text_structure.xml 41.7 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniu 3 lutego br. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Edmunda Stuczyńskiego (PZPR), rozpatrywała zagadnienia rozwoju i potrzeby szkolnictwa rolniczego oraz uchwaliła plan pracy na rok 1966.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele sejmowej Komisji Oświaty i Nauki, przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa z podsekretarzem stanu — Jerzym Popko, podsekretarz stanu w Ministerstwie Oświaty — Michał Godlewski, dyrektor Zespołu NIK — Feliks Nowakowski, dyrektor Zespołu Komisji Planowania przy Radzie Ministrów — Henryk Dankowski oraz przedstawiciele Ministerstwa Finansów i Urzędu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Informację o rozwoju i potrzebach szkolnictwa rolniczego złożył podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa — Jerzy Popko (Streszczenie informacji podajemy na kartkach z numeracją rzymską).</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Na pytania posłów: Stanisława Walendowskiego (PZPR), Stanisława Kraussa (PZPR), Władysława Cabaja (ZSL), Kazimierza Barcikowskiego (PZPR), Mieczysława Bodalskiego (PZPR), Jana Klechy (PZPR), Szymona Dziedzica (ZSL), Jana Kasiaka (PZPR), Ksawery Barańskiej (ZSL), Stefana Serwickiego (PZPR), Floriana Pierańskiego (SD) i Edmunda Stuczyńskiego (PZPR) odpowiedzi udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa — Jerzy Popko i podsekretarz stanu w Ministerstwie Oświaty — Michał Godlewski.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa — Jerzy Popko wyjaśnił m.in.:</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">W latach 1945-1964 wyższe szkoły rolnicze wykształciły 28.100 inżynierów i magistrów. Obecnie w zaocznych studiach rolnych uczestniczy ponad 5 tys. pracujących w rolnictwie techników. Szacunkowe zapotrzebowanie w latach 1965-1975 pracowników z wyższym wykształceniem rolniczym wyraża się liczbą 27.500 osób, z czego w bieżącej 5-latce 11.500.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Wyższe szkoły rolnicze podlegają Ministerstwu Szkolnictwa Wyższego, jednak resort rolnictwa w ubiegłym 5-leciu przeznaczył ze swoich środków ponad 150 mln zł, głównie na wyposażenie gospodarstw szkolnych i niektórych katedr.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W państwowych gospodarstwach rolnych i Państwowych Ośrodkach Maszynowych od 1962 r. ponad 20 tys. robotników uzyskało tytuły mistrzów i robotników wykwalifikowanych. Jest to ilość zdecydowanie niewystarczająca. Przeszkodą w rozszerzaniu zdobywania kwalifikacji jest fakt, że wielu robotników nie ma ukończonej szkoły podstawowej. Resort uzyskał jednak możliwości prowadzenia do końca 1968 r. kursów dla robotników po 40 roku życia, którzy nie mają ukończonej szkoły podstawowej.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Przewiduje się, że w bieżącej 5-latce, o ile tylko będą takie potrzeby (15-20 uczestników), przy każdym technikum rolniczym będzie uruchomiony punkt konsultacyjny dla kształcących się zaocznie.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Szkoła laborantów weterynaryjnych w Gdańsku w bieżącej 5-latce będzie rozbudowana; wzrośnie ilość miejsc, stworzy się możliwość prowadzenia dwu ciągów.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">W bieżącym roku zostanie wprowadzone dwutygodniowe szkolenie agronomów gromadzkich w rejonowych zakładach doświadczalnych. W okresie najbliższych 3 lat przeszkoleni będą wszyscy agronomowie gromadzcy. Będzie to stanowiło pierwszy etap systematycznego doskonalenia agronomów gromadzkich.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Aktualnie mamy w kraju dwa technika ochrony roślin. Zakłada się, że w bieżącej 5-latce w każdym województwie powinna być średnia szkoła rolnicza o specjalizacji w zakresie ochrony roślin.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Zarówno resort, jak i organizacje społeczne i młodzieżowe starają się udzielać szerokiej pomocy uczącym się w ramach szkolenia korespondencyjnego. W woj. warszawskim utworzono specjalny fundusz składający się z dotacji spółdzielczości i rad narodowych, który służy rozwijaniu i popieraniu szkolenia korespondencyjnego. Tę praktykę chcielibyśmy upowszechnić i na inne województwa.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">32 proc. gospodarstw szkolnych obejmuje obszar od 20 do 100 ha, 41 proc. obszar od 100 do 200 ha, 17 proc. obszar od 200-300 ha i 10 proc. to gospodarstwa ponad 300 ha. Średnia klasa gruntów tych gospodarstw to klasa III, IV i V. Wyniki finansowe ulegały w ostatnim okresie poprawie. W roku gospodarczym 1964/65 zysk z gospodarstw szkolnych wynosił 10,5 mln zł. Na rok gospodarczy 1969/70 planuje się zysk 27 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W zasadzie każdy kierownik prowadzący gospodarstwo szkolne powinien posiadać wykształcenie wyższe. Ten wymóg jest stosowany wobec przyjmowanych do pracy. Kierowników starszych i dłużej pracujących zweryfikowano i pracują oni nadal. Kierowników gospodarstw szkolnych doszkala się na 4-tygodniowych kursach w zakresie prowadzenia zajęć szkoleniowych z młodzieżą. Mechanizacja gospodarstw przyszkolnych jest stosunkowo wysoka, występują jeszcze trudności z zapewnieniem pomieszczeń na maszyny i urządzenia.