text_structure.xml 51.3 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 10 października 1977 r. odbyło się wspólne posiedzenie Komisji: Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, Pracy i Spraw Socjalnych oraz Prac Ustawodawczych pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL), na którym dokonano pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: marszałek Sejmu Stanisław Gucwa, wiceprezes Rady Ministrów Jan Szydlak, minister rolnictwa Kazimierz Barcikowski, minister pracy, płac i spraw socjalnych Tadeusz Rudolf, wiceminister sprawiedliwości Zdzisław Jędrzejczak oraz przedstawiciele: Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów i Urzędu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Założenia ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin przedstawił minister rolnictwa Kazimierz Barcikowski.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Przedłożenie na dzisiejszym posiedzeniu projektu ustawy stanowi zakończenie przez rząd trwających od dłuższego czasu, zgodnie z zapowiedzią I sekretarza Edwarda Gierka na VI Plenum KC PZPR, prac nad projektem ustawy. Wchodzą one zatem w końcowy etap na forum Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Materia omawianej ustawy ma ogromne znaczenie społeczne i ekonomicznej, toteż poddana została szerokiej konsultacji z ludnością wiejską. O wynikach tych konsultacji, w swoim czasie, Sejm był informowany na jednym z posiedzeń przez sekretarza KC PZPR posła Józefa Pińkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Założenia ustawy i wyniki konsultacji były parokrotnie rozpatrywane przez Biuro Polityczne i Prezydium Rządu. Biuro Polityczne przy udziale Kierownictwa Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego przyjęło założenie ustawy i opierając się na nich rząd opracował omawiany na dzisiejszym posiedzeniu projekt. Projekt ustawy był rozpatrzony przez Komisję Legislacyjną i zyskał jej aprobatę.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W pracach nad projektem ustawy dążono do tego, ażeby w jednym akcie ustawodawczym zawrzeć wszystkie świadczenia socjalne, jakie państwo przyznaje rolnikom. Stąd też w projekcie znajdują ustawowe potwierdzenie wcześniej wprowadzone przepisy dotyczące ubezpieczenia zdrowotnego i wypadkowego rolników oraz ustawy o przejmowaniu przez państwo gospodarstw w zamian za rentę.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W projekcie ustawy starano się maksymalnie wykorzystać wyniki konsultacji z rolnikami. W rezultacie proponuje się ustalić minimum renty na 1500 zł miesięcznie, wobec 1.200 zł w pierwotnych założeniach, przewiduje się możliwość wypłacania wyższych emerytur dla producentów legitymujących się wysoką sprzedażą produktów rolnych dla państwa. Utrzymując zasadę obliczania podstawy wymiaru emerytury jako średniej z 5 ostatnich lat, przewiduje się możliwość wyłączenia z tego okresu lat, kiedy gospodarstwo z przyczyn niezależnych od rolnika uzyskiwało produkcję wydatnie niższą. Utrzymując ogólnie obowiązujący wiek emerytalny dopuszcza się w ustawie możliwość wcześniejszego przekazania gospodarstwa następcy i możliwość wypłaty emerytury, po osiągnięciu wieku emerytalnego. Wprowadza się obniżenie wieku emerytalnego dla kombatantów o 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Uwzględniając opinie wysuwane w toku konsultacji, przewiduje się zasady wypłacenia dodatków do renty za przekazaną państwu ziemię, drzewostan oraz budynki. W ten sposób rolnicy przekazujący gospodarstwa państwu mogą otrzymać wyższą rentę, aniżeli wynikałoby to tylko ze sprzedaży państwu produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Projekt ustawy przewiduje podwyższenie rent przyznawanych na mocy ustawy z 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw za rentę o 150 zł miesięcznie. Minimalna wysokość tych rent od 1 stycznia 1980 r. wynosić będzie 1500 zł miesięcznie. Zwiększony zostanie również zakres świadczeń dla inwalidów I grupy. Przewiduje się zwolnienie przez 5 lat od wpłacania składki emerytalnej rolników, którzy przejmą gospodarstwo przed 55 rokiem życia.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">W toku konsultacji zgłoszono również wnioski, które nie mogły być uwzględnione, gdyż były albo przedwczesne, albo niesłuszne, jak np.:</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">- obniżenie wieku emerytalnego w stosunku do obowiązującego w powszechnym systemie emerytalnym;</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">- przyznanie rent inwalidzkich III grupy - zasady tej nie stosuje się w innych systemach ubezpieczeń osób pracujących na własny rachunek;</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">- podniesienie wysokości renty minimalnej do 2000 zł - wniosek ten nie może być obecnie zrealizowany, gdyż nie stać nas na to;</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">- wypłaty dwu rent w przypadku zbiegu uprawnień przysługujących z różnych tytułów - zasada ta nie jest stosowana w zacnej z obowiązujących u nas ustaw emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Nie można było również zrealizować niektórych wniosków dotyczących metod obliczania wysokości renty, jak np. wniosku o wliczanie do produkcji sprzedanej obrotu towarowego między rolnikami, gdyż nie ma możliwości ewidencjonowania i kontrolowania tych obrotów. W czasie konsultacji założeń ustawy oraz w listach napływających do I Sekretarza KC PZPR podkreślano często historyczną wagę omawianej ustawy. Tak jest istotnie, ma ona decydujące znaczenie dla wsi i rolników oraz dla rozwoju systemu ubezpieczeń w Polsce. Ustawa obejmuje gospodarstwa, które sprzedają państwu produkcję rolną wartości nie mniejszej niż 15 tys. zł rocznie, wprowadza zaopatrzenie emerytalne dla ostatniej grupy zawodowej nie objętej dotychczas tym zaopatrzeniem.