text_structure.xml
28.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 24 maja 1979 r. Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Sadurskiego (ZSL) rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- informację o działalności Prokuratury PRL na rzecz umacniania praworządności w postępowaniu przygotowawczym, - odpowiedzi Ministra Sprawiedliwości na opinię Komisji z dnia 28 lutego i 6 kwietnia 1979 r.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Prokuratury Generalnej PRL z zastępcą Prokuratora Generalnego Józefem Żytą, Ministerstwa Sprawiedliwości z wiceministrem Tadeuszem Skórą, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Sądu Najwyższego, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli oraz Zarządu Głównego Zrzeszenia Prawników Polskich.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Przed posiedzeniem posłowie otrzymali informację pisemną Prokuratury Generalnej o jej działalności na rzecz umacniania praworządności w postępowaniu przygotowawczym. Omawiając politykę stosowania środków zapobiegawczych stwierdza się tam m.in., że najsurowszy środek - areszt tymczasowy stosowany jest przede wszystkim wobec sprawców przestępstw najgroźniejszych (zabójstwa, napady rabunkowe, podpalenia, zgwałcenia, wypadki drogowe spowodowane przez nietrzeźwych sprawców lub ze skutkiem śmiertelnym, zagarnięcia mienia znacznej wartości oraz poważniejsze włamania), recydywistów, zwłaszcza wielokrotnych, osób dopuszczających się poważniejszych przestępstw o charakterze chuligańskim i jednostek szczególnie zdemoralizowanych, uporczywie prowadzący pasożytniczy tryb życia. W przypadku przestępstw mniej groźnych areszt uchyla się, gdy tylko spełnił on zadanie zabezpieczenia prawidłowego przebiegu postępowania (np. w 1978 r. uchylono tymczasowe aresztowanie wobec 6.650 osób, tj. 14%). W stosunku do kobiet, jedynych żywicieli rodzin, ludzi starych lub chorych oraz uczącej się młodzieży, aresztu z reguły nie stosuje się. Wyniki sądowej kontroli tymczasowego aresztowania świadczą o wysokiej trafności decyzji podejmowanych przez prokuratorów. Zażalenia w tych sprawach uwzględniane są przez sądy stosunkowo rzadko (w 1978 r. sądy uwzględniły tylko 355 na 5800 zażaleń, tj. 6,1%). W praktyce jest także regułą, że sądy wojewódzkie aprobują wnioski prokuratorskie o przedłużenie tymczasowego aresztowania na okres ponad 6 miesięcy. W ostatnich latach czas trwania tymczasowego aresztowania w postępowaniu przygotowawczym został generalnie wydatnie skrócony. Liczba aresztów trwających dłużej niż 6 miesięcy wyniosła pod koniec 1978 r. 226, podczas gdy w końcu 1971 r. spraw takich było przeszło 400. Sprawy, w których areszty trwają ponad 1 rok mają charakter wyjątkowy i z reguły dotyczą osób poddanych długotrwałej, połączonej z leczeniem obserwacji w zamkniętych zakładach psychiatrycznych.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Wydatnie rozszerzono stosowanie poręczenia społecznego jako środka zapobiegawczego (w roku 1977 - 6876 poręczeń, w 1978 r. - 9937). Spełnia ono nie tylko skuteczne funkcje zapobiegawcze, lecz także wychowawcze. W niektórych przypadkach stosowany jest dozór MO (w 1978 r. wobec 5515 osób).</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Poręczenie majątkowe jako środek zapobiegawczy stosowane jest głównie wobec cudzoziemców, natomiast w stosunku do obywateli polskich - bardzo rzadko. Szersze korzystanie z tego środka mogłoby bowiem wywołać w społeczeństwie przekonanie o niejednolitym traktowaniu osób podejrzanych, sugerując, że kto ma pieniądze, ten nie musi być aresztowany.