text_structure.xml 446 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy wicemarszałek Grzegorz Kurczuk oraz marszałek Adam Struzik)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#GrzegorzKurczuk">Panie i Panowie, bardzo proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#GrzegorzKurczuk">Szanowni Państwo! Otwieram osiemdziesiąte siódme posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w trzeciej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#GrzegorzKurczuk">Na sekretarzy posiedzenia powołuję: senatora Krzysztofa Borkowskiego oraz senatora Andrzeja Chronowskiego. Listę mówców będzie prowadził pan senator Krzysztof Borkowski. Proszę senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#GrzegorzKurczuk">Doręczony paniom i panom senatorom porządek dzienny osiemdziesiątego siódmego posiedzenia obejmuje cztery punkty. Wszyscy państwo mają go przed sobą.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#GrzegorzKurczuk">Prezydium Senatu proponuje rozpatrzenie punktu pierwszego porządku dziennego, mimo że druki do niego zostały dostarczone w terminie późniejszym niż to jest zapisane w art. 31 ust. 2 regulaminu Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#GrzegorzKurczuk">Jeśli nie usłyszę ze strony państwa sprzeciwu, uznam, że Senat przyjął propozycję prezydium. Nie słyszę sprzeciwu, wobec tego stwierdzam, że Senat przyjął przedstawioną propozycję Prezydium Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#GrzegorzKurczuk">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionego porządku dziennego? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#GrzegorzKurczuk">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła porządek dzienny osiemdziesiątego siódmego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w trzeciej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#GrzegorzKurczuk">Chciałbym jeszcze poinformować, że Prezydium Senatu w Porozumieniu z Konwentem Seniorów ustaliło, że głosowania w sprawie rozpatrywanych przez nas ustaw zostaną przeprowadzone bezpośrednio po przerwie obiadowej lub pod koniec posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#GrzegorzKurczuk">Przypominam, że zgodnie z art. 42a ust. 1 Regulaminu Senatu, na końcu posiedzenia, po wyczerpaniu porządku dziennego, marszałek udziela głosu senatorom pragnącym wygłosić oświadczenie. Nie może ono trwać dłużej niż 5 minut, a jego przedmiotem mogą być sprawy związane z wykonywaniem mandatu, nie dotyczące jednak kwestii będących przedmiotem porządku obrad bieżącego posiedzenia Senatu. Przypominam także z obowiązku, iż nad oświadczeniem senatorskim nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#GrzegorzKurczuk">Przystępujemy do punktu pierwszego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy „Kodeks celny”. Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym drugim posiedzeniu, w dniu 8 listopada bieżącego roku, a do Senatu została przekazana w dniu 14 listopada. Marszałek Senatu w dniu 19 listopada bieżącego roku, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ustawę do następujących komisji: Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych oraz Komisji Gospodarki Narodowej. Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 444, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 444A i 444B.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych, panią senator Elżbietę Solską.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ElżbietaSolska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ElżbietaSolska">W imieniu połączonych komisji, to jest Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych oraz Komisji Gospodarki Narodowej, mam zaszczyt przedstawić dziś Wysokiej Izbie sprawozdanie oraz zarekomendować najważniejsze poprawki do ustawy „Kodeks celny”, zawartej w druku senackim nr 444. Poprawki obu połączonych komisji zawarte są w druku nr 444A.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#ElżbietaSolska">Dotychczas obowiązująca ustawa „Prawo celne” uchwalona została w grudniu 1989 r. Do dnia dzisiejszego nowelizowana była kilkanaście razy. Fakt, iż liczba tych nowelizacji była zbyt duża, podkreślano wielokrotnie podczas różnych posiedzeń Senatu i…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#GrzegorzKurczuk">Pani Senator, bardzo przepraszam, ale poczekajmy sekundę, aż sala się uspokoi. Ten szum powoduje, że osoby zainteresowane pani sprawozdaniem po prostu go nie słyszą.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo państwa proszę o ściszenie rozmów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#ElżbietaSolska">Podkreślano również, że możliwości tej ustawy już się wyczerpały, a przy szybko zmieniającej się sytuacji gospodarczej często wprowadzano nowelizacje zgodnie z doraźnymi potrzebami.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#ElżbietaSolska">Od dawna istniała potrzeba przygotowania oraz uchwalenia przez parlament aktu skonstruowanego na podstawie kodeksu celnego Wspólnot Europejskich, zresztą taki jest wymóg zawarty w art. 68 Układu Stowarzyszeniowego. Nie mogło to być jednak proste skopiowanie przepisów prawnych obowiązujących w Unii Europejskiej, ze względu na odmienność naszych uwarunkowań prawnych i gospodarczych, wymagających szczególnej uwagi i troski przy tworzeniu prawa.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#ElżbietaSolska">W tym miejscu chciałbym podkreślić, w imieniu komisji oraz pracujących w nich senatorów, że czas przeznaczony na rozpatrzenie przez Senat ustawy „Kodeks celny” był wyjątkowo krótki. Mimo to Komisja Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych spotykała się kilkakrotnie, również z uwagi na trudność materii oraz rozbieżność poglądów. Powstał też niewielki zespół, który pracował odrębnie przez 8 czy 9 dni, godzin nie liczyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#ElżbietaSolska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Podczas posiedzeń komisji dyskusję wywołało przyjęcie rozwiązania w zasadniczy sposób różniącego się od obowiązującego prawa. Mówię tu przede wszystkim o art. 65. Filozofia ustawy polega na tym, że dopuszczenie do obrotu towarów na polskim obszarze celnym w przypadku zastosowania procedury przywozu nie musi się kończyć decyzją administracyjną, poprzez którą wymierza się także należności celne. Stanowi to poniekąd zasadnicze odstępstwo od zasady trwałości i szybkości rozstrzygnięć administracyjnych. Dopuszcza się sytuację, w której od wszczęcia postępowania do pierwszej wydanej decyzji administracyjnej - art. 65 mówi, że to może być na wniosek strony bądź z urzędu, ale nie jest obligatoryjne - może upłynąć wiele miesięcy. Zapis art. 273 tej samej ustawy mówi natomiast: „Skarga do sądu administracyjnego w sprawie dotyczącej zgłoszenia celnego może zostać wniesiona dopiero po wyczerpaniu toku instancji w postępowaniu przed organami celnymi”. W nawiązaniu do treści art. 65, wyklucza on jednak skargę na tak zwaną bezczynność organu administracji. W tej sytuacji organ celny może nie wydawać decyzji aż do momentu tak zwanego przedawnienia, które mija po trzech latach, zresztą zgodnie z uchwalonym kodeksem celnym. Zatem odwołujący się nie miałby się od czego odwoływać w Naczelnym Sądzie Administracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#ElżbietaSolska">Oczywiście, należy powiedzieć, że jest to czysto teoretyczne założenie, bo prawdopodobnie wspomniane sytuacje nie będą powszechne. Jest jednak pewne zagrożenie i trzeba mieć tego świadomość. Dlatego też zaproponowana w art. 65 poprawka, zgodnie z którą urząd obligatoryjnie wydaje decyzję w tej sprawie, nie znalazła uznania w oczach połączonych komisji. Tym bardziej że pociągnęłaby za sobą istotną zmianę filozofii ustawy i cały akt należałoby przeredagować.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#ElżbietaSolska">Nowe, obecnie proponowane rozwiązanie będzie polegało na tym, że przyjęcie zgłoszenia celnego - oczywiście art. 64 mówi, jak ma wyglądać prawidłowe zgłoszenie celne - z mocy prawa spowoduje objęcie towaru procedurą celną oraz określenie kwoty długu celnego. Po przyjęciu zgłoszenia organ celny uznaje je za prawidłowe bądź nieprawidłowe. Następnie art. 70 mówi, że może on przystąpić do jego weryfikacji, polegającej na kontroli dokumentów oraz rewizji celnej towarów z możliwością pobrania próbek. W chwili obecnej również tak to się odbywa.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#ElżbietaSolska">Istotnym novum jest wprowadzenie w art. 79 i 80 procedury uproszczonej. Procedura ta dotyczy przede wszystkim osób, które uzyskały status tak zwanego solidnego importera. Zresztą o tym problemie mówi się już od wielu lat. Chyba nie skłamałabym, gdybym powiedziała, że od jakichś czterech czy pięciu lat istnieją różne koncepcje, które nie doczekały się realizacji i mają taką szansę dopiero w tej ustawie. Jeśli chodzi o procedurę uproszczoną, to celem jej zastosowania jest odformalizowanie czynności celnych w obrocie gospodarczym, a także o ułatwienie podmiotom prowadzenia działalności.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#ElżbietaSolska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Kolejną nowością jest katalogowanie procedur celnych. Dotyczy ono przede wszystkim składu celnego, tranzytu, uszlachetniania czynnego, biernego, przetwarzania pod kontrolą celną, odprawy czasowej, wywozu oraz dopuszczenia do obrotu.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#ElżbietaSolska">Należy jednoznacznie podkreślić, że ustawa zawiera szczegółowy opis procedur celnych. Występują tu zarówno przepisy kształtujące w sensie prawno-materialnym zakres praw i obowiązków stron, jak i służące realizacji tychże praw i obowiązków, czyli przepisy proceduralne. Można dyskutować, czy któraś ze stron ma przewagę - a nie powinna, bo musi być jedność - ale i tak jest to kwestia pozostająca jedynie w sferze dyskusji. Kształtowany przez kodeks przebieg procedur w swoim charakterze prawnym zasadniczo odbiega od tradycyjnych reguł postępowania administracyjnego, o czym wspomniałam już wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#ElżbietaSolska">Teraz przejdę do poprawek Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych. Jest ich 66. Część z nich to poprawki stylistyczne, ale są i merytoryczne. Odniosę się do zmian merytorycznych oraz do dyskusji, jakie powstały na ich tle.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#ElżbietaSolska">Poprawka szósta dotyczy wiążącej informacji taryfowej. Podkreślano, iż w art. 5 §7 pkt 3 brzmi dokładnie w ten sposób, pozwolę sobie zacytować: „Wiążąca informacja taryfowa traci ważność, gdy wydana została wskutek błędu lub jest sprzeczna z prawem; datą, z którą informacja taryfowa traci ważność, jest data powiadomienia osoby, której tej informacji udzielono”. Pkt 1 brzmi zaś następująco: „Wiążąca informacja taryfowa traci ważność, gdy w wyniku zmiany przepisów staje się sprzeczna z prawem”.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#ElżbietaSolska">Co by to powodowało? Gdybyśmy zostawili w pkcie 3: „lub jest sprzeczna z prawem”, byłoby to interpretowane w ten sposób, że ustawodawca celowo przewidział, iż urzędnik państwowy może działać sprzecznie z prawem. Natomiast sformułowanie „sprzecznie z prawem” dotyczy zmiany przepisów, jest dozwolone i jest to normalna sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#ElżbietaSolska">Przy okazji dyskusji na temat poprawki szóstej, mówiącej o morale ustawy, tak bym to nazwała, wskazano na art. 220, którego nie ma wśród poprawek. Chciałabym tylko pokazać istotę tego artykułu, mówiącego, iż dług celny powstaje również wtedy, gdy towary - chodzi o te sprowadzane nielegalnie - są przedmiotem zakazów lub ograniczeń wywozowych lub przywozowych, niezależnie od ich rodzajów. Dość długo rozmawialiśmy o tym w zespole i w komisji. Dlaczego podnoszę ten problem? Gdyż chodzi o pobieranie cła od czynności zakazanych. Jeśli istnieje zakaz bądź ograniczenie wywozu, nie powinno być to legalizowane poprzez pobieranie cła.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#ElżbietaSolska">Z kolei Główny Urząd Ceł interpretował to tak, iż zakazem objęty jest przywóz spirytusu czy samochodów mających ponad 10 lat. Gdy jednak taki towar dostanie się już nielegalnie na polski obszar celny, to co z nim robić? Nakłady finansowe na kasację byłyby dużo większe niż płynące niż płynące z niej pożytki. Pozostawiam to po prostu rozwagę Senatu.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#ElżbietaSolska">Pragnę zwrócić uwagę na poprawkę osiemnastą do art. 5. Według wersji sejmowej organ celny był w zasadzie pozbawiony możliwości prowadzenia magazynów celnych. Dlaczego to podkreślam? To stara sprawa. Gdy ktoś przejeżdża przez Świecko, może zobaczyć potężne magazyny celne, wykorzystywane przez dzień lub dwa, gdy akurat jest akcja konfiskaty towarów, potem przewożonych dalej. Trudno żeby celnicy nie mogli prowadzić tych magazynów, a musiała być do tego wynajmowana spółka czy firma. Zresztą to samo dotyczy budowanych terminali odpraw celnych. Poprawka daje organowi celnemu możliwość prowadzenia wspomnianych magazynów tylko w sporadycznych sytuacjach, ponieważ gros z nich będą prowadziły firmy.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#ElżbietaSolska">Następnie poprawka dwudziesta piąta, która jako pierwsza zyskała akceptację strony rządowej. Chodzi o wydanie decyzji dotyczącej przepadku towarów lub ich sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#ElżbietaSolska">Poprawka trzydziesta dotyczy art. 96 i łączy się, jeśli chodzi o jej filozofię, z poprawką czterdziestą do art. 110. Otóż art. 96 został utrzymany, ale chodziło nam o to, by nie można było handlować czy wprowadzać do obrotu gospodarczego pozwoleń uzyskanych na prowadzenie składów celnych lub innych. Chodzi o pewną czystość sytuacji, podobnie jak nie handluje się koncesjami na produkcję alkoholu, na transport międzynarodowy itd.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#ElżbietaSolska">Trudną sprawą był w ogóle cały dział dotyczący składów celnych. Poprawek nie było aż tak dużo, ale był to dział bardzo szeroko omawiany. Między innymi omawiana była poprawka trzydziesta trzecia, dotycząca art. 103 §2, gdzie po wyrazie: „osoba”, dodaje się wyraz: „krajowa”. W poprzednim brzmieniu było, że składem celnym publicznym jest skład celny, z którego może korzystać każda osoba. To może wskazywać również na obcokrajowców, a możliwość podjęcia wszelkich procedur na granicy ma przede wszystkim osoba krajowa. Chodzi więc o ujednolicenie. Można bowiem wyinterpretować, że chodzi przede wszystkim o osobę krajową - to wynika z innych artykułów - i dobrze by było to uściślić. Jeśli chodzi o składy celne, to była to sprawa szerszego doprecyzowania i zróżnicowania, co to jest skład celny publiczny i co to jest skład celny prywatny, żeby w efekcie działalność tych dwóch składów celnych nie pokrywała się ze sobą. W związku z tym, to dotyczy poprawki trzydziestej czwartej, w art. 103 do sformułowania: „składem celnym prywatnym jest skład celny przeznaczony do składowania towarów wyłącznie przez prowadzącego skład celny”, dopisaliśmy: „wyłącznie na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej”. Sytuacja stała się jasna i czytelna.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#ElżbietaSolska">Powstał również problem, na ile organ celny - i to dotyczy przede wszystkim art. 106 - może ingerować w działalność gospodarczą innych podmiotów. Artykuł 106 mówi przede wszystkim o likwidacji składów celnych oraz niewydawania zgody. Między innymi było tam takie sformułowanie:</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#ElżbietaSolska">„jeżeli ilość składów celnych uniemożliwi lub znacznie utrudni organowi celnemu sprawowanie dozoru celnego”. Byłaby to po prostu ingerencja w sprawy gospodarcze, należąca do kompetencji urzędu administracji państwowej. Sytuacja niedopuszczalna. W związku z tym należało wprowadzić poprawkę trzydziestą piątą, która mówi, że jeśli ktoś składa wniosek o skład celny, to powinien on między innymi zawierać uzasadnienie gospodarczej potrzeby składowania. W poprawce trzydziestej ósmej oznaczonej literą „b” w § 3 wyrazy: „rozmiar prowadzonej działalności nie uzasadnia dalszego jej prowadzenia”, zastąpiliśmy wyrazami: „przestała istnieć gospodarcza potrzeba składowania”. Chodzi po prostu o to, żeby organ celny nie mógł dowolnie likwidować składów celnych, tak jak wcześniej wspomniałam, nawet ze względu na ich liczbę. Gdy na przykład w okolicy funkcjonuje pięć składów celnych, a istnieje możliwość zabezpieczenia wszystkich powinności tylko dla dwóch składów i wtedy trzy z nich się likwiduje. Taka sytuacja była niedopuszczalna.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#ElżbietaSolska">Co do ważnych spraw dotyczących operacji uprzywilejowanych - te zapisy zaczynają się od art. 190 - to byłby to przede wszystkim § 7 art. 190. Chodzi o to, że w uzasadnionych wypadkach Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może ustalić szczegółową listę, określającą ilość i wartość towarów zwolnionych od cła itd. Była propozycja, żeby ten paragraf w ogóle skreślić, z tego względu, że obowiązuje coś takiego, jak ustawa budżetowa, w której jest zapis o odprowadzaniu z cła określonych środków. Trudno by było wywnioskować z góry, jakie to są uzasadnione wypadki i jakie określone programy celowe mogą się nagle pojawić. Przeważyła jednak tendencja, to jest poprawka pięćdziesiąta trzecia, żeby pozostawić § 7, ale dodać wyrazy: „w ramach limitów zwolnień od cła określanego corocznie w ustawie budżetowej”. Jest już to po prostu kwotowo określone i Rada Ministrów będzie musiała się mieścić w tej kwocie, w tak zwanym kontyngencie.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#ElżbietaSolska">Dyskusje wywołały dwie sprawy, dotyczące już typowej działalności gospodarczej. Dotyczy to między innymi art. 256 - poprawka pięćdziesiąta siódma - czyli agentów i agencji celnych. O co chodzi w naszej poprawce? W art. 256 §1 mówi się, kogo należy wpisywać czy kogo się wpisuje, jakie warunki należy spełnić, żeby zostać agentem celnym. Dopisaliśmy tutaj ust. 5a: „swoim postępowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania czynności agenta celnego”. O co tutaj chodzi? Po prostu osoba może złożyć egzamin z wynikiem pozytywnym, może nie być karana, ale może to być celnik, który akurat otrzymał dyscyplinarne zwolnienie z pracy - nie chcę iść tu zbyt daleko - ale powiedzmy między innymi za to, że pracował na rzecz jakiejś określonej agencji celnej i ta agencja celna po prostu go przyjmuje… Chodzi więc o to, żeby można było w ten sposób zabezpieczyć przede wszystkim cło. Ponadto wskazywano, że w wielu innych ustawach taka formuła jest po prostu przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#ElżbietaSolska">Poprawka pięćdziesiąta ósma, która również wywołała dyskusję, dotyczy art. 258, mówiącego, kto nie otrzyma koncesji na prowadzenie agencji celnej. W poprzedniej wersji, w wersji sejmowej - zresztą przeniesionej z prawa celnego - było że: „koncesji na prowadzenie agencji celnej nie otrzymają osoby, które prowadzą lub są uprawnione do prowadzenia działalności gospodarczej innej niż działalność przewozowa, spedycyjna lub polegająca na prowadzeniu składu celnego”. Wydawałoby się, że ta formuła wypełnia to, o co poprzednio chodziło ustawodawcy, żeby nie łączyć działalności na przykład eksportowej czy importowej z prowadzeniem agencji celnej. Okazało się, że było to masowo omijane i jako komisja doszliśmy do wniosku - i zyskało to akceptację strony rządowej - że trzeba tę sytuację maksymalnie uściślić. Ktoś powinien się zdecydować, czy prowadzi tego rodzaju działalność, czy też po prostu eksport, import i inną działalność gospodarczą. Chciałabym podkreślić, że będąc agentem celnym czy posiadając agencję celną ma się dostęp do wielu informacji, które mogą być poufne. I prowadząc inną działalność gospodarczą można ich użyć w różny sposób do zwalczania konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#ElżbietaSolska">Co powoduje poprawka sześćdziesiąta druga? Otóż gdybyśmy jej nie wprowadzili, to istniałyby na mocy nowej ustawy składy celne publiczne i prywatne. Byłby natomiast problem ze składami celnymi obecnie funkcjonującymi. Wprowadziliśmy zatem zapis, że na podstawie dotychczasowych przepisów mogą one funkcjonować przez dwanaście miesięcy, czyli przez rok od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#ElżbietaSolska">Dalsze poprawki, sześćdziesiąta trzecia i sześćdziesiąta czwarta, zostały zgłoszone przez Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. Chodzi o uściślenie pewnych sytuacji dotyczących przemysłowego montażu samochodów.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#ElżbietaSolska">W imieniu połączonych komisji, Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych, proszę Wysoką Izbę o przyjęcie ustawy wraz z przedstawionymi poprawkami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo pani senator Elżbiecie Solskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Jana Orzechowskiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JanOrzechowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Dnia 29 czerwca ubiegłego roku rząd wniósł do Sejmu projekt prawa celnego, zawarty jest on druku sejmowym nr 1126. Pierwsze czytanie projektu odbyło się 31 sierpnia 1995 r. Skierowano go wówczas do Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą oraz do komisji ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#JanOrzechowski">Uchwalenie kodeksu, co możecie państwo przeczytać w tekście ustawy, nastąpiło 8 listopada bieżącego roku. W toku prac w Sejmie wprowadzono do rządowego projektu znaczną liczbę zmian. Widoczną na pierwszy rzut oka zmianą jest przyjęcie nazwy ustawy - „Kodeks celny”, a w konsekwencji podział przepisów na artykuły i paragrafy, a nie na artykuły i ustępy, jak to czynimy zazwyczaj w innych ustawach nie mających charakteru kodeksu.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#JanOrzechowski">Sprawozdawca połączonych komisji sejmowych, pan poseł Andrzej Malinowski, określenie ustawy mianem kodeksu uzasadniał chęcią podniesienia jej rangi. Jest to argument istotny, choć w świetle prawa konstytucyjnego wszystkie ustawy, oprócz konstytucji, mają tę samą rangę. W teorii prawa przyjął się jednak pogląd, że kodeksem jest akt prawotwórczy, z reguły w randze ustawy, w całości obejmujący doktrynalnie wyodrębniony dział prawa, normujący określoną dziedzinę życia. Normy prawne zamieszczone w kodeksie powinny być uporządkowane tematycznie, by zapewnić spójność i niesprzeczność poszczególnych przepisów. Te cechy kodeksu bardzo ułatwiają stosowanie prawa w praktyce. Nazwa „kodeks” funkcjonuje w świadomości prawnej społeczeństw od dawna i nie jest to jakieś novum. Z tych względów rzeczywiście ustawa ma szczególną rangę, i tak to się na ogół przyjmuje. Ocena, czy kodeks celny spełnia te wszystkie kryteria wymagałaby na pewno długiej debaty.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#JanOrzechowski">Dlatego ograniczę się do stwierdzenia, że przy jego opracowywaniu została zastosowana technika legislacyjna właściwa dla kodeksu. Zawiera normy regulujące zasady i tryb przywozu towarów na polski obszar celny oraz wywozu towarów z polskiego obszaru celnego. Kodeks reguluje strukturę organów celnych, tryb i formy ich działania oraz zasady postępowania przed organami celnymi. Kodeks zawiera też normy regulujące prawa i obowiązki osób dokonujących obrotu towarowego z zagranicą.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#JanOrzechowski">Kodeks celny nie jest jednak regulacją kompleksową zawierającą całość norm dotyczących obrotu towarowego z zagranicą. Nie ma w nim bowiem unormowań określających środki i postępowanie ochronne, które może być stosowane w obrocie towarowym z zagranicą. Nie zawiera również zasad wymiany towarowej z zagranicą.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#JanOrzechowski">Prace nad tymi podstawowymi aktami prawnymi są, według wyjaśnień przedstawicieli rządu, w toku. I mają być zakończone w takim czasie, aby weszły w życie z taką samą datą jak kodeks celny.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#JanOrzechowski">W kodeksie celnym zapisano sześćdziesiąt siedem upoważnień do wydawania aktów wykonawczych przez Radę Ministrów, ministra finansów, ministra gospodarki i prezesa Głównego Urzędu Ceł, w formie rozporządzeń i zarządzeń. Uchwalenie kodeksu celnego jest więc pierwszym krokiem do całościowego unormowania obrotu towarowego z zagranicą. Będzie on miał wśród tych norm szczególną pozycję, ponieważ pozostałe przepisy mają w stosunku do niego charakter uzupełniający. Prace nad kodeksem celnym zostały podjęte w ramach dostosowywania prawa polskiego do systemu prawa obowiązującego w Unii Europejskiej, w ramach wykonania zobowiązania Polski, przyjętego w układzie europejskim ustanawiającym stowarzyszenie Polski z krajami unii. Z tego też powodu kodeks celny w sposobie rozwiązywania poszczególnych problemów oraz w układzie tematycznym jest wzorowany na kodeksie celnym Wspólnoty Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#JanOrzechowski">Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych analizowała kodeks celny w trakcie trzech posiedzeń, mianowicie - 19 listopada, 26 listopada i 4 grudnia. Gwoli ścisłości trzeba nadmienić, że 19 i 26 listopada przedmiotem obrad komisji, oprócz kodeksu celnego, były także inne ustawy. Natomiast wczorajsze posiedzenie było w całości poświęcone problematyce kodeksu. Komisja rozpatrzyła propozycje zmian zgłoszonych przez Główny Urząd Ceł, Biuro Legislacyjne Senatu oraz przez Narodowy Bank Polski.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#JanOrzechowski">W sumie było ponad sześćdziesiąt propozycji poprawek, z których komisja przyjęła czterdzieści pięć. Ich liczba jest duża, ale jeśli uwzględni się fakt, że kodeks celny jest stosunkowo obszernym aktem normatywnym - zawiera 295 artykułów, przy czym większość z nich ma po kilka paragrafów - to ta liczba poprawek nie jest zbyt duża. Ponadto zmiany te, poza kilkoma wyjątkami, mają charakter legislacyjny, poprawiają budowę przepisów, oraz językowy, korygują bowiem błędne użycie wyrazów w poszczególnych artykułach. Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych wnosiła propozycje poprawek, mając na uwadze zachowanie spójności kodeksu i niesprzeczności poszczególnych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#JanOrzechowski">Ze sprawozdania Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych wynika, iż te komisje rozpatrywały podobne poprawki. Nawet liczba wskazuje na to, że zajmowaliśmy się prawie tymi samymi zmianami. Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, mając jednak na uwadze poprawność legislacyjną, nie przyjęła wielu poprawek proponowanych przez Główny Urząd Ceł uważając, że nie jest to potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#JanOrzechowski">Do poprawek przyjętych przez komisję, które mają znaczenie merytoryczne, można zaliczyć na przykład poprawkę jedenastą z druku nr 444 B. Wydaje się ona bardzo drobna, gdyż polega na skreśleniu w przepisie tylko jednego wyrazu: „obowiązujące”. Komisja proponuje Wysokiemu Senatowi usunięcie tego słowa, aby uniknąć nieporozumień co do pozycji w systemie źródeł prawa zarządzenia prezesa GUC, zawierającego wyjaśnienia do taryfy celnej. To dodatkowe słowo mogłoby wprowadzać w błąd.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#JanOrzechowski">Poprawka do art. 201 §2 to poprawka o charakterze merytorycznym, mająca jednocześnie duże znaczenie praktyczne. Została ona zaproponowana na wniosek Narodowego Banku Polskiego i zmierza do tego, by zabezpieczenie długu celnego, o którym mówi art. 199 kodeksu, mogło następować również w formie gwarancji udzielonych przez działający w Polsce oddział banku zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#JanOrzechowski">W myśl rozwiązania przyjętego przez Sejm, oddziały banków zagranicznych działające w Polsce nie miały być uprawnione do udzielania tego typu gwarancji. Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych uznała jednak, że jeśli dopuszcza się działanie banków zagranicznych i zezwala się im na otwieranie oddziałów krajowych, to nie ma powodu, by je dyskryminować w wykonywaniu niektórych usług bankowych. Zdaniem komisji nie ma tu żadnego niebezpieczeństwa dla finansów państwa, ponieważ minister finansów, zgodnie z §3 art. 201, w porozumieniu z prezesem Narodowego Banku Polskiego, będzie publikował listę banków, listę osób, które mogą być gwarantami. Główny Urząd Ceł będzie ją znał, ponieważ będzie ona publikowana w Monitorze Polskim.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#JanOrzechowski">Z poprawek o charakterze legislacyjnym, które mają istotne znaczenie, należy wskazać poprawkę czterdziestą w sprawozdaniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Poprawka ta polega na skreśleniu art. 237. Przepis ten mówi, że skarga do Naczelnego Sądu…</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Art. 273.)</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#JanOrzechowski">Tak, art. 273, popełniłem tak zwany czeski błąd, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#JanOrzechowski">Zatem art. 273 mówi, że skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie zgłoszenia celnego może być wniesiona dopiero po wyczerpaniu toku instancji w postępowaniu przed organami celnymi. Komisja uznała ten przepis za zbędny, ponieważ samo zgłoszenie celne jest jedynie czynnością, zmierzającą do wywołania określonych skutków prawnych, o których mowa w art. 65, nie zaś rozstrzygnięciem, czyli nie może być przedmiotem zaskarżenia. Dopiero podjęte na skutek zgłoszenia celnego decyzje w postaci rozstrzygnięć będą mogły być zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#JanOrzechowski">Nie potrzeba tu jednak oddzielnego przepisu, ponieważ w ustawie o Naczelnym Sądzie Administracyjnym jest art. 34, który mówi wyraźnie, że skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego można wnosić dopiero po wyczerpaniu toku instancji.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#JanOrzechowski">Chciałem jeszcze powiedzieć, że Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych nie przyjęła niektórych poprawek, mimo że były przedmiotem dość długiej dyskusji i znalazły się w zestawieniu poprawek połączonych Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#JanOrzechowski">Pozwolę sobie jeszcze powiedzieć dwa zdania wyjaśnienia, dlaczego Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych nie przyjęła poprawki, którą postulują obie połączone komisje na stronie dziesiątej. Chodzi o poprawkę sześćdziesiątą czwartą. To pozornie drobna sprawa: uzupełnienie ustawy o działalności gospodarczej dodatkowym zapisem, mówiącym, że będzie wymagała koncesji produkcja i montaż pojazdów samochodowych, przyczep, naczep oraz ciągników. Pociąga to za sobą odpowiednie uzupełnienie upoważnienia dla Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#JanOrzechowski">Ta sprawa była dyskutowana, gdyż poprawka GUC trafiła również do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Zastanawialiśmy się nad tym. Uznaliśmy ją za istotną i daleko idącą dla ustawy o działalności gospodarczej. W związku z tym powstał problem: czy można wprowadzać tak ważną zmianę do ustawy o działalności gospodarczej niejako kuchennymi drzwiami, przez kodeks celny. Gdyby chodziło o drobną zmianę, mającą bezpośredni związek z kodeksem celnym, jako prawnicy nie mielibyśmy oporów. Wprowadzenie jednak istotnej zmiany przy okazji rozwiązywania zupełnie innych problemów musi budzić wątpliwości. Poza tym można na przykład zapytać, dlaczego wyróżniono tylko produkcję i montaż pojazdów samochodowych, a pominięto produkcję i montaż maszyn rolniczych. Czy to również nie powinno być objęte koncesją? Czy maszyny rolnicze są gorsze od pojazdów samochodowych i przyczep? Pewne racje przemawiają za generalnymi rozwiązaniami w ustawie. Uważamy, że tak przypadkowo, bez głębszej analizy, zmian tego typu nie należy wprowadzać.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#JanOrzechowski">Dyskutowaliśmy też o tej nieszczęsnej rękojmi, o której pani senator Solska była uprzejma wspominać. Rzeczywiście, jest propozycja Komisji Gospodarki Narodowej, by zapisać w art. 256 kodeksu, że kandydat musi spełniać rękojmię prawidłowego wykonywania czynności agenta celnego. Zastanawialiśmy nad tą poprawką. Prawdą jest, że takie sformułowanie użyte zostało na przykład w ustawie o adwokaturze, w ustawie o radcach prawnych, a także w innych ustawach. W okresie PRL, wszędzie, gdzie ustawowo określano zasady wykonywania określonych zawodów, zwyczajowo wpisywano rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu. Ale określenie to jest nieostre i może być w sposób dowolny interpretowane. Jeżeli jakaś osoba spełniała wszystkie warunki, żeby być sędzią, adwokatem, czy kimś innym, to żeby nie dać jej uprawnień do wykonywania zawodu, mówiło się, że „nie daje rękojmi wykonywania zawodu”. I to już kończyło sprawę: amen, kropka. Bo jak można odwoływać się od czegoś, co jest określane przez tak nieostre pojęcie? Dlatego od dłuższego już czasu odstępujemy od używania tego pojęcia. Wprawdzie jeszcze i teraz zdarza się znaleźć w niektórych ustawach tę nieszczęsną rękojmię, ale wydaje mi się, że byłoby nieporozumieniem, gdybyśmy do kodeksu celnego chcieli wpisać taką propozycję poprawki. Dlaczego o tym mówię? Dlatego, żeby przypomnieć, że Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych inaczej nieco odczytuje przepisy i proponowane poprawki.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#JanOrzechowski">W sumie poprawek przedstawionych przez komisję jest niewiele. Oceniamy, że kodeks celny jest aktem prawnym zredagowanym poprawnie i nie budzi większych zastrzeżeń. Dlatego wnoszę, w imieniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, aby Wysoki Senat go przyjął i raczył wprowadzić przede wszystkim te poprawki, które proponuje Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Nie burzą one konstrukcji kodeksu, nie wprowadzają niespójności, są w większości poprawkami natury językowej, legislacyjnej i tylko w kilku przypadkach - dwie czy trzy poprawki - mają charakter merytoryczny. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo panu senatorowi Janowi Orzechowskiemu za sprawozdanie złożone w imieniu Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#GrzegorzKurczuk">Pani Senator Solska się zgłasza, jak rozumiem, w celu uzupełnienia swego sprawozdania?</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Senator Elżbieta Solska: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#GrzegorzKurczuk">To proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ElżbietaSolska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#ElżbietaSolska">Pojawia się niebezpieczna praktyka, że sprawozdawca jednej komisji ocenia poprawki połączonych komisji. Każdy powinien przemawiać w swoim imieniu. Wybierałam niektóre sprawy, istotne w pracach komisji. Nie przedstawiałam wszystkiego, co faktycznie się działo, bo to trwało mnóstwo godzin, było sporo posiedzeń i trudno by było bardzo dokładnie zdawać tutaj z tego sprawę.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#ElżbietaSolska">Chciałam wrócić do art. 292, który został oceniony przez senatora Orzechowskiego. Komisja bardzo poważnie zastanawiała się nad tym, o czym mówił pan senator Orzechowski, również nad tym, czy wprowadzenie tej poprawki nie jest sprzeczne z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego - chodzi o możliwość wprowadzania poprawek przez Senat. Czy nie wykraczamy poza swoje kompetencje?</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#ElżbietaSolska">Doszliśmy do wniosku, że ze względu na wagę spraw gospodarczych, ze względu na to, co było niedawno ze sprawą montażu Daewoo i tak dalej, należy tę poprawkę wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#ElżbietaSolska">Bardzo bym prosiła o to, żeby składający sprawozdanie jednej komisji, nie oceniał poprawek drugiej. Ja się do tego nie posunęłam nigdy i nie mam zamiaru tego czynić. Obowiązują chyba jakieś formy zachowania w Senacie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#GrzegorzKurczuk">Pan senator Orzechowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JanOrzechowski">Otóż obie komisje, właściwie trzy, pracowały nad podobnymi problemami i po rodzaju poprawek widać, że rozważaliśmy te same problemy. Wydaje mi się, że skoro w komisji jest dyskutowany problem, na przykład, uzupełnienia ustawy o działalności gospodarczej i Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych tego nie przyjmuje, a przyjmuje inna komisja, to naszym obowiązkiem jest podanie Wysokiemu Senatowi, dlaczego tak się dzieje, żeby Senat miał możliwość zajęcia stanowiska. Nie uważam, żeby to było działanie nieprawidłowe. Ono jest potrzebne dla właściwej oceny sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dobrze, dziękuję bardzo. Myślę, że wyjaśniliśmy sobie tę sprawę. Pozostałe sporne kwestie proszę poruszać w ramach pytań do sprawozdawców. Mają państwo, jako senatorowie, taką regulaminową możliwość. Będzie jeszcze debata, a więc okazja powrotu do tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#GrzegorzKurczuk">W tej chwili, zgodnie z art. 38 ust. 5 Regulaminu Senatu, chcę zapytać czy ktoś z państwa, pań i panów senatorów, chce zadać sprawozdawcom, krótkie, podkreślam to słowo zgodnie z regulaminem, krótkie, zadawane z miejsca zapytania?</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#GrzegorzKurczuk">Pani senator Kempka pierwsza się zgłaszała. Później pan senator Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#DorotaKempka">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku, za udzielenie głosu.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#DorotaKempka">Mam pytanie do pani senator Solskiej. Dotyczy ono czterdziestej poprawki. Połączone komisje proponują, żeby skreślić art. 110. Nie umiem odpowiedzieć sobie na pytanie, dlaczego? Ten artykuł brzmi: „Organ celny może wydawać pozwolenia na przeniesienie na inne osoby praw i obowiązków prowadzącego skład celny”. Dlaczego połączone komisje przyjęły takie rozwiązanie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#GrzegorzKurczuk">Zechce pani odpowiedzieć, Pani Senator?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#ElżbietaSolska">Tak. Częściowo wyjaśniałam to w sprawozdaniu, to dotyczy również art. 96. Problem polega na tym, że prowadzący skład celny stara się o pozwolenie, coś w rodzaju koncesji i ona jest wydawana na skład celny. Koncesji, na przykład, na produkcję alkoholu, nie ceduje się na inne osoby, nie podlegają one obrotowi gospodarczemu, podobnie jest z koncesjami na przewozy międzynarodowe. Uważaliśmy więc, że ze względu na specyfikę prowadzonej działalności gospodarczej, nie powinno być możliwości wprowadzania do obrotu takiej wartości, jaką jest sam fakt wydania pozwolenia i pozwolenie. Podobny problem dotyczył art. 96, z tym że rozwiązaliśmy go inaczej.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#ElżbietaSolska">Samo pomieszczenie, powiedzmy, budynek, skład celny, mógłby kosztować, na przykład, 100 jakichś jednostek, razem z pozwoleniem cena by wzrastała do 300 jednostek. To nie powinno podlegać obrotowi gospodarczemu, tym bardziej że jak się likwiduje skład celny, to trzeba odbyć całą procedurę celną i przeprowadzić inwentaryzację, jest to sprawa kaucji i tak dalej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo za tę odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#GrzegorzKurczuk">W ramach pytań, bardzo proszę, głos ma pan senator Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PiotrAndrzejewski">Zwracam się do obydwu sprawozdawców. Chciałbym usłyszeć dodatkowe uzasadnienie do poprawki, która wprowadza dysharmonię w spójności obowiązującego w Polsce systemu prawnego. Myślę tutaj o odmiennym zapisaniu, błędnej również i w ustawie „Kodeks celny”, sprzecznej z prawem dewizowym definicji osoby krajowej.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PiotrAndrzejewski">Przypomnę, że ustawa mówiła, iż osobą krajową jest również jedna z osób zagranicznych, czyli contradictio in adiecto, a jeszcze bardziej zaciemniły to poprawki obydwu komisji. Zmieniono to miejsce, wpisując osoby zagraniczne jako osoby krajowe, a następnie ograniczając tylko do osoby krajowej w prawie dewizowym to, co jest przecież zapisane również we wspomnianych już poprawkach dotyczących art. 258 czy art. 105. Wreszcie, widać też ten dysonans w poprawce Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, dotyczącej gwarancji oddziału banku zagranicznego, bo w myśl nowej definicji, w myśl prawa dewizowego, ten oddział banku zagranicznego byłby osobą zagraniczną, natomiast w myśl tego, co proponuje w nowej definicji kodeks celny, byłby osobą krajową.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PiotrAndrzejewski">Postępując w ten sposób, stwarzamy bardzo niebezpieczny precedens, jeżeli chodzi o system prawny obowiązujący w Polsce. Nie można na przykład dla każdej ustawy dawać odrębnej definicji własności, posiadania - to są podstawowe problemy. To ma być gruntownie określone w prawie dewizowym. Zapisywanie inaczej określenia o takim zakresie prawnym tylko na użytek tej ustawy, bez jednoczesnych zmian definicji w prawie dewizowym, jest niedobrym precedensem. Prosiłbym o szersze wyjaśnienie celowości takiej praktyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję za to istotne pytanie, proszę o odpowiedź panią senator Solską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#ElżbietaSolska">Jeśli można… Na pewno wyjaśnię to krócej, bo wiem na czym problem polega. Pierwsza strona druku nr 444A dotyczy sprawozdania Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych, druga strona - Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#ElżbietaSolska">W druku poprawionym, faktycznym, my tego problemu po prostu nie mamy, nie przegłosowaliśmy tej sprawy. O ile sobie przypominam, była tam poprawka tego typu, ale nie uzyskała ona akceptacji komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję. Czy mają już państwo wszyscy ten druk nr 444A… Poprawiony?</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Senator Elżbieta Solska: Tak, poprawiony.)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#GrzegorzKurczuk">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#GrzegorzKurczuk">Pani senator Grażyna Ciemniak chciała zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">(Senator Jan Orzechowski: Może ja odpowiem na pytanie pana senatora Andrzejewskiego?)</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#GrzegorzKurczuk">Dobrze, bardzo proszę, pan senator Orzechowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JanOrzechowski">Żeby nie było wątpliwości. Otóż jeśli chodzi o zapis art. 3 §1 pkt 11, o definicję osoby krajowej - bo pan senator o to pyta - to obecnie zapis jest taki: określenie „osoba krajowa” - nie będę mówił o literach „a” i „b”, tylko o „c”, bo tu głównie o nią chodzi - oznacza: „oddziały i przedstawicielstwa w kraju osób zagranicznych w rozumieniu ustawy «Prawo dewizowe»”.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#JanOrzechowski">I teraz, jeśli sięgniemy do prawa dewizowego, to okaże się, że jest tu problem - trzeba sięgnąć do art. 2 ustawy „Prawo dewizowe”. Użyte w ustawie określenie: „osoba krajowa” oznacza osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania w kraju oraz osobę prawną, a także nie posiadającą osobowości prawnej jednostkę organizacyjną, mającą siedzibę w kraju oraz ich oddziały i przedstawicielstwa za granicą, z zastrzeżeniem pktu 2 oznaczonego literą „b”. I znowu jest odesłanie. Jest to zatem dość skomplikowana definicja, odsyłająca do prawa dewizowego.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#JanOrzechowski">Uważamy, że skoro przyjmujemy, iż jest to kodeks, to kodeks powinien wyczerpująco regulować znaczenie danych pojęć na użytek tej ustawy. Dlatego uznaliśmy, że można zaproponować przyjęcie zapisu oznaczonego literą „c” w takim kształcie, żeby to było zgodne z dotychczasowym prawem dewizowym, w nieco skróconej formie, ale tak, aby oddana była istota pojęcia, bez konieczności zaglądania do ustawy dewizowej. Stąd ta poprawka, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję za to wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#GrzegorzKurczuk">Pani senator Grażyna Ciemniak, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#GrażynaCiemniak">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#GrażynaCiemniak">Mam pytanie do sprawozdawcy Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Orzechowskiego. Czy Komisja Inicjatyw zastanawiała nad tym, czy jeżeli nie nastąpi zmiana art. 293, to ta ustawa będzie w pełni zgodna i spójna z innymi przepisami oraz z techniką prawodawczą? To, co zostało uchwalone przez Sejm, narusza jednak, jak sadzę, zasady techniki prawodawczej, gdyż nowelizuje przepis nowelizujący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję za pytanie. Bardzo proszę pana senatora Orzechowskiego o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JanOrzechowski">Chodzi o zmianę w prawie bankowym, która została wprowadzona ustawą z 31 maja 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#JanOrzechowski">Otóż zastanawialiśmy się nad tym problemem, bo zasada jest taka, że nie powinno się zmieniać ustawy zmieniającej, tylko ustawę podstawową, a więc w tym wypadku powinna nastąpić zmiana ustawy: „Prawo bankowe”. Rozważaliśmy nawet kwestię wprowadzenia konkretnej poprawki mającej na celu przeniesienie tego na grunt prawa bankowego. Mamy jednak tutaj specyficzną sytuację, albowiem ten zapis wchodzi w życie dopiero z dniem 1 stycznia przyszłego roku. On jeszcze nie obowiązuje. Ponieważ w art. 293 Sejm odnosi się wyłącznie do ustawy o zmianie ustawy o zobowiązaniach podatkowych, a nie do prawa bankowego - prawa bankowego w ogóle nie rusza - mieliśmy wątpliwości, czy możemy zmienić prawo bankowe. Dlatego uznaliśmy, że nawet pozostawienie tego zapisu nie powinno stwarzać kłopotów w stosowaniu przepisów. Bowiem ten przepis wejdzie w życie w kształcie zaproponowanym w ustawie: po wejściu w życie prawa celnego będzie obowiązywało to, co jest w art. 293, czyli w nowym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#JanOrzechowski">Dotychczas w tym przepisie nie wspominano o organach celnych, teraz chodziło tylko o uwzględnienie organów celnych. Czyli przez pewien czas, do dnia wprowadzenia ustawy „Prawo celne”, funkcjonowałby ten przepis bez uwzględnienia organów celnych, a z chwilą wejścia w życie ustawy wejdzie też w życie art. 93. I dlatego uznaliśmy, że to może funkcjonować. Aczkolwiek, jak mówię, zastanawialiśmy się nad tym i była nawet propozycja poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#GrzegorzKurczuk">Czy z państwa strony będą jeszcze pytania do senatorów sprawozdawców? Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#GrzegorzKurczuk">Zatem, Szanowni Państwo, otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#GrzegorzKurczuk">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu wypowiedzi w debacie. Przypominam państwu o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców oraz o obowiązku składania na piśmie wniosków, które mają charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę o zabranie głosu w debacie pana senatora Henryka Makarewicza. Kolejnym mówcą będzie pan senator Eugeniusz Patyk. Proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#HenrykMakarewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! W swoim marszu do członkostwa w Europejskich Wspólnotach Polska stawia coraz większe kroki. Coraz częściej również słyszymy z ust znaczących polityków zachodnich słowa poparcia dla naszych aspiracji integracyjnych oraz zapewnienia, że będą oni sprzyjać przyspieszeniu przyjęcia naszego kraju do struktur jednoczącej się Europy.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#HenrykMakarewicz">My ze swej strony staramy się ułatwić zachodnim decydentom jak najszybsze podjęcie satysfakcjonujących nas decyzji. Działaniem w tym właśnie kierunku jest dostosowanie rodzimego ustawodawstwa do tego, które obowiązuje w państwach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#HenrykMakarewicz">Konkretnym tego przykładem jest omawiana przez nas obecnie, uchwalona przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na jego dziewięćdziesiątym drugim posiedzeniu, w dniu 8 listopada br., ustawa „Kodeks celny”. Wyszła ona naprzeciw między innymi postanowieniom Układu o Stowarzyszeniu między Polską a Wspólnotą Europejską, zawartego w dniu 16 grudnia 1991 r. Poza tym wyszła ona naprzeciw konkluzjom aktu końcowego Rundy Urugwajskiej, czy wreszcie porozumieniom dotyczącym Światowej Organizacji Handlu i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#HenrykMakarewicz">Ustawa jest niezwykle obszernym aktem prawnym, zawierającym 295 artykułów regulujących zasady i tryb przywozu towarów na polski obszar celny oraz wywozu towarów z polskiego obszaru celnego, związane z tym prawa i obowiązki osób oraz uprawnienia i obowiązki organów celnych. Mówi o tym, między innymi, art. 1.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#HenrykMakarewicz">Omawianą ustawę należy z jednej strony traktować jako element wspomnianych wcześniej procesów dostosowawczych, z drugiej zaś, jako niezwykle odważną próbę wyjścia naprzeciw wyzwaniom dzisiejszej polskiej rzeczywistości, szczególnie jej aspektom ekonomicznym.