PPC / ppc

text_structure.xml 746 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 8 min 59)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz wicemarszałkowie Piotr Zgorzelski, Włodzimierz Czarzasty i Małgorzata Kidawa-Błońska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PiotrZgorzelski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Paulinę Matysiak, Aleksandrę Łapiak, Michała Urbaniaka i Filipa Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PiotrZgorzelski">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Paulina Matysiak i Michał Urbaniak.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PiotrZgorzelski">Witam bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#komentarz">(Poseł Paulina Matysiak: Dzień dobry, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#komentarz">(Poseł Michał Urbaniak: Dzień dobry.)</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PiotrZgorzelski">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Aleksandra Łapiak i Michał Urbaniak.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PiotrZgorzelski">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc — to się już stało.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PiotrZgorzelski">A jednego z państwa bardzo proszę o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MichałUrbaniak">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MichałUrbaniak">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MichałUrbaniak">— Infrastruktury — godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MichałUrbaniak">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MichałUrbaniak">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MichałUrbaniak">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki wspólnie z Komisją Zdrowia — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#MichałUrbaniak">— Spraw Zagranicznych — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#MichałUrbaniak">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#MichałUrbaniak">— Łączności z Polakami za Granicą — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#MichałUrbaniak">— Edukacji, Nauki i Młodzieży — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#MichałUrbaniak">— Ustawodawczej — godz. 13.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PiotrZgorzelski">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, druk nr 2647.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#PiotrZgorzelski">Komisja do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisja Spraw Zagranicznych przedłożyły sprawozdanie o komisyjnym projekcie uchwały w sprawie podjęcia działań zmierzających do zaprzestania wydawania wiz dla Rosjan, druk nr 2614.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#PiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#PiotrZgorzelski">Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisja Spraw Zagranicznych przedłożyły sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o wypowiedzeniu Traktatu Karty Energetycznej oraz Protokołu Karty Energetycznej dotyczącego efektywności energetycznej i odnośnych aspektów ochrony środowiska, sporządzonych w Lizbonie dnia 17 grudnia 1994 r., druk nr 2646.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#PiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#PiotrZgorzelski">Komisja Infrastruktury przedłożyła stanowisko na temat przedstawionego przez Radę Ministrów dokumentu: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2021 r.”, druk nr 2617.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#PiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu proponuje, aby w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#PiotrZgorzelski">Przypominam, że postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do realizacji naszego punktu.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#PiotrZgorzelski">Pierwsze pytanie dotyczy rządowego wsparcia finansowego dla seniorów — realizacji wypłat dodatkowego świadczenia, czternastej emerytury. Skierowane jest do ministra rodziny i polityki społecznej, w którego imieniu odpowiedzi będzie udzielał sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej pan Stanisław Szwed.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę panią poseł Joannę Borowiak.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#PiotrZgorzelski">Nie włącza się pani poseł mikrofon.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Karta jest. Wszystko jest. Nie zadziałał system.)</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#PiotrZgorzelski">Zatem proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JoannaBorowiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Polityka senioralna Prawa i Sprawiedliwości opiera się na dwóch filarach. Jednym z tych filarów jest wspieranie szeroko pojętej aktywności seniorów, w tym aktywności społecznej, a drugi filar to bezpośrednie wsparcie finansowe — podwyższona kwota najniższej emerytury, godne waloryzacje, emerytura bez podatku, obniżenie kwoty podatku PIT z 17 do 12% i już czwarty rok z rzędu polscy seniorzy otrzymują co roku gwarantowaną ustawowo trzynastą emeryturę, która pozwala na zasilenie ich domowych budżetów. Z tego tytułu w latach 2019–2022 do seniorów trafiło blisko 48 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#JoannaBorowiak">Warto przypomnieć kilka danych za rządów naszych poprzedników. W 2015 r. na politykę senioralną przeznaczano zaledwie 3,6 mld zł. Tylko w ubiegłym roku rząd Prawa i Sprawiedliwości przeznaczył na to 36 mld zł, a w tym roku kwota ta sięgnie blisko 44 mld zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PiotrZgorzelski">Tym pytaniem panie posłanki solidarnie się podzieliły i teraz będzie kończyła pani poseł Lidia Burzyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#LidiaBurzyńska">Panie Ministrze! Wśród wielu programów adresowanych do seniorów jest także czternasta emerytura, która miała być świadczeniem jednorazowym. Jednak trudna sytuacja geopolityczna, ale również inflacja wynikająca oczywiście z wojny na Ukrainie i działań Putina spowodowały, że rząd dbający o seniorów zdecydował się po raz kolejny na wsparcie właśnie poprzez wypłatę czternastej emerytury, która jest przyznawana z urzędu, co oznacza, że seniorzy nie muszą składać żadnych wniosków, aby te fundusze otrzymać. Oczywiście to świadczenie, tak jak w przypadku trzynastej emerytury, również jest zwolnione z podatku.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#LidiaBurzyńska">Panie Ministrze! Mam pytanie: Czy czternasta emerytura została wypłacona już wszystkim uprawnionym do tego świadczenia? Jaka ogólnie kwota została przeznaczona na to świadczenie i czy proces wypłat przebiegał sprawnie, bez żadnych zakłóceń? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana ministra Szweda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#StanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Przewodniczący! Dziękuję za to pytanie. Zanim odpowiem bezpośrednio na pytanie dotyczące wypłaty czternastej emerytury, może jednak jeszcze trochę przybliżę te nasze dwa dodatkowe świadczenia, czyli trzynastą i czternastą emeryturę, bo te świadczenia są bardzo podobne, choć minimalnie się różnią. Na widowni mamy dużo młodych ludzi, warto, żeby też posłuchali, jak to świadczenie było przygotowywane i kogo ono dotyczy, bo w przyszłości też może z takich rzeczy skorzystają.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o trzynastą i czternastą emeryturę, to przyjęliśmy rozwiązanie, że dotyczyć to będzie prawie wszystkich uprawnionych emerytów i rencistów, czyli zarówno tych, którzy są ubezpieczeni w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, jak i osób pobierających emerytury rolnicze, które są w KRUS-ie, dotyczy to także świadczeń przedemerytalnych, świadczeń kompensacyjnych, rent socjalnych, służb mundurowych, czyli wszystkich osób, które w jakikolwiek sposób są ubezpieczone bądź korzystają z ubezpieczenia budżetowego jak w przypadku służb mundurowych. Takich osób na dzisiaj w Polsce jest 9600 tys. i wszystkie te osoby skorzystały z rozwiązania, jakie wprowadziliśmy, tak jak pani poseł już mówiła, 4 lata temu, w postaci dodatkowego świadczenia, tzw. trzynastej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#StanisławSzwed">W ubiegłym roku, przepraszam, w tym roku, bo to świadczenie jest wypłacane 1 kwietnia, wypłaciliśmy ponad 13 100 mln zł na trzynastą emeryturę. To świadczenie już jest wpisane na stałe, bo jest wpisane w ustawie, i w przyszłym roku również 1 kwietnia to świadczenie będzie wypłacone.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#StanisławSzwed">Przyjęliśmy wspólną zasadę, że wysokość tego świadczenia to jest najniższa emerytura. W tym roku to jest 1338,44 zł brutto i po odliczeniu tylko składki zdrowotnej — bo, tak jak już mówiła pani poseł, nie potrącamy podatku od tego świadczenia — to jest 1217,88 zł. Taką kwotę na rękę otrzymuje każdy senior w przypadku trzynastej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#StanisławSzwed">Jeśli chodzi o czternastą emeryturę, czyli jednorazowe świadczenie, które po raz pierwszy było wypłacane w ubiegłym roku, w tym roku zostało już wypłacone w sierpniu i we wrześniu i można powiedzieć, że praktycznie został zakończony proces wypłaty czternastej emerytury. Została tylko niewielka grupa tzw. emerytur okresowych, które będą wypłacone na początku października.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#StanisławSzwed">Tutaj był zastosowany podobny mechanizm, z tym że z jedną zmianą. Wprowadziliśmy limit do kwoty 2900 zł, czyli wszystkie osoby, które do tej kwoty otrzymywały świadczenie emerytalno-rentowe czy inne świadczenia, o których już wcześniej mówiłem, otrzymują pełną najniższą emeryturę. Jeżeli ktoś to przekroczy, to stosujemy mechanizm tzw. złotówka za złotówkę, czyli o ile przekroczy to świadczenie, o tyle ma potrąconą minimalną emeryturę. Jeżeli ktoś miał 3 tys. emerytury, to o 100 zł pomniejszało się najniższą emeryturę. Najniższa wypłata czternastej emerytury to była kwota 50 zł.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#StanisławSzwed">Teraz przechodzę już do liczb, o których pani też mówiła. W pierwszej grupie, czyli tych wszystkich, którzy otrzymali świadczenie w wysokości najniższej emerytury, było prawie 8 mln ubezpieczonych. 1 mln osób skorzystało z mechanizmu złotówka za złotówkę, a osoby, które przekroczyły kwotę 4188,44 zł, już nie otrzymały czternastej emerytury. Niespełna 600 tys. osób, które mają wyższe świadczenia, nie otrzymały czternastej emerytury. Łączne środki, które przeznaczyliśmy na czternastą emeryturę, to 11 400 mln zł. Jeżeli dodamy te dwie liczby, to jest prawie 25 mld zł w tym roku dla seniorów z trzynastej i czternastej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#StanisławSzwed">Przypomnę, że w tym roku wypłaciliśmy też wyższą, niż była przewidywana, waloryzację emerytur i rent, bo podnieśliśmy wskaźnik wzrostu wynagrodzeń do 63%. Stąd też wzrost waloryzacji o ponad 5 mld. Łącznie od 1 marca tego roku przeznaczyliśmy na waloryzację 18 400 mln zł. Czyli łącznie w tym roku: waloryzacja, trzynasta i czternasta emerytura — 43 mld zł trafiły do naszych seniorów. To jest oczywiście bezpośrednie materialne wsparcie oprócz innych działań, które podejmujemy w ramach dodatków solidarnościowych czy dopłat do opału, czy teraz świeżo rozpatrywanego projektu dotyczącego cen energii. To wszystko również będzie wspomagało naszych seniorów.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#StanisławSzwed">Szerzej o tym opowiedziałem, bo to jest znaczne wsparcie dla naszych seniorów. Tak jak powiedziałem, obejmujemy nim wszystkich. Co jest też istotne, z trzynastej i czternastej emerytury, z tych świadczeń nie są potrącane inne należności czy nie ma egzekucji innych należności. To też jest ważne. I na przykład przy dodatkach, z czego też korzystają seniorzy, gdy liczymy kryterium dochodowe, trzynasta i czternasta emerytura nie wliczają się do kryterium dochodowego.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#StanisławSzwed">Myślę, że to rozwiązanie, które już przyjęło się w naszym kraju, jest dobrze odbierane przez naszych rodaków, jest dobrym elementem. Wczoraj mieliśmy okazję być na senioradach, na spotkaniach z seniorami i myślę, że wszyscy mamy takie samo odczucie, że kiedy mówimy o trzynastej i czternastej emeryturze, to one są bardzo dobrze przyjmowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zadanie pytania panią poseł Barbarę Bartuś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#BarbaraBartuś">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo dziękuję za te słowa, które wybrzmiały, ale przede wszystkim za to, co jest realizowane, bo jeszcze pragnę podkreślić: sama czternasta emerytura to blisko 11,5 mld zł, które popłynęło do naszych seniorów, głównie do naszych emerytów.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Ministrze! Pewnie tak jak i pan pamiętamy czasy, kiedy poprzedni rząd to nawet waloryzacji w pełni nie wypłacał, bo brakowało na tę waloryzację i ta waloryzacja była obniżana. Tak że to bardzo duża zmiana.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#BarbaraBartuś">Natomiast wracając do czternastej emerytury, chcę powiedzieć, że jest ona specyficzna, bo nie tylko nie jest wypłacana wszystkim, tylko, tak jak już pan minister mówił, tym, którzy mają świadczenie poniżej 2900, lecz także jest druga rzecz: czternasta emerytura nie jest świadczeniem stałym. Jest w tym roku wypłacona po raz drugi, ale seniorzy oczywiście chcieliby, aby ta czternasta emerytura była kontynuowana. Czy w ogóle jest na to szansa? Czy rząd pracuje nad tym, teraz też w kontekście budżetu, żeby ta czternasta emerytura była wypłacana?</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#BarbaraBartuś">I jeszcze, korzystając, panie marszałku, z okazji, chciałam wszystkim osobom starszym złożyć serdeczne życzenia w imieniu nas tutaj zadających pytanie, ponieważ 1 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Starszych. Wszystkiego najlepszego, przede wszystkim zdrowia i dużo pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękujemy za zadanie pytania i za ten piękny akcent, za życzenia, do których, myślę, wszyscy się dołączamy, życząc naszym kochanym seniorom dużo zdrowia i 100 lat życia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#BarbaraBartuś">Panie marszałku, nawet więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PiotrZgorzelski">To prawda. Wobec niektórych te życzenia byłyby niegrzeczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#StanisławSzwed">Oczywiście też dołączam się do życzeń pań posłanek, pana marszałka, całej Wysokiej Izby, bo przecież seniorzy to najważniejsza grupa społeczna w naszym kraju. Myślę, że te rozwiązania, które przygotowujemy, właśnie o tym świadczą.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#StanisławSzwed">Wracając do pytania pani poseł, chcę powiedzieć, że jeśli chodzi o już bezpośrednie plany budżetowe na przyszły rok, to na następnym posiedzeniu Sejmu będzie rozpatrywany projekt budżetu i przede wszystkim mamy zapewnione środki na te działania, które w tej chwili są, czyli z jednej strony, mając wysoką inflację, musimy zapewnić waloryzację na odpowiednim poziomie. W tej chwili zaplanowaliśmy w przyszłorocznym budżecie waloryzację na poziomie 13,8%. To będzie koszt ok. 40 mld zł, których potrzebujemy na waloryzację od 1 marca. Mamy też zapewnioną trzynastą emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#StanisławSzwed">Jeżeli ostateczny wskaźnik waloryzacji będzie taki, o którym mówię, bo przecież my go będziemy znali tak naprawdę na koniec stycznia, kiedy Główny Urząd Statystyczny ogłosi średnioroczną inflację, to z tego też będzie wynikała najniższa emerytura. Według tych szacunków ona w przeszłym roku będzie wynosiła 1523 zł, a więc wtedy trzynasta emerytura byłaby też w takiej wysokości, czyli to kolejne kilkadziesiąt miliardów złotych, które na to potrzebujemy. Do tego to, o co pani poseł zapytała, czyli kwestia czternastej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#StanisławSzwed">Jesteśmy przygotowani, żeby te rozwiązania wdrożyć w życie tak jak w tym roku, czyli na przełomie sierpnia i września. Ostateczna decyzja należy do Rady Ministrów, ale głęboko wierzę, że będzie pozytywna, bo sytuacja też tego wymaga. Przecież to świadczenie jest podyktowane tym, żeby poprawiać sytuację osób o najniższych dochodach, a jest znaczna grupa seniorów, którzy z tego wsparcia skorzystają.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#StanisławSzwed">Tak że te programy chcemy realizować, oprócz oczywiście innych programów, które są zapisane na stałe. Przecież mamy też program „Mama 4+” skierowany do mam, które urodziły co najmniej czwórkę dzieci. Z tego programu korzysta już ponad 70 tys. mam, ponad 400 ojców, czyli program jest kontynuowany. Mamy świadczenie dla osób niesamodzielnych w kwocie 500+. Korzysta z tego świadczenia ponad 700 tys. osób. A więc jest szereg działań, które podejmujemy, aby z jednej strony poprawić sytuację materialną, ale też zapewnić dodatkowe środki na opiekę czy na rehabilitację, bo tak te programy są też skonstruowane.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#StanisławSzwed">Tak że mam nadzieję, że rozwiązania, o których tutaj dzisiaj mówimy, będziemy też mogli w pełni zrealizować. Budżet jest przygotowany na realizację zadań, o których mówię. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do kolejnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PiotrZgorzelski">Dotyczyć ono będzie rozporządzenia ministra spraw zagranicznych z dnia 18 sierpnia 2022 r. w sprawie wydawania wiz krajowych cudzoziemcom przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Skierowane jest do ministra spraw zagranicznych. Odpowiadał będzie w jego imieniu sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pan minister Piotr Wawrzyk.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zadaje pani poseł Barbara Dziuk. Na razie jest sama, więc drugie pytanie także będzie należało do pani poseł, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BarbaraDziuk">Tak.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#BarbaraDziuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Od lutego świat stanął w obliczu wojny. Sytuacja ogólnoświatowa, sytuacja polityczna, gospodarcza, ogromnie się zmieniła. Zmieniły się relacje międzynarodowe. Polacy, rząd Polski, samorządy wyciągnęli rękę do tych, którzy byli w trudnym momencie, gdy uciekali przed wojną.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#BarbaraDziuk">Panie Ministrze! Z dniem 30 sierpnia 2022 r. weszło w życie rozporządzenie z dnia 18 sierpnia w sprawie wydawania wiz krajowych cudzoziemcom przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, określające w szczególności cele wydania wiz oraz państwa, których obywatele będą uprawnieni do składania tych wniosków w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#BarbaraDziuk">W dniu 7 września weszło w życie to rozporządzenie, zmieniające zarządzenie w sprawie wiz dla cudzoziemców, które wprowadza nowy wzór formularza wniosku o wydanie wiz krajowych, uwzględniając możliwość składania takich wniosków do ministra spraw zagranicznych przez cudzoziemców przebywających w Polsce. I moje pytanie: Co reguluje rozporządzenie i jakie są cele? Proszę też o ogólny zarys kwestii wiz dla obywateli Ukrainy i Białorusi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana ministra Wawrzyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PiotrWawrzyk">Panie Marszałku! Państwo Posłowie! Pani Poseł! Tak jak pani poseł zaznaczyła, 18 sierpnia zostało wydane rozporządzenie ministra spraw zagranicznych w sprawie wydawania wiz krajowych cudzoziemcom przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej. To rozporządzenie weszło w życie 30 sierpnia. Określa ono okres, w którym cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej mogą składać wnioski do ministra właściwego do spraw zagranicznych o wydanie wiz krajowych. Określa również państwa, których obywatele przebywający na terytorium Rzeczypospolitej mogą składać wnioski o wydanie wiz krajowych. Ponadto wskazuje dodatkowe warunki dotyczące celów wydawania wiz krajowych, po których spełnieniu cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej mogą składać wnioski do ministra spraw zagranicznych o wydanie wiz krajowych. Określa również zakres czynności, jakich przedsiębiorca, usługodawca zewnętrzny świadczący usługę outsourcingu wizowego na rzecz MSZ może dokonywać w postępowaniu o wydanie wizy krajowej.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PiotrWawrzyk">Zgodnie z brzmieniem § 3 niniejszego rozporządzenia wniosek do ministra spraw zagranicznych o wydanie wizy krajowej może złożyć przebywający na terytorium Rzeczypospolitej obywatel Republiki Białorusi oraz Ukrainy po spełnieniu dalszych warunków określonych w tym rozporządzeniu.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PiotrWawrzyk">W § 4 ust. 1 stwierdza się, że w przypadku obywateli Białorusi wniosek do ministra spraw zagranicznych może złożyć obywatel ubiegający się o wydanie wizy krajowej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 23 ustawy, czyli przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe, który oświadczy, że nie może ze względów bezpieczeństwa albo grożących mu represji lub prześladowania powrócić do kraju pochodzenia, oraz który w dniu złożenia wniosku przebywa na terytorium Rzeczypospolitej legalnie na podstawie ważnej wizy krajowej wydanej ze względów humanitarnych albo też oświadczy, że bezpośrednio przed 24 lutego 2022 r. legalnie przebywał na terytorium Ukrainy oraz przybył na terytorium Rzeczypospolitej w okresie od 24 lutego br. z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na jej terytorium.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PiotrWawrzyk">Drugą grupę beneficjentów zgodnie z § 4 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia stanowią osoby ubiegające się o wydanie wizy krajowej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy, czyli w celu podjęcia pracy, które w dniu złożenia wniosku przebywają na terytorium Rzeczypospolitej legalnie oraz które posiadają obywatelstwo wcześniej wymienionych dwóch krajów i będą wykonywać pracę w charakterze kierowcy w międzynarodowym przewozie drogowym w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym lub w niezarobkowym międzynarodowym transporcie drogowym w rozumieniu art. 4 pkt 6 tejże ustawy.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PiotrWawrzyk">Trzecią kategorię uprawnionych stanowią stosownie do § 4 ust. 2 pkt 2 obywatele Ukrainy ubiegający się o wizę w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy, czyli podjęcia pracy, którzy będą wykonywać pracę w charakterze pilota cywilnego statku powietrznego lub innego członka załogi nieposiadającego certyfikatu członka załogi określonego w załączniku nr 9 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PiotrWawrzyk">Osoby uprawnione mogą składać wnioski na terytorium Rzeczypospolitej do dnia 31 grudnia br. w lokalizacjach usługodawcy zewnętrznego. W dniu 22 września zostało uruchomione przyjmowanie wniosków o wydanie wiz krajowych we wszystkich trzech lokalizacjach. Usługodawca zewnętrzny przekazał w dniu 23 września pierwsze przyjęte 42 wnioski. Dotyczą one głównie kierowców w transporcie międzynarodowym, jeśli chodzi o pracę, oraz obywateli Białorusi ze względów humanitarnych.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PiotrWawrzyk">Warto przy tym zaznaczyć, że zgodnie z ustawą z 8 kwietnia o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego kraju dokonano zmian w ustawie o cudzoziemcach w zakresie przepisów dotyczących warunków udzielania zezwolenia na pobyt. Nowelizacja ta uprościła warunki legalizacji pobytu dla obywateli Białorusi posiadających wizy wydane w celu humanitarnym, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe. Dla części obywateli Białorusi uzyskanie wizy humanitarnej umożliwi skorzystanie ze ścieżki uproszczonej legalizacji pobytu na terytorium Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PiotrWawrzyk">Chciałbym również przedstawić kilka danych statystycznych, jak wygląda to w praktyce. W dniu 23 września przyjęto 42 wnioski wizowe. 26 września — 75, 27 września — 62, 28 września — 149. Pierwsze nasze przemyślenia czy wnioski wynikające z tych działań, o których wspomniałem. Po pierwsze, niewykorzystywanie limitów. O ile limity dotyczące przyjmowania wniosków mamy ustalone na ok. 150 bądź 500 w zależności od dnia, o tyle wykorzystywane są one w 1/4, najwyżej w 1/3.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PiotrWawrzyk">Pojawiają się oczywiście problemy, np. otrzymujemy sygnały ze zrzeszeń transportowych od pracodawców i od samych zainteresowanych o niemożności złożenia wniosków wizowych przez kierowców wykonujących przewozy transgraniczne z uwagi na brak w dokumentach potwierdzenia, że wykonują pracę także poza terytorium Rzeczypospolitej. Są przypadki, w których wnioski wizowe nie mogą być przyjęte, albowiem nie spełniają warunków, np. brak miejsca na wbicie wizy lub zakończenie terminu ważności paszportu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PiotrZgorzelski">Drugie pytanie także zada pani poseł Barbara Dziuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#BarbaraDziuk">Panie Ministrze! Chciałam bardzo podziękować za ciężką pracę w tak trudnym okresie, bo żeby dostosować międzynarodowe przepisy prawne do obecnej sytuacji, to nie jest to taki prosty proces. Za to chciałam całemu resortowi podziękować, bo wiemy, w jakich warunkach pracujemy.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#BarbaraDziuk">Moje pytanie brzmi: Czy państwo przewidujecie, że będą jakiekolwiek trudności z większym zaangażowaniem, z tym, żeby zatrudnić więcej osób? Chodzi o to, żeby osoby, które zostały ciężko doświadczone przez wojnę, mogły po prostu jak najszybciej uzyskać schronienie w Polsce. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PiotrZgorzelski">Panie ministrze, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PiotrWawrzyk">Bardzo dziękuję, pani poseł, za te słowa. To ważne. Staramy się wraz z departamentem konsularnym pracować przede wszystkim nad rozwiązaniem tych problemów. To jest rzeczywiście skomplikowana kwestia. W przypadku Ukrainy wynika to oczywiście z konfliktu zbrojnego, w przypadku Białorusi z tego, że ciągu w ostatnich 2 lat, czyli po wyborach w 2020 r., wydalonych zostało 35 polskich urzędników, w tym 16 konsulów. To w zasadzie spowodowało paraliż działalności w zakresie wydawania wiz, jednak dzięki decyzji z 2021 r. o przeniesieniu tej procedury na szczebel MSZ w centrali obywatele Białorusi nie odczuli różnicy, jeżeli chodzi o wydawanie dla nich wiz, a ta regulacja, o której wspominałem, sprawi, że kiedy tym, którzy mają już wizy, wiza się skończy… Nie będą oni musieli robić nic poza udaniem się do tych trzech punktów, o których wspomniałem: w Poznaniu, Warszawie i Lublinie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PiotrZgorzelski">Na sali są już kolejni posłowie gotowi do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie w sprawie wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego, sygn. akt K 38/13, w odniesieniu do art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności. Pytanie skierowane jest do ministra rodziny i polityki społecznej, w imieniu którego będzie odpowiadał sekretarz stanu w ministerstwie, pan minister Paweł Wdówik.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Bogusław Wontor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#BogusławWontor">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#BogusławWontor">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Nie będę czytał po raz drugi pytania, bo pan marszałek już je przeczytał, dodam tylko: niezgodny z art. 32 ust. 1 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#BogusławWontor">Obecny rząd przekonuje społeczeństwo, że jest prorodzinny, że ceni sobie pomoc osobom niepełnosprawnym. Tymczasem od początku przejęcia władzy nie chce wykonać wyroku Trybunału Konstytucyjnego i tym samym wesprzeć rodzin z osobami niepełnosprawnymi potrzebującymi stałej opieki. Jak to się ma do głoszonych przez rząd i rządzących z PiS haseł i zapowiadanych programów? Proszę dziś nie opowiadać, że najpierw trzeba zreformować system, bo na to mieliście dużo czasu. Można to było zrobić kilkakrotnie.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#BogusławWontor">Czy pan minister zdaje sobie sprawę z tego, że nic nie robiąc, wprowadza chaos w obecnym systemie decyzyjnym? Część samorządów wydaje decyzje uwzględniające wyrok Trybunału Konstytucyjnego, a część nie. Na dziś większość samorządowych kolegiów odwoławczych, uwzględniając wyrok Trybunału Konstytucyjnego, uchyla niekorzystne dla rodzin decyzje. Nieuchylone decyzje zostają uchylone przez wojewódzkie sądy administracyjne. Trwa — w cudzysłowie — zabawa decyzyjna, w której pokrzywdzonymi zostają rodziny z osobami niepełnosprawnym.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#BogusławWontor">Panie Ministrze! Trzeba wreszcie przerwać cierpienie rodzin, zwalczyć ubóstwo wynikające z tej sytuacji i pomóc tym, którzy tej pomocy potrzebują. Tym bardziej że prawo jest po ich stronie, a to co robi rząd, to ewidentne bezprawie i łamanie przepisów konstytucji. Trybunał Konstytucyjny nakazał dostosowanie przepisów do wyroku bez zbędnej zwłoki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PawełWdówik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiem na to pytanie, nie będę jednak odpowiedzi czytał. Pójdę śladem pana posła.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PawełWdówik">Najpierw chcę powiedzieć, że tak, niezbędne są gruntowne zmiany systemowe. Chodzi przede wszystkim o zmiany, które uznają niepełnosprawność za odrębny obszar w polityce państwa. W tej chwili kwestie dotyczące niepełnosprawności, co państwo doskonale wiedzą, są regulowane po części w ramach polityki rodzinnej — mam na myśli np. świadczenia rodzinne i świadczenia, o których tutaj mówimy — po części w ramach pomocy społecznej, a po części w ramach ochrony zdrowia. Nie istnieje coś, o czym od 10 lat dokładnie mówi Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, czyli wyodrębniony kształt polityki państwa wobec osób z niepełnosprawnością. My nad tym bardzo intensywnie pracujemy, ale zrobienie porządku, jeśli chodzi o rzeczy, które od dziesiątków lat nie były przez nikogo ruszane, naprawdę nie jest sprawą prostą.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PawełWdówik">Chcę tylko wskazać na zmiany, które idą w kierunku tego, co jest w gruncie rzeczy istotą tej reformy. Chodzi o zapewnienie osobie z niepełnosprawnością jej podmiotowości i prawa do samostanowienia. To jest przede wszystkim ustanowienie systemów i rozwiązań, które sprawią, że to osoba niepełnosprawna, a nie jej opiekun, będzie świadczeniobiorcą i decydentem we własnej sprawie. Cały program, który działa od 2019 r., dotyczący asystencji osobistej, jest właśnie takim ruchem przeniesienia decyzyjnych możliwości na osobę niepełnosprawną i uwolnienia opiekunów od konieczności spędzania z nią 24 godzin. Jeżeli ktokolwiek spróbuje nam powiedzieć, że nie zrobiliśmy nic w sprawie osób niepełnosprawnych, to zapewniam państwa, że jednym z największych sukcesów jest właśnie to, że asystent osoby niepełnosprawnej stał się w naszej rzeczywistości stałym elementem i że osoby z niepełnosprawnością w tej chwili nie wyobrażają sobie, żeby ktokolwiek ten ruch cofnął.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PawełWdówik">Zgoda, musimy skończyć reformę związaną z orzecznictwem. Podzieliliśmy ją na etapy. W tej chwili jesteśmy w zasadzie gotowi z wejściem rozwiązań dotyczących orzekania o trudnościach w samodzielnym funkcjonowaniu. Mam nadzieję, że te decyzje w krótkim czasie zostaną podjęte i rozwiązania przygotowane przez nas, przez moje biuro, będą procedowane, dzięki czemu będziemy mogli kierować pomoc precyzyjnie.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PawełWdówik">Mam tutaj w notatce napisane o zasiłku pielęgnacyjnym, który wzrósł za naszych rządów o 40% w porównaniu z tym, co było wcześniej, i wynosi całe szokujące 215,84 zł, a mimo to jest potężną kwotą w budżecie, dlatego że orzecznictwo przyznaje go po równo, i ludziom bardzo niepełnosprawnym, i tylko troszkę niepełnosprawnym, bo nie ma narzędzi. Dopiero w momencie kiedy wprowadzimy rozwiązania pozwalające wyodrębnić te 200 tys. ludzi najbardziej potrzebujących wsparcia, wtedy będziemy mogli reformować i kierować środki punktowo. Wtedy to nie będzie 215 zł, tylko wielokrotnie więcej, bo będziemy mogli sobie na to pozwolić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PiotrZgorzelski">Drugie pytanie zada pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Niestety, z przykrością muszę powiedzieć, że pan minister nie odpowiedział na nasze pytania. Powiedział pan o polityce państwa, którą realizuje rząd Zjednoczonej Prawicy, adresowanej do środowiska osób z niepełnosprawnościami i przyjmuję ją do wiadomości jako kierunkową. Ale panie ministrze, sam pan powiedział, że konwencja od 10 lat, a wyrok trybunału od 7 lat zobowiązuje organy państwa do tego, żeby to naprawić, wprowadzić w życie orzeczenie trybunału, aby nie różnicować prawa do świadczenia pielęgnacyjnego ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej, i tutaj o to chodzi. Te rozwiązania systemowe, o których pan mówi — ich przygotowanie trwa bardzo długo i ten chaos, który jest w tej chwili, jeśli chodzi o podejmowanie decyzji, odbywa się kosztem osób niepełnosprawnych, a z drugiej strony też i prawa opiekunów osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#TadeuszTomaszewski">Dlatego też pytamy, czy rząd zamierza wprowadzić w życie rozwiązania z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. A jeśli trzeba czekać, to niech pan minister powie, do kiedy trzeba czekać. Niech pan minister zaapeluje do samorządów, żeby postępowały zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie ministrze, prosimy bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PawełWdówik">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Pośle! Szanowni Państwo! Potwierdzę to, co mówimy od początku: chcemy wykonać ten wyrok, ponieważ chcemy, żeby sytuacja osób niepełnosprawnych w tym kraju, a także tych, których życie uległo znacznym zmianom ze względu na niepełnosprawność w rodzinie, czyli tzw. opiekunów, czyli najbliższych członków rodziny, była stabilna i żeby oni rzeczywiście nie byli wypychani na margines życia społecznego. Najpierw jednak musimy zrobić to, co powiedziałem, czyli wyodrębnić tę grupę osób, która rzeczywiście takiego wsparcia potrzebuje. Data, którą wskazuję jako datę wejścia w życie rozwiązań, to najpóźniej 1 stycznia 2024 r., czyli data, od której z całą pewnością to orzecznictwo w sprawach niesamodzielności zacznie funkcjonować. To nie jest tylko kwestia przeprowadzenia ustawy, ale również wyszkolenia w obsłudze nowych narzędzi diagnostycznych, całej struktury orzeczniczej. To też nakłada się, przypominam, na rok wyborczy, ale sądzę, że wskazanie tak długiego okresu daje nam bezpieczeństwo co do realizacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do kolejnego pytania, skierowanego do ministra edukacji narodowej, w imieniu którego będzie odpowiadał obecny już wśród nas pan minister Dariusz Piontkowski. Pytanie dotyczy programu „Mobilne laboratoria przyszłości”.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PiotrZgorzelski">Pierwszy pytanie zadaje pan poseł Mariusz Trepka, który podzielił się pytaniem z panem posłem Markiem Polakiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MariuszTrepka">Tak, panie marszałku, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#MariuszTrepka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Program „Mobilne laboratoria przyszłości” to bardzo ciekawy program. Jednym z najważniejszych celów „Laboratoriów przyszłości” jest działanie na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych uczniów w całej Polsce. Dzięki programowi niemal wszystkie szkoły podstawowe, a także ogólnokształcące szkoły artystyczne zostały w ciągu jednego tylko roku wyposażone w nowoczesny sprzęt edukacyjno-technologiczny, taki jak drukarki 3D, gogle VR oraz mikrokontrolery, co pozwala uczniom rozwijać kompetencje przyszłości. Przyspieszenie procesu transformacji cyfrowej to jedna z konsekwencji epidemii COVID-19. Dlatego zmiany w zakresie adaptacji nowych technologii zachodziły nie tylko w obszarze gospodarki, ale również w sektorze oświaty. Unowocześnianie polskich szkół odbywa się w tempie dotąd niespotykanym.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#MariuszTrepka">Szanowny Panie Ministrze! Mam takie pytania: Gdzie szkoły mogły się zgłaszać, aby odwiedziły ich „Mobilne laboratoria przyszłości”? Jaki budżet jest przeznaczony na ten program? Czego uczniowie mogą dowiedzieć się na zajęciach mobilnych w ramach „Mobilnych laboratoriów przyszłości”? Czy można zgłaszać się jeszcze do programu „Laboratoria przyszłości”? Jeśli tak, to kto może składać wnioski i gdzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze teraz głos zabierze pan poseł Marek Polak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MarekPolak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MarekPolak">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! To bardzo dobrze, że tak znaczny odsetek szkół podstawowych został wyposażony w różnorodny nowoczesny sprzęt w ramach programu „Laboratoria przyszłości”, który pozwoli naszej młodzieży rozwijać swoje umiejętności, talenty i zainteresowania. Ale pełne i efektywne wykorzystanie tego sprzętu wymaga profesjonalnie przygotowanej kadry. Chciałbym zapytać, czy 16 mobilnych pojazdów wyposażonych w specjalistyczną kadrę i sprzęt wystarczy, aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom dyrektorów szkół. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy na mównicę pana ministra Dariusza Piontkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#DariuszPiontkowski">Panie Marszałku! Szanowni Posłowie! Dziękuję za to pytanie, bo ono pozwoli nieco szerzej opowiedzieć o programie „Laboratoria przyszłości”, który pozwolił na wyposażenie szkół w nowoczesny sprzęt, jak pan poseł zauważył. Chodziło nam o to, aby uzupełnić, wspomóc realizację zadań, które przynależą samorządowi terytorialnemu i innym organom prowadzącym, a które często nie miały środków na to, aby wyposażyć szkoły w odpowiedni sprzęt.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#DariuszPiontkowski">Pracownie techniczne od wielu, wielu lat borykały się z problemami z wyposażeniem. Dlatego też nieco ponad rok temu rząd przyjął program „Laboratoria przyszłości” i przeznaczył na to ponad 1 mld zł, tak aby wszystkie szkoły w Polsce mogły skorzystać z nowoczesnego wyposażenia pracowni. Chcieliśmy jednak, aby ten sprzęt był potem efektywnie wykorzystywany, aby nie zalegał na półkach. Dlatego zdecydowaliśmy się na dodatkowy program „Mobilne laboratoria przyszłości”, który ma pokazać nauczycielom, jakie możliwości ma ten sprzęt i jak może być wykorzystywany w praktyce, a dodatkowo przewiduje także szkolenia dla nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#DariuszPiontkowski">Dziś „Mobilne laboratoria przyszłości”, tak jak pan poseł wspomniał, to kilkanaście busów, którymi jeżdżą edukatorzy. Łącznie w tej chwili jest ich zatrudnionych 45. Jeżdżą oni po szkołach w Polsce, tych, które zgłosiły się do programu, i tam przeprowadzają zajęcia. Jeżdżą dwójkami i każdy z tych edukatorów w ciągu dnia jest w stanie przeprowadzić 4–5 godzin zajęć dydaktycznych, czyli w ciągu dnia są oni w stanie przeprowadzić zajęcia nawet dla 10 oddziałów, dla 10 klas na różnego rodzaju tematy.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#DariuszPiontkowski">Budżet tego zadania, tych „Mobilnych laboratoriów przyszłości”, to prawie 9 mln zł z budżetu Ośrodka Rozwoju Edukacji plus dodatkowe środki z departamentu Centrum Transformacji Cyfrowej Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Instytutu Badań Edukacyjnych. Środki docelowe będą większe niż te, które w tej chwili przeznaczyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#DariuszPiontkowski">Szkoły mogły i mogą nadal się zgłaszać poprzez aplikację internetową w zakładce „Mobilne laboratoria przyszłości”. Jest możliwość zgłoszenia szkoły, która chce, aby bus ze sprzętem przyjechał do tej szkoły i żeby edukatorzy przeprowadzili zajęcia dla uczniów.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#DariuszPiontkowski">Czego uczniowie mogą dowiedzieć się na tych zajęciach? Są tam zajęcia dotyczące druku 3D. Uczniowie mogą zapoznać się z budową drukarki, rodzajem materiałów, które ta drukarka drukuje, i przedmiotami, które można wydrukować. Są tam również elementy będące podstawą nauki o sztucznej inteligencji, zatytułowane „Jak widzi komputer?”. Chodzi o to, aby uczeń zauważył, że można zaprogramować komputer, który będzie mógł potem wykonać pewne polecenia, jeżeli potrafi rozpoznać kształty czy ruchy. To wstęp do programowania i bardziej zaawansowanych działań. Proszę pamiętać, że ten program skierowany jest do uczniów szkół podstawowych, którzy tak naprawdę dopiero uczą się, pozyskują podstawowe umiejętności w przestrzeni dotyczącej informatyki.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#DariuszPiontkowski">Docelowo chcielibyśmy, aby ten cykl szkoleń był jeszcze bardziej rozbudowany, aby różnorodność zajęć była znacznie większa i bardziej dopasowana do potrzeb poszczególnych szkół. Na razie ten typ zajęć, które oferują edukatorzy, jest związany ze sprzętem obowiązkowym, który każda ze szkół musiała zakupić. Przypomnę, że takich pozycji, które można było kupić, było, z tego, co pamiętam, ok. 180. Chcemy więc stworzyć także zajęcia, które pozwolą na przykładowe wykorzystanie sprzętu mniej skomplikowanego, przeznaczonego do innego rodzaju czynności, które także mogą być wykonywane dzięki sprzętowi zakupionemu w ramach programu „Laboratoria przyszłości”.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#DariuszPiontkowski">Na dzień 28 września „Mobilne laboratoria przyszłości” to ponad 100 odwiedzonych szkół, ponad 6 tys. uczniów, którzy wzięli udział w warsztatach w ramach tej inicjatywy. Na dzień 28 września do programu zgłosiło się ponad 2200 szkół podstawowych. Nabór do tego programu ciągle trwa, tak jak mówiłem, przez zakładkę internetową. Te szkoły, które będą zainteresowane, nadal mogą składać swoje zgłoszenia i potem, w miarę upływu czasu będą odwiedzane przez edukatorów.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#DariuszPiontkowski">Jeśli chodzi o sam program „Laboratoria przyszłości”, bo o to pan poseł także pytał, to trzeba także powiedzieć, że ten program już się zakończył. 19 września minął termin ostatnich zgłoszeń. Przypomnę, że w pierwszej kolejności program ten objął wszystkie szkoły publiczne, czyli szkoły prowadzone przez samorząd. Potem został on rozszerzony także na szkoły niepubliczne, szkoły polskie działające poza granicami naszego kraju i szkoły ministerialne. Zastanawiamy się nad kontynuacją tego programu, być może rozszerzeniem go także na szkoły średnie. Na razie jednak żadna decyzja w tej sprawie nie zapadła. Ale tak jak panowie posłowie wspomnieli, łącznie jest to kilkanaście tysięcy szkół, które z programu już skorzystały, a teraz chcemy, aby ten sprzęt, który w szkołach już się znajduje, przynajmniej w większości z nich, był efektywnie wykorzystywany. Stąd cykl szkoleń, który będzie dostępny w każdej praktycznie miejscowości, o ile szkoła, nawet w najmniejszej miejscowości, najmniejszej gminie, zgłosi się do udziału w programie „Mobilne laboratoria przyszłości”.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PiotrZgorzelski">Drugie pytanie w tej serii zada także pan poseł Mariusz Trepka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MariuszTrepka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#MariuszTrepka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! „Laboratoria przyszłości” to bardzo dobry program dla uczniów szkół podstawowych. Z tego bardzo się cieszę, bo młodzież w mniejszych miejscowościach ma możliwość po prostu powiększenia swoich kompetencji i umiejętności. Ale to nie tylko „Laboratoria przyszłości”, bo inne programy też ministerstwo przygotowywało i doposażało szkoły. Proszę powiedzieć jeszcze, jakie były doposażenia szkół właśnie dzięki Ministerstwu Edukacji i Nauki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#DariuszPiontkowski">Bardzo dziękuję, panie pośle, za to dodatkowe pytanie, bo ono rzeczywiście pozwala na przedstawienie tych działań, które nie tylko ministerstwo, ale także cały rząd w ostatnich latach podjęły, aby unowocześnić szkoły. Przypomnę jeszcze raz, że wyposażenie szkół jest w zasadzie zadaniem organu prowadzącego, w większości przypadków samorządów. Jednak z wypełnianiem tego zadania bywa po prostu różnie. Stąd w sytuacji szczególnej, epidemicznej uznaliśmy, że warto zaangażować znaczące dodatkowe środki z budżetu państwa, aby wspomóc doposażenie szkół. Chcemy, aby dzieci mogły korzystać z najnowocześniejszych technologii i aby, gdy potem wchodzą w dorosłe życie, miały także przygotowanie do korzystania z tych technologii, które stają się codziennością w naszym świecie.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#DariuszPiontkowski">Program „Laboratoria przyszłości”, tak jak wspomniałem, to grubo ponad 1 mld zł, ok. 1,3 mld zł. Początkowo miał on obejmować tylko i wyłącznie szkoły podstawowe, szkoły publiczne, potem został rozszerzony także na inne typy szkół. Wskazaliśmy typy sprzętu, który mógłby być kupowany. W okresie epidemii dwukrotnie Ministerstwo Cyfryzacji realizowało program „Zdalna szkoła”, a potem „Zdalna szkoła+”. Łącznie na zakup sprzętu komputerowego głównie przeznaczonego do nauki zdalnej wydano niemal 400 mln zł. Praktycznie bez żadnego wkładu własnego ze strony samorządów można było zakupić sprzęt komputerowy, mobilny, który ułatwiał kontakt z uczniami w trakcie nauki zdalnej.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#DariuszPiontkowski">Już od kilku lat funkcjonuje program „Aktywna tablica”, który umożliwia zakup wyposażenia do szkół, pozwalającego w interaktywny sposób prowadzić zajęcia z uczniami. Nazwa programu wzięła się od jednego z urządzeń, które mogło być zakupione. Dziś nadal takie urządzenia są kupowane, ale nie tylko one, to mogą być także komputery, drukarki, projektory, monitory aktywne, komputery przenośne, stacjonarne, które mogą być wykorzystywane w trakcie zajęć, także do nauki zdalnej. Na ten program co roku przeznaczamy kilkadziesiąt milionów złotych. W ciągu ostatnich kilku lat ten program obejmował najpierw szkoły podstawowe, teraz ten program został rozszerzony także na przedszkola i szkoły średnie. Łącznie kilkaset milionów złotych z budżetu państwa w ramach tego programu zostało przeznaczone na zakup sprzętu komputerowego, który trafił do szkół. I to właśnie dzięki tym programom rządowym możemy dziś powiedzieć, że szkoły w Polsce stają się szkołami nowoczesnymi, wyposażonymi w nowoczesny sprzęt, a jak państwo doskonale wiedzą, niestety sprzęt elektroniczny bardzo szybko się starzeje. Trzeba co kilka lat sprzęt odnawiać, aby mógł on nadążać za zmieniającymi się trendami. Stąd staramy się, aby dodatkowe środki nie tylko z budżetu państwa, ale także ze środków unijnych trafiały do szkół. Gdy ruszy Krajowy Plan Odbudowy, przewidujemy także znaczące środki na zakup komputerów do szkół. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PiotrZgorzelski">Już są gotowe panie posłanki: pani poseł Marta Golbik i pani poseł Monika Rosa. Będą pytać w sprawie stanu psychiatrii dziecięcej i zagrożenia zamknięciem oddziałów szpitalnych z powodu braku lekarzy. Pytanie jest skierowane do ministra zdrowia, w którego imieniu będzie odpowiadał, będący już w gotowości, pan minister Maciej Miłkowski.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#PiotrZgorzelski">Zatem zapraszamy panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MartaGolbik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MartaGolbik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Sytuację mamy dramatyczną i wiemy o tym już od dawna. Niestety nic się w tej sprawie nie zmienia. Dowiadujemy się co chwilę o kolejnych szpitalach, kolejnych oddziałach, które się zamykają. Wiemy o Konstancinie, gdzie dzieci, które dotychczas były leczone, musiały zostać przeniesione do zupełnie innych placówek, co jest zawsze traumatyzujące dla dzieci, które borykają się z problemami psychicznymi. Chwilę później gruchnęła informacja o tym, że prawdopodobnie Olsztyn zostanie zamknięty. Dyrektorzy innych szpitali mają na stanie zawsze za dużo dzieci. Często jest taka sytuacja: gdy rozmawiamy z dyrektorami z oddziałów psychiatrii dziecięcej i młodzieżowej, mówią oni o tym, że jeżeli mają 20 łóżek, a na stanie 40 dzieci, to jest dobra sytuacja. Dobra, bo nie ma ich więcej. Ale musimy zdawać sobie sprawę z tego, że dzieci, które muszą dochodzić do swojego zdrowia psychicznego, nie fizycznego, psychicznego, nie są w stanie dojść do zdrowia na korytarzu, na materacu, ze swoimi rzeczami osobistymi spakowanymi w plastikowe pudełko postawione obok tego materaca. Nasze pytanie dotyczy spraw strukturalnych. Czy państwo przeprowadzili analizy dotyczące tego, ilu lekarzy psychiatrii dziecięcej, młodzieżowej jest potrzebnych w Polsce, żeby ten system zaczął działać? Ile pieniędzy przeznaczyliście na poprawę lecznictwa w zakresie psychiatrii dziecięcej i młodzieżowej?</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#MartaGolbik">Wiemy, że pierwszy etap reformy psychiatrii dziecięcej i młodzieżowej, I poziom referencyjny jest realizowany. Co z poziomami II i III? Bo jedną rzeczą jest to, że państwo mówią o tym, że wykazują dobrą wolę, ale drugą rzeczą jest to, że dzieci naprawdę nie mają już gdzie trafiać, że na lekarza w systemie praktycznie nie można trafić, a lekarze poza systemem są koszmarnie drodzy dla rodziców. Bardzo prosimy o odpowiedź na te pytania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MaciejMiłkowski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Poseł! Dziękuję bardzo za ten temat. Ostatnio faktycznie było kilka bardzo poważnych sytuacji. Pani wymieniła dwie sytuacje: sytuację oddziału w Konstancinie oraz sytuację oddziału w Olsztynie.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#MaciejMiłkowski">Były szczegółowe pytania o to, dlaczego od dawna nic się nie zmienia, dlaczego zmiany są tak wolno przeprowadzane i jakie główne elementy zmian są już zrealizowane, a jakie są jeszcze oczekiwane. Ministerstwo Zdrowia widzi ten problem od dawna i bardzo mocno zwiększa liczebność kadr związanych z psychiatryczną opieką nad dziećmi i młodzieżą. Jak często mówiliśmy, ministerstwo wraz ze środowiskiem przygotowało cały program reformy psychiatrycznej opieki nad dziećmi i młodzieżą w celu szybkiej diagnozy i rozwiązywania problemów. Oczywiście głównym celem reformy jest to, żeby zmniejszyć zapotrzebowanie i zmniejszyć poważne problemy psychiczne dzieci i młodzieży. Chodzi o to, żeby nie musiały one trafiać do ośrodków szpitalnych. W tym zakresie utworzona została trójstopniowa opieka psychiatryczna nad dziećmi i młodzieżą — po to żeby przenieść to leczenie, diagnozowanie, monitorowanie na niższy poziom, blisko pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#MaciejMiłkowski">Na I poziomie referencyjnym powstały ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej. Konieczne jest, aby były tam trzy osoby, które realizują to świadczenie. W mniejszym zakresie mamy zespół środowiskowej opieki — 1,5 etatu. Mamy już 339 placówek w ramach tego I poziomu referencyjnego. Praktycznie cała sieć już jest zrealizowana.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#MaciejMiłkowski">Pani poseł pytała o II poziom referencyjny. II poziom referencyjny jest już związany z możliwością prowadzenia farmakoterapii, postawienia diagnozy, ponieważ dopiero na tym poziomie referencyjnym jest lekarz psychiatra. I tu również są dwa warianty. Znowu jest poradnia zdrowia psychicznego, jak również poradnia zdrowia psychicznego z oddziałem dziennym. Tam jest możliwość przepisywania leków, prowadzenia farmakoterapii. Takich ośrodków aktualnie mamy 112. Cały czas trwają konkursy na kolejne takie podmioty w ramach II poziomu referencyjnego.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#MaciejMiłkowski">I oczywiście mamy ten III poziom referencyjny, czyli całodobowe wysokospecjalistyczne centra, do których trafiają już pacjenci w bardzo poważnym stanie. To są te ośrodki w Konstancinie i Olsztynie. Mamy 25 takich oddziałów.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#MaciejMiłkowski">Za opiekę psychiatryczną zgodnie z ustawą z sierpnia 1994 r. odpowiada samorząd województwa. Na tej podstawie ma możliwość tworzenia podmiotów leczniczych realizujących zadania w tym zakresie. W przypadku Olsztyna to właśnie organ samorządowy jest właścicielem. Ministerstwo Zdrowia zrealizowało zadanie polegające na kontynuacji działalności tego ośrodka wraz z całą grupą odpowiedzialnych za to osób — Ministerstwo Zdrowia, konsultant krajowy do spraw psychiatrii dziecięcej, jak również właśnie samorząd województwa i dyrekcja szpitala. Udało się kontynuować tę działalność. Trochę inna sytuacja jest w przypadku uzdrowiska w Konstancinie, ponieważ ani Ministerstwo Zdrowia, ani marszałek nie są… Jest to podmiot prawa handlowego, spółka akcyjna, i ostatecznie to on podejmuje decyzje.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#MaciejMiłkowski">Co warto zaznaczyć, w najbliższym czasie, 7 października, po kilku latach budowy otwiera się ostatni oddział psychiatryczny w Białymstoku. To była biała plama na mapie Polski. Całe Podlasie będzie już miało miejsce dla pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#MaciejMiłkowski">Jeśli chodzi o finansowanie, to nakłady finansowe bardzo istotnie wzrastają. W ciągu ostatniego roku był wzrost o 24%, do 4,5 mld, tj. o prawie 900 mln zł. Dodatkowo mamy jeszcze program pilotażowy w wysokości 566 mln zł. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PiotrZgorzelski">Jako druga pytanie zadaje pani posłanka Monika Rosa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MonikaRosa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Doskonale wiemy, że liczba samobójstw oraz prób samobójczych, które trudniej jest policzyć, wciąż rośnie. Stąd wynikają moje pytania.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MonikaRosa">Pan minister mówił o lekarzach. Ilu powinno być tych lekarzy według pana ministra, według resortu, aby zapewnić godną opiekę dzieciom i młodzieży? Skąd wziąć tych lekarzy? Czy zwiększyła się liczba miejsc na psychiatrii dla dzieci i młodzieży? Kiedy zamierzają państwo dokończyć reformę, o której cały czas mówimy? To, że trwa kryzys, jest faktem. Kiedy zamierzają państwo rozwiązać ten kryzys? Jaki jest plan działania? Kiedy zostaną wdrożone kolejne, drugi stopień i trzeci stopień, stopnie referencyjności?</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MonikaRosa">Jest jeszcze kwestia pieniędzy. Ten poziom 24% nie wystarcza, panie ministrze, gdy weźmie się pod uwagę wzrost kosztów utrzymania szpitali, inflację, wzrost kosztów pracy. Już teraz trzeba czekać ponad 1 rok na planowane przyjęcie do szpitala. Już teraz trzeba czekać w kolejce nawet do prywatnego lekarza psychiatry, a koszt wizyty sięga nawet 1 tys. zł. Teraz już nawet bogatych ludzi nie stać na leczenie swoich dzieci, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy pana ministra o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MaciejMiłkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MaciejMiłkowski">Faktycznie nie zdążyłem powiedzieć o liczbie lekarzy, o tym, jak zmieniają się kadry, bo pytanie dotyczy właściwie lekarzy, ale zmieniamy cały system po to, żeby zwiększyć uprawnienia i zwiększyć cały zespół, który w tym zakresie współpracuje. Aktualnie jest 548 lekarzy. Przez ostatnie 8 lat nastąpił wzrost o prawie 50%, czyli jest bardzo duży, ale oczywiście zgadzamy się, że nie jest wystarczający. Wzrasta też liczba osób, które są w trakcie specjalizacji. Aktualnie w trakcie szkolenia jest 253 lekarzy, w tym 179 w trybie rezydenckim. To oznacza wzrost o 118 osób, jeśli chodzi o te osoby, które są w trakcie szkolenia specjalizacyjnego, ale oczywiście jest to cały czas za mało.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#MaciejMiłkowski">Aby zwiększyć liczbę lekarzy, Ministerstwo Zdrowia od długiego czasu zalicza specjalizację z psychiatrii do dziedzin priorytetowych. Ministerstwo Zdrowia określa dla nich zarówno liczbę rezydentur, jak i wartość wynagrodzenia. To wynagrodzenie jest wyższe dla specjalizacji priorytetowych i od wakacji tego roku wynosi w pierwszym roku zatrudnienia 6,9 tys. zł, a po 2 latach zatrudnienia wynosi 7211 zł. W związku z tym te priorytetowe specjalizacje są traktowane w taki sposób, że każda osoba, która się zgłosi, otrzyma taką specjalizację, bo nadal brakuje lekarzy.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#MaciejMiłkowski">Co jest bardzo istotne, kształcimy również pozostały personel, który jest niezbędny w tym zakresie. Kształcimy specjalistów z zakresu psychologii klinicznej, psychoterapii dzieci i młodzieży czy psychologów. W tym zakresie działa program finansowany ze środków Programu Operacyjnego „Wiedza, edukacja, rozwój”. Działa sześć programów o łącznej wartości 35 mln zł. Przewidziane jest przeszkolenie prawie 6 tys. osób. Aktualnie w trakcie szkolenia jest 2631 osób. Te projekty dotyczą różnych zakresów uzyskania kwalifikacji: psychologii klinicznej, bloku szczegółowego dotyczącego dzieci i młodzieży, psychoterapii dla dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#MaciejMiłkowski">Ile osób jest potrzebnych? Wiadomo, że właśnie przenosimy finansowanie do tego wcześniejszego okresu, żeby psychiatrzy byli jak najefektywniej wykorzystywani, bo wiemy, że wykształcenie kolejnego lekarza trwa 12 lat. Organizacja pracy jest w tym zakresie niezbędna. W tym zakresie realizujemy te zadania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytania także są kierowane do pana ministra. Dotyczą podstawowej opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza pytanie zada pani poseł Anna Dąbrowska-Banaszek i podzieli się pytaniem z panią poseł Beatą Strzałką.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Gabinet lekarza rodzinnego jest miejscem pierwszego kontaktu pacjenta z systemem ochrony zdrowia. Od możliwości, jakimi dysponuje poradnia lekarza rodzinnego, zależy jakość i efektywność udzielanych porad.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom pacjentów dotyczącym poprawy jakości udzielanych świadczeń, wdrażane są obecnie zmiany dające większe możliwości diagnostyki i nadzorowania chorób przewlekłych w POZ. Dotyczy to zarówno działań w zakresie medycyny prewencyjnej, czyli profilaktyki, jak i medycyny naprawczej, czyli leczenia. Większe możliwości to jednocześnie większe obowiązki dla lekarzy rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Ministrze! Proszę o przedstawienie wprowadzonych obecnie zmian w zakresie pracy POZ. Jakie dodatkowe badanie będzie mógł zlecić lekarz rodzinny w ramach diagnostyki pacjenta? W ramach jakiego budżetu lekarz rodzinny otrzymuje obecnie stawkę kapitacyjną? Czy badania profilaktyczne, które są tak ważne, chociaż dotychczas były realizowane w niewielkim stopniu, będą zarządzane niejako przez lekarzy z POZ? Czy będą oni otrzymywali gratyfikacje finansowe za realizowanie tych programów przez ich pacjentów? Jakie są przewidywane koszty realizacji tych zmian?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Beata Strzałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#BeataStrzałka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mamy na względzie poprawę jakości opieki medycznej i poszerzenie jej zakresu w przychodniach, czyli w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej. Oczekiwaniem pacjentów jest, aby po uzyskaniu wyników badań czy też po wstępnej diagnozie mogli uzyskać skierowanie nie tylko do lekarza specjalisty, ale aby mogli przede wszystkim otrzymać pomoc w określeniu dalszego postępowania w leczeniu, czyli otrzymać zlecenie dalszych koniecznych badań, szczegółowej diagnozy, a zatem chodzi o pełną koordynację w zakresie leczenia.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#BeataStrzałka">Niekiedy problemem dla pacjenta staje się samo poruszanie się w systemie opieki zdrowotnej. Czy więc przygotowany projekt rozporządzenia dotyczący opieki koordynowanej będzie korzystny dla pacjenta? Jak taka forma opieki będzie wyglądała w praktyce i jakie możliwości w procesie leczenia otworzy przed pacjentem? Chciałabym dopytać jeszcze, kto będzie mógł pełnić funkcję koordynatora. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MaciejMiłkowski">Dziękuję bardzo serdecznie za te pytania.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MaciejMiłkowski">Podstawowa opieka zdrowotna w systemie ochrony zdrowia jest najistotniejszym elementem. Tam mamy najwięcej udzielanych świadczeń zdrowotnych. To jest pierwszy kontakt pacjenta z systemem ochrony zdrowia. Mamy bardzo wiele osób, dzieci, osób w sile wieku, które rzadko korzystają z systemu ochrony zdrowia, ale z pomocy lekarza podstawowej opieki zdrowotnej zawsze. W tym zakresie właśnie to podstawowa opieka zdrowotna jest bardzo istotna, żeby zmieniać kompetencje lekarza POZ, żeby zmieniać kompetencje szeroko rozumianej podstawowej opieki zdrowotnej, nie tylko lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, ale również pielęgniarki i położnej systemu opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#MaciejMiłkowski">Ministerstwo Zdrowia realizowało zadania, przez poprzednie lata był realizowany program pilotażowy wraz ze współpracą z Bankiem Światowym w zakresie przygotowania, przetestowania i wdrożenia do systemu opieki zdrowotnej opieki koordynowanej. Skończył się ten projekt pod koniec ubiegłego roku. W tym projekcie wytypowano choroby, które powinny być realizowane w większym zakresie w podstawowej opiece zdrowotnej, w którym można diagnozować, jak również później leczyć bez konieczności wysyłania na dalsze etapy systemu ochrony zdrowia, w szczególności do lecznictwa szpitalnego, jak również do specjalisty na stałe leczenie w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#MaciejMiłkowski">Wytypowane choroby to najczęściej nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca, migotanie przedsionków, cukrzyca, astma przewlekła, obturacyjna choroba płuc, niedoczynność tarczycy i guzki tarczycy. Są to najczęściej pojawiające się choroby w podstawowej opiece zdrowotnej i zdiagnozowanie ich na tym etapie jest bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#MaciejMiłkowski">Części świadczeń podstawowa opieka zdrowotna nie miała w swoim zakresie kompetencji. W związku z tym konieczne stało się wdrożenie właśnie tej opieki koordynowanej, która wchodzi 1 października br. Pierwsze elementy zostały wprowadzone już 1 lipca br., kiedy znacznie poszerzyliśmy możliwości finansowania badań laboratoryjnych. Od 1 lipca były to badania biochemiczne i immunochemiczne: ferrytyna, witamina B12, kwas foliowy, CRP, przeciwciała anty-HCV, badanie kału, badanie mikrobiologiczne. W tym zakresie lekarze podstawowej opieki zdrowotnej mogą szybciej podjąć leczenie, bez konieczności konsultacji z lekarzem specjalistą.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#MaciejMiłkowski">Budżet powierzony ma za zadanie umożliwić dostęp do tych właśnie badań dodatkowych z zakresu w szczególności kardiologii, diabetologii i chorób płuc, alergologii oraz endokrynologii, jak również stworzyliśmy możliwość finansowania świadczeń, porad specjalistycznych w zakresie współpracy lekarza podstawowej opieki z lekarzem specjalistą. Chodzi o konsultację, która może się odbywać w zakresie telemedycznym, jeżeli chodzi o konsultację dla danego pacjenta, lub współpracę, w ramach której pacjent jest kierowany bezpośrednio do lekarza w celu współpracy z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#MaciejMiłkowski">Bardzo istotny jest również element przygotowania indywidualnego planu opieki dla każdego pacjenta na podstawie pogłębionego wywiadu, na podstawie badań, na podstawie właśnie tej współpracy ze specjalistą. Co jest bardzo istotne, też w tym zakresie Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje porady kompleksowe, żeby ten plan opieki przygotować i ustalić, jak również zostały rozszerzone kompetencje lekarza POZ w zakresie przeprowadzenia porad edukacyjnych na pielęgniarki POZ oraz lekarzy, co na pewno przyczyni się do lepszej opieki nad tymi pacjentami. Dotyczy to również porad dietetycznych dla osób z cukrzycą czy z problemami na tle miażdżycy. To wszystko powoduje, że ten kontakt lekarza i pacjenta będzie bliższy i nie będzie konieczności przekazywania pacjenta do dalszej opieki specjalistycznej.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#MaciejMiłkowski">Jeśli chodzi o budżet, to od 1 października planowane jest podpisywanie umów, planowana jest możliwość wnioskowania przez podstawową opiekę zdrowotną, żeby w ramach własnej umowy w podstawowej opiece zdrowotnej zawrzeć dodatkową umowę na stosowanie budżetu powierzonego. Ten budżet powierzony to jest dodatkowy budżet z Narodowego Funduszu Zdrowia, który przeznacza się na finansowanie tych dodatkowych zadań, o których mówiłem, czyli lekarzy specjalistów i badań, jak również na koordynację przechodzenia pacjenta do opieki specjalistycznej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PiotrZgorzelski">Drugie pytanie zada pani poseł Anna Kwiecień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AnnaKwiecień">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pacjent zgłaszający się do lekarza oczekuje kompleksowej opieki. Taką opiekę może gwarantować opieka koordynowana, o której projekcie pan minister mówił. Ale jakość opieki to nie tylko forma organizacji, ale przede wszystkim jakość personelu i zakres jego zadań. Bardzo ważne jest, aby cały zespół poradni mógł wykorzystać swoją wiedzę i umiejętności. Dlatego chciałabym, panie ministrze, zapytać o pielęgniarki. Jakie nowe możliwości będą miały zgodnie z aktualnie wdrażanymi zmianami? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PiotrZgorzelski">I ponownie prosimy pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MaciejMiłkowski">Zakres kompetencji pielęgniarek i w ogóle kompetencji zespołu podstawowej opieki zdrowotnej został określony w rozporządzeniu w sprawie świadczeń gwarantowanych w podstawowej opiece zdrowotnej. I w tym zakresie, w zakresie opieki koordynowanej, właśnie pielęgniarka będzie miała dodatkowe zadania, możliwości, ponieważ są to osoby zakwalifikowane, z chorobami przewlekłymi, schorzeniami kardiologicznymi, diabetologicznymi czy POChP. W tym zakresie bardzo istotne jest to, żeby pacjenci znali swoją chorobę, poznali ją, wiedzieli, w jaki sposób rozpoznawać po objawach swój stan, w jaki sposób prowadzić farmakoterapię. W przypadku tych działań edukacyjnych najistotniejsza jest porada edukacyjna, która będzie mogła być wykonywana przez pielęgniarki, jak również lekarzy. W tym zakresie, jak widzimy, najpewniej spełnią się pielęgniarki, które będą mogły nadawać dobry ton w przypadku leczenia się przez pacjenta odnośnie do rozpoznania swojej choroby. Pielęgniarki też będą mogły być koordynatorami systemu. Również inne osoby, które pracują w podstawowej opiece zdrowotnej w tym zakresie, rejestratorki, będą mogły realizować różne zadania z zakresu koordynacji leczenia pacjenta, współpracy z lekarzem specjalistą czy współpracy na linii lekarz — lekarz w celu postawienia ostatecznej diagnozy i wyboru sposobu leczenia w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MaciejMiłkowski">To są główne zadania pielęgniarki. Powiem, że w zakresie przygotowania tego programu działał zespół przy Ministerstwie Zdrowia, w którym była szeroko rozumiana grupa ze środowiska lekarskiego, środowiska pielęgniarskiego i konsultantów krajowych w dziedzinie podstawowej opieki, medycyny rodzinnej, jak również pielęgniarstwa. I to oni przygotowali tę pierwszą wersję zmian. To jest, jak powiedziałem, najistotniejsza zmiana praktycznie od początku funkcjonowania systemu podstawowej opieki zdrowotnej dotycząca tego zwiększenia, poza wyjątkami w przypadku kas chorych, bo w niektórych kasach chorych taki system już początkowo funkcjonował. Dziękuję bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz będą dwa takie momenty. Zanim zabierze głos pan poseł Nitras w bardzo słusznej sprawie, moim zdaniem, chciałbym w imieniu nas wszystkich przywitać znajdującą się na galerii młodzież z Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Sienkiewicza we Wrześni, która przybyła do nas na zaproszenie pana posła Tadeusza Tomaszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Nitras.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#SławomirNitras">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#SławomirNitras">Panie Marszałku! W kwestii formalnej. Chciałbym za pana pośrednictwem prosić Prezydium Sejmu o przyjrzenie się pewnej kwestii. Mam w tej chwili dwa posiedzenia komisji: Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Obserwuję to, co się dzieje na tej sali. Zamiast siedzieć tam, czekam tutaj na zadanie pytanie, które powinienem zadać o godz. 9.15. Są panie posłanki, które są w trybie awaryjnym wzywane na salę, też z posiedzeń komisji, bo mają zadać pytanie, w przypadku którego jest przyspieszenie.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Miałam piąte pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#SławomirNitras">A dlaczego? Dlatego że pan minister aktywów państwowych nie jest obecny. Myślałem, że pan minister Sasin ma ważne obowiązki. Ale nie, okazuje się że nie jest obecny pan minister Śliwka. I cały Sejm musi dopasować się do bliżej mi nieznanego pana ministra Śliwki i zmieniać swój porządek pracy.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#SławomirNitras">Mam gorącą prośbę do Prezydium Sejmu — myślę, że to dotyczy zarówno posłów koalicji, jak i opozycji — żeby jednak patrzeć na tę sprawę troszeczkę inaczej. My też mamy obowiązki, my też pracujemy, obowiązuje pewien harmonogram. Możemy się dostosować do premiera, ale do ministra Śliwki już niekoniecznie. Jeżeli harmonogram jest znany od wczoraj, to ministrowie powinni się do tego harmonogramu dopasować, żebyśmy nie dowiadywali się o tych zmianach na sali plenarnej 5 minut przed wystąpieniem. Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PiotrZgorzelski">Akurat ten przypadek jest już przypadkiem kolejnym i godnym uwagi, zwłaszcza że zmiana, której dokonało Ministerstwo Aktywów Państwowych, nie została nawet skonsultowana z KPRM-em. To pokazuje, że naprawdę musimy się wzajemnie szanować, tak posłowie, jak i ci, którzy przychodzą odpowiadać na pytania posłów.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytanie także skierowane jest do ministra zdrowia. Pan minister ma dzisiaj wyjątkowo długą serię.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#PiotrZgorzelski">Pierwsza pytanie zada pani posłanka Monika Wielichowska, a następnie pytanie zada pani posłanka Iwona Maria Kozłowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MonikaWielichowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Refundacja terapią genową lekiem Zolgensma dobrze by brzmiała, gdyby nie rozpacz rodziców dzieci chorych na SMA, bo ruszyliście, panie ministrze, z refundacją dla wybranych. Mieliście dać szansę, a odebraliście nadzieję. Podzieliliście dzieci na przesiewowe i nieprzesiewowe, na lepsze i gorsze. Wykluczyliście 27 dzieci, które walczą ze zbiórkami, walczą z czasem i z każdym kilogramem, bo refundacji nie otrzymają dzieci, które ukończyły 6. miesiąc życia, refundacji nie otrzymają dzieci, które otrzymały inny lek na tę chorobę.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MonikaWielichowska">Skreśliliście wszystkie dzieci, które mają już założone zbiórki, a rodzicom wykluczonych dzieci wbiliście nóż w serce, bo po pierwsze, odebraliście im nadzieję, a po drugie, ich zbiórki wyhamowały, ponieważ w prasie i telewizji pojawiły się wielkie tytuły: Koniec milionowych zbiórek, NFZ zrefunduje najdroższy lek na świecie. A to nieprawda, bo jedną z 27 wykluczonych dzieci jest Zosia, która ma 4 miesiące i która została zdiagnozowana w ramach przesiewu. Nie ogranicza jej wiek ani masa ciała. Nie dostanie refundacji terapii genowej, bo otrzymała inny lek. Pola z Podkarpacia też ma 4 miesiące. Nie miała szans na przesiew, bo jest z Podkarpacia, a potem dostała inny lek. Została wykluczona. 4-letni Wiktor waży dziś 12 kg, a 13,5 kg to granica, której nie powinno się przekroczyć. Wiktor powinien dostać szansę i refundację jak inne dzieci. Tak samo 2-letnia Jagódka, która też została wykluczona z programu.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#MonikaWielichowska">W oparciu o jakie medyczne zalecenia, panie ministrze, wykluczacie dzieci? Bo na pewno nie o te same, które funkcjonują w wielu innych krajach, i na pewno nie o te same, o których mówi Europejska Agencja Leków, która przecież nie wprowadziła granicy wiekowej. Na czym chcecie zaoszczędzić? Na życiu 27 wykluczonych z refundacji dzieci? Przecież wszystkie te wykluczone dzieci mają założone zbiórki. Każde z nich ma uzbieraną pewną kwotę. Ile brakuje, by im dołożyć do zrefundowania leku? 100 mln, 150? Pewnie nie więcej. Czy Ministerstwo Zdrowia, czy rząd pofatygował się chociaż zrobić wyliczenie? Przecież wy wydaliście 70 mln na pseudo-kopertowe wybory, które się nie odbyły, rolujecie miliardy na Funduszu Medycznym, NFZ zwraca do budżetu 10 mld, a rokrocznie tzw. publiczna telewizja, w której od rana do wieczora wylewają się jad, nienawiść i kłamstwa, pochłania dodatkowo 2 mld. Jak wam nie wstyd? Kiedy wy to w końcu zmienicie, bo rodzice są zrozpaczeni i czekają na zmiany?</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pan minister Miłkowski.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MaciejMiłkowski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Poseł! Ten temat już raz był tutaj procedowany.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: I będzie do skutku.)</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#MaciejMiłkowski">Oczywiście, że będzie do skutku. Tak jak poprzednio powiedziałem, nic nie jest zakończone, ponieważ firma cały czas prowadzi badania, czy ten lek jest bardziej skuteczny od innych dostępnych terapii, czy jest możliwe podawanie go w starszym wieku. Być może. Jeśli będzie udowodnione, że 13,5 kg czy w ogóle 21, co jest w charakterystyce produktu leczniczego, jest niezasadne, bo w wieku 30 czy 40 lat też będzie można podać, to oczywiście takie możliwości również będą analizowane. Firma wie, że ma możliwość złożenia wniosku, przedstawienia wyników badań, ale takich badań na dzień dzisiejszy nie ma. Nie ma takich badań, że ten lek jest skuteczniejszy od innych podawanych leków. Głównym kryterium jest to, żeby leczenie było skuteczne. Żaden lekarz w Polsce… Zadane zostało pytanie, czy nie powinno być tak, że to lekarz decyduje o stanie, o tym, jakie zastosować terapie, a nie jakiś urzędnik czy Ministerstwo Zdrowa, czy agencja oceny technologii medycznych. To właśnie chciałem powiedzieć, że to lekarze decydują o tym, u kogo zastosować daną terapię.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Art. 68 konstytucji.)</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#MaciejMiłkowski">To lekarze decydują o tym, co jest najbardziej skuteczne. Nie ma czegoś takiego, że leczenie jest na wniosek pacjenta, nawet jeśli jest to szkodliwe czy niewłaściwe dla dzieci. Trzeba jeszcze zwrócić uwagę, że to są dzieci. Nie powinno się zabierać skutecznego leczenia zgodnie z oczekiwaniem posłów dzieciom, które nie mają możliwości wypowiadania się, ponieważ są jeszcze za młode.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Ale ich rodzice mogą.)</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#MaciejMiłkowski">Rozumiem, ale jest skuteczne leczenie. Wszystkie osoby w Polsce, nawet te osoby, które pani wymieniła, wszystkie osoby mają bardzo skuteczne leczenie i właśnie dzięki temu, że mają najbardziej skuteczne leczenie…</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Nie mają dostępu do refundacji najnowocześniejszej terapii genowej.)</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#MaciejMiłkowski">Żaden lekarz nie wyłączy pacjenta z najbardziej skutecznego leczenia, żeby przejść na inne leczenie, które jest…</u>
          <u xml:id="u-65.9" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Pan to mówi tym rodzicom właśnie zrozpaczonym?)</u>
          <u xml:id="u-65.10" who="#MaciejMiłkowski">Tak, mówię to osobom…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MaciejMiłkowski">Zgodnie z nauką, zgodnie z tym, co mówi również firma, nie ma badań, że ten lek jest bardziej skuteczny niż aktualnie dostępne leczenie. Tak mówią lekarze, tak mówią zespoły terapeutyczne.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Eksperci.)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Nie wszyscy.)</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#MaciejMiłkowski">Oczywiście nie wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#MaciejMiłkowski">Jest wielu lekarzy i może pani znaleźć lekarza, który zastosuje, nie wiem, leczenie, które jest zupełnie nieuznane w żadnych stanach medycznych. Zawsze może pani znaleźć jakiegoś lekarza, który stosuje się do zupełnie innych kryteriów.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: W 22 krajach można leczyć dzieci, tylko nie u nas.)</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#MaciejMiłkowski">Ale Polskie Towarzystwo Neurologów Dziecięcych, jak również zespół do spraw SMA, w skład którego wchodzą najlepsze osoby, współpracowały z nami w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#MaciejMiłkowski">I może sobie pani również przeczytać w charakterystyce produktu leczniczego, że podanie pacjentom, którzy są w późniejszym okresie, jest zdecydowanie mniej skuteczne niż podanie, które jest w okresie do 6 tygodni.</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: Ale jest.)</u>
