text_structure.xml
41.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 10 maja 1977 r. Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii, obradująca pod przewodnictwem posła Jana Lesia (PZPR), rozpatrzyła realizację programu chemizacji gospodarki narodowej w latach 1976-1980 w dziedzinach kształtujących poziom życia społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W obradach uczestniczył przedstawiciel Komisji Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Przemysłu Chemicznego z wiceministrem Mieczysławem Drożdżem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli oraz Centralnego Związku Spółdzielni Spożywców „Społem”.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Podstawę do dyskusji stanowiły wnioski podkomisji przemysłu chemicznego, zgłoszone do materiałów przygotowanych przez Ministerstwo Przemysłu Chemicznego oraz uwagi wynikające z wizytacji poselskiej przeprowadzonej w niektórych zakładach chemicznych.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Uwagi i wnioski podkomisji przedstawił poseł Stanisław Luty (bezp.): „Program chemizacji gospodarki narodowej” obejmujący rozbudowę potencjału przemysłu chemicznego w latach 1980-1982 zaakceptowany został przez Biuro Polityczne KC PZPR oraz Prezydium Rządu w marcu 1973 r., z zaleceniem poszerzenia do r.1990. Program ten był przedmiotem analizy i oceny przez sejmową Komisję Górnictwa, Energetyki i Chemii w zakresie szczegółowego programu „Wyżywienie” oraz rozwoju przemysłu gumowego w latach 1976-1980. Kolejne posiedzenie Komisji poświęcane omówieniu realizacji „Programu chemizacji gospodarki narodowej” w dziedzinach kształtujących poziom życia społeczeństwa świadczy o wielkim znaczeniu problemu i trosce, jaką posłowie przywiązują do prawidłowej realizacji tego programu.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">„Program chemizacji gospodarki narodowej” - dokument obejmujący w sposób kompleksowy kierunki rozwoju przemysłu chemicznego w okresie 10-letnim, wykazał zależności między rosnącymi potrzebami społeczeństwa na wyroby przemysłu i rolnictwa, a rozwojem asortymentu i wielkości produkcji przemysłu chemicznego. O znaczeniu tej gałęzi produkcji dla gospodarki świadczy fakt, że w 1975 r. Ministerstwo Przemysłu Chemicznego uzyskało największy z resortów wkład akumulacji do budżetu państwa, wynoszący około 22 proc. krajowej akumulacji i zostało trzecim, pod względem wielkości, dostawcą wyrobów na rynek, a czwartym dostawcą produkcji na eksport.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Aktualna sytuacja gospodarki światowej oraz rozwój gospodarki naszego kraju podyktowały potrzebę pewnych przeobrażeń strukturalnych i dostosowania rozwoju przemysłu chemicznego do aktualnych priorytetów i możliwości. W wyniku tych uwarunkowań środki inwestycyjne na rozwój przemysłu chemicznego w latach 1976-1980 zostały zmniejszone w stosunku do „Programu chemizacji gospodarki narodowej”, podobnie zresztą jak spodziewane efekty przyrostu produkcji. Wzrosło znaczenie modeli konsumpcyjnych i kooperacyjnych „Wyżywienie”, „Handel Zagraniczny” i „Rynek Wewnętrzny”, kosztem modeli „Motoryzacja i dostawy kooperacyjne”, „Odzież” i „Mieszkanie”. Plan 5-letni dla przemysłu chemicznego oparty jest już na nowych podstawach, dostosowaniu strategii rozwoju do aktualnych potrzeb i możliwości realizacyjnych. Mimo zmniejszonych wielkości nakładów inwestycyjnych i efektów produkcyjnych, plan jest trudny i wymagać będzie stałej troski o pełną realizację, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W wyniku przesunięć udziału dostaw wyrobów na cele rynkowe i eksportowe, kosztem zużycia własnego przemysłu, istnieje potrzeba podjęcia działań organizacyjno-technicznych, oszczędności zużycia surowców i materiałów, zmiany technologii, obniżki kosztów produkcji i oszczędności w gospodarowaniu materiałami i środkami. Realizacja tych zadań w latach 1976-1980 powinna zapewnić następujące wskaźniki dla przemysłu chemicznego: udział wartości produkcji przemysłowej powinien wzrosnąć z 10 proc. w 1970 r. do 12,5 proc. w 1980 r.; udział w dostawach na zaopatrzenie rynku powinien zwiększyć się z 7,6 proc. do 10,8 proc., w eksporcie z 8,7 proc. do 15,5 proc., w imporcie wzrośnie z 15,2 proc. do 21,9 proc., a wskaźnik udziału w nakładach na inwestycje pozostanie na poziomie 6,5 proc.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Rozwój przemysłu chemicznego, podobnie jak w innych krajach przemysłowych, wyprzedza tempo rozwoju globalnej produkcji przemysłowej; zakłada się, że w bieżącym 5-leciu współczynnik wyniesie 9 proc. Realizacja „Program chemizacji gospodarki narodowej” w dziedzinach kształtujących poziom życia społeczeństwa zależna jest od realizacji całości tego programu, istnieją bowiem wzajemne powiązania programów i modeli, niektóre problemy są wspólne, niektóre programy realizowane są w dużym zakresie przez inne resorty przy wzajemnym uzależnieniu i powiązaniu (np. surowce, maszyny, urządzenia, dewizy i in.).