text_structure.xml
22.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 19 maja 1976 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL), dokonała oceny realizacji ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność państwa za rentę i spłaty pieniężne.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa z wiceministrem Eugeniuszem Mazurkiewiczem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Centralnego Związku Kółek Rolniczych, Centralnego Związku Rolniczych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” oraz Najwyższej Izby Kontroli.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Podstawą dyskusji były materiały informacyjne opracowane przez Ministerstwo Rolnictwa oraz wyniki wizytacji dokonanej przez podkomisję w województwach: Częstochowskim, katowickim, krakowskim i tarnowskim.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Sprawozdanie podkomisji przedstawił poseł Władysław Cabaj (ZSL).</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Wyniki wizytacji potwierdzają słuszność podstawowych założeń ustawy, jej zgodność z postulatami i potrzebami wsi. Realizacja ustawy dowiodła, że rząd podejmując działania nie tylko na rzecz intensyfikacji produkcji rolnej, łączy tę sprawę z poczynaniami na rzecz poprawy warunków życiowych rolników, którzy wskutek podeszłego wieku lub z innych przyczyn nie mogą już utrzymać swego gospodarstwa na należytym poziomie. Bardzo dobrze przyjmowane są te postanowienia ustawy, które mówią o uzależnieniu wysokości renty od stanu produkcyjnego gospodarstwa, jak również zapewniające ludziom niejednokrotnie osamotnionym i opuszczonym przez najbliższych zatrzymanie 50 arów i własnych budynków.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Resort rolnictwa w porozumieniu z innymi resortami wydał kompleksowe zarządzenia wykonawcze, które pozwalają na sprawną realizację ustawy. Realizacja ustawy na przestrzeni tych dwóch lat pozwala rozwijać socjalistyczne przemiany społeczne na wsi. Przyjęta ziemia w zasadzie jest dobrze zagospodarowywana i zaczyna się kształtować właściwa struktura użytkowania gruntów i poprawia się struktura agrarna.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Zdaniem podkomisji rozważyć należałoby możliwość przejmowania za rentę gospodarstw o obszarze niższym niż 2 ha, przede wszystkim wówczas, gdy właściciele takich gospodarstw nie mają innego źródła dochodu i pracowali na tym gospodarstwie całe życie.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Uproszczenie trybu postępowania przy przyznawaniu rent dla rolników - pozwoliło na szybsze i sprawniejsze załatwianie wniosków, nie mniej postępowanie w tych sprawach wymaga dalszego doskonalenia.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Istnieje potrzeba dalszego wzmocnienia urzędów gminnych przez zatrudnienie wysoko kwalifikowanych pracowników ze znajomością zasad gospodarki ziemią, wobec przejmowania coraz większego areału ziemi za renty i z innych tytułów, należałoby przyspieszać dostawę środków technicznych dla właściwego jej zagospodarowania. Dotyczy to zwłaszcza maszyn i urządzeń do kompleksowej mechanizacji uprawy i zbioru zbóż, zielonek, ziemniaków, buraków cukrowych, jak również środków transportu.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">[NIECZYTELNE] sprawnie i [NIECZYTELNE] 1975 roku państwo przejęło w zamian za rentę ponad 6 tys. ha; 91 proc. wniosków załatwionych zostało pozytywnie. Równie prawidłowo kształtuje się przebieg przejmowania ziemi w roku bieżącym. Województwo wrocławskie dysponuje w gminach dostateczną ilością kadr ze średnim wykształceniem technicznym, co sprzyja sprawnemu przeprowadzaniu procesów przejmowania ziemi. Trudności stwarza brak geodetów z wyższym wykształceniem. Warunki socjalna oraz niesprecyzowany do końca status tych kadr powodują ich nadmierną fluktuację.