text_structure.xml
59.4 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#AndrzejAumiller">Witam na posiedzeniu połączonych Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Temat dzisiejszych obrad to informacja o stanie lasów za rok 1993 wraz z dodatkowym materiałem „Gospodarka leśna w Lasach Państwowych”.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#AndrzejAumiller">Proszę pana ministra B. Błaszczyka o wprowadzenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#BernardBłaszczyk">Na wstępie chciałem usprawiedliwić nieobecność pana ministra S. Żelichowskiego, ale we wtorek zawsze uczestniczy w posiedzeniach Rady Ministrów. Przedstawiając informację o lasach odniosę się również do fragmentów sprawozdania z 1992 roku, a także omówię pierwsze półrocze 1994 roku.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#BernardBłaszczyk">Chciałbym zaznaczyć, że informacja ta została przyjęta zarówno przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów, jak i przez rząd.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#BernardBłaszczyk">Jeżeli chodzi o ocenę zmian w powierzchniach leśnych, nastąpił wzrost powierzchni lasów o 2931 hektarów i obecnie wynosi 8 mln 720 tys. hektarów. Na skutek ruchów w stanie lasów, pomiędzy poszczególnymi kategoriami własności nastąpiły nieznaczne zmiany w strukturze własności lasów. Między innymi zmniejszyła się powierzchnia lasów będących w zarządzie Lasów Państwowych na rzecz parków narodowych o 19,7 tys. hektarów.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#BernardBłaszczyk">Pozytywnym trendem w stosunku do 1992 roku są występujące zmiany w składzie gatunkowym lasów na rzecz wzrostu gatunków liściastych, zmiany w strukturze wiekowej drzewostanów, przede wszystkim wzrost powierzchni drzewostanów o 0,4% ogólnej powierzchni, jak i przeciętnego przyrostu w Lasach Państwowych, który wzrósł z 3,54 w roku 1992 do 3,57 m sześc. na hektar w 1993 roku.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#BernardBłaszczyk">Wzrastała również zasobność przeciętna, czyli masa drewna na 1 hektarze, ogółem ze 170 m sześc. do 172 m sześc., a w Lasach Państwowych ze 192 m sześc. do 193 m sześc.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#BernardBłaszczyk">W roku 1993 prowadzona była zdecydowana polityka zmierzająca do traktowania lasów jako lasów wielofunkcyjnych ze szczególnym naciskiem na funkcje socjalne i ochronne lasów. Rezultatem tego są 2 nowe parki narodowe, wzrost ilości parków krajobrazowych do 91 (wzrost o 9), wzrost powierzchni lasów ochronnych z 3 mln hektarów w roku 1992 do 3,2 mln hektarów.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#BernardBłaszczyk">Zrównoważone podejście do użytkowania zasobów leśnych w około 50% przyrostu rocznego, ograniczenie cięć rębnych drzewostanów starszych dojrzałych do wyrębu na rzecz cięć pielęgnacyjnych, sanitarnych w drzewostanach młodych to główne zadania wykonane w 1993 roku.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#BernardBłaszczyk">Pokrótce omówię stan zdrowotny i sanitarny lasów. W 1993 roku stan ten utrzymywał się w zasadzie w nie zmienionym stanie występujących zagrożeń ze strony czynników szkodliwych. Poziom emisji przemysłowych w niektórych regionach kraju, trwająca susza oraz występujący wzrost gradacji szkodników liściożernych wymagał podejmowania wielu nadzwyczajnych zadań.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#BernardBłaszczyk">Powierzchnia objęta zwalczaniem szkodników wzrosła w roku 1993 do 296 tys. hektarów. W 1992 roku powierzchnia ta wynosiła 113 tys. hektarów.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#BernardBłaszczyk">Choroby powodowane przez grzyby objęły powierzchnię 573 tys. hektarów (wzrost o 12% w stosunku do roku 1992).</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#BernardBłaszczyk">W ramach porządkowania stanu sanitarnego pozyskano ponad 9,3 mln m sześc. grubizny (posusz, złomy, wywroty), tj. o 54% więcej niż w 1992 roku.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#BernardBłaszczyk">Powierzchnia obszarów zniszczonych przez pożary wyniosła 3677 hektarów, a liczba pożarów wynosiła 4421 i była znacznie niższa od katastrofalnego 1992 roku, w którym pożary objęły 134 tys. hektarów.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#BernardBłaszczyk">Jeżeli chodzi o ocenę gospodarki leśnej w Lasach Państwowych, to charakteryzowała się ona wzrostem realizacji zadań hodowlanych i ochronnych, co wyrażało się zwiększeniem powierzchni szkółek, wzrostem produkcji sadzonek, wzrostem zalesienia gruntów, wzrostem powierzchni odnawianej i powierzchni drzewostanów poddanych przebudowie.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#BernardBłaszczyk">Nastąpił jednocześnie w stosunku do 1992 roku pewien spadek pielęgnowania młodników i cięć pielęgnacyjnych w drzewostanach tzw. drugiej klasy (od 21 do 40 lat), co należy tłumaczyć bardzo poważnym wzrostem cięć sanitarnych.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#BernardBłaszczyk">Po drugie, prowadzeniu gospodarki leśnej w 1993 roku towarzyszyły niekorzystne relacje ekonomiczno-finansowe wyrażające się:</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#BernardBłaszczyk">- uzyskaniem minimalnej nadwyżki dochodów netto na koniec roku w kwocie 105,4 mld zł, co stanowiło 13,8% wyniku 1992 roku;</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#BernardBłaszczyk">- racjonalizacją i osiągnięciem przeciętnego rocznego zatrudnienia w wysokości 78 578 osób w stosunku do 81154 osób w 1992 roku;</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#BernardBłaszczyk">- niskimi płacami wynoszącymi w 1993 roku 3,5 mln zł, co stanowiło 85,4% przeciętnej płacy miesięcznej w kraju;</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#BernardBłaszczyk">- wstrzymaniem inwestycji, co niekorzystnie odbiło się na gospodarce leśnej, szczególnie jeśli chodzi o budowę i remonty dróg leśnych, zaniechanie wymiany zużytych środków trwałych, narzędzi, maszyn, urządzeń;</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#BernardBłaszczyk">- nadmierną redukcją stanu zatrudnienia pracowników terenowych nadleśnictw, brakiem stabilizacji kadry inżynieryjno-technicznej, co przyczyniło się do znacznego zmniejszenia nadzoru w jednostkach państwowych, wzrostem defraudacji drewna czy kłusownictwa.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#BernardBłaszczyk">Gospodarka w lasach niepaństwowych w oparciu o nowe uwarunkowania prawne ustawy o lasach wykazała wiele mankamentów i negatywnych zjawisk. Należy do nich zaliczyć niewystarczający poziom budżetów terenowych wojewodów, co nie pozwalało na prawidłową realizację nadzoru nad lasami prywatnymi, systematyczne opracowanie uproszczonych planów urządzeniowych oraz dotowania stosownie do potrzeb zalesień, nadmierną liberalizację przepisów dotyczących pozyskiwania drewna przy braku właściwych przepisów karno-leśnych.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#BernardBłaszczyk">Sytuacja taka doprowadziła w 1993 roku do dewastacyjnych wyrębów zbyt młodych drzewostanów i do przerzadzania drzewostanów.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#BernardBłaszczyk">Jeżeli chodzi o wnioski, to myślimy przede wszystkim o nowelizacji ustawy o lasach.