text_structure.xml
40.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 30 maja 1978 r. Komisja Kultury i Sztuki, obradująca pod przewodnictwem posła Witolda Lassoty (SD), rozpatrzyła problemy amatorskiego ruchu artystycznego. W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Sztuki z wiceministrem Józefem Fajkowskim, Ministerstwa Oświaty i Wychowania z dyrektorem generalnym - Stanisławem Bogdanowiczem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli oraz Towarzystwa Krzewienia Kultury Teatralnej.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posłowie otrzymali przed posiedzeniem materiał informacyjny opracowany przez resort, z którego wynika, że zasada państwowego mecenatu w dziedzinie kultury i zagwarantowanie powszechnego do niej dostępu już od pierwszych lat powojennych stały się podstawą rozwoju wszystkich form amatorskiego ruchu artystycznego. Społeczny ruch kulturalny okazał się ważnym czynnikiem dokonanych i dokonujących się przeobrażeń społeczno-gospodarczych, instrumentem kształtowania świadomości obywatelskiej w naszym kraju.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Dzisiejsza twórczość amatorska jest kontynuacją tego, co w wieloletnim dorobku okazało się najcenniejsze. Przez wiele lat, a szczególnie tuż po wojnie, ruch amatorski zastępował twórczość profesjonalną i uzupełniał działalność instytucji zawodowych. Takie formy jak dyskusyjne kluby filmowe, koła przyjaciół teatru, kluby miłośników muzyki w znacznej mierze zaktywizowały pod względem kulturalnym różne regiony Polski i różne środowiska. Świadectwem trwałości i znaczenia ruchu amatorskiego jest jego społeczny zasięg. Z danych zebranych przez Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury wynika, że mamy w kraju blisko 23 tys. zespołów amatorskich grupujących ponad pół mln. uczestników.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Amatorski ruch artystyczny znalazł mecenasa w Ministerstwie Kultury i Sztuki oraz wydziałach urzędów wojewódzkich, a także wojewódzkich i gminnych placówkach kulturalnych, w resorcie oświaty i wychowania, nauki, techniki i szkolnictwa wyższego, obrony narodowej. Dużą pomoc znajdują działacze ruchu amatorskiego w Centralnej Radzie Związków Zawodowych, organizacjach spółdzielczych.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W kraju działa obecnie około 4.220 zespołów teatralnych. Wśród nich dominującą pozycję zajęły teatry małych form, a także teatry poezji. Ostatnio można zaobserwować rosnące zainteresowanie teatrem dramatycznym, powstały teatry publicystyczne, ożywiła się działalność kabaretów. Znaczny zasięg mają teatry lalkowe, głównie dziecięce.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">25-letnią tradycję ma ruch recytatorski, stanowiący pożyteczną formę edukacji w zakresie literatury i kultury słowa. Teatr amatorski ma szansę zaprezentowania swego dorobku na ogólnopolskich festiwalach, które odbywają się co 5 lat, a także w czasie przeglądów regionalnych.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Bolączką tego gatunku twórczości amatorskiej jest jednak niedostatek kadry instruktorskiej, brak wydawnictw proponujących repertuar, mała dostępność poradników oraz pomocy metodycznej.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Ilość zespołów muzycznych szacuje się na ponad 9 tys., z czego 60% stanowią młodzieżowe zespoły instrumentalne i instrumentalno-wokalne. Najbogatsze tradycje mają chóry, które przeżywają obecnie coś w rodzaju renesansu. Dawniej śpiewali w nich głównie przedstawiciele starszego pokolenia - dziś coraz więcej jest chórów studenckich, szkolnych i związkowych, a ich poziom artystyczny i wykonawczy jest coraz wyższy. Niektóre czołowe zespoły zyskały sobie nawet renomę europejską. Dalszy rozwój chórów hamuje jednak niedostateczna liczba dyrygentów i kłopoty lokalowe. Rozwijają się również orkiestry symfoniczne, z udziałem muzyków zawodowych i absolwentów szkół muzycznych oraz orkiestry dęte, które tradycyjnie działają w środowiskach górniczych, kolejarskich, wojskowych, strażackich. Uprawiana jest również muzyka jazzowa.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Interesujący dorobek posiada amatorski ruch folklorystyczny, skupiający 2.500 zespołów oraz ponad 600 indywidualnych instrumentalistów, śpiewaków ludowych i gawędziarzy. Ruch ten jest szczególnie cenny dla zachowania tradycji i regionalnego dorobku kulturalnego, co wiąże się z działaniami dokumentacyjnymi dla utrwalenia zwyczajów i obrzędów, z systematyczną akcją wydawniczą, koniecznością utworzenia centrum dokumentacyjnego. Ruchowi temu niezbędna jest też wszechstronna pomoc, dobrze przygotowana kadra, stała współpraca z muzeami regionalnymi i etnograficznymi, a także placówkami naukowymi.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Mamy w kraju 507 amatorskich zespołów filmowych. W pracach amatorów przeważa dokument: reportaż, publicystyka, lokalne kroniki. Jednak dalszy rozwój filmu amatorskiego utrudniony jest ze względu na brak wyposażenia i materiałów, zbyt małą kadrę instruktorską, brak czasopisma, poświęconego tej problematyce.