PPC / ppc

text_structure.xml 439 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godzinie 11 minut 01)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczą marszałek Tomasz Grodzki oraz wicemarszałkowie Bogdan Borusewicz, Gabriela Morawska-Stanecka i Michał Kamiński)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Przypominam, że obrady toczą się jednocześnie w sposób tradycyjny oraz z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Państwa senatorów znajdujących się w gmachu Senatu proszę o sprawdzenie, czy wszyscy państwo macie wyłączone aplikacje do zdalnego udziału w posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Państwa senatorów biorących udział w posiedzeniu w sposób zdalny informuję, że za 15 minut zablokujemy możliwość przyłączania się do posiedzenia. W razie problemów prosimy o kontakt telefoniczny pod numerem uprzednio państwu przekazanym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Szanowni Państwo, przystępujemy do głosowania, które ma na celu ustalenie listy senatorów biorących udział w posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę o oddanie jakiegokolwiek głosu w celu potwierdzenia obecności.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę o głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">U mnie wynik jest lepszy.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Głosowało 51 osób.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Głosowanie nr 3)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Ale ja mam tutaj…</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko że…)</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Jak jest? Poproszę pracownika.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Powtarzamy głosowanie testowe.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę o oddanie jakiegokolwiek głosu w celu potwierdzenia obecności.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Głosujemy, proszę państwa, głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę o wyniki.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#komentarz">(Głos z sali: 77.)</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dobrze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">W głosowaniu wzięło udział i głosowało 77 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#komentarz">(Głosowanie nr 4)</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Panie i Panowie Senatorowie, pragnę poinformować, że dzisiaj, 25 marca, przypada Dzień Wolności Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#komentarz">(Wszyscy wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#komentarz">(Senatorowie trzymają w górze plakaty z biało-czerwono-białą flagą Białorusi i logo akcji „Światło dla Białorusi”)</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Jest to święto obchodzone przez białoruską opozycję, nieuznawane przez rząd Aleksandra Łukaszenki za święto narodowe. Upamiętnia ono ogłoszenie w dniu 25 marca 1918 r. powstania niezależnego państwa, Białoruskiej Republiki Ludowej. Chciałbym zainaugurować w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej akcję „Światło dla Białorusi”, mającą na celu zademonstrowanie solidarności i wsparcia dla naszych białoruskich sąsiadów, którzy od sierpnia ubiegłego roku głośno upominają się o swobody demokratyczne. Wśród represjonowanych i zatrzymanych za swoją działalność są obecnie także przedstawiciele organizacji polskiej, Andżelika Borys, jej przewodnicząca, i Andrzej Poczobut. Senat w geście solidarności z obywatelami Białorusi pragnie przyłączyć się do tej akcji, dlatego na ekranach znajdujących się w sali posiedzeń Senatu wyświetlana jest biało-czerwono-biała flaga niepodległej Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o transporcie kolejowym.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 338, a sprawozdanie komisji – w druku nr 338 A.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę sprawozdawcę Komisji Infrastruktury, pana senatora Stanisława Lamczyka, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Przypadł mi zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Infrastruktury dotyczące ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym, druk nr 338 A.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Celem przedmiotowej ustawy, ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym, jest dokonanie częściowego wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 11 maja 2016 r. nr 797 w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady też z 11 maja 2016 r. nr 798 w sprawie bezpieczeństwa kolei, wchodzących w skład tzw. części technicznej czwartego pakietu kolejowego.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 2020 r. zmieniająca dyrektywy, które właśnie wymieniłem, w odniesieniu do przedłużenia okresu ich transpozycji, w związku z sytuacją nadzwyczajną dotyczącą rozprzestrzeniania się zakażeń COVID-19, wydłużyła termin transpozycji tych dyrektyw do dnia 31 października 2020 r.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Ustawa zawiera także przepisy, których celem jest zapewnienie prawidłowego stosowania szeregu aktów wykonawczych do dyrektywy z 2016 r. nr 798, w szczególności: rozporządzenia delegowanego Komisji ustanawiającego wspólne metody bezpieczeństwa w odniesieniu do wymogów dotyczących systemu zarządzania bezpieczeństwem na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającego rozporządzenia; rozporządzenia wykonawczego Komisji ustanawiającego praktyczne zasady wydawania jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa przedsiębiorstwom kolejowym na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego; rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej z dnia 16 maja 2019 r. ustanawiającego szczegółowe przepisy dotyczące systemu certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdów zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Dodatkowo ustawa wprowadza rozwiązania służące wykonaniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego w sprawie Agencji Kolejowej Unii Europejskiej i uchylającego rozporządzenie WE z 2004 r. nr 881.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Podstawowe zmiany dotyczą dokumentów z zakresu bezpieczeństwa, wydawanych przewoźnikom kolejowym, umożliwiających im dostęp do infrastruktury kolejowej po spełnieniu określonych warunków. W miejsce dotychczasowych certyfikatów bezpieczeństwa w dwóch częściach – A i B – wydawanych przez tzw. krajowe organy do spraw bezpieczeństwa, wprowadzany jest jednolity certyfikat bezpieczeństwa wydawany przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej lub krajowe organy do spraw bezpieczeństwa. Wybór organu wydającego certyfikat jest zależny od obszaru prowadzenia działalności – jeśli obejmuje on co najmniej 2 państwa członkowskie…</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Ustawa tworzy także warunki do stosowania przez prezesa Urzędu Transportu Kolejowego szczegółowych procedur dotyczących wydawania jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa, o których mowa w rozporządzeniu.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Ponadto ustawa modyfikuje wymagania dotyczące systemów zarządzania bezpieczeństwem, tworzonych przez przewoźników kolejowych i zarządców infrastruktury, które w dalszym stopniu uszczegółowione są w rozporządzeniach. Dodatkowo ustawa rozszerza zakres certyfikacji tzw. podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdów kolejowych, zgodnie z rozporządzeniem, a także modyfikuje zasady uzyskiwania autoryzacji bezpieczeństwa zarządców infrastruktury i świadectw bezpieczeństwa dla użytkowników bocznic kolejowych.