PPC / ppc

text_structure.xml 81 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JerzyJaskiernia">Otwieram posiedzenie połączonych Komisji sejmowych. Witam państwa posłów, przedstawicieli rządu i innych instytucji, którzy zechcieli przyjąć zaproszenie na dzisiejsze spotkanie. Porządek obrad został państwu doręczony. Czy są do niego uwagi lub propozycje? Nie słyszę. Uważam, że porządek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JerzyJaskiernia">W punkcie pierwszym porządku mamy rozpatrzenie poprawek zgłoszonych podczas drugiego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o notariacie. Są to druki nr 1148 i 1224.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#JerzyJaskiernia">Przypominam, że punkt drugi, dotyczący nowelizacji ustaw o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych, będzie rozpatrywany o godz. 12.00. Uprzedzam państwa, iż gdyby punkt pierwszy został zakończony wcześniej nastąpi przerwa w posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#JerzyJaskiernia">O głos w sprawie poprawek do ustawy o zmianie ustawy o notariacie prosiła pani poseł Lidia Błądek. Udzielam jej głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#LidiaBłądek">Składam wniosek formalny o przełożenie rozpatrywania tego punktu porządku na późniejsze posiedzenie, do czasu otrzymania uchwały Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#LidiaBłądek">W styczniu br. Sąd Najwyższy zajmował się problematyką trybu powoływania na stanowisko notariusza. Podjął też uchwałę mówiącą, iż w przypadku wydania negatywnej opinii w sprawie powołania na stanowisko notariusza, przysługuje odwołanie do Zgromadzenia Notariuszy, które wydaje postanowienie w tej sprawie. Od tego postanowienia będzie przysługiwać skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#LidiaBłądek">Rozpatrywanie proponowanych zmian byłoby dzisiaj bezprzedmiotowe. Gdybyśmy je przyjęli nastąpiłaby kolizja między ustawą a uchwałą Sądu Najwyższego. Uzasadnienie do uchwały nie jest jeszcze gotowe. Proponuję więc poczekać do czasu jego otrzymania.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#LidiaBłądek">Stawiam formalny wniosek o odłożenie rozpatrzenia pierwszego punktu porządku dziennego. Sądzę, że ministerstwo przychyli się do mojej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy w tej sprawie ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie słyszę. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu wniosku pani poseł Błądek? Nie słyszę sprzeciwu. Komisje przyjęły wniosek w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JerzyJaskiernia">Odraczamy rozpatrywanie punktu pierwszego do czasu, kiedy uzasadnienie do uchwały Sądu Najwyższego będzie dostępne dla posłów. Ogłaszam przerwę do godz. 12.00.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#komentarz">(Przerwa)</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#JerzyJaskiernia">Wznawiam posiedzenie Komisji. Rozpoczynamy pracę nad drugim punktem porządku dziennego, który dotyczy rozpatrzenia poprawek wniesionych podczas drugiego czytania poselskich projektów ustaw: o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#JerzyJaskiernia">Witam przedstawicieli rządu i wszystkich przybyłych gości.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#JerzyJaskiernia">W wyniku porozumienia, zawartego pod egidą ministra sprawiedliwości pomiędzy środowiskiem radców i adwokatów, przedstawiamy państwu odpowiednie poprawki, które znajdują się w druku pt. „Zestawienie poprawek zgłoszonych w dniu 23 stycznia 1997 roku podczas drugiego czytania...” i są podpisane nazwiskami posłów: Jaskierni, Niemcewicza i Piecki. Kompromis ten przyspieszył prace nad ustawą nowelizacyjną.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#JerzyJaskiernia">Przyjęliśmy założenie, że nie wykraczamy poza owo porozumienie i nie zaczynamy dyskusji od nowa. Zgodzili się z tym zarówno przedstawiciele środowiska radców i adwokatów, jak i Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#JerzyJaskiernia">Nie pracujemy dzisiaj nad tekstem ustawy, lecz opracujemy rekomendację Komisji dla Sejmu odpowiedniego stosunku do zgłoszonych poprawek. Gdyby się okazało, że zostaną dostrzeżone błędy natury legislacyjnej, prawnej, technicznej lub dostrzeżemy brak symetrii między poszczególnymi przepisami, to postaramy się je wyeliminować. Nie jest to jednak otwieranie dyskusji nad ustawą, co podkreślam.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#JerzyJaskiernia">Mam też prośbę do autorów wniosków mniejszości, aby byli oni uprzejmi wycofać swoje propozycje. Nie ma potrzeby, aby Izba po raz kolejny rozważała je. Sprawy, które stały się bezprzedmiotowe w wyniku porozumienia powinny zostać wycofane z listy wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#JerzyJaskiernia">Poprawki będziemy rozpatrywać kolejno. Przechodzimy do poprawki 1 dotyczącej art. 1 pkt 3 projektu ustawy nowelizacyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AleksanderBentkowski">Dlaczego autorzy tej poprawki ograniczają prawo wykonywania zawodu tylko do spółki jawnej, cywilnej i komandytowej? Jakie są powody wyłączenia pozostałych rodzajów spółek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AndrzejKalwas">Kwestia określenia rodzajów spółek, które mogą stanowić formę dla kancelarii prawniczych, została przesądzona już dawno. Nie budziło to nigdy kontrowersji między naszymi korporacjami.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#AndrzejKalwas">Jedyną formą dla kancelarii radcowskich, adwokackich lub mieszanych mogą być wyłącznie spółki osobowe. Nie chodzi tylko o to, że jest to standard w krajach Unii Europejskiej, ale także w interesie klientów leży, aby odpowiedzialność za skutki pomocy prawnej adwokata czy radcy prawnego ponosił tenże adwokat lub radca osobiście i solidarnie wraz z całą spółką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AleksanderBentkowski">Czy jedynym przesłaniem dla tego rozwiązania jest kwestia odpowiedzialności za szkody? Czy nie sądzicie państwo, że bardziej cywilizowana byłaby forma zobowiązania do koniecznego ubezpieczenia OC? Tak naprawdę byłaby to lepsza gwarancja dla klientów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KazimierzPańtak">W ten sposób wracamy do pierwszego czytania projektu. W tej propozycji dodaliśmy tylko spółkę komandytową i to możemy wyjaśnić. Inne zapisy były już wielokrotnie omawiane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JerzyJaskiernia">Dopuściłem do głosu pana posła Bentkowskiego, ponieważ chciał się dowiedzieć, z jakich przyczyn proponuje się taką formę. Oczywiście, nie możemy już wpływać na tekst ustawy i podejmować dyskusji merytorycznej.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JerzyJaskiernia">Czy dla poprawki 1 jest aprobata ze strony państwa posłów? Nie słyszę sprzeciwu. Poprawka 1 została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JerzyJaskiernia">Poprawka 2 jest autorstwa pana posła Gietka? Nie widzę. Czy ktoś z państwa chce zgłosić jakieś uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ZbigniewDyka">Chcę zwrócić uwagę państwa na konieczność omówienia pierwszego wniosku mniejszości ze sprawozdania Komisji. Tu właśnie występuje brak symetryczności propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JerzyJaskiernia">Kto jest autorem tego wniosku mniejszości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JanuszNiemcewicz">Ja jestem autorem wniosku i nie wycofuję go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JerzyJaskiernia">Wniosek mniejszości nr 2 jest autorstwa pana posła Niemcewicza. Czy wycofuje pan wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JanuszNiemcewicz">Nie. Nie koliduje on z przyjętymi uzgodnieniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JerzyJaskiernia">Wniosek mniejszości nr 3. Autorem jest pan poseł Niemcewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JanuszNiemcewicz">Nie wycofuję go. Nie jest objęty uzgodnieniami i z nimi nie koliduje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JerzyJaskiernia">Wniosek mniejszości nr 4 autorstwa pana posła Niemcewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JanuszNiemcewicz">Nie wycofuję. Nie koliduje on z uzgodnieniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JerzyJaskiernia">Wniosek mniejszości nr 5. Autorem jest pan poseł Niemcewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JanuszNiemcewicz">Nie wycofuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JerzyJaskiernia">Wniosek mniejszości nr 6. Autorem jest także pan poseł Niemcewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JanuszNiemcewicz">Wniosek został objęty uzgodnieniami i wycofuję go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Uważam, że w tym wniosku powinien zostać ust. 3 w art.4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#KazimierzPańtak">Zakres ust. 3 został objęty poprawką 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JerzyJaskiernia">Wniosek nr 6 został skreślony.