          <u xml:id="u-67.11" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Ale jest skuteczne.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo przepraszam, ale to nie jest regulaminowa dyskusja pomiędzy występującym ministrem…</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Ale tu pan minister prowokuje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MaciejMiłkowski">Jest podawany skuteczny lek i co do zasady nie powinno się zabierać skutecznego leczenia na rzecz potencjalnie nieskutecznego leczenia, które jest oferowane, ponieważ nie ma żadnych badań naukowych, firma nie przedstawiła żadnych badań, że takie leczenie jest skuteczne.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#MaciejMiłkowski">Zresztą, zgodnie z programem lekowym, jeśli ten lek okaże się nieskuteczny, to z czym panie przyjdą? Żeby co zrobić temu pacjentowi? Przecież to jest leczenie do końca życia. To jest jedno leczenie. I co? I w tym momencie pacjent się jednak nie rozwija. Tak jak było napisane, większość pacjentów, którzy mieli podany ten lek w późniejszym okresie, nie potrafiła chodzić.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#MaciejMiłkowski">I panie jednak chcą, żeby takie dziecko nie miało tych szans? To nie jest tak, że Ministerstwo Zdrowia czy konsultanci, czy towarzystwo neurologiczne jest przeciwko pacjentom, przeciwko 27 pacjentom, ponieważ specjalnie tak to zostało zrobione. Nie. Towarzystwo naukowe i Ministerstwo Zdrowia kierują się dobrem osób leczonych i zawsze kwalifikują je do najlepszej terapii. I jest przygotowana najlepsza grupa docelowa, która będzie miała największe efekty. I właśnie dzięki temu programowi badań przesiewowych, który został zrobiony, te osoby są leczone, często przedobjawowo. Dzięki temu mają szansę, że choroba w ogóle nie będzie postępować i będą się normalnie rozwijały, tak jak inne dzieci. Tak że w tym zakresie dziękuję bardzo za pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MaciejMiłkowski">Ale wszyscy uważamy, że ta terapia jest bardzo skuteczna.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Będziemy do tego wracać.)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#MaciejMiłkowski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PiotrZgorzelski">Zanim poproszę panią poseł, to dla ostudzenia atmosfery chciałbym prosić, abyśmy wszyscy zgodnie i radośnie powitali przybyłych na galerię uczniów Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Klebarku Wielkim, którzy są tutaj na zaproszenie pana posła Wojciecha Kossakowskiego.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PiotrZgorzelski">I teraz bardzo proszę panią poseł Iwonę Marię Kozłowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jestem zdziwiona tym, co pan powiedział. Naprawdę. Pan zabiera nadzieję rodzicom, którzy walczą o życie swoich dzieci. Jak pan może w ogóle w ten sposób mówić? Pan zabiera nadzieję na to, że ich dzieci będą szczęśliwe i będą rosły, i będą miały możliwość własnego rozwoju, samodzielnego życia. I pan to mówi na mównicy w Sejmie? To ja panu przeczytam teraz najnowszy post, który został umieszczony przez rodziców Zosi Szcześniewskiej:</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Zosia i Kaja, ten sam wiek — 18 miesięcy. Dwie koleżanki, które powinny razem się bawić, razem biegać, zjeżdżać na zjeżdżalni, trzymać się za rączki i chodzić na spacery. Powinny razem siedzieć na kocyku i zajadać się przekąskami czy owocami. Powinny być wspaniałymi przyjaciółkami, które robią wszystko razem. Powinny. Ale, panie ministrze, nie mogą. Zosia nie może. Zosia nie usiądzie na kocyku, nie pójdzie na spacer, nie pobuja się na huśtawce, nie usiądzie w piaskownicy i nie pobawi się z innymi dziećmi. Nie wstanie na nóżki i nie pobiegnie za motylkiem jak Kaja. Mięśnie zaatakowane przez chorobę SMA na to nie pozwolą. I nie pozwolą, dopóki nie zbierzemy prawie 10 mln zł. Zosiu, jeszcze będzie dobrze, odzyskasz swoje dzieciństwo, będziesz się rozwijać tak jak inne dzieci w twoim wieku. Zapomnisz o bólu, cierpieniu i szpitalach. Będziesz szczęśliwa. Choćbyśmy mieli pójść pieszo dookoła świata, to to zrobimy. Dla ciebie, nasz motylku. Rodzice.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#IwonaMariaKozłowska">Takich rodziców jest więcej, to nie jest sama Zosia. 27 dzieci czeka na najdroższy lek świata, a pan minister mówi, że on jest nieskuteczny. W 22 krajach podaje się ten lek powyżej wagi i powyżej wieku, i te dzieci wstają na nóżki. Te dzieci raczkują i siadają. Jak pan może w ten sposób mówić?</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#IwonaMariaKozłowska">Pytam wprost: Kiedy wreszcie ministerstwo otrząśnie się z tego amoku i zdecyduje o tym, żeby te dzieci były szczęśliwe i normalnie się rozwijały? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MaciejMiłkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#MaciejMiłkowski">Oczywiście to, co pani mówiła, to jest nieprawda, ponieważ nie ma żadnych badań, że wydanie 10 mln gwarantuje to wszystko, co pani powiedziała, czyli że dzieci będą szczęśliwe, będą normalnie się rozwijały. To nie jest prawda. Jest to faktyczne wydanie pieniędzy, sprawa finansowa w związku z tym.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: Proszę mówić dalej.)</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#MaciejMiłkowski">Ja mówię, mówię pod kątem medycznym i pod kątem naukowym, co zostało udowodnione.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: To się przekonamy, niech pan dalej w to brnie.)</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#MaciejMiłkowski">Firma nie gwarantuje, że lek jest skuteczny.</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: Tak, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#MaciejMiłkowski">Ma bardzo dużą gwarancję właśnie w okresie przedobjawowym, w pierwszym miesiącu. Dlatego Polska jest jednym z kilku państw, które wszystkim swoim pacjentom podają ten lek w pierwszym miesiącu życia. Polska należy właśnie do elity tych krajów.</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: Ale wyklucza w ten sposób…)</u>
          <u xml:id="u-75.9" who="#MaciejMiłkowski">Ponieważ wszystkie te osoby, o których panie mówią… To nie jest prawda. Panie chcą zabrać skuteczne leczenie. To jest nieetyczne postępowanie posłów, żeby zabierać dzieciom leczenie. To nie jest dobre, żeby tak traktować te osoby, zabierać skuteczne leczenie. Żaden ekspert nie powie, że ten lek jest bardziej skuteczny.</u>
          <u xml:id="u-75.10" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Pan się pomylił, to rząd zabiera skuteczne leczenie, nie posłowie.)</u>
          <u xml:id="u-75.11" who="#MaciejMiłkowski">Ale wiemy, że oczywiście chodzi o to, że trzeba zapełnić zbiórki. Bo panie mówią, że trzeba dokończyć te zbiórki, trzeba to zrobić. Te 6% dla tych firm…</u>
          <u xml:id="u-75.12" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Ale te zbiórki wyhamowały przez was, nie ma ich. Ale mieliśmy nie być państwem zbiórek, tak mówiliście, utworzyliście fundusz…)</u>
          <u xml:id="u-75.13" who="#MaciejMiłkowski">Ja nie rozumiem, ale oczywiście chodzi o to, żeby były zbiórki, żeby mieć te 6% dla tej firmy. Ale nas interesuje zdrowie pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-75.14" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Właśnie widać.)</u>
          <u xml:id="u-75.15" who="#MaciejMiłkowski">Nas interesuje zdrowie pacjentów, a nie to, żeby wydać 10 mln zł na bardzo, bardzo niepewny efekt. Ponieważ firma wie, że właśnie w pierwszym miesiącu u pacjentów, którzy nie dostali jeszcze leczenia, ten lek jest najbardziej skuteczny. A wiemy, że skuteczny jest ten lek, który jest podawany całej polskiej populacji, około 1 tys. osób, w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-75.16" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: A skąd pan, panie ministrze, wie? Czy pan jest lekarzem? Jest pan ekonomistą, więc się pan na tym nie zna, a się pan wypowiada. Pan nie jest lekarzem.)</u>
          <u xml:id="u-75.17" who="#MaciejMiłkowski">Towarzystwo naukowe w Polsce, Polskie Towarzystwo Neurologów Dziecięcych jest głównym towarzystwem, które…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PiotrZgorzelski">No dobrze.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bo to już nie jest odpowiedź, tylko dyskusja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MaciejMiłkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Lepiej wydać 10 mln…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PiotrZgorzelski">Mimo że przybył pan minister Wąsik, jednak zrealizujemy punkt, w związku z którym prosiliśmy o wcześniejsze przybycie pana posła Grzyba.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy bardzo, panie pośle, o zadanie pytania, które kieruje pan do prezesa Rady Ministrów, a które dotyczy trudnej sytuacji finansowej przedsiębiorców oraz rolników związanej z brakiem węgla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak naprawdę ten problem zaczął się nie dzisiaj, nie przed paroma tygodniami, ale zaczął się w marcu. Od marca przedstawiciele środowiska zarówno przedsiębiorców, jak i prowadzących działalność rolniczą, ogrodniczą — w szczególności tutaj chcę zwrócić uwagę na tych, którzy prowadzą działalność ogrodniczą — zwracają się zarówno do rządu, do ministra rolnictwa, jak i do innych resortów, ale również do Polskiej Grupy Górniczej w sprawie udrożnienia kanału zaopatrzenia, jeżeli chodzi o węgiel do ogrzewania obiektów szklarniowych, pod osłonami.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#AndrzejGrzyb">W Polsce według danych stowarzyszenia producentów pod osłonami, w szczególności producentów ogórka i pomidora, bo ten dział się bardzo rozwinął, jest ponad 800 ha tychże upraw. W przeliczeniu na 1 ha upraw pod osłonami potrzeba miesięcznie 40–100 t węgla do ogrzewania, w zależności od sezonu. Ale to praktycznie tylko poza miesiącami wczesnowiosennymi. Każdego miesiąca potrzebne jest ogrzewanie tych obiektów, nie tylko dla uprawy, ale również dla utrzymania technicznego tych obiektów, ponieważ te obiekty nie są w stanie funkcjonować bez ogrzewania, zwłaszcza w okresie zimowym, kiedy jest śnieg — po prostu ten śnieg trzeba roztopić. Koszt budowy 1 ha szklarni w chwili obecnej to ok. 4 mln zł, według danych technicznych przekazywanych przez ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#AndrzejGrzyb">Brakuje zaopatrzenia i brakuje też odpowiedzi dla tych akurat przedstawicieli stowarzyszenia producentów pod osłonami. Ale to dotyczy również drobiarzy i innych prowadzących działalność hodowlaną — we wczesnym okresie prowadzenia działalności hodowlanej potrzebny jest węgiel. To powoduje, że oni zwracają się do nas z pytaniami, gdzie można się zaopatrzyć w węgiel, czy będzie to udrożnione. Dla całego sektora upraw pod osłonami potrzeba, według wyliczenia tego stowarzyszenia, ok. 600 tys. t na sezon grzewczy.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#AndrzejGrzyb">Dlatego zwracamy się z pytaniami: Gdzie to zaopatrzenie można zrealizować? Czy będzie jakaś specjalna ścieżka? Czy będzie również jakiś limit cenowy, który pozwoli na sensowne zbilansowanie kosztów produkcji w tych działach gospodarki? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze pan minister Piotr Pyzik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PiotrPyzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za to pytanie, bo to pytanie dotyczy jądra bezpieczeństwa żywnościowego kraju. To, że zbliża się sezon jesienno-zimowy, nie oznacza, że rolnictwo zamiera. Żyje ono, i to właśnie żyje w tych przestrzeniach, o których pan poseł był uprzejmy wspomnieć.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PiotrPyzik">Sytuacja na rynku paliw jest szczególna, jak wiemy. Atak Rosji na Ukrainę spowodował szereg konsekwencji, a jedną z nich jest właśnie kryzys energetyczny, nie tylko w Polsce, ale i w całej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PiotrPyzik">Rząd dostrzega potencjalne zagrożenie związane z paliwami i już na początku inwazji Rosji na Ukrainę podjęliśmy stosowne działania. Podjęto szereg skutecznych działań w celu zapewnienia m.in. węgla dla odbiorców indywidualnych, a także dla szeroko rozumianego przemysłu, w tym m.in. producentów warzyw, owoców, kwiatów i roślin cebulowych, jak również hodowców np. drobiu.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PiotrPyzik">Pozyskanie odpowiedniej ilości węgla to nie tylko kwestia utrzymania poziomu wydobycia z ubiegłego roku, z 2021 r., ale również kwestia pozyskania węgla z importu czy zintensyfikowania jego pozyskania z hałd i osadników. Polskie spółki importujące węgiel stają na wysokości zadania i realizują zaplanowane dostawy. Tworzony jest system sprzedaży i dystrybucji. Niezależnie od tego Ministerstwo Aktywów Państwowych reaguje na potrzeby branży przemysłowej, w tym rolnictwa. Pan premier Jacek Sasin, jak już państwo pewnie wiecie, po uzgodnieniach z panem premierem Henrykiem Kowalczykiem, podjął decyzję o skierowaniu dodatkowych 600 tys. t węgla do rolnictwa. Taka dyspozycja została przekazana Polskiej Grupie Górniczej i Polska Grupa Górnicza to zadanie wykona. Myślę, że następne dni przyniosą szczegóły dotyczące tego, kto, gdzie i w jakiej destynacji ten węgiel będzie odbierał.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PiotrPyzik">Ja ze swojej strony dodam tylko tyle, że w dniu wczorajszym spotkałem się z producentami pomidorów w siedzibie Ministerstwa Aktywów Państwowych i rozważaliśmy nie tylko te kwestie podstawowe czy właśnie te, o które pan pytał, panie pośle, czy pytali państwo posłowie, ale również kwestie wynikające z konsekwencji tego kryzysu dla branży nie tylko w tym sezonie, ale i w przyszłym sezonie i w następnych sezonach, gdyż, jak wiemy, wszystko wskazuje na to, że zarówno wojna, jak i kryzys potrwają jeszcze kilka lat niestety. A tak naprawdę my potrzebujemy minimum 2–3 lata, żeby, po pierwsze, wznowić produkcję węgla kamiennego w Polsce na takim poziomie, który byłby satysfakcjonujący dla rynku, czyli byłby w stanie zniwelować te mniej więcej 8,7 mln t, 8,5 mln t porosyjskiego, jak to się dzisiaj mówi, węgla, czyli tego węgla z importu — dlatego rosyjskiego, że ten węgiel po prostu był najtańszy na rynku i dlatego prywatni przedsiębiorcy kupowali go i sprzedawali go na rynku, uzależniając nasz rynek od węgla rosyjskiego.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#PiotrPyzik">A więc pracujemy nad tym, żeby to wznowienie nastąpiło. Do tego jest oczywiście niezbędna decyzja Komisji Europejskiej, tak w bardzo dużym skrócie.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#PiotrPyzik">Jeśli chodzi o kwestie związane z producentami pomidorów, uściślając informacje z pytania, tego areału — na dzień wczorajszy przynajmniej — było ok. 600 tys., niecałe 600 tys. Natomiast faktem jest, że zapotrzebowanie na węgiel, na energię jest niezwykle wysokie i ważne ze względu na technologię wytwarzania tej żywności.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#PiotrPyzik">Chciałbym tu podkreślić, że pracujemy też w szerszym aspekcie, jeżeli chodzi o Ministerstwo Aktywów Państwowych, bo oprócz sytuacji hodowców pomidorów, hodowców żywności pod szkłem, w tym drobiu, patrzymy też na szczególnie trudną sytuację tych, którzy pod szkłem hodowali czy uprawiali kwiaty. To jest ten segment, w którym niestety w kryzysie, który nadchodzi, jest ograniczenie przez społeczeństwo zakupów tego dobra, którym są kwiaty spod szkła, a co za tym idzie, spadają obroty, zyski, a następnie możliwości inwestycyjne tychże producentów. Nad tym też się pochylamy, też nad tym pracujemy.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#PiotrPyzik">Ponadto jednymi z instrumentów już istniejących na rynku producentów ogrodniczych są instrumenty wsparcia organizacji producentów owoców i warzyw uregulowanego przepisami unijnymi. Producenci warzyw i owoców zrzeszeni w organizacjach producentów mogą otrzymywać wsparcie finansowe poprzez programy operacyjne organizacji producentów, w których działaniach uczestniczą, których są członkami. Organizacje producentów, które realizują programy operacyjne, są uprawnione do otrzymania pomocy finansowej w wysokości 4,1% wartości produkcji sprzedanej przez daną organizację producentów, co warto zauważyć. Działania możliwe do wdrożenia w ramach programów operacyjnych są zawarte w opracowanej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi „Strategii krajowej dla zrównoważonych programów operacyjnych i organizacji producentów owoców i warzyw zrzeszonych w organizacjach producentów owoców i warzyw w Polsce” — i to jest plan na lata 2018–2025. Co więcej, organizacje producentów owoców i warzyw w ramach — już kończę — realizacji programów operacyjnych mogą otrzymać wsparcie z budżetu Unii Europejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PiotrZgorzelski">Drugie pytanie zada także pan poseł Andrzej Grzyb.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Po pierwsze, dziękuję za informację, że jest podjęta decyzja i jest udrożniony kanał dystrybucji. Jak zrozumiałem, 600 tys. t ma być do dyspozycji tego sektora, w szczególności sektora ogrodniczego, upraw pod osłonami. Chciałbym jednak zapytać, czy jest też związana z tym decyzja o ewentualnym pułapie cenowym, jeżeli chodzi o surowiec, o węgiel, bo to jest przecież miał energetyczny wykorzystywany w tym dziale produkcji. Po drugie, kto będzie partnerem z drugiej strony? Czyli z jednej strony jest Polska Grupa Górnicza, a z drugiej strony kto ma być partnerem? Czy to będzie stowarzyszenie producentów upraw pod osłonami, czy też inne organizacje reprezentujące akurat tych producentów? Czy ta informacja została już przekazana przedstawicielom tego sektora? — który jest ważnym sektorem, bo przecież pod względem ilości eksportu polskiego ten sektor produkcji pod osłonami jest niezmiernie ważny. Tym bardziej że zmieni się struktura produkcji chociażby na zachodzie Europy, gdzie szklarnie były ogrzewane do tej pory mazutem, a ten koszt będzie tam zdecydowanie wyższy, więc producenci upraw pod osłonami upatrywali tutaj pewnych przewag konkurencyjnych, jeżeli chodzi o koszty produkcji, w tym również eksportu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski ma gości, ale mam wrażenie, że już witaliśmy tę ekipę.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Ale dopiero przyszli.)</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#PiotrZgorzelski">Zatem, szanowni państwo posłowie, przywitajmy bardzo serdecznie gości pana posła Tadeusza Tomaszewskiego — to jest młodzież z Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Sienkiewicza z Wrześni.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo za takie uprzejme przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy teraz do…</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#PiotrZgorzelski">Aha, jeszcze pan minister Pyzik odpowie, tak? Czy rezygnuje pan minister z odpowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Piotr Pyzik: Nie, nie, jestem, jestem.)</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#PiotrZgorzelski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PiotrPyzik">Jeszcze raz dzień dobry, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PiotrPyzik">Wysoka Izbo! No cóż, cała procedura, o którą pan pyta, się dzieje, ona będzie miała miejsce w najbliższych dniach, jak się wydaje. Ale po kolei.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PiotrPyzik">Jeśli chodzi o kwestię podmiotów, to oczywiście te podmioty, które się zwrócą do PGG z prośbą o przydział puli węgla czy miału, otrzymają tę pulę. To jest jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PiotrPyzik">Druga kwestia. Jeśli chodzi o inne surowce, o których pan wspomniał, wykorzystywane do ogrzewania tych przestrzeni, rozmawialiśmy też o mazucie, ale to już są kwestie, które musimy — mówię o moim resorcie, Ministerstwie Aktywów Państwowych — ja i ministerstwo rolnictwa musimy omówić z ministerstwem klimatu. Bo mazut ma swój status, jeśli chodzi o paliwa w naszym kraju, status prawny, w tym sensie. I tu też trzeba pochylić się nad tym, jak z jednej strony wyeliminować patologię, bo wiemy o czym mówimy, dlaczego dotyczy to mazutu. A z drugiej strony to jest też kwestia zanieczyszczenia, ale też i kwestia kosztów, mniejszych kosztów niestety. To jest wybitnie…, może „wybitnie” to jest zbyt mocno powiedziane, ale jednak bardzo brudne paliwo, więc nie da się tego tak w 5 minut zrobić.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#PiotrPyzik">Pana pytania pokazują przede wszystkim jedną kwestię: geopolityczne uwarunkowania postawią nas w sytuacji, w której właśnie cena będzie odgrywała najistotniejszą rolę. Bo proszę zwrócić uwagę, że my wydobywamy polski węgiel w bardzo dużych ilościach, aczkolwiek ograniczonych działaniami, jak to się dzisiaj ładnie mówi, dekarbonizacyjnymi i tymi działaniami, które już wcześniej zostały zapoczątkowane. Natomiast dzisiaj Komisja Europejska nie potrafi nam odpowiedzieć jednoznacznie, nie potrafi nam wskazać odpowiedzi na pytanie, czy możemy wydobywać więcej węgla, w jakiej przestrzeni itd., itd. Dla nas jest to niezwykle ważna kwestia, dlatego że inwestycje w węgiel są czasochłonne, a przede wszystkim z finansowego punktu widzenia niezwykle drogie, czyli punkt rentowności osiąga się nie po roku, 2 czy 5 latach, tylko po jakichś 10, 15. A biorąc poprawkę na to, że mamy notyfikację umowy społecznej, dochodzimy do punktu, w którym pewne rzeczy wydają się bardzo trudne do kontynuowania.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#PiotrPyzik">W związku z tym jako państwo polskie mamy plan, jesteśmy przygotowani do tych rozmów, natomiast z drugiej strony nie widać tej inicjatywy, dlatego wydaje się, że państwo polskie będzie musiało podjąć pewne działania. Dziś mogę powiedzieć tylko tyle, że na razie musimy tak dzielić tym węglem, żeby cena była rynkowa z jednej strony, ale z drugiej strony przyswajalna dla tych przedsiębiorców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytania będą zadawać pan poseł Waldemar Andzel i pan poseł Jarosław Krajewski — są już na sali, witamy. Będą one kierowane do ministra spraw wewnętrznych i administracji, w imieniu którego będzie odpowiadał obecny na sali pan minister Maciej Wąsik. To zagadnienie dotyczyć będzie podwyżek uposażeń służb podległych MSWiA.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, pan poseł Waldemar Andzel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WaldemarAndzel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W trakcie 7 lat rządów Prawo i Sprawiedliwość zatroszczyło się o służby mundurowe podległe Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji. Chodzi o podwyżki, waloryzacje, dodatki, a nawet uposażenia dla zwierząt pełniących służbę. Należy nadmienić, że za rządów Platformy Obywatelskiej prawie w ogóle nie było tych podwyżek albo były bardzo niewielkie. I pytanie. Bardzo proszę resort o przedstawienie, jak na przestrzeni tych 7 lat wzrastały wynagrodzenia służb, jak zmieniały się poszczególne składniki wynagrodzeń i ile jest obecnie wakatów w Policji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PiotrZgorzelski">W tej samej puli — panie ministrze, jeszcze chwilka — pan poseł Jarosław Krajewski uzupełni swoim pytaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#JarosławKrajewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#JarosławKrajewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jako warszawski poseł mam pytanie do pana ministra w związku z dodatkiem stołecznym dla funkcjonariuszy Policji, straży pożarnej, ale również innych służb mundurowych podległych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji. W związku z tym, że w Warszawie koszty życia rosną najbardziej i brak ze strony prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego jakichkolwiek obniżek podatków, opłat lokalnych, brak tarcz solidarnościowych, tarcz antyinflacyjnych, warto o tym powiedzieć, ponieważ tutaj, w Warszawie, swoją służbę pełnią funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, straży pożarnej i innych służb mundurowych i oni również ponoszą te wysokie koszty życia.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#JarosławKrajewski">Mam pytanie: Czy istnieje szansa na podwyższenie dodatku stołecznego dla funkcjonariuszy? Jeżeli chodzi o kwestie związane z bezpieczeństwem finansowym samych funkcjonariuszy, to czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji prowadzi dialog z funkcjonariuszami i ze związkami zawodowymi i jak wygląda ta kwestia bardzo ważna dla wielu funkcjonariuszy pełniących funkcje w Warszawie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PiotrZgorzelski">To już jest ta pula pierwszego pytania.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PiotrZgorzelski">Poprosimy, żeby odniósł się do niego pan minister Maciej Wąsik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MaciejWąsik">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MaciejWąsik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Droga Młodzieży! Podwyżki uposażeń funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa i Państwowej Straży Pożarnej były podstawowym postulatem związków zawodowych, od momentu kiedy zaczęliśmy swoją misję odpowiedzialności za Polskę, odpowiedzialności także za służby mundurowe.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#MaciejWąsik">Pierwszą podwyżkę przeprowadziliśmy 1 stycznia 2016 r. Było to 220 zł na jeden etat w ww. służbach. Następna była już rok później w wysokości 274 zł na etat. 1 maja 2018 r. podwyższyliśmy uposażenia funkcjonariuszy służb w MSWiA pełniących służbę na stanowiskach o niższym poziomie uposażeń. Łącznie podwyżką objętych zostało 110 tys. funkcjonariuszy, a było to przeciętnie 121 zł na etat.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#MaciejWąsik">Odpowiadając konkretnie panu posłowi Krajewskiemu, 1 marca 2018 r. podnieśliśmy także tzw. dodatek stołeczny. Zostali nim objęci funkcjonariusze podlegli komendantowi stołecznemu Policji — z 304 zł do 479 zł, czyli o ponad 175 zł na etat. Ta podwyżka objęła 9200 policjantów.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#MaciejWąsik">1 stycznia 2019 r. — chciałem zauważyć, że te podwyżki są regularne, co roku — podwyższono przeciętne miesięczne uposażenie o 655 zł. Był to wynik porozumienia zawartego ze związkami zawodowymi 8 listopada 2018 r. między ówczesnym ministrem spraw wewnętrznych Joachimem Brudzińskim a związkami zawodowymi wszystkich formacji mundurowych. 1 stycznia 2021 r. policjantom pełniącym służbę w wyodrębnionych oddziałach prewencji przyznano dodatek w wysokości 500 zł w związku ze specyfiką tej służby. Był to też postulat związków zawodowych, który spełniliśmy.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#MaciejWąsik">1 stycznia 2021 r. policjantom pełniącym służbę w oddziałach prewencji przyznaliśmy kolejną podwyżkę o kolejne 500 zł, czyli łącznie był to 1 tys. zł dodatku dla funkcjonariuszy oddziałów prewencji. Wiem, że jest to bardzo ceniony dodatek.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#MaciejWąsik">1 stycznia 2021 r. minister Mariusz Kamiński wyszedł z inicjatywą, jeżeli chodzi o podwyżki dla funkcjonariuszy Policji służących w oddziałach kontrterrorystycznych, i ten dodatek został podwyższony z 500 do 1500 zł, czyli łatwo policzyć, że podwyżka to 1 tys. zł. Spora podwyżka, która była wynikiem przyjęcia przez Wysoki Sejm ustawy modernizacyjnej, tej drugiej, miała miejsce 1 stycznia 2022 r. To było średnio 677 zł na etat.</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#MaciejWąsik">Podsumujmy. Od 1 stycznia 2016 r. do dziś podwyżki wynagrodzeń w formacjach mundurowych wynosiły średnio 2447 zł. To są podwyżki wynagrodzenia średnio o 56%.</u>
          <u xml:id="u-91.8" who="#MaciejWąsik">Zdajemy sobie sprawę, że przez ostatnie 7 lat rzeczywiście służba w formacjach mundurowych w coraz większym stopniu zapewnia bezpieczeństwo ekonomiczne funkcjonariuszy. Prowadzimy oczywiście stały dialog z funkcjonariuszami, odpowiadamy na ich oczekiwania. Zdajemy sobie sprawę, że im dłużej każdy funkcjonariusz służy, im krócej przebywa na emeryturze, tym lepiej, dlatego zaproponowaliśmy bardzo dobrze przyjęte rozwiązania antyemerytalne. Mianowicie funkcjonariuszom, którzy odbyli 25 lat służby, przysługuje świadczenie miesięczne w wysokości 1500 zł. To dodatek antyemerytalny. Ten dodatek rośnie. Tym, którzy wysłużyli 28 lat i 6 miesięcy, przysługuje dodatek o wysokości 2,5 tys. zł. Wszystko po to, żeby ograniczyć odejścia na emeryturę funkcjonariuszy. Zdajemy sobie sprawę, że są to ludzie świetnie przygotowani do pełnienia służby. Chcemy ich za wszelką cenę zatrzymać w Policji i oczywiście w innych służbach.</u>
          <u xml:id="u-91.9" who="#MaciejWąsik">Także 1 stycznia 2022 r. zapewniono wszystkim funkcjonariuszom pełniącym służbę na stanowiskach zaszeregowanych w grupach od 2 do 5 awans o co najmniej jeden stopień. Chodzi o to, żeby otworzyć młodszym funkcjonariuszom drogę awansu, pokazać, że liczymy na rozwój ich kariery w Policji, Straży Granicznej, PSP.</u>
          <u xml:id="u-91.10" who="#MaciejWąsik">Podsumowując, chcę powiedzieć, że dziś średnie wynagrodzenie w Policji i Straży Granicznej wynosi 6800 zł brutto. W Państwowej Straży Pożarnej jest to 6738 zł brutto. Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-91.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PiotrZgorzelski">Drugie pytanie zada pan poseł Waldemar Andzel. Na nie także z pewnością będzie odpowiadał pan minister Wąsik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za szczegółowe informacje. To prawda, rząd Prawa i Sprawiedliwości zrobił bardzo dużo, żeby wprowadzić podwyżki wynagrodzeń funkcjonariuszy służb mundurowych. Podwyżki dla funkcjonariuszy służb mundurowych w ramach programu modernizacji to inwestycja w ludzi i w bezpieczeństwo wszystkich Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WaldemarAndzel">Chciałbym dopytać, jak konkretnie będą kształtowały się poszczególne składniki wynagrodzenia polskich służb mundurowych w 2023 r. Mam także pytanie o planowane zwiększenie liczby etatów polskiej Policji. Proszę też o udzielenie odpowiedzi na pytanie: W których województwach jest największy odsetek wakatów w Policji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy na mównicę pana ministra Wąsika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MaciejWąsik">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MaciejWąsik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stan etatowy Policji w 2022 r. to 105 309 etatów. Stan zatrudnienia na 1 września to 99 311 etatów. Ta liczba minimalnie spadła, ale w okolicach maja pierwszy raz polska Policja miała ponad 100 tys. realnie zatrudnionych funkcjonariuszy. Tu oczywiście jest pewien mały balans. Mamy odejścia emerytalne, kursy, przyjęcia. To wszystko się waha, ale liczba idzie w górę.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#MaciejWąsik">Przypomnę tylko, że ustawa modernizacyjna na lata 2022–2025 przyjęta przez Wysoki Sejm zakłada zwiększenie stanu etatowego policjantów o 7400 etatów, z czego 1800 etatów przywidzieliśmy na Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości. Zaplanowane zwiększenia liczby etatów w Policji przez 4 lata sprawi, że w 2025 r. formacja osiągnie stan etatowy wynoszący niemal 111 tys. etatów. Jest to zwiększenie liczby etatów w Policji o 10%.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#MaciejWąsik">Rozmawiamy ze związkami zawodowymi na temat różnych rozwiązań płacowych, motywacyjnych, Przyznam się, że jestem umówiony z szefami największych centrali związkowych w przyszłym tygodniu, żeby przeprowadzić konsultacje po przyjęciu projektu budżetu państwa. Tam, panie pośle, pojawiają się też nowe rozwiązania dla Policji. Zamierzamy rozszerzyć dodatek stołeczny na wszystkie formacje, także na CBŚP, także na funkcjonariuszy AT i funkcjonariuszy Komendy Głównej Policji.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#MaciejWąsik">W tej chwili tylko komenda stołeczna otrzymuje dodatek. Zamierzamy przywrócić dodatek odebrany w czasach Platformy Obywatelskiej, czyli tzw. dodatek graniczny dla funkcjonariuszy Straży Granicznej służących na zielonej granicy. Wszyscy pamiętamy kryzys graniczny, który mieliśmy na granicy z Białorusią. Ogromnie dużo zawdzięczmy tutaj funkcjonariuszom, którzy służyli na zielonej granicy. Ten dodatek zamierzamy przywrócić. Mamy na to zabezpieczone pieniądze w budżecie. Pragniemy także wprowadzić nowe rozwiązanie antyemerytalne dla funkcjonariuszy między 15. a 25. rokiem służby. O tym zamierzam dyskutować ze związkami zawodowymi w przyszłym tygodniu. Mam nadzieję, że będą to rozmowy owocne. Wydaje się, że budżet państwa zapewnił odpowiednie środki na funkcjonowanie naszych formacji mundurowych w przyszłym roku. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PiotrZgorzelski">Jesteśmy przy przedostatnim pytaniu.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PiotrZgorzelski">Zarówno pierwsze, jak i drugie pytanie będzie zadawała pani poseł Barbara Dziuk. Pytania skierowane są do ministra Piotra Pyzika, który jest w gotowości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#BarbaraDziuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Po agresji Rosji na Ukrainę Polska, Europa, świat znalazły się w zupełnie nowej sytuacji — sytuacji wojny. Został zaburzony porządek gospodarczy i porządek w polityce międzynarodowej. Wielu produktów brakuje, ceny wielu produktów wzrastają. Jednym z nich jest stal. Dziś w Europie brakuje stali, dlatego tak ważne jest w przypadku Polski inwestowanie w odbudowę przemysłu stalowego, hutnictwa stali i całego podresortu z tym związanego. Polska w zdecydowanej większości opiera się na stali importowanej, niestety również z Rosji. Stanowi to ok. 10% całości. W 2021 r. z Niemiec do Polski importowano 2,9 mln t stali i żeliwa, a z Rosji — 1,4 mln t stali. Dlatego wprowadzony w marcu zakaz importu tego surowca z Rosji do krajów Unii Europejskiej jest dla Polski bardzo dotkliwy.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#BarbaraDziuk">W związku z powyższym, panie ministrze, mam pytania: Jakie są perspektywy, z jakiego źródła przewidziane są środki na odbudowę przemysłu stalowego? Czy powstanie nowa, nowoczesna stalownia? Jeśli tak, to gdzie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Piotr Pyzik jest już gotowy do udzielenia odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PiotrPyzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawiązując do poprzedniego pytania, które tutaj było zadawane, mogę powiedzieć tylko tyle, że to właśnie dzięki m.in. służbie naszych strażników granicznych, Wojskom Obrony Terytorialnej i naszym wojskom możemy procedować w wolnym, bezpiecznym kraju, kraju wolnych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PiotrPyzik">Pani poseł, ma pani rację. Sytuacja geopolityczna od 24 lutego zmieniła się bardzo radykalnie w wielu przestrzeniach, w tym w tej, którą pani wspomina, czyli w hutnictwie. Jest to ważne z dwóch powodów. Jeden powód to jest kwestia stali konstrukcyjnej przeznaczonej na ciągłe, codzienne budowanie czegoś przyjaznego człowiekowi. Ale z drugiej strony hutnictwo jest również ukierunkowane na, że tak powiem, działania wojenne, czyli budowanie czołgów, wozów pancernych i różnych tego typu rzeczy, które są niezbędne czy mogą być, nie daj Bóg, potrzebne do obrony naszych granic. To jest jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PiotrPyzik">Kolejną kwestią jest to, że tak jak pani była uprzejma zaznaczyć, zarówno kierunki, tzw. destynacje, dostaw, jak i ścieżki dostępu się zmieniają, ale nie stabilizują. W poprzednich pytaniach była mowa o węglu i stali z Rosji. Wydawało się, że będzie łatwo, miło i przyjemnie, a przede wszystkim tanio, tymczasem jaką za to zapłacimy cenę, to jeszcze nie wiemy. Natomiast wiemy, że ją zapłacimy.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PiotrPyzik">Tym bardziej dziękuję zatem za zadanie tego pytania i zainteresowanie przemysłem hutniczym, zwłaszcza że obydwoje jesteśmy ze Śląska i właśnie w tym regionie jest zlokalizowany szereg aktywów hutniczych. W zakresie spółek Skarbu Państwa aktywa te skupione są wokół spółki Węglokoks SA. Parę tygodni temu mój szef — minister aktywów państwowych pan premier Sasin odwiedził to miejsce w Rudzie Śląskiej, które, jak się wydaje, będzie przeznaczone do większej aktywizacji hutniczej, ale to może później. Skoro mówimy już o hutnictwie, chciałbym wspomnieć o profilach działalności spółek hutniczych w tej grupie Węglokoks, a zwłaszcza o ich wynikach. Mam wyniki odnotowane po 8 miesiącach br. I tak Huta Łabędy zajmuje się produkcją obwodów górniczych niezbędnych przy produkcji węgla, rur do ciepłownictwa, gazownictwa i budownictwa, ale i kształtowników, które są niezbędne do budowania konstrukcji. Przychód: 712 mln zł, zysk netto: 83 mln zł. ZEM Łabędy, czyli spółka obsługująca dla Huty Łabędy, produkuje konstrukcje i systemy konstrukcyjne. Przychód: 69 mln zł, zysk: 1,6 mln zł. EkoProHut sp. z o.o., spółka obsługująca dla Huty Łabędy, zajmuje się odzyskiem złomu, kruszyw i materiałów pohutniczych. Przychód: 18 mln zł, zysk netto: 0,3 mln zł. Huta Pokój Profile Sp. z o.o. to producent kształtowników zimnogiętych dla budownictwa, kształtowników gorącowalcowanych. Przychód: 326 mln zł, zysk: 26 mln zł. Huta Pokój produkuje konstrukcje. Przychód: 64 mln zł, zysk netto: 0,4 mln zł. Walcownia blach Batory sp. z o.o. to producent blach grubych dla budownictwa, infrastruktury, przemysłu stoczniowego i zbrojeniowego. Przychód: 192 mln zł, zysk: 7,4 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#PiotrPyzik">Grupa Kapitałowa Węglokoks jest na etapie finalizacji podwyższenia kapitału przez Skarb Państwa o kwotę 562 mln zł. Cała kwota jest przeznaczona na następujące inwestycje: w Hucie Łabędy — budowę dwóch hal produkcyjnych oraz hali magazynowej wraz z dwiema liniami technologicznymi do izolacji zewnętrznych i wewnętrznych rur, w Hucie Pokój Profile — zakup linii cięcia wzdłużnego oraz linii do produkcji profili formowanych na zimno wraz z rozbudową hali, Huta Pokój Konstrukcje — zakup linii do produkcji kształtowników spawanych wraz z urządzeniami, walcownia blach Batory — produkcję blach trudnościeralnych o wysokiej twardości bezpośrednio na walcarce. To może na tym etapie tyle.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pytanie dodatkowe zada pani poseł Barbara Dziuk.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#BarbaraDziuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Bardzo dziękuję za wskazanie nam działań zapobiegawczych rządu w tej trudnej sytuacji geopolitycznej. Sądzę, że będzie trzeba być bardzo czujnym, aby przemysł ciężki, który jest przemysłem strategicznym, tak jak pan minister podkreślił, zabezpieczyć w kwestiach właśnie rozbudowy inwestycji. Moje pytanie dodatkowe brzmi: Jak będzie wyglądać finansowanie i jak ministerstwo widzi lokalizację dodatkowych miejsc, w których będzie produkować się stal do produkcji konkretnych zadań w przemyśle ciężkim? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, bardzo proszę, ma pan jeszcze swój czas.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PiotrPyzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! W 2022 r. Węglokoks rozpoczął prace przygotowawcze związane z planem budowy nowoczesnej stalowni i walcowni, która ma zapewnić wsad do przerobu dla zakładów hutniczych, a tym samym w dużej mierze uniezależnić segment hutniczy w grupie od dostawców zewnętrznych, wahań i zawirowań na rynku stalowym. Planowany termin zatwierdzenia koncepcji wraz z założeniem to przyszły rok, 2023. Rozpoczęcie prac przewiduje się na przełomie przyszłego i następnego roku, czyli na przełomie lat 2023 i 2024. Zakończenie i oddanie stalowni wraz z walcownią — nie później niż w 2027 r. Inwestycja planowana jest w Rudzie Śląskiej, ponieważ spółka dysponuje odpowiednimi gruntami i infrastrukturą. Obecnie trwają, tak jak powiedziałem, prace koncepcyjne i analityczne, które potrwają jeszcze do przyszłego roku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do ostatniego pytania.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest pytanie, czy jest…</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, pan poseł Sławomir Nitras, Koalicja Obywatelska, zada pytanie w sprawie szokujących zapowiedzi rządu dotyczących wprowadzenia 50-procentowego podatku dochodowego dla prywatnych firm niedziałających w sektorze energetycznym ani wydobywczym, których ewentualny wzrost dochodów nie był wynikiem uprzywilejowanej pozycji rynkowej, monopolu lub działania na rynku regulowanym. Na to pytanie odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pan minister Andrzej Śliwka.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#SławomirNitras">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#SławomirNitras">W Polsce odbywa się obecnie prawdziwy dramat. Polskie firmy odbierają telefony z Energi, z Enei, z innych spółek energetycznych informujące je: macie podpisać nowe umowy na prąd, osiem razy wyższe, 10 razy wyższe, i macie podpisać je natychmiast, bo jutro będzie jeszcze drożej. To jest zwykły szantaż, dlatego że tym spółkom koszty w ten sposób nie wzrosły. To jest dopiero początek problemu, bo na to wszystko wychodzi pan Jacek Sasin, który informuje, że wprowadzi tym firmom 50-procentowy domiar od ich nadmiernych zysków. Ale nie spółkom energetycznym, nie kopalniom, pod którymi stoją kolejki, nie spółkom energetycznym, które zawyżyły dziesięciokrotnie ceny, tylko zwykłym przedsiębiorcom. Dlaczego? Bo wprowadza ulgi. Jakie ulgi? Chce zebrać 13 mld z polskiej gospodarki. A np. ulga na budowę nowej kopalni nowego złoża? Czy państwo sobie wyobrażacie, że filar polskiej gospodarki, polskiego eksportu, np. firmy przetwórstwa rolno-spożywczego, np. zakłady mięsne zainwestują w kopalnię? A może np. meblarze? Albo… Tak, meblarze tworzą, panie ministrze, gospodarkę, a nie wasza Enea. Meblarze, firmy transportowe — czy skorzystają z ulgi na rozbudowę elektrowni albo rozbudowę sieci? To znaczy co? Firma transportowa ma budować sieci energetyczne i wtedy skorzysta z ulgi? Nie, wy chcecie okraść tych ludzi, chcecie 13 mld ściągnąć z gospodarki, nie z Enei, nie z Tauronu.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#SławomirNitras">Był taki minister w latach stalinowskich, nazywał się Hilary Minc. On polskiej gospodarce, polskiemu handlowi wypowiedział wojnę, która do historii niechlubnie przeszła jako wojna o handel. Dzisiaj w tym samym budynku nieprzypadkowo zasiada Jacek Sasin, który wypowiedział bitwę polskiej gospodarce. Tylko od nas, panowie posłowie i panie posłanki, zależy, czy bitwę o polską gospodarkę wygrają polscy przedsiębiorcy, którzy nie zasłużyli sobie na PRL-owskie domiary, którzy tworzyli te firmy, czy wygra duży Sasin i małe Sasiny siedzące w Tauronie, w Enerdze, które znacjonalizują polską gospodarkę. Od nas to zależy. Wygrajmy tę bitwę o gospodarkę, a niech Sasin przegra. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Żeby dobrze zrozumieć specyfikę tej propozycji, chciałbym w pierwszej kolejności powiedzieć, że sytuacja na rynku energii elektrycznej, czyli bezprecedensowy wzrost spowodowany konsekwencjami ataku Rosji na Ukrainę, wymaga działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Obecna sytuacja dotyka również jednostki samorządu terytorialnego, podmioty sektora gospodarki komunalnej oraz podmioty wrażliwe, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dziecka.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#AndrzejŚliwka">Panie marszałku, mógłbym kontynuować? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, to tak jest po prostu.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#AndrzejŚliwka">Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#AndrzejŚliwka">W związku z powyższym rząd pracuje nad specjalnym instrumentem w postaci ceny maksymalnej dla tych podmiotów. Jednocześnie rosnące ceny surowców energetycznych, zakłócenia w łańcuchu dostaw czy odłożony po pandemii popyt to okoliczności, które sprzyjały zwiększeniu marż dużych korporacji zarówno na świecie, w Europie, jak i w Polsce. Według szacunków analityków inflacja po-COVID-owa ma zasadniczo odmienne składowe od inflacji przed-COVID-owej. O ile przed COVID-em zyski i marże dużych korporacji odpowiadały za ok. 11% inflacji, to od czasu pandemii ich wkład wynosi aż ok. 54%. Z kolei koszty pracy przed pandemią odpowiadały za ok. 62% inflacji, a obecnie jest to wkład w wysokości 8%. Tym samym znaczący wzrost zysków niektórych grup przedsiębiorców, wywołany zwiększonymi marżami tych podmiotów, przyczynia się do zwiększenia bardzo uciążliwej dla społeczeństwa inflacji.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Enea, Energa, Tauron.)</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#AndrzejŚliwka">Zjawisko rosnących marż nie ogranicza się jedynie do sektora energetycznego, wydobywczego czy też wyłącznie spółek Skarbu Państwa, dlatego też obecna sytuacja skłania nas do tego, ażeby zaproponować w duchu solidarności jako źródło finansowania wyjątkowych rozwiązań chroniących podmioty zagrożone kryzysem energetycznym tę formułę, żeby nadzwyczajne zyski osiągnięte w 2022 r. dzięki zawirowaniom związanym ze światową gospodarką, z wywołaną przez Rosję wojną, ale także z zaburzeniami związanymi z pandemią COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#AndrzejŚliwka">Za moment przedstawię szczegółowe propozycje, może nie tyle szczegółowe, ale przedstawię propozycje założeń tego rozwiązania. Ale w pierwszej kolejności chciałbym zaznaczyć, że propozycja ma charakter wstępny. Obecnie jest ona na etapie uzyskiwania wpisu do wykazu prac rządu, a więc jest na najwcześniejszym etapie rządowego procesu legislacyjnego. Chcemy ją szeroko konsultować, wsłuchiwać się w głosy zarówno strony społecznej, związków zawodowych, jak i przedsiębiorców. Chciałbym też wyraźnie powiedzieć, że według wstępnych założeń daniną objęci byliby wyłącznie duzi przedsiębiorcy, czyli głównie zagraniczne korporacje, ale też spółki Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Ile takich firm jest w Polsce?)</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#AndrzejŚliwka">W przypadku grup kapitałowych danina dotyczyłaby skonsolidowanych wyników całej grupy. Wbrew temu, co pojawia się w przestrzeni medialnej, chciałem powiedzieć, że ta danina na pewno nie dotknęłaby mikro-, małych czy średnich przedsiębiorców. Poza wielkością drugim kryterium niezbędnym, aby zostać podmiotem zobowiązanym, byłoby uzyskiwanie w 2022 r. marż, zysku brutto, wyższych od średniej marży za lata 2018–2019 i za 2021 r. Ze względu na pewną niereprezentatywność rok 2020 został wyłączony.</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#AndrzejŚliwka">Uważam też, że dla lepszego zrozumienia koncepcji warto pochylić się nad różnicą pomiędzy rosnącymi marżami a zyskami. Otóż zyski mogą rosnąć przy stałych kosztach, a nawet malejących marżach. Jeżeli przedsiębiorca przekona więcej klientów do korzystania z oferowanych przez siebie dóbr i usług, przez co zwiększy swoje obroty, taka sytuacja zasadniczo nie jest inflacjogenna. Inaczej jest w przypadku, gdy podnoszone są marże, co najczęściej odbywa się poprzez podniesienie ceny w stopniu większym, niż rosną koszty danego przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-109.8" who="#AndrzejŚliwka">To w nadzwyczajne zyski, będące właśnie efektem proinflacyjnego działania, celowana jest ta propozycja, niezależnie od tego, czy takie zyski osiągane są wskutek dominującej pozycji na rynku, czy też z innych przyczyn. Np. pan poseł, który pytał, wskazał sektor energetyczny. Chciałbym powiedzieć, że główną przyczyną wzrostu jest pewien mechanizm narzucany nam przez Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-109.9" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: No tak, oczywiście. Czemu w Unii tak nie rosną ceny?)</u>
          <u xml:id="u-109.10" who="#AndrzejŚliwka">Firmy będące beneficjentami powinny partycypować w koszcie rozwiązań ochronnych dla podmiotów najbardziej narażonych na skutki kryzysu. Proponujemy, żeby jedynie nadzwyczajna część zysku za 2020 r., wynikająca właśnie z rosnących marż, podlegała daninie, która według obecnych założeń byłaby naliczana według stawki 50%. Według wstępnych szacunków danina od nadzwyczajnych zysków za 2022 r. mogłaby przynieść 13,5 mld.</u>
          <u xml:id="u-109.11" who="#AndrzejŚliwka">To oczywiście są wstępne założenia propozycji danin od nadzwyczajnych zysków, które, jak wskazano, chcemy szeroko konsultować. Jednocześnie jednak chciałbym podkreślić, że zgodnie z zapowiedziami pana premiera Mateusza Morawieckiego nie będziemy tolerowali sytuacji, w której nadzwyczajne zyski — czy to spółek Skarbu Państwa, czy to spółek zagranicznych — są realizowane kosztem obywateli albo instytucji wrażliwych. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Dariusz Rosati.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#DariuszRosati">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W tej sali jest pełna zgoda, że w takiej sytuacji, w jakiej jesteśmy, galopujące ceny energii i gazu stawiają w bardzo trudnej sytuacji zwłaszcza najuboższe gospodarstwa domowe, zwłaszcza małe i średnie przedsiębiorstwa, i jakiś mechanizm pomocy powinien być tutaj zastosowany. Ale powinien być dobrze adresowany, to po pierwsze, tylko do tych, którzy naprawdę potrzebują, i powinien mieć charakter tymczasowy. Tymczasem państwo proponujecie instrument z epoki, można powiedzieć, bolszewickiej: po prostu jedna wielka kontrybucja nałożona według własnego widzimisię ministra aktywów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Domiar.)</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#DariuszRosati">Mamy sytuację taką, że w trakcie roku podnosicie podatek od dochodu o 50% wszystkim jak leci przedsiębiorstwom, które zatrudniają ponad 250 osób. I efekt jest taki, że po prostu będziecie karać tych, którzy są innowacyjni, tych, którzy ponieśli, zrealizowali duże inwestycje, jeżeli chodzi o postęp technologiczny, którzy starali się, aby być konkurencyjnymi w trakcie trudnych czasów, a wy powinniście nałożyć ten podatek tylko na spółki energetyczne, które robią duże zyski, nie dlatego, że są takie dobre, tylko po prostu dlatego, że taki jest mechanizm ustalania ceny krańcowej.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: To jest ważne.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#DariuszRosati">I dlaczego na dodatek powtarza pan nieprawdziwe rzeczy? Dominujące pozycje na rynku mają firmy, które podlegają pod nadzór urzędu konkurencji i konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Tak jest. Te, które pan nadzoruje.)</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#DariuszRosati">To nie jest wasza rola, żeby się wtrącać w zyski przedsiębiorstw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#DariuszRosati">W związku z tym apeluję o to, żebyście po prostu przemyśleli tę propozycję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#DariuszRosati">Kończę już, panie marszałku. Przemyślcie tę propozycję, odeślijcie ją jeszcze raz do waszych urzędników i przyjdźcie tu z jakimś sensownym projektem, który pomoże ludziom.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#AndrzejŚliwka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pierwszej kolejności, panie pośle, chciałbym wyraźnie powiedzieć, że jesteśmy na etapie wpisu prac do wykazu, w związku z powyższym to pytanie zadane przez panów posłów i panie posłanki spowodowało, że jesteśmy tutaj i o tym rozmawiamy.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Nie, spowodowała to wypowiedź pana Sasina.)</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#AndrzejŚliwka">Chcę tu też wyraźnie podkreślić, że to działanie, które zostało zaproponowane, nie jest odosobnione w Europie. Sama Komisja Europejska zaproponowała rozporządzenie, w którym byłaby mowa o daninie nawet nie w przypadku marży, tylko w przypadku zysków. A więc to rozwiązanie, które komisja chciała zaproponować, jest jeszcze szersze.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Paliwowe, nie energetyczne.)</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#AndrzejŚliwka">Chciałbym również wyraźnie powiedzieć, że propozycja przedstawiona przez Komisję Europejską również dotyczyła sektora wydobywczego, ale dopuszczała stosowanie przez państwa szerszych rozwiązań solidarnościowych. To po pierwsze. Chciałbym również wyraźnie powiedzieć, że państwa takie jak Bułgaria, Węgry, Włochy, Rumunia, Hiszpania czy Wielka Brytania również przygotowały takie rozwiązanie i są na etapie… W związku z powyższym to rozwiązanie nie jest niczym nowym. Oczywiście, tak jak powiedziałem, ono będzie szeroko konsultowane. Będą rozmowy zarówno ze stroną społeczną, jak i związkami zawodowymi, również w rządzie będą prowadzone rozmowy w tym zakresie. Jesteśmy przed wpisem do wykazu prac rządowych. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#AndrzejŚliwka">Jednocześnie chciałbym wyraźnie powiedzieć, że chcielibyśmy zaproponować mechanizm właśnie zachęcający firmy, które osiągną w tym roku nadzwyczajne zyski, do przeznaczenia ich na inwestycje. Kluczowe są perspektywy rozwoju strategicznego sektora bezpieczeństwa. Chodzi chociażby np. o bezpieczeństwo energetyczne, żywnościowe czy militarne. W związku z powyższym nie jest prawdziwa teza, która była zawarta w pytaniu, mówiąca o tym, że dotyczy to tylko i wyłącznie energetyki. Są przedsiębiorstwa sektora rolno-spożywczego, które również mogłyby inwestować właśnie w dany katalog.</u>
          <u xml:id="u-117.7" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: No tak, elektrownie.)</u>
          <u xml:id="u-117.8" who="#AndrzejŚliwka">Właśnie, panie pośle, niestety nie słuchał pan, co mówiłem. Chodzi o to, że chcielibyśmy wskazać katalog. To oznacza, że kwestie związane z bezpieczeństwem żywnościowym również by mogły to osiągnąć.</u>
          <u xml:id="u-117.9" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jeszcze go nie macie.)</u>
          <u xml:id="u-117.10" who="#AndrzejŚliwka">Ten katalog jest w tym momencie katalogiem otwartym i będziemy się wsłuchiwali w głosy przedsiębiorców również po to, żeby znaleźć poszczególne segmenty. A więc rozumiem, panie pośle, że na użytek polityczny niepotrzebnie pan…</u>
          <u xml:id="u-117.11" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Proszę pana, pan nawet nie jest ministrem finansów, pan nadzoruje Energę i pan opowiada o podatkach.)</u>
          <u xml:id="u-117.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Uspokój się.)</u>
          <u xml:id="u-117.13" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Pan tu przychodzi jako lobbysta energetyki państwowej.)</u>
          <u xml:id="u-117.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Miałeś czas…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Mam taką prośbę.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, Sławku drogi, naprawdę mówię do ciebie z wielką empatią i przyjaźnią. Mieliście państwo dwa pytania. W twoim wypadku przedłużyłem czas zadawania pytania o 1 minutę 12 sekund, w wypadku pana prof. Rosatiego — o 58 sekund. Mieliście czas. Po prostu to nie jest uczciwe wobec ludzi. I tak samo bym reagował w stosunku do posłów z innego klubu, z PiS-u, jak i ze swojego klubu. Są jakieś zasady, tak?</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: No właśnie nie ma zasad.)</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Chcę wyjaśnić, mogę wyjaśnić, dlaczego tak…)</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, niestety jest tak, że w momencie kiedy ja prowadzę obrady, krzykiem pan niczego nie załatwi.</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#AndrzejŚliwka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak powiedziałem, właśnie chcielibyśmy stworzyć katalog. Chodzi o obszary, w które dane spółki by mogły inwestować i tym samym odliczyć sobie właśnie tę ulgę od przedmiotowej daniny. To rozwiązanie będzie stymulowało właśnie inwestycje prywatne w nadchodzącym roku, gdy przewidywane jest światowe spowolnienie gospodarcze. Takim działaniem moglibyśmy złagodzić wpływ spowolnienia na polską gospodarkę. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Panie marszałku, ale to wymaga wyjaśnienia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pytanie to kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (druki nr 2613 i 2647).</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Jacka Kurzępę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Panie marszałku, pan mi nie pozwoli wyjaśnić tej sprawy?)</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Powiedziałem panu, co o tym myślę, i dyskusja w tej sprawie jest zakończona.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Panie marszałku, a ja chciałem pana poinformować, że my zadawaliśmy pytanie ministrowi finansów, a przyszedł minister aktywów. Chciałem ministra finansów zapytać o podatki, a nie ministra nadzorującego Eneę.)</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Krzykiem niczego pan nie załatwi.</u>
          <u xml:id="u-120.10" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: To jest skandal! I to jest do pana uwaga.)</u>
          <u xml:id="u-120.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Krzykiem niczego pan nie załatwi.</u>
          <u xml:id="u-120.12" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A jak mam inaczej to zrobić, jak pan nie chce słuchać?)</u>
          <u xml:id="u-120.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pana, nie będę wchodził z panem w polemikę.</u>
          <u xml:id="u-120.14" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A musi pan, bo jestem posłem.)</u>
          <u xml:id="u-120.15" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pana…</u>
          <u xml:id="u-120.16" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Musi pan, niestety. Jeżeli ja zadaję pytanie ministrowi finansów, to oczekuję, że tu przyjdzie minister finansów, a pan pozwala na to, aby lobbysta Enei i Energi odpowiadał na pytania w imieniu ministrów finansów.)</u>
          <u xml:id="u-120.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to jest, panie marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-120.18" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy jeszcze chciał pan sobie pokrzyczeć, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-120.19" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Proszę pana, ja nie krzyczę, tylko mówię o ważnych sprawach, o polskich przedsiębiorcach mówię.)</u>
          <u xml:id="u-120.20" who="#WłodzimierzCzarzasty">Był pan u mnie na rozmowie i powiedział pan, że to, o czym pan powiedział, zapomniał pan prof. Rosati.</u>
          <u xml:id="u-120.21" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Jasne.)</u>
          <u xml:id="u-120.22" who="#WłodzimierzCzarzasty">Niech pan to powie.</u>
          <u xml:id="u-120.23" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Powiedziałem, co powiedziałem.)</u>
          <u xml:id="u-120.24" who="#WłodzimierzCzarzasty">Mam do pana prośbę o spokój, rozsądek, dystans i kulturę.</u>
          <u xml:id="u-120.25" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#JacekKurzępa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji Edukacji Nauki i Młodzieży o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, druk nr 2613.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#JacekKurzępa">Marszałek Sejmu, zgodnie z art 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierowała w dniu 20 września 2022 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży do pierwszego czytania. Komisja Edukacji, Nauki Młodzieży po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 28 września 2022 r. wnosi: Wysoki Sejm uchwalić raczy załączony projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana Kazimierza Moskala z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#KazimierzMoskal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, druk nr 2613.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#KazimierzMoskal">Proponowane zmiany są zapisane w sześciu artykułach. Celem projektowanej ustawy jest rozwiązywanie problemów wynikających ze stosowania niektórych przepisów w porozumieniu z ministrem edukacji i nauki.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#KazimierzMoskal">W art. 1 proponowane jest wydłużenie pierwszej kadencji Komisji Ewaluacji Nauki o 3 miesiące, do 31 marca 2023 r., a także wydłużenie drugiej kadencji komisji, która ma trwać od 1 kwietnia 2023 r. do 31 grudnia 2027 r. Proponowane zmiany są korzystne dla podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki w zakresie procedury przyznawania kategorii naukowych.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#KazimierzMoskal">Art. 2 i art. 4 dotyczą możliwości przesunięcia terminu wykorzystania dotacji celowych z okresu od 2020 r. do 2022 r. na okres do 2023 r. Jest to związane m.in. z pandemią, która była. Jest to też związane z trudnościami w realizacji pewnych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#KazimierzMoskal">Natomiast projektowana zmiana w art. 3 ma na celu m.in. rozszerzenie katalogu uczelni, które mogą ubiegać się o pozwolenie na utworzenie studiów na kierunkach lekarskich lub lekarsko-dentystycznych. Projektowany przepis odnosi się do grupy uczelni akademickich, które przystąpiły do konkursu w ramach programu „Inicjatywa doskonałości — uczelnia badawcza”, a więc spełniły pewne określone ustawowe wymagania.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#KazimierzMoskal">Natomiast art. 5 dotyczy możliwości przekierowania strumieni finansowania z działalności inwestycyjnych na działalność bieżącą przez uczelnie.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#KazimierzMoskal">Wysoki Sejmie! Te zmiany, te propozycje wychodzą też naprzeciw oczekiwaniom środowiska akademickiego. W związku z powyższym klub Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za proponowaną zmianą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Maciej Lasek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MaciejLasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowane w pierwotnym projekcie rozwiązanie dotyczące przedłużania kadencji Komisji Ewaluacji Nauki jest do zaakceptowania i do poparcia. To jest ogólny wniosek z wczorajszego posiedzenia komisji. Praktycznie wszyscy to poparli. Wobec znacznej liczby odwołań od wyników oceny dyscyplin — warto przypomnieć, że zgłoszono ok. 500 odwołań na 900 ewaluowanych podmiotów — faktycznie może istnieć niebezpieczeństwo, że Komisja Ewaluacji Nauki nie zdąży tych odwołań rozpatrzyć przed końcem swojej kadencji. Zdecydowanie lepiej więc, aby odwołania rozpatrywała komisji, która już zajmowała się tym tematem przez dłuższy czas, niż jej nowy skład.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#MaciejLasek">Widzimy tutaj jednak inne problemy, na które należy zwrócić uwagę. Pierwszym z nich jest ciągła zmiana list czasopism i wydawnictw, w przypadku których prowadzona jest ewaluacja. Wątpliwości budzi dodawanie do tej listy czasopism o wątpliwej renomie lub szerzej nieznanych.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#MaciejLasek">Brak jest również reakcji ministerstwa na masowe publikowanie w czasopismach z tzw. wydawnictw drapieżnych, o wątpliwej jakości lub bez rzetelnego procesu recenzyjnego, gdzie głównym kryterium jest opłata za publikację. Jak ministerstwo zamierza ten problem rozwiązać? Nie wiemy.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#MaciejLasek">Nie wiadomo także, co było powodem opóźnienia w podaniu wyników ewaluacji, zwłaszcza że Komisji Ewaluacji Nauki zakończyła swoje prace znacznie wcześniej, 1,5 miesiąca przed podaniem wyników. Apelujemy więc o pełną jawność na przyszłość w podawaniu wyników ewaluacji.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#MaciejLasek">Podczas posiedzenia Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży przedstawiciel Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego pan prof. Marcin Pałys zaproponował, aby przedłużenie kadencji Komisji Ewaluacji Nauki nastąpiło nie o 3 miesiące, ale do końca przyszłego roku. Byłoby to rozwiązanie lepsze, bo przede wszystkim nie zmieniłoby w sposób znaczący długości innych kadencji Komisji Ewaluacji Nauki. Niestety przedstawiciel ministerstwa nie podzielił tego poglądu, nie podając jednak merytorycznych powodów. Czy powodem braku zgody na zaproponowane rozwiązanie jest obawa, że przedłużenie kadencji komisji do końca przyszłego roku spowodowałoby, że w przypadku wygranych przez opozycję wyborów pan minister Czarnek nie powołałby własnej komisji? Zdaniem środowiska naukowego ostatnie powołania np. do Komitetu Polityki Naukowej bardziej pokazują, że powoływane są tam osoby często nieznane, o wątpliwym dorobku naukowym.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#MaciejLasek">Podczas posiedzenia komisji pan minister wspomniał, że ewaluacja ma zostać przemyślana na nowo. Domagamy się zatem pełnej informacji o prowadzonych pracach w tym kierunku. Podkreślamy, że niezależnie od opcji politycznych sprawy ewaluacji działalności naukowej nie mają barw politycznych i powinny być prowadzone rzetelnie i dyskutowane długofalowo.</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#MaciejLasek">I ostatnia uwaga. Po raz kolejny posłowie Prawa i Sprawiedliwości składają projekt, który bardziej wygląda na projekt rządowy niż na projekt poselski. Do tego projektu w ostatniej chwili składają poprawki wykraczające poza zakres przedłożenia. Co ciekawe, tych poprawek jest dwa razy więcej niż punktów w pierwotnym projekcie. Apeluję: skończcie z tym chaotycznym procesem legislacji. Polska nauka zasługuje na rzetelną dyskusję i przemyślane zmiany.</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#MaciejLasek">My jako klub Koalicji Obywatelskiej oczywiście poprzemy to rozwiązanie, bo uważamy, że jest potrzebne, ale prosimy, żebyście państwo na przyszłość wsłuchali się również w nasze uwagi. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Kulasek, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MarcinKulasek">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Dawno nie było w świecie polskiej nauki procesu, który budziłby tak złe emocje, jak te, które budzi ewaluacja.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#MarcinKulasek">Pierwsza ewaluacja jakości działalności naukowej rozpoczęła się w dniu 1 stycznia 2022 r. Obejmowała okres od 2017 r. do 2021 r. Ewaluacji poddano działalność naukową prowadzoną w 283 podmiotach. Ewaluacja była przeprowadzana w ramach dyscyplin naukowych. Używając pewnego środowiskowego żargonu, powiem, że łącznie ewaluacji poddano 1145 podmioto-dyscyplin, tj. podmiotów w dyscyplinach. Ten proces nie został zakończony.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#MarcinKulasek">Dlatego przedłożona ustawa ma swoje uzasadnienie. Być może uspokoi ona trochę emocje w środowisku naukowym. Na pewno nie uczyni tego minister Czarnek. Pan minister miał szansę to uczynić 25 maja br. Na ten dzień został przeze mnie zaproszony na posiedzenie podkomisji stałej do spraw nauki i szkolnictwa wyższego. Niestety nie znalazł czasu, aby wziąć w nim udział. Nie skorzystał z okazji, aby porozmawiać w Sejmie ze środowiskami akademickimi.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#MarcinKulasek">Teraz emocje w polskich uczelniach są jeszcze większe. Szalejąca inflacja, wszechobecna drożyzna powodują, że Polacy coraz częściej widzą dno w swoich portfelach. Szczególnie ciężka jest sytuacja pracowników sfery budżetowej, w tym nauczycieli i nauczycieli akademickich. Rzeczywistość wygląda tak, że dostałem dziesiątki telefonów od adiunktów zatrudnionych na publicznych uczelniach, którzy odkryli, że będą zarabiać tyle co osoby sprzątające ich uczelnie. Nie chodzi o to, aby nie podnosić płacy minimalnej. Przeciwnie — podniesienie płacy minimalnej uważam za rozwiązanie sprawiedliwe i społecznie pożądane. Każda praca zasługuje na szacunek, jednak praca ludzi nauki również zasługuje na godne wynagrodzenie. Jeśli chcemy budować gospodarkę opartą na wiedzy, to musimy jako państwo godnie wynagradzać tych, którzy wiedzą się wyróżniają, dokonują przełomów badawczych, które są wykorzystywane w życiu gospodarczym, kształcą setki tysięcy młodych Polek i Polaków oraz obywateli innych państw.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#MarcinKulasek">Od grudnia 2021 r. do 31 marca 2022 r. pracował Zespół do spraw przygotowania propozycji rozwiązań w zakresie wynagrodzeń w uczelniach publicznych. W jego pracach uczestniczyli przedstawiciele resortu nauki, władz uczelni wyższych oraz związków zawodowych. Zespół wypracował postulat 17-procentowego wzrostu wynagrodzeń zasadniczych, i to w roku 2022, dla wszystkich pracowników szkolnictwa wyższego i nauki. Dzisiaj, szanowni państwo, 17-procentowa podwyżka to nie podwyżka, tylko indeksacja wynagrodzeń do poziomu inflacji.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#MarcinKulasek">Nauczyciele akademiccy, pracownicy administracyjni, studenci zadają dzisiaj pytanie, czy rok akademicki potrwa do końca lipca. Bo rozpowszechnione jest przekonanie, że w styczniu uczelnie zostaną zamknięte na głucho, a kaloryfery zostaną skręcone do minimum. W ramach przesunięcia w organizacji roku akademickiego nauka miałaby odbywać się wtedy do lipca.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#MarcinKulasek">Dlatego pytam z mównicy sejmowej pana ministra, czy takie są plany resortu. Czy takie są rekomendacje pana ministra? Czy planujecie nie tylko wydłużenie trwania kadencji komisji ewaluacyjnej, ale również zamknięcie szkół wyższych w zimie i wydłużenie zajęć dydaktycznych w lecie? Panie ministrze, o tym rozmawiajmy i udzielmy jasnych odpowiedzi: Kiedy ludzie nauki dostaną podwyżki powyżej poziomu rekordowej inflacji i kiedy zakończy się rozpoczynający się teraz rok akademicki? Studenci, studentki, pracownicy administracyjni, ludzie nauki chcą wiedzieć, jak wyglądać będzie ich najbliższa przyszłość. Proszę pana ministra o zajęcie stanowiska w tej sprawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Będzie za 10 minut.)</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">No dobra.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Dziambor, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#ArturDziambor">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#ArturDziambor">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Nie byłoby konieczności pracy nad tym, gdyby nie to, że wprowadzono w pewnym momencie lockdown w szkolnictwie, który oczywiście musiał się źle skończyć i źle wpłynąć przede wszystkim na ludzi młodych.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#ArturDziambor">Przy okazji witam serdecznie widownię złożoną z młodzieży, która — jak widzę — jest w takim wieku, że nie była tak bardzo dotknięta lockdownem. Pozdrawiam serdecznie. Obyście nigdy nie byli dotknięci tym, co dotknęło waszych starszych kolegów przez polityków, którzy zarządzali m.in. naszym państwem.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#ArturDziambor">Szanowni Państwo! Dziwię się trochę, że rząd Prawa i Sprawiedliwości nie zdecydował się posłuchać rady naczelnej nauki i szkolnictwa wyższego i przesunąć tego o rok, bo to ma jakiś sens. Wy natomiast nie widzieliście w tym sensu. Ale wy nie widzieliście w tym sensu z oczywistego powodu — po prostu wybory są w październiku, a wszelkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że po tych wyborach to nie wy będziecie decydować. Warto więc zrobić te zmiany przed wyborami, bo wtedy wasi ludzie tam będą obsadzeni. Nie ma przypadków, nigdy nie było żadnego przypadku. W przypadku waszego rządzenia nigdy nie było żadnego przypadku. Tak że to jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#ArturDziambor">Ewaluacja, szanowni państwo, którą wprowadziliście, wprowadza niepokój na uczelni, wprowadza politykę na uczelnie, politykę, której nigdy na tych uczelniach nie powinno być. Państwo powinno być jak najdalej od nauki, szkolnictwa, powinno być jak najdalej od tego, czego nasi młodzi ludzie mają się uczyć i w jaki sposób mają się tego uczyć,…</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#ArturDziambor">…z jakimi wykładowcami mają się uczyć i co ci wykładowcy sobą reprezentują. Wy natomiast wprowadzacie system, w którym wszyscy mają być dokładnie tacy sami i posłuszni partii matce. To jest niedopuszczalne. Ta komisja ewaluacyjna ostatecznie powinna zniknąć z mapy, a nie powinno być przedłużane jej funkcjonowanie.</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#ArturDziambor">Na koniec jeszcze poseł Kulasek — nie ma go teraz na sali — zatroskany losem doktorantów, którzy zarabiają tyle co ekipa porządkowa na uczelni. Szanowni państwo, ani Prawo i Sprawiedliwość, ani Lewica tego nie naprawi. Jak długo państwo zajmuje się prowadzeniem uczelni, tak długo ludzie, którzy powinni zarabiać wielokrotnie więcej, ponieważ dopiero wtedy mieliby narzędzia do tego, żeby rozwijać naszą polską naukę, nie będą dostawali godnych pieniędzy i będą szukali swojego szczęścia w sektorze prywatnym. Przypomnę tylko, że najlepsza uczelnia w Polsce bije się w tym momencie o czwartą setkę w rankingu najlepszych uczelni na świecie. To jest niestety wasza i również wasza wina. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witamy pana posła Klimczaka. W związku z tym pan poseł wchodzi na zasłużone ostatnie miejsce.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MichałGramatyka">Czcigodny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiana prawa dotyczy procesu ewaluacji w nauce. To jest kluczowe zagadnienie. Do ewaluacji należy oczywiście podchodzić systemowo, myśleć o niej w dalekim horyzoncie. Należy pamiętać o tym, że ostatnie 2 lata zmagań z pandemią bardzo mocno dotknęły środowiska naukowe na całym świecie, nie tylko w Polsce. Utrudnione było prowadzenie badań, publikowanie, a także sam proces dydaktyczny. W świetle tych zdarzeń trzeba pamiętać, że ewaluacja osiągnięć akademickich w Polsce, która jest prowadzona od 2018 r. w nowym modelu, obejmuje w połowie okres pandemii, czas absolutnie nadzwyczajny i nieporównywalny z czymkolwiek innym wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#MichałGramatyka">Sama ta idea wymaga ewaluacji. Pomysł przedłużenia kadencji komisji uważamy za słuszny. Padło już dziś kilka gorzkich słów dotyczących wrzutek, które pojawiły się podczas prac komisji. Podpisuję się oburącz pod wszystkimi tymi gorzkimi słowami, w szczególności pod słowami pana posła Laska. Nauka nigdy nie korzysta z pośpiechu.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#MichałGramatyka">Przedłożenie może liczyć na nasze poparcie. Życzyłbym sobie tego, żeby w podobnej atmosferze zgody i kooperacji przyjmować w przyszłości inne istotne dla polskiej nauki projekty, np. elementy programu Polski 2050, wzrost nakładów na szkolnictwo wyższe i na naukę do 2% produktu krajowego brutto albo wzrost wynagrodzeń nauczycieli akademickich czy choćby systemową opiekę, systemowe stworzenie i utrzymanie platformy kontaktów, platformy współpracy nauki z biznesem. Tak czy siak poprzemy to przedłożenie przy zastrzeżeniu, które tu, z tej mównicy, przed chwilą wyraziłem. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JoannaSenyszyn">Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Polskiej Partii Socjalistycznej poprze projekt ustawy o zmianie ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, druki nr 2613 i 2647, co nie oznacza jednak, że ten projekt jest dobry.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#JoannaSenyszyn">PiS zgodnie ze swoim zwyczajem napisał projekt na kolanie, a w ramach prac komisji zaproponował dziesiątki poprawek, z których część nie jest związana z meritum projektu. Rzeczywiście należy przedłużyć kadencję Komisji Ewaluacji Nauki, ale należałoby ją przedłużyć do końca 2023 r., a nie tylko o 3 miesiące po to, aby minister Czarnek mógł obsadzić komisję swoimi ludźmi i to aż do 2027 r.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#JoannaSenyszyn">Znowu mamy do czynienia z sytuacją, w której PiS, czując, że przegra wybory, a to przeczucie jest akurat bardzo trafne, postanawia tak manipulować wszelkimi przepisami, aby jak najwięcej różnego rodzaju instytucji obsadzić swoimi ludźmi. Jest to oczywiście skandaliczne działanie. Łudzicie się, że ci wszyscy niekompetentni ludzie, których powołujecie, utrzymają się na stanowiskach. Kiedy stracicie władzę, oni odejdą razem z wami. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#DariuszKlimczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#DariuszKlimczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście to przedłożenie jest nieco dziwne i świadczy, jak sądzę, o nieporządku, który panuje w ministerstwie u pana ministra Czarnka. To dwa artykuły, a na posiedzeniu komisji przedstawiono sześć zmian, w tym zmiany bardzo ważnych kwestii dotyczących uczelni medycznych, które, jak sądzę, powinny znaleźć się w zupełnie innym przedłożeniu, w innym trybie, a także powinny być omawiane na posiedzeniu komisji polityki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#DariuszKlimczak">Oczywiście musimy zgodzić się z celem głównym, czyli przedłużeniem kadencji Komisji Ewaluacji Nauki, natomiast osobiście uważam, że gdyby pan minister 15 czerwca, kiedy została podjęta uchwała Komisji Ewaluacji Nauki, przyjął bez zmian propozycję komisji i nie dokonywał w niej korekt, to dzisiaj nie musielibyśmy przedłużać tej kadencji. Wszyscy wiemy, że dokonano tam kilkudziesięciu zmian, a ewaluacja uczelni przyniosła generalnie, mówiąc delikatnie, sporo zaskoczeń. Wydziały powszechnie uważane za najlepsze uzyskały odmienne wyniki, a jeśli chodzi o te, które dotychczas nie miały najlepszych notowań, to ku ich zaskoczeniu te notowania wzrosły.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#DariuszKlimczak">Uważam, że funkcjonowanie Komisji Ewaluacji Nauki docelowo musi się zmienić. Ten tryb kadencyjny powinien mieć inną strukturę, tak żeby nie dochodziło do tego typu zdarzeń, z którymi mamy dzisiaj do czynienia. Gdy mówi się o tej ustawie i rozpatruje się inne działania ministerstwa, można dojść do wniosku, że zbytnio koncentruje się ona na destrukcji reformy Gowina zamiast na działaniach, które mogłyby tu i teraz przynieść usprawnienie i korzyści z rozwoju polskiej nauki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">13 osób postanowiło zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas zadawania pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zaczynamy.