text_structure.xml 41.5 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 12 czerwca 1978 r. Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości, obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Sadurskiego (ZSL), rozpatrzyła sprawozdanie z wykonania planu i budżetu za rok 1977 w częściach dotyczących Ministerstwa Sprawiedliwości, Prokuratury Generalnej PRL, Sądu Najwyższego oraz Państwowego Arbitrażu Gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: I prezes Sądu Najwyższego Włodzimierz Berutowicz, przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości z wiceministrem Zdzisławem Jędrzejczakiem, Prokuratury Generalnej PRL z zastępcą prokuratora generalnego Romanem Stażewskim, Państwowego Arbitrażu z wiceprezesem Czesławem Urą, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów i Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Uwagi do sprawozdania Ministerstwa Sprawiedliwości przedstawiła poseł Jadwiga Giżycka-Koprowska (SD).</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Budżet resortu sprawiedliwości za rok 1977 został wykonany z nadwyżką. Ponadplanowe dochody resort osiągnął głównie z grzywien orzekanych w sprawach karnych, z opłat sądowych i notarialnych oraz z wpłat przywięziennych przedsiębiorstw przemysłowych. Wzrost wpływów z grzywien jest rezultatem podjętej jeszcze w 1976 r. i konsekwentnie kontynuowanej polityki szerokiego stosowania dolegliwości ekonomicznej w postaci samoistnych kar grzywien wymierzanych w wysokości uwzględniającej rodzaj przestępstwa oraz sytuację materialną sprawcy, a także doskonalenia wykonawstwa orzeczeń sądowych. W 1977 r. nastąpił wzrost przeciętnej grzywny samoistnej o 33,4%. Równocześnie znacznie wzrosła ich ściągalność.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Zwiększone dochody z opłat notarialnych sygnalizują ożywienie w zakresie obrotu nieruchomościami rolnymi. Ilość aktów notarialnych wzrosła o ok. 39%, w stosunku do 1976 r.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Gospodarowanie środkami budżetowymi było oszczędne, a zarazem elastyczne. Znacznie wyższa była dynamika wzrostu dochodów, niż wydatków. W całokształcie swej działalności resort osiągnął finansową samowystarczalność.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Wysoką dynamikę wzrostu wykazuje również działalność resortowych przedsiębiorstw przemysłowych. Zwiększyła się także produkcja artykułów przeznaczonych na zaopatrzenie rynku.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W r. 1977 działalność inwestycyjna resortu koncentrowała się na kontynuowaniu robót rozpoczętych w latach poprzednich. Niedostateczna moc przerobowa przedsiębiorstw budowlanych, brak odpowiedniej ilości materiałów i wykwalifikowanej siły roboczej utrudniały należyte wykorzystanie nawet tych ograniczonych nakładów, jakie resortowi przyznano. Niektóre budowy są realizowane przewlekle. Niezależnie od tych trudności uzyskane efekty na odcinku inwestycji oraz modernizacji i remontów trzeba ocenić pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Na podkreślenie zasługuje kontrola egzekucji należności lądowych przeprowadzona w sądach i biurach komorniczych. Była to kontrola kompleksowa i zakrojona na szeroką skalę, w toku której ujawniono szereg zawinionych usterek, zaniedbań i nieprawidłowości, dotyczących głównie sprawności postępowania i skuteczności nadzoru. W wyniku tej kontroli Ministerstwo opracowało zbiorczy dokument bilansujący ustalenia i przekazało go wszystkim sądom wojewódzkim. Niektóre wnioski natury ogólnej są już wykorzystywane.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">(Pytania i dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełJózefMajchrzak">Występuje zjawisko poważnego marnotrawstwa chleba w zakładach karnych. Ile wynosi dzienna racja żywnościowa na jednego skazanego? Ile w tym jest chleba?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełAlojzyCzarnecki">Z informacji resortu sprawiedliwości wynika, że w 1977 r. na podstawie wyników rewizji gospodarczych - 8 spraw skierowano na drogę postępowania sądowego. O jakiego rodzaju nadużycia tu chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełPawełDąbek">Jaki jest nakład „Gazety Prawnicze„”? Kto jest jej odbiorcą? Czy poprawiło się zaopatrzenie w papier „Wydawnictwa Prawniczego”?</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełPawełDąbek">Od czasu do czasu odbywają się spotkania ministrów sprawiedliwości krajów socjalistycznych. Co jest treścią tych spotkań i jaki jest w nich nasz udział?