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Działa ok. 1700 zespołów fotograficznych. Coraz powszechniejsze jest zainteresowanie fotografią w środowisku młodzieży szkolnej, a fotograficy-amatorzy odnoszą poważne sukcesy zarówno na wystawach i konkursach krajowych, jak i zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Liczbę osób uprawiających amatorsko plastykę oblicza się na około 40 tys., przy czym do najpopularniejszych gatunków należy malarstwo i rzeźba, a także grafika, tkanina, rękodzieło artystyczne.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Ważnym bodźcem, sprzyjającym aktywizacji ruchu turystycznego wśród amatorów są konkursy, eliminacje, festiwale, turnieje itd.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W ciągu ostatniego 10-lecia występowało za granicą średnio w ciągu roku około 70-80 polskich zespołów, które zaliczane są zawsze do ścisłej czołówki na międzynarodowych festiwalach, uzyskując na ogół nagrody bądź wyróżnienia.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W materiałach Ministerstwa Kultury i Sztuki zawarta jest analiza potrzeb i trudności, hamujących dalszy rozwój amatorskiego ruchu kulturalnego. Niezbędnym warunkiem dobrej pracy jest odpowiednia liczba i wysoki poziom instruktorów specjalistów, konieczność ustalenia zasad ich kształcenia i zawodowego doskonalenia, a także weryfikacji. Ruch amatorski liczy na pomoc repertuarową i metodyczną, konieczne jest dla jego dalszego rozwoju ustalenie długoterminowego programu perspektywicznego, którego przyjęcie nastąpić ma w przyszłym roku na Ogólnopolskim Spotkaniu Działaczy i Twórców Amatorskiego Ruchu Artystycznego.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Uzupełniając materiał resortu wiceminister kultury i sztuki Józef Fajkowski stwierdził, że ruch amatorski posiada niezwykle bogate i piękne tradycje i skupia tych wszystkich którzy, oprócz normalnych zajęć zawodowych, realizują swoje określone zainteresowania artystyczne.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Na podkreślenie zasługują funkcje wychowawczo-społeczne amatorskich działań artystycznych, które pomagają w wychowaniu społeczeństwa, wpływają na kształtowanie postaw obywatelskich, rozwijają i pogłębiają wiedzę, znajomość literatury, muzyki, plastyki itd. Ruch amatorski jest istotnym czynnikiem przygotowania aktywnego odbiorcy sztuki, prezentowanej przez zawodowe instytucje kulturalne, co ma szczególnie duże znaczenie wśród młodzieży szkolnej. Warto również podkreślić, że zajęcia w zespołach amatorskich - to jedna z właściwych, sensownych form spędzania wolnego po pracy czasu.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Działają u nas zespoły różnorodne - w miastach i na wsi, które zrzeszają około pół mln. członków. Zespoły te - a jest ich ok. 23 tys. - powstają przy zakładach pracy, instytucjach, organizacjach społecznych, placówkach kulturalnych, skąd otrzymują z reguły środki finansowe, pomoc instruktorską, korzystają z zakładowych pomieszczeń, sal itd.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Ta pomoc miewa jednak i swoje ujemne strony, zwłaszcza gdy np. biurokratycznie traktuje się działalność zespołów, licząc ich dorobek ilością spektakli, nagród, wyjazdów i mierząc ich osiągnięcia miernikiem „wydajności”. Występuje też niekiedy niepokojące zjawisko „gwiazdorstwa”, automatycznego naśladownictwa i twórczości instytucjonalnej, zawodowej. A przecież ruch amatorski nie ma na celu wychowania zawodowych artystów - bo temu służą specjalne szkoły - i nie powinien mieć ambicji zastępowania zawodowych placówek kulturalnych.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Resort kultury i sztuki przywiązuje ogromną wagę do amatorskiego ruchu artystycznego starając się mu pomóc w znalezieniu własnej drogi artystycznej, w ożywianiu coraz to nowych środowisk.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Koreferat przedstawił poseł Tadeusz Orlof (ZSL). Mówca podkreślił zasięg amatorskiego ruchu artystycznego, w którym uczestniczy mniej więcej co 70-ty Polak. Ruch ten ma szanse oddziaływania na różne sfery życia społecznego. Umożliwia on uczestnikom poznanie warsztatu artystycznego, jego doskonalenie, a udział w pracy zespołu amatorskiego jest okazją do nabycia umiejętności kolektywnej pracy, wspólnego tworzenia nowych wartości i poczucia zbiorowej odpowiedzialności za wspólne dzieło. Jest to również płaszczyzna integracji różnych środowisk i zawodów.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Istnieje pilna potrzeba kształcenia i wychowania nieomal od dziecka wrażliwych i rozumiejących sztukę amatorów i szkolenia ich w rzemiośle i kunszcie artystycznym.