text_structure.xml
18 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 16 lutego 1977 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- realizację ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz o rekultywacji gruntów;</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- zagospodarowanie łąk i pastwisk.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: przewodniczący sejmowej Komisji Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego poseł Franciszek Gesing (ZSL), przedstawiciele: Ministerstwa Rolnictwa z wiceministrem Henrykiem Barczykiem, Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z wiceministrem Romanem Filipowiczem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli, Centralnego Związku Kółek Rolniczych, Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych i Związku Zawodowego Pracowników Rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Podstawą dyskusji części dotyczącej realizacji ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz o rekultywacji gruntów były materiały informacyjne resortów, które zreferowali wiceministrowie: Henryk Burczyk i Roman Filipowicz.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Wiceminister Henryk Burczyk stwierdził m.in., że przepisy ustawy z dnia 26 października 1971 r. o ochronie rekultywacji gruntów rolnych i leśnych oraz związane z nią przepisy wykonawcze stanowią dobry zespół norm prawnych, wdrażanych coraz skuteczniej w praktyce gospodarczej i administracyjnej. Tempo ubytku gruntów rolnych utrzymuje się na mniej więcej stałym poziomie, mimo dynamiki rozwoju inwestycji przemysłowych w latach 1972-1976.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Dzięki utworzeniu na mocy ustawy regionów intensywnego rozwoju rolnictwa, uniknięto wielu nieprawidłowych lokalizacji większych inwestycji. Coraz skuteczniej działa ekonomiczny system ochrony gruntów, którego doskonaleniu służyć będą dalsze zmiany w zasadach finansowania inwestycji.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Środki finansowe uzyskane za grunty rolne przekazane na cele nierolnicze umożliwiły rekultywację i meliorację ponad 12 tys. ha użytków rolnych oraz ulepszenie warunków użytkowania lub przydatności rolniczej 90 tys. ha gleb.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Ponadto ustawa przyczyniła się do przyspieszenia tempa rekultywacji gruntów przez przemysł.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W ocenie resortu, efekty stosowania przepisów ustawy mogłyby być znacznie większe, gdyby władze terenowe nie ulegały partykularnym interesom i nie przeznaczały zbyt łatwo gruntów rolniczych na inwestycje przemysłowe.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Jak wynika z informacji wiceministra Romana Filipowicza, ochrona gruntów leśnych do r. 1971, to jest przed wydaniem ustawy, była niedostateczna. Od r. 1971 podjęto działania na rzecz ochrony i rekultywacji lasów zgodnie z kierunkami wytyczonymi w ustawie. Wprowadzone zostały zwłaszcza znaczne ograniczenia w przekazywaniu gruntów leśnych na inne cele, obowiązek rekultywacji lasów oraz opłaty za odstępowanie obszarów leśnych dla szczególnie ważnych potrzeb gospodarki narodowej. W rezultacie tych działań zmniejszono o 50 proc. obszar gruntów leśnych przekazywanych na inne cele. Dalszy postęp w tym zakresie zapewniło rozporządzenie Rady Ministrów uzależniające przekazywanie gruntów leśnych od decyzji ministra.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">W latach 1973-75 uzyskano poważne fundusze z opłat za przekazywane grunty leśne, które wraz ze specjalnie utworzonymi funduszami wojewódzkimi znacznie zwiększyły środki na zalesienia i rekultywację.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Na mocy ustawy wyznaczono regiony intensywnego rozwoju gospodarki leśnej, do których należą kompleksy puszcz, m.in. podlegająca szczególnej ochronie Puszcza Białowieska. Ochronie lasów służy też porządkowanie spraw turystyki i wypoczynku na terenach leśnych, m.in. wyznaczanie i odpowiednie zagospodarowanie terenów rekreacyjnych.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Koreferat podkomisji przedstawił poseł Jerzy Kaźmierczak (PZPR).