text_structure.xml 232 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 06)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Bronisław Komorowski oraz wicemarszałek Ewa Kierzkowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BronisławKomorowski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#BronisławKomorowski">Wysoka Izbo, na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Michała Jarosa i Krzysztofa Brejzę.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#BronisławKomorowski">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Michał Jaros.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#BronisławKomorowski">Witam posłów sekretarzy.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#BronisławKomorowski">Bardzo proszę o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MichałJaros">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MichałJaros">- Finansów Publicznych - bezpośrednio po zakończeniu głosowań,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MichałJaros">- do Spraw Unii Europejskiej - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MichałJaros">- Śledczej do zbadania prawidłowości działań organów administracji rządowej w sprawie postępowań karnych związanych z uprowadzeniem i zabójstwem Krzysztofa Olewnika - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MichałJaros">- Spraw Zagranicznych - godz. 12.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MichałJaros">Jeszcze jeden komunikat. Posiedzenie Parlamentarnego Zespołu Przyjaciół Zwierząt odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz. 10 w sali nr 13 w budynku G.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BronisławKomorowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#BronisławKomorowski">Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu, w uzgodnieniu z Konwentem Seniorów, przedłożyło projekt uchwały w sprawie uczczenia pamięci Macieja Rataja w 70. rocznicę śmierci.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#BronisławKomorowski">Przypomnę, że Maciej Rataj zginął rozstrzelany w Palmirach. Dokładnie dzisiaj jest rocznica jego śmierci.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#BronisławKomorowski">Projekt ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 3183.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#BronisławKomorowski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#BronisławKomorowski">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#BronisławKomorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#BronisławKomorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 28. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie uczczenia pamięci Macieja Rataja w 70. rocznicę śmierci (druk nr 3183).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BronisławKomorowski">Bardzo proszę panie i panów posłów o powstanie z miejsc.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#BronisławKomorowski">Odczytam tekst projektu uchwały i będę prosił o przyjęcie go przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#BronisławKomorowski">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uczczenia pamięci Macieja Rataja w 70. rocznicę śmierci.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#BronisławKomorowski">W 70. rocznicę tragicznej śmierci Macieja Rataja, wybitnego męża stanu, patrioty, przywódcy ruchu ludowego, Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1922–1928, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej czci Jego pamięć i wyraża uznanie dla Jego zasług w budowaniu i umacnianiu Niepodległej Rzeczypospolitej”.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#BronisławKomorowski">Bardzo proszę o przyjęcie tekstu.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#komentarz">(Burzliwe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie uczczenia pamięci Macieja Rataja w 70. rocznicę śmierci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej (druki nr 3067 i 3122) - trzecie czytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#BronisławKomorowski">Wysoka Izbo! Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Marka Cebulę i przeprowadził dyskusję, w trakcie której nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#BronisławKomorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 3122.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Za oddano 393 głosy, przeciw - 1, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o działach administracji rządowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#BronisławKomorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o sporcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#BronisławKomorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Ireneusza Rasia oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#BronisławKomorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#BronisławKomorowski">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#BronisławKomorowski">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#BronisławKomorowski">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#BronisławKomorowski">W poprawkach 1. i 9. Senat proponuje zmiany o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#BronisławKomorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1. i 9., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za oddano 35 głosów, przeciw - 368, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#BronisławKomorowski">W 2. poprawce do art. 29 ust. 2 Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw oświaty i wychowania oraz minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego wspierali, w tym finansowo, rozwój sportu odpowiednio w środowisku szkolnym i akademickim.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za oddano 248 głosów, przeciw - 160, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#BronisławKomorowski">W 3. poprawce do art. 30 ust. 1 oraz polegającej na skreśleniu ust. 5 Senat proponuje, aby w jednostkach samorządu terytorialnego mogły działać właściwe rady sportu powołane przez właściwe organy wykonawcze spośród przedstawicieli organizacji i instytucji realizujących zadania w zakresie kultury fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za oddano 179 głosów, przeciw - 224, 7 osób się wstrzymało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#BronisławKomorowski">W 4. poprawce do art. 30 ust. 3 Senat proponuje, aby skreślić pkt 3 stanowiący, że do zadań rady sportu należy w szczególności opiniowanie m.in. projektów uchwał dotyczących kultury fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za oddano 199 głosów, przeciw - 202, 9 osób wstrzymało się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#BronisławKomorowski">W 5. poprawce do art. 31 ust. 2 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za oddano 403 głosy, przeciw - 6 głosów, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#BronisławKomorowski">W 6. poprawce do art. 41 Senat proponuje nowe zasady nabywania tytułów zawodowych trenera i instruktora sportu.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 406 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Za oddano 14 głosów, przeciw - 235, 157 osób wstrzymało się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#BronisławKomorowski">W 7. poprawce do art. 13a ustawy o systemie oświaty Senat proponuje, aby przedszkola były obowiązane do prowadzenia zajęć rozwijających sprawność fizyczną dzieci przez zapewnienie udziału w zajęciach ruchowych, grach i zabawach.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#BronisławKomorowski">Z poprawką tą łączy się poprawka 20.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#BronisławKomorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 7. i 20., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za oddano 4 głosy, przeciw - 371 głosów, wstrzymało się 35 posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#BronisławKomorowski">Poprawki od 8. do 15. Senat zgłosił do ustawy o żegludze śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#BronisławKomorowski">W 8. poprawce do art. 19 ust. 2 Senat proponuje, aby rejestr statków używanych wyłącznie do uprawiania sportu lub rekreacji prowadził również starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę właściciela statku.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za oddano 403 głosy, przeciw - 5 głosów, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#BronisławKomorowski">Poprawkę 9. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#BronisławKomorowski">W 10. poprawce do art. 37a Senat proponuje, aby egzamin potwierdzający posiadanie uprawnień do uprawiania turystyki na jachtach żaglowych o długości kadłuba powyżej 7,5 m lub motorowych o mocy silnika powyżej 10 kW przeprowadzały również podmioty upoważnione przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#BronisławKomorowski">Z poprawką tą łączą się poprawki 12., 14., i 15.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#BronisławKomorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 10., 12., 14. i 15., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za oddano 38 głosów, przeciw - 372 głosy, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#BronisławKomorowski">W 11. poprawce do art. 37a ust. 10 Senat proponuje, aby opłaty, o których mowa w ust. 9, dla uczniów i studentów w wieku do 26 lat podlegały obniżeniu o 50%.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za oddano 2 głosy, przeciw - 271, 140 osób wstrzymało się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#BronisławKomorowski">Poprawkę 12. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#BronisławKomorowski">W 13. poprawce do art. 37a, polegającej na nadaniu nowego brzmienia ust. 12, Senat proponuje, aby szkolenia w zakresie uprawiania turystyki wodnej prowadziły osoby, które posiadają tytuł zawodowy trenera lub instruktora w rozumieniu przepisów ustawy o sporcie, według systemów szkoleń zatwierdzonych przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za oddano 7 głosów, przeciw - 402, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#BronisławKomorowski">Poprawki 14. i 15. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#BronisławKomorowski">W 16. poprawce do art. 160 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym Senat proponuje, aby nie dodawać ust. 1b stanowiącego, że w zakresie ustalonym regulaminem studiów uczelnie prowadzące studia stacjonarne są obowiązane do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 16. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za oddano 34 głosy, przeciw - 375, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#BronisławKomorowski">W 17. poprawce do art. 85 ust. 1 Senat proponuje zmianę powołania w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 17. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 406 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Za oddano 2 głosy, przeciw - 404, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#BronisławKomorowski">W 18. poprawce w dodawanym art. 86a Senat proponuje, aby osoby, które uzyskały tytuł trenera lub instruktora na podstawie przepisów dotychczasowych, zachowały swoje kwalifikacje oraz aby do osób, które rozpoczęły uzyskiwanie kwalifikacji trenera lub instruktora przed wejściem w życie niniejszej ustawy, stosować przepisy dotychczasowe.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 18. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Nikt nie był za, 409 osób było przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#BronisławKomorowski">W 19. poprawce w dodawanym art. 87a Senat proponuje, aby wydane na podstawie przepisów dotychczasowych dokumenty uprawniające do uprawiania żeglarstwa na jachtach, o których mowa w art. 53a ust. 3 ustawy o kulturze fizycznej, zachowały ważność.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 19. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Nikt nie głosował za, przeciw głosowało 409 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#BronisławKomorowski">Poprawkę 20. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#BronisławKomorowski">W 21. poprawce do art. 92 Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 21. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Nikt nie głosował za, przeciw głosowało 409 posłów, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#BronisławKomorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o sporcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#BronisławKomorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe, ustawy o działalności ubezpieczeniowej, ustawy o funduszach inwestycyjnych, ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#BronisławKomorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Sławomira Neumanna oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#BronisławKomorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#BronisławKomorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#BronisławKomorowski">W poprawkach 1., 3., 4., 6., od 8. do 10., 12. i 13. Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#BronisławKomorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1., 3., 4., 6., od 8. do 10., 12. i 13., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Za głosowało 139 posłów, przeciw - 267, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#BronisławKomorowski">W poprawkach 2., 5., 7. i 11. Senat proponuje, aby ocena ostrożnościowa dotyczyła podmiotu składającego zawiadomienie, a nie bezpośrednio osób zarządzających jego działalnością.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#BronisławKomorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 2., 5., 7. i 11., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Za głosowało 142 posłów, przeciw - 265, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#BronisławKomorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska Senatu do ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe, ustawy o działalności ubezpieczeniowej, ustawy o funduszach inwestycyjnych, ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#BronisławKomorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz niektórych innych ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#BronisławKomorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Andrzeja Orzechowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#BronisławKomorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#BronisławKomorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#BronisławKomorowski">Poprawki od 1. do 4. Senat zgłosił do art. 1 ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o kontroli skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#BronisławKomorowski">W poprawce 1. do art. 7c ust. 1 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby organy kontroli skarbowej mogły zbierać i wykorzystywać informacje w przypadkach, gdy jest to niezbędne do realizacji ustawowych zadań w zakresie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1–3.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za głosowało 227 posłów, przeciw - 186, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#BronisławKomorowski">W poprawkach 2. i 5. Senat proponuje, aby wyraz „określa” zastąpić wyrazem „określi”.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#BronisławKomorowski">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 2. i 5., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za oddano 259 głosów, przeciw - 144, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#BronisławKomorowski">W poprawce 3. do art. 11da Senat proponuje nowe brzmienie ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Za oddano 198 głosów, przeciw - 184, 25 osób wstrzymało się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#BronisławKomorowski">W poprawce 4. do art. 42i Senat proponuje, aby po ust. 1 dodać nowy ustęp.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Za oddano 2 głosy, przeciw - 403, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#BronisławKomorowski">Poprawkę 5. Senatu już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#BronisławKomorowski">W poprawce 6. do art. 8 ust. 2 ustawy o urzędach i izbach skarbowych Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw finansów publicznych określał, w drodze rozporządzenia, zasady, warunki i tryb przyznawania, stawki, zmiany wysokości albo utraty dodatku, o którym mowa w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za oddano 126 głosów, przeciw - 287, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#BronisławKomorowski">W poprawce 7. do art. 8 ust. 1 i 2 ustawy nowelizującej Senat proponuje zmiany o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za oddano 4 głosy, przeciw - 404, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#BronisławKomorowski">W poprawce 8. do art. 11 ustawy nowelizującej Senat proponuje zmianę powołania.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Większość bezwzględna wynosi 201. Za oddano 3 głosy, przeciw - 397, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#BronisławKomorowski">W poprawce 9. Senat proponuje, aby po art. 11 ustawy nowelizującej dodać nowy artykuł.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#BronisławKomorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Za oddano 1 głos, 403 - przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#BronisławKomorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska Senatu do ustawy o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz niektórych innych ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#BronisławKomorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#BronisławKomorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Aldonę Młyńczak oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#BronisławKomorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#BronisławKomorowski">Poprawki od 1. do 5. Senat zgłosił do art. 1 ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#BronisławKomorowski">W 1. poprawce do art. 11 pkt 6 w dodawanej lit. m oraz do art. 17 pkt 6 lit. a w dodawanym tiret ósmym Senat proponuje, aby podmioty wymienione w tych przepisach występowały o wydanie opinii dotyczącej rozwiązań przyjętych w projektach studium lub planu zagospodarowania przestrzennego również do właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#BronisławKomorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za oddano 8 głosów, przeciw - 402, 1 osoba wstrzymała się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#BronisławKomorowski">W 2. poprawce do art. 17 pkt 6 Senat proponuje skreślić tiret czwarte w lit. a oraz dodać tiret ósme w lit. b stanowiące, że projekty planu zagospodarowania przestrzennego muszą być uzgadniane również z właściwym wojewódzkim konserwatorem zabytków w zakresie kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#BronisławKomorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za oddano 1 głos, przeciw - 403, 4 osoby się wstrzymały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#BronisławKomorowski">W 3. poprawce w dodawanym ust. 1a oraz w nowym brzmieniu ust. 2 w art. 25 Senat proponuje umożliwienie przedłużenia terminu na dokonanie uzgodnień lub przedstawienie opinii dotyczących studium albo planów miejscowych do jego maksymalnego ustawowego wymiaru 30 dni.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#BronisławKomorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Nikt nie był za, 408 osób było przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#BronisławKomorowski">W 4. poprawce do art. 53 ust. 4 pkt 11 Senat proponuje, aby inwestycje celu publicznego na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi uzgadniane były z dyrektorem regionalnego zarządu gospodarki wodnej.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#BronisławKomorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Nikt nie był za, 412 osób było przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#BronisławKomorowski">W 5. poprawce do art. 53 ust. 5a Senat proponuje zachowanie przepisu w brzmieniu dotychczasowym.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#BronisławKomorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za oddano 251 głosów, przeciw - 133, wstrzymało się 27 osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#BronisławKomorowski">W 6. poprawce do art. 20 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami Senat proponuje, aby projekty i zmiany planu zagospodarowania przestrzennego wymienione w tym przepisie podlegały uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków w zakresie kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#BronisławKomorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu udział wzięło 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. 6 głosów było za, 405 - przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#BronisławKomorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Powołanie generalnego inspektora ochrony danych osobowych (druki nr 3155 i 3177).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#BronisławKomorowski">Wysoka Izbo! W dniu 13 lipca br. wygasa kadencja generalnego inspektora ochrony danych osobowych pana Michała Serzyckiego. W związku z tym Sejm powoła nowego generalnego inspektora.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#BronisławKomorowski">Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych Sejm powołuje generalnego inspektora ochrony danych osobowych za zgodą Senatu.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#BronisławKomorowski">Na stanowisko generalnego inspektora ochrony danych osobowych zgłoszone zostały kandydatury pana Dariusza Góreckiego oraz pana Wojciecha Rafała Wiewiórowskiego.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#BronisławKomorowski">Informuję, że kandydatura pana Dariusza Góreckiego została przez wnioskodawców wycofana.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#BronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Wójcika w celu przedstawienia kandydatury pana Wojciecha Rafała Wiewiórowskiego zgłoszonej przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MarekWójcik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić kandydaturę pana dra Wojciecha Wiewiórowskiego na stanowisko generalnego inspektora ochrony danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#MarekWójcik">Pan Wojciech Wiewiórowski urodził się 13 czerwca 1971 r. w Łęczycy w woj. łódzkim. W 1995 r. ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie w 2000 r. uzyskał stopień doktora nauk prawnych po obronie pracy doktorskiej z zakresu prawa konstytucyjnego. Jest adiunktem i kierownikiem pracowni informatyki prawniczej na macierzystym wydziale. Naukowo zajmuje się zagadnieniami ochrony danych osobowych, a także polskim i europejskim prawem nowoczesnych technologii, przetwarzaniem i bezpieczeństwem informacji, informatyzacją administracji publicznej. Jest autorem licznych prac z tego zakresu oraz podręcznika „Informatyka prawnicza. Technologia informacyjna dla prawników i administracji publicznej”. Wygłosił również kilkadziesiąt wystąpień na krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych poświęconych zagadnieniom prawa nowoczesnych technologii i zarządzania informacją.