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do omówienia innego wariantu wniosku mniejszości nr 6, którego autorem jest pan poseł Budnik. Nie ma go na sali. Czy ktoś chce w imieniu wnioskodawcy uzasadnić tę propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#KazimierzPańtak">Bez pana posła Budnika nie możemy rozpatrzyć tego wniosku. Możemy tylko apelować do niego, aby wycofał wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JerzyJaskiernia">Oczywiście, ale staramy się ustalić, czy dany wniosek nie pokrywa się z ustaleniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JanuszNiemcewicz">Wniosek pokrywa się z ustaleniami, ale nie możemy wycofać wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JerzyJaskiernia">Prosimy więc, aby koledzy z Unii Wolności namówili posła Budnika do wycofania wniosku nr 6 w drugim wariancie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JanuszNiemcewicz">Wniosek będzie wycofany przed głosowaniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JerzyJaskiernia">Proszę odnotować wypowiedź pana posła.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do wniosku mniejszości nr 7. Autorem jest pan poseł Niemcewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JanuszNiemcewicz">Materia jest objęta uzgodnieniami. Wycofuję wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JerzyJaskiernia">Autorem pierwszego wariantu wniosku mniejszości nr 8 jest pan poseł Niemcewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JanuszNiemcewicz">Jest to objęte uzgodnieniami. Wycofuję wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JerzyJaskiernia">Autorem drugiej wersji wniosku nr 8 jest pan poseł Budnik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#JanuszNiemcewicz">Podobnie jak w poprzednim przypadku, deklarujemy, że wniosek pana posła Budnika zostanie wycofany przed głosowaniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JerzyJaskiernia">Autorem wniosku mniejszości nr 9 jest pan poseł Niemcewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JanuszNiemcewicz">Nie wycofuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JerzyJaskiernia">Wniosek nr 9 zostaje.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do wniosku mniejszości nr 10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JanuszNiemcewicz">Jestem autorem tego wniosku. Nie wycofuję go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JerzyJaskiernia">Autorem wniosku mniejszości nr 11 jest pani poseł Skowrońska-Łuczyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Wycofuję wniosek, ponieważ materia jest objęta uzgodnieniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JerzyJaskiernia">Powracamy do omawiania poprawek zgłoszonych podczas drugiego czytania projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#JerzyJaskiernia">Na sali nie ma autora poprawki 2, pana posła Gietka. Czy ktoś z państwa uważa, że poprawka powinna być rekomendowana? Nie słyszę poparcia.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#JerzyJaskiernia">Komisje zdecydowały, iż nie będą rekomendować Sejmowi poprawki 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chciałbym zaproponować państwu, aby wszystkie poprawki pana posła Gietka głosować łącznie. Wiążą się one z tą samą tematyką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś z członków Komisji chce poprzeć poprawki zgłoszone przez pana posła Gietka? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#JerzyJaskiernia">Komisje rekomendują więc Sejmowi odrzucenie wszystkich poprawek posła Gietka.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 4. Jej autorem jest pan poseł Michalski, którego nie ma na sali. Czy ktoś z państwa przejmuje poprawkę 4? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś z państwa jest przeciwko rekomendacji negatywnej opinii Komisji o tej propozycji? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#JerzyJaskiernia">Kolejna to poprawka 6, również autorstwa pana posła Michalskiego. Czy ktoś chce przejąć tę poprawkę. Nie słyszę. Czy ktoś jest przeciwny rekomendowaniu negatywnej opinii o tej poprawce? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#JerzyJaskiernia">Poprawka 8 została zaproponowana przez panów posłów Budnika i Olszowskiego. Czy któryś z panów jest na sali? Nie widzę. Czy ktoś z państwa przejmuje poprawkę 8?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Tak, ja przejmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś jest przeciwko przyjęciu poprawki 8? Nie słyszę sprzeciwu. Poprawka 8 będzie rekomendowana Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 9, która jest wynikiem uzgodnień, a podpisali ją posłowie Jaskiernia, Niemcewicz i Piecka. Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AndrzejKalwas">Chciałbym zatrzymać się na treści proponowanego art. 4 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#AndrzejKalwas">Chodzi mi o drugie zdanie brzmiące następująco: „Wyłączenie to nie obejmuje występowania w sprawach karnych w charakterze pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego oraz powoda cywilnego, jeżeli są to podmioty gospodarcze.”</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#AndrzejKalwas">Powinniśmy mieć pewność, że przepis ten jest spójny z nowym brzmieniem art. 79 Kodeksu postępowania karnego. Z informacji, jakie posiadam, nowe brzmienie art. 79 Kpk daje radcy prawnemu prawo do występowania w roli pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego oraz powoda cywilnego w odniesieniu do przedsiębiorstw państwowych, instytucji państwowych i społecznych oraz podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#AndrzejKalwas">Chcę się tylko upewnić, czy moje wątpliwości są zasadne. Jeśli tak jest, to brzmienie art. 4 ust. 1 powinno być zmienione. Należy tam zapisać tylko „w zakresie określonym w art. 79 Kodeksu postępowania karnego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JerzyJaskiernia">Przypominam, że nie możemy już zmieniać projektu, ale możemy określić ten przypadek jako błąd natury prawno-legislacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#JerzyJaskiernia">Czy uważacie państwo, iż tego typu korekta byłaby potrzebna? Pan minister Ciecierski potakuje, więc sądzę, że resort widzi taką potrzebę. Kto jest przeciwny temu doprecyzowaniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Być może nie zrozumiałem intencji, jednak na pierwszy rzut oka można uważać, iż przepis ten nie jest spójny z obecną treścią art. 79 Kpk.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Proszę pamiętać, że w sprawozdaniu przewiduje się nowelizację Kodeksu postępowania karnego, gdzie dodaje się przepis mówiący, iż radca prawny może być również pełnomocnikiem pokrzywdzonego podmiotu gospodarczego. W ten sposób została - moim zdaniem - zlikwidowana ta niespójność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#StanisławRymar">O tym przepisie dyskutowaliśmy w obecności pana ministra Kubickiego. Podobne wątpliwości zgłosił wtedy pan prezes Kalwas. Wówczas pan minister, jako wybitny procesualista karny, rozwiał wątpliwości pana prezesa Kalwasa. Stąd w tekście uzgodnionym między nami został zapisany właśnie tekst.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#JerzyJaskiernia">Rozumiem, że przepis jest spójny z zapisami Kpk?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#ElżbietaKwiatkowskaFalęcka">Niespójność wciąż istnieje. Przy takim brzmieniu art. 4 ust. 1 będzie niezgodny z przepisami Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#ElżbietaKwiatkowskaFalęcka">W wyniku nowelizacji może dojść do zmiany numeracji. Najlepszą propozycją byłoby zapisanie na końcu zdania zamiast słów „jeżeli są to podmioty gospodarcze” słów „na zasadach określonych w Kodeksie postępowania cywilnego.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MarekMazurkiewicz">Problem ten był również przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego. Wprowadzono tu podmioty gospodarcze, ale pominięto instytucje i organizacje.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MarekMazurkiewicz">W tej chwili można tylko wprowadzić autopoprawkę. Popieram wersję przedstawioną przez panią Kwiatkowską-Falęcką. Jest to jednoznaczne odesłanie do odpowiedniej normy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś byłby przeciwny takiemu ujęciu ust. 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JanuszNiemcewicz">Lepszym rozwiązaniem byłoby dopisanie do ust. 3 instytucji i organizacji, a nie odsyłanie do Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#JanuszNiemcewicz">Kodeks postępowania cywilnego odsyła do ustawy o radcach prawnych, a ta odsyła do Kodeksu postępowania karnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JerzyJaskiernia">Kto ma w takim razie lepszą propozycję zapisu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#KazimierzPańtak">Chciałbym zgłosić propozycję, która pogodzi wszystkie opinie.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#KazimierzPańtak">Na końcu drugiego zdania w ust. 1 po słowach „oraz powoda cywilnego” można postawić kropkę. Wówczas decydować będą przepisy Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu postępowania cywilnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MarekSadowski">Przyjęcie tej propozycji oznaczałoby zmianę porozumienia. Wyłączenie byłoby znacznie szersze niż zamierzone. Dotyczyłoby także osób fizycznych, które występują jako powody i oskarżyciele posiłkowi.