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Rolnicy przekazujący państwu ziemię w zamian za rentę uważają, że nierozwiązany został do końca problem budynków gospodarskich na gruntach przekazywanych. Jeśli rolnik już po przejściu [NIECZYTELNE] chce przekazać te budynki państwu, nie ma możliwości uzyskania z tego tytułu zwiększonej renty.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełEdwardGłodowski">Specyficzna struktura rolna województwa rzeszowskiego powoduje, że szczególne ostro występuje tam problem przekazywania państwu w zamian za rentę gospodarstw o powierzchni mniejszej niż 2 ha. Większość gospodarstw na tym terenie to gospodarstwa drobne. Przejmowaną ziemię zagospodarowują przede wszystkim kółka rolnicze. W 1975 przejęły one około 75 proc. przekazanej ziemi. Podstawową trudność stwarza kółkom rolniczym rozdrobnienie działek; stąd potrzeba przyspieszania wymiany gruntów, umożliwiającej tworzenie kompleksów.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełEdwardGłodowski">Na spotkaniach poselskich rolnicy postulują zmianę zasad obliczania wysokości [NIECZYTELNE] rolnikom; postulaty te wskazują na potrzebę większego uzależniania wysokości renty od areału przekazywanej ziemi. Obecnie rolnicy większych gospodarstw mający zamiar przejść na rentę odsprzedają część swej ziemi osobom prywatnym, przy czym wyzbywają się tą drogą przede wszystkim gruntów najlepszych. Za rentę przekazują państwu przewidziany ustawą areał, w skład którego wchodzą grunty słabsze. Stwarza to określone trudności przy późniejszym ich zagospodarowywaniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełWładysławOchota">W województwie puławskim różnie przebiega realizacja ustawy, w poszczególnych gminach. W gminie Ryki więcej jest chętnych do przejęcia ziemi, aniżeli do jej przekazywania. Wydział Rolny w tej gminie działa bardzo sprawnie, stosunkowo wcześnie ujawnia gospodarstwa zagrożone obniżeniem poziomu produkcji, oddziałuje na poprawę ich stanu. W gminie Końska Wola przeważają chłopi pracujący równocześnie w przemyśle. Drobne gospodarstwa będące ich posiadaniu są dobrze uprawiane. Najtrudniejsza jest sytuacja w gminie Stężyca, gdzie przeważają drobne gospodarstwa, których właściciele skłonni są do przekazywania ich państwu, brak jednak chętnych do zagospodarowania tych niewielkich kawałków gruntu. Spółdzielnie kółek rolniczych skłonne były przejąć tę ziemię pod warunkiem przeprowadzenia jej komasacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełStefaniaAdamczak">Przyznanie dodatków do rent za wysoki poziom produkcji w przejmowanych gospodarstwach mobilizuje rolników do racjonalnego użytkowania ziemi. W związku z tym, przejmowane przez państwo nieruchomości nie wymagają już tak wysokich nakładów inwestycyjnych. Mimo tego jednostki gospodarki uspołecznionej, które przejmują grunty, napotykają na liczne trudności uniemożliwiające natychmiastowe ich włączanie do intensywnej produkcji. Jednostki te nie dysponują odpowiednim zapleczem. Częściowe rozwiązanie tego problemu można by osiągnąć poprzez adaptację budynków mieszkalnych oraz pomieszczeń inwentarskich wchodzących w skład przekazywanych gospodarstw indywidualnych na cele produkcyjne w uspołecznionych przedsiębiorstwach rolnych. Rolnicy chętniej przekazywaliby te obiekty wraz z całym gospodarstwem, gdyby państwo zabezpieczyło im możliwość otrzymania mieszkania spółdzielczego.