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#BernardBłaszczyk">Po trzecie, konieczne jest usystematyzowanie zmian w planowaniu i gospodarce Lasów Państwowych. Chodzi nam głównie o rozporządzenie Rady Ministrów o szczególnej zasadzie gospodarki leśnej w Lasach Państwowych, wzmocnienie systemu zarządzania i nadzoru w lasach (statut, regulaminy, zarządzenia).</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#BernardBłaszczyk">Po czwarte, niezbędna jest systematyczna działalność dla prowadzenia procesu integracji załóg leśnych, stabilizacji kadrowej, wzmocnienia służb terenowych.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#BernardBłaszczyk">Po piąte, musi nastąpić poprawa sytuacji finansowo-ekonomicznej Lasów Państwowych. Mamy na myśli prywatyzację zakładów, prywatyzację usług leśnych, wyższy poziom marketingu, racjonalną gospodarkę środkami finansowymi.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#BernardBłaszczyk">Szósty wniosek to zapewnienie racjonalnego wykorzystania dotacji budżetowych na zalesienie i przebudowę drzewostanów, środków z pożyczek zagranicznych na realizację zadań programu rozwoju wybranych dziedzin leśnictwa.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#BernardBłaszczyk">Po siódme, to pełne przygotowanie się od strony finansowej, prognostycznej, organizacyjno-technicznej do zwalczania wzmagającej się gradacji brudnicy mniszki i innych szkodników liściożernych. Ważne jest także pojęcie działań do walki z pożarami leśnymi i sprawy związane z polską kompleksową polityką ochrony i doskonalenia lasów.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#BernardBłaszczyk">Jeśli chodzi o pierwsze półrocze 94 roku, to realizacja zadań gospodarczych w tym okresie wskazuje, że przebiega ona prawidłowo.</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#BernardBłaszczyk">Podstawowe zagadnienia, które cechowały działalność Lasów Państwowych w I półroczu 94 roku, to przede wszystkim przygotowanie organizacyjne do walki z brudnicą mniszką i to zostało zrealizowane.</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#BernardBłaszczyk">Następny problem to realizacja programu wybranych dziedzin leśnictwa i ochrony ekosystemów w parkach narodowych w latach 93–97 w zakresie zadań przewidzianych na rok 94. Mam tu na myśli przede wszystkim intensyfikację zabiegów pielęgnacyjnych, przebudowy drzewostanów, zalesienie gruntów porolnych, ochronę zasobów genowych i modernizację sprzętu leśnego.</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#BernardBłaszczyk">Uruchomienie w pierwszym półroczu realizacji zadań oraz środków finansowych wskazuje na prawidłowe działanie w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#BernardBłaszczyk">Następny problem to wzmocnienie struktury organizacyjnej i zarządzanie lasami zgodnie z nowym statutem Lasów Państwowych, prowadzony przez ministra ochrony środowiska i stabilizacja kadry inżynieryjno-technicznej. Warto odnotować również poprawę koniunktury na surowiec drzewny. Poprawa relacji cenowych, a tym samym osiągnięcie korzystnych wyników finansowych wskazuje, że trend ten utrzymał się również w drugim półroczu i mamy nadzieję, że pozwoli to na zamkniecie się w tym roku planowana nadwyżką w wysokości 500 mld zł.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JanKomornicki">Zobowiązałem się z panem przewodniczącym Romanem Jagielińskim do przygotowania w formie koreferatowej, omówienia materiału i przedstawienia wysokim Komisjom propozycji wniosków, które po dyskusji przyjmiemy.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#JanKomornicki">Musimy wyjaśnić na wstępie, że w tej kadencji Sejmu po raz drugi otrzymujemy materiał dotyczący stanu lasów, który jest realizacją postanowień zawartych w art. 52 ust. z dnia 28 września 1991 roku. Ustawa zobowiązuje rząd do corocznego przedstawiania sprawozdania o stanie lasów Sejmowi.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#JanKomornicki">1 lutego br. rozpatrywaliśmy na posiedzeniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa sprawozdanie rządu o stanie lasów za rok 1992. Obecne sprawozdanie rządu otrzymały komisje sejmowe i stąd wspólne posiedzenie. Poszerzenie problematyki lesistości i jej wyeksponowanie wymaga z całą pewnością również opinii z zakresu leśnictwa.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#JanKomornicki">W całej problematyce ekologii bardzo istotne jest podkreślenie następującego faktu. Zgodnie z wnioskiem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa przygotowywane jest przez Prezydium Sejmu posiedzenie poświęcone problematyce ekologicznej. Odbędzie się ono chyba około 15 stycznia. Na tym posiedzeniu będą oceniane niektóre fragmenty funkcjonowania naszego życia gospodarczego w zakresie działań proekologicznych. Dzisiejszy temat jest jednym z tematów cząstkowych wchodzących w skład oceny polityki ekologicznej państwa, nakreślonej uchwałą Sejmu z 10 maja 1991 roku, do której wielokrotnie wracaliśmy.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#JanKomornicki">Realizacja polityki ekologicznej państwa w związku z podjętą przez Sejm uchwałą w 1991 roku oraz sprawozdanie rządu z realizacji i funkcjonowania życia gospodarczego zostało przyjęte przez nas i prezydium Sejmu rozesłało je wszystkim posłom. Wspólna nasza ocena będzie stanowiła jeden z podstawowych elementów dorobku komisji przedstawionych Wysokiej Izbie podczas debaty ekologicznej.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#JanKomornicki">Przechodząc do przedstawionego materiału w druku 678 z dnia 10 października 1994 roku, chciałbym stwierdzić, że pierwsze trzy rozdziały stanowią informację ogólną i nie wymaga to specjalnej polemiki. Natomiast, mimo iż jestem długoletnim leśnikiem, miałem znaczne kłopoty z rozszyfrowaniem niektórych zapisów. Należy więc powiedzieć, że tego rodzaju materiał przedstawiony Sejmowi i rządowi powinien być łatwiejszy do zrozumienia. Cytuję jeden ze zwrotów: „Głównymi czynnikami abiotycznymi pochodzenia antropogenicznego zakłócającymi funkcjonowanie systemów leśnych są emisje przemysłowe w tym... itd”. W następnym punkcie zaś czytamy: „Zagrożenie biotyczne lasów wynika ze szczególnie dużego nasilenia występowania wielu gatunków szkodliwych owadów i patogenicznych grzybów itd.”</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#JanKomornicki">Przeciętny poseł nie może spędzać wiele czasu na studiowaniu specjalistycznych słowników. Chciałbym prosić na przyszłość, z pełnym uszanowaniem dla fachowości i naukowego charakteru opracowania, o bardziej przyswajalny i zrozumiały materiał.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#JanKomornicki">Chciałbym teraz przejść do rozdziału III, tj. do „Oceny gospodarki leśnej w Lasach Państwowych”.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#JanKomornicki">Warto zwrócić uwagę na wyjaśnienia w podrozdziałach 3.1, 3.2, 3.3 rozdziału III ust. 1 „Gospodarka leśna w lasach państwowych”.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#JanKomornicki">Mam pewne kłopoty ze zrozumieniem, co jest majątkiem trwałym o wartości 8.784 mld zł, który zwiększył się w ostatnim roku o 558 mld zł, a co to są pozostające w zarządzie budynki i budowle o wartości 7.259 mld zł. Rozumiem, że majątek trwały to także nieruchomości. Czyżby majątek trwały to także lasy? Wymaga to wyjaśnienia, ponieważ majątek trwały to także nieruchomości.