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełKazimierzGrzegorczyk">W roku ubiegłym na działalność dydaktyczno-wychowawczą przeznaczone zostało 180 tys. zł, z czego wydatkowano jedynie 61 tys. zł. Czy potrzeby były tak niskie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">W roku ubiegłym wzrósł udział resortu w procesie doskonalenia socjalistycznego porządku prawnego. Przy współdziałaniu innych resortów Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało i przedstawiło Prezydium Rządu informację zawierającą ocenę realizacji rządowego programu doskonalenia prawa na lata 1974–1980 oraz przedstawiającą zamierzenia ustawodawcze rządu do 1980 r. Na mocy decyzji Prezydium Rządu w Ministerstwie Sprawiedliwości prowadzony jest od lipca ub.r. rejestr przepisów resortowych. Zbyt krótki okres czasu nie pozwala jeszcze na dokonanie głębszej oceny, ale już teraz można powiedzieć, że samb istnienie rejestru spowodowało zmniejszenie liczby nowo wydawanych przepisów resortowych oraz posiadało wpływ na udoskonalenie ich treści.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">Resort aktywnie uczestniczył w doskonaleniu prawa gospodarczego. Kontynuowano prace nad projektem ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, o jakości wyrobów oraz o obsłudze prawnej jednostek gospodarki socjalistycznej.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">Ochrona interesów gospodarczych państwa przejawiała się także w bezpośrednim stosowaniu przez sądy zespołu norm prawnych regulujących obrót gospodarczy i jego bezpieczeństwo. Działalność sądów w tym zakresie znajdowała wyraz nie tylko w wymierzaniu surowych kar za najgroźniejsze przestępstwa, ale także w uczynieniu represji ekonomicznej równoprawnym elementem polityki karnej oraz w wykorzystaniu cywilnych i karnych środków w maksymalny sposób służących odzyskiwaniu korzyści majątkowych uzyskanych przez sprawcę zaboru mienia społecznego. Doskonaleniu orzecznictwa w omawianych kategoriach spraw towarzyszyły działania profilaktyczne. Informowano instytucje państwowe i społeczne o ujawnionych nieprawidłowościach w gospodarowaniu i zarządzaniu oraz okolicznościach sprzyjających powstawaniu szkód.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">Wiele uwagi poświęcono realizacji Kodeksu pracy. Orzecznictwo w tym zakresie zmierzało w szczególności do realizacji takich celów, jak umacnianie dyscypliny i porządku w stosunkach pracy, podnoszenie jakości pracy i produkcji oraz zapewnienie bezpiecznych warunków pracy. W postępowaniu sądowym konkretyzowano zasadę współzależności praw oraz obowiązków pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">Zabezpieczeniu niezakłóconego rozwoju gospodarczego kraju służyło także orzecznictwo sądów zapewniające prawidłową strukturę i ochraniające zdolności produkcyjne gospodarstw rolnych. Ukształtowane zostały korzystne społecznie i gospodarczo kierunki orzecznictwa w zakresie umów kontraktacyjnych i kooperacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">W działalności na rzecz ochrony bezpieczeństwa i porządku skupiono uwagę na wzmożeniu represji karnej wobec sprawców takich rodzajów przestępstw, jak rozboje, kradzieże z włamaniem, szczególnie niebezpieczne przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, gwałty, protekcjonizm i łapownictwo. Szerzej wykorzystywano również w stosunku do sprawców przestępstw o mniejszej szkodliwości społecznej takie kary, jak nieodpłatną dozorowaną pracę na cele publiczne oraz samoistną grzywnę.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">Wśród realizowanych przez resort zadań z dziedziny polityki społecznej ważną rolę odegrały prace mające na celu umacnianie i ochronę rodziny, zapobieganie demoralizacji dzieci i młodzieży oraz integrowanie działań zainteresowanych resortów w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">W ub. roku doskonalono także politykę orzecznictwa w sprawach cywilnych, dążąc zwłaszcza do częstszego niż dotychczas kończenia sporów cywilnych ugodą.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">W ub. roku w budżecie Ministerstwa zaznaczyła się wyraźnie wyższa dynamika wzrostu dochodów w porównaniu z wydatkami, a globalne kwoty dochodów i wydatków niemalże się zrównały. Jest to zjawisko zupełnie nowe, oznaczające stworzenie warunków do samowystarczalności finansowej resortu. Na osiągnięcie tych efektów wpłynęły różne czynniki, do których należy zaliczyć, zwłaszcza prawidłową politykę karną, uwzględniającą należyte stosowanie represji ekonomicznej w ramach systemu kar, racjonalne wykorzystanie pracy osób przebywających w zakładach karnych, ożywienie gospodarcze w rolnictwie, które zwiększyło wpływy opłat notarialnych, jak również oszczędną gospodarkę jednostek resortu. Wydaje się, że nie są to elementy o charakterze przejściowym.