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JanSzopiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas posiedzenia komisji przyjęte zostały poprawki zgłoszone przez PiS, pospieszne poprawki. Jedna dotyczy środków finansowych dla uczelni w formie dotacji celowych, które nie zostały wykorzystane w latach 2021–2022, natomiast druga, która powinna znaleźć się w zupełnie innym przedłożeniu i powinna być procedowana przez Komisję Zdrowia, dotyczy rozwiązań związanych z funkcjonowaniem polskich szkół i uczelni medycznych, m.in. zwiększenia liczby uczelni, które mogą prowadzić kierunki medyczne. Proszę zajrzeć do tej poprawki i powiedzieć mi, które polskie uczelnie mogą dodatkowo prowadzić nauczanie w zakresie medycyny. Nie znajdziecie tam tego państwo. Uprzejmie proszę pana ministra, aby odpowiedział mi bardzo dokładnie, na piśmie, które polskie uczelnie w wyniku przyjęcia tej poprawki będą mogły kształcić na kierunkach medycznych i na jakich. Bardzo uprzejmie o to proszę, bo ta ustawa w tym zakresie jest zupełnie nieczytelna. Załatwiacie państwo jakieś swoje interesy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Drugie czytanie jest po to, by wyjaśnić problemy niewyjaśnione podczas pierwszego czytania. Sprawa przedłużenia kadencji Komisji Ewaluacji Nauki nie budzi kontrowersji, natomiast czas jej przedłużenia — owszem. Pan prof. Pałys, o czym była już tutaj mowa, proponował wydłużenie tego czasu do końca roku. Uzasadnił bardzo jasno i konkretnie, dlaczego byłoby to zasadne, natomiast pan minister właściwie nie dał żadnej odpowiedzi. Jeśli możemy zrobić coś lepiej, dlaczego nie mamy zrobić tego lepiej, tylko gorzej? Prosiłabym zatem, by teraz na sali tę kwestię wyjaśnić. Jakie są argumenty za tym, aby to było tylko 3-miesięczne przedłużenie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Wanda Nowicka.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie ma pani posłanki.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, panie pośle, uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże nauce polskiej i wszystkim, którzy rzeczywiście ją tworzą i na jej rzecz pracują!</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#GrzegorzBraun">Na pewno nie jest to żadna komisja ewaluacyjna. Kto bowiem dokona ewaluacji ewaluujących? Kto zweryfikuje weryfikatorów? Jeśli musimy w ogóle powoływać do istnienia takie byty, jakieś takie trójki klasowe czy inspekcje robotniczo-chłopskie, które mają czuwać nad tym, czy profesor dobrze uczy, a student dobrze się uczy, to już przepadliśmy. I rzeczywiście przepadamy w światowych rankingach. Żadne tego typu protezy nie wydobędą polskiej nauki z zapaści. Wydobyć ją może wyłącznie skasowanie tego wszystkiego. Niestety wy tego zrobić nie możecie, bo jesteście uwiązani na smyczy czy na łańcuchu eurokołchozowych dyrektyw i globalnych trendów, które wam każą przyznawać wszystkim punkty, a następnie podliczać punktację — no i wtedy okazuje się, jak nisko stoimy. Pytanie, kiedy wycofamy się z tego zacofanego, uwsteczniającego polską naukę systemu.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wydaje mi się, że jest wręcz przeciwnie, że rząd nie jest do niczego uwiązany, ponieważ te działania przypominają raczej jakiś totalny dryf na wzburzonym morzu, w którym nikt niczego nie kontroluje. Tak samo jest w przypadku tego projektu ustawy. Niby mamy konkretny, merytoryczny zakres, panie ministrze, ale znowu pojawiają się wrzutki, które nie mają nic wspólnego z tym, czego dotyczy ustawa. Chciałem zapytać, czy to jest jakiś standard legislacyjny przyjęty przez rząd, że do ustawy o żywności wrzucacie kwestię budowy mostów, a do ustawy o informatyzacji wrzucacie kwestie związane z rolnictwem. Czy to jest standard, który dzisiaj obowiązuje w rządzie? Mają państwo prawo inicjatywy legislacyjnej i są państwo zobowiązani do konsultacji publicznych, do tego, żeby zapytać Polaków, co myślą o tych waszych pomysłach. Pytanie, czy standardem jest obchodzenie waszych podstawowych obowiązków właśnie tak jak przy tej ustawie, czyli wrzutkami, które nie mają nic wspólnego z merytoryką. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Powtarzają się pytania o termin przedłużenia kadencji komisji ewaluacyjnej, o czym mówił pan poseł Lasek, o sprawę wrzutki z uczelniami medycznymi i — ostatnia rzecz — o dotacje celowe, o których państwo mówicie, w związku z przedłużeniem terminu. Ale ja zapytam o dotacje celowe dotyczące m.in. zwiększenia kosztów ogrzewania i ciepła, bo w bardzo wielu uczelniach rektorzy i senaty albo wydziały pracują nad tym, jak albo w których godzinach prowadzić zajęcia, żeby wydawać jak najmniej pieniędzy, których uczelnie nie mają, m.in. na ogrzewanie infrastruktury, i żeby się zmieścić w wyznaczonych limitach. Skierowałam taką interpelację do pana ministra, ale chciałabym zapytać, ile będzie dodatkowych środków dla uczelni m.in. na ten cel. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Kurzępa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#JacekKurzępa">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Inicjatywa posłów Prawa i Sprawiedliwości wniesiona w projekcie z druku nr 2613 jest oczekiwana przez środowisko akademickie. Państwo posłowie poprzednicy mówiliście o tym, że czas pandemii dość mocno odcisnął piętno również na funkcjonowaniu uczelni. Wobec powyższego zmiana terminu dotyczącego działania komisji ewaluacyjnej jest pożądana.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#JacekKurzępa">Chciałbym, panie ministrze, zadać jeszcze jedno pytanie — dotyczące art. 3 projektowanej ustawy, dającej pewną śmiałość uczelniom, jeśli chodzi o kształcenie na kierunkach lekarskich i stomatologicznych. Jest to pomysł i propozycja, które idą w sukurs oczekiwaniu społecznemu dotyczącemu zwiększenia liczby lekarzy, dostępu do lekarzy stomatologów w ogóle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W kwestii omawianego projektu ustawy wypowiedziały się dwie ważne instytucje naukowe: Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Konfederacja Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Konfederacja rektorów poparła opinię i stanowisko przewodniczącego Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, który stwierdził iż kadencja Komisji Ewaluacji Nauki powinna zostać przedłużona do 31 grudnia 2022 r., co byłoby zgodne z rocznym terminem ewaluacji.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#MałgorzataPępek">Po uwzględnieniu tych opinii i szczegółowym wyjaśnieniu zasadności ustanowienia zaproponowanej daty autorzy projektu ustawy proponują jednak, aby termin ten przedłużyć tylko do 31 marca 2023 r. Proszę o wyjaśnienie i argumentację takiej decyzji w odniesieniu do propozycji zawartej w przytoczonej opinii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#AndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Cel proponowanej nowelizacji przedmiotowej ustawy nie budzi wątpliwości, tym bardziej że jest oczekiwany przez środowisko naukowe. Ale przy okazji tej dyskusji chcę zadać pytanie dotyczące procesu wydawania decyzji o przyznaniu kategorii naukowej w ramach pierwszej ewaluacji. Na jakim etapie jest proces ewaluacji i etap wydawania decyzji o przyznaniu kategorii naukowej ubiegającym się o to podmiotom naukowym? Czy ten proces się domyka czy on jeszcze trwa? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Dziambor, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#ArturDziambor">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#ArturDziambor">Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Prawo i Sprawiedliwość ma taką naturalną cechę, że wrzuca do różnych ustaw różne zapisy, które nie mają nic wspólnego z tymi ustawami. Nauczyliście nas tego podczas prac nad tzw. tarczą antykryzysową. W tej tarczy znalazło się absolutnie wszystko, łącznie z tworzeniem kilku nowych urzędów, które trzeba było poobsadzać waszymi ludźmi. Dawniej był taki żart, że dwaj studenci politechniki otrzymują dyplomy, następnie po otrzymaniu dyplomów wychodzą, patrzą się na siebie i mówią: wiesz co, jak sobie wyobrażę, ile ja wiem o budowaniu mostów, to boję się pójść do lekarza. I tutaj powstaje pytanie? propos artykułu, który dopisaliście do ustawy o uczelniach, które nie są uczelniami medycznymi, ale które będą uczyły przyszłych lekarzy. Skąd weźmiecie wykładowców dla tych przyszłych lekarzy? Skąd weźmiecie ludzi, którzy poprowadzą ten proces? Ponieważ wyobrażam sobie, że powinno być tak, że po prostu wzmacniacie akademie medyczne. Tymczasem wy z jakiegoś powodu stwierdziliście, że można to przekazać dowolnym uczelniom. Medycyna to nie jest taka dziedzina. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Wojciech Saługa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WojciechSaługa">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WojciechSaługa">Panie Marszałku! Nie mam wątpliwości, że to, co zepsuł wasz minister Gowin w nauce, wy psujecie jeszcze bardziej. Tak złej atmosfery, tak złych emocji w środowisku naukowym nie było nigdy do tej pory. Dzielicie środowisko — jak dzielicie Polaków, tak dzielicie również środowisko naukowe: na swoich, na popieranych przez was i na tych, którzy wam się w jakiś sposób przeciwstawiają. Wprowadzacie politykę do nauki i robicie te wszystkie rzeczy po to, żeby jeszcze zdążyć poobsadzać jakieś stanowiska, powpychać jakichś ludzi czy promować pseudonaukowców o wątpliwym dorobku naukowym, takich, którzy potem w komisji smoleńskiej będą wydawać dla was swoje opinie. Nie o to chodzi w polskiej nauce.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WojciechSaługa">Skąd te wrzutki? Skąd ten projekt poselski? Przecież widać, że to nie jest żaden projekt poselski, zrobione to jest na szybko, na chybcika, żeby zdążyć coś jeszcze załatwić, zanim odejdziecie.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Maciej Lasek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#MaciejLasek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#MaciejLasek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Według środowiska naukowego obecna ewaluacja została przeprowadzona trochę na zasadzie, że jak ktoś chce zdać i mieć trójkę, to wystarczy wejść, natomiast jak ktoś chce mieć lepszą ocenę, to niech się trochę postara, ewentualnie odwoła. Innymi słowy, zmiany zasad, gdy jednostki się do nich przygotowywały, spowodowało spłaszczenie wyników oceny w skali kraju. Nie taki jest cel ewaluacji jednostek i dyscyplin naukowych.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#MaciejLasek">Ale wracam do pytania. Co było przyczyną opóźnienia w podaniu wyników ewaluacji o prawie 1,5 miesiąca? Drugie pytanie. Od jakiegoś czasu pojawiały się przecieki o wynikach ewaluacji jeszcze przed ogłoszeniem jej wyników. Jakie działania podejmie ministerstwo, aby zapobiec takim zdarzeniom w przyszłości? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JoannaSenyszyn">Wysoka Izbo! Ponieważ projekt jest poselski, a nie rządowy, w zasadzie nie ma możliwości zadania pytania przedstawicielom rządu, którzy za tym projektem stali, a którzy reprezentują ministerstwo nauki, których zresztą na sali chyba w ogóle nie ma. W związku z tym muszę swoje pytanie ograniczyć do projektodawców. Czym wobec tego, poza wytycznymi z ministerstwa czy być może z centrali PiS-u, się kierowali, że przedłużyli kadencję komisji jedynie o 3 miesiące, tj. do 31 marca 2023 r., a nie do końca roku, co byłoby logiczne i merytorycznie uzasadnione? Dlaczego? Jakie przesłanki merytoryczne? Czy w ogóle jakiekolwiek były poza rozkazami od prezesa PiS-u? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki pana ministra Wojciecha Murdzeka…</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Murdzka.)</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">…Murdzka, przepraszam, o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam, panie ministrze. Nie chciałem tego zrobić. Zdarza mi się to rzadko i wtedy przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję za pomoc.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WojciechMurdzek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odpowiem na te pytania, które się przede wszystkim wiążą z przedłożonym projektem, projektem poselskim. Może zacznę od dwóch niezwiązanych z projektem, żeby nie poszło w eter coś, co absolutnie nie jest ani prawdziwe, ani rozważane. Chodzi mianowicie o jakieś modyfikacje dotyczące roku akademickiego, skrócenia, nie wiadomo jakiego typu rozwiązania. Żadnych prac w przypadku tego typu rozwiązań nie prowadzimy, takich rozwiązań nie ma.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WojciechMurdzek">Chciałbym zwrócić uwagę, że oczywiście problem związany z cenami energii dotyczy wielu podmiotów. Jak państwo pamiętacie, w związku z rozwiązaniami łagodzącymi wzrost cen gazu pojawiły się podmioty szkolnictwa wyższego. W każdej ustawie chroniącej podmioty wrażliwe umieszczone są podmioty z systemu szkolnictwa wyższego. W tej przygotowywanej ustawie dotyczącej energii również będzie to miało miejsce.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#WojciechMurdzek">Jeżeli chodzi o dyskusje na temat kwestii finansowania w aspekcie kosztów bieżących i w aspekcie płacowym, znajdą one pełniejsze odzwierciedlenie w budżecie czy w propozycji budżetu na rok 2023. Te dyskusje są przed nami, bo ten segment jest niezwykle ważny. Chodzi o to, żeby pokazać, że te prace trwają, że ten dialog się toczy. Myślę, że kulminacja będzie przy dyskusjach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#WojciechMurdzek">Najczęściej pojawiał się wątek dotyczący 3 miesięcy. Myślę, że propozycja posłów przedkładających projekt jest dobrą propozycją, bo wiemy, że proces powiązany został ze zjawiskiem niespodziewanym, nieoczekiwanym, jeżeli chodzi o proces ewaluacji, a mianowicie z pandemią. Przedłużyliśmy to o rok, mając świadomość, że trudno prowadzić ewaluację w tym krytycznym momencie. Stąd to przedłużenie. Natomiast przedłużenie dotyczyło przede wszystkim okresu wziętego pod uwagę w tym procesie ewaluacyjnym. Prace komisji trwają.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#WojciechMurdzek">Odpowiem też na jedno z pytań, jeżeli chodzi o to, że przewidujemy, że w granicach ok. 2 miesięcy te prace zostaną zakończone. To też trwało troszeczkę dłużej, bo proces zaowocował ponad 580 odwołaniami. Ta sama komisja musi dokończyć ten proces dotyczący odwołań. Od tego momentu będzie jeszcze kilka miesięcy, żeby doświadczenia samej komisji zebrać i tymi wnioskami komisji spiąć ten wieloletni proces ewaluacji. Oceniamy, że to jest dobry szacunek, że w ciągu 3 miesięcy komisja zbierze swoje doświadczenia, co nie znaczy, że to odzwierciedli doświadczenia całego procesu, bo dialog na temat ewentualnej modyfikacji, zmian legislacyjnych, które uwzględnią te wszystkie uwagi, które powstały, będzie trwał. Będzie trwał z przedstawicielami uczelni, czyli z różnego rodzaju konferencjami rektorskimi, z radą główną, z Komitetem Polityki Naukowej. Wszystkie te organizacje będą w ten proces włączone. Rozpoczęcie tego dialogu i takie startowe wyposażenie w podsumowania i wnioski komisji ewaluacji jest jak najbardziej sensowne. Ten dialog, sądzę, po zakończeniu procesu ewaluacji natychmiast się siłą rzeczy rozpocznie.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#WojciechMurdzek">To jest taki moment, żeby uwzględnić wnioski komisji ewaluacji. Dlatego ten pomysł jest dobry. Komisja kończy pracę, przedkłada swoje wnioski, a środowisko wspólnie z ministerstwem edukacji zaczyna dialog, jakie wnioski wyciągnąć z całego procesu. Oczywiście będą tam poruszone kwestie czasopism, punktacji, drugiego i trzeciego kryterium. Myślę, że w tym przypadku też będą inicjatywy zmian. Czekanie na zakończenie pracy komisji ewaluacyjnej przez rok, czekanie na te wnioski jest takim okresem pewnej niepewności. Natomiast zakończenie tej pracy i przedstawienie wniosków jest jak najbardziej wpisane w ten proces rozpoczęcia dyskusji o efektach ewaluacji. Przypomnę też, że to się w jakiejś mierze będzie zbiegało z taką oceną śródokresową, nazwijmy to, projektu tych uczelni badawczych.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#WojciechMurdzek">Pierwsza dziesiątka, druga dziesiątka… W 2023 r. ten proces będzie też wiązał się z pytaniem o jakość tego, co się dzieje na naszych uczelniach.</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#WojciechMurdzek">Pojawienie się wątku otwarcia — myślę tutaj o poprawce — kolejnego otwarcia na proces kształcenia lekarzy, lekarzy dentystów, jest dobrą intuicją posłów, żeby cały czas szukać, jak pracować po to, żeby zwiększyć liczbę lekarzy, bo niekwestionowanym problemem jest niewystarczająca liczba lekarzy. To wpisuje się i w zwiększanie limitów, i w dopuszczenie pod pewnymi rygorystycznymi warunkami kształcenia lekarskiego na wyższych uczelniach zawodowych. To jest kontynuacja.</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#WojciechMurdzek">Myślę, że propozycja dopisania tej możliwości kolejnym uczelniom jest głęboko przemyślana, ponieważ mówimy o uczelniach, które spełniły najwyższe kryteria, startując w konkursie uczelni badawczych. Tamta poprzeczka była najwyższa, jeżeli chodzi o uczelnie w naszym kraju. Pierwsza dziesiątka musiała spełnić te same kryteria, po prostu wygrała w tym rankingu, natomiast druga dziesiątka na starcie musiała wypełnić dokładnie te same wymogi. Powiedzmy, że rozstrzygnięcie ustawowe zagwarantowało, że należało wyłonić pierwszą dziesiątkę, ale to nie znaczy, że jakość uczelni z drugiej dziesiątki była gorsza. Ich propozycje w konkursie były po prostu odrobinę słabsze, stąd są w drugiej dziesiątce. Natomiast są to uczelnie takie jak Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Uniwersytet Śląski, dwie politechniki, Politechnika Łódzka i Politechnika Wrocławska. To jest najwyższa półka uczelni, stąd obdarzenie tych uczelni zaufaniem, że poradzą sobie z tym wyzwaniem, myślę, że jest rzeczywiście zasadne.</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#WojciechMurdzek">Które z tych uczelni zechcą skorzystać, biorąc pod uwagę rzeczy, na które państwo żeście zwrócili uwagę, kadrę, też miejsca odbywania praktyk przez studentów? To są rzeczy skomplikowane, ale nie ingerujemy w zawieszenie wysoko poprzeczki przez Polską Komisję Akredytacyjną, która będzie sprawdzała spełnianie literalnie wszystkich wymogów i na starcie, i tak samo później, w trakcie funkcjonowania. Ministerstwo Zdrowia też będzie opiniowało każdą z takich inicjatyw. Tak że uczelnie są z najwyższej półki i żadnej taryfy ulgowej, jeśli chodzi o kierunki lekarskie, żadnej modyfikacji nie ma. Myślę, że tak to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-161.10" who="#WojciechMurdzek">Na pytanie, jaki etap ewaluacji, już odpowiedziałem. Jeszcze trwają prace komisji nad odwołaniami, kształtujemy, że ok. 2 miesiące. Myślę, że sama komisja też w tym przewidzianym terminie spokojnie zakończy swoją pracę.</u>
          <u xml:id="u-161.11" who="#WojciechMurdzek">Myślę, że to chyba są wszystkie wątki, które pojawiały się w państwa wypowiedziach.</u>
          <u xml:id="u-161.12" who="#WojciechMurdzek">Skąd pomysły? Pomysły są m.in. na prośbę uczelni. Władze uczelni docierają oczywiście z inicjatywą do ministerstwa, ale też docierają do swoich posłów, mówiąc, że sytuacja prowadzenia inwestycji, przetargów np. uniemożliwia racjonalne zakończenie tego procesu, a nie chciałyby przerywać inwestycji, bo koszty przerwanych inwestycji też są duże. Jak państwo pamiętacie, nie było najmniejszego cienia wątpliwości, jak przedłużaliśmy wykorzystanie środków pochodzących z 2021 r. I to jest ten sam proces. Na ten proces nałożyły się dodatkowe trudności dotyczące jeszcze większego rozchwiania rynku wykonawców ze względu na zjawiska, które doszły jako skutki wojny na Ukrainie i tych rzeczy, które sprawiają, że kolejne przetargi są odwoływane. Trzeba ogłaszać nowe. Chcemy, żeby uczelnie miały czas na wykorzystanie tych środków, ale w tempie, które umożliwi to wykorzystanie w sposób pełny i racjonalny. Bo oczywiście byłoby tak, że uczelnia poniosłaby koszty zatrzymania inwestycji, a i tak prosiłaby z powrotem o te same środki czy większe w kolejnym roku, bo przecież planowane rozpoczęte inwestycje trzeba dokończyć. To jest najprostsza formuła spokojnego zarządzania tymi procesami przez same uczelnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Kazimierza Moskala, przedstawiciela wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Mam uprzejmą, grzeczną prośbę do przedstawicieli wnioskodawców, pana posła i do sprawozdawcy pana posła Jacka Kurzępy: Weźcie panowie posłowie pod uwagę, że jesteśmy 10 minut po czasie. Uprzejma prośba, dobra?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#KazimierzMoskal">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#KazimierzMoskal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście bardzo krótko. W imieniu wnioskodawców pragnę podziękować wszystkim, którzy zabierali głos, a szczególnie tym osobom, które zabierały głos w sprawie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#KazimierzMoskal">Było jedno pytanie związane z tym, że my wprowadzamy jakieś wytyczne. Nie, ani ministerstwo, ani Nowogrodzka. I Nowogrodzka, i ministerstwo są zainteresowane tym, żeby zachodziły jak najlepsze zmiany, a posłowie wsłuchują się w głos uczelni i rozmawiają też z przedstawicielami ministerstwa. Stąd też jest ten projekt ustawy. Nie odbierajmy sobie konstytucyjnego prawa wnoszenia projektu ustawy, bo taki zarzut, o który pan mówił, jest nieprawidłowy. Jeszcze raz dziękuję. Dla dobra edukacji ten projekt ustawy jest bardzo ważny. Liczę na to, że wszyscy pozytywnie odpowiemy i zagłosujemy za tą ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam posła sprawozdawcę, pana posła Jacka Kurzepę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#JacekKurzępa">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Koleżanki i Koledzy Parlamentarzyści reprezentujący kluby opozycyjne! Dziękuję za ten konsolidacyjny ton, za dobre dialogowanie na temat tego projektu ustawy. Dziękuję inicjatorom z klubu Prawo i Sprawiedliwość, którzy przedłożyli ten projekt ustawy, i ministerstwu za życzliwe jego przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#JacekKurzępa">Chciałbym w drugim akapicie — jest prośba marszałka o wartkie przekazanie swoich myśli — zwrócić państwu uwagę na doświadczenie Uniwersytetu Zielonogórskiego, który przed bodaj 6 laty, nie miał żadnej wcześniejszej historii, a utworzył kierunek lekarski, który, szanowni państwo, od 2 lat, jeżeli chodzi o tegorocznych absolwentów i ubiegłorocznych absolwentów, jest na szczycie rankingów najlepiej wyedukowanych absolwentów kierunku lekarskiego w Polsce, czego mojej uczelni gratuluję. Panie marszałku, w momencie pytań o to, jak uczelnie sobie z tym dadzą radę, adresuję, kieruję państwa mających wątpliwości do rektora Uniwersytetu Zielonogórskiego, żeby dzielił się dobrą praktyką.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#JacekKurzępa">I ostatni akapit, panie marszałku. W imieniu dyskutantów w dniu dzisiejszym chciałbym złożyć najserdeczniejsze życzenia środowisku akademickiemu w całej Polsce, wszak niebawem inauguracja roku akademickiego. Niech żyje środowisko akademickie, niech studenci jak najpiękniej się rozwijają i niech rozkwita polska nauka. Życzymy tego sobie i każdemu z państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia setnej rocznicy utworzenia w Wolnym Mieście Gdańsku Klubu Sportowego Gedania (druki nr 2530 i 2578).</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Piotra Adamowicza o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PiotrAdamowicz">Szanowny panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia setnej rocznicy utworzenia w Wolnym Mieście Gdańsku Klubu Sportowego Gedania, druk nr 2530.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PiotrAdamowicz">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierowała dnia 5 sierpnia 2022 r. powyższy projekt uchwały do Komisji Kultury i Środków Przekazu do pierwszego czytania. Komisja Kultury i Środków Przekazu po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu uchwały na posiedzeniu w dniu 15 września br. wnosi: Wysoki Sejm podjąć raczy załączony projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie zaprezentować projekt komisyjny:</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PiotrAdamowicz">„Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża najwyższe uznanie dla założycieli i członków Klubu Sportowego Gedania, jednej z największych i najaktywniejszych polskich organizacji działających w Wolnym Mieście Gdańsku dla dobra narodowej wspólnoty i całej Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#PiotrAdamowicz">Powstanie, po I wojnie światowej, w 1920 r., Wolnego Miasta Gdańska, było efektem kompromisu. 15 września 1922 r. grupa Polaków założyła Klub Sportowy Gedania. Inicjatywa polskich działaczy w Wolnym Mieście Gdańsku, w którym Polacy stanowili wyraźną mniejszość, polegała na połączeniu treningu sportowego z kształtowaniem postaw społecznych i patriotycznych. Z czasem Gedania stała się największym ośrodkiem polskiego sportu i ważnym ośrodkiem polskości w Wolnym Mieście Gdańsku. Na stadionie Gedanii obchodzono polskie święta narodowe. Występowanie w biało-amarantowych barwach pod hasłem ’W Gdańsku służymy Polsce’ wymagało odwagi.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#PiotrAdamowicz">Klub Sportowy Gedania, zwłaszcza w okresie, gdy Gdańskiem rządzili niemieccy naziści, przeistoczył się w prawdziwą ’reprezentację Polski’ na obszarze, na którym Polacy nie tylko byli w mniejszości, lecz także byli poddawani coraz większej presji przez Niemców. Nie sposób przecenić jego zasług dla budowania tożsamości i spajania polskiej społeczności w znazyfikowanym mieście. Klub Sportowy Gedania był nie tylko miejscem treningu ciała, ale przede wszystkim stanowił szkołę charakterów. To w Gedanii trenowali działacze społeczni aktywni w innych organizacjach, to w szeregach tego klubu krzewiono i wpajano patriotyzm, uczono zespołowej pracy i znoszenia wyrzeczeń. Tuż przed wybuchem II wojny światowej władze Wolnego Miasta Gdańska zawiesiły działalność klubu, a po jej wybuchu rozstrzelano jego zarząd. Jest symboliczne, że gedanistą był Wojciech Najsarek, zawiadowca stacji na Westerplatte, pierwsza ofiara ataku na placówkę wśród obrońców.</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#PiotrAdamowicz">Gedanistami byli członkowie konspiracji antyhitlerowskiej w Wolnym Mieście Gdańsku przed 1 września 1939 r., obrońcy Poczty Polskiej, ale też żołnierze Armii Krajowej i innych organizacji podziemnych, żołnierze walczący na różnych frontach II wojny światowej. Gedaniści złożyli wielką ofiarę krwi. Na polach bitew, w obozach koncentracyjnych i innych miejscach zginęło ponad 100 sportowców Gedanii. Gdy po wojnie przyszło odbudowywać Gdańsk z ruin, to gedaniści jako jedni z pierwszych, mimo szykan ze strony komunistów, stanęli do pracy. Polska zawdzięcza im wiele.</u>
          <u xml:id="u-167.7" who="#PiotrAdamowicz">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd wszystkim ludziom Gedanii i ich następcom podtrzymującym od dziesięcioleci tradycję Klubu. Wyraża wielkie uznanie dla obywatelskiej i patriotycznej działalności Klubu, mając nadzieję, że wartości te staną się fundamentem wspólnoty naszego narodu w dobie współczesnych zagrożeń wojennych, które spadły na Europę”.</u>
          <u xml:id="u-167.8" who="#PiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wspomniany projekt uchwały był konsultowany z historykiem dr. Januszem Marszalcem, wicedyrektorem Muzeum Gdańska, któremu dziękuję za współpracę. Chciałem też wyraźnie podkreślić, że komisja kultury procedowała nad projektem dotyczącym upamiętnienia Gedanii przy pełnej akceptacji wszystkich politycznych stron, co nie zdarza się często. Uwagi, które zgłaszano, miały w znakomitej większości charakter czysto redakcyjny. Projekt uchwały został przyjęty przez komisję przez aklamację. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-167.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Piotra Adamowicza w imieniu klubu.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy pan sobie życzy, czy…</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#komentarz">(Poseł Jacek Świat: Panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Tak, słucham.</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#komentarz">(Poseł Jacek Świat: Nie widzę… Znaczy…)</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale zaraz pan zobaczy, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#komentarz">(Poseł Piotr Adamowicz: Ale przecież to jest największy klub.)</u>
          <u xml:id="u-168.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">No tak, tak, dobra, za chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-168.12" who="#komentarz">(Poseł Piotr Adamowicz: Panie Jacku, bardzo proszę.)</u>
          <u xml:id="u-168.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłuchajcie, mamy małe techniczne zamieszanie. Dobrze, dajcie szansę się wykazać. Mamy już.</u>
          <u xml:id="u-168.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo, panie pośle Adamowicz.)</u>
          <u xml:id="u-168.15" who="#komentarz">(Poseł Piotr Adamowicz: No pan jest przedstawicielem największego klubu.)</u>
          <u xml:id="u-168.16" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-168.17" who="#WłodzimierzCzarzasty">Słusznie pan zauważył.</u>
          <u xml:id="u-168.18" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, przepraszam pana serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-168.19" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poproszę pana posła Jacka Świat. Świata? Tak?</u>
          <u xml:id="u-168.20" who="#komentarz">(Poseł Jacek Świat: Świata. Ja odmieniam nazwisko.)</u>
          <u xml:id="u-168.21" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#JacekŚwiat">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie uchwały upamiętniającej setną rocznicę utworzenia w Wolnym Mieście Gdańsku Klubu Sportowego Gedania. Te słowa „zaszczyt”, „przyjemność” w tym przypadku nie są tylko takim tradycyjnym, zwyczajowym zwrotem, bo bohaterowie tej uchwały rzeczywiście zasługują na najwyższe uznanie, a także po prostu na sympatię.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#JacekŚwiat">Wysoki Sejmie! Różnego rodzaju organizacje społeczne odegrały w naszej historii szczególną rolę w walce o wolność, suwerenność czy siłę Polski. Dość przypomnieć Kasy Stefczyka, Związek Spółek Zarobkowych i Gospodarczych im. ks. Wawrzyniaka. Wspominamy przecież Związek Strzelecki czy Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. Szczególną rolę odegrały kluby sportowe takie jak Krakowia, Pogoń Lwów czy Warta Poznań.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Straże pożarne.)</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#JacekŚwiat">Już po odzyskaniu niepodległości zwraca uwagę głęboki patriotyzm, energia Związku Polaków w Niemczech. I w tej całej konstelacji organizacji społecznych nadzwyczajnym blaskiem świeci, odznacza się Klub Sportowy Gedania założony w 1922 r. w Wolnym Mieście Gdańsku. Stał się nie tylko największym ośrodkiem sportu dla mniejszości polskiej, ale też ważnym ośrodkiem polskości. Pod tymi biało-amarantowymi barwami wychowywali się piłkarze, kolarze, hokeiści, bokserzy, ale wychowywali się przede wszystkim świadomi, dzielni Polacy, tacy jak Wojciech Najsarek, pierwsza ofiara ataku na Westerplatte, obrońcy Poczty Polskiej czy żołnierze Armii Krajowej.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#JacekŚwiat">Po zajęciu Gdańska przez hitlerowskie Niemcy rozstrzelani zostali kierujący Gedanią Henryk Kopecki, Konrad Zdrojewski i Władysław Dybowski. Wielu gedanistów trafiło do obozów koncentracyjnych, wielu walczyło na wszystkich frontach II wojny, ok. 100 z nich zapłaciło najwyższą cenę. Warto kultywować pamięć o dokonaniach, dorobku, tradycji Gedanii. Warto, by stały się one inspiracją dla współczesnych gedanistów, współczesnych gdańszczan oraz dla wszystkich Polaków.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#JacekŚwiat">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość w związku z tym oczywiście tę uchwałę gorąco poprze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Tajemnicę rozwikłaliśmy, panie pośle. Po prostu klub pana nie zgłosił, więc musi pan tam zrobić porządek w klubie.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#komentarz">(Poseł Jacek Świat: Poważnie?)</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, pan poseł Piotr Adamowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Koalicji Obywatelskiej w sprawie uchwały upamiętniającej 100-lecie powstania Klubu Sportowego Gedania.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PiotrAdamowicz">Szanowni Państwo! Z pewnością są kluby sportowe ze znacznie bogatszą czy też dłuższą historią, natomiast wyjątkowość Gedanii ma jednak zupełnie inny wymiar. Przenieśmy się zatem do Gdańska do lat 20. i 30., który był wtedy samodzielnym bytem państwowym. Otóż Polacy wtedy byli wyraźną mniejszością, nieznaczną mniejszością. Wedle badań stanowili od 3% do 15% ludności zamieszkałej w Wolnym Mieście Gdańsku. Gedania, z którą związało się ok. 1000 osób, nie była typowym klubem sportowym. Łączyła sport i kształtowanie postaw społecznych i patriotycznych. Ba, ten teren Gdańska, gdzie były obiekty Gedanii, sami Niemcy nazywali Polenhofem. Można stwierdzić wprost, że Gedania była esencją polskości w Wolnym Mieście Gdańsku, jednym z kilku obok Westerplatte, Poczty Polskiej, kościołów Chrystusa Króla i Stanisława Biskupa czy też Gimnazjum Polskiego. Była jednym z najbardziej wyrazistych polskich symboli w Wolnym Mieście Gdańsku.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#PiotrAdamowicz">W tamtym czasie sport był szansą na pokazanie polskiej obecności w mieście. W latach 30. piłkarze zdobyli nawet mistrzostwo okręgu gdańskiego, z kolei Jan Bianga wicemistrzostwo Polski w boksie. Po dojściu do władzy nazistów występowanie w biało-amarantowych barwach wymagało już osobistej odwagi. Wtedy też Gedania stała się jednym z nielicznych klubów, w których mogli trenować sportowcy żydowskiego pochodzenia. Po wybuchu II wojny światowej rozstrzelano zarząd klubu, a w jej trakcie zginęło ponad 100 gedanistów. Należy też zauważyć, że losy niektórych, którzy przeżyli wojnę, bywały bardzo trudne. Wspomnę boksera Zygmunta Chychłę, złotego medalistę olimpijskiego z olimpiady w Helsinkach w 1952 r. Otóż w 1944 r. został wcielony do Wehrmachtu, po czym zdezerterował do korpusu Andersa, zaś w 1972 r. z powodu choroby i niełatwych warunków bytowych zdecydował się wyemigrować do Hamburga.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Działalność Gedanii i gedanistów dla dobra polskiej wspólnoty zarówno w Wolnym Mieście Gdańsku, jak i w całej Rzeczypospolitej zasługuje na przypomnienie i uhonorowanie, zwłaszcza w 100. rocznicę założenia klubu. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Beata Maciejewska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#BeataMaciejewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako gdańszczanka mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Lewicy dotyczące tej uchwały. Oczywiście wspieramy ją, jesteśmy za. Z dużą satysfakcją odnotowuję, że działalność tak ważnego klubu sportowego, który powstał 100 lat temu, jest omawiana dzisiaj w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#BeataMaciejewska">Przypomnę, że klub założyła 15 września 1922 r. grupa Polaków, która spotykała się w hotelu, a pierwsze boisko było prowizoryczne, powstało na Biskupiej Górce, czyli w rejonie, w którym można było jeszcze krzewić polskość. Pierwsze obiekty sportowe powstały w 1929 r., po czym sukcesywnie rozwijano różnego rodzaju sekcje. Wybudowano dwa boiska z bieżnią, korty tenisowe, strzelnicę, założono sekcje lekkoatletyczne, motocyklowe i bokserskie. W sezonie 1931/1932 piłkarze zdobyli mistrzostwo okręgu Wolnego Miasta Gdańska, a wspomniany już wcześniej Zygmunt Chychła, który był wychowankiem tego klubu, zdobył pierwszy złoty medal i w ogóle pierwszy medal olimpijski dla Polski po II wojnie światowej. Było to podczas letnich igrzysk olimpijskich w 1952 r.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#BeataMaciejewska">Ale ważniejsze nawet od tych sukcesów sportowych było to, że rzeczywiście Gedania była pewnym odpowiednikiem polskości, ojczyzny. Dzisiaj można by było powiedzieć, że Gedania była Narnią polskości w Wolnym Mieście Gdańsku. Do klubu zapisywały się całe rodziny. Kultywowano tradycje, kształtowano zarówno patriotyczne, jak i sportowe postawy. I to jest główny wyróżnik tego klubu sportowego.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#BeataMaciejewska">Dlatego bardzo dziękuję za to, że przyjmujemy taką uchwałę. Życzę temu klubowi, który dzisiaj jest w lidze okręgowej, żeby nadal rozwijał młode kadry i żeby krzewił ducha patriotyzmu i postawy sportowe wśród swoich członków i członkiń. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Biernacki, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MarekBiernacki">Witam serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#MarekBiernacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści przedstawiam stanowisko wobec poselskiego projektu uchwały w sprawie upamiętnienia setnej rocznicy utworzenia w Wolnym Mieście Gdańsku Klubu Sportowego Gedania.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#MarekBiernacki">Klub Koalicji Polskiej popiera ten projekt, ponieważ gdyby mówiło się lub pisało o największych symbolach polskości w Wolnym Mieście Gdańsku w okresie międzywojennym, nie wspominając o Klubie Sportowym Gedania, to byłby to wielki błąd.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#MarekBiernacki">15 września 1922 r. grupa młodych sportowców zdecydowała się utworzyć klub. Członkowie tej organizacji oprócz nazwy klubu dumnie nosili stroje w polskich barwach, barwach biało-czerwonych. Dlatego też 100 lat później, we wrześniu 2022 r., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża najwyższe uznanie dla założycieli i członków Klubu Sportowego Gedania — jednej z największych i najaktywniejszych polskich organizacji działających w Wolnym Mieście Gdańsku.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#MarekBiernacki">Klub Sportowy Gedania działał dla dobra narodowego, wspólnoty i całej Rzeczypospolitej. Musimy pamiętać, że Wolne Miasto Gdańsk to nie był Gdańsk nawet z XIX w., to już był Gdańsk silnie zgermanizowany, gdzie mniejszość polska miała naprawdę trudne warunki. W okresie międzywojennym zawodnicy Gedanii rozgrywali mecze piłki nożnej z drużynami niemieckimi. Dla sportowców i mieszkańców Gdańska mecze te miały niemalże rangę międzynarodową. W 1933 r. tytuł mistrza Wolnego Miasta Gdańska trafił w ręce piłkarzy Gedanii. Gedania była nie tylko silnym ośrodkiem sportowym, ale przede wszystkim w tamtym czasie — nieodłącznym elementem polskości będącej w mniejszości w Wolnym Mieście Gdańsku.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#MarekBiernacki">Kiedy w 1926 r. w gdańskiej dzielnicy Wrzeszcz, zwanej wówczas Polskim Dworem, z niemieckiego: Polenhof, zbudowano stadion Gedanii, obiekt ten natychmiast stał się centrum polskiego życia sportowego, jak również centrum polskości. To właśnie w obiekcie Gedanii, wybudowanym w pobliżu polskiego kościoła pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika, odbywały się obchody świąt narodowych, dni, w których Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku mogli wreszcie swobodnie obchodzić swoje święta. Należy też pamiętać, że w Polenhof w pobliskich domkach mieszkali polscy kolejarze. Także tutaj mieścił się akademik dla studiujących w Technische Hochschule, czyli dzisiejszym PG, gdzie studiowali Polacy.</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#MarekBiernacki">Noszenie polskich barw w otoczeniu, w którym 90% stanowili Niemcy, a wśród nich niezwykle agresywni hitlerowcy i powstający nazizm, wymagało bohaterstwa. Nasi rodacy w Wolnym Mieście Gdańsku byli mniejszością, ale mniejszością wybitnie dzielną i bardzo widoczną. Za nimi musimy powtórzyć hasło, które utrwalone zostało na zdjęciu upamiętniającym uroczystości narodowe w Wolnym Mieście Gdańsku. To hasło brzmiało: W Gdańsku służymy Polsce.</u>
          <u xml:id="u-175.7" who="#MarekBiernacki">W 1939 r. władze Wolnego Miasta Gdańska zakazały działalności klubu i prześladowały przedstawicieli klubu Gedania. Warto pamiętać, że jeden z przedstawicieli klubu Gedania, sierż. Wojciech Najsarek zginął na Westerplatte. Gedanistami było czterech pocztowców, w tym Alfons Flisykowski, który był dowódcą obrony poczty gdańskiej.</u>
          <u xml:id="u-175.8" who="#MarekBiernacki">Czasu jest mało, a o Gedanii można mówić bardzo dużo.</u>
          <u xml:id="u-175.9" who="#MarekBiernacki">Panie Marszałku! Nie będę przedłużał. Jest to dla mnie honor, że dzisiaj mogłem prezentować stanowisko i popierać tę uchwałę. Oby takich uchwał było jak najwięcej.</u>
          <u xml:id="u-175.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle, serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MichałUrbaniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oby powstawało więcej właśnie takich uchwał, w przypadku których nie ma między nami podziałów.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#MichałUrbaniak">15 września 1922 r. na fundamencie, co jest ważne, Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” powstał Klub Sportowy Gedania. W czasie istnienia Wolnego Miasta Gdańska był on nie tylko miejscem, w którym rozwijały się umiejętności sportowe Polaków — jak wiemy, Polacy wtedy byli w Wolnym Mieście Gdańsku mniejszością — lecz także kuźnią postaw patriotycznych. Barwy klubu nie mogły być inne niż biało--amarantowe.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#MichałUrbaniak">To był klub wszystkich Polaków w Gdańsku: inteligencji, studentów, robotników, marynarzy. Na wielofunkcyjnym stadionie Gedanii odbywały się uroczystości patriotyczne. To doprowadzało — trzeba to powiedzieć wprost — do furii nazistowskich dygnitarzy z Wolnego Miasta Gdańska. Stadion mieścił się we Wrzeszczu. Trzeba zwrócić uwagę, że było to symboliczne miejsce, Polenhof.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#MichałUrbaniak">Hasło gedanistów jest bardzo wymowne: W Gdańsku służymy Polsce. Przed II wojną światową klub zrzeszał ponad 500 członków. We wrześniu 1939 r. gedaniści zdali swój egzamin z patriotyzmu, udowodnili swoją miłość do ojczyzny. Walczyli z niemieckim okupantem w każdy możliwy sposób. Wielu z nich zapłaciło za to najwyższą cenę — cenę życia.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#MichałUrbaniak">Oczywiście trzeba pamiętać o tym, że nie było to jedyne ognisko polskości w Gdańsku pod auspicjami Ligi Narodów. Gedaniści działali w wielu innych organizacjach. To byli aktywni ludzie. Gdańska Macierz Szkolna, Związek Akademików Gdańskich „Wisła”, Bratnia Pomoc to organizacje, które działały także na politechnice i w gdańskich szkołach. Parafia św. Stanisława ściśle współpracowała z Gedanią. Mamy też kapłanów, którzy z nią współpracowali: bł. Bronisław Komorowski oraz Marian Górecki. Oni też mieli swój wielki wkład w krzewienie polskości w Gdańsku, w ciężkich warunkach, kiedy odwagą było przyznanie się do tego, że jest się Polakiem. Te wszystkie organizacje tworzyły podwaliny pod to, by Gdańsk w końcu mógł wrócić do macierzy, ponieważ jest to polskie miasto.</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#MichałUrbaniak">Po wojnie gedaniści aktywnie włączyli się w odbudowę Gdańska. Wielu reprezentantów w kolejnych dyscyplinach dostarczało Polsce także medali olimpijskich. Cześć ich pamięci. Życzę z tej mównicy gedanistom wielu sukcesów w przyszłości, ponieważ klub dalej działa.</u>
          <u xml:id="u-177.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To piękny jubileusz. Piękna jest także ta uchwała — ukłony w stronę posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#TomaszZimoch">Dwa zdania w tej uchwale są niezwykle istotne. Inicjatywa polskich działaczy w Wolnym Mieście Gdańsku, w którym Polacy stanowili wyraźną mniejszość, polegała na połączeniu treningu sportowego z kształtowaniem postaw społecznych i patriotycznych. Klub Sportowy Gedania był nie tylko miejscem treningu ciała, lecz także stanowił szkołę charakterów. Ludzie związani z Gedanią walczyli w obronie Westerplatte i Poczty Gdańskiej. Ale szkołę charakterów przeszło wielu wybitnych polskich sportowców.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#TomaszZimoch">Podejmując tę uchwałę, warto wspomnieć Feliksa Stamma, który w Gedani był szkoleniowcem bokserów. Przez kilka lat z Gedanią związany był Zygmunt Chychła, twardy Kaszub, mistrz boksu, złoty medalista olimpijski z Helsinek, dwukrotny mistrz Europy. Zawsze powtarzał: zawsze czułem się gdańszczaninem. Jego życiorys to gotowy scenariusz na film i choć czynione były starania, to ubolewam, że ekranizacji losów Zygmunta Chychły dotąd brak. Uwielbiany przez kibiców, intelektualista w ringu, został wybrany najlepszym polskim sportowcem. Działaczom nie zawsze się to podobało. Przypomnę, że kiedy w finale mistrzostw Europy w Warszawie pokonał Siergieja Szczerbakowa, to właśnie polscy działacze złożyli protest i domagali się zmiany werdyktu. Chcieli wygranej boksera ze Związku Radzieckiego.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#TomaszZimoch">Z Gedanią związany był też Brunon Bendig, brązowy medalista olimpijski z Rzymu. Pewnie zdobyłby medal na kolejnych igrzyskach w Tokio, ale wtedy to amerykański sędzia nie punktował Polakowi lewego prostego. Nie docenił kunsztu zawodnika Gedani Brunona Bendiga.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#TomaszZimoch">Zawodniczką tego klubu była także dwukrotna brązowa medalistka olimpijska, siatkarka Jadwiga Marko-Książek. Z Gedanią związane były także wicemistrzynie olimpijskie i wicemistrzynie świata w dwójce bez sternika, wioślarki Czesława Kościańska i Małgorzata Dłużewska.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#TomaszZimoch">Niestety, kilka lat temu nastąpił rozłam klubowy. Jubileusz 100-lecia obchodzi dzisiaj Gedania 1922, klub, który ma tylko sekcję piłkarską. Dodam, że drużyna gra obecnie w III lidze. Ostatnio wygrała wyjazdowe spotkanie z Unią Swarzędz 3:1. Drugi klub Gedania boryka się z wieloma problemami własnościowymi i osobowymi.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#TomaszZimoch">Wszystkim sportowcom, działaczom i kibicom Gedanii życzę kolejnych 100 wspaniałych lat. I może ponownie klubowej jedności, bo pamiętajmy, że Gedania to niezwykła szkoła charakterów.</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam naszych gości z III Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi, których zaprosiła do Sejmu pani posłanka Iwona Śledzińska-Katarasińska.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pomacham wam też, żebyście nie myśleli, że tutaj nikt nie potrafi pomachać.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#JoannaSenyszyn">Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Polska Partia Socjalistyczna podpisuje się pod uchwałą w sprawie upamiętnienia setnej rocznicy utworzenia w Wolnym Mieście Gdańsku Klubu Sportowego Gedania.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#JoannaSenyszyn">Jako patriotkę mojej małej ojczyzny, czyli Trójmiasta i szerzej Pomorza, bardzo mnie cieszy uhonorowanie Klubu Sportowego Gedania. Nie będę teraz mówić o Gedanii, bo wszystko co najważniejsze jest w tekście uchwały, która została przyjęta przez komisję przez aklamację, co w imieniu koła PPS rekomenduję także Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#JoannaSenyszyn">Klubowi Gedania, jego zawodnikom, kibicom, działaczom i sympatykom życzę sukcesów i uznania. Dziękuję za uwagę…</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Szramka, poseł niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PawełSzramka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Popieram oczywiście uchwałę upamiętniającą 100. rocznicę powstania Klubu Sportowego Gedania Gdańsk. Przyłączam się do wszystkich ciepłych słów, które do tej pory padły. Myślę, że najlepszym prezentem na 100-lecie jest awans piłkarskiej drużyny Gedanii, która w poprzednim sezonie awansowała, a w tym sezonie radzi sobie całkiem nieźle. Tak że może doczekamy się kolejnego awansu, czego z tej mównicy serdecznie życzę.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziewięć osób postanowiło się jeszcze wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">1 minuta na wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zrezygnowała.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To znakomita inicjatywa uhonorowania wspaniałego polskiego klubu Gedania w Gdańsku. Przed wojną służyli Polsce. Po wojnie odnosili sukcesy na wielu arenach sportowych Polski, Europy i świata. Bo kto interesujący się sportem nie pamięta, że pierwszy polski medalista olimpijski z roku 1952 z Helsinek to Zygmunt Chychła, członek klubu Gedania Gdańsk? To członkami tego klubu były medalistki olimpijskie w siatkarstwie, były medalistki w wioślarstwie. To znakomity klub, który wychował wielu wspaniałych sportowców, którzy reprezentowali godnie Polskę na arenach międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#JanSzopiński">Z tego miejsca sportowcom Gedanii Gdańsk, którzy kontynuują te wspaniałe, chlubne tradycje, przekazuję bardzo serdeczne pozdrowienia. Sportowcy z Bydgoszczy, którą reprezentuję, wielokrotnie mieli szansę i okazję spotykania się z jednej strony z siatkarkami, z drugiej strony z wioślarkami na arenach sportowych Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chyba nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże wszystkim, którzy kultywują tradycje narodowe i sportowe w jednym!</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#GrzegorzBraun">Uchwała upamiętniająca piękne tradycje Gedanii. Przy okazji nieoficjalne pozdrowienia od kibiców Resovii. Ileż klubów wyprzedziło swoim powstaniem odrodzenie niepodległej Rzeczypospolitej? Myślę, że było ich może nawet kilkadziesiąt. Jeszcze zanim wybuchła I wojna światowa, Pogoń lwowska była. No właśnie, kosa do dzisiaj między Resovią a Cracovią o palmę pierwszeństwa. Ale i w tych sporach jest piękno, bo jest pamięć historii. Jedna ważna uwaga: te kluby powstawały — o, paradoksie — kiedy państwa nie było, kiedy nie było żadnego ministerstwa sportu, kiedy nie było tej Wysokiej Izby, ale nasi dziadowie, pradziadowie mieli wolę i — uwaga — środki, żeby poprzez Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” i inne inicjatywy tworzyć takie cuda jak Gedania. Chwała poległym bohaterom, którzy identyfikowali się z tym klubem. Cześć ich pamięci. Świeć, Panie, nad ich duszami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie wierzę. Nie ma pana posła? Pierwszy raz w mojej karierze to się zdarzyło. Ale pewnie się spóźni.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Będzie.)</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postawa i zasługi władz, zwolenników, członków Klubu Sportowego Gedania na przestrzeni lat zapisały się na trwałe w pamięci mieszkańców Gdańska jako wyjątkowy wzorzec patriotyzmu. Był to nie tylko klub sportowy, ale również jedna z największych i najaktywniejszych polskich organizacji działających w Wolnym Mieście Gdańsku, jedno z niewielu miejsc, gdzie można było manifestować swój patriotyzm i krzewić go w kolejnych pokoleniach. Dlatego należy wyrazić najwyższe uznanie dla osób, które od początku tworzyły jego historię. Inicjatorowi uchwały posłowi Piotrowi Adamowiczowi należą się podziękowania za pokazanie tego pięknego kawałka historii Gdańska i członków przedmiotowego klubu, których działania mogą stanowić przykład do naśladowania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Agnieszka Pomaska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#AgnieszkaPomaska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#AgnieszkaPomaska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Już to wiele razy tutaj padło, ale Klub Sportowy Gedania to nie był tylko sport, to była też historia, to była też odwaga, to było też funkcjonowanie w bardzo, bardzo trudnych czasach. Warto podkreślić, że Gedania w tamtym czasie, w czasie Wolnego Miasta Gdańska była bardzo często jedną z niewielu szans na manifestowanie gdańskich Polaków właśnie w Wolnym Mieście Gdańsku, a wtedy nie było to takie proste.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#AgnieszkaPomaska">Jeszcze jedną rzecz chciałabym powiedzieć, o tym, jak ważna dzisiaj dla gdańszczan jest historia tego klubu. Dzisiaj pod nazwą Klub Gedania 1922 mieści się szkoła piłkarska, szkoła mistrzostwa sportowego, a nawet przedszkole. Nie brakuje również młodych adeptów sportu, którzy chcą tę tradycję kultywować. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ja również przyłączam się do podziękowań dla pana posła Piotra Adamowicza, podziękowań za inicjatywę uczczenia 100-lecia powstania Klubu Sportowego Gedania.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#KrystynaSkowrońska">W sporcie zawsze rządzi zasada fair play i zgodne z tą zasadą fair play było hasło Klubu Sportowego Gedania w Gdańsku: służymy Polsce. To bardzo cenna inicjatywa upamiętniająca zarówno sportowców sięgających po medale, jak i działaczy sportowych, a także tych Polaków, tych mieszkańców Gdańska, dla których Polska, polskość, patriotyzm były niezwykle bliskie sercu. Ważne jest, że ta uchwała łączy, a nie dzieli.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#KrystynaSkowrońska">Raz jeszcze chcę podziękować panu posłowi Piotrowi Adamowiczowi. Składam najlepsze życzenia Klubowi Sportowemu Gedania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zanim poproszę panią posłankę, to zgodnie z tradycją pozdrawiam młodzież, dzieci z Lewina Brzeskiego i Łosiowa zaproszone przez pana posła Pawła Kukiza. Na chwilę się zacukałem, bo pan Kukiz tak to napisał, że nie mogłem odczytać.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Kukiz: Proszę nie cytować, błagam, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">No dobrze.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Beata Maciejewska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#BeataMaciejewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#BeataMaciejewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu naszego klubu chciałam złożyć gratulacje istniejącym obecnie sekcjom Gedanii: sekcji siatkarskiej, wioślarskiej i sekcji piłki nożnej, a także pogratulować awansu do III ligi, co udało się osiągnąć w tym roku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MałgorzataChmiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obchodząca 100-lecie Gedania jest symbolem polskości w Wolnym Mieście Gdańsku, gdzie Polacy stanowili mniejszość liczącą ok. 15% mieszkańców. Gedania była wtedy nie tylko klubem sportowym. Klub był dla Polaków wspólnotą, wokół której się jednoczyli, był opoką polskości. Po zajęciu Gdańska przez hitlerowskie Niemcy prezesi i wiceprezesi klubu zostali rozstrzelani, a większość zawodników klubu trafiła do obozów koncentracyjnych. Pomimo olbrzymich ofiar klub wznowił działalność po II wojnie światowej i kontynuuje ją do dziś.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#MałgorzataChmiel">Z okazji tak pięknej rocznicy chciałabym zapytać pana ministra sportu: Czy klub może liczyć na dofinansowanie swojej działalności? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę posła sprawozdawcę pana Piotra Adamowicza o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo państwu dziękuję. Oddaję prowadzenie obrad pani marszałkini.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Witam panią marszałek. Chcę powiedzieć tylko kilka słów. Bardzo serdecznie dziękuję za ciepłe słowa. Mam nadzieję, że ta uchwała zostanie przyjęta, a klubowi życzę powodzenia.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#PiotrAdamowicz">Jest jeszcze postscriptum. Cieszę się, że duch swoistego ekumenizmu przeniósł się z posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu na salę plenarną. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Do głosowania nad projektem uchwały przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia Franciszka Żwirko i Stanisława Wigury w 90. rocznicę zwycięstwa w zawodach lotniczych Challange i w 90. rocznicę śmierci (druki nr 2619 i 2624).</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę pana posła Przemysława Drabka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PrzemysławDrabek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam przyjemność i zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia Franciszka Żwirko i Stanisława Wigury w 90. rocznicę zwycięstwa w zawodach lotniczych Challange i w 90. rocznicę śmierci.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PrzemysławDrabek">Po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu uchwały na posiedzeniu w dniu 27 września 2022 r. Komisja Kultury i Środków Przekazu wnosi, aby Wysoki Sejm raczył podjąć załączony projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PrzemysławDrabek">Pozwolę sobie odczytać tę uchwałę i podziękować wszystkim członkom komisji za bardzo merytoryczną i sprawną pracę nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#PrzemysławDrabek">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uczczenia Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w 90. rocznicę zwycięstwa w zawodach lotniczych Challenge i 90. rocznicę śmierci”</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#PrzemysławDrabek">W 2022 roku przypada 90. rocznica wielkiego zwycięstwa Polaków w największej międzywojennej imprezie lotnictwa sportowego — Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge w Berlinie.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#PrzemysławDrabek">Pilot Franciszek Żwirko pochodził z Wileńszczyzny, a konstruktor Stanisław Wigura z Żytomierza. Obaj w młodości walczyli przeciwko bolszewikom. Następnie zaangażowali się w rozwój polskiego lotnictwa.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#PrzemysławDrabek">Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura 28 sierpnia 1932 roku lecąc samolotem polskiej konstrukcji RWD-6, wygrali z typowanymi na faworytów Niemcami. Polacy pokonali pętlę, której początek i koniec znajdowały się w Berlinie, prowadzącą przez Polskę, Czechosłowację, Austrię, Jugosławię, Włochy, Szwajcarię, Francję, Holandię, Danię i Szwecję. To zwycięstwo nie tylko miało wymiar sportowy, lecz także podnosiło prestiż polskiego przemysłu lotniczego i rozsławiało naszą Ojczyznę. Kilkanaście dni po berlińskim sukcesie, 11 września 1932 roku, Żwirko i Wigura wylecieli z Warszawy na spotkanie z czeskimi kolegami. W rejonie Cieszyna polscy piloci zginęli zaskoczeni przez gwałtowną burzę, w wyniku której ich samolot rozbił się na Zaolziu pod Cierlickiem Górnym.</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#PrzemysławDrabek">Duet Żwirko i Wigura zajął dwukrotnie, w latach 1929 i 1930, pierwsze miejsce w Locie Południowo-Zachodniej Polski, triumfował też w III Krajowym Konkursie Awionetek i IV Krajowym Konkursie Samolotów Turystycznych. Za osiągnięcia w polskim lotnictwie Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura zostali odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#PrzemysławDrabek">Na pamiątkę ich zwycięstwa w Challenge’u w Berlinie 28 sierpnia obchodzimy Święto Lotnictwa Polskiego, wspólne dla lotnictwa cywilnego i wojskowego oraz przemysłu lotniczego.</u>
          <u xml:id="u-201.9" who="#PrzemysławDrabek">Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura to postaci, które są dla nas przykładem odwagi i przyjaźni oraz wzorem do naśladowania. Ich sukcesy były efektem wytrwałej pracy i hartu ducha, a wola walki i wiara we własne siły pozwoliły im odnosić światowe sukcesy.</u>
          <u xml:id="u-201.10" who="#PrzemysławDrabek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża podziękowanie zaolziańskim Polakom za opiekę nad miejscem, z którego Żwirko i Wigura wystartowali do wieczności.</u>
          <u xml:id="u-201.11" who="#PrzemysławDrabek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 90. rocznicę zwycięstwa w zawodach lotniczych Challenge i 90. rocznicę śmierci składa wyrazy najwyższego szacunku Wielkim Polskim Lotnikom — Franciszkowi Żwirce i Stanisławowi Wigurze”.</u>
          <u xml:id="u-201.12" who="#PrzemysławDrabek">Chciałbym zaznaczyć, że projekt został przyjęty przez cały skład komisji przez aklamację. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy pan poseł Przemysław Drabek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PrzemysławDrabek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PrzemysławDrabek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiając sprawozdanie, odczytałem całą treść uchwały, ale chciałbym w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości dodać jeszcze kilka zdań, takich historycznych.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#PrzemysławDrabek">Franciszek Żwirko urodził się w 1895 r. koło Wilna. Podczas I wojny światowej został wcielony do armii rosyjskiej. W 1917 r. jako porucznik zgłosił się do I Korpusu Polskiego gen. Dowbora-Muśnickiego. Po rozwiązaniu korpusu Żwirko wstąpił do białej armii gen. Denikina i walczył przeciwko bolszewikom. Po kursie dla obserwatorów lotniczych został przyjęty do służby w polskim lotnictwie, a po ukończeniu szkoły pilotów w Grudziądzu wstąpił do 18. eskadry myśliwskiej. Zaczął latać sportowo w 1926 r. Jako pierwszy wykonał lot nocny nad Polską. Stał się czołowym polskim pilotem sportowym. W 1929 r. został oficerem łącznikowym w akademickim klubie warszawskim. Poznał tam Stanisława Wigurę.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#PrzemysławDrabek">Stanisław Wigura urodził się w 1903 r. w Żytomierzu. W 1920 r. zgłosił się do 8. pułku artylerii polowej. Po zakończeniu wojny przeciwko bolszewikom podjął studia na Politechnice Warszawskiej. Zafascynowany lotnictwem, był współzałożycielem sekcji lotniczej koła mechaników studentów. Wspólnie z konstruktorami lotniczymi Stanisławem Rogalskim i Jerzym Drzewieckim zaczęli budować samoloty. Pierwszy z nich WR1 wzbił się w powietrze w 1927 r. Jako inżynier i mechanik został pilotem w aeroklubie akademickim. Tam zaprzyjaźnił się z Franciszkiem Żwirką. Ta współpraca szybko okazała się owocna.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#PrzemysławDrabek">Ich wielkie zwycięstwo było wielkim sukcesem polskiego lotnictwa, wielkim sukcesem Polaków. Pamiętajmy też o miejscu, w którym wystartowali do wieczności, o miejscu na Zaolziu. Tam jest bijące serce, polskie serce. Tam spotykają się Polacy. Tam na Żwirkowisku każdego roku spotykamy się na mszy świętej.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#PrzemysławDrabek">Z tego miejsca chciałbym też podziękować tym wszystkim Zaolziakom, którzy pracowali, pracują i dbają o pamięć o polskich pilotach. Chciałbym wymienić kilka nazwisk. Nie jestem w stanie zapewne wymienić wszystkich. Wszystkim się nisko kłaniam, ale chciałbym podziękować śp. Helenie i Józefowi Steblom, braciom obecnie funkcjonującym i opiekującym się Żwirkowiskiem panom Janowi Przywarze i Józefowi Przywarze. To są ludzie, którzy mnóstwo życia poświęcili, żeby dbać o Żwirkowisko na ziemi zaolziańskiej. Chciałbym podziękować śp. Józefowi Kuli, jak też tragicznie zmarłemu niedawno Tadeuszowi Smugale, ostatniemu szefowi PZKO, który niestety odszedł przedwcześnie.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#PrzemysławDrabek">W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości chcę przekazać, że oczywiście popieramy tę uchwałę w całej rozciągłości.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Tomasz Olichwer, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#TomaszOlichwer">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni przedstawić nasze stanowisko w sprawie projektu uchwały dotyczącej uczczenia Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w 90. rocznicę zwycięstwa w zawodach lotniczych Challenge i w 90. rocznicę śmierci.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#TomaszOlichwer">Pilot i konstruktor, dwaj słynni pasjonaci lotnictwa. Zwycięzcy międzynarodowych zawodów. Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura zginęli 11 września 1932 r. w katastrofie lotniczej. Podczas lotu do Pragi polscy piloci zostali zaskoczeni przez gwałtowną burzę. Ich samolot rozbił się pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna. Kilkanaście dni wcześniej wspólnie zostali zwycięzcami na międzynarodowych zawodach lotniczych w Berlinie. Samolot, którym lecieli, RWD6, został skonstruowany i zbudowany specjalnie pod kątem startu w tych zawodach. Z wynikiem 461 pkt pokonali 43 załogi: z Niemiec, Francji, Włoch, Polski, ze Szwajcarii i z Czechosłowacji.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#TomaszOlichwer">Była to nie tylko zasługa pilota, ale też polskich konstruktorów, którzy zaprojektowali samolot o wysokich walorach technicznych. Samolot polskiej konstrukcji nie ustępował bowiem technicznie samolotom renomowanych europejskich firm lotniczych, a według niektórych specjalistów w wielu aspektach je przewyższał. Zwycięstwo to uznawane jest za punkt zwrotny w historii polskiego lotnictwa sportowego, które dzięki niemu zyskało powszechne uznanie na świecie. Na pamiątkę ich zwycięstwa 28 sierpnia obchodzimy Święto Lotnictwa Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#TomaszOlichwer">Szanowni Państwo! Procedowany projekt uchwały przypomina te wydarzenia. Uchwała ta ma na celu pielęgnowanie pamięci o tych wielkich polskich pilotach.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#TomaszOlichwer">W związku z powyższym klub Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni popiera przedstawiony projekt uchwały. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Małgorzata Prokop-Paczkowska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Lewicy z ogromną przyjemnością i wielkim uznaniem poprze uchwałę Sejmu w sprawie uczczenia Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w 90. rocznicę ich wielkiego osiągnięcia, czyli zwycięstwa w międzynarodowych zawodach lotniczych w Berlinie, i zarazem w 90. rocznicę ich śmierci.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">Por. Piotr Franciszek Żwirko urodził się w Święcianach na Litwie. Był pilotem Wojska Polskiego oraz pilotem sportowym. O kilka lat młodszy Stanisław Wigura był inżynierem, konstruktorem i pilotem sportowym. Stworzyli niepowtarzalny i niezapomniany duet, który odniósł wiele lotniczych sukcesów na przełomie lat 20. i 30. ubiegłego wieku. W 1929 r. pokonali 5 tys. km, lecąc nad Europą na trasie Warszawa — Erfurt — Paryż — Barcelona — Wenecja — Warszawa. 28 sierpnia 1932 r. dzięki ich zwycięstwu w zawodach Challenge w stolicy Niemiec zawisła polska flaga, a zgromadzeni wysłuchali Mazurka Dąbrowskiego.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#MałgorzataProkopPaczkowska">Podniebni mistrzowie latali na samolotach RWD, których nazwa to pierwsze litery nazwisk konstruktorów: Stanisława Rogalskiego, Jerzego Drzewieckiego i Stanisława Wigury, który był także współzałożycielem fabryki samolotów RWD w Warszawie. Niestety, w czasie lotu do Pragi urwało się skrzydło samolotu podniebnych zdobywców i doszło do tragedii, piloci zginęli pod Cieszynem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z wielką satysfakcją przyjmuję uchwałę Sejmu w sprawie uczczenia Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w 90. rocznicę ich wspaniałego zwycięstwa w Challenge’u w Berlinie i zarazem w 90. rocznicę ich tragicznej śmierci.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#JanSzopiński">Jako poseł z Bydgoszczy rodzinnie związany z tradycją lotniczą z dumą i satysfakcją chciałbym przypomnieć, że Bydgoszcz miała ogromny wkład w powstanie i rozwój przedwojennych polskich skrzydeł. Otóż bydgoskie niebo było miejscem, gdzie naukę latania rozpoczął Franciszek Żwirko. Lotniczą Alma Mater Żwirki i Wigury była pierwsza w Polsce bydgoska oficerska szkoła lotnicza. Wśród absolwentów tej szkoły były takie tuzy polskiego lotnictwa jak Stanisław Skarżyński, pierwszy Polak, który przeleciał przez Atlantyk, czy Janusz Meissner, legendarny lotnik i wychowawca pokoleń Polaków. Z bydgoskim lotniskiem związany był również Stanisław Rogalski, oprócz Żwirki i Jerzego Drzewieckiego konstruktor samolotów RWD, który określany jest dzisiaj mianem giganta polskiej nauki. Bliskie Żwirce i Wigurze przedwojenne bydgoskie centrum wyszkolenia lotniczego była jedyną w Europie podoficerską szkołą lotnictwa dla małoletnich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jarosław Rzepa, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#JarosławRzepa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pozwólcie państwo, że w pierwszych słowach podziękuję wnioskodawcy, koledze posłowi, za przygotowanie projektu tej uchwały. Dziękuję również całej Komisji Kultury i Środków Przekazu za bardzo sprawne, merytoryczne przeprowadzenie prac nad treścią tej uchwały, jak też koncyliacyjne przyjęcie jej w całości przez wszystkich członków.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#JarosławRzepa">Szanowni Państwo! Ta 90. rocznica, która nas tu dzisiaj zgromadziła, jest z jednej strony bardzo radosna, z drugiej — bardzo tragiczna. Mówimy o wspaniałej przyjaźni. Chciałbym o tym powiedzieć. Tych dwóch ludzi spotkało się i rozpoczęło tę przyjaźń właśnie w Bydgoszczy, o czym mówił mój przedmówca przed chwilą. Zakończyła się ona, tak tragicznie, na Zaolziu. 300 tys. osób uczestniczyło w pogrzebie tych wielkich Polaków, których życie zakończył ten tragiczny wypadek. Myślę, że przed nimi było jeszcze wiele osiągnięć i jeszcze wiele konstrukcji, które pokonałyby nie tylko barierę wysokości — bo RWD-7 taką właśnie, choć nieoficjalnie, wysokość uzyskało. Myśl techniczna, która towarzyszyła konstrukcjom RWD, była wysoce obiecująca, dzisiaj można tak powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#JarosławRzepa">O tych naszych bohaterach przestworzy, bo tak trzeba powiedzieć, napisano, nakręcono już wiele materiałów. Dzisiaj po raz kolejny im dziękujemy, pamiętając o tym, że nasze skrzydła, nasza szachownica biało-czerwona są dumne właśnie z takich osób, z tego, że na cześć ich zwycięstwa 28 sierpnia nasze lotnictwo obchodzi święto.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#JarosławRzepa">Jako klub Koalicji Polskiej z radością i z zadowoleniem przyjmujemy projekt tej uchwały. Oczywiście będziemy głosowali za. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#GrzegorzBraun">Szczęść Boże polskim lotnikom! Świeć Panie nad duszami poległych. Chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#GrzegorzBraun">Bohaterami są ci, których uczcimy, mam nadzieję, przez aklamację przyjmując tę uchwałę, jakże niekontrowersyjną. Żwirko i Wigura to legendy mojego dzieciństwa i wczesnej młodości. Wówczas żył jeszcze syn jednego z bohaterów. Książki, które za PRL-u można było o nich czytać, które przechodziły przez cenzurę komunistyczną, dawały jakiś smak wolności i polskości, w naszych czasach w zaniku.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#GrzegorzBraun">Daje się zresztą w tej dyskusji nad tą uchwałą przy pozorach pełnej zgodności we znaki poprawność polityczna. Tutaj za chwilę mój kolega Krystian Kamiński wniesie pewną istotną korektę.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#GrzegorzBraun">Ja zaanonsuję, że właśnie za czasów mojego PRL-owskiego dzieciństwa o ludziach, którzy się urodzili tam, za Bugiem, na Kresach, pisano, że urodzili się w ZSRR. To była PRL-owska poprawność polityczna. Dziś jest inna.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#GrzegorzBraun">Zanim kolega Kamiński wniesie tę poprawkę, to ja jeszcze tylko zauważę, że gdyby stosunek władz najwyższych Rzeczypospolitej i wojskowych władz II Rzeczypospolitej do przedsięwzięcia pod trzyliterowym szyldem RWD był analogiczny do tego stosunku, jaki dziś przejawia władza państwowa do polskiej myśli lotniczej, do prywatnej przedsiębiorczości w tej dziedzinie, to szyldu RWD pewno w ogóle by nie było, ponieważ sprowadzono by jakieś samoloty z zagranicy i nikt nie postawiłby na studentów, inżynierów lotnictwa, którzy na początku właściwie, można powiedzieć z pewną lekką przesadą, w garażu zbudowali te pierwsze samoloty, a później, jeszcze w 1939 r., RWD-8 i RWD-14 robiły jednak za samoloty łącznikowe.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#GrzegorzBraun">Bardzo proszę, panie Krystianie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Krystian Kamiński, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#KrystianKamiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym tylko sprostować to, co zostało powiedziane tutaj przez przedstawicieli Lewicy, którzy pewnie przeczytali to po prostu na Wikipedii. Franciszek Żwirko co prawda urodził w Świecianach, ale to był zabór rosyjski, teren zabrany Polsce, który w 1919 r. wrócił do Polski, czyli nie na Litwie, tylko w zaborze rosyjskim. I on był Polakiem, tak? On był obywatelem Polski. Tak że tylko takie sprostowanie. Dziękuje.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Odnoszę wrażenie, że projekt uchwały powstawał w błyskawicznym tempie. Do Sejmu wpłynął już po obchodzonej rocznicy wielkiego sukcesu polskich pilotów. Mistrz dziennikarstwa Andrzej Turski, ucząc zawodu, wręcz żądał, by odcinać się często od depesz agencyjnych i tworzyć audycje samodzielnie, przekopując wiele źródeł. Może przy tworzeniu projektów takich sejmowych uchwał — tak by pewnie dzisiaj powiedział — warto odciąć się i od pobieżnych informacji internetowych.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#TomaszZimoch">Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura zasługują na wyjątkowe uznanie. 90 lat temu sprawili wielką niespodziankę, bo zwycięstwo w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych w Berlinie to jedna z największych sensacji w historii polskiego sportu. To nie był tylko lot ze startem i metą w Berlinie. Zawody składały się również z dwóch innych prób. Pierwszą była próba techniczna, na którą składały się m.in. rozruch silnika, próba startu i lądowania, zużycie paliwa, ocena składania skrzydeł. Po pierwszej części zawodów Żwirko i Wigura zajmowali drugie miejsce ze stratą 2 pkt do załogi włoskiej. W locie okrężnym po Europie najszybsza była załoga niemiecka. Bodaj siedem załóg uzyskało jeszcze więcej punktów od Żwirki, ale to Polacy objęli prowadzenie w klasyfikacji generalnej. Decydująca była ostatnia część — lot na trasie 300 km, tzw. próba prędkości maksymalnej. Pilot Franciszek Żwirko i mechanik Stanisław Wigura utrzymali prowadzenie. Wygrali niezwykle trudne, wyczerpujące zawody, które ukończyły tylko 24 załogi z ponad 40 zgłoszonych. Polacy ostatecznie o 3 pkt wyprzedzili dwie załogi z Niemiec. To był sukces także polskich konstruktorów, którzy stworzyli fantastyczny samolot RWD-6.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#TomaszZimoch">Żwirko i Wigura zasługują na nieustanne przypominanie. Z żalem stwierdzam, że nie zostali patronami 2022 r., ale może za 10 lat, kiedy minie 100 lat od ich sukcesu, posłowie tak uczynią i przyjmą ich właśnie jako patronów roku 2032. Już dzisiaj przyszłych parlamentarzystów o to proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Koło Parlamentarne Polskiej Partii Socjalistycznej w pełni popiera uchwałę w sprawie uczczenia Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w 90. rocznicę zwycięstwa w zawodach lotniczych Challenge i 90. rocznicę śmierci.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JoannaSenyszyn">Berliński sukces naszych wspaniałych pilotów w 1932 r. w zawodach Challenge był zaskoczeniem, gdyż zdecydowanymi faworytami byli Niemcy. Był to także sukces polskiej myśli technicznej i polskiego przemysłu. Wygrał bowiem polski samolot RWD-6.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#JoannaSenyszyn">Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura zginęli w katastrofie samolotowej. Franciszek Żwirko miał zaledwie 36 lat. Stanisław Wigura była jeszcze młodszy — miał 31 lat. Można powiedzieć, że zginęli tak jak żyli — w samolocie, który był ich drugim domem, ale o kilkadziesiąt lat za wcześnie. Przed nimi była wspaniała przyszłość. Mogli dalej szybować w przestworzach i sławić imię Polski.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#JoannaSenyszyn">Dla mnie ta uchwała ma także wymiar osobisty. Jako rodowita gdynianka od dziecka znałam naszych wspaniałych pilotów, bohaterów naszej uchwały, bo w centrum Gdyni była i nadal jest ul. Żwirki i Wigury. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Paweł Szramka, poseł niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PawełSzramka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To nie przypadek, że w tak wielu polskich miejscowościach mamy ul. Żwirki i Wigury. To cześć i szacunek dla tych wybitnych Polaków, którzy swoją działalnością, realizacją swoich pasji na stałe i pięknie zapisali się w polskiej historii. Dlatego serdecznie dziękuję za tę inicjatywę, tę uchwałę upamiętniającą 90. rocznicę dwóch wydarzeń — pięknego zwycięstwa Polaków, ale i tragicznej śmierci, którą ponieśli podczas realizowania swojej pasji, czyli lecąc na kolejne zmagania. Cześć ich pamięci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zgłosić się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czas — 1 minuta na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwsza głos zabierze pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czas — 1 minuta i bardzo proszę o przestrzeganie dyscypliny czasowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JoannaFabisiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wiele miast polskich honoruje tych dwóch pilotów, nadając ich nazwiska ulicom, szkołom. Myślę o tym, czy nie warto rozważyć tego, poddaję to pod rozwagę całej Wysokiej Izby, aby może nawet przy okazji tej uchwały nagrodzić tych wszystkich pilotów, którzy zginęli podczas nauki, podczas sportowych lotów — dany lot był ich ostatnim lotem. W mojej dzielnicy, na Bielanach, jest taki kamień upamiętniający młodego pilota, który się uczył i którego samolot tam właśnie spadł i który zginął. Sądzę, że byłby to piękny gest, aby rozszerzyć zakres tej uchwały o tych wszystkich, którzy realizując pasję, którzy ucząc się, oddali życie właśnie za nią albo za to swoje przywiązanie do perfekcji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Chciałam dzisiaj przywitać w Sejmie koło emerytów i rencistów z Liskowa zaproszonych przez pana posła Grzyba. Serdecznie witamy.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">A teraz proszę pana posła Jana Szopińskiego o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Miasto, które reprezentuję w Sejmie, czyli Bydgoszcz, miało ogromny wkład w rozwój, narodziny krajowego lotnictwa militarnego, cywilnego i sportowego. W Bydgoszczy w roku 1920 powstała pierwsza w Polsce oficerska szkoła lotnicza, która właśnie wykuła talenty Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury czy Stanisława Skarżyńskiego. We wczesnych latach przedwojennych istniejące w Bydgoszczy Centrum Wyszkolenia Technicznego Lotnictwa, przekształcone dalej w jedyną w Europie i bodaj wyjątkową w skali świata Szkołę Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich, wyszkoliło mnóstwo młodych adeptów lotnictwa i działało do 1938 r. Bydgoskie Centrum Wyszkolenia Technicznego Lotnictwa wraz z jedyną w Europie Szkołą Podoficerów dla Małoletnich wyszkoliło wielu młodych lotników i techników, którzy potem sprawdzili się w czasie II wojny światowej. Cześć ich pamięci.