text_structure.xml
31.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 03)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Stanisław Gogacz)</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, mamy kworum? Mamy.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#StanisławGogacz">Otwieram posiedzenie Komisji Ustawodawczej.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#StanisławGogacz">Proponuję następujący porządek obrad. Punkt pierwszy: rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 marca 2015 r., sygnatura akt K 39/13, dotyczącego ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. I punkt drugi: rozpatrzenie postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lutego bieżącego roku, sygnatura akt S 2/15, dotyczącego ustawy z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#StanisławGogacz">Analizą tych wyroków zajmuje się pan Marek Jarentowski.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#StanisławGogacz">Chciałbym powitać przybyłych na posiedzenie naszej komisji gości. Witam pana Marcina Zielenieckiego… Nie ma pana ministra. Witam pana Wojciecha Kuraszyka, głównego specjalistę w Departamencie Ubezpieczeń Społecznych w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Witam pana Mariana Banasia, podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów. Witam panią Joannę Stachurę, zastępcę dyrektora w Departamencie Polityki Wydatkowej w Ministerstwie Finansów. Witam panią Grażynę Kałużną, zastępcę dyrektora Departamentu Polityki Wydatkowej w Ministerstwie Finansów. Witam pana Marka Jarentowskiego, legislatora z Kancelarii Senatu.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, mam nadzieję, że zapoznaliście się państwo z opinią Biura Legislacyjnego odnośnie do wspomnianego wyroku Trybunału. Myślę, że w naszych biurach senatorskich mieliśmy okazję zetknąć się z taką sytuacją, że przedstawiciele Służby Celnej wskazywali na to – jeszcze w poprzedniej kadencji – że jest wyrok, a nie ma jego realizacji. Niektórzy z nas na pewno interweniowali, żeby ten wyrok, skoro został wydany, po prostu wykonać. Oczywiście przedstawiciele Służby Celnej interpretowali ten wyrok w taki sposób, że należy włączyć tę służbę do grupy służb – bo Służba Celna jest służbą mundurową – które są objęte zaskarżoną ustawą, a które już tutaj wymieniłem.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#StanisławGogacz">Proszę pana legislatora o zreferowanie tego wyroku i propozycji dotyczących ewentualnego wykonania bądź niewykonania tego wyroku. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#MarekJarentowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#MarekJarentowski">W wymienionym przez pana senatora wyroku Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przepisy art. 18a ust. 1 i art. 18b ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji i innych służb mundurowych oraz ich rodzin w zakresie, w jakim wśród osób uprawnionych do świadczeń emerytalnych pomijają funkcjonariuszy Służby Celnej, którzy wykonują zadania określone w art. 2 ust. 1 pkt 4–6 ustawy o Służbie Celnej, są niezgodne z art. 32 konstytucji.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#MarekJarentowski">Funkcjonariusze Służby Celnej podlegają obecnie powszechnemu systemowi emerytalnemu, inaczej niż np. policjanci, których uprawnienia emerytalne w uprzywilejowany sposób reguluje wspomniana ustawa. I problem konstytucyjny dotyczy zgodności przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy służb mundurowych – w zakresie, w jakim wśród podmiotów uprawnionych do świadczeń emerytalnych funkcjonariuszy pomijają funkcjonariuszy Służby Celnej – z zasadą równości wobec prawa i zakazem dyskryminacji.