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#MarekWójcik">W latach 2006–2008 pełnił funkcję doradcy do spraw informatyzacji w gabinetach politycznych kolejnych ministrów spraw wewnętrznych i administracji. W październiku 2008 r. objął stanowisko dyrektora Departamentu Informatyzacji w MSWiA, w związku z czym pełnił również funkcję sekretarza Komitetu Rady Ministrów do Spraw Informatyzacji i Łączności. Od stycznia 2010 r. reprezentuje Polskę w Komitecie do Spraw Rozwiązań Interoperacyjnych dla Europejskich Administracji Publicznych przy Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#MarekWójcik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan dr Wojciech Wiewiórowski posiada zarówno wiedzę naukową z zakresu ochrony danych osobowych, jak i doświadczenie w pracy w administracji publicznej oraz jest wybitnym specjalistą z zakresu nowych technologii, co gwarantuje, że będzie we właściwy sposób chronił dane osobowe obywateli w dobie wyzwań, które przyniósł XXI w. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#BronisławKomorowski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#BronisławKomorowski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionej kandydatury?</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#BronisławKomorowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#BronisławKomorowski">Proszę jeszcze o zabranie głosu pana posła Kazimierza Smolińskiego w celu przedstawienia opinii komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#KazimierzSmoliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i przyjemność poinformować państwa, że Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na swoim posiedzeniu w dniu 24 czerwca br. rozpatrzyła wniosek pana marszałka o zaopiniowanie kandydatur na generalnego inspektora danych osobowych. Wobec wycofania kandydatury Dariusza Góreckiego przez wnioskodawców, komisja, po wysłuchaniu kandydata i szeregu wypowiedzi zarówno członków komisji, jak i organizacji pozarządowych, postanowiła kandydaturę pana Wojciecha Rafała Wiewiórowskiego zaopiniować pozytywnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#BronisławKomorowski">Nikt się nie zgłosił do zabrania głosu w sprawie przedstawionej kandydatury.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#BronisławKomorowski">Przypominam, że Sejm, na podstawie art. 31 ust. 1 regulaminu Sejmu, powołuje generalnego inspektora ochrony danych osobowych bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pana Wojciecha Rafała Wiewiórowskiego na stanowisko generalnego inspektora ochrony danych osobowych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za oddano 270 głosów, przeciw - 22, 118 osób wstrzymało się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów powołał pana Wojciecha Rafała Wiewiórowskiego na stanowisko generalnego inspektora ochrony danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#BronisławKomorowski">Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych Sejm powołuje generalnego inspektora ochrony danych osobowych za zgodą Senatu. Po uzyskaniu tej zgody generalny inspektor ochrony danych osobowych złoży przed Sejmem wymagane ustawą ślubowanie.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#BronisławKomorowski">Gratuluję panu generalnemu inspektorowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 3182).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#BronisławKomorowski">Prezydium Sejmu na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#BronisławKomorowski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionych propozycji?</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#BronisławKomorowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#BronisławKomorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem zmian w składach osobowych komisji sejmowych, w brzmieniu proponowanym w druku nr 3182, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#BronisławKomorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#BronisławKomorowski">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#BronisławKomorowski">W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za oddano 391 głosów, przeciw - 1, 5 osób wstrzymało się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#BronisławKomorowski">Stwierdzam, że Sejm dokonał zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#BronisławKomorowski">Zarządzam 2 minuty przerwy, po której będziemy kontynuowali obrady.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 47 do godz. 9 min 48)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#EwaKierzkowska">Wznawiam obrady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#EwaKierzkowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 25. porządku dziennego: Sprawozdanie w sprawie rządowego dokumentu „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, działania realizowane w tym zakresie w 2009 r. oraz rekomendacje na 2010 r.” (druk nr 3075) wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druk nr 3098).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#EwaKierzkowska">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana Radosława Stępnia w celu przedstawienia rządowego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#EwaKierzkowska">Szanowni państwo, panie posłanki i panowie posłowie, proszę o przeniesienie rozmów w kuluary.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#EwaKierzkowska">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#RadosławStępień">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niech wolno mi będzie przedstawić raport w sprawie stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego, działań realizowanych w tym zakresie w roku 2009 oraz rekomendacji na rok 2010. Sprawozdanie dotyczyć będzie Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i obejmować te zagadnienia, w których rada zajmowała stanowisko, podejmowała działania, prowadziła kampanie.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#RadosławStępień">Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce jest oczywiście przedmiotem wielu dyskusji, opinia o nim kształtuje się różnie, ale dlatego właśnie warto popatrzeć na statystyki. Otóż pokazują one trwały, nienotowany do tej pory na taką skalę spadek liczby wypadków drogowych, ofiar śmiertelnych i rannych. Oczywiście chciałbym od razu powiedzieć, że bez względu na to, jak duży to będzie spadek, żadna z tych liczb nie będzie nas zadowalać. Jedyną zadowalającą liczbą, jeżeli chodzi o wypadki, ofiary śmiertelne i rannych, jest zero. Ale to, że od 3 lat utrzymuje się tendencja spadkowa, naprawdę jest zjawiskiem godnym podtrzymania i wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#RadosławStępień">Liczby wypadków drogowych, ofiar śmiertelnych i rannych kształtują się następująco. Liczba wypadków zmniejszyła się o 4869, to znaczy o niecałe 10%. W sumie zanotowaliśmy 44 185 wypadków. Liczba ofiar śmiertelnych zmniejszyła się o 865 osób, to jest niemal o 16%, i w sumie wyniosła 4572. Liczba rannych zmniejszyła się o 6069, co oznacza również niemal 10-procentowy spadek i wynik 56 028 osób. Jedyne dane, gdzie nastąpił wzrost, ale o 0,1%, to liczba zgłoszonych kolizji, co naszym zdaniem wynika przede wszystkim z natężenia ruchu związanego z permanentnym przyrostem liczby pojazdów na drogach.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#RadosławStępień">Jeżeli chodzi o przyczyny tego zjawiska, to warto zwrócić uwagę, że jest to skutek oddziaływania kilku czynników: poprawy stanu dróg, stanu kontroli bezpieczeństwa ruchu drogowego, pracy Policji, wyposażenia jej w coraz nowocześniejsze urządzenia, również wprowadzania w coraz szerszym zakresie automatycznego, elektronicznego systemu kontroli prędkości. Bez względu na to, jak czasami irytuje on kierowców, częściowo spadek liczby ofiar, zabitych, rannych i poszkodowanych w wypadkach, jest wynikiem zastosowania tego systemu.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#RadosławStępień">Chciałbym zwrócić uwagę pań i panów posłów na to, co dzisiaj jest główną przyczyną wypadków drogowych. Jest nią nadmierna prędkość. Od pewnego czasu prowadzimy kampanię pod hasłem: prędkość zabija, bo to prędkość jest podstawowym zabójcą na polskich drogach. Drugą przyczyną jest brawura. Trzecią - nieustępowanie pierwszeństwa przejazdu lub, mówiąc inaczej, co bardzo często obserwujemy na naszych drogach, szczególnie w godzinach szczytu, wymuszanie pierwszeństwa bądź zachowania agresywne, które zmuszają innych uczestników ruchu do wykonywania manewrów kończących się wypadkiem. I tu chciałbym zdementować dwie rzeczy. Po pierwsze, że największą przyczyną wypadków w Polsce jest nadużywanie alkoholu. Otóż na szczęście - i z tego już możemy być dumni - tę plagę, która przez wiele lat nawiedzała polskie drogi, zepchnęliśmy na margines. Nadal jest duża, ale spychamy ją tam coraz bardziej. Chciałbym również zdementować drugi mit powszechnie obowiązujący i przewijający się w prasie, że to zły stan techniczny pojazdów i zły stan techniczny dróg jest przyczyną tak dużej liczby wypadków. Otóż obydwie przyczyny - jeszcze raz podkreślam, zły stan techniczny pojazdów i dróg - to „sprawcy” poniżej 1% ogólnej liczby wypadków. Oznacza to tyle, że powinniśmy się skoncentrować na tym, co jest największym niebezpieczeństwem na polskich drogach, a więc na nadmiernej prędkości.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#RadosławStępień">Wypadki spowodowane niedostosowaniem prędkości do warunków ruchu to, uwaga, 31% wszystkich zarejestrowanych wypadków. 10 910 wypadków było wynikiem nieumiejętnego używania pedału gazu w samochodzie. Zginęły w tych wypadkach 1432 osoby - śmiertelne ofiary braku rozumu, niewłączenia myślenia w odpowiednich sytuacjach. Rannych zostało 15 876 osób, a więc ponad 34% tej ogólnej liczby.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#RadosławStępień">Zrobimy wszystko - będę na końcu mojej wypowiedzi mówił o tym, jakie działania podejmiemy - żeby, zaczynając od działań na rzecz mentalnej zmiany w zachowaniu kierowców, aż do działań prowadzących do bezwzględnego tropienia i systematycznego eliminowania takich zachowań na drogach w następnych latach, był to stały i niepodlegający zmianom trend w postępowaniu wszystkich, którzy odpowiadają za bezpieczeństwo ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#RadosławStępień">Następny problem, z którym zaczęliśmy się zmagać, ale wiemy, że będzie to trwało latami, w krajach europejskich trwało „naście” lat, a nawet dłużej, to jest uzyskanie właściwej pozycji przez niechronionych uczestników ruchu drogowego na drogach publicznych. To są piesi, to są rowerzyści. Stanowią oni 37% wszystkich ofiar wypadków drogowych w Polsce, a więc olbrzymi procent. Rowerzyści uczestniczyli w 4,5 tys. wypadków drogowych, w których zginęło prawie 400 osób, a rany odniosło 4300 osób. Wśród ofiar największą grupę stanowili sami rowerzyści - 371 zabitych oraz 3928 rannych. Oczywiście część tych wypadków, część tych zdarzeń miała miejsce z winy rowerzystów, ale pamiętajmy o tym, że kraje o najwyższej kulturze, o najwyższym standardzie bezpieczeństwa ruchu drogowego przyjęły taką zasadę, że kierowca, widząc niechronionego uczestnika ruchu, z góry, z definicji zakłada, że to on powinien dołożyć wszystkich starań i to on powinien zachować szczególną uwagę, dlatego że ani rower, ani pieszy nie ma poduszek powietrznych, nie ma tu stref zgniotu, nie ma wzmocnień drzwi bocznych. Z tych przyczyn, bez względu na to, jak pieszy czy rowerzysta zachowuje się na drodze, winniśmy zachować szczególną ostrożność.</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#RadosławStępień">Zbliża się okres wakacyjny, kiedy to dzieci i młodzież będą obecni na naszych drogach - i pieszo, i na rowerach. I wydaje się, że te apele powinny być szczególnie intensywne w tym czasie.</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#RadosławStępień">Szczególnie bolesna statystyka dotyczy dzieci, które na naszych drogach narażone są na niebezpieczeństwo. W zeszłym roku zginęło na polskich drogach 43 dzieci z grupy wiekowej do 6 lat. To jest mniej niż w roku 2008 i mniej niż w 2007 r., mniej o 6 dzieci, ale w żaden sposób nas to nie zadowala. W grupie wiekowej 7–14 lat mamy już dane znacznie gorsze. 85 dzieci zginęło na naszych drogach, mniej o 12, ale nadal dużo. Liczba rannych w grupie pierwszej zmniejszyła się o 179, w grupie drugiej o 519. Jest spadek, jest tendencja spadkowa, ale daleko tu do rezultatów, które chcielibyśmy uzyskać.</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#RadosławStępień">Nietrzeźwi sprawcy wypadków drogowych uczestniczyli w 5317 wypadkach drogowych i byli zarazem sprawcami 4114 z nich. A więc możemy powiedzieć, że 4/5 wypadków drogowych z udziałem nietrzeźwych to wypadki, których sprawcą jest nietrzeźwy. W tych wypadkach zginęło 451 osób, a niemal 5300 osób zostało rannych. Najbardziej zatrważające jest to, że ta zła cecha, które istnieje od lat, znów dotyczy najmłodszej grupy uczestników ruchu drogowego, to tam najbardziej popularne staje się wsiadanie do samochodu po użyciu alkoholu. Cieszą natomiast wyniki badań, które mówią, że gwałtownie wzrósł stopień społecznego potępienia prowadzenia samochodu po alkoholu. Ludzie nie opowiadają o tym jak o jakimś wyczynie. Ci, którzy dopuścili się takiego czynu, wolą milczeć. Wiedzą, że coraz częściej spotyka się to z powszechnym potępieniem i ostracyzmem.</u>
          <u xml:id="u-168.11" who="#RadosławStępień">Jeżeli chodzi o motocyklistów, uczestniczyli oni w 2,5 tys. wypadków, w tym z ich winy było 1151 wypadków. Zginęło w nich prawie 200 osób, a nieomal tysiąc osób, 1228, doznało obrażeń ciała. W odniesieniu do motocyklistów dwie podstawowe przyczyny to niedostosowanie prędkości, czyli prędkość nadmierna, oraz nieprawidłowe wyprzedzanie i niezachowanie bezpiecznej odległości. To, co dla samochodów kończy się stłuczką lub niegroźnym wypadkiem, w przypadku motocykla staje się poważnym wypadkiem drogowym.</u>
          <u xml:id="u-168.12" who="#RadosławStępień">Chciałbym przejść do zagadnienia, które jest niezwykle istotne z punktu widzenia decyzji, które będziecie państwo jako posłowie podejmować każdego roku. Chodzi o decyzje dotyczące finansów. Chciałbym podać kilka informacji na temat wymiaru ekonomicznego BRD w Polsce. Wymiar ekonomiczny jest taki, że koszty związane ze skutkami wypadków drogowych to 2–3% PKB. Takie koszty ponosimy przez to, że zachowania uczestników ruchu na drogach wywołują kolizje, wywołują wypadki.</u>
          <u xml:id="u-168.13" who="#RadosławStępień">W konkluzji można powiedzieć tak: Prewencja jest tańsza od skutków. Pieniędzy na bezpieczeństwo ruchu drogowego, o które będziemy kołatać do państwa posłów w komisjach itd., od dziś nie będziemy nazywać wydatkami na bezpieczeństwo ruchu drogowego. W Krajowej Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego już wyeliminowaliśmy to słowo. My nie mamy wydatków na BRD. My mamy inwestycje w bezpieczeństwo ruchu drogowego - inwestycje, których stopa zwrotu per saldo w rozliczeniu rocznym i wieloletnim wskazuje, że są to jedne z najlepiej ulokowanych publicznych pieniędzy. Dlatego będziemy apelować o to, żeby nie były to pieniądze symboliczne.</u>
          <u xml:id="u-168.14" who="#RadosławStępień">Jeżeli chodzi o działania w roku 2009, to skoncentrowaliśmy się na kilku grupach docelowych: kierowcy, pasażerowie, motocykliści, piesi, dzieci, rowerzyści. Rok 2009 pokazał nam też jedną wspaniałą rzecz i uwagą w tej sprawie chciałbym się z państwem posłami podzielić. Otóż front ludzi, którzy chcą się przyłączyć czynnie, biernie do wspierania wszystkich działań związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego, jest naprawdę bardzo szeroki. Jeśli mogę z tego miejsca podziękować każdemu, wszystkim organizacjom i prywatnym osobom, które przyłączały się do tych akcji, to z wielką przyjemnością to czynię, bo jeżdżąc po Polsce, uczestnicząc w tych imprezach, przemawiając do ludzi, nakłaniając ich do takiego działania, widziałem ich autentyczne zaangażowanie i autentyczną identyfikację z tym problemem. Każdy z nas się z tym identyfikuje, ja też, gdy myślę o tym, czy moje dzieci, gdy idą do szkoły, są bezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-168.15" who="#RadosławStępień">Jeżeli chodzi o kampanie społeczne, mieliśmy w roku 2009 kampanie społeczne bardzo różne - od bardzo łagodnych, bardzo ciepłych do bardzo drastycznych. Czasami byliśmy krytykowani za drastyczność tych kampanii. Nie wycofuję się z nich, dlatego że właśnie o tych kampaniach się mówiło. Pokazywaliśmy drogę jako miejsce szczególnie niebezpieczne. Pokazywaliśmy młodym uczestnikom ruchu, że mogą być potencjalnym uczestnikiem zdarzenia, które obciąży nie tylko ich sumienie, ale także kartotekę niekaralności, że może się to skończyć tragedią dla ich pasażerów i dla nich samych, dla ich karier życiowych, dla ich rodziców i dla wszystkich, którzy uczestniczyli w wypadku. Pokazywaliśmy rodzicom, że droga publiczna to nie jest Disneyland, to nie jest plac zabaw. Mieszkam daleko poza miastem, wielokrotnie obserwuję, jak na drogach o niskim natężeniu ruchu pojawiają się deskorolkarze, rolkarze, jak zaczynają być one traktowane jako miejsce spotkań towarzyskich, a właśnie na drogach o bardzo niskim natężeniu ruchu skłonność kierowcy, skłonność motocyklisty do szybciej jazdy gwałtownie wzrasta. On nie spodziewa się tam grupy dzieci jeżdżących na deskorolkach. Dlatego będziemy prowadzić kampanię skierowaną do rodziców, dlatego będziemy uczulać rodziców, aby pytali: dokąd idziesz, gdzie będziesz jeździł na rolce, na rowerze, bo głęboko wierzymy w to, że rodzice z pobudzoną świadomością, z wiedzą na ten temat są naszymi najlepszymi sojusznikami.</u>
          <u xml:id="u-168.16" who="#RadosławStępień">Chcemy też w naszych kampaniach skłonić pasażerów samochodów, żeby odwracali się plecami do pijanego kierowcy, żeby nie wsiadali z nim do samochodu, żeby spotkał się on z potępieniem tych, którym chciał zaimponować. Powiedziałem kiedyś w radiu do polskich dziewczyn: nie wsiadajcie z kierowcami, którzy chcą się popisać po jednym piwie czy dwóch piwach. Podtrzymuję to: nie wsiadajmy do samochodu z tymi, którzy chcą się popisać po alkoholu, nie uczestniczmy w tym w żaden sposób.</u>
          <u xml:id="u-168.17" who="#RadosławStępień">Kilka przykładów. Program likwidacji miejsc niebezpiecznych na drogach w latach 2005–2009. Chciałbym podkreślić, że kontynuujemy ten program. To jest przykład działań, które bez względu na to, kto opiekuje się BRD, powinny być kontynuowane latami, bo bezpieczeństwo ruchu drogowego jest sprawą, która łączy wszystkich, bez względu na przynależność klubową, poglądy dotyczące ekonomii, polityki społecznej, służby zdrowia czy czegokolwiek innego. Bezpieczeństwo ruchu drogowego powinno łączyć wszystkich, dlatego kontynuujemy dobre programy. Kampania „Użyj wyobraźni”, kampania i akcja „Rowerem bezpiecznie do celu”, akcje: „Bezpieczny przejazd”, którą organizujemy z PKP, żeby wyeliminować zagrożenie powstające na przejazdach, „Wakacje bez promili”, „Taksówka z fotelikiem”, gdyż mamy problem ze skorzystaniem z tego środka komunikacji z małym dzieckiem z prostego powodu - w taksówkach nie ma fotelików. Na targach „Infrastruktura” w 2009 r. pokazaliśmy po raz pierwszy kompleksowe miejsce prezentacyjne. Zarówno Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, która również ma część BRD, jak i Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, resort infrastruktury odpowiedzialny za przygotowanie legislacji, pokazały pewną wspólnotę działań, wspólnotę celów. Zapewniam państwa, że w tym roku na targach „Infrastruktura” będziecie mieli co oglądać w zakresie BRD i będzie to, myślę, przedmiot dyskusji na lata, bo BRD to programy wieloletnie, to programy, które musimy konsekwentnie kontynuować. Są jeszcze: „Kodeks młodego rowerzysty”, mobilne miasteczka ruchu drogowego edukujące dzieci w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-168.18" who="#RadosławStępień">Jakie są korzyści z tych kampanii? O pierwszej mówiłem na początku - spadek liczby wypadków. To jest podstawowy miernik, z którego będziemy wszyscy rozliczani. Wzrost świadomości społecznej, to, że bardziej pilnujemy, gdzie bawią się nasze dzieci, czy wychodzą z przypiętym do tornistra odblaskiem, czy jeśli wychodzą na rower, są w stanie powiedzieć nam, gdzie będą jeździć. Chociażby to, żeby nie używać samochodu wtedy, kiedy nie jesteśmy pewni, czy jesteśmy w takiej kondycji i stanie, żeby móc go używać. Nie myślę tu tylko o alkoholu, ale również o szerokiej gamie leków, które są stosowane, a bardzo często jest to kwestia tego, że nie powinniśmy wsiadać do samochodu przemęczeni, po zbyt intensywnym okresie pracy.</u>
          <u xml:id="u-168.19" who="#RadosławStępień">Wreszcie aktywizacja samorządów, bo one ze swoją aktywnością i z niewielkimi co prawda funduszami w zakresie BRD summa summarum w skali kraju tworzą z nami naprawdę dużą, bardzo silną i zwartą sieć. Współpraca z NGOs. Chcemy zaprosić organizacje pozarządowe do współpracy w ramach struktury krajowej rady bezpieczeństwa i w ramach rad wojewódzkich. Chcemy, żeby byli z nami, żeby w tym uczestniczyli i żebyśmy te działania z nimi skoordynowali. Niewymierne i niewyobrażalnie duże jest znaczenie takiego entuzjazmu dla wszystkich działań BRD w skali całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-168.20" who="#RadosławStępień">Rekomendacje na rok 2010: dalsza realizacja kampanii społecznych, ich zintensyfikowanie i pojawienie się tego, co w podręcznikach do promocji nazywa się constansem promocyjnym, czyli motywów przewodnich. Nawet na swoich notatkach używam czarno-żółtego paska z napisem: włącz myślenie, który oznacza miejsca wypadku, miejsca zagrożone. Dlaczego? Zatrzymaj się przed takim paskiem, nie dopuść do tego, aby musiał zostać użyty. Ten pasek będzie leitmotivem wielu kampanii, które w tym roku państwo zobaczycie.</u>
