text_structure.xml 62.1 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Otwieram posiedzenie Komisji Finansów Publicznych. Stwierdzam kworum. W trakcie obecnego posiedzenia przewiduję rozpatrzenie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2005 r. (druk nr 624) wraz z przedstawioną przez Prezesa Najwyższej Izby Kontroli Analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2005 r. (druk nr 667) w zakresie inwestycji wieloletnich.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Czy ktoś chce zgłosić uwagi do porządku dziennego? Nie zgłoszono wniosków ani uwag w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Stwierdzam przyjęcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Witam sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Elżbietę Suchocką-Roguską, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Wacławę Wojtalę, Komendanta Głównego PSP Kazimierza Krzowskiego oraz pozostałych gości Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Posłowie otrzymali pisemne informacje przygotowane przez Ministerstwo Finansów i Najwyższą Izbę Kontroli oraz opinię Biura Analiz Sejmowych w sprawie wykonania budżetu państwa w 2005 r. w zakresie inwestycji wieloletnich. Inwestycje wieloletnie są prowadzone przez wielu dysponentów części budżetowych. Wskazane są one jednak szczegółowo w załączniku do ustawy budżetowej oraz w sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa. Z uwagi na ich wartość kosztorysową są przedmiotem szczególnego zainteresowania KFP, niezależnie od faktu, że także komisje branżowe wypowiadają się na ten temat, dokonując oceny stosownych części budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Rozpatrzenie wykonania budżetu będzie odbywało się w następującym porządku: wystąpienie posła wyznaczonego przez prezydium Komisji Finansów Publicznych, wystąpienie przedstawiciela NIK, w następnej kolejności nastąpi runda pytań ze strony posłów i odpowiedzi przedstawicieli dysponentów w kolejnych częściach budżetowych oraz dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Proszę posła Jacka Kościelniaka o zreferowanie wykonania budżetu w zakresie inwestycji wieloletnich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełJacekKościelniak">Na finansowanie inwestycji wieloletnich wydatkowano w 2005 r. 260.949 tys. zł, tj. 2,6% wykonanych wydatków majątkowych ogółem – wynoszących 10.167.408 tys. zł. W tym w wydatkach niewygasających ujęto 42.142 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełJacekKościelniak">W wykazie inwestycji wieloletnich w 2005 r. stanowiącym załącznik nr 6 do ustawy budżetowej ujęto 12 przedsięwzięć realizowanych przez administrację rządową, finansowanych lub dofinansowywanych przez dysponentów następujących części budżetowych: Sądy Powszechne, Szkolnictwo Wyższe, Transport, Sprawy Wewnętrzne, Zdrowie oraz części 85/28 Województwo Warmińsko-Mazurskie. Spośród 12 przedsięwzięć realizowanych w 2005 r. 11 stanowiły inwestycje kontynuowane z lat poprzednich, natomiast jedna inwestycja z zakresu dróg publicznych krajowych, przewidziana do realizacji w latach 2005–2008, pn. „Budowa obwodnicy Wrocławia A-8”, to nowy tytuł włączony w 2005 r. do załącznika nr 6 ustawy budżetowej. Planowany efekt tej inwestycji drogowej to wybudowanie 26,8 km autostrady i 7,9 km łączników autostradowych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełJacekKościelniak">Zgodnie z ustawą budżetową na realizację inwestycji wieloletnich w 2005 r. zaplanowano wydatkowanie środków finansowych w łącznej kwocie 686.750 tys. zł, z tego: środków z budżetu państwa – 386.520 tys. zł, środków własnych – 27.497 tys. zł (z tego: środków inwestorów 25.497 tys. zł, środków współinwestorów 2000 tys. zł), środków funduszy, PHARE, ISPA, inne – 272.733 tys. zł. Faktycznie na zrealizowane w 2005 r. nakłady przekazano 389.788 tys. zł, z tego: z budżetu państwa – 218.807 tys. zł,</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PosełJacekKościelniak">Z wymienionych wyżej wydatków poniesionych z budżetu państwa w 2005 r. finansowano głównie: płatności pozostające do uregulowania z roku ubiegłego – 18.842 tys. zł, dokumentację – 1817 tys. zł, roboty ziemne – 38.710 tys. zł, zakup gruntów – 23.665 tys. zł,</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PosełJacekKościelniak">Wydatki inwestycyjne i dotacje celowe z budżetu zaplanowane na finansowanie inwestycji wieloletnich w wymienionej wyżej kwocie 386.520 tys. zł, w toku realizacji budżetu zostały (per saldo) zmniejszone o 124.948 tys. zł – do wysokości 261.572 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PosełJacekKościelniak">I tak zmiana planu wydatków nastąpiła w części budżetowej 39 – Transport i dotyczyła budowy obwodnicy Wrocławia A-8, realizowanej w dziale 600 – Transport i łączność, imiennie wymienionej w załączniku nr 6 pod liczbą porządkową 5. Kwota 72.000 tys. zł została przeznaczona na sfinansowanie wykupu gruntów pod autostrady płatne i drogi publiczne krajowe. Zmiana planu wydatków nastąpiła także w części budżetowej 38 – Szkolnictwo wyższe. Zostały zmniejszone środki z budżetu państwa zaplanowane na finansowanie budowy Biblioteki Głównej Uniwersytetu Wrocławskiego w kwocie 7264 tys. zł. Kwota środków z budżetu państwa zaplanowana na finansowanie inwestycji wieloletniej pn. „Centrum Kliniczno-Dydaktyczne Uniwersytetu Medycznego w Łodzi”, realizowanej w dziale 851 – Ochrona zdrowia, imiennie wymienionej w załączniku nr 6 pod liczbą porządkową 10, została zmniejszona łącznie o 46.284 tys. zł. Środki zostały przeznaczone przede wszystkim na finansowanie inwestycji budowlanych w dziale 851 – Ochrona zdrowia oraz w dziale 803 – Szkolnictwo wyższe oraz na finansowanie zakupów inwestycyjnych. Uruchomienie środków w kwocie 600 tys. zł z rezerwy celowej zaplanowanej w ustawie budżetowej w poz. 39, zatytułowanej „Środki na realizację programu zagospodarowanie przyjętego mienia i rekultywacja terenów zdegradowanych przez wojska Federacji Rosyjskiej” oznaczało zwiększenie planu wydatków w części budżetowej 42 – Sprawy Wewnętrzne, przeznaczonych na adaptację i modernizację obiektów pokoszarowych na poligon pożarniczy w Bornem Sulinowie, realizowanych w ramach inwestycji wieloletniej pn. „Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PosełJacekKościelniak">Spośród 12 inwestycji wieloletnich, finansowanych z budżetu państwa, w 2005 r. zakończono 3 przedsięwzięcia. Mam na myśli zakończenie prac nad Krajowym Systemem Ratowniczo-Gaśniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, budowę Specjalistycznego Centrum Medycznego w Polanicy Zdroju oraz Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie. Ponadto przyspieszono realizację inwestycji – budowa Instytutu Stomatologii Akademii Medycznej Poznaniu, którą zakończono w br., co planowano sfinalizować w 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PosełJacekKościelniak">W tym miejscu pozwolę sobie na swoisty komentarz, iż naszą wspólną bolączką jest sytuacja, o której mowa, zawarta w ocenie NIK. Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia wykonanie budżetu państwa w 2005 r. w zakresie realizacji inwestycji wieloletnich, ustalonych w załączniku nr 6 do ustawy budżetowej, dotyczących służby zdrowia, szkoły wyższej oraz inwestycji drogowych, a także inwestycje z zakresu infrastruktury drogowej realizowane ze środków Krajowego Funduszu Drogowego oraz w ramach kontraktu wojewódzkiego. Tym samym NIK oceniła negatywnie wszystkie 6 skontrolowanych inwestycji wieloletnich w 2005 r. W odniesieniu do inwestycji – wzmocnienie nawierzchni drogi krajowej nr 7 na odcinku Gdańsk-Jazowa wraz z przebudową mostu nad Wisłą w Kieżmarku, negatywnie oceniono niewykonanie planu rzeczowo-finansowego w 2005 r., co wpłynęło na opóźnienie planowanego terminu zakończenia inwestycji o 11 miesięcy. W stosunku do inwestycji – budowa odcinka autostrady A-2 Emilia-Stryków negatywnie oceniono nieterminowe przekazywanie środków na finansowanie inwestycji i nieterminowe regulowanie zapłaty faktur wykonawców oraz opracowanie dokumentacji budowlanej i wykonawczej z brakami i błędami, co wpłynęło na wzrost kosztów realizacji inwestycji. Wobec inwestycji – Centrum Kliniczno-Dydaktyczne Uniwersytetu Medycznego w Łodzi negatywnie oceniono przygotowanie i przeprowadzenie w 2004 r. postępowania na udzielenie zamówienia publicznego na dokończenie budowy, co było główną przyczyną niskiego wykorzystania środków budżetowych w 2005 r.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PosełJacekKościelniak">W odniesieniu do inwestycji – Instytut Stomatologii Akademii Medycznej w Poznaniu, negatywnie oceniono nierzetelne podawanie wartości kosztorysowej inwestycji, prowadzenie budowy obiektów z istotnymi odstępstwami od zatwierdzonego projektu budowlanego bez uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, zaniechanie naliczenia kar umownych wykonawcy za nieterminowe wykonanie oraz zlecanie po przeprowadzonym odbiorze zrealizowanych obiektów, robót dodatkowych, bez uzasadnienia potrzeby ich wykonania.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PosełJacekKościelniak">W stosunku do inwestycji – budowa Biblioteki Głównej Uniwersytetu Wrocławskiego, negatywnie oceniono prowadzone przez Uniwersytet działania w zakresie przygotowania i prowadzenia realizacji inwestycji. Stwierdzone nieprawidłowości wpłynęły na opóźnienie terminu realizacji wymienionej inwestycji oraz wzrost kosztów jej realizacji.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PosełJacekKościelniak">Wobec inwestycji Centrum Kliniczne Akademii Medycznej we Wrocławiu negatywnie oceniono niepełne wykorzystanie w 2005 r. środków przyznanych na realizację inwestycji, wprowadzenie bez uzgodnienia z dysponentem środków budżetowych zmian funkcjonalnych i technologicznych, brak poprawnego i zatwierdzonego docelowo programu inwestycji oraz niezaktualizowanie wartości kosztorysowej inwestycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Proszę reprezentanta NIK o przedstawienie wyników kontroli wykonania budżetu w omawianym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Poseł Jacek Kościelniak przedstawił podstawowe wyniki kontroli z zakresu ujętego w załączniku nr 6 do ustawy budżetowej. Dlatego postaram się nie powtarzać spostrzeżeń podniesionych w referacie, ale raczej szerzej omówić sprawy inwestycji wieloletnich.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">NIK dokonuje szczegółowych kontroli inwestycji centralnych, a następnie wieloletnich już od 11 lat. Ponieważ w tym czasie skurczyła się ilość inwestycji, o których mowa w załączniku nr 6, to zwiększyliśmy kontrolę innych inwestycji, głównie inwestycji w byłych kontraktach wieloletnich. Przypomnę, że w 2000 r. te ostatnie znalazły się w załączniku nr 6, a w następnych latach ujęto je w kontraktach wojewódzkich. NIK kontroluje także inne inwestycje finansowane z budżetu państw i realizowane bezpośrednio przez ministerstwa lub Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Dlatego w br. NIK skontrolowała 21 inwestycji, w tym tylko 6 inwestycji wieloletnich, tzn. połowę inwestycji ujętych w załączniku nr 6.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Poseł referujący omawiany temat przedstawił ogólne liczby wydatków. Dlatego też odniosę się do tej sprawy, zwracając szczególną uwagę na niektóre aspekty finansowania inwestycji wieloletnich. W ustawie budżetowej na 2005 r. przewidziano realizację 12 inwestycji wieloletnich finansowanych z budżetu państwa. Na realizację tych inwestycji zaplanowano w ustawie budżetowej środki finansowe w wysokości 386,5 mln zł. W trakcie roku wydatki zmniejszono do kwoty 261,6 mln zł. Wydatki na te cele w 2005 r. wyniosły 260,9 mln zł, tj. 99,8% planu po zmianach, w tym wydatki niewygasające wyniosły aż 42,1 mln zł. Wykonanie wydatków z budżetu państwa na inwestycje wieloletnie, bez wydatków niewygasających, wyniosło 218,8 mln zł, tj. 83,6% planu po zmianach. Tak wielka skala wydatków niewygasających, czyli niewykorzystanych środków finansowych, ilustruje, nawet w ogólnych liczbach, niewłaściwy sposób przygotowywania inwestycji finansowanych z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Przypomnę, że Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła wykonanie budżetu państwa w 2005 r. w zakresie realizacji inwestycji wieloletnich, ustalonych w załączniku nr 6 do ustawy budżetowej, dotyczących służby zdrowia, szkoły wyższej oraz inwestycji drogowych, a także inwestycje z zakresu infrastruktury drogowej, realizowane ze środków Krajowego Funduszu Drogowego oraz w ramach kontraktu wojewódzkiego.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Inwestycje z zakresu kultury i służby zdrowia realizowane w ramach kontraktów wojewódzkich oraz inwestycje dotyczące gospodarki wodnej, finansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Najwyższa Izba Kontroli oceniła pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. Chcę podkreślić, że nadzór nad tymi ostatnio wymienionymi inwestycjami jest bardziej dokładny.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Od dwóch lat NIK dzieli oceny. Dotychczas inwestycje były oceniane corocznie, a oceny były jednoznacznie negatywne. Ponieważ nastąpiła poprawa w tym zakresie, NIK dokonuje ocen także za rok poprzedni, a oceny są już zróżnicowane.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">W budżecie państwa na sfinansowanie 6 skontrolowanych inwestycji wieloletnich, wymienionych w wykazie do ustawy na 2005 r., zaplanowano nakłady w wysokości 205,7 mln zł. Nakłady te w ciągu 2005 r. zmniejszono do kwoty 159,4 mln zł. Wydatkowano z budżetu państwa środki w wysokości 152,1 mln zł, co stanowiło 95,4% planu po zmianach. W tym mieści się kwota 31,5 mln zł, co oznacza ponad 21%, a są to wydatki niewygasające z upływem 2005 r. Wskaźnik wydatków niewygasających w przypadku inwestycji wieloletnich jest wyższy niż przy inwestycjach łącznych.