text_structure.xml
40.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Witam bardzo serdecznie. Otwieram posiedzenie sejmowej Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii. Witam państwa posłów oraz zaproszonych gości. Witam w szczególności pana ministra Gulińskiego oraz pana ministra Kurzydłowskiego. Stwierdzam kworum.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Porządek dzienny posiedzenia składa się z jednego punktu: rozpatrzenie informacji o mechanizmach wsparcia działalności B+R przedsiębiorstw w Polsce. Informację zreferuje pan minister Guliński. Czy są jakieś uwagi do porządku dziennego posiedzenia? Nie słyszę. Wobec tego stwierdzam, że Komisja przyjęła porządek dzienny bez zmian.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Przechodzimy do jego realizacji. Bardzo proszę pana ministra o zabranie głosu i przedstawienie informacji. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Panie i panowie posłowie, szanowni goście, towarzyszy mi dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, pan prof. Krzysztof Kurzydłowski. Gdyby były jakieś pytania, to rozumiem, że wyręczy mnie w odpowiedzi na nie w trakcie dyskusji, ponieważ na pewno jest lepiej zorientowany w szczegółach działalności swojej instytucji niż ja.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Proszę zwrócić uwagę, że tematyka wsparcia badań i rozwoju przedsiębiorstw w materiale, który państwo otrzymaliście, dotyczy działalności Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego realizowanej przez agencję NCBiR. Nie ma w tym materiale informacji na temat innych agend, agencji czy resortów, które również biorą udział w tym procesie. Patrząc przekrojowo, trzeba byłoby również wspomnieć o Ministerstwie Gospodarki, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Agencji Rozwoju Przemysłu, Federacji NOT oraz paru innych instytucjach i stowarzyszeniach, które biorą udział w przedsięwzięciu. Materiał, o którym dzisiaj dyskutujemy, jest materiałem mówiącym jedynie o wsparciu B+R poprzez NCBiR.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Jeżeli mówimy o działalności B+R przedsiębiorstw, to oczywiście trzeba powiedzieć, że ta działalność wygląda różnie w zależności od wielkości przedsiębiorstwa i jego postawy na rynku konkurencyjnym lub międzynarodowym, w zależności od realizowanych wyzwań internacjonalizacji, globalizacji czy konkurencyjności przez przedsiębiorstwo oraz celu, który stawia sobie w swojej misji czy w swoim planie działania. Wielkie przedsiębiorstwa z kapitałem niepolskim najczęściej prowadzą działalność przez centra badawczo-rozwojowe, często ulokowane poza granicami naszego kraju. Część z nich posiada centra badawczo-rozwojowe, które znajdują się na terenie kraju. Zresztą próbujemy do tego zachęcać. Jest to działanie sensowne, gdyż umożliwia wykorzystanie kapitału młodych ludzi w Polsce, jak i zasilenia sfery B+R środkami finansowymi dużych koncernów. Oczywiście, zarówno wielkie, jak i duże przedsiębiorstwa zlecają prace badawcze sektorowi nauki, szkolnictwa wyższego, instytutom badawczym czy instytutom Polskiej Akademii Nauk. Małe i średnie przedsiębiorstwa najczęściej nie prowadzą badań, ale mają możliwość składania indywidualnych zleceń swoich potrzeb w sektorze badawczym, chociażby przez bony na innowacje, zbiorowe zamówienia i kontrakty badawcze, często poprzez klastry, a czasami poprzez różne konsorcja naukowo-przemysłowe.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Im bardziej zbliżamy się do mikroprzedsiębiorstw, to nasilenie prac B+R rośnie. Dotyczy to szczególnie mikroprzedsiębiorstw opartych na wiedzy, a więc firm, o których dużo mówimy – to jest firm typu spin-off, spin-out, spółek celowych, uczelni, typu start-up. W nich udział badań i rozwoju jest znaczący. Często na bazie wiedzy i rozwiązań technologicznych młodzi ludzie budują nowe biznesy. Powstają w ten sposób nowe przedsiębiorstwa. W nich wiedza, badania i rozwój są numerem jeden oraz są podstawą egzystencji i powstania tego typu przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Jeżeli mówimy o mechanizmach finansowania działalności B+R, to sytuacja wygląda następującą. Mogą to być dotacje skierowane do przedsiębiorstw, chociażby dotacje zdobywane w ramach konkursów na projekty oraz dotacje dla przedsiębiorstw, do których często aplikuje przedsiębiorca razem z uczonym albo przedsiębiorstwo razem z instytucją naukową. Drugim obszarem są kredyty na działalność, które mają charakter mniej lub bardziej ulgowy w stosunku do rynkowych. Czasami są przyznawane z zastrzeżeniem możliwości umorzenia. To wszystko odbywa się w ramach pomocy publicznej i pewnych przepisów ją regulujących. Można mówić także o mechanizmie pod tytułem „Kapitał na innowacje”. Pozwala on