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">W Polsce Ludowej działalność amatorskiego ruchu artystycznego została otoczona opieką instytucji państwowych, spółdzielczych i związków zawodowych. Zjawisko społecznej działalności w ruchu artystycznym ze względu na różnorodność kierunków i form należy do niezwykle złożonych i trudnych do oceny. Nie do podważenia są korzyści społeczne. Ujawnia się jednak i wiele zjawisk dyskusyjnych, a nawet negatywnych, jak m.in. nadmierne eksploatowanie zespołów, bezwzględne dążenie do uzyskiwania nagród itd. Wiele uwag krytycznych budzić może działalność instytucji i organizacji patronujących amatorskiemu ruchowi artystycznemu. Chodzi o brak jednolitych programów terenowych w zakresie opieki nad zespołami, brak systematycznej pomocy w przygotowaniach do konkursów, przeglądów i festiwali.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Słabością zespołów teatralnych i recytatorskich jest przede wszystkim fakt, iż organizowane są one okazjonalnie i nie obliczone z reguły na dłuższe istnienie. Warunki ich pracy są szczególnie trudne bowiem brak im niezbędnego zaplecza technicznego i specjalistów, którzy podjęliby się pracy z amatorami. Ciekawe są natomiast poszukiwania coraz to nowych form: powstają teatry publicystyczne, teatry jednego aktora, nowe kabarety, sięga się do tradycji teatru plebejskiego.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Poważną imprezą kulturalno-wychowawczą o szerokim zasięgu stał się organizowany już po raz 23 Ogólnopolski Konkurs Recytatorski. Jego tradycje, zaangażowanie pracowników oświaty, kultury, związków zawodowych, organizacji młodzieżowych i Towarzystwa Kultury Teatralnej sprawiają, że poprzez swoją masowość i otwartość ruch recytatorski stanowi szansę rozwoju społecznej aktywności kulturalnej, szerząc kulturę żywego słowa.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Z amatorskiego ruchu artystycznego w dziedzinie teatru i recytacji nasuwają się następujące wnioski:</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">- w metodach pracy teatrów amatorskich należy zwrócić większą uwagę na wszystkie etapy przygotowania widowiska;</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">- konieczna jest ściślejsza współpraca amatorów z teatrem zawodowym, zwiększenie ilości konsultacji, co podniosłoby stronę artystyczną widowiska.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Polska posiada interesujące i długoletnie tradycje w amatorskim ruchu śpiewaczym, a zwłaszcza dotyczy to chórów, którym patronuje Polski Związek Chórów i Orkiestr, organizując koncerty, współzawodnictwo zespołów, współpracując z instytucjami zawodowymi i międzynarodowymi. W chórach wiele się ostatnio zmieniło: powstało więcej zespołów studenckich i szkolnych, przy czym niektóre z nich reprezentują wysoki poziom europejski (jak np. chór Politechniki Szczecińskiej).</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Mówca poświęcił uwagę orkiestrom dętym, które skupiają prawie 30 tys. amatorów, a na wsi związane są głównie z organizacją ochotniczych straży pożarnych. Większość z nich, zwłaszcza w gminach, pracuje w trudnych warunkach lokalowych, ma kłopoty z instrumentami i repertuarem, a także ze zdobyciem jednolitych strojów. Brak tu na ogół środków, jak również niezbyt wielkie są możliwości zakupu instrumentów, co stanowi wyraźną barierę działalności orkiestr dętych. Należy wykorzystać możliwości uzyskania instrumentów, wycofywanych przez zawodowe orkiestry, a będących jeszcze w dobrym stanie. Większość orkiestr legitymuje się wieloletnim stażem. Do najstarszych należy orkiestra dęta w Trzebuni, założona w 1862 r.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Dla dalszej poprawy warunków pracy orkiestr i chórów oraz podniesienia ich poziomu artystycznego konieczne jest:</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">- realizacja programu szkolenia i dokształcania dyrygentów przez WDK i Polski Związek Chórów i Orkiestr,</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">- zabezpieczenie przez Ministerstwo Kultury i Sztuki oraz Polski Związek Chórów i Orkiestr niezbędnego repertuaru i wydawnictw nutowych dla potrzeb orkiestr i chórów oraz udzielenie pomocy w ich zakupie przez wydziały kultury i sztuki urzędów wojewódzkich,</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">- systematyczne kontynuowanie festiwali orkiestr dętych i chórów oraz pomoc dla organizatorów,</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">- należałoby ze środków urzędów gminnych oraz bezpośrednich opiekunów wyposażyć orkiestry do roku 1980 w brakujące instrumenty, niezbędne stroje oraz rozwiązać problem honorariów dyrygenckich,</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">- gminne ośrodki kultury i bezpośredni opiekunowie udzielać winni większej pomocy materialnej i organizacyjnej zespołom, a przede wszystkim zapewnić im lepsze warunki lokalowe.