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Przedłożenie projektu ustawy było możliwe dzięki osiągniętemu poziomowi gospodarki narodowej. Po r. 1980, kiedy w pełni zaczną działać projektowane przepisy ustawy wydatki związane z jej realizacją sięgać będę kwoty 20 mld zł. Z tego też względu konieczne jest wcześniejsze utworzenie Funduszu Emerytalnego Rolnictwa, aby zgromadzić niezbędne środki na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Fundusz Emerytalny Rolnictwa powstanie w 1/3 ze składek rolników, w 1/3 ze środków budżetowych, które zgodnie z ustawą z 1974 r. wypłaca państwo w postaci rent za przejętą ziemię, w 1/3 z nowych dopłat z budżetu. Utworzenie funduszu wymaga więc zarówno zwiększenia obciążeń rolnictwa, jak i wydatków budżetowych państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Projekt ustawy przewiduje, że składki ubezpieczeniowe w rolnictwie obejmą wszystkie gospodarstwa powyżej 0,5 ha, a ich wymiar będzie związany z przychodowością gospodarstwa. Najniższy wymiar składki nie może wynosić mniej niż 600 zł rocznie, a najwyższy 24 tys. w zależności od wielkości gospodarstwa. Ponieważ nie wszystkie gospodarstwa objęte będą świadczeniami, nie wszystkie bowiem osiągną sprzedaż produktów rolnych w wysokości 15 tys. zł rocznie - to właścicielom tych gospodarstw, które nie będą objęte świadczeniami emerytalnymi, wpłacona do skarbu państwa składka ubezpieczeniową zostanie zwrócona w ratach miesięcznych po osiągnięciu wieku emerytalnego i przekazaniu gospodarstwa. Zakłada się, że składka ubezpieczeniowa będzie wpłacana począwszy od 1 lipca 1977 r.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Jeżeli chodzi o wypłatę świadczeń emerytalnych, to projekt ustawy przewiduje, że od 1 stycznia 1978 r. nowe przepisy będą obowiązywać w przypadku przekazania ziemi na rzecz państwa. Chodzi o to, aby uniknąć wyczekiwania z przekazaniem ziemi przez rolników, którzy osiągnęli wiek emerytalny i nie mają następców.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Rząd ma głębokie przekonanie, że przedłożony Sejmowi projekt ustawy przyczyni się w sposób istotny do intensyfikacji gospodarki rolnej, gdyż reguluje on najbardziej żywotne interesy rolników.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełJerzyOzdowski">Projekt ustawy uznać trzeba za historyczny akt stanowiący wielki krok naprzód w dziedzinie polityki socjalnej w naszym państwie. Uwzględniony w nim został zarówno punkt widzenia ekonomiczny, jak i społeczny. Przewiduje on dostateczne stymulatory przyspieszenia przemian strukturalnych wsi. Podkreślić też należy, że wprowadzenie tego aktu pozwoli na ujednolicenie uprawnień socjalnych ludności wsi i miast.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełJerzyOzdowski">Projekt ustawy idzie dalej aniżeli wynikało to z poprzednich zapowiedzi. I tak np. ustawa obejmie nie tylko właścicieli gospodarstw indywidualnych, lecz również i dzierżawców. Na szczególne uznanie zasługuje to, że uwzględniono liczne wnioski wynikające z powszechnej społecznej konsultacji jaka została przeprowadzona nad założeniami ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełJerzyOzdowski">Jednakże szereg spraw nie zostało w projekcie rozwiązanych do końca. Należy się np. liczyć z tym, że nie wszystkie gospodarstwa będą w stanie osiągnąć wymagane ustawą minimum produkcji towarowej, nie możemy bowiem jeszcze zrezygnować ze spożycia naturalnego na wsi, gdyż oznaczałoby to nadmierne obciążenie aparatu handlowego i skomplikowałoby naszą gospodarkę żywnościową.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PosełJerzyOzdowski">Projekt nie uwzględnia w sposób dostateczny sytuacji rodzinnej. Można się obawiać, że ograniczenie prawa do pobierania renty tylko do współmałżonków, może w konsekwencji odbić się ujemnie na dzietności rodzin chłopskich. Należałoby zapewnić emeryturę wszystkim osobom pracującym w gospodarstwie rolnym i one też powinny płacić odpowiednio zróżnicowane składki na fundusz emerytalny. Ideałem byłoby przyznanie emerytury w wysokości 1500 zł (a więc minimalnej) wszystkim gospodarującym i następnie podnoszenie jej w zależności od poziomu produkcji w gospodarstwie, ale to nie jest jeszcze możliwe.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PosełJerzyOzdowski">Stan rodzinny, zwłaszcza liczba dzieci, powinien mieć wpływ na wielkość podstawy wymiaru renty, tj. sprzedanej produkcji oraz na wysokość stawki emerytalnej. Należałoby też w projekcie ustawy przewidzieć powiązanie wysokości wypłacanych emerytur z ruchem cen.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PosełJerzyOzdowski">Przepisy ustawy przewidują, że przeniesienie własności gospodarstw na następców następować będzie w drodze umowy sporządzanej przez naczelnika gminy. Celowe wydaje się jednak utrzymanie notarialnych form przekazywania.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PosełJerzyOzdowski">Trudno zrozumieć dlaczego projekt ustawy całkowicie pomija inwalidów III grupy.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PosełJerzyOzdowski">W myśl projektu ustawy dla osób utrzymywanych przez rolnika i niezdolnych do pracy przyznawany ma być z chwilą przejścia rolnika na emeryturę dodatek w wysokości 500 zł miesięcznie, a jeśli osoba ta jest dożywotnikiem i gospodarstwo przekazane zostało państwu - w wysokości 750 zł miesięcznie. Różnice te powinny być zniesione i dodatek ujednolicony do wysokości 750 zł.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PosełJerzyOzdowski">Dla rolników przekazujących gospodarstwa po ukończeniu 80 lat życia przewiduje się przyspieszone wypłacenie emerytur i rent. Tę granicę wieku uznać należy za zbyt wysoką: jak dowodzi doświadczenie, już 70-letni rolnik nie jest w pełni zdolny do prowadzenia gospodarki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PosełJerzyOzdowski">Nie wydaje się słuszne uzależnienie wypłaty renty od opłacania składek na fundusz emerytalny.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PosełJerzyOzdowski">Poseł J. Ozdowski poinformował, że Koło Poselskie „Znak” przekaże ponadto szereg uwag szczegółowych o charakterze juryzdycznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełLudwikMaźnicki">Od dawna wysuwany już był postulat ustawowego uregulowania zaopatrzenia emerytalnego rolników. Dotychczas jednak nie stać nas było na rozwiązanie tej sprawy. Z tym większym zadowoleniem witamy projekt ustawy, który oznacza zerwanie z tradycją, że utrzymanie starych ludzi na wsi spoczywa na barkach ich rodzin lub opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełLudwikMaźnicki">Słusznie przyjmuje się pracę rolnika, jej jakość i ilość za podstawę do uzyskania świadczeń emerytalnych. Praca w rolnictwie jest ciężka, powoduje choroby zawodowe, odbywa się często w niesprzyjających warunkach klimatycznych. Nie zawsze też jest to praca dostatecznie wydajna, bo słabe mamy jeszcze techniczne uzbrojenie rolnictwa i nadmiernie rozdrobnioną strukturę agrarną.