text_structure.xml
55.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelWlodzimierzStepien">Otwieram posiedzenie Komisji, stwierdzam kworum oraz przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia Komisji wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń. Porządek dzienny został państwu doręczony na piśmie. Czy są do niego uwagi? Nie ma uwag. Stwierdzam, że porządek dzienny został przyjęty.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Problematyka aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych stanowi jeden z priorytetów Ministra Pracy i Polityki Społecznej, co znajduje wyraz w podejmowanych inicjatywach legislacyjnych. W opracowanej informacji zostały przedstawione najważniejsze planowane działania ministra, zarówno te, które są kontynuacją działań z lat 2006-2007, jak i nowe. Ich prezentacja uzupełniona jest diagnozą sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy, która została sporządzona na podstawie dostępnych danych statystycznych.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Jednym z podstawowych problemów związanych z funkcjonowaniem osób niepełnosprawnych w życiu społecznym jest zapewnienie im równych szans na rynku pracy. Nie powinno to jednak oznaczać aktywizowania tych osób na siłę, na skutek automatycznego porównywania wskaźników dotyczących aktywności zawodowej osób sprawnych oraz niepełnosprawnych. Celem polityki społecznej powinno być raczej dążenie do uzyskania równowagi pomiędzy aktywnością a biernością zawodową osób niepełnosprawnych. Takie podejście jest szczególnie istotne w Polskich warunkach, gdzie głównym problemem, większym niż bezrobocie, jest bierność zawodowa osób niepełnosprawnych. Dotyczy to w szczególności osób w wieku produkcyjnym. Statystycznie aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych jest ponad trzykrotnie niższa niż osób sprawnych, co rodzi pokusę wystawienia zbyt radykalnych ocen dotychczas podejmowanym działaniom. Tymczasem, pomijając aspekt ograniczonej wiarygodności danych statystycznych, zwłaszcza w porównaniach międzynarodowych, należy brać pod uwagę dwie strony zagadnienia. Po pierwsze, specyfikę tej populacji w Polsce, w znacznym stopniu ukształtowaną w pierwszym okresie transformacji, kiedy to znaczna część osób, dotąd aktywnych zawodowo, przeszła do systemu zabezpieczenia społecznego w obawie przed utratą pracy, a w rezultacie utraty stałego źródła dochodu. Efektów tej zaszłości nie da się usunąć w krótkim czasie, nie tylko ze względów organizacyjnych, ale także społecznych, gdyż traktowanie renty z tytułu niezdolności do pracy jako bezpiecznego źródła dochodu jest nadal silnie ugruntowana.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Z drugiej strony wciąż istnieje, mimo ustawowych zachęt i sankcji, rezerwa wobec zatrudniania osób niepełnosprawnych. Nie da się zanegować faktu, że poza rynkiem pracy pozostaje ogromna liczba osób, których bierność zawodowa nie jest uzasadniona wyłącznie stanem zdrowia. W ostatnich latach mamy do czynienia z niskim poziomem aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych, której towarzyszy niski wskaźnik zatrudnienia. Należy pamiętać, że osoby niepełnosprawne znacznie częściej pracują w niepełnym wymiarze czasu pracy niż osoby sprawne. Podobnie, jak w przypadku osób sprawnych, większość pracujących osób niepełnosprawnych, to pracownicy najemni. Liczba tych pracowników jest względnie ustabilizowana, co jest efektem stosowania określonych instrumentów finansowych. W Polsce są one nakierowane głównie na zwiększenie zatrudnienia najemnego i ich skuteczność rzeczywiście jest widoczna.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Od lat zdecydowana większość niepełnosprawnych pracowników najemnych pracuje w zakładach pracy chronionej, ale obecnie ich liczba jest niższe niż 5-6 lat temu. Obserwowana tendencja jest zgodna z przyjętym założeniem, że należy dążyć do zwiększenia zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. W zakładach pracy chronionej w 2006 roku było zatrudnione 174 tys. osób, a w 2002 roku 177 tys. Natomiast na otwartym rynku pracy można zauważyć duży wzrost zatrudnienia. Nie jest to dużo w liczbach bezwzględnych, ale procentowo zmiany są znaczne. W 2002 roku 15 tys. osób niepełnosprawnych było zatrudnionych na otwartym rynku pracy, a w 2006 roku już około 38 tys. osób.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Poprawa ogólnej sytuacji na rynku pracy znalazła odzwierciedlenie w spadku deklarowanego poziomu bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych i spadku liczby osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy. Aczkolwiek tempo tego spadku jest niższe niż w przypadku osób sprawnych, co potwierdza mniejszą podatność tej populacji na zmiany na rynku pracy. Niepokoi poziom bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych w wieku największej mobilności zawodowej. W przypadku pracowników nienajemnych, zwłaszcza mieszkających na wsi, którzy są statystycznie starsi i gorzej wykształceni, głównym miejscem pracy pozostaje gospodarstwo rolne. W trudniejszej sytuacji znajdują się ci niepełnosprawni mieszkańcy wsi, którzy nie są związani z gospodarstwem rolnym, to ich przede wszystkim dotyczy problem bezrobocia na wsi.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Najlepszą formą aktywizacji zawodowej jest podnoszenie poziomu wykształcenia oraz kwalifikacji. Osoby niepełnosprawne są wyraźnie słabiej wykształcone, rzadko też są uczestnikami szkoleń organizowanych przez urzędy pracy. Daje się jednak zauważyć tendencją wzrostową, jeżeli chodzi o osoby niepełnosprawne, które podjęły studia. W roku 2005 było to 14,5 tys. osób, a w roku 2006 już 19,9 tys. osób. Jednocześnie mamy do czynienia z inercją samorządów powiatowych. Środki z PFRON, które były przekazane do ich dyspozycji, tylko w niewielkim stopniu przekazywano na rehabilitację zawodową. Oznacza to, że liczba osób niepełnosprawnych korzystających z tych środków była niewielka.