text_structure.xml 354 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#MirosławCzech">Otwieram posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta RP. Witam członków Komisji oraz zaproszonych gości.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#MirosławCzech">Proponowany porządek dzienny przewiduje kontynuację rozpatrywania sprawozdania podkomisji o dwóch komisyjnych projektach ustaw o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta RP. Są to projekty zawarte w drukach nr 1606 i 1684. Czy są wnioski lub uwagi do zaproponowanego porządku dziennego? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zaproponowanego porządku dziennego? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#MirosławCzech">Przypominam, że podczas poprzedniego posiedzenia pracę zakończyliśmy przyjmując zmianę 39.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#MirosławCzech">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia zmiany 40, zgodnie z którą art. 42 otrzymuje następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#MirosławCzech">„Art. 42. 1. Państwowa Komisja Wyborcza zarejestruje kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej, jeżeli zgłoszenia dokonano zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, sporządzając protokół rejestracji kandydata, i zawiadamia o tym pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#MirosławCzech">2. Państwowa Komisja Wyborcza, sprawdzając prawidłowość zgłoszenia kandydata, bada:</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#MirosławCzech">1) czy kandydat jest obywatelem polskim, ma ukończone 35 lat i pełnię praw wyborczych,</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#MirosławCzech">2) zgodność danych, o których mowa w art. 40a ust. 4, na podstawie dostępnych urzędowo dokumentów,</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#MirosławCzech">3) czy zgłoszenie kandydatury poparło podpisami co najmniej 100.000 obywateli, zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 3.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#MirosławCzech">3. Jeżeli zgłoszenie wykazuje wady, Państwowa Komisja Wyborcza niezwłocznie wzywa pełnomocnika do usunięcia w terminie 3 dni wskazanych wad zgłoszenia. W wypadku nieusunięcia wad w terminie Państwowa Komisja Wyborcza odmawia rejestracji kandydata. Postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej, wraz z uzasadnieniem, doręcza się niezwłocznie pełnomocnikowi.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#MirosławCzech">4. Pełnomocnikowi służy prawo wniesienia skargi do Sądu Najwyższego na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie rejestracji kandydata. Skargę wnosi się w terminie 2 dni od daty doręczenie pełnomocnikowi postanowienia o odmowie rejestracji kandydata.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#MirosławCzech">5. Sąd Najwyższy rozpatruje skargę w składzie 3 sędziów, w postępowaniu nieprocesowym i wydaje orzeczenie w sprawie skargi w terminie 5 dni. Od orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny. Orzeczenie doręcza się pełnomocnikowi i Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli Sąd Najwyższy uzna skargę pełnomocnika za zasadną Państwowa Komisja Wyborcza niezwłocznie rejestruje kandydata”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#EugeniuszKłopotek">Zmiana 40 nie wzbudziła kontrowersji podczas prac podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 40? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 40? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 40.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 41, dotyczącej art. 43 i przewidującej, że:</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MirosławCzech">a) w ust. 1 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MirosławCzech">„Po upływie terminu, o którym mowa w art. 40 ust. 3, Państwowa Komisja Wyborcza sporządza listę kandydatów, na której w kolejności alfabetycznej nazwisk umieszcza następujące dane: nazwisko, imiona, wiek oraz wskazane w zgłoszeniu udokumentowane wykształcenie, wykonywany zawód, miejsce (zakład) pracy i miejsce zamieszkania zarejestrowanych kandydatów”.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MirosławCzech">b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MirosławCzech">„2. Na wniosek pełnomocnika na liście kandydatów umieszcza się oznaczenie przynależności kandydata do partii politycznej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#EugeniuszKłopotek">Podczas prac podkomisji zmiana 41 nie budziła kontrowersji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#TomaszŻukowski">Z art. 43 ust. 3, który nie jest objęty zmianą wynika, że najpóźniej w 15 dniu przed dniem wyborów, Państwowa Komisja Wyborcza poda do publicznej wiadomości w formie obwieszczeń dane, o których mowa w art. 43 ust. 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#TomaszŻukowski">Proponuję, aby termin 15 dni został wydłużony do 20 dni, chociażby ze względu na to, że 18 dnia przed głosowaniem odbywa się losowanie. Dobrze byłoby, aby losowanie odbyło się po ogłoszeniu listy kandydatów. Ponadto - według mojej wiedzy - zmiana ta nie komplikuje pracy zarówno Państwowej Komisji Wyborczej, jak i Krajowego Biura Wyborczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MariuszGrabowski">Chcę zaproponować poprawkę do zmiany 41. Zmiana ta jest teraz ujęta w dwóch punktach. Proponuję, aby był to jeden punkt. Treść ujęta pod literą b powinna znaleźć się w literze a. Chodzi o to, aby w art. 43 ust. 1, który wymienia, jakie dane o kandydatach powinny znaleźć się na liście kandydatów sporządzanej przez Państwową Komisję Wyborczą, obejmował również oznaczenie przynależności kandydata do partii politycznej. Podanie tej informacji powinno być obligatoryjne, a nie fakultatywne, jak to jest w sprawozdaniu przedłożonym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MariuszGrabowski">Swoją poprawkę uzasadniam tym, że przynależność do partii politycznej jest istotnym elementem informacji o kandydatach. Ponadto wcześniej zapisaliśmy, że informacja o przynależności partyjnej kandydata musi być obligatoryjnie uwidoczniona w zgodzie kandydata na kandydowanie. W związku z tym wiedza ta musi być obligatoryjnie ujawniona wobec 1000 osób, które podpisują się w pierwszej fazie tworzenia komitetu wyborczego. Wcześniej przyjęliśmy, że te 1000 osób ma prawo wcześniej wiedzieć o przynależności partyjnej kandydata. Uważam, że takie prawo powinno przysługiwać również wszystkim wyborcom. Tak więc mój wniosek polega na przeniesieniu informacji o przynależności partyjnej z ust. 2 do ust. 1, co oznaczać będzie skreślenie ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#EugeniuszKłopotek">Pragnę zwrócić uwagę, że w sprawozdaniu podkomisji są dwa punkty oznaczone literą a i literą b. Właśnie litera b stanowi, że nie jest to obligatoryjne, lecz fakultatywne. Konieczny jest wniosek pełnomocnika. Z wypowiedzi posła Mariusza Grabowskiego wynika, iż rzeczywiście ust. 2 jest zbędny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#TadeuszWrona">Przejmuję formalnie poprawkę zaproponowaną przez eksperta Tomasza Żukowskiego. Poprawka polega na dodaniu litery c w następującym brzmieniu: „w ust. 3 wyrazy «w 15 dniu» zastępuje się wyrazami «w 20 dniu»”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#KazimierzCzaplicki">Zaproponowana poprawka oznacza jednak nie wydłużenie terminu, lecz skrócenie terminu. Jest bowiem tak, że oznacza to skrócenie o 5 dni czasu dla Państwowej Komisji Wyborczej oraz dla Sądu Najwyższego w sprawie rozpatrywania ewentualnych skarg, czy odwołań od decyzji odmawiających rejestrację kandydata.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#KazimierzCzaplicki">Mając na uwadze to, iż rzeczywiście później powstają problemy w związku z bezpłatnymi audycjami wyborczymi kandydatów, zaproponowane skrócenie terminu jest do zaakceptowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MirosławCzech">Rozumiem, że minister Kazimierz Czaplicki w imieniu Państwowej Komisji Wyborczej nie zgłasza sprzeciwu, gdyż zmiana terminu w art. 43 ust. 3 nie powoduje komplikacji. Ponadto wyborcy uzyskują dłuższy czas na zapoznanie się z pełnymi danymi o kandydacie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MirosławCzech">Jeżeli chodzi o poprawkę posła Mariusza Grabowskiego, to chcę przypomnieć, że w art. 40a ust. 4 - zmiana 38, znajduje się następujące postanowienie:</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MirosławCzech">„Zgoda kandydata na kandydowanie w wyborach powinna zawierać imię (imiona), nazwisko i wiek kandydata, a także wskazanie jego ewentualnej przynależności do partii politycznej...”.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#MirosławCzech">Jeżeli formuła ta zostanie implementowana do art. 43 ust. 1, to wydaje się, że będzie to powtórzenie danych wymaganych przy rejestracji kandydata. Wydaje się więc, że jeżeli przynależność partyjna została podana w art. 40a ust. 4, to nie jest żadną tajemnicą. Jest to rzeczywiście ważna wiadomość, ale nie obejmuje urzędującego Prezydenta RP, gdyż nie jest członkiem żadnej partii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#StanisławGebethner">Jeżeli w art. 43 zostanie wprowadzony obowiązek, to wówczas trzeba napisać co z bezpartyjnymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MirosławCzech">W poprawce chodzi o obligatoryjność, lecz zaproponowałem ujednolicenie poprawki z brzmieniem art. 40a ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MarekMazurkiewicz">Uwaga do wnioskodawcy. Chodzi o to, aby w ust. 1 nie tworzyć zdania — potworka. Czy zatem nie byłoby dobrze, aby w ust. 2 skreślić wyrazy „Na wniosek pełnomocnika”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MirosławCzech">Czy poseł Mariusz Grabowski akceptuje propozycję posła Marka Mazurkiewicza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MariuszGrabowski">Tak, oczywiście, a ponadto proponuję dodanie wyrazu „także”. Spowoduje to, że będzie spójność logiczna między ust. 1 i ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#TadeuszWrona">Mam zastrzeżenia co do celowości zastosowania wyrazu „ewentualnej”. Jest bowiem oczywiste, że jeżeli kandydat nie należy do partii politycznej, to nie będzie podana jego przynależność partyjna. Tak więc proponuję skreślić wyraz „ewentualnej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MirosławCzech">Użycie wyrazu „ewentualnej” oznacza, że kandydat nie musi wpisywać „bezpartyjny”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#TadeuszWrona">Mam jednak pewną wątpliwość. Wyborca nie zna ustawy o wyborze Prezydenta RP tak dobrze jak posłowie. Jeżeli przy nazwisku nie będzie żadnej informacji, to dla wyborcy wcale nie będzie to jednoznaczne. Będzie się natomiast zastanawiał, czy jest to fakultatywne. Może dojść do wniosku, że nie ma obowiązku wpisywania przynależności partyjnej i jedni kandydaci wpisują, a inni nie.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#TadeuszWrona">Jeżeli więc przepis ustawy ma jednoznacznie nakazywać podawanie przynależności partyjnej, to nie powinno być wyjątków. Inaczej mówiąc wyborca musi mieć przekonanie, że dany kandydat nie należy do partii politycznej. W takim przypadku należy podać, że jest bezpartyjny. Proponuję więc skreślić wyraz „ewentualnej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MariuszGrabowski">Przychylam się do argumentacji posła Tadeusza Wrony. Wyraz „ewentualnej” nie powinien znaleźć się w art. 43. Ponadto chcę dodać, że na pewno będą tacy kandydaci na Prezydenta RP, którzy będą zainteresowani zamieszczeniem przy swoim nazwisku przymiotnika „bezpartyjny”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MirosławCzech">Po dyskusji proponuję zatem następujące brzmienie ust. 2: „Na liście kandydatów umieszcza się także oznaczenie przynależności kandydata do partii politycznej”.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny zaproponowanemu brzmieniu? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny, aby w ust. 3 wyrazy „w 15 dniu” zastąpić wyrazami „w 20 dniu”? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany w ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 41 wraz z przyjętymi poprawkami? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 41.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 42, zgodnie z którą w art. 44 wyrazy „z listy wyborczej kandydatów” zastępuje się wyrazami „z listy kandydatów tych kandydatów”.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 42? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 42? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 42.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany 43, zgodnie z którą art. 45 otrzymuje następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#MirosławCzech">„Art. 45.1. pełnomocnikowi przysługuje prawo zgłoszenia po jednym mężu zaufania do okręgowych komisji wyborczych oraz do obwodowych komisji wyborczych. Funkcję męża zaufania przy Państwowej Komisji Wyborczej pełni pełnomocnik lub osoba przez niego upoważniona.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#MirosławCzech">2. Upoważnienia mężom zaufania wystawia pełnomocnik lub upoważnione przez nich osoby, według wzoru ustalonego przez Państwową Komisję Wyborczą”.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 43? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 43? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 43.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 44, zgodnie z którą w art. 46 wyrazy „listy wyborczej” zastępuje się wyrazami „listy kandydatów”, a wyraz „wojewódzkimi” zastępuje się wyrazem „okręgowymi”.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 44? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 44? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 44.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 45, dotyczącej art. 47 i przewidującej, że:</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#MirosławCzech">a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#MirosławCzech">„2. Na karcie do głosowania drukuje się odcisk pieczęci Państwowej Komisji Wyborczej oraz oznacza miejsce na umieszczenie pieczęci obwodowej komisji wyborczej”,</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#MirosławCzech">b) w ust. 4 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: „Wielkość i rodzaj czcionek powinny być jednakowe dla nazwisk wszystkich kandydatów”.</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 45?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MariuszGrabowski">Mam uwagę do ust. 4. Zaproponowane brzmienie dodawanego zdania jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MariuszGrabowski">Proponuję, aby zdanie to rozszerzyć w sposób następujący: „Wielkość i rodzaj czcionek powinny być jednakowe dla nazwisk wszystkich kandydatów i informacji o kandydatach, o których mowa w art. 43 ust. 1 i 2”. Chcę jeszcze dodać moją intencję. Nie chodzi o to, aby nazwiska i informacje przy nazwiskach napisane były tą samą czcionką, lecz chodzi o to, aby informacje na temat kandydatów umieszczone przy nazwiskach były wydrukowane taką samą czcionką odnośnie wszystkich informacji dotyczących pozostałych kandydatów. Inaczej mówiąc chodzi o to, aby nie było możliwości jakiegoś wyróżnienia — wielkością czy krojem czcionki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#EugeniuszKłopotek">Zwracam uwagę, że kwestia, o której mówił poseł Mariusz Grabowski nie powinna być podejmowana w tym miejscu. Dyskutowany przepis dotyczy bowiem karty do głosowania. Podniesiona kwestia powinna zostać uregulowana w art. 43, czyli w odniesieniu do obwieszczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MariuszGrabowski">Rozumiem, iż przyjęliśmy, że na karcie do głosowania są wyłącznie nazwiska kandydatów, jeżeli tak, to wycofuję swoją propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 45? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 45? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 45.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany 46, zgodnie z którą dodaje się art. 47a w następującym brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MirosławCzech">„Art. 47a. Jeżeli po wydrukowaniu kart do głosowania Państwowa Komisja Wyborcza skreśli z listy kandydatów nazwisko kandydata z przyczyn, o których mowa w art. 44, nazwisko tego kandydata pozostawia się na wydrukowanych kartach do głosowania. Informację o skreśleniu oraz o warunkach decydujących o ważności głosu oddanego na takiej karcie podaje się do publicznej wiadomości w formie obwieszczenia i zapewnia jego rozplakatowanie w lokalach wyborczych w dniu głosowania”.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 46? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 46? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 46.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany 47, zgodnie z którą art. 48 otrzymuje brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#MirosławCzech">„Art. 48. Sposób sporządzania i przekazania kart do głosowania dla obwodów głosowania utworzonych na polskich statkach morskich oraz za granicą ustala Państwowa Komisja Wyborcza, po porozumieniu odpowiednio z ministrem właściwym do spraw gospodarki morskiej oraz ministrem właściwym do spraw zagranicznych”.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 47? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 47? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 47.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 48, dotyczącej art. 49, zgodnie z którą:</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#MirosławCzech">a) dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#MirosławCzech">b) dodaje się ust. 2 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#MirosławCzech">„2. Głosowanie w obwodach głosowania za granicą odbywa się między godziną 6.00 a 20.00 czasu miejscowego. Jeżeli głosowanie miałoby być zakończone w dniu następnym po dniu głosowania w kraju, głosowanie przeprowadza się w dniu poprzedzającym”.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 49? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 48? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 48.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 49, zgodnie z którą w art. 50 skreśla się ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 49? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 49? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 49.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 50, zgodnie z którą w art. 51 przewiduje się, że:</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#MirosławCzech">a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#MirosławCzech">„1. Po wykonaniu czynności, o których mowa w art. 50, wyborca otrzymuje od komisji kartę do głosowania opatrzoną jej pieczęcią. Wyborca potwierdza otrzymanie karty do głosowania własnym podpisem w przeznaczonej na to rubryce spisu”,</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#MirosławCzech">b) w ust. 2 wyraz „pomieszczenia” zastępuje się wyrazem „miejsca”.</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 50? Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-24.19" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 50? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 50.</u>
          <u xml:id="u-24.20" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 51, dotyczącej art. 52, zgodnie z którą wyrazy: „z prawej strony” zastępuje się wyrazami „w kratce z lewej strony obok”.</u>
          <u xml:id="u-24.21" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 51? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 51? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 51.</u>
          <u xml:id="u-24.22" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany 52, zgodnie z którą w art. 56 ust. 1 wyraz „pomieszczeń” zastępuje się wyrazem „miejsc”.</u>
          <u xml:id="u-24.23" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 52? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 52? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 52.</u>
          <u xml:id="u-24.24" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 53, dotyczącej art. 67 i zgodnie z którą:</u>
          <u xml:id="u-24.25" who="#MirosławCzech">a) w ust. 1 wyrazy „jego zastępca lub sekretarz” zastępuje się wyrazami „lub jego zastępca”,</u>
          <u xml:id="u-24.26" who="#MirosławCzech">b) w ust. 2 wyrazy „o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 2” zastępuje się wyrazami „zgodnie z art. 45 ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-24.27" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 53? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 53? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 53.</u>
          <u xml:id="u-24.28" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 54, zgodnie z którą w art. 58 ust. 3 wyraz „najbliższego” zastępuje się wyrazami „właściwego terytorialnie”.</u>
          <u xml:id="u-24.29" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 54? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 54? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 54.</u>
          <u xml:id="u-24.30" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 55, zgodnie z którą art. 59 otrzymuje brzmienie następujące: „Art. 59.1. Głosowania przerywać nie wolno. Gdyby wskutek nadzwyczajnych wydarzeń głosowanie było przejściowo uniemożliwione, obwodowa komisja wyborcza może zarządzić jego przerwanie, przedłużenie albo odroczenie do dnia następnego. Uchwała w tej sprawie powinna być natychmiast podana do publicznej wiadomości, przekazana okręgowej komisji wyborczej, wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) oraz przesłana Państwowej Komisji Wyborczej za pośrednictwem okręgowej komisji.</u>
          <u xml:id="u-24.31" who="#MirosławCzech">2. W razie przerwania lub odroczenia głosowania komisja zapieczętowuje otwór urny wyborczej i oddaje urnę wraz ze spisem wyborców na przechowanie przewodniczącemu komisji. Pieczęć komisji oddaje się w takim wypadku na przechowanie zastępcy przewodniczącego lub innemu członkowi komisji. Komisja ustala również liczbę kart niewykorzystanych, umieszcza je w opieczętowanym pakiecie i oddaje na przechowanie przewodniczącemu komisji. Przed ponownym podjęciem głosowania komisja stwierdza protokolarnie, czy pieczęcie na urnie i pakiecie z kartami są nie naruszone”.</u>
          <u xml:id="u-24.32" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 55? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 55? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 55.</u>
          <u xml:id="u-24.33" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 56, zgodnie z którą w art. 60 wyraz „wojewódzką” zastępuje się wyrazem „okręgową”.</u>
          <u xml:id="u-24.34" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 56? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 56? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 56.</u>
          <u xml:id="u-24.35" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 57, zgodnie z którą dodaje się nowy art. 60a w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-24.36" who="#MirosławCzech">„Art. 60a.1. W lokalu wyborczym umieszcza się tylko urzędowe obwieszczenia wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-24.37" who="#MirosławCzech">2. W lokalu wyborczym oraz w miejscu zapewniającym tajność głosowania umieszcza się zwięzłą informację Państwowej Komisji Wyborczej o sposobie głosowania w wyborach”.</u>
          <u xml:id="u-24.38" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 57? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 57? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 57.</u>
          <u xml:id="u-24.39" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 58, dotyczącej art. 61 i przewidującej, że:</u>
          <u xml:id="u-24.40" who="#MirosławCzech">a) w ust. 1 — zdanie wstępne otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-24.41" who="#MirosławCzech">„Niezwłocznie po zakończeniu głosowania obwodowa komisja wyborcza zlicza i zabezpiecza niewykorzystane karty do głosowania, otwiera urnę wyborczą, po czym ustala”,</u>
          <u xml:id="u-24.42" who="#MirosławCzech">— w pkt. 2 wyrazy „którzy wzięli udział w głosowaniu” zastępuje się wyrazami „którym wydano karty do głosowania”,</u>
          <u xml:id="u-24.43" who="#MirosławCzech">— dodaje się pkt 2a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-24.44" who="#MirosławCzech">„2a) liczbę oddanych głosów, czyli kart włożonych do urny przez wyborców”,</u>
          <u xml:id="u-24.45" who="#MirosławCzech">b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-24.46" who="#MirosławCzech">„3. Przy ustalaniu wyników głosowania i sporządzaniu protokołu mają prawo być obecni mężowie zaufania, którzy mogą wnieść do protokołu uwagi z wymieniem konkretnych zarzutów”.</u>
          <u xml:id="u-24.47" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 58?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#StanisławGebethner">Zwracam uwagę na niespójność terminów. W zmianie 58 w dodatkowym pkt. 2a znajduje się formuła „kart włożonych”, a w art. 53 wyborca „wrzuca kartę”. Wydaje się, że należy utrzymać dotychczasową terminologię „wrzuca”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#EugeniuszKłopotek">Przejmuję formalnie propozycję prof. Stanisława Gebethnera i zgłaszam wniosek o konsekwentne stosowanie wyrazu „wrzucanie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu wniosku posła Eugeniusza Kłopotka? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 58? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 58.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 59, zgodnie z którą w art. 62 w ust. 1 w pkt. 1 skreśla się przecinek i dodaje wyrazy „lub nieopatrzonych pieczęcią obwodowej komisji wyborczej”.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 59? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 59? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 59.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 60, dotyczącej art. 63 ust. 2 i przewidującej, że:</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#MirosławCzech">a) w pkt. 3 wyrazy „wyborców, którzy pobrali karty” zastępuje się wyrazami „wydanych kart”,</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#MirosławCzech">b) w pkt. 5 wyraz „poczynione” zastępuje się wyrazem „wniesione”.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 60? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 60? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 60.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 61, zgodnie z którą w art. 65 ust. 1 wyraz „wojewódzkie” zastępuje się wyrazem „okręgowej”.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 61? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 61? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 61.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 62, dotyczącej art. 66 i przewidującej, że:</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#MirosławCzech">a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#MirosławCzech">„1. Okręgowa komisja wyborcza po otrzymaniu protokołów ze wszystkich obwodów głosowania ustala niezwłocznie zbiorcze wyniki głosowania i sporządza w dwóch egzemplarz protokół. Protokół, wraz z protokołami obwodowych komisji wyborczych w zapieczętowanej kopercie przesyła się niezwłocznie Państwowej Komisji Wyborczej. Przepisy art. 61 ust. 1 i 3, art. 63 ust. 2 i 3, art. 64 i art. 65 ust. 2 stosuje się odpowiednio”,</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#MirosławCzech">b) skreśla się ust. 2,</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#MirosławCzech">c) w ust. 3 wyraz „wojewódzkich” zastępuje się wyrazem „okręgowych”,</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#MirosławCzech">d) dodaje się ust. 3a i 3b w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#MirosławCzech">„3a. Zasady i tryb przekazywania właściwej okręgowej komisji wyborczej wyników głosowania z obwodów głosowania utworzonych za granicą oraz na polskich statkach morskich ustala Państwowa Komisja Wyborcza, po zasięgnięciu opinii odpowiednio ministra właściwego do spraw zagranicznych i ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej.</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#MirosławCzech">3b. Jeżeli właściwa okręgowa komisja wyborcza nie uzyska wyników głosowania w obwodach głosowania za granicą oraz na polskich statkach morskich w ciągu 24 godzin od zakończenia głosowania, o którym mowa w art. 49, głosowanie w tych obwodach uważa się za niebyłe. Fakt ten odnotowuje się w protokole zbiorczym wyników głosowania, z wymienieniem obwodów głosowania oraz ewentualnych przyczyn nie uzyskania z tych obwodów wyników głosowania”,</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#MirosławCzech">e) ust. 4 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#MirosławCzech">„4. Drugie egzemplarze protokołów wraz ze wszystkimi dokumentami z przeprowadzonego głosowania przewodniczący obwodowych i odpowiednio okręgowych komisji wyborczych przekazują wójtom (burmistrzom, prezydentom miast) oraz kierownikom właściwych miejscowo jednostek Krajowego Biura Wyborczego”,</u>
          <u xml:id="u-27.20" who="#MirosławCzech">f) skreśla się ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-27.21" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 62? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 62? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 62.</u>
          <u xml:id="u-27.22" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 63, zgodnie z którą dodaje się art. 66a i art. 66b w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-27.23" who="#MirosławCzech">„Art. 66a. Państwowa Komisja Wyborcza określa zasady i sposób wykorzystania elektronicznego systemu przesyłania i przetwarzania danych o wynikach głosowania i wynikach wyborów.</u>
          <u xml:id="u-27.24" who="#MirosławCzech">Art. 66b. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym dyrektorem Archiwów Państwowych, określa, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i udostępniania dokumentów z wyborów”.</u>
          <u xml:id="u-27.25" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 63? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 63? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 63.</u>
          <u xml:id="u-27.26" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 64, zgodnie z którą w rozdziale 9 dodaje się art. 66c i art. 66d w następującym brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-27.27" who="#MirosławCzech">„Art. 66c.1. Po otrzymaniu protokołów, o których mowa w art. 66 ust. 1, Państwowa Komisja Wyborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia przez okręgową komisję wyborczą zbiorczych wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.28" who="#MirosławCzech">2. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu zbiorczych wyników głosowania Państwowa Komisja Wyborcza zarządza ponowne ustalenie tych wyników. Przepisy art. 66 i 66a stosuje się odpowiednio.</u>
          <u xml:id="u-27.29" who="#MirosławCzech">Art. 66d. Państwowa Komisja Wyborcza podaje do publicznej wiadomości zbiorcze wyniki głosowania, o których mowa w art. 66c ust. 1, ustalone przez okręgową komisję wyborczą”.</u>
          <u xml:id="u-27.30" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 64? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 64? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 64.</u>
          <u xml:id="u-27.31" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 65, zgodnie z którą art. 67 otrzymuje brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-27.32" who="#MirosławCzech">„Art. 67. Niezwłocznie po otrzymaniu i sprawdzeniu protokołów od wszystkich okręgowych komisji wyborczych Państwowa Komisja Wyborcza ustala wyniki głosowania na kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej i sporządza protokół głosowania”.</u>
          <u xml:id="u-27.33" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 65? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 65? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 65.</u>
          <u xml:id="u-27.34" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 66, zgodnie z którą art. 68 otrzymuje brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-27.35" who="#MirosławCzech">„Art. 68.1. Na podstawie wyników ustalonych w protokole głosowania Państwowa Komisja Wyborcza stwierdza, w drodze uchwały, wynik wyborów na Prezydenta Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-27.36" who="#MirosławCzech">2. Uchwałę, o której mowa w ust. 1, Państwowa Komisja Wyborcza przekazuje niezwłocznie Marszałkowi Sejmu i urzędującemu Prezydentowi Rzeczypospolitej oraz wręcza nowo wybranemu Prezydentowi Rzeczypospolitej”.</u>
          <u xml:id="u-27.37" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 66? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 66? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 66.</u>
          <u xml:id="u-27.38" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 67, zgodnie z którą w art. 69 w ust. 2 po wyrazach „art. 8b ust. 1” dodaje się wyrazy „i ust. 3”. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 67?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#TomaszŻukowski">Proponuję wprowadzenie do ustawy o wyborze Prezydenta RP przepisu, który obligowałby Państwową Komisję Wyborczą do tego, co i tak czyni, czyli do publikowania dokładnych wyników głosowania w formie odrębnego opracowania statystycznego.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#TomaszŻukowski">Ponadto chcę sugerować, aby proponowany nowy artykuł - który w swojej treści powinien nawiązywać do art. 121 ust. 3 ordynacji wyborczej do Sejmu - rozszerzał proponowaną publikację również o prezentację tych wyników w postaci elektronicznej na stronach Internetu. Byłoby to odpowiedzią na wyzwania przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#TomaszŻukowski">Proponuję więc następujące brzmienie: „Państwowa Komisja Wyborcza publikuje oraz umieszcza na stronach Internetu opracowanie statystyczne zawierające szczegółowe informacje o wynikach głosowania”.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#TomaszŻukowski">Nie przesądzam szczegółowej treści - zwłaszcza jeżeli chodzi o sformułowanie mówiące o Internecie - oraz usytuowania zaproponowanego sformułowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MirosławCzech">Rozumiem intencje, ale mam wątpliwości, czy w ustawie może znaleźć się tak ogólne odesłanie do Internetu. Nasuwa się bowiem pytanie, na czyich stronach ma być ta informacja i w jakim okresie. Nie ulega więc wątpliwości, że postulat jest słuszny. Na zakończenie prac Komisja może wystąpić z pismem popierającym tego rodzaju działania. Jednakże wpisywanie tego rodzaju kwestii do ustawy o wyborze Prezydenta RP byłoby bardzo dyskusyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#KazimierzCzaplicki">Ekspert, dr Tomasz Żukowski przedłożył dwie propozycje.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#KazimierzCzaplicki">Propozycja pierwsza, to uzupełnienie ustawy o wyborze Prezydenta RP o zobowiązanie Państwowej Komisji Wyborczej do publikacji statystycznej zawierającej wyniki głosowań i wyniki wyborów. Tego rodzaju przepis zawierają wszystkie pozostałe ordynacje. Jest to więc propozycja słuszna, gdyż rzeczywiście w ustawie o wyborze Prezydenta RP brakuje tego rodzaju przepisu.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#KazimierzCzaplicki">Propozycja druga dotyczy Internetu. Ustawa zobowiązuje ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego do określenia w drodze rozporządzenia tylko sposobu przechowywania i udostępniania dokumentów z wyborów. Ponieważ chodzi de facto o publikację Państwowej Komisji Wyborczej, to ten organ powinien decydować o tym, czy znajdzie się to na stronie internetowej.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#KazimierzCzaplicki">Należy jednak powiedzieć, że dotychczas w Państwowej Komisji Wyborczej nie ma stanowiska internetowego. Nie zanosi się również na to, aby taki serwer internetowy został szybko wprowadzony. Wynika to zwłaszcza z obaw przed ewentualnymi manipulacjami hakerów. Ta obawa powstrzymuje Państwową Komisję Wyborczą od powszechnego stosowania Internetu. Tak więc proponuję, aby Komisja na wzór art. 121 ust. 3 ordynacji wyborczej do Sejmu zapisała, że „Państwowa Komisja Wyborcza publikuje opracowanie statystyczne zawierające szczegółowe informacje o wynikach głosowania i wynikach wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej”. Natomiast kwestia Internetu powinna pozostać w sferze postulatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RafałMatyja">Proponuję wprowadzenie rozwiązania, zgodnie z którym Państwowa Komisja Wyborcza musi udostępniać te dane po cenie nośnika. W grę wchodzi więc dyskietka, czy papier.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#RafałMatyja">Ponadto problem polega na tym, że dane na poziomie obwodów głosowania nie są w żaden sposób dostępne. W formie książkowej publikowane są dane, ale na poziomie okręgów wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#TadeuszWrona">W świetle tego, co powiedział minister Kazimierz Czaplicki wskazując na brak stanowiska internetowego w Państwowej Komisji Wyborczej, zaproponowany przepis mówiąc o Internecie może się okazać korzystny w tym sensie, że spowoduje konieczność utworzenia stanowiska internetowego w Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#KazimierzCzaplicki">Jeżeli chodzi o wypowiedź eksperta Rafała Matyi, to chyba zaszło nieporozumienie. Jest bowiem tak, że Państwowa Komisja Wyborcza publikuje informacje statystyczne w formie wydawnictwa specjalnego i w formie elektronicznej na CD-romach. Powiem nieco złośliwie, ale gdyby uważnie czytano wstęp do książkowego opracowania statystycznego, to można się dowiedzieć, że Krajowe Biuro Wyborcze udostępnia wyniki głosowania i wyniki wyborów w formie elektronicznej na CD-romach po cenie nośnika. Inaczej mówiąc, w tej materii nie jest prowadzona żadna działalność gospodarcza, z której są jakiekolwiek zyski. Należy więc podkreślić, że na CD-romach można otrzymać wyniki głosowania w obwodach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MirosławCzech">Czy te wyjaśnienia satysfakcjonują posła Tadeusza Wronę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#TadeuszWrona">Myślę, że kwestię tę można jeszcze przedyskutować. Problem Internetu jest jeszcze do rozważenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JacekRybicki">Proponuję, aby przyjąć propozycję zgłoszoną przez ministra Kazimierza Czaplickiego. Równocześnie należy zrealizować sugestię posła Mirosława Cecha, a więc aby Komisja zaleciła Państwowej Komisji Wyborczej „przymiarkę” do umieszczenia w Internecie wyników głosowania i wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#TomaszŻukowski">Przyjmuję opinię ministra Kazimierza Czaplickiego na temat możliwości manipulowania danymi przez hakerów na stronie internetowej. Może to być poważny problem nawet o konsekwencjach politycznych. Wycofuję się więc z tej części mojej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#TomaszŻukowski">Proponuję więc przyjęcie - jako nowy art. 69 ust. 4 - następującego brzmienia:</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#TomaszŻukowski">„Państwowa Komisja Wyborcza publikuje opracowanie statystyczne zawierające szczegółowe informacje o wynikach głosowania oraz udostępnia wyniki głosowania w postaci elektronicznej po kosztach własnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#TadeuszWrona">Przejmuję formalnie zaprezentowane brzmienie jako swoją poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#KazimierzCzaplicki">Proponuję dodać, że chodzi o wyniki głosowania i wyniki wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#TadeuszWrona">Przejmuję zaproponowane uzupełnienie. Tak więc zmiana 67 dotycząca art. 69 przewiduje, że:</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#TadeuszWrona">a) w ust. 2 po wyrazach „art. 8b ust. 1” dodaje się wyrazy „i ust. 3”,</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#TadeuszWrona">b) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#TadeuszWrona">„4. Państwowa Komisja Wyborcza publikuje opracowanie statystyczne zawierające szczegółowe informacje o wynikach głosowania i wyborów oraz udostępnia wyniki głosowania i wyborów w postaci elektronicznej po kosztach własnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zaproponowanego brzmienia? Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 67 w zaproponowanym brzmieniu? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 67.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 68, dotyczącej art. 70 i przewidującej, że:</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#MirosławCzech">a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#MirosławCzech">„1. Ponowne głosowanie przeprowadza się w obwodach głosowania utworzonych dla przeprowadzenia wyborów, w trybie przewidzianym w ustawie”,</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#MirosławCzech">b) dodaje się ust. 1 a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#MirosławCzech">„1a. Ponowne głosowanie przeprowadza się na podstawie tych samych spisów wyborców, podlegających aktualizacji. Szczegółowe zasady aktualizacji spisów określają rozporządzenia, o których mowa w art. 29, art. 35 ust. 3 i art. 36 ust. 3”.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 68? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 68? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 68.</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 69, zgodnie z którą w art. 72 ust. 1 wyrazy „mogło wywrzeć” zastępuje się wyrazem „miało”.</u>
