text_structure.xml 41.1 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 16 czerwca br. Komisja Pracy i Spraw Socjalnych, obradująca pod przewodnictwem posła Ireny Sroczyńskiej (PZPR), rozpatrzyła sprawozdanie z wykonania narodowego planu społeczno-gospodarczego i budżetu państwa w 1976r. w części dotyczącej Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z ministrem Tadeuszem Rudolfem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów i Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Podstawą dyskusji było sprawozdanie przedstawione przez poseł Danielę Teresę Liberadzką (ZSL). Poseł sprawozdawca stwierdziła, że ogólnie rzecz biorąc, zadania roku 1976 w zakresie zatrudnienia, płac i spraw socjalnych zostały zrealizowane pomyślnie, co znalazło wyraz w planie zatrudnienia i wzroście wydajności pracy. Zatrudnienie w 1976r. było o 1 proc., tj. o 112 tys. wyższe niż w 1975 r., ukształtowało się na poziomie 11.744 osób i w stosunku do założeń NPSG było niższe o 106 tys. osób. W minionym roku kontynuowano politykę pełnego zatrudnienia przy zmniejszonym przyroście zasobów ludzkiej pracy. Prawie cały planowany przyrost produkcji przemysłowej i budowlanej został osiągnięty poprzez zwiększenie wydajności pracy, a tylko w minimalnym stopniu przez wzrost zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Utrzymywanie tempa wzrostu wydajności pracy jest warunkiem utrzymania tempa wzrostu płac i pozostałych świadczeń pracowniczych oraz społecznych. Wysoka wydajność pracy, warunkach malejącego przyrosty ludności w wieku aktywności zawodowej, staje się podstawowym źródłem energii zasilającej rozwój.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w zakresie omawianej sfery uczyniło w minionym roku bardzo wiele; wprowadzono praktykę programowania przyjęć do pracy nowych pracowników we wszystkich zakładach, podjęto decyzję o powołaniu we wszystkich zakładach komisji przyjęć do pracy z udziałem zakładowego czynnika społeczno-politycznego, opracowano i wprowadzono w życie specjalny system kompletowania i szkolenia załóg.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Jednym z narzędzi racjonalizacji gospodarowania zasobami pracy były przeprowadzone w 1976r. przeglądy zatrudnienia w sferze konsumpcji społecznej oraz w sferze produkcji materialnej. Kontrola stopnia realizacji zgłoszonych i zatwierdzonych wniosków ma istotne znaczenie społeczne i ekonomiczne. Godne podkreślenia są działania, które sprawiły, że m.in. zadania werbunkowe dla zabezpieczenia pracowników dla generalnego wykonawcy budowy Huty Katowice zostały wykonane z dużą nadwyżką.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Optymalne wykorzystanie czasu pracy jest nadal sprawą szczególnej wagi. Wprawdzie ze sprawozdań wynika, że nastąpiła pewna poprawa, jednak udział dni nie przepracowanych jest nadal wysoki. Szczególnej koncentracji uwagi i działań ze strony rządu wymaga czas nieprzepracowany z tytułu postojów, które wykazują tendencję wzrostową. Bezcenna społecznie może okazać się skuteczna profilaktyka zmniejszająca zachorowalność ludzi czynnych zawodowo. W minionym roku osiągnięty został dalszy wzrost dochodów ludności z tytułu wynagrodzeń za pracę. Ukształtował się na poziomie 638,5 mld zł, a więc wzrósł w stosunku do roku 1975 o 59,4 mld zł, tj. o 10,2 proc. Podstawowym składnikiem dochodów ludności z tytułu pracy tyły wypłaty z osobnego funduszu płac. Wypłaty z osobowego funduszu płac były w 1976 r. wyższe od założeń NPSG o 11,2 mld zł, łącznie z rezerwą centralną. Z powyższego wynika, iż w 1976 r. podjęto decyzje dyscyplinujące gospodarkę osobowym funduszem płac.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W 1976 r. zakończono regulację płac wszystkich zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej, połączoną z jednoczesną likwidacją indywidualnego podatku od wynagrodzeń. Daje się zauważyć złagodzenie rozpiętości w poziomie przeciętnych płac w układzie poszczególnych gałęzi. Dalsza racjonalizacja systemu wynagrodzeń idąca w kierunku dostosowania proporcji zarobków do rzeczywistego wkładu pracy uzyska społeczną akceptację i będzie źródłem pozytywnej motywacji zatrudnionych, bodźcem wyzwalającym społeczną wydajność pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W dziedzinie dochodów pieniężnych ludności z tytułu świadczeń społecznych panowała w minionym roku szczególnie dynamiczna atmosfera. Złożyły się na nią m.in. realizacja kolejnego etapu łagodzenia degresji wymiaru emerytur i rent, zwiększenie świadczeń dla kombatantów i więźniów obozów koncentracyjnych, nowa ustawa o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, nowe przepisy o ubezpieczeniach społecznych członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i SKR. Przygotowano również nowe przepisy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych osób wykonujących działalność zarobkową na własny rachunek. Rozpoczęto proces poprawy sytuacji emerytów i rencistów z tzw. „starego portfela”. Dochody pieniężne ludności z tytułu świadczeń społecznych wyniosły ponad 106 mld zł i wzrosły w stosunku do 1975 o 15 mld zł, tj. o 16,5 proc. Podstawową pozycję w tej kwocie stanowiły emerytury i renty, z których korzystało 3.394 tys. osób, a więc o 202 tys. więcej niż w 1975 r. Należy podkreślić, że złagodzona została trudna sytuacja materialna znacznej części świadczeniobiorców. W dalszej pracy na tym odcinku słuszne wydaje się podjęcie działań zmierzających do systemowego uregulowania świadczeń społecznych, co doprowadziłoby do zlikwidowania problemu „starego portfela”.