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Potem pan poseł Grzegorz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Uczczenie 90. rocznicy zwycięstwa w zawodach lotniczych Challenge i 90. rocznica śmierci Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury jest to ważna data w życiu wszystkich Polaków. Ich nazwiskami nazywane są ulice w Będzinie, w Sosnowcu, w Dąbrowie Górniczej i w wielu innych miastach w Polsce i myślę, że ta rocznica, to ważne wydarzenie mogłoby być takim momentem, żeby szkoły, które noszą ich imiona, a tych szkół nie jest aż tak wiele, otrzymały dofinansowanie ministerialne, np. na zwiedzanie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Teraz pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#GrzegorzBraun">Cieszę się z tej uchwały, być może zwiększy ona liczbę naszych rodaków, którzy nie mają kłopotu ze zrozumieniem, do czego odnosi się nazwa alei Żwirki i Wigury, bo niektórzy nie rozumieją do dziś, że chodzi o dwie tak niezwykłe postaci.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#GrzegorzBraun">Pytanie jest takie: Czy nie powinna zrodzić się kolejna uchwała, która byłaby logicznym wnioskiem, uchwała zachęcająca, motywująca, wzywająca władze Rzeczypospolitej Polskiej do tego, żeby w większym stopniu korzystały z pracy polskich start-upów. Bo przecież firma RWD to, przynajmniej w początkowej fazie, taki start-up garażowy, podwórkowy. Pasjonaci, trójka inżynierów lotnictwa, największe osiągnięcia tegoż lotnictwa w 20-leciu międzywojennym i wkład w obronność państwa. Wezwijcie, koledzy i koleżanki posłowie, władze do tego, żeby nie obsługiwały tych ważnych tematów i nie rozwiązywały tych problemów wyłącznie poprzez zakupy za granicą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura zapisali się na stałe w historii polskiego, ale i światowego lotnictwa, zwyciężając w sierpniu 1932 r. w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge i zrobili to na polskim samolocie RWD-6. Na pamiątkę tego sukcesu obchodzimy święto lotnictwa polskiego. Niestety, nieszczęśliwym zrządzeniem losu zaledwie 13 dni po tym olbrzymim sukcesie Żwirko i Wigura zginęli w wypadku lotniczym, a ta katastrofa miała miejsce w okolicach Cieszyna.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#MirosławSuchoń">Żwirko i Wigura nie tylko wnieśli wkład w dorobek pokoleń, które żyły w międzywojennej Polsce. Paradoksalnie nieszczęśliwy wypadek przyczynił się do poprawy bezpieczeństwa w zakresie budowy samolotów, co z pewnością podniosło poziom bezpieczeństwa w transporcie lotniczym i ocaliło wiele istnień.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#MirosławSuchoń">Znakiem pamięci o Żwirce i Wigurze są place, ulice i szkoły, którym patronują oni w wielu polskich miastach, tak jak w Bielsku-Białej czy Cieszynie. Cześć ich pamięci!</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 90 lat temu Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura zwyciężyli w międzynarodowych zawodach lotniczych w Berlinie w samolocie RWD-6. Była to maszyna polskiej produkcji, a tamte czasy były dobrym okresem rozwoju rodzimego lotnictwa.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MałgorzataPępek">Polska posiada ponad 100-letnią historię w tej dziedzinie, mimo iż wiedza na temat sektora lotniczego w Polsce nie jest zbyt duża. Należy pamiętać, że to prawie 1,3 mld dolarów wartości sprzedaży, prawie 20 tys. osób zatrudnionych w branży lotniczej, szkoły cenione na całym świecie, z ogromnym doświadczeniem.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#MałgorzataPępek">Rząd powinien w jak największym stopniu wspierać rozwój tej gałęzi gospodarki, a każda taka okazja, jak np. 90-lecie przedmiotowego zwycięstwa, powinna być pretekstem do rozmów o rozwoju i kierunku naszego lotnictwa. Bo to rząd powinien do takich dyskusji dążyć, zachęcać inwestorów do jego rozwoju i tworzyć przepisy temu rozwojowi sprzyjające. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Piotr Adamowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PiotrAdamowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dwie krótkie refleksje. Odrodzona po rozbiorach Rzeczpospolita potrzebowała współczesnych jej bohaterów i takimi po sukcesie sportowym stali się Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#PiotrAdamowicz">Po wypadku lotniczym stali się bohaterami legendarnymi. Pociąg z ich trumnami jadący z Cieszyna do Warszawy zatrzymywał się na wielu stacjach kolejowych, a pogrzeb w Warszawie miał zgromadzić nawet 300 tys. osób. To była ważna rzecz dla budowania tożsamości młodej państwowości.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#PiotrAdamowicz">Refleksja druga. Położone na Zaolziu Cierlicko, gdzie zginęli — z symbolicznymi grobami — leży zaledwie 15 minut od granicy polsko-czeskiej. Będąc w Cieszynie lub przejeżdżając przez Cieszyn na południe, warto odwiedzić miejsce zwane Żwirkowiskiem. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Dzisiaj w Sejmie mamy upamiętnienie, poprzez podjęcie uchwały, 90. rocznicy zwycięstwa pilotów mistrzów Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w zawodach lotniczych Chellenge na samolocie RWD-6.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#KrystynaSkowrońska">Gratuluję tej inicjatywy jako poseł z Podkarpacia, z regionu z lotniczymi tradycjami, z Mielca, który również ma tradycje lotnicze i słynnych lotników: Stanisława i Mieczysława Działowskich, i gdzie powstały Zakłady Lotnicze Centralnego Okręgu Przemysłowego, zbudowane i oddane do użytku 1 września 1938 r., gdzie wyprodukowano ponad 15 tys. samolotów. I z Rzeszowa, również miasta lotniczego.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#KrystynaSkowrońska">To wszystko dla braci lotniczej, a taką mam rodzinę, jest niezwykle ważne i myślę, że dzisiejsza uchwała honoruje słynnych mistrzów — bohaterów.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Przemysław Koperski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PrzemysławKoperski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Parlamentarzyści Wnioskodawcy! Wysoka Izbo! Uchwała w sprawie uczczenia Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w 90. rocznicę zwycięstwa w zawodach lotniczych Challenge i 90. rocznicę śmierci to wyjątkowa okazja, by przypomnieć dwójkę wielkich bohaterów Rzeczypospolitej, lotników, sportowców, Polaków, którzy tragicznie zginęli na Śląsku Cieszyńskim w granicach Republiki Czeskiej. To świetna okazja, by również podziękować Polskiemu Związkowi Kulturalno--Oświatowemu w Republice Czeskiej za opiekę nad Żwirkowiskiem i za opiekę nad innymi miejscami pamięci o Polkach i Polakach położonymi na terenie Republiki Czeskiej.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PrzemysławKoperski">We wtorek gościłem w Sejmie polską młodzież z gimnazjum w czeskim Cieszynie i ze smutkiem muszę powiedzieć — bo rozmawialiśmy i o historii, i o teraźniejszości — że obecne przepisy zachęcają młodych Polaków do tego, żeby rezygnowali z obywatelstwa polskiego. To jest coś, czym polski Sejm powinien się zająć, ponieważ młodzi obcokrajowcy studiujący w Polsce mają prawo do stypendium specjalnego, a młodzi Polacy mieszkańcy za granicami Rzeczypospolitej Polskiej już nie. Warto, pamiętając o historii, pamiętać również o problemach młodych Polaków mieszkających poza granicami, bo może wśród nich, tych młodych ludzi, są przyszli lotnicy, konstruktorzy, są wielcy Polacy. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MichałGramatyka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na polskim Śląsku w Cierlicku niedaleko Cieszyna, w miejscu katastrofy legendarnych polskich pilotów zbudowano mauzoleum. Juliusz Pelikán, Ślązak mieszkający w Ołomuńcu, Jan Raszka, zaolziański Polak mieszkający w Krakowie, zaprojektowali bramę z napisem „Żwirki i Wigury start do wieczności”. Ze składek czytelników krakowskiego ilustrowanego „Kuriera Codziennego” sfinansowano dzwon mauzoleum. Symboliczne mogiły lotników, połamane świerki, zakonserwowane po katastrofie, do 1940 r. były symbolicznym miejscem kultu polskości na Zaolziu.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#MichałGramatyka">Niemcy zniszczyli mauzoleum, wyrównali teren. Przetrwał pamiątkowy kamień i napis z bramy.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#MichałGramatyka">Dzisiaj mauzoleum można obejrzeć jako model 3D odtworzony w pamięci komputera i warto przy tej okazji przytoczyć słowa innego Ślązaka, autora tego modelu, pana Czesława Krainy z Trzyńca: Gdyby nie patriotyzm Polaków z Zaolzia, to tego mauzoleum by nie było. Polskie społeczeństwo zjednoczyło się wtedy niezależnie od wyznania i zbudowało mauzoleum. To jest świadectwo tego, jak mocne fundamenty miał wtedy polski patriotyzm. Bardzo dziękuję, pani marszałek, za przedłużenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Tomasz Olichwer, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#TomaszOlichwer">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! „Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura to postaci, które są dla nas przykładem odwagi i przyjaźni oraz wzorem do naśladowania. Ich sukcesy były efektem wytrwałej pracy i hartu ducha, a wola walki i wiara we własne siły pozwoliły im odnieść światowe sukcesy”. To słowa napisane przez autorów tej uchwały. Właśnie, uchwała ta, poza tym, że jest okolicznościowa, powinna być przede wszystkim inspiracją dla pokoleń, obecnego i przyszłych. Za uchwałą powinny iść czyny, dlatego chciałbym zapytać wnioskodawców: Jakie dodatkowe działania, poza tymi pięknymi słowami, zamierzacie państwo podjąć, aby pamięć o tych odważnych i zasłużonych Polakach przetrwała jak najdłużej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę sprawozdawcę komisji pana posła Przemysława Drabka o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PrzemysławDrabek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PrzemysławDrabek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Bardzo dziękuję za tę bardzo ciekawą debatę, debatę historyczną, i poważne przypomnienie tych postaci. Ta debata, jak myślę, jest niezwykle istotna. Chodzi właśnie o to, żeby przypomnieć te dwie fantastyczne postaci polskiego lotnictwa, polskich patriotów, ludzi z ogromną pasją, ludzi, którzy nie mieli ograniczeń. Nie szukali tego, czego się nie da zrobić, tylko szukali tego, co można zrobić.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#PrzemysławDrabek">Wśród pytań w trakcie debaty padały też słowa związane z drugim elementem. Z jednej strony mówimy o ich potędze, zwycięstwie, wielkim sukcesie, ale z drugiej strony mówimy też o miejscu ich tragicznej śmierci i o tym, co się wydarzyło po ich śmierci, czyli o miejscu niezwykle ważnym dla Polaków na Zaolziu, o Żwirkowisku. Pan poseł Adamowicz mówił: 15 minut. Tak, 9 km od Cieszyna, wyjeżdżamy pod górę, widzimy po prawej stronie kościół, skręcamy w prawo, mijamy Dom Polski, zjeżdżamy w dolinkę i tam jest pomnik lotnika, tam są pamiątkowe mogiły. Mogiły są dokładnie w miejscu katastrofy, w tym miejscu, gdzie nasi lotnicy zginęli. Ta uchwała jest wyrażeniem czci dla nich, ale też podziękowaniem dla pokoleń wszystkich lotników, pilotów, całego przemysłu lotniczego, tych wszystkich, którzy kontynuowali tę ideę, którą zapoczątkowali i której ważnymi prekursorami byli Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#PrzemysławDrabek">Padały tu pytania o kwestie związane ze wsparciem szkół, jeśli chodzi o wycieczki do Warszawy itd. Jest program „Poznaj Polskę” Ministerstwa Edukacji i Nauki, może warto z niego skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#PrzemysławDrabek">Padła informacja o tym, co w tym miejscu było. Tak, faktycznie było tu zniszczone przez Niemców mauzoleum. Ponadto dzięki wielkiemu wysiłkowi polskich patriotów udało się zachować elementy oryginalnej bramy, która była tam postawiona. Te elementy są do dzisiaj. Teraz jest kwestia dyskusji, jak odbudowywać, a jak nie odbudowywać, w jakiej formule — to są kwestie do uzgodnienia.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#PrzemysławDrabek">Z mojej strony chciałbym jeszcze raz bardzo serdecznie, po pierwsze, podziękować za merytoryczną dyskusję na posiedzeniu komisji, po drugie, podziękować za tę dyskusję, i po trzecie, zaprosić wszystkich państwa właśnie na Żwirkowisko do Cierlicka. Warto tam pojechać, poznać ludzi, którzy dzisiaj kultywują pamięć o tych lotnikach, pracują i dbają o to, żeby pamięć o Franciszku Żwirce i Stanisławie Wigurze nie zaginęła. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Do głosowania nad projektem uchwały przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ogłaszam teraz 15 minut przerwy, do godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Musimy poczekać, ponieważ nie ma posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 44 do godz. 13 min 59)</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Chciałam powitać Szkołę Podstawową w Zawierzbiu z powiatu sandomierskiego, szkołę, która gości na zaproszenie pana posła Marka Kwitka. Bardzo serdecznie witamy.</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-246.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o komisyjnym projekcie uchwały w sprawie podjęcia działań zmierzających do zaprzestania wydawania wiz dla Rosjan (druki nr 2611 i 2614).</u>
          <u xml:id="u-246.10" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę pana posła Kacpra Płażyńskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#KacperPłażyński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dokonaliśmy zmian w tym projekcie, który był rozpatrywany pierwotnie na posiedzeniu Komisji do Spraw Unii Europejskiej, później w pierwszym czytaniu na posiedzeniu połączonych Komisji: do Spraw Unii Europejskiej i Spraw Zagranicznych, zmian, które wynikają z oczywistej dynamiki wydarzeń. To znaczy, pierwotnie ten projekt dotyczył wiz dla Rosjan, a w tej chwili widzimy, że po ogłoszeniu częściowej mobilizacji w Rosji to już nie dotyczy tylko, można powiedzieć, wypoczynku, rekreacji, ale to też dotyczy setek tysięcy potencjalnych żołnierzy, którzy chcą uciec z Rosji, nie dlatego, że nie popierają wojny, tylko dlatego, że nie chcą stać się poborowymi i ginąć na ukraińskim froncie. Nie chcą ginąć za imperialną Rosję, mimo że w tę imperialną Rosję w dużej mierze wierzą.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#KacperPłażyński">Więc, szanowni państwo, dokonaliśmy szeregu poprawek, które m.in. uwzględniają ten kontekst sytuacyjny. Sejm Rzeczypospolitej wskazuje na to, że nie akceptuje pseudoreferendów, które miały miejsce kilka dni temu, i że jedyny porządek prawny, który jest akceptowany przez Sejm… Granice ukraińskie wyznaczające terytorium to są te granice, które są rozpoznawalne, międzynarodowe i które oczywiście uwzględniają tereny okupowane dzisiaj przez Rosję, w tym również Krym. Krym, który musi wrócić pod faktyczne panowanie Ukrainy. Tutaj nie widzimy żadnej innej możliwości, aby ta wojna miała się zakończyć inaczej niż właśnie takim scenariuszem.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#KacperPłażyński">Szanowni Państwo! Więc pozwolę sobie odczytać też nowy tytuł tej uchwały, który oddaje jej nieco zmienioną, zniekształconą treść, która po prostu została przystosowana do dnia dzisiejszego i która została podjęta, co ważne, i co też trzeba podkreślać, w ponadpartyjnym konsensusie w połączonych komisjach, bo nie było żadnego głosu sprzeciwu wobec aktualnej treści tego projektu uchwały. A więc, szanowni państwo: „Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie potępienia nielegalnych referendów przeprowadzonych przez władze rosyjskie na okupowanych terenach Ukrainy oraz podjęcia działań zmierzających do zaprzestania wydawania wiz obywatelom Federacji Rosyjskiej”.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#KacperPłażyński">Skończę tylko tym, że jest to nasz prawny, ale też moralny obowiązek. Nie ma tutaj wyjścia na skróty. A co jeszcze warto podkreślić, szanowni państwo, w kontekście również uciekających z Rosji potencjalnych żołnierzy, pamiętajmy o tym, że ci ludzie nie uciekają przed swoimi zbrodniami, ci ludzie uciekają przed poborem, a jest w naszym najlepszym i najważniejszym interesie — Polski, ale też całego wolnego świata — aby ta mieszanka wybuchowa, to niezadowolenie społeczne w Rosji jednak narastało, żeby ten bunt społeczny miał perspektywę rozwoju i dlatego tym bardziej ci wszyscy ludzie, którzy starają się z Rosji uciec, powinni w tej Rosji zostać, zmierzyć się z odpowiedzialnością, a jeżeli tę wojnę przestaną akceptować, to powinni po prostu tym autorytarnym, faszystowskim władzom rosyjskim w tej chwili wypowiedzieć posłuszeństwo. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Zalewski: Pani marszałek, a kół?)</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#komentarz">(Poseł Paweł Zalewski: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-248.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwsza pani poseł Beata Mateusiak-Pielucha, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#BeataMateusiakPielucha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zbrodnicza napaść Rosji na Ukrainę powoduje reperkusje, które trudno przewidzieć. Jedną z nich jest ucieczka z kraju Rosjan, którzy obawiają się powołania do wojska. Tylko przez 7 dni, po ogłoszeniu przez Putina mobilizacji, granice Finlandii przekroczyło ok. 46 tys. Rosjan. 80% z nich, jak podają służby fińskie, wyjechało do innych krajów Unii Europejskiej. Mamy także ok. 10 mln Rosjan, którzy wcześniej otrzymali wizy strefy Schengen.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#BeataMateusiakPielucha">Podczas ostatniego posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych Unii Europejskiej ustalono, że każde państwo członkowskie ma prawo do swojej polityki wizowej wobec Rosjan. Polska i kraje bałtyckie wyszły z inicjatywą zakazu wydawania wiz turystycznych dla Rosjan na terenie całej Unii. Trudno na równi traktować ofiary i napastników; trudno przyznawać takie same prawa uciekającym przed śmiercią ukraińskim kobietom i dzieciom i młodym Rosjanom, którzy zdecydowali się na taki krok dopiero w obawie przed powołaniem do wojska.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#BeataMateusiakPielucha">Projekt uchwały zwraca także uwagę na nielegalność referendów i innych działań na terenach ukraińskich pod okupacją Federacji Rosyjskiej.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#BeataMateusiakPielucha">Klub Prawa i Sprawiedliwości zgłasza jedną poprawkę, a mianowicie w akapicie trzecim po zdaniu drugim proponujemy dodać zdanie: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej postuluje wprowadzenie w Unii Europejskiej zakazu używania symboli promujących agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#BeataMateusiakPielucha">Wszyscy mamy w pamięci demonstracje Rosjan w Berlinie i innych miastach niemieckich z użyciem niesławnej litery „Z”. Mamy w pamięci rosyjskich sportowców używających tego symbolu agresji na Ukrainę na międzynarodowych zawodach. Uważamy, że powinno być to niedopuszczalne na terenie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#BeataMateusiakPielucha">Klub PiS popiera projekt tej uchwały ze złożoną poprawką.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Chciałam przywitać w tej chwili uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 im. Obrońców Lubaczowa w Lubaczowie. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Paweł Kowal, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PawełKowal">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przyglądam się naszej sali w czasie tej debaty, takiej nieco spokojnej, a przecież na naszych oczach dzieje się kolejny gwałt na prawie międzynarodowym. Przecież to jest tak, że Putin na terytoriach, które sama Federacja Rosyjska uważała od zawsze za część Ukrainy, przyprowadza pseudoreferenda. Przecież Putin siłą zmienia granice. Polityka Putina, ale także Łukaszenki, który wczoraj demonstracyjnie pojawił się w miejscu, które jest częścią Gruzji okupowaną przez Rosję… Putin i Łukaszenka na naszych oczach niszczą podstawy prawa międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PawełKowal">Ta uchwała z dzisiejszego dnia, ta uchwała wobec tych gwałtów, wobec nieszczęścia tej wojny jest kolejnym sygnałem, który płynie z polskiego Sejmu i który powinien być odczytany w całej Europie i w całym świecie zachodnim jako ostrzeżenie. Trzeba go powstrzymać teraz. Trzeba teraz powiedzieć: nie.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#PawełKowal">To samo dotyczy społeczeństwa rosyjskiego. To nie jest tylko wojna Putina. Tej wojny bez poparcia licznych Rosjan by nie było. Życzymy sobie, żeby Rosjanie doszli do wniosku, że w ich rękach jest zmiana, jest jeszcze czas na zmianę, chociaż jest już bardzo późno. Miejsce Rosjan jest w Rosji, tych, którzy nie powiedzieli jasno tej wojnie: nie. Oni muszą dojść do tego wniosku, który będzie ich prowadził do obalenia Putina.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#PawełKowal">Ze względu na bezpieczeństwo — przecież jako Polska, jako Zachód przyjęliśmy licznych uchodźców z tej wojny — ze względu na nasze narodowe bezpieczeństwo, ze względu na wymiar moralny tego, co się dzieje, dzisiaj chcemy Rosjanom powiedzieć: Skończcie tę wojnę. To jest w waszych rękach. To nie jest tak, że to jest świat Putina, Szojgu i jego otoczenia, na który nie macie wpływu. Ta zmiana jest w waszych rękach.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#PawełKowal">I ten głos dzisiaj powinien popłynąć także z polskiego Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Władysław Teofil Bartoszewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Ta uchwała jest konieczna i powinna być sformułowana w jak najostrzejszych słowach, dlatego że mamy w tej chwili do czynienia z drastycznym pogwałceniem prawa międzynarodowego, które przypomina mi okres po 17 września 1939 r., kiedy Związek Sowiecki przeprowadził referenda na ziemiach polskich i włączył je rzekomo za zgodą ich mieszkańców do Związku Sowieckiego. To jest łamanie prawa. Rosjanie popełniają na Ukrainie zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości, a nawet zbrodnie ludobójstwa, a wojnę na Ukrainie popiera wedle ocen oczywiście nie całkowicie niezależnych ośrodków badania opinii publicznej ok. 80%. Ci Rosjanie ponoszą za to odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Nie kupuję tutaj teorii, że wszyscy, którzy chcą wyjechać z Rosji, to są opozycjoniści, którzy chcą walczyć z Putinem z Francji, z ul. Faubourg Saint-Honoré albo z Bond Street. Oni chcą jechać tam kupować rzeczy, mieć święty spokój, nie pójść do wojska. Nie było takich protestów przeciwko rozpoczęciu tej wojny.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Szczerze mówiąc, pracowałem na Ukrainie i w Rosji przez 7 lat i przez 7 lat spotkałem jednego Rosjanina, a właściwie Rosjankę, która była kompletnie za tym, że Ukraina jest suwerennym, niepodległym i niezależnym państwem. Tam nie ma zgody na to, żeby Ukraina była państwem suwerennym. Ci Rosjanie nie mogą być nagradzani wizami do państw Unii Europejskiej, w tym do Polski.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#WładysławTeofilBartoszewski">A tak? propos: ludziom, którzy myślą, że powinniśmy ograniczyć się tylko do wiz turystycznych, zadam takie pytanie rzeczowe: Ile wiz turystycznych wydała Rzeczpospolita Polska Rosjanom od lutego 2022 r.? Ile? 15. A wszyscy inni wjechali na innych wizach. Nie chcę, żeby oni wjeżdżali na innych wizach, bo tych rodzajów wiz jest taka masa, że można tym manipulować bez końca. Dlatego to jest właściwe sformułowanie. Dlatego klub Koalicja Polska — PSL popiera tę uchwałę.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Wnosimy dwie poprawki. One są de facto poprawkami głównie redakcyjnymi. Mówiłem wczoraj na posiedzeniu komisji o tym, żeby wykreślić jedno zdanie w akapicie drugim, który odwołuje się do źródeł wywiadowczych Unii Europejskiej, co nie ma nic wspólnego z tematem, jak również powtarza jedno zdanie, które pojawia się w akapicie trzecim. Zgłaszam to pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Klub Koalicji Polskiej oczywiście zagłosuje za tą uchwałą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ponieważ dzisiaj w Sejmie gościmy rzeczywiście wiele szkół, wielu uczniów, witam szkoły, które przybyły na zaproszenie pani marszałek Małgorzaty Gosiewskiej. Witam uczniów i opiekunów z III Liceum Ogólnokształcącego im. Unii Lubelskiej w Lublinie, IV Liceum Ogólnokształcącego im. Stefanii Sempołowskiej w Lublinie, XXVII Liceum Ogólnokształcącego im. Zesłańców Sybiru w Lublinie oraz II Liceum Ogólnokształcącego im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Świdniku. Bardzo serdecznie witamy uczniów i nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Teraz bardzo proszę pana posła Krystiana Kamińskiego, Konfederacja, o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#KrystianKamiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ponieważ uchwały i rezolucje to sól naszej demokracji, więc produkujemy tych uchwał bardzo dużo. Na tym posiedzeniu to jest już chyba czwarta uchwała.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#KrystianKamiński">W pierwotnej wersji procedowaliśmy nad uchwałą, która miała na celu ograniczenie możliwości przyjazdu Rosjan do państw członkowskich UE na wizach turystycznych. Jednak pod wpływem PiS-owskiego eksperta komisji do spraw zagranicznych pana Żurawskiego vel Grajewskiego — który, cytuję, powiedział: to nie jest wiążące prawnie i nie zmienia sytuacji prawnej, ta demonstracja polityczna powinna być jak najwyrazistsza i ta będzie bardzo wyrazista — zmieniamy uchwałę, która powinna być wyrazem tego, co myśli, co sądzi o rzeczywistości polski Sejm, na po prostu ustawę PR-ową, bo do tego pan Żurawski vel Grajewski przekonał niestety PiS. Zamiast robić coś na poważnie robimy po prostu PR. Szkoda.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#KrystianKamiński">W obecnym czasie, kiedy występują mocne napięcia na płaszczyźnie międzynarodowej na linii UE — Rosja, nie jest wskazane, aby obywatele rosyjscy mogli swobodnie poruszać się po obszarze państw wspólnoty, w tym naturalnie po Polsce. Mogłoby spowodować to powstanie w ramach państw Unii Europejskiej środowiska potencjalnie podatnego na agenturę. Pod pretekstem przyjazdów w celach turystycznych czy jakichkolwiek innych Rosjanie mogą prowadzić wrogą działalność w stosunku do państw, które jawnie wspierają stronę ukraińską, a to jest niestety dużo.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#KrystianKamiński">Dodatkowo na terenie państw Unii Europejskiej znajduje się obecnie duża liczba Ukraińców i wpuszczenie dużej liczby Rosjan mogłoby spowodować zamieszki i tarcia na tym terenie, a tego chyba chcemy wszyscy uniknąć. W związku z tym powinniśmy postawić sprawę jasno.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#KrystianKamiński">W czasie prac w ramach pierwszego czytania tego komisyjnego projektu uchwały znów mieliśmy powtórkę z rozrywki. Po raz kolejny dostaliśmy projekt, który został przygotowany w sposób niechlujny, nieprzemyślany i był pisany na kolanie. Tekst zawierał liczne błędy merytoryczne, językowe i logiczne. Znajdowały się w nim wstawki z języka publicystycznego, którym nie powinny być pisane uchwały, nad którymi ma głosować polski Sejm.</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#KrystianKamiński">Część z tych błędów udało się wykreślić, jednak chciałbym wnieść jeszcze dwie poprawki. Chciałem je zgłosić wczoraj, ale pan Kacper Płażyński, który teraz rozmawia przez telefon, nie pozwolił na to, bo stwierdził, że o godz. 16 musimy kończyć posiedzenie komisji i nie ma dla niego znaczenia, co uchwalimy, byle odbyło się to szybko.</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#komentarz">(Poseł Kacper Płażyński: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: To prawda.)</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Tak było.)</u>
          <u xml:id="u-255.9" who="#KrystianKamiński">Chciałbym zgłosić zatem dwie poprawki. W drugim akapicie powinniśmy wykreślić słowa: o czym informują służby państw Unii Europejskiej. Uchwała nie jest tekstem źródłowym i nie musimy w nim udowadniać, że mamy rację. A druga poprawka dotyczy słów: niedopuszczalne moralnie jest pozwalanie obywatelom państwa prowadzącego brutalną wojnę napastniczą itd. Słowo „moralnie” powinno zostać wykreślone. Można by wyciągnąć z tego logiczny wniosek, że jest dopuszczalne pod względem politycznym, gospodarczym czy jakimkolwiek innym. A po prostu nie jest dopuszczalne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Paweł Zalewski, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PawełZalewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#PawełZalewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ukraina broni się od wielu miesięcy, ale tak naprawdę broni tych wartości, na których zbudowana jest tożsamość państwa polskiego, tożsamość Zachodu. Broni demokracji, broni rządów prawa. Podziwiamy walkę Ukraińców, podziwiamy ich determinację i mobilizację, więc spoczywa na nas olbrzymi obowiązek realizacji mądrej polityki, która ich wesprze. Dobrze, że na wniosek mojego koła, koła Polska 2050, ta uchwała została uzupełniona o bardzo ważne kwestie, o których wcześniej zapomniano. Mianowicie chodzi o potępienie pseudoreferendów, które miały miejsce, oraz o potępienie kwestii absolutnie skandalicznej, sprzecznej z konwencją genewską, czyli rekrutacji obywateli Ukrainy z terenów okupowanych do jednostek rosyjskich czy walczących po stronie rosyjskiej. To jest bardzo ważne uzupełnienie. Bez tego w moim przekonaniu ta uchwała byłaby dzisiaj, w tym kontekście, z którym mamy do czynienia, całkowicie nieadekwatna.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#PawełZalewski">Tak jak powiedziałem wcześniej, musimy walczyć mądrze. Walczyć mądrze możemy wówczas, kiedy nasz wróg będzie zdefiniowany. I tym wrogiem dzisiaj jest Putin, jego ekipa, jego poplecznicy, ci wszyscy, którzy go popierają, a nie wszyscy Rosjanie. Bo jest tak, że jest bardzo mała, ale tym bardziej wartościowa, grupa Rosjan, przeciwników Putina, którzy walczą z nim, którzy ryzykują swoje życie, swoje bezpieczeństwo, swoją wolność, a także bezpieczeństwo swoich rodzin. I niezwykle ważne jest, abyśmy to rozdzielili, abyśmy nie wrzucali wszystkich do jednego worka, jak to zrobiła wasza koleżanka pani Lichocka, która powiedziała, że tak naprawdę naszymi wrogami są wszyscy Rosjanie i że nie chcemy żadnych Rosjan tutaj, w Europie, nawet tych, którzy walczą z Putinem. Otóż uzasadnienie tej uchwały w moim przekonaniu jest błędne, bo zakłada ono, że wrogiem demokracji, wrogiem Ukrainy są wszyscy Rosjanie. Otóż uważam, że trzeba uszanować tych Rosjan, którzy walczą z Putinem. Proponujemy zrobić to poprzez dodanie do tej uchwały ostatniego akapitu mówiącego o tym, że wzywamy do kontynuowania wydawania wiz humanitarnych dla przeciwników Putina i ich rodzin, bo akurat to są sojusznicy Ukrainy i Polski w walce z Putinem.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#PawełZalewski">Pani marszałek, pani pozwoli, że zgłoszę tę poprawkę do końca tej debaty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#JarosławSachajko">Wysoka Izbo! Szanowni Goście!</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#JarosławSachajko">W imieniu koła parlamentarnego Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania komisji o komisyjnym projekcie uchwały w sprawie podjęcia działań zmierzających do zaprzestania wydawania wiz dla Rosjan.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#JarosławSachajko">Uchwała nie budzi żadnych wątpliwości. Powinna być przyjęta, aby jasno pokazać społeczeństwu rosyjskiemu, że nie akceptujemy agresji na Ukrainę, nie akceptujemy tego barbarzyństwa, tych gwałtów, tego znęcania się nad ludnością cywilną, które mają miejsce na Ukrainie. Społeczeństwo rosyjskie w ogromnej części popiera tę agresję. Różne badania pokazują, że jest to ponad 80%, więc nic się nie zmieniło przez ostatnie kilka dni w sprawie poparcia. Zmieniło się tylko to, że część Rosjan widzi śmierć w oczach, widzi, że ta wojna to nie tylko wojna w telewizji, że inni giną. Okazuje się, że i oni musieliby zginąć, i tylko dlatego uciekają.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#JarosławSachajko">Nie zgadzamy się również na grożące Polakom niebezpieczeństwo związane z przeniknięciem do naszego kraju agentów Putina, którzy mogliby chcieć przeprowadzić tutaj dywersję. Pamiętajmy o tym, że jesteśmy państwem przyfrontowym, państwem, przez które na Ukrainę dociera najwięcej broni. Takie działania dywersyjne mogłyby mieć miejsce.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#JarosławSachajko">Bardzo dobrze, że uchwała została poszerzona o potępienie pseudoreferendów. Pamiętamy 1939 r. i niby-ochronę ludności rosyjskiej na terenach polskich. To była zwykła, ordynarna agresja, wbicie Polakom noża w plecy w 1939 r. Dlatego też dobrze, że jest uchwała. Mam nadzieję, że ona będzie poparta przez wszystkich posłów. Chodzi o to, aby ten sygnał dla Rosji był czytelny i jednoznaczny. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Polskiej Partii Socjalistycznej popiera komisyjny projekt uchwały w sprawie podjęcia działań zmierzających do zaprzestania wydawania wiz dla Rosjan, druki nr 2611 i 2614.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#JoannaSenyszyn">Agresja Rosji na Ukrainę stanowi wyraz imperialnych dążeń i ambicji Putina, ale też jest popierana przez 80% rosyjskiego społeczeństwa. Rosyjscy żołnierze wykazują wręcz niewiarygodne bestialstwo, łamią wszystkie międzynarodowe konwencje. Mordują ludność cywilną, w tym kobiety, dzieci, seniorów. Gwałcą i rabują. Robią bezprawne referenda. Niestety ta polityka jest popierana przez większość Rosjan. Dlatego uważamy, że istotnie trzeba położyć temu kres. Nie należy wpuszczać Rosjan do Polski. Oczywiście jest ryzyko, i tego nie unikniemy, że część Rosjan ubiegających się o wizy to przeciwnicy Putina. Ale jak ich odróżnić? Teraz większość ucieka, gdyż nie chce ginąć w Ukrainie, a nie dlatego, że nie popiera tej wojny. Chce ją prowadzić cudzymi rękami, chce dalej prowadzić wygodne życie, korzystać z możliwości wyjazdu.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#JoannaSenyszyn">Nie będziemy pierwszym krajem, który odmówi Rosjanom wjazdu. Wydaje się, że solidaryzowanie się z tymi, którzy nie chcą widzieć Rosjan, dopóki Rosjanie nie zmienią swojej polityki w stosunku do Putina i rządzącej oligarchii, jest niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#JoannaSenyszyn">Musimy mieć świadomość, że wśród tych Rosjan, którzy mogą się ewentualnie starać o wizy, mogą być osoby wysłane przez putinowski reżim do inwigilacji w Polsce. Pamiętajmy, że Macierewicz pozbawił Polskę Wojskowych Służb Informacyjnych i że jesteśmy w pewien sposób bezbronni.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#JoannaSenyszyn">Dobrze się też stało, że w tej uchwale jest potępienie referendów, ponieważ te referenda są absolutnym skandalem. Czesi mają na tyle poczucia humoru — chociaż oczywiście trudno w tej sytuacji wykazać się humorem — że chcą zrobić referendum w sprawie aneksji Kaliningradu i cieszą się, że będą mieć dostęp do morza. Ale może rzeczywiście ośmieszając politykę Putina, też osiągniemy cel. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zablokowanie obywatelom rosyjskim możliwości wjazdu do Unii Europejskiej ma dwojaki sens. Po pierwsze, niedopuszczalne moralnie jest pozwalanie obywatelom państwa prowadzącego brutalną agresję i wojnę i dokonującego aktów terroryzmu na swobodne poruszanie się po Europie, wypoczynek na europejskich plażach czy korzystanie z europejskich miast. Po drugie, możliwość wjazdu do Unii jest wykorzystywana przez Rosjan do demonstrowania poparcia dla wojny i zbrodniczych działań, a także ułatwia państwu rosyjskiemu prowadzenie operacji wywiadowczych i dywersyjnych na terenie Unii Europejskiej. Tę możliwość należy zablokować w imię bezpieczeństwa całej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#JanSzopiński">Szanowna Pani Marszałek! Chciałbym do przedstawionego projektu wnieść poprawkę. Zwracamy się do polskiego rządu o dalsze udzielanie schronienia tym obywatelom Rosji, którzy opuszczają swój kraj w związku z prześladowaniami mniejszości etnicznych oraz działalnością opozycyjną i antywojenną. W obecnej sytuacji zachowanie zasad humanitarnych jest naszym zdaniem świadectwem związanym z przestrzeganiem praw człowieka i wiernością wartościom demokratycznym, a pomaganie tym, którzy opuszczają Rosję w związku z tym, że działają w opozycji antyputinowskiej, jest, jak się wydaje, naszym obowiązkiem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zgłosić się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">1 minuta na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwszy zgłosił się pan poseł Michał Szczerba.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest pytanie kierowane do polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, tylko chyba nie widzę reprezentanta.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#JanSzopiński">Pan poseł jest reprezentantem Ministerstwa Spraw Zagranicznych? Nic nie wiem.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#komentarz">(Poseł Kacper Płażyński: Nie, ja jestem wnioskodawcą.)</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#JanSzopiński">Aha. Nie, to jest do ministerstwa. W związku z tym będę prosił Prezydium Sejmu może o przekazanie tego pytania i odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-265.5" who="#JanSzopiński">Mianowicie pod koniec sierpnia ministrowie spraw zagranicznych państw Unii Europejskiej odbyli nieformalne spotkanie w Pradze, na którym zawarli porozumienie w sprawie zawieszenia umowy o uproszczeniu wydawania wiz dla Rosjan. Chciałbym się dowiedzieć, które kraje przestrzegają owego nieformalnego postanowienia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Uchwała jak najbardziej słuszna, ale mam pytanie do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Jakie kolejne kroki podejmie rząd Polski w stosunku do obywateli Rosji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#GrzegorzBraun">No jednak votum separatum, Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Wiadomo.)</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#GrzegorzBraun">Czytam w tym projekcie: niedopuszczalne moralnie jest pozwalanie obywatelom państwa prowadzącego brutalną wojnę napastniczą i dokonującego aktów terroryzmu państwowego na swobodne poruszanie się po Europie. I teraz pytanie, czy my przyjmujemy takie uchwały, które by naszym służbom dyplomatycznym zakazywały wydawania wiz Amerykanom, obywatelom Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, które prowadzą czasem naraz kilka takich wojen i dopuszczają się niewątpliwie aktów terroru państwowego, dokonując egzekucji zdalnie na różnych funkcjonariuszach obcych państw.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A kogo napadła Ameryka?)</u>
          <u xml:id="u-269.4" who="#GrzegorzBraun">Czy my przyjmujemy takie uchwały na użytek obywateli państwa położonego w Palestynie, które na co dzień walczy z nieletnimi Palestyńczykami? Czy my przyjmujemy takie uchwały? Szanowni państwo, trwa wojna.</u>
          <u xml:id="u-269.5" who="#GrzegorzBraun">Pani marszałek, 20 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Panie pośle, bardzo proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#GrzegorzBraun">Służby dyplomatyczne mają rozmaite sposoby na kontrolowanie procedury wizowej. Od tego jest procedura wizowa, żebyśmy nie wpuszczali jak leci każdego. Stosujmy tę procedurę. Nasze służby trzyliterowe niech działają, ale na litość boską, nie pakujmy Polski jeszcze głębiej w rolę strony wojującej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oczywiście ta uchwała jest jak najbardziej potrzebna, zwłaszcza w obszarze dotyczącym nieuznania wyników pseudoreferendów. Nie należy słuchać żadnego typu rosyjskich suflerów, którzy próbują odwodzić Wysoką Izbę od podjęcia takiej uchwały. To jest w interesie bezpieczeństwa, to jest w interesie demokratycznej Ukrainy. Demokratyczny Sejm Rzeczypospolitej Polskiej takie stanowisko powinien wyrazić. Mam nadzieję, że ta uchwała zostanie podjęta.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#MirosławSuchoń">Natomiast jest pytanie o to, w jaki sposób będą traktowani obywatele rosyjscy, którzy funkcjonują choćby w opozycji demokratycznej. Bardzo bym prosił — o ile jest to możliwe i pani marszałek będzie uprzejma przekazać to pytanie na ręce przedstawiciela rządu — o odpowiedź na pytanie, w jaki sposób ci obywatele będą traktowani w obszarze przyznawania wiz. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Sławomir Nitras, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#SławomirNitras">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest dramatyczna wojna, w której jedno państwo, Rosja, napadło na drugie państwo. Porównywanie tego z czymkolwiek innym, chociażby z Amerykanami, z tej mównicy po prostu nie przystoi, bo jest nieprawdziwe. Jesteśmy w Polsce, w kraju, który wielokrotnie ze strony Rosji podobnych działań doświadczył.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#SławomirNitras">Myślę, że z jednej rzeczy możemy być zadowoleni. Jeżeli Polsce udało się w czasie tego konfliktu, w czasie napaści rosyjskiej na Ukrainę, przekonać świat — a udało nam się to wielokrotnie — że trzeba pomagać w większym stopniu uchodźcom, że trzeba zwiększać sankcje nakładane na Rosję… To jest nasza zasługa. Nasza, wasza, nasza. Zasługa tego, że polscy politycy w tej sprawie wykazywali pewną konsekwencję i zgodę.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#SławomirNitras">Pamiętam wizytę prezydenta Bidena, gdy premier Morawiecki stał wspólnie z prezydentem Trzaskowskim. Myślę, że to też na świecie zostało docenione, to że w tej sprawie Polacy potrafią mieć wspólne zdanie.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#SławomirNitras">Jeżeli, panie ministrze, którego chyba niestety nie ma, ta uchwała polskiego parlamentu przyjęta, jeśli nie większością, to na pewno przytłaczającą większością głosów przyczyni się do tego, że zaostrzymy jakieś kolejne sankcje w stosunku do agresorów rosyjskich, będzie to dobrze wykonany nasz wspólny obowiązek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Adam Szłapka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#AdamSzłapka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rosja to jest państwo zbrodnicze, terrorystyczne, które napadło suwerenny kraj, Ukrainę. Dokonuje tam zbrodni wojennych, przeprowadza jakieś pseudoreferenda. To jest ten moment, żeby właśnie symbolicznie, przez tę uchwałę, pokazywać naszą niezgodę, to że nie zgadzamy się na to, żeby ktokolwiek myślał, że jest normalnie, żeby obywatele Rosji mogli sobie jakby nigdy nic podróżować po Europie, po świecie i wypoczywać na plażach. Dlatego ta uchwała jest niezwykle ważna właśnie w aspekcie symbolicznym. Tekst, który jest teraz procedowany, jest dużo lepszy niż tekst pierwotny. To ważne, żebyśmy podjęli tę uchwałę jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#AdamSzłapka">W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej chciałbym zaproponować jedną poprawkę, mianowicie, żeby pierwsze zdanie pierwszego akapitu brzmiało: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej nie uznaje wyników nielegalnych referendów zorganizowanych przez służby Federacji Rosyjskiej na okupowanych terytoriach Ukrainy. Chodzi o to, żeby jednoznacznie wskazać, że po stronie ukraińskiej nie ma żadnych kolaborantów, że to Federacja Rosyjska jest agresorem i jest organizatorem wszystkiego, co się tam dzieje. Bardzo proszę Wysoką Izbę o poparcie tej poprawki. Dużo bardziej jednoznaczna będzie wtedy w swoim brzmieniu ta uchwała. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ostatnim akapicie pada stwierdzenie, że państwa Unii Europejskiej i instytucje unijne powinny solidarnie stanąć po stronie napadniętych, a przeciwko napastnikom. Powstaje pytanie: Dlaczego tylko państwa Unii Europejskiej? Dlaczego nie dotyczy to wszystkich państw? Dlaczego Sejm w ostatnim zdaniu apeluje o dalsze działania do prezesa Rady Ministrów, ale nie apeluje do parlamentów wszystkich państw? Wydaje się, że my jako bezpośredni sąsiedzi Ukrainy, którzy wspierają Ukrainę — do Polski przybyło kilka milionów Ukraińców — powinniśmy zaapelować do parlamentów wszystkich państw świata, aby popierały Ukrainę. Jaki będzie efekt, to już zupełnie inna sprawa. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! O tym, jak wszyscy jesteśmy zjednoczeni w tej sprawie, niech świadczy fakt, że projekt uchwały został przyjęty na posiedzeniu komisji jednogłośnie. Co prawda cała wspólnota europejska nadal nie ma jednego wspólnego stanowiska wobec ewentualnego całkowitego zaprzestania wydawania wiz Rosjanom, ale zatwierdzono zawieszenie umowy wizowej, co będzie skutkowało wyższymi opłatami, koniecznością składania dodatkowych dokumentów i tym samym wydłużeniem całego procesu otrzymywania wiz. Mam jednak pytanie dotyczące tzw. wiz humanitarnych dla przeciwników reżimu. Czy rząd zamierza je utrzymać, czy będzie dążył do całkowitego zaprzestania wydawania tych dokumentów dla obywateli Rosji? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jacek Protasiewicz, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#JacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#JacekProtasiewicz">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Ta uchwała bez wątpienia jest potrzebna. Dobrze, że polski parlament przedstawia swoją opinię na temat tego, co aktualnie dzieje się w Ukrainie, zwłaszcza że tekst uchwały został poszerzony o potępienie bezczelnych, bezprawnych, skandalicznych quasi-referendów zorganizowanych ostatnio przez władze Federacji Rosyjskiej na zajętych terytoriach suwerennego państwa ukraińskiego. Jasne jest również, że polityka wizowa wobec Rosjan powinna zostać bardzo zaostrzona. Jest coś nieprzyzwoitego w tym, że kiedy Ukraińcy są w bestialski sposób mordowani, rosyjscy turyści wypoczywają, opalają się na plażach południowej Francji, Włoch czy Grecji. Jednak pośpiech w pracy nad tym tekstem sprawił, że tytuł uchwały został sformułowany tak, jakby dotyczyła ona wszystkich wiz. Rodzajów wiz jest blisko 30. Wśród nich są nie tylko wizy turystyczne, nie tylko wizy wystawiane w celu robienia biznesu, lecz także np. wizy dla repatriantów, dla rodzin repatriantów, dla obywateli rosyjskich posiadających kartę Polaka, czyli Polaków z pochodzenia, oraz wreszcie wizy humanitarne. Chciałbym na potrzeby dyskusji, do protokołu i do wiadomości oglądających nas obywateli Rzeczypospolitej Polskiej powiedzieć, że to, że taką uchwałę podejmujemy, nie oznacza, że np. przeciwników wojny czy przeciwników Putina również zamierzamy karać nieprzyznawaniem wiz albo że chcemy ograniczać możliwość podróżowania Polaków do Polski. Chciałbym prosić pana posła sprawozdawcę, żeby poprawki, które o tym mówią, zostały przez klub Prawa i Sprawiedliwości poparte.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Maciej Gdula.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#MaciejGdula">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Atak Rosji na Ukrainę to niezwykła zbrodnia. Nie można udawać, że sprawy powinny toczyć się zwyczajnie. Zwyczajnym tokiem spraw jest to, że turyści przyjeżdżają do Unii Europejskiej, zwiedzają europejskie stolice, wypoczywają na europejskich plażach. Na to nie ma zgody i dlatego pojawiła się uchwała dotycząca ograniczenia wydawania wiz, na początku wiz turystycznych. Niestety, w toku prac zostało to rozszerzone na wszystkie wizy, także na wizy humanitarne, wizy repatriacyjne czy wizy wydawane w celu udzielenia ochrony czasowej. Moim zdaniem i zdaniem klubu Lewicy źle się stało, że w uchwale nie zawarto sformułowania, że państwo polskie udzieli schronienia działaczom politycznym opozycji antyputinowskiej, działaczom antywojennym, a także ludziom, którzy reprezentują mniejszości etniczne, które są wykorzystywane przez aparat wojenny Putina. Apeluję do wszystkich państwa o poparcie poprawek, które nadadzą uchwale humanitarny wymiar i tak naprawdę będą świadectwem przestrzegania praw człowieka i naszego demokratycznego nastawienia.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JarosławSachajko">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Koło poselskie nazywa się Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałem zapytać posła sprawozdawcę i pana ministra — proszę o pisemną odpowiedź na pytanie — ile w tej chwili w Polsce przebywa Rosjan na podstawie poszczególnych rodzajów wiz. Bardzo mnie interesują wizy, na podstawie których można w Polsce legalnie pracować, bo wydaje mi się, że te wizy również powinny być zabronione i cofnięte. Tak naprawdę my swoją niepodległość wywalczyliśmy. Tysiące niekoncesjonowanych opozycjonistów tutaj walczyło, ryzykując swoim życiem. Ostatnio pan prezydent Andrzej Duda nadał Order Orła Białego panom Chojeckiemu, Macierewiczowi oraz Naimskiemu. To są osoby, które przez lata ryzykowały tu, w Polsce, życiem, starając się wygrać z komunistycznym reżimem. Nie popierajmy dalej agresji Rosji na Ukrainę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Anna Dąbrowska-Banaszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! To bardzo ważne, aby okazać wsparcie napadniętemu narodowi. Agresor powinien mieć poczucie i wiedzę, że to, czego się dopuszcza, nie pozostanie bezkarne. Projekt uchwały w sprawie potępienia nielegalnych referendów przeprowadzanych przez władze rosyjskie na okupowanych terenach Ukrainy oraz podjęcie działań zmierzających do zaprzestania wydawania wiz obywatelom Federacji Rosyjskiej jest bardzo ważne. Na łamanie prawa nie ma zgody. Nie ma również zgody na używanie symboli promujących agresję państwa rosyjskiego na Ukrainę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Dariusz Kurzawa, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#DariuszKurzawa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W Rosji 73 tys. osób zadeklarowało narodowość polską, z czego około 47 tys. osób włada językiem polskim. Do pochodzenia czy do korzeni polskich przyznaje się ponad 200 tys. obywateli Rosji. Słuszna jest ustawa zmierzająca do tego, abyśmy zablokowali obywatelom Rosji możliwość poruszania się po Unii Europejskiej, ale także przedostawania się do Polski. Ale mam pytanie: Co z tymi obywatelami pochodzenia polskiego, którzy deklarowali, że są Polakami, a nie posiadają polskiego paszportu? Jeżeli będą chcieli wrócić na łono ojczyzny, tutaj, do Polski, to czy jest dla nich jakaś furtka? Czy jest jakaś możliwość, aby ułatwić powrót tym obywatelom Federacji Rosyjskiej, którzy przyznają się do swojego polskiego pochodzenia i chcą wrócić do kraju swoich przodków? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#MartaWcisło">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rosjanie uciekają z Rosji, ale nie dlatego, że nie popierają wojny, tylko dlatego, że nie chcą ginąć za imperialną Rosję i za Putina. Jeśli nie chcą ginąć za Rosję i nie chcą popierać Putina, powinni wypowiedzieć posłuszeństwo w związku z napaścią i gwałtami, które są czynione na niepodległym, demokratycznym kraju. Na naszych oczach dzieją się mordy, gwałty, siłą zmieniane są granice niepodległego państwa. To nie jest tylko wojna Putina, to jest wojna Rosji i Rosjan. Ze względu na nasze bezpieczeństwo ale także z uwagi na względy moralne — miejsce Rosjan jest w Rosji.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#AndrzejSzlachta">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dobrze, że Polska, kraje Unii Europejskiej, cały demokratyczny świat potępiają imperialistyczne, zbrodnicze działania Federacji Rosyjskiej inspirowane jednoznacznie przez dyktatora Putina. Dotychczasowe sankcje ekonomiczne, gospodarcze, polityczne, blokowanie sportowców rosyjskich na imprezach międzynarodowych są wyrazem międzynarodowej solidarności i potępienia barbarzyństwa reżimu Putina. Ta uchwała jest jak gdyby kolejnym etapem sprzeciwu i nakładanych sankcji. Ale mam takie wątpliwości, a raczej nawet pewność, że Rosja zastosuje retorsję w stosunku do Polaków. Mamy takie sytuacje, że Polacy mieszkający tam lub tu mają rodziny. Czy polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych przygotowuje się do takiego wariantu, zastanawia się nad tym, jak pomóc Polakom w tej nowej rzeczywistości? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ostatnie pytanie zadaje pan poseł Paweł Kowal, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PawełKowal">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#PawełKowal">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wracam na tę mównicę, żeby powiedzieć jeszcze raz o wadze potępienia tych aneksji i nielegalnych referendów. Trzeba z tej trybuny, z trybuny polskiego sejmu podkreślić wagę tego, co stało się wczoraj wieczorem. Chodzi o oświadczenie rządowego Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego Białorusi ze Swiatłaną Cichanouską i z Pawłem Łatuszką na czele. Trzeba powiedzieć z tej trybuny dzisiaj Polsce, ale też całemu wolnemu światu, że są Białorusini, którzy są sprawiedliwi. Jest dobry, prawowity rząd pod przywództwem Swiatłany Cichanouskiej, który powiedział nie tym działaniom Putina. Ten rząd stać było na akt odwagi, gdyż powiedział, że wizyta Łukaszenki na terytorium, które należy do Gruzji, a jest okupowane przez Rosję, to próba usprawiedliwienia kolejnych zaborów i kolejnych aneksji. Myślę, że jestem tu wyrazicielem nie tylko swoich przekonań.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#PawełKowal">Chciałbym wam powiedzieć, drodzy, sprawiedliwi Białorusini, że za tę postawę wam dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuje bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Kacpra Płażyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#KacperPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#KacperPłażyński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odniosę się do tych pytań, które padły. Mam nadzieję, że zanotowałem wszystkie. Część była skierowana do rządu, m.in. pytanie pana posła Bartoszewskiego. Ja nie mam takich danych. Przyznam, że to nie był…</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#komentarz">(Poseł Władysław Teofil Bartoszewski: Ja nie pytałem.)</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#KacperPłażyński">Ktoś pytał o liczbę Rosjan, którzy aktualnie legalnie przebywają w Polsce. Niestety nie mam takich danych, więc trzeba będzie poprosić pana ministra o taką informację, myślę, na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#KacperPłażyński">Ale odniosę się do konkretnych pytań. Było pytanie, dlaczego w tekście jest mowa również o tym, że ta wojna jest niemoralna. Dlatego że wojna, wbrew pozorom, może być też moralna, a tutaj mówimy o niemoralnej wojnie, gdzie dokonuje się zbrodni wojennych, w tym ludobójstwa, która jest wojną napastniczą, a nie obronną. Niektóre decyzje polityczne mogą być moralne, inne decyzje polityczne mogą być niemoralne, dlatego tutaj ta wojna przyjmuje podwójny charakter. Z jednej strony łamie prawo międzynarodowe, z drugiej strony jest w sposób oczywisty niemoralna i mimo że moralność nie jest słowem normatywnym, to mówimy tutaj o uchwale wyrażającej pewne emocje, intencje, która ma też budować pewną perspektywę patrzenia na tę wojnę, na tę napaść rosyjską, więc stąd taki zapis i wydaje mi się, że on jest jak najbardziej właściwy.</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#KacperPłażyński">Druga sprawa. Pytanie o to, co z opozycjonistami rosyjskimi względem reżimu Władimira Putina. Szanowni Państwo! Tutaj były tak naprawdę dwa pytania w tej kwestii. Szanowni państwo, w dalszym ciągu… Zresztą zacznę od tego, że ta uchwała to jest przecież miękkie prawo, ona o niczym nie decyduje, to jest pewne wezwanie naszych europejskich partnerów, żeby podjąć działania podobne do tych, które podejmuje Polska, nawet je rozszerzać, więc to hard law jest dopiero przed nami. Ale szanowni państwo, jeżeli chodzi o opozycję rosyjską, to jeżeli rzeczywiście jest prześladowana, to w dalszym ciągu są inne instrumenty, których przecież nie kwestionujemy, jak chociażby prawo azylowe w tym zakresie. Istnieje ochrona międzynarodowa. Przecież w dalszym ciągu każda z takich osób będzie mogła ubiegać się o taką ochronę. Tutaj się nic nie zmienia, bo to jest część prawa ustrojowego, międzynarodowego w zakresie ochrony praw człowieka. Tu się nic nie zmienia. Natomiast bądźmy też tego świadomi, że opozycja w Rosji wobec Władimira Putina i dzisiaj rządzących w Rosji nie jest jednorodna. Śmiem zaryzykować twierdzenie, że większość z niej jest innym obliczem neoimperialnej Rosji, jak chociażby pan Nawalny, który w naszej europejskiej świadomości z reguły kojarzy się bardzo pozytywnie jako osoba, która trafiła do więzienia z uwagi również na swoją walkę z tym reżimem, za którą on teraz słono płaci, ale jednocześnie pan Nawalny był zwolennikiem aneksji Krymu, był zwolennikiem ataku Rosji na jej wschodnie terytoria. Pan Nawalny jest również przedstawicielem wielkorosyjskiej myśli neoimperialnej, tego ruskiego miru, i takie osoby jak najbardziej nie powinny być również do Polski wpuszczane. Bo możemy po prostu spaść z rynny… Możemy znaleźć się w takiej samej sytuacji, może nawet groźniejszej, bo Władimira Putina mogliby zastąpić ludzie o bardzo podobnych poglądach na sprawy międzynarodowe, na rolę Rosji w sprawach międzynarodowych, a za to dużo groźniejszych, bo z lepszym wizerunkiem, lepiej obracających się w świecie zachodnim, wykształconych na Zachodzie, może lepiej rozumiejących różne procesy i potrafiących być lepszym kameleonem niż Putin. Na pewno Rosja w tej chwili oblicza, na ile właśnie takich kameleonów wstawić tam, gdzie w tej chwili jest Putin, ale to nic dobrego dla Europy ani dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#KacperPłażyński">Dlaczego nie apelujemy do wszystkich państw, tylko odnosimy się przede wszystkim do państw Unii Europejskiej. Bo politykę bezpieczeństwa w ramach państw NATO i w ramach państw Unii Europejskiej realizujemy na różnego szczebla spotkaniach instytucji również europejskich. Mimo że generalnie ochrona granic to jest kwestia indywidualna każdego z państw i każde z państw indywidualnie podchodzi do tego, jak restrykcyjne prawo migracyjne w tej chwili przedsięwziąć w związku z atakiem Rosji na Ukrainę wobec Rosjan, obywateli rosyjskich, jak pokazują Polska i państwa bałtyckie, Finlandia, każdy ma trochę inne spojrzenie. Ale jednak, szanowni państwo, odnosimy się do tego konkretnego kierunku naszego najbliższego partnerstwa, gdzie jednak też obowiązuje chociażby umowa Schengen, która przede wszystkim składa się z państw Unii Europejskiej, z naszego kontynentu. Dlatego odnosimy się do partnerów europejskich. Bo wbrew pozorom ta uchwała nie jest abstrakcyjna, tylko jest bardzo konkretna w swojej treści naszych postulatów co do tego, co należałoby zrobić, jakie prawo wzmocnić, pogłębić, po prostu jako ochronę przed ewentualnymi negatywnymi konsekwencjami przyjmowania w dalszym ciągu rosyjskich obywateli do strefy Schengen, przede wszystkim do państw znajdujących się w strefie Schengen. I to wszystko, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-299.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Do głosowania…</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Nie słychać, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jak to nie słychać, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: O, teraz już.)</u>
          <u xml:id="u-300.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu uchwały, proponuję, aby Sejm przystąpił do głosowania nad tym projektem po doręczeniu paniom i panom posłom tekstu poprawek.</u>
          <u xml:id="u-300.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-300.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-300.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim oddam głos panu posłowi, chciałam bardzo serdecznie przywitać młodzież z Dolnego Śląska ze Szkoły Podstawowej w Kościelniku w powiecie legnickim. Witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-300.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-300.11" who="#MałgorzataKidawaBłońska">A teraz bardzo proszę, z wnioskiem formalnym pan poseł Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#GrzegorzBraun">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#GrzegorzBraun">Pani Marszałek! W kwestii formalnej dotyczącej sposobu przeprowadzenia głosowania nad tą uchwałą, ponieważ nie jestem pewien, czy to zostało dostatecznie jasno przeze mnie powiedziane: sprzeciwiam się przyjmowaniu tej uchwały przez aklamację. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ogłaszam przerwę do godz. 15.15.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 54 do godz. 15 min 28)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#ElżbietaWitek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę państwa posłów o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych, druk nr 2645.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#ElżbietaWitek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#ElżbietaWitek">Zapraszam pana marszałka Terleckiego.</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#ElżbietaWitek">Panie marszałku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#RyszardTerlecki">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dziś w Krakowie zmarł Mieczysław Gil, działacz „Solidarności”, poseł i senator Rzeczypospolitej Polskiej, wielokrotny więzień polityczny, człowiek o wielkich zasługach dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#RyszardTerlecki">Uczcijmy jego pamięć chwilą milczenia.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#komentarz">(Zebrani wstają, chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-304.4" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-304.5" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Niech odpoczywa w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-304.6" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-304.7" who="#RyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#ElżbietaWitek">Proszę państwa, zanim przystąpimy do głosowań, mamy jeszcze wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Jacek Ozdoba, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#JacekOzdoba">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! To, że doktryna Neumanna dotyczy pospolitych przestępców, wszyscy na tej sali dobrze wiemy, ale co w waszych szeregach robi człowiek, którego działania departament stanu nazywa rosyjską dezinformacją?</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#JacekOzdoba">Panie Budka! Panie Schetyna! Niech pan tutaj wyjdzie i powie Polakom, że nie wpisujecie się w prorosyjskie poglądy,…</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#JacekOzdoba">…że wasz europoseł zostanie wyrzucony. Dzisiaj europosłowie Prawa i Sprawiedliwości zadali pytanie: Kto i jakim cudem finansuje europosła, który jest wykorzystywany przez Federację Rosyjską? Nie macie wstydu. Jeżeli Tusk szuka przyjaciół Putina, to niech zacznie od siebie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-306.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Robert Winnicki, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#ElżbietaWitek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#RobertWinnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wnoszę o przerwę, dlatego że dziś odbyła się interwencja poselska posłów Konfederacji w Ministerstwie Aktywów Państwowych. Dlaczego? Dlatego że, szanowni państwo, być może stoimy u progu najcięższej zimy w historii III Rzeczypospolitej, najcięższej, ponieważ ten rząd, rząd PiS-u, najpierw zamknął 20 kopalń, podpisał wszystkie zgody, skapitulował przed Unią Europejską, a następnie od marca tego roku rząd Morawieckiego, rząd Sasina, rząd Jarosława Kaczyńskiego doprowadził do tego, że w Polsce nie ma węgla, że w państwie leżącym na węglu nie ma węgla, że jest głód węgla, że jest drożyzna, że jest zimno.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ruskiego węgla nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#RobertWinnicki">To jest wasza odpowiedzialność. Czeka was za to odpowiedzialność i to nie tylko przed Trybunałem Stanu. Jako decydenci powinniście ponieść odpowiedzialność karną. Czekamy na dymisję. Czekamy na dymisję odpowiedzialnych za ten chaos, za ten bałagan, za tę tragedię.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: To proszę się podać do dymisji.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#ElżbietaWitek">Ponieważ został zgłoszony wniosek o przerwę, poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za ogłoszeniem przerwy?</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 430 posłów. 171 — za, 245 — przeciw, 14 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-309.7" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Jacek Protas z Koalicji Obywatelskiej zgłasza wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#JacekProtas">Pani Marszałek! Zgłaszam wniosek formalny o odroczenie obrad po to, żeby pan prezes Kaczyński bądź ktoś przez niego upoważniony wyjaśnił Polkom i Polakom, kto i w jakim celu wpadł na skandaliczny pomysł przesunięcia wyborów samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#JacekProtas">Kiedy 4 lata temu preparowaliście na swój użytek Kodeks wyborczy, zaproponowaliście m.in. wydłużenie kadencji samorządu. Udowadnialiście wtedy, że zbieg terminów wyborów parlamentarnych i samorządowych w niczym nie przeszkadza.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#JacekProtas">Dzisiaj, kiedy sondaże spadają, zmieniliście zdanie i okazuje się, że udowadniacie, że 6 tygodni przerwy między wyborami parlamentarnymi a samorządowymi to za mało, ale ten sam okres 6 tygodni przerwy między wyborami samorządowymi a wyborami do europarlamentu jest okej. To jest skandaliczna decyzja, polityczna decyzja. Znów preparujecie terminy wyborów zgodnie ze swoimi potrzebami.</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Łukasz Schreiber z wnioskiem przeciwnym.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Ale minister ma pierwszeństwo…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#ŁukaszSchreiber">Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! To bardzo dobrze, że przedstawiciele lewej strony sali przypominają tamtą ustawę o wyborach…</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Liczba.)</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#ŁukaszSchreiber">…ustawę, dzięki której, przypomnę, liczba głosów nieważnych w roku 2018 zmniejszyła się kilkukrotnie w przeciwieństwie do roku 2014, i to jest fakt, którego nie zakrzyczycie.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#ŁukaszSchreiber">Ustawę, która została przygotowana…</u>
          <u xml:id="u-312.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Mamy dość!)</u>
          <u xml:id="u-312.6" who="#ŁukaszSchreiber">Dzięki temu udało się także przeprowadzić te wybory samorządowe i podać ich wyniki nie tak jak w 2014 r., po 7 bodajże, 8 dniach — tak były przedstawiane w dużych miastach — tylko po 2, 3 dniach. To jest kolejna rzecz, której się boicie.</u>
          <u xml:id="u-312.7" who="#ŁukaszSchreiber">I trzecia sprawa, o której warto wspomnieć. Otóż w tym projekcie nie było 5-letniej kadencji. To była wniesiona poprawka, poprawka, która została poparta przez wszystkie kluby…</u>
          <u xml:id="u-312.8" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Ale jaki wniosek?)</u>
          <u xml:id="u-312.9" who="#ŁukaszSchreiber">…poprawka, którą proponowało Polskie Stronnictwo Ludowe. A teraz…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#ŁukaszSchreiber">…krzyczycie, że to jest problem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#ŁukaszSchreiber">…wydłużenie kadencji?</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Ale to wy mówiliście, że dacie radę, a nie daliście.)</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#ElżbietaWitek">Ponieważ…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#ŁukaszSchreiber">Proszę państwa naprawdę o chwilę refleksji…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#ElżbietaWitek">…padł wniosek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#ŁukaszSchreiber">…niepodawanie kłamstw i o to, żeby…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#ŁukaszSchreiber">…procedować nad tym projektem, bo to jest dobry projekt i zapewni on porządek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#ElżbietaWitek">Padł wniosek o odroczenie posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#ElżbietaWitek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za odroczeniem posiedzenia?</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.5" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-323.6" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Kaleta, ty wiesz, czym się różni miał od węgla?)</u>
          <u xml:id="u-323.7" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 206 — za, 229 — przeciw, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-323.8" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-323.9" who="#ElżbietaWitek">Ostatni wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-323.10" who="#ElżbietaWitek">Pan poseł Paweł Zalewski, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#PawełZalewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wielu Polaków głosowało na was, bo uwierzyło, że wzmocnicie bezpieczeństwo Polski. Dzisiaj jest czas próby.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#PawełZalewski">Sabotaż na Nord Stream w dniu otwarcia Baltic Pipe sprawił, że powstało pytanie o zdolność ochrony tej ważnej dla bezpieczeństwa energetycznego polskiej inwestycji. Jaka jest sytuacja? Otóż cały system ochrony infrastruktury krytycznej został zdemolowany. Przez 7 lat nie wzmocniliście go, nie doprowadziliście go do zgodności z wymaganiami współczesnego świata. Teraz w ustawie o ochronie ludności chcecie przenieść kompetencje w zakresie ochrony cywilnej do ministerstwa spraw wewnętrznych, które nie ma żadnych, powtarzam, żadnych doświadczeń i żadnych kompetencji w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#PawełZalewski">Mieliście uzbroić Polskę, tymczasem obnażyliście ją wobec jej wrogów.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#PawełZalewski">Wnoszę o informację pana premiera i odpowiedź, w jaki sposób będziecie bronić infrastruktury krytycznej w Polsce. Wojna na Ukrainie pokazała…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję bardzo, panie pośle. To nie jest…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PawełZalewski">…że to jest ważna kwestia, w tym w szczególności Baltic Pipe. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#ElżbietaWitek">Bardzo proszę, pan premier Mariusz Błaszczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MariuszBłaszczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Z pana wypowiedzi wynika, że nie wie pan, o czym pan mówi. W sprawie wzmocnienia bezpieczeństwa państwa rząd Prawa i Sprawiedliwości naprawił wszystkie te błędy…</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#MariuszBłaszczak">…które popełniała koalicja PO-PSL.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-328.5" who="#MariuszBłaszczak">A podstawowy błąd, wynikający nie wiem z czego, czy z głupoty, czy z gorszych przyczyn, polegał na tym, że likwidowaliście jednostki wojskowe, szczególnie na wschód od Wisły.</u>
          <u xml:id="u-328.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-328.7" who="#MariuszBłaszczak">Zapraszaliście agresora do tego, żeby do Polski wszedł. To była zdrada.</u>
          <u xml:id="u-328.8" who="#komentarz">(Głosy z sali: Hańba! Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-328.9" who="#MariuszBłaszczak">To była zdrada stanu.</u>
          <u xml:id="u-328.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-328.11" who="#MariuszBłaszczak">My te błędy naprawiliśmy. Wojsko Polskie jest z roku na rok liczniejsze, jest uzbrajane w nowoczesną broń i dzięki temu Polska jest bezpieczna.</u>
          <u xml:id="u-328.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-328.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw wspierających poprawę warunków mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2558.</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy z druku nr 2558?</u>
          <u xml:id="u-329.6" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-329.7" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-329.8" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 442 posłów. 431 — za, 11 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-329.9" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw wspierających poprawę warunków mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-329.10" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu.</u>
          <u xml:id="u-329.11" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-329.12" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2625.</u>
          <u xml:id="u-329.13" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-329.14" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy z druku nr 2625?</u>
          <u xml:id="u-329.15" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-329.16" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-329.17" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 429 — za, 11 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-329.18" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu.</u>
          <u xml:id="u-329.19" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju o pilnym rządowym projekcie ustawy o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022–2024.</u>
          <u xml:id="u-329.20" who="#ElżbietaWitek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 2621-A.</u>
          <u xml:id="u-329.21" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-329.22" who="#ElżbietaWitek">Proszę pana posła Adama Gawędę o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#AdamGawęda">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Pragnę przedstawić dodatkowe sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju o pilnym rządowym projekcie ustawy o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022–2024, druk nr 2616.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#AdamGawęda">Sejm na 62. posiedzeniu w dniu 28 września br. zgodnie z regulaminem skierował ponownie projekt ustawy zawarty w druku nr 2621 do Komisji Gospodarki i Rozwoju w celu rozpatrzenia poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu. Komisja Gospodarki i Rozwoju po rozpatrzeniu poprawek na posiedzeniu w dniu 29 września br. wnosi do Wysokiego Sejmu, aby poprawki od 1. do 5. odrzucić i poprawkę 6. przyjąć, przy czym nad poprawkami 1. i 2. należy głosować łącznie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2621.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#ElżbietaWitek">Komisja przedstawia również w dodatkowym sprawozdaniu poprawki, nad którymi Sejm głosować będzie w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 1. poprawką, z którą łączy się poprawka 2.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem poprawek 1. i 2.?</u>
          <u xml:id="u-331.8" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-331.9" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-331.10" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 213 — za, 227 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-331.11" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-331.12" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 3. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-331.13" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-331.14" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 3. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-331.15" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-331.16" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-331.17" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 438 posłów. 211 — za, 227 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-331.18" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-331.19" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 4. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-331.20" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-331.21" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 4. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-331.22" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-331.23" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-331.24" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 439 posłów. 57 — za, przeciw — 229, 153 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-331.25" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-331.26" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 5. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-331.27" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-331.28" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 5. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-331.29" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-331.30" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-331.31" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 433 posłów. 208 — za, 225 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-331.32" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-331.33" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 6. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-331.34" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-331.35" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 6. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-331.36" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-331.37" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-331.38" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 437 posłów. 233 — za, 193 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-331.39" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-331.40" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-331.41" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy z druku nr 2621, wraz z przyjętą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-331.42" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-331.43" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-331.44" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 229 — za, 9 — przeciw, wstrzymało się 203.</u>