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Szkolenie jesienno-zimowe w znacznym stopniu rozwinęło się przy aktywnym udziale nauczycieli szkół podstawowych, których wkład pracy zasługuje na szacunek. Obecnie staramy się, ażeby w tym szkoleniu w większym stopniu uczestniczyła wysokokwalifikowana kadra.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Oświaty — Michał Godlewski wyjaśnił m.in.:</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Ministerstwo Oświaty może uruchomić szkolenie zaoczne w zakresie technikum mleczarskiego, o ile Związek Spółdzielni Mleczarskich przedstawi w tej sprawie odpowiednio uzasadnione wnioski. Szkolenie takie mogłoby być uruchomione od września bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Szkolenie kadr zawodowych dla potrzeb rolnictwa prowadzone jest nie tylko przez resort rolnictwa i oświaty, lecz również przez CRS Samopomoc Chłopską — w zakresie kadr dla wiejskiego obrotu towarowego, Centralny Związek Spółdzielczości Pracy — w zakresie rzemiosł wiejskich, Ministerstwo Zdrowia — w zakresie służby zdrowia, Ministerstwo Kultury i Sztuki — w zakresie kadr bibliotekarzy wiejskich. Szkolenie kadr dla wsi prowadzone jest również przez szereg innych resortów. Projekt skoncentrowania w resorcie rolnictwa całego szkolnictwa rolniczego jest godny rozważenia.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Przejęcie przez Ministerstwo Rolnictwa szkół przysposobienia rolniczego polepszyłoby m.in. więź szkoły z organizacjami rolnictwa; zaopatrzenie w pomoce naukowe, materiał siewny i hodowlany, możliwości nauki jazdy na traktorach i praktyk uczniowskich w gospodarstwach wielkotowarowych. Resort Oświaty z uznaniem ocenia rozwój szkolenia rolniczego w ostatnich latach. Szkolnictwo to osiągnęło w ostatnim 10-leciu najwyższe tempo rozwoju. Szkoły przysposobienia rolniczego prowadzone są przez resort oświaty, przy dużej pomocy Ministerstwa Rolnictwa, które udostępnia zarówno wszelkiego rodzaju urządzenia, jak i kadrę dla potrzeb tego szkolenia.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Duży wysiłek musimy włożyć w zorganizowanie pierwszych klas szkół przysposobienia rolniczego w bieżącym roku szkolnym, który jest rokiem przejściowym w związku z wprowadzeniem w życie reformy szkolnej. W tym zakresie konieczna jest pomoc i poparcie wszystkich organizacji społecznych i młodzieżowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KazimierzBarcikowski">Jesteśmy jednym z nielicznych krajów o tak bogato rozbudowanym systemie oświaty rolniczej. Niewątpliwie wyniki tego szkolenia w najbliższych latach dadzą się odczuć.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KazimierzBarcikowski">Słusznie zakładamy rozbudowę 3-letnich techników rolniczych, które otwierają drogę dla dalszego kształcenia się absolwentom SPR.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KazimierzBarcikowski">Byłoby chyba przedwczesne wnioskowanie w tej chwili, ażeby całość szkolenia rolniczego objęta została przez resort rolnictwa. Szkoły przysposobienia rolniczego korzystają z bazy szkół podstawowych i w tej chwili Ministerstwo Rolnictwa nie byłoby w stanie stworzyć dla nich odrębnej bazy materialnej.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KazimierzBarcikowski">Natomiast rozważenia wymaga projekt przyjęcia przez Ministerstwo Rolnictwa Wyższych Szkół Rolniczych. Taka organizacja pozwoliłaby na ulepszenie studiów podyplomowych, na ściślejsze powiązanie produkcji rolnej z możliwościami badawczymi wyższych uczelni, jak również na lepsze wykorzystanie kadry fachowców. Wysuwany argument, że obniżyłoby to rangę tych szkół w opinii społeczności akademickiej nie jest słuszny; wiele szkół wyższych nie podlega Ministerstwu Szkolnictwa Wyższego i nie straciły one swej pozycji (np. akademie medyczne, wyższe szkoły wychowania fizycznego, akademie wojskowe itp.).</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KazimierzBarcikowski">Słuszne są dążenia resortu rolnictwa do upowszechnienia szkolnictwa średniego wśród producentów. W praktyce zbliżamy się do upowszechnienia szkoły średniej znacznie szybciej, niż zakładają to nasze zamierzenia, i dlatego należałoby usuwać wszelkie przeszkody na drodze podnoszenia kwalifikacji w zakresie szkoły średniej. Nieporozumieniem jest chyba fakt, że dotychczas dla osób uczących się w systemie szkolenia zaocznego nie przyznano zniżek kolejowych. Zniżki takie otrzymaliby oni, gdyby uczęszczali do szkół stacjonarnych, na które nakłady państwa są przecież znacznie wyższe, albo nawet gdyby wyjeżdżali na wycieczkę krajoznawczą. Przeprowadzone wyliczenia wskazują, że gdyby przyznać zniżki kolejowe wszystkim szkolącym się w systemie szkolenia korespondencyjnego, to koszty z tego tytułu wynosiłyby 7 do 9 mln złotych rocznie. Sprawa zasługuje na rozważenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MieczysławBodalski">W Polsce dokonany został poważny wysiłek dla