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">W ub. roku osiągnięto dalszą poprawę warunków bhp. Podjęto szereg działań zmierzających do zlikwidowania lub ograniczenia zagrożeń wypadkowych, zwłaszcza w transporcie, przy pracach na wysokościach, przy obsłudze maszyn i urządzeń technicznych, jak też związanych ze środowiskiem pracy. Uzyskany w tej dziedzinie postęp nie jest w pełni zadowalający. Do przyczyn powodujących wypadki przy pracy należą nadal: wadliwa organizacja pracy, niedostateczna dyscyplina pracy i lekkomyślność pracowników, brak egzekwowania wymogów bhp. Podjęte działania na rzecz poprawy stanu bhp trzeba konsekwentnie realizować.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Z przedłożonych materiałów wynika, że w roku 1976 prawidłowo funkcjonowały utworzone fundusze: zakładowy fundusz socjalny, zakładowy fundusz mieszkaniowy oraz zakładowa działalność bytowa.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Rok 1976 był kolejnym rokiem procesów wdrażania i funkcjonowania nowego prawa pracy, pomocy w stosowaniu prawa pracy, koordynowania i prowadzenia akcji szkoleniowej oraz wyjaśniającej. Powołano specjalny organ - centralną komisję konsultacyjną do spraw wykładni i popularyzacji prawa pracy, która dokonuje ocen w zakresie stosowania prawa pracy i ustala konkretne zadania dla ministerstw, urzędów centralnych i wojewódzkiej. Jest to szczególnie doniosła inicjatywa resortu.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Poseł D. T. Liberadzka oceniła pozytywnie wykonanie w 1976 r. budżetu Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych. Poszczególne pozycje budżetowe po stronie dochodów i po stronie wydatków zrealizowano prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Poseł sprawozdawca wystąpiła z wnioskiem o przyjęcie sprawozdania resortu pracy, płac i spraw socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełZuzannaPułaska">Jedno z naszych największych osiągnięć to zabezpieczenie miejsc pracy dla kobiet, niestety ostatnio obserwujemy tendencję do ich zmniejszania. Poważnym zadaniem jest też stwarzanie kobietom lżejszych warunków pracy w zakładach poprzez zmechanizowanie stanowisk pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełZuzannaPułaska">Od szeregu lat kobiety korzystają z dobrodziejstwa obniżenia wieku emerytalnego. Natomiast ciągle trudną sprawą są bezpłatne urlopy dla matek dzieci do lat 3. Nie wszystkie kobiety mogą z nich korzystać ze względu na uszczerbek budżetu domowego. Brak żłobków dodatkowo utrudnia sytuację, rekompensata finansowa dla kobiet wychowujących małe dzieci byłaby pewnym rozwiązaniem. Braki żłobków moglibyśmy także rozwiązać doraźnie, poprzez zorganizowanie tzw. „mini żłobków” przy pomocy niepracujących kobiet.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełZuzannaPułaska">Kobiety są wdzięczne za dotychczasową troskę Ministerstwa o zabezpieczenie prawidłowych warunków rozwoju rodziny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełZbigniewBiałecki">Niekwestionowanym faktem jest postęp osiągnięty w wykonaniu planu w roku 1976. Jest to dobra zapowiedź dalszej poprawy warunków pracy i płac.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełZbigniewBiałecki">Na pewno poważnym problemem jest brak rąk do pracy. Tymczasem istnieją potencjalne możliwości aktywizacji zasobów ludzkich. Przykładowo: białostockie, suwalskie mają ciągle rezerwy, ale brak na tych terenach rozwiniętego przemysłu. Ludzie są też często niezorientowani w potrzebach na rynku pracy. Sytuacji nie rozwiążemy poprzez werbunek np. do Huty Katowice. Jedynym wyjściem może być budowa nowych obiektów. Warto przebadać rezerwy Węgorzewa, Giżycka itd. i opracować odpowiedni plan rozwoju ekonomicznego kraju.