          <u xml:id="u-168.21" who="#RadosławStępień">Edukacja dzieci w zakresie BRD - podjęliśmy starania i prace. Będziemy kołatać i apelować, aby wychowanie komunikacyjne wróciło do szkół, aby dziecko, kończąc szkołę podstawową, jeśli chodzi o podstawowe zasady i odruchy, co jest równie ważne na drodze, było przygotowane. Przygotowujemy nasze dzieci do dziesiątek różnych czynności, uczymy je w szkołach wielu różnych, bardzo potrzebnych rzeczy, ale trzeba pamiętać o tym, że każde z nich każdego dnia znajduje się w sytuacji uczestnika ruchu drogowego. Naszym zdaniem jest to kierunek, w którym powinniśmy pójść - aby dziecko było jak najlepiej przygotowane do bycia uczestnikiem ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-168.22" who="#RadosławStępień">Nowa platforma internetowa - przygotowujemy w tej chwili całkowitą zmianę platformy internetowej Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego tak, żeby grupowała wszystkie informacje i cały aktualny stan prawny. Chcemy, aby w każdej chwili każdy, kto tego potrzebuje, mógł tam sięgnąć i znaleźć informacje - od policjanta, który się tym zajmuje, sędziego, który musi rozstrzygnąć, do laika, który chciałby wiedzieć, według jakich przepisów jeździ. Chcemy też, żeby na tej stronie znalazło się to, co jest miękkie w promocji - filmy z zakresu BRD, gry dla dzieci i łatwo przyswajalne materiały. Zmienimy język mówienia o BRD, zaczniemy mówić do młodych ludzi ich językiem - wcale nie musi być to język wywołujący jakiekolwiek zdziwienie czy zażenowanie.</u>
          <u xml:id="u-168.23" who="#RadosławStępień">Materiały odblaskowe - tu chciałbym może troszkę zdementować pewną kwestię. Wiele się dyskutowało o kamizelkach i o innych rzeczach. Chcielibyśmy rozpocząć i jak najszybciej zakończyć prace analityczne i być może przygotować wnioski legislacyjne w zakresie obecności materiału odblaskowego tam, gdzie jest on najbardziej potrzebny. Chcemy zastanowić się, czy nie zmienić oznakowania roweru, czy nie wprowadzić obowiązkowych elementów na ubraniu. Czy musi to być kamizelka? Nie. Dlaczego? Dlatego że każdy, kto jest rowerzystą, wie, jak się porusza, wie, jakim jest to też problemem. Czy jest to egzekwowalne? Trudno powiedzieć. Może tak egzekwowalne, jak egzekwowalne jest oświetlenie roweru od dwudziestu paru lat? Będziemy myśleć o tych rozwiązaniach, które są najprostsze do wprowadzenia, najtańsze i najbardziej egzekwowalne. Będziemy to robić również w ten sposób, że podejmiemy wielką akcję rozdawania najprostszych, najtańszych materiałów odblaskowych, szczególnie w tych rejonach, w których one są potrzebne, po to, aby powstał nawyk posiadania i stosowania tych rzeczy. Te kilka złotych wydane na opaskę odblaskową czy znak odblaskowy w wypadku finansów publicznych, państwa i społeczeństwa może zwrócić się wielokrotnie.</u>
          <u xml:id="u-168.24" who="#RadosławStępień">Zmiana systemu szkolenia kierowców - kierowcy muszą być bardzo dobrze wyszkoleni, muszą podnosić swoje kwalifikacje. Kierowca jest kimś, kto dostaje do ręki bardzo niebezpieczne narzędzie. Inni uczestnicy ruchu drogowego muszą być pewni, że państwo, wydając kierowcy certyfikat poruszania się po drodze tym niebezpiecznym narzędziem, zrobiło wszystko, aby zabezpieczyć jego i pozostałych uczestników ruchu.</u>
          <u xml:id="u-168.25" who="#RadosławStępień">System automatycznego nadzoru ruchu drogowego. Czasami czuję tę podwójną rolę, czuję, jak będę wracał moją ulubioną drogą - tą którą się bardzo często poruszam, czyli z Warszawy w kierunku Wrocławia, Łodzi. Wiem, ile stoi tam tych urządzeń. Wiem...</u>
          <u xml:id="u-168.26" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nieczynne.)</u>
          <u xml:id="u-168.27" who="#RadosławStępień">...jak to irytuje kierowców.</u>
          <u xml:id="u-168.28" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Tylko dwa są czynne.)</u>
          <u xml:id="u-168.29" who="#RadosławStępień">Być może pan poseł wie to dokładnie, bo ci, z którymi jechałem wczoraj, w jednym rządku, jak jeden mąż zwalniali przed tymi urządzeniami. I jeżeli jest wiele tych znaków, to kierowcy dalej nie przyspieszają, bo wiedzą, że to skokowe przyspieszenie nie ma sensu.</u>
          <u xml:id="u-168.30" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nie mają CB.)</u>
          <u xml:id="u-168.31" who="#RadosławStępień">Oczywiście, można powiedzieć, że nie mają CB. Prędzej czy później te skrzynki się zapełnią i wtedy CB nie pomoże. I być może ten spowolniony ruch uratuje następnych parę istnień ludzkich.</u>
          <u xml:id="u-168.32" who="#RadosławStępień">Następna sprawa - rozwój współpracy wszystkich zaangażowanych sektorów, patroni medialni. Media włączają się e te sprawy coraz częściej. Chciałbym podkreślić jedną kwestię. Otóż w Krajowej Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego rzeczywiście widać, że współpraca resortu infrastruktury, resortu ministra spraw wewnętrznych i pozostałych organizacji zaczyna zmierzać w tym samym kierunku. Coraz częściej są uzgadniane stanowiska i coraz częściej są koordynowane działania.</u>
          <u xml:id="u-168.33" who="#RadosławStępień">Kolejna kwestia - stworzenie „Krajowego programu bezpieczeństwa ruchu drogowego” na lata 2011–2020. Wierzymy w to, że taka strategia poprawy BRD jak rządowy plan budowy dróg, o który możemy się spierać, ale który będziemy kontynuować, przyniesie efekt tylko wtedy, jeżeli będzie konsekwentnie kontynuowana. To jest to, co zapewnia komplet działań, bo tam, gdzie jest twarda infrastruktura drogowa, działa to trochę jak hardware w komputerze. Aby ten komputer zadziałał w pełni, musi być też software. I tym softwarem są bezpieczeństwo ruchu drogowego i przepisy bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-168.34" who="#RadosławStępień">Wreszcie trzeba powiedzieć o tym, co ogłosiło Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych na lata 2011–2020: dekadzie działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego. ONZ, mając wizję i dane z wielu krajów, wielu kultur, wielu miejsc, samo zwróciło uwagę na jedną kwestię, mianowicie na to, że dziś ruch drogowy, samochód, nadmierna prędkość i brak bezpieczeństwa ruchu drogowego są największymi zabójcami na świecie. W skali roku liczba osób rannych w wypadkach samochodowych sięga 50 mln. To tak, jakbyśmy sobie wyobrazili, że gdzieś na świecie co roku powstaje kraj jeszcze większy od Polski, jeżeli chodzi o populację, w którym wszyscy są ranni w wypadkach drogowych. Taka jest obecnie skala tego zjawiska na świecie.</u>
          <u xml:id="u-168.35" who="#RadosławStępień">Kończąc przedstawianie sprawozdania, chciałbym zwrócić uwagę na dwie sprawy. Po pierwsze, zrobimy wszystko, co w naszej mocy - mam głębokie przekonanie, że przy wsparciu pań i panów posłów, z którymi miałem przyjemność spotkać się w komisjach podczas dyskusji na temat legislacji i tego, co możemy zrobić; i sądzę, że będzie to wsparcie apolityczne, bo to jest w interesie nas wszystkich, jak również na bardzo długi czas - zrobimy absolutnie wszystko, żeby tę tendencję utrzymać i żeby ten spadek z roku na rok był większy.</u>
          <u xml:id="u-168.36" who="#RadosławStępień">Po drugie, chciałbym zaapelować do wszystkich państwa, w szczególności do tych, którzy będą uczestniczyć w pracach różnych komisji, abyście państwo nie patrzyli na nasze propozycje dotyczące budżetu, wydatków na bezpieczeństwo ruchu drogowego tylko w kategoriach wydatków. Pomyślcie o tym, że jest to jedna z najlepszych publicznych inwestycji finansowych, jakich można z naszych pieniędzy dokonać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#EwaKierzkowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Żmijana w celu przedstawienia stanowiska komisji zawartego w druku nr 3098.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#StanisławŻmijan">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#StanisławŻmijan">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu sejmowej Komisji Infrastruktury mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z prac komisji nad rządowym raportem dotyczącym stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego, działań realizowanych w tym zakresie w 2009 r. oraz rekomendacji na rok 2010. Dokument przedłożony Wysokiej Izbie do oceny (druk nr 3075) Komisja Infrastruktury rozpatrzyła na posiedzeniu w dniu 8 czerwca 2010 r. i po wnikliwej dyskusji wydała pozytywną opinię. Przedłożony Wysokiej Izbie dokument składa się z trzech części: część pierwsza zawiera syntezę stanu bezpieczeństwa na polskich drogach w 2009 r., w części drugiej zawarte są działania podejmowane na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego przez administrację rządową szczebla centralnego oraz inne podmioty i organizacje społeczne, natomiast część trzecia zawiera działania podejmowane przez poszczególne województwa, bowiem sieć dróg w Polsce to drogi krajowe i samorządowe. Drogi samorządowe to drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne. Przy czym drogi krajowe, dla których zarządcą jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, tworzą sieć o długości niewiele ponad 18 tys. km, natomiast drogi samorządowe, dla których zarządcami są marszałkowie, starostowie, prezydenci, burmistrzowie i wójtowie, tworzą sieć o długości ponad 340 tys. km.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#StanisławŻmijan">Warto w tym miejscu podkreślić, że w bieżącym roku dzięki nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym uregulowaliśmy problem oznakowania dróg wewnętrznych, który nie jest bez znaczenia w kontekście bezpieczeństwa ruchu w osiedlach mieszkaniowych, na drogach dojazdowych do dworców kolejowych i autobusowych, do pętli trolejbusowych i tramwajowych, a także na drogach dojazdowych do pól, łąk i lasów.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#StanisławŻmijan">Panie i panowie posłowie, bezpieczeństwo ruchu drogowego to problem społeczny i ekonomiczny. Codziennie w systemie transportowym świata ginie ponad 3000 osób, w tym 95% na drogach. Łącznie liczba śmiertelnych ofiar przekroczyła już 1300 tys. osób rocznie, i ciągle rośnie. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że wypadki w transporcie znajdują się na 9. miejscu na liście przyczyn zgonów z powodów zewnętrznych, a prognozy na 2020 r. przewidują miejsce 3. w tym zakresie. W krajach Unii Europejskiej wypadki w transporcie, głównie drogowym, są obecnie pierwszą przyczyną zgonów z powodów zewnętrznych ludzi w wieku do 45 lat, a łączne straty materialne szacuje się na ponad 200 mln euro rocznie. Wypadki w transporcie powodują również ogromne straty moralne społeczeństwa, które są wynikiem destrukcyjnego oddziaływania skutków wypadków na jakość życia ofiar i ich rodzin. Około 20% rannych w wypadkach drogowych pozostaje inwalidami na całe życie. Ból i cierpienie ofiar i ich najbliższych powodują, że zwykła egzystencja osób w następstwie wypadków zamienia się niejednokrotnie w koszmar.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#StanisławŻmijan">Wysoka Izbo! Wypadki drogowe są wielkim obciążeniem dla budżetu państwa i tragedią jego obywateli. Jednakże nie są one nieuniknione. Nie powinny być traktowane jako nieuchronny wynik rozwoju motoryzacji, lecz jako skutek braku odpowiednich działań prewencyjnych. Świadczą o tym wskaźniki bezpieczeństwa ruchu drogowego w państwach Europy Zachodniej i Skandynawii. Przypomnę, że na 100 wypadków drogowych na polskich drogach ginie 10–15 osób, w Niemczech jest to 1–5 osób, w Szwecji - 1–3 osób. Wzorem tych krajów problematyce stanu bezpieczeństwa na drogach musimy nadawać odpowiednią rangę. Kraje, o których mowa, podjęły zdecydowane wysiłki na rzecz poprawy bezpieczeństwa na swoich drogach jeszcze w latach 70. ubiegłego stulecia - uwieńczone sukcesem. Obecnie realizowana jest w tych krajach strategia z opcją zero, czyli całkowitej eliminacji ofiar śmiertelnych.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#StanisławŻmijan">Strategię tę realizują z myślą przewodnią zawartą w słowach, których autorami byli Szwedzi: „Jest kwestią niewyobrażalną, by we współczesnym humanitarnym społeczeństwie człowiek, który popełnił niezamierzony błąd w ruchu drogowym, był karany wyrokiem śmierci z jego natychmiastowym wykonaniem”.</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#StanisławŻmijan">Wysoki Sejmie, Polska w następstwie wypadków drogowych traci rocznie ok. 30 mld zł, co stanowi ponad 2% produktu krajowego brutto. Liczba ofiar śmiertelnych jest wciąż bardzo wysoka, aczkolwiek w 2009 r. nastąpiła znaczna poprawa, o szczegółach z tym związanych mówił pan minister Stępień. Odnotowaliśmy 10-procentowy spadek liczby wypadków, możemy mówić też o znaczącym spadku liczby ofiar śmiertelnych, a także rannych. W 2009 r. przekroczyliśmy wreszcie niemożliwą do pokonania w ostatnich latach liczbę ofiar poniżej 5 tys. rocznie. Nie ulega wątpliwości, że są to efekty wręcz narodowej batalii na rzecz poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach.</u>
          <u xml:id="u-170.7" who="#StanisławŻmijan">Walkę o systemowe podejście do bezpieczeństwa transportu rozpoczęliśmy 10 lat temu projektem pod nazwą „Zintegrowany program poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego Gambit 96”. Od tego czasu specjaliści od Prawa o ruchu drogowym, policjanci, drogowcy, nauczyciele, psychologowie i naukowcy rozpoczęli współpracę w wielodyscyplinarnych zespołach, która trwa do dziś. Obecnie, po zakończeniu projektu Gambit 2005 stanowiącego ważną część „Narodowego programu zdrowia na lata 2007–2015” postawiliśmy sobie nowy cel - integrację badań bezpieczeństwa w różnych gałęziach transportu, w oparciu o dokument przyjęty przez Radę Ministrów pod nazwą „Polityka transportowa państwa na lata 2006–2025”.</u>
          <u xml:id="u-170.8" who="#StanisławŻmijan">Wysiłki podejmowane przez rząd w ostatnich latach, w szczególności poprzez realizację przyjętego „Krajowego programu bezpieczeństwa ruchu drogowego Gambit 2005”, a także działania resortu spraw wewnętrznych i administracji w zakresie organizacji i kontroli ruchu drogowego oraz resortu infrastruktury w zakresie podnoszenia standardów bezpieczeństwa poprzez budowę i przebudowę sieci dróg, a także zaangażowanie świata nauki, administracji drogowej, rządowej i samorządowej oraz coraz liczniejszych organizacji pozarządowych przynoszą pozytywne rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-170.9" who="#StanisławŻmijan">W pierwszej kolejności powinniśmy sobie jednak uświadomić, że za stan bezpieczeństwa ruchu drogowego odpowiada całe społeczeństwo, czyli my wszyscy będący użytkownikami dróg jako piesi, rowerzyści i zmotoryzowani. Tą świadomością powinniśmy być inspirowani, po pierwsze, do odpowiedniego zachowania jako użytkownicy dróg, a po drugie, do działania na rzecz dalszej poprawy bezpieczeństwa na drogach. Szczególna odpowiedzialność spoczywa na elitach politycznych, także na Wysokiej Izbie, w zakresie stanowionego prawa i wielkości środków finansowych przeznaczanych na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-170.10" who="#StanisławŻmijan">Przedłożony rządowy raport wskazuje, że wysoki wskaźnik ryzyka w ruchu drogowym wynika z trzech zasadniczych powodów. Po pierwsze, z niebezpiecznych zachowań użytkowników dróg, zarówno kierujących, jak i pieszych; po drugie, z niezadowalającego jeszcze w dalszym ciągu stanu technicznego dróg; po trzecie, z braków w systemie zarządzania ruchem drogowym. Niebezpieczne zachowania użytkowników to w pierwszej kolejności nadmierna prędkość, która była przyczyną ponad 30% wszystkich wypadków. W dalszym ciągu poważnym problemem jest kierowanie pojazdami pod wpływem alkoholu i środków odurzających. Nietrzeźwi kierowcy spowodowali w 2009 r. 8,5% wszystkich wypadków.</u>
          <u xml:id="u-170.11" who="#StanisławŻmijan">Sieć dróg publicznych w znaczącej części nie spełnia współczesnych standardów bezpieczeństwa adekwatnych do struktury ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-170.12" who="#StanisławŻmijan">Po 1989 r. natężenie ruchu intensywnie wzrastało, w szczególności ruchu ciężkiego na kierunkach tranzytowych, natomiast nie posiadaliśmy autostrad i dróg szybkiego ruchu wyposażonych w urządzenia zabezpieczające ruch w sposób komplementarny. Brak bezkolizyjnych skrzyżowań, barier energochłonnych. Ruch tranzytowy w dalszym ciągu przebiega przez wiele centrów miast i osiedli mieszkaniowych z powodu braku obwodnic miejscowości. Przejawialiśmy zdecydowanie za małą troskę o tzw. niechronionych użytkowników dróg, czyli pieszych i rowerzystów. Ciągi piesze i rowerowe należy oddzielać od ruchu pojazdów.</u>
          <u xml:id="u-170.13" who="#StanisławŻmijan">Realizacja dwóch wielkich programów infrastrukturalnych, a mianowicie „Programu budowy dróg krajowych na lata 2008–2012” oraz „Narodowego programu budowy dróg lokalnych”, a w szczególności programu budowy autostrad, zasadniczo poprawia standardy bezpieczeństwa na polskich drogach. W zakresie zarządzania ruchem drogowym godny podkreślenia jest realizowany przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad program „Drogi zaufania”. Dotyczy on w pierwszej kolejności drogi nr 8, następnie 8 głównych ciągów drogowych w kraju, wreszcie następnych 88. W wielu miejscowościach realizowane są przedsięwzięcia w zakresie organizacji ruchu drogowego mające na celu jego wyciszenie, w szczególności w pobliżu obiektów użyteczności publicznej, szkół i osiedli mieszkaniowych. Szczególnie cenne jest tu zaangażowanie samorządów terytorialnych. Mówił także o tym pan minister Stępień.</u>
          <u xml:id="u-170.14" who="#StanisławŻmijan">Panie i Panowie Posłowie! Ocena systemu bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce wskazuje, że funkcjonuje on coraz lepiej i działania przynoszą oczekiwane efekty. W tym miejscu godne podkreślenia są działania Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i rad wojewódzkich oraz realizacja „Krajowego programu bezpieczeństwa ruchu drogowego” i kilku programów wojewódzkich. Działania w zakresie kontroli i nadzoru nad ruchem drogowym, w tym pozytywne działania Policji i Inspekcji Transportu Drogowego, rozwój infrastruktury drogowej, budowa i przebudowa sieci dróg, budowa bezpiecznych skrzyżowań, budowa obwodnic, ograniczenie ruchu tranzytowego w małych miejscowościach, ochrona pieszych i rowerzystów, wyciszanie ruchu przy szkołach i obiektach użyteczności publicznej, osiągnięcia zespołów ratownictwa medycznego, a także działania w zakresie edukacji, praca z dziećmi i młodzieżą w szkołach, również w szkołach nauki jazdy i ośrodkach szkolenia kierowców, świadczą o politycznej woli dalszego konsekwentnego wdrażania programu poprawy bezpieczeństwa na naszych drogach i adekwatnym, co jest bardzo ważne, poziomie finansowania.</u>
          <u xml:id="u-170.15" who="#StanisławŻmijan">W szczególności ważna jest rekomendacja resortu infrastruktury na 2010 r. nowej filozofii podejścia do bezpieczeństwa ruchu drogowego, a w szczególności gospodarowania środkami finansowymi na poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. Chodzi o przenoszenie kosztów powstałych w następstwie wypadków drogowych na inwestowanie w bezpieczeństwo. Chciałoby się powiedzieć, że jakościowo jest to zasadnicza zmiana. Tak trzymać, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-170.16" who="#StanisławŻmijan">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu sejmowej Komisji Infrastruktury wnoszę o przyjęcie raportu pt. „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, działania realizowane w tym zakresie w 2009 r. oraz rekomendacje na 2010 r.”, a wszystkim użytkownikom dróg, zmotoryzowanym i pieszym, życzę, aby zawsze bezpiecznie i na czas docierali do celu. Dziękuję, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#EwaKierzkowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#EwaKierzkowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#EwaKierzkowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Krupę w imieniu klubu Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JacekKrupa">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w sprawie dokumentu „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, działania realizowane w tym zakresie w 2009 r. oraz rekomendacje na 2010 r.”, zawartego w druku nr 3075.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#JacekKrupa">Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że bardzo wysoko oceniamy wartość przedłożonego Sejmowi dokumentu, głównie w zakresie danych analitycznych i statystycznych oraz przedstawionej diagnozy i kierunków działań, jakie powinny być podejmowane w celu podniesienia bezpieczeństwa użytkowników polskich dróg. Z lektury tego sprawozdania wynika, że Polska w dalszym ciągu należy do krajów, w których ryzyko użytkowania dróg zarówno przez zmotoryzowanych, jak i pieszych należy do największych. Jednak po raz pierwszy od 2007 r. możemy z satysfakcją zauważyć, że działania podejmowane przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej, przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, jej wojewódzkie odpowiedniki oraz liczną grupę innych instytucji publicznych i pozarządowych zaczynają przynosić pozytywne efekty, których przejawem jest zmniejszenie liczby wypadków drogowych na naszych drogach o 4869. To o 9,9% mniej niż w 2008 r. Przypomnę, że za wypadek drogowy uznajemy takie zdarzenie na drodze, w wyniku którego przynajmniej część jego uczestników odnosi rany. Zresztą również i w statystyce rannych obserwujemy po raz pierwszy od kilku lat zmniejszenie ich liczby o 6069, co daje spadek o 9,8%.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#JacekKrupa">Do największych tragedii na drodze dochodzi wtedy, gdy w wyniku wypadków giną ludzie. Jest to tragedia ofiar, a może przede wszystkim tragedia rodzin tych, którzy nie przeżyli wypadku. W 2009 r. nie przeżyły wypadku drogowego 4572 osoby. To bardzo dużo. Zresztą każda liczba byłaby zbyt duża. Wiemy, że ludzie na drogach ginęli i będą ginąć. Taki jest efekt rozwoju cywilizacyjnego i przyjętego przez nas sposobu na mobilność ludzi i towarów. Wszyscy pragniemy, aby ofiar było mniej, i z zadowoleniem stwierdzamy, że zarówno w roku 2008, jak i w roku 2009 liczba ofiar śmiertelnych uległa zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego. O ile w 2008 r. ofiar było mniej o 146 niż w 2007 r., to w 2009 r. w stosunku do roku 2008 było ich mniej już o 865. Oznacza to zmniejszenie liczby zabitych o 15,9%. To znakomity trend i gdyby udało się go przynajmniej utrzymać w latach następnych, to cel określony w „Krajowym programie bezpieczeństwa ruchu drogowego Gambit 2005”, który zakładał obniżenie liczby ofiar śmiertelnych do poziomu 4 tys. osób rocznie, mógłby zostać osiągnięty w 2010 r. Oznaczałoby to zrównanie się Polski, jeżeli chodzi o wielkość wskaźników określających poziom śmiertelności na drogach w stosunku do danych demograficznych, do poziomu europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#JacekKrupa">Wysoka Izbo! Dane statystyczne z lat poprzednich wymagają jednak, moim zdaniem, pogłębionej analizy pod kątem ustalenia powodów - i znalezienia na nie antidotum - zbyt wysokiej śmiertelności uczestników wypadków w stosunku do liczby wypadków. W 2008 r. przeciętnie w 100 wypadkach drogowych było średnio 11,1 ofiar śmiertelnych. W 2009 r. ten wskaźnik był trochę mniejszy, wynosił 10,3%. Biorąc jednak pod uwagę, że zależy on w części od zmiennej losowej, jaką jest liczba osób podróżujących pojazdem, możemy przyjąć, moim zdaniem, że pozostaje on od lat na niezmienionym poziomie. Przypomnę, że w większości krajów europejskich na 100 wypadków przypada od 7 do 9 osób, które wypadku nie przeżyły. Pomimo że Polacy jeżdżą coraz bardziej nowoczesnymi samochodami, w których poziom bezpieczeństwa biernego i czynnego jest dużo wyższy niż jeszcze kilka lat temu, pomimo coraz lepszych i bezpieczniejszych dróg, pomimo spowolnienia ruchu na skutek lawinowego wzrostu liczby pojazdów, tragiczność wypadków, rozumiana jako odsetek ofiar śmiertelnych, nie ulega istotnej poprawie. Analizując przedłożone sprawozdanie, dochodzę do wniosku, że podstawową przyczyną tak tragicznego wskaźnika jest przede wszystkim przekraczanie przez kierowców dozwolonej prędkości. Przyczyną 31% wszystkich wypadków, to jest 10 934, było niedostosowanie prędkości do warunków ruchu. W wypadkach zginęło 1438 osób, co stanowi 46% śmiertelnych ofiar wypadków spowodowanych przez kierowców i prawie 1/3 wszystkich śmiertelnych ofiar na drogach.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#JacekKrupa">Musimy jak najszybciej wyposażyć Policję i inne służby nadzorujące ruch drogowy w instrumenty prawne i techniczne wymuszające na kierowcach ograniczenie prędkości do tej, którą dyktują przepisy i warunki panujące na drodze. Jesteśmy jedynym krajem w Europie, w którym kierowca zachowujący na drodze bezpieczną prędkość jest często przedmiotem kpin czy szykan ze strony innych kierowców. To się musi zmienić. Jeżeli nie pomagają programy edukacyjne i szkoleniowe, to jedyną drogą musi tu być restrykcyjne prawo, muszą być wysokie i nieuchronne kary za przekraczanie prędkości. Chodzi tu przecież o tysiące rannych i ofiary śmiertelne.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#JacekKrupa">W tym kontekście należy żałować, że uchwalona przez parlament dwa lata temu ustawa wprowadzająca dużo bardziej restrykcyjne i nieuchronne kary za przekraczanie dozwolonej prędkości, wprowadzająca centrum zarządzania ruchem drogowym z nowoczesną siecią mobilnych i stacjonarnych mierników prędkości, została zaskarżona przez prezydenta i odrzucona przez Trybunał Konstytucyjny. Zapisy tej ustawy mogły uratować życie tysiącom Polaków.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#JacekKrupa">Mamy nadzieję, że procedowana aktualnie w Sejmie nowa ustawa regulująca te kwestie znajdzie poparcie wszystkich klubów w imię wyższego celu, jakim jest ludzkie życie. Mamy również nadzieję, że zostanie szybko uchwalona, podpisana przez prezydenta i wdrożona.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#JacekKrupa">Wysoka Izbo! Nie będę prezentował tu danych statystycznych, opisywał działań podejmowanych przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, resort infrastruktury oraz resort administracji i spraw wewnętrznych, nie będę mówił o tym, jakie działania proponujemy na przyszłość. Jest to w sposób wystarczający i kompletny opisane w druku nr 3075, zresztą mówił o tym już pan minister i poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#JacekKrupa">Doceniamy skalę i szeroki wachlarz prac resortu infrastruktury i Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Apelujemy o jeszcze bardziej wzmożone wysiłki na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce i oczekujemy z nadzieją na potwierdzenie w 2010 r. pozytywnych trendów, jakie zarysowały się w latach poprzednich, a przede wszystkim w roku 2009. Jeżeli tak się stanie, zmniejszy się dla Polaków ryzyko podróży samochodem, a kierowcy, pasażerowie, piesi i rowerzyści będą mogli czuć się bardziej bezpiecznie.</u>
