text_structure.xml
40.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#MaciejManicki">Otwieram posiedzenie połączonych Komisji: Edukacji, Nauki i Młodzieży i Polityki Społecznej. Witam posłów oraz zaproszonych gości.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#MaciejManicki">W dniu dzisiejszym rozpatrzymy, w pierwszym czytaniu, komisyjny projekt ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druk nr 1059). Czy są uwagi do porządku obrad? Nie widzę. Do tego projektu otrzymaliśmy opinię Komisji Kultury i Środków Przekazu uchwaloną na posiedzeniu w dniu 23 czerwca 1999 r. W imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży głos zabierze pani posłanka Grażyna Staniszewska.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#GrażynaStaniszewska">Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży nie po raz pierwszy zastanawiała się nad problemem dzieci niepełnosprawnych. Podczas pobytu w Siedlcach, w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogiki, rozważaliśmy problem - dlaczego tak mało ludzi niepełnosprawnych trafia na wyższe studia? Po bliższej analizie okazało się, że problem zaczyna się od szkoły średniej. Bardzo duża liczba osób niepełnosprawnych nie dochodzi do matury i w związku z tym nie trafia na studia.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#GrażynaStaniszewska">Uważaliśmy, iż najbardziej pomocne dla osób niepełnosprawnych będzie wsparcie ich edukacji, aniżeli tworzenie miejsc pracy. Uznano, iż zdobywanie przez nich wiedzy jest bardzo ważne, gdyż im wyższą zdobędzie ta osoba wiedzę, tym więcej będzie mogła ofiarować społeczeństwu.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#GrażynaStaniszewska">Tworzenie miejsc pracy w późniejszym okresie jest bardzo ważnym elementem dla każdego państwa, lecz dużo ważniejsze jest wsparcie edukacji, aby młody człowiek był samodzielny, a w związku z tym konkurencyjny na rynku. W wielu wypadkach osoby niepełnosprawne, które zdały maturę lub ukończyły studia wyższe mogą być bardziej konkurencyjni, gdyż ich stosunek do pracy jest odmienny od zdrowego człowieka. Zdrowy człowiek ma wiele możliwości, a osoba niepełnosprawna o wiele mniej.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#GrażynaStaniszewska">Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży wielokrotnie apelowała do PFRON-u, by wsparł system edukacji, gdyż jest to najlepsze zwiększanie szans ludzi niepełnosprawnych. Stąd wyniknęła zaproponowana przez nas nowelizacja ustawy.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#GrażynaStaniszewska">Nowelizacja ta odnosi się do art. 65. Według obecnego art. 65 z wpłat na rzecz PFRON zwolnione „są państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne będące jednostkami lub zakładami budżetowymi”. W dalszej części zapisane są wymogi dotyczące jednostek zatrudniających nie mniej niż 25 osób. My proponujemy, aby do art. 65 dodać art. 65a, dotyczący placówek edukacyjnych. W art. 50a „z wpłat zwolnione są, na zasadach i warunkach w ust. 2, państwowe i niepaństwowe szkoły wyższe, a także wyższe szkoły zawodowe, do końca grudnia 1998 r.”. Państwowe szkoły były zwolnione z tych wpłat. Nie zauważyliśmy, iż od 1 stycznia 1999 r. szkoły wyższe są obciążone wpłatami na PFRON, o ile nie zatrudnią odpowiedniej liczby pracowników niepełnosprawnych. W budżecie państwa nie przewidziano żadnych kwot, które by umożliwiły państwowym uczelniom wpłaty na PFRON.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#GrażynaStaniszewska">Sejmowa Komisja dokonała analizy możliwości zatrudniania osób niepełnosprawnych w szkołach wyższych. Zgodnie stwierdziliśmy, iż możliwości te są niewielkie. Uczelnie, choćby chciały, to nie znajdą odpowiedniej liczby profesorów, doktorów wśród osób niepełnosprawnych. Z pracowników obsługi można zatrudnić jedną lub dwie osoby. Nigdy nie uda się uzyskać 6%.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#GrażynaStaniszewska">Ten sam problem dotyczył szkół i placówek oświatowych, gdzie opiekun-nauczyciel musi być pełnosprawny. Osobę niepełnosprawną można byłoby zatrudnić w księgowości, a czasami w służbach pomocniczych. Nigdy nie uda się uzyskać poziomu 6%; dlatego iż pracownicy placówek oświatowych muszą być to osoby pełnosprawne. Powiększanie miejsc obsługi tylko po to, aby zatrudnić osobę niepełnosprawną, choć jest ona zbędna, byłoby działaniem nieodpowiednim.