przedsiębiorcom zdobycie dodatkowych środków, które umożliwią im wybranie, wspieranie, rozwój lub zakup nowej technologii, niezależnie czy powstała w przedsiębiorstwie, czy jest spoza przedsiębiorstwa. Jednym z mechanizmów finansowania działań B+R przedsiębiorstw jest również finansowanie z własnych środków, to znaczy ze środków, które wypracowuje przedsiębiorstwo. Jak popatrzymy na 2012 r., to zgodnie z danymi statystycznymi Głównego Urzędu Statystycznego 4,6 mld zł na łącznie 14,5 mld zł nakładów GERD (Gross Domestic Expenditure on Research and Development) stanowiły wydatki prywatnego sektora na badania i rozwój. Powtórzę, 4,6 mld zł na 14,5 mld zł łącznie. Jak państwo wiedzą, cel na rok 2020 wynosi 1,7% nakładów na badania i rozwój, przy czym co najmniej 0,85% ma pochodzić ze środków prywatnych. W tym kierunku od dłuższego czasu zmierza aktywność NCBiR.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Narodowe Centrum Badań i Rozwoju powstało w 2007 r., a w 2011 r. w ramach reformy sektora nauki znacząco zmieniło styl pracy oraz przy okazji portfolio swoich możliwości finansowych. Przez te kilka lat pracy podpisało około 1500 umów z przedsiębiorstwami. W 2014 r., zgodnie z planowanym budżetem, NCBiR będzie dysponowało kwotą rzędu 3,7 mld zł. Przy tym 2,1 mld zł będzie pochodziło ze środków budżetu krajowego, a 1,6 mld zł ze środków unijnych. Oczywiście NCBiR do tych środków budżetowych dodaje również środki pochodzące od przedsiębiorstw. W ten sposób uzyskujemy pośrednio wpływ na zwiększenie nakładów na B+R ze środków pozabudżetowych.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Przejdę do wyjaśnienia, jakie są to programy oraz do kwestii rozdysponowania środków w ich ramach. Są to zarówno programy strategiczne, jak i programy dla poszczególnych sektorów gospodarki. Jest to finansowanie badań i rozwoju w przedsiębiorstwach z udziałem sektora nauki – stanowi to główną pulę środków. Jest to finansowanie badań i rozwoju przez same przedsiębiorstwa. Są to również środki na kadry badań i rozwoju, środki na tworzenie spółek celowych przez szkoły wyższe oraz środki na patentowanie zarówno przez jednostki sektora nauki, jak i poprzez przedsiębiorstwa. To są również początki venture capital w programach typu GO_GLOBAL.PL albo BRIdge VC. Są to także środki na wsparcie w ogólności procesu komercjalizacji, chociażby projekty z serii „Kreator innowacyjności”.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Na tym tle chcę przedstawić państwu trzy hasła horyzontalne, o których powinniśmy pamiętać, a które wpływają znacząco na całość omawianej problematyki. Pierwsze hasło to ulgi podatkowe. W tej chwili realizowane są dwie ulgi podatkowe. Jedna wynika z ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Obecnie jest ograniczona do 28 podmiotów mających status centrów badawczo-rozwojowego. Ten status nadaje minister gospodarki. Druga ulga polega na odpisie od podstawy opodatkowania części wydatków związanych z zakupem nowych technologii. Ten system nie spełnia do końca swoich założeń. W ostatnich tygodniach, jako przedstawiciele MNiSW, spotkaliśmy się w „trójkącie” z przedstawicielami Ministerstwa Gospodarki oraz Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju w Ministerstwie Finansów. Przeprowadziliśmy konstruktywną dyskusję na temat tego, jaka ulga od nakładów przedsiębiorstw na B+R powinna w najbliższym czasie zostać opracowana i na jakim poziomie ustawiona. Te działania podjęliśmy pomimo obowiązywania procedury dotyczącej nadmiernego deficytu, pomimo aktualnej sytuacji budżetu państwa. Myślimy o przyszłości oraz patrzymy na inne kraje i ich doświadczenia. Zobaczymy, jak te prace z MF się potoczą i kiedy się zakończą.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Drugi problem to sprawa pomocy publicznej i udziału własnego. W tym momencie trwają dyskusje na temat tego, jak będzie to wyglądało w perspektywie lat 2014–2020, to znaczy, w jakim stopniu będzie można środkami z budżetu państwa i budżetu Unii Europejskiej dofinansowywać badania i rozwój w poszczególnych przedsiębiorstwach. Tutaj moja uwaga, zależeć to będzie od wielkości przedsiębiorstw i w zależności od ich lokalizacji w tym czy innym regionie.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Trzeci problem oraz związane z nim hasło horyzontalne, to nakłady na badania i rozwój oraz ujęcie statystyczne tych nakładów. Wśród pracowników MG, jak i wśród pracowników naszego ministerstwa pojawiają się poglądy, że nakłady wyrażone w statystykach nie do końca oddają rzeczywiste nakłady przedsiębiorców na badania i rozwój. Udało się nam rok temu powołać zespół złożony z przedstawicieli GUS, MG, MNiSW oraz MF. Szukamy drogi do tego, aby odpisy w sprawozdaniach finansowych przedsiębiorstw na badania i rozwój były jednoznacznie, komunikowalnie i jasno przedstawiane w instrukcjach wypełniania, a jednocześnie MF ma opracować list do izb skarbowych, w którym wskazałoby i umożliwiłoby izbom skarbowym jednoznaczne i jednakowe podejście w całym kraju do wykazywanych wydatków na B+R w statystycznych formularzach.