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#JanKomornicki">Sądzę, że w inwestycjach nie działo się nic, a pisze się o przyroście majątku trwałego o 558 mld zł. Myślę, że jest to wycena lasów. Chciałbym zapytać, na jakiej podstawie dokonano takiej wyceny. Co to znaczy, że majątek trwały Państwowego Gospodarstwa Leśnego wynosi 8.784 mld zł? Jeśli jest to wartość lasów, to nie odpowiada to na pewno rzeczywistości.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#JanKomornicki">Proszę jeszcze o wyjaśnienie kwestii sposobu szacowania całego szeregu wartości i wielkości podawanych w publikacji.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#JanKomornicki">Wielokrotnie, zarówno w materiale, jak i we wnioskach końcowych, pisze się o stanie zatrudnienia w poszczególnych pionach. Wszędzie w zasadzie w zatrudnieniu występuje tendencja spadkowa. Chciałbym prosić resort o ocenę, czy tendencja spadkowa w służbie leśnej jest tendencją prawidłową. Wydaje się, ze dostatecznie dużo czasu poświęciliśmy ocenie i stwierdzeniu nieprawidłowości w strukturze zatrudnienia w Lasach Państwowych, żeby nie mieć wątpliwości, że przeliczniki stosowne w przeszłości (np. 1 pracownik służby leśnej na 700 hektarów) były nieadekwatne. Uważaliśmy, że należy zmienić sposób rachowania. Przypomnę później opinię, jaką Komisja Ochrony Środowiska skierowała w sprawie gospodarki leśnej do rządu, żeby stwierdzić, że za długo kręcimy się wokół podobnego sposobu rozumowania.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#JanKomornicki">Podobna kwestia dotyczy zatrudnienia. Na 13 stronie materiału stwierdza się, że „wysoki wskaźnik wydatków na działalność administracyjną wynika głównie ze zbyt wysokiego poziomu zatrudnienia na stanowiskach nierobotniczych. Co określa się mianem stanowisk nierobotniczych? Jeśli dobrze czytałem inne informacje, to w znakomitej większości przypadków ze stanowisk robotniczych w ogóle zrezygnowano w związku z powszechną prywatyzacją prac leśnych.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#JanKomornicki">Jeżeli stanowiska nierobotnicze dotyczą służby leśnej, to stwierdzenie to nie powinno się tu znaleźć.</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#JanKomornicki">Proszę również o dokonanie pewnej reasumpcji związanej z przedstawieniem w materiale rządowym rachunku nadwyżki dochodów Lasów Państwowych w miliardach złotych w latach 91–92–93 - jak odnieść to do poziomu inflacji.</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#JanKomornicki">W części dotyczącej gospodarki leśnej w lasach niepaństwowych (nie stanowiących własności Skarbu Państwa) sporo miejsca poświęca się sprawom, które wielokrotnie omawialiśmy. Pisze się, ze podstawowym problemem gospodarki leśnej w lasach niepaństwowych jest brak obowiązku znakowania pozyskanego drewna, a także brak uproszczonych planów urządzania lasów. Oczywiście powtarzamy po raz kolejny zarzut, że ustawa o lasach z 1991 roku zniosła obligatoryjny obowiązek legalizacji pozyskiwanego drewna w lasach nie stanowiących własności państwa. Doprowadziło to do sytuacji, którą być może w częściowy sposób „przetnie” uchwalona przez Sejm, ale jeszcze nie podpisana przez Senat, ustawa zmieniająca „Kodeks wykroczeń”, który próbuje uzupełnić ustawę o lasach.</u>
<u xml:id="u-3.17" who="#JanKomornicki">Nasuwa się generalna uwaga. 1 lutego 1994 roku Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa dokonywała oceny funkcjonowania ustawy o lasach i uchwaliła opinię nr 2 przekazując ją do prezesa Rady Ministrów. W tym dokumencie negatywnie ustosunkowała się do funkcjonowania struktur organizacyjnych i finansowych w Lasach Państwowych, szczególnie zaś podkreśliła nadmierną centralizację wprowadzoną w ostatnich latach.</u>
<u xml:id="u-3.18" who="#JanKomornicki">W związku z powyższym Komisja oczekuje informacji o zapowiadanych przez resort zmianach w przepisach wykonawczych i projekcie nowelizacji ustawy o lasach. Jednym z podstawowych elementów expose ministra ochrony środowiska przedstawionym Komisji była zapowiedź nowelizacji ustawy o lasach. W związku z materiałem, który jest sygnowany przez ministra oraz aprobowany przez podsekretarza stanu odpowiedzialnego za gospodarkę leśną w ministerstwie, chciałbym prosić o wyjaśnienie. Czy rzeczywiście pan minister A. Szujecki i pan minister S. Żelichowski, powołując różne specjalistyczne zespoły, przez rok nie mogli przedstawić Sejmowi projektu nowelizacji ustawy o lasach, którą w tym materiale nadal się krytykuje?</u>
<u xml:id="u-3.19" who="#JanKomornicki">Przypominam, że Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w ocenach stanu gospodarki leśnej zgadzała się z resortem i Generalną Dyrekcją Lasów Państwowych.</u>
<u xml:id="u-3.20" who="#JanKomornicki">Jedna z generalnych uwag to wyraźny zawód z powodu przedłużającego się wprowadzania zapowiedzianych Sejmowi i Komisji zmian.</u>
<u xml:id="u-3.21" who="#JanKomornicki">Ponieważ materiał rządowy przedstawiony Komisji kończy się wnioskami, pozwolę sobie przytoczyć dwie opinie Komisji przedstawione rządowi z dnia 1 lutego i 11 maja 1994 roku.</u>
<u xml:id="u-3.22" who="#JanKomornicki">W opinii nr 2 z 1 lutego skierowanej do prezesa Rady Ministrów stwierdzaliśmy: „Komisja negatywnie oceniła funkcjonowanie struktur organizacyjnych i finansowych w Lasach Państwowych, szczególnie nadmierną centralizację wprowadzoną w ostatnich latach. W związku z powyższym Komisja oczekuje informacji o zapowiadanych przez resort ochrony środowiska zmianach w tym zakresie. Komisja ocenia, że ze względu na bardzo zły stan zdrowotny lasów, niską lesistość kraju oraz pilną potrzebę szczególnej ochrony lasów, w tym również prywatnych, rząd powinien szybko opracować i wdrożyć długofalowy program polityki leśnej. Komisja jest zaniepokojona brakiem przepisów karnych do ustawy o lasach. Ocenia, że ich brak zdecydowanie ogranicza skuteczną realizację ustawy. Ponieważ nie rokuje nadziei zapowiadana od kilku lat nowelizacja Kodeksu, Komisja postuluje przedstawienie przez rząd w trybie pilnym projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach zawierającego przepisy karne. Komisja uważa, że nowelizacja ustawy o lasach powinna zawierać również zmianę przepisów dotyczących służby leśnej w lasach niepaństwowych, gdyż aktualne przepisy prawne zlikwidowały wykwalifikowane służby w tych lasach, co stało się przyczyna ich nadmiernej dewastacji. Także decentralizacja niektórych decyzji kadrowych i finansowych wymaga zmiany przepisów ustawowych”. To była opinia z 1 lutego 1994 roku. W odpowiedzi na tę opinię 28 marca 1994 roku minister ochrony środowiska podzielił generalnie nasze stanowisko. Odpowiedź na opinię została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-3.23" who="#JanKomornicki">Natomiast w sprawach finansowych napisaliśmy opinię w dniu 11 maja, adresując ją do ministra finansów i ministra ochrony środowiska. Cytuję istotne fragmenty.</u>