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#HenrykMakarewicz">Od kilku lat następuje niezwykłe ożywienie wymiany handlowej Polski ze światem. Zwiększeniu ulega zarówno ilość i asortyment towarów, jak również liczba podmiotów uczestniczących w handlu zagranicznym. Ma to ścisły związek z głęboki przemianami ustrojowymi, których świadkami i uczestnikami jesteśmy od około siedmiu lat. Nowa sytuacja ze zrozumiałych względów wymaga zmian w obowiązującym ustawodawstwie. Ustawa „Kodeks celny” zajmuje się właśnie ich wprowadzaniem. Dotyczą one ustawy z listopada 1984 r. „Prawo przewozowe”, ustawy z grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej czy też ustawy z maja 1996 r. o zmianie ustawy o zobowiązaniach podatkowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#HenrykMakarewicz">Niewątpliwie najważniejszą ze zmian jest utrata mocy ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. „Prawo celne”. Przed siedmioma laty była przydatna, a nawet konieczna, jednak późniejsze wydarzenia - między innymi związane z głośnymi aferami przemytniczymi - sprawiły, że stawała się coraz bardziej nieżyciowa, nie przystawała do wymogów zmieniającej się rzeczywistości. Dowodziły tego chociażby coraz liczniejsze i ostrzejsze ataki zarówno na nią, jak również na organy celne, które nie dość, że miały własne ułomności, to skazane były jeszcze na działanie zgodne z obowiązującym kalekim ustawodawstwem. Uczestnicy obrotu towarowego z zagranicą skarżyli się głównie na nieczytelność przepisów, możliwość ich różnej interpretacji. Przysłowiowej oliwy do ognia dolewały ciągle rosnące kolejki na przejściach granicznych, które skutecznie opóźniały przepływ towarów i utrudniały podmiotom gospodarczym sprawną realizację zawieranych umów. Reakcją na taką sytuację było kilkakrotne odsyłanie ustawy „Prawo celne”. Z czasem i to nie wystarczyło. Trzeba było do tego problemu podejść kompleksowo i zdecydować się na stworzenie innego, nowoczesnego aktu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#HenrykMakarewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Można się spodziewać, że ustawa „Kodeks celny” pozwoli na usprawnienie międzynarodowej wymiany handlowej poprzez uproszczenie i rozjaśnienie procedur celnych w kwestii związanej z dopuszczeniem towarów do obrotu, składami celnymi, czynnym i biernym uszlachetnianiem, przetwarzaniem pod kontrolą, tranzytem, ponadto przez usprawnianie działania organów celnych, wprowadzenie wielu instytucji sprawdzonych w innych krajach, a nieznanych dotychczas obowiązującemu u nas prawu celnemu.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#HenrykMakarewicz">Pewną dobrą tradycją stało się ostatnio umieszczanie w tekstach ustaw słowników użytych w nich pojęć. Tak jest również w przypadku omawianej przez nas obecnie ustawy. Kilka pojęć nie było dotychczas znanych polskiemu ustawodawstwu. Ich wprowadzenie stało się koniecznością, gdyż są używane właśnie w krajach Unii Europejskiej. Należą do nich między innymi: plafon taryfowy, status celny czy osoba krajowa. Słownik, moim zdaniem, pozwoli na uniknięcie dowolnej interpretacji zawartych w ustawie zapisów.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#HenrykMakarewicz">Uchwalenie kolejnego aktu prawnego, wobec kilkakrotnej nowelizacji poprzednio obowiązującej ustawy, zapewni również stabilność przepisów celnych, co jest ze wszech miar pożądane. Zdaję sobie sprawę, iż ustawa „Kodeks celny” jest dopiero pierwszym, aczkolwiek bardzo ważnym krokiem na drodze do stworzenia dobrego ustawodawstwa regulującego obrót towarowy z zagranicą. Omawiany akt prawny wymagać będzie wprowadzenia kilkudziesięciu aktów wykonawczych. Pracy jest jeszcze bardzo wiele. Trzeba się również zastanowić nad kwestią uregulowania statusu funkcjonariuszy służb celnych i nad kilkoma innymi zagadnieniami, które wymagają doprecyzowania. Dziś, mamy konkretną propozycję, do której mamy się ustosunkować. Generalnie uważam, że ustawa jest dobrym i nowoczesnym aktem prawnym. Na pewno sprawiły to trwające ponad rok prace legislacyjne, konsultacje ze znawcami problemu oraz wkład senackich komisji, które w swoich sprawozdaniach przedstawiły stosowne poprawki.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#HenrykMakarewicz">Ze swej strony pragnę zarekomendować poprawki Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych oraz Komisji Gospodarki Narodowej. Mam nadzieję, że ich przyjęcie uczyni ustawę bardziej precyzyjną i czytelną. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo senatorowi Henrykowi Makarewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę teraz o zabranie głosu pana senatora Eugeniusza Patyka. Następnym mówcą będzie pan senator Aleksander Gawronik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#EugeniuszPatyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#EugeniuszPatyk">Jako członek Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych wielokrotnie wysłuchiwałem informacji szefów Głównego Urzędu Ceł czy Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą o problemach związanych z pracą urzędów celnych. Wiedzę naszą pogłębialiśmy również wizytując ostatnio przejścia graniczne w województwie szczecińskim, między innymi w Kołbaskowie, a także spotykając się z kierownictwem portu lotniczego na Okęciu czy kierownictwem LOT. Wszystko to upewniło mnie o konieczności modyfikacji ustawy o prawie celnym z 1989 r., zresztą pięciokrotnie już nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#EugeniuszPatyk">Obecny projekt to już nie nowelizacja. To nowy kodeks celny, porządkujący w zasadniczy sposób prawne strony wymiany towarowej z zagranicą. Jest to dokument o wiele obszerniejszy od poprzedniego - jak słyszeliśmy, zawiera prawie 300 artykułów. Jest też zgodny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami w krajach Unii Europejskiej, do czego zresztą zobowiązuje nas art. 68 umowy stowarzyszeniowej z roku 1991.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#EugeniuszPatyk">„Kodeks celny” w 80% składa się z rozwiązań zaczerpniętych z krajów Unii Europejskiej. Wiele osób nawet to krytykuje, mówiąc, że kiedyś braliśmy dokładnie wszystko ze Wschodu, a z kolei dzisiaj z Zachodu. Czy czasem nie jest za dużo zachodnich rozwiązań? Niestety, nie może być na razie inaczej, gdyż zabiegamy o przyjęcie do Unii Europejskiej i musimy czerpać z jej wzorów. Nie ma po prostu innego wyjścia.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#EugeniuszPatyk">Do pełnej realizacji kodeksu konieczne będzie uchwalenie jeszcze czterech ustaw okołocelnych, miedzy innymi ustawy o handlu zagranicznym czy o postępowaniu antydumpingowym. Projekt ten jest efektem półtorarocznej pracy komisji sejmowych, wielu, często nawet rozbieżnych, ekspertyz. Jest to bowiem ustawa nie tylko obszerna, lecz i bardzo trudna. W sposób kompleksowy rozwiązuje problemy związane z obrotem międzynarodowym. Zawiera również - co jest bardzo istotne - kodeks postępowania administracyjnego. To bardzo ważne, gdyż nawet takie kraje jak Francja dotychczas go nie mają, a Niemcy mają go dopiero od niedawna.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#EugeniuszPatyk">Kodeks celny zawiera wiele przepisów ogólnych, gdyż dopiero ze wspomnianymi ustawami okołocelnymi i przepisami wykonawczymi, których ma być aż około 70, stanowić będzie o trafności rozwiązań. Wątpliwości budzi vacatio legis. Wiele osób zresztą twierdziło, że okres na wprowadzenie kodeksu jest zbyt krótki i że celnicy nie zdążą zapoznać się dokładnie z jego przepisami wykonawczymi; tak więc należy potem oczekiwać problemów z realizacją nowych rozwiązań. Pan minister twierdzi jednak, że większość celników była już szkolona i brała udział w tworzeniu kodeksu, więc nie powinno być takich problemów. Zastrzeżenia budzi też procedura celna, która w wielu wypadkach odwołuje się do kodeksu postępowania administracyjnego, podczas gdy życie potwierdza, że w postępowaniu celnym mogą być tysiące wariantów. Zbyt często zdarzają się dziś wypadki łamania prawa lub stosowania go niezgodnie z intencją ustawodawcy. Kodeks w kilku miejscach mówi, że prezes może wydać jakieś tam zarządzenie czy przepis. Sądzę, że powinno być: „wyda”.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#EugeniuszPatyk">Kodeks spowoduje, że nasze towary staną się bardziej konkurencyjne. Jest on wynikiem ogromnej pracy wielu ludzi, jednak budzi liczne zastrzeżenia, stąd tyle poprawek. Były nawet głosy, aby z tego powodu odrzucić go w całości, jednak wydaje mi się, że byłaby to błędna decyzja. Nasza gospodarka rynkowa jest młoda, dopiero się rodzi, jeszcze wiele musimy się nauczyć. Uchwalenie tego aktu prawnego na pewno zbliży nas do krajów rozwiniętych. Sam kodeks nie rozwiąże jednak wszystkich problemów. Urzędy celne potrzebują większej liczby etatów, należy też poprawić ich warunki techniczne. Dopiero zrealizowanie tych wszystkich celów wpłynie na widoczną poprawę całokształtu, na prawidłowe funkcjonowanie naszej wymiany towarowej z zagranicą.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#EugeniuszPatyk">Będę głosował za uchwaleniem kodeksu wraz z poprawkami naszych komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu senatora Aleksandra Gawronika. Następnym mówcą będzie pani senator Grażyna Ciemniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AleksanderGawronik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#AleksanderGawronik">Po co w ogóle dzisiaj jest uchwalany kodeks celny? Ano dlatego, że istnieje pewne zjawisko, które się nazywa przekraczaniem granic i trzeba je uregulować. A trzeba je uregulować, dlatego że, o czym być może niektórzy z państwa nie wiedzą, granicę naszego państwa przekracza rocznie ponad 100 milionów ludzi. Tak mówi statystyka. W ich gronie, prócz turystów, lekarzy, duchownych, naukowców, przedsiębiorców, są również gangsterzy. Jednym słowem, stanowią oni klasyczny przekrój typowego społeczeństwa. Kto obsługuje tych ludzi, o czym się w tej ustawie nie mówi? Obsługują ich celnicy, specjalistyczne służby, które się przypatrują, koordynują, definiują, wymierzają, odwołują i świadczą różnego rodzaju czynności odpłatnie bądź nie. Czy wśród nich są ludzie znakomici, czy niedoskonali? Statystyka mówi, że większość pracujących w służbach celnych to normalni ludzie, którzy pracują lepiej lub gorzej i zarabiają, przeważnie gorzej. Wśród nich są osoby, które żyją, jak to bym określił, z tego, że są bardziej uczynne niż reszta.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#AleksanderGawronik">I wydaje się, że w omawianym kodeksie celnym stworzono bardzo niebezpieczną furtkę, która daje tym ludziom poczucie bezkarności. Nie mówię o klasycznej sytuacji, kiedy ktoś przekracza granicę z towarem, chce go oclić, następnie sprzedać i opodatkować, potem zapłacić ZUS, załatwić wszystkie te pracownicze historie, dać ludziom podwyżkę, a resztę zostawić sobie, tłumacząc, że wcale nie jest tak bogaty, jakby wynikało z tych danych, on jest po prostu człowiekiem idealnym i chce zapłacić.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#AleksanderGawronik">W artykule, o którym mówiłem wczoraj na posiedzeniu komisji, jest pewien zapis. Propozycja jego skreślenia uzyskała aprobatę, gdy wytłumaczyłem mechanizm przestępstwa rodzącego bezkarność. Chciałbym teraz przybliżyć paniom i panom senatorom ten temat, aby zrozumieli, jak powstaje zorganizowane przestępstwo. Być może jestem przeczulony, być może krzywdzę najwyższych urzędników celnych i ludzi, którzy wydają ten przepis, a być może nazywam rzecz po imieniu. Ocena należy do Wysokiego Senatu.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#AleksanderGawronik">Jeżeli tworzy się zapis, że na skutek błędu prawnego osoba, która ma wiążącą informację celną, może się nią posługiwać jeszcze przez pół roku, to są dwie możliwości interpretacyjne tego faktu. Pierwsza, że zezwala się na to, by import nie poniósł uszczerbku, druga - i to jest moja interpretacja - że obie strony zarobią, a straci skarb państwa i podatnicy. Skłaniam się ku tej drugiej tezie, bo aż się prosi, żeby zrobić coś takiego. Spójrzmy, jak to będzie wyglądało. Ktoś zgłasza się do prezesa Głównego Urzędu Ceł i mówi, że chce mieć wiążącą informację taryfową. Przy założeniu, że nie wszyscy są święci, a pokazują to od czasu do czasu niektóre procesy, mogą się dogadać. Nie mówię, że prezes, ale upoważniona przez niego osoba dogada się z importerem, co zrobić, żeby przepchnąć przez granicę coś, na czym zarobi ogromne pieniądze. Nie mówimy tu o milionie czy dwóch milionach dolarów, ale o wielokrotności tej kwoty. Wtedy dopiero rzeczywiście powstają mechanizmy korupcjogenne. Przykładowa osoba dostaje więc taką sprzeczną z prawem decyzję i, w świetle tego zapisu, przez pół roku będzie pracować na swój rachunek, z pominięciem urzędów skarbowych i celnych. Wszyscy będą narzekali, że prawo jest niedoskonałe, a oni się z nas będą śmiali. Przypominam sobie kilka fal małego entuzjazmu, jakie przewinęły się w prasie, kiedy mówiono o różnego rodzaju aferach. A potem to się tak jakoś rozlazło. Ten przepis jest kluczykiem do tego typu spraw.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#AleksanderGawronik">Słuchajcie! Nawet gdy zakładamy, że większość ludzi jest uczciwa, musimy również sobie uświadomić, że nie wszyscy. Jeżeli będzie możliwość zrobienia skoku na dużą kasę, to znajdą się ludzie, którzy się na to zdecydują. Takie jest prawo każdego społeczeństwa. W każdym są biznesmeni i aferzyści. Powstaje więc kwestia: co zrobić? Wydaje się, że aby odciąć tę drogę, należy w art. 5 §7 pkcie 3 skreślić słowa: „lub jest sprzeczna z prawem”. To pierwsza sprawa, którą polecam rozwadze pań i panów senatorów.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#AleksanderGawronik">Teraz druga rzecz. Decydujemy o pewnych ulgach dla tak zwanych wiarygodnych importerów, jednak w pewnym momencie są oni karani finansowo. Mamy to w art. 232 § 2. Rzecz sprowadza się do tego, że można importerowi odroczyć płatności, ale - o zgrozo - ustawowo nalicza mu się odsetki. Powstaje pytanie: czy można tego uniknąć? Można, bo do tej pory nie pobierano odsetek w terminie do 21 dni. Kiedy się ich nie pobiera? W sytuacji, gdy człowiek ma przejściowe kłopoty, które powodują, że traci płynność na parę dni, ale nie na stałe. Po to wymyślono owe przepisy. Jeżeli jednak przepis w art. 232 § 2 wejdzie w życie, wspomniany importer będzie musiał ponosić bardzo wysokie koszty, a jego działalność gospodarcza będzie pod jeszcze większym napięciem finansowym.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#AleksanderGawronik">Można odstąpić od naliczania odsetek, rodzi się bowiem pytanie, czy to jest sprawa urzędu celnego, czy też wnika się w tym przypadku w aspekt prawa cywilnego? Wydaje się, że skarb państwa niewiele straci na tej operacji, bo przecież już w tej chwili mamy do czynienia z tym zjawiskiem i nie jest ono masowe. Ludzie w ciągu paru dni, siedmiu zgodnie z przepisami, płacą należności celne i tylko pewna grupa wnosi o odroczenie. Czy tę grupę można poszerzać? Można. Czy trzeba? Chyba nie. Nie należy natomiast zakładać, że wszyscy będą korzystali z tego dobrodziejstwa. Większość będzie pracowała jak do tej pory. Jeżeli już nie można pójść na kompromis i nie naliczać odsetek, to przecież można zapisać, że nie będą one odsetkami ustawowymi, lecz będzie to jedna dwudziesta procenta dziennie do czasu spłaty zadłużenia. To pokryje koszty inflacji, nie będzie wyższe od odsetek bankowych i chyba jest do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#AleksanderGawronik">Mówię o tych dwóch sprawach, by uświadomić państwu, że ukłon autorów kodeksu celnego w stronę wydłużenia okresu spłacania należności celnych jest bardzo dobrą rzeczą, jednak podmiot został obarczony zbyt ciężkim obowiązkiem płacenia odsetek. Jeżeli Wysoka Izba zdecydowałaby się na to rozwiązanie bez naliczania odsetek, wtedy rzeczywiście stałoby się ono pomocne importerom. Bo, jak rozumiem, intencją zapisu jest pomoc importerowi w rozwiązaniu jego problemów finansowych, a nie tworzenie dodatkowego napięcia, które w konsekwencji może spowodować zawieszenie bądź całkowite zaniechanie przez niego działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#AleksanderGawronik">Reasumując, wnoszę o przyjęcie dwóch poprawek. Złożyłem je na piśmie. O jednej była mowa w wystąpieniu pani senator Solskiej. Być może zbyt drastycznie naświetliłem kolejną, ale lepiej być teraz przesadnie ostrożnym, niż za dwa lata się wstydzić. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu panią senator Grażynę Ciemniak. Następnym mówcą będzie pan senator Piotr Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#GrażynaCiemniak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#GrażynaCiemniak">Cła są istotnym instrumentem polityki handlowej, a jednocześnie jednym z najstarszych tego typu. Do dziś stanowią niewątpliwie liczące się źródło dochodów budżetu państwa, jednak głównym ich zadaniem była, jest i nadal powinna, jak sądzę, być ochrona poszczególnych gałęzi gospodarki narodowej. Bardzo ważne jest więc uregulowanie wszystkich procedur i kwestii dotyczących ceł, dzięki kompleksowemu aktowi prawnemu, który stwarzałby korzystne warunki do rozwoju polskiego handlu zagranicznego, jak również funkcjonowania podmiotów dokonujących obrotu towarowego z zagranicą.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#GrażynaCiemniak">I tak, strony Układu Europejskiego uznały, w art. 63, że istotnym warunkiem wstępnym integracji gospodarczej Polski ze Wspólnotami Europejskimi jest zbliżenie jej ustawodawstwa do tego, które obowiązuje w państwach Wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#GrażynaCiemniak">Prawo celne znalazło się zaś na pierwszym miejscu wśród dziedzin, które wymagają zbliżenia. Tak więc regulowania zawarte w kodeksie celnym będą miały niewątpliwie fundamentalne znaczenie zarówno z przyczyn zewnętrznych, a więc związanych z naszym dążeniem do członkostwa w Unii Europejskiej, udziałem w Światowej Organizacji Handlu oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, jak i z przyczyn wewnętrznych, które wiążą się z potrzebą dostosowania przepisów celnych do funkcjonowania obrotu towarowego z zagranicą w warunkach gospodarki rynkowej. Z jednej strony prawo celne musi być przede wszystkim skuteczne i zwalczać zjawiska patologiczne, mające często nawet znamiona i wymiar przestępczości celnej. Z drugiej zaś, powinno być mniej sformalizowane i uwzględniać możliwość stosowania procedur uproszczonych.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#GrażynaCiemniak">Uważam, że nowy kodeks celny stworzy warunki do lepszego wykorzystania możliwości, wynikających z porozumienia w ramach Światowej Organizacji Handlu, i przyczyni się do pozytywnego ukształtowania obrazu naszych podmiotów gospodarczych jako wiarygodnych partnerów. Tym niemniej, jeśli stanowimy prawo dostosowane do wymogów gospodarki rynkowej Wspólnot Europejskich, to musi być ono precyzyjne, jednoznaczne i spójne również z obowiązującym u nas ustawodawstwem. Konieczne jest więc wprowadzenie szeregu poprawek, które zostały przedstawione przez sprawozdawcę połączonych komisji, to jest Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych. Sądzę, że te poprawki pozwolą wyeliminować nieprecyzyjne zapisy i błędy legislacyjne, jak również uzupełnić ustawę merytorycznie.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#GrażynaCiemniak">Popieram wszystkie poprawki zgłoszone przez połączone komisje. Uważam, że są one niezbędne, tym bardziej że na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych znalazły poparcie wśród przedstawicieli rządu i Głównego Urzędu Ceł. Zachęcam również panie i panów senatorów do przyjęcia zgłoszonych przez te komisje zmian, które zostały szczegółowo omówione przez sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#GrażynaCiemniak">Chciałabym jednak odnieść się jeszcze do trzech kwestii, które były poruszane przez moich przedmówców. Pierwsza dotyczy art. 292, czyli zmiany w ustawie o działalności gospodarczej. Twierdzę, że proponowane przez nas korekty, dotyczące produkcji i montażu samochodów, pojazdów samochodowych, przyczep, naczep oraz ciągników i tak dalej, nie są przykładem wybiórczego potraktowania określonej dziedziny, lecz są związane z polityką państwa w stosunku do przemysłu samochodowego. Sądzę również, że te zmiany są potrzebne. Nie jest to żadna droga wprowadzania niejako od kuchni pewnych zmian do ustawy „Kodeks celny”, którą dzisiaj uchwalamy.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#GrażynaCiemniak">Kolejna rzecz. Chciałabym wnieść kilka uwag do poprawki sześćdziesiątej piątej, dotyczącej art. 293. Odpowiedź, którą uzyskałam od senatora sprawozdawcy, pana Orzechowskiego, do końca mnie nie satysfakcjonuje. Zachęcam, żeby jednak głosować za poprawką połączonych komisji, dotyczącą art. 293, gdyż zasady techniki prawodawczej nie pozwalają nowelizować przepisów nowelizujących, to jest również uwaga Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Zawsze powinno się nowelizować pierwotny tekst ustawy ze zmianami. Pozostawienie art. 293 w wersji przyjętej przez Sejm niesie brak zgodności z techniką prawodawczą. Może Sejm się nad tym zastanowi. Uchwalamy przecież kodeks celny na wiele lat, mam taką nadzieję, powinien on więc być zgodny ze wszystkimi zasadami tworzenia prawa i funkcjonowania przepisów.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#GrażynaCiemniak">Dotknę również sprawy, którą poruszył pan senator Gawronik, ponieważ była ona dyskutowana dość wnikliwie na posiedzeniu komisji. Mogę powiedzieć jedno: naprawdę nie zachęcam do wykreślenia w art. 232 §2 - „Od odroczonej kwoty należności pobiera się odsetki ustawowe do chwili spłaty odroczonej kwoty”. Mój przedmówca twierdził, że każdy korzysta z okazji, jaką mu się stwarza. Uważam, że nie każdy, naszym obowiązkiem jest jednak tworzyć prawo, które nie daje okazji, by zmniejszać dochody budżetu państwa i które nie pozwala, by bardziej cwani i obrotni korzystali z takich przepisów. Potem się okaże, że są luki prawne i jako parlament będziemy za to krytykowani. Sądzę, że jeżeli skreślimy zapis, że od tej odroczonej kwoty należności pobiera się odsetki ustawowe, to będzie to asumpt do tego, żeby wszyscy zaczęli zabiegać o to, żeby nie płacić w tym czy w następnym dniu, kiedy jest termin do zapłaty.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#GrażynaCiemniak">Dlatego też, kończąc moje wystąpienie, jeszcze raz popieram wszystkie poprawki połączonych komisji. Sądzę, że również te, które wniosła Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, są w większości zbieżne z poprawkami dwóch połączonych wymienionych przeze mnie komisji. Jeżeli je przyjmiemy, to myślę, że możemy mieć gwarancję, że stworzyliśmy taki akt prawny, którego nie będziemy musieli się wstydzić i który stworzy warunki do właściwego funkcjonowania naszej gospodarki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo pani senator Grażynie Ciemniak.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu pana senatora Piotra Andrzejewskiego. Następnym mówcą będzie pan senator Bogusław Mąsior.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PiotrAndrzejewski">Ustawa „Kodeks celny” wychodzi naprzeciw prawidłowej transformacji systemu legislacyjnego w Polsce, to znaczy nie łata, nie wstawia raz po raz protezy dotychczasowemu systemowi prawnemu, tylko tworzy jeden akt docelowy w strategii funkcjonowania tej dziedziny życia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PiotrAndrzejewski">Przy tych założeniach projekt ustawy „Kodeks celny” nie ustrzegł się paru błędów. Nie zmieniają one jednak pozytywnej oceny całości tego aktu ustawowego, tak więc będę jego rzecznikiem. Popieram wszystkie poprawki, zgłoszone przez Komisję Inicjatywy i Prac Ustawodawczych, z wyjątkiem trzeciej. Wprowadza ona dysonans w obowiązującym systemie prawnym, dając inną definicję osoby krajowej, niż to jest w prawie dewizowym, ustawie zasadniczej dla formułowania definicji podstawowych pojęć prawnych z zakresu obrotu międzynarodowego, zarówno w kwestii dewizowej, jak i towarowej. Tworzy więc zamęt i dezorganizację pojęciową. Świadczy o tym chociażby redakcja art. 105, art. 258 czy poprawka Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, dotycząca gwarancji w art. 201.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PiotrAndrzejewski">Te definicje mają już utartą praktykę i nie można powiedzieć, że osoba krajowa to osoba zagraniczna, mająca przedstawicielstwo - to jest przecież zupełnie co innego. Jeśli chcemy tworzyć poprawny system legislacyjny, powinniśmy zapisać, że z pewnych uprawnień może również korzystać, niezależnie od osób krajowych, osoba zagraniczna, mająca w kraju stałe przedstawicielstwa czy oddziały. Z punktu widzenia systemowego będzie to poprawne i czytelne. Będąc więc rzecznikiem tej ustawy, składam poprawkę. Proponuję skreślić w art. 3 §1 ust. 11c, zawierający definicję osoby krajowej, i nadać mu brzmienie zgodne z prawem dewizowym. Natomiast wszędzie w ustawie, tak jak w art. 105, art. 258, gdzie jest zapis: „osoba prawna w rozumieniu art. 3 §1 pkt 11a i b”, napisać po prostu: „osoba krajowa”. Mamy kilkanaście takich przypadków. To są konsekwencje tego skreślenia, dzięki którym system prawny staje się czytelny. Proponuję więc nie uwzględniać poprawki trzeciej Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, aprobując przy tym wszystkie inne, jako celowe i zasadne.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PiotrAndrzejewski">Widzę natomiast jeszcze jedną lukę, którą p°' staram się uzupełnić. Przy konstruowaniu uprawnień prezesa Głównego Urzędu Ceł, zależy nam nie tylko na uregulowaniu procedury, ale również na zapewnieniu ich skutecznego egzekwowania i zagwarantowaniu w życiu społecznym prawidłowego funkcjonowania ustawy. Tak więc tam, gdzie jest mowa o agencjach celnych brakuje mi przepisu zezwalającego prezesowi Głównego Urzędu Ceł na interwencję w przypadku prowadzenia często długotrwałego postępowania przeciwko agentowi celnemu - przy czym już przeciwko osobie, a nie w sprawie - o przestępstwo przeciw dokumentom, mieniu, przestępstwo gospodarcze lub skarbowe. Ustawa pozwala na skreślenie kogoś z listy agentów tylko wtedy, kiedy mamy do czynienia z prawomocnym wyrokiem. Taka sprawa może się ciągnąć nie tylko miesiącami, ale i latami. W międzyczasie osoba, która popełniła przestępstwa, ma możliwość działania i popełniania dalszych przestępstw, a następnie opuszczenia - wiemy, że nie jest to już dzisiaj takie trudne - granic państwa polskiego i uniknięcia jurysdykcji państwa polskiego. Wydaje mi się zatem celowe dodanie §4 do art. 256. Mówiłby on, że prezes Głównego Urzędu Ceł może zawiesić działalność agenta celnego - oczywiście fakultatywnie, z możliwością zaskarżania tej decyzji jako administracyjnej - na czas toczącego się przeciwko niemu, czyli ad personam, a nie w sprawie, postępowania karnego o przestępstwo wymienione w § 1 pkcie 5.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#PiotrAndrzejewski">Te poprawki składam na ręce pana marszałka. W pozostałych sprawach solidaryzuję się z poprawkami Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Jednocześnie chcę powiedzieć, że uważam za całkowicie zbędne, z punktu widzenia systemu prawnego, gdyż jest to tak zwane przeregulowanie definicyjne, propozycje dwóch komisji, zawarte w druku nr 444A. Chodzi o dodanie definicji w art. 244a, gdzie mówi się, co oznacza umorzenie postępowania i co należy rozumieć przez pojęcie „zwrot”. Ta definicja wprowadza pewną dysharmonię wśród definicji prawnych. Mamy od bardzo dawna pojęcie prawne „umorzenie dokumentów”. Tymczasem wprowadza się na użytek tej ustawy dodatkowe znaczenie pojęcia „umorzenie”, czego nie było w ustawie, która przyszła do nas z Sejmu. Rozumie się je jako odstąpienie od pobrania w całości lub części długu albo jego unieważnienie, umorzenie jest zaś niejako uznaniem roszczeń za wygasłe.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#PiotrAndrzejewski">Unieważnienie rodzi roszczenia odszkodowawcze. Z kolei odstąpienie jest już indywidualną decyzją, która ma motywacje inne niż skutek prawny umorzenia. Skutek prawny umorzenia ma pewną konotację w polskim systemie prawnym, przy czym zaczęło się to od aktów stanu cywilnego, a więc od innych kwestii. Wprowadzenie dzisiaj na użytek tej ustawy takiej właśnie definicji uważam za niecelowe.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#PiotrAndrzejewski">W związku z tym opowiadam się również przeciwko poprawce pięćdziesiątej piątej połączonych komisji, to jest Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych. Uważam, że ta ustawa z poprawkami zasługuje na przyjęcie i wdrożenie w polskim systemie prawnym, a także praktyce naszego życia gospodarczego i społecznego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo panu senatorowi Andrzejewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu senatora Bogusława Mąsiora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#BogusławMąsior">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#BogusławMąsior">Popieram poprawki zgłoszone przez połączone komisje, ale chciałbym również zaproponować dwie poprawki, które są niejako zasadzone w praktyce wykonywania czynności celnych przez urzędników urzędów celnych. Proponuję, aby w art. 255 § 1 pkt 2 po słowach: „zgłoszenia celnego”, uzupełnić sformułowaniem: „oraz odbierać decyzje i inne rozstrzygnięcia organów celnych, w tym powiadomienia o zarejestrowaniu długu celnego”. Ten artykuł dotyczy agencji celnych. Jako uzasadnienie podaję, że art. 255 kodeksu celnego odpowiada obecnemu przepisowi art. 116 ustawy „Prawo celne” z 28 grudnia 1989 r., z niewielkim rozszerzeniem o możliwość wnoszenia odwołań od decyzji organów celnych. Aby wnieść odwołanie, decyzja musi być doręczona. Można ją wykonywać tylko po doręczeniu. Nie ukrywam, ta poprawka ma na celu wyeliminowanie pewnych porażek urzędów celnych w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, który kwestionował brak doręczeń. Powielenie art. 116 w nowym kodeksie, bez proponowanego przeze mnie uzupełnienia, może spowodować sytuację, w której organy celne będą zmuszone do odbioru decyzji i rozstrzygnięć, do wzywania importera lub eksportera, mimo że wszelkie formalności przed i po doręczeniu załatwia za niego agencja celna.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#BogusławMąsior">Druga poprawka dotyczy art. 286. Proponuję wprowadzenia art. 286a o następującej treści: „W okresie pierwszego roku od dnia wejścia wżycie niniejszej ustawy, postępowanie dotyczące zwrotu cła pobranego za towary przywiezione z zagranicy, w postaci surowców, materiałów, półfabrykatów lub elementów kooperacyjnych, zużyte przy wyrobie towarów wywiezionych w obrocie towarowym z zagranicą toczy się według dotychczasowych przepisów, jeżeli dotyczy towarów dopuszczonych do wolnego obrotu na polskim obszarze celnym do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy”.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#BogusławMąsior">Jest to poprawka, mająca doprecyzować odprawy celne artykułów, do których wyrobu użyto importowanych surowców i komponentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo panu senatorowi Mąsiorowi za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#GrzegorzKurczuk">Informuję państwa, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#GrzegorzKurczuk">Zgodnie z art. 43, w związku z art. 29 i art. 30 Regulaminu Senatu, chciałem teraz udzielić głosu przedstawicielowi rządu.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#GrzegorzKurczuk">Przypominam państwu, że rozpatrywana przez nas ustawa była rządowym i zarazem poselskim projektem ustawy, a minister współpracy gospodarczej z zagranicą został upoważniony do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę pana ministra Macieja Leśnego o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MaciejLeśny">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#MaciejLeśny">Materia, nad którą dzisiaj Wysoka Izba obraduje, jest niezwykle skomplikowanym aktem prawnym, regulującym sprawy znajdujące się na styku Polski ze światem. Nie bez powodu w akcie stowarzyszeniowym z Unią Europejską została wymieniona ustawa „Prawo celne” jako pierwszy akt, który powinien zostać przystosowany do wymogów Unii.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#MaciejLeśny">Nad przedłożeniem rządowym pracowała specjalna podkomisja. Przy jego precyzowaniu brały udział tysiące ludzi. Główny Urząd Ceł zapoznał z projektem wszystkich swoich pracowników, a jest ich dwanaście tysięcy. W pracach brały udział kręgi biznesu, dyskusje czasami były niezwykle zacięte. Odbyło się ponad czterdzieści posiedzeń połączonych komisji, w tym dwa wyjazdowe. Wydaje się, że ustawa, aczkolwiek znacznie różniąca się od przedłożenia rządowego sprzed roku, w sposób właściwy reguluje cały obrót towarowy z zagranicą. Oczywiście, życie przynosi szereg zmian. I niewątpliwie taką jest propozycja przyjęta przez obie połączone komisje, a dotycząca art. 292. Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, za chwilę ustosunkuję się do wszystkich poprawek, które tu były zgłoszone. Chcę podkreślić, że, jak już mówiliśmy, jest to pierwszy, podstawowy akt prawny dotyczący obrotu towarowego z zagranicą. Przewidujemy, że do końca lutego będziemy mieli już gotowe projekty czterech kolejnych aktów prawnych, regulujących tę kwestię kompleksowo. I dopiero te pięć ustaw razem wziętych będzie obejmowało cały ten skomplikowany obszar.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#MaciejLeśny">W tej chwili nazywamy roboczo ten akt prawny ustawą o handlu zagranicznym. Będzie ona regulowała zasadę rozdziału kontyngentów, na przykład - obrót towarowy środkami specjalnymi czy podwójnego przeznaczenia? Będzie też ustawa o postępowaniach antysubwencyjnych, ustawa o postępowaniach antydumpingowych, ustawa broniąca rynku przed nieuczciwą konkurencją zagraniczną. A także ustawa o tekstyliach, gdyż na całym świecie są one sprawą bardzo drażliwą. Dodatkowo jeszcze jest przewidywana regulacja dotycząca ustroju organów celnych. Ona nie wiąże się bezpośrednio z tematyką, chociaż trudno, żeby cokolwiek, co dotyczy urzędu celnego, nie było związane z handlem zagranicznym. Dopiero te wszystkie ustawy razem wzięte będą regulowały nasze działania zgodnie ze standardami Unii Europejskiej i większości cywilizowanych państw świata.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#MaciejLeśny">Przyznam, że trochę z mieszanymi uczuciami odbierałem przedstawienie przez panią senator Solską atmosfery panującej na posiedzeniach komisji. Prawdopodobnie jest to wina mojego zbyt emocjonalnego podejścia do tego prawa. Wydawało mi się, że akcenty były trochę inaczej rozłożone, niż to przedstawiła pani senator Solska. Ale oczywiście jest to kwestia wyboru sposobu prezentacji.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#MaciejLeśny">Na nieszczęście dopiero dzisiaj, w Senacie, mieliśmy okazję do obejrzenia tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#MaciejLeśny">I wydaje się, że - prawdopodobnie z powodu narzuconego tempa prac - kilka poprawek pojawiło się tylko dlatego, iż komisja wczoraj nad nimi nie debatowała. I nagle pojawił się zapis… Albo też po odrzuceniu zdecydowaną większością głosów wniosku pani senator Solskiej, ileś poprawek pani senator straciło rację bytu, a jedna z nich tutaj się znalazła. Mówię o poprawce dziewiętnastej w sprawozdaniu obu połączonych komisji. Prawdopodobnie nie została wyeliminowana w czasie przygotowywania dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#MaciejLeśny">Trzeba powiedzieć, że prawnicy mieli niezwykle skomplikowane zadanie. Materia ustawy w zdecydowany sposób odbiega od polskiej praktyki prawniczej, reguluje dziedziny w oparciu o rozwiązania opracowane w zupełnie innych systemach prawnych. Dlatego też ustawa w takiej postaci, w jakiej państwo ją przed sobą dzisiaj macie, w około 80–85% jest bezpośrednim tłumaczeniem z kodeksu celnego Unii Europejskiej. Pozostała część natomiast jest wynikiem dostosowania, czyli tak zwanej polonizacji ustawy - przepraszam za określenie - i przystosowania jej do warunków prawa polskiego. Nie chciałbym powtarzać, ale choćby sam fakt, że w większości krajów, które posługują się kodeksem cywilnym nie istnieje coś takiego jak kodeks postępowania administracyjnego, wymagał od nas szeregu ustaleń.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#MaciejLeśny">Jeżeli można, to chciałbym się teraz ustosunkować do kilku zaproponowanych poprawek. Rozpocząłbym od propozycji Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#MaciejLeśny">Zamierzeniem przedłożenia rządowego w sprawie dotyczącej „osoby krajowej”, była chęć ujednolicenia ustawodawstwa i utrzymania jednolitości zapisów. Odwołanie do prawa dewizowego powoduje, że jakakolwiek jego zmiana, przy zapisie proponowanym przez komisję, musiałaby pociągać za sobą zmianę ustawy „Kodeks celny”. Każdorazowa zmiana tamtej ustawy, automatycznie wprowadzałaby również te zapisy do kodeksu celnego, co zapewniałoby jednolite traktowanie wszystkich podmiotów gospodarczych w całej materii prawa dewizowego.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#MaciejLeśny">W poprawce dziewiątej, przypuszczam, że również z powodu tempa prac, zabrakło sformułowania: ważną umowę sprzedaży towarów… To jest w drugiej linijce, po słowie: „wyrazami” powinno znaleźć się: „ważna”.</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Ważna…)</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#MaciejLeśny">Poprawka dziewiętnasta… Przepraszam, nie mam prawa i nie śmiem oceniać pracy obu komisji, ale biorąc pod uwagę wymogi praktyki, wydaje mi się, że bardziej przystawałaby do rzeczywistości propozycja dotycząca tego samego tematu zawarta w sprawozdaniu obu połączonych komisji. Jestem za przyjęciem takiego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#MaciejLeśny">Proponowałbym, aby poprawka sześćdziesiąta czwarta do art. 292 została przyjęta w wersji ze sprawozdania obu połączonych komisji. Dlaczego to jest niezwykle ważne? Proszę państwa, niedawno byliśmy świadkami „prasowej burzy”, jaką wywołała kwestia przemysłowego montażu samochodów. Przypominani, że na mocy regulacji, które obowiązywały przed 20 sierpnia tego roku, praktycznie każdy podmiot gospodarczy, każdy, kto przywiózł do Polski w częściach tysiąc samochodów osobowych lub sto czy dwieście samochodów ciężarowych, mógł je złożyć, choćby w stodole, i sprzedawać, traktując to jako „montaż przemysłowy”. Sprowadzało się karoserię, silnik, pompowało cztery koła polskim powietrzem i to zwalniało samochód od opłaty celnej. Nie było mowy o homologacji ani o badaniach technicznych.</u>
          <u xml:id="u-39.14" who="#MaciejLeśny">Oczywiście, zadaniem rządu jest zapewnienie Polsce ciągłego i wszechstronnego rozwoju, a naszym ludziom miejsc pracy. Amerykańskie badania wykazały, że jeden miliard dolarów importu to strata około 35 tysięcy miejsc pracy w warunkach amerykańskich. Powiedzmy, że nasza wydajność pracy jest trochę mniejsza, ale można śmiało powiedzieć, że eksportując za miliard dolarów, zatrudniamy 50 tysięcy ludzi, importując za miliard dolarów zwalniamy 50 tysięcy ludzi. Przypominam, że mamy dziś około 12% bezrobotnych, czyli ponad 2,2 miliona osób. O tym trzeba pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-39.15" who="#MaciejLeśny">Dotychczasowa regulacja, wprowadzona w sposób dość dramatyczny i nie przez wszystkich tak samo traktowana, dawała rządowi kontrolę nad tak zwanym montażem przemysłowym tylko do tego roku. Zadanie, które przed nami postawiono, polega na uregulowaniu tej sytuacji. Powinno stać się jasne, że decyzje nie mogą być uznaniowe, że będą podejmowane automatycznie tylko wtedy, kiedy podmioty, ubiegające się o prawo działania na terenie Polski, spełnią wszystkie wymagania. I z takim założeniem przygotowana została regulacja określająca warunki montażu przemysłowego. Aby one z kolei były wypełniane, trzeba tę działalność koncesjonować. Jedyną ustawą, która może w tym pomóc, jest ustawa o działalności gospodarczej. Jedyną ustawą, która ma szansę, dzięki Wysokiej Izbie, w najszybszym tempie zakończyć pełen proces regulacji, jest kodeks celny. Dlatego właśnie w kodeksie celnym umieszczono poprawkę dotyczącą montażu przemysłowego. To się tematycznie wiąże.</u>
          <u xml:id="u-39.16" who="#MaciejLeśny">Oczywiście dyskutowaliśmy nad niektórymi poprawkami, zdanie Wysokiej Izby jest tu jednak najważniejsze. Chciałem jeszcze wrócić, za pozwoleniem pana marszałka, do poprawki do art. 190 § 1, znajdującej się w sprawozdaniu Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych. W art. 190 § 1 dodaje się pkt 40 w brzmieniu: „Sprzęt ratowniczo-gaśniczy, przeznaczony dla jednostek ochrony przeciwpożarowej, do ich niegospodarczej działalności statutowej, z zastrzeżeniem nieodstępowania tego sprzętu przez okres trzech lat, licząc od dnia dopuszczenia do obrotu”. Wydaje się, że gdybyśmy po słowach „sprzęt ratowniczo-gaśniczy” umieścili frazę „z wyłączeniem produkowanego w kraju”, to dokładnie wypełnilibyśmy intencje przyświecające wprowadzenia tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-39.17" who="#MaciejLeśny">Po pierwsze, umożliwilibyśmy bezcłowy import nie produkowanych w kraju samochodów do ratownictwa pożarniczego. Po drugie, wyeliminowalibyśmy nieuczciwą konkurencję dla polskiego przemysłu, który produkuje niektóre typy pojazdów i sprzętu dla służby ratownictwa pożarniczego. Mamy przy tym na względzie to, o czym przed chwilą państwu mówiłem, czyli znaczenie importu i eksportu dla liczby miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-39.18" who="#MaciejLeśny">Chciałbym się jeszcze odnieść do kilku sformułowań, których użyła pani senator Solska. Przepraszam, naprawdę nie ma w tym niczego osobistego, nie chciałbym, żeby państwo tak sądzili. Nie wszyscy, jak mi się wydaje, zwróciliśmy uwagę na to, że wniosek, który do art. 65 złożyła pani senator Solska, mówiąc o możliwości powstania przez trzy lata zawieszenia w sprawie wydawania lub niewydawania decyzji, nie jest w stanie się obronić. W art. 65 pkt 4 mówi się, że decyzję wydaje odpowiedni organ na wniosek strony. Na czym polega problem?</u>
          <u xml:id="u-39.19" who="#MaciejLeśny">Idea całej ustawy odwołuje się do czegoś, co państwo dobrze znają, a mianowicie do składania zeznań podatkowych na formularzu PIT.</u>
          <u xml:id="u-39.20" who="#MaciejLeśny">Każdy, kto musi składać PIT, sam określa swoje dochody, sam wymierza sobie należny podatek, sam go wpłaca i przekazuje dokumenty do izby skarbowej. Dopiero kiedy urząd uzna, że coś jest nie tak, zaczyna się procedura. Propozycja pani senator Solskiej przeniesiona na grunt składania pitów sprowadziłaby sytuację do tego, że każdy kto wypełnił wszystkie dokumenty, żądałby od urzędnika natychmiastowego ich sprawdzenia i poprawienia już zaraz, w jego obecności.</u>
          <u xml:id="u-39.21" who="#MaciejLeśny">Oczywiście kłóci się to z ową ideą ustawy, która po raz pierwszy w naszym prawie celnym, co chciałem przypomnieć, zrównuje w prawach urzędy i podmioty gospodarcze i jest oparta na zaufaniu. Poprawka, którą odrzuciła wczoraj komisja, powodowałaby pełny powrót do praktyki podejmowania decyzji na każdym szczeblu, co byłoby niezwykle uciążliwe i wydłużało okres starań niepotrzebnie, tym bardziej że każdy, kto chce, na mocy tej samej ustawy, tego samego artykułu, może dostać decyzję.</u>
          <u xml:id="u-39.22" who="#MaciejLeśny">Inna sprawa, jaką poruszyła pani senator, dotyczyła pobierania cła od czynności zakazanych, jeżeli dobrze zapisałem. Dotyczy to art. 220, gdzie mówi się, że pobiera się cło - tak naprawdę nie od czynności, lecz od towaru. Ale gdybyśmy spojrzeli na art. 58, w szczególności na przepisy ogólne dotyczące przeznaczenia celnego, to się przekonamy, że z mocy ustawy zostało tam zapisane, że coś co jest niezgodne z prawem, nie ma racji bytu, nie istnieje. Co mianowicie dzieje się z towarami, które nielegalnie znalazły się na terenie kraju. Oczywiście ulegają one przepadkowi.</u>
          <u xml:id="u-39.23" who="#MaciejLeśny">Dziękuję przy tym bardzo pani senator Ciemniak, która odpowiedziała za mnie panu senatorowi Gawronikowi. Dorzucę więc tylko osobiste spostrzeżenie, że w jednym wypadku pan senator protestuje przeciwko stworzeniu możliwości - chodzi o to niezgodne z prawem sprowadzanie - a w drugim korzysta dokładnie z tej samej procedury, którą poprzednio kwestionuje.</u>
          <u xml:id="u-39.24" who="#MaciejLeśny">Co do uwagi pana senatora Mąsiora, to wydaje się, że nie trzeba uszczegóławiać czegoś, co jest zapisane w kodeksie celnym w art. 255 §1, w zdaniu wstępnym, gdzie mówi się o upoważnieniu do wszelkich czynności, a później dodaje „w szczególności”. „W szczególności” nie oznacza wyłączenia niektórych czynności, jak wnioskuje pan senator. To po prostu nieporozumienie.</u>
          <u xml:id="u-39.25" who="#MaciejLeśny">Oczywiście, nie jestem w stanie odnieść się do drugiej uwagi pana senatora, bo to chyba trochę za krótki okres minął. Nad tym z kolegami pracujemy.</u>
