text_structure.xml 21.2 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 24 maja 1973 r. Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi, obradująca pod przewodnictwem posła Floriana Wichłacza (PZPR), rozpatrzała program rozwoju makroregionu nadmorskiego.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Ministerstwa Żeglugi z ministrem - Jerzym Szopą, zastępca Przewodniczącego Komisji przy Radzie Ministrów - Zbigniew Wojterkowski, przedstawiciele wojewódzkich komisji planowania w Gdańsku i Szczecinie oraz Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Podstawą dyskusji nad wstępną koncepcją rozwoju makroregionu nadmorskiego było, opracowane przez Komisję Planowania przy Radzie Ministrów - „Studium planu makroregionu nadmorskiego” zreferował je zastępca Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Zbigniew Wojterkowski.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">(Streszczenie podajemy na kartkach z numeracją rzymską)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JanSzymański">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#RyszardWasik">Problemów ochrony wód Bałtyku przed zanieczyszczeniem nie rozwiążemy sami; konieczne jest podjęcie wspólnych działań przez wszystkie państwa nadbałtyckie. Należałoby zorganizować konferencję międzynarodową na ten temat i doprowadzić do podpisania konwencji międzynarodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Przedstawione Komisji kompleksowe studium nad rozwojem makroregionu nadmorskiego wytycza w sposób wyraźny podstawowe funkcje społeczno-gospodarcze tego regionu i perspektywy rozwojowe.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Zabezpieczyć trzeba w dalszych pracach nad programem rozwoju makroregionu nadmorskiego szersze wykorzystanie wyników prac naukowo-badawczych. Niezbędne jest bowiem wykorzystanie możliwości ponad regionalnych m.in. w dziedzinie eksploatacji nie tylko wód Bałtyku, ale i innych mórz i oceanów. Dla tego celu niezbędne jest rozwinięcie współpracy placówek naukowo-badawczych krajów RWPG.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Przedstawione założenia dotyczące tranzytu koncentrują się przede wszystkim na tranzycie turystycznym i chyba w niedostatecznej mierze uwzględniają rozwój tranzytu transportowego. Wydaje się również, że plan zagospodarowania turystycznego makroregionu nadmorskiego w niedostatecznej mierze uwzględnia perspektywy rozwojowe turystyki morskiej; należałoby opracować jej formy organizacyjne, zapewnić zakup odpowiednich statków morskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JanSzymański">Problemy zagospodarowania woj. koszalińskiego ujęte zostały w przedstawionym Komisji stadium w zasadzie prawidłowo. Decyzje o rozbudowie portu w Kołobrzegu, podjęte przez Ministerstwo Żeglugi okazały się bardzo słuszne. Duże porty morskie nie są w stanie właściwie obsłużyć małych statków i dlatego w planie perspektywicznym należałoby uwzględnić konieczność rozbudowy takich portów jak Ustka i Darłowo. Wzrost średniego tonażu ładunków, nie oznacza zupełnej likwidacji drobnych przewozów i potrzeby ich obsłużenie przez niniejsze porty morskie.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JanSzymański">Planuje się stosunkowo intensywny rozwój turystyki w woj. koszalińskim. Realizacja tych zamierzeń związana będzie z podjęciem poważnych inwestycji; trzeba zdawać sobie sprawę, że są to niejednokrotnie inwestycje bardziej kapitałochłonne niż inwestycje przemysłowe, zwłaszcza jeżeli lokalizowane są na terenach nieuzbrojonych. Turystyka to nie tylko lekkie pawilony i namioty, lecz również energia elektryczna - beton, asfalt.