          <u xml:id="u-41.9" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 69? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 69? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 69.</u>
          <u xml:id="u-41.10" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 70, zgodnie z którą art. 73 i art. 74 otrzymują brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-41.11" who="#MirosławCzech">Art. 73.1. Protest wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego nie później niż w ciągu 3 dni od dnia podania wyników wyborów do wiadomości publicznej przez Państwową Komisję Wyborczą. Nadanie w tym terminie protestu w polskim urzędzie pocztowym jest równoznaczne z wniesieniem go do Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-41.12" who="#MirosławCzech">2. W odniesieniu do wyborcy przebywającego za granicą lub na polskim statku morskim wymogi wymienione w ust. 1 uważa się za spełnione, jeżeli protest został złożony odpowiednio właściwemu terytorialnie konsulowi lub kapitanowi statku. Wyborca obowiązany jest dołączyć do protestu zawiadomienie o ustanowieniu swojego pełnomocnika zamieszkałego w kraju lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w kraju, pod rygorem pozostawienia protestu bez biegu.</u>
          <u xml:id="u-41.13" who="#MirosławCzech">3. Wnoszący protest powinien sformułować w nim zarzuty oraz przedstawić lub wskazać dowody, na których opiera swoje zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-41.14" who="#MirosławCzech">Art. 74.1. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę do tego nieupoważnioną w myśl art. 72 ust. 2 i 3 lub niespełniający warunków określonych w art. 73. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do wniesienia protestu.</u>
          <u xml:id="u-41.15" who="#MirosławCzech">2. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest dotyczący sprawy, co do której w niniejszej ustawie przewiduje się możliwość wniesienia skargi lub odwołania do sądu lub do Państwowej Komisji Wyborczej przed dniem głosowania.</u>
          <u xml:id="u-41.16" who="#MirosławCzech">3. Jeżeli w proteście zarzucono popełnienie przestępstwa przeciwko wyborom, Sąd Najwyższy niezwłocznie zawiadamia o tym Prokuratora Generalnego".</u>
          <u xml:id="u-41.17" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 70?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#TadeuszWrona">Mam uwagę do art. 74 ust. 2. Nasuwają się wątpliwości, czy przepis ten może zostać przyjęty przez Komisję bez dodatkowych opinii prawnych. Proszę, aby tego rodzaju opinie zostały przedłożone. Myślę, że opinię mógłby przedłożyć Sąd Najwyższy.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#TadeuszWrona">Chodzi zwłaszcza o to, że pozostawienie bez dalszego biegu protestów, może wywołać skutki bardzo daleko idące.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#TadeuszWrona">Tak więc mam duże zastrzeżenia i dlatego zgłaszam wniosek o dodatkową opinię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#KazimierzCzaplicki">Jest to konstrukcja prawna przeniesiona bardzo dokładnie z art. 127 ust. 2 ordynacji wyborczej do Sejmu. Ponadto należy podkreślić, iż chodzi wyłącznie o sytuacje, gdy była możliwość wniesienia skargi lub odwołania w czasie do dnia głosowania, do sądu lub Państwowej Komisji Wyborczej. Jest to więc sytuacja, gdy podmiot miał możliwość skorzystania, ale nie skorzystał. Chodzi również o przypadki, gdy określony podmiot odwołał się, sprawa została rozstrzygnięta przez sąd lub Państwową Komisję Wyborczą. Następnie jednak podmiot ten chce powrócić do sprawy. Gdyby istniała taka możliwość, byłoby to podważeniem tego, co już zostało osądzone. Komisja może oczywiście zdecydować inaczej. Ja przedstawiłem tło przepisu. Należy dodać, że podobny przepis jest w ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Można więc przyjąć, iż uznaje się, że to, co mogło być lub było zaskarżane wcześniej nie podlega już rozpatrywaniu przez Sąd Najwyższy. Byłby to bowiem powrót do sprawy już rozstrzygniętej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#EugeniuszKłopotek">Mogę tylko potwierdzić, że sprawa ta była przedmiotem posiedzenia podkomisji. Podkomisja podzieliła poglądy zaprezentowane przed chwilą przez ministra Kazimierza Czaplickiego. Uznaliśmy, że nie należy powracać do spraw rozstrzygniętych już przez Państwową Komisję Wyborczą lub sąd. Należy dodać, że taki powrót do spraw już rozstrzygniętych następowałby już po wyborach trochę na zasadzie - nie udało mi się wcześniej, to spróbuję jeszcze raz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MarekMazurkiewicz">Kwestia, o której dyskutujemy była przedmiotem opinii ekspertów oraz stanowiska Sądu Najwyższego w czasie prac nad innymi ordynacjami. Opowiadam się więc za przyjęciem zmiany 70. Natomiast poseł Tadeusz Wrona i ewentualnie inni posłowie będą mogli wystąpić o dodatkowe ekspertyzy. Wnioski z takich ekspertyz będą mogły być wykorzystane do złożenia poprawek w drugim czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#TadeuszWrona">Przyjmuję tę uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos w sprawie zmiany 70? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 70? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 70.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 71, dotyczącej art. 75 i przewidującej, że:</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MirosławCzech">a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#MirosławCzech">„1. Sąd Najwyższy rozpatruje protest w składzie 3 sędziów w postępowaniu nieprocesowym, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, i wydaje opinię w formie postanowienia w sprawie protestu”,</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#MirosławCzech">b) dodaje się ust. 1a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#MirosławCzech">„1a. Opinia powinna zawierać ustalenia co do zasadności zarzutów protestu, a w razie potwierdzenia zasadności zarzutów — ocenę, czy przestępstwo przeciwko wyborom lub naruszeniu przepisów niniejszej ustawy miało wpływ na wynik wyborów”.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 71? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 71? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 71.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 72, zgodnie z którą w art. 76 ust. 2 wyraz „Zarządzenie” zastępuje się wyrazem „Postanowienie”.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 72? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 72? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 72.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 73, zgodnie z którą w rozdziale 11 dodaje się art. 76b i art. 76c w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#MirosławCzech">„Art. 76b. Kampania wyborcza rozpoczyna się z dniem ogłoszenia postanowienia Marszałka Sejmu o wyborach. Kampanii wyborczej nie można prowadzić na 24 godziny przed dniem głosowania i w dniu głosowania aż do jego zakończenia.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#MirosławCzech">Art. 76c. Na 24 godziny przed dniem głosowania aż do zakończenia głosowania zabrania się podawania do wiadomości publicznej wyników przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyniku wyborów, a także wyników sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania”.</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 73?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#EugeniuszKłopotek">Zwracam uwagę, że wraz ze zmianą 73 wchodzimy w obszar przepisów regulujących kampanię wyborczą. W tym obszarze podkomisja próbowała zgrać dwa projekty - drugim był projekt Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych - przyjmując rozwiązania, które uznała za najlepsze. Ponadto należy dodać, że nie wszystkie propozycje zawarte w projekcie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych zostały zaaprobowane przez naszą podkomisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos w sprawie zmiany 73? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 73? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 73.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany 74, zgodnie z którą w art. 77 ust. 1 liczbę „36” zastępuje się liczbą „24”.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 74? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 74? Nie ma uwag. Stwierdzam przyjęcie zmiany 74.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 75, dotyczącej art. 78 i przewidującej, że:</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#MirosławCzech">a) w ust. 1 wyrazy „w sposób zakłócający” zastępuje się wyrazami „lub instytucji publicznych w sposób i w formach zakłócających”,</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#MirosławCzech">b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#MirosławCzech">„3. Zabrania się organizowania w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej gier losowych i konkursów, w których wygranymi są nagrody pieniężne lub przedmioty o wartości wyższej niż wartość przedmiotów zwyczajowo używanych w celach reklamowych lub promocyjnych”.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 75?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#LudwikDorn">Ponieważ podkomisja nie włączyła do projektu rozwiązań występujących w projekcie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych zamierzam przedłożyć trzy wnioski.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#LudwikDorn">Wniosek pierwszy - wnoszę o dodanie art. 77a w następującym brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#LudwikDorn">„Podmioty inne niż komitet mogą wzywać do głosowania na określonych kandydatów lub do nieoddawania na nich głosów, jeżeli koszt takiego działania nie przekracza 4-krotności najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników w dniu poprzedzającym rozpoczęcie kampanii wyborczej”.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#LudwikDorn">Równocześnie powinien zostać przywrócony stosowny przepis karny, ale - jak rozumiem - do przepisów karnych przejdziemy na zakończenie prac.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#LudwikDorn">Wniosek drugi - to propozycja dodania art. 77b w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#LudwikDorn">„1. W okresie kampanii wyborczej, inni niż komitet organizatorzy masowych imprez rozrywkowych organizują w ich ramach spotkania z kandydatami na Prezydenta lub przedstawicielami komitetów, obowiązani są do zapraszania na nie, w formie ogłoszeń publicznych w dzienniku drukowanym, odpowiednio - wszystkich kandydatów na Prezydenta lub przedstawicieli tych komitetów.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#LudwikDorn">2. Koszt masowej imprezy rozrywkowej, której organizatorzy nie dopełnili obowiązku, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za darowiznę na rzecz komitetów kandydatów w nich uczestniczących”.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#LudwikDorn">Wniosek trzeci - w art. 78 proponuję dodanie ust. 4 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#LudwikDorn">„Zabrania się podawania oraz dostarczania, w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na Prezydenta, produktów spożywczych, w tym napojów alkoholowych, nieodpłatnie lub po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia”.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#LudwikDorn">Przechodzę do uzasadnienia pierwszej poprawki. W poprawce tej chodzi o zakaz prowadzenia kampanii wyborczej podmiotom innym niż komitet wyborczy, jeżeli koszt takich działań przekracza określony limit. Uzasadnienie jest następujące.</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#LudwikDorn">Zamierzamy dość ściśle i szczegółowo reglamentować finansowanie kampanii wyborczej, jeżeli chodzi o komitety wyborcze. Jeżeli pozostanie obecny stan rzeczy, to pojawia się nie tyle furtka, ale wręcz całkowita swoboda dla jakichkolwiek innych podmiotów, np. osób fizycznych czy prawnych - innych niż komitet wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#LudwikDorn">Tak więc będzie istniała możliwość bardzo łatwego obejścia projektowanej reglamentacji. W tej sytuacji możliwe są dwa wyjścia.</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#LudwikDorn">Pierwsze z nich to przyjęcie przepisu, który proponuję, choć można dyskutować co do wysokości limitu.</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#LudwikDorn">Drugie wyjście, to przyznanie komitetom wyborczym pełnego monopolu na prowadzenie kampanii wyborczej. Jednakże wprowadzenie monopolu wymaga obwarowania go sankcjami karnymi.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#LudwikDorn">Z mojej znajomości orzecznictwa Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu wynika, że przyznanie w drodze ustawy monopolu komitetom wyborczym i zagwarantowanie tego monopolu sankcją karną, w momencie gdy ta sankcja zostanie zastosowana, w momencie odwołania się skazanego do Trybunału Praw Człowieka, spowoduje orzeczenie na niekorzyść Polski. W tej kwestii istnieje bowiem precedensowe orzeczenie - Bowman przeciwko Wielkiej Brytanii. Wielka Brytania przegrała tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-50.15" who="#LudwikDorn">Z lektury uzasadnienia tego orzeczenia wynika, iż Trybunał nie podważa zasady limitowania kosztów kampanii wyborczej, prowadzonej przez podmioty inne niż komitet wyborczy. Orzeczenie dla Wielkiej Brytanii było niekorzystne dlatego, że limit kosztów był nieproporcjonalnie niski. Limit ustalono bowiem na poziomie 5 funtów.</u>
          <u xml:id="u-50.16" who="#LudwikDorn">Należy dodać, że rozpatrywany już w parlamencie projekt nowej ustawy podwyższa ten limit do 700 funtów. Zarówno rząd, jak i komitet zajmujący się standardami w życiu publicznym - który był inicjatorem tej ustawy - powołują się na powyższe orzeczenie i twierdzą - moim zdaniem słusznie - że nowa kwota uchyla zastrzeżenia, które miał Trybunał Praw Człowieka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#EugeniuszKłopotek">Stanowisko podkomisji jest następujące. Intencja szlachetna, ale w praktyce przedłożona propozycja jest nie do sprawdzenia i nie jest do wyegzekwowania. Ponadto propozycja ta może narazić na śmieszność ustawodawcę. Prokuratorzy zapewne umarzaliby tego rodzaju sprawy ze względu na znikomą społeczną szkodliwość czynu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MarekMazurkiewicz">Również rozumiem szczytne intencje wnioskodawcy. Należy jednak mieć na uwadze europejską konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, zwłaszcza art. 54 konstytucji, który gwarantuje każdemu wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Ustosunkowanie się obywatela do kandydata jest jedną z form wyrażania poglądów. Wydaje się więc, że wprowadzenie proponowanego przepisu oznacza narażenie się na skargę konstytucyjną z zarzutem wprowadzenia cenzury prewencyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#LudwikDorn">Jeżeli chodzi o zastrzeżenia podkomisji, to opinia, iż przedłożona propozycja naraża ustawodawcę na śmieszność oraz że jest nie do wyegzekwowania, nie jest poparta żadną argumentacją, ani z dziedziny empirycznej, ani z dedukcyjnego łańcucha rozumowania. Jest to więc argumentacja pusta. Powiedziano również, iż prokuratorzy będą umarzać sprawy z powodu znikomej społecznej szkodliwości czynu, to jest to problem dla ministra sprawiedliwości — Prokuratora Generalnego. W grę wchodzi bowiem prowadzenie polityki karnej przez państwo. Rzeczywiście było tak, że z powodu znikomej społecznej szkodliwości czynu umorzono nie złożenie przez komitet wyborczy partii „Samoobrona” sprawozdania finansowego z kampanii wyborczej w wyborach prezydenckich.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#LudwikDorn">Gdyby nie stosować konsekwentnie rozumowania posła Eugeniusza Kłopotka, to należałoby znieść obowiązek składania sprawozdań finansowych. Mamy bowiem takich prokuratorów, jakich mamy i takiego Prokuratora Generalnego jakiego mamy. Nie jest to więc argument, czy raczej jest to argument w innej sprawie. Chodzi o skłonienie pionu prokuratorskiego do prowadzenia odpowiedniej polityki karnej.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#LudwikDorn">Jeżeli chodzi o zastrzeżenia posła Marka Mazurkiewicza to - po pierwsze - art. 54 konstytucji stanowi o tym, że każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Tak więc ustawodawca konstytucją zróżnicował wyrażanie poglądów oraz pozyskiwanie i rozpowszechnianie informacji. Pojawia się jednak również kwestia art. 31 ust. 3, który stanowi o możliwości ograniczania wolności i praw. Czy zatem reglamentacja, którą się proponuje mieści się w konstytucyjnych ramach, czy też nie? Zdaniem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych mieści się. Ponadto trzeba wiedzieć, że ochrona wolności i praw przebiega w pewnym kontekście ustrojowo-kulturowym. Ten szerszy kontekst stwarza tutaj praktykowanie wolności i stwarzanie im ram prawnych w naszym obszarze polityczno-kulturowym. Istotną częścią praktyki jest orzecznictwo Trybunału Praw Człowieka. Jest to argument odnoszący się do kontekstu.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#LudwikDorn">Nie sądzę więc, aby można było i aby należało w tej sprawie powoływać się na konstytucyjność - skarga konstytucyjna jest oczywiście możliwa. Nie można bowiem nikomu zabronić złożenia skargi konstytucyjnej. Wedle mojego przekonania, opartego na rozumowaniu, które przedstawiłem, skarga taka zostałaby najprawdopodobniej odrzucona przez Trybunał Konstytucyjny. W każdym razie istnieją mocne przesłanki, aby tak sądzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#KrzysztofJanik">Nie co do intencji, ale co do praktyki, to mam pewne wątpliwości. Zaprezentuję je na następującym przykładzie. Jedna z licznych polskich partii politycznych, w toku kampanii wyborczej zebrała się i uchwaliła poparcie dla jednego z kandydatów. Czy koszty takiego zebrania - np. bigos, koszty podróży - podpadają pod propozycję posła Ludwika Dorna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#LudwikDorn">Moim zdaniem, nie podpadają. Istnieje bowiem wzywanie do oddawania lub nieoddawania głosów, które jest związane z pewnymi kosztami. Istnieją również koszty związane z wynegocjowaniem treści takiego wezwania. Moim zdaniem, koszty związane z wygenerowaniem treści takiego wezwania nie podpadają pod zaprezentowany przepis. Może to być np. opłacenie wynajęcia sali, w której odbędzie się posiedzenie jakiegoś ciała statutowego. Podczas tego posiedzenia zostanie uchwalone wezwanie do głosowania, które zostanie przekazane faksem do Polskiej Agencji Prasowej. Zarówno więc wynajęcie sali, jak i koszt faksu nie podpadają pod moją propozycję. Pod moją propozycję podpadają np. plakaty, bilbordy i inne przedmioty stosowane w kampanii wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MirosławCzech">Przypomnę, że w zmianie 38 znajduje się art. 40a ust. 1 mający brzmienie następujące: „Obywatele w liczbie co najmniej 15 tworzą komitet wyborczy, zwany dalej «komitetem», w celu zgłoszenia kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej i prowadzenia kampanii wyborczej, na zasadzie wyłączności, na jego rzecz”.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#MirosławCzech">Propozycja zaprezentowana przez posła Ludwika Dorna, została szeroko przedyskutowana podczas posiedzenia podkomisji. Co do intencji nie ma sporu z posłem Ludwikiem Dornem. Problem jest ważny. Było bowiem tak, że w praktyce wyborów prezydenckich i parlamentarnych miały miejsce zdarzenia, które podpadałyby pod tego typu działalność. Trudno było sobie radzić z tego rodzaju przypadkami.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#MirosławCzech">Pojawiało się zwłaszcza pytanie o to, co począć w takich sytuacjach, gdy jest prowadzona kampania na rzecz jakiegoś kandydata - pozytywna lub negatywna - która oznaczała ponoszenie pewnych kosztów. Wykazanie takich kosztów i oszacowanie byłoby jednak trudne.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#MirosławCzech">Poseł Ludwik Dorn podał ważny argument dotyczący możliwości zaskarżania ewentualnej wadliwej regulacji do Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Argument ten musi być wzięty pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#MirosławCzech">Po dyskusji i po analizie art. 40a ust. 1 uważam, że przepis ten w praktyce polskiego życia politycznego jest przepisem dobrym, gdyż nie powoduje wprowadzania elementów, które można byłoby uznać za elementy mogące zaistnieć, ale w praktyce trudne do zrealizowania, co może doprowadzić do powstania przepisu martwego.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#MirosławCzech">Poza tym w grę wchodzi odpowiedzialność i czytelność sytuacji komitetu wyborczego, posiadającego prawo wyłączności na prowadzenie kampanii wyborczej na rzecz określonego kandydata.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#MirosławCzech">W konkluzji uważam - mówiłem to już podczas prac podkomisji i prezydium Komisji - że stanowisko podkomisji skreślające dyskutowaną poprawkę jest zasadne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JacekRybicki">Nie ulega wątpliwości, że poruszamy się w sferze trudnej do uregulowania. Można podawać także inne przykłady i już niedługo będzie ich więcej. Skuteczność przepisów będzie zależała od praktyki ich stosowania. W praktyce bardzo trudno jest np. ustalić, ile tak naprawdę ulotek wydrukował komitet danego kandydata. Jeżeli komitet będzie chciał manewrować, to weryfikacja jest bardzo trudna.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#JacekRybicki">Zgadzam się jednak z posłem Ludwikiem Dornem co do tego, iż fakt, że jest to trudne nie może prowadzić do konkluzji, że należy rezygnować, chyba że zgadzamy się na pewną pozorność przepisów, które tworzymy. Oznaczałoby to, że zgadzamy się na to, że tworzymy pewną fasadę, za którą i tak każdy będzie robił to, co będzie chciał. Jeżeli tak ma być, to wydaje się, że słuszne byłoby wyrażenie intencji ustawodawcy, która wyrażona jest w przepisie, o którym mówił poseł Mirosław Czech. Inaczej bowiem fakt wyłączności można interpretować w taki sposób, że inne komitety wyborcze nie mogą powstawać i nie mogą prowadzić kampanii na rzecz tego samego kandydata. Jeżeli więc wyłączności nie podkreśliliśmy w innym przepisie, to interpretacja tego przepisu, w takim miejscu będzie właśnie taka.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#JacekRybicki">Nasuwa się ponadto następujące pytanie - czy jeżeli nie zostanie przyjęta propozycja posła Ludwika Dorna, to np. prezes spółdzielni mieszkaniowej będzie mógł zorganizować wielki festyn na rzecz poparcia jednego kandydata, czy też nie będzie mógł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#LudwikDorn">Mam uwagę do toku rozumowania, który zaprezentował pan przewodniczący. Problem polega na tym, że formuła z art. 40a ust. 1 nie jest obłożona żadną sankcją karną. Rozumiem więc, że podkomisja stanęła na stanowisku, aby stworzyć lex imperfecta — prawo niedoskonałe. Można oczywiście tworzyć takie prawo. Tego rodzaju przepisy istnieją, ale w nieco innych sferach. Chodzi np. o nakładanie obowiązków na organy państwowe. Tak więc złamanie art. 40a ust. 1 dla tych, którzy go złamią nie będzie rodzić żadnych skutków prawnych. W związku z tym, jeżeli pokusa będzie duża, to przepis ten będzie łamany. Dylemat, przed jakim stoi Komisja, to wybór jednej z trzech możliwości. Pierwsza z nich, to przyjęcie propozycji Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#LudwikDorn">Możliwość druga, to przepis art. 40a ust. 1, czyli przepis bez sankcji karnych. Wówczas nie narażamy się na zaskarżenie do Trybunału w Strasburgu. Skarga taka jest bowiem możliwa tylko wówczas, gdy obywatela dotknęły pewne konsekwencje działań ze strony państwa. Konsekwencji nie będzie, bo przepis ten będzie mógł być łamany bezkarnie. Można też dodać - możliwość trzecia - sankcje do art. 40a ust. 1. Jednakże wówczas narażamy się na skargę konstytucyjną, przegraną przed Trybunałem Konstytucyjnym. Gdyby nie została przegrana, to z całkowitą pewnością można powiedzieć, że będzie przegrana przed Trybunałem w Strasburgu.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#LudwikDorn">Tak więc są trzy możliwości. Ja uważam, że najbardziej racjonalne jest przyjęcie pierwszej możliwości. Komisja może oczywiście uznać, że jestem w błędzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#TomaszŻukowski">Podobnie jak poseł Krzysztof Janik chcę zapytać posła Ludwika Dorna o następującą sytuację. Biznesmen ma swoje prywatne pieniądze, wykupuje w najlepszym czasie w telewizjach komercyjnych 100 spotów reklamowych do-tyczących określonego kandydata. Czy w świetle braku proponowanego przepisu będzie to możliwe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#LudwikDorn">Będzie to całkowicie możliwe. Jedyne konsekwencje, jakie mogłyby rodzić się dla kogokolwiek, to nie konsekwencja względem bogatego biznesmena, ale względem stacji telewizyjnej, gdyby Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji postanowiła podjąć określone kroki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MirosławCzech">Moim zdaniem, z oczywistych powodów nie może zaistnieć przypadek, o którym mówił ekspert Tomasz Żukowski. Wykluczają to inne przepisy projektu. Intencją projektu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, zaprezentowanego przez posła Ludwika Dorna było ucywilizowanie kampanii wyborczej w taki sposób, aby nie było napływu „z boku” pieniędzy na prowadzenie kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MirosławCzech">Wprowadzenie zatem przepisu ostro reglamentującego tę kwestię w art. 40 ust. 1 oraz w postaci limitów i sprawozdań finansowych, w zasadzie wyklucza sytuację, o której mówił poseł Ludwik Dorn. Pojedyncze przypadki być może będą się zdarzać, ale trudno będzie ująć je prawnie.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#MirosławCzech">Uważam, że propozycja Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych jest otwarciem furtki do szerokich działań i do zachęcania, aby stosować praktyki, które właśnie chcemy wyeliminować. Tak więc wyłączność komitetu wyborczego oraz inne zabezpieczenia, które zawiera projekt - jak się wydaje - są tymi instrumentami, które będą likwidowały zjawiska, o których mówił poseł Ludwik Dorn. Uważam, że zaaprobowanie propozycji Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych jest otwarciem furtki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#RyszardWawryniewicz">Mam pytanie - które przepisy projektu uniemożliwiają przypadek opisany przez eksperta Tomasza Żukowskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#EugeniuszKłopotek">Komitet prowadzi kampanię wyborczą na rzecz danego kandydata na zasadzie wyłączności. Biznesmen, o którym była mowa musiałby więc uzyskać zgodę komitetu.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#EugeniuszKłopotek">Ponadto chcemy wprowadzić - będzie o tym mowa za chwilę - limity wydatków wyborczych. Nawet więc gdyby ów biznesmen otrzymał zgodę komitetu na emisję, to i tak stosowne kwoty wchodzą do limitu kosztów kampanii. Uważam więc, że przyjęcie rozwiązań proponowanych przez podkomisję jest bardziej przejrzystym spojrzeniem na finansowanie kampanii wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MarekMazurkiewicz">Była mowa o biznesmenach i szarej strefie, ale rozpatrywany przepis spowodowałby skargi do prokuratury na AWS i jego części składowe, jeżeli w czasie całej kampanii, na kandydata popieranego przez AWS, w jakiejkolwiek formie wsparcia przeznaczono by więcej niż 4-krotność najniższego wynagrodzenia, czyli ok. 2 tys. zł w skali ogólnopolskiej.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MarekMazurkiewicz">Wynika to z literalnego odczytania przedłożonej propozycji. Wynika to zwłaszcza z formuły - podmioty inne niż komitet... Oznacza to, że nikt inny poza komitetem nie może włączyć się do kampanii wyborczej. Ponadto w grę wchodzi nie tylko groźba orzeczenia Trybunału w Strasburgu, ale także Konstytucja RP, która w art. 31 ust. 3 mówiąc o granicach ograniczeń w zakresie korzystania z wolności praw wskazuje, że ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Tymczasem prawo do uzyskania informacji i prawo do wypowiedzi są podstawowymi prawami obywateli i ich zrzeszeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#KrzysztofJanik">Warto pamiętać, że prawo wyborcze należy do tego rodzaju prawa publicznego, gdzie ambicje uregulowania wszystkiego, ocierają się o granice zjawiska zwanego kretynizmem prawniczym. Jeżeli nie uwzględnimy dobrych obyczajów i szczerych intencji kandydatów i ich komitetów, to nie stworzymy takiego prawa, które wyruguje wszystkie ewentualne zjawiska. Nasuwa się pytanie o to, co zrobić z telewizjami nadającymi z zagranicy. Nie mamy wpływu na zachowanie się tych stacji w kampanii wyborczej. Powinniśmy więc odwoływać się raczej do pewnego obyczaju, który na szczęście kształtuje się. W istocie rzeczy w ostatnich wyborach nie było incydentów, w trakcie których naruszono dobre obyczaje. Mogę mnożyć przykłady sytuacji, w których prawo będzie nadmiernie rygorystyczne. Tak może być w przypadku gdy jakaś partia podejmie uchwałę o poparciu określonego kandydata i taką uchwałę - tak jest w mojej partii - drukuje się w olbrzymim nakładzie, rozsyłając ją do terenowych ogniw partii i członków.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#KrzysztofJanik">Z drugiej jednak strony można bez trudu wymyśleć kilka sposobów sprytnego obejścia tego przepisu. Tak więc apeluję, aby zamiast ambicji uregulowania wszystkiego, kształtować poczucie przyzwoitości, poczucie to bowiem najbardziej skutecznie kształtuje się w kampaniach wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JacekRybicki">Można oczywiście wymyślać sposoby na omijanie także obowiązującego prawa. Nie powinno jednak prowadzić nas do tego, że należy zrezygnować w ogóle z tworzenia prawa.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JacekRybicki">Wychodząc dokładnie z takich założeń, o jakich mówił poseł Krzysztof Janik, do tej pory nie stworzono żadnych mechanizmów regulujących finansowanie kampanii wyborczych. Liczono bowiem na owe dobre obyczaje i kulturę polityczną oraz umiar i rozsądek.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#JacekRybicki">Po doświadczeniach ostatnich lat próbujemy jednak wprowadzić pewne przepisy. Jeszcze raz stawiam więc problem - czy te przepisy chcemy wprowadzić po to, aby je wprowadzić - żeby mówić, że je wprowadziliśmy - czy też chcemy je wprowadzić po to, aby one były skuteczne i aby w jakiejś mierze próbowały cywilizować nasze życie polityczne.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#JacekRybicki">W moim przekonaniu, jest to sytuacja w której z jednej strony ograniczamy limity, a z drugiej otwieramy furtkę po to, aby do kampanii wyborczej mogły wpływać pieniądze z boku. Oznacza to tworzenie fikcji z naszych wszystkich limitów.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#JacekRybicki">Nawiązując do tego, co powiedział poseł Marek Mazurkiewicz należałoby stwierdzić, że różnego rodzaju organizacjom wolno włączać się w kampanię wyborczą. Problem polega tylko na tym - tak rozumiem poprawkę posła Ludwika Dorna - aby koszty tego włączenia się obciążały limit. O to właśnie chodzi.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#JacekRybicki">Problem polega na tym, aby nie było tak, że komitet wyborczy ma narzucony kaganiec, a wszystkie inne organizacje tak naprawdę robią kampanię za własne pieniądze. Tworzymy bowiem takie właśnie przepisy. Prezes spółdzielni, który zrobi festyn w celu promowania określonego kandydata - poza wiedzą komitetu - jest praktycznie nie do uchwycenia. Nikt bowiem nie ma prawa wliczyć kosztów tego festynu - poza wiedzą komitetu - w koszty kampanii wyborczej kandydata. Nie ma takiej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#EugeniuszKłopotek">Spróbuję jednak raz jeszcze przedstawić bardzo krótko filozofię naszego myślenia w podkomisji. Uznaliśmy, że są 3 elementy zabezpieczające możliwie największą przejrzystość finansowania kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#EugeniuszKłopotek">Po pierwsze - dany komitet prowadzi kampanię na zasadzie wyłączności. Oznacza to, że jeżeli ktoś jeszcze będzie chciał promować danego kandydata - robić kampanię na jego rzecz - ma prawo to robić, ale za zgodą komitetu.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#EugeniuszKłopotek">Sprawa druga - to wprowadzenie limitu wydatków na kampanię wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#EugeniuszKłopotek">Trzecia sprawa - przyjęta i zaakceptowana, to audyt, czyli weryfikacja wiarygodności sprawozdania finansowego. Obawiam się, że na obecnym etapie nie jesteśmy już w stanie niczego więcej uregulować dobrze, reszta powinna należeć do dobrych obyczajów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#LudwikDorn">Zaprezentowany został pogląd — uczynił to zwłaszcza poseł Eugeniusz Kłopotek — iż podkomisja uregulowała dość dobrze określoną sferę kampanii wyborczej. Byłoby to zasadne, gdyby nie system prawny, który istnieje.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#LudwikDorn">Poseł Eugeniusz Kłopotek stwierdził, że aby jakiś podmiot mógł prowadzić promocję kandydata, powinien uzyskać zgodę komitetu. Jeżeli jednak tak się nie stanie, to nie ma żadnej sankcji.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#LudwikDorn">Inne prezentowane założenie stwierdzało, że jeżeli inny podmiot, np. zorganizuje festyn na rzecz kandydata, to koszt festynu musi być wliczony w koszt kampanii. Tymczasem nie jest tak, gdyż do kosztów kampanii wlicza się darowizny. Aby jednak zaistniała darowizna musi być darczyńca i obdarowany. Jeżeli jakiś podmiot podejmie działania na rzecz promocji kandydata i nie będzie umowy stwierdzającej darowiznę na rzecz komitetu, to komitet odmówi wpisania kosztów tych działań do kosztów kampanii stwierdzając, że ten podmiot robił to na własną odpowiedzialność. Będzie sprzeczność z prawem, ale nie będzie sankcji, co jest wolą ustawodawcy. W związku z tym nie ma żadnej bariery przeciwko przepływowi pieniędzy bokiem.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#LudwikDorn">Jeżeli chodzi o audyt, to odnosi się on do komitetu wyborczego. Nie odnosi się natomiast do innych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#LudwikDorn">Tak więc inne podmioty będą mogły działać na własny koszt, na własną odpowiedzialność. Nie będą również zagrożone żadnymi sankcjami prawno-karnymi. Będą również możliwe działania, które poseł Marek Mazurkiewicz gotów był traktować jako niemożliwe. Będzie to możliwe, gdyż będzie to mogła być darowizna w formie niepieniężnej, lecz w formie prowadzenia kampanii z określonymi kosztami na rzecz komitetu.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#LudwikDorn">Uwaga końcowa - kwestia udziało stron trzecich w kampaniach wyborczych we wszystkich dyskusjach i we wszystkich rozwiązaniach prawnych stosowanych w Europie i poza Europą, jest dyskutowana. Jest zgoda, że w tej materii nie ma rozwiązań doskonałych. zawsze występują wady. Mimo to rozwiązania są wprowadzane i są modyfikowane. Tak więc wychodzi się z jednego założenia. Jeżeli wprowadza się reglamentację dotyczącą sił politycznych, to trzeba stworzyć ograniczenia dla stron trzecich. Jeżeli bowiem nie ma takich ograniczeń dla stron trzecich, to pozostają one poza jakąkolwiek kontrolą finansowania procesu politycznego i procesu wyborczego. W konkluzji wnoszę o przyjęcie proponowanego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#KrzysztofOksiuta">Chodzi mi o to, jak należy rozumieć formułę „wynagrodzenie za pracę pracowników”. Nie wiem, czy jest taka kategoria ekonomiczna. Jeżeli jej nie ma, to zaproponowana poprawka nie będzie mogła być zrealizowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#LudwikDorn">Jest to formuła przejęta z Kodeksu pracy. Obecnie jest to ok. 700 zł. Inaczej mówiąc, jest to płaca minimalna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MirosławCzech">Proszę, aby poseł Ludwik Dorn jeszcze raz przypomniał swoją poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#LudwikDorn">Po art. 77 wprowadza się art. 77a w następującym brzmieniu: „Podmioty inne niż komitet mogą wzywać do głosowania na określonych kandydatów lub do nieoddawania na nich głosów, jeżeli koszt takiego działania nie przekracza 4-krotności najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników w dniu poprzedzającym rozpoczęcie kampanii wyborczej”. Konsekwencją przyjęcia art. 77a powinno być przywrócenie przepisów karnych. Wysokość sankcji będzie jednak przedmiotem odrębnej dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie zaprezentowanego przez posła Ludwika Dorna art. 77a. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 7 posłów, 13 było przeciwnych, 1 wstrzymał się od głosu. Stwierdzam odrzucenie wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#LudwikDorn">Wniosek ten składam jako wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do rozpatrzenia drugiej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#LudwikDorn">Druga poprawka polega na dodaniu art. 77b w następującym brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#LudwikDorn">„Art. 77b.1. W okresie kampanii wyborczej, inni niż komitet organizatorzy masowych imprez rozrywkowych organizujący w ich ramach spotkania z kandydatami na prezydenta lub przedstawicielami komitetów, obowiązani są do zapraszania na nie, w formie ogłoszeń publicznych w dzienniku drukowanym, odpowiednio — wszystkich kandydatów na prezydenta lub przedstawicieli ich komitetów.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#LudwikDorn">2. Koszty masowej imprezy rozrywkowej, której organizatorzy nie dopełnili obowiązku, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za darowiznę na rzecz komitetów kandydatów w nich uczestniczących”.