text_structure.xml 65.3 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 15 czerwca 1977 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL), zapoznała się ze sprawozdaniami z wykonania narodowego planu społeczno-gospodarczego i budżetu państwa w 1976 r. w częściach dotyczących rolnictwa i kółek rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa, z wiceministrem Andrzejem Kacała, prezes Centralnego Związku Kółek Rolniczych Józef Krotiuk oraz przedstawiciele: Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwo Finansów, Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W imieniu podkomisji do spraw rolnictwa koreferat przedstawił poseł Stanisław Kulesza (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Mówca stwierdził, że sprawozdanie Ministerstwa Rolnictwa z wykonania budżetu i planu w 1976 r. odzwierciedla istniejącą sytuację i przemiany zachodzące na polskiej wsi. Z materiałów wynika, że państwowe i spółdzielcze gospodarstwa rolne systematycznie zwiększają produkcję rolną. Aktualne ceny zbytu zapewniają opłacalność produkcji rolnej, przy jednoczesnym wprowadzeniu szerokich korzyści dla gospodarstw specjalistycznych i kooperujących. W ub. roku brak pasz spowodował załamanie się hodowli w gospodarce indywidualnej, w tej dziedzinie rolnictwo nie wykonało zadań założonych w narodowym planie społeczno-gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W 1976 r. rolnictwo wykonało podstawowe zadania inwestycyjne, jednakże nie wykorzystało możliwości ponadplanowego zwiększenia rozmiaru inwestycji inwentarskich, a także nie udało się zrealizować zamierzeń w dziedzinie budownictwa indywidualnego na wsi. Spowodowane to zostało brakiem i nierytmicznymi dostawami materiałów budowlanych oraz trudnościami w przygotowaniu działek budowlanych odpowiednio uzbrojonych w urządzenia komunalne.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Na niektórych odcinkach konieczne jest szczegółowe przeanalizowanie niedociągnięć. Dotyczy to m.in. gospodarki ziemią, gdzie prawie 58 tys. ha zostało przekazanych na cele nierolnicze. Wobec przekazania w ub. roku tylko 21,8 tys. ha ziemi z PFZ indywidualnym rolnikom, konieczne jest zwiększenie sprzedaży gruntów, co pomoże m.in. przekonać rolników o stabilności obecnego systemu polityki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Dzięki osiągnięciu szczególnie wysokich plonów ziemniaka (203 q z ha) i ich utrwaleniu możliwe będzie wygospodarowanie dalszych powierzchni pod uprawy zbóż i roślin przemysłowych. Na szczególną uwagę zasługują zbyt niskie plony buraków cukrowych, które wynikły głównie ze złej jakości nasion dostarczanych rolnictwu, braku dostatecznej ilości środków chemicznych oraz owadobójczych. Dlatego też konieczne jest wprowadzenie nowych technologii w uprawie buraka oraz poprawa organizacji usług w zakresie siewu i zbiorów.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Znany jest fakt spadku pogłowia trzody chlewnej i bydła w gospodarstwach indywidualnych, co zostało właściwie uzasadnione przez Ministerstwo. jednakże można mieć zastrzeżenia, co do zbyt dużego, bo aż 10 proc. spadku ilości macior, czego można było uniknąć poprzez wcześniejsze zabezpieczenie pełnej pomocy paszowej dla hodowców macior. Aktualnie, sytuacja w chowie trzody chlewnej wskazuje tendencje wzrostu, które - jeżeli utrzymają się na dzisiejszym poziomie - pozwolą odbudować pogłowie w 1978 r.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Mimo zanotowanego wzrostu o 100 litrów, nadal zbyt niska, stojąca na granicy opłacalności, jest wydajność jednostkowa mleka od krowy. Wartość genetyczna krów pozwala na osiągnięcie 4 tys. litrów mleka rocznie, co wskazuje na wielkie rezerwy jakie występują w produkcji pasz, żywieniu i pielęgnacji bydła.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W związku z tym, że w realizacji zadań planu społeczno-gospodarczego w 1977 szczególnie ważna jest sprawa intensyfikacji produkcji zwierzęcej, przy maksymalnym wykorzystaniu pasz naturalnych - konieczne jest zwiększanie roślin pastewnych w kraju, takich jak kukurydza, lucerna i koniczyna oraz buraki cukrowe i pastewne. Rośliny te w naszym klimacie dają najwięcej jednostek karmowych z 1 ha. W konserwacji pasz istotne znaczenie mają suszarnie zielonek, większa ich liczba rozwiązałaby problem konserwacji pasz w wielu rejonach Polski. W celu utrzymania wzrostu pogłowia bydła i trzody chlewnej sektorze uspołecznionym należy popijać budowę dużych ferm krów mlecznych (500-600 szt.) i trzody, natomiast w sektorze gospodarki indywidualnej niezbędne jest zachowanie istniejących bodźców przydziału pasz, węgla i materiałów budowlanych oraz popieranie rozwoju gospodarstw hodowli w kraju będzie jakże uzależniony od dostaw środków produkcji, elementów wyposażenia obór i chlewni oraz dostawy maszyn i urządzeń do zbioru i przegotowania pasz. Na tym tle należy rozważyć, czy proponowane dostawy ciągników i ważniejszych maszyn są wystarczające i odpowiadają zapotrzebowaniu producentów rolnych. Konieczne jest także przyspieszenie realizacji programu zaopatrzenia rolnictwa i wsi w wodę, co np. w leszczyńskiem jest jednym z czynników limitujących wzrost produkcji zwierzęcej.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Podstawowym zadaniem resortu jest zaangażowanie wszystkich rolników i pracowników rolnych w wyzwalanie rezerw wzrostu produkcji rolnej, wykorzystując możliwości stworzone przez decyzje Biura Politycznego KC i Rządu. Rolnictwo musi uczynić wszystko, aby w bieżącym roku zahamować spadkową tendencję produkcji zwierzęcej oraz zapewnić odbudowę pogłowia zwierząt, co ma decydujące znaczenie dla zachowania równowagi rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">W imieniu podkomisji do spraw kółek rolniczych koreferat wygłosił poseł Ryszard Socha (PZPR):</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W r. 1976 nastąpiła dalsza aktywizacja społeczno-gospodarczej działalności kółek rolniczych i ich ogniw składowych. W okresie tym kontynuowano strukturalną reorganizację kółek rolniczych, zmieniającą w sposób zasadniczy działalność i funkcje tych jednostek. Oprócz tradycyjnych kierunków działania, takich jak usługi mechanizacyjne, transportowe i chemizacyjne, coraz wyraźniej uwidacznia się nowa funkcja kółek rolniczych jako bezpośredniego producenta płodów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Wartość przychodu z podstawowego kierunku działania kółek rolniczych, tj. usług mechanizacyjnych wzrosła w porównaniu do 1975 r. o 14,5 proc. Osiągnięto znaczny wzrost wykonywania podstawowych prac rolniczych w wyniku zwiększenia ilości maszyn i sprzętu. Nastąpiły również korzystne zmiany w proporcjach czasu pracy ciągników, które coraz większą ilość godzin przepracowują na rzecz rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W wielu jednak dziedzinach, poziom zmechanizowania zabiegów agrotechnicznych jest jeszcze zbyt mały. Odczuwa się niedostatek kompleksowych usług mechanizacyjnych, których rozwój ograniczony jest brakiem sprzętu specjalistycznego. Występują nieprawidłowości w zakresie opieki technicznej nad parkiem traktorowo-maszynowym, co podnosi koszt eksploatacji maszyn oraz ogranicza ich wykorzystanie. Zdołano osiągnąć wprawdzie znaczny postęp w zakresie organizacji i wydajności pracy zaplecza warsztatowego w rolnictwie, jednakże powierzchnia tego zaplecza jest zbyt mała, a ponadto brakuje podstawowych urządzeń i przyrządów kontrolno-pomiarowych.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Nie osiągnięto również wyraźnego postępu w zakresie obsługi technicznej ciągników i maszyn rolniczych będących w posiadaniu rolników indywidualnych. Wynika to nie tylko z niedostatecznej ilości warsztatów i punktów konserwacyjnych spółdzielni kółek rolniczych, lecz również z niskiego poziomu kwalifikacji mechaników, złej, jakości remontów i braku części zamiennych. Wiele zastrzeżeń budzi system szkolenia oraz wynagradzania i premiowania obsługujących sprzęt znajdujący się w posiadaniu kółek rolniczych. W usługach produkcyjnych należałoby na szerszą skalę stosować akordowy system płac.