          <u xml:id="u-172.9" who="#JacekKrupa">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej opowiada się za przyjęciem przez Wysoką Izbę sprawozdania zawartego w dokumencie „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, działania realizowane w tym zakresie w 2009 r. oraz rekomendacje na 2010 r.” (druk nr 3075). Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#EwaKierzkowska">Stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość przedstawi pan poseł Bartłomiej Dorywalski.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość przedstawić nasze stanowisko wobec rządowego dokumentu „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, działania realizowane w 2009 r. oraz rekomendacje na 2010 r.” (druk nr 3075). W sprawozdaniu na pierwszy plan wysuwają się dane statystyczne obwieszczające spadek liczby osób rannych w wyniku wypadku oraz ofiar śmiertelnych. Przede wszystkim jednak należy podkreślić, że mamy do czynienia z życiem i zdrowiem drugiego człowieka. Statystyka przedstawia się następująco: 44 185 wypadków, 4572 ofiary śmiertelne oraz 56 028 rannych. Czy to mało, skoro co roku znika z powierzchni Polski małe miasteczko, zaś liczba rannych odpowiada liczbie mieszkańców niejednego powiatu? Czy rząd dostrzega ten problem, a może próbuje uznać to za standard?</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#BartłomiejDorywalski">Z całą stanowczością należy podkreślić, iż wyniki Polski w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego nadal należą do jednych z gorszych w Unii Europejskiej. Postępy Polski w zakresie zmniejszania liczby wypadków śmiertelnych, odpowiednio w latach 2010–2013, wykażą znaczne różnice między prognozami a stanem faktycznym. Według Patricio Marqueza, głównego specjalisty do spraw zdrowia publicznego Banku Światowego, aby osiągnąć założone cele, Polska musi zmniejszyć liczbę wypadków śmiertelnych o 50% w stosunku do obecnego poziomu. Czy rząd jest w stanie to osiągnąć?</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#BartłomiejDorywalski">Na liczbę i skutki wypadków drogowych mają wpływ trzy czynniki: człowiek, pojazd i stan nawierzchni dróg. W sprawozdaniu zostało zawarte stwierdzenie, że zły stan techniczny pojazdów, podobnie jak dróg, jest przyczyną bardzo niewielkiej liczby wypadków, stanowi poniżej 1% ogółu. Czy nie zachodzi tutaj marginalizacja stanu technicznego nawierzchni dróg jako przyczyny wypadków? Dlaczego rząd stara się ignorować zły stan nawierzchni?</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#BartłomiejDorywalski">Najwięcej wypadków śmiertelnych w 2009 r. odnotowano w województwach mazowieckim i śląskim, najmniej w opolskim i lubuskim. Czym był spowodowany właśnie taki podział terytorialny zdarzeń na drogach? Czy nie miał on związku z gęstością zaludnienia w poszczególnych województwach? A może ze stanem jakości dróg lub pracą terenowych oddziałów Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad?</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#BartłomiejDorywalski">W Polsce w 100 wypadkach ginie ok. 10 osób, w Niemczech - 2 osoby. I tak pomimo spadku w stosunku do 2008 r. wydarzyły się 4144 wypadki ze skutkiem śmiertelnym. Czy wobec takiego porównania rząd uznaje, że nic się nie stało? W 2009 r. odnotowano 12 834 wypadki z udziałem osób pieszych, zaś rowerzyści uczestniczyli w 4513 wypadkach drogowych, w których zginęło 389 osób. W związku z tym należy podnieść kwestię braku ścieżek rowerowych, czego efektem jest sytuacja, że w co piątym wypadku na terenach zabudowanych z udziałem rowerzysty była ofiara śmiertelna. W ramach działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w roku 2009 zrealizowano w zakresie rzeczowym między innymi chodniki i ścieżki rowerowe - ponad 28,3 km oraz wybudowano kładki dla pieszych - sztuk dwie.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#BartłomiejDorywalski">Bardzo ważny jest podział środków na bieżące utrzymanie dróg, a także zachowanie należytego stanu technicznego urządzeń zabezpieczających ruch na drogach. Dane na ten temat są niepokojące. Niestety, zmniejszenie środków finansowych na bieżące utrzymanie dróg odbije się na stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Jesteśmy w czołówce Europy pod względem liczby znaków drogowych, należy jednak zadać pytanie, czy służy to poprawie bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#BartłomiejDorywalski">Sprawozdanie zawiera informacje z zakresu budowy infrastruktury drogowej. Liczby mówią same za siebie, a brak porównania statystycznego do istniejącej sieci dróg oraz wyznaczenia podstawowych potrzeb w tej materii, zdaniem klubu Prawo i Sprawiedliwość, czyni to zestawienie nieodzwierciedlającym rzeczywistej sytuacji w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-174.7" who="#BartłomiejDorywalski">W celu poprawy bezpieczeństwa na drogach realizowane są liczne programy, w końcu lepiej zapobiegać niż leczyć. W latach 2007–2008 na projekty o charakterze prewencyjno-profilaktycznym w obszarze bezpieczeństwa w ruchu drogowym przekazano łącznie ponad 1200 tys. zł, natomiast w 2009 r. wytypowano do dofinansowania dwa projekty na sumę 258 988 zł, a więc prawie pięciokrotnie mniej. Dlaczego rząd bagatelizuje problem bezpieczeństwa? Były również konkursy, na przykład „Budujemy miasteczka ruchu drogowego”, ale prawda jest taka, że bez inicjatywy samorządów terytorialnych nie powstałoby wiele takich miasteczek. Dobitnym przykładem jest tutaj Włoszczowa, w której uczniowie ZPO nr 1 zdobyli w bieżącym roku wicemistrzostwo kraju w turnieju bezpieczeństwa ruchu drogowego, a miasteczko zostało zrealizowane ze środków gminy i powiatu.</u>
          <u xml:id="u-174.8" who="#BartłomiejDorywalski">Jesteśmy szczególnym krajem. Wciąż rosną wskaźniki statystyczne - te, które powinny rosnąć, dotyczące modernizacji i budowy dróg. Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego stale się poprawia. Żeby się tylko nie okazało, że w kategoriach kolorów nie jesteśmy zieloną wyspą, tylko czarnym punktem na samochodowej mapie Europy.</u>
          <u xml:id="u-174.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-174.10" who="#BartłomiejDorywalski"> W związku z powyższym klub Prawo i Sprawiedliwość oczekuje od rządu zintensyfikowania działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Dziękuję bardzo. </u>
          <u xml:id="u-174.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#EwaKierzkowska">W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł Zbigniew Matuszczak.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#ZbigniewMatuszczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Lewica mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowej informacji na temat stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego, działań realizowanych w tym zakresie w 2009 r. oraz rekomendacji na rok 2010 wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#ZbigniewMatuszczak">Przedłożone sprawozdanie przygotowane przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w sposób rzeczywisty przedstawia obraz stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce. Prezentowany w sprawozdaniu stan budzi mieszane uczucia. Z jednej strony pozytywnym zjawiskiem jest odnotowany w 2009 r. spadek ogólnej liczby wypadków o prawie 10%, znacząco mniej ofiar śmiertelnych, rannych, a także spadek o ponad 16% liczby wypadków drogowych z udziałem osób nietrzeźwych. Jeżeli taka tendencja utrzyma się także w roku bieżącym, będzie to dowodem rzeczywistej poprawy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce. Niezależnie jednak od wszelkich działań podejmowanych dotychczas w tej dziedzinie zarówno przez rząd, jak i przez organizacje pozarządowe liczba wypadków drogowych na poziomie blisko 45 tys. rocznie i liczba ofiar śmiertelnych wynosząca 4572 powinny budzić poważne zaniepokojenie. Oznacza to bowiem, że statystycznie codziennie dochodzi w Polsce do 123 wypadków drogowych, w których ginie 12 osób, zaś 153 osoby zostają ranne.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#ZbigniewMatuszczak">W tym stanie rzeczy zasadny jest pogląd, że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego pozostaje piętą achillesową polskiej gospodarki i polskiej drogi do nowoczesności, a jednocześnie wymownym odzwierciedleniem zarówno dystansu dzielącego nas od krajów wysoko rozwiniętych, jak i obrazem zapóźnień technicznych i cywilizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#ZbigniewMatuszczak">Warto uświadomić sobie, że liczba ofiar śmiertelnych na polskich drogach w minionych trzech latach odpowiada zagładzie miasta liczącego prawie 16 tys. mieszkańców. Mówiąc obrazowo, co roku przybywa nam jeden duży cmentarz ofiar wypadków drogowych. A przecież poza ludzkimi dramatami i nieszczęściami niemożliwymi do przeliczenia na pieniądze w tych liczbach mieszczą się także ogromne wydatki na pokrycie strat materialnych i kosztów leczenia oraz wypłaty odszkodowań za cierpienie ludzkie i bezpowrotnie zniszczone mienie.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#ZbigniewMatuszczak">Wielkość tych wydatków powiększają kwoty rent inwalidzkich dla ofiar wypadków drogowych dotkniętych w ich wyniku trwałym kalectwem. Ogólny koszt wypadków drogowych ma przy tym tendencję wzrastającą, co wynika m.in. ze wzrostu wartości uszkodzonych pojazdów i wzrostu kosztów leczenia.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#ZbigniewMatuszczak">Wśród licznych przyczyn niskiego poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce należy zwrócić uwagę na przyczyny główne, mające charakter fundamentalny. Pierwszą z nich jest ogromna i nadal rosnąca dysproporcja pomiędzy wielkością i stanem technicznym krajowej sieci drogowej a stale wzrastającą liczbą pojazdów mechanicznych, intensywnością ich eksploatacji i natężeniem ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#ZbigniewMatuszczak">Oprócz niezadowalającego tempa budowy dróg i zakresu remontów nawierzchni istniejącej sieci drogowej do zwiększenia zagrożenia w istotny sposób przyczynia się niedorozwój innych form infrastruktury komunikacyjnej. Dalece niewystarczająco wykorzystywane są możliwości przewozowe PKP, w tym możliwość odciążenia dróg przez kolejowy transport kontenerów. Polskie drogi są w znacznej mierze rozjeżdżone przez tiry, co oprócz przyspieszonego niszczenia nawierzchni stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego i środowiska naturalnego.</u>
          <u xml:id="u-176.7" who="#ZbigniewMatuszczak">Niedorozwój kolejowej komunikacji pasażerskiej, jak również transportu publicznego powoduje nadmierny wzrost obciążenia sieci drogowej w związku ze wzrostem liczby środków transportu indywidualnego, zaś eksploatowane z powodu konieczności ekonomicznej stare pojazdy w kiepskim stanie technicznym stwarzają dodatkowe zagrożenie. Wobec braku alternatywy w postaci transportu publicznego dla wielu osób posiadanie takiego pojazdu jest warunkiem zdobycia jakiejkolwiek pracy poza rodzinną miejscowością.</u>
          <u xml:id="u-176.8" who="#ZbigniewMatuszczak">Drugim powodem niebezpieczeństwa jest zatem niedocenienie transportu kolejowego i wszelkich innych form transportu publicznego, które mogą i powinny przyczynić się zarówno do usprawnienia przewozów towarowych i osobowych, jak też do zmniejszenia stopnia zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-176.9" who="#ZbigniewMatuszczak">Wreszcie trzecią wstydliwą i trudną do pokonania barierą jest zapóźnienie cywilizacyjne przejawiające się w bardzo wysokiej liczbie przypadków prowadzenia pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości i dość powszechnej tolerancji społecznej dla takich zachowań. Niezależnie bowiem od spadku liczby wypadków z udziałem osób nietrzeźwych w każdy weekend, szczególnie zaś w dni świąteczne, Policja zatrzymuje kilkuset nietrzeźwych kierowców, potencjalnych sprawców wypadków.</u>
          <u xml:id="u-176.10" who="#ZbigniewMatuszczak">Wysoka Izbo! O poziomie kultury technicznej świadczy liczba codziennie wymierzanych mandatów i zatrzymywanych dowodów rejestracyjnych pojazdów, które nie powinny być dopuszczane do ruchu drogowego. Wielkość tego problemu dobitnie wykazują coroczne akcje policyjne, prowadzone przed sezonem wakacyjnym i wyjazdami na kolonie, w czasie których zatrzymuje się autobusy nienadające się do przewozu osób i stwarzające śmiertelne niebezpieczeństwo, częstokroć prowadzone przez nietrzeźwych kierowców. Warto także zwrócić uwagę, że statystyka wypadków odzwierciedla wyraźnie mniejszą gęstość i gorszy stan dróg we wschodnich częściach Polski, co wskazuje na konieczność większej dbałości o równomierny rozwój sieci komunikacyjnej kraju. Powszechnym problemem jest brak ścieżek rowerowych, bezpiecznych szlaków dla pieszych i wreszcie dróg dojazdowych dla ciężkiego sprzętu rolniczego. Szczególnie trudna sytuacja występuje na terenach wiejskich, gdzie istnieje wiele zaniedbanych, często nieukończonych dróg o zbyt cienkich warstwach utwardzonych, wobec czego każda ostra zima, jak chociażby ta w tym roku, powoduje, że powstają w nich nieprzejezdne wyrwy i koleiny. Nie można także przemilczeć faktu, że większość gmin jest zbyt uboga, aby zapewnić ze swoich środków remonty więcej niż kilku kilometrów dróg lokalnych. Ten problem wymaga pilnego i skutecznego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-176.11" who="#ZbigniewMatuszczak">Samorządy terytorialne są i powinny być ważnym partnerem w walce o bezpieczeństwo ruchu drogowego, jednak nie mogą być traktowane jak ubodzy krewni i liczyć wyłącznie na dobrą wolę państwa.</u>
          <u xml:id="u-176.12" who="#ZbigniewMatuszczak">Omawiane sprawozdanie i zawarte w nim, na ogół trafne, wnioski wskazują na ogrom pilnej pracy do wykonania w tej dziedzinie. Warto jednak pamiętać, że wszelkie specjalistyczne akcje i programy będą miały rację bytu tylko wtedy, gdy zostaną rozwiązane wskazane wyżej podstawowe problemy w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Bez dodatkowo odpowiednio rozbudowanej i należycie utrzymanej sieci drogowej, nowoczesnej organizacji ruchu drogowego, lepszego stanu technicznego pojazdów, zwalczania pijaństwa za kierownicą i wreszcie bez rozwiniętego transportu publicznego nie osiągniemy trwałej poprawy sytuacji w tak ważnej dla wszystkich obywateli naszego kraju dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-176.13" who="#ZbigniewMatuszczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Poselski Lewica będzie głosował za przyjęciem omawianego sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#EwaKierzkowska">Głos zabierze pan poseł Janusz Piechociński w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JanuszPiechociński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mówimy o jednej z najważniejszych debat. Dobrze się stało, że w wyniku interwencji sejmowej Komisji Infrastruktury odbywa się ona w odpowiednim czasie.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#JanuszPiechociński">Proszę zwrócić uwagę - 1,5% PKB strat. Jakież jest zainteresowanie? Rząd, politycy, wizytujący Sejm obywatele, dyżurni dziennikarze. Tu chodzi już nie tylko o wymiar dramatu, który widzimy codziennie na polskich drogach, ale o to, że nie potrafimy zakotwiczyć tej tematyki w centrum decyzji politycznych oraz społecznych, uwagi i debat. Jest to po prostu porażające. Może są potrzebne okrągłe stoły, które zastąpią incydentalne zainteresowanie tym, co się w tym obszarze dzieje. Przecież patrzymy na dramat, który odbywa się na drogach.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#JanuszPiechociński">Chciałbym zaapelować do rządu, do Prezydium Sejmu i do nas samych o to, aby przemyśleć, czy tego sprawozdania nie należałoby rozszerzyć o bezpieczeństwo w zakresie transportu, bowiem w naturalny sposób kwestie bezpieczeństwa na kolei i w lotnictwie umykają i nie są poruszane w tej debacie ani w takich raportach i sprawozdaniach. Oczywiście dotyczące tego wskazanie ustawowe jest bardzo czytelne, ale poszerzenie, szczególnie w zakresie tendencji unijnych, interdyscyplinarności, jest bardzo potrzebne, tak aby zapewnić realizację akcji dotyczącej bezpiecznego przejazdu kolejowego i stosownych działań w odniesieniu do transportu publicznego oraz metra, a także synchronizację i koordynację tych działań, również w obszarach nauki oraz działań społecznych. Tak więc przede wszystkim jest płaszczyzna polityczna, mimo iż w Polsce ciągle odbywa się ten dramat.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#JanuszPiechociński">Cieszymy się, że to sprawozdanie jest dużo lepsze niż poprzednie i że ta tendencja się utrzymuje, ale - uwaga - niebezpieczeństwo drogowe przenosi się na drogi samorządowe. Ciągle pojawiają się w różnych obszarach nowe grupy szczególnie wrażliwych użytkowników. Wraz z rozwojem techniki i technologii powstają nowe zagrożenia. To oznacza ciągłą gonitwę. Będziemy sobie stawiać coraz ważniejsze polityczne, gospodarcze i społeczne wyzwania w tym zakresie. Popatrzmy na to, co można zrobić w kręgu polityki. Przede wszystkim klub PSL konsekwentnie wnosi, aby patronem, koordynatorem, swoistym mentorem i rzecznikiem tych spraw stał się prezydent Rzeczypospolitej. Apelujemy więc do kandydatów, którzy znaleźli się w drugiej turze, aby wtedy, kiedy rozstrzygniemy wybory w demokratycznym starciu, wzięli na siebie koordynację i propagowanie działań społecznych, instytucjonalnych i politycznych, które trzeba prowadzić.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#JanuszPiechociński">Proszę państwa, chciałbym zwrócić uwagę na jedno. Za bezpieczeństwo na drogach, tak jak za każde bezpieczeństwo, nie odpowiada rząd, nie odpowiada parlament, nie odpowiada generalna dyrekcja, nie odpowiada policja drogowa ani Inspekcja Transportu Drogowego, odpowiadamy za to my wszyscy, każdy w swoim zakresie. Musi nam starczyć odwagi choćby w obszarze działań politycznych, kiedy pochylamy się nad materią i ogólnie mówimy, że: trzeba było. Pojawiają się później szczegółowe projekty i okazuje się, że ciężko nam było podnieść rękę przeciwko obiegowym opiniom. Nie tak dawno rozstrzygaliśmy na tej sali takie kwestie, jak np. włączanie świateł w dzień, prowadziliśmy wielką debatę publiczną, czy obowiązkowo powinniśmy zapinać pasy, w końcu rozstrzygaliśmy, czy potrzebne są foteliki dla dzieci. Jeszcze nie tak dawno zależało to od naszych decyzji legislacyjnych. Jednocześnie tu, na tej sali, i poza nią, w debacie publicznej i politycznych rozstrzygnięciach decydujemy o tym, że do Polski jest sprowadzany złom, rozstrzygamy o wymogach, które stawiamy kierowcom, technikom, dopuszczanym do ruchu samochodom, infrastrukturze. O tym wszystkim my decydujemy. Zwracam uwagę, że tak jak w innych dziedzinach, tak i w obszarze bezpieczeństwa drogowego czy w transporcie jest coraz mniej administrowania, a coraz więcej regulacji. Tu regulujemy w sposób szczególny, także jeśli chodzi o zachowania ludzi. Musimy apelować do ich serc, sumień, umiejętności, racjonalności, odniesień i swoistej kultury życia i bycia. Tyle na temat tej warstwy politycznej.