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełJerzyOsiowski">Ustawa niewątpliwie usprawniła proces przejmowania gospodarstw rolnych oraz przyczyniła się do intensyfikacji wykorzystania gruntów w skali całego rolnictwa. Nie należy jednak przeceniać znaczenia samych rozwiązań normatywnych. Realizacja ustawy wiązać się musi z podejmowaniem kompleksowych działań mających na celu jak najszybsze włączenie gruntów do procesu intensyfikacji produkcji. Należałoby zastanowić się nad możliwością przyznawania rolnikom indywidualnym przejmującym ziemię pomocy finansowej oraz zapewnienia im środków produkcji w rozmiarach odpowiadających powiększonemu obszarowi gospodarstwa. Sztywno określona granica obszaru przekazywanego za rentę gospodarstwa powoduje, iż wielu rolników w podeszłym wieku nie może skorzystać z dobrodziejstwa ustawy. Osiowym wydaje się wprowadzenie możliwości przyznawania w indywidualnych, uzasadnionych przypadkach, renty za gospodarstwo o obszarze poniżej 2 ha.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełTadeuszMaj">Podstawową trudnością w zagospodarowaniu przejętych za rentę gruntów stanowi ich znaczne rozdrobnienie. Należałoby zastanowić się nad usprawnieniem administracyjnych form wymiany gruntów pomiędzy uspołecznionymi gospodarstwami rolnymi i gospodarstwami indywidualnymi.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełMieczysławSoleckiPZPRprezesCentralnegoZwiązkuRolniczychSpółdzielniProdukcyjnych">W ciągu ostatnich 2 lat wprowadzono szereg usprawnień o charakterze organizacyjnym, mających na celu intensyfikację rolniczego wykorzystania gruntów przejmowanych od rolników indywidualnych w trybie omawianej ustawy. M.in. zagwarantowano prawo do renty rolnikom przekazującym ziemię bezpośrednie uspołecznionym przedsiębiorstwom rolnym. Rozwiązanie to eliminuje pośrednictwo Państwowego Funduszu Ziemi i przyspiesza włączenie przekazy danych gruntów do procesu produkcji. Pozytywnie również należy ocenić zagwarantowanie spółdzielniom przejmującym większe areały gruntów dodatkowego zasilenia w środki produkcji na tych samych zasadach, na jakich otrzymują je nowo powstające spółdzielnie.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełMieczysławSoleckiPZPRprezesCentralnegoZwiązkuRolniczychSpółdzielniProdukcyjnych">Spółdzielczość rolnicza została zobowiązana do natychmiastowego zagospodarowywania przejmowanych gruntów. Oznacza to, iż część gruntów zagospodarowuje się nawet tymczasowo, w sposób zdeterminowany przez porę roku, w której spółdzielnia przejęła ziemię.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełMieczysławSoleckiPZPRprezesCentralnegoZwiązkuRolniczychSpółdzielniProdukcyjnych">Jednym z podstawowych problemów związanych z zagospodarowywaniem przejmowanych gruntów jest utrzymania stanu inwentarza żywego oraz wykorzystanie pomieszczeń inwentarskich wchodzących w skład przejmowanych gospodarstw indywidualnych. Jak wykazuje doświadczenie, pomieszczenia te mogą być optymalnie wykorzystane na rozwój owczarstwa. Należy jednak zastanowić się nad usprawnieniem zasad finansowania prac mających na celu adaptację przejmowanych pomieszczeń inwentarskich.