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Ustawa dotyczy także szeregu innych aspektów dotyczących bezpieczeństwa w transporcie kolejowym, m.in. współpracy z innymi krajowymi organami do spraw bezpieczeństwa oraz z Agencją Kolejową Unii Europejskiej czy nadzoru prezesa Urzędu Transportu Kolejowego nad podmiotami sektora kolejowego.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławLamczyk">Przebieg prac legislacyjnych. Zebrała się Komisja Infrastruktury, wniesiono 4 poprawki, zostały one jednogłośnie zaakceptowane, komisja jednogłośnie zatwierdziła wymienione poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senatora sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Czy ktoś z państwa chciałby…?</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Szwed. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Senatorze, mam pytanie o to, czy następująca kwestia była poruszona na posiedzeniu komisji. Ustawa dotyczy szeregu aspektów dotyczących bezpieczeństwa w transporcie kolejowym, m.in. współpracy z innymi krajowymi organami do spraw bezpieczeństwa, ale również, tak jak pan podkreślił, współpracy z Agencją Kolejową Unii Europejskiej. Chciałbym zapytać: w jakich formach prezes Urzędu Transportu Kolejowego może zawierać porozumienia z organami do spraw bezpieczeństwa z innych państw członkowskich Unii Europejskiej? Czy jest to jakoś precyzowane w ustawie? Czy była o tym mowa na posiedzeniu komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#SenatorStanisławLamczyk">To znaczy porozumienia… Ale tutaj wchodzi to w grę, jeżeli, załóżmy… W grę wchodzą 2 kraje Unii Europejskiej, ale za pośrednictwem Urzędu Transportu Kolejowego w Polsce można to wszystko, te kwestie, rozwiązać. Tak że tutaj urząd transportu zostaje… Ale jeśli, załóżmy, jest tylko 1 kraj, czyli np. Polska, to wiadomo, że Urząd Transportu Kolejowego to wszystko respektuje, załatwia. I on może być też pośrednikiem w kwestii tej agencji Unii Europejskiej, jeżeli są 2 kraje, tak że może być wtedy elementem takim pośrednim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Chodziło mi generalnie o formę, o to, w jaki sposób zawiera się to porozumienie. To jest jakaś umowa między państwami? Jak to wygląda proceduralnie i czy ta procedura jest opisana w ustawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#SenatorStanisławLamczyk">Tak, to jest właśnie umowa pomiędzy krajami Unii Europejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Projekt ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Czy pan minister Andrzej Bittel pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko? Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Wysoka Izbo, pan senator Stanisław Lamczyk już bardzo dużo powiedział o tym projekcie. Ja spróbuję dodać jeszcze kilka słów uzupełnienia.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Oczywiście ustawa dotyczy implementacji przepisów dyrektywowych, 2 dyrektyw — dyrektywy w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej i dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa kolei. Chodzi o czwarty pakiet kolejowy, to jest po wprowadzeniu części rynkowej, częściowym wprowadzeniu czwartego pakietu technicznego, i jest to ostatni element związany z wdrażaniem czwartego pakietu kolejowego. A zatem po wprowadzeniu w życie tej ustawy i wydaniu na jej podstawie rozporządzeń będziemy mieli w pełni zharmonizowane przepisy w ramach wspólnoty europejskiej. W przygotowanie tego projektu były zaangażowane podmioty działające na rynku w ramach 4 grup roboczych przygotowujących odpowiednie części projektu. W tych działaniach uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Urzędu Transportu Kolejowego, Instytutu Kolejnictwa, przewoźnicy kolejowi, zarządcy infrastruktury, a także strona społeczna. Ja wymieniam ich w tej chwili po to, żeby wszystkim tym osobom i podmiotom za współpracę w ramach przygotowania tego projektu serdecznie podziękować, bo był to trudny proces, jako że jest to skomplikowana ustawa techniczna, o wysokiej specjalizacji. To tym bardziej uzasadnia podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Dwie najważniejsze kwestie – choć takich działań jest tutaj kilka – to kwestie związane z procedurą homologacji pojazdów kolejowych. Pan senator Lamczyk o tym wspominał. W przypadku homologacji na terenie Unii Europejskiej działać będzie Agencja Kolejowa Unii Europejskiej w formule one-stop shop w sposób zdigitalizowany, wnioski będą elektroniczne. Ma to te procesy przyspieszyć i ułatwić w ramach działań związanych z dopuszczeniem homologacji. A jeżeli to będzie na terenie danego państwa, to w naszym przypadku będzie działał prezes Urzędu Transportu Kolejowego i wybór pozostaje dla podmiotu wnioskującego.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Druga kwestia, bardzo istotna, to preautoryzacja systemu ERTMS, niezwykle ważna z punktu widzenia spójności systemu kolei. Będziemy teraz wszystkie procesy związane z ERTMS preautoryzowali w agencji kolejowej, ma to na celu też zharmonizowanie na poziomie technicznym działań związanych z bezpieczeństwem kolei.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">To oznacza też zmiany w roli prezesa Urzędu Transportu Kolejowego – pan senator Lamczyk o tym wspominał. Ja bym jeszcze zwrócił uwagę na kwestie związane z udzielaniem pomocy poszkodowanym. Na przewoźników zostają nałożone pewne obowiązki, takie choćby jak wsparcie psychologiczne dla tych osób i ich rodzin. To są najważniejsze zmiany.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Dziękuję bardzo za poprawki złożone na posiedzeniu komisji, proszę o ich przyjęcie. A na koniec chciałbym podziękować za to, że ten punkt został zaplanowany dzisiaj, o co prosiłem. Tak że proszę przekazać podziękowania w tym zakresie panu marszałkowi i Prezydium Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo… Aha, pan senator Gogacz. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#SenatorStanisławGogacz">Panie Ministrze, ja mam pytanie dotyczące wdrażania dyrektyw. Chodzi mi konkretnie o dyrektywę dotycząca przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty. Chciałbym się dowiedzieć, czy wdrożenie tej akurat dyrektywy to jest tylko, mówiąc kolokwialnie, formalność, tzn. my i tak będziemy rozbić to, co robiliśmy, czy też to wymusi jakieś rewolucyjne zmiany, np. w strukturze kształcenia maszynistów czy też w sposobie ich kształcenia. Czy to sprawi jakieś trudności dla państwa polskiego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Panie Marszałku! Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Nie sądzę, żeby sprawiło trudności. My w ramach działań prowadzonych w Urzędzie Transportu Kolejowego czy w Ministerstwie Infrastruktury szykujemy pewna reformę związaną z egzaminowaniem maszynistów, a pewnie w konsekwencji też ich przygotowaniem do zawodu. Te działania prowadzimy, opierając się na swojej najlepszej wiedzy i umiejętnościach specjalistów z zakresu bezpieczeństwa kolejowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, chciałbym zdać pytanie, bo mam taką informację, że ustawa rozszerza zakres certyfikacji tzw. podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdów kolejowych, zgodnie z rozporządzeniem także modyfikuje zasady uzyskiwania autoryzacji bezpieczeństwa przez zarządców infrastruktury i świadectw bezpieczeństwa dla użytkowników bocznic kolejowych. Chciałbym zapytać, na czym polega rozszerzenie tego zakresu certyfikacji. Czy to też jakoś wynika z dyrektywy? Czy jest to opisane w tej ustawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Wszystkie obowiązki, które są dołożone bądź przypisane do konkretnych podmiotów, wynikają wyłącznie z dyrektywy. Stąd też następuje to rozszerzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, pan senator jeszcze raz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, jeszcze jedno pytanie. Ta nowelizacja ustawy wynika z dyrektywy, generalnie będziemy mieli teraz jednolite przepisy w zakresie bezpieczeństwa kolejowego na terenie Unii Europejskiej. A zapytam, wychodząc trochę poza ramy tego projektu: jak to wygląda u naszych sąsiadów, zwłaszcza tych, którzy nie są w Unii Europejskiej, tych na wschodzie – myślę tu o Ukrainie, Białorusi – w zakresie bezpieczeństwa kolejowego? Czy są prowadzone jakieś rozmowy? Jak to wygląda? Czy ma pan taką wiedzę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Te kwestie związane z naszymi sąsiadami niebędącymi członkami Unii Europejskiej są oczywiście opanowane za pomocą aktów zawartych pomiędzy kolejami poszczególnych państw, pomiędzy państwami. Tak że to nie ma wpływu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Lamczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#SenatorStanisławLamczyk">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#SenatorStanisławLamczyk">Panie Ministrze, mam pytanie innego rodzaju, mianowicie o klucze SRK, pan wie, o czym mówię. Jak pan widzi rozwiązanie tego problemu? Bo ten problem jest od 2017 r., mówię o interfejsie cyfrowym. Jaki jest pomysł w tym zakresie? Bo w tej chwili jesteśmy uzależnieni od serwisów zagranicznych i, można powiedzieć, w pewnym stopniu powstał u nas monopol w zakresie tego wszystkiego, są 2 firmy, które dzielą między siebie cały rynek. Jakie widzi pan rozwiązanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Wydaje mi się, że firm jest więcej niż dwie, zresztą to są duże firmy europejskie, które operują na całym rynku kolejowym. Myślę, że ten problem jest stopniowo zarządzany w ramach technicznych specyfikacji interpretacyjności. Mam nadzieję, że będziemy też doprowadzali do sytuacji, w której usługi serwisowe nie będą tak kosztowne jak w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Jeszcze raz pan senator Lamczyk.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#SenatorStanisławLamczyk">Panie Ministrze, to właśnie wyroki KIO jednoznacznie określiły, że właściciel linii kolejowych, czyli Polskie Linie Kolejowe też, powinien mieć SRK. Czy jest jakiś pomysł na ustawowe załatwienie tej sprawy? Rozmawialiśmy o tym w 2017 r. Myślałem, że przez ten czas to się wszystko przy tych przetargach w jakiś sposób zorganizuje, ale widzę, że dalej jesteśmy w tym samym miejscu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Zarządca infrastruktury oczywiście ma SRK i ma pełną kontrolę nad systemem bezpieczeństwa kolejowego, bo nie mogłoby być inaczej. Na jego rzecz wykonują usługi ci, którzy ten system zabudowywali. I to rzeczywiście jest bardzo skomplikowany proces, żeby tę sytuację odmienić. Powoli, powoli – mam nadzieję – takie działania będą się toczyły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Szwed.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, jeszcze jedno pytanie. Podstawowe zmiany w tym projekcie ustawy dotyczą dokumentów z zakresu bezpieczeństwa wydawanych przewoźnikom kolejowym, umożliwiających im dostęp do infrastruktury kolejowej po spełnieniu określonych warunków. Chciałbym zapytać o pozwolenia, których w różnych sytuacjach udziela prezes Urzędu Transportu Kolejowego. Czy w związku z tą dyrektywą w ustawie mamy pewne zaostrzenie, czy raczej rozluźnienie, czy też sytuacja pozostaje w zasadzie niezmieniona, czyli ta dyrektywa nic nie zmienia w tym zakresie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Odpowiedź na pytanie, czy są rozluźnienia, czy zaostrzenia, jest oczywiście… Ja myślę, że te działania, które są opisane w ustawie, mają na celu utrzymanie wysokiego standardu bezpieczeństwa. I takie rozwiązania również tutaj są zapisane.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Pragnę zwrócić uwagę, że polska kolej jest koleją bardzo bezpieczną. Zaraz mi pan prezes Kamil Wilde podpowie, ile mamy zdarzeń na 1 milion pociągokilometrów, ale to jest jeszcze lepszy wynik, niż w roku 2019. Oczywiście można powiedzieć, że jest pandemia i trochę mniejszy ruch, ale wskaźnik na 1 milion pociągokilometrów jest zobiektywizowany, bo on dotyczy rzeczywiście wykonanej pracy przewozowej.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Tak że będziemy utrzymywać poziom bezpieczeństwa kolejowego na bardzo wysokim poziomie, również w ramach tych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, to pytanie właśnie wynikało z tego, że wiem, że jesteśmy w Unii Europejskiej taką wizytówką, jeśli chodzi o kolej, pod kątem bezpieczeństwa. Dlatego pytałem, czy ta dyrektywa raczej tutaj nam pomaga, czy wspiera to bezpieczeństwo, czy…</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Wspiera, wspiera.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">…mamy przepisy, które spowodują, że…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Wspiera, a jednocześnie pozwoli się odnosić do innych systemów kolejowych w taki sposób, że absolutnie możliwe będzie zobiektywizowane porównanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Czerwiński.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Panie Ministrze, w tej chwili – przynajmniej w moim województwie –zamierza się rewitalizować niektóre lokalne linie kolejowe. One po prostu są w terenie z jakimiś tam jeszcze nierozgrabionymi przez złomiarzy resztkami szyn. No, ale są plany, żeby to zrobić. Proszę mi powiedzieć, czy w oparciu o te nowe przepisy będzie to łatwiejsze, czy trudniejsze. Czy np. mamy wybór, jeśli chodzi o posługiwanie się przepisami europejskimi i naszymi, polskimi przepisami? Bo oprócz działań faktycznych w terenie, trzeba to będzie wszystko obudować prawnie. Czy np. moment rozpoczęcia tych działań też będzie ważny? Które przepisy mają być stosowane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Na to pytanie odpowiedziałbym w ten sposób: my od wielu lat stosujemy techniczne specyfikacje interoperacyjności i poziom bezpieczeństwa jest spójny z tym, co się dzieje w innych krajach. Oczywiście mamy inne sposoby, czyli regionalne, krajowe sposoby zabezpieczania. I one będą ewaluować w kierunku unifikacji. Tyle że zwrócę uwagę, że w przypadku regionalnych linii kolejowych, które nie będą objęte np. ERTMS, bo nie są dziś na tyle istotne z punktu widzenia systemu – tak? – te wymagania z całą pewnością będą niższe niż dla linii kolejowych, które będą objęte system ERTMS. I to są te różnice, które mogą też powodować, że rewitalizacja linii kolejowej – takiej regionalnej, mniej uczęszczanej – będzie prostsza i tańsza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Lamczyk.