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Na realizację 8 inwestycji wieloletnich jednostek samorządu terytorialnego realizowanych w 2005 r., w ramach kontraktów wojewódzkich zaplanowano nakłady w wysokości 179,1 mln zł, które wykorzystano w 57,3%, tj. w kwocie 102,6 mln zł. Natomiast na realizację pozostałych innych 7 inwestycji zaplanowano nakłady w wysokości 523,6 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Nieprawidłowe przygotowanie inwestycji do realizacji, nieterminowe wykonywanie robót budowlanych, niegospodarne wydatkowanie środków publicznych oraz mało skuteczne egzekwowanie przez dysponentów części budżetowych prawidłowej i terminowej realizacji inwestycji spowodowało niższe od planowanego wykonanie nakładów w 2005 r., które dla 21 skontrolowanych inwestycji wyniosło średnio 68,9%. W 15 przypadkach, na 21 skontrolowanych inwestycji, nie wykonano planu, w tym w przypadku 5 inwestycji wieloletnich, ujętych w załączniku nr 6 do ustawy budżetowej oraz w 5 z 8 inwestycji wieloletnich jednostek samorządu terytorialnego, realizowanych w ramach kontraktów wojewódzkich. Na 7 skontrolowanych innych inwestycji realizowanych między innymi ze środków NFOŚiGW lub ze środków Krajowego Funduszu Drogowego nie wykonano planu wydatków dla 5 inwestycji. Wykonanie planu finansowego w 2005 r. kształtowało się w przedziale od 1,0% do 103,6%. Najniższa realizacja planu wystąpiła w inwestycji pn. „Rozbudowa i modernizacja Szpitala Powiatowego w Biłgoraju”. W tym przypadku wykorzystano tylko 1% przyznanych środków. Nadal zdarzają się więc przypadki, że inwestor występuje o środki finansowe z budżetu państwa, twierdzi przy tym, że jest przygotowany do realizacji inwestycji, a okazuje się, iż wykorzystuje tylko 1% przyznanej kwoty. Podobnie było w przypadku budowy drogi S-22 na odcinku Elbląg-Grzechotki, gdzie wykorzystano 3,1% środków. NIK dokonywała kontroli przejścia granicznego w Grzechotkach. Wśród osób zainteresowanych sprawą panowała opinia, że budowa przejścia nie została skorelowana z budową dróg. NIK także sygnalizowała to zjawisko. Niedługo przejście zostanie uruchomione, natomiast dojazd do niego będzie możliwy drogami podobnymi do dróg polnych. W przypadku budowy drogi S-7 na odcinku Myślenice-Lubień, wraz z budową obwodnicy Lubnia, a ściślej – dobudową jednej jezdni, inwestor wykorzystał już 33,6% przyznanych środków.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Inwestorzy 4 inwestycji z zakresu służby zdrowia oraz gospodarki wodnej nie posiadali aktualnych, zaakceptowanych przez dysponenta części budżetowej programów inwestycji spełniających wymogi rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad finansowania inwestycji z budżetu państwa. Mimo nieposiadania przez inwestorów aktualnych i pełnych programów inwestycji na inwestycje te przekazano w 2005 r. środki z budżetu państwa w wysokości 104,5 mln zł. Tymczasem posiadanie programów jest podstawowym warunkiem przyznania środków z budżetu państwa na inwestycje. Jednocześnie stwierdzono, że w trakcie realizacji 4 inwestycji (budowa Biblioteki Głównej Uniwersytetu Wrocławskiego, Centrum Klinicznego Akademii Medycznej we Wrocławiu, Szpitala Miejskiego w Raciborzu i Szpitala Powiatowego w Łęcznej) inwestorzy nie dostosowali programów inwestycyjnych do wprowadzonych zmian rzeczowych, które powodowały wzrost wartości kosztorysowych inwestycji. Na przykład bez uzgodnienia z dysponentem środków budżetowych inwestorzy wprowadzali w budowanych obiektach zmiany funkcjonalne i technologiczne.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">NIK stwierdziła, że inwestor zastępczy budowy Szpitala Miejskiego w Raciborzu dysponował tylko zdezaktualizowaną dokumentacją. Dokumentacja techniczna i kosztowa urządzeń i wyposażenia opracowana została w 1997 r. dla aktualnych w tamtym czasie założeń programowych budowy szpitala. Założenia te w sposób zasadniczy zostały zmienione w latach 2003–2005, m.in. trzykrotnie zmieniano liczbę łóżek szpitalnych. Brak zaktualizowanej dokumentacji powodował, że wykazywane obecnie nakłady w wartości kosztorysowej inwestycji były głównie rezultatem wskaźnikowych wycen dokonanych w 1997 r. w odmiennych uwarunkowaniach cenowych. Brakowało natomiast prawidłowego oszacowania aktualnej wartości kosztorysowej.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">W 5 przypadkach inwestorzy nie posiadali wartości kosztorysowych inwestycji, zaktualizowanych i zaakceptowanych przez dysponentów części budżetowych. Składali oni wnioski o przyznanie środków finansowych z budżetu, nie mając zatwierdzonego zbiorczego zestawienia kosztów. W konsekwencji dysponent nie posiadał wiedzy, ile będzie kosztować dana inwestycja. Mówiąc na powyższy temat, chcę zwrócić uwagę na przypadek związany z budową Instytutu Stomatologii Akademii Medycznej w Poznaniu. Może nie jest to nawet przypadek jednostkowy, ponieważ z podobnym zjawiskiem NIK zetknęła się już w przeszłości, badając inną inwestycję w tym mieście. Mam na myśli fakt, że wartość kosztorysowa budowy Instytutu Stomatologii została określona w wysokości 151 mln zł, natomiast zrealizowano wydatki na kwotę 87,4 mln zł, co stanowiło 57,6% wartości planowanej. Mówiąc wprost, wartość kosztorysowa tejże inwestycji została wcześniej mocno przeszacowana. Może chciano budować coś innego, dużo większego, ale Instytut wybudowano o wiele taniej.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Innym zjawiskiem było nieprawidłowe planowanie ilości robót budowlanych możliwych do wykonania w ciągu roku budżetowego. Prowadziło to do sytuacji, że na niektórych inwestycjach występował nadmiar środków finansowych, a na innych odczuwano ich brak. Zdarzyło się, że inwestor budowy Biblioteki Głównej Uniwersytetu Wrocławskiego, dysponujący nadmiarem środków, chcąc je wydać, przekazał je wykonawcy. Nie chciał przekazać nadmiaru środków do budżetu. Dlatego inwestor zapłacił wykonawcy za tzw. zakupy wyprzedzające. Tymczasem kontrola wykazała, że wykonawca w ogóle nie dokonał zakupów materiałów i urządzeń, za dostarczenie których Uniwersytet zapłacił dwa lata wcześniej. Sprawa została skierowana do prokuratury. Zajmuje się nią Prokuratura Apelacyjna we Wrocławiu.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">W trakcie realizacji 2 inwestycji stwierdzono brak należytej staranności i dbałości inwestorów o gospodarne wydatkowanie środków finansowych. Dotyczyło to budowy drogi S-7 na odcinku Myślenice-Lubień, z obwodnicą Lubnia, oraz Instytutu Stomatologii Akademii Medycznej w Poznaniu. Brak należytej staranności inwestorów przy przygotowywaniu postępowań o udzielenie zamówienia publicznego przyczynił się w dwóch przypadkach do naruszenia przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych w prowadzonych postępowaniach na wybór wykonawcy robót budowlanych. Powstałe opóźnienia na etapie przetargu skutkowały wydłużeniem okresów realizacji zadań inwestycyjnych oraz ponoszeniem dodatkowych kosztów utrzymania wybudowanych i nieużytkowanych obiektów budowlanych. Na przykład z powodu błędów w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz błędów w dokumentacji przetargowej zostały unieważnione dwa postępowania o udzielenie zamówienia na wybór wykonawcy dróg dojazdowych na realizowanej budowie II przeprawy mostowej przez Wisłę w Płocku. Taka decyzja opóźniła o 5 miesięcy wybór wykonawcy i uniemożliwiła dotrzymanie terminu zakończenia budowy dróg dojazdowych.