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#MarekJarentowski">Powołując się na swoje wcześniejsze orzeczenia, Trybunał stwierdził, że odrębne, a zarazem korzystniejsze zasady nabywania uprawnień emerytalno-rentowych oraz ustalania ich wymiaru w odniesieniu do służb mundurowych są najczęściej uzasadniane szczególnymi warunkami pełnienia służby. Istotnymi składnikami tej służby są pełna dyspozycyjność i zależność od władzy służbowej, wykonywanie zadań w nielimitowanym czasie pracy i trudnych warunkach, związanych nierzadko z bezpośrednim narażeniem życia i zdrowia w czasie udziału w obronie kraju lub gwarantowania bezpieczeństwa obywateli, wysoka sprawność fizyczna i psychiczna wymagana w całym okresie jej pełnienia, niewielkie możliwości wykonywania dodatkowej pracy i posiadania innych źródeł utrzymania, ograniczone prawo udziału w życiu politycznym i zrzeszania się. Uprzywilejowane zasady przyznawania i wysokość świadczeń dla omawianej kategorii uprawnionych są także wyrazem szczególnego znaczenia przypisywanego przez państwo pełnionej przez nich służbie oraz mogą być również podyktowane względami polityki kadrowej. Służba ta bowiem może się zakończyć w każdym czasie i nie zawsze z przyczyn leżących po stronie zainteresowanego funkcjonariusza.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#MarekJarentowski">Trybunał stwierdził zarazem, że nie wynika z tego obowiązek zapewnienia takiego samego świadczenia emerytalnego każdemu funkcjonariuszowi i w każdej służbie mundurowej bez względu na cechy i okoliczności charakteryzujące beneficjentów. Konstytucyjna zasada równości wobec prawa, wyrażona w art. 32 ust. 1 Konstytucji, nakazuje identyczne traktowanie podmiotów znajdujących się w takiej samej lub w zbliżonej sytuacji.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#MarekJarentowski">Przepisy ustawy o Służbie Cywilnej definiują tę służbę jako jednolitą umundurowaną formację utworzoną w celu zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa obszaru celnego Unii Europejskiej, w tym zgodności z prawem przywozu towarów na ten obszar oraz wywozu towarów z tego obszaru, a także wykonywania obowiązków określonych w przepisach odrębnych, w szczególności w zakresie podatku akcyzowego oraz podatku od gier. Dla porównania: ustawodawca określił Policję jako umundurowaną i uzbrojoną formację służącą społeczeństwu i przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. W przypadku obu formacji ustawodawca określił szczegółowo ich zadania oraz uprawnienia ich funkcjonariuszy w zakresie wykonywania obowiązków służbowych. Przedmiot zadań o charakterze czysto policyjnym wykonywanych przez niektórych funkcjonariuszy Służby Celnej jest istotnie podobny do zadań funkcjonariuszy Policji. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4–6 ustawy o Służbie Celnej do zadań funkcjonariuszy Służby Celnej należy rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie określonych przestępstw i wykroczeń. Te zadania Służby Celnej są zatem podobne do zadań Policji, określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o Policji, której funkcjonariusze m.in. inicjują i organizują działania mające na celu zapobieganie popełnieniu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi, a także wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców. Funkcjonariusze Służby Celnej, którzy bezpośrednio rozpoznają, wykrywają, zapobiegają i zwalczają określone typy przestępstw i wykroczeń, wykonują zadania podobne do ustawowych zadań funkcjonariuszy Policji. To podobieństwo wykonywanych zadań przekłada się na zakres faktycznie podejmowanych czynności i stopień narażenia życia i zdrowia.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#MarekJarentowski">I z tej racji Trybunał stwierdza, że sytuacja funkcjonariuszy Służby Celnej wykonujących zadania określone w przywołanych przepisach ustawy o Służbie Celnej jest podobna do sytuacji funkcjonariuszy Policji. Tym samym nie znajduje konstytucyjnego uzasadnienia odmienne potraktowanie tej grupy funkcjonariuszy Służby Celnej niż funkcjonariuszy Policji w zakresie prawa do zabezpieczenia społecznego.