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">Racja dzienna przypadająca na wyżywienie jednego więźnia niepracującego wynosi 8,7 zł, pracującego - 10,8 zł, więźnia młodocianego niepracującego - 10,2, zaś więźnia młodocianego w przypadku szczególnych wskazań lekarskich 19 zł. Więzień otrzymuje dziennie od 300 do 500 gramów chleba. Skazani dostają wynagrodzenie, które częściowo pozostaje do ich dyspozycji. Mogą więc korzystać z bufetów więziennych na zasadzie tzw. wypiski.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">„Gazeta Prawnicza” wychodzi w nakładzie ok. 30 tys. egzemplarzy, w tym 7 tys. z wkładką „Gazeta Penitencjarna”. Otrzymują ją głównie instytucje i biblioteki, ale część nakładu rozprowadzona jest także w sprzedaży kioskowej. Po dwóch - trzech dniach cały nakład jest wyprzedany.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">Ministrowie sprawiedliwości krajów socjalistycznych odbywają konferencje oraz spotkania bilateralne. Te ostatnie poświęcone są głównie wymianie informacji: o stanie ustawodawstwa, kierunkach orzecznictwa, o strukturach. Konferencje mają charakter bardziej problemowy. Poświęcone są analizie stosowanych założeń strukturalnych, przeglądowi pewnych zjawisk występujących w poszczególnych krajach. Nasz minister sprawiedliwości zawsze bierze aktywny udział w tych naradach.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#WiceministersprawiedliwościZdzisławJędrzejczak">Ze środków na działalność dydaktyczno-wychowawczą ufundowanych zostało 5 stypendiów doktoranckich oraz 2 habilitacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Podane stawki wyżywienia więźniów obowiązują od 15 maja br. Poprzednie były nieco niższe. Znaczniejsze podwyższenie nie było możliwe. Dąży się do urozmaicenia wyżywienia w ramach istniejących możliwości. Przeciętna wypiska wynosi 150 zł miesięcznie, włączając w to kwotę przeznaczoną na zakup papierosów. Poza tym asortyment artykułów spożywczych Znajdujących się w sprzedaży w kantynach jest bardzo ograniczony (najprostsze konserwy itp.). Paczki żywnościowe otrzymywane przez skazanych nie mogą być traktowane jako źródło ich dożywiania. Po pierwsze dlatego, że nie wszyscy więźniowie dostają paczki stanowi to nagrodę. Po drugie - ponieważ nikt nie może otrzymać więcej, niż cztery paczki rocznie. Należy jednak dodać, że więźniowie zatrudnieni na budowach otrzymują posiłki regeneracyjne przysługujące pracownikom budownictwa na ogólnych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Nie można wykluczyć, że jeśli w danym zakładzie karnym przebywa 2 tys. osób jeśli część z nich zostawi kawałek chleba, to może powstać ogólne wrażenie, że marnotrawi się mnóstwo chleba.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Komisja wystąpiła do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o przyjęcie sprawozdania z wykonania planu i budżetu za rok 1977 w części dotyczącej Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Uwagi do sprawozdania Prokuratury Generalnej PRL przedstawiła poseł Stefania Kamińska (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Działalność prokuratury w 1977 r. była nadal doskonalona. W postępowaniu karnym uzyskano poprawę w zakresie zasadności wszczynania postępowań przygotowawczych, skracania czasu trwania tych postępowań, zabezpieczenia grożących kar majątkowych, wykorzystania spostrzeżeń ze spraw karnych do działań profilaktycznych.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Nastąpiła także poprawa skuteczności działań prokuratorskich w zakresie spraw cywilnych.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Na podkreślenie zasługuje fakt stworzenia w r. 1977 podstaw dalszego rozwoju dla działań o charakterze profilaktycznym. Powołano Departament Profilaktyki oraz Współdziałania z Organami Państwowymi i Organizacjami Społecznymi.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Uczyniono dalszy postęp w zakresie wykorzystania w praktyce wniosków wypływających z badań naukowych. Wiodącą rolę w tym zakresie odgrywa Instytut Problematyki Przestępczości.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Do ujemnych zjawisk, jakie miały miejsce w r. 1977 zaliczyć należy zahamowania tendencji spadku przestępczości notowane w latach 1972–1976. W r. 1977 ogólna liczba przestępstw w porównaniu do roku poprzedniego wzrosła o 6%.