text_structure.xml 85.3 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Otwieram posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych. Witam posłów i zaproszonych gości.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Stwierdzam kworum oraz przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia wobec niewniesienia przeciwko niemu zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Porządek dzienny otrzymali państwo na piśmie. Czy są uwagi do porządku obrad? Nie ma zgłoszeń, zatem stwierdzam, że porządek obrad został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Przystępujemy do realizacji pkt I. Otrzymali państwo przygotowany przez rząd projekt budżetu w części dotyczącej Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a także opinię Biura Analiz Sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Proszę ministra Pawła Kowala o zabranie głosu i przedstawienie projektu budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Wraz ze mną uczestniczy w posiedzeniu Komisji pan Mariusz Kazana zastępujący dyrektora generalnego służby zagranicznej, więc w stosownym momencie, jeśli pan przewodniczący wyrazi zgodę, udzielę mu głosu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Nie będę państwa zarzucał cyframi, ponieważ są one zawarte w dokumentach, które państwo otrzymali. Wskażę zatem na główne kierunki myślenia o budżecie, ważne z mojego punktu widzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Warto zwrócić uwagę na nowe zadania, które będą finansowane w 2007 r. W dużej części te zadania były realizowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, ale nowa sytuacja w niektórych dziedzinach naszego życia powoduje, że trzeba w nowy sposób podejść do niektórych istotnych zadań.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Dobrym przykładem jest opieka nad obywatelami polskimi za granicą, szczególnie jeśli chodzi o tzw. nową emigrację, czyli Polaków, którzy poszukują pracy w krajach Unii Europejskiej w związku z otwarciem rynków pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Przygotowywany jest rządowy projekt, który będzie składał się z trzech części. Po pierwsze, zawiera plan zmian, uzupełnień i wsparcia kadrowego dla tych konsulatów, które tego najbardziej potrzebują. Mówimy głównie o opiece konsularnej, a w szczególności o etatach konsularnych, ale także etatach urzędniczych, które są konieczne przynajmniej w kilku placówkach konsularnych.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Konieczna jest szczegółowa analiza wszystkich warunków materialnych pracy konsulatów. Myślę o koniecznych remontach i przeprowadzkach. Mam także na uwadze konieczność stworzenia przynajmniej 3–4 w ciągu 2007 r. nowych placówek konsularnych. Będą to placówki w Manchesterze, Katanii, Reykjaviku, a także w Salonikach.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Wzmocnienie etatowe będzie dotyczyło m.in. placówek w Atenach, Dublinie, Helsinkach, Lizbonie, Madrycie, a także konsulatów generalnych w Barcelonie i Brukseli.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Program MSZ w ramach rządowego programu opieki nad emigracją zarobkową będzie kosztował około 27 mln zł. Będą także podejmowane działania informacyjne wobec środowisk, które szczególnie powiększyły się wskutek emigracji zarobkowej.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Konieczne jest zapewnienie odpowiednich warunków dla sprawnej obsługi zadań wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej i ekonomizacji służby dyplomatycznej. Już od przyszłego roku trzeba się przygotowywać do prezydencji polskiej w Unii Europejskiej. Za kilka lat będziemy musieli mieć odpowiednią grupę dobrze przygotowanych urzędników w pionach konsularnym, unijnym, pomocy rozwojowej, a także w pionie informatyki.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Konieczne jest zwrócenie uwagi na ekonomizację służby dyplomatycznej. Chodzi o przystosowanie dyplomacji do wykonywania zadań z zakresu promocji gospodarczej i kontaktów ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Pragnę również zasygnalizować działania w zakresie informacji i promocji Polski za granicą. Ważnym zadaniem jest poprawa warunków pracy polskich dyplomatów. Istnieje konieczność przeprowadzenia prac remontowych w Waszyngtonie i Berlinie. W przyszłym roku zamierzamy wydać na inwestycję w Berlinie około 8 mln zł. Łącznie na działania inwestycyjno-remontowe przewidzieliśmy około 15 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawełKowal">Chciałbym zwrócić państwa uwagę na Berlin. Nie wiem, czy Komisja odbyła debatę na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Tak, jednak nie zostaliśmy poinformowani o ostatecznej decyzji MSZ. Zostały nam przedstawione trzy możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Ostateczna decyzja jeszcze nie zapadła. Prawdopodobnie będzie to połączenie pierwszej i drugiej możliwości. Przewidziane są dodatkowe negocjacje z architektami, tj. z grupą pana Budzyńskiego. W zależności od przebiegu rozmów nastąpiłaby realizacja projektu, który wygrał konkurs, albo ponowne rozpoczęcie procedury konkursowej.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Nawet w przypadku realizacji drugiego wariantu, kwotę 8 mln zł można będzie wydać w ciągu roku, dzięki zmianom w ustawie o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Jeśli chodzi o kwotę 90 mln zł zaplanowaną w rezerwie celowej, zostanie ona przeznaczona na tzw. działania pomocowe i wspieranie procesów demokratycznych w różnych krajach naszego regionu, ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy, Białorusi, Gruzji, Mołdawii.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">To zadanie było już realizowane w bieżącym roku, w mojej ocenie z niezłym powodzeniem. Według naszych szacunków ponad 90% środków przeznaczonych na ten cel uda się wydać. Biorąc pod uwagę kłopoty formalne w pierwszej połowie roku, można mówić o powodzeniu tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">W 2007 r. zwiększy się nieco zakres prac i przedsięwzięć, które będą realizowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Czuję się w obowiązku poruszyć kwestię, która pozostaje nierozwiązanym problemem. Myślę o statusie materialnym polskich dyplomatów i ich rodzin. Wbrew rozpowszechnionej opinii ten status często bywa nie najlepszy lub niekonkurencyjny. Powoduje to kłopoty rekrutacyjne, jeśli chodzi o nowe osoby na średnie stanowiska dyplomatyczne. To jest temat na odrębną rozmowę.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Warto, żeby członkowie Komisji mieli tego świadomość. Często pokutuje mit nadmiernej wystawności życia dyplomatów. W tym roku udało nam się zaplanować waloryzację płac dla 84 placówek w 54 krajach, tam gdzie są spełnione ustawowe kryteria wzrostu kosztów utrzymania według wskaźników opublikowanych przez ONZ. Dotyczy to sytuacji, gdy wynagrodzenia polskich dyplomatów należą do jednych z najniższych wśród europejskich służb dyplomatycznych. Należy zauważyć, że są niższe od dochodów otrzymywanych przez dyplomatów czeskich, słowackich, węgierskich.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">W systemie wynagrodzeń brak jest dodatków rodzinnych na dzieci i niepracujące żony. Problem narasta. Warto o tej sprawie pomyśleć w kontekście zbliżającej się prezydencji Polski w Unii Europejskiej. W tym roku proponujemy waloryzację. Być może kolejne zmiany nastąpią w przyszłym roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Jeśli chodzi o podniesienie wynagrodzeń pracowników MSZ, aby były konkurencyjne, znajdzie pan wśród nas osoby, które popierają ten postulat. Trudno będzie prowadzić dobrą politykę przy tego typu problemach, zważywszy, że nasi dyplomaci porównują wynagrodzenia nie tylko z dyplomatami z krajów sąsiednich, ale także z innych krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Jest to problem o zasadniczym znaczeniu. Mam nadzieję, że będziemy mogli w ciągu najbliższego roku stworzyć koalicję wspierającą zmiany w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Otwieram dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełMałgorzataBartyzel">Podobało mi się systemowe uporządkowanie spraw konsularnych, wzmocnienie obsługi konsularnej. Zabrakło natomiast odniesienia się do sytuacji Polaków w Wielkiej Brytanii, gdzie występuje najwięcej problemów z obsługą konsularną. Nie usłyszałam żadnej informacji na temat Londynu, gdzie zarówno prasa polonijna, jak i brytyjska zaczyna pisać o kolejkach i niemożności sprawnego załatwienia spraw konsularnych.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełMałgorzataBartyzel">Wiem o problemie lokalowym. Liczba osób, które mają problemy z załatwieniem podstawowych spraw, wymaga wzięcia pod uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełJanRzymełka">Bardzo dziękuję, że w projekcie budżetu przewidziana jest po raz pierwszy kwota na rozwiązanie problemu ambasady w Berlinie. Obawiam się jednak, że środki mogą nie zostać wykorzystane na inwestycję, bo znane mi są wcześniejsze próby rozwiązania tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełJanRzymełka">Z dyskusji na forum Komisji wynikało, że tam brakuje również pieniędzy na mycie fasady. Przerażające jest to, że budynek jest prawie opuszczony, a wymaga częstszego mycia. Warto przeznaczyć część środków na ten prozaiczny cel.