PPC / ppc

text_structure.xml 945 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 3981 3982 3983 3984 3985 3986 3987 3988 3989 3990 3991 3992 3993 3994 3995 3996 3997 3998 3999 4000 4001 4002 4003 4004 4005 4006 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025 4026 4027 4028 4029 4030 4031 4032 4033 4034 4035 4036 4037 4038 4039 4040 4041 4042 4043 4044 4045 4046 4047 4048 4049 4050 4051 4052 4053 4054 4055 4056 4057 4058 4059 4060 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102 4103 4104 4105 4106 4107 4108 4109 4110 4111 4112 4113 4114 4115 4116 4117 4118 4119 4120 4121 4122 4123 4124 4125 4126 4127 4128 4129 4130 4131 4132 4133 4134 4135 4136 4137 4138 4139 4140 4141 4142 4143 4144 4145 4146 4147 4148 4149 4150 4151 4152 4153 4154 4155 4156 4157 4158 4159 4160 4161 4162 4163 4164 4165 4166 4167 4168 4169 4170 4171 4172 4173 4174 4175 4176 4177 4178 4179 4180 4181 4182 4183 4184 4185 4186 4187 4188 4189 4190 4191 4192 4193 4194 4195 4196 4197 4198 4199 4200 4201 4202 4203 4204 4205 4206 4207 4208 4209 4210 4211 4212 4213 4214 4215 4216 4217 4218 4219 4220 4221 4222 4223 4224 4225 4226 4227 4228 4229 4230 4231 4232 4233 4234 4235 4236 4237 4238 4239 4240 4241 4242 4243 4244 4245 4246 4247 4248 4249 4250 4251 4252 4253 4254 4255 4256 4257 4258 4259 4260 4261 4262 4263 4264 4265 4266 4267 4268 4269 4270 4271 4272 4273 4274 4275 4276 4277 4278 4279 4280 4281 4282 4283 4284 4285 4286 4287 4288 4289 4290 4291 4292 4293 4294 4295 4296 4297 4298 4299 4300 4301 4302 4303 4304 4305 4306 4307 4308 4309 4310 4311 4312 4313 4314 4315 4316 4317 4318 4319 4320 4321 4322 4323 4324 4325 4326 4327 4328 4329 4330 4331 4332 4333 4334 4335 4336 4337 4338 4339 4340 4341 4342 4343 4344 4345 4346 4347 4348 4349 4350 4351 4352 4353 4354 4355 4356 4357 4358 4359 4360 4361 4362 4363 4364 4365 4366 4367 4368 4369 4370 4371 4372 4373 4374 4375 4376 4377 4378 4379 4380 4381 4382 4383 4384 4385 4386 4387 4388 4389 4390 4391 4392 4393 4394 4395 4396 4397 4398 4399 4400 4401 4402 4403 4404 4405 4406 4407 4408 4409 4410 4411 4412 4413 4414 4415 4416 4417 4418 4419 4420 4421 4422 4423 4424 4425 4426 4427 4428 4429 4430 4431 4432 4433 4434 4435 4436 4437 4438 4439 4440 4441 4442 4443 4444 4445 4446 4447 4448 4449 4450 4451 4452 4453 4454 4455 4456 4457 4458 4459 4460 4461 4462 4463 4464 4465 4466 4467 4468 4469 4470 4471 4472 4473 4474 4475 4476 4477 4478 4479 4480 4481 4482 4483 4484 4485 4486 4487 4488 4489 4490 4491 4492 4493 4494 4495 4496 4497 4498 4499 4500 4501 4502 4503 4504 4505 4506 4507 4508 4509 4510 4511 4512 4513 4514 4515 4516 4517 4518 4519 4520 4521 4522 4523 4524 4525 4526 4527 4528 4529 4530 4531 4532 4533 4534 4535 4536 4537 4538 4539 4540 4541 4542 4543 4544 4545 4546 4547 4548 4549 4550 4551 4552 4553 4554 4555 4556 4557 4558 4559 4560 4561 4562 4563 4564 4565 4566 4567 4568 4569 4570 4571 4572 4573 4574 4575 4576 4577 4578 4579 4580 4581 4582 4583 4584 4585 4586 4587 4588 4589 4590 4591 4592 4593 4594 4595 4596 4597 4598 4599 4600 4601 4602 4603 4604 4605 4606 4607 4608 4609 4610 4611 4612 4613 4614 4615 4616 4617 4618 4619 4620 4621 4622 4623 4624 4625 4626 4627 4628 4629 4630 4631 4632 4633 4634 4635 4636 4637 4638 4639 4640 4641 4642 4643 4644 4645 4646 4647 4648 4649 4650 4651 4652 4653 4654 4655 4656 4657 4658 4659 4660 4661 4662 4663 4664 4665 4666 4667 4668 4669 4670 4671 4672 4673 4674 4675 4676 4677 4678 4679 4680 4681 4682 4683 4684 4685 4686 4687 4688 4689 4690 4691 4692 4693 4694 4695 4696 4697 4698 4699 4700 4701 4702 4703 4704 4705 4706 4707 4708 4709 4710 4711 4712 4713 4714 4715 4716 4717 4718 4719 4720 4721 4722 4723 4724 4725 4726 4727 4728 4729 4730 4731 4732 4733 4734 4735 4736 4737 4738 4739 4740 4741 4742 4743 4744 4745 4746 4747 4748 4749 4750 4751 4752 4753 4754 4755 4756 4757 4758 4759 4760 4761 4762 4763 4764 4765 4766 4767 4768 4769 4770 4771 4772 4773 4774 4775 4776 4777 4778 4779 4780 4781 4782 4783 4784 4785 4786 4787 4788 4789 4790 4791 4792 4793 4794 4795 4796 4797 4798 4799 4800 4801 4802 4803 4804 4805 4806 4807 4808 4809 4810 4811 4812 4813 4814 4815 4816 4817 4818 4819 4820 4821 4822 4823 4824 4825 4826 4827 4828 4829 4830 4831 4832 4833 4834 4835 4836 4837 4838 4839 4840 4841 4842 4843 4844 4845 4846 4847 4848 4849 4850 4851 4852 4853 4854 4855 4856 4857 4858 4859 4860 4861 4862 4863 4864 4865 4866 4867 4868 4869 4870 4871 4872 4873 4874 4875 4876 4877 4878 4879 4880 4881 4882 4883 4884 4885 4886 4887 4888 4889 4890 4891 4892 4893 4894 4895 4896 4897 4898 4899 4900 4901 4902 4903 4904 4905 4906 4907 4908 4909 4910 4911 4912 4913 4914 4915 4916 4917 4918 4919 4920 4921 4922 4923 4924 4925 4926 4927 4928 4929 4930 4931 4932 4933 4934 4935 4936 4937 4938 4939 4940 4941 4942 4943 4944 4945 4946 4947 4948 4949 4950 4951 4952 4953 4954 4955 4956 4957 4958 4959 4960 4961 4962 4963 4964 4965 4966 4967 4968 4969 4970 4971 4972 4973 4974 4975 4976 4977 4978 4979 4980 4981 4982 4983 4984 4985 4986 4987 4988 4989 4990 4991 4992 4993 4994 4995 4996 4997 4998 4999 5000 5001 5002 5003 5004 5005 5006 5007 5008 5009 5010 5011 5012 5013 5014 5015 5016 5017 5018 5019 5020 5021 5022 5023 5024 5025 5026 5027 5028 5029 5030 5031 5032 5033 5034 5035 5036 5037 5038 5039 5040 5041 5042 5043 5044 5045 5046 5047 5048 5049 5050 5051 5052 5053 5054 5055 5056 5057 5058 5059 5060 5061 5062 5063 5064 5065 5066 5067 5068 5069 5070 5071 5072 5073 5074 5075 5076 5077 5078 5079 5080 5081 5082 5083 5084 5085 5086 5087 5088 5089 5090 5091 5092 5093 5094 5095 5096 5097 5098 5099 5100 5101 5102 5103 5104 5105 5106 5107 5108 5109 5110 5111 5112 5113 5114 5115 5116 5117 5118 5119 5120 5121 5122 5123 5124 5125 5126 5127 5128 5129 5130 5131 5132 5133 5134 5135 5136 5137 5138 5139 5140 5141 5142 5143 5144 5145 5146 5147 5148 5149 5150 5151 5152 5153 5154 5155 5156 5157 5158 5159 5160 5161 5162 5163 5164 5165 5166 5167 5168 5169 5170 5171 5172 5173 5174 5175 5176 5177 5178 5179 5180 5181 5182 5183 5184 5185 5186 5187 5188 5189 5190 5191 5192 5193 5194 5195 5196 5197 5198 5199 5200 5201 5202 5203 5204 5205 5206 5207 5208 5209 5210 5211 5212 5213 5214 5215 5216 5217 5218 5219 5220 5221 5222 5223 5224 5225 5226 5227 5228 5229 5230 5231 5232 5233 5234 5235 5236 5237 5238 5239 5240 5241 5242 5243 5244 5245 5246 5247 5248 5249 5250 5251 5252 5253 5254 5255 5256 5257 5258 5259 5260 5261 5262 5263 5264 5265 5266 5267 5268 5269 5270 5271 5272 5273 5274 5275 5276 5277 5278 5279 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 01)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz wicemarszałkowie Włodzimierz Czarzasty, Małgorzata Kidawa-Błońska, Piotr Zgorzelski, Małgorzata Gosiewska i Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry, witam serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Marcina Duszka, Konrada Frysztaka, Roberta Gontarza i Paulinę Matysiak.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Konrad Frysztak i Paulina Matysiak.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Konrad Frysztak i Marcin Duszek.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Odczytam państwu komunikaty, gdyż…</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#komentarz">(Poseł Paulina Matysiak: Jestem.)</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałem odczytać komunikaty, ale ponieważ jako jedyna zgłosiła się pani posłanka Paulina Matysiak, to ją poproszę o odczytanie komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Poseł Paulina Matysiak: Przepraszam za spóźnienie.)</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanko, miło, że pani jest, bo pozostali nie przyszli.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">(Poseł Paulina Matysiak: Jasne. Mój autobus był opóźniony.)</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, ogłoszenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PaulinaMatysiak">Szanowni Państwo! Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PaulinaMatysiak">— Finansów Publicznych — godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PaulinaMatysiak">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PaulinaMatysiak">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PaulinaMatysiak">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PaulinaMatysiak">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PaulinaMatysiak">— Edukacji, Nauki i Młodzieży — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PaulinaMatysiak">— Edukacji, Nauki i Młodzieży — godz. 10.45,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PaulinaMatysiak">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PaulinaMatysiak">— Zdrowia — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PaulinaMatysiak">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PaulinaMatysiak">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PaulinaMatysiak">— Ustawodawczej — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PaulinaMatysiak">— Zdrowia — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PaulinaMatysiak">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PaulinaMatysiak">— Infrastruktury — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PaulinaMatysiak">— Finansów Publicznych — godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#PaulinaMatysiak">— Kultury i Środków Przekazu — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#PaulinaMatysiak">— Polityki Senioralnej — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#PaulinaMatysiak">— Spraw Zagranicznych — godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#PaulinaMatysiak">— Obrony Narodowej — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#PaulinaMatysiak">— do Spraw Kontroli Państwowej — godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#PaulinaMatysiak">I jeszcze jeden komunikat. Informacja o pokazie filmu „Labirynt” dzisiaj o godz. 14 w sali im. Jacka Kuronia. W środę 14 grudnia 2022 r. o godz. 14 pod honorowym patronatem wicemarszałek Sejmu pani Małgorzaty Gosiewskiej pani poseł Ewa Kozanecka organizuje pokaz filmu „Labirynt” w realizacji Jana Koraba i Mikołaja Glinieckiego w sali im. Jacka Kuronia. Serdecznie zapraszamy wszystkich parlamentarzystów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję pani poseł sekretarz Paulinie Matysiak.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przypominam, że postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pierwsze pytanie zadadzą posłowie Monika Pawłowska oraz Agata Katarzyna Wojtyszek z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Będzie to pytanie w sprawie nowej edycji programu „Maluch+”. Pytanie jest skierowane do ministra rodziny i polityki społecznej, odpowiada pani minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Monikę Pawłowską o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MonikaPawłowska">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Program „Maluch+” wspiera rozwój instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 — żłobków, klubów dziecięcych i dziennych opiekunów. Ostateczni odbiorcy wsparcia mogą otrzymać dofinansowanie do tworzenia i funkcjonowania miejsc opieki. Nowa odsłona programu „Maluch+” będzie obejmować lata 2022–2029.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MonikaPawłowska">Pytanie: Na jakie wsparcie mogą liczyć samorządy w tworzeniu nowych miejsc opieki nad dziećmi do lat 3? Jak przedstawiają się statystyki z lat poprzednich? Czy zauważalny jest wzrost, jeśli chodzi o tworzenie nowych miejsc opieki? To jest pierwsza część pytania.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MonikaPawłowska">Teraz chciałabym zapytać, kiedy ruszy nabór wniosków do programu „Maluch+”. Bo „Maluch+” to program, który od 2011 r. wspiera tworzenie, funkcjonowanie miejsc opieki dla najmłodszych dzieci. To dzięki niemu zwiększyła się dostępność tych miejsc w żłobkach i klubach dziecięcych, także u opiekunów dziennych, również dla dzieci z niepełnosprawnościami oraz wymagających szczególnej opieki. Myślę więc, że pilącą potrzebą jest podanie informacji, która powie wszystkim, kiedy ruszy nabór wniosków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję za zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MarlenaMaląg">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim dziękuję za to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MarlenaMaląg">Polityka prorodzinna jest w sercu polityki społecznej Prawa i Sprawiedliwości. Pokazujemy to od końca 2015 r., kiedy zostały uruchomione programy takie jak „Rodzina 500+”, a następnie doszło do rozszerzenia programu „Maluch+”, o który panie poseł pytają. Zostały także wprowadzone nowe rozwiązania, takie jak świadczenie matczyne, program „Dobry start”. W tym, wyjątkowo trudnym, roku — z jednej strony jesteśmy po pandemii koronawirusa, z drugiej strony jest bardzo trudna sytuacja w związku z toczącą się za naszą wschodnią granicą wojną — uruchomiliśmy dwa nowe programy, „Rodzinny kapitał opiekuńczy” i dofinansowanie opieki żłobkowej.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MarlenaMaląg">Program „Maluch+”, którego kolejna edycja została przez nas ogłoszona, a nabór wniosków ruszy w styczniu, to przede wszystkim turbodoładowanie, jeśli chodzi o wsparcie, danie przede wszystkim rodzicom możliwości wyboru, czy chcą korzystać z opieki instytucjonalnej czy też chcą korzystać z innej opieki w przypadku wsparcia dla dzieci do 3. roku życia. Podkreślam, że nam jako Prawu i Sprawiedliwości zależy na tym, żeby dać możliwość wyboru, żeby wsparcie było systemowe, kompleksowe, długofalowe, żeby młodzi ludzie wiedzieli, na co mogą liczyć w ramach polityki prorodzinnej ze strony państwa.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#MarlenaMaląg">Warto też powiedzieć, że te miliardy złotych, które zostały zainwestowane — to dzisiaj ponad 213 mld zł — w program „Rodzina 500+”, „Dobry start”, świadczenie matczyne, to przede wszystkim zmiana oblicza sytuacji polskich rodzin. Dzisiaj bieda już nie ma twarzy dziecka. Dzisiaj rocznie wydajemy na politykę społeczną, czyli inwestujemy w rodzinę, ponad 85 mld zł. Dla porównania — 35 mld zł za naszych poprzedników, którzy dzisiaj tak chcą otaczać wsparciem rodziny.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#MarlenaMaląg">Nowy program — 5,5 mld zł na cały kraj, planujemy utworzyć 100 tys. miejsc. Będzie to program wieloletni. Bardzo ważne jest to, że samorządy nie będą musiały wykonać tej inwestycji w ciągu jednego roku budżetowego. Został opracowany bardzo prosty algorytm, tak aby przede wszystkim stworzyć możliwość, żeby na terenie każdej gminy w Polsce mogła powstać instytucja opieki instytucjonalnej, jeżeli zajdzie taka potrzeba, bo to samorządowcy najlepiej wiedzą, czy jest takie zapotrzebowanie. 100 tys. miejsc z budżetem 5,5 mld zł. Dla przykładu podam, że całe województwo dolnośląskie otrzyma kwotę ponad 343 mln zł i w ramach tego będzie mogło utworzyć ponad 6400 miejsc opieki żłobkowej. Czyli w styczniu przyszłego roku z Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej popłynie komunikat do konkretnych gmin, że np. Wrocław może utworzyć 1056 miejsc, a na utworzenie i utrzymanie tych miejsc przewidziane będzie ponad 55 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#MarlenaMaląg">Ten program dedykujemy przede wszystkim samorządom, ale jeżeli samorządy uznają, że to zadanie nie jest potrzebne na ich terenie, a podmioty niesamorządowe będą chciały stworzyć takie miejsca, w drugiej kolejności będziemy stwarzali taką możliwość.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#MarlenaMaląg">A więc, szanowni państwo, co jest ważne: niepotrzebny jest wkład własny, samorządy w 100% będą mogły mieć zrealizowane to zadanie w ramach tych środków. Z budżetu państwa będzie również pokrywany VAT, to jest bardzo dobra informacja. Będą 3 lata na wykonanie tej inwestycji. Jeżeli samorząd wykona tę inwestycję, dzieci będą już korzystały z opieki żłobkowej, to będziemy także partycypować w kosztach utrzymania tej instytucji przez 3 lata. Planujemy, że kwota 837 zł na dziecko co miesiąc przez 3 lata będzie przekazywana podmiotowi, który utworzy ten żłobek. Przede wszystkim zaznaczamy, i będziemy to podkreślać, to jest główny cel, żeby koszty opieki dla rodzica były jak najniższe.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#MarlenaMaląg">Podsumowuję. Program „Maluch+” będzie miał prosty algorytm, samorządy otrzymają od nas informacje, jakie są środki, na ile miejsc. Będą miały miesiąc na to, żeby podjąć decyzję, i program będzie ruszał. Oczywiście to zadanie będziemy realizowali razem z wojewodami, którzy będą koordynowali je na terenie swoich województw.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#MarlenaMaląg">Polityka prorodzinna jest wyzwaniem na najbliższy czas, przede wszystkim poprzez stworzenie takich instrumentów, które są też zawarte m.in. w strategii demograficznej, aby odwrócić negatywne trendy związane z polityką demograficzną i przede wszystkim aby rodzice, młodzi rodzice, mogli podejmować decyzje o tym, że rodzi się pierwsze dziecko, kolejne. Dlatego muszą wiedzieć, na co mogą liczyć ze strony państwa. Polityka prorodzinna, którą realizujemy od końca 2015 r., to jest polityka nastawiona na inwestycje w rodzinę. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pytanie dodatkowe zada pani poseł Agata Katarzyna Wojtyszek.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AgataKatarzynaWojtyszek">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Rodzice mają różne potrzeby, jedni chcą się opiekować dzieckiem sami do 3. roku życia, inni chcą łączyć wychowanie dzieci z pracą zawodową. 30 listopada 2022 r. pan premier Mateusz Morawiecki razem z panią minister ogłosili program podczas konferencji prasowej, nowy program, jeżeli chodzi o trzyletnią edycję programu „Maluch+”, program, który dotyczy również osób, dzieci niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AgataKatarzynaWojtyszek">Mam pytanie. Jakie są założenia nowej edycji programu „Maluch+”, tak aby te samorządy, u których jeszcze istnieją białe plamy, w których nie ma jeszcze takich miejsc jak żłobki, kluby czy też nie ma opiekunów, mogli z tego programu skorzystać? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią minister ponownie.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MarlenaMaląg">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Dziękuję za to pytanie. Rzeczywiście wsparcie w opiece instytucjonalnej, wsparcie rodzin polskich jest dla nas priorytetem. Ten program, który został ogłoszony przez pana premiera Mateusza Morawieckiego, przede wszystkim ma służyć temu, że do tych dzisiejszych 230 tys. miejsc, które mamy na terenie całego kraju, dojdzie kolejnych 100 tys., w tym również będą miejsca dla dzieci z niepełnosprawnościami. Przecież polityka wsparcia osób niepełnosprawnych, osób potrzebujących jest dla nas priorytetem. To pokazują też środki, które z innych programów na wsparcie osób niepełnosprawnych przeznaczamy. Dlatego też samorządy w ramach tych środków, które pozyskają, będą oczywiście tworzyły też miejsca, które będą miejscami dostępnymi.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MarlenaMaląg">Przede wszystkim musimy zwrócić uwagę na to, że dzisiaj, kiedy tworzymy nową inwestycję, a Polska jest drugim państwem na świecie, które przyjęło ustawę o dostępności, to te wszystkie obiekty muszą być dostosowane do możliwości i wsparcia osób niepełnosprawnych. Tak że te obiekty, które powstaną, zostaną nowo wybudowane, czy stare obiekty, które zostaną adaptowane, muszą być przygotowane przede wszystkim dla osób niepełnosprawnych. W tych 100 tys. nowych miejsc będą też te miejsca, które są dla osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MarlenaMaląg">Myślę, że jest też bardzo ważna informacja dla pani poseł. W województwie świętokrzyskim, które pani poseł reprezentuje, kwota, która ogólnie zostanie przeznaczona, to jest ponad 173 mln zł na 3284 miejsca opieki instytucjonalnej. Same Kielce to 342 miejsca i 18 mln zł. I takie informacje zostaną przekazane, aby samorządowcy mogli tutaj wespół w zespół z rządem — my przygotowaliśmy program, przygotowaliśmy środki — razem wykonać to zadanie dla dobra wspólnego, dla tego, co dla nas jest najważniejsze — dla polskich rodzin. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie paniom posłankom. Dziękuję pani minister za osobiste przybycie. To rzadko się zdarza, powiem szczerze, więc tym bardziej jest miłe, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do drugiego pytania.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłanka Katarzyna Kretkowska i poseł Tadeusz Tomaszewski z klubu Lewica zadadzą pytanie w sprawie cen energii (prądu i gazu) dla podmiotów prowadzących obiekty sportowe — baseny, hale sportowe i siłownie. Pytanie to skierowane jest do prezesa Rady Ministrów. Odpowie w imieniu prezesa Rady Ministrów podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pani minister Anna Łukaszewska-Trzeciakowska.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">O zadanie pierwszego pytania bardzo proszę posłankę Katarzynę Kretkowską z Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#KatarzynaKretkowska">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Przegłosowana na ostatnim posiedzeniu Sejmu ustawa zamrażająca ceny gazu nie objęła obiektów sportowych, w tym basenów i hal sportowych, w większości prowadzonych przez samorządy. Przywołany w ustawie i cytowany przez panią minister na posiedzeniu Sejmu art. 62b ust. 1 pkt 2 Prawa energetycznego podaje krótszą listę podmiotów wrażliwych uprawnionych do ceny maksymalnej gazu niż ta lista podmiotów uprawnionych do energii elektrycznej w zamrożonej maksymalnej cenie. Zatem na basenie ogrzewanym cieplikiem miejskim cena w przyszłym roku wzrośnie o ok. 34%, natomiast na basenach ogrzewanych gazem ceny mają wzrosnąć o 600–1000%. Obiekty sportowe otrzymują obecnie oferty cenowe od 1200 do 2000 zł za 1 MWh, czyli to 6–10 razy więcej niż do tej pory. Kościoły zatem zapłacą 200,17 zł za 1 MWh, a kryte pływalnie czy hale sportowe służące lekcjom WF-u dla dzieci i młodzieży mają zapłacić 2000 zł za 1 MWh. Gminy nie są w stanie, zwłaszcza w małych miejscowościach, ale nawet i w dużych, takiej ceny ponieść. Bilety na basen musiałyby kosztować za godzinę nie 15–18 zł, tylko 100–150 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#KatarzynaKretkowska">Polski Związek Pływacki, Związek Gmin Wiejskich RP, Związek Powiatów Polskich apelują, ażeby objąć baseny, obiekty sportowe, kluby fitness, gabinety rehabilitacji cenami maksymalnymi. Pytanie dotyczy tego, czy teraz, na etapie prac Senatu nad zamrożeniem tych cen, będą te obiekty sportowe objęte tą ceną.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#KatarzynaKretkowska">I pytanie o VAT. Grozi VAT w wysokości 23%. Komisja Europejska wymaga 5% VAT-u. Nie jest też jasne — o to też pytaliśmy już na etapie prac w Sejmie — czy ten VAT został ujęty w tej cenie maksymalnej, czy nie został, w cenie, która została dla obiektów wrażliwych już ustanowiona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KatarzynaKretkowska">Apeluję do pani minister, żeby nie powtarzała pani argumentacji z Sejmu, tylko żeby wyszła pani naprzeciw potrzebom obiektów sportowych. Oczekujemy od pana premiera rozwiązania problemów obiektów sportowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani posłanko.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Szanowny Panie Marszałku! Pani Poseł! Państwo Posłowie! Nie mogę nie powtarzać argumentacji z Sejmu, bo jest ona po prostu prawdziwa. Rzeczywiście, jak pani poseł była uprzejma zauważyć, w ustawie z dnia 27 października o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku wprowadzony został instrument, który gwarantuje basenom, halom sportowym i siłowniom, szeroko rozumianej kulturze fizycznej — o czym bardzo szczegółowo dyskutowano podczas prac nad tym rozwiązaniem — maksymalne ceny energii w wysokości 785 zł. To zostało przygotowane i wprowadzone i obowiązuje. Podmioty muszą złożyć określone oświadczenia prosto do sprzedawców energii. Nie jest to uciążliwa procedura. Wzór jest dostępny na stronach i można z tego korzystać.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Natomiast jeżeli chodzi o rozwiązanie związane z gazem, to katalog podmiotów, odbiorców gazu ziemnego objętych tym wsparciem jest tożsamy z katalogiem ze stycznia tego roku, nad którym państwo w tej Izbie i w izbie wyższej głosowali. To przedłużenie rozwiązania, które funkcjonuje już od stycznia tego roku i zabezpiecza gospodarstwa domowe oraz najbardziej wrażliwe podmioty pełniące funkcje społeczne: szpitale, żłobki, noclegownie dla bezdomnych i inne podmioty. Ten katalog państwo znacie. On funkcjonuje od stycznia tego roku i od stycznia tego roku te podmioty i gospodarstwa domowe są chronione, jeżeli chodzi o cenę gazu. Tę ofertę pogłębiamy o mechanizm, który jest w ustawie energetycznej, związany z nadmiarowymi przychodami spółek, które wydobywają gaz. Będą one współfinansować budżet tej ustawy, a ze względu na sytuację na globalnym rynku gazu i na europejskim rynku gazu koszt tej ustawy w przypadku gospodarstw domowych i najbardziej kluczowych podmiotów pełniących funkcje społeczne to 30 mld zł versus 10 mld zł zaplanowane w styczniu na ochronę w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Niestety ceny gazu na rynkach europejskich szaleją cały czas. Nie będę mówić o przyczynach, bo państwo je znacie. Jeżeli będzie potrzeba, to dopowiem. Wczoraj odbyło się spotkanie ministrów do spraw energii Unii Europejskiej. Niestety nie doszło do porozumienia w zakresie maksymalnej ceny na rynku europejskim. Apelujemy do państwa, żebyście również docierali do europosłów, do waszych przedstawicieli w Unii Europejskiej, na forum europejskim, dlatego że części państw po prostu nie zależy na maksymalnym pułapie cen gazu. Raczej zależy im na jak najwyższych cenach tego surowca na rynku europejskim. Wtedy ci, których na to stać, go kupią, a reszta będzie się solidarnie dzielić swoim gazem. Mówiłam o tym nie raz. Te oszczędności, na które jest największa presja, są dla części państw, szczególnie dla tych, które już ten gaz zakontraktowały, dużo ważniejsze niż ceny. Wczorajsze spotkanie zakończyło się fiaskiem. Mam nadzieję, że w czasie jego kontynuacji 19 grudnia porozumienie jednak zostanie osiągnięte, bo jedynym jasnym punktem wczorajszego dnia było wprowadzenie do dyskusji ceny 160 euro za MWh jako tego maksymalnego pułapu. Wcześniej proponowane maksymalne pułapy doprowadziłyby wyłącznie do tego, że cena na rynku europejskim by wzrosła. W związku z tym apelujemy o to, żebyście państwo współpracowali z nami w zakresie przekonania Unii Europejskiej do tego, żeby wprowadzić maksymalne ceny gazu. Wtedy wszystkim podmiotom, które odbierają gaz, będzie łatwiej.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o oferty wynoszące 1200–2000 zł, o których pani poseł była uprzejma mówić, to przed chwilą zajrzałam na towarową giełdę. W tej chwili ceny gazu na 2023 r. w pasku base to 697 zł. W związku z tym te oferty, które pani przywołała, są bardzo mocno zaskakujące. Sugerowałabym negocjacje i dyskusję z dostawcą, dlatego że na Towarowej Giełdzie Energii te pułapy wynoszące 670–700 zł są utrzymywane od jakiegoś czasu. Nie mówię, że to mało. To bardzo dużo versus te 200 zł, niemniej jednak nie jest to 1200–2000 zł.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Chciałabym podkreślić jeszcze jedną rzecz. Wszyscy są objęci ograniczaniem cen ciepła systemowego. Dziękuję, że pani zwróciła na to uwagę. Zgodnie z sierpniową ustawą dopłaca się do paliw ciepłowniom systemowym, zarówno tym, które są taryfikowane przez URE, jak i mniejszym, gminnym, powiatowym, zarówno do gazu, jak i do węgla. Chodzi o to, żeby to dostarczane do podmiotów ciepło systemowe było w określonych cenach i żeby tych cen nie przekraczano.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Chciałabym jeszcze zwrócić uwagę na dwa, a nawet trzy, rozwiązania, które również są przygotowywane. Pierwsze to przygotowywane w ramach ministerstwa rozwoju pana ministra Budy wsparcie dla najbardziej energochłonnych podmiotów na rynku. Ono jest w formie dotacji. Jest na to przeznaczone 5 mld zł. Ten proces w tej chwili się toczy i będzie dokończony tak szybko, jak to możliwe. Drugie rozwiązanie to dopłaty do nawozów, o których również mówił minister rolnictwa. Tam gazu używa się najwięcej. Rynek rolniczy jest zabezpieczony.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Ostatnie zdanie. Chciałabym, żeby to wybrzmiało. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z 13 lipca nie pozwala stosować cen i dopłat, które zaburzą konkurencję, bo to może skończyć się niedozwoloną pomocą publiczną. Dziękuję za możliwość przedłużenia, panie marszałku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ależ proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica, zada pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Tak, to prawda, jest regulowana cena energii i ciepła systemowego dla tych obiektów sportowych. Tak, to jest prawda, nie ma ceny regulowanej gazu dla tych obiektów sportowych. To oznacza, że w Szamotułach jest 1400% drożej. To oznacza też, że mamy przypadki zamykania samorządowych basenów w Krośnie, Brzegu Dolnym, właśnie w Szamotułach i w wielu innych miejscach z tego powodu, że nikt nie jest w stanie wytrzymać takiej oferty. Pani minister powiedziała, że ma jedyną radę dla samorządowców: negocjujcie te ceny. Kiedy samorządowcy z korporacji samorządowej w czasie prac proponowali określone rozwiązania, to rząd był przeciwny. W ramach tych obiektów realizowane są programy rządowe, takie jak program nauki pływania, program „Szkolny klub sportowy”, ale także przygotowania olimpijskie, na które środki przeznaczane są z budżetu państwa. Trzeba pomóc tym obiektom, żeby realizować również cele społeczne, o których mówiłem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Panie Marszałku! Panie Pośle! Szanowni Państwo! Tak, ma pan poseł rację i dziękuję, że pan zauważył i dostrzegł wsparcie w zakresie ciepła systemowego energii elektrycznej na wielu poziomach, również na poziomie węgla, drewna kawałkowego, pelletu, gazu skroplonego, oleju. To całe wsparcie zostało zagwarantowane. Są dodatki również dla szkół, podmiotów wrażliwych w tym zakresie, jest też wsparcie w zakupie paliwa. Absolutnie ma pan poseł rację, że cała gospodarka wymaga tego wsparcia, jeżeli chodzi o ceny gazu wywołane wojną i uznaniem gazu za paliwo przejściowe, transition fuel, przez Unię Europejską. Cały czas mówimy, że to była bardzo zła decyzja i wszyscy za nią płacimy, i to jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Dlatego ponawiam prośbę do państwa, żebyście na forum unijnym apelowali jak najczęściej, jak najgłośniej o to, żeby ceny maksymalne na gaz importowany do Unii Europejskiej zostały wprowadzone na poziomach, które będą gwarantować ulgę dla całej gospodarki, nie tylko tę, którą gwarantujemy w tym samym przedłużonym katalogu ze stycznia tego roku, nie tylko tę, którą oferujemy dla przemysłu, który rolnikom zapewnia nawozy, a to z kolei zapewnia nam wszystkim bezpieczeństwo żywnościowe, nie tylko ulgę dla energochłonnych, w odniesieniu do których rozwiązanie przygotowywane jest w formie zaawansowanej przez ministerstwo rozwoju. Chodzi o ulgę nie tylko w formie, nad którą jeszcze z ministerstwem rozwoju pracujemy, a o której pewnie niedługo będziemy chcieli komunikować publicznie, ale również w formie, która będzie zabezpieczać i chronić całą gospodarkę przed nadmiarowymi kosztami związanymi z cenami paneuropejskimi, a właściwie już panświatowymi gazu na poziomie unijnym. Myśmy nad tym wczoraj bardzo ciężko pracowali. Stworzyliśmy jakiś czas temu koalicję 15 państw, które o to apelują. Cały czas na to nie ma zgody, cały czas część krajów wybiera wysokie ceny gazu. W związku z tym ci, których na to będzie stać, będą mieli dostęp do gazu, a ci, którzy kupili go wcześniej i są zabezpieczeni dzięki swojej dywersyfikacji, będą zmuszeni do oszczędzania i dzielenia się tymi zmagazynowanymi zapasami gazu, które posiadają, w ramach przedziwnie pojętej solidarności.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">19 grudnia jest kolejne posiedzenie ministrów do spraw energii. Mamy nadzieję na rozstrzygnięcia. Potrzebujemy również waszego wsparcia. Wtedy takich debat i takich pytań będzie zdecydowanie mniej, dlatego że te ceny na rynku europejskim zostaną doprowadzone do stanów akceptowalnych przez gospodarki wszystkich krajów. W tej chwili wszystkie gospodarki wszystkich krajów na tym cierpią. Nie tylko polska, nie tylko włoska, nie tylko hiszpańska, nie tylko grecka, nie tylko francuska — wszystkie gospodarki. Kraje bałtyckie dostają odłamkiem tej wojny i tej polityki, o której zmianę apelujemy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłowie Iwona Maria Kozłowska i Paweł Olszewski w imieniu Koalicji Obywatelskiej zadadzą pytanie w sprawie wykluczenia komunikacyjnego. To pytanie jest skierowane do ministra infrastruktury, a będzie odpowiadał sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan minister Andrzej Bittel.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Iwonę Marię Kozłowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W ciągu 6 lat ubyło w Polsce ok. 300 tys. połączeń autobusowych. Dla porównania w 2014 r. funkcjonowało ich 788 tys., a w 2020 r. — już tylko 480 tys. Jak podaje Stowarzyszenie Wykluczenie Transportowe, to zmiana o prawie 40%.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#IwonaMariaKozłowska">W 2019 r. rząd obiecywał ratowanie komunikacji autobusowej. Od tego czasu padło osiem PKS-ów. W październiku zakończył działalność PKS Radom. Spółka ogłosiła bankructwo z powodu niewypłacalności. Zostało zwolnionych 80 osób. Z końcem 2022 r. zakończy pracę również PKS Wałcz. Przedsiębiorstwo pokonała pandemia i wzrost cen energii. PKS Wałcz rokrocznie od 2019 r. notował ok. 1 mln zł straty. Dodatkowo w tym roku cena paliwa wzrosła od 60% do 90%, a więc spółkę pokonały po prostu wysokie ceny.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#IwonaMariaKozłowska">Ale upadek PKS-ów ma znaczenie o wiele szersze niż bankructwo danej spółki, bo to przede wszystkim dotyczy mieszkańców, osób z niepełnosprawnościami, które w środowiskach najmniejszych miejscowości i wsi pozostają bez możliwości dojazdu do placówek opieki zdrowotnej, do pracy, do szkół. Według statystyk od 20% do 25% miejscowości w Polsce nie ma w ogóle dostępu do transportu publicznego. A więc na mapie powiększa się biała plama wykluczenia komunikacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#IwonaMariaKozłowska">W kraju są powiaty, w których 30–40% uczniów kończy edukację na szkole podstawowej, ponieważ nie mają możliwości dojazdu do liceum, do technikum w większych miejscowościach, co z pewnością ma wpływ na ich przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#IwonaMariaKozłowska">W związku z tym, panie ministrze, mam pytanie, jak ministerstwo zamierza rozwiązać problem wykluczenia komunikacyjnego przede wszystkim w zakresie transportu autobusowego w tych małych miejscowościach. Chciałabym jeszcze zwrócić uwagę na osoby z niepełnosprawnościami, które mają problem z dojazdem np. do świetlic samopomocy, do warsztatów terapii zajęciowej, mają też problem ze spotkaniami z przyjaciółmi. Bardzo proszę o taką dobrą odpowiedź na ten temat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#AndrzejBittel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#AndrzejBittel">Panie Marszałku! Pani Poseł! Szanowni Państwo Posłowie! Problem poruszany przez panią poseł, problem wykluczenia komunikacyjnego, jest oczywiście problemem niezwykle istotnym, jest problemem, który z całą pewnością wymaga ponadstandardowego zaopiekowania i działań związanych z wieloma aktywnościami, zarówno na poziomie rządowym, jak i na poziomie parlamentarnym czy na poziomie samorządowym. Bo jeżeli mamy koncentrować się, w ramach tego pytania oczywiście, na kwestiach wykluczenia komunikacyjnego w kontekście transportu drogowego, to trzeba sobie na początku uświadomić, że jest w naszym państwie w określony sposób zorganizowana konstrukcja prawna. Pan przewodniczący, minister Paweł Olszewski doskonale to wie, bo ustawa o transporcie zbiorowym jest stałym punktem nowelizacji realizowanych m.in. w kontakcie z Komisją Infrastruktury. W ramach tak rozumianej struktury mamy różne zakresy odpowiedzialności. Jeśli chodzi o zbiorowy transport drogowy, odpowiedzialność za ten transport spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego szczebla wojewódzkiego, powiatowego i gminnego. Każda z nich powinna sobie organizować ten transport w ramach działań, które są właściwe dla tych jednostek, ponieważ to samorząd terytorialny ma najlepiej zidentyfikowane potrzeby związane z obsługą swoich mieszkańców w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#AndrzejBittel">Oczywiście samorządy takie działania podejmują. Czy podejmują skutecznie? Te liczby, które pani poseł pokazywała, oczywiście wskazują na to, że występuje istotny problem w tym, aby taką funkcję transportową samorządy mogły spełniać. Rzeczywiście to jest duży kłopot. Nałożona jeszcze na ten problem pandemia spowodowała różne komplikacje. Ja, szczerze mówiąc, nie wiem, kto jest właścicielem PKS-u w Wałbrzychu ani PKS-u w tej drugiej miejscowości, o której pani wspominała…</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: W Radomiu.)</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#AndrzejBittel">…w Radomiu, ale pamiętam, jak w Komisji Infrastruktury musiałem odpowiadać na pytanie dotyczące Polregio, którego nie jestem właścicielem…</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: To jest wojewódzkie.)</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#AndrzejBittel">…i odpowiadałem. Radziłbym też skierować to pytanie, dlaczego PKS-y padają… I rzeczywiście padają, a potem są sprzedawane, prywatyzowane, idą na rynek, a potem te firmy zwykle przestają funkcjonować. To jest np. problem północnego Mazowsza. Samorząd województwa mazowieckiego sprzedał, sprywatyzował PKS-y, one zostały kupione przez firmę, a potem przestały działać, bo uznano, że biznesowo się to nie opłaca. Nieruchomości zostały, tabor został, można było sobie tam podziałać. Rzeczywiście ten problem jest, przez wiele lat w ten sposób było to realizowane, i właśnie tak się stało po reformie samorządu terytorialnego dodającej szczeble samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#AndrzejBittel">Żeby zmierzyć się z tym problemem, rząd Prawa i Sprawiedliwości, o czym też doskonale wszyscy na tej sali wiedzą, zaproponował rozwiązanie, czyli fundusz rozwoju przewozów autobusowych, z którego od roku 2019 samorządy korzystają mniej chętnie lub bardziej chętnie, ale realizują takie działania. Efektem, skutkiem tego jest to, że w przyszłym roku 5652 linie komunikacyjne zostaną dofinansowane łącznie kwotą 630 mln z lekkim groszem, co wydaje mi się dość dobrym rezultatem. Fundusz co roku ma 800 mln, więc jest przestrzeń na dodatkowe linie komunikacyjne, na dodatkowy konkurs, na organizację kolejnych linii komunikacyjnych. Samorządy, które uwierzyły, że trzeba to realizować, że ten program jest stabilny, że to zadanie jest ważne, uznały to za priorytet i to robią.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#AndrzejBittel">I to jest ta podstawowa odpowiedź, ale przecież nie jedyna, bo transport drogowy nie działa w próżni, tak samo jak i transport kolejowy nie działa w próżni. Te gałęzie transportu powinny się uzupełniać, powinny się wspierać i powinny tworzyć sieć transportu zbiorowego, łącznie z komunikacją miejską w dużych miastach, która oczywiście pozostaje poza sferą oddziaływania ustawy o transporcie zbiorowym, bo jest z niej wyłączona, jest zorganizowana na innej zasadzie. Stworzenie takiego systemu będzie pozwalało realizować te funkcje, o których pani mówi, pozostaje konsekwentna realizacja. No ale cóż, tutaj rzeczywiście zaniedbań było dużo, a my od 6 lat te zaniedbania w różnych programach staramy się naprawiać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pytanie dodatkowe zada…</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: A podwyżki?)</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan minister będzie miał jeszcze czas przy pytaniu dodatkowym, tak że wszyscy wszystko powiedzą, co będą chcieli powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Olszewski.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PawełOlszewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Cieszę się, że pana widzę, choć ubolewam, że nie ma z nami pana ministra Horały, bowiem moje pytanie bardziej jest skierowane do niego.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PawełOlszewski">Jak powiedziała pani poseł Kozłowska, należy zabezpieczyć dostępność komunikacyjną dla wszystkich mieszkańców kraju, a nie tylko dla wybranych. Niestety projekt, który pilotuje pan minister Horała — i wydaje miliardy na slajdy — czyli Centralny Port Komunikacyjny, jest klasycznym projektem wykluczenia komunikacyjnego. Konsekwencją tego będzie upadłość wielu portów regionalnych, brak możliwości taniego dotarcia do portu w Baranowie. Pytam pana również o cenę biletu szybkich kolei, które wówczas miałyby jeździć. One są oczywiście budowane, to znaczy projektowane dzisiaj, na krzywdzie ludzkiej i są na szczęście tylko i wyłącznie na slajdach.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PawełOlszewski">Jeśli pozwoli pan marszałek, jeszcze 15 sekund.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PawełOlszewski">Uważam, że powinniśmy dążyć do modelu, który jest coraz bardziej powszechny, mianowicie w kierunku lokalnych hubów komunikacyjnych, tak aby transport kolejowy, transport drogowy nie działał w próżni, aby każdy mieszkaniec gminy, powiatu mógł swobodnie dotrzeć do regionalnego portu lotniczego, a nie został wykluczony i jeździł nie wiadomo gdzie, aby móc dotrzeć do wirtualnego Centralnego Portu Komunikacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#AndrzejBittel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#AndrzejBittel">Panie Marszałku! Panie Przewodniczący! Proszę mi wybaczyć, ale jeżeli pan chciał zadać pytanie ministrowi Horale, to nie powinien pan robić tego w ramach pytania bieżącego kierowanego do Ministerstwa Infrastruktury, gdyż umknęła panu jedna drobna okoliczność: pan minister Horała, pełnomocnik rządu do spraw CPK, w tej chwili jest sekretarzem stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Więc nie mógł pan spodziewać się, że w tym miejscu stanie, jeśli kieruje pan pytanie do ministra Andrzeja Adamczyka w sprawie wykluczenia komunikacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Olszewski: Przepraszam, dlatego skoncentrowałem się w moim pytaniu na kolei i na cenach biletów szybkiej kolei, która ma doprowadzać do CPK.)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#AndrzejBittel">Tak, dziękuję bardzo. Pytanie było dużo szersze. Ja bym w ogóle nie stawiał opozycji pomiędzy Centralnym Portem Komunikacyjnym a portami regionalnymi, bo — jak wspominałem wcześniej — tak jak pomiędzy transportem drogowym i kolejowym powinna być synergia i sieciowanie, tak i w ramach tej działalności również powinna być synergia i sieciowanie. Rola Centralnego Portu Komunikacyjnego w jego rozumieniu komponentu lotniskowego jest zupełnie inna niż portów regionalnych, dlatego porty będą się z całą pewnością wspierały. Jestem o tym przekonany.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#AndrzejBittel">Natomiast jeśli mamy rozmawiać na poważnie o kontekście wykluczenia komunikacyjnego i szybkiej kolei, to, panie pośle, cała Europa, a na pewno Komisja Europejska w swoich śmiałych, dalekosiężnych planach stawia na rozwój szybkich kolei. O tym można przeczytać w każdym dokumencie i w każdym wystąpieniu na każdym kongresie kolejowym czy transportowym praktycznie we wszystkich miejscach, w których się one odbywają. Ja na wszystkich nie bywam, ale na tych, na których bywam — niektórych, w skromnej liczbie — to zawsze o tym słyszę. Nocne pociągi, szybka kolej — to jest przyszłość, a idąca za tym interoperacyjność kolei to jest przyszłość, na którą chce stawiać Unia Europejska, Komisja Europejska. Jeżeli teraz nasze państwo odpowiada podobnym projektem — który, oprócz tego, że będzie rzeczywiście transgraniczny w niektórych aspektach, to ma też przynieść efekt w postaci skrócenia czasu podróży pomiędzy dużymi miastami, radykalnego skrócenia czasu podróży — to wydaje mi się, że warto taki projekt przynajmniej rozważać i przynajmniej spróbować go obiektywnie oceniać.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#AndrzejBittel">Jaka będzie cena biletów? Panie pośle, a jaka będzie cena biletów w przypadku kolei konwencjonalnej za 2 lata? To jest pytanie z natury wróżbiarstwa.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#AndrzejBittel">Jeżeli pan marszałek pozwoli, 5 czy 10 sekund.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#AndrzejBittel">Jeśli sytuacja na rynku energii się uspokoi, to będziemy mogli ją przewidywać. Jeżeli będzie się dalej rozwijała tak jak w tej chwili, to nie będziemy jej mogli przewidywać. Znam ofertę na energię dla PKP Intercity i obawiam się tego, jakie mogą być jej konsekwencje związane z cenami usług. To jest ten problem, z którym się musimy mierzyć, a nie problem, który ma powstać za 4 lata czy 5 lat, związany z ceną komercyjnego biletu w kolejach dużych prędkości — bo z całą pewnością te przewozy będą komercyjne i będą musiały być tak realizowane, żeby przyciągnęły klientów, którzy zechcą zapłacić tę cenę za bilety. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#komentarz">(Poseł Paweł Olszewski: Chcieć zapłacić a móc to są dwie różne rzeczy, panie ministrze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłowie Andrzej Kryj oraz Barbara Bartuś zadadzą pytanie w sprawie przebiegu realizacji programu likwidacji tzw. białych plam w komunikacji zbiorowej finansowanego ze środków Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej w 2022 r. To pytanie jest skierowane do ministra infrastruktury, a odpowie na nie sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan minister Rafał Weber.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Andrzeja Kryja o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AndrzejKryj">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#AndrzejKryj">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ustanowiony na mocy ustawy z dnia 16 maja 2019 r. fundusz rozwoju przewozów autobusowych jest instrumentem wsparcia finansowego jednostek samorządu terytorialnego, które są organizatorami publicznego transportu zbiorowego. Analiza wydatków funduszu, analiza powstających nowych linii autobusowych pozwala stwierdzić, że główne cele tego funduszu, główne cele ustawy, jakimi były likwidacja białych plam na mapie komunikacji zbiorowej i przeciwdziałanie wykluczeniu komunikacyjnemu mieszkańców naszego kraju, są realizowane. Oczywiście w różnych województwach i różnych rejonach odbywa się to z różnych skutkiem. Są tu liderzy, jak np. Mazowsze czy Podkarpacie, ale są i takie województwa, w których wartość wniosków jest mniejsza niż alokowane środki, jak np. na Lubelszczyźnie. Trzeba jednak przyznać, że w ciągu tych kilku lat od momentu wejścia w życie ustawy skok jest gigantyczny: od kilkudziesięciu milionów w pierwszym roku jej obowiązywania do ponad 0,5 mld w ostatnich naborach.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#AndrzejKryj">Mam do pana ministra trzy pytania. Pierwsze: Jak przebiega w 2022 r. realizacja programu likwidacji białych plam w komunikacji zbiorowej finansowanego ze środków rządowego Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej? Drugie: Jak długo samorządy, które realizują w 2022 r. umowy na realizację linii autobusowych na kwoty wyższe niż alokowane, czekać będą na przesunięcie środków z tych województw, które ich nie wykorzystały? I trzecie: Jak przebiega nabór wniosków dotyczących realizacji funduszu rozwoju przewozów autobusowych w roku 2023? Czy możliwe jest uniknięcie sytuacji, w której jedne województwa mają zbyt mało środków na sfinansowanie złożonych wniosków, a inne wykorzystują je np. tylko w 40%? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Posłowie zadający pytanie, za które bardzo dziękuję! Faktycznie pan poseł Andrzej Kryj wykazał się tutaj ogromną wiedzą, jeżeli chodzi o fundusz rozwoju przewozów autobusowych. Zresztą interesuje się tym tematem stale i ciągle rozmawiamy też w kwestiach województwa świętokrzyskiego i organizacji przewozów w tym województwie. Muszę państwu powiedzieć, że z każdym rokiem fundusz rozwoju przewozów autobusowych jest bardziej wykorzystywany przez samorządy. Właśnie po to stworzyliśmy to narzędzie, aby wspierać finansowo samorządy w realizacji transportu zbiorowego.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#RafałWeber">Nasi poprzednicy w roku 2011 ustawą wskazali, że za organizację transportu zbiorowego w Polsce mają odpowiadać samorządy. Okej, to wskazanie jest wskazaniem słusznym, bo kto wie lepiej, jak organizować transport na terenie gminy, powiatu czy województwa, jak nie właśnie lokalni włodarze: wójtowie, burmistrzowie, prezydenci, starostowie, radni różnych rodzajów samorządu terytorialnego, marszałkowie. To oni znają potrzeby, oni znają tę mapę komunikacyjną, oni najlepiej znają migrację ludzi między poszczególnymi miejscowościami.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#RafałWeber">Trzeba przyznać, że to założenie było założeniem słusznym, z tym że za tym założeniem nie poszło nic dalej, tzn. nie było żadnego narzędzia, które w sposób finansowy, a wiadomo, że tutaj środki finansowe odgrywają główną rolę, wsparłoby samorządy terytorialne, jeżeli chodzi o organizację transportu zbiorowego. Dopiero rząd Prawa i Sprawiedliwości w roku 2019 wprowadził mechanizmy prawne i ekonomiczne, aby wspierać samorządy w organizacji transportu zbiorowego.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#RafałWeber">Ustawa, o której mówię, czyli ustawa o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, jest z 16 maja 2019 r. Pierwsze nabory organizowane przez wojewodów odbyły się w wakacje 2019 r. po to, aby od 1 września 2019 r., czyli od rozpoczęcia roku szkolnego, część samorządów miała już źródło, z którego można pozyskać finansowanie organizowania takich właśnie linii, które dowożą młodzież do szkół. I tak się zadziało.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#RafałWeber">Tak że fundusz istnieje już nieco ponad 3 lata i z każdym rokiem zainteresowanie samorządów jest coraz większe, tym bardziej że od kwietnia 2020 r., czyli od epicentrum pandemii COVID-19, zdecydowaliśmy, aby zwiększyć dofinansowanie do wozokilometra. Ustawa zakładała w jej pierwotnym kształcie, że będzie to maksymalnie 1 zł do 1 wkm, natomiast od kwietnia 2020 r. ta stawka dzięki decyzji rządu, która została zaakceptowana zmianą ustawy przez Wysoką Izbę, wynosi 3 zł do 1 wkm. Tak że jest to naprawdę solidne wsparcie pozwalające w taki sposób bezpieczny, z taką poduszką finansową organizować linie użyteczności publicznej.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#RafałWeber">Jeżeli chodzi już o liczby, czyli o te konkrety, o które pytał pan poseł Andrzej Kryj, to w roku 2022, czyli tym obecnym, tym, który powoli kończymy, dopłatą z funduszu objęto 5705 linii komunikacyjnych. Jest to wartość, która wpłynęła do nas z 16 urzędów wojewódzkich, bo to wojewodowie są odpowiedzialni za organizowanie naborów i za podpisywanie umów z samorządami. Tak że 5705 linii zostało dofinansowanych dzięki temu rządowemu wsparciu pomimo wcześniej pandemii COVID-19, a teraz wyższych cen paliw, a ta inflacja związana jest bezpośrednio z atakiem Rosji na Ukrainę, aż tyle linii komunikacyjnych przez samorządy zostało stworzonych i dofinansowanych środkami właśnie z tego funduszu. Wnioskowana kwota dopłaty według naszych szacunków to 631 mln zł. Łączna liczba wozokilometrów na tych liniach wynosi 217 mln wkm.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#RafałWeber">Porównując rok bieżący do roku 2021, mogę powiedzieć, że w roku 2021 linii objętych dopłatą było 4371, czyli nastąpił skok o 1400 linii, w roku 2020–2834, a w tym pierwszym roku, czyli roku 2019–1228. Tak że widzimy z roku na rok coraz większą dynamikę, jeżeli chodzi o przyrost linii autobusowych organizowanych przez samorządy, a wspartych funduszem. Wojewodowie w tej chwili kończą nabór na rok 2023. Posiadają już część umów zawartych z beneficjentami. Wychodzi na to, że 2023 r. będzie kolejnym rekordowym rokiem. Po pierwsze, przekroczymy liczbę 6 tys. linii komunikacyjnych wspartych funduszem. Czy będzie to 6,5 tys., czy ponad 6,5 tys., to wszystko jeszcze podliczymy, kiedy spłyną konkretne informacje od wojewodów. Chcę zapewnić państwa parlamentarzystów, ale też samorządy, że do tych województw, w których brakło środków w tej pierwszej puli, zostaną skierowane dodatkowe środki z tych województw, w których one nie zostały wykorzystane. Tak że jesteśmy w trakcie realizacji tego mechanizmu.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#RafałWeber">Za kilka dni zgodnie z procedurą dookreśloną w ustawie zostanie podana informacja, obwieszczenie ministra infrastruktury, na mocy której do tych kilku województw, w których brakuje w tej chwili środków finansowych na podpisanie umów z beneficjentami, którzy zgłosili swój akces, zostanie przekazana dodatkowa pula środków finansowych. Według naszych wyliczeń z 800 mln zł, które są przeznaczone na rok 2023 na fundusz rozwoju przewozów autobusowych, ok. 770 mln zł zostanie wykorzystanych teraz w tym głównym, pierwszym naborze, który był organizowany przez wojewodów. Tak że fundusz zostanie wyczerpany niemal do cna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#RafałWeber">Natomiast chcę zapewnić, że jeżeli będą potrzeby, jeżeli będą zgłaszane dalsze wnioski…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#RafałWeber">…przez samorządy, będziemy starali się zwiększyć to dofinansowanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Będzie miał pan jeszcze czas przy pytaniu dodatkowym.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Bartuś.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Na początku chciałam podziękować bardzo serdecznie za to, co rząd Prawa i Sprawiedliwości robi w tej sytuacji, którą zastaliśmy, bo tak jak pan minister powiedział, to za poprzedników tę odpowiedzialność za przewozy w tym regionalnym zakresie scedowano na samorządy. Ale też zastaliśmy sytuację — tak jak pan minister wie, ja jestem z powiatu gorlickiego i ten powiat jest przykładem — że w wielu miejscach w Polsce w ogóle zlikwidowano komunikację publiczną, przewoźników publicznych, zlecając to prywatnym przewoźnikom, którzy stosowali ceny dumpingowe, wyeliminowali na terenie jakiekolwiek inne przewozy, większe przedsiębiorstwa, czyli dawny PKS.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#BarbaraBartuś">Tak jak pan minister powiedział, ten fundusz jest funduszem pomocowym dla samorządów, które korzystają z niego w większym lub w mniejszym zakresie. Są samorządy, które pomagają. Samorząd województwa np. ratował sytuację w moim powiecie, żeby zapewnić jakiekolwiek połączenia z gminy Uście Gorlickie, z ośrodka uzdrowiskowego Wysowa. Natomiast jest też starostwo, które ogłosiło internetowo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#BarbaraBartuś">…jakie jest zainteresowanie, i stwierdziło, że mieszkańcy nie są zainteresowani jakimiś przewozami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o odpowiedź na to pytanie pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#BarbaraBartuś">Panie marszałku, jeszcze sedno. Mieszkańcy przychodzą do mnie, proszą…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale ma pani tyle czasu, ile pani ma, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#BarbaraBartuś">…i powiat powinien to zrealizować. Nie ma dowozów z gminy Bobowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję pani serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, proszę serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#BarbaraBartuś">Nie ma przez weekendy. Jak my możemy jeszcze bardziej pomóc mieszkańcom? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Kluczem jest właśnie ta aktywność samorządów. Kluczem jest stworzenie mapy komunikacyjnej linii autobusowych, które powinny być na terenie co najmniej gminy, a najlepiej gdy jest to organizowane w ramach jednego powiatu, i sięgnięcie po środki, które są. Tych jednostek samorządu terytorialnego, które sięgają po te środki, jest coraz więcej i ta statystyka przeze mnie przytoczona w tej pierwszej wypowiedzi, jak myślę, o tym świadczy. Dużą rolą jest również rola samego społeczeństwa. Trzeba namawiać radnych, wójtów, samorządowców z danego terenu do tego, żeby włączyli się w proces organizacji transportu zbiorowego. Ta rola społeczna jest kluczowa, bo to sami ludzie winni wymagać od rządzących — zarówno na szczeblu centralnym, czyli na naszym, jak i na szczeblu samorządowym — tego, aby były realizowane i zaspokajane potrzeby, które na danym terenie występują. I transport zbiorowy taką podstawową potrzebą jest.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#RafałWeber">Muszę państwu powiedzieć, że dużo jeżdżę po Polsce. Moje wyjazdy są związane z inwestycjami drogowymi, które są realizowane czy to przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, czy to przez samorządy. Niemalże w każdej dyskusji, która później odbywa się po takim wydarzeniu, pojawia się temat organizacji transportu zbiorowego. I tak jak mówię, zdecydowana większość samorządów realizuje ten obowiązek nie tylko dlatego, że musi, że ma wprost wpisane te kompetencje w ustawę, ale dlatego, żeby zaspokajać potrzeby, które są na dole, które są formułowane przez społeczeństwo na danym obszarze. Z tych przewozów głównie korzystają dzieci, młodzież szkolna, wykorzystując te pojazdy, te autobusy do tego, aby dotrzeć do szkoły średniej i później z niej wrócić. Oczywiście korzystają też ludzie pracujący, bo to jednak najoszczędniejszy sposób dotarcia do pracy w mieście powiatowym, np. gdy jest się mieszkańcem miejscowości wiejskiej położonej 20–30 km od miejsca pracy. Ale korzystają też osoby starsze. Osoby, które albo nie posiadają osobistego pojazdu, albo nie posiadają uprawnień, albo są na tyle bezwładne, że już nie mogą prowadzić pojazdu osobowego i korzystają z autobusu, z tego dobrodziejstwa, mogłoby się wydawać, XXI w., aby dojechać do szpitala, do ośrodka kultury, do urzędu, załatwić administracyjne formalności.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#RafałWeber">Tak że zachęcamy wszystkie samorządy do tego, aby korzystały z rządowego funduszu rozwoju przewozów autobusowych. Środki finansowe jeszcze są, a jak ich zabraknie, to dołożymy wszelkich starań, aby nawet w 2023 r. dołożyć te dodatkowe środki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłowie Cezary Tomczyk i Czesław Mroczek z Koalicji Obywatelskiej przedstawią pytanie w sprawie malejącej roli polskiego przemysłu obronnego w procesie wzmacniania Sił Zbrojnych RP. To pytanie kierowane jest do ministra obrony narodowej. Odpowie na nie sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej pan minister Wojciech Skurkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Cezarego Tomczyka o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#CezaryTomczyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#CezaryTomczyk">Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Polski przemysł zbrojeniowy powinien być chlubą naszego państwa, ale niestety tak nie jest. Na sali jest Antoni Macierewicz, siedzi tutaj.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Pan marszałek senior.)</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#CezaryTomczyk">Myślę, że warto przypomnieć słowa jego najbliższego współpracownika pana Wacława Berczyńskiego. Powiedział kiedyś tak: to ja wykończyłem caracale, to ja wykończyłem ten przetarg. Prawda jest taka, że to pan, panie ministrze, jest w 100% odpowiedzialny za zapaść w Siłach Zbrojnych Polski w czasie, kiedy był pan ministrem obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#CezaryTomczyk">Przypomnę tylko, że to właśnie przez pana polska armia nie ma 50 nowoczesnych śmigłowców. To pan nie podpisał umowy na rakiety Patriot i robił pan wszystko, żeby zwlekać w tej sprawie i nie podpisać tej umowy. To pan dopuścił się czystki w polskiej armii, zwalniając kilkudziesięciu generałów, setki pułkowników i majorów, co tym samym osłabiło potencjał Wojska Polskiego. Unieważnił pan również postępowanie w kwestii zakupu dronów dla polskiej armii. Mówię to o panu, a nie o kimś innym.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Gdzie ten palec?)</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#CezaryTomczyk">Pana kolega pan Dworczyk, jak wiemy z maili, powiedział tak: Wywalamy dziesiątki milionów złotych w błoto lub zgadzamy się na rozkradanie środków budżetowych. To jest cytat. To o pana zakupach mówił pana kolega z ławy sejmowej pan minister Dworczyk. To jest obraz tego, co mamy w Polsce w 2022 r., bo to pana dziedzictwo wpływa dzisiaj na to, że polska armia nie ma nowoczesnego sprzętu. Polska armia miałaby dziś, w czasie wojny, te śmigłowce, miałaby cały ten sprzęt, który nie trafił do polskiej armii, bo unieważniał pan przetargi, bo zabierał pan polskiej armii możliwości działania.</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#CezaryTomczyk">Mam pytanie do pana ministra Skurkiewicza. Jak to jest, że Szwajcaria może dzisiaj kupować najnowocześniejsze samoloty F-35 podobnie jak my, ale dziwnym trafem jest tak, że Szwajcaria kupuje samoloty z 50-procentowym offsetem, z pełnym pakietem uzbrojenia, a my kupujemy samoloty z cząstkowym uzbrojeniem i z zerowym offsetem? To jest obraz tego, jak wygląda dzisiaj zakup nowoczesnego uzbrojenia dla polskiej armii.</u>
          <u xml:id="u-51.9" who="#CezaryTomczyk">Panie marszałku, to już ostatnie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-51.10" who="#CezaryTomczyk">Jeżeli chodzi o przemysł obronny, to miejsca pracy w naszym kraju nie utworzą się same. Musimy o nie zadbać zarówno wtedy, kiedy jesteśmy ministrami obrony narodowej, jak i wtedy, kiedy jesteśmy posłami. Jeżeli państwo, którzy wydają dzisiaj miliardy złotych na sprzęt dla polskiej armii, nie dbają o polski przemysł zbrojeniowy, o polskie miejsca pracy, to kto ma o to zadbać? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.11" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Bzdury pan opowiada, bzdury i kłamstwa.)</u>
          <u xml:id="u-51.12" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: To raczej kłamstwa. On wie, że kłamie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Minister…)</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wydaje mi się, że nie jest pani panem ministrem Skurkiewiczem.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nie, nie jestem, panie marszałku. Żywiołowo reagujemy na kłamstwa.)</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dajcie państwo szansę panu ministrowi, gdyż pan minister może się na was pogniewać albo będzie niezadowolony, uśmiech zniknie z jego ust i pewnie będzie mu naprawdę smutno.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Pan minister się nie pogniewa.)</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Niech pani uzna, że pan minister jest inteligentnym człowiekiem i da sobie radę. Niech mu pani nie pomaga.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ale ja to uznaję, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, bardzo proszę. Niech pan nie zwraca uwagi na krzyki, niech pan idzie do roboty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WojciechSkurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Te zarzuty były skierowane przez przedstawiciela formacji politycznej, która nie była w stanie wydatkować 1,95% PKB na obronność. Za rządów Platformy Obywatelskiej Wojsko Polskie bezpowrotnie straciło 13,5 mld zł, bo ograniczaliście państwo budżet.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Poseł Czesław Mroczek: Ale Polska nie straciła.)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WojciechSkurkiewicz">Mało tego, w 2011 r. rząd Platformy Obywatelskiej otrzymał propozycję od Stanów Zjednoczonych, aby przystąpić do realizacji programu dotyczącego samolotów F-35. Bylibyśmy dzisiaj w zupełnie innym miejscu i pewnie mielibyśmy dzisiaj na wyposażeniu Sił Zbrojnych te najnowocześniejsze samoloty piątej generacji. Nie skorzystaliście państwo z tej oferty.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Dla nas, dla rządu Zjednoczonej Prawicy, dla Prawa i Sprawiedliwości, bezpieczeństwo jest absolutnym priorytetem. Hybrydowy atak reżimu Łukaszenki na naszą wschodnią granicę i wojna Rosji przeciwko Ukrainie cały czas pokazują, jak ważne jest bezpieczeństwo naszych granic. Zależy nam na tym, aby każdy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej czuł się bezpiecznie w swoim kraju.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#WojciechSkurkiewicz">Pytanie opozycji zawiera tezę, która jest fałszywa, tezę o malejącej roli polskiego przemysłu obronnego w procesie wzmacniania Sił Zbrojnych. Jest to błędne. Opozycja stara się sprowadzić dyskusję do poziomu tylko i wyłącznie politycznej przepychanki. Najważniejszym celem resortu obrony narodowej jest zapewnienie Polsce bezpieczeństwa przez rozbudowę armii, jej daleko idącą modernizację oraz współpracę sojuszniczą. W tym przypadku liczą się fakty, szanowni państwo, a nie tezy.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#WojciechSkurkiewicz">Polski przemysł obronny uczestniczy w procesie modernizacji od samego początku. Skala jego udziału jest podyktowana wieloma czynnikami. Nie chodzi tu tylko o koszt i jakość tego, co jesteśmy w stanie wyprodukować i kupić w kraju. Liczy się również ilość dostarczanego sprzętu, czas jego dostawy oraz te narodowe zdolności produkcyjne, a także perspektywa ich zwiększania. Już teraz w ramach współpracy przeznaczamy miliardy złotych na kupno sprzętów produkowanych przez polski przemysł zbrojeniowy. Stawiamy na sprzęt produkowany przez polskie zakłady zbrojeniowe, ale sięgamy także po dostępne nowoczesne rozwiązania oferowane przez zagranicznych producentów. Jest to absolutnie naturalny proces.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#WojciechSkurkiewicz">Jeśli chcemy budować bezpieczną Polskę, musimy zagwarantować Siłom Zbrojnym najnowocześniejszy sprzęt, na jaki nas stać, z zachowaniem racjonalności w gospodarowaniu środkami publicznymi. Zoptymalizowaliśmy system pozyskiwania sprzętu wojskowego przez konsolidację rozproszonych po resorcie obrony zadań i kompetencji. Uczyniliśmy to w styczniu 2022 r. poprzez utworzenie Agencji Uzbrojenia. Podkreślam, że w planie modernizacji technicznej na lata 2021–2035 na nowe uzbrojenie i wyposażenie dla żołnierzy zaplanowaliśmy rekordowe środki finansowe. Żaden rząd w historii wolnej Polski nie był w stanie zapewnić tak dużych pieniędzy na modernizację Sił Zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#WojciechSkurkiewicz">Nadchodzący rok, w którym budżet przeznaczony na obronność wyniesie 3% produktu krajowego brutto, to będzie kolejny rok nieustannego wzmacniania zdolności Wojska Polskiego, w wymiarze zarówno technicznym, jak i liczbowym. Dostarczyliśmy rozwiązań prawnych gwarantujących stabilny rozwój armii oraz finansowanie procesu modernizacji, porządkując wcześniejsze rozproszone przepisy. Uczyniła to ustawa o obronie Ojczyzny, m.in. zastępując ustawę z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#WojciechSkurkiewicz">Chcę podkreślić z pełną stanowczością, iż każdy zakup realizowany przez Ministerstwo Obrony Narodowej poprzedzony jest analizą rynku własnego, rynku polskiego, i polskiego potencjału, który jest wykorzystywany przy realizacji zamówień. Tam gdzie zakup całego produktu, całego asortymentu nie jest możliwy, Ministerstwo Obrony Narodowej stawia na możliwie jak największą jego polonizację w kontaktach z kontrahentami zagranicznymi. Tak ma to miejsce np. w ramach pozyskiwania sprzętu we współpracy ze stroną koreańską, a mowa tutaj o czołgach czy armatohaubicach, które docelowo będzie produkować polski przemysł obronny.</u>
          <u xml:id="u-53.9" who="#WojciechSkurkiewicz">Sprzęt przekazywany w ramach pomocy stronie ukraińskiej musi być uzupełniany w takim tempie, aby zapewnić ciągłość zdolności obronnych Rzeczypospolitej Polskiej. Rozkładanie ewentualnych uzupełnień w czasie, ze względu m.in. na tempo krajowej produkcji, negatywnie może wpływać na bezpieczeństwo Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-53.10" who="#WojciechSkurkiewicz">Proces modernizacyjny nie zaczął się wraz z agresją Rosji na Ukrainę. Nowe uzbrojenie pojawia się w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej od początku rządów Prawa i Sprawiedliwości. Wojna na Ukrainie modernizację tylko i wyłącznie przyspieszyła. To chyba powinno być zrozumiałe w przypadku, gdy za naszą wschodnią granicą trwa regularna wojna, a agresorem jest strona rosyjska.</u>
          <u xml:id="u-53.11" who="#WojciechSkurkiewicz">Rozumiem, że będzie pytanie uzupełniające. Wtedy chętnie przedstawię panom posłom szczegóły dotyczące realizacji tych zamówień, które realizuje rząd Prawa i Sprawiedliwości od roku 2015. Wtedy państwo zrozumiecie, o czym mówimy w odniesieniu do modernizacji technicznej Sił Zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-53.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Czesław Mroczek.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#CzesławMroczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Temat jest niezwykle prosty. W świetle wojny na Ukrainie wiadomo, że nie ma bezpieczeństwa obywateli, nie ma bezpieczeństwa państwa bez systemu obrony powietrznej, w szczególności przeciwrakietowej, nie ma bezpieczeństwa bez artylerii rakietowej, bez śmigłowców wsparcia bojowego, wreszcie bez systemów bezzałogowych powietrznych, bez dronów. Nie mamy tych systemów, bo dwoił się i troił Antoni Macierewicz, żeby Wojsko Polskie nie otrzymało tego nowoczesnego wyposażenia, unieważniając większość rozpoczętych przed 2015 r. postępowań.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: I o czym pan mówi?)</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#CzesławMroczek">Ministra Błaszczaka obudził dopiero huk armat na Ukrainie. Weźmy przykład obrony powietrznej przeciwrakietowej. Rozpoczęte w 2015 r. negocjacje z Amerykanami w sprawie pozyskania ośmiu baterii systemu Patriot nie zostały zakończone przez 2 lata rządów Antoniego Macierewicza. Nie chciał on podpisać tej umowy. A minister Błaszczak podpisał umowę tylko na dwie baterie. Nie mamy tych systemów. Giną Polacy. Taka jest historia. Będzie pan czytał osiem kartek, panie ministrze, i nic tego zmieni, bo ponosicie wielką odpowiedzialność za to, że nie jesteśmy przygotowani na te wielkie zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#CzesławMroczek">Ale jest jeszcze jeden temat — Krab, polski system uzbrojenia z 2014 r., który w tej chwili robi furorę w Ukrainie, chwalą go Ukraińcy, kręcą filmiki, podoba się bardzo Ukraińcom i wszędzie na świecie. Nie podoba się ministrowi Błaszczakowi. Zamiast produkcji krabów kupuje armatohaubice koreańskie. Tak popieracie polski przemysł? Wytłumaczcie, dlaczego likwidujecie kraba, kiedy on odnosi tak wielkie sukcesy na Ukrainie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#CzesławMroczek">Grzebiecie polski przemysł i ponosicie odpowiedzialność za to, że Polska nie jest przygotowana na zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WojciechSkurkiewicz">Panie Marszałku! Szanowni Państwo Posłowie! Ta kłamliwa narracja oczywiście może być artykułowana…</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Poseł Czesław Mroczek: Ale konkretnie.)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: A kto te kraby zaczął produkować, ty? Baranie, nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#WojciechSkurkiewicz">…tak jak narracja goebbelsowska mówiła, że kłamstwo powtarzane po wielokroć staje się może kiedyś prawdą. Ale nie w tym przypadku.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Jeszcze raz powtórzę: Ministerstwo Obrony Narodowej w 100% wykorzystuje potencjał produkcyjny polskiego przemysłu obronnego.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#WojciechSkurkiewicz">W 100% wykorzystuje potencjał produkcyjny polskiego przemysłu obronnego.</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#WojciechSkurkiewicz">Ale szczegóły, szanowni państwo. Rok 2016, umowa na dostawę dla Sił Zbrojnych elementów składowych dla ośmiu kompanijnych modułów ogniowych w ramach programu Rak — o wartości 1 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#komentarz">(Poseł Czesław Mroczek: Produkt z czasów Platformy.)</u>
          <u xml:id="u-59.10" who="#WojciechSkurkiewicz">W tym samym roku umowa na dostawę sześciu artyleryjsko-rakietowych zestawów przeciwlotniczych Pilica — wartość 746 mln zł. Umowa na zakup elementów wchodzących w skład czterech dywizjonowych modułów ogniowych Regina, w tym 96 samobieżnych armatohaubic 155 mm. Krab — wartość 4600 mln zł. Umowa z Mesko o wartości 1200 mln na dostawę 1300 rakiet, 420 mechanizmów startowych w ramach programu Piorun — wartość całości zamówienia 4,5 mld zł. Rok 2017, umowa na dostawę dwóch kolejnych nowoczesnych niszczycieli min typu Kormoran II — wartość 1400 mln zł. Lata 2018 i 2019, umowa na dostawę zintegrowanego systemu obrony powietrznej i przeciwrakietowej Wisła o całkowitej wartości 4600 mln dolarów. W budowę systemu zaangażowany jest bardzo wymiernie polski przemysł obronny. Konsorcjum PGZ Wisła składa się z 14 podmiotów, w tym m.in. z MESKO, PIT-RADWAR, Huty Stalowa Wola.</u>
          <u xml:id="u-59.11" who="#WojciechSkurkiewicz">Rok 2018 i rok 2019: umowa z PZL Mielec na dostawę czterech śmigłowców Black Hawk — 680 mln zł, umowa z konsorcjum na dostawę 40 bezzałogowych systemów powietrznych klasy orlik — wartość 800 mln zł, umowa na 53 tys. sztuk MSBS Grot. To zamówienie jest realizowane. Przypomnę, państwo przez 5 lat nie byliście w stanie przebrnąć przez wszelkie procedury, nie byliście w stanie zrealizować programu „Tytan” dla polskiego wojska.</u>
          <u xml:id="u-59.12" who="#komentarz">(Poseł Czesław Mroczek: O czym pan mówi? To jest część programu…)</u>
          <u xml:id="u-59.13" who="#WojciechSkurkiewicz">Rok 2020 i rok 2021: umowa z Hutą Stalowa Wola na dostawę pięciu kolejnych kompanijnych modułów ogniowych obejmujących 40 moździerzy Rak — wartość 700 mln, umowa z lipca 2021 r. z konsorcjum Miecznik na dostawę trzech fregat dla marynarki wojennej w ramach programu „Miecznik” — wartość 8 mld zł, umowa z grudnia 2021 r. na dostawę kolejnych czterech śmigłowców Black Hawk do polskiej armii oraz umowa na 100 dronów klasy mini w ramach programu „Wizjer”.</u>
          <u xml:id="u-59.14" who="#komentarz">(Poseł Czesław Mroczek: Zamiast 50.)</u>
          <u xml:id="u-59.15" who="#WojciechSkurkiewicz">Rok 2022: elementy systemu Mała Narew — wartość 1650 mln zł, umowa zwiększająca liczbę zamówionych dla wojska przeciwlotniczych zestawów rakietowych Piorun — kwota zamówienia 4,5 mld zł, umowa z czerwca o wartości 2,5 mld zł na dostarczenie kolejnych trzech niszczycieli min typu 258, typu Kormoran II, zawarta w Świdniku umowa na dostawę śmigłowców AW149 — umowa warta 8250 mln, umowa zawarta 5 lipca w Hucie Stalowa Wola na dostawę 70 zdalnie sterowanych systemów wieżowych ZSSW-30 — wartość 1700 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-59.16" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Liczy pan?)</u>
          <u xml:id="u-59.17" who="#WojciechSkurkiewicz">20 lipca zatwierdzona umowa dotycząca Ottokar Brzoza, co jest realizowane przez polski przemysł obronny, 5 września Huta Stalowa Wola zawarła z Agencją Uzbrojenia kontrakt na dostawę dwóch dodatkowych dywizjonów modułowych ogniowych Regina — wartość 3800 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WojciechSkurkiewicz">I tak mógłbym wymieniać, wymieniać, wymieniać, wymieniać.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Wymieniaj.)</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WojciechSkurkiewicz">Tylko państwo tego nie rozumiecie.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie ministrze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Wymieniać, panie marszałku, wymieniać.)</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie marszałku, w związku z kłamstwami ad personam wobec mojej osoby przekazanymi przez tych… uprzejmie proszę o możliwość przynajmniej 1 minuty odpowiedzi…)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie ma takiego trybu. Oświadczenia poselskie.)</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: …w związku z tym, że to jest niedopuszczalne, by kłamać, fałszować, oszukiwać opinię publiczną, pana marszałka, a także całą Polskę.)</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak jest, poprosimy uprzejmie.)</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: W formie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zaraz, zaraz…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Kłamstwem jest…</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Halo, halo, panie pośle, panie pośle… Panie pośle, halo, halo…</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Poseł Czesław Mroczek: Marszałek do pana mówi.)</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Słucham pana.)</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, o coś mnie pan poprosił. Chciałem panu powiedzieć, że bardzo proszę, w trybie sprostowania niech pan zabierze głos.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kłamstwa, które tutaj zostały sformułowane wobec mojej osoby, są nieprawdopodobne. One nie mają nic wspólnego z rzeczywistością.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Poseł Cezary Tomczyk: To ja wykończyłem…)</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#AntoniMacierewicz">Kraby zaczęły być produkowane wtedy, kiedy ja zacząłem być ministrem obrony narodowej,…</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#AntoniMacierewicz">…systemy Pilica zaczęły być produkowane wtedy, kiedy ja zacząłem być ministrem obrony narodowej,…</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#AntoniMacierewicz">…karabiny Grot zaczęły być produkowane wtedy, kiedy ja zacząłem być ministrem obrony narodowej,…</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#AntoniMacierewicz">…moździerze samobieżne Rak zaczęły być produkowane wtedy, kiedy ja zacząłem być ministrem obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-65.9" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale black hawków nie było.)</u>
          <u xml:id="u-65.10" who="#AntoniMacierewicz">Wszystko, cała ta odbudowa armii zniszczonej przez was i zmniejszonej przez was zaczęła być realizowana dzięki rządowi Prawa i Sprawiedliwości…</u>
          <u xml:id="u-65.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.12" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak jest!)</u>
          <u xml:id="u-65.13" who="#AntoniMacierewicz">…który ja reprezentowałem w pierwszym okresie, jeśli chodzi o Ministerstwo Obrony Narodowej, do roku 2018. A przede wszystkim zostały wynegocjowane z Amerykanami rakiety Patriot. Ta umowa została podpisana 10 dni po moim odejściu z ministerstwa. Dlaczego? Dlatego że przez 2 lata była przygotowywana umowa, którą podpisał, za co jestem wdzięczny, pan minister Błaszczak. Armia została odbudowana,…</u>
          <u xml:id="u-65.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.15" who="#AntoniMacierewicz">…a Wojska Obrony Terytorialnej po dzień dzisiejszy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#AntoniMacierewicz">…są najlepszymi formacjami i cała Europa Środkowo-Wschodnia uczy się od nas właśnie budowy tego typu armii. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#komentarz">(Poseł Cezary Tomczyk: Sprostowanie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, ostatni raz tryb sprostowania i przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Cezary Tomczyk.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#CezaryTomczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Weryfikacja kłamstw przyszła dość szybko, bo kraby zaczęły być produkowane w grudniu 2014 r.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Pan sobie żarty robi, to jest nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#CezaryTomczyk">Warto by było to sprawdzić i można to zweryfikować dość szybko, bo produkty, które dzisiaj produkuje polski przemysł zbrojeniowy, to są produkty, które powstały za rządów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: 500+ też.)</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#CezaryTomczyk">I to jest do sprawdzenia w ciągu 5 sekund i do weryfikacji natychmiast. Zresztą podobnie było z Pilicą.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#CezaryTomczyk">Ale jedno jest pewne, zdanie, które zostało wypowiedziane przez pana najbliższego współpracownika pana Berczyńskiego: to ja wykończyłem carakale. Tego nie powiedziałem ja, nie powiedział tego pan minister Mroczek — to powiedział pana współpracownik pan Berczyński, który w reklamówkach wywoził specyfikację kserowaną w Ministerstwie Obrony Narodowej, nie mając na to żadnego pozwolenia, i przetrzymywał ją w swoim biurku, co zostało udowodnione podczas kontroli poselskich. To jest obraz tego, jak wyglądała armia za pańskich rządów. To pan doprowadził do tego, że w sztabie generalnym 80% stanu osobowego, ludzi zostało wyrzuconych z pracy.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Wszyscy z WSI.)</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#CezaryTomczyk">I pan osłabił polską armię w ciągu 3 lat jak nikt do tej pory. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Kłamie pan, jest dokładnie odwrotnie.)</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#komentarz">(Wypowiedzi poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#komentarz">(Poseł Czesław Mroczek: Kłamie pan. Polskich oficerów wywalaliście — szpiedzy ruscy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłowie Marek Polak, Teresa Pamuła oraz Adam Śnieżek zadadzą pytanie w sprawie korzyści związanych z wpisaniem Via Carpatia do sieci bazowej transeuropejskiej sieci transportowej, czyli sieci głównych szlaków komunikacyjnych w Unii Europejskiej. To pytanie zostanie zadane ministrowi infrastruktury. Odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan minister Rafał Weber.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zaczynamy. Pierwsze pytanie zadają dwie osoby: najpierw pani poseł Teresa Pamuła, a potem pan poseł Marek Polak. Pamiętajcie państwo o limicie czasu.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MarekPolak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MarekPolak">Szanowny Panie Marszałku! Zabierzemy głos w odwrotnej kolejności, wymieniliśmy się grzecznościowo z koleżanką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MarekPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 2006 r. pod patronatem śp. pana prezydenta Lecha Kaczyńskiego przedstawiciele Litwy, Polski, Słowacji i Węgier podjęli inicjatywę utworzenia międzynarodowego szlaku komunikacyjnego Via Carpatia biegnącego od Litwy, poprzez m.in. Polskę i inne sąsiadujące z sobą europejskie państwa, aż do greckich Salonik nad Morzem Egejskim. W 2015 r. rząd Prawa i Sprawiedliwości przy poparciu 11 europejskich państw rozpoczął starania o wpisanie trasy Via Carpatia do transeuropejskiej sieci transportowej, czyli sieci głównych szlaków komunikacyjnych Unii Europejskiej, które to starania w zasadzie niedawno zakończyły się sukcesem.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#MarekPolak">Dlatego chciałbym zapytać: Jakie będą korzyści tej przełomowej decyzji w aspekcie jej współfinansowania, potencjału inwestycyjnego, a także bezpieczeństwa całego regionu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#TeresaPamuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Via Carpatia to pomysł śp. Lecha Kaczyńskiego. Bardzo dziękuję za tę inicjatywę, bo jest ona szczególnie dla Podkarpacia bardzo ważna i istotna, dlatego że ta droga prowadzi właśnie przez Podkarpacie. Będzie ona biegła z Kłajpedy do Salonik. Przyczyni się do rozwoju gospodarczego, ale też kulturalnego naszego pięknego Podkarpacia. Chciałam zapytać pana ministra przede wszystkim o to, czy dofinansowanie dla Polski, które już jest zapewnione, będzie wystarczające. Wiemy, że dofinansowanie jest przewidziane również dla Słowacji. Jak będzie z pozostałą częścią trasy przebiegającą szczególnie przez Rumunię, Bułgarię aż do Grecji? Czy Unia Europejska jest w stanie wesprzeć to finansowo? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do odpowiedzi na te ważne pytania, chcę przywitać i pozdrowić gorąco młodzież, która jest dzisiaj na galerii i przyjechała z parafii św. Floriana ze Stalowej Woli.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#RafałWeber">Witamy bardzo serdecznie, cieszymy się z waszej obecności. Pozdrawiam również opiekunów, ks. Łukasza. Mam nadzieję, że czujecie się tutaj dobrze i możecie obserwować, jak pracuje polski Sejm. Pytanie, które przed chwileczką zostało zadane, jest też z wami związane, bo dotarliście tu ze Stalowej Woli właśnie Via Carpatia, między Niskiem a Lublinem jechaliście drogą szybkiego ruchu: prędko, bezpiecznie, wygodnie, komfortowo. Właśnie po to budujemy i rozwijamy polską sieć drogową. Witamy was bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#RafałWeber">Szanowni Państwo! Jeżeli chodzi o wpisanie Via Carpatii do sieci bazowej TEN-T, to 6 grudnia rada Unii Europejskiej do spraw transportu przyjęła wspólne stanowisko, tzw. podejście ogólne, w sprawie nowego rozporządzenia o transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T. Proces rewizji rozporządzenia o sieci TEN-T trwa od roku 2019 i jednym z priorytetów strony polskiej było wpisanie szlaku Via Carpatia w całości, od Litwy do Grecji, do podstawowej sieci transportowej TEN-T, czyli do tzw. sieci bazowej. Termin realizacji sieci bazowej to rok 2030.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#RafałWeber">W myśl obecnie obowiązującego rozporządzenia o sieci z 2013 r. tylko część głównego przebiegu Via Carpatii znajduje się w sieci bazowej. W przypadku Polski są to odcinki: od granicy z Litwą do Ełku, wspólny z Via Balticą oraz od Lublina do Rzeszowa. Oprócz tego w sieci bazowej znajduje się przebieg głównego szlaku na Litwie, w Bułgarii i Grecji oraz połowa przebiegu na terenie Rumunii. Pozostały przebieg znajduje się w tzw. sieci kompleksowej, z wyjątkiem odcinka Białystok-Ełk, który jest poza jakąkolwiek siecią. Sieć kompleksowa może spełniać niższe parametry, a terminem jej realizacji jest rok 2050.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#RafałWeber">Z polskiego punktu widzenia Via Carpatia to szlak drogowy, który ma pobudzić rozwój gospodarczy całej ściany wschodniej naszego kraju i w sposób dynamiczny polepszyć dostępność transportową ogromnej części naszej ojczyzny, do tej pory zaniedbywanej inwestycyjnie. Z perspektywy europejskiej Via Carpatia to kluczowy transeuropejski korytarz transportowy, który może stać się nowym połączeniem północnej i południowej części Europy, integrującym systemy transportowe Litwy, Polski, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii i Grecji. Zaletą wynikającą z realizacji przedmiotowej inwestycji byłoby m.in. włączenie regionów słabiej rozwiniętych w główny strumień wymiany międzynarodowej i wykorzystanie ich potencjałów rozwojowych. Ponadto Via Carpatia byłaby pewnym i bezpiecznym korytarzem transportowym na wschodnich rubieżach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#RafałWeber">I to właśnie z tych powodów strona polska, polski rząd, rząd Prawa i Sprawiedliwości od 2016 r. podejmuje szereg działań w celu włączenia całego przebiegu Via Carpatii do sieci bazowej TEN-T. Już w kwietniu 2019 r. na trzeciej konferencji łańcuckiej przedstawiciele wszystkich państw, przez które przechodzi szlak Via Carpatia, podpisali wniosek do Komisji Europejskiej w sprawie wpisania całości szlaku do sieci bazowej. Dlaczego mówimy o trzeciej konferencji łańcuckiej? Jest to nawiązanie do pierwszej konferencji łańcuckiej z 2006 r., którą zorganizował śp. prezydent Lech Kaczyński, inicjując aktywność europejską, jeżeli chodzi o budowę Via Carpatii.</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#RafałWeber">W roku 2020 strona polska przesłała Komisji Europejskiej swoje propozycje zmian dotyczących sieci. Wśród tych propozycji oczywiście znalazł się też postulat wpisania całości szlaku Via Carpatia do sieci bazowej.</u>
          <u xml:id="u-77.9" who="#RafałWeber">W grudniu ub.r. Komisja Europejska zaprezentowała oficjalną propozycję nowego rozporządzenia TEN-T. Nasze postulaty w sprawie Via Carpatia zostały częściowo uwzględnione. Komisja zaproponowała wpisanie przebiegu tej trasy od Rzeszowa do połączenia z siecią bazową w Rumunii do tzw. rozszerzonej sieci bazowej. Drogi w rozszerzonej sieci bazowej mają spełniać wszystkie wymagania techniczne wobec dróg w sieci bazowej, ale termin ich realizacji został ustalony na rok 2040. Komisja Europejska argumentuje utworzenie nowej kategorii rozszerzonej sieci bazowej faktem, iż wiele państw członkowskich ma problemy z realizacją sieci bazowej w założonym w rozporządzeniu terminie — w roku 2030.</u>
          <u xml:id="u-77.10" who="#RafałWeber">Oczywiście propozycja Komisji nie satysfakcjonowała nas w pełni. We współpracy z naszymi partnerami z innych krajów kontynuowaliśmy nasze wysiłki, aby cały przebieg Via Carpatia znalazł się w sieci bazowej. W rezultacie w lipcu tego roku Komisja Europejska wyszła z propozycją modyfikacji przebiegu sieci TEN-T. Zaproponowała m.in. nowy korytarz transportowy sieci bazowej Bałtyk — Morze Czarne — Morze Egejskie, czyli zdecydowanie szerszy korytarz, korytarz tzw. Trójmorza. Korytarze sieci bazowej to najwyższy poziom sieci TEN-T. Ich realizacja jest w szczególny sposób monitorowana przez Komisję Europejską. Każdy korytarz ma przydzielonego koordynatora, którego zadaniem jest monitorowanie i koordynacja prac w poszczególnych krajach. Nowy korytarz poprowadzono do portów Trójmiasta do Lublina i stamtąd przebiegiem szlaku głównego i korytarzy pomocniczych Via Carpatia do portów w Rumunii, Bułgarii i Grecji.</u>
          <u xml:id="u-77.11" who="#RafałWeber">Tak że mamy do czynienia z nową rzeczywistością transportową, jeżeli chodzi o sieć Unii Europejskiej, sieć bazową, bardzo korzystną z punktu widzenia Polski. Jak zostało wspomniane w wystąpieniach państwach posłów, wiąże się to z pozyskaniem europejskich środków finansowych z nowej perspektywy finansowej, z tych funduszy spójności. A my jako Ministerstwo Infrastruktury dochowamy należytej staranności, aby zgodnie z naszymi założeniami, z naszymi terminami w Polsce zbudować całość Via Carpatia, od granicy z Litwą do granicy ze Słowacją. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Adam Śnieżek.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AdamŚnieżek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym zapytać, jak decyzja Rady Unii Europejskiej o wpisaniu trasy Via Carpatia do sieci bazowej TEN-T może wpłynąć na terminy realizacji tej drogi. Innymi słowy, kiedy Polacy będą mogli jeździć Via Carpatia aż na Bałkany? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z naszej strony ta decyzja jest korzystna. Wpłynie ona pozytywnie na realizację tego projektu, przede wszystkim jeśli chodzi o środki finansowe, które będziemy mogli na to przeznaczyć, natomiast nie wpłynie na harmonogramy realizacyjne. I tak realizowalibyśmy te harmonogramy niezależnie od tego, jak Komisja Europejska podeszłaby do naszej propozycji. Dla nas Via Carpatia jest drogą życia, jest główną osią północ — południe wschodniej flanki naszego kraju. Cieszymy się bardzo, że została uznana również za główną oś transportową całej wschodniej części Unii Europejskiej. Szczególnie teraz potrzeba realizacji Via Carpatia jest bardzo widoczna. Atak Rosji na Ukrainę spowodował dużą zmianę, mocne przeorientowanie transportu drogowego w Europie Środkowo-Wschodniej. Wyłączenie niemalże całości Ukrainy z transportu, jak również zakazy dotyczące Białorusi i Rosji spowodowały, że jest generowane bardzo duże natężenie ruchu pojazdów ciężkich z Europy Południowej, z państw bałkańskich, ale też z Mołdawii, Rumunii, Węgier, przez Polskę. Dlatego z naszego punktu widzenia harmonogramy realizacyjne się nie zmienią. One cały czas są bardzo mocno wyśrubowane. Planujemy w 2026 r. udostępnić zdecydowaną większość szlaku Via Carpatia u nas, w Polsce. Przypomnę, że jest to blisko 770 km, od granicy Polski z Litwą do granicy Polski ze Słowacją.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#RafałWeber">Natomiast wpisanie tego szlaku w sieć bazową faktycznie będzie determinantem dla innych państw europejskich, które do tej pory, po pierwsze, nie miały zapewnionego finansowania — a teraz to finansowanie będzie zapewnione — a po drugie, nie były ograniczone żadnymi terminami. One faktycznie będą musiały przyspieszyć prace i w ciągu najbliższych 7 lat zrealizować tę inwestycję. Nie chcę mówić za innych ministrów transportu, za ministrów transportu Rumunii, Bułgarii czy Grecji, bo to jest ich osobista odpowiedzialność, natomiast bardzo mocno współpracujemy chociażby ze Słowacją, czyli z naszymi bezpośrednimi sąsiadami. Złożyliśmy wspólny wniosek do instrumentu CEF, instrumentu „Łącząc Europę”, na odcinek przygraniczny Dukla — Barwinek po stronie polskiej i na kilkanaście kilometrów po stronie słowackiej. Uzyskaliśmy z tego instrumentu dofinansowanie na prace inwestycyjne, natomiast Słowacy uzyskali dofinansowanie na prace dokumentacyjne. To jest ten wymiar współpracy i aktywności realizowany przez polski rząd, a także ministra Andrzeja Adamczyka, jeżeli chodzi o inne państwa.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#RafałWeber">Tak że z naszej strony jest to projekt priorytetowy. Tak jak powiedziałem wcześniej, dochowamy wszelkiej staranności, aby Via Carpatia zrealizować jak najszybciej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłowie Adam Szłapka i Marcin Kierwiński zadadzą pytanie w sprawie Komisji Likwidacyjnej i Komisji Weryfikacyjnej WSI. To pytanie jest skierowane do ministra obrony narodowej. Odpowie na nie sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej pan minister Wojciech Skurkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Adama Szłapkę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#AdamSzłapka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W marcu tego roku Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała Tomasza L. pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Rosji. Tomasz L. został zatrudniony w gabinecie prezydenta Lecha Kaczyńskiego w 2003 r. razem z grupą pracowników, którzy trafili tam z urzędu do spraw kombatantów. Pani Elżbieta Jakubiak, która wtedy zajmowała się polityką kadrową, mówiła, że on był jednym z urzędników ze środowiska Prawa i Sprawiedliwości, współpracującym z siedzącym tutaj Antonim Macierewiczem. Już sam fakt, że taka osoba pracowała w Urzędzie Miasta Stołecznego Warszawy, jest bardzo groźny z punktu widzenia Polski. Ale prawdziwym dramatem jest to, że on zasiadał w komisji likwidacyjnej WSI. Projekt likwidacji WSI był jednym ze sztandarowych projektów Prawa i Sprawiedliwości, fiksacją siedzącego tutaj Antoniego Macierewicza. Dzisiaj z perspektywy czasu wiemy, że celem tego projektu była likwidacja polskich służb wojskowych, wywiadowczych i kontrwywiadowczych.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#AdamSzłapka">Osobą odpowiedzialną za proces likwidacji WSI był właśnie Antoni Macierewicz. Są na to dokumenty podpisane przez premiera Jarosława Kaczyńskiego. W komisji likwidacyjnej zasiadał Tomasz L. Za całość procesu odpowiadał Antoni Macierewicz. Sławomir Cenckiewicz, który był szefem tej komisji, mówił o tym, że w przypadku komisji likwidacyjnej obowiązywał parytet. I sam powiedział we wczorajszym programie w TVN-ie, że on był z parytetu partyjnego. Pytanie, z jakiego parytetu był Tomasz L. Jaka jest odpowiedzialność i jakie są powiązania Antoniego Macierewicza z Tomaszem L.? Ale przede wszystkim — chciałbym, żeby pan odpowiedział na to bardzo jednoznacznie — jaki był proces wydania poświadczenia bezpieczeństwa Tomasza L. i cywilnych pracowników komisji likwidacyjnej? Jaka służba, w jakim trybie, w jakim tempie zbadała te wszystkie osoby, które zasiadały w tej komisji? Bo wiemy, że to jest komisja w 100% realizująca polecenie Antoniego Macierewicza i cała afera z Tomaszem L. to jest afera tego człowieka.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#AdamSzłapka">Pan się teraz śmieje, ale pan będzie miał okazję przed komisją śledczą w tej sprawie zabrać głos, bo to jest skandal, to jest pana afera szpiegowska.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan minister Wojciech Skurkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WojciechSkurkiewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pan poseł Szłapka jest młodym człowiekiem, więc odrobina historii, szanowni państwo. Decyzja o likwidacji Wojskowych Służb Informacyjnych i powołaniu nowych służb wojskowych wynikała z wiedzy o uzależnieniu tej instytucji od służb Federacji Rosyjskiej oraz o działalności przestępczej na szkodę Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Ile wyroków sądu zapadło?)</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#WojciechSkurkiewicz">Wojskowe Służby Informacyjne powstały w 1991 r. z połączenia służb komunistycznych Zarządu II Sztabu Generalnego, który zajmował się wywiadem, i Wojskowej Służby Wewnętrznej, która zajmowała się kontrwywiadem. W latach 1990–1991 w ramach kolejnych zmian organizacyjnych połączono te służby w jedną organizację nazwaną Wojskowymi Służbami Informacyjnymi. Formalnie operację tę nadzorował wiceminister obrony narodowej Bronisław Komorowski. Faktycznie realizowali to jego najbliżsi współpracownicy, wywodzący się z WSW. To oni rozstrzygali o zmianach personalnych, a przede wszystkim o przechowywaniu lub niszczeniu dokumentów służb z okresu komunizmu.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#WojciechSkurkiewicz">Pierwszej analizy działalności WSW z okresu komunistycznego dokonała podkomisja nadzwyczajna do zbadania działalności Wojskowej Służby Wewnętrznej, której raport powstał we wrześniu 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Ja pytałem o poświadczenia bezpieczeństwa.)</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#WojciechSkurkiewicz">Wykazała ona nie tylko przestępstwa gospodarcze funkcjonariuszy i żołnierzy WSW, ale także liczne fakty prześladowania oraz inwigilacji niepodległościowych działaczy także już po powstaniu rządu premiera Tadeusza Mazowieckiego. Ponad 90% stanu osobowego Wojskowych Służb Informacyjnych stanowili byli żołnierze i funkcjonariusze byłych służb komunistycznych Zarządu II Sztabu Generalnego i Wojskowej Służby Wewnętrznej. Cały aparat decyzyjny, ok. 400 funkcjonariuszy i żołnierzy, to byli ludzie systematycznie szkoleni przez wojskowe służby specjalne Związku Sowieckiego.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#WojciechSkurkiewicz">Istotnym powodem likwidacji Wojskowych Służby Informacyjnych była także wiedza o realizacji szerokich akcji przestępczych, które opisywała m.in. podkomisja nadzwyczajna, ale z czego nie wyciągnięto żadnych konsekwencji personalnych i organizacyjnych. Równocześnie minister spraw wewnętrznych przesłał w 1992 r. do premiera Jana Olszewskiego analizę przestępczości służb specjalnych, w tym żołnierzy Oddziału II Sztabu Generalnego. Kluczowe znaczenie miała również operacja okradania budżetu państwa polskiego przez Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagranicznego, FOZZ — zresztą związani z tym funduszem ludzie są u państwa w formacji politycznej — który był kierowany przez współpracowników i żołnierzy Zarządu II Sztabu Generalnego, odgrywających kluczową rolę w Wojskowych Służbach Informacyjnych jeszcze w 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Panie ministrze, o poświadczenia pytałem.)</u>
          <u xml:id="u-85.8" who="#WojciechSkurkiewicz">Przez cały czas istnienia Wojskowe Służby Informacyjne ani nie przejęły żadnego szpiega, ani nie ujawniły żadnego szpiega rosyjskiego. Nie przekazały też wojsku żadnej całościowej analizy pokazującej zagrożenia ze strony rosyjskich służb specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-85.9" who="#komentarz">(Poseł Marcin Kierwiński: To tak jak wy.)</u>
          <u xml:id="u-85.10" who="#WojciechSkurkiewicz">Podejmowano zaś działania przestępcze uzależniające przedsiębiorstwa gospodarcze, media i polityków od Wojskowych Służb Informacyjnych, a także szereg innych działań przestępczych, w tym systematyczne fałszowanie zezwoleń dostępu do informacji niejawnych Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej dla żołnierzy wyszkolonych przez służby sowieckie.</u>