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#LudwikDorn">Jaka jest intencja i ratio legis tych przepisów? Przepisy te wynikają z obserwacji, że w kampaniach wyborczych zdarzały się przypadki, iż podmioty inne niż komitety wyborcze — na ogół podmioty gospodarcze — organizowały m.in. w ramach promocji swoich produktów masowe imprezy rozrywkowe i zapraszały niekiedy selektywnie takich, a nie innych kandydatów. Nie byli więc zapraszani wszyscy kandydaci. Tak więc chodzi o to, aby praktykom tym nie tyle położyć kres, ale aby były one możliwe wtedy i tylko wtedy, kiedy kandydaci lub przedstawiciele komitetów wyborczych będą mogli na równych prawach prezentować swoje programy wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#LudwikDorn">Jeżeli chodzi o ust. 2, to ma on charakter zaporowy. Na ogół bowiem w grę wchodzą bardzo wysokie koszty. Można sprawdzić, czy zaproszenie zostało ogłoszone publicznie w dzienniku drukowanym. Jeżeli ten wymóg został spełniony, nie ma problemu. Jeżeli natomiast nie został spełniony, jest zagrożenie nawet przekroczeniem limitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#EugeniuszKłopotek">Stanowisko podkomisji było negatywne. Jest to bowiem przepis trudny do wyegzekwowania w praktyce. Zilustruję to na przykładzie koncertu rockowego, na który przybył jako słuchacz jeden z kandydatów na Prezydenta RP. Organizatorzy gdy zobaczyli tegoż kandydata poinformowali o tym zebranych. Tego typu zdarzenie podpadałoby pod rozpatrywany przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#LudwikDorn">Powraca ton argumentacji, który był już podczas prac podkomisji. Powtarzane są więc argumenty, nad którymi była już dyskusja i były prezentowane wyjaśnienia. Była prezentowana dość zgodna opinia, że w sytuacji, o której mówił poseł Eugeniusz Kłopotek - koncert rockowy czy impreza sportowa - nie ma mowy o zastosowaniu rozpatrywanych przepisów. Nie chodzi bowiem o informowanie, że kandydat znajduje się na widowni, lecz chodzi o organizowanie w ramach imprezy spotkania z kandydatami. Tak więc zawsze można powtarzać argumenty, które są do obalenia, jeżeli jest się przeciwko danemu rozwiązaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MaciejPoręba">Nie będą powtarzał argumentacji, którą poseł Ludwik Dorn zna. Postaram się więc zapoznać go z nową argumentacją. Wyobraźmy sobie, że istnieje komitet, który nie lubi Kowalskiego i organizuje na jego rzecz wielką imprezę kosztującą ogromne pieniądze. Na imprezę nie zostają zaproszeni wszyscy. Komitet ponosi ogromne straty. Co się dzieje w takim przypadku?Uważam, że zaproponowane przepisy prowokują działania negatywne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WitoldFirak">Argumenty zostały zaprezentowane i dlatego proponuję, aby przejść do głosowania. Dodam, iż według mnie jest to całkowicie chora propozycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#AndrzejBrachmański">Zastanawiam się, co jest w tym gmachu, co powoduje, że czasami popadamy w aberrację. Nasuwa się pytanie, czy pracując nad nowelizacją ustawy o wyborze Prezydenta RP chcemy powiedzieć — co dotyczy szczególnie posła Ludwika Dorna — że obywatele polscy nie mają prawa w kampanii wyborczej uzewnętrzniać poglądów politycznych i popierać swoich kandydatów? Wynika tak z przedłożonej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#AndrzejBrachmański">Jeżeli bowiem właściciel prywatnej agencji organizuje jakiś koncert lub naczelnik ochotniczej straży pożarnej w Pcimiu Dolnym organizuje zabawę taneczną i chce na nią zaprosić kandydata, to my chcemy ustawowo narzucić, że zaproszony ma być nie tylko popierany kandydat, ale wszyscy inni kandydaci, za których jeszcze trzeba zapłacić. Przecież zakrawa to na paranoję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JacekRybicki">Proponuję jednak nie schodzić poniżej pewnego poziomu dyskusji. Na tej samej zasadzie można również powiedzieć - na jakiej zasadzie, jakim prawem chcemy ograniczyć to, że ktoś z własnej prywatnej kieszeni chce wyjąć określoną ilość pieniędzy i dać na kampanię wyborczą? Jakim prawem ograniczamy tego rodzaju wydatki?Mam wrażenie, że zmierzamy coraz bardziej do tego, aby stworzyć swego rodzaju firankę, za którą będzie się toczyło to, co do tej pory toczyło się. Jeżeli tak, to życzę powodzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#KrzysztofOksiuta">Mam pytanie do posła Ludwika Dorna. Rozumiem intencje, lecz wydaje mi się, że prezentowane pomysły nie są, niestety, skuteczne. Proponuję więc rozważenie w formie autopoprawek do zaproponowania przepisów zabraniających finansowania kampanii wyborczej kandydata z innych źródeł, jak źródła komitetu wyborczego określone limitem.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#KrzysztofOksiuta">Tego typu rozwiązanie załatwia sprawę. Natomiast tworzenie różnego rodzaju cząstkowych blokad nie jest w stanie pokonać pomysłowości komitetów wyborczych. Uważam więc, że potrzebna jest jedna generalna bariera - poza środkami komitetu 20 mln zł - nie można w żaden sposób dofinansowywać i wspierać kampanii wyborczej. Konieczna jest tego rodzaju generalna blokada. Przepraszam, że proponuję to teraz, a nie wcześniej, ale taki mam pogląd w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#LudwikDorn">Jeżeli chodzi o to, co powiedział poseł Krzysztof Oksiuta, to jest to powrót do dyskusji, która już odbyła się. W pewnym zakresie spraw już zdecydowała Komisja. Zobaczymy, jakie stanowisko zajmie Sejm. Jestem zwolennikiem tego typu regulacji, a nie zwolennikiem klauzuli generalnej. Klauzula generalna, aby była skuteczna musi być obłożona sankcją karną. Jednakże jeżeli będzie opatrzona sankcją karną, to może zostać zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego. Ponadto jeżeli pojawi się pierwszy skazany, to będzie możliwa skarga do Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Ponieważ jest już tego rodzaju precedens można niemal z całą pewnością powiedzieć, że Polska przegra tego rodzaju skargę. Po co więc przegrywać, czyli po co tworzyć regulację niekonstytucyjną i sprzeczną z Europejską konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#LudwikDorn">Jeżeli chodzi o wypowiedź posła Andrzeja Brachmańskiego, to istotną kwestię podniósł poseł Jacek Rybicki. Z pewnego punktu widzenia nie jest ważne, czy promocja na rzecz kandydata odbywała się przez przekazanie środków finansowych, czy przez organizowanie imprezy masowej. Rozumiem więc, że posłowi Andrzejowi Brachmańskiemu każda koncepcja, która nakłada na obywateli ograniczenia finansowe, jeżeli chodzi o wspieranie kandydatów, kojarzy się z paranoją. Ja nie uważam, żeby w tej kwestii zdanie przeciwne, które prezentuje poseł Andrzej Brachmański było zdaniem paranoika. Co więcej, uważam, że poseł Andrzej Brachmański jest politykiem swojej formacji, myślącym bardzo trzeźwo i racjonalnie. Nie jest to racjonalność ogólna, gdyż jest to racjonalność partykularna pewnej formacji politycznej.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#LudwikDorn">Jeżeli chodzi o wątpliwości posła Macieja Poręby, to - moim zdaniem - są to wątpliwości bezzasadne. Przywołany został bowiem taki oto hipotetyczny przykład. Jakiś podmiot chce zrobić źle jakiemuś kandydatowi. W związku z tym organizuje imprezę zapraszając tylko część kandydatów. W takiej sytuacji określony kandydat, czy też jego komitet prosi o egzemplarz wydrukowanego publicznego zaproszenia w drukowanym dzienniku.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#LudwikDorn">Jeżeli ten wymóg jest spełniony, to o wpisaniu w limit nie ma mowy. Jeżeli ten wymóg nie jest spełniony, to nikt nie może zmusić kandydata lub komitetu do brania udziału w tego typu imprezie. Przedstawiona wątpliwość jest uchylona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#BartłomiejNowotarski">Można zapisać to, co proponuje poseł Ludwik Dorn i to, co proponuje poseł Krzysztof Oksiuta. Da się zapisać, ale nie da się wyegzekwować w postępowaniu sądowym i prokuratorskim. Należy bowiem pamiętać, że postulowana jest zasada oportunizmu w wymiarze sprawiedliwości. Tymczasem proponowane jest przyjęcie rozwiązań kazuistycznych. Proponuję w to nie wchodzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#KrzysztofJanik">Od początku wystąpienia posła Ludwika Dorna podejrzewałem, że chodzi o coś innego i tak też się okazało, gdyż w końcowej części swojej wypowiedzi „odkrył się”. Mam wrażenie, że zmierzamy w takim kierunku, który jest sprzeczny z regułami kampanii wyborczej. Jeżeli kandydat lub jego komitet nie wie o masowej imprezie rozrywkowej, która odbywa się w gminie, czy powiecie i czeka na zaproszenie, które ma być wydrukowane w gazecie, to nie jest to żaden kandydat, lecz jełop, który pomylił się, co do swoich aspiracji politycznych.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#KrzysztofJanik">Poseł Ludwik Dorn proponuje po prostu takie regulacje, które kampanię wyborczą ograniczą do najbardziej prostych czynności. Przepraszam bardzo, ale może w ogóle należy zakazać robienia kampanii wyborczej. Może wystarczy pokazać kandydatów w telewizji i następnie zaprosić wyborców do urn. Uważam więc, że mamy do czynienia chyba z nieporozumieniem.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#KrzysztofJanik">Rola osoby, która sprzyja określonemu kandydatowi i działa na określonym terenie, polega na tym, że osoba ta musi wiedzieć o każdej imprezie sportowej, rozrywkowej czy nawet o każdej sumie lub innym nabożeństwie. Osoba taka powinna uczestniczyć we wszystkich tego rodzaju wydarzeniach. Jest to konstytucyjne prawo, ale również obowiązek jako osoby sprzyjającej określonemu kandydatowi i organizującej kampanię wyborczą na danym terenie. Tak więc uważam, że propozycja posła Ludwika Dorna zmierza do zlikwidowania kampanii wyborczej. Może więc należy być konsekwentnym i zakazać w ogóle kampanii wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MirosławCzech">Również mam wrażenie, że zaproponowane przepisy mogą doprowadzić do absolutnego absurdu. Przepisy te są tak nieostre, że mogą zostać ośmieszone i wykorzystane całkowicie niezgodnie z naszymi intencjami. Argumenty zostały jednak przedstawione i to z obu stron. Proszę posła Ludwika Dorna o przypomnienie swojej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#LudwikDorn">Jest to art. 77b w brzmieniu następującym: „Art. 77b.1. W okresie kampanii wyborczej, inni niż komitet organizatorzy masowych imprez rozrywkowych organizujący w ich ramach spotkania z kandydatami na prezydenta lub przedstawicielami komitetów, obowiązani są do zapraszania na nie, w formie ogłoszeń publicznych w dzienniku drukowanym, odpowiednio — wszystkich kandydatów na prezydenta lub przedstawicieli ich komitetów.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#LudwikDorn">2. Koszt masowej imprezy rozrywkowej, której organizatorzy nie dopełnili obowiązku, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za darowiznę na rzecz komitetów kandydatów w nich uczestniczących”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chciałby jeszcze zabrać głos? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie zaproponowanego przez posła Ludwika Dorna art. 77b. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 4 posłów, 13 było przeciwnych, 3 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam odrzucenie wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#LudwikDorn">Zgłaszam wniosek mniejszości w brzmieniu odrzuconego art. 77b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MirosławCzech">Proszę posła Ludwika Dorna o zaprezentowanie trzeciej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#LudwikDorn">Intencją mojej trzeciej poprawki jest zakaz fundacji. Formalne brzmienie jest następujące: „Zabrania się podawania oraz dostarczania, w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na Prezydenta, produktów spożywczych, w tym napojów alkoholowych, nieodpłatnie lub po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia”. Byłby to nowy ust. 4 w art. 78. Chodzi o realną praktykę związaną co prawda w najmniejszym stopniu z wyborami prezydenckimi. Bardziej realne jest to w wyborach parlamentarnych. Praktyka ta ma zdecydowanie najszersze zastosowanie w wyborach do organów stanowiących samorządu terytorialnego, zwłaszcza na szczeblu gminnym. Skoro jednak projektuje się jakiś przepis, to zakaz powinien być umieszczony we wszystkich ordynacjach.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#LudwikDorn">Proponowany przepis dotyczy kupowania głosów za pomocą artykułów spożywczych, w tym zwłaszcza napojów alkoholowych. Nie ma to formy bezpośredniej transakcji wiązanej. Wówczas wyborca otrzymuje jedną butelkę. Po wyborze kandydata pojawia się druga butelka.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#LudwikDorn">Druga forma to oddziaływanie o charakterze pośrednim, jest to przede wszystkim fundowanie piwa po cenie liniowej, czyli po cenie kosztów. Ma to miejsce przede wszystkim na różnego rodzaju festynach wyborczych. Jest to praktyka karygodna. Należy dodać, że zaproponowane zakazy występują w ordynacjach wielu państw o ustabilizowanej demokracji.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#LudwikDorn">Warto też przypomnieć, że w okresie narodzin demokracji w Polsce wydany został dekret z 8 stycznia 1919 r. Naczelnika Państwa o przestępstwach przeciwko wyborom. Dekret ten zabraniał tego rodzaju praktyk. Sankcja karna miała dotykać zarówno fundującego jak i spożywającego. Ponadto dekret stanowił, że karane będzie także samo usiłowanie.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#LudwikDorn">Dekret ten został sformułowany w wyniku sugestii ludowców galicyjskich PSL-Piast. Ugrupowanie to zwalczało praktykę „kiełbasy wyborczej”, z którą miało do czynienia w okresie swych narodzin i walce o słuszne interesy warstwy chłopskiej, co kieruję zwłaszcza do posła Eugeniusza Kłopotka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#EugeniuszKłopotek">Poseł Ludwik Dorn mówił o tym, że chodzi zwłaszcza o napoje alkoholowe. Nie zgadzam się z tym. Należałoby bowiem przyjąć, że społeczeństwo polskie uczestniczy w głosowaniu po spożyciu alkoholu. W rzeczywistości tak nie jest.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#EugeniuszKłopotek">Podkomisja dyskutowała nad tą propozycją. Przeważał pogląd, iż zakaz taki jest zbyt daleko idący. Zabronione jest bowiem podawanie. Oznacza to, że za podawanie alkoholu może być ukarana kelnerka, nawet jeżeli będzie to piwo, a należy pamiętać, że kampania będzie w okresie letnim. Jest to totalny absurd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JerzySzmajdziński">Chcę zapytać wnioskodawcę, czy możliwa jest następująca sytuacja. Odbywa się jakaś impreza i ktoś zauważył, że piwo jest sprzedawane za tanio. Osoba ta wzywa policję i prokuratora. Prowadzone są czynności wyjaśniające, ale miejsce sprzedaży piwa zostaje natychmiast zamknięte do czasu wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy. W ten sposób jednak kończy się dobrze zapowiadająca się impreza wyborcza AWS czy SLD.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JerzySzmajdziński">Czy jest to propozycja „wzajemnych świadczeń”, aby imprezy wyborcze kończyły się szybko i dzięki temu ich koszty nie będą zbyt wysokie. Pytam więc, o co tak naprawdę chodzi wnioskodawcy i jakie są proponowane sankcje za przekroczenie zaproponowanego przepisu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#TadeuszWrona">Myślę, że znamy argumenty za i argumenty przeciw. Jeżeli więc chcemy zakończyć prace dzisiaj, to proponuję przejście do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#LudwikDorn">Jeżeli chodzi o kwestię wysokości sankcji karnej, to problem ten będzie przedmiotem dyskusji, gdyż Komisja przejdzie do rozpatrzenia przepisów karnych.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#LudwikDorn">Jeżeli natomiast chodzi o to, czy impreza powinna zostać zakończona, czy też nie, to funkcjonariusze policji powinni kierować się zdrowym rozsądkiem. Jeżeli piwo jest serwowane za darmo lub po cenach w sposób oczywisty zaniżonych, to impreza powinna zostać zamknięta. Jeżeli natomiast są wątpliwości, czy cena jest zaniżona, to fakt taki powinien zostać odnotowany i powinien być przedmiotem dalszego postępowania wyjaśniającego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Proszę posła Ludwika Dorna o przypomnienie swojej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#LudwikDorn">Proponuję dodanie w art. 78 nowego ust. 4 w brzmieniu następującym: „Zabrania się podawania oraz dostarczania, w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na Prezydenta, produktów spożywczych, w tym napojów alkoholowych, nieodpłatnie lub po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie poprawki w postaci zaproponowanej przez posła Ludwika Dorna art. 78 ust. 4. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 7 posłów, 12 było przeciwnych, 1 wstrzymał się od głosu. Stwierdzam odrzucenie wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#LudwikDorn">Zgłaszam wniosek mniejszości w brzmieniu odrzuconego art. 78 ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MirosławCzech">Czy są jeszcze uwagi do zmiany 75?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#KrzysztofJanik">Proponuję — jako konsekwencję zmiany już wcześniej przyjętej — zastąpienie w artykule 78 ust. 2 wyrazu „policyjnych” wyrazami „podległych ministerstwu właściwemu do spraw wewnętrznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie poprawki posła Krzysztofa Janika? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu poprawki przedłożonej przez posła Krzysztofa Janika do art. 78 ust. 2? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie poprawki w art. 78 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 75? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 75 wraz z poprawką do art. 78 ust. 2? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 75.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 76, zgodnie z którą dodaje się art. 78a w brzmieniu następującym: „Art. 78a. Materiały wyborcze powinny zawierać wyraźne oznaczenie od kogo pochodzą”.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 76? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 76? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 76.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 77, zgodnie z którą art. 79 i art. 80 otrzymują następujące brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#MirosławCzech">„Art. 79.1. Na ścianach budynków, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych, telekomunikacyjnych i innych można umieszczać plakaty i hasła wyborcze wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#MirosławCzech">2. Zabrania się umieszczania plakatów i haseł wyborczych na zewnątrz i wewnątrz budynków administracji rządowej i samorządowej oraz sądów, a także na terenie jednostek wojskowych i oddziałów obrony cywilnej oraz skoszarowanych jednostek policyjnych.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#MirosławCzech">3. Rada gminy może zakazać umieszczania plakatów lub haseł na niektórych budynkach publicznych, a także określonych częściach terenów publicznych z przyczyn związanych z ochroną zabytków bądź środowiska.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#MirosławCzech">4. Przy stawianiu własnych urządzeń ogłoszeniowych dla celów prowadzenia kampanii wyborczej należy stosować obowiązujące przepisy porządkowe.</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#MirosławCzech">5. Plakaty należy umieszczać w taki sposób, aby można je było następnie usunąć bez powodowania szkód.</u>
          <u xml:id="u-103.11" who="#MirosławCzech">6. Policja (straż miejska) jest obowiązana usuwać na koszt komitetu plakaty i hasła, których sposób umieszczania może zagrażać życiu lub zdrowiu fizycznemu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-103.12" who="#MirosławCzech">7. Plakaty, hasła wyborcze oraz urządzenia ogłoszeniowe ustawione dla celów prowadzenia kampanii wyborczej, właściwe komitety obowiązane są usunąć w terminie 30 dni po dniu wyborów.</u>
          <u xml:id="u-103.13" who="#MirosławCzech">8. Zarząd gminy postanawia o usunięciu plakatów wyborczych, haseł i urządzeń ogłoszeniowych nie usuniętych przez właściwe komitety w terminie, o którym mowa w ust. 7. Koszty ich usunięcia ponoszą właściwe komitety.</u>
          <u xml:id="u-103.14" who="#MirosławCzech">Art. 80.1. Jeżeli plakaty, hasła, ulotki, wypowiedzi albo inne formy propagandy i agitacji zawierają dane i informacje nieprawdziwe, każdy zainteresowany ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o:</u>
          <u xml:id="u-103.15" who="#MirosławCzech">1) orzeczenie konfiskaty takich materiałów,</u>
          <u xml:id="u-103.16" who="#MirosławCzech">2) wydanie zakazu publikowania takich danych i informacji,</u>
          <u xml:id="u-103.17" who="#MirosławCzech">3) nakazanie sprostowania informacji,</u>
          <u xml:id="u-103.18" who="#MirosławCzech">4) nakazanie przeproszenia pomówionego,</u>
          <u xml:id="u-103.19" who="#MirosławCzech">5) nakazanie uczestnikowi wpłacenia kwoty do 50.000 zł na rzecz instytucji charytatywnej,</u>
          <u xml:id="u-103.20" who="#MirosławCzech">6) zasądzenia od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kwoty do 50.000 zł tytułem odszkodowania.</u>
          <u xml:id="u-103.21" who="#MirosławCzech">2. Sąd okręgowy rozpoznaje wniosek, o którym mowa w ust. 1 w ciągu 24 godzin, w postępowaniu nieprocesowym w składzie jednego sędziego. Sąd może rozpoznać sprawę w wypadku usprawiedliwionej nieobecności wnioskodawcy lub uczestnika postępowania, którzy o terminie rozprawy zostali prawidłowo powiadomieni. Postanowienie, kończące postępowanie w sprawie, sąd niezwłocznie doręcza osobie zainteresowanej, o której mowa w ust. 1, właściwej okręgowej komisji wyborczej i zobowiązanemu do wykonania postanowienia sądu. Na postanowienie sądu okręgowego przysługuje w ciągu 24 godzin zażalenie do sądu apelacyjnego, który jest obowiązany do jego rozpatrzenia w ciągu 24 godzin. Od postanowienia sądu apelacyjnego nie przysługuje środek prawny i podlega ono natychmiastowemu wykonaniu.</u>
          <u xml:id="u-103.22" who="#MirosławCzech">3. Dane lub informacje nieprawdziwe odnoszące się do wyborów i związane z kampanią wyborczą, opublikowane w prasie, podlegają sprostowaniu w ciągu 48 godzin.</u>
          <u xml:id="u-103.23" who="#MirosławCzech">4. W odniesieniu do sprostowań danych lub informacji opublikowanych w innej prasie niż dziennik sąd wskazuje dziennik, w którym sprostowanie ma być zamieszczone na koszt zobowiązanego w ciągu 48 godzin.</u>
          <u xml:id="u-103.24" who="#MirosławCzech">5. W razie odmowy lub zamieszczenia sprostowania przez zobowiązanego lub wskazane w postanowieniu sądu, sąd na wniosek zainteresowanego zarządza opublikowanie sprostowania w trybie egzekucyjnym na koszt zobowiązanego.</u>
          <u xml:id="u-103.25" who="#MirosławCzech">6. W sprawach, o których mowa w ust. 3–5, przepisu art. 76b zdanie drugie nie stosuje się”.</u>
          <u xml:id="u-103.26" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 77?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#KrzysztofJanik">Proponuję konsekwentnie — aby w art. 79 ust. 2 wyraz „policyjnych” zastąpić wyrazami „podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zaproponowanej poprawki? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zaproponowanej poprawki do art. 79 ust. 2? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie poprawki do art. 79 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 77?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JacekRybicki">W dotychczasowej dyskusji często podnoszony był problem praktycznego stosowania niektórych przepisów. W związku z tym mam pytanie o to, jak w praktyce zostanie zrealizowany art. 79 ust. 6 w sytuacji, gdy konkurencyjny - czy wręcz wrogi - komitet wyborczy będzie zaklejał znaki drogowe plakatami innego komitetu wyborczego. Policja będzie natomiast usuwać plakaty na koszt komitetu, którego nazwa będzie znajdować się na plakatach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#RyszardWawryniewicz">Mam uwagę dotyczącą art. 79 ust. 3. Nasuwa się bowiem wątpliwość - obawa - czy przepis ten nie idzie zbyt daleko. Przykładem może być moje miasto rodzinne - Świdnica. Jest to miasto historyczne. Jeżeli na podstawie tego przepisu rada gminy zakaże umieszczania jakichkolwiek plakatów w obrębie Starego Miasta okaże się, że spod kampanii wyborczej wyłączone jest 2/3 miasta. Rozumiem oczywiście potrzebę ochrony zabytków. Równocześnie jednak należy mieć świadomość, że w niektórych miastach przepis ten może znacząco ograniczać przebieg kampanii wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#KrzysztofJanik">Uważam, że kwestie, które podnieśli posłowie Jacek Rybicki i Ryszard Wawryniewicz dotyczą przepisów, które nie przekraczają granicy pomiędzy rygoryzmem prawa a dobrym obyczajem. Swego czasu czytałem materiał przygotowany przez Państwową Komisję Wyborczą, z którego wynikało, że znaki drogowe - w części poprzedniej informacji - w ogóle nie były przedmiotem agresji wyborczej. Myślę, że jest to element dorastania do reguł gry.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#KrzysztofJanik">Jeżeli chodzi o kwestię podniesioną przez posła Jacka Rybickiego, to uważam, że art. 79 ust. 6 ma raczej charakter instrukcyjny, a nie represyjny i tak powinno zostać.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#KrzysztofJanik">To samo dotyczy problemu podniesionego przez posła Ryszarda Wawryniewicza. Skoro art. 79 ust. 3 zawiera formułę: „Rada gminy może...”, to na pewno nie będzie kwestii nierównoprawności komitetów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#KrzysztofJanik">Ponadto trzeba mieć zaufanie do rad gmin. Samorząd terytorialny jest naszą wspólną chlubą i dumą. Warto też pamiętać, że upowszechnia się praktyka wyznaczania, czy przygotowywania przez organy samorządu miejsc, w których można wywieszać materiały wyborcze. Chodzi tu zwłaszcza o mury budynków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#TadeuszWrona">Chcę zwrócić uwagę, że przepisy, o których mowa znajdują się w ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów oraz sejmików województw. Nad tymi przepisami długo dyskutowano podczas prac nad ordynacją. Rozważane były różne warianty. Przepisy te zostały zweryfikowane podczas kampanii wyborczej przed ostatnimi wyborami samorządowymi. Po tej kampanii wyborczej nie było zastrzeżeń do praktycznej strony tych przepisów. Jestem więc spokojny zarówno jeżeli chodzi o brzmienie ust. 3 jak i ust. 6. Uważam, że mogą pozostać w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#BartłomiejNowotarski">Argumentem jest to, że oba przepisy zweryfikowały się w praktyce. Ponadto należy pamiętać, że istotą ust. 3 było - jeżeli można tak powiedzieć - zejście z murów. W wyborach w 1989 r. i następnym masowym zjawiskiem było naklejanie materiałów wyborczych na murach. Chodzi więc o ucywilizowanie kampanii. Gdyby były obawy o to, czy gminy będą przygotowywać miejsca do eksponowania materiałów wyborczych, to można rozważyć przyjęcie tego rodzaju przepisu. Nie należy jednak iść aż tak daleko, a więc aby zobowiązać gminę do przygotowania miejsc do eksponowania materiałów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#BartłomiejNowotarski">Jeżeli chodzi o ust. 6, to w pierwszej kolejności chodzi o usuwanie przez straż miejską i policję plakatów i haseł z miejsc zagrażających bezpieczeństwu. Przede wszystkim chodzi o usuwanie. Na czyj koszt, to sprawa drugorzędna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#RyszardWawryniewicz">Nie chcę przeciągać dyskusji, ale uważam, że posłowie i eksperci nie doceniają pomysłowości władz gminnych oraz komitetów wyborczych. To, że trzeba chronić mury jest oczywiste. Problem polega na tym, że w oparciu o ust. 3 można z kampanii wyborczej wyłączyć bardzo znaczną część miasta. Dodatkowo można udostępnić - nawet w drodze przetargu -słupy publiczne określonej firmie, która może faworyzować niektóre komitety wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#RyszardWawryniewicz">Zamierzam zgłosić poprawkę zobowiązującą władze gminy do przygotowania i ustawienia swego rodzaju publicznych bilbordów. Wydaje się, że może to rozwiązać problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 77?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#BartłomiejNowotarski">Chcę zwrócić uwagę na zdanie drugie w art. 80 ust. 2, w którym jest mowa o usprawiedliwionej nieobecności wnioskodawcy. Nasuwa się więc pytanie o to, co będzie, gdy nieobecność wnioskodawcy nie będzie usprawiedliwiona? Czy to oznacza, że sąd nie będzie mógł rozpoznać sprawy w ciągu 24 godzin? Rozumiem, że nie taka była intencja. Opowiadam się więc za skreśleniem wyrazu „usprawiedliwionej”. W przeciwnym przypadku nastąpi zablokowanie rozpoznania sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#KazimierzCzaplicki">Chcę jedynie zwrócić uwagę, że analogiczny przepis znajduje się w ordynacji wyborczej do Sejmu. Nad kwestią obecności odbyła się dyskusja podczas prac nad ordynacją wyborczą do Sejmu. Ustawodawca tak postanowił. Przedłożona propozycja nic nie zmienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MirosławCzech">Mamy więc pewien dylemat. Przyjęliśmy bowiem nieformalnie, że przyjmowane są rozwiązania zawarte w innych ordynacjach i sprawdzone w praktyce. Proponuję więc przyjąć, że przepis jest zweryfikowany praktycznie. Powinien więc pozostać w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MirosławCzech">Czy są odmienne poglądy? Nie ma. Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 77? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 77? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 77.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 78, zgodnie z którą skreśla się art. 81.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do do zmiany 78? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 78? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 78.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 79, zgodnie z którą art. 83 otrzymuje brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#MirosławCzech">„Art. 83.1. W okresie od 14 dnia przed dniem głosowania do dnia zakończenia kampanii wyborczej «Telewizja Polska — Spółka Akcyjna» i «Polskie Radio — Spółka Akcyjna», zwane dalej «Telewizją Polską» i «Polskim Radiem», rozpowszechniają nieodpłatnie przygotowywane przez komitety audycje wyborcze, zgodnie z przepisami ustawy.</u>
          <u xml:id="u-115.6" who="#MirosławCzech">2. Nieodpłatne audycje wyborcze rozpowszechniane są wyłącznie w programach ogólnokrajowych, w tym TV Polonia, a ich łączny czas wynosi 20 godzin w Telewizji Polskiej i 30 godzin w Polskim Radiu.</u>
          <u xml:id="u-115.7" who="#MirosławCzech">3. Przez pojęcie rozpowszechniania nieodpłatnych audycji wyborczych rozumie się zarówno rejestrację i emisję wystąpień przedstawicieli komitetów bądź kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej, jak i rejestrację oraz emisję audycji wyborczych przygotowanych przez komitety.</u>
          <u xml:id="u-115.8" who="#MirosławCzech">4. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania w sprawach podziału czasu nieodpłatnego rozpowszechniania audycji wyborczych, zakres rejestracji oraz sposób przygotowania i emisji tych audycji oraz sposób upowszechniania informacji o terminach emisji audycji wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-115.9" who="#MirosławCzech">5. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po zasięgnięciu opinii zarządów spółek, o których mowa w ust. 1, oraz właściwej rady programowej, ustala:</u>
          <u xml:id="u-115.10" who="#MirosławCzech">1) czas przeznaczony na rozpowszechnianie nieodpłatnie audycji wyborczych w każdym z programów ogólnokrajowych,</u>
          <u xml:id="u-115.11" who="#MirosławCzech">2) ramowy podział czasu, o którym mowa w ust. 2, w okresie od 14 dnia przed dniem głosowania do dnia zakończenia kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-115.12" who="#MirosławCzech">6. Kolejność rozpowszechniania w każdym dniu audycji wyborczych ustalają kierujący redakcjami właściwych ogólnokrajowych programów telewizyjnych, w tym TV Polonia, oraz radiowych w drodze losowania przeprowadzonego w obecności pełnomocników komitetów, najpóźniej w 18 dniu przed dniem głosowania.</u>
          <u xml:id="u-115.13" who="#MirosławCzech">7. Czas antenowy przysługujący jednemu komitetowi nie może być odstępowany innemu komitetowi.</u>
          <u xml:id="u-115.14" who="#MirosławCzech">8. Na ustalenia dotyczące podziału czasu antenowego komitetom przysługuje skarga do Państwowej Komisji Wyborczej. Skargę wnosi się w terminie 24 godzin od dokonania ustalenia. Państwowa Komisja Wyborcza rozpatruje sprawę niezwłocznie i wydaje postanowienie. Na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej nie przysługuje środek zaskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-115.15" who="#MirosławCzech">9. W wypadku zarządzenia ponownego głosowania, o którym mowa w art. 8b, w okresie od 8 dnia przed dniem głosowania do dnia zakończenia kampanii wyborczej przed dniem ponownego głosowania Telewizja Polska i Polskie Radio rozpowszechniają nieodpłatnie audycje wyborcze przygotowywane przez komitety obu kandydatów, z tym, że łączny czas wynosi 4 godziny w Telewizji Polskiej i 6 godzin w Polskim Radiu. Przepisy ust. 3–8 stosuje się odpowiednio, z tym że losowanie kolejności rozpowszechniania w każdym dniu audycji wyborczych przeprowadza się w 9 dniu przed dniem ponownego głosowania”.</u>
          <u xml:id="u-115.16" who="#MirosławCzech">Proszę o ewentualne uwagi do zmiany 79.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#EugeniuszKłopotek">Przeszliśmy tym samym do zmian dotyczących artykułów regulujących problematykę kampanii wyborczej. Na tym tle ujawniły się pewne wątpliwości. Chodziło zwłaszcza o podział czasu. Ponadto chcę dodać, że w stosunku do poprzednich rozstrzygnięć pojawiła się co najmniej jedna ważna kwestia. Podkomisja uznała mianowicie, że w publicznej telewizji i publicznym radiu powinien znaleźć się czas na płatne audycje reklamowe związane z wyborami. Poprzednie rozstrzygnięcia zakazywały tego rodzaju audycji. Należy też dodać, że podczas pierwszego czytania poseł Tomasz Karwowski zgłosił sugestię, aby wspólny czas nieodpłatny podzielić na dwie części. Pierwsza część to czas dla indywidualnych kandydatów. Druga część to czas wspólny dla wszystkich kandydatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#TadeuszWrona">Chcę zaproponować poprawki w art. 83. Pierwsza z nich dotyczy ust. 1 i polega na zastąpieniu okresu 14 dni, okresem 15 dni. Argument główny jest taki, iż termin 15 dni jest w ordynacji wyborczej do Sejmu. Byłoby to więc ujednolicenie, a zarazem wydłużenie o 1 dzień prezydenckiej kampanii wyborczej w telewizji i radiu.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#TadeuszWrona">Poprawka druga dotyczy ust. 2. Proponuję brzmienie następujące: „Nieodpłatne audycje wyborcze rozpowszechniane są wyłącznie w programach ogólnokrajowych, w tym w Telewizji Polonia, a ich czas emisji wynosi: 20 godzin w I i II programie Telewizji Polskiej, 5 godzin w Telewizji Polonia, 30 godzin w I i II programie Polskiego Radia oraz 5 godzin w programach przeznaczonych dla zagranicy”. Chodzi o to, że do tej pory nie nastąpiło wyodrębnienie tej części godzin, która dotyczyć powinna telewizji publicznej krajowej i Telewizji Polonia. Nie należy oczywiście nikogo podejrzewać o złą wolę, czy tendencyjność. Jeżeli jednak będzie to czas określony wspólnie, to może się zdarzyć, że większość godzin programu będzie emitowana w Telewizji Polonia. Dotychczasowa formuła umożliwia to.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#TadeuszWrona">Natomiast propozycja, którą składam bardzo precyzyjnie określa czas audycji wyborów w publicznej telewizji polskiej i czas audycji w telewizji publicznej polskiej emitowanej za granicę.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#TadeuszWrona">Moja trzecia poprawka dotyczy ust. 9 dotyczącego głosowania ponownego. Proponuję okres od 8 dnia zastąpić okresem od 10 dnia. Ponadto proponuję zwiększenie czasu emisji w Telewizji Polskiej z 4 godzin do 8 godzin oraz w Polskim Radiu z 6 godzin do 8 godzin.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#TadeuszWrona">Proponuję także, aby losowanie zostało przeprowadzone nie w 9, ale w 11 dniu przed dniem ponownego głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MaciejPoręba">Chcę zgłosić poprawkę do art. 83 ust. 5. Ponieważ chodzi o wewnętrzny podział czasu, to dlatego proponuję, aby nie dokonywała tego Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji lecz zarządy spółek, o których mowa w ust. 1. Powinno to następować po zasięgnięciu opinii właściwej rady programowej.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#MaciejPoręba">Inaczej mówiąc chodzi o czynności w zasadzie techniczne. Nie jest to problem, który musi rozwiązywać Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, zwłaszcza że ma inne poważniejsze zadania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MirosławCzech">Ponieważ zgłoszone zostały poprawki i art. 83 jest dość obszerny, proponuję debatę nad kolejnymi ustępami.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy zatem do rozpatrzenia art. 83 ust. 1. Poseł Tadeusz Wrona zaproponował zastąpienie liczby „14” liczbą „15”.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny zastąpieniu w art. 83 ust. 1 liczby „14” liczbą „15”? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie poprawki w art. 83 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#MirosławCzech">Konsekwencją będzie analogiczna zmiana w ust. 5 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 83 ust. 2. Proszę o uwagi do poprawki zgłoszonej przez posła Tadeusza Wronę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#StanisławGebethner">Bardzo dobrze, że poseł Tadeusz Wrona podniósł kwestię czasu audycji wyborczych w Telewizji Polonia. Zwracam jednak uwagę na to, że w Telewizji Polonia jest repetycja programów, gdyż są one emitowane w różnych czasach. Nasuwa się więc pytanie, czy 5 godzin ma objąć tylko jedną emisję danej audycji. Przyznam, że nie mam koncepcji jak to rozwiązać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MirosławCzech">Podzielając zastrzeżenia prof. Stanisława Gebethnera chcę ponadto zwrócić uwagę, że poprawka mówi tylko o I i II programie Polskiego Radia. Jest to propozycja absurdalna, gdyż jest 5 programów. Program II jest emitowany od godz. 17 do 6 rano. Ma najniższą słuchalność. Jest programem muzyczno-literackim.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#MirosławCzech">Programy wyborcze byłyby więc przedsięwzięciem „katującym” dość wybranych słuchaczy, którzy są dość dobrze zorientowani, jeżeli chodzi o preferencje polityczne, co obrazują badania. Skuteczność reklamy w II programie nie byłaby więc zbyt wysoka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#JacekRybicki">Przedłożoną poprawkę można usprawnić w sposób następujący - przyjąć formułę o tym, że łączny czas wynosi np. 25 godzin w Telewizji Polskiej, w tym do 5 godzin w Telewizji Polonia i 35 godzin w Polskim Radiu, w tym do 5 godzin w programie przeznaczonym dla zagranicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#TadeuszWrona">Formuła zaproponowana przez posła Jacka Rybickiego wyraża moje intencje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#EugeniuszKłopotek">Jeżeli pojawi się formuła „do 5 godzin w Telewizji Polonia”, to czy nie będzie to oznaczać, że może być zero?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MirosławCzech">Proszę więc, aby poseł Tadeusz Wrona przedstawił ostateczne brzmienie swojej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#TadeuszWrona">Proponuję, aby art. 83 ust. 2 otrzymał brzmienie następujące: „Nieodpłatne audycje wyborcze rozpowszechniane są wyłącznie w programach ogólnokrajowych, a ich łączny czas wynosi 25 godzin w Telewizji Polskiej, w tym do 5 godzin w TV Polonia i 35 godzin w Polskim Radiu, w tym do 5 godzin w programie przeznaczonym dla zagranicy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zaprezentowanego brzmienia art. 83 ust. 2? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zaprezentowanego brzmienia art. 83 ust. 2? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 83 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 3. Czy są uwagi? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 3? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 4. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie ust. 4? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 4? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 5. Do ust. 5 poprawkę przedłożył poseł Maciej Poręba. Czy są uwagi do tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#JacekRybicki">Jak zapewne członkowie Komisji pamiętają, nad kwestią uregulowaną w ust. 5 Komisja już debatowała i to dość długo. Wówczas padł - jak się wydaje - dość racjonalny argument stwierdzający, że ust. 5 jest jakby rozwinięciem ust. 4. Oznacza to, że przyjęcie formuły mówiącej o zarządach spółek działających po zasięgnięciu opinii rad programowych, może się okazać sprzeczne z ust. 4. Podziału czasu ma jednak dokonać Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#AleksandraJakubowska">W ust. 4 Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji określa tryb postępowania w sprawach podziału czasu między komitetami na antenie. Tak więc z ust. 4 nie wynikają bezpośrednie konsekwencje dla ust. 5, czyli dalsze konsekwencje dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Ponieważ sama opowiedziałam się za przyjętym rozwiązaniem, uważnie przeczytałam opinię prof. Stanisława Gebethnera oraz wysłuchałam jego argumentów. Chodzi o to, że są to przepisy trochę niekonstytucyjne. Jest to bowiem nadawanie Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji uprawnień, których nie posiada w świetle ustawy o radiofonii i telewizji. W grę wchodzi ingerowanie w program radiofonii i telewizji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#AleksandraJakubowska">Tak więc uważam, że należy powrócić do tekstu pierwotnego, który był zawarty w przedłożeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#StanisławGebethner">Chodzi o to, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji może wydawać rozporządzenia jako akty wykonawcze do ustaw, w których określone są zasady. Natomiast materia zamieszczona w ust. 5, to decyzja konkretna - jest to kompetencja zarządu. W związku z tym powstaje problem, w jaki sposób Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji miałaby ustalać to, o czym mowa w ust. 5?Nie może bowiem wydać ani wiążącej uchwały, ani zarządzenia. Nie ma więc środków prawnych do decydowania o sprawach, które należą do zarządu. Sfera ta nie mieści się w konstytucyjnej i ustawowej koncepcji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#StanisławGebethner">Można natomiast ewentualnie - w związku z tym, że powstała kwestia podziału czasu między Telewizję Polonia i program dla zagranicy - uzupełnić delegację w ust. 4 dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o określenie zasad podziału czasu na poszczególne programy. Tak więc Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji może określić zasady, a nie powinna ustalać szczegółowej siatki programowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JacekRybicki">Można oczywiście poszukać teraz jakiejś możliwości kompromisu. Nie zgadzam się jednak z interpretacją, iż ust. 5 reguluje wyłącznie sprawy techniczne, o czym mówił poseł Maciej Poręba. Wbrew pozorom ust. 5 ma zasadniczą wagę dla przeprowadzania kampanii w bezpłatnym czasie w elektronicznych mediach publicznych. Nie jest to tylko kwestia decyzji technicznej. Dlatego też uważam, że powinno to być ustalone w porozumieniu z konstytucyjnym ciałem, jakim jest Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji odpowiedzialna za porządek w mediach. Druga możliwość - jak wskazywał prof. Stanisław Gebethner - to określenie zasad przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#TomaszŻukowski">Chcę bronić brzmienia zawartego w ust. 5 i mam wrażenie, że w tej sprawie weta prezydenckiego nie będzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#LudwikDorn">Zgadzam się z pierwszą częścią wypowiedzi posłanki Aleksandry Jakubowskiej wskazującą, że materie ust. 4 i 5 są różne. Nie zgadzam się natomiast z propozycją odrzucenia przedłożonego brzmienia i powrotu do poprzedniej treści. Ponadto chcę się odnieść do wątpliwości prof. Stanisława Gebethnera, czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma jakieś konstytucyjne narzędzia rozstrzygnięcia prawnego dyskutowanej kwestii. Wydaje się, że jest to możliwe na tle interpretacji art. 213 ust. 2 konstytucji. Przepis ten stanowi, że „Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wydaje rozporządzenia, a w sprawach indywidualnych podejmuje uchwały”. Jak się wydaje można uznać, że są to indywidualne sprawy komitetów wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#StanisławGebethner">Nie chodzi jednak o podział między komitety. Chodzi o podział, ile godzin w programie I, a ile w programie II i jaka ma być ramówka, czy układ godzinowy. Są to techniczne decyzje podejmowane przez zarząd spółki. Pojawia się więc kwestia naruszenia kompetencji spółki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#KrzysztofJanik">Mam wątpliwości, czy dobrze odczytuję ust. 4 i ust. 5. Wszystkie podstawowe decyzje są podejmowane przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Jest natomiast pytanie o to, kto ma zdecydować — ile z 20 godzin programu będzie emitowane w programie I, ile w programie II, a ile w Telewizji Polonia. Sprawa druga — to pasmo emisyjne. Nie wiem, czy nie byłoby przesadą nakładanie tego rodzaju decyzji na Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Należy jednak podkreślić, iż decyzje tego rodzaju nie naruszają zasad równości kandydatów. Równość ta jest bowiem zagwarantowana innymi przepisami. Tak więc popieram propozycję posła Macieja Poręby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#AleksandraJakubowska">Jeszcze raz chcę zwrócić uwagę, że jest to sytuacja nie do zaakceptowania z punktu widzenia obowiązującego prawa. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie jest organem nadrzędnym nad telewizją publiczną. W związku z tym nie może wydawać decyzji, które są przynależne zarządowi i radzie nadzorczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#MaciejPoręba">Uważam, że propozycja prof. Stanisława Gebethnera poparta przez posła Jacka Rybickiego, aby w ust. 4 dodać formułę o zasadach jest propozycją o charakterze nadregulacji. Jest tak dlatego, że w ust. 4 już zostało zapisane, że chodzi o sposób przygotowania i emisji audycji. Są to właśnie zasady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MirosławCzech">Nie można jednak przyjąć, że formuła mówiąca o sposobie odnosi się do zasad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MaciejPoręba">Chodzi jednak o „sposób przygotowania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MirosławCzech">Tak, to rzeczywiście zmienia postać rzeczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#JacekRybicki">Jeszcze raz chcę powtórzyć. Jeżeli mamy dobre intencje — a nie wątpię, że posłance Aleksandrze Jakubowskiej zależy na tym, aby wszystko było lege artis — to proponuję pewną modyfikację w ust. 5. Myślę, że może to oznaczać pole do kompromisu. Rzeczywiście treść ust. 4 można interpretować w ten sposób, że ustaleniem zasad jest to, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji określi w drodze rozporządzenia tryb postępowania w sprawach podziału czasu nieodpłatnego rozpowszechniania audycji wyborczych. Mówił o tym prof. Stanisław Gebethner. Jeżeli tak, to proponuję, aby ust. 5 rozpoczynał się następującym sformułowaniem: „zarządy spółek, o których mowa w ust. 1 według zasad ustalonych przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, na podstawie ust. 4 ustalają:</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#JacekRybicki">1) czas przeznaczony...”.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#JacekRybicki">Wówczas będzie wyraźne nawiązanie pomiędzy ust. 5 i ust. 4. Powstanie spójne rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#KazimierzCzaplicki">Nie śmiem zabierać głosu w obecności znakomitych konstytucjonalistów, ale tego rodzaju propozycja wydaje się jednak absolutnie blankietową delegacją do wydania rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#KazimierzCzaplicki">Zgodnie z konstytucją rozporządzenie jest aktem wykonawczym. Ustawa musi więc określać zasadę. Rozporządzenie jest wykonaniem ustaleń ustawy, ma charakter uszczegóławiający. Nie można więc przyjąć, że to Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ma określić zasady. Wyjściem może być określenie przez ustawodawcę, ile godzin audycji wyborczych jest w określonym programie. Jest to rozwiązanie najbezpieczniejsze z punktu widzenia specyfiki działania radia i telewizji. Należy dodać, że ordynacja wyborcza do organów stanowiących samorządu terytorialnego przesądziła wprost, że w każdym regionalnym programie Telewizji Polskiej ma być 5 godzin. Ustawodawca ma prawo ustalić taką normę. Natomiast odsyłanie do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, czy do zarządu spółki wydaje się dyskusyjne, jeżeli chodzi o podział czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#StanisławGebethner">A ramówka?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#KazimierzCzaplicki">Ramówka również, chociaż ramówkę mogą ustalać dyrektorzy po porozumieniu z radą programową. Ponadto, jeżeli zostanie przyjęta w stosunku do Telewizji Polskiej formuła mówiąca „do 5 godzin”, to może być tak, że np. 4 godziny przejdą do programów ogólnokrajowych. Wydaje się więc, że ustawodawca powinien wyraźnie powiedzieć, co ma być.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#RyszardWawryniewicz">Chyba nastąpiło zapętlenie i pojawiają się nowe propozycje. W związku z tym proponuję, aby poddać pod głosowanie to, co jest w przedłożonym sprawozdaniu podkomisji. Przedłożona propozycja wydaje się logiczna. Ponadto należy pamiętać, że jeżeli pojawią się nowe pomysły, to jest jeszcze drugie czytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MirosławCzech">Odnosząc się do propozycji posła Macieja Poręby można powiedzieć, że jest pewna obawa, czy zarządy spółek nie będą próbowały naruszyć pewnych zasad, np. naruszenie kolejności prezentacji kandydatów. Jeśli zrodzą się jakieś nowe pomysły, to będzie okazja do ich zaprezentowania w drugim czytaniu. Propozycja posła Ryszarda Wawryniewicza wydaje się więc zasadna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#MarekMazurkiewicz">Minister Kazimierz Czaplicki zgłosił wątpliwość, która jest jednak rozstrzygnięta w ust. 4, który stanowi, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po porozumieniu się z Państwową Komisją Wyborczą, określa w drodze rozporządzenia, zarówno sposób postępowania, jak i zakres rejestracji, a także sposób przygotowywania i emisji audycji. Wszystko to ma być w rozporządzeniu. Chodzi również o sposób upowszechniania informacji. Tak więc zasady są określone w ustawie. Zakres regulacji rozporządzenia jest bardzo szeroki.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#MarekMazurkiewicz">Z chwilą gdy zarządy poszczególnych spółek otrzymają zasady łącznie z kierunkowym podziałem czasu, ich zadaniem będzie szczegółowe rozpisanie tych kwestii. Tak więc popieram wniosek posła Macieja Poręby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JacekRybicki">Tylko jedno sprostowanie, gdyż poseł Marek Mazurkiewicz nie przytoczył w całości stosownego fragmentu z ust. 4. Chodzi bowiem o sposób upowszechniania informacji o terminach emisji. Jest to coś zupełnie innego niż zasada, według której będzie dzielony czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MirosławCzech">Wraz z posłem Krzysztofem Janikiem mamy do posła Macieja Poręby prośbę o wycofanie zgłoszonej propozycji. Jeżeli sprawa okaże się aktualna, można będzie do niej powrócić w drugim czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MaciejPoręba">Wycofuję swoją propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie ust. 5? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 5? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 6. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie ust. 6? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 6? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 6.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 7. Czy są uwagi do ust. 7? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 7. Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 7.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 8. Czy są uwagi do ust. 8? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 8? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 8.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 9, do którego poprawki zgłosił poseł Tadeusz Wrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#TadeuszWrona">Chcę tylko przypomnieć, że chodzi o zmianę terminów i liczby godzin. Proponowane brzmienie jest następujące: „W przypadku zarządzenia ponownego głosowania, o którym mowa w art. 8b, w okresie od 10 dnia przed dniem głosowania do dnia zakończenia kampanii wyborczej przed dniem ponownego głosowania Telewizja Polska i Polskie Radio rozpowszechniają nieodpłatnie audycje wyborcze przygotowywane przez komitety obu kandydatów, z tym, że łączny czas wynosi 8 godzin w Telewizji Polskiej i 8 godzin w Polskim Radiu. Przepisy ust. 3.8 stosuje się odpowiednio, z tym, że losowanie kolejności rozpowszechniania w każdym dniu audycji wyborczych przeprowadza się w 11 dniu przed dniem ponownego głosowania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MirosławCzech">Proszę o wypowiedź ministra Kazimierza Czaplickiego, gdyż jest chyba kolizja z terminem ogłaszania wyników wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#KazimierzCzaplicki">Chcę zwrócić uwagę, że przyjęcie proponowanych poprawek oznacza, że 2 dnia po przeprowadzeniu pierwszego głosowania muszą już być znane urzędowe wyniki wyborów, podane przez Państwową Komisję Wyborczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#MirosławCzech">Co prawda szampany są na ogół otwierane wieczorem w dniu głosowania, ale urzędowo należy czekać na oficjalne ogłoszenie wyników. W związku z tym mam prośbę do posła Tadeusza Wrony o to, aby jednak uwzględnił, iż mogą wystąpić komplikacje, które spowodują, iż nie będzie możliwe zastosowanie ust. 9 w brzmieniu zaproponowanym wraz z poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#MirosławCzech">Podzielam więc opinię ministra Kazimierza Czaplickiego, iż w grę wchodzi termin niewykonalny i termin, który może spowodować bardzo duże perturbacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#TadeuszWrona">Minister Kazimierz Czaplicki nie powiedział, że jest to niewykonalne. Powiedział tylko to, że należy przyjąć do wiadomości określone okoliczności. Natomiast pan przewodniczący przedstawił inną interpretację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#KazimierzCzaplicki">Sygnalizując ten problem sądziłem, że posłowie pamiętają, iż czasami trzeba czekać 36 godzin na wyniki głosowania na statkach morskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#MarekMazurkiewicz">Proponuję, aby poseł Tadeusz Wrona ustąpił o jeden dzień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#TadeuszWrona">Sądzę, że poseł Marek Mazurkiewicz jako człowiek kompromisu wysunął dobrą sugestię. Moja poprawka brzmi więc: „w okresie od 9 dnia” — w zdaniu pierwszym i „w 10 dniu” — w zdaniu drugim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#MirosławCzech">A co z czasem audycji wyborczych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WitoldFirak">Sugeruję, aby poseł Tadeusz Wrona rozważył, czy uzasadnione jest tak znaczne wydłużenie czasu audycji wyborczych. Wydaje się, że w drugiej turze, chyba nie ma już aż tak dużego oczekiwania na audycje wyborcze. Ponadto chcą dodać, że są takie regiony Polski - ja pochodzę z takiego regionu - gdzie możliwy jest odbiór tylko I programu Telewizji Polskiej. Czasami uda się odebrać program II. Ludzie - a zwłaszcza dzieci - niechętnie przyjmują nawet transmisje obrad Sejmu. Nie należy więc zmuszać ludzi do oglądania programów wyborczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#TadeuszWrona">Zaprezentowany argument jest dość łatwy do obalenia. Nie trafia do mnie argument, że ktoś nie interesuje się obradami Sejmu. Jako samorządowiec dbam bowiem o Polskę obywatelską. Chodzi o to, aby ludzie interesowali się problemami publicznymi, a prezydencka kampania wyborcza jest chyba najważniejszym wydarzeniem w Polsce. Podtrzymuję więc swoją poprawkę dotyczącą czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#KrzysztofJanik">Również chcę prosić posła Tadeusza Wronę, aby poszedł drogą kompromisu i trochę ograniczył swoją propozycję. Warto też pamiętać, że godzina programu wyborczego dziennie, to ogromne kwoty i zarazem koszty dla komitetu wyborczego i dla telewizji. Bardzo znaczne są również koszty programowe. Proponuję 6 godzin w Telewizji Polskiej i 8 godzin w Polskim Radiu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#TadeuszWrona">Dla posła Krzysztofa Janika, kolegi z prezydium Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej zgadzam się na zaproponowane wielkości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#MirosławCzech">Proszę więc posła Tadeusza Wronę o zaprezentowanie ostatecznego brzmienia ust. 9, uwzględniającego aprobowane poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#TadeuszWrona">Proponuję następujące brzmienie ust. 9: „W wypadku zarządzenia ponownego głosowania, o którym mowa w art. 8b, w okresie od 9 dnia przed dniem głosowania do dnia zakończenia kampanii wyborczej przed dniem ponownego głosowania Telewizja Polska i Polskie Radio rozpowszechniają nieodpłatnie audycje wyborcze przygotowywane przez komitety obu kandydatów, z tym że łączny czas wynosi 6 godzin w Telewizji Polskiej i 8 godzin w Polskim Radiu. Przepisy ust. 3–8 stosuje się odpowiednio, z tym że losowanie kolejności rozpowszechniania w każdym dniu audycji wyborczych przeprowadza się w 10 dniu przed dniem ponownego głosowania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chciałby jeszcze zabrać głos w sprawie zaproponowanego brzmienia? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zaproponowanego brzmienia ust. 9? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 9.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#MirosławCzech">Tak więc oznacza to przyjęcie całej zmiany 79.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 80, zgodnie z którą dodaje się art. 83a w brzmieniu następującym: „Art. 83a.1. Telewizja Polska i Polskie Radio zapewniają Państwowej Komisji Wyborczej w okresie od zarządzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej możliwość nieodpłatnego przedstawiania w programach ogólnokrajowych telewizyjnych i radiowych informacji, wyjaśnień i komunikatów związanych z zarządzonymi wyborami i obowiązującymi przepisami prawa wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#MirosławCzech">2. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą i zarządami Telewizji Polskiej i Polskiego Radia, określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1”.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 80?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#TadeuszWrona">Przypominam, że w tej zmianie był zakaz audycji płatnych. Zgłaszam więc wniosek o przywrócenie występującego w projekcie naszej Komisji art. 83b w brzmieniu następującym: „Art. 83b. Rozpowszechnianie w telewizji publicznej i radiu publicznym płatnych audycji, komunikatów, apeli i haseł wyborczych jest zakazane”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#LudwikDorn">Za wprowadzeniem przedstawionego przepisu przemawiają różne racje i są to racje poważne, ale z przykrością muszę nie zgodzić się z posłem Tadeuszem Wroną, przedstawiając równocześnie inne racje.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#LudwikDorn">Zaproponowany przepis miałby swój głęboki sens gdybyśmy byli bardzo mocno przekonani do tego, że niepubliczne stacje telewizyjne i radiowe nie mogą stać się ukrytą stroną kampanii wyborczej. Mają one bowiem zupełną wolność przyjmowania lub odrzucania zamówień. Moim zdaniem, nie można tego założenia uzasadnić ponad wszelką wątpliwość. Nad telewizją i radiem publicznym istnieją pewne środki kontroli. Nad stacjami prywatnymi nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MirosławCzech">Myślę, że argumenty są znane. Proponuję zatem przejście do głosowania, ale przedtem proszę, aby poseł wnioskodawca przypomniał treść poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#TadeuszWrona">Proponuję, aby w zmianie 80 dodać art. 83b w brzmieniu następującym: „Art. 83b. Rozpowszechnianie w telewizji publicznej i radiu publicznym płatnych audycji, komunikatów, apeli i haseł wyborczych jest zakazane”. Przypominam, że jest to dosłowne brzmienie, które było wcześniej w projekcie naszej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zaproponowanego art. 83b? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie zaproponowanego przez posła Tadeusza Wronę art. 83b. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 5 posłów, 10 było przeciwnych, 2 wstrzymało się od głosu. Stwierdzam odrzucenie wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#TadeuszWrona">Zgłaszam wniosek mniejszości w brzmieniu odrzuconego art. 83b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 80? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 80? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 80.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#TomaszŻukowski">W związku z odrzuceniem art. 83b proponuję wprowadzenie do rozpatrywanego projektu przepisów analogicznych do przepisów ordynacji wyborczej do Sejmu, dotyczących limitu odnoszącego się do reklamy płatnej. Jest to art. 145 ordynacji wyborczej do Sejmu, w następującym brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#TomaszŻukowski">„1. Niezależnie od czasu przyznanego na rozpowszechnianie nieodpłatnie audycji wyborczych każdy komitet wyborczy może, wyłącznie w okresie od 15 dnia przed dniem wyborów do dnia zakończenia kampanii wyborczej, odpłatnie rozpowszechniać audycje wyborcze w programach publicznych i niepublicznych nadawców radiowych i telewizyjnych. Łączny czas odpłatnych audycji nie może przekraczać 15% łącznego czasu przyznanego danemu komitetowi wyborczemu na rozpowszechnianie nieodpłatnie audycji wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#TomaszŻukowski">2. Nadawcy nie mogą odmówić rozpowszechniania na zasadach odpłatności audycji wyborczych, o których mowa w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#TomaszŻukowski">3. Wysokość opłat pobieranych za czas rozpowszechniania audycji wyborczych, o których mowa w ust. 1, nie może przekraczać 50% stawek cen pobieranych za reklamy i musi być dla wszystkich jednakowa oraz ustalana według cennika obowiązującego w dniu zarządzenia wyborów.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#TomaszŻukowski">4. Do audycji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o działalności reklamowej w programach telewizji i radiofonii, z zastrzeżeniem ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#TomaszŻukowski">5. Czasu przeznaczonego na rozpowszechnianie odpłatnych audycji wyborczych nie wlicza się do ustalonego odrębnymi przepisami dopuszczalnego wymiaru czasowego reklam”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#KrzysztofJanik">Mam wątpliwości, czy zaproponowane przepisy nie naruszają równoprawności podmiotów, przepisy te sprzyjają bowiem podmiotom niepublicznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MirosławCzech">Dla każdego, kto miał do czynienia z kampaniami wyborczymi zaproponowane przepisy są jasne. Mają one charakter porządkujący, mieszczą się również w konwencji ogólnej nowelizacji, nad którą pracujemy, gdyż wprowadza limity. Tak więc opowiadam się za przyjęciem zaproponowanych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#TadeuszWrona">Przejmuję formalnie propozycję przedstawioną przez eksperta dr. Tomasza Żukowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#KazimierzBarczyk">Ponieważ zaproponowane przepisy są tożsame z przepisami ordynacji wyborczej do Sejmu, opowiadam się za ich przyjęciem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MaciejPoręba">Proponuję rozważenie zwiększenia procentowego limitu czasu. Chodzi bowiem o swego rodzaju kampanię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MirosławCzech">Limit 15%, przy np. 12 kandydatach i przy 35 godzinach, to ok. 40 minut na 10–15 sekundowe reklamy. To ogromna dawka i ogromne pieniądze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#KrzysztofJanik">Apeluję do posła Tadeusza Wrony, aby swoją poprawkę określił jako 83a, a dotychczasowy art. 83a oznaczyć jako art. 83b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#TadeuszWrona">Przyjmuję uwagę posła Krzysztofa Janika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zaproponowanego przez posła Tadeusza Wronę art. 83a? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 83a w zaproponowanym brzmieniu? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 83a, który uzupełnił zmianę 80.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do zmian dotyczących przepisów finansowych. Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany 81, zgodnie z którą art. 84 otrzymuje brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#MirosławCzech">„Art. 84. Finansowanie kampanii wyborczej jest jawne”.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do zmiany 81? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 81? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 81.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 82, zgodnie z którą dodaje się art. 84a-84c w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#MirosławCzech">„Art. 84a. 1. Wydatki ponoszone przez komitety w związku z wyborami są pokrywane z ich źródeł własnych.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#MirosławCzech">2. Komitet może pozyskiwać i wydatkować środki od dnia nabycia osobowości prawnej.</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#MirosławCzech">3. Komitet może wydatkować zgromadzone środki jedynie na cele związane z wyborami.</u>
          <u xml:id="u-184.9" who="#MirosławCzech">4. Za gospodarkę finansową komitetu odpowiedzialny jest jego pełnomocnik.</u>
          <u xml:id="u-184.10" who="#MirosławCzech">Art. 84b. Komitety prowadzą rachunkowość na zasadach określonych odrębnymi przepisami z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-184.11" who="#MirosławCzech">Art. 84c.1. Wydatki komitetu nie mogą przekroczyć 20.000.000 złotych.</u>
          <u xml:id="u-184.12" who="#MirosławCzech">2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, podwyższy kwotę, o której mowa w ust. 1, w wypadku wzrostu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem o ponad 5%, w stopniu odpowiadającym wzrostowi tych cen.</u>
          <u xml:id="u-184.13" who="#MirosławCzech">3. Wskaźnik wzrostu cen, o których mowa w ust. 2, ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski» do 20 dnia pierwszego miesiąca każdego kwartału”.</u>
          <u xml:id="u-184.14" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 82?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#EugeniuszKłopotek">Ponieważ na poprzednim posiedzeniu Komisja zdecydowała, że ma być pełnomocnik finansowy komitetu, należy dokonać stosownych uzupełnień w art. 84a ust. 4 wpisując, iż za gospodarkę finansową komitetu odpowiedzialny jest jego pełnomocnik finansowy. Należy również napisać, kto nie może być pełnomocnikiem finansowym. Przypominam, iż Komisja zdecydowała, że pełnomocnikiem finansowym nie może być kandydat na Prezydenta RP, pełnomocnik komitetu i jego zastępca, a także funkcjonariusz publiczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W „urobku”, który jest efektem poprzedniego posiedzenia Komisji, w zmianie 38 w art. 40a ust. 7 pełnomocnik finansowy już jest. Przepis ten odsyła do art. 84a bis.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeżeli chodzi o zmianę 82. to w art. 84a proponujemy skreślić ust. 4 i dodać art. 84a bis regulujący sprawę pełnomocnika finansowego w sposób, o którym wcześniej mówił poseł Ludwik Dorn, z wyjątkiem ust. 1, który został już wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Proponowane brzmienie art. 84a bis jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">1. Pełnomocnik finansowy prowadzi gospodarkę finansową komitetu i jest za nią odpowiedzialny.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">2. Pełnomocnik finansowy nie może być:</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">1) kandydatem na Prezydenta Rzeczypospolitej,</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">2) pełnomocnik, o którym mowa w art. 40a ust. 7,</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">3) funkcjonariusz publiczny w rozumieniu art. 115 par. 13 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">3. Można być pełnomocnikiem finansowym jednego komitetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#EugeniuszKłopotek">Mam uwagę kierowaną do przedstawicieli Biura Legislacyjnego. Uważam, że ust. 1 powinien rozpoczynać się od formuły „Za prowadzenie gospodarki finansowej...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Proponuję zatem następujące brzmienie ust. 1: „Za gospodarkę finansową odpowiedzialny jest jego pełnomocnik finansowy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#EugeniuszKłopotek">Przejmuję formalnie zgłoszoną przez przedstawiciela Biura Legislacyjnego poprawkę przewidującą dodanie art. 84a bis w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#EugeniuszKłopotek">„1. Za gospodarkę finansową komitetu odpowiedzialny jest jego pełnomocnik finansowy.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#EugeniuszKłopotek">2. Pełnomocnikiem finansowym nie może być:</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#EugeniuszKłopotek">1) kandydat na Prezydenta RP,</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#EugeniuszKłopotek">2) pełnomocnik, o którym mowa w art. 40a ust. 7,</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#EugeniuszKłopotek">3) funkcjonariusz publiczny w rozumieniu art. 115 par. 13 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#EugeniuszKłopotek">3. Można być pełnomocnikiem finansowym tylko jednego komitetu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie proponowanego art. 84a bis? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu proponowanego art. 84a bis? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 84a bis w ramach zmiany 82.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#JanuszWoźniak">Przedłożyliśmy Komisji nasze uwagi dotyczące projektu. Uwagi te dotyczą głównie przepisów końcowych. Chodzi zwłaszcza o propozycję wprowadzenia zmian w ustawie z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Ponadto mamy uwagi dotyczące poszczególnych przepisów finansowych. Wśród nich są również uwagi drobne. Uwagi te przedstawi przedstawiciel departamentu rachunkowości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#AndrzejŚwierczyński">W wielu przepisach projektu występuje wyraz „wydatki”. Proponujemy rozpatrzenie zmiany polegającej na zastąpieniu wyrazu „wydatki” wyrazem „koszty”. Dotyczy to m.in. art. 84a ust. 1. Zmiana, którą proponujemy pozwoli na memoriałowe ujęcie kosztów w rachunkowości komitetów wyborczych. Dzięki temu bardziej czytelne będzie monitorowanie działalności finansowej tych komitetów. Zgodnie bowiem z art. 84b komitety prowadzą rachunkowość na zasadach określonych odrębnymi przepisami. Rozumiemy, że chodzi tu o ustawę o rachunkowości. Ustawa ta w art. 6 stanowi o zapewnieniu współmierności przychodów i kosztów. Chodzi — co jest istotne — o koszty niezależne od terminu zapłaty. Może bowiem powstać taka sytuacja, że jeżeli będzie mowa o wydatkach, to wydatki praktycznie nie przekroczą limitu, ale komitety wyborcze zaciągną zobowiązania, na pokrycie których nie będą miały zabezpieczenia w środkach finansowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#EugeniuszKłopotek">Przeprasza, ale gdy swoje propozycje zaczyna składać Ministerstwo Finansów — bywało tak już wielokrotnie — to od razu jestem ostrożny podwójnie. Proszę więc o jednoznaczne wyjaśnienie, co w rozumieniu Ministerstwa Finansów oznacza formuła „wydatki komitetu wyborczego”, a co oznacza formuła „koszty komitetu wyborczego”. Czy są to pojęcia tożsame, a jeżeli nie, to które pojęcie jest szersze, a które węższe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#AndrzejŚwierczyński">Pojęcie „koszty” jest pojęciem szerszym, wydatek jest kosztem. Koszt nie musi być wydatkiem, koszt może powstać, a wydatek może być z tego tytułu poniesiony dużo później lub wcale.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#EugeniuszKłopotek">Ponieważ odpowiedź nie jest wyczerpująca, więc jeszcze raz zapytam. Jeżeli pojęcie „kosztu” jest pojęciem szerszym, to rozumiem to w ten sposób, że koszt może powstać nawet jeżeli jeszcze nie wypłacono.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MarekMazurkiewicz">Jakie zmiany powinny nastąpić w art. 84a ust. 1 w związku z uwagą przedstawiciela Ministerstwa Finansów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#AndrzejŚwierczyński">Wyraz „wydatki” należy zastąpić wyrazem „koszty”. Analogiczne zmiany należy konsekwentnie wprowadzić w dalszych przepisach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#AleksandraJakubowska">Chcę zapytać o to, czy jeżeli komitet wyborczy otrzyma nieodpłatnie w użytkowanie salę, to czy wartość użytkowania tej sali jest wliczana do kosztów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#AndrzejŚwierczyński">Sądzimy, że tak, a więc, że powinna zostać wliczona, gdyż jest to darowizna. Przepraszam jest to wliczane do przychodów. Nie jest to koszt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#StanisławGebethner">Wydaje mi się, że w części wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów następuje automatycznie przyjmowanie, że komitet wyborczy jest pełnokrwistą osobą prawną. Tymczasem projekt stanowi, że jest osobą prawną, ale tylko w zakresie czynności wykonywanych w ramach rozpatrywanej ustawy. Nie jest to więc pełna osobowość prawna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MirosławCzech">Myślę, że uwagi przedstawicieli Ministerstwa Finansów są jasne. Musimy zdecydować za jakim rozwiązaniem opowiadamy się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#EugeniuszKłopotek">Opowiadam się za utrzymaniem sformułowań zawartych w przedłożonym projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś z posłów chce przejąć formalnie jako własne poprawki zaproponowane przez przedstawiciela Ministerstwa Finansów? Nikt się nie zgłasza. Tak więc zgodną wolą Komisji w projekcie pozostaje sformułowanie „wydatki”.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MirosławCzech">Czy są inne uwagi do art. 84a? Nie ma uwag. Czy są uwagi do art. 84b?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#BartłomiejNowotarski">W swojej opinii Departament Rachunkowości Ministerstwa Finansów słusznie zwraca uwagę na kwestię, o której wcześniej mówił prof. Stanisław Gebethner. Chodzi o to, że komitet wyborczy jest przedmiotem specyficznym, także w zakresie ustawy o rachunkowości.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#BartłomiejNowotarski">Zwraca się jednak uwagę na to, że nie ma ustawowego zobowiązania takich podmiotów jak komitet wyborczy - nie prowadzący działalności gospodarczej, nie będący spółką prawa handlowego - do sporządzania audytu. Stąd też jest sugestia, że jeżeli ustawa chce zobowiązać do audytu, to takie zobowiązanie musi być wyraźnie sformułowane. Proponuję więc w art. 84b dodać ust. 2. Taki nowy ust. 2 powinien stanowić o tym, czym jest sprawozdanie finansowe komitetu wyborczego. Tego rodzaju sprawozdanie nie jest bowiem typowym sprawozdaniem polegającym na bilansie zysków i strat. Chodzi raczej o przychody i koszty.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#BartłomiejNowotarski">Wstępnie proponuję następujące sformułowanie: „Komitety zobowiązane są do sporządzania sprawozdania i uzyskanych przez nie przychodów i poniesionych kosztów działalności. Sprawozdania finansowe podlegają opiniowaniu przez biegłego rewidenta. Koszty sprawozdania ponoszą komitety”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#AleksandraJakubowska">Komisja opowiedziała się za utrzymaniem formuły mówiącej o wydatkach. W związku z tym zaproponowane brzmienie nie powinno mówić o kosztach, lecz o wydatkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Mamy pytanie - czy należy rozumieć, że komitety wyborcze składałyby dwa sprawozdania, jedno sprawozdanie finansowe i drugie sprawozdanie wyborcze, ale tak na dobrą sprawę pokrywające się z tym pierwszym sprawozdaniem. Jest bowiem tak, że w art. 87e jest mowa o sprawozdaniu o przychodach i kosztach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#EugeniuszKłopotek">Chciałem właśnie zwrócić uwagę na ten sam problem, czyli art. 87e. Są to dobre przepisy i - moim zdaniem - nie ma co mieszać. Kwestia ta była przedmiotem dyskusji w podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JanuszWoźniak">Chcę jednak zwrócić uwagę, że kategoria „koszt” jest szersza i obejmuje straty i zużycie. W art. 87e w ust. 6 stwierdza się, że „Pełnomocnik w wypadku uzyskania nadwyżki pozyskania środków na cele kampanii wyborczej nad poniesionymi wydatkami, jest obowiązany przekazać tę nadwyżkę instytucji charytatywnej”. Skoro jest mowa o wydatkach, oznacza to, że w tym rachunku nie są uwzględnione właśnie koszty wynikające ze zużycia pewnych środków trwałych. Powstaje więc automatycznie pewien deficyt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#EugeniuszKłopotek">A co z amortyzacją?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#JanuszWoźniak">W tym przypadku nie ma amortyzacji gdyż komitet działa krótko i nie ma środków trwałych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#KrzysztofJanik">Jeżeli ktoś na okres kampanii wyborczej zakupi samochód i przejeździ nim np. 200 tys. kilometrów, to czyżby samochód ten nie zużył się?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#JanuszWoźniak">Zużył się, ale nie jest to środek trwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MirosławCzech">Jest to bardzo dobra dyskusja nad ewentualną zmianą ustawy o partiach politycznych. Natomiast kontynuowanie tej dyskusji teraz musiałoby oznaczać przedłużenie prac komisji. Warto też pamiętać, że w innych ordynacjach wyborczych jest stosowane pojęcie „wydatków”. W oparciu o to pojęcie swoje sprawozdania przygotowują również partie polityczne. Z tego powodu sprawozdania te nie były kwestionowane. Tak więc proponuję uznać, że dyskusja nad art. 84a jest zakończona.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny? Nie ma sprzeciwu. Proponuję również, aby uznać za zakończoną dyskusję nad art. 84b. Czy ktoś jest przeciwny? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 84c. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 84c?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#RyszardWawryniewicz">Co prawda kwota 20.000.000 zł była już dyskutowana, ale ja proponuję - bez dodatkowej argumentacji - aby obniżyć ją do 10.000.000 zł. Zgłaszam poprawkę o tej treści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#LudwikDorn">Opowiadam się za utrzymaniem kwoty 20.000.000 zł, ale nie chcę wdawać się w dyskusję. Ponadto chcę przypomnieć, że na poprzednim posiedzeniu Komisji, po dyskusji nad metodą waloryzacji kaucji, wszyscy zgodzili się z sugestią posła Krzysztofa Janika, aby została przyjęta ogólna klauzula waloryzacji. Można to zrobić w ten sposób, że zostaną rozbudowane ust. 2 i 3 tak, aby objęły inne pozycje ujęte kwotowo w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MarekMazurkiewicz">Wydaje się, że bardziej właściwe będzie zamieszczenie ogólnej klauzuli waloryzacyjnej w przepisach końcowych. Klauzula ta powinna obejmować wszystkie wielkości finansowe ujęte kwotowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#KrzysztofOksiuta">Chcę zapytać, czy z powodu przekroczenia limitu mogą zostać unieważnione wybory?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#LudwikDorn">Wyborów nie można unieważnić. Natomiast wysokość sankcji za przekroczenie limitu zależy od decyzji Komisji. Należy dodać, że najpierw podkomisja, a następnie Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych uznała, że w przypadku wyborów prezydenckich, sankcja jaką byłoby unieważnienie jest zbyt kosztowna. Można bowiem powiedzieć, że nie stać na to żadnego kraju.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#LudwikDorn">Sankcja taka jest we Francji, ale została tak skonstruowana, iż praktycznie jest ona możliwa do zastosowania, gdyż decyzję w tej materii podejmuje Rada Konstytucyjna. Podczas wyjazdu studyjnego do Francji zostaliśmy poinformowani, że jest to konstrukcja pro forma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#KazimierzBarczyk">Jeżeli kwestia sankcji jest aż tak ważna, to proponuję rozważyć przekazanie równowartości nadwyżki ponad 20.000.000 zł do budżetu państwa. Ministerstwo Finansów będzie usatysfakcjonowane.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#KazimierzBarczyk">Można również rozważyć sankcję w postaci obowiązku przekazania trzykrotności nadwyżki. Nie należy natomiast rozważać unieważnienia wyborów, czy skrócenia kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#EugeniuszKłopotek">Dyskusja nad przepisami karnymi - sankcjami - jeszcze przed nami. Już jednak teraz można powiedzieć, że sankcją za przekroczenie limitu, o którym mowa w art. 84c ust. 1, jest kara grzywny do 50.000 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#LudwikDorn">Problem polega na tym, że kary finansowe wobec komitetu są bezskuteczne. Jest tak dlatego, że z racji konstytucyjnych jest to osoba nietrwała w czasie. Jeżeli zostanie ustalona kara finansowa, a komitet oświadczy, że ma na koncie zero, to nie ma żadnej możliwości egzekucji. Finansowo można karać partię, ale nie komitet wyborczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#EugeniuszKłopotek">Nie jest tak, jak mówi poseł Ludwik Dorn. Proszę bowiem spojrzeć na str. 31 sprawozdania podkomisji. Art. 88e stanowi, że: „Kto, działając w imieniu lub na rzecz komitetu...”. Chodzi o pełnomocnika. Kara z art. 88e, to nie mniej jak 50.000 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#KrzysztofOksiuta">Jeżeli chodzi o limit, to chcę zapytać, czy do limitu wchodzą kredyty wraz z odsetkami. Interesuje mnie również jak są traktowane odsetki. Czy wchodzą w pulę limitu, czy jest to kredyt netto? Jest to istotne, gdyż można wziąć kredyt 20.000.000 zł z odroczoną płatnością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MirosławCzech">Należy przyjąć, że problem ten rozstrzygnęliśmy utrzymując wyraz „wydatki”. Proszę pozwolić na małe podsumowanie. Jeżeli chodzi o art. 84c, to ust. 1 i 2 zostają przeniesione do przepisów końcowych gdzie powstanie ogólny przepis dotyczący waloryzacji.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny takiemu rozwiązaniu? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#MirosławCzech">Tak więc w art. 84c pozostaje tylko ust. 1 w brzmieniu: „Wydatki komitetu nie mogą przekroczyć 20.000.000 złotych”.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#MirosławCzech">Poseł Ryszard Wawryniewicz zgłosił poprawkę, aby była to kwota 10.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie tej poprawki? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie limitu wynoszącego 10.000.000 zł. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 2 posłów, 12 było przeciwnych, głosów wstrzymujących się nie było. Stwierdzam odrzucenie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 82?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#EugeniuszKłopotek">Mam propozycję zmiany w art. 84b. Po jej wprowadzeniu brzmienie art. 84b jest następujące: „Komitety prowadzą rachunkowość na zasadach określonych odrębnymi przepisami dotyczącymi jednostek nie prowadzących działalności gospodarczej, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy”. Dodam, iż propozycja ta została skonsultowana z ministrem Kazimierzem Czaplickim.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#EugeniuszKłopotek">Przepis ten powinien uchronić komitety od np. 30-procentowego podatku. Tak właśnie mi się zdarzyło gdy byłem przewodniczącym społecznego komitetu budowy wodociągu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmodyfikowanego brzmienia art. 84b? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 84b w przedłożonym brzmieniu? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 84b.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 82? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 82 wraz z przyjętymi poprawkami? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 82.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 83 dotyczącej art. 85, zgodnie z którą:</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#MirosławCzech">a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#MirosławCzech">„1. osoby fizyczne, osoby prawne i inne jednostki organizacyjne, z zastrzeżeniem art. 86, mogą przekazywać środki na cele kampanii wyborczej prowadzonej przez komitet”,</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#MirosławCzech">b) dodaje się ust. 4–10 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#MirosławCzech">„4. Środki finansowe komitetu gromadzi się na koncie bankowym, z tym że środki pochodzące od osób prawnych, z wyłączeniem partii politycznych oraz ze zbiórek publicznych, gromadzone są na osobnych subkontach konta komitetu.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#MirosławCzech">5. Wydatki komitetu ze środków pochodzących od osób prawnych, z wyłączeniem partii politycznych, nie mogą przekraczać 60% limitu, o którym mowa w art. 84c.</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#MirosławCzech">6. Wydatki komitetu ze środków pochodzących ze zbiórek publicznych, w rozumieniu przepisów o zbiórkach publicznych, nie mogą przekraczać 3% limitu, o którym mowa w art. 84c.</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#MirosławCzech">7. Do wydatków komitetu wlicza się wartość darowizn niepieniężnych pozyskanych przez komitet.</u>