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełJanRzymełka">Moje pytanie dotyczy nowej placówki w Astanie w Kazachstanie. Mieliśmy okazję z marszałkiem Senatu Bogdanem Borusewiczem zajmować się kilkoma sprawami związanymi z Kazachstanem i poruszony został problem przyszłej placówki w nowej stolicy.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełJanRzymełka">Przy okazji gratuluję wzrostu o ponad 100% w dziale opieki, wychowania, edukacji. Chodzi o organizowanie w Polsce kolonii i obozów dla dzieci i młodzieży polonijnej. Najbardziej potrzebuje pomocy młodzież pochodzenia polskiego w Kazachstanie. Ci ludzie tracą kontakt z językiem, mieszkają w bardzo trudnych warunkach. Dla nich Polska jest krajem marzeń.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełJanRzymełka">Prosiłbym o zwrócenie uwagi, że powinniśmy utrzymywać kontakt z tymi rodzinami polskimi. Młodzież amerykańska, niemiecka, francuska pochodzenia polskiego ma ułatwiony przyjazd do kraju. Wyjechać z Kazachstanu jest bardzo trudno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełAndrzejĆwierz">Cieszę się, że w budżecie na przyszły rok przewidziane są znaczące środki dla ambasady w Waszyngtonie. Stosunki ze Stanami Zjednoczonymi są dla nas podstawowe. Kiedy widzi się budynek ambasady RP w Waszyngtonie, można się zastanawiać, czy jest on odzwierciedleniem stosunków polsko-amerykańskich.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełAndrzejĆwierz">Cieszę się, że są środki, które pozwolą zmienić wygląd naszej ambasady, żeby nie była ona postrzegana jako ambasada państwa drugorzędnego w polityce Stanów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PosełAndrzejĆwierz">Kiedy byłem z delegacją w jednym z państw, zasygnalizowano mi pewien problem. Chciałbym dowiedzieć się, jak często pracownicy konsularni mają prawo przyjazdu do Polski ze zwrotem kosztów.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PosełAndrzejĆwierz">Dowiedziałem się, że niektórzy przyjeżdżają rokrocznie i otrzymują zwrot kosztów, inni zaś raz na dwa lata. Jak przedstawia się ta sytuacja?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełZbyszekZaborowski">Ja również chciałbym zabrać głos w sprawie ambasady w Berlinie. Wydaje mi się, że poseł Jan Rzymełka przejęzyczył się, mówiąc o pierwszym podejściu do rozwiązania problemu Berlina. Pamiętam, że kwota już kilkakrotnie była przewidywana w budżecie, ale nie została wykorzystana.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełZbyszekZaborowski">Interesuje mnie, co naprawdę zaplanowano na rok przyszły. Na jaki cel przeznaczona będzie kwota 8 mln zł? Jakie działania MSZ planuje wykonać w roku przyszłym?</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełZbyszekZaborowski">Druga kwestia dotyczy etatów. W informacji pisze się o przyroście 29 etatów w centrali MSZ. Z czego wynika ten przyrost? Martwię się raczej o obsadę kadrową konsulatów, zwłaszcza w krajach, do których udaje się polska emigracja zarobkowa. Mam liczne sygnały z Wielkiej Brytanii, ale również z Niemiec i Irlandii, że dostępność pomocy konsularnej jest niewystarczająca.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełZbyszekZaborowski">Czy resort planuje jakieś działania w tym zakresie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Czy pan minister zechciałby udzielić odpowiedzi na pytania posłów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Jeśli na niektóre pytania nie odpowiem szczegółowo, poproszę pana dyrektora o uzupełnienie.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Istnieje konieczność, aby porozmawiać szczegółowo o planie działań na rzecz nowej emigracji. Oczywiście jest przewidziane zwiększenie etatów konsularnych w istniejących konsulatach, zwiększenie ryczałtów konsularnych, czyli pensji urzędniczych, a także tworzenie nowych etatów i tzw. ryczałtów. W nowych placówkach przewiduje się 15 etatów i 11 ryczałtów oraz tzw. ryczałty miejscowe. Nie chciałem zanudzać państwa tymi informacjami.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Panią poseł Małgorzatę Bartyzel interesuje Londyn. Nie wymieniłem Londynu, ponieważ mówiłem o tworzeniu całkowicie nowych konsulatów. Program przewiduje również remonty istniejących obiektów, dokupienie nowego sprzętu, a także uzupełnienie etatowe.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">W przypadku Londynu kształtuje się to w sposób następujący. Planujemy dodatkowe dwa etaty dyplomatyczne, dwa etaty ryczałtowe, a także wynajem nowej siedziby.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Ponadto planujemy wynająć nowe siedziby w Dublinie i w Oslo.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Tyle możemy zrobić dla Londynu, nie licząc działań informacyjnych, które również są przewidziane. Jeszcze w bieżącym roku planujemy istotne zakupy sprzętu dla placówek, zarówno biurowego, jak i telekomunikacyjnego, m.in. dla konsulatu w Londynie.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Poseł Zbyszek Zaborowski pytał o wzrost etatów w centrali. Otóż dotyczy on głównie Departamentu Konsularnego i Polonii. Na marginesie dodam, że uważam za konieczne planowanie nowych etatów w centrali, szczególnie w pionie unijnym i to na szeroką skalę, w kontekście przygotowań do prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Ogromna jest skala potrzeb odpowiednio przygotowanego personelu dyplomatycznego, jaki będzie nam potrzebny w 2011 r. Uważam zwiększenia kadrowe w centrali MSZ za uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Jeśli chodzi o ambasadę RP w Berlinie, jest to czwarta próba rozwiązania tego problemu. Tej sprawy nie ma co komentować. Mam nadzieję, że kwotę 8 mln zł uda się wydać. Nie znam dokładnego preliminarza, ponieważ nie zostało jeszcze wybrane ostateczne rozwiązanie. Ten wybór musi zostać dokonany. Staram się współdziałać z panią minister, żeby tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Pan poseł pyta, jakie działania można zrealizować za kwotę 8 mln zł. Można zrobić ewentualnie projekt rozbiórki. Jeśli zostałby wybrany wariant pierwszy, można by zapłacić za projektowanie. Proces projektowania chyba nie został opłacony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełJanuszDobrosz">Opłata za projekt została uiszczona, tylko część prac nie była wykonana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Wydaje mi się, że pan poseł myli koncepcję z projektem. Jeśli będziemy zmniejszali powierzchnię, to będzie proces projektowania w sensie inżyniersko-architektonicznym. Chodzi o kwestie konstrukcyjne, zmiany instalacji. Jestem przekonany, że konieczny będzie nowy proces projektowania instalacji, choćby ze względu na zmiany technologiczne.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Moim zdaniem kwotę 8 mln zł można wydać w ciągu roku. Dokładny preliminarz wydatkowania tych środków może powstać po wybraniu jednej z opcji. Gdyby został wybrany wariant pierwszy, działania będą koncentrować się na przeprojektowywaniu. Gdyby wybrany został wariant drugi, pieniądze zostaną w większym stopniu wydane na koncepcję i prace projektowe. Ponadto będą prowadzone prace rozbiórkowe.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Nie wiem, jak jest z myciem tego obiektu. Może to jest sensowna uwaga i potraktujemy ją poważnie. Z pewnością kwota na ten cel nie może być ujęta w środkach inwestycyjnych. Może się mylę, gdyż nie mam wystarczającego doświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">W kwestii Astany proszę o wyjaśnienie dyrektora generalnego. Wiem, że w najbliższym czasie zadaniem placówki będzie przeprowadzka.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Jak często pracownicy konsularni mają prawo do przyjazdu do Polski za pieniądze podatników? Odpowiedź brzmi – raz na dwa lata, chyba że zostaną wezwani do kraju.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Panie przewodniczący, proszę o udzielenie głosu panu dyrektorowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#ZastępującydyrektorageneralnegosłużbyzagranicznejMariuszKazana">W celu uzupełnienia pragnę powiedzieć, że fasada ambasady w Berlinie jest myta średnio raz na dwa miesiące. Obok prowadzona jest budowa metra, dlatego fasada często ulega zabrudzeniu. Ten problem dostrzegamy i jest on rozwiązywany w miarę naszych możliwości.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#ZastępującydyrektorageneralnegosłużbyzagranicznejMariuszKazana">Jeśli chodzi o ambasadę w Kazachstanie, to zadanie było zaplanowane do realizacji w bieżącym roku. Niestety, nie udało nam się go zrealizować, więc będzie podjęte w przyszłym roku ze środków, które posiadamy na inwestycje i remonty.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#ZastępującydyrektorageneralnegosłużbyzagranicznejMariuszKazana">W budżecie zaplanowana jest kwota 25 mln zł na remonty i inwestycje. Z tych środków opłacimy koszt przeniesienia ambasady.