rozwoju całego systemu szkolenia rolniczego. Chodzi teraz o to, aby dorobek ten był wykorzystany z jak największym pożytkiem dla produkcji rolnej. By cała młodzież wiejska uzyskała wykształcenie rolnicze, niezbędne jest stworzenie odpowiedniego klimatu pobudzającego zainteresowanie tej młodzieży zdobywaniem wiadomości fachowych i następnie pracą w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MieczysławBodalski">Pewne kroki w tej dziedzinie zostały już dokonane. I tak np. spółdzielnie produkcyjne prowadzą akcję zmierzającą do przekonania rodziców o celowości kształcenia dzieci w średnich szkołach rolniczych; w myśl podjętej niedawno uchwały Centralnego Związku Spółdzielni Produkcyjnych, spółdzielnie produkcyjne fundują stypendia dla kształcącej się młodzieży, a spółdzielcom uczącym się zaocznie — zwracają koszty podróży na egzaminy i zaliczają dniówki obrachunkowe za dni egzaminów.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MieczysławBodalski">Takich bodźców należało stworzyć więcej. Niezbędne byłoby np. przyjęcie zasady, że pewne stanowiska pracy w dużych gospodarstwach socjalistycznych mogą być obsadzane wyłącznie przez fachowców ze średnim wykształceniem, np. stanowisko oborowego w PGR czy w spółdzielni produkcyjnej. Fachowcom tym zabezpieczyć należałoby odpowiednio wyższe wynagrodzenie, będące jakby premią za zdobyte wykształcenie.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MieczysławBodalski">Wymóg posiadania kwalifikacji i stworzenie bodźców materialnych — to niezbędne warunki zabezpieczenia dopływu wysokokwalifikowanych kadr dla gospodarki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MieczysławBodalski">Resort rolnictwa powinien w oparciu o istniejącą sieć szkół średnich rolniczych, uwzględniając ilość absolwentów opuszczających te szkoły, opracować program planowej gospodarki kadrami. Młodzieży podejmującej pracę w rolnictwie należy zabezpieczyć warunki (mieszkanie, wynagrodzenie, warunki socjalne i kulturalne itd.), aby zahamować zjawisko odpływu kwalifikowanych kadr rolniczych do innych działów gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MieczysławBodalski">Państwo przeznacza na rozwój produkcji rolnej coraz większe środki. Nie może być obojętne, kto tymi środkami będzie gospodarował i jakie efekty produkcyjne przy ich pomocy zostaną osiągnięte. Kadra pracowników rolnictwa o średnim wykształceniu decydować będzie, jak środki materialne przekształcać się będą w dodatkowe tony zboża, w rosnące ilości mięsa, mleka itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WładysławCabaj">Poważny wysiłek inwestycyjny państwa w rozbudowę sieci szkół rolniczych postawił Polskę w czołówce światowej w dziedzinie rozwoju szkolnictwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WładysławCabaj">Jednym z podstawowych ogniw w tym systemie są szkoły przysposobienia rolniczego. Niezbędne jest jednak nadanie tym szkołom wyższej rangi, zdobycie przez nie większego autorytetu w środowisku wiejskim. Dla usprawnienia działalności tych szkół trzeba:</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WładysławCabaj">- zweryfikować ich lokalizację; szkoły te powstały żywiołowo, nie znajdując na niektórych terenach dostatecznego zaplecza, nacisk powinien być położony na SPR-y w tych rejonach, gdzie występują szczególne potrzeby;</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WładysławCabaj">- zabezpieczyć na szczeblu powiatu fachową kontrolę pracy kadry wykładowców i wychowawców SPR;</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WładysławCabaj">- usuwać ze szkolenia w SPR-ach werbalizm, a dążyć do pogłębienia szkolenia praktycznego, co wymaga lepszego wyposażenia tych szkół w pracownie, pomoce itp.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WładysławCabaj">Z uwagi na szczególną sytuację młodzieży kończącej w bieżącym roku szkolnym szkoły podstawowe, należałoby się zastanowić nad umożliwieniem uczniom klas VII ukończenia klasy VIII w szkołach przysposobienia rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#WładysławCabaj">W technikach wodno-melioracyjnych niezbędne byłoby wprowadzenie specjalizacji technika obsługi maszyn wodno-melioracyjnych z uwagi na wielkie potrzeby w tej dziedzinie. Zbyt mało mamy jeszcze szkół technicznych z zakresu ochrony roślin. Dla uzupełnienia powstałej tu luki, należałoby przemyśleć uruchomienie zasadniczych szkół ochrony roślin obejmujących teren kilku powiatów i przygotowujących kierowników brygad.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#WładysławCabaj">Ostatnio likwiduje się szkoły gospodarcze dla dziewcząt. Wydaje się jednak, że na terenach o nasileniu ruchu turystycznego, uzyskanie kwalifikacji w tej dziedzinie jest bardzo ważne; należałoby wprowadzić taki przedmiot do szkół zawodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AntoniJankowski">W terenie występuje poważny niedobór lekarzy weterynarii; w jednym tylko województwie warszawskim brak będzie w tej 5-latce 420 fachowców z tej dziedziny. Tymczasem w bieżącym roku akademickim na pierwszy rok wydziału weterynarii w SGGW w Warszawie przyjęto zaledwie 60 studentów, mimo że są możliwości zwiększenia tego naboru. Niepokoi koncepcja przeniesienia tego wydziału z Warszawy do Olsztyna.