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Mimo ustawowego wsparcia, nadal bardzo niska jest liczba osób niepełnosprawnych podejmujących działalność gospodarczą lub rolniczą. Taki stan rzeczy po części jest efektem braku aktywności samorządów w rozwiązywaniu problemów dotyczących zatrudnienia osób niepełnosprawnych, ale może także wynikać z ograniczonych możliwości wydatkowania na te cele środków PFRON. Dlatego w znowelizowanej ustawie o rehabilitacji zaproponowano nowe instrumenty, którymi będą dysponować samorządy. Chodzi tu o środki na wyposażanie stanowisk pracy oraz na pomoc w rekrutacji pracowników niepełnosprawnych. Idea zwiększenia samodzielności samorządów w zakresie kreowania lokalnej polityki aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych znalazła swoje odzwierciedlenie w założeniach nowej ustawy o wspieraniu zatrudnienia i integracji osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Prace nad nimi nadal trwają. Pragnę podkreślić, że poza niezadowalającą sytuacją osób niepełnosprawnych na rynku pracy, głównymi przesłankami do podjęcia prac nad nowym systemem ich wspierania były: przekonanie o potrzebie uproszczenia dotychczasowego systemu uznawanego powszechnie za mało przejrzysty i skomplikowany, a także koniczność zapewnienia spójności rozwiązań krajowych z przepisami Unii Europejskiej. Założenia do projektu nowej ustawy zawierają propozycję nowych rozwiązań w obszarze aktywizacji i integracji osób niepełnosprawnych, w szczególności na rynku pracy. Są też propozycje daleko idących uproszczeń w zakresie stosowania pomocy publicznej dla przedsiębiorców zatrudniających osoby niepełnosprawne. Przygotowano je na podstawie diagnozy sytuacji osób niepełnosprawnych i analizy istniejących mechanizmów wsparcia.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Przyjęcie koncepcja tego systemu zostało poprzedzone szeroką debatą publiczną, która trwała prawie rok. Skoro dotychczas stosowane instrumenty okazały się niewystarczające do uzyskania poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych, to istnieje potrzeba ich usprawnienia i stworzenia nowych. W przypadku rynku pracy główną ideą jest upodmiotowienie osób niepełnosprawnych poprzez skierowanie bezpośrednio do nich zindywidualizowanego wsparcia, a nie, jak to jest do tej pory, do pracodawców. Wsparcie to powinno umożliwić szerszy udział osób niepełnosprawnych w otwartym rynku pracy. Oznacza to zmianę rozumienia ochrony rynku pracy osób niepełnosprawnych i odchodzenie od dotychczasowego pojęcia zatrudnienia chronionego, które powinno być zarezerwowane dla znacznie węższej grupy osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">W grudniu 2006 roku wstępny projekt założeń do ustawy o wspieraniu zatrudnienia i integracji osób niepełnosprawnych skierowany został do konsultacji. Z przyczyn formalnych, związanych z przesunięciem w czasie prac Komisji Europejskiej nad zapowiadanymi nowymi rozwiązaniami dotyczącymi dopuszczalnej pomocy publicznej w ramach, tak zwanych wyłączeń blokowych, procedury prawne związane z tym projektem zostały chwilowo wstrzymane, ale prace koncepcyjne są nadal kontynuowane. Pozwoli to na wprowadzenie uzupełnień do założeń przedstawionych w grudniu 2006 roku. Na ich ostateczny kształt będą także miały wpływ rozwiązania, które zostaną przyjęte w ramach reformy finansów publicznych oraz rozwiązania dotyczące zasad prowadzenia polityki społecznej.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Nowy system wsparcia wymagać będzie zmiany metodologii identyfikacji osób, które będą uprawnione do korzystania ze wsparcia. Wiąże się to w zapowiadanym opracowaniem projektu ustawy o orzekaniu o niepełnosprawności, której celem byłoby ujednolicenie i uproszczenie funkcjonujących pięciu systemów orzecznictwa. Przygotowaniem tego projektu ma zająć się międzyresortowy zespół, który specjalnie zostanie powołany w tym celu. Niezależnie od tego ma miejsce doskonalenie istniejącego, pozarentowego systemu orzekania o niepełnosprawności. Dotyczy to m.in. dostosowania kryteriów orzekania o niepełnosprawności do potrzeb aktywizacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Odbywało się to także w ramach programu Phare 2003 pod nazwą „Społeczno-zawodowa aktywizacja osób niepełnosprawnych”. Program ten był wdrażany w 2006 roku, a jego dalsza kontynuacja będzie następować na podstawie przepisów znowelizowanej ustawy o rehabilitacji. Przesunięcie w czasie przygotowania i wdrożenia nowej ustawy wspierającej osoby niepełnosprawne nie oznacza stagnacji obecnie obowiązujących przepisów prawa. Wymagają one bieżącego uporządkowania, szczególnie w części dotyczącej rynku pracy.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Jak wspomniałem, zostały przygotowane nowe rozwiązania prawne dostosowujące do regulacji wspólnotowych możliwości wspierania pracodawców osób niepełnosprawnych. Te rozwiązania zawarte są w obecnie nowelizowanej ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej. Jej wejście w życie wymagać będzie przygotowania 15 nowych aktów wykonawczych oraz znowelizowania kilku obecnie obowiązujących. Najważniejsze nowe propozycje wsparcie na rozpoczęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, modyfikacji w zakresie dostępu do niektórych instrumentów rynku pracy, jak tez wprowadzenie nowych instrumentów wspierających zatrudnienie bezrobotnych i poszukujących pracy osób niepełnosprawnych. Kolejnymi sprawami są: dofinansowanie tworzenia nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, także w jednostkach sektora finansów publicznych, rozszerzenie zakresu finansowania składek na ubezpieczenie społeczne o osoby niepełnosprawne prowadzące działalność gospodarczą i rolniczą.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Modyfikacja przepisów dotyczących zakładów aktywności zawodowej. Niektóre rozwiązania spotkały się z krytyka pracodawców. Dotyczy to szczególnie refundacji przez PFRON składek na ubezpieczenie społeczne zatrudnionych osób niepełnosprawnych, która będzie miało miejsce dopiero po opłaceniu przez pracodawcę należnych składek, zamiast dotychczasowego zwolnienia z ich opłacania. Wprowadzenie rozwiązań niepopularnych wynika przede wszystkim z potrzeby dostosowania rozwiązań krajowych do wymogów unijnych, ale jest także częścią procesu modyfikacji systemu wspierania osób niepełnosprawnych, którego następnym etapem powinno być przygotowanie nowej ustawy. Niezależnie od tych działań legislacyjnych ministerstwo prowadzi działania o charakterze promocyjnym. Rozpoczęto promowanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w administracji publicznej. Zwiększenie takiego zatrudnienia w tym sektorze, oczywiście poza daniem tym ludziom pracy, powinno stanowić przykład dobrej praktyki dla pozostałych uczestników otwartego rynku pracy.