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Duże znaczenie dla zwiększenia produkcji rolnej miało podjęcie przez SKR-y zagospodarowania ziemi przejmowanej z gospodarki indywidualnej. Powierzchnia gruntów w zespołowych gospodarstwach kółek rolniczych wzrosła do 425,5 tys. ha, co stanowi 0,2. proc. powierzchni użytków rolnych. Jednakże kółka rolnicze sprzedały państwu w 1976 r. 8 proc. całości skupionych zbóż, 6 proc. żywca wieprzowego i 1,3 proc. żywca wołowego.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Wyrazem zaufania rolników do zespołowych gospodarstw rolniczych i SKR jest fakt przystępowania do tych gospodarstw rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Obok pozytywnych zjawisk związanych z rozwijaniem własnej produkcji rolnej przez kółka rolnicze, występują również tendencje negatywne, świadczące o nieprawidłowościach organizacyjnych a nawet o marnotrawstwie mienia społecznego. Rolnicy indywidualni sygnalizują np. iż w zbliżonych warunkach glebowo-klimatycznych spółdzielnie kółek rolniczych osiągają niższe plony aniżeli rolnictwo indywidualne. Zaobserwowano zbyt duże zużycie pasz treściwych na 1 kg żywca, zwłaszcza żywca wieprzowego.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Efekty gospodarcze SKR uzależnione są w dużym stopniu od działalności inwestycyjnej, zwłaszcza w zakresie budownictwa kubaturowego. W związku z tym, na pozytywną ocenę zasługuje rozwój własnej mocy wykonawczej w SKR-ach, przyjęcie do realizacji obiektów stypizowanych oraz opracowanie jednolitej koncepcji inwestycyjnej wyrażającej się w koncentracji nakładów na zaplecze techniczne oraz socjalne i na zainwestowanie zespołowych gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Konieczność zapewnienia wzrostu pogłowia zwierząt gospodarskich poprawy stanu zaplecza technicznego oraz warunków socjalno-bytowych wymaga znacznych nakładów inwestycyjnych, zwiększenia potencjału własnych przedsiębiorstw wykonawczych, produkcji i dostaw materiałów budowlanych. Większą uwagę należy zwrócić także na szybszy rozwój zakładów remontowo-budowlanych przy SKR-ach świadczących usługi dla gospodarstw indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W r. 1976 kółka rolnicze i ich jednostki uzyskały zadowalające wyniki ekonomiczne. Dalszej poprawie uległa struktura zatrudnienia, co wyrażało się wzrostem zatrudnienia w grupie pracowników produkcyjnych oraz zmniejszeniu się liczby pracowników administracji i obsługi. Tak wyraźna poprawa proporcji zatrudnienia jest wynikiem doskonalenia struktury organizacyjnej w jednostkach gospodarczych. Uzyskano również korzystne wyniki w zakresie wzrostu wydajności pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">(Pytania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełJanMalinowski">Zachodzi konieczność zniesienia reglamentacji pasz treściwych oraz ograniczeń w dostawach węgla dla rolników indywidualnych. Rolnicy krytycznie oceniają uzależnienie dostaw węgla od uznania ich gospodarstw specjalizujące się w produkcji mleka, zwłaszcza że kryteria uznania gospodarstwa za specjalistyczne są zbyt wysokie. Wydaje się, iż występują duże możliwości zmniejszenia zużycia pasz treściwych w państwowych gospodarstwach rolnych oraz spółdzielczości produkcyjnej. Czy resort widzi możliwości zniesienia reglamentacji pasz treściwych i węgla oraz jakie działania zmierza w tym celu przedsięwziąć?</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełJanMalinowski">Czy przedstawione przez resort dane o wyłączeniu przeszło 20 tys. ha gruntów z produkcji na cele pozarolnicze odzwierciedlają stan rzeczywisty? Jaki procent wyłączonych z produkcji gruntów podlega rekultywacji?</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełJanMalinowski">Okręgowe spółdzielnie budownictwa wiejskiego wywiązywały się w miarę możliwości z nałożonych na nie zadań. Dysponują one jednak zbyt małą ilością sprzętu, w związku z czym nie mogą stać się podstawowym ogniwem świadczenia usług budowlanych dla rolnictwa indywidualnego. Jakie jednostki predystynowane są zdaniem resortu, do przejęcia całości zadań w dziedzinie budownictwa wiejskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełMarianCieślak">Ze sprawozdania resortu wynika, że mimo niezrealizowania pełnego przydziału cementu dla kółek rolniczych na cele inwestycyjne, zadania zostały wykonane. Powstaje pytanie, czym zastąpiono niedobory cementu? W związku ze wzrostem powierzchni gruntów przejętych do uprawy przez kółka rolnicze, o ile wzrosła ilość ciągników i maszyn oraz ile gruntu przypada na 1 traktor w zespołowych gospodarstwach rolnych SKR? Jak kształtuje się obsada trzody chlewnej i bydła na 100 ha?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełMieczysławZiętek">W związku z niewywiązaniem się resortu z zadań eksportowych (na zakontraktowanych 630 ton ziemniaka wysłano jedynie 120) powstaje pytanie czy resortowi znane są problemy związane z eksportem ziemniaka i co należy uczynić, zdaniem resortu, aby uzyskać duże zyski dewizowe z eksportu ziemniaka?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełCzesławJaroszewicz">Co zamierza uczynić resort dla wyeliminowania występujących trudności formalnych przy zakupie gruntów z PFZ? Jak przedstawia się sytuacja samorządności kółek rolniczych, ich organizacji i budżetu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełStefaniaAdamczak">Dane przedstawione przez resort dotyczące zaopatrzenia w maszyny i części zamienne do maszyn (do zbioru zielonek i zbóż) nie pokrywają się ze stanem rzeczywistym. Zauważa się duże braki części zamiennych, a szczególnie ogumienia do ciągników, co powoduje spadek wydajności oraz zakłócenia produkcji rolnej. Niekorzystnie przedstawia się problem terminowości dostaw oraz ilości nawozów sztucznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełBolesławStrużek">Ze sprawozdania Ministerstwa Rolnictwa wynika, że powierzchnia użytków rolnych wynika w 1976 r. zmniejszyła się o blisko 58 tys. ha. Równocześnie w oficjalnych źródłach statystycznych powierzchnia gruntów przekazywanych na cele nierolnicze podawana jest w granicach 12–13 tys. ha rocznie. Co zatem dzieje się z różnicą powierzchni gruntów wynoszącą około 45–46 tys. ha? Czy zagospodarowywanie odłogów i nieużytków (w 1976 r. - 57 tys. ha wg informacji Ministerstwa) nie powinno rekompensować ubytku powierzchni użytków rolnych?</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełBolesławStrużek">Jaka w 1976 r. była skala kooperacji międzysektorowej w dziedzinie produkcji zwierzęcej? Konkretnie ile prosiąt, warchlaków, cieląt i młodego bydła dostarczyli rolnicy indywidualni w trybie kooperacji: do spółdzielni produkcyjnych, do SKR uraz do państwowych gospodarstw rolnych?</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełBolesławStrużek">W świetle informacji, że w 1976 r. PGR-y sprzedały nasiona kwalifikowane i zarodowy materiał hodowlany na kwotę ponad 37 mld zł - nasuwa się pytanie, jaka była w 1976 r. ogólna wartość towarowej produkcji rolniczej i jej wewnętrzna struktura? Konkretnie jaką część towarowej produkcji PGR stanowią środki produkcji pochodzenia rolniczego, a jaką część produkty przeznaczone na zaopatrzenie rynku konsumpcyjnego?</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełBolesławStrużek">W związku z przeprowadzanymi pracami scaleniowymi i wymianą gruntów na powierzchni 348 tys. ha powstaje pytanie, czy komasacją obejmuje całe wsie, czy też jest częściową? Jak szczegółowo przedstawiają się nakłady na gospodarkę wodną w rolnictwie?</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełBolesławStrużek">Wiceminister rolnictwa Andrzej Kacała udzielił odpowiedzi na pytania posłów.