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#JanSzymański">Ośrodki wypoczynkowe w rejonie nadmorskim czynne są zaledwie przez okres 3–4 miesięcy w roku. Podejmować trzeba bardziej radykalne środki dla osiągnięcia tego celu, dopuszczając nawet taką politykę podatkową w stosunku do właścicieli obiektów wypoczynkowych, by nie opłacało się niepełne ich wykorzystywanie. Badania wykazują, że wiele osób chętnie korzystałoby z ośrodków nadmorskich również w okresie wiosennym i jesiennym, a nawet zimowym, gdyby były one do tego odpowiednio przystosowane; niezbędna jest rozbudowa urządzeń ogrzewczych i zaplecza przystosowanego do obsługi ruchu turystycznego poza sezonem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefKijowski">Perspektywiczny plan rozwoju makroregionu nadmorskiego przewiduje 5-krotny wzrost wydajności pracy w okresie 20 lat. Podyktowane to jest przede wszystkim niedostatkiem siły roboczej. Realizacja tych zamierzeń uwarunkowana jest odpowiednim uzbrojeniem technicznym nowo budowanych obiektów przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefKijowski">Nie ulega wątpliwości, że inwestycje turystyczne są bardziej kapitałochłonne, a czas ich spłacania znacznie dłuższymi inwestycji przemysłowych. Niezbędne jest podejmowanie wysiłków dla wydłużenia sezonu turystycznego w pasie nadmorskim; nie osiągnie się tego tylko poprzez zarządzenia administracyjne. W szerszym zakresie wykorzystywać trzeba walory lecznicze i profilaktyczne klimatu nadmorskiego oraz zwiększyć dopłaty socjalne do skierowań na wczasy w okresie posezonowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MichałTrejgis">Szybki rozwój gospodarki morskiej znajduje właściwe odbicie w przedstawionym Komisji studium rozwojowym makroregionu. Należałoby dążyć do zabezpieczenia niezbędnych środków dla rozbudowy przemysłu na terenie woj. szczecińskiego, a przede wszystkim rozwoju stoczni morskich i remontowych.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MichałTrejgis">Powodzenie w realizacji przedstawionego programu można będzie zapewnić, jeżeli skoordynuje się realizację inwestycji przemysłowych i towarzyszących. Dla wykonania zadań w zakresie rozwoju tranzytu niezbędna jest rozbudowa sieci dróg kolejowych i lądowych, dostarczenie odpowiedniej ilości taboru kolejowego i samochodowego, urządzeń dla przeładunku itp.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MichałTrejgis">Przewiduje się poważny wzrost zadań rybołówstwa; konieczne jest wyprzedzające rozwijanie jego zaplecza: bazy przetwórczej, chłodniczej i magazynowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AlfredPrzydatek">Wątpliwości budzić może planowany przyrost siły roboczej na drodze migracji z centralnych terenów kraju. Niedobory siły roboczej występują przecież prawie we wszystkich województwach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JanMendalka">Dobrze, że w przedstawionym studium właściwe miejsce znalazły problemy oczyszczania wód Bałtyku. Dołożyć trzeba starań, aby program działania w tym zakresie był w pełni i terminowo wykonywany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MirosławŻurek">Problemy oczyszczania wód i ochrony środowiska w regionie nadmorskim nabierają szczególnego znaczenia, zwłaszcza że przewiduje się tu podjęcie inwestycji wodochłonnych, a równocześnie rozwój turystyki. Niezbędna jest budowa oczyszczalni ścieków, a także urządzeń oczyszczających powietrze.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MirosławŻurek">Realizacja perspektywicznego planu rozwoju regionu nadmorskiego uwarunkowana jest odpowiednio wcześniejszym przygotowaniem kadr. Plany w tej dziedzinie muszą być uzgodnione z resortem oświaty i wychowania oraz resortem nauki, techniki i szkolnictwa wyższego.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MirosławŻurek">Słusznie zwracano uwagę, że rozwojowi rybołówstwa morskiego towarzyszyć musi rozbudową zaplecza lądowego, a przede wszystkim bazy przetwórczej i chłodniczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WiesławMróz">Wnioski w sprawie wydłużenia sezonu turystycznego w rejonie nadmorskim są jak najbardziej słuszne. Należałoby podjąć odpowiednie przedsięwzięcia organizacyjne. Wydaje się, że byłoby słuszne powołanie w każdym rejonie turystycznym jednego przedsiębiorstwa zarządzającego całością bazy turystycznej na danym terenie. W szerszym zakresie turystyczną bazą nadmorską wykorzystywać trzeba dla potrzeb lecznictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JanMendel">Z uznaniem należy powitać przygotowywanie wieloletnich planów zagospodarowania poszczególnych regionów kraju. Jaka jest gwarancja realizacji przedstawionego Komisji programu? Czy zespół przygotowujący program rozwoju makroregionu uwzględnia w swoich opracowaniach założenia rozwojowe innych regionów oraz powiązanie tego planu z perspektywicznym planem społeczno-gospodarczego rozwoju kraju?