</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W zakresie modelu „Wyżywienie” - nakłady inwestycyjne ustalone na ok. 65 mld zł, przeznaczone zostały m.in. na budowę nowych instalacji amoniaku w Zakładach azotowych „Puławy” i mocznika w Zakładach Azotowych „Włocławek” oraz zwiększenie produkcji w innych zakładach produkcyjnych. Przewiduje się modernizację i rozbudowę zdolności produkcyjnych w przemyśle nawozów fosforowych oraz ich granulowanie: w Szczecinie, Uboczu, Wrocławiu, Tarnobrzegu, Luboniu i Toruniu oraz realizację kompleksu nawozowego w Zakładach Chemicznych „Police”. Plan zakłada budowę wytwórni nawozów ogrodniczych oraz rozbudowę instalacji do wytwarzania środków ochrony roślin, zakładów fosforanów paszowych i rozwój produkcji mocznika paszowego.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Nastąpi też rozbudowa zdolności produkcyjnych wytwórni witamin, antybiotyków i premiksów, budowa instalacji kwasu nikotynowego i pantotenianów wapnia oraz in.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Z danych planu wynika, że zakresie nawozów, środków ochrony roślin i składników paszowych zostanie osiągnięty, a nawet przekroczony poziom założony w programie chemizacji, natomiast w zakresie tworzyw sztucznych nie uda się uzyskać planowanego wskaźnika. Przewiduje się również poważny niedobór wyrobów gumowych i ogumienia do traktorów. Spowoduje to konieczność zabezpieczenia środków dewizowych dla importu uzupełniającego.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W zakresie modelu „rynek wewnętrzny” - planuje się utrzymanie dynamicznego rozwoju produkcji rynkowej, która jest wysoce ekonomiczna i charakteryzuje się niską kapitałochłonnością, przy czym zaspokojenie potrzeb w tej dziedzinie wpływa na wzrost poziomu życia społeczeństwa. Wartość produkcji rynkowej w cenach detalicznych w 1980 r. ma osiągnąć 140 mld zł, wobec - 74,9 mld zł w 1975 r. Najszybciej rozwijać się będzie przemysł farmaceutyczny, środków do mycia i prania oraz kosmetyków i wyrobów z tworzyw sztucznych, farb i lakierów. Na inwestycje dla produkcji wyrobów rynkowych przeznacza się 32,6 mld zł, przy czym przygotowany został program dodatkowy, który realizowany będzie w miarę wygospodarowania środków inwestycyjnych i dewizowych oraz mocy przerobowych. Do najważniejszych przedsięwzięć inwestycyjnych należy: budowa fabryki antybiotyków w Tarchominie, fabryk kosmetyków w Warszawie i Jastrzębiu, rozbudowa zakładów „Miraculum” w Krakowie, „Aromy” w Warszawie oraz huty szkła „Czechy”. Plan przewiduje również budowę nowych oddziałów komponentów środków do prania w Alwerni, budowę nowych oddziałów półproduktów dla farmacji w Kutnie oraz modernizację i intensyfikację istniejących zdolności produkcyjnych. Ponieważ produkcja rynkowa podlega największym wahaniom, zwłaszcza wpływom mody, zachodzi potrzeba pilnego śledzenia tych potrzeb i reagowania przemysłu na zmiany.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Mimo dynamicznego rozwoju produkcji rynkowej, wystąpi niedobór niektórych asortymentów m.in.: w dziedzinie środków piorących, kosmetyków, wyrobów fotochemicznych itp. wynikający z szybkiego rozwoju potrzeb, zwłaszcza w zakresie motoryzacji i wyposażenia mieszkań.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Poselska podkomisja uważa za celowe preferowanie tego kierunku rozwoju chemii, nie tylko w zakresie zadań planowych, ale również ponadplanowych w bieżącym 5-leciu.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">W modelu konsumpcyjnym „Inne” oraz „Odzież” mieszczą się również gotowe wyroby przemysłu gumowego, różne chemikalia, taśmy magnetofonowe, artykuły sportowo-turystyczne, sanitarne, zabawki, chodniki, wyroby gumowo-metalowe itp. Mimo dynamicznego wzrostu produkcji występują tu pewne niedobory, a rozwój potrzeb wyprzedza dostawy na rynek. Istnieje też potrzeba zapoczątkowania produkcji nowych wyrobów.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">W zakresie modelu „ Mieszkanie” - podaż produktów chemicznych nie nadąża za szybkim rozwojem przemysłu mieszkaniowego i rosnącymi potrzebami w bieżącym 5-leciu. W rezultacie ograniczonego rozwoju bazy surowcowej w przemyśle chemicznym, nie zostanie pokryte zapotrzebowanie m.in. na materiały instalacyjne (90 proc.) wykończeniowe (83 proc.), izolacyjne (78 proc.), stolarki budowlanej (48 proc.). Dlatego też przewiduje się przygotowanie przez Ministerstwo Przemysłu Chemicznego propozycji uchwały Rady Ministrów w sprawie dodatkowych przedsięwzięć inwestycyjnych w latach 1978-1982.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Poselska podkomisja przemysłu chemicznego dokonała wizytacji zakładów „Pollena” w Warszawie, „Gamrat-Erg” w Jaśle oraz zakładów tworzyw i farb w Pustkowie, przeprowadziła rozmowy z przedstawicielami przemysłu chemicznego i handlu, zapoznała się z informacjami opracowanymi przez Ministerstwo Przemysłu Chemicznego.