</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Mówca zanalizował również sytuację zespołów wokalnych i instrumentalnych, skupiających głównie młodzież, pozytywnie ocenił dorobek muzykujących rodzin, krytycznie natomiast ustosunkował się do polskich wydawnictw muzycznych i płytowych, które nie nadążają za potrzebami muzycznego rynku. Słuchanie muzyki i jej odtwarzanie jest bardzo pożyteczne ze względów wychowawczych, rozwija bowiem wyobraźnię muzyczną amatorów, ich muzykalność i słuch.</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">- Jesteśmy świadkami ogromnych zmian w naszej narodowej kulturze - powiedział mówca. Z jednej strony dążymy do uzyskania wysokiego pułapu cywilizacji, z drugiej zaś budzi się w narodzie coraz większy szacunek dla tradycji kultury ludowej, chłopskiej i robotniczej. Zjawisko to staje się coraz wyraźniejsze. Nie brak przykładów transponowania elementów ludowych do współczesnych form kultury i sztuki. Wiąże się to z obowiązkiem ochrony zabytków materialnej kultury ludowej, przedmiotów wychodzących już dziś z użycia, koniecznością rozwoju muzealnictwa, budowy skansenów, tworzenia izb regionalnych. Przedsięwzięliśmy w Polsce Ludowej ogromną akcję popularyzacji folkloru, przypomnienia społeczeństwu najbardziej wartościowych form i treści kultury ludowej za pośrednictwem zespołów pieśni i tańca, widowisk ilustrujących obrzędy ludowe, stroje regionalne itd. Mamy w kraju 2,5 tys. zespołów folklorystycznych, skupiających 40 tys. amatorów. Warto zwrócić uwagę na ich osiągnięcia, ale też należy przeciwstawić się niekiedy ich nadmiernej stylizacji. Oznacza to konieczność gromadzenia materiałów etnograficznych w terenie i korzystania z dokumentacji archiwalnej. Kilkadziesiąt tysięcy osób zajmuje się amatorsko twórczością plastyczną. Należy im stworzyć jak najlepszy klimat do pracy w zespołach, klubach, możliwość fachowego instruktażu i prezentacji dorobku.</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">Zespoły taneczne, zespoły fotograficzno-filmowe zrzeszają łącznie kilkadziesiąt tysięcy członków. Mają one wiele osiągnięć, ale i nie mało trudności, wynikających z niedostatecznych środków, braku podstawowej bazy technicznej, kłopotów z sprzętem i materiałami.</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">Z wyliczeń resortu kultury i sztuki wynika, iż wszystkie te kierunki amatorskiej działalności artystycznej, jak również placówki kulturalne i szkoły - „10-latki” potrzebować będą ponad 50 tys. pedagogów o specjalnościach artystycznych.</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">Szkolnictwo artystyczne, kształcące kadry instruktorskie, musi więc wszystkie te potrzeby w swoim programie i budżecie uwzględnić. Od tego bowiem w znacznej mierze zależeć będzie jakość i poziom amatorskiego ruchu artystycznego.</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">Stanisław Bogdanowicz dyrektor generalny Ministerstwa Oświaty i Wychowania stwierdził, że duży jest udział i zaangażowanie dzieci i młodzieży oraz nauczycieli w amatorskim ruchu artystycznym. Resort oświaty stara się tworzyć jak najlepsze warunki dla prezentowania dorobku amatorskiego i wpływać na rozwój zainteresowań dziecka już aa etapie przedszkolnym. Jest to bowiem podstawowy warunek jego przyszłego udziału w życiu kulturalnym. Propagowanie różnych dziedzin sztuki od najmłodszych lat sprzyja budzeniu wyobraźni i wrażliwości artystycznej, pozostawia trwałe upodobania, kształtuje osobowość. Resort docenia więc wielką wartość artystyczną i wychowawczą tego ruchu, uważając, że potrzebna jest mu dalsza pomoc w zakresie repertuaru, jeszcze większa popularyzacja wśród młodzieży, która powinna nie tylko naśladować to, co widzi w telewizji, lecz wnosić do amatorskiego działania nowe, oryginalne wartości.</u>
<u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">Warto zwrócić uwagę na organizowany przez ZHP, Ministerstwo Kultury, Ministerstwo Oświaty i władze województwa kieleckiego Harcerski Festiwal Młodzieży Szkolnej, który odbywa się w Kielcach. Składa się nań prezentacja dorobku młodych oraz tzw. warsztat artystyczny z udziałem profesjonalistów, którzy udzielają młodym rad, szlifują i korygują ich prace. Jest to chyba właściwa forma doskonalenia artystycznego ruchu amatorskiego. Kontakt taki byłby pożyteczny również i w innych rejonach Polski, zbliżając amatorów do zawodowego środowiska twórców.</u>
<u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">Resort patronuje również takim inicjatywom jak krajowe konkursy plastyczne dla młodzieży i projektuje w przyszłym roku - w związku z Międzynarodowym Rokiem Dziecka - ogromną wystawę amatorskich prac plastycznych.</u>