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PosełLudwikMaźnicki">Realizacja ustawy w połączeniu z właściwą polityką rolną, przekazywaniem wsi środków inwestycyjnych i środków produkcji rolnej z pewnością przyniesie oczekiwane rezultaty, doprowadzi do zwiększenia produkcyjności rolnictwa. Ustawa uwolni rolników od troski o niepewną starość, od problemów związanych z tradycyjnym „dożywociem” na wsi.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PosełLudwikMaźnicki">Główne cele ustawy to:</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PosełLudwikMaźnicki">- stworzenie humanistycznych rozwiązań warunków bytowania starych rolników;</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PosełLudwikMaźnicki">- stworzenie skutecznych instrumentów poprawy efektywności produkcji rolnej i lepszego wykorzystania ziemi.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PosełLudwikMaźnicki">Wysoko oceniając znaczenie projektowanej ustawy, tym bardziej starannie opracować trzeba jej szczegółowe rozwiązania, aby realizacja przepisów ustawy przyniosła oczekiwane efekty.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PosełLudwikMaźnicki">Przyjęty system powinien stworzyć skuteczne zapory osiągania wyższej emerytury na drodze stosowania niewłaściwych metod wyliczania. Projekt zapewnia rządowi pełne możliwości prawidłowego ewidencjonowania wysokości produkcji rolnej. Za społeczną miarę pracy rolnika przyjmuje się jego udział w wytworzonej i sprzedanej państwu produkcji. Trzeba jednak wzmocnionej kontroli społecznej, aby nie dopuszczać do sztucznego zawyżania kwot tego obrotu między rolnikiem i państwem.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PosełLudwikMaźnicki">W toku konsultacji zgłaszane były postulaty dotyczące uwzględnienia obrotu towarowego między rolnikami. Na obecnym etapie są one nie do przyjęcia. Nie do przyjęcia jest też propozycja, by wartość produkcji towarowej przeliczać na jedną osobę pracującą w gospodarstwie.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PosełLudwikMaźnicki">Padały głosy, że rolnikom, którzy ukończyli 65 lat, wyrażają chęć i są sprawni fizycznie, należy pozwolić nadal prowadzić własne gospodarstwo. Możliwości takie z pewnością istnieją, gdyż w projekcie nie ma sformułowania, że gospodarstwo musi być przekazane.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PosełLudwikMaźnicki">Za podstawę do obliczania wysokości emerytury przyjmuje się przeciętną roczną wartość produktów rolnych sprzedanych państwu w okresie ostatnich 5 lat przed odejściem rolnika na emeryturę. Jest to bardzo słuszny przepis, gdyż stwarza on dostatecznie długi okres czasu, by prowadzący gospodarstwo mógł podnieść na wyższy poziom jego produkcyjność. Za słuszne też uznać należy wyłączenie z tych 5 lat okresów nieurodzaju.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PosełLudwikMaźnicki">Z zadowoleniem wieś przyjęła włączenie do projektu wielu przepisów wynikających z ustawy o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym takich jak dodatki rodzinne, dodatki na dzieci kalekie itp.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PosełLudwikMaźnicki">W projekcie ustawy zawarte są istotne uprawienia dla naczelników gmin. Ich decyzje będą wiążącymi dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PosełLudwikMaźnicki">Instrumentem zachęcającym młodych rolników do obejmowania gospodarstw jest przewidziany ustawą przepis o zwolnieniu od opłacania składki na fundusz emerytalny przez 5 lat tych rolników, którzy obejmą gospodarstwo przed ukończeniem 35 r. życia.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PosełLudwikMaźnicki">Stworzenie przez ustawę możliwości, przekazania gospodarstwa jednemu następcy albo przekazania na rzecz państwa przyspieszać będzie rozwieszanie problemu dwuzawodowości na wsi. Wzmocnieniu gospodarki rolnej służy też przepis, że następca nie może sprzedać gospodarstwa przed upływem 10 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełAndrzejBondarewski">Projekt ustawy zasługuje na wysoką ocenę. Jest on oryginalny z punktu widzenia prawniczego. Szereg jego postanowień koresponduje z przepisami prawa cywilnego, aczkolwiek pod tym względem istnieją jeszcze luki. Nie do końca np. zostało uregulowane prawo współmałżonków do emerytury. W myśl projektu emerytura przysługuje łącznie obojgu małżonkom. Równocześnie jednak ustalono, że emerytura nie będzie przysługiwała temu małżonkowi, który przez okres ostatnich 5 lat nie pracował w gospodarstwie. Te sformułowania nasuwają szereg niejasności z punktu widzenia prawa cywilnego. Czy taki małżonek np. traci współwłasność gospodarstwa? Jak kształtować się będzie w takim przypadku uprawnienie do alimentacji? Jak przewiduje się rozwiązywanie spraw spadkowych spłat itp. Niezbędne jest, aby projekt ustawy ściślej związać z przepisami kodeksu cywilnego dotyczącymi współwłasności i przenoszenia własności na następcę.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełAndrzejBondarewski">W myśl projektu ustawy, przekazanie gospodarstwa rolnego następcy odbywa się w drodze umowy sporządzonej przez naczelnika gminy. Nie ma jasności między kim a kim jest zawierana taka umowa. Niesłusznie pominięta została w projekcie możliwość notarialnego uregulowania spraw przekazywania gospodarstwa. Należałoby zmienić redakcję art. 51, ust. 3 posługując się pojęciem prawa pierwokupu.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PosełAndrzejBondarewski">Trudno zrozumieć, dlaczego zasiłek pogrzebowy wypłacany jest tylko wtedy, gdy gospodarstwo przejęte zostało przez państwa. Projektodawca pominął fakt, że następcą niekoniecznie musi być osoba najbliższa, a tym samym poczuwająca się do obowiązku świadczenia usług na rzecz byłego właściciela.