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Jednym z elementów tej kampanii jest przeprowadzenie cyklu szkoleń dla kadry kierowniczej jednostek administracji rządowej i samorządowej odpowiedzialnej za politykę kadrową. Szkolenia się już rozpoczęły i cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Odbyły się dwa ich cykle, w każdym wzięło udział około 120 osób. Współczynnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w sektorze finansów publicznych wynosi średnio 0,98%. W ubiegłym roku powinien wynosić około 4%, a więc jest sporo do zrobienia. Mamy do czynienia z dziwną sytuacją, bo z jednej strony administracja publiczna chce, aby osoby niepełnosprawne były zatrudniane, a z drugiej sama nie wykonuje w tej sprawie dyspozycji ustawowych. Jest dla nas bardzo istotną sprawą, żeby uległo to zmianie. Wkrótce zostanie uruchomiona strona internetowa zawierająca informacje o obowiązujących rozwiązaniach prawnych dotyczących zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Ze względu na znaczenie problemu jest planowana, jeszcze w tym roku, realizacja projektu badawczego obejmującego diagnozę sytuacji osób niepełnosprawnych zamieszkujących na terenach wiejskich i w małych miastach. Musimy zidentyfikować bariery integracji społecznej i ich wpływ na znaczną bierność zawodową osób niepełnosprawnych z tych środowisk. Uzyskaliśmy na ten projekt dofinansowanie ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Niezależnie od rozwiązań prawnych przewidzianych specjalnie dla osób niepełnosprawnych, mogą one być beneficjentami i innych – kierowanych do ludzi mających szczególne trudności na rynku pracy – wynikających z Kodeksu pracy oraz z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Również w tym obszarze przygotowywane są nowe rozwiązania, których skutkiem powinna być zwiększona aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych. Przykładem jest projekt dotyczący możliwości wykonywania telepracy. Jest on niewątpliwie bardzo interesujący z punktu widzenia osób niepełnosprawnych, których podstawowym problemem jest ograniczona mobilność.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Na początku czerwca bieżącego roku pani minister Anna Kalata zaprezentowała program „Inwestycje w kwalifikacje deficytowe na rynku pracy”, skierowany do osób mających trudności na rynku pracy, w tym do osób niepełnosprawnych. Program ten realizowany w ścisłej współpracy z powiatowymi urzędami pracy, samorządami i organizacjami pracodawców ma pomóc w znalezieniu pracy dzięki podniesieniu kwalifikacji lub zdobyciu nowych umiejętności. W obszarze aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych mieszczą się również niewątpliwie nowe programy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych planowane do wdrożenia w drugim półroczu 2007 roku, takie jak: „Trener pracy” – dotyczący wspomaganego zatrudnienia osób niepełnosprawnych, „Uczeń na wsi” –pomagający w zdobyciu wykształcenia przez osoby niepełnosprawne zamieszkujące na wsi i w małych miastach, „Sprawny dojazd” – umożliwiający nabycie ze środków PFRON samochodu przez osobę niepełnosprawną.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#SekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejMiroslawMielniczuk">Na zakończenie pragnę podkreślić, że rozpoczęte jeszcze w ubiegłym roku prace nad przebudową systemu wspierania osób niepełnosprawnych będą nadal kontynuowane, ale ich realizacja musi być niestety rozłożona w czasie. Jestem przekonany, że wysiłek, jaki zostanie włożony w stworzenie solidnych podstaw prawnych funkcjonowania tego systemu pozwoli nie tylko osiągnąć, tak pożądaną przez wszystkich stabilność rozwiązań, ale także przyczyni się do rzeczywistej poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych, w tym zwiększenia ich ekonomicznej niezależności poprzez szeroki udział w rynku pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelWlodzimierzStepien">Chcę poinformować, że w ostatniej chwili wpłyną dzisiaj materiał przygotowany dla członków Komisji, którego słowo wstępu pozwolę sobie przytoczyć: „Szanowny panie przewodniczący. W wyniku realizowanych projektów w ramach inicjatywy wspólnotowej, został wypracowany szereg propozycji, które likwidują barierę zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Jako projektodawcy zwracamy się do pana przewodniczącego z prośbą, aby w pracach sejmowej Komisji Pracy uwzględnić nasze propozycje zmian w obszarze zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz orzecznictwa, które przyczynią się do zwiększenia wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych”. Jest to w znacznej części adresowane do Komisji Polityki Społecznej, ale oczywiście przyjmiemy ten materiał. Jeżeli można, to zmieniłbym tradycyjny szyk naszej dyskusji. Proponuj, żeby głos zabrał pan Narcyz Janas, autor tego materiału.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoselJerzyBudnik">Było to bardzo interesujące wystąpienie, tylko zabrakło w nim konkretów. Jest dużo planów, są one ambitne, niektóre są w fazie końcowej, pan minister wspomniał o tym, że są tworzone nowe instrumenty, natomiast szczegółowo nie zostały one omówione, a to jest najważniejsza sprawa. Proszę pana ministra o krótką ocenę kondycji spółdzielczości inwalidzkiej, ponieważ ona i zakłady pracy chronionej zostały na początku transformacji spisane na straty. Odnoszę wrażenie, nie tylko ja, że zostały one potraktowane jako relikt socjalizmu i przekreślone. Cześć spółdzielni inwalidów padła, ale niektóre przetrwały do dziś. Z wielu względów ich kondycja nie jest najlepsza. Niektóre uciekają się do obniżenia do minimum tego procentu, który jest zapisany w ustawie. Trochę je to ratuje, ale głównie kosztem zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Są dotacje i jest pomoc, ale nie rekompensuje ona niższej wydajności osoby niepełnosprawnej. Pomoc wydaje się nieskuteczna, ponieważ produktywność i wydajność pracy rośnie na rynku szybciej niż w spółdzielczości. Jakie instrumenty przygotowuje się, aby wzmocnić pozycję spółdzielczości inwalidów, która chyba najlepiej się spisuje, jeżeli chodzi o kompleksową opiekę nad zatrudnioną osobą niepełnosprawną, przeciwdziałając w ten sposób wykluczeniu społecznemu i zawodowemu. Sądzę, że pan minister dobrze zna tę sytuację, więc proszę o krótki komentarz.