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Istotnym elementem realizacji praworządności w postępowaniu karnym jest zasadność jego wszczynania. Zgodnie z art. 255 kpk postępowanie przygotowawcze może zostać wszczęte tylko wtedy, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że popełniono przestępstwo. W celu realizacji tej dyrektywy prokuratorzy obowiązani są skrupulatnie sprawdzać fakty przytoczone w doniesieniach o popełnionym przestępstwie, przed podjęciem decyzji o wszczęciu postępowania. Upowszechnia się również praktyka konsultowania przez funkcjonariuszy MO z organami prokuratury wszczęcia bądź odmowy wszczęcia postępowania karnego w przypadkach budzących wątpliwości. W następstwie tego, w ostatnich latach doprowadzono do ponad 10-krotnego zmniejszenia liczby spraw umorzonych z powodu niestwierdzenia przestępstwa (z 92 tys. w r. 1971 do 8,8 tys. w r. 1978). Dzięki temu co roku - w stosunku do lat poprzednich - ponad 300 tys. obywateli unika zbędnego przesłuchiwania w postępowaniu przygotowawczym. Dużą wagę przywiązuje się nie tylko do trafności postanowień o odmowie wszczęcia postępowania, ale również do przekonywającego ich uzasadniania oraz wyczerpującego informowania o wynikach postępowania i motywach podjętej decyzji.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Skuteczność oddziaływania środków karnych zależy też od stosowania ich w możliwie najkrótszym czasie. W ostatnich latach nastąpiła i na tym odcinku istotna poprawa. W ponad 85% przypadków pierwsze czynności procesowe podejmowane są bezpośrednio lub w ciągu 24 godzin od uzyskania informacji o przestępstwie. Utrzymuje się też korzystna tendencja skracania czasu postępowania przygotowawczego. W 1978 r. w okresie od 1 miesiąca zakończono 50% postępowań przygotowawczych (w 1973 r. poniżej 37%), zaś dalsze 32% ukończono w terminie do dwóch miesięcy. Liczba śledztw prowadzonych dłużej niż 6 miesięcy zmalała z 970 w r. 1971 do 200 w r. 1978.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Postępowanie przygotowawcze jest tylko jednym ze stadiów procesu karnego. Społeczeństwo zainteresowane efektem końcowym postępowania karnego oczekuje na jak najszybsze osądzenie oraz wymierzenie sprawcy przestępstwa sprawiedliwej kary. Generalnie rzecz biorąc, sytuacja na tym odcinku nie przedstawia się jeszcze najlepiej. Istnieje nadal w stadium postępowania przygotowawczego sporo mankamentów, a i w dalszych fazach postępowania jego szybkość nasuwa poważne zastrzeżenia. W następstwie szeregu działań poprawie ulega efektywność postępowania przygotowawczego. Odsetek spraw zakończonych w sposób efektywny (w postaci aktu oskarżenia lub wniosku o warunkowe umorzenie), wzrósł z 31% w r. 1971 do 57% oraz 60% w r. 1978. Pewnym wykładnikiem poprawy trafności decyzji kończących postępowanie jest stosunkowo mały odsetek niepowodzeń w postępowaniu sądowym, do uzupełnienia postępowania przygotowawczego sądy zwróciły w 1971 r. 3181 spraw, zaś w 1978 r. już tylko 1181; wyroki uniewinniające zapadły w 1971 r. wobec 5840 oskarżonych, zaś w 1978 r. - 2653 osób/.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Prokuratura przywiązuje dużą wagę do zabezpieczenia w postępowaniu przygotowawczym uprawnień stron i innych uczestników postępowania karnego. W sposób coraz pełniejszy realizuje się zasadę kontradyktoryjności procesu karnego. Służy temu szerokie informowanie uczestników postępowania o przysługujących im uprawnieniach, tak, aby nie ponieśli oni - z powodu nieznajomości prawa - ujemnych następstw w procesie karnym, dopuszczanie stron i ich przedstawicieli do udziału w czynnościach procesowych (zwłaszcza niepowtarzalnych, jak np. oględziny miejsca przestępstwa), uwzględnianie wniosków dowodowych, umożliwianie osobom aresztowanym porozumiewania się z obrońcą. Dąży się także do zabezpieczenia w postępowaniu karnym praw i interesów osób pokrzywdzonych oraz powiększenia ich roli w tym postępowaniu. W ostatnim czasie podjęto czynności zmierzające nawet do wychodzenia poza unormowania kodeksowe. Polega to na zapoznawaniu członków rodzin pokrzywdzonych z całokształtem dowodów zebranych w sprawach o wypadki ze skutkiem śmiertelnym lub ciężkim uszkodzeniem ciała, informowanie o zamierzonym sposobie zakończenia sprawy i umożliwianiu składania stosownych wniosków dowodowych (z reguły uwzględnianych) przed podjęciem przez prokuratora decyzji kończącej postępowanie. Praktyka ta spotyka się z uznaniem obywateli, przynosi pozytywne efekty w postaci głębszego i bardziej wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności zdarzenia, a jednocześnie wpływa na zmniejszenie ilości zażaleń.