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PosełAndrzejBondarewski">Projekt ustawy budzi szereg tego typu zastrzeżeń, co wymaga dokładniejszego sprecyzowania szczegółów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełMieczysławRógŚwiostek">Projekt ustawy ma walor aktu historycznego, znosi bowiem wielowiekowy problem chłopskiej starości. Mocno podkreślali to rolnicy w czasie przeprowadzanych z nimi konsultacji. Był on przez wielu rolników oceniany jako drugi pod względem wagi akt do czasu zniesienia pańszczyzny.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełMieczysławRógŚwiostek">Projekt jest bardzo oryginalny, obejmuje szeroką sferę spraw, ale równocześnie bardzo trudny, gdyż wyrasta z realiów polskiego życia wiejskiego, z zależności ekonomicznych, rodzinnych. Z pewnością w trakcie jego realizacji powstanie potrzeba dokonania pewnych korektur.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełMieczysławRógŚwiostek">W konsultacjach z rolnikami wysuwana była kwestia innego niż przewiduje projekt uregulowania spraw emerytalnych tych rolników, którzy wcześniej oddali ziemię następcom. W myśl projektu przysługuje im świadczenie pieniężne w wysokości 750 zł. miesięcznie dla jednej osoby, a jeśli wymagane warunki spełniają oboje małżonkowie - w wysokości 1000 zł, miesięcznie. I właśnie wysokość tych kwot budzi wątpliwość. Wyrażane są opinie, że to rozwiązanie jest krzywdzące dla tych rolników, którzy zdecydowali się na oddanie gospodarstwa bardziej sprawnym od nich następcom, a więc uczynili to co leży w intencji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełMieczysławRógŚwiostek">Kwestionowana jest też rozwiązanie, w myśl którego w przypadku przekazania gospodarstwa następcy emerytura przysługuje od 1980 r., natomiast jeśli gospodarstwo jest przekazane państwu - od 1 stycznia 1978 r. Takie rozwiązanie stwarza domniemanie, że preferuje się przekazywanie ziemi państwu, gdy tymczasem zależy nam na obejmowaniu gospodarstw przez młodych rolników.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełMieczysławRógŚwiostek">Zachowując przewidziane ustawą uprawnienia naczelnika gminy, należałoby zabezpieczyć także możliwość przekazywania gospodarstw drogą tradycyjnej hipoteki.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełMieczysławRógŚwiostek">Rozważyć należałoby też zmianę wysokości wypłacanych rent odpowiednio do zmian cen produktów rolnych i żywności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełCzesławJaroszewicz">Wieś przyjmuje z zadowoleniem zapowiedziane przez Biuro Polityczne i NK ZSL posunięcia w dziedzinie polityki rolnej. Było ich w ostatnim okresie niemało: spłaszczenie progresji podatkowej, objęcie wsi świadczeniami społecznej służby zdrowia, przyznanie uprawniaj do ulgowych zakupów leków i in. Na IV Plenum KC padła zapowiedź wprowadzenia ubezpieczenia emerytalnego rolników. Przeprowadzona została też szeroka konsultacja założeń tego systemu w środowisku wiejskim. Wagi tej ustawy nie można nie docenić, rozstrzyga ona wiele problemów występujących na wsi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełCzesławJaroszewicz">Równocześnie jednak rolnicy zgłaszają pewne Zastrzeżenia do projektu, przede wszystkim to, że nie rozwiązuje on sprawy emerytur dla tych rolników, którzy wcześniej przekazali ziemię następcom. Starzy rolnicy uważają, że szli z duchem czasu, że zastosowali się do zaleceń państwa w sprawie podniesienia poziomu gospodarki rolnej i w tym celu oddali te gospodarstwa młodym i czują się obecnie wręcz pokrzywdzeni. Z pewnością nie stać nas jeszcze na uregulowanie wszystkich spraw, ale problem starych rolników powinien być inaczej rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełCzesławJaroszewicz">Rolnicy wyrażają zadowolenie, że projekt ustawy przewiduje dla nich wiele przywilejów, które posiadali dotychczas pracownicy innych działów gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełCzesławJaroszewicz">Realizacja ustawy z pewnością przyczyni się do intensyfikowania produkcji rolnej oraz przyspieszy proces koncentracji ziemi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełAlicjaGołyska">Projekt ustawy przewiduje, że przejmujący gospodarstwo młody rolnik w wieku do 35 lat zwolniony będzie przez 5 lat od opłacania składki emerytalnej. Co będzie z rolnikami, którzy obecnie dochodzą do tej granicy wieku?</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełAlicjaGołyska">Czy ustawa dotyczy tylko właściciele gospodarstw, czy również innych użytkowników ziemi np. dzierżawców, pracowników leśnictwa gospodarujących na działkach deputatowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełZbigniewGołacki">Ustawa stwarza pełne możliwości przekazywania gospodarstw dobrym następcom. Zainteresowanie rolników projektem ustawy jest bardzo duże, zgłaszają jednak pewne zastrzeżenia szczegółowe. Np. w sprawie uzależniania wymiaru emerytury od wielkości produkcji sprzedanej państwu uważają oni, że należy wprowadzić pewne rozróżnienia w zależności od typu gospodarstwa. Inaczej bowiem kształtuje się sytuacja w wysokospecjalistycznych gospodarstwach, a inaczej w gospodarstwach prowadzonych w sposób tradycyjny. Wielkie fermy hodowlane zakupują od państwa ogromne ilości paszy, gdy gospodarstwa zwykłe opierają się na własnych paszach. Produkcja towarowa powinna być pomniejszona o wartość pasz zakupywanych.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełZbigniewGołacki">Zastrzeżenia też budzi sposób gromadzenia środków funduszu emerytalnego: rolnicy postulują, żeby pobierać te składki w łatwiejszej formie, np. odliczać z wartości sprzedanej państwu produkcji.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PosełZbigniewGołacki">Projekt przewiduje, że z zabezpieczenia emerytalnego korzysta rolnik na równi z żoną. Kobieta wiejska, tak ciężko pracująca, powinna mieć indywidualne prawo do emerytury. Podobne prawo powinni mieć także inni członkowie rodziny pracujący w gospodarstwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełJózefaWojtkowska">O takim uregulowaniu sprawy emerytur dla wsi marzyli rolnicy od lat. Ustawa tworzy warunki spokojnej starości. Z pewnością przewidziana ustawą minimalna emerytura w wysokości 1500 zł dla dwóch osób nie jest kwotą najwyższą. Na razie jednak na więcej nas nie stać.