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#ZastępującydyrektorageneralnegosłużbyzagranicznejMariuszKazana">Raz na dwa lata wszyscy członkowie służby zagranicznej korzystają z możliwości przyjazdu do Polski. Bilety są opłacane przez MSZ. W krajach o trudnym klimacie i w których występują poważne zagrożenia, taka możliwość istnieje raz w roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Mam jeszcze pytanie dotyczące Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Były plany, aby dokonać integracji UKIE z MSZ. Ponieważ ta kwestia nie występuje w budżecie, rozumiem, że w przyszłym roku nie przewiduje się realizacji tej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Jak wygląda kwestia integracji tych dwóch urzędów, szczególnie w kontekście potrzeby zatrudnienia pracowników, którzy zajmowaliby się relacjami z Unią Europejską, co jest absolutnie oczywiste i niezwykle potrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#ZastępującydyrektorageneralnegosłużbyzagranicznejMariuszKazana">Pozwolę sobie odpowiedzieć na to pytanie. Jako urzędnik państwowy, odpowiem następująco. Prowadziliśmy bardzo intensywne prace wspólnie z partnerami z Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Oba urzędy są przygotowane do połączenia. Istnieje unia personalna w osobie pani minister spraw zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#ZastępującydyrektorageneralnegosłużbyzagranicznejMariuszKazana">Czekamy na decyzje polityczne dotyczące połączenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Pragnę dodać, że to nie jest kompetencja wiceministra spraw zagranicznych. Jesteśmy do tego gotowi. Pytanie powinno być skierowane do władz rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Sądzę, że tego typu decyzja znalazłaby bardzo silne wsparcie w Komisji Spraw Zagranicznych. Wydaje mi się, że wszyscy na to czekamy.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Czy są jeszcze uwagi ze strony państwa posłów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJolantaSzymanekDeresz">Komisja pracuje nad ustawą o Fundacji na Rzecz Wspierania Demokracji w Europie Środkowej i Wschodniej. Nie mogę znaleźć w preliminarzu środków finansowych przeznaczonych na realizację tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ZastępującydyrektorageneralnegosłużbyzagranicznejMariuszKazana">Jeśli chodzi o pieniądze na ten cel, one nie znajdują się w części 45, lecz w rezerwie celowej.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#ZastępującydyrektorageneralnegosłużbyzagranicznejMariuszKazana">Ta pozycja jest rozpisana, ale nie widzę środków wyodrębnionych na ten cel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Kwota została ujęta w ramach rezerwy celowej w wysokości 90 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełJolantaSzymanekDeresz">Informacja o rezerwie celowej znajduje się na str. 23, ale nie wynika z niej, żeby z tej sumy były przeznaczone środki na realizację ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Czy w budżecie na rok bieżący pieniądze przeznaczone na pomoc rozwojową i demokratyzację są ujęte w tej samej pozycji? Rozumiem, że tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Przeanalizujemy tę sprawę wspólnie z Kancelarią Prezydenta i udzielimy państwu odpowiedzi w odrębnym trybie. Proszę pana dyrektora, żeby tę sprawę szybko wyjaśnił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełJanuszDobrosz">W materiale stwierdza się, że MSZ będzie prowadzić dalsze działania zmierzające do umocnienia polskiej pozycji prawnej w stosunkach z Niemcami, ukierunkowane przede wszystkim na zapobieżenie ewentualnym roszczeniom majątkowym ze strony obywateli niemieckich.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełJanuszDobrosz">Już w poprzedniej kadencji rozpoczęło się racjonalne działanie w tym kierunku, bo wcześniej uważano, że nie ma problemu.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełJanuszDobrosz">Jestem pod wrażeniem trzech tomów dokumentów, które były wydane jeszcze w minionej kadencji. Czy będzie to miało tylko charakter instruktażu, czy będziemy również korzystać z pomocy prawników na odpowiednim poziomie?</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełJanuszDobrosz">W poprzednich projektach ustaw budżetowych były odrębnie wyliczone kwoty, które MSZ musi zapłacić obywatelom polskim, którzy wygrywali sprawy przed trybunałami międzynarodowymi. Ta kwota z roku na rok wzrastała. Interesuje mnie, jakie są przewidywania dotyczące przyszłego roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#ZastępującydyrektorageneralnegosłużbyzagranicznejMariuszKazana">Jeśli chodzi o odpowiedź na drugie pytanie, to wypłaty wynikające z zasądzonych wyroków przez trybunały międzynarodowe są płacone z rezerwy celowej, która znajduje się w budżecie Skarbu Państwa, a nie z budżetu MSZ. Również w bieżącym roku wszystkie wyroki, które zostały zasądzone, przesyłane są do Ministerstwa Finansów ze wskazaniem, aby były opłacone.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#ZastępującydyrektorageneralnegosłużbyzagranicznejMariuszKazana">MSZ pokrywa te opłaty, ale są one refundowane z rezerwy celowej Skarbu Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzstanuwMSZPawełKowal">Jeśli chodzi o sprawy niemieckie, nie ma przeszkód, aby podjąć również działania prawne, badania i ekspertyzy. Szczegółowego planu nie mogę przedstawić, natomiast nie sądzę, żeby były przeszkody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Czy są jeszcze pytania ze strony państwa posłów. Rozumiem, że nie ma.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Proponuję, aby Komisja Spraw Zagranicznych zarekomendowała Komisji Finansów Publicznych przyjęcie przedłożonego projektu ustawy budżetowej na rok 2007.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za pozytywną rekomendacją?</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Stwierdzam, że Komisja przyjęła opinię pozytywną jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Chciałbym zaproponować, aby poseł Zbigniew Girzyński reprezentował nasze stanowisko na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Czy są inne zgłoszenia? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Czy pan poseł wyraża zgodę? Rozumiem, że tak.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja upoważnia posła Zbigniewa Girzyńskiego do reprezentowania naszego stanowiska na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Rozumiem, że do zaplanowanego spotkania z delegacją gruzińską mamy 45 minut. Zachęcam państwa do obecności na tym spotkaniu. Delegacja gruzińska składa się z pięciu posłów, w tym trzech przewodniczących Komisji: Spraw Zagranicznych, Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa oraz Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Stosunki polsko-gruzińskie są niezwykle istotne. Dla nas wszystkich mają też wymiar emocjonalny. Biorąc pod uwagę obecny rozwój sytuacji, ważne jest, abyśmy mieli informacje „z pierwszej ręki” o tym, co się dzieje w Gruzji i w jaki sposób możemy na to reagować.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Ogłaszam przerwę do godz. 17.30.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Chciałbym powitać naszych drogich przyjaciół z Gruzji na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych. Stosunki polsko-gruzińskie mają długą historię i było w niej wiele pozytywnych wydarzeń.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Chociaż odległość między Polską a Gruzją jest znaczna, relacje polityczne, gospodarcze, kulturalne były bardzo głębokie w przeszłości. Po upadku komunizmu i przemianach w naszych krajach dostaliśmy nową szansę na pogłębienie naszej przyjaźni i współpracy.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Szczególnie teraz powinniśmy rozwijać te relacje i zastanowić się nad tym, jak powinny kształtować się w przyszłości. Ponieważ nasi gruzińscy przyjaciele przeżywają obecnie trudne chwile z powodu relacji z naszym wspólnym sąsiadem, ważne jest, aby zainicjować konstruktywny otwarty dialog.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Mamy dużo pytań dotyczących obecnej sytuacji w Gruzji. Interesuje nas, jakie jest państwa zdanie na temat rozwoju sytuacji i co powinna uczynić społeczność międzynarodowa.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Chciałbym powiedzieć, że członkowie polsko-gruzińskiej grupy parlamentarnej podpisali oświadczenie dotyczące łamania praw człowieka w Rosji, skierowanego przeciwko społeczności gruzińskiej.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Istotne jest pytanie, co możemy uczynić dla Gruzji. Bardzo chcielibyśmy usłyszeć państwa prognozy dotyczące rozwoju sytuacji w Gruzji.