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">W ramach nadzoru nad postępowaniem przygotowawczym prowadzonym przez MO, prokuratorzy czuwają nad ścisłym przestrzeganiem przepisów dotyczących czynności ograniczających prawa i wolności obywatelskie. Dotyczy to przede wszystkim zatrzymań obywateli oraz rewizji mieszkaniowej i osobistej. Dzięki pełnemu zrozumieniu kierownictwa MSW, doprowadzono do poprawy na tym odcinku. Niezależnie od tego, praktyka w tym zakresie będzie nadal nieustannie doskonalona.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Zastępca Prokuratora Generalnego PRL Józef Żyta w uzupełnieniu informacji pisemnej stwierdził m.in., że do głównych kierunków aktywności w tym zakresie należy wdrażanie praktyki rozwarstwiania odpowiedzialności karnej, poprzez różnicowanie środków oddziaływania karnego. Ostrze prawa kierowane jest przy uwzględnieniu indywidualnego charakteru czynu przeciwko sprawcom przestępstw szczególnie niebezpiecznych społecznie, a zwłaszcza przeciw sprawcom zabójstw, przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, zaborów mienia połączonych z użyciem przemocy, sprawcom kradzieży z włamaniem, przestępstw drogowych, aferowych zagarnięć mienia społecznego, przestępstw zgwałcenia, przeciwko recydywistom i pasożytom społecznym. Inaczej traktuje się sprawców drobniejszych przestępstw, popełnionych przypadkowo i mających niewielką szkodliwość społeczną. Praktyka ta, odpowiadająca wytycznym kierownictwa politycznego, zgodna jest z odczuciami opinii społecznej.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Uczyniono znaczny postęp w zakresie dobrego przygotowania do uruchomienia procesu karnego i należytego uprawdopodobnienia popełnienia przestępstwa. Na przestrzeni lat 1972-1978 nastąpił znaczny spadek liczby spraw umorzonych wobec niestwierdzenia przestępstwa. Nastąpiło znaczne przyśpieszenie szybkości postępowania. Dochodzenia trwające dłużej niż miesiąc podlegają weryfikacji z punktu widzenia zasadności czasu trwania postępowania. W 1978 r. w terminie do 1 miesiąca zakończono 50% postępowań przygotowawczych. Dłuższe trwanie postępowania przygotowawczego zależy od zawiłości sprawy, nie zaś od bezczynności organu.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Wiele uwagi poświęcono wypracowaniu jednolitych zasad stosowania środków zapobiegawczych. Dotyczy to w szczególności aresztu tymczasowego, który w odczuciu przeciętnego obywatela jest rodzajem sankcji. Surową praktykę aresztową stosuje się wobec sprawców czynów szczególnie niebezpiecznych społecznie. W 1978 r. zastosowano areszt wobec 27,7% oskarżonych, przy czym objęto aresztem 99,3% sprawców zabójstw i w odpowiednio wysokim procencie sprawców innych przestępstw szczególnie niebezpiecznych społecznie. Sprawdza się w praktyce stosowanie poręczenia społecznego. Niewielka jest liczba zastosowanych dozorów MO, głównie w sprawach o przestępstwa przeciwko rodzinie.