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełJózefaWojtkowska">Bardziej krytycznie spojrzeć należy na co przeznaczane są środki funduszu Rozwoju Rolnictwa. Np. w spółdzielczości produkcyjnej na wsi wypłaca się wysokie pensje i wysokie premie. Część tych premii mogłaby być przekazywana państwu.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełJózefaWojtkowska">Młodzi rolnicy postulują, aby składki emerytalne zróżnicować: powinny one stopniowo wzrastać w miarę jak płacącemu przybywa lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełAnnaKochanowska">Zasięg społeczny ustawy jest szeroki. Tego typu ustawy nie tylko regulują sprawy na dziś, lecz mają również dalekosiężne znaczenie, wywołują wiele zmian społecznych. Realizacja ustawy prowadzić będzie m.in. do wyeliminowania małych gospodarstw: niskie emerytury jakie mogą uzyskać właściciele takich gospodarstw, nie będą zachęcać młodych rolników do ich przejmowania. A więc dokonywać się będzie społecznie słuszny proces komasacji gruntów.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosełAnnaKochanowska">Już dziś przewidzieć trzeba w jaki sposób zapewni się mieszkania rolnikom, którzy przekazywać będą gospodarstwo państwu.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PosełAnnaKochanowska">Nieuwzględnienie w świadczeniach emerytalnych sytuacja rodzinnej może spowodować - o czym już była mowa w dyskusji - ograniczenie dzietności rodzin wiejskich. Rozważyć trzeba nasz stosunek do tego zjawiska i zastanowić się czy jest ono pożądane. Może rodzinom wielodzietnym należałoby zwiększać emerytury o coś w rodzaju dodatku rodzinnego?</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PosełAnnaKochanowska">Niepokój budzi jak kształtować się będzie sytuacja we wsiach turystycznych. Uzależnienie wymiaru emerytury od wielkości produkcji sprzedanej państwu musi w konsekwencji spowodować, że część rolników wycofa się ze świadczenia usług turystyczno-wczasowych. A jest to sprawa istotna dla wielu województw w kraju. Czy nie można by np. tym, co płacą podatki za działalność na rzecz turystów zaliczać tego w jakiś sposób do emerytur?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PosełAnnaKochanowska">W myśl projektu, renta inwalidzka przysługuje łącznie obojgu Małżonkom, choćby inwalidą był tylko jeden z nich. Dlaczego przyjęto takie rozwiązanie, czy nie można drugiemu małżonkowi - nie inwalidzie - przyznać normalnej emerytury?</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PosełAnnaKochanowska">Jeśli emeryt lub rencista na wsi osiąga zarobki z tytułu zatrudnienia, emerytura ulęga zawieszeniu. Dlaczego nie rozciągnąć na emerytów rolników tych samych przepisów, jakie stosuje się dla innych pracowników gospodarki narodowej, zezwalając im na pracę zarobkową w określonym wymiarze.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PosełAnnaKochanowska">Wieś z zadowoleniem przyjęła przyznanie dodatku do emerytury ta posiadani odznaczenia państwowe. Nasuwa się pytanie czy dodatek ten liczony jest od całej kwoty emerytury, czy też od jej połowy z uwagi na to, że to jeden z małżonków posiada odznaczenie.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#PosełAnnaKochanowska">Jeśli gospodarstwo uzyskuje małą dochodowość, przy jego zdawaniu nie obowiązuje zgoda obojga małżonków? Jak rozumieć ten przepis? Który z małżonków ma prawo podjąć taką decyzję?</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PosełAnnaKochanowska">Ile przewiduje się rent minimalnych? Kwota 1500 zł jest niewystarczająca dla utrzymania dwojga osób. Zakłada z góry udzielanie im pomocy bądź przez rodzinę, bądź przez pomoc społeczną. Może należałoby dopuścić wcześniejsze wpłacanie przez takich rolników składek do PZU na podwyższone świadczenia emerytalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełTadeuszMaj">Ustawa jest rzeczywiści aktem historycznej wagi. Jest to jeden z najważniejszych dokumentów w sprawach chłopskich po ustawie o uwłaszczeniu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełTadeuszMaj">Mówca podkreślił demokratyczne zasady opracowywania i konsultowania ustawy. Pozwoliło to na zebranie najbardziej istotnych postulatów i wniosków chłopskich, z których wiele zostało uwzględnionych w projekcie ustawy. Obecnie trzeba uwzględnić w aktach wykonawczych do ustawy dalsze, bardziej szczegółowi postulaty zgłoszone m.in. przez posłów w toku dyskusji, Np. istotny problem tych, którzy już dali wcześniej swoje gospodarstwa; wydaje się, że przyznanie tylko 150 zł dodatku do renty nie jest dostateczną rekompensatą. Rozważenia wymaga również problem III grupy inwalidztwa.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełTadeuszMaj">Słusznie przewiduje się, że rolnicy, którzy przekażą państwu po przejściu na rentę, zabudowania i ziemię będą otrzymywali specjalna dodatki. Czy nie będzie to jednak odczytywane jako krok do przyspieszania uspołecznienia gospodarki rolnej? Trzeba równocześnie z wprowadzeniem ustawy popularyzować i wyjaśniać jej przepisy m.in., że przekazana ziemia będzie właściwie zagospodarowana. Ponownego rozważenia wymaga jeszcze problem wliczania do wymiaru renty sprzedaży wolnorynkowej. W południowej części kraju sprzedaż ta przyjmuje nieraz dosyć duże rozmiary.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełTadeuszMaj">Obserwuje się ostatnio pozytywne zjawisko zmniejszania się liczby gospodarstw, których produkcja sprzedana jest niższa niż 15 tys. rocznie. W zjawisku tym można już upatrywać korzystne skutki zdziałania przyszłej ustawy emerytalnej dla rolników. Większa jest również troska o ewidencjonowanie sprzedaży produktów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełTadeuszMaj">Należy spodziewać się, że ustawa wpłynie w sposób zasadniczy na zwiększenie podaży produktów rolnych, toteż istotne znaczenie będzie miało zabezpieczenie prawidłowej organizacji skupu. Dostawcami będą już nie tylko więksi producenci, ale właściciele małych gospodarstw, czy działek rolniczych. Wymagać to będzie polepszenia organizacji pracy w gminie. Proces wdrażania przepisów ustawy musi być szybki i w miarę możliwości nie zbiurokratyzowany.