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#SenatorStanisławLamczyk">Panie Ministrze, chciałbym jeszcze się odnieść właśnie do cyfryzacji. Mianowicie wiemy, że 15 grudnia miało nastąpić wdrożenie systemu na linii E65 Gdynia – Warszawa. Mam raporty od maszynistów o tym, jaki był tutaj zanik radiowego sygnału pomiędzy poszczególnymi posterunkami RBC. A więc sygnał zanikał, a poza tym maszyniści mówili również, że widzieli w systemie rogatki otwarte, a one były zamknięte, więc od razu nagłe hamowanie itd. Dlatego też było opóźnienie tych pociągów. Również na trasie E20, tj. Kunowice –Terespol nie działało to dobrze, poza tym Wrocław – Legnica… Jak wyglądają sprawy cyfryzacji, ten pierwszy krok… Jak sobie radzicie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">No, proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Panie Senatorze, działa bardzo dobrze. Proszę nie sprawiać wrażenia, że coś nie działa, bo działa. System działa, także na linii kolejowej nr 9, i jest pod stałym nadzorem. W ostatnim czasie… Pan senator mówił o linii do Gdańska, ale to linia kolejowa nr 9, jak mi się zdaje…</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">No, korytarz E65. To być może tak, tak bym to definiował. To trudne nowe wdrożenie, realizowane przez PKP Polskie Linie Kolejowe na podstawie umowy z konsorcjum, czyli z 2 wiodącymi firmami, które są w Polsce odpowiedzialne za realizację tego typu przedsięwzięć, dało efekt taki, że PKP Intercity ma określone możliwości zmniejszenia obsady w pociągach, co oznacza, że z punktu widzenia systemu możemy jeździć z prędkością do 200 km/h na tych odcinkach, które są na 200 km/h. A to, że były usterki przy wdrożeniu… One są eliminowane na bieżąco. Tak, potwierdzam — były i są eliminowane na bieżąco. System jest bezpieczny.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek Bogdan Borusewicz: Dziękuję… Jeszcze raz pan senator?)</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#komentarz">(Senator Stanisław Lamczyk: Tak. Ale, Panie Ministrze, linia, załóżmy, E20, i to samo Terespol… Tam tak samo to wszystko szwankuje.)</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Nie mam takich informacji, ale oczywiście sprawdzę i chętnie się odniosę. Mówienie, że wszystko szwankuje… To by oznaczało, że pociągi nie jeżdżą, a wydaje mi się, że jednak jeżdżą.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#komentarz">(Senator Stanisław Lamczyk: Ale opóźnienia mają, Panie Ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">A, to proszę sprawdzić, jakie są opóźnienia. Ja chętnie tę dyskusję pociągnę, ale muszę zweryfikować te informacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze. Więcej pytań nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dla porządku informuję, że panowie senatorowie Mariusz Gromko i Aleksander Szwed złożyli swoje przemówienia do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu trzynastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 330, a sprawozdanie komisji – w druku nr 330 A.</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, panią marszałek Gabrielę Morawską-Stanecką, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Pani Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji o uchwalonej przez Sejm w dniu 25 lutego 2021 r. ustawie o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">2 marca 2021 r. marszałek Senatu skierował ustawę do komisji. Po rozpatrzeniu ustawy na posiedzeniu 24 marca 2021 r. komisje wnoszą, aby Wysoki Senat raczył uchwalić załączony projekt uchwały o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Senat po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 25 lutego 2021 r. ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym wprowadza do jej tekstu następujące poprawki. W art. 1 skreśla się pkt 1–5 oraz 7–9, w art. 1 pkt 6, w zdaniu pierwszym wyrazy „5 lat” zastępuje się wyrazami „6 lat”, art. 2 otrzymuje brzmienie: „Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia”.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Szanowni Państwo, w trakcie posiedzenia komisji poprawki do tej ustawy zostały zgłoszone przez panią senator Lidię Staroń – w art. 1 pkt 6 zastąpienie wyrazów „5 lat” wyrazami „6 lat” – oraz przez pana senatora Aleksandra Pocieja i Gabrielę Morawską-Stanecką – skreślenie punktów w art. 1 oraz zmiana treści art. 2.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Szanowny Panie Marszałku, Wysoki Senacie, należy się państwu wyjaśnienie, dlaczego komisja w taki sposób zadecydowała o losach tej ustawy. Deklarowanym celem nowelizacji ustawy miało być wydłużenie terminu do złożenia skargi nadzwyczajnej od prawomocnych orzeczeń sądowych kończących postępowanie w sprawach, które uprawomocniły się po wejściu w życie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, czyli po 17 października 1997 r. Przepis art. 115 §1 w obecnym brzmieniu przewiduje 3-letni termin na wniesienie skargi nadzwyczajnej, który upływa właśnie w tym roku, 3 kwietnia 2021 r. Uzasadnieniem projektodawcy miała być duża liczba skarg, jakie wpłynęły do prokuratora generalnego i rzecznika praw obywatelskich jako podmiotów, które są uprawnione do wniesienia skargi nadzwyczajnej, i ciągły wpływ nowych wniosków. Jak wynika z opinii rzecznika praw obywatelskich przedstawionej Senatowi 23 marca 2021 r., do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęło 8 tysięcy 931 skarg, rozpatrzono 8 tysięcy 258. Do 23 marca 2021 r. rzecznik praw obywatelskich wniósł 58 skarg nadzwyczajnych, a kilkanaście projektów jest w przygotowaniu. Według danych prokuratora generalnego do 31 stycznia 2021 r. wpłynęło 8 tysięcy 508 wniosków i w 208 przypadkach prokurator generalny wniósł skargę nadzwyczajną. Nie byłoby więc nic dziwnego w tym, że prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zaproponował nowelizację ustawy w tym zakresie, wydłużając termin do złożenia wniosku o kolejne 2 lata, gdyby nie fakt, że projekt został przedłożony w Sejmie 18 lutego 2021 r., a 17 lutego, czyli dzień wcześniej, pani senator Lidia Staroń w Senacie wniosła projekt zmiany ustawy o Sądzie Najwyższym właśnie w tym zakresie, wydłużający termin do wniesienia skargi. Senat 19 lutego 2021 r. uchwalił ustawę na dwudziestym pierwszym posiedzeniu. W związku z tym projekt prezydencki został wniesiony do Sejmu dzień po wniesieniu projektu przez Senat, a Sejm uchwalił ustawę w zasadzie tydzień po uchwalonej ustawie Senatu.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Jak wynika z opinii rzecznika praw obywatelskich, w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich wnioski o wniesienie skargi nadzwyczajnej bada ok. 70 osób, dla których jest to obowiązek dodatkowy. Warto zauważyć, że po zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym i wprowadzeniu skargi nadzwyczajnej nie przeznaczono żadnych dodatkowych środków finansowych na ten cel, więc nie można było zwiększyć obsady w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich w taki sposób, żeby przyspieszyć proces rozpatrywania skarg. Mimo wielokrotnych wniosków, przedstawiania projektów budżetu, które w ogóle nie były przez Sejm uwzględniane, prezydent też absolutnie niczego w tym zakresie nie zrobił. Dlatego ta troska o obywateli nie może być uznana za szczerą intencję.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Biorąc pod uwagę te okoliczności, komisja senacka zdecydowała się jednak zaakceptować poprawkę, którą na wczorajszym posiedzeniu złożyła pani senator Lidia Staroń. Chodzi o dalsze wydłużenie terminu złożenia wniosku, o wydłużenie go do 6 lat, czyli o dodatkowe 3 lata zamiast proponowanych i uchwalonych wcześniej przez Senat 2 lat. W zasadzie na tym można by było zakończyć dyskusję o zmianach w ustawie o Sądzie Najwyższym.