          <u xml:id="u-331.45" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022–2024.</u>
          <u xml:id="u-331.46" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o Instytucie Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego.</u>
          <u xml:id="u-331.47" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji złożono wnioski o: odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, skierowanie projektu ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz skierowanie projektu ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą.</u>
          <u xml:id="u-331.48" who="#ElżbietaWitek">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-331.49" who="#ElżbietaWitek">W przypadku odrzucenia tego wniosku rozstrzygniemy sprawę skierowania tego projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-331.50" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-331.51" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 2588?</u>
          <u xml:id="u-331.52" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-331.53" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-331.54" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 183 — za, 230 — przeciw, 28 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-331.55" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-331.56" who="#ElżbietaWitek">Przystąpimy obecnie do rozstrzygnięcia sprawy skierowania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-331.57" who="#ElżbietaWitek">Propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu jest, aby Sejm skierował projekt ustawy do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-331.58" who="#ElżbietaWitek">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie tego projektu ustawy dodatkowo do Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych w celu rozpatrzenia oraz wniosek o skierowanie tego projektu ustawy dodatkowo do Komisji Łączności z Polakami za Granicą w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-331.59" who="#ElżbietaWitek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu przyjął, a wniosek o dodatkowe skierowanie projektu ustawy do Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz wniosek o dodatkowe skierowanie projektu ustawy do Komisji Łączności z Polakami za Granicą poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-331.60" who="#ElżbietaWitek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-331.61" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o dodatkowe skierowanie projektu ustawy do Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych.</u>
          <u xml:id="u-331.62" who="#ElżbietaWitek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o dodatkowe skierowanie projektu ustawy zawartego w druku nr 2588 do Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych?</u>
          <u xml:id="u-331.63" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-331.64" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-331.65" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 213 — za, 228 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-331.66" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-331.67" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o dodatkowe skierowanie projektu ustawy do Komisji Łączności z Polakami za Granicą.</u>
          <u xml:id="u-331.68" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-331.69" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-331.70" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-331.71" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 212 — za, 229 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-331.72" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-331.73" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-331.74" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-331.75" who="#ElżbietaWitek">Proszę posła Jarosława Gonciarza o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#JarosławGonciarz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Komisja Gospodarki i Rozwoju w dniu dzisiejszym rozpatrzyła poprawki do druków nr 2620 i 2623, które zostały zgłoszone podczas drugiego czytania. Po ich rozpatrzeniu komisja wnosi, aby Wysoki Sejm raczył poprawki odrzucić i przyjąć projekt ustawy w całości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2623.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#ElżbietaWitek">W dodatkowym sprawozdaniu komisja przedstawia poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 1. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 1. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 439 posłów. 201 — za, 228 — przeciw, 10 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-333.9" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 2. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-333.10" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-333.11" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 2. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-333.12" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-333.13" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-333.14" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 438 posłów. 198 — za, 229 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-333.15" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-333.16" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad całością projektu ustawy z druku nr 2623.</u>
          <u xml:id="u-333.17" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy?</u>
          <u xml:id="u-333.18" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-333.19" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-333.20" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 439 posłów. 438 — za, 1 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-333.21" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-333.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-333.23" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego do dnia 30 kwietnia 2024 r. oraz o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-333.24" who="#ElżbietaWitek">W trakcie drugiego czytania zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-333.25" who="#ElżbietaWitek">Wobec wniosku o przystąpienie do trzeciego czytania bez ponownego odsyłania do komisji tego projektu ustawy został zgłoszony sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-333.26" who="#ElżbietaWitek">Wniosek ten poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-333.27" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o przystąpienie do trzeciego czytania bez odsyłania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-333.28" who="#ElżbietaWitek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm skierował projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-333.29" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do trzeciego czytania bez odsyłania projektu ustawy do komisji?</u>
          <u xml:id="u-333.30" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-333.31" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-333.32" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 442 posłów. 230 — za, 212 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-333.33" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-333.34" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-333.35" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2635.</u>
          <u xml:id="u-333.36" who="#ElżbietaWitek">Komisja przedstawia również wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-333.37" who="#ElżbietaWitek">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam zgłoszony w dyskusji wniosek o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-333.38" who="#ElżbietaWitek">Jego przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość pozostałych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-333.39" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-333.40" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy w całości?</u>
          <u xml:id="u-333.41" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-333.42" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-333.43" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 442 posłów. 211 — za, 230 — przeciw, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-333.44" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-333.45" who="#ElżbietaWitek">W jedynym wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują nadać inne brzmienie art. 2.</u>
          <u xml:id="u-333.46" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-333.47" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku mniejszości?</u>
          <u xml:id="u-333.48" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-333.49" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-333.50" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 12 — za, przeciw — 429, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-333.51" who="#ElżbietaWitek">Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-333.52" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-333.53" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy z druku nr 2635?</u>
          <u xml:id="u-333.54" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-333.55" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-333.56" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 231 — za, 209 — przeciw, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-333.57" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-333.58" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-333.59" who="#ElżbietaWitek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 2643-A.</u>
          <u xml:id="u-333.60" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-333.61" who="#ElżbietaWitek">Proszę panią poseł Iwonę Arent o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#IwonaArent">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiam dodatkowe sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, druk nr 2643.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#IwonaArent">Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych rozpatrzyła w dniu dzisiejszym poprawki. W drugim czytaniu zostało zgłoszonych 39 poprawek. Komisja wnosi o przyjęcie jednej poprawki i odrzucenie reszty, czyli 38 poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#ElżbietaWitek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2643.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#ElżbietaWitek">Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedstawia również poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 1. poprawką, z którą łączą się poprawki 9., 13., 20., 24. i 31.</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.6" who="#ElżbietaWitek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawek od 2. do 4., 7., 10., 11., od 15. do 18., 21., 22. i od 25. do 29.</u>
          <u xml:id="u-335.7" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-335.8" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem poprawek 1., 9., 13., 20., 24. i 31.?</u>
          <u xml:id="u-335.9" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.10" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.11" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 439 posłów. 211 — za, 228 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-335.12" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.13" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 2. poprawką, z którą łączy się poprawka 7.</u>
          <u xml:id="u-335.14" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-335.15" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.16" who="#ElżbietaWitek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawek 3., 8., 10., 12., 14., 15., 17., 19., 21., 23. i od 26. do 30.</u>
          <u xml:id="u-335.17" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-335.18" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem poprawek 2. i 7.?</u>
          <u xml:id="u-335.19" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.20" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.21" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 438 posłów. 209 — za, 229 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-335.22" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.23" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 3. poprawką, z którą łączą się poprawki 10., 15., 17., 21. i od 26. do 29.</u>
          <u xml:id="u-335.24" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-335.25" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.26" who="#ElżbietaWitek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawek od 4. do 6., 8., 11., 12., 14., 16., 18., 19., 22., 23., 25. i 30.</u>
          <u xml:id="u-335.27" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-335.28" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem poprawek 3., 10., 15., 17., 21. i od 26. do 29.?</u>
          <u xml:id="u-335.29" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.30" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.31" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 211 — za, 229 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-335.32" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.33" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 4. poprawką, z którą łączą się poprawki 11., 16., 18., 22. i 25.</u>
          <u xml:id="u-335.34" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-335.35" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.36" who="#ElżbietaWitek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawek 5., 6., 8., 12., 14., 19., 23. i 30.</u>
          <u xml:id="u-335.37" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-335.38" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem poprawek 4., 11., 16., 18., 22. i 25.?</u>
          <u xml:id="u-335.39" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.40" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.41" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 200 — za, 230 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-335.42" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.43" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 5. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-335.44" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.45" who="#ElżbietaWitek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 6.</u>
          <u xml:id="u-335.46" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-335.47" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 5. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-335.48" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.49" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.50" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 437 posłów. 198 — za, 228 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-335.51" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.52" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 6. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-335.53" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.54" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 6. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-335.55" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.56" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.57" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-335.58" who="#ElżbietaWitek">Wiem, że nie działa, bo u mnie też nie działa.</u>
          <u xml:id="u-335.59" who="#ElżbietaWitek">Teraz już działa.</u>
          <u xml:id="u-335.60" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 200 — za, 229 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-335.61" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.62" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 8. poprawką, z którą łączą się poprawki 12., 14., 19., 23. i 30.</u>
          <u xml:id="u-335.63" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-335.64" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.65" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-335.66" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem poprawek 8., 12., 14., 19., 23. i 30.?</u>
          <u xml:id="u-335.67" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.68" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.69" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-335.70" who="#ElżbietaWitek">Działa, działa.</u>
          <u xml:id="u-335.71" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 200 — za, 230 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-335.72" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.73" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 32. poprawką, z którą łączy się poprawka 33.</u>
          <u xml:id="u-335.74" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-335.75" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.76" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem poprawek 32. i 33.?</u>
          <u xml:id="u-335.77" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.78" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.79" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-335.80" who="#ElżbietaWitek">Działa, działa.</u>
          <u xml:id="u-335.81" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 442 posłów. 212 — za, 230 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-335.82" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.83" who="#ElżbietaWitek">Komputer mówi, że się zamula, bo ja za szybko czytam, więc może trochę zwolnię.</u>
          <u xml:id="u-335.84" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 34. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-335.85" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.86" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-335.87" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 34. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-335.88" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.89" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.90" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-335.91" who="#ElżbietaWitek">Wiem, że nie działa.</u>
          <u xml:id="u-335.92" who="#ElżbietaWitek">Już działa. Działa.</u>
          <u xml:id="u-335.93" who="#ElżbietaWitek">Wolniej? Nie, dziękuję. Po negocjacjach z komputerem powiedzieli, że mogę czytać szybciej.</u>
          <u xml:id="u-335.94" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-335.95" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 438 posłów. 198 — za, 229 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-335.96" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.97" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 35. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-335.98" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.99" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 35. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-335.100" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.101" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.102" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 200 — za, 241 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-335.103" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.104" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 36. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-335.105" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.106" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 36. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-335.107" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.108" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.109" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 442 posłów. 211 — za, 231 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-335.110" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.111" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 37. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-335.112" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.113" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 37. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-335.114" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.115" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.116" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 442 posłów. 199 — za, 232 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-335.117" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.118" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 38. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-335.119" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-335.120" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-335.121" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 38. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-335.122" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.123" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.124" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 257 — za, 125 — przeciw, 59 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-335.125" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-335.126" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 39. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-335.127" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-335.128" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 39. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-335.129" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.130" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.131" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-335.132" who="#ElżbietaWitek">Działa, działa.</u>
          <u xml:id="u-335.133" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 442 posłów. 213 — za, 229 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-335.134" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-335.135" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-335.136" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy z druku nr 2643, wraz z przyjętą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-335.137" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-335.138" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-335.139" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 414 — za, 1 — przeciw, 26 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-335.140" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-335.141" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 27. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii.</u>
          <u xml:id="u-335.142" who="#ElżbietaWitek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 2644-A.</u>
          <u xml:id="u-335.143" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-335.144" who="#ElżbietaWitek">Proszę panią poseł Ewę Malik o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#EwaMalik">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Dzisiaj odbyło się dodatkowe posiedzenie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, na którym rozpatrzono poprawki zgłoszone przez klub Lewicy podczas drugiego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii. W imieniu komisji rekomenduję Wysokiemu Sejmowi odrzucenie poprawek oraz przyjęcie w całości projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2644.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#ElżbietaWitek">Komisja przedstawia również w dodatkowym sprawozdaniu poprawki, nad którymi Sejm głosować będzie w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 1. poprawką, z którą łączy się poprawka 2.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 1. i 2. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-337.6" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.7" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.8" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 438 posłów. 199 — za, 228 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-337.9" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-337.10" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-337.11" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy z druku nr 2644?</u>
          <u xml:id="u-337.12" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.13" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.14" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 432 posłów. 264 — za, 34 — przeciw, 134 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-337.15" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy — Prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii.</u>
          <u xml:id="u-337.16" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku Komendanta Głównego Policji z dnia 13 grudnia 2021 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie popełnione w dniu 2 października 2021 r. przez posła Grzegorza Brauna.</u>
          <u xml:id="u-337.17" who="#ElżbietaWitek">Przypominam, że Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych na podstawie art. 7c ust. 5 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora proponuje, aby Sejm przyjął wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Grzegorza Brauna.</u>
          <u xml:id="u-337.18" who="#ElżbietaWitek">Na podstawie art. 7c ust. 6 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora Sejm wyraża zgodę na pociągnięcie posła do odpowiedzialności karnej w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością głosów ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-337.19" who="#ElżbietaWitek">Głosować będziemy nad wnioskiem o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Grzegorza Brauna.</u>
          <u xml:id="u-337.20" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-337.21" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku komendanta głównego Policji z 13 grudnia 2021 r. o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Grzegorza Brauna za czyn określony w tym wniosku, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-337.22" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.23" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.24" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 408 posłów. 361 — za, przeciw — 20, 27 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-337.25" who="#ElżbietaWitek">Sejm bezwzględną większością głosów podjął uchwałę o wyrażeniu zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Grzegorza Brauna za czyn określony we wniosku Komendanta Głównego Policji z dnia 13 grudnia 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-337.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-337.27" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.</u>
          <u xml:id="u-337.28" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-337.29" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2647.</u>
          <u xml:id="u-337.30" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-337.31" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy z druku nr 2647?</u>
          <u xml:id="u-337.32" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.33" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.34" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 425 — za, 1 — przeciw, wstrzymało się 14.</u>
          <u xml:id="u-337.35" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 oraz ustawy o zmianie ustawy — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-337.36" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia setnej rocznicy utworzenia w Wolnym Mieście Gdańsku Klubu Sportowego Gedania.</u>
          <u xml:id="u-337.37" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały z druku nr 2578.</u>
          <u xml:id="u-337.38" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-337.39" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 2578?</u>
          <u xml:id="u-337.40" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.41" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.42" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 437 posłów. 436 — za, nikt nie był przeciw, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-337.43" who="#ElżbietaWitek">Sejm podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia setnej rocznicy utworzenia w Wolnym Mieście Gdańsku Klubu Sportowego Gedania.</u>
          <u xml:id="u-337.44" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia Franciszka Żwirko i Stanisława Wigury w 90. rocznicę zwycięstwa w zawodach lotniczych Challange i w 90. rocznicę śmierci.</u>
          <u xml:id="u-337.45" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały z druku nr 2624.</u>
          <u xml:id="u-337.46" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-337.47" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-337.48" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.49" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.50" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 441 posłów. 440 — za, nikt nie był przeciw, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-337.51" who="#ElżbietaWitek">Sejm podjął uchwałę w sprawie uczczenia Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w 90. rocznicę zwycięstwa w zawodach lotniczych Challenge i 90. rocznicę śmierci.</u>
          <u xml:id="u-337.52" who="#ElżbietaWitek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o komisyjnym projekcie uchwały w sprawie podjęcia działań zmierzających do zaprzestania wydawania wiz dla Rosjan.</u>
          <u xml:id="u-337.53" who="#ElżbietaWitek">W trakcie drugiego czytania do projektu uchwały zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-337.54" who="#ElżbietaWitek">Sejm podjął decyzję o nieodsyłaniu projektu uchwały do komisji i o przystąpieniu do głosowania po doręczeniu paniom i panom posłom tekstu poprawki.</u>
          <u xml:id="u-337.55" who="#ElżbietaWitek">Zestawienie poprawek zostało doręczone do druku nr 2614.</u>
          <u xml:id="u-337.56" who="#ElżbietaWitek">Komisje wnoszą o przyjęcie projektu uchwały z druku nr 2614.</u>
          <u xml:id="u-337.57" who="#ElżbietaWitek">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam zgłoszone do projektu uchwały poprawki.</u>
          <u xml:id="u-337.58" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 1. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-337.59" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 1. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-337.60" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.61" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.62" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 431 — za, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 9.</u>
          <u xml:id="u-337.63" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-337.64" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 2. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-337.65" who="#ElżbietaWitek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość 3. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-337.66" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-337.67" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 2. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-337.68" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.69" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.70" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 440 posłów. 438 — za, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-337.71" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-337.72" who="#ElżbietaWitek">3. poprawka stała się bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-337.73" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 4. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-337.74" who="#ElżbietaWitek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek 5. i 6.</u>
          <u xml:id="u-337.75" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-337.76" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 4. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-337.77" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.78" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.79" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 439 posłów. 204 — za, 233 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-337.80" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-337.81" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 5. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-337.82" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 5. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-337.83" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.84" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.85" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 439 posłów. 208 — za, 229 — przeciw, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-337.86" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-337.87" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 6. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-337.88" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 6. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-337.89" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.90" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.91" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 434 posłów. 424 — za, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 10.</u>
          <u xml:id="u-337.92" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-337.93" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 7. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-337.94" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 7. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-337.95" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.96" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.97" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 432 posłów. 142 — za, 280 — przeciw, 10 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-337.98" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-337.99" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 8. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-337.100" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 8. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-337.101" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.102" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.103" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 432 posłów. 100 — za, przeciw — 327, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-337.104" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-337.105" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy nad 9. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-337.106" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem 9. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-337.107" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.108" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.109" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 437 posłów. 91 — za, 342 — przeciw, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-337.110" who="#ElżbietaWitek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-337.111" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-337.112" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 2614, wraz z przyjętymi poprawkami?</u>
          <u xml:id="u-337.113" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.114" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.115" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 436 posłów. 434 — za, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-337.116" who="#ElżbietaWitek">Sejm podjął uchwałę w sprawie potępienia nielegalnych referendów przeprowadzonych przez władze rosyjskie na okupowanych terenach Ukrainy oraz podjęcia działań zmierzających do zaprzestania wydawania wiz obywatelom Federacji Rosyjskiej.</u>
          <u xml:id="u-337.117" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Porozumienia między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrii o wygaśnięciu skutków prawnych artykułu 11 ustęp 3 Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Austrii w sprawie popierania i ochrony inwestycji, sporządzonej w Wiedniu dnia 24 listopada 1988 r. (druki nr 2430 i 2475) — trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-337.118" who="#ElżbietaWitek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2430.</u>
          <u xml:id="u-337.119" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-337.120" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 2430?</u>
          <u xml:id="u-337.121" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.122" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.123" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 436 posłów. 433 — za, 3 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-337.124" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Porozumienia między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrii o wygaśnięciu skutków prawnych artykułu 11 ustęp 3 Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Austrii w sprawie popierania i ochrony inwestycji, sporządzonej w Wiedniu dnia 24 listopada 1988 r.</u>
          <u xml:id="u-337.125" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o wypowiedzeniu Porozumienia między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Ludową Republiką Angoli o przyjaźni i współpracy, podpisanego w Luandzie dnia 4 grudnia 1978 r. (druki nr 2431 i 2605) — trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-337.126" who="#ElżbietaWitek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2431.</u>
          <u xml:id="u-337.127" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-337.128" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 2431?</u>
          <u xml:id="u-337.129" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.130" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.131" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 438 posłów. 435 — za, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-337.132" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o wypowiedzeniu Porozumienia między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Ludową Republiką Angoli o przyjaźni i współpracy, podpisanego w Luandzie dnia 4 grudnia 1978 r.</u>
          <u xml:id="u-337.133" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Gruzją w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz zapobiegania uchylaniu się i unikaniu opodatkowania, podpisanej w Tbilisi dnia 7 lipca 2021 r. (druki nr 2529 i 2592) — trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-337.134" who="#ElżbietaWitek">Na 61. posiedzeniu Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez poseł Monikę Pawłowską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-337.135" who="#ElżbietaWitek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2529.</u>
          <u xml:id="u-337.136" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-337.137" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 2529?</u>
          <u xml:id="u-337.138" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.139" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.140" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 435 posłów. 425 — za, nikt nie był przeciw, 10 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-337.141" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Gruzją w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz zapobiegania uchylaniu się i unikaniu opodatkowania, podpisanej w Tbilisi dnia 7 lipca 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-337.142" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Indii o wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych, podpisanej w Nowym Delhi dnia 25 kwietnia 2022 r. (druki nr 2538 i 2604) — trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-337.143" who="#ElżbietaWitek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 2538.</u>
          <u xml:id="u-337.144" who="#ElżbietaWitek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-337.145" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 2538?</u>
          <u xml:id="u-337.146" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.147" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.148" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 435 posłów. 435 — za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-337.149" who="#ElżbietaWitek">Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Indii o wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych, podpisanej w Nowym Delhi dnia 25 kwietnia 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-337.150" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 2645).</u>
          <u xml:id="u-337.151" who="#ElżbietaWitek">Prezydium Sejmu na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-337.152" who="#ElżbietaWitek">Czy ktoś pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-337.153" who="#ElżbietaWitek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-337.154" who="#ElżbietaWitek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-337.155" who="#ElżbietaWitek">Kto jest za przyjęciem wniosku w brzmieniu z druku nr 2645?</u>
          <u xml:id="u-337.156" who="#ElżbietaWitek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-337.157" who="#ElżbietaWitek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-337.158" who="#ElżbietaWitek">Głosowało 431 posłów. 416 — za, nikt nie był przeciw, 15 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-337.159" who="#ElżbietaWitek">Sejm podjął uchwałę w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-337.160" who="#ElżbietaWitek">Na tym zakończyliśmy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-337.161" who="#ElżbietaWitek">Ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-337.162" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 06 do godz. 16 min 12)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu…</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-338.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przepraszam bardzo. Posłów, którzy nie są zainteresowani informacją bieżącą, proszę o wyjście w kuluary.</u>
          <u xml:id="u-338.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja w sprawie konsekwencji podwyżki cen energii elektrycznej, gazu i węgla dla osób prywatnych, samorządów, przedsiębiorców oraz szkół, placówek kultury i ochrony zdrowia, o przedstawienie której wnosił Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni.</u>
          <u xml:id="u-338.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przypominam również, że przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: Informacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut.</u>
          <u xml:id="u-338.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Jacka Protasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#JacekProtas">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sytuacja na rynku energii w Polsce jest dzisiaj dramatyczna. Ceny paliw i innych nośników energii, ogrzewania, energii elektrycznej wzrosły wręcz horrendalnie. Przekłada się to oczywiście wprost na poziom życia mieszkańców, kondycję przedsiębiorstw, szpitali, placówek kultury, sportu i opieki społecznej. Polki i Polacy nie są w stanie płacić rachunków za prąd i ogrzewanie. Zamykane są kolejne przedsiębiorstwa, a te, które funkcjonują, ograniczają zatrudnienie, wstrzymują inwestycje. Samorządy wyłączają oświetlenie ulic, zamykają baseny, obniżają temperaturę w szkołach i szpitalach. Funkcjonujące wokół samorządów tzw. grupy zakupowe otrzymały od firm energetycznych oferty opiewające na kwoty od 400% do 600% wyższe niż obecne ceny.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#JacekProtas">Polska Federacja Szpitali alarmuje, że dla niej wzrost cen prądu waha się między 300% a 400%. Wiele szpitali w ogóle nie uzyskało ofert na ogłaszane przez siebie przetargi. Sytuacja już teraz jest dramatyczna, a przecież zima dopiero przed nami. Brakuje węgla, a jeżeli się pojawia, to ceny są zaporowe, zaporowo wysokie.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#JacekProtas">Dobre samopoczucie nie opuszcza tylko pana premiera Morawieckiego ogłaszającego kolejne sukcesy swojego rządu, winą za wszelkie kłopoty i niepowodzenia obarczającego Putina i złą Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: I COVID.)</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#komentarz">(Głos z sali: I Tuska.)</u>
          <u xml:id="u-339.5" who="#JacekProtas">I koniec.</u>
          <u xml:id="u-339.6" who="#JacekProtas">Tymczasem rząd PiS zmianami w ustawach zdemolował sektor energii odnawialnej w Polsce. Ponadto przez wiele lat nie inwestował w nowoczesne systemy wytwarzania i przesyłu energii, a wręcz marnotrawił pieniądze, vide: Ostrołęka. Rząd PiS przejadł 70 mld zł uzyskanych z emisji. Premier Morawiecki nie zabezpieczył dostaw węgla, mimo że od marca br. był informowany o takiej konieczności.</u>
          <u xml:id="u-339.7" who="#JacekProtas">Rząd PiS świadomie nie korzysta ze środku Krajowego Planu Odbudowy,…</u>
          <u xml:id="u-339.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-339.9" who="#JacekProtas">…w którym 300 mld zł jest do zainwestowania w nowoczesny system energetyczny. Ponadto nacjonalizacja i konsolidacja spółek paliwowych i energetycznych wbrew zapewnieniom nie poprawiły bezpieczeństwa energetycznego kraju. Monopol sprzyja natomiast łupieniu Polek i Polaków. Marże i zyski tego sektora są nadmiernie wysokie. Podam przykłady za I półrocze 2022 r. Zysk netto: Tauron Polska — 629 mln zł, Polska Grupa Energetyczna — 2,3 mld zł, Energa — ponad 1 mld zł zysku netto, Enea — 739 mln. Można by tę listę przedłużać, na niej znalazłyby się oczywiście Orlen, spółki węglowe, które również czerpią w tym roku rekordowe zyski.</u>
          <u xml:id="u-339.10" who="#JacekProtas">Dzisiaj wicepremier Sasin mówi o podatku od nadmiernych zysków i zbyt wysokich marż. Dlaczego zatem jako minister aktywów państwowych, w dodatku w randzie wicepremiera, dopuszcza do takiej polityki spółek sobie podległych? Gdzie jest nadzór właścicielski? Dlaczego polski rząd pozwala łupić Polki i Polaków? Dlaczego prowadzi do upadku przedsiębiorstw, obniżania inwestycji, a co za tym idzie, spadku PKB? Wzrost cen energii przekłada się przecież wprost na powszechną drożyznę, wzrost kosztów kredytów i osłabienie polskiej waluty.</u>
          <u xml:id="u-339.11" who="#JacekProtas">Ten sam wicepremier Sasin zapewniał w mediach, że już w tym tygodniu rząd podejmie ustawę ograniczającą wzrost cen energii dla przedsiębiorstw, samorządów, placówek publicznych. Oczywiście to kolejna zapowiedź bez realizacji, rząd się tym w ogóle nie zajmował.</u>
          <u xml:id="u-339.12" who="#JacekProtas">Pytanie dlatego wprost do pana premiera Kaczyńskiego. Dlaczego toleruje pan regularną wojnę między swoimi najwyższymi urzędnikami, premierem Morawieckim i Sasinem, która nie pozwala im na zajęcie się na poważnie sprawami najważniejszymi dla Polek i Polaków? Zamiast przesuwać wybory samorządowe, skróćcie kadencję Sejmu, skończcie ten chocholi taniec. Tak będzie najlepiej dla nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-339.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska panią Annę Łukaszewską-Trzeciakowską.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: A gdzie Sasin?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Sytuacja na rynku energii w Europie rzeczywiście jest dramatyczna, bo jest wojna, proszę państwa. Jest wojna nie tylko…</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#komentarz">(Głos z sali: W rządzie, wojna w rządzie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jest wojna nie tylko ta rzeczywista z udziałem broni i przelewaniem krwi, ale wojna energetyczna, która trwa w całej Europie i cała Europa ponosi jej koszty.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Gospodarki oparte na gazie są w szczególnie trudnej sytuacji. Mam na myśli Niemcy, mam na myśli Włochy, których miks energetyczny w ponad 50% składa się z energetyki opartej na gazie, do niedawna określanym tanim i pewnym przejściowym paliwem, tym rosyjskim gazie, które już pewnie Nord Streamem nie popłynie. To? propos kwestii związanych z przedwczorajszymi wydarzeniami. Mieliśmy święto otwarcia Baltic Pipe, a jednocześnie w tym samym czasie mieliśmy wydarzenia związane z dwiema rurami. To tanie i pewne rosyjskie paliwo tłoczone jeszcze do niedawna do Europy… I to pewnie jeszcze kwestii energetyki nie poprawi, zwłaszcza w Europie.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Prąd mamy z węgla, pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Cicho.)</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Więc ceny energii rzeczywiście w całej Europie są wysokie. Przed chwilą sobie sprawdziłam: Unia Europejska na jutro — średnia 350 euro, Litwa, Łotwa — 415, Słowacja — 373 euro, Czechy — 354, Niemcy — 315, Polska — 184 i wyłączając derogację iberyjską, to jest najtańsza cena w Europie. W związku z tym to, co wprowadza rząd, działa, proszę państwa. Działa i widzimy skutki.</u>
          <u xml:id="u-343.5" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Euro za 5 zł, akurat najtańsze.)</u>
          <u xml:id="u-343.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Byle jak.)</u>
          <u xml:id="u-343.7" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Proszę sobie spojrzeć. To są naprawdę ogólnodostępne dane.</u>
          <u xml:id="u-343.8" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">W jaki sposób rząd działa? Oczywiście działaniami osłonowymi przede wszystkim i o nich powiem za chwilę, ale nie tylko. Chwilę, najpierw… Patrzę na czas. O dodatkach, które są, o redystrybucji i o wspieraniu Polaków, które już w tej chwili w regulacjach krajowych funkcjonuje. Dodatek osłonowy jako element tarczy antyinflacyjnej w czterech wysokościach. Z tego można korzystać, składać wnioski. Wiem, że Polacy składają. Do końca II kwartału wypłacono dodatki dla ponad 2,5 mln gospodarstw domowych na łączną kwotę przekraczającą 1,5 mld. Oprócz tego warto wspomnieć o tym, że cały czas istnieją w ramach tego dodatku zakazy wstrzymania dostaw energii elektrycznej do domów Polaków. Gaz, rekompensaty, państwo o tym nie pamiętają. Nawet miałam ostatnio pytanie o to, czy będziemy pomagać Polakom, którzy korzystają w domu z gazu ziemnego. Proszę państwa, państwo również przegłosowali 26 stycznia 2022 r. ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych. Tam zamrożono ceny gazu ziemnego dla odbiorców taryfowych na poziomie z roku 2021, co uchroniło Polaków przed podwyżkami o mniej więcej 600% przy dzisiejszych cenach związanych m.in. z tanim i podobno dostępnym paliwem rosyjskim oraz jego brakiem na rynkach europejskich. Ochrona taryfowa została przedłużona do 2027 r.</u>
          <u xml:id="u-343.9" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">To się dzieje na rynku krajowym, ale my bardzo byśmy chcieli, żeby cap, czyli ta krańcowa, maksymalna cena, na importowany do Unii Europejskiej rosyjski gaz była obowiązująca w całej Europie. Mówiła o tym pani komisarz, a potem przestała o tym mówić, natomiast myśmy nie przestali o tym myśleć. W dniu wczorajszym z inicjatywy m.in. Polski 15 państw Unii Europejskiej wystosowało wspólny list do Komisji w którym postulowane jest wprowadzenie limitu cenowego na hurtowe transakcje dotyczące gazu ziemnego, na ten gaz importowany. Limit dla cen hurtowych gazu jest jedynym środkiem, który wszystkim państwom członkowskim pomoże złagodzić presję inflacyjną. Mimo że jednym z krajów, które nie podpisały tego listu, są Niemcy, to udało się zebrać 15 krajów, które wspólnie wystosowały przekaz, że jeżeli mają zostać obniżone ceny gazu, a w konsekwencji ceny energii elektrycznej w Unii Europejskiej, to konieczny jest limit hurtowych cen gazu importowanego. Oprócz Polski listę podpisały Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Francja, Grecja, Włochy, Łotwa, Litwa, Malta, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Hiszpania. I tyle, jeżeli chodzi o gaz. Mamy nadzieję, że nasz głos, głos 15 państw, zostanie wysłuchany i ten limit na hurtowe ceny gazu zostanie wprowadzony.</u>
          <u xml:id="u-343.10" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o inne nośniki paliwowe, to chcę powiedzieć, że trwa kryzys — mówię o tym często i tym razem też chcę to podkreślić — który jest najgorszym kryzysem od II wojny światowej, dlatego że dotyka wszystkich nośników, nie tylko ropy, jak w latach 70., nie tylko gazu, ale wszystkich nośników energii. I wszystkimi nośnikami energii się zajmujemy.</u>
          <u xml:id="u-343.11" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o węgiel, to jest dodatek węglowy dla Polaków, o którym państwo wiecie, bo tutaj nad nim głosowaliśmy wspólnie z państwem, który wynosi 3 tys. zł. Skierowane to jest do prawie 4 mln gospodarstw domowych. Jest on w tej chwili skutecznie sukcesywnie wypłacany. To 11,5 mld zł dla obywateli.</u>
          <u xml:id="u-343.12" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o ceny innych paliw, którymi ogrzewamy swoje domy, i ciepła systemowego, to 15 września uchwalona została ustawa o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła, w której jest mowa o ustalaniu przez wytwórców cen ciepła w określonych granicach, z graniczną ceną paliw. Oczywiście ta średnia cena jest większa, a większy koszt paliw jest rekompensowany wytwórcom. Są tam progi. Ten system działa. Pozwoli on zmitygować rachunki dla obywateli, którzy ogrzewają się ciepłem systemowym, przez systemy ciepłownicze. To pozwoli średniej rodzinie zaoszczędzić od 1 tys. do 4 tys. zł na rachunku, w zależności od tego, jakich paliw używa ciepłownia.</u>
          <u xml:id="u-343.13" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Dla obywateli, którzy ogrzewają swoje domy innymi paliwami takimi jak pellet drzewny…</u>
          <u xml:id="u-343.14" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Koza.)</u>
          <u xml:id="u-343.15" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">To nie jest nośnik ciepła. Koza to nie jest źródło ciepła.</u>
          <u xml:id="u-343.16" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Bardzo popularny sprzęt teraz.)</u>
          <u xml:id="u-343.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale opona już tak.)</u>
          <u xml:id="u-343.18" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">To jest sprzęt, tak.</u>
          <u xml:id="u-343.19" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Pellet, drewno kawałkowe, gaz LPG, olej — na to również są przeznaczone stosowne dodatki. Można składać wnioski, można pobierać na to środki.</u>
          <u xml:id="u-343.20" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">W tej chwili w Sejmie procedowana jest ustawa dotycząca wsparcia dla odbiorców energii elektrycznej. Tutaj wczoraj o niej dyskutowaliśmy. Te limity zużycia to dwa, dwa i sześć dziesiątych, trzy, w zależności od grupy. Dodatkowo jest zachęta do oszczędzania w postaci upustu, jeżeli ta energia przynajmniej w 10% zostanie zaoszczędzona, dodatek elektryczny dla ogrzewających się energią elektryczną w dwóch progach zużycia i wprowadzenie obowiązku 10-procentowej redukcji zużycia w administracji publicznej. Oczywiście wszystko to ze stosownymi rekompensatami dla sprzedawców i dystrybutorów. To są działania na rynku krajowym.</u>
          <u xml:id="u-343.21" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeśli chodzi o transfery bezpośrednie, to ja również o tym wczoraj mówiłam, że one są właściwie odpowiedzią na kryzys w całej unii. Mogę z satysfakcją powiedzieć, że w Polsce w stosunku do PKB są one najwyższe albo jedne z najwyższych, mimo że nie jesteśmy najbogatszym krajem. Dzisiaj może to zaburzyć informacja z Unii, z Niemiec, gdzie 200 mld euro zostało przeznaczone na dopłaty do gazu dla obywateli, żeby był cap. Tak że to nie jest tylko nasz pomysł. Natomiast uważamy i dalej będziemy to powtarzać, że istotne jest obniżenie ceny energii na rynku hurtowym, żeby wspierać wszystkich. Do tej pory, przedwczoraj zostało opublikowane rozporządzenie dotyczące zmiany na rynku bilansującym w zakresie sposobu składania ofert bilansujących. Liczymy na to, że obniżenie cen na rynku bilansującym będzie interferować na inne rynki.</u>
          <u xml:id="u-343.22" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Procedowana jest także zmiana ustawy — Prawo energetyczne, nad którą przed chwilą państwo głosowali, i ustawy OZE. Chodzi o odejście od obowiązku sprzedaży energii elektrycznej przez giełdę. Dodatkowo rząd pracuje nad interwencją na rynkach krótkoterminowych. Liczymy tutaj na wsparcie Unii Europejskiej. W naszych non-paperach, w naszym dialogu z Unią Europejską wskazujemy, że wprowadzenie spot price capu to jest ta droga, która pozwoli nam ograniczyć ceny energii dla wszystkich, nie tylko dla wybranych grup, niezależnie od tego, jakie grupy mamy na myśli: czy to są obywatele, czy to są małe, średnie przedsiębiorstwa, czy to są energochłonni. Jeżeli spadnie cena na rynkach hurtowych, to korzyścią objęta zostanie cały gospodarka kraju. I tak jak mamy sukces w postaci tego listu 15 krajów, który, mam nadzieję, w konsekwencji spowoduje wprowadzenie capu na rynku europejskim, tak samo liczymy na pogłębioną analizę Unii Europejskiej, jeżeli chodzi o spot price cap na ceny energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-343.23" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli pani marszałek pozwoli, to jeszcze powiem trzy zadania, jeżeli nie, to będę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o węgiel, bo tutaj też państwo o to pytali, to jest oczywiście z nim problem, bo jest z nim problem w całej Europie, nie tylko Polska mierzy się ze zwiększonym popytem. Pełną parą pracują już elektrownie na węgiel w całej Europie, mimo że mieliśmy na potęgę się dekarbonizować. I nic tu nie pomogły zwiększone inwestycje w OZE, o których też mogę mówić, jeżeli będę miała więcej czasu. Natomiast pracujemy nad tym rozwiązaniem. Węgiel został już zakontraktowany w wystarczającej ilości i zapotrzebowanie Polski jest zakontraktowane w ponad 100%…</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile?)</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">…natomiast jeszcze trwa kwestia logistyki przewozu, odsiewania. Sukcesywnie ten węgiel będzie się pojawiał na zsypiskach i będzie oferowany obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Zakup węgla następuje przez spółkę PGE Paliwa. Wszystkie informacje są dostępne na stronie. Tak jak pan poseł powiedział, rzeczywiście oferta skierowana jest do klientów instytucjonalnych, przedsiębiorców, obywateli, tak że można ten węgiel na tej stronie kupować w określonych cenach. Jeżeli będzie trzeba szerzej o tym poinformować, to oczywiście służę pomocą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zanim przejdziemy do dalszej części rozpatrywania tego punktu, chciałam przywitać młodzież z II Liceum Ogólnokształcącego im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze. Bardzo serdecznie wszystkich witamy.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, młodzież!)</u>
          <u xml:id="u-346.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Informuję, że zgłosili się posłowie do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-346.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Liczba zgłoszonych jest bardzo duża, dlatego proponuję 1,5 minuty, żeby każdy mógł zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-346.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-346.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo, pani marszałek!)</u>
          <u xml:id="u-346.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-346.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-346.10" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pierwsza pani poseł Dominika Chorosińska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#DominikaChorosińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Donald Tusk w 2008 r. w obliczu kryzysu mówił, że nie ma magicznych guziczków do obniżania cen…</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Energia prawie za darmo.)</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#DominikaChorosińska">…za to rząd Prawa i Sprawiedliwości już w grudniu ub.r. przygotował tarczę antyinflacyjna, w tym dodatek osłonowy.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A inflacja?)</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#DominikaChorosińska">Moje pytanie brzmi: Ile osób skorzystało z tego dodatku, jak wygląda realizacja tego świadczenia i do kiedy można składać wnioski? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-347.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Wszyscy, bo ludzi nie stać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój na sali szanownych państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę, pan poseł Cezary Tomczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#CezaryTomczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani minister z mównicy mówiła, że cena prądu tak naprawdę nie zależy od rządu. Mówicie, że cena prądu to wojna, mówicie, że cena prądu to Unia…</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wszyscy tak mówią.)</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#CezaryTomczyk">…mówicie, że cena prądu to opozycja. To ja wam powiem, jak wygląda cena prądu. Nastąpił wzrost marży producentów energii o 7000% w ciągu roku.</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Milionerzy PiS-owscy. To jest hańba i skandal.)</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#CezaryTomczyk">O 7000% wzrosły marże producentów energii w Polsce, spółek Skarbu Państwa, z 18 zł za 1 MWh do 1280 zł za 1 MWh.</u>
          <u xml:id="u-349.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Złodzieje PiS-owscy.)</u>
          <u xml:id="u-349.6" who="#CezaryTomczyk">Takie są dzisiaj ceny w Polsce i wy jesteście za te ceny odpowiedzialni, bo marża nie wzięła się znikąd. Marża została ustalona przez was.</u>
          <u xml:id="u-349.7" who="#CezaryTomczyk">Powiem szczerze, że jak patrzę na różne nośniki energii, to mam wrażenie, że strategia rządu w sprawie prądu wygląda mniej więcej tak, że ceny prądu spadną tak samo, jak spadły ceny węgla. Taki jest dzisiaj obraz tego, co robicie z naszym krajem.</u>
          <u xml:id="u-349.8" who="#CezaryTomczyk">Pamiętam słowa pana Suskiego, który ostatnio wygłosił kolejną mądrość i powiedział, że chłodniejsze domy to szansa na zwiększenie dzietności Polaków. Ja bym jednak, szczerze mówiąc, wolał, żeby Polacy sami decydowali o tym, jak wygląda ich przyszłość, i wolałbym, żeby Polacy mieli tani prąd, tani gaz i tanią benzynę, bo dzisiaj ciepła woda w kranie, o której tak dużo mówiliście, kiedy tak się wyzłośliwialiście, dzisiaj wygląda jak najbardziej ambitny plan w historii Polski, bo wtedy oprócz ciepłej wody w kranie były tani gaz, tania benzyna, tania ropa i tani węgiel. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-349.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-349.10" who="#komentarz">(Głos z sali: I nie było wojny.)</u>
          <u xml:id="u-349.11" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Tak jest. A dolar był po 3 zł.)</u>
          <u xml:id="u-349.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Same sukcesy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę dalej o spokój na sali.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#MarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Zastanawiam się nad wiarygodnością wypowiedzi członków rządu. Podam dwa przykłady. Pierwszy: pan premier Sasin informował, że odchodzimy w 2023 r. od gazu rosyjskiego. Mówiąc krótko, odeszliśmy wcześniej, bo jest wojna w Ukrainie, to jest zrozumiałe, ale każdy rząd musi się do takiej operacji przygotować. Jeżeli Polska wydobywa ok. 5 mld m3 gazu, ściągaliśmy 70% gazu z Rosji, to o takim przedsięwzięciu trzeba myśleć co najmniej 2, 3 lata wcześniej. A my tak naprawdę 5 mld m3 gazu bez względu na Baltic Pipe będziemy kupować na różnego rodzaju giełdach i oczywiście jesteśmy uzależnieni od ceny na tych giełdach. I naprawdę nie mamy wpływu na wysokość tej ceny, chyba że rząd dotowałby ten zakup.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#MarekDyduch">Po drugie, węgiel. Najpierw słyszeliśmy, że każdy otrzyma 3 t węgla, czyli mówiąc krótko, trzeba byłoby zabezpieczyć odpowiednią ilość tego węgla i jako deputat czy w jakikolwiek sposób ten węgiel przekazać. Później dowiedzieliśmy się, że będzie dofinansowanie do tego węgla. Jest 3 tys. zł, a węgiel kosztuje ponad 3 tys. za 1 t, czyli nawet może 1 t dofinansujemy tym ludziom. Pytam się, jak wiarygodny jest rząd, który opowiada, również z tej mównicy, różne, za przeproszeniem, dyrdymały, a później oszukuje polskie społeczeństwo. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#MieczysławKasprzak">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jeżeli słucha się tych opowieści pani minister, to może rzeczywiście wygląda to pięknie, ale rzeczywistość Polaków jest dzisiaj zupełnie inna. Drożyzna dobija, ceny energii dobijają gospodarstwa rodzinne. Rząd nie do końca ma pomysł, co z tym zrobić, a jeżeli ma jakieś pomysły, to bardzo wyrywkowe, spóźnia się z działaniami, co jest widoczne, więc tworzy się z tego powodu ogromny mętlik, a przede wszystkim rząd nie mówi ludziom prawdy. Polacy stracili zaufanie do tego, co jest przez was mówione z trybuny sejmowej czy na tych wszystkich spotkaniach.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#MieczysławKasprzak">Z tego wynika moje pytanie: Co szykujecie na najbliższą zimę? Co będzie z prądem dla przedsiębiorców? Tam jest dramatyczna sytuacja, w tej chwili padają firmy, bo jeżeli ceny energii wzrosły o kilkaset procent, to wyniknie z tego reakcja wiązana, padną kolejne firmy. Przełoży się to na życie, na poziom życia Polaków, na dramat wielu rodzin.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#MieczysławKasprzak">Mam zasadnicze pytanie, jeżeli jesteśmy przy kwestii energii: Co dalej z energią odnawialną? Ruszycie z wiatrakami czy nie? Były już takie pomysły w ministerstwie, były już takie pomysły w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Miał już być projekt. Gdzie jest ten projekt? Przecież wszyscy wiedzą, że z wiatraków pochodzi tania energia. Oczywiście nie wywoła ona rewolucji, ale energia mogłaby być znacznie tańsza. Kiedy ten projekt ujrzy światło dzienne?</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#GrzegorzBraun">Mówicie państwo o tych sprawach, jakby zadziałał tutaj jakiś dopust boży. Zwracacie uwagę na rozmaite czynniki zewnętrzne, a pomijacie własne decyzje. Nie zgadzam się z tymi decyzjami, z decyzjami, które uzależniły nasz rynek, sytuację polskich domostw i biznesów od rozmaitych uwikłań w konstelację międzynarodową.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#GrzegorzBraun">Pominę przez moment tę moją niezgodę, niezgodę na wpychanie Polski w wojnę, niezgodę na wpychanie Polski do eurokołchozu, wpychanie Polski w kwoty emisji i sankcje nałożone w istocie na Polaków. Pytam o warunki graniczne, jakie miałyby być spełnione, żeby te sankcje nałożone przez was, którzy powołujecie się na różne wyższe racje i zobowiązania, na naród polski zostały zniesione. Jaka linia demarkacyjna ma być osiągnięta np. w wojnie Moskali z Ukraińcami, żebyście uznali, że możemy wrócić do normalności, do business as usual, że możemy nie odcinać Polaków od źródeł energii, nawozów, paliw? Jakie warunki, panie ministrze, panie premierze, wszyscy święci, muszą być spełnione, żebyśmy wrócili do normalności?</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o przestrzeganie dyscypliny, żeby wszyscy posłowie mogli zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Słuchając pani minister, trudno nie odnieść wrażenia, że zza tego ministerialnego biurka pani minister nie bardzo widzi to, co dzieje się w całej Polsce. Przypomnę, że przedsiębiorcy otrzymują dzisiaj kolejne informacje o podwyżkach cen prądu. Do tych informacji o podwyżkach dochodzi stała niepewność na rynku, a dodatkowo w tle jest jeszcze podniesienie płacy minimalnej, co oznacza, że ta kumulacja kosztów będzie działać na przedsiębiorców po prostu absolutnie dezorganizująco. Będziemy mieli do czynienia z efektem domina. Przedsiębiorstwa będą upadać, ludzie będą tracić pracę, a zamiast poprawiać tę sytuację, to dokładacie jeszcze problemów.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#MirosławSuchoń">Pani Minister! Co z branżą turystyczną? W moim regionie, w Beskidach, na Śląsku Cieszyńskim, Podbeskidziu, Żywiecczyźnie branża turystyczna to coś, co jest lokalnym motorem gospodarki. Jeżeli państwo nie pomogą tej branży, nie wprowadzą rozwiązań, które zagwarantują niższe ceny energii dla małych i średnich rodzinnych firm, to za chwilę te firmy będą upadać, będą padać jak muchy, a w naszym regionie gospodarka zbudowana jest wokół turystyki.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#MirosławSuchoń">Mam pytanie: Czy za tym ministerialnym biurkiem pani minister ma w ogóle świadomość, jak działa branża turystyczna i jak wpływa na całokształt gospodarki? Pytam też: Co z OZE, co z odnawialnymi źródłami energii? Co z modernizacją sieci energetycznych? Bardzo proszę o konkretne odpowiedzi na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Kazimierz Choma, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#KazimierzChoma">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zakomunikować państwu po mojej lewej stronie…</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: A gdzie PiS?)</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Borys: Nieobecni.)</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#KazimierzChoma">…że rząd polski, rząd Prawa i Sprawiedliwości nie będzie odpowiadał, że taki mamy klimat i nie mamy odpowiednich guziczków. W 2018 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok za zaniechania w czasach PO-PSL i brak działań na rzecz czystego powietrza. Groziły nam wielomiliardowe kary, po 25 tys. euro dziennie.</u>
          <u xml:id="u-359.4" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Teraz jest 1 mln dziennie. Człowieku, co ty w ogóle opowiadasz?)</u>
          <u xml:id="u-359.5" who="#KazimierzChoma">Dodatkowo rząd Donalda Tuska nie uwzględniał problematyki jakości powietrza w krajowych dokumentach strategicznych i politykach sektorowych oraz nie przygotował żadnych programów wsparcia i nie przeznaczył ani złotówki na taki program, jaki mamy obecnie, program „Czyste powietrze”.</u>
          <u xml:id="u-359.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo nie było wojny.)</u>
          <u xml:id="u-359.7" who="#KazimierzChoma">Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podpisał już umowy na 7,5 mld zł oraz wypłacił 3,5 mld zł za zrealizowane inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-359.8" who="#KazimierzChoma">Mam pytanie do pani minister: Jak wygląda realizacja programu „Czyste powietrze” i jakie zmiany planuje w najbliższym czasie rząd, aby poprawić efektywność energetyczną budynków dla polskich rodzin? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-359.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-359.10" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Deklarowaliście 100 mld.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Schetyna, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#GrzegorzSchetyna">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest poważna debata i poważny temat, tak poważny, że cały klub PiS-u udał się na wyjazdowe posiedzenie, żeby robić porządki u siebie, bo nie chce rozmawiać o ważnych sprawach przy otwartej kurtynie.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#GrzegorzSchetyna">Tacy jesteście. Zawsze jest tak samo.</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#komentarz">(Poseł Dominika Chorosińska: A was ilu jest?)</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#GrzegorzSchetyna">Z całym szacunkiem dla pani minister, nie ma rządu.</u>
          <u xml:id="u-361.5" who="#komentarz">(Poseł Dominika Chorosińska: Jest rząd, niech się pan nie martwi.)</u>
          <u xml:id="u-361.6" who="#GrzegorzSchetyna">Liczyliśmy, że poważnie potraktujecie tę kwestię, bo to nie jest taki problem, który da się rozwiązać od razu. Będą musiały sobie z tym radzić następne rządy, te, które będą was zastępować, lepiej zastępować.</u>
          <u xml:id="u-361.7" who="#GrzegorzSchetyna">Spotykamy się dlatego, że jak przygotowywaliśmy się do rozmowy o tym, to okazało się, że rzeczywiście musi być wiele osób, wiele posłanek i posłów, żeby opisać problemy i zadać konkretne pytania. Pani minister nie jest w stanie na nie odpowiedzieć. Rzeczywiście potrzebne jest zaangażowanie całego rządu. Nie macie pomysłu na to, jak odpowiedzieć, jak rozwiązać problemy Polaków, samorządów, przedsiębiorstw, zwykłych obywateli. Nie macie pomysłu. Chcę tylko powiedzieć, bo obiecałem… 19 września byłem na otwartym spotkaniu w Twardogórze i tam zobowiązałem się… Dlatego wykorzystuję takie miejsce. Będę oczekiwał, że pani na to odpowie. Chodzi o pompy ciepła, o tych, którzy zainwestowali w ten program, wydali pieniądze, skorzystali z programu „Czyste powietrze” czy „Mój prąd”, wzięli kredyty. Zostawiacie ich samych. Nie pomagacie im w żaden sposób. W ciągu 2 miesięcy wrócą do rynkowej taryfy, jeśli chodzi o opłaty za prąd.</u>
          <u xml:id="u-361.8" who="#GrzegorzSchetyna">To jest moje pytanie i oczekuję na odpowiedź w tej sprawie i na odpowiedzi na wszystkie pytania, które dzisiaj na tej sali zadadzą posłanki i posłowie opozycji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Bogusław Wontor, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jacek Protasiewicz, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#JacekProtasiewicz">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Zacytuję korespondencję e-mailową, którą otrzymałem wczoraj: Nasz budynek miał ogrzewanie węglowe. Ponieśliśmy spore koszty i przeszliśmy na indywidualne ogrzewanie mieszkań gazem ziemnym. W budynku mieszkają samotni emeryci 80+, w tym większość to nauczyciele. Prosimy o pomoc.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#JacekProtasiewicz">Napisała to, podpisana imieniem i nazwiskiem, pani Barbara, ponad 80-letnia emerytka z Mosiny, która jak wynika z tej korespondencji, zresztą byłem z nią w kontakcie, mieszka właśnie w takim bloku emerytowanych nauczycieli. Jak ja to otrzymałem, to prawdopodobnie wy również. Dlaczego tak bezwzględnie zimni i wyrachowani jesteście, kiedy podejmujecie decyzje o tym, komu pomagać? Bo dopłaty do gazu ziemnego nie ma. Co ci ludzie mają zrobić?</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#JacekProtasiewicz">Tak, dodatek osłonowy. A jeżeli ktoś otrzymuje emeryturę powyżej 2100 zł? Poniżej 2100 zł to są najniższe emerytury.</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#JacekProtasiewicz">Inna korespondencja, która do mnie wpłynęła, to korespondencja od wielopokoleniowej rodziny, która mieszka pod jednym adresem, z jednym licznikiem elektryczności. Pytają, dlaczego to tylko 2000 kWh — tak samo dla singla mieszkającego samodzielnie, dwuosobowej pary, jak i pięcioosobowej rodziny, rodziny wielodzietnej albo wielopokoleniowej. Czy to jest sprawiedliwe?</u>
          <u xml:id="u-363.5" who="#komentarz">(Poseł Dominika Chorosińska: Nie, rodziny z Kartą Dużej Rodziny mają…)</u>
          <u xml:id="u-363.6" who="#JacekProtasiewicz">I ostatni komentarz, do wcześniejszej wypowiedzi pana posła z PiS-u, który przywoływał słowa: taki mamy klimat. Nikt tak nie mówi. Pani minister Moskwa w Radiu ZET powiedziała, że warto obniżyć temperaturę do 17 stopni, bo to jest zdrowe. Powiedźcie to emerytom 80+, takim jak pani Barbara z Mosiny.</u>
          <u xml:id="u-363.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Michał Urbaniak, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#MichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! To są bardzo ciężkie czasy dla polskiej gospodarki. Na tej sali od wielu tygodni stawiamy pytania i nie ma na nie odpowiedzi. Dlaczego pozwoliliście na to, że marża w segmencie wytwarzania wzrosła sześciokrotnie w ciągu kilku ostatnich lat? Dlaczego pozwalacie korporacjom energetycznym na robienie rezerw i odpisów? Jakie konkretne działania zarządcze podejmujecie, żeby zdjąć z zarządów spółek energetycznych KPI dotyczące zysku, a przestawić je na normy oszczędnościowe? Dlaczego pani minister polskiego rządu naśmiewa się na tej mównicy z niemieckich praktyk oszczędnościowych, z obniżania temperatury wody w kranach? Czy to naprawdę takie trudne, żeby choćby pójść do sejmowej toalety i zobaczyć, jaka jest maksymalna temperatura wody, która tam leci? To, szanowni państwo, temperatura pary technicznej. Każdy tego typu gest dokłada się do oszczędności w gospodarce. Dlaczego chcecie znieść obligo giełdowe? Przecież w ten sposób cofniecie polską energetykę do lat 90. Dlaczego zamiast ciągle zajmować się sobą, nie odblokujecie rozwoju energetyki wiatrowej? Dlaczego nie ułatwicie życia prosumentom? Gasicie pożar benzyną, niszczycie polską gospodarkę. Opamiętajcie się wreszcie.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Patryk Wicher, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#PatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Moi Drodzy Państwo! Chyba już wiem, dlaczego nigdy nie potrafiliście znaleźć specjalnego guzika, żeby pomóc Polakom — za waszych czasów było za ciemno, bo już wtedy energetyka wysiadała.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Poszukaj rozumu.)</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#PatrykWicher">Ale rząd Prawa i Sprawiedliwości kieruje bardzo dużą pomoc. Po pierwsze, zamrożenie taryf na gaz ziemny. Wsparcie, jeśli chodzi o pozostałe paliwa, jak węgiel, pellet itp.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Nie ma to jak samozadowolenie.)</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#PatrykWicher">Teraz także wsparcie w zakupie energii elektrycznej, i nie tylko.</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Po ile ten węgiel, wie pan?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PatrykWicher">Oczywiście działamy też… To jest taka podstawa funkcjonowania rynku gospodarczego, energetycznego. Trzeba wiedzieć, jak handluje się tą energią i że trzeba ją niestety na pewne giełdy wysłać, ale już, dzięki Bogu, rząd Prawa i Sprawiedliwości wie, co ma z tym zrobić.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#PatrykWicher">Ale moi drodzy państwo, to wam nie wystarcza. Ja tylko chcę państwu powiedzieć, chcę podkreślić, że rząd Prawa i Sprawiedliwości dał sobie radę z pandemią i uratował gospodarkę w okresie pandemicznym.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Najgorszy wskaźnik w Europie.)</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#PatrykWicher">Rząd Prawa i Sprawiedliwości daje sobie radę w okresie teraz trwającej wojny. Zbroimy się, pomagamy Polakom w trudnej sytuacji, dbamy o klimat, a wy, moi drodzy, kochani państwo?</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-369.6" who="#PatrykWicher">No cóż, z klimatem sobie nie dawaliście rady, bo nawet kible zamarzały w pociągach za waszych czasów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-369.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-369.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę pana, to się nazywa toaleta.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: 200 tys. zgonów nadmiarowych, 200 tys. pogrzebów dodatkowych.)</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Co obserwujemy od początku roku? Chaos i bałagan. Państwo kłócicie się między sobą, Polacy stoją w kolejkach po węgiel. Przygotowaliście wspaniałą ustawę, chodzi o tani węgiel, 996 zł 60 gr/t. Przez jaki czas ta ustawa obowiązywała? Przez jaki czas ta cena funkcjonowała?</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: 3 dni.)</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#KrzysztofGadowski">Jeszcze nie zaczęła obowiązywać, a wy już przygotowywaliście kolejne ustawy.</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#KrzysztofGadowski">Dopiero po kilku miesiącach dostrzegliście, że nie ma węgla, który można kupić. To co zrobiliście? Myk, 3 tys. zł dodatku węglowego. Prosta sprawa. Napuściliście jednych na drugich, niech się znowu naparzają, kłócą i stoją w tych kolejkach. I tak stoją do dzisiaj. Co im proponujecie?</u>