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Na zakończenie powiem o nowej perspektywie na lata 2014–2020. Badania i rozwój, jak państwo wiedzą, są hasłem głównych funduszy strukturalnych. W ramach celu tematycznego pierwszego, pod tytułem „Wsparcie badań, rozwoju technologicznego i innowacji” planuje się wydatkowanie 10,5 mld euro w skali 2014–2020. Z tych 10,5 mld euro aż 7,5 mld zostało alokowane w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój, 2,5 mld euro jest w regionalnych programach operacyjnych, a 0,5 mld jest w Programie Operacyjnym Polska Wschodnia.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Trzeba zadać pytanie, gdzie jest rola dalszej działalności NCBiR w tym obszarze. Jest ona właśnie w tym celu tematycznym pierwszym w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. W tym programie w osi I alokowane jest 3,5 mld euro, które przeznaczone jest na wspieranie badań i rozwoju w przedsiębiorstwach lub na ich rzecz. Są to środki kierowane głównie do przedsiębiorstw z udziałem sektora nauki.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">W IV osi NCBiR będzie spełniał rolę instytucji zarządzającej – jest to jednoznacznie uregulowane. W tej osi mamy 1,4 mld euro ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych. Będą to wydatki skierowane na podniesienie jakości i umiędzynarodowienie polskiej nauki, także z punktu widzenia rozwoju gospodarczego oraz postępu innowacyjnego i cywilizacyjnego kraju. Tu również powstaje problem pomocy publicznej, ale ta kwestia jest jeszcze dyskutowana. Wśród zadań Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pozostanie przyznawanie bonów na innowacje, inwestowanie w centra badawczo-rozwojowe przedsiębiorstw, zakup technologii i wspieranie przedsiębiorstw w programach badawczych, w tym międzynarodowych. Tak więc widzą państwo potężną rolę NCBiR oraz zestaw środków, które będą dystrybuowane przez centrum.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Drugi obszar to „Horyzont 2020”. „Horyzont 2020” nie jest programem badawczym, tylko europejskim programem badań i rozwoju. Jest programem, w którym 30–35% środków przeznaczonych jest dla przemysłu. Przemysłu dotyczą następujące filary. Pierwszy filar to „Excellent science” – doskonała nauka. W nim będą alokowane duże środki future and emerging technologies, to znaczy na technologie przyszłości. Drugi potężny element i filar „Horyzontu 2020” to „Industrial leadership”, czyli przywództwo przemysłowe Europy. Znajdują się w nim środki skierowane na to, aby wybrane obszary technologii i przemysłu europejskiego mogły nadal budować swoją przewagę konkurencyjną wśród reszty globu. To są też pieniądze w dużej części – na poziomie 19 mld euro – kierowane do przedsiębiorstw. Trzeci filar nosi tytuł „Wyzwania społeczne” – „Societal challenges”. Jest to filar, który ma zapewnić środki do pokonania wyzwań, które zagrażają Europie, a równocześnie są wyzwaniami globalnymi. Mówimy w tym wypadku o wykluczeniach, starzeniu się społeczeństwa, bezpiecznej żywności oraz klimacie i jego zmianach. To wiąże się z nauką, ale niektóre aspekty również są związane z przemysłem. Trzeba również wspomnieć o dodatkowych środkach, chociażby z Europejskiego Instytutu Technologicznego, gdzie kreowane będą za miliardy euro innovation communities, czyli społeczności wiedzy i innowacji, poświęcone poszczególnym, wąskim grupom przemysłu i technologii.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">W perspektywie lat 2014–2020 trzecim, poważnym źródłem na badania i rozwój będą wydatki budżetowe. W tej chwili, ze statystyk ogólnych za 2012 r. i trochę za 2013 r. można powiedzieć, że 40–50% środków, którymi dysponuje NCBiR, jest skierowanych do przedsiębiorstw. To dlatego NCBiR jest agencją rządową, która ma możliwość i jest odpowiedzialna za wsparcie badań i rozwoju całej gospodarki, a nie – jak niektórzy myślą – tylko do wspierania badań naukowych.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieNaukiiSzkolnictwaWyższegoJacekGuliński">Tym chciałbym zakończyć ten ogólny przegląd sytuacji. W materiale dostarczonym państwu są wymienione konkretne programy NCBiR oraz ich zestawienia statystyczne, zarówno w postaci tabelek, jak i wykresów. Pokazują aktywność NCBiR polegającą na wspieraniu działalności B+R przedsiębiorstw. Z tego powodu, że mogą mieć państwo do nich jakieś uwagi lub refleksje, chcę poprosić pana dyrektora o pomoc, abyśmy wspólnie mogli na państwa pytania czy wątpliwości odpowiedzieć. Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to poproszę pana dyrektora Kurzydłowskiego, aby powiedział na wstępie parę słów od siebie.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">Oczywiście, proszę panie profesorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorNarodowegoCentrumBadańiRozwojuKrzysztofJanKurzydłowski">Dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, szanowni państwo, w zależności od tego, jak się patrzy na wsparcie udzielane przedsiębiorcom w Polsce, to można zdefiniować różne jego mechanizmy.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorNarodowegoCentrumBadańiRozwojuKrzysztofJanKurzydłowski">Od strony finansowej NCBiR realizuje w tej chwili dwa podstawowe mechanizmy związane z pomocą publiczną. Jest to pośrednia i bezpośrednia pomoc publiczna. Bezpośrednia jest stosowana w różnych formach już od dłuższego czasu, natomiast pośrednia jest stosunkowo nowym sposobem finansowania. Jest to finansowanie, w którym środki publiczne trafiają do jednostki sektora badań publicznych, to znaczy do publicznej sfery badań. Środki trafiają do jednostki, która działa na rzecz przedsiębiorcy. Tak więc przedsiębiorca nie otrzymuje środków bezpośrednio, ale otrzymuje wyniki pracy, jednocześnie współfinansując prace wykonywane przez jednostkę ze sfery publicznej.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#DyrektorNarodowegoCentrumBadańiRozwojuKrzysztofJanKurzydłowski">Oprócz pomocowych mechanizmów finansowania badań i prac rozwojowych, prowadzonych przez przedsiębiorców, staramy się także umożliwiać im korzystanie z możliwości ogólnego wsparcia Jest ono możliwe wtedy, gdy m.in. przedsiębiorca z grupą zainteresowanych podmiotów ze sfery gospodarczej czy sfery B+R zakłada dedykowaną osobę prawną o charakterze non-profit. W ramach takiego przedsięwzięcia może wyposażyć laboratoria lub zrealizować badania, które ze względu na charakter non-profit założonej organizacji, są finansowane w 100-procentach. Oczywiście przedsiębiorca ma mniejsze władztwo nad całym przedsięwzięciem, ponieważ musi się podzielić prawami w sferze zarządzania, a później wynikami z podmiotami, które razem z nim uczestniczyły w przedsięwzięciu.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#DyrektorNarodowegoCentrumBadańiRozwojuKrzysztofJanKurzydłowski">Jeżeli chodzi o mechanizmy programowe, to mogę powiedzieć następujące rzeczy. Nawiązując do tego, co powiedział pan minister Guliński, to NCBiR ma doświadczenie oraz ma w swojej ofercie wszystkie mechanizmy wsparcia, które są stosowane w czołowych gospodarkach Europy Zachodniej. Udało nam się nawet wyprzedzić podobne agencje w innych państwach Europy Zachodniej. Jestem przekonany, że wykonujemy swoje zadania niezwykle skutecznie. Oferujemy zarówno wsparcie dla przedsiębiorców z określonych branż i sektorów, jak i wsparcie adresowane dla szerszej grupy odbiorców. Wspieramy działalność przedsiębiorców praktycznie na wszystkich etapach rozwoju technologii: od wczesnych faz – czemu służy na przykład Program Badań Stosowanych, aż do etapów kończących się wprowadzeniem produktu na rynek. Po drodze udzielamy jeszcze wsparcia na ochronę wartości intelektualnych etc. W sumie na ten cel przeznaczamy rocznie kwotę rzędu 4,5 mld zł. Tyle wynosi budżet NCBiR. Szczerze mówiąc, to nie cała kwota trafia wprost na przedsięwzięcia z udziałem przedsiębiorców. Na ponad 60% takich przedsięwzięć przekazuje się ponad 65% środków budżetu.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#DyrektorNarodowegoCentrumBadańiRozwojuKrzysztofJanKurzydłowski">Chętnie odpowiem na bardziej szczegółowe pytania, ale na tym etapie uważam, że ta informacja może okazać się wystarczająca. Dziękuję panie przewodniczący.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">Dziękuję bardzo panu ministrowi. Dziękuję panu dyrektorowi. Proszę państwa, myślę, że możemy przejść do dyskusji. Kto z państwa posłów chce zabrać głoś w tej sprawie? Jeżeli nie ma chętnych, to może zabiorę głos.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">Mam kilka pytań. Zresztą co najmniej dwa pytania wywołał pan minister, mówiąc o funkcjonowaniu ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, a w szczególności o tworzonych na podstawie ustawy centrach badawczo-rozwojowych, czy może raczej powstających, oraz o wsparciu innowacji. Moje pytanie z tym związane składa się z dwóch części.