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Niestety projektodawca – a następnie ustawodawca, czyli Sejm – niejako przy okazji wprowadził do ustawy szereg innych przepisów, pozornie porządkujących, regulujących i dostosowujących. I te przepisy wymagają szerszego omówienia. W pierwszej kolejności chodzi o uzupełnienie trybu wyboru kandydatów na stanowisko prezesa Sądu Najwyższego, prezesa izby Sądu Najwyższego. Te przepisy, według zapewnień przedstawionych przez projektodawcę, mają ujednolicić procedurę wyboru prezesa izby z procedurą wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Znowelizowany art. 15 §3 przewiduje bowiem, że do wyboru kandydatów na stanowisko prezesa Sądu Najwyższego, prezesa danej izby, wymagana będzie obecność kolejno 2/3, 1/2 i wreszcie 1/3 liczby członków zgromadzenia sędziów danej izby. Z kolei w świetle dodanego §4 w sytuacji niewyłonienia kandydatów prezydent powierzy wykonywanie obowiązków prezesa Sądu Najwyższego sędziemu Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Nie sposób przejść nad tym do porządku dziennego, nie sposób nie przywołać wątpliwości konstytucyjnych, które w tej Izbie były już podnoszone przy okazji debaty nad ustawą z 19 grudnia 2019 r., czyli na trzecim posiedzeniu Senatu w dniach 15–17 stycznia 2020 r. Wątpliwości te dotyczą niezgodności z art. 10, 173 i 176 ust. 2 konstytucji, czyli z zasadą podziału władzy. Posiłkuję się tu wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 21 listopada 1994 r., sygnatura akt K 6/94. Przypomnieć należy, że relacje między władzą sądowniczą a pozostałymi władzami, ustawodawczą i wykonawczą, opierać się muszą na zasadzie separacji. Z kolei art. 173 statuuje zasadę niezależności, odrębności sądów i trybunałów. Ustrojodawca zagwarantował władzy sądowniczej odrębność i niezależność od innych władz.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Konstytucja w art. 176 upoważnia ustawodawcę do określenia zasad wyłaniania kandydatów zarówno na stanowisko pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, jak i pozostałych prezesów, tylko że to konstytucyjne upoważnienie podlega istotnym ograniczeniom. W wyroku z 3 grudnia 2015 r., K 34/15, oraz w wyroku z 7 listopada 2016 r., K 44/16, Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że mimo iż ustrojodawca włączył prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, który jest organem władzy wykonawczej, w sferę organizacji władzy sądowniczej, zakres aktywności prezydenta należy tu interpretować dość wąsko.</u>
          <u xml:id="u-49.11" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Nie sposób też nie przywołać art. 144 ust. 3 konstytucji, który enumeratywnie wymienia prerogatywy prezydenckie – jest ich 30. W ocenie doktryny brak jest podstaw do uznania, że uprawnienia prezydenta wymienione w art. 144 ust. 3 konstytucji mogą być rozszerzane. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 23 marca 2006 r. stwierdził, że art. 144 ust. 3 konstytucji określa zamknięty katalog uprawnień prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-49.12" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">W związku z tym regulacja, na podstawie której prezydent może powierzyć sędziemu obowiązki prezesa Sądu Najwyższego w razie niewybrania kandydata przez zgromadzenie sędziów izby Sądu Najwyższego, jest wątpliwa konstytucyjnie i stanowi nadmierną ingerencję w samodzielność organizacyjną Sądu Najwyższego. Przyjęta przez projektodawcę konstrukcja zakłada, że odpowiednio stosuje się tutaj przepisy dotyczące wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Odpowiednie stosowanie art. 13a §1, czyli powierzenie obowiązków prezesa sędziemu Sądu Najwyższego, również budzi wątpliwości, ponieważ, po pierwsze, brakuje przepisu kompetencyjnego, czyli takiego, który upoważniałby prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do powierzenia obowiązków prezesa, po drugie, nie wiadomo, czy w świetle projektowanej zmiany prezydent wyznacza sędziego Sądu Najwyższego spośród sędziów danej izby, czyli tej, której prezes ma kierować pracą, czy spośród wszystkich sędziów Sądu Najwyższego, gdyż art. 13a §1 stosuje się odpowiednio i odnosi się on do każdego sędziego Sądu Najwyższego. Można więc sobie wyobrazić, że prezydent wybierze sędziego z Izby Dyscyplinarnej do kierowania tymczasowo Izbą Cywilną.</u>
          <u xml:id="u-49.13" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Nie można również stwierdzić, czy powierzenie obowiązków prezesa Sądu Najwyższego przez prezydenta ma charakter tymczasowy, czy jest rozwiązaniem docelowym, czyli de facto zastępuje wybór prezesa.</u>
          <u xml:id="u-49.14" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Z kolei jeżeli sędzia Sądu Najwyższego, któremu powierzono obowiązki prezesa Sądu Najwyższego, ma zwołać posiedzenie sędziów izby Sądu Najwyższego w trybie art. 13a §2 w celu wyboru kandydata na stanowisko prezesa danej izby, to pytanie, jakie kworum jest wówczas potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-49.15" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Należy również zwrócić uwagę na fakt, że na etapie prac w komisji sejmowej wprowadzano do projektu przepisy, których przedmiot wykracza poza materię projektu, art. 1 pkty 2 i 8, co narusza art. 119 ust. 1 konstytucji, zgodnie z którym Sejm rozpoznaje projekt w 3 czytaniach, ale dotyczy to tego samego projektu, w tej samej materii. Jednocześnie podkreślić należy, że w pierwszym przypadku przepis ten został sformułowany nieprecyzyjnie i upoważnienie ustawowe prezydenta do określenia zasad zakwaterowania, dodatku za rozłąkę i kosztów przejazdu ma charakter blankietowy, co narusza art. 92 ust. 1 konstytucji, który wyraźnie stanowi, w jaki sposób są wydawane rozporządzenia – na podstawie szczegółowego upoważnienia w ustawie, podkreślam, szczegółowego.</u>
          <u xml:id="u-49.16" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Zmiana wprowadzona w pkcie 8 nie może się ostać z innych przyczyn. Otóż art. 132 ustawy stanowiący termin dla publikacji orzeczeń wraz z uzasadnieniami przez Sąd Najwyższy w Biuletynie Informacji Publicznej nie może zostać znowelizowany, z prostej przyczyny: przepisu tego nie ma. Przepis ten miał być zrealizowany w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy, a więc do 3 kwietnia 2020 r. W tym momencie ten przepis ma jedynie walor historyczny, więc nie może zostać znowelizowany.</u>
          <u xml:id="u-49.17" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Kolejna kwestia, która wymaga podkreślenia, to dodanie art. 96a, który określa sposób tworzenia, udostępniania, archiwizowania i niszczenia akt sądowych w sprawach rozpoznawanych przez Sąd Najwyższy. Przepis ten przewiduje tworzenie akt Sądu Najwyższego wyłącznie w formie papierowej, ale przetwarzanie tych akt ma następować z wykorzystaniem systemu elektronicznego. Jest to więc niespójne. Skoro przetwarzanie akt ma następować w sposób elektroniczny, to trzeba te akta tworzyć elektronicznie. Wszystkie pojęcia użyte w tym artykule są niespójne, tam kilkakrotnie mówi się o aktach, ale terminologia jest różna, raz się mówi „akta”, raz „akta sądowe”, raz „akta spraw”. Takie rzeczy też nie mogą mieć miejsca w tego typu projekcie.</u>