          <u xml:id="u-39.26" who="#MaciejLeśny">Większość poprawek, które dzięki Wysokiej Izbie zostały wniesione, w znakomity sposób nie tyle poprawia materię ustawy, bo wydaje się ona bardzo dobra, ile eliminuje możliwość złej interpretacji, co jest niezwykle ważne dla podmiotów gospodarczych. Dziękuję za to wszystkim, którzy pracowali nad ustawą. Pracy nad prawem nie może być za dużo, tym bardziej że mamy nadzieję, iż będzie ono przez wiele lat regulowało obrót towarowy Polski z zagranicą i spełniało dokładnie wszystkie standardy, którymi posługują się cywilizowane kraje na świecie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Proszę o pozostanie przy mównicy. Są jeszcze dwie sprawy. Za chwilę, po zakończeniu naszych obrad, będą na tej sali obradować trzy senackie komisje i naradzać się nad kwestią, co do której zgłaszał pan liczne propozycje. Proszę, by zechciał pan jeszcze raz, w sposób obszerny, jeśli będzie taka potrzeba, zaprezentować swój pogląd. Jest jeszcze możliwość zmiany stanowiska, wsparcia przez komisje pewnych rozwiązań i zanegowania innych.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#GrzegorzKurczuk">Poza tym, Panie Ministrze, zgodnie z regulaminem, za chwilę senatorowie będą mogli zadać panu pytania i będę prosił pana o odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#GrzegorzKurczuk">Zgłaszał się pan senator Jan Orzechowski, bardzo proszę, później pan senator Mąsior.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JanOrzechowski">Mam dwa pytania. Panie Ministrze, rządowy projekt ustawy został wniesiony w czerwcu 1995 r. Od tego czasu co najmniej, jeśli pamiętam, dwa albo trzy razy zmieniana była ustawa o działalności gospodarczej. Dlaczego panowie nie postulowali wtedy, przy ustawie o działalności gospodarczej, żeby wprowadzić obowiązek koncesjonowania montażu pojazdów samochodowych, a robią to panowie dopiero w zupełnie innej ustawie? Wtedy była świetna okazja, bo dokonywano zmian w ustawie o działalności gospodarczej. To jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#JanOrzechowski">I drugie pytanie. Pan ma wątpliwości, czy Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych w art. 5 §8 słusznie pominęła słowo „ważnej” przy umowie sprzedaży towarów. W ustawie sejmowej napisane jest zresztą „wiążącej”. Otóż, jeżeli umowa sprzedaży jest nieważna, to nie może wywierać żadnych skutków prawnych. Jeżeli więc mówimy o umowie sprzedaży, która wywiera skutki prawne, to musi to być umowa ważna. Jeżeli czynność prawna, a zawarcie umowy sprzedaży jest czynnością prawną, jest nieważna, to nie wywiera ona skutków prawnych. Wystarczy więc chyba stwierdzenie, że zawarta jest umowa sprzedaży. Pod pojęciem zawarcia wiążącej umowy sprzedaży nie kryje się chyba nic innego niż to, że umowa jest ważna, podlega wykonaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuje bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#GrzegorzKurczuk">Czy pan minister zechce odpowiedzieć na te pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MaciejLeśny">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MaciejLeśny">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo! Nasza propozycja zmiany ustawy o działalności gospodarczej jest bardzo świeża, z końca listopada, kiedy to, na polecenie Rady Ministrów, Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów poświęcił jedno ze swoich posiedzeń zagadnieniu rozwoju przemysłu motoryzacyjnego w Polsce, jego kierunków i perspektyw. Za konieczne uznano wtedy kompleksowe podejście do kwestii regulowanej dotąd przez, powszechnie krytykowane, rozporządzenie Rady Ministrów z 20 sierpnia, które uzależniało wydawanie zgody na bezcłowy import części do montażu samochodów od tego, czy firma działała lub nie działała 24 sierpnia do godziny 24.00.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#MaciejLeśny">Z niektórych poprzednich interpretacji wynikało, że podmiot gospodarczy, który na granicy deklarował, że przywozi części do montażu samochodów, miał praktycznie rok na to, aby wyprodukować i sprzedać te samochody. Dopiero po roku okazywało się, że sprzedał na przykład tylko 900 samochodów, a nie 1000, i dopiero te części do montażu byłyby wstecznie oclone. Oczywiście to jest rozwiązanie szczątkowe, wynikające z potrzeby chwili.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#MaciejLeśny">Od czasu kiedy w końcu listopada postanowiono, aby to uregulować ustawowo, nie było żadnej modyfikacji ustawy o działalności gospodarczej. Ta jest pierwszą, która ma szansę przejść cały cykl legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#MaciejLeśny">I jeszcze jedna rzecz, o której zapomniałem. Chodzi o naszą pomyłkę. Chcielibyśmy prosić, aby w art. 295, gdzie się mówi o terminie wejścia w życie ustawy, była data nie 1 marca, lecz 1 lipca 1997 r., ponieważ przewidujemy wejście wtedy w życie całego pakietu ustaw regulujących obrót towarowy z zagranicą. Żeby nie robić zamieszania, chcemy, aby również ustawa o koncesjonowaniu montażu przemysłowego obowiązywała od tego momentu. Czy pana senatora satysfakcjonuje ta odpowiedź? Rzeczywiście, to jest bardzo świeża sprawa.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#MaciejLeśny">Przyznam natomiast, że mam zbyt mało wiedzy prawnej, żeby się odnieść do propozycji pana senatora. Wydawało mi się, że widziałem w którymś z dokumentów takie słowo - być może w naszym przedłożeniu i potem państwo je wykreślili, a ja podniosłem to jako rzekomy błąd. Jeżeli tak nie jest, to przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#komentarz">(Senator Jan Orzechowski: …zupełnie świadomie.)</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#MaciejLeśny">Przepraszam, jeżeli pan marszałek pozwoli, może pani prezes, która jest prawnikiem, to wyjaśni. Ja chyba nie ustrzegłbym się lapsusu. Moja wiedza prawna, jak powiadam, jest za mała, jestem ekonomistą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję. Pytanie chciał zadać pan senator Bogusław Mąsior. Następny będzie pan senator Ceberek. W takiej kolejności panowie się zgłosili.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę bardzo, pan senator Mąsior.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#BogusławMąsior">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Poprawka, dotycząca art. 255, zgłoszona przeze mnie, ma na celu ochronę interesów urzędów celnych. Dzisiaj orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego w kwestii art. 116, który niejako odpowiada art. 255 kodeksu celnego, jest jednoznaczne. Wiele spraw urzędy przegrały, ponieważ agencje celne nie mogą odbierać decyzji wymierzających należności. Ta poprawka ma na celu wyeliminowanie tego rodzaju sytuacji w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#BogusławMąsior">Mam do pana ministra pytanie, które pozornie nie wiąże się z ustawą, ale nawiązuje do słów pana ministra, że import o wartości miliarda dolarów, to jest, strata 50 tysięcy miejsc pracy. Dlaczego likwidujemy podatek graniczny? Dlaczego reprezentanci rządu, w tym minister finansów, mówiąc o tym fakcie, ukazują pozytywy, jakie stąd płyną dla polskiej gospodarki? Nie rozumiem tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#GrzegorzKurczuk">To jest całe pytanie? Czy zechce się pan minister do tego odnieść?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MaciejLeśny">Panie Senatorze, podatek graniczny został wprowadzony w momencie, kiedy prowadziliśmy już rozmowy w sprawie wejścia do Unii Europejskiej. Jest to instrument, którego używa się, i pod takim pretekstem był wprowadzony do łatania, przepraszam za kolokwializm, dziur w budżecie. Instrument powszechnie przez naszych sąsiadów krytykowany. Przypomnę, że najpierw ten podatek wynosił 5%, został podwyższony do 6%, a następnie obniżony do 3%. Od przyszłego roku nie będzie obowiązywał w ogóle. Wynika to, oczywiście, z naszych wszystkich zobowiązań. Fakt obowiązywania tego podatku w 1996 r. jest przekroczeniem umów, które Polska zawarła w momencie, kiedy przystępowaliśmy do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MaciejLeśny">Nie wiązałbym wielkiego ryzyka ze zniesieniem tego podatku. Powiem dlaczego. Po pierwsze, i tak jesteśmy zobowiązani do obniżania stawek celnych, ochrony celnej, wszystkimi ratyfikowanymi przez parlament umowami międzynarodowymi. Przypomnę, że chodzi o umowę o wejściu Polski do Unii Europejskiej, umowę o członkostwie w Światowej Organizacji Handlowej, to są umowy CEFTA, EFTA i porozumienie OECD, którego jesteśmy członkiem od lipca tego roku. Po drugie, w działalności gospodarczej, w obrocie towarowym z zagranicą, poza taryfą celną, która jest podstawowym aktem prawnym, mówiącym o ochronie celnej, istnieją jeszcze inne dodatkowe instrumenty, które stosuje rząd. To są te wszystkie kontyngenty, zawieszenia i zakazy bądź też pozataryfowe środki regulacji obrotu towarowego.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MaciejLeśny">Państwo wiedzą, w ubiegłym roku toczyła się dość głośna dyskusja na temat rzekomego nadużywania przez rząd tego instrumentu w postaci kontyngentów bezcłowych. Było kilka rodzajów kontyngentów, nie będę się na tym rozwodził. W trakcie prac nad tegoroczną taryfą, która w części taryfowej została już przez rząd przyjęta, a w części dotyczącej rozporządzeń dodatkowych będzie przedmiotem prac rządu 11 grudnia, przyjęto następujące zasady.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#MaciejLeśny">W budżecie określono kwotę tak zwanych ubytków z dochodów budżetowych w wysokości nie większej niż 400 milionów złotych z tytułu wpływu z ceł. Oczywiście podatku nie przewidywaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#MaciejLeśny">Przyjęto, że wszystkie wnioski o kontyngenty będą przesiewane, przepraszam znowu za kolokwializm, ale łatwiej mi będzie to wytłumaczyć, przez sito. Przede wszystkim nie może chodzić o towar produkowany także w kraju. Przeanalizowany też zostanie stopień wykorzystania kontyngentów w ubiegłym roku. Poza tym Rada Ministrów przyjęła, że skoro jesteśmy co roku zobowiązywani do obniżenia stawek i bardzo wiele towarów, szczególnie przemysłowych, produkowanych w Unii Europejskiej lub w krajach CEFTA, miałoby stawkę celną niższą niż 4%, a więc na przykład 3,9% czy 3,6%, różnie to bywało, to wszystkie towary, dla których stawka celna w wyniku procesów, o których powiedziałem, będzie niższa niż 4%, nie mogą być objęte kontyngentem. W związku z tym tak zwane kontyngenty bezcłowe praktycznie są kontyngentami o obniżonej do wysokości 3% stawce celnej.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#MaciejLeśny">Jeżeli Rada Ministrów przyjmie rozporządzenia z 11 grudnia, to towary, które w ubiegłym roku przychodziły z zerową stawką celną w ramach kontyngentów - obarczone podatkiem granicznym 3% - od przyszłego roku nie będą miały podatku granicznego, tylko stawkę celną 3%.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#MaciejLeśny">Czyli praktycznie zostanie zachowana zasada niepogarszania warunków importu w roku 1997 w stosunku do roku 1996. Zatem nie widziałbym wielkich powodów do obaw, jeśli idzie o zniesienie podatku granicznego. Są pewne wyjątki, oczywiście, wyjątki bardzo łatwe do wytłumaczenia. Mam na myśli część kontyngentu farmaceutycznego, co do którego Rada Ministrów już 2 lata temu podjęła decyzję, że komponenty do produkcji leków mają być sprowadzane do Polski bez cła z bardzo oczywistego powodu. Każda opłata celna na komponenty leków musi bowiem natychmiast korespondować z taką samą dopłatą do cen gotowych leków sprzedawanych dla ludności. Byłoby to więc jak gdyby czyste przekładanie pieniędzy z jednej kieszeni państwowej do drugiej, a to jest trochę mało racjonalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dobrze, dziękuję bardzo za odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę teraz o pytanie pana senatora Stanisława Ceberka. Później ma głos pani senator Elżbieta Solska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#StanisławCeberek">Panie Ministrze, chciałem uzyskać odpowiedź na takie pytanie. Może przytoczę tu fragment art. 27, w którym czytam, że marże zazwyczaj płacono lub uzgodniono do zapłacenia… Jest tam też o narzucie, kosztach transportu i innych sprawach. Czy służby celne nie wchodzą w zakres działania urzędów skarbowych? Przecież wyceną towarów i obliczaniem zysku czy podatku zajmują się i urzędy skarbowe. Jeżeli będą to robić urzędy celne, to czy tutaj można być pewnym, że naliczona kwota będzie tą właściwą, którą powinien opłacić importer czy eksporter? Personel urzędów celnych nie jest przygotowany do obliczania stawek podatkowych, ich wysokości itp. To jest jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#StanisławCeberek">I drugie pytanie. Może pan minister rozwieje moje wątpliwości, ponieważ może być prywatny skład celny i jaka jest pewność, że właściciel tego składu wycenia prawidłowo towary sprowadzane z zagranicy czy też eksportowane? Nie ma tutaj w dalszych paragrafach kar wymierzanych nieuczciwemu właścicielowi składu celnego. Bo wystarczy raz przeprowadzić taką transakcję na miliard dolarów i potem można już stracić prawo do posiadania zakładu celnego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#GrzegorzKurczuk">Czy pan minister zechce się do tego odnieść?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MaciejLeśny">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#MaciejLeśny">Pan senator Ceberek dotknął art. 27, dotyczącego obliczania tzw. wartości celnej. Ci z państwa, którzy przekraczali granicę, widzieli być może, że podmioty gospodarcze przewożące towar - ale oczywiście nie podróżni, turyści - posługują się specjalnym dokumentem, tzw. jednolitym dokumentem administracji celnej, skrótowa nazwa SAD, w zależności od potrzeb cztero-, siedmio-, ośmiostronicowym. Jest on taki sam jak w Europie. Stosowany jest we wszystkich krajach, które weszły do Konwencji SAD. Jest tam również rubryka dotycząca obliczania podatków, ponieważ urzędnicy celni na podstawie wartości celnej, a więc zgłoszonego na granicy towaru, mają obowiązek wymierzyć również na przykład podatek akcyzowy czy graniczny, kiedy taki obowiązywał.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#MaciejLeśny">Na czym polega problem? Problem polega na tym, że większość przestępstw popełnianych w tej chwili w Polsce nie dotyczy jakiegoś przewożenia w plecaku przez góry paru butelek wódki, tylko zaniżania wartości celnej. Stąd też czasami mają okazję państwo czytać w prasie czy słyszeć w telewizji o wypadkach, w których po rewizji w samochodzie okazuje się, że celnikowi jest pokazywana jedna faktura, a druga, trzy razy większa, tkwi gdzieś schowana. Przeciwdziałaniu takiej procedurze ma służyć art. 27. Oczywiście, w związku z tym, że od 1 stycznia następnego roku urząd celny będzie znajdował się w gestii ministra finansów - bo taka zapadła decyzja w sprawie reorganizacji centrum gospodarczego - wydaje się celowe ujednolicenie tego wszystkiego jako izby celno-skarbowej. I tak to kiedyś będzie funkcjonowało.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#MaciejLeśny">Nie ma obaw, Panie Senatorze, żeby celnicy źle naliczali podatek. Ich zadaniem naprawdę jest niedopuszczenie do tego, żeby na granicy zaniżano wartości celne. We wczorajszych „Wiadomościach” telewizyjnych mogli zobaczyć, że na wszystkich posterunkach obliczających wartości celne jest informacja o poziomie cen danych artykułów w krajach Unii Europejskiej czy w miejscach, gdzie się je najczęściej kupuje. To pewne novum w działaniach służb celnych. Mam nadzieję, że nie będzie już takich przypadków jak kiedyś. Wszyscy widzieli, że parę tenisówek, podróbek adidasów, w Hongkongu kupuje się za 5 dolarów, w Polsce na granicy mówiło się jednak o 15 fenigach i naprawdę nikt nie może nic zrobić, bo dokument z formalnego punktu widzenia był prawdziwy. To, że również był nieuczciwy, to zupełnie inna sprawa. Rozwiązanie, które wprowadzono w Głównym Urzędzie Ceł, w znaczny sposób ograniczy podobne praktyki. Taką mam nadzieję.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#MaciejLeśny">Druga sprawa, która wyeliminuje ryzyko popełnienia przestępstw, o których mówił pan senator, to dopuszczona przez kodeks celny możliwość powtórnego kontrolowania towarów i badania dokumentów z nimi związanych. W tej chwili prawo celne na to nie pozwala. Przyznam, że w momentach, kiedy próbujemy ścigać nieuczciwych importerów, np. tekstyliów, bardzo często musimy korzystać z możliwości ścisłej współpracy z izbami skarbowymi. Nie dość mądre podmioty gospodarcze na granicy przedstawiają bowiem zaniżone faktury, żeby zapłacić mniejsze cło i podatek graniczny, a w momencie rozliczania z izbami skarbowymi pokazują prawdziwe, wykazując, jak wysokie były koszty pozyskania towarów. My, oczywiście, nakładamy jedno na drugie i wtedy od razu widać różnicę.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#MaciejLeśny">W przypadku składu celnego z dokładnie taką samą procedurą mamy do czynienia przy wyprowadzeniu towaru ze składu, jak i przy przekraczaniu granicy, Panie Senatorze. Jest tam oczywiście cennik, naliczanie wartości celnej, opłata odpowiednich świadczeń na rzecz budżetu. Jeżeli zostaje popełnione przestępstwo, to jest ścigane z mocy prawa. Oczywiście bywają nieuczciwi właściciele składów celnych, bo - jak powiedział pan senator Gawronik - jest wielu nieuczciwych wśród uczciwych, ale myślę, że jest to margines. Okres, w którym mieliśmy w Polsce około 8 tysięcy składów celnych, więcej niż na całym świecie, mając wtedy 3,5 tysiąca celników i 16 wolnych obszarów celnych, a więc też tyle, co w reszcie świata, na szczęście mamy już za sobą. Nowe prawo celne usuwa jakby konieczność powstania większości nowych składów celnych czy wolnych obszarów celnych, o których założenie ubiegano się w tej chwili. Wprowadza procedurę przetwarzania pod dozorem celnym, która ma niesłychaną zaletę. Eliminuje konieczność budowy kosztownych ogrodzeń. Wiele istniejących obszarów celnych - czy tych, które miały powstać - nie podjęło działalności tylko dlatego, że według ich oczekiwań to państwo miało zapłacić za ogrodzenia spełniające wszystkie wymogi dozoru celnego. Ponieważ państwo nie było zbyt chętne do ich budowania, tak naprawdę wolne obszary celne nie rozpoczęły swojej działalności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#GrzegorzKurczuk">Pytanie chciała zadać pani senator Solska. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#ElżbietaSolska">Panie Marszałku, Chciałam zabrać głos w kwestii formalnej. Pan minister mówił, że zgłosiłam poprawkę. Nie przypominam sobie, żebym brała udział w debacie, żadnej poprawki nie zgłaszałam. To, co wychodzi z komisji - a jestem senatorem sprawozdawcą - to poprawki komisji. Inna sprawa, czy są przyjęte, czy nie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MaciejLeśny">Jeśli mogę wyjaśnić… Tylko dlatego to powiedziałem, bo chciałem przypomnieć pani senator, że w zapisie sprawozdania Komisji Gospodarki Narodowej i Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych, myślę, że przez pomyłkę, znalazła się poprawka dziewiętnasta.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Senator Elżbieta Solska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#MaciejLeśny">I tylko dlatego, tylko w takim znaczeniu to powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Senator Elżbieta Solska: To jest pomyłka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dobrze. Dziękuję bardzo. Wyjaśniliśmy to sobie. Prosiłbym obu naszych sprawozdawców, by zechcieli się odnieść, bo jeszcze debaty oficjalnie nie…</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Ja mam jeszcze pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#GrzegorzKurczuk">Moment. Oficjalnie jeszcze nie zamknąłem debaty, proszę państwa. Tak więc, proszę by zechcieli się odnieść do propozycji zawartych w pkcie 66, jeśli chodzi o poprawkę dotyczącą art. 295. Pan minister tu sugerował, by w pkcie 2 datę 1 marca 1997 r. zastąpić datą, bodajże, 1 lipca. Tak?</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#GrzegorzKurczuk">Prosiłbym zatem, póki debata nie została jeszcze przeze mnie zamknięta, o zgłaszanie poprawek. W tym momencie chodzi o poprawki ze strony senatorów, a nie ze strony rządu. Gdyby państwo zechcieli się jeszcze zastanowić; może ktoś ewentualnie zgłosi, po uznaniu tego za celowe, te poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę, pan senator Andrzejewski chciał zadać pytanie bądź pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Ministrze, interesuje mnie, w tych przepisach dosyć niejasna, kwestia zakresu stosowania decyzji technicznego komitetu wartości celnej GATT i bezpośredniego stosowania wyjaśnień gattowskich. Myślę o art. 29. Przy bardzo skomplikowanej procedurze ustalania wartości celnej - czy będzie to wartość transakcyjna czy porównawcza, czy kalkulacyjna - mamy w tym zapisie do czynienia z powołaniem na art. 7 układu ogólnego w taryfie taryf celnych i na porozumienia w sprawie stosowania art. 7. Ale jednocześnie są wymienione przepisy niniejszego działu. Jaki wobec tego będzie priorytet? Czy jest to tylko uznaniowo powołane przez organ wymiarowy, organ celny, czy też każdy może się opierać na tych wyjaśnieniach i decyzjach technicznego komitetu wartości celnej przeciwko decyzji organu wymiarowego? Ten przepis nie wyjaśnia tej kwestii. To jest jedna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PiotrAndrzejewski">Rzecz druga. W art. 29 jest wyłączeniowy § 2, który mówi, że w określonych przypadkach nie stosuje się tego, do czego zmierza ustawa, to znaczy tych reguł interpretacyjnych - gattowskich czy Unii Europejskiej - mówiących na przykład, że nie można ustalać wartości celnej z zastosowaniem cen, po jakich towary są sprzedawane w kraju wywozu, z przeznaczeniem na polski obszar cen. Skoro mamy taki zapis, cena 5 dolarów i dziesięciokrotnie zaniżona wartość celna nie mogą być skorygowane. Nie może organ celny w odniesieniu do czegoś, co jest sprzedawane w kraju wywozu za 5 dolarów, powiedzieć, że tak to ocli - a w Polsce jest deklarowane, że zostało to kupione za 5 centów. I przy takim zapisie nie ma możliwości skorygowania takiego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PiotrAndrzejewski">Proszę o odpowiedź na te dwa pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MaciejLeśny">Jeżeli można, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MaciejLeśny">Panie Senatorze, może rozpocznę od drugiej części pana pytania. Mnie się wydaje, że właśnie odwrotnie, że nie może być ustalona w ten sposób wartość celna. Czytajmy § 2: „wartość celna ustalona z zastosowaniem § 1 nie może być określana na podstawie cen, po których towary są produkowane”. Przywołam tutaj przykład bardzo niedawny. Na początku roku 1991 wykryto import napojów produkowanych w Holandii zupełnie niezgodnie z normami europejskimi - dlatego, że według norm europejskich te wszystkie napoje musiałyby mieć podane składy chemiczne. Przy artykułach produkowanych na rynek polski tego nie było i wobec tego każda cena, która byłaby podana, mogła być brana za wartość celną. Takie sytuacje, kiedy towar jest produkowany wyłącznie na rynek polski, natychmiast powodują podejrzenie nieuczciwej konkurencji zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#MaciejLeśny">Ponieważ nie sposób się odnieść, na przykład przy ustalaniu marginesu dumpingu, do wartości normalnej, czyli takiej, według której towar byłby sprzedawany, gdyby nie był eksportowany do Polski - wyłączamy możliwość traktowania takiego towaru jako podstawy do określenia wartości celnych. Wtedy na granicy bierze się towar podobny, produkowany w innym kraju lub produkowany w Polsce, w celu porównania podstawy, naliczenia opłat celnych. Ale to jest już szczegół techniczny. Jeżeli pan senator pozwoli, to ja bym prosił o spotkanie potem, bo to jest rzeczywiście bardzo ciekawa historia.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#MaciejLeśny">Teraz sprawa ogólna. Oczywiście jest tak, że Polska, która podpisała wszystkie możliwe umowy i jest członkiem wszystkich konwencji, zobowiązała się do stosowania reguł, które narzuca nam układ gattowski z 1994 r. I właśnie tu jest ten problem, gdzie natykamy się na próbę powiązania polskiego ustawodawstwa z ustawodawstwem Unii.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#MaciejLeśny">W Polsce istnieją kodeksy, w Unii są tak zwane noty wyjaśniające, które - oprócz kodeksu celnego - również są źródłem prawa. W momencie kiedy pojawia się jakikolwiek przypadek, który trzeba dodatkowo rozwiązać, rozsyłana jest nota wyjaśniająca w tej sprawie. Tych stron w tej chwili jest kilkanaście tysięcy, o ile pamiętam. My, oczywiście, musimy posługiwać się również nimi. Mieliśmy niedawno taki problem techniczny, mianowicie w momencie przedstawiania… Przepraszam, że robię takie wtręty, ale jest to jednak dla materii sprawy bardzo ważne. Dość niedawno mieliśmy więc w rządzie ostrą dyskusję. Chodziło o to, że przy budowaniu taryfy celnej posługujemy się polską scaloną nomenklaturą handlu zagranicznego, ale istnieje również inna scalona nomenklatura, którą przygotowuje Główny Urząd Statystyczny. Oczywiście, pracujemy razem, tylko że w takich dużych instytucjach bywają różne podejścia. Tłumacze z GUS niektóre opisy techniczne tłumaczyli trochę inaczej niż fachowcy z Głównego Urzędu Ceł i z Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. Przy czym w przypadkach wątpliwych korzystaliśmy właśnie z not wyjaśniających; sprawa dotyczyła na przykład taryfikacji jakiegoś towaru, zaliczenia bądź nie…</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#MaciejLeśny">Takie zmiany w nomenklaturze w ubiegłym roku stanowiły prawie jedną czwartą taryfy. W tym roku było ich tylko kilkanaście. Oczywiście, jesteśmy zobowiązani również je stosować, ponieważ jesteśmy członkami wszystkich konwencji. I kiedy poniekąd udowodni się - to znaczy, mam nadzieję, że to jest zgodne z prawem, ja nie jestem prawnikiem - że akt wyższego rzędu, czyli układ gattowski, jest niejako obrażany przez rozwiązania stosowane przez celnika, może to być oczywiście podstawą do cofnięcia tej decyzji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo za to wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Bezpośrednio, jeżeli można…)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PiotrAndrzejewski">Tylko jest to proprio vigores stosowana norma z noty wyjaśniającej do indywidualnej decyzji celnej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję panu.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#GrzegorzKurczuk">Pani senator Grażyna Ciemniak chciała zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#GrażynaCiemniak">Panie Ministrze, prosiłabym o sprecyzowanie tej zmiany, którą pan minister proponował - bo może nie do końca dosłyszałam - dotyczącej art. 190 pktu 40 o sprzęcie ratowniczo-gaśniczym. Jak pan minister to proponował? Może trzeba by tu było wnieść poprawkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#GrzegorzKurczuk">Tak. Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MaciejLeśny">Panie Marszałku! Szanowna Pani Senator!</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MaciejLeśny">Propozycja moja jest następująca… Podaję jej brzmienie, bo uważam, że rzeczywiście spełnia ona wszystkie wymogi, jakie wiążą się z obowiązkiem reprezentowania przeze mnie rządu w tej materii. Czytam: „sprzęt ratowniczy gaśniczy, z wyłączeniem produkowanego w kraju - w kraju, czyli w Polsce - przeznaczony dla jednostek obrony przeciwpożarowej do ich nie gospodarczej działalności statutowej z zastrzeżeniem nieodstępowania tego sprzętu przez okres 3 lat, licząc od dnia dopuszczenia do obrotu”. Novum jest tutaj wtrącenie pomiędzy „gaśniczy” a „przeznaczony” frazy: „z wyłączeniem produkowanego w kraju”.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Senator Grażyna Ciemniak: Czy mogę jeszcze o coś zapytać?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę, proszę, oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#GrażynaCiemniak">Przepraszam, ale nie bardzo rozumiem. To dotyczy zwolnienia z cła, czyli sprzęt może być produkowany w kraju…</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą Maciej Leśny: Nie. Może bez cła być przywożony tylko taki sprzęt, który nie ma odpowiedników krajowych.)</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie produkuje się go w kraju.)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#GrażynaCiemniak">To ja rozumiem. Czyli mogą być przypadki, że mógłby być przywożony taki, który jest produkowany w kraju…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MaciejLeśny">Tylko taki, który nie jest produkowany w kraju. Chodzi o to, że jeżeli są produkowane w kraju samochody ciężarowe strażackie, to aby identyczne ich odpowiedniki nie mogły być importowane.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Senator Wojciech Matecki: Mogłyby być importowane, ale z cłem.)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#MaciejLeśny">Dobrze, to ja już w tej chwili rozumiem. Wtedy ta poprawka musiałaby być jeszcze chyba nieco zmodyfikowana, bo tu chodzi nie o wyłączenie produkowanego w kraju, ale o wyłączenie produkowanego sprzętu analogicznego.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą Maciej Leśny: Przepraszam, czy można, Panie Marszałku?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#GrzegorzKurczuk">Tak, proszę.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#komentarz">(Senator Grażyna Ciemniak:. Ale o to chodzi, tak?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MaciejLeśny">Tak, dokładnie chodzi o to, ponieważ w Polsce jest wiele produkcji do tej pory nie podjętych. Przy tym oczywiście podejmowana jest, w miarę rozwoju i uposażenia naszego przemysłu, produkcja coraz to nowych urządzeń, która by mogła nie wejść w życie, gdyby musiała konkurować z czasem nieuczciwym importem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#GrzegorzKurczuk">Pan senator Ceberek jeszcze podnosił rękę, tak? Pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#StanisławCeberek">Tak. Dziękuję, Panie Marszałku. Przepraszam, że jeszcze raz zabiorę głos.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#StanisławCeberek">Panie Ministrze, chciałem zadać jeszcze jedno pytanie. I tak będę przeciw tej ustawie - ona według mnie jest kryminogenna - ale chciałem tylko wyjaśnić jedną rzecz. Fabryka produkująca papier w Polsce, tu chodzi o papier karbowany, wysyła w 100% tę produkcję za granicę, i można go kupić poza granicami kraju, płacąc tam 100% drożej. W jaki sposób można ustalić tutaj przepływ kapitału, bo dochodzi do przepływu nie kontrolowanego kapitału? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MaciejLeśny">Panie Senatorze, jest mi strasznie przykro, że pan senator chce głosować przeciwko ustawie, która będzie regulowała ruch 200 milionów osób rocznie, bo tyle mamy turystów, 60 milionów samochodów osobowych i ponad 20 milionów ciężarowych przekraczających granicę Polski.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#MaciejLeśny">Na czym naprawę polega problem? Podmioty działają na własne ryzyko i na własny rachunek. Oczywiście, w momencie, kiedy podmioty sprzedają na zewnątrz, mogą eksportować po cenach, które uważają za zasadne, pod warunkiem, że nie godzi to w polski system podatkowy.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#MaciejLeśny">Jeżeli firma udowodni, że sprzedaje tak, że ponosi straty, to są od tego oczywiście odpowiednie działania izb skarbowych. Jeżeli natomiast firma sprzedaje bez zysku, to naprawdę nie możemy się do tego wtrącać. Widocznie taka jest polityka firmy, nacechowana ich szeroko rozumianym planem gospodarczym. Jeżeli sprzedaje drożej gdzie indziej, to oczywiście tam powstaje obowiązek podatkowy. Oczywiście, jest tak, że wielokrotnie mamy do czynienia z próbami przesyłania kapitału właśnie w ten sposób. Jednym z problemów, który mamy nadzieję w najbliższym czasie rozwiązać, jest fakt importu bezcłowego samochodu w ramach kontyngentów ustalanych corocznie w związku z umową z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#MaciejLeśny">Nie wiem, czy państwo zdają sobie sprawę, że znakomita większość importerów generuje straty przy praktycznie bezinwestycyjnym imporcie. Dlatego, że w bardzo oczywisty sposób, zawyżając ceny fabryczne - a jest taki wymóg, aby był jeden importer jednej marki - można sobie ustalić dowolne ceny. Zwykle jest tak, że marża od ceny sprzedaży wynosi około 30%. Badaliśmy to - średnio jest to 20%. 7% zostaje dla tak zwanego dealera, 13% dla importera, który nie ponosi żadnych inwestycji, a importer kupuje w bardzo kiepskim wieloprocentowym kredycie - tak dużym, że koszt obsługi kredytu jest wyższy, aniżeli zyski otrzymywane z marży. I w ten sposób przed polskim systemem podatkowym pokazuje się straty i nie płaci się podatku za niezwykle atrakcyjną finansowo działalność. Pracujemy nad tym, jak to zmienić. Oczywiście, to są niezwykle skomplikowane materie. Trudno jest, Panie Senatorze, złapać kogoś na takich - przepraszam, że użyję słów senatora Gawronika - przekrętach. Oczywiście, wtedy gdy jesteśmy w stanie to udowodnić, to rozpoczynamy odpowiednie kroki. Bardzo często jest to jednak materia nie do udowodnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#GrzegorzKurczuk">Czy są jeszcze pytania ze strony państwa pod adresem pana ministra? Pytań nie ma.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Jeszcze chwileczkę. Składam jeszcze przed zamknięciem debaty tę poprawkę, którą pan minister proponował.)</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#GrzegorzKurczuk">Właśnie o tym chciałem mówić.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#GrzegorzKurczuk">Panie Ministrze, bardzo serdecznie dziękuję za odpowiedzi na pytania, za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#GrzegorzKurczuk">Chciałem państwa zapytać, czy ktoś z pań i panów chce jeszcze zabrać głos i ewentualnie przedstawić poprawki przed zamknięciem debaty, czego jeszcze nie uczyniłem?</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#GrzegorzKurczuk">Pani senator Grażyna Ciemniak się zgłasza, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#GrażynaCiemniak">Panie Marszałku, chciałabym formalnie zgłosić poprawkę do art. 190 § 1 w pkcie 39 - kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje pkty 40 w brzmieniu: „sprzęt ratowniczo-gaśniczy nie produkowany w kraju przeznaczony dla jednostek ochrony przeciwpożarowej do ich niegospodarczej działalności statutowej, z zastrzeżeniem nieodstępowania tego sprzętu przez okres trzech lat, licząc od dnia dopuszczenia do obrotu”. Przeczytałam całą treść, aczkolwiek w stosunku do zgłoszonej przez połączone komisje poprawki, dodałam po wyrazach: „sprzęt ratowniczo-gaśniczy”, wyrazy: „nie produkowany w kraju”, zgodnie z sugestią, którą pan minister nam przedstawił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę ją zapisać i złożyć oficjalnie, tak by się stała przedmiotem obrad połączonych komisji. Przyjmuję również oczywiście wniosek pana senatora Andrzejewskiego.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Ona dotyczy… Jeżeli można, Panie Marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PiotrAndrzejewski">Trochę inna redakcja, ale sens jest podobny. Tak, że to będzie problem wyboru redakcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#GrzegorzKurczuk">Chciałem jeszcze raz zapytać, czy ktoś z pań i panów senatorów chce jeszcze w debacie zabrać głos i przedstawić ewentualnie poprawki? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#GrzegorzKurczuk">W takim razie, Szanowni Państwo, zamykam debatę.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#GrzegorzKurczuk">Zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu, proszę wszystkie trzy komisje senackie - Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisję Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych oraz Komisję Gospodarki Narodowej - by w czasie najbliższej przerwy, która rozpocznie się za kilkadziesiąt minut, zechciały się zebrać na tej sali i ustosunkować do przedstawionych w trakcie debaty wniosków oraz przygotowały je nam do głosowania. Głosowanie będzie po przerwie obiadowej lub pod koniec posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#GrzegorzKurczuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#GrzegorzKurczuk">Przypominam państwu, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym trzecim posiedzeniu w dniu 14 listopada, a do Senatu przekazana została w dniu 15 listopada bieżącego roku. Marszałek Senatu, zgodnie z Regulaminem Senatu, skierował ustawę do Komisji Praw Człowieka i Praworządności, Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Tekst ustawy macie państwo w druku nr 445, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 445A, 445B i 445C.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#GrzegorzKurczuk">Przystępujemy do sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Praw Człowieka i Praworządności, pana senatora Grzegorza Woźnego. Proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#GrzegorzWoźny">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#GrzegorzWoźny">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#GrzegorzWoźny">W dniu 28 listopada bieżącego roku Komisja Praw Człowieka i Praworządności rozpatrywała ustawę z dnia 14 listopada 1996 r. o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Rozpatrywana ustawa wprowadza istotną zmianę do ustawy kombatanckiej z dnia 24 stycznia 1991 r. Nowelizacja w praktyce załatwia jedną pilną sprawę, która, moim zdaniem, powinna być dawno załatwiona. Jest to sprawa nie budząca kontrowersji, mianowicie ustawa przyznaje świadczenie kombatanckie osobom, które nie mają uprawnień do emerytury lub renty.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#GrzegorzWoźny">Nowela przewiduje dodanie nowego przepisu art. 201. Na podstawie właśnie tego artykułu świadczenie będzie przysługiwało jedynie tym osobom, które spełniają łącznie następujące warunki: po pierwsze, nie posiadają prawa do żadnych świadczeń rentowych lub emerytalnych; po drugie, nie osiągają dochodów z tytułu pracy, pozarolniczej działalności gospodarczej podlegającej ubezpieczeniu społecznemu lub z tytułu rolniczej działalności gospodarczej podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu rolników: po trzecie, osiągnęły wiek pięćdziesięciu pięciu lat dla kobiet i sześćdziesięciu lat dla mężczyzn.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#GrzegorzWoźny">Osobom tym przysługują również inne uprawnienia kombatanckie: ulga w wysokości 50% na przejazdy koleją i autobusami krajowej komunikacji samochodowej, zwolnienie z abonamentowych opłat radiowo-telewizyjnych, z opłat za 20 telefonicznych jednostek licznikowych miesięcznie, pięćdziesięcioprocentowa ulga za abonament telefoniczny, ryczałt energetyczny w wysokości 50% taryfowych opłat za korzystanie na cele domowe z energii elektrycznej, gazowej i cieplnej, obliczony na podstawie norm ilościowych ustalonych przez kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#GrzegorzWoźny">Podczas posiedzenia komisji pytano pana ministra Ryszarda Jarzembowskiego - który brał udział w posiedzeniu jako przedstawiciel rządu - między innymi o to, kim są ci kombatanci, ilu ich jest oraz ile będzie kosztowała realizacja ustawy? Dowiedzieliśmy się, że nie jest to duża grupa osób. Szacuje się, że jest około 3 tysięcy, głównie kobiety, matki, żony, które później nie pracowały zawodowo. Bardzo często są to rolniczki. Kombatanci, ludzie bardzo zasłużeni, znajdują się w wyjątkowo złej sytuacji finansowej. Realizacja ustawy będzie kosztowała około 7 milionów złotych rocznie.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#GrzegorzWoźny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Praw Człowieka i Praworządności wnosi o przyjęcie zmian. Istotna jest poprawka druga, odnosząca się do art. 24, gdzie wyrazy: „12, 15 i 16” zastępuje się słowami: „12, 15, 16 i 201. Zostało to pominięte w ustawie sejmowej. Poprawka bowiem precyzuje, kto ma realizować świadczenia. W ustawie, która trafiła do nas z Sejmu, brakowało właśnie tego wskazania.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#GrzegorzWoźny">I jeszcze dwie informacje. Rada Ministrów określi w rozporządzeniu tryb postępowania przy przyznawaniu, wypłacaniu i finansowaniu świadczeń, jak również to, że ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 1997 r. Komisja jednomyślnie przyjęła ustawę z poprawką w art. 24, którą omówiłem.</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#GrzegorzWoźny">Proszę zatem Wysoką Izbę o przyjęcie ustawy z tą poprawką, tak jak w sprawozdaniu komisji, zawartym w druku nr 445A. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję panu senatorowi Woźnemu.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę panią senator Wandę Kustrzebę o sprawozdanie w imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WandaKustrzeba">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WandaKustrzeba">W imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia przedstawiam Wysokiej Izbie stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#WandaKustrzeba">Uchwała mówi, że komisja proponuje przyjęcie ustawy bez poprawek. Jako sprawozdawca jestem państwu winna pewne wyjaśnienie. Po jednomyślnym przyjęciu ustawy bez poprawek, członkowie komisji zauważyli, że Sejm nie dostrzegł konieczności dokonania w art. 24 zmiany będącej konsekwencją art. 201, przyjętego w nowelizacji. Zaproponowano reasumpcję głosowania i wprowadzenie poprawki, którą później na szczęście przyjęły Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisja Praw Człowieka i Praworządności. Do reasumpcji i możliwości naprawienia oczywistej niespójności jednakże nie doszło, ponieważ senator Barbara Łękawa zdecydowanie zaprotestowała, dowodząc, iż uzupełniając art. 24 wykraczamy poza kompetencje Senatu, ponieważ artykuł ten nie był przedmiotem nowelizacji w Sejmie. Trudno przyjąć taką argumentację za zasadną, ponieważ dopisanie w art. 24 odniesienia do wprowadzonego właśnie art. 201 jest prawną konsekwencją noweli i wskazuje na wykonawcę świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#WandaKustrzeba">Wobec nieuzyskania konsensu co do reasumpcji głosowania, komisja była zmuszona do zaakceptowania wcześniej przyjętego stanowiska, zdając sobie jednocześnie sprawę z tego, że tworzy się ustawę niekompletną i niespójną.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#WandaKustrzeba">Dlatego, wbrew przyjętym w Wysokiej Izbie zwyczajom, rekomenduję przyjęcie uchwały zawartej w druku nr 445, to znaczy sprawozdania Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#WandaKustrzeba">Przyjęta nowelizacja ustawy kombatanckiej jest ważna i oczekiwana. Daje prawo do dodatku kombatanckiego i innych przywilejów przewidzianych w ustawie również osobom, które spełniają wszystkie trzy warunki, o których mówił senator sprawozdawca Grzegorz Woźny. Dodatek kombatancki będzie więc świadczeniem samoistnym. Zostanie wypłacony niezależnie od prawa do emerytury lub renty. Dotychczas osoby nie pobierające renty lub emerytury takiego świadczenia otrzymać nie mogły. Dzięki tej nowelizacji naprawimy jawną niesprawiedliwość. Około 3 tysięcy osób, szczególnie kobiet, nie mogło skorzystać z tego świadczenia, mimo wieku emerytalnego. A osobom tym należy się nie tylko szacunek, ale i pewna rekompensata materialna z racji ich statusu kombatanta. Nie będę tu przypominać perypetii związanych z ustawą kombatancką, ale warto podkreślić, że w ostatniej nowelizacji, zawetowanej przez prezydenta Wałęsę, znajdował się właśnie zapis o samoistności tego świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#WandaKustrzeba">Sądzę, że nie trzeba pań i panów senatorów przekonywać o konieczności dokonania nowelizacji. Źle jednak by się stało, gdybyśmy znowu uchwalili ustawę obarczoną grzechem niespójności. Dlatego też większość członków Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia przychyla się do przyjęcia tej nowelizacji, niewielkiej, ale ważnej, wraz z poprawkami zaproponowanymi przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisję Praw Człowieka i Praworządności. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję, choć przyznam, że sytuacja jest niecodzienna. Oficjalne stanowisko komisji jest jedno, a sprawozdawca wnosi o coś innego. Ale niech tak będzie.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#komentarz">(Senator Wanda Kustrzeba: Taka była sytuacja.)</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Ryszarda Jarzembowskiego.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#RyszardJarzembowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#RyszardJarzembowski">Sytuacja rzeczywiście jest niecodzienna, ale ma już swój precedens. Pragnę przypomnieć, że w ustawie nowelizującej o tajemnicy państwowej była analogiczna sytuacja. Izba podzieliła wątpliwości - które miałem honor wówczas przedstawić. Podobnie jak dzisiaj czyni to, zresztą bardzo trafnie, pani senator Wanda Kustrzeba.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#RyszardJarzembowski">Jak wspomniał pan senator Grzegorz Woźny, miałem honor być przedstawicielem rządu na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Praw Człowieka i Praworządności, a teraz jestem sprawozdawcą Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Nasza komisja proponuje odesłanie tej nowelizacji do Sejmu, właśnie z tego względu, że ustawę trzeba poprawić w kierunku, o którym mówimy - ustanowienia świadczenia samoistnego. Potwierdził to bijąc się w piersi sprawozdawca sejmowy, pan poseł Budnik. W radosnym porywie nowelizacyjnym zapomniano, że trzeba zapisać, kto ma tę ustawę zrealizować. I na tym tle po raz kolejny widać ratowniczą rolę Senatu, który ma okazję naprawić ową niedoróbkę, bardzo istotną dla realizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#RyszardJarzembowski">Chcę przypomnieć, że nowelizujemy ustawę, która w niepełnej i niekompletnej postaci funkcjonuje już ponad 6 lat. W tej chwili poddawana jest kompletnej obróbce nowelizacyjnej w podkomisji polityki społecznej oraz ustawodawczej Sejmu, z inicjatywy grupy posłów, którzy między innymi byli autorami błędu.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#RyszardJarzembowski">Obecna sytuacja wynika chyba także stąd, że między uchwaleniem ustawy w 1991 r. a dniem dzisiejszym zaszły duże zmiany ustrojowe, także w funkcjonowaniu systemu ubezpieczeń, rent i emerytur. Wtedy praktycznie nie istniała sytuacja, by ktoś nie otrzymywał świadczeń. Po okresie funkcjonowania ustawy okazało się, że na przykład kombatanci powracający z zagranicy, którzy nie pobierają krajowych rent i emerytur, mają wprawdzie prawo do dodatku ustanowionego ustawą kombatancką, ale wspomnianego dodatku nie ma po prostu do czego dodać, właśnie ze względu na brak renty czy emerytury.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#RyszardJarzembowski">Podobnie jest między innymi z platerówkami, bliskimi choćby panu senatorowi Piwońskiemu, których liczna grupa również nie pobiera żadnych świadczeń emerytalno-rentowych i stąd jest jakby na aucie. Można powiedzieć, że najbardziej anegdotycznym zilustrowaniem tego jest sytuacja pani na kanapie, jak to się mówi, w urzędzie do spraw kombatantów. Powiedzmy, że oto w przedziale kolejowym jadą dwie panie. Jedna była czwartą żoną kombatanta. Jest po nim wdową, więc korzysta ze świadczeń kombatanckich, ze zniżki kolejowej. A obok siedzi chociażby platerówka, która płaci za normalny bilet, mimo iż walczyła z bronią w ręku na froncie. Sytuacja paradoksalna. Dlatego chyba dobrze się dzieje, że w trybie ekstraordynaryjnym jest nowelizowany ten fragment ustawy kombatanckiej, mimo iż postępuje proces nowelizacji całościowej. Jak wiadomo, ma ona - jak zawsze tego rodzaju nowelizacje - bardzo polityczny charakter, prace z całą pewnością potrwają jeszcze co najmniej trzy, cztery miesiące, a ich skutków nie sposób dzisiaj przewidzieć. Jest nadzieja i duża szansa na to, że od nowego roku będzie można objąć samoistnym świadczeniem około 3 tysiące osób, bo na tyle szacuje się liczbę osób pozostających poza działaniem ustawy kombatanckiej. O wszystkich składnikach tego świadczenia mówił także pan senator Woźny.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#RyszardJarzembowski">Dlatego bardzo proszę, aby Wysoki Senat zechciał, podobnie jak uczyniły to w mojej obecności komisje, jednomyślnie przyjąć nowelę i jednocześnie odesłać Sejmowi do poprawienia art. 24, który wymaga wskazania, że ustawę będzie realizował ZUS z funduszu ubezpieczeń społecznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję panu senatorowi Jarzembowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#GrzegorzKurczuk">Chcę zapytać, czy ze strony państwa będą pytania pod adresem sprawozdawców? Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#GrzegorzKurczuk">Otwieram zatem debatę.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#GrzegorzKurczuk">Jako pierwszego proszę o zabranie głosu pana senatora Ireneusza Michasia. Drugim mówcą będzie pan senator Piotr Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#IreneuszMichaś">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#IreneuszMichaś">Ustawa dotyczy doraźnej, cząstkowej nowelizacji o kombatantach. Zmierza do naprawienia oczywistej i, w moim przekonaniu, rażącej niesprawiedliwości, wynikającej z niedopracowania ustawy przez ówczesny parlament. Dotyczy to zwłaszcza art. 15 i art. 20 ustawy. Zgodnie z nimi dodatek kombatancki oraz inne uprawnienia w postaci ulg i ryczałtów przysługują dziś tylko tym kombatantom i innym osobom uprawnionym, którzy uzyskali uprawnienia emerytalne lub rentowe. W praktyce oznacza to, że - zgodnie z uchwaloną w 1991 r. ustawą - nawet najbardziej zasłużone dla niepodległości i suwerenności kraju osoby mogły nie doczekać się satysfakcji materialnej i pomocy ze strony państwa, jeśli nie pobierały świadczeń rentowo-emerytalnych. Problem ten dotyczy w znacznej mierze kobiet nie pracujących zawodowo i zatrudnionych w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#IreneuszMichaś">Przypomnę, że dzieło naprawy podjął Sejm wybrany w 1993 r. Proponowana wówczas nowelizacja miała ustanowić samoistność świadczenia i wysokości dodatku kombatanckiego, to jest wypłacanie go także osobom bez statusu emeryta i rencisty. Nowelizacji ustawy przeszkodziło weto poprzedniego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. W chwili obecnej już stosuje się samoistność świadczeń. Nie mając statutu emeryta lub rencisty, pobierają lub pobierać je będą: przymusowi żołnierze-górnicy, osoby deportowane do pracy przymusowej lub osadzone w obozach pracy.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#IreneuszMichaś">Dlatego też opowiadam się za nowelizacją ustawy o kombatantach, wraz z poprawkami zawartymi w drukach nr 445A i 445C. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo panu senatorowi Michasiowi.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu pana senatora Andrzejewskiego, który jest kolejnym mówcą zapisanym na liście. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PiotrAndrzejewski">Należy odnieść się z pełną aprobatą do nowelizacji i zarazem wskazać w systemie transformacji prawa zasadę, z której ona wynika. Otóż, niezależnie od prawa przyznawanego mocą organów legislacyjnych, istnieją pewne dyrektywy solidaryzmu społecznego i od dawna stosowana w prawie zasada słuszności. Mamy tu do czynienia z elementem zastosowania w legislacji klauzuli generalnej słuszności do przyznania przecież samoistnego świadczenia i stworzenia po stronie osób uprawnionych roszczenia z tego tytułu. W związku z tym trzeba mówić o systemowym stosowaniu zasady słuszności w transformacji ustrojowej w Polsce. Jest to tradycja prawa z okresu dwudziestolecia międzywojennego, a jednocześnie transformowana do kodeksu zobowiązań dyrektywa generalna, która z czasem, w okresie PRL, została w pewien pozytywistyczny sposób zatracona, przy uznaniowości zależnej tylko od układu władzy wykonawczej czy legislacyjnej i stosowania nadrzędnych reguł. Mogą być one wywiedzione z praw człowieka, ale też ze stosowania klauzul generalnych jako nadrzędnych reguł nie tylko przy stosowaniu, ale i stanowieniu prawa. I w tym miejscu godzi się to przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PiotrAndrzejewski">Stąd, niezależnie od wszystkich innych elementów mówiących o dodatkach czy uprawnieniach kombatanckich, przyznanie osobnego świadczenia - kiedy dana osoba nie posiada prawa do żadnych świadczeń rentowych czy emerytalnych i nie osiąga możliwości uzyskania zabezpieczenia jako osoba prowadząca działalność rolniczą, a ma już określony wiek - moim zdaniem, jest elementem, który w dziedzinie praw człowieka powinien być wydźwignięty na jedną z dyrektyw stanowienia prawa w okresie transformacji. I to chciałem - z punktu widzenia nadrzędności klauzul generalnych praw człowieka w systemie prawa - mocno zaznaczyć.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#PiotrAndrzejewski">Problem, który rodzą propozycje Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Praw Człowieka i Praworządności, za którymi się opowiadam - druki nr 445A i 445C - w zasadzie koliduje z bardzo rygorystycznym, pozytywnym wyłożeniem przepisów małej konstytucji i określających stosunki między Sejmem a Senatem. Wydaje mi się, że naszą rzeczą jest również twórcze odczytanie wzajemnych stosunków i przekroczenie wymogów formalnych. Od dawna, przez wszystkie trzy kadencje, lansowałem i lansuje tezę, że procesu legislacyjnego nie można pozbawić instancyjności. Znaczy to, że Senat nie może narzucić rozwiązania, które nie było przedmiotem rozpoznawania w Sejmie - z dwoma wyjątkami. Pierwszy z nich to sytuacja, kiedy mamy do czynienia z ewidentnym zaniedbaniem tworzącym lukę prawną; tu jest zasada oczywistości uzupełnienia tej luki, zwłaszcza po to, żeby, tak jak w tym przypadku, przepis mógł zaistnieć w swoim praktycznym wymiarze, żeby ta ustawa nie wymagała dalszej nowelizacji czy dalszej inicjatywy legislacyjnej. Możemy to osiągnąć w drodze pełnego konsensu między izbami, kierując do Sejmu poprawkę dotyczącą dodania wspomnianego przepisu do art. 24 nowelizowanej ustawy. I drugi wyjątek - przypomnę o nim tylko dla porządku - kiedy dane zagadnienie jest przedmiotem wniosku mniejszości i było rozważane w Sejmie, a następnie zostało odrzucone, mimo że nie znalazło się już w ustawie nowelizującej, która trafiła do Senatu. Z tym przypadkiem nie mamy tu do czynienia, ale dla porządku też o tym wspomnę.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#PiotrAndrzejewski">Dlatego popieram zarówno samą nowelizację, jak i sposób podejścia do niej, który koliduje trochę z formalnym przyjęciem. Wchodzimy bowiem w materię ustawy nowelizowanej, a nie tylko ustawy nowelizującej, na co nam zezwalają przepisy konstytucyjne. Wnoszę, żeby w uzasadnieniu stanowiska Senatu zaznaczyć jednocześnie bardzo wyraźnie - żeby nie narazić się na zarzut, że nie dopełniliśmy wymogów formalnych - że świadomie te wymogi rozszerzyliśmy, traktując to jako jeszcze jeden precedens. Wnoszę o przyjęcie uchwały Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych w pełnym jej kształcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo senatorowi Andrzejewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu senatora Mieczysława Protasowickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MieczysławProtasowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MieczysławProtasowicki">Jeśli chodzi o omawianą dzisiaj ustawę o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych o okresu powojennego, to w toku prac legislacyjnych znajdują się dwa projekty, projekt poselski i projekt rządowy. W obu tych projektach przewiduje się dodanie nowego artykułu rozszerzającego krąg osób, którym przysługiwałyby świadczenia gwarantowane w tej ustawie, mianowicie: dodatek kombatancki, pięćdziesięcioprocentowa ulga przy przejazdach koleją i autobusami krajowej komunikacji, ryczałt energetyczny, zniżki w opłatach rejestracyjnych i ubezpieczeniach obowiązkowych samochodowych, zwolnienie z opłat abonamentowych radiowych i telewizyjnych, pięćdziesięcioprocentowa ulga w abonamencie telefonicznym.