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełTadeuszMaj">Poseł Janina Szczepańska (ZSL) stwierdziła, że jako rolnik producent niejednokrotnie występowała w imieniu rolników o objęcie ich przepisami emerytalnymi. Przedstawienie na forum sejmowym rządowego projektu ustawy w tej sprawie stanowi realizację wniosków i życzeń całego środowiska chłopskiego.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełTadeuszMaj">System emerytur dla ludności rolniczej trzeba nieustannie doskonalić. Trzeba brać pod uwagę np. okoliczność, że w gospodarstwach nowoczesnych, zmechanizowanych znacznie łatwiej jest powiększać produkcję i osiągać większe dochody niż gospodarstwom małym pracującym przestarzałymi metodami. Nie rozwiązaną do końca jest sprawa emerytur dla kobiet w rolnictwie. Kobiety są niejednokrotnie motorem postępu w gospodarstwie, często tylko na ich pracy i przykładzie opiera się całe gospodarstwo. W niedostatecznym stopniu jednak, uhonorowano prace kobiet w projekcie ustawy. Renta minimalna, która wynieść ma 1500 zł, jest kwotą stosunkowo niską i nie zawsze, zwłaszcza tym którzy nie mogą korzystać z pomocy rodziny wystarczy na utrzymanie się. Ustawa nie w pełni zabezpieczą obowiązujące u nas prawo własności. Wszystkie te problemy powinny być jeszcze szczegółowo rozważane w toku prac nad ostatecznym kształtem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełTadeuszMaj">Ustawa daje Stosunkowo wysokie uprawnienia naczelnikowi gminy. Jednakże nie każdy naczelnik może decydować w sposób kompetentny o racjonalnym wykorzystaniu ziemi, dlatego niektóre decyzje należałoby powierzać nie naczelnikowi, lecz określonemu zespołowi ludzi na terenie gminy.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełTadeuszMaj">Ustawa przewiduje obciążenie ludności wiejskiej świadczeniami na Fundusz Emerytalny. Świadczenia te nie będą na pewno dotkliwe dla dużych gospodarstw, ale trzeba wniknąć w sytuację drobnych producentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełJózefBareła">Ustawa tyła przedmiotem konsultacji na terenie woj. leszczyńskiego. W projekcie uwzględniono szereg wniosków zgłaszanych w toku tych konsultacji, do których należy np. wypłacanie dodatku do renty z tytułu przekazania państwu ziemi.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełJózefBareła">Ustawa powinna w sposób zasadniczy wpłynąć na podniesienie produktywności gospodarstw rolnych. W tym celu trzeba podjąć wszelkie wysiłki, ażeby wymiar renty dokonywany był sprawiedliwie i ażeby nagradzano przede wszystkim uczciwą pracę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełDyzmaGałaj">W swoim wystąpieniu poseł Ozdowski stwierdził, iż funkcje produkcyjne ustawy są zbyt poszerzone w stosunku do funkcji socjalnych. Twierdzenie to nie jest słuszne. Ustawa jest dokumentem zasadniczej wagi i reguluje przede wszystkim problemy socjalne. Postanowienia tej ustawy i przedstawione w niej rozwiązania wyprzedzają podobne przepisy stosowane nawet w wysoko rozwiniętych krajach. To że produkcja i jej wielkość jest postawą wymiaru renty nie można uznawać za słabość ustawy.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełDyzmaGałaj">Istotną funkcją ustawy jest to, iż stać się ona może w przyszłości stymulatorem przemian struktury agrarnej. Ustawa obejmuje całe środowisko chłopskie, które jak wiemy jest obecnie niesłychanie zróżnicowane: każdy członek tej społeczności ma w świetle przepisów ustawy możliwość poprawienia i ustabilizowania swojej sytuacji na starość. Wielkość tego dokumentu polega również na tym, iż wytycza on podstawowe uwarunkowania zmian rozwojowych w naszym rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełDyzmaGałaj">Takie rozwiązanie ustawowe, jak przyznanie dodatkowych świadczeń dla tych rolników, którzy oddają na rzecz państwa ziemię i zabudowania - wydają się najbardziej sprawiedliwe. Uwzględniają one wyniki konsultacji. Chłop, który przekazuje swoje gospodarstwo rodzinie, pozostaje na ziemi i może nadal pracować w tym gospodarstwie. Gorsza jest sytuacja tego, który nie ma następcy i dlatego powinien on otrzymać dodatek za przekazaną ziemię i zabudowania.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełDyzmaGałaj">Rozważenia wymaga problem niewielkich gospodarstw położonych wokół regionów przemysłowych. Niejednokrotnie rolnik zatrudnia się w przemyśle, a gospodarstwo prowadzi żona. Gdybyśmy ją uznali jako pełnowartościowego pracownika rolnictwa i przyznali jej możliwość otrzymania renty, można by w znacznym stopniu podnieść produktywność tych gospodarstw. W ustawie wprawdzie przewiduje się pewne rozwiązania w tym kierunku, przyznając prawo do otrzymywania połowy drugiej renty, ale czy nie należałoby pójść dalej?</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełDyzmaGałaj">Za niezwykle istotny problem dla przyszłości naszej gospodarki rolnej uznać należy dążenie do zmniejszenia liczby gospodarstw tzw. robotniczo-chłopskich. Większe gospodarstwa szybciej mogą podnieść swoją produktywność, wprowadzać specjalizację, modernizować i unowocześniać się.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełDyzmaGałaj">Ustosunkowując się do dyskusji, minister pracy, płac i spraw socjalnych Tadeusz Rudolf stwierdził, że przedłożony przez rząd projekt ustawy ma charakter bezprecedensowy w ustawodawstwie emerytalnym. Przygotowując tę ustawę starano się korzystać z różnych rozwiązań stosowanych w innych krajach, ale żaden z nich nie mógł być wzorem dla naszej polskiej rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełDyzmaGałaj">Projekt ustawy w sposób Optymalny wyważa jej funkcje socjalne i produkcyjne. W swoim czasie, przy prezentowaniu wyników konsultacji na Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów oraz Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego zarzucano nawet, że rząd w zbyt małym stopniu uwzględnia funkcje produkcyjne ustawy.