<u xml:id="u-3.24" who="#JanKomornicki">„Organizacja finansowa Lasów Państwowych jest nadmiernie scentralizowana. Istnieją zatory płatnicze i olbrzymie wierzytelności należne Lasom Państwowym, przede wszystkim sektora państwowego. Brak jest płynności płatniczej, a w nadleśnictwach zalega się niekiedy z bieżącą wypłatą wynagrodzeń. Zaciągnięty kredyt z Banku Światowego pozwoli zwiększyć intensywność niektórych czynności hodowlanych o około 10–20% w najbliższych pięciu latach. Nie zapewni jednak stabilności gospodarki leśnej ani obecnie, ani w przyszłości. Jeżeli nie zostaną dokonane przemiany systemowe w organizacji finansów Lasów Państwowych, to Komisja wyraża obawę co do możliwości spłaty otrzymanego kredytu. Komisja po raz kolejny stwierdza, że problem lasów i gospodarki leśnej jest traktowany przez rząd marginalnie i z lekceważeniem”. Posłowie mieli uzyskać dowody podczas dyskusji z Ministerstwem Finansów w sprawie możliwości wyłączenia Lasów Państwowych spod działań ustawy o metodach kształtowania wynagrodzeń i środków na wynagrodzenia przez podmioty gospodarcze oraz o zmianie niektórych ustaw. Posłowie dowiedzieli się wówczas, że Lasy Państwowe są takim samym wielozakładowym przedsiębiorstwem państwowym, jak Poczta Polska, PKP i PKS.</u>
<u xml:id="u-3.25" who="#JanKomornicki">Lasy spełniają wiele niezwykle ważnych funkcji, w tym także są gałęzią gospodarki przynoszącą stale znaczne dochody. Są jednak tworem przyrodniczym, w którym cykl produkcyjny trwa nawet setki lat. Naruszenie równowagi przyrodniczej lasów skutkować będzie nieprzewidywalnymi stratami nawet za kilkadziesiąt lat. Dlatego Komisja uważa za tak ważne stabilne samofinansowanie się Lasów Państwowych i pomoc państwa nad lasami prywatnymi. Odpowiedź, jaką otrzymała Komisja od ministra finansów, generalnie próbuje wyjaśniać sytuację.</u>
<u xml:id="u-3.26" who="#JanKomornicki">Sekretarz stanu, pierwszy zastępca ministra finansów zapewnia jednak w ostatnim akapicie, że „W rozmowach, jakie odbyły się pomiędzy Dyrekcją Generalną Lasów Państwowych a kierownictwem Ministerstwa Finansów uzgodniono, że w przypadku wejścia w życie ustawy o metodach kształtowania wynagrodzeń i środków na wynagrodzenia przez podmioty gospodarczej, dla Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, Polska Poczta, PKP, zostanie zastosowana metoda kształtowania wynagrodzeń, polegająca na porozumieniu z Izbą Skarbową, która równocześnie będzie uwzględniała strukturę organizacyjną i strukturę wyżej wymienionych jednostek. Ponieważ w materiale przedstawionym przez rząd, jest stwierdzenie, że sprawa nie została jeszcze załatwiona, chciałbym prosić o wyjaśnienie Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych, czy porozumienie takie zostało zawarte? Czy jest ono tym porozumieniem, o którym byli informowani posłowie, czy to jest coś zupełnie nowego?</u>
<u xml:id="u-3.27" who="#JanKomornicki">Chciałbym wyraźnie stwierdzić, że z opinią tą zgodził się minister ochrony środowiska w piśmie przesłanym do marszałka Sejmu dnia 24 marca 1994 roku. Ponieważ jednak sprawozdanie zawiera tylko suche liczby i fakty możemy je różnie oceniać, możemy także korelować z różnymi innymi opiniami np.: z opinią przedstawioną nam w dniu dzisiejszym przez sekcję Sekretariatu Krajowego ds. Ekologii Unii Wolności.</u>
<u xml:id="u-3.28" who="#JanKomornicki">Nie chciałbym tego omawiać. Mógłbym tylko stwierdzić, że jest jeden poważny problem. W materiałach wszystkie organy mają pretensje o mały budżet na zalesienia i na konieczne zabiegi, które winny być zgodnie z ustawa o lasach realizowane z budżetu.</u>
<u xml:id="u-3.29" who="#JanKomornicki">Chciałbym w tym miejscu przypomnieć fakt, o którym na posiedzeniu Komisji mówiliśmy, że minister ochrony środowiska w drugiej połowie 1992 roku złożył pisemne oświadczenie w Radzie Ministrów, iż w przypadku zaakceptowania przez rząd programu rozwoju leśnictwa, a tym samym wynegocjowania funduszu Banku Światowego, ministerstwo ochrony środowiska rezygnuje z jakichkolwiek dotacji budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-3.30" who="#JanKomornicki">Chciałbym, aby posłowie wiedzieli, że próba odkręcenia tej niepoważnej deklaracji, skutkuje do dnia dzisiejszego niskimi zapisami finansowymi w ustawie budżetowej na ten cel.</u>
<u xml:id="u-3.31" who="#JanKomornicki">Reasumując, przypomnę jeszcze jedną niezwykle ważną rzecz, która w sprawozdaniu rządowym została przedstawiona, a która w sposób szczególny interesuje posłów z Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Otóż w dotychczasowych sprawozdaniach słyszeliśmy, że obszary, które winny być przekazane Lasom Państwowym i które powinny zwiększyć lesistość kraju, wynoszą około 1 mln hektarów. Z przedstawionych ostatnio przez rząd materiałów wynika, ze grunty o niskich klasach, które będą prawdopodobnie odłogowały i które mogłyby być wykorzystane do zalesień i zadrzewień, a także mogłyby stanowić bardzo poważną powierzchnię pozwalającą na zwiększenie lesistości kraju, mogą wynosić około 3,5 mln hektarów. Materiał i informacja ministra sugeruje, że czynić się będzie starania, ażeby ten problem stał się przedmiotem programu rządowego.</u>
<u xml:id="u-3.32" who="#JanKomornicki">Wydaje się, ze jednym z podstawowych wniosków połączonych Komisji powinna być akceptacja tego rodzaju myślenia. Wiadomo, że środki, którymi dysponuje Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych, pozwalają na zalesienie, łącznie z pomocą Banku Światowego, w ciągu najbliższych 5 lat powierzchni około 15 tysięcy hektarów rocznie. Konieczne jest przyjęcie programu, do którego włączone byłyby gminy i rolnicy, chcący rozpocząć inwestowanie w obszary leśne. Wspominaliśmy już, że można by to realizować z tanich kredytów, gdyż Lasy Państwowe takiego zadania, jak przejmowanie gruntów w ilości kilku milionów hektarów, nie podołają.</u>
<u xml:id="u-3.33" who="#JanKomornicki">Na zakończenie chciałbym prosić, abyśmy generalnie przyjęli do wiadomości ten materiał. Stan lasów w Polsce nie jest najlepszy. Jego biologiczny stan i kondycja są znane. Generalnie powtórzenia wymaga stwierdzenie, że niewłaściwy jest w Lasach Państwowych system finansowy, który nie pozwala na samofinansowanie się lasów w zakresie wszystkich jego potrzeb. Przedstawione sprawozdanie wskazuje na zbyt wiele niedostatków. Wiadomo, że jeśli nie będzie się inwestować w lasy, to ich stan będzie się stale pogarszał. Przypominam opinię nr 3, w której przedstawiliśmy korelację pomiędzy pogarszającym się stanem ekonomicznym a niemożliwym do naprawienia stanem biologicznym.</u>