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PosełZbigniewBiałecki">Problemu niedostatecznej liczby żłobków nie rozwiążemy przynajmniej w ciągu najbliższych 10 lat. Musimy szukać innych dróg wyjścia, np. przyznać ekwiwalent pieniężny dla kobiety pracującej i mającej małe dzieci, aby mogła im zapewnić opiekę. Poprzeć należy także inicjatywę tworzenia „mini żłobków”. Nie możemy dopuszczać do sytuacji, aby kobieta w wieku najbardziej produktywnym nie miała dostępu do pracy, zarazem musimy zapobiegać sytuacji, kiedy kobieta mająca małe dziecko przechodzi do pracy o gorszych warunkach materialnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełJadwigaMalinowska">Mimo osiągnięć są jeszcze trudności, do których należy ciągle brak rąk do pracy. Mamy wielu młodych ludzi, którzy nie pracują i z każdym rokiem przybywa ich coraz więcej. Wielu z nich pasożytuje na własnych rodzinach. Niejednokrotnie trafiają do nas skargi i prośby matek o wyeksmitowania synów, którzy nie pracują, znęcają się nad domownikami. Powstaje problem w jaki sposób zmusić ich do pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełJadwigaMalinowska">Nie zgadzam się z przedmówcą posłem Białeckim, że 400 zł dodatku i powierzenie kilkorga dzieci starczej kobiecie - rencistce rozwiąże problemy młodych matek. Należy przyznać pracującym matkom w czasie urlopu część pensji, tak, aby mogły same wychowywać dzieci. W ten sposób zmniejszy się absencja w zakładach pracy. Oczywiście o likwidacji żłobków nie ma w ogóle co mówić. Bywają stanowiska, zawody, w których dłuższe przerwy związane z urlopami młodych matek przyniosłyby poważne, społeczne szkody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełKazimierzRaszkowski">W dniu dzisiejszym dokonujemy oceny działalności resortu za rok 1976. Wynika z niej, że osiągnęliśmy znaczny postęp, szereg spraw zostało rozwiązanych. Obserwujemy coraz lepszy system działalności ministerstwa, także dalsze doskonalenie metod pracy.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełKazimierzRaszkowski">Fundusz alimentacyjny osiągnął 68 proc. ściągalności, jednak sporo osób nadal uchyla się od obowiązków rodzinnych. Trzeba więc stale doskonalić system alimentacyjny. Dotacja państwa winna być jak najmniejsza, a ściągalność alimentów jak największa.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełKazimierzRaszkowski">Stworzony system polityki socjalnej przyniósł poprawę sytuacji życiowej wielu emerytów i rencistów. Należy dołożyć starań, aby jego realizacja nie była utrudniana z powodów organizacyjnych. Dlatego trzeba doskonalić system mechanizacji pracy w ZUS.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełKazimierzRaszkowski">Obserwujemy wzrost godzin nadliczbowych, co zbyt często wynika ze złej organizacji pracy. Należy usprawnić istniejący stan rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełKazimierzRaszkowski">Większą uwagę musimy zwrócić na bhp, zwłaszcza wobec wprowadzenia nowych procesów technologicznych i produkcyjnych. Należy dążyć do eliminacji przyczyn inwalidztwa z tytułu wypadków przy pracy.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełKazimierzRaszkowski">Należy postulować opracowanie uproszczonego systemu obliczania zaopatrzenia emerytalnego. Obecnie jest zbyt skomplikowany i budzi szereg wątpliwości, a winien być jak najprostszy i zrozumiały dla każdego obywatela.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełKazimierzRaszkowski">Jesteśmy świadkami stałego postępu w działalności resortu. Wyrazić trzeba podziękowanie i uznanie dla resortu, który traktuje nasze uwagi bardzo poważnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełJaninaWaśniewska">Docierając do nas opinie, że praca ZUS nie jest zbyt sprawna, Zbadałam sytuację w Krakowie. Okazało się, że słabo jest zaopatrzony zakład techniczny, szczególnie brak maszyn liczących. Ołówek i długopis na dłuższą metę nie wystarczą. Pracowników ZUS także obowiązują przepisy bhp.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełJaninaWaśniewska">Na posiedzeniu Komisji Handlu Wewnętrznego zastanawialiśmy się już nad problemem przechwytywania pracowników z instytucji do instytucji. Zbyt często zakłady pracy, które wyszkoliły swoich pracowników szybko ich tracą, ponieważ inny zakład oferuje lepsze warunki materialne i socjalne.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełJaninaWaśniewska">Nadal wiele dzieci w wieku przedszkolnym nie ma zapewnionej opieki, szczególnie na wsi. Są to nasze dzieci i musimy się nimi zaopiekować, aby ułatwić warunki pracy kobiety wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełJaninaWaśniewska">Poseł Zofia Ładyńska (PZPR) dołączyła swój głos do wyrazów uznania na całokształt działalności resortu.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PosełJaninaWaśniewska">Na przestoje w pracy w poważnej mierze wpływa niezadowalająca organizacja dojazdów do pracy. Obserwujemy regularne spóźnianie się pociągów. Jest to zjawisko o różnym nasileniu w całym kraju. Przykładowo, w skierniewickiem pociągi systematycznie się spóźniają. A sprawa jest trudna, ale nie można uznawać jej za nierozwiązywalną.