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Na tej podstawie podkomisja uważa, że:</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">1. „Program chemizacji gospodarki narodowej” opracowany w 1972 r. uaktualniony w 1974 r. jest głównym kierunkiem rozwoju realizowanym w bieżącej 5-latce przez Ministerstwo Przemysłu Chemicznego;</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">2. W wyniku wewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań ekonomicznych, społecznych, rozwoju techniki i przewartościowań priorytetów dokonano pewnych słusznych zmian strukturalnych, ilościowych i jakościowych w realizacji programu chemizacji w planie 5-letnim na lata 1976-1980.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">3. Ogólnie występuje opóźnienie realizacji programu chemizacji oceniane przez resort na dwa - trzy lata wg stanu 1980 r.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">4. Wkład Ministerstwa Przemysłu Chemicznego w realizację „Programu chemizacji gospodarki narodowej”, a szczególnie w dziedzinach kształtujących poziom życia społeczeństwa jest owocny i skuteczny i należy go ocenić pozytywnie.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Podkomisja jest przekonana, że wśród pracowników polskiej chemii wytworzyła się atmosfera patriotyzmu resortowego wyzwalająca pozytywne inicjatywy i ambicje przyspieszenia rozwoju chemii i postawienia jej na poziomie odpowiednim dla zabezpieczenia potrzeb gospodarki narodowej.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">5. W celu uniknięcia opóźnień w realizacji inwestycji w okresie napiętego bilansu mocy przerobowych i niedoboru środków dewizowych, zachodzi potrzeba opracowanie skutecznego systemu bieżącej kontroli przebiegu realizacji inwestycji.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">6. W celu uniknięcia trudności kooperacyjnych zachodzi potrzeba zwiększenia skutecznej współpracy między resortem chemii a innymi resortami, w okresie i w czasie zawierania umów licencyjnych z partnerami zagranicznymi.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">7. Ze względu na niedobór polimerów należy dążyć do zmniejszenia ciężaru wyrobów z tworzyw sztucznych oraz ewentualnej zmiany asortymentu produktów celem lepszego ich wykorzystania. Należy również rozszerzyć możliwość większego wykorzystania odpadów z tworzyw sztucznych.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">8. Przy uruchamianiu nowych asortymentów produkcji, szczególnie dla potrzeb mieszkania, należy dokładnie analizować założone wymiary poszczególnych produktów i elementów w celu lepszego ich dostosowania pod względem wielkości do aktualnych gabarytów i potrzeb mieszkaniowych.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">9. Należy z większym umiarem podchodzić do tzw. nowości rynkowych, nie dopuszczać jako nowości rynkowych artykułów o nieznacznie zmienionej jakości lub opakowania, a nie zmienianej wartości użytkowej.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">10. Należy wyjść naprzeciw i rozszerzyć zainteresowania chemii kosmetyków i środków do mycia i prania rynkiem wiejskim w zakresie uruchamiania nowych asortymentów środków do prania na zimno oraz kosmetyków i past do rąk i kremów ochronnych do twarzy i rąk. Należy przy tym uruchomić odpowiednią reklamę i pobudzić potrzebę używania tych środków.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">11. Należy rozpatrzyć przez Ministerstwo Przemysłu Chemicznego możliwość zagospodarowania w całości lub w części polimerów przeznaczonych na samospłatę a wartość tych dostaw realizować innymi wyrobami przemysłu chemicznego.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">12. Należy rozważyć możliwość przyspieszenia rozwoju potencjału produkcyjnego w zakresie modelu „Mieszkanie” i wystąpić z odpowiednimi inicjatywami i propozycjami uchwał Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">15. Należy dążyć do zlikwidowania dokuczliwych niedoborów artykułów pochodzenia przemysłu chemicznego jak lakiery ftalowe, poliuretanowe, kleje, ceraty stołowe, kanistry turystyczne i rękawiczki gospodarcze oraz poprawić jakość lakierów białych i klejów.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">14. Należy dalej rozwijać asortyment tworzyw sztucznych szczególnie w zakresie kompleksowości zastosowań oraz produkcji elementów uzupełniających i wykończeniowych.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełWitoldMożdżyński">Znaczenie rozwoju przemysłu kosmetycznego nie ogranicza się do problemu zaopatrzenia rynku, do tego czy używamy takiego czy innego kremu. Przemysł ten ma szanse stać się największym producentem w krajach RWPG; ma wielkie możliwości zwiększenia eksportu na chłonny rynek radziecki. Obecnie nie jesteśmy w stanie zaspokoić ogromnego zapotrzebowania tego rynku i istnieje obawa, że wyprą nas z niego inne kraje. Stąd tak duże znaczenie budowy nowej fabryki „Pollena Ⅱ” w Warszawie. Tymczasem opóźnienie w realizacji tej inwestycji sięga już 2 lat i tłumaczy się „brakiem mocy przerobowej budownictwa”.