<u xml:id="u-3.34" who="#JanKomornicki">Wnoszę, abyśmy w dyskusji szczegółowej zastanowili się nad systemem lasów, nad czasem, w którym Sejm otrzyma projekt nowelizacji ustawy o lasach, a także szczegółową informację o wprowadzonych nowych przepisach wykonawczych. Komisje powinny poprzeć wniosek ministra ochrony środowiska, aby był to program rządowy akceptowany przez Sejm.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#BernardBłaszczyk">Mam jedną ogólną uwagę do kwestii poruszonych przez posła J. Komornickiego. Generalnie zgadzamy się z tezami pana posła. Dwukrotnie już omawiamy informacje o stanie lasów wynikającą z zapisu ustawy artykułu 52 ustawy o lasach. Z uwagami będziemy się jednak mogli rozliczać w 1995 roku za 1994 rok. Trudno to teraz zapisywać. Niektóre postulaty posła J. Komornickiego np. popiwek, zostały we wrześniu załatwione.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#ZbigniewNowakowski">Chciałbym ustosunkować się do pierwszej uwagi posła J. Komornickiego i jako jeden z autorów przeprosić za pewne zbyt fachowe określenia, które mogłyby być nie w pełni prawidłowo odebrane. Obiecuję, że materiał za rok 1994 będzie bardziej klarowny i zrozumiały.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#ZbigniewNowakowski">Jednym z przykładów pewnej nieklarowności i niejasności, do której trzeba się samokrytycznie przyznać, jest sprawa majątku trwałego (bez lasów). W drugim akapicie, kiedy mówimy o budynkach, to wartość ta mieści się w ogólnej wielkości majątku trwałego.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#ZbigniewNowakowski">Jeśli chodzi o politykę zatrudnienia w Lasach Państwowych, to pan minister B. Błaszczyk, mówiąc o pewnych niekorzystnych zjawiskach towarzyszących realizacji zadań w gospodarce leśnej w 1993 roku, wspomniał, że jedną z niekorzystnych sytuacji była nadmierna redukcja stanu zatrudnienia pracowników terenowych nadleśnictw i brak stabilizacji kadry inżynieryjno-technicznej. Chcę powiedzieć, że resort w pełni podziela pogląd Komisji i pana posła J. Komornickiego, że nastąpiło nadmierne zredukowanie stanowisk terenowych w administracji Lasów Państwowych. Dlatego podjęte w 1994 r. działania w zakresie zmiany przepisów prawnych stworzyły inną sytuację. Nastąpiło wzmocnienie terenowej służby leśnej, a znowelizowane przepisy, które w najbliższych dniach będą omawiane przez Komisję Prawną Urzędu Rady Ministrów pozwolą na przywrócenie niektórych stanowisk, między innymi gajowych, jak również rozszerzenie liczby pracowników służby leśnej.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#ZbigniewNowakowski">Zwracam jednak uwagę, że już w roku 1994 wszedł w życie następny akt wykonawczy do ustawy, tzn. Statut Lasów Państwowych, który w znacznym stopniu doprowadził do zrównoważonego podziału zadań i kompetencji pomiędzy Dyrekcją Generalną, dyrekcjami regionalnymi i nadleśnictwami i który między innymi zniósł sławetny zapis o 700 hektarach przypadających na 1 zatrudnionego pracownika na stanowiskach nierobotniczych.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#ZbigniewNowakowski">W związku z tym nie ma już hamulców prawnych do zwiększania służby terenowej.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#ZbigniewNowakowski">Jeśli chodzi o gospodarkę w lasach niepaństwowych, to odpowiadając na pytanie posła J. Komornickiego chciałem powiedzieć, że w odróżnieniu do planów urządzenia lasów w o wiele szerszym zakresie, obowiązują w lasach państwowych zgodnie z ustawą o lasach tzw. uproszczone plany urządzania lasów. W pełni zgadzamy się, ze zliberalizowane przepisy ustawy o lasach spowodowały niekorzystną sytuację w lasach niepaństwowych. Stąd wspólnie z Ministerstwem Sprawiedliwości podjęliśmy działania w kierunku zmiany nowelizacji „Kodeksu wykroczeń” w części dotyczącej szkodnictwa leśnego. W połowie roku wpłynął projekt ustawy i został ostatnio przez Sejm przyjęty. Oczywiście jest to tylko część zagadnienia. Pozostaje jeszcze sprawa cechowania i ewidencji drewna pochodzącego z lasów niepaństwowych. W tym zakresie potrzebna jest zmiana przepisów ustawowych, pomimo że, zgodnie z sugestią kierownictwa resortu, wielu wojewodów w ramach tzw. prawa miejscowego uregulowało te sprawy z dobrym wynikiem. Na marginesie chciałbym powiedzieć, że w tej sprawie wypowiadał się rzecznik praw obywatelskich, który uznał zasadność takiego rozwiązania zastosowanego przez wojewodów. Nie wszyscy wojewodowie jednak z tych możliwości skorzystali.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#ZbigniewNowakowski">Przechodząc do problemu przepisów prawnych, chciałem powiedzieć, że mieliśmy pewien dylemat przystępując do nowelizacji ustawy i przepisów wykonawczych. Kierownictwo resortu stało na stanowisku, że w pierwszej kolejności trzeba znowelizować przepisy wykonawcze, ponieważ one w bezpośredni sposób oddziałowują na sytuację w Lasach Państwowych. Stąd wszedł w życie nowy statut Lasów Państwowych. Dziś w Urzędzie Rady Ministrów przyjmowane jest rozporządzenie RM w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej i w najbliższych dniach zostaną znowelizowane przepisy dotyczące służby leśnej.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#ZbigniewNowakowski">Jeśli natomiast chodzi o ustawę, okazało się, że pomimo wielu niewątpliwych zalet i proekologicznego charakteru, w wielu działach ustawa ta zawiera szereg mankamentów i luk. Muszę tu powiedzieć, ze zakres zmian przy nowelizacji ustawy znacznie przekroczył nasze oczekiwania. Zakres ten był tak olbrzymi, ze praktycznie trzeba było dokonywać dużej selekcji, aby skoncentrować się na najważniejszych sprawach związanych między innymi z nadmiernie posuniętą decentralizacją zarządzania. Z tego powodu prace te faktycznie przeciągnęły się. Obecnie projekt nowelizacji ustawy jest na etapie uzgodnień międzyresortowych. W najbliższych dniach zbierze się komisja i uchwalony projekt zostanie przesłany do URM.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#ZbigniewNowakowski">Jeśli chodzi o zalesienia, to musimy sobie zdawać sprawę, że obecne tempo zalesień jest niewystarczające, stąd kierownictwo resortu podjęło decyzję opracowania krajowego programu zwiększenia lesistości jako programu rządowego. Program ten obejmuje horyzont czasowy do roku 2020 i przewiduje w tym czasie zalesienie 700 000 hektarów gruntów powolnych. Jednak konieczność przeprowadzenia wielu prac przygotowawczych związanych z uregulowaniem płac własnościowych, ewidencji, wydzieleń geodezyjnych i zmian w planach przeznaczenia powoduje, że zarówno koszty prac przygotowawczych, jak również koszty samych zalesień są olbrzymie. Sięgają one 7 bln zł. W programie rządowym są rozpisane zadania na poszczególnych ministrów. Wskazane są również źródła środków finansowych, z których mogłyby być prowadzone zalesienia.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#ZbigniewNowakowski">Cały krajowy program zwiększenia lesistości jako projekt resortu został skierowany pod obrady KERM-u. Są do niego zgłoszone uwagi i należy go poprawić w związku z wejściem w życie nowych przepisów o gospodarce przestrzennej, ale na przełomie lat 1994–1995 powinien po uzgodnieniach międzyresortowych, znaleźć się znowu w KERM-ie. Mamy nadzieję, że będzie to program rządowy i przez to realizacja zalesienia 700 000 hektarów będzie możliwa do roku 2020. Lesistość powinna wtedy wynieść około 30%.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JanuszDawidziuk">Jedną z części przedstawionego sprawozdania jest ocena sytuacji w Lasach Państwowych. Podzielę się z państwem kilkoma refleksjami.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#JanuszDawidziuk">Lasy Państwowe rok 1993 zakończyły krytyczną sytuacją finansową. Nadwyżka finansowa na koniec tego roku była najniższa od wielu lat. Złożyło się na to kilka przyczyn obiektywnych wynikających z sytuacji na rynku drzewnym, ale również z subiektywnych związanych z rozwiązaniami dotyczącymi systemu finansowego i systemu planowania. Istniała pilna potrzeba uporządkowania tych systemów w Lasach Państwowych. Z prognoz wynikało, iż nasilały się tendencje, jeśli chodzi o zagrożenia ze strony szkodników pierwotnych, czekała nas gradacja brudnicy mniszki, którą zwalczano na obszarze około 1 mln hektarów.