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">Pierwsza dotyczy tego, jak MNiSW ocenia realny udział podmiotów, które uzyskały status centrów badawczo-rozwojowego, w kształtowaniu innowacyjnego rozwoju Polski? Liczba, którą pan minister podał, czyli te niecałe 30 podmiotów, nie jest na pewno imponująca, ale trzeba pamiętać, że czasem kwestią jest jakość, za którą może przyjść w przyszłości ilość. Natomiast druga sprawa, która mnie zainteresowała, to czy inne mechanizmy, które ożywiłyby tę działalność przedsiębiorców, są brane pod uwagę przez MG czy przez „trójkąt” podmiotów, o którym pan minister wspomniał – czyli MG, MNiSW i MIiR. To była jedna sprawa.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">Panie ministrze, w nowych przepisach ustawowych pojawiły się mechanizmy, które powinny kreować przedsiębiorczość na uczelniach. Krótko mówiąc, one powinny ożywiać przedsiębiorstwa, które wywodzą się z tych uczelni w większości w postaci „spin-offów”, ale nie tylko. Proszę panów, czy robiliście takie zestawienie, na ile w ogóle działają dostępne mechanizmy? Na przykład chodzi mi o jakąś statystykę dotyczącą tego, czy są tworzone spółki celowe przez uczelnie w celu wdrażania nowoczesnych technologii. To jest jeden z elementów, który aktywność badawczo-rozwojową szeroko rozumianego sektora przedsiębiorstw w Polsce może ożywiać.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">To może na razie tyle. Czy ktoś z państwa posłów ma pytania do pana ministra lub do pana dyrektora NCBiR? Jeśli nie, to proszę pana o odpowiedzenie na te pytania. Może odpowiedź ożywi dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMNiSWJacekGuliński">Sytuacja wygląda następująco. Ustawa, która była chyba zresztą dwukrotnie nowelizowana…</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">Trzykrotnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PodsekretarzstanuwMNiSWJacekGuliński">...nawet trzykrotnie, jak wiemy, została skorygowana przez praktykę, to znaczy przez liczbę podmiotów, które chciały lub mogły z niej skorzystać. Było to trochę dawno, to zaczęło się w roku 2011, a nawet chyba w 2010 r. Rzeczywiście, ten status posiada obecnie nie więcej niż 30 przedsiębiorstw. Uwaga, to nie są centra badawczo-rozwojowe. To są przedsiębiorstwa o takim statusie. Możliwość uzyskania przez nie tego statusu wynika z odpowiedniej wielkości poziomu obrotu i z ilości środków, które stanowią przychód tego przedsiębiorstwa z działalności B+R. Na początku te kryteria były dość wysoko postawione. Z tego powodu przez rok ustawa w ogóle nie znalazła zastosowania. Chcę przez to powiedzieć, że nie było żadnego podmiotu, który z niej skorzystał. Potem nastąpiły zmiany wysokości poziomu obrotu, jak i przychodów z prac B+R. W rezultacie kilkanaście, a później kilkadziesiąt przedsiębiorstw z możliwości przewidzianej przez ustawę korzysta. Ustawa daje możliwość przedsiębiorstwom utworzenia specjalnego funduszu wdrożeniowego. W ten sposób stawia podmiot w innej sytuacji finansowej w stosunku do całej reszty przedsiębiorstw. Oczywiście, wiemy, że jest to 28 podmiotów. To nie zmieniło krajobrazu innowacyjności polskiej gospodarki. Tych przedsiębiorstw nie jest zbyt wiele. Po latach wydaje się, że prawdopodobnie przychody z tego konkretnego tytuły zwolnień podatkowych nie stanowią wystarczającej zachęty dla innych, aby wchodzić na drogę tego rozwoju i starać się o uzyskanie statusu. Myślę, że życie zweryfikowało, a statystyka pokazała, że to nie jest tym, co znacząco mogłoby zmienić sytuację.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PodsekretarzstanuwMNiSWJacekGuliński">Jeżeli chodzi o przedsiębiorczość na uczelni, to odwołując się do statystyki, sytuacja jest następująca. Jak pan przewodniczący wie, spółki celowe zaczęły powstawać na uczelniach relatywnie niedawno. Jeszcze dwa, trzy lata temu można było je w Polsce policzyć na palcach obu rąk. W tej chwili jest ich już kilkadziesiąt. Uczelnie w kraju, w szczególności techniczne – czy to Akademia Górniczo Hutnicza, czy też politechniki – zaczęły tworzyć spółki celowe. Patrzymy na to z optymizmem. Przez NCBiR uruchomiliśmy niedawno program SPIN-TECH. Jest to program, w ramach którego uczelnie otrzymują środki, aby mogły oszacować i wycenić, czy mają portfolio technologii, które mogą świadczyć o tym, że warto utworzyć spółkę celową. Dzięki temu będą mogły wejść na rynek z pomysłem i technologią. Jak dobrze pamiętam, to 27 podmiotów uczestniczy w programie SPIN-TECH. Zostały wybrane z kilkudziesięciu aplikantów.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PodsekretarzstanuwMNiSWJacekGuliński">Jeżeli uznamy, że jakość i wyniki programu są zadawalające, to powtórzymy nabór. Ale te działania są dopiero w toku. Statystyka mówi, że mamy wzrost tego typu jednostek, ale tak naprawdę poważniejszy wzrost będziemy mieć wtedy, gdy znowelizujemy ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym. Projekt zmian jest złożony w Sejmie od 17 stycznia, czyli raptem od paru dni.