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#FlorianWichłacz">Czy nakreślony plan rozwoju makroregionu znajduje odpowiednie zabezpieczenie w środkach materialnych?</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#FlorianWichłacz">Już przy realizacji obecnego planu 5-letniego występują duże trudności w zapewnieniu siły roboczej na niektórych terenach. Program rozwoju rolnictwa nie pozwala na traktowanie wsi jako rezerwy siły roboczej. Jakie zatem środki podejmuje się dla zaspokojenia zapotrzebowania rozwijającego się przemysłu, dla zastąpienia pracy ludzkiej maszynami?</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#FlorianWichłacz">Przedstawiony program-obejmuje województwa gdańskie, koszalińskie i szczecińskie. Wydaje się, że wiele argumentów przemawia za objęciem przez ten plan również woj. olsztyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#FlorianWichłacz">W dalszych pracach nad programem rozwoju makroregionu nadmorskiego szerzej należy uwzględnić potrzebę zagospodarowania jezior. Zapotrzebowanie na ryby słodkowodne jest duże, cieszą się one popytem i mogą stanowić istotne uzupełnienie niedoboru białka zwierzęcego.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#FlorianWichłacz">Planuje się duży dopływ turystów z przewozów promami. Niezbędne jest zabezpieczenie dla nich bazy hotelowej i gastronomicznej.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#FlorianWichłacz">Dobrze, że w przedstawionym Komisji studium szerokie odbicie znalazły problemy ochrony środowiska. Dążyć trzeba, aby wszystkie zamierzenia w tej dziedzinie zostały urzeczywistnione.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#FlorianWichłacz">Dodatkowych wyjaśnień udzielił zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Zbigniew Wojterkowski. Oświadczył on, że przedstawione w toku dyskusji wnioski i postulaty posłów będą uwzględnione w dalszych etapach prac nad kompleksowym planem rozwoju makroregionu nadmorskiego.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#FlorianWichłacz">Studium stanowi część perspektywicznego planu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju. Pełna koordynacja planów perspektywicznych poszczególnych województw i makroregionów prowadzona jest w specjalnym zespole. W skład tego zespołu wchodzą m.in. przewodniczący wojewódzkich rad narodowych, sekretarze ekonomiczni komitetów wojewódzkich oraz odpowiedzialni pracownicy wojewódzkich komisji planowania.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#FlorianWichłacz">Problemy demograficzne są najtrudniejsze do rozwiązania w długofalowym programie działania. Opracowuje się odrębny plan wymiany sald migracyjnych pomiędzy poszczególnymi regionami.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#FlorianWichłacz">Plany perspektywiczne nie są planami wykonawczymi, które ujmowane są w planach 5-letnich i rocznych. Nie oznacza to jednak, że plan perspektywiczny jest tylko czystą fantazją, stanowią one podstawę opracowania planu odcinkowego. Wydaje się, że przedstawione Komisji studium ma duże szanse realizacji. Słusznie stwierdzono, że problem ochrony Bałtyku przed zanieczyszczeniem może być rozwiązany tylko na drodze współpracy krajów bałtyckich. Polska wystąpiła z inicjatywą zwołania specjalnej konferencji międzynarodowej w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#FlorianWichłacz">Nie wydaje się, aby problemy rozwoju tranzytu dla potrzeb przewozu ładunków nie były w dostatecznym stopniu uwzględnione w przedstawionym opracowaniu. Zamierzenia w tym zakresie oceniane są przez fachowców jako bardzo optymistyczne.