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PoselBoleslawBorysiuk">Jest to dość interesujący obraz działań i zgadzamy się z tezą, która przewija się w tym opracowaniu, że mamy do czynienia z sytuacją, która w środowisku osób niepełnosprawnych wywołuje uzasadnione nadzieje na radykalną poprawę ich położenia. Cieszymy się, że rynek pracy jest ożywiony i spada stopa bezrobocia. Chciałbym zapytać, w jakim stopniu z tych pozytywnych zjawisk skorzystają niepełnosprawni? Przez media przewija się motyw, że niepełnosprawni nie ustępują innym pracownikom pod względem kwalifikacji i efektywności, a więc są pełnowartościowymi kandydatami do zatrudnienia. Mamy jednak świadomość, że rynek pracy jest coraz trudniejszy i stawia nowe wymagania. Jakie działania są podejmowane w sprawie modyfikacji pomocy w kształceniu i podnoszeniu kwalifikacji? Chcę powiedzieć, że najtrudniejsze sprawy, z jakimi się spotykam, to prośby rodziców występujących o środki na adaptację pomieszczeń mieszkalnych do potrzeb niepełnosprawnych dzieci. Rozmawiamy z ośrodkami pomocy w powiecie i za każdym razem otrzymujemy odpowiedź, że brakuje pieniędzy. Mam pytanie do pana ministra, jak również do przedstawiciela PFRON, jak oceniacie państwo tę kwestię z punktu widzenia zaspakajania tego typu bieżących potrzeb? Resort pracy wystąpił w kwestii niepełnosprawnych na wsi w sposób bardziej otwarty uruchamiając programy: „Uczeń na wsi” i „Sprawy dojazdów”. Jest to temat, który dotąd był wstydliwy i ukrywany. Dziś staje się tematem normalnym i otwartym. W związku z tym potrzeby, które ujawniają rodziny osób niepełnosprawnych, wymagają pozytywnej reakcji. Byłbym wdzięczny za informację, na co możemy liczyć w najbliższym czasie.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PoselKatarzynaMrzyglocka">Chciałabym się dowiedzieć czegoś więcej o programie szkoleń dla administracji państwowej. Niejednokrotnie podkreślaliśmy, że administracja państwowa płaci kary za to, że nie zatrudnia osób niepełnosprawnych. Proszę mi powiedzieć, na czym polega to szkolenie? Jakiej wiedzy dostarczacie państwo administracji publicznej, aby zaczęła te osoby zatrudniać? Z materiałów wynika, że samorządy radzą sobie zdecydowanie lepiej niż urzędy centralne. Czy oznacza to, że samorządy mogą się same nauczyć, a urzędy centralne nie?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PoselTomaszNowak">Ciekawi mnie sprawa asystenta osoby niepełnosprawnej, ponieważ często możliwość aktywności jej zawodowej jest od niego zależna. Aby mogła się ona udać do miejsca pracy, ktoś musi jej pomóc przemieścić się na wózku. Problem polega na tym, że osoba niepełnosprawna nie może sama zatrudnić asystenta, tylko musi korzystać z asystenta zatrudnionego przez jakąś instytucję. Może warto rozważyć takie rozwiązanie, żeby można było zatrudniać asystenta osoby niepełnosprawnej poprzez danie ulgi podatkowej osobie wykonującej wolny zawód. Pracodawcą byłaby wtedy osoba niepełnosprawna, bez pośrednictwa struktur państwowych.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PoselTomaszNowak">Kolejna sprawa to pieniądze, które pozyskuje PFRON z tytułu kar za niezatrudnianie osób niepełnosprawnych. Ile tych pieniędzy jest w stosunku do kwoty, jaką wydaje się na pomoc dla przedsiębiorców, którzy realizują zadania związane z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych? Co się dzieje z nadwyżką? Czy jest ona wykorzystana na pomoc dla osób niepełnosprawnych, czy trafia do budżetu państwa?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PrezesPolskiejUniiRehabilitacjiiAktywizacjiZawodowejNarcyzJanas">Otrzymaliśmy tabelę – aktywność ekonomiczna osób niepełnosprawnych w wieku 15 lat i więcej, oraz w wieku produkcyjnym w latach 1993-2006. Ta tabela w sposób jednoznaczny pokazuje, że od roku 1997 aktywność zawodowa gwałtownie spada, a bezrobocie wśród osób niepełnosprawnych wzrasta. O ile w 1997 r. mieliśmy niezłe wskaźniki, to w roku 2006 są one bardzo niekorzystne. W związku z tym pojawia się pytanie, co się stało w 1997 roku? Wtedy nastąpiła zmiana ustawy i wszystkie parametry dotyczące aktywności zawodowej oraz bezrobocia zaczęły być fatalne.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PrezesPolskiejUniiRehabilitacjiiAktywizacjiZawodowejNarcyzJanas">Można odpowiedzieć sobie na pytanie, co było takiego dobrego w ustawie z 1997 roku, że te wskaźniki rosły, a co się stało później, że pomimo różnych działań, te wskaźniki dramatycznie się obniżają. Nie poprawiło tego nawet wejście do Unii Europejskiej i nowe programy, które zostały wdrożone w ostatnich latach. Myślę, że jest to pytanie systemowe, z którego należy wyciągnąć także systemowe wnioski. Według mnie, w Polsce musimy dokonać pewnego odwrócenia instrumentów wspierania osób niepełnosprawnych. Obecnie największym problemem jest bierność zawodowa osób niepełnosprawnych, z których 80% nie szuka pracy, nie szkoli się i nie rejestruje. Jest to problem, z którym trzeba sobie poradzić. Pan minister go zasygnalizował, bo jest on oczywisty, natomiast w wypowiedzi pana ministra oraz materiałach nie ma wyraźnych propozycji rozwiązań, które odwróciłyby niekorzystną tendencję będącą nieszczęściem tego systemu zatrudnienia i aktywizacji.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PrezesPolskiejUniiRehabilitacjiiAktywizacjiZawodowejNarcyzJanas">Myślę, że jednym z powodów, dla których tak wygląda sytuacja, jest fakt, że po roku 1991 gros środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych idzie na dofinansowanie wynagrodzeń u pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne. Natomiast tylko niewielkie środki idą na wzmocnienie pozycji osób niepełnosprawnych, na podniesienie ich kwalifikacji oraz gotowości zatrudniania. Tu jest podstawowy problem i nie zawaham się powiedzieć, że potrzebna jest rewolucja w tym zakresie. Dużo większy nacisk powinniśmy kłaść na szkolenia i podnoszenie kwalifikacji, niż na samo zatrudnianie. Dziś pracodawcy dostają pieniądze za zatrudnienie osób niepełnosprawnych, natomiast zainteresowanie podnoszeniem ich kwalifikacji, czy to w zakładach pracy chronionej, czy na otwartym rynku pracy, jest znikome. Wykorzystanie środków PFRON przeznaczonych na szkolenia osób niepełnosprawnych jest bardzo niskie, za niskie w stosunku do prawdziwych potrzeb. Osoby niepełnosprawne nie są przygotowane do wchodzenia na otwarty rynek pracy, nie mają odpowiednich kwalifikacji, a współczesna gospodarka jest oparta na dużej wiedzy.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PrezesPolskiejUniiRehabilitacjiiAktywizacjiZawodowejNarcyzJanas">Krótko mówiąc, większą część środków z PFRON należy przeznaczyć na podnoszenie kwalifikacji osób niepełnosprawnych oraz na szkolenia. Jest to konieczne tym bardziej, że, jak wynika z danych statystycznych, w wieku edukacyjnym jest 3% osób niepełnosprawnych. Można powiedzieć, że niepełnosprawność jest cechą ludzi w wieku produkcyjnym, od 30 lat wzwyż. Problemem jest to, że jeżeli nie ma instrumentu zmiany zawodu i podnoszenia kwalifikacji, to osoba sprawna, która w trakcie pracy stanie się niepełnosprawna, najczęściej wypada z rynku lub ciężko jest jej na niego wrócić. Musimy większą uwagę i środki poświęcić na podnoszenie zdolności do zatrudniania osób niepełnosprawnych. Jeżeli tego nie zmienimy to słupki, które mamy w materiałach, będą w dalszym ciągu miały tendencje spadkową.