</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Mówca podkreślił, że w latach 1972-1976 wyłączone zostało z produkcji rolniczej przeszło 65 tys. ha grantów rolnych, z tego ponad 40 proc. przekazano na zalesienia. Gospodarowanie ziemią jest bardziej racjonalne, oszczędniejsze, jednakże nadal obserwuje się tendencje do zbyt pochopnego przekazywania gruntów rolnych na cele nierolnicze.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Opłaty za użytkowanie gruntów rolnych powinny być przez władze terenowe wykorzystywane na przystosowywanie do produkcji rolnej nieużytków, rekultywację i zagospodarowanie odzyskanej ziemi. Pożądane tempo tych prac hamuje brak odpowiedniego sprzętu ciężkiego w przedsiębiorstwach wykonawczych.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Coraz skuteczniej egzekwuje się nałożony ustawą obowiązek zdejmowania wierzchniej warstwy ziemi uprawnej z gleb I-IV klasy dla ulepszania gleb słabych.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">W okresie od 1973-1975 przekazano na inne cele 12 tys. ha grantów leśnych, tj. o połowę mniej niż w poprzedzających 3 latach. Ta korzystna tendencja jest rezultatem m.in. uzależnienia przekazywania gruntów leśnych od decyzji Ministra leśnictwa i przemysłu drzewnego.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Następnie mówca przedstawił zadania w zakresie przeciwdziałania erozji gleby, której ulega około 2,5 mln ha gruntów. Ponad 45 tys. ha gruntów wymaga szybkiej rekultywacji, jednakże dotychczasowe tempo prac jest niedostateczne, co grozi zwiększeniem obszaru nieużytków. Wiele do życzenia pozostawia również jakość wykonywanych prac rekultywacyjnych.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Mówca postulował bardziej skuteczne przeciwdziałanie degradacji użytków rolnych pod wpływem czynników zewnętrznych, np. przemysłu lub nieodpowiednich zabiegów agrotechnicznych. W szczególności trzeba chronić użytki rolne przed odsłanianiem gruntów bardzo podatnych na procesy erozyjne, nadmierną melioracją odwadniającą, skażeniami chemicznymi itp.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">W konkluzji mówca stwierdził, że pełna realizacja ustawy o ochronie i rekultywacji gruntów rolnych wymaga szczególnej troski służby rolnej w gminach i województwach.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Poseł Franciszek Gesing (ZSL - przewodniczący Komisji Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego) stwierdził, że wobec rosnących zadań rolnictwa, przekazywanie gruntów rolnych pod zalesianie powinno być bardziej racjonalne. Postulował przy tym ustalenie właściwych proporcji i wytyczenie obszarów rolnych i leśnych.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Zdaniem posła, ze środków przeznaczonych na rekultywację finansuje się wiele innych prac leśnych, m.in. nawożenie, co powoduje ograniczenie prac rekultywacyjnych.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Poseł Mieczysław Róg-Świostek (PZPR) ocenił za niesłuszne przekazywanie wszystkich ziem uprawnych znajdujących się na skraju kompleksów leśnych pod zalesienie, gdyż wiele z nich powinno zostać w rolnictwie.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Często zdarza się, że władze niższych szczebli omijają przepisy ustawy i przekazują wysokiej klasy grunty rolne dla inwestycji pozarolniczych. Zdaniem posła, powierzenie gospodarowania gruntami gestii instancji wyższych nie rozwiąże sprawy. Potrzebne są poważne sankcje, również materialne wobec łamiących przepisy ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Poseł Andrzej Zydek (ZSL) stwierdził, że przyspieszenie prac rekultywacyjnych zależne jest przede wszystkim od dostaw specjalistycznego sprzętu i wyposażenia przedsiębiorstw melioracyjnych.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Poseł Władysław Ochota (PZPR) postulował przestrzeganie zasady lokalizowania inwestycji na gruntach niższych klas. Bywa, że z niezrozumiałych względów jest odwrotnie, jak np. w przypadku „Hortexu” w Rykach.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Poseł Krystyna Żaczek (ZSL) poruszyła także problem przekazywania wartościowych gruntów na cele nierolnicze.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Poseł Ewelina Szyszko (SD) uznała za niepokojące wyniki kontroli przeprowadzonej przez NIK, które świadczą o częstym omijaniu przez władze różnych szczebli przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych. Przedstawiając postulaty rolników wysuwane na spotkaniach poselskich podkreśliła, że dotyczą one głównie pilnego określenia kierunków rozwoju województw, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania gruntów rolnych oraz zasad finansowania ochrony tych gruntów.