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">W związku ze stałym wzrostem zadań prokuratury coraz ostrzej występuje problem przeciążenia kadry. Tymczasem na przestrzeni lat 1976–1077 liczba przyznanych prokuraturze etatów została zmniejszona o 2%. Mając na uwadze specyfikę resortu i trudną sytuację kadrową wskazane byłoby przyznanie w budżecie Prokuratury PRL większych środków na awanse i przeszeregowania. W latach 1976–1977 z jednostek prokuratury odeszło 418 prokuratorów.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Niedostateczne w stosunku do potrzeb były środki na remonty budynków biurowych. Ma to niekorzystny wpływ na warunki pracy. Dziewięć prokuratur wojewódzkich nadal mieści się w miastach nie będących siedzibą władz wojewódzkich, w nieodpowiednich budynkach. Ponad 30 prokuratur rejonowych zajmuje ciasne pomieszczenia w budynkach mieszkalnych wynajmowanych od prywatnych właścicieli. Złe warunki lokalowe ma także Prokuratura Generalna.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Nadal też nie poprawiła się sytuacja transportowa w prokuraturach rejonowych.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#ZastępcadyrektorageneralnegoCentralnegoZarząduZakładówKarnychJulianPetrykowski">Reasumując całokształt działalności Prokuratury, należy stwierdzić, że różnorodne kierunki działania, istotne z punktu widzenia utrzymania porządku publicznego, bezpieczeństwa, dyscypliny społecznej i praworządności PRL - wspierane były oszczędną gospodarką środkami finansowymi.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#komentarz">(Pytania i dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełJózefMajchrzak">Przy wzrastającej liczbie przestępstw nastąpiło zmniejszenie liczby etatów w prokuraturze. Czy dotyczyło to pracowników administracyjnych czy merytorycznych? Jak się to rozkładało na Prokuraturę Generalną oraz jednostki terenowe. Dokąd odchodzą prokuratorzy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełPawełDąbek">Prokuratorom rejonowym bardzo potrzebne są samochody. Czy Prokuratura Generalna pomaga prokuratorom w nabywaniu samochodów prywatnych, które mogłyby być następnie wykorzystywane dla celów służbowych (na zasadzie ryczałtu).</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełPawełDąbek">Jaka część prokuratorów odchodzi co roku? Jaka część aplikantów prokuratorskich pozostaje w służbie prokuratorskiej? Jaka jest aktualna liczba prokuratur rejonowych i czy zmniejszyła się ona w ostatnim czasie? Podając przykład z funkcjonowania prokuratury w Lublinie mówca prosił o poinformowanie czy występują przypadki, gdy prokurator popełnia przestępstwo i trzeba go oddać pod sąd?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełBarbaraSurma">W jakich formach prokuratura przeciwdziała nadmiernemu spożyciu alkoholu oraz pasożytnictwu społecznemu. Na spotkaniach poselskich jest na ten temat bardzo wiele pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełAlojzyCzarnecki">Ilu osobom udzielono pomocy z funduszu mieszkaniowego? Nie wystarczy tu określenie globalnej kwoty, bo mogą być różne formy korzystania z tego funduszu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełStanisławAntoszewski">Przeznaczenie kwoty 61 tys. zł na stypendia fundowane dla 9 studentów, to o wiele za mało, w budżecie na rok przyszły należy tę sumę wydatnie zwiększyć.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełStanisławAntoszewski">Konieczna jest szybka odbudowa obiektu w Skolimowie i utworzenie tam ośrodka szkoleniowego Prokuratury PRL. Kiedy zostanie wybudowana siedziba dla Prokuratury Wojewódzkiej w Siedlcach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Zmniejszenie liczby etatów o 2% dotyczyło wszystkich grup pracowników. Jeśli chodzi o prokuratorów, to w chwili obecnej największe braki odczuwają prokuratury wojewódzkie. Prokuratury rejonowe obsadzane są w zasadzie w całości, choć wiele osób musi dojeżdżać.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Trudności transportowe prokuratur rejonowych powstają nie tylko w rezultacie braku samochodów, lecz także etatów dla kierowców.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Większość odchodzących prokuratorów podejmuje pracę w przemyśle w charakterze radców prawnych, przy czym niektórzy z nich, po dwuletnim przymusowym „odczekaniu” (co wynika z obowiązujących przepisów) przechodzi do adwokatury. Po wprowadzeniu nowego podziału terytorialnego bardzo wielu byłych prokuratorów zatrudnionych jest w terenowych organach administracji, gdzie pensje są o co najmniej 1,5–2 tys. zł wyższe. Od wielu lat odchodzi zbliżona ilość osób (180–200 w skali rocznej). Nie jest to dużo, ale bardzo często odchodzą ludzie z dużym doświadczeniem.