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełWitoldMożdżyński">Z wieloma kłopotami w zaopatrzeniu w surowce boryka się branża tworzyw sztucznych oraz farb i lakierów. Na skutek braku lub nieterminowych dostaw surowców, fabryki mają przestoje. Istnieje ostry i wymagający pilnego rozwiązania problem rozwoju produkcji surowców dla chemii. Wpadamy w błędne koło: nie rozwijając bazy surowcowej musimy zwiększać import surowców i gotowych wyrobów. Brak komponentów do produkcji farb okrętowych powoduje ich import z krajów kapitalistycznych.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełWitoldMożdżyński">W latach 1971–1975 przemysł tworzyw sztucznych i farb rozwijał się o 14–20 proc. rocznie; w br. jego produkcja zwiększy się tylko o 4,6 proc. Pogłębia te deficyt wielu wyrobów takich np. jak folie meblowe. Przemysł ten nie ma równocześnie środków dewizowych na zakup niezbędnych pras.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosełWitoldMożdżyński">Problemem wielkiej wagi jest właściwa koordynacja międzyresortowa. Przemysł maszynowy zakupił licencję na produkcję tarcz ściernych, ale nie zakupiono równocześnie licencji na produkcję niezbędnych do tego celu żywic.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosełWitoldMożdżyński">Osobny problem to sprawa produkcji rur z polichlorku winylu wytwarzanych w Jaśle. Wytwórnia ta wykorzystywana jest tylko w 40 proc. Instytuty wzornictwa i techniki budowlanej nie chcą poprzeć chemii i wpłynąć na budownictwo, aby szerzej stosowało te rury. Dotyczy to także pocienionych wykładzin podłogowych. Żeby je stosować budownictwo musiałoby znacznie podnieść jakość pracy, pracować staranniej. Sam resort chemii niewiele tu zdziała.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełStanisławSkładowski">O rozwoju chemii decydują surowce, a zwłaszcza produkty przerobu ropy naftowej. U nas zaś przetwórstwo ropy jest najmniejsze spośród krajów RWPG. Jak wyglądają perspektywy przerobu ropy naftowej w 1980 r. i w 1985 r.? Rozwój chemii warunkuje również dostawa odpowiedniej ilości urządzeń i aparatury chemicznej, a tymczasem przemysł maszyn ciężkich i rolniczych niechętnie rozwija ich produkcję dla potrzeb przemysłu chemicznego. W jakim więc stopniu w 1980 r., a następnie w 1985 r. będziemy we własnym zakresie zaspokajać zapotrzebowanie przemysłu chemicznego na aparaturę? W jaki sposób i w jakim stopniu w rozwijaniu nowych technologii uczestniczy zaplecze badawcze przemysłu chemicznego i jak przedstawiają się perspektywy rozwoju karbochemii?</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełStanisławSkładowski">Do zastanowienia zmusza zaopatrzenie rolnictwa w nawozy azotowe. Jak wiadomo są duże kłopoty z nową instalacją amoniaku we Włocławku, a przecież, jeśli nie damy teraz do gleby dość azotu, będziemy skutki tego odczuwać przez kilka następnych lat.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PosełStanisławSkładowski">Jak przestawia się w przemyśle chemicznym jego saldo dewizowe, różnica między wartością jego eksportu i importu?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełBarbaraDębicka">Pokazywano nam bardzo piękne zestawy kosmetyków, które produkować będzie nowa fabryka Polleny w Warszawie. Są ona jednak bardzo drogie. Brak jest kosmetyków tanich, zwłaszcza dla wsi, w tym kosmetyków chroniących skórę przed działaniem środków ochrony roślin i innych chemikaliów. Należy pilnie zróżnicować asortyment kosmetyków.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełBarbaraDębicka">Słabe jest jeszcze zaopatrzenie rynku w środki do prania na zimno. Za słaby jest również udział instytutów naukowych resortu chemii w pracach nad wprowadzaniem nowych technologii i wyrobów w przemyśle kosmetycznym i w chemii gospodarczej. Niemal wszystkie nowe wyroby i technologie wdrożone do produkcji są dziełem zakładowego zaplecza technicznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełWładysławOchota">W styczniu w czasie wizytacji zakładów azotowych w Puławach, posłowie mogli stwierdzić, że ok. 18 tys. ton mocznika zalega magazyny. Wywieziono go dopiero w marcu obecnie transport znowu opóźnia dostawy nawozów, a dzieje się to w okresie, gdy są one rolnictwu szczególnie potrzebne.