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PosełJaninaWaśniewska">Zrobiono bardzo dużo dla poprawy warunków socjalno-bytowych załóg w zakładach pracy i poprawa ta jest wyraźnie odczuwana. Pogorszyła się jednak opieka zdrowotna. Konkretnie, w woj, skierniewickim wystąpił spadek kadry lekarskiej. Ludzi dopuszcza się do pracy bez badań lekarskich. Nie robi się też badań profilaktycznych. W Żyrardowie brakuje 60 pielęgniarek i 30 salowych. W skali całego kraju brak lekarzy pediatrów. W tej sytuacji należy ukierunkować profil kształcenia lekarzy. Równie poważny problem to opuszczanie przez lekarzy bardzo potrzebnych placówek na skutek poszukiwania lepszych warunków materialnych. Zdrowie człowieka nie jest wyłącznie sprawą osobistą obywatela. Odczuwamy społeczne i ekonomiczne skutki braku opieki lekarskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełMarianMatera">Niezaprzeczalnie mamy wiele osiągnięć, ale zostało jeszcze szereg problemów do rozwiązania. Należy do nich przeciwdziałanie zjawisku zatrudnienia na lepszych warunkach pracowników zwolnionych karnie z pracy. Możliwość przeniesienia z zakładu uspołecznionego do spółdzielni pozwala na łamanie przepisów w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełMarianMatera">Rosnąca wypadkowość, wypadki śmiertelne przy pracy są ostrzeżeniem i zmuszają do wzmożenia działalności na rzecz bhp. Zwracano uwagę na przyczyny tego stanu rzeczy: zła organizacja pracy, brak dyscypliny. Przede wszystkim jest to jednak rezultat nie egzekwowania przepisów.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełMarianMatera">Nie możemy patrzeć tylko na ilość i jakość pracy. Nie mniej ważne są warunki pracy. W przemyśle cementowym, nadal aktualne są problemy zapylenia i wibracji. Należy zwiększyć liczbę stanowisk pracy chronionej. Centralny Instytut Ochrony Pracy winien podjąć rzeczywiste działania, które przyniosłyby poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełMarianMatera">Przykry jest problem wysłużonych pracowników w zakładach o szczególnie ciężkich warunkach pracy. Niejednokrotnie długoletniego pracownika na kilka lat przed emeryturą, na skutek złego stanu zdrowia, przesuwa się na mniej płatne stanowisko. Jest to sprawa moralna, wymagająca innego, godziwego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełMarianMatera">Mówca postulował poruszenie sprawy wysługi lat budowlanych. Ludzie tego resortu pracują w bardzo ciężkich warunkach. Niestety uchwała nr 105 pozostaje w zawieszeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełEwaKwiatkowska">Praktyka potwierdza, że istnieje potrzeba uproszczenia procedury uzyskiwania rent i emerytur. Sprawy te dotyczą przecież ludzi starych i niepełnosprawnych fizycznie, tym bardziej więc konieczne jest ułatwienie im załatwiania formalności. Obecnie osoba, która wykorzystała możliwość przejścia na emeryturę przed ukończeniem wymaganego wieku, musi po osiągnięciu tego wieku, po raz drugi występować do ZUS o przyznanie jej emerytury normalnej. Nie zastosowanie się do tego przepisu powoduje duże komplikacje. Poseł przytoczyła następujący przykład: rencista ukończywszy 65 lat podjął pracę zarobkową zgodnie z przepisami, osoby które przeszły na emeryturę w okresie wcześniejszym, nie mogą pracować zarobkowo do czasu uzyskania pełnych praw emerytalnych Kiedy zawiadomił o tym fakcie ZUS uzyskał odpowiedź zobowiązującą go do zwrotu nieprawnie wg ZUS pobieranej przez parę miesięcy emerytury, ponieważ nie załatwił w odpowiednim terminie sprawy przejścia z emerytury wcześniejszej na normalną. Trudno zrozumieć, czemu ma służyć tak daleko posunięta biurokracja.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełEwaKwiatkowska">Sprawa przecież dotyczy tego samego człowieka i powinna być załatwiana z urzędu, bez starali ze strony zainteresowanego.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PosełEwaKwiatkowska">Zrewidowania wymagają też przepisy dotyczące zmiany norm pracy. Zdarza się, że po zmianie tych norm, a więc po ich podwyższeniu, wielu starszych wiekiem i stażem pracowników nie Jest w stanie sprostać nowym wymaganiom. Otrzymują wtedy niższy zarobek, choć dotyczy to najczęściej ludzi w wieku przedemerytalnym, a więc tych, którzy powinni być szczególnie chronieni. Takim ludziom nie powinno się zmieniać warunków pracy i płacy na gorsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełStefanCałużyński">Jakie zasiłki wypłacane są osobom czasowo nie pracującym? Trudno zrozumieć dlaczego przemysł odczuwający niedobór rąk do pracy nie może wchłonąć wszystkich poszukujących pracy. Z pewnością jedną z przyczyn jest niezgodność profilów zawodowego kształcenia kadr z potrzebami gospodarki narodowej. Kształcimy chyba w zbyt wąsko potraktowanych specjalnościach. Niezbędne byłoby stworzenie takiego systemu przygotowania zawodowego, aby pracownik miał szersze możliwości wyboru zawodu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełJadwigaBecelewska">Z roku na rok wzrasta liczba osób korzystających z wczasów; wzrastają także koszty skierowań na wczasy. Rysuje się obawa, że przy stałej wysokości funduszu socjalnego - będzie malała liczba osób, które będą mogły uzyskać skierowania na wczasy pracownicze.