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PosełDyzmaGałaj">W projekcie ustawy starano się uwzględnić wszystkie rzeczowe propozycje zgłoszone w toku dyskusji i konsultacji ze środowiskiem wsi. Ustawa rozwiązuje problem świadczeń na rzecz rodziny i dziecka, zgodnie z zasadami powszechnego systemu emerytalnego, przyznaje dodatek 500 zł na rzecz dzieci kalekich, a nawet dodatki dla dalszych członków rodzin, którzy w sposób istotny przyczyniali się do podniesienia produktywności gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełDyzmaGałaj">W dyskusji zwracano uwagę, że w niedostatecznym stopniu uwzględniono sytuację tych rolników, którzy już przekazali ziemię na rzecz państwa. Jest to na pewno istotna sprawa, ale powstaje pytanie, jak daleko możemy iść wstecz, zwłaszcza że obejmujemy świadczeniami ludzi, który nie płacili składek ubezpieczeniowych, a możliwości wydatków z budżetu państwa są ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PosełDyzmaGałaj">Przepisy ustawy w szerokim tego słowa znaczeniu obowiązywać będą w zasadzie od 1980 r., ale już w roku przyszłym świadczenia emerytalne mogą otrzymywać ci, którzy osiągnęli wiek emerytalny i chcą przekazać ziemię na rzecz państwa. Chodzi o to, ażeby nie zahamować procesu przekazywania ziemi.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#PosełDyzmaGałaj">W sprawie przyznania III grupy inwalidztwa trzeba wyjaśnić, że w przemyśle przyznawana ona jest tylko w przypadkach częściowej utraty zdolności do pracy, a w światowym systemie emerytalnym raczej nie jest stosowana. Również i u nas staramy się ograniczać przyznawanie rent III kategorii m.in. poprzez wprowadzenie np. jednorocznych zasiłków chorobowych dla tych, których stan zdrowia rokuje w tym czasie poprawę oraz świadczeń wyrównawczych na okres częściowej utraty zdolności do pracy. Nie byłoby zatem celowe rozszerzanie tej grupy świadczeń dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#PosełDyzmaGałaj">Dyskusyjną sprawą jest forma prawna przekazywania ziemi, czy odbywać się to ma na podstawie decyzji naczelnika gminy, czy też na podstawie umowy notarialnej. Jako argument na rzecz rozwiązania przyjętego w projekcie ustawy można podać, że wypłacamy obecnie ok. 165 tys. rent rolnikom, którzy przekazali ziemię za pośrednictwem naczelników gminy i prawie nie było przypadków odwołań.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#PosełDyzmaGałaj">Dodatek za odznaczenia państwowe przysługuje tylko osobie, która je faktycznie otrzymała a w przypadku podziału renty nie jest dzielony pomiędzy małżonków.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#PosełDyzmaGałaj">Oblicza się, że koszty realizacji ustawy po 1980 r. będą przekraczać 20 mld zł. 1/3 tych wydatków pokryta będzie ze składek ubezpieczeniowych rolników, a reszta z budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Jak wynika z dyskusji doniosłość ustawy była powszechnie podkreślana. Rząd zdaje sobie sprawę, że nie rozwiązuje ona jeszcze wszystkich spraw rolników, ale nie ma w tej chwili takich możliwości.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Rzeczywiście, renta minimalna nie jest wysoka, ale trzeba wziąć pod uwagę, że znaczna część ludzi, która ją otrzyma nie otrzymuje obecnie żadnych świadczeń. W swoim czasie nie pobierano od nich składek ubezpieczeniowych a państwo podejmuje odpowiednie do istniejących możliwości, zobowiązania wobec nich. W przyszłości, o ile zaistnieją ku temu warunki będziemy się starali podwyższać wysokość renty minimalnej.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Nie możemy nie dostrzegać wielkiego dobrodziejstwa, jakim jest prowadzenie powszechnego systemu ubezpieczeń rolników, a więc rozwiązania problemu, o który od wielu lat domagała się ludność wsi.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Nie istnieje sprawa eksponowania produkcyjnych funkcji ustawy: wszystkie świadczenia emerytalne wypłacane są za określoną pracę, a wynikiem pracy rolnika jest produkcja rolna, ona musi więc być podstawą wymiaru renty.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">To, że przewiduje się przekazywanie ziemi jednemu ze spadkobierców nie powinno wpłynąć na zmniejszenie liczby dzieci na wsi. Jest duże zapotrzebowanie na siłę roboczą i każde z dzieci chłopskich, które nie chce pracować na roli może znaleźć zatrudnienie w innym dziale gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Nie ma u nas powszechnej tradycji przepisywania ziemi na podstawie aktu notarialnego. Dlatego np. wprowadzono w swoim czasie ustawę uwłaszczeniową, ażeby na tej drodze uregulować sprawy własnościowe na wsi. Oczywiście ustawa nie zakazuje notarialnego przekazywania gospodarstw chłopskich.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Rozważać trzeba konieczność skorelowania przepisów ustawy z przepisami kodeksu cywilnego m.in. w sprawach dotyczących niektórych praw własnościowych oraz zasad przekazywania gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Ewidencja produkcji sprzedawanej państwu jest już prowadzona: obejmuje ona produkcję rolną w szerokim tego słowa znaczeniu tzn. zarówno tę, która pochodzi z gospodarstwa rolnego, jak i pochodzącą ze zbieractwa, Dokumentacja jest gromadzona w gminnych bankach spółdzielczych. Co roku chłop ma możliwość sprawdzenia swoich rocznych dochodów i zawsze może wyliczyć Sobie jaka renta będzie mu przysługiwać.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Wysunięto propozycje innego niż w projekcie ustawy sposobu ściągania składek na fundusz emerytalny. Postulowano np. odliczanie składek przy sprzedaży produktów państwu. Takie rozwiązanie nie byłoby słuszne. W poprzednich okresach pewne opłaty w ten właśnie sposób były ściągane od rolników, co wywoływało głosy niezadowolenia. Ponadto takie rozwiązanie nie sprzyjałoby wzrostowi produkcji towarowej.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Wysokość składki emerytalnej ustalana jest w zależności od obszaru i jakości ziemi. Dzięki temu tworzy się u rolników zainteresowanie intensyfikacją produkcji rolnej na tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Wymiar emerytury w zespołach rolników indywidualnych odbywa się w ten sposób, że składają oni do banku deklarację w jaki sposób ma być zaliczana na rzecz każdego z nich wartość produkcji sprzedanej państwu. Nie rozstrzygnięta została jeszcze spraw obliczania składki emerytalnej od członków takich zespołów. Znajdzie to miejsce w rozporządzeniu wykonawczym.