          <u xml:id="u-85.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.12" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Panie ministrze, pytałem o poświadczenia, a nie o pana notatkę, którą panu napisali.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Kierwiński, pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MarcinKierwiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! My nie chcemy rozmawiać o historii. My chcemy rozmawiać o przyszłości. My zadajemy bardzo proste pytanie: Ilu jeszcze Tomaszów L. jest w waszym otoczeniu politycznym? Ilu jeszcze takich ludzi jak Tomasz L. pracuje na rzecz Rosji? O to pytamy. My nie możemy czuć się dzisiaj bezpieczni, Polacy nie mogą czuć się dzisiaj bezpieczni, dopóki wiceprezesem partii rządzącej jest człowiek, który tak likwidował WSI, że do komisji likwidacyjnej z parytetu, który ustalał PiS, wprowadzono ruskiego agenta. Dziś, panie ministrze Macierewicz, bo jest pan na tej sali i bardzo dobrze, powinien pan wytłumaczyć Polakom, w czyim interesie wtedy pan pracował i w czyim interesie pan pracuje dzisiaj, bo z pełną odpowiedzialnością możemy powiedzieć, że nie pracuje pan w polskim interesie. Rozliczcie się ze swoją przeszłością, rozliczcie się z tym, jak to się stało, że Tomasz L. trafił do tej komisji. I proszę się rozliczyć także z tego, ilu Tomaszów L. jest jeszcze w bezpośrednim pana otoczeniu, ilu Tomaszów L. jest w otoczeniu pana posła Kaczyńskiego…</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: To wy wiecie najlepiej.)</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#MarcinKierwiński">…ilu jest Tomaszów L. w szeroko rozumianym środowisku PiS. To jest pytanie fundamentalne dla naszego bezpieczeństwa. Tu nie trzeba, panie ministrze, deklamować wyuczonych formułek. Tu trzeba rozmawiać o bezpieczeństwie — o bezpieczeństwie państwa, które jest cały czas zagrożone, zagrożone przez takich ludzi jak Antoni Macierewicz.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan minister.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Panie ministrze, pytałem o poświadczenie bezpieczeństwa. Niech pan mi o historii nie opowiada teraz.)</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Bez historii nie ma przyszłości.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WojciechSkurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Na początek sprostowanie, zanim odpowiem na zarzuty pana posła. To nie Antoni Macierewicz powoływał przewodniczącego komisji czy również ustalał parytety, tylko ówczesny minister obrony narodowej Radosław Sikorski,…</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WojciechSkurkiewicz">…ale zaraz państwu o szczegółach powiem.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WojciechSkurkiewicz">Zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2006 r. — były to przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego — Komisja Likwidacyjna Wojskowych Służb Informacyjnych powołana została zarządzeniem nr 20 przez MON, podpisanym osobiście przez ministra obrony narodowej Radosława Sikorskiego w dniu 22 lipca 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Kto wydał poświadczenia, ja o to pytałem.)</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#WojciechSkurkiewicz">Został wskazany przewodniczący komisji, pan Sławomir Cenckiewicz, oraz skład komisji. W skład komisji weszło 24 członków, w tym 15 żołnierzy Wojskowych Służb Informacyjnych. A więc macie państwo odpowiedź w sprawie parytetów.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#WojciechSkurkiewicz">Ze względu na fakt, że kilku członków komisji pomimo wyznaczenia ich przez szefa MON-u nie podjęło pracy w komisji, minister Sikorski powołał w późniejszym czasie w ich miejsce nowych członków komisji. Komisja istniała w okresie od 22 lipca 2006 r. do 30 września 2006 r., a w świetle przepisów ustawy przywoływanej przeze mnie na początku komisja likwidacyjna była ściśle uzależniona i na stałe związana z urzędem ministra obrony narodowej. Mówiły o tym art. 58 i art. 59 oraz art. 61 i art. 62. W art. 58 czytamy wyraźnie, że minister obrony narodowej w drodze zarządzenia powołuje komisję likwidacyjną oraz wyznacza jej przewodniczącego. I drugi kluczowy przepis ustawy określa rolę ministra Sikorskiego względem komisji w zakresie realizacji zadań, niezbędnych środków, a nawet wymogów dotyczących ochrony informacji niejawnych. Minister obrony narodowej określi, w drodze zarządzenia niepodlegającego ogłoszeniu, sposób realizacji zadań komisji likwidacyjnej, mając na uwadze konieczność zapewnienia bezpieczeństwa Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, a także zapewnienia środków niezbędnych do prawidłowego przeprowadzenia likwidacji WSI. Zgodnie z art. 59 minister obrony narodowej ustalał w drodze zarządzenia formy i tryb współdziałania pomiędzy szefem WSI, pełnomocnikiem do spraw organizacji SKW i SWW i komisją likwidacyjną, a także znał harmonogram prac tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Kto poświadczenia wydał?)</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#WojciechSkurkiewicz">1 sierpnia 2006 r. szef Ministerstwa Obrony Narodowej wydał zarządzenie w sprawie realizacji zadań przez komisję likwidacyjną i przez cały okres jej działalności ściśle z nią współpracował.</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Kto dał poświadczenie Tomaszowi L.?)</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#WojciechSkurkiewicz">30 września 2006 r. szef Ministerstwa Obrony Narodowej Radosław Sikorski zaakceptował propozycje dotyczące podziału majątku WSI pomiędzy SKW i SWW. Szef Ministerstwa Obrony Narodowej, podobnie jak prezydent, marszałek Sejmu, premier, przewodniczący sejmowej komisji do spraw służb…</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Halo! Kto poświadczenie wydał?)</u>
          <u xml:id="u-89.12" who="#WojciechSkurkiewicz">…był adresatem sporządzonego przez komisję niejawnego sprawozdania z działalności Komisji Likwidacyjnej WSI z 30 października 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-89.13" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: To Macierewicz wydał poświadczenie.)</u>
          <u xml:id="u-89.14" who="#WojciechSkurkiewicz">Ostateczne zamknięcie działalności komisji nastąpiło z chwilą sporządzenia sprawozdania i było to 30 października 2006 r. Zostało ono przekazane do archiwum Służby Kontrwywiadu Wojskowego w całości, wytworzona została przez komisję dokumentacja, i tam też ono się znajduje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.16" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Na żadne pytanie pan nie odpowiedział.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie marszałku, uprzejmie proszę w związku z powtórzeniem kłamstw, oszustw i bezczelności nieprawdopodobnych zupełnie, sowieckich, klasycznie sowieckich, o możliwość odpowiedzi na pytanie, kto i gdzie może znaleźć…)</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Uderz w stół!)</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Przed komisją stań, a nie na mównicy teraz.)</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nie obrażać.)</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To marszałek Sejmu, a więc proszę z szacunkiem…)</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Minuta.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, pan poseł w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Pytanie, które zostało zadane, jest ważnym pytaniem. Pan Kierwiński zadał to pytanie, ważne pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze, panie pośle. Staramy się znaleźć konsensus na sali.</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Minuta w trybie sprostowania — pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-90.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Przepraszam, panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-90.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, dobrze, ale spokojnie. Rozumiem, że będziecie państwo chcieli 1 minutę jeszcze po panu pośle. Umawiamy się tak i kończymy temat.</u>
          <u xml:id="u-90.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#AntoniMacierewicz">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tutaj zostało zadane pytanie, kto i gdzie może wskazać ludzi z Wojskowych Służb Informacyjnych, którzy dzisiaj zagrażają Polsce. Myślę, że byłoby dobrze, gdybyście państwo zapytali dwie osoby. Po pierwsze oczywiście swojego posła pana Rosatiego. To ważne dlatego, że był on członkiem rady nadzorczej Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego, który był kierowany przez żołnierzy i funkcjonariuszy Wojskowych Służb Informacyjnych. Tam rozkradano mienie narodowe. Pan Rosati, wasz poseł, powinien odpowiedzieć wam na to pytanie, bo rada nadzorcza ma przecież pełne kompetencje, żeby to badać, a on ani słowa na ten temat dotychczas nie powiedział sądowi ani opinii publicznej. Pytajcie pana Rosatiego o to, dlaczego żołnierze WSI rozkradali pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#AntoniMacierewicz">Zapytajcie też pana — drugiego członka waszej partii — pana Dziepaka, który współpracował z Tomaszem L. w komisji likwidacyjnej. Pan płk Dziepak to członek Platformy Obywatelskiej. Bardzo proszę, zapytajcie go o to, bo dzięki temu będziecie mogli obronić Polskę, a nie kształtować…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#AntoniMacierewicz">…Platformę Obywatelską jako formację wspierającą WSI i Sowietów.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przypominam nasze ustalenia, co do których był konsensus.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Kierwiński, minuta, i przechodzimy do następnego punktu.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MarcinKierwiński">Szanowny Panie Marszałku! Panie Pośle Macierewicz! Pytamy was, bo to wyście wprowadzili do komisji likwidacyjnej WSI ruskich agentów. Pytamy was, bo bezpieczeństwo Polski dziś znajduje się w waszych rękach. Pan mówi o grabieniu i rozkradaniu. Tak, dzisiaj ma miejsce grabienie i rozkradanie, ma pan rację, przez wasz rząd i przez to, co wyprawiacie.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: Przez was.)</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#MarcinKierwiński">My zadajemy bardzo konkretne pytanie. Kto dawał poświadczenia panu Tomaszowi L.? Pytamy pana, bo nie wmówi pan społeczeństwu, że nie miał pan z tym nic wspólnego. Wszyscy wiemy, że wszystko, co działo się w tych komisjach, działo się z pana polecenia i pod pańskim nadzorem. Dziś zadajemy panu pytanie: Kiedy rozliczy się pan ze swojej przeszłości? 30 lat pana obecności w polityce to 30 lat osłabiania polskiej armii, osłabiania polskich służb specjalnych i szkodzenia Polsce. To jest fakt.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nie kłamcie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie marszałku, jedno słowo.)</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie. Umówiliśmy się.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłowie Waldemar Andzel, Elżbieta Płonka i Jarosław Gonciarz zadają pytanie w sprawie sprzedaży węgla odbiorcom indywidualnym przez PGG. Pytanie to skierowane jest do ministra aktywów państwowych. Odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pan minister Piotr Pyzik.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Waldemar Andzel.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Przepraszam, panie marszałku, jeśli pan pozwoli…)</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie pozwolę.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Jedna sprawa.)</u>
          <u xml:id="u-96.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-96.10" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Podał…)</u>
          <u xml:id="u-96.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Umówiliśmy się co do zasad, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-96.12" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-96.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan minister Wąsik zna Tomasza L.?)</u>
          <u xml:id="u-96.14" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę o rozsądek po obydwu stronach sali.</u>
          <u xml:id="u-96.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Na pewno nie ja.)</u>
          <u xml:id="u-96.16" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-96.17" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy jest pan poseł Andzel?</u>
          <u xml:id="u-96.18" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę, że uelastyczniony został 3-tonowy limit sprzedaży węgla gospodarstwom domowych, który dotąd był podzielony na dwie równe 1,5-tonowe transze. Odtąd klienci, którzy w tym roku nie kupili węgla lub kupili go mniej, będą mogli wykorzystać cały limit w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WaldemarAndzel">Chciałbym dopytać resort, czy prawdą jest, że PGE Paliwa, Węglokoks Kraj, Tauron Wydobycie oraz Lubelski Węgiel Bogdanka zdążą z dostarczeniem węgla gminom do końca 2022 r. Ile gmin finalnie wyraziło chęć dystrybucji węgla mieszkańcom? Jak wygląda zakup węgla w sąsiedniej gminie, w przypadku gdy gmina miejsca zamieszkania nie prowadzi dystrybucji węgla lub oferowany przez współpracujący z gminą skład opału węgiel nie odpowiada mieszkańcom? Pytam, bo otrzymuję w biurze poselskim dużo pytań odnośnie do zakupu węgla w innym miejscu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Elżbieta Płonka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#ElżbietaPłonka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#ElżbietaPłonka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ustawa węglowa ma pomóc sprzedającym węgiel spółkom w sytuacji utraty dochodów, ponieważ w ustawie węglowej ustawowo ograniczona została możliwość podnoszenia cen. Limit wynosi 1500 zł plus koszty transportu, czyli 2 tys. zł. W jaki sposób gminy mogą przystąpić do określonego w ustawie systemu dystrybucji węgla? Czy dana gmina musi prowadzić dystrybucję samodzielnie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan minister Piotr Pyzik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PiotrPyzik">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PiotrPyzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za te pytania. One pokazują troskę o dystrybucję węgla dla Polaków — jest to bardzo ważny i gorący temat w dzisiejszych czasu — a także o system, który funkcjonuje w tej przestrzeni. Mówiąc o dystrybucji węgla importowanego i krajowego, mówimy o akcji, która w historii Polski nie miała wcześniej miejsca. Co prawda importowany węgiel, czyli węgiel, który podlega dystrybucji przez PGE Paliwa… Za import tego węgla odpowiada ministerstwo klimatu jako resort, w którego dyspozycji jest dział: energia, natomiast Spółki Skarbu Państwa wzięły na siebie całą logistykę. Zajmują się importowanym węglem właściwie od momentu jego wylądowania w Polsce. Dystrybucja węgla w kraju odbywa się przez spółki. Mówię tu o PKP Cargo i innych liniach kolejowych.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PiotrPyzik">Państwo już porównywaliście… Zacznę od odpowiedzi na pytanie pierwsze, czyli pytanie dotyczące wydajności tego systemu.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PiotrPyzik">Szanowni Państwo! Spółki Skarbu Państwa, które w ramach realizacji ustawy pełnią funkcję podmiotów wprowadzających, czyli PGE Paliwa, Węglokoks SA, Węglokoks Kraj, Tauron Wydobycie, Lubelski Węgiel Bogdanka oraz rzeczona PGG, skutecznie dostarczają węgiel do kolejnych gmin. Liczę na to, że do końca 2022 r. węgiel zostanie dostarczony do każdej gminy. Aby przyspieszyć dystrybucję, otwieramy kolejne centra dystrybucji węgla oraz zachęcamy gminy, aby odbierały węgiel w miejscach oddalonych od nich, położonych nieco dalej niż dotychczas wyznaczone dla nich punkty, co oczywiście oznacza skurczenie czasu oczekiwania na dostawy.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PiotrPyzik">Teraz powiem parę słów na temat sytuacji dotyczącej tzw. sąsiednich gmin. Zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z 27 października br. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych istnieje możliwość, że mieszkańcy gminy, które nie brały udziału w programie, mogą zakupić węgiel w gminie sąsiedniej. Gmina sąsiednia zgłaszała chęć przystąpienia do zakupu paliwa stałego z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych mieszkańców gminy, ale nie zdecydowała się uczestniczyć w programie. W przypadku gdy zakup preferencyjny paliwa stałego następuje w gminie sąsiedniej, zakupu preferencyjnego dokonuje się po przedstawieniu zaświadczenia wystawionego przez wójta, burmistrza czy prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby fizycznej w gospodarstwie domowym. Mieszkaniec powinien udać się do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania urzędu gminy i pozyskać tam zaświadczenie, o którym mowa powyżej, a następnie do punktu sprzedaży w gminie sąsiedniej. Należy jednak podkreślić, że nie ma dowolności w wyborze miejsca zakupu węgla. Węgiel należy zakupić w punktach sprzedaży własnej gminy lub przedsiębiorstwa pośredniczącego w ten sposób, że występujemy albo do właściwej gminy, albo w zastępstwie gminy do przedsiębiorstwa, albo do gminy sąsiedniej, która oficjalnie na zasadach określonych w ustawie zaopatruje mieszkańców danej gminy. Podkreślam, i to jest ważne, że gminy składały zapotrzebowanie na opał na podstawie przeprowadzonego rozeznania potrzeb mieszkańców i taki wolumen dostają. Nie da się ukryć, że wstępne zamówienia były o wiele większe od tych, które potem przyszły po podpisaniu umowy, bo to się wiązało z odpowiedzialnością za nadwyżkę węgla, który zostanie. W tym momencie gmina, chcąc kupić więcej węgla, musi mieć zbyt tego węgla. Może być zatem taka sytuacja, że ta nadwyżka pójdzie na sprzedaż dla indywidualnych odbiorców, dla tych indywidualnych gospodarstw, ale sąsiednich gmin. Nie wszystkie gminy mają tę właściwość, że mają przedsiębiorstwa, które mogłyby dystrybuować ten węgiel. W związku z tym gminy, wójtowie, burmistrzowie i prezydenci radzą sobie w ten sposób, że używają do tego celu wyspecjalizowanych przedsiębiorstw albo po prostu dogadują się gmina z gminą. Dowolność wyboru miejsca zakupu węgla zaburzyłaby cały proces i mogłaby przyczynić się do lokalnych braków surowców. To jest oczywista oczywistość. W związku z tym jest to też pewien element kontroli systemu polegający na tym, że nie chcemy wysyłać nadwyżek węgla tam, gdzie nie trzeba tych nadwyżek wysyłać. To może w tej pierwszej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#PiotrPyzik">Jeśli chodzi o PGG i te dane dotyczące statystyki, ja do tego wrócę, tylko teraz chciałbym odpowiedzieć na pytanie pani poseł dotyczące realizacji zapotrzebowania na węgiel opałowy i działań rządu. O tym, z czego wynika cała sytuacja, już nie będę mówił, bo wiemy, o co chodzi. Jest to kwestia napadu Rosji na Ukrainę i konsekwencji dla rynków surowcowych na całym świecie. To jest oczywista oczywistość, więc to pominę, pozwólcie państwo. Natomiast chciałbym podkreślić, że rząd Rzeczypospolitej Polskiej podejmował szereg działań, aby cena końcowa zarówno krajowego, jak i importowanego paliwa była jak najniższa. Działania te skupiają się przede wszystkim na działalności sektora wydobywczego i imporcie surowca zza granicy. Kopalnie rozwinęły sprzedaż bezpośrednią, dzięki czemu gospodarstwa domowe kupowały opał w atrakcyjnej cenie producenta bez marż pośredników.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#PiotrPyzik">Panie marszałku, prosiłbym jeszcze o chwilę, bo jeszcze troszeczkę czasu mi to zajmie.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#PiotrPyzik">Jeżeli chodzi o kwestię importu, w następstwie decyzji prezesa Rady Ministrów z dnia 13 lipca br. w kraju pojawiły się znaczne ilości węgla z importu, które uzupełniają krajowe dostawy węgla opałowego. Pomimo dostępności surowca powstał problem jego dystrybucji do gospodarstw domowych. Wiele osób mieszkających w domach oddalonych od gęstych zabudowań i jednocześnie korzystających z kotłów zasilanych węglem kamiennym może nie być w stanie złożyć zamówienia bezpośrednio u producenta, importera z uwagi na wielkość tego zamówienia oraz odległość od składowisk węgla. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej przygotował również szereg rozwiązań legislacyjnych, m.in. ustawę z 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym czy ustawę z 27 października br. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego przez gospodarstwa domowe. Ustawa o zakupie preferencyjnym paliwa stałego przez gospodarstwa domowe ma na celu zapewnienie wsparcia dużej grupie gospodarstw domowych…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, mam do pana uprzejmą prośbę, bo jakoś musimy to zorganizować. Będzie miał pan jeszcze drugą odpowiedź, dobrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PiotrPyzik">Oczywiście, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chodzi o to, byśmy się w miarę w tym czasie zmieścili, bo obrady mamy jeszcze dziś i jutro.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PiotrPyzik">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">To może zróbmy tak, że teraz będzie pytanie dodatkowe, a ja pana poproszę, żeby pan poczekał na mównicy i od razu odpowiedział. Dobrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PiotrPyzik">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">To fajnie.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">W tym momencie, jeżeli chodzi o pytanie dodatkowe, mam znowu panów posłów, z przyjemnością oczywiście, Waldemara Andzela i Jarosława Gonciarza.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Kto z państwa?</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym dopytać również o zmiany na stronie internetowej Polskiej Grupy Górniczej, a konkretnie o funkcjonowanie e-sklepu. Od kilku dni oferty towaru są odświeżane na bieżąco bez klikania, co jest bardzo dużym ułatwieniem dla użytkowników, którzy wskazywali na problemy techniczne. Proszę o przybliżenie zasady działania e-sklepu. W jaki sposób klienci mogą potwierdzić swoją tożsamość? Proszę również o wskazanie sumarycznej ilości sprzedanego opału. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Gonciarz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JarosławGonciarz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym uzupełnić jeszcze to pytanie. Zakup węgla przez Internet za pośrednictwem strony PGG budził w ostatnim czasie wiele emocji. Jest to potężne wyzwanie, tym bardziej że w ocenie PGG liczba prób połączenia się z witryną przekracza w szczycie 100 tys. na sekundę. Często pośrednicy kupowali węgiel z wykorzystaniem botów. Dlatego chciałbym zapytać, poprosić o informację, jak obecnie wygląda sytuacja z nieuprawnionymi atakami.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#JarosławGonciarz">A przy okazji chciałbym też podziękować pracownikom Zakładu Informatyki i Telekomunikacji za ich ciężką pracę i szukanie zastosowań nowoczesnych technologii przeciw możliwości automatycznego zakupu przez boty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, ma pan 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PiotrPyzik">Okej.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PiotrPyzik">Dziękuję bardzo za te pytania.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PiotrPyzik">Jeśli chodzi o PGG, to mam informację, że dalej prowadzi sprzedaż przez sklep internetowy, jednak są to niewielkie ilości węgla konfekcjonowanego, workowanego oraz miału węglowego, ze względu na to, że PGG bierze udział w sprzedaży węgla w tym systemie dystrybucji węgla dla gmin. Ostatnie ulepszenia sklepu od strony technologicznej to dodatkowe zabezpieczenia przeciwko botom i automatyczne odświeżanie strony z dostępnymi produktami. Od 24 listopada br. włączono w sklepie internetowym rejestrację nowych klientów z wykorzystaniem systemów identyfikacji elektronicznej udostępnionych za pośrednictwem węzła krajowego loging.gov.pl. Identyfikacja klienta będzie możliwa poprzez profil zaufany, e-dowód lub środki identyfikacji elektronicznej udostępniane przez banki lub innych dostawców, co pozwoli jeszcze lepiej weryfikować klienta. To w przestrzeni sklepu internetowego. Gdyby państwa posłów interesowała głębsza, bardziej pogłębiona informacja, zapraszam do ministerstwa lub ewentualnie odpowiem na piśmie, jeżeli państwo sobie tego życzycie, będziecie sobie życzyli.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#PiotrPyzik">Natomiast jeszcze chciałbym poinformować szanownych państwa parlamentarzystów, że z raportu Ministerstwa Aktywów Państwowych z dzisiejszego poranka wynika, że formularz zapotrzebowania w systemie cieplo.gov.pl wypełniło 2400 jednostek, tj. gmin oraz przedsiębiorstw dystrybuujących węgiel. Zapotrzebowanie przedstawione przez gminy oraz te przedsiębiorstwa wynosi 1 788 525 t do końca roku. Spółki Skarbu Państwa nawiązały kontakt z 2375 gminami i przedsiębiorstwami. Ja może, żeby być precyzyjnym, bo pytania dotyczą PGG, a to jest zwłaszcza na Śląsku bardzo istotny temat, podam informację dotyczącą precyzyjnie PGG. Mianowicie Polska Grupa Górnicza Spółka Akcyjna negocjuje w chwili obecnej z 37 podmiotami. Ma podpisane, ale jeszcze niezrealizowane 359 umów. W tzw. rezerwacji jest pięć podmiotów. To znaczy, że nie ma z nimi… PGG jest przydzielone tym podmiotom, ale albo nie ma z nimi kontaktu, albo jest jakiś problem z tym kontaktem. To jest pięć podmiotów. Natomiast zrealizowanych jest 467 umów. Łącznie jakby w przestrzeni PGG jest 868 podmiotów. To tak z grubsza. I…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">I koniec, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PiotrPyzik">Gdyby państwo chcieli dodatkowych informacji, bardzo proszę o sprecyzowanie. Odpowiemy na piśmie. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Super.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie poseł Barbara Dziuk i Ewa Szymańska zadadzą pytanie w sprawie przedłużenia obowiązywania zerowej stawki VAT na żywność. Pytanie to będzie skierowane do ministra finansów, w którego imieniu odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan minister Artur Soboń.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Barbarę Dziuk, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#BarbaraDziuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Od kilku lat Polska jak i cały świat zmaga się z problemami. Najpierw był COVID, a od lutego niestety sytuacja wojenna za granicą, czyli napad Rosji na Ukrainę. Polska i wiele państw są poddawane zewnętrznej presji kryzysu energetycznego. Skala zaburzeń i niepewności w gospodarce jest największa od lat. Przede wszystkim inflacja przyspiesza do tempa niewidzianego od dekad, rosną więc stopy procentowe. Kombinacja tych dwóch czynników uderza w kieszenie konsumentów. Dlatego rząd Prawa i Sprawiedliwości wychodzi naprzeciw kryzysowi z konkretnymi działaniami. M.in. zdecydował się przedłużyć zerowy VAT na żywność do I półrocza 2023 r. W ramach rządowej tarczy antyinflacyjnej stawką 0% zostały objęte podstawowe produkty spożywcze. To duże wsparcie dla budżetów domowych, dla obywateli, o których troszczy się rząd Prawa i Sprawiedliwości. Co ważne, to działanie będzie miało realny wpływ na średnioroczny wskaźnik inflacji.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#BarbaraDziuk">W związku z tym mam pytanie do pana ministra: Co przewiduje rozporządzenie, jakie produkty zostaną objęte stawką zerową oraz jaka jest reakcja rządu na ewentualne skoki zewnętrzne i różnego rodzaju sytuacje gospodarcze, na szalejącą cenę gazu, cenę energii oraz jej nośników? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#ArturSoboń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Bardzo dziękuję za to pytanie. Rzeczywiście jest tak, że zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi ustawy o VAT do końca tego roku, roku bieżącego, roku 2022, stawką 0% objęte są podstawowe produkty żywnościowe, które dotychczas, przed wprowadzeniem zerowej stawki na tę kategorię produktów, objęte były stawką 5-procentową. Rozporządzenie, które Ministerstwo Finansów przygotowało 2 grudnia 2022 r. w sprawie obniżonych stawek podatków od towarów i usług, przewiduje kontynuację tego rozwiązania, czyli zerowej stawki VAT dla żywności, po 1 stycznia roku 2023. Katalog tych produktów, które będą objęte stawką zerową, pozostanie dokładnie taki sam jak w roku bieżącym. Będzie on obejmował takie towary jak np. mięso, ryby, przetwory z nich, tłuszcze, produkty mleczarskie, jaja, warzywa, owoce i przetwory z nich, zboża i przetwory ze zbóż i mąki, produkty piekarnicze, w tym pieczywo, część napojów bezalkoholowych.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#ArturSoboń">Te obniżone stawki są wymienione w pozycjach 1–18 załącznika nr 10 do ustawy o podatku od towarów i usług. Oprócz tego rozwiązania, które miało swój wymierny skutek, ponieważ wprowadzone bardzo szybko przyniosło szybki efekt, powodując obniżenie poziomu inflacji o 3–4%, rząd przygotował jednocześnie cały szereg rozwiązań, które ograniczają wpływ tych głównych motorów powodujących inflację dzisiaj, czyli cen energii, cen żywności, które zostały wprowadzone w roku bieżącym i które będą obowiązywać także w roku 2023. Wśród nich wymienię dodatek osłonowy, zamrożenie cen gazu, zamrożenie taryf na energię elektryczną, dodatkowo wsparcie dla tych, którzy palą węglem, dodatki do innych paliw niż węgiel, ciepło systemowe z rekompensatą oraz dodatek dla podmiotów wrażliwych, które nie są przyłączone do sieci gazowej i ciepłowniczej.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#ArturSoboń">Jeśli mówimy o ubytku dochodu w budżecie wynikającym z rozporządzenia, które reguluje kwestie zerowej stawki VAT na żywność, to koszty te wynoszą w skali roku ok. 9 mld zł. Ale oczywiście robimy to, biorąc pod uwagę, tak jak powiedziałem, z jednej strony czynniki powodujące inflację — chodzi o rosnące ceny żywności, rekordowe ceny żywności, które są najwyższe, odkąd w ogóle badamy wysokość cen żywności i są jednym z głównych czynników powodujących inflację — a z drugiej strony pomoc tym najsłabszym, tym, którzy tej pomocy w czasie inflacji potrzebują najbardziej. Udział żywności w ich koszyku codziennych wydatków jest oczywiście relatywnie wyższy niż osób o wyższych dochodach, dlatego też zerowa stawka na żywność będzie kontynuowana. Podkreślę też, że jest ona zgodna z prawem europejskim i z dyrektywą Unii Europejskiej, która harmonizuje stawki VAT na poziomie całej Wspólnoty. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#ArturSoboń">Ja sobie tu zostanę, panie marszałku, i posłucham.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Niech pan sobie zostanie, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Szymańska.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#EwaSzymańska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Poprosiłabym jeszcze o parę informacji związanych z zerową stawką podatku VAT na artykuły żywnościowe. Pan mówił o tym, jaki jest ubytek w budżecie w związku z zerową stawką. Rozumiem przez to, że ta kwota ok. 9…</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Przecież masz napisane.)</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń: Naprawdę, panie marszałku, ani to śmieszne…)</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nas śmieszy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale panowie…</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń: Wciąż nieśmieszne jednak, pomimo tego, że was śmieszy.)</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale proszę państwa…</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam, mogę chwilę?</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, naprawdę patrzę na osoby, spośród których niektóre są mi bardzo bliskie. Jak chcecie, żebym to prowadził, jeżeli wymagacie, żeby ta strona zachowywała się rozsądnie, a wy robicie to, co robicie?</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież nic nie mówimy.)</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę was o dystans.</u>
          <u xml:id="u-122.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-122.9" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Powiedziałem tylko, że ma napisane.)</u>
          <u xml:id="u-122.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze, ale jednych to śmieszy, a drugich nie, więc naprawdę uprzejmie was proszę, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-122.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie dopuścił mnie pan marszałek do głosu.)</u>
          <u xml:id="u-122.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dystansik jakiś?</u>
          <u xml:id="u-122.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobra, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.14" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#EwaSzymańska">Rozumiem, że kwota ubytku dochodów budżetowych to jest to, co zostało w kieszeniach Polaków. A więc moje pytanie brzmi: Czy przewiduje pan, oczywiście gdyby zaszła taka potrzeba, dalsze przedłużanie stosowania zerowej stawki VAT na żywność i ewentualnie jak do tego odnoszą się przepisy? Mówił pan, że to, co było do tej pory, to tak zostanie. Jaki to będzie miało w przyszłości wpływ na ewentualne obniżenie inflacji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#ArturSoboń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#ArturSoboń">To, co zrobiliśmy, to zerowa stawka VAT, którą wprowadziliśmy na I półrocze roku 2023, ale analizując sytuację, oczywiście przewidujemy taką możliwość, iż ona będzie kontynuowana. Tak robiliśmy też w przypadku tych tarcz, które szeroko obejmowały obniżkę VAT-u i akcyzy, także podatku od sprzedaży detalicznej w okresie do końca tego roku. Robiliśmy to w okresach kwartalnych, po to aby analizować sytuację na bieżąco i podejmować decyzję o zastosowaniu właściwych instrumentów. Też chcę powiedzieć, że te instrumenty zastępowaliśmy. Jest taka dyskusja w tym zakresie, która się raz po raz toczy, odnośnie do stawki podstawowej i stawek obniżonych VAT-u. Jeśli chodzi o ceny energii i ceny gazu, to finalnie wprowadziliśmy rozwiązania, które są dużo bardziej korzystne z punktu widzenia klientów spółek sprzedających energię czy dostarczających gaz, czyli krótko mówiąc z punktu widzenia Polaków, niż obniżka VAT-u.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#ArturSoboń">No bo jeśli rodzina, np. czteroosobowa, dwa plus dwa, zapłaciłaby za energię 3600 zł, a zapłaci połowę tego, czyli 1800 zł, to oczywiście nie ma takiej obniżki stawki VAT, która stanowiłaby ekwiwalent tego rozwiązania. A więc rozwiązanie w postaci zerowej stawki VAT na żywność zostaje i zobaczymy, jak ono będzie wpływać na inflację. Na pewno z punktu widzenia tych, którzy kupują żywność, tak jak powiedziałem, w największym stopniu tych najsłabiej sytuowanych, to jest superistotna pozycja, bo ona sięga średnio 27% w naszym koszyku zakupów. To jest działanie, które przynosi efekty i które będziemy analizować w odniesieniu do przyszłości stosowania tego instrumentu. I oczywiście potwierdzam, że jest on zgodny z dyrektywą, to znaczy zerowa stawka VAT jest stawką, która wypełnia w tym zakresie przepisy dyrektywy. Przepisy dyrektywy nie były… Inaczej, wyszliśmy ponad to, co mówi dyrektywa, w trzech obszarach — w zakresie stawki na paliwo, stawki na gaz i stawki na nawozy. Stawka na żywność mieści się w ramach dyrektywy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłowie Zbigniew Chmielowiec oraz Joanna Borowiak zadadzą pytanie w sprawie dodatkowego wsparcia finansowego w kwocie 25 mln zł ze środków budżetu państwa dla młodzieżowych drużyn pożarniczych w Polsce. Pytanie jest skierowane do ministra spraw wewnętrznych i administracji, w imieniu którego odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan minister Maciej Wąsik.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Joanna Borowiak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#JoannaBorowiak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Młodzieżowe drużyny pożarnicze powoływane są przy jednostkach ochotniczych straży pożarnych w celu szerszego zainteresowania młodzieży działalnością społeczną na rzecz ochrony przeciwpożarowej, a także przygotowania młodzieży do bezinteresownej służby w szeregach OSP. Członkami drużyn mogą być dziewczęta i chłopcy do 18. roku życia. Druhny i druhowie z młodzieżowych drużyn to wspaniali młodzi ludzie, prezentujący piękne postawy, godni naśladowania przez swoich rówieśników. Wspierają oni swoje macierzyste jednostki ochotniczych straży pożarnych, są wielką nadzieją na kontynuację idei ochotniczych straży pożarnych i dalszy rozwój jednostek OSP w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#JoannaBorowiak">Decyzją premiera Mateusza Morawieckiego minister spraw wewnętrznych i administracji otrzymał dodatkowe środki z ogólnej rezerwy budżetowej, 25 mln zł, na finansowe wsparcie młodzieżowych drużyn pożarniczych w Polsce. Ogromnie dziękujemy w imieniu Parlamentarnego Zespołu Strażaków Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji, panu ministrowi Maciejowi Wąsikowi, komendantowi głównemu Państwowej Straży Pożarnej oraz komendantom wojewódzkim PSP za dokonanie podziału tych środków i sprawne przeprowadzenie ich przekazania młodzieżowym drużynom pożarniczym.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#JoannaBorowiak">Panie Ministrze! Pytanie do pana: Ile młodzieżowych drużyn pożarniczych w Polsce otrzymało wsparcie, jakiego rzędu, w jakiej wysokości były to środki finansowe? Uprzejmie poproszę o odpowiedź. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MaciejWąsik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na to pytanie, pozwolę sobie jeszcze dodać parę słów. Wysoki Sejm w zeszłym roku uchwalił ustawę o ochotniczych strażach pożarnych. Ta ustawa to była ustawa rządowa. Kiedy wspólnie z członkami zespołu prowadziliśmy szerokie konsultacje społeczne, wszędzie, gdzie byliśmy w strażach pożarnych, wszędzie, gdzie rozmawialiśmy na ten temat, pojawiał się jeden problem: zastępowalność pokoleń. To jest nie tylko problem demograficzny, lecz także w niektórych sytuacjach problem społeczny. Kiedyś, 50 lat temu, kiedy straż była jedynym ośrodkiem kultury we wsi, młodzież garnęła się do OSP, była większą atrakcją niż teraz, kiedy dzisiejszy świat oferuje mnóstwo różnych, często wirtualnych atrakcji. Dlatego jest problem zastępowalności pokoleń w wielu instytucjach, w wielu organizacjach, także w ochotniczych strażach pożarnych, o tym wszyscy mówią. Dlatego rząd w ustawie o ochotniczych strażach pożarnych zapisał możliwość formowania dziecięcych i młodzieżowych drużyn pożarniczych — one oczywiście istniały wcześniej — i możliwość finansowania tych drużyn. Skorzystaliśmy w tym roku z takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MaciejWąsik">Wedle naszej wiedzy funkcjonuje 6700 młodzieżowych drużyn pożarniczych, w których pracuje, uczy się, bawi się, rozwija swoją pasję 87 tys. dzieci i młodzieży. To ogromna rzesza młodych ludzi, o których trzeba zadbać, żeby ta pasja nie minęła, żeby ta pasja do działania na rzecz wspólnoty lokalnej, na rzecz ochrony przeciwpożarowej, do działania dla dobra wspólnego, do pomocy bliźnim, do pomocy sąsiadom u nich pozostała. To ważny cel społeczny i zdajemy sobie sprawę, że warto dokładać drewna do tego pięknego ognia.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#MaciejWąsik">Dlatego też w tym roku na wniosek zespołu prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki zaproponował 25 mln zł. Tę kwotę przyjęła Rada Ministrów, przekazała do ministra spraw wewnętrznych i administracji, a minister spraw wewnętrznych i administracji razem z komendantem głównym przekazał te środki do ponad 6 tys. młodzieżowych drużyn pożarniczych w formie dotacji. Dotacje były od kilkuset złotych do 61 tys. zł. Rekordzistą była młodzieżowa drużyna działająca przy OSP Nowa Biała w województwie małopolskim. Te środki zostały przekazane na zakup rzeczy służących do współzawodnictwa, do szkoleń, ale także na zakup ubrań pożarniczych, umundurowania dla młodych ludzi. Oprócz tych środków przekazaliśmy jeszcze w tym roku 3 mln zł na organizację obozów młodzieżowych dla młodych drużyn pożarniczych.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#MaciejWąsik">Chciałbym także powiedzieć, że zdajemy sobie sprawę, jak wielkim zainteresowaniem te dotacje się cieszyły, z jak wielką radością zostały przyjęte nie tylko przez dzieci i młodzież, ale także przez ich wychowawców, bo to ogromny instrument w tym dziele wychowania młodzieży. Dlatego w przyszłym roku będziemy występować o wyższe kwoty, będziemy także przygotowywać odpowiednie programy, które będą wspierały letni wypoczynek dzieci z młodzieżowych drużyn. Bardzo istotne jest organizowanie tych obozów, integracja, szkolenie.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#MaciejWąsik">Chciałbym podkreślić jeszcze jedną rzecz, że oczywiście młody strażak może prowadzić akcje ratownicze czy uczestniczyć w działaniach ratowniczych, spełniając dwa warunki: musi ukończyć 18 lat i musi przejść szkolenie. Do niedawna do szkoleń można było przystępować po ukończeniu 18. roku życia. Teraz to zmieniliśmy. Do szkoleń taki młody człowiek może zacząć przystępować już po ukończeniu 16. roku życia, tak żeby kończąc 18. rok życia, był już w pełni przygotowany do działań przeciwpożarowych. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zbigniew Chmielowiec.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Niech pan zostanie, panie ministrze, jeśli mogę pana prosić.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Maciej Wąsik: Tu z boczku sobie stanę.)</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#ZbigniewChmielowiec">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Bardzo dziękuję panu ministrowi za tę odpowiedź. Chciałbym również na ręce pana ministra złożyć podziękowania za bardzo sprawne podzielenie tych środków. Środki zostały dzielone na województwa według liczby członków młodzieżowych drużyn pożarniczych. Wszystkie województwa dostały w ten sam sposób. Dziękuję właśnie za ten pomysł, dzięki któremu żadne województwo nie zostało uprzywilejowane czy pominięte, panie ministrze. To był naprawdę wasz superpomysł. Brałem udział jako przewodniczący Parlamentarnego Zespołu Strażaków w wielu uroczystościach związanych z wręczeniem promes i uśmiech niejednokrotnie na twarzach dzieci, rodziców wart był tych 25 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#ZbigniewChmielowiec">Panie Ministrze! Mamy nadzieję, że w przyszłym roku tych środków będzie więcej, ale moje pytanie jest takie: Z jakich środków finansowych w przeszłości były finansowane młodzieżowe drużyny pożarnicze? I ewentualnie, jeżeli to jest możliwe, proszę powiedzieć: W jakiej wysokości? Dziękuję bardzo. Jeszcze raz dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MaciejWąsik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rzeczywiście w przeszłości te kwoty nie były wielkie. To było od 1400 tys. zł w okolicach roku 2012 do 3 mln zł rok temu. Oczywiście w międzyczasie był COVID, kiedy nie mogliśmy finansować obozów, ale generalnie to finansowanie było na niewysokim poziomie, tym bardziej że nie było jasnego zapisu ustawowego pozwalającego niektóre rzeczy finansować. Można było finansować w zasadzie tylko i wyłącznie wydatki obozowe. Teraz możemy te drużyny finansować pełniej. Chciałbym także powiedzieć, że będziemy zabiegać oczywiście o coraz to lepsze finansowanie tych drużyn.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#MaciejWąsik">Chciałem też podziękować wszystkim członkom Parlamentarnego Zespołu Strażaków. Dzięki wsparciu państwa, a wiem, że w większości jesteście na sali, a mieliście to wsparcie ogromne, mogliśmy działać skutecznie. Bardzo dziękuję. Bez państwa tych uśmiechów na ustach młodzieży, dzieci na pewno nie byłoby tyle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do ostatniego pytania.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłanki Bożena Żelazowska oraz Urszula Pasławska z klubu Koalicja Polska zadadzą pytanie o finansowanie mediów „publicznych”. To pytanie jest kierowane do prezesa Rady Ministrów. Odpowie z upoważnienia pana prezesa Rady Ministrów sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego pan minister Szymon Giżyński.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Bożena Żelazowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#BożenaŻelazowska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Państwo Ministrowie! W trakcie prac nad budżetem państwa na rok 2023, też podczas wczorajszej debaty nad tym budżetem padło wiele pytań i pojawiło się wiele wątpliwości. Dlaczego niektóre inwestycje są realizowane, a niektóre znowu muszą poczekać i być odłożone w czasie? Dlaczego resorty ministerialne muszą szukać oszczędności, to akurat zrozumiałe. Bo ich budżety, jak wiemy, są rozdęte do granic możliwości. Ale dlaczego zamykane są kolejne oddziały psychiatrii dziecięcej w dobie, kiedy są ogromne kolejki do psychiatry, w dobie po pandemii, kiedy dzieci muszą czekać na miejsce w szpitalu psychiatrycznym rok, a nawet i dłużej? Dlaczego dzieci z SMA znowu nie otrzymają wsparcia z budżetu państwa, gdzie jedna dawka leku kosztuje 9 mln zł? W tym czasie rząd ponownie zwiększa budżet telewizji publicznej. Dzisiaj to już 2 mld zł plus 700 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#BożenaŻelazowska">Proszę o odpowiedź na pytanie: Dlaczego rząd chce przeznaczyć 2700 mln zł na działania mediów rządowych? Kiedy tyle dziedzin życia jest niedoinwestowanych, kiedy szaleje drożyzna, deficyt jest ogromny, a zadłużenie rekordowe, PiS zwiększa wydatki na TVP do astronomicznej kwoty. Czy uważacie państwo, że to są rzeczywiście priorytety w tym budżecie? My uważamy inaczej. Dziękuję. Proszę o odpowiedź na moje pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#SzymonGiżyński">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Pani Poseł! Szanowni Państwo Posłowie! Pytanie, które zostało zadane, było oczywiście poprzedzone pytaniem sformułowanym na piśmie przez państwa jako wnioskodawców — tu jest szereg osób oprócz pani poseł — i kończyło się taką prośbą: Prosimy o odpowiedź na jedno podstawowe pytanie: Dlaczego rząd chce przeznaczyć 2700 mln zł na działanie mediów rządowych?</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#SzymonGiżyński">Szanowni Państwo! To sformułowanie już jakby zwalnia rząd z odpowiedzi, ponieważ rząd nie może odpowiedzieć na tak postawione pytanie z powodów merytoryczno-formalnych, bowiem nie ma od 2016 r. w Polsce mediów rządowych, są natomiast media publiczne. Oczywiście wiem, że to państwa nie zaspokoi, więc w tym samym rytmie odpowiem, że państwa subiektywne i niesprawiedliwe oceny dotyczące mediów publicznych mają dla nas i ten dobry skutek, że legitymizują jeszcze bardziej naszą obecność na polskiej scenie politycznej w roli formacji rządzącej.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#SzymonGiżyński">Jest przecież tak, że te pieniądze pochodzą w ogromnej części… Muszą być traktowane jako rekompensaty, które obejmują osoby bezrobotne, emerytów, niepełnosprawnych, osoby powyżej 75. roku życia, które są również objęte całkowitymi zwolnieniami. Jest to najzupełniej oczywiste, że pieniądze na media publiczne w tej podstawowej formule muszą być gwarantowane w budżecie, co jest spowodowane wykładnią Trybunału Konstytucyjnego pod szefostwem jeszcze pana sędziego Andrzeja Rzepińskiego aż z 2009 r., kiedy jak państwo doskonale wiedzą, nasza formacja nie rządziła.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#SzymonGiżyński">Czekałem, czy państwo zrewidują swój błąd z tego pisma, o którym wspomniałem, ale nie, a przecież tu się pojawia jakaś kompletnie absurdalna… Nie chcę nazywać tego hipokryzją, bo pewnie jest to nieświadome. Ale szanowni państwo, 2700 mln zł. Państwo mówią o dawkach leku na SMA, gdzie jedna dawka kosztuje 9 mln zł. Kwota, oczywiście kwota rzeczona, czyli 2700 mln, odpowiada według państwa 300 tys. dawek leku. No więc pomnóżmy 300 tys. razy 9 mln zł. Przecież to daje jakąś nieprawdopodobną kwotę w postaci 2700 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#komentarz">(Poseł Bożena Żelazowska: Ja tych kwot nie wymieniałam.)</u>
          <u xml:id="u-137.6" who="#SzymonGiżyński">Ale pani za to odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-137.7" who="#SzymonGiżyński">W drugą stronę: podzielmy kwotę 2700 mln zł przez to, co państwo tutaj opowiadają, przez 9 mln. No i to daje ile dawek? 300. Więc to jest pełne nieporozumienie albo pełna hipokryzja wzięta z jakichś nieprawdopodobnych, nieusprawiedliwionych emocji, które nawet przeszkadzają w bardzo prostych, na komputerze czy na kawałku papieru, wyliczeniach, prostym rachunku mnożenia i dzielenia. Więc mamy do czynienia z taką sytuacją, gdy emocje odbierają zdrowy rozsądek i jakikolwiek kontakt z faktami.</u>
          <u xml:id="u-137.8" who="#SzymonGiżyński">Jeszcze może dwa słowa o tym, jak naprawdę wygląda ta sprawa w polskich mediach. Państwo tutaj opowiadają, snują taką czarną wizję, że to są media wyłącznie rządowe, które zajmują się propagandą i niczym innym. No to proszę łaskawie skonfrontować te poglądy z opinią eksperta, członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji pana prof. Kowalskiego, który ujawnił opinii publicznej, także i państwu, pewien fakt: rozgłośnie regionalne dopuszczają w bardzo różnych proporcjach polityków opozycji i polityków władzy. Zobaczcie państwo, jak to wygląda w niektórych rozgłośniach, gdzie państwo brylują. Np. Polskie Radio Kielce — 48% dla koalicji rządzącej, 52% dla partii opozycyjnych, Radio Koszalin — 40% dla koalicji rządzącej, 60% dla partii opozycyjnych, Polskie Radio Kraków — 39% koalicja rządząca, 61% opozycja, Radio Wrocław — 39% koalicja rządząca, 61% opozycja, Rzeszów — 38% koalicja rządząca, 62% opozycja. I dwaj giganci: Radio Zachód, czyli Zielona Góra, Gorzów — 25% dla partii rządzącej, dla opozycyjnych 75%, i rekordzista tutaj, Radio dla Ciebie, czyli Mazowsze, czyli Warszawa — 78% czasu dla opozycji, 22% dla rządzących.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#SzymonGiżyński">Złamany mit? Złamany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zanim poproszę o pytanie uzupełniające, chciałbym przywitać młodzież z liceum z Sieradza, która przyjechała dzisiaj na zaproszenie pana posła Cezarego Tomczyka. Witamy was serdecznie, młodzi ludzie.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Teraz jest taka formuła, machamy do siebie wzajemnie i w tym momencie jesteśmy spełnieni. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Urszula Pasławska.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie?</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#komentarz">(Poseł Bożena Żelazowska: To ja będę.)</u>
          <u xml:id="u-140.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, pani poseł Żelazowska drugi raz.</u>
          <u xml:id="u-140.8" who="#komentarz">(Poseł Bożena Żelazowska: Nie słychać mnie.)</u>
          <u xml:id="u-140.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Musi pani włączyć mikrofon.</u>
          <u xml:id="u-140.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#BożenaŻelazowska">Niestety pan minister nie odpowiedział na moje pytanie, które zadałam z mównicy sejmowej, a odniósł się do cyfr. Moje pytanie brzmiało następująco: Czy rzeczywiście priorytetem jest wydawanie 2,7 mld zł na Telewizję Polską w czasie, kiedy inne dziedziny życia kuleją, kiedy kuleje psychiatria dziecięca, kiedy potrzeby w innych resortach są większe niż w telewizji publicznej?</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Otwieramy nowe programy.)</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#BożenaŻelazowska">Pan minister łaskawie przytacza nam tutaj statystyki dotyczące rozgłośni regionalnych, dotyczące tego, jaki udział ma pewna opcja w pewnym miejscu. To oczywiście też jest nieprawda, bo wiem, jaki udział ma np. Radio dla Ciebie na Mazowszu — oddziałuje na wszystkie powiaty, również te wokół Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#BożenaŻelazowska">Panie Ministrze! Jeszcze raz ponawiam moje pytanie: Czy dzisiaj rzeczywiście priorytetem jest przekazanie 2,7 mld zł telewizji publicznej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#SzymonGiżyński">Szanowna Pani Poseł! Zmartwię panią — z oczywistych względów nie jest to priorytet. Państwa martwi właśnie to, że to nie jest priorytet, martwi was to, że istnieją inne priorytety, które dzisiaj wybrzmiały tutaj bardzo mocno.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To prawda.)</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#SzymonGiżyński">Są to priorytety związane z interesem obywateli, z ich wolą.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, i dzieci.)</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#SzymonGiżyński">Dopóki będziemy przy władzy, dopóty będziemy realizować wolę obywateli i wolę narodu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja w sprawie wysokich kosztów życia Polaków w związku z szalejącą inflacją oraz końca działania tarcz antyinflacyjnych skutkującego wzrostem stawek VAT, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przypominam również, że przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: Informacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, proszę państwa, ponieważ nie pierwszy raz prowadzę taki punkt obrad, mam następującą propozycję. Do dyskusji zgłosiło się 58 osób. Jeżeli każdemu damy 2 minuty, to wystąpi 30 osób. Jeżeli ustalimy 1 minutę na wypowiedź z możliwością rozsądnego przedłużenia, to wtedy wszyscy państwo będziecie mieli szansę zabrać głos. Proponuję minutę.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Elastyczną minutę, tak?)</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Minuta.)</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-144.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Jarosława Urbaniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#JarosławUrbaniak">Wielce Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panowie Ministrowie! Pana premiera nie ma, nie było go wczoraj na debacie budżetowej, nie ma go dzisiaj, gdy będziemy mówili o drożyźnie, a wczoraj poświęcił raptem 3 minuty z możliwych 15 minut na obronę swojego ministra.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Na zero.)</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#JarosławUrbaniak">Jest jakiś zabiegany.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Tak, zabiegany.)</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#JarosławUrbaniak">Panie Ministrze! Przechodzę do kwestii drożyzny. Chcielibyśmy znać odpowiedzi, a rynki na pewno chciałyby wiedzieć, czy pan premier sprzedaje teraz działki, czy je kupuje. Pewnie jest to ważna informacja dla wielu Polaków.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#JarosławUrbaniak">Mamy inflację, potężną drożyznę, największą od 25 lat. Doszliśmy do punktu, w którym to wasze ściemnianie, opowiadanie, że to jest najlepszy kraj na świecie, że w ogóle wszystko idzie dobrze, już się nie sprawdza. W Polsce zaczyna się dzień od pozdrowienia: dzień dobry. Dzisiaj nie można powiedzieć, że jest dobry dzień, tak jak nie można było tego powiedzieć wczoraj i nie będzie można tego powiedzieć jutro, bo każdy, kto wchodzi do sklepu, widzi, że ceny są wyższe niż wczoraj. To taka słynna pis-owska promocja: kupuj dzisiaj, bo jutro będzie drożej. To jest pewne.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: To jest PO-wska promocja.)</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#JarosławUrbaniak">Przechodzę do drugiej kwestii, która jest ważna w tej sytuacji: Kto spowodował tę inflację? Oczywiście cały czas mówicie, że to Putin, że to wojna, że to tajemnicze rynki światowe. To nieprawda — to wy, PiS, to PiS-owski rząd to spowodował.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest hańba.)</u>
          <u xml:id="u-145.9" who="#JarosławUrbaniak">Dlaczego? Bo zaczęliśmy wojnę z rekordową inflacją wynoszącą 9,2%, czyli inflacją, która już wtedy ponadtrzykrotnie przekraczała cel inflacyjny. Już wtedy byliście daleko, daleko w tyle, to już wtedy był ogromny problem. A czemu? Bo od 7 lat wprowadzacie w Polsce różne podatki, daniny. Ukrywacie to i mówicie, że to nie podatki, usuwacie kwotę wolną od podatku. To proste.</u>
          <u xml:id="u-145.10" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: My podwyższamy? Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-145.11" who="#JarosławUrbaniak">Teraz wynosi zero. Pani poseł, warto czytać ustawy, za którymi się głosuje.</u>
          <u xml:id="u-145.12" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: 30 tys.)</u>
          <u xml:id="u-145.13" who="#JarosławUrbaniak">Wynosi zero. Każdy Polak płaci 9-procentowy podatek od pierwszej złotówki, którą zarobi. Taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-145.14" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Składka zdrowotna.)</u>
          <u xml:id="u-145.15" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: 30 tys. to kwota wolna od podatku.)</u>
          <u xml:id="u-145.16" who="#JarosławUrbaniak">Podnosicie podatki. Weźmy z tych ponad 40 podatków np. podatek bankowy i podatek od sprzedaży detalicznej, bo w czasie tej drożyzny to one są najważniejsze, najbliższe. Tak, każdy Polak płaci ten podatek za usługi bankowe i każdy płaci w sklepie za towary, które kupuje. Napisaliście, że w przyszłym roku te dwa podatki przyniosą 11 mld zł przychodu. To zapłacą Polacy. Proszę sobie to podzielić na 38 mln Polaków i zobaczyć, ile każdy zapłaci przez te dwa podatki, które wprowadziliście.</u>
          <u xml:id="u-145.17" who="#JarosławUrbaniak">Nowe regulacje. Wprowadziliście nowe regulacje — a to podnieśliście jakieś dziwne opłaty dla firm wodno-kanalizacyjnych, a to dla tych, którzy zajmują się śmieciami. Efekt jaki? Podwyżka cen dla obywateli, opłaty za śmieci, opłaty za wodę, za kanalizację.</u>
          <u xml:id="u-145.18" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: W Sejmie pan jest, w polskim Sejmie. To nie jest wiec.)</u>
          <u xml:id="u-145.19" who="#JarosławUrbaniak">Ceny paliw, gazu, węgla — już o tym po prostu trudno mówić. Prąd jest produkowany z polskiego węgla, a wiemy, że ceny dla elektrowni są bardzo niskie i większość energii mamy z węgla brunatnego, który jest wydobywany tuż obok elektrowni, czy to w Turowie, czy w Bełchatowie. Skąd te ceny? Z wielkich marż, które wprowadziliście, i tych marż nie chcecie zmienić, nie chcecie ich obniżyć. Dobrze, że wycofaliście się z podatku od tych nadzwyczajnych marż, które proponował premier Sasin. I te rekordowe zyski — za to płacą Polacy. W nawozach za rekordowe zyski Azotów, w paliwach za rekordowe zyski Orlenu. Te 200 spółek, które Orlen stworzył, i to, że nie wpuścił inspektorów NIK-u na kontrolę, to wszystko świadczy o tym, jak okradacie Polaków.</u>
          <u xml:id="u-145.20" who="#JarosławUrbaniak">I brak oszczędności. Jak jest kryzys, to trzeba oszczędzać. Ale nie. Przytoczmy dwa drobne przykłady. Kancelaria premiera — 1700 mln zł, prawie 12 razy drożej niż za pani premier Kopacz, która odchodziła z kwotą na kancelarię w wysokości 142 mln zł. 12 razy! A telewizja? Przez wiele lat telewizja, gdy była publiczna, funkcjonowała za 0 zł z budżetu państwa, tylko z opłat telewizyjno-abonamentowych. A wy na telewizję wydajecie 2700 mln zł. To mają być oszczędności?</u>
          <u xml:id="u-145.21" who="#JarosławUrbaniak">Teraz rzecz najważniejsza, którą jeszcze jesteśmy w stanie uratować w tym wszystkim. To znaczy zmiany stawek VAT-u na prąd, gaz i paliwa. Chcecie wprowadzić 23% i jeszcze do tego już nie ściemniacie, tylko okłamujecie Polaków, że tak nakazuje Komisja Europejska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#JarosławUrbaniak">Otóż Komisja Europejska, i tutaj wszyscy o tym wiedzą…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JarosławUrbaniak">Jeśli można, bo to ważna sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale proszę pana, każda pana minuta wyklucza posłankę albo posła z pytań.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#komentarz">(Głos z sali: My chcemy słuchać.)</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to jest czas.)</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Już mamy minutę po czasie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JarosławUrbaniak">Konkluduję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">3 sekundy.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Egoizm.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#JarosławUrbaniak">Komisja Europejska ustaliła stawki minimalne dla całej Europy na poziomie 5% — tylko 5% — a wy proponujecie ile? 23%, o 18% więcej. I za to zapłacą wszyscy Polacy. To jeszcze można zmienić, bo jeżeli tego nie zrobicie i wprowadzicie 23%, to będzie kolejny potężny impuls inflacyjny.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Słabe to było, słabe.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">O udzielenie odpowiedzi bardzo proszę minister rodziny i polityki społecznej panią Marlenę Maląg.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Jeszcze nic nie powiedziała.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#MarlenaMaląg">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z panem ministrem Arturem Soboniem podzielimy się swoimi 10 minutami.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#MarlenaMaląg">Bardzo dziękuję za pytanie zadane przez pana posła i tę wielką troskę. Tylko słuchając tego, zastanawiam się, czy czasy się panu posłowi nie pomyliły, czy pan poseł nie scharakteryzował czasów, kiedy szanowna Platforma Obywatelska troszczyła się o polskie rodziny.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#komentarz">(Głos z sali: 8 lat rządzicie.)</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#MarlenaMaląg">Dzisiaj wsparcie polskich rodzin jest dla nas fundamentem. Przede wszystkim przyszło nam żyć w bardzo trudnym czasie, to także czas pandemii koronawirusa. Z tej mównicy sejmowej państwo krzyczeliście w marcu 2020 r., że mamy już ponad 1 tys. bezrobotnych, ludzie tracą miejsca, firmy się zamykają. Jaka jest sytuacja dzięki silnej interwencji państwa? Przede wszystkim dzisiaj mamy historycznie najniższe bezrobocie: 5,1 — stopa bezrobocia, 800 tys. osób bezrobotnych. Jakie mieliśmy bezrobocie w roku 2013, kiedy rządził pan Donald Tusk i ekipa Platformy Obywatelskiej? Ponad 2300 tys. osób bezrobotnych, 13-procentowe bezrobocie.</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: A jaką inflację?)</u>
          <u xml:id="u-155.7" who="#MarlenaMaląg">W jaki sposób troszczono się o Polaków? Wychodził pan premier i z ironią mówił, że nie ma przycisku: niskie, wysokie ceny, że gdyby mógł, toby zrobił, ministrowie z tego rządu opowiadali, że pieniędzy nie ma i nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-155.8" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: A jaka była inflacja?)</u>
          <u xml:id="u-155.9" who="#MarlenaMaląg">Jakie działania podejmuje rząd Prawa i Sprawiedliwości, aby troszczyć się o polskie rodziny? To przede wszystkim…</u>
          <u xml:id="u-155.10" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-155.11" who="#MarlenaMaląg">…Szanowni państwo, nie tak dawno parlamentarzysta Platformy Obywatelskiej w jaki sposób mówił o pomocy, o czternastej emeryturze, trzynastej emeryturze dla seniorów? Że należy zamrozić.</u>
          <u xml:id="u-155.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani minister, na temat.)</u>
          <u xml:id="u-155.13" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Panie pośle, minister konstytucyjny odpowiada.)</u>
          <u xml:id="u-155.14" who="#MarlenaMaląg">To jest ta troska. Jakie działania my konkretnie podjęliśmy? To tarcza antyinflacyjna, to dodatki osłonowe, to ustalenie cen energii na rok 2023, także stawek gazu. Ale przede wszystkim troska o polskie rodziny: to wszystkie świadczenia, które rząd Prawa i Sprawiedliwości wprowadził — których nie było za rządów Platformy, więc nie macie nawet do czego porównać zmiany sytuacji — od sztandarowego świadczenia „Rodzina 500+” poprzez „Dobry start”, świadczenie matczyne. Także w tym roku, w tym bardzo trudnym roku wprowadziliśmy rodzinny kapitał opiekuńczy, dofinansowanie do opieki żłobkowej i rusza nowy program „Maluch+” z potężnym budżetem 5,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-155.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-155.16" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-155.17" who="#MarlenaMaląg">Troszczymy się o naszych seniorów. To przede wszystkim waloryzacja. Waloryzacja godna, nie groszowa, to trzynaste, czternaste emerytury, które są swoistą tarczą antyinflacyjną dla seniorów, aby zmienić sytuację. Tylko w roku 2023 na te trzy wsparcia dla seniorów — trzynastą emeryturę, czternastą emeryturę, waloryzację — jest ponad 70 mld zł. Szanowni państwo, przypomnijcie sobie, jakie środki przekazywaliście w roku 2015? 3600 mln zł, to góra.</u>
          <u xml:id="u-155.18" who="#MarlenaMaląg">I przede wszystkim troska o pracowników. Waloryzacja minimalnego wynagrodzenia w roku 2023 — dwukrotna, bo sytuacja tego wymaga, przede wszystkim aby Polacy nie pracowali za 5 zł, jak pracowali za Platformy Obywatelskiej. Te ogłoszenia można jeszcze dzisiaj znaleźć. Minimalne wynagrodzenie od lipca będzie wynosiło 3600 zł, aby pomóc właśnie w tym trudnym czasie. Również wszystkie świadczenia będą zachowane. Nie na zasadzie: zastanowimy się, jeżeli chodzi o minimalne wynagrodzenie, może nie będziemy obniżać, ale podwyższać na pewno nie będziemy. Chyba nie muszę zadawać pytania, kto mógł się tak zastanawiać w tamtym czasie, kiedy była trudna sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-155.19" who="#MarlenaMaląg">Szalały mafie VAT-owskie. Oczywiście dobrze się żyło tym, którzy wokół tych mafii VAT-owskich realizowali swoje zadania. Wyprzedawano srebra rodowe. Przypomnijmy sobie, co się miało stać z polskim przedsiębiorstwem LOT. Inne przedsiębiorstwo, OLT Express, miało przejąć to przedsiębiorstwo. Po co polskie firmy? One nie mają osobowości. To jest wasze zakłamanie.</u>
          <u xml:id="u-155.20" who="#MarlenaMaląg">Szanowni Państwo! Polityka wsparcia rodzin poprzez programy dla seniorów i rodzin z małymi dziećmi, tarcze inflacyjne, o których za chwilę będzie jeszcze mówił pan minister Soboń — to jest przede wszystkim priorytet, aby pomóc Polakom w tym trudnym czasie. I te działania będziemy podejmować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-155.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana ministra Artura Sobonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#ArturSoboń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Temat jest rzeczywiście poważny i szkoda, że to uzasadnienie było tak słabe.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A były w ogóle argumenty? Skąd mogli je wziąć?)</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#ArturSoboń">Szkoda też, że pan poseł zupełnie oderwał się od rzeczywistości, bo w tym samym zdaniu, w którym pan poseł mówił o tym, że dobrze, że nie wprowadzono podatku od nadmiarowych zysków, mówił pan o cenach energii. Informuję pana, jeśli pan tego nie zarejestrował, że właśnie w mechanizmie zamrożenia cen energii zaszyty został podatek, który jest ponoszony jako koszt przez przedsiębiorstwa wytwarzania i obrotu w ramach sektora elektroenergetycznego. Tak właśnie jest finansowane zamrożenie cen energii, dzięki któremu mamy dzisiaj w Polsce jeden z kluczowych czynników powodujących inflację pod kontrolą.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#ArturSoboń">I każde rozwiązanie, które byłoby nawet szybszym rozwiązaniem, bo tarcze rzeczywiście działały szybko, obniżając inflację o 3, 4%, jest bliżej idące niż zamrożenie cen energii i gazu. Jeśli pan próbuje to dzisiaj jakoś zestawiać, to ja pana informuję, że nie ma takiej stawki, jeżeli chodzi o obniżenie VAT-u, która by rekompensowała np. dwukrotną różnicę w cenach energii dla gospodarstwa domowego. Jeśli rodzina 2 + 2 zapłaciłaby bez zamrożenia 3600 zł za energię elektryczną, a dzisiaj przy zamrożeniu cen energii elektrycznej zapłaci połowę tego, czyli 1800 zł, to nie ma takiej stawki VAT-u, która byłaby adekwatna do tej korzyści, którą ta rodzina ma dzięki naszej polityce. Ale ja panu powiem więcej. Pomoc kierowana jest selektywnie, w dużo większym stopniu do tych, którzy jej bardziej potrzebują. Bo ta właśnie rodzina, jeśli jest słabo sytuowana, czyli w gospodarstwie jednoosobowym jest to 2100 zł, a w gospodarstwie wieloosobowym — 1500 zł, otrzymuje dodatek osłonowy na prąd, na energię elektryczną, to ok. 6,8 mln gospodarstw domowych — mamy na to przeznaczone 4 mld zł — a na gaz za fakturę otrzyma zwrot VAT-u, więc ma te dwie korzyści: i tarczę, i zamrożenie cen energii i gazu.</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#ArturSoboń">Zresztą jest w ogóle tak, panie pośle — to też tak edukacyjnie, żeby pan wiedział, choć oczywiście pan wie, że podwyższyliście stawkę bazową VAT-u do 23% — że faktycznie dzisiaj Polska jest jedynym z pięciu państw, które mają w największym stopniu wykorzystaną możliwość obniżenia stawek VAT-u. Z tej możliwości korzystamy. I faktyczna średnia stawka podatku VAT w Polsce to jest niespełna 17%. To tak edukacyjnie, żeby pan wiedział. My zharmonizowaliśmy, zrobiliśmy bloki, tak aby te stawki były racjonalne, aby podatnicy rzeczywiście wiedzieli, w jakiej stawce podatkowej są, bo za waszych czasów, panie pośle, były np. trzy stawki VAT-u na pieczywo, w zależności od świeżości tego pieczywa.</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Co pan opowiada? 20 lat sprzedawałam pieczywo.)</u>
          <u xml:id="u-157.7" who="#ArturSoboń">Dokładnie tak, pani poseł, 5, 8 i 23. Bardzo panią poseł przepraszam, ale widocznie tak pani to sprzedawała, że pani nie zauważyła, że na pączki był inny, a na inne pieczywo był inny.</u>
          <u xml:id="u-157.8" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Mówimy o chlebie, a nie o pączkach. Kremówki też miały inny VAT.)</u>
          <u xml:id="u-157.9" who="#ArturSoboń">Mówimy o pieczywie, które dzisiaj mamy. Dzisiaj, dzięki temu, że te stawki są pogrupowane, podatnicy nie mają z tym takiego problemu, a w naszych portfelach i kieszeniach jest więcej.</u>
          <u xml:id="u-157.10" who="#ArturSoboń">Natomiast jeśli chodzi o podatki, panie pośle, oczywiście też pan próbuje jakoś czarować rzeczywistość, ale rzeczywistość jest taka, że 9-procentowa składka na NFZ była i jest. Nic, dokładnie nic się tu nie zmieniło, poza brakiem możliwości jej odliczania od finalnego podatku, czego nie było w żadnym państwie Unii Europejskiej, bo albo składki na NFZ się nie odlicza, albo się ją odlicza od podstawy opodatkowania. Dzisiaj kwota wolna jest większą korzyścią dla podatników, szczególnie tych słabiej sytuowanych, niż możliwość odliczania składki zdrowotnej od finalnego podatku, co rzeczywiście było korzystne dla podatników dużo lepiej zarabiających.</u>
          <u xml:id="u-157.11" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Nie ma stopy wolnej, bo pan wprowadził…)</u>
          <u xml:id="u-157.12" who="#ArturSoboń">Panie pośle, powiem panu, jeśli pan sobie nie sprawdził. Jest taka strona: podatki.gov.pl. Wpisałem kwotę uposażenia poselskiego, które dzisiaj, jak rozumiem, jest na poziomie ok. 12 800 zł — to podstawowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#ArturSoboń">Dochód netto w 2021 r. wyniósł 102 tys. zł, w 2022 r. wyniesie 106 tys. zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#ArturSoboń">Krótko mówiąc, korzyść podatkowa to jest 4,5 tys. zł. Pan może dzisiaj powtarzać te rzeczy stokroć, ale rzeczywistości pan nie zakłamie. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, przechodzimy do zadawania pytań i wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ostatecznie zgłosiło się 59 osób.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa jeszcze chce się zgłosić?</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam listę definitywnie, dlatego że jest na to godzina.</u>
          <u xml:id="u-162.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas na minutę w porozumieniu z państwem.</u>
          <u xml:id="u-162.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję państwu. Oddaję prowadzenie obrad pani marszałkini.</u>
          <u xml:id="u-162.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam serdecznie, Małgorzato droga.</u>
          <u xml:id="u-162.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zapraszam panią poseł Barbarę Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o dyscyplinę czasową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Szanowni Panowie Ministrowie! Z informacji bieżącej pan poseł zrobił wiec polityczny, na dodatek posługując się całkowicie kłamstwami, tak jak to robicie przy każdej okazji, straszycie Polaków, mówicie o Polakach, że żyją w totalnej biedzie, na nic ich nie stać. My mamy wskaźniki, jeżeli chodzi o poziom ubóstwa…</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Wskaźniki na półce.)</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#BarbaraBartuś">…od tego czasu, kiedy przejęliśmy władzę. To nie znaczy, że jeżeli mamy poziom ubóstwa np. w niektórych grupach 3 czy 4%, to jest dobra sytuacja, bo z tym też będziemy walczyć. Natomiast spadek jest znaczący, bo średnio w różnych grupach społecznych był spadek ubóstwa o ponad 30%. O ponad 30% skala ubóstwa się zmniejszyła za naszych rządów w stosunku to poprzednich.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#BarbaraBartuś">Szanowni Polacy! Zbliżają się święta, dlatego nie słuchajcie opozycji, bo to będą dobre święta i takich dobrych świąt i dobrego Nowego Roku pod rządami Prawa i Sprawiedliwości wszystkim życzę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Katarzyna Lubnauer, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#KatarzynaLubnauer">Przestańcie oszukiwać Polaków.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#KatarzynaLubnauer">Tak, to będą najdroższe święta w historii. Mówicie, że w tej chwili rośnie emerytura. Tak rośnie, że o ile w roku 2015 średnia emerytura to było 58% średniej płacy, to obecnie to jest tylko 51,7%. Również w stosunku do płacy minimalnej wtedy to było 50%, a teraz jest 44%. Jeśli spojrzymy na minimalną, to również. Jeżeli spojrzymy na realny wzrost, to wtedy wzrosło to o 56%, a teraz, za waszych czasów, tylko o 42%. Dlaczego? Dlatego że wszytko zjada drożyzna, wszystko zjada inflacja, zjada ona Polakom dwie pensje w roku.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#KatarzynaLubnauer">W związku z tym, jeżeli mówicie np. o VAT, to powiedzcie szczerze, że to nie Unia Europejska, tylko wy chcecie ograbić Polaków, podnosząc VAT, likwidując tarczę antyinflacyjną, do 23%, bo to wasze działanie, nie Unii Europejskiej. Siła nabywcza pieniędzy Polaków maleje. To nie jest tak, że pensje rosną tak jak drożyzna. W roku 2015 zastaliście deflację, doprowadziliście do rekordowej inflacji.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Przeczytam pewne liczby: 434, 451, 450, 445, 439, 440, 448, 461, 462. To są wnioski mniejszości, których przyjęcie zdecydowanie poprawi komfort życia mieszkańców Zagłębia. Jest też wniosek mniejszości dotyczący wyrównania wynagrodzeń pracowników cywilnych. Mam nadzieję, że zarówno ja, jak i pozostali posłowie, posłanki z okręgu 32. i nie tylko zagłosujemy za tymi poprawkami, bo z tego, co wiem, ze szczegółową pieczołowitością mieszkańcy Zagłębia będą obserwować, jak ci wszyscy posłowie z okręgu 32. będą głosowali w sprawie tych wniosków. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Urszula Pasławska, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#UrszulaPasławska">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Skoro jest tak świetnie, jak mówicie, to dlaczego jest tak źle? Odpowiedzcie na to Polakom. Te święta będą najdroższe od wielu, wielu lat. Lekko licząc, rodzina wyda na te święta o 600 zł więcej, a najbardziej ucierpią na tym osoby samotne, osoby najbiedniejsze.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#UrszulaPasławska">Można zadać sobie pytanie i zadajemy to pytanie dzisiaj panu ministrowi, dlaczego nie walczycie z inflacją. Być może już pan szczerze na to pytanie odpowiedział, mówiąc, że każdy procent inflacji — uwaga — to jest 4,7 mld zł więcej do budżetu. Genialne. Nie ma pieniędzy z KPO, pustka w budżecie, to są pieniądze z kieszeni Polaków.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#UrszulaPasławska">Szanowni Państwo! Tylko problem polega na tym, że inflacja to nie jest tylko zjawisko ekonomiczne, to jest również zjawisko społeczne. Wsadziliście Polaków na ten diabelski młyn i pozbawiliście ich stabilizacji, pozbawiliście ich wiary w przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#UrszulaPasławska">Koledzy, Panowie! Weźcie się do roboty i zacznijcie walczyć z inflacją, a nie tylko słabo z jej skutkami.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże!</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#GrzegorzBraun">Ratuj się kto może, kiedy Zjednoczona łże-Prawica zarządza finansami Polaków. Uprawiacie państwo księgowość kreatywną. W księgowości tradycyjnej były dwie rubryki: winien i ma, a teraz jest trzecia rubryka: ma mieć. Wydajecie pieniądze, których nie macie.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ma mieć i ma.)</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#GrzegorzBraun">Macie mieć z Brukseli, z Berlina, zza oceanu.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#GrzegorzBraun">Szanowni Państwo! Powiedzcie mi, które konkretnie tzw. kamienie milowe mają magiczną moc blokującą transfery finansowe.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#GrzegorzBraun">Ta sprawa się w tej chwili tutaj waży, przesila. Nocne wprowadzanie projektu, który z Brukseli do nas spłynął, na temat Sądu Najwyższego i sądu administracyjnego — wszystko w imię tych pieniędzy, których nie macie, a macie mieć.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#GrzegorzBraun">Które to kamienie milowe — proszę o wskazanie na piśmie, korespondencyjnie, numerów — mają taką magiczną moc, że te pieniądze nie spływają?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#GrzegorzBraun">Dodatkowe pytanie do pani minister: Czy potwierdzi pani diagnozę pana posła Kalety, że mamy na utrzymaniu drugi naród? I ile nas to kosztuje, jeśli mamy na utrzymaniu drugi naród? Bardzo proszę również na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Do Putina, panie pośle.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Najgorsze, co możecie zrobić ludziom, to pozbawić ich marzeń. Pani Magda, tyszanka, zawsze marzyła o własnym mieszkaniu. W marcu 2021 r. zaciągnęła kredyt. Rata wyniosła mniej więcej 1 tys. zł. W międzyczasie PiS rozpędził inflację do 17%. Mało tego, 6-miesięczny WIBOR z 0,5% poszybował do 7,5%. Wy mówicie, że trzeba porozmawiać, trzeba przeformatować ten wskaźnik, a rata kredytu pani Magdy rok po zaciągnięciu wynosiła już 1400 zł. Dzisiaj tyszanka prawdopodobnie nie dostałaby tego kredytu, i to nie tylko przez podwyżkę stóp, ale także przez zaostrzenie zasad udzielania kredytów — słynny 5-procentowy bufor wprowadzony decyzją Komisji Nadzoru Finansowego. Efekt? W 2022 r. liczba i wartość kredytów mieszkaniowych w Polsce spadła o połowę, a rata kredytu pani Magdy po 2 latach spłat jest dwukrotnie wyższa…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MichałGramatyka">…niż w momencie podpisywania umowy. Pozbawiacie ludzi marzeń.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Drożyzna w Polsce jest coraz większa i oczywiście w największym stopniu dotyka tych najbiedniejszych gospodarstw domowych, bo po prostu zawsze tak jest. Nawet polskie przysłowie mówi, że biednemu zawsze wiatr wieje w oczy.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#JoannaSenyszyn">Rząd nie radzi sobie z inflacją i trzeba to jasno powiedzieć. Prezes Narodowego Banku Polskiego Glapiński jest zakładnikiem swoich kłamstw sprzed roku, kiedy namawiał Polaków do zaciągania kredytów i gwarantował, że raty kredytów nie wzrosną. Wzrosły, i to bardzo. Polacy w zasadzie przestali zaciągać kredyty, dlatego że w wyniku inflacji nie mają zdolności kredytowej, ale też w przypadku kredytów na mieszkanie boją się rosnących w galopującym tempie rat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JoannaSenyszyn">Niestety rząd nie ma żadnego pomysłu. Jedyna nadzieja w opozycji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Borowiak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#JoannaBorowiak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Państwo Ministrowie! Bardzo dobrze, że rząd Platformy Obywatelskiej wystąpił z takim tematem informacji bieżącej, bo dzięki temu możemy przypomnieć polskiemu społeczeństwu konkretne realne działania rządu Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#JoannaBorowiak">Bezpieczeństwo Polaków, polskich rodzin jest bardzo ważne dla naszego rządu, także bezpieczeństwo finansowe. Szczególne miejsce zajmuje tutaj grupa seniorów. Od 2015 r. systematycznie wzrasta wsparcie. 2015 r. — nakłady Platformy i PSL-u to zaledwie 3600 mln zł, bieżący rok — 44 mld. Również wzrost o 700 zł minimalnej emerytury i renty. Pani Anna, pan Stanisław, pani Helena bardzo cieszą się z trzynastej i czternastej emerytury, które mają mieć zagwarantowane ustawowo. Trzynasta już jest zagwarantowana.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#JoannaBorowiak">Panie Ministrze! Gorąca…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo poproszę jeszcze tylko o kilka sekund.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#JoannaBorowiak">Panie Ministrze! Pytanie: Jak będzie się kształtowało wsparcie dla seniorów w 2023 r.? Czy możemy spodziewać się zwiększenia? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Zbigniew Konwiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#ZbigniewKonwiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! Jak chcecie usłyszeć, jak się cieszą Polacy…</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Słyszymy.)</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#ZbigniewKonwiński">…to można — teraz jest czas zakupów — iść do dużych miejsc, gdzie Polacy robią zakupy, gdzie jest duże skupisko ludzi… I wtedy wam podziękują.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Zobaczy pan. Zobaczy pan długie kolejki i pełne koszyki.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł, bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#ZbigniewKonwiński">Wtedy usłyszycie, jak są wdzięczni za wasze staranie się o ich los.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#ZbigniewKonwiński">W 2015 r. prezydent Duda, wtedy kandydat na prezydenta, wybrał się na zakupy. Wtedy wartość tego jego słynnego koszyka to było 37 zł. Media dziś sprawdziły, ile jest wart koszyk, który w 2015 r. był wart 37 zł.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Które media?)</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#ZbigniewKonwiński">„Fakt” i portal DlaHandlu.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#ZbigniewKonwiński">Wiecie, jaka jest wartość? 72 zł według jednych, a drudzy podają, że 81 zł — ponad dwa razy większa. Taka jest realna inflacja, jeśli chodzi o wasze rządy.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#ZbigniewKonwiński">Pani minister mówiła o tym, jak to ścigacie mafie VAT-owskie. Ja swego czasu prosiłem o wykaz, ile od jakiej mafii zabraliście pieniędzy, ile wpłynęło na konto, kiedy. Minister Ziobro mówił, że jachty mafiom VAT-owskim zabrał. Pytałem o te jachty, jakie to są jachty, gdzie one są przetrzymywane. Dalej nie mam odpowiedzi. To może chociaż pani powie, ile zabraliście tej mafii, która była w Ministerstwie Finansów.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Gdzie te jachty?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Swoje pytanie kieruję do pana ministra Artura Sobonia.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#TadeuszTomaszewski">Sejm na poprzednim posiedzeniu przyjął ustawę o szczególnej ochronie odbiorców paliw gazowych w 2023 r. I to jest krok we właściwym kierunku. Natomiast w wykazie podmiotów wrażliwych nie ujęto m.in. basenów, sal sportowych ogrzewanych gazem. W większości one są prowadzone przez samorządy. Dzisiaj np. w Szamotułach jest propozycja, aby wzrost ceny gazu na ogrzewanie basenu wynosił 1400%. Wzrosty 500–600% — mamy już przykłady zamykania basenów ze względu na brak możliwości wygenerowania środków na ich utrzymanie. Dlatego chciałbym serdecznie prosić pana ministra o ponowną analizę i włączenie do wykazu tych podmiotów wrażliwych m.in. basenów, bo tam realizowane są m.in. programy rządowe: nauka pływania, klub szkolny, klub sportowy czy przygotowania olimpijskie, które są finansowane z budżetu państwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MieczysławKasprzak">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Bieda dzisiaj w Polsce ma twarz osoby starszej, emeryta, rencisty, osoby niepełnosprawnej. Emerytom żyje się coraz trudniej. Emerytura dzisiaj nie starcza na podstawowe wydatki, nie starcza na leki, utrzymanie mieszkania i energię. Nie da się zagłuszyć tego różnymi wyliczankami, które państwo przedstawiacie: a takie dodatki, a takie… Po prostu emeryci mają mniej pieniędzy, Polacy mają mniej pieniędzy na wydatki. Drożyzna jest okropna. Widać to szczególnie w tej chwili, kiedy jest nasilony ruch w sklepach przed świętami. Dlatego tak, szanowni państwo… Siła nabywcza pieniądza… Oczywiście powiecie: trzynastka, czternastka, piętnastka. Tylko że za te wszystkie nastki można kupić znacznie mniej, niż bez tego kiedyś można było kupić. Taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#MieczysławKasprzak">I mówcie…</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#MieczysławKasprzak">Nie, mówcie ludziom prawdę. Idźcie sami do sklepu i zweryfikujcie to. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rząd twierdzi, że według oficjalnych danych inflacja to trochę ponad 17%. Ale, panie ministrze, np. produkty tłuszczowe to aż ponad 48% wzrostu, produkty sypkie — ponad 37%, sam cukier — to jest ponad 50% wzrostu, mięso — to jest ponad 30% wzrostu, nabiał — również ponad 30%. To są ceny średnie analizowane przez niezależnych ekspertów. Jak to się ma do oficjalnej inflacji wynoszącej ponad 17%? Chyba każdy, kto chodzi do sklepu i kupuje różnego rodzaju produkty, wie, że drożyzna jest znacznie większa niż inflacja. Chcecie wycofać tarczę. Okłamujecie Polaków, że Unia was zmusza, żeby prąd czy gaz był opodatkowany VAT-em 23-procentowym, chociaż może być 5%. Panie ministrze, czy wreszcie nastąpi wydłużenie tarczy antyinflacyjnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#MirosławSuchoń">Polska 2050 przygotowała ustawę. Wystarczy po nią sięgnąć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Kazimierz Choma, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#KazimierzChoma">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Marzy mi się taki moment, żeby uwagi ze strony opozycji miały bardziej konstruktywny charakter, ale dobrze, że poruszacie państwo ten temat, bo temat jest rzeczywiście trudny, to jest wyzwanie czasów. Oczywiście nieprawdą jest, że rząd Prawa i Sprawiedliwości podwyższa ceny. Jest to trend ogólnoświatowy, w wielu krajach inflacja jest dużo wyższa. Natomiast blady strach pada na ludzi, jak pomyślą o rekompensatach emerytur, które były za waszych czasów, blady strach pada na ludzi, jak pomyślą, co by było, gdyby te guziki miały uruchamiać pewne mechanizmy, które teraz są uruchamiane. Panie ministrze, wielka prośba. Proszę powiedzieć, jak szalejąca inflacja wygląda również w innych krajach, nie tylko w Polsce. Chodzi o przyczynę rzeczywistą, obiektywną, która jest przyczyną inflacji.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MonikaRosa">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! W Polsce w 2021 r. poniżej granicy skrajnego ubóstwa żyło 1600 tys. osób, 333 tys. dzieci, 246 tys. seniorów. Rok miniony. W tym roku zdrożało wszystko. Ponad 90% z nas ocenia, że zdrożała żywność, że zdrożały mieszkania, utrzymanie, energia, ciepło. Ile osób będzie to odczuwało i będzie żyło poniżej poziomu skrajnego ubóstwa w tym roku?</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#MonikaRosa">Osoby z niepełnosprawnościami. Świadczenie pielęgnacyjne, 2119 zł dla opiekunów, zakaz możliwości dorabiania. Nawet gdyby te osoby chciały, nie będą w stanie polepszyć losu swojego i swoich podopiecznych. To są opiekunowie, których niepełnosprawność dzieci powstała przed 18. rokiem życia. Ale państwo obiecaliście i mieliście wykonać wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący opiekunów osób dorosłych, gdy niepełnosprawność powstała po 18. roku życia. Te osoby nawet tyle pieniędzy nie dostają i też nie mogą dorabiać. Osoby z niepełnosprawnościami czekają na waszą pomoc.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam osobisty problem, ponieważ nie umiem kłamać w żywe oczy i mam niezłą pamięć.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#MarekDyduch">Otóż był taki czas, jak Lewica w 2001 r. objęła władzę po AWS-ie, gdy było -0,3% wzrostu PKB, czyli gospodarka leżała i musieliśmy wyprowadzić ją na prostą. Po AWS-ie powstało PO i powstał PiS. Biliście w nas jak w trąbę, tak to robiliście. Ale wyprowadziliśmy polską gospodarkę. 7 lat rządziła Platforma i nie było takiej inflacji, ale nie było też wzrostu płac ani emerytur, wszystko było stabilne, tak niskie, że nie wiadomo było, jak z tego żyć.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#MarekDyduch">A później przyszedł PiS i dał ludziom oczywiście więcej, ale było pewne, że będzie inflacja, nawet bez wojny i bez kryzysu paliwowego. Otóż każdy rząd musi sobie poradzić z tym momentem, w którym rządzi. Ale najważniejsze jest to, że my razem nie potrafimy znaleźć rozwiązań, które dotykają Polaków. To jest najgorsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#StefanKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szalejąca drożyzna i inflacja sprawiają, że zarówno osoby w dostojnym wieku, osoby pracujące, jak i ludzie młodzi mają wiele potrzeb, których nie potraficie w żaden sposób spełnić. Dlatego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe proponuje dobre rozwiązania. Mówimy o dziedziczeniu emerytury, tak żeby zadbać o wdowców, wdowy, którzy zostają z ogromnym problemem. Mówimy o wsparciu dla osób pracujących — praca się opłaca — czyli o tym, żeby tylko pierwszy etat, płaca za pierwszą pracę była obciążona wszelkimi składkami, wszelkimi podatkami, a dodatkowe wynagrodzenie, np. za pracę w nadgodzinach, pracę na dodatkowym etacie, było już bez tych obłożeń. Myślimy też o ludziach młodych, o ich własnym kącie. Potrzeba takich rozwiązań, by młodzi ludzie mogli kupić z dofinansowaniem państwa pierwsze mieszkanie, pobudować dom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#StefanKrajewski">Bez tego nie będzie rozwoju. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Patryk Wicher, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Dziś jesteśmy zakładnikami błędnej polityki Unii Europejskiej pod względem paliw. Przez lata programy, w tym te, które ograniczały emisyjność, Fit for 55, i nie tylko, prospekty emisyjne, brak dywersyfikacji doprowadziły do tego, że dzisiaj, jeszcze w okresie pandemii i wojny, albo nie mamy skąd czerpać, nie mamy tych złóż, albo możliwości są ograniczone, dlatego też ceny zostały tak wywindowane. W związku z tym inflacja w Polsce ma mocny związek właśnie z cenami paliwowymi, cenami wynikającymi z błędów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PatrykWicher">I, moi drodzy państwo, co się dzieje? Przecież Republika Federalna Niemiec ma taki doskonały miks energetyczny, o którym mówicie, ma wiatraki, fotowoltaiki, a chce kupować energię u nas. Gdzież jest ten doskonały miks energetyczny podczas zimy? Co się stało?</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Co pan opowiada?)</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#PatrykWicher">Tak więc, moi drodzy państwo, wyłączanie elektrowni atomowych, wygaszanie kopalni okazało się przedwczesne, technologia jeszcze nie nadążyła za tym, co my chcemy, czego potrzebujemy. To się musi jeszcze rozwijać. Dlatego mam dwa pytania: Co z tym doskonałym zachodnim miksem energetycznym? Przypominam, że Polska idzie w dobrym kierunku. Drugie pytanie, panie ministrze: Co ze stawkami VAT na te podstawowe paliwa…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PatrykWicher">…energię, elektryczność, od 1 stycznia 2023 r.? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Barbara Nowacka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#BarbaraNowacka">Panie Ministrze Soboń! Zwracam się do pana z pytaniem, ponieważ pan mówił, że podwyżki w sferze budżetowej nie skończą się na 7,8%. Mówił pan to w sierpniu. W tej chwili jest 7,8%, a inflacyjna prognoza w budżecie wynosi 9,8%, przy czym sfera budżetowa, proszę państwa, to nie są tylko wasi urzędnicy, to są ludzie ciężkiej pracy, pracownicy domów pomocy społecznej, pracownicy socjalni, nauczyciele, również pracownicy chociażby urzędów, sądów, ludzie, którzy często za płacę niewiele wyższą od minimalnej pracują ciężko i trzymają nasze państwo w jakimś w miarę porządku, na ile jest to możliwe przy tym waszym bałaganie. Tych ludzi skazujecie na ubóstwo.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#BarbaraNowacka">Jest natomiast jeden dział strefy budżetowej, gdzie waloryzacja może wynosić ponad 30%, jak powiedział pan poseł Fogiel. To Telewizja Polska. Im się należy. Będą też podwyżki dla rządu i kancelarii prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#BarbaraNowacka">Chciałabym zapytać: Czemu zapominacie o ludziach pracy, którzy pracują dla rządu, ale pracują też dla Polski, o pracownikach strefy budżetowej? Zajmijcie się nimi.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Wanda Nowicka, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Andrzej Grzyb, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W pełni zgadzam się z tym, co mówił tutaj pan poseł Krajewski: potrzebne jest uczciwe państwo, które powie, że ci, którzy już na to zapracowali, powinni mieć możliwość dziedziczenia części emerytury, że ci, którzy pracują na dwóch etatach, powinni płacić daninę na rzecz państwa tylko w przypadku jednej pracy, a młodzi powinni mieć wsparcie. Badania instytutów ekonomicznych wskazują, kto najbardziej traci na inflacji. Są to najuboższe osoby, rodziny wielodzietne, rolnicy oraz emeryci i renciści. Te grupy wymagają szczególnego wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#AndrzejGrzyb">Inflacja, która wyniosła w latach porównywalnych, bo tutaj ciągle to wraca… W 2008 r. inflacja wynosiła 4,2%, ale już w roku 2014–0%, w roku 2015–0,9%. Ten rok skończymy z inflacją wynoszącą ponad 14% według prognoz instytutu ekonomicznego. Świadczy to o tym, że to jest bardzo poważne z punktu widzenia tych grup społecznych, które tutaj wymieniłem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#AndrzejGrzyb">…że to będzie wpływało bardzo mocno na ich status materialny i powodowało kłopoty finansowe.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Violetta Porowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#ViolettaPorowska">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo Ministrowie! Ja naprawdę myślałam, czytając brzmienie tego punktu, że będziemy w sposób racjonalny, z wielką troską rozmawiali o Polakach, o dzisiejszej sytuacji. A tu się okazuje, że opozycja jak zwykle kapitał polityczny chce budować na strachu, na zastraszaniu, na mówieniu nieprawdy. Wstyd.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Była pani w sklepie ostatnio?)</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#ViolettaPorowska">Przykrywacie wasz brak troski o Polaków tworzeniem psychozy strachu. Ale ja się przygotowałam w sposób merytoryczny, pani minister, i chciałam rozmawiać o sprawach ważnych dla Polaków, zadać pytanie, z którym zwracają się do nas pracodawcy. Mianowicie, pani minister, ostatnie miesiące zmieniły rzeczywistość na polskim rynku pracy w kontekście masowego napływu cudzoziemców i w ten sposób budowania rynku potencjalnych pracowników. Przedsiębiorcy zwracają uwagę na to, że należałoby, jest pilna potrzeba, przyspieszyć postępowanie administracyjne związane z zatrudnianiem cudzoziemców. Czy rząd pracuje nad jakimiś rozwiązaniami prawnymi w tym obszarze? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MartaWcisło">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Podczas gdy wy macie obsadzone stołki, ciepłe posadki, synekury, spółki Skarbu Państwa, Polacy zastanawiają się, czy będą mieli ciepłą wodę w kranie, za co kupić leki, zrobić zakupy, czy kupić opał czy opłacić kredyty. Podczas gdy wy dajecie sobie nagrody, premie w spółkach Skarbu Państwa, polskim przedsiębiorcom podnosicie składkę ZUS, a Polakom VAT. Polscy przedsiębiorcy walczą o przetrwanie, a 150 tys. polskich mikro- i małych firm w tym roku się zamknęło i 120 tys. polskich gospodarstw… Dlaczego? Dlatego że nie wytrzymali kosztów utrzymania: prądu, nawozów.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#MartaWcisło">Podczas gdy wy przeznaczacie 1700 mln zł na Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, zadłużenie szpitali w Polsce sięga 16 mld zł. Na Lubelszczyźnie, panie ministrze, ponad 1200 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MartaWcisło">Szpitale w Hrubieszowie, w Kraśniku, w Lublinie, w Białej Podlaskiej są na skraju upadłości. Szpital w Kraśniku sięga po kredyt w parabanku, żeby wypłacić wynagrodzenia. Panie ministrze, dlaczego nie zapisaliście pieniędzy na oddłużenie szpitali? Czy chcecie zamknąć powiatowe szpitale?</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy sprzedawaliście.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Wiesław Buż, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Źle zarządzane były.)</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Przez waszych dyrektorów i przez NFZ.)</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, przez waszych.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WiesławBuż">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W związku z koniecznością przywrócenia podatku VAT nastąpi obligatoryjny wzrost cen towarów i usług, to jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WiesławBuż">Zmiany te bardzo negatywnie wpłyną na wyniki prowadzonych przez przedsiębiorców działalności gospodarczych, firm. Pogorszy to znacznie wynik finansowy i wpłynie często na utratę zdolności kredytowej i bieżącej płynności finansowej. Czy rząd nie powinien pilnie wprowadzić nowych narzędzi pomocowych, w tym np. funduszy gwarantowanych poręczeń kredytowych? Czy wobec takiej sytuacji rząd planuje wprowadzić portfel przychylnych instrumentów zwrotnych dla przedsiębiorców? Nieprzerwana działalność przedsiębiorców wpływa przecież na stały przychód środków dla pracobiorców. Nie słychać o takich działaniach, a banki wygaszają działalność kredytową wobec trudnej sytuacji firm, angażując się w obrót papierami wartościowymi, bo te przynoszą im niezłe wyniki finansowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WiesławBuż">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#WiesławBuż">Zrozumiałe są więc względy odchodzenia od prowadzenia wątpliwych akcji kredytowych. Co rząd zamierza w tej sprawie zmienić?</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę, pan poseł Mariusz Trepka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MariuszTrepka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mówimy o obecnej sytuacji polskiego społeczeństwa. Mam przygotowane pytanie. Dochody rozporządzane gospodarstw domowych ogółem w 2021 r. wyniosły 2061,94 zł, gospodarstw domowych pracowników — 2047,66 zł. Realnie dochody te wzrosły ogółem prawie o 30% w stosunku do roku 2015. W przypadku pracowników wzrosły przeciętnie prawie o 29%, a w przypadku emerytów — prawie o 20%. Panie ministrze, jaką obecnie mamy sytuację dochodową polskiego społeczeństwa? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Witold Zembaczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WitoldZembaczyński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odkąd rządzi PiS, jest drogo, drożej i właściwie teraz już najdrożej. Ażeby to zobrazować, trzeba się odnieść do spadku siły nabywczej. Np. jeśli chodzi o 500+, to spadek siły nabywczej wyniósł minus 87 zł. Średnia pensja — siła nabywcza spadła o 1130 zł. Minimalna pensja — jej siła nabywcza spadła o 523 zł.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#WitoldZembaczyński">Ale niech pan zejdzie na ziemię i zabierze swojego prezesa na zakupy. Dowie się wtedy, ile kosztuje karp w tej chwili. Nawet w dyskontach płat ze skórą to jest wydatek rzędu 59,90 zł za 1 kg karpia. To tylko za PiS-u polski konsument ma pusty portfel, nie jest nawet w stanie zrobić zakupów w rozsądnych cenach na święta.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A za waszych czasów…)</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#WitoldZembaczyński">Teraz idźmy dalej. Olej — l l kosztuje 13,27 zł, to jest wzrost ceny o 134%. Masło 200 gr kiedyś kosztowało niewiele, dzisiaj — 7,91 zł, wzrost o 32%. I na końcu jaja, bo to jest to, co robicie sobie z polskiego konsumenta, to jest to, co robicie po prostu z jego portfelem. Dzisiaj 10 sztuk jaj to wydatek mniej więcej 9 zł, czyli wzrost o 150%. PiS równa się drożyzna.</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój na sali, drogie panie.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">I bardzo proszę, pani poseł Katarzyna Czochara, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#KatarzynaCzochara">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Liczby…</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#KatarzynaCzochara">Panie pośle, proszę nie wychodzić.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#KatarzynaCzochara">Liczby nie kłamią. Ja też bym chciała przedstawić pewne zestawienie. Cena 1 l paliwa w roku 2011–6 zł, cena paliwa dzisiaj — ok. 6,50 zł.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: 2014 r. — 4,50 zł.)</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#komentarz">(Głos z sali: 2005 r. — 2,5 zł)</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#KatarzynaCzochara">Średnie wynagrodzenie w roku 2011…</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#KatarzynaCzochara">Proszę mi nie przeszkadzać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój na sali, drogie panie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#KatarzynaCzochara">Średnie wynagrodzenie w 2011 r. — 3,5 tys. zł. Dzisiaj średnie wynagrodzenie — 6687 zł.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#KatarzynaCzochara">Panie Ministrze! Czy prawdą jest, że dzisiaj Polak za średnią krajową jest w stanie kupić ok. 600 l paliwa, a w roku 2011 był w stanie kupić tylko 420 l? Za minimalną płacę w roku 2011 Polak mógł zakupić 190 l paliwa, a dzisiaj — ok. 300 l.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Ale wiecie, że w 2015 przejęliście…)</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#KatarzynaCzochara">Liczby nie kłamią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#KatarzynaCzochara">I powiem jeszcze jedno. Mieszkam na pograniczu polsko-czeskim. Obywatele Czech masowo przyjeżdżają do mojego Prudnika na zakupy artykułów żywnościowych i paliwa.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Zawsze przyjeżdżali.)</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#KatarzynaCzochara">To jest drogo czy tanio?</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Zawsze smaczniej.)</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie ta benzyna po 6,50 zł?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak, fakty mówią za siebie. Polska Agencja Prasowa podaje, że ceny towarów, np. produktów tłuszczowych, wzrosły o 37,2%, margaryna — prawie o 50%, olej — o 36%, masło — o 26%. Dalej: mięso, proszę bardzo, drób — o 49,5%, wieprzowina — o 34%, wołowina — o 27%, nabiał — średnio o 30%, mleko — o 38%, śmietana — o 35%, ser żółty — o 27%, cukier — o 50%. Mówicie tutaj głośno o firmach — srebrach rodowych Polaków. To jak te firmy się zachowują? Łupią Polaków. Podskakuje cena paliwa. Ona wzrasta cały czas, bo marża rośnie. Dokładacie teraz VAT, który miał wynosić zero procent. W Unii jest 5%, a wy mówicie: nie, będzie 23%. Kto łupi Polaków? Wy łupicie Polaków, i to dwa razy. Mówicie o rekompensatach, a skąd będą środki na rekompensaty? Z kieszeni Polaków. Łupicie Polaków cały czas i fundujecie im drożyznę.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Aleksander Mrówczyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#AleksanderMrówczyński">Pani Marszałek! Szanowni Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Totalna Opozycjo! Czy chociaż przed świętami Bożego Narodzenia przestaniecie stosować w większości swoich wypowiedzi metodę Palikota: kłamać, kłamać, kłamać?</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: I jeszcze raz: kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#AleksanderMrówczyński">Polacy już nie dadzą się na to nabrać. Chcę was pocieszyć.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#AleksanderMrówczyński">Panie Ministrze! Jakie są prawdziwe przyczyny inflacji? Na ten temat krążą już legendy, nie powiem: bajki. Jaka jest prawda? Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Ryszard Wilczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#RyszardWilczyński">Wysoka Izbo! Drożyzna dobija przede wszystkim najuboższych. Wzrost cen tzw. spożywki to co najmniej inflacja razy dwa. Polskie banki żywności pomagają aż 1,5 mln ludzi. To ciekawa i ważna liczba. Pytanie, gdzie jest odsiecz waszego holdingu spożywczego. Miały być nawet specjalne sklepy.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Będą.)</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#RyszardWilczyński">Ponieważ nazwy Żabka i Biedronka były zajęte, to padło na Kaczuszkę. Kaczuszek nie ma, za to były kaczki dziennikarskie dotyczące tego, że będą takie sklepy. Jest tutaj promotor tego pomysłu pan Artur Soboń. Niech nam powie, co z tymi sklepami.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#RyszardWilczyński">Teraz najważniejsza rzecz. Polskie banki żywności wymagają wsparcia. Państwo musi się zaangażować w pomoc żywnościową, bo program unijny, który pomagał tym bankom, dawał im pieniądze, wystartuje z opóźnieniem. Panie ministrze, pani minister, jest coś istotnego do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Wojciechowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#GrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#GrzegorzWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Sytuacja emerytów w dużej mierze zależy od waloryzacji emerytur. Sposób waloryzacji jest określony w przepisach. Natomiast chciałem zapytać o taką rzecz. W ciągu 4 lat — od roku 2019 do roku 2022 — jak pani wspomniała, było ponad 116 mld, jeśli chodzi o waloryzację, trzynastą i czternastą emeryturę. Natomiast waloryzacja stanowi jedynie część — wydaje mi się, że znacznie mniejszą część — ogólnej waloryzacji łącznie z dodatkowymi emeryturami. Gdyby pani minister mogła przybliżyć, jak to wygląda. Chodzi o waloryzację oraz o trzynastą i czternastą emeryturę. Dziękuję bardzo, pani marszałek. Dziękuję, Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Cezary Grabarczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#CezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#CezaryGrabarczyk">Pani Minister! Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie ma już pani minister. Liczby nie kłamią. To jest dobre hasło. Liczby możemy zweryfikować. To będą najdroższe święta Bożego Narodzenia od 32 lat. To jest fakt. Przed chwilą był przywoływany koszyk Dudy z kampanii wyborczej, ale jest jeszcze słynniejszy koszyk, koszyk Kaczyńskiego sprzed 11 lat. Dziś ten koszyk kosztuje o 100% więcej. Co to znaczy? To znaczy, że chleb jest droższy o 200%, jaja o 100%, cukier o 30% a mąka o 100%.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#CezaryGrabarczyk">…</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A pensje to 130%)</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#CezaryGrabarczyk">Co zrobi rząd, żeby święta Wielkiejnocy były tańsze?</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Kiedy słucham wypowiedzi państwa posłów z opozycji, to mam wrażenie, że żyjecie państwo po prostu w alternatywnej rzeczywistości. Przypomnę, że od 2020 r. mamy kryzys pandemiczny, że jest wojna w Ukrainie. Skutkiem tego jest inflacja, która ma charakter ogólnoświatowy — jest obecna nie tylko w Polsce. Dlatego walka z inflacją musi być bardzo rozsądna, roztropna i polski rząd właśnie w taki sposób prowadzi tę walkę.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: 9% inflacji było przed wojną)</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Chcemy chronić przed negatywnymi skutkami inflacji osoby najsłabsze, dlatego też tarcze osłonowe i dodatki nakierowane są właśnie na taki cel.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Efektem dobrego działania rządu, dobrej strategii walki z inflacją jest zachowanie wysokiego poziomu aktywności zawodowej naszych pracowników. Bezrobocie w 2013 r. było na poziomie ponad 13%, teraz, w kryzysie, jest to 5,1%. To świadczy o tym, że rząd chroni Polaków przed największym nieszczęściem, jakim jest utrata pracy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Demografia to spowodowała. Demografia.)</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Janusz Cichoń, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#JanuszCichoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeśli przyjmiemy aktualne prognozy dotyczące inflacji na ten rok i na rok następny, na rok 2023 — ostatni rok waszych rządów — możemy stwierdzić, że siła nabywcza polskiej złotówki spadnie za waszych rządów o 50%. To jest najlepsza recenzja, najlepsze podsumowanie waszych rządów. 50-procentowy spadek siły nabywczej polskiej złotówki. Wy mówicie, że wynagrodzenia rosną szybciej niż inflacja. To nieprawda. Mówicie też, że przeprowadzacie rekordowe waloryzacje emerytur, i to jest dobry przykład, bo waloryzacja goni inflację, ale pozostaje za nią daleko w tyle. W tym roku rekordowa waloryzacja to 7%, ale inflacja rok do roku wynosi 17%, a inflacja średnioroczna to ok. 16%. Co to znaczy, panie pośle? To znaczy, że inflacja zjada dwie emerytury. Dwie emerytury zjada inflacja w tym roku. I nie rekompensuje tego ubytku ani trzynastka, ani czternastka. Nabijacie emerytów w butelkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#JanuszCichoń">A jeszcze gorsza jest sytuacja pracowników sfery budżetowej. Zwaloryzowaliście wynagrodzenia o 4,4% w tym roku, proponujecie 7,8% w przyszłym.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko że młodzi wyjeżdżają na wakacje, a za waszych rządów nie wyjeżdżali.)</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#JanuszCichoń">Polacy ubożeją, a wy zarabiacie i jeszcze napędzacie inflację. Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poseł Adam Śnieżek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#AdamŚnieżek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani minister mówiła o bardzo wysokim prognozowanym obecnie wskaźniku waloryzacji rent i emerytur w przyszłym roku na poziomie 113,8%.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#AdamŚnieżek">Panie Ministrze! Zwracam się do pana ministra Szweda. Proszę powiedzieć, jak ten wskaźnik waloryzacji przełoży się na podwyższenie emerytur i rent tak szczegółowo w systemie powszechnym, w systemie zaopatrzenia służb mundurowych, a także w odniesieniu do świadczeń emerytalnych dla rolników. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Tomasz Piotr Nowak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To wstyd, że osoby potrzebujące pomocy społecznej poprzez zastosowanie niskiego kryterium dochodowego uprawniającego ich do tej pomocy społecznej są z tej pomocy wykluczeni. Oto od 2018 r. kryterium dochodowe wynosiło 701 zł dla osoby samotnej i 528 zł dla osoby w rodzinie, a od stycznia 2022 r. 776 zł i 600 zł, kiedy jest to osoba w rodzinie. Tymczasem pensje minimalne wzrosły z 2800 zł do 3010 zł w 2022 r. Co spowodowało zatrzymanie kryterium dochodowego dla osób potrzebujących pomocy? Ano dla was statystycznie zmalała liczba osób, które z tej pomocy korzystają. Wyciągacie z tego wniosek, że jest lepiej. Tymczasem chodzą ludzie z MOPS-ów i GOPS-ów i oglądają ludzi, którzy nie dostają tej pomocy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#TomaszPiotrNowak">…i którzy dramatycznie przeżywają drożyznę.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Co pan opowiada?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Panie i Panowie! Kiedy byłem w piotrkowskim punkcie DHL-u, dostałem zdumiewającą informację, że z dnia na dzień panie obsługujące punkty w skali kraju tracą pracę. Sieć DHL-u postanowiła zmienić system, po prostu przechodzą na paczkomaty i inne urządzenia poboru. Z tego względu powstaje bardzo duża grupa pań, które będą szukały pracy.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#GrzegorzLorek">Pani Minister! Czy rząd pracuje nad jakimiś rozwiązaniami prawnymi, które mogłyby niwelować ewentualne negatywne zjawiska na rynku pracy, np. nad nową ustawą o aktywności zawodowej, która — okazuje się — w tej chwili jest już niezbędna?</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#GrzegorzLorek">Te zjawiska, które są, są zatrważające i nie mają jakiegokolwiek związku z obecną sytuacją w Europie czy na świecie, ale z działalnością niektórych spółek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Barbara Dolniak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#BarbaraDolniak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Uwielbiacie się chwalić tym, co daliście i co jeszcze dacie Polakom.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Bo daliśmy dużo.)</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#BarbaraDolniak">Przed chwilą usłyszeliśmy z ust pani minister, że daliście Polakom trzynastkę i czternastkę, przy czym tę ostatnią nie wszystkim. Tylko pani minister zapomniała dodać jedną podstawową rzecz: że tak naprawdę emeryci dzięki waszym rządom stracili emerytury jedenastą i dwunastą, bo zjadła je inflacja.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#BarbaraDolniak">Inny przykład: wakacje tego roku. Przedstawiciel Ministerstwa Finansów mówi o podwyżkach…</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Co pani opowiada? Rok ma 12 miesięcy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#BarbaraDolniak">…wzroście wynagrodzenia dla pracowników sfery budżetowej, proszę państwa, i od razu dodaje po tej informacji, że to będzie 7,8%, że to może nie jest jeszcze koniec. Naiwni ci, co uwierzyli. Bo jaką mamy ofertę w projekcie budżetu? Właśnie 7,8%. I wy mówicie, że będzie wzrost wynagrodzeń, że będzie podwyżka? Przecież to jest realny spadek wartości wynagrodzeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#BarbaraDolniak">Proszę zapytać nauczycieli, pracowników służby cywilnej czy sądów, czy to jest wzrost wynagrodzenia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Gabriela Lenartowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#GabrielaLenartowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wystarczy nie kraść — taki program rządzenia zaproponowaliście Polakom. A co jest? Po pierwsze, ukraść. Bo gdzie jest 70 mld,…</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#GabrielaLenartowicz">…które wpadły do czarnej dziury budżetowej z handlu emisjami? A trzeba było je przeznaczyć, bo do tego są przeznaczone, na czyste i tanie ciepło i uniezależnienie się od ruskiego węgla. A jeśli nie potraficie, bo do tego programu to jeszcze trzeba dorzucić minimum kompetencji, to słuchajcie mądrzejszych. Gdzie jest realizacja złożonej przez nas ustawy w 2017 r. i wielokrotnie powtarzanej? Gdybyście ją zrealizowali, wydalibyście dużo mniej pieniędzy. Wystarczyłoby co najmniej te 70 mld i Polacy mieliby tanie, czyste ciepło, ocieplone domy, pompy ciepła z fotowoltaiką. A tak co mają? 30 mld na tarczę rzekomo energetyczną, na 1 t węgla w jednym sezonie. A czym się będą grzali w przyszłym roku? Co będą Polacy jedli w następnym sezonie?</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Ewa Szymańska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#EwaSzymańska">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoki Sejmie! Jest takie powiedzenie u nas, w Polsce, że każdy sądzi według siebie. I tak jak państwo pod naszym adresem wykrzykujecie różne inwektywy o kradzieżach, o jakichś nadużyciach, to myślę, że macie chyba dobre doświadczenie w tym, że tak mówicie.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#EwaSzymańska">Ale ja nie o tym chciałam mówić.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#EwaSzymańska">Ceny żywności rosną, i to jest fakt, mimo że rząd obniżył stawki podatku VAT do 0% na artykuły spożywcze. Dla wielu rodaków wydatki na żywność są główną pozycją w wydatkach domowych, dlatego mam pytanie do pana ministra: Jaki zakres towarów spożywczych został objęty zerową stawką VAT i jakie działania oprócz obniżki VAT na artykuły spożywcze przedsięwziął rząd, aby zapobiec szybkiemu wzrostowi cen żywności? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mariusz Witczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MariuszWitczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#MariuszWitczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Miałem nadzieję, że przedstawiciele rządu powiedzą nam, jaką mają strategię i jaki mają plan na walkę z inflacją: że planujecie obniżyć podatki, utrzymać obniżone stawki VAT, że przepraszacie za Glapińskiego i za cały ten bałagan w Narodowym Banku Polskim, jeżeli chodzi o politykę informacyjną i spóźnione decyzje, że podchodzicie poważnie do problemu drożyzny i inflacji. A tutaj pani minister Maląg opowiada nam o trzynastej i czternastej emeryturze, o programach socjalnych. Minister Soboń poucza opozycję, że nic nie zrozumiała z problemów dotyczących inflacji. Co to ma znaczyć? To są po prostu żenujące sytuacje, jeżeli chodzi o tak poważne przedsięwzięcie jak walka z inflacją i z drożyzną. Pan minister Soboń dobrze wie, że nadmierny fiskalizm wprowadził i podpalił w Polsce inflację jeszcze przed wojną w Ukrainie. Dobrze wie, że 40 nowych podatków, opłat, danin spowodowało podpalenie inflacji. Dobrze państwo wiecie, że fatalna polityka informacyjna, spóźnione decyzje Glapińskiego doprowadziły do słabej złotówki i turbulencji na rynkach finansowych. Jesteście odpowiedzialni za drożyznę. I chcę na końcu wam powiedzieć, że jest drogo i będzie jeszcze drożej. Taką informację zostawiacie Polakom pod choinkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PawełRychlik">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przysłowia są mądrością narodu.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Tylko trzeba je rozumieć.)</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#PawełRychlik">Tutaj przychodzi mi na myśl przysłowie: Tylko krowa nie zmienia poglądów. A mówię to dlatego, że oczy przecieram, kiedy słyszę posłów Platformy Obywatelskiej. Przypominam sobie rok 2009, kiedy byłem studentem i w Poznaniu zbierałem podpisy pod obywatelskim projektem dotyczącym przywrócenia ulg dla studentów do 49%. Wtedy te 130 tys. podpisów trafiło do kosza przez głosowanie za odrzuceniem tego projektu przez posłów Platformy Obywatelskiej. Ale przeszliście samych siebie w 2011 r., kiedy nawet żałobnikom odebraliście 2,5 tys. zł z ZUS.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Do dziś jest taki sam, a 7 lat rządzicie.)</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#PawełRychlik">Przecieram oczy, widząc, jak zmieniliście postawę, jak teraz z troską mówicie o budżetach polskich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#PawełRychlik">Panie Ministrze! Chciałbym zapytać o kwestię w związku z przywróceniem VAT: Co z cenami nawozów? Jaki mechanizm zostanie wypracowany, ażeby zahamować na odpowiednim poziomie tę cenę nawozów azotowych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PiotrBorys">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak mają dzisiaj żyć Polacy, kiedy współodpowiedzialność za raka polskiej gospodarki, za inflację, ponosi ten nieodpowiedzialny rząd? Wasza polityka fiskalna i monetarna przysłużyła się wielkiej inflacji.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PiotrBorys">Chcę wam powiedzieć, że możecie jeszcze pomóc Polakom. Zasłaniacie się kłamstwem, mówicie, że to Unia Europejska nie chce pozwolić na obniżenie VAT, tymczasem pozwala na to, żeby VAT był niższy. Chcecie podwyższyć o 15% ceny paliwa, podwyższając VAT z 8% do 23%, ceny energii z 0% na 23%, gazu z 5% do 23%. To będzie wasza decyzja i wasza odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#PiotrBorys">Jak mają żyć Polacy, kiedy kredyt hipoteczny młodym ludziom zjada niemalże całą pensję? Powiem wam. Ponad 9% wynosi dzisiaj oprocentowanie kredytu w Polsce, kiedy w Niemczech jest 3%, w Holandii — 2,9%, średnia we Włoszech — 2,26%. Nie jesteśmy równo traktowani i to jest także wasza odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#PiotrBorys">Ceny paliw w obrocie hurtowym prowadzonym przez pana Obajtka wzrosły najwięcej w Europie — o 50%. Za to wszystko zapłacą Polacy, a tak naprawdę to wasz rząd ściągnie od nich ogromne pieniądze do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Czarnecki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#KrzysztofCzarnecki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Zły właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#KrzysztofCzarnecki">Bez rządów PO.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#KrzysztofCzarnecki">10 lat wstecz, wtedy kiedy był kryzys, o ile obniżaliście podatek VAT, żeby pomóc?</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Zero inflacji.)</u>
          <u xml:id="u-282.6" who="#KrzysztofCzarnecki">Nie obniżaliście. Czy były rekompensaty wynagrodzeń? Nie, było zamrażanie wynagrodzeń. Donald Tusk mówił, że szuka guzika, żeby walczyć z inflacją. Takie były wasze pomysły. Dzisiaj jako politycy opozycji robicie wszystko w Parlamencie Europejskim, żeby Polska nie otrzymała środków z KPO. Dzisiaj życzycie wszystkim Polakom, żeby ceny wzrosły o 23% od 1 stycznia i żeby była jak największa inflacja w następnym roku. Dzień dobry, Polsko, bez rządów Tuska.</u>
          <u xml:id="u-282.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Teresa Pamuła, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#TeresaPamuła">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Moja mama ma 86 lat. Urodziła się przed wojną. Ma 2 tys. zł emerytury i mówi do mnie, że teraz jej jest naprawdę dobrze.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Rodzina na swoim.)</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#TeresaPamuła">Nie ma rodziny na swoim. Proszę się nie śmiać z tych ludzi, którzy mają 2 tys. zł i potrafią gospodarować. Ma trzynastą emeryturę, ma czternastą emeryturę i stać ją na wszystko. Stać ją na lekarstwa, stać ją na jedzenie, stać ją na opał.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#TeresaPamuła">Szanowni Państwo! Moja koleżanka po studiach pracowała jako prawnik w urzędzie wojewódzkim na początku 2000 r., za przedszkole płaciła 500 zł, a zarabiała 1300 zł.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Przecież wprowadzili poprzednicy przedszkola za złotówkę.)</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#TeresaPamuła">Proszę pani, nie było bezpłatne. 500 zł płaciła.</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#TeresaPamuła">Pani Minister! Panie Premierze! Czy podniesienie VAT-u na paliwa również podniesie ceny na paliwa w 2023 r.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Mirosława Nykiel, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Maria Małgorzata Janyska.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MichałSzczerba">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ostatnio jest moda na słowo „gigant”. Słowem tym został określony nawet prezes NBP — jako gigant 2022 r. nagrodzony przez media pani Kani i pana Obajtka. Ale to, co w Polsce jest gigantem, co przede wszystkim jest gigantyczne, to inflacja i drożyzna, która dotyka bezpośrednio polskie seniorki i polskich seniorów. I są pewne czynniki obiektywne, które pokazują, że sytuacja jest fatalna. Przede wszystkim zadłużenie polskich emerytów. To jest 6 mld zł. Polscy emeryci zadłużeni są na taką kwotę. Co to oznacza? To oznacza, że te dochody, które otrzymują, i te wydatki, które muszą ponosić, są nieadekwatne. Powstają zadłużenia, te długotrwałe, ale przede wszystkim te krótkotrwałe, wtedy kiedy pojawia się niepełnosprawność — chodzi o rehabilitację, o prywatne usługi medyczne. Druga sprawa to skrajne ubóstwo. Ostatnie dane GUS-u są porażające. 7% polskich gospodarstw składających się z rencistów to są…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MichałSzczerba">…gospodarstwa w skrajnym ubóstwie. I to są konkrety, o których trzeba dyskutować. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: To nieprawda, co pan mówi.)</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#komentarz">(Poseł Michał Szczerba: Jak to nie?)</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Szanowni państwo…</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Adam Szłapka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#AdamSzłapka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Inflacja w Polsce jest najwyższa od bardzo wielu lat i oczywiście rządzący mówią o tym, że są czynniki zewnętrzne. Natomiast inflacja bazowa to jest ta inflacja, za którą odpowiada bezpośrednio rząd i Narodowy Bank Polski. To jest prawie 11%. I wszyscy Polacy odczuwają codziennie w swoich kieszeniach tak wysoką inflację, do której w dużej mierze doprowadziliście wy swoją nieodpowiedzialną polityką.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#AdamSzłapka">Większość instytucji ma niewielkie podwyżki. Ale jest w Polsce jedna instytucja, która inflacji bać się nie musi wcale, w zasadzie jest to część waszego aparatu partyjnego. Mam na myśli telewizję publiczną. 700 mln zł dodanych do 2 mld. Prawie 3 mld pieniędzy budżetowych na to, żebyście mogli ten jad i ten ściek sączyć z telewizji publicznej. Na co są te pieniądze? Na podwyżki. I to też pewnie nie są podwyżki dla pracowników typu operatorzy, tylko właśnie dla takich ludzi jak Holecka, Adamczyk czy Pereira.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#AdamSzłapka">Proszę o wytłumaczenie tego, dlaczego są równiejsi w sferze budżetowej za czasów PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jarosław Urbaniak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#JarosławUrbaniak">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Pierwsza sprawa, najważniejsza. Ja bardzo proszę: odpowiedzcie chociaż na jedno pytanie, bo Polaków ta drożyzna jednak boli i chcieliby cokolwiek wiedzieć na temat tego, co zamierzacie.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#JarosławUrbaniak">A po drugie, chciałem pokazać, jak to jest z tą waszą pomocą, którą rozdajecie, jak to walczyliście np. z pandemią. Bycie pomocnikiem narodu polskiego za rządów PiS-u bywa niebezpieczne, bo jak jeden pan zaczął się zajmować sprowadzaniem respiratorów dla Polaków, to mu się szybko zmarło, a rodzina nawet nie zdążyła go obejrzeć przed skremowaniem. Jak wprowadzaliście tarcze anty-COVID-owe, to wprowadzaliście je w dziwny sposób, bo prawda jest taka, że nie wszystkie firmy w czasie COVID-u miały źle. Przecież firmy komputerowe, te, które produkują gry komputerowe, miały nadzwyczaj wielkie zyski, firmy internetowej sprzedaży miały nadzwyczaj wielkie zyski. A wy przeznaczaliście ogromne pieniądze np. na firmy obuwnicze, które wtedy miały po prostu high life.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#JarosławUrbaniak">Może z tego się wytłumaczycie, jak to było, jak wpuściliście ogromne pieniądze tam, gdzie one nie były potrzebne, a restauracje, hotele bankrutowały.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Jaśkowiak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#JoannaJaśkowiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nieobecny Panie Premierze! Rzecznik rządu pytany o podwyżkę VAT na gaz nie zaprzeczył, że od 1 stycznia przyszłego roku wróci 23-procentowy VAT. Rząd mija się z prawdą, twierdząc, że podatek musi być przywrócony, bo na dalszą obniżkę nie zgadza się Komisja Europejska.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#JoannaJaśkowiak">Sytuacja bardzo wielu gospodarstw domowych oraz małych, średnich, rodzinnych firm jest coraz trudniejsza. Ludziom zaczyna brakować pieniędzy na podstawowe artykuły spożywcze. Zamykają się także małe firmy, małe sklepy. O ile projekt ustawy o szczególnej ochronie odbiorców paliw gazowych przewiduje pewną ochronę dla gospodarstw domowych, o tyle rząd w żaden sposób nie zająknął się o sytuacji małych i średnich przedsiębiorstw. Z jednej strony rząd zamraża ceny stawek paliwa gazowego, a z drugiej strony chce podnieść stawkę VAT-u do maksimum, by jeszcze głębiej sięgnąć do portfeli.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#JoannaJaśkowiak">Panie Premierze! Szefie mistrzów chaosu i dyletanctwa! Za kilkanaście dni kończy się rok 2022. Rząd nadal nie powiedział, jaki VAT na gaz i inne paliwa będziemy płacić od nowego roku. Zatem pytam: Jaka będzie stawka?</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#JoannaJaśkowiak">Jeżeli mogłabym, pani marszałek, jedno zdanie do pani minister Maląg? propos tej świetnej sytuacji emerytów. Chciałam panią minister zaprosić do sióstr elżbietanek do nas do Poznania na Łąkową lub na zupę na dworzec główny w Poznaniu. Będzie miała okazję osobiście przekonać się o tym, jak świetnie wiedzie się emerytom. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-298.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marek Sowa.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Wojciech Saługa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#WojciechSaługa">Niezależnie od tego, co pan premier opowiadałby z tej mównicy, jakkolwiek państwo ministrowie by nas tu czarowali, nie zmienia to faktu, że wasze rządy stały się udręką, a tak naprawdę to wy sami staliście się udręką, staliście się nieszczęściem dla milionów Polek i Polaków, którzy przez drożyznę nie potrafią związać końca z końcem, którzy nie potrafią zaplanować sobie najbliższej przyszłości. Jesteście udręką młodych ludzi. Młodzi ludzie nie mają dzisiaj szans, w ogóle nie myślą już o tym, jak kupić mieszkanie, jak kupić samochód. Jesteście udręką młodych ludzi, których dopada ta pensja minimalna — ona ciągle ich goni, a oni nie potrafią uciec od tej pensji minimalnej. Jesteście udręką dla wszystkich ciułaczy, tych wszystkich, którzy zgromadzili sobie te oszczędności gdzieś na rachunkach. Okradacie ich każdego roku z 20% oszczędności. To jest wasze złodziejstwo. Jesteście też udręką dla przedsiębiorców, których w wyjątkowy sposób doicie z owoców ich ciężkiej pracy. Jesteście udręką dla tych, którzy codziennie wynoszą w koszyku ze sklepu mniej niż wcześniej, mimo że wydają tyle samo pieniędzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#WojciechSaługa">Jesteście antypolskim i antyspołecznym rządem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#WojciechSaługa">Czas już odejść.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym z tego miejsca upomnieć się o status materialny pracowników cywilnych Policji, o prawie 25-tysięczną grupę wysoko wykwalifikowanych, wykształconych i doświadczonych specjalistów z wielu dziedzin. Zajmują się oni sprawami kadrowymi, informacjami niejawnymi, budżetem, zamówieniami publicznymi, są odpowiedzialni za pozyskiwanie środków unijnych, obsługę policyjnych baz danych, logistykę, prewencję. Są wśród nich księgowi, osoby prowadzące postępowania administracyjne, radcowie prawni, piloci, biegli, eksperci, technicy pracujący w laboratoriach kryminalistycznych, wysokiej klasy specjaliści z zakresu sieci teleinformatycznych. Ich wynagrodzenia są tylko trochę wyższe od najniższych w Polsce. Urąga to statusowi pracowników Policji i pracowników sektora bezpieczeństwa publicznego.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#JanSzopiński">Mój klub wielokrotnie zwracał się do rządu z prośbą o podniesienie stawek tej grupy zawodowej. Jeszcze raz apeluję z tego miejsca do rządu o to, aby poważnie zajął się tą grupą zawodową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#JanSzopiński">Poproszę o odpowiedź na piśmie na tę moją prośbę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Anna Milczanowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#AnnaMilczanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#AnnaMilczanowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Opozycjo! Rozsiewacie panikę i psychologicznie nakręcacie spiralę inflacji, jakby Polska była samodzielnym krajem w Europie i w świecie, gdzie mamy inflację. Nie mówicie oczywiście o tym, czym jest ona spowodowana. Wcześniej był kryzys energetyczny wywołany przez Rosję i przez Putina, teraz trwa wojna na Ukrainie, za naszą wschodnią granicą, a my jesteśmy krajem przyfrontowym. Niemniej jednak mamy bardzo wiele rzeczy. Rzeczywiście nie mówimy, że jest łatwo. Dobrze o tym wiecie.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#AnnaMilczanowska">Nie nazywajcie nas złodziejami.</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: To przestańcie kraść.)</u>
          <u xml:id="u-310.5" who="#AnnaMilczanowska">Proszę państwa, jest bardzo wiele kwestii, o których mówili tutaj moi koledzy i koleżanki z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Mam pytanie do pana ministra Szweda. Otóż pan premier i pani minister ogłosili program „Maluch+”. Na jak duże wsparcie mogą liczyć samorządy, które zdecydują się na tworzenie nowych miejsc w żłobkach? Samorządy wskazują także na wysokie koszty utrzymania takich miejsc. Czy rząd przewidział wsparcie finansowe również na ten cel?</u>
          <u xml:id="u-310.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-310.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ostatnie pytanie zada pani poseł Lidia Burzyńska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#LidiaBurzyńska">Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że według totalnej opozycji za wszystko odpowiada Prawo i Sprawiedliwość, nawet małe dziecko o tym wie. Idąc za państwa retoryką, państwa rozważaniami, powiem tak: rząd Prawa i Sprawiedliwości jest odpowiedzialny za wspieranie polskiej rodziny. Jeśli chodzi o 500+, to mówiono: pieniędzy nie ma i nie będzie. Proszę państwa, od 1 kwietnia 2016 r. program jest realizowany.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Rodziny na swoim.)</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#komentarz">(Głos z sali: SMA, 27 dzieci.)</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#LidiaBurzyńska">Może pan dać upust swoim emocjom, jeżeli przyniesie to panu ulgę.</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#LidiaBurzyńska">Jeżeli chodzi o rodzinny kapitał opiekuńczy, wspieranie rodziny, która może się realizować zarówno zawodowo, jak i rodzinnie, to, proszę państwa, działa program „Dobry start”, jest Karta Dużej Rodziny.</u>
          <u xml:id="u-312.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawda boli.)</u>
          <u xml:id="u-312.6" who="#komentarz">(Głos z sali: SMA.)</u>
          <u xml:id="u-312.7" who="#LidiaBurzyńska">Panie Ministrze! Mam pytanie, ponieważ pani minister w swoim wystąpieniu pokazała szereg programów wspierających właśnie rodzinę. Może trzeba przedstawić, zobrazować te inwestycje w polską rodzinę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#LidiaBurzyńska">…poprzez konkretne liczby i cyfry? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców panią poseł Katarzynę Lubnauer.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#KatarzynaLubnauer">Panie i Panowie Posłowie! Pani Marszałek! Od 7 lat rządzi nami nieudolny rząd. W tej chwili przygotował Polakom koszmar zarówno na święta, jak i na nowy rok. Pan wiceminister Patkowski już zapowiedział, że inflacja w nowym roku będzie wynosić 19%. Teraz wynosi 17,4%, ale już zapowiedziano, że w przyszłym roku będzie wynosić 19%. Zaznaczmy, że jeżeli inflacja ogólnie wynosi 19%, to znaczy, że ceny żywności urosną o ok. 30%. Taki jest tego efekt. Równocześnie likwidujecie tarczę antyinflacyjną. W innych krajach europejskich VAT wzrośnie do 5%, ale w Polsce wzrośnie do 23%. Dotyczy to ciepła, gazu czy energii.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#KatarzynaLubnauer">Jedyne, co władza ma do powiedzenia Polakom, to comiesięczne stand-upy pana prezesa NBP Glapińskiego. Ostatnia rada głosi, że w czasie inflacji, w czasie wojny najlepiej byłoby kupić sobie zwierzaka, żeby móc pogłaskać kota lub psa. Proszę państwa, starsi ludzie bardzo często w tej chwili nie mają jak utrzymać swoich zwierząt, które dotychczas posiadali, ponieważ koszty weterynarza, koszty karmy robią się coraz wyższe, dlatego pracownicy schronisk bardzo często teraz mówią, że do schronisk oddawane są zwierzęta i, co więcej, nikt nie chce brać tych, które są w schroniskach.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#KatarzynaLubnauer">Dramatyczna jest sytuacja właściwie wszystkich polskich rodzin, które mają kredyty. Rata kredytu urosła już dwukrotnie. Oprocentowanie kredytów mieszkaniowych w Polsce jest jednym z najwyższych, jeśli nie najwyższym w całej Unii Europejskiej, ponieważ kraje, w których jest euro, mają to oprocentowanie znacznie, znacznie niższe. Młodzi ludzie, którzy mają kredyty, mają kłopoty, żeby je spłacać. Ci, którzy kredytów nie mają i nie mają mieszkania, stracili już nadzieję na to, że mieszkanie będą mieli, ponieważ nie stać ich na kredyt.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#KatarzynaLubnauer">Mamy sytuację, w której budżetówka ma obiecaną podwyżkę — 7,8%, niecałe 8%. W tym samym czasie inflacja ma być 19-procentowa i w tym samym czasie telewizja publiczna ma dostać 38% podwyżki. W związku z tym — tak! — następcom pana Kurskiego oraz tym ludziom, których zatrudnił, pensje wzrosną o blisko 40%. W tym czasie nauczycielom, osobom pracującym w urzędach, policjantom wzrosną o niecałe 8%.</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-316.5" who="#KatarzynaLubnauer">Zdajmy sobie sprawę, że nawet umrzeć za bardzo nie można. Tak narzekaliście 7 lat temu na zasiłek pogrzebowy, ale od 7 lat go nie podwyższyliście. W związku z tym, o ile wtedy starczał na pogrzeb, o tyle w tej chwili jest to już za mała kwota.</u>
          <u xml:id="u-316.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-316.7" who="#KatarzynaLubnauer">Rząd bardzo chętnie zrzuca odpowiedzialność z siebie na wojnę, na Putina, na okoliczności zewnętrzne. Ale przyjrzyjmy się sytuacji. Już w styczniu 2020 r. inflacja w Polsce wynosiła 9,2%. W momencie, w którym była to jedna z najwyższych inflacji w całej Unii Europejskiej, regularnie byliśmy w pierwszej piątce. Inflacja bazowa w tej chwili przekracza już 11%, jest to 11,4% — to jest ta inflacja, która bezpośrednio zależy od polityki rządu.</u>
          <u xml:id="u-316.8" who="#KatarzynaLubnauer">Nasz rząd jest w pierwszej szóstce od tyłu, jeśli chodzi o pozyskiwanie środków europejskich, ponieważ jesteśmy wśród sześciu krajów, które jeszcze nie dostały środków z KPO. Środki z KPO mogły trafić do Polski już w zeszłym roku, one wzmocniłyby złotówkę, dzięki czemu zmniejszyłyby inflację. Środki ze sprzedaży praw do emisji CO2 to 80 mld zł, które powinny być przewidziane na zieloną transformację, a zamiast tego zostały przejedzone.</u>
          <u xml:id="u-316.9" who="#KatarzynaLubnauer">Zamrożono 7 lat temu OZE z wiatraków. To pani minister Zalewska bała się, że śmigło spadnie jej na głowę. W efekcie odcięliście Polaków od taniej energii z wiatraków; to jest jedna z najtańszych energii.</u>
          <u xml:id="u-316.10" who="#KatarzynaLubnauer">Za to spółki Skarbu Państwa mają rekordowe zyski i rekordowe marże. Kiedy Polakom żyje się coraz gorzej, mamy do czynienia z sytuacją, w której np. wydatki na KPRM wzrosły od czasów, kiedy przejęliście władzę, dwunastokrotnie. Tak, władza się sama wyżywi, gorzej w przypadku Polaków. Ale rząd, władza, trzeba przyznać, mają dobre rady dla Polaków. Radzą, by zaciskać pasa — to, zdaje się, Duda. Radzą, żeby mniej jeść — to chyba Czarnek, palić, czym popadnie, w związku z czym jeszcze więcej Polaków będzie umierać od smogu, a ostatnio pan Glapiński: głaskać kota.</u>
          <u xml:id="u-316.11" who="#KatarzynaLubnauer">Ja mam jedną radę dla was: przestańcie rządzić. Dajcie spokój Polakom i pozwólcie wrócić do czasów, kiedy ciepła woda w kranie nie była luksusem. Przejęliście rządy z deflacją, a oddajecie z rekordową, najwyższą od 25 lat inflacją.</u>
          <u xml:id="u-316.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-316.13" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ale to Polacy nas wybrali.)</u>
          <u xml:id="u-316.14" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Klimczak: Ale już się rozmyślili.)</u>
          <u xml:id="u-316.15" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Brawo, Kasia!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Artura Sobonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#ArturSoboń">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeśli ktokolwiek przysłuchiwałby się tej debacie z zewnątrz, miałby głębokie przekonanie, że rząd Prawa i Sprawiedliwości jest rządem światowym, który wprowadził najwyższą na całym świecie inflację — od 70 lat najwyższą w Niemczech, od 40 lat najwyższą w Stanach Zjednoczonych, ponad 20-procentową w tej części Europy, w której dzisiaj mieszkamy. Jedno mogę dzisiaj powiedzieć: Polacy dowiedzieli się na pewno, słuchając np. pana posła Witczaka — który, cytuję, powiedział, że nadmierny fiskalizm podpalił inflację — że wy naprawdę kompletnie nie wiecie, o czym mówicie. Rzeczywiście kilka rzeczy wymaga wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#ArturSoboń">Po pierwsze, kwestie dyrektywy VAT-owskiej i stawek VAT-u. Myśmy po wybuchu wojny poszli najdalej ze wszystkich państw europejskich, w trzech pozycjach poniżej dyrektywy: w paliwach, w gazie i w nawozach.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: I tak zostańcie.)</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#ArturSoboń">W przypadku paliw mamy całą korespondencję z panem komisarzem Gentilionim, który rzeczywiście mówi nam o tym, że grożą za to sankcje i konflikt, który Polska by przegrała, ponieważ prawo europejskie w tym zakresie jest jasne.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To może marżę opuśćcie.)</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#ArturSoboń">Stąd też nie ma marż w elektroenergetyce, tłumaczyłem to panu wcześniej. Natomiast, panie pośle, w przypadku cen prądu i cen gazu mamy mechanizm ich zamrożenia i de facto tarcze — selektywnie, czyli dla tych najsłabiej sytuowanych, o dochodach 1500–2100 zł w gospodarstwie jednoosobowym, albo dodatki osłonowe — 4 mld zł, albo zwrot VAT-u z faktury w przypadku gazu. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-318.6" who="#ArturSoboń">Po drugie, procent inflacji i wpływy do budżetu. Oczywiście inflacja powoduje większe dochody budżetowe. Inflacja powoduje jednak dużo większe wydatki budżetowe, które ponosimy na różnego rodzaju dodatki, osłony, tarcze, także wsparcie pozabudżetowe, np. wakacje kredytowe czy zwiększone środki na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców. I z tej drogi nie zejdziemy, to znaczy nie zejdziemy z drogi, na której pomagamy tym wszystkim, którzy pomocy potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-318.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale was zniosą.)</u>
          <u xml:id="u-318.8" who="#ArturSoboń">Jeśli chodzi o inflację bazową, to jest rzeczywiście jakiś powtarzany przez państwa mit o tym, iż ma ona charakter wewnętrzny, taki oto, iż jest pod całkowitą kontrolą rządu. Powtarzacie to nieustannie, a nie jest to prawdą. Inflacja bazowa to np. transport. Koszty transportu rosną, bo rosną ceny paliw — czyli jest to czynnik zewnętrzny. Restauracje podnoszą ceny, bo np. rosną koszty energii — czynnik zewnętrzny. Tak więc to jest kompletny mit.</u>
          <u xml:id="u-318.9" who="#ArturSoboń">Jeśli mówimy o wynagrodzeniach, to, patrząc na liczby, mamy sytuację, w której przy rosnących wynagrodzeniach, przy zmianach w systemie podatkowym, przy waloryzacji emerytur na poziomie inflacji… Weźmy przeciętne wynagrodzenie: w roku 2021 w październiku to jest 5657 zł brutto, 4047 zł netto, w przypadku roku 2022 to jest 6480 zł brutto, a 4747 netto. Realne netto, bo odejmuje się 16% czy nawet 16,4%, bo taki jest poziom inflacji Eurostatu, czyli ten, który pozwala porównywać inflację w różnych państwach Unii Europejskiej, to jest 4092 zł. Czyli różnica wynosi 0,4 w takim przeciętnym scenariuszu, bo oczywiście są scenariusze mniej korzystne i są scenariusze bardziej korzystne. Więc wszystkie te rzeczy, które opowiadacie o tym, że inflacja zabrała kolejne wynagrodzenie, są mitem i całkowitą nieprawdą.</u>
          <u xml:id="u-318.10" who="#ArturSoboń">Wreszcie REGON i liczba przedsiębiorstw w latach 2021–2022. Weźmy już tylko 2022 r., 11 miesięcy — 358 tys. zarejestrowanych, 202 tys. wyrejestrowanych, 156 tys. na plus. Według GUS, czyli można powiedzieć, bardziej precyzyjnej metodologii, za trzy kwartały tego roku jest 280 tys. zarejestrowanych firm, 237 tys. firm wyrejestrowanych. Jest to więc kolejny mit, który nam regularnie powtarzacie, który nie ma żadnego związku z rzeczywistością. Naprawdę na kłamstwie nie wygracie wyborów i tego życzę Polsce i Polakom.</u>
          <u xml:id="u-318.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej pana Stanisława Szweda.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#StanisławSzwed">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak się zastanawiam, jak przy takiej wysokiej inflacji rządziłaby Platforma Obywatelska, jakie działania by podejmowała.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie byłoby inflacji.)</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#StanisławSzwed">Myślę, że zapewne działania byłyby takie, jak wprowadzaliście…</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To już pokazaliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-320.4" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Liczby nie kłamią.)</u>
          <u xml:id="u-320.5" who="#StanisławSzwed">…za swoich rządów, czyli: osłabiamy tych wszystkich, którym jest w życiu najtrudniej w naszym kraju. Oszczędzalibyście na emerytach, oszczędzalibyście na grupach najuboższych, bo to najlepiej by wam wychodziło. A rząd Prawa i Sprawiedliwości robi odwrotnie — w trudnych czasach, które związane są z inflacją, robimy odwrotnie. Wspieramy najuboższych, realizujemy wszystkie programy społeczne, które realizowaliśmy, i o tych konkretnych rzeczach dzisiaj powiem. Wyjaśnię też jedną rzecz dotyczącą inflacji, emerytur.</u>
          <u xml:id="u-320.6" who="#StanisławSzwed">Jeżelibyśmy popatrzeli na tegoroczne dane, waloryzację, trzynastą i czternastą emeryturę, łącznie to jest 44 mld zł, to świadczenie, przeciętna emerytura będzie na poziomie 2769 zł. W stosunku do roku ubiegłego — 2368 zł — oznacza to wzrost o 17%. Czyli to jest wzrost większy, niż wynosi szacowana średnia roczna inflacja, nawet ta, o której wyście tutaj mówili — na poziomie 15%, choć analizy pokazują, że inflacja będzie mniejsza.</u>
          <u xml:id="u-320.7" who="#StanisławSzwed">Wzrost, który wykazujemy tylko w ramach tych dwóch działań, pokazuje, że przekraczamy środki dla emerytów i rencistów, jeśli chodzi o inflację, a realnie w przyszłym roku to będzie wzrost o ponad 60%. Mamy waloryzację zaplanowaną na poziomie 13,8%, tj. ponad 40 mld zł, planujemy trzynastą i czternastą emeryturę, czyli łącznie w przyszłym roku ponad 70 mld zł trafi do emerytów i rencistów.</u>
          <u xml:id="u-320.8" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o kwestie związane ze wsparciem polityki rodzinnej, to tylko w tym roku wydajemy na politykę rodzinną ponad 86 mld zł. To są realne wartości, które pomagają osobom i naszym rodzinom. Czyli to pokazuje, jaki jest stan w tej chwili, jeśli chodzi o finanse. Oczywiście, żebyśmy mogli to realizować, to musi być odpowiedni stan finansów, bardzo niskie bezrobocie. Mamy najniższą stopę bezrobocia w Unii Europejskiej — na poziomie Eurostatu 2,6%. To też pokazuje, że droga, którą obraliśmy, czyli tarcze antykryzysowe, tarcze finansowe, które wsparły naszych przedsiębiorców, pozwoliła nam na to, że dzisiaj możemy patrzeć z optymizmem na przyszły rok, jeśli chodzi o miejsca pracy, o zatrudnienie osób, bo praca też daje przecież przychody. Z tego też możemy realizować programy, które w naszym kraju funkcjonują.</u>
          <u xml:id="u-320.9" who="#StanisławSzwed">Oczywiście mamy tę przewagę nad państwem, że państwo nie macie się czym pochwalić, bo za waszych rządów żadnych programów społecznych nie realizowano. My w ramach programu „Rodzina 500+” dajemy roczne wsparcie 40 mld, łącznie za naszych rządów 210 mld zł trafiło tylko z tego programu.</u>
          <u xml:id="u-320.10" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi…</u>
          <u xml:id="u-320.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan zapyta panią Maląg, ona wprowadzała te programy.)</u>
          <u xml:id="u-320.12" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-320.13" who="#StanisławSzwed">Niech się pan zamknie, po prostu. Jak pan rozmawia? Bo co jest, nie umie się pan zachować, czy ja panu przeszkadzam, jak pan mówi?</u>
          <u xml:id="u-320.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek!)</u>
          <u xml:id="u-320.15" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Pan dał świadectwo dobrego wychowania.)</u>
          <u xml:id="u-320.16" who="#StanisławSzwed">Ty dajesz świadectwo wychowania. Zachowuj się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przepraszam, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Szanowni państwo, bardzo proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Panie ministrze, mówienie „zamknij się” do posła raczej nie uchodzi ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#StanisławSzwed">Przepraszam, pani marszałek, ale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dlatego proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#StanisławSzwed">Ja przedstawiam informację…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ale proszę też hamować nerwy.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Pan minister kłamał, że nie było programów za czasów Platformy Obywatelskiej. Niech pan znajdzie informacje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#StanisławSzwed">Tak, to niech pan znajdzie informacje, to, co ja przedstawiam.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o programy, o których mówiłem, to jest program „Dobry start”, to jest również wsparcie dla naszych dzieciaków — rodzinny kapitał opiekuńczy, ale też bardzo ważny program dotyczący świadczenia uzupełniającego, czyli mama 4+, dla tych mam, które nie nabyły praw emerytalnych albo mają najniższą emeryturę, żebyśmy mogli na to przeznaczać środki. Z tego programu korzysta już ponad 70 tys. osób. I jest też bardzo ważne działanie dotyczące wsparcia dla osób niesamodzielnych, czyli program, który dotyczy osób, które są w najtrudniejszej sytuacji. Z tego programu skorzystało ponad 700 tys. osób. To jest ponad 3,5 mld zł, które na to przeznaczamy. I to jest ta różnica między naszymi rządami a państwa rządami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#StanisławSzwed">My przeznaczamy realne wsparcie dla naszych rodzin, aby w tym trudnym czasie polskie rodziny mogły godnie żyć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#AndrzejSzlachta">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tarcza antyinflacyjna nie jest jedyną formą wsparcia polskich rodzin w trudnym okresie pandemii, kryzysu energetycznego i rosyjskiej agresji reżimu Putina na Ukrainę. Rząd Prawa i Sprawiedliwości przygotował kolejne formy wsparcia Polaków na okres niedoboru paliw i źródeł ciepła. Tym wsparciem jest rządowa tarcza energetyczna. Obejmuje ona dodatek osłonowy, dodatek węglowy, dodatek do paliw innych niż węgiel, dodatek dla podmiotów wrażliwych oraz dodatek dla odbiorców ciepła systemowego.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#AndrzejSzlachta">W związku z tym kieruję pytanie do przedstawiciela rządu: Jaki jest łączny finansowy skutek dla budżetu państwa pomocy polskim rodzinom w ramach tarczy energetycznej?</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Z wnioskiem formalnym.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zachowanie pana ministra na mównicy było bardzo nietaktowne.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy mogę prosić o spokój na sali?</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przede wszystkim na tej sali są emocje. Jedyną osobą, która dzisiaj kogoś obraziła, był pan minister. Powiedział słowo: przepraszam, ale minister nie powinien się w taki sposób zachowywać, mimo że są emocje.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale do kogo?)</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Klimczak: Nie słyszałem.)</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł zwrócił uwagę, że rzeczywiście za rządów Platformy i PSL-u były programy społeczne. Możemy zrobić państwu wykład, co było zrobione. Wasi samorządowcy, wasi ministrowie także to realizowali, więc nie chwalcie się, także robiliśmy takie rzeczy. I chciałabym, żebyśmy się tu szanowali.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nie chwalmy się.)</u>
          <u xml:id="u-331.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie dopuszczę panów do głosu, bo nie chcę robić zamętu.</u>
          <u xml:id="u-331.9" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Bardzo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-331.10" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ale bardzo proszę, żeby naprawdę zachowywać się z godnością. Wszyscy od wszystkich wymagają kultury, więc proszę tak się na tej sali zachowywać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-331.11" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Niech mnie przeprosi.)</u>
          <u xml:id="u-331.12" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Panie pośle, dziękuję bardzo. Ta sprawa została zamknięta, nie będziemy do tego wracać. Nie chcę na tej sali awantury. Panie pośle, bardzo proszę, proszę mi zaufać.</u>
          <u xml:id="u-331.13" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Z wnioskiem formalnym.)</u>
          <u xml:id="u-331.14" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-331.15" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego punktu.</u>
          <u xml:id="u-331.16" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 (druki nr 2838 i 2868).</u>
          <u xml:id="u-331.17" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana posła Jana Szopińskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych na posiedzeniu w dniu 14 grudnia zajęła się z woli Sejmu projektem ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej w latach 2007–2022.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#JanSzopiński">Jak już wcześniej poinformowało kierownictwo PiS-u, organ ten ma funkcjonować na zasadach podobnych do funkcjonowania komisji weryfikacyjnej do spraw reprywatyzacji warszawskiej. Komisja ma składać się z dziewięciu członków powoływanych i odwoływanych przez większość sejmową, a na jej czele ma stanąć przewodniczący wybierany spośród członków komisji. W tym projekcie nie pada słowo: energetyka. Jest pytanie, przed którym stanęła komisja, czy ten zespół ma być elementem politycznej większości sejmowej, organem, który w ramach partyjnej dyspozycji miałby zająć się dowolną sprawą i dowolnie wybierać podejrzanych, czy też byłoby jakieś inne zadanie. O tym, przed jak trudnym zadaniem stanęła Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, świadczą oceny tego projektu dokonywane zewnętrznie przez prawników, polityków i społeczników.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#JanSzopiński">Otóż komisja weryfikacyjna ma za zadanie m.in. podejmować sprawy z urzędu, wyłącznie z urzędu, a to oznacza dowolność i arbitralność w podejmowaniu spraw. Co ciekawe, za przeprowadzenie czynności sprawdzających mogliby się brać nie tylko członkowie komisji, ale także uprawnieni pracownicy KPRM-u, oddelegowani do obsługi komisji. W celu szukania rosyjskich wpływów posłowie PiS-u w komisji oraz pracownicy pana premiera z KPRM-u mieliby do swojej dyspozycji wszystkie najważniejsze organy państwa: śledcze, wywiadowcze, sądowe i administracyjne. Na pytania komisji musiałby odpowiadać m.in. szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, szef Agencji Wywiadu, szef kontrwywiadu wojskowego, prokurator, prezes NIK, pierwszy prezes Sądu Najwyższego, prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego i prezesi sądów powszechnych, sądów wojskowych oraz sądów administracyjnych. Ale to nie wszystko. Mianowicie komisja mogłaby zdobywać na potrzeby postępowań także dane telekomunikacyjne obywateli, a także wnioskować do prokuratora o przeszukiwanie pomieszczeń i zajęcie rzeczy w celu zabezpieczenia dowodów. Mogłaby przeprowadzać rozprawy, które byłyby transmitowane. Miałaby też prawo wzywać do przesłuchania stronę postępowania pod groźbą grzywny wynoszącej nawet do 50 tys. zł. Przewodniczący oraz członkowie komisji mieliby mieć zapewnioną bezkarność, a dokumentacja prac komisji nie stanowiłaby informacji publicznej, czyli nad komisją nie byłoby kontroli. Dlatego m.in. ocenia się, że komisja jest niekonstytucyjna i bezprawna. Jak mówiłem, ma się składać z dziewięciu członków powoływanych i odwoływanych przez większość sejmową, a na jej czele ma stanąć przewodniczący wybierany spośród członków komisji. Katalog i sposób prowadzenia spraw ma być realizowany według, jak się wydaje, zapewnianych już wzorców w historii Polski, do których w tym projekcie nawiązują politycy PiS-u. Według tej ustawy podejrzanym może być każdy, a jeżeli chodzi o wpływ spraw do komisji, rozpatrywane przez komisję może być wszystko.</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#JanSzopiński">Zgodnie z projektem głównym zadaniem komisji jest prowadzenie postępowań wobec funkcjonariuszy publicznych, którzy brali udział w takich czynnościach jak negocjowanie umów międzynarodowych, wydawanie różnych decyzji administracyjnych, zatrudnienie pracowników, wybór kontrahentów czy po prostu podejmowanie czynności urzędowych. Katalog jest tak szeroki i ogólny, że dotyczyć może właściwie każdego urzędnika czy przedsiębiorcy wykonującego zadania w zakresie handlu i spraw zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-332.4" who="#JanSzopiński">To jednak nie wszystko, bo w obszarze zainteresowania komisji są nie tylko te sprawy. Może ona również badać i karać osoby, które miałyby wpływ na, po pierwsze, informacje medialne, po drugie, stowarzyszenia, po trzecie, działalność związków zawodowych, po czwarte, politykę czy opiekę zdrowotną. Oznacza to, że komisja może badać i wzywać: dziennikarzy, lekarzy, wolontariuszy, związkowców i samorządowców, którzy muszą tłumaczyć się przed komisją. Pod pretekstem wpływów rosyjskich można będzie oskarżać w praktyce każdego, kogo działanie zostanie uznane za szkodliwe dla PiS-u, bo zgodnie z art. 2 pkt 8 projektu wpływem rosyjskim może być właściwie każdy kontakt z przedstawicielami Rosji. Jeśli strona rosyjska negocjowała ze stroną polską warunki jakiegoś kontraktu, to negocjujący ten kontrakt już podpadają pod zapisy tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-332.5" who="#JanSzopiński">Chciałem powiedzieć właśnie w ten sposób, przed jak trudnym zadaniem stanęła wczoraj komisja. Na posiedzeniu komisji wczoraj, głosując nad tym projektem, za odrzuceniem tego projektu ustawy opowiedziało się 20 posłów, a 17 posłów było przeciw i nikt nie wstrzymał się od głosu. Uzasadniając złożenie wniosku o odrzucenie tej ustawy, pan poseł Szymański ocenił, że jest to skandaliczna regulacja i, jak zauważył w trakcie posiedzenia komisji, celem projektu nie jest rozliczanie odpowiedzialnych za obecny stan naszej energetyki, natomiast jest zbadanie spraw przed przyszłorocznymi wyborami. Jak powiedział, cytuję: Ta ustawa ma uczynić zadość temu, o czym mówił prezes Kaczyński w Chojnicach, żeby pozamykać wszystkich tych, którzy nie utożsamiają się z politykami PiS. Politykom PiS w tym projekcie nie zależy na niczym oprócz politycznej hucpy, którą chcą urządzać. Poseł Szymański zarzucił również, że projekt narusza zasadę trójpodziału władzy, ponieważ zakłada, że organ administracji publicznej będzie osądzał i rozliczał inny organ administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-332.6" who="#JanSzopiński">Jeśli natomiast komisja ma badać sprawy od 2007 r., a nie od 2005 r., to jest to niewątpliwie wpływ na to, że PiS ma w tamtym okresie czasu coś do ukrycia. Na zarzuty posłów opozycji odpowiedział pan poseł Kaleta, który stwierdził, że pierwszym wnioskodawcą powołania tej komisji był pan Donald Tusk. Podkreślił, że jeśli opozycja ma zarzuty wobec PiS, to tym bardziej powinna poprzeć powstanie komisji. Według pana posła PiS jest transparentny i chce dyskutować o wszystkim, co było w czasie rządów PiS, a także rządów PO i PSL.</u>
          <u xml:id="u-332.7" who="#JanSzopiński">Występująca pani poseł Paulina Hennig-Kloska z klubu 2050 stwierdziła, że PiS, powołując komisję, chce kręcić polityczny bat na opozycję w czasie kampanii wyborczej, zatrzymywać ludzi, zabierać im prawa wyborcze i temu służyć ma ta komisja weryfikacyjna, a nie temu, żeby ścigać jakichś rosyjskich agentów czy dochodzić prawdy. Wskazała, że komisja w sprawie badania rosyjskich wpływów weszłaby w rolę sądów i trybunałów, a PiS mógłby obsadzić cały skład swoimi nominatami. Powiedziała też, że państwo polskie musi oczyścić się ze wszystkich rosyjskich agentów, ale spektakl, który chce PiS urządzić w trakcie kampanii wyborczej, doprowadzi jedynie do tego, że PiS będzie ośmieszać nasze państwo w oczach sojuszników i dostarczać Kremlowi informacji o słabości państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-332.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-332.9" who="#JanSzopiński">Tę opinię potwierdził również pan poseł Krutul, który stwierdził, że komisję powołuje się po to, aby była maczugą wyborczą, którą PiS będzie okładał swoich oponentów. Taką komisję można by powołać w zeszłym roku, 2 lata temu bądź 3, jak stwierdził pan poseł, natomiast w roku wyborczym będzie to wykorzystywane wyjątkowo przeciwko pozycji.</u>
          <u xml:id="u-332.10" who="#JanSzopiński">Wysoka Izbo! Od lutego br. ze strony rządów PiS płynie jeden komunikat odmieniany przez wszystkie przypadki. Otóż mamy dramatycznie wysokie ceny węgla, gazu oraz paliw. W ślad za tym idą dramatyczne dla Polaków, a zwłaszcza dla drobnych przedsiębiorców, ceny prądu i paliw. Rząd twierdzi, że nie jest winien inflacji czy karkołomnym, oderwanym od życia programom gospodarczym, zadłużeniu kraju. Opozycja przyjmuje te argumenty i powiada, że oczywiście po części winna jest Rosja, ale w wielu kwestiach jest to wina rządu, który po prostu jest niewiarygodny.</u>
          <u xml:id="u-332.11" who="#JanSzopiński">Zjednoczona Prawica wie, że zbliżają się wybory, i w ramach tych zbliżających się wyborów usiłuje dokonać polowania na czarownice. Czarownicami były już w PiS-ie osoby LGBT, nauczyciele, lekarze, pielęgniarki, panie walczące o prawa kobiet, dzieci z in vitro, a teraz czarownicami mają być rosyjscy agenci, których będzie się szukać wszędzie, pod warunkiem że nie będzie się zaglądać na ul. Nowogrodzką, na ul. Mokotowską, do spółek Skarbu Państwa oraz do innych środowisk związanych z Solidarną Polską i PiS.</u>
          <u xml:id="u-332.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-332.13" who="#JanSzopiński">Nie ma na to zgody w Sejmie. Dlatego chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych po rozpatrzeniu na posiedzeniu w dniu wczorajszym poselskiego projektu ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Polski w latach 2007–2022 wniosła, aby Wysoki Sejm ww. projekt ustawy zechciał odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-332.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-332.15" who="#JanSzopiński">Jak powiedziałem, w głosowaniu 20 parlamentarzystów zagłosowało za absolutnym odrzuceniem tego projektu, przeciw było 17, nikt się nie wstrzymał. Natomiast, co ciekawe, wśród tych, którzy byli za przyjęciem tego projektu, są posłowie PiS-u. Również posłowie PiS-u nie głosowali za tym projektem. Zatem, jak sądzę, panie i panowie zrozumieli, że nie godzi się, aby tego typu walkę polityczną prowadzić w roku 2023, w roku, w którym będą wybory. Natomiast należy oczywiście usiąść nad tym projektem i zastanowić się, w jaki sposób można go wprowadzić do polskiej przestrzeni publicznej…</u>
          <u xml:id="u-332.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie go wrzucić.)</u>
          <u xml:id="u-332.17" who="#JanSzopiński">…ale nie w ciągu 1 dnia, w ciągu jednego czytania, po nocy, i nie tak jak chce PiS, i nie z takimi zapisami, jakie tutaj zaproponował wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-332.18" who="#JanSzopiński">Ustawa o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 jest niezgodna z polskim prawem, jest niezgodna z zapisami polskiego prawa. Część posłów PiS-u to zrozumiała i zagłosowała razem z nami, za co im bardzo serdecznie dziękujemy. Mam nadzieję, że państwo dzisiaj w tej debacie i w debacie, która jeszcze nas czeka, nie będziecie powracali z tym projektem do powtórnego procedowania, że uszanujecie wolę komisji, która stwierdziła, że miejsce tego projektu jest w koszu, bo tak on został napisany.</u>
          <u xml:id="u-332.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-332.20" who="#JanSzopiński">Wszyscy w Polsce powinni wiedzieć, że piszecie tego typu projekty, które nadają się do kosza. Zamiast rozwiązywać sprawy Polaków tu, w tej Izbie, sprawy związane z cenami prądu, cenami węgla, wszystkie problemy, które związane są z utrzymaniem Polaków, chcecie szczuć jednego na drugiego, i to jeszcze w takim wymiarze, w którym wy powołacie sobie całość tej komisji, będziecie przed tę komisję wzywać, kogo wam się tylko podoba, będziecie pozbawiać tych ludzi praw obywatelskich na 10 lat, bo tak się wam podoba.</u>
          <u xml:id="u-332.21" who="#JanSzopiński">Ten projekt jest dzisiaj w koszu. Mam nadzieję, że PiS nie będzie tego projektu z kosza wyciągał. Tak zadecydowała komisja. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-332.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-332.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, Jasiu!)</u>
          <u xml:id="u-332.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Nareszcie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim przejdziemy do procedowania nad tym punktem, chciałam przywitać strażaków z OSP z Głogoczowa, gmina Myślenice, przebywających w Sejmie oraz wójta gminy Lubień, burmistrza miasta Jordanów, wójta gminy Jordanów. Wszyscy są na zaproszenie pana posła Władysława Kurowskiego. Bardzo serdecznie państwa w Sejmie witamy.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przypominam, że zgodnie z art. 46 ust. 1 regulaminu Sejmu nad sprawozdaniem przeprowadza się debatę bez prawa zgłaszania poprawek i wniosków.</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy głos ma zabrać pan poseł Piotr Kaleta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marcin Kierwiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#MarcinKierwiński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pojawiają się głosy, że pan poseł Kaleta wstydził się przyjść w imieniu wnioskodawców, klubu, który wnioskował. Wcale się nie dziwię, bo po tym, co pokazał wczoraj, i po przeczytaniu tej ustawy rzeczywiście należy się tylko wstydzić.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#MarcinKierwiński">Szanowni Państwo! W 100% popieramy to, o czym zdecydowała wczoraj komisja. Ta ustawa nadaje się jedynie do kosza…</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#MarcinKierwiński">…i miejsce tej ustawy jest w koszu, a miejsce autorów tej ustawy jest tak naprawdę gdzieś na Wschodzie, poza granicami Polski.</u>
          <u xml:id="u-334.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-334.5" who="#MarcinKierwiński">Mówię do pana, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-334.6" who="#MarcinKierwiński">Dziś Polacy nie potrzebują igrzysk politycznych, które chcecie im zafundować. Dziś Polacy potrzebują tego, aby większość rządowa zajęła się problemami. Na początku uzależniliście, PiS uzależnił Polskę od ruskiego węgla. Ściągaliście tego węgla najwięcej w historii. Mordowaliście odnawialne źródła energii, rozwalaliście polski wywiad i kontrwywiad, doprowadziliście do rekordowej inflacji i rekordowej drożyzny. Teraz, żeby uciec przed odpowiedzialnością za to wszystko, chcecie powiedzieć Polakom: będziemy ścigać złoczyńców. To wy jesteście złoczyńcami, bo to wy okradacie codziennie Polaków z ich pieniędzy, to wy zabieracie codziennie Polakom ich pieniądze, to wy codziennie pozbawiacie Polaków i przyszłości, i marzeń.</u>
          <u xml:id="u-334.7" who="#MarcinKierwiński">Panie Pośle! Jeżeli macie już gotowy ten projekt, jeżeli go już przygotowaliście — mam nadzieję, że Sejm go odrzuci — to ja naprawdę mam dla pana propozycję. Proszę wsiąść w swoją sejmową, rządową limuzynę — dużo macie tych limuzyn — pojedźcie na Nowogrodzką i tam stwórzcie komisję weryfikacyjną. Zaproście tam Macierewicza, zaproście tam Kaczyńskiego, zaproście tam Jasińskiego, zaproście tam Morawieckiego i rozliczajcie ich, rozliczajcie ich z tego, w jaki sposób prowadzą prorosyjską politykę.</u>
          <u xml:id="u-334.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-334.9" who="#MarcinKierwiński">Pan się uśmiecha, ale wie pan, że Polakom nie jest do śmiechu, gdy w czasach, gdy za naszą wschodnią granicą rozgrywa się wojna, pan i pana koledzy z rządu robicie wszystko, żeby wyprowadzić Polskę na margines Unii Europejskiej i na margines NATO. Przecież waszymi głównymi przyjaciółmi w polityce międzynarodowej, w polityce europejskiej są małe, marginalne partyjki, których jedynym celem jest rozwalenie Unii Europejskiej i rozwalenie NATO. To są sojusznicy Putina, to są wasi przyjaciele, to są pana przyjaciele, panie pośle. Naprawdę panu nie wstyd?</u>
          <u xml:id="u-334.10" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Smoliński: To nie są moi przyjaciele.)</u>
          <u xml:id="u-334.11" who="#MarcinKierwiński">To nie są pana przyjaciele? To są przyjaciele pana prezesa Kaczyńskiego. On się z nimi spotykał wtedy, gdy już wiedział, że Rosja planuje atak na Ukrainę.</u>
          <u xml:id="u-334.12" who="#MarcinKierwiński">Na sam koniec, panie pośle — bo chciałbym, żeby pan Tomasz Szymański zabrał jeszcze głos — mogę panu powiedzieć z pełną odpowiedzialnością: na pewno komisja dotycząca rosyjskich wpływów powstanie, ale to będzie komisja śledcza, ta komisja, której tak bardzo się boicie. Ta komisja zajmie się m.in. tym, w jaki sposób sprzedawaliście Lotos agentom Putina, w jaki sposób współpracujecie z tymi wszystkimi śmiesznymi antyeuropejskimi partiami, bo to są pytania, na które Polacy mają prawo znać odpowiedź. Naprawdę stańcie przed Polakami i wyspowiadajcie się ze swoich grzechów, bo jesteście najbardziej, najbardziej prorosyjską partią po 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-334.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: A my? A my, panie pośle?)</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#komentarz">(Poseł Marcin Kierwiński: A wy, panie pośle… pan jest tylko planktonem.)</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Tomasz Szymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#TomaszSzymański">Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#TomaszSzymański">Niech to, jakie były faktyczne zamierzenia twórców tej ustawy, pokaże ten obrazek. Spójrzcie państwo, spójrzcie Polacy, jak wyglądają ławy rządowe, spójrzcie, gdzie są autorzy tego projektu. Pytanie, czy się wstydzą, czy się boją.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Boją się.)</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#TomaszSzymański">Jedno i drugie, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-336.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-336.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tchórze.)</u>
          <u xml:id="u-336.6" who="#TomaszSzymański">Mamy jasną, czytelną odpowiedź po wczorajszym głosowaniu w komisji i po tym zachowaniu. Po wczorajszym głosowaniu w komisji wiemy, że to jest ewidentna pułapka, maczuga polityczna, wczoraj wykorzystana przez Solidarną Polskę na was. Ale wy tą maczugą polityczną chcecie okładać opozycję w okresie wyborczym w tym i przyszłym roku. Was w ogóle nie interesuje wyjaśnienie kwestii bezpieczeństwa wewnętrznego, kwestii energetyki, której w ogóle nie poruszacie. Zresztą sam minister zajmujący się sprawami energetycznymi łapał się za głowę, czytając tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-336.7" who="#TomaszSzymański">Szanowni Państwo! Intencje są jasne: za nic macie wyjaśnienie faktycznych powiązań rosyjskich, bo wyście sami się wkopali ilością i jakością tego, co narobiliście w czasach swoich rządów.</u>
          <u xml:id="u-336.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-336.9" who="#TomaszSzymański">Wasze działanie i wasza odpowiedzialność będą wyjaśnione, ale przed komisją śledczą, i odpowiecie za to nie tylko politycznie, ale też karnie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-336.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim oddam głos panu posłowi Piotrowi Kalecie z Prawa i Sprawiedliwości, chciałam przywitać gości z uniwersytetu trzeciego wieku z Pruszcza Gdańskiego, którzy przyjechali do Sejmu na zaproszenie pani poseł Małgorzaty Chmiel. Witamy państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">A teraz oddaję głos panu posłowi Piotrowi Kalecie.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PiotrKaleta">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przede wszystkim przepraszam za to spóźnienie, ale są też inne ważne sprawy. Jeszcze raz, pani marszałek, dziękuję za życzliwość, za to, że mogę zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, wczoraj w komisji i wczoraj w czasie debaty plenarnej na posiedzeniu Wysokiej Izby mieliśmy okazję usłyszeć argumenty ze strony opozycji, dlaczego ta komisja ma nie funkcjonować. Ale te wszystkie rzeczy, które państwo powiedzieliście wczoraj w komisji i w czasie debaty, a także teraz już miałem okazję usłyszeć, świadczą tylko o jednej rzeczy: proszę państwa, wymyślcie lepsze argumenty, żeby ta komisja nie powstała. Bo jeżeli mówicie, że Prawo i Sprawiedliwość ma się czego obawiać, wyzywacie nas od osób, które powinny być rozliczane, to w tej chwili nie ma lepszej formuły niż to, żeby taka komisja powstała. Żeby jednak coś takiego zrozumieć, to trzeba spróbować chociaż trochę myśleć logicznie. Ja wiem, że wy macie permanentny problem z tym myśleniem. Ale przedstawiać argumenty za tym, żeby ta komisja nie powstała, jako argumenty kluczowe za tym, żeby ta komisja powstała, to już się może urodzić tylko, proszę państwa, w waszych głowach. I to jest w pewien sposób trochę niebezpieczne — to, jacy parlamentarzyści zasiadają także w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, materia, o której chcemy dyskutować w tej komisji, jest niezwykle obszerna, to po pierwsze. A po drugie, jest niezwykle ważna, bo jest to kwestia kluczowa, jeśli chodzi o bezpieczeństwo naszej ojczyzny. Ponieważ, jak stara maksyma mówi, historia nauczycielką życia, to właśnie wyciągnięcie wniosków z tego, co Platforma Obywatelska i PSL robiły za czasów swoich rządów, musi być pewnym przekazem na przyszłość, że takich ludzi jak wy nie można wybrać ponownie w skład ekipy rządzącej, tylko przed wami trzeba się bronić, was się trzeba w pewien sposób bać, was się trzeba wystrzegać. I nie mówię tylko o kwestii dotyczącej spraw typowo parlamentarnych, ale także jeśli chodzi o naszą ojczyznę. Bo, proszę państwa, my nie rozmawiamy w próżni. My rozmawiamy, chcemy rozmawiać o konkretach, o tym, co państwo zrobiliście — albo raczej czego nie zrobiliście — żeby dbać o interesy naszej ojczyzny, żeby dbać o interesy Polaków i zapewniać im bezpieczeństwo energetyczne, ale także militarne.</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, wczoraj mówiłem o tym, że żeby rozmawiać o tym, jacy wy jesteście, to wystarczy podać tylko jeden przykład militarny, który dzisiaj jest tak bardzo istotny i tak bardzo ważny. To jest likwidacja konkretnych jednostek wojskowych i stwierdzenie, że te jednostki są niepotrzebne, ponieważ Polska nie żyje w jakichś sytuacjach dotyczących zagrożenia jej bezpieczeństwa, mimo że Sowieci już wtedy atakowali Ukrainę na Krymie.</u>
          <u xml:id="u-338.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Jacy Sowieci, panie, no?)</u>
          <u xml:id="u-338.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Kiedy? Kiedy?)</u>
          <u xml:id="u-338.6" who="#PiotrKaleta">To jest, proszę państwa, ten element pokazania waszej nieudolności, a jednocześnie czegoś, co możemy nazwać tak: oddając wam władzę, w wasze ręce, w tej chwili byśmy stawiali w bardzo niekorzystnej sytuacji naszą ojczyznę. Ta komisja jest m.in. po to, aby przypomnieć te wasze niegodziwości. I zasada jest prosta…</u>
          <u xml:id="u-338.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Na temat.)</u>
          <u xml:id="u-338.8" who="#PiotrKaleta">…bardzo prosta: jeżeli nie macie nic do ukrycia, jeżeli wasza podłość jest w jakiś sposób do wytłumaczenia — chociaż podłość nie jest możliwa do wytłumaczenia, ale z waszego punktu widzenia, bo staram się używać retoryki odpowiedniej do waszego poziomu — to te wszystkie argumenty, które przed chwilą przedstawił i poseł Kierwiński, i poseł Szymański, mogą przemawiać tylko i wyłącznie za tym, żeby ta komisja powstała. A jeżeli nawet, proszę państwa, macie jakieś wątpliwości co do formuły funkcjonowania tej komisji, co do tego, w jaki sposób ma ona pracować, kto ma w niej pracować itd., to jest bardzo prosta zasada: są możliwości zgłoszenia do tego poprawek. Jakie zgłosiliście poprawki? Żadne. A dlaczego żadne?</u>
          <u xml:id="u-338.9" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Bo nie ma czego poprawiać.)</u>
          <u xml:id="u-338.10" who="#PiotrKaleta">Dlatego że wy jesteście po prostu speniani, wystraszeni tym wszystkim, tym, że ta komisja pokaże, jacy jesteście naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-338.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie twoi koledzy na sali?)</u>
          <u xml:id="u-338.12" who="#PiotrKaleta">Tak na dobrą sprawę można powiedzieć, że tu nie potrzeba niczego udowadniać, ponieważ wystarczy na was popatrzeć, wystarczy was posłuchać, żeby wiedzieć, że rzeczywiście ta komisja jest dla was zagrożeniem…</u>
          <u xml:id="u-338.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Dla was.)</u>
          <u xml:id="u-338.14" who="#PiotrKaleta">…także tym politycznym, ale także tym bardzo często również stricte personalnym, bo chodzi o to, żeby konkretne osoby mogły wytłumaczyć się ze swojej niegodziwości i z tego wszystkiego, w jaki sposób funkcjonował polski rząd za czasów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Nie chcę już mówić o kwestiach symptomatycznych — mówiłem o nich już wczoraj — czyli chociażby o frajerstwie, o którym mówił jeden z ministrów PSL, chyba minister rolnictwa. Mówił, że polscy rolnicy to frajerzy, że on z nimi nie będzie rozmawiał. Takie właśnie było wasze podejście do tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-338.15" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, takich rzeczy było więcej. Nie chcę cytować innych gigantów polskiej sceny politycznej, waszej sceny politycznej. Właśnie dlatego ta komisja jest potrzebna i Prawo i Sprawiedliwość będzie optowało za tym, żeby ona powstała. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-338.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-338.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Gromkie brawa.)</u>
          <u xml:id="u-338.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas skończyć te bzdury.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Wiesław Szczepański, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#WiesławSzczepański">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#WiesławSzczepański">Po pierwsze, chciałem przypomnieć — mówił o tym mój przedmówca, poseł z mojego klubu, poseł sprawozdawca — że wczoraj po godzinnej dyskusji Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych podjęła decyzję o tym, aby ten projekt trafił do kosza. 20 posłów głosowało za odrzuceniem tej ustawy, 17 było przeciw. To był wniosek, który składaliśmy również my w czasie posiedzenia Sejmu. Byliśmy za tym, panie pośle, aby być może powstała komisja śledcza. Dlaczego komisja śledcza? Dlatego że tam jest parytet osobowy. Państwo proponujecie dzisiaj komisję weryfikacyjną. Chodzi o dziewięć stanowisk sekretarzy stanu z samochodami, limuzynami. Te osoby będą wybierane wyłącznie przez państwa. Dlaczego? Dlatego że to Sejm zwykłą większością głosów wybierze te osoby. Zanim je wybierze, to najpierw służby bezpieczeństwa dokonają weryfikacji, sprawdzą, czy tym osobom można dać certyfikat. A więc to Prawo i Sprawiedliwość, obóz rządzący, będzie mówił, kto znajdzie się w tej komisji i ile będzie takich osób. Dzisiaj agencja…</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nawet nie zaczęliście dyskutować na ten temat.)</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#WiesławSzczepański">Spokojnie, dyskutowaliśmy w pierwszym czytaniu. Pokazaliśmy swoje argumenty, dlatego że uważamy… Jeżeli państwo mówicie cały czas o tym, że ma to być komisja badająca bezpieczeństwo energetyczne, to mam pytanie: Dlaczego w tej ustawie ani razu nie pojawiło się słowo: energetyka. Państwo mówicie o bezpieczeństwie wewnętrznym, ale ani razu, panie pośle, nie pada tam słowo: energetyka. Państwo mówicie, że część osób, że osoby publiczne tylko w pewnej… Jest taka gama osób… Każdej osobie będącej Polakiem możemy postawić zarzut, że działa na rzecz Rosji. To może być nauczyciel, bo powiedział coś na lekcji. To może być osoba, która powie, że nie było zamachu w Smoleńsku — stwierdzicie, że mówi nieprawdę. To może być osoba, która powiedziała, że respiratory zostały kupione niezgodnie z prawem, bo działała na szkodę i podważa zapisy mówiące o bezpieczeństwie w okresie pandemii. To może być pan poseł Starczewski, bo biegał w okolicach granicy i działał na rzecz służb rosyjskich. Takie są zapisy państwa ustawy.</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Wiesiek, Wiesiu, wszyscy, ale nie ty.)</u>
          <u xml:id="u-340.5" who="#WiesławSzczepański">Każdemu można postawić takie zarzuty. Uważamy, że najpierw powinniśmy rozliczyć państwa. Państwo wprowadzaliście zapisy… mówiliście wprost, że interesują was lata 2007–2014, że nie interesują was pozostałe lata. To jest dla was rzecz najważniejsza. Powiem jeszcze, że koledzy z państwa klubu powiedzieli, że w maju tego roku dzięki tej ustawie postawią Donalda Tuska przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-340.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Do tego nie potrzeba komisji.)</u>
          <u xml:id="u-340.7" who="#WiesławSzczepański">To zróbcie to.</u>
          <u xml:id="u-340.8" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie potrzeba komisji.)</u>
          <u xml:id="u-340.9" who="#WiesławSzczepański">Po co jest ta komisja? Państwo chcecie zrobić hucpę polityczną…</u>
          <u xml:id="u-340.10" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ale właśnie nie po to jest ta komisja.)</u>
          <u xml:id="u-340.11" who="#WiesławSzczepański">…żeby po prostu pokazywać, jak ma działać opozycja. W określonym czasie przed wyborami, czyli 17 września, chcecie przedstawić pierwszy raport. Chcecie po prostu doprowadzić takiej do sytuacji, że będziecie mogli politycznie wskazywać palcem, kto nie powinien być wybrany i kto powinien być wykluczony z życia politycznego.</u>
          <u xml:id="u-340.12" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie chcemy. O tym decydują Polacy.)</u>
          <u xml:id="u-340.13" who="#WiesławSzczepański">Takie jest po prostu działanie. W związku z tym my na takie coś się nie zgadzamy. Jeśli mamy o tym mówić, to rozpocznijmy badanie od lat 2015–2022, kiedy rzeczywiście rozpoczął się kryzys energetyczny, kiedy zwiększyliście trzykrotnie dostawy węgla z Rosji. Porozmawiajmy po prostu o waszych działaniach. Wy po prostu cofacie się do roku 2007 i mówicie, że lata 2007, 2015, 2014… jest dla was rokiem najlepszym.</u>
          <u xml:id="u-340.14" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Jezu, Wiesiu, tylko nie ty.)</u>
          <u xml:id="u-340.15" who="#WiesławSzczepański">Dlatego uważamy, że dla nas ten projekt jest po prostu hucpą polityczną. Projekt powinien znaleźć się w koszu, znaleźć się w niszczarce. Projekt, który państwo proponujecie, to dzisiaj przede wszystkim jasełka… Panie pośle, to po prostu walka polityczna, którą chcecie prowadzić przed wyborami parlamentarnymi.</u>
          <u xml:id="u-340.16" who="#WiesławSzczepański">W związku z tym mój klub będzie głosował za podtrzymaniem stanowiska Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o odrzuceniu tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-340.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-340.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#DariuszKlimczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wczoraj komisja postanowiła odrzucić projekt w całości. Wykorzystaliśmy tę możliwość, ponieważ to jest jedyne możliwe wyjście z tej kuriozalnej sytuacji. Ten godny pożałowania projekt należało odrzucić i tak się stało. Przyczynili się do tego także posłowie, którzy reprezentują w tej Izbie klub Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#DariuszKlimczak">Projekt jest całkowicie niekonstytucyjny. Sporządziliśmy w tej sprawie stosowną ekspertyzę prawną. Dlaczego Biuro Analiz Sejmowych nie sporządziło takiej ekspertyzy prawnej? To jest podstawowe pytanie do przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości. Mam nadzieję, że jeżeli wyjdzie na tę mównicę pan poseł Smoliński, to powie, dlaczego nie złożył wniosku o analizę do BAS-u. Nasza ekspertyza jest druzgocąca dla tego projektu, podważa jego konstytucyjność. Przygotował ją profesor prawa, ale jestem przekonany, że ten projekt jest tak źle napisany, że jego konstytucyjność podważyłby każdy student I roku prawa. Tego typu zapisy tam funkcjonują. Projekt przede wszystkim podważa podział i równowagę władz, naczelne zasady praworządności, które zawiera nasza konstytucja. Dziwię się posłom Prawa i Sprawiedliwości, którzy podpisali się pod tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#DariuszKlimczak">Was do tego Sejmu wybrano po to, żebyście tworzyli dobre prawo, a nie strącali kijem gruchy z drzewa, a ta ustawa ma do tego służyć. Staliście się narzędziem, wręcz ośmieszacie się, przedstawiając tego typu projekt. Dlaczego PiS kombinuje z tą dziwną formą, z dziwnym tworem komisji weryfikacyjnej, skoro jest gotowa formuła komisji śledczej? Chodzi o to, że gdyby Prawo i Sprawiedliwość wybrało formułę komisji śledczej, musiałoby poruszać się w ramach obowiązującego w Polsce prawa, a tu trzeba wybrać taką formułę, która pozwoli zrobić z tej komisji inkwizycję polityczną, która będzie ścigać niewygodnych przedstawicieli opozycji. I to nie jest przypadek, że pierwsze sprawozdanie tej komisji ma być gotowe na 17 września przyszłego roku. Ten termin zbiega się oczywiście z terminem rejestracji list. Zresztą data 17 września jest bardzo symboliczna i Prawo i Sprawiedliwość dlatego właśnie ją wybrało.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#DariuszKlimczak">Celem tej komisji jest utrącenie niewygodnych przedstawicieli opozycji, obrzucenie błotem wszystkich tych, którzy są niewygodni dla Prawa i Sprawiedliwości, i najprawdopodobniej uniemożliwienie pełnienia funkcji w państwie. Środki zaradcze, o których piszecie w projekcie ustawy, są niespotykane nawet w Kodeksie karnym. Generalnie ta ustawa jest bez precedensu, szczególnie jeśli weźmie się pod uwagę problemy, które mamy dzisiaj w Polsce pod rządami Prawa i Sprawiedliwości. Ta ustawa ma przysłonić wszelkiego rodzaju kłopoty.</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#DariuszKlimczak">Rok temu, w grudniu 2021 r., Prawo i Sprawiedliwość gościło przyjaciół Putina w Polsce. Czy my mamy tych ludzi także powołać na świadków przed komisję?</u>
          <u xml:id="u-342.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Tak, tak, bardzo dobry pomysł.)</u>
          <u xml:id="u-342.6" who="#DariuszKlimczak">O czym wy z nimi rozmawialiście? Orbán ma przyjechać i być świadkiem? Przecież ktoś z członków komisji może zapytać się, o czym przedstawiciele PiS rozmawiali z przyjaciółmi Putina. Pani Le Pen, pan Orbán — czy my mamy ich o to pytać?</u>
          <u xml:id="u-342.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Putina też zaprosimy.)</u>
          <u xml:id="u-342.8" who="#DariuszKlimczak">Sprawa sprzedaży Lotosu. Czy my mamy wezwać pana Orbána, żeby też zapytać się, w jakim celu przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości wydali decyzję o tym, że można sprzedawać?</u>
          <u xml:id="u-342.9" who="#DariuszKlimczak">Tego typu pytań jest naprawdę wiele. Nie dziwię się, że wczoraj przegraliście to głosowanie. Ta ustawa jest godna pożałowania. Wasze działanie jest godne pożałowanie. O powołanie komisji badającej wpływy rosyjskie wnioskuje partia, za rządów której do Polski płynie coraz więcej ruskiej ropy, coraz więcej rosyjskiego węgla i gazu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-342.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#MichałUrbaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rząd PiS boi się prawdziwej debaty i chce powołać taką impotentną komisję weryfikacyjną, która zamiast realnie wpływać na poprawę stanu naszego kontrwywiadu, ochrony Polski przed obcymi wpływami nadaje sobie prawo… Bo osoby, które subiektywnym zdaniem wysokich komisarzy, którzy zostaną wybrani i będą decydować o tym, kto działa, a kto nie działa na niekorzyść Polski, mają być karane choćby odebraniem prawa do posiadania broni czy zakazem sprawowania funkcji publicznych przez 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#MichałUrbaniak">Ta komisja ma też służyć karaniu w wyżej wspomniany sposób osób, które zdaniem tej PiS-owskiej komisji miały zły wpływ np. na walkę z COVID-em czy innymi chorobami zakaźnymi. Tak więc jeśli jakiś polski obywatel według tej PiS-owskiej komisji szkodził i np. pomagał osobom, które były prześladowane przez innych PiS-owskich komisarzy choćby w kwestii przymusowych szczepień, czy lekarzom, którzy chcieli np. inaczej leczyć COVID, niż zalecali to internetowi celebryci, to też może zostać ukarany. A co z tymi, którzy np. zmarnowali tysiące szczepionek i miliony złotych na szczepionki, których nikt nie wykorzysta, bo już zostały zamówione i będą utylizowane? Albo co z tymi, którzy np. przychodzą na salę sejmową, choć wcześniej informowali, że są chorzy na COVID-19, tyle że akurat są z innej grupy politycznej niż nasz kolega Braun?</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#MichałUrbaniak">Jako Konfederacja od dawna mówimy o tym, że trzeba podnieść poziom bezpieczeństwa Polski, trzeba nad tym pracować, to jest oczywiste, ale tu trzeba zaostrzenia przepisów dotyczących szpiegostwa czy zwiększenia profesjonalizacji służb specjalnych,…</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-344.4" who="#MichałUrbaniak">…tak by one skutecznie utrudniały wpływ zagranicy na Polskę. To jest podstawa. My zaproponowaliśmy wam już parę tygodni temu powołanie poważnej komisji śledczej, która objęłaby swoim działaniem lata rządów SLD, pierwsze lata rządów PiS, okres rządów Platformy z PSL, no i waszych, szanowni państwo z PiS.</u>
          <u xml:id="u-344.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-344.6" who="#MichałUrbaniak">Chodzi o to, by w ramach prac tej komisji zweryfikować to, jakie były wpływy innych, zagranicznych ośrodków właśnie na polską politykę. Mam tylko wrażenie, że wy się tego boicie, bo wtedy wyszłoby na jaw, że niczym nie różnicie się od swoich poprzedników w kwestii bezpieczeństwa wewnętrznego i suwerenności, że jesteście tacy sami jak PO czy Lewica.</u>
          <u xml:id="u-344.7" who="#MichałUrbaniak">Zawiedliście ludzi prawicy i bądźcie tego świadomi. Teraz mydlicie wszystkim oczy. Wstyd.</u>
          <u xml:id="u-344.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#PaulinaHennigKloska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Nie ma nikogo z rządu, choć to narzędzie, bat na opozycję, o którym rozmawiamy, miałoby być właśnie osadzone w KPRM.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#PaulinaHennigKloska">Szanowni Państwo! Komisja Spraw Wewnętrznych i Administracji podjęła wczoraj jedyną słuszną decyzję. Ten projekt nadaje się tylko i wyłącznie do kosza, dlatego wniosek Polski 2050 był w 100% zasadny. To jest naprawdę bardzo niebezpieczna ustawa. Nikt z nas, szanowni państwo, nie ma wątpliwości, że polskie państwo trzeba do kości oczyścić z ruskich agentów, szpiegów działających na rzecz obcych mocarstw. Ale ta komisja wcale nie ma temu służyć. Ta komisja ma służyć prekampanii. Ma być batem, który będzie ograniczał prawa wyborcze opozycji, a o politycznym charakterze dowodzą wprost zapisy w tej ustawie, niezgodne zresztą z konstytucją, i osadzenie tego organu, tak jak powiedziałam, w podległości prezesowi Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#PaulinaHennigKloska">Oto, szanowni państwo, politycy chcą mianować ludzi, którzy będą innym politykom jako sędziowie — choć bez sędziowskiego uprawnienia, umocowania i przygotowania — zabierać prawa do obejmowania najważniejszych funkcji w państwie na 10 lat. To jest prawo napisane w Moskwie. Putin wsadza swoich przeciwników politycznych do więzienia, wy chcecie ograniczać im prawa wyborcze. O tym jest ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#PaulinaHennigKloska">Jeżeli PiS wróci, szanowni państwo, z tą ustawą na posiedzenie komisji, to znaczy, że polityka odebrała mu rozum. To znaczy, że żądza władzy owładnęła politykami Prawa i Sprawiedliwości tak bardzo, że stanowiska i władza są dla nich ważniejsze niż polska racja stanu.</u>
          <u xml:id="u-346.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ale my już mamy władzę.)</u>
          <u xml:id="u-346.5" who="#PaulinaHennigKloska">Jesteście gotowi zrobić wszystko, by tę władzę w swoich rękach zachować mimo spadającego poparcia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-346.6" who="#PaulinaHennigKloska">Niekonstytucyjność tej ustawy jest oczywista. Raport miesiąc przed końcem kadencji, pierwszy, który ta komisja ma złożyć, oczywiście ma wyeliminować waszych przeciwników politycznych z możliwości startu w kolejnych wyborach. Co tam Orbán, panie pośle Klimczak, Ławrow może jako pierwszy świadek na posiedzenie tej komisji byłby chętnie przez polityków Prawa i Sprawiedliwości wezwany. To są wasi polityczni przyjaciele.</u>
          <u xml:id="u-346.7" who="#PaulinaHennigKloska">Koło Parlamentarne Polska 2050 będzie oczywiście głosowało za podtrzymaniem stanowiska Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, a więc zaprzestaniem dalszego procedowania nad tą ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-346.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Joanna Senyszyn, PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Polskiej Partii Socjalistycznej w pełni popiera wniosek komisji o odrzucenie poselskiego projektu ustawy o pozakonstytucyjnej eliminacji opozycji z życia politycznego i wyborów do parlamentu w 2023 r., który był wczoraj prezentowany w Sejmie pod kłamliwym tytułem: o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#JoannaSenyszyn">Komisja odrzuciła PiS-owski projekt. Byłby to wielki sukces polskiego parlamentaryzmu i demokracji, gdyby za odrzuceniem projektu byli nie tylko posłowie opozycji, ale i posłowie PiS. Można by się cieszyć, gdyby na posiedzeniu komisji naprawdę zapanowało ponadpartyjne przekonanie, że nie wolno tworzyć prawa na polityczne zamówienie, według maksymy stalinowskiego prokuratora Wyszyńskiego: Dajcie mi człowieka, a paragraf się znajdzie. Niestety wszystko wskazuje na to, że tak nie było. Zdecydował, jak można domniemywać, nie interes publiczny, ale prywatny interes innego prokuratora — Zbigniewa Ziobry. Podczas wczorajszego posiedzenia komisji dwoje posłów z Solidarnej Polski Ziobry nie głosowało. Czyżby minister nie miał jeszcze wtedy gwarancji od prezesa Kaczyńskiego, że PiS go obroni przed odwołaniem? W tej sytuacji o odrzuceniu projektu zdecydował głos jednej posłanki PiS Elżbiety Dudy. Nie wiem, czy jej dziękować, że sprzeciwiła się PiS-owskiemu zamachowi stanu, czy tylko współczuć jej z powodu nieuwagi, za którą niewątpliwie zapłaci.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#JoannaSenyszyn">Powtórzę raz jeszcze: ta ustawa to zamach stanu. Tu już nie chodzi o igrzyska zamiast chleba, stawką jest eliminacja ważnych polityków opozycji z przyszłorocznych wyborów do Sejmu i Senatu. Eliminacja przez pozasądowy organ, do którego służby podległe Kamińskiemu dopuszczą tylko zaufanych ludzi PiS. Powtarzam: służby podległe ministrowi Kamińskiemu dopuszczą do tej komisji tylko zaufanych ludzi PiS. Nie miejmy złudzeń, żaden uczciwy człowiek nie zostanie członkiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Może pani kandydować.)</u>
          <u xml:id="u-348.4" who="#JoannaSenyszyn">Dlatego apeluję do posłów Zjednoczonej Prawicy: Nie lękajcie się. Nie lękajcie się, posłowie PiS. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-348.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Paweł Szramka, poseł niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PawełSzramka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tworzenie kolejnych nowych bytów, które teoretycznie mają zapewnić nam bezpieczeństwo, jest w waszym wykonaniu nieskuteczne. Mamy wiele problemów, które często nawet dostrzegacie, natomiast zamiast je rozwiązywać, powołujecie kolejne instytuty, które miałyby się nimi zająć. Nawet czasem wychodzi tak, że najpierw wpadacie na pomysł, żeby powołać jakiś instytut, a później dopiero szukacie problemu, którym mógłby się zająć,…</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#PawełSzramka">…po to, żeby obstawić stanowiska waszymi znajomymi.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#PawełSzramka">Szanowni Państwo! Nie tak to powinno działać. Nie potrzebujemy nowych bytów, bo są już instytucje w państwie polskim — może o tym nie wiecie, ale są — które odpowiadają za nasze bezpieczeństwo, natomiast niestety przez was są one niedowartościowane. Myślę, że warto przy tej okazji podać te porównania dla wszystkich państwa, również dla naszych gości na galerii. Np. na Telewizję Polską Prawo i Sprawiedliwość w przyszłym roku chce wydać 3 mld zł, natomiast łączny budżet na wszystkie służby specjalne jest mniejszy od tej kwoty. Czy to jest poważne państwo? To pokazuje niestety, że dla członków PiS-u ważniejsza od bezpieczeństwa jest ich tępa propaganda.</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zgłosić się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł…</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Smoliński: Ja chciałem jako przedstawiciel wnioskodawców zabrać głos.)</u>
          <u xml:id="u-351.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Po pytaniach, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-351.6" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Smoliński: Teraz nie mogę?)</u>
          <u xml:id="u-351.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie, po pytaniach. W Sejmie po pytaniach przedstawiciel wnioskodawców składa…</u>
          <u xml:id="u-351.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Piotr Kaleta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-351.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">1 minuta na zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PiotrKaleta">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#PiotrKaleta">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pewne rzeczy trzeba tutaj sobie wyjaśnić. O ile, jak mniemam, pani poseł Senyszyn cały czas żyje w innej epoce, która jest epoką słusznie minioną — te komunistyczne czasy sobie przypomnimy — o tyle bardzo się dziwię narracji, którą przedstawiają tutaj posłowie z Polskiego Stronnictwa Ludowego, chociaż też mają pod tym względem za uszami. Chodzi o polityków, którzy są z formacji powstałych po roku 1989.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, wy w swojej retoryce mówicie o czymś takim, że Prawo i Sprawiedliwość chce w wyniku prac tej ustawy zabraniać kandydowania innym ludziom. Ciągle w głowach macie to, że może o tym decydować ktoś inny, a jedynym gremium, które decyduje o tym, kto zasiada w Wysokiej Izbie i w innych miejscach, jest naród. To naród będzie decydować o tym, czy wybrać takich ludzi jak pani poseł Senyszyn czy poseł Piotr Kaleta. To jest chyba coś absolutnie oczywistego. Dziwię się, że wy w tę narrację jeszcze uderzacie, że wy ciągle macie w głowie te komunistyczne pomysły.</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Bardzo proszę, pani marszałek, zostałam wywołana, muszę odpowiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ale, pani poseł, naprawdę…</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę, teraz pani poseł Iwona Maria Kozłowska.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: A, Wiesiek, zapomniałem o tobie.)</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, żeby pan się zachowywał z godnością, panie pośle Kaleta.</u>
          <u xml:id="u-353.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt jest najlepszą oceną skuteczności działania służb kierowanych przez ministra Kamińskiego. Dlaczego nie powołuje się w tej sprawie sejmowej komisji śledczej?</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Król Julian, zanana postać z kreskówki dla dzieci, powiedział kiedyś do swych zwierzątek: Zróbmy to szybko, nim dojdziemy do wniosku, że to jest głupie. I właśnie dziś PiS proceduje nad swoim kolejnym patologicznym pomysłem…</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#IwonaMariaKozłowska">…na łapanie czarownic. Ta komisja będzie jedynie pozaustrojową inkwizycją, która ma posługiwać się instrumentami, o których zapewne w innych krajach, które kierują się zasadami praworządności, nikt nawet nie pomyślał. Komisja, o której jest mowa w projekcie, żadnym sądem, a tym bardziej niezawisłym, nie jest i nie będzie, a strony będą pozbawione gwarancji procesowych. Ten projekt narusza prawa i swobody obywatelskie, które są zagwarantowane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Media w ostatnich dniach informują, że w skład Komisji Weryfikacyjnej WSI, tak skuteczne niszczącej bezpieczeństwo naszego kraju, wchodził regularny rosyjski szpieg, który został zatrzymany i toczy się przeciwko niemu śledztwo.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#JanSzopiński">Antoni Macierewicz zaprzecza, ale sprawdzić jego słów Polacy nie mogą. Nie mogą tego zrobić, gdyż PiS wszystkie działania ówczesnej komisji utajnił. Zgodnie z tym dokumentem też nie można tego będzie sprawdzić.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#JanSzopiński">Przez ostatnie lata cała Polska była świadkiem działania kolejnej dowodzonej przez pana posła Macierewicza komisji. Poseł Macierewicz, jak widzimy, najlepiej spełnia się w komisjach polujących na różnego typu szpiegów. Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że to właśnie on może stanąć na czele nowej, powołanej i obsadzanej głosami PiS-u komisji. I choćby wam mówili, że on nie stanie na czele tej komisji, to Polacy, nie wierzcie, tak będzie.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Andrzej Grzyb, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kiedy powstała propozycja powołania komisji, która by zbadała, jak wyglądało zabezpieczenie w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, czy nie było tam wpływu obcych sił, wydawało mi się, że przyniesie ona pewne rozwiązanie. Tym bardziej że w okresie ostatnich 20 lat na zakupy paliw i innych surowców energetycznych przeznaczyliśmy 1160 mld zł, czyli tyle wyeksportowaliśmy z polskiej gospodarki. Czy nie można było tego zrobić lepiej? Czy nie można tego zweryfikować w chwili obecnej, przeznaczyć na rozwój własnych źródeł energii?</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Zbadajcie to.)</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#AndrzejGrzyb">Wydaje mi się, że można. I dobre byłyby konkluzje tej komisji. Ale trzeba to zrobić w ramach komisji śledczej, a nie w ramach, nazwę to, komisji, która ma być biczem bożym na tych, którzy są nieprawomyślni albo tworzą opozycję. Bo tak to niestety wygląda.</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Przymiotów boskich to my nie mamy.)</u>
          <u xml:id="u-358.4" who="#AndrzejGrzyb">Panie Pośle Kaleta! To nie jest też tak, że nie było likwidacji jednostek, kiedy wy rządziliście. A 15. Wielkopolska Brygada Kawalerii to kiedy została zlikwidowana? W 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-358.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-358.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nieprawda, nieprawda.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Zaraz ci odpowiem.)</u>
          <u xml:id="u-359.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">I bardzo proszę, żeby panowie zachowali spokój na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#GrzegorzBraun">Projekt powołania do istnienia superresortu bezpieczeństwa, trybunału rewolucyjnego, który będzie w pozasądowym trybie prowadził inkwizycję, ferował wyroki. Ma to być umocowane w rządzie, więc jakże ma lekarz sam się uleczyć?</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#GrzegorzBraun">W jaki sposób komisja, której warunki działania, a więc środki łączności, dostęp do materiałów niejawnych, mają być reglamentowane przez rząd, ma badać zaniedbania tego rządu?</u>