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#AntoniJankowski">Na terenie woj. warszawskiego występuje ostry brak fachowców z wyższym wykształceniem rolniczym. Kadra o średnim wykształceniu chce dalej się kształcić i w związku z tym postuluje utworzenie punktu konsultacyjnego SGGW w Płocku. Sprawa ciągnie się od 2 lat i jak dotąd brak perspektyw jej rozwiązania. Bezskutecznie również postuluje się od 2 lat potrzebę uruchomienia technikum rolniczego w pow. sierpeckim, mimo że w zlokalizowanym tam majątku rolnym są dostateczne warunki lokalowe i kadrowe dla utworzenia takiego technikum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#StanisławKrauss">Obserwując absolwentów szkół rolniczych w woj. lubelskim dochodzi się do wniosku, że przygotowanie zawodowe tych absolwentów osiąga coraz wyższy poziom; występują jednak poważne braki w przygotowaniu ich do pełnienia funkcji organizacyjnych, w przygotowaniu ekonomicznym.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#StanisławKrauss">Gospodarstwa szkolne mają za mały areał, co nie pozwala na rozwijanie najbardziej nowoczesnych form i metod gospodarowania. Również pracownie w tych szkołach nie są należycie wyposażone. Dalszy rozwój średniego szkolnictwa rolniczego w woj. lubelskim ogranicza brak miejsc w internatach.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#StanisławKrauss">Szkoły przysposobienia rolniczego na terenie woj. lubelskiego nie są prawidłowo zlokalizowane. Niewystarczająca baza materialna tych szkół utrudnia szkolenie praktyczne. W środowisku wiejskim brak zrozumienia dla znaczenia tych szkół. Z podobnymi trudnościami walczyć muszą zespoły przysposobienia rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#StanisławKrauss">Przeszkodę w zdobywaniu tytułów kwalifikacyjnych stanowią braki w wykształceniu podstawowym; należałoby więc organizować w okresie zimowym kursy stacjonarne umożliwiające uzupełnienie tych braków. Wśród chętnych do zdobycia tych tytułów przeważają pracownicy gospodarstw państwowych, brak natomiast rolników indywidualnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JanKlecha">Uwagi dotyczące nie dość wielkiego obszaru użytków rolnych w gospodarstwach przyszkolnych są słuszne. Należy jednak widzieć i to, że gospodarstwa te w wielu wypadkach osiągają poziom zaledwie średni. Wyniki produkcyjne tych gospodarstw daleko odbiegają nawet od osiągnięć wielu indywidualnych rolników. A przecież powinny to być właśnie ośrodki promieniujące na okolicę poziomem i umiejętnością gospodarzenia.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#JanKlecha">Gospodarstwa szkolne — to przede wszystkim warsztaty dydaktyczne; uczyć w nich należy młodzież nie tylko nowych metod gospodarowania, lecz również myślenia ekonomicznego, zastanawiania się nad kosztami uzyskiwanych wyników.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#JanKlecha">Absolwent szkoły rolniczej powinien być nie tylko dobrym fachowcem, lecz także organizatorem produkcji, człowiekiem mającym wyrobienie społeczne. Musi on być też ściśle związany ze swoim środowiskiem, wpływać na to środowisko, mobilizować je. Tego wszystkiego powinna nauczyć szkoła. W praktyce jednak obserwuje się zasklepienie szkoły w ciasnym kole własnych spraw.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#JanKlecha">Resort włożył wiele wysiłku w doszkalanie chłopów w okresie jesienno-zimowym. Na niektórych terenach ustalono 3-letni program takiego dokształcania, poddano słuchaczy egzaminom, wydano świadectwa i na tym koniec. Nie stworzono im perspektyw i możliwości dalszego dokształcania się, zaznajamiania z nowymi zdobyczami nauki rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#JanKlecha">Problemem rozmieszczenia i wykorzystania kwalifikowanych kadr w rolnictwie powinna zająć się podkomisja i po szczegółowym zbadaniu przedstawić swe uwagi i wnioski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#FlorianPierański">Wśród części młodzieży wiejskiej panuje przekonanie, iż nauka w szkole rolniczej jest złem koniecznym, wynikającym z niemożliwości dostania się do innych szkół średnich. Dlatego też rozwijanie w terenie sieci szkół o różnych specjalnościach i stwarzanie możliwości wyboru zmieniłoby ten stosunek i spowodowało, że do szkół rolniczych kierowałaby się tylko młodzież rzeczywiście zainteresowana tym zawodem.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#FlorianPierański">Trzyletnie technika rolnicze przeżywają okres wielkiego rozwoju, przekraczając plany naboru. Zbyt wielka żywiołowość w ich organizowaniu nie zabezpiecza im należytych warunków pracy. Absolwentom szkół przysposobienia rolniczego należy stwarzać możliwości kształcenia się w tych technikach, nie oznacza to jednak rezygnowania z poziomu tych szkół technicznych.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#FlorianPierański">Gospodarstwa szkolne w wielu wypadkach nie osiągają wysokich wyników produkcyjnych, należy jednak uwzględnić fakt, że są one w poważnym stopniu niedoinwestowane. Brak środków uniemożliwia prawidłowe prowadzenie gospodarki. Również nakłady na bieżące potrzeby szkół powinny wzrosnąć.