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Ustalenia kontroli wskazują na niewłaściwy nadzór ze strony inwestorów nad realizacją inwestycji. Stwierdzono trzy przypadki nienaliczania lub naliczania kar umownych w niewłaściwej wysokości w związku z nieterminową realizacją robót budowlanych lub dokumentacji projektowej. Ponadto stwierdzono cztery przypadki przekazywania wykonawcom dokumentacji projektowej zawierającej braki i błędy oraz cztery przypadki nierzetelnego wypełniania przez inspektorów nadzoru inwestorskiego swoich obowiązków, co skutkowało wadliwym wykonaniem niektórych elementów obiektów budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#WicedyrektorDepartamentuŚrodowiskaRolnictwaiZagospodarowaniaPrzestrzennegowNIKJanuszLaube">Niekompletność dokumentacji projektowej budowy drogi S-7 na odcinku Myślenice-Lubień z obwodnicą Lubnia spowodowała konieczność zwiększenia ilości dostarczonych na budowę tzw. gruntów przepuszczalnych o 300%, a także wydłużenie czasu wykonania robót i wzrost kosztów budowy nasypów. Błędy i braki w dokumentacji odcinka autostrady A-2 Emilia-Stryków spowodowały konieczność wykonania dodatkowych robót budowlanych w 2005 r. o wartości 0,3 mln euro, a koszty robót dodatkowych i zamiennych według stanu na koniec 2005 r. wyniosły 3,8 mln euro.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Mam prośbę o zwrócenie większej uwagi na szersze zjawiska, ściślej związane z wykonaniem budżetu państwa w zakresie inwestycji wieloletnich, z pominięciem kwestii realizacji wielu innych, interesujących zresztą, inwestycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicedyrektordepartamentuwNIKJanuszLaube">Jest oczywiste, że dostosuję się do życzenia przewodniczącej Komisji, chociaż dodam, że wspomniane poprzednio inwestycje są inwestycjami wieloletnimi. Zgodnie z życzeniem, skupię się jednak tylko na inwestycjach, o których mowa w załączniku nr 6 ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicedyrektordepartamentuwNIKJanuszLaube">Pozwolę sobie tylko na konkluzję w sprawie budowy autostrady A-2 na odcinku Emilia-Stryków, sprowadzającą się do stwierdzenia, że dokumentacja tej budowy nie była prawidłowo przygotowana. Wspomnę również o Centrum Kliniczno-Dydaktycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, które też znajduje się wśród inwestycji wieloletnich. NIK kilka razy przeprowadzała kontrolę tej budowy. Docierały do nas sygnały, że stwierdzone braki, m.in. w zakresie programów budowy, są stopniowo uzupełniane. Przy realizacji tej budowy zostały też stwierdzone nieprawidłowości związane z postępowaniem przy zamówieniach publicznych, a nawet padło podejrzenie korupcji. Dlatego sprawą zajmie się prokuratura.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WicedyrektordepartamentuwNIKJanuszLaube">Nie będę omawiał szczegółowo wydatków związanych z wszystkimi inwestycjami, ponieważ nie wydaje się to celowe, natomiast pozwolę sobie na stwierdzenie, że wiele uchybień wciąż się powtarza. I tak częstym zjawiskiem jest wydłużanie się terminów zakończenia realizacji inwestycji. Tylko dla 3 spośród 21 skontrolowanych inwestycji nie zmieniano terminu ich zakończenia. Dla pozostałych 18 co najmniej raz zmieniano terminy zakończenia, w tym dla 14 inwestycji wielokrotnie. Dla 4 inwestycji terminy zakończenia zmieniano 5–6-krotnie, dla jednej inwestycji 7-krotnie (Szpital Miejski w Raciborzu), a dla jednej inwestycji, aż 11-krotnie (budowa Szpitala Onkologicznego w Kielcach była rozpoczęta w 1983 r.). Okresy realizacyjne 10 skontrolowanych inwestycji przekraczają 10 lat, w tym dla 5 inwestycji okres realizacji przekracza 20 lat. Najdłużej realizowaną inwestycją (od 1975 r.) jest budowa Centrum Kliniczno-Dydaktycznego Uniwersytetu Medycznego Łodzi. Z 6 skontrolowanych inwestycji drogowych, dla których inwestorem jest GDDKiA, opóźnienie w stosunku do pierwotnie zaplanowanego terminu zakończenia inwestycji wynosiło średnio do 2 lat. Na budowie drogi S-7 na odcinku Myślenice-Lubień z obwodnicą Lubnia projektowany termin zakończenia inwestycji uległ wydłużeniu z 2005 r. do 2008 r. W trzech skontrolowanych inwestycjach hydrotechnicznych (zbiorniki i stopień wodny) wystąpiły opóźnienia w realizacji robót. Terminy zakończenia tych inwestycji zmieniano od 2 do 6 razy, a aktualnie przyjmowany cykl realizacji wynosił od 12 lat do prawie 25 lat.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WicedyrektordepartamentuwNIKJanuszLaube">Wyniki przeprowadzonych kontroli 21 inwestycji finansowanych ze środków publicznych świadczą, że nie nastąpiła istotna poprawa realizacji procesów inwestycyjnych. Nadal inwestycje były niewłaściwie planowane i przygotowane do realizacji, co spowodowało wystąpienie wielu nieprawidłowości oraz wydłużenie terminów realizacji i zakończenia inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#WicedyrektordepartamentuwNIKJanuszLaube">Na zakończenie chcę wspomnieć o jeszcze jednej sprawie. Już kilka razy NIK wysuwała wniosek o zmianę procedury finansowania inwestycji wieloletnich. W tegorocznej informacji nie wpisaliśmy tego postulatu. Chodziło nam o rozważenie możliwości opracowania kompleksowej zmiany systemu finansowania, ze szczególnym uwzględnieniem wzmocnienia nadzoru i kontroli nad środkami publicznymi. Wnioski w tej sprawie były kierowane do ministra finansów oraz do ministrów gospodarki i pracy. Nie mogę ukryć, że do tej pory nie było woli zmiany systemu finansowania, a także woli zwiększenia nadzoru nad prawidłowym przygotowaniem i wydatkowaniem przyznawanych środków finansowych z budżetu państwa. Może też z tego powodu obserwujemy wszyscy, że uchybienia w omawianym obecnie zakresie, które NIK wykazuje, powtarzają się z roku na rok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Otwieram dyskusję. Proszę najpierw o zgłaszanie zapytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosłankaRenataRochnowska">Chcę zapytać minister zdrowia o inwestycję wieloletnią, jaka była budowa Specjalistycznego Centrum Medycznego w Polanicy Zdroju. Na temat tej inwestycji dyskutowaliśmy wiele w poprzednich latach. Budowa Centrum trwała około 22 lat, ponieważ realizację inwestycji rozpoczęto w 1984 r. Chcę dowiedzieć się, jaki jest status prawny wspomnianego Centrum. Proszę również o przybliżenie członkom Komisji wiedzy na temat bieżącej działalności tejże instytucji. Mam na myśli informacje na temat specjalizacji Centrum, działalności, liczby łóżek itp.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosłankaBarbaraBubula">Chcę nawiązać do końcowej części informacji przedstawiciela NIK. Skoro od wielu lat powtarzają się te same, negatywne zjawiska i nieprawidłowości przy realizacji inwestycji wieloletnich, to rodzi się wiele wątpliwości i pytań. Jeżeli stwierdza się niegospodarność lub brak nadzoru, a nawet wysuwane są podejrzenia o korupcję, wówczas chcę zapytać o kilka spraw. Czy osoby odpowiedzialne za realizację inwestycji źle przygotowanych i skandalicznie prowadzonych, o czym informuje NIK, wciąż sprawują odpowiedzialne funkcje i nadal pracują? Zwolnienie takich osób jest metodą doraźną. Dlatego chcę dowiedzieć się, jakie inne środki doraźne albo rozwiązania systemowe zostaną wprowadzone jeszcze w tym roku, by zapobiec negatywnym zjawiskom. Mam na myśli rozwiązania, które podejmą instytucje i osoby nadzorujące realizację inwestycji finansowanych ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosłankaBarbaraBubula">Pozostawienie tej sprawy samej sobie i przejście nad tym zjawiskiem bez reakcji spowoduje sytuację, że za rok możemy spotkać się w tym samym gronie i nadal będziemy wysuwać te same żale i mówić o groźnych zjawiskach towarzyszących realizacji inwestycji finansowanych ze środków publicznych. Mam na myśli nie tylko inwestycje wieloletnie, ale także inne inwestycje realizowane przez rozmaite fundusze, ministerstwa lub inwestycje włączone do kontraktów wojewódzkich.