          <u xml:id="u-371.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: 3,7 tys. zł.)</u>
          <u xml:id="u-371.6" who="#KrzysztofGadowski">Nie, dziś im proponujecie prawie 4 tys. zł/t węgla, bo nic innego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-371.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Hańba, skandal. Ludzie wam tego nie zapomną.)</u>
          <u xml:id="u-371.8" who="#KrzysztofGadowski">A co robią spółki węglowe? Kiedy wprowadzono pierwszą ustawę, która miała zagwarantować tani węgiel, spółki węglowe milczały. Ale w sierpniu, kiedy się pojawiło 3 tys… Nagle cena węgla, którego tona kosztowała niecały 1 tys. zł, 800 zł, podskoczyła do 1,2 tys. zł. A co się stało we wrześniu? Dziś tona tego samego węgla kosztuje ponad 1,5 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-371.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Dwa razy więcej.)</u>
          <u xml:id="u-371.10" who="#KrzysztofGadowski">Przez pierwszy kwartał, przez pierwsze półrocze, spółki węglowe wygenerowały ponad 5 mld zł zysku. To do kogo, pani minister, te 11 mld zł, które odłożyliśmy dla Polaków na dopłaty do węgla, trafiły? Do kogo? Do tych spółek węglowych?</u>
          <u xml:id="u-371.11" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Do PiS-owskich milionerów.)</u>
          <u xml:id="u-371.12" who="#KrzysztofGadowski">Czy my znowu dofinansowujemy molochy państwowe, które są niewydolne, które nie potrafią zabezpieczyć węgla? Co robi ten rząd? Kto za to odpowiada? Gdzie jest kapitan tego statku, premier?</u>
          <u xml:id="u-371.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-371.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Pani minister przedstawiła nam działania, które w tej Izbie zostały już podjęte — tak, to prawda, że na wniosek rządu — ale nie odpowiedziała na podstawowe pytania, które dzisiaj nurtują wielu Polaków. Po pierwsze, odnosi się to do pomocy dla samorządów.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#TadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o oferty dzisiaj składane przez firmy energetyczne, to np. w Gnieźnie nastąpił 5-krotny wzrost ceny w stosunku do tego, co do tej pory funkcjonowało. Małe i średnie przedsiębiorstwa. Jest taka firma produkująca meble na eksport, która powstała od podstaw, w oparciu o zlikwidowany SKR. Dzisiaj zatrudnia ponad 150 pracowników i, jak mówię, ponad 90% produkcji idzie na eksport. W piątek otrzymuje pozdrowienie: wzrost ceny energii o 700%.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal.)</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#TadeuszTomaszewski">Piekarz, u którego po drodze kupuję chleb, mówi: panie pośle, jeśli nie otrzymam pomocy do końca roku, nie będzie mnie, nie będzie mojej rodziny, nie będzie tej firmy. Kolejna pralnia chemiczna informuje o tym, że w listopadzie się zamknie, dlatego że nie jest w stanie udźwignąć kosztów energii. Pani minister, niech pani spróbuje powiedzieć, jakie rząd ma propozycje dla tych grup. Niech pani nie mówi znów o tym, że polski prąd jest najtańszy, bo z drugiej strony słyszymy, że marża wynosi 7000%. Gdzie jest pomoc, która ma być również skierowana do tych, którzy do tej pory nie korzystali z pomocy rządowej w żadnym zakresie, nie usłyszeli…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#TadeuszTomaszewski">…żadnej propozycji? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Zbigniew Ziejewski, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PaulinaHennigKloska">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Spójrzmy na siłę polskiego złotego: euro — 4,8 zł, dolar — 5 zł, frank szwajcarski — 5 zł.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Rutka: Same sukcesy.)</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#PaulinaHennigKloska">Doprowadziliście do tego, że inwestorzy dziś masowo porzucają nasz rynek, nie chcą inwestować w złotego. Co do tego doprowadziło? Przede wszystkim ogromne ryzyko recesji, nie tylko w Europie, ale przede wszystkim w naszym kraju. Dziś ceny energii istotnie doprowadzają do tego, że przedsiębiorcy zastanawiają się nad sensem kontynuowania działalności. Mniejsze firmy myślą o tym, żeby się zamykać, większe — żeby ograniczać skalę produkcji, która im się po prostu przestaje opłacać. To jest wasza osobista odpowiedzialność. Mieliście tylko zaimportować do Polski trochę węgla, ale okazało się, że dla was jest to w zasadzie zadanie nie do wykonania. Do tego oczywiście musieliście dołożyć do pieca podatkiem Sasina, bo przecież nie bylibyście sobą, gdybyście nie przegonili z Polski trochę inwestorów. W gruncie rzeczy powiedzieliście, że robicie skok na kasę przedsiębiorstw, a potem się dziwicie, że nikt w Polsce nie chce inwestować.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#PaulinaHennigKloska">Do recesji doprowadzi nie Putin, nie COVID, do recesji gospodarczej w Polsce doprowadzicie wy, wasz rząd. Doprowadzicie do tego, że szkoły, szpitale, organizacje pożytku publicznego będą zastanawiać się zimą, z czego zapłacić swoje rachunki.</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Słuchając wypowiedzi niektórych posłów, ma się wrażenie, że żyjecie państwo w jakiejś bańce, do której nie docierają żadne informacje dotyczące tego, co się dzieje w Europie, co się dzieje na świecie. Tak, oczywiście, mamy kryzys energetyczny, ale ten sam kryzys energetyczny dotyczy wszystkich krajów w Europie, wielu krajów na świecie.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Jeżeli państwo nie wiecie, bo nie dopuszczacie do siebie informacji, skąd się wziął, to jeszcze raz wam przypomnę, że mamy wojnę na Ukrainie. Działania Putina i błędna polityka energetyczna Unii Europejskiej…</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#komentarz">(Głos z sali: I wina Tuska.)</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Oczywiście wina Platformy Obywatelskiej i Tuska.</u>
          <u xml:id="u-379.4" who="#JózefaSzczurekŻelazko">…spowodowały, że mamy taką sytuację, jaką mamy. Rząd Prawa i Sprawiedliwości, szanowni państwo, o czym mówiła pani minister, już od poprzedniego roku podejmuje konkretne działania, żeby pomóc Polakom. Pierwsza ustawa powstała jeszcze w styczniu tego roku. Gwarantowała dostawy gazu ziemnego, pytał o to jeden z posłów, po cenie tego gazu z ubiegłego roku. Uchwaliliśmy ją w styczniu wspólnie. Miesiąc po miesiącu rząd podejmuje kolejne działania, żeby ulżyć Polakom. Ostatnie ustawy, projekty ustaw, które się pojawiły, chociażby na tym posiedzeniu Sejmu, są realizacją tej polityki osłonowej zarówno w przypadku gospodarstw domowych, jak również przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-379.5" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Pani Minister! W związku z tym, że posłowie nie mają tej wiedzy, ile rząd wydał środków z budżetu państwa na wspieranie gospodarstw, bardzo proszę o podanie informacji, jaki jest koszt tych wszystkich działań osłonowych, które polski rząd podejmuje od początku roku.</u>
          <u xml:id="u-379.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-379.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Z budżetu nic, wszystko z funduszy celowych.)</u>
          <u xml:id="u-379.8" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Dobre pytanie, bo z budżetu nic.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Tadeusz Aziewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#TadeuszAziewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ogromne podwyżki cen zawinione w dużym stopniu przez nieudolny rząd masakrują ekonomicznie gminy. Szczególnie dotyczy to tych gmin, które postawiły na ekologiczny transport miejski. Taką gminą jest bliska mi Gdynia, jedna z nielicznych, która realizuje usługi w tym obszarze w oparciu o zeroemisyjne trolejbusy. Gdynia kupuje energię w ramach grupy zakupowej. Na złożone zamówienie odpowiedziała tylko jedna firma, oferując cenę na poziomie niemal pięciokrotnie wyższym niż dotychczas. Zainteresowanie kontraktem zgłoszone tylko przez jeden podmiot budzi wątpliwość w kontekście działania układów konkurencyjnych w energetyce. Zwracam też uwagę, że w sąsiednim Gdańsku nie zgłosił się nikt. Chodzi o obawę, czy duże podmioty zależne od Skarbu Państwa nie podzieliły się rynkami. Czy właściwe urzędy regulacyjne monitorują ten proces? Co zamierza zrobić rząd, aby umożliwić gminom wykonywanie ich zadań własnych w trudnej sytuacji, spowodowanej nieudolną polityką rządu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Wanda Nowicka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#WandaNowicka">Szanowna Pani Marszałkini! Pani Ministro! Wysoka Izbo! Strach wśród ludzi przed zimą jest coraz większy. Podwyżki cen energii elektrycznej i innych źródeł energetycznych już teraz paraliżują działalność instytucji odpowiedzialnych za politykę społeczną, edukację i zdrowie, a jeszcze nie ma zimy. W moim okręgu wyborczym skutki podwyżek są ogromne. Zabrzańskie DPS-y informują o wyłączeniach prądu. Niektóre DPS-y po prostu nie grzeją. Co więcej, informują o niewystarczających w obecnej sytuacji dotacjach na wyżywienie. W Bytomiu wzrastają opłaty za wyżywienie dzieci w przedszkolach miejskich i szkołach. Od listopada za posiłek w szkole zapłacą 9 zł, a w przedszkolach 12 zł. Zmiany stawek spowodowane są rosnącymi kosztami żywności i energii potrzebnej do przygotowania posiłku.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#WandaNowicka">W niektórych gminach w województwie śląskim rozważa się przejście na nauczanie zdalne w szkołach. To może mieć katastrofalne skutki dla uczniów i uczennic. Doświadczenie pandemii pokazało, że duża część młodzieży uczącej się zdalnie poniosła niekorzystne skutki dla zdrowia psychicznego. Zwiększona liczba samobójstw wśród młodzieży przypisywana jest m.in. izolacji spowodowanej zdalnym nauczaniem. Katastrofa psychiatrii dziecięcej i zamykane dziecięce oddziały psychiatryczne jeszcze bardziej zwiększają zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#WandaNowicka">Pytam, co rząd zamierza zrobić, by zapobiec katastrofalnym skutkom własnej polityki energetycznej w województwie śląskim, w okręgu gliwickim.</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Barbara Dziuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marek Sowa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#MarekSowa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przed nami inauguracja roku akademickiego. W najbliższą sobotę, 1 października, tradycyjnie swoją inaugurację ma Uniwersytet Jagielloński. Jeden z jego pracowników pracujący tam od 45 lat ze smutkiem mówi: ze smutkiem muszę przyznać, że nie przypominam sobie, byśmy kiedykolwiek, inaugurując nowy rok akademicki, kierowali do studentów i pracowników tak dramatyczne przesłanie. Jego rektor mówi, że niedawno otrzymali ofertę na dostawę energii elektrycznej w 2023 r. Okazało się, że podwyżka sięga prawie 700%. Dokładnie koszt energii wzrasta z 27 mln w tym roku do 182 mln w przyszłym roku. Przyjdźcie w sobotę na Uniwersytet Jagielloński, posłuchajcie tych słów. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie — koszt energii wzrósł w tym roku z 2 do 12 mln. Aby ograniczyć koszty, Uniwersytet Ekonomiczny 22 września zamknął basen. Akademia Górniczo-Hutnicza — koszt energii w tym roku będzie wyższy o 235%. Strach pomyśleć, na ile będzie opiewać nowa oferta, której spodziewają się w październiku. Grupa zakupowa poznańskich uczelni unieważniła przetarg, bowiem oferowane ceny były o 800% wyższe w stosunku do bieżącego roku. Uniwersytet Śląski w Katowicach w przyszłym roku zapłaci o 420% więcej niż w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#MarekSowa">To nie są anonimowe oferty. To są konkretne osoby. Ludzie Sasina podpisywali te oferty: Obajtek, Paryła, Szczeszek, Dąbrowski, Majewski i Waksmundzka-Olejniczak. To oni odpowiadają za te ceny. Polacy czują, że są przez PiS i przez waszą brutalną ekipę okradani. Wypowiedzieliście Polsce wojnę, uderzając cenami energii we wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#RafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mówimy o bezpieczeństwie energetycznym. Chciałbym zadać pani minister pytanie, czy ma wiedzę, jaki jest wyrażony w procentach udział w ogrzewaniu gospodarstw domowych, ponieważ Polki i Polacy zaczęli w swoich gospodarstwach domowych przerabiać piece na pellet, żeby można było w nich palić zbożem, ziarnami kukurydzy, łupinami orzechów. Czy jest w ogóle w ministerstwie wiedza, że takie zabezpieczenie energetyczne we własnym zakresie robią już Polki i Polacy?</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#RafałAdamczyk">Z uwagi na to, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska zajmuje się już różnymi rzeczami, z tego miejsca chciałem zapytać — bo być może pani minister również ma taką wiedzę — kiedy ruszą prace dotyczące emerytur stażowych, co do których wnioski zostały zamrożone w Sejmie. Czy to będzie realizowane w tym roku? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Katarzyna Czochara, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Tomasz Piotr Nowak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Marszałek! Pani Minister! Gdzie jest właściciel spółek Skarbu Państwa? Szukam go na tej sali. Zaraz, może właścicielem Tauronu są Niemcy, a Energi może Włosi, a może Francuzi są właścicielami Enei?</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#TomaszPiotrNowak">Nie. To pani jest właścicielem tych spółek Skarbu Państwa. Pani reprezentuje Skarb Państwa, i to Skarb Państwa wyznacza nam ceny, które są zdecydowanie wyższe od tych, które tak naprawdę można by było zastosować na likwidowanej przez was giełdzie w zakresie obliga. Bowiem zobaczmy: węgiel kamienny — efektywna elektrownia — 460 zł za 1 MWh. 560 zł — elektrownia węgla brunatnego — za 1 MWh. 580 zł — mniej efektywna elektrownia węgla kamiennego. A jeśli dodamy do tego np. elektrownię OZE, to dostaniemy od 190 zł na aukcjach do 250 zł. Z tego wszystkiego można zrobić koszyk, pani minister, który nie będzie koszykiem, tak jak dzisiaj na rynku długoterminowym, na 1700 zł, a na rynku spotowym — uwaga — niższy, 1000 zł. Tylko cena może kształtować się dla przedsiębiorstw na poziomie 600 zł, tak jak my proponujemy w przygotowywanej przez nas ustawie, i dla odbiorców indywidualnych — 45 gr za 1 kWh.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Minister! Czy jest właściciel tych spółek i czy decyzje mógłby podejmować ten właściciel, a nie okazywać się bezradny wobec kryzysu?</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Obradujemy tu dzisiaj w sprawie konsekwencji podwyżki cen energii elektrycznej, gazu i węgla dla osób prywatnych, samorządów, przedsiębiorców oraz szkół, placówek kultury i ochrony zdrowia. Na sali znajduje się aż pięciu posłów PiS-u, albowiem pozostali, rozumiem, uczestniczą w spotkaniu z panem prezesem. Przekażcie panu premierowi, że Polaków naprawdę nie interesuje, czy premierem będzie Morawiecki, czy premierem będzie pan Sasin, czy premierem będzie pani Witek. Interesuje Polaków, dlaczego węgiel jest siedem razy droższy, i interesuje Polaków, dlaczego gaz jest pięć razy droższy. Otóż tak, szanowna pani minister, niech pani publicznie odpowie, dlaczego przez pierwsze pół roku Polska wyeksportowała 4 mln t węgla, a kupiła mniej. Wyeksportowała za 1200 zł.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#JanSzopiński">Natomiast chciałem zadać pytanie w sprawie… Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych miała kupić węgla za 3 mld zł. I gdzie jest ten węgiel? Ale mam dla pani minister odpowiedź. Ja mam dla pani odpowiedź. Otóż tak, szanowna pani minister, na dzień 6 października zostało zwołane posiedzenie zamknięte Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, na którym pan prezes Rady Ministrów ma złożyć informację na temat funkcjonowania Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych ze szczególnym uwzględnieniem zakupu węgla w związku z sytuacją na rynku energetycznym. Dziwię się, dlaczego: zamknięte i dlaczego Polacy nie mogą się dowiedzieć, czy agencja rezerw strategicznych kupiła węgiel, czy nie. Najlepiej jest zorganizować tajne posiedzenie, po którym uczestnicy nie będą mogli nic Polakom powiedzieć. Takie jest wasze rządzenie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Diabeł się w ornat ubrał i na mszę ogonem dzwoni.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#BarbaraBartuś">Tak, tak. Przeczytamy to w Sienkiewiczowskim „Potopie”, tak powiedział Zagłoba.</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jarosław Kaczyński, prezes Kaczyński.)</u>
          <u xml:id="u-393.5" who="#BarbaraBartuś">I tymi słowami tak naprawdę można by zakończyć wystąpienie skierowane do naszej dzisiejszej opozycji. Prymitywnie państwo się zachowujecie. Wchodzicie na Himalaje hipokryzji. Przez lata, jak jestem posłem, a rząd objęło Prawo i Sprawiedliwość, słyszeliśmy: zamykajcie natychmiast kopalnie. Była licytacja, w którym roku kopalnie mają być zamknięte. Dzisiaj słyszymy: gdzie jest węgiel? Państwo kłanialiście się w pas Putinowi, Rosji. Też popieraliście w pełni…</u>
          <u xml:id="u-393.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Kłamiesz.)</u>
          <u xml:id="u-393.7" who="#BarbaraBartuś">Nie kłamię. Mówię… Jeżeli miałabym czas, mogłabym dużo faktów przytoczyć. Ale chociażby projekt Nord Stream 2, tak mocno popierany — tłumaczyliście, że to jest tylko projekt biznesowy. I takie były działania. Jeżeli mówię o kłanianiu się Rosji, to zapomnieliście państwo, co robił minister spraw zagranicznych, zapraszając Ławrowa na spotkanie z polskimi ambasadorami.</u>
          <u xml:id="u-393.8" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: A Kaczyński mówił do braci Rosjan.)</u>
          <u xml:id="u-393.9" who="#BarbaraBartuś">Zapomnieliście państwo o tym, kiedy miał wystąpienie, swoje pierwsze exposé pan premier Tusk. Wprost mówił, że z Rosją… Że będziemy ją przyjmować taką, jaka jest. Mówiliście państwo o rosyjskim gazie, że nie jest gorszy od innego. Mało tego, pan premier Pawlak podpisywał umowy na dostawy gazu do 2037 r., i to gazu najgorszego w Europie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Witold Zembaczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#WitoldZembaczyński">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#WitoldZembaczyński">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Przyszedłem tutaj, żeby uzyskać odpowiedź od pani minister w sprawie jednego z przypadków, których niestety mamy teraz bardzo dużo. Pani minister, to jest dokumentacja przetargowa Opolskiego Centrum Rehabilitacji w Korfantowie. Rozpisało przetarg na dostawę energii elektrycznej i do dnia 23 września nikt z oferentów się nie zgłosił. Dlaczego tak się dzieje, że spółki Skarbu Państwa nie składają ofert placówkom ochrony zdrowia? Otóż może dlatego, że do tej pory za zeszły rok Opolskie Centrum Rehabilitacji w Korfantowie zapłaciło za prąd 968 tys.? A dzisiaj po cenie rynkowej 1 MWh, którą ufundowaliście placówkom ochrony zdrowia, musieliby zapłacić 2800 tys., może 3 mln zł, w zależności od oferty, plus oczywiście VAT. Dlaczego tak się dzieje, że zabraniacie tym spółkom składać oferty właśnie w takich przetargach placówkom ochrony zdrowia? Po to, żebyśmy nie mogli tego nagłaśniać, upubliczniać i pokazywać rzeczywistości, tego, w jakiej kondycji finansowej znajdą się takie placówki ochrony zdrowia? Zadam proste pytanie: Skąd takie Opolskie Centrum Rehabilitacji w Korfantowie ma brać środki — czy ma się to odbywać kosztem leczenia pacjentów, kosztem rehabilitacji, kosztem leków — na to, żeby po podwyżce z 968 tys. nagle na prąd wyłożyć 2,8 mln zł? Niech pani odpowie. I kiedy ktokolwiek ze spółek Skarbu Państwa stanie do tego przetargu, spółek, którymi tak nieudolnie kierujecie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Paulina Matysiak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#PaulinaMatysiak">Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Minister! Wysoka Izbo! Ceny energii elektrycznej, gazu i paliwa mają niebagatelne znaczenie, jeżeli chodzi o dobre, poprawne funkcjonowanie transportu publicznego. To oczywiście ma znaczenie, jeżeli chodzi o ceny biletów, o jakość sieci transportowej, bo w tym momencie przy windujących cenach energii samorządy zaczynają ciąć siatkę połączeń, zmniejszają liczbę kursów czy podnoszą ceny biletów.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#PaulinaMatysiak">Doniesienia medialne tylko z ostatnich dni są naprawdę szokujące. Poznań w tym momencie płaci 87 mln, w przyszłym roku 409 mln — mówimy tylko o komunikacji miejskiej. Gorzów Wielkopolski bierze pod uwagę wyłączenie sieci tramwajowej. W Kutnie, moim rodzinnym mieście, cena za energię wzrosła z 395 zł za 1 MWh do 3300 zł. Taniej zostawić autobusy elektryczne w zajezdni, niż płacić te horrendalne, gigantyczne rachunki.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#PaulinaMatysiak">Ceny biletów już wzrosły w Nowym Targu, w Łodzi, w Rzeszowie. Takie rozwiązanie biorą pod uwagę kolejne miasta. Pani minister, obecne podwyżki cen energii elektrycznej czynią kompletnie nieopłacalną eksploatację tramwajów, trolejbusów i autobusów elektrycznych. To samo tyczy się też transportu kolejowego.</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#PaulinaMatysiak">Centrum Efektywności Energetycznej Kolei, które zrzesza podmioty odpowiedzialne za 95% zużycia energii na kolei, proponuje kilka rozwiązań: zdjęcie opłaty mocowej, zawieszenie tej opłaty, interwencję w celu ograniczenia kosztów uprawnień do emisji CO2 albo gwarancje rekompensat dla odbiorców końcowych i — trzecie rozwiązanie — obniżkę stawek za dostęp do infrastruktury kolejowej.</u>
          <u xml:id="u-397.4" who="#PaulinaMatysiak">Czy pani resort pracuje nad takimi rozwiązaniami w porozumieniu z branżą? Czy rozmawiacie z Ministerstwem Infrastruktury, żeby takie rozwiązania wprowadzić? A jeżeli nie, to czy pani minister może odpowiedzieć, co czeka transport publiczny w nowym roku u nas, w Polsce? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-397.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Wojciechowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#GrzegorzWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak naprawdę kryzys energetyczny rozpoczął się w 2014 r., kiedy Rosja zaczęła przygotowywać wielką inwazję na Ukrainę. Wcześniej była częściowa inwazja, tak jak teraz jest częściowa mobilizacja, która pewnie jest wstępem do dużej mobilizacji. W 2014 r. można było podjąć te działania. Oczywiście rząd Prawa i Sprawiedliwości w 2015 r. podjął te działania. Ostrzeżenia ze strony ekspertów dotyczących nadchodzącego kryzysu były już znacznie wcześniej, bo one pojawiały się już w 2007 r., 2008 r. Niestety te czarne scenariusze ekspertów się spełniły. Kryzys energetyczny to przede wszystkim kryzys gazowy, ograniczenia zużycia gazu. Z drugiej strony, co za tym idzie, przejście z gazu na węgiel, problemy z węglem chociażby w Chinach i na rynkach światowych. Myślę, że w związku z tym należy w tej Izbie usiąść i spokojnie porozmawiać o rozwiązaniu tego problemu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Ryszard Wilczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#RyszardWilczyński">Paragony grozy — to sformułowanie zrobiło bajeczną karierę. Pazerność branży gastronomicznej? Nie, szanowni państwo, drożyzna i szalejące ceny energii przede wszystkim. Wzrost o kilkaset procent, wzrost z kilku tysięcy do kilkudziesięciu tysięcy złotych — takie rachunki będą płacić ludzie z branży gastronomicznej. I teraz tak: posiłek w restauracji staje się dobrem luksusowym. Milionerów z PiS to nie martwi — u was prezenty ślubne wręcza się za 1,5 dużej bańki, to taka norma — ale dla Polaków to jest problem. Niektóre branże, w ogóle przedsiębiorczość może uratować powrót do realnych cen energii, realnych w związku z kosztem wytwarzania. Udowodniliśmy to, jak bardzo jest to oderwane. Pani minister, powiedziała pani, że kryzys dotknął nośniki energii. A jaki kryzys dotknął nośniki rozumu w waszym rządzie?</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#RyszardWilczyński">Czy wytwarzanie, kopanie węgla brunatnego kosztuje więcej o kilkaset procent? Czy fedrowanie węgla energetycznego kosztuje więcej o kilkaset procent? Nie. Przecież eksportujemy 1,5 mln t węgla. Dlaczego nie użyjecie narzędzi, które macie? Dlaczego firmy, molochy państwowe nie proponują energii na giełdach właśnie po tych cenach realnych? Nie potraficie tego zrobić, potraficie tylko drenować kieszenie przedsiębiorców i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Wojciech Zubowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#WojciechZubowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#WojciechZubowski">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Usłyszałem od opozycji, proszę państwa, że Prawo i Sprawiedliwość spowodowało, że w ciągu tygodnia spadły notowania na polskiej giełdzie.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Bo spadły.)</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#WojciechZubowski">I chciałem was zapytać, dlaczego się ograniczacie. Powiedzcie, że przez nas też w Austrii na wiedeńskim ATX notowania spadły o 8%; niemiecki DAX — o 6%; powiedzcie, że hiszpański IBEX też stracił przez Prawo i Sprawiedliwość 7%.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ale w Hiszpanii jest ciepło. Nie trzeba tyle grzać.)</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#WojciechZubowski">Proszę państwa, to nie wszystko. Możecie jeszcze powiedzieć, że nasze wpływy sięgają poza Europę. Amerykański Dow Jones — w dół, japońskie Nikkei — w dół. Wszędzie na całym świecie giełdy idą w dół, wszędzie mówi się o wojnie i kryzysie.</u>
          <u xml:id="u-403.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Jesteśmy w Polsce.)</u>
          <u xml:id="u-403.7" who="#WojciechZubowski">Pani uspokoi tego pana…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie pośle, o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#WojciechZubowski">Wszędzie na całym świecie mówi się o wojnie i kryzysie energetycznym, ale tylko w Polsce zdaniem opozycji to jest wina rządu. Jak z giełdami, jak z energią, tak i z inflacją.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#WojciechZubowski">Niejaki Joe Biden, nie wiem, czy kojarzycie takiego polityka, mówi, że w 70% za inflację jest odpowiedzialny Putin. Podobnie wasi zachodni idole, Olaf Scholz i Emmanuel Macron. Wysokie ceny energii i surowców to efekt napaści Rosji na Ukrainę. A w Polsce opozycja? Wina PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: A kto rządzi 7 lat?)</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#WojciechZubowski">A jednym z najważniejszych efektów w waszej narracji, proszę państwa, jest nie to, że oszukujecie Polaków, ale że zdejmujecie odpowiedzialność z prawdziwych sprawców — Rosjan. I można sobie zadać pytanie, dlaczego tak robicie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-405.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-405.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Panie pośle, bardzo proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#MonikaRosa">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Smog znów dusi Polaków, a będzie jeszcze gorzej po tym, jak zawiesiliście normy jakości stałych paliw, po tym, jak naczelnik państwa Jarosław Kaczyński ogłosił, że palić będzie można wszystkim. A złej jakości powietrze wpływa na dzieci, w przedszkolach i żłobkach też będzie zimno; wpływa na osoby starsze, DPS-y także mają wysokie rachunki; wpływa na zdrowie nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#MonikaRosa">Szpitale. Szpital w Tarnowskich Górach. Rok 2021–0,5 mln zł za ogrzewanie i prąd, rok 2022–1,5 mln zł, rok 2023–3,7 mln zł. Szpital w województwie szczecińskim — wzrost o 15 mln zł. Te podwyżki dotkną każdy ze szpitali. Smog nas zabija, leczyć nie będzie się gdzie, bo szpitale będą tonąć w długach, a pan premier Morawiecki jeszcze niedawno stał tutaj i mówił: zwiększymy wydobycie węgla. Pytam pana ministra, o ile się zwiększyło to wydobycie węgla w polskich kopalniach. Czy zaczęły się już inwestycje? Jeśli tak, to na jaką kwotę? Czy to dobre?</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#MonikaRosa">Humor pana premiera Morawieckiego, który pewnie ogrzeje swój dom, bo będzie go na to stać, ma całkiem spory majątek. A co na to każdy z nas? Co na to szpitale? Domy pomocy społecznej? Co na to przedsiębiorcy? Branża gastronomiczna, podwyżki o kilkaset procent za ogrzewanie, za gaz. Jakiej odpowiedzi im udzieli pani minister?</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-407.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan Wiesław Buż, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#WiesławBuż">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałem zwrócić uwagę na sprawę, można powiedzieć, błahą, tak wydawałoby się z punktu widzenia kraju. Ale Polska Grupa Energetyczna SA przygotowała regulamin sklepu internetowego, który naprawdę, na dzień dzisiejszy tego nie zauważamy, wyklucza pewną grupę ludzi i gospodarstw ubogich energetycznie. Czy dotrą do nich pieniądze? Czy dotrze do nich węgiel? Ci ludzie, szczególnie mieszkający w obszarach wiejskich, mocno wykluczonych komunikacyjnie i telekomunikacyjnie, nie bardzo mogą takiego sposobu elektronicznego zamówienia węgla dokonać.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#WiesławBuż">Te gospodarstwa, uważam, z tym sobie nie poradzą. Mam takie sygnały, bo Polska Grupa Górnicza tak zagmatwała sposób zamawiania węgla i jego dostawy do finalnego odbiorcy, do gospodarstwa domowego, że te osoby, te gospodarstwa nie są w stanie samodzielnie zaopatrzyć się i dokonać zamówienia oraz zapłaty za węgiel za pośrednictwem e-sklepu.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#WiesławBuż">Czy rząd przewidział szczególne działania dla tej grupy odbiorców? Uważam, że w gminach powinny zostać uruchomione punkty pomocy zamawiania węgla ze względu na wykluczenie telekomunikacyjne i nieposiadanie finalnego narzędzia do dokonania zamówienia tego towaru, bo często te osoby nie posiadają dostępu do Internetu i po prostu nie posiadają Internetu.</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#WiesławBuż">Kończąc, chciałem zwrócić uwagę, że finalny dostawca węgla tym się na pewno sam nie zajmie, a na terenie województwa podkarpackiego takich punktów kwalifikowanych jest na dzień dzisiejszy pięć.</u>
          <u xml:id="u-409.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#PiotrBorys">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polacy oszczędzają, Polacy marzną, a w polskiej energetyce rządzą nami działacze PiS-u, którzy na ciepłych posadkach zarabiają miliony złotych. Myślicie, że oni się czymkolwiek przejmują? Golą i okradają Polaków.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#PiotrBorys">1 MWh dzisiaj kosztuje blisko 1800 zł, a rok temu kosztowała 600 zł. A ile mogłaby kosztować? Dokładnie te same 600 zł. Otóż produkcja 1 MWh w Turowie kosztuje dzisiaj 145 zł plus prawa do emisji 68 euro i inne opłaty, a to jest nie więcej niż 600 zł.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#PiotrBorys">Cena węgla w kontraktach długoterminowych dla polskiej energetyki rządzonej przez was, przez działaczy PiS-u, to 440 zł za 1 t. 1 MWh mogłaby kosztować także 600 zł, a nie 1800. Okradacie Polaków. Każdy Polak musi dzisiaj do was dopłacić.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-411.4" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: To jest prawda.)</u>
          <u xml:id="u-411.5" who="#PiotrBorys">Sprawa druga, węgiel. Za ile dzisiaj może kupić węgiel przeciętny Polak? Między 3,5 tys. a 4 tys. zł. Głośno dajecie 3 tys. zł, a po cichu odbieracie te same 3 tys. zł każdej rodzinie w postaci 23% VAT. Obniżcie go czasowo, bo rosyjski węgiel, który jest w polskich magazynach, ma 8% VAT, a Polak musi zapłacić 23%. Zabieracie po cichu dokładnie 3 tys. zł. Tona węgla dla przeciętnego Kowalskiego może kosztować o 800 zł mniej. Nie okradajcie Polaków.</u>
          <u xml:id="u-411.6" who="#PiotrBorys">Kolejna rzecz to wspomniane pompy ciepła. Przecież wy tak naprawdę w tych podwyżkach zabierzecie wszystko to, co Polacy otrzymają w dotacjach na pompy ciepła z tzw. programu „Czyste powietrze”. To samo dzieje się w przypadku programu „Mój elektryk”, a więc programu dotyczącego elektromobilności. To, co otrzyma przeciętna polska rodzina, odda w zwiększonej cenie za prąd. To jest okradanie Polaków. Przestańcie być hipokrytami i pomóżcie Polakom w kryzysie.</u>
          <u xml:id="u-411.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mariusz Witczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#MariuszWitczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#MariuszWitczak">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Rząd PiS-u nie jest w stanie poradzić sobie nawet z tak krytycznym i newralgicznym problemem jak wysokie koszty energii dla szpitali w Polsce. Sytuacja jest niezwykle poważna i dramatyczna. Szpitale w Polsce będą traciły płynność finansową, a i tak mają bardzo napięte budżety. W moim rodzinnym mieście Kaliszu znajduje się szpital wojewódzki, notabene największy szpital w Wielkopolsce. Szpital będzie płacił o 600% więcej za prąd i o prawie 300% więcej za gaz. To będzie w praktyce wyglądało tak, że zapłaci dodatkowo 10 mln zł. Te środki mogłyby zostać przeznaczone na ratowanie życia i zdrowia Polaków. 10 mln zł to koszt, który może zaburzyć płynność finansową szpitala. Jakimi jesteście ludźmi, zarządcami, rządem, skoro nie jesteście w stanie poradzić sobie z tak newralgiczną kwestią jak szpitale? Tak dużo dzisiaj było mówione o tym, że golicie potężne marże. To są przedsiębiorstwa państwowe. Nie jesteście w stanie zmusić zarządów i rad nadzorczych przedsiębiorstw, które wam podlegają, podlegają Sasinowi — są na jeden telefon, przecież dobrze o tym wiemy — do tego, żeby obniżyły marże, żeby polscy przedsiębiorcy, obywatele, a przede wszystkim szpitale i magazyny leków miały tanią energię, która pozwoli im funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#MariuszWitczak">Moje pytanie na koniec jest takie: Kiedy zamrozicie na niskim poziomie ceny energii dla szpitali i magazynów leków w Polsce? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Tłumu w ławach sejmowych po stronie rządowej nie widzę. Być może trzeba kolegom posłom z PiS przypomnieć, o czy debatujemy. Otóż jest to jedna z najważniejszych debat w tym roku,…</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">…a być może jedna z najważniejszych w całej kadencji. Debatujemy o tym, że Polkom i Polakom ciemność i chłód zaglądają w oczy, a ławy rządowe… Nie powiem, żeby skład był imponujący.</u>
          <u xml:id="u-415.4" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Widmo egzystencjalnego kryzysu nie omija żadnej rodziny, żadnej społeczności, żadnej dziedziny gospodarki nie wyłączając kultury. Słynna łódzka filmówka zamyka swoje bramy na cały styczeń, a kto wie, czy nie na dłużej. W styczniu rachunki za prąd na pewno będą 10 razy wyższe. Nie ma na to pieniędzy. W zamian być może łódzcy studenci będą musieli pracować latem, ale nie w tym rzecz. Oni tracą czas. Warszawska Akademia Teatralna zdecydowała się na zdalne studia od grudnia do marca. Muszę powiedzieć, że ani studenci, ani kadra pedagogiczna tej uczelni, nie są w stanie pojąć, jak w układzie, gdzie jest mistrz i uczeń, można pracować zdalnie. Nie można.</u>
          <u xml:id="u-415.5" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Inny sposób radzenia sobie z szalejącymi cenami za energię mają instytucje artystyczne — podnoszą ceny biletów. Co mają zrobić? Czy widzowie i słuchacze to wytrzymają? Nie. Być może te uczelnie, podobnie jak łódzkie kino studyjne BODO, po prostu padną.</u>
          <u xml:id="u-415.6" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Nie widzę, a chciałabym zobaczyć, pana wicepremiera Glińskiego. Chciałabym się dowiedzieć, jak on chce poradzić sobie ze skutkami szalejących cen energii. Widocznie woli jednak być nieobecny. Woli, by znakiem firmowym jego rządów stało się zamknięte po 8 latach działalności kino BODO.</u>
          <u xml:id="u-415.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poseł Krzysztof Frysztak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Konrad Frysztak.)</u>
          <u xml:id="u-416.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przepraszam, pan poseł Konrad Frysztak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#KonradFrysztak">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Strona PiS-u jak zwykle przy ważnych tematach świeci pustkami.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#KonradFrysztak">Chciałbym państwu opowiedzieć o moim mieście, o Radomiu, o moim najważniejszym miejscu na ziemi, gdzie niedawno, w ubiegłym tygodniu, otrzymaliśmy ofertę na dostawę energii od spółki Skarbu Państwa — 900% podwyżki. Szanowni państwo, za lata 2021–2022 zapłaciliśmy 42 800 tys. zł, za to w latach 2023–2024 mamy zapłacić 377 mln zł. To 900% podwyżki. Szanowni państwo, 70 mln zł z tego to VAT, który trafi do Skarbu Państwa. Będziecie nim obracać. To jest nic innego, jak zażynanie samorządu z dwóch stron. Nienawidzicie samorządu. Mówię to w dniu, w którym zmieniacie ustawę o wyborach samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#KonradFrysztak">Szanowni Państwo! Po poniedziałkowej sesji rady miasta radni z Prawa i Sprawiedliwości już niczego nie ukrywali i przedłożyli stanowisko rady miejskiej mówiące, że uzależnienie rynku od dostaw gazu z Rosji wpływa na ceny energii. To akurat bzdura. Zapewne chodziło im o węgiel, ale przyznali się do tego, że uzależniliście nas również od dostaw gazu z Rosji. Rady Gogacz mówił, że w Radomiu trzeba wyłączać latarnie. Szanowni państwo, to nie wszystko. W tej debacie uczestniczyli radni, którzy są pracownikami spółki Skarbu Państwa, Grupy Enea. Szanowni państwo, w tej sesji rady miasta uczestniczył pan radny Piotr Kotwicki, który zarobił 294 300 zł w ubiegłym roku. Uczestniczył drugi pan radny, pan Łukasz Podlewski, Enea Nowa Energia — zarobił 285 700 zł.</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: PiS-owscy milionerzy! Skandal! Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-417.4" who="#KonradFrysztak">I, szanowni państwo, to jest lider, to jeśli chodzi o gaz: radny Jakub Kowalski, radny wojewódzki — 585 977 zł.</u>
          <u xml:id="u-417.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Złodzieje!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#KonradFrysztak">Tak ubożycie samorządy, ubożycie kieszenie Polaków, bo przecież to my na koniec musimy za tę energię zapłacić.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Maria Małgorzata Janyska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#MariaMałgorzataJanyska">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Wieś Dębno, wieś popegeerowska w gminie Łobżenica, północna Wielkopolska. Koniec września, a mieszkańcy bloków popegeerowskich, ok. 600 osób, nie mogą się ogrzać i nie wiedzą, czy mają w ogóle szansę na ogrzanie. Dlaczego? Dlatego że zgodnie z dotychczas podjętymi przepisami, które były wnioskowane przez rząd, podmiot, który zaopatruje je w ciepło, nie może być uznany za podmiot wytwarzający ciepło w myśl tych przepisów i nie może stosować ceny ciepła z rekompensatą. Z kolei mieszkańcy, którzy nie ustanowili wspólnoty, nie kwalifikują się do otrzymania dodatku wysokości 3 tys. zł. Pani minister mówi, że to, co wprowadzi rząd, to działa. Jednak widać, że nie działa, bo ci ludzie zostali zostawieni sami sobie.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#MariaMałgorzataJanyska">To nie jest odosobniona miejscowość. Takich miejsc z blokami popegeerowskimi jest więcej. W samej północnej Wielkopolsce ta spółdzielnia, która obsługuje Dębno, obsługuje jeszcze 13 innych miejscowości, w sumie ok. 4 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#MariaMałgorzataJanyska">Burmistrz Łobżenicy i wójt Złotowa zwrócili się do wszystkich posłów o wsparcie i pomoc. Byłam tam, proszę państwa. I wiecie, co mówią? Polecałabym posłom z PiS-u tam się udać. Oni mówią, że zostawiliście ich samych sobie i że oni nie chcą waszych komputerów, które im przywozicie, i wtedy przecinacie wstęgi i chcecie, żeby wam dziękowali. Nie chcą waszych plansz. Oni chcą móc godnie żyć i mieć szansę na godne życie. Samorządowcy z kolei mówią, że chcą, żeby wypełniany był obowiązek ustawowy konsultowania z nimi aktów prawnych, ponieważ oni wtedy uprzedziliby was o tym, jak wygląda życie i jak wygląda rzeczywistość, bo wy jej kompletnie nie znacie.</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Wojciech Saługa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#WojciechSaługa">Ponad 5 zł za dolara, 5,15 zł za franka, 4,85 zł za euro — to jest miara waszych rządów. To jest miara waszej wiarygodności. Wasze złodziejstwo, bo tak to trzeba nazwać, wasze oszustwa próbujecie ukryć pod przykrywką wojny, winy Unii Europejskiej i winy Tuska, a tak naprawdę za tę drożyznę odpowiadacie wy: Kaczyński, Morawiecki, Sasin i cała reszta.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#WojciechSaługa">Wojny nie było, a drożyzna już była, przypominam. Bo jaki wpływ miała wojna na to, że węgiel ze spółki Tauron Wydobycie w dniu wybuchu wojny kosztował 800 zł, ekogroszek, a teraz 1700 zł? Skąd ta podwyżka, pani minister? Dla energetyki ten sam Tauron Wydobycie sprzedaje węgiel po 17,5 zł za GJ, cały czas od początku wojny prawie na tym samym poziomie. To skąd ta wysoka cena energii? Oszukujecie, okradacie Polaków pod przykrywką wojny. Ale jest dobra wiadomość dla Polaków: skończy się PiS, skończy się drożyzna.</u>
          <u xml:id="u-423.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Gabriela Lenartowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#GabrielaLenartowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mówi pani wiele, czego to rząd rzekomo nie robi, by ulżyć Polakom, a czego Polacy jakoś nie chcą dostrzec. Ale ja będę mówiła, czego rząd naprawdę nie robi, i to nie od wczoraj, tylko od 5 lat. Wtedy, nie czekając na wojnę, mogliśmy rozwiązać sprawy ogrzewania naszych domów — bez ruskiego węgla i z tanią lokalną energią elektryczną, m.in. z OZE, gdyby wdrożono naszą ustawę, którą w 2017 r. po raz pierwszy miałam przyjemność prezentować.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#GabrielaLenartowicz">Proponowaliśmy wtedy, by bezpieczeństwo energetyczne i finanse polskich rodzin razem z pieniędzmi oddać w ręce samorządów, na ocieplanie domów, na OZE, na pomoc w likwidacji ubóstwa energetycznego, i to faktyczną, a nie iluzoryczną, za pieniądze z emisji, z ETS-u. Trzy razy składaliśmy tę ustawę, dwa razy jako klubową. Obecnie leży jako senacka. I co? Premier pokazuje pieniądze, których nie ma, na PowerPoincie i na bilbordach, a tymi, które ma, to jest 70 mld z ETS-u karmi tłuste koty, grzejące się na stołkach w spółkach energetycznych. A ustawa? Ano mrozi się w sejmowej zamrażarce.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#GabrielaLenartowicz">Tak, Polacy zimą zostaną bez węgla i bez pieniędzy. To jest grzech zaniechania. Jest jeszcze czas, jest jeszcze szansa, by pomóc Polakom. Jak rządowi jest tak ciężko, to niech odda ten problem wraz z pieniędzmi z ETS-u samorządom, które są odpowiedzialne i kompetentne. Wtedy będziemy mogli rzeczywiście po partnersku sobie sami radzić bez was, bo wy jesteście tylko dla nas obciążeniem.</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Paweł Poncyljusz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#PawełPoncyljusz">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dzień dobry.)</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#PawełPoncyljusz">Pani Marszałek! Pani Minister! Te ceny energii, które dzisiaj proponowane są dla polskich przedsiębiorców, to jest rzecz, która wiele z tych firm przewróci. Te firmy tak naprawdę nie przeżyją najbliższego sezonu, i to nie chodzi tylko o sezon grzewczy, bo ceny, które dzisiaj się proponuje na poziomie 3 zł, 3,5 zł, oznaczają, że MWh to 3 tys., 3,5 tys. zł. Skąd te ceny? I tak naprawdę do pani jako do minister zwracam się z pytaniem: Jak to jest możliwe?</u>
          <u xml:id="u-427.3" who="#PawełPoncyljusz">Teraz podam pani przykład z mojego okręgu, Stalowa Wola. I tam już spółka podległa PGE Obrót prowadzi taką gangsterską politykę od dłuższego czasu. Na czym to polega? Spółka, na której czele jest oczywiście nominat pana prezydenta Stalowej Woli Nadbereżnego, złotego dziecka Prawa i Sprawiedliwości, mimo że podpisała z firmami, które zatrudniają tysiące ludzi na terenie strefy ekonomicznej w Stalowej Woli, i jest określona cena tego prądu, nagle zaczęła, chodzi o spółkę Enesta, sobie wystawiać po swoich cenach faktury wobec przedsiębiorców, chociaż nic w umowie między tymi firmami a spółką Enesta, spółką zależną od PGE Obrót, nie było na ten temat. Rekordzista, który zatrudnia 2700 osób, ma w tej chwili naliczone 54 mln zł powyżej wszystkiego. Ta gangsterka jest o tyle niebezpieczna, że dzisiaj przyjęliśmy, Sejm przyjął ustawę o zamrożeniu obliga giełdowego, co oznacza, że nie swoim firmom będzie można narzucać tak naprawdę każdą cenę. I to może być nie 3 tys. za 1 MWh, ale dużo więcej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-427.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jakub Rutnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#JakubRutnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest symbol. Dzisiaj mówmy o dramatycznej sytuacji, jeżeli chodzi o ceny energii, a PiS-u nie ma.</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Zubowski: A ja?)</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#JakubRutnicki">Szanowni Państwo! PiS jest w tej chwili w Jachrance, żeby załatwiać sobie kolejne milionowe posady, tak jak w przypadku radnego PiS-u Kowalskiego. Jeżeli on zarobił pół miliona złotych w radach nadzorczych, to on się tym nie przejmuje.</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#JakubRutnicki">Pani minister powiedziała, że to, co wprowadza rząd PiS, działa. Ja pani powiem, jak to działa na przykładzie przedsiębiorcy. Mała firma gastronomiczna z mojego Sierakowa, powiat międzychodzki. Dzisiaj otrzymałem telefon. Wiecie, jaką właściciel tej małej restauracji otrzymał propozycję, szanowni państwo? Ile od nowego roku wyniesie podwyżka ceny energii? 600%. W tej chwili płaci ok. 4200 zł miesięcznie rachunku. Od stycznia ma być ponad 20 tys. Co to oznacza? Bankructwo. Pani minister, takie osoby potrzebują informacji tu i teraz, co one mają zrobić. Jeżeli jakiekolwiek działania będziecie podejmować w październiku czy w listopadzie — oni muszą już podejmować decyzję, czy będą osoby zwalniać, czy też nie — proszę to powiedzieć, bo tu chodzi o tysiące małych przedsiębiorców. Czy te osoby mają podpisywać te umowy ze spółkami Skarbu Państwa, które proponują w tej chwili takie złodziejskie stawki? Trzeba w tej chwili mieć odwagę, pani minister, stanąć i powiedzieć: nie, nie podpisujcie tych umów, będzie jakieś działanie. To jest w tej chwili być albo nie być tysięcy małych przedsiębiorców w całej Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-429.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Państwo posłowie dyżurni z Prawa i Sprawiedliwości obecni dzisiaj na debacie! Liczyłam na poważną debatę, na to, że będziemy rozmawiać o strategii energetycznej, o bezpieczeństwie energetycznym, o bezpieczeństwie i walce z inflacją, ale tego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: My też liczyliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#KrystynaSkowrońska">Poza tym mam do państwa z Prawa i Sprawiedliwości ogromną prośbę. Jesteście na posiedzeniu klubu. Powiedzcie swojemu prezesowi, żeby zrobił rachunek sumienia i żeby w tym rachunku sumienia były takie punkty: prąd, produkcja — 560 zł, sprzedaż — 2700 zł za 1 MWh, pięć razy drożej, drogi węgiel — 4 tys., kolejka za węglem, ale węgla nie ma, droga energia elektryczna i wysoka inflacja. Parafrazując przysłowie, ksiądz pana wini, pan księdza, u was Morawiecki wini Sasina, Sasin walczy z Morawieckim, ale ludziom zewsząd nędza.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-431.4" who="#KrystynaSkowrońska">Państwo z PiS-u! Polaków bajkami nie nakarmicie. Wiemy, że samorządy mają problemy, że szpitale mają problemy, że uczelnie wyższe mają problemy. A państwo każdego dnia próbujecie zaczarować, mówić o tarczach. Budżet na stole i budżet pod stołem — to jest wasza rzecz. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-431.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#MateuszBochenek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ludziom żyje się z dnia na dzień coraz gorzej. Sytuacja jest coraz poważniejsza. Widzimy jak rosną ceny, jak galopuje inflacja. Do tego temperatura z dnia na dzień jest coraz niższa i ludzie faktycznie boją się o to, co będzie w kolejnych dniach, bo brakuje węgla, a jeśli już gdziekolwiek jest, to jego jakość jest wątpliwa albo ceny są tak wysokie, że ludzi po prostu na to nie stać.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#MateuszBochenek">Słyszeliśmy z ław PiS-u, kiedy jeszcze państwo z Prawa i Sprawiedliwości byli na sali, że to wina Wschodu, Zachodu. Za chwilę usłyszymy, że Północy czy Południa. Ich winy absolutnie nie ma. To wina Tuska, wszyscy dookoła są winni, tylko nie Prawo i Sprawiedliwość. A wiemy doskonale, że za to odpowiada rząd Kaczyńskiego, Morawieckiego i Sasina. Cała ta ekipa jest winna tej sytuacji, z którą dzisiaj mierzą się ludzie. Co dzisiaj dzieje się z KPO? Dlaczego nie ma w Polsce pieniędzy z programu, który powinien właśnie służyć ludziom? Dzisiaj powinien być wydatkowany przez przedsiębiorców, przez samorządy. Te środki powinny być inwestowane. Co z pieniędzmi ze sprzedaży praw do emisji CO2? One powinny być przeznaczone na transformację energetyczną.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#MateuszBochenek">Możecie ludziom różne rzeczy opowiadać poprzez swoją tubę propagandową, ale prawda jest zgoła odmienna. Czym prędzej trzeba tę sytuację zmienić. Czym prędzej powinniście odejść od władzy, podać się do dymisji i zmienić rząd. My jesteśmy w stanie to uporządkować, bo innej rady i możliwości nie ma. Tylko wasze odejście.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">I ostanie pytanie zada pan poseł Przemysław Koperski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#PrzemysławKoperski">Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#PrzemysławKoperski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! O zbliżającym się sezonie zimowym w Beskidach właściciele stoków, wyciągów, wypożyczalni sprzętu, hoteli, kwater, restauracji i kawiarni myślą z przerażeniem, bo w górach szykuje się prawdziwy armagedon.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#PrzemysławKoperski">Astronomiczne podwyżki cen prądu, które mogą stanowić nawet 40% kosztów funkcjonowania stacji narciarskich, pewnie spowodują zamknięcie części z nich, a w przypadku pozostałych mogą doprowadzić do podwojenia cen za skipassy. Wiem, że panią minister, pana ministra, pana premiera czy prezesów spółek energetycznych, o których wynagrodzeniach słyszeliśmy, i ich rodziny pewnie będzie stać na białe szaleństwo w górach. Polacy pamiętają, jak świetnie sobie radziliście z wchodzeniem na stoki narciarskie podczas lockdownu. Co ma jednak powiedzieć normalna, polska rodzina, która chce pojechać na weekend w góry czy chce wysłać dziecko na ferie do Szczyrku, Wisły, Ustronia, do Brennej, Bystrej, Wilkowic, Mesznej, Lipowej…</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Dzięki rządom Prawa i Sprawiedliwości mogą. Bony turystyczne działają.)</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#PrzemysławKoperski">…Rycerki, Przyłękowa, Buczkowic, Jaworza, Rajczy, Istebnej, Zwardonia, Węgierskiej Górki, Międzybrodzia Żywieckiego, Ujsoł czy wielu innych pięknych, górskich miejscowości? Już dzisiaj wasza polityka spowodowała, że dziesiątki tysięcy dzieci nie miały szans na letnie wakacje. Teraz kolejne dziesiątki tysięcy rodzin nie będą miały szans na ferie zimowe w górach. Dlatego mam pytanie: Czy będzie pomoc rządu w postaci ograniczenia taryf bądź rekompensat finansowych dla sektora sportów zimowych i branży turystycznej w górach? A może planujecie dopłaty do wypoczynku zimowego dzieci marzących o tym, żeby chociaż raz w roku zapiąć narty i pojeździć na stoku narciarskim w Beskidach, w Tatrach, w Sudetach, w Bieszczadach czy w innych miejscach, gdzie są w Polsce jeszcze działające stoki narciarskie. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kończymy zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Tomasza Kostusia.</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#TomaszKostuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Uwaga pierwsza: Gdzie jest premier? Gdzie jest wicepremier? Gdzie są autorzy tych wszystkich pomysłów na walkę z kryzysem energetycznym? Gdzie? Gdzie jest pan Morawiecki? Gdzie jest pan Suski? Gdzie jest pani Moskwa?</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłócą się o stołki.)</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#TomaszKostuś">Gdzie są posłanki i posłowie największego klubu parlamentarnego? Przypominam, liczącego 228 osób.</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Co mamy słuchać tych bzdur?)</u>
          <u xml:id="u-437.4" who="#TomaszKostuś">To jest najlepsza, droga pani, ilustracja, jak traktujecie Polaków. To jest najlepsza ilustracja, jak bardzo zależy wam na rozwiązywaniu konkretnych, realnych problemów, prawdziwych wyzwań, prawdziwych zagrożeń. Wstyd. Wstyd i niedowierzanie.</u>
          <u xml:id="u-437.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-437.6" who="#TomaszKostuś">Uwaga druga. Ta dyskusja udowodniła, że jesteście, przepraszam pani minister, dyletantami, partaczami i nieudacznikami…</u>
          <u xml:id="u-437.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-437.8" who="#TomaszKostuś">…zarówno politycznymi, jak i legislacyjnymi, że nie radzicie sobie w czasie próby, że kryzys energetyczny was przerasta w każdym wymiarze. Dlaczego? Dlatego że w lipcu i sierpniu zamiast przedstawiać konkretne rozwiązania, konkretne pomysły, zrobiliście sobie wakacje. Wolni od trosk i problemów wyjechaliście na urlopy. Dlatego że nieustannie zajmujecie się wewnętrznymi wojenkami i intrygami, że zajmujcie się sobą, PiS-em, nie zaś konsekwencjami kryzysu energetycznego.</u>
          <u xml:id="u-437.9" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Wy się nami zajmujecie, zamiast wskazywać konkretne rozwiązania.)</u>
          <u xml:id="u-437.10" who="#TomaszKostuś">Dlatego że żyjecie w politycznym matriksie, w wirtualnej rzeczywistości, z dala od realnych problemów, którymi żyją Polska i Polacy…</u>
          <u xml:id="u-437.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Jakie propozycje macie państwo?)</u>
          <u xml:id="u-437.12" who="#TomaszKostuś">…oderwani, odklejeni od rzeczywistości, dlatego że jesteście oczadzeni propagandą sukcesu, że do perfekcji opanowaliście sztukę manipulacji i politycznego PR-u, że macie poczucie bezkarności i nieśmiertelności politycznej, dlatego że nie wykorzystaliście 70 mld zł z handlu emisjami.</u>
          <u xml:id="u-437.13" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-437.14" who="#TomaszKostuś">Dlatego, droga pani, i proszę mi nie przerywać. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#TomaszKostuś">Uwaga trzecia. Wczoraj po południu zebrała się…</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Kabaret robicie z poważnego problemu.)</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#TomaszKostuś">Pani marszałek, nieustannie, permanentnie ta pani przerywa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#TomaszKostuś">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#TomaszKostuś">Uwaga trzecia. Wczoraj po południu zebrała się prezydencka rada do spraw środowiska i energii z udziałem głowy państwa, z udziałem premiera, z udziałem ekspertów i zaproszonych gości. I co usłyszeliśmy? Że jesteśmy przygotowani na energetyczny kryzys, że odrobiliśmy jako państwo zadanie, że węgla nie zabraknie, że energia elektryczna będzie tania, że rozwijamy energetykę odnawialną i atom, że gazu od października będzie tyle, że będziemy mogli handlować i zabezpieczać naszych sąsiadów, że jest wspaniale, że rząd nad wszystkim czuwa, a Polacy mogą spać spokojnie. Wizerunkowo, propagandowo celująco, profesjonalnie. Niestety w zderzeniu z rzeczywistością to bajki, to zaklinanie rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brakło gazu?)</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#TomaszKostuś">Dzisiaj, droga pani, moje koleżanki i moi koledzy udowodnili to, przedstawiając liczne przykłady, zestawienia, fakty. Wykazali, że rząd, osoby ustawowo z imienia i nazwiska odpowiedzialne nie radzą sobie,…</u>
          <u xml:id="u-441.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-441.5" who="#TomaszKostuś">…że nie jesteśmy przygotowani na kryzys energetyczny…</u>
          <u xml:id="u-441.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Według pana.)</u>
          <u xml:id="u-441.7" who="#TomaszKostuś">…że podwyżki cen energii elektrycznej, gazu i węgla dla osób prywatnych, dla samorządowców, dla przedsiębiorstw, dla szkół, dla uczelni wyższych, dla szpitali, dla placówek kultury już teraz mają dewastujące skutki. A może być tylko gorzej w kontekście nadchodzącej zimy.</u>
          <u xml:id="u-441.8" who="#TomaszKostuś">Ad rem. Wasza polityka przeciwdziałania skutkom kryzysu energetycznego, wasze pomysły i propozycje — nie wszystkie, ale zdecydowana większość — brak planu, wizji, strategii działania, zarządzania kryzysowego, ale przede wszystkim…</u>
          <u xml:id="u-441.9" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ma pan szansę powiedzieć wasze propozycje.)</u>
          <u xml:id="u-441.10" who="#TomaszKostuś">Pani marszałek, no tak się nie da, no tak się nie da.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł, bardzo proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Miałam tak samo… propozycji chciałam posłuchać.)</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-442.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój, szanowni państwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#TomaszKostuś">Proszę się napić wody, pani poseł, za chwilę będzie pani mogła się do tego odnieść.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#TomaszKostuś">Ale przede wszystkim nieudolność, nieprzewidywalność, chaos i bałagan prowadzą nas wprost do recesji, do masowych zwolnień, do gigantycznej inflacji i do biedy polskich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#TomaszKostuś">W pewnym stopniu to wynik wojny na Wschodzie. Zgoda. Ale przede wszystkim to wynik, to efekt waszej niekompetencji, dyletanctwa, spóźnionych działań i zaniechań, również tego, że nie słuchacie dobrych, ważnych i potrzebnych pomysłów opozycji.</u>
          <u xml:id="u-443.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-443.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Proszę je podać.)</u>
          <u xml:id="u-443.5" who="#TomaszKostuś">Dlatego właśnie, droga pani…</u>
          <u xml:id="u-443.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: No słucham.)</u>
          <u xml:id="u-443.7" who="#TomaszKostuś">…proszę i apeluję: weźcie się do roboty. Proszę i apeluję: zacznijcie współpracować z opozycją.</u>
          <u xml:id="u-443.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Co prawda czas się skończył, ale może by pan podał wasze pomysły.)</u>
          <u xml:id="u-443.9" who="#TomaszKostuś">Przedstawcie w końcu spójną, czytelną strategię walki z kryzysem energetycznym, dobrze? Przestańcie upajać się propagandą i manipulacją. W przeciwnym razie, droga pani…</u>
          <u xml:id="u-443.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-443.11" who="#TomaszKostuś">…w przeciwnym razie grozi nam głęboki kryzys społeczno-gospodarczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#TomaszKostuś">Tym razem, droga pani, nie chodzi o następne wybory.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł, chciała pani, żeby szybko się skończyło. Bardzo proszę…</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Panie pośle, bardzo proszę już kończyć, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-446.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Szanowni państwo, bo ogłoszę przerwę i będziemy jeszcze dłużej obradować.</u>
          <u xml:id="u-446.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, niech pan poseł kończy, czekamy na odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-446.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ja prosiłabym te propozycje…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#TomaszKostuś">Kończąc, pani marszałek…</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Te wasze propozycje…)</u>
          <u xml:id="u-447.2" who="#TomaszKostuś">Przestanie pani przeszkadzać?</u>
          <u xml:id="u-447.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale powie pan te wasze propozycje?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#TomaszKostuś">Przestanie pani przeszkadzać? Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#TomaszKostuś">Szanowni Państwo! Zwracam się tutaj do nielicznych przedstawicieli PiS, tzw. Zjednoczonej Prawicy. Tym razem nie chodzi o następne wybory, tym razem chodzi o następne pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-449.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ad rem, do rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-449.3" who="#TomaszKostuś">Mówimy o rozwoju, o przyszłości Polski, której, droga pani, fundamentem jest bezpieczeństwo energetyczne. Zrozumiała pani?</u>
          <u xml:id="u-449.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Do rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-449.5" who="#TomaszKostuś">Tyle i aż tyle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-449.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-449.7" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Do rzeczy, panie pośle, jakieś propozycje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska panią Annę Łukaszewską-Trzeciakowską.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-450.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tablica jest nasza.)</u>
          <u xml:id="u-450.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Tablicę proszę zabrać, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-450.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-450.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Kabaret zrobiliście z ważnego tematu.)</u>
          <u xml:id="u-450.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Suski na premiera.)</u>
          <u xml:id="u-450.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę państwa o spokój.</u>
          <u xml:id="u-450.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie: państwa, tylko: tę panią.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Pani Marszałek! Szanowne Panie Posłanki! Szanowni Panowie Posłowie! Przykro mi, że moja osoba nie budzi państwa entuzjazmu i atencji, ale niestety muszę wam wystarczyć. To chyba nie ma szczególnego znaczenia, bo i tak nie słuchacie, nie rozumiecie, albo brakuje wam podstawowej wiedzy.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Bezczelna.)</u>
          <u xml:id="u-451.3" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Pozwolę sobie na początek zacytować dosłownie dwa zdania: Polska gospodarka zaskakuje, prawdopodobnie uniknie recesji i znowu będzie zieloną wyspą. Było dużo straszenia recesją w Polsce — to jest z dzisiaj, a na końcu powiem z czego — a w praktyce może okazać się, że gospodarka uniknie najgorszego. Po serii zaskakująco dobrych publikacji ekonomiści wskazują, że ryzyko technicznej recesji zdecydowanie zmalało. Prawdopodobnie czeka nas miękkie lądowanie, o którym wiele krajów Europy może tylko pomarzyć. Najnowsze dane o konsumpcji, produkcji i bezrobociu pozytywnie zaskoczyły. Wszystko wskazuje na to, że w III kwartale aktywność ekonomiczna w Polsce była większa, niż mogłoby się wcześniej wydawać. To Onet, proszę państwa, Onet, Business Insider. Bardzo polecam lekturę, to jest z dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-451.4" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o kwestie waluty, to chyba wszyscy mamy świadomość tego, co się stało na Bałtyku: Nord Stream 1, Nord Stream 2 zamieniły się w puste rurociągi. Ryzyko konfliktu wzrosło, więc naturalne są wahania na rynku walut. Państwo to wiedzą, a pani na pewno, natomiast nie wiem, czemu tego nie bierzecie pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-451.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-451.6" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Aziewicz: Skąd te wieści?)</u>
          <u xml:id="u-451.7" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">I tyle, jeżeli chodzi o groźby recesji. Proszę państwa, poczytajcie podobno nieprzychylne naszemu rządowi media. To wiadomość sprzed 2 godzin.</u>
          <u xml:id="u-451.8" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">W ogóle proponuję czytać więcej danych. Mogę podać strony: energyinfo.eu, energyin.eu — tam jest sporo danych statystycznych — etuk.org, eurostat.com. To są wszystkie. Jest też netTG.pl, ale to jest polska strona, więc możecie nie wierzyć. Proponuję też wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Wiedzielibyście wtedy, że zarówno jeżeli chodzi o inwestycje w sieci przesyłowe wszystkich napięć, jak i jeżeli chodzi o budowę linii energetycznych oraz linii bezpośrednich, to w tym zakresie zaplanowane są prace nad stosownymi ustawami. Możecie sobie przeczytać nawet numery druków, numery projektów, wszystko tam jest. To jest strona Rady Ministrów, mogę powtórzyć, żeby można było sobie zapisać: wykaz prac legislacyjnych i programowych. Tam to można sprawdzić, tak samo jak można sprawdzić ceny energii w Europie. Tam są takie fajne mapki, można sobie zobaczyć, że akurat dzisiaj w Polsce znowu cena jest najniższa i mimo wspólnego rynku udaje nam się tę najniższą cenę w Europie utrzymać. To znacząco niższa cena od cen na przynajmniej połowie innych rynków, z wyłączeniem, tak jak już mówiłam, Hiszpanii.</u>
          <u xml:id="u-451.9" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o gaz ziemny, panie pośle — do pana posła Protasiewicza się zwracam — to naprawdę 23 stycznia 2022 r. zostały zamrożone ceny gazu ziemnego na poziomie 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-451.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-451.11" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">To dlaczego ta staruszka czy starsza osoba napisała do pana dzisiaj? Co się stało z jej rachunkiem za gaz ziemny, skoro on został zamrożony w styczniu? Proszę mi na to odpowiedzieć. Nie rozumiem tego, skąd ten pomysł, że to akurat dzisiaj się zdarzyło. Jeżeli chodziłoby o inne nośniki energii, to moglibyśmy dyskutować. Jeżeli chodzi o ten, to mam wrażenie, że e-mail powstał niekoniecznie w komputerze owej starszej pani.</u>
          <u xml:id="u-451.12" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Przecież to jest bezczelność.)</u>
          <u xml:id="u-451.13" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Teraz poruszę kwestię przyłączeń w przypadku nowej energii odnawialnej. Były o to pytania, były wątpliwości, jak to jest, że tej energii nie ma. Wczoraj pan dyrektor Przybylski z PSE podczas kongresu we Wrocławiu podał: 10,8 GW przyłączone w fotowoltaice, 8,8 GW — w wietrze. Natomiast planowane umowy dotyczące przyłączeń do końca sierpnia 2022 r. to 31 GW w przypadku nowych odnawialnych źródeł energii. A więc nie bardzo rozumiem…</u>
          <u xml:id="u-451.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Co ma to do ceny?)</u>
          <u xml:id="u-451.15" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Co ma to do ceny? Pewnie niewiele, dlatego że najbardziej u-OZE-owione kraje w Europie mają w tej chwili jedne z najwyższych cen energii, np. Niemcy. Proszę sobie sprawdzić na tych stronach, które podałam, mogę przeliterować.</u>
          <u xml:id="u-451.16" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o pytanie o „Czyste powietrze”, które tutaj padło, to 500 tys. wniosków zostało złożonych do narodowego funduszu ochrony środowiska na łączną kwotę blisko 9300 mln zł, z czego podpisanych zostało 426 tys. umów na kwotę 7,5 mld zł, a w realizacji jest już 3,5 mld zł. Od 15 lipca można prowadzić działania inwestycyjne w ramach programu „Czyste powietrze” we własnych gospodarstwach domowych przyspieszoną ścieżką z preinwestowaniem połowy inwestycji. Połowa jest płacona zaliczkowo, a reszta 30 dni po zakończeniu i rozliczeniu inwestycji. Istotne dla tych, którzy mają kłopot z wpłatą pierwotną, jest to, że można ją sobie w ramach tego programu w 50% uzyskać z dotacji.</u>
          <u xml:id="u-451.17" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o podpisane umowy, to w tej chwili ok. 74 z teraz ok. 160 zostało już zakontraktowanych, czyli wciąż jeszcze ponad połowa zakontraktowana nie jest. Średnia cena w tej chwili jest daleko poniżej tych cen, o których państwo mówicie.</u>
          <u xml:id="u-451.18" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Padły tutaj też różne egzotyczne tezy i postulaty, które wskazują, że naprawdę państwo tego rynku nie rozumieją, przynajmniej część z państwa. Chodzi mi np. o likwidację opłaty mocowej, która jest de facto naszym ubezpieczeniem na czasy niedoboru mocy. Tego ubezpieczenia nie było w 2015 r. i mieliśmy w sierpniu stopnie zasilania. Od 2018 r. to ubezpieczenie już mamy dzięki ustawie, od 2021 r. to efektywnie działa i rzeczywiście koszty stałe są pokrywane z opłaty mocowej, ale za to wtedy, kiedy wypadnie jakiś blok, to za pomocą albo DSR-u, albo właśnie dzięki okresowi ostrzeżenia na rynku mocy można te moce przywołać, nie grożą nam stopnie zasilania i przemysł może normalnie pracować. Myślę, że wszyscy powinniśmy się z tego cieszyć, bo to działa.</u>
          <u xml:id="u-451.19" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">W zeszły piątek widzieliśmy, że zadziałało to bardzo ładnie, przemysł pracował, cały ten mocowy mechanizm zadziałał, DSR zredukował zapotrzebowanie. Oczywiście wszyscy za to płacimy w opłacie mocowej, ale to jest trochę tak, jakbyśmy chcieli już nie ubezpieczać sobie mieszkań, bo to trochę kosztuje. A więc jeśli chodzi o redukcję opłaty mocowej, to nie rozumiem tego.</u>
          <u xml:id="u-451.20" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Teraz parę zdań o ETS-ie. Przygotowałam też sobie dane. Proszę państwa, my jako Polska nieustannie mamy deficyt uprawnień do emisji CO2, więc nie jest prawdą, że jesteśmy jakimś ogromnym beneficjentem. Polska jest płatnikiem netto w EU ETS-ie i to powinno wybrzmieć bardzo głośno. To nie jest prawda, że jakieś miliardy z tego ETS-u dostajemy w sensie beneficjenta. To jest tak naprawdę kara za emisyjną gospodarkę, tylko że te redukcje emisji, które były w innych krajach europejskich… Zanim wprowadzono system handlu uprawnieniami, oni zdążyli się zredukować i mimo że my redukujemy emisyjność — państwo to wiecie, tylko nie chcecie o tym mówić z trybuny — mimo że ta ścieżka redukcji jest jedną z najszybszych w Europie, to wciąż nie jest dość szybka, żeby nas za to nie karano, żeby nie karano polskiej gospodarki za to, że wciąż ta emisja jak na standardy zielonego ładu przekracza to, co powinno być.</u>
          <u xml:id="u-451.21" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">W związku z tym ta erupcja ceny, ten wybuch cenowy od 2018 r., kiedy — przypominam — to było 8 euro, a teraz w szczycie było 100, a często był to niestety efekt po prostu spekulacji dużych funduszy — spowodował, że koszty opłat związane z emisją CO2 w kosztach energii też skokowo wzrosły. Mogę o tym mówić dłużej, chociaż nie ma na to czasu, natomiast skokowo wzrosły. Też to sobie przygotowałam, bo lubię się przygotować ze wszystkich tematów, na które państwo mówicie, bo często te wypowiedzi są takie dosyć szerokie.</u>
          <u xml:id="u-451.22" who="#komentarz">(Głos z sali: A taki slajd pani ma, jak my mamy?)</u>
          <u xml:id="u-451.23" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jak będzie trzeba, to przygotuję to panu, ale liczę na to, że panowie i panie posłanki zrozumiecie to bez slajdu.</u>
          <u xml:id="u-451.24" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Nie byłabym taką optymistką.)</u>
          <u xml:id="u-451.25" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Co z przedsiębiorcami, którzy dostają…)</u>
          <u xml:id="u-451.26" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Już powtarzałam to trzykrotnie, powtórzę jeszcze raz, proszę państwa. Jeżeli chodzi o przedsiębiorców, o całą gospodarczą część, której nie możemy wprost objąć taką pomocą, wsparciem redystrybucyjnym, jakim obejmujemy innych obywateli i podmioty wrażliwe w tej ustawie, to najważniejszym remedium rynkowym, redukującym również ten impuls inflacyjny, będzie oczywiście redukcja ceny na rynku hurtowym. I nad tym pracujemy, mówię o tym bardzo głośno. Oczywiście jest projektowana ustawa dla przemysły energochłonnego i przeprowadzana przez pana ministra Budę, projektowane są kolejne rozwiązania, natomiast ja będę cały czas powtarzać, że — jeszcze na koniec jedno zdanie, przepraszam, ale muszę — najlepiej byłoby obniżyć wszystkie ceny. Temu służy ten list 15 państw dotyczący capu odnośnie do ceny gazu i temu służy nasza walka w Brukseli, żeby objąć limitem cenowym całą energię na rynku energii w Europie, bo to jest w dużej części wspólny rynek.</u>
          <u xml:id="u-451.27" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Jeżeli chodzi o udział emisji w kosztach zmiennych we wszystkich źródłach węglowych i gazowych, to on się waha od 42% do 72% kosztów zmiennych. To jest udział samych emisji.</u>
          <u xml:id="u-451.28" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-451.29" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Możemy porównać, tylko proszę podać źródło, bo ja mogę powołać się na swoje.</u>
          <u xml:id="u-451.30" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Na koniec, proszę państwa, chcę powiedzieć, że chronimy Polaków przed podwyżkami, mrożąc ceny do wysokości 2 MWh albo 2000 kWh dla wszystkich. Natomiast część obywateli wyszła z taryfy, mając jakieś oferty, w przypadku których ma być działanie dodatkowe, są jakieś możliwości usług, i nie jest objętych ochroną. Myśmy uznali, że wszyscy obywatele, czy są chronieni, czy nie są chronieni taryfą, będą korzystać z tego zamrożenia na uśrednionym poziomie. W tej chwili ci, którzy są poza taryfą, płacą średnio kilkanaście groszy więcej za 1 kWh, ale myśmy uznali, że wszyscy będą mieli tę średnią zamrożoną na poziomie średnich taryf tegorocznych, czyli na tym tańszym. I co o tym pisze Wyborcza.biz? Rząd mści się na niemieckiej firmie — chodzi o E.ON — przywraca taryfy w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-451.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-451.32" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">My się mścimy na E.ON-ie, obniżając ceny obywatelom. Tak jest napisane na Wyborcza.biz. To jest narracja, która jest kwintesencją tego, co tutaj mówicie.</u>
          <u xml:id="u-451.33" who="#AnnaŁukaszewskaTrzeciakowska">Mam jeszcze jedną prośbę. Widziałam, jak poseł Poncyljusz zadawał na sali pytanie. On się trochę, a nawet bardziej niż trochę zna na energetyce i węglu. Może on was douczy? To taka sugestia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-451.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli mogę, to chciałam poprosić, żebyśmy jako posłowie dostali te odpowiedzi na pytania dotyczące szpitali i instytucji kultury na piśmie, żebyśmy dostali odpowiedzi na piśmie na te pytanie, na które nie było odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska: Bardzo proszę.)</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Na wszystkie pytania.)</u>
          <u xml:id="u-452.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Na wszystkie, bo ja też nie dostałam.)</u>