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PodsekretarzstanuwMNiSWJacekGuliński">W ramach nowelizacji ustawy, proponujemy w art. 86 zmianę najważniejszej bariery, która przeszkadzała w tworzeniu spółek celowych. Chcemy zmienić przepis, który mówił, że jedyną możliwością utworzenia spółki celowej jest wniesienie aportem własności intelektualnej. Niestety w swoim czasie ustawodawca zapomniał, że takie sformułowanie pociąga za sobą konieczność wyceny kosztów technologii, a do tego nie wiadomo, jak ma być wycena prowadzona. Drugi wymóg dotyczy podatkowych powinności wyceniającego i posiadającego technologię – czyli uczelni. Obowiązek podatkowy jest wyrażony w podatku VAT, jak i podatku od przychodów uzyskanych w wyniku działalności gospodarczej. Sprawy podatkowe i problemy z wyceną spowodowały, że część uczelni – aby nie powiedzieć, że większość – wstrzymała się z tworzeniem tego typu podmiotów.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PodsekretarzstanuwMNiSWJacekGuliński">W nowych przepisach proponujemy, aby własność intelektualna mogła być aktywem, ale jednocześnie nie byłaby jedyną możliwością utworzenia spółki tego typu. Wydaje się nam, że projekt, o którym mówiłem przed chwilą, spowoduje zmiany legislacyjne, które utworzą wystarczająco sprzyjające warunki prawne oraz warunki środowiskowe do powstawania znacznie większej liczby tych spółek. Jednocześnie chcemy, żeby one powoli stawały się jednym z istotnych elementów unowocześniania polskiego biznesu, w szczególności małego biznesu, unowocześniania firm znajdujących się na samym początku działalności. Nie mówimy w tej chwili o wielkich przedsiębiorstwach, ale mówimy raczej o mikroprzedsiębiorstwach. Wszystko po kolei. Tego typu biznesy zaczynają się najczęściej od 2–4 osób. Wierzymy, że część z nich szybko będzie się rozwijała i zwiększy swój udział w obrocie.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">Dziękuję. Powtórzę pytanie, czy ktoś z państwa posłów chce zabrać głos w tym punkcie? Czy ktoś z zaproszonych gości chce się wypowiedzieć na ten temat? Proszę gości zabierających głos o przedstawianie się i mówienie do mikrofonu w celu umożliwienia zapisu w protokole posiedzenia. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#DoradcaprezesaFederacjiStowarzyszeńNaukowoTechnicznychNOTWłodzimierzHausner">Dziękuję bardzo. Włodzimierz Hausner. Mam honor reprezentować Naczelną Organizacje Techniczną, ale równocześnie reprezentuję Krajową Izbę Gospodarczą, która skupia kilkadziesiąt izb gospodarczych różnych branż i regionów.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#DoradcaprezesaFederacjiStowarzyszeńNaukowoTechnicznychNOTWłodzimierzHausner">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, chcę szybko uzupełnić informację przedstawioną przez pana ministra i pana dyrektora Kurzydłowskiego. Uzupełnienie dotyczy działań, które możemy podjąć na rzecz przedsiębiorców, jako pozarządowa, wielka organizacja skupiająca inżynierów i techników, 37 stowarzyszeń naukowo-technicznych. Pragnę podkreślić, że prowadzimy w tym zakresie dość szeroko zakrojoną działalność. Mianowicie, realizujemy zadania zlecane przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego od 2001 r. Jest to zadanie publiczne zlecone organizacji pozarządowej, taka nowoczesna forma działań, realizująca zasadę pomocniczości. Realizujemy programy projektów celowych. Ekipy rządzące się zmieniały. Pierwszą umowę zawarliśmy z ministrem Wiśniewskim, a ostatnią umowę z MNiSW podpisaliśmy wtedy, gdy kierowała nim jeszcze pani minister Kudrycka. W sumie zawarliśmy trzy umowy. W tych umowach zlecono nam zadanie pełnej obsługi projektów celowych dla małych i średnich przedsiębiorstw. To jest ważny mechanizm, na który chcę zwrócić uwagę Wysokiej Komisji. Rozumiem, że jest mechanizmem o nieco mniejszej skali niż tu dzisiaj przedstawione, ale on także jest znaczący. Jest powszechnie znany w środowisku małych i średnich przedsiębiorstw. Przez prawie 12 lat przyjęliśmy ponad 1500 wniosków. Zawarliśmy około 1000 umów, których rozliczyliśmy do dnia dzisiejszego już prawie 900.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#DoradcaprezesaFederacjiStowarzyszeńNaukowoTechnicznychNOTWłodzimierzHausner">Minister nauki i szkolnictwa wyższego powierzał nam środki, które przeznaczaliśmy na działania B+R, będącego przedmiotem dzisiejszego posiedzenia Komisji. W naszym inżynierskim rozumieniu środki były przeznaczane na prace badawcze, czyli badania przemysłowe i prace rozwojowe. Jest to mechanizm, który się sprawdził. Stworzyliśmy ekipy ekspertów, zespół i uproszczony system kontaktów bezpośrednich z przedsiębiorcami. Ponad 1000 przedsiębiorstw korzysta z naszych działań.