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełBolesławStrużek">Mówca poinformował m.in., że aktualna sytuacja na rynku paszowym (małe zapasy), nie pozwala na zniesienie reglamentacji pasz, która aktualnie jest jedyną metodą zapewniającą równomierne zaopatrzenie producentów mięsa. Każdy rolnik, który odstawi lub zakontraktuje jednego tucznika otrzyma 200 kg paszy. W roku 1977–78 zostaną wprowadzone nowe zasady wiązanej sprzedaży węgla za dostarczone mleko.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełBolesławStrużek">W ub. roku w związku z suszą, w krajach Zachodniej Europy wystąpił znaczny wzrost zapotrzebowania na ziemniaki. Resort nie zrealizować zobowiązań eksportowych, ponieważ rolnictwo nie było przygotowane na tak duże zamówienia i wymagania jakościowe. Aktualnie czynione są przygotowania do zwiększenia eksportu ziemniaka, przy czym dwie sprawy mają decydujące znaczenie: przejście na uprawę określonych, wymaganych przez nabywców odmian ziemniaka oraz zapewnienie odpowiedniego przechowalnictwa.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełBolesławStrużek">W sferze przygotowywania znajdują się projekty aktów prawnych i ustaw porządkujących realizację programu emerytur dla rolników i obrót ziemią. Dąży się do zminimalizowania formalności związanych ze sprzedażą ziemi.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PosełBolesławStrużek">W dziedzinie części zamiennych i maszyn sytuacja przedstawia się korzystniej niż w 1975 r., ale konieczny jest zakup ogumienia do ciągników w krajach kapitalistycznych za 20 mln zł dewizowych oraz poprawa organizacji zaplecza remontowo-technicznego przy równoczesnej racjonalnej gospodarce częściami. W tym celu utworzono bank informacji zrzeszający „Agromę” i POM-y, który pozwoli złagodzić niedobór części zamiennych szczególnie w okresach kampanii rolnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuKółekRolniczychJózefKrotiuk">Dla zdynamizowania usług budowlanych dla rolników indywidualnych przeprowadzono reorganizację okręgowych spółdzielni budownictwa wiejskiego, powołując 49 wojewódzkich spółdzielni. W roku ub. konieczne było korzystanie z dodatkowych przydziałów materiałów budowlanych ze względu na to, że nie wszystkie dostawy przewidziane w planie zostały zrealizowane. Aktualnie sytuacja sprzętowa spółdzielni budownictwa wiejskiego jest trudna, ale nowe dostawy powinny przynieść poprawę.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuKółekRolniczychJózefKrotiuk">W związku ze wzrostem ilości gruntów przyjętych przez kółka rolnicze, park maszynowy wzrósł o ok. 7 proc., w tym 13 tys. ciągników oraz 2 tys. kombajnów typu Bizon. Mimo to popyt na usługi przekracza możliwości kółek rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuKółekRolniczychJózefKrotiuk">W SKR-ach na 100 ha użytków rolnych przypada średnio 275 szt. trzody chlewnej i 50 szt. bydła. Jednakże występuje tu duże zróżnicowanie terenowe: np. w woj. ostrołęckim na 100 ha przypada aż 1000 szt. trzody chlewnej.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuKółekRolniczychJózefKrotiuk">W styczniu przyszłego roku przewiduje się wprowadzenie nowych uprawnień samorządowych dla spółdzielni kółek rolniczych (m.in. dotyczyć one będą decyzji co do podziału nadwyżki uzyskanej przez kółka rolnicze). Natomiast w lipcu proponowane jest wprowadzenie nowego statutu zespołowych gospodarstw rolnych SKR, który w większym stopniu oparty będzie o zasady spółdzielcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełEdwardGłodowski">Zaopatrzenie wsi w wodę należy do najważniejszych problemów społecznych i produkcyjnych rolnictwa. Stąd też pewien niepokój budzi przewidziane w materiałach resortu ograniczenie nakładów inwestycyjnych na te cele. Zaopatrzenie wsi w wodę powinno uzyskać priorytetowe znaczenie, a inwestycje służących temu celowi nie nogą ograniczać braki materiałowe oraz transportowe. Postulat zintensyfikowania prac na tym odcinku Komisja powinna przesłać pod adresem resortu w formie dezyderatu.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełEdwardGłodowski">Wśród ogólnego deficytu środków chemicznych szczególnie dotkliwie odczuwane są braki nawozów uszlachetnionych mikroelementami oraz nawozów wapniowych i wapna magnezowego. Wapno jest niezbędne dla gleb lekkich oraz ogrodnictwa. Niezastosowanie go w odpowiednim czasie powoduje obniżenie plonów o kilkadziesiąt procent.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełEdwardGłodowski">Dokonane regulacje cen na produkty rolne i środki produkcji rolniczej przyczyniły się niewątpliwie do wzrostu zainteresowania rolników intensyfikacją produkcji. Występuje jednak konieczność systematycznego śledzenia wzajemnych proporcji pomiędzy cenami na produkty rolne i środki produkcji. O ile bowiem ceny produktów rolniczych mają tendencję stabilną, ceny środków produkcji wykazują stałą tendencję zwyżkową. Niektóre części zamienne drożeją np. w ciągu kilku miesięcy o kilkaset procent. Sytuacja ta budzi uzasadnione obawy rolników o opłacalność produkcji rolnej w ciągu dłuższych przedziałów czasowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełLudwikMaźnicki">Przedstawione materiały ukazują w sposób rzetelny i wnikliwy wysiłki resortu na rzecz intensyfikacji produkcji rolnej, osiągnięte w tym zakresie wyniki oraz trudności, które resort musiał pokonywać. Należy podkreślić, że większość tych trudności ma charakter obiektywny, a ich zwalczanie przekracza możliwości i kompetencje resortu.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosełLudwikMaźnicki">Szczególnie niekorzystny wpływ na rozwój produkcji rolnej, tak w bież. roku, jak i w perspektywie planu 5-letniego ma deficyt środków rzeczowych dla rolnictwa. Brak środków chemicznych, materiałów budowlanych, węgla wpływa na obniżenie plonów a nadto ogranicza proces inwestycji z własnych środków rolników.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PosełLudwikMaźnicki">W dalszych pracach na rzecz intensyfikacji produkcji resort powinien zwrócić większą uwagę na rejonizacją upraw. Doświadczenia woj. zamojskiego wskazują np. iż szczególnie korzystna i opłacalna na tym terenie jest produkcja buraka cukrowego. Mniej pewne efekty przynosi natomiast produkcja rzepaku.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PosełLudwikMaźnicki">Zbyt wiele strat w produkcji zwierzęcej powoduje nienależyta opieka weterynaryjna, tak w zakresie profilaktyki, jak i leczenia zwierząt. Lekarze weterynarii mają trudności z uzyskaniem tak podstawowych środków, jak igły do strzykawek, szczepionki, leki.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PosełLudwikMaźnicki">Wykazany w materiałach resortu przyrost loch nie powinien przesłaniać głębokiego regresu w produkcji żywca wieprzowego. Warunkiem prawidłowego rozwoju tej produkcji jest odbudowa stabilnego pogłowia matecznego. Niepokoją również ustalone obecnie relacje cen na prosięta i warchlaki w stosunku do cen tuczników. Rolnicy zwracają uwagę, iż tucz trzody staje się nieopłacalny.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PosełLudwikMaźnicki">Nie podważając wykazanych w materiałach resortu i koreferacie poselskim sukcesów jednostek organizacyjnych kółek rolniczych, można się zastanowić nad pełniejszym i bardziej wszechstronnym wykorzystaniem skoncentrowanych w nich środków społecznych i rzeczowych. Spółdzielnie kółek rolniczych powinny przejąć szereg obowiązków w dziedzinie budownictwa wiejskiego, organizacji usług, szkolenia rolników indywidualnych. Należy zwłaszcza upowszechniać różnorodne formy ustawicznego podnoszenia kwalifikacji przez aktywnych zawodowo rolników. W porozumieniu z gminną służbą rolną SKR mogłyby organizować szkolenia, wycieczki do wzorowych gospodarstw rolnych, pokazy nowoczesnych rozwiązań w dziedzinie produkcji zwierzęcej. W wielu jednak województwach, zwłaszcza nowych, SKR-y wymagają poważnego doinwestowania. Szczególnie ważne jest zapewnienie im możliwości świadczenia usług budowlanych i remontowo-budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PosełLudwikMaźnicki">Nowego spojrzenia wymaga problem kształcenia kadr dla kółek rolniczych. Na obecnym etapie rozwoju technicznego i cywilizacyjnego naszego rolnictwa każdy młody rolnik powinien prowadzić traktor. Stąd też w miejsce dotychczasowego zawodu traktorzysty należy wprowadzać nowe zawody potrzebne dla rolnictwa, jak np. operator maszyn specjalistycznych. Nauka prowadzenia ciągników powinna być zorganizowana w innym trybie.