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PosełMieczysławSoleckiPZPRprezesCentralnegoZwiązkuRolniczychSpółdzielniProdukcyjnych">Pewne wątpliwości budzi zgłoszona w toku dyskusji propozycja podejmowania przez państwo gospodarstw o obszarze poniżej 2 ha. Z przeprowadzanych przez resort rolnictwa sondaży wynika, że najczęściej praca w takich gospodarstwach nie stanowi wyłącznego źródła utrzymania ich właścicieli. Rolnicy ci posiadają więc z reguły inne tytuły do zaopatrzenia emerytalnego. Powszechne obniżenie granicy obszaru przekazywanego gospodarstwa spowodowałoby masowy napływ małych enklaw ziemi do PFZ, których zagospodarowanie byłoby niezwykle uciążliwe dla uspołecznionych gospodarstw rolnych. Wydaje się więc, iż można rozważać ewentualność obniżenia granicy 2 ha obszarów przekazywanych nieruchomości, ale tylko w stosunku do rolników, dla których praca w rolnictwie stanowi wyłączne źródło utrzymania.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełZbigniewGołacki">Rolnicy pozytywnie oceniają wprowadzoną przez ustawę możliwość zabezpieczenia spokojnej starości. Z satysfakcją należy również podkreślić, że proces przejmowanie gospodarstw w trybie tej ustawy ulega systematycznemu usprawnianiu. Poważne trudności wiążą się natomiast z zagospodarowaniem przejmowanych gruntów. Ze względu na niekorzystną strukturę wielu przekazywanych gospodarstw gospodarstwa uspołecznione niechętnie podejmują się ich zagospodarowania. Rolnicy indywidualni w wielu przypadkach powiększyliby chętnie obszar swoich gospodarstw, jednakże nie dysponują odpowiednimi w tym celu zasobami finansowymi oraz technicznymi.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełZbigniewGołacki">Wielu rolników, którzy przekazali już gospodarstwa ze rentę zwraca uwagę, iż jej wysokość nie wystarcza na zaspokojenie najniezbędniejszych potrzeb życiowych. Dotyczy to zwłaszcza tych, którzy ze względu na wiek i stan zdrowia nie są w stanie użytkować działki przyzagrodowej oraz wykorzystywać pozostawionych pomieszczeń inwentarskich. Generalne podwyższenie wysokości rent nie jest obecnie możliwe. Należałoby jednak zastanowić się nad możliwością założenia specjalnego, pozostającego w dyspozycji naczelnika gminy funduszu, przeznaczonego na pomoc dla rencistów znajdujących się w szczególnie trudnych warunkach życiowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełJaninaSzczepańska">Przejmowana przez państwo ziemia przynosi z reguły w pierwszym roku gospodarczym niższe plony, aniżeli w gospodarce indywidualnej. Wynika to m.in. z niedostatecznego zorientowania nowych użytkowników w specyfice tych użytków. Rolnicy przekazujący gospodarstwa i wycofujący się tym samym z aktywności zawodowej mniej boleśnie przeżywaliby te zdarzenia, gdyby nowi użytkownicy w szerszym zakresie korzystali ze zdobytego przez nich doświadczenia.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełJaninaSzczepańska">Zbyt długo jeszcze trwa procedura przejmowania gospodarstwa, co negatywnie wpływa zarówno na osobistą sytuację właściciela, jak i na produkcyjne wykorzystanie wchodzących w skład gospodarstwa gruntów.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PosełJaninaSzczepańska">O ile celowe wydaje się zabezpieczenie rolnikowi renciście prawa do zamieszkiwania w budynkach wchodzących w skład gospodarstwa, to poważne wątpliwości budzi fakt pozostawienia byłemu właścicielowi pomieszczeń inwentarskich. Należy mieć na uwadze, iż ze względu na brak środków finansowych rolnicy-renciści powstrzymują się od jakichkolwiek prac mających na celu konserwację tych pomieszczeń.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#PosełJaninaSzczepańska">Dodatkowych wyjaśnień udzielił wiceminister rolnictwa - Eugeniusz Mazurkiewicz.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#PosełJaninaSzczepańska">Ustawa była trzecim z kolei etapem regulacji problemów stanowiącym przedmiot jej zainteresowania i znacznie poprawiała warunki przekazywania ziemi państwu w zamian za rentę.