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MarekSadowski">Pan poseł Mazurkiewicz proponował odwołanie do całego Kodeksu postępowania karnego, co wywołałoby taki sam efekt.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#MarekSadowski">Najtrafniejsza była propozycja pana posła Niemcewicza, a więc dopisanie w art. 4 organizacji i instytucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#AndrzejKalwas">Chciałbym przedłożyć inną propozycję zapisu art. 4 ust. 1, gdzie drugie zdanie mogłoby brzmieć: „Wyłączenie to nie obejmuje występowania w sprawach karnych w charakterze pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego oraz powoda cywilnego, jeżeli są to instytucje państwowe lub społeczne bądź podmioty gospodarcze.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy wyrażają państwo zgodę na takie brzmienie ust. 1? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#AndrzejKalwas">Chcę zgłosić jeszcze uwagę do ust. 3 tego artykułu. Brzmi on obecnie następująco: „Radca prawny nie może wykonywać zawodu, jeżeli jego małżonek pełni funkcję sędziego albo osoba z nim spokrewniona do drugiego stopnia lub spowinowacona w pierwszym stopniu pełni taką funkcję w okręgu izby właściwej dla radcy prawnego.”</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#AndrzejKalwas">Proponuję zmienić koniec zdania tak, aby brzmiało ono: „pełni tę funkcję w okręgu sądu wojewódzkiego właściwego dla miejsca wykonywania zawodu przez radcę prawnego.”</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#AndrzejKalwas">Radca prawny, w przeciwieństwie do adwokata, nie ma stałej siedziby. Wprowadzenie nowego zapisu pozostaje w zgodzie z intencją przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy są uwagi do takiej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AdamStrzembosz">Pozwolą państwo, że wypowiem się nieco dłużej. Reprezentuję tu nie tylko Krajową Radę Sądownictwa, ale też Sąd Najwyższy, który dopiero teraz może się w tej sprawie wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#AdamStrzembosz">Złożyłem dziś do prezydium stanowisko Sądu Najwyższego do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#AdamStrzembosz">W całości popieram opinię Krajowej Rady Sądownictwa, która opowiedziała się przeciwko utrzymaniu jakichkolwiek barier w zakresie wykonywania zawodu sędziego i innych zawodów prawniczych przez członków rodziny radcy. Chciałbym przekazać państwu praktyczne zdanie na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#AdamStrzembosz">Do tej pory uważało się, że jest dobry sędzia ludowy, dobry prokurator ludowy i bardzo zły adwokat. Trzeba było ograniczyć adwokata tak, aby nie mógł on oddziaływać na tych dobrych ludowych sędziów i prokuratorów. Wprowadzono więc zakaz połączalności w jednym stadle małżeńskim zawodu adwokata i sędziego, ale nie wprowadzono zakazu połączalności w małżeństwie sędziego i prokuratora. Z punktu widzenia równości wydawało mi się to zupełnie uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#AdamStrzembosz">Sytuacja wygląda następująco: przez 50 lat radca prawny mógł być małżonkiem sędziego, nie było tu przeszkód. Radca mógł być też synem, bratem sędziego.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#AdamStrzembosz">W tej chwili wprowadza się drugą kategorię radców prawnych, tzn. tych, którzy wykonują zawód indywidualnie w kancelariach i nie mogą mieć żadnego stosunku zależności w postaci umowy lub zatrudnienia. Równocześnie wprowadza się zakaz połączalności w jednym stadle małżeńskim tych dwóch zawodów dla wszystkich radców prawnych. Naprawdę nikt nie jest w stanie tego zrozumieć. Konsekwencje będą olbrzymie. Ma to np. aspekt międzynarodowy. Chodzi mi o stanowisko Rady Europy. Nie będę rozwijać tego wątku.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#AdamStrzembosz">Ma to jednak aspekt praktyczny. Radca jest małżonkiem sędziego przez 15 lat. Do tej pory nie było żadnych zastrzeżeń do pracy tej osoby. Teraz mówi się - albo się rozwiedźcie, albo któreś rezygnuje z pracy.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#AdamStrzembosz">Proszę jednak zauważyć, że jeśli ktoś pozostaje latami w nieformalnym związku, na podstawie ślubu kościelnego, to nie ma żadnych przeszkód. Jeżeli adwokat sypia z sędzią. to też nie ma przeszkód. W małych miasteczkach zapewne to ostatnie jest najbardziej gorszące niż związek małżeński.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#AdamStrzembosz">Pan minister określił liczbę takich łączonych małżeństw na ok. 450. Inne szacunki mówią o 650 małżeństwach tego typu. Nikt nie liczył jednak pokrewieństwa synów, córek, braci i sióstr. Razem będzie to ponad tysiąc osób, które stają przed dramatycznym wyborem, z którego zawodu wyjść?</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#AdamStrzembosz">Jestem przekonany, że z zawodu wyjdą sędziowie, a nie radcy prawni. Radca przeciętnie zarabia bowiem 2–3 razy więcej niż sędzia.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#AdamStrzembosz">Pan minister uważa w sposób nieodpowiedzialny, że szkoda będzie minimalna. Najwyżej stracimy 450 sędziów. Jakich sędziów? Nie asesorów lub młodych sędziów. Jeśli ktoś ma małżonka radcę prawnego, to wiek 30 lat już dawno przekroczył. Odejdą więc ludzie stanowiący ważny element sądownictwa i chodzi tu o większą liczbę, może nawet tysiąca osób.</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#AdamStrzembosz">Proszę też pamiętać, że część radców nigdy nie stanęła przed sądem, a mają braci sędziów. Mogę podać przykład radcy pracującego w telewizji, który nie staje przed sądem. Teraz trzeba będzie zdecydować, czy z zawodu odejdzie jego brat sędzia, czy on?</u>
          <u xml:id="u-63.12" who="#AdamStrzembosz">Wielu radców prawnych wykonuje funkcje związane raczej z obrotem międzynarodowym, oni staną przed organizacjami międzynarodowymi, a nie przed sądami. I tu też się mówi - to nie wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-63.13" who="#AdamStrzembosz">Zdarza się, że sędzia Sądu Najwyższego przechodzi na emeryturę i następnego dnia zostaje adwokatem. Nikt nie mówi, że to jest niedobre. Jeżeli jednak ma taka osoba brata lub siostrę, którzy w zupełnie innej części kraju sprawują funkcję sędziego, to staje przed przeszkodą nie do pokonania.</u>
          <u xml:id="u-63.14" who="#AdamStrzembosz">Rozumiałbym, gdyby ten zakaz był ograniczony do indywidualnych kancelarii radcowskich. Można wtedy mówić, że chodzi o zrównanie z adwokatem. Można powiedzieć, iż mąż lub żona nie musi się decydować na przechodzenie do indywidualnej kancelarii, gdy ma małżonka sędziego.</u>
          <u xml:id="u-63.15" who="#AdamStrzembosz">Gdyby przepis ograniczono do danego okręgu sądu, też mógłbym się z tym pogodzić. W sądzie, w którym orzeka mąż lub żona, dany radca nie może występować. Jednak dlaczego sędzia we Wrocławiu nie może pracować, ponieważ jego brat jest w Poznaniu radcą prawnym?</u>
          <u xml:id="u-63.16" who="#AdamStrzembosz">Niektórzy mówią, że 450 sędziów rozstrzygnie problem w ten sposób, że ich małżonkowie radcowie będą się starać o wejście do sądownictwa. To jest myślenie z dawnej epoki, kiedy powoływał ich minister. A jaki ma on wpływ teraz, kiedy jest jednym z 26 członków Krajowej Rady Sądownictwa?</u>
          <u xml:id="u-63.17" who="#AdamStrzembosz">Zawody teraz zamykają się. Nie lubi się ludzi spoza zawodu. Osoba, która ma świetne stosunki międzynarodowe pójdzie do sądu rejonowego? A jak będzie wyglądać sytuacja aplikantów, asesorów?</u>
          <u xml:id="u-63.18" who="#AdamStrzembosz">Przepis ten jest dla mnie absolutnie nie do przyjęcia. Można uważać, że sędziowie są przekupni. Dlaczego więc żona sędziego może być komornikiem? Nie ma tu przeszkód. Może też być notariuszem.</u>
          <u xml:id="u-63.19" who="#AdamStrzembosz">Zdarza się, że mąż jest sędzią w księgach wieczystych, a żona jest notariuszem. Tutaj podejrzenia o przekupstwo mogą być znacznie bardziej uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-63.20" who="#AdamStrzembosz">Musiałbym więc prosić o takie wyłączenie dla małżonków komorników, notariuszy, prokuratorów. Przecież prokurator ma w sądzie swoje interesy. Jeśli prokurator nie ma ustawowego obowiązku występowania przed swoim małżonkiem sędzią, to sędzia może się wyłączyć.</u>
          <u xml:id="u-63.21" who="#AdamStrzembosz">Dlaczego prokurator ma być lepiej traktowany niż adwokat i radca prawny?</u>
          <u xml:id="u-63.22" who="#AdamStrzembosz">Wracamy do jakiegoś dziwnego ustroju. Wszyscy są podejrzani. Nie mogę tego przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-63.23" who="#AdamStrzembosz">Taka sprawa może być zaskarżona do Trybunału Strasburskiego. Obawiam się, że jest to nawet sprzeczne z zasadami konstytucyjnymi. Nie można powiedzieć komuś, kto od 15 lat był radcą prawnym, że musi odejść z zawodu i szukać innego zajęcia.</u>
          <u xml:id="u-63.24" who="#AdamStrzembosz">Uważam, że Krajowa Rada Sądownictwa wypowiedziała się słusznie przeciwko restrykcjom. Jeżeli sędzia chce być przekupny, to będzie bez powiązań rodzinnych. Przykład - Częstochowa.</u>
