na lepszą szkołę, na doposażenie sal lekcyjnych, na doposażenie sal gimnastycznych, na tańsze podręczniki. A teraz zakupem laptopów próbujecie zamydlić ludziom oczy, udając, że nic się nie stało. Ale wszyscy te laptopy zauważą. Natomiast będą też pamiętać o tych willach i apartamentach, które kupiliście dla swoich znajomych.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MichałKrawczyk">Na koniec pytanie do pana ministra Cieszyńskiego. Panie ministrze, znalazł pan już handlarza bronią, który te laptopy dostarczy?</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Napieralski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#GrzegorzNapieralski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pani poseł wnioskodawcy. Po pierwsze, żeby ten projekt i ten pomysł miał rację bytu, musi być powszechny. Żeby to działało, wszyscy uczniowie, wszystkie uczennice muszą otrzymać komputer, nie tylko z klas IV. Dlaczego tylko klasy IV? Proszę mi odpowiedzieć. Proszę mi odpowiedzieć: Co tak naprawdę będzie w tym komputerze? Jakie oprogramowanie? Czy jest to uzgadniane dzisiaj z ministrem edukacji narodowej i z nauczycielami, tak żeby to było jednolite? Żeby tak jak powiedział mój kolega przed chwilą, Piotr Borys, do książek nie doszedł ten laptop. Bo może tak się zdarzyć, że tak naprawdę te laptopy będą tylko po to, żeby były, a nie będzie można z nich korzystać. Kolejne pytanie: Co z dostępem do Internetu w szkole i poza szkołą, jeżeli chodzi o te komputery? Czy one będą dobrze zabezpieczone przed kradzieżą? Następne pytanie, pani przewodnicząca, jest takie: Czy szkoła jest przygotowana do tego, aby takie komputery mogły normalnie funkcjonować, np. czy są gniazdka, aby podłączyć komputer do ładowania?</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Iwona Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#IwonaKurowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo się cieszę, że ten program się pojawił, bo oczywiście nie da się wszystkich uczniów i wszystkich nauczycieli jednym rzutem wyposażyć, ale bardzo dobrze, że jest robiony pierwszy krok.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#IwonaKurowska">Jeśli jest rodzina wielodzietna, to wiadomo, że w domu pewnie jakiś komputer jest, ale jest do niego kolejka, i wspaniale, że pojawi się jeden więcej. Jeśli chodzi o nauczycieli — pracowałam w szkole ponad 15 lat, byłam też dyrektorem szkoły — bardzo cenię sobie nauczycieli starszych, z doświadczeniem, oni naprawdę zęby zjedli na nauczaniu i edukacji i bardzo dobrze, że tam jeszcze są i chcą w tych szkołach pracować. Ich kompetencje cyfrowe pewnie są różne, pewnie nie są tak wysokie jak młodych ludzi i świetnie, że ci nauczyciele też te laptopy i wsparcie dostaną. Bardzo się z tego cieszę i bardzo za to dziękuję. Pytanie: Czy jest planowane rozszerzenie tego programu w kolejnych latach? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Bardzo rozsądny głos.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MirosławSuchoń">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Trzeba przyznać, że Prawo i Sprawiedliwość nieswoje rozdaje świetnie, a nawet kiedy już nie ma co rozdawać, to wtedy rozdaje złudzenia. Bo przecież rozdawanie laptopów to rozdawanie złudzeń, że za pomocą samego urządzenia można cokolwiek zrobić, jeżeli nie ma procesu edukacji, jeżeli nie ma do tego jakiegoś systemu, który powoduje, że to ma sens. Państwo przed wyborami chcecie zrobić prezent. Świetnie, ludzie lubią prezenty, tylko pytanie: Co dalej? Co dalej z kompetencjami cyfrowymi? Co dalej z kreatywnością, z innymi umiejętnościami, które powinny być przedmiotem, które młodzież powinna nabywać w procesie edukacji? Tymczasem mamy ministra Czarnka. Prawdę mówiąc, biorąc pod uwagę jego styl i pomysły, należałoby rozdawać raczej latające miotły, a nie laptopy, i to by było podsumowanie rządów Prawa i Sprawiedliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jacek Protasiewicz, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Elżbieta Gapińska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#ElżbietaGapińska">Po pierwsze, jak słyszymy, że rząd PiS ogłasza jakiś przetarg, to już dostajemy gęsiej skórki, bo boimy się, co to znowu będzie. Ale chciałabym zapytać: Czy w przypadku braku środków z KPO — a państwo przewidujecie finansowanie tego programu ze środków z KPO — w następnym roku program będzie kontynuowany, zawieszony czy może znajdziecie gdzie indziej te środki, żeby go kontynuować? Czy chcecie dać komputery dzieciom, czy chcecie, żeby one z nich korzystały? Bo to są dwie różne rzeczy. Bo jeżeli chcecie im dać tylko komputery, a nie chcecie zapewnić im dostępu do Internetu, to jak sobie wyobrażacie korzystanie z tych komputerów? Wiadomo, że nie wszystkie dzieci mają w domu dostęp do Internetu. Czy będą miały szanse na to, żeby w domu mieć zapewniony Internet? Czy państwo im to zapewnicie?</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#ElżbietaGapińska">Druga sprawa jeszcze: Skąd kwota 2,5 tys. zł na zakup laptopów przez nauczycieli? Jak państwo wyliczyliście, że to będzie tyle kosztowało? A jeżeli nauczyciele, co państwo już z góry zakładacie w ustawie, będą mieli dopłacić, to skąd mają wziąć te środki?</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#DariuszKlimczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pytanie do przedstawicieli ministerstwa i wnioskodawców o to, że… Tę szczytną ideę można w dużo prostszy sposób rozwiązać. Czy państwo nie myśleli nad tym, że wystarczy znowelizować ustawę — Prawo oświatowe? W §1 jest zapis dotyczący tego, co polska szkoła zapewnia uczniowi i nauczycielowi. Wśród wachlarza tych zapewnień można wpisać, że zapewnia odpowiednie urządzenia cyfrowe, można je zdefiniować albo rozszerzyć, że w rozporządzeniu takie, a nie inne zapewnia. Co do finansowania, można to zrobić jeszcze w łatwiejszy sposób i wtedy unikamy zderzenia z Unią Europejską i tym galimatiasem, który jest zapisany lub niezapisany w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#DariuszKlimczak">Po drugie: Czy państwo mają pomysł na komplementarność tego projektu — czyli polska państwowa platforma edukacyjna — tak żeby na tym laptopie były zainstalowane oprogramowanie, aplikacje, materiały dydaktyczne, pomoce, ćwiczenia itd., tak żeby ten projekt miał całkowity sens. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Pani Poseł! Wysoka Izbo! Chciałem zapytać o oprogramowanie. Czy jest możliwość, aby rozpocząć edukację dzieci i młodzieży i żeby na tym laptopie, jeżeli już musi być Windows — chociaż nie jestem jego zwolennikiem — równolegle był otwarty jakiś system oparty na Linuksie, tak żeby młodzież wiedziała, jak obsługiwać inne, alternatywne, dużo tańsze systemy operacyjne? Bo wydaje mi się, że nie ma sensu marnować publicznych pieniędzy i transferować ich poza Polskę, poza Europę.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#JarosławSachajko">Widzimy różnice w oprogramowaniu, chociażby jeśli chodzi o telefony. Widzimy, ile kosztują aplikacje, gdy mamy darmowy system Google’a, a o ile droższe są aplikacje i samo urządzenie w systemie applowskim. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MartaWcisło">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Poselski projekt laptop+, laptop dla nauczyciela, laptop dla uczniów, dla uczniów IV klas. Mam pytanie: Dlaczego tylko dla uczniów IV klas, a nie wszystkich? Przed wyborami? Można się spodziewać, że za chwilę, szanowni państwo, posłowie PiS-u będą jeździć i rozdawać laptopy, bo chyba o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MartaWcisło">Ale o coś innego chciałam zapytać. Jak to jest, panie ministrze, że my dzisiaj procedujemy nad ustawą, a wy już rozstrzygnęliście przetarg na 370 tys. laptopów, nad którym czuwa minister vel respirator Cieszyński?</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#MartaWcisło">Jak wyłoniliście operatora? Proszę mi odpowiedzieć na pytanie. Na jakiej podstawie został rozstrzygnięty przetarg? Bo mi się zapala czerwona lampka, jak słyszę: minister Cieszyński, który ma zakupywać respiratory, przepraszam, laptopy.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Piotr Kaleta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PiotrKaleta">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do pytania, to chciałbym podzielić się taką refleksją: chyba poziom głupoty, jaki jest w tej debacie, dawno nie miał miejsca w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Twoja głupota, jak nie rozumiesz.)</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PiotrKaleta">Ponieważ tak na dobrą sprawę nie wiemy, o co wam chodzi. Wy sami pewnie nie wiecie, o co chodzi.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Słuchaj ze zrozumieniem, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#PiotrKaleta">Ale to jest taka wasza cecha, o której mówił niejaki Marek Belka, który mówił, że tu jest pustka intelektualna.</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Katolik jesteś i obrażasz?)</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#PiotrKaleta">I rzeczywiście wychodzi teraz szydło z worka.</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Tak, szydło z worka.)</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, chcielibyśmy, żeby ta ustawa była dobrze kontrolowana, ale nie wiemy, gdzie jest niejaki Sławomir Nowak, nie wiemy, gdzie jest były minister skarbu, który chyba w tej chwili był sekretarzem rady miasta Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-234.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Najważniejsze jest, że…)</u>
          <u xml:id="u-234.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie jest handlarz bronią?)</u>
          <u xml:id="u-234.11" who="#komentarz">(Głos z sali: To też chyba po Cieszyńskim.)</u>
          <u xml:id="u-234.12" who="#PiotrKaleta">Nie wiemy, gdzie są ci ludzie, wasi fachowcy. Niestety nie mogą tego kontrolować.</u>
          <u xml:id="u-234.13" who="#PiotrKaleta">Nie chcę się odnosić do tego, co powiedział niejaki Grzegorz, pożal się Boże, Braun. Bo to jest już kompletna aberracja. Ale chciałbym zapytać pana ministra. Panie ministrze, za chwilę pewnie będzie tak, że znowu pojawią się jacyś liderzy opozycji, szczególnie jeden, który będzie biegał po spotkaniach i będzie mówił, że szuflady Platformy Obywatelskiej były pełne ustaw dotyczących chociażby właśnie laptopów.</u>
          <u xml:id="u-234.14" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Czas się skończył.)</u>
          <u xml:id="u-234.15" who="#PiotrKaleta">Panie Ministrze! Czy były kiedyś takie ustawy? Czy pan wie o czymś takim, że w szufladach ministerstwa są zaległości po Donaldzie Tusku? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-234.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-234.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie było afer respiratorowych.)</u>
          <u xml:id="u-234.18" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Czas się skończył.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Lubnauer, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#KatarzynaLubnauer">Proszę państwa, teoretycznie mamy program rządowy, przetarg już był, nawet, zdaje się, rozstrzygnięty. Natomiast teraz mamy ustawę, i to mamy ustawę poselską. Znowu zima zaskoczyła drogowców. Znowu okazało się, że mamy program, o którym nikt nie słyszał. Ale jest jeszcze jeden problem. Dlaczego laptopy i dlaczego bez Internetu? Znamy projekt pilotażowy e-tornister. Tam były to tablety, które służyły na lekcjach uczniom. Trudno sobie wyobrazić, że teraz uczniowie będą nosić do szkoły laptopy. Jeżeli nie będą ich nosić, będą mieli je w domach. To ja przypomnę, że 4,5 mln Polaków nie korzystało z Internetu. Ale, co jest groźniejsze, 36% najbiedniejszych domów nie ma dostępu do Internetu. W związku z tym po co komu martwy laptop? Laptop bez Internetu nie ma większego sensu. Trzeba było kupić tablety, i to trzeba było kupić tablety z dostępem do Internetu — wtedy miałoby to sens — plus aplikację do wykorzystywania na lekcjach. Wtedy mielibyśmy szkołę cyfrową. Tak to mamy program wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#MałgorzataGosiewska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Cyfryzacji…</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Stachowiak-Różecka: A ja?)</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#MałgorzataGosiewska">Może pani, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Stachowiak-Różecka: Tak, dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#MałgorzataGosiewska">A więc przedstawiciel wnioskodawców pani poseł Mirosława Stachowiak-Różecka.</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam panią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Szanowni Państwo! Przy KPO tak zajęci byliście jego blokowaniem…</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#komentarz">(Głos z sali: My? Ale po co kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Tak, prawda, te rezolucje — ile ich tam było, 30?</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">…że nie zauważyliście, że akurat ten program związany z laptopami był wpisany — wtedy trwały prace, podpytywałam jeszcze pana ministra — 3 lata temu.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę Ziobrę zapytać.)</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">I wtedy, zamiast zajmować się blokowaniem tych środków, trzeba było wspierać nas w odblokowywaniu. Sprawę laptopów mielibyśmy już za sobą.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to Ziobro blokuje.)</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech pani z ministrem Ziobrą porozmawia.)</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Nie byłoby dzisiaj pytania, dlaczego tylko czwartoklasiści. Bo już byśmy byli kolejny rok w projekcie i byśmy te laptopy już mieli w całej szkole podstawowej.</u>
          <u xml:id="u-238.9" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Lista zażaleń do Ziobry.)</u>
          <u xml:id="u-238.10" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Państwo martwicie się o to, jak dzieci w szkołach będą korzystać z Internetu. Bo przecież Internetu w szkołach nie ma.</u>
          <u xml:id="u-238.11" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: W domu.)</u>
          <u xml:id="u-238.12" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Panie pośle, rozumiem, że pan jest nadpobudliwy, już dawno to zauważyłam, ale proszę wytrzymać i mi nie przeszkadzać. Skończę i wtedy pan będzie mógł zabrać głos. Okej?</u>
          <u xml:id="u-238.13" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Co to jest za uwaga?)</u>
          <u xml:id="u-238.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Grzeczniej, pani…)</u>
          <u xml:id="u-238.15" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Nie zauważyliście więc państwo tego, bo zostawiliście szkołę z bardzo marnym stanem, jeśli chodzi o Internet i dostępność w szkołach w Polsce. Informuję więc was, że już ponad 90% szkół jest podłączonych do szybkiego Internetu. To są dokładnie 20 563 szkoły. W waszych czasach to było 3 tys. szkół.</u>
          <u xml:id="u-238.16" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Ale nie ma rozprowadzonego…)</u>
          <u xml:id="u-238.17" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Jednak nie możecie państwo wytrzymać, żeby nie przeszkadzać. Państwo jesteście tak zacietrzewieni…</u>
          <u xml:id="u-238.18" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Proszę nie obrażać.)</u>
          <u xml:id="u-238.19" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">…i tak po prostu negatywnie nastawieni do wszystkiego, co robi Prawo i Sprawiedliwość, że nawet nie zauważacie np., jak wiele udało się jednak zrobić, jeśli idzie o kwestie internetowe i technologiczne. Padały tu pytania dotyczące tego, że będą dźwigać książki i laptop równocześnie w tornistrze, że to będzie ciężkie, że nie ma platform, że nie ma podręczników, że to będzie po prostu tylko taki sprzęt kompletnie bezużyteczny. Wiem, że jeśli chodzi o wszystko, co robi PiS, to was palce bolą, żeby dotknąć i sprawdzić. Ale ja jednak zachęcam. Wystarczy wejść na stronę OSE. Tam zobaczycie, jakie są możliwości i jak właśnie m.in. dzięki tym laptopom z tych możliwości, z tego portalu, z tej platformy i z tych programów, które ona oferuje, uczniowie będą mogli korzystać.</u>
          <u xml:id="u-238.20" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Zajrzyjcie państwo. To jest bardzo proste. Proszę bardzo, jedno kliknięcie. 56 kursów dla szkoły podstawowej, 181 — dla ponadpodstawowej, 218 kursów dla nauczycieli. Naprawdę dużo się dzieje. Porzućcie więc tę niechęć, bo nie warto. Po prostu sprawdźcie, co się dzieje. Poinformujcie rodziców i nauczycieli, żeby też zajrzeli. Bo jest już z czego korzystać, jest baza i naprawdę wystarczy tylko po to sięgnąć.</u>
          <u xml:id="u-238.21" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Przypomnę wam, że wszystkie zatwierdzone podręczniki, z których korzystają nasi uczniowie, mają obowiązkowo swoje odpowiedniki w formie PDF-ów.</u>
          <u xml:id="u-238.22" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Ale oczywiście są też takie wydawnictwa, które rozumieją, że świat się zmienia, że narzędzia i sposoby uczenia dzieci muszą być inne, nadążać za ich potrzebami i korzystać z tego, co nowe technologie oferują. Są w ofercie — naprawdę, zachęcam do przejrzenia — przeróżne aplikacje, które będą wspierać i już wspierają nauczyciela w uczeniu dzieci.</u>
          <u xml:id="u-238.23" who="#komentarz">(Głos z sali: A ćwiczenia są w PDF-ie?)</u>
          <u xml:id="u-238.24" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Nauczyciele potrafią z tego korzystać, robią to chętnie. Prawdą jest, że też pandemia w tym doświadczeniu niestety pomogła, można powiedzieć, że to w pewnym sensie pozytywne oblicze pandemii — wszyscy musieli od razu, na bieżąco te zaległości nadrabiać. Oni będą chętnie z tego korzystać i już potrafią to robić. Państwo po raz kolejny w tej dyskusji pokazaliście, że nie wierzycie w nauczyciela polskiego. To znaczy, utknęliście w takim miejscu, że sobie wyobrażacie, że jak jemu się nie da wszystkiego pod nos, to on sobie sam nie znajdzie, nie poradzi, nie rozumie, nie potrafi, nie umie.</u>
          <u xml:id="u-238.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale kto tak mówił? Trzeba było słuchać.)</u>
          <u xml:id="u-238.26" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Otóż umie, potrafi, chce sięgać i korzystać z nowoczesnych metod i z platform.</u>
          <u xml:id="u-238.27" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Słuchanie ze zrozumieniem.)</u>
          <u xml:id="u-238.28" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">I dzięki temu, że jego uczniowie na lekcji będą mieli laptopy i on będzie miał odpowiedni sprzęt, ten krok w stronę nowoczesności będzie naprawdę…</u>
          <u xml:id="u-238.29" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Tak, jak dopłaci z tej marnej pensji.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Szumilas, czy ja mogę panią prosić o zaprzestanie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Spróbuję jeszcze… Starałam się notować, na co jeszcze państwo zwracaliście uwagę.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Pytaliście, czy są zagwarantowane środki albo co będzie, jeśli dalej będzie problem ze środkami KPO — za co trzymacie kciuki, tak bardzo trzymacie kciuki.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gapińska: Nieprawda. Właśnie nie.)</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">A więc poradzimy sobie. Są środki zabezpieczone, więcej o tym pan minister powie. Damy radę. Pytaliście, ile to kosztuje. Przypomnę: 2 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Pytaliście też o bezpieczeństwo korzystania z Internetu. Zwracam uwagę, że dzięki temu, że te laptopy będą, będzie też możliwość łączenia się, kontaktu z NASK. To jest instytucja, która m.in. o to bezpieczeństwo w Internecie będzie dbać.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: I inwigilowanie.)</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Było pytanie, czy to będzie dokładnie we wrześniu. Tak, wszyscy uczniowie otrzymają laptopy we wrześniu, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gapińska: Tego roku.)</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Jeszcze ważna uwaga. Dlaczego to jest tak istotne? Państwo z jednej strony mówicie: to kiełbasa wyborcza. Jak mówię, już 3 lata temu to zostało wpisane do prac nad KPO, a więc to nie jest żadna kiełbasa wyborcza. Po drugie, chyba rozumiecie, wierzę, że przynajmniej niektórzy z państwa rozumieją i wiedzą, jaki mamy problem. Otóż 43% naszego społeczeństwa — były takie badania — posiada kompetencje cyfrowe na poziomie podstawowym, co nas sytuuje na 24. miejscu w Unii Europejskiej, a więc chyba dla wszystkich jest jasne i zrozumiałe, że musimy w to inwestować i musimy robić wszystko, żeby to zmieniać. Dlatego też zaczynamy od naszych dzieci. Na to przeznaczamy, na tę walkę z wykluczeniem internetowym, 2 mld euro. To ma być walka z białymi plamami, jeśli chodzi o dostęp do Internetu, i to są też środki z KPO i funduszy europejskich.</u>
          <u xml:id="u-240.9" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Pytaliście, dlaczego nie klasy I-III, tylko dopiero klasy IV. Znam państwa już trochę, wszystkich, którzy pracujecie w komisji edukacji, i wiem, że waszym dorobkiem w większości jest praca pedagogiczna, byliście nauczycielami, dobrze znacie to środowisko, macie podstawy i wykształcenie, żeby pewne rzeczy rozumieć, i trochę jestem zdziwiona, że muszę państwu tłumaczyć akurat to, dlaczego że nie klasy I, II czy III, ale dopiero klasy IV. Oczywiście jest to kwestia uwarunkowań psychologicznych, przygotowywania dzieci. Nie można ich wdrażać do pewnych rzeczy za wcześnie. Inaczej zajmujemy się dziećmi w klasach I-III. Zresztą jeśli chodzi o uczenie higieny pracy z komputerem i z Internetem, to również NASK wspiera programy, które są przeznaczone dla dzieci w nauczaniu początkowym. Dlaczego klasy IV? Dlatego że się zaczyna nowy etap edukacji, też to państwo wszyscy bardzo dobrze wiecie. Zaczynamy wraz z nowym etapem, dajemy czwartoklasistom, obserwujemy, jak szkoła, nauczyciele, całe środowisko, otoczenie, także rodzice w tym systemie się odnajdują, korygujemy, jeśli trzeba, pewne rzeczy w trakcie, a w kolejnych latach znowu kolejni czwartoklasiści będą otrzymywać te laptopy.</u>
          <u xml:id="u-240.10" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">600 mln, to też? propos wykluczenia cyfrowego, m.in. będzie przeznaczone na program rozwoju kompetencji cyfrowych, tak żeby w każdej gminie było takie miejsce, gdzie to będziemy robić, 1 mld — na kluby rozwoju cyfrowego w każdej gminie.</u>
          <u xml:id="u-240.11" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">A więc, szanowni państwo, mamy świadomość, jaki jest problem, wiemy, co mamy robić, robimy to i liczymy, że zamiast takich politycznych insynuacji o kiełbasie wyborczej jednak dołączycie do tego i będziecie nas w odniesieniu do tego projektu wspierać. Liczę, że on zyska państwa poparcie.</u>
          <u xml:id="u-240.12" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Pytaliście państwo, czy będzie z tego tytułu opłacany podatek. Nie będzie z tego tytułu opłacanego podatku. Przetargi organizuje Centrum Obsługi Administracji Rządowej w oparciu o rozporządzenie ministra edukacji — też pytaliście o to, jaka jest rola ministra edukacji w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-240.13" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Rodzice będą właścicielami laptopów, nie dzieci.</u>
          <u xml:id="u-240.14" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Chciałabym niczego nie pominąć i na każde państwa pytanie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-240.15" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gapińska: A skąd kwota 2,5 tys.?)</u>
          <u xml:id="u-240.16" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">To jest przeciętna kwota, która spełnia te warunki, które są opisane w przetargu. Przeciętna. Jak się dokładnie ten przetarg rozstrzygnie, więcej szczegółów poda pan minister. O przetargu też pan minister powie. Ja powiem tylko tyle, że przetarg jeszcze nie jest rozstrzygnięty. On składa się z trzech etapów i rzeczywiście dzisiaj rozstrzyga się jeden z etapów. Też poproszę, żeby o szczegółach nam pan minister powiedział.</u>
          <u xml:id="u-240.17" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Szanowni Państwo! Liczyłam, szczerze mówiąc, na to… Na koniec zupełnie poważnie i z wielkim dla państwa szacunkiem i sympatią, bo wiem, że wszyscy, którzy pracujecie w komisji edukacji, jesteście wrażliwi na kwestie związane z edukacją, z rozwojem naszej młodzieży, z rozwojem naszych dzieci i macie swoje zawodowe doświadczenia, które sprawiają, że ta rozmowa naprawdę ma szansę być merytoryczna.</u>
          <u xml:id="u-240.18" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Liczę na to i bardzo was o to proszę. Ta sprawa wydaje się naprawdę bardzo prosta. Jeśli nie KPO… Powtarzam: znajdziemy środki, bo rozumiemy, że w tę sferę życia naszych dzieci musimy inwestować.</u>
          <u xml:id="u-240.19" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Tak jak mówiłam przy okazji prezentowania państwu projektu, szczególnie chcę zwrócić państwa uwagę na to, że jesteśmy teraz w takim czasie, kiedy wszyscy zauważamy problem w tym, że nasze dzieci korzystają z Internetu, z przeróżnych aplikacji, z przeróżnych urządzeń zupełnie swobodnie. Nie mamy na razie żadnej możliwości, żeby je uczyć, jak to robić, żeby to było dla nich bezpieczne, żeby korzystały z tej wiedzy w taki sposób, żeby to je wzmacniało, wspierało i rozwijało, a nie było dla nich zagrożeniem. To jest właśnie jeden z tych projektów, które dokładnie temu mają zapobiec, które mają je tego nauczyć. Jak wszyscy, całe środowisko szkolne i otoczenie, się w to zaangażują, to powinno to przynosić pozytywne skutki. Dziś, kiedy dzieci są małe, chodzi oczywiście o umiejętności, ale przede wszystkim o ich ochronę przed niebezpieczeństwami i takim swobodnym korzystaniem z tych dóbr technologicznych bez żadnej kontroli, a w przyszłości — o to, żeby je lepiej przygotować do rynku pracy, wyposażać w takie kompetencje, które są przyszłością, będą ich życiem i będą związane z zawodami, które będą mogły wykonywać w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-240.20" who="#MirosławaStachowiakRóżecka">Moim zdaniem to jest naprawdę projekt zupełnie ponad podziałami, absolutnie niepolityczny. Liczę na to, że państwo to zrozumiecie i że dalsza praca będzie bardzo merytoryczna. Z wielką pokorą, w imieniu wnioskodawców… Wspólnie przygotowywaliśmy ten projekt. Oczywiście przy pomocy ministerstwa, ale nie wiem, dlaczego państwo umniejszacie przy okazji wygłaszania różnych uwag naszą pracę i zaangażowanie w ten projekt, zupełnie niepotrzebnie. Zachęcam do tego, żeby jak spotkamy się w komisji, była to dyskusja merytoryczna. Czasami bywa różnie, ale najczęściej tak jest. Liczę na państwa zaangażowanie i wsparcie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-240.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#MałgorzataGosiewska">Szanowni Państwo! Na galerii przysłuchuje się naszym obradom potężna grupa z Podkarpacia, która przybyła na zaproszenie pana posła Krzysztofa Sobolewskiego. To młodzieżowe drużyny pożarnicze ze Strzyżowa i Zgłobnia, Koło Gospodyń Wiejskich w Wyżnem i parafianie z Blizianki.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#MałgorzataGosiewska">Witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#MałgorzataGosiewska">O udzielenie odpowiedzi na postawione pytania pań i panów posłów uprzejmie proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Cyfryzacji pana ministra Pawła Lewandowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PawełLewandowski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przysłuchiwałem się całej rundzie pytań i mam poczucie, że pani poseł odpowiedziała na prawie wszystkie pytania, które zostały zadane. Pozwolę sobie tylko odnieść się do kwestii prowadzonego przetargu. Było mnóstwo pytań tego dotyczących. To co prawda nie dotyczy samej ustawy, ale ponieważ jest w kręgu zainteresowania posłów, postaram się odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PawełLewandowski">Przetarg jest organizowany przez COAR, Centrum Obsługi Administracji Rządowej. Jest to jednostka podległa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Są tam prowadzone wszystkie czynności związane z samym przetargiem. Przetarg jest organizowany w oparciu o ustawę o prowadzeniu polityki rozwoju i KPO. Niezależnie od tego, czy ustawa w tym zakresie zostanie przyjęta, czy też nie, laptopy trafią do uczniów we wrześniu. Ta ustawa ma doregulowywać pewne kwestie, wyjaśniać, rozjaśniać różne dylematy, które mogłyby się pojawić w przypadku trafienia tych laptopów do uczniów czy nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PawełLewandowski">Jeśli zaś chodzi o to, który laptop wygrał, to w tej chwili jeszcze nie rozstrzygnęliśmy przetargu. Przetarg składa się z trzech elementów. Dzisiaj o godz. 13, z tego, co wiem, zostały wyłonione konsorcja i firmy, które będą mogły podpisać umowę ramową, dzięki której będziemy mogli w ponad 70 regionach — one się nie pokrywają z gminami, to są jednostki statystyczne według Unii Europejskiej — przystąpić do cząstkowych przetargów właściwych. Dopiero wtedy w każdej jednostce — to obejmuje jedną gminę czy tam kilka gmin — będą wybierane komputery. To ma oczywiście taką zaletę, że jeżeli to byłby jeden przetarg na cały kraj, to jeśli ktoś by zaczął to oprotestowywać, tobyśmy mieli problem z wydłużeniem terminów w całym kraju, a dzięki temu będziemy mieli pewność, że te komputery dotrą do jak największej grupy ludzi. To z jednej strony. Z drugiej strony zdajemy sobie sprawę, że jeden producent nie byłby w stanie dostarczyć tak dużej liczby komputerów w całym kraju. Dlatego postanowiliśmy podzielić to na mniejsze regiony. Dzięki temu dostawcy reprezentujący producentów będą mogli zdecydować, w którym regionie statystycznym wezmą udział w przetargu. To wydaje się najrozsądniejszym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#PawełLewandowski">Jeśli chodzi o wymagania odnośnie do laptopów, czyli o to, jakie mają mieć oprogramowanie, jaki konkretnie ma to być sprzęt, to one są określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw edukacji. Przetarg był przygotowany w oparciu tylko o to. Tam nie było żadnych naszych wymagań innych niż te, które są w tymże rozporządzeniu.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#PawełLewandowski">W związku z powyższym, jak państwo widzicie, jest mnóstwo instytucji zaangażowanych w ten przetarg. Jestem przekonany, że on będzie przeprowadzony w jak najbardziej rzetelny sposób. Komputery na pewno trafią do uczniów we wrześniu i z punktu widzenia logistyki wszystko będzie zachowane.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#PawełLewandowski">Oczywiście pani poseł wspomniała już o tym, że mamy cały pakiet dodatkowych serwisów dla uczniów, np. w NASK mamy Ogólnopolską Sieć Edukacyjną. W ramach tej sieci podłączyliśmy 90% szkół w Polsce do superszybkiego Internetu, nie po prostu do Internetu, tylko do superszybkiego Internetu. To z jednej strony. Z drugiej strony udostępniamy tam cały szereg kursów, podręczników. Trzeba pamiętać, że podręczniki, które są obowiązkowe w szkołach, również są odwzorowane cyfrowo i każdy uczeń ma prawo je ściągnąć i z nich korzystać.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#PawełLewandowski">Czy będzie można korzystać z oprogramowania open source? Było takie pytanie. Oczywiście będzie można korzystać z takiego oprogramowania, nie będzie żadnych ograniczeń, dlatego że komputery, które dostaną uczniowie, będą absolutnie pozbawione dodatkowego oprogramowania, które w jakikolwiek sposób miałoby kontrolować, co będzie tam zainstalowane. To rodzice będą kontrolować, co uczniowie, co ich dzieci mają zainstalowane na tych laptopach.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#PawełLewandowski">Wszystkie, zgodne z prawem programy, mogą być bez problemu instalowane w tych komputerach. Jeśli zaś chodzi o kwestie wykluczenia cyfrowego związanego z brakiem dostępu do Internetu, to największa część KPO dotycząca cyfryzacji jest właśnie temu dedykowana: żeby każdy w Polsce był poza obszarem białych plam. W związku z tym, kiedy zrealizujemy cały projekt, każdy będzie miał dostęp do superszybkiego Internetu. Chciałem zwrócić tylko uwagę, że wstrzymanie funduszy z KPO nie przeszkadza nam rozwijać Polski. Niezależnie od tego, kiedy pieniądze się pojawią — a jestem przekonany, że one się pojawią — to my będziemy realizować wszystkie zobowiązania, jakie mamy w KPO, i nic nie powstrzyma nas przed tym, żeby spowodować szybki i skokowy rozwój Polski, zwłaszcza w zakresie cyfryzacji. Bo chciałem zwrócić uwagę, że nieco ponad 30% wszystkich inwestycji to inwestycje cyfrowe, a to pokazuje, jak to jest ważne dla nas, dla naszego rządu, i jak szybko planujemy dokonać tego skoku cywilizacyjnego. Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#MałgorzataGosiewska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#MałgorzataGosiewska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#MałgorzataGosiewska">W związku z tym, że za 5 minut w ciemnym saloniku jest przewidziany Konwent, nie będziemy rozpoczynać kolejnego punktu.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#MałgorzataGosiewska">Ogłaszam przerwę do godz. 15.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#MałgorzataGosiewska">Po wznowieniu obrad odbędą się głosowania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 47 do godz. 15 min 04)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#ElżbietaWitek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych, druk nr 3275.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#ElżbietaWitek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#ElżbietaWitek">— o zmianie ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#ElżbietaWitek">Sprawozdania to odpowiednio druki nr 3241 i 3269.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-244.8" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, oraz w dyskusjach nad tymi punktami porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-244.9" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-244.11" who="#ElżbietaWitek">W związku ze zgłoszonym sprzeciwem wobec sprawozdań z druków nr 3241 i 3269 sprawę tę rozstrzygniemy w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-244.12" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania…</u>
          <u xml:id="u-244.13" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-244.14" who="#ElżbietaWitek">Powiedziałam, panie pośle, więc powtórzę raz jeszcze. Dotyczy to projektów ustaw o zmianie: ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Tych dwóch ustaw. Zgłoszony został sprzeciw co do skrócenia terminu zgodnie z art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-244.15" who="#ElżbietaWitek">Już teraz mogę, tak?</u>
          <u xml:id="u-244.16" who="#ElżbietaWitek">W związku ze zgłoszonym sprzeciwem w przypadku sprawozdań z druków nr 3241 i 3269 sprawę tę rozstrzygniemy w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-244.17" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-244.18" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za skróceniem terminu, o którym mowa w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, oraz za propozycją wysłuchania w dyskusjach nad tymi punktami porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w przypadku sprawozdań z druków nr 3241 i 3269?</u>
          <u xml:id="u-244.19" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.20" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł, przeczytam po raz trzeci, więc bardzo państwa proszę o słuchanie.</u>
          <u xml:id="u-244.21" who="#ElżbietaWitek">W związku ze zgłoszonym sprzeciwem w przypadku sprawozdań z druków nr 3241 i 3269 sprawę rozstrzygniemy w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-244.22" who="#ElżbietaWitek">Wcześniej czytałam państwu, że proponuję, aby w przypadkach tych dwóch ustaw Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44, i wobec tego został zgłoszony sprzeciw, dlatego głosujemy nad tym sprzeciwem, czyli głosujemy za skróceniem, kto jest za skróceniem, czyli nad tym, jaka jest nasza propozycja. Czy państwo rozumiecie?</u>
          <u xml:id="u-244.23" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-244.24" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, jeszcze raz wytłumaczę. Głosujemy za skróceniem terminu, bo wobec skrócenia terminu był sprzeciw. Czyli głosujemy nad tym, kto jest za skróceniem terminu.</u>
          <u xml:id="u-244.25" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-244.26" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, czy to jest jasne? Głosujemy za skróceniem terminu.</u>
          <u xml:id="u-244.27" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-244.28" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za skróceniem terminu, o którym mowa w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-244.29" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.30" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-244.31" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 439 posłów. 258 — za, 170 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-244.32" who="#ElżbietaWitek">Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.33" who="#ElżbietaWitek">Grupa posłów przedłożyła projekt ustawy zmieniający ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3182.</u>
          <u xml:id="u-244.34" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-244.35" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusji nad dodanym punktem porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-244.36" who="#ElżbietaWitek">Chodzi o czas — 5 minut i 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-244.37" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.38" who="#ElżbietaWitek">Chodzi o 5 minut i 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-244.39" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-244.40" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciw? Przystępujemy w związku z tym do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-244.41" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto zgłosił sprzeciw?)</u>
          <u xml:id="u-244.42" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji wysłuchania 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół?</u>
          <u xml:id="u-244.43" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.44" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-244.45" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 422 — za, 15 — przeciw, 3 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-244.46" who="#ElżbietaWitek">Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.47" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-244.48" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-244.49" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-244.50" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-244.51" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 3188?</u>
          <u xml:id="u-244.52" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.53" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-244.54" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 8 — za, 263 — przeciw, 169 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-244.55" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-244.56" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, aby komisje przedstawiły sprawozdanie w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-244.57" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.58" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-244.59" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan Braun?)</u>
          <u xml:id="u-244.60" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad tą propozycją.</u>
          <u xml:id="u-244.61" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji przedstawienia przez komisje sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-244.62" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.63" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-244.64" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 263 — za, 175 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-244.65" who="#ElżbietaWitek">Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.66" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów.</u>
          <u xml:id="u-244.67" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-244.68" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu skierował ten projekt do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Polityki Senioralnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-244.69" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-244.70" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 3240?</u>
          <u xml:id="u-244.71" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.72" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-244.73" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 437 posłów. 9 — za, 428 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-244.74" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Polityki Senioralnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-244.75" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, aby komisje przedstawiły sprawozdanie w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-244.76" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.77" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-244.78" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad tą propozycją.</u>
          <u xml:id="u-244.79" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji przedstawienia przez komisje sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-244.80" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.81" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-244.82" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 414 — za, 20 — przeciw, 6 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-244.83" who="#ElżbietaWitek">Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.84" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-244.85" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-244.86" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-244.87" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-244.88" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy z druku nr 3244?</u>
          <u xml:id="u-244.89" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.90" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-244.91" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 438 posłów. 8 — za, 429 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-244.92" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-244.93" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, na podstawie art. 39 ust. 3 regulaminu Sejmu, aby komisja przedstawiła sprawozdanie w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-244.94" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-244.95" who="#ElżbietaWitek">Muszę odczytać tę regułkę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-244.96" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.97" who="#komentarz">(Głos z sali: Grzegorz, teraz.)</u>
          <u xml:id="u-244.98" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-244.99" who="#ElżbietaWitek">Słyszę sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-244.100" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad tą propozycją.</u>
          <u xml:id="u-244.101" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji przedstawienia przez komisję sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-244.102" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.103" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-244.104" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 439 posłów. 421 — za, 16 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-244.105" who="#ElżbietaWitek">Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-244.106" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 3275).</u>
          <u xml:id="u-244.107" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu, na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-244.108" who="#ElżbietaWitek">Czy ktoś pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-244.109" who="#ElżbietaWitek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-244.110" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-244.111" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku w brzmieniu z druku nr 3275?</u>
          <u xml:id="u-244.112" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-244.113" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-244.114" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 439 posłów. 423 — za, 4 — przeciw, 12 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-244.115" who="#ElżbietaWitek">Sejm podjął uchwałę w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-244.116" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, póki jeszcze wszyscy tu jesteśmy, powitajmy Doberski Uniwersytet Trzeciego Wieku z gminy Dobra koło Nowogardu.</u>
          <u xml:id="u-244.117" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-244.118" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-244.119" who="#ElżbietaWitek">Witamy państwa w pięknych niebieskich, wiosennych koszulkach.</u>
          <u xml:id="u-244.120" who="#ElżbietaWitek">Na tym zakończyliśmy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-244.121" who="#ElżbietaWitek">Ogłaszam 2 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-244.122" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 16 do godz. 15 min 19)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej oraz ustawy o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej (druki nr 3098 i 3138).</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Artura Szałabawkę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#ArturSzałabawka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pani marszałek Sejmu skierowała w dniu 23 marca br. rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej oraz ustawy o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej, druk nr 3098, do Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej do pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#ArturSzałabawka">Projekt ten ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Dotyczy m.in. wprowadzenia jednolitych wymogów dla uzyskiwania unijnych świadectw kwalifikacji członka załogi i unijnych świadectw kwalifikacji do wykonywania szczególnych operacji, zapewnienia odpowiednich procedur, wydawania i przedłużania ważności dokumentów członków załóg, nowelizacji przepisów dotyczących uznawania dokumentów wydanych przez inne państwa, określenia ram funkcjonowania komisji egzaminacyjnych i sposobu przeprowadzania egzaminów, określenia procedur zawieszania i cofania kwalifikacji, zapewnienia stosowania jednolitych wzorów dokumentów, określenia procedur zatwierdzania programów szkoleń, zharmonizowania przepisów dotyczących wydawania żeglarskich książeczek pracy i dzienników pokładowych, zmiany przepisów dotyczących stanu zdrowia członków załogi i zapewnienia funkcjonowania bazy danych kompatybilnych z europejską bazą danych. To jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#ArturSzałabawka">Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej przeprowadziła pierwsze czytanie oraz rozpatrzyła ten projekt ustawy na posiedzeniu w dniu 13 kwietnia br. Po przeprowadzonej dyskusji komisja przyjęła poprawki o charakterze legislacyjnym. Chciałbym zaznaczyć, że nie było żadnego sporu politycznego.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#ArturSzałabawka">W imieniu komisji zwracam się do Wysokiej Izby z prośbą o przyjęcie załączonego projektu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#PiotrZgorzelski">Jednocześnie zwracam się do wszystkich państwa posłów, którzy nie uczestniczą w debacie, aby umożliwili spokojne jej przeprowadzenie.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze ponownie pan poseł Artur Szałabawka, który tym razem przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#ArturSzałabawka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu mam zaszczyt przedstawić uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej oraz ustawy o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#ArturSzałabawka">Ta ustawa jest bardzo ważna, bo stanowi implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2017 r. Chodzi o dopasowanie wszystkich spraw związanych z kwalifikacjami zawodowymi, jeśli chodzi o żeglugę śródlądową. Wskazana dyrektywa 2017/2397 jest uzupełniona i wykonana przez, po pierwsze, dyrektywę delegowaną Komisji Europejskiej uzupełniającą dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady, po drugie, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany dyrektywy Unii Europejskiej z 2017 r. w odniesieniu do środków przejściowych dotyczących uznawania świadectw wydawanych przez państwa trzecie, po trzecie, rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej z 14 stycznia 2020 r., po czwarte, rozporządzenie delegowane Komisji Europejskiej uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/2397.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#ArturSzałabawka">W celu implementacji dyrektywy 2017/2397 konieczna jest zmiana ustawy z 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej zwanej dalej ustawą o żegludze oraz rozporządzenia, które zastąpi Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 20 listopada 2014 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych i składu załóg statków żeglugi śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#ArturSzałabawka">Nie będę wchodził w akty wykonawcze.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#ArturSzałabawka">Niniejszy projekt ustawy przewiduje w szczególności — to są dosyć ważne rzeczy, więc je przekażę — wprowadzenie jednolitych wymogów dla uzyskiwania unijnych świadectw kwalifikacji członka załogi, unijnych świadectw kwalifikacji do wykonywania szczególnych operacji, zapewnienie odpowiednich procedur wydawania i przedłużania ważności dokumentów członkom załogi, nowelizację przepisów dotyczących uznawania kwalifikacji i wydawania przez inne państwa, określenie ram funkcjonowania komisji egzaminacyjnych i sposobu przeprowadzania egzaminów, określenie procedur zawieszania i cofania kwalifikacji, zapewnienie stosowania jednolitych wzorów dokumentów — wszystkich to dotyczy, określenie procedur zatwierdzania programów szkoleń, zapewnienie procedury zatwierdzania symulatorów, na których będą mogły odbywać się egzaminy, zharmonizowanie przepisów dotyczących wydawania książeczek żeglarskich, dzienników pokładowych i tym podobnych dokumentów, zmiany przepisów dotyczących stanu zdrowia członków załogi — jest to kwestia bardzo ważna i do tej pory nierozstrzygnięta — zapewnienie funkcjonowania bazy danych, która będzie kompatybilna z europejską bazą danych, zapewnienie przepisów przejściowych pozwalających na dalsze wykorzystywanie świadectw kwalifikacji.</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#ArturSzałabawka">Pełne wdrożenie dyrektywy jest niezbędne w celu zapewnienia prawidłowego i zgodnego z obowiązującymi regulacjami międzynarodowymi ujednoliconego systemu kwalifikacji członków załóg, statków i żeglugi śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-248.6" who="#ArturSzałabawka">Klub Prawa i Sprawiedliwości w pełni popiera projekt ustawy i prosi o procedowanie nad nią dalej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Tadeusza Aziewicza do przedstawienia stanowiska Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#TadeuszAziewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko odnośnie do sprawozdania Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej oraz ustawy o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej, druki nr 3098 i nr 3198.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#TadeuszAziewicz">Wysoka Izbo! Omawiany projekt to transpozycja prawa unijnego dotycząca ujednolicenia wymogów kwalifikacyjnych oraz zapewnienia odpowiednich procedur wydawania dokumentów związanych z żeglugą śródlądową. Jest nowelizacją przepisów dotyczących uznania kwalifikacji wydanych przez inne państwa, określa ramy funkcjonowania komisji egzaminacyjnych, procedury zawieszania i wycofywania kwalifikacji oraz innych dokumentów związanych z żeglugą śródlądową.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#TadeuszAziewicz">Warto podkreślić, że nowelizacja ustawy o żegludze śródlądowej oraz o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej ma doprowadzić do pełnego wdrożenia dyrektywy unijnej. Jest to niezbędne dla zapewnienia prawidłowego i zgodnego z obowiązującymi regulacjami międzynarodowymi ujednoliconego systemu kwalifikacji członków załóg żeglugi śródlądowej. Ujednolicenie to ma zapewnić bezpieczeństwo żeglugi śródlądowej, a także pozwolić na uznawanie ważności wydanych dokumentów kwalifikacyjnych, żeglarskich książeczek pracy i dzienników pokładowych.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#TadeuszAziewicz">Wysoka Izbo! Nie wszyscy wiedzą, że patent kapitana żeglugi śródlądowej był dotychczas jedynym dokumentem kwalifikacyjnym w żegludze śródlądowej uznawanym we wszystkich państwach Unii Europejskiej. W zakresie pozostałych dokumentów kwalifikacyjnych nie istniała jednolita praktyka ich uznawania. Harmonizacja procedur szkolenia marynarzy oraz ustalenie wspólnych rozwiązań dotyczących tej kwestii zapewnią możliwość rozwoju żeglugi śródlądowej w Europie.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#TadeuszAziewicz">Na posiedzeniu Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, które odbyło się w dniu 23 maja, Biuro Legislacyjne zgłosiło uwagi do kilkunastu proponowanych zmian. W zdecydowanej większości miały one charakter redakcyjny, doprecyzowujący i zmieniający wskazane w projekcie sformułowania. Komisja bez sprzeciwu przyjęła sprawozdanie o projekcie ustawy wraz z poprawkami uzgodnionymi pomiędzy rządem a Biurem Legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#TadeuszAziewicz">Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej wnoszę o przyjęcie omawianego projektu i dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Jarosława Rzepę, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#JarosławRzepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#JarosławRzepa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Moi przedmówcy już powiedzieli, że ten projekt tak naprawdę ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej i ujednolicenie wymogów uzyskiwania unijnych świadectw kwalifikacji członka załogi, unijnych świadectw kwalifikacji do wykonywania szczególnych operacji, zapewnienie odpowiednich procedur wydawania i przedłużania ważności dokumentów członków załóg statku, nowelizacji przepisów dotyczących uznawania dokumentów wydawanych przez inne państwa. Określa ramy funkcjonowania komisji egzaminacyjnej i sposób przeprowadzania egzaminów oraz procedury zawieszenia i cofania kwalifikacji, zapewnia stosowanie jednolitych wzorów dokumentów, określa procedury zatwierdzania programów szkoleń, zharmonizowanych przepisów dotyczących wydawania żeglarskich książeczek pracy i dzienników pokładowych, zmiany przepisów dotyczących stanu zdrowia członków załóg statku, zapewnienie funkcjonowania bazy danych kompatybilnej z europejską bazą danych.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#JarosławRzepa">Szanowni Państwo! To, co ważne, że czas na wymianę tych dokumentów będzie aż do stycznia 2032 r. Szacuje się, że wymianie będzie podlegało do 15 tys. dokumentów i że to będzie 10 lat, tak że mamy tutaj zapewnienie, że będzie to robione w sposób bardzo spokojny i nie będzie żadnych problemów.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#JarosławRzepa">Klub Parlamentarny Koalicja Polska — PSL, Unia Europejskich Demokratów i Konserwatyści Marka Biernackiego oczywiście będziemy głosowali za. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Michała Urbaniaka, który przedstawi stanowisko Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MichałUrbaniak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Niemożliwe jest w zasadzie kolejne posiedzenie Sejmu bez nowych unijnych regulacji. Tym razem z Brukseli mamy projekt dotyczący ujednolicenia systemu kwalifikacji właśnie członków załóg żeglugi śródlądowej. Mam tylko pytanie, czy to jest aż tak niezbędne. Czy to nie jest kolejny element ujednolicania systemu prawnego, kolejna cegiełka do budowania jednego europejskiego superpaństwa dla unionistów i reszty obywateli?</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MichałUrbaniak">Na wstępie warto też zwrócić uwagę, czy w przyszłości będzie dla kogo budować. Dla kogo będzie się tworzyć te nowe rozwiązania? Ponieważ jeśli szlibyśmy za lewicowcami, za ekooszołomami, to w Polsce w zasadzie nie będzie gdzie pływać i nie będzie jak żeglować po rzekach, które dzisiaj są bardzo mało żeglowne, w przeciwieństwie do krajów, które jakoś sobie z tym poradziły, takich jak Niderlandy czy Niemcy. Te organizacje pseudoekologiczne mają w Polsce duży wpływ i ja boję się o to, że za chwilę po prostu nie będzie komu wydawać nowych certyfikatów, pomimo że transport śródlądowy jest faktycznie bardziej ekologiczny, mniej emisyjny, o czym trzeba też w tej dyskusji oczywiście pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#MichałUrbaniak">Wracając bezpośrednio do tych nowych regulacji — tutaj narzuca się to, że będzie znowu jedno ujednolicone prawo z resztą krajów. To ma swoje plusy, ma też oczywiście minusy. My zasadniczo uważamy, że to, co przychodzi z Brukseli, nie powinno być bezrefleksyjnie przenoszone do naszego systemu prawnego, bo, szanowni państwo, co będzie z osobami, które muszą wymieniać dokumenty? To jest w tym wypadku kolejne utrudnienie ich życia.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#MichałUrbaniak">Wzrosną też ceny egzaminów. Dodatkowo, co się stanie z bosmanami, co się stanie z szyprami, których istnienia to unijne prawo w zasadzie nie przewiduje? Jak to będzie rozwiązane? Zamiast zajmować się takimi rzeczami, moglibyśmy zająć się czymś znacznie bardziej poważnym niż posłuszne wprowadzanie unijnych zakazów, nakazów, zmian. Ale widzimy, że w polskim systemie partia rządząca i poprzednie w zasadzie nie miały refleksji nad tym, czy prawo unijne jest dla Polski opłacalne czy nie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Gramatyka przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MichałGramatyka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W zasadzie wiele, bardzo wiele, niemal wszystkie kwestie merytoryczne zostały już tutaj powiedziane. Polska 2050 Szymona Hołowni również podziela stanowisko, że unifikacja unijnych dokumentów i wymagań co do ich wydawania jest procesem zrozumiałym, dobrym, procesem, który popieramy. Na tym polega europejska wspólnota, żeby każdy/każda z nas korzystał/korzystała z takich samych praw, bez względu na to, czy jesteśmy z Polski czy z Portugalii, czy z Holandii, czy z Finlandii. Wygląda na to jednak, że w myśl nowych, unijnych przepisów pożegnamy się, przynajmniej formalnie, z bosmanami na statkach, chociaż realnie nie pożegnamy ich, mam nadzieję, nigdy. Bosman pozostanie zapewne określeniem tytularnym, zapewne pozostanie też człowiekiem instytucją, pierwszym etapem morskiego szkolenia dla niedoświadczonych członków załóg, jak np. Roman Stoubel — legendarny bosman „Zawiszy Czarnego”, jedyny taki, który tym żaglowcem przepłynął rejs dookoła świata, albo Jakub Maciąg — nietuzinkowa postać, od 24 lat na pokładzie „Pogorii”, archeolog, krakowski rzeźbiarz, konserwator zabytków. Albo archetyp w tym odchodzącym w przeszłość zawodzie — Jan Leszczyński, legendarny bosman „Daru Pomorza”, ze względu na specyficzny sposób traktowania języka polskiego nazywany „Waju”. „Nikt nie zapyta, jak długo to było robione, tylko kto to robił” — uczył bosman kadetów, uświadamiając im, jak ważne jest na morzu wykonywanie prostych prac porządnie, bo morze nie wybacza błędów, morze nie stosuje taryfy ulgowej.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MichałGramatyka">To nie jest jakieś moje epitafium dla zawodu, którego formalnie nie będzie, a jest to jedynie hołd oddany tym, dla których powołaniem jest, zawsze było i pewnie będzie opieka nad statkami i przekazywanie morskiej wiedzy i tradycji młodszym żeglarzom. Oczywiście poprzemy ustawę. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#PiotrZgorzelski">Czas na zadanie pytania ustalam na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Braun.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#PiotrZgorzelski">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#PiotrZgorzelski">Także nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
          <u xml:id="u-257.8" who="#PiotrZgorzelski">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-257.9" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Łącki.</u>
          <u xml:id="u-257.10" who="#PiotrZgorzelski">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-257.11" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
          <u xml:id="u-257.12" who="#PiotrZgorzelski">Nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-257.13" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław…</u>
          <u xml:id="u-257.14" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-257.15" who="#PiotrZgorzelski">Może, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.16" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
          <u xml:id="u-257.17" who="#PiotrZgorzelski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-257.18" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Joanna Fabisiak.</u>