          <u xml:id="u-49.18" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">I na koniec moim zdaniem najistotniejszy przepis, wprowadzony niejako przy okazji do tej ustawy, mianowicie art. 83 §3. Art. 83 ustawy o Sądzie Najwyższym określa zasady przydziału spraw, kolejność rozpatrywania spraw oraz wyznaczania składów orzekających w przypadku rozbieżności w wykładni przepisów prawa i przedstawienia Sądowi Najwyższemu wniosku o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego budzącego wątpliwości. To jest tworzenie tzw. linii orzecznictwa. Wszyscy sędziowie wiedzą o tym, że w sytuacjach wątpliwości można się zwrócić do Sądu Najwyższego i Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów bądź w składzie całej izby, bądź izb połączonych, określa, jak sądy mają dany przepis prawa interpretować. I tak w zasadzie, choć oczywiście w Polsce nie ma prawa precedensowego, wszyscy wiedzą, że to wiąże sądy, ponieważ jeżeli sądy nie stosują się do tych zasad, ich wyroki są później uchylane. Z wnioskiem takim może wystąpić do Sądu Najwyższego prokurator generalny, rzecznik praw obywatelskich, rzecznik praw dziecka, rzecznik praw pacjenta, przewodniczący Rady Dialogu Społecznego, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, rzecznik finansowy oraz rzecznik małych i średnich przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-49.19" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Ustawa wprowadza przepis art. 80 §3, zgodnie z którym, jeżeli taki wniosek przedstawi pierwszy prezes Sądu Najwyższego albo któryś z tych podmiotów, które wymieniłam wcześniej, obowiązki i uprawnienia prezesa danej izby wykonuje pierwszy prezes Sądu Najwyższego. Czyli o przydziale spraw, wyznaczeniu składu orzekającego i kolejności rozpatrywania danej sprawy, ponieważ w wyjątkowych sytuacjach można rozpatrzyć sprawę poza kolejnością… Odbiera się te prerogatywy prezesowi danej izby, w której dana sprawa ma być procedowana, i przyznaje się pierwszemu prezesowi Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-49.20" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Można sobie, proszę państwa, wyobrazić, że w świetle wyroków sądów powszechnych dotyczących np. kar dla przedsiębiorców za naruszanie ograniczeń – a wiemy, jaka jest treść tych wyroków – nałożonych niezgodnie z prawem, odszkodowań, jakichkolwiek odszkodowań, roszczeń wobec Skarbu Państwa czy też uniewinnień osób, które korzystają z konstytucyjnych praw, któryś z uprawnionych organów, np. prokurator generalny, wystąpi do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnień prawnych. I wtedy to pierwszy prezes Sądu Najwyższego ustali, kto, kiedy i jaką sprawę będzie rozstrzygał. W konsekwencji to pierwszy prezes Sądu Najwyższego będzie mógł wpływać na ustalenie kierunku wykładni prawa i oddziaływać na linię orzecznictwa.</u>
          <u xml:id="u-49.21" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">Reasumując: pod pozorem wydłużenia społeczeństwu terminu do wniesienia skargi nadzwyczajnej – jak pokazaliśmy, bezpodstawnym – ustawa wprowadza zmiany fundamentalne, które wiążą się z wyborem prezesów izb Sądu Najwyższego, wprowadzają możliwość wyboru tych prezesów przez mniejszość zgromadzeń danej izby, przewidują powierzenie przez prezydenta wykonywania obowiązków prezesa sędziemu Sądu Najwyższego, nie wiadomo czy z danej izby, nie wiadomo na jaki czas. Wprowadzają również przepis, który umożliwia wpływanie na kierunek orzecznictwa Sądu Najwyższego w poszczególnych sprawach, różnych: cywilnych, karnych, dotyczących prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-49.22" who="#SenatorSprawozdawcaGabrielaMorawskaStanecka">W związku z tym komisja zadecydowała tak, jak powiedziałam na wstępie. Ostał się przepis, który wydłuża termin skargi nadzwyczajnej jeszcze o 3 lata. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Senator Gabriela Morawska-Stanecka: Dziękuję również.)</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do pani senator sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Tyszkiewicz, zdalnie.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Ja też mam pytanie.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Tyszkiewicz, proszę.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Wadim Tyszkiewicz, zdalnie.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#komentarz">(Senator Wadim Tyszkiewicz: Już jestem. Panie Marszałku, Wysoki Senacie…)</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Panie Senatorze, widzimy pana, ale nie słyszymy.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#komentarz">(Senator Wadim Tyszkiewicz: Dlaczego? Wszystko jest poprawnie…)</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">W porządku, teraz słyszymy.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#komentarz">(Senator Wadim Tyszkiewicz: Teraz słychać, tak?)</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Teraz pana nie widzimy, ale słyszymy. Ale to wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Panie Senatorze, czekamy na pytanie.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">W tej chwili ani nie widzimy, ani nie słyszymy pana.</u>
          <u xml:id="u-50.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Najwyraźniej nie można mieć wszystkiego.)</u>
          <u xml:id="u-50.16" who="#komentarz">(Senator Michał Kamiński: Lepsze jest wrogiem dobrego.)</u>
          <u xml:id="u-50.17" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan marszałek niech nie komentuje, bo pan zakłóca…</u>
          <u xml:id="u-50.18" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Nie widzimy ani nie słyszymy pana senatora Tyszkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">To może ja zadam pytanie.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Pani Marszałek, zapytam, ponieważ chcę mieć jasność: ta ustawa, którą w tej chwili rozpatrujemy, to nie jest ustawa, którą Senat uchwalił i skierował do Sejmu. To jest, można powiedzieć, zupełnie inna ustawa, pokrywająca się we fragmencie z tym przepisem, który my w Senacie znowelizowaliśmy, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Dokładnie tak, Panie Marszałku. Ta ustawa pokrywa się z ustawą, którą Senat uchwalił na swoim posiedzeniu w lutym, w zakresie jednego przepisu, przepisu wydłużającego termin skargi nadzwyczajnej. I tak jak zwróciłam na to uwagę, ten projekt został przez prezydenta złożony w Sejmie dzień po pojawieniu się projektu senackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Wadim Tyszkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Nie mamy łączności z panem senatorem.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">To pani senator Kochan zadaje pytanie. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Z wypowiedzi, ze sprawozdania pani senator sprawozdawcy wnioskuję – i proszę potwierdzić lub zaprzeczyć, czy moje wnioskowanie jest słuszne – że pretekstem do wprowadzenia pod obrady Sejmu i Senatu rozwiązań, zgodnie z którymi de facto prezes Sądu Najwyższego decyduje o linii orzeczniczej w niektórych sprawach, stał się projekt senacki, w którym pani senator Lidia Staroń, a za nią cały Senat, proponuje wydłużenie okresu, w którym może wpłynąć skarga konstytucyjna. Czyli to był pretekst do wprowadzenia takich zmian, zgodnie z którymi, jak mówię, prezes Sądu Najwyższego będzie decydował o linii orzeczniczej z pominięciem 7 sędziów lub całych izb, lub całego gremium Sądu Najwyższego – decydując o linii orzeczniczej w określonych sprawach – a prezydent de facto będzie miał wpływ na wybór sędziów będących wiceprezesami poszczególnych izb. To był pretekst, którego dostarczyliśmy. Czy tak mogę odczytywać te zamiary?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Panie Marszałku! Szanowna Pani Senator!</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Pretekstem na pewno była kwestia skargi nadzwyczajnej. I to pierwszy prezes Sądu Najwyższego – bo to jest różnica – pierwszy prezes Sądu Najwyższego to jest osoba, która kieruje całym Sądem Najwyższym, a poszczególnymi izbami – prezesi, i to decydowanie polega na tym… to pierwszy prezes Sądu Najwyższego będzie decydował, którzy sędziowie znajdą się w tej siódemce bądź w jakimś innym składzie. Po prostu, jeżeli będzie chciał, wybierze tych sędziów, którzy będą o danej sprawie decydować.