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#GrażynaStaniszewska">Pod wpływem wniosku rektora Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Siedlach, która uznała za priorytet kształcenie na poziomie wyższym osób niepełnosprawnych, zdecydowaliśmy się zaproponować państwu zamianę. Chodzi o to, by w placówkach edukacyjnych można było zamienić zatrudnianie osób niepełnosprawnych na nauczanie osób niepełnosprawnych. W ten sposób nie przedłużalibyśmy ulgi, która istniała do grudnia 1998 r., tylko utrzymali ją w zamian za uczenie odpowiedniego procenta młodzieży niepełnosprawnej. Wydaje się, iż w ten sposób uzyskalibyśmy to, na czym zależy Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, a także wszystkim gremiom, które zmierzają do zrównania szans dla osób niepełnosprawnych. W ten sposób, odpowiednim mechanizmem, wsparlibyśmy przyjmowanie do szkół młodzież niepełnosprawną. Mechanizm ten polega na tym, że państwowe i niepaństwowe szkoły wyższe, wyższe szkoły zawodowe, a także publiczne i niepubliczne szkoły zwane jednostkami, będą zwolnione z opłat, jeżeli osiągną średnioroczny wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 0,5% w 1999 r. i 1% w 2000 r., a także w latach następnych.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#GrażynaStaniszewska">Kolejna możliwość - to to, iż uzyskałyby w relacji do ogółu uczniów studentów lub słuchaczy studiów doktoranckich wskaźnik osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 0,1% w 1999 r. i 0,5% w 2000 r. Jednostki te dokumentują spełnienie warunków, o których mowa w ust. 2 bądź dokonują wpłaty na zasadach określonych w art. 49.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#GrażynaStaniszewska">Nowelizacja zaproponowana przez Komisję Edukacji, Nauki i Młodzieży uzyskała pozytywną opinię rządu. Rząd w swojej opinii wskazuje, iż „podjęcie inicjatywy ustawodawczej nowelizującą ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych spowoduje, iż wszystkie placówki oświaty będą traktowane jednakowo i zostaną stworzone warunki prawno-finansowe sprzyjające rozwojowi integracyjnego systemu kształcenia osób niepełnosprawnych, a także pobudzone zostanie zainteresowanie szkół kształceniem osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#GrażynaStaniszewska">Zwróciliśmy się do Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu pytając o zgodność tego projektu z prawem Unii Europejskiej. Uzyskaliśmy opinię mówiącą, iż propozycja ta jest zgodna z prawem Unii Europejskiej, a nawet w pewnym sensie wyprzedza to prawo, gdyż nie tylko dotyczy wyrównania szans w kształceniu zawodowym, lecz także w przygotowaniu młodego człowieka dużo wcześniej, przed kształceniem zawodowym.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#GrażynaStaniszewska">W imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży proszę połączone Komisje o przyjęcie tego projektu.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MaciejManicki">Jeszcze raz przypomnę o opinii Komisji Kultury i Środków Przekazu, która sugeruje nam rozszerzenie przedmiotowej nowelizacji o instytucje kultury na zasadach i warunkach ustalonych w art. 65a ust. 2 pkt 1 oraz ust. 3. Przypomnę, że chodzi tutaj o wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych obniżone w stosunku do powszechnie obowiązujących. Kto chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#ZdzisławPodkański">Chciałbym zgłosić zapis art. 65b - „z wpłat, o których mowa, w art. 21 ust. 1 zwolnione są instytucje kultury na zasadach i warunkach ustalonych w art. 65a ust. 2 pkt 1 oraz ust. 3”.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#ZdzisławPodkański">W uzasadnieniu podaję, iż takie zwolnienia były zachowane do stycznia 1999 r. W przypadku nie zastosowania takiego zapisu doszłoby do podziału instytucji na te, które będą zwolnione z opłat, a także na te, które będą posiadały ten obowiązek.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#ZdzisławPodkański">Zwolnione byłyby instytucje, które są zakładami budżetowymi, natomiast instytucje kluczowe dla naszej kultury - teatry, opery, operetki, filharmonie - z tego zwolnienia nie mogłyby skorzystać. Jest to bardzo istotna sprawa. Dodatkowo chciałem poinformować, iż w dniu dzisiejszym Komisja Kultury i Środków Przekazu była bardzo zatroskana tym, iż skutki reformy oraz nie przypisanie pieniędzy do instytucji kultury przekazanych samorządom są takie, że rozpoczęto likwidację niektórych ośrodków kultury. Wpłaty na PFRON są dodatkowym obciążeniem dla tych jednostek.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JanRulewski">Chciałbym przypomnieć historię tworzenia tej ustawy przez Sejm poprzedniej kadencji. Końcowa konkluzja była następująca, iż ustawa ta stanowi pewien rodzaj równowagi w zakresie pozyskiwania i wydatkowania środków.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#JanRulewski">Dyskusja przeprowadzona w tej Komisji, wychodziła naprzeciw trosce pani posłance Grażynie Staniszewskiej. Chodziło o to, w jaki sposób wygospodarować dodatkową pulę środków ze składek pracodawców, która byłaby przeznaczona na rzecz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Komisja podzieliła stanowisko, iż należy - w ustawie - określić specjalną pulę środków, tj. 5–10% wpływów.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#JanRulewski">Uważam, że został rozwiązany problem przedstawiony przez panią posłankę Grażynę Staniszewską. Chodzi o to, iż ze środków, które miały zamknięty obieg powstaje „okienko” dla wydatkowania pieniędzy na inne cele, w tym na rzecz dzieci i młodzieży. Nie ma logicznego uzasadnienia, aby tworzyć dodatkowy zapis w ustawie wprowadzający zwolnienia dla szkół wtedy, gdy zaczną uczyć młodzież niepełnosprawną.