          <u xml:id="u-257.19" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-257.20" who="#PiotrZgorzelski">A potem pani poseł Magdalena Łośko, pan poseł Artur Szałabawka i pan poseł Berkowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Implementacja jest rzeczą potrzebną i uzasadnioną. Moje pytanie będzie dotyczyło, powiedziałabym, kwestii wstydliwej. Żegluga śródlądowa, jachty, żaglówki pływające po jeziorach Warmii i Mazur — czyszczenie kabin toaletowych odbywa się w sposób naturalny, poprzez zrzucanie fekaliów do jezior. A przecież każdy chce kąpać się w czystej wodzie. Może przy okazji, skoro mają być szkolenia, skoro ma być wydawanie świadectw, warto byłoby tę kwestię uporządkować? Bo cała Europa porządkuje ją w sposób prosty. Po pierwsze, jest to zapisane jako czyn niedozwolony i karalny, po drugie, są zakładane plomby, po trzecie wreszcie, może warto w tym programie szkoleń uwzględnić takie właśnie szkolenie, że pewnych rzeczy wykonywać nie należy, tym bardziej że można z tym w inny sposób sobie poradzić, nie płacąc wielkich pieniędzy. Chciałabym zatem spytać, jakie uregulowania w tej kwestii państwo proponujecie, aby każdy Polak mógł pojechać nad jezioro i nie kąpać się w fekaliach, tylko w czystej wodzie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Magdalena Łośko.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MagdalenaŁośko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt reguluje kwestię uprawnień dla członków załóg statków śródlądowych. Z tego tytułu, z tego powodu chciałabym zapytać również o plany rewitalizacji dróg wodnych. Nasz kraj, jak wiemy, ma olbrzymi potencjał w zakresie żeglugi śródlądowej, brakuje jednak inwestycji w tym zakresie. Dla przykładu droga E70, jedna z największych dróg wodnych, której szlak przebiega przez region kujawsko-pomorski, przez Noteć, Kanał Bydgoski, Brdę, również tej rewitalizacji wymaga. Chciałabym zapytać, czy planujecie państwo inwestycje w zakresie rewitalizacji śródlądowych dróg wodnych, w tym międzynarodowej drogi wodnej E70. Dziękuję bardzo. Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Szałabawka.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#PiotrZgorzelski">I listę zamknie pan poseł Konrad Berkowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#ArturSzałabawka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana ministra, czy to jest tak, jak tutaj przed chwilą usłyszeliśmy od przedstawicieli Konfederacji, że my jako Polacy, wodniacy, wszyscy, którzy zajmujemy się gospodarką morską, stracimy na tym, że będziemy mieli ujednolicone dokumenty, które pozwolą nam jako Polakom posługiwać się tymi jednolitymi dokumentami w całej Europie. I czy to tak będzie działało też w drugą stronę, że osoby, które np. będą chciały temu poświęcić swój czas w różny sposób, w ramach pracy czy w ramach wypoczynku, też będą korzystały z tego ujednolicenia? Czy to, że jest ta wspólna implementacja tych wszystkich przepisów, na którą tak długo czekało środowisko wodne, jest na korzyść dla naszego kraju czy na niekorzyść? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Konrad Berkowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#KonradBerkowicz">Oczywiście bez ujednolicania formuły dokumentu na całym świecie można się posługiwać rozmaitymi dokumentami, więc nie jest to konieczne. Natomiast zwracam uwagę, że Europa była zawsze silna i rozwijała się m.in. dlatego, że kraje Europy ze sobą konkurowały. Każdy, kto rozumie ekonomię czy nawet sport, wie, że konkurencja powoduje podwyższanie jakości tego, co konkurencji podlega. Warto też dla dobra Europy, żeby kraje Europy konkurowały swoimi prawami, a ta regulacja to jest kolejny przykład ujednolicania prawa we wszystkich krajach Unii Europejskiej, co likwiduje tę konkurencję, która jest właśnie tak korzystna. Niedługo będziemy mieli powoli ujednolicany system podatkowy. Pierwsze unijne podatki już są wprowadzane, kolejne są w planach. To wszystko zmierza w bardzo złym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#KonradBerkowicz">Mam pytanie: Ile będzie kosztować wdrożenie tej ustawy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo Posłowie! Na galerii przebywają uczniowie klasy IId III Liceum Ogólnokształcącego im. Juliusza Słowackiego w Lesznie z Wielkopolski wraz z wychowawcą panem Jackiem Szczepaniakiem, którzy przybyli do nas na zaproszenie pana posła Grzegorza Rusieckiego. Wśród nich jest także ks. Marcin Budziński, którego także bardzo serdecznie witamy.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#PiotrZgorzelski">Pozdrawiamy całą ekipę bardzo, bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#PiotrZgorzelski">Teraz proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana ministra Marka Gróbarczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MarekGróbarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MarekGróbarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym bardzo serdecznie podziękować za tak szerokie poparcie tych regulacji. Mają one na celu przede wszystkim ujednolicenie całego procesu, odpowiednich dokumentów i wymogów dotyczących żeglugi śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#MarekGróbarczyk">Odpowiadam na pytania. Oczywiście w ramach ochrony wód przed zanieczyszczeniem zabronione jest zrzucanie nieczystości z toalet ze statków, a osoby, które się tego dopuszczają, podlegają określonym karom.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#MarekGróbarczyk">Odpowiadając na pytanie pani poseł Magdaleny Łośko, chciałbym jednoznacznie potwierdzić, że przygotowaliśmy cały proces rewitalizacji dróg śródlądowych, jednakże myślę, że problem jest w pani ugrupowaniu, które blokuje takie inwestycje. Tu jest ogromna prośba, że jeśli pani jest tak przekonana do tego, to aby wpłynęła na członków swojego ugrupowania, ażeby również poparli te rozwiązania. Myślę, że ustawa, nad którą niebawem będziemy procedowali, o rewitalizacji rzeki Odry, która również zawiera takie inwestycje, zyska szerokie poparcie. Serdecznie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#PiotrZgorzelski">Czy pan poseł sprawozdawca zechce zabrać głos? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#PiotrZgorzelski">Zatem zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MałgorzataPępek">Przy okazji debaty nad tym punktem należy zwrócić uwagę na następującą rzecz. Projekt przewiduje bardzo wysokie wymagania niezbędne do uzyskania kwalifikacji na poszczególnych poziomach kompetencji. Długi czas niezbędny do uzyskania kolejnego świadectwa kwalifikacji może niestety bezpośrednio przełożyć się na braki kadrowe w sektorze żeglugi śródlądowej i brak możliwości spełnienia wymagań art. 35 ust. 1, który stanowi, że statek musi mieć załogę, której skład i kwalifikacje zapewniają bezpieczeństwo żeglugi.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#MałgorzataPępek">Proszę o wyjaśnienie powstałych wątpliwości oraz odpowiedź na pytanie, czy wejście w życie powyższych przepisów nie spowoduje zaburzenia dotychczasowego systemu gradacji stopni kwalifikacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#MarcelinaZawisza">Szanowni Państwo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu Lewicy odnośnie do projektu, który ma na celu wdrożenie przepisów Unii Europejskiej w zakresie ujednolicenia systemu kwalifikacji członków załóg statków żeglugi śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#MarcelinaZawisza">Zaistniał bowiem poważny problem: od czasu nowelizacji ustawy w 2000 r. jedynym dokumentem kwalifikacyjnym w żegludze śródlądowej uznawanym na terenie UE był patent kapitana żeglugi śródlądowej. Pozostałe dokumenty kwalifikacyjne nie były jednolicie uznawane. Pojawiały się też różnice dotyczące procedur szkolenia marynarzy.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#MarcelinaZawisza">Ponadto ustawa precyzuje i porządkuje kwestie: ram funkcjonowania komisji egzaminacyjnych i sposobu przeprowadzania egzaminów, procedur zatwierdzania programów szkoleń, a także procedur zawieszania i cofania kwalifikacji. Ważne zapisy tej nowelizacji dotyczą także oceny stanu zdrowia członka załogi statku i świadectwa zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#MarcelinaZawisza">Klub Lewicy nie zgłasza żadnych poprawek do przedstawionego projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PiotrZgorzelski">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek (druki nr 3184 i 3194).</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę panią poseł Bożenę Borys-Szopę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#BożenaBorysSzopa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Przedstawiam sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek, zgodnie z drukiem nr 3184.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#BożenaBorysSzopa">Omawiany projekt ustawy ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Dotyczy kompleksowego ujęcia przepisów regulujących kwestie uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, łączenia i podziału spółek. Określa ponadto zasady reprezentacji pracowników oraz ich prawną ochronę. Konsekwencją wejścia w życie projektu ustawy będzie utrata mocy obowiązującej ustawy z dnia 25 kwietnia 2008 r.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#BożenaBorysSzopa">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierowała w dniu 2 maja 2023 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny do pierwszego czytania. Połączone komisje po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 9 maja 2023 r. wnoszą, aby Wysoki Sejm zechciał załączony projekt ustawy przyjąć zgodnie z drukiem sprawozdania nr 3194. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Andrzej Gawron, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#AndrzejGawron">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość dotyczące rządowego projektu ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek, druk nr 3184.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#AndrzejGawron">Powstanie tego projektu motywowane było zmianą przepisów prawa Unii Europejskiej. Dnia 27 listopada 2019 r. została przyjęta dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej o numerze 2019/2121. Procedowany w Sejmie projekt dotyczy kompleksowego ujęcia przepisów regulujących kwestie uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, łączenia i podziału spółek w oddzielnym akcie prawnym rangi ustawowej poprzez prawo wyznaczenia lub wyboru określonej liczby członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów, prawo rekomendowania członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów oraz prawo sprzeciwiania się wyznaczaniu niektórych lub wszystkich członków rady nadzorczej lub rady dyrektorów.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#AndrzejGawron">Konsekwencją wejścia w życie projektowanej ustawy, nad którą obecnie procedujemy, będzie utrata mocy obowiązującej ustawy z dnia 25 kwietnia 2008 r. o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego połączenia się spółek. Rząd zdecydował się na opracowanie całkowicie nowej ustawy o uczestnictwie pracowników, a nie na zmianę tej ustawy, gdyż wdrożenie dyrektywy nr 2121 przez nowelizację oznaczałoby konieczność dokonania zmian w dotychczas obowiązującej ustawie praktycznie w każdym artykule. Dlatego, kierując się zasadą techniki prawodawczej, opracowano projekt ustawy, który stanowi całkowicie nową regulację. Niemniej przy opracowaniu projektowanej regulacji wzorowano się na rozwiązaniach przyjętych w ustawie z 2008 r.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#AndrzejGawron">Projekt ustawy określa, w jakim trybie przedstawiciele pracowników są wyznaczani lub wybierani do danych spółek. Realizowane jest to za pomocą specjalnego zespołu negocjacyjnego lub — w przypadku niewybrania takiego zespołu — za pomocą zespołu przedstawicielskiego. Zgodnie z projektem prawa pracowników do uczestnictwa w spółce będą mogły być realizowane w dwóch modelach. W pierwszym modelu o formie uczestnictwa decyduje się w ramach negocjacji ze specjalnym zespołem negocjacyjnym jeszcze przed powstaniem spółki. Z kolei drugi model opiera się na zasadach, zgodnie z którymi realizacja uprawnień pracowników następuje po powstaniu spółki w wyniku transformacji transgranicznej oraz przy wsparciu zespołu przedstawicielskiego. Projekt nakłada na właściwy organ spółki przekształcanej, spółki uczestniczącej lub spółki podlegającej podziałowi obowiązek sprawozdawczy względem ministra właściwego do spraw pracy polegający na przekazaniu w terminie 30 dni od daty rejestracji spółki określonych danych o spółce powstałej w wyniku takiego przekształcenia. Ponadto uzupełniono i doprecyzowano przepisy w zakresie definicji legalnej pracownika, ustalenia liczby pracowników w celu dokonania podziału miejsc w specjalnym zespole negocjacyjnym, zasad wyznaczania członków specjalnego zespołu negocjacyjnego oraz zespołu przedstawicielskiego oraz sposobu podejmowania uchwał.</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#AndrzejGawron">Reasumując, chcę powiedzieć, że klub Prawa i Sprawiedliwości popiera przedstawione w projekcie ustawy uregulowania. Jest to implementacja prawa Unii Europejskiej, która uwzględnia faktyczne potrzeby rynku. Przedsiębiorcy są zainteresowani przeprowadzeniem transgranicznych procesów transformacyjnych w zakresie szerszym niż tylko łączenie spółek, ponadto przedmiotowy projekt ustawy zawiera zasady dotyczące prawa pracowników do uczestnictwa w spółce.</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#AndrzejGawron">Klub Prawa i Sprawiedliwości w drugim czytaniu zgłasza cztery poprawki, głównie doprecyzowujące i zmieniające termin wejścia w życie ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#PiotrZgorzelski">Przyjmuję poprawki.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#PiotrZgorzelski">I zapraszam panią poseł Annę Wojciechowską do przedstawienia stanowiska Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko w imieniu klubu Koalicja Obywatelska w sprawie projektu ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#AnnaWojciechowska">Transgraniczne łączenie się spółek jest obecnie jedną z najpowszechniejszych form tzw. bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Spółki coraz częściej chcą uzyskać silniejszą pozycję nie tylko na rynku krajowym, ale również na rynku międzynarodowym. W tym celu dochodzi do operacji o charakterze inwestycyjno-kapitałowym, których skutkiem jest przejęcie kontroli nad istniejącym podmiotem, wzmocnienie pozycji rynkowej istniejącego podmiotu lub utworzenie zupełnie nowego podmiotu dzięki zainwestowanemu kapitałowi już istniejących podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#AnnaWojciechowska">Przedmiotowy projekt ustawy jest uregulowaniem uczestnictwa pracowników w zakresie przekształceń i podziałów spółek kapitałowych. Projekt ustawy wzoruje się na rozwiązaniach już sprawdzonych, przyjętych w ustawie z dnia 25 kwietnia 2008 r. W projekcie wprowadzono współuczestnictwo właśnie pracowników w nadzorze i kontroli nad spółką, a dokładniej uczestnictwo przedstawicieli pracowników w specjalnym zespole negocjacyjnym zespołu przedstawicielskiego lub przedstawicieli pracowników w radzie nadzorczej czy radzie dyrektorów spółki powstałej w zależności od czasu, okresu, w jakim ta spółka jest tworzona.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#AnnaWojciechowska">Sama ustawa nie jest zła, jest dobra. Te uregulowania są już sprawdzone. I dobrze, że uregulowane będzie to ustawowo, że pracownicy w spółkach transgranicznych będą mieli wgląd do działalności spółki poprzez swoich przedstawicieli pracowniczych. Jak w każdej formie prawnej dobrze jest, żeby te spółki funkcjonowały poprawnie, dlatego że różnie w życiu bywa i zawsze są pierwsze osoby, które mogą zasygnalizować, że coś się tam dzieje niedobrego. A więc daje to poczucie bezpieczeństwa całej załodze, a wiadomo, że to jest ich praca i ich byt codzienny. Miejmy nadzieję, że pracownicy będą mieli rzetelny wgląd do rzetelnych dokumentów funkcjonowania firmy. Z kolei właściciel też nie musi powoływać organu nadzorczego i myślę, że kultura gospodarcza nie pozwoli mu na to.</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#AnnaWojciechowska">Tak że klub Koalicji Obywatelskiej poprze tę ustawę. Myślę, że z czasem będziemy może jeszcze robili nowelizację, jeżeli w trakcie funkcjonowania będą wynikały jakieś problemy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Robert Obaz przedstawi stanowisko klubu parlamentarnego Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#RobertObaz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Z końcem ubiegłego roku Sejm przyjął projekt nowych przepisów Kodeksu spółek handlowych, które regulują kwestie przekształceń transgranicznych spółek. Koniecznością stało się także uregulowanie kwestii pracowniczych w spółkach, które powstają w wyniku takiego transgranicznego połączenia, podziału lub przekształcenia. Odpowiedzią stał się procedowany projekt ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#RobertObaz">Przepisy zawarte w procedowanym projekcie ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek stanowią w dużej mierze powtórzenie przepisów obecnie obowiązującej ustawy z dnia 25 kwietnia 2008 r. o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego połączenia się spółek. Zostały one jednak rozszerzone o regulacje związane z uczestnictwem pracowników w aspekcie przekształceń i podziału spółek kapitałowych, dzięki czemu polskie prawo zostanie dostosowane do nowych przepisów unijnych, a procedowana ustawa zastąpi obecną.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#RobertObaz">Proponowane rozwiązania wychodzą naprzeciw faktycznym potrzebom rynku, albowiem przedsiębiorcy są zainteresowani przeprowadzaniem transgranicznych procedur transformacyjnych w zakresie szerszym niż tylko łączenie spółek. Procedowany projekt ustawy reguluje formy uczestnictwa pracowników w spółce powstającej w efekcie transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek. Określone zostały w nim bowiem prawa do wyznaczania lub wyboru określonej liczby członków rady nadzorczej lub rady dyrektorów, rekomendowania członków rady nadzorczej lub rady dyrektorów, a także sprzeciwiania się i wyznaczania niektórych albo wszystkich członków rady nadzorczej lub rady dyrektorów.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#RobertObaz">Projekt ustawy wprowadza model współuczestnictwa pracowników w nadzorze i kontroli nad spółką, pozwala on pracownikom w sposób realny wpływać na rozwój spółki i sprawować nadzór, który służy utrzymaniu równowagi między celami gospodarczymi a społecznymi oraz między celami indywidualnymi a wspólnymi. Pracownicy stanowią z reguły najliczniejszą grupę interesariuszy korporacji, stąd też ich wkład w pełnienie funkcji nadzorczo-kontrolnych powinien być znaczny.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#RobertObaz">Współuczestnictwo pracowników w zarządzaniu organizacją przez przedstawicieli załogi obecnych w organach nadzoru spółki ma wpływ na sposób, w jaki przedsiębiorstwo funkcjonuje i poddawane jest kontroli. Załoga przedsiębiorstwa jest stałym elementem organizacji, ma codzienną styczność z jej funkcjonowaniem, rozumie jej potrzeby, stąd też jej przedstawiciele są w stanie odnieść się krytycznie do polityki prowadzonej przez zarząd odpowiadający za strategię rozwoju przedsiębiorstwa oraz szybciej mogą zorientować się w ewentualnych nieprawidłowościach. Takie rozwiązanie zwiększa lojalność pracowników wobec firmy oraz poczucie odpowiedzialności za jej losy. Przyczynia się także do budowania zaufania wewnątrz organizacji, a także poczucia respektowania praw i interesu pracowników.</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#RobertObaz">Ponadto nowe przepisy ochronią przedstawicieli pracowników. Pracodawca nie będzie mógł wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy w przypadku takiej osoby. Nie będzie też mógł zmienić jednostronnie warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść pracownika, który jest członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego, zespołu przedstawicielskiego albo przedstawicielem pracowników w radzie nadzorczej lub radzie dyrektorów w czasie trwania mandatu bez zgody reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej czy okręgowego inspektora pracy.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#RobertObaz">Jak wskazałem, pozytywnych aspektów, które wnosi procedowany projekt ustawy, jest wiele. Zgodnie z projektem prawa pracowników do uczestnictwa w spółce będą mogły być realizowane w dwóch modelach. W pierwszym modelu o formie uczestnictwa decyduje się w ramach negocjacji ze specjalnym zespołem negocjacyjnym jeszcze przed powstaniem spółki w wyniku transformacji transgranicznych. Z kolei drugi model opiera się na zasadach, zgodnie z którymi realizacja uprawnień pracowników następuje po powstaniu spółki w wyniku transformacji transgranicznej oraz przy wsparciu zespołu przedstawicielskiego. Warto podkreślić, że projekt nie wpłynie na sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw. Dotyczy on wyłącznie spółek komandytowo-akcyjnych i kapitałowych działających na podstawie Kodeksu spółek handlowych, i to w aspekcie transgranicznym, zatem w praktyce dotyczy wyłącznie dużych podmiotów gospodarczych. Sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw nie będzie dotknięty nowymi rozwiązaniami i nie znajdzie się w niekorzystnej sytuacji w porównaniu z dużymi przedsiębiorstwami.</u>
          <u xml:id="u-277.7" who="#RobertObaz">Proponowane w projekcie ustawy formy ochrony praw pracowniczych będą pozytywnie oddziaływać na funkcjonowanie przedsiębiorstw, stabilność i trwałość zatrudnienia, a tym samym na funkcjonowanie rynku pracy. Dlatego jako klub Lewicy poprzemy tenże projekt. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Bożena Żelazowska przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#BożenaŻelazowska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów i Konserwatystów przedstawię stanowisko klubu wobec sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek z druku nr 3184.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#BożenaŻelazowska">Projekt ustawy, nad którym debatujemy, w dużej części stanowi powtórzenie obecnie obowiązujących przepisów, został jednak rozszerzony o regulacje związane z uczestnictwem pracowników w zakresie przekształceń i podziałów spółek. Powodem prac nad nową ustawą regulującą tę kwestię jest konieczność wdrożenia do polskiego porządku prawnego przyjętej 27 listopada 2019 r. dyrektywy Parlamentu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#BożenaŻelazowska">Dzięki tej ustawie pracownicy będą mieć prawo do wyznaczania lub wyboru określonej liczby członków rady nadzorczej lub rady dyrektorów w spółce, która powstała w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek. Dodatkowo przedstawiciele pracowników uczestniczący w procesach wyznaczania i wyboru członków organów zarządzających będą mieli zapewnioną ochronę.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#BożenaŻelazowska">Nowa regulacja wprowadza model współuczestnictwa pracowników w nadzorze i kontroli nad spółką. Dzięki temu pracownicy będą mieli realny wpływ na rozwój spółek. Będą mogli też sprawować nad nimi nadzór. Projekt ten przewiduje różne formy uczestnictwa pracowników w spółce, która powstała w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek. Są to prawa do wyznaczania lub wyboru określonej liczby członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów, rekomendowania członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów, prawo sprzeciwu wobec wyznaczania niektórych albo nawet wszystkich członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#BożenaŻelazowska">Realizacja prawa pracowników do uczestnictwa w spółce może odbywać się według jednego z dwóch modeli. Pierwszym modelem będzie utworzenie specjalnego zespołu negocjacyjnego, w którego skład wejdzie reprezentacja pracowników danej spółki, a zespół ten będzie prowadził negocjacje dotyczące zawarcia porozumienia z właściwymi organami spółki określającego zasady uczestnictwa pracowników w nowo powstałej spółce.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#BożenaŻelazowska">W drugim modelu realizacja uprawnień pracowników następuje po powstaniu spółki w wyniku transformacji transgranicznej przy wsparciu zespołu przedstawicielskiego. Pracownicy spółki będą uprawnieni do wyznaczania, wyboru lub rekomendowania członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów spółki, która powstała w wyniku transformacji transgranicznej. Pracownicy będą także uprawnieni do sprzeciwiania się wyznaczeniu niektórych albo wszystkich członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów spółki powstałej w wyniku tej transformacji. Reprezentanci pracowników w radzie nadzorczej albo radzie dyrektorów będą wybierani przez pracowników w demokratyczny sposób, w wyborach bezpośrednich i tajnych, zgodnie z regulaminami przyjętymi przez specjalny zespół negocjacyjny albo zespół przedstawicielski.</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#BożenaŻelazowska">Nowe przepisy mają też wprowadzić ochronę przedstawicieli pracowników. Oznacza to, że pracodawca nie będzie mógł wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy takiej osoby, zmienić jednostronnie warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść pracownika, który jest członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego, zespołu przedstawicielskiego, przedstawicielem pracowników w radzie nadzorczej albo radzie dyrektorów w czasie trwania mandatu, bez zgody reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej lub okręgowego inspektora pracy, jeżeli pracownik nie jest reprezentowany przez zakładową organizację związkową.</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#BożenaŻelazowska">W czasach, gdy wymiana handlowa pomiędzy krajami Unii Europejskiej jest niejako codziennością, a w ostatnich latach przedsiębiorcy coraz chętniej korzystają z możliwości upraszczania swoich struktur kapitałowych za pomocą transgranicznego łączenia się spółek, każda zmiana wpływająca na poprawę pozycji i prawa pracowników jest dobrą zmianą, dlatego też Klub Parlamentarny Koalicji Obywatelskiej — Polskiego Stronnictwa Ludowego, Unii Europejskich Demokratów i Konserwatystów będzie głosował za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-279.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana posła Grzegorza Brauna, który przedstawi stanowisko koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże wszystkim pracobiorcom, pracodawcom. Konfederacja docenia wysiłek, jaki wkłada przedsiębiorca w kreowanie rzeczywistości gospodarczej z pożytkiem nie tylko dla siebie, ale też dla tych, których zatrudnia.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#GrzegorzBraun">Ale im bardziej państwo zachwalacie ten projekt ustawy regulującej stosunki pracownicze, pracodawcy z pracobiorcami w spółkach kapitałowych, komandytowych poddawanych transformacji transgranicznej — tak to jest tutaj magicznie zatytułowane — tym więcej lampek alarmowych zapala to w naszych mózgownicach. Raz, że to oczywiście jest implementacja dyrektywy eurokołchozowej. Jakoś żyliśmy bez tego do tej pory. Widać dla was nie istnieje życie poza paradygmatem eurokołchozowym. Dwa: Skąd takie, zabobonne z mojego punktu widzenia, przesądne przekonanie, że wprowadzanie demokracji do zarządzania organizmem gospodarczym służy wynikom, osiągnięciom tej nieszczęsnej spółki, którą chcecie poddać takiemu prawu?</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#GrzegorzBraun">Skąd to przekonanie, że normalny człowiek, który szuka pracy i ją znajduje, automatycznie chce również — poza pracą od pierwszego do pierwszego, poza zyskiem, w godzinach wyznaczonych przez umowę — koniecznie brać udział w zrządzaniu, nadzorowaniu, kontrolowaniu, że marzy o tym, żeby brać udział w tych procedurach, głosowaniach tajnych, żeby móc wetować personalne rozwiązania w zarządzie czy radzie dyrektorów spółki? Moim zdaniem to jest właśnie demokratyczny zabobon, przesąd, urojenie.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#GrzegorzBraun">I ponieważ lampki mi się tu pozapalały, to będę obserwował prace nad tą ustawą, ale mam wrażenie, że gdzieś tam musi się czaić jakieś „lub czasopisma”, że robicie to wszystko koniec końców pod dyktando wielkich korporacji, które wynajęły sobie radę eurokołchozowych komisarzy ludowych do tego, żeby móc układać nasze życie, zdrowie i mienie po swojemu.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#GrzegorzBraun">Dlatego tak w ciemno to z całą pewnością Konfederacja tego projektu poprzeć nie może. Bardzo jestem ciekaw, co tam wypełznie w następnych czytaniach, co się tam ujawni. Może totalna opozycja też wniesie jakieś poprawki do tego projektu. Ale powtórzę: im bardziej zachwalacie, tym większy niepokój to budzi.</u>
          <u xml:id="u-281.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Mirosława Suchonia do przedstawienia stanowiska Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie rządowego projektu ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Przedmiotowy projekt ustawy dotyczy kompleksowego ujęcia przepisów regulujących kwestię uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, łączenia i podziału spółek w formie aktu wyższej rangi, w formie ustawy. Ta materia do tej pory była szczegółowo regulowana w ustawie obowiązującej od 2008 r. Niemniej jednak w związku z koniecznością przygotowania przepisów, które jeszcze lepiej odzwierciedlałyby obecny stan, szczególnie ze względu na zmianę prawa Unii Europejskiej, rząd postanowił skierować do Wysokiej Izby przygotowany na nowo projekt ustawy. I oczywiście jest to rozwiązanie godne pochwalenia, dlatego że jasna, czytelna dla wszystkich, zrozumiała legislacja jest tym, czego powinniśmy oczekiwać od parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#MirosławSuchoń">Projekt ustawy z pewnością przysłuży się temu, że pracownicy, którzy będą uczestniczyli w tego rodzaju operacjach, które są przedmiotem ustawy, będą mieli prawa, które mają pracownicy w innych państwach. To jest niezwykle ważne, żebyśmy żyjąc w Unii Europejskiej i podlegając tym samym regulacjom, mieli również te same uprawnienia, jakie mają pracownicy w innych państwach. To jest bardzo istotny element, który ma znaczenie w wielu obszarach życia. Jest to związane nie tylko z prowadzeniem biznesu czy choćby handlem, w odniesieniu do którego oczekujemy, że różnego rodzaju produkty sprzedawane na rynkach Unii Europejskiej będą odpowiadały tym samym normom, tym samym wymaganiom i będą tej samej jakości, lecz także właśnie z przepisami dotyczącymi praw pracowniczych, gdzie również powinny obowiązywać dokładnie te same reguły.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#MirosławSuchoń">W związku z tym, że projekt ustawy wychodzi naprzeciw oczekiwaniom pracowników, Koło Parlamentarne Polska 2050 będzie popierać ten projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#PiotrZgorzelski">Jeśli ktoś z państwa chciałby się jeszcze zapisać, to bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam listę, na której jest 10 osób.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#PiotrZgorzelski">Pierwszy pytanie zada pan poseł Grzegorz Braun.</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#PiotrZgorzelski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#GrzegorzBraun">Jak piszecie uzasadnienia do tych ustaw, to czy nie moglibyście zdobyć się na rozszyfrowywanie tych aktów prawnych, które wychodzą na świat z eurokołchozu? Cytujecie i wskazujecie jako odnośniki sygnatury aktów prawnych przyjętych przez Parlament Europejski: rekomendacji, dyrektyw Komisji, tej brukselskich rady komisarzy ludowych. Wskazujecie to jako aksjomat i nie zadajecie sobie trudu, żeby to przetłumaczyć z eurokołchozowego na nasze. Ponieważ obowiązują zasady, że chcącemu nie dzieje się krzywda, ale też że nieznajomość prawa szkodzi, czy z tego ma wynikać, że czytelnik takiego aktu prawnego jest w waszym pojęciu obowiązany do tego, żeby znać od początku do końca cały zasób prawa eurokołchozowego, na który się powołujecie, tworząc takie akty prawne? Czy nie można tego tłumaczyć z eurokołchozowego na polski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ustawa o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek. Mam takie krótkie i, jak mi się wydaje, proste pytanie, bo pewnie państwo to diagnozowali: Jakiej liczby spółek powstałych w wyniku tego transgranicznego połączenia się spółek będą dotyczyły procedowane przez nas w tej chwili przepisy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam następujące pytania: Czy przedstawione regulacje nie zamkną rynku pracy w rejonach przygranicznych dla poszukujących pracy? Czy nie pociągną one za sobą rozłożonej w czasie eliminacji naszych pracowników z zajmowanych stanowisk w podmiotach gospodarczych, których dotyczy ten projekt? Bardzo uprzejmie proszę pana ministra o wypowiedź w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Marta Wcisło.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#PiotrZgorzelski">Jest za to pani poseł Anna Wojciechowska.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od razu przejdę do uzasadnienia. W uzasadnieniu napisano, że bez względu na przyczynę transgraniczne łączenie spółek handlowych jest silnie związane ze swobodą przedsiębiorczości. Punkt widzenia zależy od punktu siedzenia, dlatego że z punktu widzenia pracowników delegowani powinni być jak najmądrzejsi ludzie z właściwymi kompetencjami, ale z punktu widzenia przedsiębiorcy, jest tam takie zdanie, załoga jest stałym elementem organizacji, ma codzienną styczność z jej funkcjonowaniem itd., stąd też jej przedstawiciele są w stanie odnieść się krytycznie do polityki prowadzonej przez zarząd odpowiadający za strategię rozwoju przedsiębiorstwa oraz mogą się szybciej zorientować w ewentualnych nieprawidłowościach. Nie ma tu zakresu nieprawidłowości. Chciałabym zapytać, co autor miał na myśli, pisząc ten wiersz.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Dobre pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#AnnaWojciechowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#AnnaWojciechowska">Jeszcze odnośnie do pracowników, brak kompetencji rzeczywiście może utrudnić pracę przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-291.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Słuszna racja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz głos zabierze pan poseł Konrad Berkowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#KonradBerkowicz">Szanowni Państwo! Przy okazji rozmowy o spółkach, chciałbym zapytać z gasnącą z końcem kadencji nadzieją, czy zamierzacie sprywatyzować spółki Skarbu Państwa, czy też chcecie utrzymywać te oligopole, które służą do łupienia Polaków, ze względu na brak konkurencji w zawyżaniu cen i utrzymywanie swojej sitwy na zarządczych stanowiskach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz głos zabierze pan poseł Marek Dyduch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#MarekDyduch">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#MarekDyduch">Panie Marszałku! W latach 90. sprzedano wiele polskich firm. Nikt raczej nie pytał załogi o to, co z nią będzie. Zdarzały się sytuacje, że zagraniczny kontrahent kupujący firmę obiecywał, że przez rok czy dwa nie zwolni pracowników, ale później często zdarzała się tragedia, bo po prostu zwalniał ich grupowo. Teraz mamy inny, wyższy poziom, jeżeli chodzi o łączenie spółek czy ich podział. Dajemy szansę członkom załogi, dajemy im się wypowiedzieć czy współuczestniczyć w tym procesie. Wygląda to zupełnie inaczej.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#MarekDyduch">Chciałbym zapytać o dwie kwestie. Ile tych przedsiębiorstw, spółek w Polsce rocznie dokonuje tego transgranicznego przekształcenia? Drugie pytanie: Czy nowe zachodnie firmy, które inwestują w Polsce, dają takie same gwarancje potencjalnym załogom, jeżeli chodzi o udział w zarządzaniu tymi spółkami na terenie Polski? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Gawron.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#AndrzejGawron">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Przepisy, nad którymi procedujemy, dają pracownikom możliwość uczestnictwa w organach nadzorczych spółki powstałej właśnie w wyniku transgranicznego przekształcenia. W Unii Europejskiej mamy swobodę przedsiębiorczości. Ta reguła nie zawsze całkowicie obowiązuje, ponieważ zdarzają się takie sytuacje, gdy firma, spółka chce przenieść się z jednego kraju do drugiego i właśnie tu pojawiają się te problemy.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#AndrzejGawron">Już padło pytanie dotyczące tego, ilu spółek dotyczą te przepisy, które wprowadzamy. Czy jest to w tej chwili np. kilka, kilkanaście spółek, czy też jest to większa liczba, jeżeli chodzi o działalność gospodarczą? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że rozwiązania proponowane w projekcie mogą przyczynić się do budowania zaufania wewnątrz organizacji, a także do zwiększenia poczucia respektowania praw i interesów pracowników, jednakże zapis stanowiący, że nie można wypowiedzieć, rozwiązać stosunku pracy czy zmienić warunków pracownika, który jest członkiem zespołu negocjacyjnego, przedstawicielskiego albo jest przedstawicielem pracowników w radzie nadzorczej czy radzie dyrektorów, bez zgody zarządu organizacji związkowej lub okręgowego inspektora pracy, kiedy nie jest reprezentowany przez organizację związkową, może budzić wątpliwości wielu osób.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#MałgorzataPępek">Mimo tego, że Senat i prezydent mają konstytucyjne terminy na rozpatrzenie ustawy, wejście tych przepisów w życie 1 sierpnia tego roku może okazać się niemożliwe. Czy w tej sytuacji brane jest pod uwagę wydłużenie okresu vacatio legis? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#PiotrZgorzelski">Na tym zakończyliśmy turę pytań.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o udzielenie odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej pana ministra Stanisława Szweda.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#PiotrZgorzelski">Pani przewodnicząca także będzie chciała zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję wszystkim klubom za poparcie ustawy. Ustawa nie jest prosta, nie jest łatwa. Już sam tytuł stwarza pewne problemy, ale warto go przytoczyć: ustawa o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#StanisławSzwed">Warto podkreślić, że tą zmianą wprowadziliśmy nową ustawę. Wprawdzie przepisy, które wprowadziliśmy do tej ustawy, pochodzą z 2008 r., ale można powiedzieć, że tak naprawdę były to martwe przepisy.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#StanisławSzwed">Dzisiaj po przyjęciu dyrektywy Parlamentu Europejskiego z 2019 r. będziemy mogli mówić, że stworzyliśmy odpowiednie warunki dla przedstawicielstwa załogi w spółkach powstałych w wyniku transgranicznego przekształcenia czy podziału. Oczywiście dotyczy to wszystkich państw europejskich, ale warto też o tym powiedzieć w tym zakresie. Padało w państwa pytaniach również to, żebyśmy podali informację, ilu podmiotów to dotyczy. Nie mamy takiej informacji. Mogę tylko podać, co przyjęliśmy w OSR. Mamy 141 spółek komandytowo-akcyjnych i 32 644 spółki kapitałowe. To jest ta liczba. Dzisiaj wprowadzamy w tym rozwiązaniu obowiązek informowania w przypadku spółek, których to będzie dotyczyło, spółek komandytowych, spółek kapitałowych o dużym zakresie. Taka informacja będzie wpływała do naszego ministerstwa, wtedy będziemy wiedzieli, jak ta ustawa zadziałała, ile takich spółek będzie miało swoje przedstawicielstwo. Na dzisiaj z naszych szacunków wynika, że będzie dotyczyło kilku przedsiębiorstw. To nie będzie jakaś skala, ale zobaczymy. Myślę, że czas pokaże, jaki będzie skutek.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#StanisławSzwed">Nie ma żadnego zagrożenia dla rynku pracy, bo to jest przedstawicielstwo. Bardziej chodzi o to, żeby na tym poziomie zarówno przedsiębiorcy, którzy zarządzają firmami, jak i przedstawiciele załogi mieli możliwość wspólnego podejmowania działań, ale też mieli pełną informację dotyczącą funkcjonowania spółki. Nie określiliśmy — o co pani poseł pytała — jakie to będą nieprawidłowości. To też życie pokaże, bo trudno byłoby określić, jaką tutaj grupę zastosować.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Będziemy, będziemy w trakcie…)</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#StanisławSzwed">Zobaczymy. To mogą być różne sytuacje, ale myślę, że czas pokaże, jak to zacznie funkcjonować. Najważniejsze w tym momencie jest to, żeby do takich negocjacji dochodziło.</u>
          <u xml:id="u-301.6" who="#StanisławSzwed">Odpowiadając na pytanie pani poseł Pępek, chcę powiedzieć, że ta ochrona jest tylko w czasie negocjacji. Jest dosyć oczywiste, że jeżeli w zespole negocjacyjnym jest przedstawiciel załogi, który negocjuje, to musi on mieć poczucie bezpieczeństwa. Nie może bać się prowadzić negocjacji, tego, że zostanie zwolniony z pracy. W tym zakresie będzie chroniony i oczywiście jeżeli zespół negocjacyjny zakończy pracę, to ta ochrona się skończy.</u>
          <u xml:id="u-301.7" who="#StanisławSzwed">Są inne rodzaje ochrony związane z udziałem w związkach zawodowych. Jeżeli ktoś jest przewodniczącym czy w zarządzie, to ma inną ochronę. Ta ochrona jest tylko na czas negocjacji. Takie rozwiązania wprowadzamy.</u>
          <u xml:id="u-301.8" who="#StanisławSzwed">Jeszcze jedna bardzo ważna rzecz, o którą pytała pani poseł. Tak, chcemy — poprawkę zgłosił pan poseł — aby to rozwiązanie weszło w życie 15 września tego roku. 1 sierpnia jest w tej chwili niemożliwy do wprowadzenia, bo równolegle z tą implementacją dyrektywy idzie druga ustawa dotycząca zmian w Kodeksie handlowym. Pierwsze czytanie mamy w piątek i te dwie ustawy muszą współgrać, czyli ten termin uzgodniliśmy wspólnie z Ministerstwem Sprawiedliwości. Chodzi o to, aby 15 września był tym terminem, który będzie wprowadzał w życie zarówno zmiany dotyczące Kodeksu spółek handlowych, jak również projektu ustawy o uczestnictwie pracowników, bo to są dwie ustawy, które implementują tę samą dyrektywę. Ten termin będzie przyjęty na posiedzeniu komisji na 15 września, tak ustaliliśmy wspólnie z Ministerstwem Sprawiedliwości. Trochę wyprzedziliśmy tę drugą nowelizację, ale te rozwiązania muszą wejść w życie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-301.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#PiotrZgorzelski">O głos poprosiła pani poseł Bożena Borys-Szopa, sprawozdawca komisji.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#BożenaBorysSzopa">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#BożenaBorysSzopa">Panie Marszałku! Ta dzisiejsza debata pokazała, jak wyglądała praca podczas prac w komisjach, w obu połączonych komisjach, wysoce merytoryczna, bardzo trafiona i bardzo serdecznie dziękuję za nią wszystkim klubom. Jednocześnie wyrażam głęboką nadzieję, że przedstawiciele Konfederacji po przeczytaniu ze zrozumieniem omawianej ustawy rozpoczną również z nami merytoryczną pracę nad nią. Tym bardziej że ta ustawa ani nie jest długa, ani zbyt skomplikowana i na taką merytoryczną pracę w komisji liczę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-304.4" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-304.5" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3148 i 3256).</u>
          <u xml:id="u-304.6" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Pawła Hreniaka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PawełHreniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3148.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#PawełHreniak">Marszałek Sejmu na podstawie art. 37 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierował w dniu 12 kwietnia powyższy projekt ustawy do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych do pierwszego czytania. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych w dniu 9 maja odbyła pierwsze czytanie. W trakcie tego posiedzenia projekt został przekazany Podkomisji stałej do spraw Ochotniczych Straży Pożarnych. 22 maja podkomisja prowadziła obrady, na których zostało zgłoszonych 12 poprawek merytorycznych. Wszystkie te poprawki zostały przyjęte, również poprawki legislacyjne. Nad sprawozdaniem podkomisja głosowała jednogłośnie, jednomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#PawełHreniak">23 maja odbyło się posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, która procedowała nad sprawozdaniem podkomisji do spraw ochotniczych straży pożarnych. Zostały zgłoszone cztery poprawki, które zostały przez komisję przyjęte. Trzy spośród nich zostały zgłoszone przeze mnie, a jedna z została zgłoszona przez pana posła Tomaszewskiego. Było też kilka poprawek, które zostały odrzucone.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#PawełHreniak">Warto podkreślić, że nasze spotkania jako komisji i podkomisji odbywały się w dobrej atmosferze, rozmowy były merytoryczne. W jednym i w drugim przypadku i podkomisja, i komisja głosowały za przyjęciem projektu ustawy. W związku z tym wnosimy do Wysokiej Izby o uchwalenie ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze ponownie pan poseł Paweł Hreniak, który tym razem przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PawełHreniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#PawełHreniak">Szanowni Państwo! Dziś nowelizujemy ustawę o ochotniczych strażach pożarnych, która weszła w życie ponad rok temu — 1 stycznia 2022 r. Tak jak mówiliśmy wtedy na posiedzeniu plenarnym oraz podczas prac w podkomisji i w komisji, po roku funkcjonowania ustawy rozpoczęliśmy prace nad nowelizacją. Zawsze jest tak, że nowa ustawa wymaga pewnych poprawek, uszczegółowienia, doszlifowania zapisanych w niej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#PawełHreniak">Trzeba tutaj zaznaczyć, że ustawa została dobrze przyjęta przez środowiska skupione wokół ochotniczych straży pożarnych i stanowi kamień milowy w dziedzinie zwiększania poziomu bezpieczeństwa pożarowego. Ważne jest, że na podstawie zapisów ustawy z 1 stycznia 2022 r. już ok. 100 tys. strażaków seniorów otrzymuje dodatek, świadczenie ratownicze do emerytury. To jest, myślę, niezwykle ważny element docenienia ich służby na rzecz lokalnej społeczności i państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#PawełHreniak">Celem projektowanej regulacji jest doprecyzowanie przepisów zmierzające do dalszej poprawy sytuacji członków ochotniczych straży pożarnych oraz samych stowarzyszeń, które są jednymi z podstawowych podmiotów systemu bezpieczeństwa wewnętrznego zapewniających sprawną i skuteczną realizację specyficznych zadań.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#PawełHreniak">Jeżeli chodzi o konkretne kwestie, to zgodnie z tym, co usłyszeliśmy w trakcie naszych rozmów — moich jako posła wnioskodawcy, ale nie tylko moich — ze strażakami ochotnikami, samorządowcami oraz z Państwową Strażą Pożarną, dokonaliśmy pewnych korekt ustawy źródłowej. W projekcie zapisujemy m.in. możliwość dofinansowania szkoleń dla strażaków ochotników. Dajemy taką możliwość — jeszcze raz to podkreślę: możliwość, nie obowiązek — jeżeli chodzi o gminy. Po znowelizowaniu tej ustawy gminy będą mogły wydatkować środki finansowe na wyżywienie dla strażaków. O to również wnioskowały gminy, samorządy. Ekwiwalent będzie można wypłacać strażakom oraz — co niezwykle ważne — kandydatom na strażaków ochotniczych straży pożarnych. O to wnioskowali i strażacy, i gminy. Będzie też możliwość wypłacania ekwiwalentu pieniężnego — jeszcze raz podkreślam: możliwość — strażakom OSP za wykonywanie zadań innych niż wymienione w art. 15 ustawy źródłowej.</u>
          <u xml:id="u-307.5" who="#PawełHreniak">Mamy też zapisy, zgodnie z poprawką pana posła Tomaszewskiego, dotyczące tego, że gminy będą miały, stosownie do sił i środków, możliwość zakupu umundurowań, również umundurowań wyjściowych.</u>
          <u xml:id="u-307.6" who="#PawełHreniak">Dajemy w końcu możliwość uczestniczenia w akcjach ratowniczych kierowcom powyżej 65. roku życia — oczywiście tym, którzy będą posiadali odpowiednie badania lekarskie. Regulujemy też kwestie zgłoszeń, jeżeli chodzi o ćwiczenia, szkolenia przez system SWD-SP, uszczegółowiamy kwestie związane z naliczaniem ekwiwalentu. To było podnoszone przez stronę samorządową, PSP, ale też przez samym strażaków. Wprowadzamy zasadę, jeżeli chodzi o świadczenia ratownicze, że ci świadkowie, którzy dziś poświadczają jako osoby publiczne pracę czy służbę druhów seniorów dla lokalnych społeczności, nie będą musieli w całym cyklu służby pełnić funkcji publicznej. Myślę, że to jest również element, który ułatwi dalsze wypłacanie świadczeń ratowniczych naszym seniorom, którzy na to zasłużyli.</u>
          <u xml:id="u-307.7" who="#PawełHreniak">Kończąc, szanowni państwo, jako poseł wnioskodawca, ale przede wszystkim w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwość proszę Wysoką Izbę o poparcie projektu. Ustawa jest oczekiwana zarówno przez strażaków ochotników i samorządowców, jak i przez Państwową Straż Pożarną. Jest to ustawa, która poprawia sytuację najliczniejszej grupy osób przygotowanych do tego, aby zadbać o bezpieczeństwo Polaków. To jest dziś ok. 300 tys. osób, ratowników, którzy wiedzą, jak zadbać o nasze bezpieczeństwo. Ta ustawa idzie w kierunku poprawy ich sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-307.8" who="#PawełHreniak">Bardzo proszę o poparcie. Oczywiście klub Prawo i Sprawiedliwość poprze projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mateusza Bochenka, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#MateuszBochenek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Strażacy ochotnicy to bez wątpienia ludzie cieszący się ogromnym zaufaniem społecznym. To wynika z ich wielkiej, oddanej służby na rzecz drugiego człowieka.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#MateuszBochenek">To właśnie oni reagują w przeróżnych sytuacjach kryzysowych, wtedy kiedy wybucha pożar, wtedy kiedy wyjeżdżają do wypadków samochodowych. Ale także to właśnie strażacy ochotnicy inicjują wiele przedsięwzięć lokalnych, wspierając inne grupy na poziomie lokalnym. To oni budują, w najlepszym tego słowa znaczeniu, lokalnie społeczeństwo obywatelskie, społeczeństwo zaangażowane. Za te ich działania, za tę ich aktywność należą się im słowa uznania i wdzięczności, co z tego miejsca po raz kolejny wyrażam w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#MateuszBochenek">Ale te słowa należą się także samorządom, naszym lokalnym jednostkom samorządu terytorialnego, które każdego dnia wspierają ochotnicze straże pożarne, czy to przy modernizacji remiz, czy to przy budowie lub rozbudowie remiz, doposażając w sprzęt, partycypując w kosztach zakupu wozów strażackich czy też z własnych budżetów takich zakupów dokonując. Przykłady moglibyśmy mnożyć, bo to nie jest akcja jednorazowa. Samorządy od lat realizują te inwestycje, one są niezwykle widoczne i potrzebne. Pozwolę sobie posłużyć się także przykładem Sosnowca. 2200 tys. — taka decyzja kilka tygodni temu zapadła, aby dofinansować czy w zasadzie sfinansować w całości budowę trzech nowych garaży dla ochotniczej straży i modernizację całej remizy OSP Cieśle. To także liczne inwestycje na rzecz strażaków, chociażby w gminie Siewierz. Łącznie to ok. 8 mld zł w skali roku, jeśli chodzi o inwestycje, które są realizowane właśnie przez jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#MateuszBochenek">Mówię o tym nie bez przyczyny, bo często państwo z Prawa i Sprawiedliwości przychodzicie w różnych miejscach z czekami, przekazując środki na wozy strażackie, na ich zakup. Te czeki są duże, tekturowe. Natomiast kiedy przyjrzymy się im bliżej, okazuje się, że z tym finansowaniem tak do końca nie jest. To raczej jest współfinansowanie i sporą część tego finansowania pokrywają właśnie samorządy terytorialne. To są także środki własne ochotniczych straży pożarnych. A więc to finansowanie to suma, chodzi o różnych współfinansujących. Chciałbym, abyśmy pamiętali, że to wsparcie dla ochotniczych straży pożarnych pochodzi z tak wielu źródeł.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#MateuszBochenek">Ale chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na jeden aspekt, który, myślę, powinien wszystkich dziwić, taką tendencję obserwujemy od kilku miesięcy -państwo z Prawa i Sprawiedliwości przekazujecie powtórnie przekazane już wcześniej wozy strażackie. Mieliśmy takie przykłady. M.in. pan poseł Fogiel przekazał wozy strażackie użytkowane i oficjalnie przekazane kilka miesięcy temu. Pan poseł Suski z marszałkiem Karczewskim — podobnie. Pan minister Poboży w województwie kujawsko-pomorskim dokonał ponownego przekazania tych samych wozów, już użytkowanych. Poseł Chmielowiec, co ciekawe, ponownie uczestniczył w przekazaniu wozu strażackiego, który witał już kilka miesięcy wcześniej. Można byłoby te przykłady mnożyć. Tylko pytanie: Jakie korzyści wypływają z takich działań dla strażaków ochotników? Być może, nie wiem, mniej paliwa zużywają te wozy strażackie, być może do mniejszej liczby akcji muszą wyjeżdżać. Czemu służą tego typu propagandowe, populistyczne działania? Bo wydaje się, że żadnych korzyści z tego nie odnotowują strażacy ochotnicy. Dlatego apeluję o to, by realizować działania, podejmować działania wspólne, także z samorządem, z organizacjami wspierającymi strażaków ochotników, bo to jest bardzo potrzebne, to jest kwestia naszego bezpieczeństwa, a nie uprawiać przy tym polityki, bo to jest zwyczajnie niestosowne. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę państwa, powitajmy teraz studentki i studentów z Akademii Nauk Stosowanych w Elblągu, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Moniki Falej.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#PiotrZgorzelski">Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#PiotrZgorzelski">Wracając do naszego punktu — w imieniu klubu parlamentarnego Lewica głos zabierze pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Praca nad nowelizacją ustawy o ochotniczych strażach pożarnych i innych ustaw ma charakter merytoryczny. To dobrze, że po roku funkcjonowania tego dokumentu, ważnego dla ochotniczego pożarnictwa, ale także dla relacji między władzą samorządową, władzą publiczną a strażakami, podejmujemy tę nowelizację.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#TadeuszTomaszewski">Po pierwsze, na zauważenie zasługuje — i to klub Lewicy zdecydowanie popiera — wzmocnienie sytuacji wnioskujących o świadczenie strażackie w relacji z wójtem, komendantem itd. Przewidziano tutaj tryb postanowienia. Do tej pory te relacje były silne po stronie tych, którzy mają decydować o wartości złożonych oświadczeń, a mniej było praw dla wnioskujących. To dobry kierunek.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#TadeuszTomaszewski">Po drugie, wyjaśniamy sprawę i wracamy do tego, co było wcześniej, że za udział w szkoleniu podstawowym również kandydatom na strażaków można wypłacić ekwiwalent. Podkreślam: można. I tu jest pewien dylemat, o którym warto powiedzieć. Będziemy mieli dwa stany prawne. Strażak ratownik uczestniczący w działaniach ratowniczych, ale też w innych szkoleniach poza podstawowym będzie miał wypłacany ekwiwalent, a kandydat na strażaka biorący udział w szkoleniu będzie miał możliwość wypłacania. Będzie więc taka sytuacja, że w jednej gminie to będzie, a w drugiej powiedzą: my uważamy inaczej. To można było uregulować — chodzi o ten ekwiwalent ważny dla ochotniczego pożarnictwa w sensie naboru nowych osób na szkolenie — jako obligatoryjne.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#TadeuszTomaszewski">Po trzecie, jest sprawa, która moim zdaniem będzie wzbudzała pewne kontrowersje. Mianowicie do tej pory te relacje i obowiązki jednostek samorządu terytorialnego wobec ochotniczych straży pożarnych właściwie były wypracowane, natomiast w ustawie zapisano, iż gmina może finansowo wspierać Państwową Straż Pożarną w realizacji szkoleń stosownie do posiadanych środków finansowych. Skoro mówimy o tym, że Państwowa Straż Pożarna nieodpłatnie prowadzi te szkolenia, o których będzie mowa w stosownym Biuletynie Informacji Publicznej, według programów zatwierdzonych przez komendanta, to jest pytanie: Dlaczego to wprowadzamy? Tu jest taka obawa, że te szkolenia będą dostępne w pierwszej kolejności dla strażaków z tych bogatszych gmin i że szykuje się cała grupa dobrych specjalistów, byłych funkcjonariuszy PSP, którzy będą chodzić i sobie dorabiać poprzez ten fundusz wsparcia na szkolenia. Myślę, że ten podział był do tej pory jasny i warto byłoby się tego trzymać. Wnioskodawcy zdecydowali inaczej.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#TadeuszTomaszewski">Jako klub chcielibyśmy zgłosić jeszcze pięć poprawek. Panie przewodniczący, to nic nowego, te sprawy już były. Chcemy jeszcze do nich wrócić.</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#TadeuszTomaszewski">Po pierwsze, chodzi o to, żeby nie było tego zamkniętego katalogu w art. 3 — mówię o zadaniach ochotniczych straży pożarnych, o słowie „szczególnie” — dlatego że mamy katalog zadań ujęty w art. 4 ustawy o pożytku publicznym, 36 obszarów, publicznych zadań. Część ochotniczych straży pożarnych ma ten status, ma to wpisane, a kiedy się to nowelizuje, to sąd mówi: nie, bo mamy zamknięty katalog.</u>
          <u xml:id="u-311.6" who="#TadeuszTomaszewski">Po drugie, jest sprawa dotycząca możliwości zwolnienia nie tylko strażaków ratowników, ale również strażaków OSP, którzy idą na to szkolenie, przez pracodawców. Chodzi o rozszerzenie możliwości zwolnienia przez pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-311.7" who="#TadeuszTomaszewski">Po trzecie, jest sprawa dotycząca odszkodowań. Wymieniamy, że chodzi o strażaka ratownika, który uczestniczył w ochronie, działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu zaewidencjonowanych w systemie itd. Chcemy, żeby było: w zawodach — i dalej tak, jak jest. Również w zawodach… Oczywiście to będzie potwierdzone poprzez zgłoszenie do tego systemu.</u>
          <u xml:id="u-311.8" who="#TadeuszTomaszewski">Ostatnia sprawa. W trakcie prac nad tą ustawą wnioskodawcy mówili, że osobną ustawą uregulujemy kwestię zwolnienia tego świadczenia ratowniczego z podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest na to czas, można do tego podejść. Dzisiaj wypłacający te świadczenia muszą wystawiać stosowny dokument. Większość tych osób starszych to osoby, które pobierają świadczenia z ZUS-u albo z KRUS-u. One nie musiałyby się samodzielnie rozliczać czy nie rozliczają się, a w tej chwili muszą dodatkowo, kiedy otrzymują stosowny PIT, jeśli chodzi o to świadczenie ratownicze, prowadzić to rozliczenie. Następny argument: to jest świadczenie honorowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#TadeuszTomaszewski">Dlatego też wnioskujemy o zwolnienie tego z podatku dochodowego.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#TadeuszTomaszewski">Klub parlamentarny Lewicy będzie głosował za przyjęciem tejże ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Urszula Nowogórska przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#UrszulaNowogórska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Mam dzisiaj ogromny zaszczyt przedstawić stanowisko mojego klubu, klubu Koalicji Polskiej — PSL, Unii Europejskich Demokratów, wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych, druk sejmowy nr 3148, z uwzględnieniem treści sprawozdania Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, druk nr 3256.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Maj to miesiąc, w którym strażacy obchodzą swoje święto, dlatego że ich patron św. Florian jest dla nich wielkim wzorem. Dzisiaj w Limanowej, miejscu mojego działania poselskiego, odbywało się powiatowe święto straży pożarnej. Z tego miejsca moim, limanowskim strażakom, ale też wszystkim strażakom na terenie całego naszego kraju składam ogromne i szczere życzenia,…</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#UrszulaNowogórska">…przede wszystkim zdrowia, pomyślności, zrozumienia społecznego, akceptacji, wsparcia dobrych ludzi, wsparcia instytucji i szeroko pojętego zrozumienia. Myślę, że te moje słowa są wyrażeniem przekonań wszystkich posłów, którzy na tej sali, w tej Izbie zasiadają.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#UrszulaNowogórska">Musimy mieć świadomość, moi drodzy państwo, tego, że teraz bardzo mocno inwestujemy w sprzęt. Doposażamy ochotnicze straże pożarne, również Państwowa Straż Pożarna w ramach ustawy modernizacyjnej otrzymuje wiele sprzętu. Muszę powiedzieć, że to, że mamy sprzęt, to świetna sprawa, ale gdyby nie było strażaków Państwowej Straży Pożarnej, gdyby nie było strażaków ochotników, to ten sprzęt byłby tak naprawdę na nic. To dzięki umiejętnościom funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej i ochotników, ich profesjonalizmowi, doskonałemu przygotowaniu i przede wszystkim gotowości bojowej w każdych warunkach ten sprzęt może być dobrze wykorzystywany do budowania szeroko pojętego potencjału bezpieczeństwa na terenie naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#UrszulaNowogórska">Moi Drodzy Państwo! Wysoka Izbo! Musimy mieć również świadomość tego, że na terenie naszego kraju mamy 30 tys. funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej. Myślę, że pan minister to potwierdzi. Mamy też 500 jednostek Państwowej Straży Pożarnej działających w systemie JRG. Musimy mieć też świadomość tego, że funkcjonariuszy ochotniczej straży pożarnej, druhów ochotników mamy ok. 700 tys., z czego ok. 250 tys. to ludzie przygotowani do wyjazdu na każdą akcję i przy każdych możliwościach. Działają oni w 16 tys. jednostek, z czego 4,8 tys. jednostek ochotniczych straży pożarnych jest zrzeszonych w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. Jak państwo możecie sobie policzyć, druhów ochotników mamy osiem razy więcej niż funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-315.7" who="#UrszulaNowogórska">Chciałam powiedzieć bardzo jasno i bardzo wyraźnie: moje stronnictwo, Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, od zawsze jest bardzo blisko druhów ochotników, również Państwowej Straży Pożarnej. Zawsze podnosimy rękę za tymi rozwiązaniami, które wspierają działalność i rozwój oraz podnoszą poziom bezpieczeństwa tej formacji, ale również naszych obywateli na terenie naszego kraju. Tak samo będzie również w przypadku tej ustawy. Rok temu przyjmowaliśmy tutaj, na tej sali — jednomyślnie zresztą — ustawę o ochotniczych strażach pożarnych, ustawę, która tak naprawdę była ustawą dedykowaną tej grupie społecznej. Natomiast w trakcie tego roku okazało się, że jest wiele zapisów, które należy poprawić. I tak się dzieje rzeczywiście w tej ustawie, nad którą dzisiaj tutaj procedujemy, którą będziemy przyjmować.</u>
          <u xml:id="u-315.8" who="#UrszulaNowogórska">Natomiast, szanowny panie ministrze, składam w imieniu swojego klubu dwie poprawki. Bardzo pana proszę, żeby nie nazywać tych działań w postaci składania poprawek działaniami dewastacyjnymi, tylko ja bym do tego podeszła jak do działań renowacyjnych — nie mówię, że do załatwienia już w tym momencie, ale generalnie do pochylenia się nad tym w najbliższej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-315.9" who="#UrszulaNowogórska">Szanowni Państwo! Składam poprawkę polegającą na dodaniu art. 1a, polegającą na tym, że w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 21 w ust. 1 w pkt 157 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 158 w brzmieniu: „świadczenie ratownicze przyznaje się na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych”. To jest świadczenie honorowe, na które strażacy ochotnicy sobie zasłużyli. Dlatego wydaje mi się, że w najbliższej przyszłości — nie mówię, że dzisiaj, przy tej okazji — należy dokonać uregulowania tej kwestii, aby rzeczywiście od kwoty świadczenia ratowniczego nie był pobierany podatek.</u>
          <u xml:id="u-315.10" who="#UrszulaNowogórska">Chciałam również powiedzieć, że druhowie ochotnicy wnoszą jeszcze jeden postulat. Co prawda ja tego nie ujmuję w swoich poprawkach, ale mówią o tym, że świadczenie ratownicze powinno być zrównane pod względem wysokości ze świadczeniem, jakie mają sołtysi, czyli 300 zł. Wiem, że tego nie da się zrobić od razu, dzisiaj, bo są zobowiązania finansowe, ale myślę, że w budżecie na przyszły rok należy to, panie ministrze, ująć.</u>