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#PosełJaninaSzczepańska">Podstawowy problem obecnie stanowi prawidłowe i szybkie zagospodarowanie przejmowanej przez państwo w zamian za rentę ziemi. Występują przypadki pozostawia na tej ziemi odłogiem, zwłaszcza w Polsce wschodniej, gdzie przeważają grunty słabe i gdzie trudno znaleźć chętnych do ich zagospodarowania. Powoduje to krytykę ze strony chłopów, którzy są w stanie usprawiedliwić raczej pojedynczego rolnika, który nie dba o swoje gospodarstwo, nie mogą jednak pogodzić się z faktem niewłaściwego użytkowania ziemi przez państwo. Dlatego też uwaga resortu jest koncentrowana na podejmowaniu działań służących, jak najszybszemu wprowadzaniu przejmowanych przez państwo gruntów do produkcji rolnej.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#PosełJaninaSzczepańska">W dyskusji pozytywnie oceniono działanie ustawy. Proces przejmowania ziemi został poważnie usprawniony. Zarówno resort rolnictwa, jak i ZUS podejmują wspólne działania na rzecz dalszego usprawniania tego procesu. Jeśli zdarzaj się jeszcze wypadki przewlekłego załatwiania tych spraw, to przede wszystkim spowodowane są one niekompletnością niezbędnych dokumentów. ZUS przyjął zasadę, iż natychmiast po otrzymaniu z urzędów gminnych dokumentacji podejmuje wypłaty. Pewien okres czasu na załatwienie wniosku jest konieczny. Resort dąży do tego, aby był on jak najkrótszy. Przeważająca część wniosków załatwiana jest kilka tygodni po podjęciu przez rolnika decyzji i zgłoszeniu jej naczelnikowi gminy.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#PosełJaninaSzczepańska">Wiele uwagi w dyskusji poświęcono zagospodarowaniu przejmowanej przez państwo ziemi. Przejmowanie takiej ziemi z Państwowego Funduszu Ziemi przez uspołecznione jednostki gospodarki rolnej uzależnione jest od możliwości udzielenia tym jednostkom odpowiedniej pomocy finansowej i w środkach produkcji. W rejonach o dużym rozdrobnieniu gospodarstw resort dąży do tego, aby większość przejmowanych obszarów dawać w trwałe zagospodarowanie innym, mocnym ekonomicznie gospodarstwom indywidualnym. Nie wydaje się uzasadnione tworzenie na tych terenach specjalnych jednostek gospodarki uspołecznionej, gdyż wymagałoby to uprzedniego przeprowadzenia komasacji gruntów.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#PosełJaninaSzczepańska">Z obecnej praktyki wynika, że zagospodarowywanie budynków na gruntach przejętych w zamian za rentę nie jest łatwym do rozwiązania problemem. Główna trudność wynika stąd, że na wsi brak mieszkań, do których można by przenieść rolników — rencistów. Pozostają oni więc w swoich dotychczasowych domach i najczęściej nie są w stanie prawidłowo wykorzystać budynków gospodarczych. Zgodnie z dyrektywami resortu, uspołecznione gospodarstwa rolne powinny zawierać z rolnikami, których ziemię przejęły w zagospodarowanie, różnego typu umowy; m.in. można w tych budynkach prowadzić na zajadach kooperacyjnych hodowlę, wykorzystując w ten sposób istniejące tam stanowiska. Przy dobrej woli obu stron wiele budynków można w ten sposób celowo zagospodarować. Jeśli otrzymujący rentę rolnik po jakimś czasie zgłasza chęć przekazania budynków państwu, to nie ma przeszkód w załatwieniu tej sprawy po jego myśli poprzez odpowiednią interpretację obecnie obowiązujących przepisów.