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełJanKonieczny">Musi dziwić zmiana cen wielu artykułów chemicznych, w tym np. kilkakrotny wzrost cen kremu „Nivea”. Co podyktowało takie zwiększenie ceny? Nie ma ku temu powodów. Nie zmieniły się bowiem na korzyść ani walory użytkowe kremu, ani też jego opakowanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełJanKubit">Przemysł tworzyw sztucznych oraz farb i lakierów nie nadąża za potrzebami gospodarki. Wynika to z braku całej gamy surowców. Ogromne są np. zaległości w dostawach farb okrętowych. Chemia potrafi je produkować, ale brakuje jej niezbędnych do tego celu komponentów. W rezultacie musimy importować farby a równocześnie fabryki tego przemysłu nie są w pełni wykorzystane. Nasuwa się pytanie czy niedorozwój bazy surowcowej po 1980 r. nie zahamuje rozwoju całej branży. Czy nie lepiej byłoby te niezbędne komponenty produkować we własnym zakresie zamiast je importować, tym bardziej że eksportujemy nasze wyroby po niższych cenach niż za nie płacimy w imporcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełTadeuszGąsiorek">W sytuacji, gdy przemysł chemiczny nie jest w stanie zaspokoić zapotrzebowania rolnictwa na ogumienie do ciągników, należałoby rozwinąć bieżnikowanie opon. Można by to robić np. w zakładach w Wolbromiu, gdzie istnieją wolne moce przerobowe.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełTadeuszGąsiorek">Jak resort widzi problem rozwoju sieci stacji CPN? Potrzeby rosną bardzo szybko w miarę rozwoju motoryzacji.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PosełTadeuszGąsiorek">Wiele zastrzeżeń budzi jakość tworzyw sztucznych. Przykładem mogą być choćby części obudowy odkurzaczy, które bardzo łatwo pękają.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PosełTadeuszGąsiorek">Poseł Aleksander Gertz (PZPR) zwrócił się do resortu z zapytaniem co się robi, aby poprawić jakość klejów. Skarży się na nie zwłaszcza przemysł obuwniczy. Poseł wskazał również, że chemizacja gospodarki pociąga za sobą często ujemne skutki dla środowiska. Jakie środki na ochronę środowiska przeznacza się w związku z tym z całości nakładów inwestycyjnych skierowanych na rozwój przemysłu chemicznego?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WicedyrektorNIKJanBojda">Czy jest celowe, aby tak wielki przemysł jak przemysł chemiczny, rozwijał własne salony piękności. Czy należy rozpraszać siły i środki także na usługi? Czy nie powinny się tym zajmować spółdzielnie pracy, tym bardziej że salony te nie przynoszą przemysłowi większych zysków?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełAdolfOjczyk">Temat dzisiejszego posiedzenia jest bardzo rozległy. Dotyczy produkcji całej chemii i wielu dziedzin życia społecznego. Nie będziemy w stanie wyczerpać wszystkich problemów, ale obrady rzucą niewątpliwie światło na główne problemy tego przemysłu.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PosełAdolfOjczyk">Potrzeby gospodarki narodowej są w wielu dziedzinach większe niż możliwości zaspokojenia ich przez przemysł chemiczny. W obecnym planie 5-letnim tempo rozwoju przemysłu chemicznego uległo pewnemu osłabieniu. Trzeba więc będzie się liczyć z określonymi brakami i z tym, że będą się one pogłębiać. Powoduje to wzmożenie nacisku gospodarki na import tych produktów chemicznych, których nie jesteśmy w stanie wyprodukować w kraju w odpowiednich ilościach. W dodatku nie zawsze mamy czym zrekompensować rosnące wydatki na import. W tej sytuacji trzeba maksymalnie wykorzystać istniejącą bazę produkcyjną przemysłu chemicznego. Wymaga to większej pomocy ze strony resortu i rządu. Najważniejszą obecnie sprawą jest terminowa realizacja inwestycji chemicznych. Planowane są nowe fabryki jak np. fabryka „Polleny” w Warszawie, która w ciągu roku da produkcję wartości 6 mld zł, i to produkcję, którą w całości można by sprzedać za granicą. Trzeba więc przeanalizować, czy niektórych obiektów nie udałoby się przyśpieszyć.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PosełAdolfOjczyk">Następna ważna sprawa to modernizacja zakładów i unowocześnienie istniejących technologii. Obok urządzeń i technologii prawdziwie nowoczesnych istnieją w chemii przestarzałe, nieekonomiczne, które trzeba stopniowo likwidować.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PosełAdolfOjczyk">Słabością przemysłu chemicznego jest przetwórstwo, zwłaszcza produkcja tworzyw sztucznych. Mamy w tej dziedzinie znaczne opóźnienia. Nadal - tak jak przed laty - „wąskim gardłem” rozwoju tej branży są przede wszystkim surowce. Wymaga ona też lepszego zaopatrzenia w maszyny i urządzenia. Najwyższy też czas, żeby solidnie przeanalizować problem kooperacji międzyresortowej. Każda nowa technologia w przemyśle maszynowym, w przemyśle lekkim i innych pociąga za sobą z reguły zapotrzebowanie na nowe wyroby chemiczne, któremu chemia nie może sprostać. W tej dziedzinie brak jest kompleksowości działania. Każdy patrzy z punktu widzenia swego podwórka, nie myśląc o kooperacji, co później bardzo drogo kosztuje.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#PosełAdolfOjczyk">Niezbędna jest ściślejsza współpraca między chemią i budownictwem. Chemia wprowadza do produkcji wiele nowych elementów budowlanych, a budownictwo nie zawsze jest odpowiednio przygotowane do ich stosowania. Wymaga to przeważnie nowych umiejętności od budowlanych. Trzeba ich szkolić, informować o własnościach nowych tworzyw i sposobach stosowania.