          <u xml:id="u-315.11" who="#UrszulaNowogórska">Dlatego jasno i czytelnie podkreślam: mój klub, klub Koalicji Polskiej — PSL, Unii Europejskich Demokratów i Konserwatystów Marka Biernackiego podniesie wszystkie ręce za poparciem tej ustawy, prosząc również o pewne przemyślenia i refleksje na ten temat, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-315.12" who="#UrszulaNowogórska">Bardzo proszę, na ręce pana marszałka składam dwie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję za to wystąpienie i poprawki, wszak pani poseł jest aktywną druhną ochotniczką, tak że wie, co mówi, szczególnie w kontekście tych zmian, które proponuje.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Jak to mówią, każda pliszka swój ogonek chwali.)</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#PiotrZgorzelski">Teraz będzie miał okazję pochwalić się pan poseł Grzegorz Braun.</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#PiotrZgorzelski">Ciekawe, czy także jest druhem ochotnikiem.</u>
          <u xml:id="u-316.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże, Druhowie Ochotnicy, Strażacy! Niech was św. Florian ma w swojej opiece.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#GrzegorzBraun">Ale my tutaj procedujemy nad ustawą pod wybory, pod wybory jesienne.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie ma znaczenia.)</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#GrzegorzBraun">Pan minister Wąsik przyniósł tutaj taką ustawę, żeby zrobić wam, druhowie, strażacy ochotnicy, dobrze przed wyborami.</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To chyba dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To źle?)</u>
          <u xml:id="u-317.6" who="#GrzegorzBraun">Ta ustawa nie jest, powiedziałbym, tak skandaliczna jak większość waszej twórczości. Możemy dopatrzyć się w niej nawet jakichś plusów dodatnich i możemy nie protestować głośno, ale musimy zdemaskować tych cwaniaków ze Zjednoczonej łże-Prawicy, którzy zorientowali się, że w państwie PiS i SolPolu tak dalece już nic nie działa, że być może ochotnicza straż pożarna jest jedyną zgoła organizacją sieciową, która jeszcze funkcjonuje jako tako, no i tę organizację trzeba upaństwowić. I tu już uśmiech zastyga na ustach, dlatego że to jest proces szkodliwy. To jest proces szkodliwy.</u>
          <u xml:id="u-317.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Według pana.)</u>
          <u xml:id="u-317.8" who="#komentarz">(Głos z sali: A w jaki sposób? W jaki sposób?)</u>
          <u xml:id="u-317.9" who="#GrzegorzBraun">Upaństwawianie wszystkiego od góry do dołu: kół gospodyń wiejskich, ochotniczych straży pożarnych, podpinanie, uwaga, leśników, łowców pod państwową strukturę, pod decyzyjność rozmaitych ministrów, którzy sobie robią folwarki ze służb i różnych także społecznie zasłużonych, nawet historycznie legendarnych stowarzyszeń — o, to już jest sprawa bardzo niedobra.</u>
          <u xml:id="u-317.10" who="#GrzegorzBraun">Pan minister Wąsik za dużo traci czasu i przepala energii na inwigilowanie, szpiegowanie opozycji, ale, myślę, także tych, którzy dzisiaj są mocno podpięci do żłobu państwowego, ponieważ kolekcjonowanie kompromatów nie może ustawać, prawda? Teraz jest dla pana ministra po jego własnej stronie w tej Izbie okres żerowania. No więc tak jest skupiony pan minister na tych sprawach, że reszta kraju leży odłogiem i tam niewątpliwie druhowie, strażacy ochotnicy, wy macie jeszcze coś to uratowania, byleście się nie dali upaństwowić, byleście się nie dali, mówiąc krótko, przekupić własnymi pieniędzmi, które pan minister, zajeżdżając tutaj na białym koniku Garbusku, będzie wam rozdawał, dopisując was do tego rozdzielnika, który przysługuje, i słusznie, strażakom zawodowym z Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-317.11" who="#GrzegorzBraun">Tak więc nie protestujemy, ale słusznie szydzimy. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-317.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo posłowie, w swoim i waszym imieniu chciałbym powitać przebywających na galerii studentów…</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Najpierw studentki.)</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#PiotrZgorzelski">…a może najpierw studentki i studentów z Akademii Nauk Stosowanych w Elblągu, którzy to przybyli na zaproszenie pani posłanki Moniki Falej.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#PiotrZgorzelski">Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-318.6" who="#PiotrZgorzelski">Teraz głos zabierze pan poseł Tomasz Zimoch, który przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Drogie Studentki! Drodzy Studenci! Ale także drodzy strażacy zwłaszcza w Ochotniczej Straży Pożarnej w Krościenku, bardzo blisko granicy z Ukrainą, w gminie Ustrzyki — szczególnie was pozdrawiam. To bardzo mili, zdolni, odważni druhowie, z którymi, kiedy tylko jestem na tamtych terenach, bardzo lubię się spotykać.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#TomaszZimoch">Mini-max, czyli minimum słów i maksimum dobrego prawa — tak można by powiedzieć o procedowaniu tej ustawy. OSP trzeba nieustannie dopieszczać, warto więc korzystać z podpowiedzi choćby Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, a chyba nie ze wszystkich tych podpowiedzi skorzystano. Nie skorzystano choćby z takiej, że zgodnie z art. 12 ustawy z 17 grudnia o ochotniczych strażach pożarnych pracodawca zwalnia od świadczenia pracy strażaka ratownika biorącego udział w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych, szkoleniach lub ćwiczeniach organizowanych przez gminę, Państwową Straż Pożarną lub inne uprawnione podmioty na czas ich trwania, a także na czas niezbędny do odpoczynku zgodnie z Kodeksem pracy. Zwolnienie od świadczenia pracy przysługuje jedynie strażakowi ratownikowi OSP, a więc strażakowi uprawnionemu do udziału w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych, jak przedstawia to Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP, inaczej mówiąc: spełniającemu przesłanki określone w art. 8 ustawy o OSP. W takim przypadku zwolnienie od świadczenia pracy nie przysługuje osobie, która ubiega się o status strażaka ratownika OSP, na czas odbywania szkolenia z zakresu BHP oraz szkolenia podstawowego. Propozycja rozwiązania, być może w najbliższym czasie, to nadanie art. 12 ustawy o OSP zupełnie innego brzmienia.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#TomaszZimoch">Warto z tych podpowiedzi korzystać. Dobre rozwiązania są potrzebne. W czasie kampanii wyborczej politycy bardzo chętnie odwiedzają jednostki. Znam takich, którzy bardzo chętnie wręczają wozy strażackie, wtedy nawet poszerzane są remizy, by te nowoczesne wozy mogły się tam zmieścić, właśnie by samochody mogły tam wjechać. Przede wszystkim jednak warto jeździć do strażaków z dobrymi rozwiązaniami prawnymi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#PiotrZgorzelski">Jest zapisanych 15 osób.</u>
          <u xml:id="u-320.4" who="#PiotrZgorzelski">Kto z państwa jeszcze chciałby się zapisać, bardzo proszę to zrobić w sekretariacie.</u>
          <u xml:id="u-320.5" who="#PiotrZgorzelski">I jak już tej czynności będzie dosyć, to wtedy poprosimy pana posła Grzegorza Brauna, żeby zabrał głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#GrzegorzBraun">A więc jeszcze raz: tyle samo powrotów, ile wyjazdów, druhowie ochotnicy, strażacy.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#GrzegorzBraun">Pytanie do pana ministra jest takie: Czemu pan dla zmylenia przeciwnika przedkłada ten projekt przez grupę posłów, którzy się pod nim podpisali, co zwalnia od wymogu przedstawienia jakichś tam skromnych analiz skutków finansowych, społecznych tego projektu? Może to jest mała rzecz w skali tych pieniędzy, które tutaj przepalacie, przewalacie, ale warto byłoby znać te konsekwencje. A więc pytanie jest takie: Ile będzie kosztować gminy to wasze upaństwawianie ochotniczych straży pożarnych? Panie ministrze, panie pośle sprawozdawco, proszę nam o tym opowiedzieć, jak oszacowaliście te koszta. A być może ich nie szacowaliście, bo być może jedyna rzecz, która się tutaj dla was liczy, to jest to, żeby strażacy tłumnie dali się nabrać na PiS-owskie plewy…</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Hreniak: A czytał pan to? Czytał pan?)</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#GrzegorzBraun">…i po raz kolejny oddali na was głos tej jesieni? Ale, mam nadzieję, niedoczekanie wasze.</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: A wasze też nie.)</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#komentarz">(Poseł Paweł Hreniak: Pan tego nie czytał.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada teraz pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rozmawiamy o ustawie dotyczącej druhen i druhów z ochotniczych straży pożarnych. Każdy z nas pewnie jeździ do ochotniczych straży pożarnych, np. na ich nie tak dawno obchodzone święto, na zawody pożarnicze. Zarówno w Siewierzu, w Będzinie, jak i w innych miastach i gminach powiatu będzińskiego wszyscy druhowie mówili o jednej rzeczy: że otrzymują świadczenie ratownicze z tytułu wysługi lat w ochotniczej straży pożarnej. Wysoka Izba oczywiście głosowała za tym świadczeniem. Cieszą się z niego, ale mają pewien niedosyt. Chcieliby po prostu uczciwie zrównać to świadczenie z tym, jakie będą otrzymywać sołtysi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#PiotrZgorzelski">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3227.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, Marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#PiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 ust 3 regulaminu Sejmu, oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-324.4" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-324.5" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-324.6" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jako strażak, również ochotnik, członek honorowy jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Bysławiu w powiecie tucholskim z satysfakcją przyjmuję wszystkie działania rządu, które służą temu, aby strażacy ochotnicy mieli z jednej strony dobre warunki materialne do wykonywania swojej pasji i ochrony obywateli przed pożarami, a z drugiej strony wszystko to, co służy temu, aby strażacy ochotnicy mieli zapewnione warunki materialne, chociażby w postaci świadczenia ratowniczego. W związku z tym mam tylko dwa krótkie pytania. W projekcie jest mowa o tym, że strażakowi OSP przysługuje odszkodowanie za obrażenia poniesione w akcjach zawodowej straży pożarnej, ale jest ono opcjonalne z pozostałymi odszkodowaniami wynikającymi z ubezpieczenia z miejsca pracy lub ubezpieczeń społecznych. A zatem czy można będzie pobierać podwójne odszkodowanie? Odpukać, żeby oczywiście ono nie było nigdy potrzebne. I drugie pytanie, panie ministrze: Czy naprawdę od tego skromnego świadczenia ratowniczego musi być pobierany podatek?</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#JanSzopiński">Ale oczekuję na stanowisko pana ministra, a nie…</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Maciej Wąsik: Przecież zna pan odpowiedź, bo już o tym rozmawialiśmy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Gadowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Na tej sali zawsze toczy się dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#KrzysztofGadowski">Spieramy się, czasami się nawet kłócimy, ale nad ustawami dotyczącymi ochotniczej straży pożarnej głosujemy wszyscy. Ochotnicza straż pożarna jest poza podziałami politycznymi, to wyraźnie trzeba powiedzieć. Każdy rząd powinien wspierać te działania. Tak było z budowaniem krajowego systemu ratowniczego, jedni go budowali, drudzy go udoskonalali, trzeci wyposażali. Dzisiaj ten rząd ma obowiązek udoskonalać, wyposażać jednostki ochotniczej straży pożarnej, ale ma to robić rozsądnie i z klasą.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#KrzysztofGadowski">Panie Ministrze! Dziś pana emisariusze przyjeżdżają do ochotniczych jednostek straży pożarnej i pokazują czeki na kwotę 950 tys. zł. Z tyłu delikatnie napisane: promesa 450 tys. — dotacja z ministerstwa. Średnio wóz kosztuje od 1200 tys. do 1350 tys. zł. Kto pokryje tę różnicę? Czy w 100% ministerstwo pokryje tę różnicę? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tomasz Piotr Nowak.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#TomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o OSP dała przedsiębiorstwom energetycznym czas do 4 maja na złożenie do URE wniosku o zatwierdzenie odrębnych taryf dla OSP. Jednak nie cena 1 kWh jest na dzień dzisiejszy problemem, a wysokość abonamentu. Większość jednostek OSP, pełniąc funkcję liderów lokalnej społeczności, ma fotowoltaikę i płaci jedynie abonament. Tymczasem taryfa, która obowiązuje dla OSP, to taryfa C11 i abonament wynosi tam 250 zł. A G11, która jest dla gospodarstw domowych — tylko 50 zł. Czyli rocznie zamiast 600 zł OSP muszą płacić 3 tys. zł. Wysłałem stosowne interpelacje w tej sprawie. Wiele OSP zwraca się do mnie z prośba o interwencję w tej sprawie. Bardzo proszę o zastanowienie się, czy OSP nie mogą być objęte taryfą G11? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Nasz unikalny system bezpieczeństwa oparty jest na trzech nogach: ochotniczej, samorządowej i państwowej, w szczególności w ramach Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Wiele działań jest podejmowanych przez rząd na rzecz wyposażenia w samochody i sprzęt z udziałem samorządu. Zauważyłem, że w ostatnich latach zmniejsza się pula środków na bieżące funkcjonowanie jednostek w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym z budżetu państwa. Chciałbym, żeby pan minister przy okazji przeprowadził taką analizę, bo bieżące funkcjonowanie prawie 5 tys. podmiotów, które są na pierwszej linii wspólnie z Państwową Strażą Pożarną, 230 tys. strażaków, ratowników w ramach krajowego systemu, to — jak mówimy — jest wartość nadrzędna. Również raport NIK-u pokazał, że gminy w tym Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym są głównym finansującym. I dobrze, bo to jest zadanie własne gminy. Prosiłbym o odpowiedź, o analizę, czy w najbliższym czasie przewiduje się zwiększenie środków na bieżące funkcjonowanie jednostek OSP w KSRG. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ochotnicze straże pożarne są istotnym elementem krajobrazu społecznego w polskich gminach, na wsiach, w polskich miastach. Oczywiście nie ma chyba w Wysokiej Izbie parlamentarzysty, który polemizowałby z tym faktem.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#MirosławSuchoń">Natomiast, panie ministrze, niestety, jest tak, że zadania, które mają realizować ochotnicze straże pożarne, i ciężar ich finansowania spada w większości na gminy, chociaż trzeba przyznać, że też jako państwo korzystamy z tego, że istnieją i działają ochotnicze straże pożarne. W związku z tym mam dwa pytania: Czy rząd planuje zwiększenie finansowania, które można by było przeznaczyć na ochotnicze straże pożarne? I drugie: Z jakich przyczyn w art. 5 znalazł się zapis, że zaświadczenie dotyczące kierowania pojazdem uprzywilejowanym jest wydawane na podstawie zaświadczenia wydawanego przez gminę, a nie przez prezesa ochotniczej straży pożarnej, co byłoby lepszym rozwiązaniem? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Dyduch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#MarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To, że inwestujemy w strażaków ochotników, jest oczywiste dla nas tu wszystkich. Oczywiste jest to, że bardziej dofinansowane są z pieniążków publicznych, państwowych te jednostki, które są w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym. Natomiast chciałem się dowiedzieć, czy jest duża różnica między dofinansowaniem, osprzętowieniem tych jednostek, które są w krajowym systemie, a tych jednostek, które w nim nie są, a które są równie ważne lokalnie. Może nie uczestniczą w tych wielkich akcjach czy mniejszych akcjach łącznie ze strażą państwową, ale w tym wymiarze lokalnym są bardzo potrzebne. Czy jest dysproporcja, czy jest różnica i jak ona wygląda, jeśli chodzi o osprzętowienie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Karolina Pawliczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#KarolinaPawliczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zaledwie rok po wejściu w życie zupełnie nowej ustawy o ochotniczych strażach pożarnych już jest potrzeba jej poprawienia. Dodam, że nie będzie to pierwsza jej zmiana, bo od stycznia 2022 r. zmieniano ją już trzykrotnie. Ta propozycja jednak jest bardziej kompleksowa. Mimo że projektodawcy oceniają, że nowe przepisy nie powodują dodatkowych skutków prawnych dla gmin i nie nakładają na nie nowych obowiązków, proszę o informację, jak czytać w takim razie ten zapis, że w pozostałym zakresie obowiązki przygotowania i szkolenia zostają przerzucone na samorząd gminy. Nie można się zgodzić zatem z tezą o fakultatywności tego zadania. Niepokojące jest zatem nałożenie tych obowiązków bez zapewnienia źródeł finansowania.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest obowiązek.)</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#KarolinaPawliczak">Będzie miał pan czas na odpowiedź i bardzo proszę o przedstawienie tej informacji tu, przy mównicy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Trzeba czytać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Szymon Pogoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#SzymonPogoda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po ponad roku funkcjonowania ustawy o ochotniczych strażach pożarnych zaszła potrzeba jej nowelizacji, doprecyzowania.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#SzymonPogoda">Chciałbym podziękować z tego miejsca panu posłowi Hreniakowi, który w moim imieniu złożył poprawkę, wnoszącą art. 15a, która umożliwia radom gmin przyjęcie uchwały w sprawie wypłaty ekwiwalentu za działania inne, niż dotychczas były wymienione w art. 15.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#SzymonPogoda">Szanowni Państwo! Poseł Braun opowiadał przed chwilą niestworzone rzeczy i mam wrażenie, że albo nie czytał tej ustawy, albo to on w sposób bezwzględny robi politykę na plecach OSP. Dzisiejsza nowelizacja merytorycznie doprecyzowuje przepisy, które wymagają tego doprecyzowania.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#SzymonPogoda">Panie Ministrze! Chciałbym dopytać jeszcze: Ile wniosków dotychczas zostało złożonych o wypłatę świadczenia ratowniczego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Urbaniak.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#PiotrZgorzelski">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko.</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#PiotrZgorzelski">Jest.</u>
          <u xml:id="u-340.5" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W maju obchodziliśmy dzień strażaka, podczas którego mieliśmy okazję podziękować strażakom za ich ciężką pracę na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców. W trakcie tych spotkań wielokrotnie jako posłowie Prawa i Sprawiedliwości, podkreślaliśmy, że obecny rząd mocno wspiera ochotnicze straże pożarne wbrew temu, co często słyszymy nawet w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Chciałabym bardzo serdecznie, panie ministrze, podziękować za tegoroczne wsparcie OSP. Tyle samochodów, ile w tym roku zostało i zostanie zakupionych dzięki wsparciu rządu, nie było zakupionych nigdy do tej pory. W moim okręgu np., w powiecie bocheńskim, cztery jednostki ochotniczej straży pożarnej otrzymały wsparcie, w powiecie brzeskim — trzy. Nigdy do tej pory nie przeznaczono tyle wsparcia OSP.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowni Państwo! Rok temu weszła w życie ustawa o ochotniczych strażach pożarnych, nad którą procedowaliśmy w 2021 r., i nie jest tak, jak państwo mówicie, że przed wyborami przygotowujemy rozwiązania dla strażaków. Ta ustawa po roku wymaga pewnych udoskonaleń i dziękuję panu posłowi za przygotowanie poprawki. Mam takie pytanie do wnioskodawcy: W jakim trybie odbywają się szkolenia strażaków, co do których tutaj państwo monitowali, że do ich odbycia potrzebne będzie zwolnienie z pracy? Czy prawdą jest, że są to szkolenia online albo też odbywające się w soboty i w niedziele? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Wojciechowski.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#GrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#GrzegorzWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu własnym i strażaków chciałem bardzo podziękować za dotychczasowe działania. Chciałem tu też sprostować jedną rzecz, panie ministrze. Mówi się, że nie było dodatku do emerytury, teraz jest dodatek do emerytury. Jest trochę inaczej, bo kiedy jako Prawo i Sprawiedliwość zaczynaliśmy rządy, to najczęściej dotykało to kierowców, że zabierano im emerytury, emerytury rolnicze, pamięta pan minister.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#GrzegorzWojciechowski">Ale wracając do tematu, chciałbym dopytać pana ministra: Czy jest w planie dalsze rozszerzenie kompetencji straży? Za wyposażeniem, za tymi wszystkimi działaniami powinno również iść dalsze rozszerzenie kompetencji straży pożarnej. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mateusz Bochenek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#MateuszBochenek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Prosiłbym o przedstawienie informacji, może to oczywiście być uczynione w formie pisemnej, czy pojawiają się problemy związane z brakiem funduszy na szkolenia dla strażaków ochotników realizowane przez PSP. Pytam o to w kontekście również tego nowego przepisu, dotyczącego możliwości finansowania tych zadań przez samorządy terytorialne. Czy takie sygnały do pana ministra docierają? I prosiłbym też o przedstawienie informacji, ilu strażaków ochotników w województwie śląskim zostanie w tym roku przeszkolonych i jakie środki na ten cel są zabezpieczone w budżetach PSP w województwie śląskim. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pan poseł Mieczysław Kasprzak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#MieczysławKasprzak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#MieczysławKasprzak">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ochotnicze straże pożarne zawsze były apolityczne, bo taka jest ich natura, taka jest potrzeba, bo tam, gdzie ratuje się życie, nie może być polityki. Dlatego też moje pytanie: Dlaczego to upolityczniacie w tej chwili? Przecież pomysł, żeby dać te dodatki, był pomysłem samych strażaków ochotników — oni przygotowali obywatelski projekt, zebrali podpisy, wyście go tylko poprawili.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#MieczysławKasprzak">Sprawa szkolenia młodzieżowych drużyn — były wcześniej pieniądze na szkolenia, wycofaliście je. Teraz dajecie te pieniądze i ogłaszacie wszem wobec, że to jest ogromny sukces.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#MieczysławKasprzak">Docierają do mnie też strażacy po spotkaniach, które odbywają się w powiatach czy w regionach. Dostają kartoniki 900 tys. zł na samochód. Przyjeżdżają do domu, odwracają je na drugą stronę i okazuje się, że rzeczywistość jest zupełnie inna.</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#MieczysławKasprzak">Druhny i druhowie strażacy! Nie gaście ducha. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Konrad Berkowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#KonradBerkowicz">Mój przedmówca powiedział, że strażacy są apolityczni. Może to i prawda, ale znają się na swoją robocie i mogliby pomóc rządowi w elementarnej sprawie, bo rząd rozdawnictwem, drukowaniem pieniędzy wywołał inflację i teraz, zamiast walczyć z inflacją poprzez cięcia budżetowe, poprzez obniżanie podatków, znowu proponuje rozdawnictwo, obiecując 800+, czemu wtórują Platforma Obywatelska, Donald Tusk i Lewica.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#KonradBerkowicz">Mam więc pytanie: Czy przy okazji konsultowania, mam nadzieję, tej ustawy o ochotniczych strażach pożarnych jakiś strażak wytłumaczył wam, że pożar gasi się wodą, a nie dolewając oliwy do ognia? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Iwona Arent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#IwonaArent">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, mam pytanie. W obecnej noweli o OSP jest zmiana, cytuję: W razie śmierci strażaka ratownika OSP, który uczestniczył w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub gminę szkoleniu lub ćwiczeniu, koszty pogrzebu pokrywa się ze środków pozostających w dyspozycji właściwego komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej na zasadach i w trybie określonych dla strażaków Państwowej Straży Pożarnej. Czyli dodano zapis „na zasadach i w trybie określonych dla strażaków Państwowej Straży Pożarnej”. Tylko że strażaków PSP dotyczy wyłącznie akcja ratownicza, nie ma zapisu dotyczącego tego, że strażak ginie w czasie szkolenia. A tak było u mnie w województwie. Strażak PSP zginął w czasie ćwiczeń i nie miał pogrzebu państwowego. Panie ministrze, bardzo bym prosiła o rozważenie tego, bo strażacy już od dłuższego czasu chcieliby, żeby to było zapisane w ustawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałam zacząć od wyrazów szacunku i uznania dla wszystkich druhen i druhów za bezgraniczne zaangażowanie w ratowanie życia i mienia ludzkiego. Dobrze, że w końcu postanowiono rozwiać wątpliwości interpretacyjne, o których mówiliśmy od samego początku powstawania pierwotnej ustawy. Dotyczą one m.in. kwestii zrównania odszkodowania w przypadku strażaków ratowników OSP i strażaków PSP czy przepisów odnośnie do ekwiwalentu, które budziły spory.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#MałgorzataPępek">Mam jednak pytanie dotyczące zadań jednostek samorządu terytorialnego w zakresie współpracy ze strażami. W nowelizacji przewidziano, że gmina może w ramach posiadanych sił i środków finansować szkolenia w ochotniczych strażach pożarnych oraz wyżywienie strażaków ratowników w czasie akcji. Czy w związku z tym ustawodawca przewidział wypłaty rekompensat dla jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu i czy są zabezpieczone środki finansowe w budżecie państwa? Jeśli tak, to jakie? Proszę o pisemną odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Rutka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#MarekRutka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jako przewodniczący Parlamentarnego Zespołu do spraw Systemu Ratownictwa Medycznego wielokrotnie spotykałem się ze strażakami ochotnikami z Pomorza i podczas jednego z takich spotkań strażacy poprosili mnie o zadanie panu ministrowi pytania odnośnie do możliwości zwiększenia dopuszczalnej górnej granicy wieku dla kierowców, w szczególności ciężkich samochodów pożarniczych. Ja taką interpelację, nr 16685, wysłałem w kwietniu 2021 r. i postulowałem wprowadzenie tej zmiany. Natomiast pan minister wówczas mi odpowiedział, że wprowadzenie zaproponowanego rozwiązania zwiększyłoby ryzyko zagrożeń związane z osłabieniem potencjału ratowniczego zastępu. Dobrze, że taka zmiana się pojawiła, ale ja o niej mówiłem już 2 lata temu. Można to było zrobić po prostu dużo, dużo szybciej. W związku z tym dobrze, aby dobre rozwiązania opozycji wprowadzać szybciej, a nie czekać tak długo. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Głuchowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#KrzysztofGłuchowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#KrzysztofGłuchowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Charakter tej nowelizacji oraz okoliczności, w jakich powstaje, upoważniają nas, posłów do przywołania wielu liczb, cyfr, zapisów. Ja jako poseł, ustawodawca dobrze się czuję w środowisku strażaków obu formacji. Uważam, że dotychczasowe zapisy związane z finansowaniem, z uposażeniem powodują, że mamy coraz lepiej wyposażoną, uposażoną straż, tę ochotniczą i tę państwową.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#KrzysztofGłuchowski">Mam pytanie do pana ministra. Czy w związku z tym, że tak pięknie się rozwija ochotnicza straż pożarna, resort planuje rozszerzenie kompetencji tej formacji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#PiotrZgorzelski">I teraz właśnie jest ten czas, kiedy pan minister Maciej Wąsik, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, odniesie się do wystąpień klubowych oraz zadanych pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#MaciejWąsik">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#MaciejWąsik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja chciałbym powiedzieć rzecz podstawową: to jest projekt poselski. Ja prezentuję stanowisko rządu, ale autorem tego projektu jest Paweł Hreniak wraz z grupą moich przyjaciół z zespołu do spraw pożarnictwa, którzy przeanalizowali zapisy dotychczasowej ustawy, którzy dokonali konsultacji społecznych, którzy rozmawiali ze strażakami. Przyznam, że te rozmowy i nasze analizy ministerialne były bardzo zbliżone, dlatego zdecydowaliśmy się, jako że współpracujemy, że projekt pójdzie drogą poselską. Większa praca jest posłów klubu Prawa i Sprawiedliwości. I bardzo wam za to dziękuję, bo to ważna nowelizacja, która koryguje pewne rzeczy, które wyszły przez rok funkcjonowania ustawy.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#MaciejWąsik">Oczywiście odpowiem na wszystkie pytania dotyczące Państwowej Straży Pożarnej, ale na początku pozwólcie państwo, że pozwolę sobie na pewną refleksję. Otóż posłowie, chociażby Polskiego Stronnictwa Ludowego, atakują tę ustawę — bo jest niedoskonała, bo świadczenie jest opodatkowane, bo to, bo tamto. Ja doskonale pamiętam pierwsze czytanie tej ustawy na posiedzeniu komisji, pamiętam doskonale pierwsze posiedzenie komisji. Był jeden głos przeciwny tej ustawie, jeden jedyny. Ten głos wydał z siebie pan prezes Waldemar Pawlak, który od początku był przeciwnikiem tej ustawy. Ja to odczytuję tylko w jeden sposób: ta ustawa realizuje to, co on kiedyś obiecał strażakom i czego nigdy nie zrealizował. Dlatego zanim zarzucicie tym rozwiązaniom, że za mało, zróbcie rachunek sumienia. Więcej już o polityce nie będę mówił, ale tak dokładnie było. Przyjęliśmy w konsensusie — jeden głos wstrzymujący się z klubu Platformy Obywatelskiej — tę ustawę. Spuśćmy na to zasłonę milczenia. Ale nie zarzucajcie tym rozwiązaniom, które są dzisiaj wprowadzone, że jest za mało, bo one realizują m.in. wasze stare obietnice wyborcze, a to świadczenie ratownicze było obiecane dawno, dawno temu. Nie przepisaliśmy żadnej społecznej ustawy, tylko rozmawialiśmy ze strażakami, którzy uświadomili nam, że jest to ważne.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#MaciejWąsik">Powiem państwu, że uczestniczyłem w wielu miejscach, w remizach OSP, we wręczaniu decyzji przyznającej to świadczenie. Oczywiście jego wysokość jest istotna, bo to są zazwyczaj osoby, które pobierają renty czy emerytury KRUS-owskie, z zasady niezbyt wysokie, więc ma to jakiś oddźwięk finansowy. Ale przede wszystkim ci ludzie, te spracowane ręce, które ściskaliśmy — to było poczucie godności, że państwo o nich pamiętało, że ktoś przypomniał sobie o strażakach, którzy przez wiele lat budowali remizy, starali się o wozy, gasili pożary, pomagali swoim sąsiadom i to ma taki wymiar niezwykle godnościowy.</u>
          <u xml:id="u-359.4" who="#MaciejWąsik">Przypominam, że to świadczenie jest waloryzowane, tak jak waloryzowane są emerytury, i podlega, tak jak inne świadczenia, opodatkowaniu. Nigdy nie obiecywaliśmy, że będzie to świadczenie nieopodatkowane.</u>
          <u xml:id="u-359.5" who="#MaciejWąsik">Chciałbym także państwu powiedzieć, że rzeczywiście wiele rzeczy zrobiliśmy dla Państwowej Straży Pożarnej, dla rozwoju ochrony przeciwpożarowej, dla ochotniczych straży pożarnych. Przypomnę chociażby tzw. ustawę o wdowach i sierotach. Jeżeli strażak ochotnik zginie podczas akcji bojowej, to jego żona czy małżonek — bo często ginie kobieta, zdarzają się takie sytuacje — dostanie dożywotne świadczenie, wynoszące dokładnie tyle, ile wynosi średnia płaca w Państwowej Straży Pożarnej, do końca życia. Dzieci do 18. roku życia lub do końca nauki, nie dłużej niż do 25. roku, będą otrzymywały świadczenie w wysokości połowy tej stawki.</u>
          <u xml:id="u-359.6" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Nie życzmy nikomu…)</u>
          <u xml:id="u-359.7" who="#MaciejWąsik">I nie życzmy nikomu — panie pośle, zgadzam się z panem — żeby trzeba było stosować tę ustawę. Ale już wiem, że ją stosujemy, już te wnioski są. Nie życzymy strażakom, żeby w ogóle musieli do tej ustawy zaglądać. I też dziękuję za zgodę w pracach nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-359.8" who="#MaciejWąsik">Rzeczywiście planujemy — tu mówię do posłów Prawa i Sprawiedliwości — rozwijać ochronę przeciwpożarową o jeszcze jedną nową kompetencję, to jest ratownictwo medyczne. Wiemy doskonale, jak ważną rzeczą jest, żeby wszystkie osoby, które zajmują się ratownictwem, miały ratownictwo medyczne na jak najwyższym poziomie. Chodzi nie tylko o pierwszą pomoc, ale otwieramy też nowy kierunek w Szkole Głównej Służby Pożarniczej, z ratownictwem medycznym dedykowanym strażakom zawodowym, jak i ochotniczym. Będziemy chcieli doprowadzić do tego, żeby — tak jak w niektórych krajach na świecie — obok garażu, obok samochodu strażackiego stała karetka, która mogłaby przynosić pomoc ofiarom, chociażby wypadków. I żeby w gotowości byli strażacy, którzy potrafią tej pomocy udzielić.</u>
          <u xml:id="u-359.9" who="#MaciejWąsik">Szanowni Państwo! Ktoś, kto nie zna ceremoniału strażackiego, może zapytać: Po co jest przekazanie samochodu? Ale wszyscy ci, którzy znają ceremoniał, wiedzą, jak strażacy lubią w mundurach celebrować pewne rzeczy. I samochód, który jest niepoświęcony, nie jest tak skuteczny jak ten, który jest poświęcony. Dlatego — odpowiadam tutaj posłowi Bochenkowi — są organizowane te uroczystości, na które serdecznie zapraszam, bo to jest naprawdę bardzo miła rzecz, kiedy widzi się radość strażaków, gdy mają nowy samochód i mają instrument, który mogą wykorzystywać.</u>
          <u xml:id="u-359.10" who="#MaciejWąsik">Powiem państwu też, że staramy się, aby do OSP napłynęła świeża krew. Dlatego finansujemy i będziemy finansować młodzieżowe drużyny pożarnicze. W tym roku na sprzęt dla tych młodych ludzi, na wyjazdy, na obozy, na szkolenia będzie przekazane 40 mln zł przez pana premiera Mateusza Morawieckiego z rezerwy ogólnej, właśnie na to zadanie.</u>
          <u xml:id="u-359.11" who="#MaciejWąsik">Odpowiadając panu posłowi Dyduchowi, powiem, że nie widzę jakiegoś spadku finansowania straży, które są w KSRG. Jest to na dosyć wysokim poziomie — 43 mln zł. Parę lat temu było to pięćdziesiąt parę milionów, tak że wydaje się, że ten poziom na wydatki bieżące wzrasta. Na straże, które nie są w KSRG, także wydajemy środki, oczywiście proporcjonalnie mniej. W tym roku na te straże przeznaczyliśmy 42 mln zł, na to, żeby miały na pokrycie wydatków bieżących. Nie mówię tu o inwestycjach, które trwają.</u>
          <u xml:id="u-359.12" who="#MaciejWąsik">Powiem tak: mówiliście państwo o tzw. promesach. Te promesy są konieczne do tego, żeby można było rozpocząć działanie, prawda? Chociażby przetarg, chociażby cały proces zakupu. I tam jest napisane, że chodzi o samochód, który ma wartość 950 tys. zł. Ma wartość 950 tys.</u>
          <u xml:id="u-359.13" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-359.14" who="#MaciejWąsik">Panie Pośle! Proszę się ze mną nie kłócić, bo ja doskonale wiem, co tam jest napisane. Proszę czytać ze zrozumieniem. Jak pan zna ustawę o finansach publicznych, to inwestycje jednostek, które nie są jednostkami budżetowymi, możemy wesprzeć w wysokości 50%, nie większej. Dlatego nie finansujemy w większym zakresie. Niektóre fundusze ubezpieczeniowe pozwalają to zwiększyć, ale z budżetu państwa idzie nie więcej niż 50%, stąd musimy postawić pewną kwotę, która jest później mnożona przez 50%. Tak jest, panie pośle, i proszę z tym nie dyskutować. Strażacy doskonale wiedzą, że muszą mieć wkład własny i że samorząd musi im pomóc.</u>
          <u xml:id="u-359.15" who="#MaciejWąsik">Chciałbym z tego miejsca podziękować wszystkim samorządowcom, którzy ten proces niezwykle mocno wspierają. Rzeczywiście bez wsparcia samorządów nie moglibyśmy kupić w tym roku prawie 700 nowych wozów strażackich. Jestem przekonany, że ten proces przebiegnie prawidłowo. Jeśli jeszcze będą niezbędne, potrzebne działania pomocowe, to te działania wykonamy.</u>
          <u xml:id="u-359.16" who="#MaciejWąsik">Chciałbym podziękować za jedno pytanie, które tu padło, bo natchnęło mnie nowym pomysłem. Rzeczywiście przyjrzymy się tym taryfom, które są w rozporządzeniu, czy nie można byłoby dokonać zmiany na korzystniejsze, bo taka była intencja ustawy. Dziękuję, panie pośle, za zwrócenie na to uwagi. Mogę obiecać, że podejmiemy pracę w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-359.17" who="#MaciejWąsik">I to tyle. Chciałbym podkreślić tylko jeszcze jedną rzecz, że przepisy ustawy są zbieżne z analizami, których dokonaliśmy w MSWiA. Chciałbym podziękować panu posłowi Hreniakowi, że raczył wyjść z tą inicjatywą, bo rzeczywiście ta ustawa będzie dzięki temu lepsza.</u>
          <u xml:id="u-359.18" who="#MaciejWąsik">Panie Marszałku! Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-359.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#PiotrZgorzelski">Czy wywoływany przez pana ministra pan poseł sprawozdawca Paweł Hreniak chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Hreniak: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-360.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#PawełHreniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł sprawozdawca, ale w pewnym sensie również jako poseł wnioskodawca chciałbym się odnieść do pewnych wypowiedzi, które się tutaj pojawiły — były też pytania. Jeszcze raz chciałbym bardzo serdecznie podziękować za merytoryczną, dobrą rozmowę na posiedzeniu podkomisji i komisji. Niestety, jak to na sali plenarnej, tutaj trochę więcej było polityki, ale też było bardzo dużo takiej otwartości i pozytywnego myślenia o ochotniczych strażach pożarnych i szukania dobrych rozwiązań dla tej ważnej dla bezpieczeństwa Polaków formacji.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#PawełHreniak">Chciałbym odnieść się do kilku wypowiedzi. Była wypowiedź pana posła, który wydawał opinię w imieniu Platformy Obywatelskiej, pana posła Bochenka, który znaczną część swojej wypowiedzi poświęcił temu, że właśnie pojawiają się różnego rodzaju celebracje przekazania środków na ochotnicze straże pożarne. Chcę przypomnieć, że zawsze tak było, od kiedy pamiętam — też jestem strażakiem — że te uroczystości odbywały się w pewnej uroczystej formule, o tym mówił też pan minister Maciej Wąsik. Być może to ze strony wcześniejszych rządów, we wcześniejszych latach nie było zauważane, bo tak naprawdę Platforma Obywatelska nie miała czym się chwalić. Przypomnę, że jeszcze w roku 2014…</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#PawełHreniak">Zawsze były uroczystości.</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#PawełHreniak">…Platforma Obywatelska, posłowie Platformy Obywatelskiej być może niechętnie uczestniczyli w tych uroczystościach, bo faktycznie nie było się czym chwalić.</u>
          <u xml:id="u-361.5" who="#PawełHreniak">W roku 2014 mieliśmy 229 wozów, w roku 2015, ostatni rok rządów koalicji PO-PSL — 191 wozów, w 2020 r. — 597, później — 533 i ostatni, rekordowy rok — 668 wozów strażackich. Przypomnę o „Małym strażaku”, nowym programie realizowanym przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, też funkcjonujące od roku 2018, dotyczący mniejszego sprzętu. Mamy młodzieżowe drużyny pożarnicze. W tamtym roku mieliśmy pilotaż, w tym roku mamy pełen program na 40 mln zł. Mamy środki na budowę remiz, m.in. z inwestycji strategicznych. Tutaj również przyłączam się do podziękowań dla samorządów, które uczestniczą w realizacji tych inwestycji. Mamy programy modernizacyjne dla remiz. Tych narzędzi wsparcia finansowego dla strażaków jest bardzo dużo. Odpowiem, dlaczego posłowie Platformy w latach wcześniejszych o tym nie mówili. Bo zwyczajnie nie mieli czym się chwalić. Dodatkowo mamy dodatek, świadczenie ratownicze, jak już zostało powiedziane. Prawie 100 tys. czy już być może ponad 100 tys. strażaków seniorów otrzymało ten dodatek.</u>
          <u xml:id="u-361.6" who="#PawełHreniak">Dziś, tak jak pan minister mówił, mówicie o tym, że jest za mało, że coś należałoby poprawić. Być może tak, w przyszłości należy iść w tym kierunku. Ale chciałbym powiedzieć, że akurat te formacje, które dziś najgłośniej o tym mówią, od lat 90. mówiły o tym dodatku i nigdy przez prawie 20 lat nie wprowadziły tego, o czym mówią, a dzisiaj krytykują nasze propozycje.</u>
          <u xml:id="u-361.7" who="#PawełHreniak">Pan poseł Tomaszewski mówił o ekwiwalencie. Przepraszam, ale nie chcemy właśnie ekwiwalentu narzucać gminom. Chodziło tutaj o ekwiwalent dla kandydatów do ochotniczych straży pożarnych, żeby pozostawić pewien obszar wolności dla samorządów i żeby to faktycznie nie było obowiązkowe. Jeżeli samorządy mają odpowiednie środki finansowe, będą mogły na ten ekwiwalent przeznaczyć środki… To łączy się zresztą z pytaniem m.in. pani poseł Pawliczak, dlaczego nakładamy jakiś obowiązek finansowy na gminy. Nie nakładamy tego obowiązku, to jest możliwość, a nie obowiązek — chciałbym bardzo wyraźnie to podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-361.8" who="#PawełHreniak">Jeżeli chodzi o wypowiedź pana posła Tomaszewskiego, o tym zresztą rozmawialiśmy na posiedzeniu komisji, to jeżeli dajemy możliwość dodatkowych środków, które mogą być przeznaczone przez gminy na szkolenia, to to nie jest na minus, tylko na plus. Te środki, które są w gestii Państwowej Straży Pożarnej na szkolenia, mam nadzieję, że z roku na rok będą wzrastały, a te dodatkowe środki w ramach możliwości finansowych gmin również będą mogły się pojawić. A więc zwiększamy liczbę szkoleń, jeżeli będzie taka wola gmin. A pojawia się to w tych konsultacjach, o których tutaj rozmawialiśmy, w moich rozmowach, ale myślę, że i państwa, że gminy chciałyby mieć taką możliwość zwiększenia, jeżeli będą miały tylko środki, liczby osób, które będą szkolone.</u>
          <u xml:id="u-361.9" who="#PawełHreniak">Z czego to wynika? Tu było też pytanie o szkolenie. Przypomnę, że przez 3 ostatnie lata nie było szkoleń podstawowych, bo mieliśmy pandemię. Trudno było szkolić strażaków ochotników w okresie pandemii. To jeszcze było przed wejściem ustawy w życie. Stąd też, nie ma co ukrywać, zrobiła się pewna górka chętnych do szkoleń podstawowych wśród druhów strażaków. To jest powód, że być może to zainteresowanie szkoleniami dziś jest większe niż normalnie było w latach poprzednich. Przez 3 lata tych szkoleń nie było, nie odbywały się z oczywistego powodu, tj. z powodu pandemii.</u>
          <u xml:id="u-361.10" who="#PawełHreniak">Jeżeli chodzi o zwolnienia, tutaj chyba pan poseł Tomasz Zimoch o tym mówił, zwolnienia dla strażaków, którzy kandydują i chcą się szkolić. Przypomnę, że te szkolenia w dużej części, jeżeli chodzi o kwestie mniej praktyczne, odbywają się zdalnie, odbywają się na podstawie aplikacji, która jest przygotowywana przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej. Można nie wychodząc z domu w tych szkoleniach uczestniczyć. Te szkolenia odbywają się poza godzinami pracy, a wiem z informacji, które otrzymuję, że najczęściej są to soboty i niedziele — z różnych powodów, m.in. z tych powodów, że Państwowa Straż Pożarna również ma pewne możliwości realizacji tych szkoleń, wtedy kiedy jest trochę luźniej, mówiąc bardzo oględnie.</u>
          <u xml:id="u-361.11" who="#PawełHreniak">Jeżeli chodzi o pana posła Brauna, te wypowiedzi, mam wrażenie, że pan poseł zwyczajnie tej ustawy nie czytał. Nic, zapewniam jeszcze raz, nic nie będzie kosztować gminy ta zmiana, ponieważ ta zmiana daje możliwości tylko dołożenia do szkoleń, ale nie narzuca takich obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-361.12" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Panie marszałku, wszystko jest jasne… Brzydką insynuację i chciałbym bronić…)</u>
          <u xml:id="u-361.13" who="#PawełHreniak">Jeżeli chodzi o wszystkie wypowiedzi, które tutaj się pojawiały, starałem się odpowiedzieć na wszystkie wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-361.14" who="#PawełHreniak">Jeszcze raz dziękuję za merytoryczną rozmowę i wierzę w to, że nadal będziemy w dobrej atmosferze merytorycznych rozmów dyskutowali o tym, co jeszcze poprawić, jeżeli chodzi o praktykę funkcjonowania ochotniczych straży pożarnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-361.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PiotrZgorzelski">Przywołany przez pana posła, opacznie lub nie, pan poseł Grzegorz Braun, który skrzętnie korzysta z przywilejów sprostowania, obiecał wyrecytować całą ustawę w 30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#GrzegorzBraun">Tak, na dowód, że koło Konfederacji odrabia lekcje, czyta ten materiał przez was zadawany czasem za pięć 12. Ale żarty, żarty, no cóż, państwo sami widzicie, słyszycie, druhowie strażacy ochotnicy, PiS-iory bulwersują się…</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Hreniak: Grzeczniej.)</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#GrzegorzBraun">…przy każdej okazji i odpowiadają insynuacją, najczęściej ad personam. A nie zmienia to faktu, że prowadzona jest tutaj zakrojona na przeogromną skalę operacja przekupywania Polaków ich własnymi pieniędzmi i upaństwawiania samorządów, a także organizacji społecznych, do których należą ochotnicze straże pożarne.</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Hreniak: W którym miejscu ustawy?)</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#GrzegorzBraun">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3185 i 3195).</u>
          <u xml:id="u-364.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Marka Suskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Szanowni Państwo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych na temat ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Ponieważ wszedł jeszcze dodatkowy punkt na dzisiejsze obrady, pani marszałek prosiła, żeby wystąpienia w miarę skracać, więc pozwolę sobie moje wystąpienie też skrócić i przedstawić sprawozdanie lakonicznie.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#MarekSuski">Otóż, szanowni państwo, ustawa, jaką przedstawił rząd, wychodzi naprzeciw potrzebom związanym z potrzebami przyspieszenia inwestycji w zakresie przesyłu energii jak też dostosowania do nowoczesnej energetyki rozproszonej prosumenckiej sieci, w których będzie przebieg wielokierunkowy, jak również tych sieci, które po prostu dzisiaj już nie dają rady przesłać energii, która jest wytwarzana przez prosumentów, i mamy sytuację, w której są przeciążone sieci i bezpieczniki nie dają rady. Stąd też jest potrzeba pilnego przyspieszenia prac. Rząd przeznacza na to ogromne pieniądze, również poprzez spółki Skarbu Państwa. Ale żeby można przyspieszyć ten proces, trzeba ułatwić możliwości inwestycyjne. I stąd jest ta ustawa, która wprowadza ułatwienia przy inwestycjach.</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#MarekSuski">Przy okazji w trakcie prac komisji przedstawiono 12 poprawek, które rozszerzają zakres możliwości przyspieszenia inwestycji. Są też inwestycje towarzyszące, które również będą mogłyby być realizowane w tym przyspieszonym i uproszczonym trybie. W tej ustawie znajdują się również kwestie dotyczące magazynowania, tutaj nazywanego bunkrowaniem, gazu skroplonego.</u>
          <u xml:id="u-365.4" who="#MarekSuski">Podczas posiedzenia komisji odbyła się bardzo ciekawa dyskusja prawnicza pomiędzy naszymi legislatorami sejmowymi a rządowymi, panią minister na temat tego, na ile ustawa o takim tytule może pomieścić w sobie też tego rodzaju rozwiązania. Tutaj rząd przedstawiał argumenty, że jest tu powiązanie, ponieważ te procesy inwestycyjne są jednakowe albo bardzo podobne, stąd też wprowadzenie tego typu zapisów. Odzwierciedlone jest to też w tytule, w wyrazach: oraz niektórych innych ustaw. Argumentacja rządu została przez większość członków komisji poparta, stąd też wszystkie poprawki i w efekcie projekt rządu w całości zostały przez komisję przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-365.5" who="#MarekSuski">Dziękuję bardzo. Dziękuję pani minister za rzeczywiście bardzo intensywną i przyspieszoną pracę, która jest Polsce potrzebna. Państwu posłom dziękuję za merytoryczną pracę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-365.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#PiotrZgorzelski">Faktycznie pan przewodniczący przedstawił sprawozdanie bardzo lakonicznie.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#PiotrZgorzelski">W takim razie informuję, że Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-366.4" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Iwona Arent, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#IwonaArent">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3185 i 3195.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#IwonaArent">Jednym z filarów „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.”, ale też „Krajowego planu na rzecz energii i klimatu na lata 2021–2030”, który Polska przedłożyła Komisji Europejskiej, jest rozbudowa infrastruktury sieciowej energii elektrycznej. Rozwój gospodarczy Polski spowodował większe zapotrzebowanie na pobór energii, dlatego też przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące dystrybucję muszą rozwijać sieci niskiego oraz średniego napięcia tak, aby infrastruktura sieciowa była w stanie nadążyć za transformacją energetyczną i gospodarczą kraju.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#IwonaArent">Jak wszyscy wiemy, linie przesyłowe przez ostatnich kilkadziesiąt lat były zaniedbywane — o tym mówił też pan poseł sprawozdawca — niedoinwestowane, nieremontowane. Są po prostu niewydolne. Wyzwania stojące przed Polską w zakresie rozwoju chociażby elektromobilności, elektryfikacji transportu, konieczności modernizacji linii, kabli sieci niskich, średnich napięć, wdrażania systemu inteligentnych liczników, rozwoju OZE itd. powodują ryzyko spowolnień w rozwoju sieci dystrybucyjnych gwarantujących stałe i niezawodne dostawy energii elektrycznej do odbiorców, przez co operatorzy dystrybucji energii mogą spotkać się z trudnościami w realizacji tego celu. W związku z tym zaistniała potrzeba stworzenia rozwiązań prawnych, które umożliwią znaczne skrócenie, uproszczenie procedur administracyjnych związanych z realizacją inwestycji w zakresie sieci dystrybucyjnych elektroenergetycznych, które są strategiczne dla rozwoju systemu krajowego i które zapewnią stabilne dostawy do odbiorców.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#IwonaArent">Rozwój niektórych projektów dystrybucyjnych jest kluczowy też dla realizacji celów strategicznych, które ujęte są, tak jak mówiłam, w dokumencie dotyczącym polskiej polityki energetycznej do 2040 r. Jak państwo wiecie, w Polsce od kilku dobrych lat ma miejsce dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii, szczególnie mikroinstalacji fotowoltaicznych. Jak czytamy, według danych zamieszczonych w uzasadnieniu, w samym tylko pierwszym półroczu 2022 r. doszło do zwiększenia łącznej mocy zainstalowanej z poziomu ok. 7 GW do poziomu 8,1 GW. Aby utrzymać tempo rozwoju mikroinstalacji fotowoltaicznych, trzeba zapewnić taki stan sieci, aby pozwalał on na wprowadzenie energii z sieci niskiego i średniego napięcia do sieci wysokiego napięcia. Aby to zrealizować, trzeba zainwestować w sieci o napięciu znamionowym 110 kV lub wyższym, w tym chodzi właśnie o inwestycje proponowane do objęcia właśnie tą specustawą. Inwestorzy, którzy inwestują w OZE, m.in. w instalacje fotowoltaiczne, zwracają uwagę na rosnącą liczbę odmów — spotykamy się z tym bardzo często — wydania warunków przyłączenia do sieci właśnie z przyczyn technicznych. Bo sieć nie jest wydolna, jest stara i technicznie nie jest w stanie przyłączenia zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#IwonaArent">Dlatego też ta ustawa jest tak bardzo potrzebna, tym bardziej że rząd premiera Mateusza Morawieckiego wprowadził wiele programów rządowych wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii i są one realizowane. Właśnie w celu przyspieszenia niektórych inwestycji w sieci należy objąć je specustawą przesyłową. Skróci to czas wykonania inwestycji, gdzie gros czasu, jak podano w uzasadnieniu, 80% czasu poświęca się przygotowaniu dokumentacji, zgód administracyjnych, co jest wymagane prawnie.</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#IwonaArent">W związku z tym ta ustawa jest bardzo potrzebna. Mój klub popiera powyższą ustawę. Będziemy głosować za jej przyjęciem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-367.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Tomasza Piotra Nowaka, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#TomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jesteśmy w bardzo trudnej sytuacji, w momencie, w którym wielu z nas patrzy na swoje dachy, na zainstalowane instalacje fotowoltaiczne i nagle widzi, że nie ma odbioru energii elektrycznej, mimo że zainwestowali w to tyle środków finansowych. Wiele przedsiębiorstw nie może przyłączyć się do sieci. Odmowy są powszechne, sięgają nawet 50%. W 2021 r. było 3157 odmów z przyczyn technicznych. To olbrzymia liczba. Ta olbrzymia liczba wynika oczywiście z tego, o czym wszyscy wiemy, że sieci są przestarzałe, sieci są gomułkowskie, sieci są nakierowane w jedną stronę — od elektrowni do odbiorcy, a nie w drugą stronę. Nie zmienia to jednak w tej chwili naszego stwierdzenia, że odnawialne źródła energii dynamicznie się rozwijają. Tak naprawdę pierwszą ustawą związaną z odnawialnymi źródłami energii, którą wprowadziliśmy w 2014 r. wspólnie z naszym koalicjantem, PSL-em, uruchomiliśmy cały ruch prosumentów odnawialnych źródeł energii. Ta dynamika wejścia OZE powinna być uzupełniona dynamiką budowy sieci, tymczasem przez ostatnie 8 lat niestety nie budowano tej sieci…</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#TomaszPiotrNowak">…albo budowano ją w bardzo umiarkowanym stopniu, przez co mamy teraz do czynienia z irytacją, pani poseł, panie pośle, tych wszystkich, którzy uwierzyli, że wasz program jest kompleksowy i przemyślany.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#komentarz">(Poseł Iwona Arent: Za to Platforma Obywatelska budowała sieć.)</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#TomaszPiotrNowak">Zrobiliście program „Mój prąd”, fajnie. Ministrze Tchórzewski, gratuluję. Nie zrobiliście natomiast programu naszej sieci. Po prostu nie ma tutaj żadnego powiązania.</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#komentarz">(Poseł Iwona Arent: A ile wy zainwestowaliście w sieci?)</u>
          <u xml:id="u-369.6" who="#TomaszPiotrNowak">Szanowni Państwo! Z przyjemnością, oczywiście, jak to się tutaj mówi, z ogromnym szacunkiem i estymą przedstawiam stanowisko naszego klubu mówiące o tym, że wreszcie zrozumieliście, że trzeba budować te sieci. Sięgnęliście, o dziwo, po rozwiązania ze specustawy, którą przygotowaliśmy w lipcu 2015 r. Sam procedowałem nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-369.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-369.8" who="#TomaszPiotrNowak">Szanowni Państwo! W lipcu 2015 r. procedowano nad tą specustawą. Faktycznie, pani poseł, proszę spojrzeć na OSR, ocenę skutków regulacji. Mówi ona właśnie o tym, że ta ustawa korzysta z rozwiązań specustawy z lipca 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-369.9" who="#komentarz">(Poseł Iwona Arent: To tak jak z 500+.)</u>
          <u xml:id="u-369.10" who="#TomaszPiotrNowak">W związku z tym mam pytanie do pani minister. Co prawda uspokaja mnie pani, że te rozwiązania, które jednak ograniczają swobodę obywateli, są przeniesione 1:1 z tamtej ustawy. Cieszę się, jeśli tak jest, bowiem, proszę zauważyć, wprowadzenie specustawy nie spowodowało takich problemów, jakie mamy teraz np. z Centralnym Portem Komunikacyjnym, z protestami mieszkańców, ponieważ rozwiązania tamtej ustawy jakoś załagodziły te wszystkie napięcia, które wiążą się z ograniczeniem praw własności, i w konsekwencji nie było napięć, nawet ich nie zauważyliśmy. Proszę o potwierdzenie, pani minister, że te zmiany są przeniesione 1:1, czyli rozszerzenie na 110 jest takie samo, jak było w ustawie przesyłowej.</u>
          <u xml:id="u-369.11" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Minister! Ustawa faktycznie ma przyspieszyć odblokowanie sieci, zmniejszyć liczbę odmów, ułatwić odbiór prądu z instalacji fotowoltaicznych. Pozyskanie dokumentacji formalno-budowlanej ma trwać 6 miesięcy. Dobrze, ale proszę powiedzieć, dlaczego podczas konsultacji, które były ograniczone do 10 dni, pominięto np. samorządowców, pominięto organizacje pracodawców, tymczasem ta ustawa daje większe uprawnienia wojewodom, zabierając trochę uprawnień samorządom. Konstytucyjny wymóg jest taki, że jeśli wprowadza się jakiekolwiek zmiany, które uderzają np. w samorządy, to trzeba to z nimi konsultować, a wy oczywiście tego nie konsultujecie.</u>
          <u xml:id="u-369.12" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Minister! Ustawa została zgłoszona przez rząd i oczywiście w przeddzień obrad czy nawet rankiem do ośmiu artykułów tej ustawy dołączono aż 12 poprawek, które zmieniają jej kształt. Pani minister, to, co widzieliśmy wczoraj, to była szarża legislatorów, którzy po prostu odsądzali od czci i wiary to, co robicie. To aż zakrawa na śmieszność, bo zauważcie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#TomaszPiotrNowak">Już kończę, ostatnie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#TomaszPiotrNowak">Dzisiaj procedujemy nad ustawą o gospodarce przestrzennej. Tam jest art. 11, który wykluczacie z tamtej ustawy, a w tej ustawie zmieniacie ten artykuł, nadając mu inne brzmienie. Gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Dariusz Wieczorek przedstawi stanowisko klubu parlamentarnego Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Rzeczywiście ustawa może się wydawać bardzo potrzebna, co do tego nie ma wątpliwości. Rodzi się tylko pytanie, czemu powstaje w 2023 r., a nie w 2015 r., w momencie, kiedy przejęliście rządy.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#komentarz">(Poseł Iwona Arent: A jak wy rządziliście w 2001 r.?)</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#DariuszWieczorek">Spokojnie, pani poseł. Wiem, że ciężko będzie teraz wysłuchać tej prawdy, którą chcę tu przekazać.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#DariuszWieczorek">Zwracam uwagę na jedną rzecz, a mianowicie na to, że odpowiadacie za totalną zapaść polskiej energetyki. To wasze decyzje doprowadziły do tej sytuacji, z jaką mamy dzisiaj do czynienia. To wasza polityka energetyczna stawiająca tylko i wyłącznie na węgiel doprowadziła do tego, że dzisiaj Polacy płacą za prąd najwięcej w ostatnich latach. To wasza polityka doprowadziła do tego, że zrobiliście ze spółek Skarbu Państwa eldorado dla swoich działaczy, którzy się tam rozpychają i nie zajmują się budową sieci i wykorzystywaniem całego potencjału, bo po prostu nie mają na to czasu. Zwracam uwagę również na to, jakie błędy popełniliście, jeżeli chodzi chociażby o Polskie Sieci Elektroenergetyczne.</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#DariuszWieczorek">Dla ciekawości, stan zatrudnienia w 2015 r. — 2 tys., w 2017 r. — 2258, w 2018 r. — 2376, w 2019 r. — 2538. Zatrudniliście 1 tys. osób w Polskich Sieciach Elektroenergetycznych. Możecie mi powiedzieć po co? Bez sensu. W każdej spółce energetycznej. Taka Energa, która upadała — pan Obajtek doprowadził do upadku Energi, po czym poszedł na prezesa Orlenu i sobie tę Energę oczywiście kupił — zatrudniła za waszych czasów dodatkowe 1 tys. osób. Możecie powiedzieć po co? Wiecie, ile to kosztuje? Przecież ci ludzie sami sobie przeszkadzają w tym, żeby te sieci budować, projektować i nadzorować, bo ich tam jest tylu, że nawet nie wiedzą, co mają robić. Rozwaliliście polską energetykę i co do tego nie mam żadnych wątpliwości. Za to odpowiadacie, obojętnie czego byście nie mówili.</u>
          <u xml:id="u-373.5" who="#DariuszWieczorek">Po drugie, nakłady na sieci. Nakłady na sieci w PSE w latach 2015–2021 były na poziomie 1–1,5 mld rocznie. Jak można inwestować w sieci, jeżeli na inwestycje przeznacza się 1 mld czy 1,5 mld? Teraz to oczywiście zmieniacie i najbliższe 7 lat to jest program 36 mld, które planujecie zainwestować w sieci. Tylko trzeba to było robić dużo wcześniej i rzeczywiście przygotować się na tę energetykę rozproszoną.</u>
          <u xml:id="u-373.6" who="#DariuszWieczorek">Gdzie są pieniądze? Pieniądze są w Krajowym Planie Odbudowy, którego nie ma 750 dni. Przypomnę, że tam są środki na budowę sieci elektroenergetycznych i na transformację energetyczną.</u>
          <u xml:id="u-373.7" who="#DariuszWieczorek">Chcecie wiedzieć, ile pieniędzy zmarnowaliście ze sprzedaży certyfikatów CO2 na bieżące działanie? 80 mld zł. Gdybyście zainwestowali to w sieci energetyczne, mielibyśmy dzisiaj dużo tańszy prąd, mielibyśmy bezpieczeństwo energetyczne, a nie takie jak w tej chwili tworzenie na siłę ustawy. Nie chcę się odnosić, bo właściwie te 12 poprawek to jest nowa ustawa. Znowu oczywiście wchodzimy w sprawy własnościowe. Wszystko to jest bardzo skomplikowane, więc to najlepiej świadczy o tym, że nie do końca to wszystko macie przemyślane. To wszystko jest robione na szybko. Pewnie będziemy tę ustawę wielokrotnie jeszcze zmieniać.</u>
          <u xml:id="u-373.8" who="#DariuszWieczorek">Teraz o waszej polityce, bo kiedyś sygnalizowałem pani minister, że tym się powinniście zająć. To stanowisko reprezentacji związków Enei Operator Sp. z o.o.: Rada nadzorcza podejmuje decyzje w Enei Operator, że opiniuje pozytywnie wniosek zarządu w sprawie podziału zysku za rok 2022. 100% zysku Enei Operator będzie przekazywane Enei SA, czyli matce, po to, żeby tam prezesi mogli wypłacić sobie pewnie po 1 mln zł premii, bo jak tyle zysku będą mieli, to sobie tyle premii wypłacą. Co to znaczy?</u>
          <u xml:id="u-373.9" who="#DariuszWieczorek">Tak jest, pani minister, w każdej spółce. W każdej spółce. Ograbiacie dystrybutorów i ograbiacie OSD z pieniędzy. Oni nie mogą inwestować, nawet jak te pieniądze mają, bo wszystkie im zabieracie.</u>