          <u xml:id="u-360.3" who="#GrzegorzBraun">Ten projekt ustawy to jeden wielki akt oskarżenia wobec służb, wobec których sam osobiście nie jestem bezkrytyczny, ale czy rzeczywiście minister koordynator Kamiński ma być pierwszym świadkiem, podejrzanym przesłuchiwanym przez tę komisję, odpytywanym z wieloletnich zaniedbań? Jeżeli do rozwiązania tego problemu trzeba powołać speckomisję, to gdzie były służby przez ostatnie lata?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#GrzegorzBraun">Mam pytanie. Pytam, bo tu zadajemy pytania, pani marszałek. Dlaczego tylko wpływy moskiewskie w Polsce mają podlegać takiemu badaniu, a czemuż nie inne…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#GrzegorzBraun">…chińskie, izraelskie, niemieckie czy anglosaskie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#GrzegorzBraun">Badajmy to. Badajmy to i wpiszmy jeszcze do tej ustawy karę główną. W przeciwieństwie do Zjednoczonej łże-Prawicy mam poważny stosunek do bezpieczeństwa państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ale do regulaminu Sejmu nie ma pan poważnego stosunku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#GrzegorzBraun">Jeśli ktoś działałby na szkodę bezpieczeństwa państwa, szkodę polskiej racji stanu, to moim zdaniem powinien wisieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeśli umawiamy się na 1 minutę na pytanie, to bardzo proszę, żeby przestrzegał pan tego czasu.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Dziękuję bardzo, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Moje pytanie skierowane jest do pana posła Smolińskiego, który jest przedstawicielem wnioskodawców, ale tak się wstydził tego projektu, że szybciutko uciekł z sali. Bardzo proszę, panie pośle, o wyjaśnienie, czy w pierwszej kolejności Prawo i Sprawiedliwość przeprowadziło analizę tych wpływów na politykę realizowaną przez Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#MirosławSuchoń">Pozwoliłem sobie sformułować to pytanie ze względu na analizę konkretnych decyzji: po pierwsze, sposobu likwidacji WSI, gdzie do najważniejszych tajemnic dopuszczono rosyjskiego szpiega, po drugie, rezygnacji z wielu kontraktów zbrojeniowych, co w sposób oczywisty osłabiło zdolności Sił Zbrojnych, zadziało w interesie rosyjskim, po trzecie, zablokowania rozwoju OZE, w tym mocy elektrowni wiatrowych, co przyczyniło się do ustabilizowania uzależnienia od paliw kopalnych i umocnienia możliwości rosyjskiego szantażu, po czwarte, postępowania w sprawie projektu uchwały Sejmu, która wskazywała Rosję jako państwo sponsorujące terroryzm, gdzie zgłoszono poprawkę, która jest wręcz testamentem rosyjskich wpływów w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#MirosławSuchoń">Z związku z tym, panie pośle, mam pytanie: Czy w pierwszej kolejności przeprowadziliście państwo kwerendę u siebie, aby z polityki…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#MirosławSuchoń">…Prawa i Sprawiedliwości zniknęły rosyjskie wpływy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Joanna Senyszyn, PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Posłowie PiS-u! Czy znajdzie się wśród was choć jeden prawy i sprawiedliwy poseł, który poprze wyrzucenie tego skandalicznego projektu ustawy do kosza na śmieci, gdzie jest jego miejsce? Czy jesteście gotowi stanąć w przyszłym roku do uczciwych, demokratycznych wyborów bez kuglowania, bez kombinowania z okręgami wyborczymi, bez niekonstytucyjnego eliminowania opozycji z list wyborczych? To jest oczywiście pytanie skierowane bardziej do prezesa Kaczyńskiego, bo w PiS-ie jest tak: pan każe, sługa musi.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#JoannaSenyszyn">Chcę powiedzieć posłowi Kalecie, że to mi nawet pochlebia, że jestem dla niego symbolem opozycji, że jestem dla niego niczym anioł stróż i myśli o mnie w dzień i w nocy, choć nie jestem mu do pomocy, a wręcz przeciwnie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Aż pani zaśpiewam za chwilę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polacy na pewno by wam uwierzyli, gdybyście to konsekwentnie sprawdzali, gdyby prokuratura, niezawisłe sądy sprawdzały różne matactwa waszych funkcjonariuszy partyjnych z waszymi legitymacjami, ale tego nie robicie. Przykładem jest sprawa, która została poruszona w ogólnopolskim dzienniku z 30 stycznia 2017 r. Pojawiają się takie tytuły: „Twarz polskiego węgla. Oto rzecznik, który zarabia krocie”, „Kontrowersyjny życiorys rzecznika Tauronu”. Jeden z dzienników pisał: medialne ramię wiceministra energii, pełnomocnika rządu do spraw restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego. W KRS-ie podano, że oczywiście świadczył usługi w zakresie public relations, ale jest udziałowcem firmy handlującej węglem.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#KrzysztofGadowski">W latach 2016–2021 było tyle importu węgla: z Rosji prawie 55 t. A co się okazało? Okazało się, że w latach 2017–2018 zaczęliście sprowadzać z Rosji jeszcze więcej węgla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#KrzysztofGadowski">Te liczby o tym mówią. To 13 mln t.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#KrzysztofGadowski">Czy ta sprawa została wyjaśniona przez waszą prokuraturę, przez ministra Ziobrę? Jakie są efekty tego wyjaśniania?</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Goście! Przede mną występował pan Jan Szopiński, który jako poseł sprawozdawca, nie boję się tego powiedzieć, wzorcowo i bardzo rzetelnie przedstawił sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych…</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#RafałAdamczyk">…wraz ze szczegółami przytoczonych wypowiedzi. Przytoczył również wyniki głosowania, głosowania demokratycznego, w którym brały udział wszystkie kluby, koła, i ich przedstawiciele. W głosowaniu padło 20 głosów za odrzuceniem i 17 przeciw. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych w sposób jednoznaczny wyrzuciła ten projekt ustawy do kosza i mam nadzieję, że Wysoka Izba również to zrobi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-382.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#DariuszKlimczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W trakcie wystąpień klubowych przedstawiciel PiS-u, nie wiedząc za bardzo, co powiedzieć, poruszył wątek dotyczący rolników. W związku z tym chciałbym go zapytać o słowa wypowiedziane dzisiaj przez byłego ministra rolnictwa pana Ardanowskiego w Polsacie, który przypisał Jarosławowi Kaczyńskiemu następujące słowa, cytuję: Chłopi są pazerni, daje im się parę złotych przed wyborami i na nas zagłosują. Chciałbym pana zapytać, czy zgadza się pan ze słowami Jarosława Kaczyńskiego i czy przeprosi pan za te słowa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#JanuszKorwinMikke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wielce czcigodny Piotr Kaleta mówi czasami: Sowieci, i ma rację, bo ta komisja mu się stale kojarzy z tajną komisją powołaną i rządzoną przez Feliksa Dzierżyńskiego. Tylko, jak mówił Karol Marks, historia powtarza się jako farsa. Ta komisja już na szczęście nie może strzelać w łeb. Jedynym celem tej komisji jest to, że ona na miesiąc przed wyborami ogłosi, że dany polityk jest agentem rosyjskim, a po 2 miesiącach już po wyborach powie, że to wszystko nieprawda i chodziło tylko o wybory.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#JanuszKorwinMikke">Proszę państwa, najlepszym dowodem jest to, że wy się tą komisją wzajemnie okładacie po głowie, a wszyscy zapomnieli o Konfederacji. Zawsze to my byliśmy agentami rosyjskimi, ale wam nie o to chodzi. Wam chodzi o to, żeby sobie dołożyć. Konfederacja nie jest partią rosyjską, nie jest pod wpływami rosyjskimi, jest partią polską, która uważa, że to, co wy robicie w stosunku do Rosji, narusza interes Polski i prowadzi do trzeciej wojny światowej. My jako Konfederacja sprzeciwiamy się temu.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Marek Sowa.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Wanda Nowicka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#WandaNowicka">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Zbliżają się wybory, więc PiS zamiast zająć się wreszcie naprawą państwa, które tak zniszczył, zajmuje się głównie wydawaniem, wyrzucaniem kasy na swoich, załatwiając rozmaite posadki w rozmaitych instytutach, fundacjach, w jakimś instytucie demografii i rodziny, Instytucie Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego, i w wielu innych. Wydaje pieniądze na narodowców, na telewizję publiczną, tak że kasa płynie. Zamiast ratować państwo, wy wyprowadzacie pieniądze na swoje cele polityczne.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#WandaNowicka">A drugi aspekt jest taki, że chcecie uderzyć w opozycję i właśnie temu ma służyć ta speckomisja o bardzo specyficznych uprawnieniach. To ma być młot na opozycję, po to żeby utrudnić nam start w wyborach. Ale wiadomo, tonący brzytwy się chwyta. Nawet to wam nie pomoże i szybko się z tą władzą pożegnacie.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Tuduj, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#KrzysztofTuduj">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#KrzysztofTuduj">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Za dużo posłów PiS-u nie popiera dzisiaj na sali tego projektu, żeby nie powiedzieć, że jest tylko jeden poseł. Szanowni państwo, robicie straszną rzecz tym projektem, bo uderzacie w dwie kwestie. Po pierwsze, w kontrwywiad. Podważacie kwestię istoty kontrwywiadu w państwie polskim pod waszym przywództwem, co jest skandaliczne — skandaliczne —…</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#KrzysztofTuduj">…co pokazuje, gdzie my jesteśmy, w jakim momencie jesteśmy, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo Polski. A druga rzecz, to ośmieszacie szalenie ważną kwestię, tzw. środków aktywnych, już opisaną kwestię w polskiej literaturze dotyczącej bezpieczeństwa, ale ciągle mało znaną. Ośmieszacie tę kwestię tym przedłożeniem. Jesteście naprawdę szkodnikami, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo Polski.</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Cezary Grabarczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#CezaryGrabarczyk">Wielce Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W tym Sejmie przyjmowaliśmy wiele ustaw. To były ustawy wspaniałe, z których jesteśmy dumni. To te, które otworzyły Polsce drogę do NATO, do Unii Europejskiej. Były też ustawy szkodliwe, których się wstydzimy, choćby ta, która wstrzymała rozbudowę OZE, antywiatrakowa. Ale są też ustawy, które mają tę dodatkową cechę, są hańbiące i one sprowadzą na autorów infamię. Ta ustawa, którą teraz rozpatrujemy, jest właśnie tego typu aktem prawnym. Wszyscy, którzy podpisali się pod tym projektem, ci, którzy ją popierają w Wysokiej Izbie, będą się tego wstydzili. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Konstytucja, która jest najwyższym aktem prawnym w Polsce, nie zna takiej ustawy. Ta ustawa, ta komisja to dowód bezradności państwa PiS.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Pośle Kaleta! Nie wierzę, że pańscy koledzy zagłosują za tą ustawą, dlatego że jak ona powstanie, to obnażycie się do końca.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie bądź człowiekiem małej wiary.)</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#MarekDyduch">Powiem panu to tu, z tej mównicy, że na tym zyska opozycja i wzrosną jej notowania.</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#komentarz">(Głos z sali: No to tym bardziej…)</u>
          <u xml:id="u-394.4" who="#MarekDyduch">No właśnie. Nie wierzę, że ją powołacie.</u>
          <u xml:id="u-394.5" who="#MarekDyduch">Po drugie, łatwo będzie wam udowodnić, że naruszacie powagę państwa. Tu już było mówione, że pominęliście to, a mogliście powołać komisję śledczą. Nie szanujecie Komisji do Spraw Służb Specjalnych, nie szanujecie Trybunału Stanu, nie szanujecie kontrwywiadu, nie szanujecie polskiego wywiadu. To jest podważanie powagi państwa, bo chcecie zastąpić instytucją polityczną to, co należy do tych służb.</u>
          <u xml:id="u-394.6" who="#MarekDyduch">I wreszcie ta komisja obróci się na pewno przeciwko wam, bo będzie wam co udowodnić, jak już nie będziecie rządzić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-394.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W projekcie można przeczytać, że komisja ma wydawać decyzje administracyjne, postanowienia i uchwały, które są ostateczne. To absurd. Oznacza to nic innego jak to, że autorzy projektu proponują złamanie konstytucyjnego prawa odwołania do sądu. A czy rząd i posłowie PiS wiedzą, że w Polsce mamy konstytucję? Czytając projekt ustawy, nie można nie ulec wrażeniu, że albo w Polsce nie istnieje taki akt prawny, albo mamy jeszcze jeden akt, o którym nie wiemy, czyli prawo PiS-u, które stoi ponad konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#MałgorzataPępek">Tak, panie Kaleta, rząd twierdzi, że nie ma nic do ukrycia. Dlaczego wobec tego nie zdecydował się poszerzyć zakresu prac komisji o okres pierwszych rządów PiS-u?</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: No to powołajcie tę komisję.)</u>
          <u xml:id="u-396.3" who="#MałgorzataPępek">Czego się boicie? Zdecydowanie boicie się, i to bardzo, a świadczą o tym te puste ławy. Siedzi pan tak jak sierota, sam, i nikt nawet koło pana nie usiadł, żeby bronić.</u>
          <u xml:id="u-396.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-396.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Proszę zobaczyć, jakie mam zaufanie u prezesa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Karolina Pawliczak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#KarolinaPawliczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Faktycznie ważne jest podkreślenie, że sejmowa komisja administracji odrzuciła projekt ustawy o powołaniu komisji do spraw zbadania wpływów rosyjskich, bo jej celem tak naprawdę jest PiS-owska przyszłoroczna hucpa wyborcza. Chcecie skręcić bat na opozycję, by potwierdzić swoje zamiary, nieuczciwe zamiary. Gdyby wam rzeczywiście zależało na wyjaśnieniu tej sprawy, przyjęlibyście okres swojej pierwszej kadencji, swoich nieudolnych rządów, lata 2005–2007.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Niech pani zgłosi poprawkę.)</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#KarolinaPawliczak">Przypomnę, to w tym czasie, pod koniec 2006 r., ówczesny minister skarbu Jasiński podpisał wielomiliardowy kontrakt z Rosją na dostawę gazu, nie czytając umowy. Następstwem tego pośpiechu było zaakceptowanie 10-procentowej podwyżki i wielomiliardowe straty podyktowane przez Rosjan.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: To zgłoście poprawkę.)</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#KarolinaPawliczak">I to należy właśnie szczegółowo zbadać przez komisję śledczą, przez właściwe organy. Zrobimy to w przyszłej kadencji, panie pośle. Obiecuję, że będziecie z tego rozliczeni, niech pan nie dyskutuje. Potwierdzam to, co powiedziała pani poseł: został pan sam w tej sprawie, żeby chronić rzekomo ważną dla was komisję. Gdzie są przedstawiciele rządu dzisiaj? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-398.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Żenująca pani jest jak zawsze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Aleksandra Gajewska.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-399.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Wiesław Szczepański, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#WiesławSzczepański">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pod projektem ustawy podpisało się 27 posłów. I dziś, pani marszałek, właściwie można pisać na Berdyczów, dlatego że zadając pytanie, wszyscy powinniśmy kierować je do posła wnioskodawcy, który powinien na to pytanie odpowiedzieć. W ławie rządowej nikt za ten projekt też nie chce wziąć odpowiedzialności, stanowiska rządowego nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#WiesławSzczepański">Chciałem zadać pytanie do pana posła sprawozdawcy, być może pan poseł Smoliński nas słyszy. Konkretne pytanie. W ustawie zapisano, że wybierać będziemy dziewięciu członków tej komisji w randze sekretarzy stanu. Prawo do ich zgłaszania będą miały poszczególne kluby. Ale jaka jest pewność, że klub Prawa i Sprawiedliwości nie zgłosi dziewięciu kandydatów i nie wybierze dziewięciu? Nie ma żadnej pewności. Natomiast zechce po prostu powiedzieć, że wszyscy uczestniczyli w tym wyborze.</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#WiesławSzczepański">I pytanie drugie: Dlaczego przewodniczącego wybiera premier? To już jest całkowite upolitycznienie tej komisji, kiedy decyzja należy do premiera, który może go w każdej chwili odwołać i powołać następną osobę, jeśli według niego nie będzie spełniał oczekiwań w zakresie prowadzenia komisji.</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#MałgorzataChmiel">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#MałgorzataChmiel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dlaczego komisja nie zbada 2 lat pierwszych rządów PiS? Co ukrywacie? Może umowy waszego ministra Wojciecha Jasińskiego z 2006 r., przez którego przez wiele lat płaciliśmy najwięcej w Europie za rosyjski gaz? Podpisaliście umowę z Rosją i przez to Polacy do tego roku zapłacili 18 mld zł więcej za rosyjski gaz niż mieszkańcy innych krajów.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#MałgorzataChmiel">Pan Macierewicz opublikował raport i kazał przetłumaczyć go na język rosyjski. Dlaczego? — pytam. A likwidacja WSI? Pan Macierewicz opublikował nazwiska agentów i współpracowników zagranicznych, zostali ujawnieni. Pytam, ilu z nich może zostało zabitych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Żaden!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nowego Misiewicza szukasz?)</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ty go znalazłeś!)</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#komentarz">(Wesołość, gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-403.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Panowie posłowie, bardzo proszę. Bardzo proszę o spokój na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Poseł sprawozdawca, przedstawiając sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, mówił o tym, że przed tę komisję będą mogli być wzywani również przedstawiciele partii politycznych, organizacji pozarządowych, dziennikarze, na dobrą sprawę wszyscy obywatele Rzeczypospolitej. Natomiast jeden z punktów tej ustawy mówi o tym, że na wniosek przewodniczącego komisji prokurator dokonuje przeszukania mieszkań, pomieszczeń, zajmuje określone przedmioty. Trudno sobie nie wyobrazić oto takich sytuacji, że przed wyborami parlamentarnymi będą przeszukania w siedzibach partii opozycyjnych, po to żeby poszedł news do telewizji rządowej mówiący o tym, że jest podejrzenie współpracy z rosyjskim wywiadem takiej, a nie innej partii, oczywiście politycznej. Rozstrzygnięcie nastąpi po wyborach, mówiące o tym, że nic takiego nie było. Jakie są środki w tej ustawie zabezpieczające wykorzystanie działalności tego organu państwa na rzecz życia politycznego, a zwłaszcza kampanii wyborczej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Ewa Kołodziej, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#EwaKołodziej">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tego, że ta komisja ma być elementem brudnej kampanii wyborczej PiS, chyba nie ukrywają już nawet politycy partii rządzącej. Tym bardziej że pierwszy raport tej komisji ma być przedstawiony 17 września br., tuż przed wyborami parlamentarnymi. Natomiast ciekawy jest fragment uzasadnienia, w którym stwierdzają państwo, że funkcjonowanie komisji zostanie sfinansowane z części budżetowej, której dysponentem jest szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a skutkiem finansowym wejścia w życie ustawy będzie konieczność sfinansowania jej działalności, czyli zapewnienie obsługi oraz wynagrodzeń jej członków. Nie padają natomiast żadne kwoty. Zatem pytam, ile będzie kosztował kolejny seans nienawiści w waszym wydaniu, tym bardziej że mamy dziś do czynienia z rekordową drożyzną, szalejącą inflacją, potwornym kryzysem gospodarczym, podczas którego ludzie w zatrważającym tempie biednieją oraz tracą całe swoje majątki. Ile zatem będzie zarabiał członek tej komisji? Czy prawdą jest, że jest mowa nawet o 10 tys. zł na rękę za miesiąc? Dziękuję ślicznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Paweł Krutul, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#PawełKrutul">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym przypomnieć, że wczoraj na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych komisja przegłosowała powstanie, a raczej niepowstanie komisji weryfikacyjnej. Żeby wszyscy o tym dobrze wiedzieli: wszystkie partie, wszystkie koła uczestniczyły w tym głosowaniu i ta komisja nie uzyskała rekomendacji na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Czemu miałaby służyć komisja weryfikacyjna? Miałaby służyć przede wszystkim temu, że byłaby maczugą na opozycję w roku wyborczym. Pierwsze ewentualne wyniki tych prac, jeżeli ona faktycznie uzyskałaby zielone światło do działalności głosami Prawa i Sprawiedliwości, poznalibyśmy we wrześniu, czyli miesiąc przed wyborami. Tak że to jeszcze bardziej pokazuje, że to będzie maczuga wyborcza, i jeszcze bardziej pokazuje, że Prawo i Sprawiedliwość jest zdolne zrobić wszystko, żeby opozycja nie wygrała tych wyborów. Jeżeli nie macie sobie nic do zarzucenia, to dlaczego nie chcieliście powołać komisji do spraw Pegasusa? O wiele więcej dowiedzielibyśmy się o inwigilowaniu opozycji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Wojciech Saługa, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: O, jesteś, jesteś.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#WojciechSaługa">O, jestem, jestem.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#WojciechSaługa">Jak szukacie rosyjskich wpływów, to na Nowogrodzką, nie? Tam się dowiecie.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: To przyjedź. Masz odwagę?)</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#WojciechSaługa">Tam zapytajcie prezesa Kaczyńskiego, panią premier Szydło, pana prezydenta Dudę, dlaczego — mimo że w 2015 r. mówili, że zakażecie sprowadzania rosyjskiego węgla, nie będziecie zamykać kopalń — uzależniliście Polskę od rosyjskiego węgla, a także ropy i gazu. Powiedzcie Polakom, że to za waszych rządów staliśmy się drugim odbiorcą tych paliw w Europie po tak znienawidzonych Niemcach, a siódmym na świecie. I powiedzcie tutaj Polakom, że mimo trwającej wojny na Ukrainie dalej rurociągiem Przyjaźń importujemy rosyjską ropę do Polski, finansujemy działania Putina. Powiedzcie to. Ponad połowę ropy sprowadzanej dzisiaj do Polski płynie rurociągiem Przyjaźń z Rosji.</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#WojciechSaługa">Dzierżyński byłby naprawdę dumny. Wspaniała komisja. Tak zaczynały się czystki w Rosji. A wy w roku wyborczym — polowanie na czarownice, tfu, na opozycję. Będziecie urządzać spektakle, żeby przykryć wasze bezeceństwa i cwaniactwa, bo na koniec to jesteście tanimi cwaniakami.</u>
          <u xml:id="u-410.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Konrad Frysztak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#KonradFrysztak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#KonradFrysztak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Ale również Droga Młodzieży, która przysłuchuje się naszym obradom z galerii! Mam w państwa obecności na początek pytanie do pana posła, który tutaj jedyny ma odwagę stanąć przed nami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ale pytań do pana posła nie zadajemy.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ale bardzo chętnie, pani marszałek, bardzo chętnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#KonradFrysztak">Czy, szanowni państwo, chcecie dokładnie takiej komisji weryfikacyjnej, jaką urządziliście pod przewodnictwem Antoniego Macierewicza, i takiego bałaganu, do jakiego tamta komisja doprowadziła? Tego chcecie dla Polski? Wczoraj z tej mównicy poseł Kowalski jasno mówił, że to jest tylko po to, by wykluczać z życia politycznego polityków opozycji. Mam kilka pytań, szanowni państwo, do tych posłów, których tutaj niestety nie ma. Czy prawdą jest, że gdy sprzedawano Orlen, spółka energetyczna, spółka Saudi Aramco nie konsultowała tego pod kątem bezpieczeństwa energetycznego Polski? Czy prawdą jest, że nie przedstawiliście polskim władzom, spółka Saudi Aramco nie przedstawiła polskim władzom informacji o powiązaniach z rosyjskimi firmami energetycznymi? Czy prawdą jest, że pominięto przepisy ustawy o kontroli niektórych inwestycji? Czy prawdą jest, że ta transakcja nie ma rekomendacji służb specjalnych? Czy prawdą jest, że rada nadzorcza dostała inną umowę do akceptacji niż ta, którą ostatecznie podpisano?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#KonradFrysztak">I ostatnie pytanie, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#KonradFrysztak">Czy prawdą jest, że umowa nie ma klauzuli: tajne, bo prezes Orlenu nie przeszedł wirówki?</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Truskolaski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#KrzysztofTruskolaski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wiadomo, że ta komisja to będzie jedna wielka hucpa. Nawet wasi posłowie na posiedzeniu komisji nie poparli tego projektu ustawy. Ale mam kilka pytań. Mam nadzieję, że ktoś z ministerstwa tę naszą debatę ogląda. Niestety nikt nie pofatygował się, aby tutaj przyjść i odpowiedzieć nam na te pytania.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#KrzysztofTruskolaski">Szanowni Państwo! Po pierwsze, dlaczego nie objęliście tym lat 2005–2007, kiedy to PiS rządził Polską? Czego się boicie? Co chcecie ukryć? Po drugie, czy ta komisja zbada, ile węgla kupiliście w latach 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 i 2021 z Rosji? Bo wtedy zakup węgla bardzo drastycznie wzrósł. Ale również czy ta komisja zbada, dlaczego wycofaliście się z umowy na caracale? Czy ta komisja zbada, dlaczego weszliście do Centrum Eksperckiego Kontrwywiadu NATO bez ich zgody? Ten projekt to jeden wielki skandal. Mam nadzieję, że ta ustawa nie przejdzie.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zamiast powoływać komisję, która narusza art. 2, art. 10, art. 45 i art. 78 konstytucji, ma zastąpić w uprawnieniach odpowiednie służby, czas, by zająć się najnowszymi doniesieniami prasowymi dotyczącymi sprzedaży przez Orlen udziałów w Lotosie spółce Saudi Aramco. Dlatego pytam: Dlaczego przed podpisaniem umowy ominięto prawo? Czy Saudi Aramco przedstawiła polskim władzom informację o powiązaniach z rosyjskimi firmami energetycznymi? Dlaczego tej sprzedaży nie skonsultowano pod kątem bezpieczeństwa energetycznego Polski? Dlaczego transakcja nie ma rekomendacji służb specjalnych? Dlaczego rada nadzorcza Orlenu dostała do akceptu inny projekt umowy niż ten, który potem podpisano? To są działania na szkodę państwa polskiego i to trzeba jak najszybciej wyjaśnić. A nie polityczna komisja, a właściwie hucpa, która od rana do nocy zgodnie z zapowiedzią prezesa PiS będzie niszczyć ludzi, którzy się z wami nie zgadzają.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PiotrBorys">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! O tym, jak ważna jest to komisja, świadczą puste ławy Prawa i Sprawiedliwości, świadczy również pan Macierewicz obecny tam, z młodzieżą. Niech odpowie, bo powinien być pierwszym świadkiem, nie komisji weryfikacyjnej, ale komisji śledczej, która dokładnie sprawdzać będzie rosyjskie ślady w polskiej polityce. Taka jest prawda, panie Macierewicz.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#PiotrBorys">Czego się boicie? Żeby przed komisją przysięgę złożyli Macierewicz, Jasiński, który podpisał kontrakt na zwiększone stawki gazu o 10%, wasi politycy, którzy otworzyli Rosjanom przestrzeń na sprowadzenie 54 mln t węgla? Pan Falenta i dziesiątki innych osób powinny, przed komisją śledczą, a nie weryfikacyjną, powiedzieć całą prawdę, dlaczego zatrzymaliście wiatraki, biogazownie, to wszystko, co miało uniezależnić polską energetykę właśnie w przypadku takiej sytuacji, w jakiej jesteśmy obecnie. Komisja śledcza, a nie weryfikacyjna. I naprawdę mówię to do pustych ław Prawa i Sprawiedliwości. Nie bójcie się niczego, prawda zawsze zwycięży.</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Tomasz Szymański, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#TomaszSzymański">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Ministrowie! Panie Pośle Sprawozdawco, którego nie ma ciałem, może jest duchem! Absolutnie was rozumiem, że was nie ma, bo to jest pełna doza wstydu i hańby, żeby być i autoryzować ten projekt. Szacunek może dla pana posła Kalety, że miał odwagę sprostać temu wyzwaniu i samemu przyjąć na klatę tak zły projekt, który zresztą wczoraj przepadł w komisji.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#TomaszSzymański">Jakie są fakty, szanowni państwo? Bo pytać nie ma kogo. 9-osobowa komisja złożona wyłącznie z politycznych aparatczyków PiS-u, bez żadnego doświadczenia, za 10 tys. zł na rękę ma wsadzić do ciupy Donalda Tuska, ale nie tylko jego. Ona może wsadzić każdego innego i zagrozić każdemu innemu, jeżeli chodzi o funkcjonowanie obywatelskie, który kiedykolwiek sprzeciwił się PiS-owi. To mogą być blogerzy, to mogą być szefowie i członkowie organizacji pozarządowych. To mogą być dziennikarze czy lekarze, którzy kiedykolwiek zakwestionowali zakup aparatury w czasie COVID-u. Taki jest was cel. Wy nie chcecie nikomu niczego udowadniać, wy nie chcecie niczego wyjaśnić, bo to nie leży w waszym interesie. Jak podeszlibyście do tego rzetelnie, to mielibyście bardzo duży problem, panie Piotrze Kaleta.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ta końcówka była dobra.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Mieszkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#KrzysztofMieszkowski">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Poseł siedzący w pierwszej ławie PiS-u powiedział, uzasadniając sens tej ustawy, że ta ustawa jest im potrzebna do tego, żeby wyrywać chwasty. Jarosław Kaczyński chce niszczyć ludzi i trzeba to powtarzać w nieskończoność. I temu będzie służyć również ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#KrzysztofMieszkowski">Człowiek, który stał na górze, wyszedł z młodzieżą, czyli pan Macierewicz, uwłaszczył się na katastrofie smoleńskiej, podobnie jak Prawo i Sprawiedliwość. To jest hańba dla tej rzeczywistości politycznej i aksjologicznej. Ale tak naprawdę zatrważająca jest lojalność posłanek i posłów PiS-u wobec łamania konstytucji i niszczenia demokracji.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#KrzysztofMieszkowski">Zastanawiam się, dlaczego walczycie z artystami? Dlaczego wojewoda jest wykorzystywany do walki z artystką? Dlaczego mamy do czynienia z pogłębiającą się formułą państwa policyjnego, które nam fundujecie z dnia na dzień?</u>
          <u xml:id="u-426.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wczoraj obchodziliśmy rocznicę stanu wojennego. Cały Sejm potępił tamto wydarzenie. A dzisiaj PiS powraca do tamtych rozwiązań. Dzisiaj PiS za wszelką cenę chce się utrzymać przy władzy. Dzisiaj PiS bardzo chętnie pozamykałby wszystkich, dokładnie wszystkich, nie tylko polityków opozycji, ale również lekarzy i nauczycieli, wszystkich, którzy się nie zgadzają z PiS-em.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Proszę państwa, wszyscy wiedzą, że ta komisja jest niezgodna ani z prawem, ani z konstytucją. To jest pisane w Polsce prawo Putina. I ta komisja oczywiście niczego nie wyjaśni. Popatrzcie państwo na tą część sali sejmowej. Wszyscy posłowie PiS-u pouciekali, bo oni doskonale w duszy wiedzą, że to jest fatalny projekt ustawy, za który będą się musieli w przyszłości wstydzić. Ta komisja ma przede wszystkim dzielić Polaków, ma wykluczyć tych, którzy są ich przeciwnikami, ma dążyć do tego, by Polacy mówili o czymś innym, a nie mówili o tym, co ich boli, o drożyźnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-428.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Witold Zembaczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#WitoldZembaczyński">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#WitoldZembaczyński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wystarczy spojrzeć na dotychczasową działalność PiS-u wokół ich zapędów do wyjaśniania czegokolwiek. Klapa komisji śledczej do spraw Amber Gold. Nie doprowadziła właściwie do wyjaśnienia niczego. Czy ktokolwiek ze zgromadzonych na sali zdaje sobie sprawę z tego, że komisja weryfikacyjna do spraw reprywatyzacji w dalszym ciągu pracuje? Nie, nie słychać o niej. Nikt prawie o tym nie wie, dlatego że nie ma wyborów i nie możecie jej użyć.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#WitoldZembaczyński">Jeżeli chcecie dowiedzieć się, jakie są wpływy rosyjskie na polską scenę polityczną, wystarczyć podać serum prawdy i przesłuchać Antoniego Macierewicza. Jeśli chcecie dowiedzieć się, jakie są wpływy rosyjskie na elity polityczne większości PiS-u, wystarczy przeczytać książki Tomasza Piątka. Nie potrzeba tworzyć ciała, które w żaden sposób nie przyczyni się do tego, żeby odpowiedzieć na pytanie, dlaczego spełniliście w 100% agendę Rosji w sprawie importu z Rosji i w sprawie zakazu dotyczącego odnawialnych źródeł energii. Zrobiliście to, czego chcieli Ruscy. Po prostu jecie im z ręki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-430.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#MateuszBochenek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#MateuszBochenek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest niebywałe, że po raz kolejny do Sejmu trafia niekonstytucyjny projekt ustawy, godzący w podstawy demokracji. Znów państwo z Prawa i Sprawiedliwości chcą w procesie pozawyborczym wpływać na wyniki wyborów. Nie idźcie tą drogą. Przegrać też trzeba potrafić. Odejdźcie z jakimś elementem honoru.</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#MateuszBochenek">A swoją drogą, skoro wiecie, że w Polsce mamy agentów rosyjskich, dlaczego nie zadziałała Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego? Dlaczego nie zadziałał koordynator służb specjalnych pan minister Kamiński? To przecież on odpowiada za to, czy zostały skierowane wnioski do prokuratury. To są absolutnie podstawowe pytania i państwo w ten sposób, poprzez takie działanie wystawiacie ocenę także panu ministrowi Kamińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-432.3" who="#MateuszBochenek">Swoją drogą, to państwo uważacie się teraz za tropicieli agentów rosyjskich, a przypomnę, że nie tak dawno to wy spotykaliście się z przedstawicielami proputinowskich partii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#MateuszBochenek">To wy uzależniacie nas od rosyjskiego węgla. Taka jest prawda i taka jest rzeczywistość. Ta ustawa absolutnie nie może przejść. Ona musi trafić do kosza.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako ostatni głos zabierze pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Jeszcze ja, pani marszałek, w trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie.</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Jak to? Tyle razy byłem wymieniany, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-435.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie było żadnego odniesienia. Był pan wymieniany jako osoba siedząca na sali.</u>
          <u xml:id="u-435.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Jestem tutaj sam.)</u>
          <u xml:id="u-435.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Trudno, panie pośle. Takich pan ma przyjaciół.</u>
          <u xml:id="u-435.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-435.9" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Dobrze, ale chodzi mi o to, że pani sugeruje…)</u>
          <u xml:id="u-435.10" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Gramatyka.</u>
          <u xml:id="u-435.11" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Szanowni panowie, mamy godzinę opóźnienia.</u>
          <u xml:id="u-435.12" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#MichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Samotny Panie Pośle! Wysoka Izbo! Pan poseł Dyduch mógłby dużo powiedzieć, bo pewnie pamięta, kiedy w 1984 r. Biuro Polityczne Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej powołało Inspekcję Robotniczo-Chłopską. Wie pan, ona miała tropić spekulantów. To kubek w kubek ten sam pomysł, ta wasza ruska komisja do tropienia domniemanych agentów wśród, jak domniemam, liderów opozycji.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#MichałGramatyka">Mam pytanie merytoryczne. Proszę mi wyjaśnić, czy art. 9 ustawy pozwala na to, żeby wszyscy członkowie tej komisji byli członkami PiS? Nie ma tam żadnych zapisów o parytetach, o jakichś podziałach.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#MichałGramatyka">Proszę mi wyjaśnić jeszcze jedną rzecz. W art. 2 w pkt. 8 jest definicja wpływów rosyjskich. Jest tam bardzo ciekawe sformułowanie, że są to działania, które były prowadzone również metodami prawnie dozwolonymi. Co poeta, co autor tego przepisu miał na myśli? Jak jest w stanie przedstawić ratio legis takich przepisów? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Pani marszałek, mogę?)</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie, panie pośle, nie był pan ani razu cytowany.</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Wielokrotnie. To jest niegrzeczne, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-437.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zwrócono uwagę, że pan siedzi na sali.</u>
          <u xml:id="u-437.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: To jest niegrzeczne z pani strony.)</u>
          <u xml:id="u-437.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Panie pośle, zgodnie z regulaminem Sejmu sprostowanie jest wtedy, kiedy ktoś błędnie zacytował wypowiedź. Siedzi pan na sali…</u>
          <u xml:id="u-437.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Pan Mieszkowski cytował.)</u>
          <u xml:id="u-437.8" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mieszkowski: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-437.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie, on też pana nie cytował.</u>
          <u xml:id="u-437.10" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Wczorajszą wypowiedź?)</u>
          <u xml:id="u-437.11" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powiedział, że siedzi pan na sali.</u>
          <u xml:id="u-437.12" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo przepraszam, szanowni…</u>
          <u xml:id="u-437.13" who="#komentarz">(Poseł Marek Dyduch: Czy ja mogę sprostować.)</u>
          <u xml:id="u-437.14" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie.</u>
          <u xml:id="u-437.15" who="#komentarz">(Poseł Marek Dyduch: Ja mogę sprostować, bo do mnie odniósł się pan poseł.)</u>
          <u xml:id="u-437.16" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, szanowni panowie. Na tej sali padło bardzo dużo pytań. Niestety na te pytania nikt państwu nie odpowie, ponieważ nie ma posła wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-437.17" who="#komentarz">(Poseł Marek Dyduch: Mam prawo do sprostowania. 15 sekund. Więcej nie potrzebuję.)</u>
          <u xml:id="u-437.18" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-437.19" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: A ja nie mogę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! W trybie sprostowania zwracam się do pana posła Gramatyki. Otóż w tamtym czasie byłem młodym człowiekiem i nie podejmowałem decyzji w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. To chciałem sprostować.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#MarekDyduch">Pamiętam Inspekcję Robotniczo-Chłopską, która była podobna do komisji, którą chce powołać PiS. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma na sali posła przedstawiciela wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Do głosowania nad wnioskiem komisji o odrzucenie projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-439.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-439.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2845 i 2867).</u>
          <u xml:id="u-439.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę pana posła Szymona Pogodę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#SzymonPogoda">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, druki nr 2845 i 2867.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#SzymonPogoda">Sejm na 68. posiedzeniu w dniu 13 grudnia 2022 r. na podstawie art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu skierował powyższy projekt ustawy do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#SzymonPogoda">Wysoka Izbo! 24 lutego br. wojska Federacji Rosyjskiej zaatakowały Ukrainę. W wyniku tej brutalnej agresji do Polski zaczęły się kierować tysiące obywateli Ukrainy, którzy poszukiwali schronienia. W dniu 12 marca 2022 r. Sejm przyjął ustawę, która zapewniła doraźną podstawę prawną do legalnego pobytu obywateli Ukrainy na terytorium naszego kraju. Dotychczasowe doświadczenia wynikające z ww. ustawy wskazywały na potrzebę nowelizacji polegającej na doprecyzowaniu niektórych przepisów oraz dodaniu nowych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-440.3" who="#SzymonPogoda">Procedowany projekt ustawy przewiduje m.in. określenie terminu na złożenie wniosku o nadanie nr PESEL na 30 dni, licząc od dnia przybycia obywateli Ukrainy do Polski. Projekt wprowadza również podstawę prawną, która upoważnia Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz inne właściwe organy realizujące świadczenia rodzinne do uzyskania z rejestru Straży Granicznej historii przekraczania granicy przez obywateli Ukrainy. Przewiduje również kontynowanie wsparcia finansowego jednostek samorządu terytorialnego w realizacji dodatkowych zadań edukacyjnych polegających na zapewnieniu ciągłości kształcenia, wychowywania i opieki obywateli Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-440.4" who="#SzymonPogoda">Wysoka Izbo! W trakcie prac komisji przez klub Prawo i Sprawiedliwości oraz kluby opozycyjne zostały zgłoszone poprawki, które w części zostały przyjęte. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, po rozpatrzeniu powyższego projektu ustawy w dniu 13 grudnia, jednogłośnie wnosi o uchwalenie przez Wysoki Sejm ww. projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-440.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Filip Kaczyński, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#FilipKaczyński">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, druki nr 2845 i 2867.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#FilipKaczyński">Szanowni Państwo! Projekt ustawy, nad którym sumiennie pracowaliśmy wczoraj w ramach Komisji Spraw Wewnętrznych i Administracji, przewiduje wprowadzenie w szczególności następujących rozwiązań prawnych: określenie 30-dniowego terminu, licząc od dnia przybycia obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL; wprowadzenie ułatwień dla obywateli Ukrainy, którzy z różnych względów utracili możliwość dostępu do profilu zaufanego; zapewnienie ciągłości świadczenia pieniężnego wypłacanego na podstawie art. 13 ustawy przysługującego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Rzeczypospolitej Polskiej w ramach zorganizowanych grup pieczy zastępczej z terenu Ukrainy; rozszerzenie zakresu wykorzystania środków funduszu pomocy poprzez uwzględnienie możliwości finansowania zadań Polskiego Czerwonego Krzyża realizowanych na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy przez Krajowe Biuro Informacji i Poszukiwań, przewidziane w konwencjach międzynarodowych o traktowaniu jeńców wojennych oraz o ochronie osób cywilnych podczas wojny; likwidację instytucji zezwolenia na pobyt czasowy wydawanego obywatelom Ukrainy w trybie uproszczonym; rozszerzenie zakresu prac, które będą mogły być wykonywane w gospodarstwie przez obywatela Ukrainy legalnie przebywającego na terytoriom RP; uzależnienie od posiadania numeru PESEL możliwości korzystania ze zbiorowego zakwaterowania w okresie dłuższym niż 120 dni od dnia przybycia na terytorium RP; kontynuowanie w roku 2023 wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w realizacji dodatkowych zadań oświatowych, w tym dotyczących dowożenia uczniów oraz zapewnienia korzystania z wychowania przedszkolnego, związanych z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie; stworzenie podstaw prawnych do partycypacji obywateli Ukrainy w kosztach zakwaterowania i wyżywienia. Rozwiązania te mają na celu usankcjonowanie praktyk dopłacania przez obywateli Ukrainny do usług zamieszkania i wyżywienia oraz aktywizację obywateli Ukrainy przebywających w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#FilipKaczyński">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Powyższe zmiany w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa są w naszej opinii w pełni zasadne, dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość deklaruję dalsze poparcie dla niniejszej ustawy, a w celu doprecyzowania zgłaszam w imieniu klubu poprawki. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Protasa, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#JacekProtas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jesteśmy w trakcie drugiego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#JacekProtas">Szanowni Państwo! Są to zmiany potrzebne i oczekiwane przez różnego rodzaju instytucje, urzędy czy też polskie samorządy. Wnikają one z praktyki, z codziennego działania. Te wszystkie uwagi, które spływają od urzędów, samorządowców, ale również od przedsiębiorców i różnych stowarzyszeń, znalazły swoje odzwierciedlenie w wielu zapisach tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#JacekProtas">Przede wszystkim oczywiście to są sprawy związane ze sprawnym funkcjonowaniem samorządu, bowiem to samorządy i samorządowcy przejęli na siebie główny ciężar pomocy uciekinierom z Ukrainy. Cieszy mnie bardzo, że tym razem pan minister był otwarty na dialog zarówno z korporacjami samorządowymi, jak i innymi podmiotami społecznymi, co zaowocowało całkiem niezłym projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#JacekProtas">Te zmiany podzieliłbym na dwie grupy: jedną stanowią te bieżące, o których już wcześniej wspomniałem, druga część tych zmian zmierza do ułatwienia procesu integracji obywateli Ukrainy ze społeczeństwem w Polsce. To bardzo ważny aspekt, bowiem część uciekinierów przed wojną, część obywateli Ukrainy chce natychmiast, jak tylko będą sprzyjające warunki, wrócić do siebie do domu, na Ukrainę, natomiast część Ukraińców przebywających w Polsce chce u nas pozostać, wiąże swoje plany z życiem i z pobytem w Polsce. Trzeba bardzo mocny nacisk kłaść również na ten aspekt i tworzyć w prawodawstwie jak najlepsze warunki do integracji społecznej Ukraińców w Polsce. To również nasz, polski interes.</u>
          <u xml:id="u-444.4" who="#JacekProtas">Przedszkola, szkoły i uczelnie muszą być gotowe do kształcenia dzieci i młodzieży słabo znających język i kulturę polską. System zdobywania i potwierdzania uprawnień zawodowych powinien być bardziej elastyczny. Urzędy pracy muszą przygotować nowe programy w zakresie przekwalifikowywania, szkolenia, zatrudniania, również z wykorzystaniem środków europejskich. Te i inne wyzwania jeszcze przed nami, ale trzeba się do nich już dzisiaj przygotowywać. Mam nadzieję, panie ministrze, że podziela pan mój pogląd.</u>
          <u xml:id="u-444.5" who="#JacekProtas">Praca nad projektem w ramach komisji przebiegała w dobrej atmosferze. Przyjęliśmy wiele poprawek, również na wniosek samorządów i innych podmiotów społecznych.</u>
          <u xml:id="u-444.6" who="#JacekProtas">Chciałbym powiedzieć o jeszcze jednym bardzo ważnym elemencie, który przewijał się podczas prac nad tym pierwszym, podstawowym projektem, potem podczas innych nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-444.7" who="#JacekProtas">Szanowni Państwo! Nie przyjmiemy żadnych inicjatyw i poprawek, które zmierzają do stworzenia naszym gościom z Ukrainy lepszych warunków, niż mają obywatele Rzeczypospolitej. To droga donikąd. Gościnność ma swoje granice, a przesada i nadgorliwość mogą doprowadzić do niepotrzebnych niepokojów i konfliktów. Myślę, że wszyscy to rozumiemy. Stwórzmy jak najlepsze warunki pobytu dla Ukrainek i Ukraińców w Polsce, ale te warunki nie mogą być lepsze niż dla obywateli Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-444.8" who="#JacekProtas">Szanowni Państwo! Zważywszy na otwartość pana ministra na dialog z przedstawicielami samorządów terytorialnych, jak również innych organizacji społecznych, klub Koalicji Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-444.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana posła Wiesława Szczepańskiego, który przedstawi stanowisko klubu poselskiego Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#WiesławSzczepański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu koalicyjnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, druki nr 2845 i 2867.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#WiesławSzczepański">Tak jak mówił mój przedmówca, wczoraj odbyło się posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. W ciągu ponad 2 godzin dyskutowaliśmy nad tym projektem. Zostało przyjęte szereg poprawek zaproponowanych przez stronę rządową, m.in. ta przygotowana przez pana posła Kaletę, jak również poprawka zgłoszona przez pana posła Zimocha i panią poseł Nowogórską, która dotyczyła m.in. kwestii możliwości przedłużenia prawa jazdy kierowcom ukraińskim.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#WiesławSzczepański">Od wybuchu wojny do Polski wjechało ponad 8 mln obywateli Ukrainy, choć wiemy, że bardzo wielu z nich wyjechało. Szacujemy, że w Polsce dziś żyje ok. 2 mln obywateli ukraińskich, w znacznej części to kobiety i dzieci, a ok. 1,5 mln z nich wystąpiło o PESEL, a więc w jakiś sposób wiążą oni swoją przyszłość z Polską. Mamy nadzieję, że te osoby, będące głównie w młodym wieku, być może potem zasilą polski rynek pracy. Jednocześnie zgadzam się ze swoim przedmówcą, iż powinniśmy stwarzać im warunki przede wszystkim do tego, żeby chciały tu mieszkać, chciały tu żyć, no ale muszą one mieć warunki takie jak Polacy, a nie lepsze, bo może to budzić niestety antagonizmy w czasie wysokiej inflacji, w trudnej sytuacji. Jeśli jednej grupie będziemy stwarzali lepsze warunki, a drugiej gorsze, może to spowodować również nieufność w stosunku do osób, które przybywają do Polski. Wiemy, że przecież to, co działo się w pierwszych dniach wojny, co dzieje się dzisiaj, pokazało pomoc Polaków, wielką solidarność z tymi osobami, które przyjechały tu z Ukrainy, uciekając przed wojną.</u>
          <u xml:id="u-446.3" who="#WiesławSzczepański">Ustawa rozwiązuje kilka ważnych kwestii. Cieszy to, że ustawa była dyskutowana i omawiana ze środowiskami pozarządowymi — z NGOs, ale również ze stroną samorządową i na wniosek samorządów przyjęto wiele rozwiązań. Ustawa mówi m.in. o tym, iż chcemy, aby jednak Ukraińcy aktywizowali się w Polsce, a więc powinni ponosić pewne opłaty za pobyt, jeżeli minie określony termin. W zależności od długości terminu te opłaty powinny być na poziomie 50%, czyli nie więcej niż 40 zł, po 180 dniach — na poziomie 75%, ale nie wynosić więcej niż 60 zł. Jakbyśmy policzyli te kwoty, to przy 2–3 osobach spokojnie można wynająć mieszkanie i nie trzeba przebywać w ośrodku zakwaterowania. Czasami osoby te zajmują hotele czy motele, które mogą być już przeznaczane na normalną działalność, mogłyby normalnie funkcjonować. Jak pan minister mówił, ponad 80 tys. Ukraińców jeszcze mieszka w takich miejscach zbiorowego zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-446.4" who="#WiesławSzczepański">Ustawa również uszczelnia system, bo jednak wiemy, że wśród osób uczciwych są osoby nieuczciwe, jest wielu Ukraińców, jak wskazuje Straż Graniczna, którzy wyrobili PESEL, wystąpili o świadczenia, a potem wyjechali z Polski i po prostu pobierają świadczenia, mimo że nie żyją, nie funkcjonują w tej chwili w Polsce. Świadczenia są pobierane przez kilkaset tysięcy osób, które wyjechały. Zgodnie z tą ustawą te świadczenia mogą być cofnięte i przywrócone po powrocie.</u>
          <u xml:id="u-446.5" who="#WiesławSzczepański">Ustawa przewiduje również zapisy związane z kwestią nadchodzącego roku szkolnego 2022/2023, a więc z uczęszczaniem dzieci ukraińskich do przedszkoli, szkół, uczelni wyższych, tak aby ta młodzież mogła się uczyć i jednocześnie asymilować z Polską.</u>
          <u xml:id="u-446.6" who="#WiesławSzczepański">Dobrym rozwiązaniem jest również to, że Polski Czerwony Krzyż będzie mógł uczestniczyć w udzielaniu pomocy Ukraińcom i korzystać z tych środków, jak również inne organizacje pozarządowe czy samorządowe — w układzie budowy i pozyskiwania środków na cele mieszkaniowe, tak aby te osoby nie mieszkały już w ośrodkach zamieszkania zbiorowego, ale również asymilowały się z polskim społeczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-446.7" who="#WiesławSzczepański">Mój klub głosować będzie za przyjęciem tej ustawy. Chciałbym jednak zgłosić dwie poprawki, które powinny w jakiś sposób jeszcze bardziej usprawnić funkcjonowanie tej ustawy i być może wydłużyć okresy pozwalające na składanie określonych dokumentów przez stronę ukraińską. Mam nadzieję, że rząd pochyli się nad tymi poprawkami i w czasie posiedzenia Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w sposób szybki o nich rozstrzygniemy, tak abyśmy mogli jeszcze na tym posiedzeniu Sejmu uchwalić tę ustawę i aby służyła ona mieszkańcom Ukrainy, jak również Polakom, którzy przyjęli Ukraińców pod swój dach i którzy dzisiaj na co dzień z nimi żyją. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-446.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam panią poseł Urszulę Nowogórską, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#UrszulaNowogórska">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Koleżanki i Koledzy Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Koalicji Polskiej — PSL, Unii Europejskich Demokratów i Konserwatystów w odniesieniu do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, druki nr 2845 i 2867.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Wczoraj odbyło się posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Było to bardzo merytoryczne, rzeczowe posiedzenie, które pozwoliło na szeroką i mądrą dyskusję nad projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#UrszulaNowogórska">Z tego miejsca chciałabym podziękować za inicjowaną przez Federację Przedsiębiorców Polskich, ale również przez pana posła Wiesława Szczepańskiego i przeze mnie poprawkę, która dotyczyła przedłużenia okresu obowiązywania art. 14 ustawy z dnia 23 marca 2022 r. o szczegółowych regulacjach w zakresie transportu i gospodarki morskiej w związku z konfliktem na Ukrainie do dnia 31 grudnia 2023 r. w zakresie przedłużenia terminu ważności ukraińskich praw jazdy bez konieczności ich wydłużania właśnie do 31 grudnia 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-448.3" who="#UrszulaNowogórska">Szanowna Wysoka Izbo! Już 10 miesięcy obowiązują przepisy pierwszej ustawy pomocowej względem obywateli Ukrainy, która dawała możliwości legalnego pobytu, korzystania z opieki zdrowotnej, legalnej pracy, nauki w naszym państwie. Ten czas pozwolił na wyrobienie dodatkowych opinii, obserwacji i zdeterminował konieczność nowelizacji, nad którą właśnie dzisiaj się pochylamy. Po to, by doprecyzować i uzupełnić obecnie obowiązujące przepisy w ustawie, nad którą dzisiaj debatujemy, znajdą się nowe uszczegółowienia, m.in. uchodźcy od przybycia do Polski będą mieli 30 dni na złożenie wniosku o numer PESEL. Ci, którzy nie złożyli wniosku o numer PESEL po przekroczeniu granicy Polski, będą mieć na to 30 dni od dnia wejścia tej ustawy w życie.</u>
          <u xml:id="u-448.4" who="#UrszulaNowogórska">W miejscach zbiorowego zakwaterowania pomoc będzie udzielana do 120 dni od pierwszego wjazdu do Polski. Po tym terminie uchodźca, który nie należy do grupy wrażliwej, aby otrzymać taką pomoc, będzie musiał pokryć część kosztów, do 50% lub 75%, jednak nie więcej niż 40 zł w pierwszym przypadku i nie więcej niż 60 zł w drugim przypadku na dzień, a także oczywiście będzie musiał mieć nadany numer PESEL. Zgodnie z projektem osoby niepełnosprawne, dzieci, emeryci, kobiety w ciąży oraz osoby wychowujące dziecko do 12. miesiąca życia, opiekunowie co najmniej trójki dzieci, osoby w trudnej sytuacji nie będą musiały pokrywać kosztów utrzymania i po 120 dniach od ich przyjazdu do Polski pomoc będzie kontynuowana bez dodatkowych opłat.</u>
          <u xml:id="u-448.5" who="#UrszulaNowogórska">Celem noweli, nad którą dzisiaj dyskutujemy, jest uszczelnienie przede wszystkim również systemu wypłaty świadczeń dla uchodźców. Jeżeli uchodźca wyjedzie z Polski na dłużej niż 30 dni, to traci przysługujące mu świadczenie. W ustawie wpisana jest również podstawa prawna do uzyskania danych z rejestru Straży Granicznej m.in. przez ZUS o historii wjazdów i wyjazdów przez obywateli ukraińskich. Również system Diia będzie dokumentem pobytowym. W projekcie ustawy są też przepisy dalszego wsparcia finansowego dla samorządów na dodatkowe zadania oświatowe dla dzieci z Ukrainy. Na ten cel z Funduszu Pomocy przewidziano ponad 2 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-448.6" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Polskie Stronnictwo Ludowe, Koalicja Polska popiera wszystkie pomysły i wszystkie możliwości wsparcia dla obywateli Ukrainy, które niosą ze sobą mądrą, przemyślaną i racjonalną pomoc, pomoc, która będzie pobudzała do aktywności, a nie zachęcała do bierności.</u>
          <u xml:id="u-448.7" who="#UrszulaNowogórska">Reasumując swoje wystąpienie, mój klub, klub Koalicji Polskiej — PSL, Unii Europejskich Demokratów, będzie popierał projekt niniejszej ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-448.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Tuduj przedstawi stanowisko koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#KrzysztofTuduj">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#KrzysztofTuduj">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Polacy i Ukraińcy stoją przed historyczną szansą poprawy i zacieśnienia stosunków między naszymi narodami. Ale jawią się ważne pytania, gdzie jest granica zdrowego rozsądku, gdzie kończy się szlachetna solidarność, a zaczyna naiwność, głupota. Ile możemy finansować w obliczu kryzysu finansów, drożyzny, inflacji, w obliczu deficytu budżetowego? Czy to jest pomoc na kredyt, który my będziemy musieli spłacać? Rozumiem, że inwestujemy w tę relację, ale gdzie jest reakcja z drugiej strony? Czy mamy obietnice kontraktów, wdzięczność? Konfederacja jako jedyna stawia te pytania, bo to są ważne pytania dla Polski i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#KrzysztofTuduj">Administracja publiczna oczywiście musi sprostać wyzwaniu, jakim jest fala uchodźców. Oby ona się nie powiększyła. Nie rozważamy tych scenariuszy, a myślę, że powinniśmy. Co będzie, jeżeli kolejne miliony będą szukały schronienia? Aktualizacja przepisów jest zupełnie zrozumiała. M.in. wystąpił problem z wyłudzeniami tych świadczeń. Dobrze, że po 10 miesiącach państwo polskie doszło do tego w tym przedłożeniu, by ZUS otrzymywał informacje od Straży Granicznej. Może trochę długo to trwało, ale lepiej późno niż wcale. Na pewno dobrze, że w przedłożeniu są przepisy dotyczące opieki nad dziećmi, bo najbardziej poszkodowane osoby, połowa uchodźców, to są dzieci. Natomiast pojawiają się też wątki uznawania kwalifikacji górniczych Ukraińców. Jeżeli uchodźcy w Polsce to kobiety i dzieci, to po co kwalifikacje górnicze? Chyba dzieci jeszcze nie mają takich kwalifikacji. Czy naprawdę stać nas na to, żeby finansować digitalizację dóbr kultury na Ukrainie?</u>
          <u xml:id="u-450.3" who="#KrzysztofTuduj">Szanowni Państwo! Wspieramy Ukrainę również militarnie, ale w ostatnim tygodniu naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy fotografował się z obrazem Stefana Bandery. Ten kult jest bardzo trudny do zniesienia dla Polaków. W tym tygodniu zmarł też Polak, który był w kosmosie, Mirosław Hermaszewski. Warto przeczytać jego świadectwo rodzinne — straszne. Jeżeli to wszystko ma iść ku dobremu, to nie może tak zgrzytać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-450.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tomasz Zimoch przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypomnę moje słowa z wczorajszej dyskusji. Lojalnie współpracowaliśmy ze stroną rządową przy uchwalaniu ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, jak i przy kolejnych nowelizacjach. Praca nie może dzielić, ona stale musi łączyć siły. Współpracujemy jako koło Polska 2050 i przy kolejnej nowelizacji. Współpraca naszym zdaniem to dyskusja, przedstawianie uwag, zgłaszanie poprawek. Tak zrobiliśmy właśnie przy kolejnej nowelizacji. Mieliśmy nadzieję, że tym razem chętniej pan minister będzie korzystał z naszych uwag. Wycofaliśmy jednak kilka poprawek, chociaż podtrzymujemy, że przy budowie nowych przejść granicznych czy ich modernizacji powinny być wykorzystywane środki budżetowe, a nie środki z Funduszu Pomocy. Zapewnił pan jednak, panie ministrze, że będą to m.in. środki unijne przeznaczone na ten cel. Zgodziliśmy się z tym, choć oczywiście poprosimy za kilka miesięcy o informacje na ten temat. Wycofaliśmy także poprawki dotyczące zmian w ustawach o Policji i Straży Granicznej, ale czekamy, zgodnie z sugestią przewodniczącego komisji, na informacje, jakie środki i na jaki konkretnie cel zostaną wykorzystane. Na marginesie — uważamy, że w ustawach nie powinny się jednak pojawiać przepisy niezwiązane z ich tematyką.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#TomaszZimoch">Ponownie składamy kilka poprawek. Jedna jest zaakceptowana, a o dwóch chcę wspomnieć.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#TomaszZimoch">Wprowadzenie obowiązku częściowego pokrycia kosztów pomocy przez obywateli Ukrainy należy uznać oczywiście za krok zrozumiały. Wątpliwości budzi procedura przyznawania uprawnień do korzystania z wyjątków od zasady pokrywania części kosztów pomocy, która nie została opisana w projekcie ustawy. Uważamy za konieczne wprowadzenie minimalnych gwarancji proceduralnych dla obywateli Ukrainy chcących skorzystać z wyjątków od zasady odpłatności.</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#TomaszZimoch">I druga uwaga, dotycząca innej poprawki. Wojna w Ukrainie powoduje konieczność zapewnienia warunków długoterminowego pobytu obywateli Ukrainy w naszym kraju. Obejmuje to również umożliwienie im wyjazdu do Ukrainy w celu załatwienia ważnych spraw życiowych. Łączny okres dozwolonego pobytu poza terytorium Polski wynoszący obecnie miesiąc nie jest wystarczający, co wpływa bardzo często, jak to sygnalizują, paraliżująco na obywateli Ukrainy przebywających w naszym kraju. Poprawka nie zakłada wypłacenia świadczeń socjalnych za okres braku obecności na terytorium Polski. Dlatego chcemy wydłużenia tego okresu do 60 dni. Bo przypomnę m.in. panu posłowi Protasowi, że ZUS i inne właściwe organy gminne szybko będą otrzymywały informacje o wyjeździe obywatela Ukrainy i wypłata świadczeń będzie wtedy wstrzymana.</u>
          <u xml:id="u-452.4" who="#TomaszZimoch">Koło Parlamentarne Polska 2050 oczywiście poprze tę ustawę. A teraz, panie marszałku, składam poprawki.</u>
          <u xml:id="u-452.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy panią poseł Joannę Senyszyn, która przedstawi nam stanowisko Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#JoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#JoannaSenyszyn">Projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy z 12 marca br. — tę ustawę właśnie nowelizujemy — uzyskał ponadpartyjne poparcie. Za głosowało wtedy 439 posłów ze wszystkich klubów i kół, z wyjątkiem koła Konfederacji. Na taki wynik głosowania niewątpliwy wpływ miała postawa polskich obywateli, którzy gremialnie, z poświęceniem pomagali ukraińskim uchodźcom. Polacy uznali pomoc Ukrainie za swój moralny obowiązek. To, co się działo na przełomie lutego i marca 2022 r., stanowiło wyraz i pokaz solidarności. Pomagaliśmy w punktach granicznych i na terenie całego kraju. Indywidualnie, zbiorowo, instytucjonalnie. Pomoc organizowały samorządy i organizacje pozarządowe. Były zbiórki żywności, ubrań, kwaterowanie uchodźców w prywatnych mieszkaniach. Do dnia dzisiejszego polską granicę przekroczyło 8360 tys. uchodźców, głównie kobiet i dzieci. 6,5 mln z nich wróciło do Ukrainy. Część, nie wiemy, ilu dokładnie, wyjechało do innych krajów Unii. Ok. 1,5 mln uzyskało PESEL. Teraz będą przy uzyskiwaniu numeru PESEL ułatwienia. To bardzo dobrze. Jako naród możemy być dumni. Ponownie z tego miejsca serdecznie za to wszystkim dziękuję w imieniu Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#JoannaSenyszyn">9 miesięcy funkcjonowania ustawy pokazało, że trzeba ją znowelizować, zmienić przepisy, które się nie sprawdziły, dodać nowe. Najgorsze było to, że pieniądze na świadczenie pomocy ukraińskim uchodźcom przyznawano organizacjom bez doświadczenia, które nigdy nie zajmowały się pomocą czy wręcz powstawały po to, by te pieniądze uzyskać. A co gorsza, bez konkursów. Premier przekazał 10 mln zł w sposób budzący poważne wątpliwości. Przykładowo 264 mln… Oczywiście 10 mld… Nie, dobrze, 10 mln, przepraszam. 264 mln dostała Straż Narodowa Bąkiewicza, lidera narodowców.</u>
          <u xml:id="u-454.3" who="#JoannaSenyszyn">Oczywiście zawsze trzeba pamiętać, że państwo ma obowiązki w pierwszej kolejności wobec swoich obywateli, a dopiero potem wobec obywateli innych państw. Koło Polskiej Partii Socjalistycznej popiera ideę pomocy uchodźcom ukraińskim, ale też popiera konieczność racjonalizacji tej pomocy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-454.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#PiotrZgorzelski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze się dopisać do listy?</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy.</u>
          <u xml:id="u-455.4" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-455.5" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-455.6" who="#PiotrZgorzelski">I ponownie zapraszamy panią poseł Joannę Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#JoannaSenyszyn">Już wczoraj podczas pierwszego czytania rządowego projektu ustawy prosiłam o odpowiedź na pytanie: Ile konkretnie będzie kosztować nowelizacja tej ustawy? Ponieważ takiej odpowiedzi nie uzyskałam, zwracam się z tym pytaniem ponownie. Ile konkretnie będzie Polskę kosztować obecna nowelizacja ustawy? Przy tym trzeba zwrócić uwagę, że przecież są oczywiście koszty wymierne, ale są też koszty niewymierne. Jeżeli przykładowo poza kolejnością ochrona zdrowia będzie w przychodniach przyjmować uchodźców, to wtedy wydłużą się kolejki dla Polaków.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#JoannaSenyszyn">Proszę o kompleksowe potraktowanie tego pytania, a więc uwzględnienie zarówno kosztów wymiernych, jak i kosztów tzw. okołokonsumpcyjnych. Dziękuję. Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Jana Szopińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Oczywiście trzeba poprzeć te propozycje zmian, które tu mają charakter porządkujący. Z drugiej jednak strony trzeba zauważyć, że niektóre przepisy mogą być niespójne z obowiązującymi przepisami prawa i niektóre będą obowiązywały z mocą wsteczną, co udowodniłem wczoraj na posiedzeniu komisji. Otóż powinno być tak w naszym kraju, że szczególnie te przepisy, które dotyczą legalności pobytu, powinny być jasne, zrozumiałe, aby podmioty zatrudniające wiedziały, jakie przepisy powinny zastosować, by nie było chaosu i zamętu, jako że nie sprzyja to prowadzeniu działalności gospodarczej. Szkoda, że tak długo trwały działania rządowe związane z tą ustawą i tak późno wpłynęła ona do Sejmu. Szkoda też, że nie ma co najmniej opinii Biura Analiz Sejmowych w odniesieniu do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#JanSzopiński">Natomiast pan poseł Szczepański mówił o poprawkach, które zgłosiliśmy. Uprzejmie prosimy stronę rządową, aby te poprawki były przeanalizowane i aby weszły do tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-459.3" who="#PiotrZgorzelski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-459.4" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pan poseł Grzegorz Braun.</u>
          <u xml:id="u-459.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#GrzegorzBraun">Panie Ministrze! Chciałbym drążyć temat wczoraj tak rozczarowująco napoczęty. Rozczarowująco, bo na moje proste pytanie, jak długo mamy kontynuować tę politykę utrzymywania drugiego narodu — cytuję posła, pańskiego partyjnego kolegę: mamy na utrzymaniu drugi naród — a więc na to proste pytanie, jak długo, pan odpowiedział — sparafrazuję, ale tak zrozumiałem — że do zwycięstwa. A więc dopytuję się o kryteria. Jakie symptomy mamy zaobserwować, żebyśmy uznali, że już dość? Nie pytaliście narodu polskiego, czy życzy sobie utrzymywać drugi naród. Nie postawiliście tak tej sprawy. Pytam o koszta. Ile już wydano? Jaki preliminarz? Co tam pan jeszcze chce rozdać? I pytam: Jakie znaki na niebie i ziemi mają się ukazać, żebyście stwierdzili, że to zwycięstwo zostało już osiągnięte? Czy może pan to sprecyzować, panie ministrze? Bo jeśli nie ma takich znaków, jeśli to jest jakaś abstrakcja, to pojawia się pytanie: Czy to ma trwać w nieskończoność, do końca albo reżimu ukraińskiego, albo reżimu warszawskiego w obecnym stanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Joanna Fabisiak.</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#PiotrZgorzelski">Nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-461.3" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Wanda Nowicka.</u>
          <u xml:id="u-461.4" who="#PiotrZgorzelski">Nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-461.5" who="#PiotrZgorzelski">Ale obecna jest pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
          <u xml:id="u-461.6" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-461.7" who="#PiotrZgorzelski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa jest potrzebna i dobrze, że nad nią procedujemy. Niemniej jednak chciałam zapytać, czy miejsca zbiorowego zakwaterowania powinny być miejscami przejściowymi, a nie miejscami docelowymi przebywania uchodźców. Działania rządu powinny skupić się obecnie na pomocy obywatelom Ukrainy w znalezieniu własnego lokum, a w większości zajmują się tym niestety organizacje pozarządowe.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#MałgorzataPępek">Widzę, że pan poseł się świetnie bawi.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie, zgadzam się, zgadzam się. Nawet będę brawo bił.)</u>
          <u xml:id="u-462.3" who="#MałgorzataPępek">Jakie w tym zakresie działania poczyni rząd w najbliższym czasie? Jaką pomoc mają zagwarantowaną polskie rodziny, które zakwaterowały rodziny ukraińskie? Mam na myśli docelowe znalezienie dla nich mieszkań. Do naszych biur poselskich zgłaszają się już rodziny, te, które zakwaterowały rodziny ukraińskie. Niektóre z nich mają problemy.</u>
          <u xml:id="u-462.4" who="#MałgorzataPępek">Druga sprawa to koszty. W ustawie pisze się o kwotach maksymalnych: 40 zł i 60 zł dziennie na osobę. Czy przy tej drożyźnie, którą mamy, to są wystarczające kwoty? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-462.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Gramatyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałem zadać pytanie o aplikację Diia, o platformę, dzięki której Ukrainki i Ukraińcy mogą się legitymować. Z przedłożenia wynika, że obywatele Ukrainy będą mieli prawo do przekraczania granicy właśnie za okazaniem aplikacji Diia, a polskie obywatelki i polscy obywatele nie mają takiego prawa przy okazaniu aplikacji mObywatel. Co więcej, za pomocą aplikacji mObywatel nie można np. wejść do prokuratury albo wylegitymować się w sądzie.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#MichałGramatyka">Żebyśmy się dobrze zrozumieli: uważam, że to jest bardzo dobry ruch i że nasi bracia Ukraińcy powinni mieć w Polsce wszystkie ułatwienia. To są nasi przyjaciele i wszystkim nam powinno zależeć, żeby jak najlepiej poradzili sobie w dobie rosyjskiej agresji na ich kraj. Ale kiedy Sejm uchwali przepisy, na mocy których Polska aplikacja również będzie dawała takie prawa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Tuduj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#KrzysztofTuduj">Szanowny Panie Ministrze! Mam uprzejmą prośbę o głębsze uzasadnienie wątku związanego z górnikami, bo szczerze mówiąc, zupełnie się pogubiłem. Bo tak, dzieci to chyba górnikami nie są. Kobiety, które przyjechały z tymi dziećmi, też raczej nie są górnikami, mężczyźni, zdaje się, mają obowiązek obrony i nie mają prawa wjazdu do Polski ze strony Ukrainy, a w Polsce wy zamykacie kopalnie — panie ministrze, gdybym mógł o uwagę jednak poprosić uprzejmie — pod dyktat Unii Europejskiej. No to po co? Bo ja tego nie rozumiem. A może innym razem pan minister odpowie.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Dyduch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#MarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 2 miesiące temu byliśmy z delegacją posłów w Brukseli. Mieliśmy okazję spotkać się m.in. z komisarzem do spraw kryzysu i postulowaliśmy, żeby Polska otrzymała więcej środków na przyjęcie uchodźców z Ukrainy. Pan komisarz powiedział, że zwiększenie tych środków w budżecie na następny rok jest możliwe. Więc mam pytanie: Czy polski rząd negocjuje większe środki, i o ile większe, jeżeli chodzi o dotację czy pomoc w tej sprawie z budżetu Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#MarekDyduch">I po drugie, w nawiązaniu do pana posła Brauna, mnie się wydaje, że przy wszystkich wątpliwościach… Bo przecież jesteśmy wśród wyborców i wielu ludzi zadaje pytania dotyczące tego, czy musimy aż tak pomagać Ukrainie. Ale pewien zmysł polityczny, który nas powinien dotyczyć, jest taki, że mamy niepowtarzalną szansę złączyć się czy wspólnie działać z narodem ukraińskim, co nam się w historii nie zdarzało, więc myślę, że warto o tym pomyśleć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Grabczuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzeba powiedzieć uczciwie, że jako naród, ale również jako państwo zdaliśmy w bieżącym roku egzamin. Dzięki naszej postawie wyrobiliśmy sobie dość silną pozycję i w Europie, i na świecie. To dobrze, że korzystamy z pewnych doświadczeń, patrzymy, co się przez te 9 miesięcy zmieniło, i dostosowujemy przepisy prawa do obecnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Panie Ministrze! Na dwie rzeczy bym zwrócił jeszcze uwagę. Chodzi o dużo więcej dodatkowych, mimo wszystko, lekcji języka polskiego, i to nie tylko na tym podstawowym poziomie, ale również na wyższym. A wiem to, ponieważ od wielu miesięcy uczę języka polskiego w moim biurze. I drugi element — duża grupa, zwłaszcza lekarzy, narzeka na system uznawania dyplomów. Mimo wszystko trwa to zbyt długo.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#KrzysztofGrabczuk">I proszę państwa, rzecz ostatnia. Zbliżają się święta. Pamiętajmy, że część Ukraińców po raz pierwszy w życiu spędzi je poza swoim krajem, poza własnym domem. Pamiętajmy o nich, ale również pamiętajmy o Polakach, którzy są w trudnej sytuacji, bowiem żeby pomagać, nie trzeba być ani bogatym, ani silnym. Trzeba być dobrym. Pomóżmy wszystkim tym, którzy tej pomocy będą od nas potrzebowali. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Grzyb.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! To jest rzeczywiście potrzebna regulacja, bo ona przedłuża wszystkie te elementy i porządkuje te, które wymagały tego porządkowania, związane z pobytem obywateli Ukrainy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#AndrzejGrzyb">Z tej strony trzeba wyraźnie podziękować Polakom, którzy przyjęli wielu obywateli Ukrainy pod swój dach, ale też różnego rodzaju organizacjom pozarządowym oraz instytucjom państwowym, które się do tego przyłożyły bardzo solidnie. Natomiast pozostaje pytanie o prognozę: Co może się wydarzyć? Są pewnie jakieś estymacje związane z obecną sytuacją. Czy ta presja migracyjna będzie rzeczywiście silna?</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#AndrzejGrzyb">Po drugie, zauważyłem taki proces — zresztą też uczestniczyłem w pomocy samorządów — budowy mieszkań dla tych, którzy są przesiedleni wewnętrznie. Wydaje mi się, że to jest również pewien czynnik, który może trochę stabilizować ten strumień uchodźców, bowiem oni, obywatele Ukrainy, bardzo często chcą pozostać jednak wewnętrznie przesiedleni, na terenie własnego kraju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-472.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Dariusz Kurzawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#DariuszKurzawa">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rzeczywiście pomoc Ukraińcom była bardzo ważna, jest bardzo ważna, ponieważ tak jak kiedyś Polska była przedmurzem chrześcijaństwa i bezpieczeństwa dla Europy Zachodniej, dla całego świata, tak teraz tę rolę pełni Ukraina, dlatego bardzo dobrze, że Polacy, polskie samorządy, jak również rząd wspierają ten kraj w obronie przed najazdem wojsk rosyjskich. Natomiast rodzi się bardzo ważne pytanie, bo słyszeliśmy o wielu milionach obywateli Ukrainy, którzy przekraczali granicę z Polską, wielu z nich u nas pozostało. Moje pytanie jest takie: Czy mamy dokładne liczby, ilu obywateli Ukrainy znajduje się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej? Czy jesteśmy w stanie określić, jak to wygląda, jeżeli chodzi o dzieci i osoby dorosłe? Prosiłbym, panie ministrze, o odpowiedź w tej sprawie na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Krutul.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#PawełKrutul">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Od wybuchu wojny 24 lutego na teren Rzeczypospolitej Polskiej przybyło ponad 8300 tys. Ukraińców, w większości były to kobiety i dzieci. Ta ustawa jest bardzo ważną ustawą, która usystematyzuje ich pobyt w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#PawełKrutul">Chciałbym z tego miejsca podziękować samorządom, a także polskiemu społeczeństwu, które przyjęło pod polskie dachy te osoby uciekające przed terrorystą Putinem, który zabija na co dzień dzieci, cywilów. Tam ciągle trwa konflikt wojenny.</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#PawełKrutul">Bardzo ważna sprawa, panie ministrze. Chodzi o to żeby — jeżeli jest taka możliwość — przyspieszyć, udogodnić nostryfikację ukraińskich dyplomów potrzebnych choćby w służbie zdrowia, co jest bardzo ważne, gdzie cierpimy na niedobory, braki specjalistów. Ważne jest, żebyśmy, pamiętali i podziękowali jeszcze raz naszym sąsiadom, że przelewają krew również za naszą wolność. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Rutka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#MarekRutka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W wielu przypadkach stopień asymilacji obywateli i obywatelek Ukrainy jest znaczący. Dotyczy to przede wszystkim dzieci i młodzieży. Moje pytanie dotyczy tego, czy w przedłożonym projekcie znalazły się ułatwienia, a także źródła finansowania nauki języka polskiego, nauki kultury polskiej, a także zapoznania się z historią wzajemnych stosunków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Szewiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#AndrzejSzewiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na Ukrainie jesteśmy świadkami największej katastrofy humanitarnej w Europie Środkowej. Ta sytuacja wynika ze zbrodniczego ataku Federacji Rosyjskiej w szczególności na cele cywilne, na infrastrukturę krytyczną. Ponad 1400 tys. Ukraińców jest w Polsce. Polacy zdali ten egzamin, przyjęli do swoich domów potrzebujących Ukraińców, zresztą tak jak w wielu trudnych momentach historycznych na całym świecie Polacy byli przyjmowani. Ale ta oddolna inicjatywa i tylko pomoc Polaków nie wystarczają. Ważne też jest wsparcie i samorządowe, i państwowe. Moje pytanie jest następujące. Współpracuję w Częstochowie ze Stowarzyszeniem Demokratyczna RP. Tam jest największy problem, jeżeli chodzi o samotne matki z dziećmi. Czy można jeszcze zintensyfikować wsparcie właśnie dla samotnych kobiet? Bo one naprawdę nie mogą pracować, to jest bardzo trudna sytuacja. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rzeczywiście jest tak, że ta ustawa pomogła obywatelom Polski godnie przyjąć uchodźców z Ukrainy, która została zaatakowana w sposób bezwzględny przez rosyjski reżim. Panie ministrze, to też ma wymiar gospodarczy. W związku z tym mam pytanie do pana ministra. Jak państwo oceniają — jeżeli chodzi o kwestie gospodarcze — wpływ uchodźców na naszą gospodarkę? Drugie pytanie: W jaki sposób będą państwo kształtować otoczenie prawne tak, żeby być może spora część z naszych gości została i dokładała do naszej gospodarki w przyszłości swój całkiem spory wkład? Bardzo bym prosił o pogłębioną refleksję i odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tomasz Zimoch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#TomaszZimoch">Panie Ministrze! Dobrze, że nowelizacja umożliwi uzyskiwanie z rejestru Straży Granicznej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i inne właściwe organy informacji o wyjazdach z Polski obywateli Ukrainy. Dzięki temu będzie możliwe wstrzymywanie w takich przypadkach wypłaty świadczeń. Dobrze, że te zmiany wreszcie będą uszczelniać system i zapobiegać wyłudzeniu, co podkreślają państwo w uzasadnieniu tej nowelizacji. Dane te będą także mogły być uzyskiwane, rozumiem, od początku, czyli od 24 lutego. Proszę raz jeszcze zapewnić, że tak rzeczywiście będzie. Ale jak od strony technicznej to ma wyglądać? Czy wszystko jest przygotowane, żeby ZUS i organy gminne mogły błyskawicznie i spokojnie korzystać z rejestru Straży Granicznej?</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam teraz na mównicę sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana ministra Pawła Szefernakera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#PawełSzefernaker">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Przede wszystkim chciałbym podziękować za merytoryczną dyskusję, która miała miejsce wczoraj na posiedzeniu komisji. Myślę, że to również była wyjątkowa sytuacja, że zdecydowana większość poprawek przedstawionych przez obóz rządzący, przez większość parlamentarną, przedstawionych w czasie posiedzenia komisji przez pana posła Kaletę, została przyjęta jednogłośnie, bez głosowania. To pokazuje, jak ponad podziałami politycznymi potrafimy wspierać dobre rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#PawełSzefernaker">Myślę, że warto również powiedzieć o tym, że, szanowni państwo, od 24 lutego wszyscy Polacy, ponad podziałami politycznymi, pomagają uchodźcom wojennym z Ukrainy. Także działania administracji publicznej od pierwszego dnia były wspólne i prosiłbym państwa, żeby w tej debacie nie dzielić Polaków, nie dzielić administracji. Padło stwierdzenie, że pomagają tylko samorządy. Szanowni państwo, każdy w administracji ma swoją rolę. Inną rolę ma samorząd terytorialny, inną rolę ma rząd, inną rolę mają organizacje pozarządowe. Wczoraj o tym mówiłem. Ale niewielu z państwa mnie słuchało, jak odpowiadałem na państwa pytania. Był gwar na sali. W związku z tym może to nie dotarło do państwa. 5700 mln zł to są środki, które otrzymały samorządy w tym roku na pomoc uchodźcom z budżetu funduszu pomocy. W związku z tym to nie jest tak, że jest jakaś grupa, która pomaga, i grupa, która nie pomaga. Ponad podziałami politycznymi wszyscy od 24 lutego pomagają. Chciałbym, aby także w czasie tej debaty to wybrzmiało i żebyśmy nie dzielili Polaków na tych, którzy pomagają mniej, lub tych, którzy pomagają bardziej. Pełnią różne role w systemie pomocy.</u>
          <u xml:id="u-486.2" who="#PawełSzefernaker">Szanowni Państwo! Padły pytania o to, ile osób znajduje się obecnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wczoraj o tym mówiłem, ale powtórzę. Ponad 1 mln osób to są osoby, które obecnie przebywają na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. 1400 tys. — to liczba osób, które wyrobiły sobie numer PESEL, a są uchodźcami wojennymi z Ukrainy. W tej chwili, mówiąc kolokwialnie, ten numer PESEL będzie mrożony, zawieszany, żeby wszelkiego rodzaju instytucje samorządowe, rządowe widziały na bieżąco, że ta osoba nie przebywa w Rzeczypospolitej Polskiej. Odpowiadając na pana pytanie, chciałbym powiedzieć, że ten system był przygotowywany przez ministra Janusza Cieszyńskiego, przez zespół z Ministerstwa Cyfryzacji. Od dłuższego czasu była integracja tych systemów, żeby wszystkie podmioty, które wydają tego typu różnego rodzaju świadczenia, miały wgląd na bieżąco do bazy.</u>
          <u xml:id="u-486.3" who="#PawełSzefernaker">Padło także tutaj stwierdzenie dotyczące aplikacji Diia. Chciałbym na to odpowiedzieć, wyjaśnić pewną kwestię. Aplikacja Diaa nie zastępuje paszportu. Paszport jest w dalszym ciągu dokumentem podróży, ale w aplikacji Diia jest wystawiany elektroniczny dokument, który jest takim, można powiedzieć, potwierdzeniem pobytu, karty pobytu, który wskazuje na legalność pobytu w ramach Unii Europejskiej. Osoby, które przekraczają granicę Rzeczypospolitej Polskiej i np. jadą dalej, mają możliwość otrzymania potwierdzenia, że ich pobyt jest legalny. Nie muszą iść do urzędu, do urzędu wojewódzkiego, nie muszą stać w kolejce. Otrzymują po prostu potwierdzenie legalności pobytu w tej aplikacji. Ten dokument aplikacyjny świadczy o legalności pobytu, ale nie jest dokumentem podróży, jakim jest paszport.</u>
          <u xml:id="u-486.4" who="#PawełSzefernaker">Szanowni Państwo! Jeżeli chodzi o miejsce zbiorowego zakwaterowania, państwo również o to pytali, ok. 80 tys. osób obecnie przebywa w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Oczywiście celem rządu jest to, aby to były miejsca tymczasowe, żeby te osoby w Polsce rozpoczęły takie życie, aby nie musieć mieszkać w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Chciałbym także jasno wskazać, że nie zgadzam się z tym stwierdzeniem, które tutaj padło, że rolą rządu jest szukanie miejsc do wynajmu dla tych osób. To, że szukają ich organizacje międzynarodowe, które zajmują się uchodźcami, jest również wynikiem działania pełnomocnika rządu do spraw uchodźców. Ze swoimi współpracownikami wielokrotnie prosiliśmy organizacje międzynarodowe o to, aby pomagały uchodźcom w znajdowaniu miejsc zamieszkania w Polsce, bo to nie jest rolą rządu. Organizacje pozarządowe są po to, żeby uzupełniać rząd w różnego rodzaju działaniach. Nie jest rolą rządu szukanie mieszkań dla osób, które chcą się usamodzielnić. To jest rola organizacji pozarządowych. Cieszę się, dziękując organizacjom międzynarodowym, że strumień środków, które przekazują do Polski, trafia w te miejsca, gdzie rząd nie może działać. Wielokrotnie się spotykaliśmy. Rozmawiamy z UNHCR-em, UNICEF-em i innymi organizacjami. Bardzo się cieszę, że ta pomoc się zazębia. Tam, gdzie rząd nie podejmuje działań, ponieważ nie jest od tego, aby niektóre działania podejmować, tam podejmują działania organizacje międzynarodowe.</u>
          <u xml:id="u-486.5" who="#PawełSzefernaker">Szanowni Państwo! Nostryfikacja dyplomów medyków jest rzeczywiście taką sprawą, że to trochę trwa, z różnych względów. Wynika to także z takiej procedury odnośnie do opinii Naczelnej Izby Lekarskiej. Nie jestem ekspertem w tych sprawach, bo tym zajmuje się Ministerstwo Zdrowia. Wielokrotnie rozmawialiśmy na różnego rodzaju spotkaniach. Monitorujemy te kwestie. Wiem, że ten czas jest już znacząco skrócony odnośnie do tego, jak było na początku, kiedy przybywali do nas pierwsi uchodźcy.</u>
          <u xml:id="u-486.6" who="#PawełSzefernaker">Było także pytanie — nie widzę już, co prawda, pana posła, który o to pytał, ale warto o tym powiedzieć, szanowni państwo — odnośnie do tego, że na razie polska pomoc na terenie Ukrainy, pomoc humanitarna prowadzi do tego, że rzeczywiście uchodźcy wojenni migrują w ramach Ukrainy ze wschodu na zachód, z dużych miast do mniejszych miejscowości. Jesteśmy w kontakcie z rządem ukraińskim. 2 dni temu widziałem się z wicepremier Ukrainy panią Wereszczuk. Rozmawialiśmy o tym, jak wygląda w tej chwili sytuacja związana z migracją wewnątrz Ukrainy. Szanowni państwo, na dzisiaj nie ma, mimo że mamy do czynienia z barbarzyńskim atakiem na cele cywilne, na cele infrastruktury krytycznej, zwiększonej liczby osób przekraczającej granicę ukraińsko-polską, tzn. nie ma więcej uchodźców wojennych w związku z sytuacją na Ukrainie. Ukraińcy są zdeterminowani, żeby pozostać u siebie, w państwie, w kraju, żeby móc bronić swojego kraju, żeby móc go później odbudowywać. W związku z tym chciałbym również zaapelować do państwa posłów, aby nie podawać takich informacji, które padały w trakcie tej debaty, że prawdopodobnie dotrze do nas parę milionów osób. Szanowni państwo, celem agresora jest to, żeby obywatele Ukrainy wyjechali z Ukrainy. Naszym celem jako państwa, które wspiera Ukraińców, wspiera naród ukraiński, jest to, aby te osoby otrzymały pomoc humanitarną, żeby nie musiały uciekać z własnego państwa. Jak widać, w tej chwili ta pomoc, którą świadczy Polska, którą świadczą także inne państwa, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, tam, na Ukrainie, prowadzi do tego, że tej większej emigracji związanej właśnie z zimą w tej chwili nie doświadczamy.</u>
          <u xml:id="u-486.7" who="#PawełSzefernaker">Jeszcze raz bardzo serdecznie państwu dziękuję za dyskusję, także za poparcie tej ustawy. Gwarantuję państwu, że od pierwszego dnia agresji Rosji na Ukrainę współpracujemy z samorządami i organizacjami pozarządowymi.</u>
          <u xml:id="u-486.8" who="#PawełSzefernaker">Pierwsza fala uchodźców była tak duża, że żadne państwo na świecie nie podjęłoby się tego samo, żadna administracja na świecie nie podjęłaby się tego sama, nie udźwignęłaby tej fali. Mówili o tym eksperci z organizacji międzynarodowych. Przypomnę, w pierwszych dniach granicę przekraczało ok. 140 tys. osób na dobę. Takiej fali w tak krótkim czasie nie było nigdzie indziej, w związku z czym naturalne było to, że organizacje pozarządowe, samorządy i zwykli Polacy mocno zaangażowali się w tę pomoc.</u>
          <u xml:id="u-486.9" who="#PawełSzefernaker">Chciałbym państwu powtórzyć, że ta pomoc była koordynowana również we współpracy z rządem Rzeczypospolitej Polskiej, który mając doświadczenie w tej współpracy, mając doświadczenie korzystania z procedur wypracowanych w ciągu ostatnich 9 miesięcy, również przygotowuje się, bo o to państwo pytali, na ewentualną kolejną falę uchodźców, ponieważ my jako odpowiedzialna administracja musimy być przygotowani na różne scenariusze. Tak jak powiedziałem, robimy wszystko, aby mieszkańcy Ukrainy pozostali u siebie i migrowali wewnątrz Ukrainy, stąd ta nasza pomoc humanitarna, ale musimy przygotowywać się na każde rozwiązanie i przygotowujemy się także na takie rozwiązania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#PiotrZgorzelski">Czy pan poseł sprawozdawca zechce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie ma go.</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-487.4" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-487.5" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-487.6" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-487.7" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi (druk nr 2843).</u>
          <u xml:id="u-487.8" who="#PiotrZgorzelski">Proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana Piotra Brombera o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#PiotrBromber">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Opracowanie projektu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi wynika z konieczności zapewnienia stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi oraz uchylenia dyrektywy 2001/20/WE.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#PiotrBromber">Wspomniane rozporządzenie będzie obowiązywało w polskim porządku prawnym bezpośrednio i będzie miało zastosowanie od 1 lutego przyszłego roku. Od tego dnia polskie przepisy muszą zapewnić skuteczne stosowanie przepisów rozporządzenia, nie powielając jego rozwiązań. Nie mogą też być z nim sprzeczne.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#PiotrBromber">Co ważne, rozporządzenie nie ma charakteru wyczerpującego i wymaga od państw członkowskich wprowadzenia regulacji prawnych, które nie mogą zostać przyjęte na poziomie wspólnotowym. Wymienię kluczowe kwestie, które pozostały do uregulowania w ramach kompetencji krajowych i które zostały zaproponowane w projekcie ustawy o badaniach klinicznych. Przede wszystkim jest to określenie krajowego organu odpowiedzialnego za wydanie pozwolenia na prowadzenie badań klinicznych, określenie systemu oceny etycznej, określenie kwestii wymogów językowych dokumentacji, wprowadzenie rozwiązań zapewniających, co ważne, ochronę uczestników badań klinicznych w zakresie systemu odszkodowań, wprowadzenie zasady odpowiedzialności cywilnej badacza i sponsora, określenie wysokości i sposobu uiszczania opłat związanych z badaniem klinicznym, określenie zasad finansowania świadczeń opieki zdrowotnej związanych z badaniem klinicznym, określenie zasad i trybu przeprowadzania inspekcji badania klinicznego oraz wprowadzenie mechanizmu wsparcia niekomercyjnych badań klinicznych. Najważniejsze założenie ustawy to właśnie wskazanie jako organu właściwego do prowadzenia postępowań w przedmiocie wydania pozwolenia na badania kliniczne prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#PiotrBromber">W celu zapewnienia ochrony uczestników badania klinicznego, wysokiej jakości wydawanych opinii oraz terminowości wydawania opinii proponuje się w projekcie ustawy powołanie Naczelnej Komisji Bioetycznej, która będzie funkcjonowała przy prezesie Agencji Badań Medycznych. W projekcie ustawy określono, że w skład naczelnej komisji bioetycznej będzie wchodziło nie więcej niż 30 osób.</u>
          <u xml:id="u-488.4" who="#PiotrBromber">W celu zagwarantowania uczestnikom badań klinicznych szybkiej i prostej drogi dochodzenia rekompensaty za poniesione w związku z badaniem klinicznym szkody w projekcie proponuje się utworzenie Funduszu Kompensacyjnego Badań Klinicznych. Ten fundusz będzie państwowy, będzie funduszem celowym, a dysponentem będzie rzecznik praw pacjenta.</u>
          <u xml:id="u-488.5" who="#PiotrBromber">W projekcie uregulowano również kwestię finansowania świadczeń opieki zdrowotnej związanych z badaniem klinicznym. Znalazły się w nim również regulacje dotyczące inspekcji badań klinicznych w zakresie zagadnień, które ustawodawca europejski pozostawił do doprecyzowania na poziomie krajowym. W projekcie zawarto również propozycje zmian innych ustaw, m.in. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ustawy o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.</u>
          <u xml:id="u-488.6" who="#PiotrBromber">Podsumowując, przedłożony projekt jest bardzo oczekiwany zarówno przez branżę, jak i przez Ministerstwo Zdrowia oraz Agencję Badań Medycznych. Ten projekt dopasowuje, tak jak już powiedziałem, nasze prawodawstwo do prawodawstwa europejskiego. Co ważne, treść tego projektu została wypracowana w porozumieniu z branżą kliniczną i z przedstawicielami organizacji pacjentów. Ustawa wprowadza, to warto szczególnie podkreślić, rozwiązania propacjenckie, które zwiększają ochronę pacjentów w trakcie uczestnictwa w badaniach klinicznych.</u>
          <u xml:id="u-488.7" who="#PiotrBromber">Kończąc, warto też podkreślić — oprócz tego komponentu propacjenckiego i oprócz kwestii dostosowania regulacji formalnych do porządku Unii Europejskiej — że ustawa ta ma charakter prorozwojowy w ujęciu makroekonomicznym, gdyż dynamika rozwoju badań klinicznych jest zależna również od kwestii stopnia skomplikowania i przejrzystości regulacji formalnoprawnych. Bardzo dziękuję, panie marszałku, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-488.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Anna Kwiecień, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#AnnaKwiecień">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi wpisuje się w rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej — mówimy o druku nr 536 z roku 2014 — w sprawie badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#AnnaKwiecień">Do sprawnego rozwoju badań klinicznych konieczne jest zapewnienie przejrzystego systemu prawnego, pozbawionego barier o charakterze administracyjno-prawnym. Obecnie wskaźniki dotyczące liczby prowadzonych badań w stosunku do liczby mieszkańców są niesatysfakcjonujące w porównaniu z innymi krajami europejskimi, takimi jak Czechy czy Węgry. W Rzeczypospolitej Polskiej działa ok. 450 firm farmaceutycznych, a cały sektor farmaceutyczny należy do prywatnego kapitału, praktycznie cały, w dużej mierze do inwestorów zagranicznych. Łączne wpływy do budżetu państwa z tytułu realizacji badań klinicznych w Rzeczypospolitej Polskiej to ok. 1 mld zł rocznie. Wpływy te wynikają z podatków i opłat. Jednym z celów proponowanej ustawy jest zwiększenie liczby badań klinicznych proponowanych w Rzeczypospolitej Polskiej. W 2017 r. złożono 478 wniosków, w 2018 r. — 527. Jeśli ta ustawa wejdzie w życie, to w ciągu 10 lat dojdzie do liczby mniej więcej 700 wniosków rocznie.</u>
          <u xml:id="u-490.3" who="#AnnaKwiecień">W ustawie wskazano na szczególną rolę zwiększenia konkurencyjności i innowacyjności przemysłu farmaceutycznego przez stymulację badań i rozwoju leków oraz poprawę warunków realizacji badań nieklinicznych.</u>
          <u xml:id="u-490.4" who="#AnnaKwiecień">Ustawa określa tryb postępowania w przedmiocie wydawania pozwoleń na badanie kliniczne produktu leczniczego stosowanego u ludzi. Organem właściwym do prowadzenia postępowań w przedmiocie wydania pozwolenia lub odmowy będzie prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Pozwolenie będzie wydawane w drodze decyzji administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-490.5" who="#AnnaKwiecień">Ustawa określa zadania Naczelnej Komisji Bioetycznej do spraw Badań Klinicznych i tryb jej powoływania. Te zadania to sporządzanie oceny etycznej badania klinicznego, prowadzenie szkoleń dla członków komisji bioetycznych, współpraca z prezesem urzędu rejestracji produktów leczniczych, rozpatrywanie wniosków o wpis na listę komisji bioetycznych.</u>
          <u xml:id="u-490.6" who="#AnnaKwiecień">Ważnym elementem będzie powoływanie członków naczelnej komisji bioetycznej, których będzie powoływał i odwoływał minister właściwy do spraw zdrowia. Kandydatów na członków naczelnej komisji bioetycznej ministrowi właściwemu do spraw zdrowia będzie rekomendował prezes Agencji Badań Medycznych. Sama naczelna komisja bioetyczna będzie funkcjonowała przy Agencji Badań Medycznych. Kadencja członków będzie trwała 4 lata.</u>
          <u xml:id="u-490.7" who="#AnnaKwiecień">Szanowni Państwo! W samej ustawie są też zapisy dotyczące obowiązków sponsora i badacza, a także określenie, kto będzie tym badaczem — tutaj wpisani są lekarze, lekarz dentysta, pielęgniarka albo położna. W zakres obowiązków sponsora i badacza — na co warto zwrócić uwagę — wpisane jest, że ustawodawca, dookreślając obowiązki badacza i sponsora, wskazał, że realizacja badań musi być zgodna z wytycznymi międzynarodowej rady do spraw harmonizacji wymagań technicznych. Sponsor i badacz będą ponosić odpowiedzialność cywilną za wyrządzone szkody uczestnikowi badania klinicznego wynikające z ich działania lub zaniechania. W ustawie są też bardzo ważne zapisy związane z Funduszem Kompensacyjnego Badań Klinicznych.</u>
          <u xml:id="u-490.8" who="#AnnaKwiecień">Tak jak pan minister powiedział, ustawa jest ważna dla wszystkich podmiotów…</u>
          <u xml:id="u-490.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę nie rozmawiać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#AnnaKwiecień">…dla wszystkich uczestników rynku medycznego. Ustawa jest propacjencka, co jest bardzo ważne. Ważne jest też, że zarówno chroni pacjentów, jak i wspiera placówki medyczne, przez które będą realizowane te badania.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#AnnaKwiecień">Ustawa jest potrzebna i oczekiwana. To ustawa, która wypełnia jeden z kamieni milowych, czyli stanowi istotny element w uzyskaniu środków z KPO. W związku z tym informuję Wysoką Izbę, że klub Prawo i Sprawiedliwość będzie popierał rozwiązania zawarte w tej ustawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy na mównicę pana posła Rajmunda Millera, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#RajmundMiller">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#RajmundMiller">Szanowni Państwo! Ta ustawa to jest implementacja do prawa polskiego rozporządzenia Unii Europejskiej, Parlamentu Europejskiego dotyczącego badań klinicznych przeprowadzanych u ludzi.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#RajmundMiller">Tak jak mówiła przed chwilą pani poseł, jest ona bardzo istotna, ze względu na możliwość uzyskania środków z KPO. Jest ona jednym z istotnych elementów programu mającego na celu poprawę sytuacji polskiej opieki zdrowotnej, czyli tzw. kamieni milowych.</u>
          <u xml:id="u-494.3" who="#RajmundMiller">Ta ustawa, szanowni państwo, określa i precyzuje przepisy dotyczące prowadzenia badań klinicznych. Przede wszystkim w ustawie powoływany jest naczelny organ odpowiedzialny za decyzje o przeprowadzaniu badań klinicznych. Tym organem jest prezes urzędu rejestracji produktów leczniczych. Ta ustawa przewiduje również powołanie Naczelnej Komisji Bioetycznej do spraw badań klinicznych, co jest bardzo ważne, dlatego, że ta komisja będzie zarówno przeprowadzała kontrole, jak i pilnowała przestrzegania pewnych zasad prawnych dotyczących tych badań. Natomiast prezes urzędu rejestracji leków będzie odpowiadał za wydawanie zgody na przeprowadzanie takich badań. W tej ustawie mamy uproszczoną formułę ubiegania się o zezwolenie. Są tam ułatwienia dla tych, którzy będą składali wnioski dotyczące możliwości przeprowadzania takich badań. To jest bardzo ważne ze względu na to — moi przedmówcy o tym mówili — że tych badań w Polsce robiono zbyt mało, a przeprowadzanie tych badań klinicznych będzie bardzo istotne dla rozwoju naszego rodzimego przemysłu farmaceutycznego może jeszcze nie dzisiaj, ale za parę lat.</u>
          <u xml:id="u-494.4" who="#RajmundMiller">Jest to również projekt propacjencki. Ustawa zawiera zapisy dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów, którzy będą uczestnikami badań klinicznych. Powoływany jest specjalny fundusz kompensacyjny, który może zostać wykorzystany w razie szkód, które pacjenci mogliby ponieść w czasie przeprowadzania badań klinicznych. Nie ogranicza to możliwości ubiegania się tych osób o odszkodowania na drodze sądowo-prawnej.</u>