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#JanuszPiechociński">Kiedy zgłaszamy te deklaracje - a przemawiają tu przedstawiciele czterech klubów o różnych nazwach i formie, a PSL od samego początku występował pod tą samą nazwą i formą w demokratycznym Sejmie, które brały udział w sprawowaniu rządów - nie możemy po dwóch czy trzech latach, czy po jakiejkolwiek kadencji, zadawać pytań ministrowi do spraw bezpieczeństwa, czyli transportu: Co na to rząd? Dlatego że w tym statystycznym sukcesie, który niewątpliwie jest, który został odnotowany na stronach tego obszernego, i dobrze, sprawozdania, mają udział wszyscy poprzednicy polityczni, legislacyjni, organizacyjni. Często bezpieczeństwo ruchu drogowego ma jedną twarz, bo ktoś był przez kilka ładnych lat sekretarzem Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. I dobrze, że tak długo. W związku z tym bardzo potrzebna jest w tym obszarze także stabilizacja naszych zachowań, naszych poglądów. Trzeba przenosić je z języka ogólnych rozstrzygnięć na procesy legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#JanuszPiechociński">Popatrzmy na budżet. Czy rozwiązać te problemy możemy tylko poprzez budżet centralny, skoro większość dróg w Polsce to drogi samorządowe, skoro, uwaga, bardziej niebezpieczne są drogi samorządowe, a ostatnio nawet drogi wewnętrzne? To my, legislatorzy, zmuszamy instytucje państwa, zorganizowane grupy społeczne, spółdzielczość mieszkaniową, deweloperów, wspólnoty mieszkaniowe do określonych działań właśnie poprzez regulacje, poprzez zapisy, często, jeszcze raz to podkreślam, idące pod prąd społecznym oczekiwaniom czy decyzjom. To robimy. A teraz czy warto podejmować trudne decyzje? Czy warto w obszarze walki o poprawę stanu bezpieczeństwa budować wielkie, narodowe przywództwo, bez kłótni, bez partyjnych metek? Oczywiście, że tak, tu nie ma lewicy i prawicy, nie ma centrum, nie ma liberałów i antyliberałów, są ludzie, nasi bliscy, my sami, którzy wyjeżdżamy z nadzieją, że wrócimy. Jak często jest to złudna nadzieja, widzimy nie tylko w kontekście wielkich dramatów, które przeżywamy. Nasze bezpieczeństwo nie zależy od nas samych, ale zależy także od innych uczestników zdarzeń, od tego, co przygotowano z wyobraźnią lub nie.</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#JanuszPiechociński">Kolejne sprawy, które w dziedzinie bezpieczeństwa najlepiej widać. Lepiej jest zapobiegać niż leczyć. W związku z tym w pierwszej kolejności to nie jest tylko kwestia inwestycji i wydawania pieniędzy, ale jest to także kwestia budowania przestrzeni społecznej. Cieszę się, że w tym sprawozdaniu, a także w wystąpieniu pana ministra pojawiło się to gorące podziękowanie dla partnerów społecznych, pojawił się wielki ukłon w stronę samorządów. Programem schetynówek ani żadnym innym programem wsparcia i koordynacji nie zastąpimy działań zarządców samorządowych, nie zastąpimy ludzkiej wyobraźni i umiejętności, nie zastąpimy wykształcenia oraz bieżącego kontaktu policjanta z dzieckiem w szkole. I dlatego kolejny raz w tej Izbie w czasie debaty na ten temat w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego mówię: nie może być tak, że oświata publiczna w tak wąskim zakresie traktuje te sprawy, że nie potrafimy znaleźć nowego klucza, mechanizmu, że poprzez tę oświatę, poprzez szkolenie, także kierowców zawodowych, nie potrafimy pewnych rzeczy zrealizować. Kryzys w transporcie drogowym spowodował, iż mniej pilna stała się potrzeba szybkiego wejścia na rynek nowych kadr kierowców zawodowych. Ale przecież ona jest, a to kosztuje. Czy koszty powinien ponieść rynek, czy powinien je ponieść budżet? To są dzisiaj pytania. Twierdzimy konsekwentnie, że ma je ponieść budżet poprzez oświatę publiczną. Zatem powrót do szkolenia zawodowego, do przygotowania do tego zawodu, wprowadzenie mechanizmu przysposobienia do życia w społeczeństwie komunikacyjnym jest naszym narodowym obowiązkiem. Patrzę na ławy rządowe i szukam wzrokiem ministra edukacji narodowej. Pytam: Gdzie jesteście? Patrzę na ławy rządowe i pytam komendanta głównego Policji: Gdzie jesteście? Patrzę na ławy prasowe i pytam: Gdzie jesteście, dziennikarze prasy, nie tylko branżowej i motoryzacyjnej? Gdzie jest korespondent Polskiej Agencji Prasowej? Nie ma was, ale będziecie przy wypadku, gdy do niego dojdzie, gdy będzie szczególnie drastyczny. Będą kamery i mikrofony, płacząca rodzina i tabloizacja. Będziecie się tuczyć śmiercią i dramatem, bo się dobrze sprzedają, ale aby zapobiegać, was nie ma. Gdzie więc jesteśmy, skoro nie dostrzegamy tego typu problemów?</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#JanuszPiechociński">W związku z tym sprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego, Wysoka Izbo, rozgrywa się na bardzo wielu płaszczyznach. Wszędzie musimy być aktywni. My, parlamentarzyści - na nas ciąży ten obowiązek - ponad partyjnymi grami, zabawami itd...</u>
          <u xml:id="u-178.9" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-178.10" who="#JanuszPiechociński">‍...musimy mieć pełną świadomość, że jeśli trzeba, nie może być tylko marchewka, musi być też kij. Nawet taki, który nie przynosi splendoru tym, którzy głosują. W imieniu tych, którzy nas wybrali i nam zaufali, musimy budować rzeczywiste podstawy poprawy tego stanu oraz pilnować, żeby się nie pogorszył. To jest nasz moralny, polityczny, ludzki i poselski obowiązek. Wzywam więc, abyśmy - przyjmując to sprawozdanie, które dobrze, że zawiera nie tylko opis tego, co było, ale także sygnalizuje to, co może i powinno być - razem z ludźmi i dla ludzi polepszyli stan polskich dróg, szczególnie po powodzi.</u>
          <u xml:id="u-178.11" who="#JanuszPiechociński">Na koniec jedno, myślę, pani marszałek, bardzo istotne - nie jest to związane z tym tematem, ale jest bardzo istotne, bo czeka na to polskie środowisko transportu drogowego. Trwa przetarg na wyłonienie operatora elektronicznego systemu poboru opłat. 30 czerwca upływa termin kupienia winiety rocznej. Wprowadzenie systemu się opóźnia. Jakie rząd i resort infrastruktury podejmą działania, żeby nie doszło do takiej sytuacji, iż przewoźnikom drogowym z dnia na dzień pozostanie tylko winieta krótkoterminowa, która jest dużo droższa, a ta zdrowa część polskiej gospodarki, i tak znajdująca się w trudnej sytuacji, będzie miała dodatkowy impuls do konfliktów czy protestów społecznych. Panie ministrze, w tej sprawie jasna i klarowna informacja generalnej dyrekcji, a przede wszystkim resortu infrastruktury, jest potrzebna na wczoraj, tak żeby ludzie, poczynając od 1 lipca, w kolejne dni wchodzili z rzetelną informacją...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JanuszPiechociński">...bo powstają tu pokłady plotek, protestów, niepewności, które mogą być bardzo szkodliwe, bo przeniesie się to też na szeroko pojęte bezpieczeństwo, nie tylko drogowe, ale szerzej - na bezpieczeństwo transportu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JanuszPiechociński">Klub Poselski PSL popiera przedłożenie rządowe i przyjmie informację. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#EwaKierzkowska">Do zadania pytań zapisało się ośmioro pań i panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę, pani poseł Maria Nowak została dopisana do listy.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#EwaKierzkowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#EwaKierzkowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#EwaKierzkowska">Jako pierwszy pyta pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Oprócz wysiłków na polu szkoleń, kampanii uświadamiających zagrożenia wypadkowe oraz w zakresie małych inwestycji spowalniających ruch, w tym radarów, dla zwiększenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym niezbędne są: poprawa stanu dróg i inwestycje wyprowadzające drogi krajowe z miast i większych wsi, które zdecydowanie ograniczą wypadki. Jeżeli nie ma zapowiadanych znaczących efektów w zakresie budowy autostrad i dróg szybkiego ruchu, to większą uwagę należy zwrócić właśnie na budowę obwodnic. Potrzeby w tym zakresie, i zapóźnienia, są ogromne. Typowym przykładem jest tu obwodnica Wielunia - etap przygotowania tej inwestycji wejdzie już wkrótce w trzecią dekadę. Jeszcze pół roku temu minister infrastruktury twierdził, że w kwietniu 2010 r. zostanie wydane pozwolenie na budowę. Obecnie termin ten po raz kolejny zmieniono, na pas przyszłej obwodnicy wejdą po raz drugi archeolodzy. Wieluńska obwodnica na krajowej przeciążonej ósemce oddala się coraz bardziej. Czy kolejne badania archeologiczne to celowe działanie oddalające w czasie budowę obwodnicy Wielunia i sprytne usprawiedliwienie dla decydentów?</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Jakie, panie ministrze, jest ostateczne, prawdziwe stanowisko ministra infrastruktury dotyczące terminu budowy obwodnicy miasta Wielunia? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#EwaKierzkowska">Pytanie zadaje pan poseł Jerzy Rębek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JerzyRębek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Oceniając raport rządu na temat bezpieczeństwa ruchu drogowego, myślę, że używanie określenia „sukces” jest lekką przesadą. Postęp tak, postęp jest zauważalny, natomiast czy to jest sukces, mam pewne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#JerzyRębek">Mam pytanie takie oto. W roku ubiegłym zapowiadano zwiększenie liczby fotorapidów na drogach. Nie ma ich zbyt wiele, te ograniczenia na drogach są pozorne. Kierowcy już wiedzą, gdzie są, gdzie ich nie ma. To jest, myślę, spory błąd. Pytanie dotyczy tego, kto ma rozliczać tych wszystkich kierowców, którzy przekroczyli prędkość w tych miejscach. Czy to mają robić policjanci? Myślę, że nie. Były plany, wiem o tym, powołania jakiejś instytucji, która będzie się tym zajmowała. Myślę, że to bardzo dobry pomysł - odciążmy policjantów.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#JerzyRębek">Kolejna sprawa - racjonalizacja sieci znaków ograniczających prędkość.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#JerzyRębek"> Są miejsca, Wysoka Izbo, gdzie sztucznie, zupełnie sztucznie ogranicza się prędkość. Kierowcy notorycznie łamią te nakazy, zresztą bezpodstawnie te znaki tam istnieją. W związku z tym to jest element demoralizujący...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JerzyRębek">...wszystkich uczestników ruchu drogowego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#EwaKierzkowska">Głos ma pan poseł Stefan Strzałkowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#StefanStrzałkowski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Chciałbym zadać pytanie w sprawach bezpieczeństwa ruchu drogowego, w kontekście bezpieczeństwa na przejazdach kolejowych, szczególnie przejazdach niestrzeżonych. W ubiegłym roku, kiedy przyjmowaliśmy informację dotyczącą bezpieczeństwa ruchu drogowego, również o tym mówiłem. Mówiłem o rejonie koszalińskim woj. zachodniopomorskiego, gdzie w ostatnich latach zginęło kilkanaście osób, ostatnio szczególnie te wypadki tam się nasiliły. Jak wcześniej przedmówcy mówili, oczywiście pojawiają się media - media pojawiają się wtedy, kiedy jest wypadek, kiedy jest ogromna tragedia. Nastąpiły daleko idące deklaracje, określono kategorie przejazdów - dotyczy to dwóch przejazdów, m.in. w miejscowości Białogard - i miał się zacząć proces decyzyjny, który miał doprowadzić do sfinalizowania w tym roku przebudowy tych przejazdów i zapewnienia bezpieczeństwa w tych miejscach.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#StefanStrzałkowski"> Chciałbym poprosić o odpowiedź, na piśmie, na pytanie: Na jakim etapie zaawansowania są prace dotyczące przejazdów w rejonie koszalińskim woj. zachodniopomorskiego, a szczególnie w miejscowości Białogard? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#EwaKierzkowska">Pytanie zadaje pan poseł Zenon Durka, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#EwaKierzkowska">Pana posła nie ma.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#EwaKierzkowska">Pani poseł Beata Kempa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#EwaKierzkowska">Również nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#EwaKierzkowska">Pan poseł Józef Piotr Klim, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#EwaKierzkowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JózefPiotrKlim">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Bardzo często otrzymuję telefony od kierowców w kwestii niewłaściwego oświetlenia rowerzystów, szczególnie na terenie niezabudowanym. Problem jest palący, ważny i pan minister zwraca uwagę na to, iż ten problem powinien być w najbliższej przyszłości rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#JózefPiotrKlim">On jest bardzo trudny. Mam w związku z tym pytanie: Czy zakłady produkujące rowery nie powinny umieszczać elementów odblaskowych tak, żeby te elementy były istotne w całości wyposażenia roweru? To jedna rzecz. Warto też pomyśleć o prostym systemie, który niejako trochę zmuszałby kierowców, nie wiem, do założenia opaski albo do zastosowania jakiegoś elementu, który byłby widoczny na terenie niezabudowanym. Kiedy ewentualnie te rozwiązania, o których wspomniał pan minister, mogą wejść w życie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#EwaKierzkowska">Głos ma pan poseł Kazimierz Smoliński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#EwaKierzkowska">Pana posła nie ma.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#EwaKierzkowska">Proszę o zabranie głosu panią Stanisławę Prządkę, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#StanisławaPrządka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rządowi zapewne znana jest mapa najbardziej niebezpiecznych dróg w Polsce. Chciałabym zapytać, jakie rząd ma propozycje rozwiązań, aby te drogi w pierwszej kolejności uporządkować, ponieważ każdego roku giną tam osoby. Tak naprawdę nie ma w odniesieniu do tych dróg żadnych działań promujących potrzebę szybkiego uregulowania. Droga S17 jest w programie krajowym. Cóż z tego, jeżeli odcinek Warszawa - Zakręt - Garwolin jest odkładany na dalszą przyszłość bez powodu. Dysponuję odpowiedziami z datami na interpelacje w tej kwestii, które różnią się od siebie diametralnie, jeśli chodzi o terminy. Co rząd zamierza zrobić z takimi drogami jak S17 i innymi?</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#StanisławaPrządka">Drugie pytanie dotyczy kwestii zabezpieczenia dzieci, profilaktyki. Dzieci giną na polskich drogach, idąc do szkoły. Czy rząd nie widzi...</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#StanisławaPrządka">.‍..potrzeby, żeby objąć uczniów obowiązkiem noszenia świateł odblaskowych? Lewica złożyła w tej kwestii inicjatywę poselską. Pan marszałek nie nadał jej jeszcze trybu. Czy rząd widzi taką potrzebę w tej kwestii? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#EwaKierzkowska">Głos ma pani posłanka Maria Nowak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MariaNowak">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MariaNowak">Mam dwa krótkie pytania. Jeżeli one są zbyt szczegółowe, to prosiłabym o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#MariaNowak">Pierwsza sprawa. Chciałabym się dowiedzieć, co robi rząd w związku z tym, że wysokość opłat za użytkowanie autostrady na odcinku Katowice - Kraków ciągle rośnie, a to powoduje, że ciągle też rośnie ruch na starej drodze E22, czyli przez Jaworzno. Wypadkowość na tej drodze w ostatnich latach naprawdę rośnie. Jak należy ograniczyć tam ruch? Przede wszystkim nie podwyższać po raz kolejny opłaty za przejazd autostradą. Co rząd, ministerstwo w tej sprawie robi?</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#MariaNowak">Druga sprawa. Droga DK79. Na Śląsku w aglomeracji poprawia się stan dróg, to trzeba przyznać. Natomiast jeśli chodzi o drogę DK79, jest jej nowy ślad, między Katowicami a Bytomiem, który omija centrum Chorzowa. Niestety ciągle nie zyskuje to takiego uznania, żeby...</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#MariaNowak">‍...tę drogę można było zacząć budować. Projekt i wszystkie uzgodnienia już są. Ponieważ estakada, która jest nad rynkiem w Chorzowie, wymaga remontu, więc po co wkładać w to grube miliony, skoro niedługo tą estakadą jeździć po prostu nie będzie można? Nie wiem, którym śladem drogi pójdzie wtedy ruch między Katowicami i Bytomiem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#EwaKierzkowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#EwaKierzkowska">Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan Radosław Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#RadosławStępień">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tematyczny rozrzut pytań jest duży, część z nich tak naprawdę dotyczyłaby debaty na temat budowy dróg i realizacji rządowego programu. Postaram się ustosunkować przede wszystkim do tych, które dotyczą bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#RadosławStępień">Oczywiście nie można się zgodzić z tym, że nie ma efektu budowania dróg i autostrad i tego, co się dzieje. Chociażby ogłoszona ostatnio przez pana ministra Grabarczyka jakże znamienita w tym roku liczba 1410 km nowych dróg szybkiego ruchu, na które podpisano umowy, 700 w realizacji. To wszystko się dzieje. Autostrada nie jest trawnikiem, nie rozwija się tego z rolki na lekko utwardzonym podłożu. Autostrada jest konstrukcją inżynieryjną o bardzo wysokim stopniu komplikacji. I to nie jest największy problem. Największy problem tak naprawdę to jest problem z tym, żeby pokonać wszystkie możliwe bariery, które utrudniają jej budowę. Autostrada to zmiana rzeczywistości na pokolenia, nic więc dziwnego, że prowadzone są tak szerokie i wnikliwe dyskusje. Nie oceniamy tego negatywnie, rozumiemy, że samorządy i społeczności lokalne chcą przedyskutować każdy kilometr jej przebiegu, każde miejsce, gdzie będzie węzeł. Autostrady są jednak budowane i nic ani nikt już tego nie zatrzyma.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#RadosławStępień">Czas skończyć tę dyskusję opartą na jakimś dziwnym argumencie, że nic się nie dzieje w zakresie budowy autostrad i dróg szybkiego ruchu. Wystarczy wejść na stronę generalnej dyrekcji. Wczoraj trwały intensywne prace, rozebraliśmy pierwsze obiekty znajdujące się na starej trasie i rozpoczęliśmy budowę A2 z Warszawy do Łodzi. Jak wobec tego można mówić, że nie buduje się autostrad i dróg szybkiego ruchu? To kiedy się budowało? Za rządów naszych poprzedników? Wystarczy popatrzeć na wyniki.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#RadosławStępień">Jaki wpływ mają te drogi na bezpieczeństwo ruchu drogowego? To nowy standard dróg: odpowiednia szerokość, właściwy profil zakrętu, bariera umieszczona na zewnątrz i między pasami, bezkolizyjne skrzyżowania. Wiemy, że zły stan dróg jest przyczyną mniej niż 1% wypadków. Jeżeli główną przyczyną wypadków w Polsce jest prędkość, to zwróćcie państwo uwagę na to, że mówimy o drogach szybkiego ruchu, po których będzie się jeździć najszybciej. Przygotujmy więc równolegle naszych kierowców do właściwego uczestnictwa w ruchu na tych drogach, na których będzie można rozwijać naprawdę bardzo duże prędkości, żeby się nie okazało, że zbudowaliśmy drogi szybkiego ruchu, z których będą korzystać kierowcy z zamiłowaniem do zbyt szybkiej jazdy.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#RadosławStępień">Drogi szybkiego ruchu, wjazdy, zjazdy i wyjazdy podniosą poziom bezpieczeństwa, ale tylko wtedy, kiedy ten software, o którym mówiłem, będzie właściwy, to oprogramowanie w głowach naszych kierowców nie będzie na szerokiej autostradzie kusiło ich do tego, żeby dwukrotnie przekroczyć dopuszczalną tam prędkość. Pojazdy, którymi poruszają się obecnie kierowcy w Polsce, umożliwiają osiągnięcie ogromnych prędkości. Mieliśmy już w Warszawie wypadek przy prędkości powyżej 200 km. Chciałbym więc zwrócić państwu uwagę: nie twórzmy dylematu typu: drogi versus kampanie, versus kształtowanie świadomości, żeby nie okazało się, że mamy drogi, które przy niskim poziomie kultury i świadomości kierowców stają się torami wyścigowymi, drogami zbyt szybkiego ruchu.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#RadosławStępień">Druga rzecz. Nie przypominam sobie, żebym mówił o sukcesie w zakresie spadku liczby wypadków śmiertelnych. Nie przypominam sobie, bym kiedykolwiek o tym mówił, czy to w komisjach sejmowych, czy gdziekolwiek indziej. Powiedziałem, że jedynym sukcesem, którym chciałbym się pochwalić, podobnie jak tysiące ludzi zaangażowanych w bezpieczeństwo ruchu drogowego, jak państwo widzicie, zaangażowanych nieco emocjonalnie, jest liczba zero. Mamy świadomość, że osiągnięcie tego jest nie do końca realne, ale do tego będziemy dążyć. Jeżeli taka liczba się pojawi, nazwę to sukcesem. Do czasu, kiedy na polskich drogach zginie choć jedna osoba, nie będzie można mówić o sukcesie. Będzie to tylko i wyłącznie istotny spadek, do którego chcemy dążyć.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#RadosławStępień">Fotoradary. Po pierwsze, nie chciałbym na tej sali, przy tym wystroju, przypominać, w jakich okolicznościach nie wprowadziliśmy ustawy fotoradarowej. Pozwolicie państwo, że tego nie zrobię. Będziemy jednak ustawę fotoradarową promować. Sam, jadąc drogą pełną radarów, czasami się na to zżymam, ale zwalniam. Jeśli podobnie zrobią wszyscy inni zżymający się - zwolnią, to człowiek, który gwałtownie wejdzie wtedy na tę drogę, być może przeżyje. Dlatego nie będzie, proszę państwa, przyzwolenia na łamanie przepisów o ograniczeniu prędkości, bo największym zabójcą na polskich drogach jest nadmierna prędkość. Nie będziemy tego tolerować.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#RadosławStępień">Jeżeli chodzi o organizację, to na pewno będziemy debatować w Sejmie nad nowym kształtem ustawy fotoradarowej, powstanie centrum obsługi tego systemu. Doskonale zdajemy sobie sprawę z faktu, że monitoring i egzekucja to dwie różne rzeczy, podobnie jak praca policjanta na drodze. To jest coś zupełnie odmiennego, zarówno w sensie technicznym jak i proceduralnym, a także, jak wskazują eksperci, znawcy prawa, w sensie prawnym z zakresu ochrony naszych swobód obywatelskich. Chcemy stworzyć taką ustawę, która w najmniejszym stopniu nie będzie w te swobody obywatelskie godziła, ale jednocześnie będzie bardzo sprawna w egzekwowaniu relatywnie niewielkich kwot mandatów. Proszę państwa, system prawny działa tylko wtedy, kiedy sankcja jest egzekwowana, inaczej tak naprawdę szkoda go tworzyć.</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#RadosławStępień">Następne pytanie dotyczyło bezpieczeństwa przejazdów kolejowych. Ogólna część mojej odpowiedzi jest taka, że pracujemy z częścią naszego sektora kolejowego nad pewnym systemowym rozstrzygnięciem, jak państwo się domyślacie, kwestii finansowania tych przebudów. To nie jest tylko kwestia postawienia bariery. Dziś rano stałem przed taką barierą. Zdania kierowców były bardzo podzielone. Niektórzy twierdzili tak: szkoda, że nie jest tak, jak dawniej, kiedy przejazd był niestrzeżony, bo ruch był płynny. Chcemy jednak, żeby był strzeżony, żeby był bezpieczny, ale żeby był strzeżony i bezpieczny na takim poziomie automatyki i na takim poziomie rozwiązań, żeby nie było tak, jak dziś rano, że po prostu obawiałem się, czy zdążę do pracy, stojąc przed przejazdem. Pamiętajcie również państwo, że mamy tu do czynienia z zagadnieniem płynności ruchu, przejezdnością przejazdów kolejowych. Oczywiście ideałem byłoby rozwiązać tę kwestię poprzez przejazdy bezkolizyjne, ale o jakiej kwocie inwestycji mówilibyśmy, biorąc pod uwagę tysiące przejazdów w Polsce? Mam nadzieję, jako odpowiedzialny za sektor drogowy, że prędzej czy później do takiej wielkiej przemiany przejazdów w bezkolizyjne dojdzie. Do państwa, do sejmowej Komisji Finansów Publicznych, zostanie skierowane pytanie, czy będzie nas na to stać. Jeżeli chodzi o przejazdy w Białogardzie, to nie chcę być gołosłowny, tylko precyzyjny, więc udzielę odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-198.9" who="#RadosławStępień">Teraz trudny problem odblasków. Ustosunkuję się do niego z dwóch pozycji: z pozycji pieszego uczestnika ruchu i rowerzysty oraz z pozycji kierowcy. Kiedy podróżujemy jako kierowcy, chcielibyśmy, żeby poruszający się niechroniony uczestnik ruchu był maksymalnie widoczny. Jednak trudno sobie wyobrazić, żeby nagle przywdział całkowicie odblaskowy kostium. Pojawiła się dyskusja o kamizelkach rowerowych. Zapraszam wszystkich entuzjastów kamizelek, aby po założeniu kamizelki przejechali 30 km w upalny dzień. Jeżeli wprowadzamy jakieś rozwiązania, to wprowadzajmy je realnie. Jeżeli będą one dla ludzi niewygodne i zniechęcające, to nie będą stosowane. Proszę sobie wyobrazić warunki wiejskie, gdzie są grupy dzieci z różnych rodzin, które nagle muszą być wyposażone w kamizelki, i trzeba pilnować, czy je mają. Trzeba jeździć na rowerze, trzeba znać ten ruch, żeby zrozumieć, o co chodzi, a nie z punktu widzenia wygodnego siedzenia w samochodzie kazać ostreczować taśmą odblaskową wszystkich rowerzystów w Polsce. Troszkę realności.</u>