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#JanuszDawidziuk">Koniec 1993 roku to również niskie płace pracowników Lasów Państwowych na poziomie 85% średniej krajowej. Dało się odczuć naciski 3 central związkowych w Lasach. Funkcjonują jednocześnie rozwiązania płacowe, w których decyzje są podejmowane w porozumieniu ze związkami zawodowymi na szczeblu centralnym, co kłóci się z rozwiązaniami typowymi dla wolnego rynku, w którym powinny być powiązania oceny pracy z wysokością wynagrodzeń. Jest to możliwe dopiero wtedy, kiedy decyzje o płacach będą zapadały w jednostkach organizacyjnych.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#JanuszDawidziuk">Takie wyzwania dla Lasów Państwowych stawiała sytuacja na koniec 1993 roku. Z naszych dokonań z 1994 roku będziemy rozliczali się w podobny sposób w przyszłym roku, ponieważ wiele tendencji przedstawionych w sprawozdaniu mogłoby budzić niepokój posłów.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#JanuszDawidziuk">Z oceny za 11 miesięcy można stwierdzić, iż ustabilizowaliśmy sytuację ekonomiczną w Lasach Państwowych. Podjęliśmy wiele działań organizacyjnych, o których szczegółowo nie będę w tej chwili mówił. Spowodowały one, iż wykorzystując poprawę na rynku drzewnym osiągnęliśmy stabilizację ekonomiczną. Pomyślnie pokonaliśmy wyzwania w sferze przyrodniczej, z dużą skutecznością przeprowadziliśmy akcję zwalczania brudnicy mniszki, podjęliśmy działania organizacyjne związane z porządkowaniem struktur. Wydane zostały regulaminy organizacyjne dla Dyrekcji Generalnej, regionalnych dyrekcji oraz dyrekcji nadleśnictw.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#JanuszDawidziuk">Z perspektywy 11 miesięcy możemy powiedzieć, że podstawowe tendencje, które jawiły się jako zagrożenia na koniec 1993 roku, zostały odwrócone.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#JanuszDawidziuk">Jeśli chodzi o uwagi szczegółowe dotyczące np. stanu zatrudnienia w Lasach Państwowych. Pracowników Lasów Państwowych możemy podzielić na 3 grupy. Pierwsza grupa to służby leśne liczące około 13 000 osób. Druga część pracowników zatrudniona jest na stanowiskach nierobotniczych w liczbie około 12 000 osób. Pozostali pracują na stanowiskach robotniczych, w liczbie 50 000 osób.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#JanuszDawidziuk">Zmiana tych proporcji jest istotnym problemem, wpływającym na koszty ogólnoadministracyjne. Jeśli chodzi o grupę pracowników na stanowiskach nierobotniczych, jesteśmy w trakcie procesu prywatyzacji i przy konsekwentnej realizacji powinna nastąpić istotna tendencja spadkowa.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#JanuszDawidziuk">Liczebność służb leśnych w świetle ostatnich doświadczeń nie wykazuje tendencji spadkowych. Podjęte zostały działania utrzymania pracowników w tej grupie na poziomie odpowiadającym potrzebom.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#JanuszDawidziuk">Nowy statut Lasów Państwowych podpisany przez ministra w maju stworzył takie uwarunkowania.</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#JanuszDawidziuk">Grupa pracowników nieprodukcyjnych stanowi istotny element kosztów ogólnoadministracyjnych. Jeśli chodzi o wielkość zatrudnienia, powinna być ona ograniczona, ale musi to nastąpić po procesie zautomatyzowania planowania i sprawozdawczości w Lasach Państwowych. Taki proces systematycznie postępuje i będzie faktem pod koniec 1995 roku. Dopóki funkcjonuje „ręczny system sprawozdawczości”, radykalne ograniczenie w tej grupie jest utrudnione.</u>
<u xml:id="u-6.11" who="#JanuszDawidziuk">Jeśli chodzi o popiwek, to rok 1994 zaczęliśmy popiwkiem w wysokości 60 mld zł i zaliczenie Lasów Państwowych do grupy przedsiębiorstw produkcyjnych, co według nas jest nieprawidłowe, gdyż Lasy Państwowe wykonują wiele zadań odbiegających od działalności firm komercyjnych.</u>
<u xml:id="u-6.12" who="#JanuszDawidziuk">Po wielu dyskusjach nie udało nam się zwolnić Lasów z nowej ustawy neopopiwkowej. Natomiast udało nam się załatwić umowę o rozliczaniu na podstawie trzeciej metody.</u>
<u xml:id="u-6.13" who="#JanuszDawidziuk">Metoda ta umożliwiła nam skorzystanie z zapisu poprawy wyniku finansowego przy niskim wyniku finansowym w 1993 roku i planowanej poprawie w 1994 roku.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#AndrzejMatusik">Postaram się przybliżyć wielkości dotyczące nadwyżki dochodów Lasów Państwowych. Chciałbym zwrócić uwagę na słownictwo.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#AndrzejMatusik">W artykule 50 ustawy o lasach zapisane jest, że Lasy swoje wydatki pokrywają z uzyskanych dochodów. Dochody traktujemy jako przychody ze sprzedaży produkcji i usług, natomiast wydatki jako koszty uzyskania tych przychodów.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#AndrzejMatusik">Ustawa o rachunkowości uchwalona przez Wysoką Izbę w październiku mogła to słownictwo zmienić w ustawie o lasach. Jednak nie dokonano tego.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#AndrzejMatusik">Przystępując do szczegółów, należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden moment. W 1991 roku inna była struktura Lasów Państwowych i inny system opodatkowania niż w roku 1992 i 1993.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#AndrzejMatusik">W 1991 roku Lasy Państwowe pracowały na zasadzie samodzielnych przedsiębiorstw państwowych i były płatnikami podatku dochodowego. Stąd zmniejszenie nadwyżki w kwocie 625 mld zł stanowi podatek dochodowy i podatek od przekroczenia normy wynagrodzeń.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#AndrzejMatusik">Począwszy od 1992 roku Lasy Państwowe przestały być płatnikiem podatku dochodowego z gospodarki leśnej. W zamian za to wprowadzono podatek leśny, który jest kosztem uzyskania przychodów i mieści się w pozycji 2, czyli w pozycji wydatki ogółem.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#AndrzejMatusik">Nie powinien w tej informacji znaleźć się zapis: „wzrost wartości remanentów” (stan zapasów produktów). Jest to przyrost wartości zapasów między 1 stycznia a 31 grudnia i ten przyrost na podstawie obowiązujących przepisów rachunkowości zmniejsza pozycję drugą, czyli wydatki ogółem.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#AndrzejMatusik">Zestawienie przedstawia rentowność Lasów Państwowych na przełomie lat 1991–1993. Jak łatwo zauważyć, w 1991 roku Lasy Państwowe uzyskały rentowność brutto około 20%, w 1992 roku około 9%, natomiast w 1993 roku tylko 1,1%. W wyniku tego, że rentowność zacznie spadła, Lasy Państwowe musiały podjąć decyzję o zaniechaniu wielu zamierzeń inwestycyjnych, a w szczególności w zakresie budowy dróg.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#AndrzejMatusik">Padło pytanie na temat należności. Stan należności Lasów Państwowych od odbiorców na dzień 30 września br. wynosił w granicach 1400 mld zł i utrzymuje się na tym samym poziomie od początku roku. Kwota 400 mld zł są to należności wątpliwe do odbioru, natomiast 100 mld zł Lasy Państwowe najprawdopodobniej już w ogóle nie uzyskają.</u>
<u xml:id="u-7.9" who="#AndrzejMatusik">Na te należności w odpowiednim czasie utworzone zostały rezerwy w postaci zmniejszenia wyniku finansowego. W przypadku uzyskania potwierdzenia informacji, że należności te są nieściągalne, będą one odpisane z wyniku finansowego Lasów Państwowych. Chciałem zwrócić uwagę, że stan należności wynosi około 8,5% przychodów ze sprzedaży produktów i usług i jest to stała norma.</u>