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PrezesPolskiejUniiRehabilitacjiiAktywizacjiZawodowejNarcyzJanas">Unia Europejska przekazała setki milionów złotych na zwalczanie dyskryminacji i poprawę sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Kilkadziesiąt instytucji badawczych oraz organizacji pozarządowych przygotowuje innowacyjne rozwiązania, które miałby zmienić sytuację tych osób. Mam pytanie, czy Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych zamierza w programie, który nam przedstawiono, wykorzystać te doświadczenia, które stanowią istotne propozycje dla rynku pracy?</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#PrezesPolskiejUniiRehabilitacjiiAktywizacjiZawodowejNarcyzJanas">Kolejna sprawa, to złożony przez nas wniosek. Wynika on z naszych doświadczeń, bo okazuje się, że są niedobre relacje między rentami socjalnymi, a wynagrodzeniami i systemem wspierania aktywności osób niepełnosprawnych. Zdecydowana większość osób niepełnosprawnych, która otrzymuje rentę bądź rentę socjalną, nie wchodzi na rynek pracy, ponieważ podjęcie pracy powoduje utratę renty. To powoduje brak zainteresowania wejściem na rynek. Jeżeli ktoś dostaje 500 zł renty socjalnej, a po podjęciu pracy dostaje 700 zł wynagrodzenia, to woli pozostać w domu niż pracować. Istnieje problem relacji, które dla takiej osoby są niekorzystne. Proponujemy zmianę tych relacji. Proponujemy wprowadzanie, tak zwanego dwuskładnikowego systemu wspierania osób niepełnosprawnych. Pierwszy składnik, związany z niepełnosprawnością, to dodatek kompensacyjny. Jeżeli jestem osobą niepełnosprawną i mam np. ograniczenia ruchowe, to powinienem dostawać, powiedzmy, dodatek transportowy, bez względu na to czy pracuję, czy nie. Jest propozycja, aby tego typu rozwiązania wprowadzać do polskiego systemu.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#PrezesPolskiejUniiRehabilitacjiiAktywizacjiZawodowejNarcyzJanas">Bardzo dawno temu do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności dodaliśmy ograniczenie godzin pracy. Z naszych doświadczeń wynikam, że jest to bardzo poważna bariera w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Po drugie, nie ma żadnego uzasadnienia, żeby wszystkie osoby niepełnosprawne korzystały z tego typu przywilejów. To powinno być uprawnienie, które przyznaje komisja lekarska bądź komisja do orzekania o niepełnosprawności. Jestem osobą niepełnosprawną prawie od urodzenia, mam znaczy stopień niepełnosprawności, ale mogę spokojnie pracować 10 czy 12 godzin. Objęcie wszystkich osób niepełnosprawnych tym przywilejem obraca się przeciwko nim, ponieważ w normalnym zakładzie pracy bardzo trudne jest jej zorganizowanie przy założeniu, że pracownicy mogą pracować tylko 7 godzin. Należy dokonać przeglądu przywilejów, przyznanych osobom niepełnosprawnych, pod względem ich racjonalności. Jest to nasz postulat, aby zracjonalizować te przywileje, ponieważ, zamiast chronić interes osoby niepełnosprawnej, bardzo często obracają się przeciwko niej.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#PrezesPolskiejUniiRehabilitacjiiAktywizacjiZawodowejNarcyzJanas">Te postulaty złożyliśmy Komisji i będziemy dążyć, aby zostały one wprowadzone do polskiego systemu rehabilitacji. Po pierwsze szkolenia, a po drugie analiza pewnych przywilejów. Jak wynika z danych statystycznych sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy od kilkunastu lat się nie poprawia.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#PrezesPolskiejUniiRehabilitacjiiAktywizacjiZawodowejNarcyzJanas">Otrzymaliśmy spis propozycji programów i działań prowadzanych przez PFRON, ale nie dostaliśmy żadnej wskaźnikowej analizy wpływu tych rozwiązań na sytuację osób niepełnosprawnych. Warto się zastanowić, czy zastosowanie proponowanych przez państwa rozwiązań spowoduje, że w roku2008 słupek aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych wzrośnie z 12,6% do 13,8 % albo 15,9%, ponieważ taki jest wymóg Unii Europejskiej. Strategia lizbońska mówi wyraźnie, że w zakresie aktywności zawodowej ogółu ludności kraju oraz osób niepełnosprawnych, kraje członkowskie powinny osiągnąć wskaźniki, które są dużo wyższe od tutaj pokazanych. Warto, żeby rząd takie wskaźniki przyjął, ponieważ tylko wtedy będzie można powiedzieć, że coś osiągnęliśmy.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselStanislawSzwed">Myślę, że dla członków Komisji ważny jest także głos środowiska zainteresowanego tą sprawą. Wiemy, że od wielu lat uczestniczą państwo w pracach na rzecz osób niepełnosprawnych. W gwoli przypomnienia, w tym tygodniu kończymy pracę nad nowelizacją ustawy, w której są nowe rozwiązania, mam nadzieję, ułatwiające wykorzystywanie środków przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych. Kończymy także pracę nad ustawą o zatrudnieniu socjalnym, myślę więc, że instrumenty pomocy osobom niepełnosprawnym są w tym momencie tworzone. Tak naprawdę to wasze środowisko powinno prowadzić debatę z rządem oraz PFRON, tylko przy naszym współudziale. My jesteśmy na końcu tej drogi, zajmujemy się sprawą, dopiero gdy projekty trafią do Sejmu, jest to wypadkowa tego, co uda się wynegocjować. Pan minister wspomniał o nowelizacji Kodeksu pracy, dotyczącej telepracy. Mamy jednak informację, że te przepisy mogą utrudnić pracę, dlatego trzeba to jeszcze raz dokładnie przeanalizować, wszystkie głosy w tej kwestii są jak najbardziej potrzebne. Ponieważ są plany debaty społecznej nad założeniami tej ustawy, mam pytanie, na jakim etapie są te prace i jak to wygląda?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PrzedstawicielNSZZSolidarnoscMiroslawStarega">W związku z przedstawionymi dzisiaj projektami mam pytanie do pana ministra, jaki wpływ będzie miało ograniczenie środków na dotacje z PFRON?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzedstawicielPolskiejUniiRehabilitacyjnejiAktywizacjiZawodowejJadwigaWcislo">Bardzo dziękuję panu posłowi Stanisławowi Szwedowi za przypomnienie, że Sejm będzie debatował nad poprawkami do ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnoprawnych. W związku z tym mam prośbę, abyście państwo zagłosowali za poprawkami zgłoszonymi przez Senat.