</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Oddaję głos naszym gościom. Proszę pana przewodniczącego o przedstawienie delegacji. Prosiłbym o podanie nazwiska i przynależności partyjnej. Członkowie Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu RP przedstawią się w trakcie zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Raz jeszcze witam i oddaję państwu głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Bardzo dziękuję za ciepłe przyjęcie. Pozwolą państwo, że przedstawię naszą delegację. Ja jestem przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Pan David Bakradze jest przewodniczącym Komisji Integracji Europejskiej. Pan George Bokeria jest zastępcą przewodniczącego Komisji Ustawodawczej. Pan Levan Duchidze jest zastępcą przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych. Pan Nikoloz Rurua jest zastępcą przewodniczącego Komisji Obrony i Bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Bardzo cieszymy się, że mamy okazję współpracować z państwem. Jesteśmy wdzięczni nie tylko za umożliwienie tej wizyty, ale także za możliwość przybycia na posiedzenie Komisji i odbycia wspólnej rozmowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Proponuję, aby wprowadzenia do dyskusji dokonał pan przewodniczący Konstantine Gabashvili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Myślę, że państwo wiedzą, jak wygląda obecna sytuacja w Gruzji. Ogólnie jesteśmy optymistami, ale musimy przyznać, że nasze stosunki z północnym sąsiadem – Rosją są dość skomplikowane. Sytuację zaostrzyły ostatnie wydarzenia związane z kwestią szpiegostwa.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Nasze problemy z Rosją to nic nowego. Jest to bardzo stara historia i powszechnie wiadoma. Ostatnie działania ze strony Rosji są dla nas – i myślę, że także dla społeczności europejskiej – szczególnie bolesne ze względu na mroczne intencje przywódców rosyjskich.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">W Gruzji aresztowano czterech aktywnie działających oficerów wywiadu wojskowego. Nie były to osoby, które działały pod płaszczykiem dyplomacji. Do tej pory zdążyli uczestniczyć w trzech lub czterech akcjach terrorystycznych z użyciem materiałów wybuchowych. Okazało się, że ta grupa plus dwanaście innych osób, które mają obywatelstwo gruzińskie, a także inna grupa oficerów rosyjskich, działały w kierunku kolejnych aktów terroru.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Ludzie ci zostali aresztowani w środę, co jest normalną procedurą w takiej sytuacji, a już w piątek podjęto decyzję o ich ekstradycji do Rosji. Reakcja Rosji na to wydarzenie była – naszym zdaniem – niewiarygodnie poważna.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Rosja jest chyba jedynym krajem na świecie, gdzie bardzo wiele osób znajdujących się na najwyższych szczeblach władzy to profesjonalni agenci wywiadu. Ich reakcja nie była zwykłą reakcją polityczną, tylko miała na celu ochronę tej właśnie organizacji.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Po pierwsze, zamknięto wszystkie drogi i wszystkie możliwości transportu pomiędzy Rosją a Gruzją. Embargo na towary rolne z Gruzji, które w pewnym sensie było nałożone wcześniej, zostało zaostrzone. Obecnie niemożliwy jest eksport tych towarów do Rosji. Kolejnym pomysłem było „oczyszczenie” bazarów w Rosji ze wszystkich osób, które nie są obywatelami rosyjskimi. Był to bezpośredni rozkaz prezydenta Rosji.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Zarządzono deportację z Rosji wszystkich osób z gruzińskim nazwiskiem, co zakrawa na czystkę etniczną. Nie chodzi tylko o osoby, które nielegalnie przebywały na terytorium Rosji, ale również o osoby, które legalnie tam przebywały, miały wizę, zezwolenie na pracę, a nawet obywatelstwo rosyjskie.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">W ciągu ostatnich dwóch tygodni deportowano około 2,5 tys. osób. W trakcie tego procesu dwie osoby zmarły, ponieważ nie zapewniono im wymaganej opieki medycznej.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Dzień po rozpoczęciu deportacji szkoła rosyjska w Tbilisi, do której uczęszczają także dzieci gruzińskie, została dla tych dzieci zamknięta. Szkoły na terytorium Rosji otrzymały rozkaz sporządzenia list wszystkich uczniów, którzy mają nazwiska gruzińskie lub pochodzenie gruzińskie.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Był to rozkaz wydany przez urzędników resortu spraw wewnętrznych. Stwierdzono, że ta akcja ma na celu zapobieganie aktom terrorystycznym na terytorium Rosji, choć odnosi się do małych dzieci.</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Dostęp do książek Bułata Okudżawy, który był z pochodzenia Gruzinem, ale nie mówił po gruzińsku i nie napisał ani jednego słowa po gruzińsku, został w bardzo znacznym stopniu ograniczony w księgarniach.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Również Borys Akunin, kolejny pisarz rosyjski, którego nazwisko może być państwu znane, miał problemy, choć nigdy nie był w Gruzji. Nastąpiła kontrola ze strony policji. Skontrolowano wszystkie jego sprawy finansowe, tylko dlatego, że z pochodzenia jest Gruzinem.</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Usłyszeliśmy ze strony kilku wysokich rangą polityków rosyjskich w Strasburgu, że nasz rząd jest nielegalny. Te działania Rosji wzbudziły bardzo poważną reakcję wśród społeczności światowej.</u>
          <u xml:id="u-31.13" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">W chwili obecnej zaobserwowaliśmy pewne działania w Rosji ze strony osób związanych z kulturą, które zareagowały, przeprowadzając akcję poparcia dla Gruzji. To są pierwsze tego typu wydarzenia. Wcześniej takiego poparcia nie widzieliśmy. Cieszymy się, że mamy swój wkład w rozwój demokracji na terenie Rosji.</u>
          <u xml:id="u-31.14" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Wszystko, o czym teraz mówiłem, to tylko poszczególne elementy sytuacji. Chodzi o to, że ogólnie stosunki między Rosją a Gruzją są bardzo złe. W tym momencie musimy bardzo uważać na kwestię wzmagania się nastrojów ksenofobicznych na terytorium Rosji, gdyż jest to bardzo niebezpieczne zjawisko.</u>
          <u xml:id="u-31.15" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Nie mówię tylko o ksenofobii względem narodu gruzińskiego, ale wszelkich innych mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-31.16" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Jak już mówiliśmy podczas spotkania z marszałkiem Senatu RP, Rosja w tym momencie kreuje Gruzję na bardzo poważnego wroga Rosji. Padło pytanie, ilu jest Gruzinów. Nas jest 4,5 mln i w przeważającej części od wielu stuleci jesteśmy chrześcijanami. Kreuje się nas na wroga z kręgu kultury islamskiej. To jest częsty błąd w postrzeganiu Gruzji.</u>
          <u xml:id="u-31.17" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">To wszystko są elementy polityki rosyjskiej, która ma na celu „renowację” imperium rosyjskiego.</u>
          <u xml:id="u-31.18" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Chciałbym bardzo podziękować państwu za uwagę. Wiem, że nie jest zbyt ciekawe słuchanie cały czas jednej osoby, więc chętnie odpowiemy na wszelkie państwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-31.19" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">W tym momencie chciałbym podzielić się z państwem jeszcze jedną refleksją. Jeśli obserwujemy, że temperatura w relacjach rosyjsko-gruzińskich nieco opadła, nie było to spowodowane zmianami w Rosji, tylko reakcją społeczności międzynarodowej, reakcją ze strony Unii Europejskiej, naszych przyjaciół w Stanach Zjednoczonych i ogólnie świata demokratycznego.</u>
          <u xml:id="u-31.20" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Ta reakcja była swego rodzaju naciskiem na politykę Rosji. Za to również chcielibyśmy państwu podziękować.</u>
          <u xml:id="u-31.21" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Teraz bardzo chętnie odpowiemy na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Dziękuję panu przewodniczącemu za wprowadzenie do dyskusji. Proszę państwa posłów oraz naszych gości o przedstawianie się, ponieważ nasze spotkanie jest nagrywane i będzie z niego sporządzony oficjalny biuletyn.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Proszę państwa o zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Dziękuję panu przewodniczącemu delegacji za interesujące wyjaśnienia. Część z nas była wielokrotnie w Gruzji. Część znała dobrze nieżyjącego premiera, a przedtem szefa parlamentu, który był przez długie lata członkiem delegacji Gruzji do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełTadeuszIwiński">Część z nas – ja również należę do tych osób – zna bardzo dobrze pana Michaiła Saakaszwili, który także reprezentował Gruzję w Strasburgu szereg lat. Myślę, że to jest dobre forum dialogu między parlamentarzystami polskimi i gruzińskimi.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PosełTadeuszIwiński">Chciałbym zadać trzy pytania. Pierwsze dotyczy kwestii, która jest kluczowa dla relacji gruzińsko-rosyjskich i dla przyszłości Gruzji. Mam na myśli sytuację w Abchazji i Osetii Południowej.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#PosełTadeuszIwiński">Czy panowie nie sądzicie, że realna perspektywa doprowadzenia do niepodległości Kosowa może wzmocnić dążenie do niepodległości każdej z tych republik.