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#JanRulewski">Logika ustawy z góry określa, iż uczelnie, szkoły i inne instytucje otrzymają te środki z mocy ustawy.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#JanRulewski">Kolejna sprawa dotyczy równoważenia budżetowego. Na sali są obecni przedstawiciele PFRON, którzy wyjaśnią nam, w jaki sposób pogodzenie dwóch interesów: globalnego i cząstkowego, wpłynie na wykonywanie podstawowych zadań ustawy. W moim przekonaniu, kolejna rezygnacja z pełnych wpływów ze sfery budżetowej zakłóci równowagę wpływów i ograniczy młodzież do pokonywania barier prawnych dla osób niepełnosprawnych. Jest to zapisane w konstytucji. Uważam, iż stanowisko rządu nie jest w pełni analityczne, a także nie ujawnia wszystkich zagrożeń. Jestem przeciwny zmianom. Proszę, aby wypowiedzieli się w tej sprawie przedstawiciele PFRON.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JanLityński">Chciałbym zwrócić państwa uwagę na pewien istotny element. Tworząc ustawę o PFRON, z góry założyliśmy, że jednostki budżetowe nie są w stanie zatrudnić 6% osób niepełnosprawnych. Uważaliśmy, iż zatrudnienie osoby niepełnosprawnej będzie istotnym obciążeniem, na które nie może sobie pozwolić budżet państwa. Zwracam uwagę na ten problem, gdyż jest mowa o tym, że pieniądze wydatkowane na rzecz zakładów pracy chronionej, są pieniędzmi niesłusznie wydatkowanymi. Prawdą jest, iż część pieniędzy trafia do cudzych kieszeni, lecz część z tych środków naprawdę pomaga zakładom pracy chronionej.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#JanLityński">Uzasadnienie przekazane przez panią posłankę Grażynę Staniszewską dowodzi, że uczelnie nie są w stanie zatrudniać osoby niepełnosprawne. Sądzę, iż instytucje te powinny być zwolnione z obowiązku wpłat na rzecz PFRON. Propozycje zawarte w przedłożeniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży są propozycjami śmiesznymi. Liczby 0,5% i 1% są zbyt małe. Jesteśmy zbyt łagodni dla uczelni.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#JanLityński">Gdybyśmy wprowadzili zbyt duże liczby, to by oznaczało, że preferujemy osoby niepełnosprawne, gdyż będzie to korzystniejsze. Mam wrażenie, że rozważania te zmierzają w złym kierunku, chociaż rozumiem ich intencje. Wydaje mi się, iż środki należy przeznaczyć na przygotowanie do egzaminów te osoby niepełnosprawne lub stypendia. Nie chodzi przecież o to, by uczelnie miały łatwiej przyjmując osoby niepełnosprawne, lecz o to, aby osoby te mogły studiować. Często jest tak, że osoba niepełnosprawna nie może studiować z powodu braku pieniędzy. Wydaje mi się, iż powinniśmy zastanowić się nad znalezieniem pewnej sumy pieniędzy, którą należałoby przeznaczyć na przygotowanie, a potem studiowanie osób niepełnosprawnych. Projekt ten odpowiada na wszystkie potrzeby.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#MariaStolzman">Jak wiadomo, są różne stopnie niepełnosprawności. Najlżejszy stopień niepełnosprawności, który jest zaliczany do tej grupy, jest lekki i osoba ta nie jest tak niepełnosprawna, iż uniemożliwia to studiowanie czy pracę w administracji uczelni. Są to olbrzymie grupy pracowników, jeśli chodzi o administrację uczelni. Wydaje mi się, iż główną przeszkodą w nauce dzieci niepełnosprawnych są bariery hamujące możliwość studiowania, np. brak wind, brak podjazdów dla wózków.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#MariaStolzman">Opowiadam się za studiowaniem i nauką młodzieży niepełnosprawnej, lecz uważam, iż należy zastosować wymogi nauczania i zatrudnienia łącznie. Jeżeli zastosujemy np. tylko zatrudnienie, to nikt nie będzie zainteresowany przyjmowaniem na studia, czy do szkoły osób niepełnosprawnych. Zastanowiłabym się na postawienie obu tych wymogów łącznie, ponieważ jesteśmy zainteresowani tym, by zachęcać szkoły i uczelnie do przyjmowania osób niepełnosprawnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#AlicjaMurynowicz">Podczas prac nad ustawą w zeszłej kadencji, wnioskowałam, by oświata, kultura, zdrowie były zwolnione z wpłat na PFRON. Nie zgadzam się z argumentacją pana posła Jana Rulewskiego, że chodzi o pewną równość podmiotów i że ustawa gwarantuje przeznaczenie środków na dzieci i młodzież w wysokości 10%.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#AlicjaMurynowicz">Po pierwsze, wysokość tych środków wynosi od 5–10%. Po drugie, należy wiedzieć na co przeznacza się te środki. W tym zapisie nie ma słowa o oświacie. Wydaje mi się, że jeżeli mówimy o przeznaczeniu tych środków, aby mogły z nich skorzystać dzieci i młodzież, a także studenci, to należałoby się nad tym zastanowić.