<u xml:id="u-7.10" who="#AndrzejMatusik">Jeśli chodzi o majątek trwały, to jest on przepisany ze sprawozdania finansowego FOZ, to znaczy z bilansu Lasów Państwowych. Majątek trwały ogółem wynosi 8.789 mld zł, w tym budynki mieszkalne 7.259 mld, środki transportowe 304 mld zł, rozpoczęte inwestycje 696 mld zł. Wyszacowana wartość Lasów na koniec 1991 roku wynosiła około 410 bln zł. Jest to oczywiście bardzo przybliżona ocena, bo jak ocenić wartość rzek czy pływających w nich ryb. Szacowana wartość na koniec 1993 roku wskutek wzrostu cen ulegnie podwyższeniu o około 230%.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MariaZajączkowska">Nie chcę kwestionować sprawozdania, ale występują tam same generalia. W związku z tym chciałabym zapytać o następującą rzecz. Obowiązuje obecnie uchwalona przez Sejm polityka ekologiczna państwa, która w punkcie 51 mówi że „obowiązek likwidacji skutków bądź zaniechania działalności szkodliwej dla środowiska ponosi sprawca i wypłata odszkodowań ponoszona jest przez osoby prawne lub fizyczne”.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#MariaZajączkowska">Podobnie brzmi punkt 68. W związku z tym, kiedy ministerstwo zacznie egzekwować (i w jaki sposób) zasadę uchwaloną przez Sejm X kadencji, że powodujący degradację w środowisku ponosi jego skutki? My rozliczamy leśników, a stan lasów w Polsce nie jest spowodowany złą pracą służb leśnych.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#MariaZajączkowska">Na stronie 6 w punkcie 7.1 przy omawianiu stanu zdrowotnego lasów czytamy: „Zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby, zakłócenia w bilansie wodnym, trudne jeszcze do oceny zmiany globalne środowiska przyrodniczego...”. Są to przyczyny tego, ze lasy są złe. Środki powinny napłynąć od zanieczyszczających środowisko. Powtarzam pytanie. Kiedy ten, kto spowoduje negatywne skutki, będzie łożył na odtworzenie przyrody? Wtedy na pewno nie będzie problemów z pieniędzmi na zalesienia i ochronę lasów.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#MariaZajączkowska">W punkcie 8.1 czytamy między innymi: „brak prac pielęgnacyjnych w lasach prywatnych wynika z faktu niedoceniania przez właścicieli lasów wpływu zabiegów pielęgnacyjnych na jakość i produkcyjność drzewostanu, a także z braku środków finansowych u wielu z nich, co przy kosztach znacznie przekraczających wpływy uzyskane z pozyskania drewna cienkiego jest czynnikiem ograniczającym wykonywanie zabiegów w pożądanym zakresie”. Nie dość, że prywatni właściciele nie dysponują środkami, to nałożyliśmy jeszcze na nich kary za niedokonywanie zabiegów pielęgnacyjnych. My możemy nakładać, ale skąd ci ludzie będą mieć pieniądze, jeżeli kwoty otrzymywane za drewno są za małe. Musimy znaleźć w tej sprawie jakieś wspólne rozwiązanie.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#MariaZajączkowska">W związku z tym pytam, jaka jest propozycja dotycząca powyższego problemu? Przecież dochody z tych lasów mogą osiągnąć dopiero następne pokolenia.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#MariaZajączkowska">Myślę, że jako Komisja powinniśmy wrócić do jednego z punktów. W punkcie 7.1 wspomina się, że pogarszający się stan zdrowotny lasów spowodowany jest zmianami klimatu, deficytu wody itp. W takim razie priorytetem powinna być mała retencja w każdej gminie i na każdej rzecze.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#MariaZajączkowska">W związku z tym proponuję inne spojrzenie na ten problem. Przecież to nie leśnicy degradują środowisko, ale wręcz odwrotnie - zarabiają na jego odtworzenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#KrzysztofWolfram">Wydaje mi się, że ocena materiałów za rok 1993 w grudniu 1994 roku jest dyskusją trochę nie na miejscu. Myślę, że nie można oceniać roku 1993 i „jakby zatrzymać się na tym”. Stąd według mnie dyskusja dotyczy dwóch ostatnich lat.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#KrzysztofWolfram">Prosiłbym o krótki komentarz dotyczący płac. Czy można by zrobić to równolegle w odniesieniu do Lasów Państwowych i parków narodowych. Prześledziłem dokładnie średni poziom płac i według materiału przedstawionego za I półrocze 1994 roku wynosi on 4523 tys. zł. Jak ma się ta kwota do średnich zarobków w parkach narodowych? Prosiłbym o przedstawienie zarobków dyrekcji i pozostałych pracowników.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#KrzysztofWolfram">Druga sprawa to próba rozwinięcia tezy pana przewodniczącego dotyczącej problemów lesistości. Kiedy możemy spodziewać się zwiększenia lesistości w naszym kraju na tle polityki leśnej państwa.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#KrzysztofWolfram">Problem lesistości wiąże się z kilkoma poruszanymi już tu sprawami. Ile czasu przewidujemy na opracowanie programu lesistości w Polsce?</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#KrzysztofWolfram">Jeśli chodzi o lasy niepaństwowe, to jednostkowe nakłady na hektar w poszczególnych województwach są bardzo różne. Istnieją olbrzymie dysproporcje. Dlaczego w niektórych regionach nakłady są nawet pięciokrotnie wyższe niż w innych? Zdajemy sobie sprawę z tego, że pracochłonność oraz inne parametry są porównywalne w tych regionach.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#KrzysztofWolfram">Chciałbym zapytać się również o bezrobocie w leśnictwie, traktowane nawet jako bezrobocie strukturalne. Zadaję to pytanie, ponieważ znam kilkunastu leśniczych bez pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#AndrzejAumiller">Chciałbym uchylić pierwsze pytanie posła Wolframa z tej przyczyny, że tematem naszego spotkania jest gospodarka leśna w Lasach Państwowych, a nie w parkach narodowych.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#AndrzejAumiller">Natomiast Komisja Ochrony Środowiska wystosowała opinię na temat zarobków i wiadomo, że są one wyższe w Lasach Państwowych. Komisja oczekuje odpowiedzi od rządu. Myślę, że zadowoli ona posła K. Wolframa.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#HenrykWujec">Pani poseł M. Zajączkowska poruszyła problem również mnie interesujący - gospodarki w lasach prywatnych. Wprawdzie mówimy o gospodarce leśnej w Lasach Państwowych, ale nie można unikać tematu lasów prywatnych. Myślę, że podział lasów i ich inne traktowanie jest błędem metodologicznym. Sądzę, że leży to u podstaw nierozwiązania tego problemu, mimo długiego okresu funkcjonowania ustawy i zwracania uwagi na szkodliwe zjawiska, jakie dzieją się w lasach prywatnych. Myślę, że przy budowaniu tej ustawy zadziałała zła filozofia. Chciałem zwrócić uwagę, że pomimo wielu sygnałów krytycznych, sprawa jest nadal nie rozwiązana i pomimo najlepszej woli wszystkich stron kradzieże narastają. Wprawdzie nie jest to duży procent w stosunku do państwowych, ale w skali województw jest to bardzo znaczące zjawisko. Wobec tego pewne sygnały nie są konkluzywne. Brak jest tezy, w jaki sposób ta sytuacja zostanie naprawiona. Odsyłanie do wojewodów wydaje się błędem, dlatego że nie wszyscy wojewodowie podejmują ten problem. Konieczna jest regulacja na szczeblu ustawy. Trzeba przyznać się do błędu. Ja również przyznaję się do błędu w tym sensie, że będąc ówcześnie posłem nie rozumiałem skutków, jakie przyniesie tak liberalna ustawa. Uważam, ze nowelizację należy wprowadzić jak najszybciej, bo w przeciwnym razie negatywne skutki będą trudne do naprawy.