          <u xml:id="u-63.25" who="#AdamStrzembosz">Podkreślam, że absolutne minimum to ograniczenie tego przepisu do radców prawnych, którzy wykonują zawód indywidualnie i do tego samego okręgu.</u>
          <u xml:id="u-63.26" who="#AdamStrzembosz">Byłbym wdzięczny, gdyby Komisje zechciały wysłuchać też opinii moich kolegów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#AleksanderBentkowski">Pominę milczeniem gwałtowną woltę Ministerstwa Sprawiedliwości. Jeszcze niedawno miało ono odmienne zdanie.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#AleksanderBentkowski">Mam pewne wątpliwości zwłaszcza wtedy, gdy prawa nabyte nie mogą być zrealizowane w taki sposób, jak proponuje porozumienie. Mówią państwo, że dla radcy pozostaje kwestia wyboru zawodu sędziego, pod warunkiem że zostanie przyjęty do tego zawodu, albo odwrotnie - dla sędziego pozostaje wybór zawodu radcy i tu z przejściem nie ma kłopotów.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#AleksanderBentkowski">Proszę mi jednak powiedzieć, co mają zrobić te osoby, które np. przez półtora roku wykonują zawód sędziego i zawód radcy np. przez rok? Mogą się tylko rozwieść lub przejść do innego zawodu, np. pracować jako referent prawny.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#AleksanderBentkowski">W jaki sposób mają państwo zamiar zmienić ten zapis?</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#AleksanderBentkowski">Nie chcę proponować żadnych radykalnych rozwiązań, ale mam pewien pomysł. Proponuję, aby autorzy poprawki 9, panowie posłowie Jaskiernia, Niemcewicz i Piecka zechcieli włączyć do ust. 3 zdanie „Wyłączenie to nie dotyczy radców prawnych zatrudnionych w ramach stosunku pracy.”</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#AleksanderBentkowski">Wówczas radcowie, którzy muszą przeczekać ten okres będą mogli pracować na stałym zatrudnieniu.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#AleksanderBentkowski">Należy znaleźć jakieś rozwiązanie dla sędziów i radców, którzy nie mają odpowiedniego stażu pracy, tzn. 3 lat. Proponuję więc, aby koledzy dodali do poprawki 9 nowy ust. 4 w brzmieniu: „W przypadku sędziów i radców prawnych, którzy w chwili wejścia w życie ustawy wykonują zawód sędziego i radcy w okresie krótszym niż 3 lata, wyłączenia nie stosuje się.”</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#AleksanderBentkowski">Jest to minimum czasowe, które pozwoliłoby na adaptację przepisu do obecnego stanu prawnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#ZbigniewDyka">W nawiązaniu do wypowiedzi pana prezesa Strzembosza pozwolę sobie zacytować fragment ustawy o Sądzie Najwyższym. Pochodzi ona z 1984 roku, ale nowelizowana była w 1995 i 1996 roku.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#ZbigniewDyka">Wówczas Krajowa Rada Sądownictwa mogła przecież zająć stanowisko do treści ustawy o Sądzie Najwyższym. W art. 30 tejże ustawy w ust. 2 jest powiedziane: „Nie może być sędzią Sądu Najwyższego osoba, której małżonek wykonuje zawód adwokata.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JanuszNiemcewicz">Nie chciałbym wchodzić w dyskusję z panem prezesem Strzemboszem, choć zapewne znalazłbym argumenty przeciwne tezom pana prezesa.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JanuszNiemcewicz">Powinniśmy znaleźć rozsądne rozwiązanie tej sprawy. Jako jeden z sygnatariuszy poprawki chcę powiedzieć, że akceptuję propozycję pana prezesa Kalwasa dotyczącą zmiany drugiego zdania w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#JanuszNiemcewicz">Mogę też zaakceptować propozycję mówiącą, że zakaz połączalności w małżeństwie lub najbliższej rodzinie wykonywania zawodu radcy prawnego i sędziego powinien dotyczyć wyłącznie radców mających indywidualne kancelarie. Gdyby przepis ten nie dotyczył radców pozostających w stosunku pracy, wprowadziłoby to pewną równowagę pomiędzy zawodami adwokata i radcy prawnego.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#JanuszNiemcewicz">Sądzę, że lepszym pomysłem niż propozycja pana posła Bentkowskiego, który zaproponował dodanie ust. 4, byłoby przedłużenie okresu przejściowego dla radców będących w takiej sytuacji o 1 rok. Będą oni mogli w tym czasie nabyć uprawnienia pozwalające im na zmianę zawodu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#KazimierzPańtak">Ja również chciałbym ograniczyć negatywne skutki wprowadzenia w życie takiego przepisu. Wszystko, co powiedział pan prezes Strzembosz jest prawdą. Uwaga pana prezesa Dyki pokrywa się z naszym zamiarem wprowadzenia równającego zapisu wobec radców prawnych w stosunku do adwokatów. Małżeństw sędziego i adwokata nie ma, ale będą miały miejsce tragedie związane z koniecznością odejścia z zawodu.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#KazimierzPańtak">Pozwolę sobie przedstawić bardzo konkretny zapis zgodny z opinią pana posła Niemcewicza. Proponuję, aby autorzy poprawki rozważyli pomysł zmiany treści ust. 3 w następujący sposób: „Radca prawny nie może wykonywać zawodu w kancelarii radcy prawnego lub w spółce, o której mowa w art. 8 ust. 1, jeżeli jego małżonek pełni funkcję sędziego albo osoba z nim spokrewniona do drugiego stopnia lub spowinowacona w pierwszym stopniu pełni taką funkcję w okręgu sądu wojewódzkiego właściwego dla miejsca wykonywania zawodu radcy prawnego.” Powinniśmy też zmienić okres przejściowy.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#KazimierzPańtak">Wykonywanie zawodu w kancelarii radcy prawnego jest zbliżone do zawodu adwokackiego. Jeżeli radca chce w taki sposób wykonywać swój zawód, to jego ograniczenia muszą być zbliżone do zawodu adwokata.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#KazimierzPańtak">Nie ma w tej chwili atmosfery do wprowadzenia generalnego zakazu. Trudno jest zmienić gwałtownie nawyki i obyczaje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#StanisławRymar">W imieniu samorządu adwokackiego mogę oświadczyć, że takie rozwiązanie nam odpowiada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JanLinowski">Przeglądając materiały nie znalazłem nigdzie informacji ministra na temat, w jakim wieku są sędziowie, których przepis dotknie, czy w budżecie są przewidziane środki na odszkodowania, które niewątpliwie będą zasądzane?</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#JanLinowski">Z woli państwa posłów we wszystkich projektach Konstytucji jest priorytet umowy prawa międzynarodowego nad prawem wewnętrznym. W związku z tym sędzia nie będzie musiał czekać na opinię sądu w Strasburgu, lecz w polskim sądzie będzie otrzymywać odszkodowanie w oparciu o art. 8 lub 12 Karty Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#JanLinowski">Art. 8 mówi o ochronie rodziny w pojęciu europejskim i jako fundamentalną zasadę traktuje ochronę praw nabytych. Jeżeli przejrzeliby państwo orzecznictwo w tym zakresie, to nie mam wątpliwości, że zmuszanie sędziego do zmiany okręgu, w którym pracuje z uwagi na fakt, że jego dalszy krewny wykonuje zawód radcy prawnego lub adwokata, skutkuje zasądzeniem odszkodowania.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#JanLinowski">Zgodnie z rezolucją nr 15 z 1984 roku o odszkodowaniach należnych od władzy publicznej, odszkodowanie jest zasądzane w wysokości trzyletnich średnich zarobków we Francji we frankach francuskich.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#JanLinowski">W stosunku do osób starszych jest to zasądzenie poprzez nakazanie państwu wypłacania dotychczasowego uposażenia do osiągnięcia wieku emerytalnego. Jeżeli na skutek pozbawienia pracy osoba taka ma zaniżoną emeryturę, to należy się tzw. renta wyrównawcza.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#JanLinowski">Sądzę, że powinni państwo odpowiedzieć sobie na pytanie, czy kompromis między dwoma korporacjami - z których każdą bardzo cenię - musi być zawarty za taką cenę?</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#JanLinowski">Jeżeli nie ujmujecie państwo wszystkich zawodów prawniczych, to - zgodnie z art. 12 tejże Konwencji - następuje dyskryminacja zawodu. Dla nas wciąż powodem dyskryminacji jest kolor skóry, wyznanie lub płeć. W europejskim pojęciu obejmuje to również zawód.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#JanLinowski">Proszę zauważyć, że normy regulujące te związki powinny być zawarte w prawie procesowym, a nie w ustawach ustrojowych. Nie ma normy procesowej zabraniającej, aby prokurator pozostawał w związku małżeńskim lub związku pokrewieństwa z sędzią i razem znaleźli się na sali rozpraw.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#JanLinowski">Po ostatnich poprawkach zaproponowanych przez państwa nie zwrócili państwo uwagi na przepis art. 5 w tekście podstawowym projektu, w którym znajduje się skreślenie art. 59 z ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Konsekwencją w ustawie o prokuraturze jest skreślenie art. 16, zaproponowane w art. 6 projektu.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#JanLinowski">W ferworze dyskusji na sali plenarnej zapomnieli państwo o art. 6 i dlatego w ustawie o prokuraturze zostanie zniesiony zakaz zawierania związku małżeńskiego z adwokatem, pozostaje on tylko w ustawie samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#JanLinowski">Wydaje mi się, że rozstrzygnięcia należy szukać poprzez zajęcie się sprawami etycznymi. Dzisiaj tworzymy - przepraszam za określenie - „dulszczyznę”. Zasłaniamy firanką to, czego nie chcemy widzieć.</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#JanLinowski">Minister sprawiedliwości wie na pewno o związkach tylko kościelnych między adwokatem a sędzią. Zwróciliśmy uwagę na fakt, że pozostawanie w konkubinacie między sędzią a adwokatem jest ujmą dla urzędu sędziowskiego. Taka jest rzeczywistość, że minister nie wszczyna postępowania o przeniesienie poza okręg.</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#JanLinowski">Jeżeli składa się zapotrzebowanie na 1200 etatów i płacze się, że dostało się 400 etatów, to nie można „lekką ręką” wyrzucić z zawodu 500 ludzi.</u>