          <u xml:id="u-494.5" who="#RajmundMiller">Ponieważ wszystkie zapisy ustawy są bardzo korzystne w kontekście przyszłości i rozwoju polskiej opieki zdrowotnej, klub Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska będzie popierał zapisy tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-494.6" who="#RajmundMiller">Martwimy się tylko o jedno. Umowa z Unią Europejską, która dotyczyła uchwalenia tej ustawy, mówiła o uchwaleniu jej oraz pozostałych ustaw dotyczących opieki zdrowotnej w Polsce do końca ostatniego kwartału tego roku. W związku z tym mam pytanie do pana ministra: Czy były przeprowadzone jakieś rozmowy, które pozwolą nam na przedłużenie okresu na przyjęcie pozostałych koniecznych w tym zakresie ustaw? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-494.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana posła Marka Rutkę, który przedstawi stanowisko klubu poselskiego Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#MarekRutka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W imieniu klubu polskiego Lewica mam zaszczyt zaprezentować stanowisko w sprawie projektu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#MarekRutka">O tym, jak ważna jest kwestia dotycząca zasad przeprowadzania badań klinicznych, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Kolejnym przykładem na niedostateczne regulacje w tym obszarze był cykl reportaży pt. „Eksperyment” redaktora radia TOK FM Michała Janczury o eksperymentalnych terapiach z wykorzystaniem komórek macierzystych. Patologie i nadużycia w tym zakresie wymagają zdecydowanych i radykalnych kroków. To dobrze, że ostatnie deklaracje ministra zdrowia dają nadzieję na ograniczenie negatywnych zjawisk w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#MarekRutka">Jak czytamy w uzasadnieniu przedłożonego projektu, wprowadzenie nowych regulacji dotyczących badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi ma na celu zwiększenie atrakcyjności prowadzenia badań klinicznych na terytorium Rzeczypospolitej. Obecnie wskaźniki dotyczące liczby prowadzonych badań w stosunku do liczby mieszkańców są dalece niesatysfakcjonujące w porównaniu z innymi krajami europejskimi, jak chociażby z Czechami czy Węgrami.</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#MarekRutka">Co należy podkreślić, przedłożony projekt ustawy jest elementem Krajowego Planu Odbudowy, a dokładniej kamieniem milowym w części grantowej D3 pn.: Rozwój badań naukowych i sektora farmaceutycznego w odpowiedzi na wzmocnienie odporności systemu ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-496.4" who="#MarekRutka">Zastrzeżenia można mieć do sposobu powoływania członków komisji. Członków naczelnej komisji bioetycznej powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw zdrowia. Kandydatów na członków naczelnej komisji bioetycznej ministrowi właściwemu do spraw zdrowia przedstawia prezes agencji. Lepszym rozwiązaniem byłby mechanizm, zgodnie z którym ministrowi zdrowia listy kandydatów przedkładaliby bezpośrednio przedstawiciele środowisk medycznych i prawniczych, w tym m.in. rzecznik praw pacjenta.</u>
          <u xml:id="u-496.5" who="#MarekRutka">W art. 30 projektu ustawy proponuje się, aby oceny etycznej wniosku dokonywały osoby posiadające wykształcenie w danych dyscyplinach nauk. Teraz powiem, o jakie dyscypliny chodzi: nauki medyczne, nauki farmaceutyczne lub nauki o zdrowiu, a także filozofia i nauki teologiczne. Szczególnie zastanawiające jest, że członkiem komisji może być teolog. W naszej ocenie osoba zajmująca się kwestiami wiary, chociażby takimi jak żywoty świętych czy doktryny religijne, bez względu na to, jakiej religii to dotyczy, nie jest właściwą osobą. Zgodnie z art. 10 konstytucji Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i przekonań. Zgodnie z tym zapisem teolog nie powinien być angażowany do rozstrzygania kwestii dotyczących wszystkich obywateli, a nie reprezentantów takiej czy innej grupy wyznaniowej. Wszystko wskazuje na to, że zapis pozwalający teologom na udział w komisji jest sprzeczny z zapisami dyrektywy 2005/36WE.</u>
          <u xml:id="u-496.6" who="#MarekRutka">Dla zwiększenia transparentności pracy komisji warto wprowadzić dodatkowy zapis rozszerzający ograniczenia dla członków komisji, czyli zakaz posiadania udziałów i akcji przez członków komisji rozszerzony na członków rodziny oraz zakaz zatrudniania członków rodziny. Zakaz ma obowiązywać przez w okres 3 lat przed powołaniem i 5 lat po zakończeniu kadencji, aby ograniczyć do minimum możliwość oddziaływania na bezstronność członków komisji.</u>
          <u xml:id="u-496.7" who="#MarekRutka">Należy wskazać, że ważnym rozwiązaniem zaproponowanym w projekcie ustawy, mającym na celu zagwarantowanie uczestnikom badań klinicznych szybszej i prostszej drogi dochodzenia rekompensaty za poniesione w związku z badaniem klinicznym szkody, jest utworzenie funduszu kompensacyjnego. Wysokość świadczenia kompensacyjnego wyniesie od 2 tys. do 200 tys. zł w przypadku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia uczestnika badania klinicznego, natomiast od 20 tys. do 100 tys. zł w przypadku śmierci uczestnika badania klinicznego. Tego rodzaju zróżnicowanie, tzn. to, że odszkodowanie za śmierć pacjenta jest dwukrotnie niższe niż za rozstrój jego zdrowia, nie jest właściwe i w skrajnym przypadku może doprowadzić do nadużyć nawet o charakterze kryminalnym.</u>
          <u xml:id="u-496.8" who="#MarekRutka">Podkreślić należy, że badanie kliniczne jest swego rodzaju eksperymentem medycznym, więc wszelkie działania muszą być prowadzone przy zachowaniu określonych norm i reguł, np. zgoda wyrażana w sposób wyraźny musi być udokumentowana i powinna dotyczyć konkretnego badania. Pod tym względem projekt ustawy jest mało precyzyjny i w naszej opinii wymaga uszczegółowienia.</u>
          <u xml:id="u-496.9" who="#MarekRutka">Mimo powyższych zastrzeżeń przedłożony projekt, który w dużej mierze implementuje prawo unijne do krajowego systemu prawnego i jest jednym z kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy, zyska poparcie klubu poselskiego Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-496.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana posła Radosława Lubczyka, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#RadosławLubczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#RadosławLubczyk">Cieszy to, że projekt z założenia ma zagwarantować lepszą ochronę uczestnikom badań klinicznych, którzy czasem nie byli świadomi, że w ogóle biorą udział w eksperymencie. Ciężko nie odnieść jednak wrażenia, że gdyby nie to, że zmiana wymagana jest przepisami unijnymi, rządzący tą sprawą by się jednak nie zajęli. Przecież o problemie wiadomo od wielu lat. Opracowanie projektu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi wynika z konieczności zapewnienia stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 536/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi oraz uchylenia dyrektywy 2001/20/WE.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#RadosławLubczyk">Dobrze, że przepisy będą ujednolicone w ramach jednego aktu prawnego, bo dotychczas były rozproszone. Przejrzyste przepisy prawa są nam dziś bardzo potrzebne, ponieważ dają one istotne gwarancje wszystkim uczestnikom badań klinicznych. Co ważne, zmiany ustawowe przełożą się też na zwiększenie dochodów do budżetu państwa o ok. 1 mld zł, co należy w pewnym stopniu pochwalić. Istotne jest również podkreślenie, że od momentu wprowadzenia ustawy w życie badania kliniczne będą de facto osobną częścią systemu ochrony zdrowia. Ujednolicona zostanie kwestia finansowania, co sprawi, że cały system będzie bardziej przejrzysty i mniej narażony na potencjalne nieprawidłowości. Najważniejszą zmianą jest przede wszystkim wzmocnienie ochrony pacjenta. Ta ustawa właśnie im będzie bardziej potrzebna, ponieważ otacza ich niezbędnym parasolem ochronnym w tym potencjalnym systemie odszkodowań w ramach Funduszu Kompensacyjnego Badań Klinicznych. Uczestnik badań musi być świadomy, że mimo wszystko bierze udział w pewnym eksperymencie i żadna wiedza nie może być przed nim zatajana, natomiast w wyniku wystąpienia niepożądanych czynników powinien mieć zagwarantowane leczenie w ramach ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#RadosławLubczyk">Ważny jest tu również ten czynnik, o którym już wszyscy moi poprzednicy powiedzieli. Jest to jeden z kamieni milowych, którego spełnienie jest potrzebne, żeby uzyskać pieniądze z KPO. To też jest bardzo ważny argument i mam nadzieję, że szybko przeprocedujemy tę ustawę, trafi ona do trzeciego czytania, ten kamień milowy będzie odznaczony, tak żeby pieniądze mogły trafić do Polski.</u>
          <u xml:id="u-498.4" who="#RadosławLubczyk">Na ten moment na wprowadzeniu przepisów ustawowych może skorzystać każda ze stron. Obrany kierunek uważamy za słuszny i potrzebny. Nie mamy wątpliwości, że zmiany ustawowe są potrzebne, i jako klub Koalicji Polskiej — PSL poprzemy omawianą propozycję ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-498.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Brauna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże, rodacy!</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#GrzegorzBraun">Ratuj się kto może, kiedy rząd Zjednoczonej łże-Prawicy przy pełnej aprobacie ze strony totalnej opozycji instaluje w Polsce eurokołchozowy system kontroli, nadzoru, także inwigilacji pod pretekstem dbałości o zdrowie.</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#GrzegorzBraun">Siedzą tutaj przedstawiciele organizacji z mojego punktu widzenia zbrodniczej. Tak jest, szanowni państwo, to nie jest licencja poetycka, figura retoryczna. Zbrodnie, których dopuściliście się wy — pracownicy resortu, o zgrozo, zdrowia, wy — pracownicy Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, to są zbrodnie, które opiewają już na ćwierć miliona tzw. zgonów nadmiarowych. Wspólnie i w porozumieniu, w kooperacji jako zorganizowana grupa przestępcza zablokowaliście system lecznictwa w Polsce i jednocześnie zaaplikowaliście masowy eksperyment medyczny, który sięgnął właśnie niemowląt. Właśnie w tych dniach, właśnie w tych tygodniach minister jednej choroby i nagłej śmierci zareklamował na całą Polskę — oczywiście centralne ośrodki dezinformacji prowadzą stosowną kampanię tzw. społeczną — że już nawet 6-miesięczne dzieci można i należy szprycować. Przynieście, matki, opiekunowie, niemowlęta do eksperymentu medycznego. Bo przecież tych substancji, które aplikujecie starcom, ludziom w sile wieku i dzieciom, bezbronnym, bezwolnym, które aplikujecie żołnierzom i funkcjonariuszom — to szczególnie perfidne, bo oni przecież podlegają hierarchii i spotykają ich często niewesołe konsekwencje, jeśli próbują się uchylić od udziału w tym eksperymencie — nikt nie bada. Czy zmieni tę sytuację oddanie większych jeszcze prerogatyw szefowi urzędu rejestracji leków, produktów medycznych, substancji biobójczych? Czy zmieni tę sytuację uczynienie z niego mogoła, cara w tym systemie, bo będzie mógł ściągać haracze, które tam nazywacie poradami naukowymi?</u>
          <u xml:id="u-500.3" who="#GrzegorzBraun">Porady naukowe. Przewińcie sobie państwo, bo pół tysiąca stron ma ta ustawa, ten projekt razem z uzasadnieniami, z tabelami. Tam na końcu są wnioski o poradę naukową. Za wniosek kilkadziesiąt tysięcy złotych trzeba będzie… I ktoś tu mówi o tym, że to zwiększy mobilność, otworzy ten rynek. Nie, wręcz przeciwnie, sprzyjać to będzie monopolizacji. Monopolizacji, której centrum, szczyt piramidy jest oczywiście poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ przyszliście tutaj z tym, że to są dyrektywy eurokołchozowe, jest Europejska Agencja Leków i dlatego mamy to implementować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#GrzegorzBraun">Wniosek, panie marszałku, o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie rządowego projektu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi.</u>
          <u xml:id="u-504.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! W związku z koniecznością stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 536/2014 w sprawie badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi oraz uchyleniem dyrektywy 2001/20/WE Polska musi przyjąć rozwiązania prawne, które zapewnią skuteczne stosowanie przepisów wspomnianego rozporządzenia i będą spójne z przepisami krajowymi.</u>
          <u xml:id="u-504.3" who="#MirosławSuchoń">Istotne jest, aby polski rynek badań klinicznych się rozwijał, bo konkurencja ze strony innych państw w centrum Europy jest bardzo silna, a system przepisów sprzyjający prowadzeniu badań jest czynnikiem decydującym o tym, gdzie podmioty prowadzące badania ostatecznie te badania przeprowadzą. To powinno być priorytetem dla wszystkich, którym zależy na rozwoju tego sektora w Polsce. Warto tu zaznaczyć, iż projekt ustawy określa także mechanizm wsparcia niekomercyjnych badań klinicznych.</u>
          <u xml:id="u-504.4" who="#MirosławSuchoń">Rozpatrując przedłożony przez rząd projekt, należy mieć na względzie fakt, iż rozwój badań naukowych i sektora farmaceutycznego w odpowiedzi na wzmocnienie odporności systemu ochrony zdrowia jest także elementem Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności jako kamień milowy w części grantowej D3 oraz polityki lekowej państwa. Co prawda, zakładany w KPO termin realizacji tego kamienia milowego przypada na IV kwartał 2022 r., to jednak wszyscy wiemy, że z przyczyn oczywistych nie zostanie on dotrzymany.</u>
          <u xml:id="u-504.5" who="#MirosławSuchoń">Odnosząc się wprost do przedstawionego projektu, pozytywnie należy ocenić przede wszystkim rozwiązania zmierzające do zapewnienia ochrony uczestników badań w zakresie systemu odszkodowań i zasad odpowiedzialności cywilnej i karnej badacza i sponsora badań oraz określające zasady finansowania świadczeń opieki zdrowotnej związanych z badaniem klinicznym.</u>
          <u xml:id="u-504.6" who="#MirosławSuchoń">Niezbędne jest także wprowadzenie przepisów określających krajowy organ odpowiedzialny za wydanie pozwolenia na prowadzenie badania klinicznego oraz tryb postępowania w sprawie wydawania pozwoleń, a także systemu oceny etycznej badań przez komisje bioetyczne. To są obszary, które w pozytywny sposób mogą wpłynąć na wzrost zaufania do procesu badań medycznych.</u>
          <u xml:id="u-504.7" who="#MirosławSuchoń">Oczywiście jest wiele wątpliwości dotyczących poszczególnych rozwiązań zaproponowanych w projekcie ustawy. Mam nadzieję, że już podczas prac komisji te wszystkie problematyczne kwestie zostaną odpowiednio poprawione, bo przecież to jest bardzo ważny obszar, który powinien być regulowany w sposób absolutnie czytelny, jasny zarówno dla tych, którzy prowadzą badania, jak i dla obywateli.</u>
          <u xml:id="u-504.8" who="#MirosławSuchoń">Na zakończenie pragnę zwrócić uwagę, iż opóźnienie w tej dziedzinie jest już naprawdę duże. W związku z tym w imieniu Koła Parlamentarnego Polska 2050 wnoszę o prowadzenie dalszych prac nad przedstawionym projektem i przekazanie projektu ustawy do komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-504.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-504.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#PiotrZgorzelski">Aplauz zostanie odnotowany w annałach.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy panią poseł Joannę Senyszyn, która przedstawi stanowisko koła Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#JoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej przedstawiam stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi, druk nr 2843.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#JoannaSenyszyn">Przedłożenie przez rząd tego projektu wynika z konieczności zapewnienia stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 536/2014 z 16 kwietnia 2014 r. w sprawie badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi oraz uchylenia dyrektywy 2001/20/WE.</u>
          <u xml:id="u-506.2" who="#JoannaSenyszyn">Regulacje są korzystne, więc dobrze, że je uchwalimy. Warto jednak wspomnieć, że są poniekąd wymuszone przez unijną dyrektywę, co znaczy, że będziemy je zawdzięczać naszej przynależności do Unii Europejskiej. Nigdy dość powtarzania tego. Warto zawsze uświadamiać obywatelom Rzeczypospolitej, jak wiele dobrych przepisów nigdy nie weszłoby w Polsce w życie, gdybyśmy nie byli członkami Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-506.3" who="#JoannaSenyszyn">Projekt ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi jest też elementem Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności, który w skrócie nazywamy KPO. Stanowi kamień milowy w części grantowej D3 i dotyczy rozwoju badań naukowych i sektora farmaceutycznego. Zakładany w KPO termin realizacji tego kamienia milowego to IV kwartał 2022 r., a więc musimy się spieszyć, dlatego że już mamy połowę grudnia.</u>
          <u xml:id="u-506.4" who="#JoannaSenyszyn">Wprowadzenie nowych regulacji dotyczących badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi ma na celu, jak czytamy w uzasadnieniu, również zwiększenie atrakcyjności prowadzenia badań klinicznych w Polsce. Rokrocznie składanych jest kilkaset wniosków dotyczących pozwoleń na badania kliniczne. Liczba ta z roku na rok rośnie. Po wejściu w życie nowych przepisów powinno być ich jeszcze więcej, a przede wszystkim badania kliniczne będą bezpieczniejsze.</u>
          <u xml:id="u-506.5" who="#JoannaSenyszyn">Nie będę powtarzać uwag, które już zostały zgłoszone przez kluby opozycyjne. Koło Parlamentarne Polskiej Partii Socjalistycznej popiera skierowanie projektu do dalszych prac w komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#PiotrZgorzelski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby się jeszcze do listy dopisać?</u>
          <u xml:id="u-507.3" who="#PiotrZgorzelski">Jest 10 osób.</u>
          <u xml:id="u-507.4" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-507.5" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-507.6" who="#PiotrZgorzelski">I ponownie prosimy, aby pani poseł Senyszyn skierowała się do mównicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#JoannaSenyszyn">Właściwie mam tylko jedno pytanie: Dlaczego ten projekt został skierowany do Sejmu tak późno? Dlaczego procedowany jest dopiero teraz? Skoro jest jednym z kamieni milowych w Krajowym Planie Odbudowy, to dlaczego nie był procedowany dużo wcześniej? Dlaczego rząd tak zwleka ze wszystkimi kamieniami milowymi? Czy tutaj również minister Ziobro stoi na przeszkodzie, czy też może inni ministrowie, czy tylko zwyczajne lenistwo, które każe wszystko odkładać i robić na ostatnią chwilę? Proszę o odpowiedź na piśmie. Dzięki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt ten umożliwi pełne stosowanie prawa Unii Europejskiej, jeśli chodzi o badania kliniczne produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Nowe przepisy zwiększą atrakcyjność badań klinicznych, które mają być prowadzone na terenie naszej ojczyzny. Przedłużające się prace nad nową ustawą spowodowały, jak rozumiem, konieczność uchwalenia prowizorycznych rozwiązań, by umożliwić realizację badań do czasu uchwalenia tego prawa, które ma nastąpić.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#JanSzopiński">Natomiast mam pytanie do pana ministra: Czy to był element dotyczący przeszkód formalnych w Radzie Ministrów, czy to był element dotyczący typowego lenistwa — to, że dopiero dzisiaj procedujemy nad treścią tej ustawy, skoro w czerwcu ub.r. zobowiązywaliśmy się, że ona w Polsce wejdzie w IV kwartale br.? Gdyby pan minister zechciał mi odpowiedzieć w tej sprawie na piśmie, będę panu zobowiązany. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#GrzegorzBraun">Pytanie o konflikt interesów. Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Grzegorz Cessak — ten człowiek, który wydał zgodę na poddawanie eksperymentowi medycznemu dzieci polskich pod pretekstem walki z pandemią. Zbrodniarz, zbrodniarz. Zaliczam go do szeregu tych ludzi — Niedzielski, Szumowski et consortes e tutti quanti, Dworczyk, naczelny szpitalnik Rzeczypospolitej. Grzegorz Cessak zasiada przecież w organie zarządzającym Europejskiej Agencji Leków. Europejska Agencja Leków ma budżet liczony w setkach milionów euro, gdy tymczasem ciągle jeszcze ta warszawska agenda ma chyba pół setki milionów, taki budżet. Konflikt interesów. Kogo reprezentuje pan Cessak? Czy reprezentuje dobro polskiego pacjenta, polskiego obywatela wobec koncernów farmaceutycznych, czy odwrotnie — jest przybyszem z dalekiego kosmosu, który nas tu, nasze dzieci poddaje eksperymentom…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#GrzegorzBraun">…realizując eurokołchozową politykę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ja chciałem zapytać o aspekt gospodarczy. Otóż w ocenie skutków regulacji założyli państwo ok. 30-procentowy wzrost tego obszaru w ciągu najbliższych 10 lat, biorąc pod uwagę taką dosyć, powiedziałbym, pozytywną opinię, jeżeli chodzi o możliwość wpływu tego projektu na obszar badań klinicznych. Wydaje się, że to dosyć skromnie.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#MirosławSuchoń">W związku z tym pytanie do pana ministra mam takie: Czy państwo przewidują jakiekolwiek mechanizmy, które powodowałyby, że polskie firmy zechciałyby więcej przeznaczać na badania i rozwój w tym obszarze związanym z projektem, związanym z farmaceutyką? Bo wiadomo, że to są z jednej strony kosztowne projekty, ale z drugiej strony one mają bardzo konkretny i poważny wymiar gospodarczy. W związku z tym bardzo proszę o odpowiedź na piśmie: Czy ministerstwo i rząd planują tutaj jakieś działania wzmacniające ten potencjał na przyszłość? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-516.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To potrzebna regulacja dla rozwoju badań klinicznych w Polsce. Do tej pory wskaźniki dotyczące liczby prowadzonych badań w stosunku do liczby mieszkańców były niesatysfakcjonujące w porównaniu do innych krajów europejskich, jak Czechy czy Węgry. Procedowana ustawa ma szansę zmienić ten stan rzeczy. Niemniej jednak ciągnące się prace nad ustawą spowodowały, że uchwalane były tzw. prowizorki, by cokolwiek zmienić i ułatwić w realizacji badań. Np. 2 września weszły w życie przepisy, które regulowały prowadzenie badań klinicznych w bardzo uproszczony sposób. Duże zmiany wprowadza ustawa, nad którą właśnie dzisiaj procedujemy. I dobrze.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#MałgorzataPępek">W związku z powyższym proszę o odpowiedź na pytanie: Czy te dwa akty prawne nie zawierają rozwiązań wykluczających się? Chodzi o to, żeby po wejściu w życie obecnej ustawy nie dochodziło zwyczajnie do chaosu prawnego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-518.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Karolina Pawliczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#KarolinaPawliczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Projekt ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych w swoim założeniu wydaje się słuszny. Dziś jest bardzo pilna potrzeba regulacji przepisów prawnych dla rozwoju badań klinicznych. To może też je odróżnić od tzw. eksperymentów, a od skuteczności i rzetelności tych badań zależeć będzie, czy będziemy mieli nowe leki, nowe terapie.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#KarolinaPawliczak">Jednak moje pytanie dotyczy utworzenia Funduszu Kompensacyjnego Badań Klinicznych, który będzie finansowany z wpłat sponsorów. Czy środki funduszu mogą być przeznaczone na inne cele niż system odszkodowań? Jakim budżetem będzie dysponowała naczelna komisja bioetyczna? Z jakich środków będzie finansowana? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-520.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anita Sowińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#AnitaSowińska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zgodnie z zapisami tej ustawy utworzony zostanie Fundusz Kompensacyjny Badań Klinicznych, który ma być finansowany z wpłat sponsorów. W związku z tym mam dwa pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#PiotrZgorzelski">Czy można prosić o ciszę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#AnitaSowińska">Jakie podmioty mogą być sponsorami funduszu? Czy będzie on zasilany z budżetu państwa, a jeśli tak, to w jakiej kwocie? Czy sponsorami mogą być przedsiębiorstwa oraz osoby prywatne?</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#AnitaSowińska">Drugie pytanie dotyczy właśnie osób prywatnych. Jeżeli one mogłyby być sponsorami, to czy ministerstwo wprowadziło bezpieczniki, zabezpieczenia przed de facto zmuszaniem pacjentów chorych na ciężkie choroby do opłacania badań klinicznych z własnych środków? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie! Polski rynek farmaceutyczny to przede wszystkim leki generyczne. Bardzo dobrze, że mamy własne generyki, ale świat idzie do przodu. Chodzi o to, że aby skutecznie leczyć w Polsce, potrzebne są nowe technologie i nowoczesny przemysł farmaceutyczny. Chciałem zapytać, jaki wpływ będzie miała ta ustawa na wzmocnienie tych firm, tego rynku. Chodzi o polskie firmy, które dzisiaj, że tak powiem, stoją generykami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Kwiecień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W art. 37 pkt 1 jest taki zapis, że głównym badaczem w badaniu klinicznym produktu leczniczego prowadzonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może być posiadający prawo wykonywania zawodu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lekarz, lekarz dentysta, pielęgniarka albo położna posiadająca dyplom ukończenia studiów na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo. Chciałam spytać, czy myślicie państwo o poszerzeniu tego katalogu np. o ratowników medycznych, fizjoterapeutów czy farmaceutów. Z tego, co wiem, to te zawody dopytują się o to.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#AnnaKwiecień">I jest jeszcze jedno pytanie. Panie ministrze, chciałabym spytać po prostu tak ogólnie. Proszę powiedzieć, jak się zmieni sytuacja pacjenta po wejściu w życie tej ustawy — pacjenta, w stosunku do którego prowadzi się takie badania w zakładzie opieki zdrowotnej — w odniesieniu do dzisiaj obowiązujących przepisów. Jak ta ustawa wypełnia aspekt tzw. propacjenckiej ustawy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Krutul.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#PawełKrutul">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To projekt ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi. W związku z tym mam następujące pytanie. Zgłaszają się do mego biura osoby, które to bardzo interesuje. Jak długi jest czas rozpatrzenia wniosku w przypadku uszczerbku na zdrowiu lub zgonu uczestnika badania klinicznego i wypłaty odszkodowania z funduszu kompensacyjnego? Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Czesław Siekierski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Nie mogłem uczestniczyć w debacie i wysłuchać wszystkich informacji, w związku z czym, jeśli będę pytał o coś, o czym mówiliście, to bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#CzesławSiekierski">Pierwsze: skala wydatków na badania i rozwój w obszarze klinicznym. Jakie zmiany? Jakie są źródła finansowania? Ile z budżetu, ile od firm krajowych i zagranicznych? Bo jest to bardzo intratny rynek, jeśli chodzi o cały obszar związany z produkcją leków.</u>
          <u xml:id="u-532.2" who="#CzesławSiekierski">Drugie: Jaka jest skala wydatków na ten cel w innych krajach, w krajach unijnych i poza Unią, jeśli chodzi o badania?</u>
          <u xml:id="u-532.3" who="#CzesławSiekierski">I kolejny problem: Jak jest sformalizowany dostęp lobbystów? Bo jak to porównuję do okresu mojego pobytu w Parlamencie Europejskim, to stwierdzam, że tam była pełna ewidencja i trzeba było wysłuchiwać… Jako przewodniczący komisji musiałem wysłuchiwać i jednych, i drugich, przeciwników, zwolenników, bo wtedy to mi dawało pewną wiedzę, pewne informacje. Oczywiście było wszystko jawne, dostępne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze ponownie pan minister Piotr Bromber.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#PiotrBromber">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Jeśli chodzi o ustosunkowanie się do zadanych pytań, oczywiście do tych pytań, w przypadku których padła prośba o ustosunkowanie się na piśmie, to ustosunkujemy się pisemnie.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#PiotrBromber">Jeśli chodzi o ustosunkowanie się do kwestii związanych z korelacją pomiędzy przepisami, które obecnie obowiązują, a nową ustawą, to nie będzie konfliktu, gdyż tymczasowe przepisy przestaną obowiązywać w momencie wejścia w życie przepisów, nad którymi teraz procedujemy.</u>
          <u xml:id="u-534.2" who="#PiotrBromber">Teraz jeżeli chodzi o kwestię wzmocnienia firm, które w tym obszarze funkcjonują, to już dzisiaj udostępniamy granty. Ale warto tutaj podkreślić, że tym elementem, który ma decydujący wpływ na skalę działalności w tym zakresie, są właśnie regulacje formalnoprawne. Dzisiaj proponujemy projekt ustawy, który tworzy zupełnie inną przestrzeń formalnoprawną. W ten sposób, uważamy, stwarzamy przestrzeń do zwiększonej aktywności firm w obszarze badań klinicznych. Jeżeli chodzi o fundusz, to różnica pomiędzy wpływami do funduszu a kosztami funduszu będzie pozostawała wyłącznie do dyspozycji funduszu. Nie ma możliwości pobierania opłat od pacjentów, wręcz jest zakaz.</u>
          <u xml:id="u-534.3" who="#PiotrBromber">Kwestia, która już była artykułowana w moim wystąpieniu. Oczywiście dostosowujemy przepisy do przepisów Unii Europejskiej, stwarzamy przestrzeń dla aktywności firm w tym obszarze, ale przede wszystkim tymi regulacjami formalnoprawnymi determinujemy właśnie poczucie bezpieczeństwa pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-534.4" who="#PiotrBromber">Kwestie systemu odszkodowawczego, powołanie naczelnej komisji, wprowadzenie elementu kontrolnego — to są te elementy, które z jednej strony sprawiają, że cały proces jest przejrzysty, transparentny, a z drugiej strony sumarycznie determinują właśnie to poczucie bezpieczeństwa pacjentów. I to jest ten element, ta treść, która jest dla nas, nie ukrywam, bardzo, bardzo ważna. Tak jak powiedziałem, w takim zakresie, w jakim padła prośba o udzielenie odpowiedzi na piśmie, taka odpowiedź zostanie przygotowana. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-534.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-535.2" who="#PiotrZgorzelski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-535.3" who="#PiotrZgorzelski">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-535.4" who="#PiotrZgorzelski">Mamy już pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-535.5" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 12. i 13. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-535.6" who="#PiotrZgorzelski">Proszę sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pana Janusza Cieszyńskiego o przedstawienie uzasadnień obu projektów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#JanuszCieszyński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj chciałbym omówić dwa projekty dotyczące zmian w Kodeksie wyborczym. One będą omówione wspólnie ze względu na to, że zgodnie z art. 40 regulaminu Sejmu możliwe jest połączenie projektów dotyczących podobnej tematyki podczas komisji. Z ministrem spraw wewnętrznych i administracji zdecydowaliśmy, że w imieniu rządu przedstawię obydwa projekty w nadziei, że podczas prac w komisji zostaną one połączone.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#JanuszCieszyński">Pierwszy projekt, szanowni państwo, dotyczy budowy Centralnego Rejestru Wyborców. To jest rozwiązanie, które zastąpi funkcjonujące dzisiaj prawie 2,5 tys. rejestrów lokalnych. To jest rozwiązanie, które rozwiąże problemy wyborców związane z dopisywaniem się do rejestru. Dzisiaj jest to ręczny proces, który angażuje w przededniu wyborów, myślę, nawet tysiące urzędników samorządowych. Wątpliwości związane z tym, jak ten system funkcjonuje, były zgłaszane m.in. w 2018 r. przez rzecznika praw obywatelskich. Zmiany, które proponujemy, mają poparcie Krajowego Biura Wyborczego i Państwowej Komisji Wyborczej. Zostały też skonsultowane i uzyskały pozytywną rekomendację samorządów.</u>
          <u xml:id="u-536.2" who="#JanuszCieszyński">Z punktu widzenia obywatela ta ustawa zmienia bardzo niewiele. Jedyne, co daje, to pewność, że złożenie wniosku o dopisanie do spisu lokalnego, spisu w danej gminie, będzie skuteczne. Jak pewnie część z państwa pamięta, było z tym wiele problemów, m.in. podczas wyborów samorządowych w 2018 r., które w swoim stanowisku podnosił rzecznik praw obywatelskich. Centralny Rejestr Wyborców wprowadza sytuację, w której w momencie złożenia wniosku wpis dokonuje się automatycznie. Z punktu widzenia samorządu doprowadzi to do tego, że zadania, które do tej pory ręcznie realizował samorząd, będą realizowane automatycznie, tak jak w przypadku szeregu innych e-usług czy rejestrów. Jeżeli chodzi o obciążenie pracą wokół procesu wyborczego, ono będzie znacznie mniejsze, ponieważ nie będzie wymagane ręczne dopisywanie wyborców i usuwanie wyborców, którzy zostali np. dopisani do spisu za granicą. Natomiast z punktu widzenia przejrzystości całego procesu zmiany są zdecydowanie na plus, ponieważ pewność istotnie wzrośnie dzięki wyższej jakości danych. Dzisiaj te dane są wymieniane pomiędzy najpierw rejestrem PESEL a lokalnym rejestrem mieszkańców, a następnie pomiędzy rejestrem mieszkańców a rejestrem wyborców. Dzięki wprowadzeniu Centralnego Rejestru Wyborców będzie jeden system. Z tego systemu będzie można wygenerować listy z podziałem na obwody. To wszystko w istotny sposób uprości przygotowanie tego procesu, ale też zapewni jego pełną wewnętrzną spójność, której czasami brakowało, np. w sytuacji dopisywania się osób do list wyborczych za granicą.</u>
          <u xml:id="u-536.3" who="#JanuszCieszyński">Oprócz tego podniesiemy poziom cyberbezpieczeństwa całego procesu wyborczego. Rejestr będzie prowadzony w ramach chronionej i zabezpieczonej infrastruktury rejestrów państwowych, która dzisiaj obsługuje m.in. rejestr PESEL, Rejestr Dowodów Osobistych czy Rejestr Dokumentów Paszportowych. To oznacza, że możliwości ewentualnego cyberataku, który doprowadziłoby do przerwania czy zakłócenia procesu wyborczego, praktycznie nie ma. W związku z tym, wprowadzając Centralny Rejestr Wyborców, w istotny sposób ograniczamy możliwość, jak to się wydarzyło w ubiegłym roku w jednym samorządów, zaszyfrowania rejestru w przeddzień wyborów. To jest coś, co się wydarzyło w ramach ataku typu ransomware w jednej z gmin w okolicach Warszawy. Został zaszyfrowany bardzo duży zasób dany, m.in. właśnie lokalny rejestr wyborców. W sytuacji, w której to jest rozwiązanie centralne, nawet jeśli byłby lokalny atak, istnieje bardzo prosta możliwość przywrócenia wszystkich niezbędnych do przeprowadzenia wyborów danych.</u>
          <u xml:id="u-536.4" who="#JanuszCieszyński">Drugi projekt ustawy, o którym chciałbym dzisiaj Wysokiej Izbie opowiedzieć, to projekt tzw. ustawy brexitowej związanej z tym, że Rzeczpospolita Polska zawarła z Wielką Brytanią umowę międzynarodową dotyczącą uznania praw wyborczych w niektórych wyborach. Chodzi tutaj o wybory lokalne. Ta umowa przewiduje możliwość udziału obywateli polskich w wyborach samorządowych w Wielkiej Brytanii oraz udziału obywateli Wielkiej Brytanii w wyborach samorządowych w Polsce. Ta ustawa przewiduje zmiany w Kodeksie wyborczym, które umożliwią wykonanie powyższej umowy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-536.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-537.3" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Barbara Bartuś, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec obydwu projektów ustaw przedstawionych przez rząd, a dotyczących zmian w Kodeksie wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-538.2" who="#BarbaraBartuś">Pierwszy projekt z druku nr 2651 dotyczy dostosowania przepisów Kodeksu wyborczego do umowy zawartej w maju 2020 r. pomiędzy Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej i ratyfikowanej przez prezydenta RP za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie z dnia 27 października 2020 r. w kwestii udziału w niektórych wyborach przez obywateli jednego państwa zamieszkujących na terytorium drugiego państwa.</u>
          <u xml:id="u-538.3" who="#BarbaraBartuś">Na podstawie umowy obywatele Rzeczypospolitej Polskiej zachowują prawa wyborcze w wyborach samorządowych analogiczne do tych, które posiadali do momentu wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej, co nastąpiło, przypomnę, 31 stycznia 2020 r. Obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy legalnie zamieszkują w Polsce, utrzymają czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do rad gmin oraz czynne prawo wyborcze w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. To takie same prawa, jakie posiadali do momentu tzw. brexitu.</u>
          <u xml:id="u-538.4" who="#BarbaraBartuś">Więcej emocji wzbudza druga nowelizacja z druku nr 2800, której celem jest stworzenie Centralnego Rejestru Wyborców. Aktualnie gminy prowadzą lokalne rejestry wyborców, za pomocą których sporządzają spisy wyborców na poszczególne wybory. Decentralizacja rozwiązań, czyli obecnie blisko 2,5 tys. baz danych o wyborcach, przede wszystkim generuje liczne problemy z organizacją wyborów w związku z uprawnieniami wyborców w zakresie możliwości wyboru jako stałego miejsca głosowania gminy miejsca zamieszkania innej niż gmina miejsca zameldowania, możliwości zmiany miejsca głosowania na konkretne wybory. Konieczność przekazywania zawiadomień między gminami o zmianach miejsca głosowania wyborców wymaga bardzo dużego zaangażowania urzędników samorządowych w proces dopisywania oraz skreślania wyborców ze spisów wyborców przed wyborami, a także powiadamiania wyborców o dokonanych czynnościach.</u>
          <u xml:id="u-538.5" who="#BarbaraBartuś">Wiąże się to też z ryzykiem ujęcia danego wyborcy w więcej niż jednym rejestrze lub spisie wyborców. Wiemy też o tych zaświadczeniach, które są. Ale też wiemy o problemach takich, że wyborca, który mieszka w danym miejscu, zawsze mieszkał, przychodzi, nie ma go w spisie, na wybory, nie sprawdził, bo np. wcześniej był w szpitalu, i znajduje się w danym momencie w tym spisie wyborców chociażby w szpitalu. Mówię to na podstawie własnych doświadczeń, bo pewnie tak jak wielu z państwa miałam okazję we wcześniejszych latach być członkiem takiej komisji wyborczej i widzieć, jak to wygląda w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-538.6" who="#BarbaraBartuś">Jeżeli mówimy o praktyce, to mogę więcej powiedzieć, bo od 2009 r. jestem przedstawicielem polskiego Sejmu w Zgromadzeniu Parlamentarnym OBWE i często wyjeżdżam na obserwacje wyborów. Powiem szczerze, że często z zazdrością patrzyliśmy w tych państwach, w których byliśmy, na to, że jest centralny spis i nawet jeżeli wyborca jest przypisany do innego lokalu wyborczego, szczególnie w większych miastach, gdzie te ulice są podzielone, to łatwo określić, powiedzieć, gdzie ma się zgłosić, i zawsze w tym centralnym spisie wyborców później jest odnotowany. Nie ma problemu takiego, jak jest w Polsce: jest w spisie, nie ma go w spisie, sprawdzanie tego spisu wyborców. Dlatego też myślę, że te wspólne doświadczenia powinny wszystkich nas skłonić do tego, aby to nowe rozwiązanie, Centralny Spis Wyborców, po prostu poprzeć.</u>
          <u xml:id="u-538.7" who="#BarbaraBartuś">W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość deklaruję, że ten projekt jak najbardziej popieramy. Uważamy, że nowe rozwiązanie jest potrzebne. To jest droga do tego, aby w Polsce żyło się lepiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-538.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowych projektów ustawy…</u>
          <u xml:id="u-540.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#PiotrZgorzelski">Może koledzy pomogą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">…o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy, które zawarte są w drukach sejmowych nr 2651 oraz 2800.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Druk nr 2651 jest efektem prac legislacyjnych nad nowelizacją Kodeksu wyborczego po brexicie. W styczniu 2023 r. miną 3 lata, odkąd Wielka Brytania opuściła Unię Europejską. Brexit miał wpływ na prawa wyborcze obywateli zarówno polskich, jak i brytyjskich. W maju 2020 r. rządy Wielkiej Brytanii i Polski podpisały w Warszawie stosowną umowę, na mocy której Polacy w Wielkiej Brytanii i Brytyjczycy w Polsce zachowali po brexicie czynne i bierne prawo udziału w wyborach samorządowych. Celem projektu jest dostosowanie przepisów Kodeksu wyborczego do umowy zawartej w 2020 r. między Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w kwestii udziału w wyborach. Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej zachowają prawa wyborcze w wyborach samorządowych analogiczne do tych, które posiadali do momentu wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej, a obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy legalnie zamieszkują w Polsce, otrzymają czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do rad gmin oraz czynne prawo wyborcze w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, jakie posiadali do momentu brexitu.</u>
          <u xml:id="u-544.2" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Wysoka Izbo! Projekt nowelizacji Kodeksu wyborczego zawarty w druku nr 2800 zakłada utworzenie Centralnego Rejestru Wyborców, który ma stać się częścią Systemu Rejestrów Państwowych. Centralny Rejestr Wyborców miałby zagwarantować jednolite rozwiązanie informatyczne dla wszystkich gmin przy organizacji wyborów. Szykowane zmiany w obecnym czasie — przypomnę, że mamy niepełny rok do wyborów parlamentarnych — budzą nasze poważne obawy. Projekt zakłada zmiany, które polegają na przenoszeniu, a w pewnym sensie tworzeniu nowych baz danych. Czy w tak krótkim czasie uda się stworzyć rejestr, który wyeliminuje wszystkie możliwe pomyłki? Czy i w jaki sposób Centralny Rejestr Wyborców zostanie przetestowany? Czy utworzenie Centralnego Rejestru Wyborców to odpowiedź rządu na fiasko wyborów kopertowych i próba uniezależnienia się od samorządów w kwestii organizacji wyborów? To nie są pytania tylko od nas, posłów, ale także pytania od samorządowców, z którymi współpracujemy.</u>
          <u xml:id="u-544.3" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Wysoka Izbo! Tak, chcemy usprawniać organizację wyborów, wykorzystując nowoczesne technologie, ale nie możemy pozwolić sobie na tworzenie Centralnego Rejestru Wyborców w pośpiechu i na chybcika. Takie rozwiązania wymagają staranności i precyzyjności, a to wymaga czasu. Wiemy, że czas nie jest sprzymierzeńcem partii rządzącej, ale mamy nadzieję, że tym razem oni nie będą chcieli z czasem się ścigać.</u>
          <u xml:id="u-544.4" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska wnoszę o skierowanie projektu z druku nr 2651 do dalszych prac w nadzwyczajnej komisji do spraw kodyfikacji. Natomiast wnioskuję o odrzucenie projektu z druku nr 2800. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-544.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#PiotrZgorzelski">Życzymy dużo zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-545.2" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy na mównicę pana posła Pawła Krutula, który przedstawi wraz z panem posłem Krzysztofem Gawkowskim stanowisko klubu poselskiego Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#PawełKrutul">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Opuszczenie przez Wielką Brytanię Unii Europejskiej miało wpływ na prawa wyborcze obywateli polskich i brytyjskich w wyborach lokalnych. W dniu 29 maja 2020 r. Rzeczpospolita Polska podpisała ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej umowę w sprawie udziału w niektórych wyborach, która gwarantowała utrzymanie prawa do głosowania. Konsekwencją prawną umowy jest konieczność wprowadzenia zmian w Kodeksie wyborczym po to, by obywatele Polski zachowali prawa wyborcze w wyborach samorządowych analogiczne do tych, które posiadali do momentu brexitu.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#PawełKrutul">Projekt ustawy o zmianie Kodeksu wyborczego dostosowuje przepisy Kodeksu wyborczego do zawartej umowy. Zgodnie z nią obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy legalnie zamieszkują w Polsce, utrzymają na podstawie ustawy czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do rad gmin. Dotyczy to także czynnego prawa wyborczego w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, jakie posiadali oni do momentu brexitu. Oznacza to, że obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej będą mogli uczestniczyć w wyborach rad gmin zarówno w czynny, jak i bierny sposób oraz w wyborach wójtów, burmistrzów, prezydentów miast — czynne prawo wyborcze — na takich samych zasadach jak obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej niebędący obywatelami Polski.</u>
          <u xml:id="u-546.2" who="#PawełKrutul">Projektowana ustawa nie podlega notyfikacji, nie wymaga przedstawienia właściwym organom i instytucjom Unii Europejskiej, nie podlega ocenie skutków regulacji. Projekt został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej. Co istotne, wejście w życie ustawy nie będzie miało wpływu na działalność makro-, mikro- i średnich przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-546.3" who="#PawełKrutul">Stanowisko klubu Lewicy przedstawi Krzysztof Gawkowski. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy pana posła Gawkowskiego, pana przewodniczącego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#KrzysztofGawkowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt zmiany Kodeksu wyborczego w części dotyczącej Centralnego Rejestru Wyborców to dobra koncepcja i słuszna, bo pokazująca, jak powinniśmy działać w ramach systemu organizacji państwa, który powinien wdrażać nową technologię, powinien wychodzić naprzeciw temu, czego oczekują samorządowcy, i jak powinna być budowana polityka państwa, która implementuje technologię, wykorzystuje ją dla obywatela i obywatela zabezpiecza. Dobre jest to, że w tej perspektywie dużo mówi się o cyberbezpieczeństwie, czyli o podstawie dotyczącej zabezpieczenia spisu wyborców, zabezpieczenia przed tym, żeby nie zostało to skasowane bądź w jakiś sposób przejęte przez nieodpowiednie osoby na poziomie podstawowym, czyli w gminie.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#KrzysztofGawkowski">Ale w przygotowaniu takich przepisów najważniejszy jest rozsądek i umiejętność wyobrażenia sobie problemów i tego wszystkiego negatywnego, co może się stać, bo całej klasie politycznej i rządowi powinno zależeć, żebyśmy w perspektywie budowania takich systemów teleinformatycznych widzieli również problemy. Mogą się one zdarzyć i nie byłoby dobrze, gdyby zdarzyły się w roku wyborczym, tzn. zdarzyły się w pierwszych wyborach, do których będą przygotowywane, czyli w wyborach jesiennych w 2023 r. Powinny one być wcześniej na takiej strukturze przetestowane. Pierwsza poprawka, pierwsza uwaga to jest element wdrożenia tego systemu. Powinniśmy dalej pracować nad tą ustawą, powinniśmy ją przygotowywać, ale powinniśmy też zapewnić długie vacatio legis, tj. vacatio legis od 1 stycznia 2024 r. Dzięki temu system mógłby być przetestowany w wyborach parlamentarnych bez obawy, że jego wdrożenie spowoduje problemy w wyborach samorządowych i w wyborach europejskich. To była pierwsza uwaga.</u>
          <u xml:id="u-548.2" who="#KrzysztofGawkowski">Przechodzę do drugiej uwagi, która dotyczy odpowiedzialności za to, jak będą wyglądały te dane. Pan minister doskonale wie, że przygotowanie takich systemów to nie jest takie hop-siup. To jest po prostu praca, która wymaga doświadczenia i sprawdzenia, dlatego powinniśmy rozmawiać o tym systemie i go testować. Obawiam się, że bez odpowiedniego przygotowania i testowania może się to skończyć tak jak w 2014 r. czy w 2015 r., kiedy Państwowa Komisja Wyborcza wprowadzała systemy i później wszyscy się zastanawialiśmy, czy to na pewno dobrze, że je wprowadzała.</u>
          <u xml:id="u-548.3" who="#KrzysztofGawkowski">Przechodzę do ostatniej kwestii. Wielu samorządowców w całej Polsce wskazuje, jak powinno się zreformować ten system. Mówią jasno — Centralny Rejestr Wyborców to dobry pomysł. Ale od kiedy, bo ja nie znam takiego terminu, wyborami powinno zajmować się ministerstwo? Mamy od tego organ konstytucyjny, mamy Państwową Komisję Wyborczą, która powinna się tym opiekować. Projekt ustawy, który rząd składa, powinien być oczywiście w sposób odpowiedzialny tak zmodyfikowany, aby Państwowa Komisja Wyborcza ponosiła odpowiedzialność za ten Centralny Rejestr Wyborców. Wtedy będziemy mieli sytuację, w której bez względu na to, kto będzie rządził, zawsze będzie można wykorzystywać to prawo, a nie mówić, że ma jakiś klucz polityczny, bo nie chodzi o to, kto będzie rządził, tylko chodzi o to, żeby tworzyć dobre prawo.</u>
          <u xml:id="u-548.4" who="#KrzysztofGawkowski">Przedstawiłem trzy uwagi, które są fundamentalne dla systemu i budowania odpowiedniego prawa, prawa wyborczego, które jest niezmiernie ważne dla demokracji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-548.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Stefan Krajewski przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy, druk nr 2651, oraz rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2800.</u>
          <u xml:id="u-550.1" who="#StefanKrajewski">Pierwszy z omawianych dziś projektów nie wzbudza kontrowersji. Należy uznać, że jest to słuszne, że po brexicie obywatele Polski i Zjednoczonego Królestwa dalej będą mieli prawo brać udział w wyborach lokalnych, jeśli zamieszkują na terenie drugiego kraju. Dobrze, że Polska zawarła w tej sprawie stosowną umowę z Londynem oraz że dziś w Sejmie procedujemy nad jej implementacją.</u>
          <u xml:id="u-550.2" who="#StefanKrajewski">Zgodnie z założeniami drugiego omawianego dziś projektu Centralny Rejestr Wyborców ma zastąpić rozproszone rejestry wyborców wykorzystywane do sporządzania spisów wyborców oraz uprościć lub zlikwidować znaczną część papierologii. Obecnie nie ma wymiany danych między rozproszonymi rejestrami wyborców. Oznacza to, że zmiana miejsca głosowania wymaga czasu z powodu licznych formalności w obu samorządach. Rząd zapewnia, że dzięki Centralnemu Rejestrowi Wyborców obywatele będą mogli łatwiej i szybciej zmienić miejsce głosowania.</u>
          <u xml:id="u-550.3" who="#StefanKrajewski">Kluczową rolę w tworzeniu rejestru ma odegrać minister do spraw cyfryzacji. Zgodnie z projektem ustawy to on w porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą określi sposób i wzór prowadzenia Centralnego Rejestru Wyborców czy to, jak będzie wyglądało zaświadczenie do głosowania poza miejscem zamieszkania w aplikacji mobilnej, ale swoją rolę odegrają też szefowie MSWiA, Ministerstwa Spraw Zagranicznych czy nawet minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, jeśli chodzi o głosowanie na statkach. Dostęp do Centralnego Rejestru Wyborców będą posiadać wójtowie, Państwowa Komisja Wyborcza i komisarze wyborczy, ale za pośrednictwem Krajowego Biura Wyborczego, minister właściwy do spraw informatyzacji, minister właściwy do spraw zagranicznych i konsulowie.</u>
          <u xml:id="u-550.4" who="#StefanKrajewski">Wysoka Izbo! Za każdym razem, kiedy PiS zabiera się za coś, co ma dotyczyć prawa wyborczego, to zapala się, i powinna się zapalić, czerwona lampka. Rozwiązania aktualizujące spisy są potrzebne, ale wiemy, że PiS może używać różnych sztuczek, by wykluczyć kogoś z wyborców czy zmienić granice okręgów. Można też zapytać o to, do czego władza centralna będzie używać nowego Centralnego Spisu Wyborców. Czy nie chodzi o to, aby uniknąć kolejnej kompromitacji w stylu tej z wyborami kopertowymi i gminami, które nie przekazały danych Poczcie Polskiej? Prawnicy oceniający projekt zwracają już uwagę na to, że powstanie Centralnego Rejestru Wyborców spowoduje, że łatwiej będzie można zorganizować wybory korespondencyjne.</u>
          <u xml:id="u-550.5" who="#StefanKrajewski">Należy również zadać pytanie, czy nie jest to zapowiedź dużo większych zmian w Kodeksie wyborczym wprowadzanych tuż przed wyborami. Nie trudno sobie bowiem wyobrazić, jak może wyglądać twórcze wykorzystanie nowego rejestru przez rządzących. Jeżeli mamy pełną bazę wyborców, to możemy ją wykorzystać tak, jak chcemy.</u>
          <u xml:id="u-550.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak?)</u>
          <u xml:id="u-550.7" who="#StefanKrajewski">Możemy powiedzieć, że w tym okręgu będzie o trzy mandaty mniej, a w innym więcej, zabierzemy trzy mandaty w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, a damy np. do okręgu, w którym jest większe poparcie dla PiS-u. W skali kraju można zyskać nawet od 20 do 30 mandatów.</u>
          <u xml:id="u-550.8" who="#StefanKrajewski">Wysoka Izbo! W naszej opinii tak głębokie zmiany w Kodeksie wyborczym na mniej niż rok przed wyborami nie są wskazane. W imieniu klubu Koalicja Polska informuję, że w tym kształcie nie widzimy jeszcze możliwości poparcia tej ustawy, bo w zbyt wielu obszarach PiS przyzwyczaił nas już do tego, że pod przykrywką drobnych zmian, pod przykrywką wprowadzania, implementowania przepisów unijnych wprowadza swoje kolejne zmiany. To stało się już normą, więc zawsze trzeba być ostrożnym w poparciu takich zmian proponowanych przez partię, która już pokazała, co potrafi zrobić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-550.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Michała Urbaniaka o przedstawienie stanowiska Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#MichałUrbaniak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! No cóż, zaczęło się ciekawie. Wystąpienia klubowe zaczęły się od takiej mowy-trawy, że jak zmienimy rejestr wyborczy, to Polakom będzie żyło się lepiej. Trzeba pamiętać o tym jednak, że dzisiaj Polakom bardziej zależy na prądzie, na gazie, na tym, żeby mieli czym w piecu napalić. To są rzeczy dla nich dzisiaj najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#MichałUrbaniak">Ten projekt, nad którym procedujemy, bo w zasadzie są dwa projekty, dotyczy Polaków, którzy zostali np. na wyspach po brexicie i którzy będą mogli głosować. To jest rzecz, wydaje się, raczej niekontrowersyjna. Rzeczywiście możemy założyć też, że w ramach takich gier i zabaw może dojść do jakiejś próby manipulacji ze strony np. Wielkiej Brytanii, ale to zostawmy na razie w sferze rozważań.</u>
          <u xml:id="u-552.2" who="#MichałUrbaniak">Tutaj jednak widzimy, że po raz kolejny Unia Europejska nie jest nam niezbędna do tego, żeby z jakimś państwem się układać. Widzimy ostatnie wydarzenia, które dotyczą skorumpowanej chociażby Ewy Kaili, która dostawała wielkie pieniądze z Kataru, żeby promować ten kraj, to socjalistka przecież, czy Ursuli von der Leyen, która dociska nas kolanem, byśmy wprowadzali choćby zmiany w KPO. Jednak ta instytucja nie jest nam niezbędna, żeby prowadzić politykę międzynarodową.</u>
          <u xml:id="u-552.3" who="#MichałUrbaniak">Ale też warto odnotować tutaj ten drugi projekt, czyli właśnie tworzenie Centralnego Rejestru Wyborców, cyfrowej bazy danych wszystkich przecież polskich wyborców. Nie twierdzę, że sama idea usprawnienia tego systemu jest zła, niemniej martwię się też o bezpieczeństwo tych danych, które będą w niej trzymane, choćby biorąc pod uwagę historyczne informacje dotyczące wycieków z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, które już miały miejsce, czy fakt, jak prowadzona jest polityka bezpieczeństwa choćby wokół głowy naszego państwa, gdzie paru śmieszków z Rosji może do niej zadzwonić i sobie z niej żartować. A więc widzimy ryzyka, jeśli to będzie zarządzane centralnie przez ten rząd.</u>
          <u xml:id="u-552.4" who="#MichałUrbaniak">Boję się pomyśleć o tym, co się wydarzy, jak po raz kolejny będzie próba organizowania wyborów kopertowych i np. pan Jacek Sasin się tym zajmie. To się może skończyć po raz kolejny jakimś blamażem. Boję się też, że wprowadzanie takiego Centralnego Rejestru Wyborców na mniej niż rok przed wyborami może skończyć się po prostu testami na produkcji, tzn. że ta baza będzie testowana, że ten system będzie testowany dopiero w zasadzie przy wyborach, a nie wcześniej, bo państwo mogą z tym nie zdążyć. Przecież zdaje pan sobie sprawę, ile takie testy mogą trwać, ile może trwać sama budowa tej bazy, to nie są łatwe rzeczy. Widzimy też w tym wypadku ryzyko, jakie niesie fakt, że to ma być zarządzane przede wszystkim przez ministerstwo, a nie przez Państwową Komisję Wyborczą. Tu jest sporo miejsca do manipulacji, tu jest sporo miejsca do tego, by ten projekt mógł przynieść ze sobą wiele negatywnych skutków właśnie dla polskiego wyborcy, dla którego, jak wcześniej zostało powiedziane, przecież te projekty są robione, po to żeby żyło mu się lepiej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-552.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Gramatyka przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#MichałGramatyka">Czcigodny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mamy XXI w. W XXI w. to, że państwowe usługi są elektroniczne, nikogo nie powinno dziwić, wręcz te usługi powinny być elektroniczne, powinniśmy nadążać za rzeczywistością i każda nowa elektroniczna usługa mnie cieszy, w szczególności cieszy mnie projektowana w przedłożeniu możliwość elektronicznego przepisania się do miejsca, gdzie chce się głosować. To już dawno przecież powinno być wprowadzone.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#MichałGramatyka">Co do zasady cieszy mnie w związku z tym wprowadzenie Centralnego Rejestru Wyborców, bo to nie jest zły pomysł. PKW już dawno zgłaszała taką potrzebę, tym bardziej że dzisiaj faktycznie istnieje ok. 2,5 tys. baz danych o wyborcach i one są w różnych rękach i w różny sposób są operowane.</u>
          <u xml:id="u-554.2" who="#MichałGramatyka">Natomiast zastanawiam się, dlaczego do tego pomysłu przystępujemy dopiero teraz, dlaczego przystępujemy do realizacji tego projektu w sytuacji, w której jeszcze nie opadł kurz po waszych rządowych „dokonaniach” w sprawie wyborów kopertowych. Przypomnijmy. Najpierw nielegalne przekazanie Poczcie Polskiej, spółce prawa handlowego, bazy PESEL, potem nielegalne przekazywanie spisów wyborców przez niektóre samorządy, wreszcie nie tak dawno próby uchwalenia abolicji dla tych nielicznych samorządowców, którzy wrażliwe dane przekazali, i sądy stwierdziły, że zrobili to bezprawnie.</u>
          <u xml:id="u-554.3" who="#MichałGramatyka">Naprawdę mam gigantyczny problem z tym, żeby wam zaufać. Tym bardziej że nie widzę w tych przepisach realizacji zaleceń Państwowej Komisji Wyborczej, np. oznaczenia formularza zbierania podpisów danymi osoby zbierającej albo umieszczenia w formularzu zbierania podpisów daty złożenia tego podpisu. Dlaczego wreszcie nie chcecie państwo w Polsce zezwolić na elektroniczne gromadzenie podpisów na listach poparcia dla kandydatów? Przecież technologicznie jesteśmy do tego przygotowani od dawna.</u>
          <u xml:id="u-554.4" who="#MichałGramatyka">Rzeczywiście bardzo istotnym argumentem jest to, co tutaj podkreślali moi przedmówcy, a mianowicie że bardzo niewiele jest czasu, bo jest grudzień 2022 r., a najbliższe wybory są za mniej niż rok, a ustawodawca jest absolutnie przekonany, że sobie poradzi i z zapewnieniem interoperacyjności baz danych, i z budową samego rejestru, że to wszystko przebiegnie bez błędu. A jeżeli nie przebiegnie bez błędów, jeżeli się to nie uda, to co? Czy wtedy wyborca usłyszy: Nie mamy pańskich danych i co nam pan zrobi? Bo w kodeksie nie będzie już wtedy żadnego przepisu, który stanowiłby podstawę reklamacji.</u>
          <u xml:id="u-554.5" who="#MichałGramatyka">Takich pytań, takich wątpliwości mamy oczywiście więcej, będziemy je zadawać, rozwiewać na etapie prac w komisjach. Deklarujemy ciężką pracę nad tym przedłożeniem. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-554.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Joanna Senyszyn przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#JoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej przedstawiam stanowisko w sprawie dwóch rządowych projektów ustaw o zmianie Kodeksu wyborczego, zawartych w drukach nr 2651 i 2800.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#JoannaSenyszyn">Majstrowanie przy Kodeksie wyborczym niespełna rok przed wyborami zawsze budzi niepokój, zwłaszcza jeżeli to robi PiS, do którego nie mamy od wielu lat zaufania.</u>
          <u xml:id="u-556.2" who="#komentarz">(Głos z sali: My do was też nie mamy.)</u>
          <u xml:id="u-556.3" who="#JoannaSenyszyn">Wiemy, co robiliście za pierwszego kaczyzmu, i wiemy, co robicie teraz, za drugiego kaczyzmu.</u>
          <u xml:id="u-556.4" who="#JoannaSenyszyn">Oczywiście jeżeli chodzi o przepisy zawarte w druku nr 2651, to tutaj raczej większych zastrzeżeń nie ma. Jest zupełnie uzasadnione, że obywatele powinni mieć takie same prawa wyborcze, więc także wobec umowy z Wielką Brytanią te przepisy wydają się godne poparcia. Ale już regulacje zawarte w druku nr 2800 nie są tak oczywiste. Czy rzeczywiście jest potrzebny Centralny Rejestr Wyborców? Trudno na to pytanie jednoznacznie odpowiedzieć. W tej chwili mamy blisko 2,5 tys. baz danych o wyborcach, które są prowadzone przez samorządy. Jakie to może mieć skutki, mogliśmy się przekonać, kiedy PiS chciał zarządzić wybory kopertowe. Być może zatem ten Centralny Rejestr Wyborców nie byłby złym rozwiązaniem, dlatego że to rozdrobnienie rodzi rzeczywiście, jak napisano w uzasadnieniu, liczne wątpliwości dotyczące właśnie przenoszenia możliwości oddania głosu z jednej miejscowości do innej czy z jednej gminy do innej.</u>
          <u xml:id="u-556.5" who="#JoannaSenyszyn">Uważam, że nie będziemy wnosić o odrzucenie tego w pierwszym czytaniu, natomiast zobaczymy, co się będzie działo podczas prac w komisjach. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#PiotrZgorzelski">Już, jeżeli tak można powiedzieć, tradycyjnie prosimy o zadanie pytania, ponieważ otwiera pani listę osób zapisanych do pytań.</u>
          <u xml:id="u-557.2" who="#PiotrZgorzelski">Jeśli ktoś z państwa chciałby się dopisać, to bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-557.3" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-557.4" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-557.5" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#JoannaSenyszyn">Projekt ustawy z druku nr 2800 zawiera zapisy, że w latach 2022–2031 maksymalny limit wydatków budżetu państwa będący skutkiem finansowym ustawy wynosi 91 720 tys., przy czym w 2022 r. jest to 2,3 mln zł. Jestem ciekawa… Zanim ta ustawa wejdzie w życie, jeżeli zostanie uchwalona, to pewnie będzie sylwester. Za 2,3 mln zł można urządzić hucznego sylwestra, ale czy coś jeszcze planujecie robić w tym 2022 r.? Suma przewidziana na 2023 r. jest dużo wyższa, wynosi 28 900 tys. zł. Oczywiście jest to rok wyborczy, więc trudno się dziwić. Rok 2024 jest również rokiem wyborów: zarówno samorządowych, jak i do Parlamentu Europejskiego, a tu już mamy 7,6 mln zł, podobnie jest w przypadku kolejnych lat: 2025 r., 2026 r., 2027 r., 2028 r., 2029 r., 2030 r. i 2031 r. Czy rzeczywiście zatem, a jeżeli tak, to dlaczego, w 2024 r., w roku podwójnych wyborów nie potrzeba większych środków finansowych? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę pana posła Jana Szopińskiego.</u>
          <u xml:id="u-559.2" who="#PiotrZgorzelski">Zatem zapraszam do mównicy pana posła Grzegorza Brauna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#GrzegorzBraun">Panie Marszałku! My, koło Konfederacja, z ostrożności procesowej jednak złożymy tu wniosek o odrzucenie obu tych projektów w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#GrzegorzBraun">Coś knują, coś knują, panie marszałku. Rok do wyborów i nagle zabrali się za remontowanie tego systemu. Ja jestem pierwszy do remontowania. Kiedy w 2014 r. byłem inicjatorem, powiedzmy, spontanicznej kontroli obywatelskiej w siedzibie Państwowej Komisji Wyborczej, to przecież właśnie ta myśl mi przyświecała: żeby położyć kres chachmęceniu.</u>
          <u xml:id="u-560.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale ta implementacja dotyczy kwestii samorządowych.)</u>
          <u xml:id="u-560.3" who="#GrzegorzBraun">Wtedy, nikomu nie wytykając, panie marszałku, PSL się akurat niesłychanie obłowił w tych wyborach. Na Śląsku 100 tys. głosów, zdaje się, zgubiło się czy było nieważnych, już nie pomnę. Do dziś sprawa jest niewyjaśniona. Ministerstwo Sprawiedliwości ani minister koordynator jakoś nie dążą do wyjaśnienia, wyświetlenia tej sprawy. Wnosimy zatem o odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-560.4" who="#GrzegorzBraun">Pytanie: Kto będzie budował ten system, panie ministrze? Kto go postawi? Bo tu chodzi o kwestie bezpieczeństwa, potrzebne jest wręcz kontrwywiadowcze zabezpieczenie, żeby nam ktoś nie dopisał do tego spisu jakichś martwych dusz. Czy już był przetarg? Czy już może wiadomo, kto wygrał ten przetarg, panie ministrze? Czy to pan osobiście będzie tam wstukiwał czy może jednak będą to jacyś ludzie z miasta?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#GrzegorzBraun">Może można się zgłosić? Mamy bardzo dobrych informatyków. Konfederacja staje do tego przetargu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#PiotrZgorzelski">Jednocześnie chcę powiedzieć, panie pośle, że trochę pan przesadził, twierdząc, że PSL się wtedy, cytuję, obłowił…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#GrzegorzBraun">Ale obłowić się to nic złego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#PiotrZgorzelski">…bowiem, jeżeli pana wypowiedź dotyczy wyborów samorządowych z 2014 r., to wtedy wystąpiła duża liczba głosów nieważnych, co wynikało z normy przedstawicielstwa — i to był główny problem — w przypadku której wskaźnik był wyższy niż do tamtej pory. Dlatego te nieważne głosy w dużej mierze, w 75% były pustymi kartkami. I zgodzi się pan poseł, bo przecież często pana wypowiedzi są w dużym stopniu logiczne, że trudno sfałszować pustą kartkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#GrzegorzBraun">Panie Marszałku! Cytując klasykę, Trylogię w tym przypadku: Pan Bóg pofortunił PSL-owi, ZSL-owi w tej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#PiotrZgorzelski">To można z całym dobrodziejstwem inwentarza przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Z ZSL-em.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#GrzegorzBraun">Dobrze. Jeszcze takie przypis.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#GrzegorzBraun">Dlaczego nie chcemy, żeby nad tym projektem teraz procedowano? Podwójne obywatelstwo — o tym dyskutujmy. Mnie się zdaje, że tak bardzo rozmywane jest dziś pojęcie obywatelstwa i przysługujących z tego tytułu praw i obowiązków. Jest różnica między obywatelstwem a rezydowaniem, a byciem przybyszem, gościem. Nie rozmywajmy więc dalej tych konturów w prawie wyborczym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-568.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale pan poseł złożył wniosek o odrzucenie, a pan chce dyskutować.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#PiotrZgorzelski">Ta dyskusja umożliwiła przybycie pani poseł Małgorzacie Chmiel…</u>
          <u xml:id="u-569.2" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Chmiel: Mogę następne?)</u>
          <u xml:id="u-569.3" who="#PiotrZgorzelski">…która po pani poseł Ewie Kołodziej zabierze głos.</u>
          <u xml:id="u-569.4" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Chmiel: Dziękuję bardzo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#EwaKołodziej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poparcie dla PiS maleje, więc rząd robi wszystko, by raz zdobytej władzy nigdy nie oddać. Rządzący uznali, że media publiczne zamienione w tubę propagandową już nie wystarczą. Postanowili więc rok przed wyborami majsterkować przy Kodeksie wyborczym. Koszt tej niebezpiecznej zabawy, jak sami wskazują w ocenach skutków regulacji, to aż 100 mln zł. Natomiast w miesiącu listopadzie jak zawsze odbyły się obchody Światowego Dnia Cukrzycy, również w Sejmie RP, dlatego proponuję przesunięcie tych środków na ważniejszy cel związany z tą ciężką chorobą przewlekłą. 100 mln zł można by było przeznaczyć np. na dofinansowanie terapii diabetologicznych, na diagnostykę i na najważniejsze — na leczenie stopy cukrzycowej, o co od wielu lat zabiegam. Chciałam zapytać, czy to dobry pomysł i czy państwo się do niego przychylicie. Mam nadzieję, że posłowie PiS poprą takie rozwiązanie. Dziękuję ślicznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-570.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-571.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Chmiel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#MałgorzataChmiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po co rządowi Centralny Rejestr Wyborców? Czy po to, żeby przeprowadzić wybory kopertowe bis bez przeszkód? W ustawie zapisano, że rejestr będzie uruchamiany uznaniowo przez premiera poprzez wydawanie komunikatu. Pytam się, czy teraz technicznie to premier będzie odpowiadał za wybory — bo do tej pory samorządy świetnie sobie z tym radziły — za lokale, za organizację.</u>
          <u xml:id="u-572.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Tak, bardzo, w szczególności w 2014 r.)</u>
          <u xml:id="u-572.2" who="#MałgorzataChmiel">Pani poseł, nie słyszałam ani jednej skargi na organizowanie wyborów przez samorząd.</u>
          <u xml:id="u-572.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: W 2014 r.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy nie podejmować dyskusji z występującymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#MałgorzataChmiel">Funkcjonująca w Polsce decentralizacja rejestru wyborców sprawdza się. Podnosicie, że obecnie problemem jest funkcjonowanie równolegle kilkunastu rozwiązań informatycznych.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#MałgorzataChmiel">Szanowni Państwo! Przecież to nie jest problemem, jak która gmina pozyskuje rejestr wyborców. Ważne, żeby on był i jest. I on się sprawdza w tej chwili. Dlaczego problemem są różne sposoby pozyskiwania nazwisk? Przecież ważne jest, żeby były.</u>
          <u xml:id="u-574.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiana Kodeksu wyborczego to kolejny szarlatański pomysł PiS-u. Pod niewinnym stwierdzeniem o utworzeniu Centralnego Rejestru Wyborczego kryje się nowy pomysł na wygranie wyborów przez Prawo i Sprawiedliwość. To jawna przymiarka do zmian okręgów wyborczych. Pełna baza wyborców może być wykorzystana w zależności od potrzeb, a partia rządząca zrobi wiele dla wygranej w wyborach.</u>
          <u xml:id="u-576.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Dzięki PiS-owskim układankom można przewidzieć, że w danym okręgu będzie więcej mandatów, a w innym mniej. Przerzucanie mandatów z okręgów, gdzie PiS ma słabsze poparcie, do okręgów, gdzie jest mocniejszy, może spowodować zysk nawet o kilkadziesiąt mandatów. Skoro 8 lat rządów nie przyniosło sukcesów, jedynie porażki: państwo zadłużone, społeczeństwo podzielone, nie ma się czym pochwalić, to trzeba kombinować, aby tę władzę utrzymać. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-576.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-577.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Franciszek Sterczewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#FranciszekSterczewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Intencją tego projektu jest poprawa bezpieczeństwa, przejrzystości i sprawczości wyborów, by każdy mógł łatwiej się przerejestrować, np. jeśli chciałby głosować w miejscu, gdzie spędza urlop. Służyć temu ma Centralny Rejestr Wyborców.</u>
          <u xml:id="u-578.1" who="#FranciszekSterczewski">Okej, w teorii wygląda to pięknie, ale jak zawsze macie problem z realizacją. Skoro chcecie stworzyć jeden centralny system informatyczny, to dlaczego mają go uzupełniać gminy, a nie powołane do tego organy wyborcze? Dlaczego znów chcecie wyręczać się pracą samorządów? Poza tym dostęp do danych wyborców ujętych w rejestrze mają zyskać niektórzy ministrowie. Po co? W jakim celu, panie ministrze? W jaki sposób chcecie wykorzystywać dane wrażliwe Polek i Polaków? Regularnie co kilka miesięcy dochodzi do poważnych wycieków danych. Jak zamierzacie zabezpieczyć Centralny Rejestr Wyborczy przed takimi sytuacjami? Minister Dworczyk udowodnił, że nie potraficie zabezpieczyć nawet swojej skrzynki mailowej, więc czy na pewno potraficie wziąć odpowiedzialność za miliony danych wrażliwych Polek i Polaków? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-578.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-579.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy na mównicę panią poseł Barbarę Bartuś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Do zadania pierwszego pytania zainspirowała mnie Konfederacja. Dotyczy to pierwszego projektu i implementacji umowy z Wielką Brytanią. Po pierwsze, powiedzieli, że tutaj nie ma zastrzeżeń, a później — że to dotyczy wyborów przyszłorocznych. Mam dwa pytania. Po pierwsze, czy w ogóle Wielka Brytania ratyfikowała umowę podpisaną z Polską? Po drugie, czy to nie dotyczy wyborów, które będą w 2024 r.? Bo tam jest jasno zapisane, że dotyczy to wyborów samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-580.2" who="#BarbaraBartuś">Bardziej chciałam się odnieść do tego projektu z druku nr 2800 i Centralnego Rejestru Wyborców, bo tak jak przewidywałam, niestety to wzbudza wiele emocji, dla mnie niezrozumiałych. Jedynie można rozumieć to tak, że tak bardzo nienawidzicie Prawa i Sprawiedliwości, że nawet gwiazdka z nieba by wam przeszkadzała.</u>
          <u xml:id="u-580.3" who="#BarbaraBartuś">Mówiąc już poważnie: Co ma do tego zmiana okręgów? Takie rzeczy się faktycznie zdarzają, że są zmieniane okręgi, liczba posłów w danym okręgu. Ale czy coś wspólnego z tym ma spis wyborców? I już tak naprawdę poważnie: Czy nie można by w ten sposób zrobić, żeby faktycznie wyborcom było łatwiej oddać głos tam, gdzie się znajdują? Czy naprawdę trzeba będzie pozostawić pisemne zaświadczenia, które trzeba będzie z gminy i tak wybrać, żeby w innym miejscu niż stałe miejsce zagłosować w takich wyborach jak wybory parlamentarne, które są wyborami w całym kraju? Czy nie można iść jeszcze dalej, żeby ułatwić wyborcom głosowanie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-580.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#IzabelaKatarzynaMrzygłocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Podczas przedstawiania uzasadnienia z tej trybuny sejmowej powiedział pan, że projekt z druku nr 2800 jest m.in. wynikiem doświadczeń z wyborów z 2018 r. Mamy rok 2022. 4 lata myśleliście państwo, jak wykorzystać te doświadczenia. 4 lata i niespełna rok do następnych wyborów. Proszę mi powiedzieć, dlaczego tak długo się zastanawialiście. Dlaczego tak długo tworzyliście ten projekt? Dlaczego tak późno nam ten projekt przedstawiacie? W jaki sposób chcecie zagwarantować, że ten projekt spowoduje, że będzie lepiej, a nie gorzej? Że nie będzie pomyłek, że wyborcy będą w tym centralnym rejestrze? Że dane wrażliwe nie wyciekną? Proszę mi powiedzieć, bo to jednak jest tylko niecały rok do wyborów i aż 4 lata doświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-582.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-583.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Rutka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#MarekRutka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pytanie: Czy w związku z faktem utworzenia Centralnego Rejestru Wyborców nie ulegnie wydłużeniu czas wydania zaświadczenia dla wyborców chcących głosować poza swoim miejscem zamieszkania? I drugie pytanie: Czy poziom zabezpieczeń przed ewentualnym atakiem hakerskim — a do tego niestety przyzwyczaiły nas ostatnie historie ministra Dworczyka — będzie właściwy i czy możliwość ataku będzie ograniczona? Czy, inaczej mówiąc, ta baza danych będzie właściwie zabezpieczona? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-585.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Robert Obaz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#RobertObaz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest bardzo dobry kierunek, jeśli chodzi o cyfryzację i tworzenie baz danych, które będą zabezpieczone. Zresztą z panem pracowaliśmy w jednej firmie, w bazach danych mamy doświadczenie i wiemy, kiedy to działało, a kiedy nie działało. Tak że dzisiaj, patrząc przez pryzmat tego, że dane dotyczące PESEL-i są zarządzane przez MSWiA, mam takie pytanie: Czy nie byłoby łatwiej, zamiast dzisiaj wskazywać Ministerstwo Cyfryzacji — które różnie może się kiedyś nazywać, może być zmienione czy później w ogóle nie istnieć — czy nie byłoby lepiej, żeby wszystkimi bazami danych, które dotyczą nie tylko wyborów, ale również sytuacji, w których są przetwarzane nasze PESEL-e, zajmowało się MSWiA? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-587.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Kwiecień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie wiem, czy pan minister ma takie same odczucie jak ja, ale gdy słucham tutaj kolegów i koleżanek z opozycji, przypomina mi się dyskusja na temat e-recepty i e-zwolnienia. To też miało się nie udać, to też miało nie wejść. To w ogóle były złe rozwiązania, a okazały się znakomite, o czym najlepiej przekonaliśmy się w czasie COVID-u. I to też było właściwie na chwilę przed epidemią. Pamiętam też, jak tutaj z mównicy, a szczególnie na posiedzeniach komisji w czambuł było to krytykowane, a okazało się, że to rozwiązanie mieliśmy tak naprawdę przygotowane najlepiej w środkowej Europie. I za to dziękuję, bo to wielki wkład właśnie pana ministra w to rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-588.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-588.2" who="#AnnaKwiecień">Panie Ministrze! Chciałabym spytać o jedną rzecz. Proszę powiedzieć, czy tego rodzaju centralne rejestry wyborców funkcjonują w innych państwach. Szczególnie pytam o państwa z Unii Europejskiej. Jeśli tak, to jak to funkcjonuje? I w których państwach te rozwiązania są zaimplementowane? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-588.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-589.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Grzyb.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Niestety nad tą dyskusją unosi się duch wyborów kopertowych. To wyraźnie słychać, to czuć.</u>
          <u xml:id="u-590.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: A nie 2014 r.?)</u>
          <u xml:id="u-590.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: A 2014 r. i podanie się do dymisji całego PKW?)</u>
          <u xml:id="u-590.3" who="#AndrzejGrzyb">Ale PKW to przecież zupełnie inny organ. I wiedzmy o tym.</u>
          <u xml:id="u-590.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale mówimy o wyborach.)</u>
          <u xml:id="u-590.5" who="#AndrzejGrzyb">Tutaj wyraźnie unosi się ten duch. Natomiast błędy Krajowego Biura Wyborczego z tamtego czasu były ewidentne, przecież nikt tego nie broni.</u>
          <u xml:id="u-590.6" who="#AndrzejGrzyb">Jeśli chodzi natomiast o kwestię, kto ma być gospodarzem zbioru danych, jakim będzie Centralny Rejestr Wyborców, to chyba słuszne są uwagi kolegów, zarówno pana posła Gawkowskiego, jak i pana posła Obaza. Myślę, że jeżeli gospodarzem całego systemu PESEL jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, to pozostawmy również ten rejestr w dyspozycji tego ministerstwa. Byłoby to bardzo logiczne.</u>
          <u xml:id="u-590.7" who="#AndrzejGrzyb">Natomiast mnie co innego niepokoi — że ten system zmian zaczyna się tuż przed, rok przed wyborami. Tym bardziej że zapowiedziane są zmiany dotyczące liczby komisji wyborczych, pełnomocników wyborczych i zasad ich wynagradzania.</u>
          <u xml:id="u-590.8" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest do zwiększenia.)</u>
          <u xml:id="u-590.9" who="#AndrzejGrzyb">Więc to mi się, że tak powiem, jakoś tak kojarzy, że to jest cała seria zmian, które mają się odbyć w przededniu wyborów, i to jest raczej niepokojące. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Gawkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#KrzysztofGawkowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Czy mógłby pan przedstawić nam — jeżeli nie dziś, to poprosiłbym o taką odpowiedź na piśmie — jak wygląda liczba różnego rodzaju ataków dotyczących rejestrów wyborczych w gminach? Czy dziś Ministerstwo Cyfryzacji bądź ministerstwo spraw wewnętrznych prowadzi taką ewidencję? Jakie podejmowane były działania centralne, żeby temu przeciwdziałać? Czy jedyną odpowiedzią na dokonywanie kradzieży jakichkolwiek danych osobowych w administracji publicznej jest centralizacja urzędów? Jaki jest program, który będzie stanowił o bezpieczeństwie tych zasobów? Mówił pan o tym we wstępie. Jakie działania podjęliście przy współpracy z CERT-ABW bądź z innymi instytucjami, które mają zabezpieczyć wszystkie dane? Jak będzie wyglądało testowanie systemu? Kto będzie producentem tego systemu? Jak będzie sprawowany nadzór nad zasobami? I jakie będą ostateczne kompetencje ministra cyfryzacji do tego, żeby dokonywać zmian w rejestrze? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#PiotrZgorzelski">Jako ostatni głos zabierze pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Sprawa maili Dworczyka ma tyle wspólnego z atakiem hackerskim, co świnka morska z morzem. Z całym szacunkiem, ona raczej dowodzi głupoty i nieodpowiedzialności ministra polskiego rządu, który prowadzi służbową korespondencję w oparciu o jakieś komercyjne, prywatne albo niekomercyjne środki komunikowania.</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-594.2" who="#MichałGramatyka">To z atakiem hackerskim nie ma kompletnie nic wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-594.3" who="#MichałGramatyka">Natomiast pytanie mam takie. Zmieniają państwo albo proponują państwo zmianę postępowania reklamacyjnego, które jest określone w art. 22 Kodeksu wyborczego. W mojej ocenie zawężają państwo katalog sytuacji, w których można było składać reklamacje. Dotychczas ona przysługiwała w sytuacji pominięcia wyborcy w rejestrze, wpisania do rejestru osoby, która nie ma prawa wybierania, wpisania niewłaściwych danych i ujęcia osoby, która nie zamieszkuje na stałe na obszarze gminy. Natomiast po nowelizacji ten katalog byłby ograniczony tylko do nieprawidłowości związanych z przypisaniem do obwodu. Czy to aby na pewno jest dobry kierunek i czy to nie ogranicza praw wyborców w zbyt dużym stopniu? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-595.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W uzasadnieniu druku nr 2651 czytamy, że strony podpisały stosowną umowę w roku 2020. Czytamy również, że w roku 2021 została ona ratyfikowana przez prezydenta RP. Nie została ona jednak do dnia dzisiejszego ratyfikowana przez stronę brytyjską, co w efekcie końcowym oznacza, że umowa ta na dzień dzisiejszy jest nieważna. Czy tworzenie ustawy powodującej rozdźwięk prawny i tworzącej niejednoznaczne przepisy ma być buforem bezpieczeństwa dla Zjednoczonej Prawicy w przypadku niepomyślnych wyników wyborów samorządowych? Przecież taki stan prawny może stanowić podstawę licznych protestów wyborczych i doprowadzić do uznania wyborów za nieważne. Uprzejmie poproszę o odpowiedź na piśmie w sprawie moich wątpliwości dotyczących druku nr 2651.</u>
          <u xml:id="u-596.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Jakich wyborów? Ale jak pan nie czyta, to po co na piśmie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-597.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy pana ministra Janusza Cieszyńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#JanuszCieszyński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od odpowiedzi na pytanie pani poseł Senyszyn dotyczące reguły wydatkowej. Ta ustawa została przyjęta przez Radę Ministrów w tym roku. W związku z tym na wypadek, gdyby te prace ruszyły i ustawa została uchwalona w tym roku, była możliwość ponoszenia wydatków z tym związanych. Ta ustawa została przyjęta już jakiś czas temu, została skierowana do Sejmu. Oczywistym jest, że w sytuacji, w której najprawdopodobniej ona nie zostanie przyjęta w tym roku, w 2022 r. nie odbędzie się wyborczy Sylwester, o który pani poseł pytała, za 2200 tys. zł i po prostu żadne środki nie będą wydane. Natomiast jeżeli chodzi o środki wydatkowane w kolejnych latach, to w roku 2023 zostaną poniesione koszty przede wszystkim związane z zakupem odpowiedniej infrastruktury oraz budową samego rozwiązania, a w kolejnych latach to już będą tylko koszty utrzymania, które nie są zależne od tego, czy i w jakiej liczbie są organizowane wybory. Stąd ta różnica i stąd taki rozkład środków.</u>
          <u xml:id="u-598.1" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Braun pytał, kto to uruchomi. Pytał też o możliwość zaangażowania się zespołu Konfederacji. Panie pośle, niestety za to rozwiązanie będzie odpowiadał Centralny Ośrodek Informatyki, tak że raczej tutaj przestrzeni dla udziału Konfederacji nie będzie, ale wiem, że państwo jesteście aktywni w Internecie w zupełnie innych formach, tak że myślę, że dla waszych informatyków też pracy nie zabraknie.</u>
          <u xml:id="u-598.2" who="#JanuszCieszyński">Pani poseł Kołodziej pytała, czy nie można by przeznaczyć tych pieniędzy na walkę ze skutkami cukrzycy. Otóż pani poseł akurat opuściła salę, ale zachęcam panią poseł do zapoznania się ze stanowiskiem Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, które we wrześniu tego roku jasno w swoim stanowisku wskazało, że tak dobrze, jeśli chodzi o refundację leków właśnie w przypadku cukrzycy, jeszcze nigdy nie było, w szczególności nie było nawet w przybliżeniu tak dobrze za rządów Platformy Obywatelskiej, kiedy pieniądze na ten obszar były znacznie, znacznie mniejsze.</u>
          <u xml:id="u-598.3" who="#JanuszCieszyński">Pani poseł Chmiel pytała, czy za wybory będzie odpowiadał premier. Wskazuje też na to, że przecież nie było żadnych problemów, kiedy za te sprawy odpowiadały samorządy. Ale pani poseł ewidentnie nie zna raportu przygotowanego przez pana Bodnara, znanego fana rządów Prawa i Sprawiedliwości, który w 2018 r. wskazywał, że ten system, właśnie za którego obsługę odpowiadały samorządy, nie działał. A dlaczego nie działał? Otóż, szanowni państwo, nie działał dlatego, że w momencie, w którym obywatele składali za pośrednictwem systemu ePUAP wnioski o dopisanie do spisu wyborców, niektórzy samorządowcy nie wiedzieli, jak to obsłużyć. Jeżeli ktoś jest zainteresowany tą sprawą, zachęcam do zapoznania się z pełną treścią wystąpienia rzecznika praw obywatelskich, w którym są opisane konkretne przypadki. Tutaj przytoczę: pracownik urzędu mówi, że za system ePUAP odpowiada minister cyfryzacji, a nie gmina, więc on wniosków przez ePUAP uwzględniać nie będzie. W ten sposób pozbawia się prawa do udziału w wyborach obywateli, którzy takie prawo mają i które to prawo jest jednym z fundamentów funkcjonowania demokracji.</u>
          <u xml:id="u-598.4" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Sterczewski pyta, po co ministrom i jednostkom samorządu terytorialnego dostęp do Centralnego Rejestru Wyborców. Jednostkom samorządu terytorialnego będzie on potrzebny np. do tego, żeby móc wydrukować listy, zawieźć je do obwodowych komisji wyborczych i zrealizować te uprawnienia czy obowiązki związane z organizacją wyborów, które mają już dzisiaj. Tak jak mówiłem, z punktu widzenia samorządu nie zmieni się aż tak wiele i wciąż to samorząd będzie odpowiedzialny za organizację wyborów, natomiast listę wyborców pobierze z Centralnego Rejestru Wyborców, a nie z własnego zasobu.</u>
          <u xml:id="u-598.5" who="#JanuszCieszyński">Jeżeli chodzi o dostęp ministrów do tego rejestru, to np. minister spraw zagranicznych odpowiada za organizację wyborów poza granicami Polski i m.in. z tego powodu potrzebny jest mu dostęp do rejestru. Dodam, że jeśli chodzi o osoby głosujące poza Polską, to będzie to jeden z największych punktów uszczelnienia tego systemu, który mamy dzisiaj, ponieważ, jak państwo z pewnością wiedzą, jeżeli dzisiaj dopisujemy się do spisu za granicą, to konsul musi się upewnić, że zostaliśmy usunięci ze spisu w Polsce. To jest długotrwały proces. Bez takiego rozwiązania, jakie proponujemy, trudno go sobie wyobrazić w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-598.6" who="#JanuszCieszyński">Pani poseł Bartuś pytała o to, czy Wielka Brytania ratyfikowała już umowę. Tak, ona została ratyfikowana, natomiast czekamy na jej wejście w życie. Moment jej wejścia w życia to będzie ten moment, kiedy ta ustawa wejdzie w życie. Tak przewiduje ten projekt. To jest zgodne z zasadami techniki prawodawczej. Pani poseł pytała też, o jakie wybory chodzi w tej tzw. ustawie brexitowej. Tu chodzi o wybory samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-598.7" who="#JanuszCieszyński">Jeżeli zaś chodzi o kwestie związane z okręgami, to tutaj, szanowni państwo, warto wskazać, że ta ustawa w żaden sposób na to nie wpływa. Wszystkie rozwiązania, które funkcjonowały do tej pory, wszystkie przepisy pozostają w mocy i nie ma jakichkolwiek zmian w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-598.8" who="#JanuszCieszyński">Pani poseł Mrzygłocka pytała, dlaczego tak długo to trwa i co zrobić, żeby nie było pomyłek związanych z funkcjonowaniem nowego systemu. Jeżeli chodzi o czas, to warto zauważyć, że biznesowo-techniczna koncepcja przygotowania Centralnego Rejestru Wyborców jest gotowa od mniej więcej roku. W tym czasie trwały prace legislacyjne, uzgodnienia z KBW, uzgodnienia z PKW, uzgodnienia z samorządami, które, przypomnę, wbrew niektórym głosom, m.in. pani poseł Mrzygłockiej, popierają to rozwiązanie, ponieważ wiedzą, że jest to coś, co zabezpieczy ten proces, za który dzisiaj w 100% odpowiadają właśnie samorządy.</u>
          <u xml:id="u-598.9" who="#JanuszCieszyński">Jeżeli chodzi o to, jak to zrobić, aby właśnie nie było pomyłek, otóż, szanowna pani poseł, najlepiej zrobić to właśnie w ten sposób, jaki proponujemy, czyli tak, że będzie jeden rejestr oparty na rejestrze PESEL, który będzie zawierał wszystkie informacje na ten temat. Nie będziemy mieli sytuacji, w której mamy prawie 2,5 tys. rejestrów lokalnych, w których mogą występować różnego rodzaju pomyłki, duplikacje danych bądź też może wystąpić usunięcie ich z dwóch rejestrów jednocześnie.</u>
          <u xml:id="u-598.10" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Rutka pytał o to, czy wydłuży się czas wydawania zaświadczenia. Nie, nie wydłuży się. Pan poseł pytał też o zabezpieczenia. Jeżeli chodzi o zabezpieczenia, to Centralny Rejestr Wyborców będzie funkcjonował w infrastrukturze systemu rejestrów państwowych. Przypomnę, że nigdy w historii nie było z tego systemu, szanowni państwo, wycieku, który można by przypisać jakimkolwiek atakom hakerskim. Jedyna sytuacja, w przypadku której w ogóle można mówić o wycieku danych, polegała na, powiedzmy, wykorzystaniu w nieuprawniony sposób legalnego mechanizmu przez jedną z kancelarii komorniczych, która nocami zasysała dane z rejestru PESEL. To zostało wychwycone przez zespół monitoringu i zostały wyciągnięte odpowiednie konsekwencje, natomiast apeluję też, szanowni państwo, o to, aby nie budzić obaw społeczeństwa bez jakichkolwiek uzasadnionych powodów, jeśli chodzi o to, czy dane zawarte w rejestrach są bezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-598.11" who="#JanuszCieszyński">Szanowni Państwo! Dzisiaj rządzi rząd Zjednoczonej Prawicy. Może w przyszłości będą jakieś inne rządy, natomiast te systemy były, są i będą. Myślę, że w naszym wspólnym interesie jest to, żeby budować do nich zaufanie i w sposób transparentny komunikować się ze społeczeństwem na temat tego, jak one funkcjonują, i mówić, że nie ma powodów, aby sądzić, że są one nieodpowiednio zabezpieczone.</u>
          <u xml:id="u-598.12" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Obaz wskazywał na to, że te bazy danych są w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Otóż, szanowny panie pośle, od 2015 r., czyli od czasu wyodrębnienia Ministerstwa Cyfryzacji, nadzór nad rozwojem i utrzymaniem rejestru PESEL został przekazany ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji, czyli w tym wypadku ministrowi cyfryzacji. Rzeczywiście jest tak, jak pan poseł powiedział. O ile się nie mylę, pan poseł Grzyb też tak wskazywał. Tak rzeczywiście było, ale ta sytuacja zmieniła się co najmniej w 2015 r. Od 2006 r. albo 2007 r., o ile się nie mylę… Przepraszam, od 2004 r. istnieje dział administracji rządowej zajmujący się informatyzacją. Zostało to włączone do tego działu, zatem minister spraw wewnętrznych i administracji oczywiście będzie miał wgląd do tego systemu, natomiast jeżeli chodzi o bieżący rozwój i utrzymanie, to zajmuje się tym właśnie minister cyfryzacji. Te zadania realizuje dla ministra czy na rzecz ministra w szczególności Centralny Ośrodek Informatyki utworzony w 2010 r.</u>
          <u xml:id="u-598.13" who="#JanuszCieszyński">Pani poseł Kwiecień pytała o kwestię tego, jak to wygląda w innych krajach Unii Europejskiej. Podobne rozwiązania funkcjonują w Belgii, Holandii, we Francji, na Litwie, na Słowacji, w Irlandii i w Estonii. Są różne rozwiązania, są różne systemy wyborcze, natomiast w żadnym wypadku nie mówimy tutaj o systemie, który jest niespotykany, który miałby być jakąś teleinformatyczną egzotyką na tle innych krajów Unii Europejskiej. W naszej ocenie jest to kolejny dowód na to, że jest to racjonalne rozwiązanie, którego wdrożenie przyczyni się do tego, że proces wyborczy będzie bezpieczniejszy i bardziej transparentny.</u>
          <u xml:id="u-598.14" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Gawkowski zadał szereg pytań na temat tego, ile było ataków na te rejestry lokalne. Warto tutaj wspomnieć o jednym ataku ransomware na jedną z podwarszawskich gmin. Zostały tam zaszyfrowane dane całego urzędu. Dzięki temu, że funkcjonuje system, za pośrednictwem którego te dane są zasilane z rejestru PESEL, możliwe było odtworzenie tego rejestru, ale gdyby coś takiego wydarzyło się np. w przededniu wyborów, to w mojej ocenie sprawne wygenerowanie list wyborców byłoby niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-598.15" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł pytał też, co to za system. To będzie system wytworzony i utrzymywany przez Centralny Ośrodek Informatyki na podobnych zasadach i w oparciu o podobne rozwiązania jak system PESEL, rejestr dowodów osobistych czy rejestr dokumentów paszportowych. Przypomnę, że nie tak dawno odbyło się udane — nie było żadnych problemów — wdrożenie rejestru dokumentów paszportowych. Tak że będzie za to odpowiadał doświadczony zespół, który wdrożył szereg takich projektów i który ma ogromną wiedzę na temat tego, jak taki rejestr powinien wyglądać. Zespół wie też, co zrobić, żeby była zapewniona wymagana w przypadku rejestrów rozliczalność i były spełnione wszystkie wymogi bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-598.16" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł pytał też o rolę zespołu ABW i w ogóle o rolę Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Szanowni państwo, jesteśmy w stałym kontakcie z ABW i z innymi instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo państwa. Chcemy, aby ten system spełniał wszystkie wymagania, które są stawiane systemom informatycznym, które odpowiadają za realizację ważnych funkcji państwa.</u>
          <u xml:id="u-598.17" who="#JanuszCieszyński">Jeżeli chodzi o kompetencje ministra cyfryzacji w kwestii rozwijania tego rodzaju oprogramowania, to warto wskazać, że to właśnie minister cyfryzacji za to dzisiaj odpowiada i historycznie odpowiadał.</u>
          <u xml:id="u-598.18" who="#JanuszCieszyński">Pan poseł Gramatyka pytał o ograniczenie katalogu reklamacji. W mojej ocenie ta zmiana wynika właśnie z tego, że pewne zadania zostaną przeniesione z poziomu samorządu na poziom centralnego rejestru. Myślę, że jest to dobry temat do poruszenia podczas prac komisji i wyjaśnienia, czy nie doszło w toku prac legislacyjnych do wprowadzenia zmian, które mogłyby w jakimś ekstremalnym wypadku oznaczać pogorszenie sytuacji obywateli. Na pewno to nie jest naszym celem i jeśli takie zmiany mielibyśmy wprowadzić, to jak najbardziej będziemy otwarci na sugestie i z przyjemnością poprzemy modyfikacje. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-598.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-598.20" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-599.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#MirosławSuchoń">Projekt ustawy wprowadzający Centralny Rejestr Wyborców to bardzo niebezpieczny pomysł. To przygotowanie pod próbę przeprowadzenia wyborów w sposób odbiegający od standardów demokratycznego państwa prawnego.</u>
          <u xml:id="u-600.1" who="#MirosławSuchoń">Jeżeli spojrzymy w nieodległą przeszłość, to zobaczymy premiera Mateusza Morawieckiego i wicepremiera Jacka Sasina, jak w związku z wyborami kopertowymi próbowali oszukać ludzi. Tamte wybory miały zostać przeprowadzone w oderwaniu od demokratycznych standardów, w taki sposób, aby niezależnie od woli suwerena doprowadzić do zwycięstwa kandydata obu panów. Wtedy się to nie udało, ponieważ na straży państwa prawa stanęli przedstawiciele samorządów. Jednak dziś widzimy, iż w obozie władzy chęć ręcznego sterowania wynikami wyborów i zapewnienia w ten sposób trwania przy władzy jest silniejsza niż standardy demokratyczne.</u>
          <u xml:id="u-600.2" who="#MirosławSuchoń">W związku z tym proszę o czytelną odpowiedź: Czy projekt ustawy wprowadzający Centralny Rejestr Wyborców stanowi przygotowanie do oszustw wyborczych w kolejnych wyborach parlamentarnych?</u>
          <u xml:id="u-600.3" who="#MirosławSuchoń">Proszę o udzielenie odpowiedzi na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#PiotrZgorzelski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektów ustaw zawartych w drukach nr 2651 i 2800.</u>
          <u xml:id="u-601.1" who="#PiotrZgorzelski">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-601.2" who="#PiotrZgorzelski">Ogłaszam przerwę do godz. 19.30.</u>
          <u xml:id="u-601.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 01 do godz. 19 min 34)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#RyszardTerlecki">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-602.1" who="#RyszardTerlecki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia 19 września Dniem Młodzieżowych Rad i Sejmików przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego (druki nr 2773 i 2788).</u>
          <u xml:id="u-602.2" who="#RyszardTerlecki">Proszę panią poseł Monikę Falej o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#MonikaFalej">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo! Młodzi Obywatele i Młode Obywatelki! Mam przyjemność przedłożenia sprawozdania Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia 19 września Dniem Młodzieżowych Rad i Sejmików przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego, druki nr 2773 i 2788.</u>
          <u xml:id="u-603.1" who="#MonikaFalej">Chciałam zaznaczyć, że komisja pracowała zgodnie i ponad podziałami politycznymi, dlatego też ta przyjemność, którą dzisiaj mam, wypływa też z serca i z radości, że pochylamy się nad młodymi radnymi w ten właśnie sposób. Bardzo ważne jest to, że uchwała ma na celu wyrażenie najwyższego uznania dla wszystkich młodych Polek i Polaków, którzy angażują się w tworzenie i funkcjonowanie młodzieżowych rad i sejmików przy jednostkach samorządu terytorialnego. Bez determinacji i niezwykłej pasji dzieci i młodzieży nie byłoby takiego uznania, jak też po prostu tworzenia tych wspólnot lokalnych i efektywnego działania tych instytucji ani ich wkładu w codzienne życie naszych wspólnot samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-603.2" who="#MonikaFalej">Ustanowienie dnia 19 września dniem młodzieżowych rad ma być symbolicznym wzmocnieniem głosu młodych ludzi, by był on słuchany i brany pod uwagę przy realizacji przez władze lokalne spraw istotnych z perspektywy młodych ludzi, jak i w każdej innej sprawie ważnej dla samej społeczności lokalnej.</u>
          <u xml:id="u-603.3" who="#MonikaFalej">Komisja jednogłośnie przyjęła projekt z drobnymi uwagami językowymi, ale to zostało przyjęte na zasadzie korekty. A więc komisja wnosi o przyjęcie tej uchwały. Mam nadzieję, że tak jak wyglądała praca ponad podziałami, tak też tutaj, na tej sali, ponad podziałami zagłosujemy za tą uchwałą. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-603.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#RyszardTerlecki">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-604.1" who="#RyszardTerlecki">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-604.2" who="#RyszardTerlecki">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-604.3" who="#RyszardTerlecki">Jako pierwszy pan poseł Jacek Kurzępa.</u>
          <u xml:id="u-604.4" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-604.5" who="#komentarz">(Poseł Monika Falej: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-604.6" who="#RyszardTerlecki">Gdzie jest?</u>
          <u xml:id="u-604.7" who="#RyszardTerlecki">Nie widziałem, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#JacekKurzępa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w odniesieniu do poselskiego projektu uchwały w sprawie ustanowienia 19 września Dniem Młodzieżowych Rad i Sejmików przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego, druki nr 2773 i 2788.</u>
          <u xml:id="u-605.1" who="#JacekKurzępa">Z wielką osobistą satysfakcją przekazuję w pełni akceptujące stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec tej uchwały i oświadczam, że będziemy głosować za. Tym bardziej że wieloletnie starania i dialog posłanek i posłów naszego klubu skupionych w Parlamentarnym Zespole ds. Wspierania Młodzieżowych Rad przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego i parlamentarnego zespołu ds. polityki młodzieżowej, wśród których wymienić należy państwa parlamentarzystów Joannę Borowiak, Aleksandra Mrówczyńskiego, Roberta Warwasa, Pawła Lisieckiego, Andrzeja Kryja oraz spoza naszego klubu panią poseł Iwonę Michałek, nadały dynamiki rozwojowej młodzieżowej aktywności. To oni organizowali wraz z młodzieżą kongresy młodzieżowych rad w Sejmie oraz w KPRM. Dzięki współpracy z Radą Dialogu z Młodym Pokoleniem i pełnomocnikiem rządu do spraw polityki młodzieżowej ministrem Piotrem Mazurkiem przyczyniliśmy się do nowelizacji ustawy z dnia 20 kwietnia 2021 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, które to zmiany wzmocniły znaczenie i zdynamizowały powstawanie młodzieżowych rad w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-605.2" who="#JacekKurzępa">Nic z tego nie byłoby możliwe bez udziału samej młodzieży. To młode pokolenie Polek i Polaków, którzy mają na siebie pomysł, nie chcą stać z boku spraw społecznych i podejmują rozliczne aktywności. Wobec czego niechybnie przyjdzie czas, że zajmiecie wkrótce miejsce mojego pokolenia także i w Sejmie. Chcemy i wam podziękować, gdyż bez współudziału w naszych pracach Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych, rady dzieci i młodzieży przy ministrze edukacji, Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem, stowarzyszeń i społeczności internetowych skupiających młodzież, takich jak chociażby polityka młodzieżowa, kongresy, Parlament Młodych RP, nic by się nie dokonało.</u>
          <u xml:id="u-605.3" who="#JacekKurzępa">Dziękując wam za współpracę, domykamy cały proces wzmacniania samorządności obywatelskiej młodego pokolenia uchwaleniem ogólnopolskiego święta młodzieżowych rad. Realnie, ale i symbolicznie przekazujemy wam, młodzieży, biało-czerwoną pałeczkę sztafety pokoleń troski o dobro wspólne, o naszą ojczyznę, Polskę samą, a szczególnie o inspirowanie i aktywizowanie swoich rówieśników. Powierzamy wam — i dzielimy się z wami, młodymi — część odpowiedzialności za Polskę, w stosownych wagach naszych i waszych możliwości, w dialogu międzypokoleniowego poczucia, że nie ma nic ważniejszego w perspektywie tożsamości obywatelskiej niż własna ojczyzna. Przekazujemy tą uchwałą i symboliczną biało-czerwoną pałeczką nasze zaufanie, że zadaniu podołacie, że uczynicie z niego swoje życiowe zobowiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#JacekKurzępa">Pałeczka do was.</u>