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#MieczysławProtasowicki">Panie i Panowie Senatorowie! Ulgi, które wymieniłem, nie w każdym przypadku będą miały istotny wpływ na budżet rodzinny. Uważam jednak, że objęcie tymi świadczeniami osób nie posiadających żadnych świadczeń, ani rentowych, ani też emerytalnych - a w szczególności, jak wspomniał pan senator sprawozdawca Grzegorz Woźny, są to najczęściej kobiety nie pracujące bądź kobiety pracujące w rolnictwie - powinno chociaż w minimalnym stopniu poprawić ich sytuację materialną. Niejednokrotnie świadczenia te będą stanowić znaczącą część budżetu domowego.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#MieczysławProtasowicki">Dlatego też będę głosował za przyjęciem tej ustawy, z uwzględnieniem zaproponowanej poprawki dwudziestej piątej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#GrzegorzKurczuk">Informuję państwa, że lista mówców została wyczerpana. Przypominam, że rozpatrywana przez nas ustawa była poselskim projektem ustawy. Nie ma na sali kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów, pana Adama Dobrońskiego, ale jest za to jego zastępca, który już zabierał głos,…</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#komentarz">(Senator Ryszard Jarzembowski: Ale mogę zabrać jeszcze raz.)</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#GrzegorzKurczuk">… ale formalnie muszę zapytać, czy pan minister senator zechce jeszcze raz zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#GrzegorzKurczuk">Trudna sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#komentarz">(Senator Ryszard Jarzembowski: Przemawianie do Wysokiej Izby jest dla mnie zaszczytem, ale nie chcę się powtarzać. Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#GrzegorzKurczuk">W pełni rozumiemy pańskie słowa, ale może ktoś z państwa chce zadać pytania panu ministrowi Jarzembowskiemu? Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#GrzegorzKurczuk">Szanowni Państwo, zamykam debatę.</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#GrzegorzKurczuk">Głosowanie w sprawie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego zostanie przeprowadzone albo bezpośrednio po przerwie obiadowej, albo pod koniec posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę o komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#KrzysztofBorkowski">Marszałek Senatu zwołuje posiedzenie Konwentu Seniorów w dniu dzisiejszym, to jest w czwartek, podczas przerwy w obradach Senatu.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#KrzysztofBorkowski">Posiedzenie Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych odbędzie się 30 minut po ogłoszeniu przerwy w sali obrad plenarnych Senatu.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#KrzysztofBorkowski">Kancelaria Senatu uprzejmie prosi o przekazanie do Biura Obsługi Senatorów, pokój nr 261, ankiet dotyczących funkcjonowania Kancelarii Senatu. Będziemy wdzięczni za przekazanie uwag i opinii o naszej pracy.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#KrzysztofBorkowski">Uprzejmie informujemy, iż druki ankiet można odebrać w Dziale Biur i Spraw Senatorskich, pokój nr 175. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#GrzegorzKurczuk">Panie i Panowie Senatorowie, ogłaszam przerwę do godziny 16.30. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Przerwa od godziny 14 minut 16 do godziny 17 minut 04)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#GrzegorzKurczuk">Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#GrzegorzKurczuk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#GrzegorzKurczuk">Przystępujemy do punktu trzeciego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o muzeach.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#GrzegorzKurczuk">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym czwartym posiedzeniu, w dniu 21 listopada bieżącego roku, a do Senatu została przekazana w dniu 22 listopada. Marszałek Senatu dnia 26 listopada skierował ustawę, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, do Komisji Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu oraz do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#GrzegorzKurczuk">Przypominam państwu, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 449, natomiast sprawozdania komisji odpowiednio w drukach nr 449A i 449B.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#GrzegorzKurczuk">Chciałbym teraz prosić o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu, panią senator Marię Berny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MariaBerny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#MariaBerny">Komisja Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu zajmowała się ustawą o muzeach wielokrotnie. Raz na posiedzeniu wyjazdowym w Kaliszu, kiedy mogliśmy rozmawiać z przedstawicielami małych i wielkich muzeów, zrzeszonych w organizacji, a także na posiedzeniach, które odbywaliśmy w salach senackich.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#MariaBerny">W polskim muzealnictwie okresu powojennego zaznaczały się dwa wyraźne trendy: jeden zmierzał do gromadzenia i zabezpieczania zbiorów, by jak najdłużej zachować je dla potomności; drugi dążył przede wszystkim do ich upowszechniania, jak najszerszego udostępniania, wzbogacania społecznej świadomości dzięki wartościom niesionym przez dzieła sztuki, zabytki kultury i jej materialne ślady.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#MariaBerny">Ustawa, którą dziś omawiamy, zapewnia obu tym trendom należne miejsce. Czym w świetle ustawy jest muzeum? Zgodnie z zapisem zawartym w art. 1 rozdziału pierwszego: „Muzeum jest jednostką organizacyjną, nie nastawioną na osiąganie zysku, której celem jest trwała ochrona dóbr kultury, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, upowszechnianie podstawowych wartości historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej, kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej oraz umożliwienie kontaktu ze zbiorami przez działania określone w art. 2”. Ów przepis ogólny umieszcza muzeum wśród instytucji użytku publicznego. W pierwszym zdaniu cytowanego przeze mnie artykułu mamy bardzo ważny zapis: „muzeum jest jednostką organizacyjną, nie nastawioną na osiąganie zysku”. W art. 1 zostały zawarte najważniejsze stwierdzenia, rozwijane przez kolejne artykuły. Nie będę omawiała wszystkich, ponieważ są jasne i bardzo precyzyjnie sformułowane. Chciałabym tylko zatrzymać się nad tymi, które wzbudziły dyskusje czy kontrowersje w czasie prac komisji. Przy czym było ich w zasadzie niewiele.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#MariaBerny">Mówiliśmy o tym, że art. 2 określa, w jaki sposób mają być realizowane cele określone w art. 1. W rozdziale drugim w art. 1 zapisano, kto może być organem założycielskim dla muzeów. Jest to bardzo ważny zapis, na który komisja zwróciła uwagę, gdyż mówi: „Muzea mogą być tworzone przez naczelne i centralne organy administracji rządowej, wojewodów, gminy, związki komunalne, osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej”. Tak więc zarówno dzisiaj, jak i w przyszłości będziemy mieli do czynienia z muzeami państwowymi, utworzonymi przez naczelne i centralne organy administracji rządowej lub wojewodów, którzy są ich przedstawicielami w terenie. oraz z muzeami komunalnymi, które są albo będą utworzone czy przejęte przez gminy lub związki komunalne. Ten artykuł jest o tyle ważny, że już obecnie mamy do czynienia z instytucjami muzealnymi, które są w trakcie organizacji, jak na przykład Muzeum Wielkiego Pieca w Starachowicach. Zgodnie z ust. 2 art. 5 tej ustawy organem założycielskim dla wspomnianego muzeum będzie mógł być wojewoda. To szczegóły ilustrujące potrzebę stworzenia takiego zapisu, ale nie związane z nim bezpośrednio.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#MariaBerny">Pewnego rodzaju kontrowersje wzbudziły: ust. 4 w art. 5 i ust. 5 w art. 6, dotyczące finansowania muzeów. W komisji rozwinęła się dyskusja, czy zapis w ust. 4, mówiący, że organy założycielskie, nazwijmy to w ten sposób, są obowiązane zapewnić środki potrzebne do utrzymania muzeum i jego rozwoju, nie koliduje w jakiś sposób z zapisem ust. 5 w art. 6. Mówi się tam, że w statucie muzeum określa się nie tylko jego nazwę, teren działania, siedzibę, zakres działania, rodzaj gromadzonych zbiorów, organy zarządzające i nadzorujące oraz sposób ich powoływania, ale również, i tego dotyczy właśnie ust. 5, sposób uzyskiwania środków finansowych. Komisja po dość obszernej dyskusji zdecydowała, że zapisy te nie kolidują ze sobą, ponieważ czym innym jest zapewnianie środków na działalność, a czym innym ich uzupełnianie.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#MariaBerny">Muzeum działa na podstawie statutu nadanego przez podmiot, o którym mowa w art. 5 ust. 1, to znaczy przez organ założycielski, w uzgodnieniu z ministrem kultury i sztuki. Jest to również bardzo ważny zapis, na który zwróciliśmy uwagę w czasie posiedzenia komisji. Zapewnia on ministrowi kultury możliwość wglądu, przy uzgadnianiu statutu, w działalność merytoryczną placówki, ewentualnie także w jej plany.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#MariaBerny">Komisja dość długo dyskutowała na temat art. 7, który stanowi, że przy ministrze kultury i sztuki działa rada do spraw muzeów, jako organ opiniodawczo-doradczy, jeśli chodzi o zarządzanie, finansowanie oraz politykę kulturalną w zakresie muzealnictwa. W ust. 2 tego artykułu jest zapis, że członków rady powołuje i odwołuje minister kultury i sztuki. Jest on jak najbardziej uzasadniony, ponieważ minister kultury i sztuki musi mieć taką radę, która będzie mu pomocna w kształtowaniu polityki kulturalnej. W zdaniu drugim tego przepisu stanowi się, że rada wybiera przewodniczącego ze swojego grona. Ten zapis również jest ważny, mieliśmy już bowiem do czynienia w naszym kraju z radami, które nie miały możliwości wybierania przewodniczącego spośród swego grona. Przypominacie sobie państwo różne perypetie związane z mianowaniem i odwołaniem przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Art. 7 zapobiega powstaniu takiej sytuacji. Jak ustaliliśmy w dyskusji, rada jest ważna także z tego względu, że zapewnia kontrolę społeczną działalności muzeum. Nie występuje jedynie mianowany dyrektor, ale także ciało, z którego opinią minister musi się liczyć, zaś na niższym szczeblu dyrektor muzeum.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#MariaBerny">W art. 8 jest zapis, że gdyby w wypadku rażącego naruszania przepisów ustawy i statutu muzeum, bezskuteczne okazały się zalecenia usunięcia stwierdzonych uchybień, minister kultury i sztuki może zakazać placówce dalszej działalności.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#MariaBerny">Oczywiście, ten przepis jest odpowiednio rozbudowany i określa, w jakich warunkach może dojść do takiej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#MariaBerny">Najwięcej kontrowersji i dyskusji na posiedzeniu wyjazdowym, kiedy rozmawialiśmy z muzealnikami z terenu, wzbudzał art. 9, stanowiący, iż muzeum może prowadzić dodatkową działalność gospodarczą w celu finansowania działalności określonej w art. 2. Oczywiście, dyskusyjne było to, jaka ma być ta działalność. Dyrektorzy muzeów obawiali się, że mogą zajść sytuacje, kiedy mimo zapisu, że muzeum nie jest instytucją nastawioną na zysk, każe im się zarabiać poprzez organizowanie działalności gospodarczej. Niektórzy członkowie komisji obawiali się, czy przypadkiem działalność gospodarcza muzeów nie stłamsi, przepraszam za nieładne określenie, jego działalności merytorycznej i jego podstawowych zadań. Po szerszej dyskusji uznaliśmy, że nie, gdyż działalność gospodarcza może być nastawiona na popieranie, popularyzowanie czy wręcz pomoc w realizacji zadań merytorycznych. Niekoniecznie musi być to założenie kawiarni. Jeśli nie ma na to warunków, to taką dodatkową działalnością może być, na przykład, sprzedaż wydawnictwa, druków czy pamiątek, przynosząca placówce jakieś drobne zyski. Będą one najczęściej mizerne, lecz mogłyby być wykorzystywane na potrzeby własne, ochronę zbiorów czy nawet ich poszerzanie.</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#MariaBerny">Art. 10 także był przedmiotem bardzo szerokiej dyskusji, niemniej jednak wszystkie wypowiedzi na jego temat były pochlebne. Artykuł mówi, iż wstęp do muzeów, z zastrzeżeniem ust. 2, jest odpłatny. Chyba że właściwy podmiot, o którym mowa w art. 5 ust. 1, postanowi inaczej. Jest to generalna zasada, obowiązująca przez wszystkie dni tygodnia.</u>
          <u xml:id="u-94.12" who="#MariaBerny">Kolejna bardzo ważna zasada, zawarta w ust. 2 art. 10, mówi, że przez jeden dzień w tygodniu wstęp do muzeów jest nieodpłatny. Były opinie, że placówka muzealna, i tak bardzo uboga, zostanie jeszcze zubożona o kwoty, które ewentualnie mogłyby być uzyskane ze sprzedaży biletów w tym jednym dniu. Uznaliśmy jednak w komisji, że takie zastrzeżenia są zupełnie niesłuszne, ponieważ ów dzień pozwala na spopularyzowanie danej placówki. Jeżeli przyjdą tam ludzie, których nie stać na kupienie biletów, i jednak będą mogli obejrzeć zbiory, to później dzięki rozmowom i kontaktom z innymi ludźmi przyczynią się do spopularyzowania danej placówki na tyle, że w innych dniach, już przy wstępie z odpłatnością, do muzeum przyjdzie więcej zwiedzających. Poza tym dla wielu ludzi, których nie stać na obejrzenie zbiorów tego czy innego muzeum, jest to jednak bardzo zachęcająca oferta.</u>
          <u xml:id="u-94.13" who="#MariaBerny">Były jeszcze dyskusje na temat art. 11. Ust. 1 tego artykułu mówi, że przy muzeum państwowym i komunalnym działa rada muzeum, której członków powołuje właściwy podmiot, to znaczy organ założycielski. Były wątpliwości, czy taka rada jest w ogóle potrzebna. Zgłaszano zastrzeżenia, że może ona utrudnić pracę dyrektorowi. Wyszliśmy jednak z założenia - o słuszności którego jestem przekonana, a przede wszystkim Sejm doszedł do tego samego wniosku - że dzięki takiej radzie podatnicy mają większy wpływ na działalność muzeum. Jej skład stanowią bowiem osoby wybrane spośród kandydatów wskazanych przez właściwy podmiot, o którym mowa w art. 5 ust. 2 lub ust. 3 - w ustawie cały czas używa się tego określenia, ale oczywiście chodzi tu o organ założycielski - a więc właściwy ze względu na siedzibę muzeum organ samorządu terytorialnego, a także przez stowarzyszenia naukowe i twórcze, fundacje i inne instytucje, wspierające działalność muzeum, przez radę ochrony pamięci walk i męczeństwa w muzeach prowadzących działalność w zakresie jej właściwości, a wreszcie przez dyrektora muzeum. Czasem kandydaci mogą być wskazywani przez samą, już ukonstytuowaną i działającą, radę. Punkt, który mówi o tym, że część członków rady jest powoływana na wniosek dyrektora muzeum, jest ważnym zapisem, ponieważ pozwala wzmocnić pozycję dyrektora. Uznaliśmy, że jest on do przyjęcia bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-94.14" who="#MariaBerny">Szeroko był też dyskutowany w naszej komisji art. 12, w myśl którego w muzeum mogą działać kolegia doradcze utworzone przez dyrektora z jego inicjatywy lub na wniosek co najmniej połowy zatrudnionych w nim muzealników. Wydawałoby się, że takie kolegium doradcze w pewien sposób dubluje pracę rady. Jest to jednak spostrzeżenie tylko pozorne, ponieważ kolegium doradcze jest powoływane i działa jak, chciałoby się wzniośle powiedzieć, prawa ręka dyrektora. Z jednej strony pomaga mu, a z drugiej stanowi swego rodzaju organ kontrolny w stosunku do jego pracy. Na wniosek 50% zatrudnionych pracowników, może zgłosić wotum nieufności wobec dyrektora, jeżeli są zastrzeżenia do jego pracy. Bo - przeskoczę teraz kilka artykułów - wedle innego artykułu dyrektorem muzeum wcale nie musi być muzealnik dyplomowany. Może to być menedżer i wtedy muzealnicy rzeczywiście muszą mu pomagać w pracy merytorycznej.</u>
          <u xml:id="u-94.15" who="#MariaBerny">Rozdział trzeci mówi o muzeach rejestrowanych. Jest to pewnego rodzaju novum Zawsze w Polsce były muzea wyżej cenione w hierarchii, były muzea mniej cenione, nazywało się je różnie, były to muzea narodowe, muzea, o które Ministerstwo Kultury i Sztuki zawsze dbało szczególnie. Były zastrzeżenia, czy przypadkiem wprowadzenie rejestru muzeów nie obniży rangi tych pozostałych.</u>
          <u xml:id="u-94.16" who="#MariaBerny">Ale komisja po szerokiej dyskusji doszła do wniosku, że wręcz przeciwnie, że rejestr muzeów nobilituje te najlepsze już dziś placówki, a ponieważ nie jest zamknięty, więc jak gdyby mobilizuje inne, żeby zasłużyły swoją działalnością na wejście do rejestru. Muzeum rejestrowane bowiem, jak mówi art. 13 pkt 5, korzysta ze szczególnej ochrony i pomocy finansowej państwa.</u>
          <u xml:id="u-94.17" who="#MariaBerny">Art. 16 mówi o jeszcze innej formie rad, które wzbudziły ogromne kontrowersje w czasie naszych rozmów na posiedzeniu wyjazdowym. Wyjaśniliśmy jednak tę sprawę w sposób jednoznaczny i już nie budzący zastrzeżeń i sprzeciwów. Rady powiernicze mogą być utworzone przez ministra kultury i sztuki w muzeach rejestrowanych i tym radom minister może powierzyć albo wszystkie czynności wymienione w punktach od pierwszego do czwartego, albo tylko niektóre z nich. Jak mówi art. 17, właściwe naczelne i centralne organy administracji rządowej, wojewodowie oraz organy gmin lub związków komunalnych mogą w bezpośrednio im podległych muzeach rejestrowanych powierzyć swoje uprawnienia, za zgodą ministra kultury i sztuki oraz po zasięgnięciu opinii rady do spraw muzeów, radzie powierniczej.</u>
          <u xml:id="u-94.18" who="#MariaBerny">Chciałabym jeszcze przejść na moment do spraw muzealiów. Art. 1, który cytowałam na wstępie, określa w pkcie 2, że muzealiami są rzeczy ruchome i nieruchomości wpisane do inwentarza muzealiów. Muzealia stanowią dobro ogólnospołeczne i bezpieczeństwo tego dobra ogólnospołecznego jest zawarowane w art. 23. Minister kultury i sztuki może wyrazić zgodę na zamianę muzealiów pomiędzy muzeami. Może także wyrazić zgodę na sprzedaż muzealiów, na wniosek dyrektora muzeum złożony za pośrednictwem właściwego podmiotu, zaopiniowany przez kolegium doradcze, jeżeli takie zostało powołane, po zasięgnięciu opinii rady do spraw muzeów. Jak państwo widzicie, tych zawarowań, określających kiedy muzealia mogą być sprzedane, jest dość dużo. Komisja doszła więc do wniosku, że artykuł ten chroni muzealia.</u>
          <u xml:id="u-94.19" who="#MariaBerny">Chciałabym jeszcze dodać, że ważną sprawą w art. 23 pkcie 2 jest to, że nie pobiera się opłat za użyczenia muzealiów między muzeami krajowymi. Oglądając muzeum w Opatówku, widzieliśmy świetną ekspozycję, która mogła być zorganizowana tylko dzięki temu, że Muzeum Narodowe w Warszawie nieodpłatnie użyczyło kilka eksponatów. Kiedy i za co muzeum może pobierać opłaty, także określa art. 25, ale w pkcie 1.</u>
          <u xml:id="u-94.20" who="#MariaBerny">Właściwie już żaden z artykułów nie wzbudzał kontrowersji. Ustosunkowaliśmy się także pozytywnie do art. 32 w rozdziale piątym, który wprowadza, a właściwie uzupełnia nazewnictwo stanowisk w muzeach. Grupę muzealników tworzą więc asystenci, adiunkci, kustosze i kustosze dyplomowani.</u>
          <u xml:id="u-94.21" who="#MariaBerny">Właściwie byłoby to już wszystko. O tym, że muzeum rejestrowane jest zwolnione od opłat z tytułu użytkowania wieczystego już mówiłam.</u>
          <u xml:id="u-94.22" who="#MariaBerny">Ktoś z dyskutantów w czasie obrad komisji nazwał tę ustawę podniośle konstytucją muzealną. Faktem jest, że porządkuje ona wiele spraw, wiele stosowanych już działań uprawomocnia i wydaje się zabezpieczać muzeom już istniejącym, zarówno wielkim, które znajdą się na liście rejestrowej, jak i małym oraz tym, które zapewne powstaną, prawne ramy działania. Bardzo dużo pracy ministerstwa, komisji sejmowej i naszej, wydaje się, zostało uwieńczone dobrą ustawą. Komisja Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu proponuje Wysokiej Izbie przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo pani senator Marii Berny. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Piotra Miszczuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PiotrMiszczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PiotrMiszczuk">Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych na posiedzeniu w dniu 26 listopada poddała analizie przepisy ustawy o muzeach, zawarte w druku nr 449. Ponieważ pani senator Maria Berny bardzo szeroko omówiła istotę ustawy, ja ograniczę się tylko do kilku zasadniczych stwierdzeń.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PiotrMiszczuk">Dotychczas obowiązujące przepisy dotyczące muzeów znajdowały się w ustawie o ochronie dóbr kultury i o muzeach z dnia 15 lutego 1962 r., stąd też wynikała potrzeba przyjęcia nowej regulacji prawnej, dostosowanej do nowych warunków społeczno-ekonomicznych oraz zaleceń Międzynarodowej Rady Muzeów przy Muzeum ma być jednostką organizacyjną, nie nastawioną na osiąganie zysku. Może być tworzone zarówno przez naczelne, jak i centralne organy administracji rządowej, wojewodów, gminy, związki komunalne oraz osoby prawne, osoby fizyczne, jak i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Na organizatorach muzeów ciąży obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa zbiorom, a przede wszystkim zapewnienia środków potrzebnych do ich utrzymania.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#PiotrMiszczuk">Ustawa wprowadza zasadę, że przez jeden dzień w tygodniu wstęp do muzeów jest bezpłatny. Tworzy się państwowy rejestr muzeów, do którego wpis będzie świadczył o randze i jakości zbiorów. Muzea te będą podlegały szczególnej ochronie oraz będą, korzystały z pomocy finansowej państwa. Muzea rejestrowane będą zwolnione od opłat z tytułu użytkowania wieczystego, użytkowania i zarządu gruntami i budynkami stanowiącymi własność skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#PiotrMiszczuk">Przy ministrze kultury i sztuki zostanie powołana rada do spraw muzeów, jako organ opiniodawczo-doradczy. Przy muzeach państwowych i komunalnych będą działały rady muzeów. Ponadto organizatorzy muzeów rejestrowanych będą mogli powierzać swoje uprawnienia radzie powierniczej. Ustawa tworzy również nową kategorię zawodową - zawód muzealnika.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#PiotrMiszczuk">Wysoka Izbo! Dyskusja na posiedzeniu komisji dotyczyła finansowania muzeów i bezpłatnego do nich wstępu. Nasze wnioski były podobne do tych, jakie przedstawiła pani senator Maria Berny.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#PiotrMiszczuk">Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych nie znalazła w ustawie uchybień legislacyjnych i wnosi o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#komentarz">(Oklaski).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo senatorowi Miszczukowi. Chciałbym zapytać, czy zgodnie z art. 38 Regulaminu Senatu ktoś z państwa chciałby zadać pytanie sprawozdawcom?</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę, pan senator Chełkowski, a następnie pan senator Adamiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#AugustChełkowski">Panie Marszałku! Mam dwa pytania i prośbę o wyrażenie opinii na interesujący mnie temat.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#AugustChełkowski">Pierwsze dotyczy art. 11 ust. 5, który mówi o składzie rady muzeum. Są różne rady: rady naukowe instytucji stricte naukowych, jak Polskiej Akademii Nauk, uczelni, czy instytucji resortowych, branżowych. W tych wszystkich radach zawsze jest przedstawiciel pracowników. Tutaj natomiast uderza to, że radzie muzeum takiego przedstawiciela nie ma. Sądzę, że dobrze by było, gdyby niektóre sprawy związane z problemami pracowniczymi były rozwiązywane od razu i aby po to zasiadał w radzie przedstawiciel pracowników. Jakie jest państwa zdanie na ten temat?</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#AugustChełkowski">Drugie pytanie dotyczy art. 32, który państwo omawiali. Chodzi o to, że wprowadza się grupę zawodową muzealników, w skład której wchodzą, jak podano, asystenci, adiunkci, kustosze i kustosze dyplomowani. Jaka jest różnica między kustoszem a kustoszem dyplomowanym, to znaczy, jakie powinien mieć kwalifikacje kustosz? W związku z odpowiedzią na to pytanie ewentualnie będę miał jeszcze jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#AugustChełkowski">I jeszcze sprawa, którą poddaję pod rozwagę. Rozdział trzeci nosi tytuł „Muzeum rejestrowane”. Czy chodzi o rejestrację muzeów czy o kategorię muzeum? Wydaje mi się, że jeżeli miałaby to być kategoria muzeów - to już tak trochę w typie poprawek pana senatora Madeja - to czy mają być rejestrowane czy rejestrowe? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#GrzegorzKurczuk">Kto z państwa spróbuje odpowiedzieć na te pytania?</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#komentarz">(Senator Maria Berny: Jeśli można, to ja spróbuję odpowiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#GrzegorzKurczuk">Pani senator Berny, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MariaBerny">Pytanie pierwsze dotyczyło art. 11 i wymienionych w nim przedstawicieli różnych instytucji wchodzących w skład rady muzeum. Pan senator zauważył brak wybitnej reprezentacji pracowników muzeum…</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Senator August Chełkowski: Reprezentacji w ogóle, niekoniecznie wybitnych.)</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#MariaBerny">Uzupełnieniem jest art. 12. W muzeum funkcjonuje, utworzone przez dyrektora, kolegium doradcze, w którym są reprezentowani pracownicy muzeum, właściwie jest ono złożone z pracowników muzeum, a poza tym to dyrektor muzeum najczęściej będzie proponował do rady któregoś z wybitnych pracowników swojego muzeum. Byłoby to uzupełnienie braku, o którym pan senator mówił.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#MariaBerny">Co do art. 32, to musimy poczekać na wypowiedź ministra kultury i sztuki, ale kustosz i kustosz dyplomowany, to tak jak doktor i doktor habilitowany.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#MariaBerny">Proponuje pan senator, aby określenie „muzeum rejestrowane” zastąpić określeniem „muzeum rejestrowe”. Dyskutowaliśmy na ten temat, ale uznaliśmy, że muzeum rejestrowe właściwie nic nie znaczy, nie odzwierciedla właściwego procesu. Muzeum nie jest rejestrowe samo z siebie, tylko w pewnym momencie swojej działalności może być zarejestrowane jako muzeum wyższej kategorii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę, pan senator Adamiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JanAdamiak">Mam pytanie do pana senatora Miszczuka. Otóż w myśl art. 9 muzeum może prowadzić działalność gospodarczą. Podstawowym celem działalności gospodarczej jest uzyskiwanie między innymi zysku, natomiast art. 1 mówi: „nie nastawioną na osiąganie zysków”. Można by było wyciągnąć wniosek, że muzeum może prowadzić działalność gospodarczą, ale nie wolno mu osiągnąć zysku. Może Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych rozważała, czy nie należałoby usunąć akapitu: „nie nastawione na osiąganie zysków”?</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#JanAdamiak">Drugie pytanie bierze się z prostej ciekawości. Są dwie rady: rada powiernicza i rada muzeum. Kadencja rady powierniczej trwa pięć lat, a rady muzeum - cztery lata. Czy dlatego, że rada powiernicza jest tworzona w muzeach rejestrowych, tych ważniejszych, to jej kadencja jest przedłużona o jeden rok?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję za pytania.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę pana senatora Miszczuka o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#komentarz">(Senator Maria Berny: Czy mogłabym odpowiedzieć na pierwsze pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#GrzegorzKurczuk">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MariaBerny">Podczas posiedzenia Komisji Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu omawialiśmy ten temat dość szczegółowo i ustaliliśmy, że to nie koliduje, ponieważ placówka nastawiona na zysk w wyniku całej swojej działalności przynosi zysk i odprowadza go, nawet częściowo w formie podatku, do budżetu państwa. Tu natomiast drobne uzyski z działalności gospodarczej są przeznaczone tylko na działalność wewnętrzną placówki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#GrzegorzKurczuk">Czy pan senator chciałby uzupełnić tę odpowiedź? Proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PiotrMiszczuk">Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych nie analizowała tej sprawy szczegółowo, ale również zwróciliśmy uwagę na kwestie finansowania. Chodziło o to, że muzea w jakiejś części są finansowane do 95%, a więc te 5% muszą sobie znaleźć. Dlatego w ustawie o działalności kulturalnej, którą niedawno rozpatrywaliśmy, także wprowadziliśmy upoważnienie do prowadzenia działalności gospodarczej. I to nie koliduje. Został powtórzony przepis, dający muzeom określoną możliwość, ale główną zasadą ich działania jest jednak zasada non profit - bez osiągania zysków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#GrzegorzKurczuk">Pan senator Kozłowski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#KrzysztofKozłowski">Mam pytanie, które powinienem zadać na posiedzeniu komisji, nie zaś w tej chwili. Ale nie bardzo rozumiem, dlaczego dokładnie określamy skład rady muzeum, a przy radzie powierniczej jest powiedziane, że organ, czyli w tym wypadku wojewoda, powołuje od 9 do 15 członków i na tym koniec. Otóż, w momencie zarejestrowania muzeum rada, w tym wypadku powiernicza, bo nie mogą równolegle funkcjonować obie, staje się jednobarwna organizacyjnie. Boję się, że muzeum może stracić na zarejestrowaniu, co jest paradoksalne, bo powinno być przeciwnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#GrzegorzKurczuk">Pan senator Miszczuk zechce się ustosunkować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PiotrMiszczuk">Na tym polega zasadnicza różnica między radą muzeum a radą powierniczą. Pierwsza jest organem społecznym i sprawuje nadzór, natomiast druga zarządza. Stąd i jej powołanie, i działanie musi mieć inny charakter niż w wypadku rady muzeum. Rada muzeum ma sprawdzać, natomiast rada powiernicza zarządza i za wszystko ponosi odpowiedzialność przed organem, który ją powołał. Organ ten ceduje swoją odpowiedzialność na radę powierniczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#KrzysztofKozłowski">Tak, tylko że wtedy brakuje reprezentacji. Jeżeli podlega wojewodzie, to brakuje reprezentacji samorządu czy związków twórczych. Nikt już nie ma tu nic do gadania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PiotrMiszczuk">W zasadzie powinni być menedżerowie, którzy kierują działalnością muzeum, żeby jak najlepiej to wykonać i odpowiadać przed…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#KrzysztofKozłowski">Czyli w wypadku nierejestrowania muzeum merytoryczna kontrola jest lepsza niż przy jego zarejestrowaniu.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#komentarz">(Senator Maria Berny: Czy można coś dorzucić?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MariaBerny">Panie Senatorze, ale zawsze jest tak, że ten, kto daje pieniądze, decyduje o formach i rodzaju działalności. Rzeczywiście, szkoda że pan nie poruszył tej sprawy na posiedzeniu komisji kultury, bo moglibyśmy ją omówić szerzej. Nie wydaje mi się jednak, żeby minister, który w całości finansuje działalność muzeum, zdecydował się, by rządziła siła społeczna. Ale nie o to chodzi. Wpływ społeczny jest zapewniony zawsze, ponieważ istnieje kolegium doradcze dyrektora, a więc nie jest tak źle, jak pan senator sądzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję za te wypowiedzi. Chcę zapytać, czy ktoś z państwa ma jeszcze pytania do sprawozdawców.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#GrzegorzKurczuk">Pan senator Bachleda-Księdzularz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Mam pytanie dotyczące art. 34. Co prawda bardzo satysfakcjonuje mnie zapis o etyce zawodowej, a w szczególności zakaz prowadzenia przez muzealnika handlu przedmiotami pozostającymi w zakresie zainteresowania muzeum i zakaz wykonywania ekspertyz. Mam jednak zastrzeżenia do ograniczenia działań kolekcjonerskich. Cóż by to był za muzealnik, gdyby nie miał własnej kolekcji? Rzeczywiście, w przeszłości często bywało to przedmiotem różnych pokątnych działań, zresztą będę jeszcze o tym mówił. Ten zapis jednak mnie razi. Czy nikogo z przewodniczących pozostałych komisji on nie razi? Chyba pana senatora Madeja. A więc muszę podjąć…</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Senator Maria Berny: Czy mam odpowiedzieć panu senatorowi?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#GrzegorzKurczuk">Jeśli pani chce, to bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#komentarz">(Senator Maria Berny: Tak, chciałabym. Szczególnie na zastrzeżenie dotyczące art. 34.)</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Tak, tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MariaBerny">Panie Senatorze, ten artykuł jest przez życie weryfikowalny. Znam wiele muzeów, nie chcę wymieniać z nazwy, gdzie bywają takie przypadki. Na przykład kustosz zajmujący się renowacją obrazów i pracujący w pracowni muzealnej na rzecz muzeum, które w ramach działalności gospodarczej przyjmuje obrazy do renowacji, jeżeli tylko jest coś bardziej interesującego, to zabiera to jako chałturę i robi na lewo. Chodzi po prostu o uniknięcie takiego postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Nie zrozumieliśmy się, Pani Senator. Ja pochwalam zasadę. Chodzi mi natomiast o samo brzmienie artykułu, po prostu niezgrabne, pokraczne. Mogę się mylić, ale tak to odczuwam. Proszę go spokojnie przeczytać.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Senator Maria Berny: Ale pan myśli o kolekcjach na użytek własny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#GrzegorzKurczuk">Panie Senatorze, to się właściwie nadaje do zgłoszenia poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Nie, nie, ale może podziękuję panu marszałkowi i my sobie jeszcze to uzgodnimy. A jeżeli nie, to złożę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#GrzegorzKurczuk">Szanowni Państwo, to już nie są pytania, lecz refleksje. Proszę to zgłosić w dyskusji, choćby nawet w postaci poprawki. Czy są jeszcze pytania do sprawozdawców, dotyczące meritum, czyli samej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#GrzegorzKurczuk">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#GrzegorzKurczuk">Przypominam państwu tradycyjnie o wymogach regulaminowych dotyczących czasu wypowiedzi w debacie, o konieczności zapisywania się do głosu oraz o obowiązku składania wniosków mających charakter legislacyjny na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#GrzegorzKurczuk">Informuję, że pan senator Zbyszko Piwoński zrezygnował z zabrania głosu, a pan senator Ireneusz Michaś złożył swoją wypowiedź do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#GrzegorzKurczuk">Wobec tego pierwszym mówcą jest pan senator Wincenty Olszewski.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę poczekać, jeszcze pan senator Chełkowski zgłasza jakąś kwestię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#AugustChełkowski">Panie Marszałku, czy wcześniej nie powinien się do tego ustosunkować pan minister. Dyskusja będzie potem, ale niektóre rzeczy byłyby…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#GrzegorzKurczuk">W zasadzie powinno to być po wypowiedziach w debacie, ale tuż przed jej zamknięciem, ale na sali jest obecny pan profesor Tadeusz Polak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Sztuki, może więc zapytam. Czy w tej chwili zechce pan zabrać głos, czy ewentualnie po wystąpieniach w debacie? A będzie ich trzy.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Sztuki Tadeusz Polak: Po wystąpieniach.)</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#GrzegorzKurczuk">Po wystąpieniach, dobrze. Da to możliwość odniesienia się, być może, do nowych kwestii które się w nich pojawią.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę pana senatora Wincentego Olszewskiego o zabranie głosu. Kolejnym mówcą będzie pan senator August Chełkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WincentyOlszewski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WincentyOlszewski">Dotychczasowy prawny zakres funkcjonowania wszystkich muzeów w Polsce regulowała ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury i muzeach.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WincentyOlszewski">Na początku lat dziewięćdziesiątych środowiska muzealne zgłosiły postulat, którego celem było opracowanie, a następnie uchwalenie odrębnej ustawy o muzeach oraz ujęcie w niej zmian zachodzących w muzealnictwie w Polsce i na świecie. Tak więc prawie cztery lata temu, już w 1992 r., rozpoczęto prace nad ustawą o muzeach, czego inicjatorem były, z jednej strony, organizacje społeczne i związki działające w muzeach, a z drugiej, Ministerstwo Kultury i Sztuki. W ten sposób powstał projekt ustawy, który po długich pracach legislacyjnych został przez Sejm przyjęty w dniu 21 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#WincentyOlszewski">Według danych Ministerstwa Kultury i Sztuki w Polsce działają 564 muzea, w których zatrudnionych jest ponad 6 tysięcy osób. To środowisko brało szczególnie aktywny udział w pracach nad projektem.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#WincentyOlszewski">Jako przedstawiciel Komisji Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu, mogłem się o tym przekonać podczas wyjazdowego posiedzenia komisji w Kaliszu i Ostrowie Wielkopolskim. Na spotkaniu z liczną grupą muzealników uzyskaliśmy ich akceptację prezentowanych w ustawie zapisów szczegółowych. Wyjaśniliśmy też sobie wzajemnie wątpliwości, które zostały jednoznacznie usunięte na etapie tworzenia ustawy w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#WincentyOlszewski">Wysoka Izbo! Ustawa w rozdziale drugim wyraźnie porządkuje organy założycielskie, nazwy i zakres kompetencyjny. Zgodnie z art. 5 ust. 2 muzeami państwowymi są te utworzone przez naczelne i lokalne organy administracji rządowej lub przez wojewodów. Art. 5 ust. 3 określa natomiast, że muzeami komunalnymi są muzea utworzone bądź przejęte przez gminy lub związki komunalne. Wymienione podmioty zobowiązane są zapewnić muzeom środki finansowe i bezpieczeństwo zgromadzonych zbiorów oraz sprawować pełny nadzór nad swoimi placówkami. Szczególna rola przypada tu radom muzealnym, które będą powoływane przy muzeach zarówno państwowych, jak i komunalnych.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#WincentyOlszewski">W ich skład wejdą osoby wskazane przez organizatora muzeum, miejscowy samorząd, organizacje oraz stowarzyszenia naukowe i twórcze, także fundacje i inne instytucje wspierające muzeum na terenie jego działania.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#WincentyOlszewski">Wysoka Izbo! W ostatecznym rozrachunku o efektach, których celem jest trwała ochrona dóbr kultury, upowszechnianie wartości historii, nauki i kultury polskiej oraz kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej, zapisanych w art. 1 ustawy, zadecydują pracownicy muzeum. Tę grupę ustawa określa mianem muzealników. Są to asystenci, adiunkci, kustosze i kustosze dyplomowani. Wszyscy oni muszą mieć odpowiednie kwalifikacje muzealnicze.</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#WincentyOlszewski">Nie pretendując do oceny wszystkich zapisów ustawy, wyrażam przekonanie, że gwarantuje ona właściwą kulturę i ochronę zbiorów, przyznaje placówkom muzealnym warunki do pełnego rozwijania swojej działalności, a dzięki niej my wszyscy będziemy mogli w pełni korzystać z narodowego dziedzictwa. Konsekwencją takiego rozumienia ustawy będzie moje głosowanie za jej przyjęciem, zgodnie z wnioskiem Komisji Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, to jest bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo panu senatorowi Wincentemu Olszewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu pana senatora Augusta Chełkowskiego. Następnym mówcą będzie pan senator Witold Graboś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#AugustChełkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#AugustChełkowski">Rozpatrywana ustawa jest pierwszym aktem obejmującym całość problematyki muzealnicza. Jej uchwalenie wiązało się z wieloma kontrowersjami i krytycznymi opiniami pracowników muzealnictwa. Miałem okazję spotykać się kilkakrotnie z pracownikami muzealnictwa, którzy przedstawiali mi swoje uwagi.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#AugustChełkowski">W okresie transformacji ustrojowej również muzealnictwo przeszło bardzo burzliwy okres. Dlatego też ustawa zrodzona w takim okresie z natury rzeczy obciążona będzie jeszcze wieloma niedociągnięciami i zapewne w niedługim czasie będzie musiała zostać znowelizowana. Niemniej jednak sądzę, że jeszcze dzisiaj możemy niektóre problemy rozwiązać. Już zadawałem pytania sprawozdawcom komisji i teraz chciałbym się ustosunkować między innymi do spraw, które w swych pytaniach poruszałem.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#AugustChełkowski">Przede wszystkim chodzi mi o art. 11 ust. 5, gdzie podano spis przedstawicieli osób w radzie muzeum państwowego i komunalnego. Sądzę, że mimo wszystko brak tu przedstawiciela pracowników i dlatego moja propozycja jest taka, ażeby za pktem 7 dopisać pkt 8 mówiący o tym, że sama rada muzeum może jeszcze kogoś powołać do swego składu.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#AugustChełkowski">Pani senator sprawozdawca komisji kultury przedstawiła nam wyjaśnienie dotyczące tego, że w muzeum mogą działać kolegia doradcze utworzone przez dyrektora, z jego inicjatywy lub na wniosek co najmniej połowy zatrudnionych muzealników. Tyle tylko, że ten ostatni warunek nie zawsze może być spełniony. Mnie się zdaje, że w instytucjach naukowych, a muzeum też ma w znacznym stopniu taki charakter, jest rzeczą bardzo istotną, żeby w ich radzie byli przedstawiciele pracowników, gdyż tam na bieżąco rozwiązuje się cały szereg problemów, dzięki czemu one się nie kumulują i nie nawarstwiają. Nie chodzi tu o jakąś wielką reprezentację. Sądzę, że w mniejszych muzeach w zupełności wystarczy jeden pracownik, można też dyskutować, czy w ogóle nie wystarczy jeden pracownik, byle tylko ci ludzie byli tam reprezentowani i ich głos był zwyczajnie wysłuchany. W demokratycznym systemie to są metody standardowe. Dlatego składam taki wniosek legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#AugustChełkowski">Chciałbym prosić pana ministra o wyjaśnienie problemu związanego z art. 32. Kto to jest kustosz i jakie powinien mieć kwalifikacje? Z informacji, jakie posiadam, wynika, że w muzeach pracuje wielu ludzi, którzy żadnych studiów nie mają, są jednak wykwalifikowanymi pracownikami muzealnictwa z tytułu stażu pracy i doświadczenia zawodowego. Oni również powinni zostać zaliczeni do kategorii zawodowej muzealników.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#AugustChełkowski">Sądzę więc, że na końcu pktu 1 można by dodać trzy słowa, mianowicie: „i pracownicy obsługi”. Jeżeli byłaby wymagana inna nazwa, to uważam, że można ją dostosować. Niemniej jednak opinia muzealników, którą mi przekazano, jest taka, że ci ludzie są dla muzealnictwa bardzo istotni, oddani i mają duże doświadczenie zawodowe. Nie tylko szkoły przygotowują przecież do zawodu. Praktyka również jest istotna. Według znanych mi opinii są to właśnie tacy pracownicy, dla których praktyka zawodowa stanowi o przygotowaniu do zawodu.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#AugustChełkowski">Oddzielna sprawa dotyczy tego, czy muzea mają nazywać się rejestrowanymi, czy rejestrowymi. Mnie się wydaje, że „rejestrowy” odnosi się do kategorii instytucji, a „rejestrowany” znaczy zapisany na jakiejś liście. Ale tutaj się nie upieram, tylko zwracam uwagę.</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#AugustChełkowski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję, Panie Senatorze. Bardzo proszę o złożenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Senator August Chełkowski: Uzależniam to, Panie Marszałku, od odpowiedzi pana ministra.)</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#GrzegorzKurczuk">Dobrze. To jeszcze wypłynie w trakcie debaty.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę pana senatora Witolda Grabosia o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WitoldGraboś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WitoldGraboś">Ustawa o muzeach na ogół została dość życzliwie przyjęta, zarówno przez komisję, jak i, co widać, przez Wysoką Izbę, pomimo różnych uwag. Staję więc w niezręcznej roli malkontenta, czyli kogoś, kto szuka dziury w całym. Osobiście mam kilka uwag do tej ustawy i czuję się zobligowany, aby się nimi z państwem podzielić. Są wśród nich i drobne, i poważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#WitoldGraboś">Drobna uwaga dotyczy art. 1, gdzie wśród zadań muzeów wymienia się kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej. Zastanawiałem się, czy można to objąć normą prawną i czy w jakikolwiek sposób można sprawdzić wykonanie tej dyspozycji, a zwłaszcza czy można wyciągnąć jakiekolwiek konsekwencje prawne w razie jej niespełnienia. Jest to szczegół, ale dość typowy. Pamiętam, jak prowadziliśmy burzliwe debaty na temat niektórych zapisów w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, proponowanych przez panią senator Marię Łopatkową - choćby prawo dziecka do miłości. Myślę, że jest to problem tego samego gatunku.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#WitoldGraboś">Pani senator Maria Berny mówiła o pewnej sprzeczności między art. 5 a art. 6. Ja również ją dostrzegłem, ale mam nadzieję, że się mylę. W art. 5 pkcie 4 ust. 1 mówi jasno, że podmioty, które tworzą muzeum, mają zapewnić środki potrzebne do jego utrzymania i rozwoju, a w art. 6 pkcie 2 ust. 5 mówi o zawartości statutu i wymienia, że powinien on określać sposób uzyskiwania środków finansowych. Zastanawiam się, po cóż to określać, skoro poprzedni artykuł powiada, że podmiot, który tworzy muzeum, zapewnia te środki. Zastanawiałem się też, czy aby nie jest to taki element naszej żebraczej rzeczywistości, w której wszystkie placówki kultury szukają dodatkowych środków. Zastanawiałem się więc, czy aby to sformułowanie nie powinno brzmieć: „sposób finansowania”, a nie: „sposób pozyskiwania środków finansowych”. Mogłoby też brzmieć: „sposób uzyskiwania dodatkowych środków”. Wtedy bym to zrozumiał.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#WitoldGraboś">Proszę państwa, jest tu wątpliwość. Dzielę się nią, lecz nie będę się przy niej upierać. Wiele zasadniczych wątpliwości wzbudził we mnie art. 12. Zacznę od przypomnienia art. 11, dotyczy on rad muzeów; mówi, że te rady są w muzeach państwowych i komunalnych, nie wymienią innych. Artykuł 12 mówi natomiast o kolegiach doradczych. Domyślam się, ale tylko się domyślam, że chodzi być może o możliwość powołania tych kolegiów doradczych tam, gdzie nie ma rad, być może tak. Z całą pewnością nie wynika to jednak z zapisów ustawy. Poza tym wątpię, czy tam, gdzie są rady muzeów, potrzebne są kolegia. Co więcej, zapis ten nie mówi expressis verbis, że kolegia owe mają być tworzone z pracowników muzeum. To raczej jest także w domyśle.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#WitoldGraboś">Dostrzegam tutaj również pewien dysonans. Otóż chcemy mieć organ ustawowy, a jakże, ale tak bardzo niedookreślony, tak niedopowiedziany, że daje to niesamowite pole do manewru. Jakież miałby mieć kompetencje, jaki skład, w jaki sposób by go tworzono? Ponoć to wszystko ma być określone w statucie - tak mówi tenże artykuł. I w statucie można by napisać, co się żywnie podoba: że jest to organ władczy, doradczy albo zdobniczy… Dla mnie jest to zbyt duże pole do manewru. Ponadto moje poważne obawy wzbudza zapis, że owo kolegium doradcze można powołać na wniosek połowy pracowników. Być może intencje wnioskodawców są dobre. Ale znając sytuację w wielu zakładach pracy, a muzeum też nim jest, przy nadmiernym ich uzwiązkowieniu - przepraszam za ten neologizm - wyobrażam sobie, jakim to może być wygodnym mechanizmem do urządzania referendów, plebiscytów, wywierania nacisków. Może to być mechanizm służący pośredniemu wpływaniu na dyrektora czy próbom odwołania dyrektora. I ja się takiego zapisu boję. Najchętniej zgodziłbym się z tym, że tego art. 12 w ogóle nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#WitoldGraboś">Ostatnia rzecz. Podzielam wątpliwość pana senatora Bachledy-Księdzularza, dotyczącą art. 34. Z jednej strony ten artykuł jest zbyt obszerny, bo mówi o pewnych uniwersalnych zasadach etyki zawodowej, a z drugiej, jest zbyt szczegółowy, bo zabrania na przykład gromadzenia kolekcji. A przecież wiemy doskonale, że pracownicy muzeum to w większości ludzie dotknięci tym szlachetnym szaleństwem zbierania rzeczy, które ich interesują. Co wtedy, jeżeli ów pracownik ma już kolekcję? Czy z chwilą wejścia w życie ustawy ma zrezygnować z pracy? Czy też ma się pozbyć kolekcji, na przykład darując ją na rzecz muzeum? Nie wiem. Poza tym artykuł ten powiada, że działalność owego pracownika nie może powodować konfliktu interesów w zatrudniającym go muzeum. Czy mam rozumieć, że taki konflikt może już dotyczyć muzeów innego typu? To znaczy, jeżeli pracownik pracuje w muzeum etnograficznym, to może mieć kolekcję dzieł sztuki, na przykład obrazów, i może prowadzić tutaj wycenę, wymianę i tak dalej. Tak więc mam co do tego poważne wątpliwości, ale nie zgłaszam poprawek formalnych. Dlaczego? Ponieważ moje wątpliwości nie zostały podzielone przez Komisję Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#WitoldGraboś">Szanuję decyzję kolegów, widzę przychylność Wysokiej Izby, nie zgłaszam więc formalnych oprawek. To co mówię, mówię dlatego, że czułbym wewnętrzne nieukontentowanie, gdybym, mając te wątpliwości, milczał. Proszę to traktować jako dmuchanie na zimne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo panu senatorowi Grabosiowi. Informuję, że lista mówców została w ten sposób wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Czy można jeszcze zabrać głos?)</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#GrzegorzKurczuk">W dyskusji?</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#GrzegorzKurczuk">Tak, ale na przyszłość bardzo proszę o zapisywanie się do głosu. Ten wymóg regulaminowy dotyczy wszystkich. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Rzeczywiście powinienem był się zgłosić. Sądziłem jednak, że odpowiedzi przewodniczących komisji rozwieją niejasności towarzyszące moim przemyśleniom. Wydaje mi się, że gdyby to była ustawa o rakietach, to nie byłbym tak niezdecydowany.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Nie chcę popsuć tutaj nastroju i wnosić poprawek, a jednocześnie jest mi przykro, że znajdują się tu takie oczywiste knoty. Między innymi w rozdziale czwartym, dotyczącym muzealiów, jest cały osobny art. 22, który mówi: „muzealia stanowiące własność muzeum wpisuje się do inwentarza”. Wydaje mi się, że równie dobrze mógł to być nawet kolejny punkt po pkcie 2. Wszystko, co wchodzi w skład muzeum musi być zinwentaryzowane. Te punkty są niejako ze sobą powiązane Powinno to być inaczej zapisane.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Stawia mnie to w trudnej sytuacji… Będę się zastanawiał, co w trakcie głosowania zrobić, czy wstrzymać się od głosu, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Podobna jest sytuacja w art. 34. Problem w tym, że zastanawiałem się długo, jak go poprawić, i zupełnie nie znalazłem na to sposobu.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Wydaje mi się, że najlepszym wyjściem byłoby - jeżeli można to jeszcze rozważać, zastanawiać się nad tym - gdyby w rozdziale piątym: „Pracownicy muzeów”, w art. 32 znalazło się to niejako w obowiązkach. Po tym, że powinni posiadać kwalifikacje muzealnicze, należałoby powiedzieć, że powinni też przestrzegać norm etyki zawodowej. I kropka, nic więcej. Tymczasem tutaj cały czas jest mowa o pracownikach, którzy są, jak wiemy, muzealnikami, ale potem mówi się już tylko, że muzealnik w czasie pozostawania w stosunku pracy w muzeum przestrzega ogólnie przyjętych norm etyki zawodowej. Dla mnie jest to trochę zbyt ogólne, a potem już tak szczegółowe, że trudno sobie wyobrazić kogoś, kto - jak tu mówił pan senator Graboś - będąc pracownikiem muzeum, nie ma jakiegokolwiek zbioru. Przecież ktoś może mieć nawet kilka zbiorów w domu, a tymczasem inny złośliwie zawiadomi, że on ma kolekcję. I co wtedy? Są takie trudne sytuacje, a ustawa nie powinna od razu stwarzać konfliktu sumienia u pracownika. To trudna sprawa, nie wiem, jak z tego wybrnąć…</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">W każdym razie chcę powiedzieć, że jest kilka stwierdzeń wspaniałych. Cieszy mnie między innymi zapis o tym, że pracownicy nie powinni prowadzić handlu. Wiemy, że byli tacy, którzy mieli w kraju kolekcje, a potem całe te kolekcje wywozili na Zachód. Sam pracowałem swego czasu w muzeum i było mi przykro, kiedy widziałem, jak działają całe gangi historyków sztuki, które zajmowały się choćby handlem ikonami. Wiemy, że tak było, choćby handel Jezusikami frasobliwymi - ta sprawa z Podhala. Dlatego jest mi tak trudno powiedzieć: ten paragraf wyrzucić i taką poprawkę stawiam… Ze względu na to, że bardzo sobie cenię zapis w pierwszej części tego zdania, nie zgłoszę w tej chwili poprawki, żeby nie przedłużać. Chciałem się podzielić swoimi obawami dotyczącymi zapisów w ustawie o muzeach, która przecież powinna być sporządzona, powiedzmy, przykładnym językiem polskim.</u>