          <u xml:id="u-69.13" who="#JanLinowski">Obawiam się, że pan minister nie ma pojęcia, jak długo trwa proces przygotowania dobrego sędziego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JanuszNiemcewicz">W związku z wywodem na temat zgodności z prawami człowieka, chciałbym poinformować, że za 15 minut na sali sejmowej rozpocznie się debata nad prezydenckim projektem ustawy o sądach wojskowych. Jest tam wyraźny przepis nakazujący przeniesienie sędziego wówczas, gdy jest powiązany rodzinnie z adwokatem. Jest też szereg innych przepisów pozwalających przenieść sędziego z różnych przyczyn bez jego zgody do innego okręgu.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JanuszNiemcewicz">W uzasadnieniu do tego projektu napisano, iż jest on zgodny ze standardami prawa europejskiego. Skoro państwo nie protestujecie w tamtej sprawie, to mam wrażenie iż tutaj również nie bardzo macie rację.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JanuszNiemcewicz">Pan prezes mówił także o konkubinatach sędziów z adwokatami. Gdyby pan podał ministrowi sprawiedliwości listę takich przypadków, to niewątpliwie minister zareagowałby na to. W przeciwnym razie trudno wymagać, aby minister przeprowadzał tego rodzaju dochodzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MałgorzataBorowiec">Być może uznają państwo moją wypowiedź za powtórzenie pewnych kwestii. Zapoznałam się z wypowiedziami państwa posłów na ostatnim posiedzeniu w tej sprawie. Słusznie obie korporacje starają się dojść do porozumienia, ale nikt nie pomyślał, jakie konsekwencje mogą rodzić niektóre zapisy dla takiej grupy, jak sędziowie. Nikt też nie odniósł się do stanowiska, jakie zajęła Krajowa Rada Sądownictwa, mimo że państwo taką opinią dysponowali.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MałgorzataBorowiec">W państwa wypowiedziach zaskoczył mnie brak odnoszenia się do kwestii czysto merytorycznych. Łatwo jest mówić o świadomości prawnej, o dobru wymiaru sprawiedliwości. Jednak czy ktokolwiek z państwa zastanowił się, co kryje się pod pojęciem „dobro wymiaru sprawiedliwości”? Odwołują się państwo do szeroko rozumianego pojęcia opinii publicznej. Taki argument przedstawia się wtedy, gdy nie ma innych argumentów.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#MałgorzataBorowiec">Jeden z państwa posłów użył w dyskusji stwierdzenia, że „usankcjonowanie powiązań rodzinnych między radcami prawnymi a instytucjami wymiaru sprawiedliwości jest propozycją szkodliwą dla budowy państwa prawa”.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#MałgorzataBorowiec">Sędziowie byli zmuszeni w ciągu ostatnich kilku lat do zwracania się do Trybunału Konstytucyjnego, aby wykazać, że określone akty prawne dotyczące sędziów są sprzeczne z Konstytucją. Każde dochodzenie przez sędziów swojego prawa do wynagrodzenia było skandalem europejskim. Nigdzie indziej czegoś podobnego nie było.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#MałgorzataBorowiec">Można mówić, że sytuacja finansowa państwa była podstawą do wydania takiej regulacji. Jednak proponowane przez państwa teraz zmiany w sposób nie budzący wątpliwości naruszają konstytucyjną zasadę państwa prawnego wyrażoną w art. 1 Konstytucji, zasadę równości praw obywatelskich z art. 67 ust. 2 Konstytucji, czy zasadę równości praw obywateli określoną w Międzynarodowym Pakcie Praw Politycznych.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#MałgorzataBorowiec">Z dnia na dzień pozbawia się określoną grupę sędziów prawa do wykonywania zawodu. Przyznać trzeba bowiem, że okres 1 roku jest bardzo krótki. Co mają zrobić osoby, które w wymiarze sprawiedliwości przepracowały wiele lat? Małżeństwa sędziowsko-radcowskie istniały wiele lat i koledzy wykazywali odpowiedzialność polegającą na tym, że sprawa nigdy nie trafiała do sędziego-małżonka. Z punktu widzenia etyki zawodowej było to dla nas oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#MałgorzataBorowiec">Zapis jest wyrazem nieufności do wymiaru sprawiedliwości ze strony państwa. My nie możemy się na to zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#MałgorzataBorowiec">Czy powinniście państwo doprowadzać do sytuacji, w której sędziowie znowu zwrócą się do Trybunału? Czy trzeba czekać na orzeczenie mówiące, iż ta regulacja prawna jest niezgodna z Konstytucją?</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#MałgorzataBorowiec">Nie mówię już o odbiorze przez polską i międzynarodową opinię publiczną faktu zwrócenia się o opinię do Strasburga.</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#MałgorzataBorowiec">Zajmijmy się raczej etyką zawodową wszystkich korporacji i dbajmy o ten element.</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#MałgorzataBorowiec">Wszystkie dane pokazują dramatyczną sytuację polskich sądów. Brakuje 1200 etatów sędziowskich. Średni staż pracy w sądach rejonowych to 5 lat. Teraz z zawodu może odejść grupa ok. 800 osób z doświadczeniem.</u>
          <u xml:id="u-71.11" who="#MałgorzataBorowiec">Proszę, aby państwo dobrze rozważyli tę kwestię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#AleksanderBentkowski">Zadałem takie pytania panu ministrowi Kubickiemu. Powiedział wówczas, że jest głęboko przekonany, iż do zawodu sędziowskiego przyjdą właśnie radcowie.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#AleksanderBentkowski">Do dyskusji zgłosiło się wiele osób. Może jednak wnioskodawcy chcą wycofać swoją propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JanuszNiemcewicz">Podtrzymujemy naszą poprawkę w wersji, która została przedstawiona przez pana posła Pańtaka. Jeżeli poprawka będzie przyjęta w takiej wersji, to sędziowie nie będą odchodzić z zawodu, ponieważ wystarczy, że ich małżonkowie nie będą obsługiwać osób fizycznych, czego do tej pory nie robili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#AleksanderBentkowski">Przypomnę jeszcze państwu moją propozycję zapisu. „Wyłączenie to nie dotyczy radców prawnych zatrudnionych w ramach stosunku pracy.” Jak brzmi propozycja pana posła Pańtaka? Proszę o przypomnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#KazimierzPańtak">Moja poprawka jest zbliżona do zapisu o zawodzie adwokackim.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#KazimierzPańtak">Ust. 3 brzmiałby: „Radca prawny nie może wykonywać zawodu w kancelarii radcy prawnego lub w spółce, o której mowa w art. 8 ust. 1, jeżeli jego małżonek pełni funkcję sędziego albo osoba z nim spokrewniona do drugiego stopnia, lub spowinowacona w pierwszym stopniu pełni taką funkcję w okręgu sądu wojewódzkiego właściwego dla miejsca wykonywania zawodu przez radcę prawnego.”</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#KazimierzPańtak">Jest to daleko idący kompromis. Może też być wydłużony okres przejściowy, ale do tego dojdziemy później.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MieczysławPiecka">Biorąc pod uwagę przyszłość zawodów prawniczych i zgodność rozwiązań w obrębie tych zawodów, najsensowniej byłoby, gdybyśmy dążyli do skreślenia ust. 3. Ustawa jest przyszłościowa i takie posunięcie załatwiłoby sprawę.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#MieczysławPiecka">Przyjmując porozumienie dążyliśmy do zakończenia pracy nad tym aktem i stworzenie całości.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#MieczysławPiecka">Od początku braliśmy pod uwagę stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa. Dochodząc do ugody z samorządem adwokackim musieliśmy wziąć pod uwagę także ich stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#MieczysławPiecka">Jeżeli państwo będą podobnego zdania, to możemy skreślić ust. 3 w całości. Jeśli nie przyjmiecie takiego stanowiska, to opowiadam się za zapisem pana posła Pańtaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AleksanderBentkowski">Czy pan poseł Pańtak nie uważa, że jego propozycja jest węższa od mojej? W ramach spółki komandytowej radca nie może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#KazimierzPańtak">Radca prawny ma do wyboru dwie formy. Ten, który ma małżonka sędziego wybiera stosunek pracy, inny - umowę cywilnoprawną. Kancelaria radcy jest zbliżona do kancelarii adwokackiej. Przepisy muszą być symetryczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AleksanderBentkowski">Radca prawny nie mógłby być więc kierownikiem biura w kancelarii radcowskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#KazimierzPańtak">Chcę zaproponować w tej sprawie poprawkę do zmiany 10, ale o tym będziemy dyskutować później.