          <u xml:id="u-452.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W trybie sprostowania głos zabierze pan poseł Protasiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#JacekProtasiewicz">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#JacekProtasiewicz">Pani Minister! Rozumiem, że kiedy wchodzi się między wrony, to się kracze tak jak one. Jest pani reprezentantem rządu Prawa i Sprawiedliwości, czyli wierzy pani w teorie spiskowe i w oszustwa, którymi się posługujecie, tak jak Macierewicz, ale ja nie wierzę.</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Pani marszałek, kolejne łamanie regulaminu.)</u>
          <u xml:id="u-453.3" who="#JacekProtasiewicz">Otóż ta pani, którą bardzo nieelegancko nazwała pani staruszką, nazywa się Barbara Giel, mieszka w Mosinie przy ul. Fiedlera 1. Podała również swój numer komórki, więc z chęcią mogę go pani przekazać.</u>
          <u xml:id="u-453.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: No nie, ochrona danych.)</u>
          <u xml:id="u-453.5" who="#JacekProtasiewicz">To nie jest oszustwo. To jest prawdziwa, przerażona perspektywą chłodnej zimy obywatelka Rzeczypospolitej Polskiej. Jest zasłużona dla wychowywania wielu pokoleń, podobnie jak jej sąsiedzi, bo, jak wnoszę z tej korespondencji z nią, jest to osiedle zamieszkałe przez emerytowanych nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-453.6" who="#JacekProtasiewicz">Chcę powiedzieć jedną rzecz. Nie traktujcie ich z zimnym sercem w temperaturze 17 stopni, która tak bardzo podoba się pani minister Moskwie.</u>
          <u xml:id="u-453.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-453.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani minister może.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ta wypowiedź kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Dziękujemy, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-454.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o wypowiedzeniu Traktatu Karty Energetycznej oraz Protokołu Karty Energetycznej dotyczącego efektywności energetycznej i odnośnych aspektów ochrony środowiska, sporządzonych w Lizbonie dnia 17 grudnia 1994 r. (druki nr 2553 i 2646).</u>
          <u xml:id="u-454.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę panią poseł Barbarę Bartuś o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#BarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#BarbaraBartuś">Czy można to jakoś spuścić?</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Tam jest taki klawisz.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś może pomóc pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#BarbaraBartuś">Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o wypowiedzeniu Traktatu Karty Energetycznej oraz Protokołu Karty Energetycznej dotyczącego efektywności energetycznej i odnośnych aspektów ochrony środowiska, sporządzonych w Lizbonie dnia 17 grudnia 1994 r. Rządowy projekt ustawy zawarty był w druku nr 2553. Sprawozdanie to druk nr 2646.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#BarbaraBartuś">Marszałek Sejmu skierowała ten przytoczony projekt do rozpatrzenia, do pierwszego czytania do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Spraw Zagranicznych. Projekt dotyczy wypowiedzenia umowy, w wyniku czego inwestorzy zagraniczni z państw będących jej stronami nie będą mogli składać do trybunałów arbitrażowych skarg przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej odnośnie do inwestycji dokonywanych po wypowiedzeniu. Będą natomiast mogli składać skargi do sądów krajowych oraz w niektórych sytuacjach do sądów międzynarodowych, jak również do niektórych organów traktatowych ONZ w zakresie międzynarodowego prawa praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#BarbaraBartuś">Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisja Spraw Zagranicznych po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 22 września 2022 r. wnoszą, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić ten projekt ustawy z druku nr 2553 bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-457.3" who="#BarbaraBartuś">To sprawozdanie zostało przyjęte, można powiedzieć, jednogłośnie, z pewnością można powiedzieć, że bez sprzeciwu, bo zdecydowana większość połączonych komisji, wszyscy poza jednym członkiem, głosowała za przyjęciem tego projektu. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-458.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Wojciech Zubowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#WojciechZubowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#WojciechZubowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec omawianego projektu, którego efektem będzie to, że inwestorzy zagraniczni z państw będących stronami TKE nie będą mogli składać skarg przeciw Rzeczypospolitej Polskiej do trybunałów arbitrażowych odnośnie do inwestycji dokonywanych po wypowiedzeniu umowy. Będą natomiast mogli składać skargi do sądów krajowych oraz w niektórych sytuacjach do sądów międzynarodowych, jak również do niektórych organów traktatowych Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie międzynarodowego prawa praw człowieka. Te zasady ochrony inwestycji będą mieć odpowiednie zastosowanie do ewentualnych hipotetycznych inwestycji inwestorów polskich w państwach trzecich.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#WojciechZubowski">Wypowiedzenie nie zamyka jednak drogi do zawarcia w konkretnej umowie z konkretnym inwestorem precyzyjnego i zgodnego z prawem Unii Europejskiej i Konstytucją RP zapisu na arbitraż. Odnośnie do inwestycji dokonanych przed wypowiedzeniem TKE inwestorzy będą mogli składać skargi do trybunałów arbitrażowych przez okres 20 lat od dnia, kiedy wypowiedzenie nabierze mocy prawnej. Możliwość ta nie będzie jednak dotyczyć inwestorów unijnych, którzy będą objęci innymi regulacjami.</u>
          <u xml:id="u-459.3" who="#WojciechZubowski">Wysoka Izbo! Przewidywane skutki prawne, społeczne, gospodarcze, finansowe i polityczne wypowiedzenia Traktatu Karty Energetycznej są oceniane jako pozytywne, dlatego też Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość jest za dalszymi pracami nad tym projektem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Paweł Poncyljusz.</u>
          <u xml:id="u-460.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W tej chwili go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-460.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Beata Maciejewska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-460.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#BeataMaciejewska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#BeataMaciejewska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Lewicy chciałabym poinformować, że wspieramy ten projekt ustawy. Wypowiedzenie Traktatu Karty Energetycznej oraz Protokołu Karty Energetycznej nie niesie ze sobą żadnych negatywnych skutków. Dotychczas żadne przedsiębiorstwo nie korzystało z możliwości zaskarżenia nas na podstawie tej karty. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja…</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#komentarz">(Poseł Beata Maciejewska: Nie, nie, jeszcze pan poseł Szopiński.)</u>
          <u xml:id="u-462.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">A, przepraszam bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#JanSzopiński">Nie ma sprawy.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#JanSzopiński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wystąpienie naszego kraju z Protokołu Karty Energetycznej potencjalnie może zmniejszyć obciążenie naszego państwa pod względem finansowym, ponieważ nie będzie zachodzić konieczność ponoszenia dość znacznych kosztów związanych z rozstrzyganiem sporów w oparciu o ten traktat. W związku z tym, tak jak powiedziała moja koleżanka klubowa, mój klub pozytywnie opiniuje projekt i będzie pozytywnie głosował za tym, aby nasz kraj wypowiedział Traktat Karty Energetycznej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#MieczysławKasprzak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#MieczysławKasprzak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Koalicja Polska nie wnosi zastrzeżeń do tego projektu ustawy, gdyż, tak jak już było wcześniej powiedziane, wypowiedzenie tej umowy nie spowoduje negatywnych skutków, wręcz usprawni postępowanie arbitrażowe, zlikwiduje pewną uciążliwość, chodzi o coś, co było blokowane przez te rozwiązania, które do tej pory funkcjonowały. Dlatego będziemy popierać dalsze procedowanie i wnosimy o wystąpienie z tej konwencji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#GrzegorzBraun">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nie rozumiem, dlaczego trzeba pilnie procedować nad robieniem porządków w papierach akurat na tym odcinku, skoro — jak podnoszą czcigodni koledzy i koleżanki — nikomu i niczemu to nie wadziło i, o ile dobrze zrozumiałem, nie ponieśliśmy do tej pory żadnych kosztów, co jest dobrą wiadomością, z tytułu związania się tym traktatem.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#GrzegorzBraun">Data sporządzenia tego traktatu budzi pewien mój sentyment, a do tego został podpisany w Lizbonie. Akurat nazwa „traktat lizboński” z mojego punktu widzenia nie brzmi dobrze, ale tu chodzi o inny traktat, który został podpisany parę lat przed podpisaniem protokołu z Kioto, który wprowadził Polskę na tę równię pochyłą. Odnosi się to do systemu ETS, handlu kwotami, który, jak pani minister poprzedzająca pana tu, w tej ławie, przyznawała, kosztuje nas rok rocznie… Tak więc jeżeli mamy jakiś traktat, który nie należał jeszcze do tego systemu eurokołchozowego gleichheitu całej przestrzeni rzekomej walki o czyste powietrze, o bezpieczeństwo przyrody, a w praktyce oznaczający po prostu opodatkowanie wszystkich, wszystkiego, nakładanie na Polaków obciążeń fiskalnych pod pretekstem dobroludzizmu nakierowanego na zwierzątka, żyjątka i roślinki… Ten traktat jeszcze do tej rzeczywistości nie należał. Proszę mnie przekonać do kwestii pilności tej sprawy, bo, mówiąc krótko, węszę jakiś podstęp. Do tej pory kosztów nie było, wszyscy to zachwalają, trzeba to zmienić. Proszę mnie zapewnić, że będzie tak jak do tej pory, że nic złego się nie stało ani nie stanie po dokonaniu tej korekty, tzn. że nie dostaniemy po kieszeni, panie ministrze. Jak rozumiem, jest to bowiem dążenie do tego, żebyśmy wyrównali szereg eurokołchozowy.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#GrzegorzBraun">Dość niepokojąco zabrzmiało to, że jakieś inne rozwiązania będą dotyczyły inwestorów z krajów członkowskich eurokołchozu. W takim razie zanim podniosę rękę i nacisnę guzik, chciałbym wiedzieć, o jakie inne rozwiązania chodzi, czy przypadkiem nie otwieramy tutaj jakiejś kolejnej czarciej zapadki, eurokołchozowej puszki Pandory. Będę wdzięczny za upewnienie mnie, że nie jest to jakiś trik i że nie knujecie niczego na szkodę portfeli moich rodaków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie rządowego projektu ustawy o wypowiedzeniu Traktatu Karty Energetycznej oraz Protokołu Karty Energetycznej dotyczącego efektywności energetycznej i odnośnych aspektów ochrony środowiska, sporządzonych w Lizbonie dnia 17 grudnia 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#MirosławSuchoń">Wysoka Izbo! Rzeczpospolita Polska, jak wiemy, jest stroną Traktatu Karty Energetycznej oraz Protokołu Karty Energetycznej dotyczących efektywności energetycznej i pewnych aspektów związanych z ochroną środowiska. Traktat zawiera klauzulę, która umożliwia rozstrzyganie sporów, natomiast ta klauzula jest uznawana przez Komisję Europejską i większość państw członkowskich za sprzeczną z obowiązującym prawem Unii Europejskiej. W związku z tym, podobnie jak w przypadku innych umów międzynarodowych, zwłaszcza tych, które obejmują ochronę inwestycji, które zawierała również Rzeczpospolita Polska, zanim przystąpiła do Unii Europejskiej, najlepszym rozwiązaniem w celu uzyskania tu zgodności z regułami prawa Unii Europejskiej jest wystąpienie z tego traktatu. Ta ustawa służy właśnie podjęciu tej decyzji i w zasadzie nie ma żadnych przeszkód, aby ją poprzeć. Polska 2050 będzie w związku z tym popierać to rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#MirosławSuchoń">Natomiast myślę, że tutaj należy jednak powiedzieć dwa słowa o pewności prawa, o możliwości rozstrzygania sporów, o tym, że inwestorzy są chronieni. Akurat w przypadku sektora energetycznego Polskę czekają bardzo duże inwestycje, wydatki inwestycyjne na bardzo dużą skalę, zarówno na modernizację sieci energetycznych, jak i w zakresie mocy, które pozwalają wytwarzać energię elektryczną, natomiast dzisiejsze działania rządu powodują, że środowisko inwestycyjne jest coraz mniej przyjazne. Jest coraz więcej obciążeń administracyjnych. Te obciążenia zmieniają się w takim tempie, że nikt w normalny nie jest w stanie na bieżąco monitorować tej góry różnego rodzaju regulacji. W związku z tym procedowanie nad tym projektem niech będzie także okazją do sformułowania apelu do rządu o to, aby rozważając kwestie energetyczne, rozważając kwestie rozwiązań w tym zakresie, jednak rozpoczął proces pewnej normalizacji, począwszy od stabilizacji i choćby uwolnienia możliwości produkcji energii z wiatru. O to dzisiaj przy okazji tej ustawy również apeluję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Stanisław Żuk, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#StanisławŻuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Traktat Karty Energetycznej został podpisany przez 53 państwa, ale bez USA i Chin. Włochy wystąpiły z traktatu w 2016 r. W 2019 r. 22 kraje należące do Unii Europejskiej podpisały dokument, w którym stwierdza się, że art. 26 traktatu jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej. Dla przypomnienia art. 26 dotyczy sposobu rozstrzygania sporów między inwestorami z jednego kraju a państwami, w których inwestorzy ci dokonali inwestycji chronionych traktatem. Art. 26 jest wykorzystywany przy sporach wewnątrz Unii Europejskiej, także przeciwko Polsce. Kilkuletnie próby zmiany zapisów traktatu nie pozwalają na stwierdzenie, że w najbliższym czasie coś się zmieni w tym dokumencie. Dlatego dalej będą wydawane wyroki arbitrażowe, które naruszają autonomię prawa Unii Europejskiej w sporach wytaczanych przez inwestorów w stosunku do państw członkowskich. Należy podkreślić fakt, że polscy inwestorzy nie skorzystali do tej pory z ochrony z tytułu podpisania traktatu przez Polskę.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#StanisławŻuk">Sądzę, że najlepszym wyjściem z impasu, jakim jest niezgodność praktyki stosowania traktatu z przepisami Unii Europejskiej, jest wypowiedzenie traktatu przez Polskę, podobnie jak to uczyniły Włochy. Wyjście Polski z traktatu nie zmieni sytuacji inwestorów zagranicznych w naszym kraju. Wypowiedzenie traktatu w większym stopniu zabezpieczy nasze interesy na rynku europejskim, i nie tylko. Nie zmieni się sytuacja polskich firm inwestujących za granicą. Nic się nie zmieni w obszarze związanym z polityką energetyczną. Fakt ten nie naruszy naszego bezpieczeństwa energetycznego i odnośnych aspektów ochrony środowiska. Wypowiedzenie nie spowoduje żadnego obciążenia finansowego dla Polski i nie jest sprzeczne z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#StanisławŻuk">Jako koło Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia procedowany projekt ustawy uważamy za zasadny i będziemy głosować za uchwaleniem ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy jest pan poseł Poncyljusz?</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-472.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-472.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zgłosić się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-472.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-472.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwszy pan poseł Tomasz Piotr Nowak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-472.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-472.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rozumiem, że kiedyś trzeba podjąć tę decyzję, tylko mam pytanie: Skoro przez tyle lat to prawo nie obowiązuje, jest ułomne, to czemu tak długo czekaliśmy? Gdzie tu jest trudność? Czemuśmy tego wcześniej nie zrobili? Z tego, co słyszymy, jedynym krajem, któremu udało się sprawnie wyjść, są Włochy. Co z pozostałymi krajami Unii Europejskiej? Czy one również podejmują takie działania, czy nie? Czy Polska jest jedynym krajem, który jako kolejny chce wyjść z tego traktatu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania. Pytanie pierwsze: Ilu polskich inwestorów wszczęło dotychczas postępowanie na podstawie Traktatu Karty Energetycznej oraz Protokołu Karty Energetycznej? I pytanie drugie: Jakie koszty, i ile, ponosił Skarb Państwa ze względu na roszczenia innych podmiotów, innych inwestorów zagranicznych wobec Polski? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#GrzegorzBraun">Jakieś szczegóły, jakieś dane, panie ministrze, bo są różne elementy architektury prawnoustrojowej Rzeczypospolitej Polskiej, które nie są w kolejności odśnieżania pierwsze, istotne. Jest, dajmy na to, Senat — nie wiadomo, czy bardziej kula u nogi, czy zaledwie paprotka, dekoracja. Osobiście głosowałbym obiema rękami przeciwko jego skasowaniu, bo to jednak nawiązanie do jakichś pięknych, kiedyś zdrowych tradycji. Powtarzam: wiąże mnie sentyment do wszystkiego, co należy do epoki sprzed narzucania Polsce kwot emisji dwutlenku węgla, które w istocie są podatkiem, nawet nie tak całkiem ukrytym. Dlaczego akurat teraz? Dlaczego dopiero teraz? Jakie to koszta? Czy rzeczywiście nie popadniemy w nowe ryzyko, jeśli przyjmiemy tę nową konstrukcję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ostatnie pytanie zadaje pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#MirosławSuchoń">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, z jednej strony stopa inwestycji jest najniższa od dobrych kilkunastu lat, o ile nie od 20 lat, co nie pozwala patrzeć optymistycznie na zbliżający się kryzys czy w zasadzie kryzys, w którym się znajdujemy. Z drugiej strony przedsiębiorcy, zwłaszcza inwestorzy, w tym inwestorzy zagraniczni, nie mają pewności co do tego, jak będzie funkcjonować system prawny, ponieważ państwa rząd cechuje się wyjątkową dezynwolturą, jeżeli chodzi o kwestię rozwiązań prawnych. Chciałem zapytać, w jaki sposób zamierzają państwo zagwarantować pewność inwestycji w obszarach energetycznych związanych z modernizacją sieci i rozbudową mocy wytwórczych, biorąc pod uwagę choćby wszystkie dotychczasowe problemy, które napotkali inwestorzy: poczynając od kwestii farm wiatrowych po wszystkie inne obszary energetyki. Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pana ministra Adama Guibourgé-Czetwertyńskiego o odpowiedź na pytania.</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#AdamGuibourgéCzetwertyński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo za wszystkie pytania. Myślę, że co do intencji rządu, jeśli chodzi o tę propozycję legislacyjną, to było to dosyć jasno przedstawione, więc nie będę wchodził w szczegóły, tylko pokrótce opiszę, do czego służył ten traktat. Ten traktat jest analogiczny do wielu innych umów inwestycyjnych, które są przeważnie bilateralne, które istnieją między państwami, chronią inwestorów przed arbitralnymi decyzjami administracyjnymi i poprzez odwołanie się do sądów arbitrażowych dają możliwość uzyskania rekompensaty za takie ewentualne decyzje. To jest — odpowiadam na jedno z pytań pana posła Brauna — właśnie znak zamierzchłych czasów, kiedy być może inwestorzy nie mieli tak dużego zaufania do państw wywodzących się z bloku wschodniego i trzeba było ich zapewnić, że ich interesy będą także w tych państwach chronione. Dzisiaj wydaje się, że takie traktaty są zbędne.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#AdamGuibourgéCzetwertyński">Zresztą — odpowiadam na pytanie pana posła Suchonia — OECD wykazało właśnie w jednej ze swoich ostatnich analiz na ten temat totalny brak powiązania między efektem zachęty do dalszych inwestycji a obecnością takich traktatów. Takie traktaty więc de facto nie generują dodatkowych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#AdamGuibourgéCzetwertyński">Pan poseł Braun i pan poseł Gadowski pytali także: Dlaczego teraz? Odpowiedź najprostsza jest może taka, że straciliśmy wiarę w to, że da się ten traktat poprawić. Od kilku lat toczą się negocjacje dotyczące modernizacji tego traktatu, dążące do jego usprawnienia. Wyniki ostatniej sesji negocjacji przeprowadzonej jeszcze przed wakacjami wskazują na to, że nic istotnego w tym traktacie się nie zmieni, nic istotnego z perspektywy interesów kraju. Dlatego uważamy, że nie ma co więcej czekać z nadzieją na ulepszenie tego traktatu, tylko trzeba już to wypowiedzieć, tak jak zrobili to np. Włosi, którzy zdecydowali się wypowiedzieć ten traktat już ponad 5 lat temu.</u>
          <u xml:id="u-481.3" who="#AdamGuibourgéCzetwertyński">Odpowiadam na drugie pytanie pana posła Brauna. Dlaczego w ogóle wypowiadać ten traktat? Wytłumaczyłbym trochę, jakie jest ryzyko, które generuje ten traktat dla państwa polskiego. Traktat powoduje sytuację, w której — nawet jeśli na podstawie prawa unijnego czy prawa polskiego inwestor zagraniczny nie będzie w stanie dochodzić żadnych swoich roszczeń, nie będzie nic go upoważniało do uznania krzywdy — na podstawie tego traktatu, jeżeli tylko czuje się on pokrzywdzony, może iść do sądu arbitrażowego i uzyskać rekompensatę za domniemaną krzywdę, nawet jeżeli ani prawo polskie, ani prawo unijne tego nie przewidują. Dlatego jest to ryzyko dla Skarbu Państwa. Do tej pory nie przegraliśmy w żadnej takiej sprawie arbitrażowej, ale to ryzyko istnieje.</u>
          <u xml:id="u-481.4" who="#AdamGuibourgéCzetwertyński">Odpowiadam na pytanie pana posła Szopińskiego z Lewicy o koszty. Z perspektywy postępowań ponieśliśmy jedynie koszty obsługi prawnej, arbitraży. Odpowiem na piśmie, ilu polskich inwestorów to dotyczyło czy ilu skorzystało z ochrony tego traktatu. Zero. Żaden polski inwestor. To jest kolejna przesłanka dla nas, żeby wypowiedzieć ten traktat, skoro nie chroni on polskich inwestorów, a generuje tylko ryzyko dla Skarbu Państwa, nie przynosi dodatkowych inwestycji. Nie widzimy powodów, żeby nie wypowiadać tego traktatu.</u>
          <u xml:id="u-481.5" who="#AdamGuibourgéCzetwertyński">Ostatnie pytanie pana posła Gadowskiego, dotyczące tego, jak zachowują się inne państwa członkowskie. Coraz więcej państw członkowskich mówi głośno o tym, że nie tylko trzeba zreformować ten traktat, ale że trzeba wręcz go wypowiedzieć. Mam nadzieję, że w ślad za decyzją Włochów i naszą kolejne państwa członkowskie odważą się na wypowiedzenie tego traktatu. Państwa członkowskie, które publicznie o tym mówią, to są np. Hiszpania, Francja, Holandia, Niemcy. To jest naprawdę dosyć powszechny pogląd w Europie, że ten traktat po prostu się nie nadaje i trzeba go wypowiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-481.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-482.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 25. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2476).</u>
          <u xml:id="u-482.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pana Tomasza Chróstnego o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#TomaszChróstny">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#TomaszChróstny">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2476.</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#TomaszChróstny">Podstawowym celem nowelizacji jest wzmocnienie praw konsumentów poprzez implementację dyrektywy Omnibus 2019/2161. Zmiany wynikające z implementacji mają na celu dostosowanie obecnie obowiązujących regulacji w zakresie ochrony praw konsumentów do dynamicznie rozwijającego się otoczenia cyfrowego, w którym funkcjonują konsumenci. Nowe przepisy zapewniają większą transparentność, przejrzystość transakcji konsumentów dokonujących zakupów on-line, m.in. poprzez nałożenie obowiązków informacyjnych na handlowe platformy internetowe, takich jak konieczność informowania o głównych parametrach decydujących o plasowaniu ofert czy też wskazanie, czy osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe na platformie jest przedsiębiorcą. Przedsiębiorca będzie musiał również poinformować konsumenta o indywidualnym dostosowaniu ceny na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji, jeżeli takie stosuje.</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#TomaszChróstny">Projekt wprowadza również takie same zasady ochrony konsumenta w przypadku dostarczania treści cyfrowych i usług cyfrowych w zamian za dane, jakie obowiązują w odniesieniu do odpłatnie świadczonych usług z zakresu dostarczania treści cyfrowych. Nowelizacja obejmuje również przepis, zgodnie z którym wprowadzenie na rynek towaru identycznego z tym, który jest sprzedawany w kilku innych państwach Unii Europejskiej, gdy istotnie różni się od niego np. składem czy funkcjonalnością, będzie uznawane za nieuczciwą praktykę rynkową. Ułatwi to walkę z podwójną jakością produktów. W projekcie skorzystano też z opcji regulacyjnej. Wprowadzono dłuższy, tj. 30-dniowy, termin na odstąpienie od umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty w domu konsumenta lub podczas wycieczki. Inną ważną zmianą, która powinna realnie przyczynić się do zmiany praktyk sprzedawców wobec konsumentów jest obowiązek informowania o obniżonych cenach towarów i usług, tak aby w każdym ogłoszeniu o obniżce ceny podawano również informację o najniższej cenie tego towaru lub też usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#TomaszChróstny">Obok przepisów wdrażających postanowienia dyrektywy projekt zawiera też istotne rozwiązania chroniące konsumentów zawierających umowy poza lokalem przedsiębiorstwa. W ostatnich latach jako urząd obserwowaliśmy nasilenie nieuczciwych praktyk przedsiębiorców funkcjonujących na rynku sprzedaży bezpośredniej. Pomimo licznych działań po naszej stronie, obecnie istniejące instrumenty prawne nie zawsze okazywały się wystarczające i skuteczne. Dlatego też w projekcie proponujemy m.in. prawo do odstąpienia od umowy o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość — obecnie przedsiębiorcy nie uznają tego prawa konsumentów w odniesieniu do umów dotyczących np. abonamentów medycznych — zakaz zawierania umów o świadczenie usług finansowych podczas pokazu i wycieczki, a także zakaz przyjmowania płatności przed upływem wydłużonego, 30-dniowego terminu odstąpienia od umowy. Podjęcie takiej inicjatywy legislacyjnej było szczególnie istotne z uwagi na fakt, że najczęściej naruszenia praw konsumentów w przypadku sprzedaży bezpośredniej, tych pokazów handlowych, dotykają osób starszych, dla których konsekwencje finansowe podjętych zobowiązań są również najbardziej dotkliwe.</u>
          <u xml:id="u-483.5" who="#TomaszChróstny">Wysoka Izbo! Zwracam się uprzejmie z prośbą o skierowanie projektu niniejszej ustawy do dalszych prac legislacyjnych zmierzających do jej uchwalenia. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pierwszy głos zabierze pan poseł Andrzej Gawron, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#AndrzejGawron">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#AndrzejGawron">Tak jak było powiedziane podczas pierwszego czytania, głównym celem projektu tej ustawy jest implementacja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2019/2161 z listopada 2019 r. Takim podstawowym uregulowaniem, które chcemy wprowadzić, jest znaczne wzmocnienie praw konsumenta, ochrony tych praw. To, że pojawiają się coraz nowsze usługi w Internecie, że są platformy, które korzystają z nowych technologii, że są też przedsiębiorcy, którzy w różnej formie starają się oferować usługi w Internecie, powoduje, że te prawa konsumenckie trzeba wzmocnić. W ustawie, w projekcie ustawy m.in. wzmacnia się roszczenia z tytułu rękojmi, wydłuża się pewne okresy, które dają możliwość reklamacji tego towaru. Ważne jest też to, co powiedział pan prezes, że jest oferowana podwójna jakość towaru, czasami nawet w naszym kraju, mimo że taki sam towar, ale lepszej jakości, jest sprzedawany w innych krajach. To są bardzo pozytywne zmiany, które będą mogły chronić naszego polskiego konsumenta.</u>
          <u xml:id="u-485.2" who="#AndrzejGawron">Oprócz zmian dotyczących rękojmi, gwarancji i wzmocnienia praw konsumentów, jeżeli chodzi o sprzedaż poza lokalem przedsiębiorcy, przedsiębiorca będzie miał pewne obowiązki, z których będzie się musiał wywiązać, dotyczące chociażby tej lepszej informacji przy sprzedaży towaru, platformy porównującej ceny, a także tego, czy ta osoba, która ma ten towar, np. na swojej stronie internetowej, jest przedsiębiorcą czy tylko jakimś pośrednikiem, który odsyła do innej strony, gdzie ten towar jest i gdzie się go kupuje. Czyli będzie jasny przekaz dla kupującego, a prawa, które z tego wynikają, będą chronione, również jeśli chodzi o Internet.</u>
          <u xml:id="u-485.3" who="#AndrzejGawron">Dodatkowe informacje, które na pewno pomogą podjąć decyzję dotyczącą zakupu, to właśnie obowiązkowe informowanie o niższej cenie w ostatnich 30 dniach przed obniżką, informowanie o tym, czy dodatkowo jest umieszczana jakaś reklama. Tak że praktycznie wiele przepisów, które ustawa wprowadza, implementując dyrektywę Omnibus, jest korzystnych dla konsumentów. Dlatego klub Prawa i Sprawiedliwości popiera ten projekt, będzie głosował za jego przyjęciem, ponieważ jest to w interesie klientów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana posła Tadeusza Aziewicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#TadeuszAziewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Koalicji Obywatelskiej stanowisko w sprawie projektu ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2476.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#TadeuszAziewicz">Wysoki Sejmie! Omawiany projekt został przygotowany w wyniku zobowiązania państw członkowskich Unii Europejskiej do implementacji dyrektywy unijnej zwanej dyrektywą Omnibus. Głównym celem tej dyrektywy jest wzmocnienie skuteczności obowiązujących przepisów konsumenckich oraz ulepszenie i unowocześnienie instrumentów ochrony konsumentów w kontekście dynamicznie postępującej cyfryzacji gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#TadeuszAziewicz">Państwa członkowskie zostały zobowiązane do przyjęcia przepisów niezbędnych do wykonania wspomnianej dyrektywy do dnia 28 listopada minionego roku, zaś implementowane przepisy mają być czy miały stosowane, bo to już jest niemożliwe, od dnia 28 maja tego roku. Można zatem założyć, że intencją ich twórców było, aby przedsiębiorcy mieli 6 miesięcy na wdrożenie nowych regulacji.</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#TadeuszAziewicz">Warto przypomnieć, że w Sejmie procedowany już jest inny projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw, implementujący m.in. tzw. dyrektywę o treściach cyfrowych. Wnioskodawcą tego projektu jest minister sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-487.4" who="#TadeuszAziewicz">Chociaż oba projekty są powiązane terminologicznie, rząd nie zdecydował się na wypracowanie jednego kompleksowego projektu nowelizacji, zaś sejmowa komisja gospodarki nie podjęła wysiłku o rozpatrywania tych dwóch projektów łącznie. W tej sytuacji omawiany dzisiaj projekt autorstwa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie może być procedowany w szybszym tempie niż projekt ministra sprawiedliwości, co pewnie zwiększa wspomniane wcześniej niemal jednoroczne opóźnienie.</u>
          <u xml:id="u-487.5" who="#TadeuszAziewicz">Za przedłużający się brak zharmonizowania przepisów krajowych dotyczących ochrony konsumentów oczywistą odpowiedzialność ponosi rząd, tymczasem zgodnie z projektem za rządowe zaniechania karani są przedsiębiorcy. Krótkie, 14-dniowe vacatio legis na pewno nie jest wystarczające do efektywnego przygotowania firm do wejścia w życie nowych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-487.6" who="#TadeuszAziewicz">Implementowane dyrektywy nie są kontrowersyjne, ich wdrożenie potrzebne jest zarówno przedsiębiorcom, jak i konsumentom. Jak już wspomniano, celem jest zapewnienie większej przejrzystości konsumentom korzystającym z internetowych platform, rozszerzenie ochrony konsumentów w zakresie usług cyfrowych, usunięcie niektórych obowiązków informacyjnych ciążących na przedsiębiorcach czy doprecyzowanie regulacji odnoszących się do wprowadzających w błąd działań marketingowych dotyczących produktów podwójnej jakości.</u>
          <u xml:id="u-487.7" who="#TadeuszAziewicz">Trzeba zauważyć i docenić, że niezależnie od zmian wynikających z dyrektywy Omnibus projekt zawiera też zmiany w ustawie o prawach konsumenta oraz przepisach ustawy o wyrobach medycznych dotyczące umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa. Są to zapisy wynikające z doświadczeń UOKiK-u. Chodzi o znane chyba nam wszystkim manipulowanie ludźmi podczas różnych pokazów orgaznizowanych poza lokalem przedsiębiorstwa. Projektodawcy proponują wprowadzenie zakazu świadczenia usług finansowych podczas pokazów handlowych, zakazu przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem, zagwarantowanie prawa do odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem lub na odległość, zwłaszcza tzw. abonamentów czy pakietów medycznych, proponują też zakaz sprzedaży wyrobów medycznych poza lokalem firmy.</u>
          <u xml:id="u-487.8" who="#TadeuszAziewicz">Konkludując: projekt nadaje się do dalszej pracy w komisji gospodarki. Najlepszym rozwiązaniem byłoby rozpatrywanie go łącznie z projektem ministra sprawiedliwości, ale w obecnym stanie nie wydaje mi się to już realne. Pomimo wspomnianych opóźnień w implementacji sensowne wydaje się wydłużenie vacatio legis, aby przedsiębiorcy mogli przygotować się do wdrożenia nowych regulacji — teraz mają na to 14 dni od dnia ogłoszenia — i w trakcie rozpatrywania projektu zgłosimy taką poprawkę. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Marcelina Zawisza, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#MarcelinaZawisza">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tematem jednej z pierwszych moich interpelacji było przecięcie karygodnych praktyk tzw. biznesu prezentacyjnego. Na pewno państwo wiedzą o czym mówię — o pokazach i bezpośredniej sprzedaży magicznych garnków, leczniczych kocyków, przyrządów do masażu, suplementów diety. Wszystkie te produkty, w kosmicznych cenach, nierzadko oferowano wraz ze złodziejskimi pożyczkami na zakup. Wszystkie w cenach nieoddających nawet w najśmielszych snach ich rzeczywistej wartości. Świetny biznes. Pewnie zaraz odezwą się głosy darwinistów społecznych, że głupi klienci sami sobie winni. Ta działalność jest jednak wycelowana w osoby, które potrzebują szczególnej ochrony naszego państwa — w seniorów i seniorki. Szemrany biznes wykorzystuje ich sytuację rodzinną, samotność, potrzebę kontaktu, pogarszający się stan zdrowia, choroby do tego, by wycisnąć z nich pieniądze, których i tak mają zbyt mało. Mówiąc kolokwialnie, wystarczy seniora zaprosić na pokaz, omotać, poczęstować herbatką, a potem zedrzeć skórę i pieniądze, sprzedając masażer, magiczne mydełko albo kocyk. Proceder jest znany od wielu lat. Powstały na jego temat reportaże, interwencyjne filmy, książki.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#MarcelinaZawisza">Na moją interpelację w 2019 r. odpowiedział ówczesny prezes UOKiK, pan Marek Niechciał, wskazując całą litanię postępowań UOKiK, publicznych akcji edukacyjnych i kreśląc historię regulacji. Otrzymałam również założenia zmian w prawie — i świetnie. Jedyne, co wzbudza mój żal, to fakt, że rozmawiamy o ustawie, która przetnie niektóre z tych praktyk dopiero dzisiaj, bo Prawo i Sprawiedliwość zdaje sobie sprawę z tego, że oszuści żerują na polskich seniorach nie od wczoraj, tylko — jak wynika z odpowiedzi na moją interpelację — od wielu lat. To dobrze, że jest projekt ustawy. To dobrze, że polskie państwo wreszcie przypomniało sobie, że chronić powinno swoich obywateli i obywatelki przed nieetycznym, żerującym na nich biznesie.</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#MarcelinaZawisza">Jak już jesteśmy przy regulacjach, chciałabym w imieniu klubu Lewicy wskazać braki, które w nich występują. W ustawie znalazły się regulacje dotyczące sprzedaży produktów powiązanych z ochroną zdrowia. Mamy więc leki, wyroby medyczne, nawet środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego, to dobrze. W projekcie brakuje jednak wielkiego nieobecnego wszystkich regulacji ostatnich lat — suplementów diety. Olbrzymi segment pseudomedycznej ściemy z jakiegoś powodu nie znalazł się wśród regulacji ustawy. Dlaczego? Czego tu się bać? Czy musimy się godzić na sytuację, gdy na pozór miły osobnik przy kawie i ciastku wciska zdezorientowanej emerytce cudowne ziołowe pastylki, przekonując ją, że zastąpi nimi wszystkie swoje leki? Po co pozwalać na takie oszustwa? Zgłosimy oczywiście odpowiednie poprawki. Ja tylko przypomnę, że jeszcze minister Cieszyński obiecywał mi regulacje suplementów diety, mamy 2022 — nadal nic.</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#MarcelinaZawisza">Brakuje też ochrony seniorów przed praktykami dobrze opisanymi choćby przez panią Oktawię Kromer w książce „Usługa czysto platoniczna”. Bywają bowiem wciągani w sieć wyzysku z powodu samotności, trudnej sytuacji życiowej i zdrowotnej w stacjonarnych sklepach — takie rzeczy działy się np. pod marką Nuga Best. Wykorzystują one podobne do obwoźnych pokazów mechanizmy. I tutaj pytanie do pana prezesa: Czy za to również uda się przy okazji tej ustawy zabrać? Czy rząd jest świadomy, że sprzedaż poza miejscem działalności to nie jest koniec problemów z nieetycznym zarabianiem na samotności i wrażliwej sytuacji seniorów?</u>
          <u xml:id="u-489.4" who="#MarcelinaZawisza">Wreszcie sprawa tzw. robocalls. Występowałam z tym również do ministrów i teraz zadam to pytanie jeszcze raz: Kiedy ukrócimy naciąganie ludzi na te pokazy przez automatyczne konsultantki, podające się często za przedstawicieli programów o nazwach naprawdę łudząco podobnych do tych organizowanych przez instytucje publiczne? Czy w toku prac nad tą ustawą opracujemy wspólnie rozwiązanie, które zakończy realizowane przez zautomatyzowane systemy kampanie „obdzwonek” seniorów z województwa opolskiego, którzy mogą skorzystać z finansowanego ze środków wojewódzkich programu profilaktyki 40+ albo programu wiążącego się z pozyskaniem pulsoksymetru?</u>
          <u xml:id="u-489.5" who="#MarcelinaZawisza">W mojej ocenie nasze państwo powinno chronić jak najszerzej swoich obywateli i obywatelki przed oszustwami, zwłaszcza w tym okresie życia, gdy bywają na nie najbardziej podatni. Ustawa, nad którą dziś procedujemy, wychodzi naprzeciw tej potrzebie, chociaż z pewnymi zastrzeżeniami, o których mówiłam. Oszuści wyciągający ręce po pieniądze polskich seniorów i seniorek muszą mieć pewność, że państwo polskie przyozdobi te ręce prędko i niezawodnie kajdankami. Z tego względu, ale też doceniając przepisy stanowiące implementację dyrektywy Omnibus, klub Lewicy popiera projekt. Mamy nadzieję, że dalsze prace nad ustawą pozwolą nam dodatkowo zwiększyć ochronę konsumentów, a w szczególności naszych seniorów. W toku prac zgłosimy odpowiednie poprawki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-489.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę, pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#KrzysztofPaszyk">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Prezesie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska chciałbym przedstawić nasze stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 2476. Nie będę powtarzał po przedmówcach założeń projektu, bo właściwie wybrzmiały one wszystkie. Natomiast pozwolę sobie zwrócić uwagę na parę elementów, które budzą wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#KrzysztofPaszyk">Pierwsza sprawa, wyrażona chociażby przez Konfederację Lewiatan, wskazuje czy zwraca uwagę na konieczność zapewnienia przedsiębiorcom odpowiedniego czasu na przygotowanie się i wdrożenie zmian oraz wymogów wynikających z przedmiotowego projektu ustawy. Pomimo próśb przewidują one vacatio legis wynoszące tylko 14 dni. Jest to czas nieadekwatny i niewystarczający, biorąc pod uwagę zakres wymaganych zmian. Konfederacja Lewiatan, ale też wiele środowisk zrzeszających przedsiębiorców wskazuje na co najmniej 6-miesięczne vacatio legis jako niezbędne do tego, żeby się po prostu dobrze przystosować do wprowadzenia tych zmian. Nie możemy zapominać, że coś, co jest wartością nadrzędną, jaką jest ochrona konsumentów, musi też uwzględniać tych, którzy muszą się w związku ze zmianami chroniącymi konsumentów przygotować.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#KrzysztofPaszyk">Ponadto przedsiębiorcy zwracają uwagę na — mówił o tym też pan poseł Aziewicz, powtórzę — potrzebę harmonizacji prac nad przedmiotowym projektem oraz drugim procedowanym w Sejmie, również dotyczącym praw konsumenta, zawartym w druku nr 2425. Szczególnie ważne jest, by oba te projekty objąć zbieżnym, półrocznym vacatio legis i dać firmom możliwość przystosowania się do zmian w prawie.</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#KrzysztofPaszyk">Ostatnia rzecz, na którą też chciałbym zwrócić uwagę, to jest nieprecyzyjne tłumaczenie dyrektywy Omnibus, skutkujące rozszerzeniem obowiązków przedsiębiorców. Ustawa implementująca dyrektywę Omnibus poprzez zastosowanie sformułowań nie w pełni zbieżnych z ich anglojęzycznymi odpowiednikami sprawia, że zakres obowiązków przedsiębiorców może ulec rozszerzeniu. Jako przykład można podać fragment dyrektywy mówiący: „w każdym ogłoszeniu o obniżce ceny”, który w polskiej implementacji ustawowej został przetłumaczony jako: „w każdym przypadku informowania o obniżce ceny”. Pozornie nieznaczna rozbieżność wpłynie jednak na charakter obowiązków przedsiębiorców w zakresie informowania o zmianie wysokości ceny, gdyż odnosić się będzie do innych sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-491.4" who="#KrzysztofPaszyk">Podsumowując: dyrektywa Omnibus, w ślad za nią polska implementacja dyrektywy, ma na celu wyeliminowanie licznych nieuczciwych wobec konsumentów praktyk. Cel ten zasługuje na aprobatę i taka aprobata ze strony Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska jest. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#JanuszKorwinMikke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt, który oczywiście będzie poddawany dyskusji w ramach komisji — to mu się należy, bo to jest poważny projekt — uwzględnia dwa podstawowe aspekty.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#JanuszKorwinMikke">Po pierwsze, chodzi o ulepszenie kwestii informacji. To jest słuszny kierunek, bo kupujący powinni mieć zestandaryzowaną informację, która ułatwi im zorientowanie się. W czym? M.in. w tym, żeby nie mieli takich samych pudełek, prawda, w różnych krajach zawierających różne… Akurat jeśli chodzi o warstwę informacyjną, jest to oczywiście słuszne. Drugi aspekt — i to niekoniecznie jest słuszne — przekłada się na traktowanie konsumenta jak idioty czy jak małego dziecka, które trzeba bronić przed popełnieniem błędu. Otóż tu nie chodzi o darwinizm społeczny, jak mówiła posłanka Lewicy, tylko chodzi raczej o racjonalność. Z punktu widzenia gospodarczego lepiej jest, jak pieniądze znajdują się w rękach ludzi, którzy umieją je wykorzystywać, niż w rękach ludzi, którzy tego nie umieją. Taki przepływ pieniądza jest korzystny dla państwa i dla społeczeństwa, powiedzmy sobie, z tym że oczywiście to nie może być oszustwo. Oszustwo to nie jest kwestia ustawy, tylko kwestia prokuratury i Policji, które powinny takie oszustwa sprawnie wykrywać.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#JanuszKorwinMikke">Natomiast powstaje teraz pytanie, jak chronić starszych ludzi — bo wielce czcigodna posłanka z Lewicy troszczyła się głównie o seniorów — przed wyłudzaniem ze strony polityków,…</u>
          <u xml:id="u-493.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-493.4" who="#JanuszKorwinMikke">…którzy oferują im czternastą, piętnastą emeryturę czy 500+ coś tam, a wyciągają 650+ coś tam za pomocą podwyższonych cen. Jest to oczywiste oszustwo i byłoby dobrze chronić przed takimi politykami. Oni są o wiele groźniejsi od pana sprzedającego garnki Zeptera czy coś takiego.</u>
          <u xml:id="u-493.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-493.6" who="#JanuszKorwinMikke">To jest ta sprawa.</u>
          <u xml:id="u-493.7" who="#JanuszKorwinMikke">Generalnie chciałbym upomnieć się o prawa konsumenta jako takiego. Mianowicie nasz system polityczny opiera się — za komuny to był robotnik, teraz jest to kapitalista — tak czy owak na człowieku pracy. Zakłada się, że konsument jest po to, żeby kupował to, co ten człowiek pracy raczy dla niego wyprodukować. Natomiast tak naprawdę motorem postępu nie jest kapitalista, nie jest robotnik, jest nim konsument, czyli kobiecina, która chodzi od sklepu do sklepu i stara się kupić towar lepszy i tańszy o te 50 gr. To ta kobieta jest motorem gospodarki, bo ona zmusza producenta do produkowania dobrych i tanich towarów. Byłoby dobrze, gdybyśmy system polityczny nakierowali nie na ludzi pracy, tylko na konsumentów, ale to oczywiście wychodzi poza zakres tej ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-493.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#MirosławSuchoń">Wysoka Izbo! Przedstawiony przez rząd projekt ustawy dotyczy wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniającej europejskie przepisy w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześniania unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta.</u>
          <u xml:id="u-495.3" who="#MirosławSuchoń">Państwa członkowskie zostały zobowiązane do wdrożenia tych przepisów do 28 listopada 2021 r. Przepisy miały być stosowane od 28 maja 2022 r., co oznacza, że jest już sporo po terminie. Oczywiście powstaje tutaj pytanie, skąd ta zwłoka i dlaczego nie dało się tego przeprowadzić sprawnie, tak żeby te przepisy nie dosyć, że weszły wcześniej, to jeszcze miały odpowiednie vacatio legis, bo przecież z konsultacji społecznych płynie wniosek, że vacatio legis określone w tej ustawie jest po prostu za krótkie. Należy zauważyć, że w Sejmie jest procedowany drugi projekt, który odnosi się do dyrektywy cyfrowej. Gdyby więc połączono te dwa projekty, przygotowano na tej podstawie jeden dobry, z odpowiednim vacatio legis, to dla przedsiębiorców i konsumentów byłaby to doskonała wiadomość. Niestety, rząd nie skorzystał z tej możliwości i myślę, że to jest taka nauczka na przyszłość. Te przepisy powinny po pierwsze być przejrzyste, zrozumiałe, kompleksowe, ale również powinien być odpowiedni okres na przystosowanie się do ich stosowania.</u>
          <u xml:id="u-495.4" who="#MirosławSuchoń">Rozwój nowoczesnych technologii i związana z nim dynamicznie postępująca cyfryzacja gospodarki wymuszają wdrażanie pewnych zmian. Dzięki temu tworzy się przestrzeń do jeszcze lepszego wykorzystania możliwości, które się zarysowują. Najważniejsze zmiany, które niesie za sobą ten projekt, są związane z zapewnieniem generalnie większej przejrzystości przy zakupach on-line, wydłużeniem do 30 dni terminu na odstąpienie od umowy w przypadku zawarcia jej podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w domu konsumenta lub wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorcę, zakazaniem zawierania umów dotyczących usług finansowych podczas pokazu i wycieczki czy też doprecyzowaniem zasad informowania przez przedsiębiorców o obniżkach. To są oczywiście propozycje zmierzające w dobrą stronę, natomiast na pewno należy zwrócić uwagę na wątpliwości dotyczące już wspomnianego przeze mnie terminu wdrożenia czy też dotyczące precyzji przepisów w zakresie 30-dniowego terminu na odstąpienie od umowy w przypadku jej zawierania podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-495.5" who="#MirosławSuchoń">Nad tym będziemy pracować. Polska 2050 z pewnością będzie składać poprawki. Natomiast składam wniosek o przekazanie projektu do dalszych prac w komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Stanisław Żuk, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#StanisławŻuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw dostosowuje polskie prawo do dyrektywy unijnej oraz zawiera dodatkowe rozwiązania dotyczące umów zawieranych poza lokalem, w szczególności podczas pokazów handlowych.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#StanisławŻuk">Chodzi tu o bardziej skuteczne egzekwowanie oraz zmodyfikowanie przepisów dotyczących ochrony konsumentów, przez co wyeliminowane zostaną np. nieprawidłowości stosowane podczas wyprzedaży. Nie będzie również można, co istotne, zawierać umów dotyczących usług finansowych na tzw. pokazach czy podczas wycieczek.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#StanisławŻuk">Najważniejsze rozwiązania. Zapewniona zostanie większa przejrzystość dla konsumentów przy zakupach wykonywanych on-line poprzez wprowadzenie dodatkowych wymogów informacyjnych w odniesieniu do dostawców internetowych platform handlowych, uregulowanie kwestii związanych z recenzjami konsumentów, tzw. plasowaniem, m.in. każdy przedsiębiorca, który zapewnia dostęp do recenzji konsumentów, będzie musiał podawać informacje na temat sposobu weryfikacji ich autentyczności. Walka z podwójnymi standardami produktów. Wprowadzony zostanie przepis, zgodnie z którym wprowadzenie na rynek towaru jako identycznego z tym, który jest sprzedawany w kilku innych państwach Unii Europejskiej, podczas gdy istotnie różni się od niego składem, będzie uznane za wprowadzanie klientów błąd i nieuczciwą praktykę rynkową.</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#StanisławŻuk">Do 30 dni wydłużony zostanie termin na odstąpienie od umowy w przypadku jej zawarcia podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w domu konsumenta lub wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorcę.</u>
          <u xml:id="u-497.4" who="#StanisławŻuk">Zakazane będzie zawieranie z konsumentami umów dotyczących usług finansowych podczas pokazu lub wycieczki. Chodzi o spotkanie dla konsumentów zorganizowane w celu promocji, złożenia oferty sprzedaży lub sprzedaży towarów lub usług. Zawarta w takiej sytuacji umowa będzie nieważna z mocy prawa i nie będzie wywoływać skutków dla konsumenta.</u>
          <u xml:id="u-497.5" who="#StanisławŻuk">Doprecyzowane zostaną zasady informowania przez sprzedawców towarów i usług o obniżkach cen. W przypadku informowania o obniżeniu ceny towaru lub usługi przedsiębiorca będzie musiał podać obok informacji o obniżonej cenie również informację o najniższej cenie tego towaru lub usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem. W przypadku produktów, które są w sprzedaży krócej niż 30 dni, obok informacji o obniżonej cenie trzeba będzie podać informację o niższej cenie tego produktu obowiązującej od dnia jego oferowania do sprzedaży aż do dnia wprowadzenia obniżki. Jeśli chodzi o produkty ulegające szybkiemu zepsuciu lub posiadające krótki termin przydatności, obok obniżonej ceny trzeba będzie podać także informacje o cenie sprzed pierwszego zastosowania obniżki.</u>
          <u xml:id="u-497.6" who="#StanisławŻuk">Reasumując. Jako Koło Poselskie Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia, mając na względzie fakt, że proponowane rozwiązania przyczynią się do zwiększenia poziomu ochrony konsumentów, opowiadamy się za dalszym procedowaniem nad ustawą i będziemy głosować za jej przyjęciem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś z pań i panów posłów chce zgłosić się jeszcze do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">I jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-498.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czas — 1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#JanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z uwagi na to, że dyrektywa jest aktem prawa, które nie jest stosowane bezpośrednio, państwa członkowskie Unii Europejskiej, w tym Polska, zostały zobowiązane do przyjęcia przepisów niezbędnych do wykonania dyrektywy Omnibus do dnia 28 listopada 2021 r. Wdrożone przepisy mają być stosowane od dnia 28 maja 2022 r. W wyniku podjętych działań nad wdrożeniem tej dyrektywy powstał właśnie ten projekt ustawy, nad którym w dniu dzisiejszym procedujemy. Polska jednak cały czas opóźnia się z procesem implementacji tych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#JanSzopiński">Mam pytanie: Skąd bierze się to opóźnienie, skoro wdrożone przepisy miały być stosowane od dnia 28 maja 2022 r.? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#GrzegorzBraun">Państwo post-PRL-owskie — silne wobec słabszych, słabe albo w ogóle nieobecne wobec silnych.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#GrzegorzBraun">Gdzie pan był, panie prezesie, kiedy rząd Rzeczypospolitej Polskiej wspólnie i w porozumieniu z Wysoką Izbą rozpoczął akcję agresywnej akwizycji eksperymentalnych medykamentów wciskanych przecież ludziom najbardziej bezbronnym, starszym, o których się tutaj koledzy, koleżanki, upominacie, dzieciom. Czemu pan nie zapakuje do kryminału prezesa urzędu centralnego rejestracji produktów medycznych, substancji biobójczych? Gdzie pan był i w jaki sposób ta ustawa pomoże mi walczyć z tą agresywną, bezczelną akwizycją, która żeruje na ludzkim strachu, ludzkiej naiwności?</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#GrzegorzBraun">Garnki? Garnki? No owszem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#GrzegorzBraun">Za tym też stoi spora korporacja, ale bierzcie prawdziwego byka za rogi.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#MirosławSuchoń">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Chciałem zapytać i prosić o odpowiedź w dwóch sprawach.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#MirosławSuchoń">Pierwsza dotyczy jednak możliwego połączenia przepisów, nad którymi dzisiaj procedujemy, z tym projektem ustawy, który przewiduje wdrożenie przepisów dyrektywy CEF-owej. Z jakich powodów ten proces legislacyjny nie obejmował kompleksowo tego tematu? To w zasadzie dotyczy jednego obszaru i wydaje się, że z punktu widzenia czytelności prawa byłoby to o wiele lepsze rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-505.3" who="#MirosławSuchoń">Drugie pytanie dotyczy okresu 30-dniowego pozwalającego na odstąpienie od umowy. Tutaj są wątpliwości ze strony społecznej, Konfederacja Lewiatan zgłosiła zastrzeżenia. Czy ze strony rządu jest pewna wola i elastyczność, aby te przepisy zmienić? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ostatnie pytanie zada pan poseł Tadeusz Aziewicz, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#TadeuszAziewicz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! Moje pytanie jest zbieżne z tym, o czym przed chwilą mówił przedstawiciel Nowoczesnej. Zwracam się do pana prezesa tym razem nie tylko jako do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ale jako przedstawiciela rządu: Dlaczego rząd zdecydował się na taką formę nowelizacji prawa dotyczącego ochrony konsumentów? Mamy potężny kłopot, pracując nad tym projektem. Ja przeglądałem sprawozdania z konsultacji, jeżeli chodzi o projekt, czy dotyczące projektu przygotowanego przez ministra sprawiedliwości, a znam opinię pana prezesa. Pan prezes rzeczywiście zabiegał o to, aby nawet stworzyć pewien wspólny projekt praw konsumenta, chyba tak to się miało nazywać. Dlaczego do tego nie doszło? Kto tam był hamulcowym i jakie argumenty spowodowały, że jest, jak jest? Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pana Tomasza Chróstnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#TomaszChróstny">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#TomaszChróstny">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałbym bardzo serdecznie podziękować za pozytywne przyjęcie tej propozycji legislacyjnej. Z jednej strony mówimy oczywiście o transpozycji przepisów dyrektywy, z drugiej strony o tej części, która została wypracowana w wyniku doświadczeń urzędu, w wyniku doświadczeń i dyskusji z przedsiębiorcami, ze stroną społeczną, ale przede wszystkim w związku z patologiami, które obserwowaliśmy na rynku.</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#TomaszChróstny">Te główne uwagi. Pierwsza sprawa, jeżeli chodzi o vacatio legis. Chciałbym bardzo wyraźnie podkreślić, że ten czas pomiędzy przyjęciem dyrektywy a przyjęciem przepisów czy przedstawieniem ich Wysokiej Izbie został przez nas wykorzystany przede wszystkim na konsultacje. Dla przedsiębiorców sama dyrektywa nie jest obca, zwłaszcza dla przedsiębiorców działających w segmencie e-commerce. Przypomnę listopad 2019 r., to jest data przyjęcia samej dyrektywy, i długie vacatio legis było przede wszystkim skierowane po to, aby wykorzystać ten czas po stronie platform do tego, żeby przygotować stosowne narzędzia informacyjne, informatyczne i dostosować do tego mechanizmy działań.</u>
          <u xml:id="u-509.3" who="#TomaszChróstny">Ta część obejmuje, tak jak wspomniałem, zagadnienia bardzo istotne z punktu widzenia przedsiębiorców, dlatego tak ważne było dla nas prawidłowe ich skonsultowanie. Jako przykład chętnie podam sam mechanizm informowania o cenie uwzględniający tę informację o najniższej cenie w ciągu ostatnich 30 dni. On również z punktu widzenia tych mechanizmów rynkowych, mechanizmów stosowanych przez przedsiębiorców, z punktu widzenia np. mechanizmów obniżania cen rzeczywiście wymagał przedyskutowania, tak żeby z jednej strony zapewnić prawidłowe odzwierciedlenie, tę informację o cenie, z drugiej strony uwzględnić potrzeby konsumentów i z trzeciej — różne postulaty przedsiębiorców, żebyśmy też dobrze je poznali, ale też zrealizowali ten cel dyrektywy.</u>
          <u xml:id="u-509.4" who="#TomaszChróstny">Podobnie mogę stwierdzić, jeżeli chodzi np. o mechanizmy prawidłowej weryfikacji opinii, z którymi spotykamy się w Internecie, na portalach społecznościowych, które w myśl przepisów mają być weryfikowane. Potrzebne są mechanizmy weryfikujące po stronie platform ich autentyczność i eliminujące choćby ryzyko zniekształcenia decyzji konsumenckich w wyniku ich zastosowania.</u>
          <u xml:id="u-509.5" who="#TomaszChróstny">Ta druga część, która również wpłynęła bezpośrednio na kwestie bardzo szerokich konsultacji, to są pokazy handlowe. Zaproponowane rozwiązania w bardzo mocnym stopniu wchodzą bezpośrednio w swobodę prowadzenia działalności gospodarczej. To był czas niezbędny do tego, żebyśmy z jednej strony zdobyli przychylność przedsiębiorców działających w tej branży, żeby zrozumieli, czym są podyktowane tak poważne zmiany, z drugiej wypracowali rozwiązania, które pozwolą naprawdę tę patologię funkcjonującą na rynku wyeliminować z korzyścią dla konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-509.6" who="#TomaszChróstny">Tak jak padało w tej Izbie wielokrotnie, przede wszystkim osoby starsze, osoby wrażliwe na tego typu manipulacje przez lata spotykały się bezpośrednio, były tą grupą odbiorców po stronie tych nieuczciwych przedsiębiorców i stąd te propozycje, które zaproponowaliśmy, czyli wydłużenie do 30 dni okresu na odstąpienie od umowy, brak możliwości przyjęcia finansowania spłaty tego typu produktów prezentowanych podczas pokazu, a także kwestia braku możliwości oferowania usług finansowych. Przypomnę, że bardzo często podczas tego typu pokazów nie dość, że konsumentom jako grupom wrażliwym oferowane są produkty po bardzo wysokich cenach, niezwiązanych absolutnie z jakością tych produktów czy usług, wykorzystywane są techniki manipulacyjne, to jeszcze dodatkowo sytuacja tego typu osób jest pogarszana w wyniku usług finansowych, które były oferowane — czy to kredyty i zakupy na raty, czy bardzo wysoko oprocentowane pożyczki. Stąd te zmiany bardzo mocno ingerujące w ten typ prowadzenia działalności.</u>
          <u xml:id="u-509.7" who="#TomaszChróstny">Są to zmiany, które mają wyeliminować wykorzystanie grup wrażliwych przez bardzo nieuczciwych przedsiębiorców. Zatem ten okres vacatio legis był przez nas bardzo dobrze wykorzystany. Również ta potrzeba procedowania tych prac z innym projektem, o czym również była mowa, z projektem przygotowanym przez ministra sprawiedliwości. To są inne projekty. Proszę zauważyć, że w ramach przedstawianych przepisów implementujemy jedną dyrektywę europejską i szereg zmian dotyczących pokazów handlowych. W ramach prac Ministerstwa Sprawiedliwości te przepisy czerpią przede wszystkim pojęcia, definicje, korzystają z nich, z tego projektu przygotowanego przez ministra sprawiedliwości, natomiast tam jest implementacja trzech różnych dyrektyw.</u>
          <u xml:id="u-509.8" who="#TomaszChróstny">W pewnym momencie była oczywiście możliwość, żeby to połączyć, natomiast ze względu na naturę tych przepisów podjęto decyzję o tym, aby procedować nad nimi osobno.</u>
          <u xml:id="u-509.9" who="#TomaszChróstny">Chciałbym tutaj jeszcze raz podkreślić: przedsiębiorcy są świadomi, jakie obowiązki informacyjne nałożyła na nich dyrektywa. Wielu z nich już się dostosowało. 4 miesiące temu, gdy wynikający z dyrektywy obowiązek stosowania przepisów wszedł w życie, wielu przedsiębiorców, szczególnie tych największych, ze względu na rozwiązania, które stosowane są także w innych państwach członkowskich, zaczęło wprowadzać te rozwiązania. Chcielibyśmy, uwzględniając drugi projekt przygotowany przez ministra sprawiedliwości, żeby zmiany korzystne dla konsumentów i chroniące grupy wrażliwe, w przypadku pokazów handlowych weszły w życie możliwie jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-509.10" who="#TomaszChróstny">Jeżeli chodzi o Kodeks karny, to nie są to kompetencje prezesa UOKiK. Działamy na całkowicie innej podstawie. Oczywiście prokuratura jest właściwa do tego, żeby oceniać tego typu sygnały. Chciałbym też bardzo jasno podkreślić, że wielokrotnie przy okazji tego typu sytuacji kierujemy informacje o nieprawidłowościach do prokuratury, do odpowiednich służb. Jeśli widzimy potencjalną właściwość tego typu instytucji, jeżeli chodzi o ochronę danych osobowych — była mowa m.in. o telemarketerach i o automatach wykonujących połączenia — to o tego typu sytuacjach w toku postępowania informujemy właściwy urząd, Urząd Ochrony Danych Osobowych.</u>
          <u xml:id="u-509.11" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Jak Niedzielski straszy ludzi w telewizji, to nie ma przesłanek, by zawiadomić prokuraturę.)</u>
          <u xml:id="u-509.12" who="#TomaszChróstny">Jeżeli chodzi o siatkę pojęciową — była uwaga na ten temat i padło pytanie — chciałbym zwrócić uwagę, że mamy do czynienia z harmonizacja minimalną. Zatem mamy prawo, mamy przestrzeń do tego, żeby odzwierciedlić cel dyrektywy, naturę przepisów… aby same przepisy odzwierciedlały funkcjonujące już w Polsce pojęcia.</u>
          <u xml:id="u-509.13" who="#TomaszChróstny">Ostatnia uwaga dotyczyła m.in. 30-dniowego terminu na odstąpienie od umowy. Sama dyrektywa jako rozwiązanie dopuszczalne prawnie, możliwe do zastosowania przez państwo członkowskie, daje przestrzeń do tego, aby ten termin został wydłużony. Z tego oczywistego prawa korzystamy.</u>
          <u xml:id="u-509.14" who="#TomaszChróstny">Jeszcze raz chciałbym państwu bardzo serdecznie podziękować za pozytywne uwagi. Naturalnie jest przestrzeń do tego, żebyśmy dyskutowali o konkretach również na posiedzeniu komisji. Uprzejmie proszę Wysoką Izbę o skierowanie projektu ustawy do dalszych prac. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-510.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 2476, do Komisji Gospodarki i Rozwoju w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-510.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-510.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-510.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Jednocześnie marszałek Sejmu, na podstawie art. 95b regulaminu Sejmu, wyznacza termin przedstawienia sprawozdania przez komisję do dnia 25 października 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-510.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Przedstawiony przez Radę Ministrów dokument: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2021 r.” wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druki nr 2482 i 2617).</u>
          <u xml:id="u-510.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana Rafała Webera o przestawienie rządowego dokumentu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#RafałWeber">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgodnie z zapisami art. 140e ust. 3 i 4 ustawy — Prawo o ruchu drogowym przewodniczący Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego składa Radzie Ministrów coroczne sprawozdanie dotyczące stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie, a prezes Rady Ministrów składa przedmiotowy dokument Sejmowi, Senatowi i prezydentowi. Dzisiaj na sali plenarnej przychodzi nam dokonać oceny tego dokumentu, przedstawić dane statystyczne i porozmawiać o bezpieczeństwie w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#RafałWeber">Szanowni Państwo! Jeżeli chodzi o rok 2021, to w ujęciu statystycznym — tym, które najbardziej nas interesuje, bo w sposób rzeczywisty i realny odzwierciedla bezpieczeństwo w ruchu drogowym — był rokiem najbezpieczniejszym od kiedy dokonywane są tego typu pomiary. W porównaniu z rokiem 2020 zanotowaliśmy ponad 3-procentowy spadek liczby wypadków drogowych. W roku 2021 było ich 22 816. Jeżeli chodzi o ofiary śmiertelne, to spadek jest większy — wynosi 10%. W roku 2021 było 2245 ofiar wypadków drogowych. Zanotowaliśmy też niewielki, bo wynoszący 0,2%, spadek liczby rannych. W sumie było to 26 415 osób.</u>
          <u xml:id="u-511.3" who="#RafałWeber">Statystyki pokazują, że jest lepiej, natomiast nie ma w nas — mam tutaj na myśli zarówno ministra Andrzeja Adamczyka, jak i mnie osobiście oraz wszystkich tych, którzy na co dzień dbają o bezpieczeństwo w ruchu drogowym — nadmiernej satysfakcji. Musimy nadal wykazywać żelazną determinację i konsekwencje w naszych działaniach. Chodzi o działania, które były prowadzone w ostatnich latach, bo one przynoszą efekt, one są skuteczne, one okazały się pożądane. Z pełną determinacją musimy realizować działania poprawiające bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Rozpisujemy tę aktywność na cztery akordy.</u>
          <u xml:id="u-511.4" who="#RafałWeber">Pierwszy akord to inwestycje drogowe, inwestycje polegające na budowie dróg szybkiego ruchu, autostrad, dróg ekspresowych, ale też inwestycje polegające na budowie obwodnic w ciągach dróg krajowych, inwestycje w bezpieczną infrastrukturę drogową, chodniki, ciągi pieszo-rowerowe, bezpieczne skrzyżowania i w końcu bezpieczne przejścia dla pieszych. To wszystko jest i było w roku 2021 realizowane: drogi szybkiego ruchu — w ramach „Programu budowy dróg krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025 r.)”; obwodnice w ciągach dróg krajowych — w ramach „Programu budowy 100 obwodnic”; bezpieczna infrastruktura — w ramach „Programu bezpiecznej infrastruktury drogowej 2021–2024”. Te trzy rządowe programy są podstawą inwestycyjną, jeżeli chodzi o sieć dróg krajowych. Efekty realizacji tych zadań są widoczne i mają bezpośrednie odzwierciedlenie w poprawie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-511.5" who="#RafałWeber">Trzeba też powiedzieć o ogromnym wsparciu dla samorządów, jeżeli chodzi o drogi gminne, powiatowe i wojewódzkie. Stworzony w 2019 r. Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg jest narzędziem, z którego jednostki samorządu terytorialnego mogą czerpać, i robią to pełnymi garściami. Co roku przekazujemy co najmniej 2700 mln zł właśnie na tego typu inwestycje, a oprócz tych środków mamy jeszcze nowe komponenty. W roku 2021 był to komponent dofinansowania budowy obwodnic w ciągach dróg wojewódzkich. Na wnioski marszałków województw, a także prezydentów miast grodzkich przekazujemy środki finansowe na 51 tego typu zadań.</u>
          <u xml:id="u-511.6" who="#RafałWeber">Nowym komponentem w roku 2021 było też celowe dofinansowanie przebudowy przejść dla pieszych, a przede wszystkim doświetleń przejść dla pieszych na drogach gminnych i powiatowych. Tutaj środki z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg również zostały uruchomione. Zresztą, co podkreślam przy każdej tego typu okazji, w ramach „Programu bezpiecznej infrastruktury drogowej” chcemy doświetlić każde przejście dla pieszych, które znajduje się na drodze krajowej. To blisko 12 tys. przejść dla pieszych na drogach krajowych. Ten program już jest realizowany. Na nośnikach społecznościowych można zapoznać się z inwestycjami, które są oddawane do użytkowania. Robią to poszczególne oddziały Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Tam są wymienione inwestycje, które są prowadzone i które są kończone. Jeszcze raz powtarzam: blisko 12 tys. przejść dla pieszych zostanie doświetlone w sposób systemowy — systemowy, czyli profesjonalny, nie taki przypadkowy, że ta lampa jest ustawiona byle gdzie, nie doświetla albo znowu prześwietla — w taki sposób, jak książka pisze i jaki jest wymagany, żeby pieszy był widoczny zarówno na samym przejściu dla pieszych, jak i przed przejściem dla pieszych. Chodzi o to, żeby kierowca miał możliwość reakcji: albo zahamowania, albo spowolnienia prędkości i mógł bezpiecznie wpuścić pieszego na przejście dla pieszych.</u>
          <u xml:id="u-511.7" who="#RafałWeber">Drugi akord to akord legislacyjny. Od 1 czerwca zeszłego roku funkcjonują przepisy mówiące o pierwszeństwie pieszych już w momencie wchodzenia na przejście dla pieszych. W ramach tej ustawy zrównaliśmy też prędkość w obszarze zabudowanym. Jest ona jednolita przez 24 godziny na dobę. Wcześniej ta prędkość między godz. 23 a godz. 6 rano była podniesiona o 10 km/h, do 60 km/h. Teraz co do zasady jest to 50 km/h, chyba że zarządca drogi organizacją ruchu wprowadza albo podniesienie tej prędkości, albo jej obniżenie, ale to już są indywidualne decyzje zarządców dróg.</u>
          <u xml:id="u-511.8" who="#RafałWeber">W ramach tej ustawy, która weszła w życie 1 czerwca poprzedniego roku, zakazaliśmy również jazdy na zderzaku. W odniesieniu do pieszych zakazaliśmy też używania telefonów komórkowych albo innych urządzeń elektronicznych, które rozpraszają percepcję, odwracają uwagę od tego, co dzieje się na ulicy. To też jest zabronione. Staramy się to jasno komunikować w naszych przekazach medialnych, w naszych spotach reklamowych, tak aby te prawa i obowiązki zarówno kierujących, jak i pieszych były jasne, czytelne i istniały w świadomości wszystkich, którzy korzystają z polskiej infrastruktury drogowej.</u>
          <u xml:id="u-511.9" who="#RafałWeber">Zostając przy legislacji: w roku 2021 Sejm zdecydowaną większością głosów znowelizował ustawę, na mocy której od 1 stycznia tego roku zostały podniesione stawki mandatowe za najgroźniejsze wykroczenia drogowe. To też zmiana rewolucyjna, bo od 1997 r. do tej pory nikt nie miał odwagi tego zrobić. Cieszę się bardzo, że ta odwaga w poprzednim roku była. I też te wyższe stawki mandatowe za najgroźniejsze wykroczenia — nie wszystkie wykroczenia, powtarzam, tylko najgroźniejsze — przynoszą pozytywne efekty.</u>
          <u xml:id="u-511.10" who="#RafałWeber">Trzeci akord to akcje edukacyjne, filmy promocyjne, profilaktyka, lekcje z dziećmi, z młodzieżą, ale także pogadanki z osobami starszymi, czyli działania zwiększające świadomość polskiego społeczeństwa. Na to też zwracamy dużą uwagę. Prowadzimy te kampanie w najszerszym z możliwych zakresie. Staramy się na to pozyskiwać, a później wykorzystywać środki zewnętrzne. Kampania „Czy to Cię tłumaczy?” została zrealizowana właśnie przy udziale środków zewnętrznych. Według naszych badań, naszych statystyk dotarła do 27 mln odbiorców w całej Polsce, tak że można powiedzieć, że większość społeczeństwa jest z nią zapoznana. Wpajanie prawidłowych postaw również jest pożądane.</u>
          <u xml:id="u-511.11" who="#RafałWeber">Czwarty, ostatni akord to egzekucja, czyli kontrola i wymaganie tego, aby przepisy związane z ruchem drogowym były przestrzegane. Tego oczekujemy od każdego. To ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Myślę, że nikomu nie trzeba tego tłumaczyć.</u>
          <u xml:id="u-511.12" who="#RafałWeber">Szanowni Państwo! Jeżeli chodzi o inne dane statystyczne, to największy odsetek stanowiły wypadki spowodowane przez niedostosowanie prędkości do warunków ruchu. Blisko 1/4 wypadków drogowych spowodowana jest nadmierną prędkością. Jest to coś, na co musimy zwrócić uwagę. Ma to odzwierciedlenie właśnie w wyższych stawkach mandatowych, gdzie to radykalne przekroczenie prędkości, czyli większe niż 30 km/h od tej dopuszczalnej prędkości, jest faktycznie mocniej karane, a to dlatego, że konsekwencje takich wypadków są opłakane. To kwestia nie tylko osób ciężko rannych, ale także osób, które tracą życie w takich wypadkach. Chcemy po prostu wyeliminować ludzi, którzy w sposób nieodpowiedzialny korzystają z dobrodziejstwa, jakim jest samochód czy motocykl. Te działania prowadzone są również w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-511.13" who="#RafałWeber">Warto wspomnieć, że 2021 r. był w pierwszych 3 miesiącach rokiem ograniczenia mobilności, ograniczenia związanego z pandemią COVID-19. Praca zdalna i nauka zdalna spowodowały, że mobilność Polaków była mniejsza. Miało to bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. W 2020 r. istniały pod tym względem większe ograniczenia, a mimo to statystyka z 2021 r. jest korzystniejsza, mimo krótszego okresu pandemicznego ma on lepsze statystyki, bardziej pozytywne statystyki. Mam nadzieję, a w zasadzie pod koniec września tego roku jestem już o tym przekonany, że uda nam się utrzymać ten pozytywny trend w 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-511.14" who="#RafałWeber">Dziękuję państwu za krótką dyskusję, która odbyła się na posiedzeniu Komisji Infrastruktury. Dosłownie dwie osoby zabierały głos, ale widocznie nie było większej potrzeby tej dyskusji. Myślę, że sam raport, który liczy ok. 180 stron, bardzo precyzyjnie i szczegółowo opisuje tę statystykę. Zawsze warto zapoznać się z tym dokumentem, do czego niniejszym zachęcam Wysoki Sejm. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-511.15" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie ministrze. Wysłuchało pana osiem osób.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Teraz poprosimy pana posła Jerzego Polaczka o przedstawienie stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt krótko przedstawić sprawozdanie odnoszące się do dokumentu przedstawionego przez prezesa Rady Ministrów: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2021 r.”, wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury. Myślę, że najlepszą, najbardziej symboliczną ilustracją umożliwiającą ocenę tego dokumentu jest fakt, iż został on przyjęty na posiedzeniu Komisji Infrastruktury bez głosu sprzeciwu. 20 posłów przyjęło ten dokument. Tylko jeden poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#JerzyPolaczek">To świadczy o tym, że ta problematyka poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach jest również elementem bardzo szerokiego społecznego wsparcia, pewnego konsensusu politycznego, który widoczny jest w tym roku i widoczny był w ubiegłych latach, kiedy analizowaliśmy te raporty, kiedy procedowaliśmy nad kolejnymi dokumentami. Mówię tutaj o nowelizacjach ustawy — Prawo o ruchu drogowym czy innych aktach, które wiążą się z potrzebą uzyskania tych efektów, o których wspominał pan minister Rafał Weber, gdy komentował stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w ubiegłym roku.</u>
          <u xml:id="u-513.2" who="#JerzyPolaczek">W tym bardzo obszernym dokumencie mamy mnóstwo danych statystycznych, które odnoszą się do rodzajów wypadków, liczby ofiar śmiertelnych, liczby osób rannych, rodzajów pojazdów, zachowań kierowców, pieszych, rowerzystów. To bardzo wnikliwa informacja z wieloma rekomendacjami, które są również przenoszone na poziom legislacyjny i zawsze są wysoko oceniane na posiedzeniach Komisji Infrastruktury, która corocznie zajmuje się tym dokumentem.</u>
          <u xml:id="u-513.3" who="#JerzyPolaczek">Widać też efekty 2021 r. Widoczny jest efekt działań, wysiłków różnych podmiotów, aby uzyskać efektywność i zwiększyć tę siłę oddziaływania. Odnosi się to do wszystkich uczestników wspomagających ten proces, takich jak samorządy, administracja rządowa, zarządcy dróg różnych kategorii, a przede wszystkim Policja czy Inspekcja Transportu Drogowego. To przekłada się później na tę statystykę. Mówił o tym pan minister Rafał Weber.</u>
          <u xml:id="u-513.4" who="#JerzyPolaczek">Mamy tę wyraźną tendencję spadkową, która jest efektem podjętych działań. Mamy zmniejszenie liczby ofiar wypadków, a także bardzo znacząca, dobrą i również, jak sądzę, dobrze ocenianą skalę działań edukacyjnych, które skoncentrowane są przede wszystkim na tym, aby odnosić się do głównych przyczyn wypadków drogowych zgodnie z tymi danymi, które stanowią podstawy do rekomendacji.</u>
          <u xml:id="u-513.5" who="#JerzyPolaczek">Podczas posiedzenia komisji panie i panowie posłowie uzyskali, jak sądzę, pełną informację dotyczącą prowadzonych działań, również jeśli chodzi o kampanię informacyjno-edukacyjną, bo były w tej sprawie pytania, a także informację dotyczącą bardzo konkretnych działań związanych z potrzebą zapewnienia bezpiecznej infrastruktury drogowej poprzez wprowadzanie zmian w organizacji ruchu i szerzenie wiedzy związanej z rozwiązywaniem tych problemów, ale przede wszystkim dotyczącą również wielu działań inwestycyjnych państwa. Chodzi o działania dedykowane z jednej strony poprzez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, a z drugiej strony poprzez zarządców dróg wojewódzkich, powiatowych, gminnych.</u>
          <u xml:id="u-513.6" who="#JerzyPolaczek">Pan minister mówił choćby o przykładzie standaryzacji miejsc związanych z przejściami dla pieszych. To się również odnosi do jednego z wniosków, który jest nie tylko w raporcie z ubiegłego roku, ale i w raportach z lat poprzednich. Zauważamy zwiększającą się liczbę wypadków z udziałem pieszych w wieku powyżej 60 lat. To jest też, bym powiedział, odpowiedź na pytanie, jak polityka konkretu wpływa na zjawiska statystyczne, do których należy się odnieść, po to aby osiągnąć jak najlepszy efekt w postaci zmniejszenia liczby rannych, nie mówiąc już o osobach zabitych. Rok 2022, a przynajmniej okres od stycznia do sierpnia br., z tego, co wiemy, jest również dość efektywny. W Polsce, chyba jako w jednym z nielicznych państw europejskich, uzyskujemy najlepsze efekty w tym zakresie w postaci zmniejszonej liczby osób zabitych. O ile pamiętam z ostatnich dni, takimi państwami poza Polską, które osiągnęły znaczące spadki w tym zakresie, są chyba jedynie Finlandia czy Portugalia. Ale to uwaga na marginesie.</u>