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#PosełTadeuszIwiński">Po drugie, czy było racjonalne, żeby gruziński minister obrony narodowej powiedział niedawno, iż nowy rok Gruzja będzie świętować pokojowo albo siłą zbrojną w stolicy Osetii Południowej.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#PosełTadeuszIwiński">Kolejne pytanie dotyczy stosunku Gruzji do dramatycznej sytuacji w Czeczenii. W Wąwozie Pankisi mieszkają charakteryzujący się specyfiką etniczną Czeczeni. Różne źródła podają, że ten wąwóz służył do przekazywania uzbrojenia separatystom czeczeńskim.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#PosełTadeuszIwiński">W Czeczenii były i są gwałcone prawa człowieka, zarówno przez stronę rosyjską, jak i przez separatystów czeczeńskich. Jaki jest stosunek władz w Tbilisi do wydarzeń rozgrywających się w Czeczenii?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Poproszę członków delegacji, aby odpowiedzieli na te pytania. Pan George Bokeria zajmie się kwestią Abchazji i Osetii, a także analizą sytuacji w Kosowie i jej wpływu na sytuację w Abchazji i Osetii, ponieważ on przewodniczy naszej delegacji w Strasburgu.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Pan Nikoloz Rurua skomentuje wypowiedź ministra obrony, dotyczącą świętowania nowego roku w Osetii. Davida Bakradze poprosiłbym o zajęcie się kwestią Czeczenii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Przede wszystkim chciałbym przyłączyć się do podziękowań, które wyraził pan Konstantine Gabasvili, za goszczenie nas tutaj. Uważamy Polskę za jednego z najlepszych przyjaciół w Europie.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Wszyscy Gruzini są wdzięczni za wsparcie, jakiego Polska udzielała naszemu krajowi w ostatnim okresie.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Przechodzę do udzielenia odpowiedzi na pytanie. Zgadzam się z opinią, że Rada Europy jest doskonałym miejscem do wymiany opinii i do dialogu. Taki dialog chcieliśmy prowadzić również z delegacją rosyjską w Strasburgu, ale niestety, na tym polu nie udało nam się odnieść sukcesów.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Czasem zadaje się nam pytanie, dlaczego nie możemy mieć normalnych stosunków z Rosją i może jest to również nasza wina. Wydaje nam się, że powodem nie są żadne poszczególne wydarzenia czy też nawet sytuacja w Abchazji i Osetii. Powód jest znacznie głębszy. Uważamy, że główną przyczyną problemów pomiędzy Gruzją a Rosją jest to, że Rosja nie akceptuje faktu, iż Gruzja jest krajem niepodległym i sama decyduje o swoim losie.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Jednym z pierwszych działań, jakie zostały podjęte przez nowy rząd po rewolucji, było stworzenie zupełnie nowych związków z Rosją. Chcieliśmy od nowa budować relacje, zapomnieć o wszystkich problemach z przeszłości, ale zależało nam na tym, aby były to relacje oparte na wzajemnym szacunku.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Pierwsza zagraniczna wizyta prezydenta Michaiła Saakaszwili odbyła się w Rosji, za co prezydent był bardzo krytykowany w Gruzji. Bardzo szybko okazało się, że wszelkie wysuwane przez nas oferty współpracy i stworzenia związków na nowo są odrzucane przez Rosję. Sama idea powstania silnego, suwerennego państwa gruzińskiego jest nieakceptowalna dla Moskwy.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Usłyszeliśmy z ust prezydenta Putina stwierdzenie, że rozpad Związku Radzieckiego był największą tragedią XX wieku. Z tym nie możemy się zgodzić. Dla nas to był bardzo radosny fakt.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Wydaje mi się, że są dwie przyczyny takiego, a nie innego stosunku Rosji do nas. Pierwsza to przyczyna praktyczna, a druga jest natury emocjonalnej. Praktyczne względy są takie, że Gruzja i region Kaukazu to obszar bardzo ważny ze względu na bezpieczeństwo energetyczne, nie tylko dla Rosji, ale również dla Europy, Bliskiego Wschodu i innych rejonów.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Jeśli Rosja będzie w stanie wywierać wpływ na ten obszar, to również będzie mogła wykorzystać swoją politykę energetyczną do wywierania wpływu np. na Polskę czy też na całą Europę, czego świadkami byliśmy już w przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Przyczyna emocjonalna może się okazać jeszcze ważniejsza. Dla Kremla Gruzja stała się ostatnią szansą na odrodzenie imperium rosyjskiego. W pewnym sensie Rosja pogodziła się z utratą republik bałtyckich, bo nigdy nie były one uważane za całkowicie własne. Gruzja i Ukraina są tym ostatnim etapem. Rosja dobrze wie, że jeśli nie będzie w stanie kontrolować tych dwóch krajów, to nie będzie już mogło istnieć imperium rosyjskie.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Jest nawet termin rosyjski – „bliska zagranica”, używany w odniesieniu do tych dwóch krajów. Nie wiadomo, cóż by to miało oznaczać. Albo coś jest za granicą, albo jest bliskie.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Jeśli chodzi o stanowisko Gruzji, opowiadamy się za rozwiązaniami politycznymi. Zawsze przedstawialiśmy konkretne plany, w jaki sposób powoli, ale zdecydowanie możemy kierować się w stronę rozwiązań pokojowych, politycznych.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Ważne jest wsparcie ze strony Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Niestety, wszystkie działania z naszej strony były odrzucane przez drugą stronę i nie doczekały się odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-35.13" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Odpowiadam na pytanie dotyczące wypowiedzi naszego ministra obrony. Pytanie, które zadał dziennikarz, brzmiało: „Czy uważa pan, że jest możliwe pokojowe rozwiązanie konfliktu?”</u>
          <u xml:id="u-35.14" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Odpowiedź brzmiała, że jeśli będzie taka wola, jest to możliwe. Stwierdził również, że jeżeli obie strony wykażą dobrą wolę, nowy rok będzie świętowany w Abchazji. To sformułowanie zostało przez media wyrwane z kontekstu.</u>
          <u xml:id="u-35.15" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Problem polega na tym, że w Abchazji i Osetii struktury władz są całkowicie kontrolowane przez Moskwę. Wszystkie departamenty są zupełnie formalnie i oficjalnie obsadzane przez Moskwę. Tak się dzieje już od trzech lat, a to dlatego, że Moskwa zupełnie nie ufa lokalnym przywódcom. Liderzy, którzy wyrażali chęć pokojowego dialogu z Gruzją, niejednokrotnie byli prześladowani zarówno politycznie, jak i fizycznie.</u>
          <u xml:id="u-35.16" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Ta sytuacja nie daje żadnych szans na pozytywne rozwiązania. Dlatego uważamy, że w tym obszarze powinny znajdować się autonomiczne siły pokojowe, które zagwarantowałyby możliwość zainicjowania dialogu.</u>
          <u xml:id="u-35.17" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Jeśli chodzi o sytuację ekonomiczną w Gruzji, to następuje dość duży postęp mimo tych wszystkich problemów. Niedawno odbyły się pierwsze demokratyczne wybory do władz lokalnych, a także do zarządów szkół. Wszyscy niezależni obserwatorzy zagraniczni potwierdzili, że były one przeprowadzone zgodnie ze standardami demokratycznymi.</u>
          <u xml:id="u-35.18" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Jeśli chodzi o wzrost gospodarczy, w bieżącym roku osiągnęliśmy poziom 10%. Jest to nieco mniej niż zakładaliśmy, czyli 14%, ale Gruzja została uznana za najlepszego reformatora na świecie w raporcie Banku Światowego.</u>
          <u xml:id="u-35.19" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Prezydent Władimir Putin wykorzystał wszystkie narzędzia, jakie miał do dyspozycji, a więc embargo na towary gruzińskie, blokadę transportową, pogromy, wywołanie kryzysu energetycznego. Wszystkie te środki nie odniosły zamierzonego przez rosyjskie władze skutku, jakim było obalenie demokratycznego rządu w Gruzji.</u>
          <u xml:id="u-35.20" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">W tym momencie największe niebezpieczeństwo, jakie dostrzegamy, wiąże się z tym, że prezydent Putin wzmocnił rangę konfliktu i Gruzja jest przedstawiana jako największe zagrożenie dla Rosji. Putinowi zostało jeszcze jedno rozwiązanie, jakim byłoby sprowokowania konfliktu militarnego na terytorium Gruzji.</u>