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#AlicjaMurynowicz">Należy także zastanowić się nad argumentem pani posłanki Marii Stolzman mówiącym o tym, że należy połączyć te dwa warunki, i aby uzyskać osoby pracujące, to najpierw trzeba je wykształcić. Aby wykształcić te osoby, to trzeba za ich wykształcenie - zapłacić, dlatego też uważam, iż szkoły na każdym szczeblu powinny być zwolnione ze składek na PFRON. W chwili obecnej nie ma osób, które mogłyby pracować na takich szczeblach.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#AlicjaMurynowicz">Zgadzam się z opinią Komisji Kultury i Środków Przekazu, gdyż placówki kulturalne powinny być zwolnione z tych opłat. Poprzednia propozycja została stworzona przez poprzedni rząd. Jest to nadal honorowane. Byłam jedną z nielicznych, która przeciwstawiała się obecnemu zapisowi. Popieram postulaty zawarte w tych projektach. Nie wydaje mi się, iż należy łączyć wskaźnik zatrudnienia ze wskaźnikiem słuchaczy studiów. Należy podejść do danego zagadnienia w ten sposób. Dopóki nie będzie zagwarantowanych odrębnych środków w budżecie państwa na realizację tych zadań, do tego momentu nie możemy tych jednostek obciążać zadaniami, gdyż je na to nie stać.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#AlicjaMurynowicz">Wielokrotnie postulowałam, iż jeżeli mamy realizować konstytucyjny zapis ochrony osób niepełnosprawnych, to nie możemy realizować go poprzez fundusz, tylko przez państwo. Nie uchylajmy się od tej odpowiedzialności i nie łączmy tego z osobami bezprawnie wykorzystującymi pieniądze na zakłady ochrony pracy, gdyż w zakładach tych będą zatrudniane osoby, które uzyskają wykształcenie.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#AlicjaMurynowicz">Przychylam się do projektu nowelizowanej ustawy łącznie ze zmianą zaproponowaną przez Komisję Kultury i Środków Przekazu.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JanLityński">Pani posłanka Alicja Murynowicz nie zrozumiała o co mi chodziło.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#AnnaFilek">Opowiadam się za tym, by środki płacone przez pracodawców były przeznaczane na zatrudnienie. Moje długoletnie doświadczenie wskazuje na to, że wykształcenie jest decydujące w późniejszym uzyskaniu pracy. W związku z tym popierałabym próbę ułatwień nauki dla osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#AnnaFilek">Trudno jest mi wypowiadać się w sprawie liczb, o których była tutaj mowa, ale sądzę, że powinno to być poddane analizie.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#AnnaFilek">Jeżeli chodzi o wniosek pana posła Podkańskiego, to uważam, że powinniśmy wprowadzić te zmiany, ponieważ wszystkie urzędy kultury, a także inne, powinny być traktowane na równi.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WojciechHausner">Dyskusja pokazuje nam, iż problematyka ta wymaga szerszego spojrzenia. Okazuje się, iż PFRON w pewnej części został skonstruowany jako instrument „przerzucania” pieniędzy „z jednej szuflady do drugiej”. Nie jest to dobre rozwiązanie. Uważam, iż poruszyliśmy materię daleko szerszego materiału aniżeli nam się wydawało.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#WojciechHausner">Nie tak dawno mówiliśmy o kwestii finansowania edukacji dzieci niepełnosprawnych. Poruszano problem organizacji pozarządowych, jednostek niepublicznych, prowadzących ośrodki opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci z głębokim upośledzeniem. Jednostki tego typu są prowadzone jako placówki niepubliczne przez organizacje pozarządowe oraz przez zgromadzenia zakonne.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#WojciechHausner">Organizacje te wielokrotnie otrzymują dotacje od jednostek samorządu terytorialnego. Bardzo często zatrudniają osoby upośledzone, lecz muszą odprowadzać pieniądze na rzecz PFRON. Często te same środki powracają do nich jako dotacje samorządowe i to jest tzw. przerzucanie pieniędzy „z szuflady do szuflady”. Sądzę, iż podraża to koszty operacji. Należałoby się zastanowić, czy do tego wniosku nie należy dodać niepubliczne placówki, które zajmują się pomocą społeczną ze środków otrzymywanych z dotacji samorządu terytorialnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#AnnaBańkowska">Wydaje mi się, że problem młodzieży niepełnosprawnej nie zostanie rozwiązany propozycją przedstawioną przez Komisję Edukacji, Nauki i Młodzieży. Aby rozwiązać ten problem należałoby znaleźć środki oraz stworzyć odpowiedni program budżetowy, a nie wkładać tego w obręb zadań PFRON.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#AnnaBańkowska">Przedstawiona nowelizacja zmierza do odciążenia uczelni z wpłat na rzecz PFRON. Nie oznacza to, iż uzyskane w ten sposób oszczędności będą adresowane do niepełnosprawnych. Wydaje mi się, że jest to metoda obniżenia kosztów działalności tych placówek, o których mówi ta ustawa. Propozycja ta nie rozwiąże kwestie dotyczące większego dostępu osób niepełnosprawnych do nauki i pracy w tych placówkach. Musimy zdać sobie z tego sprawę.