          <u xml:id="u-373.10" who="#DariuszWieczorek">Przejrzyjcie, co robią dzisiaj OSD, przejrzyjcie w każdym koncernie energetycznym, co oni robią. Nie zabierajcie im pieniędzy, niech inwestują. Dzisiaj kluczową sprawą jest niezależność OSD. To nie może być tak, że jakiś człowiek, prezes zarabiający 1 mln zł czy 1,5 mln zł, będzie mówił prezesowi operatora systemu dystrybucyjnego: słuchaj, a ja tobie dam na inwestycje 100 mln, wiesz, bo nie mam więcej, a potrzeba dużo, dużo więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#DariuszWieczorek">Daję to pismo, pani minister, z prośbą o to, żebyście zareagowali, bo naprawdę trzeba zrobić porządek w energetyce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#PiotrZgorzelski">Zanim poproszę na mównicę pana posła Mieczysława Kasprzaka, to chciałbym w imieniu swoim i państwa powitać przebywających na galerii naszych gości — grupę, która przybyła z OSP Śląskowo, gmina Jutrosin, powiat rawicki na zaproszenie pani poseł Katarzyny Sójki.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#PiotrZgorzelski">Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#PiotrZgorzelski">Teraz pan poseł, pan minister Mieczysław Kasprzak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#MieczysławKasprzak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Pani Minister! Polskie Stronnictwo Ludowe — Koalicja Polska jak najbardziej jest za tym, aby modernizować sieci, aby naprawiać to, co zostało zaniedbane przez ostatnie lata, bo porównywanie: a za waszych czasów też tak było… Ale za naszych czasów falowniki się nie wyłączały, taka jest prawda, a za waszych czasów się wyłączają.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo nie było fotowoltaiki.)</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#MieczysławKasprzak">Ale się nie wyłączało i nie było potrzeby zmiany sieci, a dzisiaj życie na was to wymusza. To nie jest wasza dobra wola i nie wasz pomysł. Po prostu życie, ludzie zmusili was do tego, bo trochę lepiej zaświeci słońce, a wszystko się wyłącza i są problemy. Marnuje się ludzki pieniądz. Taka jest prawda. Ludzie zainwestowali, wyłożyli pieniądze i godzinami nie mają z tego pożytku.</u>
          <u xml:id="u-377.5" who="#MieczysławKasprzak">Więc, proszę państwa, trzeba zmieniać sieci. Posłuchajcie. Trzeba zmieniać sieci, modernizować je. Przez 8 ostatnich lat nie robiliście tego. Były takie możliwości. Były na to pieniądze. Są na to pieniądze, poseł Wieczorek przed chwilą mówił, również w KPO. Są na to pieniądze i można to robić.</u>
          <u xml:id="u-377.6" who="#MieczysławKasprzak">Intencja jest dobra, tylko będzie się liczyć wykonanie. Naprawdę. Mogę podać przykład, gdzie 5 lat temu, konkretnie w mojej miejscowości, zrobiono dokumentację, uzyskano pozwolenie na budowę, sieć miała być wymieniana i do tej pory nic nie zrobiono. Dlaczego? Bo odpowiedź z PGE jest taka: nie mamy pieniędzy. Gdzie podziały się pieniądze, skoro planowano to zrobić, skoro miało to być zrobione.</u>
          <u xml:id="u-377.7" who="#MieczysławKasprzak">Specustawa specustawą, ale dużo można było zrobić bez specustawy. Naprawdę. Bo ta specustawa ma uprościć procedury. Przez procedury przez 8 lat można było przejść. Więc pytanie, ile…</u>
          <u xml:id="u-377.8" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-377.9" who="#MieczysławKasprzak">Tak, w normalnym trybie, bez przyspieszenia. Jak najbardziej będziemy popierać tę ustawę, tylko rzeczywiście nie róbcie tego pod publiczkę, bo w tej chwili, kiedy problemy zaczynają się nawarstwiać, podnosicie larum, trzeba zmieniać jakąś ustawę, żeby specustawą skrócić terminy i wejść na ludzkie grunty. W tamtym roku były odmowy dotyczące przyłączenia do sieci 51 GW, czyli…</u>
          <u xml:id="u-377.10" who="#komentarz">(Głos z sali: 7 tys…)</u>
          <u xml:id="u-377.11" who="#MieczysławKasprzak">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-377.12" who="#MieczysławKasprzak">Odmówiono przyłączenia 51 GW mocy, czyli inwestycje były przygotowane, były pieniądze na same inwestycje, ale sieć… Operator tego nie przyjął. Zróbcie to. Życzymy wam jak najlepiej, tylko nie oszukujcie ludzi.</u>
          <u xml:id="u-377.13" who="#komentarz">(Poseł Iwona Arent: Szkoda, że wy tego nie zrobiliście. My to musimy dzisiaj robić, bo wy tego nie zrobiliście.)</u>
          <u xml:id="u-377.14" who="#MieczysławKasprzak">Przez 8 lat oszukiwaliście ludzi. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-377.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-377.16" who="#komentarz">(Poseł Iwona Arent: My to poprawiamy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Konrad Berkowicz wraz z panem posłem Grzegorzem Braunem przedstawią stanowisko koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#KonradBerkowicz">Szanowni Państwo! Czy wy widzicie, co wy robicie? Przeznaczyliście ogromne pieniądze na OZE, zaburzając oczywiście rynek, naturalne prawa popytu i podaży. Sztucznie wprowadzaliście te urządzenia, bo jak tu nie skorzystać z tych wszystkich dopłat. Teraz okazuje się, że nie jesteście w stanie wprowadzić prądu do obiegu, bo polskie sieci nie są do tego przystosowane. To mi przypomina historię z pociągami Pendolino, którą doskonale pamiętam. Kiedy z wielkim hukiem wprowadziliśmy nowoczesne, szybkie pociągi Pendolino, zastanawiałem się — 2,5 godziny jechało się zwykłymi liniami z Krakowa do Warszawy — jak szybko to będzie dojeżdżać. Kiedy już z wielkim bólem to wprowadzono — trzeba było jeszcze technicznie coś zrobić, żeby to jeździło — to na początku wszystko jeździło dużo dłużej. Nagle okazało się, że Pendolino z Krakowa do Warszawy też dojeżdża w 2,5 godziny.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#KonradBerkowicz">To jest właśnie postęp techniczny w waszym wydaniu. Oczywiście te pociągi potrafią jeździć bardzo szybko, ale nie po torach kolejowych, które mamy w Polsce. Co więcej, ta rewolucja technologiczna spowodowała, że kiedy jechałem z Krakowa do Warszawy i z powrotem, nie mogłem korzystać z Internetu, bo nie było nawet hot spotu. Po wielu latach wprowadzono hot spot, ale ten hot spot prawie w ogóle nie działa. Jeśli chcę popracować w pociągu albo korzystać z Internetu w dowolnych celach, to szukam już prawie nieistniejących zwykłych, tańszych linii kolejowych, bo tam zasięg jest dużo lepszy. Tak to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#KonradBerkowicz">Tutaj sprawa jest dużo poważniejsza, bo teraz zamierzacie wydać 500 mld zł na dostosowanie polskich sieci przesyłowych. W imię czego? Robicie to za pieniądze podatników w imię chorej polityki klimatycznej Unii Europejskiej i w imię interesów zagranicznych koncernów — głównie z Niemiec — które sprzedają OZE do Polski. Jaki jest efekt? Efekt jest taki, że prąd jest drogi, a od przyszłego roku przez wasze działania ceny prądu wzrosną o 50%. Jeżeli jakieś źródła energii są lepsze, to w warunkach rynkowych naturalnie zostaną wprowadzone. Łapy precz od gospodarki i łapy precz od prywatnego życia obywateli. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-379.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A Pendolino kto kupował? Niech pan…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#PiotrZgorzelski">48 sekund pozostało panu Grzegorzowi Braunowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#GrzegorzBraun">Mam tu książkę, dla pana marszałka będzie jak znalazł: „Kompendium wiedzy o elektrowniach wiatrowych, słonecznych, węglowych i atomowych” — koło Konfederacja odebrało pierwsze egzemplarze od wydawcy — redaktor Tomasz Sommer, Biblioteka Wolności.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: A czy to nie jest nieuczciwa jakaś… Jakbyś flaszkę przyniósł i pił.)</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#GrzegorzBraun">Polecam bardzo tę lekturę jako obowiązkową wszystkim, którzy na te tematy się wypowiadają, zwłaszcza posłom Zjednoczonej łże-Prawicy, którzy nastawiali w Polsce rozmaitych wiatraków do mielenia ptaków. Sieci tego nie wytrzymują. Jak to w socjalizmie, będziecie rozwiązywać problem, który sami stworzyliście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#GrzegorzBraun">Wręczam panu marszałkowi tę książkę pro memoria. Śp. inż. Marek Zadrożniak daje nam tę rzecz. Od 2 lat jest już na tamtym świecie, ale książka zostanie.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#PiotrZgorzelski">Chętnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pani Minister! Jeżeli ktoś — tym wykazali się moi przedmówcy, jeden z drugim — nie rozumie, że polska gospodarka oparta na węglu po prostu dalej nie pojedzie, to znaczy, że kompletnie nie rozumie gospodarki. Nie pojedzie, bo po pierwsze, musimy zadbać o brak deficytu, jeśli chodzi o dostawy prądu dla gospodarki w najbliższych latach. Nie jesteśmy w stanie z naturalnych względów w odpowiednim zakresie zwiększyć krajowego wydobycia tak, by uzupełnić brakujący węgiel do spalania w domowych piecach…</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Bo likwidujemy kopalnie.)</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#PaulinaHennigKloska">…bez pogłębiania deficytu, który notujemy w systemie. Po drugie, nie pojedzie dlatego, że po prostu konsumenci chcą produktów czystych, bez śladu węglowego.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: To jak są, to po co to państwo?)</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#PaulinaHennigKloska">Inwestorzy już dzisiaj chcą inwestować swoje pieniądze w firmy, kraje, produkty, które są obciążone śladem węglowym w niewielkim stopniu albo w ogóle nie są nim obciążone. Mało tego, za chwilę sieci dystrybucyjne nie będą chciały towarów obciążonych śladem węglowym na swoich półkach, bo nie będą chcieli ich kupować konsumenci. Kiedyś papierosy nie miały informacji zdrowotnej, dzisiaj mają. Za chwilę produkty na półkach będą miały informację o śladzie węglowym…</u>
          <u xml:id="u-385.5" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: To właśnie przez was.)</u>
          <u xml:id="u-385.6" who="#PaulinaHennigKloska">…i będzie to po prostu przewaga konkurencyjna. Wy chcecie doprowadzić do tego, żeby…</u>
          <u xml:id="u-385.7" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Niesamowite. To wy wprowadzacie regulacje, które skutkują wprowadzaniem kolejnych regulacji. Czy pani poseł słyszy, co mówi?)</u>
          <u xml:id="u-385.8" who="#PaulinaHennigKloska">…polska gospodarka i polskie produkty były niekonkurencyjne. Do tego chce doprowadzić Konfederacja. Chodzi o to, żeby nasi krajowi producenci mieli niekonkurencyjne towary.</u>
          <u xml:id="u-385.9" who="#PaulinaHennigKloska">Natomiast co do sieci, pani minister, to mamy co najmniej kilkunastoletnie zaległości, jeśli chodzi o jej renowację. Dzisiaj z tego powodu wyłączane są farmy fotowoltaiczne, a ludzie tracą pieniądze. Kolejne rządy ponoszą za to niestety odpowiedzialność. Trzeba uruchomić środki europejskie. Cały czas ich nie mamy. W KPO są pieniądze na renowację sieci.</u>
          <u xml:id="u-385.10" who="#PaulinaHennigKloska">Nie uruchamiacie ich przez spory i kłótnie wewnątrz obozu Zjednoczonej Prawicy, co jest waszym ogromnym zaniechaniem. Natomiast chciałam złożyć jedną poprawkę: by rygor natychmiastowej wykonalności decyzji administracyjnej był fakultatywny, a nie obowiązkowy. Dlaczego? Króciutko, panie marszałku, jeszcze tylko uzasadnię. Przykład decyzji RDOŚ w Warszawie, która w tej chwili została wydana w związku z budową linii przesyłowej Stanisławów — Ostrołęka. Zamiast wydać zgodę na nadleśne prowadzenie tej linii, wydali na śródleśne. Dzisiaj tego żałują, sprzeciwiają się temu Lasy Państwowe, niepotrzebnie zostanie wyrżnięte 130 ha lasu i z powodu rygoru natychmiastowej wykonalności nie można tej decyzji w zasadzie już w tej chwili zmienić. Uważam, że niech ten rygor będzie w ekstraordynaryjnych przypadkach, ale niech on będzie fakultatywny. Naprawdę dobrze wiecie, że czasami pod presją czasu wydaje się błędne decyzje i warto je zmieniać. Taką poprawkę składam do pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-385.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy pan poseł Grzegorz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#GrzegorzBraun">Pytanie brzmi, czy skoro tyle czasu poświęcamy w Wysokiej Izbie sprawom energii, zwłaszcza w tym sezonie kiedy to na złość cioci odmrażamy sobie uszy i płacimy drożej zamiast taniej w ogóle powstała w waszych głowach kwestia demonopolizacji tego rynku. Czy w ogóle kiedykolwiek pomyślicie o tym, żeby polski gospodarz w swoim obejściu mógł wytwarzać energię na swoje potrzeby, tak jak mu się to żywnie podoba? Bo przecież problem sieci przeciążonych wynika z tego, że nie wolno nam zaopatrywać się w energię. Musimy ją odprowadzić do wielkiego brata, pana, pani minister, i następnie odebrać to, co tam zostało wprowadzone. Czy wreszcie wolni Polacy będą mogli wytwarzać energię na własne potrzeby?</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Mogli, no właśnie…)</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#komentarz">(Głos z sali: No właśnie mogą.)</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#GrzegorzBraun">Czy polski rolnik będzie mógł zasilać swoje gospodarstwo własnym przemysłem?</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Ustawa o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych. Proste pytanie. Bardzo bym prosił o pisemną odpowiedź. Ile kilometrów tych sieci powstanie w 2023 r. w podziale na powiat będziński, powiat zawierciański, Jaworzno, Sosnowiec i Dąbrowę Górniczą? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Opłaty przesyłowe stanowią istotne obciążenie kieszeni Polaków. Projekt nic nie wspomina o zmniejszeniu tych opłat, wręcz przeciwnie, mówi się o kolejnych kosztach. Otóż państwowe spółki powinny przestać drenować kieszenie Polaków poprzez ceny gazu, paliw i energii elektrycznej i nie powinny przekraczać średnich cen w Unii Europejskiej. Powinno się zweryfikować i obniżyć ceny za przesył energii elektrycznej, które stanowią nadmierne i nieuzasadnione obciążenie finansowe dla każdego Polaka, w tym również dla wyborcy PiS-u. Jak to jest, że w marcu 2023 r. w Unii Europejskiej średnio za 1 MWh płacono 106 euro, a w Polsce ta cena wynosiła 121 euro, czyli dużo więcej niż średnia europejska? Zatem, drogi rządzie, kiedy w Polsce będzie normalnie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anita Sowińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#AnitaSowińska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! We wsi Koło niedaleko Sulejowa i Piotrkowa Trybunalskiego mieszkańcy zainwestowali w panele fotowoltaiczne. Uwierzyli w zapewnienia programu „Mój prąd” i liczyli na to, że inwestycja im się zwróci. Tak się jednak nie stało. W dni słoneczne instalacje wyłączają się już o godz. 9 rano i nie pracują do godzin popołudniowych. Dzieje się tak dlatego, że sieć niskiego napięcia nie jest w stanie przyjąć energii elektrycznej wyprodukowanej przez panele. Mieszkańcy zgłaszali ten problem do PGE Dystrybucja, ale te zgłoszenia są ignorowane. Ludzie czują się oszukani, bo zainwestowali pieniądze, by korzystać z ekologicznej energii, i nie jest to możliwe nie z ich winy. Jest to problem nie tylko wsi Koło, ale także całej Polski. W związku z tym mam pytanie do pana ministra. Co z tym robicie? Kiedy zmodernizujecie sieci przesyłowe i dystrybucyjne pod kątem odnawialnych źródeł energii?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Przemysław Koperski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#PrzemysławKoperski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rok temu z delegacją Sejmu byliśmy w okręgu chmielnickim. Rozmawialiśmy na temat uruchomienia linii energetycznej 750 Chmielnicki — Rzeszów. Wysoka Izbo, po roku ta linia została uruchomiona. 30 mln — rewitalizacja tej linii ze strony Polski, 40 mln zł — ze strony ukraińskiej. Od kilku dni prąd płynie tą zrewitalizowaną linią do Polski. Ale my, będąc w Chmielnickim, domagaliśmy się nie tylko uruchomienia tej linii przesyłowej, panie marszałku, ale domagaliśmy się, żeby dzięki temu polscy przedsiębiorcy mogli po prostu za prąd płacić mniej. Teraz mam pytanie. O ile obniżycie państwo rachunki dla polskich przedsiębiorców, dla polskich odbiorców dzięki temu, że płynie do nas tania energia z Ukrainy, z Chmielnickiej Elektrowni Atomowej, o co wspólnie z Polskim Stronnictwem Ludowym Lewica walczyła w ubiegłym roku, w maju ub.r.? Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie. Kiedy polscy przedsiębiorcy będą mieli dostęp do taniego prądu z Ukrainy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Łącki.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#ArturŁącki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Przysłuchuję się waszej debacie i doszedłem do wniosku, że coś mi tu nie gra.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#ArturŁącki">Mamy budować farmy wiatrowe na Bałtyku. Dzisiaj na posiedzeniu komisji gospodarki morskiej dowiedziałem się o tym, że będziemy w Świnoujściu budowali port do obsługi tych farm, w Gdańsku będziemy budowali port do obsługi tych farm. W takim razie pytam: Co odbierze prąd z tych farm wiatrowych? Przecież to będą potężne wirniki, potężne silniki, które będą produkowały wielką ilość prądu. To albo budujemy, albo oszukujemy społeczeństwo, że je będziemy budowali. Proszę mi powiedzieć, kiedy będziemy mogli budować farmy na Bałtyku, ale tak, żeby to, co one wyprodukują, polskie sieci odebrały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Gadowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Polacy czekają na odpowiedź, pani odpowiedź, kiedy będą mogli mieć swobodę przyłączenia do sieci, kiedy te 7 tys. odmów zostanie zrealizowane. Mamy ustawę, pani fajnie skasowała okres obowiązywania tej ustawy, bo ona miała swój termin do roku 2030. Zostawiliśmy ją w 2015 r., gotowy materiał. Państwo uruchomiliście w 2019 r. po raz pierwszy „Mój prąd”. Mogliście swobodnie realizować inwestycje, również te strategiczne. Dzisiaj prosumenci pytają, co się stało, kiedy ich falowniki przestaną być wyłączane. To jest podstawowe pytanie Polaków. Państwo przez 8 lat nic nie zrobiliście z sieciami. Daliśmy wam materiał. Myśmy w 2015 r. przewidzieli, że trzeba te strategiczne inwestycje realizować. Przygotowaliśmy wspaniałą ustawę, a wy nawet korekty do tego nie zrobiliście, żebyście mogli Polakom pomóc.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tomasz Piotr Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#TomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mamy problem z powrotem rynku energii elektrycznej. Stąd pytanie, czy w ramach tego powrotu rynku nie powinniśmy pomyśleć o większej konkurencji właśnie wśród dystrybutorów, OSD. Czy OSD nie powinny być wyłączone z tych zintegrowanych pionowo przedsiębiorstw, gdzie tak naprawdę są podporządkowane interesom zasadniczym grupy energetycznej, którą w końcu reprezentują? Wydzielenie OSD spowodowałoby dynamikę na rynku i mogłoby doprowadzić do tego, że będzie jakaś konkurencja. Bo w tej chwili nawet ta ustawa… Jutro będzie Prawo energetyczne, przez całe kilka dni będziemy o tym gadać. Ale tak naprawdę nie ma konkurencji na rynku, bo rynek jest zamknięty, rynek jest zmonopolizowany. I jeśli my akceptujemy te monopole, to powodujemy, że energia w naszym kraju będzie zawsze bardzo, bardzo droga.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo Posłowie! Właśnie na galerii zasiedli nasi drodzy seniorzy z gminy Zagnańsk, którzy przybyli na zaproszenie pana posła i ministra Piotra Wawrzyka. Powitajmy ich bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz panią poseł Klaudię Jachirę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Oj, oj, ale śmieszne.)</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#KlaudiaJachira">Najwyższa pora na akceptowanie wniosków o przyłączenia, póki co są masowo odrzucane. Od 2020 r. do 2022 r. cztery dominujące państwowe spółki energetyczne odrzuciły w sumie ponad 11 GW mocy energii odnawialnej i tłumaczyły to właśnie niedofinansowaniem sieci. Ale przecież to te spółki tymi sieciami zarządzają.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#KlaudiaJachira">Wbrew temu, co robi ten rząd, Polska i tak staje się zielona, bo Polki i Polacy już wybrali. W słoneczne dni połowa energii pochodzi z fotowoltaiki. Pod warunkiem że jej nie wyłączacie. Bo dla was obywatele i obywatelki to konkurenci. Przez te 8 lat nie zrobiliście nic — nie zainwestowaliście w sieci, nie zbudowaliście magazynów energii, nawet nie wydaliście przeznaczonych na ten cel funduszy unijnych. Tylko odsunięcie od władzy tego rządu może sprawić, że będziemy poważnie traktować energię zieloną, odnawialną i zadbamy o swoje bezpieczeństwo energetyczne, bo o to w przyszłym rządzie zadbają Zieloni.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#komentarz">(Głos z sali: PSL, powinniście zapłacić koleżance…)</u>
          <u xml:id="u-403.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Mirosława Suchonia.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-404.3" who="#PiotrZgorzelski">Zatem niezawodna pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podstawowe pytanie brzmi: Czy i w jak szybkim czasie ustawa przyczyni się do naprawy zaniedbań rządu w kwestii sieci przesyłowych? Rząd ewidentnie bagatelizował problemy. Należy zadać sobie pytanie: Kto w rządzie PiS ponosi winę za taki stan rzeczy? Potrzeba rozwoju i korzystania z odnawialnych źródeł energii to jedno, ale bez zmodernizowanej infrastruktury rozwój ten nie jest możliwy.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#MałgorzataPępek">Nie przejmowaliście się tym problemem, aż doszliśmy do momentu krytycznego, i teraz szybko chcecie nadrobić czas, który tak de facto przespaliście. Skutkiem tych niedopatrzeń jest z każdym dniem rosnąca liczba odrzucanych wniosków o wydanie warunków przyłączenia instalacji OZE. A przecież same OZE, jak i infrastruktura przesyłowa to również elementy bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. Przez zaniedbania nie jesteśmy w stanie wykorzystać rosnącego potencjału OZE. A kto na tam straci? Polacy, obywatele, przecież nie rząd. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Panie i Panowie! Ja tu przed chwilą słyszałem, że najlepiej jakbyśmy sprywatyzowali sieci niskiego i średniego napięcia, to by było szybciej i prościej.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#GrzegorzLorek">No, taki kraj przed nami, to ja coś wam powiem: nie słyszałem o państwie, które by się stabilnie rozwijało z prywatnymi sieciami energetycznymi i wieloma podmiotami, które by rywalizowały o odbiorców i które by sprzedawały.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#GrzegorzLorek">Ale do meritum. Samorządy pytają mnie, co w wypadku kolizji. Bardzo się cieszymy, że jest ta ustawa, przyspieszy inwestycje, ale będą kolizje budowlane. Rozumiem, że po stronie inwestora będzie rozwiązywanie tych kolizji, które powstaną w przypadku budowania sieci. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#MarekDyduch">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#MarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Myślę, że wszyscy, którzy rządzili po 2005 r., mają grzech zaniechania w tej sprawie…</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Po 89.)</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#MarekDyduch">Nie, nie, nie, po 2005 r., bo po raz pierwszy otrzymaliśmy środki unijne. Wcześniej mieliśmy potężną dziurę budżetową, biedę i zero wzrostu gospodarczego. 2005 r. — wszyscy, którzy rządzili od 2005 r., mają w tej sprawie grzech zaniechania. Ale trzeba przyspieszyć w tej kwestii. Pieniądze, które musimy wydać na modernizację sieci, to są grube miliardy złotych, których nie wystarczy w pełnym okresie.</u>
          <u xml:id="u-409.4" who="#MarekDyduch">Pytam, czy można byłoby dopuścić koncesję wydawaną przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne dla prywatnych inwestorów, którzy mogliby tym zarządzać, wybudować nowe sieci, przyłącza i zarządzać tym np. przez 20 lat, a państwo by mogło mieć prawo pierwokupu, odkupu tego.</u>
          <u xml:id="u-409.5" who="#komentarz">(Poseł Iwona Arent: Jak z autostradami. Tak?)</u>
          <u xml:id="u-409.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak z Anakondą.)</u>
          <u xml:id="u-409.7" who="#MarekDyduch">Nie z autostradami. Jeżeli tego nie dopuścimy, nie załatwimy tego problemu — ani PiS, ani żadne inne ugrupowanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-409.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dariusz Wieczorek, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam pytanie dotyczące konkretnych inwestycji i zakresu tych inwestycji. Czy pani minister ma informację dotyczącą stanu zaawansowania inwestycji, jeżeli chodzi o Polskie Sieci Elektronergetyczne? Mówię o tych inwestycjach w sieci wysokich napięć, bo przecież ustawa o tych inwestycjach już funkcjonuje od dłuższego czasu. I druga rzecz. W jakim stanie zaawansowania jest 80 inwestycji, które pojawiają się w tym projekcie, inwestycji w sieci 110 kV? Bo prawda jest taka, że ci operatorzy mieli to w swoich planach, prezes URE uwzględniał te inwestycje w planach inwestycyjnych operatorów, a przecież to nie jest tak, że nagle 80 inwestycji ruszy i się rozpocznie. Ile z 80 inwestycji, które są w tej ustawie, jest już rozpoczętych, i w jakim stanie zaawansowania są te inwestycje? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Dobre pytanie. Merytorycznie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polityka energetyczna to wielka porażka PiS-u. PiS — drożyzna, bo przecież ceny energii są najwyższe w Polsce od wielu lat. Mija 8 lat, państwo chcecie wprowadzić specustawę. A co robiliście przez 8 lat? A druga rzecz — skąd weźmiecie środki na modernizację linii przesyłowych? Proszę państwa, kiedy większość państw, w zasadzie wszystkie państwa korzystają z funduszy europejskich, u nas w Polsce na dobre trwa gigantyczna walka pomiędzy „miękiszonem” a „krową” albo odwrotnie. Chcę państwu powiedzieć — tam są emeryci — proszę państwa, na skutek zaniedbań tego rządu i tej kłótni, Polska, wy — wszyscy Polacy płacą za każdą godzinę ok. 100 tys. zł kary. 100 tys. zł kary płacimy za każdą godzinę. Nieważne, czy pracujemy, czy śpimy. To jest wielki skandal i za to powinniście wziąć odpowiedzialność. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MieczysławKasprzak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#MieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Pani Minister! Mówimy o specustawie, mówimy o uproszczeniu na wysokim napięciu, na 110. A co z niskim napięciem w tych sieciach wiejskich, które są kilkudziesięcioletnie, szczególnie na terenach wiejskich? One dzisiaj praktycznie nie spełniają żadnych warunków. Jaka jest możliwość i jak państwo widzicie zmianę tych sieci, bo jeżeli chodzi o niskie napięcie, to praktycznie nic się nie dzieje, a tam podłączone są wszystkie ogniwa fotowoltaiczne w naszych miejscowościach. Jak państwo planujecie? Kiedy ruszy wymiana tych sieci, w jakim tempie, ile lat trzeba będzie czekać? To dzisiaj są też skomplikowane inwestycje, tego specustawą nie da się załatwić, bo trzeba przechodzić przez poszczególne działki, nie jest to proste, jest to bardzo trudny proces inwestycyjny i żadna specustawa tego nie załatwi, pani minister. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Sowa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#MarekSowa">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Polacy zainwestowali miliardy złotych w odnawialne źródła energii, po to aby mieć swój własny prąd. Niestety na skutek wieloletnich zaniedbań rządu nie mają takiej możliwości. W najlepsze dni, najbardziej nasłonecznione, mają wyłączaną możliwość odprowadzania nadwyżek energii choćby z fotowoltaiki. Pytam was, gdzie się podziało 80 mld zł ze sprzedaży praw do emisji? Gdzie są te pieniądze? Gdyby cząstka tych środków została zainwestowana w sieci energetyczne, na pewno taka sytuacja, o której powiedziałem na początku, nie miałaby miejsca. To wszystko efekt waszej nieodpowiedzialnej polityki, za którą płacą Polki i Polacy.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#MateuszBochenek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Faktycznie zachęcamy naszych rodaków do tego, by inwestowali w odnawialne źródła energii. Jest to bez wątpienia przyszłość: to czysta, tania energia, gwarantująca bezpieczeństwo także w sytuacji zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#MateuszBochenek">I stąd też naturalne pytanie, które się rodzi: Co stało się z już wspominanymi 80 mld ze sprzedaży praw do emisji CO2? W co zostały one zainwestowane? Dlaczego nie zostały zainwestowane w modernizację sieci przesyłowej? Bo dzisiaj dochodzi do sytuacji, że ludzie faktycznie wytwarzają ogromne ilości energii, ale ta energia nie jest odbierana przez sieci. Tak że znajdują się w niezwykle trudnym położeniu.</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#MateuszBochenek">Stąd też mam kilka konkretnych pytań. Ile środków zostało przeznaczonych na modernizację sieci m.in. w Sosnowcu, Dąbrowie Górniczej czy Będzinie? Proszę o informację, ile wniosków o przyłączenie do sieci oczekuje na odpowiedź, ile sieci zostanie zmodernizowanych na ww. obszarze i kiedy to nastąpi. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-419.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Konrad Berkowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#KonradBerkowicz">Poseł Kluzik-Rostkowska powiedziała przed chwilą, odnosząc się do naszych wypowiedzi, że musimy szybko przechodzić na OZE, bo przecież zabraknie nam węgla w Polsce. Rzeczywiście może go zabraknąć, bo rząd Prawa i Sprawiedliwości za pełnym przyzwoleniem Koalicji Obywatelskiej zlikwidował już 14 kopalń i likwiduje kolejne. Może nie pozbywajmy się kopalń, to nie będzie tego zagrożenia. Mówi też pani poseł, że musimy to zrobić szybko, bo niedługo będą wprowadzone napisy na produktach dotyczące śladu węglowego i ludzie nie będą chcieli kupować produktów z informacją o dużym śladzie węglowym. Żeby więc być konkurencyjnym na europejskim rynku, musimy to mieć szybko. Po pierwsze, to klasyczny przykład sytuacji, w której rząd szkodliwymi działaniami i regulacjami tworzy problem i musi prowadzić kolejne szkodliwe działania, żeby go rozwiązać. A po drugie, konkurencyjne na rynku europejskim są produkty tańsze, a nie te z jakąś urzędniczą cyferką na opakowaniu. A raczej tańsze byłyby te, które są pozbawione drogich regulacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska panią minister Annę Łukaszewską-Trzeciakowską o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska: Przepraszam, dopisuję jedną rzecz, ale już pędzę.)</u>
          <u xml:id="u-422.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani minister jeszcze sobie, przepraszam, dopisała jedną rzecz i już pędzi. Proszę państwa, tak wygląda pani minister pędząca.</u>
          <u xml:id="u-422.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Da pani radę się zatrzymać?</u>
          <u xml:id="u-422.6" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska: Postaram się pęd materii powstrzymać.)</u>
          <u xml:id="u-422.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-422.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Po kolei. Rzeczywiście ustawa była przez państwa przyjęta w lipcu 2015 r. Rzeczywiście, jeżeli chodzi o sieć najwyższych napięć, w jakiejś części zdała egzamin, bo 50% tych inwestycji jest ukończonych, a 50% jest jeszcze w realizacji — i to jest odpowiedź na pytanie jednego z panów posłów — natomiast nieszczególnie wpłynęła na efektywność inwestycji w sieci globalnie, dlatego że pominięto w niej te inwestycje towarzyszące, które są kluczowo, funkcjonalnie związane z całym systemem. Nieprawdą jest, że tylko je dodajemy, bo tam są przewidziane dodatkowe zmiany w kilku ustawach, które są kluczowe dla efektywności całej ustawy. Gdyby ona była efektywna od początku, to niepotrzebna byłaby jej nowelizacja.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: 8 lat, pani minister, 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">To Prawo budowlane, ustawa o gospodarce nieruchomościami, ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. To szereg usprawnień, które mają doprowadzić do tego, żeby ta ustawa rzeczywiście była funkcjonalna. To tytułem wstępu.</u>
          <u xml:id="u-423.3" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">W tej chwili na szybko przywołam nakłady na rozwój sieci. W 2014 r. — 1,5 mld, w 2013 r. — 1,3, w 2012 r. — 1,3, w 2011 r. — 1,2. Ostatnie lata, 2022 r. — ta sama spółka, bo to jest zestawienie spółka do spółki — to 3 mld.</u>
          <u xml:id="u-423.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Ta sama inflacja, ta sama…)</u>
          <u xml:id="u-423.5" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">A globalnie to było 4,5. W 2019 r. — 8, w 2020 r. — 7, w 2021 r. — 7, w 2022 r. — 10. Ta różnica jest oczywista. I to nieprawda, że nie budujemy sieci, natomiast prawdą jest, że budujemy je za mało sprawnie.</u>
          <u xml:id="u-423.6" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Żebyśmy mieli jasność, bo bardzo trudno się rozmawia przy różnych zakresach rozumienia energetyki przez różnych państwa posłów, postaram się z taką dużą ogólnością przekazać państwu podstawową wiedzę.</u>
          <u xml:id="u-423.7" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Do budowy inwestycji infrastrukturalnych potrzebne są pieniądze, czas, materiały, robocizna, podzespoły. Dla przykładu kompensatory synchroniczne są niezbędne do desynchronizacji Pribałtyki. Europa i świat stoją po nie w kolejce kilka lat. Koalicja krajów bałtyckich bardzo prosi o wsparcie Polski jako dużego kraju, żeby pomóc im przyspieszyć otrzymanie tych kompensatorów synchronicznych, bo po prostu nie ma materiałów. Oczywiście będziemy się starać im pomóc. To taki przykład, chodzi nie tylko o pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-423.8" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Mam przed sobą przygotowane przykłady konkretnych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-423.9" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Linia napowietrzna 110 relacji Rawicz — Góra, 28 km. Zadanie rozpoczęto w marcu 2013 r. Realizacja jeszcze się nie rozpoczęła. Decyzje administracyjne są na tyle trudne, że 10 lat czekano na rozpoczęcie robót budowlanych. Cały czas jesteśmy przy procesach.</u>
          <u xml:id="u-423.10" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Poprawa zasilenia obszaru Żywiecczyzny. Zadanie rozpoczęło się w roku 2010, proszę państwa, i ze względu na bariery formalnoprawne nadal nie zostało w całości zrealizowane. Być może uda się do 2029 r.</u>
          <u xml:id="u-423.11" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Budowa dwutorowej linii kablowej Siekierki — Stegny, Południowa — Cybernetyki, tu, w Warszawie, do Morów. Być może w ok. 16 lat uda się tę inwestycję ukończyć.</u>
          <u xml:id="u-423.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie skończyliście? Nie skończyli.)</u>
          <u xml:id="u-423.13" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o budowę linii 110 Żychlin — Piątek, 28 km, to umowa na wykonanie dokumentacji projektowej została podpisana w 2017 r. Cały czas rada gminy odmawia przystąpienia do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Inwestycja się nie rozpoczęła. W związku z tym mamy kłopot.</u>
          <u xml:id="u-423.14" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">A tutaj szczyt wszystkiego: linia Błonie — Maćkowy — Pruszcz, 12 km, projektowana od 2000 r. To trwa 23 lata, proszę państwa, do tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-423.15" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">I to są te sieci dystrybucyjne, które są inwestycjami towarzyszącymi, których państwo nie ujęli w tej specustawie. W związku z tym te inwestycje trwają, ile trwają.</u>
          <u xml:id="u-423.16" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Państwo przez 8 lat…)</u>
          <u xml:id="u-423.17" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Tylko jedna spółka wskazała mi 256 zadań, na które są pieniądze, natomiast ponad 5 lat trwa oczekiwanie na wszelkie zgody administracyjne. One sobie w międzyczasie wygasają, trzeba je uzyskiwać na nowo i to trwa. Jest 14 rekordzistów oczekujących powyżej 10 lat, i to dotyczy samych średnich napięć. I to jest tylko jedna spółka.</u>
          <u xml:id="u-423.18" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A Bałtyk…)</u>
          <u xml:id="u-423.19" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">I teraz odniosę się po kolei do państwa pytań. Na pytanie pana posła Nowaka odpowiedziałam. Chodzi o nakłady inwestycyjne: średnio 1,2 w latach 2011–2014 r., średnio 3,5 od 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-423.20" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o politykę energetyczną i zadania inwestycyjne, o których mówił pan poseł Wieczorek, to te zadania inwestycyjne realizowane są bardzo sprawnie. Np. offshore — nie: będzie się budował, tylko de facto już się buduje. Wyprowadzenia mocy się budują, decyzje są wydane. Port instalacyjny w Szczecinie, Świnoujściu też już się buduje. Pan poseł Wieczorek — nie wiem, czy jest — może podjechać do Świnoujścia i sprawdzić, bo to rzeczywiście już się dzieje. To nie ma się dziać, to się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-423.21" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o zadania inwestycyjne PSE, to tak jak mówiłam: 50% jest ukończonych funkcjonalnie, 50% — kończy się realizować.</u>
          <u xml:id="u-423.22" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o kwestie zarządzania grupami, to te miliardowe zyski, które krytykujecie w innym przypadku, to jest dowód raczej sprawczości grup energetycznych, a nie ich niesprawczości. Czyli ci zatrudnieni ludzie generują przychód, który pan poseł będzie krytykował za chwilę, jak będzie omawiał temat innej ustawy. Wtedy będzie pan mówił, że te zyski są nadmiarowe i trzeba te spółki z nich ograbić. 36 mld zł inwestycji Orlen w 2023 r., 15 mld zł — w 2022 r., 10 mld zł awizuje prezes Dąbrowski w PGE. Raczej te pieniądze są wydawane właśnie na inwestycje infrastrukturalne.</u>
          <u xml:id="u-423.23" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Tak, tylko przerzucacie te koszty na ludzi.)</u>
          <u xml:id="u-423.24" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Tylko to ludzie zapłacą.)</u>
          <u xml:id="u-423.25" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">I teraz wracam, choć staram się streszczać. Któryś z państwa mówił o prywatyzacji infrastruktury. Proszę państwa, ta największa infrastruktura, przesyłowa, opłaca się umiarkowanie, natomiast jest kluczowa dla bezpieczeństwa państwa. Porównywanie z autostradami jest o tyle słuszne, że rzeczywiście oddanie infrastruktury krytycznej, takiej jak autostrady, w ręce prywatne kończy się smutno, co widzimy po cenach przejazdu do Poznania. Ale z drugiej strony bardzo bym prosiła, żebyśmy nie porównywali sieci kolejowych czy autostrad do sieci wysokich, najwyższych napięć, bo to jest zupełnie inna fizyka. Tutaj fizyka rządzi i w sieci nie tylko jest istotna przepustowość, ale również istotna jest moc, istotne jest natężenie prądu, istotna jest częstotliwość. O tym się zapomina. Nie można porównywać rynku energetycznego czy sieci elektroenergetycznych do jakiejkolwiek innej infrastruktury, bo ona się po prostu rządzi innymi prawami. Troszkę można by próbować porównywać z wodociągami, ale to też nie to, bo tam nie ma częstotliwości.</u>
          <u xml:id="u-423.26" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">W związku z tym rozpływy w sieci elektroenergetycznej to jest bardzo skomplikowany mechanizm, który trzeba bardzo rozważnie planować i którego trzeba bardzo uważnie pilnować, bo zaburzenie częstotliwości będzie interferować na całą Europę. Bardzo proszę, żebyśmy o tym pamiętali. Jeszcze gwoli informacji państwa posłów: mniej więcej 3 tys. km sieci rocznie nam przybywa.</u>
          <u xml:id="u-423.27" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Teraz miks. To już mówiłam: miks energetyczny, magazyny. Któraś z pań poseł, zdaje się, poseł Hennig-Kloska, przywołała nieszczęsną linię Stanisławów — Ostrołęka, która jest absolutnie kluczowa, jeśli chodzi o desynchronizację systemu elektroenergetycznego na Litwie i BRELL-a, czyli rosyjskiego systemu elektroenergetycznego. Rzeczywiście bardzo długo były podejmowane próby wywrócenia tego procesu inwestycyjnego przez różnej maści ekologów. Rzeczywiście te spory, kolejne protesty, skargi wysyłane do GDOŚ-u, próby podburzania miejscowej ludności miały na celu w mojej opinii to, żeby ta desynchronizacja była po prostu zaburzona. Bez linii Stanisławów — Ostrołęka Litwa, Łotwa i Estonia będą w dużym kłopocie w momencie odcięcia się od rosyjskich systemów i dlatego ten rygor natychmiastowej wykonalności jest absolutnie kluczowy.</u>
          <u xml:id="u-423.28" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Pan poseł Braun był uprzejmy zapytać, czy możemy produkować energię samodzielnie. Ależ oczywiście, możemy, tylko nie chcemy. Ponieważ nie jest to sposób stabilny, to nikt w Polsce, poza być może bardzo niewieloma osobami, nie chce pracować wyspowo, czyli być sobie sterem, żeglarzem, okrętem. Jednak to wsparcie w postaci systemu elektroenergetycznego dla wszystkich jest bardzo interesujące i stąd ten problem z przyłączami. Jeżeli sobie ktoś życzy pracować wyspowo, mieć własną instalację fotowoltaiczną, może jakiś magazyn ciepła, np. w wodzie, nic nie stoi na przeszkodzie, każdy może to zrobić, tylko nie chce. Każdy chce być jednak do tej sieci przypięty.</u>
          <u xml:id="u-423.29" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o opłaty przesyłowe, o które pytał pan Szopiński, to uprzejmie przypominam, że one są taryfowane. Niezależny regulator ustala taryfę dla przesyłu i w tej taryfie ujęte są wyłącznie koszty uzasadnione. Jest ona weryfikowana przez Urząd Regulacji Energetyki, nikt sobie jej nie ustala spod dużego palca.</u>
          <u xml:id="u-423.30" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">I wracam teraz do pytania pani poseł Sowińskiej dotyczącego przewymiarowanych sieci czy odcinania falowników. W wielu miejscach nasi obywatele wybudowali swoje instalacje na wyrost i oczywiście jest problem z sieciami, ja tego nie ukrywam. Stąd ta ustawa, która schodzi właściwie bardzo nisko, jeśli chodzi o sieci, bo dochodzimy do 400 V w sieci, jeżeli są one funkcjonalnie powiązane z sieciami najwyższych napięć. Natomiast przewymiarowane, skupione wyspowo instalacje fotowoltaiczne na dachach zaburzają rozpływy energii w danej sieci czy w danej linii średniego napięcia i w związku z tym rzeczywiście te falowniki przestają produkować w momencie, kiedy ten rozpływ jest zaburzony. Po to są te inwestycje, które zeszły bardzo nisko, które zresztą wczoraj u niektórych państwa posłów wzbudziły duże wątpliwości. Bardzo bym prosiła, żebyśmy pamiętali, że to naczynia połączone, w których, jak mówię, napięcie, moc i częstotliwość mają znaczenie. W związku z tym czasem musimy zejść właśnie do 400 V, żeby nie wyłączać falowników na dachach Polaków.</u>
          <u xml:id="u-423.31" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Pan poseł Koperski z Lewicy pytał o linię Chmielnicki — Rzeszów, mówił, że to już rok temu. Tak, ale autotransformator, który miał być przetransportowany na stronę ukraińską, był transportowany dużo dłużej niż pierwotnie planowano, i nie dlatego, że ktoś czegoś zaniechał, tylko dlatego, że po drugiej stronie w powietrzu latały rakiety powietrze — powietrze czy ziemia — ziemia i niszczyły w ogromnej mierze infrastrukturę krytyczną Ukrainy. My cały listopad i grudzień — i wszystkie spółki dystrybucyjne, za co należą im się podziękowania — poświęciliśmy na to, żeby dostarczać na stronę ukraińską wszystkie możliwe komponenty, kable, transformatory, sterowniki, po to, żeby w Ukrainie nie zgasło światło, żeby dalej była ona w stanie podtrzymywać swój system elektroenergetyczny. I na tym była skupiona uwaga również strony ukraińskiej. W tej chwili szczęśliwie ten autotransformator — ogromny, mogliście państwo śledzić jego przejazd — jest już zainstalowany, linia działa, można nią przesyłać energię w obie strony. Mamy nadzieję, że rzeczywiście będzie on źródłem energii dla Polski, chociaż nie tylko — Słowacja, Rumunia i Mołdawia pewnie z tej energii również będą chciały korzystać. Te przepustowości są określone, moce wytwórcze także. Ale również w drugą stronę, gdyby była potrzeba dodatkowego wsparcia ukraińskiego systemu, to będziemy na to gotowi.</u>
          <u xml:id="u-423.32" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o offshore — on się buduje, powstaje port instalacyjny, ale również zespół urządzeń do wyprowadzenia mocy. Proszę spojrzeć, Baltic Power swoją część już buduje. Wyprowadzenie mocy zarówno w Choczewie, jak i w Dunowie będzie gotowe na czas. Wymaga to odwrócenia łańcuchów dystrybucji w polskim systemie elektroenergetycznym, bo do tej pory większość energii produkowaliśmy i użytkowaliśmy przemysłowo na południu. Teraz produkcja będzie na północy, tam mamy zaproponowane duże źródła jądrowe. Pierwszy raz od wielu lat ta inwestycja przebiega planowo i zdaje się, że w najbliższych tygodniach będziemy kolejne informacje z tym związane ogłaszać. Z drugiej strony, musimy ten system odwrócić. Niestety jednej z pomocy naukowych dzisiaj tu nie przyniosłam. Miałam dla państwa taki ładny schemat rozwoju sieci elektroenergetycznych najwyższych napięć. Są one przewidziane w planach wieloletnich PSE. To jest publicznie dostępne.</u>
          <u xml:id="u-423.33" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: To poprosimy na maila.)</u>
          <u xml:id="u-423.34" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Można sobie to obejrzeć na stronie PSE, nie jest to żadna tajemnica i można zobaczyć jak będzie wyglądała ta szyna północ-południe oraz jak po kolei będzie przebiegało wyprowadzenie mocy również po to, żeby przepływy kołowe z Niemiec nie zakłócały naszych systemów elektroenergetycznych. Niemcy mają zapchane swoje sieci we wschodnich rejonach, stąd bardzo często energia z Niemiec do Niemiec płynie przez Polskę, zaburzając przepływy w Polsce. Mamy tego świadomość, dlatego rozważnie planujemy rozbudowy naszych sieci, tak żeby te ograniczenia również znieść.</u>
          <u xml:id="u-423.35" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o panią poseł Jachirę, to ja się dziwię, dlatego że pani poseł Jachira bardzo głośno krzyczy o potrzebie magazynowania energii i równie głośno krzyczy przeciwko ustawie o elektrowniach szczytowo-pompowych, które są de facto jednymi z najskuteczniejszych magazynów energii w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-423.36" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Ale to nie będzie skuteczne.)</u>
          <u xml:id="u-423.37" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Ależ oczywiście będzie, proszę mi wierzyć, że elektrownie szczytowo-pompowe funkcjonują w Szkocji, w rejonie Pribałtyki i w wielu innych miejscach, w tej chwili trwają procesy inwestycyjne w zakresie tworzenia kolejnych elektrowni szczytowo-pompowych jako najbardziej efektywnego źródła energii.</u>
          <u xml:id="u-423.38" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Nie będzie.)</u>
          <u xml:id="u-423.39" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani przeszkadza.)</u>
          <u xml:id="u-423.40" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Oczywiście można krzyczeć, natomiast faktów się nie zakrzyczy. Nie pozwoliła mi pani poseł dokończyć, jeszcze miałam dla pana posła Krawczyka odpowiedź na temat cen energii w Europie. Proszę sobie porównać, wysokie ceny w tej chwili związane są z wojną w Ukrainie, na szczęście już w tej chwili trochę spadają. Jeżeli chodzi o cenę energii w Niemczech, to proszę sobie zobaczyć, w jaki sposób zaprojektowane są taryfowanie i ceny energii w Niemczech. W Niemczech cena energii dla gospodarstw domowych jest już tak wysoka, że Niemcy przenoszą się z mieszkaniem do Polski. W tej chwili przygraniczne miejscowości są zamieszkiwane przez Niemców, dlatego że Niemcy uznali, że cena energii dla gospodarstw domowych ma być wysoka, po to, żeby Niemcy oszczędzali energię elektryczną, a niska wyłącznie w zakresie przemysłu. Chciałam, żeby to też wybrzmiało.</u>
          <u xml:id="u-423.41" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Ale co, Niemcy u nas mieszkają? Pani minister z Warszawy, a wie lepiej niż my.)</u>
          <u xml:id="u-423.42" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Wieczorek: Ale gdzie ci Niemcy są?)</u>
          <u xml:id="u-423.43" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">O właśnie, gdzie są? Proszę sobie zobaczyć w Świnoujściu. Ja akurat w Świnoujściu i w Szczecinie też mam swoje zasoby, więc wiedzę posiadam, pan poseł Wieczorek świadkiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani minister, powoli kończymy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Ostatnia rzecz, jeszcze panu posłowi Lorkowi chciałam coś odpowiedzieć, ale już chyba czas się skończył. Kolizje — kolizje oczywiście będą w gestii inwestora. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Super.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pytanie do sprawozdawcy komisji: Czy pan poseł ma ochotę zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-426.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Suski, sprawozdawca komisji, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-426.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Prawdę mówiąc, po pierwszych wystąpieniach myślałem, że to będzie debata, w której pochylimy się z troską nad polską energetyką, ale trudno się tutaj nie odnieść do pewnej części wystąpień, które, delikatnie mówiąc, oszczędnie gospodarują prawdą. Moje zaskoczenie jest też takie, że ze strony przedstawicieli partii lewicowej, z którą jesteśmy na dwóch biegunach — Prawo i Sprawiedliwość jest bardziej nawet, można powiedzieć, antykomunistyczną…</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Bardziej lewicowa od tej lewicy, no tak.)</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#MarekSuski">…tamta partia jest trochę postkomunistyczna — padały najbardziej sensowne i najbardziej konstruktywne pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Może dlatego, że postkomunistyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#MarekSuski">To mnie nieco zaskoczyło — pozytywnie. Dziękuję, bo to rzeczywiście były pytania merytoryczne. Natomiast najbardziej zaskoczyło mnie to, jak Platforma…</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Niech pan nie występuje w roli cenzora.)</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#MarekSuski">To nie cenzura, to po prostu…</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Odpowiedzieć na pytania, a nie cenzurować.)</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#MarekSuski">Przepraszam bardzo, ale niech pani się zapozna z regulaminem Sejmu, jakie są uprawnienia i obowiązki sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-429.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Krótko odpowiedzieć na pytania, nie cenzurować.)</u>
          <u xml:id="u-429.6" who="#MarekSuski">Nie, nie tylko odpowiedzieć na pytania. Ma nawet obowiązek przedstawić nie tylko sprawozdanie z tego, co zostało zgłoszone, ale nawet oddać atmosferę debaty.</u>
          <u xml:id="u-429.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale ja pana znam tyle lat.)</u>
          <u xml:id="u-429.8" who="#MarekSuski">Ja też panią znam, już nie będę mówić, jak się pani zachowywała kiedyś, jak byliśmy w jednej komisji.</u>
          <u xml:id="u-429.9" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę powiedzieć, rzetelnie.)</u>
          <u xml:id="u-429.10" who="#MarekSuski">Ale najbardziej zaskakujące jest to, że kiedy Prawo i Sprawiedliwość wprowadziło program skierowany na rozwój właśnie prosumenckiej energetyki rozproszonej — stworzyliśmy warunki, dopłaty, jak również preferencje, jeśli chodzi o magazynowanie energii, można powiedzieć, że tyle, ile prosument wytworzył, tyle odbierał, było to w zasadzie bilansowane — to był to, można powiedzieć, świetny interes, bo jeszcze nieopodatkowany. Ja znam wielu ludzi, nawet wśród moich znajomych i przyjaciół, którzy mówią tak: państwo mi dopłaca, nie płacę podatków, to wybuduję sobie taką instalację, ale zrobię ją większą niż na moje potrzeby, bo jeszcze będę na tym zarabiać. Tyle tylko, że rzeczywiście okazało się, że tych ludzi — Polacy są przedsiębiorczy — którzy doszli do takich wniosków…</u>
          <u xml:id="u-429.11" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Ale nie wolno czy co?)</u>
          <u xml:id="u-429.12" who="#MarekSuski">Ja nawet jestem bardzo zadowolony z takiego sposobu myślenia. Dzięki temu mamy ok. 30% energii z odnawialnych źródeł energii, co, jak przejmowaliśmy władzę, było, można powiedzieć, w opłakanym stanie. Wykonaliśmy zobowiązania wobec Unii i co do tych standardów szybciej, niż było to przewidziane, właśnie dzięki programowi „Mój prąd” i temu wsparciu, które było ogromną zachętą.</u>
          <u xml:id="u-429.13" who="#MarekSuski">Inną sprawą jest to, że przyspieszenie energetyki rozproszonej było tak duże, że okazało się, że trzeba dostosować sieci do wielokierunkowych przepływów. Tutaj pani minister porównała to trochę do sieci wodociągowej. To tak, jakby ludzie, którzy mają studnie głębinowe, podłączyli się do wodociągów i tłoczyli wodę ponad swoje potrzeby do sieci wodociągowej. To by, że tak powiem, działy się różne rzeczy i rury by nie wytrzymywały ciśnienia. Rzeczywiście podobnie jest z tą energią elektryczną.</u>
          <u xml:id="u-429.14" who="#MarekSuski">Ale słyszałem tutaj też takie wypowiedzi, że 8 lat stracone, nic nie robiliśmy. Otóż gdybyśmy nic nie robili, gdyby nie było tych programów, to nie byłoby dzisiaj problemu właśnie z odebraniem wytworzonej produkcji, która z założenia w przypadku programu „Mój prąd” miała być wykorzystywana przez prosumenta na własne potrzeby. Tu był, siedział jeszcze jeden poseł — nie będę wymieniał nazwiska, żeby się nie odnosił — który powiedział, że nie wolno w Polsce produkować na własne potrzeby. Wręcz przeciwnie, ten program był po to, żeby ludzie produkowali energię na własne potrzeby. Nawet zachęcamy do tego, żeby ludzie prywatnie montowali magazyny energii, żeby właśnie wykorzystywać w większym procencie energię, którą wytwarzają na własne potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-429.15" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Już zupełnie zaskakujące były uwagi PSL-u, który mówił, że za ich czasów to rzeczywiście było rozwiązywanie problemów, była też ustawa, która spowodowała, że nie było czy nie ma problemów przy budowie sieci wysokiego czy średniego napięcia. Otóż problemy są. One są, tylko są rozwiązywane przez rząd. Tutaj pani minister podawała przykład jednej sieci, ja przypomnę przykład z Kozienic, sieci odprowadzenia energii, sieci Ołtarzew, w przypadku której były liczne protesty dotyczące przebiegu trasy. Rolnicy, nawet niektórzy działacze PSL-u protestowali, organizowali wyjazdy do Warszawy, żeby ta sieć nie przeszła. Niektórzy twierdzili, że jak będzie ta sieć, to jabłka nie będą się rodzić na drzewach. Rząd przychylił się do tych postulatów, sieć poszła drugą stroną Wisły. A teraz na spotkaniu byli ci sami ludzie, którzy protestowali, i mówili: panie, ja zakładam u siebie fermę fotowoltaiczną i nie mam się do czego podłączyć, bo nie ma sieci. Rzeczywiście niestety tak to jest, najpierw się protestuje, kiedy sieć powstaje, a później się protestuje, że tej sieci nie ma. Ale to też, można powiedzieć, pewna specyfika. Opozycja ma do tego prawo.</u>
          <u xml:id="u-429.16" who="#MarekSuski">Natomiast za czasów PSL-u… Tutaj poseł z PSL-u mówił, jak to dobrze działo się w energetyce. Za czasów rządu PSL-PO za energetykę w ministerstwie wtedy Skarbu Państwa odpowiadał pan minister Jan Bury. Może ktoś pamięta, jak później poszukiwano jakichś sztabek złota. Były…</u>
          <u xml:id="u-429.17" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: U księdza znaleźli.)</u>
          <u xml:id="u-429.18" who="#MarekSuski">No właśnie. Podobno, jak twierdzi prokurator, łapówkarska działalność u tego księdza. To widocznie ksiądz…</u>
          <u xml:id="u-429.19" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Ale to przez to, że brał łapówki, to źle budował czy co?)</u>
          <u xml:id="u-429.20" who="#MarekSuski">Nie, w ogóle nie słyszałem, żeby budował, natomiast słyszałem o tym, jak za pieniądze ENEI libację sobie urządził w Kazimierzu nad Wisłą i później za to zapłaciła elektrownia.</u>
          <u xml:id="u-429.21" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Tak samo jak z mieszkaniem Brudzińskiego zapłacił…)</u>
          <u xml:id="u-429.22" who="#MarekSuski">Tak samo wyglądało właśnie zajmowanie się energetyką za waszych rządów, po prostu pijaństwo, i to jeszcze za publiczne pieniądze. To niestety tych…</u>
          <u xml:id="u-429.23" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Takiego złodziejstwa, jak jest teraz, to nie było.)</u>
          <u xml:id="u-429.24" who="#MarekSuski">Tak, szanowni państwo, tak to było. Ten pan pozwał mnie do sądu i przegrał sprawę, ponieważ udowodniłem to, pokazując rachunki i zdjęcia z tej libacji.</u>
          <u xml:id="u-429.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-429.26" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale to z ustawą nie jest związane.)</u>
          <u xml:id="u-429.27" who="#MarekSuski">A więc zamiast zajmować się energetyką, zajmowaliście się po prostu chlaniem za publiczne pieniądze, tak to wyglądało.</u>
          <u xml:id="u-429.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-429.29" who="#MarekSuski">I te lulki palili, pili i nic nie robili.</u>
          <u xml:id="u-429.30" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Razem z panem premierem Morawieckim może.)</u>
          <u xml:id="u-429.31" who="#MarekSuski">To była rzeczywiście wizytówka waszych rządów. A dzisiaj macie pretensje, że ten rząd buduje sieci, stwarza programy, dzięki którym jest już ponad milion prosumentów. To jest problem, bo Polacy rzeczywiście, korzystając z tych programów, bardzo szybko zbudowali ogromne moce energetyczne, za co im jesteśmy wszyscy wdzięczni.</u>
          <u xml:id="u-429.32" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale przekracza pan rolę sprawozdawcy.)</u>
          <u xml:id="u-429.33" who="#MarekSuski">Ja rozumiem tę konsternację, bo przypominam — ja pamiętam, jak wy rządziliście — jakie to były chęci sprzedaży energetyki, jakie to były chęci…</u>
          <u xml:id="u-429.34" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Przekracza pan rolę sprawozdawcy tego projektu.)</u>
          <u xml:id="u-429.35" who="#MarekSuski">Pani też przekracza uprawnienia posła, bo mi przeszkadza i mnie po prostu…</u>
          <u xml:id="u-429.36" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jak pan by takich idiotyzmów nie mówił, to bym…)</u>
          <u xml:id="u-429.37" who="#MarekSuski">…skłania do tego, żeby przypomnieć, jak wy fatalnie rządziliście, a teraz macie pretensje. Nawet mówicie: mieliśmy ustawę w szufladzie, i że my ją wzięliśmy i teraz realizujemy. Tak samo jak mieliście w szufladzie ustawę 500+, tylko ta szuflada wam się zacięła, jak guziczek do otwierania tej szuflady gdzieś tam zagubił Donald Tusk.</u>
          <u xml:id="u-429.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-429.39" who="#MarekSuski">Tak, szanowni państwo, wyglądała wasza władza, która była bezradna, która tylko okradała ludzi, i przypomnę tutaj kradzież OFE, pozwalała różnym mafiom działać na polskim rynku, a teraz macie pretensje do tego rządu, że ten rząd dokonuje…</u>
          <u xml:id="u-429.40" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Za tę wypowiedź o kradzieży z OFE pozwę pana do komisji etyki. Dostałam odpowiedź od pana ministra, że to było dobre rozwiązanie. I niech pan nie kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-429.41" who="#MarekSuski">Dobrze, proszę bardzo, bardzo proszę. Proszę usiąść, może niech się pani napije wody. Apeluję o uspokojenie się.</u>
          <u xml:id="u-429.42" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-429.43" who="#MarekSuski">Jeśli chodzi o wasze rządy, to były one nieudolne. To były rządy, które służyły interesom zagranicy. Nawet do centrum kontrwywiadu wpuściliście FSB, tak broniliście polskiego i europejskiego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-429.44" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Odleciał pan.)</u>
          <u xml:id="u-429.45" who="#komentarz">(Głos z sali: …ministra spraw zagranicznych…)</u>
          <u xml:id="u-429.46" who="#MarekSuski">Może mnie pani pozywać do komisji etyki, oczywiście jestem gotów przyjąć nawet karę za mówienie prawdy…</u>
          <u xml:id="u-429.47" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawdy.)</u>
          <u xml:id="u-429.48" who="#MarekSuski">Moi drodzy państwo, wy po prostu nie jesteście w stanie wytrzymać, jak się wam mówi prawdę w oczy. Trudno, cóż, nie zamierzam zmieniać zdania i nie zamierzam wychwalać waszych katastrofalnych rządów.</u>
          <u xml:id="u-429.49" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Ponieważ trudno jest mi tutaj przedstawiać nawet uzupełnienie sprawozdania, bo pani prawie mnie chciała zlinczować tutaj, na tej mównicy, to podziękuję bardzo serdecznie, pani minister. Bo rzeczywiście to, co jest przygotowane, i te pieniądze, które są przygotowane, i rozwiązania, które przyspieszą budowę tych sieci, dają gwarancję, że Polska będzie bezpieczna, a ta współpraca międzynarodowa i wysłanie chyba tysięcy agregatów prądotwórczych świadczy o tym, że my rzeczywiście potrafimy wspierać, potrafimy budować też moce energetyczne i my sobie poradzimy, mimo tego że wy robicie wszystko, żeby zaszkodzić Polsce. Wy tu mówicie o tym, że nie wykorzystujemy pieniędzy z KPO. Powiem tak, gdybyście wy nie donosili, nie kłamali w Unii, to KPO mielibyśmy, ale wy wychodzicie z założenia: im gorzej, tym lepiej, myślicie, jak zaszkodzić rządowi PiS, szkodząc nawet Polsce, byle tylko pokazać, że tych pieniędzy nie otrzymujemy. Tak, szanowni państwo, niestety szkodzicie Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-429.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-430.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-430.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej o rządowym projekcie ustawy o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury na lata 2021–2027 (druki nr 3143 i 3249).</u>