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#DoradcaprezesaFederacjiStowarzyszeńNaukowoTechnicznychNOTWłodzimierzHausner">Łączne nakłady, które przekazaliśmy przedsiębiorstwom na prace badawczo-rozwojowe, wynoszą około 210 mln zł. Umowa z MNiSW przekazywała właśnie średnio 70 mln zł w okresie pięcioletnim. Mechanizm funkcjonowania jest bardzo prosty, ale równocześnie wymaga znacznej pracy, aby uzmysłowić przedsiębiorcom, że opłacalne jest współpracować z jednostkami naukowymi, czyli z politechnikami lub instytutami branżowymi.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#DoradcaprezesaFederacjiStowarzyszeńNaukowoTechnicznychNOTWłodzimierzHausner">Dzięki pracom badawczo-rozwojowym efekt mamy podwójny, ponieważ przedsiębiorca dokłada do projektu. Średnie dofinansowanie nie przekracza 50–55% kosztów prac. Celem głównym projektu celowego, który obsługujemy, jest wdrożenie konkretnej innowacji bądź procesowej, bądź w postaci nowoczesnego wyrobu, bądź technologii. Ten mechanizm jest również realizowany w NCBiR, który się tu nazywa działaniem 1.4. Inne jest źródło finansowania, bo program jest finansowany głównie ze środków unijnych. Nasze działania były finansowane jeszcze przed wejściem Polski do Unii. Sytuacja finansowania ze środków budżetowych została utrzymana do końca ubiegłego roku. Bardzo wysoka jest efektywność tego działania. Projekty muszą się kończyć wdrożeniem i sprzedażą, czyli konkretnym efektem. Efekt jest w tym wypadku głównym miernikiem oceny. Efekt jest nie tylko w postaci wdrożenia określonego pomysłu, ale również w formie przyrostu produkcji, przyrostu zysku, jak i przyrostu zatrudnienia. Nie chcę Komisji zanudzać wielkościami, bo te dane można znaleźć na naszych stronach. Można się tam bliżej z nimi zapoznać.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#DoradcaprezesaFederacjiStowarzyszeńNaukowoTechnicznychNOTWłodzimierzHausner">Przejdę do kwestii mechanizmu, o który wnioskowało nasze środowisko w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka 1.4.4.1, czyli połączenie prac badawczo-rozwojowych z inwestycjami. Powierzony został PARP. Mechanizm nie sprawdził się nie z tego powodu, że był źle zaprojektowany, ale z powodu złej realizacji, ponieważ szybko „zjedzono” środki na inwestycje. Zostały same środki na badania, które na całe szczęście przejęło NCBiR oraz następnie je racjonalnie i efektywnie wykorzystało.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#DoradcaprezesaFederacjiStowarzyszeńNaukowoTechnicznychNOTWłodzimierzHausner">Przejdę do drugiego mechanizmu, który realizujemy. O mechanizmach mówił już pan minister Guliński – jest ich cała gama. Profesor Kurzydłowski pokazał na przykładach programów swojego centrum, jak pomoc dociera do przedsiębiorstw. W drugim mechanizmie Wysoka Komisja ma ogromne zasługi. Proszę państwa, to wy doprowadziliście do zmiany ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Ułatwiliście i otworzyliście drzwi przedsiębiorstwom. Do czasu nowelizacji ustawy, która miała miejsce na przełomie 2010 i 2011 r., kredyt technologiczny regulowany przez ustawę nie rozwinął się w Polsce. Bardzo gorąco wspieraliśmy instytucję kredytu. Zorganizowaliśmy dwukrotnie warsztaty regionalne na terenie całego kraju, popularyzując idee kredytu technologicznego, o którym za chwilę powiem jeszcze dwa słowa, oraz przekazując przedsiębiorcom wiedzę ekspertów banków. Kredyt technologiczny polega na dofinansowaniu wdrożenia nowej technologii, czyli technologii niestosowanej na świecie dłużej niż 5 lat. To państwo sprawiliście przez zmianę niektórych przepisów hamujących rozwój, że dziś można uznać, że jest to mechanizm zweryfikowany przez życie gospodarcze. Z tego powodu mogę oświadczyć, że w projekcie nowego Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój kredyt się znajdzie. Być może z pewnymi zmianami, ale jest to mechanizm możliwy do sprawdzenia. Jak mówił minister Guliński – jest to mechanizm częściowo zwrotny, ale z zasadą umarzania. Wysokość umorzenia nie może przekraczać 4 mln zł.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#DoradcaprezesaFederacjiStowarzyszeńNaukowoTechnicznychNOTWłodzimierzHausner">Pragnę zwrócić uwagę na jeszcze jedną sprawę. Innowacje w małych i średnich przedsiębiorstwach wymagają naprawdę mocnego wsparcia i partnerskich relacji. Takie partnerskie relacje może zapewnić duża organizacja inżynierska, która ma bliski kontakt z przedsiębiorcami na co dzień, a jednocześnie nie jest otoczona murem biurokratycznych barier.