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#AnnaBańkowska">Powstaje więc pewnego rodzaju kwestia - czy nie lepiej poprzeć ten projekt niż pozostawić stan obecny? Wydaje mi się, że tak, chociaż chcę wskazać, iż nie jest to najlepsze rozwiązanie. Jest to „łatanie dziur”, lecz może być ono lepsze - jak już powiedziałem - aniżeli obecna sytuacja.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#AnnaBańkowska">Nie potrafimy nakreślić kierunków i sposobów realizacji kwestii dotyczącej ułatwiania życia osobom niepełnosprawnym oraz możliwości awansu, a także istnienia w normalnym społeczeństwie.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#AnnaBańkowska">Należy poprzeć propozycję Komisji Kultury i Środków Przekazu, dotyczącą zwolnienia z wpłat jednostki kultury. Muszę powiedzieć, iż kierowałam - na ten temat - interpelację poselską. Dochodzi do pewnego rodzaju absurdów, gdyż nie może być tak, iż filharmonia jest zobowiązana do wpłat na rzecz PFRON. Jest to nielogiczne. Myślę, że nie jest to rozwiązanie najlepsze, lecz wymaga ono poparcia.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JanRulewski">Mam pytanie, które kieruję do przedstawiciela PFRON. Czy są stosowane zwolnienia dla zakładów pracy, które nie mogą znaleźć odpowiedniej liczby osób niepełnosprawnych, i w których warunki pracy uniemożliwiają zatrudnianie osób niepełnosprawnych, np. kopalnie, huty?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JerzyZdrada">W pełni wypada się zgodzić, iż wina braku wyższego wykształcenia leży po stronie szczebla niższego, np. szkół średnich itd. Należy pamiętać i spojrzeć na to, co już uczyniono w kierunku kształcenia osób niepełnosprawnych. Powstały pewne programy, które już są realizowane. Powstał także pewien ruch - z inicjatywy Uniwersytetu Warszawskiego - który zmierza do tego, by wprowadzić jak najwięcej ułatwień, które umożliwiłyby przygotowanie osób niepełnosprawnych do uzyskiwania wykształcenia zawodowego, czy akademickiego. Jest to proces, który będzie się rozwijał. Proszę zdać sobie sprawę, że nie można stwarzać istotnych barier.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#JerzyZdrada">Opowiadam się za przyjęciem poprawki, którą proponuje Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży w odniesieniu do szkół.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#JerzyZdrada">Chciałbym zwrócić uwagę, iż jest to ważna sprawa. Zastosowanie proponowanego wskaźnika 6%, w dniu dzisiejszym, gdy szkoły wyższe mają niską liczbę studentów, to należałoby odprowadzić osiem razy więcej pieniędzy - aniżeli zostało przeznaczone w budżecie na rok 1999 - na rzecz 14 szkół zawodowych, które uruchamiamy. Szkoły te zostały uruchomione po to, by osoby niepełnosprawne miały lepszy dojazd. Liczba osób uczących się tam wynosi 12 tys. Nie liczę pracowników w nich zatrudnionych.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#AlinaKozińskaBałdyga">Jestem związana z ruchem pozarządowych organizacji i inicjatyw działających na rzecz poprawy sytuacji w oświacie.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#AlinaKozińskaBałdyga">W trakcie IV Forum Inicjatyw Oświatowych rozmawialiśmy na temat wyrównywania szans edukacyjnych dzieci niepełnosprawnych i postanowiliśmy powołać zespół Ekspertów Forum Inicjatyw Gospodarczych ds. Uczniów Niepełnosprawnych. Zespół ten rozpoczął pracę.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#AlinaKozińskaBałdyga">Przedstawię państwu wstępne uwagi do propozycji przedstawionych przez Komisję Edukacji, Nauki i Młodzieży. Chciałabym powiedzieć kilka słów o filozofii, która została dzisiaj przedstawiona przez Komisję Edukacji, Nauki i Młodzieży. Sądzę, iż propozycja ta zmierza w kierunku, na którym zależy całemu ruchowi oświatowemu. Tak naprawdę, cała oświata musi myśleć o kształceniu i wychowywaniu dzieci i młodzieży po to, by przyszli pracownicy umieli się znaleźć na rynku pracy.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#AlinaKozińskaBałdyga">Jak w chwili obecnej funkcjonują na rynku pracy osoby niepełnosprawne. Okazuje się, iż w zakładach pracy chronionej osoby niepełnosprawne wykonują najprostsze czynności. Można się na to zgodzić w momencie, gdy dotyczy to osób z upośledzeniem, natomiast gdy chodzi o osoby w normie intelektualne, to jest to marnowanie potencjału ludzkiego. Dlaczego tak się dzieje? Pan prof. Szczerba przeprowadził badania w województwie siedleckim. Okazało się, że dzieci uczone w trybie nauczania indywidualnego kończą szkołę podstawową i ogromna liczba z nich nie umie pisać i czytać. Tak wygląda poziom wykształcenia młodzieży niepełnosprawnej kończącej szkołę podstawową. W ten sposób zamknięty jest dostęp do szkoły średniej, a tym bardziej - wyższej.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#AlinaKozińskaBałdyga">To, co powiedział pan poseł Jan Lityński, jest słuszne. Przypomnę, iż mówił on o tym, że przygotowywanie tej młodzieży powinno się rozpocząć na poziomie szkoły podstawowej, a nawet przedszkola.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#AlinaKozińskaBałdyga">Wykształcenie każdego niepełnosprawnego zwiększa nasze szanse na rynku pracy. Dla osoby niepełnosprawnej jest to jedyna szansa zaistnienia w społeczeństwie. Przykładem jest pan Piotr Pawłowski, który, gdyby nie skończył studiów wyższych i nie znajdował się obecnie na studiach doktoranckich, to nie byłby tak znaną osobistością i nie mógłby założyć tak dynamicznie rozwijającej się organizacji. Znam go od 10 lat. Śledziłam jego pracę jeszcze wtedy, gdy był nauczany w trybie indywidualnym, zaraz po wypadku. Właśnie to, że mógł ukończyć studia wyższe oraz kontakt z innymi ludźmi - zmieniło jego życie.</u>