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosełJadwigaBecelewska">Niezmieniana od lat jest stawka żywieniowa w przedszkolach (12 zł.). Wzrasta natomiast odpłatność rodziców za pobyt dziecka w przedszkolu.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PosełJadwigaBecelewska">W zakładach zatrudniających dużą liczbę kobiet, zwłaszcza młodych, występują poważne trudności. Wzrasta absencja z powodu zwolnień lekarskich na opiekę nad chorym dzieckiem. Niedostateczna jest sieć żłobków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełHenrykWiśniewski">Co się robi, aby osoby chronicznie unikające pracy podjęły zatrudnienie? Takich pasożytów społecznych nie należy tolerować. Zakłady pracy odczuwają brak rzemieślników. Znaczna część absolwentów szkół przyzakładowych podejmuje dalszą naukę w technikach, lecz po ich ukończeniu nie wraca do macierzystego zakładu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełHenrykWiśniewski">Pracownicy zwolnieni z powodu picia alkoholu w czasie pracy, z reguły znajdują zatrudnienie w innym zakładzie. Istotną przyczyną jest okoliczność, że w opiniach personalnych z miejsca pracy z reguły nie wykazuje się uchybień pracowników.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełHenrykWiśniewski">Należałoby znaleźć skuteczne rozwiązanie problemu tzw. chłoporobotników. Na ogół nie są oni ani dobrymi robotnikami, ani rolnikami.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełHenrykWiśniewski">Fakt, że pracownicy o tych samych kwalifikacjach otrzymują różne zarobki w różnych zakładach pracy jest przyczyną nadmiernej fluktuacji kadr oraz powoduje zjawisko kaperowania fachowców.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełHenrykWiśniewski">Mimo poprawy w dziedzinie warunków pracy, w wielu jeszcze zakładach źle działają albo brak jest w ogóle urządzeń wentylacyjnych. W czasie upałów, w zakładach takich bardzo spada wydajność pracy. Robotnicy nie otrzymują należnej im ilości bielizny i ubrań roboczych. Administracja zakładów tłumaczy się trudnościami w ich zakupie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełZofiaŁęgowik">Działalność resortu w 1976 r. ocenić trzeba pozytywnie; wykonano a nawet przekroczono szereg zadań. Wystąpiły jednak pewne nieprawidłowości i niedociągnięcia.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełZofiaŁęgowik">Uzyskaliśmy w 1976 r. postęp w racjonalizacji zatrudnienia. Osiągnięty został jednak głównie poprzez działania administracyjne, drogą nakazów i zakazów, a w zbyt małym stopniu na skutek działania czynników ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełZofiaŁęgowik">Przeprowadzony w roku ub. przegląd struktury zatrudnienia przyniósł niewątpliwi korzyści. Część zakładów potraktowała jednak ten przegląd jako akcję doraźną, a nie stały element działania.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PosełZofiaŁęgowik">Wskaźniki wykorzystania czasu pracy kształtowały się w roku ub. właściwie na poziomie 1975 r. Na ten stan wpłynęło wiele czynników subiektywnych i obiektywnych. Do subiektywnych zaliczyć należy niedostatek organizacji pracy oraz dyscypliny pracy. W tych dziedzinach mamy jeszcze bardzo duże rezerwy. Praktyką powszechną np. jest - mimo zakazów - organizowanie nadmiernej ilości narad i zebrań w godzinach pracy. Zbyt wiele jest przypadków...</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#komentarz">(Nieczytelne)</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#PosełZofiaŁęgowik">..., co ma swoje źródło nie tylko w konkurencyjnych systemach płacowych, lecz także w nieodpowiednich warunkach pracy, w niedobrych stosunkach międzyludzkich itp.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#PosełZofiaŁęgowik">Przesłanki obiektywne, to przede wszystkim nierytmiczne dostawy surowców, energii, jak też trudności transportowe. Powoduje to szkody ekonomiczne oraz - co jest szczególnie niepokojące - szkody społeczne. Jak bowiem można zaostrzyć dyscyplinę pracy, jeśli nie ma podstawowych warunków do jej utrzymania?</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#PosełZofiaŁęgowik">Wiele zakładów, zwłaszcza w nowych województwach, nie ma jeszcze dobrze zorganizowanej przemysłowej służby zdrowia. Zbyt mała ilość lekarzy powoduje, że nie są oni w stanie prowadzić w zakładach działalności profilaktycznej. Niepokojąca jest ilość zachorowań na choroby zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#PosełZofiaŁęgowik">W Zakładach Włókien Sztucznych w Tomaszowie Mazowieckim warunki pracy są bardzo uciążliwe, zwłaszcza z uwagi na wysoką toksyczność na niektórych oddziałach. Należałoby zaostrzyć normy dopuszczalnego stężenia tych substancji toksycznych oraz zainstalować bardziej skuteczne urządzenia oczyszczające.