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#MarekJarentowski">Trybunał, odnosząc się do realizacji konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego, zaznaczył, że aprobując co do zasady zróżnicowanie systemu ubezpieczenia społecznego, należy jednak uznać, że występujące odrębności nie powinny być nadmierne, to znaczy pozbawione racjonalnego uzasadnienia. W szczególności warunki pracy w danym zawodzie powinny być uwzględnione przede wszystkim w korzystniejszym uregulowaniu warunków pracy i płacy, a przeniesienie ich na świadczenia z ubezpieczenia społecznego – ich wymiar i formuła – powinno następować głównie za pośrednictwem podstawy wymiaru świadczenia, innymi słowy, zarobków.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#MarekJarentowski">Wykonanie orzeczenia jest niezbędne, a ponieważ konstytucja nie przewiduje odrębnego prawa funkcjonariuszy służb mundurowych do uprzywilejowanych świadczeń emerytalnych, wykonanie wyroku może iść w dwóch kierunkach. Po pierwsze, może ono polegać na dopisaniu kolejnej grupy funkcjonariuszy do ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy służb mundurowych – niewątpliwie wywoła to skutki finansowe. A po drugie, wykonanie wyroku może polegać na likwidacji przywilejów emerytalnych. Należy jednak zwrócić uwagę, że zróżnicowanie świadczeń emerytalnych inne niż wynikające z podstawy wymiaru świadczenia, czyli zarobków, wywołuje protesty społeczne i niejednokrotnie bywa przedmiotem rozpoznania przed Trybunałem Konstytucyjnym, np. w sprawie o sygnaturze SK 49/12. W takich przypadkach ustawodawca w sposób niezamierzony zmuszony jest do poszerzenia zakresu grup objętych przywilejem – i z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w tym przypadku – a rozstrzygnięcie Trybunału nie wynika z woli ustawodawcy, lecz z ukształtowanego pierwotnie modelu ubezpieczeń emerytalnych w odniesieniu do służb mundurowych, których to służb jest coraz więcej. Można też dojść do wniosku, że inne służby są podobne do tych, którym pierwotnie przyznaliśmy to prawo.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#MarekJarentowski">Nie wchodząc w szczegóły, można wskazać, że zadania polegające na ściganiu określonych przestępstw lub wykroczeń wykonują również na przykład funkcjonariusze Straży Parku – na podstawie ustawy o ochronie przyrody, strażnicy Służby Leśnej – na podstawie ustawy o lasach, strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej – na podstawie ustawy – Prawo łowieckie, strażnicy Państwowej Straży Rybackiej – na podstawie ustawy o rybactwie śródlądowym, czy też funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei – na podstawie ustawy o transporcie kolejowym. Oni też niejednokrotnie mają prawo do posiadania i używania broni. I jeżeli porównanie ich zadań z zadaniami funkcjonariuszy Policji prowadziłoby do stwierdzenia podobieństwa tych zadań, to konieczne będzie zgodnie z konstytucyjną zasadą równości kolejne poszerzenie grupy podmiotów uprzywilejowanych. Niewykluczone, że taki wyrok też w przyszłości zapadnie.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#MarekJarentowski">Wybór sposobu wykonania wyroku należy oczywiście do senatorów. Biuro Legislacyjne zwraca uwagę, że obecnie w Sejmie znajduje się obywatelski projekt ustawy, który został złożony jeszcze w poprzedniej kadencji, ale takie projekty nie podlegają automatycznie zasadzie dyskontynuacji. Z informacji, jakie uzyskaliśmy w Departamencie Służby Celnej w Ministerstwie Finansów, wynika, że rząd zajmie stanowisko w sprawie obywatelskiego projektu, który wpłynął do Sejmu. I prawdopodobnie projekt ten będzie podstawą do uchwalenia ustawy wykonującej wyrok Trybunału. W świetle tych informacji podejmowanie senackiej inicjatywy ustawodawczej można uznać za zbędne. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo, Panie Mecenasie.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#StanisławGogacz">Czy przedstawiciel rządu chciałby się ustosunkować do tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego? Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MarianBanaś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#MarianBanaś">Ministerstwo Finansów dokładnie zapoznało się z tym wyrokiem oraz z opinią, którą przedstawił pan legislator. Nasze stanowisko jest takie, że generalnie kierunkowo popieramy ten projekt obywatelski. Mamy jednak wątpliwości co do tego, czy należy objąć uprzywilejowanymi uprawnieniami emerytalnymi wszystkich funkcjonariuszy Służby Celnej, a to z tego względu, iż jest tu mowa o art. 2 ust. 1 pkt 4–6 ustawy o Służbie Celnej, a w wyroku Trybunału wyraźnie mówi się o tym, że chodzi o tych funkcjonariuszy, którzy wykonywali zadania wymienione w tym właśnie artykule. Jak tu powiedziano, są to zadania dotyczące wykrywania i ścigania przestępstw i wykroczeń. Nie można jednak z tego wnosić, iż wszyscy funkcjonariusze wykonywali te zadania. Da się dokładnie określić, którzy funkcjonariusze zajmowali się tylko tymi zadaniami, i co do tego nie mamy wątpliwości. Ministerstwo Finansów przygotowuje obecnie szczegółowe stanowisko i to stanowisko w najbliższym czasie zostanie przedłożone. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#StanisławGogacz">Proszę powiedzieć, czy w związku z tym, że jest inicjatywa poselska, państwo współpracujecie nad tym projektem, który został złożony do Sejmu, czy kontrolujecie państwo sytuację?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MarianBanaś">My się zajmujemy tylko obywatelskim projektem.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#StanisławGogacz">Tylko obywatelskim.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#StanisławGogacz">Czy ktoś z państwa gości chciałby jeszcze zabrać głos? Czy państwo senatorowie mają jakieś uwagi, pytania?</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, jeżeli nie ma innych propozycji, to ja proponuję – w związku z tym, że z informacji z Departamentu Służby Celnej Ministerstwa Finansów wynika, że rząd zajmie stanowisko w sprawie obywatelskiego projektu, który wpłynął do Sejmu, i najprawdopodobniej ten projekt będzie podstawą do uchwalenia ustawy wykonującej wyrok Trybunału Konstytucyjnego – żebyśmy my, jako Senat, nie podejmowali prac nad inicjatywą w tym zakresie, tylko żebyśmy obserwowali, jak się rozwija sytuacja w Sejmie, zresztą to i tak do nas przyjedzie, chyba że prace będą się zbytnio przedłużały… No, będziemy obserwować sytuację i ewentualnie interweniować. Bo bez sensu jest prowadzić prace nad tą samą materią w dwóch Izbach.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#StanisławGogacz">Panie Mecenasie, czy my musimy głosować…</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#StanisławGogacz">A, przepraszam, pan senator chciałby zabrać głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MarekBorowski">Ten projekt obywatelski jest w komisji, już jest po pierwszym czytaniu?</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#StanisławGogacz">Prosimy o informację, na jakim etapie jest ten projekt obywatelski.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#StanisławGogacz">Pani chce odpowiedzieć? Nie.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#StanisławGogacz">Panie Mecenasie, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#MarekJarentowski">Ten projekt został skierowany do pierwszego czytania. Z informacji zamieszczonych na stronie sejmowej, ja to dzisiaj sprawdzałem, wynika, że pierwsze czytanie jeszcze się nie odbyło. Ale projekt został już skierowany do pierwszego czytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#StanisławGogacz">Dobrze.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#StanisławGogacz">W takim razie przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#StanisławGogacz">Kto z członków komisji jest za tym, żebyśmy w tej chwili nie zajmowali się realizacją tego wyroku, tylko po prostu obserwowali prace w Sejmie?</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(6)</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#komentarz">(0)</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#komentarz">(2)</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#StanisławGogacz">Przystępujemy do punktu drugiego: rozpatrzenie postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lutego 2015 r. dotyczącego ustawy z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