          <u xml:id="u-607.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-609.1" who="#MateuszBochenek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym wyrazić słowa uznania właśnie dla młodego pokolenia zaangażowanego, tych, którzy dzisiaj zasiadają w młodzieżowych radach, w sejmikach młodzieżowych, tych, którzy chcą wziąć odpowiedzialność za przyszłość swoich małych ojczyzn, ale także za przyszłość Polski. Bo to właśnie dzisiejsze młode pokolenie powinno partycypować, uczestniczyć w podejmowaniu tych ważnych decyzji dotyczących ich przyszłości, dotyczących naszej przyszłości. Dlatego tak ważne jest to, abyśmy jako parlament stwarzali im jak najszersze możliwości wpływania na podejmowane przez nas decyzje. Widzimy to często na poziomie samorządów lokalnych, że młodzi faktycznie uczestniczą, sami inicjują wiele zadań. Także oczywiście te rozwiązania, które wypracowaliśmy w przypadku nowelizacji art. 5b i odpowiednich artykułów ustaw o samorządach powiatowym i województwa, dodają konkretne kompetencje młodemu pokoleniu. Kiedy też rozmawiam z młodymi, również o obecnej sytuacji, podkreślają w sposób jednoznaczny, że brakuje im zrozumienia i rzeczywistego dialogu, m.in. z ministrem edukacji i nauki. Mówią, że protestują, próbują przekonać go do swoich racji, pokazać, że dzisiaj szkoła i polska edukacja powinna zmierzać w innym kierunku, w kierunku przyszłości, w kierunku budowania także tych kompetencji przyszłości, wprowadzenia nowych przedmiotów, które uczą także dorosłego życia, które odnoszą się chociażby do aspektu ekologii, ale także edukacji seksualnej. To są dzisiaj ważne wyzwania, przed którymi powinniśmy stanąć i którym powinniśmy wyjść naprzeciw jako parlament. Ubolewam, że przed kilkoma godzinami na posiedzeniu komisji finansów została odrzucona np. poprawka dotycząca zwiększenia finansowania psychiatrii dzieci i młodzieży. Zdajemy sobie wszyscy sprawę, w jak trudnym w tym obszarze położeniu się znajdujemy, jak ważne jest pozyskanie dodatkowych środków i wydatkowanie środków na leczenie młodych ludzi i na cały ten obszar psychiatrii.</u>
          <u xml:id="u-609.2" who="#MateuszBochenek">W sposób szczególny dzisiaj apeluję i proszę o to, by wsłuchiwać się w głos młodego pokolenia, by młodzi także na tym szczeblu centralnym byli zdecydowanie bardziej słyszani, by uczestniczyli i partycypowali w podejmowaniu tych decyzji, a to sprawi, że po prostu będzie nam się lepiej żyło. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-609.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-610.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Monika Falej, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#MonikaFalej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koleżanki i Koledzy Radni Rad i Sejmików! Jest mi niezmiernie miło, że w imieniu klubu Lewicy mogę przedstawić nasze wspólne stanowisko, posłanek i posłów, wobec poselskiego projektu uchwały w sprawie ustanowienia 19 września Dniem Młodzieżowych Rad i Sejmików przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#MonikaFalej">To, co się właśnie dzieje, jest niezwykłe, ponieważ 19 września — ta data jest symboliczna — powstała młodzieżowa rada w Częstochowie. Stąd też ta symboliczna data, która pokazuje, jak młodzi ludzie w swojej determinacji chcieli mieć również głos w swojej społeczności lokalnej, w swoim środowisku, uczyć się obywatelskości, ale też demokracji, przejść cały proces wyborów, przejść cały proces zarządzania swoją radą i wpływania na swoich starszych kolegów radnych w swoich radach gmin czy też powiatów, ale też sejmików, by być ich głosem doradczym. Mam nadzieję, że takie docenienie tego wkładu i tego wysiłku, którzy młodzi ludzie wkładają, i czerpanie z doświadczeń starszych kolegów i koleżanek będzie symbolicznym uhonorowaniem tego zaangażowania, tej pracy, którą wykonują dla swojego środowiska i dla swoich małych ojczyzn. Tak że bardzo się z tego powodu cieszę, że mamy taką zgodę wśród posłów i posłanek, by ten dzień właśnie w ten sposób uhonorować. I z tego miejsca chciałabym pozdrowić rady z województwa warmińsko-mazurskiego, gdzie świetnie działają, z którymi współpracuję, młodzieżowe rady w Elblągu, Iławie, Działdowie i Ornecie, a także Młodzieżowy Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Mam nadzieję, że będziecie mogli świętować i będziecie właśnie w tym dniu pokazywać swoje dokonania i też chwalić się tym tymi działaniami, które podejmiecie.</u>
          <u xml:id="u-611.2" who="#MonikaFalej">A do starszych kolegów z rad mam ogromną prośbę, żebyście wspierali młodzieżowe rady, ponieważ niejednokrotnie słyszałam, że są przekazywane środki na ich funkcjonowanie, ale później są im odbierane. Mam nadzieję, że w tym dniu, o którym mówimy, 19 września, nie będziemy tylko symbolicznie się cieszyć, ale będziemy również rzeczywiście, w realu wspierać młodych ludzi w ich działaniach, by z jednej strony mogli działać politycznie i społecznie, ale by mieli również środki na działania, które sobie wymyślą. Tak że życzę wszystkim powodzenia. Liczę na to, że te moje słowa będą również dobrze odebrane, by młodzież miała jak funkcjonować i świętować swoje święto.</u>
          <u xml:id="u-611.3" who="#MonikaFalej">Tak jak powiedziałam, klub Lewicy z satysfakcją popiera tę uchwałę. Będziemy głosować za. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-611.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Urszula Nowogórska, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-612.1" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#UrszulaNowogórska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-613.1" who="#UrszulaNowogórska">Panie Marszałku! Szanowni Koleżanki i Koledzy Posłowie! Mam ogromny zaszczyt w imieniu swojego klubu, klubu Koalicja Polska — PSL, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści, wyrazić stanowisko odnośnie do poselskiego projektu uchwały w sprawie ustanowienia 19 września Dniem Młodzieżowych Rad i Sejmików przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego. Uchwała jest określona w drukach sejmowych nr 2773 i 2788.</u>
          <u xml:id="u-613.2" who="#UrszulaNowogórska">Chciałabym zacząć swoje wystąpienie od tego, że rzeczywiście po raz pierwszy przyszłość i funkcjonowanie młodzieżowych rad gmin zostało wzmocnione w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej ustawą 20 kwietnia 2021 r. Zostało to dokonane w zmianach ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa oraz o działalności instytucji pożytku publicznego i wolontariacie. To był taki historyczny moment, dlatego że otworzył tak naprawdę możliwość funkcjonowania rad w tych wszystkich jednostkach samorządu terytorialnego. W wielką satysfakcją mogę powiedzieć te słowa, dlatego że przy moim biurze poselskim funkcjonuje zespół młodych ekspertów. I powiem, szanowni państwo, Wysoka Izbo, że młodzi ludzie mają ogromnie otwarte umysły, ogromną wiedzę i chcą bardzo odpowiedzialnie kształtować swoje małe ojczyzny, podsuwając różne inicjatywy obywatelskie, różne inicjatywy społeczne i przyglądając się działaniom swoich starszych kolegów w radach gmin, powiatów czy województw.</u>
          <u xml:id="u-613.3" who="#UrszulaNowogórska">W 2008 r., kiedy byłam przewodniczącą Sejmiku Województwa Małopolskiego, po raz pierwszy zwołałam młodzieżowy sejmik województwa małopolskiego. Proszę mi uwierzyć: widziałam ogromną radość i podziękowanie ze strony młodych za to, że ktoś im daje szansę, że ktoś chce ich posłuchać i ktoś chce ich traktować poważnie. Dlatego tym wszystkim, którzy rzeczywiście przyczynili się do powstania tej uchwały, bardzo serdecznie dziękuję. Natomiast starsze rady gmin, powiatów, województw zachęcam do tego, żeby dawały szansę i ufały młodym, natomiast młodych członków rad młodzieżowych gmin, powiatów i województw — by rzeczywiście z uwagą przyglądali się swoim starszym kolegom i nabywali nowych umiejętności, które kiedyś może będą kontynuacją tych wszystkich działań i troski o nasze lokalne małe ojczyzny, o powiaty, gminy, województwa i cały kraj.</u>
          <u xml:id="u-613.4" who="#UrszulaNowogórska">Jako przedstawicielka klubu Koalicji Polskiej — PSL, Unii Europejskich Demokratów z ogromną radością wyrażam poparcie dla tej uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-613.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-614.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Artur Dziambor, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#ArturDziambor">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem powiedzieć… Taka piękna podróż sentymentalna. Jest rok 2022, a ja w 1997 r. zostałem przewodniczącym Młodzieżowej Rady Miasta Gdyni. Wtedy to się nazywało Sejmik Uczniowski Miasta Gdyni — 25 lat temu. 25 lat temu zaczynałem robić swoje pierwsze kroki jako szef młodzieżowej rady miasta. Pełniłem tę funkcję przez 4 lata. To była piękna przygoda. Ja do dziś tę przygodę wspominam. Jak tylko skończyłem tę przygodę, od razu zapisałem się do mojej pierwszej partii politycznej. Zacząłem działać w polityce już po tych 4 latach, ale przez te 4 lata nauczyłem się bardzo dużo o samorządzie. Nauczyłem się przede wszystkim tego, jak funkcjonuje samorząd, jak funkcjonuje rada miasta i jak w ogóle funkcjonuje samorządność. Uczyłem się tego razem z moimi przyjaciółmi, z przyjaciółmi, z którymi do dziś jeszcze przyjaźnie trwają. Z tymi przyjaciółmi kontynuowałem potem działalność w różnych stowarzyszeniach, fundacjach, również partiach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-615.1" who="#ArturDziambor">Szanowni Państwo! Taka nauka demokracji, ale też nauka uczestniczenia w społeczeństwie, angażowanie młodych ludzi w społeczeństwo, czyli angażowanie ich w to, czym nie są w tym momencie naturalnie zainteresowani, pokazywanie im, że ich głos ma znaczenie, ich głos ma sens i że to, co robią, ma sens… To, co robią, trzeba wspierać. Myślę, że m.in. dzięki temu doświadczeniu zostałem nauczycielem, chociaż nie jestem nauczycielem z zawodu. Byłem nim, wykonywałem ten zawód, byłem nim z pasji i zawsze zachęcałem młodych ludzi do tego, żeby działali, żeby działali na wszelkie możliwe sposoby, żeby działali charytatywnie, żeby aktywowali swoich rówieśników, żeby organizowali różne rzeczy, żeby jakkolwiek włączali się w życie jako część tego społeczeństwa, żeby pobudzali innych do działania. Oczywiście w ten sposób kreuje się też liderów, kreuje się ludzi, którzy ciągną innych za sobą. Tak że, szanowni państwo, zawsze będę wspierał wszelkie tego typu kierunki, tego typu aktywności. Cieszę się bardzo, że dochodzi do przyjęcia takiej uchwały. Z dziką frajdą i wielką przyjemnością zagłosuję za. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-616.1" who="#RyszardTerlecki">Uprzedzam państwa, że ponieważ o godz. 8 będą głosowania, to w tym punkcie nie będzie pytań.</u>
          <u xml:id="u-616.2" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-617.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050…</u>
          <u xml:id="u-617.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Sprzeciw. Sprzeciw, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-617.3" who="#MirosławSuchoń">Tak? Już mogę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#RyszardTerlecki">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-619.1" who="#MirosławSuchoń">Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie ustanowienia 19 września Dniem Młodzieżowych Rad i Sejmików przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-619.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! 19 września nie jest datą przypadkową, bo właśnie wtedy w 1990 r. powstała pierwsza młodzieżowa rada miasta. Stało się to dzięki uchwale radnych Częstochowy. Myślę, że to był pierwszy krok włączania młodych ludzi w decydowanie o sprawach, które są najważniejsze z punktu widzenia ich interesów, które może dzisiaj, w momencie podejmowania decyzji, nie są widoczne, ale z pewnością te decyzje będą wpływały na to, w jaki sposób młodzi ludzie będą w przyszłości kształtować swoje życie. W 2021 r. nastąpił kolejny krok: uregulowano w ustawach samorządowych działalność młodzieżowych organów, także na poziomie powiatów i województw, gdzie stały się fakultatywnym organem samorządu terytorialnego o charakterze konsultacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-619.3" who="#MirosławSuchoń">Myślę, że każdy, kto miał do czynienia z młodzieżową radą czy też obserwował działalność tych organów, ma świadomość, że jest to element włączania młodych ludzi w działalność publiczną, w działalność społeczną. Dzięki temu mogą spotkać się po raz pierwszy w swoim życiu z procesem wyborczym, mogą spostrzec, jak bardzo ważne jest dotrzymywanie słowa, ale też jak ważna jest rozmowa o planach i programach, które chcą realizować, i stanowiskach, jakie będą przedstawiać, reprezentując młodych ludzi właśnie w tych organach.</u>
          <u xml:id="u-619.4" who="#MirosławSuchoń">Tak jak powiedziałem, te organy i ten głos młodych ludzi nabierają wielkiego znaczenia właśnie wtedy, kiedy jest mowa o tych sprawach, które młodych ludzi dotyczą, ponieważ wpływają na to, jak będzie wyglądała przyszłość. To są kwestie dotyczące choćby edukacji. Wszyscy wiemy, że dobra edukacja umożliwia lepszy start. To są kwestie środowiskowe. Dzisiaj toczy się potężna dyskusja o tym, w jaki sposób państwa powinny podejmować decyzje dotyczące klimatu, dotyczące transformacji energetycznej. To są takie obszary, w których głos młodego pokolenia powinien mieć bardzo duże znaczenie. Dzięki działalności rad właśnie w ten sposób może się to dziać.</u>
          <u xml:id="u-619.5" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! W imieniu Koła Parlamentarnego Polska 2050 z prawdziwą przyjemnością deklaruję poparcie dla projektu uchwały ustanawiającej 19 września Dniem Młodzieżowych Rad i Sejmików przy Jednostkach Samorządu Terytorialnego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-620.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
          <u xml:id="u-620.2" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-620.3" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Paweł Szramka, poseł niezależny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#PawełSzramka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przy okazji procedowania nad tą uchwałą, którą oczywiście popieram, myślę, że warto w tej chwili zwrócić się nawet nie tyle do młodzieży, cowłaśnie do osób decyzyjnych, do osób starszych, po to, żebyśmy tę młodzież traktowali bardziej poważnie. Nie tylko głaskali młodych po główkach, mówili, że są tacy ważni, tylko żebyśmy w swoich co dziennych wyborach, i również w wyborach na tej sali, kierowali się tym, żeby jednak dawać młodzieży jak najwięcej przestrzeni, ponieważ myślę, że mamy świetnych młodych ludzi. Jeśli pozwolimy im na działanie, to oni swoim działaniem zrobią w Polsce tylko i wyłącznie wiele dobrego.</u>
          <u xml:id="u-621.1" who="#PawełSzramka">Uważam, że ta uchwała to bardzo dobra inicjatywa. Ponadto zmiany wprowadzone w ustawie o samorządzie po to, żeby można było powoływać gminne, wojewódzkie, powiatowe samorządy młodzieżowe z realnymi kompetencjami, to były bardzo ważne zmiany i za to z tego miejsca wszystkim parlamentarzystom — bo stało się to w ogólnej zgodzie, ponadpartyjnej — należy podziękować. Tak że dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-622.1" who="#RyszardTerlecki">Lista posłów zapisanych do zabrania głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-622.2" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#MirosławaNykiel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zaproponowana treść uchwały nie budzi żadnych zastrzeżeń i jest dobrym krokiem w kierunku rozwoju młodzieżowej samorządności. Jednak, jak ten rząd ma w zwyczaju, za pięknymi słowami nie idą w parze adekwatne czyny. W 2018 r. marszałek Kuchciński odwołał po raz pierwszy od 24 lat Sejm Dzieci i Młodzieży, odbierając głos młodym, a edycje w kolejnych latach były współorganizowane przez IPN i skupiały się wyłącznie na historii, podczas gdy młodzi chcą rozmawiać o swojej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-623.1" who="#MirosławaNykiel">Rękami ministra Czarnka odebraliście szkołom niezależność i możliwość swobodnej wypowiedzi. Czy wsłuchacie się w postulaty przedstawione przez Parlament Młodych RP, takie jak sejmik młodzieżowy w każdym województwie, swobodne zrzeszanie się uczniów w sposób analogiczny do prawa studentów czy poprawa kultury wypowiedzi polityków, i je wdrożycie? W ten sposób damy im realne narzędzia do działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#RyszardTerlecki">Do głosowania nad tym projektem uchwały przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-624.1" who="#RyszardTerlecki">Ogłaszam 3 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-624.2" who="#RyszardTerlecki">Zaczniemy od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-624.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 56 do godz. 20 min 08)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#ElżbietaWitek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-625.1" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych, druk nr 2873.</u>
          <u xml:id="u-625.2" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-625.3" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu, w uzgodnieniu z Konwentem Seniorów, przedłożyło projekt uchwały w sprawie upamiętnienia 100. rocznicy powołania Macieja Rataja na Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 2866.</u>
          <u xml:id="u-625.4" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-625.5" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-625.6" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-625.7" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-625.8" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu przedłożyło projekt uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrywania projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 2872.</u>
          <u xml:id="u-625.9" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-625.10" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-625.11" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-625.12" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-625.13" who="#ElżbietaWitek">W związku ze zgłoszonym sprzeciwem sprawę tę rozstrzygniemy w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-625.14" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-625.15" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za wyrażeniem zgody na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-625.16" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-625.17" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-625.18" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 446 posłów. 226 — za, 219 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-625.19" who="#ElżbietaWitek">Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-625.20" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie upamiętnienia 100. rocznicy powołania Macieja Rataja na Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 2866).</u>
          <u xml:id="u-625.21" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-625.22" who="#ElżbietaWitek">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie upamiętnienia 100. rocznicy powołania Macieja Rataja na Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej”</u>
          <u xml:id="u-625.23" who="#ElżbietaWitek">Maciej Rataj, mąż stanu i polityk ruchu ludowego, był wybitną postacią polskiego parlamentaryzmu II Rzeczypospolitej. Był i jest wysoko oceniany i powszechnie szanowany. Urodzony 19 lutego 1884 r. w miejscowości Chłopy koło Lwowa był znakomicie wykształconym filologiem klasycznym oraz lubianym przez uczniów nauczycielem. Należał do grona najwybitniejszych polityków okresu międzywojennego. Zasiadał we władzach Polskiego Stronnictwa Ludowego ’Piast’ oraz Stronnictwa Ludowego. Pełnił mandat posła w latach 1919–1930 i 1934–1935. Był współtwórcą konstytucji marcowej z 1921 r. Od 1920 r. do 1921 r. sprawował funkcję ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego w Rządzie Obrony Narodowej Wincentego Witosa.</u>
          <u xml:id="u-625.24" who="#ElżbietaWitek">Jako polityk Maciej Rataj zyskał opinię pracowitego; był człowiekiem kompromisu, doskonałym mediatorem i mówcą. 1 grudnia 1922 r. objął urząd Marszałka Sejmu RP. Sprawując tę funkcję do 1928 r., dwukrotnie — w 1922 r. po zabójstwie Gabriela Narutowicza, a następnie w 1926 r. po ustąpieniu Stanisława Wojciechowskiego — pełnił obowiązki Prezydenta RP. W tym trudnym dla Polski czasie odegrał znaczącą rolę w uchronieniu naszej ojczyzny przed wojną domową.</u>
          <u xml:id="u-625.25" who="#ElżbietaWitek">Ogromną zasługą Macieja Rataja dla państwa i narodu była też jego postawa w pierwszych miesiącach hitlerowskiej okupacji. Wobec zagrożenia egzystencji państwa polskiego jako jeden z pierwszych podjął heroiczną walkę. Odrzucając względy bezpieczeństwa, zaangażował się całkowicie w działalność niepodległościową. Był jednym ze współuczestników tworzenia struktur Polskiego Państwa Podziemnego. Z jego inicjatywy doszło do powstania Centralnego Kierownictwa Ruchu Ludowego. Za swoją postawę zapłacił najwyższą cenę. Zginął od niemieckich kul 21 czerwca 1940 r. podczas zbiorowej egzekucji w Palmirach.</u>
          <u xml:id="u-625.26" who="#ElżbietaWitek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 100. rocznicę powołania Macieja Rataja na Marszałka Sejmu oddaje hołd temu wybitnemu mężowi stanu”.</u>
          <u xml:id="u-625.27" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, żebyśmy przyjęli tę uchwałę przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-625.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-625.29" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-625.30" who="#ElżbietaWitek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia 100. rocznicy powołania Macieja Rataja na Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-625.31" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie upamiętnienia 100. rocznicy tragicznej śmierci prezydenta Gabriela Narutowicza (druk nr 2762).</u>
          <u xml:id="u-625.32" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-625.33" who="#ElżbietaWitek">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie upamiętnienia 100. rocznicy tragicznej śmierci prezydenta Gabriela Narutowicza”</u>
          <u xml:id="u-625.34" who="#ElżbietaWitek">16 grudnia 2022 roku przypada 100. rocznica tragicznej śmierci wybitnego męża stanu, pierwszego prezydenta niepodległej Polski...”</u>
          <u xml:id="u-625.35" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-625.36" who="#komentarz">(Poseł słabnie w ławach poselskich)</u>
          <u xml:id="u-625.37" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-625.38" who="#komentarz">(Głos z sali: Lekarza!)</u>
          <u xml:id="u-625.39" who="#ElżbietaWitek">Co się stało? Przepraszam, proszę wezwać lekarza. Lekarza mamy na sali. Za chwileczkę pogotowie… Już pogotowie jest wezwane.</u>
          <u xml:id="u-625.40" who="#ElżbietaWitek">Ogłaszam, proszę państwa, 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-625.41" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 20 min 15 do godz. 20 min 18)</u>
          <u xml:id="u-625.42" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, pogotowie jest już powiadomione, dlatego bardzo proszę, żeby tam nie robić wokół pani poseł takiego dużego zamieszania, tylko dać trochę przestrzeni. Lekarz już jest przy pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-625.43" who="#ElżbietaWitek">Bardzo państwa proszę o nierobienie zdjęć, proszę państwa na galerii.</u>
          <u xml:id="u-625.44" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę o wyłączenie kamery. Bardzo proszę o wyłączenie teraz kamery.</u>
          <u xml:id="u-625.45" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-625.46" who="#ElżbietaWitek">Pani poseł jest pod opieką zespołu medycznego.</u>
          <u xml:id="u-625.47" who="#ElżbietaWitek">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 15. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-625.48" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-625.49" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-625.50" who="#ElżbietaWitek">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie upamiętnienia 100. rocznicy tragicznej śmierci prezydenta Gabriela Narutowicza”</u>
          <u xml:id="u-625.51" who="#ElżbietaWitek">16 grudnia 2022 roku przypada 100. rocznica tragicznej śmierci wybitnego męża stanu, pierwszego prezydenta niepodległej Polski — Gabriela Narutowicza.</u>
          <u xml:id="u-625.52" who="#ElżbietaWitek">Gabriel Narutowicz urodził się w marcu 1865 roku w Telszach na Litwie w rodzinie ziemiańskiej o tradycjach narodowowyzwoleńczych. Studiował na uniwersytecie w Petersburgu, a następnie w Szwajcarii, gdzie zaangażował się w pomoc Polakom prześladowanym przez władze carskie. Objęty nakazem aresztowania na terenie kraju, przyjął obywatelstwo Szwajcarii, gdzie przebywał aż do odzyskania niepodległości przez Polskę. Wybitny naukowiec oraz ceniony inżynier konstruktor, projektował i prowadził budowę wielu hydroelektrowni w Europie Zachodniej, równolegle rozwijając karierę akademicką. W czasie I wojny światowej aktywnie działał na rzecz sprawy polskiej, był prezesem Polskiego Komitetu Społecznego w Zurychu i członkiem dyrekcji Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-625.53" who="#ElżbietaWitek">Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę na zaproszenie polskiego rządu powrócił do kraju, gdzie objął stanowisko ministra robót publicznych, a następnie ministra spraw zagranicznych. 9 grudnia 1922 roku został wybrany na pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej głosami centrum, partii chłopskich, lewicy oraz mniejszości narodowych. Wywołało to ostre protesty środowisk prawicowych, które rozpętały napastliwą kampanię prasową wymierzoną w prezydenta elekta, oraz demonstracje podważające jego wybór określany mianem zdrady narodowej. 16 grudnia 1922 roku prezydent Gabriel Narutowicz podczas wizyty w warszawskiej Zachęcie został zastrzelony przez nacjonalistę Eligiusza Niewiadomskiego.</u>
          <u xml:id="u-625.54" who="#ElżbietaWitek">W 100. rocznicę tych dramatycznych wydarzeń, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd prezydentowi Gabrielowi Narutowiczowi i czci jego pamięć, a jego tragiczną śmierć uznaje za uniwersalną przestrogę przed fatalnymi skutkami szerzenia w życiu publicznym nienawiści i pogardy oraz polityki nietolerancji i ksenofobii”.</u>
          <u xml:id="u-625.55" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, ponieważ do tej uchwały został zgłoszony sprzeciw, poddam tę uchwałę pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-625.56" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-625.57" who="#komentarz">(Głos z sali: Cześć jego pamięci!)</u>
          <u xml:id="u-625.58" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, kto jest za…</u>
          <u xml:id="u-625.59" who="#komentarz">(Głos z sali: Faszyści won!)</u>
          <u xml:id="u-625.60" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-625.61" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem przedstawionej uchwały?</u>
          <u xml:id="u-625.62" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-625.63" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-625.64" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 443 posłów. 436 — za, 2 — przeciw, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-625.65" who="#ElżbietaWitek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia 100. rocznicy tragicznej śmierci prezydenta Gabriela Narutowicza.</u>
          <u xml:id="u-625.66" who="#ElżbietaWitek">Mamy wnioski formalne, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-625.67" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Krystian Kamiński, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-625.68" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#KrystianKamiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgłaszam wniosek o przerwę, aby przemyśleć zachowanie niektórych posłów.</u>
          <u xml:id="u-626.1" who="#KrystianKamiński">Wczoraj na Twitterze jeden poseł napisał: Dziś w Sejmie ważna debata. Niestety muszę zostać w domu — COVID. Ale duchem jestem i sercem wspieram koleżanki i kolegów z Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-626.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nazwisko!)</u>
          <u xml:id="u-626.3" who="#KrystianKamiński">Parę godzin później był tutaj, na sali sejmowej. A dzisiaj jego koledzy bronią takiego zachowania w mediach publicznych. Wy hipokryci. Hipokryci.</u>
          <u xml:id="u-626.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto odmawiał noszenia maseczek?)</u>
          <u xml:id="u-626.5" who="#KrystianKamiński">Przez 2 lata izolowaliście ludzi,…</u>
          <u xml:id="u-626.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-626.7" who="#KrystianKamiński">…zamykaliście ich w domu, wszelkie lockdowny. Głosowaliście za tym, żeby nie można było swoich umierających bliskich odwiedzać w szpitalach. Głosowaliście za tym, żeby separowano noworodki, dzieci. Głosowaliście za tym, żeby mężowie nie mogli być przy porodach. I co? I dzisiaj jaśnie państwa to już nie obchodzi, tak? Ale wy się nie cieszcie. Lewica, PSL, PiS — wy wszyscy jesteście zamordystami pandemicznymi i przyszły rząd Konfederacji was wszystkich rozliczy.</u>
          <u xml:id="u-626.8" who="#komentarz">(Gwar na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-627.1" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, ta sprawa była omówiona na Prezydium i na Konwencie.</u>
          <u xml:id="u-627.2" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Jakub Rutnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-628.1" who="#JakubRutnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam się z wnioskiem formalnym o przerwę, aby w tym czasie doszło do refleksji, jeżeli chodzi o Prawo i Sprawiedliwość. Jutro będziemy procedować nad ustawą dotyczącą pomocy gazowej. Zwracam się tutaj w imieniu tysięcy dzieciaków, i nie tylko, wszystkich osób uprawiających sport, aby w tej ustawie gazowej wsparciem była objęta także infrastruktura sportowa. Walczymy o to od tygodni na posiedzeniach komisji sportu, niestety posłowie, ministerstwo nie chcą w tej kwestii pomóc.</u>
          <u xml:id="u-628.2" who="#JakubRutnicki">Przykład: moja pływalnia w Nowym Tomyślu… w Szamotułach…</u>
          <u xml:id="u-628.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-628.4" who="#JakubRutnicki">…— podwyżka o 1400% od stycznia. Będzie groziło to zamknięciem. Mówicie: nie ma pieniędzy. Panie premierze Sasin, zwracam się do pana, bo z informacji, które do nas dotarły, wynika, że Polski Związek Piłki Nożnej podpisał umowę z Orlenem, uwaga, na 4 lata na kwotę 120 mln zł plus 50 mln zł premii. Chcecie zamykać baseny? Nie chcecie pomagać dzieciom? Na premie macie pieniądze. Skandal! Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-628.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#ElżbietaWitek">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-629.1" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-629.2" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-629.3" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2848.</u>
          <u xml:id="u-629.4" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-629.5" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 2848?</u>
          <u xml:id="u-629.6" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-629.7" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-629.8" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 450 posłów. Wszyscy byli za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-629.9" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-629.10" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-629.11" who="#ElżbietaWitek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 2867-A.</u>
          <u xml:id="u-629.12" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-629.13" who="#ElżbietaWitek">Proszę pana posła Szymona Pogodę o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#SzymonPogoda">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić dodatkowe sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2845.</u>
          <u xml:id="u-630.1" who="#SzymonPogoda">Wysoka Izbo! Sejm na 68. posiedzeniu dnia 14 grudnia skierował ponownie do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych projekt ustawy w celu rozpatrzenia poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych po rozpatrzeniu poprawek na posiedzeniu w dniu 14 grudnia wnosi, aby Wysoki Sejm raczył przyjąć poprawki 1., 4., 7., 8., 9. oraz odrzucił 2., 3., 5. i 6. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-630.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-631.1" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2867.</u>
          <u xml:id="u-631.2" who="#ElżbietaWitek">Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedstawia również poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-631.3" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 1. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-631.4" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-631.5" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 1. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-631.6" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-631.7" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-631.8" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 449 posłów. 438 — za, nikt nie był przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-631.9" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-631.10" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 2. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-631.11" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-631.12" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 2. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-631.13" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-631.14" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-631.15" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 208 — za, 230 — przeciw, 13 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-631.16" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-631.17" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 3. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-631.18" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-631.19" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 3. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-631.20" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-631.21" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-631.22" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 208 — za, 230 — przeciw, 13 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-631.23" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-631.24" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 4. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-631.25" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-631.26" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 4. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-631.27" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-631.28" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-631.29" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 450 posłów. 437 — za, nikt nie był przeciw, 13 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-631.30" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-631.31" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 5. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-631.32" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-631.33" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 5. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-631.34" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-631.35" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-631.36" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 452 posłów. 208 — za, 231 — przeciw, 13 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-631.37" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-631.38" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 6. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-631.39" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-631.40" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 6. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-631.41" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-631.42" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-631.43" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 450 posłów. 206 — za, 231 — przeciw, 13 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-631.44" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-631.45" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 7. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-631.46" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-631.47" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 7. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-631.48" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-631.49" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-631.50" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 208 — za, 230 — przeciw, 13 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-631.51" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-631.52" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 8. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-631.53" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-631.54" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 8. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-631.55" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-631.56" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-631.57" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 450 posłów. 408 — za, nikt nie był przeciw, 42 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-631.58" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-631.59" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 9. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-631.60" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-631.61" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 9. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-631.62" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-631.63" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-631.64" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 449 posłów. 436 — za, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 13.</u>
          <u xml:id="u-631.65" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-631.66" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-631.67" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy z druku nr 2867, wraz z przyjętymi poprawkami?</u>
          <u xml:id="u-631.68" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-631.69" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-631.70" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 429 — za, 9 — przeciw, wstrzymało się 13.</u>
          <u xml:id="u-631.71" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-631.72" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju o rządowym projekcie ustawy o fundacji rodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-631.73" who="#ElżbietaWitek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 2853-A.</u>
          <u xml:id="u-631.74" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-631.75" who="#ElżbietaWitek">Proszę pana posła Andrzeja Gawrona o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#AndrzejGawron">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić dodatkowe sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju o rządowym projekcie ustawy o fundacji rodzinnej, druk nr 2798.</u>
          <u xml:id="u-632.1" who="#AndrzejGawron">13 grudnia odbyło się drugie czytanie. Kluby zgłosiły 10 poprawek. 14 grudnia, dzisiaj, komisja się zebrała, rozpatrzyła zgłoszone poprawki i rekomenduje 2. poprawkę odrzucić, pozostałe poprawki przyjąć i oczywiście przyjąć całą ustawę, na którą czekają firmy rodzinne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-632.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-633.1" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2853.</u>
          <u xml:id="u-633.2" who="#ElżbietaWitek">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości, a także w dodatkowym sprawozdaniu poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-633.3" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 1. wnioskiem mniejszości, z którym łączą się wnioski mniejszości 2. i 5.</u>
          <u xml:id="u-633.4" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-633.5" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-633.6" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosków mniejszości 1., 2. i 5.?</u>
          <u xml:id="u-633.7" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.8" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.9" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 201 — za, 243 — przeciw, 7 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-633.10" who="#ElżbietaWitek">Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-633.11" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 1. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-633.12" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-633.13" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 1. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-633.14" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.15" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.16" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 201 — za, 247 — przeciw, 3 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-633.17" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-633.18" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 2. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-633.19" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-633.20" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 2. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-633.21" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.22" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.23" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 199 — za, 251 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.24" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-633.25" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 3. wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-633.26" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 3. wniosku mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-633.27" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.28" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.29" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 207 — za, 231 — przeciw, 13 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-633.30" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-633.31" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 3. poprawką, z którą łączy się poprawka 10.</u>
          <u xml:id="u-633.32" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-633.33" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-633.34" who="#ElżbietaWitek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość 9. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-633.35" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-633.36" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem poprawek 3. i 10?</u>
          <u xml:id="u-633.37" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.38" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.39" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. Wszyscy byli za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.40" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-633.41" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 4. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-633.42" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-633.43" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 4. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-633.44" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.45" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.46" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 450 posłów. 214 — za, 236 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.47" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-633.48" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 5. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-633.49" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-633.50" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 5. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-633.51" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.52" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.53" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. Wszyscy byli za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.54" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-633.55" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 4. wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-633.56" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 4. wniosku mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-633.57" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.58" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.59" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 446 posłów. 206 — za, 240 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.60" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-633.61" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 6. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-633.62" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-633.63" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 6. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-633.64" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.65" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.66" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. Wszyscy byli za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.67" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-633.68" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 6. wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-633.69" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 6. wniosku mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-633.70" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.71" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.72" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 444 posłów. 217 — za, 227 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.73" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-633.74" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 7. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-633.75" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-633.76" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 7. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-633.77" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.78" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.79" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 438 — za, 13 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.80" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-633.81" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 8. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-633.82" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-633.83" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 8. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-633.84" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.85" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.86" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 438 — za, 13 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.87" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-633.88" who="#ElżbietaWitek">9. poprawka stała się bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-633.89" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-633.90" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy z druku nr 2853, wraz z przyjętymi poprawkami?</u>
          <u xml:id="u-633.91" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.92" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.93" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 441 — za, 7 — przeciw, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-633.94" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o fundacji rodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-633.95" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022.</u>
          <u xml:id="u-633.96" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 2838.</u>
          <u xml:id="u-633.97" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm skierował ten projekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu ponownego rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-633.98" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-633.99" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku komisji o odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 2838?</u>
          <u xml:id="u-633.100" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.101" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.102" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 217 — za, 232 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-633.103" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek o odrzucenie odrzucił, a tym samym zgodnie z art. 46 ust. 2 regulaminu Sejmu skierował ten projekt ustawy do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu ponownego rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-633.104" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi.</u>
          <u xml:id="u-633.105" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-633.106" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu skierował ten projekt ustawy do Komisji Zdrowia w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-633.107" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-633.108" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 2843?</u>
          <u xml:id="u-633.109" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.110" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.111" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 452 posłów. 15 — za, 437 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.112" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Zdrowia w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-633.113" who="#ElżbietaWitek">Na podstawie art. 95b regulaminu Sejmu wyznaczam termin przedstawienia sprawozdania przez komisję do dnia 10 stycznia 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-633.114" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-633.115" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-633.116" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-633.117" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 2651?</u>
          <u xml:id="u-633.118" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.119" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.120" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 452 posłów. 177 — za, 274 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.121" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-633.122" who="#ElżbietaWitek">Na podstawie art. 87 ust. 2 w związku z art. 90 ust. 1 regulaminu Sejmu kieruję ten projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-633.123" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-633.124" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-633.125" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-633.126" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy z druku nr 2800?</u>
          <u xml:id="u-633.127" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-633.128" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-633.129" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 452 posłów. 219 — za, 233 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-633.130" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-633.131" who="#ElżbietaWitek">Na podstawie art. 87 ust. 2 w związku z art. 90 ust. 1 regulaminu Sejmu kieruję ten projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-633.132" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydium Sejmu projektu uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 2872).</u>
          <u xml:id="u-633.133" who="#ElżbietaWitek">Wysoka Izbo! W związku ze skierowaniem przez Sejm podczas 67. posiedzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w druku nr 2263, do ww. Komisji Nadzwyczajnej zaistniała potrzeba powołania tej komisji i wyboru jej składu.</u>
          <u xml:id="u-633.134" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedstawiło projekt uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego ww. Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-633.135" who="#ElżbietaWitek">Czy w tej sprawie ktoś pragnie zabrać głos w pierwszym czytaniu projektu ustawy?</u>
          <u xml:id="u-633.136" who="#ElżbietaWitek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-633.137" who="#ElżbietaWitek">Ustalam czas — 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-633.138" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Gawkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#KrzysztofGawkowski">Szanowna Pani Marszałek! Od kilku lat rozmawiamy o tym, jak powinniśmy pracować nad projektami ustaw. Dotyczy to również ustawy zasadniczej, konstytucji. Nie tak dawno, 2 tygodnie temu spotkały się dwie Komisje: Finansów Publicznych i Obrony Narodowej, które zostały upoważnione do tego, żeby pracować nad zmianą konstytucji. Wynik prac tych komisji — nie pracować nad zmianą konstytucji — odrzucony. Co robi Prawo i Sprawiedliwość? Rezygnuje z trybu regulaminowego i wprowadza nową drogę: powołanie nadzwyczajnej komisji do spraw konstytucji. Uproszczona ścieżka, prosty sposób, żeby była szansa na załatwienie swoich spraw. Procedowanie nad konstytucją zostało jasno określone, ma ono swoje ramy i należy się ich trzymać.</u>
          <u xml:id="u-634.1" who="#KrzysztofGawkowski">Jak mówimy o konstytucji, to powinniśmy zastanowić się, czy chcemy tę konstytucję zmieniać. Dzisiaj zmiana konstytucji z ludźmi, którzy konstytucję łamali, zmiana konstytucji z ludźmi, którzy konstytucji nie szanowali, to jest gwałcenie tej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-634.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-634.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale to nie przystępujcie do tej komisji.)</u>
          <u xml:id="u-634.4" who="#KrzysztofGawkowski">Konstytucja z 1997 r. to jest nasz wspólny przewodnik, jak bronić prawa przed autorytaryzmem, przed rządami nieprawa i niesprawiedliwości, i wielokrotnie ta konstytucja się sprawdzała. Na Lewicy nie mamy z tym kłopotu, bo Lewica tę konstytucję wprowadzała, a prezydent Aleksander Kwaśniewski ją podpisywał.</u>
          <u xml:id="u-634.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-634.6" who="#KrzysztofGawkowski">Dzisiaj mówimy „nie”, żadnych zmian konstytucji. Jesteśmy przeciwko tym zmianom i będziemy głosowali przeciwko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-635.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-635.2" who="#ElżbietaWitek">Przepraszam bardzo, dostałam inną karteczkę.</u>
          <u xml:id="u-635.3" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym pan poseł Robert Kropiwnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#RobertKropiwnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Otóż rozstrzygnięcie komisji, do których skierowaliście ten projekt, było jednoznaczne: ten projekt nie nadaje się do dalszego procedowania. Pomimo to chcecie dalej procedować, co może jest lepszym rozwiązaniem niż praca o godz. 22 grupy 70 posłów w rozweselonym stanie, jakie zaprezentowaliście wtedy.</u>
          <u xml:id="u-636.1" who="#RobertKropiwnicki">Jeżeli chcecie pracować naprawdę nad konstytucją, to może lepiej było zrobić to wtedy, kiedy chcieliście zmieniać KRS, bo wtedy wymagało to zmiany konstytucji. Jak chcecie przestrzegać konstytucji, to pomyślcie, co zrobiliście z KRS, co zrobiliście z sądownictwem, jak wiele rzeczy wywróciliście bez zmiany konstytucji. A teraz, kiedy uważacie, że Polskę trzeba zadłużać jeszcze bardziej, nagle potrzebujecie zmiany konstytucji. Otóż do tego nie trzeba zmiany konstytucji, ponieważ te działania można prowadzić na podstawie ustaw, a nie konstytucji. Łamaliście konstytucję wielokrotnie, robiliście to naprawdę bardzo, bardzo ostro i nie zastanawialiście się wtedy nad potrzebą zmiany. Dzisiaj powołujecie komisję po to, żeby tak naprawdę to odwlec, odsunąć w czasie te wasze niepotrzebne i szkodliwe pomysły. Będziemy głosowali przeciwko temu, bo to jest po prostu absurdalny projekt. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-636.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-637.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę, pan poseł Krzysztof Bosak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#KrzysztofBosak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jakiekolwiek zmiany w konstytucji wymagają konsensusu całej klasy politycznej albo przynajmniej próby jego wypracowania. Jeżeli powołuje się w tej sprawie komisję, w której nie będą reprezentowane wszystkie siły polityczne, których przedstawiciele startowali do Sejmu z samodzielnych, własnych list, weszli do tego Sejmu, aktywnie uczestniczą w debacie wszystkich ciał parlamentarnych i przestrzegają zasad, obyczajów parlamentarnych, to znaczy, że nie mamy do czynienia z próbą budowy konsensusu.</u>
          <u xml:id="u-638.1" who="#KrzysztofBosak">Konfederacji do tej komisji nie zaproszono, nie dano szansy, żebyśmy się ustosunkowali do tej propozycji, więc to jasno pokazuje intencję rządu. Ale to nie jedyny przykład, nie jedyny przypadek. Dzisiaj rano mieliśmy pozorowane konsultacje w sprawie ustawy podyktowanej przez Komisję Europejską premierowi i PiS-owi, ustawy, która wprost ma być niezgodna z konstytucją i którą PiS, nie dając czasu na żadne konsultacje prawne, na zamówienie ekspertyz, na spokojną debatę, na wypracowanie stanowisk, prawdopodobnie będzie starał się przeforsować jutro i we wtorek. Ani nie będą słuchane głosy opozycji, ani nie będzie czasu na normalną dyskusję. Zamierzacie pod dyktando Komisji Europejskiej złamać konstytucję, przesuwając sądownictwo dyscyplinarne z Sądu Najwyższego do Najwyższego Sądu Administracyjnego, który nie ma do tego kompetencji umocowanej w konstytucji. Macie zamiar ustanowić anarchię w sądownictwie, dając wszystkim sędziom możliwość wzajemnego kwestionowania swojego statusu. Obywatel nie będzie już wiedział, kto ma go prawo sądzić, który wyrok obowiązuje, a który nie. Macie zamiar złamać orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego z okresu waszych własnych rządów.</u>
          <u xml:id="u-638.2" who="#KrzysztofBosak">Szykuje się tu istna komedia, a wszystko po to, żeby móc zadłużać nasze państwo wspólnie z Komisją Europejską i osobno, żeby jeszcze rok za pieniądze, których nie ma, prowadzić propagandę przedwyborczą i próbować przegrać jak najmniej.</u>
          <u xml:id="u-638.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-639.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pan poseł Mirosław…</u>
          <u xml:id="u-639.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-639.3" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-640.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Pani Marszałek! W trybie sprostowania. Tu było dużo takiego politycznego sosu, natomiast dwa wprost nieprawdziwe argumenty padły ze strony pana posła Bosaka. Po pierwsze, argument mówiący o tym, że Naczelny Sąd Administracyjny… Prawdą jest, że Naczelny Sąd Administracyjny nie ma umocowanej w konstytucji kompetencji w zakresie sądownictwa dyscyplinarnego, natomiast nie jest to kompetencja żadnego innego sądu, panie pośle, i nie jest to chyba dowód na to, że zgodnie z konstytucją żaden sąd nie może prowadzić postępowań dyscyplinarnych. To rzecz pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-640.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Halo, tu jest poseł Bosak.)</u>
          <u xml:id="u-640.3" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">A rzecz druga: nie jest prawdą, że sędziowie ustawy będą mogli dowolnie testować siebie nawzajem, ponieważ takie prawo zgodnie z projektem nie przysługuje pojedynczemu sędziemu, przysługuje składom sędziowskim, większości składu sędziowskiego przy bardzo jasno określonych przesłankach, które muszą być spełnione. Proszę zatem nie wprowadzać dezinformacji i nie mówić w tej sprawie nieprawdy. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-640.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-641.1" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-641.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Zostałem wymieniony z nazwiska, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-641.3" who="#ElżbietaWitek">To nie jest dyskusja na ten temat, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-641.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Ale sprostować mam prawo.)</u>
          <u xml:id="u-641.5" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
          <u xml:id="u-641.6" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-641.7" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Wymieniony z nazwiska, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-641.8" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-641.9" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, nie prowadzimy w tej chwili debaty. Bardzo proszę usiąść na miejsce.</u>
          <u xml:id="u-641.10" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
          <u xml:id="u-641.11" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-641.12" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Czy mogę sprostować?)</u>
          <u xml:id="u-641.13" who="#ElżbietaWitek">Nie, nie będzie pan prostował sprostowania, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-641.14" who="#ElżbietaWitek">Proszę usiąść na miejsce.</u>
          <u xml:id="u-641.15" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
          <u xml:id="u-641.16" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-641.17" who="#ElżbietaWitek">Proszę wejść. Proszę wejść.</u>
          <u xml:id="u-641.18" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Ale to kto ma prostować?)</u>
          <u xml:id="u-641.19" who="#ElżbietaWitek">Będzie pan miał czas jutro.</u>
          <u xml:id="u-641.20" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-642.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu przedstawiło projekt uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o zmianie konstytucji. Chodzi o 11 osób, które mają pracować nad projektem przedłożonym przez Prawo i Sprawiedliwość. Warto tu zaznaczyć, że to jest już kolejna próba przepchnięcia tego projektu przez PiS. Nie udało się podczas prac komisji, daliśmy odpór tym próbom i pomysł szybkiego procedowania upadł.</u>
          <u xml:id="u-642.2" who="#MirosławSuchoń">Trzeba tu jednak powiedzieć o kilku elementach. Po pierwsze, tak jak nie gra się na instrumencie, jeśli jedna ze strun fałszuje, tak nie można pracować nad zmianą konstytucji z tymi, którzy konstytucję mają za nic, a Prawo i Sprawiedliwość wielokrotnie udowodniło, że przepisy konstytucji dla tej formacji nic nie znaczą.</u>
          <u xml:id="u-642.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to jest twoja opinia, człowieku.)</u>
          <u xml:id="u-642.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-642.5" who="#MirosławSuchoń">Tak było w sprawach dotyczących praw obywatelskich, niezależności sądownictwa, obchodzenia reguł dotyczących finansów publicznych czy stanów nadzwyczajnych.</u>
          <u xml:id="u-642.6" who="#MirosławSuchoń">I po drugie, przecież Prawo i Sprawiedliwość pokazuje, że pieniądze są. Do Sejmu wpływają kolejne projekty, które wyprowadzają środki publiczne do różnego rodzaju instytucji, gdzie tworzy się kolejne synekury dla działaczy partyjnych. Skoro więc pieniądze na synekury dla PiS są, to po co zwiększać zadłużenie państwa i narzucać dług na plecy kolejnych pokoleń? Jeżeli natomiast pieniędzy jednak jest za mało, to dlaczego rząd PiS nadal pcha te synekury i wyprowadza na nie środki? To sugeruje wręcz zdradę stanu. Beata Szydło zwykła powtarzać, że wystarczy przestać kraść, a starczy na wszystko.</u>
          <u xml:id="u-642.7" who="#MirosławSuchoń">Koło Parlamentarne Polska 2050 nie będzie w tej kadencji brało udziału w pracach z PiS nad zmianą konstytucji. Jesteśmy przeciwko powołaniu tej komisji. W imieniu Koła Parlamentarnego Polska 2050 składam wniosek o odrzucenie tego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#MirosławSuchoń">A do pań i panów posłów z Prawa i Sprawiedliwości: wystarczy przestać kraść i starczy na wszystko.</u>
          <u xml:id="u-644.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-644.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj, siadaj.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-645.1" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Andrzej Rozenek, PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#AndrzejRozenek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Każde działanie ma swoje skutki. I to, że dzisiaj chcecie zadłużać na potęgę Polskę wobec tragicznej sytuacji za naszą wschodnią granicą, to jest m.in. wynik waszej 6-letniej działalności w Ministerstwie Obrony Narodowej. Przez 6 lat nie robiliście nic, żeby wzmocnić obronność Polski, a dzisiaj próbujecie nadganiać. Trochę wstyd. Bardzo wstyd.</u>
          <u xml:id="u-646.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Tymi słowami pokazuje pan, jaka jest wasza…)</u>
          <u xml:id="u-646.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Agentów wsadzali do komisji.)</u>
          <u xml:id="u-646.3" who="#AndrzejRozenek">Trzeba było ciężko pracować przez 7 lat, a nie teraz gonić króliczka. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-646.4" who="#AndrzejRozenek">Po drugie, konstytucja, którą mamy, jest konstytucją, którą powinniśmy szanować wszyscy, a ten rząd i wasza partia pokazują od 6 lat, że nie szanujecie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-646.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: I kto to mówi?)</u>
          <u xml:id="u-646.6" who="#AndrzejRozenek">A więc trzymajcie swoje ręce z daleka od konstytucji, bo możecie ją tylko zepsuć.</u>
          <u xml:id="u-646.7" who="#AndrzejRozenek">I na koniec, pani marszałek, chcę powiedzieć, że wszystko mnie różni z panem Bosakiem, ale my mamy w regulaminie prawo do sprostowania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-646.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Paweł Bejda, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#PawełBejda">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Przede wszystkim czy sprawdziliście, drodzy państwo z Prawa i Sprawiedliwości, czy macie większość konstytucyjną? Czy z kimkolwiek rozmawialiście o tym projekcie ustawy? Chcecie zrobić hucpę polityczną. Nie macie większości konstytucyjnej i to jest tylko i wyłącznie bicie piany.</u>
          <u xml:id="u-648.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-648.2" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Skąd pan wie?)</u>
          <u xml:id="u-648.3" who="#PawełBejda">Już przegraliście głosowanie na posiedzeniu połączonych komisji. Jak składaliśmy poprawkę jako klub Koalicji Polskiej — Polskiego Stronnictwa Ludowego, żeby przynajmniej 50% budżetu, który jest wydawany na armię polską, zostawało w polskich zakładach zbrojeniowych, to głosowaliście przeciwko temu…</u>
          <u xml:id="u-648.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-648.5" who="#PawełBejda">…czyli głosowaliście przeciwko Polsce. Głosowaliście przeciwko polskim zakładom zbrojeniowym. Głosowaliście przeciwko polskiej gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-648.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-648.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-648.8" who="#PawełBejda">A teraz chcecie na siłę zmieniać konstytucję? Nie macie kasy?</u>
          <u xml:id="u-648.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Wszystkie zakłady w Polsce…)</u>
          <u xml:id="u-648.10" who="#PawełBejda">To dlaczego nie chcieliście przyjąć patriotów, tylko chcieliście je oddać na Ukrainę?</u>
          <u xml:id="u-648.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-648.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Człowieku!)</u>
          <u xml:id="u-648.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-648.14" who="#PawełBejda">Trzeba było od razu przyjąć. To jest kilkanaście miliardów złotych.</u>
          <u xml:id="u-648.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Interesuj się pan trochę tym, co się dzieje.)</u>
          <u xml:id="u-648.16" who="#PawełBejda">Macie w tej chwili plany wydatkowania środków publicznych na ponad 340 mld zł. Wiecie w ogóle, ile będzie kosztowało podatnika polskiego utrzymanie tego? Około 1 bln zł. Zastanawialiście się, skąd na to weźmiecie kasę?</u>
          <u xml:id="u-648.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Kurski przywiezie.)</u>
          <u xml:id="u-648.18" who="#PawełBejda">Ludzie, ogarnijcie się i zacznijcie rozmawiać z opozycją realnie,…</u>
          <u xml:id="u-648.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-648.20" who="#PawełBejda">…bo Polska, polskie bezpieczeństwo i polscy obywatele są najważniejsi. Zacznijcie realnie patrzeć na to wszystko, co się dzieje w tej chwili za polską granicą, na Ukrainie, na całym świecie, dlatego że bezpieczeństwo Polski i Polaków jest najważniejsze i nie wolno się migać.</u>
          <u xml:id="u-648.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-648.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Stop!)</u>
          <u xml:id="u-648.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-649.1" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę, pan poseł Łukasz Schreiber, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#ŁukaszSchreiber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chcę mówić o komisji, ale nie mogę zostawić bez słowa komentarza…</u>
          <u xml:id="u-650.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Możesz, siądź.)</u>
          <u xml:id="u-650.2" who="#ŁukaszSchreiber">…tych dość bezczelnych słów o złodziejach itd.</u>
          <u xml:id="u-650.3" who="#komentarz">(Głos z sali: My też mamy dość.)</u>
          <u xml:id="u-650.4" who="#ŁukaszSchreiber">Proszę państwa, naprawdę prosta sprawa. Luka w VAT za waszych rządów — 25%, za naszych — 4%. Kto dał przyzwolenie na to, żeby kraść? Bynajmniej nie Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-650.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-650.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jak to nie? Jak to nie?)</u>
          <u xml:id="u-650.7" who="#ŁukaszSchreiber">Odnośnie do tych zmian konstytucji, konstytucji, którą uchwalała w tej Izbie postkomunistyczna większość, w której konserwatywnej prawicy, nawet centroprawicy nie było, chcę powiedzieć, że mimo to my szanujemy konstytucję, a nie wy.</u>
          <u xml:id="u-650.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-650.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-650.10" who="#ŁukaszSchreiber">I teraz tak: powiedzieliście, że to jest w nieregulaminowym trybie. To jest jak najbardziej w regulaminowym trybie. Bodajże art. 86b regulaminu Sejmu — warto się z nim zapoznać, jeżeli się chce wygłaszać takie sądy.</u>
          <u xml:id="u-650.11" who="#komentarz">(Głos z sali: To się zapoznaj.)</u>
          <u xml:id="u-650.12" who="#ŁukaszSchreiber">Dlaczego chcemy spróbować to zmienić? Chyba z jasnych powodów. Chcieliśmy też dać państwu czas na refleksję, bo wszyscy w tej Izbie mówiliście, że zamierzacie odrzucić tę ustawę. Proszę państwa, 3 dni wystarczyły wam, żeby zrabować pieniądze Polakom z OFE…</u>
          <u xml:id="u-650.13" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie kłam! Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-650.14" who="#ŁukaszSchreiber">…a 5 miesięcy nie wystarczy, by skonfiskować majątki rosyjskich oligarchów.</u>
          <u xml:id="u-650.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-650.16" who="#ŁukaszSchreiber">I mam do was ogromną prośbę…</u>
          <u xml:id="u-650.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Do spowiedzi, kłamco.)</u>
          <u xml:id="u-650.18" who="#ŁukaszSchreiber">Wysoka Izbo! Zwracam się do was, do lewej części sali, z ogromną prośbą. Przestańcie wymyślać pomysły, w jaki sposób macie wybielić Putina.</u>
          <u xml:id="u-650.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-650.20" who="#ŁukaszSchreiber">Przestańcie to robić, bo wierzę, że to nie jest waszym celem.</u>
          <u xml:id="u-650.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-650.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Słabo ci idzie.)</u>
          <u xml:id="u-650.23" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Wystarczy, że wy zatrudniacie agentów.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-651.1" who="#ElżbietaWitek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-651.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, w dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu uchwały w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-651.3" who="#ElżbietaWitek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-651.4" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-651.5" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu przedstawionego przez Prezydium Sejmu projektu uchwały zawartego w druku nr 2872?</u>
          <u xml:id="u-651.6" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-651.7" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-651.8" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 219 — za, 231 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-651.9" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-651.10" who="#ElżbietaWitek">Proponuję, aby Sejm niezwłocznie przystąpił do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-651.11" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-651.12" who="#ElżbietaWitek">Najpierw muszę przeczytać formułkę do protokołu, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-651.13" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-651.14" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-651.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-651.16" who="#ElżbietaWitek">Słyszę.</u>
          <u xml:id="u-651.17" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-651.18" who="#ElżbietaWitek">Jego odrzucenie oznaczać będzie, że Sejm skierował projekt uchwały do Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych.</u>
          <u xml:id="u-651.19" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania?</u>
          <u xml:id="u-651.20" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-651.21" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-651.22" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 450 posłów. 231 — za, 219 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-651.23" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-651.24" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-651.25" who="#ElżbietaWitek">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-651.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-651.27" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-651.28" who="#ElżbietaWitek">Ustalam czas — 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-651.29" who="#ElżbietaWitek">Kto z państwa zgłasza się jako pierwszy?</u>
          <u xml:id="u-651.30" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Ja. Jest zapisane.)</u>
          <u xml:id="u-651.31" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, chwileczkę, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-651.32" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Jeszcze chwileczkę.)</u>
          <u xml:id="u-651.33" who="#ElżbietaWitek">Niech do mnie dotrze lista zapisanych posłów, dobrze? Jeszcze sekunda.</u>
          <u xml:id="u-651.34" who="#ElżbietaWitek">Jeszcze panu nie liczę czasu, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-651.35" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-651.36" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, nie, jeszcze nie udzieliłam panu głosu. Proszę chwilę poczekać.</u>
          <u xml:id="u-651.37" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-651.38" who="#ElżbietaWitek">Pierwszy zgłosił się pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
          <u xml:id="u-651.39" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-651.40" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest nieprawdopodobne, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-651.41" who="#ElżbietaWitek">Porządek musi być, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-651.42" who="#ElżbietaWitek">Otwieram syskusję.</u>
          <u xml:id="u-651.43" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#MirosławSuchoń">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-652.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Odniosę się do tej dyskusji. Jeżeli Prawo i Sprawiedliwość naprawdę chce porozmawiać o rosyjskich wpływach, to porozmawiajmy o Tomaszu L. Utajnijmy posiedzenie i naprawdę porozmawiajmy o Tomaszu L.</u>
          <u xml:id="u-652.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-652.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Słusznie.)</u>
          <u xml:id="u-652.4" who="#MirosławSuchoń">Jak bardzo nasze państwo jest zinfiltrowane przez ludzi w rodzaju Tomasza L., którzy zostali poumieszczani w różnych miejscach?</u>
          <u xml:id="u-652.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Przez Macierewicza.)</u>
          <u xml:id="u-652.6" who="#MirosławSuchoń">Dlaczego stało się tak, że nagle przestała istnieć możliwość budowania wiatraków w Polsce? Dlaczego stało się tak, że nagle zaczął rosnąć import ruskiego węgla?</u>
          <u xml:id="u-652.7" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Bardzo dobre pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-652.8" who="#MirosławSuchoń">Dlaczego stało się tak, że nagle do uchwały, która miała wskazać Rosję jako państwo sponsorujące terroryzm, została wpisana poprawka, która de facto jest testamentem jakiegoś ruskiego agenta? Jak to wszystko się dzieje?</u>
          <u xml:id="u-652.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-652.10" who="#MirosławSuchoń">Kto do tego doprowadza? Ilu tych Tomaszów L. funkcjonuje dzisiaj w strukturach państwa, które kontrolujecie, i w niekorzystny sposób wpływa w Polsce na decyzje?</u>
          <u xml:id="u-652.11" who="#komentarz">(Głos z sali: W samorządach.)</u>
          <u xml:id="u-652.12" who="#MirosławSuchoń">Porozmawiajmy o tym. Utajnijmy posiedzenie i o tym porozmawiajmy, o tym, jaka jest prawda, o tym jak ruscy agenci zinfiltrowali władzę, która dzisiaj rządzi w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-652.13" who="#MirosławSuchoń">Pani Marszałek! Składam wniosek o odrzucenie tego szkodliwego projektu zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a wszyscy ci, którzy chcą zmieniać konstytucję, niech najpierw zaczną jej przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-652.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-652.15" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Jego ktoś zatrudnił wtedy w urzędzie miasta, w 2003 r.? Kto był wtedy prezydentem miasta?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-653.1" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę, pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#JanSzopiński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Prezesie! Szanowni Państwo! Aby zmieniać konstytucję, trzeba mieć 307 posłów. Zwracam się do szanownego pana ministra Schreibera. Jest pan z mojego okręgu wyborczego. Niech pan wytłumaczy panu prezesowi, że aby zmienić konstytucję, trzeba mieć 307 posłów. Z kim rozmawialiście na tej sali? Z kim? Czego wy chcecie? Zmieniać konstytucję?</u>
          <u xml:id="u-654.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-654.2" who="#JanSzopiński">Z kim chcecie zmieniać tę konstytucję, z kim?</u>
          <u xml:id="u-654.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A nie powiemy.)</u>
          <u xml:id="u-654.4" who="#JanSzopiński">Chcecie robić cyrk dla Polski, bo myślicie, że ktoś pójdzie z wami na tę wycieczkę.</u>
          <u xml:id="u-654.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ależ oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-654.6" who="#JanSzopiński">W tej kadencji nikt z wami, z PiS-em nie pójdzie na tę wycieczkę, żeby zmieniać konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-654.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-654.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-654.9" who="#JanSzopiński">Uspokójcie się w tej kwestii. Zajmijcie się tym, aby do Polski trafiły środki z KPO.</u>
          <u xml:id="u-654.10" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Chodźcie z nami! Chodźcie z nami! Chodźcie z nami!)</u>
          <u xml:id="u-654.11" who="#JanSzopiński">Zajmijcie się procedowaniem nad ustawami dotyczącymi środków z KPO.</u>
          <u xml:id="u-654.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-654.13" who="#JanSzopiński">Zajmijcie się innymi problemami, którymi żyją Polacy.</u>
          <u xml:id="u-654.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-654.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale spokojnie, spokojnie.)</u>
          <u xml:id="u-654.16" who="#JanSzopiński">A poza tym, aby zmieniać konstytucję, trzeba woli Polaków. Dzisiaj Polacy mówią wam: chcemy europejskich środków, nie chcemy zmiany konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-654.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie chcemy PiS-u.)</u>
          <u xml:id="u-654.18" who="#JanSzopiński">Panie Prezesie! Czy pan o tym wie?</u>
          <u xml:id="u-654.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-654.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-655.1" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Borys Budka.</u>
          <u xml:id="u-655.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-655.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-655.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale proszę uciszyć salę.)</u>
          <u xml:id="u-655.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-655.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Pani marszałek — czas. Nie będziemy siedzieć nie wiadomo ile.)</u>
          <u xml:id="u-655.7" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-655.8" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, dajmy powiedzieć panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#BorysBudka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 21 marca odbyło się spotkanie w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w sprawie zmiany konstytucji. Przez 9 miesięcy nie zrobiliście nic. Dzisiaj, kiedy nawet nie macie tej większości, żeby przyjąć zwykłą ustawę i pan premier prosi o wsparcie opozycję, bo jego własny minister sprawiedliwości mówi: nie dla środków europejskich, chcecie zmieniać konstytucję?</u>
          <u xml:id="u-656.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-656.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Prymus.)</u>
          <u xml:id="u-656.3" who="#BorysBudka">Mówicie o finansach Polaków? Przypomnę: 1,5 mld zł na Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, blisko 3 mld zł na tę szczujnię nazywaną telewizją publiczną. Proponujecie to w budżecie, a jednocześnie nie ma pieniędzy na najważniejsze wydatki.</u>
          <u xml:id="u-656.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-656.5" who="#BorysBudka">Nie zmienicie konstytucji, wiecie o tym doskonale. Nie możecie dziś uchwalić zwykłej ustawy dotyczącej Sądu Najwyższego i błagacie opozycję o wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-656.6" who="#komentarz">(Głos z sali: W następnej kadencji zmienimy.)</u>
          <u xml:id="u-656.7" who="#BorysBudka">Panie Prezesie! Niech pan się wreszcie obudzi. Nie ma pan zwykłej większości w tym Sejmie, a chce pan zmieniać konstytucję?</u>
          <u xml:id="u-656.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-656.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Obudź się.)</u>
          <u xml:id="u-656.10" who="#BorysBudka">Na Boga, bądźcie poważni, przynajmniej raz bądźcie poważni.</u>
          <u xml:id="u-656.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-656.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-656.13" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Po prostu łyso się nam zrobiło.)</u>
          <u xml:id="u-656.14" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł chyba nie widzi wyników głosowań, które cały czas trwają.</u>
          <u xml:id="u-657.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Bosak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-658.1" who="#KrzysztofBosak">Panie Marszałku! Słowo polemiki w kwestii konstytucyjności ustawy podyktowanej rządowi PiS przez Komisję Europejską.</u>
          <u xml:id="u-658.2" who="#KrzysztofBosak">Szanowni Państwo! Art. 183 konstytucji jasno stwierdza, że Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych, wojewódzkich i wojskowych w zakresie orzekania.</u>
          <u xml:id="u-658.3" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: To nie ta ustawa.)</u>
          <u xml:id="u-658.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie na temat, nie ten punkt.)</u>
          <u xml:id="u-658.5" who="#KrzysztofBosak">Sąd Najwyższy wykonuje także inne czynności określone w konstytucji. Mamy, po pierwsze, nadzór nad orzekaniem, a po drugie, mamy otwarty katalog, możliwość delegacji ustawowej. W art. 184 konstytucji regulującym najwyższy sąd administracyjny…</u>
          <u xml:id="u-658.6" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Naczelny.)</u>
          <u xml:id="u-658.7" who="#KrzysztofBosak">Naczelny, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-658.8" who="#KrzysztofBosak">…do którego chcecie przesunąć sądownictwo dyscyplinarne, katalog tych kompetencji jest zamknięty. Posłuchajcie: Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują w zakresie określonym w ustawie kontrolę działalności administracji publicznej. Dalej chodzi także o uchwały samorządów terenowych, struktur administracji rządowej. Sądy nie są administracją. Gdyby sądy były administracją, to moglibyście tak zrobić.</u>
          <u xml:id="u-658.9" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie ta ustawa.)</u>
          <u xml:id="u-658.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Do rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-658.11" who="#KrzysztofBosak">I teraz są możliwe dwie linie orzecznicze. Jedna taka, że konstytucja tego nie reguluje. Będziecie musieli zamawiać takie — czy wy, jeśli będziecie chcieli to poprzeć — ekspertyzy konstytucyjne, że konstytucja nie reguluje tego, co jasno jest uregulowane. A druga, że czytamy konstytucję, jak jest napisane, i jej przestrzegamy. I to jest prostsza droga.</u>
          <u xml:id="u-658.12" who="#KrzysztofBosak">Opozycjo! Nie wspierajcie tego, co chce zrobić PiS.</u>
          <u xml:id="u-658.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-658.14" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje marszałek Sejmu Elżbieta Witek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-659.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo, pan Robert Kwiatkowski, PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#RobertKwiatkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Czy ta debata przypomina debatę konstytucyjną? Czy w tej debacie padają ze strony inicjatorów poważne argumenty? Nie, to nie przypomina żadnej poważnej rozmowy. To przypomina farsę, to przypomina komedię.</u>
          <u xml:id="u-660.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To prawda, z waszej strony.)</u>
          <u xml:id="u-660.2" who="#RobertKwiatkowski">I tu przypomina mi się taki film Woody’ego Allena „Drobne cwaniaczki”. I w istocie, Wysoka Izbo, jest to propozycja rodem z filmów Woody’ego Allena, propozycja drobnych cwaniaczków, którzy chcą ukraść uwagę opinii publicznej, opowiadać o szczytnych celach, a tymczasem konstruują budżet, który nie przystaje do realiów, w których się znaleźliśmy, w których znalazła się polska gospodarka, także za sprawą rządzącej koalicji, i chcą odwrócić uwagę od prawdziwych polskich problemów. One nie są tu, na tej sali. One są na rynku, na trudnym rynku pracy, w gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-660.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Najniższe bezrobocie w Europie.)</u>
          <u xml:id="u-660.4" who="#RobertKwiatkowski">Nie panujecie nad tym i usiłujecie odwrócić uwagę opinii publicznej wprowadzeniem zmian w konstytucji, na co nie macie ani siły, ani pomysłu. Apeluję o to, żebyśmy głosowali przeciwko przedłożonej propozycji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-660.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#ElżbietaWitek">Panie pośle, chciałabym tylko wyjaśnić, że nie dyskutujemy na temat zmian w konstytucji, tylko powołania komisji.</u>
          <u xml:id="u-661.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha! Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-661.2" who="#komentarz">(Poseł Robert Kwiatkowski: I o to dokładnie mi chodzi.)</u>
          <u xml:id="u-661.3" who="#ElżbietaWitek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-661.4" who="#ElżbietaWitek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-661.5" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-661.6" who="#ElżbietaWitek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-661.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, pani się pomyliła. To jest uchwała, a nie ustawa.)</u>
          <u xml:id="u-661.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Uchwała.)</u>
          <u xml:id="u-661.9" who="#ElżbietaWitek">Przepraszam, bardzo dziękuję za zwrócenie uwagi.</u>
          <u xml:id="u-661.10" who="#ElżbietaWitek">Powtarzam raz jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-661.11" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu uchwały w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-661.12" who="#ElżbietaWitek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-661.13" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-661.14" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu uchwały zawartego w druku nr 2872?</u>
          <u xml:id="u-661.15" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-661.16" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-661.17" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 448 posłów. 219 — za, 229 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-661.18" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-661.19" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-661.20" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości przedstawionego przez Prezydium Sejmu projektu uchwały zawartego w druku nr 2872?</u>
          <u xml:id="u-661.21" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-661.22" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-661.23" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 447 posłów. 229 — za, 217 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-661.24" who="#ElżbietaWitek">Sejm podjął uchwałę w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrywania projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-661.25" who="#ElżbietaWitek">Przypominam, że Koło Parlamentarne Polska 2050 złożyło wnioski o uzupełnienie porządku dziennego o punkty:</u>
          <u xml:id="u-661.26" who="#ElżbietaWitek">— Informacja Prezesa Rady Ministrów na temat aktualnej sytuacji na rynków nawozów, wysokości produkcji, dostępności CO,</u>
          <u xml:id="u-661.27" who="#ElżbietaWitek">— Informacja Prezesa Rady Ministrów na temat stanu przygotowań polskiej energetyki do okresu jesienno-zimowego,</u>
          <u xml:id="u-661.28" who="#ElżbietaWitek">— Informacja Prezesa Rady Ministrów na temat dostępności energii elektrycznej, gazu i węgla niezbędnych dla gospodarstw domowych i gospodarki w okresie grzewczym.</u>
          <u xml:id="u-661.29" who="#ElżbietaWitek">W związku ze zbliżaniem się terminu, o którym mowa w art. 173 ust. 5 regulaminu Sejmu, poddam kolejno pod głosowanie wnioski o uzupełnienie porządku dziennego o te punkty.</u>
          <u xml:id="u-661.30" who="#ElżbietaWitek">Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu głosowania te nie są poprzedzone debatą ani zadawaniem pytań.</u>
          <u xml:id="u-661.31" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad wnioskiem w sprawie uzupełnienia porządku dziennego o punkt dotyczący informacji na temat aktualnej sytuacji na rynku nawozów.</u>
          <u xml:id="u-661.32" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-661.33" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-661.34" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-661.35" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 222 — za, 228 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-661.36" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-661.37" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad wnioskiem w sprawie uzupełnienia porządku dziennego o punkt dotyczący informacji na temat stanu przygotowań polskiej energetyki do okresu jesienno-zimowego.</u>
          <u xml:id="u-661.38" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-661.39" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-661.40" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-661.41" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 221 — za, 229 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-661.42" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-661.43" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad wnioskiem w sprawie uzupełnienia porządku dziennego o punkt dotyczący informacji na temat dostępności energii elektrycznej, gazu i węgla niezbędnych dla gospodarstw domowych i gospodarki w okresie grzewczym.</u>
          <u xml:id="u-661.44" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-661.45" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-661.46" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-661.47" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 451 posłów. 221 — za, 229 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-661.48" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-661.49" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 2873).</u>
          <u xml:id="u-661.50" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu, na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-661.51" who="#ElżbietaWitek">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmian?</u>
          <u xml:id="u-661.52" who="#ElżbietaWitek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-661.53" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-661.54" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku w brzmieniu z druku nr 2873?</u>
          <u xml:id="u-661.55" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-661.56" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-661.57" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 449 posłów. 436 — za, 1 — przeciw, 12 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-661.58" who="#ElżbietaWitek">Sejm podjął uchwałę w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-661.59" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o poselskich projektach uchwał:</u>
          <u xml:id="u-661.60" who="#ElżbietaWitek">Na 67. posiedzeniu Sejm przystąpił do głosowania nad projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-661.61" who="#ElżbietaWitek">Podczas głosowania nad zgłoszoną poprawką nie było kworum.</u>
          <u xml:id="u-661.62" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym podjęłam decyzję o niekontynuowaniu rozpatrywania tego punktu porządku dziennego na 67. posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-661.63" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad zgłoszoną poprawką.</u>
          <u xml:id="u-661.64" who="#ElżbietaWitek">W poprawce wnioskodawcy proponują po pierwszym akapicie dodać nowy akapit.</u>
          <u xml:id="u-661.65" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-661.66" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-661.67" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-661.68" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-661.69" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 444 posłów. 230 — za, 213 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-661.70" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-661.71" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-661.72" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu uchwały z druku nr 2832, wraz z przyjętą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-661.73" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-661.74" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-661.75" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 234 posłów. 231 — za, 2 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-661.76" who="#ElżbietaWitek">Sejm podjął uchwałę w sprawie uznania Federacji Rosyjskiej za państwo wspierające terroryzm.</u>
          <u xml:id="u-661.77" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-661.78" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Do Putina! Do Putina! Do Putina!)</u>
          <u xml:id="u-661.79" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Ruski agent! Ruski agent! Ruski agent!)</u>
          <u xml:id="u-661.80" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Precz z komuną! Precz z komuną! Precz z komuną!)</u>
          <u xml:id="u-661.81" who="#ElżbietaWitek">Ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-661.82" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 21 min 15 do godz. 21 min 19)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#MałgorzataGosiewska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-662.1" who="#MałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny (druk nr 2756).</u>
          <u xml:id="u-662.2" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę przedstawiciela Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej pana Mateusza Wagemanna o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-662.3" who="#MałgorzataGosiewska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#MateuszWagemann">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam dziś honor i zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny. Występuję oczywiście jako pełnomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, ale także, a może przede wszystkim, w imieniu ponad 380 tys. obywateli polskich, którzy swoimi podpisami wyrazili poparcie dla przedkładanego Wysokiej Izbie projektu.</u>
          <u xml:id="u-663.1" who="#MateuszWagemann">Wysoka Izbo! Zasadniczym założeniem, fundamentem, który legł u podstaw proponowanej regulacji, jest prawnokarna ochrona wolności sumienia i wyznania w Polsce. Wolność ta gwarantowana jest każdemu obywatelowi w konstytucji, a także w przepisach prawa międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-663.2" who="#MateuszWagemann">Na wstępie chciałbym podkreślić, że ten projekt zakłada przepisy chroniące wolność religijną wobec wszystkich kościołów, wobec wszystkich związków wyznaniowych legalnie funkcjonujących w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-663.3" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-663.4" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: A on ma jaki czas?)</u>
          <u xml:id="u-663.5" who="#MateuszWagemann">Nie jest to projekt o charakterze dyskryminującym, nie wyróżnia żadnej religii, kościoła czy związku wyznaniowego, nie służy też wiernym jednego wyznania.</u>
          <u xml:id="u-663.6" who="#MateuszWagemann">Wysoka Izbo! Konstytucja zapewnia każdemu człowiekowi wolność sumienia i religii, a także wolność uzewnętrzniania swojej religii. Rodzice mają konstytucyjnie gwarantowane prawo do zapewnienia dzieciom wychowania, nauczania moralnego, religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami, a wolność uzewnętrzniania religii, także konstytucyjnie gwarantowana, może być ograniczona jedynie w drodze ustawy i tylko wtedy, gdy jest to konieczne dla ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności, wolności praw lub innych osób. Niedopuszczalne są zatem próby ograniczenia albo wręcz likwidowania wolności uzewnętrzniania religii w sposób i w zakresie innym niż wprost wskazane w ustawie. Wolność wyznania, co też należy podkreślić, obok wolności myśli, wolności sumienia jest także jedną z trzech wolności chronionych na gruncie art. 9 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Przepis ten chroni wolność uzewnętrzniania indywidualnie lub wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie swojego wyznania lub swoich przekonań.</u>
          <u xml:id="u-663.7" who="#MateuszWagemann">W świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na państwie ciąży obowiązek zapewnienia pokojowego współistnienia wszystkich religii i osób nieutożsamiających się z żadną religią. Państwo ma obowiązek zapewnić, aby wspólnoty religijne i ich członkowie mogli w spokoju korzystać z praw i wolności gwarantowanych przez art. 9 konwencji. Państwo ma więc obowiązek podjąć stosowne środki dla ochrony tych praw i wolności, zapewniając szacunek dla wszystkich religii.</u>
          <u xml:id="u-663.8" who="#MateuszWagemann">Wolność religijna, swoboda sumienia to przede wszystkim prawo do podejmowania autonomicznej decyzji w zakresie wyznawanej religii i światopoglądu. Wolność religijna polega z jednej strony na prawie do wyznawania wybranej religii oraz prawie do indywidualnego wykonywania praktyk religijnych, ale wolność ta zawiera również aspekt zewnętrzny, a więc zawiera w sobie także prawo do uzewnętrzniania, indywidualnie lub z innymi, publicznie lub prywatnie, swojej religii poprzez uprawianie kultu, modlitwę, uczestniczenie w obrzędach, praktykowanie i nauczanie. Wolność religijna zawiera w końcu także prawo do posiadania świątyń oraz innych miejsc kultu religijnego.</u>