          <u xml:id="u-198.10" who="#RadosławStępień">Od wielu lat obowiązują przepisy dotyczące oświetlenia roweru światłami elektrycznymi i za pomocą odblasków, one już dzisiaj są. W czym jest problem? W dwóch rzeczach. Po pierwsze, chodzi o wymuszenie tego na sprzedawcy. Kiedy państwo kupujecie rower, to posiada on tylko minimum, jeśli chodzi o odblaski. Jestem akurat zwolennikiem tego, żeby wyposażać rowery w obowiązkowe światła już przy wprowadzaniu ich do obrotu.</u>
          <u xml:id="u-198.11" who="#RadosławStępień">Druga rzecz. Rozmawiam o tym z moim kolegą z MSWiA, rozmawiam z policjantami, prosząc ich. Jeżeli nie zaczniemy egzekwować obowiązku posiadania oświetlenia, szczególnie w warunkach wiejskich, gdzie brakuje latarń, gdzie brakuje oświetlenia, gdzie nieoświetlony rowerzysta nagle pojawia się ni stąd, ni zowąd, to być może nie pojawi się taki nawyk. Czas na to, abyśmy zaczęli egzekwować już istniejące prawo. W tym celu Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego będzie oczywiście podejmować działania.</u>
          <u xml:id="u-198.12" who="#RadosławStępień">To, o czym mówiliśmy, czyli obowiązkowe elementy odblaskowe, minimalna powierzchnia elementu odblaskowego na rowerze, na odzieży sportowej, na obuwiu sportowym, co gwarantowałoby bycie widocznym chociaż w minimalnym stopniu, jest w tej chwili przedmiotem badań Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Prowadzimy wstępne analizy, ale nie wykluczamy większego programu analitycznego, żeby wreszcie to ustalić i w efekcie wprowadzić do legislacji. Proszę jednak państwa o to, żebyśmy nie myśleli w kategoriach takich prostych, pozornie skutecznych rozwiązań, że nagle wszystkim rowerzystom założymy nieprzewiewne kamizelki, a oni latem w nich będą jeździć. Chodzi o to, żebyśmy się nie zdziwili, że wprowadziliśmy kolejny przepis, który nie jest respektowany, nie funkcjonuje i był wyłącznie chwilowym sukcesem legislacyjnym na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-198.13" who="#RadosławStępień">Jeżeli chodzi o drogę S17, to przejrzę ostatnie odpowiedzi, które zostały udzielone, i również udzielę odpowiedzi na piśmie. Chciałbym się też tutaj ustosunkować do DK79, w odniesieniu do której też udzielę odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-198.14" who="#RadosławStępień">Proszę państwa, uwierzcie mi, że należę zdecydowanie do tej grupy, która bardzo chciałaby zrealizować w absolutnie maksymalnym tempie więcej nawet niż 100% rządowego programu budowy dróg, ale należę też do tej grupy odpowiedzialnych funkcjonariuszy publicznych, która nie chciałaby, żeby stało się to z krzywdą i szkodą dla systemu finansów publicznych, bo - tak jak większość państwa na tej sali - pamiętamy czasy, kiedy wartość złotówki była żadna, kiedy budżet był w proszku i finanse publiczne również. Trzeba pamiętać o tym, że inwestycje drogowe to gigantyczne wydatki. Porównuje się nas do Szwajcarii, do Niemiec, do Francji. Przypomnijcie sobie państwo, od kiedy zaczęło się permanentne, wielkie inwestowanie zdecydowanie wielkich pieniędzy w Niemczech, we Francji czy w innych krajach, a od kiedy zaczęło się u nas. To rząd Donalda Tuska, to pan premier w swoim exposé otworzył drogę i dał zielone światło po to, by bezprecedensowy w historii Polski, co do swojej wartości, rządowy program budowy dróg był realizowany. Nasi poprzednicy zapisali go na papierze. A gdzie były na to pieniądze? Tak łatwo jest zapisać obszerny program inwestycyjny, a tak trudno jest go sfinansować. Kiedy w zeszłym roku stałem tutaj i prosiłem państwa o zgodę, o to, żebyście pozwolili nam skonstruować elastyczny model Krajowego Funduszu Drogowego, to po raz pierwszy w historii prosiłem państwa o to, żeby zapis w ustawie o tym, jaki zakres programu ma być realizowany, znalazł wreszcie jakieś odzwierciedlenie w finansach, w środkach, które będą na niego skierowane. I zrobiliśmy to w roku, kiedy wszyscy na świecie cięli finanse. Wymyśliliśmy model, który dziś funkcjonuje. Ostatnia emisja obligacji infrastrukturalnych, podobnie jak poprzednia, rozeszła się z podwójną nadsubskrypcją. To znaczy, że model działa. Rozumiem, że państwo, patrząc z lokalnego punktu widzenia - ja też patrzę na to z mojego lokalnego punktu widzenia - chcielibyście, żeby wszystkie drogi wokoło, lokalne były natychmiast zrobione. Rozumiem, że zdarzają się też na nich punkty wyjątkowo niebezpieczne. Ale rządowy program budowy dróg i autostrad będzie znowelizowany w tym roku. Już jesienią zobaczycie państwo nowy program o bardzo realnym kształcie nie tylko rzeczowym, ale i finansowym, a przede wszystkim opracowany zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, zaopatrzony w strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko. Chodzi o to, żebym ani ja, ani moi koledzy, ani inni urzędnicy nie musieli stać w Brukseli jak petenci i przepraszać za swoich poprzedników, którzy zrobili to z kompletnym lekceważeniem przepisów środowiskowych, czasami uniemożliwiając czy utrudniając miliardowe zwroty do polskiej kasy.</u>
          <u xml:id="u-198.15" who="#RadosławStępień">Warto pomyśleć o tym, że nie wszystkie drogi, które chcielibyśmy w ogóle w Polsce zbudować, zbudujemy w roku 2010. Zbudujemy ich jednak znacznie więcej, o znacznie lepszej jakości i w takiej skali, w jakiej do tej pory jeszcze tego nie robiliśmy. Podniesiemy w ten sposób poziom bezpieczeństwa, ale tylko wtedy, kiedy poruszający na nich kierowcy nie potraktują ich jak nowych torów wyścigowych. Zwróćcie państwo uwagę na to, że te wyścigi motocyklowe, które od czasu do czasu serwuje nam telewizja - to, co nas przeraża na sam widok - odbywają się najczęściej na najnowszych, świeżo oddanych odcinkach dróg. To właśnie tam, na dużych, szerokopasmowych drogach odbywają się te próby nielegalnych wyścigów, a nie na starych, wąskich drogach powiatowych.</u>
          <u xml:id="u-198.16" who="#RadosławStępień">Jeżeli chodzi o dzieci, to właściwie mógłbym się wypowiedzieć jako wiceminister infrastruktury, wiceprzewodniczący Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, ale chyba zrobię to w sposób nietypowy i wypowiem się jako ojciec. Tak, osobiście zrobię wszystko, żeby był i program edukacyjny, i jak największa liczba odblasków, żebyśmy my wszyscy rodzice, kiedy myślimy o tym, czy nasze dziecko idące do szkoły jest bezpieczne, mogli powiedzieć: okej, czuję się z tym komfortowo.</u>
          <u xml:id="u-198.17" who="#RadosławStępień">W zeszłym roku wydaliśmy i w tym roku wydamy dzieciom bezprecedensową liczbę odblasków. Będziemy apelować... Rozumiem przewodniczącego Piechocińskiego i bardzo mu dziękuję za te uwagi. Dziękuję wszystkim za ten front poparcia, czego wyrazem było pismo Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego do resortu edukacji, za to kołatanie o wychowanie komunikacyjne, nie tylko jako o jakiś dołożony ekstra przedmiot, taki rodzaj nadobowiązkowego czegoś - nie, ale jako o bardzo twardo traktowany i egzekwowany przedmiot, bo nasze dzieci będą uczestniczyć w ruchu drogowym w najbardziej szerokim stopniu i rzeczywiście powinniśmy je wypuszczać ze szkoły przygotowane do tego w stopniu co najmniej umożliwiającym unikanie przez nie wypadku. Nikt tego za szkołę nie zrobi, nawet najbardziej troskliwi rodzice.</u>
          <u xml:id="u-198.18" who="#RadosławStępień">W tym roku programy dla dzieci są bardzo rozszerzone. Od jesieni, zimy tego roku ruszy w Internecie wielka gra edukacyjna, pierwsza w Polsce internetowa gra BRD, z bardzo wysokimi nagrodami, z finałem. Chcemy zrobić komiks BRD. Chcemy mówić do dzieciaków ich językiem. Kiedy rozmawiam z moimi dziećmi i pokazuję im materiały BRD, to mówią: tato, bardzo fajnie, po czym siadają do tych środków wyrazu, które są środkami wyrazu ich pokolenia. Tym językiem mamy do nich przemówić i tym językiem mamy je przekonać, że ulica jest rzeczą niebezpieczną. Tak naprawdę za szybcy i za wściekli - niektórzy z państwa wiedzą, że są w kinach filmy, które kreują taką wizję bohatera - to nie są wzorce, na których powinno się opierać wychowanie naszych dzieci.</u>
          <u xml:id="u-198.19" who="#RadosławStępień">Jeżeli chodzi o opłaty na A4 - właściwie troszeczkę spoza tematu - to umowa na autostradę A4 została zawarta wiele lat temu na zasadach i warunkach tzw. opłat realnych, a więc z bardzo dużą swobodą kształtowania tych opłat przez koncesjonariuszy. Państwo polskie musi respektować zawarte umowy bez względu na to, czy kolejnemu rządowi niektóre jego zapisy się podobają, czy nie. Warto zapytać autorów zapisów tych umów, jaką mieli intencję, przyznając taką swobodę w kreowaniu cen. To, co możemy dzisiaj zrobić, to przede wszystkim usiąść z koncesjonariuszem do rozmów w nie najwygodniejszej pozycji, bo przy zawartej wcześniej umowie, przekonując go do niektórych rozwiązań i starając się, aby ta swoboda kreowania cen nie była zbyt wielka i w dużym stopniu odnosiła się do jakości oferowanej usługi, bo wiemy, że tam ten problem mamy.</u>
          <u xml:id="u-198.20" who="#RadosławStępień">Jeżeli zaś chodzi o drogi równoległe, to oczywiście że w programie remontów, w programie rewitalizacji tych dróg w pierwszym rzędzie będziemy brać pod uwagę te drogi, które przenoszą jak największy ruch. Posługujemy się, klasyfikując drogi i do remontu, i do inwestycji, przede wszystkim kryterium ruchowym. Jest to oczywiste, tak? Drożność sieci, wydolność systemu, warunki tranzytu, komunikacji międzyregionalnej, komunikacji lokalnej. Z naszych doświadczeń wynika jednak też jedno: tam, gdzie to natężenie ruchu jest największe i gdzie posługujemy się tym kryterium, tam jednocześnie posługujemy się kryterium poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-198.21" who="#RadosławStępień">Chciałbym podziękować wszystkim państwu posłom za te pytania, bo to świadczy tylko o tym, że temat bezpieczeństwa ruchu drogowego nas łączy, i wiem, tak jak powiedziałem poprzednio na posiedzeniu komisji, że nie mamy w tym zakresie podziałów ideowych. Budujmy też, jak powiedział pan przewodniczący Piechociński, co świadczy o wspólnym spojrzeniu, szeroki, ogólnopolski front ludzi, którzy są przeciw, chcą zatrzymać drogowy zegar śmierci, są za tym, żeby polskie drogi były nie tylko komfortowe, piękne i szybkie, ale przede wszystkim bezpieczne. Na tę współpracę liczę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#EwaKierzkowska">Głos zabierze przedstawiciel komisji pan poseł Stanisław Żmijan.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#StanisławŻmijan">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#StanisławŻmijan">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym podziękować wszystkim posłom, członkom Komisji Infrastruktury za ożywioną, merytoryczną dyskusję nad raportem. Bardzo dziękuję za troskę o bezpieczeństwo ruchu drogowego wyrażoną w wystąpieniach klubowych i za poparcie tego raportu. Jednocześnie chciałbym krótko odnieść się do tego stwierdzenia o ogłoszonym sukcesie. Otóż rzeczywiście zarówno w omawianym przeze mnie sprawozdaniu, jak i w wystąpieniach przejawiała się troska. Można by tak przewrotnie powiedzieć, że w 2009 r., w porównaniu do 2008 r., zmniejszyła się liczba wypadków w ogóle, a liczba ofiar śmiertelnych - o ponad 860. Jeżeli udałoby się uratować choćby jedno życie, to już byłby to sukces, a tutaj nastąpiło naprawdę znaczące zmniejszenie tej liczby.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#StanisławŻmijan">Chciałbym poruszyć jeszcze jedną kwestię. Otóż zaznaczyłem, że w naszym kraju docelowo musimy opracować zintegrowany system w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz powołać niezależną komisję państwową do spraw badania wypadków w obszarze najszerzej rozumianego transportu: drogowego, morskiego, lotniczego, kolejowego. Takie prace zostały już rozpoczęte. Resort infrastruktury zawarł umowę z Politechniką Gdańską. Zespół zajmujący się tą kwestią pracuje pod kierownictwem prof. Krystka. Prace znajdują na etapie integracji badań przyczyn wypadków w obszarze transportu. Największe na świecie osiągnięcia w tym zakresie mają Stany Zjednoczone, w Europie takie osiągnięcia ma Holandia. Resort nawiązał współpracę właśnie z Holandią. Jesteśmy na dobrej drodze. Jestem głęboko przekonany, że osiągniemy ten cel, czyli opracujemy zintegrowany system bezpieczeństwa ruchu drogowego i powołamy niezależną komisję do spraw badania wypadków w obszarze transportu. Dziękuję jeszcze raz. Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#EwaKierzkowska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WojciechKossakowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedłożone sprawozdanie ze stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego, można by rzec, jest nader optymistyczne. Oczywiście nie chcę tu podważać zaprezentowanych statystyk. Niemniej jednak dotychczas na 100 osób w wypadku ginęło 11, teraz to jest 10. A zatem, jak widzimy, nie jest to imponujący spadek. Średnia unijna wynosi mniej więcej 7–8 na 100 osób. Nie można tego wszystkiego oprzeć na systemie sankcji czy kontroli. Przede wszystkim musi się to odbywać poprzez zmianę nawyków oraz poprzez zmianę zachowań użytkowników dróg. Chciałbym się odnieść do dwóch bardzo ważnych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WojciechKossakowski">Po pierwsze, czy dysponujemy danymi dotyczącymi wypadków drogowych spowodowanych przez obcokrajowców? Jak przedstawia się egzekwowanie mandatów i innych konsekwencji w odniesieniu do tych sprawców zdarzeń? Dlaczego poruszam tę kwestię? Każdy z państwa, kto choć raz wybrał się na Mazury samochodem, powinien wiedzieć, o czym mówię. Myślę, że śmiało mogliby tu zabrać głos moi koledzy nie tylko z województwa warmińsko-mazurskiego, ale i podlaskiego. Jazda naszych sąsiadów zza wschodniej granicy jest, delikatnie mówiąc, nieodpowiedzialna. Kilkakrotnie sam byłem tego świadkiem i niestety muszę przyznać, że jest to proceder nagminny. Tak dalej być nie może. Zapewne słyszeliście, jak skutecznie egzekwowane są mandaty od Polaków na Słowacji czy w Czechach. W gazetach ukazały się nawet artykuły mówiące o tym, że jest to przejaw, mówiąc kolokwialnie, szykan wobec naszych obywateli. W związku z tym moje pytanie: W jaki sposób ściągamy należności za wykroczenia popełnione przez obcokrajowców?</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#WojciechKossakowski">Druga kwestia, którą chciałbym poruszyć, to: Jak w świetle przedstawionych nam danych wygląda problem z oznakowaniem dróg, które nie tylko w moim przekonaniu jest fatalne, ale także nie jest systematycznie sprawdzane ani korygowane? W efekcie tego na danym odcinku drogi jest więcej znaków niż potrzeba. Ten nadmiar irytuje oraz wpływa też na to, że kierowcy w coraz mniejszej mierze zwracają uwagę na te oznakowania. Czy w tej kwestii zamierza się podjąć jakieś dziania? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MirosławPawlak">Pierwsze. Jak na przestrzeni okresu sprawozdawczego kształtowała się realizacja likwidacji miejsc niebezpiecznych na drogach w ramach stosownego programu?</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MirosławPawlak">Drugie. Jak realizowany jest obowiązek uzyskania kwalifikacji wstępnej w zakresie przewozu rzeczy przez kierowców, którzy uzyskali prawo jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, po dniu 10 września 2009 r.?</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#MirosławPawlak">Trzecie. Które ze świąt bądź dłuższych weekendów najbardziej obfitowały w wypadki ze skutkiem śmiertelnym i czy jest jakaś prawidłowość w tych zjawiskach?</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#MirosławPawlak">Czwarte. Jak kształtuje się liczbowo udział Państwowej Straży Pożarnej w interwencjach przy wypadkach drogowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#AndrzejSzlachta">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Z zestawienia wypadków drogowych z udziałem dzieci w wieku do 14 lat i ich skutków w latach 1999–2009 wynika, że w ciągu 11 lat liczba wypadków zmalała o ponad 40%, z poziomu 8743 w 2000 r. do 5050 w 2009 r. Liczba zabitych dzieci w wypadkach drogowych zmalała z 288 w 1999 r. do 128 w 2009 r. Ta spadkowa tendencja jest zjawiskiem pozytywnym, chociaż śmierć w wypadkach drogowych nawet jednego dziecka jest bardzo bolesna. Niepokojące jest jednak to, że najwięcej młodych ofiar wypadków drogowych w wieku do 6 lat to pasażerowie pojazdów, czyli odpowiedzialność za te wypadki ponoszą osoby dorosłe. Podobnie jak w latach poprzednich nasilenie tych wypadków następuje w miesiącach wiosenno-letnich, od maja do września.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#AndrzejSzlachta">Do pana ministra kieruję następujące pytanie: Jakie działania prewencyjne, systemowe, zapobiegawcze czy zjawiska społeczne wpłynęły na pozytywne zjawisko spadku liczby wypadków drogowych w ostatnich 11 latach? Które z nich należy eksponować i promować, aby w jeszcze większym stopniu zmniejszyć liczbę wypadków drogowych z udziałem dzieci?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#EwaKierzkowska">Komisja Infrastruktury wnosi o przyjęcie rządowego dokumentu „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, działania realizowane w tym zakresie w 2009 r. oraz rekomendacje na 2010 r.” zawartego w druku nr 3075.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#EwaKierzkowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm wniosek komisji przyjął.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#EwaKierzkowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#EwaKierzkowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2009 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (druk nr 2936) wraz ze stanowiskiem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych (druk nr 3121).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#EwaKierzkowska">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Zbigniewa Sosnowskiego w celu przedstawienia sprawozdania z realizacji w roku 2009 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowne Panie Posłanki! Szanowni Panowie Posłowie! Zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 4 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców przedstawiam państwu sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2009 r. ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#ZbigniewSosnowski">Sprawozdanie zawiera wnikliwą analizę przedmiotowej problematyki oraz prezentuje skalę zainteresowania nabywaniem przez cudzoziemców w 2009 r. nieruchomości oraz akcji i udziałów w spółkach będących właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#ZbigniewSosnowski">Prezentowane sprawozdanie w pierwszej części obejmuje następujące zagadnienia. Po pierwsze, omówienie postępowania administracyjnego w zakresie wydawania zezwoleń oraz zasad nabywania nieruchomości, akcji i udziałów przez cudzoziemców, a także kontroli ze strony sądów administracyjnych. Po drugie, przedstawienie skali zainteresowania nabywaniem przez cudzoziemców nieruchomości, akcji i udziałów w 2009 r. na podstawie liczby wydanych zezwoleń oraz zarejestrowanych transakcji nabycia nieruchomości, akcji i udziałów za zezwoleniem ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz bez obowiązku uzyskania takiego zezwolenia. I po trzecie, omówienie procedury dotyczącej badania legalności nabycia nieruchomości, akcji i udziałów przez cudzoziemców oraz skali nabycia przez cudzoziemców w 2009 r. nieruchomości, akcji i udziałów z naruszeniem przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#ZbigniewSosnowski">Druga część sprawozdania obejmuje szczegółowe dane z 2009 r. dotyczące wydanych zezwoleń oraz transakcji nabycia nieruchomości przez cudzoziemców odnotowanych w rejestrach prowadzonych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji. Dane te, ujęte w formie tabel, uwzględniają liczbę zezwoleń i zarejestrowanych transakcji nabycia nieruchomości, z uwzględnieniem kraju pochodzenia, kapitału zagranicznego oraz powierzchni nieruchomości i ich rozmieszczenia w poszczególnych województwach.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#ZbigniewSosnowski">Nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga, co do zasady, zezwolenia ministra spraw wewnętrznych i administracji. Cudzoziemcy mają także obowiązek uzyskać zezwolenie na nabycie lub objęcie, a także na każdą inną czynność dotyczącą udziałów lub akcji spółki handlowej na terytorium Polski będącej właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości na terytorium Polski w sytuacji, gdy spółka ta w wyniku tych czynności stanie się spółką kontrolowaną albo gdy jest spółką kontrolowaną, a udziały lub akcje nabywa lub obejmuje cudzoziemiec niebędący udziałowcem lub akcjonariuszem.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#ZbigniewSosnowski">Wymogi te nie dotyczą cudzoziemców z państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej, którzy muszą obecnie legitymować się zezwoleniem ministra spraw wewnętrznych i administracji jedynie w przypadku nabywania nieruchomości rolnych i leśnych. Do dnia 1 maja 2009 r. cudzoziemcy będący obywatelami państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej musieli legitymować się zezwoleniem także na nabycie nieruchomości stanowiącej drugi dom.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#ZbigniewSosnowski">Realizując przepisy ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, w 2009 r. minister spraw wewnętrznych i administracji wydał: 1) 313 zezwoleń na nabycie nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni 1758 ha, w tym 195 zezwoleń na nabycie nieruchomości rolnych i leśnych o łącznej powierzchni 1613 ha, 2) 62 zezwolenia na nabycie lokali użytkowych oraz mieszkalnych położonych w strefie nadgranicznej o łącznej powierzchni 3791,5 m2, 3) 20 zezwoleń na nabycie akcji i udziałów w spółkach będących właścicielami bądź użytkownikami wieczystymi nieruchomości w Polsce o powierzchni 123 ha.</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#ZbigniewSosnowski">W 2009 r. minister spraw wewnętrznych i administracji wydał 145 decyzji odmawiających cudzoziemcom udzielenia zezwolenia na nabycie nieruchomości gruntowych, lokali, akcji i udziałów. W ramach wymienionej liczby część decyzji negatywnych została wydana z powodu niewykazania przez cudzoziemca jego trwałych więzi z Polską. Inne podyktowane były niedostarczeniem przez cudzoziemców materiału dowodowego, co uniemożliwiło ministrowi ustalenie okoliczności faktycznych nabycia nieruchomości. W ramach tej liczby 33 decyzje odmowne zostały wydane z powodu wyrażenia sprzeciwu przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi, co stanowi 23% wszystkich decyzji odmownych.</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#ZbigniewSosnowski">Minister spraw wewnętrznych i administracji prowadzi także postępowania z zakresu badania legalności nabycia przez cudzoziemców nieruchomości, udziałów lub akcji. W przypadku gdy stwierdzona zostanie zgodność transakcji z ustawą o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, dokonywany jest wpis do rejestru nieruchomości nabytych przez cudzoziemców, odpowiednio za zezwoleniem lub bez zezwolenia. W 2009 r. tendencje w nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców utrzymywały się na zbliżonym poziomie w porównaniu z latami ubiegłymi, a większość nabywców stanowili obywatele i przedsiębiorcy z Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Z danych zgromadzonych w rejestrach wynika, iż cudzoziemcy zarówno na podstawie wymaganego zezwolenia, jak i bez obowiązku ubiegania się o zezwolenie nabyli w 2009 r. nieruchomości gruntowe o łącznej powierzchni 2800,6 ha na podstawie 3679 zarejestrowanych transakcji, w tym nieruchomości rolne i leśne o łącznej powierzchni 466,8 ha na podstawie 406 zarejestrowanych transakcji, lokale mieszkalne i użytkowe o łącznej powierzchni 332 159,7 m2 na podstawie 4584 transakcji.</u>