<u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełAnnaKochanowska">Z przedłożonych Komisji informacji wynika, że amatorski ruch artystyczny odgrywa poważną rolę w rozbudzaniu zainteresowań kulturalnych społeczeństwa. Niepokojące jest, że na wsi ruch ten, poza zespołami folklorystycznymi, rozwija się stosunkowo wolno i nie we wszystkich dziedzinach. Problem ten powinien znaleźć się w centrum uwagi resortu, który musi bardziej oddziaływać na władze terenowe, ażeby tworzyły lepsze warunki dla rozwoju ruchu amatorskiego na wsi.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełAnnaKochanowska">Odczuwamy deficyt kadr instruktorów i organizatorów działalności kulturalnej i ruchu amatorskiego w terenie. Czasem nawet spotykamy dobrze zorganizowane gminne ośrodki kultury, ale ich oddziaływanie na bardziej odległe od ośrodka wsie jest stosunkowo mało odczuwalne. Przeszkodą w tym względzie są warunki komunikacyjne, utrudniające dotarcie zespołu w teren, brak odpowiednich pomieszczeń dla organizowana imprez, odbywania prób zespołów.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełAnnaKochanowska">Dużym zainteresowaniem cieszy się organizowana od kilku lat olimpiada artystyczna dla młodzieży szkolnej. Rzadko laureatami takich olimpiad są uczniowie ze szkół wiejskich. Młodzież wiejska ma znacznie trudniejszy dostęp do ośrodków kultury. To też jeżeli wśród laureatów konkursu, znajdą się uczniowie ze wsi, trzeba otoczyć ich szczególną opieką, zapewnić im nawet pomoc finansową, stypendium, ażeby mogli mieć szerszy kontakt z życiem kulturalnym i możliwość rozwijania swoich zainteresowań.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosełAnnaKochanowska">Dążyć trzeba do tego, ażeby mecenat nad zespołami amatorskimi obejmowały częściej gminne spółdzielnie i kółka rolnicze, które mogłyby przeznaczyć określone środki na ten cel. Lepsza jest sytuacja w państwowych gospodarstwach rolnych, z których niektóre mają już dobrze rozwinięte i legitymujące się dorobkiem zespoły artystyczne.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosełAnnaKochanowska">Niepokoją trudności w kształceniu fachowców dla ruchu amatorskiego, Szkoły artystyczne podlegają resortowi kultury. W swoim czasie zlikwidowano w wyższych szkołach artystycznych wydziały przygotowujące reżyserów, scenografów i instruktorów dla ruchu artystycznego. Komisja wnioskowała już wcześniej reaktywowanie takiego Wydziału.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PosełAnnaKochanowska">Wiele jest jeszcze niedomagań w koordynacji działalności kulturalnej w terenie. Zdołano ten problem pokonać na szczeblu centralnym. Wydaje się, że przyczyną tego stanu rzeczy jest nadal słaba aktywność resortu w egzekwowaniu swoich wniosków i zaleceń przekazywanych w teren.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PosełAnnaKochanowska">Zbadać należy jakie są przyczyny tak dużej fluktuacji uczestników kursów dla instruktorów placówek kulturalnych.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PosełAnnaKochanowska">Należałoby zwrócić uwagę odpowiednim resortom i instytucjom, że amatorski ruch artystyczny nie jest należycie prezentowany przez środki masowego przekazu, a zespoły, które czasem pokazujemy, nie zawsze są zespołami amatorskimi, lecz raczej zawodowymi.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PosełAnnaKochanowska">W wielu środowiskach praca w amatorskim zespole artystycznym jest pierwszym, a często jedynym kontaktem z kulturą. Ruch ten oddziaływuje w sposób istotny na integrację pomiędzy pokoleniami, na pobudzenie szerszych zainteresowań.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PosełAnnaKochanowska">Wnioskować należałoby reaktywowanie rzemiosła artystycznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełMariaŁopatkowa">5 mln ludzi w naszym kraju nadużywa alkoholu. Zbadać należałoby, jakie są przyczyny tego stanu rzeczy. Może spowodowane to jest tym, że wódka stanowi niebezpieczny środek zastępczy wobec braku odpowiednich rozrywek kulturalnych.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełMariaŁopatkowa">Instytut Kultury powinien prowadzić badania nad aktywnością kulturalną poszczególnych środowisk. Czy ich uczestnictwo w kulturze ogranicza się tylko do oglądania programów telewizyjnych, albo imprez kulturalnych wykonywanych przez artystów zawodowych, czy też rozwija się u nich ruch amatorski.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PosełMariaŁopatkowa">Zastanowienia wymaga np. praktyka dawania w soboty i w niedziele w programie wieczornym westernów, które odciągają ludzi od uczestniczenia w imprezach kulturalnych poza domem, czy brania udziału w próbie zespołu amatorskiego. Na temat oddziaływania telewizji na aktywność kulturalną społeczeństwa słyszy się wiele krytycznych uwag. Niektórzy twierdzą nawet, że dezorganizuje ona życie rodziny, oducza ludzi od wspólnych dyskusji, odciąga od innych kulturalnych rozrywek. Jest to problem dużej wagi i należałoby przeprowadzić badania w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PosełMariaŁopatkowa">Otoczyć trzeba opieką powstające coraz częściej nowe formy ruchu amatorskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełWojciechŻukrowski">Mimo wielu nadal występujących trudności, w rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego w naszym kraju nastąpił poważny postęp. Przełamano pewne bariery, coraz częściej prezentuje się dorobek zespołów amatorskich, mają one odczucie, że to co robią budzi zainteresowanie i ma określone wartości. Duża w tym zasługa resortu kultury i sztuki.