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#PosełAdolfOjczyk">Poseł zwrócił się do przedstawicieli kierownictwa resortu chemii z pytaniem, czy resort ten ma jakiś wpływ na import wyrobów chemicznych realizowany przez inne resorty gospodarcze i czy nie zdarza się, że importują one wyroby chemiczne, które można by produkować w kraju.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#PosełAdolfOjczyk">Poseł Zofia Łęgowik (bezp.) poruszyła problemy rozwoju przemysłu kosmetyczno-perfumeryjnego oraz sprawy produkcji surowców chemicznych dla potrzeb przemysłu lekkiego. Obie te branże mają zasadniczy wpływ na zaopatrzenie rynku wewnętrznego.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#PosełAdolfOjczyk">Przemysł kosmetyczny rozwijał się dotąd głównie dzięki postępowi techniczno-organizacyjnemu, modernizacji i wzrostowi wydajności pracy. W minionym 30-leciu przemysł ten wzbogacił się tylko o jeden nowy zakład w Nowym Dworze, specjalizujący się przede wszystkim w produkcji mydeł. Zjednoczenie nie ma własnego instytutu, który pracowałby na potrzeby fabryk. Tym bardziej wysoko trzeba ocenić osiągnięcie przemysłu kosmetyczno-perfumeryjnego, który w minionym 30-leciu aż 12-krotnie zwiększył produkcję i znacznie poszerzył asortyment. Mimo to rynek odczuwa ciągle niedobór niektórych jego wyrobów. W ub. roku np. brakowało lakierów do włosów i kremów do golenia, wystąpiły niedobory w zaopatrzeniu w środki czyszczące i myjące, podobna sytuacja jest w tym roku.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#PosełAdolfOjczyk">W czasie wizytacji zwrócono posłom uwagę na czynniki wpływające hamująco na rozwój tego przemysłu. Obok niedoinwestowania, zaliczyć należy do nich przede wszystkim deficyt surowców i wszelkiego rodzaju opakowań, zwłaszcza aerozolowych. Braki surowcowe zmuszają fabryki do podejmowania produkcji innych wyrobów, niż pierwotnie planowano, byle tylko nie dopuścić do przestojów. Pracę fabryk utrudnia także nierytmiczność dostaw surowców zarówno krajowych, jak i importowanych. Te ostatnie stanowią ok. 50 proc. ogółu materiałów stosowanych w produkcji, lecz na ich zakup fabryki nie zawsze mają zapewnione środki dewizowe. Wszystko to powoduje napięcia w produkcji i wpływa niekorzystnie na rytmiczność dostaw kosmetyków na rynek wewnętrzny. Wiele do życzenia pozostawia także jakość opakowań zarówno szklanych, jak i papierowych. Sprawa ta wymaga szybkiego uregulowania.</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#PosełAdolfOjczyk">Przemysł lekki odczuwa deficyt niektórych włókien chemicznych. Niedostateczna jest ilość, jakość i asortyment środków pomocniczych dostarczanych przez chemię do uszlachetniania tkanin w przemyśle lekkim. Co robi resort przemysłu chemicznego, żeby sytuację poprawić?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełJanLeś">Jak kształtuje się wielkość eksportu i importu w przemyśle chemicznym? Jakie zmiany zaszły w programie chemizacji gospodarki narodowej?</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PosełJanLeś">Dodatkowych informacji udzielił i na pytania posłów odpowiedział wiceminister Mieczysław Dróżdż: Program chemizacji gospodarki narodowej musiał ulec w tym 5-leciu pewnym ograniczeniom: środki na inwestycje zmalały o 50 proc. W tej sytuacji, resort i załogi koncentrują uwagę na tych elementach programu, które bez większych inwestycji mogą dać największe i najważniejsze dla społeczeństwa efekty. Zmieniła się więc kolejność priorytetów. Obecnie na czoło wysunęły się problemy zaspokojenia potrzeb gospodarki żywnościowej, handlu zagranicznego i rynku wewnętrznego. Udział produkcji rynkowej i eksportowej w całej produkcji chemicznej ulegnie w najbliższych latach wydatnemu zwiększeniu.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PosełJanLeś">Głównym problemem hamującym rozwój przemysłu chemicznego jest niedorozwój bazy surowcowej. Trzeba się było wycofać z niektórych przewidzianych programem chemizacji inwestycji, w tym także z budowy zakładów surowcowych, podczas gdy fabryki przetwórcze rozwinęły już znacznie produkcję. To powoduje z jednej strony wzrost importu surowców, a z drugiej - zmusza resort do ograniczania produkcji mniej poszukiwanych wyrobów. W dodatku, niektóre inwestycje o charakterze surowcowym, a wśród nich instalacja pirolizy w Płocku, uległy opóźnieniu. Opóźnienia w Płocku spowodują z kolei kłopoty w produkcji polichlorku winylu.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PosełJanLeś">Przemysł chemiczny boryka się także z trudnościami na skutek braku dostatecznej ilości aparatury chemicznej. Już dziś wiadomo, że do końca obecnego 5-lecia przemysł chemiczny nie otrzyma potrzebnej aparatury z przemysłu maszyn ciężkich i rolniczych, a własna produkcja aparatury chemicznej wynosi tylko ok. 34 tys. ton. Jest to dla przemysłu chemicznego problem bardzo trudny.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PosełJanLeś">W tym roku przemysł chemiczny koncentruje cały swój wysiłek na inwestycjach kontynuowanych; nie przewiduje się rozpoczęcia budowy ani jednej, nowej fabryki.