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełJózefaWojtkowska">Resort prawidłowo rozwiązuje wiele spraw, ale w praktyce terenowej, zwłaszcza na wsi, występuje szereg nieprawidłowości realizacyjnych. Trudno np. zrozumieć dlaczego inne stawki płacowe stosowane są wobec traktorzysty zatrudnionego w kółku rolniczym (10–12 zł za godz.) i w PGR (ponad 20 zł).</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełJózefaWojtkowska">Gorsza jest sytuacja kobiety na wsi niż w mieście. Gospodynie rolne nie korzystają z wielu przywilejów przyznanych kobietom pracującym. Ulgi podatkowe przysługują tylko tym chłopskim rodzino, które mają powyżej 5-ro dzieci. Powinny one być stosowane również wobec rodzin trzydzietnych.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełJózefaWojtkowska">Rolnicy, którzy pracują solidnie i uczciwie, nie mogą pogodzić się z tym, że w mieście pracownik otrzymuje wynagrodzenie nawet za niedbale wykonywane obowiązki. Preferowanie w systemie płac solidnej, rzetelnej roboty byłoby czynnikiem oddziaływującym wychowawczo na młodzież.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełTomaszSieradzki">Odczuwamy brak rąk do pracy nie wykorzystujemy jednak w sposób dostateczny tych rezerw, które powstają przecież w miarę postępu automatyzacji i mechanizacji produkcji. Wymagałoby to stałego korygowania norm wydajności. Im więcej nowoczesnych maszyn, tym więcej ludzi można by przesuwać do innej pracy. Wielu pracowników nie kryje się z tym, że teraz ma pracę lepszą, że ma jej mniej. Chcą oni w pełni korzystać ze wszystkich uprawnień, mimo że nie wypracowali sobie podstaw do tego.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełTomaszSieradzki">Pewna część młodzieży po ukończeniu szkoły podstawowej nie uczy się i nie podejmuje pracy. Czy resort ma znajomość zasięgu tego problemu?</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełTomaszSieradzki">Środki masowego przekazu powinny bardziej popularyzować osiągnięcia zakładów, w których jest dobra organizacja pracy.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełTomaszSieradzki">Niezbędne jest podniesienie rangi mistrzów i brygadzistów. Trzeba też od nich więcej wymagać. Często się widzi, zwłaszcza na placach budów, liczne grupki robotników, którzy zamiast pracować spędzają czas przy budkach z piwem. Dlaczego mistrzowie nie reagują na to zjawisko?</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PosełTomaszSieradzki">Dodatkowych wyjaśnień udzielił minister pracy, płacy i spraw socjalnych Tadeusz Rudolf.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PosełTomaszSieradzki">Mówca stwierdził, że do wniosków wynikających z przeglądów zatrudnienia stale się wraca. W toku kontroli przeprowadzanych co miesiąc w kilkudziesięciu zakładach bierze się również te wnioski pod uwagę. Zostały one też wykorzystane przy opracowywaniu planu na br. Jak potrzebne jest stałe dokonywanie przeglądów zatrudnienia świadczy chociażby to, że w administracji obniżenie zatrudnienia o 1–2 proc. dałoby dużą armię pracowników do wykorzystania w innych działach.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#PosełTomaszSieradzki">Sytuacja w dziedzinie miejsc pracy dla kobiet jest nieporównywalnie lepsza niż przed laty. W maju br. na zarejestrowanych 12 tys. osób poszukujących pracy było 9,5 tys. kobiet. Średnio, na jedną poszukującą pracy kobietę przypadają cztery wolne miejsca, podczas gdy w maju ub. roku - 3, a w 1970 r. na 1 wolne miejsce pracy wypadały 3 kobiety. Te dane świadczą jak bardzo odwróciły się proporcje. Naturalnie, w przekroju terenowym sytuacja kształtuje się różnie. Te układy terenowe są przedmiotem wnikliwych analiz. Większość kobiet poszukujących pracy grupuje się w 12 województwach, a najostrzej ten problem występuje w 35 miasteczkach. Resort współdziała w tych sprawach z Ministerstwem Przemysłu Lekkiego oraz Ministerstwem Handlu Wewnętrznego i Usług. Otrzymują one wykazy poszukujących pracy kobiet i podejmują odpowiednie działania. M.in. rozszerza się system pracy nakładczej, która jest szczególnie korzystna dla kobiet, zwłaszcza że nastąpiło zrównanie uprawnień zatrudnionych w systemie nakładczym z pracownikami zakładów przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#PosełTomaszSieradzki">Należy pamiętać, że nie może istnieć nigdy sytuacja, w której urzędy zatrudnienia nie rejestrowałyby nikogo. Zawsze będą pewne ilości osób, które zmieniają pracę, stale przypływają nowi kandydaci do pracy ze wsi, jest niewielka ilość absolwentów szkół, którzy bezpośrednio po ukończeniu nauki nie podjęli zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#PosełTomaszSieradzki">Resort, wspólnie z CRZZ, bada sprawę zasiłku wychowawczego dla matek, które chciałyby przerwać pracę, aby wychować małe dzieci. Rozwiązanie tej sprawy wymaga jednak bardzo dużych środków. Zasiłek wychowawczy nie może być uważany za alternatywne rozwiązanie dla budowy żłobków.