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosłankaBarbaraBubula">Dlatego też uważam, że uzyskanie odpowiedzi na tak sformułowane zapytanie jest ważne dla nas wszystkich. Z informacji przedstawionej przez NIK wynika, że były już kierowane wnioski do prokuratury. Zwracam jednak uwagę, że oprócz zastosowania procedury karnej wobec osób podejrzanych o popełnienie przestępstw istnieje konieczność sprawowania bieżącego nadzoru nad działalnością osób realizujących inwestycje. Tę funkcję pełnią instytucje i osoby, które stoją na straży pieniędzy podatników. Nie chodzi tylko o to, aby osoby łamiące prawo poniosły karę. Chodzi także o to, aby osoby odpowiedzialne za realizację inwestycji były rozliczane na bieżąco, ponieważ biorą pieniądze za doprowadzenie inwestycji do końca. Jeżeli dana inwestycja nie zostanie wykonana, wówczas należy także wziąć pod uwagę fakt, że osoby za to odpowiedzialne również nie wykonały swojego zadania i wyciągnąć z tego wnioski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełPawełArndt">Wykaz inwestycji wieloletnich jest, z roku na rok, coraz krótszy. Nie oznacza to jednak, że ubywa także problemów związanych z ich realizacją. W pełni podzielam pogląd przedstawiciela NIK, że z tym zjawiskiem coś trzeba zrobić; może już w niedalekiej przyszłości należałoby się mu przyjrzeć i podjąć stosowne kroki. Stąd wynika kolejny postulat kierowany do przewodniczącej Komisji, żeby zastanowić się, czy nie warto powołać podkomisji ds. oceny realizacji inwestycji wieloletnich, co czyniono w poprzednich kadencjach.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosełPawełArndt">Chcę też zwrócić uwagę na pewną sprawę oraz podzielić wygłaszane już poglądy, że także posłowie i Sejm nie są w tej sprawie bez winy. Często na listę inwestycji wieloletnich trafiają inwestycje częściowo, a nawet w ogóle nieprzygotowane do realizacji. Przykładem może być inwestycja – budowa obwodnicy Wrocławia na trasie A-8, rozpoczęta w 2001 r. Początkowo, w planie zabezpieczono na ten cel kwotę 100 mln zł. Następnie plan został zmniejszony do 28 mln zł, a został on zrealizowany w granicach 60% lub nieco więcej. Stanowi to przykład, że tego rodzaju inwestycje, na tak niewystarczającym etapie przygotowania, nie powinny być wcale wprowadzane do planów finansowych. Chcę zapytać minister finansów, czy wspomniana tutaj inwestycja została wprowadzona do projektu budżetu przez rząd, czy też dokonano tego na etapach prac parlamentarnych? Odpowiedź na takie pytanie może być dosyć interesująca.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PosełPawełArndt">Podobna historia dotyczy, jak się zdaje, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Także w tym przypadku wykorzystanie środków finansowych z budżetu jest dość znikome. Sprawa jest o tyle interesująca, że wspomniana inwestycja została rozpoczęta chyba jeszcze w 2004 r. W związku z tym powstaje uzasadnione pytanie, dlaczego przez tak długi czas nie udało się wykonawcom wykorzystać przyznanych funduszy. W pisemnej informacji czytam, że część uzyskanych środków była wykorzystywana na wykup gruntów, a kolejna część na opracowanie dokumentacji, co wywołuje zaskoczenie. Może, dopiero co, ruszyły wreszcie roboty ziemne.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PosełPawełArndt">Mając powyższe na uwadze, wysuwam sugestię, żeby jednak zastanowić się, jak systemowo podejść do inwestycji wieloletnich. Chodzi o to, aby w przyszłości nie było problemów, o których czytamy i słyszymy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Zostały zgłoszone trzy pytania. Dlatego może przed udzieleniem głosu kolejnym posłom, poproszę przedstawicieli rządu o odpowiedzi. Po tym etapie znowu wrócimy do zadawania pytań i będziemy kontynuować dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełJanuszChwierut">Mam podobne zapytanie jak to zgłoszone przez posła Pawła Arndta. Dlatego już teraz proszę o głos.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełJanuszChwierut">Nie ukrywam, że po wystąpieniu przedstawiciela NIK pojawia się dość ponury obraz funkcjonowania administracji. Uważam, że winą za ukazany stan nie należy obarczać tylko, czy nawet w dużej mierze parlamentarzystów, jak sugerował poseł Paweł Arndt. Sądzę, że jest to, w dużej mierze, wina tych, którzy występują z wnioskami o wprowadzenie danej inwestycji na listę inwestycji wieloletnich. Okazuje się też, że posłowie są często swoistymi przekaźnikami instytucji zainteresowanych realizacją własnego projektu. Tymczasem zdarza się, że ci sami wnioskodawcy nie przygotowują inwestycji w należyty sposób. W tym kontekście podany przez przedstawiciela NIK przykład braku koordynacji między budową przejścia granicznego a budową infrastruktury drogowej w rejonie owego przejścia jest wręcz skandaliczny. Dlatego tak bardzo nieprzygotowane zadania nie powinny być wcale ujmowane na liście inwestycji finansowanych z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełJanuszChwierut">Chcę zapytać minister finansów, w jaki sposób Ministerstwo Finansów zamierza zabezpieczyć się przed wystąpieniem podobnych sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Proponuję rozpocząć rundę odpowiedzi od przedstawiciela Ministerstwa Zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Zacznę od zwięzłej odpowiedzi na pytanie posłanki Renaty Rochnowskiej. Inwestycja wieloletnia – Specjalistyczne Centrum Medyczne w Polanicy Zdroju trwała rzeczywiście 22 lata, podlegając przez tych wiele lat różnym kolejom losu. Przez pewien czas była ona nawet wstrzymywana. Od kilku lat ministrowie zdrowia kumulowali środki, aby doprowadzić do jak najszybszego zakończenia tej budowy. W tak długim okresie realizacji inwestycji zmianom uległ także program medyczny. Tej zmiany dokonano w uzgodnieniu z samorządem terytorialnym, gminnym i powiatowym oraz z marszałkiem województwa. Inwestycja ma charakter ponadregionalny. Była ukierunkowana głównie na chirurgię plastyczną oraz na leczenie ortopedyczne. Uwzględniono przy tym kwestię usytuowania uzdrowiska w Kotlinie Kłodzkiej. Do programu medycznego zostały zatem włączone także inne specjalności. Mam na myśli internę, kardiologię i okulistykę. Ostatecznie inwestycja planowana na 318 łóżek została zakończona w 2005 r. i oddana do użytku w sierpniu br.