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Z pewnością - co słusznie podkreślali posłowie - ustawa ma skutki dalekosiężne. Będą one ujawniać się stopniowo. Np. zabezpieczenia mieszkań rolnikom pobierającym rentę będzie problemem dopiero w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Nie rozważano dotychczas kwestii podstaw wymiaru emerytury dla rolników ze wsi turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#MinisterrolnictwaKazimierzBarcikowski">Zwrócono w dyskusji uwagę, że w toku realizacji ustawy powstaną czynniki dodatkowego nacisku na usprawnianie skupu. Jest to zjawisko ze wszech miar pożądane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">Przeprowadzona na posiedzeniu Komisji dyskusja nad projektem ustawy była głęboka i pożyteczna. Słusznie posłowie podkreślali historyczne znaczenie tego aktu prawnego, Rozwiązuje on wiele bolesnych, nabrzmiałych w przeszłości problemów wsi, a równocześnie przyczyni się do kształtowanie w bliższej i dalszej przyszłości procesów decydujących o zmianie i stosunków na wsi.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">Inne kraje socjalistyczne wprowadziły system zaopatrzenia emerytalnego rolników po dokonaniu socjalistycznej przebudowy wsi. W naszym kraju system ten proponuje się zastosować przy istniejącej specyficznej strukturze rolnej. Wiążemy go ściśle z indywidualnym wkładem każdego producenta rolnego w rozwiązywanie sprawy wyżywienia kraju. W projekcie zawarte jest społeczne uznanie dla pracy polskiego rolnika na rzecz rozwoju kraju, nobilitacja jego wysiłku. Podkreślenia wymagają demokratyczne zasady przygotowania ustawy. Projektowane rozwieszania rozważane były kilkakrotnie przez Biuro Polityczne KG PZPR przy udziale NK ZSL, dyskusja toczyła się na wielu posiedzeniach Prezydium Rządu nim wreszcie doszło do ustalenia ostatecznego kształtu projektu ustawy. Projekt poddany został masowej konsultacji w środowisku wiejskim. Zgromadzono w jej wyniku ogromną ilość wniosków, uwagę propozycji. Wszystkie wymagały rozważenia. W rezultacie projekt wzbogacony został o wyniki tej społecznej dyskusji. M.in, zapadły decyzje w sprawie podwyższenia dolnej i górnej granicy renty, zgodnie z postulatami wsi. Uwzględniono też postulaty dotyczące przyspieszenia wypłaty rent w wielu przypadkach.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">Przyjęte w projekcie rozwiązania uznać trzeba za realne na dziś, a równocześnie widzieć trzeba perspektywę dalszych niezbędnych modyfikacji. Zwrócił na to szczególną uwagę na posiedzeniu Biura Politycznego I Sekretarz Edward Gierek stwierdzając, że będzie się wracać do przyjętych rozwiązań i zmieniać je w miarę ujawniających się potrzeb i powstających możliwości.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">Skutki finansowe ustawy są niemałe. Na fundusz emerytalny składać się będą dochody wpływające ze składek wypłacanych przez rolników, z przesunięcia, niektórych opłat dotychczas wypłacanych na rzecz PZU (ok. 5–6 mld złotych) oaz kwoty, które ponosiłoby państwo, wypłacając na mocy ustawy z 1974 r. renty za przejmowaną przez siebie ziemią (ok. 6 mld zł).</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">Ponieważ koszty wprowadzania systemu emerytalnego na wsi oblicza się na około 20 mld zł, resztę wydatków pokrywa na będzie z budżetowej dotacji państwa. Jest to bardzo duże obciążenie dla państwa, ale liczymy się, że wieś odpowie wzmożeniem wysiłków, wzrostem produkcji towarowej, co pozwoli państwu wygospodarować niezbędne środki. Wszystkich kwestii w jednym akcie prawnym nie można rozwiązać. W perspektywie jednak na drodze modyfikowania tego aktu będzie się kolejno załatwiano wszystkie istniejące i powstałe w przyszłości sprawy.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">Projekt ustawy jest aktem dojrzałym, tym niemniej wnikliwe jego studiowanie, uwagi i propozycje zgłoszone przez posłów i podkomisję będą cennym wkładem w jego doskonalenie. Należy oczekiwać, że komisje wyrażą przychylny stosunek do kierunkowych rozwiązań projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego - poseł Bolesław Strużek (ZSL): Przeprowadzona na posiedzeniu trzech Komisji dyskusja nad projektem ustawy była bardzo szeroka, wybiegająca poza zwykłe ramy pracy w czasie I czytania projektów ustaw. Wyrażono w toku dyskusji akceptację projektu, a równocześnie zgromadzono bogaty materiał dla podkomisji. Przystępując do pracy nad projektem ustawy, podkomisja powinna uzyskać materiały oświetlające aktualną sytuację ekonomiczną i finansową wsi. Pozwoli jej to bardziej wnikliwie ustosunkować się do projektu ustawy, a zwłaszcza wdrożenia systemu składek na rzecz Funduszu Emerytalnego w bieżącym roku, w którym rolnictwo dotkliwie odczuło skutki niesprzyjających warunków klimatycznych i klęsk żywiołowych.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">Komisje powołały wspólną podkomisję, której zleciły rozpatrzenie projektu. W skład podkomisji weszli:</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">- z ramienia Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego posłowie: Hieronim Blaszyński (PZPR), Władysław Cabaj (ZSL), Ludwik Maźnicki (PZPR), Jerzy Ozdowski (bezp. „Znak”), Mieczysław Róg-Świostek (PZPR):</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">- z ramienia Komisji Pracy i Spraw Socjalnych posłowie: Daniela Teresa Liberadzka (ZSL), Ludmiła Mazurkiewicz (bezp.), Cecylia Moderacka (SD), Kazimierz Raszkowski (PZPR), Aleksander Zając (ZSL);</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">- z ramienia Komisji Prac Ustawodawczych posłowie: Andrzej Bondarewski (SD) Kazimierz Fortuna (ZSL), Roman Rutkowski (PZPR), Bronisława Sokołowska (PZPR), Antoni Wesołowski (ZSL).</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#WiceprezesRadyMinistrówJanSzydlak">Przewodniczącym podkomisji wybrany został poseł Mieczysław Róg-Świostek (PZPR).</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>