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#FlorianPierański">Niedostateczne jest jeszcze zainteresowanie młodzieży wiejskiej szkołami przysposobienia rolniczego. W niektórych wypadkach szkoły te bazują głównie na dziewczętach, które nie traktują nauki poważnie i po roku opuszczają zajęcie. Wprowadzenie administracyjnego obowiązku ukończenia SPR-u nie byłoby słuszne. Trzeba jednak uświadamiać młodzieży wiejskiej potrzebę kształcenia się, stawiać warunki, jak np. wymagać ukończenia szkoły dla możliwości dziedziczenia ziemi czy obejmowania pracy w PGR.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#FlorianPierański">Decydującą sprawą dla szerokiego uczestniczenia młodzieży wiejskiej w szkołach rolniczych są internaty. Obecnie sieć ich jest niewystarczająca, w związku z czym są nadmiernie zagęszczone. Należałoby część środków z nowego Funduszu Budowy Szkół i Internatów przeznaczać na budowę internatów na wsi.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#FlorianPierański">Na terenie każdego powiatu występuje wielka różnorodność szkół rolniczych i form nauczania kursowego; brak jednak czynnika koordynującego tę działalność. Niezbędne byłoby utworzenie w powiatowych radach narodowych etatów instruktorów oświaty rolniczej dla fachowego nadzoru nad SPR, PR i różnymi kursami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JózefŁaciak">Traktorzyści zatrudnieni w kółkach rolniczych dotkliwie odczuwają brak opieki i fachowego nadzoru. Stąd poważny odpływ młodzieży wiejskiej, która ukończyła kursy traktorzystów ze wsi do zakładów pracy. Młodzi agronomowie w zbyt wielkim stopniu obciążeni są czynnościami administracyjnymi, co uniemożliwia im pełnienie właściwych funkcji — organizatorów produkcji rolnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#SzymonDziedzic">Program jesienno-zimowego szkolenia kursowego chłopów jest zbyt jednostronny; w rezultacie frekwencja się zmniejsza. Niezbędne byłoby urozmaicenie programu, szersze korzystanie z nowoczesnych pomocy naukowych, sięganie po nowych wykładowców — lektorów. Funkcje lektorów pełnią często młodzi absolwenci techników rolniczych, którym brak przygotowania pedagogicznego.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#SzymonDziedzic">Teoretycznie absolwenci szkół przysposobienia rolniczego mają prawo kształcić się dalej w technikach rolniczych; praktycznie jednak przygotowanie ich jest niedostateczne, czego dowodem są wyniki egzaminów wstępnych do techników. Niezbędne jest podniesienie rangi przysposobienia rolniczego w środowisku wiejskim. Należałoby się zastanowić, czy w tym celu nie byłoby słuszne przekazać te szkoły w gestię Ministerstwa Rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#FranciszekGinter">Z zadowoleniem przyjmujemy zobowiązanie resortu dotyczące dążenia do podniesienia poziomu masowego zimowego szkolenia rolniczego. W większym stopniu przy tym szkoleniu wykorzystywać należy programy telewizyjne dla wsi, co wymaga jednak zainstalowania w każdej wsi aparatu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#FranciszekGinter">W większym też stopniu należałoby wykorzystywać różnego rodzaju poradniki i czasopisma fachowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#BronisławSzajna">Niezbędne jest zabezpieczenie szkołom i zespołom przysposobienia rolniczego pomocy oraz udzielanie fachowego instruktażu ich wykładowcom. Dobrze zorganizowane, interesująco prowadzone, masowe szkolenie rolnicze cieszy się uznaniem chłopów. W większości wypadków szkolenie to odbywa się w agronomówkach, które trzeba w tych warunkach odpowiednio wyposażyć w pomoce naukowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WładysławGałka">Prelegenci masowego szkolenia rolniczego angażowani są z różnych instytucji i placówek. Nie ustalono jednolitych stawek wynagrodzenia za te wykłady. W szkoleniu rolniczym dużą rolę ma do odegrania film oświatowy, jednakże jakość tych filmów jak i aparatury filmowej jest niska.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WładysławGałka">Szkolenie kobiet wiejskich ograniczone do kursów szycia i gotowania należałoby rozszerzyć na tematykę uwzględniającą zajęcia kobiet w gospodarstw wiejskim.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#WładysławGałka">Zastanowić się trzeba nad możliwością wykorzystywania środków z Funduszu Rozwoju Rolnictwa na dofinansowywanie wznoszonych czynem społecznym na wsi świetlic, pralni, łaźni itp.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MieczysławRógŚwiostek">Przy przyjmowaniu kandydatów na wyższe uczelnie rolnicze należy dawać pierwszeństwo młodzieży pochodzenia chłopskiego, która rokuje nadzieję, że powróci do pracy w rolnictwie. Młodzież miejska ucząca się w szkołach rolniczych rzadziej podejmuje pracę na wsi, a raczej stara się lokować w organach administracji.