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Liczba prokuratur rejonowych została w ub. roku zmniejszona o ok. 40 jednostek. Miejscowe organy administracyjne i partyjne dążą do ich przywrócenia. Tym bardziej nie ma mowy o dalszym zmniejszaniu liczby tych jednostek mimo trudności lokalowych.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">W ub. roku zdarzyły się dwa przypadki popełnienia przez prokuratorów przestępstw, co spowodowało postawienie ich przed sądem. Jeden z prokuratorów rejonowych (z terenu dawnego woj. poznańskiego) został oskarżony o niedopełnienie obowiązków pracowniczych, w rezultacie czego pracownica sekretariatu zagarnęła dowody rzeczowe. W drugim przypadku prokurator naruszył zasadę, że przed zastosowaniem aresztu tymczasowego jest on bezwzględnie obowiązany osobiście przesłuchać podejrzanego. Przestępstwo to uważaliśmy za tak poważne, że uznaliśmy za niemożliwe wymierzenie jedynie kary dyscyplinarnej.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Jeśli chodzi o zwalczanie pasożytnictwa społecznego, to prokuratorzy wchodzą w skład komisji działających przy terenowych organach administracji państwowej i biorą w nich aktywny udział.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Pomocą socjalnego funduszu mieszkaniowego objętych zostało w ub. roku ok. 300 osób. W całości wystarcza to w przypadku finansowania remontów mieszkań oraz opłat z tytułu mieszkań spółdzielczych. Prokuratura nie udziela natomiast pożyczek na budowę domków jednorodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Fundusz stypendialny nie był w latach ubiegłych wykorzystywany ze względu na brak zainteresowania, dlatego też 61 tys. zł w skali rocznej było wystarczające. W roku ub. nastąpiła zmiana przepisów stypendialnych w przypadku stypendiów fundowanych. Przyznanie stypendium tego rodzaju nie zależy obecnie od poziomu dochodów w rodzinie studenta. W związku z tym myślimy o powiększeniu w przyszłości kwoty przeznaczonej na stypendia fundowane.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Komisja wystąpiła do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu za rok 1977 w części dotyczącej Prokuratury Generalnej PRL.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Uwagi do sprawozdania Sądu Najwyższego przedstawiła poseł Kazimiera Grzegorczyk (PZPR):</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Działalność Sądu Najwyższego w 1977 r. zmierzała przez orzecznictwo do zapewnienia systematycznej poprawy bezpieczeństwa i dyscypliny społecznej, ochrony mienia społecznego oraz umocnienia praworządności przez przestrzeganie prawa zarówno przez obywateli, jak i przez wszystkie organy państwowe oraz organizacje i instytucje społeczne.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Realizacja budżetu podporządkowana była podstawowym zadaniom, jakie były dla Sądu Najwyższego wytyczone przez Radę Państwa i VII Zjazd PZPR i przebiegało prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">Od lat trwają wstępne prace nad budową nowego gmachu Sądu Najwyższego. Budowa miała rozpocząć się w 1975 r., ale do dziś nie została włączona do planu. Komisja powinna postulować uwzględnienie jej w planie na 1979 r.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#ZastępcaprokuratorageneralnegoPRLRomanStężewski">(Pytania i dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełAlojzyCzarnecki">Zwraca uwagę ogromne obciążenie pracą sędziów Sądu Najwyższego - 101 sędziów rozpoznawało ponad 1200 rewizji nadzwyczajnych. Ile wniosków rewizyjnych wpłynęło ogółem, ile oddalono, ile wniosków o wniesienie rewizji nadzwyczajnej otrzymał I Prezes Sądu Najwyższego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełPawełDąbek">Występuje duża dysproporcja pomiędzy liczbą rewizji zwykłych (400) i nadzwyczajnych (1200). Jaki był efekt rewizji nadzwyczajnych? Ile spraw załatwiono pozytywnie i kto był inicjatorem wniesienia rewizji nadzwyczajnych? W r. 1977 wydano szereg wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej. Czego dotyczyły te wytyczne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełJaninaBanasik">Czy w Sądzie Najwyższym występuje zjawisko odchodzenia doświadczonych, wykwalifikowanych kadr?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełAlojzyCzarnecki">Nad czym aktualnie pracuje Sąd Najwyższy w dziedzinie przygotowywania wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Obciążenie pracą sędziów Sądu Najwyższego jest bardzo znaczne. Pogląd o potrzebie rozwoju kadrowego Sądu Najwyższego podziela Rada Państwa. Problem polega jednak na tym, że nie ma miejsca dla nowych sędziów. Nie mieliby gdzie pracować, ponieważ obecnie w jednym pokoju mieści się po 4–5 sędziów. Postulat dotyczący budowy siedziby Sądu Najwyższego jest w pełni słuszny. Wicepremier Kazimierz Secomski poinformował, że obiekt ten będzie brany pod uwagę przy ustalaniu planu na r. 1979. Dezyderat Komisji w tej sprawie byłby więc bardzo potrzebny z punktu widzenia realizacji przyrzeczenia wicepremiera.