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#PosełLudwikMaźnicki">W wielu województwach osiągnięto wysoki stopień uspołecznienia rolnictwa. Wydaje się, iż problem mechanizacji powinien być w tych województwach ujmowany nieco inaczej, aniżeli w regionach, gdzie dominuje rolnictwo indywidualne. W województwach tych usługi mechanizacyjne na rzecz gospodarstw indywidualnych powinny świadczyć uspołecznione przedsiębiorstwa rolne.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PosełLudwikMaźnicki">Przekazywane przez rolników grunty na rzecz Państwowego Funduszu Ziemi są z reguły zdewastowane, nie mówiąc już o ich niskiej wartości bonitacyjnej. Oceniając wyniki osiągane na tych gruntach przez zespołowe gospodarstwa kółek rolniczych, należy uwzględniać poziom produkcyjności tych gruntów w okresie poprzedzający przejęcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełTadeuszMaj">Mimo podkreślenia znaczenia w ub. roku oświaty rolniczej, fundusze na oświatę zostały wykorzystane jedynie w 80 proc., w tym na pomoce naukowe w 74 proc., a na budowę internatów jedynie 31 proc. Jeżeli szkoły nie zostaną należycie wyposażone, nie zostanie wybudowana odpowiednia sieć internatów wyniki naboru do zasadniczych szkół rolniczych będą słabe.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełTadeuszMaj">Konieczne jest zwiększenie nakładów na melioracje szczegółowe biorąc pod uwagę fakt, że niektóre województwa są w stanie przeprowadzić większą ilość melioracji mocami własnych przedsiębiorstw. Jest to tym ważniejsze, że melioracje szczegółowe poprawiają wyniki upraw.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełTadeuszMaj">Napięcia na niektórych odcinkach, które wystąpiły w ub. roku w rolnictwie często nie zależały od wysiłków resortu rolnictwa. Tak np. niewykonanie dostaw cementu spowodowało zmniejszenie liczby wybudowanych obór.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełTadeuszMaj">W 1976 r. SKR-y znacznie rozwinęły produkcję oraz stały się prawdziwym organizatorem produkcji rolnej i rzetelnym usługodawcą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełJózefBareła">W tym roku stan plantacji buraków jest gorszy o 30 proc. od stanu w analogiczny okresie w ub. roku. Spowodowane jest to zbyt późnym wysianiem nawozów azotowych oraz złymi warunkami atmosferycznymi. Zachodzi konieczność badania błędów występujących w procesie uprawy, wykopków, dowozu i przerobu buraków, gdyż notuje się znaczne straty w plonach. Należy także likwidować niepotrzebne przewozy buraków z cukrowni do cukrowni i zwiększyć nadzór nad dyrekcjami cukrowni ze strony władz wojewódzkich.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełJózefBareła">Zmniejszenie areału uprawy ziemniaków na korzyść upraw zbóż może nastąpić dopiero po uzyskaniu 250 q ziemniaków z ha. Należy zastanowić się nad planowaniem rozmieszczenia upraw ziemniaków konsumpcyjnych i przemysłowych zgodnie z potrzebami przemysłu na danym terenie.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełJózefBareła">W sezonie martwym cukrownie i krochmalnie mogą być wykorzystywane jako suszarnie dla zielonek co zwiększy przerób zielonek na pasze. Jeżeli chodzi o kadry fachowe, to konieczne jest przeprowadzenie analiz rozmieszczenia specjalistów w terenie, gdyż często w jednej wsi jest kilku fachowców, a w innych wsiach zupełnie brak obsady fachowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełZbigniewGołacki">Niewykonanie dostaw wapna dla rolników spowodowało niezrealizowanie planu zasiewów głównie pszenicy i jęczmienia, jednocześnie obniżyło plony tych zbóż. Dlatego też konieczne jest zwiększenie dostaw wapna, które jest niezbędne do odkwaszania gleby. W ostatnich latach stwierdzono znaczny spadek tych dostaw.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełZbigniewGołacki">W ub. roku oddano o 14 proc. mniej budynków na wsi ze względu m.in. na fakt, iż wydano mniej pozwoleń na budowę. W związku z tym, że często duże obiekty inwentarskie nie są w pełni wykorzystywane, należałoby wprowadzić odpowiednie przepisy, które umożliwiłyby władzom gminy właściwe wykorzystanie istniejących budynków inwentarskich.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełZbigniewGołacki">Dobrze układała się współpraca rolników indywidualnych z kółkami rolniczymi, natomiast kooperacja rolników z SKR-ami nie przedstawia się najlepiej, gdyż nie dysponują środkami produkcyjnymi, z których bezpośrednio mógłby korzystać kooperant. Powinien być prowadzony system wiązania odbioru płodów rolnych od rolnika z dostawami środków produkcji. Niezbędne jest także zwrócenie większej uwagi weterynarzy na gospodarstwa kooperujące z SKR-ami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełStefaniaAdamczak">W związku z tym, że województwa północne są niedoinwestowane pod względem przechowalnictwa sadzeniaków, konieczne jest zwiększenie dotacji na ten cel, co zapewni terminowe dostawy sadzeniaków do województw południowych i wschodnich. W dotychczas istniejących przechowalniach ziemniaki na są składowane w sposób nieodpowiedni przez co tracą dużo na wartości.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełStefaniaAdamczak">Zauważa brak prostych narzędzi rolniczych oraz narzędzi do upraw międzyrzędowych pielęgnacyjnych. Mimo to, że rolnictwo dysponuje dużą liczbą dojarek elektrycznych, wydajność jednostkowa krowy wynosi tylko 2.700 l rocznie, co spowodowane jest m.in. niedokładnym dojeniem.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełStefaniaAdamczak">Resort powinien mieć rozpoznanie w jakich województwach występują nadwyżki warchlaków i umożliwić, wbrew istniejącemu zakazowi, przewóz tych warchlaków do województw, gdzie występuje ich niedobór.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełStefaniaAdamczak">Dodatkowych wyjaśnień i odpowiedzi udzielił Prezes Centralnego Związku Kółek Rolniczych Józef Krotiuk:</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PosełStefaniaAdamczak">W ocenie kierownictwa resortu ubiegły rok był dla rolnictwa korzystny. Uzyskano wysokie zbiory ziemniaków i zbóż, co pozwoliło na zgromadzenie rezerw paszowych. Już obecnie odczuwalne są pierwsze efekty ubiegłorocznego urodzaju. Obserwuje się mianowicie wyraźne ożywienie produkcji loch i warchlaków. Resort podejmuje starania o zapewnienie warunków pełnego zagospodarowania prosiąt i warchlaków w okresie ich wzmożonej podaży.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PosełStefaniaAdamczak">Dostawy maszyn i urządzeń dla rolnictwa kształtowały się w ub. roku na nieco niższym poziomie aniżeli w r. 1975. W niektórych jednak asortymentach nastąpiła znaczna dynamika dostaw. Dotyczy to m.in. kombajnów Bizon, nowoczesnych kosiarek, kombajnów do zbioru buraka cukrowego. Przewiduje się również zwiększenie dostaw unowocześnionego kombajnu do zbiorów ziemniaka. Do końca obecnej 5-latki dostawy maszyn i urządzeń dla rolnictwa wzrosną 3-krotnie w porównaniu do minionych 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#PosełStefaniaAdamczak">Odczuwalne w niektórych regionach kraju braki nawozów mineralnych oraz wapna spowodowane były głównie trudnościami transportowymi. Rząd zobowiązał jednak resort komunikacji do pełnego zabezpieczenia środków transportu na potrzeby rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#PosełStefaniaAdamczak">Ustalone obecnie kryteria przydziału środków produkcji pokrywają się w zasadzie z postulatami posłów. Priorytety w przydziale środków produkcji ustalono dla uspołecznionych gospodarstw rolnych, w następnej kolejności środki te przydziela się gospodarstwom specjalistycznym. Dąży się również do wyrównania dysproporcji regionalnej w wyposażeniu w środki produkcji poszczególnych jednostek kółek rolniczych, przeszkody jednak stanowią w wielu wypadkach braki zaplecza technicznego i socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#PosełStefaniaAdamczak">Resort opracował ostatnio kompleksowy program rejonizacji upraw. W programie tym uwzględnia się warunki glebowe, klimatyczne i tradycje poszczególnych regionów. W przyszłości resort będzie dążyć do zsynchronizowania dostaw specjalistycznych maszyn i urządzeń z programem rejonizacji upraw.