<u xml:id="u-15.6" who="#AlinaKozińskaBałdyga">Przeszkodą w edukacji nie są bariery architektoniczne, lecz mentalność społeczeństwa i to, że nie możemy spojrzeć na problemy osób niepełnosprawnych z ich perspektywy. Osoby te są zamknięte w zakładach pracy chronionej i mówią, że chodzenie do szkoły specjalnej zabiera dzieciństwo, gdyż zamyka ich w getcie.</u>
<u xml:id="u-15.7" who="#AlinaKozińskaBałdyga">Osoba, o której powiem, jest prezesem fundacji rodziców walczących o prawa dzieci niepełnosprawnych. Pani ta, sama ma córkę niepełnosprawną, która uczęszcza do normalnej szkoły mimo 80% utraty słuchu. Osoba ta twierdzi, iż jedyną możliwością wyrównania życiowej szansy osób niepełnosprawnych jest edukacja.</u>
<u xml:id="u-15.8" who="#AlinaKozińskaBałdyga">To, co państwo zaproponowali, jest pierwszym krokiem do tego, aby zacząć wyrównywać szanse edukacyjne dzieci niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-15.9" who="#AlinaKozińskaBałdyga">Zapisy, które mówią o procentach są dyskusyjne. Można je podwyższyć w części dotyczącej szkół podstawowych. Dalsze korekty przedstawimy państwu na piśmie. Nie wiem, czy zdajecie sobie państwo sprawę z tego, iż do tej pory nauczycielem mógł być człowiek w pełni sprawny. Jestem nauczycielką w Kolegium Nauczycielskim. Do tej pory stosujemy kryterium sprawności, czyli przydatności do zawodu. Bariera 6% w oświacie jest niemożliwa, gdyż nie ma tylu osób, które można byłoby zatrudnić. Propozycja, aby zachęcać szkoły do przyjmowania uczniów niepełnosprawnych wywiązując się w ten sposób ze zobowiązań na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, ma jeszcze jeden pozytywny aspekt. Prowadziliśmy badania dotyczące nauczania integracyjnego. Wiadomo mi, że nie można zmusić żadnego dyrektora, by zechciał prowadzić placówkę integracyjną lub przyjmować do szkoły dzieci niepełnosprawne. Tam, gdzie samorząd narzucał integrację odgórnie nie było dobrze. Zachęcenie placówki, by sama chciała i widziała korzyści finansowe z przyjmowania dzieci niepełnosprawnych, spowoduje zmianę sposobu myślenia. To jest najważniejsze dla osób niepełnosprawnych. Tak jak kiedyś pracodawcy, tak teraz szkoły muszą zobaczyć, że przyjmowanie uczniów niepełnosprawnych im się opłaca. Jeśli raz się zobaczy pozytywny element przyjmowania osób niepełnosprawnych, spowoduje to zmianę całego sposobu myślenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#JanLityński">Chciałbym zgłosić wniosek formalny. Proponuję zamknąć posiedzenie i powołać podkomisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#MarianLeszczyński">Na początku mojej wypowiedzi chciałbym odpowiedzieć na pytanie. W dniu dzisiejszym nie jestem w stanie sprecyzować uszczerbków w przychodach PFRON w przypadku przyjęcia wniosku Komisji. Przypomnę, iż decyzja o zwolnieniach z opłat jednostek budżetowych w skali kraju spowodowała zmniejszenie przychodów Funduszu o kwotę 95 mln zł. W najbliższych dniach przedstawię obliczony szacunek kosztów.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#MarianLeszczyński">Odpowiadając na pytanie pana posła Jana Rulewskiego, chcę powiedzieć, iż ustawa nie przewiduje sytuacji, w której ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwo, jednostka byłaby zwolniona w części lub w całości z wpłat na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Jest to tylko jedno odstępstwo, gdy ze względu na rodzaj niepełnosprawności stworzono korzystniejsze przeliczniki. Nie trzeba osiągać wtedy 6% zatrudnienia. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej uwzględnia rodzaje niepełnosprawności.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#MarianLeszczyński">Na wniosek Komisji Polityki Społecznej plan przychodów Funduszu został zwiększony o 140 mln zł. Jest to fakt, który obliguje Fundusz do określonych działań. Równocześnie zarząd PFRON śledzi inicjatywy, które zmierzają do wpłat na rzecz PFRON przez różnego rodzaju instytucje.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#MarianLeszczyński">Zadania PFRON zostały określone w ustawie. Ustawa ta obliguje nas do wydatkowania określonych środków na różne cele. Blisko połowa budżetu PFRON jest przekazywana na potrzeby samorządów lokalnych, rewalidację dzieci, rehabilitację zawodową. Występuje stała tendencja do ustawowego zmniejszania liczby płatników na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Nie istnieje program restrukturyzacji branż przemysłowych, który by zakładał rozłożenie na raty różnych wpłat na rzecz PFRON.