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JanuszNiemcewicz">Uważam, że zaproponowany kompromis jest daleko idący. Jestem skłonny przyjąć wszelkie kompromisy, ale w rozsądnych granicach.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#JanuszNiemcewicz">Granica zaproponowana przez pana posła Pańtaka jest dla mnie nieprzekraczalna. Mogę jeszcze tylko przyjąć, że zakaz łączenia w rodzinie nie będzie dotyczyć sędziów Sądu Najwyższego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Chcę przypomnieć, że w toku prac podkomisji padło wiele wypowiedzi w pełni popierających stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Chcę też uświadomić wszystkim, którzy będą decydować o kształcie tego artykułu, że kompromitacją dla obu środowisk podkreślających swoje wysokie kompetencje będzie uchwalenie prawa, które będzie zaskarżone przed Trybunałem Konstytucyjnym i skutecznie obalone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JacekTaylor">Chcę odnieść się do argumentów, które głęboko mnie poruszyły, a wyszły od środowiska sędziowskiego. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że państwo spoglądacie na ten problem niezwykle selektywnie. Mówiąc o interesie zawodowym i prawach człowieka zapominacie państwo o tym, że prostą drogą dążycie do stworzenia wśród osób podejmujących się obsługi prawnej osób fizycznych - adwokatów i części radców prawnych - różnic między tymi dwiema grupami.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#JacekTaylor">Jednocześnie nie widzicie państwo niczego złego w dotychczasowej sytuacji i nie proponujecie jej zmiany. Art. 19 ustawy Prawo o adwokaturze zakazuje wszystkiego tego, co staramy się zapisać dla niewielkiej grupy radców prawnych, którzy do nas dołączą. To selektywne spojrzenie.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#JacekTaylor">Mówiąc o prawach człowieka nie patrzycie chyba państwo na tekst projektu, gdzie mowa jest o ograniczeniu dotyczącym części radców prawnych, a nie sędziów. To nie sędziowie dotykani są bezpośrednim zakazem, lecz radcy.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#JacekTaylor">Jeżeli radca prawny postawi w kłopotliwej sytuacji sędziego-bliskiego krewnego, to może pojawić się jakaś konsekwencja. Jednak przepis zakazuje pewnych rzeczy radcy prawnemu.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#JacekTaylor">Nie jest to jasna sytuacja, a może dotyczyć nie 500, ale kilkudziesięciu osób, które nie mają żadnego przymusu zakładania indywidualnych kancelarii, rezygnować ze stosunku pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#AleksanderBentkowski">Proszę, aby pan poseł Pańtak wziął pod uwagę moją propozycję dotyczącą zaznaczenia, że nie dotyczy to radców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#KazimierzPańtak">Od początku opowiadałem się za stanowiskiem Krajowej Rady Sądownictwa, aby nie było zakazu łączenia zawodów w małżeństwach. Tak się nie stało, a opinie wśród sędziów są podzielone.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#KazimierzPańtak">Prowadzimy dyskusję ustrojową i dzisiaj jej nie zakończymy. Wkrótce pojawi się w Sejmie nowelizacja ustawy o ustroju sądów powszechnych. Przy tej okazji możemy wrócić do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#KazimierzPańtak">Jestem za kompromisem, jaki został zawarty pomiędzy dwiema korporacjami. Instytucja kancelarii radcowskiej występuje po raz pierwszy i Trybunał na pewno tego nie zakwestionuje. Nie zmieniamy natomiast dotychczasowych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#KazimierzPańtak">Pan poseł Bentkowski uważa, że radca prawny nie może wykonywać zawodu w kancelarii. On może być zatrudniony u innego radcy prawnego. Wykonywanie zawodu jest definiowane w poprawce 10. Dana osoba nie może być podmiotem, który prowadzi własną kancelarię, ponieważ jego sytuacja zbliża się wtedy do sytuacji adwokatów.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#KazimierzPańtak">Propozycja moja jest korzystna, bo pomijamy osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#AleksanderBentkowski">Chodzi nam raczej o to, jak sąd będzie później na to patrzył. Wcale nie jestem pewien, że będzie to interpretować tak, jak proponuje to pan poseł Pańtak.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#AleksanderBentkowski">Generalna zasada mówi, że łączyć zawodów nie można. Nie możemy dopuścić, aby coś się domniemywało. Musi być tu wyraźnie powiedziane, że wyłączenie nie dotyczy i wymienić kogo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#KazimierzPańtak">Do chwili obecnej możliwe są małżeństwa radcowsko-sędziowskie. Ust. 3 jest jasno sformułowany. Radca nie może wykonywać zawodu w określonych przypadkach, a logicznie myśląc może wykonywać zawód w każdej innej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#AleksanderBentkowski">Generalna zasada jest następująca: radca prawny nie może wykonywać zawodu, jeżeli jego małżonek pełni funkcję sędziego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MarekMazurkiewicz">Właściwie zasadą generalną powinno być, że może on wykonywać zawód, chyba że prowadzi prywatną kancelarię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#AleksanderBentkowski">Dlatego mówię, że jeśli tę zasadę wprowadzamy, to może nastąpić tylko wyłączenie, należy powiedzieć kogo nie dotyczy przepis.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#AleksanderBentkowski">Dotychczas radcy mogą wykonywać zawód mając małżonka sędziego, a my chcemy tu utrzymać ten stan w stosunku do tych, którzy pozostają w stosunku pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#AndrzejKalwas">Chcę przypomnieć, że Krajowa Rada Radców Prawnych od początku była przeciwna wprowadzaniu tego zakazu do ustawy o radcach prawnych. Byliśmy za zniesieniem tego zapisu przez skreślenie także art. 53 w ustawie o sądach powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#AndrzejKalwas">Kiedyś pani prof. Łętowska mówiąc o hipokryzji posłużyła się właśnie tym przykładem. Jednak robimy to dla dobra sprawy, chcemy osiągnąć kompromis. Skoro adwokatura obstaje za pozostawieniem takiego przepisu, a minister popiera przeniesienie tej zasady na radców prawnych, uznaliśmy, że nie powinniśmy upierać się przy swoim.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#AndrzejKalwas">Jednak podkreślam, że przepis ten uważamy za niepotrzebny i błędny, szkodliwy i podważający nieskazitelność charakteru sędziego. Będzie on fatalnie odebrany przez kraje Unii Europejskiej. Na spotkaniu z sędziami niemieckimi byli oni pewni, że nastąpił błąd w tłumaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#AndrzejKalwas">W tej sytuacji dla dobra sprawy opowiadamy się za propozycją zgłoszoną przez pana posła Pańtaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy połączone Komisje akceptują propozycję pana posła Pańtaka? Przypominam, że jesteśmy w fazie ustosunkowania się do poprawek.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#JerzyJaskiernia">Nie słyszę sprzeciwu. Komisje zaakceptowały propozycję nowego zapisu ust. 3 w art. 4 w poprawce 9.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 10. Czy są do niej uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#KazimierzPańtak">Proponuję, aby w ust. 2 po słowach „bez jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy” dopisać nowe zdanie: „Ograniczenie to nie dotyczy zatrudnienia radcy prawnego w kancelariach lub spółkach, o których mowa w ust. 1.” Radcowie prawni są przywiązani stosunkiem pracy, aby mieć ZUS itp. Jeżeli młody ambitny radca bierze na siebie ciężar prowadzenia spraw przedsiębiorstwa, zatrudnia innych radców. Są ludzie, którzy nie mają odwagi prowadzić swojej kancelarii, zatrudniają się w innej kancelarii, mają zabezpieczenie ZUS, perspektywę emerytury, itp.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy wyrażacie państwo zgodę na tego typu skorygowanie ust. 2 w poprawce 10?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#JanuszNiemcewicz">Co do propozycji umożliwienia obsługi osób fizycznych radcy prawnemu, który pozostaje w stosunku pracy nie ma zgody, bez względu na to, z kim ten stosunek pracy jest zawarty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JerzyJaskiernia">Padło podejrzenie, że propozycja pana posła Pańtaka narusza delikatną równowagę kompromisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#KazimierzPańtak">Jeżeli nie ma zgody, to wniosek nie będzie głosowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#JerzyJaskiernia">Umówmy się, że brak zgody w jakimś przypadku będzie oznaczać, że pozostajemy przy obecnej propozycji. Poprawka 10 jest więc rekomendowana w obecnym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AleksanderBentkowski">W takiej sytuacji moja propozycja do poprawki 9 była lepsza. Teraz jest już za późno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 11. Czy są uwagi? Nie słyszę. Rozumiem, że Komisje rekomendują Sejmowi przyjęcie poprawki 11.