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MieczysławRógŚwiostek">Dla masowego szkolenia w rolnictwie należy opracować odpowiednie programy nauczania oraz zapewnić wykładowców o wysokim poziomie wiedzy fachowej. Częściej również powinno się dokonywać wizytacji tego szkolenia. Zachodzi obawa, że niejednokrotnie wykłady te nie stoją na właściwym poziomie i zniechęcają rolników do uczęszczania na kursy masowego szkolenia jesienno-zimowego.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MieczysławRógŚwiostek">Należałoby rozważyć, czy nie byłaby słuszna zmiana nazwy wyższej szkoły rolniczej na akademię rolniczą. Pozornie wydaje się to sprawa formalna, jednak ma ona duże znaczenie psychologiczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#EdmundStuczyński">Programy nauczania w rolniczych szkołach zawodowych muszą jasno precyzować, do jakiego zawodu przygotowują swoich absolwentów. Dotychczas dominuje u nas tendencja do rozszerzania wiedzy ogólnej, a nie do przygotowania do wykonywania konkretnego zawodu. Poziom gospodarstw rolnych może podnosić się tylko wtedy, jeżeli nasze szkoły rolnicze będą przygotowywać dobrych fachowców.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#EdmundStuczyński">Słusznie przywiązujemy ogromną wagę do rozwoju szkół przysposobienia rolniczego; resort rolnictwa w miarę możności powinien udzielać pomocy i współdziałać w tym zakresie z Ministerstwem Oświaty.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#EdmundStuczyński">Pozytywnie należy ocenić rozwój szkolnictwa średniego rolniczego. Większą wagę należy przywiązywać do właściwej pracy szkolnych gospodarstw wiejskich. Powinny to być wzorowo prowadzone zakłady produkcji rolnej, w których kształciliby się najlepsi fachowcy dla rolnictwa. Zawód rolnika należy otoczyć większym szacunkiem.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#EdmundStuczyński">Postulowana zmiana nazwy wyższych szkół rolniczych na akademię rolniczą jest słuszna i może odegrać poważną rolę w podniesieniu autorytetu tych szkół.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#EdmundStuczyński">Większy nacisk należy położyć na szkolenie średniej kadry technicznej dla rolnictwa, zwłaszcza kadry laborantów dla instytutów naukowo-badawczych. Szereg czynności w instytutach naukowych nie musi być wykonanych przez wysoko kwalifikowanych pracowników z wyższym wykształceniem. Należałoby otwierać szkoły laborantów dla absolwentów szkół średnich.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#EdmundStuczyński">Dla potrzeb masowego szkolenia w rolnictwie w większym niż dotychczas stopniu należy wykorzystać telewizję.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#EdmundStuczyński">Dodatkowych wyjaśnień udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa — Jerzy Popko i podsekretarz stanu w Ministerstwie Oświaty — Michał Godlewski.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#EdmundStuczyński">W wyniku dyskusji Komisja przyjęła dezyderaty, w których postuluje m.in.:</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#EdmundStuczyński">- rozważenie możliwości przyznania zniżek kolejowych dla uczących się zaocznie w szkołach rolniczych;</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#EdmundStuczyński">- rozważenie możliwości zmiany nazwy wyższych szkół rolniczych na akademie rolnicze;</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#EdmundStuczyński">- przywrócenie niedzielnych audycji telewizyjnych dla rolników „Kurs rolniczy”.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#EdmundStuczyński">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja uchwaliła plan pracy na bieżący rok, który przedstawił poseł Jan Klecha (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#EdmundStuczyński">W dyskusji udział wzięli posłowie: Mieczysław Róg-Świostek (PZPR), Antoni Jankowski (PZPR) i Edmund Stuczyński (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#EdmundStuczyński">W uchwalonym planie pracy Komisja przewiduje m.in. rozpatrzenie następujących spraw:</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#EdmundStuczyński">- aktualna sytuacja w nasiennictwie i hodowli odmian intensywnych;</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#EdmundStuczyński">- program rozwoju ogrodnictwa z uwzględnieniem przygotowań do zbiorów w roku 1966;</u>
          <u xml:id="u-15.16" who="#EdmundStuczyński">- stan kontraktacji zbóż ze zbiorów w roku 1966;</u>
          <u xml:id="u-15.17" who="#EdmundStuczyński">- zaopatrzenie rolnictwa w nawozy sztuczne i inne środki produkcji pod zbiory w 1966 r.;</u>
          <u xml:id="u-15.18" who="#EdmundStuczyński">- stan realizacji programu hodowli bydła;</u>
          <u xml:id="u-15.19" who="#EdmundStuczyński">- warunki produkcyjne większych gospodarstw rolnych;</u>
          <u xml:id="u-15.20" who="#EdmundStuczyński">- realizacja planu budownictwa w PGR i zaopatrzenia wsi w materiały budowlany;</u>
          <u xml:id="u-15.21" who="#EdmundStuczyński">- realizacja ustawy o terenach budowlanych na obszarach wsi oraz ustawy o zaopatrzeniu rolnictwa i wsi w wodę;</u>
          <u xml:id="u-15.22" who="#EdmundStuczyński">- mechanizacja gospodarki chłopskiej;</u>