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PolskaOrganizacjaPracodawcowOsobNiepelnosprawnychKrzysztofKosinski">Rozmawiamy dziś o planowanych działaniach na rzecz aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Jak wiemy, Komisja Europejska przygotowała nowy projekt rozporządzenia o wyłączeniach blokowych. Zawiesiło to prace nad założeniami nowej ustawy o rehabilitacji. Chciałbym poznać stanowisko polskiego rządu na temat tego projektu Komisji Europejskiej. Partnerzy społeczni ministerstwa różnie wypowiadali się na temat tego projektu. Zawiera on dość rewolucyjne zmiany w zakresie definicji zatrudnienia chronionego, jak też definicji samej osoby niepełnosprawnej. W prawie unijnym pierwszy raz jest wprowadzana taka definicja. Do tej pory nie znamy nawet planów ministerstwa dotyczących stanowiska. Nie wiemy, co ministerstwo chce zrobić z projektem rozporządzenia i jaki ma stosunek do tych zapisów.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PolskaOrganizacjaPracodawcowOsobNiepelnosprawnychKrzysztofKosinski">Ten projekt, jak i cała polityka Unii Europejskiej w tym zakresie – często się do niej odnosimy mówiąc, że Unia Europejska coś nam nakazuje lub czegoś zabrania – opiera się na założeniu, że system rehabilitacji zawodowej i system wsparcia pracodawców osób niepełnosprawnych polega na odpowiednich zachętach. Polski system polega wyłącznie na wyrównywaniu podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych, na które składają się wynagrodzenia dla tych osób, jak również wszystkie inne obciążenia związane z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych. Moje pytanie brzmi, czy planuje się wprowadzenie elementu zachęty do polskiego systemu prawnego?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Zacznę od kwestii, które poruszył pan Narcyz Janas. Pytanie brzmiało, jak to się stało, że w 1997 roku były takie świetne wskaźniki, a obecnie ciągle spadają. Co robić? Ten rząd nie funkcjonuje od 1997 roku, tylko krócej. Przedstawię przykłady z lat 90-tych, kiedy to powstały zakłady pracy chronionej. To był tak dobry interes, że niepełnosprawnych zbierano z całego powiatu do jednego zakładu. Był to po prostu dobry interes, dlatego powstało tak wiele zakładów pracy chronionej, a wskaźniki momentalnie poszły w górę. Później okazało się, że część zakładów wykorzystuje szyld pracy chronionej do oszustw. Sprawa się skończyła, zapadły wyroki sądowe, zmieniły się przepisy dotyczące VAT. Interes był coraz mniejszy, ponieważ organy skarbowe przykładały coraz większą wagę do kontroli tych zakładów. Jaki był tego skutek? Wspominałem o tym w swoim wystąpieniu. Osiągnęliśmy stan równowagi w zatrudnieniu przez zakłady pracy chronionej osób niepełnosprawnych. Jest to około 170 tys. osób, ta liczba nie zmienia się od 2001 roku, w tym roku także się nie zmieni.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Nie powinniśmy pytać, co się stało w 1997 roku, że było tak świetnie, a teraz jest gorzej. Stan jest niezmienny, bo cała pomoc dla osób niepełnosprawnych kierowana jest do zakładów pracy chronionej. Należy zadać pytanie, co zrobić, żeby zmienić system tak, aby miejsca pracy zaczęły powstawać tam, gdzie ich do tej pory nie ma. Według mnie, zakłady pracy chronionej wyczerpały możliwość dalszego zwiększania zatrudnienia, ponieważ nie jest to już taki dobry interes. Dlatego jest stagnacja. Prawdziwe rezerwy, które mogą wpłynąć na zmianę liczby zatrudnionych osób niepełnosprawnych są na otwartym rynku pracy, a nie w zakładach pracy chronionej. Oczywiście są one potrzebne, mają swoje miejsce, trzeba je wspierać, nie można podejmować działań mających na celu ich likwidację, ale nie one są w stanie wygenerować nowego zatrudnienia dla tysięcy osób niepełnosprawnych. Prawdziwe rezerwy tkwią w otwartym rynku pracy.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Wspominałem już, że liczby bezwzględne nie są duże, to jest 40 tys. osób zatrudnionych, ale dynamika jest duża, bo zatrudnienie rośnie o 25%. W tym kierunku powinniśmy zmierzać, nie w kierunku zakładów pracy chronionej, które zatrudnią 100-200 osób. Musimy dążyć do takiej pomocy, która umożliwi pracodawcy podjęcie decyzji o zatrudnieniu 1-2 osób. Wtedy zniknie problem zakładów pracy chronionej – który ciągle jest poruszany – refundacja czy zwolnienie. Nie będzie takiego problemu, jeżeli pracodawca zatrudni 2 osoby. Tutaj są prawdziwe rezerwy i tutaj trzeba skierować pomoc. Należy dążyć do tego, aby osoba niepełnosprawna była podmiotem a nie przedmiotem. Zgadzam się z panem, że tę pomoc trzeba tak zorganizować, aby w momencie zatrudnienia osoby niepełnosprawnej u pracodawcy pojawiały się pieniądze, a gdy taka osoba odchodzi, pieniądze znikają. W tym kierunku powinny pójść te rozwiązania, wtedy byłaby to rewolucja. Wszystkie inne rozwiązania są dużo trudniejsze.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Ze zdziwieniem odebrałem pana sugestie, że powinniśmy odebrać niektóre przywileje osobom niepełnosprawnym. Wyobrażam sobie, co by się działo, gdybym to ja powiedział coś takiego, na pewno pojawiłyby się głosy, że oszalałem. A tu wniosek o to, aby odebrać osobom niepełnosprawnym przywileje dotyczące pracy, padł ze strony przedstawiciela osób niepełnosprawnych. Nie chciałbym, żeby zostało to mi przypisane.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Na pewno dobrym elementem, o którym pan wspomniał, jest metoda wskaźnikowa. Jest to dobre rozwiązanie. Sprawa zatrudnienia osób niepełnosprawnych nabiera dynamiki i cały czas się rozkręca, widać dynamikę zatrudniania. Dobre efekty przynosi kampania medialna, która zmienia mentalnie pracodawców i osoby szukające pracy.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Dodatkowo chcę powiedzieć, że o 37% wzrosła liczba studiujących osób niepełnosprawnych, co stanowi około 0,3% wszystkich studiujących. Gdy ci ludzie trafią na rynek pracy, to nie będą jej szukali w zakładach pracy chronionej przy prostych czynnościach, ale będą chcieli wejść na rynek pracy jako prawnicy, ekonomiści, socjologowie lub inżynierowie. Ludziom, którzy po nich przyjdą, już łatwiej będzie uzyskać pracę na otwartym rynku. Na te efekty oczywiście trzeba poczekać. To że spada bezrobocie także przynosi efekt, zaczyna się poszukiwanie pracowników, którzy co prawda są niepełnosprawni i mają problemy z poruszaniem, ale, ponieważ pracują rękami i głową, to w pracy są w pełni sprawni. Uważam, że na te efekty trzeba jeszcze poczekać.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Jeżeli chodzi o wykorzystanie doświadczeń, o których pan mówił, to jesteśmy za jak najszerszym wykorzystywaniem wszelkich pozytywnych doświadczeń, które pojawiają się w sprawach osób niepełnosprawnych. Dlatego też w założeniach do nowelizacji ustawy jest mowa o tym, żeby zlecać organizacjom działającym na rzecz osób niepełnosprawnych pewne zadania, które normalnie wykonuje administracja publiczna. Jeżeli organizacje związane z osobami niepełnosprawnymi robią to lepiej, to dlaczego im tego nie zlecić i jeszcze za to zapłacić.