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 12. Nie ma na sali wnioskodawców. Czy ktoś przejmuje poprawkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Tak, ja przejmuję. Chyba w wyniku pomyłki ograniczyliśmy możliwość odbywania aplikacji radcowskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#KazimierzPańtak">W poprawce 12 nastąpił błąd techniczny w zapisie. Zamiast słów „na podstawie porozumienia rady okręgowej radców prawnych, radcą prawnym” powinno być „na podstawie porozumienia rady okręgowej radców prawnych z radcą prawnym”. Także na początku powinno się dodać słowo „lub” po słowach „radców prawnych i adwokatów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy są inne zastrzeżenia do poprawki 12? Nie słyszę. Czy ktoś jest przeciwny rekomendacji tej poprawki po dokonaniu wymienionych zmian? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 13. Czy ktoś przejmuje propozycję panów posłów Budnika i Olszowskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Tak, ja przejmuję, ale o uzasadnienie proszę pana posła Pańtaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#KazimierzPańtak">Jeżeli zostanie przyjęta zmiana 13, to nastąpiłoby pewne nieporozumienie polegające na tym, że członkowie Krajowej Rady Radców Prawnych byli wybierani w izbach. W tej chwili wprowadziliśmy zasadę, iż z mocy prawa dziekani będą członkami Krajowej Rady Radców Prawnych. Wymaga to wprowadzenia innego brzmienia art. 59. Popieram przyjęcie poprawki 13.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś jest innego zdania? Nie słyszę. Komisje będą rekomendować przyjęcie poprawki 13.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 14. Kto ją przejmuje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#AnnaSkowrońskaŁuczyńska">Ja ją przejmuję. Jest to uzupełnienie kompetencji organu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu poprawki 14? Nie słyszę. Poprawka 14 będzie rekomendowana przez nas pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 15, której zapis jest wynikiem kompromisu. Czy są uwagi do tej zmiany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">Chcę państwu zwrócić uwagę na fakt, iż poprawki 15 i 16 są do siebie bardzo podobne. Różnica polega właściwie tylko na innym zredagowaniu art. 64 ust. 1 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W poprawce 15 brzmi on: „za czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub z zasadami etyki radcy prawnego.”</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W poprawce 16 pkt 2 brzmi: „za czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub z zasadami etyki zawodowej.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JerzyJaskiernia">Które podejście jest - zdaniem fachowców - właściwsze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#ElżbietaKwiatkowskaFalęcka">Na ostatnim naszym zjeździe przyjęliśmy tytuł „Zasady etyki radcy prawnego”. Stąd poprawka 15 zawiera właściwe brzmienie pkt 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś jest przeciwko rekomendacji poprawki 15 i odrzuceniu poprawki 16? Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 17 wynikającej również z kompromisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#AndrzejKalwas">Mamy pewną uwagę, która zapewni spójność przepisu w art. 89 paragraf 3 Kodeksu postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#AndrzejKalwas">Proponujemy zmianę pierwszego zdania w tym paragrafie: „Pełnomocnictwo udzielone przez osobę fizyczną i składane przez adwokata lub radcę prawnego powinno zawierać oświadczenie pełnomocnika, czy nie pozostaje on w stosunku pracy z podmiotem gospodarczym lub jednostką organizacyjną.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy są pytania do takiej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#AleksanderBentkowski">Nie wynikało z tego, że chodzi też o przypadek, gdy zastępuje osobę fizyczną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#KazimierzPańtak">Racio legis tego przepisu dotyczyło tylko sytuacji, kiedy radca prawny reprezentuje osobę fizyczną, a nie adwokat. Adwokat nie ma z tym nic wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#KazimierzPańtak">Przepis ten powinien brzmieć następująco: „Pełnomocnictwo udzielone przez osobę fizyczną i składane przez radcę prawnego powinno...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy jest zgoda na dokonanie takiej zmiany spowodowanej przyczynami techniczno-legislacyjnymi? Jest zgoda. Poprawka 17 będzie rekomendowana w przyjętej formie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#KazimierzPańtak">Mam jeszcze jedną drobną uwagę do poprawki 17 pkt dotyczącego art. 98 paragraf 3. Powinien on brzmieć następująco: „Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata lub radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś jest przeciwny dodaniu tych słów w poprawce 17?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MarekSadowski">Chciałbym zwrócić uwagę na art. 99 Kodeksu postępowania cywilnego. Załatwia ten problem. Przy kosztach radcy prawnego stosuje się przepisy o adwokatach. Można oczywiście dopełnić art. 98.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#JerzyJaskiernia">Jest to rzeczywiście pewne powtórzenie intencji, ale przyjmijmy je dla pełnej klarowności przepisów. Przechodzimy do poprawki 18.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#KazimierzPańtak">Jestem gotowy zmienić tę propozycję. Możemy ją ograniczyć do radców prawnych, którzy prowadzą indywidualne kancelarie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#JerzyJaskiernia">Powinniśmy zachować symetrię przepisów. Prosimy o podanie pana propozycji po zmianie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#KazimierzPańtak">„2. Nie może być sędzią Sądu Najwyższego osoba, której małżonek wykonuje zawód adwokata lub radcy prawnego wykonującego zawód w kancelarii radcy prawnego lub w spółce, o której mowa w art...”. Tu należy powołać odpowiedni artykuł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy ktoś jest przeciwny tej propozycji? Nie słyszę sprzeciwu. Poprawka 18 będzie rekomendowana w rozwiniętej wersji.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 19, która wynika z zawartego kompromisu. Czy są do niej uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#AleksanderBentkowski">Sądzę, że tu również musi znaleźć się takie zastrzeżenie, jakie zapisano w poprzednim przepisie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#JerzyJaskiernia">Oczywiście, musimy skorygować ten przepis symetrycznie. Proszę Biuro Legislacyjne o skorygowanie poprawki 19. Czy są inne uwagi do poprawki 19? Nie słyszę. Poprawka będzie rekomendowana pozytywnie. Przechodzimy do poprawki 20.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#KazimierzPańtak">Tu również ograniczam przepis do radcy prawnego pracującego w kancelarii lub spółce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JerzyJaskiernia">Dokonamy odpowiedniej korekty. Czy ktoś jest przeciwny rekomendacji poprawki 20? Nie słyszę sprzeciwu. Poprawka 20 będzie rekomendowana wraz z autopoprawką pana posła Pańtaka.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#JerzyJaskiernia">Przechodzimy do poprawki 21. Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AleksanderBentkowski">Mam uwagę do ust. 2. Chodzi mi o termin 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy. Nie wiem dlaczego ma on być taki długi, skoro dla polskich kancelarii obowiązuje termin 1 roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JerzyJaskiernia">Termin 3 lat jest wynikiem żmudnych negocjacji z udziałem ministra sprawiedliwości, przedstawicieli Unii Europejskiej. Fakt ten był już podany do wiadomości publicznej i na tym etapie nie powinniśmy dokonywać żadnej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#StanisławRymar">Tuż przed posiedzeniem ustaliliśmy z panem ministrem Kubickim termin 18 miesięcy dla spółek zagranicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JerzyJaskiernia">My otrzymaliśmy porozumienie w tym kształcie, jaki mamy przed sobą. Podmioty międzynarodowe zostały już o tym poinformowane. Nie mogę takiej zmiany potraktować jako zmiany legislacyjnej lub technicznej. Jest to decyzja merytoryczna.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#JerzyJaskiernia">Ustawa będzie omawiana w Senacie. Jeżeli będą państwo chcieli zmienić przepis, można zaproponować to w Senacie. Czy są inne uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#ElżbietaKwiatkowskaFalęcka">Prosimy, aby Komisje rozważyły możliwość wyeliminowania z pierwszego zdania w art. 8 ust. 1 słów: „w skład których wchodzą inne osoby niż adwokaci i radcowie prawni”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#JerzyJaskiernia">Czy mają państwo uwagi do tej propozycji?</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#JerzyJaskiernia">Jeśli nie ma uwag, przyjmujemy propozycję i rekomendujemy poprawkę 21 Sejmowi. Przechodzimy do poprawki 22.