          <u xml:id="u-430.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Artura Szałabawkę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#ArturSzałabawka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pani marszałek skierowała w dniu 12 kwietnia br. rządowy projekt ustawy o wpieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury na lata 2021–2027, druk nr 3143, do Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej do pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#ArturSzałabawka">Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Dotyczy m.in. realizacji programu „Fundusze europejskie dla rybactwa na lata 2021–2027”. Program stanowi instrument wdrażania środków finansowych pochodzących z Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, zwanego EFMRA, i zawiera regulacje prawne niezbędne do realizacji wsparcia dla polskiego sektora rybackiego.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#ArturSzałabawka">Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej przeprowadziła pierwsze czytanie, rozpatrzyła ten projekt ustawy na posiedzeniu w dniu 23 maja br. Po przeprowadzonej dyskusji komisja przyjęła poprawki o charakterze legislacyjnym i redakcyjnym, trzy poprawki merytoryczne. Poprawki merytoryczne dotyczyły m.in. zmiany terminu rozpatrywania wniosków o dofinansowanie, rezygnację ze stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego regulujących doręczenia w trakcie postępowania w sprawie przyznania pomocy finansowej, usprawnienia procesu koordynowania planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej na lata 2023–2027.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#ArturSzałabawka">W imieniu komisji zwracam się do Wysokiej Izby o przyjęcie załączonego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-432.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Szałabawka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-432.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pewnie już króciutko pan poseł będzie mówił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#ArturSzałabawka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jako przedstawiciel klubu mam zaszczyt przedstawić uzasadnienie tego projektu. Projekt ustawy o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury na lata 2021–2027 ma na celu realizację w Polsce programu „Fundusze europejskie dla rybactwa na lata 2021–2027”.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#ArturSzałabawka">Program stanowi instrument wdrażania środków finansowych pochodzących z Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, zwanego dalej EFMRA, którym to skrótem się będę się posługiwał.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#ArturSzałabawka">EFMRA został ustanowiony na lata 2021–2027 przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy ustanawiającego Europejski Fundusz Morski, Rabacki i Akwakultury. Rozporządzenie ogólne oraz rozporządzenia dotyczące EFMRA, a także przepisy wydane na ich podstawie są przepisami obowiązującymi wprost w Unii Europejskiej. Przepisy Unii Europejskiej regulują zasadniczo podstawy wdrażania nowego funduszu. Projektowana ustawa zawiera jedynie regulacje w zakresie, w jakim przepisy Unii Europejskiej są niewystarczające z punktu widzenia systemu prawa krajowego i wymagają właściwego wdrożenia do polskiego porządku prawnego lub uszczegółowienia w przepisach krajowych.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#ArturSzałabawka">W tym celu w projektowanej ustawie zawarto regulacje prawne niezbędne do realizacji wsparcia dla polskiego przemysłu sektora rybackiego z udziałem środków finansowych pochodzących z EFMRA na lata 2021–2027. Z kolei w zakresie, w jakim przepisy projektowanej ustawy byłyby niewystarczające dla prawidłowej realizacji programu oraz wdrożenia przepisów Unii Europejskiej, wprowadza się niezbędne zmiany przepisów innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-433.4" who="#ArturSzałabawka">EFMRA jest następcą wdrożonego we wcześniejszej perspektywie finansowej, perspektywie na lata 2014–2020, Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, który został wprowadzony w Polsce w ramach Programu Operacyjnego „Rybactwo i morze” na lata 2014–2020. Skutkiem tego jest również fakt, że istotna część rozwiązań zawartych w projektowanej ustawie opiera się na rozwiązaniach funkcjonujących w okresie programowania 2014–2020. Przykładowo zbliżone będą warunki ubiegania się o pomoc finansową i jej przyznania, uzyskanie pomocy będzie wymagało złożenia wniosku przez zainteresowanego oraz podpisania umowy o dofinansowanie. Natomiast nowością będzie zastosowanie w szerokim zakresie systemu teleinformatycznego do obsługi udzielanej pomocy, a zasadniczej zmianie ulegnie wdrażanie w programie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność w ramach EFMRA.</u>
          <u xml:id="u-433.5" who="#ArturSzałabawka">W imieniu klubu chcę powiedzieć, iż popieramy ten projekt ustawy w całości i wnosimy o dalsze procedowanie nad nim. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#ArturŁącki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, w skrócie EFMRA, druk nr 3143, ma na celu realizację w Polsce programu „Fundusze europejskie dla rybactwa” na lata 2021–2027, który stanowi instrument wdrażania środków finansowych pochodzących z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#ArturŁącki">Nie będę powtarzał tego, o czym mówił mój szanowny poprzednik, o podziale ustawy na osiem części, o pięciu priorytetach, bo to znajdziecie państwo w uzasadnieniu do ustawy. Warto wspomnieć tutaj jednak, że projektowana ustawa mimo swoich wielu wad będzie miała pozytywny wpływ na mikro-, małych i średnich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#ArturŁącki">Z tego miejsca chcę powiedzieć państwu o wadach ustawy: ordynarnej próbie marginalizacji samorządów, psuciu prawa, swoistej komitetomanii i kolejnym skoku na kasę. W poprzednich dwóch okresach programowania instytucjami pośredniczącymi były samorządy wojewódzkie. Urzędy marszałkowskie z lokalnymi grupami rybackimi wypracowały formułę wsparcia. Na bardzo wysokim poziomie była komunikacja, co jest istotne dla szybkiego wdrażania przyznawanych środków. Wyspecjalizowane wydziały urzędów marszałkowskich dokonywały oceny wniosków pod względem formalnoprawnym i kierowały już je przygotowane do ARiMR.</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#ArturŁącki">Szanowni Państwo! Wszystkie kontrole NIK w ARiMR stwierdzają, że ta instytucja nie daje sobie rady z terminowym realizowaniem powierzonych im zadań, a teraz ARiMR będzie jeszcze musiał wdrażać nowy, już mający duże opóźnienie program. Czy może nie dać rady? Nikogo to nie obchodzi. Niestety źle to wróży rolnikom, rybakom, hodowcom ryb i wszystkim Polakom. Oczywiście pan minister zaraz wyjdzie i powie, że dba o interes publiczny, że w poprzednich rozdaniach urzędy marszałkowskie wzięły za tę pracę 14 mln zł, a ARiMR teraz weźmie tylko 3 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#ArturŁącki">Panie Ministrze! Gdyby wasz komisarz wynegocjował na ten cel kwotę taką jak w poprzednich rozdaniach, to miałby pan pieniądze na opłaty i jeszcze dużo więcej. Ale niestety wynegocjował kwotę o 30% mniejszą.</u>
          <u xml:id="u-435.5" who="#ArturŁącki">Uwielbiacie powoływać nowe fundusze, komisje i komitety. To wasz sposób na przydawanie ważności kolejnym biernym, miernym, ale wiernym. Chodzi tu jednak nie tylko o to, ważne jest tu także tworzenie kolejnych korytek i odbieranie samorządom ich kompetencji. Do was nie dociera, że to lokalsi są lepiej zorientowani w potrzebach działających na ich terenie przedsiębiorstw i lokalnych grup rybackich. Wy wolicie najpierw podzielić starających się na koszernych i niekoszernych. Stąd powołanie w ustawie nowego ciała, tzw. komitetu właściwego do spraw wyboru rybackich lokalnych strategii rozwoju. Tak więc nie jest ważne, czego chcą i co napiszą LGR-y, ważne jest to, co wybierze komitet — kasa dla swoich. Pominięci oczywiście się odwołają, ale zanim przebrną przez wszystkie instancje, to kasa będzie już wydana, a oni uzyskają co najwyżej satysfakcję moralną, bo zgodnie z zapisem w ustawie w sprawie wyboru LSR, w sprawie wniesionego sprzeciwu RLGD będzie przysługiwało prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego, art. 36, przy czym wniesienie skargi nie wstrzymuje możliwości wyboru innych LSR w ramach ogłoszonego konkursu. Jeżeli zaś zostaną wyczerpane środki przeznaczone na wybór LSR, sąd, uwzględniając skargę, nie uchyli rozstrzygnięcia komitetu. Komitetu. Kuriozum — to mało powiedziane.</u>
          <u xml:id="u-435.6" who="#ArturŁącki">Oczywiście pan minister zaraz powie, że zrobiono to dlatego, że postępowania sądowe mogą trwać 4 lata, a oni nie mogą sobie pozwolić na zamrożenie środków. Nietrafione, panie ministrze. Oczywiście miło mi, że pan minister uważa, że reforma pana ministra Ziobry jest tak samo dobra, jak wszystkie wasze reformy, czyli zła, ale akurat w tym przypadku postępowanie w I instancji w sądzie administracyjnym trwa średnio tylko 6 miesięcy. Tak że nie ma żadnego niebezpieczeństwa, nie ma obawy, że środki przepadną.</u>
          <u xml:id="u-435.7" who="#ArturŁącki">Oczywiście bylibyście chorzy, gdyby jakiś wprowadzony przez was projekt ustawy nie nosił firmowego stempla waszej formacji, tzn. zmiany na chybcika innych aktów prawnych. W tym przypadku na tapetę poszły ustawa o organizacji rynku rolnego z 5 grudnia 2008 r. i ustawa o rybołówstwie morskim z 19 grudnia 2014 r. Po co siadać z przedstawicielami branży i konkretnie, solidnie, uczciwie rozmawiać o potrzebach branży, jeśli można po cichu wszystko zmienić? Zaczynam podejrzewać, że wasz wielki legislator ma taką pieczątkę o treści: sprawdzono pod kątem psucia państwa i prawa.</u>
          <u xml:id="u-435.8" who="#ArturŁącki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska chciał skorzystać ze swoich konstytucyjnych praw i zgłosić poprawki do projektu ustawy z nadzieją, że koalicja rządząca dostrzeże ich merytoryczną wartość i fakt, że są składane z troski o polskich przedsiębiorców i polską gospodarkę. Doszliśmy jednak do wniosku, że realizacja ustawy przypadnie już na czas naszych rządów, więc wtedy będziemy reagowali. Koalicja Obywatelska poprze ten projekt ustawy, który mimo swoich ułomności daje jednak możliwość sięgnięcia po środki unijne naszym przedsiębiorcom i samorządowcom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-435.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dariusz Wieczorek, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy w sprawie projektu ustawy o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury na lata 2021–2027.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#DariuszWieczorek">Co do zasady, od razu uspokajam, klub Lewicy rzeczywiście będzie popierał ten projekt, bo muszą zostać przyjęte jakieś zasady dotyczące wykorzystywania tych środków finansowych. Oczywiście jest 2023 r., a program dotyczy lat 2021–2027. Mamy doświadczenia z lat 2014–2020, więc niewątpliwie można było przygotować ten dokument dużo wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#DariuszWieczorek">Rzeczywiście Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury to bardzo ważny instrument, jeżeli chodzi o rybołówstwo w Polsce i pomoc dla tego sektora. Niestety mam wrażenie, że w trakcie tych ostatnich 8 lat raczej nie dbaliście o ten sektor. Niestety mam wrażenie, że przerzucacie te kwestie związane z rybołówstwem jak takie kukułcze jajo — a to Ministerstwo Infrastruktury, a to Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Razem z Arturem Łąckim jesteśmy w Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, więc często widzimy te wszystkie kwestie, które rzeczywiście są przerzucane do komisji.</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#DariuszWieczorek">Rozumiem pana ministra, który teraz nagle ma się zajmować tymi sprawami, chociaż wcześniej istniało wielkie ministerstwo pod kierownictwem ministra Gróbarczyka, które niestety nie odegrało swojej roli i rzeczywiście zostawiło parę kwestii, które nie zostały rozwiązane, jak chociażby kwestia umowy pomiędzy ministrem gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej z 16 kwietnia 2020 r. a przedstawicielami sektora rybołówstwa rekreacyjnego. To też jest jeden z elementów dotyczących tego programu. Przecież warto by było wykorzystywać środki na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-437.4" who="#DariuszWieczorek">Mówimy o bardzo poważnym problemie, o tym, że ten rząd zaakceptował zakaz połowu dorsza w Morzu Bałtyckim. Podkreślam, że jest to słuszne i nie ma co narzekać na Unię Europejską, bo trzeba dbać o środowisko. Nie mamy o to do was pretensji, bo skoro rzeczywiście naukowcy mówią, że istnieje groźba wymarcia dorsza w morzu, to po prostu trzeba go ratować. Ten zakaz obowiązuje od 2019 r.</u>
          <u xml:id="u-437.5" who="#DariuszWieczorek">Mamy natomiast pretensje o to, że nie wykorzystaliście strumienia tych środków finansowych, nie wykorzystaliście tego programu w celu udzielenia szerszej pomocy rybakom. Porozumienie, które podpisaliście, które podpisał konstytucyjny minister rządu, od 3 lat nie jest realizowane. To porozumienie dotyczy kwoty 150 mln zł. To są środki finansowe przeznaczone na to, żeby wspomóc tę branżę, ale tego nie zrealizowano. To najlepiej pokazuje, jak podchodzicie do tego problemu związanego z rybołówstwem.</u>
          <u xml:id="u-437.6" who="#DariuszWieczorek">Przechodzę do kolejnej kwestii, o którą mam do was wielkie pretensje. Chodzi o rzekę Odrę. Urodziłem się nad Odrą, żyję nad Odrą i widziałem, co zrobiliście z Odrą. Widziałem, co się stało. Aż żal serce ściska. Jak można nie wykorzystać środków finansowych chociażby na kwestie związane z monitoringiem czystości rzek w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-437.7" who="#DariuszWieczorek">Nie wiem, czy pan minister, bo pan minister pewnie jest z Warszawy, zdaje sobie sprawę z tego, że Odra przez 70 km płynie po stronie niemieckiej. Jak wejdzie się na stronę urzędu w Niemczech, to znajdzie się tam normalne badanie, takie jak badanie czystości powietrza w Polsce, badanie czystości Odry co pół minuty, co 30 sekund. W Polsce niestety tego nie ma. Wasze przepisy mówią, że w Polsce czystość rzek można badać sześć razy w roku i to wystarczy, i nie ma po co robić tego więcej.</u>
          <u xml:id="u-437.8" who="#DariuszWieczorek">Co do zasady nie chcę spierać się o te zapisy. Rzeczywiście pojawiły się zapisy, które dają wam jeszcze więcej instrumentów do takiego ręcznego dzielenia. Mam nadzieję, tak jak poseł Łącki i my wszyscy, że to zjednoczona opozycja będzie dzieliła te środki, w związku z czym będziemy uspołeczniać tę ustawę po wyborach. Wszystkiego dobrego, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-437.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">To było piękne, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Wieczorek: Bardzo dziękuję, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MichałUrbaniak">Z całym szacunkiem, ale jak słyszę od przedstawiciela Lewicy o uspołecznianiu, to troszeczkę boję się tego, co naprawdę miał na myśli. A teraz zupełnie na poważnie.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#MichałUrbaniak">Panie Ministrze! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wspieranie zrównoważonego rybołówstwa czy ochrona zasobów wodnych są bardzo istotne z punktu widzenia naszej gospodarki, ekosystemu, też kwestii rekreacyjnych. Wiemy, jak dzisiaj wyglądają realia dla wielu rybaków na Bałtyku — po prostu nie mają czego łowić. Unia oferuje nam na to 500 mln w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury na 6 lat. Na początku brzmi to atrakcyjnie, tylko pamiętajmy, że to aż na 6 lat. Tymczasem Polska w tym czasie płaci 30 mld składki do budżetu unijnego, więc moglibyśmy sfinansować sobie dziesiątki takich programów.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#MichałUrbaniak">Czy w ogóle Polska jest w stanie rozpisać dobry, własny program ochrony rybołówstwa i gospodarki morskiej? Nie do końca, bo polska klasa polityczna oddała tę część naszej suwerenności brukselczykom, a co przykre, w ostatnich latach proces oddawania różnych części naszych własnych suwerennych uprawnień do polityki przyspiesza, choć w rządzie jest jedna z partii, która ma suwerenność w nazwie.</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#MichałUrbaniak">Wracając już do samej ustawy, to — jak zaznaczyłem — dla nas kwestia rybołówstwa jest istotna, dlatego proponujemy do tego projektu kilka poprawek, konsultowanych też ze stroną społeczną, która czuje się mocno pominięta. Mam na myśli rybaków małoskalowych. Jedną z kwestii jest zwiększenie tej pomocy. Proponujemy też, by w ustawie znalazła się jasna informacja o priorytetach, jakie będą definiowane w rozporządzeniach, bo rybołówstwo małoskalowe definiuje nasze dziedzictwo kulturowe na Wybrzeżu. Ja sam jestem z Trójmiasta, dla mnie to, co jest nad morzem, jest ważne. Dla mnie widok łodzi, kutrów to rzecz zupełnie naturalna i chciałbym tych ludzi jeszcze na morzu zobaczyć. Dlatego to powinno być zabezpieczone w systemie prawnym. Nie tylko złomowanie jednostek, ale należy też zabezpieczyć tych, którzy chcą później, po zakazach połowowych, które aktualnie obowiązują na wiele ryb, wrócić na morze. To jest rzecz istotna, by tych ludzi nie pozostawić samych sobie, a już w rozporządzeniach doprecyzowywać tę sprawę, ale pamiętać o nich, ponieważ to jest część naszego polskiego dziedzictwa kulturowego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie rządowego projektu ustawy o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury na lata 2021–2027.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Myślę, że wszyscy mamy świadomość, że zasoby ryb na całym świecie, nie tylko w naszym regionie, ale na całym świecie drastycznie maleją. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych aż 30% światowych zasobów ryb jest przełowionych, a 60% jest poławianych na najwyższym możliwym poziomie. To ma oczywiście swoje konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#MirosławSuchoń">W 2019 r. przy aprobacie rządu Prawa i Sprawiedliwości Unia Europejska podjęła decyzję o tym, że należy ratować zasoby dorsza atlantyckiego w Morzu Bałtyckim. Wprowadzono moratorium na połowy. Dzisiaj Prawo i Sprawiedliwość powtarza, że efektem czy skutkiem tego moratorium są problemy rybaków. Nic bardziej mylnego; problemy te wynikają z nieudolnej polityki Prawa i Sprawiedliwości. Myślę, że to jest oczywiste dla tych wszystkich, którzy obserwują, w jaki sposób działa państwo, które jest zarządzane przez funkcjonariuszy PiS, gdzie najważniejsze jest to, aby podzielić środki publiczne z różnego rodzaju funduszy pomiędzy swoich kolegów z różnego rodzaju spółek, obsadzając te spółki politycznymi nominatami. Niemniej jednak Unia Europejska przygotowała specjalny fundusz, który ma sprzyjać zrównoważonemu rozwojowi tego rynku i wydaje się, że ten fundusz jest takim narzędziem, które może pomagać.</u>
          <u xml:id="u-441.4" who="#MirosławSuchoń">Niestety, dzisiaj dosyć późno procedujemy ten projekt ustawy. On zawiera też przepisy dotyczące choćby wdrażania, czyli następuje zmiana w stosunku do instytucji pośredniczącej w programie. Będzie jedna jedyna instytucja, czyli Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W poprzedniej perspektywie było to 16 samorządów województw i jestem przekonany, że był to model sprawniejszy od tego, który dzisiaj jest proponowany. Czyli mamy do czynienia z centralizacją. Decyzje będą zapadały w Warszawie, ale chyba tylko ministerstwu zarządzanemu przez PiS wydaje się, że Morze Bałtyckie leży właśnie pod Warszawą.</u>
          <u xml:id="u-441.5" who="#MirosławSuchoń">Tak że będziemy wspierać tę ustawę, ponieważ ona jest konieczna.</u>
          <u xml:id="u-441.6" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Konieczna, żeby sięgnąć po środki.)</u>
          <u xml:id="u-441.7" who="#MirosławSuchoń">Natomiast czekają nas na pewno po wyborach dobre zmiany w tej ustawie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, zgłosiło się 11 osób.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś ma jeszcze ochotę się zgłosić?</u>
          <u xml:id="u-442.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam w związku z tym listę.</u>
          <u xml:id="u-442.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">1 minuta na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-442.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Rozpoczyna pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-442.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże! Dobry wieczór.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#GrzegorzBraun">Panie Ministrze! Czy ja dobrze rozumiem, że uprawiający czy, jak stwierdza ustawa, wykonujący — to jest taka nowomowa — rybołówstwo rekreacyjne, czyli wędkujący z pokładu jakiejś jednostki pływającej, dalej będą musieli się meldować panu ministrowi, tzn. jakimś agendom do tego odpowiednim? I pytanie jest takie: Czy jednak samo obywatelstwo polskie, przynależność do narodu polskiego nie powinny człowieka upoważniać do tego, żeby zamoczyć kij w polskim morzu bez podejrzenia o jakieś niecne zamiary i bez konieczności meldowania się na gwizdnięcie panu ministrowi? Takie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-444.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.5" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Jestem.)</u>
          <u xml:id="u-444.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-444.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wiedziałem, tylko chciałem zmobilizować do szybkości.</u>
          <u xml:id="u-444.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#ArturŁącki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, jak mantra będzie to wracało. O porozumieniu już mówił pan poseł Wieczorek. Ja pytam, czy wykorzysta pan ustawę, część środków z tej ustawy, żeby wreszcie załatwić do końca sprawę tych rybaków rekreacyjnych, którzy zostali wyeliminowani z dopłaty COVID-owej. To jest, zdaje się, kilkanaście rodzin czy kilkadziesiąt rodzin, chodzi o niewielką kwotę. Oni powinni otrzymać tę COVID-ową odprawę, jak ją tam zwał, bo inni dostali. Oni nie dostali z jakichś dziwnych powodów, zostali wyeliminowani z jakichś dziwnych powodów, o których sami już tyle razy mówiliśmy, że były źle zapisane. Tak że pytam pana i właściwie apeluję do pana, żeby znaleźć w tym pierwszym priorytecie pieniądze, żeby załatwić tę sprawę. Nie można ludzi trzymać… Nie można ludzi oszukiwać po prostu, co tu dużo mówić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie Marszałku! W poprzednim okresie programowania instytucjami pośredniczącymi w zakresie realizacji wspierania rozwoju społeczności rybackich i sektora akwakultury było 16 samorządów województw. Teraz państwo to centralizują, czyli to ma być de facto Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Z jakich powodów podjęto taką decyzję? Wydaje się, że ta droga, gdzie samorządność społeczności powoduje podejmowanie lepszych decyzji, byłaby lepsza dla efektywności wydatkowania tych środków. Bardzo proszę o informacje w tej sprawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mamy obecnie połowę roku 2023. Projekt ten zajmuje się przepisami, które powinny obowiązywać od roku 2021. Mamy więc 2,5 roku opóźnienia. Czy Polska złożyła w Unii Europejskiej stosowne dokumenty wyjaśniające 2,5-letnią zwłokę we wdrażaniu tego projektu? Jak do tego mają się zapewnienia rządu o wręcz idealnym wykorzystaniu środków unijnych przez nasz kraj? Czy Unia Europejska odkładała należne nam pieniądze na kupce i teraz zostaną one nam przekazane, czy może rząd świadomie pozbawił cały sektor rybacki środków na rozwój oraz na przetrwanie? Ilu rybaków w okresie 2,5 roku ogłosiło upadłość lub zamknęło swoje firmy? Szanowny panie ministrze, co ze stratami całego sektora rybackiego wynikającymi z zaniedbania rządu w tej sprawie? Uprzejmie poproszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłanka Anita Sowińska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#AnitaSowińska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ustawa zmienia proces przyznawania środków finansowych dla rybackich lokalnych grup działania. Instytucją zarządzającą ma być już nie marszałek województwa, ale minister do spraw rybołówstwa. Do zagospodarowania jest niebagatelna kwota 732 mln euro, z czego 2/3 pochodzi z Unii Europejskiej. Pytanie do pana ministra brzmi: Jaki był powód zmiany instytucji zarządzającej i w jaki sposób wpłynie to na rozdział środków, które powinny trafić do faktycznie działających, oddolnie zakładanych LGD? Z doświadczeń województwa łódzkiego, z którego także pan pochodzi, zresztą z powiatu radomszczańskiego również, wiemy, że niestety dochodzi do nieprawidłowości. Np. w powiecie radomszczańskim powstała lokalna grupa działania „Przyjazny Powiat”, której zarząd się składa tylko z radnych powiatu z PiS. Dlatego proszę mi wybaczyć moją nieufność do tych proponowanych zmian i proszę wyjaśnić, jaki był powód. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Bardzo dobrze, że dużo powiedzieliśmy o Bałtyku, o naszej flocie. Jest to ważne i istotne. Ale chciałem zapytać o rybactwo śródlądowe. Czy są przewidziane środki na to rybactwo? Jak to będzie wyglądać? Kto może aplikować? Proszę o odpowiedzi na pytania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Szanowni Państwo na galerii! Rząd PiS-u lubi wydawać pieniądze i lubi je marnować. Ale w tym przypadku chciałabym powiedzieć, że państwo marnujecie szansę, dlatego że jest przeszło 730 mln euro na ten program rybacki, środki z Unii Europejskiej to przeszło 500 mln euro, i one są nieuruchomione. Próbujecie zmienić sposób przekazywania, realizacji tego projektu, rozstrzygania. Państwo jesteście zapóźnieni w wydawaniu pieniędzy. Chcemy powiedzieć, że przez cały ten okres od 2004 r. otrzymaliśmy 189 mld euro, zapłaciliśmy 61 mld euro składki i w związku z tym na czysto wychodzi nam 128 mld euro. Państwo jesteście nieudacznikami, nie wydajecie tych pieniędzy, nie sięgacie po pieniądze europejskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#KrystynaSkowrońska">Podzielam uwagi, które zgłosił pan poseł Artur Łącki do tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obiecywaliście więcej pieniędzy na wsparcie rybaków, hodowców i przetwórców ryb. Pytam się, gdzie są te pieniądze. Proszę o odpowiedź na pytanie, jak wygląda rzeczywista gospodarka w tym zakresie i sytuacja rybołówstwa w Polsce. Europoseł Zalewska stwierdziła niedawno, iż rybołówstwo jako dziedzina naszej gospodarki jest w ruinie. Czy to prawda? Niezbyt dobrze to świadczy o ministerstwie, jeśli pani europoseł tak się wypowiada publicznie. Czy będą przeznaczone wystarczające środki finansowe na poprawę sytuacji w tym sektorze? Proszę się zapoznać z cenami i dowiedzieć, ile płacą rybacy za zgodę na rybołówstwo np. nad Jeziorem Żywieckim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#MałgorzataPępek">Jeszcze chciałam zapytać, jaka kwota pieniężna została przeznaczona w priorytecie pierwszym na złomowanie jednostek rybackich. Proszę o pisemną odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Dariusz Wieczorek z klubu parlamentarnego Lewica.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">A pani poseł dziękujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#DariuszWieczorek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Po pierwsze prosiłbym o informację, z czego wynika to, że w nowym projekcie pojawia się ARiMR jako jednostka, która będzie dzieliła i będzie ten program prowadziła, bo jednak mimo wszystko samorządy wojewódzkie rzeczywiście zdecydowanie lepiej wiedzą, co jest potrzebne — bo miały doświadczenie w tym zakresie. Myślę więc, że warto pomyśleć o tym, żeby to samorządy wojewódzkie realizowały ten program. Druga rzecz — chodzi o to, żeby wykorzystać doświadczenia, które były do roku 2020. Jak wygląda rozliczenie tego programu w latach 2014–2020? Czy ten program jest już rozliczony? Czy wykorzystaliśmy środki w 100%? Czy były jakieś zwroty? Czy były jakieś problemy, jeżeli chodzi o realizację tego programu w poprzedniej perspektywie, czyli w latach 2014–2020? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Szałabawka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#ArturSzałabawka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Miałem nie występować, nie zadawać pytania, ale zadam je panu ministrowi, bo zmusił mnie do tego pan poseł Wieczorek z naszej ziemi zachodniopomorskiej, który raczej zawsze stara się mówić merytorycznie, ale raptem podczas prac nad ustawą zaczął mówić coś, o czym nie ma w tej ustawie nic. Panie pośle, o co chodzi z tą Odrą?</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#ArturSzałabawka">Pytanie do pana ministra. Czy to jest tak, że Odra jest w tak strasznym stanie? Chciałbym się zapytać, jakie były inwestycje za rządów lewicowych, za rządów SLD na Odrze w tamtych latach. Chciałbym się zapytać, jakie były inwestycje na Odrze w latach rządów Platformy Obywatelskiej. I tak podsumowując, łącznie z pogłębionym torem, chciałbym się dowiedzieć, ile rząd Prawa i Sprawiedliwości inwestuje i jakie prace przeprowadza na Odrze w tej chwili. A obłudą jest, panie pośle, mówić… Wy jako lewicowi działacze mówicie przecież w imieniu …</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">W tej chwili będzie odpowiadał podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Krzysztof Ciecióra.</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wydawałoby się, że to zwykła, prosta ustawa wdrażająca program operacyjny, a tyle emocji, tyle jakichś informacji, które są — jak sobie wynotowałem — po stronie…</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Bo kombinujecie.)</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#KrzysztofCiecióra">Pani poseł niech się lepiej tak nie śmieje, bo okazuje się, że wszystkie argumenty, które państwo tutaj przedstawiacie, nie są argumentami, ponieważ są totalnie wyssanymi z palca historiami, które wzięły się nie wiem skąd. Mam ogromny żal do pana posła. Ja cały czas podtrzymuję sympatię do pana posła mimo wszystko, nawet również mimo tego pana wystąpienia. W zasadzie to pana wystąpienie jest tym, które chcę sprostować, bo ono sprowadza się do ogromnej niewiedzy i błędnych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#KrzysztofCiecióra">Ale po kolei. Szanowny panie pośle, zarzucił pan, że nasz komisarz nie wynegocjował odpowiedniego budżetu, jeśli chodzi o ryby. Nie mamy żadnego komisarza do spraw rybołówstwa. Komisarzem do spraw rybołówstwa jest komisarz Sinkevičius, to jest Litwin, i mamy z nim doskonałe relacje, ponieważ w poprzednim programie operacyjnym budżet dla Polski został przydzielony na poziomie 710 mln euro. Ten budżet, który my teraz wynegocjowaliśmy, to jest 723 mln euro. Czego jest więcej? To chyba teraz jest więcej.</u>
          <u xml:id="u-467.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Plus inflacja.)</u>
          <u xml:id="u-467.5" who="#KrzysztofCiecióra">Pomimo że nie mamy komisarza. Właśnie, inflacja i ciekawy jest kurs euro. Im wyższy kurs euro, co się teraz dzieje, tym więcej pieniędzy. My pod sam koniec wydatkowania tego ostatniego kończącego się programu mieliśmy problem z ogromną nadwyżką finansową, która nam została, którą musieliśmy w ostatniej chwili wydatkować. Pan poseł pytał, czy wydaliśmy wszystkie pieniądze: mimo wszystko nam się udało. Mimo wszystko nam się udało.</u>
          <u xml:id="u-467.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale to nie wy negocjowaliście.)</u>
          <u xml:id="u-467.7" who="#KrzysztofCiecióra">Wszystkie pieniądze wynegocjowaliśmy, pomimo że na samym końcu mieliśmy realnie znacznie więcej pieniędzy do wydania, niż było to przewidziane na samym początku.</u>
          <u xml:id="u-467.8" who="#KrzysztofCiecióra">Szanowni Państwo! Moje zdziwienie budzą te wielkie emocje i próba przypisania nam różnych intencji, tym bardziej że — jak to ustawa wdrażająca — ona jeden do jednego wdraża przepisy unijne. Nie ma tam, panie pośle, ani jednej instytucji więcej, niż wymagają od nas przepisy unijne. Nie ma tam ani jednego komitetu więcej, niż wymagają od nas tego przepisy. Nie ma tam ani jednego przecinka więcej niż to, czego wymaga od nas Unia Europejska. Krytykowanie przepisów, które są zawarte w tej ustawie, jest trochę krytykowaniem przepisów unijnych. Myślałem, że Platforma Obywatelska jest najbardziej prounijną formacją w polskim parlamencie, jednak posuwa się do takiej krytyki…</u>
          <u xml:id="u-467.9" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: Pan dobrze wie, o czym ja mówiłem.)</u>
          <u xml:id="u-467.10" who="#KrzysztofCiecióra">To jest bardzo odważna strategia i dla mnie jednak niezrozumiała, bo muszę bronić Komisji Europejskiej, a w zasadzie naszych przepisów opartych na przepisach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-467.11" who="#KrzysztofCiecióra">Ale idźmy dalej. Szanowni państwo, tutaj trochę jednak musimy powspółpracować, bo cała wasza krytyka na temat obecnego stanu rybołówstwa nad polskim Bałtykiem to jednak de facto krytyka Komisji Europejskiej, która w myśl traktatów, które zostały podpisane, i po wprowadzeniu Polski do Unii Europejskiej przejęła polityczne zwierzchnictwo i decyzyjność w największych, najważniejszych obszarach dotyczących polskiego rybołówstwa. Niestety.</u>
          <u xml:id="u-467.12" who="#KrzysztofCiecióra">Natomiast odnośnie do tego, co wybrzmiewało w państwa wypowiedziach, czyli ta próba rzekomego centralizowania, próba takiego wskazywania przez ministra tego, co będzie się działo w tych lokalnych strategiach rybackich. W mojej ocenie kolejny raz pudło, i to bardzo daleko idące, ponieważ akurat wybór i ocena tych lokalnych strategii rybackich są najbardziej demokratyczne, jakie w ogóle widziałem, ponieważ to oni sami, to same komitety, które będą występowały o pozyskanie tych pieniędzy, będą siebie wzajemnie oceniały. My jedynie poprzez tę komisję, która jest powołana, przez komitet do spraw lokalnych strategii, wybieramy strategię, nie projekty, strategię, czyli kierunkowe wizje rozwoju. A to później oni we własnym gronie decydują, co ma się dziać na ich terenie. To jest totalne pomieszanie z poplątaniem, panie pośle. Nie mamy żadnego wpływu i nie będziemy mieli żadnego wpływu na to, jak te pieniądze, te 67 mln euro, będą wydatkowane na tamtym terenie, ponieważ będą to robić lokalne komitety wykonujące te strategie.</u>
          <u xml:id="u-467.13" who="#komentarz">(Poseł Artur Łącki: A kto będzie wybierał komitet?)</u>
          <u xml:id="u-467.14" who="#KrzysztofCiecióra">Szanowni Państwo! Tak strasznie pan broni tego, że instytucją pośredniczącą były samorządy wojewódzkie. Na samym początku, kiedy pojawiły się te protesty, uznałem, że rzeczywiście to jest bardzo sensowny postulat, że być może za daleko idziemy. Ale to wszystko sobie przeliczyłem, tak na chłopski polski rozum, i mi wyszło. Co mi wyszło? Na 16 samorządów wojewódzkich, które to rozliczały, średnio siedmiu urzędników zajmowało się rozliczaniem tego programu, co daje łącznie w skali całego kraju 112 osób, 112 urzędników, którzy byli opłacani z programu, który przecież jest dedykowany polskim rybakom. Ale policzmy sobie dalej. Ile oni nas kosztują w tym programie? Za cały poprzedni okres kosztowali nas 63 mln zł, 112 osób. Ale zejdźmy jeszcze głębiej. Jeśli przeliczymy to na jednego urzędnika, to jest 562 tys. zł na rok. To oznacza, że miesięcznie zarabiał 7200 zł. Czyli siedmiu urzędników w każdym urzędzie wojewódzkim zarabiało po 7200 zł miesięcznie po to, żeby dziennie wykonywać przez 5 minut pracę nad tą lokalną strategią. Błagam, panie pośle, to jest totalna nieracjonalność. Jeśli ktoś mnie pyta, czy mamy wydać 10 mln euro, 40 mln zł, co najmniej, 45 mln zł, zależy od kursu, na urzędników, czy mamy je przekazać rybakom, absolutnie stoję po stronie polskiego rybaka i wolę te pieniądze przekazać polskim rybakom.</u>
          <u xml:id="u-467.15" who="#KrzysztofCiecióra">Ale porównajmy, spójrzmy na to szerzej. 16 samorządów wojewódzkich obsługiwało kosztowo program o wartości 93 mln euro i nas to kosztowało 63 mln zł, 14 mln euro, czyli obsługa tego programu kosztowała 14 mln euro. Natomiast ARiMR w tym samym czasie obsłużyła 616 mln euro, co nas kosztowało łącznie 10 mln. Różnica w tych kwotach jest wręcz przerażająca, nie ma w ogóle żadnego porównania. Stawanie po stronie urzędników po to tylko, żeby oni dostawali dodatkowe pieniądze, a de facto wiemy dobrze, że wykonywali zupełnie inne obowiązki, bo marszałkowie wykorzystywali tę sytuację do tego, żeby zluzować swoje budżety i przekazać te zadania również na inne działania, oznacza, że to było totalnie nieracjonalne. Jestem dumny z tego, że dzisiaj przekazujemy dodatkowe pieniądze polskim rybakom, a nie na urzędników.</u>
          <u xml:id="u-467.16" who="#KrzysztofCiecióra">Szanowni Państwo! Jeśli chodzi o zakres projektowanej ustawy, ona rzeczywiście jest typowym dokumentem, który pozwoli nam te 723 mln euro zacząć wdrażać w życie. To, co jest najważniejsze, to są rozporządzenia, które w tym momencie są konsultowane ze środowiskiem. Nawet dzisiaj było spotkanie w ministerstwie rolnictwa, mieliśmy kilkadziesiąt poprawek, kilkadziesiąt wniosków, które zostały złożone do pierwszych rozporządzeń. Razem ze środowiskiem rybackim rozmawialiśmy, poprawka po poprawce, wszystko analizowaliśmy, więc wszystkie najważniejsze, najbardziej interesujące naszych rybaków sprawy są na poziomie rozporządzeń. Nie mamy poczucia, że jesteśmy najmądrzejsi, że pozjadaliśmy wszystkie rozumy i dlatego to konsultujemy, a jednocześnie jeśli będzie taka potrzeba, będziemy również te rozporządzenia w przyszłości nowelizować, będziemy je zmieniać i dostosowywać do swoich potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-467.17" who="#KrzysztofCiecióra">Szanowni Państwo! Nie mam najmniejszych wątpliwości, że sprawne przeprocedowanie tej ustawy da nam możliwość szybkiego wypłacenia tych środków. Termin tej ustawy, w jakim ona się znalazła w polskim Sejmie, jest terminem mieszczącym się we wszystkich przepisach i we wszystkich założeniach, jakie mieliśmy. Nie jesteśmy opóźnieni, nie jesteśmy spóźnieni. Przyjęcie tej ustawy na pewno pozwoli na jak najszybsze uruchomienie tych środków, ponieważ polscy rybacy na to czekają. Pomimo tych wątpliwości, które państwo zgłosili, które mam nadzieję, że w większości zdecydowanie wyjaśniłem, dziękuję za te deklaracje popierania tej ustawy i liczę, że przełoży się to również w odpowiednim głosowaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten projekt do Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-468.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-468.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o świadczeniu wspierającym, druk nr 3230.</u>
          <u xml:id="u-468.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-468.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-468.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-468.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-468.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o świadczeniu wspierającym (druki nr 3130 i 3230).</u>
          <u xml:id="u-468.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Urszulę Rusecką o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#UrszulaRusecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przyszło mi w udziale przedstawienie sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o świadczeniu wspierającym, druk nr 3130.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#UrszulaRusecka">Sejm na 74. posiedzeniu w dniu 14 kwietnia 2023 r. zgodnie z art. 39 ust 2 regulaminu skierował powyższy projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#UrszulaRusecka">Komisja Polityki Społecznej i Rodziny na wczorajszym posiedzeniu rozpatrywała powyższy rządowy projekt ustawy. Chciałabym w tym miejscu bardzo podziękować ministerstwu rodziny, pani minister Marlenie Maląg, ale również panu ministrowi Pawłowi Wdówikowi wraz z całym zespołem za przygotowanie tej ustawy, która została wypracowana w konsensusie. To ustawa, której oczekiwały osoby z niepełnosprawnościami, jak również ich opiekunowie. To jest ustawa rewolucyjna, która nadaje podmiotowość osobie niepełnosprawnej. Dodatek wspierający będzie przysługiwał od 18. roku życia. Chcę w tym miejscu zaznaczyć, powiedzieć, że rozmawiamy o sprawach trudnych, poważnych. Komisja Polityki Społecznej z uwagi na materię, którą rozstrzyga, zajmuje się osobami słabymi, osobami w trudnej sytuacji, wykluczonymi, osobami z niepełnosprawnościami, dotyka bardzo trudnych obszarów, więc z tego względu ważne jest, aby to, co dzieje się na posiedzeniach komisji, było przyjmowane z pewnym szacunkiem dla osób, o których rozmawiamy, które wspieramy, z pewną uwagą i rzetelnością. W czasie większości posiedzeń komisji tak właśnie jest.</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#UrszulaRusecka">Na wczorajszym posiedzeniu komisji rozmawialiśmy o ważnej ustawie. Przypomnę, że ta ustawa była konsultowana, bo to jest przedłożenie rządowe, ze środowiskiem osób z niepełnosprawnościami. Wszystkie osoby, które zgłosiły się, aby móc uczestniczyć zdalnie, miały wczoraj możliwość wypowiedzenia się na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-469.4" who="#UrszulaRusecka">Rząd Prawa i Sprawiedliwości od roku 2015, kiedy objął rządy, wspiera osoby z niepełnosprawnościami w sposób adekwatny i w sposób rzetelny. Przypomnę, że jeszcze w roku 2015 środki, jakie były wydatkowane dla osób z niepełnosprawnościami, to 15 mld. W roku 2022 ta kwota to jest 40 mld, więc prawie 150% podwyższona jest kwota świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami. Przypomnę, że to rząd Zjednoczonej Prawicy, Prawa i Sprawiedliwości to wypracował, opracował pod przewodnictwem pana ministra Wdówika strategię na rzecz osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-469.5" who="#UrszulaRusecka">Wynikiem pracy nad strategią dla osób z niepełnosprawnościami jest właśnie to świadczenie. Czyli nieprawdą jest, że to świadczenie zostało wymuszone przez protesty. To jest zapis, który był, zanim te ostatnie protesty osób niepełnosprawnych były w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-469.6" who="#UrszulaRusecka">Z dużą powagą i troską pochylamy się nad losem osób z niepełnosprawnościami. Wspieramy zarówno te osoby, jak i ich opiekunów. Na wczorajszym posiedzeniu komisji zostały zgłoszone poprawki przez Prawo i Sprawiedliwość i te poprawki są odpowiedzią na postulaty i odpowiedzią na to, co zgłaszali nam opiekunowie i osoby z niepełnosprawnością. A mianowicie to, że osoby opiekujące się osobami, w zasadzie dziećmi do 18. roku życia, będą mogły pracować, zarabiać bez kryterium dochodowego. To jest ten postulat, który był podnoszony i który tą poprawką wprowadzamy.</u>
          <u xml:id="u-469.7" who="#UrszulaRusecka">Kolejny postulat, który wprowadzamy, który był na wczorajszym posiedzeniu komisji przegłosowany: również emeryci, renciści będą mogli pobierać świadczenie pielęgnacyjne, nie rezygnując z przysługującego im świadczenia rentowego czy emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-469.8" who="#UrszulaRusecka">Szereg poprawek wczoraj, które zgłaszaliśmy, było właśnie wynikiem konsultacji. Były też poprawki, które w głównym zakresie wykraczały poza zakres tej ustawy, ale były niezmiernie ważne. Wynikały one chociażby z tego, że zakończył się okres epidemii. Należało uregulować sprawy związane chociażby ze szkoleniami, z koordynacją służb. Pakiet poprawek dotyczył również technicznej strony, czyli wojewódzkich komisji do spraw orzekania, finansowania tych komisji, prac późniejszych, które będą potrzebne do wprowadzenia tego świadczenia wspierającego. Pewnie będziemy, ale o tym powie pani poseł Teresa Wargocka, składać jeszcze bardzo ważną poprawkę, która zamyka te wszystkie najważniejsze postulaty zgłaszane nam przez osoby niepełnosprawne.</u>
          <u xml:id="u-469.9" who="#UrszulaRusecka">Bardzo bym chciała zaapelować do opozycji, do pań poseł z klubów parlamentarnych o powagę i o to, żeby skupić się na sednie, na tym, że ta ustawa jest dobra, w diametralny sposób poprawia sytuację osób z niepełnosprawnościami, idzie w bardzo dobrym kierunku. Nie wiem, czy te wczorajsze złośliwości — powiem to tak delikatnie — na początku posiedzenia komisji wynikały z tego, że państwo byliście zaskoczeni tymi poprawkami, które idą w tak dobrym kierunku. Na posiedzeniu komisji Platforma Obywatelska i Lewica wycofały swoje poprawki, natomiast złożono poprawkę — byłoby dobrze, gdyby Polacy się o tym dowiedzieli — która nie licuje z powagą klubów i kół parlamentarnych. Poprawkę zgłosiła pani poseł Katarzyna Kotula z Lewicy. Mianowicie do tej ustawy o osobach z niepełnosprawnościami, o której rozmawialiśmy, pojawiła się poprawka dotycząca budowy elektrowni atomowej. Oczywiście to bardzo ważne, żeby Polska miała wybudowaną elektrownię atomową, ale to nie w tym miejscu i nie w tym momencie składana poprawka. To po prostu nie licuje z powagą spraw, które są rozpatrywane, jak powiedziałam na wstępie mojego wystąpienia, w tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-469.10" who="#UrszulaRusecka">Przypomnę jeszcze o programach, które wprowadził rząd Prawa i Sprawiedliwości, bo przecież one również służą osobom z niepełnosprawnościami. To nasze sztandarowe 500+, które otrzymują również dzieci z niepełnosprawnościami. To 500+ dla osób niesamodzielnych. To Fundusz Solidarnościowy wprowadzony przez Prawo i Sprawiedliwość, za którym niektóre kluby nie głosowały, ale w komisji mają najwięcej negatywnych opinii odnośnie do tego projektu. To program „Za życiem”, program „Dostępność+”, wreszcie programy realizowane w ramach PFRON-u, ośrodki. Chociażby dzisiaj w innej komisji, senioralnej, równolegle rozmawiano o projektach związanych z asystencją osób niepełnosprawnych. Na tę asystenturę jest przeznaczonych 600 mln. Ważne jest to, żeby samorządy również włączyły się w opiekę nad osobami niepełnosprawnymi, bo przecież to są ich mieszkańcy i im też muszą być dedykowane środki. To opieka wytchnieniowa. To środki przeznaczane na warsztaty terapii zajęciowej, na zakłady aktywności zawodowej i wiele, wiele innych. Myślę, że pan minister czy moi koledzy i koleżanki z klubu będą w stanie wymienić te działania, które rząd Prawa i Sprawiedliwości w sposób systemowy próbuje prowadzić od momentu, kiedy objął rządy.</u>
          <u xml:id="u-469.11" who="#UrszulaRusecka">Bardzo dziękuję, szanowni państwo, i wnoszę o to, aby Wysoka Izba pozytywnie zaopiniowała powyższy projekt ustawy, bo to jest naprawdę bardzo dobry projekt. Chcę również zaznaczyć, i to pewnie jest skandalem, że jednak ten projekt nie przeszedł wczoraj w komisji jednogłośnie. Apeluję do wszystkich klubów i kół parlamentarnych, żeby — tak jak to było do tej pory — w przypadku tak ważnego tematu, dobrej propozycji ustawy zapomnieli państwo, że jest rok wyborczy, tylko chcieli pochylić się naprawdę rzetelnie, merytorycznie nad kwestią osób niepełnosprawnych i nie uprawiali politykierstwa tam, gdzie go nie powinno być. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Teresa Wargocka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#TeresaWargocka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#TeresaWargocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu ustawy o świadczeniu wspierającym z druku nr 3130. Komisja, tak jak mówiła pani sprawozdawca, wypracowała sprawozdanie, druk nr 3230, i dzisiaj w imieniu klubu parlamentarnego mogę odnieść się do projektu ustawy i poprawek.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#TeresaWargocka">Szanowni Państwo! Poprawki wprowadzone do projektu ustawy są oczekiwane. Są one wydyskutowane ze środowiskiem opiekunów i osób niepełnosprawnych. Myślę, że wychodzą naprzeciw oczekiwaniom tego środowiska, ale przede wszystkim są dowodem na to, że rząd Zjednoczonej Prawicy i Prawo i Sprawiedliwość konsekwentnie realizują swój program, również w obszarze osób niepełnosprawnych. O ogromnych środkach finansowych, jakie zostały skierowane na różne formy wsparcia ekonomicznego, ale również funkcjonalnego, mówiła moja przedmówczyni.</u>
          <u xml:id="u-471.3" who="#TeresaWargocka">W „Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021–2030” przyjęliśmy zadanie modyfikacji systemu świadczeń dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami. Dzisiaj ją realizujemy. W tej strategii założono, że pomoc zostanie uzależniona od stopnia wsparcia potrzebnego osobie niepełnosprawnej ze strony opiekuna. Polityka świadczeń ukierunkowana będzie na upodmiotowienie osoby z niepełnosprawnością, tak aby to świadczenie było kierowane do samej osoby.</u>
          <u xml:id="u-471.4" who="#TeresaWargocka">Osoby z organizacji pozarządowych… Jedna z pań, która wczoraj zabierała głos w czasie posiedzenia komisji, określiła te zmiany jako ustawę wielką i przełomową. Myślę, że jeżeli wyzbędziemy się politycznych wojenek i prześcigania się na rozwiązania, to takie przekonanie może mieć miejsce również w szerokim poczuciu społecznym.</u>
          <u xml:id="u-471.5" who="#TeresaWargocka">Szanowni Państwo! Jest postulat od długiego czasu. Co zrobić z opiekunami osób niepełnosprawnych, którzy żeby pobrać świadczenie z tytułu opieki, nie mogą podjąć zatrudnienia? Dzisiaj zupełnie zmieniła się sytuacja na rynku pracy, zmieniło się wiele czynników, które powodują to, że opiekunowie osób niepełnosprawnych, szczególnie kobiety, chcieliby łączyć tę opiekę również z pracą zawodową. Mówiła już o tym pani przewodnicząca. Dwa rodzaje świadczeń. Do 18. roku życia świadczenie pielęgnacyjne na dotychczasowych zasadach i również możliwość pracy dla opiekunów osób niepełnosprawnych do 18. roku życia. Mamy obowiązek, nałożony przez Kodeks pracy, uwzględniania podań rodziców, którzy wychowują dzieci niepełnosprawne, o uwzględnienie niepełnego wymiaru czasu pracy. Mamy również pracę zdalną. Te możliwości się poszerzają. Nie ma żadnej bariery, żadnej przeszkody, żeby łączyć opiekę nad dzieckiem z niepełnosprawnością oraz prowadzenie aktywnego życia zawodowego. Chodzi o wymiar umożliwiający pełnienie tych ról.</u>
          <u xml:id="u-471.6" who="#TeresaWargocka">Wczoraj wsłuchaliśmy się również w głos tych mam, które wychowują kilkoro dzieci niepełnosprawnych, bo są również takie rodziny. Biorąc pod uwagę całość systemu i środków finansowych przeznaczonych na ten cel, uznaliśmy, że ich postulat, aby świadczenie pielęgnacyjne przysługiwało na dziecko do 18. roku życia, na każde dziecko, jest słuszny i do zrealizowania. Złożę dzisiaj poprawkę tej treści zmieniającą obecne przedłożenie.</u>
          <u xml:id="u-471.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-471.8" who="#TeresaWargocka">Słyszę brawa. Myślę, że to są brawa dla rodziców, którzy, że tak powiem, bardzo mocno angażują się w wychowanie dzieci niepełnosprawnych i walczą o ich dobry byt.</u>
          <u xml:id="u-471.9" who="#TeresaWargocka">Jeżeli chodzi o świadczenie wspierające — czas mi się kończy — pani przewodnicząca to zreferowała. To jest naprawdę rozwiązanie, które stawia w centrum osobę niepełnosprawną. Szanowni państwo, przestajemy mówić o ograniczeniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#TeresaWargocka">Jedno zdanie. Konkluduję…</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Marzena Okła-Drewnowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Marzenę Okłę-Drewnowicz.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Chcę powiedzieć bardzo osobistą rzecz.)</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pani, czas minął.</u>
          <u xml:id="u-474.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Marzena Okła-Drewnowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-474.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-474.6" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-474.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-474.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Marzena Okła-Drewnowicz, Koalicja Obywatelska, w tej chwili ma głos.</u>
          <u xml:id="u-474.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-474.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Podziękowałem już pani dwa razy, pani poseł. Jeszcze trzeci raz pani sobie życzy?</u>
          <u xml:id="u-474.11" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Pozwala pan czasami mówić 40 sekund dłużej. O dwa zdania poprosiłam.)</u>
          <u xml:id="u-474.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">A niech pani teraz na mnie popatrzy i niech pani sobie pomyśli, że jestem Ryszardem Terleckim. Fajnie? Fajnie, tak?</u>
          <u xml:id="u-474.13" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Aha, czyli robimy tak?)</u>
          <u xml:id="u-474.14" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie. Fajnie jest? Miło jest pani?</u>
          <u xml:id="u-474.15" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Dobrze, będę pilnować czasu. Posłanki z innych klubów…)</u>
          <u xml:id="u-474.16" who="#WłodzimierzCzarzasty">Miło jest, jak ktoś komuś przeszkadza w sposób nieprzyjemny, nieelegancki? To proszę to przemyśleć.</u>
          <u xml:id="u-474.17" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Proszę pana, panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-474.18" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pani, skończyłem z panią dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-474.19" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Pani marszałku, proszę pilnować czasu innych posłów.)</u>
          <u xml:id="u-474.20" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pani, będzie pani mnie pouczała, jak będzie pani marszałkiem Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-474.21" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! To, co wczoraj działo się na posiedzeniu komisji, każdy mógł zobaczyć. Zabarykadowane drzwi krzesełkiem, posegregowane osoby z niepełnosprawnościami, jedni mogli wejść do korytarza, inni nawet nie do korytarza, wykorzystani, upokorzeni, poniżeni.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przez was. Wykorzystani przez was, pani poseł. Siedzieli w ludzkich…)</u>
          <u xml:id="u-475.3" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Mogli spokojnie wejść na tę salę i w ludzkich warunkach, tak jak posłowie, siedzieć, debatować. Ale nie było im dane, bo pani przewodnicząca taką decyzję podjęła. Wśród tych, którzy nie znaleźli się na tym posiedzeniu komisji, było wiele osób zgłoszonych, które wcale nie były na tym proteście. Była np. jedna matka, która przyjechała z Wrocławia i chciała bardzo merytorycznie o tej ustawie rozmawiać, ale nie było jej dane.</u>
          <u xml:id="u-475.4" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: Proszę rozmawiać merytorycznie, bo nie macie nic do powiedzenia.)</u>
          <u xml:id="u-475.5" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Ale nie było jej dane.</u>
          <u xml:id="u-475.6" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Cieszymy się, że po 8 latach rządów Prawa i Sprawiedliwości mamy ten projekt. Naprawdę, to jest wielki sukces — 8 lat. Nie wykonaliście państwo wyroku Trybunału Konstytucyjnego, o który sami wnosiliście. Kiedy żądaliśmy, prosiliśmy, domagaliśmy się, żeby ten wyrok był przez państwa wykonany, mówiliście: nie ma nowego systemu orzecznictwa, a zapowiadaliście, że będzie. Nie ma go tak naprawdę do dzisiaj. Tą ustawą tak naprawdę wprowadzacie kolejny system orzecznictwa.</u>
          <u xml:id="u-475.7" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Dobrze, że jest ta ustawa. Ona jest bardzo ważna, dlatego dla nas ważne było też to, żeby naprawdę w sposób merytoryczny, z uwzględnieniem strony społecznej, nie w zaciszu gabinetów, tylko na sejmowych salach, gdzie odbywają się posiedzenia komisji sejmowych, te osoby mogły godnie o tym rozmawiać i żebyśmy też mogli z nimi normalnie rozmawiać. Przygotowaliśmy poprawki do tego projektu ustawy. Wczoraj Koalicja Obywatelska nie składała poprawek, bo kiedy zobaczyliśmy 40 w wielkim chaosie nam rzuconych, różnych zresztą, wykraczających poza zakres tej ustawy… Trudno było, żeby tam jakaś poprawka wcześniej przygotowana była adekwatna do tego, co zastaliśmy nagle. Tak się pracuje w tym Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-475.8" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Spokojnie przeanalizowaliśmy to, co z tej komisji, mówiąc kolokwialnie, wyszło, i składamy dzisiaj osiem poprawek. Jedna z tych poprawek dotyczy świadczenia pielęgnacyjnego. Chodzi o to, żeby ono mogło przysługiwać na każde dziecko. Państwo złożyliście taką samą poprawkę, tak że chociaż w tym jednym punkcie jesteśmy zbieżni.</u>
          <u xml:id="u-475.9" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Druga kwestia. W pierwotnym projekcie ustawy daliście państwo opiekunom dzieci z niepełnosprawnościami niewielką możliwość dorabiania. Chodziło o 20 tys. zł rocznie. Nagle wczoraj okazało się, że tej możliwości nie będzie. Przepraszam, ale chyba…</u>
          <u xml:id="u-475.10" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: Jak to nie będzie?)</u>
          <u xml:id="u-475.11" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Pan dyrektor Podgórski, przepraszam, pan minister chyba odpowie, bo z tego co pamiętam, to mówił, że jeżeli ktoś otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne na starych zasadach, to zgodnie ze starymi zasadami taka osoba nie będzie mogła w ogóle dorabiać. Bardzo proszę o ustosunkowanie się do tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-475.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-475.13" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">My składamy poprawkę dotyczącą tego, żeby opiekunowie osób niepełnosprawnych po 18. roku życia, którzy będą pobierać świadczenie pielęgnacyjne na dotychczasowych zasadach, mogli dorabiać. Chodzi o kwotę wynoszącą sześciokrotność minimalnego wynagrodzenia, którą sami państwo proponowaliście.</u>
          <u xml:id="u-475.14" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Kolejne poprawki. Chcielibyśmy, żeby okres ochronny dla opiekuna po śmierci podopiecznego został wydłużony do 3 miesięcy. Chcemy też, żeby skala potrzeby wsparcia określona w decyzji została obniżona z 70 do 50 punktów. To był bardzo mocny postulat, który słyszeliśmy wczoraj od strony społecznej. I oczywiście poprawka…</u>
          <u xml:id="u-475.15" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: Ale również z Brukseli.)</u>
          <u xml:id="u-475.16" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Nawet z Brukseli. To dobrze, że w tym przypadku Bruksela przechodzi państwu przez gardło.</u>
          <u xml:id="u-475.17" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Kolejna poprawka to poprawka dostosowująca ten przepis do zmiany skali punktowej. Przy ocenie potrzeby wsparcia należy brać pod uwagę także czas potrzebny na wykonywanie zadań, czynności i ból związany z ich wykonywaniem.</u>
          <u xml:id="u-475.18" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: No właśnie…)</u>
          <u xml:id="u-475.19" who="#MarzenaOkłaDrewnowicz">Panie Marszałku! Szanujemy czas. Składam te poprawki na pana ręce. Liczę na merytoryczną dyskusję w komisji z udziałem strony społecznej, bo jutro zaprosimy stronę społeczną. Mamy nadzieję, że będzie na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-475.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Katarzyna Kotula, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#KatarzynaKotula">Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Żałuję bardzo, pani przewodnicząca, że sprawozdanie z wczorajszego posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Rodziny nie oddaje tego, co wydaje się, że było wczoraj najważniejsze. W teorii dużo i bardzo często mówicie o szacunku i wsparciu dla osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. W praktyce zabarykadowaliście krzesłem drzwi wejściowe do budynku U i postawiliście przed nimi strażników. Nie wpuściliście strony społecznej na obrady komisji. Pani przewodnicząca, my wiemy, że to była pani decyzja. Będziemy składać skargę na tę decyzję, bo się z nią po prostu nie zgadzamy. Uważamy, że powinna pani za tę decyzję przeprosić — nie nas, tylko środowisko osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#KatarzynaKotula">Mówiła pani o tym, że wycofaliśmy poprawkę. Wczorajsze autopoprawki, które zaprezentowaliście nam państwo w toku posiedzenia komisji, wywróciły tę ustawę do góry nogami. Chaos, bałagan, niedostarczenie nam autopoprawek na czas, utrudnianie stronie społecznej udziału w posiedzeniu nawet wtedy, kiedy finalnie dzięki naszej interwencji te osoby zostały wpuszczone do budynku — to jest wszystko nic wobec tego, że osoby z niepełnosprawnościami i ich rodziny faktycznie czekają na dobrą ustawę. Czekały na merytoryczne prace i były też na te prace gotowe, pomimo że pani im to utrudniała.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#KatarzynaKotula">Mówiła pani o poprawce o elektrowni atomowej. Miałam się do tego nie odnosić, ale oczywiście poprawki dotyczące ABW i kontrwywiadu, które państwo zaprezentowali, do ustawy o świadczeniu świetnie licują z powagą Sejmu i komisji. Nie będę tego komentować.</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#KatarzynaKotula">Wycofaliśmy poprawki, bo państwa poprawki wywaliły pierwotną ustawę w komos. Nie znaczy to, że nie jesteśmy gotowi do tego, żeby nad tą ustawą pracować. Jesteśmy i byliśmy wczoraj. Dzisiaj w ekspresowym tempie dostosowaliśmy te poprawki do nowego kształtu ustawy. Chcę powiedzieć, że to, co jest sercem, co jest narzędziem, o czym cały czas mówi strona społeczna, to skala BVD, na której państwo uparcie na opierają tę ustawę. Pojawiła się jednak nadzieja po oświadczeniu pana ministra Wdówika, który mówił o tym, że będą państwo otwarci na to, żeby regulować to rozporządzeniem, żeby otwierać się na możliwości użycia także innej skali. Skala jest sercem, jest narzędziem. Ona może być sprawiedliwa albo może być niesprawiedliwa. To skala będzie decydowała o tym, czy osoby z niepełnosprawnościami dostaną wsparcie, czy zostaną tego wsparcia pozbawione. Przede wszystkim w związku z dostosowaniem się do sześciu nowych progów chcemy obniżyć punktację do 50%. Mamy wrażenie, że uparte pozostawanie przy punktacji od 70% sprawi, że wiele osób po prostu wypadnie za burtę w trakcie czegoś, co jest trochę protezą reformy systemu orzecznictwa. To jest faktycznie reforma, której nie było od chyba 9 lat. System orzecznictwa dzisiaj to dno i 7 metrów mułu. Tą ustawą zbliżamy się trochę do powierzchni, ale nie jest to jeszcze sytuacja idealna.</u>
          <u xml:id="u-477.4" who="#KatarzynaKotula">Co się może wydarzyć? Najlepiej jest analizować tę ustawę na konkretnym przykładzie. Nie może być dzisiaj tak, że osoba całkowicie niesprawna fizycznie, chociażby z zanikiem mięśni, która wymaga respiratora, zostanie sklasyfikowana jako osoba, która dostaje 70 punktów, i otrzyma wsparcie na poziomie ok. 600 zł, bo nie ma niepełnosprawności intelektualnej.</u>
          <u xml:id="u-477.5" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-477.6" who="#KatarzynaKotula">Wiele osób do nas pisze. Wszyscy próbowali zastosować tę skalę do swojego przypadku. Pan minister mówił, że to jest źle liczone, ale ja przypominam, że to osoby orzekające będą używały tej skali i to od nich i od ich przygotowania — i od dobrze przygotowanej skali — będzie to uzależnione. Chcemy obniżenia z 70 do 50 punktów. Dostosowujemy też podział punktów do sześciostopniowej skali. Chcemy także dodać czas wykonywania… To jest poprawka tożsama z wcześniej składaną już przez koleżanki z opozycji poprawką.</u>