<u xml:id="u-13.10" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, Trybunał Konstytucyjny wydał postanowienie sygnalizacyjne w konsekwencji rozpatrzenia pytania prawnego dotyczącego zgodności z konstytucją przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie, w jakim uniemożliwia pełnoletnim osobom wyznania mojżeszowego, zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej, lecz nieposiadającym obywatelstwa polskiego, przyjęcie w poczet członków gminy wyznaniowej żydowskiej. Ten przepis, który uzależnia członkostwo w gminie żydowskiej od posiadania obywatelstwa polskiego, kłóci się z art. 32 i art. 53 ust. 1 i 2 konstytucji.</u>
<u xml:id="u-13.11" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę pana mecenasa o zreferowanie tego postanowienia sygnalizacyjnego Trybunału.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#MarekJarentowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#MarekJarentowski">Trybunał nie wydał w tej sprawie wyroku w odpowiedzi na pytanie prawne czy na wniosek sądu z tego względu, że nie było przesłanki funkcjonalnej, czyli zależności między wyrokiem Trybunału a tym, jaki miałoby to wpływ na wyrok sądu, tak więc z powodów poniekąd formalnych musiał odmówić. Niemniej jednak Trybunał dostrzegł problem i dlatego wydał postanowienie, sygnalizując konieczność jego wykonania.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#MarekJarentowski">Mianowicie przepis art. 4 ust. 2 ustawy o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że gminy żydowskie zrzeszają pełnoletnie osoby wyznania mojżeszowego posiadające obywatelstwo polskie, zamieszkałe na terytorium RP. Zdaniem Trybunału przepis ten budzi zastrzeżenia z punktu widzenia spójności systemu prawa w zakresie posiadania obywatelstwa jako przesłanki zrzeszania się w żydowskiej gminie wyznaniowej. Przed wejściem w życie ustawy, czyli przed 11 maja 1997 r., nie było takiego wymogu. Ponadto wymóg taki nie jest przewidziany w pozostałych ustawach regulujących stosunek państwa do poszczególnych kościołów. Ustawy te, poza ustawą o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP, nie normują kwestii dotyczących członkostwa we wspólnocie wyznaniowej, a jedynie przewidują, że dany kościół rządzi się w swych sprawach wewnętrznych własnym prawem, swobodnie wykonuje władzę duchową i jurysdykcyjną oraz zarządza własnymi sprawami.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#MarekJarentowski">Wspomniana ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP w art. 5 zapewnia prawo zrzeszania się w kościele osobom wyznania ewangelicko-metodystycznego zamieszkałym lub przebywającym na terytorium RP należącym do parafii ewangelicko-metodystycznych. Ustawa ta nie ustanawia obowiązku posiadania obywatelstwa dla tych osób. Ponadto art. 5 ust. 2 ustawy wprowadza prawo tego kościoła do otaczania opieką duszpasterską ewangelików wyznania metodystycznego narodowości polskiej przebywających czasowo lub stale za granicą oraz współwyznawców z zagranicy zamieszkujących lub przebywających na terytorium RP.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#MarekJarentowski">Obostrzenia związane z posiadaniem obywatelstwa polskiego zawierają jedynie dwie ustawy z 21 kwietnia 1936 r. regulujące status prawny Karaimskiego Związku Religijnego oraz Muzułmańskiego Związku Religijnego. Przewidują one m.in. zastrzeżenie dla obywateli polskich biernego i czynnego prawa wyborczego do organów związków wyznaniowych. W obu ustawach przedstawione obostrzenia nie odnoszą się jednak do kwestii samego członkostwa w danym związku wyznaniowym.