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Poseł poparła wysuwane w toku dyskusji wnioski o przekazanie decyzji dotyczących wykorzystywania gruntów rolnych władzom wojewódzkim, gdyż w gminach zbyt często zdarzają się przypadki nieracjonalnego gospodarowania ziemią.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Poseł Mieczysław Ziętek (PZPR) stwierdził, że niektóre akty prawne innych resortów utrudniają realizację omawianej ustawy. Np. nakaz niskiej zabudowy w małych osiedlach powoduje zwiększenie obszarów rolnych zajmowanych przez budownictwo.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">Poseł wskazał na konieczność budowy utwardzonych dróg na obszarach leśnych, gdyż przecinanie lasów wzrastającą liczbą prymitywnych traktów powoduje nadmierne ubytki gruntów i szkody w uprawach leśnych.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Poseł omówił także problem strat w rolnictwie spowodowanych przez zwierzęta leśne.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Poseł Stefan Poznański (PZPR) podkreślił znaczenie czynnika świadomości społecznej dla ochrony ziemi. Szafowanie ziemią wynika często z niedoceniania jej znaczenia dla gospodarki narodowej. Zdaniem posła potrzebna jest szeroka praca uświadamiająca, przede wszystkim za pośrednictwem środków masowego przekazu.</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">Poseł Stefania Adamczak (bezp.) oceniła, że potrzeby rekultywacji gruntów są bardzo duże nie tylko w rejonach przemysłowych, lecz również w rolniczych. Prace rekultywacyjne postępują jednak zbyt wolno, głównie z braku odpowiedniego sprzętu, który powinny otrzymać przede wszystkim przedsiębiorstwa melioracyjne. Powołać też trzeba grupy rekultywacyjne przy kombinatach PGR.</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Poseł zwróciła także uwagę, że rekultywacja gruntów rolnych i leśnych musi w pełni uwzględniać potrzeby gospodarki wodnej.</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">Poseł Józef Bareła (ZSL) poruszył wpływ nawożenia na prawidłowe wykorzystanie gruntów rolnych.</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">Poseł Zbigniew Gołacki (ZSL) stwierdził, że zmniejszenie się interwencji w sprawach ochrony ziemi nie jest miarodajnym kryterium oceny realizacji ustawy. Zdaniem posła, główne trudności realizacji ustawy przez władze terenowe wynikają z nieprzemyślanych decyzji inwestycyjnych innych resortów.</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">Poseł Edward Głodowski (ZSL) poparł wnioski o wprowadzenie wysokich opłat za przekazywanie ziemi na cele nierolnicze. Zdaniem posła, dążyć należy do równowagi między obszarami gruntów oddawanych przez rolnictwo i przywracanych mu dzięki rekultywacji. Do stanu takiego jest jednak daleko - głównie z powodu niedostatecznej ilości sprzętu do rekultywacji.</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">Poseł Jerzy Ozdowski (bezp. „Znak”) podkreślił potrzebę kompleksowego ujmowania problemu ochrony gruntów, z uwzględnieniem w pracach planistycznych takich zagadnień, jak np. turystyka i wypoczynek, ochrona wód. Poseł postulował przywrócenie równowagi między rolnictwem i przemysłem w zakresie wykonywania rekultywacji i ochrony gruntów, gdyż jak dotąd - rolnictwo jest partnerem słabszym.</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">Poseł Janina Szczepańska (ZSL) postulowała budowę odpowiednich dróg dojazdowych do państwowych gospodarstw rolnych oddalonych od głównych szlaków komunikacyjnych.</u>
<u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">Dodatkowych wyjaśnień udzielił wiceminister leśnictwa i przemysłu drzewnego Roman Filipowicz i wiceminister rolnictwa Henryk Barczyk.</u>
<u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">Podsumowując obrady, przewodniczący Komisji poseł Bolesław Strużek (ZSL) stwierdził zgodność dyskusji z wnioskami zawartymi w materiałach resortu. W dalszej działalności resort powinien więcej uwagi zwracać na konsekwentne wprowadzanie w życie ustawy o ochronie i rekultywacji gruntów oraz przepisów wykonawczych.</u>