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#PosełTomaszSieradzki">Osoby niepracujące, tzw. pasożyci społeczni - to margines obliczany na ok. 30 tys. Nasze prawodawstwo zapewnia dostateczne warunki dla przeciwdziałania ujemnym społecznie skutkom takiego pasożytnictwa. Otwarta natomiast pozostaje sprawa ich zatrudnienia, choć tu są dostateczne unormowania prawne. W niektórych województwach już działają, a będzie się powoływać i w innych - specjalne zespoły koordynacyjne do spraw zatrudnienia osób uchylających się od tego.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#PosełTomaszSieradzki">Bardzo poprawia się ściągalność środków na fundusz alimentacyjny. Potrzebne są jednak jeszcze bardziej energiczne działania, m.in. ze strony zakładów pracy.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#PosełTomaszSieradzki">Aparat ZUS pracuje ofiarnie w trudnych warunkach. Bardzo sprawnie przebiegła praca związana z wypłatą rent i emerytur na zasadach nowego systemu, który wszedł w życie z dniem 1 maja br. Skorzystało z niego już ponad 2 mln rencistów i emerytów, co stanowi ponad 70 proc. ogólnej ich liczby. Jest opracowany program usprawnienia pracy i poprawy warunków w ZUS, przewiduje się m.in. lepsze wyposażenie w sprzęt biurowy, wprowadzenie elektronicznego systemu obliczania.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#PosełTomaszSieradzki">Słuszne były uwagi na temat wykorzystania czasu pracy. W 1976 r. nastąpiła w tym zakresie poprawa, do czego przyczyniła się aktywna działalność wszystkich czynników: administracyjnych, gospodarczych, partyjnych i związkowych w zakładach pracy.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#PosełTomaszSieradzki">Fluktuacja kadr w skali kraju zmniejsza się. Przede wszystkim dotyczy to fluktuacji niepożądanej, wynikającej z porzucania pracy. Pewne przemieszczenia kadr muszą jednak zawsze następować: ze starych do nowych zakładów, między branżami itp. Fluktuację niepożądaną można by znacznie ograniczyć, gdyby zmienił się stosunek kierownictw zakładów pracy do tej sprawy. Są one zainteresowane w zdobyciu pracowników i posługują się dla osiągnięcia tego celu nie rzadko nawet kaperownictwem.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#PosełTomaszSieradzki">Analizy dowodzą, że wypadkowość oraz zapadalność na choroby zawodowe jest tym większa, im gorsza jest organizacja pracy i dyscyplina. W roku ub. zanotowano wzrost wypadkowości, ale już w I kw. br. wskaźnik wypadkowości zmalał o prawie 12 proc.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#PosełTomaszSieradzki">Oddziały bądź stanowiska pracy chronionej tworzy się wszędzie tam, gdzie są ku temu warunki. Jeśli ich nie ma, alternatywą jest spółdzielczość inwalidzka. W tej dziedzinie mamy szczególne, znaczące w świecie, osiągnięcia.</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#PosełTomaszSieradzki">Zasady normowania reguluje Kodeks pracy i układy zbiorowe. W myśl zawartych tam przepisów norma może być zmieniana wtedy, gdy następuje zmiana warunków organizacyjno-technicznych.</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#PosełTomaszSieradzki">Zasiłki dla niepracujących wypłacane są głównie kobietom bez kwalifikacji, w okresie kiedy przyuczają się do zawodu. Nie mają one charakteru stałego, lecz krótkoterminowy.</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#PosełTomaszSieradzki">Niezbędne jest z punktu widzenia społecznego lepsze niż obecnie wykorzystanie bazy wczasowej oraz lepsze rozdzielnictwo środków z funduszu socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#PosełTomaszSieradzki">Rodzice ponoszą 30 proc. kosztów pobytu dziecka w przedszkolu (najwyższa stawka 700 zł.). Obowiązujące stawki nie pokrywają kosztów i rozważą się ich podwyższenie w zależności od stanu zamożności rodziców.</u>
          <u xml:id="u-14.20" who="#PosełTomaszSieradzki">Bardzo wzrasta zapotrzebowanie na odzież i bieliznę roboczą, gospodarka tą odzieżą nie jest najlepsza, występuje zjawisko chomikowania, nie konserwuje się jej właściwie. Obecnie przeprowadza się analizę tego zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-14.21" who="#PosełTomaszSieradzki">Współczynnik zmianowości wzrósł w 1976 r. do 1,5 wobec 1,48 w 1975 r. Trudno to uznać za poprawę. Osiągnięcie wyższego stanu zmianowości nie jest łatwe, uzależnione jest od całego szeregu czynników.</u>