          <u xml:id="u-132.7" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-132.8" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Chyba w czasie głosowania wstrzymam się od głosu. Taki jest mój ogólny sąd po tej wypowiedzi. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję panu senatorowi Bachledzie-Księdzularzowi.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#GrzegorzKurczuk">Pan senator Gawronik prosi o głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#AleksanderGawronik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#AleksanderGawronik">Miałem wątpliwości co do zapisu dotyczącego działalności gospodarczej, ale po konsultacji z panią senator Berny i z panem ministrem nie będę zgłaszał poprawek. Jako człowiek, który odczuwa potrzebę bycia od czasu do czasu kulturalnym, chciałbym powiedzieć, jak ja widzę muzealnictwo. Bywam w różnych muzeach świata, bywam w muzeach polskich, bywam również w muzeach regionalnych i takich, których budynek jest na danym terenie jedynym budynkiem murowanym - tam też zaglądam. I dla mnie polskie muzea w porównaniu z innymi nie są przekonujące. One nie żyją tym, co mają, co mogą zaoferować, tylko są takie smutne, ciche, martwe, wypełnione jakimiś sprzętami, które mają nas do czegoś przekonać. Czy przekonają - tego nie wiem.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#AleksanderGawronik">Korzystając z obecności przedstawiciela Ministerstwa Kultury i Sztuki, zwracam uwagę na potrzebę ożywienia muzeów. Nie mam na myśli działalności komercyjnej, pan minister przekonał mnie, że tego robić nie należy. Chodzi raczej o to, żeby muzea oddziaływały kulturalnie, a nie poprzestawały na prezentacji zbiorów. Według mnie ktoś, kto przychodzi do muzeum, chce się czegoś dowiedzieć. Dlatego powinien mieć tę możliwość, a nie tylko oglądać eksponaty i zastanawiać się, co to właściwie jest. Dam państwu przykład - muzeum instrumentów muzycznych w Poznaniu. Świetne, ale nie można tam usłyszeć ani jednego dźwięku. Muzeum instrumentów, w którym zwiedzający nie dowie się, jak one grają?! Chodzi mi o coś takiego.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#AleksanderGawronik">W innych muzeach, na przykład w Niemczech czy w nowojorskim muzeum Guggenheima, są wspaniałe przenośne urządzenia, które każdy może założyć i posłuchać. To przemawia do wyobraźni. Człowiek, który, przychodzi do muzeum, dysponuje czymś, czego większość ludzi nie ma, mianowicie wyobraźnią estetyczną. Przychodzi, bo chciałby się zapoznać z tym, co tam jest. Kupuje bilet nie dlatego, że chce przeczekać deszcz, ale dlatego, że odczuwa potrzebę obcowania ze sztuką.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#AleksanderGawronik">Dlatego wydaje mi się, Panie Ministrze, że w ramach różnego rodzaju światłych poczynań ministerstwa kultury warto się zastanowić nad tym, żeby muzea nie były takie statyczne, dostojne. Pani senator Łopatkowa mówiła kiedyś o tym, że powinny być dostępne dla dziecka i dla starca, dla biznesmena i dla człowieka, który nie ma żadnego wykształcenia. O to właśnie chodzi - żeby muzea po prostu żyły!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo za wypowiedź panu senatorowi Gawronikowi.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#GrzegorzKurczuk">Ponieważ, co w tej chwili mogę stwierdzić, lista mówców została wyczerpana, chciałbym udzielić głosu przedstawicielowi rządu.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#GrzegorzKurczuk">Przypominam, że rozpatrywana przez nas ustawa była rządowym projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę o zabranie głosu profesora Tadeusza Polaka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Sztuki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#TadeuszPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#TadeuszPolak">Bardzo dziękuję za możliwość wysłuchania pozytywnych opinii oraz uwag, które niewątpliwie wzbogacą bieżącą działalność ministerstwa kultury w zakresie muzealnictwa.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#TadeuszPolak">Zanim odpowiem na kilka pytań, chciałbym zwrócić uwagę państwa na fakt, że prace nad ustawą trwały 5 lat. Dyskusja trwała nieustannie. Ustalone i uchwalone artykuły były poddawane kolejnym zmianom. Dlaczego? Życie, szczególnie wolny rynek, przemyt, udział w nim pracowników muzeów - stąd potrzeba zaproponowania przepisów, które wyprzedzałyby to, co niesie życie. Autorzy ustawy oparli się głównie na przepisach UNESCO; organizacji, która właśnie wyprzedza życie i ma doświadczenia również w walce z przemytem, zarówno w krajach kapitalistycznych, jak i w Trzecim Świecie. Rady, które zaprezentowaliśmy, są zawarte również w deklaracji o muzealnictwie UNESCO. Ale do tej sprawy powrócę.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#TadeuszPolak">Głównym celem ministerstwa kultury było zdecentralizowanie zarządzania muzeami. Chodziło o to, by nadzór nad nimi przekazać w ręce samorządów, a gdzie ich nie ma - w ręce rad powierniczych. Naszym celem było też to, o czym przed chwilą mówił pan senator Gawronik, czyli uatrakcyjnienie muzeów. Dotąd dyrektorzy muzeów podlegali bezpośrednio organowi założycielskiemu, który oprócz nadzorowania placówek miał tysiąc innych spraw. Nam chodziło o to, by rady muzealne i powiernicze poczuły się gospodarzami muzeów. Ważne też, by należeli do nich reprezentanci tego środowiska, a nie ludzie z innych miast. Do tej pory we wszystkich siedemnastu radach muzealnych zasiadali niemalże ci sami ludzie. Byli to rzeczywiście wielcy znawcy muzealnictwa, nie rozumieli natomiast otoczenia, w którym muzeum się znajdowało.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#TadeuszPolak">Celem ministerstwa kultury, jeszcze raz powtarzam, była decentralizacja muzeów, a jednocześnie ochrona muzealiów. Zgodnie z projektem, dyrektor muzeum nie może oddać, sprzedać czy przekazać przedmiotu zabytkowego, który jest wpisany do rejestru, bez zgody ministra kultury, a jednocześnie minister kultury bez zgody dyrektora muzeum nie może przekazać żadnego przedmiotu innej instytucji. W przeszłości, jak wiemy, takie decyzje były podejmowane. Ochrona muzealiów jest więc zapewniona. Z przedmiotem muzealnym w Polsce nic nie może się stać bez zgody ministra kultury i pozytywnej opinii rady.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#TadeuszPolak">Nowe w ustawie jest też to, że objęto nią nie tylko muzea państwowe, ale również samorządowe i prywatne. Wszystkim typom muzeów nadaliśmy równorzędną wartość. Wprowadziliśmy też muzea rejestrowane, co jest przyjęte na świecie. Chodziło nam o powstrzymanie tworzenia nowych jednostek na zasadzie - trzeba powołać muzeum, a potem będziemy się zastanawiać, kto je ma finansować. Podobnych przypadków mieliśmy bardzo dużo. Potem przychodziły pisma, że jest muzeum, ale nie ma środków na telefon, na światło, na ogrzewanie i tak dalej oraz, oczywiście na zakup muzealiów. Dlatego postawiliśmy tę poprzeczkę. O uznaniu, że muzeum jest rejestrowane nie będzie decydować jedynie kwestia finansowania, ale również kadry muzeum oraz kwestia udzielania pomocy. Chciałbym przypomnieć - ponieważ nie było to do końca wyjaśnione - że tam, gdzie powstają rady powiernicze, nie ma rad muzealnych, bo byłoby ich wtedy bardzo dużo. Kolejna sprawa dotyczy muzealników. Oczywiście, w muzeum są również pracownicy pomocniczy, ale oni mogą pracować i w bibliotece, i w muzeum, i w instytucji państwowej, na przykład kierowca. Muzealnik jest natomiast zatrudniony tylko przy obiektach zabytkowych. Celem, jaki przyświecał zapisowi, było jego wyróżnienie, podniesienie rangi zawodu. W tej sprawie zresztą - a jak mówiłem, prace nad ustawą trwały pięć lat i często musieliśmy szukać kompromisu - nie było absolutnie żadnych zastrzeżeń ze strony muzealników. Również co do gradacji: kustosz, starszy kustosz… To będzie zależało od czasu pracy, wykształcenia, a także stopnia naukowego.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#TadeuszPolak">Do omówienia pozostała kwestia etyki muzealnej. Zapis dotyczący tego zagadnienia powstał na wniosek muzealników, ujęty jest również w karcie UNESCO. Za jego wprowadzeniem opowiedzieli się też profesorowie: Rotermund, Stanisławski i Waltoś z Krakowa, a więc najwybitniejsi polscy muzealnicy.</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#TadeuszPolak">Oczywiście, każdy człowiek kulturalny, a także ten niekulturalny, ale którego na to stać, może mieć w swoim domu obrazy, co wcale nie znaczy, że jest kolekcjonerem, gdyż to jest zupełnie co innego. W czasach wielkiego przemytu, którego szlaki wiodą przez Polskę, ów zapis jest niezbędny. Mamy przykład. Jedno z naszych muzeów miało wątpliwości względem autentyczności dzieła, poprosiło więc po koleżeńsku o pomoc pracownika Muzeum Brytyjskiego. Dowiedziała się o tym jego dyrekcja i ów pracownik, znany na świecie rzeczoznawca z wieloletnim stażem, musiał stamtąd odejść. Nie można łączyć tych funkcji. Są od tego specjalne instytucje, domy aukcyjne, przy których pracują specjaliści od tych spraw. Osoba podejmująca stałą pracę muzealną musi zrezygnować z tego typu działalności. Jeszcze raz powtórzę, iż ów zapis został wprowadzony na wniosek muzealników. Następna poruszona tu sprawa dotyczy kwestii: czy muzeum jest rejestrowane, czy rejestrowe. Muzeum jest rejestrowane, bo określenie „rejestrowe” mogłoby oznaczać, że zbiera ono jakieś eksponaty związane z rejestrem. Ta sprawa była dyskutowana w departamencie prawnym Urzędu Rady Ministrów, jak również w sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu. Wszędzie uznano za właściwe stosowanie w normach prawnych określenia: „rejestrowane”.</u>
          <u xml:id="u-136.8" who="#TadeuszPolak">Kolejna kwestia dotyczy reprezentacji załogi muzeum w radzie muzealnej. Dyrektor muzeum również może przedstawiać kandydatów na członków rady. Z urzędu są w niej dyrektor i wyznaczany przez niego sekretarz, prowadzący sekretariat. Nie widzę więc absolutnie żadnych przeszkód ku temu, by pracownicy muzealni zasiadali w radzie. Wiem, że istnieje u nas taka potrzeba, związana z trwającymi ciągle w Polsce zmianami, kiedy to występują problemy załogi i spory pracownicze. Chciałbym jednak powtórzyć, że obecna ustawa ma być pewnego rodzaju konstytucją i nie możemy na zawsze zabezpieczać się przed problemami, które dotyczą chwili obecnej, a za parę lat w ogóle nie będą miały miejsca. Zabezpieczeniu interesów wszystkich pracowników służą inne regulacje. W razie potrzeby zaś można będzie powołać kolegia doradcze. Nie będą one mogły występować o odwołanie dyrektora, bo przecież będą mu doradzać w zarządzaniu muzeum.</u>
          <u xml:id="u-136.9" who="#TadeuszPolak">Chciałbym na koniec zwrócić się do państwa z prośbą. Jak już mówiłem, 5 lat dyskutujemy nad tą ustawą, całe muzealnictwo oczekuje regulacji, która uporządkuje sytuację w tej dziedzinie, począwszy od kwestii płac i pomocy państwa, przez muzea rejestrowe aż do wyraźnych zapisów na temat podziału kompetencji w poszczególnych elementach działalności muzealnej. Proszę, żeby Wysoka Izba przyjęła ustawę bez poprawek. Byłby to wielki prezent na rzecz muzealnictwa wręczony jeszcze przed Bożym Narodzeniem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo. Proszę pozostać jeszcze na mównicy, Panie Ministrze, bo zgodnie z naszym regulaminem, senatorowie mają w tej chwili możliwość zadawania panu pytań. Chciałem państwa, panie i panów senatorów, zapytać, czy ktoś chce zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#GrzegorzKurczuk">Zgłasza się pan senator Ceberek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#StanisławCeberek">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#StanisławCeberek">Korzystając z okazji, Chciałem zadać panu ministrowi parę pytań. I to bynajmniej nie ze złośliwości, ponieważ uważam, że profesja, którą pan reprezentuje, ma wielkie znaczenie. Pan reprezentuje metrykę narodu polskiego. Wiem, jak cenna jest ta dziedzina, bo sam jestem częścią muzeum, zarówno ze względu na mój wiek, jak i to, co czynię dla kultury.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#StanisławCeberek">Panie Ministrze, odwiedzałem niedawno, bo niecałe 2 miesiące temu, Muzeum Ziemi PAN. Problemem jest zabezpieczenie różnych jego części. Znam kącik kultury kurpiowskiej i spotkałem tam bursztyny kurpiowskie. Wiem, jak one powinny wyglądać w tej chwili, a nawet jak wyglądały 100 lat temu, bo zostały takie po prababciach. Można jednak zauważyć, że choć liczba paciorków się zgadza, w muzeum pozostały tylko te najgorsze. Jakie zatem jest zabezpieczenie tych zbiorów? W jaki sposób wpisuje się dane w metrykę i kiedy się kontroluje, czy nie zmienił się stan eksponatów?</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#StanisławCeberek">Panie Ministrze, tak często mamy aukcje różnych eksponatów muzealnych. Czy one mają metrykę właściciela? Czy wiadomo, w jaki sposób stały się własnością człowieka, który je sprzedaje? To jest przecież własność całego narodu. W jaki sposób sprzedający może udokumentować, że to jest jego własność? Brak takiej możliwości - powiedzmy, że będą to jakieś metryki - może powodować wzrost liczby kradzieży, z którymi ciągle mamy do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#StanisławCeberek">Nie mogę się obecnie dowiedzieć, co się dzieje z wozem Drzymały. Czy to jest zabytek muzealny, czy też polityczny? Czy był kiedykolwiek sprzedany?</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#StanisławCeberek">I kolejne, już czwarte pytanie. Zawsze szukam w muzeach słowników gwar poszczególnych regionów Polski i nie mogę się doszukać. Sam napisałem słowniczek gwary kurpiowskiej i mogę, jeżeli pan będzie zainteresowany, go przekazać. Jednak w regionalnych muzeach nie mogę się doszukać takich słowników, a przecież od słownictwa, od języka zależy życie narodu. Jeżeli zginie język, zginie państwo. Chciałbym, żeby pan powiedział, jak przedstawia się ten problem w polskim muzealnictwie?</u>
          <u xml:id="u-138.6" who="#StanisławCeberek">Panie Ministrze, ja wiem, jak jest. Wiem, że nie mamy pieniędzy na kulturę. To, co odtwarzam, jest żywym skansenem pochodzącym sprzed 200 lat. Jak powiedział pan senator Gawronik, warto mieć żywe muzea i skanseny, które mogłyby nawet zarabiać na swoje utrzymanie. Oczywiście, tylko częściowo, bo kultura nigdy nie zapracuj e sama na siebie. Jak ministerstwo spogląda na sprawę tworzenia żywych skansenów i muzeów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę pana ministra o odpowiedzi na pytania. Jeśli pan zechce, również na te nie wiążące się z samą ustawą, natomiast senatorów proszę, aby trzymali się jednak Regulaminu Senatu i koncentrowali się na rozpatrywanych ustawach.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#komentarz">(Senator Stanisław Ceberek. Przepraszam bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę pana ministra o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#TadeuszPolak">Wysoka Izbo! Chciałbym odnieść się tylko do tych pytań, na które mogę dzisiaj odpowiedzieć bo poruszone zostały także sprawy bardzo szczegółowe. Pan pozwoli, Panie Senatorze, że jeśli o nie chodzi, odpowiem panu oddzielnie.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#TadeuszPolak">Wszystkie przedmioty, które w Muzeum Ziemi PAN są wpisane do księgi inwentarza, dotyczy to również innych muzeów, są pod ochroną, poszczególne paciorki również. Jeśli chodzi o ich stan, to mogę powiedzieć, że zgodnie z zarządzeniem ministra, raz na 3 lata powinno się przeprowadzać inwentaryzację wszystkich zbiorów i tak się czyni. Oczywiście, w muzeach pracują ludzie i może tam dojść do przestępstwa, ale nie robiłbym takiego założenia. W każdym razie wszystko, co zostało zinwentaryzowane, jest na bieżąco kontrolowane. Każdy przedmiot ma swoją kartę, fotografię. Jest to szczególnie skomplikowane w muzeach przyrodniczych, gdzie eksponaty z czasem niszczeją.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#TadeuszPolak">Jeśli chodzi o aukcje, sytuacja wygląda następująco. Osoba przynosząca dzieło sztuki do sprzedaży, automatycznie jest uznana za właściciela. Nie wymaga się, by udowodniła swoje prawa własności. Blokujemy aukcję dopiero wówczas, gdy nasze służby, a zapewniam państwa, że we wszystkich domach aukcyjnych są przedstawiciele muzealnictwa, stwierdzą, że dany obraz kiedyś zaginął. Rozpoczyna się wtedy dochodzenie i właściciel musi udowodnić, skąd ma dzieło sztuki. Na podstawie odpowiedniego zapisu w ustawie, po zakończeniu aukcji nasz przedstawiciel ma prawo pierwszeństwa przy zakupie dzieła dla muzeum za wylicytowaną cenę. Takie przypadki się zdarzają. Ten zapis gwarantuje pierwokup obrazu, który naprawdę powinien być w muzeum, ale dopiero po wylicytowaniu ceny.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#TadeuszPolak">Odpowiem jeszcze na ostatnie pytanie, dotyczące żywych skansenów. Mamy w Polsce 46 żywych skansenów, gdzie rosną kwiaty, gdzie lepi się garnki, gdzie obsługa, pracownicy niejednokrotnie noszą stroje ludowe. Chciałbym zauważyć, że spośród krajów europejskich Polska ma najwięcej skansenów, które na co dzień służą kulturze.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#TadeuszPolak">Jeśli chodzi o słowniki, to jestem przekonany, że są, ale jeszcze sprawdzę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#GrzegorzKurczuk">Pytanie chce zadać pan senator Krzysztof Kozłowski. Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#KrzysztofKozłowski">Dziękuję, Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#KrzysztofKozłowski">Chciałbym spytać pana ministra o te, jak rozumiem, najbardziej wartościowe muzea, a więc rejestrowane. Czy pan się nie obawia, że wojewoda czy gmina, a może się tak zdarzyć, że i minister, wyraża zgodę na przekazanie radzie powierniczej swych uprawnień w stosunku do muzeów, powierzając kierowanie nimi urzędnikom czy menedżerom którzy z muzealnictwem tak naprawdę niewiele mają wspólnego? Może będą nimi sprawnie zarządzać, ale czy pan się nie obawia, że najcenniejsze muzea mogą być kierowane przez ludzi, którym pewne sprawy są obce? Mogą oni być bardzo cennymi menedżerami z punktu widzenia ekonomii, ale niekoniecznie z punktu widzenia kultury. Brak jakiegokolwiek zapisu, określającego kryteria doboru właściwych ludzi do rady powierniczej, wydaje mi się trochę ryzykowny. To jest pytanie pod adresem pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#TadeuszPolak">Wysoka Izbo! Osobiście nie obawiam się tego, gdyż minister kultury musi w tym przypadku wyrazić zgodę. Rozumiem, że gdyby to były same nazwiska, to byłoby za mało. Założenie jest takie, zresztą minister kultury wyda stosowne rozporządzenie, że w skład rady powierniczej mogą wejść ludzie sprawdzeni w środowisku danego miasta, miejscowości, województwa. Rzeczywiście, był kiedyś taki zwyczaj, że ktoś był na stanowisku, potem z niego odchodził i powstawał problem, co z nim zrobić? To jednak muszą być osoby cieszące się trwałym uznaniem. Na przykład do rady nadzorczej Muzeum Brytyjskiego z urzędu wchodzi każdy prezes Rady Ministrów, który już nie piastuje tego stanowiska. W radzie powinni się więc znaleźć ludzie światli, odpowiedzialni za losy kraju i muzealnictwa. Oczywiście. Można popełnić błąd, ale sama idea jest warta ryzyka, chcemy bowiem przekazać te muzea ludziom, którzy dbają o kształt miasta, województwa, poziom życia. Te swoiste rady nadzorcze, jak również rady muzealne, stwarzają takie możliwości.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Kozłowski: Nie ma słowa na ten temat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#GrzegorzKurczuk">Bardzo proszę, pytanie miał pan senator Gawronik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#AleksanderGawronik">Panie Ministrze, nie doszukałem się w ustawie propozycji rozwiązania problemu magazynowania zbiorów. Bo muzea to nie tylko ekspozycja dzieł sztuki, ale również magazynowanie. Wiemy, że muzea wypożyczają obrazy, które ozdabiają sale recepcyjne niektórych instytucji. Czy ministerstwo rozważało możliwość wypożyczania dzieł sztuki osobom prywatnym, oczywiście pod warunkiem zastosowania wszelkich zabezpieczeń, i czerpania z tego tytułu dodatkowych środków, które zasiliłyby fundusze muzeum?</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#AleksanderGawronik">A w ogóle jaka jest pańska ocena stanu zabezpieczeń eksponatów w magazynach, jeśli chodzi o komfort gromadzenia zbiorów? Widziałem kilka magazynów muzealnych i przeraża mnie to, że wiele dzieł praktycznie nigdy nie będzie eksponowanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#GrzegorzKurczuk">Czy zechce pan minister odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#TadeuszPolak">Wysoka Izbo! Podzielam pański pogląd na temat liczby i stanu magazynów. Może ich jakość jest dobra, bo są suche, zabezpieczone, natomiast jest w nich ciasno. Rozwiązanie tego problemu widzimy w inwestycjach. Na przykład, w przyszłym roku w Poznaniu będzie oddane muzeum, w którym rozwiązano sprawę magazynu. To jest niewątpliwie ważne zagadnienie, ale jest to kwestia inwestycji. Rozpoczęliśmy już rozbudowę Muzeum Narodowego w Warszawie, dzięki czemu za parę lat rozwiążemy sprawę magazynów.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#TadeuszPolak">Jeśli chodzi o obrazy, to wypożyczamy je instytucjom państwowym, samorządowym, ale również prywatnym spółkom. Nie było jeszcze wniosku o wypożyczenie dzieła sztuki osobie fizycznej, ale sądzę, że byłoby to trudne. Wypożyczanie jest odpłatne i zgodę na nie każdorazowo Wydaje minister kultury. Zabezpieczeniem jest tu fakt, że dyrektor muzeum nie może sam podjąć takiej decyzji. Musi wystąpić o pozwolenie do ministra kultury wraz z odpowiednim uzasadnieniem. Zgodnie z naszymi instrukcjami, musi być prowadzony bieżący nadzór muzealny nad stanem obrazów, ich zabezpieczeniem i konserwacją. Ogólnie rzecz biorąc, uważam, że takie działania są bardzo pożyteczne, gdyż wzbogacają nasze otoczenie. Jak najbardziej jesteśmy za tym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję za odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę, pan senator Lackorzyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#LeszekLackorzyński">Dziękuję, Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#LeszekLackorzyński">Chciałbym nawiązać do pytania pana senatora Gawronika. Panie Ministrze, Muzeum Narodowe ma osobowość prawną, więc nadzór ministerstwa jest iluzoryczny. Czy wszystkie obiekty znajdujące się w przepastnych magazynach muzeum są zinwentaryzowane? Mam co do tego wątpliwości, bo sama inwentaryzacja jest procesem bardzo długim, żmudnym, a w magazynach znajdują się setki tysięcy przeróżnych eksponatów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#GrzegorzKurczuk">Czy zechciałby pan minister odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#TadeuszPolak">Wysoka Izbo! Otóż minister kultury ma możliwość kontroli, jest to zresztą zapisane również w nowej ustawie, niezależnie od tego, jakie to będzie muzeum: prywatne, samorządowe, państwowe czy wojewódzkie. Jeśli minister kultury uzna, że przedmioty nie są zabezpieczane we właściwy sposób, to ma prawo wejść do muzeum, bez względu na to, komu ono podlega. Nie ma żadnych obaw względem możliwości kontroli, niezależnie od tego, kto finansuje dane muzeum.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#TadeuszPolak">W muzealnictwie prowadzi się dwa rodzaje zapisu: w ewidencji - i tu ma pan senator rację, ewidencja jest prowadzona w księdze - i w rejestrze. Rejestr musi mieć szczegółową dokumentację. To jest bardzo wiele pracy, ale ta praca postępuje i jesteśmy przekonani, że jeszcze w tym tysiącleciu ukończymy już rejestrację, a więc pełną dokumentację historyczną, fotograficzną, wartości itd. W ewidencji natomiast są wszystkie eksponaty. I również zapis w ewidencji jest już pod ochroną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo za odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#GrzegorzKurczuk">Pan senator Gawronik ma jeszcze pytanie, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#AleksanderGawronik">Nie bardzo się zgadzam z tezą pana ministra, że te magazyny należy powiększać przez inwestowanie. Czy Ministerstwo Kultury i Sztuki rozważało możliwość przeprowadzania od czasu do czasu aukcji muzealiów, które mają wartość artystyczną, ale mogą być bez uszczerbku dla kultury wymienione na lepsze? Uzyskujemy wtedy efekt ekonomiczny - mamy rynek dzieł sztuki - i zmniejszamy nakłady na rozbudowę magazynów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#TadeuszPolak">Wysoka Izbo! Chciałbym wystąpić tu w jeszcze jednej roli. Jestem pełnomocnikiem rządu do spraw dziedzictwa polskiego na świecie. Ścigam nasze dzieła zaginione w czasie wojny. Nasze zasoby muzealne są równe niemalże zeru w stosunku do zasobów innych państw. Nie przewidujemy możliwości sprzedaży. Widzimy natomiast możliwość przekazywania eksponatów do tych muzeów, które są nie w pełni wyposażone. Bo praktycznie wielkie zasoby to - Poznań, Warszawa i Kraków. Ale Kielce już właściwie tak bardzo wiele tych zasobów nie mają. Inne muzea również.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#TadeuszPolak">A więc jest to tylko sprawa przemieszczenia tych eksponatów. Tu jednak też napotykamy wielkie trudności, bo znowu przemieszczenie musi się odbywać na wniosek dyrektora, a nie na podstawie decyzji ministra. A więc jest trudność tego rodzaju, aczkolwiek przemieszczenia już mają miejsce.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#TadeuszPolak">W najbliższym czasie zostanie przedstawiona Wysokiej Izbie następna ustawa, to jest ustawa o ochronie dóbr kultury, a szczególnie zabytków.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#TadeuszPolak">Jest też jeszcze sprawa wywozu dzieł sztuki za granicę. Są olbrzymie naciski, żeby wywóz był swobodny, tak jak to jest w Europie. Ale to byłby wywóz w jedną stronę. Możemy wprowadzić tę swobodę wywozu w życie, jeżeli nasze społeczeństwo będzie bogate i będzie kupować, w Niemczech czy w innych państwach, obiekty zabytkowe i przywozić do Polski. Na razie dotyczy to nielicznych tylko osób. Przywóz nie jest tak masowy jaki wywóz. Sprawa sprzedaży na razie nie jest więc rozpatrywana i raczej niemożliwa do urzeczywistnienia, bo uszczuplilibyśmy jeszcze bardziej zasoby muzealne. Musimy odbudować zasoby, a nie wyzbywać się ich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#GrzegorzKurczuk">Ale ja bardzo proszę, Szanowni Państwo, o pytania związane z ustawą. Regulamin nakłada na mnie obowiązek egzekwowania tego typu zachowań.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#GrzegorzKurczuk">Pani senator Stokarska w sprawie ustawy, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#JadwigaStokarska">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#JadwigaStokarska">Panie Ministrze, czy Ministerstwo Kultury Sztuki posiada program ochrony polskich zabytków znajdujących się poza granicami Polski - mam na myśli Białoruś, Litwę, Ukrainę - zabytków, które niszczeją i w ciągu kilku lat stracą swoją wartość? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#TadeuszPolak">Wysoka Izbo! To jest właśnie sprawa, którą również się zajmuję. Na wniosek Polski wprowadziliśmy zasadę, że o stan zabytków dba to państwo, na którego terenie istnieją dane obiekty zabytkowe. I nie może ani Ukraina, ani Białoruś powiedzieć, że to są zabytki polskie, więc wy dbajcie. Zostały podpisane stosowne umowy z Ukrainą, Białorusią i Rosją - teraz będzie następna z Litwą - gdzie te sprawy są regulowane, posiadając informacje o złym stanie obiektów, zwracam na to uwagę drogą dyplomatyczną i są już pozytywne skutki.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#TadeuszPolak">Wychodzimy z założenia, że jest to wspólne dziedzictwo, co pozwala i tamtej stronie, i naszej, dbać o nie, bo w sumie chodzi o osiągnięcie celu, o to, żeby te zabytki ocalić. Ale stan i liczba tych obiektów są porównywalne do obiektów zabytkowych w Polsce. Uratowanie przez nas obiektów zabytkowych w Polsce staje się już zresztą niemożliwe. Dlatego pojawiło się w ochronie dóbr kultury nowe pojęcie - ochrona poprzez dokumentację, a więc przez zachowanie dokumentacji dla obiegu naukowego. I prace nad sporządzeniem takiego rejestru na Wschodzie są już bardzo poważnie zaawansowane. Inwentaryzujemy takie obiekty, jak obiekty architektury, cmentarze, parki. Szkolimy konserwatorów ukraińskich i białoruskich, rzeczowa pomoc również jest świadczona, ale na pewno nie w zadowalającym stopniu. To jest kwestia tylko funduszy, tylko funduszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#GrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#GrzegorzKurczuk">Panie Ministrze, bardzo panu dziękuję za odpowiedzi na ten szeroki zestaw pytań.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#GrzegorzKurczuk">Panie i Panowie, informuję, że senatorowie Chełkowski oraz Bachleda-Księdzularz zdecydowali się i złożyli - państwo je mają - wnioski legislacyjne do ustawy o muzeach.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#GrzegorzKurczuk">Zamykam debatę.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#GrzegorzKurczuk">W związku ze złożeniem nowych wniosków o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu, proszę nasze komisje senackie - Komisję Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu oraz Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych o zebranie się i ustosunkowanie do przedstawionych w trakcie debaty wniosków i przygotowanie ich Wysokiej Izbie do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#GrzegorzKurczuk">Będziecie państwo mogli to uczynić w przerwie, którą za kilkadziesiąt minut ogłoszę.</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#GrzegorzKurczuk">Liczę również na to, że po rozpatrzeniu punktu czwartego, do którego przystąpimy za chwilę, w następnej części posiedzenia przeprowadzimy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-159.7" who="#GrzegorzKurczuk">Przystępujemy do punktu czwartego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-159.8" who="#GrzegorzKurczuk">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym czwartym posiedzeniu w dniu 21 listopada, a do Senatu przekazana w dniu 22 listopada. Zgodnie z regulaminem marszałek Senatu skierował ustawę do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-159.9" who="#GrzegorzKurczuk">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 448. Sprawozdania Komisji w drukach nr 448A i 448B.</u>
          <u xml:id="u-159.10" who="#GrzegorzKurczuk">Przystępujemy do sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-159.11" who="#GrzegorzKurczuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, pana senatora Jerzego Kopaczewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JerzyKopaczewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#JerzyKopaczewski">Zostałem delegowany przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia do przedstawienia nowelizacji ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektórych ustaw. Posiedzenie komisji odbyło się w dzień po przesłaniu przez pana marszałka projektu ustawy do komisji, czyli 27 listopada bieżącego roku i wzięło w nim udział 8 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#JerzyKopaczewski">Komisja poddała tę ustawę bardzo wnikliwemu oglądowi w obecności odpowiedniego ministra. W czasie dyskusji doszliśmy do wniosku, aby tę ustawę przyjąć bez skreśleń, czyli żeby przyjąć ją w takim kształcie, w jakim została skierowana z Sejmu do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#JerzyKopaczewski">Proszę państwa, nowela tej ustawy ma taki charakter, że dostosowuje ją do zmienionego kodeksu pracy, który został znowelizowany w lutym bieżącego roku. Zasadza się ona właściwie na czterech kardynalnych sprawach, chociaż podnosi ich na pewno więcej niż te cztery.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#JerzyKopaczewski">Myślą przewodnią ustawy jest to, aby małe podmioty gospodarcze nie miały obowiązku gromadzenia na specjalnych kontach zakładowego funduszu socjalnego. Według ustawy małymi zakładami są zakłady, które zatrudniają do 20 pracowników na pełnych etatach przeliczeniowych. Ustawa zobowiązywała do gromadzenia funduszu socjalnego na odrębnych kontach nawet zakłady jednoosobowe. I to był paradoks. Dotyczył on także biur senatorskich. My jako podmioty zatrudniające pracowników powinniśmy prowadzić takie specjalne konta. Myślę, że nie wszyscy senatorowie o tym wiedzieli, a przynajmniej ja nie wiedziałem i nie działałem zgodnie z tą ustawą. Był to paradoks i należało go zlikwidować.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#JerzyKopaczewski">Równie istotnym elementem tej noweli jest to, że zwalnia ona z obowiązku odprowadzania specjalnych funduszów na te konta, jednak pieniądze nie zostają u właściciela. Przepis ten zostaje bowiem zastąpiony substytutem urlopowego świadczenia pieniężnego, które przysługuje raz w roku każdemu pracownikowi, jeżeli jego urlop wynosi więcej niż 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#JerzyKopaczewski">Nowela likwiduje niespójność przepisów dotyczących funduszów i przepisów podatkowych. Upraszcza także przepisy dotyczące odpisów na zakładowy fundusz socjalny pracowników młodocianych. Obecnie procent, który trzeba było odprowadzić w przypadku zatrudnienia pracowników młodocianych, był tak wysoki, że często równy ich zarobkom, co zniechęcało pracodawców do zatrudniania pracowników młodocianych. A przecież wiemy, że ich pensje nie są przeznaczane na utrzymanie, ale przede wszystkim na kształcenie czy kontynuowanie nauki także w zakładach prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#JerzyKopaczewski">Ustawa była konsultowana ze związkami zawodowymi i według słów strony rządowej stanowi pewien kompromis pomiędzy związkami pracodawców a związkami zawodowymi, które ją negocjowały.</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#JerzyKopaczewski">Trzeba przyznać, że dotychczasowe przepisy były nieżyciowe, budziły wiele kontrowersji, potęgowały biurokrację w małych podmiotach gospodarczych i niewątpliwie należało je zmienić. Trzeba też podkreślić, że przez tę nowelizację żaden z pracowników nie będzie pozbawiony elementów zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Ja mówię przede wszystkim o najważniejszych zmianach, ale tutaj dodam, że fundusze socjalne zostają w zakładach, które mają więcej niż 20 etatów przeliczeniowych.</u>
          <u xml:id="u-160.9" who="#JerzyKopaczewski">Ustawa budziła także kontrowersje, o czym będzie mówił sprawozdawca wniosku mniejszości. Dotyczyły one szczególnie art. 8 i jego ust. 2, czyli ustalania przez organizacje związkowe regulaminu, który ma być uzgodniony z pracodawcą. Większość komisji uważała, że przedstawione nam przez Sejm uregulowanie spełnia wszystkie warunki, natomiast mniejszość komisji była innego zdania i zaproponowała poprawkę, o której będzie mówił senator sprawozdawca mniejszości komisji.</u>
          <u xml:id="u-160.10" who="#JerzyKopaczewski">Jeszcze kilka uwag. W art. 1 ust. 1 wyrazy „zakłady pracy” zostały zastąpione wyrazem „pracodawcy”, co lepiej oddaje aktualną sytuację na rynku pracy w Polsce, a także to, że w spółdzielniach rolniczych oraz innych spółdzielniach, które zajmują się produkcją rolną, przepisy tej ustawy mogą być stosowane wtedy, kiedy podejmie je walne zgromadzenie spółdzielni. Czyli nie obliguje się do stosowania ustawy zakładów zajmujących się produkcją rolną, uzależniając to od decyzji walnego zgromadzenia.</u>
          <u xml:id="u-160.11" who="#JerzyKopaczewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Komisja ustawę przyjęła większością głosów: 5 senatorów głosowało za przyjęciem ustawy bez poprawek 2 senatorów głosowało za przyjęciem ustawy z poprawkami, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-160.12" who="#JerzyKopaczewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! W imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia wnoszę o przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.13" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje marszałek Adam Struzik)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#AdamStruzik">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę mniejszości Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, pana senatora Marcina Tyrnę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MarcinTyrna">Pani Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#MarcinTyrna">W 1992 r. rozpoczęły się w naszym kraju, w ramach przekształceń własnościowych i dostosowania reguł życia społecznego, prace nad tak zwanym paktem o przedsiębiorstwie państwowym. Jednym z elementów ówczesnych prac było dostosowanie istniejących w owym czasie funduszów socjalnych, funduszów mieszkaniowych, zespolenie ich w jeden fundusz. W 1994 r., już w kadencji tego parlamentu, została przyjęła ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#MarcinTyrna">Myślę, że skrzętnie pominięto w zapisach ustawowych fakt, iż ten fundusz jest świadczeniem spożycia społecznego. Mówię o tym, ponieważ w okresie liberalizacji stosunków między pracodawcą a pracownikiem bardzo często zapominamy o tym, jak było i jakie funkcje powinny pełnić fundusze socjalne w zakładach pracy. To nie jest dodatek do płacy, ale jest to element zabezpieczenia, pomoc najuboższym i najbardziej potrzebującym pracownikom.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#MarcinTyrna">Musimy pamiętać, że poziom płac realnych - do tego trzeba ciągle wracać - jak na zapłatę za pracę jest bardzo niski. Dyskutując w miniony tygodniu na temat ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, o pomocy społecznej, mówiliśmy, że przy niskim poziomie płac za wykonywaną pracę powstaje dylemat owego spłaszczenia. Wielu pracowników boryka się z określonymi problemami. Dotychczas nie udało się w naszym kraju ustawić na odpowiednim poziomie płac. Nikt nie chce podjąć tego tematu. Jeśli chodzi o problem płac realnych, to żyjemy w określonej sytuacji. I ten fundusz powinien pełnić określoną rolę. Czy pełni? Myślę, że przede wszystkim odpisy są niewystarczające w stosunku do zapotrzebowania.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#MarcinTyrna">Trzeba zgodzić się z tezą, że nowelizacja ustawy w wielu przypadkach jest dostosowaniem przepisów do określonej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#MarcinTyrna">Mniejszość wyraziła zgodę na zastąpienie zakładu pracy pracodawcą. Zapis art. 3 ust. 1, o którym mówił sprawozdawca komisji, był anachroniczny, nie był dostosowany do rzeczywistości, bo przecież nie jest to tylko problem biur senackich, ale także zakładów rodzinnych. Na pewno ta nowelizacja jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-162.6" who="#MarcinTyrna">Poprawka pierwsza, zapisana w druku senackim nr 448A, dotyczy zapisu, według którego fundusz tworzą - z zastrzeżeniem ust. 1 - pracodawcy zatrudniający powyżej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. My proponujemy 5. Dlaczego? Zgodnie z normami europejskimi przedsiębiorstwo zatrudniające powyżej 5 pracowników jest klasyfikowane jako normalny zakład. Myślę, że to jest słuszne.</u>
          <u xml:id="u-162.7" who="#MarcinTyrna">Z materiałów Państwowej Inspekcji Pracy z 1995 r., jakie powstały na podstawie informacji zebranych przez inspektorów, którzy odwiedzili bardzo liczne w naszym kraju przedsiębiorstwa, wynika, że zakłady zatrudniające do 10 osób stanowią, proszę zwrócić uwagę, aż 89%! W drugim przedziale, od 11 do 50 osób, mieści się 7,7% zakładów, w następnym - od 51 do 100 osób - 1,5%, a patrząc na koniec zestawienia - od 2 tysięcy do 5 tysięcy osób zatrudnia zaledwie 0,03% zakładów, a powyżej 5 tysięcy - 0,006%. Te dane pokazują, w którym przedziale mieści się największa ilość zakładów pracy.</u>
          <u xml:id="u-162.8" who="#MarcinTyrna">Oczywiście, wprowadzenie tego zapisu spowoduje, że fundusz w wielu wypadkach nie będzie spełniał swojej funkcji ze względu na niski poziom znajomości uprawnień wśród pracowników, szczególnie w małych zakładach pracy. Nieznajomość uprawnień nie zwalnia pracownika od obowiązku korzystania z tych świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-162.9" who="#MarcinTyrna">Zapis o tak zwanych świadczeniach urlopowych jest po prostu zapisem o dodatku do pracy, czyli nie odpowiada w żadnym razie temu przekonaniu, że fundusz może i powinien spełniać rolę dodatkowego świadczenia socjalnego. Krótko to uzasadnię. Środki funduszu świadczeń socjalnych mają służyć wspieraniu najsłabszych społecznie i ekonomicznie rodzin pracowniczych. Wprowadzenie świadczenia urlopowego, wypłacanego w wysokości odpisu podstawowego, będzie premiować pracowników o wyższych dochodach. Tyle na temat pierwszej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-162.10" who="#MarcinTyrna">Co do drugiej poprawki, którą zgłaszamy, to ma ona o wiele głębsze podstawy. W naszym kraju bowiem - stwierdzam to ponad wszelką wątpliwość - zawsze gdy nowelizuje się ustawę, która ma służyć ludziom pracy, ogranicza się prawa związkowe. Dziwi się, że za rządów koalicji, w której zdecydowaną większość Stanowią socjaldemokraci, coraz więcej mamy przykładów decyzji, które ograniczają te prawa, nawet gdy jest to niezgodne z ustawą związkach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-162.11" who="#MarcinTyrna">Zapis w wersji z przedłożenia sejmowego, zdecydowanie ogranicza uprawnienia związków zawodowych. Art. 8 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „Zasady wynagrodzenia środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej oraz zasady warunków korzystania z usług i świadczeń finansowych funduszu ustala, z uwzględnieniem ust. 1, pracodawca w regulaminie uzgodnionym z organizacjami związkowymi”. Do tego momentu wszystko jest w porządku. Ale spójrzmy na ciąg dalszy: „Jeżeli w sprawie regulaminu organizacje związkowe nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni, regulamin wprowadza pracodawca. W razie nieuzgodnienia regulaminu z zakładowymi organizacjami związkowymi w ustalonym przez strony terminie, regulamin wprowadza pracodawca”. Konsekwencje są jasne.</u>
          <u xml:id="u-162.12" who="#MarcinTyrna">Z przykrością muszę powiedzieć, że w czasie prac w komisji przedstawiciele innego związku zawodowego opowiadali o tym, jak trudno nieraz przy innych uregulowaniach prawnych, na przykład przy powoływaniu zakładowych inspektorów pracy, dojść do wspólnego ustalenia między organizacjami związkowymi. Cytowany zapis w tym kontekście staje się czytelny. W jego myśl pracodawca w wymienionych przypadkach ma argument, by wprowadzić fundusz i regulamin według własnego uznania. Jestem przekonany co do tego, szczególnie gdy chodzi o małe zakłady. W dużych związki zawodowe sobie poradzą. Mają wielu członków, prężną organizację, są przygotowane merytorycznie, dlatego przystępując do negocjacji, nie obawiają się merytorycznych dyskusji. Mają zaplecze, wszystko potrafią zrobić. Małe zakłady faktycznie skazujemy na to, że właściciel - pan i władca - zadecyduje o treści regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-162.13" who="#MarcinTyrna">By to, co mówię, było bardziej wiarygodne, zacytuję art. 27 z rozdziału czwartego obowiązującej w tej chwili ustawy o związkach zawodowych: „Ustalanie zasad wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, w tym podział środków z tych funduszy na określone cele, wymaga uzgodnienia z zakładową organizacją związkową”. Uważam, że jest to uchybienie prawne.</u>