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#FlorianWichłacz">Dla turystyki morskiej planuje się zakup 2–3 specjalnych jednostek morskich. Zdawać trzeba sobie jednak sprawę, że turystyka morska jest bardzo kosztowna.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#FlorianWichłacz">Plan zagospodarowania turystycznego regionu nadmorskiego skoordynowany jest z ogólnokrajowym planem rozwoju turystyki.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#FlorianWichłacz">Przyjęte mierniki wzrostu wydajności pracy powiązane są ściśle z uzbrojeniem technicznym przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#FlorianWichłacz">Autorzy koncepcji planu byli świadomi niezadowalającego stanu ochrony zasobów wodnych i środowiska naturalnego, wiele uwagi poświęcili sprawom bezkolizyjnego rozmieszczenia przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#FlorianWichłacz">Rozwój szkolnictwa przystosowany będzie do potrzeb regionu. Rozwijać się będzie przede wszystkim szkolnictwo służące potrzebom gospodarki morskiej i przemysłów, które zostaną tam zlokalizowane. Jeśli chodzi o sprawy rybołówstwa, to zasadniczy postulat brzmi rozwój rybołówstwa musi być harmonijnie skoordynowany z programem rozwoju przetwórstwa rybnego. Koncepcja rozwoju makroregionu nadmorskiego obejmująca w zasadzie tereny trzech województw (szczecińskiego, koszalińskiego i gdańskiego) objęła również nadmorskie powiaty woj. olsztyńskiego, braniewski i pasłęcki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Wstępna koncepcja rozwoju makroregionu nadmorskiego poświęca zbyt mało uwagi problemom turystyki morskiej. Jest to przecież kolejna rezerwa i to nie najmniej ważna, którą jako kraj położony nad morzem, powinniśmy wykorzystać. Trudno się generalnie zgodzić z zastrzeżeniem, że jest to zbyt droga forma turystyki, i że pełnomorskie rejsy nie są opłacalne. Nawet przy podwyższeniu odpłatności chętni do uczestniczenia w podróżach morskich na pewno się znajdą.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Przewodniczący Komisji poseł Florian Wichłacz (PZPR) zapowiedział, że kolejne udoskonalone wersje perspektywicznego planu rozwoju makroregionu będą przedmiotem dalszych prac Komisji.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#JerzyPiskorzNałęcki">WSTĘPNA KONCEPCJA ROZWOJU MAKROREGIONU NADMORSKIEGO.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Streszczenie informacji złożonej przez zastępcę Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Zbigniewa Wojterkowskiego na posiedzeniu Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi w dniu 24 maja 1973 r.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Generalnym założeniem planu perspektywicznego na okres do 1990 r., opracowanego przez Komisję Planowania przy Radzie Ministrów, a akceptowanego w styczniu br. przez Biuro Polityczne Partii i Prezydium Rządu, jest przyspieszenie rozwoju kraju przez wykorzystanie rezerw tkwiących w specjalizacji regionalnej. Szczególnie wielkie rezerwy kryją się w lepszym wykorzystaniu wybrzeża morskiego. W związku z tym jednym z istotnych założeń strategicznych polityki przestrzennej będzie większe niż dotychczas skoncentrowanie wysiłku inwestycyjnego i industrializacyjnego na północy kraju.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Wstępną koncepcję planu makroregionu nadmorskiego opracowała w ciągu ostatniego roku powołana zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów specjalna komisja i zespół generalnego projektanta. Podstawowym założeniem koncepcji jest przyspieszenie rozwoju makroregionu w oparciu o wszechstronne zagospodarowanie zasobów morza i pasa wybrzeża w celu zapewnienia odczuwalnego społecznie wzrostu dobrobytu ludności oraz jak największego wkładu makroregionu w rozwój gospodarki kraju.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#JerzyPiskorzNałęcki">W dziedzinie gospodarki morskiej koncepcja przewiduje szybki wzrost usług transportu morskiego, dostosowanie potencjału żeglugowego, portowego i zaplecza remontowego do wzrastających ilościowo i jakościowo potrzeb. Przewiduje się w związku z tym szybki rozwój floty morskiej, zdolności przeładunkowych portów morskich jak również rozwój powiązań komunikacyjnych z zapleczem kraju przez modernizację środków kolejowych, dróg kołowych, w tym również przez budowę autostrad.