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#PosełStefaniaAdamczak">Dużą wagę przywiązuje się do rozwoju samorządności kółek rolniczych. Powstał projekt zorganizowania w kółkach rolniczych społecznej kontroli oceniającej poziom pracy i interweniującej w indywidualnych przypadkach. Rolnicy, którzy ponieśli stratę w wyniku opieszałego działania pracowników kółek rolniczych mogą i powinni domagać się rekompensaty.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#PosełStefaniaAdamczak">Uzasadnione wydają się postulaty zweryfikowania systemu płac dla traktorzystów pracujących w warsztacie oraz wykonujących prace polowe. Należy stworzyć preferencje płacowe dla traktorzystów polowych.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#PosełStefaniaAdamczak">Opracowywane są obecnie nowe zasady organizacyjne zespołowych z gospodarstw rolnych kółek rolniczych. W najbliższej przyszłości ukonstytuują się samorządy tych gospodarstw obejmujące również rolników indywidualnych, którzy przestąpili do gospodarstw zespołowych.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#PosełStefaniaAdamczak">Resort zaniepokojony jest stanem realizacji inwestycji rolniczych. Niewykonanie planu inwestycyjnego spowodowane było obniżeniem poziomu dostaw materiałów budowlanych. Obecnie podejmowane są energiczne starania o przyspieszenie procesów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#PosełStefaniaAdamczak">Dyskusję podsumował przewodniczący Komisji poseł Bolesław Strużek (ZSL): Rozwojowi rolnictwa w roku 1976 towarzyszyła radykalna poprawa warunków ekonomicznych. Przyczyniła się do tego niewątpliwie reforma systemu cen na środki produkcji i produkty rolnicze. W wyniku tej reformy dochody realne ludności wiejskiej wzrosły o 7,4 proc., co wpłynęło na dalsze zmniejszenie dysproporcji pomiędzy dochodami ludności rolniczej i pozarolniczej. Jednakże poprawie warunków ekonomicznych w rolnictwie nie towarzyszył niestety wzrost działalności inwestycyjnej. Niedostateczne było zaopatrzenie rolnictwa w środki produkcji pochodzenia przemysłowego, co doprowadziło do zamrożenia poważnych środków finansowych, które w innych warunkach mogłyby być przeznaczone na cele inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#PosełStefaniaAdamczak">Na pozytywną ocenę zasługuje tworzenie właściwego klimatu społecznego wobec problemów rolnictwa i ustabilizowanie perspektyw rozwojowych gospodarki indywidualnej. Należy nieustannie pamiętać, że podstawowym warunkiem harmonijnego rozwoju rolnictwa w naszych warunkach społecznych i ekonomicznych jest umiejętne godzenie dwóch podstawowych zasad: umacniania sektora uspołecznionego oraz stabilizacja gospodarki indywidualnej. Obie te zasady były prawidłowo realizowane w ubiegłym roku.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#PosełStefaniaAdamczak">Do negatywnych zjawisk, które zaistniały w ubiegłym roku zaliczyć należy nieosiągnięcie wyraźnego postępu w poziomie pracy przedsiębiorstw obsługujących rolnictwo oraz niedostateczny wzrost usług produkcyjnych dla rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#PosełStefaniaAdamczak">Komisja przyjęła sprawozdanie z wykonania narodowego planu społeczno-gospodarczego i budżetu państwa w 1976 r. w częściach dotyczących rolnictwa i kółek rolniczych oraz postanowiła opracować wnioski i opinie z dzisiejszego posiedzenia w celu przekazania ich Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#PosełStefaniaAdamczak">W ramach wolnych wniosków poseł Czesław Jaroszewicz (ZSL) zwrócił uwagę na konieczność zbadania przez naukowców potęgującej się w ostatnich latach choroby zboża określanej chlorozą. Rośliny dotknięte tą chorobą są wątłe i przyczyniają się do obniżenia plonów.</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#PosełStefaniaAdamczak">Dnia 16 czerwca 1977 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL), rozpatrzyła sprawozdanie z wykonania narodowego planu społeczno-gospodarczego oraz budżetu państwa w 1976 r. W części dotyczącej resortu przemysłu spożywczego i skupu.</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#PosełStefaniaAdamczak">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Przemysłu Spożywczego i Skupu z wiceministrem Kazimierzem Jaroszem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów i Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-14.20" who="#PosełStefaniaAdamczak">Koreferat przedstawił poseł Leon Kłonica (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-14.21" who="#PosełStefaniaAdamczak">Zgodnie z uchwałą Sejmu, podstawowym kierunkiem działania resortu przemysłu spożywczego i skupu w 1976 r. było uzyskanie dalszej poprawy zaopatrzenia rynku w artykuły żywnościowe. Przy wyższych o 10,9 proc. niż w 1975 r. pieniężnych przychodach ludności, nastąpił wzrost popytu na towary spożywcze.</u>
          <u xml:id="u-14.22" who="#PosełStefaniaAdamczak">Na realizację planu resortu istotny wpływ wywarły warunki zewnętrzne, bowiem w handlu zagranicznym występowały dwa zjawiska utrudniające zrównoważenie naszego bilansu płatniczego: wysoki wzrost cen towarów importowanych i osłabienie popytu na niektóre eksportowane przez nas towary.</u>
          <u xml:id="u-14.23" who="#PosełStefaniaAdamczak">Wysoka dynamika sprzedaży wyrobów własnej produkcji i usług, mimo niedoborów mięsa i jego przetworów oraz tłuszczów zwierzęcych, stworzyła możliwość przekroczenia planu o 5,8 proc., przy czym dostawy na rynek w porównaniu do 1975 r. wzrosły o 15,4 proc. Rok ubiegły nie przyniósł głębszych zmian w strukturze sprzedaży detalicznej. W dalszym ciągu 43.1 proc. wydatków ludność przeznaczyła na zakup żywności. Sytuacja ta nie sprzyjała intensyfikacji eksportu, co tłumaczy ujemne saldo planu uzysku dewizowego.</u>
          <u xml:id="u-14.24" who="#PosełStefaniaAdamczak">W skupie ważniejszych produktów rolnych wystąpiły znaczne odchylenia od planu. Przy względnie wysokiej dynamice skupu roślin oleistych, drobiu, ziemniaków, zboża i mleka, skupiono mniej żywca wieprzowego, buraków cukrowych i jaj. Notowane jesienią ubiegłego roku trudności w skupie ziemniaków przemysłowych wynikały nie z ich braku, lecz z przyczyn koniunkturalnych. Uzyskano dalszy postęp w organizacji bezpośredniego odbioru płodów rolnych od producentów, ale trudno ten poziom uznać za dostateczny: bezpośrednio odbiera się 14 proc. owoców i warzyw oraz 20 proc. buraków cukrowych, Z uznaniem należy podkreślić, że mimo trudności surowcowych, uzyskano 10,7 proc. wzrostu sprzedaży wyrobów własnej produkcji i usług wobec założonego w NPSG wzrostu o 4,9 proc. Mimo niewykonania planu produkcji szeregu asortymentów towarów, wszystkie branże osiągnęły wyższą sprzedaż niż w roku poprzednim.</u>
          <u xml:id="u-14.25" who="#PosełStefaniaAdamczak">Resort koncentrował wysiłki na poprawie jakości towarów oraz opracowywaniu nowych technologii, co uznać należy za kierunek słuszny.</u>
          <u xml:id="u-14.26" who="#PosełStefaniaAdamczak">Nakłady inwestycyjne wykonane zostały przez resort w 96 proc., a w tym roboty budowlane (tj. zadania najtrudniejsze) w 99 proc. Do realizacji zadań inwestycyjnych włączono przyjęte odpłatnie środki trwałe, co z metodycznego punktu widzenia nie powinno być zaliczane do działalności inwestycyjnej.</u>