          <u xml:id="u-513.7" who="#JerzyPolaczek">Rekomenduję oczywiście w imieniu Komisji Infrastruktury przyjęcie dokumentu zaprezentowanego przez prezesa Rady Ministrów, dotyczącego stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie w roku 2021. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-513.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-514.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-514.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Jerzego Polaczka z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o krótką wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-514.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo uprzejmie proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wychodząc naprzeciw tej, że tak powiem, werbalnej prośbie skierowanej pod moim adresem, postaram się przekazać kilka dodatkowych uwag.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#JerzyPolaczek">Przede wszystkim Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość z satysfakcją odnotowuje informację premiera i ministra infrastruktury o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego i działań, które były podejmowane w roku ubiegłym. Pan minister wspominał przed chwilą o statystyce z roku 2021, która wskazuje, że we wszystkich najważniejszych elementach w tym zakresie mamy spadki. Jeśli chodzi o liczbę samych wypadków w stosunku do roku 2020, to jest ich o ponad 3% mniej, jeśli chodzi o rannych i ciężko rannych. O prawie 10% zmniejszyła się liczba osób zabitych w stosunku do roku 2020. Natomiast zauważamy wzrost liczby kolizji w stosunku do roku 2020 o 10%. Zupełnie inaczej ta statystyka wygląda, jeśli chodzi o porównanie pierwszych 8 miesięcy roku 2021 do pierwszych miesięcy bieżącego roku. W tym przypadku mamy aż 12-procentowy spadek, jeśli chodzi o liczbę kolizji. Tak samo zauważamy również 12-procentowy spadek, jeśli chodzi o liczbę osób zabitych.</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#JerzyPolaczek">To są również efekty tych działań, które były podejmowane w parlamencie, czyli wdrażania zmian ustawy — Prawo o ruchu drogowym w roku 2021, które weszły w życie 1 czerwca ub.r. One przynoszą skutki. Ujednolicenie prędkości w terenie zabudowanym, nowe regulacje dotyczące przejść dla pieszych, które wiążą się przede wszystkim z działaniami rządu i instytucji samorządowych standaryzujących przejścia dla pieszych. To jest mnóstwo działań inwestycyjnych realizowanych przez państwo w ramach inwestycji autostradowych i w zakresie dróg ekspresowych, poprawiających bezpieczeństwo i komfort ruchu.</u>
          <u xml:id="u-515.3" who="#JerzyPolaczek">Jeśli chodzi o finansowanie inwestycji na drogach samorządowych, to pan minister wspominał o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg, w którym pula środków w roku ubiegłym przekroczyła 3100 mln zł. To przede wszystkim pozwala na osiąganie właśnie tych efektów i rezultatów. Chodzi przede wszystkim o to, że kategoria dróg gminnych czy powiatowych jest najważniejsza i dominująca w strukturze wszystkich dróg, jakie są użytkowane przez kierowców, przez uczestników ruchu. Mamy tutaj efekty w postaci zminimalizowania korków w wielu miejscowościach, zmniejszenia natężenia ruchu w godzinach szczytu, poprawy parametrów technicznych tej infrastruktury lokalnej, poprawy samego bezpieczeństwa ruchu drogowego, jak również, co warto podkreślić, poprawy niechronionych uczestników ruchu, szczególnie właśnie pieszych na przejściach. Chodzi przede wszystkim o tworzenie spójnego, bezpiecznego i zintegrowanego systemu transportowego.</u>
          <u xml:id="u-515.4" who="#JerzyPolaczek">Reasumując, chcę powiedzieć, że Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość dziękuje za zaangażowanie wszystkim uczestnikom partycypującym w tych efektach: i administracji rządowej, i samorządom, jak również, co warto podkreślić, wielu organizacjom pozarządowym, które są zaangażowane od wielu, wielu lat w ten ważny społecznie aspekt prowadzenia polityki.</u>
          <u xml:id="u-515.5" who="#JerzyPolaczek">Zakończyłbym to pewną konkluzją, odnoszącą się do całokształtu tych działań w roku ubiegłym, choć widać to też zwłaszcza w roku bieżącym. Możemy z satysfakcją odnotować, że ta kadencja parlamentu i rządu jest kadencją, w której problematyka bezpieczeństwa ruchu drogowego staje się ważnym elementem, ważną aktywnością w prowadzonej polityce państwa i współpracy z wszystkimi instytucjami i strukturami administracji publicznej. Prowadzonych jest wiele działań inwestycyjnych i edukacyjnych, a efekty widać w statystykach. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-515.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Usłyszeliśmy trzy głosy, które opowiedziały, że jest dobrze.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Teraz poprosimy pana posła Macieja Laska z Koalicji Obywatelskiej i zobaczymy, co pan poseł Lasek ma w tej sprawie do powiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-516.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#MaciejLasek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#MaciejLasek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Trudno powiedzieć coś innego. Rok 2021 jest drugim z kolei rokiem spadku liczby wypadków, ciężko rannych i zabitych na polskich drogach. Szczególnym optymizmem napawa spadek liczby ofiar śmiertelnych o niemal 10% w stosunku do roku poprzedniego oraz ciężko rannych — o 6%. To bardzo dobry wynik, panie ministrze, nie ma co ganić, zwłaszcza że liczba ofiar śmiertelnych niemal wróciła do trendu spadkowego, który utrzymywał się w latach 2011–2015.</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#MaciejLasek">Dla przypomnienia, w 2011 r. zginęło na polskich drogach aż 4189 osób, a w 2015 r. już znacznie mniej, bo 2938. W kolejnych latach 2016–2019 liczba ofiar śmiertelnych utrzymywała się na stałym poziomie, momentami nawet leciutko rosnąc. Czym było to spowodowane? Zdaniem wielu ekspertów główną przyczyną zahamowania trendu spadkowego w latach 2016–2019 była likwidacja znacznej liczby fotoradarów, co spowodowało wzrost liczby wypadków, których główną przyczyną była nadmierna prędkość. Inaczej nie można było tego tłumaczyć, bo inwestycje drogowe cały czas były prowadzone. W pandemii w 2020 r. jest już spadek, ale było to spowodowane ograniczeniami w przemieszczaniu się Polaków właśnie w tym czasie. Mimo to nawet wtedy, w 2020 r., dominującą przyczyną była nadal nadmierna prędkość — na pustych tym razem, pandemicznych drogach.</u>
          <u xml:id="u-517.3" who="#MaciejLasek">Tak więc ten wynik, który mamy dzisiaj w 2021 r. — 2245 ofiar śmiertelnych na polskich drogach to jest wynik, który już napawa optymizmem. Coraz mniej jest tych osób. Oczywiście dążymy do tej wizji zero. Pewnie stanie się to w 2050 r. czy może wcześniej, ale zaczynam być dobrej myśli.</u>
          <u xml:id="u-517.4" who="#MaciejLasek">Jednak nie wszystkie wskaźniki są dobre. Średni wskaźnik liczby zabitych na 1 mln mieszkańców w krajach Unii Europejskiej w 2021 r. wyniósł 44 ofiary. Liczba zabitych na 1 mln mieszkańców w Polsce nadal jednak jest ciągle znacznie wyższa — to jest 59 ofiar śmiertelnych na milion mieszkańców. To jest piąty wynik od końca wśród wszystkich państw Unii Europejskiej. Na pierwszym miejscu są Malta i Szwecja z odpowiednio 17 i 18 ofiarami śmiertelnymi na 1 mln mieszkańców. Szwecja zawsze była liderem, jeżeli chodzi o rozwiązania służące bezpieczeństwu użytkowników ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-517.5" who="#MaciejLasek">Są taż jednak bardzo dobre sygnały — Polska znalazła się w grupie dziewięciu krajów, w których w 2021 r. nastąpił spadek liczby ofiar śmiertelnych, i w grupie pięciu krajów, dla których spadek liczby zabitych w 2021 r. był znacznie większy niż średnia Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-517.6" who="#MaciejLasek">Najczęstszą przyczyną wypadków ze skutkiem śmiertelnym powstałych z winy kierujących było niedostosowanie prędkości do warunków ruchu. Ta grupa wypadków skutkowała jednocześnie największym udziałem w ogólnej liczbie ofiar śmiertelnych. Nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu stanowiło drugą spośród przyczyn wypadków ze skutkiem śmiertelnym z winy kierowcy.</u>
          <u xml:id="u-517.7" who="#MaciejLasek">Kolejnymi najgroźniejszymi przyczynami było nieprawidłowe wyprzedzanie oraz nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych. Odnotowano też istotne spadki liczby wypadków oraz ofiar śmiertelnych na przejściach dla pieszych, skrzyżowaniach oraz poboczach. Można powiedzieć, że prawdopodobnie rzeczywiście był to efekt wprowadzenia w ustawie — Prawo o ruchu drogowym pierwszeństwa pieszego wchodzącego na przejścia, a nie jak dotychczas — pieszego znajdującego się na przejściu dla pieszych. Ale niestety, zaobserwowano również znaczący wzrost liczby wypadków spowodowanych nieostrożnym wejściem na jezdnię zza pojazdu lub zza przeszkody. To budzi duży niepokój. Duży niepokój budzi również najczęstsza przyczyna wypadków spowodowanych przez rowerzystów: nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu — to jest 32% wypadków i 50% zabitych w tej grupie.</u>
          <u xml:id="u-517.8" who="#MaciejLasek">Wysoka Izbo! Istotne dane dla oceny podjętych działań w zakresie poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym będzie zawierał zapewne raport za 2022 r. To pierwszy rok bez obostrzeń pandemicznych oraz po wprowadzeniu ustawy zaostrzającej kary za wykroczenia drogowe.</u>
          <u xml:id="u-517.9" who="#MaciejLasek">Jeszcze jeden wniosek. Z analizy danych za ostatnie 10 lat wynika, że rozwiązaniami, które będą miały największy wpływ na poprawę bezpieczeństwa w ruchu drogowym, będą działania ograniczające prędkość pojazdów, takie jak choćby odcinkowy pomiar prędkości…</u>
          <u xml:id="u-517.10" who="#MaciejLasek">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-517.11" who="#MaciejLasek">…szykany świetlne na odcinkach z ograniczeniem prędkości dla pieszych, zwiększenie liczby skrzyżowań z ruchem okrężnym oraz, co moim zdaniem jest bardzo istotne, nieuchronność kary za wykroczenia.</u>
          <u xml:id="u-517.12" who="#MaciejLasek">Mam nadzieję, że podejmowane również w tej Izbie działania przełożą się na dalszą poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-517.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-518.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W przedmowie do przedłożonego przez Radę Ministrów dokumentu dotyczącego stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w 2021 r. pan minister Adamczyk nakreśla ambitne plany rządu w postaci zredukowania o 50% liczby ofiar śmiertelnych i ciężko rannych na drogach w 2030 r. w porównaniu do 2019 r. Głównym celem ma być zaś osiągnięcie przez Polskę wizji zero w 2050. To ze wszech miar słuszny kierunek, niemniej czy powinniśmy czekać ze wdrożeniem wizji zero do 2050 r.? Kosztem zwłoki i zaniechań legislacyjnych będą kolejne dziesiątki tysięcy ofiar, dzieci, które nie wrócą do swoich rodziców, matek, ojców, naszych dziadków i babć czy naszych przyjaciół. Mówię o tym tak szczegółowo, ponieważ do stwierdzenia „ofiara wypadku drogowego” wszyscy zdążyliśmy się już przyzwyczaić. Nic dziwnego. Od lat wśród państw Unii Europejskiej mamy jedną z najwyższych liczb śmiertelnych ofiar wypadków drogowych na 1 mln mieszkańców. Po ostatnich dobrych zmianach legislacyjnych widać jednak pewną powolną poprawę. Według danych Komisji Europejskiej z 2021 r. Polska znajduje się przed Rumunią, Bułgarią, Litwą i Chorwacją. To oznacza, że powoli odbijamy się od szarego końca, ale do liderów bezpieczeństwa drogowego — wciąż daleka droga.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Dlatego tak ważne są kolejne kroki na drodze do prawdziwego bezpieczeństwa: zwiększenie liczby fotoradarów i przywrócenie możliwości ich stawiania samorządom, odcinkowe pomiary prędkości na autostradach i drogach szybkiego ruchu, gdzie panuje wolna amerykanka, wprowadzenie do Kodeksu karnego nowego przestępstwa — katastrofalnej brawury, które będzie remedium na pseudorajdowców, którzy urządzają sobie z ulic naszych miast tory wyścigowe. Musimy poczekać na analogiczny raport za 2022 r., aby rzetelnie ocenić zmiany prawne, tj. rozszerzenie pierwszeństwa dla pieszych. Dane z roku 2021 pozwalają jednak na umiarkowany optymizm. Spadła liczba wypadków w postaci najechania na pieszego. W 2020 r. było 5050 takich zdarzeń, w 2021 r. — już 4571. Zmniejszyła się również liczba ofiar śmiertelnych spowodowanych najechaniem na pieszego: z 624 zdarzeń w 2020 r. do 517 w 2021 r. To wciąż zbyt wysokie wartości, jednak wyraźnie mniejsze. Mam nadzieję, że pozwolą na zmianę stanowiska krytyków zmian Prawa ruchu drogowego. Zgodnie z przedłożonym raportem nadal sprawcami wypadków drogowych są głównie kierujący. Najczęstszą przyczyną wypadków ze skutkiem śmiertelnym z ich udziałem jest niedostosowanie prędkości do warunków ruchu. Dlatego na tym aspekcie powinny się skoncentrować prace rządu i parlamentu. Naszym sukcesem jest spadek liczby wypadków na przejściach dla pieszych o 12,3%. Oprócz zmian w zakresie pierwszeństwa pieszych należy położyć nacisk na egzekwowanie nowych przepisów. Obecnie jest zdecydowanie za mało policyjnych patroli w pobliżu przejść dla pieszych, dlatego postulujemy zmianę w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Reasumując, dokonaliśmy ważnych kroków w dziedzinie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego i widać tego efekty. Jednak zmian, które należy wprowadzać, jest znacznie więcej. Jako Lewica opowiadamy się za przyjęciem dokumentu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-520.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Od razu przechodząc do rzeczy, powiem, że jako klub Koalicji Polskiej przyjmujemy tę informację z umiarkowanym optymizmem, podzielając obawy wyrażane przez przedmówców, że spory wpływ na ten bardzo dobry — chciałoby się powiedzieć: oby tak dalej — obraz bezpieczeństwa na naszych drogach jednak w jakiś sposób miała sytuacja pandemiczna w minionych 2 latach. Ale pozwolę sobie wykorzystać tę dyskusję do udzielenia kilku podpowiedzi, uwag. Oczywiście od uznania pana i resortu będzie zależało potraktowanie tych uwag. Dobrze brzmią te filary, na których państwo swoje działanie, jeśli chodzi o bezpieczeństwo, opieracie. Natomiast zderzając to z rzeczywistością, bywa już różnie.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#KrzysztofPaszyk">Inwestycje krajowe są faktycznie imponujące, jeśli chodzi o kwoty. Natomiast czasami mam duże wątpliwości odnośnie do celowości. Właśnie pod kątem wyprzedzania pewnych zjawisk związanych z bezpieczeństwem jest to robione. Przykład drogi krajowej nr 11 jest znamienny. Pochodzę z okolic, gdzie mierzy się najwyższy wskaźnik ruchu. Ten odcinek jest nietknięty od wielu lat, jeśli chodzi przede wszystkim o obwodnicę Obornik Wielkopolskich, o podniesienie standardu między Obornikami a Poznaniem. To jest ten odcinek, który wedle danych generalnej dyrekcji jest najbardziej obciążony ruchem. Tam bardzo często droga traci płynność i tam inwestycje nie zostały zrealizowane, natomiast odcinki o dużo mniejszym ruchu, te bliżej morza, doczekały się już nowej dwujezdniowej realizacji w standardzie S. Nie mówię, że mieszkańcy Pomorza nie zasługują na to. Tylko można było tę kolejność odwrócić i zacząć jednak w miejscach, gdzie ruch jest drastycznie wysoki.</u>
          <u xml:id="u-521.3" who="#KrzysztofPaszyk">Pan sporo powiedział o wspieraniu samorządów. Tu się zgodzę. Tylko że, wie pan, to jest dzisiaj trochę tak, że finanse samorządów po wielu zmianach rządu, który pan reprezentuje, są tak kruche, że za chwilę nie będzie za co dołożyć do tych dofinansowań. Przy okazji, gdy rozmawiamy, wolałbym te pieniądze, które są rezerwowane na Centralny Port Komunikacyjny, zainwestować w kompleksowy, celowościowy sposób, jeśli chodzi o podniesienie bezpieczeństwa na drogach lokalnych. Bo to są drogi, na których dochodzi do większości zdarzeń, także tych kończących się śmiercią. Ciągle ścieżka rowerowa przy drodze gminnej czy przy drodze powiatowej to jest luksus, na który niewiele gmin czy powiatów może sobie pozwolić, a to by było coś, co by dało konkretną poprawę.</u>
          <u xml:id="u-521.4" who="#KrzysztofPaszyk">Moim zdaniem w Polsce deficytowa jest też prewencja. Programy, które w przeszłości, odnoszę wrażenie, częściej były elementem rzeczywistości medialnej, internetowej czy też tej wprost na drodze, dzisiaj zostały wyparte przez inne rzeczy. Tak samo jest prewencją realizowaną przez Policję. Ale to nie jest pana sfera oddziaływania. Natomiast zachęcał bym resort do większej aktywności.</u>
          <u xml:id="u-521.5" who="#KrzysztofPaszyk">I zwrócę uwagę na taką błahą rzecz, także jeśli chodzi o prewencję, która była w ostatnich latach, kilkunastu latach świetnie, bo lokalnie, w porozumieniu z lokalnymi samorządami, z lokalnymi ośrodkami i z organizacjami pozarządowymi, realizowana przez wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego. Brak decyzji pana resortu, jeśli chodzi o podniesienie wysokości opłaty egzaminacyjnej, która jest niezmieniana od wielu, wielu lat, jest zupełnie już anachroniczna w porównaniu z kosztami, które wzrosły…</u>
          <u xml:id="u-521.6" who="#KrzysztofPaszyk">Pół minutki, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-521.7" who="#KrzysztofPaszyk">…jest czynnikiem, który za chwilę spowoduje, że ta bardzo fajna, pożyteczna działalność realizowana w całej Polsce przez WORD-y zniknie. Radziłbym to wziąć pod uwagę w kontekście bezpieczeństwa, bo te środki w większości wypracowane jako zysk były przeznaczane na szeroko rozumianą prewencję pod kątem poprawy bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-521.8" who="#KrzysztofPaszyk">I ostatnia rzecz, przejazdy kolejowe. To jest coś, co dzisiaj ciągle woła o pomstę do nieba i generuje ofiary. Trochę prywaty, panie ministrze. Społeczność wsi Rożnowo w gminie Oborniki Wielkopolskie, z której pochodzę, od 2 lat po śmiertelnym wypadku na przejeździe kolejowym apeluje — jest odsyłana od Annasza do Kajfasza, do PKP, a PKP odsyła gdzieś indziej — o sygnalizację na tym przejściu. Taki jeden przykład, ale myślę, że jeden z wielu przykładów, jak Polska długa i szeroka, wyzwania, które można by, nie czekając do 2050 r., sprawnością decyzyjną dzisiaj rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-521.9" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję za życzliwość, panie marszałku. Na tym już kończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Modliłem się, żeby to nie było pół godziny. Absolutnie zmieścił się pan, panie pośle, w granicach rozsądku.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-522.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#DobromirSośnierz">Co roku obradujemy tutaj nad raportem, który co roku zawiera te same metodologiczne błędy. Skoro one co roku się powtarzają, to ja też co roku będę powtarzał, jaki jest z nimi problem.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#DobromirSośnierz">Złota zasada, o której zawsze należy pamiętać, jest taka, że wiarygodność danych nie wzrasta wskutek ich przetwarzania. Angielskie powiedzonko mówi: trash in, trash out. Jeśli wkładamy do komputera wątpliwe dane, to wydrukowanie ich w ładnym raporcie, opatrzenie wykresami i dopisanie tam jakichś mądrych komentarzy nie zwiększa ich wiarygodności. Dane, którymi się państwo posługujecie i na których podstawie wygłaszacie te wszystkie swoje wnioski, są wątpliwe już na etapie ich zbierania. Dane o przyczynach wypadków mają np. charakter ankietowy. To jest ankieta robiona wśród policjantów, jakie jest ich pierwsze wrażenie po przyjeździe na miejsce wypadku. To jest taki formularz Mrd-2. W tym formularzu policjant wpisuje, co wydaje mu się być przyczyną wypadku. To nie jest później weryfikowane na podstawie danych z postępowania przygotowawczego, które przecież dopiero później się toczy, a tym bardziej z postępowań sądowych, które często dają jeszcze inny wynik niż dwa wcześniejsze etapy. Jest to ankieta na temat wrażeń policjanta, a nie na temat tego, co jest faktyczną przyczyną wypadków. Co więcej, ta ankieta już w jakimś stopniu sugeruje odpowiedzi tym, którzy je wypełniają. Daje tam jakiś ograniczony wybór, ale przede wszystkim pierwsze trzy pozycje są w ogóle ujęte osobno, oddzielone od tych pozostałych w pierwszym rządku. Pierwsze miejsce to jest oczywiście niedostosowanie prędkości. Spróbujcie zrobić inną kolejność. Na pierwszym miejscu dajcie np. zły stan drogi. Zobaczycie, jak to wpłynie na wyniki. Zróbcie taki eksperyment.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-523.3" who="#DobromirSośnierz">Kiedy wprowadzaliśmy nowe przepisy dotyczące pierwszeństwa pieszych na przejściach, pytałem, na czym w ogóle polega ta zmiana. I do dzisiaj się nie dowiedziałem, w jakim stanie faktycznym w poprzednim stanie prawnym pieszy nie miał pierwszeństwa, a teraz ma pierwszeństwo. Chodzi o to, żeby mi pan minister to narysował albo pokazał jakiś filmik, jaka to jest dokładnie sytuacja, żeby pan wytłumaczył, jak chłop krowie na moście. Wszyscy tu kiwają głowami i podnoszą ręce za tymi przepisami, ale nikt nie wytłumaczył, czym się różni pierwszeństwo pieszego na przejściu od pierwszeństwa pieszego wkraczającego. Czy to jest tak, że jeśli on dotknie stopą asfaltu, to już jest pieszym na przejściu, a jak przekroczy ponad połową stopy krawężnik, to jest wkraczającym? Na czym polega ta zmiana? Ile to jest milisekund różnicy w ogóle? Bo to rodzi rozmaite interpretacje.</u>
          <u xml:id="u-523.4" who="#DobromirSośnierz">Ludzie wiedzą, że coś się zmieniło, ale nie bardzo wiadomo, co się zmieniło. Nawet fachowcy tworzą różne fantastyczne interpretacje, np. takie, że pieszy wkraczający jest już 1,5 m od przejścia. Skąd te 1,5 m? Nie wiadomo, ale jakoś trzeba zracjonalizować tego bubla ustawodawczego, którego zmajstrowaliście. To są takie dyskusje jak o hierarchii chórów anielskich, więc proszę o urzędową wykładnię. To się kończy generalnie przypisywaniem winy kierowcy. O tym od początku mówiłem. Jak nie jest jasne, co się zmieniło, to jasne jest tylko to, że ciężar winy jest przy pomocy ustawy przeniesiony na kierowcę. I stąd te wyniki, na które znowu się państwo powołujecie. Niektórzy już tam podawali, chyba Zboralski, że w ogóle już 100% jest z winy kierowcy. Ja bez kozery powiem: 500%. 500% wypadków to jest wina kierowcy. I do tego, myślę, dojdziemy, jeśli dalej będziemy posługiwali się taką metodologią. Zamiast pisać o tym, że to był rok pandemiczny, że nie wiadomo, jak to na co wpłynęło, dlaczego nie posługujecie się prostym zabiegiem przeliczenia tego np. na milion kilometrów — przecież są dostępne dane, które można wyciągnąć chociażby z Google’a, dotyczące stanu mobilności — albo na podstawie ilości sprzedanego paliwa? Dlaczego tego z tym nie porównacie, tylko liczycie bezwzględną liczbę, która do niczego się nie nadaje?</u>
          <u xml:id="u-523.5" who="#DobromirSośnierz">Dokończę jeszcze podczas zadawania pytania.</u>
          <u xml:id="u-523.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie raportu na temat stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie w 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-525.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Biorąc pod uwagę przedstawiony raport, można powiedzieć, iż statystyki za rok 2021 są lepsze od tych, które widzieliśmy w roku 2020. Zmniejszyła się ogólna liczba wypadków o ponad 3%, o ponad 9,9% było mniej ofiar śmiertelnych, ale także o 6% zmniejszyła się liczba osób ciężko rannych w tych wypadkach. Chyba mniej imponująco wyglądało to w liczbach, ponieważ liczba ofiar śmiertelnych zmniejszyła się o 246, a liczba ciężko rannych o 529. Natomiast w przypadku osób rannych spadek wynosił zaledwie 48 osób, ale oczywiście każde uratowane życie, ocalone życie to jest powód do zadowolenia.</u>
          <u xml:id="u-525.3" who="#MirosławSuchoń">Zwraca uwagę fakt, iż w roku 2021 nastąpił znaczący wzrost liczby ofiar śmiertelnych w okolicznościach obejmujących nieprawidłowe wyprzedzanie, i to jest bardzo zastanawiający trend. To było ok. 18%. Z pewnością wymaga to szczególnej uwagi, być może sformułowania wniosków dotyczących szkolenia kandydatów na kierowców.</u>
          <u xml:id="u-525.4" who="#MirosławSuchoń">Także obszar związany z używaniem przez pieszych telefonów podczas przemieszczania się przez przejścia wymaga reakcji i zdecydowanych kroków ze strony policji, bo jak pokazują przykłady, które zresztą czasem docierają do opinii publicznej, stanowi to poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-525.5" who="#MirosławSuchoń">Dokument przedstawiony przez rząd stanowi też, powiedziałbym, taką naturalną okazję do sformułowania kilku uwag natury ogólnej, które jednak wprost nawiązują do kwestii bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Nawiążę tu do wytycznych w zakresie projektowania i modernizacji dróg, zwłaszcza tych, które znajdują się w obszarach intensywnego ruchu pieszych. W Polsce w tego typu miejscach, w obszarach zamieszkania właśnie z dużym ruchem pieszych nadal buduje się drogi, które charakteryzują się parametrami właściwymi dla dróg głównych. Doświadczenia z wielu państw na całym świecie, ale także i z Polski pokazują, że bez szkody dla płynności ruchu najlepszym rozwiązaniem w zakresie takich budów czy remontów we wspomnianych przeze mnie miejscach jest stosowanie rozwiązań inżynieryjnych, które naturalnie uspokajają ruch. Daje to dużą pewność unikania różnego rodzaju zdarzeń drogowych, czyli w praktyce realizację wizji zero. Pan minister mówił tutaj o przykładach, choćby o montowaniu na przejściach dla pieszych oświetlenia. Oczywiście to jest bardzo dobre rozwiązanie, zwłaszcza wtedy, kiedy obejmuje ono swoim zasięgiem obszar wokół przejścia dla pieszych, co umożliwia reakcję kierowcy. Jednak chcę zwrócić uwagę na cały obszar możliwych zmian w strefie intensywnego ruchu pieszych: czy to podniesienie miejsc przejść dla pieszych, czy też szykany przed takimi miejscami, które też mogą być oświetlone. To wszystko powinno być standardem.</u>
          <u xml:id="u-525.6" who="#MirosławSuchoń">Reasumując, raport pokazuje, że powoli jako państwo zmierzamy w dobrym kierunku, ale oczywiście istnieje przestrzeń na kolejne dobre rozwiązania i wyrażam przekonanie, że Wysoka Izba również będzie uczestniczyć w tych zmianach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzięki bardzo.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zgłosiło się siedem osób.</u>
          <u xml:id="u-526.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam 1 minutę i będę tej minuty starał się pilnować.</u>
          <u xml:id="u-526.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan Michał Szczerba, poseł Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-526.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Tu jest łatwo przypilnować minuty, bo go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-526.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan Grzegorz Braun, poseł Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-526.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#GrzegorzBraun">Kierowcy są prześladowaną przez was mniejszością, a ta propaganda sukcesu, którą pan tutaj uprawia, tego nie zmieni i nie przesłoni. W Polsce więcej ludzi — w Polsce pod waszą władzą — więcej ludzi odbiera sobie życie, niż ginie w wypadkach drogowych. W roku 2021, z którego pan tu sprawozdaje, ponad 5 tys. ludzi skutecznie targnęło się na własne życie, a niespełna 2,5 tys. zginęło na drogach. To są skutki lockdownów i wpędzania ludzi w depresję, ludzi straszonych przez was, przez pana, panie ministrze, wspólnie i w porozumieniu z pańskimi kolegami. O tę prześladowaną mniejszość, jaką są kierowcy, tylko Konfederacja upomina się w Wysokiej Izbie, i tylko Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber: Ha, ha, ha!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
          <u xml:id="u-528.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-528.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Proszę odnotować w protokole, że pan minister zaśmiał się serdecznie.)</u>
          <u xml:id="u-528.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber: Bardzo serdecznie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie można mówić o stanie bezpieczeństwa w ruchu drogowym bez poruszania tematów dotyczących realizacji budowy nowych dróg oraz terminowości ich oddawania. Najlepszym w moim regionie przykładem może być realizacja odcinka trasy S5 między Bydgoszczą a wjazdem na autostradę A1 w miejscowości Nowe Marzy. Chciałbym uniknąć przepychanek, kto kiedy i z kim podpisywał kolejne umowy w roku 2021. Tak czy inaczej mieszkańcy mojego regionu po wielu latach przemieszczania się po iście krajobrazowym krajobrazie uzyskali zapewnienie, że inwestycja zostanie zakończona i oddana do użytku w czerwcu roku 2022. Ponieważ pytam, to znaczy, że nie została zakończona. Uprzejmie proszę pana ministra — gdyby pan mógł — o odpowiedź na piśmie, kiedy ostatecznie ta inwestycja zostanie w całości oddana do użytku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-530.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">A panu ministrowi przekazuję takie ciepłe fluidy. Niech pan pamięta, że ta odpowiedź może być na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-530.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber: Pamiętam.)</u>
          <u xml:id="u-530.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Super.</u>
          <u xml:id="u-530.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja chciałem zapytać o kwestię przejść dla pieszych, a konkretnie urządzeń, które rejestrują przejazd przez przejście przy czerwonym świetle. Czy ministerstwo planuje jakiś program, który byłby dedykowany właśnie dla takich miejsc, gdzie dochodzi do tego typu naruszeń? Myślę o tych miejscach, gdzie występuje intensywny ruch pieszych. Wydaje się, że to jest taki obszar, który dzisiaj z punktu widzenia bezpieczeństwa jest niezauważany, ale są to stosunkowo proste urządzenia, które bardzo łatwo i w niezwykle szybki sposób podnoszą poziom bezpieczeństwa właśnie na przejściach, gdzie dochodzi do tego typu naruszeń. Czy w związku z tym rząd planuje uruchomienie tego typu programu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-532.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Czy działania edukacyjne promujące bezpieczeństwo są skuteczne? Jest z tym wielki problem. Kilka dni temu wyjeżdżałam z parkingu, przede mną wyjechał oznakowany samochód policyjny. Pan policjant nie wrzucił kierunkowskazu, po prostu sobie wyjechał. Nie wiedziałam, czy skręci w lewo czy w prawo. Skręcił w prawo bez kierunkowskazu.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Jeżdżę autem od wielu lat i widzę, że z kulturą jazdy kierowców jest coraz gorzej. Codziennie przejeżdżam przez rondo. Kierunkowskaz przy zjeździe wrzuca dwóch kierowców na dziesięciu, a nie mówię tu o gwałtownej zmianie pasa czy ścinaniu łuków na ulicach osiedlowych. W ostatnim roku dwukrotnie zdarzyło się tak, że gdybym nie uciekła na pobocze — na szczęście było — zderzyłabym się z jadącym środkiem kierowcą. Jest coraz gorzej. Potrzebne są kontrole policji w mieście. Edukacja dla wszystkich, dla policjantów też.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Klaudia Jachira, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja także cieszę się, że statystyki dotyczące bezpieczeństwa na drodze się poprawiają. Bez wątpienia zmiany przepisów zwiększające bezpieczeństwo pieszych na drogach stanowią dobrą zmianę. Zmiany zwiększające kary za przekraczanie prędkości stanowią dobrą zmianę. Panie ministrze, apeluję jednak o jeszcze lepsze egzekwowanie obecnie obowiązujących przepisów. Wszyscy, którzy jeździmy, chodzimy po polskich drogach, widzimy, że ludzie wciąż przekraczają prędkość, nie zwalniają, jeżdżą na zderzaku. Kierowcy nie przepuszczają ludzi na pasach. Nieuchronność kary, częste kontrole i jak najwięcej radarów na drogach — to jest naprawdę niezbędne, by przepisy, które tu zmieniamy, potem miały sens.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#KlaudiaJachira">W mojej naturze leży jednak nie tylko karanie, więc mam dla ministerstwa też nietypową propozycję. Chciałabym spytać, czy nie pomyślelibyśmy o nagradzaniu bezpiecznie jeżdżących kierowców. W Szwecji istnieje pilotażowy program, który za pomocą radarów wyłapuje kierowców, także tych jeżdżących wzorowo, i to oni są nagradzani. Może warto bliżej przyjrzeć się także takim rozwiązaniom. Serdecznie do tego zachęcam.</u>
          <u xml:id="u-535.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ja bym miał szansę, bo nie mam prawa jazdy…</u>
          <u xml:id="u-536.2" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-536.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#DobromirSośnierz">Zwiększenie udziału dzieci w wypadkach na przejściach, o czym państwo wspominali, to jest dokładnie to, co przewidzieliśmy przed wprowadzeniem tej zmiany. Mówiliśmy, że o ile dorośli nie zwrócą na to większej uwagi, o tyle dzieci i młodzież odczytają to jako zaproszenie do testowaniu refleksu kierowców, i tak się dokładnie stało.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#DobromirSośnierz">Pomijając moje wcześniejsze uwagi dotyczące tego, że te dane są badziewne, to chce powiedzieć, że przede wszystkim wątpliwy jest sposób interpretacji tych danych. Mówiłem, że od wielu lat jest trend spadkowy. Tutaj ostatnie dane są z 2012 r., ale widać, że liczba wypadków od 1997 r. spadała i nadal spada. I to jest długookresowy trend niewrażliwy na różne wasze zmiany ustawodawcze. On nie jest oczywiście jednolity, zdarzają się momenty wzrostów, zatrzymań. Oczywiście powiedziałem, że prędzej czy później ta liczba znowu spadnie i pan minister powie, że to jego zasługa.</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#DobromirSośnierz">Zwracam też uwagę na ten wykres. To jest wykres odnoszący się do sytuacji z Holandii. Czy wy to rozumiecie? Tu jest szczyt, jeżeli chodzi o Holandię, w 1968 r. U nas szczyt był w 1997 r. To jest ten sam wykres, tylko przesunięty o 30 lat. To jest to, o czym mówię cały czas: to zależy od zamożności społeczeństwa, od tego, czy ludzie mają lepsze samochody, lepsze drogi i większą świadomość. My jesteśmy po prostu zapóźnieni z powodu biedy, a nie tego, że nie wprowadziliście jeszcze drakońskich kar. Zrozumcie to w końcu.</u>
          <u xml:id="u-537.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za polemikę, za dyskusję, za ocenę zarówno tego raportu, jak i działań rządowych, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-539.2" who="#RafałWeber">Kwestia statystyk. Wielu z państwa odnosiło się w swoich wypowiedziach do statystyk. Cały czas podkreślam, że statystyką, która mnie najbardziej interesuje, jest statystyka dotycząca ofiar śmiertelnych. Najbardziej interesuje mnie to, żeby ta liczba malała. W latach 2017–2019 ta liczba nie malała. Mieliśmy 3-letnią stagnację, jeżeli chodzi o ofiary śmiertelne wypadków drogowych. Zachęcam do przejrzenia raportu, o którym mówimy.</u>
          <u xml:id="u-539.3" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Człowieku, malało…)</u>
          <u xml:id="u-539.4" who="#RafałWeber">Być może pan poseł pokazuje liczbę wypadków drogowych. Ja się odnoszę do liczby ofiar śmiertelnych, do liczby tych, którzy na drogach tracą życie. W Polsce między 2017 r. a 2019 r., czyli przez 3 lata — możemy tutaj mówić już o trendzie — ta liczba nie malała. Uważam, że to był szklany sufit, że pomimo właśnie zamożności Polaków…</u>
          <u xml:id="u-539.5" who="#RafałWeber">Ale jak to jest, że Polacy się bogacą, panie pośle? Prawo i Sprawiedliwość rządzi, a Polacy się bogacą? Brawo! Dziękuję za potwierdzenie, choćby przy okazji dyskusji o bezpieczeństwie w ruchu drogowym. Warto to podkreślić. Polacy się bogacą — to jest fakt nr 1. Drogi się budowały? Tak, budowaliśmy drogi, zarówno w roku 2021, w roku 2020, jaki i w latach wcześniejszych. Przyrost, jeżeli chodzi o drogi szybkiego ruchu, w porównaniu do roku 2015 jest kilkudziesięcioprocentowy, żebym nie skłamał, ok. 50-procentowy. Dróg szybkiego ruchu, czyli autostrad i dróg klasy S, dużo przybyło. Natomiast liczba ofiar śmiertelnych przez te 3 lata stała w miejscu. Stąd wynikały bardzo radykalne, ale — co wynikało z tej statystyki — konieczne i potrzebne działania.</u>
          <u xml:id="u-539.6" who="#RafałWeber">Nie chcę zapeszać, chociaż przesądny nie jestem, ale jeśli utrzymamy ten trend w roku 2022, trend z pierwszych już teraz 9 miesięcy tego roku, to ofiar śmiertelnych będziemy mieć być może mniej niż 2 tys. W porównaniu z 2014 r., kiedy ofiar śmiertelnych było 4 tys., to spadek dosyć widoczny. Na tym mi najbardziej zależy i o to mi najbardziej chodzi, zresztą nie tylko mnie. To jest cel całego rządu, to jest cel wszystkich służb, które pracują na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym. To jest cel wszystkich ludzi, którzy codziennie czy na drodze, czy w inny sposób dbają o BRD. Chcę z tego miejsca przy tym raporcie wszystkim tym osobom bardzo gorąco za to podziękować.</u>
          <u xml:id="u-539.7" who="#RafałWeber">Tak jak mówię, mam nadzieję, że pierwsze 9 miesięcy, jeżeli poszerzymy je o kolejne 3 miesiące 2022 r., pokaże nam w statystykach na początku przyszłego roku, że ofiar śmiertelnych wypadków drogowych było mniej niż 2 tys. Jest na to realna szansa, realna nadzieja.</u>
          <u xml:id="u-539.8" who="#RafałWeber">Z pytań, które zostały skierowane do mnie. Jeżeli chodzi o rejestrację, rozumiem, wykroczeń na przejściach dla pieszych, to GITD w ramach systemu CANARD posiada kilkadziesiąt takich urządzeń. Nie jestem w stanie teraz podać ich dokładnej liczby, ale na najgroźniejszych skrzyżowaniach, na tych, które zostały wytypowane jako te, na których dochodzi do największej liczby wypadków drogowych, takie rejestratory są umiejscowione.</u>
          <u xml:id="u-539.9" who="#RafałWeber">Jeżeli chodzi o S5 między Bydgoszczą a Nowymi Marzami — nie widzę pana posła, który o to pytał — jest ona już udostępniona do ruchu.</u>
          <u xml:id="u-539.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest, jest.)</u>
          <u xml:id="u-539.11" who="#RafałWeber">O, panie pośle, jest ona udostępniona do ruchu, jest tam czasowa organizacja ruchu. Wtedy kiedy zostaną pokończone wszystkie elementy, które muszą zostać pokończone, będzie tam pełna organizacja ruchu, czyli maksymalna prędkość na drogach szybkiego ruchu, na drogach klasy S, wynosząca 120 km/h.</u>
          <u xml:id="u-539.12" who="#RafałWeber">Pytanie o nagradzanie bezpiecznych kierowców. Dzieje się to w sposób pośredni: ustawą, która weszła w życie 1 stycznia br., wprowadziliśmy mechanizm, w którym ubezpieczalnie, widząc, że kierowca nie ma punktów karnych za najniebezpieczniejsze wykroczenia drogowe, w odpowiedni sposób traktuje takiego kierowcę, jeżeli chodzi o ubezpieczenie. Z odpowiednim, czyli z mniejszym ryzykiem wypadkowym, a skoro mniejsze ryzyko, to mniejsza wartość, mniejsza kwota ubezpieczenia, tak że w sposób pośredni jest to realizowane.</u>
          <u xml:id="u-539.13" who="#RafałWeber">Kampanie edukacyjne, kampanie społeczne. Mówiłem o kampanii „Czy to Cię tłumaczy?”. Realizowana z bardzo dużym rozmachem, całkowity koszt tej kampanii to 31,5 mln zł, z czego 85% z Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”. Mówiłem, że według naszych szacunków trafiliśmy do 27 mln odbiorców. Tak że pytanie, czy coś więcej można zrobić. Teraz jesteśmy w trakcie kampanii, która też jest emitowana w mediach ogólnodostępnych. Krótki spot „Nie punktuj na drodze”, pokazujący, za co można wyłapać największą ilość punktów karnych, tę ilość, która weszła w życie od 17 września br. Oczywiście mamy rozplanowane inne działania kampanijne, edukacyjne, profilaktyczne na kolejne miesiące.</u>
          <u xml:id="u-539.14" who="#RafałWeber">Kwestia wspierania samorządów. Jeden z panów posłów domagał się tutaj jeszcze większego wsparcia samorządów. Mówiłem o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg, który od 2019 r. zasila samorządy w porównaniu z poprzednikami kilka razy większą kwotą środków finansowych jednego roku niż to było właśnie za nich. Ale nie powiedziałem, i jest teraz okazja, o innym funduszu, Polski Ład. W ramach pierwszej edycji Polskiego Ładu 14 mld zł samorządy pozyskały na inwestycje drogowe, w ramach drugiego naboru Polskiego Ładu — 13 mld zł. Mimo tego, że zachęcaliśmy do składania wniosków związanych z kanalizacją, bo z tym cały czas, szczególnie w mniejszych miejscowościach i w miejscowościach położonych dalej od dużych skupisk, mamy problemy, samorządowcy główny nacisk postawili właśnie na pozyskanie środków finansowych na inwestycje drogowe. Dobrze, mnie to osobiście cieszy. Przebudowane drogi czy budowane nowe drogi to nie tylko rozwój gospodarczy, nie tylko rozwój społeczny, ale właśnie bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-539.15" who="#RafałWeber">Było pytanie o drogę ekspresową S11 między Bobolicami przez Szczecinek w kierunku Wielkopolski, Piła, Oborniki, Ujście, Poznań. Jeżeli dobrze pamiętam, jesteśmy w końcowej fazie pozyskiwania decyzji środowiskowych. Gdy tylko te decyzje środowiskowe będą ostateczne i prawomocne, będziemy ogłaszać postępowanie przetargowe na zaprojektowanie i zbudowanie. Środki finansowe na całą S11, zresztą na każdą inną drogę szybkiego ruchu, która jest określona w rozporządzeniu o sieci dróg szybkiego ruchu, mamy teraz przygotowane w ramach rządowego „Programu budowy dróg krajowych” z perspektywą do 2030 r. Na początku III kwartału, III kwartał zaczyna się pojutrze… Na początku III kwartału, tak że myślę, że to będzie październik, ten program uchwałą Rady Ministrów zostanie przyjęty, co będzie oznaczało ni mniej, ni więcej zabezpieczenie 292 mld zł na te wskazane właśnie inwestycje: S11, S10, S12, S16, S74, Beskidzka Droga Integracyjna, jest taka inwestycja i będzie realizowana przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Cały szereg dróg szybkiego ruchu, które są wskazane w rozporządzeniu sieciowym, w ramach tego programu będzie realizowanych. Tak że ci, którzy się niecierpliwią, okej. Ja też jestem niecierpliwy, jeżeli chodzi o proces inwestycyjny, ale z drugiej strony są uwarunkowania, które musimy wypełnić. Również kwestie środowiskowe są jednym z tych warunków, który musimy przejść. Jest to warunek czasochłonny, musimy budować rozwiązania infrastrukturalne — i drogowe, i kolejowe — z jak najmniejszym naruszeniem przyrody, na ile oczywiście jest możliwe. Dlatego to schodzi, ale i te trudności, i te problemy są do pokonania i zapewne z nimi sobie też poradzimy.</u>
          <u xml:id="u-539.16" who="#RafałWeber">Jeszcze raz dziękuję państwu parlamentarzystom, paniom poseł i panom posłom za dyskusję. Dziękuję jeszcze raz z całego serca wszystkim tym, którzy dbają o bezpieczeństwo w ruchu drogowym, którzy inicjują różnego rodzaju działania na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Nasze wspólne wysiłki przynoszą efekty i jestem dobrej myśli. Powtarzam, w mojej ocenie rok 2022 będzie w ujęciu statystycznym jeszcze lepszy niż rok 2021, a naprawdę kolejne nasze działania inwestycyjne, ale też te edukacyjne wpłyną na kolejne spadki, z którymi, mam nadzieję, będziemy mieli do czynienia też w kolejnych latach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu ministrowi za dobre słowa, dziękuję w imieniu wszystkich posłów i posłanek zgromadzonych na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-540.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#JagnaMarczułajtisWalczak">Dzisiaj przedstawiany jest przez Radę Ministrów dokument: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2021 r.” wraz ze stanowiskiem komisji. Pragnę zauważyć, że w tym czasie zmieniły się przepisy dotyczące ruchu drogowego i zostały wprowadzone dwie istotne zmiany. A mianowicie, w czerwcu 2021 r. zmieniły się znane od lat zasady pierwszeństwa pieszych na przejściach, czyli pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed każdym pojazdem, a także wtedy, gdy dopiero wchodzi na przejście. Ma też pierwszeństwo przed każdym pojazdem z wyjątkiem tramwaju.</u>
          <u xml:id="u-541.1" who="#JagnaMarczułajtisWalczak">Druga zmiana została wprowadzona 1 stycznia 2022 r. Po 25 latach stagnacji w życie wszedł nowy taryfikator zwiększający wysokość kar.</u>
          <u xml:id="u-541.2" who="#JagnaMarczułajtisWalczak">To dwie potężne rewolucje, które dopiero za rok pokażą, czy działania te miały wpływ na poprawę bezpieczeństwa na drogach. Jednak można w tych wszystkich działaniach zauważyć, że ważne jest podnoszenie umiejętności wśród kierowców poprzez szkolenia. W związku z tym czy planują państwo postawić na praktyczne szkolenia podnoszące umiejętności kierowców?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Komisja Infrastruktury wnosi o przyjęcie rządowego dokumentu: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2021 r.”, zawartego w druku nr 2482.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-542.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-542.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 62. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-542.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-542.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-542.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie słyszę, nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-542.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-542.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas wystąpień — 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-542.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-542.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam serdecznie pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#GrzegorzBraun">Dziś jeszcze przez parę godzin, 29 września, święto św. Archanioła Michała. W związku z tym szczęść Boże żołnierzom i policjantom tym w mundurach i tym w cywilu, w bezpiece i wszystkim służbom, bo to ich patronem jest św. Archanioł Michał. W moim okręgu i po sąsiedzku na Podkarpaciu są nawet takie komendy Policji, na których figury św. Archanioła Michała stoją, i są takie rynki, na których stoją jego pomniki. Jeśli nie tylko w Polsce to jest możliwe, to z całą pewnością jest to rzadkość w czasach, w których stawia się pomniki nieprzyjacielowi Pana Boga.</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#GrzegorzBraun">Św. Archanioł Michał, patron, orędownik, obrońca wzywany przez Polaków przez wieki. Hetman Chodkiewicz, ot choćby on, ale nie tylko on, kazał odprawiać wielogodzinne nabożeństwo do św. Archanioła Michała, zanim wyruszył z jakże skromną liczbą przedniego wojska pod Kircholm, a potem ufundował kościół, i chyba nie tylko, św. Archaniołowi Michałowi poświęcony na Podkarpaciu w Bliznem. To miejsce cudownego objawienia się św. Archanioła Michała w obronie chyba przed Tatarami w XVII w. Polecam uwadze tego przemożnego obrońcę i przypominam, że jeszcze w końcu XIX w. papież Leon XIII taką modlitwę ułożył i nam zostawił, którą tutaj powtórzę: Św. Michale Archaniele, broń nas w walce, a przeciw niegodziwości i zasadzkom złego ducha bądź naszą obroną. Oby go Bóg pogromić raczył, pokornie o to prosimy, a Ty, Wodzu niebieskich zastępów, szatana i inne duchy złe, które na zgubę dusz ludzkich po tym świecie krążą, mocą Bożą strąć do piekła. Amen.</u>
          <u xml:id="u-543.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo pana posła przepraszam, że pana kolega z koła Konfederacja przeszkadzał panu w modlitwie. Nikt nie słyszał tego, co pan mówi, bo oni tak głośno rozmawiają, pan minister z panem posłem. Panowie, czy wiecie, że przeszkadzacie nam troszeczkę? Halo, panowie ministrowie, posłowie, przeszkadzacie nam. Pan Braun się modlił, a po prostu cała sala nie słyszała tego, tylko słyszała was, no i to jest problem. No właśnie.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanki Karoliny Pawliczak nie ma.</u>
          <u xml:id="u-544.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-544.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#JanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejszą debatę dotyczącą podwyżek cen energii elektrycznej, gazu i węgla dla osób prywatnych, samorządów, przedsiębiorców, szkół, placówek kultury i ochrony zdrowia pozwolę sobie uzupełnić o następujące szczegółowe pytania. W związku z tym, że ceny energii koniecznej do ogrzewania szkół przekroczą możliwości budżetowe samorządów, które zgodnie z intencją pana ministra Czarnka będą zamykać szkoły i przechodzić na nauczanie zdalne, w jaki sposób rząd jest przygotowany do finansowania nauki zdalnej z tego powodu? Czy warsztaty terapii zajęciowej dostaną zwiększone dotacje z PFRON-u w związku ze wzrostem ceny energii? Jak WTZ-y będą rozliczane z przyznanych dotacji, gdy będą musiały zamknąć swoje siedziby na czas mrozów? Co będzie z domami pomocy społecznej i domami dziennego pobytu prowadzonymi przez samorządy i osoby prywatne? Czy otrzymają one płatne z góry rekompensaty lub zwiększenie dotacji z PFRON-u lub z budżetu państwa? Czy w związku z tym, że wielu seniorów i osób niepełnosprawnych będzie miało w tym sezonie zimno w domach, zwiększona zostanie dotacja, którą otrzymają warsztaty terapii zajęciowej, domy dziennego pobytu, świetlice środowiskowe, by każdy potrzebujący mógł się tam ogrzać?</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#JanSzopiński">Istnieje ryzyko zamykania samorządowych i prywatnych żłobków i przedszkoli, w przypadku gdy wydatki na energię przekroczą przychody tych placówek, bo trudno oczekiwać, by przedsiębiorcy zaciągali kredyty w czasie szalejących stóp procentowych. Jaki program mam rząd dla tych placówek, by nie musiały one zawieszać swojej działalności?</u>
          <u xml:id="u-545.2" who="#JanSzopiński">I w końcu ostatnie pytanie: W jaki sposób rząd zamierza zrekompensować ceny energii jednostkom służby zdrowia, których budżety nie przewidują na dziś kwot na tak drastyczne zwyżki cen? Czy przychodnie i poradnie mają być zamykane, czy mają podnosić ceny usług? Jakie są propozycje rządu w tym zakresie? Te pytania skieruję do pana premiera, licząc na odpowiedź i wskazanie z jednej strony, jak przygotowany jest rząd, a z drugiej strony — w jaki sposób w tak trudnych czasach mają się zachowywać jednostki, o których mówiłem, i czy otrzymają pomoc ze strony państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-545.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Musi pan poseł to napisać, dlatego że przez przypadek na sali nie już ma nikogo z rządu. Oni zawsze tu siedzą, ale dzisiaj jakoś jest problem.</u>
          <u xml:id="u-546.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Szopiński: Z ochotą to zrobię.)</u>
          <u xml:id="u-546.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Maciej Kopiec z Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-546.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#MaciejKopiec">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#MaciejKopiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nieobecny w pracy PiS-ie! Na tej sali padło dziś ze strony posłów Zjednoczonej Prawicy — PiS i Solidarnej Polski wiele słów o bezpieczeństwie energetycznym i zabezpieczeniu Polski na wypadek kryzysu, który właśnie przeżywamy. Mówili, mówili, mówili o tym jak dają sobie radę, jak Polska w ich rękach jest bezpieczna i jak jest w fajnie. Kiedy ich słuchałem, przyszło mi na myśl porzekadło: kiedy zaczynają dużo mówić o ojczyźnie, to znaczy, że pewnie znowu coś ukradli. Ukradli pieniądze na inwestycje, ukradli rezerwy, ukradli bezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-547.2" who="#MaciejKopiec">Rządowa Agencja Rezerwa Strategicznych odpowiada za utrzymywanie rezerw strategicznych, w tym ich przechowywanie, wykonywanie decyzji premiera Mateusza Morawieckiego dotyczących tworzenia rezerw strategicznych, tyle ze strony internetowej prasy. Dziś strategiczną rezerwą potrzebną Polsce jest węgiel, a fakty są następujące. W maju agencja otrzymała zlecenie utworzenia rezerwy strategicznej węgla. Na ten cel zostało jej przekazane 3 mld, podkreślam: 3 mld zł. W czerwcu Polska Grupa Górnicza, którą skontrolowałem z posłem Arkadiuszem Iwaniakiem, obiecała, że od 1 sierpnia ruszy sieć sprzedaży węgla powszechnie dostępna dla wszystkich mieszkańców Polski.</u>
          <u xml:id="u-547.3" who="#MaciejKopiec">Dziś wiemy, że było to kłamstwo. W lipcu premier Morawiecki, poseł ze Śląska, z Katowic, mówił: węgla ma być nadmiar. Również w lipcu posłowie Lewicy Iwaniak, Trela i Szczepański wykonali kontrolę w Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych i dowiedzieli się, że prezes jest na urlopie, dyrektorzy wydziałów są na urlopie, nie ma nikogo, kto odpowiada za węgiel i kto mógłby udzielić odpowiedzi na podstawowe pytania o potrzebny Polsce węgiel. W sierpniu wspólnie z posłem Iwaniakiem po raz kolejny udaliśmy się na interwencję poselską do RARS. Przez godzinę czekaliśmy na spotkanie z prezesem, który jednak nie stawił się na kontroli, którą przecież przeprowadzaliśmy w imieniu obywateli. Napisaliśmy pismo, w którym prosiliśmy agencję o wyznaczenie terminu spotkania dogodnego dla agencji, w którym będzie ktoś obecny na spotkaniu i wyjaśni nam, co się dzieje z węglem. Niestety żadna odpowiedź nie nadeszła.</u>
          <u xml:id="u-547.4" who="#MaciejKopiec">We wrześniu Mateusz Morawiecki mówił: dostępność węgla w całym sezonie grzewczym będzie bardzo wysoka. Panie premierze, kaloryfery w Sejmie są ciepłe, bo prezes lubi ciepło, więc myśli, że sezon grzewczy już trwa.</u>
          <u xml:id="u-547.5" who="#MaciejKopiec">Dziś z posłami Iwaniakiem i Trelą po raz kolejny przeprowadziliśmy interwencję poselską w Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, którą zapowiedzieliśmy, choć nie musieliśmy, wczoraj. I co? I nic. Prezesa nie ma, dyrektora nie ma, nie ma nikogo, kto mógłby odpowiedzieć na dwa proste pytania: gdzie jest węgiel i gdzie się podziały 3 mld zł na zakup tego węgla.</u>
          <u xml:id="u-547.6" who="#MaciejKopiec">Na stronie internetowej RARS znajdują się wyłącznie informacje o naborze na nowe miejsca pracy. To chyba na wypadek, gdyby ktoś napisał do Sasina: cześć, wujku, bo w RARS nie ma nikogo, kto faktycznie pracuje.</u>
          <u xml:id="u-547.7" who="#MaciejKopiec">Nadzór nad RARS sprawuje Morawiecki, nad premierem nadzór sprawuje Kaczyński. To PiS odpowiada za tchórzostwo, kłamstwa i prawdopodobnie kolejną malwersację publicznych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-547.8" who="#MaciejKopiec">Jako poseł ze Śląska wiem, gdzie jest węgiel, który powinien stanowić rezerwę strategiczną — został wydobyty i sprzedany za granicę, a pieniądze z tej sprzedaży PiS przeznaczył na propagandowe dodatki i cele partyjne.</u>
          <u xml:id="u-547.9" who="#MaciejKopiec">Sprawy nie odpuścimy — złożone są już wnioski do Najwyższej Izby Kontroli, planujemy także kolejne kroki w sprawie, o których w krótce. Należy podkreślić jedno: nie pytamy na tych interwencjach poselskich o węgiel w imieniu Treli, Iwaniaka czy Kopca, pytamy w imieniu ludzi, którzy spędzą święta w zimnych domach, którzy tracą przytomność w kolejkach po węgiel, którego nie ma. Dziś po raz kolejny PiS pokazał tym ludziom środkowy palec. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-547.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka… Nie, przepraszam, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#MirosławSuchoń">Panie Marszałku! Dziś, 29 września, swoje święto obchodzą kurierzy i przewoźnicy. Ich praca związana jest z transportem wielu tysięcy przesyłek, które muszą trafić do odbiorców na czas i w stanie nienaruszonym. W dzisiejszej rzeczywistości, gdy coraz większego znaczenia nabiera rynek cyfrowy, bez sprawnych usług transportowych i kurierskich nie byłoby możliwe to, aby ten obszar gospodarki rozwijał się tak dynamicznie. Branża transportowa i branża kurierska to krwiobieg gospodarki. Dzięki ciężkiej pracy ludzi z tych branż Polacy czują się bezpiecznie i mogą bez problemu zaopatrywać się w potrzebne rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-549.2" who="#MirosławSuchoń">Warto pamiętać, że polska branża transportowa, która wypracowuje znaczący udział w PKB i daje pracę setkom tysięcy osób bezpośrednio — i znacznie większej grupie we wszystkich branżach działających wokół — jest naszym dobrem eksportowym. Przez wiele lat przedsiębiorcy i pracownicy branży transportowej i kurierskiej, ciężko pracując i konkurując w nierównych warunkach, budowali ten sukces. Dziś, w sytuacji kryzysu gospodarczego i nowych regulacji na poziomie wspólnotowym, ale przede wszystkim regulacji obecnego rządu utrudniających działalność, wymagają szczególnego traktowania. Chcę zapewnić, że my tę potrzebę doskonale rozumiemy.</u>
          <u xml:id="u-549.3" who="#MirosławSuchoń">W Dniu Kuriera i Przewoźnika składam wszystkim przedsiębiorcom i pracownikom działającym w branży transportowej i kurierskiej życzenia wszelkiej pomyślności w życiu zawodowym i osobistym oraz wielu udanych kontraktów i zawsze bezpiecznego powrotu do bazy i do domu. Szerokości!</u>
          <u xml:id="u-549.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękujemy za życzenia.</u>
          <u xml:id="u-550.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-550.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest nas garstka, ale dla mnie najważniejsze jest to, żeby moje słowa wybrzmiały i zostały zapisane.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">W ostatnią sobotę w Jeleniej Górze dwa razy uroniłam łzę: w południe z radością, po południu ze smutkiem. W południe wraz z przedstawicielami Rady Miejskiej Jeleniej Góry otwierałam rondo Jerzego Szmajdzińskiego. Tak, to były piękne chwile, bo radni po raz kolejny uhonorowali mojego męża. Po raz pierwszy zrobili to w 2002 r., kiedy za jego zaangażowanie w sprawy gospodarcze, społeczne, sportowe Jeleniej Góry i rejonu rada miejska, doceniając jego działania, nadała mu tytuł honorowego obywatela miasta Jeleniej Góry. Naprawdę byłam wzruszona, kiedy się dowiedziałam, że rada miejska podjęła tę uchwałę, żeby upamiętnić mojego męża. Przecież to ofiara katastrofy smoleńskiej. Tę uchwałę podjęto 30 marca, a w sobotę wspólnie otworzyliśmy rondo Jerzego Szmajdzińskiego.</u>
          <u xml:id="u-551.2" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Po południu też uroniłam łzę, o czym już powiedziałam, ale ze smutkiem. Dostałam od pana wiceprezydenta miasta dokumenty potwierdzające podjęcie uchwały. Ciężko mi o tym mówić. Proszę sobie wyobrazić, że przeczytałam listę głosujących radnych. Wszyscy radni PiS-u, którzy zasiadają w Radzie Miejskiej Jeleniej Góry, byli przeciwko temu, żeby rondo było rondem Jerzego Szmajdzińskiego. Jest mi bardzo przykro z tego powodu. Więcej już komentować nie będę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-551.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#KlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PiS, oczywiście nie zważając na konstytucję i obowiązujące przepisy, przed chwilą za pomocą poselskiego, nawet nie rządowego, projektu ustawy bezprawnie przeforsował przedłużenie kadencji samorządom i uciekł. Nikogo z nich już nie ma.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#KlaudiaJachira">Tak się zastanawiam, czy w ogóle te wybory są jeszcze potrzebne? Ja wiem, że to święto demokracji, wielkie słowa itd., ale z drugiej strony, jakby się temu przyjrzeć, to tyle z nimi zamieszania i kosztują podatników miliony złotych. W trakcie tej kampanii ciągle trzeba gdzieś chodzić, zachęcać, żeby ludzie poszli głosować, trzeba rozdawać ulotki, obiecywać. Dla głosujących ludzi to też całkiem niepotrzebny kłopot. Zakłóca się im wolną, niehandlową niedzielę, którą powinni przeznaczyć na zadumę albo modlitwę. A TVP jak się przy tym musi nakłamać, naszczuć, żeby to przyniosło jakikolwiek efekt! Wybory, przyznajmy szczerze, są też bardzo nieekologiczne: wszędzie plakaty, banery, ruchome reklamy. A ile problemów z tymi wyborami mają szefowie partii! Układanie list, jedynki, kłótnie na Nowogrodzkiej, zmiana ordynacji. Ten chce w tym okręgu, tamten nie chce, inny chodzi po prośbie i szuka pracy. I jeszcze potem urzędnicy mają mnóstwo dodatkowej roboty, bo muszą co kadencję zmieniać nazwiska radnych, posłów itd.</u>
          <u xml:id="u-553.2" who="#KlaudiaJachira">Tak się zastanawiam po tym dzisiejszym głosowaniu, czy nie lepiej byłoby już tak na zawsze zostawić tych rządzących. Wzorem Putina rządziliby sobie, tak bez przesady, słuchajcie, np. dożywotnio. Albo jeśli już musimy głosować i organizować ten zbędny wymysł demokracji, to proponuję, żeby robić to tak jak tutaj, w Sejmie: głosujemy tak długo, aż PiS wygrywa. Jak przegrają, to reasumpcja i potem już wygrywają. Przecież i tak, jak mówi PiS, ciemny lud to kupi. Ale przede wszystkim PiS-owi te wybory są zupełnie niepotrzebne. Wiedzą, że przegrają je z kretesem.</u>
          <u xml:id="u-553.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Urszula Zielińska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-554.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#UrszulaZielińska">Panie Marszałku, Wysoka Izbo! Polskie lasy w ostatnich lata są cięte bez umiaru — na sprzedaż, na palety, na spalanie w piecach i elektrowniach. Nawet pierwszy polski samochód ekologiczny ma powstać rzekomo na wyrębie.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#UrszulaZielińska">Puszcza Białowieska wciąż jest niszczona. Przepiękne lasy bukowe w Bieszczadach są cięte, przerzedzane, orane gęstą siecią lejów zwanych drogami zrywkowymi. Puszcza Borecka na Pojezierzu Mazurskim, wspaniały las wodochronny, była przez prawie 2 lata pandemii cięta w pień bez planu urządzenia lasu. To nie był wyjątek.</u>
          <u xml:id="u-555.2" who="#UrszulaZielińska">Dane z dokumentu: Raport o stanie lasów w Polsce, który co roku publikuje przedsiębiorstwo Lasy Państwowe, pokazują, że ten problem mamy w całym kraju. Powierzchnia lasów od kilku lat pozostaje niezmieniona, za to ilość wyjeżdżającego z nich drewna jest coraz większa — wzrosła o 11% w ostatnich 5 latach w porównaniu z latami 2011–2015. Gdyby drewno, które przedsiębiorstwo Lasy Państwowe wywiozło w tym okresie z naszych lasów, załadować na tiry, to potrzebowalibyśmy ich prawie 500 tys. Gdyby następnie te tiry ustawić w kolejce jeden za drugim, to opasałyby całą kulę ziemską i ciągnęły się jeszcze dalej — z Warszawy aż po Syberię.</u>
          <u xml:id="u-555.3" who="#UrszulaZielińska">Powierzchnia lasów w Polsce jest niższa niż średnia europejska. Mamy też znacznie mniej lasu na mieszkańca nie tylko w porównaniu z Unią Europejską, lecz także z całą resztą świata. Jeśli do tego dodamy bardzo zanieczyszczone powietrze i zniesienie właśnie przez rząd norm jakości paliw stałych, to mamy przepis na choroby, na zgony, na miliardowe koszty opieki zdrowotnej i utraconych dni pracy. A przecież las to tlen do życia, rezerwuar wody, ochrona przed upałami, przed erozją gleb i pól i ratunek dla klimatu. Zalety mogłabym wymieniać długo. Dlatego tym bardziej przyzwolenie rządzących — z tego miejsca przesyłam pozdrowienia do Jachranki — na rabunkową gospodarkę leśną jest nieakceptowalne i jest działaniem antypolskim. Z tego musza być i będą wyciągnięte konsekwencje. Ochronę lasów, zwłaszcza lasów cennych, wprowadzą w tym kraju Zieloni.</u>
          <u xml:id="u-555.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#RafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Wolontariusze z Hospicjów! Niestety to się dzisiaj dzieje — „Hospicjum umiera powoli”. Sytuacja polskich hospicjów jest dramatyczna. Realizatorzy opieki paliatywnej apelują o pilne wsparcie. Hospicja ogłaszają zbiórki na zakupy sprzętu medycznego, opłaty za lokale, w których mają swoje siedziby.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#RafałAdamczyk">Czy to jest normalne? Czy ludzie, którzy poświęcają swój wolny czas i prywatne pieniądze, powinni prosić o środki na działalność hospicjów? Kiedy oddziały NFZ wypłacą hospicjom środki za nadwykonania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#WaldemarAndzel">Oświadczenie na temat śp. Franciszka Pieczki.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pożegnaliśmy wybitnego aktora Franciszka Pieczkę.</u>
          <u xml:id="u-558.2" who="#WaldemarAndzel">„Jańcio Wodnik”, Gustlik z „Czterech pancernych”, pan Stach z serialu „Ranczo”, a przede wszystkim genialna rola w „Konopielce”.</u>
          <u xml:id="u-558.3" who="#WaldemarAndzel">Ja osobiście najbardziej zapamiętałem monolog z „Konopielki”. Mimo że ma on prawie 50 lat, jest niesamowicie ponadczasowy. Każdy, kto go pamięta, wie, o czym mówię.</u>
          <u xml:id="u-558.4" who="#WaldemarAndzel">Monolog ten to dobitne i bezprecedensowe wypunktowanie wszelkiej maści lewactwa: „(…) diabeł chce zmieniać, ulepszać. Jemu mało, że krowa cieli się, gdzie tam, on chce, żeby się źrebiła. Do czego idzie. (…) Chłop z chłopem spać będzie, baba z babą. A diabeł nachalnieje z roku na rok. Wojny teraz jedna za drugą, jak nie tu, to tam. (…) Krew się w ludziach gotuje. Oszukaństwo, złodziejstwo, kurewstwo, Sodoma, Gomora”.</u>
          <u xml:id="u-558.5" who="#WaldemarAndzel">Polecam ten monolog absolutnie wszystkim, ze szczególnym uwzględnieniem naszej opozycji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym, 29 września, przypada 275. rocznica urodzin Józefa Wybickiego. W tym roku mija również 200 lat od jego śmierci.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#BarbaraBartuś">Józef Wybicki żył w czasach, gdy Rzeczpospolita stopniowo słabła i traciła swoją suwerenność. Działalność publiczną rozpoczął w młodym wieku. W 1767 r. wybrany został posłem na Sejm. Był uczestnikiem konfederacji barskiej, którą reprezentował za granicą. W czasie powstania kościuszkowskiego w 1794 r. brał udział w wyprawie gen. Dąbrowskiego do Wielkopolski. Po upadku Rzeczypospolitej kontynuował działalność niepodległościową na emigracji. W roku 1806 wrócił wraz z wojskami Napoleona na ziemie polskie. W okresie Księstwa Warszawskiego Józef Wybicki był senatorem wojewodą, w czasie Królestwa Kongresowego pełnił funkcję prezesa Sądu Najwyższego. Był wielokrotnie odznaczany, w tym Orderem Orła Białego.</u>
          <u xml:id="u-559.2" who="#BarbaraBartuś">Józef Wybicki był nie tylko bohaterem walk o wolność, ale także publicystą i poetą. To autor „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech” z 1797 r., nazwanej później „Mazurkiem Dąbrowskiego”. Pieśń śpiewana była w XIX w. w czasie powstania listopadowego w 1831 r., styczniowego w latach 1863–1864, w okresie Wiosny Ludów w 1848 r. Towarzyszyła Polakom w ważnych chwilach, będąc inspiracją do walki o niepodległość. Pieśń była także tłumaczona na wiele języków obcych, co świadczy o tym, jak wielki miała wydźwięk.</u>
          <u xml:id="u-559.3" who="#BarbaraBartuś">W niepodległej Polsce stała się 26 lutego 1927 r. oficjalnym hymnem państwowym i jest wraz z barwami biało-czerwonymi i Orłem Białym symbolem narodowym Rzeczypospolitej Polskiej. Pieśń autorstwa Józefa Wybickiego przypomina nam, jak długa była droga do niepodległego państwa.</u>
          <u xml:id="u-559.4" who="#BarbaraBartuś">14 października 2021 r. Sejm RP wybrał Józefa Wybickiego na jednego z patronów 2022 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#JarosławGonciarz">Oświadczenie w sprawie Światowego Dnia Serca.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#JarosławGonciarz">W swoim oświadczeniu zamierzam podkreślić znaczenie, jakie niesie ze sobą dzisiejszy Światowy Dzień Serca obchodzony z inicjatywy Światowej Federacji Serca z udziałem oraz finansowaniem WHO, UNESCO i UNICEF. Inicjatywa obchodów tego dnia została podjęta 24 września 2000 r., z kolei w Polsce obchody organizowane są od 2002 r. przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne.</u>
          <u xml:id="u-560.2" who="#JarosławGonciarz">Choroby układu sercowo-naczyniowego nadal stanowią najczęstszą przyczynę zgonów na świecie. W walce ze schorzeniami sercowo-naczyniowymi nie można pominąć także faktu, że statystyki ministerialne potwierdziły, iż pandemia COVID-19 pogorszyła wyniki, ponieważ w 2020 r. względem 2019 r. odnotowano niemal 17-procentowy przyrost zgonów z powodu chorób sercowo-naczyniowych.</u>
          <u xml:id="u-560.3" who="#JarosławGonciarz">Z pomocą przychodzi jednak intencja dnia dzisiejszego, która stanowi, że obchody tego święta mają na celu zwiększenie świadomości społecznej i upowszechnienie podstawowej wiedzy o schorzeniach serca i naczyń krwionośnych, o sposobach ich profilaktyki oraz promocję zdrowego stylu życia.</u>
          <u xml:id="u-560.4" who="#JarosławGonciarz">Chciałbym, żeby oświadczenie, które kieruję, było także formą zwrócenia uwagi na opisaną problematykę i jednocześnie zachęciło do podjęcia działań zmniejszających ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru mózgu, a należą do nich przede wszystkim takie działania profilaktyczne jak stosowanie odpowiedniej diety bogatej w warzywa i owoce, ograniczenie spożycia czerwonego mięsa na rzecz drobiu i ryb, ograniczenie spożycia cukrów prostych i soli kuchennej, zaprzestanie palenia papierosów oraz ograniczenie spożycia alkoholu, kontrolowanie masy ciała lub jej redukcja w przypadku istniejącej nadwagi lub otyłości, regularna aktywność fizyczna, przestrzeganie zaleceń lekarskich, kontrolowanie ciśnienia tętniczego i poziomu cholesterolu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#GrzegorzLorek">Jeden taki obraz…</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#GrzegorzLorek">Niedaleko Tomaszowa Mazowieckiego jest pewne piękne miejsce. Wyłania się z lasów, zupełnie nieoczekiwanie wprawiając w zachwyt wrażliwych na piękno. To sanktuarium Świętej Rodziny ojców filipinów, którego powstanie wiąże się z cudownym obrazem Świętej Rodziny z Nazaretu, który obecnie znajduje się w głównym ołtarzu obecnej bazyliki.</u>
          <u xml:id="u-561.2" who="#GrzegorzLorek">Ten słynący cudami obraz znany już był w II połowie XVII w., stając się elementem kultu nie tylko najbliższej ludności. Jego autor nie jest znany. Historycy sztuki przypuszczają, że mógł powstać z inspiracji Jacques’a Callota. Jego brat Claude był jednym z nadwornych malarzy Wazów. Autorytety twierdzą, że mógł go namalować sam Jacques, ale bardziej prawdopodobne jest, że jest dziełem malarza Stanisława z Piotrkowa. Wymaga to jednak jeszcze badań.</u>
          <u xml:id="u-561.3" who="#GrzegorzLorek">Na czym polega wyjątkowość obrazu? Otóż na przedstawieniu albo lepiej powiedzieć układzie kompozycyjnym dzieła, które przedstawia Świętą Rodzinę przy posiłku, a nie w ustalonym kanonie. Współcześnie można go podziwiać w ołtarzu głównym bazyliki ojców filipinów. Najpierw znajdował się on we dworze w Nieznamirowicach, następnie w Petrykozach i Studziannej, by w końcu znaleźć schronienie tam, gdzie znajduje się do dziś. Obraz słynie cudami, choć proces uznania go za takowy trwał długo. Przesłuchiwano świadków, poczynając od poczciwego zduna, który jako pierwszy zauważył niezwykłość obrazu. Uznano go za święty dopiero w 1671 r.</u>
          <u xml:id="u-561.4" who="#GrzegorzLorek">Szanowni Państwo! Zapraszam do klasztoru w Studziannej, by pomodlić się i zawierzyć siebie lub by podziwiać obraz i przepiękną architekturę sakralną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#RobertObaz">Oświadczenie w sprawie braku dostępności leków stosowanych w terapii cukrzycy typu 2.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#RobertObaz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Cukrzyca typu 2 jest najczęściej występującym na świecie typem cukrzycy. Jest chorobą postępującą, a jej rozwój przebiega stopniowo. Zwykle dotyczy osób w starszym wieku, ale ze względu na epidemię otyłości wiek zachorowania na cukrzycę typu 2 znacznie się obniżył i cukrzyca typu 2 obecnie występuje coraz częściej u otyłych osób w młodszym wieku, niekiedy nawet u nastolatków. W Polsce na cukrzycę choruje obecnie 3 mln osób. Aż 90% tych zachorowań dotyczy cukrzycy typu 2. Wśród leków dedykowanych w terapii cukrzycy typu 2 znajdują się Ozempic oraz Victoza.</u>
          <u xml:id="u-562.2" who="#RobertObaz">Ozempic jest lekiem przeciwcukrzycowym stosowanym wraz z dietą i programem ćwiczeń fizycznych w leczeniu osób dorosłych, u których cukrzyca typu 2 nie jest odpowiednio kontrolowana. Lek ten wykazuje działanie zmniejszające stężenie glukozy we krwi poprzez pobudzenie wydzielania insuliny i zmniejszenie wydzielania glukagonu, gdy stężenie glukozy we krwi jest wysokie, opóźniające opróżnianie żołądka po posiłku, zmniejszające wydzielanie insuliny — nie zaburzając wydzielania glukagonu — podczas hipoglikemii, a także zmniejszające masę ciała i masę tłuszczową — w wyniku zmniejszenia podaży kalorii poprzez hamowanie apetytu i zmniejszanie ochoty na pokarmy wysokotłuszczowe.</u>
          <u xml:id="u-562.3" who="#RobertObaz">Victoza także jest preparatem wykorzystywanym w terapii pacjentów z cukrzycą typu 2. W leku zawarta jest substancja czynna liraglutyd, której zadaniem jest zmniejszanie stężenia cukru we krwi, w przypadku gdy jest go zbyt dużo. Substancja ta reguluje poziom glukozy, gdy jest zbyt duży we krwi, dochodzi do stymulacji wydzielania insuliny, a gdy znów jest zbyt małe stężenie glukozy, wydzielany jest glukagon. Regulacji podlega także wydzielanie glukagonu. Liraglutyd nie zaburza prawidłowej odpowiedzi glukagonu na hipoglikemię. Substancja liraglutyd ma również ważne zastosowanie dla pracy żołądka, gdzie hamuje jego opróżnianie, przez co wpływa na zmniejszenie stopnia i szybkości wchłaniania glukozy. Lek Victoza jest stosowany u pacjentów, którzy nie mogą stosować metforminy. Jest jedynym lekiem przeciwcukrzycowy podawanym pacjentom w przypadku, gdy stosowanie tylko diety i wysiłku fizycznego nie wystarcza do uzyskania kontroli stężenia glukozy we krwi. W wyniku działania preparatu u chorych na cukrzycę typu 2 poprawia się kontrola glikemii poprzez zmniejszenie stężenia glukozy we krwi na czczo oraz po posiłku.</u>
          <u xml:id="u-562.4" who="#RobertObaz">Niestety od kilku miesięcy diabetycy borykają się z problemem braku dostępności ww. leków na rynku aptecznym. Zwiększony popyt na Ozempic oraz Victozę obserwuje się wśród osób, którym zależy na przyspieszonej utracie masy ciała. W związku z tym pacjenci potrzebujący ww. leków do terapii cukrzycy typu 2 nie mają dostępu do preparatów lub czas oczekiwania na nie jest zbyt długi i powoduje przerwy w leczeniu.</u>
          <u xml:id="u-562.5" who="#RobertObaz">Nie można dopuszczać do sytuacji, w których pacjenci zmuszeni są do przerywania lub zawieszania leczenia w wyniku braku dostępności leków. Zadaniem Ministerstwa Zdrowia oraz rządu jest ochrona chorych i zapewnienie im jak najlepszych warunków leczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#DariuszOlszewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 17 września obchodziliśmy 83. rocznicę agresji ZSRR na Polskę. 83. rocznica sowieckiej agresji na Polskę odbywała się w atmosferze, która przypominała dawną historię. Za naszą wschodnią granicą toczy się wojna putinowskiej Rosji z bratnim narodem ukraińskim. Podobnie jak dzisiaj Rosja twierdzi, że nie toczy się żadna wojna, tylko specjalna operacja wojskowa, która ma nieść Ukrainie wyzwolenie od nazizmu, tak samo tłumaczona była agresja ZSRR na Polskę. Wtedy propaganda sowiecka, która powtarzana jest także w dzisiejszych czasach, twierdziła, że zajęcie przez Armię Czerwoną we wrześniu 1939 r. wschodnich obszarów Polski uznawane było za wyzwolenie białoruskich i ukraińskich chłopów oraz robotników spod ucisku polskich obszarników, a także przedstawicieli burżuazji. Pojawiało się także inne, nieznane dotychczas w sowieckim kanonie interpretacyjnym uzasadnienie, wpisujące się w propagowany obraz Polski jako kraju ksenofobicznego i antysemickiego, rządzonego przez nacjonalistów. Dzisiejsze wydarzenia i nasza historia pokazują, jak nie zmienia się sowiecka czy też putinowska Rosja.</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#DariuszOlszewski">Dwa totalitarne imperia, III Rzesza Niemiecka i Związek Sowiecki, ściśle współdziałając zgodnie z zawartym niespełna miesiąc wcześniej paktem Hitler-Stalin, unicestwiły Niepodległą. Klęska militarna poniesiona mimo heroicznego wysiłku żołnierzy Wojska Polskiego była dopiero początkiem gehenny, jaka czekała obywateli Rzeczypospolitej. Zaraz za nieprzyjacielskimi armiami na terytorium naszego kraju podzielone między agresorów wkroczyły Gestapo i NKWD, rozpoczynając masowe mordy, deportacje do niewolniczej pracy, powszechny systematyczny terror i prześladowania. Obozy koncentracyjne i łagry, więzienia na wschodzie i zachodzie zapełniły się polskimi patriotami. Nie było rodziny ani miejscowości na naszych ziemiach, w której zbrodnie okupantów nie dosięgnęłyby kogoś z bliskich i sąsiadów.</u>
          <u xml:id="u-563.2" who="#DariuszOlszewski">Wspominając tamte dramatyczne wydarzenia, pochylamy dzisiaj głowę nad bohaterstwem i poświęceniem rodaków, którzy — poddani najcięższej próbie — nigdy nie utracili nadziei na odzyskanie własnego suwerennego państwa. Walcząc w partyzantce i na wszystkich frontach II wojny światowej, prowadząc działalność konspiracyjną i dywersyjną, samokształceniową i wywiadowczą, Polacy angażowali się z pełną determinacją, wierząc w wyzwolenie ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-563.3" who="#DariuszOlszewski">Wieczny odpoczynek wszystkim ofiarom II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-563.4" who="#DariuszOlszewski">Cześć i chwała bohaterom!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie dostępna jest w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-564.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na tym kończymy 62. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-564.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-564.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Porządek dzienny 63. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 5, 6 i 7 października 2022 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-564.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-564.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-564.6" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 20 min 53)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>