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PosełJanLeś">Odpowiadając na pytania posła T. Gąsiorka, wiceminister M. Dróżdż wyjaśnił, że przemysł chemiczny nie będzie wprawdzie podejmował w br. budowy dużych nowych obiektów, niemniej jednak ze środków znajdujących się w dyspozycji ministra podejmować się będzie budowę nowych stacji benzynowych i modernizację istniejących.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PosełJanLeś">Mówca ustosunkował się do poruszanej w dyskusji sprawy eksportu i importu wyrobów chemicznych. Chemia, która musi kupować za granicą ropę naftową, fosforyty, inne surowce i materiały, ma ujemne saldo eksportu i importu. W 1980 r. eksport przemysłu chemicznego osiągnie - jak się przewiduje - wartość 7,8 mld zł dew., import zaś wyniesie 11,6 mld zł dew. Podejmuje się wiele wysiłków, aby ten ujemny bilans poprawić. Od kilku lat cały potencjał naukowo-badawczy koncentruje uwagę i opracował już całą gamę produktów opartych na krajowych surowcach. Pozwoliło to wyeliminować import niektórych półproduktów.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#PosełJanLeś">Kooperacja poczynań między przemysłem chemicznym, a innymi resortami, odbiorcami jego wyrobów, jest niezbędna i ciągle jeszcze pozostawia wiele do życzenia, na co składa się dużo różnych przyczyn. Nie bez winy jest czasem i przemysł chemiczny, który nie zawsze jest w stenie w terminie uruchomić produkcję wyrobów potrzebnych jego odbiorcom.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#PosełJanLeś">Ustosunkowując się do wypowiedzi posła Możdżyńskiego, wiceminister M. Dróżdż poinformował, że są już podpisane kontrakty na dostawy kosmetyków do Związku Radzieckiego w najbliższych latach. Na rozwój produkcji tych wyrobów przeznaczono też odpowiednie środki. Odbiorcy radzieccy chętnie kupują polskie kosmetyki, na tym rynku mają już one ugruntowaną pozycję. Nic nie wskazuje na to, żebyśmy mieli ją stracić.</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#PosełJanLeś">Na pytanie posła S. Składowskiego, dotyczące rozwoju karbochemii w Polsce, mówca wyjaśnił, że chemia posiada w tej dziedzinie program działania i że będzie wykorzystywać gaz syntezowy powstały ze zgazowania węgla. Próby zgazowania węgla podejmuje obecnie przemysł węglowy.</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#PosełJanLeś">Przemysł chemiczny realizuje duży program zwiększenia produkcji nawozów dla rolnictwa. Ich zużycie w czystym składniku ma wzrosnąć do 250 kg NPK na 1 kg. Obecne kłopoty spowodowane są częstymi awariami nowej instalacji amoniaku w zakładach azotowych we Włocławku, który nie może osiągnąć projektowanych zdolności wytwórczych. Program rozwoju przemysłu nawozowego przewiduje m.in. zakrojoną na dużą skalę modernizację wszystkich instalacji produkcji amoniaku, a także modernizację wielu wydziałów w przemyśle fosforowym.</u>
<u xml:id="u-11.11" who="#PosełJanLeś">Odpowiadając poseł Z. Łęgowik, wiceminister Dróżdż poinformował, że deficyt włókien chemicznych zostanie wkrótce złagodzony. W Policach budowany będzie duży zakład włókien poliestrowych. Chemia podejmuje również wysiłki, żeby zwiększyć produkcję środków pomocniczych dla włókiennictwa.</u>
<u xml:id="u-11.12" who="#PosełJanLeś">Podniesiony w dyskusji problem farb okrętowych rozwiązany zostanie w pełni po wybudowaniu koło Gdyni nowej fabryki tych farb.</u>
<u xml:id="u-11.13" who="#PosełJanLeś">Przewodniczący Komisji Górnictwa, Energetyki i Chemii, poseł Jan Leś (PZPR): Rozpatrując problematykę Ministerstwa Przemysłu Chemicznego w VI i VII kadencji Sejmu PRL, nasuwają się wątpliwości, czy obecna struktura organizacyjna przemysłu chemicznego odpowiada wymogom i potrzebom gospodarki, czy resort chemii jest w stanie rozwiązywać wszystkie problemy, od wielkich do drobnych i od spraw produkcji - do dystrybucji? Dotyczy to np. stacji benzynowych, czy salonów kosmetycznych.</u>
<u xml:id="u-11.14" who="#PosełJanLeś">Czy przemysł chemiczny jest w stanie podołać tak poważnym zadaniom, jakie stwarzają przemysły: petrochemii, gumowy, tworzyw sztucznych? Czy nie warto na obecnym etapie szukać innych, nowych rozwiązań organizacyjnych?</u>
<u xml:id="u-11.15" who="#PosełJanLeś">Bardzo istotnym zagadnieniem jest sprawa zakupu licencji i tzw. samospłat. Nie podważając słuszności decyzji w tej sprawie, Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii powinna zająć się tym problemem, biorąc pod uwagę choćby tylko jeden przykład z Zakł. Azotowych w Włocławku. W zakładach tych, opartych na licencjach i urządzeniach z importu, zakupionych specjalnie dla tego zakładu, od lat trwają nieustanne poprawki technologii. I pomimo tego nie osiąga się planowanej zdolności produkcyjnej.</u>
<u xml:id="u-11.16" who="#PosełJanLeś">Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii winna przeprowadzić szczegółową analizę sytuacji, istniejącej w tych zakładach - wspólnie z resortem i Najwyższą Izbą Kontroli, dokonując kompleksowego rachunku ekonomicznego tej tak ważnej dla gospodarki narodowej inwestycji.</u>