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Przepraszam, czyli de facto będzie decydował o linii orzeczniczej.)</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Czy są jeszcze jakieś inne pytania?</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Czerwiński. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Marszałek!</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Mam 2 pytania w związku z tymi słowami krytyki, którą pani tutaj wyraziła. Jest taka stara zasada prawna, że temu, komu wolno więcej, wolno mniej. Proszę mi wytłumaczyć – ewentualnie zaprzeczyć – czy powoływanie pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, czyli osoby, która ma większe uprawnienia, większe kompetencje, jest aktem bardziej znaczącym, bardziej dalekosiężnym, z większymi skutkami niż powoływanie prezesa Sądu Najwyższego, czyli prezesa izby. Jeśli konstytucyjnie jest możliwość – mało tego, że możliwość, ale kompetencja, czyli także obowiązek – powołania pierwszego prezesa Sądu Najwyższego przez prezydenta, to powinna być taka możliwość również w przypadku prezesa izby. Dlaczego mówię o możliwości? To jest pytanie drugie. Otóż ten scenariusz z powoływaniem prezesów izb zaczyna się realizować wtedy, kiedy same izby nie są w stanie wybrać prezesów, to znaczy po prostu łamią kworum, nie są w stanie się spotkać w 2/3 swojego składu, w 1/2 swojego składu, a nawet w 1/3. Ja przypominam, że 1/3 składu to jest kworum komisji senackich. Takie kworum jest jednym z najniższych możliwych. Można powiedzieć, że jeśli jest tak niskie kworum, które jeszcze upoważnia do działań stanowiących w tym wypadku, czyli wyboru w sposób prawny prezesów izb, to niedopełnienie tego kworum jest po prostu objawem złej woli, przynajmniej dla mnie. Nie wiem, jak duże musiałyby nastąpić kataklizmy, żeby nie można było się spotkać w 1/3 składu. Reasumując, zapytam, czy to nie jest tak, że uprawnienia, które są nadawane tą nowelizacją w stosunku do prezesów izb Sądu Najwyższego, wchodzą w życie wtedy, kiedy poszczególne izby nie wypełniają swoich obowiązków… I według mnie robią to w sposób tendencyjny, bo mało możliwy jest, powiedziałbym, aż tak duży przypadek, żeby ponad 2/3 danej izby nie mogło się spotkać i wybrać swojego prezesa. Tak naprawdę to uprawnienie ma charakter w pewnym sensie ratunkowy, dlatego że Sąd Najwyższy musi działać. Ale to nie Sąd Najwyższy jest tutaj pępkiem świata – pępkiem świata jest obywatel, któremu Sąd Najwyższy ma służyć, tak jak każdy inny sąd, tak jak każdy inny organ państwowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze, za te 2 pytania. Żeby na nie odpowiedzieć, musiałabym przypomnieć historię wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. No i pan senator mnie do tego skłonił. Już od 2017 r., od grudnia były próby usunięcia z urzędu znacznej liczby sędziów Sądu Najwyższego pod pretekstem przeniesienia ich w stan spoczynku, w związku z obniżeniem wieku przechodzenia w ten stan. Ten zabieg się nie powiódł i pod presją TSUE trzeba było się z niego wycofać poprzez kolejną ustawę. Ta pierwsza ustawa była z 8 grudnia 2017 r., a kolejna z 21 listopada 2018 r. Celem tego zabiegu było, poza usunięciem sędziów, przerwanie kadencji pierwszej prezes Sądu Najwyższego, pani prof. Małgorzaty Gersdorf. Z Kancelarii Prezydenta, tego samego prezydenta, wysyłano wówczas listy do pierwszej prezes Sądu Najwyższego informujące ją, że przeszła w stan spoczynku, mimo że prezydent nie wydał żadnej oficjalnej decyzji. Minister Mucha na konferencji prasowej w lipcu 2018 r. mówił, że pani prezes już nie jest panią prezes. Prezydent Andrzej Duda w piśmie z 4 lipca 2018 r. poinformował panią pierwszą prezes Sądu Najwyższego o dacie przejścia w stan spoczynku, czym naruszył art. 183 ust. 3 konstytucji. Wtedy pan minister Wójcik na konferencji prasowej również ocenił, że pani Małgorzata Gersdorf nie jest już pierwszym prezesem Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">TSUE w wyroku 192/18 z 5 listopada 2019 r. stwierdził, że Polska uchybiła w ten sposób zobowiązaniom państwa członkowskiego. Kolejne działania wobec Sądu Najwyższego po upływie pełnej kadencji Małgorzaty Gersdorf to była ustawa właśnie z 20 grudnia 2019 r., którą ja tutaj już przywoływałam. Wtedy wprowadzono możliwość powołania takiej osoby, takiego sędziego komisarza, który przedstawiłby prezydentowi kandydata na prezesa. Odbyło się zgromadzenie ogólne sędziów Sądu Najwyższego. Wtedy pani Małgorzata Manowska, obecna pierwsza prezes Sądu Najwyższego, i pan sędzia Wróbel kandydowali. Pan sędzia Wróbel dostał 2 razy więcej głosów, ale prezydent wybrał panią Manowską. Co jest charakterystyczne, wówczas kilkukrotnie były zwoływane zgromadzenia, jednakże poszczególni, kolejni sędziowie – tam był pan Zaradkiewicz, byli inni sędziowie – przerywali te zgromadzenia, nie akceptowali porządku obrad, robili wszystko, aby ten wybór się nie dokonał. W związku z tym można domniemywać, że to się może zdarzyć po raz kolejny. Nie wiadomo, kto będzie tą wybraną przez prezydenta osobą, która będzie miała tak naprawdę zapewnić, że prezydentowi zostaną wskazani odpowiedni kandydaci. Niezależnie od wyników głosowania w zgromadzeniu prezydent dokona wyboru. To jest tak samo, Panie Senatorze – postaram się to wytłumaczyć – jak gdyby tutaj w Senacie wybierano marszałka Senatu w taki oto sposób. Nasze zgromadzenie głosowałoby na 2, 3 czy 4 kandydatów. Jeden kandydat uzyskałby np. 51 głosów, drugi – 20, trzeci – 15, a prezydent by zdecydował, że ten, który uzyskał 20 głosów, zostanie marszałkiem. Mniej więcej w taki sposób dokonuje się w tym momencie wyboru… dokonano wyboru pierwszego prezesa. Ja tak to widziałam i tak to pojmuję. Bo tak naprawdę, jeżeli zgromadzenie miałoby decydować o wyborze pierwszego prezesa Sądu Najwyższego i ta największa liczba głosów miałaby przesądzać, że właśnie ten kandydat będzie prezesem, to wówczas pierwszym prezesem Sądu Najwyższego zostałby pan sędzia Włodzimierz Wróbel. I to jest pierwsza kwestia.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Następną kwestią jest to, że to, że wybór pierwszego prezesa Sądu Najwyższego w takim trybie… że tryb wyboru miał wady konstytucyjne, o których mówiliśmy, ale został dokonany z naruszeniem konstytucji, jednak nie znaczy to, że prezesi poszczególnych izb mają być w taki sam sposób wybierani. Bo sytuacja jest taka, że oczywiście przyczynkiem do tej zmiany, tak jak słusznie zauważyła pani senator Magdalena Kochan, jest wydłużenie terminu składania skargi nadzwyczajnej, ale tak naprawdę to, że w tym roku upływa kadencja prezesów 2 izb. I to dlatego tworzy się te przepisy. W związku z tym, to nie jest taka kwestia, że to sędziowie robią obstrukcję, tylko to jest taka kwestia, że osoby, które zostają przez prezydenta powołane, tak prowadziły te obrady zgromadzenia… To tak jak pan sędzia, tymczasowy prezes Kamil Zaradkiewicz, który nie przyjął porządku obrad, nie przyjął zasad procedowania, sam zmienił wynik głosowania dotyczącego składu komisji, która miała liczyć głosy, i zrezygnował z funkcji. Potem pan Aleksander Stępkowski podtrzymał te wadliwe procedury, chociaż i prawnicy, i sędziowie ostrzegali, że przez to wybór nowego prezesa może być podważany. On tego nie skonwalidował, nie powtórzył procedury wyboru komisji skrutacyjnej, nie zgodził się, żeby kandydatów na prezesa Sądu Najwyższego przedstawiały prezydentowi zgromadzenia. A tego chcieli sędziowie i oni powoływali się na konstytucję, która w art. 183 mówi, że to zgromadzenie przedstawia kandydaturę prezydentowi. W związku z tym po tych perturbacjach, których nie tworzyli sędziowie, tylko