          <u xml:id="u-226.10" who="#MirosławCzech">8. Łączna suma wpłat od osoby fizycznej na jeden komitet nie może przekraczać 15-krotności najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników w dniu poprzedzającym rozpoczęcie kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-226.11" who="#MirosławCzech">9. Łączna suma wpłat od podmiotu innego niż ten, o którym mowa w ust. 8, z wyłączeniem partii politycznych, na jeden komitet nie może przekraczać 100-krotności najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników w dniu poprzedzającym rozpoczęcie kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-226.12" who="#MirosławCzech">10. Kwoty przekraczające 2-krotność najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników, z wyłączeniem kwot pochodzących ze zbiórek publicznych, mogą być wpłacane na komitet jedynie czekiem, przelewem lub kartą płatniczą”.</u>
          <u xml:id="u-226.13" who="#MirosławCzech">Przypominam, że jest to jedna ze zmian kluczowych w projekcie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 83? Nikt się nie zgłasza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#StanisławGebethner">Wydaje się, że po zmianach wprowadzonych do ust. 1 stał się on w ogóle niepotrzebny. Z przedłożonego brzmienia ust. 1 wynika, że każdy może przekazywać środki na kampanię wyborczą prowadzoną przez komitet wyborczy. Natomiast obecne brzmienie ustawy mówi o osobach fizycznych i prawnych. Oznacza to, że wyłączone są inne jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Po przyjęciu formuły „inne jednostki organizacyjne”, to nie ma żadnych wyjątków. Tak więc należy pozostawić dotychczasowe brzmienie mówiące o osobach fizycznych i osobach prawnych, albo też należy nic nie pisać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#EugeniuszKłopotek">Jeżeli zostanie skreślony zaproponowany ust. 1 - to jak rozumiem - pozostaje brzmienie dotychczasowe. Mówi ono o osobach prawnych i fizycznych. Nie ma natomiast mowy o innych jednostkach organizacyjnych. Tymczasem jednostki takie są. Chodzi o jednostki, które nie mają osobowości prawnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#StanisławGebethner">Zgoda, że są takie jednostki, jest to np. spółka komandytowa. Jeżeli jednak zostanie użyta formuła „inne jednostki organizacyjne” oznaczać to będzie, że wszyscy mogą przekazywać środki na cele kampanii wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MirosławCzech">Obowiązujące obecnie brzmienie ust. 1 jest następujące: „Osoby prawne i fizyczne mogą przekazywać środki finansowe na cele kampanii wyborczej zarejestrowanego kandydata”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#KazimierzCzaplicki">Chcę tylko zwrócić uwagę, że mamy jednak do czynienia z zasadniczą zmianą. Dotychczas bowiem możliwe było przekazywanie środków na cele kampanii wyborczej tylko i wyłącznie, gdy kandydat został zarejestrowany.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#KazimierzCzaplicki">Natomiast zaproponowane brzmienie art. 85 ust. 1 pozwala gromadzić środki od rozpoczęcia kampanii wyborczej. Środki te może przekazywać każdy z zastrzeżeniem art. 86.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#KazimierzCzaplicki">Tak więc w grę wchodzi zasadnicza zmiana merytoryczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MarekMazurkiewicz">W grę wchodzą dwie kwestie. Kwestia pierwsza to wymienienie trzech kategorii: osoby fizyczne, osoby prawne oraz inne jednostki organizacyjne, czyli podmioty, które nie mają osobowości prawnej. Te trzy podmioty wyczerpują desygnat „wszyscy”.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MarekMazurkiewicz">W dawnych przepisach była mowa o osobach fizycznych i osobach prawnych, jako podmiotach mogących podejmować decyzje. Natomiast inne jednostki organizacyjne, to spółki nie mające osobowości prawnej. Wówczas decyzje mogą podejmować osoby fizyczne, będące wspólnikami. W grę wchodzą również jakieś nieokreślone grupy obywateli. Nie ma jednak potrzeby uczynienia z nich podmiotu. Powinni oni bowiem podejmować decyzje indywidualnie.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#MarekMazurkiewicz">Trzecia grupa jednostek jest najbardziej niebezpieczna z punktu widzenia kampanii wyborczej. Chodzi o jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Mogą to być np. państwowe jednostki budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#MarekMazurkiewicz">Tak więc uważam, że w ust. 1 można wykreślić wyrazy „i inne jednostki organizacyjne”. Chodzi bowiem, aby dyskutowany przepis obejmował jednostki posiadające osobowość prawną i prowadzące działalność finansową. Będą to osoby fizyczne i osoby prawne z zastrzeżeniem art. 86.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#MarekMazurkiewicz">Ponadto ma rację minister Kazimierz Czaplicki wskazując na zmianę polegającą na tym, że nie ma już mowy o zarejestrowanym kandydacie. Rozumiem jednak, że chyba o to chodzi, aby już z momentem rozpoczęcia kampanii możliwe było prowadzenie wstępnej działalności już przez grupę 15 osób.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#MarekMazurkiewicz">Opowiadam się więc za skreśleniem wyrazów „i inne jednostki organizacyjne”. Utrzymanie tych wyrazów oznacza bowiem, że środki na cele kampanii mogą gromadzić wszyscy z wyjątkiem podmiotów wymienionych w art. 86.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#LudwikDorn">Z radością odnotowuję, że jeżeli chodzi o propozycję wydłużenia okresu, w którym jest możliwe przekazywanie i gromadzenie funduszy, to rysuje się pełna zgoda. Właśnie o to chodzi, aby okres ten wydłużyć.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#LudwikDorn">Jeżeli natomiast chodzi o państwowe jednostki organizacyjne, to zakaz je dotyczący sformułowany jest w art. 86 ust. 1 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#LudwikDorn">Art. 85 ust. 1 można sformułować zarówno przyjmując formułę „wszyscy”, jak i poprzez wyliczenie podmiotów, co ma jednak wartość edukacyjno-informacyjną. Gdyby przyjąć formułę proponowaną przez posła Marka Mazurkiewicza, to rzeczywiście spółki jawne i komandytowe byłyby wyłączone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MirosławCzech">Chcę przypomnieć, że za dodaniem formuły „i inne jednostki organizacyjne” opowiedziało się Biuro Legislacyjne podczas prac podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MarekMazurkiewicz">Jednakże pod pojęciem „inne jednostki organizacyjne” może się kryć komitet rodzicielski klasy Va. Czy chcemy upodmiotowiania takiej struktury?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AndrzejŚwierczyński">Podzielamy stanowisko posła Marka Mazurkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#BartłomiejNowotarski">Nasuwa się pytanie, a co ze stowarzyszeniami, które nie posiadają osobowości prawnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#RyszardWawryniewicz">Chcę nawiązać do tego, co powiedział minister Kazimierz Czaplicki. Brzmienie zaproponowane przez podkomisję umożliwia chyba sytuację, w której powstaje komitet, zbiera środki, lecz nie rejestruje kandydata. Co się wówczas dzieje? Chyba nie ma obowiązku rozliczania się z tych środków.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#RyszardWawryniewicz">Czy zatem przepis dopuszczający zbieranie środków dopiero po rejestracji kandydatów nie byłby bardziej właściwy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jeżeli chodzi o prace podkomisji, to chcę przypomnieć, że spór dotyczył innej kwestii. Chodziło o to, czy istnieją inne jednostki organizacyjne poza osobami fizycznymi i prawnymi. Takie jednostki oczywiście istnieją. Natomiast do Komisji należy decyzja, czy mają one być ujęte w art. 85 ust. 1, czy też nie. Ponadto warto pamiętać, że stowarzyszenia nie posiadają osobowości prawnej. W grę wchodzą też spółki cywilne, choć są one pozywane nie jako spółki cywilne, lecz jako wspólnicy.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Formuła „inne jednostki organizacyjne” została wpisana z ostrożności, jej skreślenie nie doprowadzi do dużej luki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MarekMazurkiewicz">W poprzedniej wypowiedzi wyraziłem raczej wątpliwość. Problem polega na tym, czy chcemy upodmiotowić różne dosyć płynne struktury, których podmiotowość jest wątpliwa. Dyskusyjna jest ich odpowiedzialność prawna i finansowa wobec braku osobowości prawnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MirosławCzech">Kwestia, nad którą dyskutujemy, nie jest kwestią fundamentalną. Można więc zastanowić się nad nią do czasu drugiego czytania. Tak więc rozumiem, że w tej fazie postępowania Komisja przyjmuje zaproponowane brzmienie art. 85 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny? Nie ma sprzeciwu. Przechodzimy zatem do rozpatrzenia pozostałych propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#EugeniuszKłopotek">Podkomisja w projekcie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych definitywnie skreśliła pkt 8 w brzmieniu: „Wpłata osoby fizycznej na komitet podlega, dla potrzeb rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych, odpisowi od dochodu podatnika. Zasada i tryb dokonywania odpisu określają odrębne przepisy”.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#EugeniuszKłopotek">Natomiast pozostałe propozycje, podkomisja pozostawiła do decyzji Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MaciejPoręba">W ust. 6 dotyczącym środków ze zbiórek publicznych wprowadzony jest limit 3%. Moim zdaniem, jest to daleko za mało...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MirosławCzech">Przepraszam panie pośle, ale biorąc pod uwagę wielość ustępów proponuję rozpatrywanie ich kolejno.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MirosławCzech">Proszę więc o uwagi do ust. 4. Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 4? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy zatem do rozpatrzenia ust. 5. Proszę o uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#KrzysztofJanik">Mam pytanie do podkomisji, gdyż być może mam kłopoty z gramatyką. Ust. 5 brzmi bowiem tak: „Wydatki komitetu ze środków pochodzących od osób prawnych z wyłączeniem partii politycznych, nie mogą przekraczać 60% limitu, o którym mowa w art. 84c”. Czy zatem ja mam rozumieć, że komitet wyborczy może od osób prawnych zabrać ile chce, ale z tego źródła pozyskiwania środków nie może wydać więcej jak 60%, czyli 12.000.000 zł?</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#KrzysztofJanik">Podobną wątpliwość - pytanie - mam w stosunku do ust. 6, który brzmi następująco:</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#KrzysztofJanik">„Wydatki komitetu ze środków pochodzących ze zbiórek publicznych, w rozumieniu przepisów o zbiórkach publicznych, nie mogą przekraczać 3% limitu, o którym mowa w art. 84c”.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#KrzysztofJanik">Czy zatem, ze zbiórek publicznych komitet może zebrać np. 30.000.000 zł, ale wolno mu wydać tylko 3%, czyli 600.000 zł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MirosławCzech">Tak należy to rozumieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#KrzysztofJanik">Jeżeli tak, to chcę dodać, że w moim przekonaniu jest to dalszy ciąg takiego życzeniowego myślenia o kampanii wyborczej, o czym była mowa kilka godzin wcześniej. Ponadto chcę wnieść propozycję poprawki, zgodnie z którą zamiast 60% limitu powinno być 80% limitu. Natomiast w ust. 6 chcę zbliżyć się do rzeczywistości i zamiast 3% zaproponować 15%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#AndrzejBrachmański">Mam wątpliwość natury bardziej ogólnej. Przyjęliśmy, że jest limit wydatków na kampanie. Dlaczego zatem mają być limitowane wydatki z poszczególnych źródeł? Chcę więc zapytać posła Eugeniusza Kłopotka, jaka jest logika limitowania wydatków z poszczególnych źródeł w sytuacji przyjęcia ogólnego limitu wydatków? Uważam, że jest to co najmniej wątpliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#EugeniuszKłopotek">Na ten temat podkomisja odbyła długą dyskusję. Mimo to nie udało się wypracować jednolitego stanowiska. Podkomisja postanowiła pozostawić tę kwestię do decyzji Komisji. W świetle tego co powiedziałem przedstawię więc tylko niektóre argumenty. Chodziło przede wszystkim o to, aby jedna osoba prawna, czy fizyczna nie zdominowała finansowania kampanii wyborczej jednego kandydata. Inaczej mówiąc chodzi o to, aby była wielość źródeł dochodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MarekMazurkiewicz">Jak się wydaje, wielość źródeł finansowania to ważna kwestia. Chodzi o unikanie kampanii z udziałem niemal jednego promotora, jak to niekiedy bywało. Ponadto chyba zaszło nieporozumienie, jeżeli chodzi o terminologię zastosowaną m.in. w ust. 4, 5 i 6. Chodzi bowiem nie o wydatki, lecz chodzi o źródła dochodów, czy przychodów, czy też wpływów.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MarekMazurkiewicz">Jeśli chodzi o ust. 5, to jest mowa nie o wydatkach pochodzących od osób prawnych, lecz jest mowa o środkach komitetu pochodzących od osób prawnych. Wydatki są bowiem wydatkowywane z puli zasobów. Nie ma bowiem ewidencji kilkudziesięciu rodzajów źródeł dochodów i kilkudziesięciu rodzajów wydatków.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#MarekMazurkiewicz">Zgodnie z jednym z przepisów tworzone jest jedno konto komitetu wyborczego, wyodrębnione subkonta dla zbiórek publicznych i partii politycznych. Z tej kasy pokrywane są koszty kampanii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#AleksandraJakubowska">Nie bardzo można zgodzić się z argumentacją posła Eugeniusza Kłopotka w odpowiedzi na wątpliwości posła Andrzeja Brachmańskiego. Argument był taki, iż chodzi o to, aby jedna osoba prawna nie zdominowała konta komitetu wyborczego. Określiliśmy bowiem ile może wynosić wpłata od jednego podmiotu, czyli osoby fizycznej i osoby prawnej.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#AleksandraJakubowska">Od osoby prawnej jest to 100-krotność najniższego uposażenia, a od osoby fizycznej jest to 15-krotność najniższego uposażenia. Uważam, że jest to ograniczenie, które rozprasza darczyńców. Pozostaje więc aktualne pytanie o to, jakie jest uzasadnienie wydzielenia limitu 60% i limitu 3%. Ponadto nie rozumiem, z jakich wpłat ma pochodzić pozostałe 27%...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#EugeniuszKłopotek">Od osób fizycznych...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#AleksandraJakubowska">Oznacza to więc, że środki pochodzące ze zbiórki publicznej nie są traktowane jak środki od osób fizycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#KrzysztofJanik">Chcę wycofać zgłoszoną wcześniej poprawkę do ust. 5. Podtrzymuję natomiast poprawkę do ust. 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WitoldFirak">Popierając to, co mówił poseł Andrzej Brachmański chcę złożyć wniosek najdalej idący, polegający na skreśleniu ust. 5 do ust. 10. Pozostaje więc tylko przyjęty już ust. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#JacekRybicki">Chcę powiedzieć, że jeżeli zostanie przyjęty zgłoszony wniosek, to właściwie cała idea nowelizacji, nad którą pracujemy legnie w gruzach. Być może o to komuś chodzi. Być może jednak nie. Uważam, że ust. od 5 do 10 rządzą się następującą logiką.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#JacekRybicki">Po pierwsze - określają poziom rozproszenia, jeżeli chodzi o zbieranie funduszy. W tej kwestii ma rację posłanka Aleksandra Jakubowska. Chodzi zwłaszcza o ust. 8 i ust. 9. Nasuwa się pytanie, czy dyskutowane ustępy nie powinny być usytuowane w innej kolejności. Najpierw się bowiem zbiera, a później się wydaje. Jest to jednak kwestia techniczna.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#JacekRybicki">Druga logika, czy drugie zabezpieczenie, to sposób wpłaty. Wbrew pozorom sposób wpłaty jest bardzo istotny. Reguluje to ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#JacekRybicki">W ten sposób mamy pewną gwarancję, że w przypadku końcowego rozliczania wiadomo będzie kto i ile wpłacił. Będą bowiem stosowne dokumenty.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#JacekRybicki">Trzecia zasada, to kwestia rozproszenia wydatków. Chodzi zwłaszcza o limity zawarte w ust. 5 i ust. 6.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#JacekRybicki">Ponadto jestem gotów zgodzić się z tym, że zawarta w ust. 6 wielkość 3% jest rażąco mała. Konieczne jest podniesienie tego limitu. Padła już propozycja, aby było to 15%. Uważam, że wystarczy 10%. Jest to jednak kwestia uznania Komisji.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#JacekRybicki">Sądzę, że wykreślenie którejkolwiek z tych trzech wymienionych zasad byłoby ze szkodą dla całej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WitoldFirak">Wycofuję wniosek o skreślenie ust. 5 do ust. 10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#LudwikDorn">Poseł Jacek Rybicki znakomicie oddał 95% istoty zmian w art. 85. Nie odniósł się bowiem do kwestii podniesionej przez posłankę Aleksandrę Jakubowską i posła Andrzeja Brachmańskiego, czyli do kwestii ograniczeń nałożonych na osoby prawne. Są to bowiem dwie kwestie - co prawda bardzo ściśle ze sobą powiązane - ale analitycznie dające się odróżnić. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych wychodziła z dwóch przesłanek.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#LudwikDorn">Przesłanka pierwsza, to krystalizacja doświadczenia, jeżeli chodzi o regulacje finansowania polityki. Zostały one sformułowane przez odbytą pod patronatem Rady Europy II konferencję europejskich służb walczących z korupcją. Była to konferencja poświęcona handlowi wpływami politycznymi. Zalecenie było takie, aby całkowicie uniemożliwić, a jeżeli nie jest to możliwe, to przynajmniej dalece ograniczyć finansowanie kampanii wyborczych partii politycznych przez osoby prawne. Naszą wytyczną było to właśnie zalecenie. Odbija ono bowiem pewne doświadczenia służb antykorupcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#LudwikDorn">Druga motywacja polegała na tym, aby ustawowo przymuszać siły polityczne, aby nie opierały się wyłącznie, czy przede wszystkim na wpłatach od osób prawnych. Chodzi o to, aby fundusze były zbierane wśród osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#LudwikDorn">Jeżeli chodzi o skutki wprowadzenia tego rodzaju uregulowań, to zdarzały się przypadki, kiedy spełniały one swój cel, czyli partie zmuszone przepisami ruszały do zbierania pieniędzy wśród osób fizycznych. Tak było np. w Kanadzie.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#LudwikDorn">Należy jednak dodać, że w innych krajach nie przyniosło to aż tak daleko idących skutków. Moim zdaniem, stało się tak dlatego, że w tych państwach przyjęto bardzo daleko idące finansowanie z budżetu państwa. Tak stało się zwłaszcza we Francji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#AndrzejBrachmański">Mam pytanie do posła Jacka Rybickiego. Rozumiem intencje ograniczania wysokości wpłat. Wysokość wpłat jest ograniczona. Pieniądze są - w pewnym sensie - znaczone. Da się ustalić skąd wpłynęły na konto komitetu.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#AndrzejBrachmański">Nie rozumiem natomiast w dalszym ciągu, dlaczego potem w ramach tego konta mają być jeszcze limitowane wydatki.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#AndrzejBrachmański">Zakładając, że zostanie przyjęty próg 10% w ust. 6 i komitet ze zbiórek publicznych zbierze 2,5 mln zł, natomiast będzie mógł wydać tylko 2 mln zł, ma więc 0,5 mln zł superaty. Natomiast od osób prawnych może zebrać 12 mln zł, ale nie udało się tyle zebrać. Zebrał tylko 11 mln zł. Mimo tego mając na koncie pieniądze, nie będzie mógł ich wydać, mimo że nie będzie przekroczenia limitu. Czy o to chodzi?</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#AndrzejBrachmański">Zgłaszam wniosek o skreślenie ust. 5 i ust. 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#BartłomiejNowotarski">Z punktu widzenia konstytucjonalisty rzeczywiście istotne są ustępy od 7 do 10. Stanowią one tamę przeciwko uzależnieniu komitetu wyborczego od źródła zdecydowanie dominującego. W związku z tym ust. 5 i ust. 6 można uznać jako niekonsekwentne i dobrze wykazał to poseł Andrzej Brachmański.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#BartłomiejNowotarski">Tak więc być może należy przyjąć, że komitety powinny móc wydać środki, które zgromadziły zgodnie z ust. 8 i ust. 9. Wówczas byłaby większa konsekwencja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MirosławCzech">Przypominam, że środki, które zostaną zgromadzone przez komitety, a nie zostaną wydatkowane na cele wyborcze, powinny zostać przekazane na rzecz instytucji charytatywnej. Jest to bardzo szczytny cel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#JacekRybicki">Przyznam, że nie do końca rozumiem wątpliwość zgłoszoną przez eksperta Bartłomieja Nowotarskiego. Dla mnie jest bowiem oczywiste, że odpowiedź na pytanie posła Andrzeja Brachmańskiego kryła się w jego analizie. Oczywiście, że jest tak, iż limit wydatków w jakimś stopniu warunkuje kierunki zbierania pieniędzy na kampanię wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#JacekRybicki">Zmusza więc komitet wyborczy do poszukiwania różnych źródeł finansowania kampanii wyborczej. Taka jest rzeczywiście istota proponowanych rozwiązań. Tak więc po skreśleniu ust. 5 i ust. 6, w gruncie rzeczy komitet wyborczy mógłby skupić się wyłącznie na jednym rodzaju zbiórki pieniędzy na kampanię. Ust. 5 i ust. 6 - jakby - dodatkowo dywersyfikują zbieranie funduszy z różnych źródeł. Jest to więc jakby dodatkowa gwarancja rozproszenia zbierania i późniejszego wydatkowania pieniędzy. Wydaje się, że logika tego rozwiązania jest oczywista. Jest to trzeci filar, o którym mówiłem w swojej poprzedniej wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#MichałKaczmarek">Chcę zapytać o postępowanie w takim przypadku, w którym kandydat będzie chciał sam zainwestować większe pieniądze niż dopuszczalny limit wpłat od osób fizycznych. Czy też będzie musiała nastąpić blokada? Jeżeli tak, to jakim prawem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#AleksandraJakubowska">Bo się uzależnia od siebie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#MarekMazurkiewicz">Wracam do kwestii, o której już wspominałem, gdyż poseł Jacek Rybicki w swojej wypowiedzi wyraźnie stwierdził, że w ust. 5 i ust. 6 chodzi nie o poziom wydatków, lecz o poziom środków. Limitu 60% nie mogą przekroczyć środki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MirosławCzech">Rozumiem, że poseł Marek Mazurkiewicz zmierza do tego, aby zapisać, iż środki pochodzące od osób prawnych, z wyłączeniem partii politycznych, nie mogą przekraczać 60% limitu, o którym mowa w art. 84c. Podobna zmiana powinna nastąpić w ust. 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MarekMazurkiewicz">Opowiadam się za skreśleniem ust. 5 i ust. 6. Gdyby jednak przepisy te miały pozostać, to proponuję następujące brzmienie ust. 5: „Środki komitetu pochodzące od osób prawnych, z wyłączeniem partii politycznych, nie mogą przekraczać 60% limitu, o którym mowa w art. 84c”.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#MarekMazurkiewicz">Proponowane brzmienie ust. 6 jest następujące: „Środki komitetu pochodzące ze zbiórek publicznych, w rozumieniu przepisów o zbiórkach publicznych, nie mogą przekraczać 15% limitu, o którym mowa w art. 84c”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#EugeniuszKłopotek">Chcę zapytać posła Marka Mazurkiewicza, czy nie dostrzega następującego problemu. Gdyby przyjąć, że chodzi o środki i odnieść je do limitu 60%, o których mowa w art. 84c, to limit ten mówi o wydatkach. Pojawia się problem, jak na początku kampanii sterować wpływami, kiedy nie jest jeszcze znana struktura wydatków. Nie ma bowiem założenia, że kiedy komitet wyda 20 mln zł. Powstaje więc duży problem, jak sterować wpływami zwłaszcza na początku kampanii wyborczej, aby nie przekroczyć limitu wydatków, a nie wiadomo przecież jakie będą wydatki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#MarekMazurkiewicz">Poseł Eugeniusz Kłopotek stwierdził bezsensowność dyskutowanych przepisów. Określony w art. 84c limit wydatków - przy założeniu, że komitet nie działa dla zysku - daje maksymalne określenie potencjalnych przychodów. Jeżeli osiągnie większe przychody, to nadwyżkę musi przekazać na cel charytatywny, co jednak nie jest głównym celem działania komitetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MirosławCzech">Myślę, że jeżeli chodzi o ust. 5 i 6, to argumenty zostały zaprezentowane. Możemy więc przystąpić do głosowania nad najdalej idącym wnioskiem posła Andrzeja Brachmańskiego o skreślenie ust. 5 i ust. 6.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#MirosławCzech">Poddaję pod głosowanie wniosek o skreślenie ust. 5 i ust. 6. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 10 posłów, 8 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam przyjęcie wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#LudwikDorn">Zgłaszam wniosek mniejszości w brzmieniu skreślonych ust. 5 i ust. 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#RyszardWawryniewicz">Zgłaszam identyczny wniosek mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 7. Czy są uwagi do ust. 7? Nie ma uwag. Stwierdzam przyjęcie ust. 7.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 8. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie ust. 8?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#BartłomiejNowotarski">Proponuję dodać w ust. 8 wyraz „miesięcznego”. Precyzja jest tu szczególnie potrzebna, gdyż ust. 8 podlega penalizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#LudwikDorn">O ile dobrze pamiętam, to w ust. 8 znajduje się formuła zaczerpnięta z Kodeksu pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Formuła zawarta w ust. 8 jest prawidłowa. Może być jednak uzupełniona o wyraz „miesięcznego”. Wówczas jednak uzupełnienie to musi się pojawić w innych przepisach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#LudwikDorn">Przyjmuję formalnie zgłoszoną propozycję uzupełnienia ust. 6 i konsekwentnie innych przepisów o wyraz „miesięcznego”. Brzmienie ust. 6 jest więc następujące:</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#LudwikDorn">„Ust. 8. Łączna suma wpłat od osoby fizycznej na jeden komitet nie może przekraczać 15-krotności najniższego miesięcznego wynagrodzenia za pracę pracowników w dniu poprzedzającym rozpoczęcie kampanii wyborczej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu wniosku posła Ludwika Dorna? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 8.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 9. Czy są uwagi do ust. 9? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 9? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 9.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 10. Czy są uwagi do ust. 10?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#AndrzejBrachmański">Formą płatności są również przekazy pocztowe, których jednak ust. 10 nie wymienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#LudwikDorn">Przekaz pocztowy może być faktycznie anonimowy. Nie ma więc możliwości identyfikacji nadawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#MarekMazurkiewicz">Warto mieć świadomość, że limit 20 mln zł trzeba widzieć przez pryzmat opłat za porto bankowe. Jest to co najmniej 4,5 zł od najmniejszej operacji. Należy więc przyjąć, z kwoty 20 mln zł ok. 2% to opłaty bankowe. Warto rozważyć, czy przy okazji kampanii wyborczych trzeba stwarzać okazję do napędzania dochodów pośrednikom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#JacekRybicki">Opłata za operacje bankowe obciąża osoby wpłacające. Ponadto należy pamiętać, że istotą tego przepisu jest ograniczenie przekazów podstolikowych. Jeżeli poseł Marek Mazurkiewicz uważa, że pieniądze można przekazywać w walizce, to tu się zasadniczo różnimy.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#JacekRybicki">Tak więc idea ust. 10 jest umożliwieniem identyfikacji osób wspierających kampanię wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#JacekRybicki">Chcę również dodać, czy nie byłoby dobrze, aby zamiast dwukrotności najniższego wynagrodzenia wprowadzić 3- lub 4-krotność. Jest to kwestia do dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#EugeniuszKłopotek">Moim zdaniem, poseł Marek Mazurkiewicz nie ma racji. Jest bowiem mowa o limicie wydatków komitetu wyborczego. Przy dokonywaniu wpłaty - czekiem, czy przelewem - opłaty związane z tą operacją ponosi osoba wpłacająca. Nie ma to nic wspólnego z wydatkami komitetu wyborczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MarekMazurkiewicz">Proszę jednak pamiętać, że chodzi o dwukrotność najniższej płacy, czyli ok. 1.400 zł. Przy wypłacie takiej kwoty bank potrąci sobie koszty operacji. Na konto komitetu wpłynie więc mniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#AleksandraJakubowska">Mam pytanie o to, czy ust. 10 dotyczy tylko osób prawnych, czy i osób fizycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#EugeniuszKłopotek">Także i osób fizycznych, czyli wszystkich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#AleksandraJakubowska">Oznacza to, że zakładamy, że wszyscy dorośli obywatele posiadają konta w bankach. Jest tak dlatego, że płatność czekiem, przelewem lub kartą płatniczą jest możliwa tylko wówczas, gdy dana osoba ma konto bankowe. Co zatem mają zrobić osoby, które nie posiadają konta osobistego? W jakiej formie mają wpłacać swoje pieniądze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#EugeniuszKłopotek">Osoba taka może wpłacać kwotę do wysokości 2-krotności najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Może również wpłacić w ramach zbiórki publicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#LudwikDorn">Chcę odpowiedzieć posłance Aleksandrze Jakubowskiej. Sądzę, że posiadanie konta bankowego skorelowane jest z zamożnością. Można więc rozumować w następujący sposób. Osoby, które chcą wpłacić na rzecz komitetu wyborczego kwotę wyższą niż 1.400 zł z zasady mają konto osobiste lub mogą je założyć.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#LudwikDorn">Nie ma lepszego sposobu - jest to rozwiązanie stosowane dość szeroko w wielu krajach - identyfikacji większych darczyńców, jak dokonywanie wpłat w sposób umożliwiający obiektywną identyfikację. Nie sądzę, aby tym przepisem bezrobotni poczuli się bardzo dyskryminowani w swoich ambicjach politycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MirosławCzech">Wydaje się, że kwota ok. 1.400 zł dla osób, które nie posiadają konta lub nie są w stanie go założyć, nie jest kwotą małą. Wydaje się, że intencja ust. 10 jest jasna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#AleksandraJakubowska">Moim zdaniem, zostały zaprezentowane — zwłaszcza przez posła Ludwika Dorna — przesłanki, które nie są niczym udokumentowane. Zakłada się bowiem, że konta mają osoby zamożne. Może być jednak tak, że ktoś jest tradycjonalistą, jest zamożny, ale nie zakłada konta, gdyż nie potrafi poruszać się w systemie bankowym lub ma pieniądze, a nie chce ich trzymać w banku. Uważam więc, że nie można opierać się — jak to uczynił poseł Ludwik Dorn — na rozumowaniu opierającym się na formule „sądzę”. Nie jest argumentem, że poseł Ludwik Dorn sądzi. Tak więc warto byłoby sprawdzić, ilu Polaków ma konta i jak to jest powiązane z zamożnością. Nasuwa się też pytanie, czy nie jest to przepis dyskryminacyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MirosławCzech">Gdyby nie został skreślony ust. 6, to otwierał on „furtkę” w przypadku zbiórek publicznych, zwłaszcza gdyby zamiast 3% było 10% lub 15%.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#MirosławCzech">Wydaje się więc, że trudno mówić o dyskryminacji osób zamożnych, ale źle poruszających się w elektronicznym świecie bankowym.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 83! Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 83 wraz z poprawkami? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 83.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 84, zgodnie z którą art. 86 i art. 87 otrzymują brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#MirosławCzech">„Art. 86.1. Komitetowi nie mogą być przekazywane środki finansowe pochodzące:</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#MirosławCzech">1) z budżetu państwa,</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#MirosławCzech">2) od państwowych jednostek organizacyjnych,</u>
          <u xml:id="u-292.7" who="#MirosławCzech">3) z budżetu jednostek samorządu terytorialnego, związków komunalnych i innych komunalnych osób prawnych,</u>
          <u xml:id="u-292.8" who="#MirosławCzech">4) od przedsiębiorców państwowych, a także przedsiębiorców z udziałem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, związków komunalnych oraz innych komunalnych osób prawnych — z wyłączeniem spółek publicznych,</u>
          <u xml:id="u-292.9" who="#MirosławCzech">5) od osób prawnych i jednostek organizacyjnych korzystających ze środków publicznych — z wyłączeniem partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-292.10" who="#MirosławCzech">2. Komitet nie może przyjmować środków finansowych pochodzących od:</u>
          <u xml:id="u-292.11" who="#MirosławCzech">1) osób fizycznych nie mających miejsca zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem obywateli polskich zamieszkałych za granicą,</u>
          <u xml:id="u-292.12" who="#MirosławCzech">2) cudzoziemców mających miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-292.13" who="#MirosławCzech">3) osób prawnych nie mających siedziby na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-292.14" who="#MirosławCzech">4) innych podmiotów nie mających siedziby na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, posiadających zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu,</u>
          <u xml:id="u-292.15" who="#MirosławCzech">5) osób prawnych z udziałem podmiotów zagranicznych — z wyłączeniem spółek publicznych,</u>