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Ogromną wagę przywiązuje się do realizacji gwarancji procesowych w stadium dochodzenia. Prokuratura nie stawia obrońcom przeszkód w uczestniczeniu w postępowaniu przygotowawczym. Kontrowersje występujące w tym przedmiocie między prokuraturą a adwokaturą są naturalne i wynikają z różnych ról procesowych wypełnianych przez te podmioty. Występuje potrzeba pilnego baczenia, by gwarancje procesowe pokrzywdzonego były respektowane. Należy pozytywnie ocenić praktykę przedstawiania akt i informowania o dowodach najbliższej rodziny w przypadku umorzenia postępowania w sprawie o przestępstwo ze skutkiem śmiertelnym. W takich przypadkach przeprowadza się dowody postulowane przez zainteresowanych nawet wtedy, gdy organa przekonane są, że nie wniesie to nic nowego. Praktyka ta ma na celu łagodzenie napięć.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Dużą wagę przywiązuje się do tego, by przestępstwa gospodarcze były nieopłacalne. Służy temu praktyka stosowania tymczasowych zajęć mienia i utrzymywania ich w mocy. Wydawane są postępowania o zajęciu majątku na poczet naprawienia szkody czy grzywny tak, aby sprawca przestępstwa nie miał pożytków z popełnionego czynu. Działania prokuratury przyczyniły się w 1978 r. do przysporzenia skarbowi państwa kwoty 1.300 mln zł (budżet roczny prokuratury wynosi - 726 mln zł). Wpływy z tytułu poręczeń majątkowych od cudzoziemców wyniosły 405 tys. dolarów.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Wiele uwagi poświęca się prawidłowości przeszukań. Jedynie w wyjątkowych wypadkach są one prowadzone na polecenie kierownika jednostki milicyjnej lub na podstawie legitymacji milicyjnej. Ma to na celu przestrzeganie zagwarantowanej konstytucyjnie zasady miru domowego. Przypadki nagłe występują jako wyjątek od zasady.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełBarbaraSurma">Wymaga rozwiązania problem obsady etatowej sekcji śledczo-dochodzeniowych w mniejszych miastach. W wielu komendach brak etatów niezbędnych do należytego funkcjonowania tych sekcji. Jeśli nie rozwiążemy tego problemu, to postępowanie przygotowawcze ulec może wydłużeniu. Wymaga także rozwiązania problem środków transportu dla komend miejskich.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełStanisławAntoszewski">Z punktu widzenia polityki społecznej, zastępowanie tradycyjnych środków karnych wobec sprawców mniej groźnych przestępstw - środkami wychowawczymi, jest właściwe. Należy ocenić jako prawidłową praktykę uzależniania warunkowego umorzenia w uzasadnionych przypadkach od złożenia poręczenia. Skuteczność warunkowego umorzenia postępowania jest wysoka. Zaledwie ok.4% sprawców powraca na drogę przestępczą. W większym stopniu w charakterze podmiotów poręczających powinny występować kolektywy pracownicze i organizacje społeczne. Maleje liczba spraw, w których areszt tymczasowy trwa dłużej niż 6 miesięcy. Na pozytywną ocenę zasługuje także sprawna i skuteczna działalność organów prokuratury i organów ścigania w walce z zagarnięciami mienia społecznego: organa dochodzeniowe odbierają od sprawców przestępstw zagarnięcia mienia społecznego dużej wartości i znaczne sumy pieniężne. Obecnie należy zaostrzyć sankcje karne za te przestępstwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełKazimieraGrzegorczyk">Łatwiej o złożenie poręczenia w przypadku długoletniego pracownika, trudniej gdy mamy do czynienia z osobą młodą o krótkim stażu pracy. Mistrzowie i kolektywy pracownicze składające poręczenia, nie mają wówczas pewności czy sprawca nie ponowi czynu. Należałoby postulować, aby z poręczeniami występowały także środowiska z miejsca zamieszkania sprawców.