          <u xml:id="u-477.7" who="#KatarzynaKotula">Jeśli chodzi o ustalanie poziomu potrzeby wsparcia, to chcemy zawrzeć w ustawie cały katalog obszarów życia codziennego, które powinny być dzisiaj brane pod uwagę w stosowaniu tej ustawy. Cieszymy się, że wysłuchali państwo także naszego głosu, który mówił o tym, że w rodzinach, w których jest więcej niż jedno dziecko z niepełnosprawnością, potrzebne jest większe wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-477.8" who="#KatarzynaKotula">Czego potrzebujemy natychmiast? Potrzebujemy natychmiast wdrożyć ustawę o asystencji osobistej. Jeśli państwo tego nie zrobią, to na pewno zrobi to Lewica w przyszłym rządzie. Potrzebujemy także ustawy o mieszkalnictwie wspomaganym. To jest coś, co obiecujemy stronie społecznej, że zostanie wdrożone, jak tylko Lewica będzie w rządzie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-477.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Bożena Żelazowska, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#BożenaŻelazowska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści przedstawię stanowisko wobec projektu ustawy o świadczeniu wspierającym, który był już przedmiotem obrad i był skierowany do pierwszego czytania, ale okazało się, że przedmiotem obrad w czasie pierwszego czytania był projekt o zupełnie innej treści niż projekt ustawy o tym samym tytule, który omawiano na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#BożenaŻelazowska">Na wczorajszym posiedzeniu komisji, drodzy państwo, stała się rzecz niedopuszczalna, otóż przedłożyliście państwo, ministrowie i posłowie z PiS-u, zupełnie inny projekt ustawy niż ten, który był skierowany do pierwszego czytania. Taki sposób procedowania uwłacza pracy parlamentarnej. Nikt z posłów nie otrzymał wcześniej autopoprawek, które państwo wnieśliście. Po pierwszym czytaniu posłowie partii opozycyjnych mieli przygotowane swoje poprawki. I co się okazało? Okazało się, że są już nieaktualne, ponieważ przedłożony tekst ustawy zawierał zupełnie inne zapisy.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#BożenaŻelazowska">Po raz kolejny zakpiliście z ludzi, którzy potrzebują pomocy, którzy są chorzy, niepełnosprawni. Zakpiliście państwo z prawa. Zakpiliście również z kultury parlamentaryzmu. Bardzo źle się stało, że na obrady komisji nie wpuszczono osób niepełnosprawnych, ich rodziców i w ogóle strony społecznej, której dotyczy ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-479.3" who="#BożenaŻelazowska">Miesiąc temu czytaliśmy inną ustawę. W tej jest wiele zmian. Chociaż zapewniacie państwo, że tekst był konsultowany ze stroną społeczną, to nie wpuściliście tych ludzi na posiedzenie, aby mogli w godnych warunkach podzielić się swoimi uwagami ze wszystkimi członkami komisji. Chociaż niektóre zawarte w tym projekcie rozwiązania są dobre i oczekiwane przez osoby z niepełnosprawnością i ich rodziny, to do treści tej ustawy wprowadzono zapisy, które nie powinny się tam znaleźć. Wprowadzając je, sami państwo twierdziliście, że wykraczają poza przedmiot tej ustawy. Są to np. zapisy dotyczące rozwiązań dla służb mundurowych czy zapisy COVID-owe. To niestety stała praktyka w tej kadencji polskiego parlamentu, ale w ten sposób znowu pokazaliście państwo brak szacunku zarówno dla osób chorych, niepełnosprawnych, jak i dla służb mundurowych.</u>
          <u xml:id="u-479.4" who="#BożenaŻelazowska">Problem, nad którym się pochylamy, jest nadrzędny i powinien stanowić jeden z priorytetów działań rządu. System powinien mieć na celu pomoc osobom niepełnosprawnym, które ze względu na indywidualną sytuację najbardziej jej potrzebują. Miejmy nadzieję, że projekt ustawy o świadczeniu wspierającym wesprze osoby mające największe trudności w samodzielnym funkcjonowaniu i pomoże ich rodzinom.</u>
          <u xml:id="u-479.5" who="#BożenaŻelazowska">Pierwszy etap wprowadzania zapisów ustawy planowany jest na 1 stycznia 2024 r. Świadczenie będzie wówczas dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z największym poziomem potrzeby wsparcia. Z tego powodu nie będziemy blokowali tych zapisów i po wprowadzeniu istotnych zmian do przedstawionego tekstu klub Koalicji Polskiej, Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze te rozwiązania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-479.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże wszystkim osobom obarczonym różnymi deficytami i ich opiekunom!</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#GrzegorzBraun">Konfederacja stoi na stanowisku, że opieka nad ludźmi, którzy potrzebują tej opieki na skutek rozmaitych przypadków życiowych czy na skutek wrodzonych deficytów fizycznych lub intelektualnych, jest niewątpliwe jedną z bardzo nielicznych, ale kluczowych dziedzin, w których państwo ma do odegrania rolę. Tak jest, państwo ma stawać po stronie słabszych, państwo ma stawać po stronie bezbronnych.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#GrzegorzBraun">Ponieważ stoimy na takim stanowisku, nie możemy się nadziwić, że ciągle dalece niejasną sprawą pozostaje to, czy ludzie już i tak wykazujący się nierzadko wręcz heroizmem, a na co dzień zdolni do samozaparcia, na co dzień zdolni do wielkich poświęceń, ciągle mają być poddawani jakimś kryteriom, od których uzależnione jest np. ich prawo do zarobkowania, ich prawo do gospodarowania czasem, którego na ogół im nie starcza na to, żeby jednak zarabiać jakieś pieniądze, zarabiać nie tylko w drodze pobierania zasiłków, dodatków, ale także w drodze wchodzenia w stosunek pracy. Konfederacja już wiele razy wzywała do tego, żeby przestać karać ludzi, którzy partycypują w systemie opieki socjalnej, utrudniając im zatrudnienie bądź samozatrudnienie.</u>
          <u xml:id="u-481.3" who="#GrzegorzBraun">Składam tutaj poprawkę, ale dalibóg nie jestem pewien, czy ta poprawka będzie pasowała do tego patchworku, który jest efektem wczorajszej pracy komisji i tego wczorajszego wjazdu z autopoprawkami wniesionymi przez autorów znienacka i na pewno ku zaskoczeniu większości członków komisji.</u>
          <u xml:id="u-481.4" who="#GrzegorzBraun">Panie Marszałku! Oto ta poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#GrzegorzBraun">Ludzie, którzy opiekują się słabszymi, mają w naszym pojęciu prawo do tego, żeby państwo traktowało ich jako weteranów, szanowni państwo, a tutaj formularz służący do ustalania tego, co się komu należy. Zwracają nam uwagę…</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#GrzegorzBraun">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#GrzegorzBraun">…nasi koledzy z biura prawnego, że może zajść taka okoliczność, że ktoś, kto cechuje się deficytem intelektualnym, ale potrafi o własnych nogach przejść do kuchni, żeby sobie zaparzyć herbaty, nie będzie się mieścił w tym limicie czy nie spełni warunków, żeby otrzymywać ten dodatek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią posłankę Joannę Muchę, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#GrzegorzBraun">…który dla jednych będzie zatem wspierający, a dla innych załamujący.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani posłanko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#JoannaMucha">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#JoannaMucha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Do mojego przedmówcy się zwracam. Niepełnosprawność nie jest deficytem, to jest brak sprawności, jak sama nazwa wskazuje. Niepełnosprawność, nie deficyty, pan obraża ludzi z tej mównicy.</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pani ma… problem ze słuchaniem ze zrozumieniem i z pojmowaniem słownikowych definicji w języku polskim.)</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#JoannaMucha">Przejdę teraz do mojego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-487.4" who="#JoannaMucha">Proszę się zapoznać z definicjami i proszę mi nie przerywać w tej chwili wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-487.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Zgłaszam się do sprostowania, panie marszałku. Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-487.6" who="#JoannaMucha">Jest jedna dobra rzecz, która się zdarzyła wczoraj w trakcie procedowania nad tą ustawą, mianowicie to, że sami państwo zwróciliście uwagę na to, że wysłuchaliście państwo opozycji podczas poprzedniego czytania i wprowadziliście państwo poprawki do tej ustawy, co prawda wywracając ją do góry nogami i co prawda robiąc to w takim trybie, że nawet nie byliśmy w stanie zapoznać się z tymi poprawkami. Chciałabym państwu powiedzieć, panu ministrowi, bo może pan nawet tego nie wie, że my wchodząc na posiedzenie komisji, dostaliśmy 40 stron poprawek, po czym okazało się, że były tam 73 strony poprawek, ponieważ nawet nie wszystkie z tych poprawek zostały nam dostarczone — 33 strony poprawek. Przepraszam, że operuję słowem „strony”, a nie słowem „poprawki”. My nawet nie mieliśmy ich przed oczami, nie mogliśmy nad nimi procedować, po prostu nie mogliśmy wiedzieć, nad czym procedujemy. Operuję stronami a nie poprawkami, dlatego że te poprawki nawet nie miały numeracji. Ja panu powiem, panie ministrze, jak to wyglądało, bo dowiedzieliśmy się tego w międzyczasie. Departamenty przygotowały sprzeczne ze sobą poprawki, nie uzgodniły ich ze sobą i zgłosiły wszystkie na hura. Taki sposób procedowania jest po prostu niesłychany. Jak jestem 8 lat w Sejmie za rządów PiS-u, tak tak złego, potwornie złego procedowania nigdy nie widziałam. Sprawozdanie dostaliśmy 1,5 godziny temu — 1,5 godziny temu. To jest sposób waszego procedowania. I oczywiście brak możliwości procedowania nad naszymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-487.7" who="#JoannaMucha">Ale najważniejsze — nie zgodziliście się państwo na konsultacje publiczne, nie wpuściliście państwo osób z niepełnosprawnościami na posiedzenie komisji sejmowej. Poziom braku szacunku dla tej grupy ludzi, który państwo zamanifestowaliście podczas tego procedowania, jest po prostu niewiarygodny. Ludzie, którzy łączyli się z komisją z korytarza sejmowego, mówili o sobie: osoby z korytarza. Otóż PiS zapamięta osoby z niepełnosprawnościami jako osoby z korytarza — albo z korytarza sejmowego podczas protestów, albo z korytarza sejmowego podczas niby-pracy komisji, bo nawet nie zawsze mogli się włączyć w te prace. To jest wasz szacunek dla osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-487.8" who="#JoannaMucha">Ja składam dzisiaj dwie poprawki do tej ustawy i nasze głosowanie uzależniamy od tego, jaki będzie ostateczny kształt tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-487.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-487.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo byśmy chcieli, żebyście byli przeciw.)</u>
          <u xml:id="u-487.11" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#MałgorzataGosiewska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pani marszałek, sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#MałgorzataGosiewska">Panie marszałku, nie było mnie w trakcie, więc nie wiem, czy się pan…</u>
          <u xml:id="u-488.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: …czy jestem marszałkiem…)</u>
          <u xml:id="u-488.5" who="#MałgorzataGosiewska">…panie pośle… I nie będzie pan.</u>
          <u xml:id="u-488.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ale jest tu marszałek, może pani to skonsultuje?)</u>
          <u xml:id="u-488.7" who="#MałgorzataGosiewska">Marszałek prowadzący do tej pory obrady przekazał mi informację, że nie ma podstaw do sprostowania, a więc przyjmuję tę informację.</u>
          <u xml:id="u-488.8" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Czarzasty: Potwierdzam.)</u>
          <u xml:id="u-488.9" who="#MałgorzataGosiewska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-488.10" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam listę osób chcących zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-488.11" who="#MałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-488.12" who="#MałgorzataGosiewska">Pytanie pierwsze…</u>
          <u xml:id="u-488.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Czy mogę się tylko dopisać do pytania?)</u>
          <u xml:id="u-488.14" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-488.15" who="#MałgorzataGosiewska">Ale coś się nie wyświetla. Już chwileczkę, szanowni państwo. O, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-488.16" who="#MałgorzataGosiewska">A więc, panie pośle, bardzo proszę, ma pan minutę na zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#GrzegorzBraun">Ludzie miewają różne deficyty. Ja np. mam taki deficyt, że noszę szkła na nosie i nie będę z całą pewnością pilotem odrzutowca naddźwiękowego. Pani poseł Mucha ma natomiast taki deficyt intelektualny, jakim jest ograniczona zdolność do słuchania ze zrozumieniem.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon)</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#komentarz">(Poseł Jagna Marczułajtis-Walczak: No co pan opowiada? Obraża pan posłankę na Sejm.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, nie, nie. Panie pośle, dziękuję panu bardzo. To nie jest miejsce do obrażania parlamentarzystów, a szczególnie kobiet. Jeśli pan nie potrafi się zachować, to proszę zająć swoje miejsce.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Szanowna pani marszałek, użycie słowa, którego… i rzadko używa, nazywa pani obrazą?)</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Rafał Adamczyk, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-490.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-490.4" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, zapraszam pana.</u>
          <u xml:id="u-490.5" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma pana posła Rafała Adamczyka.</u>
          <u xml:id="u-490.6" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-490.7" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: …słowa zagranicznego i ci, którzy nie używają…)</u>
          <u xml:id="u-490.8" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, bardzo proszę zająć miejsce i nie rozmawiajmy o deficytach, bo tu by można było poezję pisać na pana temat.</u>
          <u xml:id="u-490.9" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przez 8 lat rząd nie zajął się wykonaniem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. w sprawie opiekunów osób niepełnosprawnych. Jak wspomniała z tej mównicy jedna z moich koleżanek z klubu, przede wszystkim przez lata swoich rządów nie podjęliście żadnych poważnych konsultacji w tym względzie — w sprawie ustawy dotyczącej świadczeń wspierających, w zasadzie nie wiadomo którego projektu, bo tych projektów sami przedstawiacie kilka.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#JanSzopiński">Mam tego typu pytanie: Dlaczego rząd boi się usiąść do wspólnego stołu z osobami niepełnosprawnymi?</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#JanSzopiński">Dlaczego dochodzi do protestów lub okupowania budynków sejmowych przez osoby, które nie mają innego wyjścia i muszą sięgać po tak drastyczne środki? Dlaczego pan premier nigdy nie pofatygował się osobiście i dlaczego nie spotkał się z tymi ludźmi? To, co miało miejsce wczoraj z osobami niepełnosprawnymi, które spotkałem na ulicy, to jest hańba dla polskiego Sejmu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Jagna Marczułajtis-Walczak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#JagnaMarczułajtisWalczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Osoby z niepełnosprawnościami oczekują dobrych zmian w prawie, rozwiązań europejskich, dających godność, równość, włączenie i niezależne życie. To wszystko gwarantuje nam konwencja praw osób z niepełnosprawnościami. To ta konwencja, na którą powołujecie się przy pracach nad ustawą o świadczeniu wspierającym. To również ta sama konwencja, którą złamała przewodnicząca Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, wydając zakaz udziału stronie społecznej w posiedzeniu komisji podczas prac nad tym projektem. To ta sama konwencja, która obliguje rząd do wprowadzenia ustawowej asystencji osobistej, bez której sama ustawa o świadczeniu wspierającym niewiele zmieni. Ta ustawa może się udać, ale rząd musi się wsłuchać w głos opozycji oraz strony społecznej, bo niepełnosprawność nie ma barw politycznych, a przewodnicząca Komisji Polityki Społecznej i Rodziny nie może łamać praw człowieka. Wczoraj na posiedzeniu komisji zobaczyliśmy na własne oczy wkład strony społecznej oraz jej determinację. Jak widać, oni są w stanie znieść wiele upokorzeń, żeby ich rodziny żyły godnym i niezależnym życiem, pomimo niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Iwona Hartwich, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, trzymamy się czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#IwonaHartwich">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wczoraj na posiedzeniu komisji jedna z posłanek powiedziała zdzwiona: Czemu one nie przejdą na świadczenie wspierające? Odpowiadam: w Polsce jest gros rodziców dzieci chorych od urodzenia, które pozostaną na świadczeniu pielęgnacyjnym. To są rodzice dorosłych osób z niepełnosprawnością. To są matki, ojcowie po 50., 60., 70. roku życia. Te dzieci pozostaną na rencie socjalnej. To są schorowane matki, które mają połamane kręgosłupy, są stare, zmęczone i chore. To one do mnie dzwonią i pytają, za co mają żyć. Nie mają pieniędzy na rehabilitację, nie mają pieniędzy na asystentów i na opiekunów. Osoby na rencie dzisiaj żyją, proszę państwa, za 48 zł dziennie. Bardzo prosimy o procedowanie równoległe nad ustawą o podwyższeniu renty socjalnej. Dla osób z niepełnosprawnościami to jest ich żyć i być. Bardzo o to prosimy.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Anita Sowińska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#AnitaSowińska">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pani Anna zwróciła się do mnie z prośbą o interwencję poselską w sprawie przedłużającego się procesu rozpatrzenia wniosku o zasiłek pielęgnacyjny. Jest to osoba starsza, która musiała zrezygnować z pracy, by móc opiekować się swoim niepełnosprawnym mężem. Sytuacja finansowa tej rodziny jest bardzo zła. Niestety MOPS odmówił jej przyznania zasiłku pielęgnacyjnego, uzasadniając to tym, że zasiłek ten przysługuje tylko osobom, których niepełnosprawność powstała do 18. roku życia. Moje pytanie do pani minister: Czy po uwzględnieniu państwa poprawek mężowi pani Anny będzie przysługiwało świadczenie wspierające? Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-498.4" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-498.5" who="#MałgorzataGosiewska">Też nie ma?</u>
          <u xml:id="u-498.6" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-498.7" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-498.8" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje opiekunowi bez względu na liczbę niepełnosprawnych dzieci wymagających opieki. Tak było, jest i oby tak dalej nie było. To świadczenie jest skierowane do rodzica, opiekuna, ale właśnie ta forma wsparcia zapewnia osobistą bezpośrednią opiekę rodzica nad dzieckiem.</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Ministrze! A co w sytuacji, gdy dzieci z niepełnosprawnością jest w rodzinie więcej? Jak z jednego świadczenia samotna matka, samotny ojciec mają zapewnić opiekę nad dwojgiem, trojgiem dzieci z niepełnosprawnością? Art. 69 konstytucji mówi o prawie do szczególnej pomocy władz publicznych dla rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej oraz osób z niepełnosprawnościami. A więc to państwo powinno zapewnić szczególną ochronę tym rodzinom, które są rodzinami niepełnymi. Proszę o odpowiedź na pytanie: Czy będzie również wsparcie dla tych rodzin, które mają więcej niż jedno dziecko z niepełnosprawnością? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-499.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#MonikaRosa">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałam poruszyć trzy kwestie dotyczące tej ustawy. Pierwsza to jest skala i punktacja w skali. Osoby z niepełnosprawnością bardzo obawiają się tego, że jeśli skala będzie od 70 punktów, to bardzo wiele z tych osób po prostu nie załapie się na żadne wsparcie. Sprawdzali sobie te skale, tu obawa jest bardzo duża. W Hiszpanii to wsparcie jest od 25 punktów, my proponujemy od 50 i bardzo prosimy, żeby do tej poprawki się przychylić.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#MonikaRosa">Druga kwestia to jest dorabianie. Po ukończeniu przez dziecko 18. roku życia matki, które przez lata nie pracowały, często są starsze, schorowane, nie pójdą na cały etat do pracy, będą miały szansę tylko dorobić. Chodzi o pracę przez parę godzin w tygodniu przy jakichś drobnych pracach. Trzeba po prostu im dać tę szansę. Te 20 tys. rocznie to naprawdę nie jest duża kwota, a mogłyby sobie dorobić.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#MonikaRosa">I trzeci element to jest asystencja. Mam pytanie: Kiedy ustawa o asystencji pojawi się w Sejmie? Bo tylko asystencja da im prawo do pełnego, godnego, równego życia.</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Magdalena Biejat, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#MagdalenaBiejat">Szanowni Państwo! Cieszę się, że po 8 latach wreszcie rozmawiamy o jakiejś zmianie systemu. Szkoda, że rozmawiamy w takich okolicznościach, w których nie dopuszcza się do głosu przedstawicieli osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin, ale przynajmniej zaczęliśmy jakąś dyskusję i idziemy być może w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#MagdalenaBiejat">Natomiast przypominam państwu, bo rozmawiamy teraz o świadczeniach finansowych, o wsparciu finansowym rodzin, które jest ogromnie potrzebne, ponieważ dziś bardzo duża część opieki nad osobami z niepełnosprawnościami spada na ich najbliższych, a usługi, które powinny być zapewnione przez państwo, trzeba kupować sobie na wolnym rynku, bo po prostu kołdra jest za krótka. Przypominam państwu, że obowiązuje nas konwencja ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami, która obliguje nas do zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami niezależnego życia — nie opieki, nie pochylania się nad nimi, ale niezależnego życia w jak największym stopniu. I ta ustawa jest niczym bez ustawy o asystencji.</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#MagdalenaBiejat">Mam więc pytanie i bardzo proszę o odpowiedź: Czy w tej kadencji zobaczymy jeszcze ustawę o asystencji osobistej? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-503.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Niemczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak jak pan prezes Kaczyński zna się na potrzebach kobiet lepiej od nich samych, bo zarówno jego wykształcenie, jak i doświadczenie życiowe predestynują go w tej kwestii do roli eksperta…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#MałgorzataNiemczyk">…tak państwo, panie i panowie posłowie z PiS, najwyraźniej uważacie, że znacie się lepiej na potrzebach osób z niepełnosprawnościami od nich samych. Wiecie tak dobrze, że wykluczyliście je wczoraj z prac komisji, aby zagwarantować merytoryczną dyskusję. Dla was osoby niepełnosprawne, z niepełnosprawnościami są niemerytoryczne. Wstyd i hańba. Zapamiętajcie najstarszą zasadę demokracji: nihil novi, nic o nas bez nas.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-507.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Cisza.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#PaulinaHennigKloska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Tak naprawdę potraktowaliście wczoraj osoby z niepełną sprawnością jak obywateli drugiej kategorii. Życzę, choć nie jest to pewnie eleganckie, żeby panią przewodniczącą też kiedyś ktoś tak potraktował, żeby pani poczuła się tak jak wczoraj osoby…</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest obrzydliwe, co pani mówi.)</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#PaulinaHennigKloska">…które z korytarza musiały opiniować rzeczy, które wprowadzaliście — wprowadzaliście na ostatnią chwilę.</u>
          <u xml:id="u-509.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest pani obrzydliwa.)</u>
          <u xml:id="u-509.4" who="#PaulinaHennigKloska">Nie, to pani tak potraktowała osoby…</u>
          <u xml:id="u-509.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest wstrętne.)</u>
          <u xml:id="u-509.6" who="#PaulinaHennigKloska">…które udowodniły wczoraj w tym gmachu Sejmu, że potrafią merytorycznie, bez emocji…</u>
          <u xml:id="u-509.7" who="#komentarz">(Głos z sali: A co pani powie o ustawie? Niech się pani do ustawy odniesie.)</u>
          <u xml:id="u-509.8" who="#PaulinaHennigKloska">…rozmawiać o prawach, które powinny się im należeć. To są obywatele, którzy posiadają takie samo prawo jak panie…</u>
          <u xml:id="u-509.9" who="#komentarz">(Głos z sali: I miały prawo…)</u>
          <u xml:id="u-509.10" who="#PaulinaHennigKloska">…mimo że nie posiadają mandatu, to są pełnoprawni obywatele tego kraju.</u>
          <u xml:id="u-509.11" who="#PaulinaHennigKloska">I pytanie, panie ministrze: Dlaczego nie przeprowadziliście jakichś stress testów, które pokazałyby obywatelom…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#PaulinaHennigKloska">…członkom społeczności osób z niepełnosprawnościami, jak będzie działać punktacja.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, dziękuję pani bardzo.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#MałgorzataGosiewska">Wszyscy mamy te same prawa w tej Izbie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-512.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Ewa Kołodziej, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-512.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#EwaKołodziej">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W czasach rządów PiS-u drastycznie wzrosła liczba osób żyjących w skrajnym ubóstwie. W 2022 r., według prognoz Polskiego Komitetu European Anti-Poverty Network, czyli europejskiej sieci walki z ubóstwem, liczba Polaków żyjących poniżej minimum egzystencjalnego wzrosła o 859 tys. Dziś ta grupa to 2,5 mln osób w całym kraju. W sposób szczególny ryzyko biedy zwiększa niepełnosprawność, na co wskazują statystyki z poprzednich lat. Stopa skrajnego ubóstwa w tej grupie w 2021 r., według danych GUS-u, wyniosła ok. 7%.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#EwaKołodziej">Panie Ministrze! Mam w związku z tym dwa pytania. Dlaczego przez 8 lat PiS nie podjął żadnych działań, by ten stan zmienić? Dlaczego przez 8 lat ignorowaliście…</u>
          <u xml:id="u-513.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: O czym pani mówi?)</u>
          <u xml:id="u-513.3" who="#EwaKołodziej">…głos protestujących osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów, szczególnie tych protestujących na korytarzach sejmowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#EwaKołodziej">Moje drugie pytanie: Jakie jest stanowisko PiS-u…</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł…</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Już pani mogłaby dać dokończyć, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-516.3" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-516.4" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, zapraszam pana.</u>
          <u xml:id="u-516.5" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, czy pani nie słyszy?</u>
          <u xml:id="u-516.6" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#MirosławSuchoń">Uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że prawdziwe intencje było widać wczoraj podczas tego niesławnego posiedzenia komisji, kiedy pani przewodnicząca nie pozwoliła stronie społecznej, osobom z niepełnosprawnościami wziąć udziału w procedowaniu.</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: Wzięły, zdalnie.)</u>
          <u xml:id="u-517.3" who="#MirosławSuchoń">Muszę powiedzieć, że to właśnie pokazuje ten brak szacunku, który widzimy w waszych oczach. Nie mieliście odwagi, żeby zorganizować wysłuchanie publiczne. Zrobiliśmy to za was. Pojawiły się bardzo poważne zarzuty wobec tego projektu…</u>
          <u xml:id="u-517.4" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: …transparenty przygotowane… tak?)</u>
          <u xml:id="u-517.5" who="#MirosławSuchoń">…bardzo poważne też propozycje dotyczące tego, jak trzeba tę pomoc zorganizować. I to jest nieprzyzwoite.</u>
          <u xml:id="u-517.6" who="#MirosławSuchoń">Tylko pytanie: Czy Prawo i Sprawiedliwość potrafi wyciągnąć wnioski? Czy PiS jest na tyle przytomny, żeby w tej trudnej sytuacji wyciągać wnioski, pomagać ludziom? Wydaje się, że nie, że celem jest wygranie wyborów i pod to wszystkie te projekty są przygotowywane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#MirosławSuchoń">Pytanie, czy za to przeprosicie.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Daria Gosek-Popiołek, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#DariaGosekPopiołek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Świadczenie wspierające to nie wszystko. Musi być ono uzupełnione o dobrze skonstruowany program asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami. A z tym jest olbrzymi problem. Według raportu NIK-u z kwietnia tego roku zdarzało się, że osoby niepełnosprawne czekały nawet pół roku na takie wsparcie. Tej pomocy nie świadczono w sposób ciągły. W 2020 r. z tego programu skorzystało zaledwie 0,8% osób niepełnosprawnych kwalifikujących się do takiego wsparcia. To pokazuje, że jest bardzo duży problem z realną pomocą tym rodzinom i tym osobom.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#DariaGosekPopiołek">A więc moje pytanie: Co z programem asystencji? Jak zamierzacie wprowadzić uwagi NIK-u do tego programu? Kiedy ustawa? Kiedy zaczniecie odpowiadać na tę część potrzeb osób niepełnosprawnych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Teresa Wargocka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#TeresaWargocka">Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#TeresaWargocka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W kilku zdaniach odniosę się do tych wszystkich insynuacji, które były skierowane wobec posłów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#TeresaWargocka">Chodzi o ocenianie nas, określanie jako ludzi niewrażliwych, cynicznych, niekulturalnych. Proszę państwa, jeżeli osoby z niepełnosprawnością, ich opiekunowie poczuli się w tym gmachu źle, to przez polską opozycję, przez totalną opozycję.</u>
          <u xml:id="u-523.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-523.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, przez panią.)</u>
          <u xml:id="u-523.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak pani nie wstyd?)</u>
          <u xml:id="u-523.6" who="#TeresaWargocka">Wykorzystujecie osoby niepełnosprawne, których potrzeby naprawdę staramy się zabezpieczać, z którymi staramy się być w dialogu. I ta ustawa jest wyrazem tego dialogu. Wy chcecie mieć transparenty, krzyki, darcie ryja tak jak w Gdańsku na szkoleniach.</u>
          <u xml:id="u-523.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-523.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani poseł…)</u>
          <u xml:id="u-523.9" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: Jak można tak na sali plenarnej? Nieładnie.)</u>
          <u xml:id="u-523.10" who="#TeresaWargocka">To jest wasza metoda na politykę.</u>
          <u xml:id="u-523.11" who="#TeresaWargocka">Bardzo przepraszam wszystkie osoby z niepełnosprawnościami, które stały się zakładnikami polityki totalnej opozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#TeresaWargocka">To, co robicie, to wstyd, cynizm i hańba.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-525.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd dla pani, wstyd i hańba.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Czuję się bardzo dumna, pracując nad tą ustawą. Spełniam swój obowiązek.)</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Kotula, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-526.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#KatarzynaKotula">Pani Marszałek! W takim razie mam pytanie do posłanek Prawa i Sprawiedliwości. Raz jeszcze mówimy: sprawdzam, bo to panie w swoich wystąpieniach dzisiaj powoływały się na przyjętą przez was strategię na rzecz osób z niepełnosprawnościami. To właśnie ta strategia wymaga ustawy o asystencji osobistej, wymaga tego, żeby ta ustawa została pilnie przyjęta. To jest niezbędne uzupełnienie świadczenia wspierającego i tego nowego systemu, który tworzymy właśnie tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#KatarzynaKotula">Wszyscy, jak jesteśmy na tej sali, wiemy, że ustawa o asystencji umożliwia prawdziwe włączenie społeczne, w pełni niezależne życie. Chodzi tu o wydobycie potencjału z osób z niepełnosprawnościami, danie im wyboru, jak chcą żyć, pracować, spędzać czas, żeby chociaż w części było tak jak w przypadku osób obecnych dzisiaj na tej sali. Zgodnie z tą obietnicą i harmonogramem ta ustawa powinna zostać przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-527.2" who="#KatarzynaKotula">Pani Przewodnicząca! W takim razie apeluję do pani. Jest pilotaż, są założenia, strona społeczna wykonała dużą pracę. Przyjmijmy ustawę o asystencji osobistej jako projekt komisyjny, jeśli naprawdę chcemy dokonać zmiany.</u>
          <u xml:id="u-527.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-527.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak przestaniecie robić awantury.)</u>
          <u xml:id="u-527.5" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Jak przestaniecie grać niepełnosprawnymi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Monika Falej, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-528.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-528.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-528.4" who="#MałgorzataGosiewska">Szanowni państwo, proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-528.5" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#MonikaFalej">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Szanowni Państwo! Na państwa stronie widnieje, można znaleźć taki dokument jak Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych. Jest tu wiele zapisów, postanowień, które państwo powinniście realizować, m.in. tych dotyczących wolności wypowiadania się i wyrażania opinii oraz dostępu do informacji. Wczoraj akurat ten artykuł absolutnie nie był przestrzegany, ponieważ państwo nie mieli po prostu możliwości uczestniczyć w posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#komentarz">(Głos z sali: W którym miejscu? Zdalnie…)</u>
          <u xml:id="u-529.2" who="#MonikaFalej">I tu jest konkretne pytanie: W jaki sposób realizujecie dokument, który jest zamieszczony na waszej stronie, czyli Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych?</u>
          <u xml:id="u-529.3" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: W bardzo dobry, skuteczny, kompleksowy i konsekwentny.)</u>
          <u xml:id="u-529.4" who="#MonikaFalej">To jest podstawowy dokument, który powinniście państwo realizować, a go nie realizujecie. Absolutnie nic nie robicie w kontekście osób z niepełnosprawnościami. Mydlicie tylko oczy. Tak jak pani powiedziała chociażby z tej mównicy: osoby z niepełnosprawnościami są waszymi zakładnikami.</u>
          <u xml:id="u-529.5" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Co? Nie naszymi — waszymi.)</u>
          <u xml:id="u-529.6" who="#MonikaFalej">Nie mogą być samodzielne, nie mogą zarabiać pieniędzy, są dyskryminowane przez Prawo i Sprawiedliwość…</u>
          <u xml:id="u-529.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#MichałUrbaniak">Ja postaram się nie wchodzić w tę wojenkę pomiędzy PiS a Platformą.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#MichałUrbaniak">Szanowni Państwo! Jedna rzecz mnie interesuje: kwestia autorefleksji autorów. W praktyce może się okazać, że część osób właśnie z niepełnosprawnością nie będzie w stanie otrzymać wsparcia, bo np. może się poruszać. Chodzi tu o skalę BVD. Czy państwo zakładają możliwość obniżenia progu, który będzie uprawniał do otrzymania wsparcia przez osoby z niepełnosprawnościami? To mnie interesuje. Proszę odpowiedzieć krótko i zwięźle. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#MałgorzataGosiewska">Ostatnie pytanie zada pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-532.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Drogie osoby, które zostały doświadczone niepełnosprawnością! To, jak państwo dba o osoby z niepełnosprawnościami, stanowi świadectwo tego, w jakim państwie żyjemy. I prawdziwe intencje różnych formacji politycznych możemy zobaczyć podczas tej debaty, kiedy rząd Prawa i Sprawiedliwości przedstawia kolejną ustawę, która ma pomóc osobom z niepełnosprawnościami, osobom, które zostały doświadczone. To jest kolejna propozycja, która ma pomóc w sytuacji, w jakiej te osoby się znalazły.</u>
          <u xml:id="u-533.2" who="#BarbaraBartuś">Natomiast totalna opozycja, wykorzystując w sposób bezwzględny, instrumentalny osoby z niepełnosprawnościami, krzyczy tutaj, wszystko neguje. Tak naprawdę, szanowni państwo, dzisiejsza opozycja wcale nie dba o te osoby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#BarbaraBartuś">Mam pytanie do pani przewodniczącej: Czy były jakieś ograniczenia w tym, aby osoby z niepełnosprawnościami mogły wyrazić swoje zdanie o projekcie ustawy, o którym teraz mówimy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: Były. Nie mogły wejść na salę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#MałgorzataGosiewska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-536.2" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej pana ministra Pawła Wdówika o udzielenie odpowiedzi na postawione pytania.</u>
          <u xml:id="u-536.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-536.4" who="#MałgorzataGosiewska">A państwa bardzo proszę o wysłuchanie pana ministra i ograniczenie dyskusji w ławach poselskich.</u>
          <u xml:id="u-536.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#PawełWdówik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa o świadczeniu wspierającym w najbardziej kompleksowy sposób odpowiada na oczekiwania, czasem wieloletnie oczekiwania, osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów, oczekiwania dotyczące przede wszystkim prawa do niezależności, do stanowienia o swoim życiu i do tego wszystkiego, co państwo chce i może świadczyć, żeby życie osoby z niepełnosprawnością było godne. Wprowadzamy tą ustawą bardzo oczekiwane zmiany.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#PawełWdówik">Mówią państwo o braku konsultacji. Ja chcę powiedzieć, że liczba informacji, które otrzymaliśmy od osób z niepełnosprawnościami z różnych środowisk na temat treści tej ustawy, stała się powodem wprowadzenia daleko idących poprawek, po to żeby jak najpełniej odpowiedzieć na te oczekiwania. Sam projekt, pierwszy projekt tej ustawy, powstał w wyniku decyzji pani minister Maląg o podjęciu rozmów z Protestem 2119, i to dzięki inspiracjom osób, które niezależnie od różnic światopoglądowych miały gotowość przyjść, usiąść i rozmawiać z nami, osób niepełnosprawnych i ich opiekunów z tego protestu powstał pierwszy projekt. Po wysłuchaniu wszystkich obaw i lęków nanieśliśmy kolejne zmiany, których efektem jest przedstawiona dzisiaj przez panią poseł sprawozdawcę ustawa z poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#PawełWdówik">Co jest istotą tej ustawy? Po pierwsze, do ukończenia 18. roku życia wprowadzamy świadczenie pielęgnacyjne dla opiekunów bez jakichkolwiek ograniczeń w podejmowaniu aktywności zawodowej. To jest ta zmiana, o którą było tyle wystąpień i którą możemy teraz wprowadzić dzięki temu, że po 2018 r. wprowadzamy świadczenie wspierające. Świadczenie wspierające, które przede wszystkim jest świadczeniem podmiotowym dla osoby z niepełnosprawnością. Byliśmy chyba jednym z ostatnich krajów w Europie, gdzie dorosły człowiek był zależny od decyzji swojego rodzica i od pieniędzy, które ten rodzic otrzymywał w związku z jego niepełnosprawnością. Ten etap, mam nadzieję, odchodzi do historii. Do 18. roku życia: rodzice — świadczenie pielęgnacyjne z możliwością pracy, jak i gdzie chcą, bez limitów zarabiania. Po 18. roku życia — świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami wypłacane podmiotowo dla tej osoby, bez jakichkolwiek ograniczeń związanych z zarobkowaniem, z dochodami w gospodarstwie domowym i bez cofania jakichkolwiek świadczeń. Jest to więc dodatkowe świadczenie.</u>
          <u xml:id="u-537.3" who="#PawełWdówik">W wyniku wsłuchiwania się w te głosy, które wczoraj osoby niepełnosprawne i ich opiekunowie przedstawiali, wyszliśmy z poprawką, która rzeczywiście koryguje sytuację, w której w rodzinie jest więcej niż jedno dziecko z niepełnosprawnością. Poprawka, która na każde kolejne dziecko da kolejne świadczenie pielęgnacyjne w pełnym wymiarze, podwyższa to świadczenie o 100% za każde kolejne dziecko. To jest poprawka, z którą wychodzimy; jak słyszałem z wystąpień, także inne kluby wychodzą z taką poprawką.</u>
          <u xml:id="u-537.4" who="#PawełWdówik">Chcę przy tej okazji powiedzieć, że mimo wszystko jest dużą nadzieją na zmianę jakości życia politycznego fakt, że — tak jak powiedziała pani poseł Marczułajtis — niepełnosprawność nie ma kolorów politycznych i byliśmy w stanie słuchać siebie nawzajem, i byliśmy w stanie także rozmawiać. Przede wszystkim chcę podziękować stronie społecznej, tym wszystkim, którzy współpracowali z nami od kilku miesięcy i mimo wczorajszych trudności z tej współpracy nie zrezygnowali. Dzisiaj także otrzymałem informację o oczekiwaniach i o korektach.</u>
          <u xml:id="u-537.5" who="#PawełWdówik">Jeśli chodzi o skalę oceny, wczoraj wprowadziliśmy zapis do ustawy, który obliguje ministra do spraw zabezpieczenia społecznego do przeprowadzenia weryfikacji progów punktowych po roku działania ustawy właśnie po to, o co pytał pan poseł Martyniak — przepraszam, jeśli przekręciłem nazwisko — żeby objąć tym świadczeniem zakładane co najmniej 0,5 mln obywateli. Dotychczasowe świadczenie pielęgnacyjne było dostępne dla troszkę powyżej 200 tys. osób. Widać od razu, że poszerzamy grono beneficjentów, mocno je poszerzamy. Jesteśmy także otwarci — i powtarzam to po raz kolejny — na dalsze prace nad skalą oceny poziomu potrzeby wsparcia. W tej chwili mamy także — w wyniku tego, co działo się w Brukseli — otwarty kontakt ze stroną hiszpańską i zapoznajemy się z nowymi rozwiązaniami stosowanymi w tym kraju, w innych krajach, po to żeby narzędzie było jak najskuteczniejsze i jak najprecyzyjniej odpowiadało potrzebom.</u>
          <u xml:id="u-537.6" who="#PawełWdówik">A po roku będziemy tę ustawę weryfikować. Być może my, być może państwo — wtedy zobaczymy, ile warte są słowa każdego z nas. Na koniec chcę podziękować posłom Prawa i Sprawiedliwości i panu premierowi Morawieckiemu za otwartość w tej zupełnie nowej dziedzinie, jaką jest prawo do niezależnego życia dla osób z niepełnosprawnościami. To jest temat, którego żaden z dotychczasowych rządów na przestrzeni ostatnich 30 lat nie podjął w takim zakresie. Jestem przekonany, że osoby z niepełnosprawnościami, widząc wszystko, co zrobiliśmy i co robimy, docenią to, ponieważ ta ustawa, poza tak oczekiwanymi zmianami, dokonuje jeszcze jednej zmiany — w 100% wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. To jest także rzecz, na którą bardzo wiele osób czekało. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-537.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#komentarz">(Poseł Iwona Hartwich: Nie odpowiedział pan, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-538.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, bardzo proszę o uspokojenie emocji. Pani poseł, troszeczkę szacunku.</u>
          <u xml:id="u-538.3" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam do zabrania głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Urszulę Rusecką.</u>
          <u xml:id="u-538.4" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#UrszulaRusecka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W tym momencie chciałabym podziękować za wszystkie merytoryczne pytania, które tutaj padły, chociażby te dotyczące skali BVD. Wiemy, że musimy to jeszcze w jasny i wyraźny sposób doprecyzować. Dziękuję właśnie za te głosy, które skupiają się na meritum. Bardzo dziękuję panu ministrowi za podejście do osób z niepełnosprawnościami, do zmian rewolucyjnych, bo to właśnie wczoraj od strony społecznej usłyszeliśmy, że to jest rewolucyjna zmiana. Dziękuję całemu resortowi z panią minister Marleną Maląg na czele.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#UrszulaRusecka">Muszę się jednak odnieść do słów, które tutaj padły. Chcę powiedzieć jasno i wyraźnie: nie została złamana konwencja ONZ o osobach niepełnosprawnych. Ustawa była ustawą rządową, wielokrotnie konsultowaną. Konsultowaliśmy ją z osobami niepełnosprawnymi na każdym szczeblu, również w naszych biurach poselskich. Wczoraj osoby z niepełnosprawnością mogły połączyć się z nami zdalnie. Dzięki temu, że łączyliśmy się zdalnie, możliwe było połączenie również z daleka.</u>
          <u xml:id="u-539.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-539.3" who="#UrszulaRusecka">Pani poseł, chciałabym powiedzieć jasno i wyraźnie: dziwnie się składa, że tuż przed wyborami — taj jak w latach 2015, 2018, 2019 — państwo w sposób naprawdę skandaliczny, przedmiotowo traktujecie osoby z niepełnosprawnościami, nie proponując nic w zamian. Bo dyskusja powinna być o meritum, o tym, co zostało wprowadzone.</u>
          <u xml:id="u-539.4" who="#UrszulaRusecka">Moja wczorajsza decyzja — muszę to powiedzieć z tej mównicy — wynikała z dużej ilości telefonów, które otrzymywałam: że są przygotowane transparenty, że przygotowany jest protest na sali podczas posiedzenia komisji. Niepełnosprawni, z którymi ja się kontaktuję, mówią: Pani poseł, my bardzo chcemy wysłuchać tego, co się dzieje, słuchamy zdalnie tego, co dzieje się w komisji, chcemy — w imieniu naszych podopiecznych, którzy leżą, którzy się o swoje prawa nie upomną — wysłuchać rzetelnej debaty. I to był powód tego — wiedząc, do czego jest zdolna totalna opozycja, co jest w stanie jeszcze zrobić, żeby wygrać wybory, ale nie uczciwymi metodami, tylko hejtem i kłamstwem — że podjęłam taką, a nie inną decyzję.</u>
          <u xml:id="u-539.5" who="#UrszulaRusecka">Dzisiaj usłyszeliśmy podczas tej debaty zarzut, że oto Prawo i Sprawiedliwość śmiało złożyć poprawki. Jestem parlamentarzystką drugą kadencję i pierwszy raz słyszę, że nie można składać poprawek, że opozycja wycofała poprawki, ponieważ Prawo i Sprawiedliwość złożyło tak dużą ilość poprawek, że nie mogła się do nich odnieść.</u>
          <u xml:id="u-539.6" who="#UrszulaRusecka">Szanowni Państwo! Normalna procedura jest taka, że w przedłożeniu rządowym to rząd składa projekt ustawy i każde ugrupowanie podczas prac nad ustawą ma prawo składać poprawki. Państwo po prostu byli zaskoczeni, że te poprawki spełniają wszystkie prośby, postulaty osób z niepełnosprawnościami. Może nie wszystkie, ale znaczną ich część. I idą w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-539.7" who="#UrszulaRusecka">Szanowni Państwo! Jeszcze raz chciałabym przeprosić — bo wczoraj już przeprosiłam — wszystkich państwa, którzy zostali wmanewrowani w tę sytuację. Prawo i Sprawiedliwość jest partią wiarygodną. Te projekty, które zapowiadamy, realizujemy konsekwentnie, krok po kroku.</u>
          <u xml:id="u-539.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-539.9" who="#UrszulaRusecka">I zapewne gdyby nie sytuacja zewnętrzna, z którą musieliśmy się mierzyć od początku tej kadencji, te projekty byłyby zrealizowane jeszcze szybciej.</u>
          <u xml:id="u-539.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-539.11" who="#UrszulaRusecka">Jak nieprawda? Pani poseł, w roku 2020 musieliśmy po nocach tutaj pracować chociażby nad ustawami COVID-owymi. Mam o tym przypominać? Ja wiem, że prawda i historia są dla państwa niewygodne. To ja przypomnę rok 2012. W roku 2013 weszła ustawa, która podzieliła opiekunów osób niepełnosprawnych. A któż to zrobił jak nie Platforma Obywatelska? Dlaczego Trybunał Konstytucyjny musiał wydać wyrok w 2014 r.? Bo podzieliliście środowisko osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-539.12" who="#UrszulaRusecka">Kto był wtedy ministrem? Pan minister Władysław Kosiniak-Kamysz z PSL-u. I pani poseł z jego ugrupowania, członek komisji, mówi, że prezentowaliśmy brak szacunku, odebraliśmy prawa i nie wiem, co jeszcze, osobom z niepełnosprawnościami. Przypomnę pani, kto tak naprawdę zrobił bubel prawny, kto zmienił ustawę o świadczeniach w roku 2012 z mocą obowiązywania od roku 2013. Gdyby wtedy te przepisy były zrobione dobrze, solidnie, to nie trzeba byłoby cały czas zmagać się z ich naprawą. Nie mówiąc już o środkach, jakie były przeznaczane. Nie będę się powtarzać, ale jednak te kwoty warto przypomnieć: 15 mld na wsparcie, jeżeli chodzi o osoby niepełnosprawne w roku 2015, zaś 40 mld w roku 2022 i dodatkowe inne programy.</u>
          <u xml:id="u-539.13" who="#UrszulaRusecka">Przytoczyła pani poseł tutaj strategię dla osób niepełnosprawnych. No to powiem. Czy opieka wytchnieniowa jest realizowana? Czy asystencja jest realizowana? Czy mieszkania, czy centra opiekuńczo-mieszkalne są realizowane? Czy realizowane są właśnie mieszkania? Są. Proszę się zapoznać. Są programy i to jest realizowane, pani poseł. Jak rządziła pani formacja, to nie było czegoś takiego jak Fundusz Solidarnościowy. Wie o czym…</u>
          <u xml:id="u-539.14" who="#komentarz">(Poseł Iwona Hartwich: Ja nie należę do żadnej formacji.)</u>
          <u xml:id="u-539.15" who="#UrszulaRusecka">Nie, oczywiście, i pani również nie protestowała. Wszyscy wiemy, jak pani protestowała, jak zatykała pani usta swoim dzie…</u>
          <u xml:id="u-539.16" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-539.17" who="#UrszulaRusecka">Pani Poseł! Ja tylko chciałam przypomnieć…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, proszę nie krzyczeć z ławy sejmowej, to nie jest bazar…</u>
          <u xml:id="u-540.1" who="#komentarz">(Poseł Iwona Hartwich: Ale pani ze mną protestowała.)</u>
          <u xml:id="u-540.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, zwracam pani uwagę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#UrszulaRusecka">Jeszcze raz bardzo dziękuję…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#MałgorzataGosiewska">Zwracam pani uwagę. Siedzi pani w ławie na sali plenarnej.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#komentarz">(Poseł Iwona Hartwich: Z całym szacunkiem…)</u>
          <u xml:id="u-542.2" who="#MałgorzataGosiewska">Obowiązują pewne zasady. Przypominam…</u>
          <u xml:id="u-542.3" who="#komentarz">(Poseł Iwona Hartwich: Ale pani marszałek też protestowała.)</u>
          <u xml:id="u-542.4" who="#MałgorzataGosiewska">Czy pani poseł słyszy? Czy mam uruchomić procedurę?</u>
          <u xml:id="u-542.5" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#UrszulaRusecka">Pani Poseł! Oczekiwałabym od osób, które są doświadczone niepełnosprawnością w rodzinie, a pani niewątpliwie taką osobą jest, naprawdę spokoju i artykułowania swoich myśli, potrzeb w sposób merytoryczny. Przypominam, że po to debatujemy w Sejmie, po to debatujemy na posiedzeniu komisji, żeby wypracować dobre rozwiązania dla osób z niepełnosprawnościami w tym momencie, bo tego dotyczy ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#UrszulaRusecka">I jeszcze raz bardzo serdecznie dziękuję za wszystkie te głosy, wątpliwości, pytania dotyczące ustawy, dotyczące rozwiązań i apeluję jeszcze raz, bo państwo z opozycji wczoraj na posiedzeniu komisji się wstrzymali. Wstrzymali się, gdy chodzi o dobre rozwiązania. Myślę, że tego błędu państwo nie powtórzycie i zagłosujecie za pozytywną opinią odnośnie do tego projektu ustawy, który jest projektem dobrym, wypracowanym w konsultacjach. Niech nie odbiera wam rozumu myśl o zbliżających się wyborach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-543.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję za wszystkie merytoryczne głosy.</u>
          <u xml:id="u-544.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#TomaszKostuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy dotyczy wprowadzenia do systemu prawnego nowego rodzaju świadczenia, tj. świadczenia wspierającego. Z uwagi na wiele niejasności dotyczących przedmiotowego projektu proszę o udzielenie odpowiedzi na pytania: Czy przeprocedowane w komisji zwiększenie liczby progów wysokości świadczenia wspierającego nie przyniesie negatywnego skutku w postaci znacznego skomplikowania przepisów? Na jakim etapie procedowania jest obywatelski projekt zwiększający wysokość kwoty renty socjalnej? Dlaczego problemy osób z niepełnosprawnościami nie są regulowane w sposób kompleksowy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#MałgorzataGosiewska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny celem przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#MałgorzataGosiewska">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-546.2" who="#MałgorzataGosiewska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-546.3" who="#MałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii o rządowym projekcie ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych (druki nr 3144 i 3246).</u>
          <u xml:id="u-546.4" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę pana posła Leszka Kowalczyka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-546.5" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#LeszekKowalczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zreferować dyskusję na forum komisji i przedstawić założenia dotyczące projektu ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych oraz korzyści, jakie osiągniemy dzięki budowie nowoczesnych centrów przetwarzania danych dla administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#LeszekKowalczyk">Agresja rosyjska oraz wojna na Ukrainie pokazały nam, jak ważna jest suwerenność i niezależność kraju, ale także jak istotne dla każdego dobrze zarządzanego państwa jest bezpieczeństwo, które od 24 lutego ub. r. odmieniamy przez wszystkie przypadki. Każdy z nas tu obecnych na sali wie, że dla dalszego rozwoju nowoczesnej, cyfrowej Polski, gdzie każdy obywatel będzie mógł większość spraw urzędowych załatwić on-line, niezbędna jest infrastruktura IT, która umożliwi bezpieczne przechowywanie danych z rejestrów i systemów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-547.2" who="#LeszekKowalczyk">Krajowe Centrum Przetwarzania Danych to bezpieczne centra przetwarzania danych, które będą budowane i utrzymywane przez administrację. Z powierzchni kolokacyjnych w Krajowym Centrum Przetwarzania Danych będzie mogła korzystać cała administracja. Aby te centra mogły powstać z zachowaniem właściwych standardów bezpieczeństwa, niezbędne jest uchwalenie specustawy, która zakłada szereg rozwiązań mających na celu usprawnienie procesu inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-547.3" who="#LeszekKowalczyk">Dzięki budowie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych zapewnimy bezpieczeństwo zasobów IT, administracji oraz optymalizację kosztów utrzymania i skalowalność pozwalającą na dalszy rozwój systemów i rejestrów.</u>
          <u xml:id="u-547.4" who="#LeszekKowalczyk">Krajowe Centrum Przetwarzania Danych to inwestycja wpisująca się w aktualne wyzwania. Z jednej strony nowe serwerownie będą odporne na anomalie pogodowe, a z drugiej strony zasilane energią z odnawialnych źródeł energii.</u>
          <u xml:id="u-547.5" who="#LeszekKowalczyk">Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że dziś wiele jednostek administracji korzysta z przestarzałych serwerowni niespełniających międzynarodowych standardów. Dlatego ta inwestycja jest tak potrzebna. Suwerenność, niezależność i bezpieczeństwo zagwarantuje właśnie Krajowe Centrum Przetwarzania Danych. Dlatego komisja cyfryzacji popiera uchwalenie projektu ustawy przedłożonego przez Radę Ministrów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-547.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#MałgorzataGosiewska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-548.2" who="#MałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-548.3" who="#MałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawi pan poseł Dariusz Stefaniuk.</u>
          <u xml:id="u-548.4" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#DariuszStefaniuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#DariuszStefaniuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko dotyczące tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-549.2" who="#DariuszStefaniuk">Poprawki w imieniu klubu przekażę pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#DariuszStefaniuk">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#DariuszStefaniuk">Szanowni Państwo! Głównym celem tej ustawy jest sprawna i terminowa realizacja inwestycji wzmacniających bezpieczeństwo cybernetyczne zasobów administracji rządowej. Jest to szczególnie istotne, ponieważ w ostatnich latach wobec zwiększającego się stale poziomu wykorzystania nowych technologii w obszarze realizacji zadań publicznych odczuwany jest brak wystarczającej powierzchni centrów przetwarzania danych przeznaczonych w szczególności na potrzeby rejestrów państwowych i rządowej chmury obliczeniowej. Nie bez znaczenia jest także obecna sytuacja, w której coraz częściej dochodzi do ataków cybernetycznych na zasoby administracji rządowej, które w naturalny sposób powinny podlegać szczególnej ochronie w zakresie bezpieczeństwa. Polska administracja jako administracja państwa NATO i członka Unii Europejskiej aktywnie działającego na arenie międzynarodowej na rzecz wsparcia Ukrainy wobec agresji Federacji Rosyjskiej jest też coraz częściej obiektem ataków hakerów wspierających agresję Rosji na Ukrainę.</u>
          <u xml:id="u-551.2" who="#DariuszStefaniuk">Niezbędne jest zatem sprawne przeprowadzenie inwestycji polegających na budowie szeregu nowych ustandaryzowanych i efektywnych energetycznie ośrodków przetwarzania danych oraz wsparciu rozwiązań zorientowanych na usługi cyfrowe, zapewniających możliwość niezakłóconego korzystania z tych obiektów. Realizacja inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych na podstawie obowiązujących ogólnych przepisów regulujących proces inwestycyjny oznaczałaby konieczność przeprowadzenia długotrwałego procesu przygotowania inwestycji, co miałoby negatywny wpływ na bezpieczeństwo cybernetyczne zasobów administracji rządowej. Zauważyć należy, że obowiązujące ogólne przepisy prawa dotyczące realizacji inwestycji nie są dostosowane do realizacji złożonych inwestycji o charakterze połączonych ze sobą ośrodków obliczeniowych, centrów przetwarzania danych, jakimi są planowane inwestycje w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych, a ich rozproszony charakter utrudnia ich sprawne przygotowanie i rozciąga je w czasie. Inwestor odpowiedzialny za przygotowanie inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych musi liczyć się z koniecznością wszczynania szeregu nieskoordynowanych ze sobą postępowań administracyjnych, których ostateczne i prawomocne zakończenie może trwać nawet kilka lat. W związku z powyższym konieczne jest wprowadzenie rozwiązań kompleksowo regulujących kwestię przygotowania i przeprowadzenia procesu inwestycyjnego w odniesieniu do inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych, które uproszczą i usprawnią ten proces. Z tego względu w projekcie ustawy przewidziano katalog stosowanych już wcześniej w innych przepisach rozwiązań upraszczających proces przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych.</u>
          <u xml:id="u-551.3" who="#DariuszStefaniuk">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Klub Prawo i Sprawiedliwość rekomenduje przyjęcie tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#MałgorzataGosiewska">W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska głos zabierze pan poseł Grzegorz Napieralski.</u>
          <u xml:id="u-552.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#GrzegorzNapieralski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych, druk sejmowy nr 3144.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#GrzegorzNapieralski">Krajowe Centrum Przetwarzania Danych ma być bardzo ważną inwestycją, ważnymi zasobami, kilkoma połączonymi światłowodami dużymi centrami danych, serwerowniami, przeznaczonymi głównie dla administracji centralnej. Inwestycja, co bardzo ważne, ma być finansowana w ramach Krajowego Planu Odbudowy, KPO. To mnie trochę zastanawia, panie ministrze, bo ta ustawa dotyczy przede wszystkim procesu inwestycyjnego i w zasadzie oprócz naszej komisji, czyli Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii, powinna debatować nad tym również Komisja Infrastruktury, szczególnie że mamy tam pozwolenia na budowę czy wywłaszczenia działek itp. Brakuje mi więc wspólnego działania tych dwóch komisji.</u>
          <u xml:id="u-553.2" who="#GrzegorzNapieralski">Ale co martwi? Co jest zastanawiające i nie do przyjęcia? Otóż ustawa jest prowadzona przez ministra Cieszyńskiego, ministra cyfryzacji, i jest typowa dla jego działań, które znamy, dla jego działalności politycznej w tym rządzie. Ta ustawa tak naprawdę wyłącza tryb zamówień publicznych, wyłącza kontrolę prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Ta ustawa daje temu ministrowi możliwość dowolnego wyboru wykonawców, czyli tak naprawdę procedura zakłada, że minister zupełnie arbitralnie zaprasza podmioty do negocjacji — może nawet tylko jeden — ustala z nimi cenę i zakres prac. Jak sobie przypominamy, identyczna sytuacja była z respiratorami, tylko że w przypadku respiratorów chodziło o 200 mln zł, a sama inwestycja w centrum danych to ponad 800 mln zł,…</u>
          <u xml:id="u-553.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-553.4" who="#GrzegorzNapieralski">…nie mówiąc o tych wszystkich wydatkach, które będą później, po wybudowaniu tego centrum. To wszystko będzie poza kontrolą. Nawet papier toaletowy i długopisy ktoś będzie mógł sobie kupować, zamawiać poza zamówieniami publicznymi, absolutnie bez żadnej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-553.5" who="#GrzegorzNapieralski">Ta ustawa zabroni dostępu do informacji publicznej. Być może poseł, który pójdzie na kontrolę poselską, czegoś się dowie, ale organizacje pozarządowe, obywatele nic nie będą wiedzieli,…</u>
          <u xml:id="u-553.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-553.7" who="#GrzegorzNapieralski">…bo będzie zasłanianie się tym, że to jest inwestycja o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa. Oczywiście ona jest ważna dla bezpieczeństwa państwa, tak jak wiele innych inwestycji w Polsce, które tym trybem absolutnie nie były obejmowane. Nigdy ten tryb nie został aż tak szczegółowo opisany ani tak mocno podkreślony.</u>
          <u xml:id="u-553.8" who="#GrzegorzNapieralski">Ustawa przełamuje też bardzo ważne zapisy dotyczące planu zagospodarowania przestrzennego. Tam jest bardzo jasno wypisane, jakie różne inwestycje, np. kopalnie, centra handlowe, stacje paliw, zakłady przemysłowe, nie mogą być lokowane w pewnej odległości od tego obiektu. Nie mówiłbym o tym, tylko że dopytywaliśmy pana ministra w komisji, mówiąc o konkretnych przepisach, które nawet według legislatorów nie były potrzebne… Pan minister nas przekonywał, że te zapisy szczegółowe muszą być, bo przecież musimy zgodnie z nimi ustanowić lokalizacje tych centrów danych. Ale wcześniej ten sam minister przedstawiał informację o tym, że już te lokalizacje są wybrane, że tak naprawdę z gminami wszystko jest uzgodnione. A więc po co robić aż tak szczegółowe zapisy? Nie wiem. Pytanie, czy faktycznie to było ustalane, czy potem nie okaże się, że gminy po prostu będą w bardzo trudnej sytuacji, bo nie będą mogły czegokolwiek wybudować w pobliżu tych centrów.</u>