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#MarekJarentowski">Jeśli chodzi o wykonanie wyroku, art. 25 ust. 5 konstytucji przewiduje, że stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami, i w konsekwencji zmiany w ustawie z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich powinny uwzględniać treść umowy między państwem a związkiem wyznaniowym, związkiem gmin. Jeżeli kwestionowany przepis jest konsekwencją treści owej umowy, to jego zmiana musiałaby być poprzedzona zmianą umowy. Niewykluczone, że w miejsce kwestionowanego przepisu strony zechciałyby wprowadzić jedynie zawarowanie dla obywateli polskich prawa do zasiadania we władzach kościoła, tak jak w przypadku niektórych kościołów czy związków wyznaniowych. Jednakże inicjatywa w zakresie zmiany umowy należy do jej stron, czyli Rady Ministrów albo związku gmin, i dopiero na tej podstawie można projektować jakąkolwiek ustawę. Tak więc dopóki nie dojdzie do zmiany samej umowy, ani Sejm, ani Senat nie ma podstaw do nowelizacji tej ustawy. Musimy zatem poczekać na nowelizację samej umowy. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#StanisławGogacz">Ja mam pytanie do pana mecenasa. W ostatnim akapicie jest takie stwierdzenie, w którym zawarte jest pytanie: jeżeli kwestionowany przepis jest konsekwencją treści owej umowy… Jak pan powiedział, jeżeli jest umowa, to wiadomo, że zmiany w niej mogą zostać wprowadzone z inicjatywy jej stron, a dopiero po tym może nastąpić zmiana tego przepisu. Ale czy ta kwestia jest przedmiotem tej umowy?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#MarekJarentowski">Umowy nie są publikowane, więc my nie znamy ich treści. Komisja może zasięgnąć informacji u przedstawicieli rządu i dowiedzieć się, po pierwsze, czy w umowie jest o tym mowa, a po drugie, czy rząd planuje porozumieć się ze związkiem gmin w sprawie… nawet jeśli nie zmiany umowy, to późniejszej nowelizacji tej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#StanisławGogacz">Bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#Gloszsali">Dobre pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#MarekJarentowski">Tak, Trybunał zajął się tą kwestią w związku ze sprawą prowadzoną przez sąd powszechny. Osoba niespełniająca warunków tej ustawy chciała przystąpić do związku wyznaniowego, związek jednak, niezależnie od chęci, musiał odmówić z powodu takiego brzmienia przepisu. Ten przepis do tej pory nie budził wątpliwości, bo w praktyce nie zdarzało się, że osoba niemająca obywatelstwa polskiego chciała akurat w Polsce należeć do związku wyznaniowego. Jeśli jest ustawa, która reguluje te kwestie, związek wyznaniowy jest związany przepisami ustawy. Ja nie wykluczam, że inne związki wyznaniowe też nie przyjmują osób bez obywatelstwa polskiego. W każdym razie skoro ustawy o stosunku państwa do innych związków wyznaniowych nie regulują tego w ten sposób, to oznacza, że związek może się rządzić w takich sprawach własnym prawem wewnętrznym. A ponieważ tutaj… Nie wiem, jak to się stało, może poniekąd przypadkiem, bo, jak mówię, w poprzedniej ustawie regulującej stosunek naszego państwa do gmin żydowskich takiego przepisu nie było. Ja nie znam historii tych przepisów, być może to się znalazło w ustawie przez przypadek, no i teraz związek jest związany tym przepisem. A jeśli tego przepisu nie będzie, no to związek już sam będzie mógł decydować, czy przyjmuje obcokrajowców, czy nie przyjmuje, czy też uzależnia to od innych reguł. Ale, jak mówię, w praktyce innych związków nie ma takiego ograniczenia. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#StanisławGogacz">Mam pytanie do pana mecenasa w związku z tym, że przywołał pan argument z analogii – że w innych, podobnych ustawach nie ma takiego wymogu, takiego kryterium, takiego warunku. Czy tu jest takie założenie a priori: członkostwo i koniec? Czy bycie członkiem może oznaczać też posiadanie czynnego i biernego prawa wyborczego? Czy być członkiem to też móc być szefem danej gminy czy danego związku itd.? Czy w innych kościołach lub związkach wyznaniowych przeważnie jest tak, że jak ktoś jest członkiem, to zgodnie ze statutem ma czynne i bierne prawo wyborcze, czy też jest rozróżnienie, po prostu członkostwo i koniec? Bo tu mówimy tylko o tym, że członkostwo… Nie ma informacji, czy to byłoby członkostwo, ale np. bez prawa biernego czy czynnego… Nie ma takich informacji. Prawda?