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełAlojzyCzarnecki">Temat posiedzenia jest dość wąski, ale w działalności prokuratury szczególnie istotny. Chodzi bowiem o umacnianie praworządności w postępowaniu przygotowawczym. Przykładem prawidłowej praktyki w tym zakresie może być funkcjonowanie koszalińskiej prokuratury wojewódzkiej. Świadczy o tym spadek liczby spraw umarzanych z braku cech przestępstwa: z 15% w 1976 do 5%, a następnie 3,5% w 1978 r. Oszczędzamy w ten sposób koszty. Zwiększyła się znacznie szybkość postępowania; tylko jedna sprawa jest w Koszalinie prowadzona ponad 6 miesięcy. Dzięki zastosowaniu poręczenia, 252 osoby w województwie uniknęły przebywania w areszcie. Zwraca uwagę fakt, że organizacje społeczne, a zwłaszcza młodzieżowe same nie występują z inicjatywą udzielania poręczenia. Wystąpienia takie inspirują prokuratury w instytucjach i zakładach, w których sprawcy są zatrudnieni. Budzi niepokój problem przekazywania spraw do rozpatrzenia przez sądy społeczne: prokuratorzy podchodzą do tego niechętnie. Były w tej sprawie rozmowy z wojewódzką radą związków zawodowych, ale nie osiągnięto postępu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Stosowanie poręczenia majątkowego w stosunku do cudzoziemców przynosi rezultaty wymierne w dewizach. Czy cudzoziemcy w przypadku zastosowania tej instytucji opuszczają kraj, czy też stawiają się na rozprawie?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#ZastępcaProkuratoraGeneralnegoPRLJózefŻyta">W praktyce jest różnie. Z reguły zainkasowane środki płatnicze pozostają w kraju jako należność z tytułu orzeczonych grzywien oraz kosztów postępowania.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#ZastępcaProkuratoraGeneralnegoPRLJózefŻyta">Wiceminister Tadeusz Skóra stwierdził, że resort z ogromnym uznaniem odnosi się do działalności prokuratury. Sądy przejawiają troskę o to, by prokuratura spełniała rzeczywistą rolę w postępowaniu przygotowawczym i przyczyniała się do jego doskonalenia.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#ZastępcaProkuratoraGeneralnegoPRLJózefŻyta">Resort sprawiedliwości uważa, że obok stosowania i rozwijania instytucji poręczenia społecznego, należy stosować poręczenie majątkowe. Rocznie prokuratorzy stosują 50 tys. aresztów tymczasowych; 10 tys. poręczeń społecznych, podczas gdy 100 tys. oskarżonych pozostaje bez zastosowania środka zabezpieczającego. Być może w tej grupie należałoby stosować w szczególności poręczenie majątkowe. Ministerstwo zobowiązane jest do minimalizowania kosztów wymiaru sprawiedliwości, by nie obciążały one społecznych funduszów. Szukamy rezerw i widzimy je w zakresie egzekucji należności sądowych, grzywien, a także w stosowaniu instytucji poręczenia majątkowego. Prokuratorzy mówią, że nie wszyscy mają pieniądze i że istnieje niebezpieczeństwo ukształtowania się poglądu, że ten kto ma pieniądze uniknie represji. Oczywiście instytucja poręczenia majątkowego nie powinna być stosowana w odniesieniu do osób zasługujących na areszt. Poza tym, jeśli stosować będziemy ten środek, to nasze postępowanie będzie bardziej zgodne z wolą ustawodawcy, który wymienia w przepisach kpk poręczenie majątkowe na drugim miejscu po areszcie tymczasowym Poseł Franciszek Sadurski (ZSL): Wydawało się. że argumenty prokuratury na rzecz ograniczenia poręczenia majątkowego do cudzoziemców są przekonujące. Otrzymaliśmy teraz inny, godny uwagi punkt widzenia. Trudno opowiedzieć się za jedną lub drugą opinią. Należy raczej poszukiwać złotego środka w praktyce postępowania karnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełAlojzyCzarnecki">Ile pieniędzy zaoszczędziliśmy na kosztach utrzymania aresztowanych przy upowszechnianiu instytucji poręczenia majątkowego?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WiceministerTadeuszSkóra">Intencją resortu nie jest zmniejszanie poprzez poręczanie majątkowe bezwarunkowych aresztów. Liczba tymczasowo aresztowanych i skazanych w zakładach karnych wzrasta z miesiąca na miesiąc, odzwierciedla stan przestępczości i nie należy sztucznie przekształcać sprawy przy pomocy instytucji poręczenia. Natomiast może ona odegrać większą rolę w przyszłości.