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Zapytał pan, czy będziemy chcieli korzystać z tych doświadczeń. Będziemy chcieli korzystać. Ale powinno też pojawić się pytanie, czy będziemy chcieli dzielić się tymi zadaniami. Dlaczego o tym mówię? Byłem świadkiem dyskusji, w trakcie której pytano, dlaczego chcemy, żeby większość działań z programu operacyjnego „Kapitał ludzki” była wdrażana przez urząd marszałka. Powstał problem, bo rząd chce, żeby do programów pomocowych aplikowały duże organizacje osób niepełnosprawnych, ale nie tutaj w Warszawie tylko w województwach. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby programy, którymi zawiadują marszałkowie, to oni mają 60% wszystkich środków na ten cel, były realizowane przez firmy na miejscu w województwach, tam gdzie jest to potrzebne. Mam nadzieje, że tak się stanie.</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">W swojej informacji rzeczywiście nie omawiałem szczegółów, ponieważ szczegóły są w tekście.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Kondycja spółdzielni inwalidzkich. Odbyłem dużo spotkań z przedstawicielami spółdzielni inwalidów i stwierdziłem, że spółdzielnie przede wszystkim kierują się zupełnie innymi zasadami i w zupełnie inny sposób podejmują decyzje. Prawdą jest to, że dbałość o osoby niepełnosprawne jest w nich dużo większa niż w zakładach pracy chronionej. Natomiast daje się zaobserwować prawidłowość, że spółdzielnie, które w odpowiednim czasie potrafiły dostrzec, że należy zmienić profil i przestać produkować rzeczy proste, które w związku z tym podjęły odpowiednie decyzje, obecnie doskonale radzą sobie na rynku produkcji czy usług. Przykładem może być spółdzielnia Simet w Jeleniej Górze, która jest spółdzielnią inwalidów, produkująca urządzenia elektrotechniczne, a więc potrafiła się odpowiednio dostosować. Od tego dużo zależy. Czy przewidujemy specjalne rozwiązania tego problemu? Panie pośle, niestety nie bardzo możemy, dlatego że wymagałoby to nierównego traktowania podmiotów. Nie ma odrębnych przepisów umożliwiających takie rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-13.10" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Pan poseł Bolesław Borysiuk pytał, w jakim stopniu osoby niepełnosprawne skorzystają ze spadku bezrobocia. Tak jak mówiłem, na rynku pracy jest spory popyt na pracowników i osobom dobrze wykształconym dużo łatwiej jest w tej chwili znaleźć pracę.</u>
<u xml:id="u-13.11" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Zostało też poruszone zagadnienie szkoleń. Problemem jest to, że osoby niepełnosprawne nie chcą się szkolić. Szukamy rozwiązań, które zachęciłyby je do tego. Część z nich stała się ofiarami pułapki socjalnej, nie opłaca się im pracować, ponieważ pieniądze z zapomogi są stałe, a podjęcie pracy powoduje utratę zasiłku. Jest to zły system, ponieważ utrata zasiłku jest karą za aktywność zawodową. Pojawił się postulat, aby zmienić sposób wspierania takich osób. Wielokrotnie o tym mówiłem, że karanie za aktywność zawodową jest nienormalne.</u>
<u xml:id="u-13.12" who="#SekretarzstanuwMPiPSMiroslawMielniczuk">Środki na likwidacje barier są w powiatach, to one rozporządzają tymi pieniędzmi. W momencie przekazania środków PFRON traci nad nimi jakąkolwiek kontrolę. Polska jest samorządna, tak została ukształtowana, to samorządy decydują o tym, do kogo trafiają pieniądze i w jaki sposób są wydawane. Pieniędzy zawsze jest mało, te środki zawsze są wykorzystywane w 98%.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#BiuraPelnomocnikaRzadudosprawOsobNiepelnosprawnychwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejAlinaWojtowiczPomierna">Jeżeli chodzi o szkolenia dla pracowników administracji publicznej, to zaprojektowaliśmy je w taki sposób, aby zdecydowanie zachęcić jednostki budżetowe do tego, żeby w procesie rekrutacji brały pod uwagę także kandydatów niepełnosprawnych. Nawiązaliśmy współpracę z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, dlatego że te podmioty wiąże w procesie rekrutacji ta sama ustawa, czyli ustawa o służbie cywilnej. Nakłada ona obowiązek rekrutacji według określonych zasad, które muszą być jednakowe dla wszystkich. Musi być zapewniony jednakowy dostęp wszystkim osobom, które spełniają określone wymagania w zakresie kwalifikacji i doświadczenia. Każdy ma prawo ubiegać się o wolne stanowisko w służbie cywilnej. Próbujemy jednak namówić administrację publiczną, żeby w przypadku, gdy zdarzy się dwóch kandydatów o takich samych kwalifikacjach, z których jeden będzie niepełnosprawny, zastanowić się nad daniem szansy osobie niepełnosprawnej. W wyniku ustaleń z KPRM wszystkie resorty i urzędy centralne, a także inne podmioty, które związane są z tą ustawa, będą mogły zachęcać osoby niepełnosprawne do aplikowania na wolne stanowiska w służbie cywilnej.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#BiuraPelnomocnikaRzadudosprawOsobNiepelnosprawnychwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejAlinaWojtowiczPomierna">Z jakim przekazem wychodzimy do administracji publicznej? Opowiadamy o tym, jak naprawdę wygląda zbiorowość osób niepełnosprawnych. Chcemy rozwiać pewne mylne mity i przekonania, których trochę jest na pewno w każdym z nas. Gdy mówimy osoba niepełnosprawna, to myślimy o kimś, kto jeździ na wózku, nie widzi lub nie słyszy. Takich osób jest naprawdę mało. Chcemy pokazać, że niepełnosprawność zwykle jest niewidoczna i w ogóle nie przeszkadza w pracy urzędniczej. Pokazujemy także wynikające z ustawy możliwości wsparcia zatrudnienia w administracji publicznej. Mamy nadzieję, że uchwalona nowelizacja naszej ustawy przyniesie nowe rozwiązania w tym zakresie. Będziemy pokazywać te rozwiązania w administracji publicznej. Staramy się także przebudować świadomość tych osób, które są odpowiedzialne za rekrutację pracowników w swoich firmach, aby zdecydowanie przychylniej patrzyły na możliwość pozyskania pracowników niepełnosprawnych, dlatego że to się zwyczajnie opłaca. Osoby niepełnosprawne są pracownikami stabilnymi i lepiej zmotywowanymi, ich praca przynosi pracodawcy korzyści.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#BiuraPelnomocnikaRzadudosprawOsobNiepelnosprawnychwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejAlinaWojtowiczPomierna">Szkolenia są zbudowane na zasadzie modułowej. Są trzy rodzaje wykładów: pierwszy dotyczy sytuacji osób niepełnosprawnych i rozwiązań wynikających z ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej i społecznej, drugi dotyczący możliwości, które związane są z realizacją ustawy o służbie cywilnej, trzeci dotyczy postaw pracodawców i pracobiorców. Wykłady nt. podejścia do zatrudnienia osób niepełnosprawnych prowadzi pani prof. Anna Brzezińska, która jest wykładowcą w Wyższej Szkole Psychologii Społecznej.