          <u xml:id="u-162.14" who="#MarcinTyrna">Proszę państwa senatorów o rozważenie szczególnie drugiej spośród proponowanych poprawek. Uważam bowiem, że zapis przedłożenia sejmowego odbiera uprawnienia związkom zawodowym i jest sprzeczny z cytowaną ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#AdamStruzik">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Adama Daraża.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#AdamDaraż">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#AdamDaraż">W imieniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych chciałbym przedłożyć Wysokiej Izbie wniosek do ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#AdamDaraż">Moi przedmówcy omówili treści zawarte w tejże ustawie, jak również wnioski mniejszości. W przypadku tych ostatnich mniejszość poprzedniej komisji zgłosiła takie, jakie ma do zaproponowania mniejszość naszej komisji. Sądzę, że podobna będzie wypowiedź w tej sprawie przedstawiciela Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#AdamDaraż">Podczas głosowania komisja opowiedziała się za przyjęciem ustawy bez poprawek. Za takim rozwiązaniem głosowały 4 osoby, przeciw były 2, stąd uprawniony wniosek mniejszości, 1 osoba wstrzymała się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#AdamDaraż">Pomijając zawarte w ustawie rozwiązania merytoryczne, chciałbym się odnieść do paru kwestii. Myślę, że bardzo istotne jest to, że omawiana ustawa utrzymuje zasadę obligatoryjności funduszu, natomiast zachowana jest fakultatywność funduszu na zasadzie wyjątku w odniesieniu do pracodawców prowadzących działalność gospodarczą w bardzo małym zakresie. Pojawiła się tu kwestia decydującej liczby zatrudnionych w danym zakładzie, określonej na 20 pełnych etatów. Budzi to pewne kontrowersje w stosunku do wypowiedzi mojego przedmówcy o reprezentowaniu związków zawodowych, albowiem ustawa o związkach zawodowych przewiduje tworzenie organizacji związkowych wtedy, kiedy w zakładzie zatrudnionych jest przynajmniej 10 pracowników. Wobec tego w zakładach zatrudniających 5 pracowników nie może być organizacji związkowej, a tylko uprawniony do tego przedstawiciel załogi, który może wnioskować i dyskutować z pracodawcą.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#AdamDaraż">Była również rozpatrywana kwestia zakładów, gdzie jest wiele organizacji związkowych. Może dojść do sytuacji, w której nie wypracują one jednego projektu regulaminu funduszu i, praktycznie rzecz biorąc, nie będzie osoby uprawnionej do reprezentowania jednolitego zdania związków wobec pracodawców. Stąd takie, zawarte właśnie w art. 8 w ust. 2, stwierdzenia, które mają się przyczynić do tego, by w ogóle możliwe było podpisanie czy uzgodnienie regulaminu zakładowego funduszu świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#AdamDaraż">Istotny zapewne jest w tej sprawie również fakt, że ustawa zmniejsza wysokość odpisu w stosunku do pracowników młodocianych, więc zagrożenie niezatrudnianiem ich ze względu na barierę w postaci wysokiego odpisu już nie będzie tak poważne. Ustawa otwiera możliwość zatrudniania pracowników młodocianych czy młodych w zakładach mniejszych czy większych i przyuczania ich, stosownie do wykonywanego zawodu.</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#AdamDaraż">Chciałbym się jeszcze odnieść do tych pięcioosobowych zakładów. Mówiła o tym pani Ewa Tomaszewska z Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Wypowiadał się w tej kwestii również pan Janusz Tunia z Konfederacji Pracodawców Polskich i wygłosił zupełnie odmienny pogląd. Jego słowa zacytuję ze stenogramu: „Ja na przykład po konsultacjach z wieloma ekspertami uważam, że wręcz należałoby - jeżeli chodzi o tę liczebność - podnieść, a nie obniżać do 5. Wręcz podnieść do 50, gdyż takie są normy Unii Europejskiej”. Nie komentuję tego faktu, absolutnie, bo nie czuję się upoważniony, by to robić. Byłem jednak zobowiązany, by zacytować również to, co zostało podniesione w dyskusji na posiedzeniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-164.8" who="#AdamDaraż">W związku z tym komisja doszła do wniosku, iż należy utrzymać przedłożenie sejmowe. Aby nie przedłużać - pozostałe fakty na pewno zostaną jeszcze powtórzone we wniosku mniejszości naszej komisji - Panie i Panowie Senatorowie, w imieniu komisji wnoszę o przyjęcie omawianej ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.9" who="#komentarz">(Senator Marcin Tyrna: Panie Marszałku…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo. Myślę jednak, że będą możliwości.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Senator Marcin Tyrna: Tylko uzupełnię, bo pan senator sprawozdawca wypunktował pewne rzeczy jako sprawozdawca komisji.)</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#AdamStruzik">Tak, ale za chwilę. Po tym, jak zabierze głos pan senator Andrzej Chronowski, który jest przedstawicielem mniejszości Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, będzie czas na pytania do sprawozdawców i myślę, że nadarzy się wtedy okazja, żeby wszystko sobie wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#AdamStruzik">Bardzo proszę, Panie Senatorze, oddaję panu głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#AndrzejChronowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#AndrzejChronowski">Rzeczywiście, tak jak powiedział mój przedmówca, dwa wnioski mniejszości Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektóry ustaw, są takie same jak wnioski mniejszości Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, której argumentację dość dokładnie przedstawił pan senator Marcin Tyrna. I moja wypowiedź właściwie mogłaby się na tym zakończyć, ale w związku z poglądami, jakie panowie tutaj przedstawili, kilka słów muszę dodać.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#AndrzejChronowski">Przede wszystkim, Panie Senatorze, w zakładach zatrudniających mniej niż 5 pracowników, jak pan mówił, nic złego się nie dzieje, bo jest to jest to ostatnie zdanie, które zabezpiecza. Jeśli gdzieś nie ma związków zawodowych, to wtedy rzeczywiście zostaje wybrany pracownik i nie ma żadnego problemu. Rzecz jednak w czym innym, w tym że mamy, uważam, skłonności do przeregulowywania, do wpadania ze skrajności w skrajność. Dlaczego tak twierdzę? No, proszę państwa, uchwalaliśmy tę ustawę i ja zwracałem na to uwagę. Jeden pracownik jest zatrudniany i zakładowy fundusz świadczeń socjalnych musi być tworzony. Państwo o tym nie wiedzieli? Wiedzieli państwo o tym. A przynajmniej mógł wiedzieć ktoś, kto się tym zainteresował!</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#AndrzejChronowski">Panie Senatorze Kopaczewski, ja absolutnie nie chcę pana obrażać. Wręcz przeciwnie, nawet cenię to, że pan się przyznał, iż nie stworzył pan tego funduszu. Muszę jednak powiedzieć, że nie należy do właściwych sytuacja, kiedy parlamentarzyści, którzy uchwalają prawo, nie przestrzegają go. Ja stworzyłem. Aktualnie na tym koncie jest ponad 8 milionów. Wszystko zgodnie z prawem, Panie Senatorze. Można to stosować. Zbliżają się święta, można naprawdę poratować swoich pracowników. A to, że mamy tę nowelizację, zawdzięczamy, jak sądzę, faktowi, iż właśnie dotknęło to parlamentarzystów. Dzięki temu stosunkowo szybko wyszła z Sejmu i mamy ją obecnie w Senacie.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#AndrzejChronowski">Jak mówię, wpadamy tu z kolei w drugą skrajność. Jest założony próg 20 pracowników. Proszę zwrócić uwagę, jak u nas się zmienia struktura zatrudnienia. Ilu ludzi pracuje obecnie w tych dużych firmach, faktycznie zatrudniających kilkuset pracowników, a ilu w sektorze prywatnym, gdzie jest rzeczywiście od kilku do 20 pracowników? To bardzo ważne. No bo co my zrobimy? W dużych zakładach będzie komfort, bo ich pracownicy będą objęci funduszem socjalnym i nie ma żadnych problemów. Twierdzę jednak, że prawie 50% pracowników nie zostanie objętych tą ustawą, i to w małych zakładach, gdzie pracownicy najczęściej i najlepiej wiedzą, kto rzeczywiście jest w potrzebie.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#AndrzejChronowski">Trzeba się w związku z tym zastanowić, czemu ma służyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Czy rzeczywiście pomocy tym najbiedniejszym, czy też ma być jakimś równoważnikiem pieniężnym dla każdego. Od tej kwestii należałoby chyba rozpocząć rozpatrywanie całej sprawy. Wydaje mi się jednak, że zakładowy fundusz świadczeń socjalnych powinien mieć jednak funkcję osłonową, tę właśnie, o której mówił senator Marcin Tyrna. Moim zdaniem, ta granica 20 pracowników jest stanowczo za wysoka.</u>
          <u xml:id="u-166.6" who="#AndrzejChronowski">Skoro poprzednio był to 1 pracownik, to uważam, że 5 w zasadzie rozwiązywałoby zupełnie problem.</u>
          <u xml:id="u-166.7" who="#AndrzejChronowski">I jeszcze do drugiej poprawki, dotyczącej zasad przeznaczania środków funduszu. Panie Senatorze, to nie jest tak. Nie znam większych zakładów, w których trudne byłoby dogadanie się z pracodawcą w sprawie regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Jest tu jednak pewien problem. Proszę zwrócić uwagę. Daje się 30 dni - to termin stosunkowo krótki - w tym czasie muszą się związki spotkać, ustalić jakiś harmonogram i w bardzo szybkim tempie dać odpowiedź. Co się dzieje, jeśli po 30 dniach nie ma odpowiedzi? Pracodawca sam wprowadza regulamin. Mówimy tu może o skrajnych przypadkach, bo w zasadzie w interesie pracodawcy jest uzgodnienie tego ze związkami zawodowymi. Tak jest. Leży to w jego interesie, bo może się wtedy czuć w pełni bezpieczny. Nie tylko dlatego, że w jego zakładzie jest spokój, ale także dlatego, że ma dokument, który pozwala mu działać zgodnie z prawem. Jeżeli zaś wprowadzi ten regulamin sam i niczym dyktator będzie dyktował pracownikom swoje warunki, będzie ciągle narażony na zarzuty, pretensje i ataki z ich strony. A zatem dla niego to jest bezpieczne. Jestem przekonany, że w 80% przypadków tak będzie. Niestety, nie wszyscy dyrektorzy i prezesi zarządów są w Polsce doskonali. Powstają więc konflikty. To podstawowy problem.</u>
          <u xml:id="u-166.8" who="#AndrzejChronowski">Popierając argumenty senatora Tyrny, proszę o uwzględnienie tych dwóch poprawek do ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Trzeba przy tym wspomnieć jeszcze o jednej ważnej rzeczy, o której mój kolega zapomniał, a mianowicie, iż tu się kłania przede wszystkim regulacja rozdziału jedenastego kodeksu pracy. W końcu zakładowy fundusz świadczeń socjalnych powinien być regulowany przede wszystkim w zakładowych umowach zbiorowych. Na tym właśnie polega jego rola. Jeśli zaś stawia się sprawę w ten sposób, to nie jestem do końca przekonany, czy rzeczywiście pozostanie to priorytetem w zakładowych umowach i w układach zbiorowych. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Ponieważ był pan, Panie Senatorze, ostatnim sprawozdawcą, proszę o pozostanie na mównicy. Czy są pytania do pana senatora?</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo, pan senator Tyrna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MarcinTyrna">Chciałem tylko podziękować sprawozdawcy wniosku mniejszości za uzupełnienie mojego wystąpienia. Występowały tam pewne nieporozumienia i przekłamania, które zostały teraz wyjaśnione. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#AdamStruzik">Pani senator Łękawa, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#BarbaraŁękawa">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#BarbaraŁękawa">Kieruję pytanie do pana senatora Kopaczewskiego. Jak interpretuje pan zapis w art. 1 pkcie 3 ppkcie 2? W związku z pańską wypowiedzią chciałabym wiedzieć, które jednostki budżetowe obejmuje ten przepis? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#AdamStruzik">Proszę o odpowiedź, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JerzyKopaczewski">Bardzo proszę o powtórzenie pytania, bo nie zdążyłem zapamiętać, którego przepisu dotyczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#BarbaraŁękawa">Proszę uprzejmie. Jak interpretuje pan senator zapis w art. 1 pkcie 3 ppkcie 2 ustawy? Które jednostki budżetowe on obejmuje? Pan się wypowiadał na temat jednostek prawa budżetowego, w związku z tym proszę pana o interpretację. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#JerzyKopaczewski">Nie jestem prawnikiem, tak więc nie mogę interpretować tego punktu. To nie było przedmiotem obrad komisji. Myślę, że możemy to pytanie skierować do pana ministra, może nam to wyjaśni. W tej chwili nie potrafię tego dokładnie zrobić, ponieważ to nie było omawiane na posiedzeniu naszej komisji, na którym pani zresztą była. Mogła pani wtedy zadać to skądinąd ciekawe pytanie. Mieliśmy wybitnych prawników i inne osoby mające dużą wiedzę na ten temat. Niestety, nie potrafię pani udzielić odpowiedzi. Pytanie zostało właściwie zadane w sposób podstępny, tak bym to interpretował, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#komentarz">(Senator Barbara Łękawa: Czy mogę prosić o głos?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#AdamStruzik">Proszę państwa, nie wartościujmy pytań, bo to nie ma sensu.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Senator Barbara Łękawa: Czy mogę ad vocem, Panie Marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#BarbaraŁękawa">Chciałabym tylko uzupełnić i powiedzieć, czego dotyczy pytanie, mianowicie biur senatorskich.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#BarbaraŁękawa">W tej kwestii zdania mogą być podzielone i różnie można interpretować ów zapis. Pan senator wypowiadał się na temat biur senatorskich i dlatego właśnie zadałam to pytanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Kopaczewski: Panie Marszałku, ja chciałbym odpowiedzieć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo, Panie Senatorze, proszę odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JerzyKopaczewski">Wyszedłem z założenia, że tworzenie funduszu socjalnego w biurze senatorskim, gdzie zatrudniam jednego pracownika, jest obłudne. Po prostu on i tak dostanie te pieniądze. Wolę mu podnieść pensję, niż tworzyć taki fundusz. To byłaby sztuka dla sztuki, a prawo trzeba robić dla życia, Pani Senator. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#AdamStruzik">Pani senator Kempka, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#DorotaKempka">Dziękuję, Panie Marszałku, za udzielenie głosu.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#DorotaKempka">Mam pytanie do pana senatora Chronowskiego: na jakiej podstawie pan senator twierdzi, że posłowie zaproponowali takie rozwiązanie, żeby nie tworzyć funduszu socjalnego w swoich biurach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#AndrzejChronowski">Pani Senator, ja nie powiedziałem, że posłowie zaproponowali, lecz powiedziałem, że przyspieszyli uchwalenie tej ustawy, a to jest zasadnicza różnica. Proszę spojrzeć do protokołu. Na zwykłej ścieżce legislacyjnej to na pewno trwałoby trochę dłużej, proszę mi wierzyć. Proszę zwrócić także uwagę na to, w jakim tempie pracujemy w Senacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#AdamStruzik">Pan senator Jarmużek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#ZdzisławJarmużek">Mam pytanie do autorów wniosków mniejszości, a dokładnie chodzi o drugi wniosek, który proponuje skreślenie z propozycji ustawowej akapitu: „Jeżeli w sprawie regulaminu organizacje związkowe nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni, regulamin wprowadza pracodawca”. Zgadzam się, że propozycja wnioskodawców jest krótsza i jakby prostsza, mniej skomplikowana, tyle tylko, że mam co do niej wątpliwości. Może przecież być tak, że ileś tam związków działających na terenie zakładu, nie dojdzie do porozumienia. Co wtedy zrobić? A przecież stworzenie takiego regulaminu leży w interesie zakładu. Pan senator Chronowski mówi, że ewentualnie zgodziłby się z tym, ale nie odpowiada mu termin 30 dni. Wobec tego, ile dni dać pracodawcy na czekanie, aż związki zawodowe dojdą do porozumienia?</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#ZdzisławJarmużek">Myślę, że w ustawie musi być określony sposób wyjścia z tego impasu, jakieś zabezpieczenie na taki wypadek. Jakie będzie to wyjście?</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#komentarz">(Senator Andrzej Chronowski: Czy można odpowiedzieć?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#AdamStruzik">Tak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#AndrzejChronowski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#AndrzejChronowski">Panie Senatorze, a jak było do tej pory? To jest podstawowe pytanie, które trzeba sobie zadać. Czy regulamin wprowadzał pracodawca, czy był on uzgadniany? To jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#AndrzejChronowski">Czy pan zna osobiście z życia wzięty przypadek, że związki się nie dogadały w tej kwestii? Praktycznie nie ma takiej możliwości, bo dogadanie się jest w ich interesie. Wcześniej czy później muszą się dogadać i tak się dzieje. Niech mi nikt nie mówi, że się nie dogadają. Nie jest celowe stawianie terminu 30 dni. Nie znam przypadku, żeby związki zawodowe nie dogadały się w tej sprawie. To jest ich interes, gdyż to właśnie one mają prawo podziału pieniędzy zgromadzonych w zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#AdamStruzik">Pan senator Daraż, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#AdamDaraż">Panie Marszałku, mam jeszcze tylko dwa wyjaśnienia związane z tym, że uwagi były skierowane do części mojego wystąpienia. Otóż nie bez kozery wspomniałem o ustawie o związkach zawodowych, przyznaję uczciwie, że nie jestem specjalistą w tej dziedzinie. Moje wystąpienie było reakcją na wypowiedź pana senatora Andrzejewskiego. Podczas obrad komisji mówił on właśnie o swojej wątpliwości, dotyczącej utworzenia organizacji związkowej w małych zakładach pracy.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#AdamDaraż">Jeszcze jedna wątpliwość. Przecież nie jest powiedziane, że w takim małym zakładzie pracy, zatrudniającym nawet mniej niż 20 osób, powstanie jednolity związek. Tak więc uznanie reprezentacji wybranej przez załogę, czyli wybranego przez nią przedstawiciela, który mógłby podjąć dyskusję z pracodawcą - nie z prezesem spółki, nie z dyrektorem, tylko z pracodawcą, bo taki jest generalny przepis tej ustawy - na temat regulaminu funduszu.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#AdamDaraż">Druga uwaga, o której nie wspomniałem, bo wydawało mi się to wręcz oczywiste, dotyczy zapisu ustawowego, który jest obligatoryjny i wymusza na pracodawcy utworzenie oddzielnego konta, na które będą płynąć kwoty odpisywanie na rzecz funduszu. Tu właśnie jest jedna z barier. Jak tłumaczył to pan minister Manicki i jak wynika to zresztą z praktyki, bankom nie opłaca się tworzyć takiego konta w przypadku małych zakładów. Jeżeli będzie to kwota 1 czy 2 milionów, a tak może być w przypadku małych zakładów pracy, to czasem trudno będzie znaleźć bank, który by się podjął tego dzieła. Argumentacja jest taka, że trzeba tym rachunkom zapewnić pełną obsługę, a wobec ich wielkiej liczby może to być kłopotliwe. Jest to jeden z powodów, żeby podnieść ową barierę, umieścić ją na wyższym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#AdamDaraż">Jeśli chodzi o pozostałe kwestie związkowe, to nie chciałbym ich oceniać, gdyż nie znam do końca problematyki, a poglądy na tę dziedzinę mogłyby wynikać także z pobudek emocjonalnych czy politycznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#RyszardJarzembowski">Szkoda że nie ma pana senatora Tyrny, bo zadając pytanie, chciałbym się odnieść do jego wypowiedzi. Żeby móc ustosunkować się do płynących z niej wniosków - a myślę, że należałoby się odnieść z należną powagą do tego, co mówił pan senator, zwłaszcza do impresji i tych, moim zdaniem, surrealistycznych tez o ograniczaniu przez lewicę praw związkowych - chciałbym lepiej zrozumieć jej treść, gdyż w wielu miejscach pan senator był na bakier z językiem polskim. Otóż chcę zapytać pana senatora, co miał na myśli, mówiąc o ilości zakładów? Czy dla pana senatora ilość znaczy w tym przypadku to samo, co liczba zakładów? Ja wiem, że może być ilość kartofli, ilość gwoździ, ale tu chodzi o zakłady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#AdamStruzik">Proszę o konkretne pytanie, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#RyszardJarzembowski">Chciałbym wiedzieć, czy wtedy kiedy mówił o ilości, miał na myśli to samo, co ja. Ja zaś myślałem, że chodzi o liczbę. Zatem bardzo proszę o odpowiedź. Żałuję, że go nie ma, bo akurat wyszedł, chociaż jako sprawozdawca miał obowiązek tu być i odpowiadać na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#AdamStruzik">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#AdamStruzik">Przypominam o wymogach regulaminowych, dotyczących czasu wypowiedzi w debacie, obowiązku zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców oraz składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#AdamStruzik">Proszę o zabranie głosu pana senatora Tadeusza Rzemykowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#TadeuszRzemykowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#TadeuszRzemykowski">Zmiany wprowadzane ustawą z 21 listopada 1996 r. uważam za zasadne i konieczne. Podzielam więc stanowisko obu senackich komisji: Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Inicjatyw i Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, o przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Tym samym uznaję za zbędne dwie poprawki wniesione przez mniejszość komisji.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#TadeuszRzemykowski">Swoje stanowisko opieram na wieloletniej praktyce zawodowej. Pracuję w zakładzie zatrudniającym 1400 osób, będącym oddziałem największej w Polsce spółki: Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo. W naszej wielkiej firmie prowadzimy niezwykle szeroką działalność socjalną, i to zarówno na rzecz pracowników, jak i emerytów oraz rencistów. Mamy bardzo dobrą współpracę z licznymi organizacjami związkowymi. Na działalność socjalną przeznaczamy zarówno odpisy ustawowe, wliczane w ciężar kosztów, jak i poważne kwoty pochodzące z wypracowanego zysku.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#TadeuszRzemykowski">Fundusz świadczeń socjalnych spełnia wiele funkcji. Jedną z nich, którą wymienił już pan senator Tyrna i która jest bardzo ważna, ale często w Polsce nie doceniana, jest integrowanie załogi z firmą, dzięki czemu tworzą się lepsze warunki do realizacji trudnych zadań gospodarczych. Uważam, że ten aspekt powinien być coraz szerzej uwzględniany w polskich firmach, także prywatnych. Dobre imię firmy, uczciwość wobec konkurencji i oddana załoga to trzy podstawowe elementy każdego dobrego interesu. W interesie rozwoju gospodarczego kraju, w interesie gospodarczym każdej firmy leży więc stałe dbanie o swoich pracowników. Temu zadaniu służy fundusz świadczeń socjalnych. Zdarza się nieraz, że początkujący biznesmeni skąpią środków na cele socjalne. Na szczęście zwyciężają jednak racjonalne postawy polskich i zagranicznych pracodawców, prowadzących działalność gospodarczą na terenie naszego kraju. Zmieniana ustawa umacnia te procesy, a przy okazji czyni przepisy prawa bardziej racjonalnymi i bardziej życiowymi.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#TadeuszRzemykowski">Jeszcze raz przedstawiam własną opinię o słuszności proponowanej nowelizacji ustawy z dnia 4 marca 1994 r. i zwracam się do pań i panów senatorów z wnioskiem o przyjęcie ustawy, z dnia 21 listopada, w wersji uchwalonej przez Sejm, zawartej druku senackim nr 448. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#AdamStruzik">Proszę o zabranie głosu pana senatora Mieczysława Bilińskiego. Chciałbym poinformować, że pan senator Jan Stypuła złożył swoją wypowiedź do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MieczysławBiliński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MieczysławBiliński">Kolejna regulacja ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektórych ustaw jest próbą ograniczenia uprawnień zbiorowych świadczeniobiorców, którzy wytwarzają dobra materialne. Mocno podkreślam: uprawnień zbiorowych świadczeniobiorców, bo z dotychczasowej dyskusji wynikało, że chodzi o indywidualne zaspokojenie potrzeb materialnych.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#MieczysławBiliński">Ustawa z marca 1994 r. zlikwidowała fundusz mieszkaniowy i skutki tej decyzji są już widoczne w postaci zmniejszenia zasobów mieszkaniowych. Obecnie uzależnia się obowiązek tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych od liczby zatrudnianych pracowników. Sejm proponuje obligatoryjne tworzenie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych przez pracodawców zatrudniających więcej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. W stosunku do pozostałych pracodawców ustawa przyjmuje fakultatywność w tworzeniu funduszu.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#MieczysławBiliński">Pierwotny sejmowy projekt nowelizacji ustawy przewidywał obowiązek tworzenia funduszu w zakładach zatrudniających 5 pracowników. Liczba ta jest zasadna z wielu względów ekonomicznych, a szczególnie w odniesieniu do postanowień zapisanych w kodeksie pracy. Zgodnie z nim zatrudnienie 5 pracowników jest podstawą do opracowania i wydania regulaminu pracy oraz regulaminu wynagrodzeń. Wymienione regulaminy są aktami prawnymi, regulującymi treść stosunku pracy i określającymi porządek prawny. W świetle tych faktów kodeks pracy, uchwalony 4 lutego 1996 r., zapewnia korelację przepisów z tymi o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ale tylko pod warunkiem, że przyjmie się zapis o konieczności zatrudniania powyżej 5 pracowników.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#MieczysławBiliński">Fundusz ma zaspokajać potrzeby socjalno-bytowe całego zakładu pracy. Odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, zgodnie z art. 6 ust. 1, dokonuje się w ciężar kosztów działalności zakładu pracy. Fundusz wliczony w cenę wyrobu obciąża całe społeczeństwo. Chęć obniżania kosztów niematerialnych, mam tu na uwadze wynagrodzenie, w tym przypadku także świadczenia socjalne, spowoduje spadek realnych płac. Płace i świadczenia socjalne powinny wzrastać szybciej niż inflacja, by zahamować spadek poziomu stopy życiowej i zapewnić wzrost dobrobytu. Jest to prawidłowość ekonomiczna i tego nie można powstrzymać kolejnymi nowelizacjami w sferze świadczeń socjalnych!</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#MieczysławBiliński">Z informacji otrzymanych od inspektora Państwowej Inspekcji Pracy wynika, że gdyby przyjąć, że zakładowy fundusz świadczeń socjalnych byłby tworzony w zakładach zatrudniających poniżej 10 pracowników, wówczas musiałby powstać w około 90% zakładów pracy. Gdy mowa o zakładach zatrudniających powyżej 5 tysięcy pracowników, liczba uprawnionych do tworzenia funduszu maleje i wynosi zaledwie 0,006%. Z danych wynika, że w miarę wzrostu zatrudnienia liczba zakładów zobligowanych do tworzenia funduszu środków socjalnych zmniejsza się.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#MieczysławBiliński">Jesteśmy świadkami szybkiego wzrostu postępu technicznego, który powoduje zmniejszenie liczby zatrudnionych. Będą powstawały małe i średnie przedsiębiorstwa, a przy wysokim poziomie automatyzacji nie będą musiały zatrudniać 20 pracowników. Tak więc technika nie tylko wpłynie na zmniejszenie miejsc pracy, ale spowoduje powolną likwidację zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, który może okazać rzadkością w naszym życiu gospodarczym. Obawy pracodawców o rentowność i konkurencyjność wyrobów można zmniejszyć poprzez obniżkę kosztów materialnych, to jest uprzedmiotowionych składników wyrobów gotowych.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#MieczysławBiliński">Nie obawiajmy się upowszechnienia funduszu świadczeń socjalnych! Jego brak albo ograniczenie spowoduje zakłócenia w działaniu prawa wartości na rynku. Nie muszę chyba wyjaśniać, że pracodawca zatrudniający 19 pracowników będzie w korzystniejszej sytuacji od pracodawcy, zatrudniającego 20 pracowników, nie będzie bowiem łożył na świadczenia socjalne. Utrzymanie obligatoryjnej zasady tworzenia funduszu świadczeń socjalnych we wszystkich jednostkach budżetowych, zgodnie z art. 3 ust. 2, jest bardzo ważne z punktu widzenia interesów pracowników i ich rodzin, ma wpływ na poprawę warunków bytowych i zasługuje na poparcie.</u>
          <u xml:id="u-196.8" who="#MieczysławBiliński">Popieram wniosek mniejszości dyscyplinujący zarówno pracowników, jak i pracodawców w celu szybkiego uzgodnienia regulaminu i wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych - zmiana dziewiąta, dotycząca art. 8 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-196.9" who="#MieczysławBiliński">Jeżeli chodzi o usterki w art. 9, które mają charakter redakcyjny, to na przykład pojęcie „zakład pracy”, zastępuje się wyrazem: „pracodawca”. Podobnie w art. 10 ustawy wyrazy: „kierownik zakładu pracy”, zastępuje się wyrazem: „pracodawca”, a w art. 12a wyrazy: „kierujący zakładem pracy”, wyrazem: „pracodawca”. Propozycje są ze wszech miar słuszne i aktualne.</u>
          <u xml:id="u-196.10" who="#MieczysławBiliński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Zgłoszony wniosek mniejszości, dotyczący art. 1 pktu 3 i art. 3 ust. 1, aby „20” zastąpić „5”, usiłowałem uzasadnić ekonomicznie i prawnie w interesie zaspokojenia potrzeb socjalnych jak najszerszej rzeszy zatrudnionych pracowników. Apeluję do pań i panów senatorów o przyjęcie wniosku mniejszości. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#AdamStruzik">Proszę o zabranie głosu pana senatora Mieczysława Protasowickiego.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#AdamStruzik">Czy pani senator Wanda Kustrzeba już się zdecydowała?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#MieczysławProtasowicki">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#MieczysławProtasowicki">Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych z 4 marca 1994 r. stworzyła możliwość powszechnego zabezpieczenia socjalnego. Taki był główny cel ustawy, którą nam dziś przyszło nowelizować. Nie ulega wątpliwości, że ten cel został spełniony. Jeśli zważy się, że po roku 1989 pracownicy na ogół nie byli wspomagani przez macierzyste zakłady pracy w zaspokajaniu ich potrzeb wypoczynkowych, kulturalnych czy mieszkaniowych, to uchwalenie wspomnianej ustawy należy zapisać do istotnych osiągnięć tej koalicji i tego parlamentu. Jednak każdy kij ma dwa końce. Rychło okazało się, że obligatoryjność naliczania odpisu na fundusz socjalny i gromadzenia środków na odrębnym rachunku bankowym powodowała określone straty dla wielu przedsiębiorstw, szczególnie małych. Tym bardziej że te odpisy były wliczane w koszty działania danego przedsiębiorstwa. Ta sytuacja, jak również zapisy kodeksu pracy powodują konieczność nowelizacji tej - skądinąd słusznej i celowej - ustawy w kierunku dostosowania jej do istniejących realiów.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#MieczysławProtasowicki">W sytuacji, gdy nasza gospodarka cierpi na drastyczny brak środków obrotowych, nie Wydaje się rozsądne zamrażanie odpisów na specjalnych kontach. Te kwoty ograniczają bowiem wielkość środków obrotowych w przedsiębiorstwach. Sądzę, że mogą one i powinny być w sposób racjonalny zagospodarowane. I za takim nieobligatoryjnym zapisem osobiście się opowiadam. Bliższe życiu Wydaje się także rozwiązanie gromadzenia funduszu socjalnego przez pracodawców zatrudniających powyżej 20 pracowników. Choć ta sztywna granica wielkości zatrudnienia nie stanowi jakiegoś idealnego modelu - już przez niektórych pracodawców jest kwestionowana - to jednak nie ulega wątpliwości, że zapewnia ona większą swobodę w działaniu i znacznie mniejsze obciążenie administracyjne w przypadku małych przedsiębiorstw. Sądzę, że jest to rozwiązanie dla tego typu przedsiębiorstw niezwykle korzystne. Ten zapis jeszcze nie ma, ale raczej będzie miał istotne znaczenie dla rozwoju obszarów wiejskich, gdzie siłą rzeczy będą musiały powstawać - mam nadzieję, że w nieodległej przyszłości - zakłady świadczące całą sieć usług dla polskiego rolnika. Na pewno nie będą to zakłady duże, tak więc ten zapis będzie dla nich niezwykle korzystny.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#MieczysławProtasowicki">Z zadowoleniem witam również zmiany w zakresie wielkości odpisu dla pracowników młodocianych w poszczególnych latach ich nauki. Sądzę, że to rozwiązanie jest korzystne nie tylko dla pracodawców, ale i dla grupy ludzi jako całości, gdyż stwarza im większe szanse zatrudnienia w okresie nauki zawodu.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#MieczysławProtasowicki">Wysoka Izbo! Reasumując, wydaje się, że nowelizacja ustawy spełnia oczekiwania tak pracodawców, jak i pracowników. Uwzględnia ona sytuację przedsiębiorstw i wprowadza zapisy adekwatne do tej sytuacji. Z wymienionych powodów będę głosował za jej przyjęciem. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#AdamStruzik">Czy pani senator Kustrzeba pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#AdamStruzik">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WandaKustrzeba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WandaKustrzeba">Przepraszam, że tak w ostatniej chwili, ale sądziłam, że moi przedmówcy odniosą się do poruszonych wcześniej kwestii, także do tych, które nie zostały poruszone.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#WandaKustrzeba">Chciałabym zwrócić uwagę na to, że poprawka mniejszości, dotycząca art. 8 ust. 3, oparta jest na fałszywej przesłance, mianowicie na tym, że jest złamane prawo dotyczące związków zawodowych. Nie mamy tu bowiem do czynienia z żadnym łamaniem ustawy o związkach zawodowych. Bo jeśli w ciągu 30 dni działające w zakładzie organizacje związkowe nie przedstawią uzgodnionego stanowiska co do regulaminu, to będzie oznaczać, że sami świadomie rezygnują z prawa, które przysługuje im na mocy ustawy o związkach zawodowych. Przecież związki zawodowe mają obowiązek działać w interesie pracobiorców. Dlaczego więc ambicje i wzajemna niechęć związków mają wpływać na ograniczenie uprawnień pracowników? Myślę, że interpretacja, którą przedstawili nam panowie sprawozdawcy wniosków mniejszości, jest po prostu, lekko mówiąc, naciągana.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#WandaKustrzeba">Chciałabym zwrócić uwagę również na to, że zakłady, w których jest zatrudnionych 5 osób, mogą mieć problemy z otwarciem odrębnego konta bankowego. Zdarzają się już teraz przypadki, że banki odmawiają właśnie otwierania takiego konta, na którym można by było gromadzić środki funduszu świadczeń socjalnych. Jak więc w takim przypadku stosować sankcje z art. 12? Przecież wówczas nie można ukarać pracodawcy, to nie jest jego wina. A wobec braku winy nie popełnia on przestępstwa. Obowiązek utworzenia funduszu pozostaje zaś nadal nie wykonany. Tak więc podniesienie liczby osób zatrudnionych w zakładzie pracy również wydaje się tutaj logiczne z punktu widzenia prawa.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#WandaKustrzeba">Jest i inny aspekt sprawy, o którym chciałam napomknąć. Mianowicie w ustawie zagwarantowane jest świadczenie urlopowe, które dostaje każdy raz w roku, jeżeli tylko skorzysta z 14 dni urlopu. Pracodawca ma wówczas obligatoryjny obowiązek wypłacenia takiego świadczenia. Dziwię się, że tutaj właśnie przedstawiciele związku „Solidarność” nie próbowali tego skorygować. Bo czy jest to sprawiedliwe, żeby każdy pracownik, niezależnie od jego dochodów, sytuacji materialnej i sytuacji rodzinnej, otrzymywał świadczenie socjalne? Czy to właśnie nie burzy całej idei świadczenia socjalnego? To jest ta zasada, że mamy równe żołądki, a więc każdemu coś tam na ten urlop, parę groszy, się należy - niezależnie czy stać go, by na ten urlop wyłożyć własne pieniądze, czy też potrzebuje pomocy od swojego pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#WandaKustrzeba">Wiem, że wprowadzenie tutaj jakiejkolwiek poprawki jest trudne. Musielibyśmy bowiem albo wprowadzić ograniczenie, że prawo do tych świadczeń mają osoby, powiedzmy, zarabiające poniżej średniej krajowej - co też nie wydaje się zupełnie sprawiedliwe, bo sytuacje rodzinne różnych pracowników są różne - albo też należałoby wprowadzić pewne ograniczenie uprawniające do pobierania tych świadczeń w zależności od dochodu na osobę w rodzinie i wówczas świadczenie urlopowe spełniłoby swoją funkcję socjalną. Nie wnoszę takiej poprawki, ponieważ nie mam jasnych kryteriów co do tego, komu by takie świadczenie mogło się należeć, a komu nie. Ale zwracam uwagę, że w tym miejscu tkwi właśnie pewna niesprawiedliwość i podważenie idei funduszu socjalnego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#AdamStruzik">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#AdamStruzik">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela rządu, pana ministra Manickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#MaciejManicki">Myślę, że po tej tak wszechstronnej i wielowątkowej dyskusji nie trzeba omawiać zmian, jakie Sejm zaproponował Senatowi do rozpatrzenia w ustawie o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Natomiast trzeba odnieść się do tych propozycji, które wywołują największe kontrowersje, które są zgłaszane jako wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#MaciejManicki">Jeśli zacząć w kolejności wynikającej z przepisów ustawy, to na pierwsze miejsce wysuwa się art. 3 w nowym brzmieniu ustawy, który wprowadza świadczenia urlopowe, łącznie z przepisami, które postanawiają o tym, że świadczenia te przysługują pracownikom zatrudnionym u pracodawców, którzy nie tworzą funduszu socjalnego. Bowiem nie muszą go tworzyć od chwili wejścia w życie tej ustawy, o ile zatrudniają poniżej 20 pracowników. Może wyjaśnię prościej. Podczas dyskusji padło pytanie: czym jest jednostka działająca w oparciu o przepisy prawa budżetowego, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy w nowym brzmieniu? Mówiąc uproszczonym językiem, jest to jednostka państwowej lub samorządowej sfery budżetowej, bo te dwa rodzaje jednostek działają w oparciu o prawo budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#MaciejManicki">I jeszcze jedno wyjaśnienie. W oparciu o przepisy prawa budżetowego nie działają szkoły wyższe, bo mają ustawę o szkolnictwie wyższym. Nie jestem pewny, ale chyba nie ma szkoły wyższej, która zatrudniałaby poniżej 20 pracowników. Jeśli chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, o wyłączenie z tej grupy podmiotów zatrudniających do 20 pracowników, to intencją ustawodawcy było to, że mimo, iż pojedynczo są zakładami pracy według starego nazewnictwa, a pracodawcami według nowego, to i tak funkcjonują w większych organizmach, na przykład w postaci kuratoriów. W związku z tym fundusz jest tworzony na nieco wyższym poziomie, do czego obligują przepisy, w tym przypadku chociażby Karta Nauczyciela.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o kwestię podstawową, to prowadzenie świadczenia socjalnego ma na celu przeciwdziałanie takiemu stanu rzeczy, w którym przepisy prawa są przepisami martwymi albo przepisami, które zmuszają, aby ich nie stosować. Artykuł 12a tej ustawy mówi, że kto będąc pracodawcą lub będąc odpowiedzialnym w imieniu pracodawcy nie wykonuje przepisów ustawy lub narusza jej przepisy, podlega karze grzywny lub może zostać ukarany karą do 50 milionów starych złotych. W tej sytuacji trudno jest utrzymywać stan, w którym trzeba mieć konto w banku, na którym gromadzi się środki funduszu, a jednocześnie nie znajdzie się żadnego banku, który zechce założyć konto - a przecież banku nie można do tego zmusić, on także działa w oparciu o rachunek ekonomiczny - na którym obrót roczny będzie wynosił na przykład 4 miliony złotych, ponieważ zatrudnia się jednego pracownika. Przepisy te należałoby stosować także wtedy, gdy zatrudnia się jednego pracownika na pól etatu i wtedy, zgodnie z rozporządzeniem ministra pracy, odpis należy się w wysokości proporcjonalnej do czasu pracy zatrudnionego pracownika, czyli obrót roczny na koncie wynosiłby 2 miliony starych złotych. To już jest zupełna utopia.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#MaciejManicki">Jest to również argument przeciwko zarzutom kierowanym pod adresem tych przepisów. Dotychczas prawo to funkcjonowało obok - bo przecież ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych jest aktem prawnym działającym obok, ale nie w pustce - przepisów prawa pracy, z których na pierwsze miejsce wysuwa się kodeks pracy. Nie zapominajmy o tym, że zmieniliśmy w kodeksie pracy art. 3, który zawierał definicję zakładu pracy. Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych również mówi o zakładach pracy. Mówi ona, że zakładem pracy jest jednostka organizacyjna w rozumieniu art. 3 kodeksu pracy. Przepis ten skreśliliśmy tą nowelizacją. Nie ma pktu 3. Chodzi więc o każdego pracodawcę. Dotychczas osoba fizyczna zatrudniająca pracownika nie była zakładem pracy w rozumieniu ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, a więc nie miała obowiązku tworzenia funduszu socjalnego. Przy tej zmianie, a to jest zmiana rozszerzająca przepisy socjalne na wszystkich pracowników, siłą rzeczy trzeba było zmienić również reguły postępowania do obowiązku tworzenia funduszu socjalnego przez pracodawcę.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#MaciejManicki">Zmiana wydaje się zmianą racjonalną. Można zastanawiać się, czy granicą powinno być 5 zatrudnionych, 20, czy 50, jak proponowano podczas tej dyskusji. Sejm bardzo wnikliwie rozpatrywał tę kwestię i przyjął granicę 20 zatrudnionych, czyli granicę zatrudnienia przez tak zwane małe podmioty gospodarcze. Jest to pojęcie, które utrwala się w naszej statystyce. Na marginesie powiem, że niedługo będzie przeprowadzone badanie statystyczne małych podmiotów gospodarczych, które być może ułatwi znalezienie odpowiedzi na wiele wątpliwości dotyczących funkcjonowania tych podmiotów, również materii, która jest przedmiotem dzisiejszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o problem związany z funkcjonowaniem tych przepisów, również w kontekście przepisów związkowych - o czym zresztą powiem za chwilę przy odnoszeniu się do poprawek dotyczących art. 8 ust. 2 tej ustawy - to trzeba pamiętać, że zakładowa organizacja związkowa może powstać pod warunkiem, że co najmniej 10 pracowników zechce się w niej zrzeszyć. Pamiętajmy, że oprócz pracowników, którzy będą chcieli się zrzeszać, będą tacy, którzy nie będą chcieli tego czynić, bo jeśli wykonują funkcję pracodawcy, to trudno im działać w takiej organizacji. Ustawienie poprzeczki na poziomie 10 pracowników budzi wątpliwości także z punktu widzenia funkcjonowania zakładowej organizacji związkowej.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#MaciejManicki">Sytuacja zmienia się, jeśli mamy do czynienia z pracodawcą, u którego są zatrudnieni pracownicy zrzeszeni nie tyle w zakładowej organizacji związkowej, co w ogólnokrajowym związku zawodowym, na przykład „Solidarność”, mogącym zrzeszać pojedynczych pracowników zatrudnionych u każdego pracodawcy. I to bez względu na to, ilu pracowników on zatrudnia i czy funkcjonuje tam odpowiednia - w rozumieniu zakładowej organizacji związkowej - struktura związku, czy też nie. Nie ma żadnej przeszkody, żeby jeden pracownik, jedyny, zatrudniony u pracodawcy był członkiem związku zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#MaciejManicki">W tym kontekście chciałbym przejść do art. 8 ust. 2. Muszę powiedzieć, że pomiędzy przepisami tej ustawy a przepisami związkowymi jest tu pewnego rodzaju niespójność, ale trzeba pamiętać, że bardzo zmieniliśmy stan prawny. I jeśli mówimy w art. 12a, że kto będąc pracodawcą lub działającym w imieniu pracodawcy, realizując tę ustawę, popełnia wobec przepisów tej ustawy określone błędy czy zaniechania, podlega karze grzywny, to jest to sankcja, która zmusza pracodawcę do stosowania również ar. 8 ust. 1. Nie można bowiem czytać ust. 2 art. 8 w oderwaniu od tego, co napisano w jego ust. 1, gdzie zostało powiedziane, jakie są generalne zasady. Żadnym regulaminem tych zasad obejść się nie da. Tym bardziej, że jest jeszcze w art. 8 ust. 3, który mówi, że każdemu związkowi zawodowemu przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem o zwrot środków wydatkowanych niezgodnie z przepisami ustawy bądź o przekazanie środków należnych temu funduszowi - to w razie dokonywania odpisów na fundusz.</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#MaciejManicki">Jak widać, związki zawodowe niewątpliwie mogą, jeśli jest to potrzebne, wymusić na pracodawcy działania zgodne z przepisami ustawy o funduszu socjalnym. Proponowałbym też, aby nie patrzeć na pracodawcę jak na osobę, która tylko czyha, żeby pracownika pognębić.</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#MaciejManicki">Wrócę jeszcze na chwilkę do kwestii liczby zatrudnionych. Starajmy się tworzyć racjonalne prawo. Powiedzmy sobie szczerze, co to będzie za fundusz spożycia zbiorowego w zakładzie pracy, jeśli on zatrudnia 6 pracowników, czyli powyżej proponowanej liczby, i to niekoniecznie wszystkich na pełnym etacie? Pula środków do rozdysponowania skłania do różnego rodzaju zabiegów w wypadku, gdy znaczną część załogi pracodawcy stanowi jego rodzina, co w małych zakładach pracy jest zjawiskiem dosyć często spotykanym. Tak więc w miejsce wątpliwego prawa proponowane są rozwiązania, które mówią pracodawcy tak: jeśli nie tworzysz funduszu, musisz wypłacić obligatoryjne świadczenie urlopowe w określonej wysokości. W przyszłym roku będzie to kwota około 4 milionów starych złotych, czyli może nie najwyższa, ale pomagająca zorganizować pracownikowi urlop.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#MaciejManicki">Muszę powiedzieć, a biorę tutaj pod uwagę doświadczenie, zarówno z obecnej pracy, jak i z poprzedniej działalności, że wiele osób, być może setki tysięcy, po raz pierwszy w życiu skorzysta z jakiegokolwiek świadczenia socjalnego. Złe przepisy nie skłaniały pracodawców do przestrzegania tego obowiązku. Dotychczas przestrzegano go jedynie w podmiotach państwowych i spółdzielczych. Nawet w tym roku, kiedy obowiązek dotyczy wszystkich podmiotów bez względu na to, czy ich rodowód sięga gospodarki uspołecznionej, czy nie, bardzo często one po prostu się do tych przepisów nie stosowały ze względów, o których była już mowa. Wydaje się więc, że tworzymy dobre prawo.</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#MaciejManicki">Być może można by zróżnicować wysokość świadczenia urlopowego - jednemu mniej, drugiemu więcej, w zależności od sytuacji materialnej. Podejrzewam jednak, że znowu byśmy to prawo za bardzo skomplikowali.</u>
          <u xml:id="u-202.14" who="#MaciejManicki">To co za chwilę powiem, nie jest argumentacja w pełni odpowiadającą temu, co wynika z treści art. 8 ust. 1 ustawy, bo tak nie można go interpretować. Dla uspokojenia po prostu chciałbym jeszcze coś powiedzieć na temat wypłacania świadczenia urlopowego w wysokości odpisu odstawowego, czyli tych 400 złotych. Pamiętajmy, że dla osoby, która zarabia dużo, ten dodatek będzie stanowił tylko nieznaczną pomoc, jeśli chodzi o spędzenie urlopu. Jednak dla osoby, której zarobki kształtują się na poziomie najniższego przeciętnego wynagrodzenia, będzie się to równało podwojeniu pensji. W przypadku urlopu będzie to więc znaczna pomoc. Pamiętajmy też o tym, że odpis podstawowy jest kształtowany na podstawie wysokości przeciętnego, nie zaś indywidualnego wynagrodzenia. I to może na tyle, dla uspokojenia.</u>