          <u xml:id="u-292.16" who="#MirosławCzech">6) obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji specjalnych i organizacji międzynarodowych oraz innych obcych przedstawicielstw korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych i konsularnych na mocy umów, ustaw lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-292.17" who="#MirosławCzech">3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wartości niepieniężnych.</u>
          <u xml:id="u-292.18" who="#MirosławCzech">Art. 87.1. Pełnomocnik może organizować zbiórki publiczne środków finansowych na cele związane z wyborami, na zasadach określonych w przepisach o zbiórkach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-292.19" who="#MirosławCzech">2. Organizowanie zbiórki publicznej, o której mowa w ust. 1, nie wymaga uzyskania pozwolenia.</u>
          <u xml:id="u-292.20" who="#MirosławCzech">3. Pełnomocnicy obowiązani są przechowywać dokumenty związane ze zbiórką publiczną przez okres 12 miesięcy od dnia wyborów”.</u>
          <u xml:id="u-292.21" who="#MirosławCzech">Proszę o uwagi na temat zmiany 84.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#EugeniuszKłopotek">Podkomisja podzieliła stanowisko Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Wątpliwości wzbudził jedynie art. 86 ust. 1 pkt 4. Powstał problem, czy nie byłoby dobrze określić wielkości udziałów skarbu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#LudwikDorn">Popieram postulat posła Eugeniusza Kłopotka. Ponadto w pewnym stopniu przyznaję się do winy w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#LudwikDorn">Należy również dodać, że poruszony problem występuje również w ust. 1 pkt 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#EugeniuszKłopotek">Uważam, że powinny wchodzić w grę tylko podmioty, w których skarb państwa ma udział większościowy. W takiej sytuacji byłby zakaz przekazywania środków finansowych na rzecz komitetów wyborczych. Można również wprowadzić niższy udział.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#KrzysztofJanik">Chcę zdecydowanie zaprotestować przeciwko takiemu myśleniu. Uważam, że trzeba rozróżnić dwie sytuacje. Pierwsza z nich to spółki, w których występuje legalny udział skarbu państwa. Spółki takie powinny być utrzymane z dala od polityki.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#KrzysztofJanik">Sytuacja druga — to rozstrzygnięcie, które spółki mogą być dopuszczone do sponsoringu politycznego. Obawiam się jednak, że dopiero to otworzy drogę do prawdziwych „żniw” w spółkach z udziałem skarbu państwa. Uważam więc, że przepisem, nad którym dyskutujemy należy objąć absolutnie wszystkie spółki z udziałem skarbu państwa, a więc także spółki z bardzo małym udziałem skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#KrzysztofJanik">Wyjątkiem — zawartym w przedłożonej treści — są spółki publiczne. Uczestniczą one w obrocie publicznym i nie jest możliwe stwierdzenie udziałów, gdyż stosunki własnościowe mogą zmieniać się codziennie. Warto pamiętać o jeszcze jednym aspekcie tej sprawy. W dalszej fazie prac nasza Komisja będzie zajmować się innymi ordynacjami, a następnie być może kodeksem wyborczym. Jeśli spółki z udziałem skarbu państwa zostaną dopuszczone do finansowania wyborów, to konsekwentnie do udziału w finansowaniu wyborów powinny zostać dopuszczone spółki z udziałem mienia komunalnego. Oznacza to, że osoba będąca przewodniczącym zarządu gminy, w której funkcjonują tego typu spółki, spokojnie i do osiągnięcia wieku emerytalnego wygrywa wszystkie wybory i to bez względu na to, jaki udział własnościowy ma gmina w tego rodzaju spółkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#LudwikDorn">Nie zamierzam polemizować, ale problem polega na czymś innym. Podczas prac w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych podniesiony został - zresztą przez posła Lecha Nikolskiego - słuszny problem, iż skarb państwa może być także uczestnikiem gry giełdowej, czyli może nabywać akcje na giełdzie, podobnie jak osoby zagraniczne. Tak więc całkowite wyłączenie skarbu państwa nie jest możliwe ze względu na niemożność identyfikacji, czy skarb państwa ma jedną akcję, czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#LudwikDorn">Należy również widzieć inny problem, Akcje jakiejś spółki są w obrocie giełdowym i skarb państwa w pewnym momencie staje się znacznym udziałowcem. Może się tak zdarzyć, co wówczas?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#MarekMazurkiewicz">Wyłączenie spółek publicznych jest o tyle uzasadnione, że mają one pełną transparentność. Gospodarka tych spółek jest jawna. Muszą one również przedkładać określone informacje. Ponadto podlegają audytowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#MirosławCzech">Myślę, że wyjaśnienia te potwierdzają, że dyskutowany przepis jest dobry.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#JacekRybicki">Jest kwestią oczywistą, że określenie procentowego udziału na obojętnie jakim poziomie, w jednoznaczny sposób uczytelnia sytuację. Jednakże oprócz udziałów - akcji - giełdowych w spółkach publicznych, przedsiębiorstwa z udziałem skarbu państwa inwestują w firmy prywatne. Może to być np. zakup 5% akcji firmy prywatnej produkującej żarówki.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#JacekRybicki">Nasuwa się więc pytanie, czy w takiej sytuacji ta firma prywatna staje się firmą, w której skarb państwa ma swój udział. Oznacza to więc, że ta firma jest wyłączona, mimo że skarb państwa właściwie o niczym nie decyduje w tej formie. Moim zdaniem, stawiamy się w sytuacji, w której w bardzo szeroki sposób i mało precyzyjny definiujemy określoną kwestię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#MarekMazurkiewicz">Zwracam jednak uwagę, że skarb państwa poprzez swój 5-procentowy udział - jeżeli zechce, aby ta spółka sfinansowała określony komitet wyborczy - może dokonać transferu funduszów publicznych. Dlatego właśnie jest propozycja wprowadzenia zakazu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#RyszardWawryniewicz">Nie przesądzając oczywiście ostatecznych rezultatów naszej debaty, trzeba zwrócić uwagę na to, że jest dużo takich firm, które zostały całkowicie sprywatyzowane, ale z jednym wyjątkiem. Wyjątkiem tym jest rezerwa skarbu państwa na cele reprywatyzacyjne.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#RyszardWawryniewicz">W takiej sytuacji skarb państwa nie jest w najmniejszym stopniu inwestorem aktywnym. Jest całkowicie pasywny. Skarb państwa czeka tylko na moment, w którym trzeba sprzedać te akcje. Tak więc może dojść do ograniczenia przedsiębiorstw prywatnych, jeżeli chodzi o udział w finansowaniu kampanii wyborczej. Jeżeli jest taka wola, to można tak zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#MirosławCzech">Tym samym zostanie zrealizowana idea posła Ludwika Dorna zdemokratyzowania dróg poszukiwania środków na cele wyborcze. Przepis ten zawęża bowiem krąg podmiotów mogących finansować kampanię wyborczą do firm prywatnych i to raczej mniejszych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#KazimierzCzaplicki">Dyskusja dotyczy przedsiębiorstw z udziałem skarbu państwa. Należy jednak mieć na uwadze dalszą część dyskutowanego przepisu, który stanowi, iż nie mogą być przekazywane środki finansowe pochodzące: „od przedsiębiorstw państwowych, a także przedsiębiorstw z udziałem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, związków komunalnych oraz innych komunalnych osób prawnych — z wyłączeniem spółek publicznych”.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#KazimierzCzaplicki">Dalszy ciąg przepisu dotyczy przedsiębiorców z udziałem skarbu państwa, jednostek samorządu terytorialnego itd. Chodzi więc o przedsiębiorców z udziałem jednostek samorządu terytorialnego. Dotyczyć to więc będzie również przypadków, w których jednostka samorządu terytorialnego będzie mieć udział wynoszący 1%. Czy taka jest intencja?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#KrzysztofJanik">Przypomnę, że zarejestrowanych jest 2,280 mln podmiotów gospodarczych. Nasz spór w istocie rzeczy dotyczy tej końcówki. W większości bowiem są to firmy prywatne. Jednakże ta końcówka dysponuje znacznym kapitałem i znacznym instrumentarium służącym wykorzystaniu tego kapitału.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#KrzysztofJanik">Przykład, który przytoczył poseł Jacek Rybicki, to spółka-córka, w której jest tylko 5% udziałów spółki państwowej. Reszta to nomenklatura. Jest to zjawisko powszechnie stosowane w naszym kraju od kilku lat. Teraz zostało udoskonalone i rozwinięte.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#KrzysztofJanik">Tak więc albo wprowadzamy kategoryczny zakaz dla spółek nawet ze śladowym udziałem kapitału państwowego, albo otwieramy ścieżkę, na której poszczególne firmy dostosuje się do limitu udziału, który ustali Komisja.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#KrzysztofJanik">Jeżeli przyjmiemy, że ma to być, np. do 10%, to oświadczam, że znam kilka dużych firm państwowych, które do wyborów prezydenckich sprawnie doprowadzą do tego, że ich spółki-córki, których mają ok. 100 będą miały nie więcej jak 10% udziału kapitału spółki-matki, która jest z udziałem kapitału państwowego. Mogę służyć nazwami konkretnych firm, gdyż zjawisko jest znane i było opisywane w prasie. Ponadto chcę dodać, że to, o czym teraz dyskutujemy jest jakościowo i gatunkowo znacznie bardziej ważne, niż sprawy uregulowane we wcześniejszym artykule. Taki mam pogląd w tej sprawie. Uważam więc, że stoimy przed dylematem - całkowita blokada lub otwarcie ścieżki, przez którą wleje się do kampanii wyborczej czarny, nielimitowany i publiczny kapitał.</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#KrzysztofJanik">Przedłożony przepis uważam więc za bardzo dobry. Stanowi on bowiem o tym, że tam gdzie są pieniądze publiczne podatników, to obowiązuje zakaz wykorzystania ich w jakiejkolwiek kampanii wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#MirosławCzech">Wydaje się, że po tej wypowiedzi posła Krzysztofa Janika sprawa jest jasna i jest poparcie dla utrzymania ust. 1 pkt 4. Czy są inne uwagi do zmiany 84?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#AndrzejBrachmański">Mam uwagę do art. 86 ust. 1 pkt 5. Zaproponowane brzmienie oznacza, że osoby prawne, które w przeszłości korzystały ze środków publicznych, np. europejskich czy ze środków fundacji, nie mogłyby finansować kampanii. Proponuję więc, aby wprowadzić pewną karencję czasową. Brzmienie byłoby następujące: „od osób prawnych i jednostek organizacyjnych, które w ostatnich dwóch latach przed dniem rozpoczęcia kampanii wyborczej, korzystały ze środków publicznych”.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#AndrzejBrachmański">Inaczej mówiąc, jeżeli w ciągu ostatnich dwóch lat podmiot korzystał ze środków publicznych, to nie może finansować kampanii wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#LudwikDorn">Popieram propozycję posła Andrzeja Brachmańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#RyszardWawryniewicz">Jest akurat tak, że środki pomocowe z Zachodu na ogół nie są wykorzystywane w ciągu roku czy dwóch. Są to bowiem często programy pomocowe wieloletnie. W związku z tym limit 2 lat jest za krótki. Jeżeli więc jakiś okres, to 5 lat lub 6 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MirosławCzech">Mam pytanie — co oznacza wyraz „korzystających”. Czy chodzi o korzystających obecnie, czy chodzi o korzystających w przeszłości?</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#komentarz">(Głos z sali: I to i to...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#MarekMazurkiewicz">Limit czasowy nie byłby potrzebny, gdyby została przyjęta interpretacja, że „korzystających” oznacza korzystających kiedykolwiek.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#MarekMazurkiewicz">Warto też dodać, że okres ten nie powinien być zbyt długi, gdyż dokumentacja finansowa jest przechowywana przez 5 lat. Wydaje się, że okres 2 lat to dobre rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#RyszardWawryniewicz">Zgłaszam wniosek, aby okres ten wynosił 5 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#EugeniuszKłopotek">Od jakiego momentu mierzyć ten okres?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#RyszardWawryniewicz">Od powstania komitetu wyborczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#EugeniuszKłopotek">A może od dnia wyborów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MirosławCzech">Pojawia się jednak pytanie, czy chodzi o pierwszą, czy drugą turę wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#LudwikDorn">Proponuję od dnia zarządzenia wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#EugeniuszKłopotek">To jest dobra propozycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#MirosławCzech">Proszę zatem, aby poseł Ryszard Wawryniewicz przedstawił ostateczne brzmienie swojej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#RyszardWawryniewicz">Jest to brzmienie następujące: „od osób prawnych i jednostek organizacyjnych korzystających, w ciągu ostatnich 5 lat od dnia zarządzenia wyborów, ze środków publicznych — z wyłączeniem partii politycznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#AndrzejBrachmański">Podtrzymuję swoją propozycję, aby było to 2 lata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za tym, aby w art. 86 ust. 1 pkt 5 znalazł się okres 2 lat?</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#MirosławCzech">W głosowaniu wniosek poparło 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#MirosławCzech">Kto jest za tym, aby w art. 86 ust. 1 pkt 5 znalazł się okres 5 lat?</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za tym wnioskiem opowiedziało się 9 posłów, nikt nie był przeciwny, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-322.4" who="#MirosławCzech">Stwierdzam przyjęcie w art. 86 ust. 1 brzmienia: „od osób prawnych i jednostek organizacyjnych korzystających w ciągu ostatnich 2 lat od dnia zarządzenia wyborów, ze środków publicznych — z wyłączeniem partii politycznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#RyszardWawryniewicz">Zgłaszam wniosek mniejszości w brzmieniu mojej odrzuconej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 84?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#KazimierzCzaplicki">W art. 87 ust. 1 i ust. 4 trzeba zdecydować, że chodzi o pełnomocnika finansowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#MirosławCzech">Jest to trafna uwaga. Przejmuję formalnie tę uwagę jako swoją poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny, aby w art. 87 ust. 1 i 3 znalazło się sformułowanie mówiące o pełnomocniku finansowym? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 84? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 84 wraz z przyjętymi poprawkami? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 84.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 85, zgodnie z którą dodaje się art. 87a do 87h w następującym brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#MirosławCzech">„Art. 87a.1. Zabrania się przekazywania środków finansowych i wartości niepieniężnych przez jeden komitet na rzecz innego komitetu.</u>
          <u xml:id="u-326.5" who="#MirosławCzech">2. Zabrania się pozyskiwania przez komitet środków oraz ich wydawania po dniu złożenia sprawozdania, o którym mowa w art. 87e.</u>
          <u xml:id="u-326.6" who="#MirosławCzech">Art. 87b. Wydatki komitetu na kampanię wyborczą prowadzoną w formach i na zasadach właściwych dla reklamy, w tym w prasie w rozumieniu przepisów prawa prasowego, nie mogą przekraczać 60% kwoty, o której mowa w art. 84c.</u>
          <u xml:id="u-326.7" who="#MirosławCzech">Art. 87c. Wszelkie wezwania i informacje pisemne dostarczane przez komitet, mające na celu pozyskanie środków na wybory, muszą zawierać informację o treści przepisów art. 85 ust. 8–10 i art. 86 oraz być opatrzone podpisem pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-326.8" who="#MirosławCzech">Art. 87d.1. Korzyści majątkowe przekazywane albo przyjęte przez komitet z naruszeniem zakazów określonych w art. 85 ust. 2–4 i 8–10, art. 86, art. 87a lub 87b podlegają przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa. Jeżeli korzyść majątkowa została zużyta lub utracona, przepadkowi podlega jej wartość.</u>
          <u xml:id="u-326.9" who="#MirosławCzech">2. Sądem właściwym do orzekania w sprawach przepadku korzyści majątkowych, o których mowa w ust. 1, jest Sąd Okręgowy w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-326.10" who="#MirosławCzech">3. Wniosek o orzeczenie przepadku korzyści majątkowej może wnieść do sądu minister właściwy do spraw administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-326.11" who="#MirosławCzech">4. Do postępowania w sprawie przepadku korzyści majątkowej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-326.12" who="#MirosławCzech">Art. 87e.1. Pełnomocnik, w ciągu 3 miesięcy od dnia wyborów, przedkłada Państwowej Komisji Wyborczej sprawozdanie o przychodach i kosztach komitetu, zwane dalej «sprawozdaniem wyborczym», wraz z opinią biegłego rewidenta o sprawozdaniu oraz z dokumentami, o których mowa w ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-326.13" who="#MirosławCzech">2. Biegłego rewidenta, o którym mowa w ust. 1, wybiera Państwowa Komisja Wyborcza.</u>
          <u xml:id="u-326.14" who="#MirosławCzech">3. Koszt sporządzenia opinii, o której mowa w ust. 1, jest wydatkiem komitetu. W wypadku, gdy koszty sporządzenia opinii są mniejsze niż wysokość kaucji, o której mowa w art. 40b ust. 2, różnica podlega niezwłocznie zwrotowi.</u>
          <u xml:id="u-326.15" who="#MirosławCzech">4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określa, w drodze rozporządzenia, wzór sprawozdania wyborczego oraz szczegółowy zakres zawartych w nim informacji, a także wykaz rodzajów dokumentów jakie należy załączyć do sprawozdania tak aby umożliwiały weryfikację podanych w sprawozdaniu informacji. Wzór powinien określać w szczególności:</u>
          <u xml:id="u-326.16" who="#MirosławCzech">1) wskazanie w sprawozdaniu wszystkich osób prawnych, które przekazały darowizny na rzecz komitetu,</u>
          <u xml:id="u-326.17" who="#MirosławCzech">2) wykazanie stanu subkont, o których mowa w art. 85 ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-326.18" who="#MirosławCzech">5. Sprawozdanie wyborcze komitetu Państwowej Komisji Wyborczej ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski» w terminie 7 dni od dnia złożenia do Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-326.19" who="#MirosławCzech">6. Pełnomocnik w wypadku uzyskania nadwyżki pozyskanych środków na cele kampanii wyborczej nad poniesionymi wydatkami, jest obowiązany przekazać tę nadwyżkę instytucji charytatywnej. Informację o przekazaniu nadwyżki zamieszcza się w sprawozdaniu wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-326.20" who="#MirosławCzech">7. Wartość pozyskanych darowizn niepieniężnych oraz świadczonych na rzecz komitetu usług podaje się w sprawozdaniu wyborczym w wysokości możliwych do uzyskania cen ich sprzedaży netto nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia pomniejszonych o odpisy amortyzacji.</u>
          <u xml:id="u-326.21" who="#MirosławCzech">8. Przepisu ust. 7 nie stosuje się do nieodpłatnych usług polegających na rozpowszechnianiu plakatów i ulotek wyborczych przez podmioty inne niż przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-326.22" who="#MirosławCzech">Art. 87f.1. Państwowa Komisja Wyborcza, w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia sprawozdania wyborczego przyjmuje albo, w razie stwierdzenia naruszenia przez komitet przepisów ustawy dotyczących finansowania kampanii wyborczej, odrzuca sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-326.23" who="#MirosławCzech">2. W razie zaistnienia wątpliwości co do prawidłowości sprawozdania wyborczego Państwowa Komisja Wyborcza może zwrócić się do danego komitetu o usunięcie wad sprawozdania lub o udzielenie wyjaśnień w określonym terminie.</u>
          <u xml:id="u-326.24" who="#MirosławCzech">3. Państwowa Komisja Wyborcza, badając sprawozdanie, może zlecić sporządzenie ekspertyz lub opinii.</u>
          <u xml:id="u-326.25" who="#MirosławCzech">4. Państwowa Komisja Wyborcza, badając sprawozdanie, może żądać od organów państwowych niezbędnej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-326.26" who="#MirosławCzech">5. W terminie 7 dni od dnia publikacji sprawozdania, o której mowa w art. 87e ust. 5:</u>
          <u xml:id="u-326.27" who="#MirosławCzech">1) partie polityczne,</u>
          <u xml:id="u-326.28" who="#MirosławCzech">2) komitety, które brały udział w danych wyborach,</u>
          <u xml:id="u-326.29" who="#MirosławCzech">3) stowarzyszenia i fundacje, które w swoich statutach przewidują działania związane z analizą finansowania kampanii wyborczych — mogą zgłaszać do Państwowej Komisji Wyborczej umotywowane, pisemne zastrzeżenia co do sprawozdań komitetów.</u>
          <u xml:id="u-326.30" who="#MirosławCzech">6. Państwowa Komisja Wyborcza w terminie 60 dni od dnia zgłoszenia zastrzeżenia, o którym mowa w ust. 5, udziela pisemnej odpowiedzi na zastrzeżenie.</u>
          <u xml:id="u-326.31" who="#MirosławCzech">Art. 87g.1. W wypadku odrzucenia sprawozdania wyborczego komitetu przez Państwową Komisję Wyborczą komitet ma prawo, w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu sprawozdania, wnieść do Sądu Najwyższego skargę na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej w przedmiocie odrzucenia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-326.32" who="#MirosławCzech">2. Sąd Najwyższy rozpatruje skargę i wydaje w tej sprawie orzeczenie w terminie 60 dni od dnia doręczenia skargi.</u>
          <u xml:id="u-326.33" who="#MirosławCzech">3. Rozpatrzenie skargi przez Sąd Najwyższy następuje w składzie 7 sędziów, w postępowaniu nieprocesowym.</u>
          <u xml:id="u-326.34" who="#MirosławCzech">4. Od orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny.</u>
          <u xml:id="u-326.35" who="#MirosławCzech">Art. 87h. Komitet wyborczy ulega rozwiązaniu z mocy prawa:</u>
          <u xml:id="u-326.36" who="#MirosławCzech">1) po przyjęciu sprawozdania wyborczego komitetu przez Państwową Komisję Wyborczą albo</u>
          <u xml:id="u-326.37" who="#MirosławCzech">2) po wydaniu orzeczenia, o którym mowa w art. 87g ust. 2, uwzględniającego skargę na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej w przedmiocie odrzucenia sprawozdania”.</u>
          <u xml:id="u-326.38" who="#MirosławCzech">Ponieważ jest do dość obszerna zmiana proponuję rozpatrywanie poszczególnych artykułów. Przystępujemy zatem do rozpatrzenia art. 87a.</u>
          <u xml:id="u-326.39" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 87a? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 87a? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 87a.</u>
          <u xml:id="u-326.40" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 87b. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 87b?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#KrzysztofJanik">Uważam, że zdrowy rozsądek podpowiada, iż należy porozumieć się co do tego, że 60% wydatków na kampanię prowadzoną w formach i na zasadach właściwych dla reklamy, to jest za mało. Kampania wyborcza jest w dużym stopniu kampanią reklamową. Proponuję podniesienie tego limitu do 85%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#EugeniuszKłopotek">Chcę przypomnieć, że pierwotne brzmienie mówiło o 20%, a podkomisja podniosła do 60%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#MirosławCzech">Potrzebny jest realizm. Proszę pamiętać, że zwiększyliśmy czas antenowy w drugiej turze. Realne wydatki będą więc znaczne, a transparentność jest zachowana. Co o tym sądzi poseł Ludwik Dorn?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#LudwikDorn">W moim rozumieniu, wykorzystanie czasu nieodpłatnego nie podpada pod kampanię prowadzoną w formach i na zasadach właściwych dla reklamy, która jest kampanią płatną.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#LudwikDorn">Jak już wspomniano, pierwotna propozycja mówiła o 20%. Rozważam zgłoszenie w drugim czytaniu wniosku o to, aby było to 40%. Ponadto chcę zwrócić uwagę na pewną logikę. Skoro został wydłużony czas kampanii w telewizji publicznej, gdzie nie obowiązują reguły reklamy, to windowanie limitu do 80–85% jest trudne do akceptacji. Należy dodać, że chodzi w zasadzie o koszty dwóch form reklamy — bilbordy i płatna reklama w telewizji i radiu. Nie jest to spójne z wydłużaniem czasu kampanii w telewizji publicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#MirosławCzech">Problem polega na tym, że poprawka, którą wniósł poseł Tadeusz Wrona i którą Komisja przyjęła jednomyślnie, dokładnie limituje czas płatny w zależności od czasu nieodpłatnego w telewizji publicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#MarekMazurkiewicz">Aby nadać audycje w czasie bezpłatnym, trzeba je przygotować, a to kosztuje i są to znaczne wydatki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#KrzysztofJanik">Proponuję poprawkę do art. 87b. Zamiast 60% proponuję 80%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie poprawkę do art. 87b, zgodnie z którą limit 60% zostaje zastąpiony limitem 80%. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 10 posłów, 9 było przeciwnych, 1 wstrzymał się od głosu. Stwierdzam przyjęcie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#MirosławCzech">Czy są jeszcze uwagi do art. 87b? Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 87b wraz z poprawką? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 87b.</u>
          <u xml:id="u-334.4" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 87c. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 87c?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#KrzysztofJanik">Mam uwagę, czy w art. 87c nie występuje nadregulacja. Jego brzmienie jest bowiem następujące: „Wszelkie wezwania i informacje pisemne dostarczane przez komitet, mające na celu pozyskanie środków na wybory, muszą zawierać informację o treści przepisów art. 85 ust. 8–10 i art. 86 oraz być opatrzone podpisem pełnomocnika”. Oznacza to, że komitet dokonuje zbiórki publicznej lub też przekazuje informację o numerze konta bankowego komitetu wyborczego, to do tego typu informacji muszą być dołączone przepisy art. 85 ust. 8–10 oraz art. 86, a także podpis pełnomocnika jak należy rozumieć pełnomocnika finansowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#LudwikDorn">Może to tylko informacja o treści wymienionych przepisów. Nie ma więc potrzeby podawania n-krotności. Wystarczy podać kwotę, a więc — „obywatelu nie może wpłacić więcej niż...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#MarekMazurkiewicz">Warto pamiętać o zasadzie domniemania znajomości prawa, zwłaszcza że należy założyć, że treść ustawy będzie upowszechniana. Inaczej mówiąc, art. 87c zmusza do tego, aby do każdej informacji komitetu wyborczego była załączona ulotka z wyciągiem zawierającym stosowne przepisy ustawy o wyborze Prezydenta RP. Czy tego chcemy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#LudwikDorn">Nałożenie tego rodzaju zobowiązania na komitet wyborczy ma — z punktu widzenia obywatela — walor edukacyjny i informacyjny. Jest to tym bardziej ważne, że w grę wchodzą sankcje karne. Ponadto warto też dodać, że jest to przepis przejęty z francuskiego kodeksu wyborczego. Można oczywiście odwołać się do zasady domniemania znajomości prawa. Mogę jednak przywołać rozmowę z szefem francuskiej komisji wyborczej — wybitnym sędzią, który powiedział mi, że jeżeli chodzi o rozliczenia komitetów wyborczych, to inaczej jest rozliczany komitet wyborczy polityka z Paryża, za którym stoi kancelaria adwokacka, a inaczej komitet wyborczy wieśniaka z Wogezów, który startował w wyborach gminnych. Tenże wieśniak mógł prawa nie czytać, a nawet jak czytał to mógł nie zrozumieć. Należy mu więc wytłumaczyć, co ma zrobić, aby nie było kłopotów z rozliczeniem. Tak więc powinien obowiązywać realizm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#JerzySzmajdziński">To, co proponuje poseł Ludwik Dorn również w tej sprawie, jest wyrazem jego dążenia do tego, aby w Polsce było tylko kilka wielkich partii politycznych, które będą miały ogromne zaplecze i ogromne aparaty partyjne i siły, aby realizować tego typu przepisy w praktyce. Jest natomiast zdecydowanym przeciwnikiem mniejszych ugrupowań. Wynika to jasno z przedkładanych propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#AleksandraJakubowska">Jako posłowie otrzymujemy wiele informacji i pism urzędowych, w których niemal zawsze jest napisana jakaś podstawa prawna. Jednakże nikt nie przytacza treści przepisów, które są przywoływane.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#AleksandraJakubowska">Tak więc to, co jest proponowane w art. 87c, to ewenement w drukach i pismach publicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#KrzysztofJanik">Chcę zgłosić dwa wnioski dotyczące art. 87c. Pierwszy z nich przewiduje skreślenie art. 87c.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#KrzysztofJanik">Jeżeli ten wniosek nie zostanie przyjęty, to zgłaszam wniosek o skreślenie końcowych wyrazów „oraz być opatrzony podpisem pełnomocnika”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie propozycji skreślenia końcowych wyrazów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#EugeniuszKłopotek">Czy po skreśleniu podpisu pełnomocnika finansowego komitetu będzie wiadomo, o jaki komitet chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#MirosławCzech">Nie ulega wątpliwości, że będzie wiadomo. Czy ktoś jest przeciwny skreśleniu końcowych wyrazów? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#MirosławCzech">Stwierdzam skreślenie końcowych wyrazów „oraz opatrzone podpisem pełnomocnika”.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania nad drugim wnioskiem posła Krzysztofa Janika. Poddaję pod głosowanie wniosek o skreślenie art. 87c. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 11 posłów, 8 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam przyjęcie wniosku o skreślenie art. 87c.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#JacekRybicki">Moim zdaniem, skreślenie art. 87c to wylanie dziecka z kąpielą. Było bowiem tak, że ci posłowie, którzy głosowali za skreśleniem opowiadali się w dyskusji za tym, aby w materiałach komitetów było odwołanie do konkretnych artykułów ustawy bez przytaczania ich treści. W związku z tym chcę zgłosić poprawkę zawierającą art. 87c, ale w brzmieniu wymagającym zamieszczenia w materiałach komitetu odesłanie do określonych przepisów ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#MirosławCzech">Propozycja ta może być zgłoszona, ale jako poprawka w drugim czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#LudwikDorn">Zgłaszam wniosek mniejszości w brzmieniu skreślonego art. 87c po wykreśleniu końcowych wyrazów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 87d. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 87d?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#KrzysztofJanik">Chcę zapytać o legitymację tego, aby wnioskodawcą orzeczenia o przepadku korzyści majątkowej był minister właściwy do spraw administracji publicznej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#MirosławCzech">Może dlatego, że jest to propozycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#LudwikDorn">Problem polega na tym, że w tej sprawie musi uczestniczyć jakiś minister. Nie ma jednak szczególnych racji, aby był to ten, a nie inny minister. Wydawało się, że z racji usytuowania i pewnych związków instytucjonalnych z życiem publicznym, jest to najlepszy minister. Nie jest to jednak kwestia, przy której będę się upierał. Może to być minister właściwy do spraw finansów lub właściwy do spraw skarbu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#MarekMazurkiewicz">Uważam, że w art. 87d ust. 3 wcale nie powinien występować minister. Działania, o których mowa w art. 87d będą zapewne generowane wynikami audytu. Wydaje się, że w takiej sytuacji najbardziej właściwym podmiotem jest Państwowa Komisja Wyborcza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#LudwikDorn">Państwowa Komisja Wyborcza jest ciałem sędziowskim. Z punktu widzenia jej składu i usytuowania nie wydaje się, aby było właściwe, że Państwowa Komisja Wyborcza występuje z wnioskiem o orzeczenie przepadku korzyści majątkowej dotyczącej jednej z sił politycznych. Moim zdaniem, wikła to Państwową Komisję Wyborczą w niewłaściwą sytuację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#MarekMazurkiewicz">Kluczową sprawą jest odpowiedź na pytanie, kto bada audyt i kto ustali fakty niewłaściwego wykorzystania środków finansowych. Uczynią to biegli księgowi i przedłożą wnioski Państwowej Komisji Wyborczej. Organ ten wystąpi nie przeciwko określonej sile politycznej, ale przeciwko komitetowi wyborczemu, czyli grupie osób, która naruszyła prawo.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#MarekMazurkiewicz">Tak więc opowiadam się za tym, aby w art. 87d ust. 3 zamiast ministra właściwego do spraw administracji publicznej, pojawiła się Państwowa Komisja Wyborcza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#MirosławCzech">Proszę o opinię ministra Kazimierza Czaplickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#KazimierzCzaplicki">Obawiam się, że Państwowa Komisja Wyborcza staje się coraz bardziej organem policyjnym. Tymczasem jest powołana do przeprowadzania wyborów. Proszę również mieć na uwadze to, że korzyść majątkowa może wcale nie być wykazana w sprawozdaniu, choć faktycznie została przyjęta lub przekazana. Może więc zdarzyć się tak, że Państwowa Komisja Wyborcza będzie musiała złożyć wniosek na podstawie donosu obywatelskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o zastąpienie w art. 87d ust. 3 wyrazów: „minister właściwy do spraw administracji publicznej” wyrazami „Państwowa Komisja Wyborcza”. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 11 posłów, 8 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam przyjęcie wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#BartłomiejNowotarski">Ponieważ w grę wchodzi sytuacja, w której korzyść majątkowa powstała w wyniku naruszenia przepisów, wniosek powinien być obligatoryjny, a nie fakultatywny. Dlatego też proponuję rozważyć zastąpienie wyrazów „może wnieść” wyrazem „wnosi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#MirosławCzech">Uwaga eksperta wydaje się trafna. Czy ktoś chce zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#MirosławCzech">Przejmuję formalnie jako swoją poprawkę propozycję eksperta. Czy ktoś jest przeciwny zastąpieniu wyrazów „może wnieść” wyrazem „wnosi”? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 87d? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 87d wraz ze zmianą? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 87d.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 87e. Rozumiem, że w ust. 1 zmieniamy wyraz „pełnomocnik” na wyrazy „pełnomocnik finansowy”. Proszę o dalsze uwagi do art. 87e.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#RyszardWawryniewicz">Mam uwagi dotyczące ust. 3, które są konsekwencją moich wcześniejszych wypowiedzi i wniosków. Proponuję następujące brzmienie ust. 3: „Koszty sporządzenia opinii, o której mowa w ust. 1 pokrywane są z budżetu państwa w części Ministerstwa Finansów”. Ponieważ odbyła się już dyskusja na ten temat, nie będę teraz przedstawiał argumentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#AleksandraJakubowska">Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami proponuję, aby w ust. 1 wyraz „kosztach” zastąpić wyrazem „wydatkach”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#MaciejPoręba">Na temat audytu wszystko zostało już powiedziane. Podtrzymuję sformułowania przyjęte w sprawozdaniu. Proszę o przejście do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#LudwikDorn">Nie mogę zgodzić się z wnioskiem posłanki Aleksandry Jakubowskiej. Uważam bowiem, że w sprawozdaniu finansowym powinna być mowa właśnie o kosztach, a nie o wydatkach. Jeżeli natomiast byłaby przyjęta formuła mówiąca o wydatkach, to powinna być mowa o wydatkach i zobowiązaniach. Komitet mógłby bowiem podjąć pewne zobowiązania, których nie spłaci do dnia złożenia sprawozdania. Powinno to być wykazane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#BartłomiejNowotarski">Już wcześniej była podnoszona kwestia doprecyzowania trybu wybierania biegłego rewidenta przez Państwową Komisję Wyborczą, o czym stanowi ust. 2. W związku z tym proponuję rozważenie następującego brzmienia ust. 2: „Biegłego rewidenta — o którym mowa w ust. 1, wskazuje Państwowa Komisja Wyborcza w drodze losowania spośród biegłych wyłonionych na zasadach i w trybie przewidzianym dla państwowych osób prawnych, zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych”.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#BartłomiejNowotarski">Co prawda ustawa o zamówieniach publicznych nie musi być stosowana w przypadku, o którym mówimy, ale daje pewną klarowność postępowania. Wyłaniana jest lista biegłych rewidentów. Biegli z listy są losowani do poszczególnych komitetów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#LudwikDorn">Stosowanie ustawy o zamówieniach publicznych nie jest konieczne. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych konsultowała tę kwestię z samorządem biegłych rewidentów, którzy zwrócili uwagę na to, że biegłego wyznacza organ przyjmujący sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#LudwikDorn">Jeżeli natomiast miałby być zastosowany tryb zamówień publicznych, to trzeba zdać sobie sprawę, że może zaistnieć taka okoliczność faktyczna, iż sprawozdania poszczególnych komitetów będą wymagały od biegłych rewidentów różnego nakładu pracy.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#LudwikDorn">W związku z tym konieczne będzie wypłacenie zróżnicowanych honorariów. Czym innym będzie sprawozdanie kandydata, który wziął udział w kampanii, ale była to kampania mało kosztowna, a czym innym będzie sprawozdanie kandydata, który prowadził kampanię bardzo rozbudowaną. Tak więc nie można oszacować znormalizowanego kosztu analizy sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#AleksandraJakubowska">Po wyjaśnieniach posła Ludwika Dorna chcę wnieść autopoprawkę. Równocześnie jednak po wypowiedziach przedstawicieli Ministerstwa Finansów bardzo boję się pojęcia „koszty”. W związku z tym proponuję zastosowanie formuły mówiącej o przychodach, wydatkach i zobowiązaniach finansowych komitetu. W ten sposób zostanie skonsumowane to, o czym mówił poseł Ludwik Dorn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#MarekMazurkiewicz">Ponieważ mam pewne wątpliwości dotyczące kwestii biegłych rewidentów, będę prosił o informacje od przedstawicieli Ministerstwa Finansów. Jest coś takiego jak listy biegłych rewidentów. Czy zatem nie byłoby dobrze, aby sięgnąć do tych list i powołania przez Państwową Komisję Wyborczą w drodze losowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#KazimierzCzaplicki">Zaprezentowana koncepcja wyboru biegłego rewidenta odbiega od zasad ustawowych w ustawie o biegłych rewidentach oraz w ustawie o rachunkowości. Według tych ustaw jednostka, która sporządza sprawozdanie sama wybiera rewidenta, który sporządza opinię. Należy więc rozważyć, czy nie powinien być zastosowany taki właśnie tryb, ponieważ i tak sprawozdanie wraz z opinią biegłego rewidenta podlega ocenie dokonywanej przez Państwową Komisję Wyborczą przy zastosowaniu takich instrumentów, jak eksperci i biegli rewidenci. Tak więc nie ma niebezpieczeństwa, że komitet wyborczy dobierze sobie rewidenta, który sporządzi opinię korzystną dla komitetu wyborczego. Postępowanie takie wyklucza bowiem ustawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#MirosławCzech">Dodam, że uczestniczyłem w posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, w którym brali udział przedstawiciele samorządu biegłych rewidentów. Główny nurt dyskusji był właśnie taki, jak przedstawił minister Kazimierz Czaplicki. Należy przyjąć, że podkomisja przyjęła określone rozwiązania uwzględniające to, że jest dążenie, aby komitety wyborcze były jak najdalej od wpływu na decyzje określające, kto konkretnie ma wykonywać audyt. Tak więc proponuję utrzymać treść ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#MirosławCzech">Po dyskusji ogólnej proponuję przejść do rozpatrywania poszczególnych ustępów.