          <u xml:id="u-14.27" who="#PosełStefaniaAdamczak">W rozrachunkach z budżetem centralnym, Ministerstwo Przemysłu Spożywczego i Skupu charakteryzuje się najwyższym udziałem w gromadzeniu zasobów finansowych państwa. W 1976 r. resort uzyskał wysoką efektywność finansową: wpływy do budżetu wzrosły w stosunku do planowanych o prawie 10 proc. Niewykonane zostały wpłaty z tytułu zysku przedsiębiorstw, co znajduje pełne uzasadnienie w relacjach między kosztami skupu i produkcji a cenami zbytu wyrobów gotowych. Należy odnotować duży wpływ mechanizmów finansowania budżetowego na ekonomikę przedsiębiorstw przemysłu spożywczego i skupu. Te procesy w 1976 r. uległy znacznemu pogłębieniu. Należałoby się zastanowić, czy utrzymanie powyższej tendencji nie prowadzi do osłabienia podstawowych funkcji rozrachunku gospodarczego przedsiębiorstw i ich operatywnej samodzielności.</u>
          <u xml:id="u-14.28" who="#PosełStefaniaAdamczak">Wydatki budżetowe w stosunku do planu zostały przekroczone w wyniku obniżenia przelicznika w eksporcie towarów do krajów kapitalistycznych i podwyżki cen skupu na podstawowe surowce rolnicze. Odnośnie pierwszego z tych posunięć należałoby wnosić o bliższe uzasadnienie racjonalności.</u>
          <u xml:id="u-14.29" who="#PosełStefaniaAdamczak">Resort ogranicza się w sprawozdaniu do formalnego zbilansowania przekroczeń budżetowych, a powinien wyjaśnić, czy system dopłat budżetowych funkcjonuje prawidłowo, czy podział dotacji jest racjonalny itp. Wyjaśnienie tych spraw ma istotne znaczenie dla oceny funkcjonowania systemu budżetowego. Wykonanie wydatków budżetowych na szkolnictwo zawodowe wynosi zaledwie 53 proc. przewidywanych kwot i nie może być zaliczone do oszczędności racjonalnych. Wydatki budżetowe na inwestycje i kapitalne remonty zostały natomiast wykonane w 242 proc.</u>
          <u xml:id="u-14.30" who="#PosełStefaniaAdamczak">Reasumując poseł L. Kłonica stwierdził, że resort w 1976 r. wykonał swe zadania, zgodnie z uchwałą sejmową. Mówca wystąpisz wnioskiem o zatwierdzenie sprawozdania resortu przemysłu spożywczego i skupu oraz o przekazanie resortowi uwag zawartych w koreferacie poselskim w formie opinii Komisji.</u>
          <u xml:id="u-14.31" who="#komentarz">(Pytania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełLudwikMaźnicki">Czy 15 proc. wzrost dostaw na rynek towarów i usług należy rozumieć jako wartościowy, czy ilościowy? Jak wygląda realizacja nakładów inwestycyjnych w roku 1976 w porównaniu z 1975 r.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełEugeniuszObuchowski">Z materiałów resortowych wynika wyższy niż w roku 1975 skup mleka w roku 1976, natomiast o 6 litrów zmniejszyło się spożycie mleka i przetworów mlecznych rocznie na głowę ludności. Jak resort tłumaczy te dysproporcje pomiędzy rosnącym skupem mleka, a malejącym jego spożyciem?</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełEugeniuszObuchowski">Co było przyczyną niewykonania planu skupu ziemniaków w 1976 r. - roku rekordowego urodzaju? Jak resort tłumaczy fakt, że posegregowane ziemniaki, a wśród nich jadalne i eksportowe wiosną tego roku zostały przeznaczone dla przemysłu gorzelniczego? Z materiałów resortowych wynika, że o 0,8 litra wzrosło w roku ubiegłym spożycie alkoholu, co w porównaniu ze spadkiem spożycia mleka wywoływać powinno poważny niepokój.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełEugeniuszObuchowski">Poseł stwierdził, że w roku ubiegłym w wielu województwach zdarzały się wypadki nieodbierania nadwyżek kontraktacyjnych ziemniaków, było tak np. w woj. łomżyńskim. Spowodowało to duże straty, ponieważ nieodebrane ziemniaki na skutek złych warunków atmosferycznych (przymrozki) zgniły i nie nadawały się już ani na paszę, ani dla celów przemysłowych. Nie wszędzie winę za ten stan i rzeczy można zrzucać na wadliwą organizację transportu i brak magazynów. Często jest to po prochu niewłaściwa organizacja pracy. Należałaby zwrócić baczniejszą uwagę na dostawy ziemiopłodów do najbliższych magazynów, a nie do magazynów położonych w odległości kilkudziesięciu kilometrów, tak jak to miało miejsce w wypadku gospodarstw leżących w okolicach Ełku, które transportowały ziemiopłody do [NIECZYTELNE].</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełBolesławStrużek">Wykonanie planu w obronie handlu zagranicznego można ocenić saldem eksportu i importu, a nie wyłącznie realizacja planu obrotów. Po drugie - do grupy obrotu towarami rolno-spożywczymi nie można wliczać eksportu i importu maszyn i urządzeń trwałych. Zdaniem posła, resort powinien się tylko rozliczać z artykułów rolno-spożywczych, ponieważ maszyny i urządzenia liczone są już raz w zakupach przemysłu maszynowego.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełBolesławStrużek">[NIECZYTELNE] czego, gdy zakupy te obciążają import przemysłu rolno-spożywczego, powiększając jeszcze bardziej ujemne saldo, odnosi się wrażenie, że sytuacja jest gorsza niż w rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełBolesławStrużek">Po trzecie - posła interesuje struktura asortymentowa importu w 1976 r. w związku z jego wzrostem o 2 mld zł dewizowych w stosunku do roku poprzedniego. Na pytania posłów odpowiedział wiceminister przemysłu spożywczego i skupu Kazimierz Jarosz.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełBolesławStrużek">Mówca wyjaśnił, że 15 proc. wzrost dostaw na rynek w 1976 r. jest wzrostem wartościowym. Wzrost ilościowy można byłoby określić jako kilkuprocentowy. Nakłady na inwestycje w roku 1975 wyniosły 17 mld zł, a w 1976 r. 16,3 mld zł. Należy dodać, że w latach tych nastąpił znaczny wzrost cen, tak że w cenach porównywalnych zauważa się spadek nakładów inwestycyjnych w resorcie.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełBolesławStrużek">Dysproporcje istniejące w ilości skupu i spożycia mleka (dane statystyczne wg GUS), spowodowane są faktem, że większą część niż w latach poprzednich przeznacza się do produkcji mleka sproszkowanego. Niemniej jednak znaczny spadek spożycia mleka na głowę ludności budzi także zaniepokojenie kierownictwa resortu i przemysłu mleczarskiego.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PosełBolesławStrużek">Pewne nieprawidłowości dające się odczuć jesienią w czasie skupu ziemniaków, były spowodowane głównie kłopotami transportowymi na nienotowaną dotąd skalę. Skupiono wówczas ziemniaki jadalne i sadzeniaki, a w terminie późniejszym, nawet jeszcze wiosną tego roku, ziemniaki przemysłowe. W sumie plan skupu ziemniaków został wykonany i przekroczony. Są istotnie kłopoty z magazynowaniem ziemniaków i ich jakością. Jesienią nie wykonano planu eksportu ziemniaków właśnie ze względu na ich złą jakość.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PosełBolesławStrużek">Poruszana przez posłów sprawa zwiększającego się spożycia napojów alkoholowych i w związku z tym większa ich produkcja, może wydawać się niepokojąca, aczkolwiek spożycie 5,4 litra napojów alkoholowych rocznie na głowę ludności nie należy do najwyższych w Europie. Resort ze swej stromy stara się pokryć zapotrzebowanie na wyroby spirytusowe, które stale rośnie. W tej sytuacji do gorzelni kieruje się transporty zarówno ziemniaków jak i zboża. Eksportuje się 7 proc. wyrobów spirytusowych. Resort zainteresowany jest usprawnieniem transportu spirytusu z gorzelni: obecnie odbywa się on w beczkach, natomiast dążyć się będzie do przejęcia go przez cysterny samochodowe.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PosełBolesławStrużek">Jeśli chodzi o magazynowanie zbóż, to rozmieszczenie pojemności magazynowej w różnych regionach kraju nie jest proporcjonalne do ilości produkowanego zboża. Stąd pozornie nieracjonalne przerzuty transportowe, Podobna zresztą sytuacja ma miejsce w chłodnictwie i przechowalnictwie.