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#DoradcaprezesaFederacjiStowarzyszeńNaukowoTechnicznychNOTWłodzimierzHausner">Dwanaście razy zorganizowaliśmy w Poznaniu „Forum inżynierskie”, na których prezentujemy i pokazujemy projekty celowe i ich twórców. Uważam, że powinno zostać mocno zaakcentowane, że innowacje wymagają również docenienia roli twórców i przedsiębiorstw, które podejmują ryzyko wdrażania czasem bardzo ryzykownych przedsięwzięć. Jeżeli projekty odnoszą skutki, to trzeba docenić i uznać umiejętności przedsiębiorców i pokazać wyniki. To jest niezmiernie ważna sprawa. W NOT nadajemy „Laur innowacyjności”. Inne organizacje również promują najlepsze projekty i ich twórców. Dziękuję serdecznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">Bardzo dziękuję za tę wypowiedź. Czy ktoś chce jeszcze zabrać głoś? Bardzo proszę. Proszę się przedstawić.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#DyrektorDepartamentuWsparciaDziałalnościBadawczoRozwojowejPolskiejAgencjiRozwojuPrzedsiębiorczościIzabelaWójtowicz">Dzień dobry. Izabela Wójtowicz, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Chcę uzupełnić informację dotyczącą instrumentu 1.4.4.1, który jest wdrażany przez PARP. Agencja w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka wdraża realizację tego instrumentu. Instrument 1.4.4.1 wdrażamy od 2008 r. Przeprowadziliśmy kilka naborów wniosków. W ramach tych naborów zostało ocenione prawie 3000 projektów. Do dofinansowania zostało wybrane niecałe 800 projektów. Do tej chwili zostały podpisane umowy na 750 projektów. Część z nich została już zakończona – mianowicie około 500 projektów. Projekty są realizowane w takiej formule, że przedsiębiorcy mają możliwość pozyskania dofinansowania na prace badawczo-rozwojowe realizowane albo własnymi zasobami, albo we współpracy z podmiotami zewnętrznymi, w szczególności z jednostkami naukowymi. W tym wypadku także był wymóg, aby przedsiębiorcy mieli obowiązek zakończyć projekty wdrożeniem, czyli uplasowaniem przedmiotu projektu na rynku. Natomiast mechanizm, który został zastosowany, miał jeszcze następującą przewagę. Otóż można było jednocześnie oprócz wsparcia samej działalności badawczej, pozyskać również w ramach jednego projektu wsparcie na wdrożenie rozwiązania wtedy, gdy badania zakończyły się sukcesem. Dzięki temu można było uzyskać dofinansowanie także na część inwestycyjną.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#DyrektorDepartamentuWsparciaDziałalnościBadawczoRozwojowejPolskiejAgencjiRozwojuPrzedsiębiorczościIzabelaWójtowicz">Tak się złożyło, że w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka alokowano na część badawczą i na część wdrożeniową dokładnie taką samą kwotę środków. Ten budżet pierwotnie wynosił mniej więcej 390 mln euro na część 1.4 oraz 390 mln euro na część 4.1. Budżet na część 4.1 został później podniesiony. Nie było niestety możliwości pozyskania większej kwoty. Specyfika projektów jest taka, że część badawcza jest kwotowo mniej wymagająca niż część wdrożeniowa. Niestety, w związku z tym po pierwszych trzech konkursach nastąpiło wyczerpanie alokacji na działanie 4.1. Sytuacja wyglądała tak, że środki na część wdrożeniową zostały wyczerpane, natomiast były dostępne jeszcze środki na część badawczą. Podjęto decyzję, że pomimo tej sytuacji będą organizowane konkursy na samą część badawczą środków. Przy tym postawiono warunek, że będzie konieczne wdrożenie przez przedsiębiorcę wyników z części badawczej, ale przedsiębiorca będzie musiał zapewnić środki na tę część wdrożeniową we własnym zakresie, czy to ze środków własnych, czy ze środków kredytowych, czy też innych środków zewnętrznych. Te nabory były kontynuowane. Otrzymywaliśmy wiele wniosków w związku z naborem. Zostały wybrane projekty do dofinansowania i są one obecnie realizowane. Jeżeli chodzi o projekty zakończone, to też mamy konkretne efekty. Są już wdrożenia technologii, a także są już konkretne produkty lub technologie obecne na rynku.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#DyrektorDepartamentuWsparciaDziałalnościBadawczoRozwojowejPolskiejAgencjiRozwojuPrzedsiębiorczościIzabelaWójtowicz">Na podstawie naszych danych uważamy, że jak najbardziej podejmowane działanie jest efektywne i skuteczne. Tak więc wydaje się nam, że tego typu projekty powinny być kontynuowane w nowej perspektywie finansowej. Przedsiębiorcy bardzo wysoko oceniają tego typu instrumenty. W codziennej praktyce spotykamy się z pozytywną oceną instrumentu i sposobu współpracy z przedsiębiorcami. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">Dziękuję za tę wypowiedź. Czy ktoś z państwa jeszcze chce zabrać głos w dyskusji? Czy pan minister chce się odnieść do treści dyskusji, czy uważamy, że wszystko zostało już wyjaśnione?</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczącyposełJanKaźmierczak">Proszę państwa, w związku z wyczerpaniem tematu stwierdzam, że porządek dzienny posiedzenia został wyczerpany. Protokół będzie do obejrzenia w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję gościom i państwu posłom za udział w posiedzeniu.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>