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#MirosławCzech">Do ust. 1 poprawkę zgłosiła posłanka Aleksandra Jakubowska. Proszę o przedstawienie pełnego brzmienia poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#AleksandraJakubowska">Proponowane brzmienie ust. 1 jest następujące: „Pełnomocnik finansowy, w ciągu 3 miesięcy od dnia wyborów, przedkłada Państwowej Komisji Wyborczej sprawozdanie o przychodach, wydatkach i zobowiązaniach finansowych komitetu, zwanego dalej «sprawozdaniem wyborczym», wraz z opinią biegłego rewidenta o sprawozdaniu oraz z dokumentami, o których mowa w ust. 4”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zaproponowanego brzmienia ust. 1? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 1 w przedłożonym brzmieniu? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 2, do którego ostatecznie nie zgłoszono propozycji poprawek.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie ust. 2? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 2? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 3, do którego poprawkę zgłosił poseł Ryszard Wawryniewicz. Proszę o jej przypomnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#RyszardWawryniewicz">Proponowane brzmienie ust. 3 jest następujące: „Koszty sporządzenia opinii, o której mowa w ust. 1 pokrywane są z budżetu państwa w części Ministerstwa Finansów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zaprezentowanej poprawki? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie brzmienia ust. 3 zaproponowanego przez posła Ryszarda Wawryniewicza. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 8 posłów, 11 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam odrzucenie wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#RyszardWawryniewicz">Zgłaszam wniosek mniejszości w brzmieniu odrzuconego ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#MirosławCzech">Czy są inne uwagi do ust. 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#KrzysztofJanik">Mam wrażenie, że wprowadziliśmy się w pewien zaułek, polegający na tym, że w przypadku gdy koszty sporządzenia opinii są mniejsze niż wysokość kaucji, różnica podlega niezwłocznie zwrotowi. Nasuwa się pytanie, komu będzie zwrócona różnica, gdyż komitet wyborczy jest już po sprawozdaniu finansowym. Ponadto należy pamiętać, że w sprawozdaniu zawarta jest informacja o środkach, które nie zostały wykorzystane i zostały przeznaczone na cele charytatywne. Problem, który podnoszę ma także odzwierciedlenie w ust. 6, który stanowi, że informację o przekazaniu nadwyżki zamieszcza się w sprawozdaniu wyborczym. Obieg pieniędzy w komitecie jest więc już zamknięty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#MarekMazurkiewicz">Proponuję, aby końcowa część ust. 3 miała brzmienie następujące: „podlega niezwłocznie zwrotowi na rzecz komitetu wyborczego z przeznaczeniem na cel charytatywny”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#StanisławGebethner">Nie będzie to jednak kaucja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#KrzysztofJanik">Jak zatem rozwiązać ten problem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#StanisławGebethner">Poprzez skreślenie. Już wcześniej wyraziłem opinię o niekonstytucyjności tego rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#AndrzejŚwierczyński">Uważam, że sytuacja będzie wyglądać w ten sposób, że zanim sprawozdanie finansowe zostanie zamknięte, już będzie wiadomo, kto będzie biegłym rewidentem badającym sprawozdanie danego komitetu. Będzie również uzgodniona kwestia odpłatności za opinię o sprawozdaniu. W związku z tym dalsze działania pełnomocnika będą zmierzały w tym kierunku, aby już zagospodarować środki pieniężne tak, aby „wyjść na zero”. Sprawozdanie zostanie skierowane do badania, a biegły rewident nie będzie mógł wziąć więcej niż zostało ustalone w umowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#MirosławCzech">Problem można więc uznać za rozwiązany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#MarekMazurkiewicz">Czy zatem nie należy rozważyć skreślenia drugiego zdania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#KazimierzCzaplicki">Wydaje się, że można rozważyć jeszcze inne rozwiązanie, gdyż nigdy nie wiadomo, czy nie nastąpią jeszcze jakieś inne koszty. Dlatego też należy rozważyć rezygnację z informacji o przekazaniu nadwyżki już w sprawozdaniu finansowym.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#KazimierzCzaplicki">Sprawozdanie to ma wykazać tylko przychody, wydatki i zobowiązania. Jeżeli natomiast pojawi się nadwyżka, to komitet może je przekazać dopiero po rozliczeniu sprawozdania. Tak to jest uregulowane w ordynacji wyborczej do Sejmu i ordynacji wyborczej do organów stanowiących samorządu terytorialnego. Przedkładane jest sprawozdanie i ze sprawozdania ma wynikać, czy jest nadwyżka, czy też jej nie ma. Jeżeli jest nadwyżka ma być przekazana w ciągu 3 miesięcy - po sprawozdaniu - na cele charytatywne. Informacja o tym ma być przekazana do wiadomości publicznej i Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#MarekMazurkiewicz">Należy więc oprzeć się na odpowiednich przepisach ordynacji wyborczej do Sejmu, ale nie ma tekstu tej ordynacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#KrzysztofJanik">Jest to art. 156 mający brzmienie następujące: „Pełnomocnik komitetu wyborczego utworzonego przez wyborców jest obowiązany, w przypadku uzyskania nadwyżki pozyskanych funduszy na cele kampanii wyborczej, z uwzględnieniem dotacji, o której mowa w art. 155 ust. 1, nad poniesionymi wydatkami, nadwyżkę tę przekazać na cel społecznie użyteczny. Informację o tym pełnomocnik podaje do publicznej wiadomości w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym najpóźniej w ciągu 9 miesięcy od dnia wyborów i zawiadamia Państwową Komisję Wyborczą”. Trzeba więc skrócić termin pozostawiając istotę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#MarekMazurkiewicz">Wydaje się, iż dotychczasowy ust. 6 należy przesunąć na koniec art. 87e wraz z uzupełnieniem opartym o cytowany przepis art. 155 ordynacji wyborczej do Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#KrzysztofJanik">W ust. 3 należy skreślić drugie zdanie. Nie jest chyba nigdzie napisane, że koszt sporządzenia audytu obciąża komitet.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#AleksandraJakubowska">Jest to ujęte w art. 40b ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#KrzysztofJanik">Wycofuję swoją propozycję skreślenia w ust. 3 zdania drugiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie ust. 3? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 3? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 4. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie ust. 4? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 4? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 5. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie ust. 5? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 5? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia ust. 6. Zgłoszona została propozycja przesunięcia ust. 6 na koniec, jako ostatni ustęp i z uzupełnieniem, że chodzi o pełnomocnika finansowego.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#MirosławCzech">Proszę posła Krzysztofa Janika o zaprezentowanie proponowanego brzmienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#KrzysztofJanik">Byłby to nowy ust. 9 w brzmieniu następującym: „Pełnomocnik finansowy w wypadku uzyskania nadwyżki pozyskanych środków na cele związane z wyborami nad poniesionymi wydatkami jest obowiązany przekazać tę nadwyżkę instytucji charytatywnej. Informację o przekazaniu nadwyżki pełnomocnik finansowy podaje do publicznej wiadomości w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym najpóźniej w ciągu 30 dni od daty przyjęcia sprawozdania wyborczego przez Państwową Komisję Wyborczą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#MarekMazurkiewicz">Popieram zaprezentowane brzmienie. Ponadto proponuję jeszcze jedną zmianę kolejności ustępów. Proponuję, aby obecny ust. 5 stał się ust. 7, czyli przedostatnim ustępem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#MirosławCzech">Uważam, że jest to dobra propozycja. Dzięki niej art. 87e uzyska lepszą przejrzystość. Przystępujemy do głosowania. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 8 w brzmieniu przedłożonym przez posła Krzysztofa Janika? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 8.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny, aby ust. 5 uzyskał oznaczenie ust. 7? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie wniosku.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 87e wraz z poprawkami? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 87e.</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 87f. Czy są uwagi do art. 87f ust. 1? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 87f ust. 1? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 87 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-394.4" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do ust. 2? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 2? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-394.5" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do ust. 3? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 3? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-394.6" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do ust. 4? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu ust. 4? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-394.7" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie ust. 5?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#KrzysztofJanik">Wnoszę o skreślenie ust. 5, mimo że przypomina mi najbardziej słodkie czasy dzieciństwa. Konsekwencją skreślenia ust. 5 będzie skreślenie ust. 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#MirosławCzech">Racje i argumenty stojące za ust. 5 były już prezentowane. Nie zachęcam więc do dyskusji. Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o skreślenie ust. 5 i ust. 6. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 10 posłów, 10 było przeciwnych, 1 wstrzymał się od głosu. Stwierdzam odrzucenie wniosku z powodu nieuzyskania większości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#KrzysztofJanik">Zgłaszam wniosek mniejszości o skreślenie ust. 5 i ust. 6.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 87f. Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 87f.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 87g. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 87g? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 87g? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 87g.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 87h. Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie art. 87h. Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 87h? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 87h.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#EugeniuszKłopotek">Mam propozycję dodania art. 87i w następującym brzmieniu: „Art. 87i. Państwowa Komisja Wyborcza ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski» oraz podaje do publicznej wiadomości, w formie komunikatu, informację o przyjętych i odrzuconych sprawozdaniach wyborczych komitetów”. Myślę, że intencja zaproponowanego przepisu jest jasna. Chodzi o to, aby opinia publiczna mogła dowiedzieć się o ostatecznych losach sprawozdań. Dodam jeszcze, że do zgłoszenia tej propozycji zachęcił mnie minister Kazimierz Czaplicki, który czuwa nad przebiegiem prac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#MirosławCzech">Wydaje się, że zaproponowane uzupełnienie jest w pełni uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie dodania art. 87i? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 87i jako ostatniego artykułu w zmianie 85? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 87i w zmianie 85.</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 86, zgodnie z którą art. 88 otrzymuje brzmienie następujące: „Art. 88.1. Wydatki związane z organizacją przygotowań i przeprowadzeniem wyborów są pokrywane z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#MirosławCzech">2. Z budżetu państwa pokrywane są wydatki związane z:</u>
          <u xml:id="u-400.4" who="#MirosławCzech">1) badaniami Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego przewidzianymi w ustawie,</u>
          <u xml:id="u-400.5" who="#MirosławCzech">2) zadaniami komisji wyborczych niższego stopnia oraz zapewnieniem ich obsługi przez wyznaczone do tych celów organy i jednostki organizacyjne,</u>
          <u xml:id="u-400.6" who="#MirosławCzech">3) zadaniami wyborczymi organów administracji rządowej oraz podległych im urzędów centralnych i jednostek organizacyjnych, a także innych organów państwowych,</u>
          <u xml:id="u-400.7" who="#MirosławCzech">4) zadaniami wyborczymi zleconymi jednostkom samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-400.8" who="#MirosławCzech">3. Środki finansowe na zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego przekazywane są nie później niż w ciągu 30 dni od daty ogłoszenia o zarządzeniu wyborów.</u>
          <u xml:id="u-400.9" who="#MirosławCzech">4. Informację o wydatkach, o których mowa w ust. 2, Kierownik Krajowego Biura Wyborczego podaje do publicznej wiadomości w ciągu 5 miesięcy od dnia wyborów.</u>
          <u xml:id="u-400.10" who="#MirosławCzech">5. Zasady planowania finansowego oraz realizacji wydatków, o których mowa w ust. 2 i 3, a także sprawozdawczości finansowej określają przepisy budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-400.11" who="#MirosławCzech">6. Dysponentem środków finansowych, o których mowa w ust. 1, jest Kierownik Krajowego Biura Wyborczego”.</u>
          <u xml:id="u-400.12" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 86? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 86? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 86.</u>
          <u xml:id="u-400.13" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 87, która przewiduje dodanie nowego rozdziału 12a w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-400.14" who="#MirosławCzech">„Rozdział 12a — Przepisy karne.</u>
          <u xml:id="u-400.15" who="#MirosławCzech">Art. 88a. Kto zbiera podpisy pod zgłoszeniem kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej z naruszeniem przepisów art. 40g ust. 1 lub 2 podlega grzywnie nie mniejszej niż 10.000 złotych.</u>
          <u xml:id="u-400.16" who="#MirosławCzech">Art. 88b. Kto:</u>
          <u xml:id="u-400.17" who="#MirosławCzech">1) prowadzi kampanię wyborczą z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 76b zdanie drugie lub</u>
          <u xml:id="u-400.18" who="#MirosławCzech">2) podaje do wiadomości publicznej wyniki przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyniku wyborów lub wyników sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania, z naruszeniem przepisu art. 76c podlega grzywnie nie mniejszej niż 50.000 złotych.</u>
          <u xml:id="u-400.19" who="#MirosławCzech">Art. 88c. Kto organizuje w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej gry losowe lub konkursy z naruszeniem zakazu art. 78 ust. 3 podlega karze grzywny.</u>
          <u xml:id="u-400.20" who="#MirosławCzech">Art. 88d. Kto, działając w imieniu lub na rzecz komitetu wyborczego:</u>
          <u xml:id="u-400.21" who="#MirosławCzech">1) przekazuje środki finansowe lub nieodpłatnie świadczy usługi na cele kampanii wyborczej z naruszeniem przepisów art. 85 ust. 2 lub 3, albo</u>
          <u xml:id="u-400.22" who="#MirosławCzech">2) narusza przepisy art. 85 ust. 4 dotyczące sposobu gromadzenia środków finansowych komitetu lub przekracza limity wydatków tego komitetu określone w art. 85 ust. 5 i 6, lub</u>
          <u xml:id="u-400.23" who="#MirosławCzech">3) dokonuje wpłat na jeden komitet w wysokości przekraczającej limity określone w art. 85 ust. 8 lub 9, albo</u>
          <u xml:id="u-400.24" who="#MirosławCzech">4) nie wprowadza zastrzeżenia do umowy rachunku bankowego, zawartego przez niego w imieniu komitetu, że wpłaty na komitet mogły być dokonywane tylko w sposób określony w art. 85 ust. 10 - podlega karze grzywny.</u>
          <u xml:id="u-400.25" who="#MirosławCzech">Art. 88e. Kto, działając w imieniu lub na rzecz komitetu:</u>
          <u xml:id="u-400.26" who="#MirosławCzech">1) wydatkuje środki komitetu z naruszeniem zasad określonych w art. 84a ust. 2 lub 3 albo limitu określonego w art. 84c ust. 1 i 2 lub</u>
          <u xml:id="u-400.27" who="#MirosławCzech">2) przekazuje komitetowi albo przyjmuje w imieniu komitetu środki finansowe lub wartości pieniężne wbrew zakazom określonym w art. 86 — podlega grzywnie nie mniejszej niż 50.000 złotych.</u>
          <u xml:id="u-400.28" who="#MirosławCzech">Art. 88f. Kto, działając w imieniu lub na rzecz komitetu:</u>
          <u xml:id="u-400.29" who="#MirosławCzech">1) przekazuje środki finansowe lub wartości pieniężne na rzecz innego komitetu albo uzyskuje lub wydaje środki komitetu po dniu złożenia sprawozdania wyborczego, o którym mowa w art. 87e ust. 1,</u>
          <u xml:id="u-400.30" who="#MirosławCzech">2) dokonuje wydatków na reklamę kampanii wyborczej w wysokości przekraczającej limit określony w art. 87b,</u>
          <u xml:id="u-400.31" who="#MirosławCzech">3) nie dopełnia obowiązków informacyjnych określonych w art. 87c lub</u>
          <u xml:id="u-400.32" who="#MirosławCzech">4) nie wykonuje, albo nie pozwala wykonać obowiązku przekazania na cele charytatywne nadwyżki środków finansowych, o której mowa w art. 87e ust. 6 — podlega karze grzywny.</u>
          <u xml:id="u-400.33" who="#MirosławCzech">Art. 88g.1. Pełnomocnik, który nie wykonuje w terminie obowiązku przedłożenia Państwowej Komisji Wyborczej sprawozdania, o którym mowa w art. 87e ust. 1, podlega grzywnie nie mniejszej niż 50.000 złotych.</u>
          <u xml:id="u-400.34" who="#MirosławCzech">2. Tej samej karze podlega osoba, która nie pozwala pełnomocnikowi dopełnić tego obowiązku.</u>
          <u xml:id="u-400.35" who="#MirosławCzech">Art. 88h. Do postępowania w sprawach, o których mowa w art. 88c, art. 88d i art. 88f, stosuje się przepisy o postępowaniu w sprawach o wykroczenia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#LudwikDorn">W związku z tym, że Komisja dokonała zmian w przepisach formułujących nakazy i zakazy proszę, aby przed rozpoczęciem debaty nad rozdziałem 12a, przedstawiciel Biura Legislacyjnego przedstawił, jakie są konsekwencje tych zmian dla przepisów karnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#MirosławCzech">Przyjmuję propozycję posła Ludwika Dorna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MarekMazurkiewicz">Mam pytanie do ekspertów i przedstawicieli Biura Legislacyjnego. Sposoby określania zagrożenia karą wydają się być — abstrahując od ich wysokości — odbiegające od powszechnie stosowanych i przyjętych w polskim prawie karnym. Nie ma bowiem takiej konstrukcji, zgodnie z którą „podlega grzywnie nie mniejszej niż 10.000 złotych”. Grzywna powinna być określona na zasadzie od - do.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#MarekMazurkiewicz">Projekt operuje również formułą „podlega karze grzywny” bez określenia wysokości. Należy więc chyba rozumieć, że o grzywnę w granicach zagrożenia kodeksem — chyba Kodeksem wykroczeń. Jeżeli tak, to w grę wchodzą grzywny dość łagodne. Tymczasem niektóre proponowane przepisy przewidują bardzo wysokie grzywny. Chyba konieczne więc będzie określenie grzywien według zasady „od–do”. Ponadto chcę dodać, że niekiedy wbrew intencji autorów, niektóre z zaproponowanych kar będą wymuszały umorzenie postępowania z argumentacją o znikomej szkodliwości czynu. Jako przykład można podać art. 88a dotyczący naruszeń prawa przy zbieraniu podpisów pod zgłoszeniem kandydata.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#MarekMazurkiewicz">Przewidywana grzywna ma być nie mniejsza niż 10.000 zł. Gdy czynu tego dopuści się społeczny aktywista komitetu wyborczego to — jak znam sądy — nastąpi zapewne umorzenie postępowania z racji znikomej szkodliwości czynu. Gdyby natomiast art. 88a przewidywał rozsądną zasadę „od–do”, to byłaby szansa na realne orzeczenie niższych grzywien.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#EugeniuszKłopotek">Być może konieczne są zmiany w przygotowanych przepisach karnych. Nie zgadzam się natomiast co do kwestii granic grzywny. Uważam, że dolna granica powinna być określona i nie powinna to być granica zbyt niska. Zwracam bowiem uwagę, że art. 88a obejmuje art. 40g, który stanowi o naciskach. Chodzi więc o to, aby zagrożeniem wysoką karą grzywny odstraszyć potencjalnych sprawców stosowania nacisków. Tak więc zgadzam się z tym, że należy przyjąć zasadę „od, do”. Nie należy natomiast przyjmować zasady „do”, gdyż wówczas grzywny nie będzie w ogóle. Ponadto chcę powrócić do genezy proponowanych przepisów. Ktoś nas zakodował, że obecnie maksymalna kara grzywny, to ok. 72 tys. zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Zwracam uwagę, że art. 88h określający, które przepisy podlegają postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Warto też pamiętać, o następujących rozróżnieniach. Jeżeli zastosowana jest formuła „kara grzywny”, to wiadomo, że chodzi o wykroczenie. Natomiast formuła „grzywna”, to określenie z Kodeksu karnego. W takim przypadku trzeba dookreślić do jakiej wysokości lub przyjąć zasadę „od–do”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#KrzysztofJanik">Myślę, że dobrze byłoby wyjaśnić, co zdecydowało o tym, że niektóre przepisy zostały obciążone karą z Kodeksu wykroczeń, a inne karą z Kodeksu karnego. Nie bardzo bowiem dostrzegam zasadę porządkującą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#WitoldFirak">Art. 88a obejmuje m.in. naciski i zagrożony jest grzywną nie mniejszą niż 10 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#WitoldFirak">Natomiast art. 88c obejmuje organizowanie gier losowych lub konkursów z naruszeniem prawa. Czyn taki obciążony jest karą grzywny.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#WitoldFirak">Tak więc w pierwszym przypadku w grę wchodzi Kodeks karny, a w drugim przypadku Kodeks wykroczeń. Jakie jest uzasadnienie takiego zróżnicowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#EugeniuszKłopotek">Wydaje się jednak, że jest różnica pomiędzy organizowaniem gier losowych, a wywieraniem nacisków na określone osoby. W grę może bowiem wchodzić naruszenie nietykalności osobistej, a także wymuszanie psychiczne, np. na podwładnych pracownikach. Podkomisja uznała, że w takich przypadkach kara powinna być wyższa. Jest to jednak sprawa do dyskusji, tym bardziej że ustalenia podkomisji zapadały często w niewielkim gronie. Proponuję rozpatrywanie kolejnych artykułów. Jeżeli chodzi o art. 88a, to podkomisja zaproponowała, aby w grę wchodziła grzywna, czyli Kodeks karny. Można rozważyć wysokość grzywny, np. od 10 do 70 tys. zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#BartłomiejNowotarski">Jedyną różnicą w kwalifikacji czynów jest wola ustawodawcy, który określa coś jako występek, czy przestępstwo lub jako wykroczenie. Ustawodawca powinien kierować się rozeznaniem sytuacji faktycznej. Warto też pamiętać, że prawo karne nie jest najlepszym instrumentem do penalizacji kampanii wyborczej. Jeżeli prawo ma być skuteczne, to powinno być stosowane postępowanie administracyjne i wymierzane grzywny dla podmiotu, a nie dla osoby fizycznej. Tak jest na całym świecie. Na ogół w grę wchodzi grzywna, która podważa egzystencję podmiotu politycznego na rynku politycznym.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#BartłomiejNowotarski">W przypadku prezydenckiej kampanii wyborczej, podmioty wyborcze znikną po wyborach. Wysoka grzywna nie jest więc dobrym instrumentem. Mogą więc być stosowane instrumenty prawa karnego. W tym momencie są one ułomne, a niekiedy nawet fikcyjne.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#BartłomiejNowotarski">W niektórych bowiem przypadkach komitetowi wyborczemu będzie się opłacało, aby pełnomocnik finansowy złamał prawo. Grzywna zostanie zapłacona. Można więc w takim przypadku mówić o fikcyjności prawa karnego. Ponadto warto pamiętać, że jeżeli chodzi o proces karny, to sytuacja jest obecnie taka, że prokuratorów przekonuje się do zasady oportunizmu. Prokuratorzy bardzo chętnie korzystają z tej zasady w ten sposób, że często uznają, iż ma niskie społeczne niebezpieczeństwo. Efektem jest umarzanie postępowań. Sprzyja temu fakt, iż wymiar sprawiedliwości jest „zakorkowany”.</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#BartłomiejNowotarski">Tak więc nasuwa się wniosek następujący. Jeżeli więc już jakieś czyny mają być penalizowane, to większość z nich powinna być uznana za wykroczenia. Natomiast za przestępstwa powinno być uznane tylko to, co jest przestępstwem w ordynacji wyborczej do Sejmu. W ordynacji tej spenalizowane zostały 3 czyny określone jako występek. Należy więc powtórzyć to rozwiązanie. Pozostałe czyny zakazane powinny być wykroczeniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#LudwikDorn">Najpierw chcę przedstawić uwagę ogólną. Jestem przeciwko automatycznej recepcji rozwiązań z ordynacji wyborczej do Sejmu. Jest tak dlatego, że w rozpatrywanym projekcie jest cała sfera nowych czynów zabronionych, związanych z finansowaniem kampanii wyborczej. Jest to kwestia pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#LudwikDorn">Kwestia druga, to art. 88a. Proponuję następujący zabieg. W przypadku czynu zabronionego w nim wymienionego powinno nastąpić odesłanie do Kodeksu wykroczeń, czyli kara grzywny.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#LudwikDorn">Natomiast Kodeks karny w rozdziale o przestępstwach przeciwko wyborom i referendum w ogóle nie przewiduje takiego czynu zabronionego jak zmuszanie w sposób bardzo zdecydowany do składania lub nie składania podpisów.</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#LudwikDorn">Proponuję więc, aby art. 88a podlegał karze grzywny. Ponadto proponuję, wprowadzenie recypowanego z Kodeksu karnego art. 88a bis o treści — mniej więcej — następującej: „Kto przemocą, groźbą, bezprawnie lub przez nadużycie stosunku zależności zmusza osobę uprawnioną do złożenia podpisu do jego złożenia albo ją od tego złożenia powstrzymuje, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat”.</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#LudwikDorn">Tak więc chodzi o to, aby w kwestii zbierania podpisów zastosować powyższy przepis oparty na art. 250 Kodeksu karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#MarekMazurkiewicz">Mam na uwadze te same elementy, co poseł Ludwik Dorn, ale wyciągam przeciwny wniosek, który jest zbieżny z opinią eksperta dr. Bartłomieja Nowotarskiego. Problem polega na tym, że przestępstwa przeciwko wyborom są objęte Kodeksem karnym.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#MarekMazurkiewicz">Nie jesteśmy więc przygotowani i uprawnieni - w Sejmie jest komisja do spraw zmian w kodeksach - do dokonywania zmian w Kodeksie karnym. Co najwyżej moglibyśmy wystąpić z inicjatywą ustawodawczą w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#MarekMazurkiewicz">Wiele przepisów Kodeksu karnego nakłada się na przepisy, które zostały zawarte w projekcie. Przykładem może być podniesiona przez posła Ludwika Dorna kwestia stosowania nacisków, przemocy czy groźby bezprawnej. Problem polega jednak na tym, że w Kodeksie karnym za ten sam czyn obowiązują kary „wolnościowe” — o ile dobrze pamiętam do 3 lat pozbawienia wolności — a w rozpatrywanym projekcie za identyczne czyny wprowadza się kary grzywny. W przypadku zbiegu przepisów i rozstrzygania przez sąd i tak sąd sięgnie do przepisu kodeksowego jako ostrzejszego i idącego dalej niż przepisy rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#MarekMazurkiewicz">Jeżeli chodzi o przepisy dotyczące zbierania podpisów, to art. 88a odwołuje się tylko do naruszenia art. 40g ust. 1 lub 2. Kodeks mówi natomiast o zbieraniu podpisów z naruszeniem prawa, łącznie z fałszowaniem podpisów. Tak więc wydaje się, że powinniśmy bardzo uważnie wyeliminować z ustawy o wyborze Prezydenta RP przepisy, które powtarzają przepisy Kodeksu karnego. Powinniśmy pozostawić tylko te przepisy, o które Komisji najbardziej chodziło. W grę wchodzą przepisy o charakterze karno-administracyjnym i karno-finansowym, dyscyplinujące wszelkie formy nieprawidłowości finansowych.</u>
          <u xml:id="u-411.4" who="#MarekMazurkiewicz">Typowe przestępstwa wyborcze, związane z oszustwami wyborczymi, wywieraniem nacisku czy zbieraniem podpisów są unormowane w Kodeksie karnym. Trzeba je umieć przeczytać i zinterpretować. Przepisy te mają zastosowanie do wyborów prezydenckich, parlamentarnych i samorządowych oraz do referendów.</u>
          <u xml:id="u-411.5" who="#MarekMazurkiewicz">Wydaje się więc, że nastąpiło przeregulowanie. Konsekwencją może być wprowadzenie zamętu w wymiarze sprawiedliwości. Powstanie bowiem problem, czy stosować ogólniejszy przepis Kodeksu karnego, czy przepis z rozpatrywanej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#JacekRybicki">Proponuję, aby jednak przejść do bardziej konkretnego i systematycznego rozpatrywania przepisów karnych.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#JacekRybicki">Jeżeli chodzi o art. 88a to rozumiem, że jest aprobata dla formuły „podlega grzywnie”. W związku z tym proponuję rozważenie przyjęcia limitu od 1 do 50 tys. zł. Wówczas będzie osiągnięty efekt, o którym była mowa w dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#MarekMazurkiewicz">O ile mi wiadomo, to przestępstwo polegające na zbieraniu podpisów z naruszeniem obowiązujących reguł jest już zagrożone karą w Kodeksie karnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#LudwikDorn">Niestety, nie mogę zgodzić się z opinią, iż istnieje zbieg przepisów. Jeżeli bowiem chodzi o przestępstwa przeciwko wyborom, to rozdział 31 Kodeksu karnego jest dziurawy jak ser szwajcarski, który ponadto został już dawno zjedzony przez myszy. Nie można więc powiedzieć, że obszar, który ma być uregulowany rozpatrywanymi przepisami, jest regulowany przez Kodeks karny. Jeżeli chodzi o wywieranie nacisku, stosowanie gróźb i wykorzystywanie stosunku zależności, to kwestie te nie są penalizowane w Kodeksie karnym. Podobnie rzecz się ma z innymi przepisami karnymi. Nie zawierają one kar, gdyż nie było czynu zabronionego.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#LudwikDorn">Pojawił się także argument, iż nie należy tworzyć przepisów karnych, gdyż w Kodeksie karnym jest rozdział o przestępstwach przeciwko wyborom i referendum. W przepisach tych jest jednak ogromna dziura. Nasuwa się więc pytanie, czy ustawodawca w pozakodeksowych przepisach karnych nie powinien załatać tych dziur. Moim zdaniem, powinien.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#KrzysztofJanik">Proponuję, aby zrezygnować z tytułu rozdziału - Przepisy karne. W przepisach typu ordynacja wyborcza brzmi to bowiem źle. Opowiadam się za użyciem formuły - Przepisy przejściowe lub formuły podobnej.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#KrzysztofJanik">Ponadto proponuję rozważenie koncepcji, zgodnie z którą przepisy art. 88a do art. 88f zostałyby połączone razem. Generalna formuła otwierająca taki nowy artykuł mogłaby mieć brzmienie następujące: „Kto działając w imieniu lub na rzecz komitetu...”. następnie byłyby w punktach wymienione czyny ujęte obecnie w art. 88a do art. 88e. Końcowa część takiego artykułu, to formuła — podlega karze grzywny.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#KrzysztofJanik">Artykuł taki powinien mieć również ust. 2 w brzmieniu: „Do postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o postępowaniu w sprawach o wykroczenia”.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#KrzysztofJanik">Następny proponowany artykuł byłby oparty na art. 88g i miałby brzmienie wskazujące na to, że ten, kto nie sporządza sprawozdania oraz ten, kto będąc do tego zobowiązany nie przekazuje nadwyżki środków, czyli nie wypełnia normy określonej w art. 87c, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności, albo pozbawienia wolności do lat 2. Byłyby to przepisy powtarzające przepisy ordynacji wyborczej do Sejmu. Pozwoliłoby to przyjąć, że w całym prawie wyborczym obowiązuje jednolity system kar.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#StanisławGebethner">Przepisy karne muszą być szczególnie precyzyjne. Z tego punktu widzenia jest to dziedzina prawa, inna niż prawo wyborcze, czy prawo administracyjne. Trudno więc zgodzić się z zaproponowaną koncepcją artykułu „worka”. Ponadto zwracam uwagę, iż art. 88b nie podpada pod zaprezentowaną formułę generalnie: „Kto działa w imieniu i na rzecz komitetu wyborczego...”. Art. 88b pkt 1 dotyczy bowiem każdego, kto narusza zakaz określony w art. 76b. Punkt ten dotyczy przede wszystkim redakcji, które naruszają reguły dotyczące publikacji sondaży.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#KrzysztofJanik">Przepraszam, ma rację prof. Stanisław Gebethner. Swoją poprzednią wypowiedź oparłem nie na tekście sprawozdania podkomisji, lecz na tekście wyjściowego przedłożenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#BartłomiejNowotarski">Być może wyjściem byłoby zamiast formuły „Kto działając w imieniu i na rzecz...”, przyjęcie formuły typowej dla prawa karnego, czyli formuły „kto”. Ponadto jest pewna niekonsekwencja, gdyż jeden z rozpatrywanych przepisów stanowi, że kto działając w imieniu lub na rzecz komitetu wyborczego przekazuje temu komitetowi środki...Równocześnie jednak wcześniej jest definicja, zgodnie z którą w imieniu i na rzecz komitetu działa pełnomocnik. Tak więc trzeba wyraźnie rozstrzygnąć, kto działa na rzecz komitetu.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#BartłomiejNowotarski">Nie wydaje się również uzasadniony przepis mówiący o karaniu tego kogoś, kto przekazuje środki na rzecz komitetu. Niedawno bowiem Komisja opowiedziała się za skreśleniem przepisu stanowiącego o obowiązku szczegółowego informowania. Uważam więc, że nie należy karać tych, którzy przekażą wyższe kwoty. Należy raczej przyjąć, że komitet powinien zwrócić nadwyżkę. Komitet powinien bowiem dbać o to, aby nie otrzymał więcej jak przewiduje limit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#MirosławCzech">Znaleźliśmy się chyba w kłopocie, co do dalszego procedowania. Możemy oczywiście przeprowadzić głosowanie nad przedłożonymi propozycjami, przy jednoczesnym założeniu, że ewentualne korekty zostaną wprowadzone w drugim czytaniu. Nie jest to jednak najlepsza metoda pracy. Zastanawiam się również nad tym, aby zrobić godzinną przerwę, w trakcie której mały zespół poselski podjąłby próbę przygotowania zmodyfikowanych propozycji. Przewodniczącym zespołu mógłby być poseł Krzysztof Janik, a członkami m.in. posłowie: Marek Mazurkiewicz i Tadeusz Wrona. W pracach zespołu oczywiście braliby udział eksperci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#EugeniuszKłopotek">Proponuję w głosowaniu kierunkowym zdecydować o dalszych losach proponowanych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#MarekMazurkiewicz">Przygotowanie przepisów karnych nie jest proste. Wymaga dość długiej specjalistycznej pracy, zwłaszcza że nie ma wśród nas specjalistów prawa karnego. Wiemy, jaki cel chcemy osiągnąć przy pomocy rozpatrywanych przepisów. W krótkim czasie chyba jednak nie jest możliwe dobre zredagowanie przepisów karnych. Warto też pamiętać, że powstanie problem przepisów karnych w trakcie prac nad kolejnymi ordynacjami. Być może wówczas będą bardziej komfortowe warunki do pracy. Naszą ambicją powinno być to, aby przepisy karne były jednolite dla wszystkich procedur wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#MarekMazurkiewicz">Gdyby Komisja uznała to za celowe, to może dobrze byłoby w tej fazie procedowania poprzestać na uproszczeniu, które zaproponował ekspert, dr Bartłomiej Nowotarski wraz z jednoczesnym założeniem, że Komisja powróci do kwestii przepisów karnych w kolejnych ordynacjach.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#MarekMazurkiewicz">Warto też mieć na uwadze to, że komplikacja wynika z tego, że przepisy karne dotyczące wyborów w Kodeksie karnym są w rozpatrywanym projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#JacekRybicki">Nie chcę podejrzewać złych zamiarów u niektórych moich przedmówców, ale odnoszę wrażenie, że trwa poszukiwanie jakiejś furtki, zgodnie z którą tworzone przez nas przepisy będą w gruncie rzeczy fasadą, za którą nic się nie kryje.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#JacekRybicki">Jeżeli bowiem budowany jest pewien nowy schemat nakazów i zakazów, jeżeli chodzi o kwestie finansowania kampanii wyborczej i nie będzie żadnych konsekwencji za ich naruszanie, to po co cała ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#JacekRybicki">Należy też pamiętać, że dotychczasowe przepisy karne nie regulują kwestii naruszeń tych przepisów, których dotychczas nie było i które wprowadza dopiero ta ustawa, nad którą pracujemy.</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#JacekRybicki">Tak więc chodzi o stworzenie konsekwencji karnych i karno-administracyjnych przepisów, które zawiera rozpatrywana ustawa. Przepisy te mogą być uzupełniane przez przepisy Kodeksu karnego, ale pewne regulacje muszą znaleźć się w ustawie o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta RP. Proponuję więc przejście do dyskusji nad kolejnymi artykułami. Dalsza dyskusja ogólna chyba nie ma uzasadnienia. Nie można tworzyć zakazów za łamanie, w których nie grozi żadna sankcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#MirosławCzech">Co do potrzeby regulacji to jesteśmy zgodni. Problem polega natomiast na tym, że przepisy karne od samego początku budzą wątpliwości. Poseł Krzysztof Janik — jak rozumiem — zaproponował, aby kierunkowo przyjąć, że te regulacje, które są w Kodeksie karnym zostają usunięte z projektu. Natomiast te rozwiązania, które są specyficzne dla ustawy o wyborze Prezydenta RP pozostają w rozpatrywanym projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#KrzysztofJanik">Pojawia się jeszcze problem, który podniósł poseł Marek Mazurkiewicz, czyli kwestia identyfikacji podmiotu, który popełnił przestępstwo. Ten, kto wpłaca kwotę przekraczającą limit określony w ustawienie działa ani w imieniu, ani na rzecz komitetu. Dobrze byłoby więc uszeregować przepisy co do podmiotu i co do penalizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#MirosławCzech">Wydaje się więc, że powinniśmy w głosowaniu przesądzić tryb dalszych prac.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#MirosławCzech">Pierwszy proponowany tryb prac, to rozpatrywanie przedłożonego projektu na zasadzie rozpatrywania artykuł po artykule.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#MirosławCzech">Drugi proponowany tryb, to propozycja posła Krzysztofa Janika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Konieczne jest jednak ściślejsze oznaczenie kar, które nie mogą być otwarte do góry.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#MarekMazurkiewicz">Czy jednak wcześniej nie powinno nastąpić uporządkowanie proponowanych przepisów, które wyglądają jak sieczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#StanisławGebethner">Jest to pozorna sieczka. Kolejność przepisów proponowanych w rozdziale 12a jest konsekwencją kolejności przepisów w ustawie. Przepisy te można oczywiście uporządkować według kar.