          <u xml:id="u-35.21" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Uważamy, że obecnie potrzebne nam jest jak największe zaangażowanie ze strony Unii Europejskiej. Tylko takie zaangażowanie jest w stanie wywrzeć nacisk na prezydent Puitina. Oświadczenie, za które bardzo chcieliśmy podziękować Polsce, jest bardzo ważnym krokiem, ale to jest pierwszy krok w tym procesie. Chodzi o to, aby Unia Europejska prezentowała swoje stanowisko w sposób konsekwentny, żeby Rosja wiedziała, iż Unia Europejska angażuje się w sprawy Gruzji. Tylko to może powstrzymać prezydenta Putina przed wykonaniem ostatecznego kroku, o którym mówiłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Sytuacja w Kosowie to swego rodzaju puszka Pandory, którą chce otworzyć Rosja. W Kosowie doszło do interwencji sił międzynarodowych, aby przerwać czystki etniczne. Sytuacja w Abchazji wygląda w ten sposób, że nastąpiły czystki wymierzone w Gruzinów, którzy stanowią tam większość.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Jest to podkreślane również przez ekspertów międzynarodowych. Nie jest to wyłącznie nasza subiektywna opinia. W Abchazji doszło do czystek etnicznych wymierzonych w większość etniczną, jaką stanowią Gruzini.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Obecnie mamy na swoim terytorium 300 tys. uchodźców, którzy musieli opuścić Abchazję. Jeśli mówimy o usuwaniu skutków czystek, to przede wszystkim należałoby się zająć tymi ludźmi.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Jakie jest niebezpieczeństwo wynikające z sytuacji w Kosowie? Otóż jeżeli zastosujemy ten sam model, będzie to oznaczało, że czystki etniczne mogą być elementem kształtowania suwerenności danego obszaru.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Proszę sobie wyobrazić, że w Polsce istnieje region, gdzie żyje mniejszość etniczna, która dzięki wsparciu jednego z krajów sąsiednich dokonuje czystek etnicznych na Polakach mieszkających na tym obszarze. Następnie ta mniejszość proponuje połączenie się z sąsiadem, który „sponsorował” całą akcję.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Nie możemy pozwolić na to, żeby czystki etniczne zostały zaakceptowane jako narzędzie samostanowienia. To byłoby czymś zupełnie nowym i stanowiłoby poważny problem. Sytuacja w Kosowie jest przeciwieństwem naszej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Wynikałoby z tego, że samostanowienie nie jest procesem demokratycznym, tylko można osiągać ten cel za pomocą czystek etnicznych, które są przecież przeciwieństwem procesów demokratycznych.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Jeśli chodzi o Wąwóz Pankisi, byłem zaskoczony tym pytaniem, gdyż nawet ze strony Rosjan nie słyszeliśmy takich pytań od kilku lat. Rzeczywiście 6–7 lat temu dochodziło do przemieszczania się grup zbrojnych w tym regionie z terytorium Czeczenii. Proszę pamiętać, że wtedy Gruzja była bardzo słabym państwem.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Jeśli Rosja chce zapobiec przemieszczaniu się wojowników w tym regionie, to Gruzja musi być silnym krajem, bezpiecznym i zjednoczonym, bo wówczas będzie mogła temu zapobiegać. Oczywiście tej konkluzji Rosja nie przyjmuje z zadowoleniem.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">W tym momencie ten problem już nie istnieje. Od kilku lat nie ma tam żadnych grup zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Ponieważ w przeciwieństwie do Rosji nie posiadamy dwóch zestawów zasad moralnych, całkowicie popieramy integralność terytorialną Rosji. W żadnym wypadku nie popieramy grup, które chcą się wyodrębnić z terytorium Rosji.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Istnieje jednak inny problem, mianowicie troska o prawa człowieka, które są łamane w Czeczenii.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Jeśli chodzi o siły bojowników, proszę pamiętać, że walczyli oni przeciwko Gruzji w Abchazji. Szamil Basajew, który jest chyba najbardziej znanym bojownikiem czeczeńskim, był przywódcą batalionu czeczeńskiego, który działał na terytorium Abchazji. Był wiceministrem obrony Abchazji i walczył przeciwko Gruzinom. W żaden sposób nie jesteśmy w stanie wyrazić poparcia dla tych bojowników.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Rosja swego czasu stworzyła batalion czeczeński, który walczył potem przeciwko Gruzinom. Ostrzegaliśmy wówczas, że to jest broń obosieczna i ten batalion może wrócić do Czeczenii, aby walczyć przeciwko Rosjanom. Tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#PrzewodniczącyKomisjiIntegracjiEuropejskiejparlamentuGruzjiDavidBakradze">Powtarzam raz jeszcze, że jest niemożliwe, abyśmy popierali separatystów czeczeńskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">Czasami jest wręcz irytujące, że tak wiele miejsca poświęcamy Rosji i stosunkom gruzińsko-rosyjskim, a także problemom, które powoduje Rosja. Przecież w Gruzji dzieje się wiele dobrego. Chcielibyśmy również dowiedzieć się, jaka jest sytuacja w Polsce. Naprawdę nie przyjechaliśmy do Polski, żeby cały czas skarżyć się na Rosję.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">Chcielibyśmy porozmawiać o współpracy z Polską. Pragniemy podziękować Polakom za wsparcie, jakiego udzielają Gruzji, zwłaszcza jeśli chodzi o nasze aspiracje do uczestnictwa w NATO. Istnieje wiele tematów, które moglibyśmy omawiać.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">Jeśli państwo pozwolą, powiem kilka słów na temat tego, w jaki sposób Rosja działa na terytorium Gruzji. Co do taktyki, jaką Rosja stosuje w tym regionie, słyszałem, że w dniu dzisiejszym prezydent Putin publicznie ogłosił, iż Rosja nie jest stroną konfliktu w tym rejonie, natomiast stronami są Abchazja i Gruzja oraz Osetia i Gruzja.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">To oznacza, że Rosja stara się unikać odpowiedzialności, czy też wyprzeć się odpowiedzialności za sytuację w tym regionie. Z drugiej strony wiemy, że Rosja nadal zamierza „rozdawać karty”. Chce być superarbitrem oraz jedynym aktorem na scenie militarnej w tym regionie.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">Taktyka, którą stosuje prezydent Putin, to granie na czas. Rosja dąży do tego, aby sytuacja pozostała nierozwiązana tak długo, jak to możliwe. To pozwoli na odwrócenie procesów demokratycznych, zachodzących w Gruzji. Wtedy Gruzja stanie się dużo bardziej podatna na wpływy rosyjskie.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">Jeśli rzeczywiście taki będzie rozwój sytuacji, nastąpi efekt domina, to znaczy kolejne kraje, które dawniej stanowiły część imperium radzieckiego, będą poddane tym samym oddziaływaniom. Rosja chce skonsolidować wszystkie swoje dawne „posiadłości” i kraje, które były częścią imperium sowieckiego.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">Wszyscy musimy w tej sprawie działać wspólnie. Gruzja jest tylko jednym z przykładów oddziaływań rosyjskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Pozwolą państwo, że powrócę do kwestii Pankisi. Wiem, skąd wzięło się to pytanie. Proszę pamiętać, że w tamtym okresie byliśmy zbyt słabi militarnie, żeby zapobiec tej sytuacji. Wówczas w tym rejonie znajdowało się około 800 bojowników, ale Gruzja nie miała wystarczających sił zbrojnych, aby cokolwiek z tym zrobić.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Później realizowany był program doposażenia i szkolenia naszej armii. Byliśmy w stanie wyszkolić 3 tys. żołnierzy. Dysponując tymi siłami, byliśmy w stanie rozwiązać te problem w ciągu tygodnia.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Możemy rozwiązywać tego typu problemy, ale czasami potrzebna jest pomoc z zewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Pod koniec zeszłego roku, na spotkaniu OBWE w Lublanie, którego uczestnikiem była również Polska, wspólnie podjęto decyzję stworzenia pokojowego planu rozwiązania sytuacji w Południowej Osetii. Ten plan został przyjęty i powinien zostać zakończony pod koniec bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Zgodnie z tym planem, republika miała uzyskać duży zakres autonomii. Chcielibyśmy stworzyć tam społeczeństwo obywatelskie i rozpocząć procesy demokratyczne. Jednak należy pamiętać o tym, że zarówno w Abchazji, jak i w Południowej Osetii Rosja, która ma tam swoje siły, nie jest neutralna, nie jest mediatorem. Nie jest stroną, która może mieć tam siły utrzymujące pokój.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Takie siły nie powinny mieć militarnego charakteru. Powinny to być międzynarodowe siły policyjne, a nie wojskowe. Wówczas ten problem może być rozwiązany tak samo, jak problem Pankisi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Zgłosiło się kilka osób ze strony polskiej do dyskusji. Ponieważ jesteśmy ograniczeni czasowo, proszę o krótkie pytania i później o krótkie odpowiedzi. Powinniśmy zakończyć spotkanie w ciągu 15–20 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełAndrzejLiss">Przede wszystkim serdecznie witam naszych gości. Pytanie, czy to jest nasza wina, jest pytaniem błędnym. Jest ono formułowane przez wszystkie państwa, które były w orbicie wpływów Moskwy. Każde z państw próbowało poszukiwać możliwości dobrych stosunków z wielkim sąsiadem.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PosełAndrzejLiss">Przyczyną nie najlepszych stosunków z Rosją jest dążenie tego kraju do restauracji imperium. Chciałbym nawiązać do naszej wspólnej historii. Mamy do czynienia z Rosją od czasów Piotra I i od wojny północnej w Europie. Od tego czasu do 1989 r. byliśmy podporządkowani wielkiemu imperium rosyjskiemu.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PosełAndrzejLiss">Inny ważny aspekt bieżącej sytuacji to surowce energetyczne. Obecnie Rosja nie ma nic innego do zaoferowania i szantażowania demokratycznej Europy niż swoje surowce energetyczne.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PosełAndrzejLiss">Od sierpnia 1980 r. byłem członkiem NSZZ „Solidarność”. Często zadawałem sobie pytanie, dlaczego Polakom udało się wyrwać „spod buta” moskiewskiego.