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Po zakończeniu realizacji inwestycji rozpoczął się nowy okres działalności medycznej. Należało więc utworzyć podmiot posiadający prawo wykonywania świadczeń zdrowotnych. W pierwotnych planach przewidywano likwidację działającego przed laty szpitala chirurgii plastycznej w Polanicy Zdroju i włączenie go w skład przyszłego Centrum. Dodam, że organem założycielskim szpitala był marszałek województwa. Planowane kiedyś działania nie zostały całkowicie zrealizowane. Co prawda szpital wszedł w skład powstałego Centrum, ale nie udało nam się uzgodnić kwestii podmiotu prowadzącego. Ani starosta, ani Rada Powiatu Kłodzkiego nie była bowiem skłonna przejąć tej inwestycji bez dodatkowego wyposażenia w sprzęt medyczny. Rada powiatu i starosta żądali od ministra środków na dodatkowe wyposażenie. Skoro wspomniałam wcześniej o różnych kolejach losu tej inwestycji, to muszę też dodać, że w latach 80. wykreślono z programu medycznego wyposażenie obiektów w sprzęt medyczny. Dlatego żądania Rady Powiatu Kłodzkiego miały racjonalne uzasadnienie. Organem tworzącym Centrum nie chciał być marszałek województwa, który zlikwidował szpital chirurgii plastycznej w Polanicy Zdroju. Tej sprawie poświęciliśmy wiele czasu, korzystając także z pomocy delegatury NIK we Wrocławiu. Mimo wszystko nie udało się przekonać marszałka do zmiany decyzji.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Nie chcąc przedłużać okresu niewykorzystania zbudowanych obiektów, Minister Zdrowia zdecydował, że na początek będzie organem tworzącym. Dlatego minister utworzył publiczny zakład opieki zdrowotnej w formie zakładu budżetowego. Przyjęcie tej formy umożliwiło przekazanie dotacji na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe. Dzięki temu od sierpnia ub.r. zaangażowano dyrektora Centrum Medycznego, co umożliwiło przygotowanie jednostki do realizacji świadczeń zdrowotnych. Dlatego też można było rozpocząć proces kontraktacji świadczeń. W konsekwencji stało się tak, że od 1 stycznia br. Centrum rozpoczęło działalność medyczną. Ponieważ z systemowego punktu widzenia Minister Zdrowia nie jest organem właściwym do prowadzenia zakładu opieki zdrowotnej, Ministerstwo Zdrowia podejmuje dalsze działania, aby przekazać Centrum jednostce samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Obecnie trwają prace nad przekształceniem Centrum jako zakładu budżetowego w samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej. Podejmowane prace służą temu, aby jednostka funkcjonowała na właściwych zasadach. W tej sprawie jest przygotowane stosowne rozporządzenie.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Wiadomo nam również, że w Sejmie trwają prace nad zmianą ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. Przyjęto założenie, że powstanie możliwość łączenia zakładów, które należą do różnych organów tworzących. Zamierzamy wykorzystać wspomnianą formułę, aby połączyć Centrum z innym zakładem w regionie.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Korzystając z okazji, że jestem przy głosie, chcę odnieść się do krytycznej oceny posła referującego temat. Poseł zwrócił uwagę, że inwestycje wieloletnie realizowane przez Ministra Zdrowia uzyskały negatywne oceny. Chcę poinformować Komisję, że z pięciu inwestycji wieloletnich realizowanych w 2005 r. trzy zostały zakończone. Ubiegły rok był więc dobrym okresem do finalizowania inwestycji wieloletnich w ochronie zdrowia. W odczuwalny sposób została potwierdzona praktyka koncentracji środków, umożliwiająca skrócenie procesów inwestycyjnych w służbie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Budowa Instytutu Stomatologii Akademii Medycznej w Poznaniu jest dobrym przykładem prowadzenia w szybkim tempie inwestycji wieloletniej. NIK negatywnie oceniła działania, w wyniku których inwestycja została zakończona przy znacznie mniejszej wartości kosztorysowej, niż to przewidywano wcześniej. Rzeczywiście było tak, że nie dokonano przeszacowania wartości kosztorysowej inwestycji. Ponadto formułując kolejne wnioski o dotacje, wartość inwestycji nie była korygowana. Władze Akademii Medycznej poinformowały nas jednak, że w 2005 r. przewidywano przeprowadzenie 45 przetargów, a ich wartość kosztorysowa nie była ostatecznie znana. Pozytywem w negatywnej ocenie NIK jest fakt, że Akademia prowadziła tę inwestycję w miarę oszczędnie. Realizowano np. zadania bez pozyskiwania inwestora dodatkowego, korzystając z możliwości ich realizacji przez własne służby. Takie rozwiązanie dało sporo oszczędności, szacowane na kwotę około 22 mln zł. Dlatego też wydatki z budżetu państwa na wykonawstwo były mniejsze, niż planowano pierwotnie. Zatem także, przy negatywnej ocenie NIK, można uznać to za pozytywny aspekt realizacji inwestycji. Ponadto inwestycja została zakończona rok wcześniej, niż planowano. Oznacza to dużą determinację władz uczelni, aby inwestycję oddać szybko do użytku. Warto też zwrócić uwagę, że była ona realizowana etapowo.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Odstąpiono od praktyki, że dana inwestycja jest realizowana szerokim frontem. Przykładem tego rodzaju praktyki stosowanej wcześniej jest obecnie budowa Centrum Klinicznego Akademii Medycznej we Wrocławiu. Tam jednocześnie prowadzi się budowę wielu pawilonów. W Poznaniu buduje się, co prawda, mniej obiektów, ale skupiono uwagę na budowie części medycznej. Oddano tę część do użytku, przenosząc do nowego budynku sprzęt wykorzystywany wcześniej w innych gmachach AM. Sukcesywnie realizowano również różne prace, umożliwiające zakończenie inwestycji. Dlatego pragnę zwrócić uwagę obecnych, że w tej sprawie można dopatrzyć się także pozytywnych aspektów.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Poseł Paweł Arndt podał przykład bardzo niskiego wykorzystania środków przy budowie Centrum Kliniczno-Dydaktycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Przedstawiciel NIK zwrócił poprzednio uwagę na „załamanie” inwestycji. Jeżeli chcielibyśmy pozostać przy takim sformułowaniu, to załamanie realizacji inwestycji było spowodowane trudnym przetargiem i jego przebiegiem. W trakcie przetargu wystąpiły pewne poważne nieporozumienia, które spowodowały decyzję ministra zdrowia o zablokowaniu środków finansowych dla Centrum. Minister przyjął tę trudną decyzję w trosce o właściwe wydatkowanie środków publicznych. W omawianym przypadku nakładają się nam różne aspekty postępowania dysponenta środków budżetowych, który jest odpowiedzialny m.in. za poprawność i zgodność z prawem zawieranych umów. Jeżeli dokument wykazuje znamiona umowy nieważnej, na co wskazuje opinia Urzędu Zamówień Publicznych, wówczas szybka reakcja ministrów zdrowia i finansów w sprawie zablokowania środków może powstrzymać inwestora od zaciągania zobowiązań. Może tego rodzaju duża dbałość o finanse publiczne spowodowała, że wspomniana inwestycja nie mogła być przez pewien czas realizowana? Chcę poinformować Komisję, że obecnie jest znowu prowadzony przetarg. Mam przy tym nadzieję, że nie będzie on tak trudny jak przetarg z ubiegłego roku. Może zaświeci zielone światło także dla inwestycji w Łodzi.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">W dyskusji była również mowa o Centrum Klinicznym Akademii Medycznej we Wrocławiu. Chcę poinformować Komisję, że w trosce o środki publiczne minister zdrowia już w 2004 r. zalecił, aby nie realizować umowy zawartej przed wejściem w życie ustawy o zamówieniach publicznych. Chodziło o to, że po wprowadzeniu aneksu do umowy przekroczono wartości określone w tejże ustawie. Zdaniem ministra zdrowia, należało zorganizować nowy przetarg. Przetarg trwał pół roku, co wstrzymało projekt. W ciągu 2005 r. wydatkowano 47 mln zł z planowanej kwoty 77 mln zł. Dlatego pozostała kwota 30 mln zł została skierowana do środków niewygasających.