          <u xml:id="u-208.9" who="#ZbigniewSosnowski">W związku z tym, iż zezwolenie ważne jest dwa lata od dnia jego wydania, a wyłącznie od stron transakcji zależy to, kiedy dojdzie do zawarcia umowy, dane dotyczące liczby zezwoleń w danym roku kalendarzowym nie pokrywają się z danymi dotyczącymi dokonanych transakcji nabycia nieruchomości. Ponadto nie każde zezwolenie oznacza faktyczne nabycie nieruchomości przez cudzoziemca, bowiem strony transakcji mogą odstąpić od zamiaru zawarcia umowy.</u>
          <u xml:id="u-208.10" who="#ZbigniewSosnowski">Stosownie do art. 6 ustawy nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wbrew przepisom ustawy jest nieważne, a o nieważności nabycia nieruchomości przez cudzoziemca orzeka sąd na żądanie ministra spraw wewnętrznych i administracji, właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa i wojewody. Powództwo o stwierdzenie nieważności nabycia nieruchomości przez cudzoziemca może wnieść również prokurator. Ponadto w przypadku nabycia lub objęcia udziałów lub akcji wbrew przepisom ustawy żądanie takie może zgłosić każdy udziałowiec lub akcjonariusz spółki.</u>
          <u xml:id="u-208.11" who="#ZbigniewSosnowski">W 2009 r. odnotowano 69 transakcji zawartych z naruszeniem przepisów ustawy. W przypadku 44 transakcji, wskutek działań podjętych przez ministra, strony transakcji same doprowadziły do stanu zgodnego z przepisami ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, natomiast w pozostałych 25 sprawach minister skierował do sądów pozwy o orzeczenie nieważności z mocy prawa nabycia nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-208.12" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowni Państwo! W ciągu ostatnich 19 lat, a dane są gromadzone od 1990 r., cudzoziemcy uzyskali 23 323 zezwolenia na nabycie nieruchomości o łącznej powierzchni 47 414 ha. Na nabycie lub objęcie akcji lub udziałów w spółkach handlowych będących właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości w okresie ostatnich 14 lat, a obowiązek uzyskania zezwolenia istnieje od 1996 r., wydano 3302 zezwolenia dotyczące 56 231 ha nieruchomości. W latach 1990–2009 minister spraw wewnętrznych i administracji wydał 3455 decyzji odmownych na 26 625 wszystkich zezwoleń.</u>
          <u xml:id="u-208.13" who="#ZbigniewSosnowski">Podsumowując, należy stwierdzić, że ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców gwarantuje realizację podstawowego celu jej obowiązywania, jakim jest kontrola obrotu nieruchomościami w Polsce z udziałem cudzoziemców. Świadczą o tym dane zawarte w rozpatrywanym sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-208.14" who="#ZbigniewSosnowski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Przedstawiając sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2009 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, zwracam się z uprzejmą prośbą o jego akceptację. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-208.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#EwaKierzkowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Krupę w celu przedstawienia sprawozdania komisji zawartego w druku nr 3121.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#JacekKrupa">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przestawić Wysokiej Izbie stanowisko Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych dotyczące sprawozdania ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2009 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, druk nr 2936.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#JacekKrupa">Komisja rozpatrzyła przedmiotowy dokument na posiedzeniu w dniu 9 czerwca bieżącego roku, na którym w imieniu ministra spraw wewnętrznych i administracji sprawozdanie prezentował podsekretarz stanu pan Zbigniew Sosnowski.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#JacekKrupa">Obowiązek przedstawienia Sejmowi sprawozdania wynika z art. 4 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#JacekKrupa">Sprawozdanie to zostało poprzedzone wstępem zawierającym ogólne informacje dotyczące przepisów ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, ich wykonywania oraz podstawowe dane liczbowe za 2009 r. - w zestawieniu z danymi z lat poprzednich. Sprawozdanie z realizacji ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców w 2009 r. zawiera szczegółowe informacje dotyczące nabywania nieruchomości przez cudzoziemców oraz dane statystyczne przedstawione w formie zestawień tabelarycznych.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#JacekKrupa">Przedkładane Wysokiej Izbie sprawozdanie przedstawia w szczególności informacje o: wydanych zezwoleniach, rodzaju i obszarze oraz terytorialnym rozmieszczeniu nieruchomości, których dotyczą zezwolenia, a także zasadach udzielania zezwoleń oraz przyczynach wydawania decyzji odmownych. W sprawozdaniu przedstawiono również problematykę związaną z prowadzeniem rejestru nieruchomości, udziałów i akcji nabytych lub objętych przez cudzoziemców bez zezwolenia oraz na podstawie zezwolenia. Część sprawozdania poświęcona została problematyce badania legalności - ważności czynności prawnych - w zakresie obrotu nieruchomościami z udziałem cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#JacekKrupa">Nabycie nieruchomości przez cudzoziemca zasadniczo wymaga zezwolenia ministra spraw wewnętrznych i administracji. Zezwolenia tego ministra wymaga także nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości w Polsce, w sytuacji, gdy spółka w wyniku tych czynności stanie się spółką kontrolowaną lub nią jest, a udziały lub akcje nabywa cudzoziemiec niebędący udziałowcem lub akcjonariuszem. Wymogi te generalnie nie dotyczą cudzoziemców z państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej, którzy w 2008 r. musieli legitymować się zezwoleniem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji jedynie w przypadku nabywania nieruchomości rolnych i leśnych oraz tzw. drugich domów. Jak wiadomo, od 1 maja 2009 r. w związku z upływem 5-letniego okresu ustalonego w traktacie akcesyjnym, jeśli chodzi o drugie domy, nie ma już obowiązku posiadania zezwolenia. W związku z powyższym w chwili obecnej obywatele tych państw muszą legitymować się zezwoleniem jedynie w przypadku nabywania nieruchomości rolnych i leśnych i - zgodnie z postanowieniami traktatu akcesyjnego - będzie tak do 2016 r.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#JacekKrupa">W 2009 r. minister spraw wewnętrznych i administracji wydał 395 zezwoleń na nabycie nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni 1757,7 ha, z tego 195 zezwoleń dotyczyło nieruchomości rolnych i leśnych o łącznej powierzchni 1612,6 ha, 62 zezwolenia dotyczyły nabycia lokali mieszkalnych oraz lokali użytkowych o łącznej powierzchni 3791,5 m2, a 20 zezwoleń dotyczyło nabycia udziałów i akcji w spółkach posiadających 122,8 ha nieruchomości na terenie Polski.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#JacekKrupa">W 2009 r. minister spraw wewnętrznych i administracji wydał 145 decyzji odmawiających cudzoziemcom zezwolenia. Przyczynami wydawania decyzji odmownych było najczęściej niewykazanie przez cudzoziemca, że zachodzą okoliczności uzasadniające jego trwałe więzi z Polską, zgodnie z wymogami ustawy, bądź niedostarczenie przez cudzoziemca materiału dowodowego umożliwiającego ustalenie faktycznych okoliczności dających podstawę ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi do wydania zezwolenia lub sprzeciwu. Z uwagi na sprzeciw ministra rolnictwa i rozwoju wsi wydano 33 decyzje odmowne. Równocześnie minister spraw wewnętrznych i administracji prowadzi postępowania z zakresu badania legalności nabycia przez cudzoziemców nieruchomości, udziałów lub akcji. W przypadku gdy zostanie stwierdzone, że transakcja odbyła się niezgodnie z prawem, minister może wystąpić o jej unieważnienie. Jeżeli natomiast stwierdzona zostanie zgodność transakcji z przepisami ustawy, dokonuje się wpisu do rejestru nieruchomości nabytych przez cudzoziemców. Dotyczy to zarówno nieruchomości nabytych za zezwoleniem, jak i bez niego.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#JacekKrupa">Z danych zgromadzonych w rejestrach wynika, że cudzoziemcy zarówno na podstawie zezwolenia, jak i bez obowiązku ubiegania się o jego otrzymanie nabyli w zeszłym roku 3679 nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni 2800,6 ha. Wliczono w to nieruchomości rolne i leśne o łącznej powierzchni 466,82 ha oraz 70 tzw. drugich domów o łącznej powierzchni 7,95 ha.</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#JacekKrupa">Stosownie do art. 6 ustawy nabycie przez cudzoziemca nieruchomości wbrew przepisom ustawy jest nieważne. O nieważności orzeka sąd na wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji bądź właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa lub wojewody. Powództwo w tej sprawie może wytoczyć także prokurator.</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#JacekKrupa">W 2009 r. odnotowano 69 transakcji zawartych z naruszeniem przepisów ustawy. W 44 sprawach wskutek działań podjętych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji strony umowy podjęły czynności, w wyniku których uzyskano stan zgodny z przepisami ustawy. W 25 sprawach minister wystąpił do sądu z pozwem o orzeczenie nieważności umowy nabycia nieruchomości z mocy prawa.</u>
          <u xml:id="u-210.11" who="#JacekKrupa">Podsumowując, należy stwierdzić, że ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców gwarantuje realizację podstawowego celu jej obowiązywania, jakim jest kontrola obrotu nieruchomościami w Polsce z udziałem cudzoziemców. Świadczą o tym dane zawarte w rozpatrywanym sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-210.12" who="#JacekKrupa">Nie widać również przesłanek wskazujących na konieczność dokonania w najbliższym czasie nowelizacji ustawy. Ustawa ta została na tyle dobrze napisana, iż reguluje w sposób wyczerpujący zagadnienia związane z nabywaniem nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-210.13" who="#JacekKrupa">Wysoka Izbo! Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych bez głosu sprzeciwu pozytywnie opiniuje sprawozdanie zawarte w druku nr 2936 i wnosi do Wysokiej Izby o jego przyjęcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-210.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#EwaKierzkowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#EwaKierzkowska">Szanowni państwo, teraz powinnam ogłosić godzinną przerwą w obradach.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisława Prządka: Ale dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#EwaKierzkowska">Dlatego że kończy się moja zmiana, a pan marszałek Niesiołowski jest w tej chwili w innym miejscu i nie zdąży dojechać, abyśmy mogli kontynuować obrady.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#EwaKierzkowska">Chciałabym prosić o maksymalne skrócenie swoich wystąpień. Tymczasem nadal będę prowadziła posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#EwaKierzkowska"> Dziękuję za zrozumienie.</u>
          <u xml:id="u-211.8" who="#komentarz">(Poseł Stanisława Prządka: Dziękujemy.)</u>
          <u xml:id="u-211.9" who="#EwaKierzkowska">Zatem otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-211.10" who="#EwaKierzkowska">Zapraszam do zabrania głosu pana posła Józefa Piotra Klima w imieniu klubu Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-211.11" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#JózefPiotrKlim">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Postaram się sprostać prośbie pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#JózefPiotrKlim">Sprawozdanie zawarte w druku nr 2936 i wystąpienie pana ministra precyzyjnie i szczegółowo przybliża nam materię dotyczącą nabywania nieruchomości przez cudzoziemców. Każde państwo, w tym również Polska, w sposób szczególnie staranny podchodzi do sprzedaży ziemi cudzoziemcom. Dane statystyczne za rok 2009, i ostatnie 20 lat, pokazują, iż zainteresowanie cudzoziemców nieruchomościami w Polsce jest stabilne. Porównując dane za rok 2009 z danymi za rok 2008, możemy stwierdzić, iż utrzymuje się ono na bardzo podobnym poziomie. Warto jednak dodać, iż w roku 2009 liczba transakcji nabywania akcji i udziałów zwiększyła się w porównaniu do roku 2008 prawie o 20%. To dobrze świadczy o kondycji polskiej gospodarki i o jej atrakcyjności inwestycyjnej, nawet w okresie światowego kryzysu.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#JózefPiotrKlim">Wszyscy zdawaliśmy sobie sprawę z tego, iż po wejściu Polski do Unii Europejskiej następować będzie pewna ewolucyjna liberalizacja, jeśli chodzi o kwestię zakupu polskiej ziemi przez cudzoziemców. Zaczęło się od nabywania udziałów w spółkach będących właścicielem nieruchomości położonych na terenie Polski, potem od 1 maja 2009 r. skończył się okres przejściowy na tzw. drugi dom dla obywateli Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a po 2016 r. ziemię orną i leśną będzie można kupować bez zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#JózefPiotrKlim">Warto podkreślić, iż w tej sytuacji kontrola państwa jest skuteczna, funkcjonuje właściwie. Świadczy o tym chociażby fakt, iż 13% decyzji administracyjnych to decyzje odmowne.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#JózefPiotrKlim">Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji prowadzi specjalne rejestry transakcji dotyczących nieruchomości. Wszystkie uchybienia i usterki są na bieżąco wychwytywane. Nadmieniam, iż w przypadku stwierdzenia jakiegoś nielegalnego zakupu ziemi przez cudzoziemców działa dosyć ostra zasada prawna - taka transakcja z mocy prawa jest nieważna, w związku z tym decyzja sądowa to formalność. Dodatkowo nadzór prowadzony jest przez Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz polskie sądy administracyjne.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#JózefPiotrKlim">Należy stwierdzić, że największe zainteresowanie nabywaniem nieruchomości wykazują mieszkańcy Unii Europejskiej, dotyczy to 95% powierzchni nabywanych nieruchomości. Przodują tu mieszkańcy Niemiec i Holandii.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#JózefPiotrKlim">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Reasumując, należy podkreślić, iż ustawa z dnia 24 marca 1920 r., z późniejszymi zmianami, gwarantuje skuteczną kontrolę i obejmuje nią obrót nieruchomościami z udziałem cudzoziemców w Polsce. Ustawa zawiera jasne, przejrzyste zasady nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, oparte na bardzo obiektywnych, stabilnych i publicznych kryteriach wydawania zezwoleń.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#JózefPiotrKlim">Biorąc powyższe pod uwagę, klub Platforma Obywatelska będzie głosować za przyjęciem sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi za zrozumienie i dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#EwaKierzkowska">W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos zabierze pan poseł Artur Górski.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#ArturGórski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec sprawozdania ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2009 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#ArturGórski">Na wstępie należy zauważyć, że ustawa jest dostosowana do wymogów prawa europejskiego w zakresie swobody nabywania nieruchomości przez cudzoziemców, którzy mieszkają na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej. Jednak w dwóch przypadkach pozostawał wymóg uzyskania zezwolenia ministra spraw wewnętrznych i administracji na nabycie nieruchomości, wynikający z wynegocjowanych okresów przejściowych. Do końca kwietnia 2009 r. obowiązywał wymóg uzyskania zezwolenia na nabycie tzw. drugiego domu, który nie będzie stanowił stałego miejsca zamieszkania cudzoziemca, zaś wciąż obowiązuje wymóg uzyskania zezwolenia na nabycie nieruchomości leśnych i rolnych. Osoby fizyczne lub przedsiębiorcy spoza tego obszaru obligatoryjnie muszą ubiegać się o zezwolenie na nabycie nieruchomości w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#ArturGórski">W okresie sprawozdawczym cudzoziemcy uzyskali łącznie 313 zezwoleń na nabycie nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni 1757 ha, w tym 195 zezwoleń dotyczyło nieruchomości rolnych oraz leśnych, a tylko 14 nabycia tzw. drugiego domu.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#ArturGórski">Ministerstwo szacuje, że odstąpienie z dniem 1 maja od wymogu uzyskania zezwolenia na zakup tzw. drugiego domu skutkowało tym, iż wzrosła liczba transakcji zakupu nieruchomości gruntowych bez zezwolenia przez obywateli Unii Europejskiej i Szwajcarii o prawie 39%. Wydano również 62 zezwolenia na nabycie lokali mieszkalnych położonych w strefie nadgranicznej oraz lokali użytkowych o łącznej powierzchni 3 791 502 m2. Tylko 20 wydanych zezwoleń dotyczyło możliwości nabycia udziałów i akcji w spółkach będących właścicielem bądź użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonych w Polsce. Zezwolenia tradycyjnie dotyczyły najczęściej nieruchomości położonych w woj. opolskim i dolnośląskim, rzadziej w woj. pomorskim, lubuskim, zachodniopomorskim i mazowieckim.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#ArturGórski">Jak czytamy w sprawozdaniu, wzrosła powierzchnia nieruchomości gruntowych objętych zezwoleniami wydanymi w 2010 r. Warto zaznaczyć, że wydano aż 145 decyzji, w których odmówiono udzielenia zezwolenia na nabycie nieruchomości, w tym lokali, a także udziałów i akcji. Decyzje odmowne wynikały głównie z niewykazania przez cudzoziemca jego trwałej więzi z Polską, co jest jednym z warunków uzyskania zezwolenia, lub braku możliwości ustalenia okoliczności faktycznych. Odnotowano również 69 transakcji zakupu nieruchomości przez cudzoziemców z naruszeniem prawa. W 44 sprawach wskutek działań podjętych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji strony umów podjęły czynności, w wyniku których uzyskano stan zgodny z przepisami ustawy, natomiast w 25 przypadkach minister wystąpił do sądów z powództwem o orzeczenie nieważności z mocy prawa nabycia nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#ArturGórski">Wśród cudzoziemców, osób fizycznych i prawnych, którzy uzyskali zezwolenie na nabycie nieruchomości, najczęściej reprezentowane było obywatelstwo i kapitał: niemiecki - 49 zezwoleń, ukraiński - 41 zezwoleń, holenderski - 27 zezwoleń i rosyjski - 20 zezwoleń. Jeśli zaś chodzi o zakup nieruchomości przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia, to według statystyk MSWiA w 2009 r. takiego zakupu dokonało 1630 obywateli Niemiec, 961 obywateli Wielkiej Brytanii, 639 Irlandii, 566 Holandii i 423 Hiszpanii. Jak zatem widzimy, zezwolenia nie mają dużego wpływu na liczbę transakcji wykonywanych przez cudzoziemców, dotyczących nabycia nieruchomości. Nie można też stwierdzić zjawiska masowego wykupywania nieruchomości, choć od wielu lat obserwujemy zainteresowanie naszą ziemią w tych samych województwach ze strony obywateli tych samych państw.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#ArturGórski">Na koniec chciałbym powiedzieć, że posłowie Prawa i Sprawiedliwości nie dopatrzyli się uchybień ze strony MSWiA przy realizacji ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Stąd opowiadamy się za konkluzją Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych zawartą w sprawozdaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#EwaKierzkowska">W imieniu klubu Lewica głos zabierze pani posłanka Stanisława Prządka.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#StanisławaPrządka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Lewica pragnę przedstawić stanowisko wobec sprawozdania ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2009 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#StanisławaPrządka">Po wejściu Polski do Unii Europejskiej wystąpiła potrzeba dostosowania obowiązującego w Polsce prawa do europejskich rozwiązań i wynikających z nich swobód europejskich przysługujących obywatelom państw stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Zgodnie z generalną zasadą ustawy o nabywaniu przez cudzoziemców nieruchomości wymagane jest zezwolenie wydawane przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, jeżeli nie sprzeciwi się temu minister obrony narodowej albo nie wniesie sprzeciwu minister rolnictwa i rozwoju wsi w odniesieniu do nieruchomości rolnych.