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#MarianLeszczyński">Jako zarząd PFRON potrafimy wczuć się w sytuację ośrodków kultury, placówek edukacji, lecz sądzę, iż potrzebna jest generalna dyskusja dotycząca tego tematu. Może być tak, iż zadania dotyczące młodzieży będzie realizował minister edukacji narodowej. Byłoby to celowe rozwiązanie. Mógłbym przytoczyć sumę wpłaty na rzecz PFRON Uniwersytetu Warszawskiego, lecz sądzę, iż to, co otrzymał od PFRON wielokrotnie przewyższa te wpłaty.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#MarianLeszczyński">Cytowany pan prof. Szczerba, który stworzył wyższą szkołę przystosowaną w pełni do potrzeb osób niepełnosprawnych, uczynił to za kwotę 5 mln zł uzyskanych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Możemy postawić sobie pytanie - czy ten cel byłby osiągnięty, gdyby nie było PFRON-u? Program likwidacji barier architektonicznych kosztuje 35 mln zł.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#MarianLeszczyński">Musimy się zastanowić, czy omnipotencja PFRON pozwala realizować zadania, jakie ma państwo wobec środowiska osób niepełnosprawnych. Powinniśmy także rozważyć - czy PFRON nie wypełnia luki, która powstaje wskutek sytuacji budżetowej?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#AnnaBańkowska">Na początku mojej wypowiedzi chciałabym odnieść się do wypowiedzi pani Aliny Kozińskiej-Bałdygi.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#AnnaBańkowska">Stwierdziła pani, że kierunek zmian ustawowych zaproponowany przez Komisję Edukacji, Nauki i Młodzieży może być zachętą do zatrudniania i przyjmowania osób niepełnosprawnych. W moim przekonaniu - tak nie jest. Ustawa ta powoduje obniżenie kosztów uczelni, lecz - powtarzam - iż kierunek ten nie jest kierunkiem, który zachęca uczelnie do zatrudniania oraz przyjmowania młodzieży niepełnosprawnej. Jest odwrotnie.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#AnnaBańkowska">Moje pytanie kieruję do pana prezesa Mariana Leszczyńskiego. Jaki procent wpływów uzyskał PFRON za pierwsze półrocze w stosunku do planowanych całorocznych wpływów? Sytuacja w niektórych powiatach jest tragiczna. Starałam się usunąć bariery architektoniczne w Inowrocławiu, aby pomóc chłopcu, który ma 27 lat i jest osobą, która wymaga przenoszenia. Jego rodzice rozchorowali się. Nie ma kto mu pomóc. Mimo spełnienia wszelkich kryteriów, nie mogliśmy uzyskać pieniędzy, ponieważ ich nie ma w powiecie inowrocławskim.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#AnnaBańkowska">Gdybyśmy w dniu dzisiejszym rozpoczęli dyskusję dotyczącą redystrybucji środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, to moglibyśmy jej nie skończyć, gdyż jest to temat „morze”. Nie mówimy o tym, dlaczego jedna uczelnia otrzymała pieniądze na usuwanie barier architektonicznych, a druga - nie, gdyż nie jest to przedmiotem dzisiejszej dyskusji. Jeżeli skupimy się na wypowiedzi pana prezesa Mariana Leszczyńskiego, to nigdy nie skończymy tego posiedzenia oraz nie rozwiążemy żadnego z problemów dotyczącego pozyskiwania środków. Czymś innym jest polityka PFRON-u dotycząca redystrybucji środków.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#MarianLeszczyński">Chciałem powiedzieć, iż wpływy PFRON na pierwsze półrocze - według deklaracji - to 46% planowanych wpływów. PFRON rozesłał oferty do samorządów lokalnych, według których PFRON będzie mógł dofinansować zakup sprzętu rehabilitacyjnego dla indywidualnych osób niepełnosprawnych. Będzie to finansowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie z środków PFRON. Wtedy, gdy pani posłanka Anna Bańkowska prowadziła rozmowy, to być może nie posiadali takich informacji. Chcę państwa poinformować, że PFRON przekazał na potrzeby samorządów terytorialnych 50% wielkości planowanej, a jest to około 450 mln zł. Nie mamy żadnych opóźnień w finansowaniu zadań realizowanych przez starostwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#AnnaBańkowska">Mówienie o tym, iż można załatwić problem osób niepełnosprawnych w części ze środków PFRON, a w części z pieniędzy starostwa - jest utopią. Oznacza to, iż żaden problem dotyczący osoby niepełnosprawnej nie zostanie załatwiony.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#MaciejManicki">Wydaje mi się, iż projekt nie jest dobrze opracowany. Jeżeli mówiono o latach, to trzeba pamiętać, że szkoły funkcjonują w innych latach aniżeli lata kalendarzowe. Należy to dopracować. Trzeba pamiętać, że jeżeli zapiszemy to w obecnym kształcie, to wskaźnik dotyczący osób niepełnosprawnych uzyskamy dopiero po zamknięciu roku szkolnego. Powstaje pytanie - co robić z wpłatami w trakcie roku? Wydaje mi się, iż przepis dotyczący dokumentacji powinien być delegowany, poza ogólną normą, do właściwego ministra.