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełWojciechŻukrowski">Z uznaniem należy podkreślić, że coraz częściej artyści zawodowi nawiązują kontakt z zespołami amatorskimi, prowadzą instruktaż i służą radą. Jest to przeważnie praca społeczna.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PosełWojciechŻukrowski">Wystawy prac plastyków amatorów cieszą się w terenie popularnością. Opiekunowie tych artystów powinni udostępniać wartościowe prace szerszemu gronu osób, umożliwiać im doskonalenie warsztatu twórczego, dokształcanie się.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PosełWojciechŻukrowski">Wyrazem szczególnej troski o rozwój sztuki amatorskiej mogą być nagrody i wyróżnienia przyznawane tym twórcom oraz objęcie ich ustawą emerytalną dla twórców.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełEdmundMęclewski">Liczby ogólne wskazują, że na przestrzeni ostatnich lat mamy do czynienia z poważnym rozwojem ruchu amatorskiego. Uwaga powinna teraz koncentrować się na metodach i formach działania tego ruchu. Trzeba umożliwić każdemu, kto czuje taką potrzebę, rozwijanie swoich zainteresowań i talentów twórczych. Jest to chyba najlepsza droga do podnoszenia ogólnego poziomu kulturalnego społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełEdmundMęclewski">Duży wysiłek i nakłady, jakie przeznaczamy na rozwój ruchu amatorskiego, nie zawsze przynoszą oczekiwane rezultaty. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest brak wykwalifikowanych kadr organizatorów działalności kulturalnej. Instruktorami kulturalnymi bardzo często są ludzie przypadkowi, nie posiadający odpowiednich kwalifikacji i predyspozycji do tej pracy.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PosełEdmundMęclewski">Amatorski ruch artystyczny ma swoje stałe tradycje. Dużą pomoc uzyskują uczestnicy tego ruchu w terenie od artystów zawodowych. Formy tej pomocy trzeba rozszerzać.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PosełEdmundMęclewski">Niektórym zespołom udaje się pozyskać bogatych mecenasów i w związku z tym dysponują nadmiarem środków, a inne mają duże trudności. Jednakże centralizacja środków przeznaczonych na rozwój ruchu amatorskiego nie wpłynie na bardziej racjonalne ich wykorzystanie, a tylko może pogorszyć sytuację i zmniejszyć dotacje niektórych zakładów pracy na ten cel.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełJadwigaCichocka">W Siedlcach uruchomiono kierunek nauczania pedagogiki pracy kulturalno-oświatowej na wsi. Jaki jest cel uruchomienia tego wydziału? Czy przyszli absolwenci mają być instruktorami oświatowo-kulturalnymi w szkołach, czy też zatrudnieni będą w terenowych placówkach kultury na wsi?</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełJadwigaCichocka">O znaczeniu amatorskiego ruchu zawodowego nie musimy się przekonywać. Poseł stwierdziła, że przez wiele lat prowadziła zespół amatorski w szkole i miała możliwość obserwowania, jak wielkie miał on znaczenie wychowawcze i oświatowe dla młodzieży. Stanowił on też pewien element integracji środowiskowej. Na występy dzieci przychodzili rodzice, znajomi. Wspólnie przeżywano powodzenia i klęski.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PosełJadwigaCichocka">Podjąć trzeba wszystkie kroki niezbędne dla zahamowania odpływu pracowników zatrudnionych w terenowych placówkach kultury. Absolwentów szkół średnich i wyższych, kształconych na odpowiednich kierunkach przygotowujących kadry dla organizacji życia kulturalnego zachęcać trzeba do podejmowania takiej pracy. Nakazami pracy niewiele się osiągnie; konieczne jest umiejętne oddziaływanie, lepszy dobór kandydatów na studia.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#PosełJadwigaCichocka">Niektórzy uczestnicy amatorskich zespołów sygnalizowali, że mają trudności ze zwalnianiem się z pracy, jeżeli występ odbywa się w czasie godzin pracy, że potrąca się im z uposażenia za godziny zwolnienia. Wymaga to rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#PosełJadwigaCichocka">Brak jest wydawnictw, które zamieszczałyby pozycje repertuarowe przystosowane do warunków ruchu amatorskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełJerzyGrzybczak">Ruch amatorski odgrywa poważną rolę kulturalno-oświatową w terenie. Są czasem sytuacje, że gdyby nie było zespołu amatorskiego, nie można by organizować części artystycznej na akademiach i różnego rodzaju uroczystościach.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełJerzyGrzybczak">Docenić trzeba również duże wartości wychowawcze i oświatowi tego ruchu. Członek zespołu musi np. znać dobrze sztukę, którą zespół ma wystawić, zapoznać się z realiami okresu, którego ona dotyczy, a więc wzbogaca swoją ogólną wiedzę.