          <u xml:id="u-553.9" who="#GrzegorzNapieralski">Ustawa jest tak naprawdę napisana, żeby, tak jak powiedziałem, późniejsze zakupy, szczególnie już po samej inwestycji, po prostu również były wyłączone z naszej kontroli. Znów będzie można zamawiać bez żadnego przetargu różne rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-553.10" who="#GrzegorzNapieralski">Słyszeliśmy w wystąpieniach panów posłów, że to jest inwestycja bardzo ekologiczna. Byliśmy na posiedzeniu komisji przekonywani przez pana ministra, że będą zastosowane takie technologie, które będą tworzyły z tych centrów naprawdę nowoczesne obiekty. Ale otóż mamy taką obawę, że są takie zapisy, które np. mówią o wycinaniu lasów. Tam nie ma tak naprawdę żadnego ograniczenia czy żadnej kontroli nad tym, jak te lasy mogą być wycinane np. pod te inwestycje czy pod położenie światłowodu. Tutaj boimy się tak naprawdę kolejnej kwestii dotyczącej ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-553.11" who="#GrzegorzNapieralski">Ustawa wprowadza jeszcze jedną bardzo ważną rzecz: nowatorskie rozwiązania w dziedzinie sądownictwa, zakazując sądom uznawania decyzji…</u>
          <u xml:id="u-553.12" who="#GrzegorzNapieralski">Już, pani marszałek, kończę.</u>
          <u xml:id="u-553.13" who="#GrzegorzNapieralski">…o lokalizacji inwestycji za nieważną i usuwania jej z obrotu prawnego. Nie kojarzę, żeby taki właśnie specjalny przepis był, występował gdziekolwiek indziej.</u>
          <u xml:id="u-553.14" who="#GrzegorzNapieralski">Na koniec chcę powiedzieć tak: Czy potrzebujemy takich centrów danych? Absolutnie tak. Czy potrzebujemy ich w takim specjalnym trybie? Mam tu duże wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#MałgorzataGosiewska">Nie przesadzajmy już z czasem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#GrzegorzNapieralski">Rząd powołuje się na kwestię pilności związanej z napaścią Rosji na Ukrainę. Tylko że ta trwa już 15 miesięcy, a dopiero dziś rząd przynosi ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#GrzegorzNapieralski">Są poprawki.</u>
          <u xml:id="u-555.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-556.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Gawkowski, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-556.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#KrzysztofGawkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Infrastruktura krytyczna państwa i odpowiedzialne zarządzanie systemami cyfrowymi, w tym systemami cyberbezpieczeństwa, zobowiązują każde państwo do myślenia o tym, jakie czynniki zewnętrzne mogą wpływać na rejestry państwowe, jak odbywa się przetwarzanie danych, które te rejestry zbierają, i jak dobrze zabezpieczyć część hardware’ową dotyczącą serwerów, które w ramach infrastruktury cyfrowej państwa organizują i przetwarzają wszystko, co zostało zebrane. Zatem Krajowe Centrum Przetwarzania Danych, które objęte jest pracą nad ustawą, to odpowiedzialne i dobrze przygotowane myślenie o państwie, które powinno chronić swoje dane, czyli powinno myśleć o obywatelach i strukturze administracji państwowej. Infrastruktura cyfrowa i zarządzanie zbieranymi danymi przez ostatnie lata niestety były traktowane po macoszemu. W Polsce brakuje od lat takiego centrum przetwarzania danych, które i od strony infrastruktury, i od strony software’u, czyli oprogramowania, byłoby odpowiednio przygotowane, zabezpieczone i dawało poczucie bezpieczeństwa. To poczucie bezpieczeństwa powinno być wzmocnione też w związku z tym, co dzieje się podczas wojny na Ukrainie, z tym, jakie ataki na infrastrukturę krytyczną państwa, administrację publiczną i rejestry mogą zostać zrealizowane. To powinno pozwolić zachować ciągłość pracy systemów i wykorzystywania danych, które te systemy generują. One roztaczają opiekę nad obywatelem.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#KrzysztofGawkowski">Jednym z tych elementów jest oczywiście odpowiedzialne zarządzanie systemami, ale drugi to jest dostrzeganie tych systemów, które są narażone na utratę danych albo utratę ciągłości zarządzania, jak ochrona zdrowia, finanse, administracja publiczna, rejestry państwowe, energetyka itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-557.2" who="#KrzysztofGawkowski">System bezpieczeństwa cyfrowego w Polsce będzie zatem wzmocniony, jeżeli wybudujemy skutecznie, szybko i odpowiedzialnie takie właśnie inwestycje jak Krajowe Centrum Przetwarzania Danych. Dobrze, że nad tym projektem pracujemy. Źle, że nie słuchacie państwo wskazówek opozycji, które podpowiadają, że powinniśmy przede wszystkim zwrócić uwagę, jak będzie to centrum budowane. To znaczy: przepisy w projekcie ustawy wyłączające w wielu elementach Prawo zamówień publicznych rodzą jedno fundamentalne pytanie: Czy ta cała inwestycja, zamiast opiekować się danymi, nie będzie wzbudzała kontrowersji? Otóż będzie wzbudzała kontrowersje, bo pojawią się pytania, kto tak naprawdę jest beneficjentem tego przetargu, kto jest beneficjentem prawie 1 mld zł, jak będą dokonywane konkretne zamówienia i czy ktoś na tym wszystkim nie zarabia. Państwo powinno w sferze cyfrowej od takich manipulacji uciekać. Państwo powinno zrobić wszystko, żeby przejrzystość tego postępowania i jednocześnie bezpieczeństwo były tak przygotowane, żeby nie rodziły wątpliwości, nie budziły emocji i dawały poczucie, że dzieje się to na rzecz państwa i obywatela, który jest w tym państwie najważniejszy. Ta inwestycja już przy projekcie ustawy budzi takie wątpliwości. Jest jeszcze czas, panie ministrze, żeby zastanowić się nad tym, czy rzeczywiście tak głębokie wyłączenia w przypadku Prawa zamówień publicznych są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-557.3" who="#KrzysztofGawkowski">Odpowiedzialność za dane, infrastrukturę, przetwarzanie i ciągłość to jest wspólny głos, który powinien w tym parlamencie wybrzmieć. Dlatego Lewica chce popierać i będzie popierała wszystkie inwestycje, które dają poczucie bezpieczeństwa obywatelowi i wzmacniają administrację publiczną w ochronie danych. Cybertarcza, cyberbezpieczeństwo i cyberodpowiedzialność to pakiet, który daje nam wszystkim ochronę. Ale ta ochrona będzie zapewniona wtedy, jeżeli nie okaże się, że temu procesowi w którymś momencie została podstawiona noga. Dzisiaj w procesie inwestycyjnym państwo jako ministerstwo, jako autorzy tej ustawy podstawiacie nogę sami sobie. My chcemy was ustrzec przed tym, żeby ta noga była cofnięta, żebyście dali szansę na dobrą inwestycję, która jest Polsce potrzebna. Bo takie miejsca jak Krajowe Centrum Przetwarzania Danych i kolejne są dobrą i odpowiedzialną decyzją, ale dobre i odpowiedzialne decyzje powinny mieć też odpowiedzialnie i dobrze przygotowany charakter inwestycyjny.</u>
          <u xml:id="u-557.4" who="#KrzysztofGawkowski">Na tę chwilę takiej odpowiedzialności brakuje. Bardzo proszę o przyjęcie tych poprawek, które opozycja zgłosiła w ramach wyłączeń ustawy o zamówieniach publicznych, bo to daje szansę na dobrą ustawę ponad podziałami politycznymi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-557.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jacek Tomczak w imieniu klubu Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-558.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#JacekTomczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt przewiduje powstanie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych. Będzie to sieć nowoczesnych, modułowych ośrodków, które podniosą bezpieczeństwo danych i zasobów IT administracji publicznej. Nowe przepisy przyczynią się do sprawnej i bezpiecznej realizacji inwestycji. Krajowe Centrum Przetwarzania Danych składać się będzie z różnych ośrodków przetwarzania danych, z których będzie mogła korzystać także administracja państwowa. Będzie rozwiązywało wiele istotnych z perspektywy państwa polskiego kwestii takich jak zapewnienie bezpiecznej lokalizacji dla rejestrów i systemów państwa, bezpieczne i stabilne zwiększenie dostępności e-usług, standaryzacja bezpieczeństwa przetwarzania, składowania i przesyłania danych, zwiększenie dostępności systemów informatycznych, wzrost wydajności i efektywności energetycznej i infrastruktury technicznej, podniesienie potencjału administracji publicznej dotyczącego kompetencji IT oraz zapewnienie ciągłości działania systemów o krytycznym znaczeniu dla państwa.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#JacekTomczak">Nowe przepisy dzięki wykorzystaniu doświadczeń i rozwiązań przyjętych w innych specjalnych ustawach inwestycyjnych zapewnią szybką i sprawną realizację inwestycji. Chodzi o usprawnienie postępowań administracyjnych, uproszczenie procedur uzyskania decyzji poprzedzających decyzję o pozwoleniu na budowę i pozwoleniu na użytkowanie oraz wprowadzenie specjalnej procedury udzielania zamówień publicznych służących ochronie bezpieczeństwa realizacji tej inwestycji. Cel bezpieczeństwa stanowi jeden ze strategicznych celów państwa polskiego. Chodzi o to, żeby je we właściwy sposób zapewnić. Niewątpliwie ta inwestycja może się ku temu przyczynić, w związku z tym jako klub będziemy wspierali ten projekt ustawy. Do oszlifowania i do dyskusji są oczywiście szczegóły tej ustawy, zwłaszcza te, które dotyczą zwolnienia z zamówień publicznych i postępowań, które mogą się toczyć bez żadnych trybów konkurencyjnych. Wydaje się, że chcąc zapewnić transparentność w realizacji tej inwestycji, niektóre propozycje idą trochę za daleko. Tym niemniej klub Koalicji Polskiej jest za tym, aby procedować dalej tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke w imieniu koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#JanuszKorwinMikke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa ma na celu kolejną centralizację czegoś. Istnieje pierwsze silne podejrzenie, że tak samo jak chce się zarobić na budowie centralnego portu lotniczego, również chcemy zarobić na tej centralizacji. To jest główny cel tego projektu. Ale są inne ważniejsze cele. Po pierwsze, po co centralizacja? To nie jest bezpieczne tylko dokładnie odwrotnie. Kiedy wszystkie akta notarialne w średniowieczu trzymano w Czechach w jednym klasztorze, to jak klasztor się spalił, to przez 200 lat Czechy nie mogły wybrnąć z komplikacji, które wtedy powstały. Lepsze jest rozproszenie akt niż scentralizowanie. Nie chodzi o rakietę rosyjską, ale o hakera, prawda, o innych ludzi, którzy świetnie lubią się włamywać do systemów scentralizowanych. Ale, po trzecie, najważniejsze, państwo polskie, i nie tylko polskie, wie 100 razy za dużo. To nie jest tak, że państwo cierpi na brak informacji. Państwo ma 100 razy więcej informacji, niż jest mu potrzebne, i ma potworny aparat, który jest tylko po to, żeby się tymi informacjami zajmować, przy tym jest to kompletnie niepotrzebne. Państwo nie musi wiedzieć, czy czegoś brakuje, czy nie. Istnieje taka instytucja, która się nazywa rynek. Proszę państwa, ja nie wiem, gdzie znajduje się środek ciężkości tej laski, ale zamykam oczy i jak gdzieś się robi za dużo, to się przesuwa w tę stronę czy w tę stronę i ustawia się wszystko w optymalnym punkcie. Jeżeli brakuje samochodów, to ich cena idzie w górę i ludzie kupują ich więcej, producenci więcej produkują. Państwo nie musi wiedzieć, ile ma samochodów. Państwo nie musi robić ankiet, ilu ludzi potrzebuje samochodów. Wszystkie te informacje są całkowicie zbędne, natomiast służą do zatrudnienia gigantycznego aparatu, który przecież nas potem kosztuje. Nie będzie można nic zrobić, póki się tego nie skonsultuje z centralnym zespołem informatycznym gdzieś tam zgromadzonym. Trzeba będzie mieć zezwolenia, żeby z tego korzystać. Oczywiście każdy by zrobił bez tego, ale to będzie wymóg, że bez opinii z tego centrum nie będzie można nic konkretnie zrobić. Ergo z co najmniej trzech powodów jesteśmy przeciwko tworzeniu takiego ośrodka i zauważam z przyjemnością, że Lewica to popiera. To kolejny dowód, że po wyborach, jeżeli tylko Lewica i PiS dostaną odpowiednią liczbę głosów, zawrą koalicję i prawicę będą miały głęboko w nosie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-562.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę o przedstawienie stanowiska koła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#MichałGramatyka">Chętnie się podzielę poprawkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#MichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nikogo nie trzeba przekonywać, prawie nikogo nie trzeba przekonywać do budowy centrów przetwarzania danych. Nikogo nie powinno się do tego przekonywać, bo przecież cyfrowe usługi to przyszłość. Od tej przyszłości nie ma odwrotu. Bezpieczeństwo IT to podstawa i to dla wszystkich jest oczywiste. Cyfryzacja administracji tak w ogóle jest jednym z nielicznych obszarów, w których ten rząd robi dobrą robotę. Nie mam większego problemu, żeby to przyznać. Nigdy wcześniej Polska nie wykonała takiego skoku w tym obszarze, jaki wykonała za państwa rządów.</u>
          <u xml:id="u-565.1" who="#MichałGramatyka">Projekt ustawy budzi dwa zasadnicze i bardzo poważne zastrzeżenia. Po pierwsze, wyłączają państwo dla tej inwestycji Prawo zamówień publicznych. Teoretycznie zastępujecie to prawo jakąś procedurą, która stwarza pozory konkurencji, ale to są właśnie tylko pozory. Przecież Prawo zamówień publicznych zawiera rozwiązania, które pozwalają wyłączyć albo ograniczyć stosowanie przepisów ustawy, kiedy przemawia za tym bezpieczeństwo państwa. Przecież z powodzeniem można po takie rozwiązania sięgnąć.</u>
          <u xml:id="u-565.2" who="#MichałGramatyka">W swojej protezie postępowania konkurencyjnego nie przewidzieliście, żeby za naruszenie projektowanych przepisów konkursowych groziła odpowiedzialność — ta odpowiedzialność z ustawy o finansach publicznych. De facto może być tak, że nawet jeżeli ktoś odstąpi od postępowania konkurencyjnego, to żadna odpowiedzialność nie mu będzie grozić. Nie będzie mu groziła odpowiedzialność wynikająca z ustawy o finansach publicznych, a w tej protezie postępowania konkurencyjnego jest to określone bardzo mgliście.</u>
          <u xml:id="u-565.3" who="#MichałGramatyka">Druga sprawa jest niemniej ważna. Ta ustawa wprowadza możliwość prowadzenia inwestycji na gruntach, w przypadku których sytuacja prawna nie jest uregulowana, oraz na gruntach prywatnych. Oczywiście dzwoni tu dzwonek alarmowy, dlatego że łączy się to z wywłaszczeniami, odszkodowaniami i innymi ograniczeniami, które są znane z rozlicznych specustaw. Przy okazji budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego jak w soczewce widać, jak niewielkie szanse mają Polki i Polacy w starciu z państwem, kiedy państwo wymyśli sobie jakiś megalomański projekt i ubzdura sobie jego realizację. Nie ma żadnego uzasadnienia, dlaczego takie inwestycje jak centra przetwarzania danych nie miałyby powstawać tylko na gruntach, które już należą do Skarbu Państwa albo mają po prostu uregulowany stan prawny.</u>
          <u xml:id="u-565.4" who="#MichałGramatyka">Złożyliśmy dwie poprawki niwelujące minusy, które w tej ustawie widzimy. Liczymy na przyjęcie tych poprawek i na entuzjastyczne poparcie ze strony resortu dla naszych propozycji. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-566.1" who="#MałgorzataGosiewska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-566.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam listę osób chcących zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-566.3" who="#MałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-566.4" who="#MałgorzataGosiewska">Pytanie pierwsze zada poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#GrzegorzBraun">Jaki będzie wynik dodawania trzech czynników wysokiego ryzyka? Wielki projekt typu Centralny Port Komunikacyjny przemnożony przez dane wrażliwe, czyli afera mailowa Dworczyka… Przemnóżmy to jeszcze przez osobę ministra Janusza respiratora Cieszyńskiego. Będziemy mieli aferę XXI stulecia.</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#GrzegorzBraun">Mam pytanie, panie ministrze, o lokalizacje. Jeśli one już są wybrane, to jak są liczne? Jak się mają te lokalizacje do lokalizacji centrów przetwarzania danych Microsoftu w Polsce? Premier Morawiecki głośno i z entuzjazmem anonsował pojawienie się chmury Microsoftu nad Rzecząpospolitą. Pytanie, dlaczego na liście tych obiektów, które mają być wyłączone z sąsiedztwa naszych baz, nie ma…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#GrzegorzBraun">Ostatnie zdanie, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#GrzegorzBraun">…wyróżnionych ośrodków, które znajdują się we władaniu państw obcych. Czy inwestycje zagraniczne w Polsce mogą być ściana w ścianę, płot w płot z tymi centrami?</u>
          <u xml:id="u-569.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#MałgorzataGosiewska">Skończone zdanie.</u>
          <u xml:id="u-570.1" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-570.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-570.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Poza krajowym centrum rząd tworzy dziesiątki dodatkowych szczątkowych rejestrów, na co wydawane są kolejne pieniądze. Tutaj powstaje rejestr informacji emerytalnej, tam rejestr kierowców albo rejestr marynarzy. Zupełnie obok powstają dziesiątki innych baz danych i rejestrów, które do niczego nikomu nie byłyby potrzebne, jeśli w oparciu o jedno dobrze zorganizowane i wydajne centrum przetwarzania danych powstałby jeden krajowy rejestr.</u>
          <u xml:id="u-571.1" who="#JanSzopiński">Panie Premierze! Chciałbym zapytać — uprzejmie proszę o odpowiedź na piśmie — ile Polska wydała i wydaje pieniędzy na wszystkie utworzone przez rząd rejestry. Czy orientuje się pan, ile mamy ich w naszym kraju? Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie zawierającą nazwy rejestrów oraz szczegółowe informacje dotyczące kosztów ich utworzenia oraz rocznych kosztów ich utrzymania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-571.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-572.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-572.2" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-572.3" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Gawkowski, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#KrzysztofGawkowski">Panie Ministrze! Sytuacja zagrożeń hybrydowych i to wszystko, co dzieje się w sferze zagrożeń cybernetycznych związanych z wewnętrznymi problemami, atakami, powoduje, że ta inwestycja powinna mieć charakter priorytetowy, ale powinna powstawać w sposób przejrzysty. W związku z tym chciałem zapytać, jak państwo planujecie zakończenie tej inwestycji. Proszę o podanie miesiąca i roku, żebyśmy później mogli wskazywać tę datę jako pewien cel operacyjny. Zgodnie z tym co mówił pan minister na posiedzeniu komisji, jesteśmy zobowiązani do szybkiej realizacji. Będę wdzięczny za wskazanie takiego właśnie celu operacyjnego inwestycji, której powstanie w zakładamy ustawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-573.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#MichałUrbaniak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To ciekawa inwestycja. Zobaczymy, jak to wyjdzie w praktyce. Pozostaje kwestia bezpieczeństwa danych i ich rozproszenia. W jakiej skali państwo chcą to robić? Piszą państwo, że będą trzy centra danych. Pytanie, w ilu realnie miejscach — chodzi mi o rząd wielkości — same dane będą fizycznie trzymane. Pytanie też, czy do odpowiedniego szyfrowania danych oraz ich rozproszenia będzie wykorzystywana technologia blockchain.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#MichałUrbaniak">To mnie interesuje, a także kwestia samego bezpieczeństwa. Czy państwo są świadomi, czy państwo liczyli w ogóle, ile w ostatnich 5 latach albo choćby w tej kadencji sejmowej i rządowej, ile było wycieków danych z baz administracji publicznej? Mówię tu o administracji centralnej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-575.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-576.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Marek Dyduch, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-576.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przyjmujemy w ciągu ostatniego roku kolejną ustawę, która wprowadza pewien przegląd danych w różnych dziedzinach życia publicznego. Mam pytanie: Czy te wszystkie systemy cybernetyczne, które budujemy, są w jakiś sposób spójne, czy też świadomie nie są spójne, żeby nie narazić na atak cybernetyczny i bezpieczeństwo państwa, i bezpieczeństwo danych określonych osób? I drugie moje pytanie — to jest pewien wyznacznik bez względu na to, czy ktoś to krytykuje, czy nie, nowoczesności państwa: Jak Polska się lokuje w tym obszarze, jeżeli chodzi — średnio — o kraje Unii Europejskiej, jeżeli chodzi o poziom właśnie tego systemu cybernetycznego w różnych dziedzinach? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-578.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-578.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#MichałGramatyka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam oczywiście pytanie o lokalizację. Podobno te trzy inwestycje, o których wspominacie państwo, mają być zrealizowane w województwie mazowieckim. Czy to prawda? Dlaczego nie na Śląsku, w najpiękniejszym regionie Rzeczypospolitej, dlaczego nie na ziemi lubuskiej, dlaczego nie na ścianie wschodniej? To pierwsze pytanie. Zakładam oczywiście, że te lokalizacje są przemyślane i że kryje się za tym jakiś proces, który uzasadnia takie, a nie inne miejsca. Inwestycja Microsoftu, zdaje się, też jest czy będzie realizowana w województwie mazowieckim. Natomiast drugie pytanie jest takie: Czy dopuszczają państwo możliwość przechowywania danych składających się na zasób informatyczny państwa na serwerach zagranicznych? Coś takiego zrealizowała Ukraina, m.in. kwestia redundancji danych i powielania ich na serwerach zagranicznych zapewniła bezpieczeństwo tych danych wtedy, kiedy doszło do rosyjskiej agresji. Czy polski rząd ma podobne myślenie? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#MałgorzataGosiewska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-580.2" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Cyfryzacji pana ministra Pawła Lewandowskiego o udzielenie odpowiedzi na pytania pań i panów posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#PawełLewandowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo chciałem podziękować za pytania, które dzisiaj zostały zadane podczas rundy pytań dotyczących ustawy o Krajowym Centrum Przetwarzania Danych. To są ważne pytania, posłowie oczywiście zasługują na to, żeby na nie odpowiedzieć — i nie tylko posłowie, bo obywatele też powinni wiedzieć, w jaki sposób planujemy i chcemy wybudować Krajowe Centrum Przetwarzania Danych.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#PawełLewandowski">Będę odpowiadał trochę bez zachowania kolejności. Pojawiało się wielokrotnie pytanie, gdzie te centra będą budowane. Na razie nie ujawniamy lokalizacji, nie mówimy nawet, w którym województwie. Podzielam zdanie pana posła Gramatyki — Śląsk jest bardzo pięknym miejscem, często tam jeżdżę, natomiast jestem z Mazowsza i Mazowsze również mi się bardzo podoba. Jednak to, gdzie będą te centra, będzie przede wszystkim zależało od tego, żeby spełnić jak najwięcej warunków bezpieczeństwa tych centrów i żeby było jak najmniejsze ich oddziaływanie i na środowisko społeczne, i na środowisko naturalne. Poza tym jednym z warunków wybudowania tych centrów było zastosowanie technologii zielonych, tzw. green tagging w zakresie KPO. My zdecydowaliśmy się na technologie wodorowe, czyli będziemy pozyskiwać wodór i go magazynować celem uzyskania dodatkowych możliwości z magazynów energii.</u>
          <u xml:id="u-581.2" who="#PawełLewandowski">Było pytanie, czy to centrum będzie miało coś wspólnego z Microsoftem i z tymi centrami, które są przez nich budowane. Nie, nie będzie miało nic wspólnego; w tej chwili nawet nie mamy wybranego systemu operacyjnego, który miałby zarządzać tym centrum. Jednocześnie było pytanie, czy będzie zastosowana technologia blockchain. Odpowiadając na to pytanie, od razu odpowiem na pytanie, kiedy planujemy zbudować pierwszy etap tego przedsięwzięcia, bo on jest zapisany w KPO: to jest drugi kwartał 2026 r. W tym momencie będziemy wiedzieli, jaka jest najlepsza, najnowocześniejsza w tym czasie technologia do tego, by w bezpieczny sposób przechowywać te dane, i wtedy będziemy wybierać tę technologię, która będzie najlepsza i najbezpieczniejsza.</u>
          <u xml:id="u-581.3" who="#PawełLewandowski">Jeśli zaś chodzi o bezpieczeństwo przechowywania, czy będziemy chcieli te dane przechowywać na serwerach zagranicznych, to możemy przechowywać je za granicą, ale na pewno nie będą to serwery zagraniczne. W tej chwili i w Unii Europejskiej, i u nas w rządzie pracujemy nad projektem tzw. ambasad danych, czyli możliwością wydzielenia, na podobnych zasadach jak placówki dyplomatyczne, eksterytorialnych miejsc, tak jak ambasady, gdzie byłyby należące do rządu polskiego serwerownie, w których byłaby redundancja wszystkich danych na wypadek, gdyby z jakiegoś powodu trzeba było korzystać z nich spoza terytorium Polski. To są trzy centra danych, te, które chcemy w ramach KPCD wybudować. One będą oczywiście połączone w taki sposób, że każde będzie połączone ze sobą niezależnie, tak żeby wszystkie ze sobą mogły mówiąc kolokwialnie rozmawiać i wymieniać się danymi.</u>
          <u xml:id="u-581.4" who="#PawełLewandowski">Było też pytanie, ile jest wycieków danych w Polsce. Otóż chciałem państwa zapewnić, że my panujemy bardzo dobrze nad systemami, które posiadamy, ale jeśli chodzi o kwestię bezpieczeństwa, wszystkie one są niejawne. Natomiast posłom, oczywiście z odpowiednich komisji, przysługuje wszelka wiedza. Mogą sprawdzić, w jakim stanie jest bezpieczeństwo państwa i tych państwa, którzy są w odpowiednich komisjach i mają odpowiednie dostępy, nie zniechęcam do tego, by to robić. To jest funkcja Sejmu i macie do tego prawo, a nawet taki obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-581.5" who="#PawełLewandowski">Było pytanie, czy będzie spójność, czy rejestry są spójne. Wszystkie rejestry i w ogóle wszystkie systemy, które działają w Polsce, są zbudowane w oparciu o architekturę informacyjną państwa, tzn. pewien model komunikowania się i tzw. interoperacyjności systemu. Oczywiście dążymy do tego, żeby to było jak najlepiej zrealizowane. Mamy bardzo dużo tych systemów i oczywiście staramy się zbudować pełną spójność w tym zakresie, natomiast nigdzie na świecie pełnej, takiej idealnej spójności nie udało się zrealizować, poza państwami, które mają mało systemów i dopiero budują swoje systemy informatyczne. My od lat mamy systemy. Przypominam, że pierwszy system elektroniczny to był system PESEL, który powstawał już w latach, zdaje się, 50. czy 60… W związku z powyższym mamy dosyć długą tradycję prowadzenia tego typu systemów, one się pojawiały.</u>
          <u xml:id="u-581.6" who="#PawełLewandowski">Natomiast na koniec zostawiłem kwestię, która wydaje się być najważniejszą dla państwa, czyli kwestię wyłączenia spod prawa zamówień publicznych. Otóż my pozostawiamy tryb konkurencyjny, to po pierwsze. Po drugie, my przede wszystkim ze względu na terminy faktycznie wyłączyliśmy z tej części Prawa zamówień publicznych tę inwestycję. Brak też możliwości kontroli przez prezesa urzędu, dlatego że skoro jest to wyłączone z Prawa zamówień publicznych, to prezes nie miałby czego kontrolować. Nadto nie ma możliwości zaskarżenia decyzji do KIO. Dlaczego? Dlatego, że w procedurze wyboru będziemy ujawniać tak naprawdę konkretne inwestycje, które będziemy realizować dopiero w dialogu z podmiotami, które mają odpowiednie certyfikacje, mają odpowiednie uprawnienia, kompetencje, możliwości i doświadczenie. Zgodnie z tym trybem zaproszonych do konkursu nie może być mniej niż trzy podmioty. Dopiero z nimi jest realizowany dialog, który ma wyłonić wykonawcę, który zrealizuje zadanie w sposób najbardziej efektywny ekonomicznie.</u>
          <u xml:id="u-581.7" who="#PawełLewandowski">Oczywiście były też pytania, na które odpowiemy na piśmie. Chciałem zwrócić uwagę, że oczywiście prawo unijne pozwala na to, by inwestycje strategiczne dla państwa były realizowane z pominięciem zasad Prawa zamówień publicznych. Wiele inwestycji właściwych dla bezpieczeństwa od lat jest w ten sposób realizowanych. Chciałem zauważyć, że chociaż wyłączamy z tego prawa, to pozostawiamy tryb konkursowy. W ustawie wprost jest napisane, że cała procedura musi być od początku do końca kontrolowana przez Centralne Biuro Antykorupcyjne.</u>
          <u xml:id="u-581.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Respiratory też były.)</u>
          <u xml:id="u-581.9" who="#PawełLewandowski">W związku z powyższym wnoszę o przyjęcie tego projektu ustawy. Bardzo państwu dziękuję. Jeśli na jakieś pytanie nie odpowiedziałem, to oczywiście chętnie na piśmie odpowiem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-582.1" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-582.2" who="#MałgorzataGosiewska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii celem przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-582.3" who="#MałgorzataGosiewska">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-582.4" who="#MałgorzataGosiewska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-582.5" who="#MałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu (druki nr 3196 i 3263).</u>
          <u xml:id="u-582.6" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę pana posła Piotra Uruskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-582.7" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#PiotrUruski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-583.1" who="#PiotrUruski">Na wstępie chciałem powiedzieć, że była to bardzo merytoryczna, kulturalna, rzeczowa dyskusja, za którą chciałem wszystkim bardzo serdecznie podziękować. Opozycja zwróciła uwagę na ważny aspekt społeczny oraz transparentność w procesie inwestycyjnym. Ważny jest przede wszystkim dialog społeczny. Podczas posiedzenia Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi po przeprowadzeniu pierwszego czytania ustawy na posiedzeniu w dniu 23 maja 2023 r. w trakcie rozpatrywania tego projektu zgłoszono cztery poprawki, które dotyczyły doprecyzowania przepisów. Wszystkie poprawki zostały przyjęte bez sprzeciwu, co bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-583.2" who="#PiotrUruski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu połączonych komisji wnoszę o przyjęcie projektu zawartego w druku nr 3196. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-583.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-584.1" who="#MałgorzataGosiewska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-584.2" who="#MałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-584.3" who="#MałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawi pan poseł Piotr Uruski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#PiotrUruski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować w imieniu Klubu Prawo i Sprawiedliwość stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu, druki nr 3196 i 3263.</u>
          <u xml:id="u-585.1" who="#PiotrUruski">Sytuacja geopolityczna i związany z nią kryzys energetyczny pokazują, jak istotne jest zapewnienie stabilnych dostaw energii. Rozwiązaniem może być zrównoważona transformacja energetyczna, która związana jest ze zwiększeniem wykorzystania dostępnych lokalnie zasobów odnawialnych do produkcji energii. Konieczne jest, patrząc przez pryzmat bezpieczeństwa energetycznego, aby instalacje OZE dostarczały energię niezależnie od uwarunkowań meteorologicznych i zmiennych czynników zewnętrznych. Takie wymagania spełniają biogazownie rolnicze, dla których rozwoju przygotowany jest procedowany projekt.</u>
          <u xml:id="u-585.2" who="#PiotrUruski">Biogazownie rolnicze w zależności od zapotrzebowania mogą wytwarzać energię elektryczną i ciepło w kogeneracji lub paliwa gazowe w postaci biometanu. Są to instalacje, które jednocześnie zagospodarowują produkty uboczne z produkcji rolnej i przetwórstwa rolno-spożywczego, które obecnie stanowią ok. 87% wszystkich substratów wykorzystywanych w biogazowniach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-585.3" who="#PiotrUruski">Wytwarzają poferment, który stanowi alternatywę dla nawozów mineralnych, zmniejszając koszty produkcji rolnej. Generują dodatkowe miejsca pracy dla okolicznych mieszkańców, zatrudnienie bezpośrednie ok. pięciu osób oraz dodatkowo w usługach takich jak np. budownictwo, energetyka, transport, serwis itp. Zapewniają dodatkowe wpływy do budżetu gmin z tytułu podatków. Gwarantują stabilną produkcję energii elektrycznej, ciepła lub paliw gazowych, niezależną od czynników pogodowych oraz najprostszy sposób jej magazynowania. Są najbardziej efektywnym źródłem pozyskiwania energii. Przyjmuje się, szanowna pani marszałek, Wysoka Izbo, że mogą produkować energię nawet przez 8 tys. godz. rocznie, czyli przez 90% czasu, w przeciwieństwie do innych instalacji OZE jak elektrownie fotowoltaiczne czy wiatrowe, których sprawność energetyczna wynosi 10–30%. Poprzez zagwarantowanie stabilnych dostaw energii zwiększają atrakcyjność inwestycyjną obszarów wiejskich oraz przyczyniają się do rozwoju gospodarczego naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-585.4" who="#PiotrUruski">Obecnie wykorzystujemy jedynie ułamek posiadanego potencjału energetycznego biomasy. Łączna moc zainstalowana elektryczna wszystkich biogazowni rolniczych w Polsce wynosi niecałe 146 MW. Z dostępnych danych wynika, że Polska dysponuje potencjałem do produkcji ok. 2 tys. MW w energii, wykorzystując biomasę pochodzącą wyłącznie z produkcji rolnej. Jeśli w tym zestawieniu uwzględnimy surowce pochodzące z przetwórstwa rolnospożywczego, istniejący potencjał może być nawet dwukrotnie wyższy — do ok. 16 mld m3 gazu rocznie, co odpowiada ok. 4 tys. MW energii elektrycznej. Prawidłowe zagospodarowanie lokalne wszystkich dostępnych surowców do produkcji energii nie jest możliwe bez rozwoju biogazowni rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-585.5" who="#PiotrUruski">Aktualnie w rejestrze wytwórców biogazu rolniczego prowadzonym przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa umieszczonych jest 126 wytwórców biogazu rolniczego prowadzących łącznie 150 instalacji o łącznej mocy zainstalowanej 146 MW. Nasi zachodni sąsiedzi dysponują ok. 10 tys. takich instalacji.</u>
          <u xml:id="u-585.6" who="#PiotrUruski">Procedowany projekt ustawy jest oczekiwany przez rolników, zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego oraz sektor biopaliw.</u>
          <u xml:id="u-585.7" who="#PiotrUruski">Zaproponowane rozwiązania dają szansę na przeprowadzenie zrównoważonej transformacji energetycznej, niwelują główne problemy w rozwoju biogazowni rolniczych, które są często podnoszone przez przedstawicieli tego sektora.</u>
          <u xml:id="u-585.8" who="#PiotrUruski">Procedowana ustawa zawiera także rozwiązania ważne z punktu widzenia transformacji energetycznej dotyczące sektora biopaliw. Na szczególną uwagę zasługuje rozwiązanie dotyczące wdrożenia standardów benzyny E10 od 1 stycznia 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-585.9" who="#PiotrUruski">Obecna roczna produkcja biokomponentów, tj. ok. 970 tys. t estrów metylowych oraz 320 t bioetanolu, dostarcza również ponad 1700 tys. t wysokobiałkowych komponentów paszowych, a zagospodarowuje ponad 2 mln t rzepaku oraz ok. 1 mln t zbóż.</u>
          <u xml:id="u-585.10" who="#PiotrUruski">Zatrudnienie w tej branży obejmującej nie tylko wytwórców biokomponentów, ale także gorzelnie rolnicze oraz przemysł olejarski wynosi obecnie 41 tys. osób. Z działalnością tego sektora związanych jest ok. 150 tys. gospodarstw rolnych dostarczających surowce. Rozwiązania zawarte w projekcie to szansa na zwiększenie zapotrzebowania m.in. na kukurydzę o ok. 500 tys. t rocznie.</u>
          <u xml:id="u-585.11" who="#PiotrUruski">Procedowany projekt jest szansą na ustabilizowanie sytuacji na rynku paliw i w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-585.12" who="#PiotrUruski">Podsumowując, biogazownie rolnicze są szansą na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego mieszkańców obszarów wiejskich, które zajmują niemal 93%…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#PiotrUruski">…powierzchni Polski…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#PiotrUruski">Dobrze, to jeszcze na koniec chciałem powiedzieć, że ta ustawa była oczkiem w głowie wiceministra rolnictwa Janusza Kowalskiego.</u>
          <u xml:id="u-589.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale on ma dwa oczka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dobrze, ale już o oczkach pogadamy sobie po czasie.</u>
          <u xml:id="u-590.1" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-590.2" who="#komentarz">(Głos z sali: No właśnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#PiotrUruski">W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość wnoszę o jak najszybsze przyjęcie, dalsze procedowanie nad tą ważną dla polskiego rolnictwa ustawą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-591.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-592.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Kazimierz Plocke przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#KazimierzPlocke">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska akceptuje projekt ustawy o biogazowniach rolniczych jako rozwiązania oczekiwane przez środowiska rolnicze. To krok w dobrym kierunku. Wynika to z założeń polityki energetycznej Polski do 2040 r.</u>
          <u xml:id="u-593.1" who="#KazimierzPlocke">Biogazownie rolnicze będą stanowić istotny element systemu elektroenergetycznego państwa, i to wobec rosnącego udziału w nim instalacji odnawialnych źródeł energii. Z danych statystycznych wynika, że w 2023 r. zarejestrowano 125 wytwórców biogazu rolniczego prowadzących 150 instalacji o łącznej mocy 144,8 MW. Taki mamy stan na dziś. Zakłada się, że po wdrożeniu przepisów ustawy o biogazowniach rolniczych może się znacznie zwiększyć ilość instalacji i moc wytwarzanej energii.</u>
          <u xml:id="u-593.2" who="#KazimierzPlocke">Projekt ustawy zakłada uproszczenia w przepisach w zakresie: uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu — termin z 90 do 60 dni, pozwoleń na budowę — z 65 do 45 dni, decyzja o przyłączeniu do sieci w ciągu 90 dni i przekształceń gruntów rolnych z przeznaczeniem pod inwestycje. To ambitne propozycje. Trzymamy kciuki.</u>
          <u xml:id="u-593.3" who="#KazimierzPlocke">Projekt ustawy został skonsultowany z wieloma organizacjami. Uważamy, że konsultacje winny mieć jeszcze szerszy charakter, zasięg, zwłaszcza chodzi o organizacje społeczne i ekologiczne, generalnie o czynnik ludzki. Wiemy dobrze, że w przypadku każdej inwestycji lokalizowanej na obszarach wiejskich, jeśli zyska ona szerokie wsparcie mieszkańców i organizacji społecznych, tym lepiej dla procesu inwestycyjnego, tym większa akceptacja dla wspomnianych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-593.4" who="#KazimierzPlocke">Panie Ministrze! To zadanie jeszcze do spełnienia. Niekoniecznie dotyczy to tej inwestycji czy tych inwestycji związanych z biogazowniami rolniczymi, ale raczej innych, które będą lokalizowane na obszarach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-593.5" who="#KazimierzPlocke">Co jest ważne w tym projekcie? Ważne jest to, że możliwe będzie zagospodarowanie odpadów organicznych pochodzących z przetwórstwa rolno-spożywczego i gospodarstw rolnych. Dodatkowo uzyska się przyrost miejsc pracy i dodatkowe wpływy do budżetów gmin z tytułu podatków i innych opłat. To bardzo istotne i cenne dla samorządów.</u>
          <u xml:id="u-593.6" who="#KazimierzPlocke">Pan minister wspomniał na wczorajszym posiedzeniu połączonych komisji, że na realizację biogazowni rolniczych zarezerwowano pieniądze z budżetu ministerstwa rolnictwa i ministerstwa klimatu. Czy pan minister byłby jeszcze uprzejmy powtórzyć, powiedzieć Wysokiej Izbie, z jakich źródeł będą pochodzić te pieniądze, ile instalacji może być potencjalnie wybudowanych za te środki i o jakiej mocy?</u>
          <u xml:id="u-593.7" who="#KazimierzPlocke">Wreszcie w analizowanym projekcie ustawy uregulowano funkcjonowanie polskiego łańcucha produkcji biopaliw. Pozytywnie oceniamy uregulowanie nominalnego poziomu narodowego celu wskaźnikowego na 2025 r. do wysokości 9,2%. Ustalono również współczynnik redukcyjny narodowego celu wskaźnikowego w wysokości 0,85. Jest to ważne i było to oczekiwane przez całą branżę przemysłową. Z analizy wynika, że te propozycje z pewnością będą korzystne dla rolników, gorzelni rolniczych i innych podmiotów. Będzie to oznaczać, że nadwyżki zbóż i rzepaku przeznaczy się na produkcję bioetanolu i biodiesla, co w konsekwencji może łagodzić skutki afery zbożowej.</u>
          <u xml:id="u-593.8" who="#KazimierzPlocke">Panie Ministrze! Założenia projektu ustawy są optymistyczne. Będziemy monitorować, czy zaproponowane rozwiązania prawne będą wdrażane bez komplikacji i skutecznie. Chciałem również poinformować Wysoką Izbę, że do analizowanego projektu ustawy o biogazowniach rolniczych zgłaszamy cztery poprawki mające na celu przede wszystkim doprecyzowanie pewnych kwestii i uszczelnienie systemu biogazowni rolniczych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-593.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam pana posła Arkadiusza Iwaniaka z klubu Lewica, aby przedstawił stanowisko klubu.</u>
          <u xml:id="u-594.2" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma?</u>
          <u xml:id="u-594.3" who="#MałgorzataGosiewska">A, jest pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#ArkadiuszIwaniak">Jestem, jestem.</u>
          <u xml:id="u-595.1" who="#ArkadiuszIwaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu klubu Lewica chciałem powiedzieć na wstępie tak jak mój przedmówca, że oczywiście popieramy ten projekt. Jest on zresztą, jeśli chodzi o kwestie ideowe, spójny z tym, co proponuje Lewica, więc zasługuje na poparcie. Poza tym przeprowadzono szerokie konsultacje. Pewnie mogłyby być one szersze, ale jak patrzymy na projekty ustaw, które wychodzą spod pióra Prawa i Sprawiedliwości, to takie projekty, na temat których przeprowadzono tak szerokie konsultacje, moglibyśmy pewnie policzyć na palcach jednej ręki.</u>
          <u xml:id="u-595.2" who="#ArkadiuszIwaniak">Warto oczywiście wspomnieć o tej materii i o korzyściach w postaci oszczędności CO2, prefermentu, obiegu zamkniętego i tego, co tu zostało powiedziane. Warto też wspomnieć o tych korzyściach dla polskiego rolnika, dla sektora energetycznego, jeśli chodzi o obniżenie kosztów produkcji. To jest oczywista kwestia i warto o niej wspominać. Pozwolę sobie przytoczyć, panie ministrze, kilka innych kwestii, bo myślę, że one też są warte podkreślenia. Będę miał też kilka pytań. Wykorzystam to, że za chwilę też będą pytania, i pozwolę sobie je zadać w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-595.3" who="#ArkadiuszIwaniak">W uzasadnieniu czytamy, że Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa ma zarejestrowanych 125 wytwórców biogazu, czyli 150 instalacji, a w ogóle instalacji biogazowych jest w Polsce trochę ponad 300. Szczerze mówiąc, jeśli spojrzymy na liderów europejskich — w Niemczech jest ich ponad 11 tys., we Włoszech 1700, we Francji 890, w małych Czechach i w Austrii ok. 500 — to widać, w którym miejscu tak naprawdę jesteśmy. Można by tu zadać pytanie, co tak naprawdę robił rząd Prawa i Sprawiedliwości przez 8 lat. Można by powiedzieć, że tak naprawdę czekał, aż pan przyjdzie, bo, mam takie wrażenie, pan przyszedł i w tej kwestii nastąpiło dość spore przyspieszenie.</u>
          <u xml:id="u-595.4" who="#ArkadiuszIwaniak">Dlaczego to jest ważne? Bo zgodnie z jedną z pana wypowiedzi, które czytałem, szacuje się, że potencjał tych biogazowni rolniczych to 13 mld m3. W przeliczeniu na gaz ziemny to blisko połowa gazu, który będziemy importować, a więc widzimy, ile tak naprawdę straciliśmy jako polskie rolnictwo przez te 8 lat, ale też ile stracił kraj, jeśli chodzi o uniezależnienie się od zewnętrznych dostawców. Po prostu tyle straciliśmy przez te 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-595.5" who="#ArkadiuszIwaniak">Przechodzę do korzyści finansowych. Jeśli chcemy, żeby rynek tych biogazowni rolniczych się rozwijał, to warto podkreślić, że poza łamaniem pewnych barier administracyjnych, upraszczaniem tej całej procedury, musi być stworzony też klimat finansowy, muszą być stworzone zachęty finansowe. Mój przedmówca, pan poseł Plocke pytał o te pieniądze i o to, skąd one będą pochodziły. Również chciałbym skierować to pytanie do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-595.6" who="#ArkadiuszIwaniak">Jeśli chodzi o kolejne pytania, to pierwsza wątpliwość, która powstaje, dotyczy kwestii rzeczywistego uzasadnienia różnicowania biogazowni ze względu na ich kryteria techniczne. Projektodawca nie wskazał przyczyn czy podstaw, dla których ustawa ma odnosić się do instalacji o mocy znamionowej do 3,5 MW, jeśli chodzi o ekwiwalent energetyczny, chyba że to gdzieś jest, a ja to przeoczyłem. W takim wypadku prosiłbym, żeby to zostało powiedziane. Limit powierzchni 1 ha jest dość nieczytelny, tym bardziej że jak się spojrzy na art. 4 i 6 można mieć wątpliwości. Są one pogłębiane przez ten zapis, tym bardziej że jeśli chodzi o art. 6, to stwierdza on, że limit powierzchni nie stosuje się do biogazowni o mocy 1 MW. Oczywiście mogłoby się tu nasunąć pytanie, czy nie jest to zrobione pod kogoś. Mam również pytanie o ten okres trwałości projektu wynoszący 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-595.7" who="#ArkadiuszIwaniak">Panie Ministrze! Chciałbym, żeby to też wybrzmiało. Rozumiem, że art. 19 ma stanowić pewną możliwość… Znaczy, jest pytanie, dlaczego do 2025 r., to po pierwsze. A po drugie, rozumiem, że on stanowi pewien wytrych do tego, ale nie jest to pejoratywne określenie, tylko chodzi o stworzenie możliwości w sytuacji, gdy biogazownię nie za bardzo można stosować. No tak, tylko art. 20 z kolei dość mocno to utrudnia, bo kierujemy to wszystko do rady gminy, są konsultacje z wieloma podmiotami, więc to też może budzić pewne obawy.</u>
          <u xml:id="u-595.8" who="#ArkadiuszIwaniak">Gdy się czyta ten projekt ustawy — już kończę, pani marszałek — to jeśli chodzi o substrat, w tej ustawie nie mamy bezpośrednio napisane, jeśli chodzi o lokalizację gospodarstwa, na terenie którego będzie zlokalizowana ta instalacja, jaki procent ma stamtąd pochodzić, a jaki pozostały procent może być ewentualnie dowożony…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#ArkadiuszIwaniak">…i co z pofermentem, gdzie on ma być składowany i jak to ma dalej wyglądać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#ArkadiuszIwaniak">I konsultacje społeczne. Myślę, że na to trzeba zwrócić uwagę. To też wybrzmiało, że warto, żeby to było. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-600.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Zbigniew Ziejewski w imieniu Koalicji Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-600.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#ZbigniewZiejewski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści w sprawie rządowego projektu ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu.</u>
          <u xml:id="u-601.1" who="#ZbigniewZiejewski">Wysoka Izbo! Projekt ustawy zakłada szereg ułatwień związanych z całym procesem inwestycyjnym, a także funkcjonowaniem przyszłych biogazowni na terenach wiejskich. Ułatwienia te możemy sprowadzić do trzech fundamentalnych kwestii. Po pierwsze, projekt zakłada wprowadzenie ułatwień w procesie inwestycyjnym, w toku postępowania o wydanie decyzji o warunkach zabudowy oraz postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę dotyczących biogazowni rolniczych, a także wydania warunków przyłączenia biogazowni rolniczej do sieci. Po drugie, wprowadzenie ułatwień w wykorzystaniu lokalnego potencjału substratu poprzez wskazanie, że substraty spełniające warunki uznania za produkt uboczny nie będą wymagały przeprowadzenia określonej procedury administracyjnej przed odpowiednim marszałkiem województwa w przedmiocie potwierdzenia spełnienia warunków uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny. Po trzecie, wprowadzenie ułatwień w zakresie wykorzystania produktu pofermentacyjnego poprzez określenie, że wymieniony w rozporządzeniu ministra będzie mógł być wprowadzany do obrotu jako produkt pofermentacyjny bez konieczności uzyskania stosownego pozwolenia.</u>
          <u xml:id="u-601.2" who="#ZbigniewZiejewski">Niezwykle się cieszę, że rządzący po raz kolejny w ustawach w zakresie rolnictwa i bezpieczeństwa energetycznego korzystają z naszych rozwiązań. O potrzebie inwestycji w biogazownie mówimy już od wielu lat. Pomysł pod nazwą: biogazownia w każdej gminie Polskie Stronnictwo Ludowe propaguje od dawna. Projekt ten jest spóźniony, ponieważ kraje Europy Zachodniej wyprzedziły nas w kwestii inwestycji w ten rodzaj energii odnawialnej. Według danych z 19 kwietnia 2023 r. w rejestrze wytwórców biogazu rolniczego prowadzonym przez KOWR umieszczonych jest 125 wytwórców biogazu rolniczego, którzy prowadzą łącznie 150 instalacji o łącznej mocy zainstalowanej 144,8 MW. W krajach Unii Europejskiej funkcjonuje ok. 20 tys. biogazowni. Blisko połowa z nich zlokalizowana jest w Niemczech, a na kolejnych miejscach plasują się Włosi, którzy mają 1500 instalacji, i Francuzi — ponad 800. Warto również zwrócić uwagę na Czechy oraz Danię. Według danych KOWR-u polskie biogazownie wyprodukowały w 2021 r. 732,6 GWh energii elektrycznej. Dla porównania czeskie biogazownie dostarczają 7 TWh na rok, a we Francji suma ta wynosi ponad 11 TWh.</u>
          <u xml:id="u-601.3" who="#ZbigniewZiejewski">Jak widać, mamy spore braki w kwestii biogazowni, lecz pocieszające są perspektywy na przyszłość. Szacunki oparte jedynie na surowcach z rolnictwa wskazywały na możliwość pozyskiwania ponad 7,8 mld m3 biogazu rolniczego rocznie. Przy uwzględnieniu surowców pochodzących z przetwórstwa rolno-spożywczego istniejący potencjał może być nawet dwukrotnie wyższy.</u>
          <u xml:id="u-601.4" who="#ZbigniewZiejewski">Polskie Stronnictwo Ludowe jak mantrę powtarza, abyśmy przeszli na zieloną stronę mocy, abyśmy w pełni wykorzystali możliwości, jakie dają odnawialne źródła energii. Biogazownie są idealnym narzędziem, aby w naszym miksie energetycznym wzrósł udział ekologicznej, a przede wszystkim stabilnej energii. Przyjmuje się, że biogazownie rolnicze mogą produkować energię nawet przez 8 tys. godzin rocznie, czyli 90% czasu. W dobie kryzysu energetycznego ta informacja, właśnie ta stabilność jest dla nas kluczową kwestią. Odległa perspektywa uruchomienia jednostek jądrowych sprawia, że musimy szukać rozwiązań przejściowych pomiędzy węglem a atomem, a biogazownie rolnicze są do tego idealnym instrumentem.</u>
          <u xml:id="u-601.5" who="#ZbigniewZiejewski">Podczas pierwszego czytania tej ustawy Polska Koalicja Biopaliw i Pasz Białkowych, zrzeszająca 14 organizacji rolniczych, jednogłośnie poparła ten projekt ustawy, sygnalizując, że wykorzystamy zarówno zboże, jak i rzepak do produkcji biopaliw, co jest bardzo korzystne dla przyszłości polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-601.6" who="#ZbigniewZiejewski">Polskie Stronnictwo Ludowe poprze projekt tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-601.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-602.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Urbaniak w imieniu koła Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-602.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#MichałUrbaniak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dla bezpieczeństwa energetycznego Polska potrzebuje miksu, w którym będzie miejsce na energię jądrową, węgiel, OZE czy właśnie biogazownie. To jest ekologiczny, przy tym w miarę nieinwazyjny, sposób pozyskiwania energii, zwłaszcza że de facto będzie to produkowane z odpadów rolno-spożywczych czy zwierzęcych. Da się zatem chronić środowisko, działać całkiem ekologicznie bez ideologicznych fanaberii w stylu Sylwii Spurek.</u>
          <u xml:id="u-603.1" who="#MichałUrbaniak">Konfederacja popiera rozwój biogazownii oraz odpowiedni plan zagospodarowania obszarów wiejskich, zwłaszcza tych zagrożonych ubóstwem energetycznym, przy czym nie uważamy, że ten projekt jest totalnie pozbawiony wad pomimo naszej ogólnej pozytywnej oceny projektu i kierunku. Tu są pewne dziury. Chodzi choćby o to, że po wprowadzeniu ustawy w życie powstaną trzy przestrzenie prawne, w których te biogazownie będą mogły powstawać — to dotyczy głównie źródeł finansowania — bo objęte są trzema różnymi ustawami. Jeśli tego w przyszłości nie uprościmy, to może stwarzać to pewne bariery dla inwestorów, co może spowolnić proces przejścia na bezpieczny miks energetyczny. Jak podatki powinny być niskie i proste, tak przepisy o biogazowniach powinny być upraszczane.</u>
          <u xml:id="u-603.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-603.3" who="#MichałUrbaniak">Cieszy też, że poferment może doskonale zastępować nawozy mineralne, czego już dowiedziałem się od ministra Kowalskiego. Przy dobrych wiatrach — pan minister tak deklaruje — to może być nawet po kilkadziesiąt procent w przypadku nawozów fosforowych czy azotowych, właśnie w takim stopniu poferment może zastępować nawozy mineralne. Daj, Panie Boże, by to, co policzył pan minister, się sprawdziło.</u>
          <u xml:id="u-603.4" who="#MichałUrbaniak">Cieszy też podwyższenie narodowego celu wskaźnikowego, bo to może oznaczać, że część rolników, która drastycznie straciła na tym, co wydarzyło się w ostatnim roku, na zalewie polskiego rynku zbożowego zbożem z Ukrainy i z powodu totalnej niemocy ministerstwa rolnictwa i innych służb, będzie mogła w tym wypadku chociaż trochę się odkuć.</u>
          <u xml:id="u-603.5" who="#MichałUrbaniak">Trzeba też pamiętać, że za rządów Platformy i PSL, a później PiS i właśnie Suwerennej Polski, zamknięto w Polsce 19 kopalni, które zabezpieczały nas, jeśli chodzi o węgiel. Nadal uważamy, że pakiet klimatyczny także powinien być wypowiedziany, bo to również z niego wynikają wysokie ceny energii, a wiemy, że to był zwykły błąd. Teraz trzeba jak najszybciej realizować takie ustawy jak ta o biogazowniach, by zapewnić bezpieczeństwo energetyczne.</u>
          <u xml:id="u-603.6" who="#MichałUrbaniak">Problematyczne mogą być też procesy…</u>
          <u xml:id="u-603.7" who="#MichałUrbaniak">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-603.8" who="#MichałUrbaniak">…związane z oczekiwaniem na decyzje środowiskowe, ale wierzymy, że pójdzie to w miarę gładko. Biogazownie są w miarę czystym, efektywnym źródłem pozyskiwania energii, więc życzymy w tej kwestii powodzenia.</u>
          <u xml:id="u-603.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-604.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-604.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę o przedstawienie stanowiska koła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#PaulinaHennigKloska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Panie pośle, zachęcam jednak do zapoznania się z ekonomią i tematem efektywności cenowej energii pochodzącej z różnych źródeł. Proszę np. popatrzeć i poczytać, jak energia była wyceniana w Europie 20 maja, w ostatni weekend, kiedy OZE produkowały bardzo dużo energii, a zużycie było małe. De facto w całej Europie energia była tania, nawet dopłacano do jej pobierania, bądź też cena energii wynosiła 0+. W Wielkiej Brytanii, gdzie energia pochodzi z atomu, było bardzo drogo, a najdrożej, 99 zł — w Polsce. Pan minister zapewne te dane potwierdzi, one są dostępne w Internecie. Jest tak dlatego, że mamy nieefektywną energetykę opartą na węglu, na starych zasadach, bez ruchomych taryf itd. Dopiero wdrażamy dyrektywę w tym zakresie. Natomiast przechodząc do kwestii samych biogazowni, chcę powiedzieć, iż oczywiście jest to ogromne zaniedbanie, kolejny odcinek zaniedbań w zakresie naszej energetyki.</u>
          <u xml:id="u-605.1" who="#PaulinaHennigKloska">Mam do pana ministra pytania dotyczące takich dwóch kluczowych obszarów. Po pierwsze, wprowadzacie ułatwienia w procesie inwestycyjnym. To dobrze, będzie łatwiej o pozwolenie na warunki zabudowy i przyznanie już pozwolenia na budowę. Natomiast w uzgodnieniach mają uczestniczyć przede wszystkim osoby bezpośrednio sąsiadujące z nieruchomością. Dalej funkcjonujący, np. gospodarstwo turystyczne — nie. Brakuje wciąż ustawy odorowej, na co skarży się wielu mieszkańców, zwłaszcza terenów wiejskich. Czy w tym zakresie zamierzacie zabezpieczyć jakkolwiek interesy osób, które mogą mieć istotny problem z lokalizacją biogazowni? Może to przecież być też przedmiotem sporów wewnątrz społeczności lokalnej, bo takie osoby będą po prostu od możliwości wpływania na tę decyzję odcięte.</u>
          <u xml:id="u-605.2" who="#PaulinaHennigKloska">Drugie pytanie. Przewidujecie, że każda biogazownia musi czerpać z biomasy wytworzonej lokalnie, ale to może być w gruncie rzeczy 1%. I teraz jeżeli rolnicy dostosują swoje biznesy i zaczną faktycznie inwestować w biznes, biomasę, a odbiorca uzna, że jednak będzie korzystał z dostaw z innych terenów, to też może, że tak powiem, być problem. Rozumiem, że to może być rozwiązane w ramach bezpośrednich kontaktów handlowych, ale ustawodawca w żaden sposób nie rozwiązuje tego problemu i faktycznie tylko 1% biomasy musi pochodzić z terenu danej gminy. Tyle w ramach…</u>
          <u xml:id="u-605.3" who="#PaulinaHennigKloska">Jesteśmy oczywiście za dalszym procedowaniem nad tą ustawą, ale to są nasze główne, kluczowe wątpliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-605.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-606.1" who="#MałgorzataGosiewska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-606.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam listę osób chcących zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-606.3" who="#MałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-606.4" who="#MałgorzataGosiewska">Pytanie pierwsze zada poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-606.5" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże Producentom Biomasy i Biogazu!</u>
          <u xml:id="u-607.1" who="#GrzegorzBraun">Panie Ministrze! Po raz kolejny nasuwa się pytanie: Jeśli to jest taki świetny pomysł — bo jest, brawo, biogazownicy — to dlaczego do tego potrzeba specjalnej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-607.2" who="#GrzegorzBraun">To znaczy, że dotychczasowe ustawodawstwo w Rzeczypospolitej Polskiej post-PRL-owskiej, eurokołchozowej piętrzy jakieś problemy, skoro trzeba robić wyjątki od reguły, upraszczać, ułatwiać proces inwestycyjny, jak w tej ustawie zalecacie. No to może tak wziąć to uproszczenie z tej ustawy i implementować do innych dziedzin ustawodawstwa, tak żeby wszystkim coś uprościć, a nie tylko robić wyjątek.</u>
          <u xml:id="u-607.3" who="#GrzegorzBraun">I jeszcze jedno pytanie: Jak pan minister zapatruje się na budowę biogazowni tu, na pięknych terenach Kancelarii Sejmu? Bo przecież w dniach posiedzeń produkujemy całkiem sporo biomasy i może byśmy się tak ogrzali tą biomasą już nadchodzącej zimy? Jak pan minister się na to zapatruje?</u>
          <u xml:id="u-607.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-607.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ziejewski: Trudne zadanie.)</u>
          <u xml:id="u-607.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-607.7" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Panie pośle, to jest niemożliwe.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-608.1" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przygotowana ustawa odpowiada na pilną potrzebę zwiększenia liczby stabilnych, sterowalnych i odpornych na zmienne uwarunkowania meteorologiczne i czynniki zewnętrzne instalacji odnawialnych źródeł energii w polskim miksie energetyczny. I bardzo dobrze. Biogazownie rolnicze stanowią ważny element systemu gospodarki obiegu zamkniętego, co ma kluczowe znaczenie dla polskich gospodarstw rolnych oraz zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego. Na obszarach wiejskich z jednej strony występuje największy potencjał źródeł odnawialnych, z drugiej zaś — obszary te są w największym stopniu zagrożone ubóstwem energetycznym.</u>
          <u xml:id="u-609.1" who="#JanSzopiński">Jeżeli pan, panie ministrze, był rzeczywiście za przyspieszeniem prac rządu w tym zakresie, to moje wyrazy uznania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-610.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-610.2" who="#MałgorzataGosiewska">Chyba nie ma.</u>
          <u xml:id="u-610.3" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Gawkowski.</u>
          <u xml:id="u-610.4" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-610.5" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-610.6" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-610.7" who="#MałgorzataGosiewska">Po co się zapisywać, a potem uciekać z sali posiedzeń?</u>
          <u xml:id="u-610.8" who="#komentarz">(Głos z sali: A potem się śpi.)</u>
          <u xml:id="u-610.9" who="#komentarz">(Głos z sali: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-610.10" who="#MałgorzataGosiewska">A my tu dzielnie trwamy, prawda?</u>
          <u xml:id="u-610.11" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Kilkanaście lat temu miałem okazję uczestniczyć w procesie tworzenia biogazowni, elektrowni w województwie wielkopolskim. Na 1500 wniosków o takie obiekty były dwa przyłącza. 1498 wnioskujących nie miało możliwości stworzenia takiej biogazowni i elektrowni. Pytam, jak dzisiaj jest z przyłączami. Bo bez przyłączy z tym nie ruszymy.</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#MarekDyduch">Były oczywiście możliwości przyłączy, ale każdy musiał sobie zbudować to na 2 km, 3 km czy 4 km, co w ogóle ekonomicznie wyklucza powstanie takiej gazowni, biogazowni i elektrowni. Więc czy to nie będzie zasadnicza bariera, że ta ustawa, która wychodzi naprzeciw tym rozwiązaniom, po prostu będzie martwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-612.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Adam Woźniak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-612.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-613.1" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Z większości przedstawianych dzisiaj opinii i stanowisk wynika, że ustawa o biogazowniach jest popierana, oczekiwana. Wiadomo, że usprawni to system pozyskiwania energii, a rolnikom da możliwość uzyskiwania oczywiście tańszej elektrycznej czy energii do ogrzewania. Proces przygotowania też będzie uproszczony, budowa.</u>