          <u xml:id="u-14.22" who="#PosełTomaszSieradzki">W ub. roku wiele zrobiono problemów dla podniesienia rangi mistrzów, wszedł w życie status mistrza, ustalono tytuł mistrza dyplomowanego. Przeprowadzane były szkolenia niezbędne dla uzyskania tego tytułu, wprowadzone zostały dodatki mistrzowskie oraz upowszechniony fundusz mistrzowski. Teraz sprawdza się, jak w praktyce te bodźce zadziałały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Oceniając realizację zadań w 1976 r. przez Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, można stwierdzić, że resort ten konsekwentnie wcielał w życie uchwały VI i VII Zjazdu.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">W 1976 r. uzyskano wysoką dynamikę wzrostu wydajności pracy, przy oszczędnej gospodarce zatrudnieniem. Nie osiągnięto jednak postępu w dziedzinie zmniejszenia ilości godzin nadliczbowych. Nastąpiła nieznaczna poprawa struktury zatrudnienia. Dokonywane były przesunięcia pracowników administracyjnych i obsługi do produkcji. Niezbędne jest podejmowanie dalszych działań w tym kierunku, co zresztą jest zgodne z odczuciami samych robotników, którzy zwracają uwagę na rosnącą biurokrację i przerost administracji.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Nastąpiła pewną poprawa w wykorzystaniu czasu pracy. Równocześnie jednak zwiększyła się liczba zwolnień uzyskiwanych dla załatwienia spraw osobistych. Wiązać to należy z niewłaściwą organizacją prący wielu urzędów i instytucji, w których godziny zatrudniania interesantów są nieodpowiednio ustalone.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">1976 r. był okresem dalszego wzrostu dochodów ludności oraz płac. Zakończony został pełny cykl regulujący zasady wynagradzania wszystkich grup pracowników. Uzyskano pewną poprawę w zakresie gospodarki funduszem płac, nie mniej jednak prawidłowe wydatkowanie tego funduszu wymagać będzie nadal wzmożonej uwagi resortu.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">W dziedzinie pieniężnych świadczeń społecznych nastąpił dalszy wzrost emerytur i rent oraz zasiłków rodzinnych. Prowadzone były skuteczne prące nad przygotowaniem reformy systemu emerytalnego, który wszedł w życie z dniem 1 maja br., podjęto szereg korzystnych decyzji na rzecz kobiety, dziecka i rodziny. Zrównane zostały uprawnienia pracowników zatrudnionych w systemie nakładczym z pracownikami zakładów pracy.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Rosły środki zakładowych funduszy, ilość korzystających z wczasów, kolonii powiększyła się. Gospodarka zakładowym funduszem socjalnym oraz jego wykorzystanie były znacznie lepsze. Coraz lepiej też wypełnia swoją rolę fundusz mieszkaniowy, choć za słuszne uznać należy postulaty zmiany kryteriów korzystania z tego funduszu. Wzrosły środki przeznaczone na bezpieczeństwo i higienę pracy, choć nie osiągnięto zadowalających rezultatów w zakresie wypadkowości, zapewnienia lepszej ochrony zdrowia pracowników.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Prawidłowo przebiegały w 1976 r. prace związane z wdrażaniem nowego prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Ministerstwo wykorzystało w okresie sprawozdawczym środki budżetowe racjonalnie, zgodnie z zasadami gospodarności.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Na tle tych pozytywnych wyników działania resortu, zarysowały się również pewne niedomagania i braki, na które posłowie w dyskusji zwrócili szczególną uwagę.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Z wielką troską mówiono w dyskusji o sprawach kobiet. Wydaje się, że rozważenia wymagają postulaty dotyczące przyznania pracującym kobietom - matkom zasiłku na wychowanie małego dziecka, przynajmniej w pierwszym roku życia. Z zasiłku takiego z pewnością nie będą korzystać kobiety o wysokich kwalifikacjach, które i obecnie nie biorą bezpłatnych urlopów. Natomiast zasiłek taki jest bardzo potrzebny dla dużej liczby pracownic, które nie mogą sobie pozwolić na zapewnienie dziecku płatnej opieki, decyzja o ustanowieniu takiego zasiłku nie może jednak wpłynąć na ograniczenie programu budowy żłobków.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Słusznie również wskazywano na potrzebę wykorzystania wszystkich możliwych rezerw dla zatrudnienia kobiet w niektórych regionach kraju.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Podnoszono w dyskusji sprawę osób niepracujących, prowadzących tzw. pasożytniczy tryb życia. Rozwiązanie tej sprawy powinno nastąpić przy wykorzystaniu istniejących środków oddziaływania. Zadaniem władz terenowych jest aktywne włączenie się do rozwiązywania tej sprawy i podjęcie energicznych działań, aby ten społeczny margines zmniejszał się. Zbyt często podchodzimy do tej sprawy z nadmiernym liberalizmem.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Kierownictwu i pracownikom Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyrazić trzeba podziękowanie za sprawną realizację uchwalonej przez Sejm w kwietniu br. ustawy o rentach. Zadaniem ZUS jest obecnie nie dopuszczanie do powstawania zaległości w załatwianiu bieżących spraw emerytalnych, a takie zjawisko w roku ub. miało miejsce. Powstałe zaległości trzeba szybko usunąć. Jest to zadaniem nie tylko ZUS, lecz równiej zakładów pracy, które są nie bez winy, gdyż zbyt późno lub niedokładnie przygotowują odpowiednie dokumenty rentowe.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńska">Komisja przyjęła sprawozdanie z wykonania planu i budżetu w 1975 r. w części dotyczącej Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>