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">W ZSRR Sąd Najwyższy w ogóle nie rozpoznaje spraw drugoinstancyjnych. U nas proporcje pod tym względem są nieprawidłowe. W Izbie Karnej przeważają sprawy drugoinstancyjne, podczas gdy Izba ta powinna rozpatrywać w II instancji jedynie sprawy najważniejsze, a w szczególności sprawy o przestępstwa zagrożone karą śmierci. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rozpoznaje tylko rewizje nadzwyczajne, pytania prawne i wnioski o podjęcie uchwał oraz uchwalenie wytycznych. Izba ta rozpoznaje sprawy II instancji tylko wtedy, gdy dana sprawa została przejęta jako wyjątkowo trudna.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">W sprawach karnych i cywilnych rewizję nadzwyczajną wnosi minister sprawiedliwości, generalny prokurator, I prezes Sądu Najwyższego (z urzędu). Obywatele zwracający się o wniesienie rewizji nadzwyczajnej do ministra sprawiedliwości czy prokuratora generalnego obowiązani są uiszczać 1000-złotową opłatę. Stąd też wpływa do nas stosunkowo znaczna liczba podań o wniesienie rewizji nadzwyczajnej z urzędu - ok. 1000 rocznie. Żadnego pisma w tej sprawie nie zostawiamy bez rozpatrzenia, jednakże nie postępujemy zbyt pochopnie, o czym świadczy fakt, że w roku ub. wnieśliśmy z urzędu ok. 30 rewizji nadzwyczajnych. Z reguły najwięcej podań o wniesienie rewizji nadzwyczajnej dotyczy spraw karnych oraz ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Za niedobre zjawisko uznać trzeba, że niektóre publikacje prasowe podważają zaufanie do wymiaru sprawiedliwości. Dotyczy to np. artykułu w „Perspektywach”, w którym apelowano do I prezesa Sądu Najwyższego o wniesienie rewizji nadzwyczajnej w sprawie dwóch gwałcicieli, którzy uratowali poszkodowaną od zamordowania przez trzeciego z gwałcicieli, ale nie bronili jej od prób zgwałcenia, jakie doprowadziły ofiarę do kalectwa, bowiem wyskoczyła ona oknem. Dotyczy to także artykułu, który ukazał się w jednym z czasopism 2 kwietnia br. Autorka tego artykułu postponującego, zdaniem sędziów, wymiar sprawiedliwości otrzymała w maju nagrodę.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">W r. 1977 wydano wspólne wytyczne Izby Wojskowej i Izby Karnej dotyczące wymiaru kary za pewne rodzaje przestępstw oraz dotyczące wymiaru grzywny. Trwają prace nad wytycznymi Izby Karnej oraz Izby Cywilnej w sprawie ochrony środowiska. W roku bież. Izba Cywilna wydała wytyczne do art. 58 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego o podziale mieszkań w przypadku rozwodów. Problem ten stale narasta. Chodzi o zagwarantowanie ochrony temu z małżonków, który ma dzieci. Odbyły się już dwie narady robocze Izby Karnej dotyczące wytycznych w sprawie recydywy.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Nie występuje u nas zjawisko odchodzenia pracowników - w każdym razie nie dotyczyło sędziów Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Sprawa budowy gmachu Sądu Najwyższego ciągnie się już 12 lat. Komisja powinna powołać zespół dla zorientowania się w całokształcie pracy Sądu Najwyższego i sporządzenia odpowiedniej opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Warunki w jakich pracuje Sąd Najwyższy są bardzo złe. Przy opracowywaniu planu na r. 1979 należy wrócić do tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełFranciszekSadurski">Główny Specjalista w Komisji Planowania Leon Wysocki: Podjęto już odpowiednie decyzje w sprawie tej budowy. Jest tylko problem znalezienia wykonawcy w Warszawie. Może zespół, którego powołanie Komisja rozważa, zainteresowałby się tą sprawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych wyznaczyło już jako wykonawcę przedsiębiorstwo z Poznania. Dokumentacja techniczna i wszystkie projekty są już gotowe.