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#WiceministerTadeuszSkóra">Zastępca Prokuratora Generalnego Józef Żyta nawiązując do dyskusji stwierdził, że nie ma przeszkód by poręczenia udzielał kolektyw w miejscu zamieszkania. Być może, właściwym podmiotem jest komisja profilaktyki indywidualnej samorządu mieszkańców. Oczywiście występują tu określone trudności praktyczne.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#WiceministerTadeuszSkóra">W opinii prokuratury wydziały śledczo-dochodzeniowe powinny być rozbudowane etatowo.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#WiceministerTadeuszSkóra">Problem stosowania poręczenia majątkowego nie jest nowy. Obok argumentów społeczno-politycznych, należy uwzględnić także zagadnienia prawne z tym związane. Poręczenie majątkowe jest postanowieniem, które ma zapewnić, że objęty tym poręczeniem stawi się na wezwanie. Nie jest to postanowienie o zabezpieczeniu mienia na poczet grzywny. Należy uwzględnić opinię społeczną, by nie było odczucia, że ten kto ma pieniądze - nie siedzi. Warto przypomnieć sprawę kawiarni „Eldorado” w Gdyni. Mąż właścicielki i portier pobili tam studenta. Prokurator zastosował areszt tymczasowy i wystąpił z wnioskiem o odebranie koncesji. Udało się doprowadzić do tego, że Urząd Wojewódzki koncesję odebrał. Miejscowi od początku uważali, że sprawcom czynu nic się nie stanie - właściciel jest bogaty, ma nie jedną kawiarnię. Zależało nam na tym, aby ludzie wiedzieli, że sprawiedliwości się nie kupi. Sąd skłonił się jednak do poszukiwania pieniędzy; wzięto 100 tys. od męża właścicielki i 50 tys. od portiera. Sprawcy, jak to ludzie mówią, „chodzą po wolności”. Taka jest wymowa poręczeń majątkowych. W innym przypadku od jednego ze sprawców wzięto pieniądze, a drugi siedział, bo był biedny. Nie możemy myśleć schematycznie; to sprawa ogromnej wagi politycznej. Kiedy jesteśmy u siebie przy biurkach to wydaje się nam, że jest wszystko w porządku, według przepisów. Ludzie nie żyją według Kodeksu postępowania karnego, tylko patrzą na zjawiska społeczne. Jeśli bogaty popadnie w kolizję z prawem, to można przecież niejedno zabezpieczyć na poczet grzywny - zabezpieczajmy choćby samochody.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#WiceministerTadeuszSkóra">Dyrektor biura śledczo-dochodzeniowego Komendy Głównej MO płk. Stanisław Dereń: MO prowadząc 95% wszystkich postępowań, stosuje zasadę różnicowania przestępstw, w celu ograniczenia wszczynania postępowania karnego do wypadków koniecznych. Ma miejsce dalsze doskonalenie współdziałania w zakresie egzekwowania mienia pochodzącego z przestępstwa. W r. 1978 straty w sprawach skierowanych do sądu o przestępstwa przeciwko mieniu społecznemu i prywatnemu wyniosły 3 mld 440 mln 510 tys. zł. Odzyskano 547 mln, zabezpieczono 672 mln zł, u sprawców pozostało 2 mld 220 mln zł. Należy dążyć do stałego zwiększania wskaźnika odzysku i zabezpieczenia wynoszącego obecnie 35%. Stąd potrzeba szybkich zabezpieczeń i przeszukań. Ma miejsce skracanie czasu postępowania i poprawy poziomu jego prowadzenia.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#WiceministerTadeuszSkóra">Poważną trudnością jest niedosyt etatów na szczeblu wojewódzkim i w miastach w służbie dochodzeniowo-śledczej. W sytuacjach kryzysowych ministerstwo dodaje etaty, a w praktyce MO korzysta z przerzutów własnych sił. Zdarza się, że w mniejszych sprawach MO nie podejmuje działań z powodu braku ludzi.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#WiceministerTadeuszSkóra">Sekretarz generalny ZPP Stanisław Kołodziej wskazując na znaczenie poziomu postępowania przygotowawczego, jego szybkości i efektywności, podkreślił rolę opinii społecznej w tym postępowaniu, a także znaczenie popularyzacji prawa. Ważne jest włączenie szerokiego aktywu do poręczeń społecznych; zyskujemy dzięki temu społecznych sojuszników w zwalczaniu przestępczości. Należy podkreślić szczególną rolę prokuratury w popularyzacji wiedzy społeczno-prawnej, zwłaszcza w środowiskach, w których popełniono przestępstwa. Zwraca uwagę fakt, że w olimpiadach wiedzy społeczno-prawnej uczestniczyło w różnych ośrodkach po kilka — kilkanaście tysięcy uczniów.