          <u xml:id="u-663.9" who="#MateuszWagemann">Konstytucyjnie gwarantowana wolność wyznania i sumienia musi być opatrzona prawnymi instrumentami służącymi ochronie tej wolności. Bez prawnych instrumentów chroniących określoną w konstytucji wolność ta wolność nabiera jedynie iluzorycznego charakteru, deklaratywnego. Muszą istnieć instrumenty, które w sposób prawny określoną wolność konstytucyjną chronią i temu właśnie ma służyć przedkładany Wysokiej Izbie projekt ustawy zmieniającej Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-663.10" who="#MateuszWagemann">Wysoka Izbo! W ostatnich latach byliśmy świadkami wielokrotnych naruszeń wolności religijnej w Polsce. Jak wynika z raportów Laboratorium Wolności Religijnej, tylko w latach 2019–2021 odnotowano 540 naruszeń, wśród których znalazły się takie sytuacje jak fizyczne ataki na osoby wierzące czy na duchownych, niszczenie, znieważanie miejsc kultu religijnego, symboli religijnych, przedmiotów czci religijnej, ograniczanie publicznego wyznawania wiary czy też dyskryminacja ze względu na przekonania religijne. Z kolei Stowarzyszenie Fidei Defensor w latach 2020–2022 zidentyfikowało ponad 150 zdarzeń niosących znamiona przestępstw z rozdziału 24. Kodeksu karnego, wobec których podjęto stosowne działania prawne. Co należy też podkreślić, między rokiem 2008 a 2015 w Polsce prowadzono 163 postępowania karne dotyczące przestępstw przeciwko wolności sumienia i wyznania. Natomiast w okresie od roku 2016 do roku 2021 tych postępowań było już 2400 — jest to gigantyczny wzrost w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-663.11" who="#MateuszWagemann">Wśród setek naruszeń, do których dochodziło w naszym kraju, można wymienić zakłócenia mszy świętych, nabożeństw, dewastację świątyń, figur, przydrożnych krzyży. Jako przykład, kilka przykładów, można wskazać sytuację z mojego rodzinnego Szczecina. Do jednego z kościołów wtargnął człowiek, który zdemolował przedsionek kościoła, połamał krzyż, pobił księdza na tyle, że niezbędna była hospitalizacja tego kapłana, a nawet operacja. Dziesiątki kościołów, świątyń zostało zniszczonych, sprofanowanych poprzez nanoszenie różnych malowideł, haseł, bazgrołów na mury często zabytkowych świątyń.</u>
          <u xml:id="u-663.12" who="#MateuszWagemann">W Damasławku przykładowo była taka sytuacja, w której na pomnik figurę Matki Boskiej ktoś kilkukrotnie wylewał fekalia. Na Śląsku Cieszyńskim pomnik dzieci nienarodzonych znajdujący się na cmentarzu został zniszczony poprzez oblanie go czarną farbą. A chociażby zdarzenie sprzed kilku dni z województwa łódzkiego…</u>
          <u xml:id="u-663.13" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Przecież są przepisy prawa na to, są przepisy prawa.)</u>
          <u xml:id="u-663.14" who="#MateuszWagemann">7 grudnia, Wysoka Izbo, doszło do ścięcia, dosłownie upiłowania przydrożnego krzyża. Był to krzyż postawiony, odnowiony kilka tygodni wcześniej. Podobne zresztą zdarzenie było też w województwie lubuskim w zeszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-663.15" who="#MateuszWagemann">Do tego wszystkiego dochodzi też kampania nienawiści w Internecie, wszechobecny na portalach społecznościowych hejt, nie tylko na Kościół katolicki, ale na wszystko, co jest związane z jakąkolwiek religią, duchowością. Osoby świętych, chociażby Jan Paweł II, stają się obiektami memów, szyderstw, a z ludzi wierzących robi się oszołomów czy ludzi zacofanych. Te przykłady można by mnożyć.</u>
          <u xml:id="u-663.16" who="#MateuszWagemann">Odpowiadając czy próbując odpowiedzieć na ten problem, na to zjawisko, proponujemy, przedkładamy Wysokiej Izbie projekt zmian w Kodeksie karnym. Proponujemy zasadniczo trzy zmiany.</u>
          <u xml:id="u-663.17" who="#MateuszWagemann">Pierwsza zmiana polega na wprowadzeniu do Kodeksu karnego nowego kontratypu, a więc okoliczności wyłączającej odpowiedzialność karną wobec osób, które wyrażają przekonanie, ocenę lub opinię związane z wyznawaną religią głoszoną przez Kościół lub inny związek wyznaniowy o uregulowanej sytuacji prawnej, jeżeli nie stanowi to czynu zabronionego przeciwko wolności sumienia i wyznania lub nie stanowi publicznego nawoływania do popełnienia przestępstwa czy też pochwały jego popełnienia. Istotą tego przepisu jest ochrona zarówno osób duchownych, jak i oczywiście świeckich wiernych wszelkich wyznań przed pociąganiem do odpowiedzialności karnej w sytuacji, w której przedstawiają czy ustną, czy pisemną wypowiedź związaną z wyznawaną religią. Chodzi o to, aby nie mogło być karalne głoszenie prawd wiary, przedstawianie opinii czy ocen mających umocowanie w dogmatach określonej religii.</u>
          <u xml:id="u-663.18" who="#MateuszWagemann">Druga kwestia w tym projekcie to jest zmiana przepisu art. 195 Kodeksu karnego, a więc chodzi o przestępstwo zakłócania aktów religijnych i obrzędów religijnych. Projekt zakłada wykreślenie wyrazu „złośliwie” z tego przepisu, tak aby było karalne każde przeszkadzanie publicznemu wykonywaniu aktu religijnego Kościoła czy też innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej, jak też przeszkadzanie pogrzebowi, uroczystościom czy obrzędom religijnym. Dzisiaj, Wysoka Izbo, karalne jest takie przeszkadzanie wykonywaniu aktów religijnych czy obrzędów, które można uznać za złośliwe, które organ orzekający uzna za złośliwe. Innymi słowy, przeszkadzanie, które nie ma charakteru złośliwości, które nie jest złośliwe, jest w Polsce obecnie dopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-663.19" who="#MateuszWagemann">Kategoria złośliwości jest kategorią bardzo ocenną. Ona często nastręcza wiele problemów interpretacyjnych organom orzekającym. Dlatego też dotychczasowe brzmienie art. 195 w sposób niewystarczający chroni osoby wierzące, o czym zresztą świadczą przypadki bezkarnego zakłócania obrzędów religijnych. Znane są takie orzeczenia sądów, które uznawały swoistą wyższość wolności słowa nad wolnością religijną, wolnością wyznania, w związku z tym wskazywały, że obywatele mają prawo wyrażać swoje opinie na terenie świątyń także w trakcie aktów religijnych czy nabożeństw. Niejednokrotnie sprawcy nie kierują się złośliwością, ale innymi pobudkami, np. wrogim nastawieniem do określonego Kościoła czy też jego duchownych. Natomiast z punktu widzenia ochrony dobra, jakim jest wolność religijna, a więc wolność konstytucyjnie chroniona, z punktu widzenia ochrony tego dobra, prawo do nieskrępowanego i nieprzerywanego wykonywania aktów religijnych, które również wchodzi w skład wolności religijnej — motywacja sprawcy nie powinna mieć żadnego znaczenia. Dlatego też postulujemy usunięcie tego znamienia złośliwości z omawianego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-663.20" who="#MateuszWagemann">Trzecia zmiana, trzecia kwestia to krytykowany często zarówno z lewej, jak i z prawej strony sceny politycznej przepis art. 196 Kodeksu karnego, a więc przepis dotyczący przestępstwa obrazy uczuć religijnych. Jest to przepis nastręczający wiele trudności interpretacyjnych, dlatego że w prawie, w przepisach prawa nie ma legalnej definicji tego, czym są uczucia religijne, nie ma legalnej definicji tego, na czym polega obraza uczuć religijnych, co w konsekwencji prowadzi do tego, że przepisy te nie są stosowane i brak jest prawnej ochrony właśnie zarówno uczuć religijnych samych w sobie, jak i przedmiotów czci religijnej, miejsc przeznaczonych do wykonywania kultu czy też osób wierzących.</u>
          <u xml:id="u-663.21" who="#MateuszWagemann">Wydarzenia ostatnich lat dobitnie dowodzą, że w Polsce właśnie przedmioty czci religijnej, świątynie i inne miejsca przeznaczone do wykonywania kultu religijnego nie mają należytej ochrony prawnej. Często profanacja, dewastacja tego typu miejsc nie spotyka się z należytą reakcją karną, co w sposób oczywisty zachęca sprawców do dalszych działań. Z tego właśnie względu proponujemy zmianę przepisu art. 196 i wprowadzenie nowej treści tego przepisu, zgodnie z którym odpowiedzialności karnej będzie podlegał ten, kto publicznie lży lub wyszydza Kościół lub inny związek wyznaniowy o uregulowanej sytuacji prawnej i jego dogmaty, obrzędy, jak też ten, kto publicznie znieważa przedmiot czci religijnej lub miejsce przeznaczone do publicznego wykonywania obrzędów religijnych.</u>
          <u xml:id="u-663.22" who="#MateuszWagemann">Co należy jeszcze podkreślić, aktualna treść tego przepisu, art. 196, ma swoje źródło w dekrecie o ochronie wolności sumienia i wyznania z roku 1949. Ta treść została z tego dekretu przeniesiona najpierw do Kodeksu karnego z roku 1969, a później wprost, bezpośrednio do dzisiaj obowiązującego Kodeksu karnego z roku 1997. Jest oczywiste, że w okresie władzy komunistycznej, kiedy ten przepis tworzono, dogmaty ani obrzędy religijne nie mogły być chronione przed znieważeniem, ponieważ państwo w tamtych czasach intensywnie szerzyło ateizm, czego przejawem była tolerancja dla wyszydzania, znieważania dogmatów i obrzędów. Skutkiem obowiązywania tego przepisu w dzisiejszym brzmieniu są wielorakie problemy interpretacyjne organów orzekających. Pragnę tu zwrócić uwagę, że przepis ten w dzisiejszym brzmieniu wskazuje na obrazę uczuć religijnych innych osób, w liczbie mnogiej jest to wymienione, co powoduje taką konsekwencję, że sądy niejednokrotnie oczekują, aby w sprawie obrazy uczuć religijnych zgłosiło się co najmniej dwóch pokrzywdzonych, którzy, po pierwsze, się zgłoszą, po drugie, wykażą, udowodnią, że ich uczucia religijne zostały obrażone, co — jak powiedziałem wcześniej — jest o tyle trudne, że nigdzie nie ma definicji obrazy uczuć religijnych. A więc udowodnienie, wykazanie tego jest szalenie trudne. A po drugie, oczywistą konsekwencją tego jest to, że indywidualne prawa obywateli nie są tym przepisem chronione, bo skoro ma być więcej niż jeden pokrzywdzony, to oznacza, że prawo jednego, indywidualnego wiernego jakiejkolwiek religii czy Kościoła, związku wyznaniowego nie jest chronione, co w sposób oczywisty narusza konstytucję, bo przecież konstytucja chroni także indywidualne prawa obywateli, a nie tylko te zbiorowe.</u>
          <u xml:id="u-663.23" who="#MateuszWagemann">Skutkiem funkcjonowania przepisów o obrazie uczuć religijnych, zwłaszcza art. 196 w dotychczasowym brzmieniu, jest niedziałanie tego przepisu i de facto prowadzi to do bezkarności sprawców, o czym świadczą wydarzenia, o których wcześniej wspominałem.</u>
          <u xml:id="u-663.24" who="#MateuszWagemann">Wysoka Izbo! Mając na uwadze te wszystkie problemy, tło — i historyczne, i prawne — przedstawione w uzasadnieniu tego projektu ustawy, ufam, że Wysoka Izba dostrzeże również ten problem, podzieli pogląd przedstawiony przez blisko 400 tys. obywateli i przychyli się do tego projektu, a projekt będzie mógł być przyjęty. Bardzo dziękuję. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-663.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie dziękuję panu przedstawicielowi komitetu inicjatywy.</u>
          <u xml:id="u-664.1" who="#MałgorzataGosiewska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-664.2" who="#MałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-664.3" who="#MałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawi pan poseł Mariusz Kałużny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#MariuszKałużny">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości w sprawie nowelizacji Kodeksu karnego, której zasadniczym celem jest ochrona prawna wolności sumienia i religii.</u>
          <u xml:id="u-665.1" who="#MariuszKałużny">Szanowni Państwo! Czy wolno być antysemitą? Nie wolno. Czy wolno być antyislamistą? Nie wolno. Czy wolno być antybuddystą? Nie wolno być. To dlaczego część środowisk lewicowych w Polsce uważa, że można być przeciwko chrześcijanom? To dlaczego część środowisk uważa, że można atakować kościoły, dewastować miejsca święte, że można dyskryminować wierzących, że można profanować to, co święte, przerywać msze? Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-665.2" who="#MariuszKałużny">Szanowni Państwo! Bardzo się cieszę na ten projekt obywatelski. Bardzo dziękuję tym wszystkim, którzy się pod tym podpisali. To, co budzi mój optymizm, to przede wszystkim to, że rozwiązania te bronią wszystkich religii. Okazują szacunek dla tego, co święte. Każdy człowiek, wierzący czy niewierzący, ma obszary, które w jego życiu są święte. Przodkowie, rodzina, miejsce, z którego pochodzę, to są obszary najważniejsze, fundamentalne, których się broni. Jeśli człowiek nie ma obszarów świętych, niczym nie różni się od zwierząt. Każdy człowiek ma takie obszary święte. Ludzie wierzący mają obszar religii, pan Bóg jest dla nich najważniejszy. I tutaj nie chodzi o uprzywilejowanie jakiejś jednej grupy, ale właśnie o szacunek i obronę tego, co święte.</u>
          <u xml:id="u-665.3" who="#MariuszKałużny">Szanowni Państwo! Polska ma ogromne tradycje tolerancji. Ogromne tradycje tolerancji religijnej i to powinniśmy pielęgnować. Niestety Lewica to w Polsce psuje. W Polsce nie jest tak jak w Niemczech, już od czasów Bismarcka, kiedy Bismarck mówił: Nic bez państwa, nic obok państwa, nic przeciwko państwu, a religia najlepiej, żeby była państwowa. Nie, w Polsce zawsze była wolność religijna i z tego byliśmy dumni.</u>
          <u xml:id="u-665.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-665.5" who="#MariuszKałużny">Szanowni Państwo! Jesteśmy narodem, który jest doświadczony przez nienawiść religijną. Śp. bł. ksiądz Popiełuszko, ks. Zych, wielu wspaniałych kapłanów, wielu wspaniałych ludzi wierzących zamordowanych w czasie komunizmu, dlatego szczególnie powinniśmy pielęgnować wolność religijną. Ale obecnie w Polsce dokonuje się takiego bardzo sprytnego oszustwa, zwłaszcza na pokoleniu młodych ludzi. Przekonuje się ich, że nie warto wierzyć w to, co dobre, mało tego, że trzeba to atakować. A każdy człowiek, zwłaszcza ludzie młodzi mają naturalną potrzebę szukania prawdy, dobra i piękna. Ale niestety, zorganizowane, dobrze finansowane środowiska lewicowe — pani może się śmiać, bo pani należy do tych środowisk — nakłaniają młodych ludzi do tego, żeby odstępować od tego, co wartościowe, ale mało tego — jeszcze to atakować.</u>
          <u xml:id="u-665.6" who="#MariuszKałużny">Szanowni Państwo! Cały cywilizowany świat broni wolności religijnej, wszystkie dojrzałe demokracje bronią wolności religijnej. Kto walczył z religią? Zawsze totalitaryzmy, faszyści, naziści, komuniści. Pierwsze, co robili, to walczyli z religią, walczyli z ludźmi wierzącymi. To powinno dać do myślenia tym wszystkim, którzy czasami zapatrzeni są w środowiska lewicowe.</u>
          <u xml:id="u-665.7" who="#MariuszKałużny">Rewolucja francuska — wsadzano księży na statki, wysadzano te statki. I, II wojna światowa — mordowano wierzących, mordowano w pierwszej kolejności kapłanów. Wiele jest miejsc pamięci w Polsce, gdzie wymordowano kapłanów. Później był okres komunistyczny — to samo. Przede wszystkim gnębiono ludzi wolnych, ludzi zdrowo myślących, ludzi wierzących, kapłanów, tych wszystkich, którzy nie zgadzali się na niewolę. Dlatego my musimy szczególnie jako Polska to pielęgnować, bo to jest nasze zobowiązanie, bo dzięki tym ludziom mamy również dzisiaj wolność.</u>
          <u xml:id="u-665.8" who="#komentarz">(Poseł Rafał Adamczyk: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-665.9" who="#MariuszKałużny">Szanowni Państwo! Podstawowe pytanie dzisiaj: Czy chcemy być częścią cywilizowanego świata? A cywilizowany świat — pan nie chce, proszę bardzo, pana sprawa — opowiada się za Powszechną Deklaracją Praw Człowieka z 1948 r. Ta deklaracja jest przez cały świat uznawana nie tylko za deklarację, ale absolutne źródło prawa każdego państwa. Jest źródłem prawa i od tego powinniśmy wychodzić, i tam wolność religijna jest fundamentem. W art. 18 czytamy: Każdy człowiek ma prawo do wolności myśli, sumienia i religii i może to publicznie, prywatnie nauczać, praktykować, wyznawać.</u>
          <u xml:id="u-665.10" who="#MariuszKałużny">Szanowni Państwo! Niektórzy krzyczą w Polsce: konstytucja. Konstytucja w preambule broni wartości chrześcijańskich, broni wierzących, niewierzących, można w Polsce wierzyć albo nie wierzyć. Kard. Wyszyński mówił, że trzeba bronić prawa do wiary i niewiary, ale to nie oznacza, że ci, którzy nie wierzą, mogą atakować tych, którzy wierzą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#MariuszKałużny">Podsumowując, szanowni państwo, powołam się na słowa Benedykta XVI, który mówił: Potępienie przemocy, potępienie nienawiści musi być pełne, bo jeśli uznamy, że wobec jakiejś grupy może być stosowana przemoc, to przemoc będzie stosowana prędzej czy później wobec każdego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#MariuszKałużny">Reasumując, trzeba bronić wolności religijnej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#MariuszKałużny">…trzeba bronić tego, na czym są zbudowane państwo polskie i Europa.</u>
          <u xml:id="u-671.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-671.2" who="#MariuszKałużny">I nie rozumiem, pani marszałek, Wysoki Sejmie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie pośle, ale… Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#MariuszKałużny">Nie rozumiem państwa zdenerwowania, bo mówiłem o wartościach, które powinny nas wszystkich łączyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#MałgorzataGosiewska">Ale, panie pośle, wszystkich nas obowiązuje regulamin. Wyczerpał pan 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-674.1" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, trzymajmy się czasu.</u>
          <u xml:id="u-674.2" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Rafał Grupiński przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-674.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#RafałGrupiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dawno nie słyszałem tak ostrej krytyki bezradności wymiaru sprawiedliwości jak w wystąpieniu przedstawiciela komitetu, który proponuje ten projekt ustawy. Macie pecha, jeśli chodzi o obecny projekt, bo właśnie ukazało się polskie tłumaczenie rozprawy „De mendacio” św. Augustyna z Hippony, czyli o kłamstwie. Augustyn wyróżnia osiem rodzajów kłamstw. Powiem tak, w tym projekcie ustawy wyraźnie widać dwa z tych rodzajów kłamstw, pierwszy i trzeci. Pierwsze, które jest naruszeniem doktryny pobożności sensu largo, a to nazywa Augustyn odrażającym kłamstwem, a drugie to kłamstwo, poprzez które kłamiący odnosi korzyści, a wszyscy inni ponoszą szkodę.</u>
          <u xml:id="u-675.1" who="#RafałGrupiński">Sąd Najwyższy miażdżącą krytyką potraktował przepisy, które są proponowane w tym projekcie. Po pierwsze, usunięcie pojęcia złośliwości z art. 195, jak i przesłanki obrazy uczuć religijnych innych osób. Dlaczego? Dlatego że w pierwszym przypadku przez niezamierzone przeszkodzenie w kulcie religijnym można być potraktowanym jak przestępca, a w drugim przypadku łamie się w istocie konstytucję, która mówi o tym, że obraza uczuć religijnych innych osób, tego rodzaju występek jest występkiem przeciwko wolności sumienia i wyznania, a nie przeciwko porządkowi publicznemu. A wy mylicie — mówię to do projektodawców — te dwa porządki. Czyli przywołując augustyńską definicję kłamstwa, po stronie korzystających z tego rodzaju wprowadzania projektu, który w istocie oszukuje tych, którzy temu projektowi będą się przyglądać i będą jego pewnego rodzaju ofiarami, skorzysta z tego wyłącznie wasza grupa polityków, a tymi, którzy w sposób polityczny…</u>
          <u xml:id="u-675.2" who="#komentarz">(Poseł Maria Kurowska: W jaki sposób?)</u>
          <u xml:id="u-675.3" who="#RafałGrupiński">Natomiast tymi, którzy będą w istocie skrzywdzeni, będą zarówno obywatele wszelkiego rodzaju światopoglądu, jak i sam Kościół. Dlaczego? Zresztą zamienne, Kościół nie przesłał żadnej pozytywnej opinii do tego projektu. A jeśli przyszło jakieś, to np. Kościoła prawosławnego — negatywne. Więc nie jest tak, że bronicie wszystkich rodzajów wyznań chrześcijańskich.</u>
          <u xml:id="u-675.4" who="#RafałGrupiński">Ale wracając do meritum. Kłamstwo to jest jedna strona tego pomysłu ustawowego, drugim jest po prostu cynizm, bo w jakimś sensie wykorzystujecie naiwność części ludzi wierzących, wmawiając im, że w Polsce prześladowane jest chrześcijaństwo. W Polsce? Przy takich chociażby strumieniach pieniędzy, jakie kierujecie do instytucji kościelnych czy związanych z Kościołem? Same 100 mln zł z funduszy Czarnka, z których 100 mln zł idzie na 7% szkół niepublicznych wyłącznie katolickich, a 90% wszelkich szkół niepublicznych jest pomijanych w tego rodzaju rozstrzygnięciach. 360 mln zł idzie do Rydzyka.</u>
          <u xml:id="u-675.5" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Do o. Rydzyka.)</u>
          <u xml:id="u-675.6" who="#RafałGrupiński">I to jest prześladowanie? To jest wodospad pieniędzy, który kierujecie do różnych instytucji katolickich. Nie nazwałbym tego prześladowaniem. W istocie ten projekt jest przykładem, że nie ma w was tak naprawdę, mówię o projektodawcach, ani krzty chrześcijaństwa. Stworzyliście i tolerowaliście fabrykę hejtu, upolityczniliście wymiar sprawiedliwości, w istocie swoim antyzachodnim kursem w polityce podważacie fundamenty polskiego chrześcijaństwa, które jest wywiedzione z Zachodu. Dzisiaj każde antyzachodnie wystąpienia są w istocie uderzeniem w kulturę śródziemnomorską, z której wszyscy pochodzimy, z której pochodzi polska kultura.</u>
          <u xml:id="u-675.7" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Kałużny: Zachód podważa dzisiaj.)</u>
          <u xml:id="u-675.8" who="#RafałGrupiński">Więc w jaki sposób jednocześnie chcecie bronić chrześcijaństwa, kiedy w zasadzie przez atakowanie naszej wspólnoty z Zachodem podważacie to, z czego wszyscy jako społeczeństwo, naród, państwo powstaliśmy. To jest nielogiczne. I dlatego mówię, że przyświeca wam augustyńskie kłamstwo. Ta definicja w istocie dobrze nazywa to, co robicie. Udajecie obrońców chrześcijaństwa, a w całym swoim głównym nurcie polityki w istocie uderzacie w fundamenty polskiej kultury, która na chrześcijaństwie była przez wieki budowana. To jest faryzejski projekt, a nie projekt, który kogokolwiek broni. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-675.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-676.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Joanna Scheuring-Wielgus w imieniu klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-676.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#JoannaScheuringWielgus">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Trzeba mieć, szanowni państwo, naprawdę bujną wyobraźnię, żeby postawić tezę, że chrześcijanie w Polsce są dyskryminowani i że trzeba chronić ich specjalną ustawą.</u>
          <u xml:id="u-677.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: Powiedziała ta, która zakłóciła mszę świętą.)</u>
          <u xml:id="u-677.2" who="#JoannaScheuringWielgus">Bo czymże jest dyskryminacja? Przypomnę wam, że według Słownika Języka Polskiego dyskryminacja to ograniczanie przywilejów, praw, a nawet prześladowanie części społeczności. Według tej definicji dyskryminowane są w Polsce np. kobiety, które zmusza się do noszenia nieuleczalnie chorych płodów. Dyskryminowane są też osoby ze społeczności LGBT, które nie mogą wziąć ślubu albo np. nie mogą po sobie dziedziczyć. Chrześcijan nikt w Polsce nie prześladuje, nie poniża.</u>
          <u xml:id="u-677.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-677.4" who="#JoannaScheuringWielgus">Nikt nie utrudnia pielgrzymek, możecie sobie na nie chodzić. Nikt nie utrudnia procesji w Boże Ciało. Chrześcijanie mają w Polsce pełnię praw, a Kościół katolicki…</u>
          <u xml:id="u-677.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: Zakłócałaś mszę świętą…)</u>
          <u xml:id="u-677.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie zakłócaj obrad.)</u>
          <u xml:id="u-677.7" who="#JoannaScheuringWielgus">…cieszy się niestety niebywałymi wręcz przywilejami, na czele których stoi dotowanie z budżetu państwa. A więc o co tutaj chodzi? Tu nie chodzi o ochronę kogokolwiek, a już na pewno nie o ochronę chrześcijan. Pan Ziobro razem ze swoją szajką i z wami chce wyłącznie bronić siebie, a na ochronie chrześcijan chce cynicznie i bezczelnie budować swoją pozycję na prawo od Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-677.8" who="#JoannaScheuringWielgus">Słyszałam to przed chwilą na mównicy — pan powiedział o tym, że bronicie wszystkich chrześcijan. Bzdura. Ziobro, Warchoł i Kamiński sami ścigali chrześcijan. Przypomnę, że wzięliście sobie za cel Kościół Ewangelicko-Reformowany i chcieliście go zlikwidować tylko dlatego, że błogosławił parom jednopłciowym. Całe szczęście nie udało się to wam.</u>
          <u xml:id="u-677.9" who="#JoannaScheuringWielgus">Mało tego, bardzo często mówicie, że jesteście chrześcijanami. Serio? Moi drodzy, chrześcijanin drze się z tej mównicy na opozycję i wyzywa ją od zdradzieckich mord i kanalii? Chrześcijanin wyzywa ludzi uciekających przed wojną i mówi o tym, że są pasożytami, pierwotniakami? Chrześcijanin pozbawia godności gejów i lesbijki, mówiąc o tym, że to nie ludzie? Chrześcijanka pokazuje palec wskazujący innym ludziom tylko dlatego, że się z nimi nie zgadza? Wy nie jesteście chrześcijanami, jesteście hipokrytami. I powiem wam więcej. Trzeba być praktykami a nie teoretykami. Zapamiętajcie to sobie.</u>
          <u xml:id="u-677.10" who="#JoannaScheuringWielgus">Ale oprócz tego, że jesteście cynikami, to jeszcze jesteście mściwi. Wasz kolega, pan Warchoł, tak naprawdę przedstawiciel tego projektu, w jednej z telewizji powiedział wprost, że ten projekt jest pisany tylko i wyłącznie dlatego, że mój mąż nie został skazany, oraz tylko i wyłącznie dlatego, że nie podobało mu się to, co powiedział sąd I i II instancji. Mało tego, bez cienia wątpliwości pan Warchoł potwierdził tezę postawioną przez dziennikarza: Wielgusa nie skazali, to my zmienimy prawo. Niech pan Warchoł sobie teraz — mam nadzieję, że słyszy, o, stchórzył, jak zwykle — odpowie na pytanie, czy chrześcijanin powinien być mściwy, czy jednak powinien nadstawić drugi policzek.</u>
          <u xml:id="u-677.11" who="#JoannaScheuringWielgus">Szanowni Państwo! Z jednej strony do celów politycznych podle chcecie wykorzystać wiarę i ludzi wierzących, ale z drugiej strony chcecie również w sposób cyniczny być architektami państwa wyznaniowego, w którym Kościoła i jego pracowników nie będzie można poddawać żadnej krytyce. Bo z kim pan minister Warchoł konsultował ten projekt? Nie z prawnikami, nie z ekspertami.</u>
          <u xml:id="u-677.12" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: To jest projekt obywatelski, nich się pani ogarnie.)</u>
          <u xml:id="u-677.13" who="#JoannaScheuringWielgus">Również w telewizji TVN przyznał, że ten projekt konsultował z kim? Z Episkopatem. Mało tego, szanowni państwo, jeżeli ta ustawa wejdzie w życie, to o Kościele i księżach trzeba będzie mówić tylko i wyłącznie dobrze, bo ta ustawa ma być kneblem i straszakiem na wszystkich, którzy mają odwagę powiedzieć nie: nie zakłamaniu, nie hipokryzji i nie pazerności kleru.</u>
          <u xml:id="u-677.14" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Kałużny: Kłamie pani.)</u>
          <u xml:id="u-677.15" who="#JoannaScheuringWielgus">Jeśli to coś wejdzie w życie, to nie będzie można również mówić np. o nadużyciach kleru, a tych nadużyć jest po prostu masa. Karze będzie podlegać również nawet tworzenie memów z papieżem. Tymczasem papież, tak samo jak biskupi i politycy, jest osobą publiczną.</u>
          <u xml:id="u-677.16" who="#komentarz">(Głos z sali: I Mahomet też.)</u>
          <u xml:id="u-677.17" who="#JoannaScheuringWielgus">A więc możecie sobie zrobić z nas tyle memów, ile chcecie. Natomiast jeżeli ktoś z was poczuje się zniesławiony, to macie art. 212 Kodeksu karnego, który mówi właśnie o zniesławieniu. Pan Warchoł również powiedział o tym, że chrześcijanie mają prawo do tego, by figurka, pod którą się modlą, nie była porysowana czy niszczona. Oczywiście, ale jeżeli zdarzają się takie sytuacje, to również mamy artykuł w Kodeksie karnym, który mówi o wandalizmie. Jest to art. 288 Kodeksu karnego. Do przemocy fizycznej, o której tutaj mówiliście, w stosunku do kleru również można wykorzystać art. 150 Kodeksu karnego. I te artykuły w równym stopniu dotyczą wszystkich. Po co więc mnożyć byty? To jest tylko i wyłącznie po to, żeby bić pianę wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-677.18" who="#JoannaScheuringWielgus">Ale najbardziej ohydne jest to, że w tej ustawie chcecie sankcjonować szydzenie przez kler ze społeczności LGBT. Dajecie im możliwość hejtowania wszystkich tych osób, które się z klerem nie zgadzają, i to jest najgorsze. Dlatego jako Lewica zgłaszamy wniosek o odrzucenie tego haniebnego i ohydnego projektu w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-677.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-677.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Paszyk w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-678.1" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę o zajęcie stanowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-679.1" who="#KrzysztofPaszyk">Pani Marszałek! Panie, Panowie Posłowie! Panowie Ministrowie! Faktycznie zdarzają się w Polsce sytuacje, które obrażają uczucia religijne chrześcijan, ale też prawosławnych i wyznawców innych religii. Tylko, szanowny panie przedstawicielu komitetu obywatelskiego, szanowni panowie ministrowie, pytanie: Czy to jest ta droga? Czy ta strategia, którą pan minister Ziobro od 8 lat stosuje, czyli zaostrzania, zaostrzania i zaostrzania kar, cokolwiek zmieni? Podejmujecie państwo bardzo wrażliwą materię. Podejmujecie się ingerencji prawnej w bardzo wrażliwą materię. Jest to związane z bardzo delikatną materią, jaką jest religia. Wydaje mi się, że niepotrzebnie przywdziewacie fałszywe szaty osób, które chcą być teraz zbawcami wyznawców religii. To jest zupełnie nie po kolei.</u>
          <u xml:id="u-679.2" who="#KrzysztofPaszyk">Dobrze, że pan minister uczestniczy w tej debacie, bo chciałbym się dzisiaj dowiedzieć, jak na gruncie obecnego prawa wyglądają statystyki, jeśli chodzi o liczbę podejmowanych spraw związanych właśnie z obrazą uczuć religijnych? Ile tych spraw jest ogólnie i ile z nich kończy się skazaniem? Mam takie wrażenie, że mamy prawo, które działa w tej materii, tylko trzeba je stosować. Przysłowiowa kara musi być nieunikniona. Niekoniecznie ona musi być jakoś nadmiernie wygórowana, żeby działała.</u>
          <u xml:id="u-679.3" who="#KrzysztofPaszyk">Druga rzecz, na którą chciałbym zwrócić uwagę. Jeśli faktycznie jesteście osobami, które dobrze życzą chrześcijanom, wyznawcom religii katolickiej… Dosyć dobrą, wydaje się, lekcję w ostatnim czasie odrabialiśmy. Ta lekcja związana jest z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego zaostrzającym, tak naprawdę uniemożliwiającym w Polsce przerwanie ciąży. Dobrze wiecie, jak to się skończy. Dobrze wiecie, jak się skończy majstrowanie przy wahadle ideologicznym — ono przesunięte w prawo ze zdwojoną siłą wychyli się za chwilę w lewo. Przemyślcie to sobie, panie ministrze, bo mam nieodparte wrażenie, że podobnie będzie z dokręcaniem śruby w Kodeksie karnym, jeśli chodzi o obrazę uczuć religijnych. Dzisiaj być może ją przykręcicie tak, że naprawdę jakiekolwiek działanie będzie zaraz karane i to bardzo surowo. Ale przyjdą kiedyś inni, będzie inna większość sejmowa. Pytanie, co wówczas nastąpi w reakcji na wasze zaostrzanie.</u>
          <u xml:id="u-679.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: Ale nie ma zaostrzania.)</u>
          <u xml:id="u-679.5" who="#KrzysztofPaszyk">Pani poseł, nie przeszkadzałem. Nie będę pani też przeszkadzał, jak za chwilę pewnie pani zabierze głos.</u>
          <u xml:id="u-679.6" who="#KrzysztofPaszyk">Dobrze sobie to przemyślcie, bo moim zdaniem eksperymentujecie w bardzo…</u>
          <u xml:id="u-679.7" who="#komentarz">(Poseł Maria Kurowska: Nie ma zaostrzenia. Pan mówi o czymś, czego nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-679.8" who="#KrzysztofPaszyk">…niewłaściwy sposób w dosyć istotnej dla ludzi wierzących kwestii. To jest, uważam, drugi wniosek z tego.</u>
          <u xml:id="u-679.9" who="#KrzysztofPaszyk">W klubie parlamentarnym Koalicji Polskiej i PSL-u w takich sprawach mamy swobodę, jeśli chodzi o wyrażanie własnej opinii. Myślę, że podobnie wobec tego projektu również wielu z naszych posłów będzie kierowało się indywidualnym zdaniem. Natomiast pewne sugestie i spostrzeżenia, które pozwoliłem sobie wyrazić, moim zdaniem warto wziąć pod uwagę, jeśli faktycznie kierujecie się interesem osób wierzących, osób praktykujących, jeżeli chodzi o różne rodzaje religii w Polsce. Mam nadzieję, że te podejrzenia, których można nabrać, że to jest tylko kwestia na potrzeby bieżącej polityki, nie są prawdziwe. Mam taką cichą nadzieję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-679.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-680.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Dobromir Sośnierz w imieniu koła Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-680.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#DobromirSośnierz">Te zachowania, o których państwo tutaj mówicie, polegające na naruszaniu norm religijnych, i tak już są kryminalizowane. Jasno stwierdza to opinia Sądu Najwyższego, że właściwie ta nowelizacja niewiele zmienia, przenoszenie tego do Kodeksu karnego jest zupełnie niecelowe. Jeśli natomiast jest problem ze ściganiem tych przestępstw, to to jest raczej kwestia braku woli, a nie braku odpowiednich przepisów, bo te przepisy już są. Jeśli natomiast brakuje woli w ściganiu ich, to nie wiem. Jeśli brakuje woli w przypadku np. prokuratury, to państwo chyba macie jakieś tam chody u pana prokuratora generalnego. Może zwróćcie się do niego, żeby uruchomić te procedury, jeśli państwo nie jesteście zadowoleni z tego, jak te przepisy są w praktyce realizowane, a nie zmieniajcie ich w sposób nadmiarowy, zupełnie niepotrzebnie.</u>
          <u xml:id="u-681.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: Są nieprecyzyjne.)</u>
          <u xml:id="u-681.2" who="#DobromirSośnierz">To nie państwo, niestety, wnioskodawcy ani państwo posłowie będziecie decydować o interpretacji tych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-681.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Sędziowie.)</u>
          <u xml:id="u-681.4" who="#DobromirSośnierz">A więc znając życie i dotychczasową praktykę, to znowu się okaże, że na podstawie tych przepisów to chrześcijan akurat można obrażać, bo chrześcijanie to mają grubą skórę i wszystko zniosą, tylko nie można obrażać tych nerwowych w turbanach, co zawsze tacy znerwicowani są. A ja akurat cenię sobie prawo do lżenia różnych pogańskich religii, do lżenia różnych pogańskich przesądów. Akurat chciałbym je zachować, nawet jeśli ceną za to, że ja mam prawo lżyć muzułmanów, będzie to, że oni mogą lżyć mnie, czy jacyś inni ateiści będą mogli mnie lżyć. To trudno, biorę to na klatę, bo prawdziwa cnota krytyk się nie boi. Natomiast jeśli wskutek tego zostanie ograniczona nasza wolność do krytykowania innych religii, to państwo będą to mieli na sumieniu, że grzebaliście niepotrzebnie przy tych przepisach.</u>
          <u xml:id="u-681.5" who="#DobromirSośnierz">Ale jeśli chodzi o prześladowanie chrześcijan, to ja bym chciał przypomnieć inny wątek. Kto dopuścił się w ostatnim czasie prześladowania chrześcijan na największą skalę w historii, odkąd pamiętam, od upadku komuny co najmniej? Kto zamykał kościoły? Kto zakazywał wiernym wstępu do kościołów? To wasza władza to robiła. W imię strachu przed jakimś zarazkiem zabranialiście ludziom wstępowania do kościołów. Ograniczaliście ludziom, wiernym dostęp do mszy świętej. To wy to zrobiliście, nie lewica. To wasz rząd zignorował konkordat. To wasz rząd podeptał konkordat. To wasz rząd dopuścił się najcięższego uchybienia konkordatowi w historii jego obowiązywania. Nad tym się zastanówcie.</u>
          <u xml:id="u-681.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-681.7" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: To jest obywatelski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Gramatyka w imieniu koła Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-682.1" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#MichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Wojewodo! Wysoka Izbo! Ta sprawa jest dość emocjonalna, ale spróbuję potraktować ją na zimno i wyłącznie merytorycznie. Dokładnie tak na zimno i merytorycznie jak powinno działać prawo karne. Z punktu widzenia prawa karnego te przepisy są zbędne, a przy okazji one są źle sformułowane.</u>
          <u xml:id="u-683.1" who="#MichałGramatyka">Chcecie stworzyć nowy kontratyp kodeksowy art. 27a, który dotyczy wyrażania opinii lub ocen związanych z wyznawaną religią. Ale nie pokazujecie państwo, by w polskim systemie prawnym istniała luka, która uzasadnia potrzebę takiego kontratypu. Podajecie przykłady z USA, z Wielkiej Brytanii, z Niemiec — to wszystko są inne systemy prawne. Nierzadko są to inne czasy. Często są to wręcz inne światy.</u>
          <u xml:id="u-683.2" who="#MichałGramatyka">Co więcej, piszecie: nie popełnia przestępstwa osoba, która głosi swoje przekonania religijne, jeżeli to głoszenie nie stanowi w Polsce czynu zabronionego. No tak, w polskim Kodeksie karnym czyn zabroniony jest konieczny do tego, żeby zaistniało przestępstwo, jest jednym ustawowych elementów definicji tego przestępstwa i do tego naprawdę nie trzeba żadnych zmian w Kodeksie karnym.</u>
          <u xml:id="u-683.3" who="#MichałGramatyka">Proponujecie ponadto rezygnację ze znamienia złośliwości, charakteryzującego obecnie przeszkadzanie wskazanych w przepisach czynnościom. Oznaczałoby to wprowadzenie możliwości ścigania również takich zachowań, które mają charakter umyślny, ale nie można im przypisać cechy złośliwości. Mógłby np. odpowiadać karnie kierowca pojazdu, który z braku miejsc parkingowych albo w pośpiechu zaparkuje na trasie konduktu pogrzebowego albo procesji. Albo mogliby odpowiadać słuchający głośnej muzyki w budynku położonym blisko kościoła albo cmentarza. Na takie sytuacje są w Polsce przepisy. Znajdziecie je w Kodeksie wykroczeń. One są często, a wręcz powszechnie w Polsce stosowane.</u>
          <u xml:id="u-683.4" who="#MichałGramatyka">Krytykujecie wreszcie znamię złośliwości, bo mówicie, że ono archaiczne, ale nie da się podzielić na gruncie doktryny tego poglądu, bo to znamię jest użyte też w innych przepisach Kodeksu karnego, np. w art. 218, który opisuje naruszenie praw pracownika. To bardzo często stosowany i niebudzący żadnych doktrynalnych wątpliwości artykuł.</u>
          <u xml:id="u-683.5" who="#MichałGramatyka">Proponujecie rezygnację w art. 196 Kodeksu karnego z wymogu, aby działanie sprawcy obrażało uczucia religijne innych osób. Ale to właśnie to subiektywne odczucie jest tutaj przedmiotem ochrony, inaczej ten przepis po prostu nie miałby racji bytu. Naprawdę, patrząc okiem prawnika karnisty, mówię wam, że zaproponowane przez was zmiany nie mają sensu, bo w obecnym stanie prawnym wszystkie dobra, które leżą wam i nie tylko wam na sercu, korzystają z ochrony prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-684.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Joanna Senyszyn w imieniu koła PPS.</u>
          <u xml:id="u-684.2" who="#MałgorzataGosiewska">Chyba nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-684.3" who="#MałgorzataGosiewska">W takim razie, szanowni państwo, przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-684.4" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam listę osób chcących zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-684.5" who="#MałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-684.6" who="#MałgorzataGosiewska">Pytanie pierwsze, pani poseł Joanna Senyszyn, której nie ma.</u>
          <u xml:id="u-684.7" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-684.8" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym się dowiedzieć, ile lat więzienia projektodawcy proponują dla członków rządu oraz innych partyjnych dostojników, którzy wyszydzają i obrażają inne osoby o innej orientacji płciowej. Czy może w tym przypadku postanowienia konstytucji nie są już tak bardzo istotne i jesteście państwo w tym przypadku w stanie pogodzić się z nierównym traktowaniem.</u>
          <u xml:id="u-685.1" who="#JanSzopiński">Chciałbym też zapytać, na ile lat chcecie zamykać przedstawicieli zaprzyjaźnionych organizacji społecznych za wyszydzanie innych wyznań, takich np. jak latający potwór spaghetti, który jest uznaną religią w wielu krajach, a w Polsce ciągle walczy o swoje prawa. Czy postanowienia konstytucji nie dotyczą również tych Polaków, chciałbym zapytać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-685.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Artur Dziambor, koło Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#ArturDziambor">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-687.1" who="#ArturDziambor">Szanowni Państwo! Nie wiem, czy widzieliście kiedyś taką klasykę Monty Pythona „Żywot Briana”? Wiecie, że dzięki wam ten film będzie zakazany po wejściu tej ustawy, tak jak „Mein Kampf”? Widzieliście jakieś dzieła np. Mela Brooksa — Żyda, który nabija się z innych Żydów? Albo oglądaliście kiedykolwiek twórczość Grupy Filmowej Darwin, genialnych youtuberów, genialnych twórców, komików polskich? Albo słuchaliście kiedyś George’a Carlina? Nie wiem, jeśli chodzi o wszystkie te rzeczy, które naprawdę macie szansę jakoś obrzydzić, to robicie wszystko, żeby one właśnie zostały obrzydzone.</u>
          <u xml:id="u-687.2" who="#ArturDziambor">Teraz, chcecie sprawić, by w ruchu oporu przeciwko PiS-owi krążyła kaseta z „Żywotem Briana”. Gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-687.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Adamowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-689.1" who="#PiotrAdamowicz">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! W uzasadnieniu projektu nie przedstawiono przekonująco potrzeby wprowadzenia proponowanych zmian. Nie przywołano w zasadzie żadnych konkretnych orzeczeń sądów powszechnych czy też Sądu Najwyższego, które dawałyby podstawę do twierdzenia, że zachowania o widocznej społecznej szkodliwości, zasługujące na reakcję prawa karnego, pozostają poza zakresem kryminalizacji. Przywołany zaś w uzasadnieniu raport IWS z 2019 r. stanowi w zasadzie kompilację internetowych doniesień o różnego rodzaju zachowaniach bez analizy akt czy orzecznictwa. Dlatego też trudno nawet mówić o szczegółowym przedstawieniu w nich stanu faktycznego, w szczególności czy w ich popełnianiu odgrywała rolę motywacja religijna, czy były to np. wyłącznie klasyczne akty wandalizmu.</u>
          <u xml:id="u-689.2" who="#PiotrAdamowicz">Po zapoznaniu się również z opinią przedstawioną przez Sąd Najwyższy należy mieć poważne wątpliwości co do konstrukcji art. 27a k.k., którą SN uznaje za błędną i mogącą być powodem problemów z przyszłym jego stosowaniem i wykładnią.</u>
          <u xml:id="u-689.3" who="#PiotrAdamowicz">Pytanie do wnioskodawców: Czy wnioskodawcy, projektodawcy konsultowali te pomysły z przedstawicielami Kościoła katolickiego i innych Kościołów działających w kraju? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-690.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Joanna Scheuring-Wielgus, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#JoannaScheuringWielgus">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Mateuszu Wagemann! Bardzo się cieszę, że pana dzisiaj widzę. Teraz powiem dlaczego. Wymieniał pan tutaj dwie organizacje, które zbierają dane na temat prześladowania chrześcijan. Wymienił pan Stowarzyszenie Przyjaciół Zdrowia i Stowarzyszenie Fidei Defensor, ale zapomniał pan powiedzieć o jednej rzeczy — o tym, że działał pan w tych stowarzyszeniach i chyba był pan nawet prezesem czy wiceprezesem, więc ma pan świetną okazję, żeby podzielić się z nami wszystkimi informacjami o tym, ile pan zarobił w tych stowarzyszeniach, bo nie zrobił pan tego przed dziennikarzami. Być może państwo nie wiedzą, ale to są stowarzyszenia, które finansował minister Ziobro. Z czego? Z Funduszu Sprawiedliwości, czyli z funduszu, który miał być przeznaczony na pomaganie osobom, które doznają przemocy.</u>
          <u xml:id="u-691.1" who="#JoannaScheuringWielgus">Jest jeszcze jedna kwestia. Za te pieniądze, które dostawał pan od pana ministra Ziobry, wysyłał pan takie donosy do prokuratury na tęczową Maryję. Chciałam panu coś pokazać — to jest oficjalny plakat Episkopatu Polski reklamujący pielgrzymkę Jana Pawła II w 1983 r. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-691.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Anna Maria Siarkowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#AnnaMariaSiarkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Część ludzi w Polsce uznała, że agresja i przemoc to dopuszczalne formy walki z katolicyzmem. Ostatnie lata przyniosły gwałtowny wzrost przestępczości na tym tle, ale jeszcze bardziej przerażająca od skali agresji i przemocy jest skala przyzwolenia na to. Gdy kilka miesięcy temu z tej mównicy mówiłam o zamordowaniu księdza Maksymiliana z Siedlec, to ktoś po lewej stronie sali krzyknął: dobrze mu tak. Osoby publiczne, a nawet posłowie publicznie pozwalają na agresję i przemoc względem Kościoła katolickiego.</u>
          <u xml:id="u-693.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Dzieci gwałcone przez księży…)</u>
          <u xml:id="u-693.2" who="#AnnaMariaSiarkowska">Reakcja pani poseł z Lewicy Agnieszki Dziemianowicz-Bąk brzmi: elewacje można wyczyścić, popieram ten gniew.</u>
          <u xml:id="u-693.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: I to dobra reakcja.)</u>
          <u xml:id="u-693.4" who="#AnnaMariaSiarkowska">Na co? Na łamanie prawa, na agresję, na przemoc. Co mówi wasza ulubienica, Marta Lempart? Mówi, że trzeba wchodzić do kościołów i niszczyć fasady budynków. Nie możemy być obojętni wobec budowania niechęci i uprzedzeń względem katolików. Nie możemy być obojętni wobec bagatelizowania i usprawiedliwiania agresji i przemocy skierowanej wobec ludzi Kościoła katolickiego. Nie możemy, bo antykatolicyzm jest tym samym, co antysemityzm, i prowadzi do tego samego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-693.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-693.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Ksiądz z Tarnowa, sprawa gwałconych dzieci — sprawa umorzona.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-694.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, trzymajmy się czasu.</u>
          <u xml:id="u-694.2" who="#MałgorzataGosiewska">Teraz pan poseł Grupiński, ponieważ nie ma pani poseł Dolniak. Wiem, że to jest zamiana w Platformie Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-694.3" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Grupiński.</u>
          <u xml:id="u-694.4" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#RafałGrupiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałem zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię, mianowicie kiedyś, na początku lat 90. Jarosław Kaczyński mówił z ogromnym krytycyzmem o tym, że jeśli partie zaczynają za mocno ingerować w sprawy związane z Kościołem, z wiarą i z religią, to jest to najprostsza droga do sekularyzacji. Mówił tak, krytykując ówczesny ZChN i jego postępowanie. Otóż dzisiaj wielkim zagrożeniem, zagrożeniem szczególnie dla wiary młodego pokolenia, jest wprowadzanie przez partyjne chęci, w tym przypadku chęci Solidarnej Polski, przepisów, które w istocie psują prawo, udają, że bronią Kościoła, ale tak naprawdę zrażają tych ludzi, którzy chcieliby ewentualnie być blisko z Kościołem, przez to, że przy Kościele stoją ludzie, którzy tę relację upartyjniają. Naprawdę zastanówcie się nad tym, co robicie.</u>
          <u xml:id="u-695.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle, ale przypominam, że jest to jednak projekt obywatelski, pod którym podpisało się ponad 400 tys. obywateli.</u>
          <u xml:id="u-696.1" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Wiemy, kto jest inicjatorem.)</u>
          <u xml:id="u-696.2" who="#MałgorzataGosiewska">Formalnie jest to projekt obywatelski, tego się trzymajmy.</u>
          <u xml:id="u-696.3" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-696.4" who="#MałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-696.5" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-696.6" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niestety projektodawcy w uzasadnieniu tego projektu ustawy nie wykazują żadnych realnych czy prawnych okoliczności, z których wynikałaby konieczność wprowadzenia tak radykalnych zmian. Do oceny tego projektu wystarczyć powinna chociażby opinia Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy stawia pod znakiem zapytania celowość tej regulacji, a także przedstawia cały szereg wątpliwości natury prawnej związanych z wprowadzeniem tych ortodoksyjnych przepisów rodem z odległej epoki.</u>
          <u xml:id="u-697.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Nie ma wątpliwości co do tego, że projektowane zmiany Kodeksu karnego nie są podyktowane realną potrzebą ochrony wartości religijnych, a interesami obecnej władzy liczącej na profity ze swego mariażu z Kościołem. Proponowane zmiany prowadzą jedynie do ograniczenia praw i wolności, co jest sprzeczne z ideami państwa demokratycznego. Przyczyną narastającego konfliktu Kościoła katolickiego z obywatelami są w dużej mierze wypowiedzi i zachowania jego przedstawicieli takich jak abp Jędraszewski, duchowny z Torunia czy ksiądz, który znęcał się nad dzieckiem z ADHD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, czas minął. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Pozostaje pytanie, tylko jedno, ostatnie pytanie, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#MałgorzataGosiewska">Ale tu nie było jeszcze żadnego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Pozostaje pytanie, dlaczego z tak dużą krytyką za ingerencję w życie Polek i Polaków nie spotykają się inne religie, w tym chrześcijańskie. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-701.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-702.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-702.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie potrzebujemy obrony chrześcijan, ale ochrony świeckiego państwa przed instytucją Kościoła katolickiego. Chrońmy państwo polskie, a nie watykańskie. Wypowiedzmy konkordat. Chrońmy budżet państwa, opodatkujmy księży i nie przeznaczajmy 3 mld zł na Kościół. Chrońmy polskie nieruchomości, które za darmo wpadają w ręce hierarchów. Chrońmy dzieci z niepełnosprawnością, nad którymi znęcają się księża i zakonnice. Chrońmy dzieci przed pedofilami w sutannach. Brońmy świeckich instytucji publicznych, a przede wszystkim szkoły przed katolicką ideologią. Chrońmy społeczność LGBT przed atakami katolików do złudzenia podobnymi do tych co w Putinowskiej Rosji. Chrońmy kobiety przed katolickimi fanatykami. Chrońmy przestrzeń publiczną przed tym, który przez dekady ukrywał gwałcicieli w sutannach. Powtórzę. Czas odjaniepawlić polską przestrzeń publiczną.</u>
          <u xml:id="u-703.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#MałgorzataGosiewska">Boże drogi…</u>
          <u xml:id="u-704.1" who="#MałgorzataGosiewska">Chrońmy tę mównicę przed głupotą i złośliwością. Jeszcze w dodatku…</u>
          <u xml:id="u-704.2" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Buduje pani uprzedzenia.)</u>
          <u xml:id="u-704.3" who="#MałgorzataGosiewska">Nie, dobra…</u>
          <u xml:id="u-704.4" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Wanda Nowicka, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-704.5" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-704.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-704.7" who="#MałgorzataGosiewska">To nie są poglądy, panie pośle. To, co tutaj padło z tej mównicy, jest oburzające, obraźliwe i haniebne.</u>
          <u xml:id="u-704.8" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-704.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-704.10" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: Chcecie doprowadzić do pogromu. Do tego prowadzicie.)</u>
          <u xml:id="u-704.11" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł, proszę zaczynać.</u>
          <u xml:id="u-704.12" who="#MałgorzataGosiewska">To, że państwo tu krzyczą, to nie moja wina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#WandaNowicka">Projekt wspierany przez PiS, który ma chronić chrześcijan, oparty jest na wielkim kłamstwie. Twierdzenie, że w Polsce Kościół katolicki jest dyskryminowany, byłoby groteskowe, gdyby nie było niebezpieczne. Kościół jest najbardziej uprzywilejowaną instytucją w Polsce, otrzymuje ogromne pieniądze z budżetu państwa. Co więcej, Kościół stoi za tymi wszystkimi ustawami i pomysłami, które ograniczają prawa i wolności kobiet, osób LGBT z pozycji fundamentalistycznych. Projekt wprowadza państwo wyznaniowe, państwo fundamentalistyczne, którego cechą są represje karne wobec inaczej myślących i żyjących inaczej niż wy, PiS-owcy hipokryci. Wolność, którą wycieracie sobie usta, już za chwilę będzie tylko dla fanatyków religijnych. Dla innych, osób bezwyznaniowych, kobiet walczących o swoje prawa, młodych ludzi protestujących na ulicach przeciwko klerykalizacji w polskiej szkole proponujecie więzienie, 2 lata. Na taką PiS-owską Polskę Lewica nigdy się nie zgodzi.</u>
          <u xml:id="u-705.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-706.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-707">
          <u xml:id="u-707.0" who="#MonikaRosa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym, aby z taką mocą i silnymi przepisami chronili państwo ofiary pedofilii kleru, a nie wyimaginowane wartości chrześcijańskie.</u>
          <u xml:id="u-707.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: Buduje pani uprzedzenia z tej mównicy.)</u>
          <u xml:id="u-707.2" who="#MonikaRosa">Czy te zapisy — odpowiedzmy sobie na pytania — mają chronić wartości, czy mają chronić kler przed prawdą o pedofilii w szeregach? Czy te zapisy mają chronić chrześcijan, czy interesy Kościoła i wasze z tym Kościołem interesy? Czy te zapisy są dla chrześcijan, czy dla wąskiej grupy polityków? Odpowiedzi są dość oczywiste. Te zapisy mają zamknąć usta artystów, artystek, aktywistów, aktywistek, polityków i zwykłych ludzi, którzy z wami i z działaniami Kościoła się po prostu nie zgadzają. To jest ustawa przeciwko świeckiemu państwu i przeciwko zdrowemu rozsądkowi.</u>
          <u xml:id="u-707.3" who="#MonikaRosa">Religia jest dla mądrych. A jak ktoś jest głupi i jak chce być głupi, nie powinien do tego używać religii, nie powinien religią swojej głupoty zasłaniać. To jest cytat, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-707.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-708">
          <u xml:id="u-708.0" who="#MałgorzataGosiewska">Szanowni państwo, rozumiem… Naprawdę możemy się różnić w poglądach, ale czy my musimy z tej mównicy obrażać?</u>
          <u xml:id="u-708.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale ona…)</u>
          <u xml:id="u-708.2" who="#MałgorzataGosiewska">Ale ja się nie odnoszę do pani poseł, tylko do wcześniejszych wystąpień.</u>
          <u xml:id="u-708.3" who="#MałgorzataGosiewska">Apeluję do państwa. Różnijmy się, ale nie obrażajmy.</u>
          <u xml:id="u-708.4" who="#komentarz">(Poseł Wanda Nowicka: Ale proszę słyszeć obrażanie z drugiej strony.)</u>
          <u xml:id="u-708.5" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł Katarzyna Lubnauer, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-709">
          <u xml:id="u-709.0" who="#KatarzynaLubnauer">Oczywiście okazuje się, że pierwszy raz, kiedy w Polsce zagrożone jest chrześcijaństwo od czasu, kiedy weszliśmy na tę drogę, to jest za czasów, kiedy w prokuratorze rządzi Ziobro, a w Polsce rządzi PiS. Ta ustawa jest niczym innym jak podejściem cynicznym, podejściem przedmiotowym i podejściem instrumentalnym do Kościoła katolickiego i do religii. Ona nie ma chronić ani wiernych, ani nawet nie ma chronić Kościoła katolickiego. Co najwyżej, jeśli chodzi o to, co dzieje się np. w sferze kultury… Takie filmy jak „Kler” czy w ogóle filmy np. Sekielskiego o pedofilii w Kościele mogą być zagrożone, bo może się okazać, że wejdzie cenzura.</u>
          <u xml:id="u-709.1" who="#KatarzynaLubnauer">Natomiast zdajmy sobie sprawę z jednej rzeczy: jeżeli chcecie iść na całość, to proponuję, żeby zgodnie z tym, co było tradycją Kościoła katolickiego, zamiast wysyłać do więzienia, po prostu zacząć palić heretyków na stosach. To jest właśnie wasz sposób myślenia o walce z osobami, które myślą inaczej niż wy.</u>
          <u xml:id="u-709.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-710">
          <u xml:id="u-710.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-711">
          <u xml:id="u-711.0" who="#ArturŁącki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako chrześcijanin i jako katolik chcę jasno i dobitnie stwierdzić, że w żaden sposób nie czuję w Polsce zagrożenia dla wyznawanych przeze mnie wartości i nie widzę potrzeby — poprzez uchwalanie takiej ustawy — stwarzania okazji dla nadgorliwców do ścigania wyimaginowanych zagrożeń. Bo nie dość, że swoimi wystąpieniami stają się konkurencją dla artystów, to teraz wysmażyli akt prawny, zgodnie z którym większość kabareciarzy będzie mogła mieć postawione zarzuty. Granica między drwieniem a szydzeniem jest naprawdę cienka i łatwo ją nieświadomie przekroczyć. A już tam minister Ziobro nie będzie miał problemu, że znaleźć prokuratora, który dobierze się np. do jednego z kabaretów w rewanżu za niedawny skecz, z którego śmiała się cała Polska.</u>
          <u xml:id="u-711.1" who="#ArturŁącki">Do posłów Solidarnej Polski mam apel. Zamiast kreować wyimaginowane zagrożenia i później z nimi walczyć, spróbujcie w końcu coś dla Polski zrobić, np. pozwólcie wziąć pieniądze z KPO, na które czekają Polki i Polacy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-711.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-712">
          <u xml:id="u-712.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Norbert Kaczmarczyk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-713">
          <u xml:id="u-713.0" who="#NorbertKaczmarczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym bardzo serdecznie pogratulować obywatelom, którzy zebrali ponad 400 tys. podpisów i pokazali, że w polskim parlamencie można dyskutować, nie tylko budując inicjatywy ustawodawcze jako kluby parlamentarne. Przykre jest to, że niektórzy z państwa nie chcą, aby ta dyskusja odbyła się również na posiedzeniach komisji, i chcą państwo odrzucić projekt obywatelski. To jest rzecz naprawdę niedobra, dlatego że obywatele wyrazili się jasno. Chcą zaostrzenia tych przepisów, chcą, aby nie tylko wiara chrześcijańska była broniona, ale żeby wszystkie wyznania miały możliwość swobodnej egzystencji. Każdy, kto to robi…</u>
          <u xml:id="u-713.1" who="#komentarz">(Poseł Wanda Nowicka: Były podpisy pod legalną aborcją. Też były podpisy.)</u>
          <u xml:id="u-713.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: Zabijanie ludzi jest nielegalne.)</u>
          <u xml:id="u-713.3" who="#NorbertKaczmarczyk">Chciałbym bardzo serdecznie jeszcze raz namówić państwa — bo jest jeszcze czas — do wycofania się z wniosku o odrzucenie i pogratulować panu wojewodzie inicjatywy ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-714">
          <u xml:id="u-714.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-714.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-715">
          <u xml:id="u-715.0" who="#MartaWcisło">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każdy człowiek, wierzący czy niewierzący, ma obszary święte, to zostało powiedziane. Zgadzam się absolutnie. Nikt nie ma prawa niszczyć, dewastować ani kościołów, ani innych obiektów, miejsc pamięci, kultury. Od tego jest Kodeks karny obecnie obowiązujący. Jeśli tak nie jest, dowodzi to bezradności wymiaru sprawiedliwości. Przeciwko tej ustawie negatywnie wypowiedział się Sąd Najwyższy, zwłaszcza w kontekście pojęcia: złośliwość. Bo cóż oznacza: złośliwość? W moim mieście jest kościół, gdzie na deptaku od lat stoi staruszek i gra na skrzypcach. Czy to jest złośliwość? Gra również w czasie mszy świętej. Jestem osobą wierzącą, praktykującą, także moja rodzina i moi znajomi. I nikt z nas nie czuje się prześladowany. Uważamy, że ani ta ustawa, ani jej podobne nie pomogą Kościołowi w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-715.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-716">
          <u xml:id="u-716.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Marek Dyduch, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-717">
          <u xml:id="u-717.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pan poseł Kałużny powiedział, że Kościół jest krzywdzony, i to przez wieki. Chciałbym mu przypomnieć, że chrześcijaństwo w Europie wprowadzano ogniem i mieczem. Chciałbym powiedzieć, że wyrzynano całe nacje dla wprowadzenia chrześcijaństwa. Chciałbym powiedzieć, że w Ameryce Południowej wyrżnięto Indian, a w Australii Aborygenów, bo nie chcieli być w Kościele katolickim.</u>
          <u xml:id="u-717.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: Co za bzdura. Pan nie wie, o czym mówi.)</u>
          <u xml:id="u-717.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-717.3" who="#MarekDyduch">Jaka obłuda? Proszę mi nie przerywać, proszę pani. Proszę posłuchać.</u>
          <u xml:id="u-717.4" who="#MarekDyduch">Po drugie, Kościół próbowano zreformować, dlatego powstali luteranie, husyci, anglikanie, protestanci, bo nie mogli tego znieść. I po trzecie, chciałbym powiedzieć, że te inne wiary powstały tylko dlatego, żeby właśnie nie rządził Kościół katolicki. I teraz zapytam się: A jak jakiś ksiądz z ambony powie, że ci islamiści są do wyrżnięcia, posadzicie go? A mówią to z ambony.</u>
          <u xml:id="u-717.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-717.6" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: Na razie krzyczą, żeby zabić księży.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-718">
          <u xml:id="u-718.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-718.1" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-719">
          <u xml:id="u-719.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-719.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Przedstawicielu Inicjatywy! Co do tego, że powinniśmy, że wszyscy powinni traktować z szacunkiem i w odpowiedni sposób kwestie wyznania, religijne, myślę, nie ma tu sporu, natomiast oczywiście jest pytanie, czy drakońskie przepisy, żeby to osiągnąć, są właściwe. Jak pokazuje przykład części opinii, które są umieszczone na stronach Sejmu, okazuje się, że nawet niektóre związki wyznaniowe nie popierają tej ustawy w całości. Warto o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-719.2" who="#MirosławSuchoń">Natomiast mam pytanie — bo trochę jest tak na tej sali, że ci, którzy najwięcej kłamią, najwięcej oszukują ludzi, teraz najbardziej zaciekle bronią tego projektu — do szanownego przedstawiciela: Czy to jest właściwa droga, żeby najpierw oszukiwać ludzi, okłamywać ludzi, a później bronić projektu, który zawiera takie przepisy? Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-720">
          <u xml:id="u-720.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-720.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Dariusz Olszewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-720.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-721">
          <u xml:id="u-721.0" who="#DariuszOlszewski">Wielce Szanowna Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoki Sejmie! Na wstępie chciałbym podziękować wielu tysiącom wolontariuszy za zaangażowanie w jakże ważny projekt, jakim jest projekt w obronie chrześcijaństwa. Panie wojewodo, na pana ręce bardzo serdeczne podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-721.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-721.2" who="#DariuszOlszewski">Warto pochwalić i z całego serca wspierać projekt, który przewiduje obronę wolności religijnej. Warto nadmienić, że proponowane przepisy mają gwarantować realną ochronę wolności sumienia. Ich celem jest doprowadzenie do sytuacji, w której za profanację oraz zakłócenie obrzędów religijnych sprawcy będą ponosić odpowiedzialność. Dlatego chciałbym zapytać: Czy proponowane zmiany dotyczą wszystkich denominacji religijnych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-721.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-722">
          <u xml:id="u-722.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-722.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pani poseł Maria Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-722.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-723">
          <u xml:id="u-723.0" who="#MariaKurowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W 966 r. Polska nie przyjęła chrztu świętego. W 966 r. Polska powstała, dlatego że przyjęła chrzest święty. I jest to jedyne państwo w świecie, którego istnienie jest tak związane z chrześcijaństwem, polskość jest związana z chrześcijaństwem, dlatego każdy, kto podnosi rękę na chrześcijaństwo, dąży do tego, aby upadła, przewróciła się nasza ojczyzna, bo to jest nierozerwalna więź: Polska i chrześcijaństwo.</u>
          <u xml:id="u-723.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-723.2" who="#MariaKurowska">I dlatego, drodzy państwo, chrońmy polskie państwo, chrońmy przed takimi posłankami jak Klaudia Jachira, która nic nie rozumie z naszej tożsamości, z naszej historii, która nie potrafi uznać wybitnych ludzi, takich jak Jan Paweł II, którym szczyci się cały nasz Kościół katolicki, szczyci się świat, którego szanują inne Kościoły, a własna rodaczka nie potrafi uszanować. Nic z tego nie rozumie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-723.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Bo chronił pedofilów.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-724">
          <u xml:id="u-724.0" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Mieszkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-725">
          <u xml:id="u-725.0" who="#KrzysztofMieszkowski">Pani Marszałkini! Wysoki Sejmie! Pani nie może cenzurować wypowiedzi posłów z tej mównicy. Proszę to sobie zapamiętać raz na zawsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-726">
          <u xml:id="u-726.0" who="#MałgorzataGosiewska">Proszę skupić się na zadawaniu pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-727">
          <u xml:id="u-727.0" who="#KrzysztofMieszkowski">2 lata temu złożyłem projekt ustawy likwidującej art. 196. To jest czyste zło. Marcin Król, filozof, postawił ważne pytanie: Skąd się bierze zło? Na to pytanie jest odpowiedź. Zło bierze się z fundamentalistycznego, integrystycznego Kościoła katolickiego, Kościoła nietolerancyjnego, Kościoła, który marginalizuje społeczności.</u>
          <u xml:id="u-727.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Siarkowska: Komuniści tak mówili i mordowali księży.)</u>
          <u xml:id="u-727.2" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Kałużny: Komuniści tak mówili.)</u>
          <u xml:id="u-727.3" who="#KrzysztofMieszkowski">Jerzy Grotowski, wybitny reżyser teatralny, kiedy reżyserował i wystawiał „Apocalypsis cum figuris” był oskarżany przez kardynała Wyszyńskiego, że to przedstawienie to jest świństwo, dlatego że chciał rozmawiać i krytykować, podjąć krytykę z Kościołem katolickim. Otóż Kościół katolicki jest złem publicznym w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-728">
          <u xml:id="u-728.0" who="#MałgorzataGosiewska">To było dopiero czyste zło.</u>
          <u xml:id="u-728.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Wójcik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-728.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-729">
          <u xml:id="u-729.0" who="#MichałWójcik">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Przede wszystkim wielkie podziękowania dla 400 tys. osób, które podpisały się pod tym projektem. W kilka tygodni zebrali podpisy i go złożyli. Wielkie podziękowania dla nich.</u>
          <u xml:id="u-729.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-729.2" who="#MichałWójcik">To nie jest projekt przeciwko komukolwiek, to jest projekt, który wychodzi naprzeciw doktrynie. Od kilkudziesięciu lat doktryna chce zmiany tego przepisu i musicie to państwo wiedzieć. To nie jest projekt, który polega na podwyższeniu kar — proszę doczytać sobie — ale dotyka czegoś, co jest kluczowe, dotyka wolności człowieka. Wolność człowieka to jest fundamentalna sprawa. Gdzie się kończy pana wolność? Tam, gdzie się zaczyna moja wolność. Czy wolność człowieka oznacza, że może on malować obiekty sakralne? Czy wolność człowieka oznacza, że może on przerywać mszę świętą? Czy piłowanie kościołów oznacza wolność człowieka? Nie. I ten projekt powinien być poparty przez chrześcijan, wyznawców judaizmu, islamu, agnostyków i ateistów.</u>
          <u xml:id="u-729.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-729.4" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Kałużny: Nawet Jaruzelski w stanie wojennym nie pozwolił na zamykanie kościołów.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-730">
          <u xml:id="u-730.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-730.1" who="#MałgorzataGosiewska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-730.2" who="#MałgorzataGosiewska">Odpowiedzi na pytania pań i panów posłów udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan minister Marcin Warchoł.</u>
          <u xml:id="u-730.3" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-731">
          <u xml:id="u-731.0" who="#MarcinWarchoł">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-731.1" who="#MarcinWarchoł">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wolność religijna ma fundamentalne znaczenie wśród wszystkich praw obywatelskich, jest ich podstawą i źródłem. Naruszenie wolności religijnej łamie wszystkie pozostałe prawa obywatelskie. Św. Jan Paweł II zaznaczył, że wolność sumienia i religii jest pierwszym i niezbywalnym prawem osoby ludzkiej, dotyka bowiem najbardziej istotnej, najbardziej intymnej sfery ducha, podtrzymuje głęboko zakotwiczoną w każdej osobie ludzkiej rację bytu innych wolności.</u>
          <u xml:id="u-731.2" who="#MarcinWarchoł">Wolność religijna jako wyjątkowe prawo wykracza bowiem poza doczesność. W przypadku osób wierzących służy ona zbawieniu. Dzięki wolności religijnej człowiek otrzymuje zbawienie, dlatego ma ona wymiar wertykalny, a nie horyzontalny. I ta wolność religijna jest dziś niestety w szczególny sposób łamana. O ile dla działaczy praw człowieka konwencja o ochronie praw człowieka jest niemal świeckim dekalogiem, o tyle o art. 9 tej konwencji, przypominany tutaj już wcześniej, statuujący wolność religijną, trzeba się upominać, trzeba go przypominać, decyduje tu bowiem praktyka, a nie litera prawa. O ile sfera wolności osób LGBT jest stale poszerzana, to sfera praw chrześcijan jest ograniczana.</u>
          <u xml:id="u-731.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-731.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-731.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-731.6" who="#MarcinWarchoł">Przykłady tego, występujące zarówno za granicą, jak i niestety coraz częściej w naszym kraju, są niezwykle bulwersujące. Była minister spraw wewnętrznych, wicepremier Finlandii została oskarżona z tego powodu, że przypomniała o biblijnej zasadzie, że rodziną jest związek kobiety i mężczyzny, a nie związek dwóch kobiet czy dwóch mężczyzn. Słynny piłkarz grecki został skazany na 10 miesięcy pozbawienia wolności. Za co? Za to, że przypomniał, że pan Bóg stworzył Adama i Ewę, mężczyznę i kobietę. Został skazany na 10 miesięcy pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-731.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Miłość to miłość.)</u>
          <u xml:id="u-731.8" who="#MarcinWarchoł">Hiszpański parlament przyjął prawo — ono już obowiązuje — według którego za modlitwę pod klinikami aborcyjnymi wymierzana jest kara do 1 roku więzienia.</u>
          <u xml:id="u-731.9" who="#MarcinWarchoł">W Polsce przykładów ograniczania wolności religijnej jest niestety coraz więcej. Prokuratura prowadzi w tej chwili 2435 postępowań, podczas gdy 7 lat temu było ich zaledwie 167. Skala wzrostu jest gigantyczna, o 1400%. 1/4 wszystkich przestępstw z nienawiści w Europie stanowią przestępstwa przeciwko chrześcijanom. Skala wzrostu jest tu również zatrważająca — o ok 100% więcej w skali zaledwie jednego roku, porównanie danych z roku 2021 do danych z roku 2020. Parodia mszy świętej odbywająca się regularnie na marszach równości. Atak nożownika na księży na Ostrowie Tumskim, duchowny z poważnymi obrażeniami trafia do szpitala. Tak, ponieważ zło się potęguje, małe rodzi większe. Powodowanie niechęci do chrześcijan prowokuje do ataków fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-731.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-731.11" who="#MarcinWarchoł">W Rypinie przestępca zakłócił mszę świętą, zdewastował kościół w trakcie udzielania komunii świętej, zagrażał księdzu, zagrażał wiernym.</u>
          <u xml:id="u-731.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Naśladował Scheuring-Wielgus.)</u>
          <u xml:id="u-731.13" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Ksiądz zgwałcił 80 dzieci. 80 dzieci… Sprawa została unieważniona.)</u>
          <u xml:id="u-731.14" who="#MarcinWarchoł">W Szczecinie pobito księdza. Sprawcy chcieli dokonać świętokradztwa — odprawić mszę świętą. Proboszcza bili po twarzy, upokarzali, szydzili z niego. W Poznaniu podczas wyboru geja roku doszło do usiłowania, do symulowania zabójstwa poprzez podcięcie gardła abp Jędraszewskiemu. Sąd uniewinnił sprawcę.</u>
          <u xml:id="u-731.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-731.16" who="#MarcinWarchoł">W Mogilnie doszło do profanacji figur dzieci fatimskich w kościele pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Sprawcy zniszczyli za pomocą kostki brukowej wszystkie figurki tam się znajdujące. W Warszawie doszło do sprofanowania hostii podczas mszy świętej w parafii św. Jan Pawła II na Bemowie. Kobieta rzuciła się na księdza, wyrywając mu z ręki komunikant i przewróciła kielich z winem.</u>
          <u xml:id="u-731.17" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: A księżą gwałcą dzieci.)</u>
          <u xml:id="u-731.18" who="#MarcinWarchoł">W Warszawie doszło do zakłócenia mszy świętej. Kobiety wtargnęły do bazyliki katedralnej, przeszkodziły w sprawowaniu mszy. Ponownie w Warszawie doszło do zniszczenia i profanacji pomnika św. Jana Pawła II na pl. Grzybowskim. W Poznaniu 32 osoby wtargnęły do bazyliki i zakłóciły sprawowanie nabożeństwa. W Szczecinku grupa osób publicznie napadła na kapłana, który szedł z ciałem pana Jezusa. Te osoby wyrwały mu je, sprofanowały, pobiły go. W Szczecinie doszło do przeszkodzenia w sprawowaniu mszy świętej. W Łodzi grupa sprawców wtargnęła do bazyliki. W Tyńcu nagi mężczyzna wszedł na ołtarz i dokonał profanacji tego świętego miejsca. I wreszcie ostatni przykład: w Goleszowie zdewastowano świątynię, satanistyczne napisy, pentagramy na drzwiach kościoła. Takie przykłady można mnożyć. To są tylko jedne z tysięcy przypadków — a przypomnę, że tylko 5% takich spraw jest zgłaszanych do prokuratury — gdy osoby wierzące są wyszydzane, wyśmiewane, lżone, najświętsze wartości są poniżane.</u>
          <u xml:id="u-731.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Biblia. Koran nie.)</u>
          <u xml:id="u-731.20" who="#MarcinWarchoł">I niestety postawa sądów jest haniebna.</u>
          <u xml:id="u-731.21" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Kto jest… sprawiedliwości?)</u>
          <u xml:id="u-731.22" who="#MarcinWarchoł">Sprawcy, którzy rozklejali wizerunek Matki Bożej w aureoli tęczowej na toalecie i na śmietnikach, zostali uniewinnieni przez Sąd Rejonowy w Płocku. Sprawcy, którzy wtargnęli do kościoła — pani poseł Scheuring-Wielgus powinna doskonale znać tę sprawę…</u>
          <u xml:id="u-731.23" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Bardzo dobrze znam.)</u>
          <u xml:id="u-731.24" who="#MarcinWarchoł">…też zostali uniewinnieni, ponieważ sąd stwierdził…</u>
          <u xml:id="u-731.25" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Sama umiem już decydować.)</u>
          <u xml:id="u-731.26" who="#MarcinWarchoł">…że mają prawo demonstrowania swoich poglądów o zabijaniu dzieci nienarodzonych w kościele.</u>
          <u xml:id="u-731.27" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Ksiądz z Tarnowa 80 dzieci zgwałcił.)</u>
          <u xml:id="u-731.28" who="#MarcinWarchoł">Dlatego ta zmiana jest niezbędna.</u>
          <u xml:id="u-731.29" who="#komentarz">(Głos z sali: Okłamała pani Ojca Świętego.)</u>
          <u xml:id="u-731.30" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamczucha.)</u>
          <u xml:id="u-731.31" who="#MarcinWarchoł">Ta zmiana wychodzi naprzeciw tej lawinowo wzrastającej skali agresji, nienawiści, która obecnie ma miejsce.</u>
          <u xml:id="u-731.32" who="#komentarz">(Głos z sali: Oszusta pani przyprowadziła.)</u>
          <u xml:id="u-731.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaruzelski nie pozwolił… przerywać mszy, Jaruzelski nie pozwolił.)</u>
          <u xml:id="u-731.34" who="#MarcinWarchoł">Proponujemy zmianę poprzez zmianę art. 195 i usunięcie określenia mówiącego o złośliwości, które stanowi barierę dla ochrony wiernych, ponieważ sądy interpretują to jako prawo do głoszenia absolutnie nieludzkich poglądów, prawo do demonstrowania w kościele poglądów proaborcyjnych, które są nie do pogodzenia z tym miejscem.</u>
          <u xml:id="u-731.35" who="#komentarz">(Głos z sali: I z czego się pani śmieje?)</u>
          <u xml:id="u-731.36" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak ktoś psy oddaje do schroniska, to i ludzi nie szanuje.)</u>
          <u xml:id="u-731.37" who="#MarcinWarchoł">Ponadto proponujemy usunięcie z art. 196 określenia mówiącego o obrazie uczuć religijnych.</u>
          <u xml:id="u-731.38" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-732">
          <u xml:id="u-732.0" who="#MałgorzataGosiewska">Szanowni państwo, ja bardzo proszę o…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-733">
          <u xml:id="u-733.0" who="#MarcinWarchoł">Obraza uczuć religijnych została wpisana do tego przepisu przez komunistów w 1949 r., gdy było ciche przyzwolenie do ataków na Kościół…</u>
          <u xml:id="u-733.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Piesek piszczy do tej pory.)</u>
          <u xml:id="u-733.2" who="#MarcinWarchoł">…ale nawet wtedy nie dochodziło do tak haniebnych sytuacji, jakie mają miejsce w tej chwili. Dlatego też bezwzględnie miejsce i przedmiot kultu religijnego powinny być chronione, bez względu na to, czy ktoś się poczuł urażony czy nie.</u>
          <u xml:id="u-733.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-733.4" who="#MarcinWarchoł">Ludzie nie powinni być ciągani po sądach, prokuraturach z pytaniem, czy ich to obraża czy nie. To obraża obiektywnie każdego, komu leży na sercu natura człowieka, bo to, co się dzieje, jest sprzeczne z naturą człowieka. Hejt, nienawiść, agresja — na to nie ma miejsca w sferze publicznej. I to jest projekt proobywatelski, prowolnościowy. To nie jest projekt przeciwko komukolwiek. To jest projekt za ochroną wolności religijnej, fundamentu wszystkich wolności.</u>
          <u xml:id="u-733.5" who="#MarcinWarchoł">Wreszcie proponujemy wprowadzenie specjalnego kontratypu dla wszystkich tych, którzy powołują się na swoje poglądy religijne, a z tego powodu cierpią prześladowania. Przykład: pracownik IKEA, który został zwolniony, a kierowniczka, która go zwolniła, została niedawno uniewinniona przez sąd.</u>
          <u xml:id="u-733.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-733.7" who="#MarcinWarchoł">Następnie drukarz z Łodzi, który odmówił drukowania plugawego plakatu symbolizującego LGBT, miał również kłopoty z prawem. Cztery instancje sądów się tą sprawą zajmowały. Dzięki panu ministrowi Zbigniewowi Ziobrze ten człowiek prawomocnie został ostatecznie oczyszczony z wszystkich zarzutów, a ten przepis, który był podstawą uznania go za winnego, już dzisiaj jest nieistniejący, uznany za niekonstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-733.8" who="#MarcinWarchoł">Wreszcie w jednej ze szkół w Szczecinie doszło do zdjęcia krzyża przez dyrektorkę szkoły.</u>
          <u xml:id="u-733.9" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Bardzo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-733.10" who="#MarcinWarchoł">We Wrocławiu nie wpuszczono biskupa na poświęcenie pralni założonej przez towarzystwo św. brata Alberta.</u>
          <u xml:id="u-733.11" who="#MarcinWarchoł">Doszło do szykan młodzieży na rekolekcjach w Tylmanowej. Ksiądz organizujący rekolekcje Ruchu Światło-Życie spotkał się z nagonką, z atakiem, z hejtem, z nienawiścią tych, którzy regularnie naruszają prawo do wolności religijnej. Ustawka medialno-instytucjonalna przeciwko niewinnym osobom biorącym udział w tych rekolekcjach.</u>
          <u xml:id="u-733.12" who="#MarcinWarchoł">Tego typu przykłady, drodzy państwo, można niestety coraz bardziej mnożyć. W dniu dzisiejszym media podały, że w powiecie radomszczańskim doszło do kolejnego ścięcia krzyża.</u>
          <u xml:id="u-733.13" who="#MarcinWarchoł">Dlatego te przepisy są niezbędne i te przepisy zapewnią wolność religijną, ochronę tej wolności. Przepisy są konieczne dla wszystkich tych, którym leży na sercu spokój, bezpieczeństwo, którym leży na sercu wolność religijna. Bardzo proszę o ich przyjęcie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-733.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-734">
          <u xml:id="u-734.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-734.1" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę o zabranie głosu przedstawiciela Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej pana Mateusza Wagemanna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-735">
          <u xml:id="u-735.0" who="#MateuszWagemann">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję. Powinienem się ustosunkować do zadanych pytań, aczkolwiek w zasadzie przynajmniej część tych pytań jest potwierdzeniem konieczności wprowadzenia tych przepisów. Treść wypowiedzi i pytań, które państwo zadawali, tych okrzyków — państwo obserwujący być może po drugiej stronie kamer nie wszystko słyszą, natomiast niewątpliwie spora część wypowiedzi państwa posłów potwierdza właściwie słuszność założeń tego projektu i konieczność jego wprowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-735.1" who="#MateuszWagemann">Postaram się odnieść do wypowiedzi i do pytań w pewien sposób zbiorowy. Wielu posłów, wiele pań i panów posłów kwestionowało czy podawało w wątpliwość kwestię prześladowań. Znaczy, państwo twierdzicie, że nie ma w Polsce prześladowania ani chrześcijan, ani żadnego Kościoła, zwłaszcza Kościoła katolickiego. Powiem szczerze, że nie wiem, w jaki sposób i gdzie państwo w treści tego projektu lub jego uzasadnienia znaleźli coś o prześladowaniach. Jeżeli ktoś się zapoznał z treścią — a tego dużo nie jest, bo to jest jedna kartka, uzasadnienie też długie nie jest — to nie ma tam nic o prześladowaniu. To nie jest projekt, który ma walczyć z prześladowaniami…</u>
          <u xml:id="u-735.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze nie.)</u>
          <u xml:id="u-735.3" who="#MateuszWagemann">…więc odnoszenie się do kwestii prześladowań jest pewnego rodzaju manipulacją, ale głównie przeciwników tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-735.4" who="#MateuszWagemann">Jeżeli chodzi o wymiar kar — bo też takie pytania padały, ile lat więzienia, ile lat dla członków rządu, dla organizacji, dla innych osób — to również uważna lektura tego projektu i szybkie jego porównanie z aktualnym brzmieniem Kodeksu karnego prowadzą do wniosku, że projekt ten kar nie zmienia. On nie zawiera przepisów, które podnosiłyby kary za przestępstwa, o których mowa w tych przepisach.</u>
          <u xml:id="u-735.5" who="#MateuszWagemann">Była też, poniekąd ironicznie, podnoszona kwestia zakazywania, być może rzekomego, przez ten projekt wolności artystycznej, zakazywania filmów czy też różnego rodzaju twórczości, która zdaniem niektórych z państwa posłów jest potrzebna i pożądana. Nie taka jest przecież istota i cel tego projektu. Bo nie chodzi w nim o to, żeby ograniczać wolność artystyczną czy jakąkolwiek inną wolność, ale o to, żeby chronić wolność sumienia i wyznania. Wolność religijną, która jest również prawnie i konstytucyjnie gwarantowana. I jeśli już mowa o świeckości państwa, które też jest zagwarantowane w konstytucji, to nie możemy zapominać o tym, że w konstytucji wolność sumienia i wyznania jest również gwarantowana. To jest wolność konstytucyjna. Czy komuś z państwa posłów się to podoba czy nie, takie jest brzmienie aktualnie obowiązującej w Polsce konstytucji i na tym się opieramy.</u>
          <u xml:id="u-735.6" who="#MateuszWagemann">Jeżeli pytacie państwo o brak konkretnych orzeczeń czy brak rozstrzygnięć sądowych czy konkretnych spraw, które stanowiłyby uzasadnienie tego projektu ustawy, to pan minister Marcin Warchoł przedstawił szereg tego typu zdarzeń, konkretnych występków, przestępstw, które miały miejsce w ciągu ostatnich 2 lat w Polsce, które stanowią, wydaje się, wystarczające uzasadnienie tego projektu. Chodzi przede wszystkim o dewastacje kościołów, oczywiście o przerywanie, zakłócanie mszy świętych — w czym akurat pani poseł ma dość duże doświadczenie, bo przecież w tego typu sytuacji uczestniczyła — ale też chodzi o inne kwestie.</u>
          <u xml:id="u-735.7" who="#komentarz">(Głos z sali: W przestępstwie, to jest przestępstwo.)</u>
          <u xml:id="u-735.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Przestępstwo.)</u>
          <u xml:id="u-735.9" who="#MateuszWagemann">Tak, oczywiście, w przestępstwie zakłócania obrzędu religijnego, mszy świętej, art. 195, chociaż z niezrozumiałych przyczyn nie zostało to uznane za złośliwe i właśnie dlatego, m.in. dlatego, to znamię złośliwości powinno być z tego przepisu absolutnie wykreślone.</u>
          <u xml:id="u-735.10" who="#MateuszWagemann">Kwestia tego, czy ten przepis, ta ustawa ma chronić kler czy wiernych. Wydaje się, że w sposób jednoznaczny wykazaliśmy, że istotą tego projektu jest ochrona wolności sumienia i wyznania, ochrona wolności religijnej, a więc ochrona wszystkich obywateli polskich.</u>
          <u xml:id="u-735.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Wszystkich obywateli, tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-735.12" who="#MateuszWagemann">Ochrona wszystkich osób, które mają konstytucyjne prawo korzystać z tej wolności. Nie chodzi tu o obronę jednego kościoła, jednego związku wyznaniowego, wiernych jednego kościoła, ale chcemy objąć tą ochroną każdego, kto w Polsce chce z wolności sumienia i wyznania korzystać. I takie przecież jest wprost brzmienie tych przepisów, bo jest tam wciąż mowa o kościołach i związkach wyznaniowych, o prawnie uregulowanej w Polsce sytuacji. Tym bardziej oczywiście wydaje się to pytanie absurdalne, ale jednak się do niego odniosę. Nikogo na żadnym stosie, myślę, że ani obecny tutaj skład państwa posłów, ani tym bardziej członków rządu nie chce na żadnych stosach palić ani w żaden inny sposób prześladować. Nie o to chodzi przecież w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-735.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Palenie to niezdrowe jest.)</u>
          <u xml:id="u-735.14" who="#MateuszWagemann">Był też taki zarzut podnoszony w trakcie państwa wypowiedzi o bezradności wymiaru sprawiedliwości. Otóż, szanowni państwo, proszę zwrócić uwagę, że wymiar sprawiedliwości — czy mówimy o organach ścigania, czy o organach orzekających — musi się opierać na przepisach aktualnie obowiązujących. I jeżeli te przepisy są nieprecyzyjne, nieprawidłowo sformułowane, tak jak ten przepis w starym brzmieniu o obrazie uczuć religijnych, to często po prostu sprawców różnego rodzaju dewastacji, profanacji nie można w świetle tych przepisów ukarać. Albo brak jest wystarczających dowodów uzasadniających czy wykazujących obrazę uczuć religijnych, dlatego że nikt nie wie, łącznie z tymi, którzy te przepisy stosują, czym jest ta obraza uczuć religijnych. I właśnie dlatego należy skonkretyzować ten przepis, napisać w nim wprost, że znieważanie przedmiotów czci religijnej, znieważanie miejsc kultu religijnego jest karalne. Bo to można w sposób konkretny w trakcie postępowania zbadać, wykazać, udowodnić i doprowadzić do określonego wyroku w toku postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-735.15" who="#MateuszWagemann">Zmiany, tak jak już powiedziałem, dotyczą więc wszystkich religii. Tak jak mówiłem, padł też postulat o zgłoszonym jakiś czas temu projekcie likwidacji art. 196. To też potwierdza, że przepis w dzisiejszym brzmieniu jest niewątpliwie krytykowany i z lewej, i z prawej strony sceny politycznej.</u>
          <u xml:id="u-735.16" who="#MateuszWagemann">Padło także pytanie, czy najpierw można oszukiwać, a później proponować tego typu przepisy. Nie wiadomo, o jakim oszustwie pan poseł mówił. Wydaje się, że jednak była to swego rodzaju manipulacja.</u>
          <u xml:id="u-735.17" who="#MateuszWagemann">Chciałbym podkreślić jedną rzecz. Występuję tutaj jako pełnomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, a więc występuję w imieniu rzeszy obywateli polskich, którzy podpisali ten projekt…</u>
          <u xml:id="u-735.18" who="#komentarz">(Głos z sali: 400 tys.)</u>
          <u xml:id="u-735.19" who="#MateuszWagemann">…blisko 400 tys. osób, często niebędących czy w przeważającej większości niebędących przecież członkami żadnych partii politycznych, ludzi, którzy politycznie nie są w nic zaangażowani, ludzi, którzy chcą w spokoju korzystać ze swojego prawa do wolności sumienia i wyznania, którzy chcą korzystać z posługi religijnej, z nabożeństw, z aktów religijnych. Podpisali ten projekt, ponieważ dostrzegają problem. To jest najlepszy dowód na to, że nie mówimy o problemie fikcyjnym, tylko bardzo realnym. Spotykaliśmy się w trakcie tych kilku tygodni, podczas których były zbierane podpisy, z rzeszami ludzi, którzy niejednokrotnie ze łzami w oczach przychodzili i dziękowali za tę inicjatywę. Właśnie dlatego, że w szeregu miejscowości na terenie kraju dostrzegają problem. Są obserwatorami wielu niepokojących zdarzeń, o których była już tutaj mowa, nie tylko zakłócania mszy świętych, ale także dewastowania różnego rodzaju kapliczek, przydrożnych krzyży, dróg krzyżowych, kalwarii, mnóstwa, mnóstwa miejsc, które niejednokrotnie zostały potraktowane w sposób bestialski. A przecież mówimy także, szanowni państwo, o przemocy fizycznej, która również na tle wyznaniowym w Polsce występowała i tego typu postępowania, tego typu sprawy również miały miejsce.</u>
          <u xml:id="u-735.20" who="#MateuszWagemann">Nie jest to absolutnie problem fikcyjny, jest to problem szalenie ważny, istotny dla tysięcy Polek i Polaków. Dlatego jeżeli państwo krytycznie występujecie przeciwko temu projektowi, do czego oczywiście macie prawo, rozumiem, krytykując tego typu unormowania czy propozycje regulacji prawnej, to apeluję, abyście wzięli pod uwagę, że państwo nie obrażacie w niektórych swoich skandalicznych wręcz wypowiedziach projektodawców, wnioskodawców. Nie obrażacie też państwo tych posłów, którzy przyszli poprzeć ten projekt ustawy, ale występujecie państwo przeciwko prawie 0,5 mln polskich obywateli. To są Polacy, którzy mają konstytucyjnie gwarantowane prawa i mają także prawo do należytej ochrony prawnej, którą ten projekt im gwarantuje. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-735.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-735.22" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Ile pan zarobił?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-736">
          <u xml:id="u-736.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-736.1" who="#MałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-736.2" who="#MałgorzataGosiewska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-736.3" who="#MałgorzataGosiewska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na kolejnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-736.4" who="#MałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (druki nr 2849 i 2850).</u>
          <u xml:id="u-736.5" who="#MałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę pana posła Jerzego Małeckiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-737">
          <u xml:id="u-737.0" who="#JerzyMałecki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej zawartym w druku sejmowym nr 2849.</u>
          <u xml:id="u-737.1" who="#JerzyMałecki">Przedmiotowy projekt dotyczy poprawy efektywności działania Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych poprzez przeniesienie zadań, które odnoszą się do kontroli transakcji z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji do Krajowej Administracji Skarbowej. Projektowana zmiana przepisów umożliwi IJHARS skoncentrować się na kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, pozostawiając zadania odnoszące się do kontroli transakcji dotyczących m.in. produkcji lub obrotu żywnością KAS.</u>
          <u xml:id="u-737.2" who="#JerzyMałecki">Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi pochyliła się nad procedowanym projektem na posiedzeniu, które odbyło się 13 grudnia 2022 r. W toku prowadzonych prac zgłoszono dwie poprawki, które spotkały się z akceptacją komisji.</u>
          <u xml:id="u-737.3" who="#JerzyMałecki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi pozytywnie opiniuje przedstawiony rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej i popiera jego przyjęcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-737.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-738">
          <u xml:id="u-738.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-738.1" who="#MałgorzataGosiewska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-738.2" who="#MałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-738.3" who="#MałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawi pani poseł Beata Strzałka.</u>
          <u xml:id="u-738.4" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-739">
          <u xml:id="u-739.0" who="#BeataStrzałka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, druk nr 2849.</u>
          <u xml:id="u-739.1" who="#BeataStrzałka">Według dotychczasowych przepisów prawnych do zadań Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych należy kontrola prawidłowości wypłat środków polskim beneficjentom z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji. Na podstawie rozporządzenia 1306/2013 w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej wyznacza się specjalną jednostkę odpowiedzialną za przeprowadzenie kontroli przez urzędników zatrudnionych bezpośrednio przez tę jednostkę lub koordynowanie kontroli przez urzędników innych jednostek i nadzór nad tymi kontrolami.</u>
          <u xml:id="u-739.2" who="#BeataStrzałka">W Polsce na podstawie ustawy o krajowej administracji pełnienie funkcji takiej jednostki zostało powierzone szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Zaproponowane w projekcie ustawy przepisy przenoszą zadanie w zakresie tzw. kontroli ex post realizowane dotychczas przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych do Krajowej Administracji Skarbowej. Do KAS zostaną przeniesione zadania dotyczące kwestii kontroli prawidłowości dokonanych transakcji finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji realizowanych w ramach wspólnej polityki rolnej z wyłączeniem refundacji eksportowych. Projekt ustawy przewiduje regulacje dotyczące określenia zasad przeprowadzonych kontroli ex post przez KAS, a także sposobów postępowania z aktami spraw związanych z zakończonymi kontrolami transakcji, przygotowania analizy ryzyka i programów kontroli oraz przekazania kopii akt dotyczących takich kontroli.</u>
          <u xml:id="u-739.3" who="#BeataStrzałka">Nowe regulacje wymagają przyjęcia również przepisów przejściowych. Do kontroli prawidłowości dokonanych transakcji finansowanych z EFRG realizowanych w ramach wspólnej polityki rolnej z wyłączeniem refundacji eksportowych prowadzonych przez organy inspekcji handlowej artykułów rolno-spożywczych rozpoczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-739.4" who="#BeataStrzałka">Zmiany dotyczą również spraw pracowniczych. Pracownicy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz inspekcji odpowiedzialni za kontrole finansowe ex post staną się pracownikami Ministerstwa Finansów albo Izby Administracji Skarbowej, co daje gwarancję, że po zmianie tych przepisów zadania w zakresie kontroli ex post będą wykonywać te same osoby.</u>
          <u xml:id="u-739.5" who="#BeataStrzałka">Ustawa ma na celu zwiększenie efektywności nadzoru nad prawidłowością dokonywanych transakcji finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji w mechanizmach rynku wewnętrznego realizowanych w ramach wspólnej polityki rolnej, a także poprawę efektywności Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w zakresie przypisanych ustawowo innych zadań.</u>
          <u xml:id="u-739.6" who="#BeataStrzałka">W wyniku projektowanej ustawy kompetencja do przeprowadzenia kontroli ex post zostanie przyznana całościowo dyrektorom izb administracji skarbowej. Ustawa znosi również kompetencje ministra rolnictwa i rozwoju wsi do przeprowadzenia analizy ryzyka i opracowania projektu rocznego programu kontroli. Te obwiązki przejmie po zmianie ustawy minister finansów.</u>
          <u xml:id="u-739.7" who="#BeataStrzałka">Projektowana ustawa została poddana konsultacjom publicznym z organizacjami społeczno-zawodowymi, a także instytucjami działającymi w obszarze proponowanych zmian. Zmiany te nie stanowią nowych zadań dla administracji publicznej, nie kształtują nowych obciążeń i obowiązków dla sektora prywatnego, w tym przedsiębiorców i rolników. Proponowane zmiany do ustawy zostały rozpatrzone podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-739.8" who="#BeataStrzałka">Klub Prawa i Sprawiedliwości wnosi o uchwalenie przez Wysoką Izbę przedłożonej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-739.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-740">
          <u xml:id="u-740.0" who="#MałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-740.1" who="#MałgorzataGosiewska">Pan poseł Kazimierz Plocke wygłosi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-740.2" who="#MałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-741">
          <u xml:id="u-741.0" who="#KazimierzPlocke">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-741.1" who="#KazimierzPlocke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska w sprawie projektu ustawy z druku nr 2849.</u>
          <u xml:id="u-741.2" who="#KazimierzPlocke">Przepisy Unii Europejskiej zobowiązują państwa członkowskie do wyznaczenia specjalnej jednostki w zakresie kontroli ex post, co wynika z rozporządzenia Parlamentu i Rady Europejskiej nr 2116 z 2 grudnia 2021 r. Na zmianę przepisów rząd miał 1 rok, a teraz robimy wszystko na ostatnią chwilę. Dziś, po latach doświadczeń Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, wiemy, że system kontroli bezpieczeństwa żywności wymaga zmian. Politycy rządzącej partii podczas spotkań z rolnikami powtarzają, że mamy wystarczające ilości najlepszej żywności w świecie, do tego zdrowej i stosunkowo taniej. Krócej mówiąc: dobre, bo polskie.</u>
          <u xml:id="u-741.3" who="#KazimierzPlocke">W ciągu ostatnich 7 lat mieliśmy wystarczająco dużo sygnałów, aby zacząć się niepokoić o bezpieczeństwo żywności i stan urzędowej kontroli bezpieczeństwa żywności w Polsce. Przypomnę: od 2010 r. do 2022 r. globalna produkcja towarów rolno-spożywczych wzrosła o 56%, wzrosły także oczekiwania konsumentów. Interesujące jest to, że w grudniu 2021 r. Najwyższa Izba Kontroli przy współudziale pracowników naukowych uniwersytetów rolniczych przeanalizowała dziewięć swoich kontroli prowadzonych w ciągu ostatnich 6 lat oraz wyniki pięciu audytów Komisji Europejskiej dotyczących bezpieczeństwa żywności w Polsce. W efekcie, poza krytyczną oceną stanu obecnego, powstały rekomendacje, które miały usprawnić system kontroli bezpieczeństwa żywności w Polsce i wpłynąć na ogólny poziom stanu zdrowia społeczeństwa. Zalecono przekazanie ogółu kompetencji związanych z kontrolą żywności jednemu z istniejących organów kontroli żywności lub powołanie nowej, wyspecjalizowanej inspekcji podległej ministrowi właściwemu do spraw zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-741.4" who="#KazimierzPlocke">Panie Ministrze! Dlaczego w tej sprawie nic nie zrobiono, mimo że w 2017 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności? Projekt nie został skierowany na drogę legislacyjną. Dlaczego? Co o tym zdecydowało?</u>
          <u xml:id="u-741.5" who="#KazimierzPlocke">Jak wykazują kontrole Najwyższej Izby Kontroli, instytucje zajmujące się kontrolą żywności w Polsce, a przypomnę, że należą do nich Państwowa Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, nie współpracują ze sobą. Ich kompetencje często się nakładają, procedury nie są przejrzyste, organy kontrolne nie koordynują swoich działań. Taki jest obraz systemu kontroli bezpieczeństwa w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-741.6" who="#KazimierzPlocke">Uznajemy, że od realizacji instytucjonalnej i prawnej reformy całego systemu urzędowej kontroli żywności nie ma już w Polsce odwrotu. Zdrowa i bezpieczna żywność to składowe szerszego problemu, a mianowicie odporności Polski na kryzysy w sytuacjach takich jak chociażby zagrożenie COVID-em czy wojna w Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-741.7" who="#KazimierzPlocke">Panie Ministrze! Odwagi w reformowaniu systemu bezpieczeństwa żywności w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-741.8" who="#KazimierzPlocke">Analizowany projekt ustawy sprowadza się do, po pierwsze, przesunięcia 23 pracowników Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych z pionu kontroli odpowiednio do Ministerstwa Finansów i Krajowej Administracji Skarbowej. W praktyce naszym zdaniem oznacza to, że minister rolnictwa ogranicza swoje zadania i kompetencje. Wcześniej zauważyliśmy to, kiedy minister rolnictwa przekazał spółki strategiczne z sektora rolnego do Ministerstwa Aktywów Państwowych w celu utworzenia Krajowej Grupy Spożywczej. To oznacza, że rzeczywiście ten proces zachodzi, i tu mamy pewne obawy, czy nie będzie się pogłębiał i czy nie będzie za chwilę tak, że ministerstwo rolnictwa będzie skrzynką przekaźnikową do przekazywania pieniędzy na realizację wspólnej polityki rolnej i krajowych instrumentów wsparcia. Panie ministrze, oczekujemy refleksji nad tymi niedobrymi procesami.</u>