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PosełBolesławStrużek">W strukturze asortymentowej importu w latach 1975/76 zwiększył się wyraźnie import zbóż. Zboża, to podstawowy towar importowany w roku ubiegłym.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PosełBolesławStrużek">Następną pozycję w imporcie stanowią śruty i makuchy, których dostawy wzrosły w porównaniu z r. 1975. Kolejną pozycją był import mięsa oraz mączki rybnej. Były to towary zliczone do grupy A, natomiast w grupie B największy udział ma ziarno kakaowe, następną pozycję stanowią oleje oraz wina.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PosełBolesławStrużek">W odpowiedzi na pytanie posła B. Strużka, mówca stwierdził, że w ocenie realizacji wykonania obrotów w handlu zagranicznym musi być uwzględniany zarówno stopień realizacji planów obrotu, jak i realizacja planowanego salda.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#PosełBolesławStrużek">Do obrotów artykułami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym nie powinny być włączane obroty maszynami i urządzeniami, natomiast w całości obrotów zagranicznych realizowanych przez resort, musi być uwzględniony również eksport i import maszyn oraz urządzeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełLudwikMaźnicki">Po wnikliwym przestudiowaniu materiałów resortu, można ocenić wykonanie zadań jako dobre, choć w dostawach mięsa i przetworów mięsnych, resort nie zdołał sprostać zapotrzebowaniu. Powinno to znaleźć wyraz w materiałach resortowych. Sprawozdanie można byłoby określić jako mało poszukiwawcze. Jest przecież w resorcie i zakładach mu podległych wiele niezałatwionych jeszcze spraw. Zbyt mało się robi jeszcze, aby podnieść jakość wyrobów, polepszyć organizację pracy i unowocześnić produkcję. Niepokoi fakt niewykonania planu inwestycji. Niezbyt fortunnym sformułowaniem wydaje się stwierdzenie, że nastąpiła dalsza poprawa zaopatrzenia w artykuły żywnościowe. Dla opinii społecznej bardziej do przyjęcia byłoby sformułowanie, że określonych artykułów dostarczono o tyle i tyle więcej i że resort zdaje sobie sprawę, że są to nadal ilości niewystarczające i w związku z tym będzie podejmował starania, aby produkować i dostarczać coraz więcej poszukiwanych towarów.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełLudwikMaźnicki">Poseł poruszył sprawę umów wieloletnich, które miały usprawnić kontraktację i zaproponował, aby resort zapoznał się z wnioskami poselskimi, zgłoszonymi podczas obrad nad tym problemem. Mówca podkreślił, iż suszarnictwo stało się obecnie wąskim gardłem rolnictwa. Poseł postulował skrócenie czasu skupu tytoniu, który na przykład za zeszły rok trwa do chwili obecnej.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PosełLudwikMaźnicki">Poseł Józef Bareła (ZSL) dał wyraz niepokojowi rolników kontraktujących rzepak, którzy obawiają się zmniejszenia rozmiarów kontraktacji w stosunku do lat ubiegłych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełTadeuszMaj">W roku ub. po raz pierwszy poprzez zastosowanie manewrów cenowych nie było kłopotów ze skupem ziemniaków konsumpcyjnych. Należy wykorzystać ubiegłoroczne doświadczenia w czasie tegorocznej jesiennej kampanii. Korzystne ceny i urodzaj umożliwiły w roku zeszłym własne zaopatrzenie w ziemniaki jadalne województw południowych, które zawsze korzystały z dostaw ziemniaków z północy kraju. W tym roku należy dążyć do podobnej sytuacji, korzystnej zarówno dla producentów, jak i odbiorców oraz transportu. Poseł dodał, że jego zdaniem różnica cen pomiędzy ziemniakiem konsumpcyjnym a przemysłowym powinna być tak ustalona, aby umożliwić pozyskanie obu tych rodzajów we właściwej ilości.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełTadeuszMaj">W obecnej sytuacji przemysł mleczarski przerabia większe ilości mleka niż wynosi zdolność produkcyjna jego zakładów. Rozszerza się asortyment przetworów mlecznych. Wąskim gardłem natomiast jest handel i niewłaściwe warunki przechowywania przetworów mlecznych, np. - do najnowocześniejszej mleczarni na Woli w Warszawie przywozi się codziennie niesprzedane mleko i jego przetwory i stamtąd kieruję do tuczami. Należałoby zbadać, czy nie dałoby się kierować zwrotów mleka i przetworów bezpośrednio ze sklepów do ferm hodowlanych i tuczami.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełTadeuszMaj">Ogólnie resort zrobił wiele, aby zmniejszyć napięcia rynkowe istniejące w roku ubiegłym. Na podstawie wizytacji poselskich można także stwierdzić ogromne zaangażowanie załóg, dbałość o sprzęt oraz działania zmierzające do wprowadzania nowych rozwiązań organizacyjnych i technicznych, aby podołać zwiększonym zadaniom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełStefaniaAdamczak">Przy przechowywaniu warzyw w okresie zimowym powstają duże straty. Można by je ograniczyć stosując bardziej racjonalne metody przechowalnictwa. Do sklepów warzywa docierają nieprzebrane, brudne itp. Z tego powodu także powiększają się ubytki. Pora pomyśleć o uszlachetnieniu obrotu warzywami, w tym m.in. o sprzedaży ziemniaków obieranych i paczkowanych w małych porcjach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełBolesławStrużek">W tym roku ze względu na opóźnienia w wegetacji buraków cukrowych wnikliwie rozważyć trzeba kiedy, w jakich regionach można będzie przystąpić do kampanii. W związku z tym, służby rolne powinny otoczyć większym nadzorem plantacje buraczane. Poseł nawiązał do dyskusji z poprzedniego dnia, przypominając, że był zgłoszony wniosek o zwiększenie nadzoru nad przemysłem cukrowniczym ze strony odpowiednich władz wojewódzkich.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełBolesławStrużek">Na tym tle nasuwa się pytanie, jak kierownictwo resortu ocenia zwiększenie liczby województw z punktu widzenia usprawnienia gospodarki surowcami rolniczymi, przewozu surowców, skoordynowania rozmieszczenia zdolności produkcyjnych przemysłu z bazą surowcową itp.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełBolesławStrużek">W materiałach resortowych o działalności w roku ub. odczuwa się niedostatek syntetycznych informacji o tym, jak przebiega realizacja programu rozwoju gospodarki żywnościowej, czy powstają nowe, doskonalsze powiązania między zakładami przemysłu spożywczego, a organizacjami handlowymi. Jak zamierza się zapewniać większy wpływ handlu na jakość towarów docierających do konsumentów, jakie procesy integracyjne występują we współdziałaniu rolnictwa i przemysłu spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PosełBolesławStrużek">Nawiązując do wypowiedzi przedmówcy, poseł zwrócił uwagę na potrzebę usprawnień w przechowalnictwie. Większą rolę w tej dziedzinie powinny spełniać przedsiębiorstwa rolne. Ich zadaniem musi być w przyszłości zapewnienie wyższego standardu produktów rolnych, a tym samym bardziej racjonalnego gospodarowania płodami rolnymi (np. należyte przygotowanie ziemniaków do sprzedaży). Wielu pouczających przykładów w tej mierze dostarcza praktyka przedsiębiorstw rolnych w NRD.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PosełBolesławStrużek">Od 1 kwietnia br. wprowadzono ewidencję skupu produktów rolnych przez banki. Czy resort wykorzystuje te materiały dla dokonywania własnej analizy ekonomicznej? Mogą one być cennym źródłem informacji dla doskonalenia skupu, planowania kontraktacji, pogłębienia oddziaływania resortu na kształtowanie się bazy surowcowej oraz źródłem informowania o nowych tendencjach w kształtowaniu się produkcji towarowej.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PosełBolesławStrużek">Przychylić się można do opinii posłów zabierających głos w dyskusji i stwierdzić, że w trudnej sytuacji roku ub. resort przemysłu spożywczego i skupu pomyślnie wykonał swe zadania.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PosełBolesławStrużek">Dodatkowych wyjaśnień i odpowiedzi na pytania posłów udzielił wiceminister Kazimierz Jarosz.