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Stwierdzono, że w makroregionie istnieją korzystne warunki lokalizacji przemysłów wodochłonnych, przede wszystkim dzięki zasobom wodnym Odry i Wisły i dogodnym powiązaniem transportowym. Muszą tu być jednak uwzględnione problemy naturalnej pojemności ściekowej i ewentualność występowania konfliktów z innymi kierunkami rozwoju, przede wszystkim z rolnictwem i turystyką. Wstępna koncepcja zaleca, aby na terenie makroregionu nadmorskiego lokalizowane były głównie dziedziny przemysłu o wysokim poziomie automatyzacji i niskiej pracochłonności.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Ogromne szanse na tych terenach ma również rolnictwo. Jest ono w znacznym stopniu uspołecznione. W rolnictwie indywidualnym występuje niskie zatrudnienie na 1 ha, a co za tym idzie znacznie mniejszy niż w innych rejonach stopień rozdrobnienia ziemi. Na Żuławach w województwie koszalińskim są znakomite warunki agroekologiczne, zwłaszcza dla rozwoju hodowli i mleczarstwa. Produkcja czysta w rolnictwie ma tu możliwość zwiększyć się na przestrzeni omawianych 20 lat co najmniej 2-krotnie.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Walory przyrodnicze pasa nadmorskiego i pojezierzy pomorskich stwarzają nadzwyczaj atrakcyjne warunki dla rozwoju turystyki i wypoczynku. Turystyczne atrakcje to przede wszystkim niezagęszczona demograficznie przestrzeń, dogodne połączenia komunikacyjne oraz ponad 110 tys. ha lasów i wód. Zwraca się też uwagę na możliwość rozwoju przyrodolecznictwa w pasie nadmorskim. Opracowanie uwzględnia też tendencje i osiągnięcia nauki i techniki, wprowadzanie nowoczesnej organizacji pracy, a także występowanie poważnego potencjału kulturalnego istniejącego zwłaszcza w aglomeracjach miejskich.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Wiele uwagi poświęcono problemowi ukształtowania takiej struktury przestrzennej, która byłaby zdolna do przyjmowania różnych, nowych ilościowo i jakościowo funkcji i celów. Główne zasady to:</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#JerzyPiskorzNałęcki">- ograniczona koncentracja czynników rozwoju w aglomeracjach Gdańska i Szczecina;</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#JerzyPiskorzNałęcki">- rozszerzenie i pogłębienie specjalizacji poszczególnych aglomeracji, zwłaszcza w dziedzinie gospodarki morskiej;</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#JerzyPiskorzNałęcki">- stopniowe kształtowanie trzeciego na wybrzeżu środkowym układu zurbanizowanego, który po wyczerpaniu pojemności istniejących zespołów portowo-przemysłowych, przejąłby ich funkcję (koncepcja przewiduje to od roku 1990).</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Podstawowym kryterium zagospodarowania przestrzeni będzie, zgodnie z koncepcją, ochrona naturalnego środowiska. Dotyczy to nie tylko ochrony wód, lecz także ograniczenia zanieczyszczeń powietrza, a także ochrony roślin i zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Autorzy koncepcji są zdanie, że powinna być dynamiczna i w miarę elastyczna tak, aby mogła sprostać wyższym zadaniom w miarę pojawiania się nowych potrzeb. Dlatego też przewiduje się alternatywy rozwoju i warianty skreślające prawdopodobne, możliwe i społecznie pożądane założenia rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#JerzyPiskorzNałęcki">Wspólnie z resortem żeglugi, przemysłu ciężkiego i innymi zainteresowanymi resortami i instytucjami Komisja dyskutuje obecnie szczegółowo koncepcję rozwoju gospodarki morskiej, decydującej przecież dla tej części kraju. Przypuszcza się, że rozwinięty, kompleksowo uzasadniony i zintegrowany z ogólnokrajowym planem perspektywicznym i planem przestrzennego zagospodarowania kraju Plan Makroregionu Nadmorskiego - w końcu br. zostanie opracowany, przedstawiony do dyskusji i zatwierdzania.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>