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PosełAndrzejLiss">Moskwa prowadziła we wszystkich podporządkowanych krajach politykę oddziaływania na uległe władze państwowe. Szkoła administracji w Moskwie przygotowywała kadry. Kiedy z Polski wyjechali rosyjscy konsulowie, została siatka zbudowana przez nich, mianowicie 49 województw.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#PosełAndrzejLiss">Konieczne wydaje się nawiązanie współpracy pomiędzy państwami leżącymi w bezpośrednim sąsiedztwie. W przypadku Polski była to Grupa Wyszehradzka, w przypadku Gruzji współpraca z Armenią i Kazachstanem. Chodzi o stworzenie wspólnego bloku przeciwko imperialnej polityce Rosji.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#PosełAndrzejLiss">Istotne jest też pogłębianie relacji ze światem zachodnim, zwłaszcza z NATO, w tym obecność amerykańskich baz wojskowych. Jest to kierunek działań, który stwarza parasol ochronny nad Gruzją.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#PosełAndrzejLiss">Chciałbym dowiedzieć się, jakie działania zostały podjęte w tych trzech sferach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełAndrzejĆwierz">Bardzo się cieszę, że mogę w dniu dzisiejszym spotkać się z moimi przyjaciółmi, których poznałem w Gruzji. Kilka tygodni temu gościłem w Gruzji, teraz państwo przyjechaliście do Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PosełAndrzejĆwierz">Miałem okazję być w Gruzji w gorącym okresie, kiedy ujawniona została sprawa szpiegów rosyjskich i kiedy odbywały się wybory samorządowe. Mogę powtórzyć opinię, jaką wypowiedziałem w Gruzji. Wybory odbyły się w sposób demokratyczny. Gruzja jest na dobrej drodze ku demokracji.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PosełAndrzejĆwierz">Problemy pomiędzy Gruzją a Rosją będą przedstawiane przez obie strony w sposób subiektywny. Nie można traktować wypowiedzi rosyjskich jako obiektywnych, odzwierciedlających rzeczywisty bieg wydarzeń.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PosełAndrzejĆwierz">Problemy związane z rozpadającym się imperium radzieckim miała również Polska i wiele państw, które już przystąpiły do Unii Europejskiej. Część Polaków, w tym również ja, rozumie stanowisko Gruzinów, oparte na woli narodu dążącego do wolności.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#PosełAndrzejĆwierz">W moim przekonaniu Unia Europejska ma bardzo dużo do zrobienia, jeśli chodzi o stabilizację sytuacji w Gruzji. Jak państwo oceniacie rolę państw unijnych – byłych członków Układu Warszawskiego w podejmowaniu właściwych decyzji przez Unię Europejską?</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#PosełAndrzejĆwierz">Te państwa mają lepszą wiedzę na temat stosunków Federacji Rosyjskiej z państwami należącymi w przeszłości do bloku wschodniego.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#PosełAndrzejĆwierz">Czy nawiązanie partnerskich stosunków pomiędzy miastami w Gruzji i w Polsce sprzyjałoby stabilizacji sytuacji w regionie i wzmocniłoby bezpieczeństwo Gruzji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełZbyszekZaborowski">Moje pierwsze pytanie dotyczy struktury ludnościowej w dwóch autonomicznych częściach Gruzji, a więc w Południowej Osetii oraz Abchazji. Rozumiem, że te proporcje utrudniają polityczne rozwiązanie sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PosełZbyszekZaborowski">Co – zdaniem państwa – Polska jeszcze może zrobić dla Gruzji, którą jednoznacznie popiera, oprócz tego, że możemy spożywać więcej gruzińskiego wina i wody mineralnej? Wyczytałem, że Rosjanie nie chcą sprowadzać tych gruzińskich produktów. My jesteśmy gotowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełJolantaSzymanekDeresz">Do zadania pytania zainspirował mnie pan przewodniczący delegacji, kiedy mówił o różnicach w nastawieniu do rozwiązania problemu Rosji i Gruzji. Podkreślał pan, że to Gruzja jest bardziej pokojowo nastawiona, że używa języka mniej militarnego.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PosełJolantaSzymanekDeresz">Jednak rezolucja ONZ z 13 października br. uznała stabilizującą rolę wojsk Federacji Rosyjskiej. Jak przyjęto w Gruzji ten fragment rezolucji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełAnnaPaluch">Jestem posłem z Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Chciałabym odnieść się do aspektu niekoniecznie militarnego państwa wybijania się na niepodległość.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PosełAnnaPaluch">Z jednej strony trzeba stwierdzić, że trudno się dyskutuje, mając potężnego sąsiada tuż przy swojej granicy. Jeśli chodzi o polskie doświadczenia, nasza sytuacja była o tyle odmienna, że mieliśmy 20 lat niepodległości w okresie międzywojennym, co pozwoliło odbudować poczucie narodowe i dążenie do wolności, wykształcić nową inteligencje. Było nam łatwiej przeżyć ostatnie kilkadziesiąt lat zależności.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PosełAnnaPaluch">Z drugiej strony 17 lat po zmianach widać wiele pozostałości postkomunistycznych. Jeszcze bardzo długo będziemy wychodzić z tego skomunizowania ludzi od wewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PosełAnnaPaluch">Chciałam państwa zapytać o to, jakie działania są podejmowane w waszym kraju, aby te straty, jakie komunizm poczynił w mentalności ludzkiej, zniwelować, żeby zbudować społeczeństwo obywatelskie. Z wielką radością usłyszałam o wyborach samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#PosełAnnaPaluch">Jakie działania państwo podejmujecie i jak wam w tym pomóc?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełAndrzejGrzyb">Sytuacja gospodarcza będzie determinowała, jakie będą zmiany w Gruzji i w całym regionie. Chciałbym zapytać o kwestię polityki energetycznej Gruzji. Czy uda się uniezależnić gospodarkę Gruzji od sektora energetycznego Rosji?</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PosełAndrzejGrzyb">Czy rurociąg Baku-Tbilisi-Ceyhan to droga uniezależnienia energetycznego Gruzji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraBezpieczeństwaNarodowegoBarbaraJanusz">Moje pytanie chciałam zadać w kontekście zbliżającej się wizyty sekretarza Biura Bezpieczeństwa Gruzji w Polsce. Chciałam zapytać krótko o politykę energetyczną Gruzji w stosunku do Iranu. Z jednej strony mówi się o korytarzu energetycznym z Morza Kaspijskiego, przez Kaukaz do Odessy, Brodów, być może do Turcji. Rurociąg z Iranu chyba nie do końca funkcjonuje, ponieważ Armenia sprzedała swoje udziały Rosji.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzedstawicielkaBiuraBezpieczeństwaNarodowegoBarbaraJanusz">Jaka jest perspektywa uniezależnienia się Gruzji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Solidarność jest dla nas inspiracją. Te doświadczenia są dla nas bardzo ważne. Staramy się podejmować podobne działania na skalę regionalną. Funkcjonuje konferencja GUAM, skupiająca Gruzję, Ukrainę, Azerbejdżan i Mołdawię. Armenia jest bardzo istotnym inwestorem w Gruzji. Mamy również dużą społeczność armeńską w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Mamy świetne stosunki z Kazachstanem, który jest drugim co do wielkości inwestorem w naszym krajem. Inwestuje w branżę turystyczną, budownictwo, energetykę, komunikację. Oczywiście Kazachstan jest kluczowym krajem w tym regionie.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Nasze relacje z tymi krajami są więc bardzo dobre.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Drugie pytanie dotyczyło nowych członków Unii Europejskiej. Ich wsparcie było dla nas bardzo ważne i nadal jest ważne. Niestety, stare kraje unijne nie rozumieją tak dobrze sytuacji w Gruzji, jak kraje, które kiedyś należały do bloku wschodniego. Pamiętamy o sprawie sprzed dwóch lat i wypowiedź prezydenta Jacquesa Chiraca, dotyczącą relacji z Niemcami.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Mamy świadomość, że stara Europa nie zawsze rozumie nową Europę. Rolą nowych krajów członkowskich Unii jest dzielenie się wiedzą i zmuszenie tych pozostałych partnerów, żeby coś zrozumieli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">Jeśli chodzi o rolę nowych krajów członkowskich, to ponieważ Polska jest krajem, który przez jakiś czas żył w systemie totalitarnym, ma doświadczenia, które są zupełnie unikatowe w porównaniu z doświadczeniami krajów Zachodniej Europy. Żyliście państwo w systemie, który był dyktaturą.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">Oczywiście była to wielka tragedia dla Polski, ale z drugiej strony Polska wyniosła z tego okresu to, że teraz macie państwo dużo lepszy wgląd w tego typu kwestie. Kraje Europy Środkowej i Wschodniej, a zwłaszcza Polska, powinny starać się przekonać Europę Zachodnią co do tego, że należy stworzyć wspólną politykę w obszarze energetyki, broni masowego rażenia czy terroryzmu.