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#StanisławaPrządka">Przepisy ustawy zawierają szereg wyłączeń i wyjątków od obowiązujących rozwiązań, a nabycie nieruchomości wbrew przepisom ustawy podlega kontroli, jest ono bowiem z mocy prawa nieważne; nieważność stwierdza sąd powszechny w swoim postępowaniu.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#StanisławaPrządka">Pojawiające się dość często opinie polityków przed naszą akcesją dotyczące wzmożonego wykupu nieruchomości okazały się na szczęście nieprawdziwe, ponieważ analiza zezwoleń wydanych w 2009 r. na nabycie lokali mieszkalnych i użytkowych kształtuje się na zbliżonym poziomie w stosunku do 2008 r. Także liczba decyzji ministra spraw wewnętrznych i administracji zezwalających na nabycie, objęcie akcji lub udziałów w spółkach będących właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości utrzymała się w 2009 r. na porównywalnym poziomie z 2008 r. Wzrosła natomiast powierzchnia nieruchomości posiadanych przez te spółki. W 2009 r. odnotowano także spadek liczby wszystkich transakcji wpisanych do rejestru. Minister spraw wewnętrznych i administracji wydał łącznie w 2009 r. 313 zezwoleń, w tym dla osób fizycznych 202 zezwolenia, dla osób prawnych 109 i 2 dla przedstawicielstw dyplomatycznych. Minister w omawianym okresie odmówił wydania zezwolenia na nabycie nieruchomości w 145 przypadkach, głównie z powodu niewykazania przez cudzoziemców trwałych związków, więzi z Polską bądź też niedostarczenia materiałów dowodowych w przedmiotowej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#StanisławaPrządka">Odnotować należy, że liczba skarg wniesionych na wydane decyzje bądź postanowienia wydane w trakcie postępowania administracyjnego nie wzrosła i wynosi tyle samo - trzy w ciągu roku - a skargi rozpatruje wojewódzki sąd administracyjny i Naczelny Sąd Administracyjny. Natomiast minister spraw wewnętrznych i administracji jest wyposażony w kompetencje ustawowe do badania legalności transakcji nabycia nieruchomości przez cudzoziemców oraz prowadzenia rejestrów.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#StanisławaPrządka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na tle powyższych danych, a także na podstawie szczegółowych materiałów zaprezentowanych w przedłożonym przez ministra spraw wewnętrznych i administracji sprawozdaniu można sformułować tezę, że ustawa o nabyciu nieruchomości przez cudzoziemców skutecznie chroni interes gospodarczy i społeczny Rzeczypospolitej Polskiej, a obrót nieruchomościami w Polsce z udziałem cudzoziemców nie stwarza zagrożenia dla interesów narodowych. Dlatego Klub Poselski Lewica będzie głosował za przyjęciem sprawozdania ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2009 r. ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#EwaKierzkowska">W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego głos zabierze pan poseł Andrzej Sztorc.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#AndrzejSztorc">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczące sprawozdania ministra spraw wewnętrznych i administracji z realizacji w 2009 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#AndrzejSztorc">Przedstawiane sprawozdanie dotyczy wrażliwej materii sprzedaży nieruchomości, w tym ziemi rolnej, co wywołuje wiele emocji, a w przeszłości szczególnie wiele emocji wywoływało na wsi. Po dogłębnej ocenie pragnę w imieniu klubu przedstawić wnioski.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#AndrzejSztorc">Przedstawiony do oceny dokument został bardzo starannie i czytelnie opracowany, co ułatwia weryfikację poszczególnych części i rozdziałów. W związku z tym, że czas nas trochę goni, zatrzymam się tylko krótko na wybranych rozdziałach. W rozdziale drugim w sposób bardzo czytelny przedstawiona została skala zainteresowania cudzoziemców. Z materiałów wynika, że największe zainteresowanie, które przypadło na lata 2000–2005, minęło, sytuacja się ustabilizowała. W rozdziale drugim znajduje się również bardzo starannie opracowana tabela przedstawiająca liczbę udziałów i akcji nabytych przez cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#AndrzejSztorc">Troszeczkę dłużej zatrzymam się przy rozdziale czwartym, tj. badaniu legalności nabycia przez cudzoziemców nieruchomości, udziałów lub akcji. Panie ministrze, jednoznacznie z tego wynika, że tą komórką, w której dochodzi do największych błędów, zamierzonych lub nie, że tym słabym ogniwem są kancelarie i notariusze. Trzeba więc zrobić wszystko, aby sytuacja, w której notariusz i biuro nie ponosi żadnych konsekwencji, się zmieniła. Jeśli tak dalej będzie, to notariusze, nie wiem czy świadomie, w dalszym ciągu będą popełniać takie błędy. Problemem dodatkowym jest to, iż jedyną stroną ponoszącą konsekwencje jest strona opłacająca akt nabycia nieruchomości, natomiast kancelaria czy notariusz nie ponosi żadnych konsekwencji.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#AndrzejSztorc">Panie ministrze, dodatkowo sytuację komplikuje fakt, że dyskutowana jest nowelizacja ustawy o pośrednikach handlu nieruchomościami i wymogu uzyskiwania przez nich licencji. Trzeba starannie przemyśleć sprawę nowelizacji, bo jeśli dojdzie do sytuacji, że praktycznie każda firma, wszyscy będą mogli zakładać biuro pośrednictwa bez wymagania licencji, to strony będą dodatkowo narażone na bardzo przykre konsekwencje. Mówię o ubezpieczeniach transakcji itd. Myślę, że jeszcze nie jesteśmy na takim etapie, żeby zaufać firmom, bo jest wiele przykładów właśnie na to, że pokrzywdzonymi są strony, które nie mają świadomości pewnych rzeczy i decydują się na kupno, nie zawsze wiedząc, jakie przepisy obowiązują w Polsce, a notariusze - i biura notarialne, które są zobowiązane działać w ramach prawa i są instytucjami zaufania publicznego - muszą ponosić konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#AndrzejSztorc">Dokonana analiza pozwoliła jednoznacznie stwierdzić, że przedstawione przez ministra spraw wewnętrznych i administracji sprawozdanie z realizacji w 2009 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców wyczerpuje w całości kwestie dotyczące realizacji wyżej wymienionej ustawy. Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem przedłożonego sprawozdania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#EwaKierzkowska">Do zadania pytań zapisało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#EwaKierzkowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#EwaKierzkowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#EwaKierzkowska">Pyta pan Wojciech Szczęsny Zarzycki. Pan poseł jest z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W 2009 r. odnotowano 69 transakcji nabycia nieruchomości przez cudzoziemców zawartych z naruszeniem przepisów ustawy. Panie ministrze, pytanie: Czy te wszystkie transakcje odbywały się z udziałem notariusza? Czy notariusze, którzy przesyłali do MSWiA wpisy ze sporządzonych aktów notarialnych zakupu nieruchomości przez cudzoziemców dopiero po 5 lub 8 latach, a nie, jak mówi ustawa, w okresie 7 dni, zachowali możliwość wykonywania tego zawodu? Co na to minister sprawiedliwości?</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">W 2009 r. cudzoziemcom wydano 30 zezwoleń na zakup wyłącznie nieruchomości leśnych o powierzchni 136 ha. Czy powinno się sprzedawać lasy cudzoziemcom?</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">I ostatni problem. Wydanie zezwolenia przez MSWiA na nabycie gruntów przez cudzoziemca nie sprawia, że cudzoziemiec automatycznie ma pierwszeństwo w zakupie ziemi. Jednak bardzo często to zezwolenie traktowane jest jako dokument ustalający pierwszeństwo przy zakupie i dzieje się to kosztem...</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">.‍..nabywców polskich, szczególnie rolników. Czy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">...resort ma wiedzę dotyczącą rozmiaru tych nieprawidłowości występujących bezpośrednio...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">...przy sprzedaży gruntów cudzoziemcom? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#EwaKierzkowska">Pytanie zadaje pan poseł Artur Górski.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#ArturGórski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Aby właściwie ocenić zjawisko wykupu ziemi przez cudzoziemców, trzeba mieć skalę porównawczą. Dostrzegam dwa mierniki. Pierwszy to skala wykupu ziemi przez Polaków w innych krajach, drugim jest skala wykupu ziemi przez obywateli innych państw w pozostałych państwach Unii Europejskiej. Czy rząd wie na przykład, ile nieruchomości Polacy wykupili w Niemczech czy w Hiszpanii, a choćby w Grecji? Chyba warto zerknąć w podobne sprawozdania sporządzane w innych krajach albo przebadać ich statystyki, aby sprawdzić, czy nie odbiegamy od pewnych norm lub czy nie mamy do czynienia ze zjawiskami niepokojącymi. Wiemy, że obywatele Litwy mogą kupować w Polsce nieruchomości, a obywatele Polski na Litwie nie mogą zakupić nieruchomości, gdyż w tym kraju, o ile mi wiadomo, wciąż obowiązuje zakaz zakupu ziemi przez cudzoziemców, w tym przez obywateli innych państw UE. W jakich jeszcze krajach Polacy mają problemy przy zakupie nieruchomości? Czy pan minister słyszał o takich przypadkach, że Polacy przez pośredników zakupili nieruchomości w USA, a później nie dostali amerykańskiej wizy i nie mogli udać się do swojej własności w tym kraju? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#EwaKierzkowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#EwaKierzkowska">Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan Zbigniew Sosnowski.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#EwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Przede wszystkim chcę bardzo serdecznie podziękować za te pytania, bo one świadczą o tym, że posłowie Rzeczypospolitej z ogromną troską podchodzą do kwestii tego, jak wyzbywamy się majątku narodowego. Z drugiej strony chcę zapewnić, na to państwo też zwróciliście uwagę w swoich wystąpieniach, że ustawa, o której mówimy, w sposób wystarczający zabezpiecza interesy państwa polskiego. Ważne jest, żeby była w sposób należyty przestrzegana.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#ZbigniewSosnowski">Pozwólcie państwo, że rozpocznę od odpowiedzi na pytania pana posła Górskiego.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#ZbigniewSosnowski">Panie pośle, odnosząc się do pańskiego pytania, czy mamy wiedzę na temat tego, ile ziemi kupują Polacy poza granicami naszego kraju, niestety z przykrością muszę odpowiedzieć, że dane, którymi dysponujemy, nie pozwalają nam odpowiedzieć na to pytanie w żaden sposób, albowiem w Polsce nie mamy wiedzy na temat zakupów ziemi poza granicami naszego kraju. Nie ukrywam... Zwrócił pan także uwagę na fakt, że na Litwie Polacy nie mogą kupować ziemi. Trudno mi się odnieść do tego zagadnienia, albowiem wedle informacji, jaką uzyskałem od pana dyrektora departamentu, który precyzyjnie zajmuje się tymi problemami, niestety w Polsce nie gromadzi się danych na ten temat. Stąd też nie mogę udzielić na to pytanie żadnej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#ZbigniewSosnowski">Było pytanie pana posła Zarzyckiego, czy notariusze prawidłowo sporządzają akty notarialne i czy ponoszą z tego tytułu konsekwencje, jeśli zdarzają się nieprawidłowości. Otóż zdarzało się, że akty notarialne nie były przekazywane w terminie do resortu spraw wewnętrznych i administracji. Zdarzało się też, że czas przetrzymywania był różny. Resort spraw wewnętrznych i administracji nie dysponuje danymi o tym, czy notariusze z tego tytułu ponoszą jakieś konsekwencje. Zdarza się podobno, że dochodzi do rozpraw sądowych, gdzie z powództwa cywilnego osoby, które są pokrzywdzone, dochodzą swoich racji.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#ZbigniewSosnowski">Pan poseł również zwrócił uwagę na tzw. podstawiane słupy. Mamy świadomość, że taki proceder istnieje i jest to zjawisko naganne. Natomiast mogę tylko powiedzieć, że nie mamy takich instrumentów, które umożliwiałyby nam weryfikację tego rodzaju sygnałów w sposób kompleksowy. Oczywiście jeżeli stroną umowy nie jest cudzoziemiec, tylko obywatel Polski, to wtedy sprawą zajmuje się aparat skarbowy. Zdarza się także, że otrzymujemy sygnały ze strony aparatu skarbowego, który informuje nas, że w postępowaniu karnoskarbowym obywatel polski zeznał, iż nabył daną nieruchomość na rzecz cudzoziemca. Wówczas odpowiednie postępowania toczą się przed odrębnymi organami.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#ZbigniewSosnowski">To tyle z mojej strony. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#EwaKierzkowska">Dziękuję uprzejmie panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#EwaKierzkowska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#AndrzejSzlachta">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Z wykazu zezwoleń ministra spraw wewnętrznych i administracji na nabycie nieruchomości rolnych i leśnych przez obywateli i przedsiębiorców z Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Konfederacji Szwajcarskiej wynika, że najwięcej zezwoleń dla osób fizycznych wydano dla województwa mazowieckiego, natomiast dla osób prawnych - na terenie województwa opolskiego i dolnośląskiego. To blisko połowa powierzchni, jaką nabyli obcokrajowcy w całej Polsce w 2009 r. Łączna powierzchnia nieruchomości, na które wydano zezwolenia na jej nabycie dla obcokrajowców, wyniosła ponad 1,5 tys. hektarów. Najwięcej nieruchomości nabyli wnioskodawcy z Holandii i Niemiec - łącznie 1360 ha, co stanowi 87% całej nabytej powierzchni.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#AndrzejSzlachta">Stąd moje pytanie do pana ministra: Czy ministerstwo analizuje, jaki jest cel nabycia tych nieruchomości przez obcokrajowców? Jaką działalność gospodarczą prowadzą obcokrajowcy na nabytych terenach? Czy osoby fizyczne i prawne, które nabyły nieruchomości w Polsce, zarejestrowały u nas swoją działalność gospodarczą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#EwaKierzkowska">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych wnosi o przyjęcie sprawozdania z realizacji w 2009 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, zawartego w druku nr 2936.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#EwaKierzkowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm wniosek komisji przyjął.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#EwaKierzkowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#EwaKierzkowska">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 69. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#EwaKierzkowska">Informuję, że nikt nie zgłosił się do wygłoszenia oświadczenia poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#ZbigniewChmielowiec">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W dniu 11 czerwca br. w szkółce leśnej Nadleśnictwa Kolbuszowa w Świerczowie, a następnie w Starostwie Powiatowym w Kolbuszowej odbyło się podsumowanie i uroczyste rozdanie nagród laureatom VII edycji konkursu plastycznego o tematyce przyrodniczej „Leśne arcydzieła”.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#ZbigniewChmielowiec">Uroczystego podsumowania oraz rozdania nagród dokonali: wicestarosta kolbuszowski Waldemar Macheta, nadleśniczy Nadleśnictwa Kolbuszowa Kazimierz Kriger, burmistrz Kolbuszowej Jan Zuba oraz kierownik wydziału ochrony środowiska, rolnictwa, leśnictwa i ochrony przyrody Grzegorz Ziemiański. W spotkaniu uczestniczyli również wójt gminy Niwiska Elżbieta Wróbel, wójt gminy Cmolas Eugeniusz Galek, sekretarz gminy Dzikowiec Augustyna Płaza oraz liczna młodzież i nauczyciele.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#ZbigniewChmielowiec">Nagrodzeni oraz zaproszeni goście podziwiali występ dzieci z Zespołu Szkół Specjalnych w Kolbuszowej Dolnej, które zaprezentowały przedstawienie „Cztery żywioły”. Pokaz wiatru, wody, ziemi i ognia znakomicie wpisał się w krajobraz leśny i został nagrodzony gromkimi brawami, jak również występ Roberta Rumaka (laureata wielu przeglądów piosenki), który zaśpiewał dla zgromadzonych piosenkę pt. „Pocahontas”. Nadleśnictwo Kolbuszowa wspólnie ze Starostwem Powiatowym w Kolbuszowej na początku 2010 r. ogłosiło VII konkurs plastyczny pod nazwą „Leśne arcydzieła”. Inicjatywa ta skierowana była do uczniów szkół podstawowych klas IV-VI z terenu powiatu kolbuszowskiego i polegała na wykonaniu dzieła artystycznego jedną z czterech technik, tj. rysunku, grafiki, malarstwa, collage'u.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#ZbigniewChmielowiec">Podczas konkursu wpłynęło 301 dzieł młodych artystów z 37 szkół, ukazywały one piękno leśnych krajobrazów.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#ZbigniewChmielowiec">Prace zostały ocenione przez komisję konkursową w składzie: Natalia Wrona, Agata Skowron, Janusz Posłuszny - Nadleśnictwo Kolbuszowa, Jan Wozowicz - plastyk Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Grzegorz Ziemiański - Starostwo Powiatowe w Kolbuszowej.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#ZbigniewChmielowiec">Jury postanowiło nagrodzić: W kategorii Grand Prix I miejsce zajęła Karolina Markusiewicz z SP nr 2 w Kolbuszowej, w kategorii rysunek w kl. IV zwyciężyła Katarzyna Posłuszny z SP w Kupnie, w kl. V Tomasz Kościółek z SP w Weryni, w kl. VI zaś Marcelina Wołosz z SP w Majdanie Królewskim. W kategorii collage pierwsze miejsca zdobyły: w kl. IV Oliwia Kozak z SP w Brzostowej Górze, w kl. V Aleksandra Seremet z SP w Zielonce i w kl. VI Beata Dziuba z SP w Kopciach. Kolejna kategoria to grafika. Tu pierwsze miejsca powędrowały do następujących osób: kl. IV - Mateusz Wielgosz z SP w Zielonce, kl. V - Barbara Stec, SP w Cmolasie, oraz kl. VI - Magdalena Karkut, SP w Trzęsówce.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#ZbigniewChmielowiec">Ostatnią kategorią były prace malarskie. Laureatami zostali: kl. IV - Karolina Markusiewicz, SP nr 2 w Kolbuszowej, kl. V - Patrycja Słowiak, SP w Spiach, kl. VI - Mateusz Potępa, SP w Niwiskich. Wręczono również dwie nagrody dodatkowe dla uczniów z oddziału specjalnego SP w Kolbuszowej Dolnej: Magdalenie Opalińskiej i Andżelice.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#ZbigniewChmielowiec">Celem konkursu była popularyzacja wiedzy przyrodniczej, kształtowanie postaw i świadomości przyrodniczej, osiągnięcie wrażliwości przyrodniczej oraz pogłębianie plastycznych umiejętności wśród młodzieży szkolnej. Uczestnicy konkursu pokazali organizatorom, czym dla nich jest las z wysokimi drzewami, krzewami, roślinami runa i zamieszkującymi go zwierzętami.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#ZbigniewChmielowiec">Prace laureatów konkursu plastycznego można podziwiać w Galerii „220” kolbuszowskiego starostwa do 31 lipca 2010 r.</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#ZbigniewChmielowiec">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę serdecznie podziękować z tego miejsca wszystkim organizatorom i uczestnikom konkursu plastycznego o tematyce „Leśne arcydzieła”. To m.in. poprzez tego typu konkursy kształtowana jest u młodego pokolenia wrażliwość na otaczającą nas przyrodę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#AndrzejSzlachta">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W swoim oświadczeniu poselskim pragnę przypomnieć historię powstania pomnika Tadeusza Kościuszki w Rzeszowie w 112. rocznicę jego odsłonięcia, którego dokonano 26 czerwca 1898 r. Genezy powstania pomnika Tadeusza Kościuszki można się doszukać w latach 90. XIX w. Hasło wybudowania tego pomnika podjęli wówczas uczestnicy walk o niepodległość Polski z 1863 r., wspierani przez żyjących uczestników powstania listopadowego. Na czele komitetu budowy tego pomnika stanął Wiktor Zbyszewski, wieloletni burmistrz Rzeszowa, działacz niepodległościowy z okresu Wiosny Ludów i powstania styczniowego. W skład komitetu weszły 23 osoby zajmujące wysoką pozycję społeczną w Rzeszowie. Komitet, po zebraniu pieniędzy, ogłosił konkurs, w wyniku którego wybrano projekt artysty rzeźbiarza Michała Korpala z Krakowa.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#AndrzejSzlachta">W uroczystości odsłonięcia pomnika wzięli udział przedstawiciele dużej części Galicji oraz mieszkańcy Rzeszowa. Był to pierwszy pomnik Tadeusza Kościuszki wzniesiony na ziemiach polskich, a drugi po pomniku na zamku w Odrzykoniu. Przedstawiał on nadnaturalnej wielkości statuę Naczelnika, wspartego nogą na lufie działa, prawą ręką trzymającego szablę, lewą - rogatywkę. U stóp cokołu umieszczony był orzeł zrywający się do lotu, a pod nim napis: Racławice. Na głównej części cokołu był natomiast napis: Tadeusz Kościuszko. Pomnik został wykonany z piaskowca i miał ok. 6,5 m wysokości. Pod tym pomnikiem odbywały się główne uroczystości, obchody, demonstracje i imprezy polityczne. W nocy z 23 na 24 sierpnia 1940 r. pomnik został zburzony przez Niemców. Po II wojnie światowej z okazji obchodów 200. rocznicy urodzin Tadeusza Kościuszki wmurowano we fronton kamienicy nr 6 w Rynku tablicę upamiętniającą miejsce zburzonego pomnika.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#AndrzejSzlachta">Nowy pomnik zaprojektował rzeszowski rzeźbiarz Piotr Kida, który 21 lat później zaprojektował pomnik Juliusza Słowackiego w Rzeszowie. Wystrój zewnętrzny cokołu pomnika zaprojektował arch. Leszek Humięcki. Uroczyste odsłonięcie pomnika Tadeusza Kościuszki nastąpiło 15 października 1980 r. Wielkie zasługi w powstaniu tego pomnika miał Ingacy Filip, emerytowany dyrektor Zespołu Szkół Mechanicznych w Rzeszowie. Od 1980 r. to właśnie przy tym pomniku spotykali się rzeszowianie podczas ważnych wydarzeń związanych z walkami o niepodległość Polski. W okresie stanu wojennego milicja blokowała przemarsz mieszkańców Rzeszowa z kościoła farnego na rzeszowski rynek pod pomnik Tadeusza Kościuszki. Od ponad 20 lat odbywają się przed tym pomnikiem uroczystości patriotyczne z okazji Święta Trzeciego Maja.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#AndrzejSzlachta">Jako prezydent Rzeszowa miałem okazję przemawiać przy tym pomniku i corocznie składam w tym miejscu kwiaty i wieńce z okazji Święta Konstytucji 3 Maja. Kilka dni temu Jarosław Kaczyński spotkał się z tysiącami mieszkańców Podkarpacia na rzeszowskim rynku w pobliżu pomnika Tadeusza Kościuszki i dziękował za olbrzymie poparcie w I turze wyborów na urząd prezydenta RP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#EwaKierzkowska">Na tym kończymy 69. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#EwaKierzkowska">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#EwaKierzkowska">Informacja o wpływie interpelacji i zapytań oraz odpowiedzi na nie została paniom i panom posłom doręczona w druku nr 3165.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#EwaKierzkowska">Porządek dzienny 70. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 7, 8 i 9 lipca 2010 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#EwaKierzkowska">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 12 min 28)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>