          <u xml:id="u-15.23" who="#EdmundStuczyński">- realizacja inwestycji w przemyśle spożywczym;</u>
          <u xml:id="u-15.24" who="#EdmundStuczyński">- pomoc państwa dla spółdzielni produkcyjnych;</u>
          <u xml:id="u-15.25" who="#EdmundStuczyński">- upowszechnianie wiedzy rolniczej i ocena pracy służb rolnych.</u>
          <u xml:id="u-15.26" who="#EdmundStuczyński">O ROZWOJU I POTRZEBACH SZKOLNICTWA ROLNICZEGO</u>
          <u xml:id="u-15.27" who="#EdmundStuczyński">Informacja złożona przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa — Jerzego Popko na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w dniu 3 lutego 1966 r.</u>
          <u xml:id="u-15.28" who="#EdmundStuczyński">Najbardziej charakterystycznymi cechami szkolnictwa rolniczego w minionym 5-leciu były:</u>
          <u xml:id="u-15.29" who="#EdmundStuczyński">- proces umacniania się oraz rozwoju ilościowego średniego szkolnictwa rolniczego;</u>
          <u xml:id="u-15.30" who="#EdmundStuczyński">- postępujący proces dostosowywania niższych szkół rolniczych zarówno do potrzeb rolnictwa, jak też do ustroju szkolnictwa zawodowego;</u>
          <u xml:id="u-15.31" who="#EdmundStuczyński">- rozwój szkół przysposobienia rolniczego oraz zespołów przysposobienia rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-15.32" who="#EdmundStuczyński">W roku 1960 w szkołach średnich rolniczych uczyło się 26.100 uczniów, a do klas pierwszych przyjęto 9.600 uczniów. W roku 1965 liczba uczniów wzrosła do prawie 48 tys., a do klas pierwszych przyjęto 13.500 uczniów.</u>
          <u xml:id="u-15.33" who="#EdmundStuczyński">W latach 1961–1965 średnie szkoły rolnicze przygotowały przeszło 20 tys. absolwentów, z których 62,3 proc. podjęło pracę w rolnictwie, 29,6 proc. naukę w szkołach rolniczych, a 1,5 proc. wróciło do gospodarstw rodzicielskich. Pozostali to ci, którzy z różnych względów nie podjęli pracy w rolnictwie. Ten poważny rozwój średnich szkół rolniczych możliwy był dzięki znacznemu wysiłkowi inwestycyjnemu oraz wzrostowi kadry nauczycielskiej. Nakłady inwestycyjne na szkolnictwo rolnicze w ubiegłej 5-latce wyniosły 1.111 mln zł, na pomoce naukowe i zaopatrzenie gospodarstw szkolnych w maszyny i narzędzia rolnicze wydano ponad 540 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-15.34" who="#EdmundStuczyński">W roku 1960–65,8 proc. nauczycieli średnich szkół rolniczych posiadało wykształcenie wyższe, a w roku 1964 — już 83 proc. Na podkreślenie zasługuje fakt, że znaczna ich część uzupełniała kwalifikacje zawodowe w drodze studiów zaocznych.</u>
          <u xml:id="u-15.35" who="#EdmundStuczyński">W ubiegłej 5-latce wystąpiły również poważne zmiany w niższym szkolnictwie rolniczym. Reaktywowane w latach 1956–1957 dwuzimowe i roczne szkoły rolnicze nie spełniły swego zadania i uległy przekształceniu w kierunku zasadniczej szkoły rolniczej. Zasadnicze szkoły ogólnorolnicze organizowane są tam, gdzie stanowią uzupełnienie sieci szkół przysposobienia rolniczego. Ponadto zachowaliśmy jeszcze szkoły specjalistyczne, których zadaniem jest dokwalifikowywanie robotników przedsiębiorstw rolniczych (dwuletnie szkoły wodno-melioracyjne, szkoły rolniczo-mechanizacyjne itp.).</u>
          <u xml:id="u-15.36" who="#EdmundStuczyński">W 1960 r. w niższych szkołach rolniczych uczyło się 9.998 uczniów, a w 1965 r. — 15.180. W okresie tym szkoły te przygotowały 32.520 absolwentów, z których większość podjęła pracę w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-15.37" who="#EdmundStuczyński">Wraz z rozwojem szkół przysposobienia rolniczego i zasadniczych szkół rolniczych — poważnie rozwinęło się pozaszkolne przysposobienie rolnicze, obejmujące młodzież starszą, która w formie samokształcenia podnosi swoje kwalifikacje. W roku 1965 działało już 15.500 zespołów przysposobienia rolniczego, w których uczyło się ponad 143 tys. młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-15.38" who="#EdmundStuczyński">Warsztatem dydaktycznym dla średnich i zasadniczych szkół rolniczych są przyszkolne gospodarstwa rolne. W roku gospodarczym 1964/65 mieliśmy 202 gospodarstwa szkolne obejmujące 32,7 tys. ha, w tym 26,5 tys. ha użytków rolnych. Osiągały one średnio plony 20,4 q z ha w czterech zbożach, 290 q z ha buraków cukrowych i 168 q z ha ziemniaków. Obsada bydła na 100 ha wynosiła 62,5 sztuk. Mleczność krów była stosunkowo niewysoka i wynosiła 2.880 litrów rocznie od jednej sztuki.</u>
          <u xml:id="u-15.39" who="#EdmundStuczyński">Główne zadania w zakresie szkolnictwa rolniczego w latach 1966–1970 koncentrować będą się na:</u>
          <u xml:id="u-15.40" who="#EdmundStuczyński">- dalszym rozwijaniu szkół przysposobienia rolniczego, których liczba wzrośnie w 1970 r. do 3.500 i obejmie 112 tys. uczniów;</u>
          <u xml:id="u-15.41" who="#EdmundStuczyński">- rozbudowywaniu sieci zasadniczych szkół rolniczych, zwłaszcza dla potrzeb PGR; liczba uczniów w tych szkołach wzrośnie w roku 1970 w stosunku do 1965 r. o 20 tys.;</u>