          <u xml:id="u-202.15" who="#MaciejManicki">Pragnę zarekomendować Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek. Jest to istotne, bowiem ustawodawca, czyli Sejm, zamieścił przepis mówiący o tym, iż ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1997 r. W odniesieniu do świadczenia socjalnego data nie ma większego znaczenia, ale fundusz powinien jednak funkcjonować w okresach rocznych. Zmiana przepisów, szczególnie dotyczących zasad odpisów i pracowników młodocianych, w trakcie roku komplikuje sytuację. Przy tym zamieszczenie ustawy w „Dzienniku Ustaw” z datą późniejszą niż grudniowa mogłoby spowodować zarzut niekonstytucyjności, chociażby w zakresie dotyczącym odpisu i pracowników młodocianych. W związku z tym prośba o przyjęcie ustawy bez poprawek, co umożliwi niezwłoczne jej skierowanie do prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-202.16" who="#MaciejManicki">Mogę potwierdzić jedno. Niewątpliwie przepisy ustawy o związkach zawodowych muszą być zmodyfikowane chociażby z tej przyczyny, że wszędzie występuje tam zakład pracy, a przecież trzeba wprowadzić pojęcie kompatybilne w całym prawie pracy. Trzeba więc w ustawie o związkach zawodowych zamieścić pojęcie pracodawcy oraz usunąć niespójności i nieścisłości, które powstają na tle dzisiaj omawianej nowelizacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo. Niech pan minister jeszcze zostanie, bo na pewno będą pytania.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#AdamStruzik">Bardzo proszę, pan senator Chronowski jako pierwszy. Czy jeszcze ktoś z państwa? Na razie nic widzę.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#AndrzejChronowski">Dwa pytania, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#AndrzejChronowski">Po pierwsze, chciałbym się dowiedzieć - myślę, że Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej kontroluje te sprawy i pan potrafi odpowiedzieć na moje pytanie - jaki jest procent pracowników, którzy pracują w przedsiębiorstwach zatrudniających poniżej 20 osób. Sądzę, że procent ten jest dosyć wysoki.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#AndrzejChronowski">Po drugie, jak ta struktura zatrudnienia się zmieniała? Czy nie uważa pan minister, że w takim układzie w zasadzie fundamentalne założenie tej ustawy zostaje podważone? To nie jest tak, że myśmy tego nie argumentowali. Proszę zauważyć, iż zwróciłem pani senator Kustrzebie uwagę, że jednak ten ekwiwalent urlopowy nie jest funkcją fundamentalną, jaką ta ustawa powinna spełniać.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#AndrzejChronowski">Jeszcze tylko jedno zdanie na koniec. Panie Ministrze, w 1992 r. wprowadziłem w czterotysięcznej firmie konta indywidualne po to, żeby rejestrować wydatkowanie funduszu świadczeń socjalnych. Już po pierwszym roku wyszło na jaw, że najwięcej z tego funduszu socjalnego korzystają dzieci przede wszystkim kierownictwa, dyrektorów i tak dalej. Bardzo łatwo można było przeprowadzić taką kontrolę. Oczywiście, nie powiem, żeby te konta były zgodne z prawem, w zasadzie były to konta fikcyjne, ale pozwoliły skontrolować rozłożenie funduszu socjalnego właśnie wśród pracowników. Potem już bez problemu można było fundusz socjalny podzielić właściwie i przyjąć dla niego odpowiedni regulamin.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#AndrzejChronowski">Moje pytania uważam za bardzo ważne i fundamentalne w stosunku do nowelizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o liczbę pracujących w zakładach zatrudniających do 20 pracowników, to mogę odpowiedzieć jedynie orientacyjnie. Cały czas jest ona bowiem płynna. Mniej więcej odpowiada ona 10% zatrudnienia w sektorze pozapaństwowym. Oczywiście, stanowi to znaczną część zatrudnienia, przy czym jest w tym duży udział zatrudnienia u pracodawców zatrudniających poniżej 5 pracowników. Pan senator Tyrna posługiwał się wielkościami, poczynając od 10 osób. Podejrzewam, że gdyby sięgnął niżej, to proporcje wyglądałyby podobnie. Na marginesie powiem, że tak zwanych jednoosobowych podmiotów gospodarczych jest w Polsce najwięcej. Siłą rzeczy nie zatrudniają one pracowników, więc do nich ta statystyka się nie odnosi.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#MaciejManicki">W mojej ocenie nie zmienia to jednak sytuacji, że trudno jest mówić o racjonalności, jeśli mówimy o funduszu spożycia zbiorowego, który miałby być tworzony z odpisu dotyczącego 3, 4 czy nawet 8 pracowników, również po uwzględnieniu wszystkich uwarunkowań, jakie z tej ustawy wynikają. Pan senator zadający pytanie mówił o pewnego rodzaju nieprawidłowościach. Zwracam uwagę, że ja również o nich mówiłem, chociaż nie chciałbym tego w żaden sposób generalizować, żeby potem, broń Boże, nie zostać oskarżonym o to, iż twierdzę, że pracodawcy, którzy zatrudniają członków swojej rodziny, posługują się metodami graniczącymi z nepotyzmem i rozdają im środki z funduszu socjalnego. Ale i takie przypadki w całości wykluczone być nie mogą.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#MaciejManicki">Zaznaczam natomiast, że świadczenie urlopowe różni się tym od świadczenia socjalnego, przyznawanego w ramach funduszu świadczeń socjalnych, że przysługuje obligatoryjnie. I to też jest w pewien sposób zmiana stanu rzeczy. Tym bardziej że o świadczenie o tym charakterze, na co chciałbym zwrócić uwagę, można dochodzić od pracodawcy na drodze sądowej.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#MaciejManicki">Na marginesie powiem, że być może, chociaż to musi pokazać praktyka, będą powstawały wątpliwości w sytuacjach, kiedy pracownik, mimo kodeksowego nakazu, nie otrzyma urlopu w części określonej w tych przepisach. Jest to jednak już zupełnie inny problem.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#MaciejManicki">Przepraszam, ale tak się rozgadałem, że uciekło mi z pamięci drugie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#AndrzejChronowski">Chodziło mi, Panie Ministrze, o ten fundament. Pan twierdzi, że ci ludzie stanowią 10%, ja jednak twierdzę, że jest ich troszeczkę więcej. Ten fundament, dla którego stworzono całą ustawę o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, w zasadzie zostaje podważony.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#AndrzejChronowski">Twierdzę, że częste są takie sytuacje, kiedy pracownik nagle staje przed bardzo trudnym problemem i potrzebuje pomocy, ale zwrócenie się o nią do kolegów jest, że tak powiem, żebractwem. Kiedyś pracodawca miał nawet taką możliwość, że mógł wstrzymać kilku pracownikom wypłatę, a wspomóc potrzebującego. Sytuacje, kiedy taka pomoc jest potrzebna, są nagminne. Wiem to z doświadczenia, z praktyki. Pewne ramy są jednak potrzebne po to, żeby właśnie móc coś takiego zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#AdamStruzik">Proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MaciejManicki">Panie Senatorze, ma pan niewątpliwie rację, tylko problem polega na tym, że trzeba zważać na racje innego rodzaju. Dochodzimy do wspólnego chyba wniosku, że jest jakaś granica, poniżej której funduszu tworzyć nie można. I nawet senatorowie, którzy złożyli wniosek mniejszości wskazują tę granicę, choć na znacznie niższym poziomie 5 pracowników. To samo, o czym pan senator był łaskaw przed chwilą mówić, można odnieść do zakładów zatrudniających 4 pracowników czy nawet 4,5 w przeliczeniu na pełne etaty. Jest to sytuacja, że tak powiem, poszukiwania prawa idealnego. My nie stworzymy prawa idealnego i miejmy tego świadomość. Przyjmując pewne rozwiązania, musimy się pogodzić z tym, że inne nie są w tym momencie możliwe do zastosowania.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MaciejManicki">Według mnie fundusz spożycia zbiorowego powinien funkcjonować. Tworząc prawo, powinniśmy jednak brać pod uwagę realia. A rozwiązanie proponowane przez Sejm wydaje się w tym wypadku racjonalne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#AdamStruzik">Pan senator Tyrna, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MarcinTyrna">Panie Ministrze, po pierwsze, materiały mamy takie, jakie mamy. Przedłożenie rządowe, które otrzymaliśmy, w ogóle nie zawierało danych na temat tego, ile tych zakładów jest. Posiłkowałem się tylko tym, co dostaliśmy z Państwowej Inspekcji Pracy. Rzeczywiście, te procenty się potwierdzają. Jeśli chodzi o liczbę pracowników, to jest to 89% według danych Państwowej Inspekcji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MarcinTyrna">Po drugie, chciałem zapytać pana o sprawę egzekwowalności. Mamy zapis, że konto określone przez pracodawców jest obligatoryjne W wielu wypadkach, szczególnie kiedy zakłady pracy borykają się z określonymi kłopotami, jest konto, ale nie ma realizacji. Związki zawodowe bardzo często są bezsilne wobec podobnej praktyki, która się, niestety, zdarza.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#MarcinTyrna">Po trzecie, sprawa, która już w naszych poprawkach się pojawiła i dotyczy niezgodności art. 27 pktu 1 z ustawą o związkach zawodowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o kwestię związaną z wielkościami, które podał pan senator, to chciałem powiedzieć, że 89% zakładów pracy w żaden sposób nie przekłada się na liczbę pracowników tam zatrudnionych. To po prostu jest 89% pracodawców czy zakładów pracy, a nie pracowników z zakładów pracy zatrudniających do 10 osób. To jest liczba zakładów pracy. Jeśli się mylę, to prosiłbym o sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MaciejManicki">Co do spójności z przepisami ustawy o związkach zawodowych, to już o tym mówiłem. Oczywiście nie ma tutaj pełnej spójności. Mało tego, tej spójności nie ma wcale. W momencie, w którym z dniem 2 czerwca weszła w życie nowa definicja, zawarta w art. 3 kodeksu pracy powstały zupełnie nowe warunki. Wykreśliliśmy ze słowniczka pkt 3, który mówił, czym jest zakład pracy w rozumieniu ustawy, i przeszliśmy do definicji pracodawcy. Przecież do tej pory osoba, która na przykład zatrudniała pomoc domową, czyli osobę pomagającą jej w prowadzeniu gospodarstwa domowego, nie miała żadnych obowiązków, jeśli chodzi o jakieś działania socjalne na rzecz tej osoby. A dzisiaj, po nowelizacji, będzie musiała tej osobie wypłacić świadczenie urlopowe. To, że rozszerzamy świadczenia o charakterze socjalnym na wszystkich bez wyjątku pracowników, jest chyba korzystne. Tyle tylko że byłoby nieracjonalne, gdyby takiego pracodawcę zmuszać do tworzenia funduszu.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#MaciejManicki">Pojawiło się też pytanie o granice tej racjonalności. Odpowiedź Sejmu brzmi: 20 osób. Można mówić o innych wielkościach, ale i tak trzeba to w jakiś sposób rozstrzygnąć. Nie chciałbym powtarzać argumentacji, którą posługiwałem się poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#MaciejManicki">Tak więc, oczywiście w mojej ocenie, przepisy ustawy o związkach zawodowych wymagają nowelizacji, chociażby w wyniku zmian w kodeksie pracy. Przecież kiedy czytamy ustawę o związkach zawodowych, to niemalże co drugi przepis mówi: w zakładzie pracy, zakład pracy, kierownik zakładu pracy. Dzisiaj kodeks pracy posługuje się innymi pojęciami i to trzeba dostosować.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#MaciejManicki">Mogę zadeklarować, że najszybciej, jak to będzie możliwe, przedstawimy nowelizację ustawy o związkach zawodowych. Nie merytoryczną nowelizację, ale nowelizację dostosowującą ustawę właśnie do zmian w przepisach prawnych. W żaden sposób natomiast nie było to możliwe przy tej nowelizacji, którą przygotowano w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#MaciejManicki">Tak na marginesie przypomnę, że projekt tej ustawy został zgłoszony w dniu 6 marca, co zaprzecza tezie o pilności prac w Sejmie, którą podobno powodowali się posłowie, żeby uniknąć obowiązków związanych z prowadzeniem biur poselskich. Tak więc na pewno nie było to argumentem przy tej nowelizacji. Ale to tak na marginesie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#AdamStruzik">Nie widzę więcej chętnych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#AdamStruzik">Zamykam debatę.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#AdamStruzik">Informuję, że zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektórych ustaw zostanie przeprowadzone bezpośrednio po przerwie.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#AdamStruzik">Ogłaszam przerwę do godziny 21.00.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#AdamStruzik">Proszę sekretarza o komunikaty. I proszę wszystkich o powrót na salę obrad o godzinie 21.00, bo przystąpimy do głosowań nad wszystkimi ustawami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#KrzysztofBorkowski">Komisja Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu oraz Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych spotkają się zaraz po ogłoszeniu przerwy w sali obrad plenarnych Senatu w sprawie ustawy o muzeach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 20 minut 22 do godziny 21 minut 08)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#AdamStruzik">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#AdamStruzik">Powracamy do punktu pierwszego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy „Kodeks celny”.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#AdamStruzik">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych, które ustosunkowały się do przedstawionych w trakcie debaty wniosków.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#AdamStruzik">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie, zgodnie z art. 45 ust. 3 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#AdamStruzik">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych, panią senator Elżbietę Solską, i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#ElżbietaSolska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#ElżbietaSolska">W imieniu połączonych komisji, to jest Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych, mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie poprawki zawarte w druku nr 444Z.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#ElżbietaSolska">Z uwagi na późną porę oraz na liczbę poprawek, moją rekomendację ograniczę do tego, by Wysoki Senat przyjął 80 poprawek spośród 94. Wszystkie wnioski zawarte są w punktach i jest to wyszczególnione na pierwszej stronie druku, nie będę więc tego czytała. Prosiłabym natomiast, żeby państwo senatorowie otworzyli druk na stronie siedemnastej. Moja uwaga dotyczy poprawek: osiemdziesiątej szóstej i osiemdziesiątej siódmej. Poprawka osiemdziesiąta szósta dotyczy art. 285a i ostatnie zdanie brzmi: „należności celne podlegają zwrotowi na dotychczasowych zasadach”. To zdanie nie powinno się znaleźć w poprawce osiemdziesiątej szóstej, tylko na końcu poprawki osiemdziesiątej siódmej.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#ElżbietaSolska">Jeszcze raz w imieniu połączonych komisji chciałabym zarekomendować Wysokiemu Senatowi 80 poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#AdamStruzik">Proszę pana senatora Piotra Andrzejewskiego o przedstawienie wniosków mniejszości połączonych komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PiotrAndrzejewski">Mniejszość połączonych komisji podzieliła pogląd o konieczności systemowego uzgodnienia z prawem dewizowym tego, co zawiera ustawa „Kodeks celny”. Gdybyście państwo nie podzielili tego poglądu, należy w każdym razie - moim zdaniem i zdaniem mniejszości połączonych komisji - również oddalić wniosek czwarty. Jeżeli Senat zadecyduje, żeby taką poprawkę wprowadzić, jeżeli chodzi o osoby krajowe, to zrobi to niewątpliwie Sejm, przywracając stan pierwotny ż ustawy. Sama ustawa „Kodeks celny” wprowadza pojęcie osoby krajowej sprzecznie z podziałem zastosowanym w prawie dewizowym dla obrotu międzynarodowego, obrotu dewizowego i obrotu gospodarczego. W związku z tym poprawka, którą proponują połączone komisje, zaciemnia jeszcze bardziej sytuację. Mam głębokie przekonanie, że jest dużo gorsza niż to, co proponuje w tym zakresie ustawa, bowiem odwołuje się ona jednak do prawa dewizowego. Poprawka zaś mówi, że osoba krajowa to jest też osoba zagraniczna reprezentowana przez przedstawicielstwo czy oddziały w kraju. Tym samym wprowadza pewien zamęt prawny. Dzisiaj mówimy o postulacie ujednolicenia systemu prawnego z prawem Unii Europejskiej, ale najpierw chyba ciąży na nas obowiązek ujednolicenia prawa wewnętrznego obowiązującego w Polsce. Ta propozycja nie tylko nie ujednolica, ale wręcz dysonansuje jednolitość stosowanego prawa.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PiotrAndrzejewski">Pozostałe poprawki proponowane przez mniejszość, łącznie z poprawką trzecią, są tylko włączeniem do ustawy jednolitej nomenklatury, jednolitego nazewnictwa. Zastępuje się bardzo pokrętne odwoływanie się tylko do osoby krajowej, wyszczególnionej w art. 3 § 1 pkcie 11a i 11b, z pominięciem osoby zagranicznej - która ma być osobą krajową przez swoje przedstawicielstwa. Chodzi o czytelność tej poprawki. Oczywiście wybór należy do Wysokiej Izby, ale moim obowiązkiem jest powiedzieć o tych niezgodnościach systemowych, co, wydaje mi się, musi być też objęte naszą świadomością podczas głosowania.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#PiotrAndrzejewski">Popieram wniosek mniejszości połączonych komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#AdamStruzik">Ewentualnie mogą zabrać jeszcze głos senatorowie sprawozdawcy lub wnioskodawcy. Wnioski zgłosili: senator Aleksander Gawronik, senator Andrzejewski, senator Mąsior i pani senator Ciemniak. Ponadto sprawozdawcą komisji był senator Jan Orzechowski. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo, pan senator Gawronik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#AleksanderGawronik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#AleksanderGawronik">Bardzo gorąco apelowałbym do państwa senatorów, aby zechcieli łaskawie poprzeć poprawkę siedemdziesiątą trzecią.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#AleksanderGawronik">Rzecz sprowadza się tylko do przesunięcia terminu o 7 dni. I tak dzieje się to w tej chwili. Sprawa dotyczy odsetek od należności celnych. Teraz urząd celny nie pobiera odsetek przez 21 dni, a tak by nie pobierał przez 30 dni. Nie jest to praktycznie żadna strata dla budżetu, nie są to żadne nagminne zjawiska, są to zjawiska sporadyczne. Tak więc gorąco polecam tę poprawkę. Jeżeli ten wniosek nie będzie przegłosowany, to spowoduje, że ludzie, którzy chcą zapłacić będą mieli na następnym etapie swojej działalności gospodarczej kłopoty z bankami. Bowiem odsetki, które wtedy wchodzą w życie, są praktycznie odsetkami karnymi. Chyba nie o to chodziło ustawodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#AdamStruzik">Przystępujemy do głosowania nad całą ustawą „Kodeks celny”.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#AdamStruzik">Przypominam, że w tej sprawie w trakcie debaty komisja oraz senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy. Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1Regulaminu Senatu za chwilę przeprowadzimy głosowanie nad przedstawionymi poprawkami według kolejności przepisów ustawy. Przypominam, że wszystkie wniesione poprawki zawarte są w druku nr 444Z.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#AdamStruzik">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami do ustawy „Kodeks celny”.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#AdamStruzik">Od razu państwa uprzedzę, że nie będę czytał treści poprawek, wszyscy państwo macie je przed sobą na piśmie, będę tylko czytał uzasadnienie. Gdyby były jakieś wątpliwości, to proszę je zgłaszać.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#AdamStruzik">Poprawka pierwsza zmierza do ujednolicenia terminologii kodeksu.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.10" who="#AdamStruzik">W obecności 75 senatorów za głosowało 73 senatorów, przeciw był 1, wstrzymał się od głosu 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-222.11" who="#komentarz">(Głosowanie nr 1).</u>
          <u xml:id="u-222.12" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.13" who="#AdamStruzik">Poprawka druga likwiduje błąd interpunkcyjny. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.14" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.15" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.16" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.17" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.18" who="#AdamStruzik">Na obecnych 77 senatorów za głosowało 74, przeciwnych głosów nie było, wstrzymało się od głosu 2 senatorów, 1 senator nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.19" who="#komentarz">(Głosowanie nr 2).</u>
          <u xml:id="u-222.20" who="#AdamStruzik">Poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.21" who="#AdamStruzik">Teraz będziemy głosowali łącznie nad poprawkami: trzecią, dwudziestą siódmą, trzydziestą trzecią, trzydziestą dziewiątą, pięćdziesiątą dziewiątą, sześćdziesiątą piątą i siedemdziesiątą piątą. Są to poprawki poparte przez mniejszość połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-222.22" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawek proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.23" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.24" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.25" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.26" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za głosowało 18, przeciw było 53, wstrzymało się od głosu 6, nie głosował 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-222.27" who="#komentarz">(Głosowanie nr 3).</u>
          <u xml:id="u-222.28" who="#AdamStruzik">Poprawki nie uzyskały akceptacji.</u>
          <u xml:id="u-222.29" who="#AdamStruzik">Poprawka czwarta zmierza do bezpośredniego wskazania, które oddziały i przedstawicielstwa osób zagranicznych w kraju będą traktowane jako osoby krajowe w rozumieniu kodeksu. Jest to poprawka poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.30" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.31" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.32" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.33" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.34" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za głosowało 59, przeciw było 10, wstrzymało się od głosu 8, nie głosował 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-222.35" who="#komentarz">(Głosowanie nr 4).</u>
          <u xml:id="u-222.36" who="#AdamStruzik">Poprawka uzyskała akceptację.</u>
          <u xml:id="u-222.37" who="#AdamStruzik">Poprawka piąta eliminuje błąd stylistyczny. Poprawka poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.38" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.39" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.40" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.41" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.42" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za głosowało 73, przeciwnych głosów nie było, wstrzymało się od głosu 4, nie głosował 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-222.43" who="#komentarz">(Głosowanie nr 5).</u>
          <u xml:id="u-222.44" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.45" who="#AdamStruzik">Poprawka szósta wprowadza do kodeksu definicję przepisów prawa celnego. Poprawka poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.46" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.47" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.48" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.49" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.50" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za głosowało 71, przeciw było 3, wstrzymało się od głosu 3, nie głosował 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-222.51" who="#komentarz">(Głosowanie nr 6).</u>
          <u xml:id="u-222.52" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.53" who="#AdamStruzik">Poprawka siódma eliminuje błąd stylistyczny. Poprawka poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.54" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.55" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.56" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.57" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.58" who="#AdamStruzik">Na obecnych 77 senatorów za głosowało 74, przeciw był 1, wstrzymało się od głosu 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.59" who="#komentarz">(Głosowanie nr 7).</u>
          <u xml:id="u-222.60" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.61" who="#AdamStruzik">Poprawka ósma zmierza do skreślenia nieprecyzyjnych wyjaśnień zawartych w nawiasach w art. 3 w § 3. Jest ona poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.62" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.63" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.64" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.65" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.66" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za wnioskiem głosowało 74, przeciw był 1, wstrzymał się od głosu 1, nie głosowało 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.67" who="#komentarz">(Głosowanie nr 8).</u>
          <u xml:id="u-222.68" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.69" who="#AdamStruzik">Poprawka dziewiąta nadaje kategoryczne brzmienie przepisowi art. 4, nakładające na organ celny obowiązek udzielania informacji o stosowaniu przepisów prawa celnego na wniosek osoby zamierzającej faktycznie dokonać przywozu lub wywozu. Jest to poprawka poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.70" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.71" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.72" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.73" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.74" who="#AdamStruzik">Na obecnych 77 senatorów za głosowało 74, przeciw był 1, wstrzymało się od głosu 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.75" who="#komentarz">(Głosowanie nr 9).</u>
          <u xml:id="u-222.76" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.77" who="#AdamStruzik">Poprawka dziesiąta dotyczy art. 5 § 7 i dostosowuje brzmienie pktu 1 do pktu 2 i pktu 3 tego paragrafu. Jest to poprawka poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.78" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.79" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.80" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.81" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.82" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za głosowało 74, przeciw był 1, wstrzymało się od głosu 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.83" who="#komentarz">(Głosowanie nr 10).</u>
          <u xml:id="u-222.84" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.85" who="#AdamStruzik">Poprawka jedenasta eliminuje błąd ortograficzny.</u>
          <u xml:id="u-222.86" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.87" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.88" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.89" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.90" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za głosowało 75, przeciwnych głosów nie było, wstrzymało się od głosu 2, nie głosował 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-222.91" who="#komentarz">(Głosowanie nr 11).</u>
          <u xml:id="u-222.92" who="#AdamStruzik">Poprawka oczywiście uzyskała akceptację.</u>
          <u xml:id="u-222.93" who="#AdamStruzik">Proszę o zachowanie powagi na sali.</u>
          <u xml:id="u-222.94" who="#AdamStruzik">Poprawka dwunasta zmierza do skreślenia zdaniem wnioskodawców niepotrzebnego przepisu zgodnie z którym wiążąca informacja taryfowa traci ważność, gdy jest sprzeczna z prawem. Jest to poprawka poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.95" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.96" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.97" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.98" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.99" who="#AdamStruzik">Proszę odpowiednie służby, żeby wyjaśnić to, co się dzieje. Nie widzę żadnego ruchu na sali, a raz jest 77 senatorów, raz 78, a raz 79…</u>
          <u xml:id="u-222.100" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za głosowało 73, przeciw był 1, wstrzymało się od głosu 4, nie głosował 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-222.101" who="#komentarz">(Głosowanie nr 12).</u>
          <u xml:id="u-222.102" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.103" who="#AdamStruzik">Przynajmniej wiemy, kto teraz przyszedł.</u>
          <u xml:id="u-222.104" who="#AdamStruzik">Poprawka trzynasta eliminuje błąd legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-222.105" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.106" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.107" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.108" who="#AdamStruzik">Nie głosowało jeszcze dwóch senatorów… Proszę spróbować włożyć poprawnie karty do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.109" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.110" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za wnioskiem głosowało 78, przeciw był 1, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.111" who="#komentarz">(Głosowanie nr 13).</u>
          <u xml:id="u-222.112" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.113" who="#AdamStruzik">Poprawka czternasta dostosowuje terminologię kodeksu do przepisów prawa cywilnego. Została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.114" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.115" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.116" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.117" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.118" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 78, przeciw był 1, nikt nie wstrzymał od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.119" who="#komentarz">(Głosowanie nr 14).</u>
          <u xml:id="u-222.120" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.121" who="#AdamStruzik">Poprawka piętnasta wprowadza do kodeksu przepis nakazujący stosować do kontroli celnej przepisy ustawy o kontroli skarbowej. Wniosek uzyskał poparcie połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-222.122" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.123" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.124" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.125" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.126" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 73, przeciw był 1 senator, wstrzymało się od głosu 5 osób.</u>
          <u xml:id="u-222.127" who="#komentarz">(Głosowanie nr 15).</u>
          <u xml:id="u-222.128" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.129" who="#AdamStruzik">Poprawka szesnasta uzupełnia odesłanie do przepisów dotyczących wprowadzania towarów na polski obszar celny. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.130" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.131" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.132" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.133" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.134" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 75, głosów przeciwnych nie było, wstrzymały się od głosu 4 osoby.</u>
          <u xml:id="u-222.135" who="#komentarz">(Głosowanie nr 16).</u>
          <u xml:id="u-222.136" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.137" who="#AdamStruzik">Poprawka siedemnasta polega na skreśleniu w art. 10 w pkcie 4 zbędnych wyrazów. Poparta została przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.138" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.139" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.140" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.141" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.142" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 75, głosów przeciwnych nie było, wstrzymały się od głosu 3 osoby.</u>
          <u xml:id="u-222.143" who="#komentarz">(Głosowanie nr 17).</u>
          <u xml:id="u-222.144" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.145" who="#AdamStruzik">Poprawka osiemnasta usuwa z art. 13 z § 7 niepotrzebny wyraz sugerujący, że mogą istnieć „obowiązujące zarządzenia”, zawierające „nie obowiązujące przepisy”. Wniosek został poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.146" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-222.147" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.148" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.149" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.150" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za wnioskiem głosowało 77, głosów przeciwnych nie było, wstrzymały się od głosu 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-222.151" who="#komentarz">(Głosowanie nr 18).</u>
          <u xml:id="u-222.152" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że Senat przyjął wniosek osiemnasty.</u>
          <u xml:id="u-222.153" who="#AdamStruzik">Poprawka dziewiętnasta eliminuje błąd legislacyjny i została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.154" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.155" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.156" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.157" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.158" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 77, głosów przeciwnych nie było, wstrzymały się od głosu 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-222.159" who="#komentarz">(Głosowanie nr 19).</u>
          <u xml:id="u-222.160" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.161" who="#AdamStruzik">Następna poprawka, dwudziesta, likwiduje błąd stylistyczny.</u>
          <u xml:id="u-222.162" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.163" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.164" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.165" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.166" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 77, głosów przeciwnych nie było, wstrzymały się od głosu 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-222.167" who="#komentarz">(Głosowanie nr 20).</u>
          <u xml:id="u-222.168" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.169" who="#AdamStruzik">Poprawka dwudziesta pierwsza daje Radzie Ministrów prawo określenia sposobów dokumentowania pochodzenia towarów, a nie jednego tylko sposobu. Wniosek uzyskał poparcie połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-222.170" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-222.171" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.172" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.173" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.174" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za przyjęciem wniosku głosowało 75, przeciw było 2, wstrzymała się od głosu 1 osoba, nie głosowała 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-222.175" who="#komentarz">(Głosowanie nr 21).</u>
          <u xml:id="u-222.176" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że wniosek uzyskał akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.177" who="#AdamStruzik">Poprawka dwudziesta druga usuwa błąd legislacyjny i została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.178" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.179" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.180" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.181" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.182" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 77, wstrzymały się od głosu 2 osoby, głosów przeciwnych nie było.</u>
          <u xml:id="u-222.183" who="#komentarz">(Głosowanie nr 22).</u>
          <u xml:id="u-222.184" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-222.185" who="#AdamStruzik">Poprawka dwudziesta trzecia dostosowuje terminologię kodeksu do ustawy o znakach towarowych. Została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.186" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.187" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.188" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.189" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.190" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za poprawką głosowało 75, głosów przeciwnych nie było, wstrzymała się od głosu 1 osoba, 2 osoby nie głosowały.</u>
          <u xml:id="u-222.191" who="#komentarz">(Głosowanie nr 23).</u>
          <u xml:id="u-222.192" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.193" who="#AdamStruzik">Poprawka dwudziesta czwarta dostosowuje terminologię kodeksu do przepisów prawa celnego. Została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.194" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.195" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.196" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.197" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.198" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za poprawką głosowało 76, przeciw był 1, wstrzymały się od głosu 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-222.199" who="#komentarz">(Głosowanie nr 24).</u>
          <u xml:id="u-222.200" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.201" who="#AdamStruzik">Poprawka dwudziesta piąta zmierza do dostosowania wyrażenia: „miejsca wyznaczonego albo uznanego przez organ celny” do definicji zawartej w art. 3. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.202" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.203" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.204" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.205" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.206" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 76, przeciw był 1, wstrzymały się od głosu 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-222.207" who="#komentarz">(Głosowanie nr 25).</u>
          <u xml:id="u-222.208" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.209" who="#AdamStruzik">Poprawka dwudziesta szósta zmierza do dostosowania wyrażenia: „miejsce wyznaczone albo uznane przez organ celny” do definicji zawartej w art. 3. Poprawka uzyskała poparcie połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-222.210" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.211" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.212" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.213" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.214" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 77, głosów przeciwnych nie było, wstrzymały się od głosu 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-222.215" who="#komentarz">(Głosowanie nr 26).</u>
          <u xml:id="u-222.216" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że poprawka uzyskała akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-222.217" who="#AdamStruzik">Nad wnioskiem dwudziestym siódmym już głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-222.218" who="#AdamStruzik">Poprawka dwudziesta ósma zmierza do tego, aby organ celny mógł prowadzić magazyn celny nie tylko w wypadku, gdy nie można zapewnić prowadzenia magazynu celnego przez przewoźników, ekspedytorów, zarządzających portami, osoby prowadzące agencje celne albo osoby, które złożą taki wniosek. Jest to poprawka poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.219" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.220" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.221" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.222" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.223" who="#AdamStruzik">Na obecnych 77 senatorów za poprawką głosowało 66, przeciw było 7, wstrzymały się od głosu 3 osoby, 1 osoba nie głosowała.</u>
          <u xml:id="u-222.224" who="#komentarz">(Głosowanie nr 27).</u>
          <u xml:id="u-222.225" who="#AdamStruzik">Poprawka uzyskała akceptację. W związku z tym nie będziemy głosowali nad poprawką dwudziestą dziewiątą.</u>
          <u xml:id="u-222.226" who="#AdamStruzik">Poprawka trzydziesta była konsekwencją poprawki do art. 68, nie przyjętej przez Komisję Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych oraz Komisję Gospodarki Narodowej. Dlatego jest bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-222.227" who="#AdamStruzik">Poprawka trzydziesta pierwsza zmierza do ujednolicenia używanej w kodeksie terminologii. Została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.228" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.229" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.230" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.231" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.232" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 74, przeciw nie był nikt, 4 wstrzymało się od głosu, 1 senator nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.233" who="#komentarz">(Głosowanie nr 28).</u>
          <u xml:id="u-222.234" who="#AdamStruzik">Poprawka uzyskała akceptację.</u>
          <u xml:id="u-222.235" who="#AdamStruzik">Poprawka trzydziesta druga daje organowi celnemu prawo odmowy wszczęcia postępowania, jeżeli wniosek strony o wydanie decyzji w sprawie zgłoszenia celnego nie zawiera zastrzeżeń dotyczących istotnych elementów tego zgłoszenia. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.236" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.237" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.238" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.239" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.240" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 73, przeciw 2, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.241" who="#komentarz">(Głosowanie nr 29).</u>
          <u xml:id="u-222.242" who="#AdamStruzik">Poprawka została zatem przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.243" who="#AdamStruzik">Nad poprawką trzydziestą trzecią już głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-222.244" who="#AdamStruzik">Poprawka trzydziesta czwarta usuwa zbędne określenie umów międzynarodowych i poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.245" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.246" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.247" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.248" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.249" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 77, przeciwnych głosów nie było, 2 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.250" who="#komentarz">(Głosowanie nr 30).</u>
          <u xml:id="u-222.251" who="#AdamStruzik">Poprawka uzyskała akceptację.</u>
          <u xml:id="u-222.252" who="#AdamStruzik">Poprawka trzydziesta piąta usuwa błąd polegający na przyjęciu, iż sprostowanie zgłoszenia celnego mogłoby dotyczyć wartości transakcyjnej. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.253" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.254" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.255" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.256" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.257" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 77, głosów przeciwnych nie było, 2 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.258" who="#komentarz">(Głosowanie nr 31).</u>
          <u xml:id="u-222.259" who="#AdamStruzik">Poprawka uzyskała akceptację.</u>
          <u xml:id="u-222.260" who="#AdamStruzik">Poprawka trzydziesta szósta usuwa błąd legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-222.261" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.262" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.263" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.264" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.265" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką opowiedziało się 77, przeciw nikt nie głosował, 1 senator wstrzymał się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.266" who="#komentarz">(Głosowanie nr 32).</u>
          <u xml:id="u-222.267" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.268" who="#AdamStruzik">Poprawka trzydziesta szósta usuwa błąd legislacyjny… Przepraszam, teraz trzydziesta siódma. Poprawka ta zmierza do wyraźnego wskazania, że organ celny powinien wydać decyzję o przepadku towaru lub jego sprzedaży. Została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.269" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.270" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.271" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.272" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.273" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 75, przeciw 1, 3 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.274" who="#komentarz">(Głosowanie nr 33).</u>
          <u xml:id="u-222.275" who="#AdamStruzik">Poprawka uzyskała akceptację.</u>
          <u xml:id="u-222.276" who="#AdamStruzik">Poprawka trzydziesta ósma ujednolica używaną w kodeksie terminologię i poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.277" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.278" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.279" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.280" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.281" who="#AdamStruzik">Na obecnych 76 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 74, nie było głosów przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu, 2 senatorów nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-222.282" who="#komentarz">(Głosowanie nr 34).</u>
          <u xml:id="u-222.283" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.284" who="#AdamStruzik">Nad poprawką trzydziestą dziewiątą już głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-222.285" who="#AdamStruzik">Poprawka czterdziesta uzupełnia art. 79 o przepis dający organowi celnemu prawo cofnięcia pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej. Jest to poprawka poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.286" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.287" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.288" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.289" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.290" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 75, głosów przeciwnych nie było, 1 senator wstrzymał się od głosu, 2 nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-222.291" who="#komentarz">(Głosowanie nr 35).</u>
          <u xml:id="u-222.292" who="#AdamStruzik">Poprawka uzyskała akceptację.</u>
          <u xml:id="u-222.293" who="#AdamStruzik">Poprawka czterdziesta pierwsza ujednolica używaną w kodeksie terminologię. Poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.294" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.295" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.296" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.297" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.298" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką opowiedziało się 78, głosów przeciwnych nie było, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.299" who="#komentarz">(Głosowanie nr 36).</u>
          <u xml:id="u-222.300" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.301" who="#AdamStruzik">Poprawka czterdziesta druga zmierza do tego, aby pozwolenie na korzystanie z gospodarczej procedury celnej mogło być wydane tylko wtedy, gdy organ celny może zapewnić skuteczny dozór i kontrolę tej procedury bez konieczności stosowania środków i nakładów niewspółmiernych do zakresu podanej działalności. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.302" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.303" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.304" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.305" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.306" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 74, głosów przeciwnych nie było, 3 senatorów wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.307" who="#komentarz">(Głosowanie nr 37).</u>
          <u xml:id="u-222.308" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.309" who="#AdamStruzik">Poprawka czterdziesta trzecia zmierza do jednoznacznego wskazania, że przeniesienie praw i obowiązków osoby uprawnionej do korzystania z gospodarczej procedury celnej może nastąpić jedynie po uzyskaniu pozwolenia organu celnego. Została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.310" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.311" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.312" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.313" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.314" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 78, głosów przeciwnych nie było, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.315" who="#komentarz">(Głosowanie nr 38).</u>
          <u xml:id="u-222.316" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.317" who="#AdamStruzik">Poprawka czterdziesta czwarta eliminuje błędy merytoryczne i stylistyczne z przepisu art. 97 § 3 i zmierza do umieszczenia w tym paragrafie katalogu właściwych dokumentów. Poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.318" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.319" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.320" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.321" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.322" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 78, głosów przeciwnych nie było, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.323" who="#komentarz">(Głosowanie nr 39).</u>
          <u xml:id="u-222.324" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.325" who="#AdamStruzik">Poprawka czterdziesta piąta daje ministrowi finansów prawo określenia w drodze rozporządzenia warunków wydawania i cofania pozwoleń na zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.326" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.327" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.328" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.329" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.330" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 77, głosów przeciwnych nie było, wstrzymał się 1 senator, również 1 senator nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.331" who="#komentarz">(Głosowanie nr 40).</u>
          <u xml:id="u-222.332" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.333" who="#AdamStruzik">Poprawka czterdziesta szósta precyzuje definicję składu celnego publicznego, wskazując, iż może z niego korzystać każda osoba krajowa. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.334" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.335" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.336" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.337" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.338" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 71, przeciw - 2, wstrzymało się od głosu 5, 1 senator nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.339" who="#komentarz">(Głosowanie nr 41).</u>
          <u xml:id="u-222.340" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.341" who="#AdamStruzik">Poprawka czterdziesta siódma precyzuje definicję składu celnego prywatnego, wskazując, iż jest on przeznaczony do składowania towarów gromadzonych wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej, będącej udziałem osoby prowadzącej skład. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.342" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.343" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.344" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.345" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.346" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za poprawka głosowało 69, przeciw było 2, a 7 wstrzymało się głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.347" who="#komentarz">(Głosowanie nr 42).</u>
          <u xml:id="u-222.348" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.349" who="#AdamStruzik">Teraz będziemy głosowali łącznie nad poprawkami czterdziestą ósmą i pięćdziesiątą pierwszą. Poprawka czterdziesta ósma zobowiązuje osobę, która zamierza prowadzić skład celny, do uzasadnienia we wniosku gospodarczej potrzeby składowania. Poprawka pięćdziesiąta pierwsza uzależnia wydanie pozwolenia na prowadzenie składu celnego od istnienia tej potrzeby. Są to poprawki poparte przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.350" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.351" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.352" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu? proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.353" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawkami głosowało 73, przeciw 1 osoba, 5 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.354" who="#komentarz">(Głosowanie nr 43).</u>
          <u xml:id="u-222.355" who="#AdamStruzik">Poprawki zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-222.356" who="#AdamStruzik">Poprawka czterdziesta dziewiąta modyfikuje jeden z warunków uzyskania pozwolenia na prowadzenie składu celnego, zastępując generalne zabezpieczenie należności celnych kaucją gwarancyjną. Jest to poprawka poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.357" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.358" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.359" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.360" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.361" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów, za poprawką głosowało 74, przeciw - 3, 1 senator wstrzymał się od głosu, 1 senator nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.362" who="#komentarz">(Głosowanie nr 44).</u>
          <u xml:id="u-222.363" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.364" who="#AdamStruzik">Poprawka pięćdziesiąta precyzuje przepis art. 106, wskazując na prezesa Głównego Urzędu Ceł, jako na właściwą osobę do wydawania i cofania pozwoleń na prowadzenie składu celnego. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.365" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.366" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?,</u>
          <u xml:id="u-222.367" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.368" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.369" who="#AdamStruzik">Na obecnych 77 senatorów za poprawką głosowało 73, przeciw - 3, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.370" who="#komentarz">(Głosowanie nr 45).</u>
          <u xml:id="u-222.371" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.372" who="#AdamStruzik">Nad poprawką pięćdziesiątą pierwszą już głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-222.373" who="#AdamStruzik">Poprawka pięćdziesiąta druga ujednolica używaną w kodeksie terminologię.</u>
          <u xml:id="u-222.374" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.375" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.376" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.377" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.378" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za poprawką głosowało 75, przeciw była 1 osoba, 2 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.379" who="#komentarz">(Głosowanie nr 46).</u>
          <u xml:id="u-222.380" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.381" who="#AdamStruzik">Poprawka pięćdziesiąta trzecia eliminuje możliwość przeniesienia na inną osobę praw i obowiązków prowadzącego skład celny. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.382" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.383" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.384" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.385" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.386" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za poprawką głosowało 71, przeciw było 2, a 5 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.387" who="#komentarz">(Głosowanie nr 47).</u>