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PosełBolesławStrużek">Na wstępie minister stwierdził, iż w dalszym ciągu istnieją w resorcie dotacje przedmiotowe, sięgające w roku ubiegłym sumy 61,5 mld zł. Dotacje przy skupie zwierząt wyniosły 32 mld zł, ponad 10 mld zł przy skupie zboża, 4 mld zł przy artykułach paszowych oraz 7 mld 870 mln w wypadku cukru. W roku bież. dotacje osiągną 83 mld zł. Przykładowo do kilograma mąki żytniej resort dopłaca ponad 3 zł, do kilograma drobiu 2,30 zł, do kilograma trzody mięsno-słoninowej 27,88 zł, 6,20 zł do cukru z kampanii cukrowniczych. Poprzez dotacje resort stara się preferować pewne dziedziny produkcji. System dopłat stosuje nawet w przypadku artykułów eksportowych np. bekonów, z tym że w ogólnym rachunku eksport uszlachetnionych wyrobów mięsnych i wędliniarskich jest opłacalny.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PosełBolesławStrużek">Polemizując z posłem Maźnickim, mówcą stwierdził, iż uchwała V Plenum. Partii dotycząca polityki żywnościowej jest przez resort realizowaną. Udział wydatków ludności na żywność utrzymuje się na poziomie 43 proc. i nie wykazuje tendencji malejących, dlatego utrzymują się też pewne napięcia rynkowe. W 1976 r. spożycie mięsa na jednego mieszkańca kształtowało się na poziomie ok. 70 kg, w 1980 r. ma wzrosnąć do 79 kg, natomiast w roku bież. zmniejszy się w porównaniu z rokiem ubiegłym. Użyte w sprawozdaniu sformułowanie o poprawie zaopatrzenia jest właściwe w odniesieniu do wielu grup towarów, jak np. kasze, mąki, oleje. Zaopatrzenie w te towary przekraczało o kilkanaście procent wskaźniki planu.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#PosełBolesławStrużek">W zakresie inwestycji, zdolność przerobowa jest niewystarczająca i to jest przyczyną niewykonania planu. Resort liczy na podwojenie potencjału przerobowego w br., ale i tak nie będzie w stanie zapewnić modernizacji wielu starych zakładów.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PosełBolesławStrużek">W sprawozdaniu zawarto także dane nt. niewykonania wydatków ma szkolenie, Należy jednak zaznaczyć, że szkolenie typu kursowego zostało wykonane, natomiast inne formy szkolenia są dopiero rozwijane przez resort i nie osiągnęły jeszcze właściwego rozmiaru.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#PosełBolesławStrużek">Nawiązując do uwagi posła Maźnickiego nt. suszarnictwa, wiceminister stwierdził, że suszarnie są importowane i należą do bardzo drogich inwestycji, dlatego resort nie może spodziewać się radykalnej poprawy w tym zakresie w bliskim czasie. W miarę możliwości wykorzystuje się dla suszarnictwa cukrownie.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#PosełBolesławStrużek">Jeśli chodzi o skup tytoniu, to do chwili obecnej skupiono z rekordowych zeszłorocznych zbiorów 125 tys. ton. Skup ten trwa praktycznie do dziś ze względu na niedobory w powierzchni przechowalniczej. Także budowa przechowalni tytoniu jest bardzo kosztowna i złagodzenie niedoborów w tym zakresie nie będzie możliwe w krótkim czasie.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#PosełBolesławStrużek">Resort nie zamierza ograniczać kontraktacji rzepaku. W tym roku zakontraktowano 482 tys. ha. Plan na 1978 r. przewiduje kontraktację 530 tys. ha. Jedynie w wyniku bilansowania areału upraw i mocy przerobowych może lokalnie w niektórych regionach dojść do niewielkiego zmniejszenia obszaru upraw.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#PosełBolesławStrużek">Problemy przetwórstwa mleka będą przedmiotem specjalnych narad z CZRS. Natomiast jeśli chodzi o przetwórstwo ziemniaków, obecnie produkuje się rocznie 16 tys. ton suszu. W ciągu najbliższych dwóch lat wyprodukowanych zostanie na urządzeniach importowanych 10 tys. ton frytek. Radykalna poprawa w zakresie przetwórstwa ziemniaków nastąpić może dopiero po zakupie zagranicą odpowiednich urządzeń. Program inwestycyjny jest niestety programem kosztownym, podobnie jest z programem przechowalnictwa. Resort będzie dążyć do budowy i organizacji przechowalni przy zakładach przetwórczych.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#PosełBolesławStrużek">W związku z wypowiedzią posła B. Strużka, aby ostrożnie ustalać termin rozpoczęcia kampanii cukrowniczej, ze względu na opóźnioną wegetację buraków cukrowych, mówca stwierdził, że wg pomiarów i badań w różnych rejonach kraju resort ocenia, iż kampania cukrownicza będzie mogła rozpocząć się w terminie podobnym, jak w roku ubiegłym. Oczywiście ostatnia decyzja zależy od stanu upraw.</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#PosełBolesławStrużek">Resort nadal będzie dążył do integracji przedsiębiorstw podległych przemysłowi rolno-spożywczemu i rolnictwu oraz resortowi handlu. Dążyć się będzie do rozszerzenia sieci sklepów fabrycznych i patronackich (obecnie istnieje 171 sklepów fabrycznych i 2000 sklepów patronackich, które otrzymują towary bezpośrednio od producenta).</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#PosełBolesławStrużek">Przewodniczący Komisji poseł Bolesław Strużek (ZSL) stwierdził na zakończenie, iż resort przedstawił wnikliwie sytuację rynkową w 1976 r., w warunkach zwiększonego popytu na artykuły żywnościowe. W sprawozdaniu znalazło także odzwierciedlenie dążenia resortu do poprawy wskaźników jakościowych. Nastąpiła ono:</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#PosełBolesławStrużek">- w zakresie gospodarki materiałowo-surowcowej, co wyraża się w obniżeniu udziału kosztów materiałowych;</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#PosełBolesławStrużek">- w zakresie wykorzystania trwałych środków produkcyjnych, co wyraża się we wzroście ich produkcyjności;</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#PosełBolesławStrużek">- w zakresie gospodarki siłą roboczą i organizacji produkcji - co wyraża się wzrostem wydajności pracy;</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#PosełBolesławStrużek">- w zakresie wytwarzanych produktów - co wyraża się uruchomieniem znacznej liczby nowych wyrobów i poprawą jakości szeregu artykułów.</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#PosełBolesławStrużek">Komisja przyjęła sprawozdanie z wykonania narodowego planu społeczno-gospodarczego i budżetu w 1976 r. w części dotyczącej przemysłu spożywczego i skupu. Komisja przyjęła również opinię dotyczącą problemów rolnictwa, przemysłu spożywczego i skupu oraz Centralnego Związku Kółek Rolniczych przeznaczoną dla Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#PosełBolesławStrużek">Następnie Komisja uchwaliła dezyderat skierowany do ministra maszyn ciężkich i rolniczych w sprawie podjęcia produkcji odpowiednich chłodziarek dla gospodarstw indywidualnych oraz urządzeń chłodniczych dla wielkostadnych ferm bydła mlecznego i handlu wiejskiego.</u>
          <u xml:id="u-21.24" who="#PosełBolesławStrużek">Kolejny dezyderat skierowany do prezesa Rady Ministrów dotyczy potrzeby dalszego genetycznego doskonalenia bydła i zapewnienia temu przedsięwzięciu odpowiednich technicznych i organizacyjnych warunków.</u>
          <u xml:id="u-21.25" who="#PosełBolesławStrużek">Do Prezesa Rady Ministrów skierowano także dezyderat w sprawie konieczności zwiększenia produkcji opakowań na potrzeby rozwoju przemysłu mleczarskiego w latach 1976–1980.</u>
          <u xml:id="u-21.26" who="#PosełBolesławStrużek">Kolejny dezyderat Komisja skierowała do Prezesa Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych „Samopomoc Chłopska”. W związku z rządowym programem rozwoju produkcji mleka w latach 1976–1980 oraz przetwórstwa mlecznego Komisja wyraża pogląd, że konieczne jest zwiększenie oddziaływania wojewódzkich spółdzielni i zakładów mleczarskich na bazę surowcową tego przemysłu, dalszą intensyfikację chowu bydła mlecznego, pogłębienie specjalizacji oraz zwiększenie w gospodarstwach indywidualnych liczby krów objętych kontrolą mleczności.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>