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#PosełJaninaSzczepańska">Rząd nie skorzystał dotąd z zawartej w ustawie delegacji upoważniającej do obniżenia poniżej 2 ha pow. przejmowanych za rentę gospodarstw. Chodzi bowiem przede wszystkim o przyjęcie większych areałów, stwarzających lepsze warunki produkcyjne. Właściciele małych gospodarstw z reguły pracują w przemyśle, mają więc zapewnioną rentę z tytułu tej pracy. Mamy w kraju niewielką tylko ilość gospodarstw o obszarze poniżej 2 ha, których właściciele utrzymują się wyłącznie z pracy na roli. Jest to jednak w skali kraju niewielki problem, który rozwiązywać trzeba innymi sposobami aniżeli przejmowaniem przez państwo tych gruntów w zamian za rentę.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#PosełJaninaSzczepańska">Rolnikom przejmującym ziemię w zagospodarowanie z Państwowego Funduszu Ziemi państwo zapewnia daleko idącą pomoc finansową. Problemem jest zapewnieni im środków produkcji. Głównym dysponentem tych środków jest naczelnik gminy.</u>
<u xml:id="u-9.11" who="#PosełJaninaSzczepańska">Rozważając sprawę wysokości rent minimalnych dla rolników przekazujących państwu ziemię, trzeba pamiętać, że minimalne renty na wsi i w mieście nie są porównywalne. Rolnik pobierający rentę ma na ogół działkę, na której prowadzi gospodarkę pozwalającą na zaspokojenie części jego potrzeb. W szczególnych przypadkach - gdy zachodzi społeczna konieczność udzielenia pomocy rencistom - gmina może wykorzystywać środki z Funduszu Pomocy Społecznej.</u>
<u xml:id="u-9.12" who="#PosełJaninaSzczepańska">Mówiąc o ubezpieczeniu rolników zapomina się najczęściej o drugiej istniejącej formie ubezpieczenia na starość, jaką przewiduje PZU. Im młodszy rolnik zawiera z PZU taką umowę - tym stawki są niższe.</u>
<u xml:id="u-9.13" who="#PosełJaninaSzczepańska">Na zakończenie dyskusji głos zabrał przewodniczący Komisji - poseł Bolesław Strużek (ZSL): Rozważenie przez Komisję stanu realizacji ustawy było tym bardziej celowe, że Komisja podejmuje wkrótce prace nad nowym, ważnym dla rolnictwa projektem ustawy o przejmowaniu i zagospodarowaniu nieruchomości rolnych. Do pracy tej przystąpi Komisja uzbrojona w wiedzę wynikającą ze zbadania jak przebiega przekazywanie państwu ziemi przez rolników w zamian za rentę i jakie wnioski wypływają z praktyki uzyskanej w tej dziedzinie.</u>
<u xml:id="u-9.14" who="#PosełJaninaSzczepańska">W dyskusji szczególnie mocno uwypuklono podstawowy obecnie problem, jakim jest szybkość, sprawność, prawidłowość zagospodarowania ziemi przejmowanej od rolników w zamian za rentę.</u>
<u xml:id="u-9.15" who="#PosełJaninaSzczepańska">Niezbędne jest rozpatrzenie problemu przejmowania przez państwo w zamian za rentę gospodarstw o powierzchni mniejszej niż 2 ha, przede wszystkim od rolników, dla których to małe gospodarstwo jest wyłącznym i jedynym środkiem utrzymania.</u>
<u xml:id="u-9.16" who="#PosełJaninaSzczepańska">Zarówno władze gminne, jak i organizacje społeczno-polityczne działające na terenie gminy muszą dbać o to, by rolnik przechodzący na rentę nie odchodził w poczuciu swej klęski życiowej, ale z pełną satysfakcją społeczną za wieloletnią pracę. Sytuacja życiowa rencistów powinna być dobrze znana naczelnikom gmin. Rolnicy-renciści tworzą obecnie nową kategorię społeczną mieszkańców wsi; do tej grupy trzeba stosować umiejętnie zasady polityki socjalnej.</u>
<u xml:id="u-9.17" who="#PosełJaninaSzczepańska">Ważnym problemem jest zapewnienie wykorzystania budynków gospodarskich w przejętych gospodarstwach. Przeciętnie gospodarstwo indywidualne ma stanowiska dla 10 sztuk hodowlanych. Jeśli pomnożymy to przez około 10 tys. gospodarstw przejmowanych rocznie przez państwo, to z tego rachunku widać jakiej skali jest to problem. Wykorzystanie tych budynków pozwoli na pewne zmniejszenie zakresu budownictwa inwentarskiego.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>