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełJerzyGrzybczak">Nie prowadzi się badań wpływu telewizji na ruch amatorski. Pewne formy amatorskiej działalności będą zanikały, inne jednak jak np. zespoły muzyczne i plastyczne nadal się rozwijają. Popierać trzeba wszystkie działania służące popularyzacji i rozwojowi ruchu artystycznego. Duże osiągnięcia w tym zakresie ma np. Związek Harcerstwa Polskiego. Zastanowić należałoby się dlaczego młodzież, która w szkole, czy na studiach brała udział w ruchu artystycznym, jest już znacznie mniej aktywna po podjęciu pracy zarobkowej.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PosełJerzyGrzybczak">Szczególną uwagę zwrócić trzeba na zachowanie czystości folkloru, dokumentowanie starych tradycji i obrzędów. Ten dorobek nie powinien zaginąć, musimy go przekazać następnym pokoleniom. Uwagi i wnioski zgłoszone w dyskusji muszą być przez resort przeanalizowane, a szereg spraw rozwiązanych. Dotyczy to m.in. zwalniania z pracy na występy w zespole amatorskim, kształcenie kadr, repertuaru, sprzętu itp.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#PosełJerzyGrzybczak">Projekt organizowania ogólnopolskiego zjazdu działaczy ruchu amatorskiego zasługuje na uznanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełMariaLorentz">Ruch amatorski wymaga dalszego zainteresowania zarówno ze strony resortu kultury, jak i zawodowych środowisk artystycznych. Trzeba dostarczać mu odpowiednie wzorce, pozycje repertuarowe, umożliwiać kontakty z placówkami kulturalnymi.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełMariaLorentz">Szczególną troską otaczać należy artystów amatorów, którzy się wyróżniają. Takie talenty można np. i trzeba wynajdywać w eliminacjach olimpiady artystycznej.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PosełMariaLorentz">Duży dorobek ma radio i telewizja w utrwalaniu folkloru. Czy działalność ta jest dostatecznie udokumentowana i konsultowana z towarzystwami regionalnymi? Ma to istotne znaczenie i może stanowić swego rodzaju wzorzec do naśladowania; dokumentację taką należałoby udostępnić zespołom terenowym.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PosełMariaLorentz">Mamy przepisy regulujące dostępność zakładowych domów kultury dla osób spoza zakładu pracy. Dążyć trzeba do tego, aby zakłady pracy świadczyły na działalność kulturalną nie tylko na swoim terenie, ale również na rzecz miejscowości i osiedli, w których mieszkają ich pracownicy.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełWilhelmSzewczyk">Mówiono w dyskusji o konieczności ochrony i pielęgnowania naszego folkloru. Dynamiczny rozwój przemysłu powstawanie nowych ośrodków przemysłowych wpływają na zacieranie granic poszczególnych regionów. Tylko w nielicznych przypadkach, jak np. na Warmii i Mazurach, czy na Opolszczyźnie udało się zachować folklor. Musimy pogodzić się z tym, że niektórych elementów folkloru już nie odtworzymy. Postępuje stylizacja sztuki ludowej oparta na autentycznych wzorcach. Takim dobrym przykładem stylizacji folkloru są nasze dwa zespoły pieśni i tańca „Mazowsze” i „Śląsk”.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełWilhelmSzewczyk">Stare tradycje ma folklor robotniczy. W tym środowisku ruch amatorski rozwinął się w XIX wieku w związku z ożywieniem społeczno-politycznym. Dziś ruch ten ma już inny charakter. Pewne elementy starego folkloru robotniczego, które jeszcze przetrwały należałoby udokumentować.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PosełWilhelmSzewczyk">Nie można w pełni zgodzić się ze stanowiskiem poseł Łopatkowej, że ożywienie ruchu kulturalnego zahamuje spożycie alkoholu. Na pewno podnoszenie ogólnej oświaty i kultury odgrywa dużą rolę w kształtowaniu charakteru i woli człowieka. Jednakże dostępność kupna alkoholu jest większa, niż dostępność do placówek kulturalno-oświatowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Resort przewiduje, że do roku 1990 wyszkolonych zostanie ok. 50 tys. pedagogów artystycznych. Czy uwzględnione zostały w tym tylko potrzeby kultury, czy też i Szkół? Konieczne jest opracowanie konkretnego programu szkolenia kadr i uzgodnienie go z resortem oświaty i wychowania. Interesujące byłoby poinformowanie Komisji, czy podjęto już jakieś działania w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PosełZygmuntSurowiec">Szczególną opieką otaczać trzeba folklor. Całokształt działania w tym zakresie powinien znajdować się w gestii jednej placówki. Zastanowić się trzeba tylko gdzie powinna być ona usytuowana.