          <u xml:id="u-15.42" who="#EdmundStuczyński">- w zakresie średnich szkół rolniczych zakłada się stabilizację 5-letnich techników rolniczych, przy zachowaniu limitów przyjęć do klas pierwszych corocznie w ilości 9 tys. uczniów.</u>
          <u xml:id="u-15.43" who="#EdmundStuczyński">Pewnej korekcie ulegnie struktura specjalizacji w tych technikach, zakłada się zwiększenie techników mechanizacji rolnictwa, ochrony roślin oraz szersze uwzględnienie programu nawożenia i przygotowywania agromeliorantów.</u>
          <u xml:id="u-15.44" who="#EdmundStuczyński">Rozbudowywane będą 3-letnie technika rolnicze, liczba uczniów w tych technikach wzrośnie do 10.800 w roku 1970 w stosunku do 4.760 w roku 1965. Technika te zapewnią możliwość kontynuowania nauki absolwentom SPR.</u>
          <u xml:id="u-15.45" who="#EdmundStuczyński">Średnie szkoły korespondencyjne ulegną dalszej szybkiej rozbudowie. Ilość uczących się korespondencyjnie wzrośnie z 21 tys. w 1965 r. do 36 tys. w roku 1970.</u>
          <u xml:id="u-15.46" who="#EdmundStuczyński">Projekty nowych programów szkół rolniczych będą szczegółowo przebadane, generalnym ich założeniem jest zapewnienie absolwentom szkół rolniczych dostatecznego poziomu wiedzy ogólnej i zawodowej umożliwiającej specjalizację w toku pracy.</u>
          <u xml:id="u-15.47" who="#EdmundStuczyński">Główny wysiłek inwestycyjny skierowany będzie przede wszystkim na poprawę warunków pracy istniejących już szkół poprzez budowanie nowych obiektów, rozbudowywanie istniejących. Nowe szkoły budowane będą w woj. białostockim (Wysokie Mazowieckie i Grajewo), w woj. krakowskim (Proszowice i Miechów), w woj. lubelskim (Biłgoraj i Tomaszów Lubelski), w woj. warszawskim (Grójec i Żuromin), w woj. szczecińskim (Ryrzyce i Stargard). W woj. zielonogórskim planuje się otwarcie technikum rolniczego w Czerwińsku oraz w woj. wrocławskim w pow. Lwówek Śląski.</u>
          <u xml:id="u-15.48" who="#EdmundStuczyński">W bieżącym 5-leciu zakłada się również znaczną poprawę bazy materialnej i technicznej gospodarstw szkolnych. Głównym kierunkiem tych zamierzeń jest podniesienie wyników produkcyjnych w gospodarstwach szkolnych oraz zwiększenie obsady bydła. Zmierza się również do poprawy struktury gospodarstw szkolnych. Obecnie 32 proc. tych gospodarstw to gospodarstwa małe o powierzchni od 20 do 100 ha.</u>
          <u xml:id="u-15.49" who="#EdmundStuczyński">Duży nacisk w okresie bieżącej 5-latki położony będzie na dalszy rozwój zespołów przysposobienia rolniczego. Zamierza się zorganizować ośrodki konsultacyjne przy szkołach przysposobienia rolniczego, które pomagałyby młodzieży w pracy samokształceniowej. Opracowany będzie również poradnik metodyczny dla opiekunów i przodowników zespołów przysposobienia rolniczego. W programie przewiduje się również uruchomienie specjalnych audycji telewizyjnych, stanowiących pomoc w realizacji programu przysposobienia rolniczego. Wszystkie te poczynania realizowane są wspólnie z Centralnym Związkiem Kółek Rolniczych i Związkiem Młodzieży Wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-15.50" who="#EdmundStuczyński">Poważne znaczenie przywiązuje się również do rozwijającego się ostatnio masowego szkolenia jesienno-zimowego producentów. Szkolenie to podjęte z inicjatywy województw kieleckiego i łódzkiego upowszechniło się w całym kraju. W roku 1964 prawie 1.5 mln właścicieli i użytkowników gospodarstw rolnych uczyło się w ramach szkolenia jesienno-zimowego. W tej dość powszechnej i niełatwej pracy organizowanej przez Ministerstwo Rolnictwa i CZKR brało udział 25 tys. wykładowców — lektorów spośród specjalistów rolnictwa. W dalszych pracach nad rozwojem tego szkolenia zamierza się rozwinąć produkcję filmów przystosowanych do tematyki tego szkolenia, jak również przystosować telewizyjny kurs rolniczy w treści i w czasie do potrzeb szkolenia jesienno-zimowego.</u>
          <u xml:id="u-15.51" who="#EdmundStuczyński">Kolejną dziedziną pracy szkoleniowej prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa jest szkolenie kursowe, na które w roku 1966 przeznacza się 116 mln zł, a nakłady inwestycyjne, przeznaczone głównie na wyposażenie ośrodków szkolenia mechanizatorów w niezbędne maszyny i urządzenia, wyniosą 133 mln zł. Szkolenie kursowe służy głównie przygotowaniu traktorzystów i kadr mechanizatorskich.</u>
          <u xml:id="u-15.52" who="#EdmundStuczyński">W zakresie podnoszenia kwalifikacji załóg robotniczych PGR i POM osiągnięto w ostatnich latach poważny postęp. Około 22 tys. osób zdobyło tytuły robotników kwalifikowanych i mistrzów. Przeprowadzono analizę stanu wykształcenia ogólnego i zawodowego załóg robotniczych, z których wynika, że około 140 tys. robotników PGR i POM musi w bieżącej 5-latce zdobyć wykształcenie zawodowe na poziomie robotnika kwalifikowanego lub mistrza.</u>
          <u xml:id="u-15.53" who="#EdmundStuczyński">W zakresie doskonalenia kadr inżynieryjno-technicznych opracowuje się system szkolenia agronomów gromadzkich, szkolenia kierowniczej kadry PGR w zakresie organizacji ekonomiki przedsiębiorstw; przygotowuje się organizację studiów podyplomowych dla inżynierów rolnictwa.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>