<u xml:id="u-11.17" who="#PosełJanLeś">Plan wizytacji poselskiej zakładów chemicznych oraz terminy należy omówić na roboczo z kierownictwem resortu Min. Przem. Chemicznego i delegatem NIK, a następnie plan ten zatwierdzić na jednym z najbliższych posiedzeń Komisji.</u>
<u xml:id="u-11.18" who="#PosełJanLeś">Rozwiązania wymaga problem maszyn i aparatury dla przemysłu chemicznego. O problemie tym mówi się od lat, mimo to brak jest nadal konkretnych propozycji rozwiązania tej sprawy przez resort przemysłu chemicznego i pozostałe resorty.</u>
<u xml:id="u-11.19" who="#PosełJanLeś">Uważam, że resort przemysłu chemicznego w pierwszym rzędzie winien szukać rozwiązań u siebie, we własnym zakresie, a dopiero później - uwzględniając występujące obecnie trudności - szukać winien pomocy w innych resortach.</u>
<u xml:id="u-11.20" who="#PosełJanLeś">Nie może być sytuacji, aby brak maszyn i aparatury uniemożliwiał rozwój produkcji.</u>
<u xml:id="u-11.21" who="#PosełJanLeś">Ważnym problemem poruszanym przez obywateli posłów jest rozwój karbochemii w naszym kraju. W chwili obecnej nie można jeszcze w tej sprawie wiele wyjaśnić, poza stwierdzeniem, że rząd nasz czyni maksimum wysiłków by problem ten we właściwy sposób rozwiązany został już w niedługim czasie. Jest w tej sprawie wiele propozycji i koncepcji rozwiązań, które wymagają jeszcze dopracowania technologicznego i organizacyjnego.</u>
<u xml:id="u-11.22" who="#PosełJanLeś">Warto zastanowić się również nad działalnością instytutów naukowo-badawczych przemysłu chemicznego oraz instytutów współpracujących z chemią. Szybki rozwój techniki w przemyśle chemicznym powinien przynosić coraz większe efekty ekonomiczne. Należy prowadzić dokładną analizę działalności tych instytutów, które powinny szukać własnych rozwiązań technicznych i technologicznych oraz wykorzystywać w pełni zakupione licencje i patenty.</u>
<u xml:id="u-11.23" who="#PosełJanLeś">Odrębnym problemem jest brak surowców i materiałów. Przemysł chemiczny narzeka na ich niedostatek. Musimy zdawać sobie sprawę, że jest to gałąź wytwórcza, której produkcja opiera się przede wszystkim na własnym przetwórstwie surowcowym i że produkuje ona również na własne potrzeby. Dlatego też trzeba się najpierw zastanowić czy wszystkie możliwości w tej dziedzinie są w pełni wykorzystane, gdyż tylko wówczas, gdy nie ma takich możliwości - można wesprzeć się dostawami produktów chemicznych pochodzących z importu.</u>
<u xml:id="u-11.24" who="#PosełJanLeś">Rozwiązania wymaga również problem małych opakowań, przeznaczonych na rynek wewnętrzny. To co resort chemii robi w tej dziedzinie jest niewystarczające.</u>
<u xml:id="u-11.25" who="#PosełJanLeś">Odrębnym problemem jest stosowanie właściwej polityki cen. Ceny wyrobów przeznaczonych na utrzymanie i konserwację majątku trwałego (konserwacja mieszkań, urządzeń wodno-kanalizacyjnych i gazowych itp.) nie powinny wysoko odbiegać od kosztów produktu danego artykułu. Dotyczy to również artykułów higieny osobistej. Ceny tych artykułów powinny być dostępne dla każdego. Powinno być wyraźne zróżnicowanie cen na artykuły higieny osobistej z jednej strony oraz wyroby kosmetyków luksusowych, czy też środków do konserwacji samochodów.</u>
<u xml:id="u-11.26" who="#PosełJanLeś">W drugim punkcie obrad uchwalono dezyderaty i opinie Komisji w sprawie realizacji ustawy z 23 czerwca 1973 r. o zasadach tworzenia i podziału funduszu nagród, zakładowych funduszów: socjalnego i mieszkaniowego oraz w sprawie rozwoju przemysłu gumowego.</u>
<u xml:id="u-11.27" who="#PosełJanLeś">Dezyderat nr 1 dotyczy opóźnień występujących w realizacji niektórych inwestycji zakładów produkcji nawozów mineralnych. Zagrożenia takie występują w realizacji kompleksu nawozowego w Policach, co będzie miało poważny wpływ na krajowy bilans nawozowy w 1980 r. W tej sytuacji istnieje potrzeba podjęcia przez rząd odpowiednich decyzji. Komisja postuluje również budowę morskiej bazy przeładunkowej dla potrzeb przemysłu chemicznego, a zwłaszcza dla zakładów w Policach w związku z koniecznością zapewnienia dostaw surowców i wyrobów chemicznych drogą morską.</u>
<u xml:id="u-11.28" who="#PosełJanLeś">Dezyderat nr 2 dotyczy przemysłu gumowego. Komisja zwróciła uwagę na pilną potrzebę szybkiego rozwiązania problemu regeneracji opon samochodowych, opon dla potrzeb rolnictwa, taśm przenośnikowych oraz utylizacji odpadów gumowych.</u>
<u xml:id="u-11.29" who="#PosełJanLeś">W opinii skierowanej do Prezesa Rady Ministrów, Komisja pozytywnie oceniła realizację ustawy w zakresie systemu finansowania zakładowej działalności socjalnej oraz wykorzystania funduszu mieszkaniowego, przeznaczonego na rozwój budownictwa, uzupełnienie wkładów na mieszkania spółdzielcze itp. Przyśpieszenia wymaga natomiast rozbudowa i remonty istniejącej bazy wczasowej, a także zmiany zasad odpłatności za wczasy.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>