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Przy tej okazji chcę polemizować z opinią przedstawiciela NIK, który utożsamił środki niewygasające ze środkami niewykorzystanymi. Nie zawsze zachodzi taki związek. Potwierdza to fakt, że wspomniana kwota 30 mln zł została już wydatkowana w całości. Nauczeni doświadczeniem, np. przy organizacji przetargu w Łodzi, woleliśmy wybrać przedłużenie się procesu inwestycyjnego, by Urząd Zamówień Publicznych potwierdził prawidłowość przeprowadzonego przetargu. Z protokołu kontroli Urzędu, skierowanego do rektora AM, wynika, że inwestycja została pozytywnie oceniona z punktu widzenia procedur przetargowych oraz ze sposobu realizacji inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Jedyną trudnością, która nie została usunięta, jest niedostosowanie programu medycznego do sytuacji w służbie zdrowia. Program ten został sformułowany jeszcze w 1997 r. Wobec zmiany sytuacji w służbie zdrowia należy zmienić także program medyczny. Obecnie chodzi o to, że przed zatwierdzeniem programu nie możemy określić wartości kosztorysowej inwestycji. Dlatego najpierw należy przebudować pogram medyczny, co spowoduje zmianę wartości kosztorysowej inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaWacławaWojtala">Muszę przyznać, że podobne trudności są ubocznym skutkiem dbałości dysponenta środków publicznych, by działania i procedury inwestycyjne były realizowane prawidłowo. Czasem powstaje wątpliwość, czy w ogóle kierować kolejne kwoty na realizację danej inwestycji, skoro jakieś zasadnicze założenia nie są zrealizowane. Mamy nadzieję, że największe trudności przy realizacji inwestycji w Łodzi i Wrocławiu są już poza nami. Ogromnie cieszy nas fakt, że inwestycje w Poznaniu, w Polanicy Zdroju oraz Instytut Dermatologii są już podmiotami, które będą przynosić pożytki społeczeństwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansówElżbietaSuchockaRoguska">Budowa obwodnicy Wrocławia na drodze A-8 została wprowadzona do ustawy budżetowej w trakcie prac parlamentarnych. Rząd opracowując założenia budżetowe, nie przewidywał finansowania obwodnicy jako inwestycji wieloletniej. O ile dobrze pamiętam, wniosek o dofinansowanie wspomnianej budowy w kwocie 100 mln zł został zgłoszony w Senacie. Następnie wniosek został przyjęty przez Sejm jako poprawka Senatu.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansówElżbietaSuchockaRoguska">W dyskusji padały pytania, co można zrobić, by środki na finansowanie inwestycji wieloletnich były planowane realnie, tzn. w takich wielkościach, jakie są konieczne i zostaną wydatkowane. Z mojego punktu widzenia istnieje tylko jedna możliwość. Jest nią wprowadzenie takiej samej procedury, jaką wprowadzono w stosunku do środków unijnych. Mam na myśli wydawanie tzw. promes budżetowych. W tej procedurze wydawane są pozwolenia na rozpoczęcie całej procedury przetargowej, bez konieczności posiadania środków w budżecie. Środki budżetowe są uruchamiane dopiero wtedy, kiedy proces przetargowy zostanie rozstrzygnięty. Dopiero w tym momencie wiadomo, jakie będą koszty inwestycji oraz kiedy i jakie środki będą rzeczywiście potrzebne. Taki sposób wsparcia finansowego ma jeszcze tę dodatkową zaletę, że pozwala uniknąć wydatków niewygasających. Posłom wiadomo, że wysokość środków niewygasających sięgnęła kwoty ponad 4,5 mld zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosłankaStanisławaOkularczyk">Mam pytanie, które kieruję do przedstawiciela NIK, który referował sytuację w inwestycjach wieloletnich. Mamy najgorsze drogi w Europie, o czym wszyscy wiemy. W takim razie chcę zapytać: co nas najbardziej boli? Czy chodzi o środki finansowe, moce przerobowe, dokumentację, czy materiały budowlane? Spodziewam się zwięzłej odpowiedzi w formie oceny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosłankaMariaPasłoWiśniewska">Nie zgłaszam zapytań, ponieważ w istniejącej sytuacji nie ma już o co pytać. Jesteśmy świadkami totalnej mizerii i braku zarządzania inwestycjami wieloletnimi. Pozwolę sobie tylko na zwięzły komentarz do omawianej tematyki. W połowie komentarza wyręczyła mnie wcześniej minister Elżbieta Suchocka-Roguska, mówiąc o potrzebie wykorzystania dobrych i sprawdzonych w praktyce wzorców prowadzenia projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej. Mimo wiedzy na ten temat nie potrafimy wykorzystać tychże wzorców. Ze wszystkich sił popieram pomysł minister Elżbiety Suchockiej-Roguskiej. Jednocześnie chcę mocno podkreślić, że wdrożenie pomysłu w życie leży właśnie w rękach minister finansów i pozostaje w gestii Ministerstwa Finansów. W tej sytuacji rodzi się pytanie, dlaczego nie wprowadzono wspomnianej procedury już w br.? Jest to pytanie tym bardziej uzasadnione, że kilka miesięcy temu byliśmy świadkami kompletnie absurdalnej sytuacji zatwierdzenia kwot na inwestycje wieloletnie w budżecie państwa na 2006 r. Dzisiaj mogę założyć się, że kiedy w przyszłym roku spotkamy się na posiedzeniu Komisji poświęconym inwestycjom wieloletnim, zatwierdzonym w budżecie na 2006 r., sytuacja będzie jeszcze gorsza niż obecnie. Wszyscy będziemy wyrażać zdziwienie, że w tej części gospodarki „coś” się złego stało. Tymczasem będzie jeszcze gorzej, ponieważ cała procedura przyjmowania inwestycji wieloletnich jest absurdalna. Jednocześnie chciałabym bardzo, aby Ministerstwo Finansów przygotowało listę priorytetów rządu z punktu widzenia Narodowego Planu Rozwoju. Tymczasem konkretne inwestycje są zatwierdzane według kryterium siły; przechodzą te projekty, które są popierane przez grupy posłów dysponujących silniejszymi muskułami. Zatem sytuacja jest kompletnie absurdalna. Uważam, że mamy do czynienia z poważną odpowiedzialnością moralną posłów i senatorów za utrzymywanie tak absurdalnych standardów postępowania. Mówię o tym otwarcie, ponieważ nie mam ochoty milcząco akceptować tego braku odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosłankaMariaPasłoWiśniewska">Ustanowienie nowej procedury planowania budżetowego leży w gestii ministra finansów. Dlatego proszę bardzo kierownictwo Ministerstwa Finansów, aby podczas prac nad projektem ustawy budżetowej pomyśleć także o potrzebie wprowadzenia sprawdzonych wzorców finansowania inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosłankaMariaPasłoWiśniewska">Szczerze mówiąc, mam coraz mniejszą ochotę uczestnictwa w procesie, który tutaj się odbywa. Słyszymy obecnie, że gdzieś nie wybudowano innych obiektów. Nawet nie ośmielam się dyskutować na tematy podnoszone przez przedstawicieli Ministerstwa Finansów. Uważam, że tak szczegółowe kwestie nie stanowią kompletnie przedmiotu rozmowy z Komisją Finansów Publicznych w sferze monitorowania wykonania budżetu państwa. Chodzi o to, że zasadniczy problem nie sprowadza się tylko do wykonania zadań, ale leży on głównie w sferze planowania. Dlatego uważam, że w przyszłym roku problemy i trudności zostaną zwielokrotnione. Przepraszam za emocjonalne wyrażanie ocen i opinii, ale nie traktuję lekko tego, co robimy w Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Problem, o którym mówiła posłanka Maria Pasło-Wiśniewska, jest także problemem Sejmu. Ministerstwo Finansów może przygotować stosowne propozycje, ale to Sejm będzie decydował o przyjęciu konkretnych propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosłankaMariaPasłoWiśniewska">Jednak trudniej odrzucić Sejmowi mądrą propozycję. Gorzej, gdy posłowie zaczynają się szarogęsić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Rzeczywiście jest tak, że o przyjęciu ważnego rozwiązania decyduje zwykle Sejm.