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#JacekRybicki">Ujawniła się dość istotna rozbieżność opinii. Poseł Marek Mazurkiewicz wypowiedział się, iż proponowane przepisy to sieczka. Odmienny pogląd zaprezentował ekspert prof. Stanisław Gebethner. Proponuję więc nie rzucać słów na wiatr, choć nie ulega wątpliwości, że posłowi Markowi Mazurkiewiczowi proponowane przepisy mogą nie podobać się.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#JacekRybicki">Ponadto chcą podkreślić, iż nie jestem przeciwko uporządkowaniu rozpatrywanych przepisów. Jeśli możliwe jest lepsze skorelowanie tych przepisów z Kodeksem karnym, to należy to zrobić. Nie musimy procedować według schematu przedstawionego przez podkomisję, ale nie można wylać dziecka z kąpielą. Ponieważ goni nas czas, to być może należy dzisiaj zawiesić prace. Następnie Biuro Legislacyjne i eksperci dokonaliby uporządkowania przepisów, zwłaszcza pod kątem ich lepszej koordynacji z Kodeksem karnym. Głosowanie nad tak przygotowanymi przepisami mogłoby odbyć się jutro.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Przedłożone przepisy karne były dyskutowane podczas posiedzenia Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Ponadto opinię na temat tych przepisów przygotowało Biuro Studiów i Ekspertyz. Zadaniem opinii było właśnie uporządkowanie przepisów z punktu widzenia kar i podmiotów kar. Tak więc przedłożone propozycje są wykonaniem zadania nałożonego na Biuro Studiów i Ekspertyz, czy też jego specjalistów prawa karnego.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Jako przedstawiciele Biura Legislacyjnego będziemy oczywiście uczestniczyć w pracach proponowanego zespołu poselskiego, ale ze swojej strony nie wniesiemy niczego nowego. Ponadto chcę dodać, że nasza propozycja była trochę inna. Chcieliśmy bowiem penalizować oddzielnie każdy czyn. Koncepcja ta nie została przyjęta przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wydaje się więc, iż w zaistniałej sytuacji posłowie powinni rozstrzygnąć kwestię trybu dalszych prac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#BartłomiejNowotarski">Niezależnie od tego jak pracowała Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisja nadzwyczajna ma prawo rozstrzygnąć kwestię następująco.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#BartłomiejNowotarski">Po pierwsze — czy wszystkie nakazy i zakazy wbudowywane w ustawą muszą być penalizowane.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#BartłomiejNowotarski">Po drugie — Komisja musi rozstrzygnąć, które przepisy powinny mieć walor wykroczenia, a które walor przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#BartłomiejNowotarski">Takie decyzje trzeba podjąć. Jest to krótka praca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#TadeuszWrona">Uważam, że eksperci i przedstawiciele Biura Legislacyjnego już wykonali pracę, która była do wykonania. Ponowne zlecanie kwestii przepisów karnych temu samemu gremium osób nie ma uzasadnienia. Przedłożone propozycje można przyjąć lub odrzucić. Tę decyzję muszą jednak podjąć posłowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#KrzysztofJanik">Proponuję, aby na jutro rano eksperci i przedstawiciele Biura Legislacyjnego rozpisali proponowane sankcje w podziale na - wykroczenia, występki, przestępstwa, zbrodnie. Tak uporządkowane przepisy powinny być następnie przedmiotem głosowań.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#KrzysztofJanik">Poparciem dla potrzeb dokonania takiego rozdzielenia może być art. 88b dotyczący dwóch sytuacji, których miara jest absolutnie nieporównywalna. Sytuacja w pkt. 1 to wykroczenie, a sytuacja w pkt. 2 - to występek.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#KrzysztofJanik">Chyba trudno zakładać, że indywidualna osoba rozdająca ulotki w sobotę przed kościołem powinna zostać skazana na grzywnę w wysokości nie mniejszej jak 50 tys. zł. Tymczasem tak brzmi art. 88b. Apeluję więc o zdrowy rozsądek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W grę wchodzą decyzje merytoryczne, które muszą być podjęte przez Komisję. To Komisja musi zdecydować, czy określony czyn zostanie określony jako występek, czy jako zbrodnia. Nasze poglądy mogą bowiem różnić się od poglądów posłów. Nie możemy więc rozstrzygać kwestii merytorycznych. Uporządkujemy natomiast przepisy, ale po merytorycznych decyzjach Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#MirosławCzech">Po dyskusji wydaje się, że najwłaściwsze będzie rozpatrywanie kolejno artykułów zawartych w rozdziale o przepisach karnych.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#MirosławCzech">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia art. 88a. Proszę o wnioski lub uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#JacekRybicki">Zgłaszam poprawkę przewidującą przyjęcie formuły „podlega grzywnie od 1 tys. zł do 50 tys. zł”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#AndrzejBrachmański">Proponuję formułę „podlega grzywnie”. W grę wchodzą bowiem bardzo różne sytuacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#MarekMazurkiewicz">Popieram propozycję posła Andrzeja Brachmańskiego, ponieważ w art. 40g, do którego odwołuje się art. 88a znajdują się czyny, które w Kodeksie karnym są zagrożone karą pozbawienia wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MirosławCzech">Zgłoszone zostały więc dwie poprawki. Poprawka posła Jacka Rybickiego przewiduje formułę „podlega grzywnie od 1 tys. zł do 50 tys. zł”. Poseł Andrzej Brachmański proponuje formułę „podlega grzywnie”. Jest to poprawka dalej idąca i dlatego będzie poddana pod głosowanie jako pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#MirosławCzech">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie w art. 88a formuły „podlega grzywnie”. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 12 posłów, 7 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam przyjęcie wniosku.</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#MirosławCzech">Tak więc art. 88a uzyskał brzmienie następujące: „Kto zbiera podpisy pod zgłoszeniem kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej z naruszeniem zakazów określonych w art. 40g ust. 1 lub 2, podlega grzywnie”.</u>
          <u xml:id="u-439.4" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 88b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#AndrzejBrachmański">Proponuję rozdzielenie art. 88b na dwa artykuły.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#AndrzejBrachmański">Art. 88b powinien brzmieć: „Kto prowadzi kampanię wyborczą z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 76b ust. 2, podlega karze grzywny”.</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#AndrzejBrachmański">Natomiast art. 88b bis powinien mieć brzmienie następujące: „Kto podaje do wiadomości publicznej wyniki przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyniku wyborów lub wyników sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania, z naruszeniem przepisu art. 76c, podlega grzywnie nie mniejszej niż 50.000 złotych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#MirosławCzech">Przedstawiciele Biura Legislacyjnego sugerowali przyjęcie formuły „od–do”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#AndrzejBrachmański">Proponuję zatem formułę: „podlega grzywnie od 30.000 złotych do 100.000 złotych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#JacekRybicki">Mam pytanie o to, czy musi być określona górna granica?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#MirosławCzech">Przedstawiciele Biura Legislacyjnego uważają, że musi być. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zaproponowanego przez posła Andrzeja Brach-mańskiego art. 88b? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#MirosławCzech">Stwierdzam przyjęcie art. 88b w brzmieniu następującym: „Kto prowadzi kampanię wyborczą z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 76b ust. 2, podlega karze grzywny”.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zaproponowanego przez posła Andrzeja Brachmańskiego art. 88b bis? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#MirosławCzech">Stwierdzam przyjęcie art. 88b bis w brzmieniu następującym: „Kto podaje do wiadomości publicznej wyniki przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyniku wyborów lub wyników sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania, z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 76c, podlega grzywnie od 30.000 złotych do 100.000 złotych”.</u>
          <u xml:id="u-444.4" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 88c. Proszę o wnioski lub uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#LudwikDorn">Proponuję formułę „podlega grzywnie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#MirosławCzech">Czy są inne wnioski? Nie ma. Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie w art. 88c formuły „podlega grzywnie”. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 13 posłów, 1 był przeciwny, 1 wstrzymał się od głosu. Stwierdzam przyjęcie wniosku.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#MirosławCzech">Tak więc art. 88c otrzymał brzmienie następujące: „Kto organizuje w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej gry losowe lub konkursy z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 78 ust. 3, podlega grzywnie”. Przechodzimy do rozpatrzenia art. 88d.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Biorąc pod uwagę zmiany przyjęte dzisiaj przez podkomisję należy w pkt. 2 skreślić końcowe wyrazy: „lub przekracza limity wydatków tego komitetu określone w art. 85 ust. 5 i 6 lub”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#MirosławCzech">Jest to zmiana oczywista. Czy są inne uwagi do art. 88d? Nie ma uwag. Tak więc art. 88d ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#MirosławCzech">„Kto, działając w imieniu lub na rzecz komitetu wyborczego:</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#MirosławCzech">1) przekazuje środki finansowe lub nieodpłatnie świadczy usługi na cele kampanii wyborczej z naruszeniem zasad, o których mowa w art. 85 ust. 1 lub 3,</u>
          <u xml:id="u-448.3" who="#MirosławCzech">2) narusza zasady określone w art. 85 ust. 4 dotyczące sposobu gromadzenia środków finansowych komitetu,</u>
          <u xml:id="u-448.4" who="#MirosławCzech">3) dokonuje wpłat na jeden komitet w wysokości przekraczającej limity określone w art. 85 ust. 5 lub 6,</u>
          <u xml:id="u-448.5" who="#MirosławCzech">4) nie wprowadza zastrzeżenia do umowy rachunku bankowego, zawartej przez niego w imieniu komitetu, że wpłaty na komitet mogą być dokonywane tylko w sposób określony w art. 85 ust. 7, podlega karze grzywny”.</u>
          <u xml:id="u-448.6" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 88d w powyższym brzmieniu? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 88d.</u>
          <u xml:id="u-448.7" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 88e. Proszę o wnioski lub uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#AndrzejBrachmański">Proponuję formułę: „podlega grzywnie od 1.000 do 50.000 złotych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#RyszardWawryniewicz">Jeszcze niedawno była prezentowana argumentacja, że należy bardziej zdecydowanie karać. Art. 88e reguluje poważne kwestie. Proponuję więc formułę: „podlega grzywnie od 50.000 do 100.000 złotych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#JacekRybicki">Dla mnie jest oczywiste, że nie należy przyjmować kar niższych, które są zawarte w przedłożonym projekcie. Skoro propozycja przedłożona mówiła o grzywnie nie mniejszej od 50.000 zł, to należy tylko - zgodnie z sugestią Biura Legislacyjnego - wprowadzić górny limit.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#JacekRybicki">Tak więc popieram poprawkę posła Ryszarda Wawryniewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#MirosławCzech">Czy poseł Andrzej Brachmański jest gotów poprzeć poprawkę posła Ryszarda Wawryniewicza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#AndrzejBrachmański">Zgodnie z art. 88e pkt 2 karze grzywny w wysokości 50.000 zł podlega osoba, która wpłaciła drobną kwotę, ale nie przekazem bankowym tylko np. gotówką. Wydaje się więc, że właściwa byłaby grzywna w wysokości od 1.000 do 50.000 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#EugeniuszKłopotek">Proponuję - podobnie jak we wcześniejszych przepisach - grzywny od 30.000 do 100.000 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#MarekMazurkiewicz">Rozpatrywany artykuł dotyczy sytuacji, w którejś ktoś wpłacił 2.000 zł gotówką naruszając przepis. Podlega wówczas karze grzywny. Jaka wówczas grzywna powinna zostać wymierzona takiej osobie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#JacekRybicki">Sprawa zostanie umorzona z powodu niskiej szkodliwości czynu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#MirosławCzech">Na tle przepisów, nad którymi dyskutujemy mogą powstać sytuacje absurdalne. Aby tego uniknąć proponuję skreślić w pkt. 2 wyrazy „przekazuje komitetowi albo”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#EugeniuszKłopotek">Art. 88e dotyczy sytuacji opisanych w art. 86. Mam wrażenie, że nie wszyscy dyskutanci zwrócili uwagę na treść art. 86, w którym chodzi o środki publiczne. Przykład z kwotą 2.000 zł nie wydaje się więc trafny. Chodzi także o środki z zagranicy. W grę wchodzą więc potencjalnie poważne środki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#AndrzejBrachmański">Można oczywiście pójść bardzo daleko, jeżeli chodzi o kary. Należy jednak mieć świadomość, że oznacza to otwarcie drogi do finansowego „wykańczania” komitetów wyborczych. Można bowiem namówić cudzoziemca z polskim nazwiskiem do wpłacenia 1.000 zł ze swego rachunku bankowego na rzecz komitetu wyborczego. Następnie zgłasza się taki fakt. W efekcie komitet będzie musiał zapłacić grzywnę nie mniejszą niż 50.000 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#AleksandraJakubowska">Art. 88e rozpoczyna się od formuły: „Kto, działając w imieniu lub na rzecz”. Jeżeli dobrze rozumiem — nie jestem prawnikiem — to chodzi o osoby upoważnione przez komitet. Faktycznie w grę wchodzi pełnomocnik finansowy. Tak więc — moim zdaniem — przytoczona formuła wyklucza sytuację, w której osoba fizyczna z niewiedzy wpłaca więcej jak jest to dopuszczalne prawnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#MarekMazurkiewicz">Nie, jest bowiem formuła „na rzecz komitetu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#AleksandraJakubowska">Czy wpłata na konto komitetu wyborczego jest działaniem „na rzecz komitetu”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#MirosławCzech">Sprawa nie jest jednoznaczna, czy wpłacając jakąś kwotę na rzecz komitetu działa się na rzecz tego komitetu. Być może na rzecz komitetu działa się wówczas, gdy ma się zezwolenie pełnomocnika finansowego do zbierania środków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#StanisławGebethner">Art. 88e nie jest jednak dobrze napisany. Obejmuje bowiem dwie różne sytuacje.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#StanisławGebethner">Sytuacja pierwsza - to działanie w imieniu komitetu, polegająca na przyjmowaniu środków. Sytuacja druga - to działanie na rzecz komitetu polegająca na przekazywaniu środków. Są to dwie różne sytuacje i dwa różne stany prawne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#AndrzejBrachmański">Proponuję nadanie początkowej części art. 88e brzmienia następującego: „Kto”. Oznaczać to będzie skreślenie wyrazów „działając w imieniu lub na rzecz komitetu”.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#AndrzejBrachmański">Jeżeli chodzi o pkt 2 to proponuję skreślenie początkowych wyrazów „przekazuje komitetowi albo”.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#AndrzejBrachmański">Proponuję również grzywnę od 1.000 do 50.000 zł. W każdym przypadku sąd będzie oceniał wagę czynu i stosownie do tego wymierzy grzywnę. Ponieważ 50.000 zł to kwota znaczna, grzywna będzie mogła być dolegliwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#JacekRybicki">Proponuję formułę kompromisową - od 1.000 do 100.000 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#AndrzejBrachmański">Popieram propozycję posła Jacka Rybickiego, jeżeli chodzi o wysokość grzywny. Ponadto podtrzymuję swoje poprawki dotyczące początkowej części art. 88e i pkt. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Wydaje się również, że także w pozostałych przepisach należałoby skreślić formułę: „działając w imieniu lub na rzecz komitetu wyborczego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#MirosławCzech">Jest to dobra propozycja. Proponuję zatem skreślenie wyrazów „działając w imieniu lub na rzecz komitetu wyborczego” w art. 88d.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany w art. 88d.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#MirosławCzech">Powracamy do art. 88e. Czy ktoś jest przeciwny skreśleniu wyrazów: „działają w imieniu lub na rzecz komitetu”? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie wniosku.</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#MirosławCzech">Poseł Andrzej Brachmański zgłosił również propozycję skreślenia w pkt. 2 wyrazów „przekazuje komitetowi albo”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#RyszardWawryniewicz">Jestem przeciwny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#MirosławCzech">Ponieważ są dwa przeciwne wnioski, sprawa zostanie rozstrzygnięta w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#MirosławCzech">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o wykreślenie w art. 88e pkt 2 wyrazów: „przekazuje komitetowi albo”. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 9 posłów, 9 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Wniosek został odrzucony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#AndrzejBrachmański">Zgłaszam wniosek o reasumpcję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#MirosławCzech">Poddaję pod głosowanie wniosek o reasumpcję poprzedniego głosowania. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#MirosławCzech">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 9 posłów, 9 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Wniosek został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#MirosławCzech">Tak więc art. 88e ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#MirosławCzech">„Kto: 1) wydatkuje środki komitetu z naruszeniem zasad określonych w art. 84a ust. 2 lub 3 albo limitu określonego w art. 84c ust. 1 i 2 lub,</u>
          <u xml:id="u-473.4" who="#MirosławCzech">2) przekazuje komitetowi albo przyjmuje w imieniu komitetu środki finansowe lub wartości niepieniężne wbrew zakazom określonym w art. 86 — podlega grzywnie od 1.000 do 100.000 złotych”.</u>
          <u xml:id="u-473.5" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 88e w przedłożonym brzmieniu? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 88e.</u>
          <u xml:id="u-473.6" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 88f.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W art. 88f należy skreślić pkt 3, który miał odniesienie do art. 87c, który został skreślony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#MirosławCzech">Rozumiem, że skreślone są także wyrazy: „działając w imieniu lub na rzecz komitetu”.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny? Nie ma sprzeciwu. Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 88f?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#JacekRybicki">Mam uwagę dotyczącą pkt. 4 w brzemieniu: „nie wykonuje albo nie pozwala wykonać obowiązku przekazania na cele charytatywne nadwyżki środków finansowych, o której mowa w art. 87e ust. 6”.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#JacekRybicki">Jeśli dobrze rozumiem, to jeżeli się nie wykona zasadniczego obowiązku komitetu wyborczego, jakim jest przekazanie nadwyżki na cele charytatywne, to podlega się jedynie karze grzywny, czyli karze do wysokości 5.000 zł. Tak więc nadwyżka będzie wynosić np. 1 mln zł, a kara 5.000 zł. Jest to paradoks.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#MirosławCzech">Uwaga posła Jacka Rybickiego wydaje się trafna, zwłaszcza na tle wysokich grzywien, jakie Komisja przyjęła w poprzednich przepisach, niekiedy w sprawach znacznie bardziej błahych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#MarekMazurkiewicz">Moim zdaniem, pkt 4 trzeba wydzielić w odrębny artykuł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#MirosławCzech">Proszę, aby poseł Marek Mazurkiewicz zaproponował konkretne brzmienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#KrzysztofJanik">Mam nieco inną propozycję. Uważam, że art. 88f pkt 4 powinien zostać przeniesiony do art. 88g jako nowy ust. 2 i uzyskujemy logiczną konstrukcję, oczywiście wraz z nową grzywną od 30.000 do 100.000 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#JacekRybicki">Zgadzam się na przedłożoną propozycję wysokości grzywny, ale rozumiem, że decydujemy również o przekazaniu na cele charytatywne również nadwyżki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#EugeniuszKłopotek">To oczywiste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#JacekRybicki">Trzeba to jednak zapisać, gdyż teraz nie jest zapisane.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest to zapisane.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#BartłomiejNowotarski">Proponuję dyskutowany przepis oraz art. 88g uznać za występek, czyli tak, jak ujmuje to ordynacja wyborcza do Sejmu. Wówczas sankcją powinny być: grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienie wolności do lat 2. Ponadto — skoro ma to być występek — nie jest potrzebne sformułowanie „nie pozwala”. Zgodnie z art. 18 Kodeksu karnego jest to od razu odpowiedzialne za współsprawstwo. Prokurator i tak przyjmie taką kwalifikację czynu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#LudwikDorn">Jest możliwa taka sytuacja, że pełnomocnik finansowy ma szczerą chęć i dobrą wolę złożyć takie sprawozdanie, jednakże jedna z osób przez niego upełnomocnionych zamknęła część dokumentacji finansowej w sejfie i wyjechała za granicę zabierając klucz. Wówczas osoba, która nie pozwala nie podlega sankcji karnej. Nie jest to bowiem współsprawstwo, gdyż występuje ono wówczas, gdy ma miejsce współdziałanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#BartłomiejNowotarski">Kwestię, czy zamknięcie dokumentów w sejfie nastąpiło z winy umyślnej, czy nieumyślnej zbada prokurator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 88f? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#MirosławCzech">Po przyjęciu zgłoszonych propozycji zmian brzmienie art. 88f jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#MirosławCzech">„Kto: 1) przekazuje środki finansowe lub wartości niepieniężne na rzecz innego komitetu albo pozyskuje lub wydaje środki komitetu po dniu złożenia sprawozdania wyborczego, o którym mowa w art. 87d ust. 1,</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#MirosławCzech">2) dokonuje wydatków na kampanię wyborczą prowadzoną w formach i na zasadach właściwych dla reklamy w wysokości przekraczającej limit określony w art. 87b — podlega karze grzywny”.</u>
          <u xml:id="u-487.4" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 88f w zaproponowanym brzmieniu? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 88f.</u>
          <u xml:id="u-487.5" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 88g.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#EugeniuszKłopotek">Proponuję formułę - mówiąc o grzywnie w wysokości od 30.000 do 100.000 złotych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#MirosławCzech">Ekspert, dr Bartłomiej Nowotarski zaproponował formułę mówiącą o grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#EugeniuszKłopotek">Wycofuję swoją propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#MirosławCzech">Wydaje się, że w ust. 1 należy przyjąć formułę - pełnomocnik finansowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#BartłomiejNowotarski">Można rozważyć również przyjęcie formuły „kto”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Bardziej właściwa będzie formuła „pełnomocnik finansowy”, gdyż przestępstwo objęte art. 88g może popełnić tylko pełnomocnik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#MarekMazurkiewicz">Proponuję rozważyć formę „Osoba pełniąca obowiązki pełnomocnika”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#EugeniuszKłopotek">Moja propozycja to: „Kto będąc pełnomocnikiem finansowym...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#MirosławCzech">Proszę o to, aby nie budować konstrukcji piętrowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#KazimierzCzaplicki">Wydaje się, że art. 88g mógłby brzmieć następująco: „Art. 88g.1. pełnomocnik finansowy, który nie wykonuje w terminie:</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#KazimierzCzaplicki">1) obowiązku przekazania na cele charytatywne nadwyżki środków finansowych, o której mowa w art. 87d ust. 8,</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#KazimierzCzaplicki">2) obowiązku przedłożenia Państwowej Komisji Wyborczej sprawozdania wyborczego, o którym mowa w art. 87d ust. 1 — podlega grzywnie od 30.000 do 100.000 złotych.</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#KazimierzCzaplicki">2. Tej samej karze podlega osoba, która nie pozwala pełnomocnikowi finansowemu dopełnić obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#BartłomiejNowotarski">Ordynacja wyborcza o Sejmie stanowi, że kto nie dopełnia obowiązku sporządzenia i opublikowania sprawozdania finansowego podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#MirosławCzech">Propozycja ministra Kazimierza Czaplickiego wydaje się bardzo trafna. Do dyskusji jest tylko kwestia kary. Czy minister Kazimierz Czaplicki sądzi, że kara z ordynacji wyborczej do Sejmu, przypomniana przez eksperty, dr. Bartłomieja Nowotarskiego jest do przyjęcia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#KazimierzCzaplicki">Kary to decyzja Komisji. Ponadto chcę zwrócić uwagę na pewną różnicę. Ordynacja wyborcza do Sejmu stanowi, że sprawozdanie przedkłada komitet wyborczy. Pełne przeniesienie przepisów z ordynacji wyborczej nie jest możliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#MirosławCzech">W dążeniu do ujednolicenia przepisów proponuję przyjęcie formuły z ordynacji wyborczej do Sejmu: „podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#MirosławCzech">Przyjmuję formalnie jako własne brzmienie zaproponowane przez ministra Kazimierza Czaplickiego wraz z przyjętą zmianą. Art. 88g ma zatem brzmienie następujące: „Art. 88g. 1. Pełnomocnik finansowy, który nie wykonuje w terminie:</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#MirosławCzech">1) obowiązku przekazania na cele charytatywne nadwyżki środków finansowych, o której mowa w art. 87d ust. 8,</u>
          <u xml:id="u-501.4" who="#MirosławCzech">2) obowiązku przedłożenia Państwowej Komisji Wyborczej sprawozdania wyborczego, o którym mowa w art. 87d ust. 1 — podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.</u>
          <u xml:id="u-501.5" who="#MirosławCzech">2. Tej samej karze podlega osoba, która nie pozwala pełnomocnikowi finansowemu dopełnić obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2”.</u>
          <u xml:id="u-501.6" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 88g w przedłożonym brzmieniu? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 88g.</u>
          <u xml:id="u-501.7" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 88h. Czy są uwagi do art. 88h?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#MarekMazurkiewicz">Biuro Legislacyjne musi dostosować art. 88h do zmian przyjętych wcześniej przez Komisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#MirosławCzech">Jest to kwestia oczywista.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#BartłomiejNowotarski">Zwracam uwagę, że art. 88h decyduje, co Komisja uznaje za wykroczenia, a co za występki. Tego typu rozróżnienie nie może wynikać z tego, czy przy poszczególnych przepisach użyto formuły „grzywna”, czy formuły „kara grzywny”. Tak więc jest to bardzo ważny artykuł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#EugeniuszKłopotek">Proszę o odpowiedź na następujące pytanie. Dlaczego przy formułowaniu poszczególnych przepisów bardzo przestrzegano odpowiedniego stosowania formuły „grzywna” lub formuły „kara grzywny”? Jest to niezrozumiałe, gdyż teraz okazuje się, że konieczne jest przyjęcie odrębnego artykułu podkreślającego, w których przepisach ma zastosowanie postępowanie dotyczącego wykroczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#StanisławGebethner">W Kodeksie karnym przyjęto formułę „grzywna”, a w Kodeksie wykroczeń przyjęto formułę „kara grzywny”. Te terminologie trzeba więc stosować w innych ustawach.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#StanisławGebethner">Niezależnie od terminologii musi być jasne, co jest regulowane Kodeksem karnym, a co Kodeksem wykroczeń. Stąd konieczność przyjęcia art. 88h.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 88h? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#MirosławCzech">Brzmienie art. 88h jest następujące: „Do postępowania w sprawach, o których mowa w art. 88b, art. 88e i art. 88g, stosuje się przepisy o postępowaniu w sprawach o wykroczenia”.</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 88h w przedłożonym brzmieniu? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 88h.</u>
          <u xml:id="u-507.3" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie zmiany 87? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 87 wraz z przyjętymi poprawkami? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 87.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Proponuję, aby rozdział 13 otrzymał tytuł: „Przepisy szczególne, przejściowe i końcowe”.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Ponadto proponuję dodanie nowego art. 88i w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-508.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">„Art. 88i. 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, podwyższy kwoty, o których mowa w art. 40c ust. 2 i art. 84d, w wypadku wzrostu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem o ponad 5%, w stopniu odpowiadającym wzrostowi tych cen.</u>
          <u xml:id="u-508.3" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">2. Wskaźnik wzrostu cen, o których mowa w ust. 1, ustala się na podstawie komunikatu Głównego Urzędu Statystycznego ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski» do 20 dnia pierwszego miesiąca każdego kwartału”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zaproponowanego art. 88i? Nikt się nie zgłasza. Przejmuję formalnie zaproponowany art. 88i jako własny wniosek.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 88i? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 88i.</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany 88, zgodnie z którą dodaje się art. 90a w następującym brzmieniu: „Art. 90a. 1. Ilekroć w ustawie jest mowa o upływie terminu do wniesienia skargi lub odwołania do sądu albo organu wyborczego, należy przez to rozumieć dzień złożenia skargi lub odwołania w sądzie lub organowi wyborczemu.</u>
          <u xml:id="u-509.3" who="#MirosławCzech">2. Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności określonej w ustawie przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa pierwszego roboczego dnia po tym dniu.</u>
          <u xml:id="u-509.4" who="#MirosławCzech">3. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, czynności wyborcze określone kalendarzem wyborczym oraz czynności, o których mowa w ust. 1, dokonywane są w godzinach urzędowania sądów i organów wyborczych”.</u>
          <u xml:id="u-509.5" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zmiany 88? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu zmiany 88? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie zmiany 88. Tym samym Komisja zakończyła rozpatrywanie art. 1.</u>
          <u xml:id="u-509.6" who="#MirosławCzech">Przed rozpatrzeniem art. 2 projektu proponuję wprowadzenie nowego art. 1a - który w sprawozdaniu Komisji będzie art. 2 - przedłożonego przez Ministerstwo Finansów. Chodzi o wprowadzenie zmian w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-509.7" who="#MirosławCzech">Istotą zmiany jest zwolnienie dochodów komitetów wyborczych od podatku. W grę wchodzą oczywiście dochody w części przeznaczonej na cele wynikające z przepisów ustawy o wyborze Prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-509.8" who="#MirosławCzech">Proponowana zmiana przewiduje dodanie w art. 17 ust. 1 nowego pkt. 6b w następującym brzmieniu: „6b) dochody komitetów wyborczych działających na podstawie ustawy z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 67, poz. 398 i Nr 79, poz. 465, z 1993 r. Nr 45, poz. 205, z 1995 r. Nr 95. poz. 472. z 1997 r. Nr 70, poz. 443 i Nr 121, poz. 770, z 1999 r. Nr 57, poz. 618 i Nr 62. poz. 681 oraz z 2000 r. Nr... poz...) w części przeznaczonej na cele wynikające z przepisów tej ustawy”.</u>
          <u xml:id="u-509.9" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce zabrać głos w sprawie zaproponowanej zmiany? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-509.10" who="#MirosławCzech">Przejmuję przedłożoną propozycję jako własną poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-509.11" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu nowego art. 2 zawierającego zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie nowego art. 2.</u>
          <u xml:id="u-509.12" who="#MirosławCzech">Wydaje się jednak, że powinna nastąpić zmiana tytułu ustawy. Zmianie podlega bowiem nie tylko ustawa o wyborze Prezydenta RP oraz ustawa o referendum, ale także ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#StanisławGebethner">Proponuję tytuł: „Ustawa z dnia... 2000 r. o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#MirosławCzech">Przejmuję formalnie jako własną poprawkę propozycję tytułu zgłoszoną przez eksperta prof. Stanisława Gebethnera. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu tytułu: „Ustawa z dnia... 2000 r. o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw”? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie tytułu.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 3 - według pierwotnej numeracji art. 2 - zgodnie z którym w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o referendum wprowadza się następujące zmiany:</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#MirosławCzech">1) w art. 43:</u>
          <u xml:id="u-511.3" who="#MirosławCzech">a) skreśla się ust. 2,</u>
          <u xml:id="u-511.4" who="#MirosławCzech">b) w ust. 3 wyrazy „w porozumieniu” zastępuje się wyrazami „po porozumieniu”,</u>
          <u xml:id="u-511.5" who="#MirosławCzech">2) w art. 44 na końcu zdania dodaje się wyrazy „lub ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-511.6" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi do art. 3? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 3? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 4.</u>
          <u xml:id="u-511.7" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 4 — według numeracji pierwotnej art. 3 — zgodnie z którym: „W pierwszych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej zarządzonych po wejściu w życie niniejszej ustawy zmiany w podziale gminy na stałe obwody głosowania mogą być dokonane najpóźniej w 45 dniu przed dniem wyborów również z innych przyczyn niż wymienione w art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. — Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 95, poz. 601 i Nr 160, poz. 1060)”. Czy są uwagi do art. 4?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#MarekMazurkiewicz">Mam pytanie. Art. 4 odsyła do przepisów dotyczących obwodów zgodnie z ustawą - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Tymczasem do wyborów prezydenckich nie zostało zbyt wiele czasu. Należy już prowadzić niektóre prace przygotowawcze. Czy zatem w art. 4 nie należałoby wprowadzić zasady, zgodnie z którą terytorialny zasięg działania okręgowych komisji wyborczych oraz ich siedziby pokrywają się z istniejącymi okręgami wyborczymi, utworzonymi dla wyborów do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#MarekMazurkiewicz">Ustawa wprowadza dość blankietowe upoważnienie dla Państwowej Komisji Wyborczej, jeżeli chodzi o określenie okręgów wyborczych. Jeżeli nie zostaną przyjęte szczegółowe wytyczne, mogą być kłopoty z realizacją tego upoważnienia. Tak więc wydaje się, że istniejące okręgi wyborcze mogą być przydatne dla uruchomienia procedury wyborczej, regulowanej rozpatrywaną ustawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#KazimierzCzaplicki">Trudno mi zabrać głos i powiedzieć, że okręg wyborczy określony przez Państwową Komisję Wyborczą ma być okręgiem wyborczym do Sejmu, gdyż chyba taka była intencja. Należy jednak dodać, dlaczego wprowadzone zostały upoważnienia dla Państwowej Komisji Wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#KazimierzCzaplicki">Okręgiem wyborczym w wyborach prezydenckich jest cały kraj. Chodzi więc tylko o zasięg terytorialny okręgowych komisji wyborczych, który pozwoli na szybkie zgromadzenie dokumentacji wyborczej z głosowania i nic więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 4? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 4? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 4.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 5 — w pierwotnej numeracji art. 4 — w brzmieniu następującym: „Marszałek Sejmu ogłosi w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej jednolity tekst ustawy z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem wydania jednolitego tekstu”.</u>
          <u xml:id="u-514.2" who="#MirosławCzech">Czy są uwagi? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 5? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 5.</u>
          <u xml:id="u-514.3" who="#MirosławCzech">Przechodzimy do rozpatrzenia art. 6 — w pierwotnej numeracji art. 5 — w brzmieniu następującym: „Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia”. Czy są uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#LudwikDorn">Nie jest to zdecydowana propozycja poprawki, ale raczej pewna wątpliwość. Czy ze względu na wymogi czasu i kalendarz wyborczy nie należałoby przyjąć formuły: „Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#MirosławCzech">Nie ma aż tak dużej presji czasu. Zarządzenie wyborów musi nastąpić między 23 maja a 23 czerwca br. Ponadto nie byłoby dobrze, aby zostało skrócone typowe vacatio legis wynoszące 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#MirosławCzech">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawie art. 6? Nikt się nie zgłasza. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu art. 6? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie art. 6.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#MirosławCzech">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie projektu. Proponuję, aby termin na przygotowanie opinii przez Komitet Integracji Europejskiej wynosił 3 dni.</u>
          <u xml:id="u-516.3" who="#MirosławCzech">Czy są inne propozycje? Nie ma. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu terminu 3 dni na przygotowanie opinii przez Komitet Integracji Europejskiej? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie terminu 3 dni.</u>
          <u xml:id="u-516.4" who="#MirosławCzech">Proponuję, aby sprawozdawcą Komisji był poseł Eugeniusz Kłopotek. Czy są inne kandydatury? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-516.5" who="#MirosławCzech">Czy ktoś jest przeciwny, aby sprawozdawcą Komisji był poseł Eugeniusz Kłopotek? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-516.6" who="#MirosławCzech">Stwierdzam, że sprawozdawcą Komisji został wybrany poseł Eugeniusz Kłopotek.</u>
          <u xml:id="u-516.7" who="#MirosławCzech">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny. Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawach różnych przed zamknięciem posiedzenia? Nikt się nie zgłasza. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>