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#HenrykWujec">W dzisiejszej rezolucji powinniśmy wyraźnie wskazać termin nowelizacji ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#WładysławTomaszewski">Zgadam się z moim przedmówcą, że pojęcie: kwalifikacja lasu i podzielenie go na państwowy i prywatny jest błędem. Las to jest las, czyli zbiorowisko organów żywych, tworzących określony ekosystem, bez którego nie może istnieć człowiek.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#WładysławTomaszewski">Chciałbym w kontekście przyszłych działań państwa i rządu nawiązać do zwiększenia lesistości kraju. Stajemy się krajem stepowiejącym, bez zwiększenia lesistości nie utrzymany gatunku ludzkiego. Wydaje mi się, ze wspomniane już 3,5 mln hektarów kwalifikujących się do zalesień to problem olbrzymiej wagi. Wspomniano o ogromnych kosztach, ale części tej kwoty można by uniknąć. Co prawda Polacy niechętnie są ustosunkowani do prac społecznych, ale zalesianie w czynie społecznym jest jeszcze dosyć mile widziane. Potrzebny jest tylko materiał sadzonkowy.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#WładysławTomaszewski">Jeśli chodzi o nadzór i kary, to według mnie są tu również możliwości rozwiązań organizacyjnych. Jeżeli, mając na przykład określoną ilość hektarów gleby VI kasy, nie opłaca się jej uprawiać, bo nakład rzeczowy przekroczyłby wartość plonu, powinno się ją zalesić. Tylko kto ma tego pilnować? W przypadku gdyby takie obszary otrzymywały subwencje, to sami rolnicy zalesialiby je. Nie potrzebny byłby żaden system kar. Myślę, że warto rozważyć taki pomysł, tym bardziej, iż jest to praktykowane w wielu krajach.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#WładysławTomaszewski">Co do pytań szczegółowych chciałbym się spytać, jaka jest skala eksportu drewna i które kraje są największymi odbiorcami. Z tego, co mi wiadomo, niektóre państwa dysponują większą powierzchnią lasów, a jednak nie eksportują swojego drewna.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#WładysławTomaszewski">Drugie pytanie. Czy resort widzi możliwość zagospodarowania tysięcy ton odpadów (gałęzie, karpina)? Jest to materiał opałowy, którego emisja CO2 równa się prawie zeru.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#WładysławTomaszewski">Następne pytanie dotyczy sadzenia modrzewia. Drzewo to szybko rośnie, tworzy bardzo korzystne biopole i spadające igły zmniejszają zapylenie i toksyczność. Wbrew pozorom nie wymaga aż tak dobrej gleby. Czy nie można by sadzić więcej tych drzew?</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#WładysławTomaszewski">Ostatnie pytanie dotyczy bezrobocia. Czy resort sprowadza wydajne maszyny do ścinki drewna? Jeżeli tak, to czy są konieczne, ponieważ sprzyjają one powstawaniu bezrobocia?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#KrzysztofWolfram">Z układu tekstu nie wynikają wyraźne różnice w ochronie przyrody w sensie zarządzania lasami, o czym świadczy materiał przedstawiony na stronie 5 dodatku za 1994 rok.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#KrzysztofWolfram">Moje pytanie dotyczyło porównań prowadzących do przekreślenia dysproporcji na tle zarządzania gospodarką finansową Lasów w resorcie leśnictwa. Dotyczy ono działu 45, a także dwóch dziedzin, którymi ten resort zarządza.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JanKomornicki">Zaproponowałem przewodniczącemu, aby uchylił to pytanie, ponieważ na przedostatnim posiedzeniu Komisji, oceniając sposób realizacji przez resort i rząd ustawy o ochronie przyrody, która reguluje funkcjonowanie parków narodowych, w opinii nr 6 uchwalonej przez Komisję problem płac i korelacji wysokości tych płac ze średnimi w Lasach Państwowych w poszczególnych regionalnych dyrekcjach został zapisany. Do problemu wrócimy, rozpatrując odpowiedź rządu na opinię Komisji. Ponieważ mamy wyrazić swoją opinię o sprawozdaniu rządu o sposobie realizowania ustawy o lasach, proszę trzymać się tego tematu. Jest to ważne zagadnienie i wrócimy do niego. Musimy zmierzać do konkluzji dotyczących przedstawionego przez resort materiału.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#JanKomornicki">Z upoważnienia pana przewodniczącego chciałbym zaproponować wysokim komisjom i resortowi propozycje tez. Przeczytam je, prosząc także resort i dyrekcję generalną o złożenie ewentualnych uwag.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#JanKomornicki">Pierwsza teza: „Po szczegółowym zapoznaniu się z przedstawionym materiałem proponujemy przyjąć wyżej wymienioną informację rządu”.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#JanKomornicki">Druga: „Prace rządu nad nowelizacją ustawy o lasach należy uznać za zbyt wolne i wnosić o ich przyspieszenie”.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#JanKomornicki">Trzecia: „Model samofinansowania się Lasów Państwowych oraz ich dotowanie z budżetu w tym także a nadzór nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu Państwa należy uznać za niedoskonały i niewystarczający”.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#JanKomornicki">Czwarta: „Uznać za konieczne i pilne opracowanie i przedłożenie przez rząd wieloletniego programu zwiększania lesistości kraju poprzez zagospodarowywanie na cele leśne zbędnych użytków leśnych i rolnych najniższych klas o powierzchni do 3,5 mln hektarów. W programie tym uwzględnić możliwości i chęć gmin, a także inwestorów prywatnych”.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#HenrykWujec">Mam uwagę do drugiej tezy. Sądzę, że należałoby uwzględnić termin przyspieszenia prac. Ciągle przecież mówimy o nowelizacji, przyspieszeniu. Proponuję dać na przykład kwartalny termin, tzn. do końca pierwszego kwartału.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#MariaZajączkowska">Chciałabym, aby w tej opinii znalazło się sformułowanie, o którym mówiłam, tzn, system finansowania prac w lasach prywatnych. Jeżeli nie ma dochodów, to w jaki sposób ma to być rozwiązane?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#AndrzejAumiller">Właśnie uwzględniliśmy ten problem, ale to przecież rząd musi określić. My jako Komisja stwierdziliśmy, że jest to niedoskonałe i niewystarczające.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#WładysławTomaszewski">Zgadzam się z sugestią posła H. Wujca o zobowiązującym terminie, natomiast nie wiem, czy okres kwartalny będzie wystarczający. Proponuję, aby prezydium ostatecznie ustaliło ten termin.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#JanKomornicki">Przedstawiciel rządu w osobie ministra B. Błaszczyka poinformował nas o zakończeniu w zasadzie prac nad nowelizacją ustawy, i przesłaniu jej do Rady Ministrów do końca roku. Stąd jeżeli zapiszemy „w ciągu I kwartału”, należy sądzić, że będzie to mobilizowało rząd, KERM i inne instytucje.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#AndrzejAumiller">Rozumiem, że przyjmujemy tezy, a prezydia połączonych Komisji dopracują redakcyjnie ten tekst.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#AndrzejAumiller">Dziękuję wszystkim za przybycie. Zamykam posiedzenie połączonych Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>