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Czy ktoś z połów chce jeszcze zabrać głos? Wobec braku zgłoszeń, pozwolę sobie na udział w dyskusji. Chcę zwrócić uwagę na trzy sprawy. Pierwsza z nich wiąże się z wypowiedzią przedstawiciela NIK, referującego stanowisko tej instytucji w kwestii inwestycji wieloletnich. Sposób realizacji jakichkolwiek inwestycji nie zależy od umieszczenia ich w wykazie inwestycji wieloletnich. Inwestycje drogowe znajdujące się w wykazie inwestycji wieloletnich są realizowane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad tak samo jak wiele innych inwestycji drogowych finansowanych z Funduszu Drogowego. Zatem także sposób nadzoru nad realizowanymi inwestycjami nie różni się w zależności od źródła finansowania. Umieszczenie danej inwestycji w wykazie inwestycji wieloletnich lub pominięcie jej w tym dokumencie nie wpływa na tryb jej realizacji. Podobnie ma się rzecz z inwestycjami nadzorowanymi przez Ministerstwo Zdrowia. Tak też będzie wyglądać ów mechanizm w innych działach naszego życia.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Następny problem dotyczy wykonania budżetu przyznanego na realizację danej inwestycji. O skomplikowanych aspektach tego problemu mówiła m.in. minister Wacława Wojtala. Trudno posłom wchodzić w merytoryczną ocenę omawianych inwestycji, ale nie do końca należy jej unikać. Mamy jednak świadomość, że nie chodzi tylko o to, aby wydać przyznane środki, ale o to, aby wydać je efektywnie. Jeżeli dana inwestycja została zakończona, a na jej realizację wydano mniej pieniędzy, niż zaplanowano wcześniej, to uważam, że jest to zjawisko pozytywne, a nie negatywne. Takie zjawisko oznacza, że w czasie realizacji inwestycji zastosowano najbardziej adekwatne procedury i osiągnięto efekt obniżenia kosztów. Wtedy chodzi o zupełnie inny przypadek niż taki, kiedy środki finansowe nie zostają wykorzystane, ponieważ wcześniej były źle zaplanowane. W tym znaczeniu posłowie nie są w stanie uciec się całkowicie od merytorycznej oceny inwestycji, ponieważ inaczej doszlibyśmy do absurdu.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Trzecia sprawa dotyczy wstrzymania inwestycji przez organ nadzorujący, o czym była mowa, gdy analizowano sytuację panującą w trakcie budowy Biblioteki Głównej Uniwersytetu Wrocławskiego oraz kilku inwestycji w służbie zdrowia. Nieprawidłowości, które występują w trakcie realizacji danej inwestycji, nie świadczą o słabości nadzoru, a raczej o jego skuteczności. Świadczą natomiast bardziej o słabości instytucji realizujących takie inwestycje. Skoro nadzór zareagował właściwie i np. wstrzymał daną inwestycję w przypadku podejrzenia o wystąpienie pewnych nieprawidłowości w gospodarowaniu środkami publicznymi, to wówczas stało się dobrze. Wstrzymanie inwestycji w trosce o środki publiczne jest zatem uzasadnione. Jest to także uzasadnione nawet wtedy, kiedy proces realizacji inwestycji byłby opóźniony. Chodzi o to, aby nadzór funkcjonował właściwie, tzn. zabezpieczał inwestycje przed niezasadnymi wydatkami, przed niegospodarnością lub nawet przed możliwością popełnienia przestępstw. Jednocześnie trzeba przyznać, że sam fakt wstrzymania danej inwestycji nie jest czymś dobrym, ponieważ najczęściej jest on konsekwencją słabości instytucji, które taką inwestycję realizowały. Z drugiej strony, taki fakt świadczy o funkcjonowaniu nadzoru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WicedyrektordepartamentuwNIKJanuszLaube">Chcę tylko udzielić odpowiedzi na wątpliwości posłów, wyrażone w trakcie dyskusji. Jednakże muszę podkreślić, że moje odpowiedzi nie będą nigdy uwzględniać wszystkich wątków spraw, ponieważ zasadniczym tematem odpowiedzi pozostanie tylko konsekwentne przestrzeganie prawa w trakcie realizacji inwestycji. Dlatego koncentruję się na egzekwowaniu przestrzegania prawa, z pominięciem innych możliwych wątków podnoszonych w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WicedyrektordepartamentuwNIKJanuszLaube">W zakresie inwestycji wieloletnich obowiązują pewne przepisy szczególne. Do takich należy np. art. 77 ustawy o finansach publicznych, który stanowi, że zwiększenie, w okresie realizacji inwestycji, jej planowanej wartości kosztorysowej, wynikającej ze zwiększenia zakresu rzeczowego, zmian w dokumentacji, wydłużenia okresu realizacji inwestycji, nie stanowi podstawy do zwiększenia łącznej kwoty dotacji celowej. Znam z praktyki przypadki, kiedy cytowany przepis nie był zbyt rygorystycznie stosowany.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#WicedyrektordepartamentuwNIKJanuszLaube">Drugi bardzo ważny i charakterystyczny dla inwestycji wieloletnich przepis znajduje się w rozporządzeniu Rady Ministrów z 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad finansowania inwestycji z budżetu państwa. Wspomniane rozporządzenie dokładnie określa też zasady obowiązujące przy finansowaniu inwestycji. Przepis stanowi, co inwestor musi posiadać, aby otrzymać pieniądze z budżetu państwa. Dysponent środków budżetowych może przeprowadzać przy tym kontrole i dokonywać ekspertyz. W tym miejscu muszę podkreślić, że rzadko stwierdzaliśmy przeprowadzenie kontroli przy realizacji inwestycji wieloletnich, a w ogóle nie spotkaliśmy się z jakimikolwiek ekspertyzami dokonywanymi przez instytucje nadzorujące. Istnieją zatem instrumenty umożliwiające sprawowanie nadzoru, ale nie są one do końca wykorzystywane. Dlatego celowe jest konsekwentne egzekwowanie przestrzegania prawa przy realizacji omawianych inwestycji. Tylko tyle mogłem odpowiedzieć na poruszony przez posłów temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosłankaStanisławaOkularczyk">Może przepisy są zbyt rozbudowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Bardzo proszę o wcześniejsze zgłaszanie się do dyskusji, jeżeli posłowie chcą zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Czy ktoś z posłów chce zabrać głos w dyskusji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosłankaStanisławaOkularczyk">W Polsce coś musi przeszkadzać w sprawowaniu nadzoru, skoro jesteśmy prawie najgorsi w Europie. Może przepisy są zbyt rozbudowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Czy ktoś z posłów chce jeszcze zabrać głos? Nikt nie zgłosił się do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Stwierdzam, że Komisja zakończyła omawianie wykonania budżetu państwa za 2005 r. w zakresie wykonania inwestycji wieloletnich, wyczerpując porządek dzienny obecnego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosłankaAleksandraNatalliŚwiat">Zamykam posiedzenie Komisji Finansów Publicznych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>