<u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">W szerszym niż dotychczas zakresie wykorzystywać trzeba kwoty uzyskane z opłat za użytkowanie gruntów rolnych na rekultywację i zagospodarowywanie nieużytków; niedopuszczalne jest przeznaczanie tych środków na inne cele.</u>
<u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">Komisja przyjęła do wiadomości informacje resortów i uznała za słuszne przedstawione kierunki działania. Zdaniem Komisji, dążyć trzeba do lepszego dostosowania szczegółowych aktów wykonawczych do celów ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">Podstawą dyskusji w części dotyczącej zagospodarowania łąk i pastwisk były materiały Ministerstwa Rolnictwa oraz koreferat opracowany przez posła Stanisława Gabrlelskiego (PZPR), który przedstawiła poseł Maria Szwarnowiecka (ZSL).</u>
<u xml:id="u-1.47" who="#komentarz">W dyskusji udział wzięli posłowie: Stefan Poznański (PZPR), Hieronim Blaszyński (PZPR), Zbigniew Gołacki (ZSL), Stefania Adamczak (bezp.), Janina Szczepańska (ZSL), Czesław Jaroszewicz (ZSL) i Bolesław Strużek (ZSL). Dodatkowych wyjaśnień udzielił wiceminister Henryk Barczyk.</u>
<u xml:id="u-1.48" who="#komentarz">Jak wynika z przedstawionych materiałów, łąki i pastwiska stanowią 21,5 proc. ogólnej powierzchni użytków rolnych, przy czym 30 proc. powierzchni łąk i pastwisk skoncentrowanych jest na terenach północno-wschodnich kraju. Resort opracował program intensyfikacji gospodarki na trwałych użytkach zielonych na lata 1975-80.</u>
<u xml:id="u-1.49" who="#komentarz">W dyskusji poselskiej zastrzeżenia wywołało zaliczanie przez resort do użytków zielonych takich gruntów, jak np. położonych między wałami przeciwpowodziowymi, zboczy wąwozów przaciwerozyjnych, dróg w rejonach górskich, wyrobisk potorfowych. Do trwałych użytków zielonych zaliczać można - zdaniem posłów - tylko łąki trwałe i pastwiska naturalne.</u>
<u xml:id="u-1.50" who="#komentarz">W ocenie posłów, planowany wzrost powierzchni łąk trójkośnych o ponad 200 proc. w 1980 r. jest bardzo pożądany, ale trudny do zrealizowania. O intensyfikacji gospodarki łąkarskiej decyduje bowiem nie tylko wzrost nawożenia, lecz także zasoby siły roboczej oraz wyposażenie techniczne. Tymczasem stopień mechanizacji prac na trwałych użytkach zielonych jest nadal bardzo niski, zarówno w porównaniu z innymi krajami, jak i w porównaniu ze stopniem mechanizacji w innych działach produkcji roślinnej.</u>
<u xml:id="u-1.51" who="#komentarz">Krytycznie oceniono wyznaczenie przez resort terminu przeglądu trwałych użytków zielonych w okresie październik grudzień. Jest to okres najmniej przydatny i dlatego proponowano dokonanie przeglądu w sezonie wegetacyjnym. Podobne uwagi krytyczne zgłoszono wobec ustalonych przez resort okresów szkolenia wojewódzkich łąkarzy i instruktorów.</u>
<u xml:id="u-1.52" who="#komentarz">Uznano, że opracowany przez restart program melioracji łąk jest prawidłowy. O efektach melioracji zadecyduje trwałość i prawidłowa konserwacja urządzeń melioracyjnych.</u>
<u xml:id="u-1.53" who="#komentarz">Wskazywano na konieczność naukowego zbadania zasobności gleb przeznaczonych pod pastwiska i łąki. Wyniki tych badań powinny posłużyć do prawidłowego doboru mieszanek traw dla poszczególnych regionów oraz ustalenia poziomu nawożenia. Niewystarczające są - zdaniem posłów - dostawy siewników do nawozów, zwłaszcza dostosowanych do potrzeb gospodarstw indywidualnych.</u>
<u xml:id="u-1.54" who="#komentarz">Wiele miejsca w dyskusji poświęcono problemom przechowywania i przyrządzania pasz z zielonek. Przy tradycyjnych metodach suszenia występują poważne straty składników pokarmowych. Osuszanie zielonek zimnym powietrzem jest u nas stosowane w niewielkim stopniu. Ten system ogranicza straty o 25-30 proc. jest jednak zawodny i mało sprawny. Wnioskowano uruchomienie produkcji bardziej wydajnych urządzeń z podgrzewaczami elektrycznymi, które mogłyby znaleźć zastosowanie również w większych gospodarstwach indywidualnych.</u>
<u xml:id="u-1.55" who="#komentarz">Wskazywano, że najtańszym sposobem konserwacji zielonek jest ich kiszenie. W celu rozszerzenia tej metody postulowano zwiększenie dostaw odpowiednich narzędzi (np. silosokombajnów) oraz aktywność organizacyjną służb rolnych.</u>
<u xml:id="u-1.56" who="#komentarz">Komisja przyjęła do wiadomości przedstawioną informację resortu.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>