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PosełZygmuntSurowiec">Wiele mówiono w dyskusji na temat braku sztuk przystosowanych dla teatrów amatorskich. Tymczasem jedno z wydawnictw ludowych prowadziło taką działalność. Nie miało jednak zbytu na wydawane pozycje. Po nawiązaniu kontaktów z niektórymi placówkami ruchu amatorskiego okazało się, że w terenie nie wiedziano o istnieniu wydawnictwa. Konieczne jest zatem usprawnienie informacji dla ruchu artystycznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitoldLassota">Rozważany na dzisiejszym posiedzeniu problem ma olbrzymie znaczenie, co potwierdziła ożywiona dyskusja. Wyrazić należy szacunek i uznanie dla tych, którzy zajmują się ruchem amatorskim na co dzień i tym, którzy służą im radą i fachową pomocą.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitoldLassota">W dyskusji wiele uwagi zwrócono na występujące jeszcze trudności i niedociągnięcia w zakresie dalszego rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego. Dotyczą one form i metod działania, udzielanej pomocy, bazy materialnej. Zespoły amatorskie borykają się z kłopotami w uzyskiwaniu lokali, stroi, instrumentów i materiałów niezbędnych do rozwijania działalności artystycznej. Nie sprzyja rozwojowi tej działalności limitowanie zakupów materiałów i aparatury. Jak może np. działać klub filmowy, jeżeli ma trudności z kupnem aparatu czy filmów. Komisja powinna wystąpić z odpowiednim dezyderatem w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitoldLassota">Generalnego rozwiązania wymaga również sprawa zwalniania osób uczestniczących w imprezach organizowanych przez zespoły amatorskie.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitoldLassota">Poprzeć trzeba wniosek w sprawie zwiększenia nakładów czasopism „Scena”, które dla wielu zespołów stanowi poważny element uzupełnienia wiedzy fachowej.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitoldLassota">Podział administracji terenowej sprzyja zacieraniu się różnic pomiędzy poszczególnymi regionami kraju. Trzeba więc podjąć wszelkie możliwe środki dla uchronienia dorobku sztuki ludowej, a z folklorem docierać do społeczeństwa nie tylko na uroczystościach i akademiach, ale na co dzień.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitoldLassota">Szczególną troską i opieką otaczać się powinno ludowych twórców artystycznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#WiceministerkulturyisztukiJózefFajkowski">Zgłoszone w toku dyskusji uwagi i wnioski stanowić będą poważny argument w przełamywaniu barier hamujących rozwój ruchu amatorskiego.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#WiceministerkulturyisztukiJózefFajkowski">Ruchu amatorskiego nie da się ująć w pełni w określone ramy. Elementy żywiołowości są jego specyfiką i będą nadal występować.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#WiceministerkulturyisztukiJózefFajkowski">Pojawiają się nowe formy ruchu amatorskiego, często bardziej kameralne. Przykładem tego może być np. zorganizowany niedawno we Wrocławiu przegląd pracy muzykujących rodzin. Niektóre zespoły prezentowały wysoki poziom. Wysoko cenimy pomoc resortu oświaty w rozwijaniu ruchu amatorskiego wśród młodzieży szkolnej. Ze swej strony resort kultury nie widzi przeszkód, ażeby absolwenci szkół artystycznych nie mogli być zatrudniani w szkołach.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#WiceministerkulturyisztukiJózefFajkowski">Wiceminister J. Fajkowski poinformował o różnego rodzaju kursach tańca, teatralnych itd., organizowanych dla kadry instruktorów ruchu amatorskiego. Podniesienie poziomu kadr nie jest sprawą łatwą, bowiem absolwenci wyższych uczelni artystycznych, mają wiele atrakcyjnych ofert do wyboru. Jest jednak realna możliwość zatrudniania w ruchu amatorskim absolwentów średnich szkół, których przygotowanie powinno sprostać potrzebom różnego rodzaju zespołów i placówek amatorskich.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#WiceministerkulturyisztukiJózefFajkowski">Minister wypowiedział się również na temat lepszego wykorzystania środków finansowych, będących w dyspozycji różnych instytucji, stworzenia lepszych warunków dla amatorskiej twórczości na wsi, gdzie ruchem tym zbyt mało interesują się organizacje spółdzielczości wiejskiej.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#WiceministerkulturyisztukiJózefFajkowski">W dziedzinie repertuaru dużej pomocy udzielają Centralny Ośrodek Metodyki Kultury, Centralna Rada Związków Zawodowych, wojsko, które wydają odpowiednie materiały pomocnicze. Być może błąd tkwi w tym, iż nie zawsze docierają one do zainteresowanych. Konieczne jest popularyzowanie pozycji dotąd niewykorzystanych, lepsza informacja o nowościach repertuarowych, zwiększenie wymagań w stosunku do instruktorów, zarówno w dziedzinie wyboru repertuaru, jak i zabiegów adaptacyjnych dotyczących wystawianych sztuk.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#WiceministerkulturyisztukiJózefFajkowski">Komisja postanowiła opracować dezyderaty w oparciu o przebieg posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#WiceministerkulturyisztukiJózefFajkowski">Komisja uchwaliła dezyderaty w sprawie sojuszu świata pracy z kulturą i sztuką oraz rozwoju wzornictwa przemysłowego.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>