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JanuszNiemcewicz">Zaszło tu chyba jakieś nieporozumienie. Ten przepis nie był przedmiotem kompromisu i nie był podpisywany przez trzech posłów. Art. 10 nie był objęty porozumieniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#JerzyJaskiernia">Do ostatniej chwili były formułowane poprawki w porozumieniu w prezesami korporacji. Wydaje mi się jednak, że ta sprawa była przedmiotem rozmów. Proszę o zdanie panów prezesów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AndrzejKalwas">Pan minister Kubicki uzgadniał ze mną poprawkę 22 dotycząca zmiany w art. 10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#CzesławJaworski">W rozmowach zastępował mnie pan prezes Rymar i jego proszę o przedstawienie kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#StanisławRymar">Przepis zawarty w poprawce 22 nie był przedmiotem uzgodnień. Przedmiotem uzgodnień był przepis art. 10 w pierwszej wersji, który został przyjęty na poprzednim posiedzeniu połączonych Komisji.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#StanisławRymar">Różnica jest nieduża, ale niezwykle istotna. Pierwotna redakcja art. 10 zawierała dodatkowo sformułowanie: „Spółki z udziałem zagranicznym mogą być tworzone na podstawie ustawy, o której mowa w art. 8 ust. 2, w celu świadczenia pomocy prawnej w zakresie prawa zagranicznego i obcego...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#JerzyJaskiernia">Byłem obecny przy tych rozmowach. Ta część zdania została skreślona, ale dodano ust. 2: „Adwokaci i radcowie prawni mogą świadczyć pomoc prawną w ramach spółek, o których mowa w ust. 1, jeżeli są wspólnikami.”</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#JerzyJaskiernia">Jest to zmiana filozofii w stosunku do punktu wyjściowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#AleksanderBentkowski">Pan prezes Kalwas twierdzi, że przepis był uzgodniony. Jaki jest więc cel wprowadzenia tego zapisu? Stosując się do niego wszyscy samodzielni adwokaci zagraniczni mogą zakładać spółki na terenie Polski i świadczyć pomoc prawną. W jaki sposób to tutaj ograniczamy?</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#AleksanderBentkowski">Moim zdaniem nic nie zostało tu uzgodnione. Przyjęliście panowie wszystkie ich warunki. Każdy samodzielny prawnik, który uzyskał uprawnienia za granicą może założyć w Polsce spółkę i świadczyć pomoc prawną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#AndrzejKalwas">Statuowana tu zasada jest zgodna z Układem Europejskim i zasadą swobodnego przepływu towarów, usług i ludzi, pod warunkiem że jest stosowana zasada wzajemności. Jest ona wprowadzona.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#AndrzejKalwas">Jak w praktyce będzie stosowana ta zasada, to zupełnie inna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#AndrzejKalwas">Musimy mieć na względzie fakt, że parlament w 1991 roku uchwalił zmianę ustawy o spółkach z kapitałem zagranicznym i przyznał prawo świadczenia pomocy prawnej zagranicznym kancelariom. Był to ewenement i - mówiąc wprost - głupota. Jednak to się już stało.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#AndrzejKalwas">Ten przepis jest też rezultatem akcji podjętej przez przedstawicielstwo Wspólnot Europejskich. Oświadczyli oni na wspólnym posiedzeniu Komisji sejmowych, że podejmą oni akcję odszkodowawczą w sytuacji, gdy wykażą, że odjęto im prawa nabyte i pogarsza się im ich sytuację.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#AndrzejKalwas">Przepis art. 10 w tym brzmieniu jest zgodny ze standardami europejskimi. Uważam, że trafnym rozwiązaniem jest zapis ust. 2, ponieważ polscy prawnicy nie będą tylko najemnikami w spółce zagranicznej, ale będą musieli się stać choć małymi udziałowcami, wspólnikami w spółce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#AleksanderBentkowski">Wydawało mi się, że istnieje jedna przesłanka łącząca stanowiska radców i adwokatów przez cały czas pracy nad ustawą - był to wspólny cel ukrócenia nieprawdopodobnego uprawnienia, jakie uzyskali prawnicy zagraniczni do świadczenia pomocy prawnej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#AleksanderBentkowski">Nie ma czegoś podobnego w żadnym innym kraju. Daliśmy takie prawo, ale przecież prawo nabyte nie może być ważne do końca świata. Wprowadzamy więc przejściowy okres 3 lat po to, aby w końcu ograniczyć to prawo.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#AleksanderBentkowski">3 lata to okres dostosowania się i powolnego likwidowania wielkich kancelarii.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#AleksanderBentkowski">Teraz kancelarie zagraniczne rozrastają się, a my przyjmiemy zapis zezwalający na to. Jak możemy do tego dołożyć swoją zgodę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#AndrzejKalwas">Myślę tak samo jak pan poseł Bentkowski. Byłbym ostatnią osobą popierającą zagranicznych prawników, którzy stanowią dla nas konkurencję trudną do pokonania.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#AndrzejKalwas">Jednak sytuacja jest taka, jaka jest. Wydaje mi się, że teraz inaczej nie możemy się zachować. W przeciwnym razie możemy mieć kłopoty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#AleksanderBentkowski">Proponuję, aby autorzy poprawki dodali tu słowa „mogą świadczyć pomoc prawną w zakresie własnego prawa”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JerzyJaskiernia">Spróbujmy dojść do jakiejś konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MarekSadowski">Układ Stowarzyszeniowy statuuje zasadę zachowania uprawnień. Nie jest ona pojmowana wyłącznie jako zasada zachowania praw podmiotowych nabytych przez konkretne osoby, ale także jako zasada niepogarszania sytuacji prawnej potencjalnych osób.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#MarekSadowski">Parlament polski upoważnił firmy prawnicze zagraniczne do pełnej obsługi prawnej. Nikt nie przypuszczał, że te spółki podejmą obsługę w zakresie prawa polskiego i z reguły tego nie robią. Ich usługi prawnicze dotyczą zazwyczaj prawa zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#MarekSadowski">Gdyby dziś wycofać się z przywileju udzielonego przez polskiego ustawodawcę, to polski parlament spowoduje zarzut wobec naszego rządu niewywiązywania się z Układu Stowarzyszeniowego w zakresie nienaruszania nabytych sytuacji prawnych.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#MarekSadowski">Dlatego też liderzy korporacji przy udziale ministra sprawiedliwości i pełnomocnika rządu ds. integracji rozważali, jak daleko można się posunąć, aby nie naruszyć tej zasady. Niestety, okazało się, że wszystkie analizy prowadzą do jednoznacznego wniosku - zmiana na niekorzyść byłaby naruszeniem umowy stowarzyszeniowej.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#MarekSadowski">Ten problem wracał przez cały okres prac nad ustawą. Polska stoi przed koniecznością rychłego przygotowania ustawy o wolności wykonywania zawodów prawniczych zgodnej z dyrektywami Unii Europejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#StanisławRymar">Muszę niestety zabrać państwu kilka minut, ponieważ padło tu parę tez i sformułowań, które mogą brzmieć wiarygodnie, a są nieprawdziwe.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#StanisławRymar">Polska nie narusza w jakimkolwiek stopniu Układu Stowarzyszeniowego z Unią. Ostatnie dyrektywy Unii dotyczące wykonywania zawodu z 24 września 1996 roku mówią w art. 6: „Niezależnie od przepisów o wykonywaniu zawodu, jakim prawnik podlega w swoim kraju macierzystym, wykonując zawód pod tytułem zawodowym tego kraju w kraju przyjmującym, będzie w zakresie wszelkich działań podejmowanych na terytorium tego kraju podlegał takim samym przepisom o wykonywaniu zawodu, co prawnicy praktykujący pod odpowiednim tytułem zawodowym kraju przyjmującego.”</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#StanisławRymar">Chcemy doprowadzić do takiej sytuacji w tych dwóch projektach ustaw. O żadnych prawach nabytych nie może być mowy wtedy, gdy polski ustawodawca zmienia prawo dotyczące polskich prawników.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#StanisławRymar">Polski parlament ani obie korporacje nie chcą skrzywdzić zagranicznych prawników. Nigdzie nie ma obowiązku, aby kraj uprzywilejował obcych prawników. Zasada wzajemności w stosunkach międzynarodowych mówi tylko tyle, że nie można obcych obywateli traktować gorzej niż obywateli własnego państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JerzyJaskiernia">Czas przeznaczony na dzisiejsze posiedzenie dobiega końca. W odniesieniu do poprawki 22 napotkaliśmy na poważny problem, ponieważ padła teza, że jej kształt nie odzwierciedla wynegocjowanego kompromisu.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#JerzyJaskiernia">Proszę o przekazanie panu ministrowi Kubickiemu, że powstała tu wątpliwość. Proszę też, aby pan minister spotkał się ponownie z korporacjami i tę sprawę wyjaśnił.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#JerzyJaskiernia">Pracę dokończymy na następnym posiedzeniu, które odbędzie się 18 lutego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#KazimierzPańtak">Chcę jeszcze dodać, że dopuściliśmy tą ustawą prawników zagranicznych do wpisywania się na listę adwokacką i radcowską. Pan dyrektor Sadowski nie mówił o tym. Ułatwia to realizację tego przepisu w formie, jaką zgłosił pan poseł Bentkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#JerzyJaskiernia">Dziękuję za udział w dzisiejszym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#JerzyJaskiernia">Zamykam obrady.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>