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">Wiemy, że Unia Europejska ma cały czas problemy nawet z komunikacją wewnętrzną w tej kwestii. To właśnie kraje takie jak Polska są w stanie pomóc zachodniej części Europy uzyskać lepszy wgląd i lepsze zrozumienie sytuacji. Ze względu na swoje doświadczenia, macie dużo bardziej realistyczne podejście.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiObronyiBezpieczeństwaparlamentuGruzjiNikolozRurua">Musimy pamiętać o tym, że straszne rzeczy działy się na kontynencie europejskim nie tak dawno temu. 50–60 lat temu faszyzm był prawie zwycięską ideologią. Niedługo później taką ideologią był komunizm. Takie procesy dzieją się bardzo szybko, bez długich przygotowań. Trzeba o tym pamiętać i przypominać o tym Europie Zachodniej. Europa nie może na to przymykać oczu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Kolejne pytanie dotyczyło partnerstw między miastami. Uważam, że to jest bardzo ważna sprawa, ponieważ nie chodzi tylko o stosunki polityczne między naszymi krajami, ale także o związki w dziedzinie kultury, gospodarki i kontakty międzyludzkie. Współpracę pomiędzy miastami przywitalibyśmy z dużym zadowoleniem.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Jedno z pytań dotyczyło struktury populacji w Osetii i Abchazji. Jeśli chodzi o rozmieszczenie poszczególnych grup etnicznych, mapa przypomina szachownicę. Poszczególne narodowości są wymieszane. Mamy naprzemiennie Gruzinów, Osetczyków, Gruzinów itd.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Jest to absolutna mieszanka i z tego względu nie jest możliwe wytyczenie jakiejkolwiek granicy, linii demarkacyjnej, która oddzieliłaby te dwa narody. Co więcej, ludzie, którzy tam mieszkają, naprawdę tego nie chcą. To jest tylko idea, która powstała w głowach polityków rosyjskich.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Spotykaliśmy się z przedstawicielami tych mniejszości i oni byli bardzo pozytywnie nastawieni do naszych planów. Pozytywnie oceniali plany dotyczące przyznania im pewnego stopnia autonomii. Musimy dążyć do zmniejszenia wpływów Rosji w tym regionie.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Przed rozpoczęciem konfliktu w Abchazji żyło około 560 tys. ludzi. Obecnie jest to 120 tys. osób. W jednym z przygranicznych regionów mieszkało około 50–60 tys. Gruzinów. Obecnie prawa obywatelskie tych ludzi są cały czas naruszane.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">W Abchazji mieszka obecnie 40 tys. osób tej narodowości, ale przed rozpoczęciem konfliktu była to liczba 80 tys. Połowa z nich, a także inne narodowości, takie jak: Ukraińcy, Estończycy, opuścili ten region po rozpoczęciu konfliktu. Obecnie panuje tam bezprawie. Jest to obszar zupełnie opustoszały i rządzą tam grupy przestępcze.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Pytali państwo, co Polska może jeszcze zrobić dla Gruzji. Odpowiedź brzmi – wszystko to, co robicie państwo do tej pory. Chodzi o to, aby zwracać uwagę na problemy Gruzji. Pan George Bokeria powiedział, że Polska jest naszym najlepszym przyjacielem i całkowicie zgadzam się z tą opinią. Wiemy, że rozumiecie nasze problemy i aspiracje.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Kolejna kwestia dotyczyła bezpieczeństwa energetycznego. Jest to bardzo ważna sprawa zarówno z punktu widzenia polityki, jak i gospodarki. Dwa lata temu nasz rząd podjął bardzo intensywne działania w celu uzdrowienia tego sektora. Prywatyzacja jest już właściwie zakończona. Wielu inwestorów działa w sektorze energetycznym. Ponadto inwestujemy w badania i rozwój.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Jeśli chodzi o ropę naftową, import nie stanowi problemu, gdyż mamy dostawy z Azerbejdżanu. Co do dostaw gazu, rurociąg, o którym pani wspomniała, nie jest naprawdę ważny, gdyż jest to mały rurociąg.</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Są inne możliwości. Budowa rurociągu przez Azerbejdżan gwarantowałaby bezpieczeństwo dla naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Jeśli chodzi o kwestię Iranu, jakiś czas temu minister spraw zagranicznych Iranu zaproponował, że będzie mediatorem pomiędzy Rosją i Gruzją. Było to dla nas wielkim zaskoczeniem i chyba nie bardzo tego chcemy. Jest to jednak ciekawa sytuacja. Mamy wsparcie ze strony Iranu, co może być nieco zaskakujące.</u>
          <u xml:id="u-49.11" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Jeśli chodzi o nowy rurociąg gazowy, to istnieje możliwość trasy z Azerbejdżanu przez Gruzję do Turcji. Gdy mówimy o dywersyfikacji źródeł, to mamy na myśli również basen Morza Kaspijskiego i Turkmenistan. Poprowadzenie takiego rurociągu byłoby bardzo ważne również dla Europy i Polski, dla zwiększenia waszego bezpieczeństwa energetycznego.</u>
          <u xml:id="u-49.12" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Wszyscy pamiętamy sprawę Niemiec i Rosji, które porozumiały się w sprawie rurociągu omijającego Polskę.</u>
          <u xml:id="u-49.13" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Kolejne pytanie dotyczyło ideologii komunistycznej i spuścizny komunistycznej w Gruzji. Muszę powiedzieć, że komunizm nigdy nie był naprawdę ważny w Gruzji. Oczywiście jest kwestia Stalina i jego pochodzenia, ale według nas on nie jest Gruzinem.</u>
          <u xml:id="u-49.14" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">W roku 1939 pewien dziennikarz brytyjski zapytał Stalina, czy jest Gruzinem. Stalin odpowiedział: „Byłem”. My nie uważamy go za Gruzina. Jego wpływ na los naszego kraju był ogromny. Właśnie dlatego, że był z pochodzenia Gruzinem, nasz kraj stracił niepodległość. To jest trochę taka sytuacja, jak w Polsce kwestia Dzierżyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-49.15" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Spuścizna komunistyczna nie jest zbyt znacząca w naszym kraju. Komunistów może być około tysiąca, z roku na rok coraz mniej, ponieważ to są raczej starzy działacze. W Gruzji komunizm nie jest już problemem. Problemem jest korupcja czy też niezrozumienie procedur i mechanizmów demokratycznych. Mamy jednak młode pokolenie, które te procesy rozumie bardzo dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Jeśli chodzi o rezolucję ONZ, nie jesteśmy z niej zadowoleni. Uważamy, że Rosja zaszantażowała Stany Zjednoczone, podnosząc kwestię rezolucji dotyczącej Korei Północnej. Z drugiej strony ta rezolucja nie jest dla nas jakąś tragedią.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Uważamy, że największe niebezpieczeństwo wynikające z rezolucji polega na tym, iż ona stanowi precedens i być może pozwoli w przyszłości Rosji prowadzić tę samą taktykę szantażu. Jeśli Stany Zjednoczone pozwalają Rosji, by były swego rodzaju zakładnikiem politycznym, to sytuacja może się jedynie pogorszyć.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Oczywiście siły rosyjskie nie są żadnymi siłami stabilizacyjnymi. O tym wszyscy wiemy. Chodzi o nacisk polityczny ze strony Rosji na Stany Zjednoczone. Niestety, tylko USA byłyby w stanie powstrzymać Rosję. Inne kraje europejskie nie zrobiły nic w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">W okresie, kiedy pracowano nad rezolucją, w mediach amerykańskich podjęta była ostra krytyka tych przetargów.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Jeśli chodzi o Gruzję, my to przeżyjemy. Problemem będzie, jeśli Rosja w przyszłości będzie stosowała tę samą taktykę. Muszę państwu powiedzieć, że Ronald Reagan zawsze był w Gruzji wielkim bohaterem, również dlatego, że przyczynił się do zmiany mentalności Amerykanów i sprawił, że oni przestali iść na kompromis z Rosją.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">Odpowiadam na pytanie dotyczące spuścizny komunistycznej. Otóż obecnie w polityce Gruzji aktywnie uczestniczy wielu ludzi młodych. Mieliśmy całe pokolenie ludzi, którzy może nie tyle byli zarażeni komunizmem, co swego rodzaju cynicznym podejściem do życia.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiUstawodawczejparlamentuGruzjiGeorgeBokeria">W polityce mamy wielu młodych ludzi, którzy nie mają doświadczenia, ale w naszej sytuacji nie ma innego wyjścia. Oczywiście są chlubne wyjątki, jak np. osoba pana przewodniczącego Konstantine’a Gabashvili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Dyskusja, która bardzo się przedłużyła, pokazała, jak ważna jest dla nas sytuacja w Gruzji, jak ważne są dla nas stosunki polsko-gruzińskie. Wspieramy Gruzinów w ich działaniach mających na celu stworzenie bezpiecznego, demokratycznego państwa, które byłoby w pełni integralne terytorialnie.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Dziękuję naszym gruzińskim gościom za uczestnictwo w posiedzeniu Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Dziękujemy państwu za wsparcie, jakie nam okazaliście. Dziękujemy za pytania i opinie. Przepraszamy za to, że odpowiedzi nie zawsze były wyczerpujące, ale wiemy, że mamy w was prawdziwych przyjaciół.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiSprawZagranicznychparlamentuGruzjiKonstantineGabashvili">Zapraszam do Tbilisi na dalszy ciąg rozmów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczącyposełPawełZalewski">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>