          <u xml:id="u-741.9" who="#KazimierzPlocke">Z zapisów analizowanego projektu ustawy wynika, że minister rolnictwa i podległe mu instytucje udostępnią Krajowej Administracji Skarbowej protokoły z kontroli ex post dostawców mleka, owoców i warzyw do szkół oraz pszczelarzy. I tutaj też mamy pytanie, panie ministrze: Czy inne podmioty z branży rolno-spożywczej będą objęte kontrolami Krajowej Administracji Skarbowej?</u>
          <u xml:id="u-741.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-741.11" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-742">
          <u xml:id="u-742.0" who="#RyszardTerlecki">Panie pośle, wyczerpał pan czas. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-742.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Arkadiusz Iwaniak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-743">
          <u xml:id="u-743.0" who="#ArkadiuszIwaniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Projektowana ustawa o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej przenosi zadania realizowane dotychczas przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w zakresie tzw. kontroli ex post do Krajowej Administracji Skarbowej. I zasadniczo mógłbym zakończyć swoje wystąpienie, mówiąc, że klub Lewicy popiera zapisy tej ustawy, gdyby nie to, co czytamy dalej w uzasadnieniu: Zaprojektowane w projekcie ustawy przepisy umożliwią inspekcji skoncentrowanie się na podstawowych zadaniach tej inspekcji, tj. na kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. A zatem można domniemywać, że do tej pory, w związku z tym, że inspekcja musiała robić kontrole ex post, nie miała ona wystarczającej liczby pracowników, wystarczających możliwości systemowych do tego, żeby tę kontrolę jakości handlowej i artykułów rolno-spożywczych oraz bezpieczeństwa artykułów rolno-spożywczych po prostu kontrolować. Ponadto to stwierdzenie pokazuje, iż państwo tak naprawdę przyznajecie się do tego, że te kontrole nie były realizowane przez tę inspekcję. Ponadto stwierdzenie, iż po przekazaniu części kompetencji do KAS inspekcja skupi się na podstawowych zadaniach, jest trochę kłamstwem, bo wraz z kompetencjami przecież przekazujecie pracowników. A więc jak się skupicie, skoro tych pracowników również przekazujecie? A więc stan osobowy nadal będzie ten sam i tak naprawdę de facto zakres kontroli, którą prowadzicie jako inspekcja, będzie taki sam, czyli można powiedzieć, bardzo słaby.</u>
          <u xml:id="u-743.1" who="#ArkadiuszIwaniak">I tu podam przykład, o który prosił pan minister w trakcie posiedzenia komisji, na której rozmawialiśmy o tym projekcie. 20 maja zgłosiliśmy do inspekcji, że przywożone z Grecji i z Hiszpanii truskawki są przesypywane do nowych opakowań i sprzedawane do sieci handlowych jako produkt polski. Dostaliśmy odpowiedź już 9 czerwca, że inspekcja przeprowadziła kontrolę w dniach 23–27 maja i ujawniła 36 kg truskawek pochodzących z Hiszpani, a sprzedawanych jako polskie. Przecież to jest jakiś kabaret. Wtedy gdy tak naprawdę rozpoczyna się w Polsce okres zbioru truskawek, a w Hiszpanii i w Grecji z racji położenia ten okres już trwał wcześniej, inspekcja to ujawnia, a powinna prowadzić permanentną kontrolę, nie tylko wtedy kiedy ktoś napisze pismo, ale permanentną kontrolę. Ujawnia 36 kg truskawek z podrobionym oznaczeniem kraju pochodzenia. Przecież to jest śmieszne.</u>
          <u xml:id="u-743.2" who="#ArkadiuszIwaniak">Ale w kolejnym piśmie, bo pan minister również o to pytał, podaliśmy dokładny plan i system kontroli, jaką należy przeprowadzić, zaczynając od sieci handlowej, idąc aż do samego importera, tak aby prześledzić, na którym etapie dochodzi do fałszowania oznaczenia kraju pochodzenia. Można domniemywać, że inspekcja z tego nie skorzystała. Ale żeby udowodnić, że ta inspekcja, tak jak jest to napisane w uzasadnieniu, nie realizowała podstawowych zadań, to powiem chociażby o ostatniej sytuacji dotyczącej ujawnionych ogórków z Rosji, które były również w jednej z sieci handlowych. Nie słyszałem, żeby inspekcja wykryła, że te ogórki miały zerwaną naklejkę z oznaczeniem kraju pochodzenia: Rosja i przyklejoną naklejkę z oznaczeniem kraju pochodzenia: Polska. Tego chyba nie ujawniliście, bo o tym nie było słychać.</u>
          <u xml:id="u-743.3" who="#ArkadiuszIwaniak">Ale powiem panu, panie ministrze, o czymś, co się właśnie w tej chwili odbywa. Do Polski ściągany jest koncentrat jabłkowy, który pomieszany z polskim koncentratem sprzedawany jest już jako polski. To jest jedna rzecz. Ale jest druga rzecz. On ściągany jest z krajów, w których środki ochrony są zdecydowanie inne, niedozwolone u nas, w Polsce. A należy domniemywać, że pozostałości tych środków ochrony roślin mają te produkty, które są ściągane do Polski. A przecież mówimy o bezpieczeństwie żywnościowym.</u>
          <u xml:id="u-743.4" who="#ArkadiuszIwaniak">Poprzemy ten projekt, ale myślę, że warto byłoby, gdyby tak naprawdę zastanowić się nad tym, jakie zadania inspekcja powinna tak naprawdę realizować, żeby chronić polskiego rolnika, bo m.in. po to właśnie jest. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-744">
          <u xml:id="u-744.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Zbigniew Ziejewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-745">
          <u xml:id="u-745.0" who="#ZbigniewZiejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, druk nr 2849.</u>
          <u xml:id="u-745.1" who="#ZbigniewZiejewski">Projektowana ustawa przenosi zadania realizowane dotychczas przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, IJHARS, w zakresie tzw. kontroli ex post do Krajowej Administracji Skarbowej, KAS. Celem ustawy jest, aby IJHARS skoncentrował się na podstawowym zadaniu tej instytucji, czyli kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, zaś zadania z tytułu transakcji finansowych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji kontrolowała Krajowa Administracja Skarbowa.</u>
          <u xml:id="u-745.2" who="#ZbigniewZiejewski">Ustawa zwiększa kompetencje Krajowej Administracji Skarbowej, przejęcie przez KAS wyłącznych kompetencji w zakresie zadań związanych z przygotowaniem analizy ryzyka, programów kontroli i sprawozdań oraz związanych z tym kwestii organizacyjno-technicznych, które należeć będą do dyrektorów izb administracji skarbowej. Z kolei na szefa KAS spadnie obowiązek opracowania planów kontroli, które wysyłane będą do Komisji Europejskiej. Proponowane przepisy przewidują, że minister właściwy do spraw rolnictwa i minister właściwy do spraw rynków rolnych oraz organy IJHARS udostępniają, na żądanie szefa KAS lub dyrektora izby administracji skarbowej, akta spraw związanych z zakończonymi kontrolami transakcji oraz przygotowaniem analizy ryzyka i programów kontroli.</u>
          <u xml:id="u-745.3" who="#ZbigniewZiejewski">Ustawa reguluje również transfer pracowników między instytucjami w związku z przekazaniem kompetencji KAS i Ministerstwu Finansów. Zgodnie z zapisami pracownicy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz IJHARS, odpowiedzialni za kontrolę transakcji finansowych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji staną się pracownikami odpowiednio Ministerstwa Finansów oraz izby administracji skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-745.4" who="#ZbigniewZiejewski">Wysoka Izbo! Krajowa Administracja Skarbowa dba o realizację dochodów z tytułu podatków, należności celnych, opłat i nieopodatkowanych należności budżetowych. Chroni interesy Skarbu Państwa i obszaru celnego Unii Europejskiej. Zapewnia obsługę i wsparcie podatników w prawidłowości wykonywanych obowiązków podatkowych i celnych. Kontroluje produkty i wyroby importowane, które mogą stwarzać zagrożenie dla użytkowników i konsumentów lub środowiska. Prowadzi współpracę międzynarodową w obszarze celnym i podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-745.5" who="#ZbigniewZiejewski">Jak widać, zasadne jest, aby ta instytucja zajmowała się kontrolą przepływów pieniężnych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji. Ta instytucja posiada niezbędne narzędzia do tego typu kontroli. Słysząc nazwę: Krajowa Administracja Skarbowa część rolników może być przestraszona, ponieważ to instytucja, z którą mieli do czynienia rzadko lub w ogóle nie mieli do czynienia. Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi dostaliśmy zapewnienie ze strony rządowej, że kontrole te nie będą praktycznie dotyczyć rolników, a sama liczba kontroli jest tak naprawdę znikoma. Zgodnie z zaakceptowanym przez Komisję Europejską programem kontroli na lata 2021–2022 zapowiedziane jest skontrolowanie 23 transakcji. Wierzę, że odciążenie Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w przypadku zadań kontrolnych w zakresie finansów i przepływów środków sprawi, że będzie ona miała więcej czasu na zajmowanie się swoim głównym zadaniem, czyli kontrolą jakości produktów rolno-spożywczych czy kontrolą prawidłowości oznaczenia tychże produktów.</u>
          <u xml:id="u-745.6" who="#ZbigniewZiejewski">Chciałbym zaznaczyć, że ten projekt był konsultowany w organizacjach publicznych. Opiniowały go 134 organizacje, z którymi był konsultowany. Tylko cztery, jeszcze raz to powiem, wniosły do niego uwagi. Widać, jak ten problem jest mało znaczący dla polskich organizacji zajmujących się rolnictwem i pracujących w otoczeniu rolnictwa. Cztery organizacje, a wysłano projekt do konsultacji 134 organizacjom.</u>
          <u xml:id="u-745.7" who="#ZbigniewZiejewski">Polskie Stronnictwo Ludowe poprze ten projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-746">
          <u xml:id="u-746.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-747">
          <u xml:id="u-747.0" who="#MichałUrbaniak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Usłyszeliśmy tu sporo cytatów z oceny skutków regulacji, z uzasadnienia. To wszystko całkiem ciekawe rzeczy. Rozumiemy też tę potrzebę zlikwidowania takiego niepotrzebnego, być może, dualizmu w systemie kontroli kupna-sprzedaży artykułów rolno-spożywczych. Mamy jednak pewne wątpliwości w trosce o dobro polskiego rolnictwa czy tych podmiotów korzystających z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji. Chcielibyśmy je rozjaśnić, wyjaśnić. Może pan minister nam pomoże. Przede wszystkim chciałbym się dowiedzieć, jak wygląda kwestia tych kluczowych wskaźników, efektywności. Czy one faktycznie po przejściu pracowników do Krajowej Administracji Skarbowej będą takie same, jak były, gdy pracowali, jeszcze pracują w Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych? Wiemy, że kompetencje KAS ze swojej natury będą jednak trochę większe. Chodzi o możliwości tych pracowników. W zasadzie ta ocena skutków regulacji do końca tego nie wyklarowała. Chciałbym, żeby pan minister to dopowiedział.</u>
          <u xml:id="u-747.1" who="#MichałUrbaniak">Jeśli już mowa o KAS, też mamy oczywiście obawy dotyczące tego, że przekazanie tych kompetencji może realnie doprowadzić w przyszłości do większej liczby kontroli, może bardziej szczegółowych kontroli czy też do takiego, siłą rzeczy, utrudniania pracy i tak już obarczonym przecież wieloma państwowymi czy unijnymi obciążeniami rolnikom, podmiotom, które współpracują, korzystają z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji. Mamy dość jasne podejście w tej kwestii, że generalnie najlepiej — im bardziej się da, tym lepiej — odsuwać urzędnika od rolnika i dać mu spokojnie pracować, zwiększać tę swobodę produkcji rolnej. Uważamy to za kierunek, w którym należy iść. Wiemy już dzisiaj, że IJHARS może też korzystać np. z kontroli ex post, krzyżowych. Jeżeli chodzi o branie pod uwagę specyfiki przejścia do KAS, zmieniają się też cele urzędu, bo praca w KAS to praca w miejscu, w którym jest większe ciśnienie, jeżeli chodzi o te kontrole, większe ciśnienie w przypadku wyniku kontroli. Boję się, że tu np. kontroli krzyżowych może się pojawić znacznie więcej, a to będzie z pewnością wpływać na pracę, na jakość pracy polskich rolników, polskich firm.</u>
          <u xml:id="u-747.2" who="#MichałUrbaniak">Sprawa, jak pan widzi, wcale nie jest taka jasna. Chciałbym znać odpowiedzi na te pytania. Być może pan minister rozwieje te moje obawy. Albo nie będziemy tego popierać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-748">
          <u xml:id="u-748.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-749">
          <u xml:id="u-749.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-749.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-749.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Projektowana zmiana przepisów umożliwi inspekcji skoncentrowanie się na kontroli handlowej artykułów rolno-spożywczych po przeniesieniu zadań odnoszących się do kontroli transakcji dotyczących m.in. produkcji lub obrotu żywnością do KAS. Przepisy Unii Europejskiej obligują państwa członkowskie do wyznaczenia takiej specjalnej jednostki, która prowadzi kontrole tego typu, kontrole ex post. Rząd podnosi, że w polskim porządku prawnym istnieje dualizm w systemie kontroli, który wynika z kompetencji, które dzielą z jednej strony Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, a z drugiej strony Krajowa Administracja Skarbowa. I oczywiście ten postulat ujednolicenia zasad kontroli i pozostawienia inspekcji tych zadań z zakresu kontroli żywności wydaje się w tej sytuacji zasadny. W związku z tym projektowana ustawa przenosi zadania realizowane dotychczas przez inspekcję do wyłącznej kompetencji organów KAS, przy czym KAS będzie oczywiście mógł korzystać z pomocy innych urzędów. Warto przy tym zauważyć, że z dniem 1 stycznia 2023 r. wchodzi w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia, które de facto upraszcza system kontroli. Z jednej strony dobrze, że robimy to przed terminem wejścia w życie tego rozporządzenia, natomiast z drugiej strony, panie ministrze, to jest kolejna nowelizacja, która jest robiona na ostatnią chwilę — zapalenie płuc. To nie powinno się tak odbywać. Skoro jest czas na to, żeby to wdrożyć, to jednak trzeba to robić z odpowiednim wyprzedzeniem.</u>
          <u xml:id="u-749.3" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Oczywiście w ramach tego projektu zostały załączone również projekty aktów wykonawczych, czyli rozporządzenia, które przenosi środki budżetowe pomiędzy różnymi częściami budżetu oraz precyzuje zasady przyjmowania pracowników. Pytanie pojawiające się przy ustawie, która dotyczy pracowników, a także służby cywilnej, dotyczy tego, czy to nie umożliwi znowu kolejnej czystki, zastąpienia ekspertów, którzy tu pracują, nominatami politycznymi. Wypadałoby, panie ministrze, pogłębić tę odpowiedź. Niemniej jednak…</u>
          <u xml:id="u-749.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-750">
          <u xml:id="u-750.0" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-750.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Sam się pan wyłączył, panie marszałku. Nie było słychać, ale domyślamy się, co pan powiedział.)</u>
          <u xml:id="u-750.2" who="#RyszardTerlecki">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-750.3" who="#RyszardTerlecki">Zgłosili się posłowie zapisani do pytań.</u>
          <u xml:id="u-750.4" who="#RyszardTerlecki">Zamykam listę zgłoszonych do pytań.</u>
          <u xml:id="u-750.5" who="#RyszardTerlecki">Wyznaczam czas pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-750.6" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, pani poseł Senyszyn.</u>
          <u xml:id="u-750.7" who="#RyszardTerlecki">Nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-750.8" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-750.9" who="#RyszardTerlecki">Aha, jeszcze poseł Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-750.10" who="#RyszardTerlecki">Też nie ma pana posła?</u>
          <u xml:id="u-750.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest, jest.)</u>
          <u xml:id="u-750.12" who="#RyszardTerlecki">Jest, przepraszam, pan się schował.</u>
          <u xml:id="u-750.13" who="#RyszardTerlecki">Panie pośle, odrobinę z życiem.</u>
          <u xml:id="u-750.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Ruchy, ruchy.)</u>
          <u xml:id="u-750.15" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-750.16" who="#RyszardTerlecki">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-750.17" who="#komentarz">(Poseł Jan Szopiński: Mogę być na końcu panie marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-750.18" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-751">
          <u xml:id="u-751.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże producentom rolno-spożywczym, polskiemu rolnikowi, chłopu — nie bójmy się tego słowa — i babie na wsi. Szczęść Boże i ratuj się kto może, kiedy rząd Zjednoczonej łże-Prawicy, implementując eurokołchozowe dyrektywy, ściąga wam na głowę kolejną służbę. Krajowa Administracja Skarbowa to jest służba, to jest gruba pała — jak kogoś nią zdzielą, to się w głowie zakręci. Oprócz IJHARS-u, który ma kontrolować jakość, teraz KAS będzie sprawdzał rzetelność. Rzetelność musi być, musi być porządek w papierach, ale mnie zdaje się, że gra, którą było zaproszenie polskiego rolnictwa do eurokołchozu, to jest gra, której nie możecie wygrać. Więc póki tylko można, trzymajcie się od tego z daleka. Ja tego projektu popierać nie będę, mimo że panu szanowny, drogi, bezcenny mój kolego z…</u>
          <u xml:id="u-751.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-752">
          <u xml:id="u-752.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-752.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Tak na słowo nie wypada wierzyć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-753">
          <u xml:id="u-753.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-753.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, chcę dopytać o kwestie przesunięć kadrowych. Jakie zasady będą dotyczyły pracowników, którzy w tej chwili pracują w inspekcji? Czy prawdą jest, że część z nich straci pracę z uwagi na to, że dochodzi do dublowania kompetencji. Jeżeli tak, to ilu pracowników w ciągu najbliższego pół roku może spodziewać się tego, że zostanie bez pracy?</u>
          <u xml:id="u-753.2" who="#MirosławSuchoń">I drugie pytanie. Po tej redukcji zadań w inspekcji o ile wzrośnie przestrzeń dotycząca tego, aby inspekcja wykonywała swoje podstawowe obowiązki, skoro wyciągacie państwo z inspekcji zarówno etaty, jak i środki finansowe? Czyli de facto ucinacie część inspekcji, co wskazuje na to, że część uzasadnienia mija się z prawdą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-754">
          <u xml:id="u-754.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Karolina Pawliczak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-755">
          <u xml:id="u-755.0" who="#KarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt w swoim złożeniu jest słuszny, szczególnie z uwagi na kontrolę jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, ale chcę podkreślić przy tej okazji, że kontrolę żywności przeprowadza dziś kilka instytucji, których kompetencje wzajemnie się nakładają. Są to Państwowa Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Jakości Handlowej czy Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Na podstawie unijnego rozporządzenia w każdym państwie członkowskim wyznacza się obecnie specjalną jednostkę odpowiedzialną za ten obszar, a przesunięcie zadań będzie się pewnie łączyło również z przesunięciem pracowników wraz ze sferą budżetową odpowiedzialną za ten obszar. W związku z tym moje pytanie dotyczy tego, czy to się będzie również wiązać z restrukturyzacją związaną z kadrową kwestią, czyli ze zwolnieniami pracowników. Proszę o informację na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-756">
          <u xml:id="u-756.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Beata Strzałka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-757">
          <u xml:id="u-757.0" who="#BeataStrzałka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W związku z przeniesieniem zadań w zakresie kontroli ex post Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych do Krajowej Administracji Skarbowej ustawa reguluje również sprawy pracownicze. Po zmianie części ustawy część pracowników stanie się pracownikami Ministerstwa Finansów. jak również KAS. Chciałabym zapytać, na jakich zasadach nastąpi weryfikacja przenoszonych pracowników i ilu etatów będzie to dotyczyć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-757.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-758">
          <u xml:id="u-758.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-758.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Ewa Kozanecka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-759">
          <u xml:id="u-759.0" who="#EwaKozanecka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektowana ustawa jest bardzo potrzebna, oczekiwana, przenosi zadania realizowane dotychczas przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w zakresie kontroli tzw. ex post do Krajowej Administracji Skarbowej. Mam pytanie, panie ministrze, w jaki sposób będą odbywały się kontrole ww. inspekcji, na czym będą polegać ich działania, jakie zadania przejmie Krajowa Administracja Skarbowa, na podstawie jakich dokumentów i jak będą rozwiązane sprawy pracownicze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-759.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-760">
          <u xml:id="u-760.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-760.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-761">
          <u xml:id="u-761.0" who="#MartaWcisło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dlaczego teraz rząd zdecydował się na przygotowanie przepisów w zakresie bezpieczeństwa żywności i przekazanie tego do Krajowej Administracji Skarbowej?</u>
          <u xml:id="u-761.1" who="#MartaWcisło">Jakie z tego tytułu mogą wynikać zagrożenia dla firm produkujących żywność, która jest dostarczana do szkół, przedszkoli, jednym słowem: tam, gdzie żywione są dzieci i młodzież? Dlaczego rząd zrezygnował z kontynuowania prac legislacyjnych nad powołaniem jednej instytucji, o którą tak bardzo zabiegał minister Jurgiel, czyli państwowej agencji bezpieczeństwa żywności? Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-761.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-762">
          <u xml:id="u-762.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-762.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Arkadiusz Iwaniak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-763">
          <u xml:id="u-763.0" who="#ArkadiuszIwaniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W związku z uzasadnieniem czy stwierdzeniem w uzasadnieniu, że w końcu IJHARS będzie mógł skoncentrować się na podstawowych zadaniach tej inspekcji, mam pytanie. Proszę podać, ile kontroli w 2021 i 2022 r. do dzisiaj przeprowadziła inspekcja w celu ujawnienia faktu fałszowania kraju pochodzenia artykułów rolno-spożywczych? W ilu przypadkach ujawniono ten proceder? Przy jakich artykułach? Jakiej ilości artykułów rolno-spożywczych to dotyczyło? Jakie nałożono kary? Ale proszę również odpowiedzieć na pytanie, czy inspekcja powróciła z rekontrolą do tych podmiotów, u których ujawniono ten proceder? Proszę podać miejsce kontroli oraz rodzaj podmiotu kontrolowanego. Czy to była sieć handlowa, lokal, lokalny sklep, sprzedawca na targowisku, czy może firma skupująca dla sieci handlowej? Poproszę oczywiście o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-764">
          <u xml:id="u-764.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Andrzej Grzyb, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-765">
          <u xml:id="u-765.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam bardzo proste pytanie. Co zmieni ta nowela ustawy, jeżeli chodzi o skutki tej regulacji dla rolników? Bo tak naprawdę trzeba powiedzieć, że rolnicy nie bardzo lubią administrację skarbową. Te doświadczenia nie są akurat najlepsze.</u>
          <u xml:id="u-765.1" who="#AndrzejGrzyb">Druga rzecz dotyczy państwowej inspekcji jakości artykułów rolno-spożywczych. To, co jest podstawowym zarzutem adresowanym akurat do państwa, w tym również do tej inspekcji, to sprawa kraju pochodzenia — w szczególności we wczesnym okresie podaży na rynek — artykułów, przede wszystkim warzyw, owoców, gdzie bardzo często dochodzi do fałszowania kraju pochodzenia. To jest podstawowy zarzut, który jest kierowany przez rolników do nas jako posłów, że tego nie jesteśmy w stanie wyegzekwować od administracji państwowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-766">
          <u xml:id="u-766.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-766.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-767">
          <u xml:id="u-767.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W przedstawionym druku sejmowym czytamy, że zmian dokonuje się, gdyż Krajowa Administracja Skarbowa posiada odpowiednie narzędzia i uprawnienia, a także wyspecjalizowanych pracowników do przeprowadzania kontroli rzeczonych transakcji finansowych. Mam pytanie. Czy zatem pan premier stara się powiedzieć Wysokiej Izbie, że przez 7 lat rządów PiS-u kontrole te były przeprowadzane przez niekompetentnych pracowników bez uprawnień, bez koniecznej infrastruktury? Chciałbym również zapytać, dlaczego w tym dokumencie brakuje analizy finansowej dla budżetu. Bo przecież rozwiązanie to powinno przynieść wymierne korzyści związane z wykorzystaniem i uwolnieniem ogromnej liczby etatów oraz infrastruktury wykorzystywanej przez inspekcję jakości handlowej. Czy są to zgubione pieniądze, czy też są inne elementy z tym związane? Poproszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-767.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-768">
          <u xml:id="u-768.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-768.1" who="#RyszardTerlecki">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-768.2" who="#RyszardTerlecki">Teraz proszę o odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Rafała Romanowskiego.</u>
          <u xml:id="u-768.3" who="#RyszardTerlecki">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-769">
          <u xml:id="u-769.0" who="#RafałRomanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powtórzę po raz kolejny, żeby rozwiać wątpliwości niektórych z państwa, już nawet nieobecnych na sali, czego dotyczy w ogóle projekt. Bo naprawdę tak wiele destrukcji, jaka zapanowała podczas dyskusji i zadawanych pytań dotyczących tego projektu, może budzić niepokój wśród rolników. Niewiedza, podstawowa niewiedza samych uczestników tej dyskusji, czyli parlamentarzystów, którzy powinni tą wiedzą, przynajmniej podstawową, się wykazywać…</u>
          <u xml:id="u-769.1" who="#RafałRomanowski">Ustawa ma na celu zwiększenie efektywności nadzoru nad prawidłowością dokonywanych transakcji finansowych — powtórzę po raz kolejny: dokonywanych transakcji finansowych — z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji, EFRG, w mechanizmach rynku wewnętrznego realizowanych w ramach wspólnej polityki rolnej, tzw. kontrole ex post; poprawę efektywności Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w zakresie przypisanych ustawowo innych zadań — zaproponowane w projekcie ustawy przepisy umożliwiają tej inspekcji skoncentrowanie się na podstawowym zadaniu, tj. kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, przenosząc do innej służby kontrolnej zadania związane z kontrolą ex post realizowane dotychczas przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Jak sama nazwa mówi: Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, a mówimy tutaj cały czas o prawidłowości dokonywanych transakcji finansowych. I te zadania zostają przenoszone do Krajowej Administracji Skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-769.2" who="#RafałRomanowski">W wyniku projektowanej ustawy kompetencja do prowadzenia kontroli ex post zostanie przekazana częściowo dyrektorom izb administracji skarbowej. Projektowana zmiana znosi również kompetencje ministra rolnictwa i rozwoju wsi do przeprowadzenia analizy ryzyka i opracowywania projektu rocznego programu kontroli ex post. Te obowiązki przejmie minister finansów. W związku z przeniesieniem zadań kontroli finansowej ex post z Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych do Krajowej Administracji Skarbowej projekt ustawy przewiduje regulacje dotyczące określenia zasad przeprowadzania kontroli ex post przez Krajową Administrację Skarbową, sposobu postępowania z aktami spraw związanymi z zakończonymi kontrolami ex post oraz przygotowaniem analizy ryzyka i programów kontroli; regulacje dotyczące spraw pracowniczych. Pracownicy ministerstwa rolnictwa oraz głównego inspektoratu jakości handlowej odpowiedzialni za kontrole ex post staną się pracownikami Ministerstwa Finansów, a pracownicy wojewódzkich inspektoratów jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych odpowiedzialni za ex post staną się pracownikami administracji skarbowej. Mówimy cały czas o tych samych pracownikach. To jest dosyć bardzo… Podczas wczorajszej projekcji tego projektu było to bardzo wyraźnie wyartykułowane.</u>
          <u xml:id="u-769.3" who="#RafałRomanowski">Przepisy przejściowe — do kontroli ex post rozpoczętych i niezakończonych. Finansowe wykonywanie ustawy — upoważnienie prezesa Rady Ministrów do dokonywania, w drodze rozporządzenia, przeniesienia planowanych wydatków budżetowych, w tym wynagrodzeń, między częściami, działami i rozdziałami budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikającego z ustawy budżetowej. Czyli pracownicy, przechodząc z jednego działu, będą mieli przeniesione środki na tych pracowników do innego działu. A w związku z tym, że następuje różnica, bo w KAS pracownicy zarabiają odrobinę więcej, to minister finansów przyjmuje zobowiązanie, że pokryje tę różnicę i wypłaci większe wynagrodzenia, zgodnie z wartościowaniem stanowisk w Ministerstwie Finansów czy też w Krajowej Administracji Skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-769.4" who="#RafałRomanowski">Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na wysokość wydatków budżetowych. Zostaną, tak jak wspomniałem wcześniej, przeniesione do KAS i do Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-769.5" who="#RafałRomanowski">Proponowany termin wejścia w życia ustawy to dzień 1 kwietnia 2023 r., przy czym od 15 lutego 2023 r. mają obowiązywać przepisy dotyczące obowiązku przekazania do końca lutego wykazu pracowników Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych i ministerstwa rolnictwa do KAS czy też do Ministerstwa Finansów. A więc gdzie w projektowanej ustawie mówi się o jakichkolwiek roszadach kadrowych, o jakichkolwiek przesunięciach kadrowych? Mówimy o tych samych wartościowanych stanowiskach, na których pracownicy się zajmują w tej inspekcji i w ministerstwie rolnictwa tymi zadaniami, i tylko ci pracownicy z tych stanowisk będą przeniesieni. A więc nie możemy mówić tutaj o jakichkolwiek roszadach kadrowych, tym bardziej że wykaz tych pracowników musimy przedstawić wcześniej, przed momentem wejścia w życie ustawy. Ale nie możemy też postawić zarzutu: dlaczego na ostatnią chwilę? Na litość boską, nic się takiego nie dzieje. To nie jest ostatnia chwila. Jest Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, która realizuje te zadania, więc będzie to tylko i wyłącznie przeniesienie do innej inspekcji. Do tego nas nie obliguje żadne prawodawstwo unijne. A więc skąd tego typu zarzut, że nie realizujemy jakichkolwiek obowiązków?</u>
          <u xml:id="u-769.6" who="#RafałRomanowski">Kontrole ex post są kontrolami u beneficjentów mechanizmów wspólnej polityki rolnej przeprowadzanymi przez podmiot zewnętrzny w stosunku do agencji płatniczej — do tej pory były przez IJHARS, teraz będą przez Krajową Administrację Skarbową. Obowiązek ich przeprowadzania właśnie wynika z przepisów Unii Europejskiej, a nie jest to implementowanie przepisów Unii Europejskiej w postaci takiej, że musimy przenieść z jednej inspekcji do Krajowej Administracji Skarbowej. Należałoby zdecydowanie bardziej zapoznać się z tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-769.7" who="#RafałRomanowski">Szef Krajowej Administracji Skarbowej także na podstawie obecnej obowiązujących przepisów nadzoruje kontrole ex post, w tym zatwierdza liczbę kontroli i podmioty do niej wytypowane. Celem kontroli ex post jest potwierdzenie prawidłowości spełniania przez kontrolowany podmiot warunków otrzymywania środków z Unii Europejskiej, wypłacanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Kontrole te są wykonywane 2–3 lata po dokonanej płatności, więc opierają się na sprawdzeniu dokumentów handlowych, dokumentacji magazynowej, transportowej i prowadzonej przez beneficjenta księgowości. Co do zasady mogą być objęci jedynie przedsiębiorcy, którzy otrzymali w danym roku co najmniej 40 tys. euro z EFRG, nie wliczając krajowego współfinansowania.</u>
          <u xml:id="u-769.8" who="#RafałRomanowski">I teraz wracam do szczegółowych pytań.</u>
          <u xml:id="u-769.9" who="#RafałRomanowski">Liczba kontroli ex post jest zależna od wielkości pomocy wypłaconej w poszczególnych latach. Minimalna liczba kontroli wynika z rozporządzeń unijnych przywołanych wcześniej. Liczba kontroli planowanych w poszczególnych okresach kontroli, tj. od 1 lipca do 30 czerwca roku następnego, taki jest tzw. rok kontrolny: 2019/2020–44 kontrole, 2020/2021–42 kontrole, 2021/2022–23 kontrole, 2022/2023–29 kontroli.</u>
          <u xml:id="u-769.10" who="#RafałRomanowski">Do tego dochodzą kontrole krzyżowe u podmiotów pośrednio powiązanych z kontrolowanym przedsiębiorcą. I tutaj, drodzy państwo, jest tylko i wyłącznie sytuacja, kiedy może być kontrolowany beneficjent podstawowy, czyli rolnik. Bo np. rolnik jest uczestnikiem grupy producenckiej zorganizowanej w formie prawa handlowego, czyli spółki. W tym wypadku może dotyczyć beneficjenta podstawowego taka kontrola — tylko i wyłącznie, a nie w przypadku. Bo rolnik produkuje i sprzedaje jakiemuś podmiotowi. Nie. Jeżeli jestem uczestnikiem grupy producenckiej, jestem jej założycielem, należę do tej spółki, to mogę podlegać kontroli ex post. Tylko i wyłącznie w tym wypadku. A więc proszę nie straszyć rolników, że rolnicy będą podlegali jakiejś kontroli dodatkowej wynikającej właśnie z uprawnienia KAS, itp. rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-769.11" who="#RafałRomanowski">Corocznie kontrola ex post zaczyna się od wytypowania, które podmioty i jakie mechanizmy rynku wewnętrznego w ramach wspólnej polityki rolnej będą kontrolowane w danym roku. W okresie kontrolowanym 2021/2022 i 2022/2023 kontrolami ex post objęto następujące mechanizmy wspólnej polityki rolnej, konkretne mechanizmy: wsparcie rynku produktów pszczelich — czyli członek stowarzyszenia może być skontrolowany — pomoc finansowa dla organizacji producentów owoców i warzyw na dofinansowanie funduszu operacyjnego, program dla szkół. We wcześniejszych okresach: nadzwyczajne środki wspierania rynku w sektorach jaj i mięsa drobiowego, wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych, pomoc finansowa dla wstępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw, interwencyjny zakup i sprzedaż odtłuszczonego mleka w proszku.</u>
          <u xml:id="u-769.12" who="#RafałRomanowski">Zarówno w obecnie obowiązujących przepisach, jak i we wprowadzanej nowelizacji jest tak, że wyniki kontroli ex post — protokoły kontroli wraz z dokumentacją towarzyszącą — trafiają do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, czyli do agencji płatniczej. To jest nic innego, drodzy państwo, jak raportowanie nieprawidłowości do Komisji Europejskiej, w tym OLAF, to pozostaje niezmienne.</u>
          <u xml:id="u-769.13" who="#RafałRomanowski">Przesunięcie zadań kontrolnych w zakresie kontroli ex post z IJHARS do KAS wiąże się z przeniesieniem trzech pracowników Głównej Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, 19 z wojewódzkich inspektoratów jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz jednej osoby z ministerstwa rolnictwa do Ministerstwa Finansów. Środki finansowe dotyczące przenoszonych pracowników, etatów zostaną przesunięte wraz z tymi pracownikami, wraz z ich wartościowaniem, z głównego inspektoratu, wojewódzkich inspektoratów oraz ministerstwa rolnictwa do Ministerstwa Finansów i do KAS. W związku z faktem, że wynagrodzenia w KAS, o czym wspomniałem, są na wyższym poziomie, minister finansów pokryje tę różnicę.</u>
          <u xml:id="u-769.14" who="#RafałRomanowski">W związku z faktem, że zadania IJHARS są określone w ustawie, nie można przekazać uprawnień dotyczących kontroli ex post porozumieniem, bo jeżeli to jest wpisane do ustawy, to w drodze porozumienia między jedną instytucją a drugą tego nie można, drodzy państwo, przenieść.</u>
          <u xml:id="u-769.15" who="#RafałRomanowski">Idąc tokiem rozumowania pana posła Plocke, rozumiem, że pan poseł Plocke podnosi kwestię bezpieczeństwa żywności. My nie mówimy w tej ustawie o jakimkolwiek bezpieczeństwie żywności. Mówimy cały czas o kontrolach dokumentów finansowych, kontrolach ex post. Rozumiem, że pan poseł ma taką intencję, że powiatowy strażak, czyli powiatowy komendant Straży Pożarnej, który wydaje stosowne pozwolenie na dopuszczenie budynku ppoż. do produkcji żywności, to też powinien należeć do tej samej inspekcji. Czy powiatowy inspektor budowlany też powinien być skonsolidowany w ramach jednej inspekcji bezpieczeństwa żywności. Bo pan poseł chciałby wszystko skonsolidować w jednym miejscu i idąc takim tokiem myślenia, tak po prostu do tego podchodzi.</u>
          <u xml:id="u-769.16" who="#RafałRomanowski">Nie ma pana posła z Lewicy, ale panie pośle, po raz kolejny zapewnię, że inspekcja przekazuje pracowników, którzy realizowali te zadania. I nic więcej. Nie ma tutaj mowy, drodzy państwo, o jakichkolwiek innych roszadach kadrowych. Jedna podstawowa informacja: jeżeli już mówimy o jakiejkolwiek kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, to ta kontrola zaczyna się od importera, a nie od sieci handlowej. Proszę to zrozumieć, że musimy najpierw sprawdzić, skąd został surowiec sprowadzony, w jaki sposób trafił na rynek i dopiero po kolei dochodzimy do ostatniego elementu, czyli np. do sieci handlowej, nigdy odwrotnie. Po co mamy to sprawdzać odwrotnie? Trzeba rozumieć podstawowe rzeczy, które są zapisane w tej ustawie. W najmniejszym stopniu nie zostały one zmienione.</u>
          <u xml:id="u-769.17" who="#RafałRomanowski">I jeszcze kolejna rzecz, tzw. pozostałości. Panowie, niektórzy parlamentarzyści powinni wiedzieć, co to są pozostałości. To nie jest jakość handlowa artykułów rolno-spożywczych. Pozostałości to jest Sanepid. To jest właśnie bezpieczeństwo żywności. Czyli pozostałości po środkach niedozwolonych w Unii Europejskiej sprawdza w ogóle inna instytucja. Należałoby tego typu informację, po prostu podstawową, znać.</u>
          <u xml:id="u-769.18" who="#RafałRomanowski">Pan poseł Suchoń poruszył kwestię, że przepisy są przygotowane na ostatnią chwilę. Tak jak powiedziałem, to nie jest implementacja przepisów unijnych, to jest po prostu przeniesienie z jednej inspekcji zadań typowo finansowych, czyli Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych pozostanie tylko i wyłącznie w segmencie swoich zadań ustawowych, a te zadania z jednej z ustawy zostaną przeniesione do drugiej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-769.19" who="#RafałRomanowski">Pan poseł Urbaniak poruszył po raz kolejny kwestię pracowników i ich wartościowania finansowego. Tutaj przenosimy tych samych pracowników, którzy się tym zajmują, jak również z jednego działu budżetu do drugiego działu budżetowego, a różnice wynagrodzenia pokryje Ministerstwo Finansów.</u>
          <u xml:id="u-769.20" who="#komentarz">(Poseł Michał Urbaniak: Ja mówiłem o celach…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-770">
          <u xml:id="u-770.0" who="#RyszardTerlecki">Nie dyskutujemy teraz. Już miał pan czas na zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-771">
          <u xml:id="u-771.0" who="#RafałRomanowski">Nakładanie się kompetencji. Na litość boską, szanowni państwo, po raz kolejny będziemy dyskutować, prowadzić dyskusję akademicką, która inspekcja czym się zajmuje, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo żywności. Każda inspekcja doskonale wie, czym się zajmuje. Państwowych inspekcji ochrony roślin i nasiennictwa nie wrzucajmy w tzw. system bezpieczeństwa żywności. To tak jak powiedziałem — że powiatowy komendant Straży Pożarnej, który wydaje uprawnienie do tego, żeby dopuścić obiekt do przetwarzania żywności, też powinien zajmować się bezpieczeństwem żywności, powinien być w ramach tej samej inspekcji. Liczbę kontroli podałem, nic się tutaj nie zmienia, na tym to wszystko polega.</u>
          <u xml:id="u-771.1" who="#RafałRomanowski">Pan poseł Grzyb zadał bardzo zasadne pytanie dotyczące fałszowania kraju pochodzenia. To jest właściwie najczęściej pojawiający się problem i najczęściej badany przez inspekcję. Oczywiście liczbę kontroli, o które prosi pan poseł Iwaniak, podamy. Rozumiem, że jeżeli pan poseł Iwaniak troszczy się o to, żeby jakość handlowa artykułów rolno-spożywczych była na bardzo wysokim poziomie, to teraz kilkoro pracowników będzie robiło zestawienie dla pana posła, żeby mu udzielić w formie pisemnej odpowiedzi na te pytania. Z automatu będą odsunięci od podstawowych zadań, które im podlegają.</u>
          <u xml:id="u-771.2" who="#RafałRomanowski">Ale tak jak pan poseł powiedział o fałszowaniu żywności: tak, jak najbardziej. Tylko pan poseł doskonale powinien wiedzieć, że w ostatnich 3 latach, jeżeli chodzi np. o kraj pochodzenia, to tylko i wyłącznie z inicjatywy Polski — sam pan w tej inicjatywie uczestniczył na forum Parlamentu Europejskiego — zostało wyraźnie dookreślone, że kraj pochodzenia wskazuje się tylko i wyłącznie jeden. Nie ma grupy krajów, z których pochodzi np. konkretny surowiec, który się pojawia na półce sklepowej. Tylko i wyłącznie jeden kraj. I to była inicjatywa polska, m.in. po tych doświadczeniach, które dotyczą właśnie naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-771.3" who="#RafałRomanowski">Przywołane ogórki — jeżeli one trafiły z Rosji i trafiły na półki sklepowe…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-772">
          <u xml:id="u-772.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie ministrze, wyczerpał pan czas. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-773">
          <u xml:id="u-773.0" who="#RafałRomanowski">…z oznaczeniem jako rosyjskie, to nie było żadnego zafałszowania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-773.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-774">
          <u xml:id="u-774.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-774.1" who="#RyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-774.2" who="#RyszardTerlecki">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-774.3" who="#RyszardTerlecki">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 68. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-774.4" who="#RyszardTerlecki">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-774.5" who="#RyszardTerlecki">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-774.6" who="#RyszardTerlecki">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-774.7" who="#RyszardTerlecki">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-774.8" who="#RyszardTerlecki">Wyznaczam czas oświadczenia na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-774.9" who="#RyszardTerlecki">Głos ma pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-775">
          <u xml:id="u-775.0" who="#MirosławSuchoń">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-775.1" who="#MirosławSuchoń">Według ekspertów BIK między majem a październikiem 2022 r. w opóźnienia przekraczające 90 dni wpadło nieco ponad 9 tys. kredytów hipotecznych na kwotę ponad 2 mld zł. To oznacza, że wielu kredytobiorców nie skorzystało z tzw. wakacji kredytowych i doszło do pogorszenia sytuacji, w której się znajdują. Dlatego chcę przypomnieć, że osoby, które przed 1 lipca 2022 r. zaciągnęły kredyt mieszkaniowy w złotówkach na własne mieszkanie, mogą starać się o zawieszenie spłaty kredytu. W 2023 r. można zawiesić spłatę na 1 miesiąc w każdym kwartale; miesiąc zawieszenia oczywiście każdy może wybrać sam. Trzeba przy tym pamiętać, że okres kredytowania wydłuży się o liczbę miesięcy, na które zostanie zawieszona spłata rat. Wakacje kredytowe są bezpłatne. Klient nie płaci za zawieszenie spłat, co więcej, bank w tym okresie nie nalicza odsetek, a może pobierać jedynie opłaty za ubezpieczenie umowy. Natomiast wniosek można złożyć w każdym banku, w którym zaciągnięto kredyt.</u>
          <u xml:id="u-775.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! To jest niezwykle ważne: w sytuacji przejściowej trudności w spłacie warto rozważyć zawieszenie spłat, bo to może pomóc przetrwać ten trudny czas i trochę poprawić sytuację finansową. Natomiast mechanizmy, które pomagają, są dostępne. Badania pokazują, że z mechanizmu zawieszenia korzystają głównie mieszkańcy dużych miast. To oznacza, że być może nie ma informacji, a być może jest pewien dystans wynikający z kultury.</u>
          <u xml:id="u-775.3" who="#MirosławSuchoń">W związku z tym zachęcam wszystkich przynajmniej do rozważenia takiego kroku, który może pomóc uspokoić sytuację finansową. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-776">
          <u xml:id="u-776.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Marek Polak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-777">
          <u xml:id="u-777.0" who="#MarekPolak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-777.1" who="#MarekPolak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawiązując do mojego wczorajszego oświadczenia poselskiego, pragnę przedstawić streszczenie fragmentów wspomnień mojej mamy Eleonory Polak internowanej w noc wprowadzenia stanu wojennego, która tak to opisała:</u>
          <u xml:id="u-777.2" who="#MarekPolak">W towarzystwie uzbrojonych funkcjonariuszy przywieziono mnie na podwórze w okolicach komisariatu, gdzie bezpośrednio trafiłam do oczekującej tam kibitki więziennej. Byli już w niej znani mi działacze „Solidarności”. Tam otrzymaliśmy informację, że wprowadzono stan wojenny. Pojazd ruszył w nieznanym kierunku, a rano dotarliśmy do więzienia w Jastrzębiu. Tu oddzielono kobiety od mężczyzn i nas, cztery kobiety z Andrychowa, zamknięto z trzema kobietami z Mysłowic w jednej celi. Nie było tam ani łóżek, ani krzeseł, tylko drewniany podest, a że było nieznośnie zimno, dano nam cztery koce. W godzinach popołudniowych przeniesiono nas do kolejnej, tym razem 10-osobowej celi i tam dopiero spożyłam pierwszy posiłek. Zaraz po tym przewieziono nas do więzienia w Cieszynie, a po pobraniu odcisków palców i wyposażeniu w więzienną odzież, pościel i w metalowe miski poinformowano, że moje odosobnienie spowodowane jest wrogą działalnością przeciwko PRL i stanowię zagrożenie w stanie wojennym. Tak w towarzystwie trzech znanych mi działaczek „Solidarności” rozpoczęłam życie w maleńkiej celi nr 53.</u>
          <u xml:id="u-777.3" who="#MarekPolak">Zastanawiałam się, co z moją rodziną, mężem, dziećmi, co z członkami prezydium i gdzie ich trzymają. Jak się później okazało, z siedmioosobowego prezydium zamknięta byłam tylko ja. Niewiedza o losach mojej rodziny, ciągłe przesłuchania i nieustanne nakłanianie do pisania treści szkalujących przywódców związkowych oraz nigdy nieugięty opór przeciwko tym praktykom wzbudziły we mnie taką agresję, że 8 dnia rozpoczęłam protest głodowy.</u>
          <u xml:id="u-777.4" who="#MarekPolak">Szanowni Państwo! Takie fragmenty wspomnień utrwaliła na papierze moja mama Eleonora Polak, internowana w noc wprowadzenia stanu wojennego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-777.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-778">
          <u xml:id="u-778.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-778.1" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-779">
          <u xml:id="u-779.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka dni temu na portalu Infor.pl pod artykułem o różnych regulacjach płacowych dla służb mundurowych na 2023 r. przeczytałem wpis internauty, który przytoczę dosłownie: Kiedy ktoś zauważy, że w służbach pracują również pracownicy cywilni? Ktoś o nich kiedyś pomyśli? Niedługo obudzicie się z ręką w nocniku. Adresatem tego wpisu jest pan minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński oraz pan komendant główny policji Jarosław Szymczyk, ale problem dotyczy nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-779.1" who="#JanSzopiński">Za codziennym funkcjonowaniem Policji stoi 25-tysięczna grupa pracowników cywilnych, wysoko wykwalifikowanych, wykształconych i doświadczonych specjalistów z różnych dziedzin. Odpowiadają oni za sprawy kadrowe, finansowe, pozyskiwanie funduszy, obsługę policyjnych baz danych, logistykę. Są także technicy pracujący w laboratoriach, serwisanci, zaopatrzeniowcy, archiwiści, mechanicy — mógłbym tak jeszcze wymieniać długo. Związki zawodowe Policji podkreślają, że wysokość wynagrodzeń pracowników cywilnych jest urągająca statusowi pracowników sektora bezpieczeństwa publicznego oraz nie zabezpiecza funkcjonowania rodzin policyjnych nawet na podstawowym poziomie. Oburza ich także obojętność ministerstwa i komendy głównej na wołania związków zawodowych o zapewnienie godziwego poziomu płac i przejrzystych zasad wynagradzania. Dla mnie osobiście szokujący jest fakt, że pan komendant główny ma pieniądze na ochranianie imprez partyjnych PiS i ochronę domu pana prezesa, natomiast nie ma na podwyżki dla pracowników cywilnych Policji.</u>
          <u xml:id="u-779.2" who="#JanSzopiński">Apeluję do pana ministra i pana komendanta o podwyżki i dodatki inflacyjne dla pracowników cywilnych Policji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-780">
          <u xml:id="u-780.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-781">
          <u xml:id="u-781.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże! Dobry Wieczór! Dzień się kończy, za chwilę północ wybije. To był kolejny dzień, kiedy Wysoka Izba przyjęła kolejną ustawę z cyklu Ukrainiec+. To kolejna ustawa gwarantująca rozmaite perspektywy otwierające się przed przybyszami z Ukrainy, których większość parlamentarna nazywa wciąż uparcie uchodźcami wojennymi, a ja nazywam ich przesiedleńcami. I w tej dzisiejszej ustawie tego drobny przyczynek. Szydził z tego mój znakomity kolega z koła Konfederacja, Krzysztof Tuduj. Pytał on: Skoro to wszystko kobiety z dziećmi, to po co tym dzieciom nostryfikacje kwalifikacji górniczych? Czy one tutaj będą fedrować? Takie to są ustawy.</u>
          <u xml:id="u-781.1" who="#GrzegorzBraun">Pytanie: Jak długo jeszcze mamy mieć na utrzymaniu drugi naród? To diagnoza nie przeze mnie stawiana, tylko przez jednego z posłów Prawa i Sprawiedliwości. Publicznie tak diagnozują ten stan. Powtórzę: mamy na utrzymaniu drugi naród. Kiedy pytam: jak długo i czy pytał kto Polaków, czy chcą drugi naród utrzymywać, odpowiedź brzmi: do zwycięstwa. Pytam o kryteria tego zwycięstwa. Jaka sytuacja na froncie, jakie znaki na niebie i ziemi musiałyby się ukazać, byśmy stwierdzili, że już dosyć i że wracamy do normalności, że są obywatele, są cudzoziemcy, są rezydenci? Status jasny. Wy tworzycie nadzwyczajny status dla Ukraińców w Polsce. Nie ma na to odpowiedzi, więc powiadam: państwo polskie uczyniło się samo zakładnikiem cudzych decyzji, bo czy i kiedy nastąpi zwycięstwo na dalekich frontach, o tym Warszawa nie zdecyduje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-782">
          <u xml:id="u-782.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Dariusz Bąk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-782.1" who="#RyszardTerlecki">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-782.2" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-783">
          <u xml:id="u-783.0" who="#MałgorzataChmiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł z Pomorza chcę zapytać, dlaczego rząd w budżecie na 2023 r. nie przewidział ani złotówki na obwodnicę Kwidzyna.</u>
          <u xml:id="u-783.1" who="#MałgorzataChmiel">Rada miejska w Kwidzynie w 2019 r. podjęła uchwałę o ujęciu obwodnicy miasta Kwidzyna w rządowym programie budowy 100 obwodnic małych miast w Polsce. Podjęła ją jednogłośnie, ponad podziałami politycznymi. Tak ważna jest to inwestycja. Od wielu lat apelują o to również mieszkańcy.</u>
          <u xml:id="u-783.2" who="#MałgorzataChmiel">Popieram te działania samorządu i mieszkańców, dlatego złożyłam poprawkę do budżetu państwa na 2023 r. przyznającą środki na tę obwodnicę, co przyspieszyłoby prace. Pytam się: Dlaczego posłowie PiS, nawet ci z Pomorza, jej nie poparli? Zwracam uwagę, że zapisy planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego do 2030 r. w punkcie: Rozwój regionalnej sieci drogowej podkreślają konieczność wyprowadzenia ruchu tranzytowego poza obszary zabudowane poprzez budowę obwodnic, m.in. Kwidzyna. Dodatkowym argumentem za realizacją obwodnicy Kwidzyna jest fakt, że powstała już wielobranżowa koncepcja budowy tej obwodnicy. Wspólnie z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad na ten cel wydano już 746 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-783.3" who="#MałgorzataChmiel">W związku z tym apeluję do posłów o poparcie mojej poprawki dotyczącej środków na budowę obwodnicy Kwidzyna. Proszę o to zwłaszcza posłów PiS, którzy do tej pory nie popierali przyznania pieniędzy na tę obwodnicę. Proszę, żeby jednak poczuli się oni do tego, że są posłami z Pomorza, i poprali tę poprawkę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-783.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-784">
          <u xml:id="u-784.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-784.1" who="#RyszardTerlecki">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-784.2" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-785">
          <u xml:id="u-785.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ustaje medialna wrzawa wokół możliwości powołania zawrotnej liczby 200 tys. Polaków na obowiązkowe ćwiczenia wojskowe trwające przeciętnie aż 2 dni. Mężczyźni masowo informują o lęku przed wojskiem, poszukując sposobu na odwołanie się od ewentualnego wezwania. Obawy podsycane są przez Federację Rosyjską, która rozsiewa plotki o powszechnej mobilizacji, co jest totalną dezinformacją. Do dzisiaj wydawało mi się, że takie zagrywki Rosjan są dla wszystkich zrozumiałe. Widzę jednak, że jest z tym niemały problem, dlatego wyjaśniam, że Rosja manipuluje informacjami, przedstawiając wezwanie na ćwiczenia jako zamach na wolności obywatelskie i zmuszanie Polaków do służby wojskowej. Poselskie poczty elektroniczne zostały sparaliżowane przez setki maili w tej sprawie. O dziwo, niemalże wszystkie brzmiały identycznie.</u>
          <u xml:id="u-785.1" who="#WaldemarAndzel">Informuję również, że w Wojsku Polskim służy coraz więcej kobiet. Na koniec stycznia 2021 r. 7,5% składu polskiej armii stanowiły kobiety. Liczba ta ciągle rośnie. Jak widać, paniom niestraszna jest rosyjska dezinformacja i koszarowe trudy. Pozostaje pytanie: Co to znaczy słaba płeć w dzisiejszych czasach? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-785.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-786">
          <u xml:id="u-786.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-786.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Beata Strzałka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-787">
          <u xml:id="u-787.0" who="#BeataStrzałka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 13 grudnia 1981 r. i 42. rocznica powołania NSZZ „Solidarność” to szczególne wydarzenia, które skłaniają do pielęgnowania pamięci o bohaterach tamtego czasu i tragicznych wydarzeniach grudnia 1981 r.</u>
          <u xml:id="u-787.1" who="#BeataStrzałka">Tysiące górników podjęło protest. Wśród nich był również górnik z kopalni Wujek w Katowicach. 16 grudnia doszło do największej zbrodni stanu wojennego. Wtedy dziewięciu górników zostało zamordowanych, wśród nich Józef Krzysztof Giza. W momencie rozpoczęcia strajków Józef miał 24 lata. Urodził się w 1957 r. w Tarnogrodzie na terenie powiatu biłgorajskiego w województwie lubelskim. Ukończył zasadniczą szkołę zawodową, zdobywając zawód piekarza ciastkarza. W 1977 r., chcąc być bliżej rodzeństwa, które wyruszyło na Śląsk w poszukiwaniu lepszego życia, przeprowadził się do Katowic. Był bezpartyjnym członkiem NSZZ „Solidarność”. Poniósł śmierć w nierównej walce o wolną ojczyznę. Pamiętamy też, że tragiczny bilans stanu wojennego to niemal 100 ofiar śmiertelnych, ponad 10 tys. uwięzionych, zastraszonych, szykanowanych, zmuszonych do emigracji czy zwolnionych z pracy, pozbawionych nadziei na wolność i skazanych na atak kryzysu gospodarczego w Polsce. Dlatego tak ważne jest upamiętnianie, oddanie hołdu ludziom takim jak Józef Krzysztof Giza, którzy walczyli o wolność, sprawiedliwość i godność człowieka.</u>
          <u xml:id="u-787.2" who="#BeataStrzałka">Miasto Tarnogród jest silnie powiązane z wydarzeniami w katowickiej kopalni i postacią Józefa Gizy. Tu corocznie obchodzimy uroczystość upamiętniającą to tragiczne, zapisane na kartach naszej historii wydarzenie i przywołujemy pamięć zwykłych ludzi, którzy poprzez swój upór wobec bezprawia władzy stali się bohaterami. Składamy pokłon walczącym w sprawie polskiej wolności, swobód narodowych i obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-787.3" who="#BeataStrzałka">Coroczne obchody wprowadzenia w naszej ojczyźnie stanu wojennego są niezwykle ważnym elementem w naszej narodowej tożsamości. Przypominają nam, że dzięki takim ludziom jak Krzysztof Józef Giza, dzięki jego bohaterstwu i niezłomności ducha mamy wolną Polskę. Musimy pamiętać, a młode pokolenia uświadamiać, że ci ludzie oddali ludzie, że walczyli o solidarność, wolność, sprawiedliwość i godne życie dla kolejnych pokoleń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-788">
          <u xml:id="u-788.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jacek Kurzępa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-789">
          <u xml:id="u-789.0" who="#BeataStrzałka">W tym roku będziemy…</u>
          <u xml:id="u-789.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-790">
          <u xml:id="u-790.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, pani poseł. Wyczerpała pani czas. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-790.1" who="#RyszardTerlecki">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-791">
          <u xml:id="u-791.0" who="#JacekKurzępa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jutro Sejm prawdopodobnie jednogłośnie podejmie uchwałę o ustanowieniu 19 września ogólnopolskim świętem młodzieżowych rad.</u>
          <u xml:id="u-791.1" who="#JacekKurzępa">Wszystko zaczęło się de facto 2 czerwca 2016 r., kiedy na pięcioleciu Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych wy, młodzi, poprosiliście mnie, posła debiutanta, żebym coś zrobił w Sejmie dla młodzieżowych rad. Tak powstał zespół parlamentarny do spraw młodzieżowych rad. To także dziesiątki młodych, którzy ze mną współpracowali. Wymienię m.in. Mateusza Czernigę, Tomasza Klenta, Adama Sługę, Tomasza Oparę, Kubę Radziewicza, Michała Tokarskiego, Bartosza Dąbrowę, Piotra Nowaka, Miłosza Gibasa, Piotra Wasilewskiego, Pawła Gotowta, Edwarda Kogbosa, Michała Borkowskiego, Mateusza Marca, Malwinę Glińską, Tomasza Palmiego, Kacpra Szymczaka, Michała Szkaradka, pana ministra Piotra Mazurka i wielu, wielu innych, którzy wraz z posłami Prawa i Sprawiedliwości doprowadzili do przeprowadzenia pięciu kongresów młodzieżowych rad w Sejmie i w KPRM, znowelizowali ustawę o samorządzie terytorialnym 20 kwietnia 2021 r. wzmacniającą rolę młodzieżowych rad w jednostkach samorządu terytorialnego. I oto jutro przegłosujemy wasze święto. Dziękuję wam młodym za to, że zawierzyliście Prawu i Sprawiedliwości. Daliśmy słowo, słowa dotrzymaliśmy. Dla was to zrobiliśmy i z wami to zrobiliśmy. Wydaje się zatem, że dialog Prawa i Sprawiedliwości z młodym pokoleniem Polaków jest nie tylko soczysty, ale i wiarygodny. Warto nam zaufać, warto nam powierzać swoje sprawy, bo my to załatwimy.</u>
          <u xml:id="u-791.2" who="#JacekKurzępa">Goethe powiedział: Zobaczyć Neapol i umrzeć. Mi pozostała jeszcze jedna kwestia, polskich dzieci wojny. I też słowa dotrzymam.</u>
          <u xml:id="u-791.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-792">
          <u xml:id="u-792.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Władysław Kurowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-793">
          <u xml:id="u-793.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chcę powiedzieć o akcji pomocy dla Franka Foremnego. Bogu na chwałę, ludziom na pożytek — to dewiza, zgodnie z którą działają druhowie strażacy, niosąc bezinteresowną pomoc człowiekowi w potrzebie. Działając zgodnie z tym zawołaniem, strażacy z Głogoczowa uruchomili dwie akcje pod wspólnym hasłem: 998 dla Franka. Pierwsza z nich to Fotoramka dla Franka. 26 specjalnych fotoramek dzisiaj krąży między jednostkami OSP i PSP po województwach małopolskim, mazowieckim, lubelskim, kujawsko-pomorskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, wielkopolskim, a już wkrótce kolejne wyruszą także w inne obszary naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-793.1" who="#WładysławKurowski">Dziś mamy już 220 jednostek, które przystąpiły do akcji pomocy dla Franka. Dziękuję za zaangażowanie wszystkim strażakom w akcję pomocy dla Franka Foremnego, sześciolatka, mieszkańca Głogoczowa, który jest chory na raka i potrzebuje 2 mln na leczenie w Barcelonie. Franek jest objęty krajowym leczeniem, ale ta choroba, neuroblastemia, niestety wymaga zastosowania procedur niestandardowych, eksperymentalnych, nieobjętych jeszcze refundacją w Polsce. Druhowie strażacy z Głogoczowa, którzy wymyślili i prowadzą tę akcję, są zdeterminowani, by osiągnąć założony cel, stąd dzisiejsza wizyta druhów z Głogoczowa w Sejmie, którzy dzięki zgodzie szefa Kancelarii Sejmu i poparciu parlamentarnego zespołu strażaków mogli przeprowadzić akcję pomocową dla Franka wśród parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-793.2" who="#WładysławKurowski">Dziękuję wszystkim posłom, senatorom, a także innym osobom, które dziś pozytywnie odpowiedziały na zaproszenie strażaków z Głogoczowa i zaangażowały się we wsparcie małego Franka. Jeżeli ktoś chciałby wesprzeć finansowo leczenie Franka, może to zrobić pod adresem www.siepomaga. Jestem przekonany, że państwa zaangażowanie przyczyni się do zebrania wymaganej kwoty i przeprowadzenia skutecznego leczenia małego mieszkańca Głogoczowa. Dzisiaj miałem przez kilka godzin możliwość uczestniczenia w tej akcji. Jestem zbudowany postawą wszystkich posłów i senatorów zarówno z lewej strony, jak i z prawej strony sceny politycznej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-793.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-794">
          <u xml:id="u-794.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Patryk Wicher, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-795">
          <u xml:id="u-795.0" who="#PatrykWicher">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Moje wystąpienie chciałem poświęcić wyjątkowym ludziom, którzy tworzą nasze społeczeństwo, nasz naród, i tym wydarzeniom rocznicowym. Chciałem powiedzieć o 1981 r., w którym pamiętamy wybuch czy wprowadzenie stanu wojennego, ale także związane z tym wyjątkowe wydarzenia w mojej miejscowości, w Nowym Sączu, tak jak choćby 30 lat konsekracji kościoła Matki Bożej Niepokalanej, dzisiaj sanktuarium św. Rity. Dlaczego? Powiem za chwilę, bo to przecież wielkie wotum 700-lecia miasta, ale także wotum „Solidarności”, przejaw walki o wolność naszego narodu. Ale to także zakon niepokalanek w Nowym Sączu, który ma 125 lat. I właśnie te wszystkie elementy, te wszystkie instytucje łączą ludzie, ludzie wspaniali, którzy potrafili walczyć o wolność narodową, o ten zryw niepodległościowy dla nas, dla naszej wolności. Moi drodzy, właśnie takie osoby jak Andrzej Szkaradek, jak ci działacze „Solidarności”, ale także niezłomni kapłani tacy jak ks. Zdzisław Zyzda czy też ks. prałat Zenon Rogoziewicz. To były osoby, które nie tylko że walczyły, pomagały ludziom „Solidarności”, a przecież to przy Kościele ta pomoc była bardzo często organizowana, przy zakładach pracy, ale te zakłady pracy, ci dzielni ludzie też pomagali w budowie instytucji Kościoła. Gdyby nie Kościół, gdyby nie ta współpraca, nie byłoby dzisiaj wolności, nie byłoby sukcesu „Solidarności”, nie byłoby nas dzisiaj tutaj w wolnej Polsce.</u>
          <u xml:id="u-795.1" who="#PatrykWicher">A więc chciałbym złożyć hołd wszystkim działaczom lokalnej „Solidarności”, wszystkim tym niezłomnym wielkim kaznodziejom i prałatom, księżom, których dzisiaj wymieniłem, a także wielu innym, których powinniśmy dzisiaj wspominać, bo to oni stworzyli ten wielki ruch społeczny, który doprowadził do tego, co mamy dzisiaj: do wolnej, niepodległej, wspaniałej naszej ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-795.2" who="#PatrykWicher">A więc, moi drodzy państwo, pamiętajmy o nich, pamiętajmy o tych wyjątkowych osobach, o tych wyjątkowych instytucjach i o wielkiej roli Kościoła w budowie „Solidarności”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-795.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-796">
          <u xml:id="u-796.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Agnieszka Hanajczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-797">
          <u xml:id="u-797.0" who="#AgnieszkaHanajczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Za chwileczkę święta Bożego Narodzenia i nowy rok. To czas życzeń i postanowień, czas dobrych myśli, bliskości i radości. Niestety nie dla wszystkich, nie dla zwierząt. Dlatego w ramach życzeń i postanowień zwracam się do państwa z apelem i prośbą: nie męczmy zwierząt, to nie jest zgodne z tradycją, to nie jest potrzebne. Drodzy państwo, nie sprzedawajcie, nie kupujcie żywych karpi i innych ryb. One nie muszą się dusić przed śmiercią w folii, nie muszą cierpieć przy nieumiejętnym zabijaniu ich w domowej wannie. Zostawmy to producentom. W tych dniach w wielu miejscach w Polsce powstają szopki bożonarodzeniowe — nie twórzcie szopek z żywymi zwierzętami. Owce, kozy, osiołki czy króliki nie są atrakcją, która ma przez kilka dni marznąć, bez możliwości swobodnego ruchu i schronienia.</u>
          <u xml:id="u-797.1" who="#AgnieszkaHanajczyk">Jeśli planujesz prezent pod choinkę, nigdy nie dawaj pieska czy kotka. Decyzja o posiadaniu zwierzęcia w domu musi być przemyślana. To ogromne zobowiązanie, a nie nakaz chwili czy okazja do spełnienia nawet największego marzenia kilkuletniego dziecka. Tak wiele małych zwierzaczków kończy później w schronisku, a nawet gorzej. Zwierzę nie jest rzeczą, nie powinno być prezentem, nie pasuje do niego kokardka.</u>
          <u xml:id="u-797.2" who="#AgnieszkaHanajczyk">Gdy już się uda spełnić świąteczne życzenia, zróbmy jeszcze jedno postanowienie: nie strzelajmy w sylwestra. Huk wystrzałów zagraża nie tylko zwierzętom domowym, lecz także — przede wszystkim — dzikim. Co roku mamy informacje o stadach ptaków, które w ten czy inny sposób ucierpiały. To psy, które zerwały się ze smyczy mocno zestresowane, wystraszone, narażone na krzywdę.</u>
          <u xml:id="u-797.3" who="#AgnieszkaHanajczyk">Szanowni Państwo! Czas Bożego Narodzenia nie jest długi, a jak wiele dobrego można zrobić, przede wszystkim rezygnując z nieodpowiedzialnych zachowań. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-797.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-798">
          <u xml:id="u-798.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-798.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Krzysztof Tuduj, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-798.2" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-798.3" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-799">
          <u xml:id="u-799.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas sprawozdania komisji o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia 19 września Dniem Młodzieżowych Rad i Sejmików pan marszałek Terlecki nie dopuścił pytań, więc był to kolejny moment, w którym ograniczana jest na tej Izbie debata. To pokazuje, jak rządzący traktują głos młodych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-799.1" who="#KlaudiaJachira">Jestem oczywiście za uchwałą doczytają młodzieżowych rad, ale najwyższa pora, by rząd realnie zadbał o prawa młodych ludzi, by zaczął ich słuchać, gdy ci domagają się podmiotowości w szkołach. By dał im wsparcie psychologiczne, by słuchał młodych ludzi, gdy walczą o klimat i planetę, czyli o swoją przyszłość, gdy chcą mieć dostęp do rzetelnej edukacji seksualnej opartej na nauce, a nie religii, gdy wychodzą na ulice i walczą o prawa człowieka, w tym o prawa kobiet, prawa mniejszości, także mniejszości LGBT.</u>
          <u xml:id="u-799.2" who="#KlaudiaJachira">Droga młodzieży, walcz dalej o swój głos, angażuj się zarówno w politykę lokalną, jak i krajową, startuj także do parlamentu. Tak jak pisaliście na swoich transparentach podczas licznych protestów: rząd nie ciąża, da się usunąć, a Annuszka wylała już olej.</u>
          <u xml:id="u-799.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-800">
          <u xml:id="u-800.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Andrzej Grzyb, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-801">
          <u xml:id="u-801.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od kilku miesięcy podnoszę sprawę kondycji finansowej szpitali, w szczególności zaś szpitali powiatowych. W czerwcu została przyjęta ustawa, która weszła w życie w drugim półroczu, która wprowadza podwyżki płac dla pracowników szpitali, zresztą oczekiwane i słuszne. Ale niestety zrekompensowane tylko w 27% do siedemdziesięciu kilku procent przez Ministerstwo Zdrowia. Skutki podwyżek obciążają aktualną sytuację finansową, do tego dołączają się skutki inflacji, wzrostu cen energii, paliw, materiałów, leków oraz żywności.</u>
          <u xml:id="u-801.1" who="#AndrzejGrzyb">W ocenie stowarzyszenia dyrektorów szpitali powiatowych większość szpitali zakończy bieżący rok ze stratą co najmniej kilku milionów, ale są szpitale, które już mają ponad 20 mln zł strat. Nieoficjalnie zaś z dochodzących do nas wiadomości z resortu, podaje to również związek powiatów polskich, wynika, że do wyliczenia skutków podwyżek wyłoniono niereprezentatywną próbę szpitali. Chodzi o to, jaki będą one miały wpływ na wyniki finansowe szpitali.</u>
          <u xml:id="u-801.2" who="#AndrzejGrzyb">Jak zatem radzą sobie w chwili obecnej szpitale? Zamiast płacić zobowiązania ZUS, występują o restrukturyzację zadłużenia i podejmują decyzję również o likwidacji niektórych oddziałów szpitalnych na skutek negocjacji m.in. z Narodowym Funduszem Zdrowia. Najczęściej są to chirurgie, najczęściej są to również oddziały położnicze.</u>
          <u xml:id="u-801.3" who="#AndrzejGrzyb">Otrzymałem również stanowisko konwentów powiatów informujące o dramatycznej sytuacji finansowej szpitali powiatowych, która jest zróżnicowana również ze względu na formę prawną. Zupełnie inaczej wygląda to, jeżeli chodzi o samodzielne ZOZ-y i spółki szpitali ze 100-procentową własnością samorządu, w przypadku której kodeks handlowy wprowadza niestety dodatkowe rygory. W tym samym rząd czasie zdecydował o przekazaniu 10 mld zł z Funduszu Zdrowia na inne cele niż związane z finansowaniem szpitali. Apelujemy o pomoc dla tych szpitali. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-802">
          <u xml:id="u-802.0" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-802.1" who="#RyszardTerlecki">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-802.2" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Łukasz Mejza, poseł niezależny.</u>
          <u xml:id="u-802.3" who="#RyszardTerlecki">Też nie ma?</u>
          <u xml:id="u-802.4" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł jest, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-803">
          <u xml:id="u-803.0" who="#ŁukaszMejza">Jestem, panie marszałku, oczywiście, zawsze na posterunku.</u>
          <u xml:id="u-803.1" who="#ŁukaszMejza">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kochana Polsko! Tydzień temu polskim środowiskiem influencerów i twórców internetowych wstrząsnęła informacja o dożywotnim usunięciu z YouTube’a znanego w sieci Nitrozyniaka — człowieka, który swoją ogromną widownię i milionowe zasięgi zbudował na jednym: na nienawiści.</u>
          <u xml:id="u-803.2" who="#ŁukaszMejza">Popularny Nitro uderzał we wszystkich, stosując absolutnie ciosy poniżej pasa: obrażał dzieci, atakował kobiety, zajmował się tylko i wyłącznie generowaniem nienawiści i internetowymi konfliktami z innymi równie patologicznymi twórcami pokroju lewaczki Mai Staśko.</u>
          <u xml:id="u-803.3" who="#ŁukaszMejza">YouTube podjął bardzo dobrą decyzję, bo nie ma miejsca na tak dużą dawkę agresji i nienawiści. Mam nadzieję, że to dopiero początek drogi, bo nie dopuszczalne jest to, że jego widzowie, a były to przede wszystkim dzieci w wieku od 7 do 13 lat, mają do czynienia z taką patologią. Dlatego będę domagał się całkowitego usunięcia z Internetu takich siewców nienawiści jak Nitro.</u>
          <u xml:id="u-803.4" who="#ŁukaszMejza">Skoro zbanowaliśmy ekstremistę nienawiści Nitrozyniaka, zbanujmy też tych, którzy dziś jego metodami próbują zbudować swoją popularność także w polityce. Zbanujmy Jasia Kapelę, który robi zasięgi na obrażaniu polskich symboli, kolportuje obrzydliwe treści o św. Janie Pawle II. Zbanujmy posłankę Jachirę, która na tej mównicy splugawiła, zresztą kolejny już raz, powagę urzędu polskiego posła, obrażając w haniebny sposób ojca Jana Pawła II, do tego żądała usunięcia papieża Polaka z przestrzeni publicznej. Czas z tym skończyć.</u>
          <u xml:id="u-803.5" who="#ŁukaszMejza">I na koniec trzeba powiedzieć sobie wprost, Nitrozyniak ma swoich naśladowców, ale ma też swojego brata bliźniaka w polskiej polityce, człowieka, który dla osobistych korzyści posunie się do wszystkiego, którego agresja i sianie nienawiści przekroczyły już wszystkie dopuszczalne granice, i to szybciej niż ten człowiek, o którym mówię, jeździ w terenie zabudowanym. Dlatego zbanujmy również Donalda Tuska, Nitrozyniaka polskiej polityki.</u>
          <u xml:id="u-803.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-804">
          <u xml:id="u-804.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-804.1" who="#RyszardTerlecki">Pan Zbigniew Ziejewski, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-804.2" who="#RyszardTerlecki">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-805">
          <u xml:id="u-805.0" who="#ZbigniewZiejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wielokrotnie z tej mównicy mówiłem o problemach szpitali powiatowych, w tym szpitala w Nowym Mieście Lubawskim.</u>
          <u xml:id="u-805.1" who="#ZbigniewZiejewski">Kilka miesięcy temu podczas pytań w sprawach bieżących zwracałem uwagę panu ministrowi zdrowia, że sytuacja oddziału ginekologiczno-położniczego w Nowym Mieście Lubawskim jest dramatyczna. Apelowałem o zwiększenie środków dla szpitala zarówno w Ministerstwie Zdrowia, jak i w Narodowym Funduszu Zdrowia. Wszystkie te wołania odbiły się głuchym echem. Z ust ministra zdrowia usłyszeliśmy, że szpitale powiatowe co roku otrzymują coraz więcej pieniędzy, a ich kondycja finansowa jest dobra. Oczywiście papier przyjmie wszystko, a fakty są takie, że oddział ginekologiczno-położniczy w Nowym Mieście Lubawskim, jeśli nie wydarzy się jakiś cud, zostanie zlikwidowany. Kobiety z ponad 40-tysięcznego powiatu nie będą miały w swojej okolicy miejsca, gdzie w sposób bezpieczny będą mogły rodzić dzieci czy wykonywać niezbędne zabiegi ginekologiczne. Będą zmuszane przejeżdżać dziesiątki kilometrów do innych miast powiatowych.</u>
          <u xml:id="u-805.2" who="#ZbigniewZiejewski">Analizując, panie marszałku, sytuację szpitali powiatowych, ok. 61% szpitali powiatowych jest dzisiaj zadłużonych na ogromne pieniądze. Biorąc pod analizę raport Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych i SGH zadłużenie szpitali sięga ponad 40% i wynosi ok. 1,7 mld zł. W związku z tym moje pytanie brzmi: Czy dla takich szpitali jak szpital sp. z o.o. w powiecie nowomiejskim — poseł Grzyb mówił, że są różne szpitale — przewidywany jest program oddłużenia tych szpitali? Czy jest program, w przypadku którego w małych powiatach będą mogły być oddziały ginekologiczno-położnicze? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-806">
          <u xml:id="u-806.0" who="#RyszardTerlecki">Pan poseł Jarosław Rzepa, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-806.1" who="#RyszardTerlecki">Pani poseł Ewa Kozanecka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-807">
          <u xml:id="u-807.0" who="#EwaKozanecka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 13 grudnia minęła 41. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. To dni bezprawia, które zgotował Polakom i Polsce Wojciech Jaruzelski ze swoimi poplecznikami. W tym czasie powstały także wojskowe obozy internowania. To dramat zafundowany Polakom przez komunistycznych oprawców i agentów, zabójców górników kopalni Wujek, bł. ks. Jerzego Popiełuszki i wielu innych ofiar.</u>
          <u xml:id="u-807.1" who="#EwaKozanecka">Wtedy narodziła się też „Solidarność”, także ta międzyludzka. Polacy pokazali odwagę i męstwo w imię prawdziwej wolności. Tym wszystkim, którzy w stanie wojennym i nie tylko wykazali się bohaterstwem, ryzykowali zdrowie, poświęcali swoje życie dla odzyskania wolnej i niepodległej Polski, dziękujemy. Cześć i chwała bohaterom! Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-807.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-808">
          <u xml:id="u-808.0" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-808.1" who="#RyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-809">
          <u xml:id="u-809.0" who="#RafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! 20 grudnia będziemy obchodzić Międzynarodowy Dzień Solidarności. Z tego miejsca apeluję do rządu RP oraz Wysokiej Izby o poparcie i rozpoczęcie prac nad projektem ustawy dotyczącym rent stażowych. To już najwyższy czas zacząć procedować nad tą ustawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-810">
          <u xml:id="u-810.0" who="#JarosławGonciarz">Oświadczenie w sprawie Dnia Pamięci Ofiar Stanu Wojennego</u>
          <u xml:id="u-810.1" who="#JarosławGonciarz">W dniu dzisiejszym przypada 41. rocznica wprowadzenia stanu wojennego na terenie Polski. Chciałbym poprzez swoje oświadczenie na pamiątkę tamtych lat wspomnieć także o ofiarach stanu wojennego, wobec których kierowano represje fizyczne, psychiczne, prawne i ekonomiczne.</u>
          <u xml:id="u-810.2" who="#JarosławGonciarz">Stan wojenny wprowadzono na mocy dekretu o stanie wojennym z 12 grudnia 1981 r. Polacy wstający 13 grudnia 1981 r. obudzili się w nowej i nieznanej dotąd rzeczywistości, w której najwyższą władzą stanu wojennego była Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-810.3" who="#JarosławGonciarz">Już od pierwszego dnia wielu działaczy „Solidarności” i opozycji było w okresie stanu wojennego internowanych w 52 funkcjonujących obozach. Aresztowano wówczas tysiące osób. Zawieszono podejmowanie jakiejkolwiek działalności przez związki zawodowe i inne organizacje, zawieszono także naukę w szkołach i na uczelniach. W tym przykrym okresie chciano mieć kontrolę nad wszystkim, dlatego wprowadzono cenzurę korespondencji, przerwano łączność telefoniczną, zmilitaryzowano najważniejsze zakłady pracy, wprowadzono godzinę milicyjną. Nie działała część kanałów telewizji i radia, nie wychodziła większość gazet.</u>
          <u xml:id="u-810.4" who="#JarosławGonciarz">Do dnia dzisiejszego nie jest znana liczba wszystkich ofiar stanu wojennego. Uznaje się, że komuniści w okresie od 13 grudnia 1981 r. do 1990 r. zamordowali ponad 100 osób. Wielu historyków uważa, że ofiar śmiertelnych było znacznie więcej.</u>
          <u xml:id="u-810.5" who="#JarosławGonciarz">Podkreślić należy także w tym okresie działania Kościoła katolickiego w Polsce, który udzielał pomocy powstającym strukturom „Solidarności”. Nasi biskupi i wszyscy duchowni, na czele z papieżem Janem Pawłem II, protestowali przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego. Kościół natomiast od pierwszego dnia prowadził różnorodną działalność. Skupiała się ona przede wszystkim na udzielaniu pomocy duchowej, a także materialnej internowanym i ich rodzinom. Kościół otaczał opieką rannych w pierwszych dniach stanu wojennego oraz interweniował u władz w przypadku drastycznych represji wobec opozycji.</u>
          <u xml:id="u-810.6" who="#JarosławGonciarz">Na pamiątkę tamtych lat, wszystkich ofiar tego systemu oraz w związku z dzisiejszą rocznicą chciałbym, aby moje oświadczenie stało się przede wszystkim okazją do chwili zadumy i refleksji nad pamięcią wszystkich ofiar stanu wojennego w Polsce przez cały okres jego trwania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-811">
          <u xml:id="u-811.0" who="#MaciejKopiec">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Na wczorajszym posiedzeniu Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych gościliśmy reprezentację Głównego Urzędu Statystycznego, zapytałem więc o kwestię wyników narodowego spisu powszechnego przeprowadzonego przez GUS w zeszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-811.1" who="#MaciejKopiec">Pytałem: Dlaczego GUS przyjął metodologię zliczania głosów, dzieląc ludzi na lepszych i gorszych — Polaków oraz osoby o „narodowości nieustalonej” i „wyłącznie niepolskiej”?</u>
          <u xml:id="u-811.2" who="#MaciejKopiec">Czy jako Ślązak mam się czuć członkiem narodowości wyłącznie niepolskiej, której jest 391 tys. osób, czy jako osoba narodowości nieustalonej — gdzie takich osób jest 3750 tys.?</u>
          <u xml:id="u-811.3" who="#MaciejKopiec">Jeżeli podajecie państwo, ilu jest Polaków, a nie podajecie, ile jest osób innej narodowości w Polsce, to jest to dyskryminacja mniejszości. Albo podajecie tą metodologią wszystkie narodowości, albo wymieniacie i wyróżniacie jakieś narodowości, które są lepsze od pozostałych.</u>
          <u xml:id="u-811.4" who="#MaciejKopiec">Czy w tym momencie problem dotyczy zbierania danych i metodologii ich zliczania, czy to jest problem dorobienia właściwej ideologii politycznej do tego, że ok. 0,5 mln osób jest narodowości innej niż polska, której Polska nie uznaje?</u>
          <u xml:id="u-811.5" who="#MaciejKopiec">Dlaczego podawanie wyników się przeciąga? Czy to kwestia metodologii czy politycznej dyspozycji?</u>
          <u xml:id="u-811.6" who="#MaciejKopiec">W wymijającej odpowiedzi GUS mówił coś o tym, że były osoby, które „nie do końca brały udział w spisie”. Nie podano żadnych konkretów oprócz informacji, że wyniki… może będą w kwietniu, a może w maju.</u>
          <u xml:id="u-811.7" who="#MaciejKopiec">Podsumować mogę to tylko w jeden sposób: ja, yhm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-812">
          <u xml:id="u-812.0" who="#KrzysztofJanuszKozik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 100 lat temu, 14 grudnia 1922 r., pierwszy prezydent RP Gabriel Narutowicz przybył uroczyście do Belwederu, gdzie odbył się akt przekazania mu władzy przez naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego. Piłsudski oczekiwał prezydenta w swoim gabinecie wraz z premierem Julianem Nowakiem, marszałkiem Sejmu Maciejem Ratajem, marszałkiem Senatu Wojciechem Trąmpczyńskim, kilkoma ministrami, kilkoma członkami Adiutantury Generalnej i gabinetu cywilnego. Naczelnik wygłosił następujące oświadczenie (pisownia oryginalna):</u>
          <u xml:id="u-812.1" who="#KrzysztofJanuszKozik">„Naczelnik Państwa przywitał Prezydenta Rzeczypospolitej, zaznaczając, że przyjmuje go w szarej kurtce legionowej, w której przed czterema laty wszedł do Belwederu i w której pragnie go opuścić. Następnie Naczelnik Państwa oświadczył, że oprócz protokołu urzędowego, wymaganego przez ustawę, żądać będzie sporządzenia protokołu dodatkowego, zawierającego stwierdzenie jego kasy osobistej, stanu kasy i rachunkowości funduszów dyspozycyjnych i inwentarz ruchomości, stanowiących własność skarbu państwa”.</u>
          <u xml:id="u-812.2" who="#KrzysztofJanuszKozik">Po podpisaniu protokołu przejęcia władzy i odebraniu przez prezydenta defilady oddziałów wojskowych na dziedzińcu belwederskim Józef Piłsudski zaprosił go na śniadanie, podczas którego wygłosił toast, zamieszczony w „Monitorze Polskim” z 15 grudnia 1922 r.:</u>
          <u xml:id="u-812.3" who="#KrzysztofJanuszKozik">„Panie Prezydencie Rzeczypospolitej! Czuję się niezwykle szczęśliwym, że pierwszy w Polsce mam wysoki zaszczyt podejmowania w moim jeszcze domu i w otoczeniu mojej rodziny pierwszego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej. Panie Prezydencie, jako jedyny oficer polski służby czynnej, który nigdy dotąd przed nikim nie stawał na baczność, staję oto na baczność przed Polską, którą Ty reprezentujesz, wznosząc toast: Pierwszy Prezydent Rzeczypospolitej niech żyje!”.</u>
          <u xml:id="u-812.4" who="#KrzysztofJanuszKozik">Zanim do tego doszło, rozpoczęto w południe 9 grudnia 1922 r. obrady Zgromadzenia Narodowego, podczas których dokonano wyboru pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej po odzyskaniu w 1918 r. niepodległości. Do wyborów zgłoszono pięciu kandydatów. Mniejszości narodowe zgłosiły kandydaturę Jana Baudouina de Courtenay, socjaliści — Ignacego Daszyńskiego, ludowcy z PSL „Piast” — Stanisława Wojciechowskiego, ludowcy z PSL „Wyzwolenie” — Gabriela Narutowicza, a Narodowa Demokracja i inne frakcje prawicowe — Maurycego Zamoyskiego. Ten ostatni kandydat miał duże szanse na zwycięstwo, ale jego plany mogły pokrzyżować głosy mniejszości narodowych oraz większości ludowców, którym trudno byłoby zagłosować na największego posiadacza ziemskiego w II Rzeczypospolitej. W sytuacji wyboru spośród dwóch kandydatów mogli przerzucić swoje głosy na każdego kandydata, byleby zablokować zwycięstwo Zamoyskiego. Paradoksalne stawiał na niego Wincenty Witos, który w jego zwycięstwie widział możliwość scementowania porozumienia z endecją.</u>
          <u xml:id="u-812.5" who="#KrzysztofJanuszKozik">Wybory rozstrzygnęły się w piątym głosowaniu. Zamoyski otrzymał 227 głosów, Narutowicz — 289, a 29 posłów z Narodowej Partii Robotniczej i „Piasta” oddało puste kartki. Na zwycięską większość złożyły się głosy lewicy, ludowców oraz mniejszości narodowych.</u>
          <u xml:id="u-812.6" who="#KrzysztofJanuszKozik">Narutowicz telefonicznie otrzymał informację o wyborze. Szybko zwołał spotkanie swoich współpracowników z MSZ, którzy doradzali mu przyjęcie wyboru. Kilkanaście minut później do gmachu ministerstwa przybyli marszałkowie obu Izb parlamentu oraz premier Julian Nowak. Narutowicz zgodził się na objęcie urzędu. Zaprzysiężenie na urząd prezydenta RP wyznaczono na poniedziałek 11 grudnia 1922 r. Wybór nie spodobał się endecji, która doprowadziła do demonstracji na ulicach Warszawy przeciwko wyborowi Narutowicza.</u>
          <u xml:id="u-812.7" who="#KrzysztofJanuszKozik">W dniu zaprzysiężenia demonstranci — wśród nich studenci, przedstawiciele klasy średniej i robotniczej — wyruszyli na ul. Wiejską, atakując zmierzających do gmachu sejmowego posłów lewicy, PSL „Piast” oraz mniejszości narodowych. Narutowiczowi udało się przedostać przez barykady, które postawili demonstranci związani z endecją.</u>
          <u xml:id="u-812.8" who="#KrzysztofJanuszKozik">W ten sposób rozpoczynała się prezydentura Gabriela Narutowicza, jakże krótka i zakończona dramatem w warszawskiej Zachęcie 16 grudnia 1922 r.</u>
          <u xml:id="u-812.9" who="#KrzysztofJanuszKozik">Ta ciemna karta naszej historii powinna przypominać totalnej opozycji, aby w demokracji korzystać z mechanizmów, jakie nam ten ustrój daje. Niestety i obecnie słychać, nawet z ust liderów partii opozycyjnych, że wtedy się zgadzają z demokracją, kiedy jest po ich myśli. Jeśli jest inaczej, nawołują w swoim przekazie do stosowania metod, które niewiele mają wspólnego z zasadami demokracji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-813">
          <u xml:id="u-813.0" who="#GrzegorzLorek">Już kiedyś mówiłem z tego miejsca, że są rocznice w polskiej historii, o których trzeba pamiętać. Do takich należy morderstwo dokonane na pierwszym polskim prezydencie Gabrielu Narutowiczu u zarania odzyskania niepodległości 16 grudnia 1922 r.</u>
          <u xml:id="u-813.1" who="#GrzegorzLorek">Narutowicz został wybrany na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 9 grudnia, co spotkało się z wielkim niezadowoleniem niektórych środowisk zarówno w parlamencie, jak i na ulicy. Rozpoczęto nagonkę na legalnie i poprawnie wybranego prezydenta. Tytuły prasowe zachłystywały się w wynajdywaniu jego wad i szkalowaniu, twierdząc nawet, że nie jest Polakiem, bo urodził się na Kowieńszczyźnie, i nazywały go litwomanem.</u>
          <u xml:id="u-813.2" who="#GrzegorzLorek">Prezydent po zaprzysiężeniu 11 grudnia podjął sprawowanie urzędu. Jego kalendarz był ściśle zapełniony. Nie przejmował się groźbami wysuwanymi pod swoim adresem. Nie przeraziły go nawet groźby tłumu oraz próba pobicia, kiedy jeden z demonstrantów wspiął się na jego powóz i zamachnął się na głowę państwa. Jednak większość ówczesnej klasy politycznej była mocno zaniepokojona sytuacją polityczną.</u>
          <u xml:id="u-813.3" who="#GrzegorzLorek">16 grudnia w Zachęcie Eligiusz Niewiadomski zastrzelił prezydenta Rzeczypospolitej. Jego nazwisko łączy się niestety z nazwiskiem Narutowicza jak imię Herostratesa łączy się ze spaleniem jednego z cudów świata starożytnego — świątyni Artemidy w Efezie.</u>
          <u xml:id="u-813.4" who="#GrzegorzLorek">Niewiadomski strzelił trzy razy i prezydent upadł. Jego głowę podtrzymywała Kazimiera Iłłakowiczówna. Prezydent umarł. Niewiadomski nie uciekał i był spokojny. Sprawiał wrażenie zadowolonego. Morderca. Został osądzony i skazany na śmierć. Wyrok wykonano.</u>
          <u xml:id="u-813.5" who="#GrzegorzLorek">Podobno chciał zabić Piłsudskiego. To jest przykład, że bez względu na to, jakie się ma poglądy, dla Rzeczypospolitej powinny być w sposób demokratyczny rozwiązywane.</u>
          <u xml:id="u-813.6" who="#GrzegorzLorek">22 grudnia zakończyły się uroczystości pogrzebowe prezydenta Gabriela Narutowicza. Po mszy żałobnej przemawiał ks. kan. prof. Antoni Szlagowski (późniejszy biskup). Mówił o „zbrodniczej ręce, która targnęła się na nietykalną osobę pierwszego urzędnika w państwie, sponiewierała dostojeństwo Rzeczypospolitej, zdeptała cześć, zniesławiła imię Polski w świecie. Swój to, nie obcy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-814">
          <u xml:id="u-814.0" who="#ArturŁącki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas 67. posiedzenia Sejmu wiceprezes Rady Ministrów, minister kultury i dziedzictwa narodowego pan Piotr Gliński składał przed Izbą informację bieżącą w sprawie budowanej przez polski rząd sieci nowoczesnych instytucji muzealnych. W tej akurat sprawie rząd jest konsekwentny i wywiązuje się ze swoich zapowiedzi. Pan wicepremier informował nas o polityce rządu wobec placówek muzealnych. Deklarował również, że podległe mu ministerstwo wspiera wszystkie placówki muzealne.</u>
          <u xml:id="u-814.1" who="#ArturŁącki">W stolicy Pomorza Zachodniego działa Muzeum Narodowe w Szczecinie — instytucja kultury samorządu województwa zachodniopomorskiego współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To bardzo prężna i mocno osadzona w lokalnych realiach placówka, bardzo ważna dla budowy tożsamości zachodniopomorskiej społeczności.</u>
          <u xml:id="u-814.2" who="#ArturŁącki">Muzeum Narodowe w Szczecinie ma w swoim zarządzie aż sześć obiektów, w których realizuje swoją misję, począwszy od głównej siedziby, przez Muzeum Tradycji Regionalnych, Muzeum Sztuki Współczesnej, Muzeum Historii Szczecina, Centrum Dialogu Przełomy, aż po Wystawę Zachodniopomorskich Kolei Dojazdowych. Wszystkie te placówki mają swoje stałe miejsce na kulturalnej mapie Pomorza Zachodniego. Jednak prowadzenie działalności w tak wielu miejscach niesie ze sobą określone koszty. Płace pracowników, koszty konserwacji eksponatów, opłaty za media, ochronę obiektów w przypadku Muzeum Narodowego w Szczecinie są dużo wyższe niż w innych placówkach muzealnych.</u>
          <u xml:id="u-814.3" who="#ArturŁącki">Z informacji przekazanych przez pana wicepremiera Glińskiego wynika, że Pomorze Zachodnie nie jest specjalnie rozpieszczane dotacjami przez jego resort. Dlatego podczas dyskusji nad jego informacją zwróciłem się z prośbą do pana wicepremiera o rozważenie dodatkowej dotacji dla Muzeum Narodowego w Szczecinie w wysokości 1 mln zł. Te pieniądze pozwoliłyby na lepsze funkcjonowanie muzeum, byłyby również bardzo pomocne przy urządzeniu ekspozycji upamiętniającej wywózki Polaków na Sybir w ramach Wystawy Zachodniopomorskich Kolei Dojazdowych w Gryficach, która posiada już w swoich zasobach eksponaty będące zaczynkiem tej ekspozycji. Uważam, że jako organ współprowadzący muzeum Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego powinno wesprzeć naszą placówkę dodatkową dotacją.</u>
          <u xml:id="u-814.4" who="#ArturŁącki">Mam nadzieję, że pan wicepremier Gliński nie pozostanie obojętny na potrzeby naszej placówki, a doceniając jej rolę i znaczenie dla regionu, życzliwie potraktuje moją prośbę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-815">
          <u xml:id="u-815.0" who="#AgnieszkaSoin">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sala Wielka wrocławskiego ratusza była 12 grudnia 2022 r. miejscem obchodów 45. rocznicy powstania Studenckiego Komitetu Solidarności we Wrocławiu. Komitety te działały w wielu ośrodkach akademickich w Polsce, były formą protestu wobec represji stosowanych przez władze komunistyczne, a powołane zostały po tragicznej śmierci krakowskiego studenta Uniwersytetu Jagiellońskiego Stanisława Pyjasa.</u>
          <u xml:id="u-815.1" who="#AgnieszkaSoin">W ramach wrocławskich obchodów kilkadziesiąt osób otrzymało odznaczenia: Wrocław z wdzięcznością „Wratislavia Grato Animo”. Uhonorowano naukowców, dziennikarzy, historyków, matematyków i przedstawicieli wielu innych zawodów, których łączy jedno — umiłowanie wolności. Wśród odznaczonych znaleźli się m.in. Jarosław Broda, Cezary Buśko, Adam Lipiński i Mirosław Spychalski. Z Sali Wielkiej wrocławskiego ratusza popłynął apel, do którego jako poseł ziemi wrocławskiej się dołączam, by popularyzować wiedzę na temat działań niepodległościowych wśród młodego pokolenia. Bohaterowie są wśród nas, zapłacili często wysoką cenę za wolność Polski. Działania te wpisują się w politykę historyczną Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-816">
          <u xml:id="u-816.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie w sprawie różnej interpretacji zapisów ustawy o płacy minimalnej w służbie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-816.1" who="#TadeuszTomaszewski">Wysoki Sejmie! Obowiązująca od lipca br. ustawa określająca, ile pielęgniarka z danym wykształceniem powinna zarabiać, stała się przysłowiową kroplą, która przelała czarę goryczy. Niektórzy dyrektorzy polskich szpitali pewne zapisy ustawy interpretują na swoją korzyść. W efekcie pielęgniarki z tytułem magistra nie są kwalifikowane do zarabiania tyle, ile specjalistki, a mniej.</u>
          <u xml:id="u-816.2" who="#TadeuszTomaszewski">W błyskawicznym tempie przybywa w Polsce szpitali, których budżety nie są w stanie wytrzymać ustawowych wydatków, a ich szefowie nie mają już skąd czerpać środków na bieżącą działalność, stąd pewnie różne interpretowanie zapisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-816.3" who="#TadeuszTomaszewski">Jednym z miejsc konfliktu płacowego jest Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Dziekanka” w Gnieźnie, gdzie od kilku miesięcy toczy się spór o pieniądze. Łącznie 62 pielęgniarki mające wykształcenie magisterskie ze specjalizacją w psychiatrii nie otrzymały podwyżek. Ustawodawca opublikował tabelę wynagrodzeń, z której wynika, że dany specjalista z wykształceniem wyższym wymaganym na danym stanowisku ma zarabiać określoną kwotę. Dyrektor placówki Marek Czaplicki interpretuje zapisy tak, że na danym stanowisku pielęgniarskim jest wymagany tytuł zawodowy. Nie jest konieczne posiadanie tytułu magistra. Tym samym niektórzy pracownicy kwalifikowani są do niższej grupy w tabeli, na czym tracą nawet 1600 zł miesięcznie. Jak się okazuje, o sposobie rozliczania pracowników ostatecznie decyduje dyrektor, który mógłby uznać pielęgniarki za specjalistki, ale nie musi.</u>
          <u xml:id="u-816.4" who="#TadeuszTomaszewski">Kilka dni temu 62 pielęgniarki otrzymały od dyrekcji pismo, w którym Marek Czaplicki zawiadamia, że w najbliższym czasie zamierza „dokonać wypowiedzeń zmieniających warunki pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia”. Taki dokument ma otrzymać każda pielęgniarka specjalistka, a ich stanowisko zmieni się na pielęgniarkę. Zgodnie z prawem pracy, jeśli takie wypowiedzenie nie zostanie przez pracownika podpisane, umowa automatycznie rozwiązuje się.</u>
          <u xml:id="u-816.5" who="#TadeuszTomaszewski">Mając na uwadze powyższe, uprzejmie proszę Ministerstwo Zdrowia o odpowiedzi na pytania: Czy resort zdrowia monitoruje wdrażanie tej ustawy o podwyżkach? Czy są zabezpieczone wystarczające środki na wdrożenie tej podwyżki, tak aby nie odbywało się to kosztem zadłużenia i tak zadłużonych szpitali wojewódzkich i szpitali powiatowych? Czy pan minister posiada dane, ile szpitali nie wypłaciło podwyżek dla pielęgniarek z powodu nieuwzględniania ich kwalifikacji, m.in. wykształcenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-817">
          <u xml:id="u-817.0" who="#JanWarzecha">W dniu 11 grudnia 2017 r. powołany został przez prezydenta Andrzeja Dudę rząd Mateusza Morawieckiego.</u>
          <u xml:id="u-817.1" who="#JanWarzecha">W czasie tego okresu było dużo zmagań ze skutkami pandemii COVID-19 czy agresji Rosji na Ukrainę. Wojna u naszych granic spowodowała duże napięcia makroekonomiczne i galopujące ceny energii.</u>
          <u xml:id="u-817.2" who="#JanWarzecha">W Polsce najbardziej poszkodowaną grupą po 1989 r. byli polscy seniorzy, emeryci i renciści.</u>
          <u xml:id="u-817.3" who="#JanWarzecha">Rządowi Prawa i Sprawiedliwości udało się wprowadzić dzięki naprawie systemu finansów publicznych i uszczelnieniu budżetu takie programy społeczne jak 500+ czy trzynasta i czternasta emerytura.</u>
          <u xml:id="u-817.4" who="#JanWarzecha">Do głównych osiągnięć rządu z ostatnich 5 lat należą poniższe.</u>
          <u xml:id="u-817.5" who="#JanWarzecha">Wsparcie dla polskich rodzin poprzez rozszerzenie 500+ na wszystkie dzieci, zwiększenie liczby miejsc w żłobkach i przedszkolach, rodzinny kapitał opiekuńczy, dopłaty do żłobków. Niższe podatki: zerowy PIT dla młodych, obniżenie podatku PIT do 12%, podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł i podwyższenie progu podatkowego do 120 tys. zł. Dodatkowe wsparcie seniorów m.in. przez trzynastą i czternastą emeryturę, program „Mama 4+” czy emeryturę bez podatku.</u>
          <u xml:id="u-817.6" who="#JanWarzecha">Naprawa finansów publicznych i uszczelnienie podatków. Poprzez walkę z mafiami VAT-owskimi budżet państwa wzrósł w czasie rządów PiS dwukrotnie, dzięki czemu można było sfinansować wszystkie programy społeczne i wydać rekordowe środki na inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-817.7" who="#JanWarzecha">Wzrost nakładów na zdrowie — w 2019 r. po raz pierwszy w historii publiczne nakłady na ochronę zdrowia przekroczyły poziom 100 mld zł, szacujemy, że w 2023 r. może być to ok. 165 mld zł, czyli ok. 6,3% PKB.</u>
          <u xml:id="u-817.8" who="#JanWarzecha">Wsparcie dla polskiej wsi i wyższe dopłaty dla rolników — dopłaty do nawozów i paliwa rolniczego, uwolnienie rolniczego handlu detalicznego, dotacje dla KGW i OSP oraz naprawa tysięcy kilometrów dróg lokalnych. Gdy wystąpiła susza, polscy rolnicy otrzymali od rządu wsparcie finansowe.</u>
          <u xml:id="u-817.9" who="#JanWarzecha">Rządowe finansowanie dla tysięcy małych, średnich i dużych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-817.10" who="#JanWarzecha">Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych, rządowy Program Inwestycji Strategicznych — to tysiące małych projektów we wszystkich gminach w Polsce, nowe drogi, rozbudowa kanalizacji.</u>
          <u xml:id="u-817.11" who="#JanWarzecha">Ochrona miejsc pracy przed skutkami pandemii, rządowe tarcze uchroniły wiele firm przed bankructwem i pozwoliły uratować miliony miejsc pracy. Polska ma prawie najniższe bezrobocie w UE, na poziomie 3%.</u>
          <u xml:id="u-817.12" who="#JanWarzecha">Skuteczna walka z konsekwencjami inflacji. Dzięki systemowi tarcz udało się skierować wsparcie do polskich rodzin, które borykają się z efektami inflacji. To m.in. 0-procentowy VAT na żywność, dopłaty do źródeł ciepła, wsparcie w zakupie węgla.</u>
          <u xml:id="u-817.13" who="#JanWarzecha">Wzmocnienie bezpieczeństwa Polski dzięki modernizacji armii i strategicznym inwestycjom, takim jak gazociąg Baltic Pipe, przekop Mierzei Wiślanej czy budowa bariery na granicy z Białorusią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-818">
          <u xml:id="u-818.0" who="#RyszardTerlecki">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie dostępna będzie w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-818.1" who="#RyszardTerlecki">Na tym kończymy 68. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-818.2" who="#RyszardTerlecki">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-818.3" who="#RyszardTerlecki">Porządek dzienny 69. posiedzenia Sejmu został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-818.4" who="#RyszardTerlecki">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-818.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-818.6" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 0 min 19)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>