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Umacnianie i pogłębianie praworządności w postępowaniu przygotowawczym jest widoczne. Szczególne znaczenie ma w tym zakresie polityka rozwarstwiania odpowiedzialności karnej. Nastąpiło przyśpieszenie postępowania przygotowawczego. Zwraca uwagę stosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania. W 1978 r. umorzono warunkowo postępowanie wobec ponad 31 tys. osób. Tylko ok. 4% osób w stosunku do których postępowanie warunkowo umorzono, powraca na drogę przestępstwa. Areszt tymczasowy stosowany jest dość prawidłowo, jeśli wziąć pod uwagę wynoszący 6,1% wskaźnik uwzględnionych zażaleń. Wymaga dalszych prac problem skracania czasu trwania aresztu tymczasowego oraz szerszego stosowania poręczenia społecznego. Trudno przesądzić kontrowersję między resortem sprawiedliwości a prokuraturą w sprawie poręczenia majątkowego. Wydaje się, że nie jest sprzeczne z prawem pokrywanie kosztów postępowania ze środków stanowiących poręczenie. Poważne znaczenie ma 10-krotne zmniejszenie się w latach 1971–1978 liczby umorzeń z powodu braku cech przestępstwa; świadczy to o wybitnej poprawie poziomu postępowania przygotowawczego.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">W zakończeniu swego wystąpienia mówca stwierdził celowość podjęcia tematu przez Komisję.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Komisja przygotowuje w przedmiocie posiedzenia szczegółową opinię pisemną i przekaże ją Prokuraturze Generalnej PRL.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">W drugim punkcie porządku dziennego Komisja przyjęła opinię i dezyderaty w sprawie realizacji prawa o wykroczeniach.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">W opinii skierowanej do Ministrów: Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości w sprawie realizacji Kodeksu wykroczeń, Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia oraz ustawy o ustroju kolegiów ds. wykroczeń stwierdza się, że wymienione ustawy spełniają ważną rolę w umacnianiu ładu i porządku publicznego, a ich realizacja przebiega zadowalająco. W działalności kolegiów do spraw wykroczeń istotny jest udział organów ścigania i prokuratury. Zacieśnia się zwłaszcza współpraca kolegiów z MO. Dla sprawniejszego postępowania w sprawach o wykroczenia ważne znaczenie ma dokładne przygotowanie wniosku, a w szczególności materiału dowodowego oraz aktywność wnioskodawcy w toku postępowania. Zdaniem Komisji, analiza ponad 8-letniego okresu stosowania wymienionych ustaw potwierdza słuszność przyjętych w nich rozwiązań. Nie zachodzi więc potrzeba poważniejszej ich nowelizacji.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Komisja przyjęła bez dyskusji dezyderat do Ministrów: Kultury i Sztuki oraz Sprawiedliwości w sprawie zwiększenia nakładu wydawnictwa „Zagadnienia Wykroczeń”, tak aby mogły z niego korzystać wszystkie kolegia oraz dezyderatów do Prezesa Rady Ministrów w sprawie poprawy warunków lokalowych i wzmocnienia organizacyjno-prawnej obsługi kolegiów.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Następnie Komisja uchwaliła dezyderaty dotyczące działalności profilaktyczno-sygnalizacyjnej Państwowego Arbitrażu Gospodarczego.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Komisja rozpatrzyła oraz przyjęła do wiadomości odpowiedzi Ministra Sprawiedliwości na opinie Komisji dotyczące wpływu prawa i wymiaru sprawiedliwości na kształtowanie postaw obywatelskich oraz w sprawie doskonalenia działalności sądownictwa rodzinnego. W obydwu przypadkach odpowiedź Ministra Sprawiedliwości aprobuje ustalenia i wnioski zawarte w dokumentach Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>