          <u xml:id="u-222.388" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.389" who="#AdamStruzik">Poprawka pięćdziesiąta czwarta ujednolica używaną w kodeksie terminologię. Poprawka jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.390" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za jej przyjęciem, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.391" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.392" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.393" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.394" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 75, głosów przeciwnych nie było, wstrzymało się od głosu 4 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.395" who="#komentarz">(Głosowanie nr 48).</u>
          <u xml:id="u-222.396" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.397" who="#AdamStruzik">Poprawka pięćdziesiąta piąta ujednolica używaną w kodeksie terminologię. Jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.398" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.399" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.400" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.401" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.402" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 75, przeciw był 1 senator, wstrzymało się od głosu 2 senatorów, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.403" who="#komentarz">(Głosowanie nr 49).</u>
          <u xml:id="u-222.404" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.405" who="#AdamStruzik">Poprawka pięćdziesiąta szósta likwiduje błąd stylistyczny i jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.406" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.407" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.408" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.409" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.410" who="#AdamStruzik">Na obecnych 80 senatorów za poprawką głosowało 78, przeciw był 1 senator, również 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.411" who="#komentarz">(Głosowanie nr 50).</u>
          <u xml:id="u-222.412" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.413" who="#AdamStruzik">Poprawka pięćdziesiąta siódma ujednolica używaną w kodeksie terminologię i jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.414" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.415" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.416" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.417" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.418" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za poprawką głosowało 76, przeciw było 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.419" who="#komentarz">(Głosowanie nr 51).</u>
          <u xml:id="u-222.420" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.421" who="#AdamStruzik">Poprawka pięćdziesiąta ósma ujednolica używaną w kodeksie terminologię. Jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.422" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.423" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.424" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.425" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.426" who="#AdamStruzik">Na obecnych 80 senatorów za poprawką głosowało 77, przeciw był 1, nie głosowało 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.427" who="#komentarz">(Głosowanie nr 52).</u>
          <u xml:id="u-222.428" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.429" who="#AdamStruzik">Nad poprawką pięćdziesiąta dziewiąta już głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-222.430" who="#AdamStruzik">Poprawka sześćdziesiąta ujednolica używaną w kodeksie terminologię i poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.431" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.432" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.433" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.434" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.435" who="#AdamStruzik">Na obecnych 78 senatorów za poprawka głosowało 74, przeciw był 1, 3 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.436" who="#komentarz">(Głosowanie nr 53).</u>
          <u xml:id="u-222.437" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.438" who="#AdamStruzik">Poprawka sześćdziesiąta pierwsza usuwa błąd językowy.</u>
          <u xml:id="u-222.439" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-222.440" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.441" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.442" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.443" who="#AdamStruzik">Na obecnych 79 senatorów za poprawką głosowało 77, 2 nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-222.444" who="#komentarz">(Głosowanie nr 54)</u>
          <u xml:id="u-222.445" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.446" who="#AdamStruzik">Poprawka sześćdziesiąta druga również usuwa błąd językowy.</u>
          <u xml:id="u-222.447" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.448" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.449" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.450" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.451" who="#AdamStruzik">W obecności 80 senatorów za poprawką głosowało 77, przeciwnych głosów nie było, wstrzymało się od głosu 2, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.452" who="#komentarz">(Głosowanie nr 55).</u>
          <u xml:id="u-222.453" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.454" who="#AdamStruzik">Poprawka sześćdziesiąta trzecia również usuwa błąd językowy.</u>
          <u xml:id="u-222.455" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.456" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.457" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.458" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.459" who="#AdamStruzik">W obecności 78 senatorów za poprawką głosowało 75, przeciwnych głosów nie było, wstrzymało się od głosu 2, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.460" who="#komentarz">(Głosowanie nr 56).</u>
          <u xml:id="u-222.461" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.462" who="#AdamStruzik">Poprawka sześćdziesiąta czwarta ujednolica formę zapisu liczebników i poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.463" who="#AdamStruzik">Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.464" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.465" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.466" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.467" who="#AdamStruzik">W obecności 78 senatorów za poprawką głosowało 70, przeciw 1, wstrzymało się od głosu 7.</u>
          <u xml:id="u-222.468" who="#komentarz">(Głosowanie nr 57).</u>
          <u xml:id="u-222.469" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.470" who="#AdamStruzik">Poprawka sześćdziesiąta piąta została już przegłosowana z poprawką trzecią.</u>
          <u xml:id="u-222.471" who="#AdamStruzik">Poprawka sześćdziesiąta szósta uzupełnia brakujące oznaczenie działu pierwszego. Jest poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.472" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.473" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.474" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.475" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.476" who="#AdamStruzik">Na obecnych 80 senatorów za poprawką głosowało 77 senatorów, przeciwnych głosów nie było, wstrzymał się od głosu 1, nie głosowało 2.</u>
          <u xml:id="u-222.477" who="#komentarz">(Głosowanie nr 58).</u>
          <u xml:id="u-222.478" who="#AdamStruzik">Proszę państwa, bardzo proszę o ciszę. Myślę, że tak ważne rzeczy mogli państwo ustalić wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-222.479" who="#AdamStruzik">Poprawka sześćdziesiąta siódma zwalnia od cła przywóz sprzętu ratowniczo-gaśniczego. To jest wniosek dwóch komisji: Komisji Gospodarki Narodowej i Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-222.480" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-222.481" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.482" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.483" who="#AdamStruzik">Trzech senatorów jeszcze nie głosowało. To i tak nie ma znaczenia. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.484" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za wnioskiem głosowało 23, przeciw - 43, wstrzymało się od głosu 11, 2 nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-222.485" who="#komentarz">(Głosowanie nr 59).</u>
          <u xml:id="u-222.486" who="#AdamStruzik">Wniosek nie uzyskał akceptacji.</u>
          <u xml:id="u-222.487" who="#AdamStruzik">Poprawka sześćdziesiąta ósma zwalnia od cła przywóz sprzętu ratowniczo-gaśniczego. Zwolnienie to nie będzie dotyczyć sprzętu takiego samego jak produkowany w kraju. Jest to wniosek senatora Andrzejewskiego, poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.488" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-222.489" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.490" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.491" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.492" who="#AdamStruzik">W obecności 80 senatorów za poprawką głosowało 72, przeciw - 3, wstrzymało się od głosu 5.</u>
          <u xml:id="u-222.493" who="#komentarz">(Głosowanie nr 60).</u>
          <u xml:id="u-222.494" who="#AdamStruzik">Wniosek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-222.495" who="#AdamStruzik">W ten sposób nie głosujemy nad poprawką sześćdziesiątą dziewiątą.</u>
          <u xml:id="u-222.496" who="#AdamStruzik">I teraz poprawka siedemdziesiąta, która ogranicza delegację dla Rady Ministrów do ustalenia szczegółowej listy zwolnionych od cła towarów, związanych z realizacją określonych programów celowych. Jest to poprawka poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.497" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.498" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.499" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.500" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.501" who="#AdamStruzik">W obecności 80 senatorów za wnioskiem głosowało 72, przeciw - 3, wstrzymało się od głosu 4, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.502" who="#komentarz">(Głosowanie nr 61).</u>
          <u xml:id="u-222.503" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.504" who="#AdamStruzik">Poprawka siedemdziesiąta pierwsza umożliwia działającym w kraju oddziałom banku zagranicznego udzielanie gwarancji, jako zabezpieczenie kwoty wynikającej z długu celnego. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.505" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.506" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.507" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.508" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.509" who="#AdamStruzik">W obecności 80 senatorów za poprawką głosowało 78, przeciwnych głosów nie było, wstrzymał się od głosu 1, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.510" who="#komentarz">(Głosowanie nr 62).</u>
          <u xml:id="u-222.511" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.512" who="#AdamStruzik">Poprawka siedemdziesiąta druga wprowadza do kodeksu delegację dla ministra finansów do określenia przypadków, w których nie powstaje dług celny. Została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.513" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.514" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.515" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.516" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.517" who="#AdamStruzik">W obecności 80 senatorów za poprawką głosowało 71, przeciw 1, wstrzymało się od głosu 6, 2 nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-222.518" who="#komentarz">(Głosowanie nr 63).</u>
          <u xml:id="u-222.519" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.520" who="#AdamStruzik">Poprawka siedemdziesiąta trzecia skreśla przepis dający organom celnym prawo do odsetek ustawowych od odroczonej kwoty należności celnych. To jest wniosek senatora Gawronika.</u>
          <u xml:id="u-222.521" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-222.522" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.523" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.524" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.525" who="#AdamStruzik">W obecności 80 senatorów za wnioskiem głosowało 11, przeciw - 52, wstrzymało się od głosu 17.</u>
          <u xml:id="u-222.526" who="#komentarz">(Głosowanie nr 64).</u>
          <u xml:id="u-222.527" who="#AdamStruzik">Wniosek nie uzyskał akceptacji.</u>
          <u xml:id="u-222.528" who="#AdamStruzik">Poprawka siedemdziesiąta czwarta wprowadza do ustawy definicję zwrotu i umorzenia i poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.529" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.530" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.531" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.532" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.533" who="#AdamStruzik">W obecności 78 senatorów za poprawką głosowało 71, przeciw - 3, wstrzymało się od głosu 3 senatorów, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.534" who="#komentarz">(Głosowanie nr 65).</u>
          <u xml:id="u-222.535" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.536" who="#AdamStruzik">Nad poprawką siedemdziesiąta piątą już głosowaliśmy z poprawką trzecią.</u>
          <u xml:id="u-222.537" who="#AdamStruzik">Poprawka siedemdziesiąta szósta uzupełnia katalog kompetencji agencji celnej. Jest to poprawka pana senatora Mąsiora, poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.538" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.539" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.540" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.541" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.542" who="#AdamStruzik">W obecności 78 senatorów za poprawką głosowało 72, przeciw - 1, wstrzymało się od głosu 4, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.543" who="#komentarz">(Głosowanie nr 66).</u>
          <u xml:id="u-222.544" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.545" who="#AdamStruzik">Poprawka siedemdziesiąta siódma czyni przepis art. 255 § 2 bardziej czytelnym, zmieniając kolejność wyrazów. Została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.546" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-222.547" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.548" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.549" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.550" who="#AdamStruzik">W obecności 78 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 77, przeciw- 1.</u>
          <u xml:id="u-222.551" who="#komentarz">(Głosowanie nr 67).</u>
          <u xml:id="u-222.552" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.553" who="#AdamStruzik">Poprawka siedemdziesiąta ósma dodaje nowy punkt do katalogu warunków wpisu na listę agentów celnych. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.554" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.555" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.556" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.557" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.558" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 72, przeciwny był 1 senator, 6 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.559" who="#komentarz">(Głosowanie nr 68).</u>
          <u xml:id="u-222.560" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.561" who="#AdamStruzik">Poprawka siedemdziesiąta dziewiąta daje prezesowi Głównego Urzędu Ceł prawo zawieszenia w działalności agenta celnego. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.562" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.563" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-222.564" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.565" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.566" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 74, przeciwnych było 2, a 3 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.567" who="#komentarz">(Głosowanie nr 69).</u>
          <u xml:id="u-222.568" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.569" who="#AdamStruzik">Poprawka osiemdziesiąta rozszerza grupę osób, która w myśl przepisów kodeksu nie otrzyma koncesji na prowadzenie agencji celnej. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.570" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.571" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.572" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.573" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.574" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 71, przeciw - 2, wstrzymało się od głosu 5 senatorów, 1 senator nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.575" who="#komentarz">(Głosowanie nr 70).</u>
          <u xml:id="u-222.576" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.577" who="#AdamStruzik">Poprawka osiemdziesiąta pierwsza skreślą przepis przewidujący wyczerpanie toku instancji, jako warunek wniesienia skargi do NSA w sprawie dotyczącej zgłoszenia celnego. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.578" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.579" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.580" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.581" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.582" who="#AdamStruzik">W obecności 78 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 70, przeciwny był 1 senator, wstrzymało się od głosu 4 senatorów, a 3 nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-222.583" who="#komentarz">(Głosowanie nr 71).</u>
          <u xml:id="u-222.584" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.585" who="#AdamStruzik">Poprawka osiemdziesiąta druga wprowadza przepis przewidujący inne niż w całej ustawie rozumienie określenia „urząd celny” w dziesiątym tytule kodeksu. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.586" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.587" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.588" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.589" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.590" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 74, przeciw -3,1 senator wstrzymał się od głosu i 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.591" who="#komentarz">(Głosowanie nr 72).</u>
          <u xml:id="u-222.592" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.593" who="#AdamStruzik">Poprawka osiemdziesiąta trzecia zmierza do usunięcia błędu językowego.</u>
          <u xml:id="u-222.594" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.595" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.596" who="#AdamStruzik">Kto wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.597" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.598" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 72, przeciwnych głosów nie było, wstrzymało się 4, nie głosowało 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.599" who="#komentarz">(Głosowanie nr 73).</u>
          <u xml:id="u-222.600" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.601" who="#AdamStruzik">Poprawka osiemdziesiąta czwarta wprowadza do ustawy przepis stanowiący, kto powołuje i odwołuje dyrektora urzędu celnego. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.602" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.603" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.604" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.605" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.606" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 70, przeciw - 5, wstrzymało się od głosu 4 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.607" who="#komentarz">(Głosowanie nr 74).</u>
          <u xml:id="u-222.608" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.609" who="#AdamStruzik">Przyjęcie poprawki osiemdziesiątej czwartej wyklucza głosowanie nad poprawką osiemdziesiątą piątą.</u>
          <u xml:id="u-222.610" who="#AdamStruzik">Poprawka osiemdziesiąta szósta wprowadza do kodeksu delegację dla prezesa Głównego Urzędu Ceł do określenia warunków, jakie musi spełniać miejsce wyznaczone lub uznane przez organ celny. Jest to wniosek poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.611" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-222.612" who="#AdamStruzik">Ja mam dobrze zapisane w scenariuszu, a państwo, niestety, mają z poprawionym błędem.</u>
          <u xml:id="u-222.613" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.614" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.615" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.616" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za przyjęciem wniosku głosowało 76, przeciwny był 1 senator, wstrzymało się od głosu 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.617" who="#komentarz">(Głosowanie nr 75).</u>
          <u xml:id="u-222.618" who="#AdamStruzik">Wniosek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-222.619" who="#AdamStruzik">Poprawka osiemdziesiąta siódma wprowadza do ustawy przepis przejściowy dotyczący postępowania w sprawie zwrotu cła pobranego za towary zużyte przy wyrobie towarów wywiezionych w obrocie towarowym z zagranicą. Jest to wniosek pana senatora Mąsiora poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.620" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-222.621" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.622" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.623" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.624" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za przyjęciem tego wniosku głosowało 75, przeciwny był 1 senator, wstrzymało się od głosu 3.</u>
          <u xml:id="u-222.625" who="#komentarz">(Głosowanie nr 76).</u>
          <u xml:id="u-222.626" who="#AdamStruzik">Wniosek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-222.627" who="#AdamStruzik">Poprawka osiemdziesiąta ósma zmierza do nadania składom celnym prowadzonym na podstawie dotychczas wydanych zezwoleń charakteru składów celnych publicznych w rozumieniu kodeksu. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.628" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.629" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.630" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.631" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.632" who="#AdamStruzik">W obecności 78 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 77, przeciwnych głosów nie było, wstrzymał się od głosu 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-222.633" who="#komentarz">(Głosowanie nr 77).</u>
          <u xml:id="u-222.634" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.635" who="#AdamStruzik">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-222.636" who="#AdamStruzik">Poprawka osiemdziesiąta dziewiąta wprowadza do kodeksu przepis przejściowy dający podmiotom gospodarczym, posiadającym prawo do dodatkowych zwolnień celnych, możliwość korzystania z tych zwolnień w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.637" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.638" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.639" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.640" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.641" who="#AdamStruzik">W obecności 77 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 73, przeciwny był 1 senator, wstrzymało się od głosu 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-222.642" who="#komentarz">(Głosowanie nr 78).</u>
          <u xml:id="u-222.643" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.644" who="#AdamStruzik">Poprawka dziewięćdziesiąta ujednolica oznaczenia używane w ustawie „Prawo przewozowe”. Poprawka została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-222.645" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-222.646" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.647" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.648" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-222.649" who="#AdamStruzik">W obecności 78 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 73, przeciwny był 1 senator, wstrzymało się od głosu 3 senatorów, a 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-222.650" who="#komentarz">(Głosowanie nr 79).</u>
          <u xml:id="u-222.651" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-222.652" who="#AdamStruzik">Teraz będziemy głosować łącznie nad poprawkami dziewięćdziesiątą pierwszą i dziewięćdziesiątą czwartą. Nie będę ich czytał. Poprawki te zmierzają do wprowadzenia od dnia 1 marca 1997 r. obowiązku uzyskiwania koncesji na produkcję i montaż pojazdów samochodowych, przyczep, naczep oraz ciągników. Poprawki zostały poparte przez połączone komisje. Ich przyjęcie wyklucza głosowanie nad poprawką dziewięćdziesiątą drugą.</u>
          <u xml:id="u-222.653" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych poprawek?</u>
          <u xml:id="u-222.654" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.655" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Działocha: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-222.656" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-222.657" who="#AdamStruzik">Czy pan senator Działocha chciał coś powiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#KazimierzDziałocha">Panie Marszałku, chciałem zapobiec głosowaniu nad wnioskiem, który jest ewidentnie sprzeczny z konstytucją i orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego. Ale już został przegłosowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#AdamStruzik">Głosowanie nie zostało zakończone. Nie podałem wyniku.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Działocha: I tak Sejm to musi wyciąć.)</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali).</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#AdamStruzik">Proszę państwa, nie można mówić w ten sposób. Gdybyśmy wychodzili z założenia, że Sejm będzie „załatwiał” nasze błędy, to jaka byłaby wówczas nasza rola? Jeżeli w trakcie głosowania jeden z senatorów zgłasza ewidentną sprzeczność z konstytucją, uważa, że tak jest, i potrafi to udowodnić, a co więcej, z sali dochodzą głosy, że istotnie tak jest, to powtarzam - jeszcze nie zakończyłem głosowania.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#komentarz">(Senator Wanda Kustrzeba: Panie Marszałku, aparatura jeszcze działa, każdy może zmienić głos.)</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#AdamStruzik">Dlatego powtarzam, że nie zakończyłem głosowania.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-224.8" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za przyjęciem wniosku głosowało 30, przeciw było 41, wstrzymało się od głosu 8 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-224.9" who="#komentarz">(Głosowanie nr 80).</u>
          <u xml:id="u-224.10" who="#AdamStruzik">Wniosek nie uzyskał akceptacji.</u>
          <u xml:id="u-224.11" who="#AdamStruzik">Teraz będziemy głosowali nad poprawką dziewięćdziesiątą drugą. Poprawka dziewięćdziesiąta druga usuwa błąd językowy.</u>
          <u xml:id="u-224.12" who="#AdamStruzik">Proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-224.13" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-224.14" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-224.15" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-224.16" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-224.17" who="#AdamStruzik">W obecności 78 senatorów za wnioskiem głosowało 61, przeciw było 7, wstrzymało się od głosu 10 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-224.18" who="#komentarz">(Głosowanie nr 81).</u>
          <u xml:id="u-224.19" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-224.20" who="#AdamStruzik">Poprawka dziewięćdziesiąta trzecia usuwa błąd legislacyjny polegający na nowelizowaniu ustawy nowelizującej i poparta jest przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-224.21" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-224.22" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-224.23" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-224.24" who="#AdamStruzik">Nad poprawką dziewięćdziesiątą czwartą nie głosujemy, bo była już przegłosowana.</u>
          <u xml:id="u-224.25" who="#komentarz">(Senator Zofia Kuratowska: Ale wyniku nie było.)</u>
          <u xml:id="u-224.26" who="#AdamStruzik">Przepraszam bardzo państwa. Tyle tych głosowań…</u>
          <u xml:id="u-224.27" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-224.28" who="#AdamStruzik">W obecności 79 senatorów za wnioskiem głosowało 70, przeciw było 6, wstrzymało się od głosu 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-224.29" who="#komentarz">(Głosowanie nr 82).</u>
          <u xml:id="u-224.30" who="#AdamStruzik">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-224.31" who="#AdamStruzik">Nad poprawką dziewięćdziesiątą czwartą nie głosujemy, bo była już przegłosowana razem z dziewięćdziesiątą pierwszą.</u>
          <u xml:id="u-224.32" who="#AdamStruzik">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy „Kodeks celny” wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-224.33" who="#AdamStruzik">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-224.34" who="#AdamStruzik">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem projektu uchwały w całości wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-224.35" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-224.36" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-224.37" who="#AdamStruzik">Jeszcze jeden z senatorów nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-224.38" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-224.39" who="#AdamStruzik">W obecności 78 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 69, przeciw było 3, wstrzymało się od głosu 6 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-224.40" who="#komentarz">(Głosowanie nr 83).</u>
          <u xml:id="u-224.41" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy „Kodeks celny”.</u>
          <u xml:id="u-224.42" who="#AdamStruzik">Powracamy do punktu drugiego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-224.43" who="#AdamStruzik">Przypominam, że debata nad ustawą została zakończona.</u>
          <u xml:id="u-224.44" who="#AdamStruzik">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-224.45" who="#AdamStruzik">Przypominam, że w tej sprawie w trakcie debaty przedstawiono następujące wnioski. Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia przedstawiła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek, Komisja Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych wnosiły o wprowadzenie poprawek do ustawy. Obie komisje zgłosiły jednobrzmiące poprawki.</u>
          <u xml:id="u-224.46" who="#AdamStruzik">Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek - druk nr 445B - a następnie, w wypadku odrzucenia tego wniosku, nad wnioskiem o wprowadzenie poprawki do ustawy - druki nr 445A i 445C.</u>
          <u xml:id="u-224.47" who="#AdamStruzik">Proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WandaKustrzeba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako sprawozdawca Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia jeszcze raz apeluję o przyjęcie poprawek zaproponowanych przez pozostałe dwie komisje i niegłosowanie za wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#AdamStruzik">Pani Senator, pani apele w tym momencie są już niestety bezprzedmiotowe.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#AdamStruzik">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#AdamStruzik">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wniosku Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia o przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego bez poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#AdamStruzik">W obecności 77 senatorów za wnioskiem głosowało 8, przeciw było 64, wstrzymało się od głosu 4, nie głosował 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#komentarz">(Głosowanie nr 84).</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#AdamStruzik">Stanowisko komisji zostało odrzucone.</u>
          <u xml:id="u-226.10" who="#AdamStruzik">Wobec odrzucenia wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez Komisję Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych projektem uchwały, w którym wnoszą one o wprowadzenie poprawki do ustawy. Przypominam, że projekt zawarty jest w drukach nr 445A i 445C.</u>
          <u xml:id="u-226.11" who="#AdamStruzik">Poprawka przedstawiona w tym projekcie uchwały ma na celu uniknięcie luki prawnej przez określenie podmiotu uprawnionego do wypłacania świadczenia pieniężnego, podobnie jak w przypadku innych świadczeń pieniężnych przewidzianych dla kombatantów. Organem tym jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-226.12" who="#AdamStruzik">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-226.13" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem przedstawionego przez komisję projektu uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-226.14" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.15" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-226.16" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-226.17" who="#AdamStruzik">W obecności 76 senatorów za przyjęciem projektu głosowało 71, przeciw był 1 senator, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-226.18" who="#komentarz">(Głosowanie nr 85).</u>
          <u xml:id="u-226.19" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że Senat przyjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-226.20" who="#komentarz">(Senator Stanisław Kochanowski: Poprawki do tego.)</u>
          <u xml:id="u-226.21" who="#AdamStruzik">Proszę państwa, ale to jest jednoznaczne. Jest jedna poprawka. Nie ma potrzeby powtarzać tego samego głosowania. Jeżeli jest jedna poprawka i przyjęliśmy ją, to automatycznie przyjęta jest też cała ustawa.</u>
          <u xml:id="u-226.22" who="#komentarz">(Senator Grzegorz Kurczuk: Jest taka możliwość.)</u>
          <u xml:id="u-226.23" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-226.24" who="#AdamStruzik">Powracamy do punktu trzeciego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o muzeach.</u>
          <u xml:id="u-226.25" who="#AdamStruzik">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, które ustosunkowały się do przedstawionych w trakcie debaty wniosków.</u>
          <u xml:id="u-226.26" who="#AdamStruzik">Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie, zgodnie z art. 45 ust. 3 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-226.27" who="#AdamStruzik">Proszę o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków sprawozdawcę Komisji Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, panią senator Marię Berny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MariaBerny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#MariaBerny">Postaram się zrehabilitować za poprzednie gadulstwo. Sprawozdanie Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu zawiera się w bardzo krótkich słowach. Obydwie komisje proponują Wysokiemu Senatowi przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#MariaBerny">Za takim wnioskiem głosowało 11 senatorów, natomiast 5 senatorów pragnie złożyć wnioski mniejszości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję. Proszę o zabranie głosu i przedstawienie wniosku mniejszości sprawozdawcę wniosku mniejszości połączonych komisji, pana senatora Franciszka Bachledę-Księdzularza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Powiem krótko, ponieważ wielu senatorów było nieobecnych. Jest to ustawa o muzeach, stąd powinna ona brzmieć w miarę poprawnie. Mój wniosek usuwa niezręczności stylistyczne i językowe w tej ustawie. Proszę o jego poparcie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#AdamStruzik">Jest jeszcze jeden wniosek. Proszę senatora Augusta Chełkowskiego o jego przedstawienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#AugustChełkowski">Panie Marszałku, podtrzymuję swój wniosek. Sądzę, że w radzie powinien być przedstawiciel pracowników. Pracodawcy i pracobiorcy powinni współpracować ze sobą, obecność pracowników w radzie jest ze wszech miar wskazana. Tak jest w wielu instytucjach naukowych, w Polskiej Akademii Nauk, w instytucjach uniwersyteckich i resortowych. Nie widzę powodu dla którego tutaj pracownicy mieliby być pozbawieni tego uczestnictwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#AdamStruzik">Może jeszcze zabrać głos pan senator Piotr Miszczuk jako sprawozdawca Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#komentarz">(Senator Piotr Miszczuk: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#AdamStruzik">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o muzeach.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#AdamStruzik">Przypominam, że w tej sprawie w trakcie debaty przedstawiono wnioski, których treść mają państwo przed sobą w druku senackim, więc już nie będę ich odczytywał.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#AdamStruzik">Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu, w pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek - wniosek ten znajduje się w punkcie oznaczonym rzymską jedynką, w druku 449Z - a następnie, w wypadku odrzucenia tego wniosku, nad przedstawionymi przez wnioskodawców poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#AdamStruzik">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem komisji o przyjęcie ustawy o muzeach bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#AdamStruzik">Proszę o naciśnięcie przycisku „obecności”.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem przedstawionego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-232.11" who="#AdamStruzik">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-232.12" who="#AdamStruzik">Proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-232.13" who="#AdamStruzik">W obecności 75 senatorów za wnioskiem głosowało 51, przeciw było 17, wstrzymało się od głosu 7 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-232.14" who="#komentarz">(Głosowanie nr 86).</u>
          <u xml:id="u-232.15" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie przyjęcia ustawy o muzeach bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-232.16" who="#AdamStruzik">Powracamy do punktu czwartego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-232.17" who="#AdamStruzik">Przypominam, że debata nad tą ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.18" who="#AdamStruzik">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-232.19" who="#AdamStruzik">Przypominam, że w tej ustawie w trakcie debaty przedstawiono następujące wnioski. Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych przedstawiły wnioski o przyjęcie ustawy bez poprawek. Mniejszość Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz mniejszość Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych wnosiły o wprowadzenie poprawek do ustawy. Mniejszości obu komisji przedstawiły jednobrzmiące poprawki.</u>
          <u xml:id="u-232.20" who="#AdamStruzik">Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu, w pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem komisji o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie w przypadku odrzucenia tego wniosku, nad przedstawionymi przez mniejszość komisji poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-232.21" who="#AdamStruzik">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.22" who="#AdamStruzik">Proszę o naciśnięcie przycisku „obecności”.</u>
          <u xml:id="u-232.23" who="#AdamStruzik">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wniosku komisji o przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektórych ustaw, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-232.24" who="#AdamStruzik">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.25" who="#AdamStruzik">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-232.26" who="#AdamStruzik">Proszę o wyniki.</u>
          <u xml:id="u-232.27" who="#AdamStruzik">W obecności 75 senatorów za wnioskiem głosowało 60, przeciw było 14, wstrzymał się od głosu 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-232.28" who="#komentarz">(Głosowanie nr 87).</u>
          <u xml:id="u-232.29" who="#AdamStruzik">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-232.30" who="#AdamStruzik">Proszę państwa, przypominam, że druki ustaw na następne posiedzenie są dostępne w skrytkach senackich. Proszę o zapoznanie się z nimi.</u>
          <u xml:id="u-232.31" who="#AdamStruzik">Informuję, że porządek dzienny osiemdziesiątego siódmego posiedzenia został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-232.32" who="#AdamStruzik">Przystępujemy do oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-232.33" who="#AdamStruzik">Trzech senatorów złożyło je do protokołu: pan senator Rzemykowski, pan senator Michaś i pan senator Romaszewski.</u>
          <u xml:id="u-232.34" who="#AdamStruzik">Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana senatora Kochanowskiego.</u>
          <u xml:id="u-232.35" who="#AdamStruzik">Proszę o ciszę, ponieważ wymaga tego szacunek. Kiedy my wygłaszamy oświadczenie, to też oczekujemy, że będziemy wysłuchani, a przynajmniej, że będą odpowiednie warunki do jego wygłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-232.36" who="#AdamStruzik">Proszę o ciszę, proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-232.37" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#StanisławKochanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#StanisławKochanowski">Zobowiązany przez samorządy województwa elbląskiego, zwracam się niniejszym oświadczeniem do pana premiera Grzegorza Kołodki, ministra finansów, w sprawie stanowiska ministerstwa w sprawie obowiązku dofinansowania przez gminy lub jej jednostki organizacyjne kosztów energii cieplnej dostarczanej do mieszkań do celów bytowych ponad wysokość ceny urzędowej.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#StanisławKochanowski">To zaskakujące i bulwersujące samorządy stanowisko zostało zajęte w wyjaśnieniu Departamentu Finansów Gospodarki Narodowej Ministerstwa Finansów z 19 lipca 1996 r. W wyjaśnieniu tym dofinansowanie przedmiotowej różnicy ceny energii cieplnej dostarczonej do zasobów mieszkaniowych, poza zasobami spółdzielczymi, zrzucone zostaje na gminy. Oznacza to, że z budżetów gmin ma być sfinansowane dodatkowe zadanie. Dokonana przez ministerstwo interpretacja art. 7 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym wywiedziona ze sformułowania, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej, między innymi w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną, należy do zadań gminy. Co oznacza, że zdaniem samorządów, dopłata do przedmiotowych różnic kosztów energii cieplnej jako obowiązek gminy jest nieprawidłowa. Jest to według wielu zwykła nadinterpretacja.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#StanisławKochanowski">Wprawdzie zamieszczony w art. 7 ust. 1 ustawy katalog zadań własnych gminy nie ma charakteru zamkniętego - bowiem wskazane tym przepisem zadania mają charakter przykładowy, co oznacza, że może być uzupełniany innymi zadaniami - jednakże, obowiązek dofinansowania omawianej różnicy cen energii cieplnej przez gminę, traktowany jako zadanie własne, trudno jest wywieść zarówno ze wskazanego w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie terytorialnym katalogu spraw obejmujących zadania własne gminy, jak i z szeregu innych zadań własnych wynikających z ustaw szczególnych.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#StanisławKochanowski">W tym miejscu zwracam uwagę na fakt, że art. 7 ustawy został sformułowany bardzo ogólnie i w zakresie energii cieplnej stanowi tylko o obowiązku zaopatrzenia w energię. Z przepisu tego nie wynika, w jaki szczegółowy sposób to zadanie ma być realizowane, a już zupełnie nie wynika z niego obowiązek dofinansowania różnicy cen energii cieplnej. Poza tym, zgodnie za art. 7 ust. 3 cytowanej ustawy, przekazanie gminie nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów własnych gminy lub zwiększenia subwencji. W związku z tym, przepis który nakładałby na gminę zadanie polegające na ponoszeniu ciężarów finansowych - a takim jest pokrywanie omawianej różnicy cen energii - musi być sformułowany wyraźnie. W żadnym wypadku tego obowiązku nie można domniemywać.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#StanisławKochanowski">Proszę zwrócić uwagę, że do lokali mieszkalnych, pozostających w zasobach spółdzielczych, dotacja przekazywana jest z budżetu państwa zgodnie z postanowieniami rozporządzenia ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z dnia 14 marca 1996 r. w sprawie sposobu podziału oraz zasad udzielania i sposobu rozliczenia dotacji dla spółdzielni mieszkaniowych w 1996 r. Brak jest podobnych uregulowań w stosunku do pozostałych gestorów zasobów mieszkaniowych, którym gmina ma obowiązek dofinansowania, zgodnie z wytycznymi ministra finansów, omawianej różnicy cen energii cieplnej. Tym samym pozbawia się gminę instrumentów kontroli, między innymi w zakresie ponoszonych kosztów. O ile otrzymywana przez gminę subwencja ogólna służy zbilansowaniu jej dochodów, o tyle brak jest szczegółowej wykładni w zakresie procentowego udziału realizowanych przez gminą zadań, które zostają uwzględnione w subwencji.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#StanisławKochanowski">W gminach rolniczych, gdzie większość zasobów mieszkaniowych pozostaje w gestii Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, otrzymywane kwoty subwencji ogólnej zrównują się z żądaniami zawartymi we wnioskach o dofinansowanie różnic kosztów energii cieplnej, a nawet je przekraczają.</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#StanisławKochanowski">W związku z tym proszę o ponowne zajęcie stanowiska w tej sprawie w trybie pilnym, bowiem zastosowana wykładnia w sposób wyraźny narusza obowiązujące uregulowania prawne. Wydaje się być którąś z kolei próbą przerzucenia na samorządy dodatkowego ciężaru finansowego, co budzi zastrzeżenia także w świetle założeń Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, ratyfikowanej przez Polskę 14 lipca 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#StanisławKochanowski">Na zakończenie pragnę podkreślić, iż na ponowne zajęcie stanowiska przez ministerstwo z niecierpliwością oczekują wszystkie gminy, a szczególnie gminy wiejskie o najbardziej ograniczonych możliwościach finansowych. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#AdamStruzik">O wygłoszenie oświadczenia proszę pana senatora Stanisława Ceberka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#StanisławCeberek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#StanisławCeberek">Na oczach całego społeczeństwa polskiego, na oczach całego świata za zgodą parlamentu i rządu polskiego likwiduje się bastion walki o wolność Polski - stocznię w Gdańsku, warownym grodzie położonym nad królową polskich rzek, Wisłą. To jest dramat, prawdziwy dramat. Za zgodą parlamentu i rządu likwiduje się najnowocześniejszą, jedną z największych w świecie Stocznię Gdańską!</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#StanisławCeberek">Chciałbym, żeby Wysoka Izba to rozważyła. Za decyzję, o której mówię, jesteśmy odpowiedzialni przed historią, Bogiem, Ojczyzną, Narodem!</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#StanisławCeberek">Temu dramatowi towarzyszy inny. Oskarża się załogę Stoczni Gdańskiej o to, że przyczyniła się do likwidacji stoczni, wielkiego portu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#StanisławCeberek">Jak państwo senatorowie uważają, czy można oskarżać stoczniowców o zdradę? Oskarżenia, które padają w środkach masowego przekazu, to nic innego jak rozbudzanie w całym kraju nienawiści do stoczniowców. A ja nie chcę ich osądzać! Jeżeli szanowni panowie senatorowie uważają inaczej, to już jest indywidualna sprawa, sprawa każdego.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#StanisławCeberek">Wysoka Izbo! Powracam do mojego niedawnego oświadczenia. Proszę, Panie Marszałku, spowodować, ażeby Komisja Gospodarki Narodowej odbyła swoje posiedzenie na terenie Stoczni Gdańskiej. Taka jest nasza powinność.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#StanisławCeberek">Wyrok został wydany przez Ministerstwo Przekształceń Własnościowych i przez Ministerstwo Finansów. My mamy tylko przegłosować likwidację Stoczni Gdańskiej, a nie znamy jeszcze stanowiska obrony, nie znamy racji oskarżonego. Uważam, że Komisja Gospodarki Narodowej, organizując posiedzenie komisji w Stoczni Gdańskiej, da prawo głosu również oskarżonemu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#AdamStruzik">Na tym wyczerpaliśmy listę senatorów, którzy chcieli wygłosić oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#AdamStruzik">Proszę o komunikaty.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#AdamStruzik">Nie ma komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#AdamStruzik">Informuję, że protokół z osiemdziesiątego siódmego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej trzeciej kadencji, zgodnie z art. 34 ust. 3 Regulaminu Senatu, będzie udostępniony senatorom w terminie 21 dni po posiedzeniu Senatu w Biurze Prac Senackich, w pokoju nr 253.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#AdamStruzik">Zamykam osiemdziesiąte siódme posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej trzeciej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 22 minut 42)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>