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#GrażynaStaniszewska">Mimo iż oświata ma lata szkolne, które są odmienne, to pracuje w ramach roku budżetowego, gdyż jest finansowana od 1 stycznia do 31 grudnia. Wszystkie sprawozdania są prowadzone w systemie lat budżetowych.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#GrażynaStaniszewska">Komisja proponując tę regulację wychodziła od propozycji pani posłanki Marii Stolzman. Chodziło o to, by w zamian za 1% zatrudnienia był 1% studentów. Taki sam wniosek wniósł pan rektor Szczerba. Pan Szczerba potrafił zatrudnić 9 osób niepełnosprawnych. Nie był w stanie dojść do proponowanego wskaźnika, gdyż nie ma takich stanowisk, na których mogliby pracować niepełnosprawni. To nie jest największa szkoła w Polsce.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#GrażynaStaniszewska">Zastanawiając się co robić, by przywrócić stan sprzed 31 grudnia, biorąc pod uwagę, iż PFRON nie przewidywał w swoim budżecie wpływów z wyższych uczelni, postanowiliśmy wprowadzić takie rozwiązanie. Nowelizacja ta dotyczy także placówek niepublicznych, od których mogłyby ubyć wpłaty.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#GrażynaStaniszewska">Uczelnie wyższe oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprotestowało, iż nie uda się osiągnąć od razu 1% studentów. Z dużym żalem zeszliśmy do 0,1% w tym roku. Nie można zastosować innej polityki w bieżącym roku. Większe wymaganie postawiliśmy w roku 2000. Myślę, że jeżeli analiza podkomisji wskazałaby, że można połączyć te wymogi, to można by było wprowadzić inną regułę. Pytanie brzmi - czy jest to realne? Można wprowadzić trzeci szczebel, by progiem był rok 2002.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#GrażynaStaniszewska">Przedstawicielka Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego Anna Jankowska, jest gorącym orędownikiem stworzenia pełnej oferty na rzecz studentów niepełnosprawnych. Wielokrotnie w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży prezentowała swoje koncepcje. Wydaje mi się, iż powinniśmy iść w tym kierunku dlatego, iż wszystko razem jest w stanie wyrównać szanse dla osób niepełnosprawnych. Sądzę, iż powinniśmy zastanowić się nad tym. Proponując zmniejszenie obowiązku zatrudnienia niepełnosprawnych przesunęli obowiązek na przyjmowanie dzieci lub studentów.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#GrażynaStaniszewska">Placówki kultury nie chcą zatrudniać niepełnosprawnych, lecz nie chcą w żaden inny sposób tworzyć oferty na rzecz osób niepełnosprawnych. Należałoby to przeanalizować w podkomisji. O ile mi wiadomo, w filharmonii pracuje ogromne zaplecze ludzi, np. krawców, szewców itd. Tam na pewno znajdzie się miejsce dla osób niepełnosprawnych. Ułamek procenta pracowników występuje na scenie. Należy postawić pytanie - co mogą w zamian zaproponować ośrodki kultury na rzecz osób niepełnosprawnych. My w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży nie chcielibyśmy odciążyć placówek kulturalnych, wręcz odwrotnie, chodziło nam o to, by również one pracowały na rzecz osób niepełnosprawnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#MaciejManicki">Powrócę do tematu dotyczącego niedociągnięć. W mojej ocenie należy to dopracować, gdyż mówimy tutaj o średniorocznym wskaźniku i nie wskazujemy do czego odnosimy ten wskaźnik. Czy ktoś chciałby zgłosić propozycję?</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#JanRulewski">Zgłaszam wniosek. Proponuję odrzucić projekt w pierwszym czytaniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#MaciejManicki">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#MaciejManicki">Kto z państwa posłów opowiada się za wnioskiem pana posła Jana Rulewskiego?</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#MaciejManicki">Za przyjęciem wniosku opowiedział się 1 poseł, 13 posłów było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Wniosek został odrzucony. Przystępujemy do powołania podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#AnnaBańkowska">Zgłaszam panią posłankę Alicję Murynowicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#MaciejManicki">Proszę o dalsze zgłoszenia.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#MaciejManicki">Do pracy w podkomisji zgłosili się: poseł Jan Lityński, posłanka Alicja Murynowicz, posłanka Danuta Grabowska, poseł Stanisław Brzózka, poseł Wojciech Hausner oraz posłanka Grażyna Staniszewska.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#MaciejManicki">Kto z państwa opowiada się za przyjęciem podkomisji w danym składzie? Przyjęta jednomyślnie.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#MaciejManicki">Dziękuję. Zamykam posiedzenie połączonych Komisji: Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Polityki Społecznej.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>