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#BiuraPelnomocnikaRzadudosprawOsobNiepelnosprawnychwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejAlinaWojtowiczPomierna">Asystent osoby niepełnosprawnej. Pan poseł Tomasz Nowak zgłosił postulat, aby zastanowić się w jaki sposób zmienić zasady zatrudnienia tych osób. Oczywiście warto się tym zająć, ale dotyczy to głównie systemu podatkowego i dziś nie możemy się odnieść do tej sprawy.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#BiuraPelnomocnikaRzadudosprawOsobNiepelnosprawnychwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejAlinaWojtowiczPomierna">Jeżeli chodzi o wystąpienie pana Narcyza Janasa, to pan minister wyjaśnił już całą sprawę, pragnę dodać tylko jedną, bardzo ważną rzecz. Wskaźniki aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych są dość sztywne. Nie podlegają łatwo zmianom. Na przestrzeni ostatnich 10 lat zmieniły się o 7%. To nie jest specyfika zbiorowości osób niepełnosprawnych, tylko tendencja na rynku pracy. Trzeba pamiętać, że tendencja dotycząca osób sprawnych jest identyczna. Pomysły o podniesieniu tego wskaźnika o kilkanaście procent należy włożyć między bajki. To jest niemożliwe i dlatego powinniśmy podejmować wszelkiego rodzaju działania legislacyjne i praktyczne, żeby wyrwać osoby niepełnosprawne z tak utrwalonej bierności. Takie propozycje zawarliśmy w projekcie nowej ustawy.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#BiuraPelnomocnikaRzadudosprawOsobNiepelnosprawnychwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejAlinaWojtowiczPomierna">Padło pytanie, na jakim etapie są te założenia. Skierowaliśmy je do konsultacji społecznych w grudniu, zebraliśmy już opinie odnośnie do tych założeń od partnerów społecznych, jak też ze strony konsultowanych resortów. Obecnie, z powodów o których wspomniał pan minister, dalsze prace zostały zawieszone, ponieważ czekamy na pewne rozstrzygnięcia, między innymi w zakresie rozwiązań dotyczących pomocy publicznej, a także rozwiązań, które wynikną z reformy finansów publicznych. Kolejne propozycje zawarte będą w ustawie o zasadach prowadzenia polityki społecznej. Jesteśmy gotowi, ale ten dokument nie może być zakończony, bo sytuacja jest dynamiczna i wszystko się rozwija. Nie chcemy wprowadzać w życie systemu, który trzeba będzie w krótkim czasie modyfikować. Nowy system powinien być stabilny i dawać gwarancję funkcjonowania przez dłuższy czas.</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#BiuraPelnomocnikaRzadudosprawOsobNiepelnosprawnychwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejAlinaWojtowiczPomierna">Pan Krzysztof Kosiński zadał pytanie, co z nowymi rozwiązaniami dotyczącymi wyłączenia blokowe, czyli pomocy na zatrudnienie. Rząd nie uczestniczył w przygotowaniu tego dokumentu, ponieważ nie ma takiego zwyczaju. Komisja Europejska przygotowuje dokument, który przedkłada do konsultacji. Został on nam przedłożony i w tej chwili trwają prace nad wypracowaniem stanowiska rządu wobec niego. Oczywiście resort pracy uczestniczy w przygotowaniu tego stanowiska, ale w tym momencie nie możemy mówić, jakie ono ostatecznie będzie, ponieważ jest to konsultowane ze wszystkimi resortami. Mogę powiedzieć tylko tyle, że uwagi zgłoszone podczas opiniowania programu pomocy publicznej na najbliższe lata, który przygotowała Komisja Europejska, zostały także zgłoszone na tym etapie. W dalszym ciągu zgłaszamy wątpliwość, czy wyrównywanie podwyższonych kosztów zatrudniania osób niepełnosprawnych powinno być zaliczone do pomocy publicznej. Mamy taką wątpliwość, zgłaszamy ją, zobaczymy z jakim rezultatem.</u>
<u xml:id="u-14.7" who="#BiuraPelnomocnikaRzadudosprawOsobNiepelnosprawnychwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejAlinaWojtowiczPomierna">W odniesieniu do kosztów kwalifikujących zgłosiliśmy postulat, aby rozszerzyć listę kosztów o specyficzne elementy związane z naszym systemem, na przykład koszty związane z zapewnieniem podstawowej specjalistycznej opieki medycznej i usług rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych. Na razie ten postulat jako biuro pełnomocnika. Jeżeli zostanie on uwzględniony w stanowisku rządu to zobaczymy, jak odniesie się do tego Komisja. Przypomnę, że tę kwestię poruszaliśmy już wtedy, kiedy wchodziliśmy do Unii Europejskiej. Wówczas Komisja Europejska zakwestionowała nam ten rodzaj kosztów, zobaczymy jak postąpi teraz.</u>
<u xml:id="u-14.8" who="#BiuraPelnomocnikaRzadudosprawOsobNiepelnosprawnychwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejAlinaWojtowiczPomierna">Zgłosiliśmy także wątpliwość dotyczącą tego, że niektóre koszty kwalifikujące się do objęcia rekompensatami za podwyższone koszty, powinny dotyczyć wszystkich podmiotów, które ponoszą takie koszty. Myślimy na przykład o sytuacji, w której pracodawca ponosi koszty dowozu niepełnosprawnych pracowników. Uważamy, że niezależnie od tego, czy jest pracodawcą zapewniającym zatrudnienie chronione, czy działającym na otwartym rynku pracy, powinien taką pomoc uzyskać. Jako biuro pełnomocnika zgłosiliśmy tego typu uwagi merytoryczne i zobaczymy, jak ostatecznie ukształtuje się stanowisko rządu.</u>
<u xml:id="u-14.9" who="#BiuraPelnomocnikaRzadudosprawOsobNiepelnosprawnychwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejAlinaWojtowiczPomierna">Wiedzą państwo, że obowiązują określone procedury, a my jesteśmy częścią szerszej grupy podmiotów, które są konsultowane w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelWlodzimierzStepien">Zapewniam państwa, że postawione tezy i postulaty będą wskazówką dla naszych działań w przyszłości. Jeżeli pojawi się stosowna inicjatywa, to dzięki zdobytej dziś wiedzy Komisja będzie bardziej sprzyjała myśleniu, które państwo tutaj zaprezentowali w imieniu osób niepełnosprawnych, a także osób, które na co dzień organizują dla nich miejsca pracy. W momencie, kiedy wrócimy do tej problematyki, będziemy w dalszym ciągu konsultować z państwem nasze stanowisko. Mamy także nadzieje, że większe wchłanianie osób niepełnosprawnych przez otwarty rynek pracy spowoduje zwiększenie dynamiki zatrudnienia tych osób.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelWlodzimierzStepien">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyposelWlodzimierzStepien">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>