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MarekJarentowski">Ja nie znam uregulowań wewnętrznych kościołów. Myślę, że rozumiem intencje pana senatora. W przypadku niektórych kościołów i związków wyznaniowych brak członkostwa – niezależnie od tego, czy z tym są związane prawa wyborcze, czy nie – może oznaczać, że taka osoba, obcokrajowiec mieszkający w Polsce, z jakichś powodów nie może korzystać z pewnych, że tak powiem, bardziej sformalizowanych usług duchowych, nie może korzystać z jakichś sakramentów, jeśli nie ma sformalizowanego członkostwa. Tutaj pewnie chodzi przede wszystkim o takie prawa. Nie podejrzewam – przynajmniej z tego wyroku to nie wynika – żeby te osoby domagały się także prawa kandydowania do władz związku wyznaniowego, chodzi raczej o korzystanie z takich elementarnych, a wymagających sformalizowanego członkostwa, usług danego kościoła.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#JerzyCzerwiński">Można?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#StanisławGogacz">Pan senator Czerwiński, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#JerzyCzerwiński">Ja miałbym takie pytanie: czy związek gmin – ja nie mówię o tym pytaniu prawnym z sądu – zgłaszał do władz Rzeczypospolitej wątpliwości co do tego przepisu? Czy ten przepis rzeczywiście przeszkadza? Bo być może my niepotrzebnie wyważalibyśmy drzwi… No, skoro jest umowa związku gmin z państwem polskim, to czy my w ogóle powinniśmy w to ingerować, zwłaszcza jeśli nie było takich zgłoszeń?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#MarekJarentowski">Ja nie kontaktowałem się ze związkiem wyznaniowym, ale z informacji, które były zawarte w postanowieniu Trybunału w związku z pytaniem prawnym sądu, jak i w postanowieniu sygnalizacyjnym, wynika, że na obu etapach Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich nie sprzeciwiał się – tak mogę powiedzieć – usunięciu tego przepisu, nie kwestionował tych wątpliwości. I stąd mogę wnosić, że nie miałby nic przeciwko, gdyby to usunięto. Z tym że bardziej szczegółowo nie jestem w stanie odpowiedzieć na to pytanie. Komisja musiałaby zaprosić i przedstawicieli rządu, i tego związku wyznaniowego, żeby poznać więcej szczegółów, o które pytał pan senator. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#StanisławGogacz">Proszę państwa, mówimy o ustawie, która jest w swojej istocie powiązana z umową pomiędzy Radą Ministrów a związkiem gmin. I myślę, że powinniśmy, zgodnie z sugestią pana mecenasa, wystosować zapytanie do Rady Ministrów, czy zajmie się tym, czy ma jakieś stanowisko, czy zechce zmienić tę umowę, no bo wyłączenie z umowy tego zapisu, mówiącego o konieczności posiadania obywatelstwa przez członków gminy żydowskiej… No, to jest kwestia zmiany umowy pomiędzy Radą Ministrów a związkiem gmin. I faktycznie z inicjatywą powinna wyjść jedna ze stron albo obie strony. Proponuję, żebyśmy jako Komisja Ustawodawcza wystąpili do prezesa Rady Ministrów z zapytaniem, czy Rada Ministrów zamierza odpowiedzieć na to postanowienie Trybunału Konstytucyjnego. Dobrze?</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#StanisławGogacz">Musimy to przegłosować, prawda?</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#StanisławGogacz">Czy wszyscy się zgadzamy z tą propozycją? Czy Komisja Ustawodawcza jest za tym, żebyśmy takie zapytanie wystosowali? Bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-24.4" who="#StanisławGogacz">Kto jest za?</u>
<u xml:id="u-24.5" who="#komentarz">(7)</u>
<u xml:id="u-24.6" who="#StanisławGogacz">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-24.7" who="#komentarz">(0)</u>
<u xml:id="u-24.8" who="#StanisławGogacz">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-24.9" who="#komentarz">(0)</u>
<u xml:id="u-24.10" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-24.11" who="#StanisławGogacz">Zamykam posiedzenie Komisji Ustawodawczej.</u>
<u xml:id="u-24.12" who="#StanisławGogacz">I przypominam, że o godzinie 13.30 mamy kolejne posiedzenie, wspólnie z trzema innymi komisjami.</u>
<u xml:id="u-24.13" who="#StanisławGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 13 minut 35)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>