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Komisja wystąpiła do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu w 1977 r. w części dotyczącej Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Komisja powołała zespół do spraw budowy nowego gmachu Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Uwagi do sprawozdania Państwowego Arbitrażu Gospodarczego przedstawił poseł Michał Grendys (SD):</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">W 1977 r. w działalności orzeczniczej i profilaktyczno-sygnalizacyjnej szczególną uwagę koncentrowano na potrzebach gospodarki uspołecznionej związanych z zaopatrzeniem rynku, gospodarką żywnościową budownictwem mieszkaniowym, produkcją eksportową i eksportem. Rozstrzygano spory o zawarcie, ustalenie treści, bądź zmianę umowy, jak również powstałe na tle niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań wynikających z zawartych umów. Wszczynano postępowanie arbitrażowe z urzędu dla odpowiedniego ukształtowania stosunków umownych, bądź zastosowania sankcji cywilno-prawnych wobec jednostek gospodarczych nieterminowo lub niewłaściwie wywiązujących się z ciążących na nich zobowiązań.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Równocześnie z rozpoznawaniem zwiększonej w stosunku do 1976 r. o 6% ilości sporów, Państwowy Arbitraż Gospodarczy rozwijał działalność profilaktyczno-sygnalizacyjną. Oprócz rozpatrzenia ponad 118 tys. sporów, opracowano i skierowano do właściwych jednostek gospodarki uspołecznionej i ich jednostek nadrzędnych 3.786 sygnalizacji, w tym 3.148 sygnalizacji wskazujących na nieprawidłowości w obrocie gospodarczym, tj. o 292 więcej niż w 1976 r. opracowano również 21 analiz problemowych.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Nastąpił także wzrost efektywności sygnalizacji. Na przekazane sygnalizacje jednostki Arbitrażu w zdecydowanej większości otrzymały odpowiedzi adresatów, informujące o zrealizowaniu bądź przystąpieniu do realizacji przedstawionych w sygnalizacjach wniosków.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">W celu eliminowania powtarzających się nieprawidłowości w działaniu poszczególnych jednostek gospodarczych, w 1977 r. zorganizowano 693 sesje zakładowe i sygnalizacyjne (wzrost o ok. 8% w stosunku do 1978 r.)dla rozpatrzenia sporów o szczególnie istotnym znaczeniu społeczno-gospodarczym, a w 830 wypadkach wszczęto postępowanie arbitrażowe z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Poza tym Państwowy Arbitraż Gospodarczy prowadzi działalność w zakresie przygotowania kadr dla obsługi prawnej jednostek gospodarki uspołecznionej, doskonalenia prący radców prawnych oraz zapobiegania nieprawidłowościom w wykonywaniu obsługi prawnej.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Istotnym elementem było zwiększenie liczby aplikantów radcowskich z terenu nowo utworzonych województw. Stanowili oni w 1977 r. 48% ogółu rozpoczynających aplikację (w 1976 r.– 33%). Pomimo podejmowanych wysiłków, nie udało się jeszcze w zadowalającym stopniu zmniejszyć braków w obsadzie stanowisk radcowskich głównie w pionie spółdzielczości rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">W celu skuteczniejszej realizacji ustawowych zadań Arbitrażu - prezes Państwowego Arbitrażu Gospodarczego powołał w 1977 r. zespoły radców prawnych przy prezesie Państwowego Arbitrażu Gospodarczego i prezesach okręgowych komisji arbitrażowych. Ogółem w skład zespołów powołanych zostało 473 wyróżniających się radców prawnych. Zespoły są organami doradczymi i opiniodawczymi w rozwiązywaniu problemów dotyczących obsługi prawnej, zwiększenia roli i efektywności orzecznictwa arbitrażowego oraz zapobiegania zbędnym sporom arbitrażowym, jak również rozwijania i doskonalenia działalności profilaktyczno-sygnalizacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">W 1977 r. podjęto także działalność w zakresie doskonalenia prawa gospodarczego. Zapoczątkowano systematyczne zbieranie informacji na temat funkcjonowania prawa w obrocie uspołecznionym. Wystąpiono także do kilku resortów z inicjatywami unifikacji, bądź nowych rozwiązań prawnych.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">W 1977 r. osiągnięto prawie czterokrotną przewagę dochodów arbitrażu nad wydatkami. Dochody zrealizowane zostały w 120,7%, a wydatki w 98,2%. Głównym źródłem dochodów są wpływy z opłat arbitrażowych. Były one większe, gdyż zarówno wzrosła ilość rozstrzyganych sporów, jak też wzrósł udział sporów majątkowych o dużej wartości przedmiotu sporu.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Państwowy Arbitraż Gospodarczy w okresie sprawozdawczym prawidłowo realizował powierzone zadania, przy czym wykonywała to nieliczna stosunkowo grupa pracowników. Obciążenie obowiązkami służbowymi w Arbitrażu jest bardzo duże. Arbiter rozpatruje przeciętnie od 40–50 spraw miesięcznie. Do tego dochodzą jeszcze zadania w zakresie działalności profilaktyczno-sygnalizacyjnej i inne czynności określone w ustawie o Państwowym Arbitrażu Gospodarczym. Duże obciążenie zadaniami powoduje pewną płynność kadr orzeczniczych, przechodzących do pracy w jednostkach gospodarki uspołecznionej przeważnie na stanowiskach radców prawnych.