          <u xml:id="u-613.2" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Padały tu liczby, że w tej chwili jest w Polsce 140–150 biogazowni. Np. w Niemczech jest to ponad 10 tys., podaje się również liczbę 11 tys. Czy państwo robiliście analizy, ile tych biogazowni w Polsce może powstać w ciągu 2–3 najbliższych lat dzięki nowym przepisom? O ile więcej niż 150? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-613.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-614.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Iwona Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-614.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#IwonaKurowska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Miałam niewątpliwą przyjemność uczestniczyć w posiedzeniu komisji podczas pierwszego czytania ustawy na temat biogazowni i rzeczywiście zalet tego rozwiązania jest bardzo dużo. Żeby wymienić chociażby czystość, niemalże 100-procentową, tej energii, jej ekologiczny wymiar, dodatkowe miejsca pracy — to są wszystko oczywiste rzeczy. Ale wśród tych wszystkich zalet można znaleźć również wady takiego rozwiązania, takiego sposobu produkowania energii — np. niebezpieczeństwo tego wyprodukowanego gazu ze względu na jego niestabilność oraz trudności w magazynowaniu energii.</u>
          <u xml:id="u-615.1" who="#IwonaKurowska">Bardzo proszę pana ministra, żeby odniósł się, jeśli to możliwe, do tych dwóch wad biogazowni. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-615.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-616.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Dorota Niedziela, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-616.2" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#DorotaNiedziela">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, ja generalnie powiem to, co mówiłam w komisji. Oczywiście wszyscy jesteśmy za kierunkiem biogazowni, bo energia na obszarach wiejskich jest czynnikiem zwiększającym koszty produkcji rolniczej, więc jest to bardzo ważne. Natomiast bardzo proszę o uważność dotyczącą tego, by w trakcie posadowienia tych elektrowni, tych biogazowni nie stworzył się cały ruch, który będzie przeciwny ze względu na to, że będą one posadowione zbyt blisko osiedli i będą jednak uciążliwe zapachowo.</u>
          <u xml:id="u-617.1" who="#DorotaNiedziela">Ja oczywiście mam to rozporządzenie, o którym mówił pan minister. Myśmy złożyli stosowną poprawkę. Dlatego proszę o jej uwzględnienie, chodzi o te 300 m. Bo będzie to zabezpieczało przed społecznym strachem, a rozporządzenie ministra rolnictwa mówi o odległości 15 m. Wie pan, jak ktoś to przeczyta, to jednak wpadnie w panikę.</u>
          <u xml:id="u-617.2" who="#DorotaNiedziela">Ja wiem, że rozmawialiśmy o tym, że one mają być blisko produkujących gospodarstw, czyli jak jest chlewnia, to one będą blisko, bo to nielogiczne jest, żeby były daleko. Ale skoro to nie jest opisane w ustawie, to może się znaleźć ktoś, kto zrobi to 15 m od sąsiada, i będzie to uciążliwe. I taki jeden czy dwa przypadki mogą spowodować, że będzie to problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#DorotaNiedziela">Rozmawialiśmy o tym, podaliśmy przykład Rawy Wyżnej.</u>
          <u xml:id="u-619.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę o uwzględnienie tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-620.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Kazimierz Plocke, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-620.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#KazimierzPlocke">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Dwa pytania. Po pierwsze, za chwilę będziemy mieli ustawę o biogazowniach rolniczych, natomiast wspomniał pan, że na ten cel mamy zarezerwowane określone pieniądze. Moje pytanie jest takie: Czy to będzie pierwsza transza? Czy po wyczerpaniu pieniędzy na ten, powiedzmy, pierwszy etap będą kolejne środki finansowe na dalsze inwestycje, dalsze biogazownie w Polsce? I po drugie, czy trwają rozmowy z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi w zakresie zabezpieczenia możliwości odbioru energii wyprodukowanej przez biogazownie rolnicze do sieci krajowej? Bo wydaje się, że to też jest istotne, żeby ten cały system był kompatybilny. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-622.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Maria Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość, ostatnie pytanie w tym punkcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#MariaKurowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nade wszystko chciałabym pogratulować panu ministrowi tego, że jako wiceminister rolnictwa z taką determinacją podszedł do tematu i przygotował projekt tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-623.1" who="#MariaKurowska">Szanowni Państwo! Te biogazownie dzisiaj połączyły wszystkich. Dlaczego? Bo są bardzo potrzebne i są prawdziwymi odnawialnymi źródłami energii. Żałuję tylko, że np. PSL z taką zaciekłością walczył o wiatraki, które są niestabilne, które tylko w określonym czasie produkują energię, a nie zainteresował się właśnie biogazowniami.</u>
          <u xml:id="u-623.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ziejewski: Ale niech już pani przestanie.)</u>
          <u xml:id="u-623.3" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Tak dobrze było.)</u>
          <u xml:id="u-623.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ziejewski: Pani nie słuchała mojego wystąpienia. To my mówiliśmy o biogazowniach w każdej gminie. Trzeba było słuchać, skupić się.)</u>
          <u xml:id="u-623.5" who="#MariaKurowska">Zatem gratuluję, cieszę się, że nad tym źródłem energii będziemy procedować, i mam nadzieję, że wszyscy na tym skorzystamy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-623.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-624.1" who="#MałgorzataGosiewska">Prowadzenie takiego punktu to czysta przyjemność.</u>
          <u xml:id="u-624.2" who="#MałgorzataGosiewska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-624.3" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana ministra Janusza Kowalskiego o udzielenie odpowiedzi na pytania pań i panów posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#JanuszKowalski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Bardzo serdecznie dziękuję za tę merytoryczną dyskusję i za wszystkie stanowiska klubowe.</u>
          <u xml:id="u-625.1" who="#JanuszKowalski">Rozpocznę nietypowo, od zadania, które wykonaliśmy po wczorajszym posiedzeniu komisji, czyli od liczb, bo te liczby, jestem o tym przekonany, jeszcze bardziej nas wszystkich utwierdzą w przekonaniu, że decyzje, które tutaj kierunkowo zapadają, są decyzjami słusznymi. A więc jeżeli zakładamy taki strategiczny cel polskiego państwa, że chcemy wytworzyć 2000 MW w biogazowniach rolniczych — to jest perspektywa 7–10 lat, to jest realny czas realizacji tego typu inwestycji — to za taką inwestycją będą szły następujące liczby. Ok. 12,5 mln t emisji CO2 mniej — taka będzie realna redukcja emisji CO2 po realizacji tych 2000 MW w biogazowniach rolniczych. Po drugie, ok. 60 mln t pofermentu, produktu pofermentacyjnego. Pan poseł Urbaniak pytał o to wczoraj w komisji i to obliczyliśmy. To może zastąpić ok. 1/4 nawozów azotowych i 1/2 nawozów potasowych, zmniejszyć import tych nawozów, szczególnie ze wschodu, z kierunku białoruskiego, wzmocnić polską chemię, a przede wszystkim pozostawić możliwości dla polskich rolników, jeśli chodzi o znakomity produkt pofermentacyjny.</u>
          <u xml:id="u-625.2" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Obniżenie ceny.)</u>
          <u xml:id="u-625.3" who="#JanuszKowalski">Dzisiaj to jest 4 mln t pofermentu, co zastępuje 2% nawozów. Zobaczcie państwo, dzisiaj 4 mln t to 2%. Przy celu 10-letnim produktem pofermentacyjnym może być zastąpiona nawet 1/4 nawozów azotowych.</u>
          <u xml:id="u-625.4" who="#JanuszKowalski">10 tys. miejsc pracy bezpośrednio w biogazowniach rolniczych, pięć stałych miejsc pracy w biogazowni rolniczej jednomegawatowej, plus oczywiście kilkadziesiąt tysięcy miejsc pracy w tych wszystkich usługach związanych z biogazem rolniczym — to jest rzeczywisty, gigantyczny wpływ, jeśli chodzi o budżet i wsparcie tworzenia miejsc pracy na obszarach wiejskich, jak słusznie państwo zauważają, często zagrożonych ubóstwem energetycznym.</u>
          <u xml:id="u-625.5" who="#JanuszKowalski">Bardzo ważna rzecz, również to obliczyliśmy: jeżeli dzisiaj zadamy sobie pytanie, jaka jest wartość tego substratu rolnika, biomasy, która ma być czy może być użyta do produkcji biogazu rolniczego, i wartość biomasy, pozostałości po produkcji rolno-spożywczej przy zakładach przetwórczych — bo pamiętajmy, że nasza ustawa jest adresowana nie tylko do rolnika, ale również do przetwórstwa, po to żeby obniżyć koszty — to okaże się, że w przypadku realizacji tych inwestycji, tych 2000 MW, przy dzisiejszych kosztach jest to mniej więcej, szacunkowo ok. 3,2 mld zł rocznie. To jest właśnie wartość, która zostanie u rolników i w zakładach przetwórczych. To jest ogromna wartość dla polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-625.6" who="#JanuszKowalski">Co to oznacza, szanowni państwo? Oznacza to, że ta ustawa w naszym założeniu dlatego jest specustawą — i to szanownemu posłowi Braunowi odpowiadam — żeby była ponadpolityczna zgoda co do pewnego modelu transformacji energetycznej, która oczywiście dotyczy przede wszystkim obszarów wiejskich. Ta ponadpolityczna zgoda powinna panować, jeżeli chodzi o pewną strategię polskiego państwa, bo nie można takiej transformacji realizować przez jedną kadencję. To trwa dwie, trzy, cztery kadencje, pięć kadencji.</u>
          <u xml:id="u-625.7" who="#komentarz">(Głos z sali: 20 lat.)</u>
          <u xml:id="u-625.8" who="#JanuszKowalski">Stąd ta zgoda jest potrzebna. W tej naszej propozycji, którą państwo, za co bardzo dziękuję, popieracie, polski rolnik indywidualny, zakład przetwórczy jest w samym centrum tej transformacji energetycznej. Te liczby to potwierdzają. Jeżeli dzisiaj mamy 150 biogazowni, chcemy mieć mniej więcej 2000 biogazowni rolniczych czy 2000 MW, a w przypadku gminy szacowane jest, że 0,5 MW, jedna megawatowa biogazownia rolnicza całkowicie wystarczy, to jest to coś realnego, rzeczywistego.</u>
          <u xml:id="u-625.9" who="#JanuszKowalski">Odpowiadając na podstawowe pytanie: ustawa ma te trzy filary. Rzeczywiście biogazownie rolnicze, ułatwienia w procesie inwestycyjnym to jest pierwszy krok. Dziękuję również za tę deklarację, bo chcemy robić to samo. Musimy monitorować, jak będzie realizowana ta ustawa, i trzeba będzie ją po prostu usprawniać, polepszać. Jestem przekonany, że również ponadpolitycznie w tej sprawie będziemy dochodzić do podobnej konstatacji.</u>
          <u xml:id="u-625.10" who="#JanuszKowalski">Drugi filar to jest oczywiście poferment. Czyli rozstrzygamy dyskusję. Przez kilkanaście lat również na posiedzeniach komisji rolnictwa toczy się dyskusja w sprawie produktu pofermentacyjnego, w tej sprawie. Korzyści dla rolników przy zastępowaniu nawozów mineralnych właśnie produktem pofermentacyjnym są oczywiste. Dobrze, że robimy ten pierwszy krok. Będziemy oczywiście zachęcać wszystkich państwa do szerokich konsultacji. To jest moja deklaracja wobec opozycji. Przekonsultowaliśmy to ze 160 organizacjami i uważamy, że to są jedne z najszerszych konsultacji, co zresztą wczoraj nawet Konfederacja Lewiatan bardzo podkreśliła. Pełen transparentny proces ze wszystkimi organizacjami, z jakimi mogliśmy to przekonsultować. Jeżeli chodzi o rozporządzenie dotyczące substratów, które mają być w szybkiej ścieżce, właśnie jako produktów bezpiecznych używanych m.in. do pofermentu, czyli do biogazowni rolniczych, w ramach tej specustawy, tak samo będą szerokie konsultacje. Jestem przekonany, że tutaj dojdziemy też do pełnego porozumienia dobrego dla polskich rolników i dobrego dla polskich przetwórców. To jest też moja oczywista deklaracja.</u>
          <u xml:id="u-625.11" who="#JanuszKowalski">Trzecia rzecz to jest filar biopaliwowy, o którym też warto i należy wspomnieć. Rzeczywiście jednym artykułem wprowadzamy rewolucję oczekiwaną mniej więcej od roku 2012, 2013, czyli ustandaryzujemy rozwój biopaliw. Dajemy pewność polskim producentom chociażby rzepaku, statuując narodowy cel wskaźnikowy już na poziomie ustawy — 9,1% w 2024 r., 9,2% w 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-625.12" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Ziejewski: 9,2.)</u>
          <u xml:id="u-625.13" who="#JanuszKowalski">To jest bardzo dobra informacja dla 100 tys. polskich rolników, producentów rzepaku. Wprowadzamy europejski standard benzyny E10, zgodnie z europejskimi standardami. To jest dobra informacja dla polskich producentów zbóż, przede wszystkim oczywiście kukurydzy. Oczywiście ten model jest tak zaprojektowany, że jest oczywiste, że zyska na tym przede wszystkim polski rolnik — nie wchodzę w szczegóły — co jest, myślę, bardzo dobrym aspektem z punktu widzenia myślenia o transformacji, gdzie znowu to polski rolnik będzie korzystał na rozwoju mocy przerobowych tych 14 zakładów, które dzisiaj wytwarzają np. biometan. One pracują na poziomie 50–60% swoich mocy. Zwiększenie tych mocy daje możliwości również dodatkowych wpływów dla polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-625.14" who="#JanuszKowalski">Innymi słowy te dwa filary, czyli filar biogazowy i filar biopaliwowy, w istocie dotyczą redukcji importu z jednej strony gazu ziemnego do Polski, bo podobnie jak Duńczycy będziemy chcieli zastępować gaz ziemny importowany właśnie biogazem, biometanem, a z drugiej strony chodzi o ograniczenie importu ropy naftowej poprzez zwiększenie ilości biokomponentów w paliwie. To rzeczywiście jest tak, że o tych kwestiach mówi Lewica i mówi Platforma Obywatelska, i mówi Polskie Stronnictwo Ludowe, i również na ostatniej ważnej konferencji dotyczącej polskiego rolnictwa mówiła Konfederacja, za co bardzo serdecznie dziękuję. Ale gdy patrzy się również całościowo, bardzo ważna jest edukacja. Zgadzam się. Edukacja — żeby tłumaczyć, czym są biogazownie, na czym polega produkcja biogazu rolniczego. Bo rzeczywiście, kiedy stawiamy w środku transformacji energetycznej w oparciu o biogazownię rolniczą rolnika, to przede wszystkim ta ustawa jest dedykowana producentom trzody chlewnej, hodowcom bydła mlecznego, którym możemy pozwolić poprawić ekonomikę prowadzenia swoich gospodarstw rolnych, bo rzeczywiście to są bardzo kosztochłonne inwestycje. Mniej więcej to jest odpowiedź na pytanie pana posła Plocke. Mniej więcej 1 MW to jest 15–17 mln zł. Dzisiaj przy jakimkolwiek sporze społecznym, bez instrumentów wsparcia, w mojej ocenie, lokalizowanie takich inwestycji jest niemożliwe. Bo również, jak pokazują przykłady niemieckie i duńskie, lokalna biomasa jest zagospodarowana na poziomie 25–30 km, nie dalej. Te inwestycje są po prostu nieopłacalne w tym modelu.</u>
          <u xml:id="u-625.15" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: To zapiszmy te 25, zapisaliśmy to w poprawce.)</u>
          <u xml:id="u-625.16" who="#JanuszKowalski">Na szczęście, szanowni państwo, nie wszystko trzeba zapisywać w ustawie, żeby rynek pewne rzeczy zweryfikował. Tutaj naprawdę zdrowy rozsądek zawsze zwycięża. Jedna rzecz jest bardzo istotna. Oczywiście nie zachęcam do tego, żeby wpisywać twarde odległości, dlatego że, szanowni państwo, jeżeli już jest obora, jeżeli mamy gnojowicę, jeżeli mamy obornik, to biogazownia rolnicza jako zamknięta instalacja wyłącznie poprawia wszelkiego rodzaju właściwości odorowe czy właściwości środowiskowe. Absolutnie nie ma tutaj żadnej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-625.17" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: No tak, ale uspokoimy społeczność.)</u>
          <u xml:id="u-625.18" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Czyli w Sejmie może być.)</u>
          <u xml:id="u-625.19" who="#JanuszKowalski">Wszelkiego rodzaju okoliczności pokazują, że tak w istocie jest. Ale w tej sprawie oczywiście potrzebna jest edukacja i potrzebna jest dobra informacja. Dyskusja na temat przypadku biogazowni w miejscowości na Podhalu była rzeczywiście ważną dyskusją. W mojej ocenie nie ma możliwości, żeby bez dialogu społecznego, bez substratu jakikolwiek inwestor — bo nie sądzę, że to polskie państwo będzie wspierać tego typu inwestycje — wyłożył dwadzieścia kilka milionów złotych na to, żeby realizować coś, co będzie pozbawione substratu. Tutaj byłbym naprawdę spokojny, jeżeli chodzi o samoregulację rynkową, ponieważ przede wszystkim hodowcy trzody chlewnej, bydła mlecznego będą w pierwszej kolejności zainteresowani tymi inwestycjami, ci, którzy po prostu mają substrat. Wprowadzanie tych ograniczeń zahamowałoby jednak powstawanie biogazowni, ale będziemy prowadzić z państwem w tej sprawie dialog, żeby tutaj dojść do konsensusu.</u>
          <u xml:id="u-625.20" who="#JanuszKowalski">Szanowni Państwo! Korzystając z okazji, chciałbym jeszcze powiedzieć o… Pan poseł Arkadiusz Iwaniak rzeczywiście podkreślił, że to jest cel również Lewicy, wprowadzenie biopaliw. My go rzeczywiście realizujemy, wprowadzając E10.</u>
          <u xml:id="u-625.21" who="#JanuszKowalski">Tak jak powiedziałem, mniej więcej 0,5 MW do 1 MW to jest średnia spodziewana dla jednej gminy biogazownia, która powinna powstać albo może realnie powstać — oczywiście nie w każdym powiecie czy nie w każdym województwie. Wszystko zależy od struktury gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-625.22" who="#JanuszKowalski">Szanowni Państwo! Chciałbym w tym miejscu podkreślić, że ta ustawa, która została przygotowana w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, została przygotowana przez znakomity zespół ekspertów i wieloletnich pracowników Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wśród których są dr Marcin Rokosz, Paweł Małaczek, Jarosław Wiśniewski, który tutaj z nami siedzi, pani Marzena Skąpska, Anna Klisowska. Chciałem wymienić tych urzędników, bo to są naprawdę znakomici urzędnicy, którzy służą Rzeczypospolitej. Przygotowali tę ustawę razem z ekspertami zewnętrznymi — panem mecenasem Janem Sakławskim i panem mecenasem Rafałem Wiatrem.</u>
          <u xml:id="u-625.23" who="#JanuszKowalski">Dziękujemy wszystkim organizacjom rolniczym, które brały udział w konsultacjach. Dużo ich uwag uwzględniliśmy. Jesteśmy również otwarci na dyskusję. Mam nadzieję, że jutro na posiedzeniu komisji dojdziemy do dobrego kompromisu. Dla nas najistotniejsze jest to, żeby strategia stawiania rolnika indywidualnego i stawiania zakładów przetwórczych w centrum transformacji energetycznej była rzeczywiście realizowana na poziomie ustawowym, bo jeżeli te pieniądze zostaną w polskiej gospodarce, jeżeli to rolnik będzie miał dodatkowe dochody z zagospodarowania biomasy i do tego jeszcze produkt pofermentacyjny — wiąże się z tym obniżenie kosztów nawozowych — wszyscy na tym zyskają.</u>
          <u xml:id="u-625.24" who="#JanuszKowalski">W sytuacji dzisiejszego kryzysu zbożowego podjęta została bardzo jasna i twarda decyzja PKN Orlen — o tym też trzeba powiedzieć — pana prezesa Danielka Obajtka o tym, że od 1 stycznia 2024 r wprowadzamy europejski standard E10. To jest ogromna operacja logistyczna. Należy to podkreślić. Jestem przekonany, że jest to dowód na to, że polskie państwo jest zdeterminowane, żeby jak najszybciej wprowadzić rozwiązania korzystne zarówno dla polskich rolników, jak i dla całej polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-625.25" who="#JanuszKowalski">Szanowni Państwo! Chcę bardzo serdecznie podziękować za tę dyskusję. Nasza ustawa o biogazowniach rolniczych w naszej ocenie jest pierwszą tego typu ustawą o rolniczych odnawialnych źródłach energii. To takie combo — biogaz rolniczy i biopaliwa. Dziękuję za tę merytoryczną dyskusję. Dziękuję również za deklarację monitorowania — jeżeli ta ustawa zostanie przyjęta i podpisana przez pana prezydenta — działania tej ustawy w praktyce. Wszystkim nam powinno zależeć na tym, żeby to rzeczywiście rolnik indywidualny zyskiwał i ponadpolityczna zgoda w tej sprawie to dowód na to, że Rzeczpospolita ma pomysł na to, jak powinna wyglądać transformacja energetyczna na obszarach wiejskich. Ten pomysł jest realizowany. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-625.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-626.1" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-626.2" who="#MałgorzataGosiewska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi celem przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-626.3" who="#MałgorzataGosiewska">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-626.4" who="#MałgorzataGosiewska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-626.5" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Dziękujemy, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-626.6" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Dziękujemy, pani marszałek. Dobrej nocy.)</u>
          <u xml:id="u-626.7" who="#MałgorzataGosiewska">Dobrej nocy. Ja tu jeszcze niestety będę miała oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-626.8" who="#MałgorzataGosiewska">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 24 maja br.</u>
          <u xml:id="u-626.9" who="#MałgorzataGosiewska">Informuję, że zgłosili się posłowie celem wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-626.10" who="#MałgorzataGosiewska">Czy jeszcze ktoś z pań i panów posłów pragnie wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-626.11" who="#MałgorzataGosiewska">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-626.12" who="#MałgorzataGosiewska">Listę posłów uznaję za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-626.13" who="#MałgorzataGosiewska">Pierwsze oświadczenie wygłosi poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-626.14" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże! Dobry wieczór.</u>
          <u xml:id="u-627.1" who="#GrzegorzBraun">Ile mam minut, pani marszałek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#MałgorzataGosiewska">2 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#GrzegorzBraun">Za 9 czy 10 godzin w Wysokiej Izbie głos zabrać ma przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy pan Rusłan Stefańczuk, który, jak mogliśmy zauważyć, już jest w okolicy. Dzisiaj składał wizytę. Zdaje się że dziś marszałek Sejmu Witek odebrała wysokie odznaczenie z rąk pana Stefańczuka za zasługi dla państwa ukraińskiego.</u>
          <u xml:id="u-629.1" who="#GrzegorzBraun">Jaki jest kontekst tej sytuacji? Ten kontekst to notowana już przez nawet mainstreamowe, gadzinowe, warszawskie media reorientacja Kijowa na Berlin. To jest komentowane w waszym mainstreamie. Po drugie, butne, agresywne, kłamliwe wypowiedzi przedstawicieli państwa ukraińskiego negujące ludobójstwo ukraińskie na Polakach w XX w. Szef ukraińskiego analogonu IPN po raz kolejny dał popis swoich możliwości w tej dziedzinie. Ambasador państwa ukraińskiego w Warszawie to również, jak się zdaje, negacjonista polskiego holokaustu z rąk ukraińskich. Jakże w tej sytuacji mają posłowie na Sejm słuchać przedstawiciela państwa, które formuje się na kulcie ludobójców?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, zalecałabym rozmowę z przewodniczącym pańskiego koła, z panem posłem Bosakiem, z którym to dzisiaj wraz z panią marszałek rozmawiałyśmy na temat relacji polsko-ukraińskich właśnie w kontekście wydarzeń na Wołyniu i o pozytywnych elementach tychże relacji. Tak że, panie pośle, pan oczywiście nie słucha, ale mam nadzieję, że pana zwolennicy owszem. Warto rozmawiać ze swoimi kolegami z koła.</u>
          <u xml:id="u-630.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-630.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam się do pana Jacka Sasina, wicepremiera i ministra aktywów państwowych, z gorącym apelem o unieważnienie sprzedaży przez Eneę SA plaży i pomostu w Samociążku nad Zalewem Koronowskim i o pozostawienie jej do otwartego korzystania dla mieszkańców gminy oraz miłośników rekreacji z Bydgoszczy i całego regionu. Spółka Enea nie wybudowała elektrowni i innych obiektów nad Zalewem Koronowskim ze swoich prywatnych środków, ale dostała je za darmo w spadku po PRL jako mienie wybudowane po II wojnie światowej ze środków państwowych do korzystania z niego przez wszystkich obywateli. Plaża wraz z pomostem i infrastrukturą od pokoleń służą za darmo społeczności lokalnej i turystom. Odbywały się na niej koncerty i imprezy, a z kąpieliska korzystały dziesiątki osób. Enea postanowiła sprzedać plażę. W przeszłości nie podjęła ona efektywnych działań skutkujących przekazaniem plaży społeczności lokalnej na warunkach korzystnych dla samorządu i obywateli. Jednocześnie Enea chwali się publicznie dziesiątkami milionów, naszych milionów, wydanych na organizację imprez i finansowanie lokalnych interesów w innych miejscowościach i dla innych grup społecznych. Utrzymuje też za dziesiątki milionów złotych wiele zespołów sportowych.</u>
          <u xml:id="u-631.1" who="#JanSzopiński">W dniu 28 kwietnia mieszkańcy Samociążka wręczyli panu premierowi list z dramatycznym apelem. Panie premierze, mieszkańcy Samociążka w piśmie skierowanym niedawno do prokuratury piszą: Spółka Enea nie dochowała terminu określonego w ogłoszonym przetargu. W treści informacji wskazano, że uczestnicy przetargu zostaną powiadomieni o terminie akcji z co najmniej 5-dniowym wyprzedzeniem. Termin wpłacenia wadium upłynął 25 kwietnia, przetarg odbył się 28 kwietnia.</u>
          <u xml:id="u-631.2" who="#JanSzopiński">Panie Premierze! Mam uprzejmą prośbę, niech pan swoimi organami kontrolnymi sprawdzi to, co mieszkańcy Samociążka napisali do prokuratury. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-632.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Monika Falej, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-632.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#MonikaFalej">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wnioskuję o natychmiastową i szczegółową informację pana premiera Morawieckiego w sprawie incydentu w Braniewie i waszej antyrosyjskiej polityki, która polega na dalszym sprowadzaniu do Polski ruskich surowców energetycznych. Wie pan, co tam się stało, czy podobnie jak w sprawie rakiety planował pan się dowiedzieć dopiero za kilka miesięcy? Podpowiem panu. Doszło tam do wycieku gazu z cysterny kolejowej, a KAS nie próbował nawet ukrywać, skąd pochodzi, skąd został sprowadzony. Od 454 dni finansujemy bomby, które spadają na naszych sąsiadów. Na tym polega antyrosyjskość w waszym wykonaniu? Wstyd, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-634.1" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-634.2" who="#MałgorzataGosiewska">Po co się wpisywać?</u>
          <u xml:id="u-634.3" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Klaudia Jachira.</u>
          <u xml:id="u-634.4" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-634.5" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Adam Woźniak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-634.6" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę o wygłoszenie oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-635.1" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kontynuuję oświadczenie związane z 600-leciem Garwolina, druga część tego oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-635.2" who="#GrzegorzAdamWoźniak">W latach władzy komunistycznej miasto Garwolin rozwijało się powoli. Dzięki wytrwałości mieszkańców i ich przywiązaniu do prywatnej przedsiębiorczości i tradycji zachowało swojego ducha niezależności. W latach 90., działając w Stowarzyszeniu Przedsiębiorców Ziemi Garwolińskiej, miałem zaszczyt poznać tych niezłomnych ludzi, którzy opierali się komunie na swój gospodarski sposób. Przez lata wolnej Polski ostatnich 30 lat miasto wypiękniało. Zmodernizowano szpital za 60 mln zł, powstał aquapark, hale sportowe, zadbano o zielone tereny nad Wilgą. Pojawiły się nowe technologie. Powstały nowe miejsca pracy w amerykańskiej firmie Avon. Rozwinęły się lokalne zakłady branży skórzanej, elektronicznej, kosmetycznej, stając się cenionymi graczami na rynku krajowym i rynkach międzynarodowych. Od 2021 r. Garwolin został połączony dzięki inwestycjom realizowanym przez rząd Prawa i Sprawiedliwości nowoczesną, bezpieczną drogą ekspresową S17 z Warszawą i Lublinem, została również zrealizowana kompleksowa modernizacja analogicznej linii kolejowej. Obie megainwestycje za ponad 7 mld zł dały nowy impuls dla rozwoju stolicy powiatu garwolińskiego, miasta Garwolin, oraz okolicznych gmin. Garwolin rozwija się wtedy, kiedy rozwija się dobrze Polska, traci też wtedy, kiedy nad Wisłą źle się dzieje. To taka cegiełka w patriotyzm gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-635.3" who="#GrzegorzAdamWoźniak">Obchodzimy jubileusz 600-lecia miasta Garwolin. Jako poseł ziemi garwolińskiej składam słowa wdzięczności wszystkim, którzy budowali dobrobyt i wpływali na rozwój miasta, którzy wykazywali się patriotyzmem i walczyli w obronie miasta. Jestem niebywale dumny, mogąc reprezentować tych wspaniałych ludzi w Sejmie. Garwolin to piękna historia. Garwolin to tętniąca życiem rzeczywistość. Garwolin to iskrząca wyobraźnią przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-635.4" who="#GrzegorzAdamWoźniak">I jeszcze jedno ważne przesłanie. Włosi mają swoją pizzę, Amerykanie hamburgery. Jeśli jednak marzycie o polskim rosole, to z ręką na sercu powiem, że nie ma lepszego od tego niedzielnego garwolińskiego ugotowanego na wodzie z rzeki Wilgi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-635.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle. Zachęcił pan.</u>
          <u xml:id="u-636.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Iwona Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-636.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-636.3" who="#MałgorzataGosiewska">Garwoliński rosół.</u>
          <u xml:id="u-636.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: O tej porze to każdy by się już zjadło.)</u>
          <u xml:id="u-636.5" who="#MałgorzataGosiewska">Oj tak.</u>
          <u xml:id="u-636.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Niekoniecznie na wodzie z rzeki Wilgi.)</u>
          <u xml:id="u-636.7" who="#MałgorzataGosiewska">Niekoniecznie, po prostu rosół.</u>
          <u xml:id="u-636.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-636.9" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#IwonaKurowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Garwoliński Klub Strzelectwa Sportowego Snajper obchodzi w tym roku 30-lecie istnienia. Z tej okazji składam serdeczne gratulacje i podziękowania. Klub założyła w 1993 r. grupa kolegów. Głównym inicjatorem był pan Marian Kaczkowski. Pierwszym prezesem klubu pan Dariusz Rękawek. Klub zrzeszony był w Siedleckim Okręgowym Związku Strzeleckim. Od początku istnienia klub Snajper korzysta ze strzelnicy usytuowanej na terenie obecnej szkoły im. Bohaterów Westerplatte w Garwolinie.</u>
          <u xml:id="u-637.1" who="#IwonaKurowska">Obecnie strzelnica to cztery stanowiska z 25-metrowymi osiami, z monitorami na osi strzeleckiej, z automatycznymi transporterami tarcz. Posiada wiele rodzajów broni palnej sportowej, którą się używa do trenowania, z której się korzysta na zawodach strzeleckich. Ogromny zapał i wkład pracy oraz środków członków klubu doprowadził do obecnego wyglądu i wyposażenia strzelnicy. Klub dba o doświadczoną kadrę trenerską, instruktorską oraz sędziowską. Od 2010 r. do dziś prezesem klubu jest pan Jerzy Mitek. Przy klubie prężnie działa sekcja młodzieżowa Uczniowski Klub Sportowy „Snajper” zdobywający laury podczas zawodów strzeleckich organizowanych przez kuratorium oświaty „Sprawni jak żołnierze” i „O srebrne muszkiety”. Wielu członków UKS zafascynowanych strzelectwem sportowym i mających sukcesy kontynuuje swoją pasję strzelecką już jako członkowie klubu Snajper.</u>
          <u xml:id="u-637.2" who="#IwonaKurowska">Członkowie klubu Snajper mają na swoim koncie wiele sukcesów w zawodach międzynarodowych, międzyklubowych oraz klubowych organizowanych przez Polski Związek Strzelectwa Sportowego i inne organizacje. Klub Snajper, działając prężnie od 30 lat, skupia pasjonatów strzelectwa sportowego i zaraża tą pasją nowych członków. Ogromną zasługą klubu jest pomoc w odbyciu szkoleń, zdobywaniu, utrzymaniu licencji zawodniczych oraz patentów strzeleckich. Specjalne zachęty i zniżki kierowane są do kobiet, których jest w klubie coraz więcej.</u>
          <u xml:id="u-637.3" who="#IwonaKurowska">Od wybuchu wojny na Ukrainie zainteresowanie klubem stale rośnie. Szczególnie teraz widać, jak ogromny jest wymiar zasług klubu Snajper Garwolin, nie tylko sportowy i koleżeński, ale również, a nawet przede wszystkim patriotyczny i obronny. Jako poseł z Garwolina i członek klubu serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-637.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-638.1" who="#MałgorzataGosiewska">Oczywiście zapraszam do proobronnego zespołu parlamentarnego.</u>
          <u xml:id="u-638.2" who="#komentarz">(Poseł Iwona Kurowska: Już się zapisałam.)</u>
          <u xml:id="u-638.3" who="#MałgorzataGosiewska">Ach, bardzo się cieszę, witamy w zespole.</u>
          <u xml:id="u-638.4" who="#komentarz">(Poseł Iwona Kurowska: Dzisiaj.)</u>
          <u xml:id="u-638.5" who="#MałgorzataGosiewska">Właśnie się domyślam.</u>
          <u xml:id="u-638.6" who="#MałgorzataGosiewska">Innych parlamentarzystów równie serdecznie zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-638.7" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Fryderyk Kapinos, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-638.8" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#FryderykKapinos">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dnia 23 kwietnia 2023 r. w kościele pw. św. Mikołaja Biskupa w Borowej odbyła się uroczystość z okazji 80. urodzin ks. prał. Józefa Mroza. Po mszy świętej wraz z marszałkiem województwa podkarpackiego Władysławem Ortylem wręczyłem jubilatowi złoty krzyż zasługi, który został nadany przez prezydenta RP Andrzeja Dudę za ofiarną działalność publiczną, ofiarne niesienie pomocy oraz działalność charytatywną, przynoszące znaczną korzyść państwu i obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-639.1" who="#FryderykKapinos">Ks. Józef Mróz urodził się w kwietniu 1943 r. w Mesznej Szlacheckiej k. Tuchowa w powiecie tarnowskim. Jego powołanie kapłańskie rodziło się w trudnych czasach. W Polsce niepodzielnie rządziła komuna, trudne też były warunki bytowe ludności. Wcześniej osierociła go matka, został sam z ojcem. Matką była mu parafia św. Jakuba Starszego Apostoła w Tuchowie, gdzie codziennie wstępował przed szkołą i po szkole, oraz cudami słynąca Matka Boska w kościele oo. redemptorystów w Tuchowie. Do szkoły pieszo przemierzał codziennie 10 km.</u>
          <u xml:id="u-639.2" who="#FryderykKapinos">Liceum ogólnokształcące w Tuchowie ukończył w roku 1961. Koleżanki i koledzy wspominają go jako dobrego ucznia i kolegę, na którego zawsze można było liczyć. Nie krył się z tym, że życie chce poświęcić Bogu. W czasach komuny było to bohaterstwem. Na szczęście wspaniali nauczyciele dyskretnie go ochraniali. Po maturze wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie. Będąc klerykiem, nie uniknął obowiązkowej służby wojskowej, którą zakończył w 1963 r. w stopniu porucznika. Mimo to nie dał się złamać. Ukończył studia teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie i przyjął święcenia kapłańskie w 1967 r.</u>
          <u xml:id="u-639.3" who="#FryderykKapinos">W czerwcu 1977 r. został administratorem i proboszczem parafii pw. św. Mikołaja Biskupa w Borowej. Funkcję tę sprawował do roku 2013. Dbał o duchowe życie parafian, ale także dał się poznać jako dobry gospodarz. Doprowadził do remontu kościoła w Borowej, m.in. wykonania nowego dachu, nowej polichromii i 12 witraży oraz powiększenia skarbca i zakrystii, a także wybudowania nowej plebanii. Był inicjatorem budowniczym kościoła w Glinach Małych. W ciągu 46 lat jego obecności w parafii pw. św. Mikołaja Biskupa w Borowej wśród wielu dokonań wymienić należy udział w licznych inicjatywach kościelnych, społecznych i kulturalnych.</u>
          <u xml:id="u-639.4" who="#FryderykKapinos">Ks. Józef był dla wielu parafian niczym członek rodziny, który swoją obecnością oraz nauką wzbogacał najważniejsze wydarzenia oraz sakramenty w życiu mieszkańców parafii. Był wszędzie tam, gdzie go potrzebowano, stawiając na pierwszym miejscu potrzeby innych ludzi. Należy choćby wspomnieć jego zaangażowanie w pomoc ludziom dotkniętym powodzią w 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-639.5" who="#FryderykKapinos">Osobiście bardzo się cieszę z tego odznaczenia, gdyż czcigodny ks. Józef Mróz był osobą bezkompromisową, stojącą mocno na fundamentach opartych na wartościach, na których zbudowany jest Kościół. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-639.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-640.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Szymon Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-640.2" who="#MałgorzataGosiewska">Proszę trzymać się wyznaczonego czasu, mając też na względzie nas wszystkich tu obecnych.</u>
          <u xml:id="u-640.3" who="#MałgorzataGosiewska">To nie do pana posła, to do wszystkich oświadczających się.</u>
          <u xml:id="u-640.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-640.5" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-640.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Pan poseł dla mnie zostawi trochę czasu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#SzymonGiżyński">Zaraz pani zobaczy, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-641.1" who="#SzymonGiżyński">Tusk Donald gra Polaka szpetnie, jakby go wcale nie rozumiał. Trzaskowski grałby Polaka świetnie, gdyby grać umiał.</u>
          <u xml:id="u-641.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#MałgorzataGosiewska">Brawo!</u>
          <u xml:id="u-642.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#BarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W maju tego roku przypada 480. rocznica śmierci Mikołaja Kopernika. Ten urodzony 550 lat temu w Toruniu duchowny, matematyk, ekonomista, lekarz i astronom był wybitnym przedstawicielem epoki renesansu, człowiekiem wielu talentów i zdolności. Pełnił różnorakie funkcje, jednak do jego najwybitniejszych osiągnięć należy zaliczyć sformułowanie teorii heliocentrycznej, która z czasem wpłynęła na całkowitą zmianę postrzegania wszechświata. Polski astronom zakwestionował bowiem dotychczasowe przekonanie o Ziemi jako centrum wszechświata. Stawiając Słońce w środku naszego układu planetarnego w wydanym przez siebie w 1543 r. dziele „O obrotach sfer niebieskich” — niebieskich, nie niemieckich — stał się prekursorem nowej teorii wszechświata, która w tamtym czasie była rewolucją w myśleniu naukowym.</u>
          <u xml:id="u-643.1" who="#BarbaraBartuś">Z dzisiejszej perspektywy osiągnięcia tego wybitnego uczonego można śmiało nazwać przykładem geniuszu oraz odwagi intelektualnej i badawczej. Nie dziwi więc, że imię Mikołaja Kopernika nosi wiele instytucji naukowych i oświatowych. Imię znakomitego astronoma wykorzystano również w topografii, nazewnictwie ciał niebieskich i nazewnictwie projektów badawczych. Nazwisko tego największego spośród uczonych, którzy żyli na ziemiach polskich, otrzymało powstałe w Warszawie z inicjatywy prezydenta prof. Lecha Kaczyńskiego centrum nauki. Z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika w tym centrum nauki stanął przypominający Mikołaja Kopernika najbardziej zaawansowany robot humanoidalny na świecie. Pojawienie się tego robota wywołało też dyskusję na temat sztucznej inteligencji, jej przyszłości, zagrożeń i szans.</u>
          <u xml:id="u-643.2" who="#BarbaraBartuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mikołaj Kopernik jest dumnym symbolem naszego kraju i przykładem, jak wiele osiągnięć jednego człowieka może zmienić życie i rozwój milionów ludzi. Jest nie tylko powodem do dumy dla każdego Polaka, ale także inspiracją dla nowych pokoleń naukowców. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-643.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-644.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Anna Pieczarka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-644.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam do wygłoszenia oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#AnnaPieczarka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polska jest piękna, a może być jeszcze piękniejsza. Z zadowoleniem przyjęłam zapowiedzi o znacznym zwiększeniu w przyszłości środków finansowych na kulturę, w tym przede wszystkim na rewitalizację zabytków, na odbudowę zamków, dworów i kamienic, tego wszystkiego, co straciliśmy w kolejnych wojnach.</u>
          <u xml:id="u-645.1" who="#AnnaPieczarka">Jak potrzebne i społecznie oczekiwane są tego typu inicjatywy, dobrze pokazuje przykład z mojego okręgu wyborczego, gdzie już teraz odtwarzany jest średniowieczny zamek w Melsztynie, w którym tworzyła się historia Polski. Zamek ten został zdobyty i spalony przez wojska rosyjskie podczas konfederacji barskiej. W Melsztynie pozostały tylko ruiny. Od kilku lat zamek jest systematycznie odbudowywany dzięki pieniądzom z programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Odtworzona została zamkowa wieża. Oprócz walorów historycznych pełni też funkcję turystyczną, gdyż na jej szczycie znajduje się platforma widokowa. Można z niej podziwiać malownicze krajobrazy Dunajca i Beskidu Sądeckiego, a przy dobrej pogodzie zobaczyć szczyty Tatr.</u>
          <u xml:id="u-645.2" who="#AnnaPieczarka">Możliwość spotkania z żywą historią oraz piękne widoki ściągają rzesze turystów. Właśnie z myślą o nich, a także o mieszkańcach Melsztyna otwarta została niedawno świetlica wiejska z punktem informacji turystycznej. Znajduje się przy drodze prowadzącej na zamkowe wzgórze, a wybudowana została dzięki dofinansowaniu z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-645.3" who="#AnnaPieczarka">Za to wspieranie Polski lokalnej, za możliwość rozwoju naszych pięknych, małych ojczyzn dziękuję premierowi Mateuszowi Morawieckiemu. Dziękuję również panu premierowi Piotrowi Glińskiemu za przekazywane środki i proszę o kolejne programy służące rewitalizacji zabytków. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-645.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-646.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pana posła Mirosława Suchonia nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-646.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jacek Kurzępa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-646.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#JacekKurzępa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Lubuszanie, jak pamiętacie, przed bodaj 4 laty, startując do kolejnej kadencji Sejmu, obiecywałem wam, że będę zajmował się matką ziemią, że będę troszczył się o klimat, o ziemię, o wszystko, co jest niezbędne do tego, żebyśmy zostawili ją w lepszej kondycji, niż zastaliśmy. Dlatego też z niebywałą radością przyjąłem zaproszenie organizacji i stowarzyszeń ekologicznych, które 19 maja br. w pięknych transgranicznych Słubicach, właśnie tych Słubicach, gdzie przepływa Odra, która doświadcza to miasto po wielokroć, czasami niebywale gwałtownie, spotkaliśmy się w Collegium Polonicum w zacnym gremium osób, specjalistów z polskiego gospodarstwa Wody Polskie z Warszawy, z dyrektorami regionalnymi zlewni Wrocław, zlewni Poznań, dyrektorami Lasów Państwowych, ale przede wszystkim najważniejsze, że była młodzież. Że była młodzież z rzepińskiego liceum, że byli młodzi leśnicy z technikum ze Starościna, że była młodzież z Centrum Kształcenia Ustawicznego i Zawodowego w Słubicach.</u>
          <u xml:id="u-647.1" who="#JacekKurzępa">Nigdy nie padła żadna diagnoza o rtęci. Rzeczowa, merytoryczna rozmowa, nienapastliwa, mająca niebywałą moc faktografii, którą przez wiele miesięcy zgromadziły wszystkie instytucje państwa i instytucje wojewody. Niestety w opozycji do naszej merytoryczności i troski, realnej troski o matkę ziemię, mamy kaskadę kłamstw, które nie zostały odwołane. Wzywam panią marszałek województwa lubuskiego, żeby przeprosiła Lubuszan za te kłamstwa. Spowodowała wielki chaos, wielkie napięcie, wielki strach. Lubuszanie byli dzielni mimo wszystko. Pobiegli na pomoc matce ziemi. Dziękuję wam za to.</u>
          <u xml:id="u-647.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-648.1" who="#MałgorzataGosiewska">Niestety ta formacja nie ma zwyczaju przepraszać za kłamstwa podawane obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-648.2" who="#MałgorzataGosiewska">Na tym zakończyliśmy — niesamowite — oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! 24 maja w Polsce obchodzimy święto Wojsk Specjalnych. Święto zostało ustanowione na ten dzień i obchodzone jest od 24 maja 2007 r., by upamiętnić uzyskanie statusu odrębnego rodzaju Sił Zbrojnych. Najlepsze życzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#WaldemarAndzel">Oświadczenie w sprawie wzrostu cen samochodów przez politykę Unii Europejskiej i wdrożenie normy Euro 7</u>
          <u xml:id="u-650.1" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przeciwko kolejnemu wspaniałemu pomysłowi ekourzędników z Brukseli protestują Polska, Słowacja, Węgry, Rumunia, Czechy, Portugalia, Bułgaria i Francja.</u>
          <u xml:id="u-650.2" who="#WaldemarAndzel">Nie można dopuścić, aby przepisy unijne doprowadziły do zwiększenia wykluczenia komunikacyjnego w państwach członkowskich oraz do horrendalnych cen samochodów. Po wprowadzeniu tych przepisów ceny aut osobowych wzrosną w Polsce o co najmniej 9 tys. zł, a ciężarowych — o przynajmniej 54 tys. zł. Jak podało we wtorek Europejskie Stowarzyszenie Producentów Pojazdów ACEA, planowane wprowadzenie nowej normy emisji spalin Euro 7 mającej obniżyć emisję cząstek stałych, dwutlenku węgla i tlenków azotu radykalnie zwiększy koszty produkcji. Oczywiście zaboli to osoby najskromniej zarabiające. Ocenia się, że Euro 7 najmocniej uderzy w auta małe i tanie, które staną się dla klientów nieosiągalne. W konsekwencji ich produkcja przez spadek popytu może okazać się nieopłacalna. Przeciwko Euro 7 mocno protestują Włochy obawiające się negatywnych skutków rynkowych dla Fiata. Taka oto przyszłość czeka nas już niebawem, jeżeli nie powstrzymamy tego ekoszaleństwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#KrzysztofGłuchowski">Z okazji święta Konstytucji 3 maja często słyszymy pytanie o jej znaczenie dla nas, Polaków, o jej wyjątkowość w dziejach prawodawstwa światowego. Za tymi pytaniami ukrywa się często wątpliwość, czy my, Polacy nie przesadzamy z wychwalaniem tego wydarzenia. Czy ta rozterka może dziwić?</u>
          <u xml:id="u-651.1" who="#KrzysztofGłuchowski">Przez cały okres tzw. III RP wiele środowisk realizowało i realizuje tzw. politykę wstydu mającą nas przekonać, że nasza przeszłość nie jest godna pamięci, zaś przyszłość i dobrobyt mogą być budowane jedynie w podległości wobec innych państw, i to w taki sposób, by przede wszystkim realizować ich interesy. Taka ocena dzisiejszej Polski podobna jest do tej, jaką tworzyli likwidatorzy I Rzeczypospolitej, czyli państwa rozbiorowe i ich sojusznicy z konfederacji targowickiej. Nie trzeba dodawać, że trzeciomajową konstytucję z roku 1791 państwa rozbiorowe i ich poplecznicy zasiadający w Sejmie Czteroletnim oceniali jednoznacznie źle.</u>
          <u xml:id="u-651.2" who="#KrzysztofGłuchowski">Dziś w Polsce i w świecie historycy, znawcy prawodawstwa uchwalenie tego najważniejszego dla kraju dokumentu oceniają jako sukces na światową skalę. Konstytucję 3 maja uznają za wielkie osiągnięcie służące polskiej racji stanu i interesowi wszystkich narodów tworzących Rzeczpospolitą. Akt ten, dziś jednoznacznie oceniany jako sukces, zwalczany był wówczas wszelkimi sposobami przez wrogów wielonarodowej Rzeczypospolitej. Mając w pamięci przeszkody, jakie stawiano wówczas przed reformatorami państwa, rząd Zjednoczonej Prawicy podejmuje dziś wysiłek organizacyjny w interesie ojczyzny i regionu w reakcji na niezmieniające się od wieków imperialne ambicje zagrażające naszym wolnościom. Trójmorze i tzw. belgradzką dziewiątkę budujemy jako rządząca większość już drugą kadencję, jednocząc wokół nich państwa Europy Środkowej. Inicjatywy początkowo wyśmiewane także w polskim Sejmie dziś znajdują uznanie i poparcie Stanów Zjednoczonych i innych państw. Zacieśnia się współpraca w ramach tych formatów z najważniejszymi światowymi organizacjami, jak NATO i ONZ.</u>
          <u xml:id="u-651.3" who="#KrzysztofGłuchowski">Losy Konstytucji 3 maja uczą nas, że narodów zjednoczonych wokół szlachetnych celów nie można ujarzmić. Ta prawda poza konkretnymi rozwiązaniami zawartymi w tej historycznej konstytucji winna nam być bliska w dniu święta Konstytucji 3 maja, jak i zawsze w działaniach na rzecz naszej ojczyzny. Niech się święci 3 maja!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#GrzegorzLorek">Piaskowski</u>
          <u xml:id="u-652.1" who="#GrzegorzLorek">Niewielu piotrkowianom znana jest postać Stanisława Mariusza Piaskowskiego. Urodził się co prawda w Kaliszu, ale wojenne losy związały go z moim miastem. Odbył służbę w marynarce wojennej pod koniec lat 20. XX w., a później skończył studia na politechnice. Kiedy wybuchła wojna, początkowo znalazł się we Lwowie, skąd po niemieckim ataku na Sowietów w czerwcu 1941 r. przedostał się do Piotrkowa.</u>
          <u xml:id="u-652.2" who="#GrzegorzLorek">Był uzdolniony plastycznie i właśnie tymi umiejętnościami włączył się do walki z niemieckim okupantem. Współpracując z lokalną komórką Armii Krajowej przygotowywał fałszywe dokumenty, które uratowały wiele istnień ludzkich. Niestety nieznane są szczegóły pracy Stanisława Piaskowskiego w Piotrkowie, może warto, aby tą ciekawą postacią zainteresował się głębiej jakiś historyk. W 1943 r. wywieziony został na roboty przymusowe do Francji, gdzie był zatrudniony przy budowie umocnień portu w Marsylii. Po alianckiej inwazji na południową Francję został oficerem 7. Dywizji Piechoty.</u>
          <u xml:id="u-652.3" who="#GrzegorzLorek">Po wojnie nie zdecydował się na powrót do opanowanego przez komunistów kraju. Wyjechał do USA i tam w Albany prowadził swoją firmę topograficzną. Jednak jego osiągnięcia dotyczą zupełnie innej sfery. Mając dostęp do archiwów brytyjskich i amerykańskich, wykonał benedyktyńską pracę, pisząc i wydając „Kroniki Polskiej Marynarki Wojennej 1918–1946” oraz przygotowując album „Okręty Rzeczpospolitej Polskiej 1920–1946. Album planów”. Obie pozycje wydane własnym sumptem są do dziś niedoścignionym wzorem opracowania historycznego. Obie książki zdobyły wiele nagród nie tylko w środowisku polonijnym.</u>
          <u xml:id="u-652.4" who="#GrzegorzLorek">Stanisław Mariusz Piaskowski umarł w roku 2003, zostawiając po sobie książki, ale także grafiki i inne prace plastyczne, a także pamięć wdzięcznych miłośników i pasjonatów historii polskiej Marynarki Wojennej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#AgnieszkaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 3 maja obchodziliśmy 232. rocznicę uchwalenia konstytucji. Narodowe Święto Trzeciego Maja zostało ustanowione na pamiątkę uchwalenia przez Sejm Czteroletni w 1791 r. Konstytucji 3 maja. Powinniśmy przypominać, że dokument był drugą na świecie, po konstytucji Stanów Zjednoczonych, i pierwszą w Europie spisaną konstytucją, która wprowadzała demokratyczne reformy.</u>
          <u xml:id="u-653.1" who="#AgnieszkaSoin">Jako poseł ziemi dolnośląskiej jestem pełna uznania, że najważniejszy w państwie dokument jest dla nas okazją do tak radosnego i rodzinnego świętowania. Na Dolnym Śląsku tegoroczne obchody wojewódzkie odbyły się w Górze. Dotychczas odbywały się w Legnicy, Bolesławcu czy Oleśnicy. Naszym celem jest, by decentralizować obchody, aby mieszkańcy każdej części naszego regionu mieli możliwość uczestniczenia we wspólnej modlitwie za ojczyznę, skorzystania z kulturalnych eventów czy zobaczenia pokazów sprzętu wojskowego oraz musztry, a tym samym aby mogli wspólnie celebrować ważne dla polskiej historii daty.</u>
          <u xml:id="u-653.2" who="#AgnieszkaSoin">To święto ma dla nas szczególne znaczenie. Przez lata zaborów, okupacji było zakazane. Zostało oficjalnie przywrócone dopiero w 1990 r., a dziś łączy społeczeństwo w przywiązaniu do tradycji narodowych.</u>
          <u xml:id="u-653.3" who="#AgnieszkaSoin">Prawo i Sprawiedliwość zawsze będzie stać na straży konstytucji i bronić podstawowych prawd w niej zawartych. Tego może być pewien każdy obywatel, któremu na sercu leży zachowanie w narodzie poczucia jedności, demokratycznych wartości i budowania naszej tożsamości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#AndrzejSzejna">Oświadczenie w sprawie wprowadzenia prawa do odłączenia się</u>
          <u xml:id="u-654.1" who="#AndrzejSzejna">Wysoki Sejmie! Pandemia COVID pokazała nam, że praca zdalna jest możliwa, ale obnażyła także jej wszelkie wady i patologie — na szczęście możliwe do wyeliminowania poprzez uchwalenie odpowiedniego prawa. Od pracowników zaczęto oczekiwać ciągłego sprawdzania e-maili i odpowiadania na nie poza czasem pracy. E-maile i telefony pojawiające się o przeróżnych godzinach, także tych, które standardowo dotychczas łączyliśmy ze sferą prywatności pracownika, np. późno w nocy, niejako wpisały się w obraz pracy zdalnej w polskim wydaniu. Oczywiście ze strony psychologicznej zjawisko jest bardzo skomplikowane: z jednej strony mamy nacisk ze strony przełożonych na dostępność pracowników on-line, z drugiej — i o tym nie zapominajmy — coraz większa liczba osób sprawdza pocztę w sposób kompulsywny, na pograniczu zaburzeń kompulsywno-obsesyjnych.</u>
          <u xml:id="u-654.2" who="#AndrzejSzejna">Należy wskazać, że temat prawa do odłączenia pojawia się dość często w kontekście europejskiego filaru praw socjalnych. Na problem przeciążenia pracowników zwrócił także uwagę Parlament Europejski. Na oficjalnej stronie PE czytamy: Ciągła dostępność może odbić się na zdrowiu. Nieustanna praca może mieć konsekwencje zdrowotne, ponieważ odpoczynek jest niezbędny dla dobrego samopoczucia. Zbyt długie siedzenie przed ekranem i zbyt długa praca źle wpływa na koncentrację, powoduje przeciążenie poznawcze i emocjonalne oraz może prowadzić do bólów głowy, zmęczenia oczu, ogólnego zmęczenia, niepokoju, wypalenia lub niedoborów snu.</u>
          <u xml:id="u-654.3" who="#AndrzejSzejna">W konsekwencji pandemii i pogorszenia stanu psychicznego obywateli UE Parlament Europejski w dniu 21 stycznia 2021 r. wezwał do ustanowienia prawa do odłączenia się. W rezolucji ustawodawczej przyjętej 472 głosami za, 126 głosami przeciw, przy 83 głosach wstrzymujących się posłowie wezwali Komisję do zaproponowania prawa, które umożliwiłoby osobom pracującym zdalnie rozłączenie się poza godzinami pracy. Parlament wskazał, że przepisy te powinny również ustanowić minimalne wymogi dotyczące pracy na odległość oraz doprecyzować warunki pracy, godziny i okresy odpoczynku. Posłowie trafnie zauważyli, że większe wykorzystanie narzędzi cyfrowych do celów zawodowych doprowadziło do powstania kultury nieustannej dyspozycyjności, co ma negatywny wpływ na równowagę między pracą a życiem prywatnym pracowników. Chociaż w czasie kryzysu COVID-19 praca w domu odegrała zasadniczą rolę w ochronie zatrudnienia i działalności gospodarczej, to połączenie długich godzin pracy i wyższych wymagań prowadzi również do większej liczby przypadków lęku, depresji, wypalenia zawodowego i innych problemów związanych ze zdrowiem psychicznym i fizycznym.</u>
          <u xml:id="u-654.4" who="#AndrzejSzejna">Często pracownicy po godzinach pracy sprawdzają skrzynkę pocztową, aby mieć pewność, że szybko zareagują w razie kontaktu ze strony przełożonych. Przed polskimi sądami pojawiały już się roszczenia pracowników, którzy wskazywali, że naruszenie ich prawa do odłączenia wtyczki spełnia przesłanki mobbingu. W konkretnych stanach faktycznych sądy uznawały, że notoryczne wysyłanie maili z poleceniami służbowymi do pracownika w dni wolne od pracy, podczas urlopu lub zwolnienia chorobowego oraz nieadekwatne rozliczanie ich wykonania może zostać potraktowane jako mobbing.</u>
          <u xml:id="u-654.5" who="#AndrzejSzejna">Niestety od momentu podjęcia wyżej wspomnianej rezolucji PE stan prawny na poziomie UE oraz naszego wewnętrznego porządku nie uległ zmianie. Wprowadzenie prawa do odłączenia się jest kluczowe dla zwiększenia ochrony pracowników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowna Pani Marszałek! W moim oświadczeniu poselskim chciałbym przedstawić otrzymane stanowisko XIII Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej VI kadencji z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie kryzysu na rynku trzody chlewnej:</u>
          <u xml:id="u-655.1" who="#TadeuszTomaszewski">Walne Zgromadzenie Wielkopolskiej Izby Rolniczej alarmuje władze państwa polskiego o obecnej, krytycznej sytuacji, jaka panuje na rynku trzody chlewnej. Sytuacja, która panuje na tym rynku od wielu lat, nie jest zjawiskiem chwilowym, a trwałym kryzysem, którego dalsze trwanie spowoduje już nieodwracalne skutki i skaże Polaków na import mięsa wieprzowego.</u>
          <u xml:id="u-655.2" who="#TadeuszTomaszewski">Według danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa tylko na przestrzeni I kwartału 2023 r. liczba stad świń w Polsce skurczyła się o 4,2%. W przeciągu 3 miesięcy pogłowie trzody zmalało o 432 tys. sztuk. Liczba zarejestrowanych stad trzody chlewnej w Polsce wyniosła na dzień 13 kwietnia 53,8 tys. sztuk. Oznacza to, że na przestrzeni nieco ponad 3 miesięcy liczba stad świń spadła w Polsce o 2,4 tys.</u>
          <u xml:id="u-655.3" who="#TadeuszTomaszewski">Według danych GUS pogłowie świń w grudniu 2022 r. liczyło 9624,3 tys. sztuk, wykazując w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku spadek o 6%. Redukcja pogłowia wystąpiła we wszystkich grupach świń, w szczególności w grupie prosiąt, gdzie wyniosła 11,8%. Stado loch na chów zmniejszyło się w porównaniu z grudniem 2021 r. o 61,4 tys. sztuk (o 9,4%) do poziomu 592,6 tys. sztuk, w tym pogłowie loch prośnych zmniejszyło się o 29,1 tys. sztuk (o 6,7%) do 404,8 tys. sztuk. W stosunku do czerwca 2021 r. liczba loch na chów zmniejszyła się o 13,7 tys. sztuk (o 2,3%), w tym macior prośnych spadła o 12,9 tys. sztuk, tj. o 3,1%. ARiMR podaje natomiast, że na koniec lutego pogłowie świń spadło już do poziomu 8,9 mln sztuk.</u>
          <u xml:id="u-655.4" who="#TadeuszTomaszewski">Pomimo wzrostu cen opłacalność tuczu otwartego pozostaje pod kreską ze względu na bardzo wysokie ceny warchlaków z importu. W nieco lepszej sytuacji są producenci świń w cyklu zamkniętym, dodatkowo objęci wsparciem w postaci dopłat.</u>
          <u xml:id="u-655.5" who="#TadeuszTomaszewski">Spadek pogłowia trzody chlewnej w Polsce skutkuje ujemnym deficytem w handlu wieprzowiną. Jak podaje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, ujemny bilans handlowy za 2022 r. wyniósł 329 tys. t w ekwiwalencie tusz w porównaniu do 227 tys. t w roku 2021.</u>
          <u xml:id="u-655.6" who="#TadeuszTomaszewski">Produkcja wieprzowiny jest szczególnie ważna dla wielkopolskich rolników, którzy w ten sposób dodają wartość do produkcji polowej, a w szczególności produkcji zbóż. Przy słabych glebach oraz ograniczeniach związanych z możliwościami powiększania gospodarstw rolnych jest to jedyny sposób dla naszych rolników na uzyskanie godziwych dochodów. W kontekście spadku cen zbóż na rynkach światowych oraz napływu taniego zboża z Ukrainy dalszy spadek produkcji zwierzęcej, w tym trzodowej, spowoduje katastrofę ekonomiczną wielu rolników w naszym regionie. Produkcja zboża przy słabych glebach i areałach rzędu kilkudziesięciu hektarów nigdy nie będzie opłacalna.</u>
          <u xml:id="u-655.7" who="#TadeuszTomaszewski">Sektor pozostaje pod ciągłą presją ASF, stąd bardzo mocno oburzyło rolników podpisanie rozporządzenia umożliwiającego produkcję trzody chlewnej na własne potrzeby bez stosowania zasad bioasekuracji. Walka z epidemią dzięki wysiłkom rolników, weterynarzy oraz myśliwych zaczęła wreszcie przynosić efekty. W tym roku mamy tylko jedno ognisko w województwie dolnośląskim. Nie rozumiemy zatem intencji wprowadzenia tego rozporządzenia i uważamy, że naraża ono los tych producentów, którzy jeszcze w tym sektorze próbują trwać, na porażkę i utratę źródła przychodów. Uważamy, że w sytuacji uchwalenia tak złego prawa Komisja Europejska bardzo restrykcyjnie podejdzie do znoszenia stref z obostrzeniami, które ciągle w Polsce obowiązują.</u>
          <u xml:id="u-655.8" who="#TadeuszTomaszewski">To rozporządzenie nie było z nami konsultowane. Mamy wrażenie, że nie było również konsultowane ze służbami weterynaryjnymi. Producenci trzody chlewnej, którzy zmagają się z wymogami bioasekuracji, budują płoty, kupują środki dezynfekcyjne, zgłaszają zwierzęta, dbają o higienę, czują się potraktowani w bardzo niesprawiedliwy sposób, cytując ich wypowiedzi: jakby ktoś im napluł w twarz.</u>
          <u xml:id="u-655.9" who="#TadeuszTomaszewski">Walne Zgromadzenie Wielkopolskiej Izby Rolniczej uważa, iż obecna sytuacja panująca na rynku trzody chlewnej jest dramatyczna. Apelujemy do rządu RP i parlamentarzystów o pilne pochylenie się nad problemami polskiego rolnictwa i podjęcie zdecydowanych i konkretnych działań dla jego wsparcia. W szczególności apelujemy o:</u>
          <u xml:id="u-655.10" who="#TadeuszTomaszewski">— intensyfikację prac zespołu w sprawie opracowania strategii odbudowy pogłowia trzody chlewnej,</u>
          <u xml:id="u-655.11" who="#TadeuszTomaszewski">— ponowne uruchomienie dopłat dla producentów trzody chlewnej w cyklu zamkniętym, którzy zostali wykluczeni wcześniej z tej pomocy na podstawie dyskryminującego rozporządzenia,</u>
          <u xml:id="u-655.12" who="#TadeuszTomaszewski">— natychmiastowe uchylenie rozporządzenia zwalniającego małe hodowle z zasad bioasekuracji lub zagwarantowanie 100% odszkodowań dla rolników, którzy zostaną poszkodowani w wyniku ogniska ASF w takiej hodowli,</u>
          <u xml:id="u-655.13" who="#TadeuszTomaszewski">— wprowadzenie na stałe mechanizmu dopłat do macior i produkcji w cyklu zamkniętym bez wykluczających warunków; już sam tucz w cyklu zamkniętym można zakwalifikować jako działanie prośrodowiskowe i podwyższające dobrostan zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-655.14" who="#TadeuszTomaszewski">Proszę ministra rolnictwa o zainteresowanie się sytuacją na rynku trzody chlewnej.</u>
          <u xml:id="u-655.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo dla pani marszałek!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#MałgorzataGosiewska">I dla państwa posłów, że też wytrwaliście, towarzysząc nam wszystkim, za co naprawdę dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-656.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Chcemy towarzyszyć pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-656.2" who="#MałgorzataGosiewska">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 25 maja 2023 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-656.3" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję paniom i panom posłom.</u>
          <u xml:id="u-656.4" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję państwu pracownikom tutaj, którzy też z nami wytrwali.</u>
          <u xml:id="u-656.5" who="#MałgorzataGosiewska">Do jutra.</u>
          <u xml:id="u-656.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23 min 12)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>