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Niepokojącym zjawiskiem jest malejąca od lat ilość aplikantów arbitrażowych. Wyłania się też problem dopływu nowych kadr orzeczniczych w związku z przechodzeniem na emerytury. Mając na uwadze szerokie, niewykorzystane jeszcze w pełni możliwości działania Arbitrażu oraz nieodzowność umocnienia jego pozycji należałoby w budżecie na 1979 r. przyznać Arbitrażowi dodatkowe środki na zatrudnienie po jednym aplikancie w 21 okręgowych komisjach arbitrażowych. Szkolenie nowych kadr w Arbitrażu na stanowiskach aplikantów powinno stanowić stałą formę przygotowywania wykwalifikowanych kadr. Dotychczasowa praktyka zatrudnienia w Arbitrażu kadr z innych zawodów prawniczych może zaspokoić jedynie wyjątkowo doraźne potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#IprezesSąduNajwyższegoWłodzimierzBerutowicz">Szeroki zasięg terytorialny działania okręgowych komisji arbitrażowych wymaga posiadania środków transportu. Wobec zrozumiałych trudności, wyposażenie wszystkich komisji okręgowych w środki transportu nie byłoby możliwe. Należałoby jednak poprzez przyznanie kwot na ryczałty, umożliwić prezesom okręgowych komisji arbitrażowych wykorzystywanie własnych samochodów osobowych do celów służbowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełAlojzyCzarnecki">Jakie są losy projektu ustawy o obsłudze prawnej przedsiębiorstw? Wiadomo, że arbitraż miał konsultować projekt tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Istnieje obecnie 21 okręgowych komisji arbitrażowych. Czy planuje się powiększenie tej liczby?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełJadwigaGiżyckaGoprowska">Jak będzie wyglądało szkolenie aplikantów, jeżeli zgodnie z tym co się proponuje przy każdej okręgowej Komisji Arbitrażowej zatrudnimy po jednym aplikancie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WiceprezesPaństwowegoArbitrażuGospodarczegoCzesławUra">Arbitraż był zobowiązany do opracowania projektu ustawy o obsłudze prawnej. Przygotowano kilka wersji tego projektu. Obecnie prace nad nimi zostały wstrzymane, ponieważ Rada Legislacyjna ustaliła, że w pierwszej kolejności należy zająć się projektem ustawy o przedsiębiorstwach.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WiceprezesPaństwowegoArbitrażuGospodarczegoCzesławUra">Nie zamierzamy tworzyć nowych okręgowych komisji arbitrażowych. Stan obecny jest wystarczający. Trwają jedynie prace nad zmianą tymczasowych siedzib.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WiceprezesPaństwowegoArbitrażuGospodarczegoCzesławUra">Arbitraż prowadzi szkolenie pozaetatowych aplikantów radcowskich. Jest program szkolenia aplikantów etatowych. Do zajęć teoretycznych są oni włączani do grup aplikantów pozaetatowych. Zajęcia praktyczne odbywają się na co dzień pod patronatem arbitrów.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#WiceprezesPaństwowegoArbitrażuGospodarczegoCzesławUra">Z uwagi na przeciążenia arbitrów pracą musieliśmy zrezygnować z aplikantów etatowych na rzecz zatrudniania arbitrów. Praktyka wykazała jednakże, iż najbardziej właściwą metodą rozpoczynania pracy w arbitrażu jest aplikacja. Wniosek dotyczący wzmocnienia obsady aplikanckiej jest słuszny.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#WiceprezesPaństwowegoArbitrażuGospodarczegoCzesławUra">Z uwagi na to, że okręgowe komisje arbitrażowe obejmują zasięgiem swego działania więcej niż jedno województwo występuje potrzeba wyjazdów. Dojeżdżania wymaga kontakt z władzami, udział w naradach radców prawnych, sesje w zakładach pracy, sesje w siedzibach urzędów wojewódzkich, patronat nad ważnymi inwestycjami, udział w sztabach do spraw usprawniania transportu. Większość prezesów tych komisji ma własne samochody. Wniosek o przyznanie ryczałtów jest w pełni uzasadniony.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#WiceprezesPaństwowegoArbitrażuGospodarczegoCzesławUra">Komisja wystąpiła do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu za rok 1977 w części dotyczącej Państwowego Arbitrażu Gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#WiceprezesPaństwowegoArbitrażuGospodarczegoCzesławUra">Postanowiła również wystąpić z wnioskami w sprawie zwiększenia w budżecie na 1979 r. środków za zatrudnienie po 1 aplikancie w okręgowych komisjach arbitrażowych oraz środków pozwalających korzystać prezesom okręgowych komisji arbitrażowych z samochodów osobowych dla celów służbowych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>