tworzyły osoby, które pełniły tę funkcję prezesa tymczasowego, bo to one tworzyły obstrukcję, należy się spodziewać, że bardzo podobna sytuacja może być obecnie. Mało tego, jeżeli np. będzie tak, że na podstawie wyroku TSUE z 2 marca tego roku Naczelny Sąd Administracyjny podważy status nowo wybranych sędziów jako sędziów Sądu Najwyższego, to faktycznie może dojść do bardzo ostrego sporu i wówczas ten sędzia o uprawnieniach prezesa będzie działał pół roku, rok, 2 lata, nie wiadomo, jak długo, dlatego że te przepisy tego nie precyzują. To o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Tak że jeżeli chodzi o kworum, nie może być tak, Panie Senatorze, że 10 sędziów wybierze prezesa. A jest jeszcze jedna kwestia: sens tych przepisów trzeba by było oceniać, łącząc je z art. 35 §2 ustawy o Sądzie Najwyższym, który mówi, że sędzia za jego zgodą może być przeniesiony przez pierwszego prezesa na stanowisko w innej izbie. W taki sposób można też zmieniać skład izb. I już teraz wiemy, że na 28 członków Izby Cywilnej 7 jest powołanych bezpośrednio przez nową KRS, 3 jest przeniesionych z Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Izby Dyscyplinarnej, czyli jest już 10 nowych członków i w sytuacji, gdy w izbie jest 28 sędziów, oni stanowią kworum, które może wybrać prezesa izby.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Nie chodzi o to, żeby powielać niekonstytucyjne wzorce wyboru, które już zastosowano, tylko wybrać prezesów izb, bo tu chodzi o naszych obywateli, tu chodzi o sprawy konkretne. Oczywiście pierwszy prezes Sądu Najwyższego ma inne kompetencje, większe kompetencje, on czuwa nad całokształtem. Prezesi poszczególnych izb zajmują się sprawami merytorycznymi, czyli orzecznictwem danej izby w danej dziedzinie prawa. Jeżeli nad organizacją czuwa prezes, który jest wybrany w sposób bardzo wątpliwy, to teraz powielając to, przenosząc to na poziom izb, gdzie są osoby, które być może w taki sam sposób… My mamy temu zapobiec, sprawić, żeby one nie były wybierane w taki sam sposób. Te osoby będą decydować również o linii orzeczniczej, a jeszcze dodatkowo o… Bo ta kompetencja do ustalania składów jest od tego zupełnie niezależna. To jest niezależne od tych wyborów. A więc dodatkowo dajemy nowy instrument pierwszemu prezesowi Sądu Najwyższego, który, jak wiadomo, został wybrany przez prezydenta. No, prezydent chciał mieć takiego prezesa. Tak delikatnie to mogę określić. W tym momencie następuje domknięcie systemu nadzoru nad sądownictwem w Polsce. Ta ustawa, taka mała ustawa, domyka ten system. Już nie będzie niezależnego Sądu Najwyższego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Tylko 1 pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Nie, teraz pan senator Wadim Tyszkiewicz, który wcześniej się zgłaszał.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Wadim Tyszkiewicz. Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Czy się słyszymy?</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Bogdan Borusewicz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Senator Gabriela Morawska-Stanecka: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Teraz się słyszymy.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">W zasadzie pani senator odpowiedziała już na moje pytania. No, wcześniej nie mogłem się połączyć. Chciałbym jednak zapytać, tak już dosadnie, czy ustawa, która przeszła przez Sejm i nad którą my dzisiaj procedujemy, jest zgodna z konstytucją. Proste pytanie. Bo ja znam wiele opinii prawnych, które mówią o tym, że jest niezgodna z konstytucją, co zresztą wyartykułowała również pani marszałek. Proste pytanie, prosta odpowiedź. Czy ustawa, nad którą dzisiaj obradujemy, jest zgodna z konstytucją? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Panie Marszałku! Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Ta ustawa jest niezgodna z konstytucją. Narusza art. 2 konstytucji, art. 7 konstytucji, art. 144 ust. 3 konstytucji, art. 173 konstytucji oraz inne artykuły dotyczące drobniejszych kwestii, o których mówiłam w swoim sprawozdaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pani senator Kochan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Ja chciałabym tylko zapytać, czy pani zna konsekwencje, jakie spotkały sędziego Wróbla, który zdobył największą liczbę głosów spośród sędziów Sądu Najwyższego, startując jako kontrkandydat obecnej prezes Sądu Najwyższego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Pani Senator, media donoszą o tych konsekwencjach i to jest bardzo przykre. No, cóż mam powiedzieć z tej trybuny? To akurat nie jest związane z materią tej ustawy, ale wiemy doskonale, jakie konsekwencje spotykają sędziów, którzy nie działają tak, jak władza ustawodawcza i wykonawcza, głównie wykonawcza, sobie tego życzą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Czerwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Pani Marszałek, ja w liceum miałem takiego kolegę. Jak pani od polskiego kazała mu opowiedzieć, jaki był sens lektury, a przynajmniej wymienić głównych bohaterów, to on rozpoczynał od rysu historycznego, na tym kończył i dostawał piątkę.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Ja zadałem pani 2 bardzo proste pytania. Skoro prezydent Rzeczypospolitej ma kompetencje – kompetencje, czyli i prawo, i obowiązek – by powołać pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, to czy nie powinien też móc powoływać prezesów Sądu Najwyższego, prezesów izb?</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#SenatorJerzyCzerwiński">I drugie pytanie. Przecież ta nowelizacja nie zmienia całości tekstu. Ona jedynie mówi, co się będzie działo, jeśli któraś z izb nie wykona swojej kompetencji i, mimo bardzo niskiego kworum wynoszącego 1/3 członków izby, nie wybierze kandydatów na prezesa izby. W szczególności zwracam uwagę, że nie jest zmieniany art. 15 §2, który mówi: „Prezes Sądu Najwyższego – czyli właśnie prezes izby – jest powoływany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, po zasięgnięciu opinii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, na trzyletnią kadencję spośród 3 kandydatów wybranych przez zgromadzenie sędziów izby Sądu Najwyższego”. Resztę przepisu pominę. To się nie zmieniło. Pani tutaj wyłamywała drzwi, które są dawno otwarte. Jeszcze raz: projekt tej… Przepraszam, to już jest ustawa. Ta ustawa jest po to, żeby w sytuacji awaryjnej, na wypadek obstrukcyjnej działalności którejś z izb… Mam nadzieję, że tego nie będzie, ale na wypadek, gdyby tak było, i gdyby przy bardzo niskiej frekwencji, 1/3, nie zdołano wskazać kandydatów na prezesa izby… To jest tylko i wyłącznie po to. Cały ten sztafaż, a w szczególności twierdzenie ex cathedra, że coś jest konstytucyjne, a coś nie… Jeśli te przepisy dotyczące wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, które zafunkcjonowały, są niekonstytucyjne, to czemuście ich nie zaskarżyli do jedynego organu, który to może stwierdzić…</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Bo go nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#SenatorJerzyCzerwiński">…czyli do Trybunału Konstytucyjnego?</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Bo go nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Wasze bajeczki, które opowiadacie tutaj z tej mównicy…</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Bo nie ma Trybunału Konstytucyjnego.)</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#SenatorJerzyCzerwiński">…że coś jest konstytucyjne lub nie jest, nie mają żadnego znaczenia z punktu widzenia prawnego. Bajki dla potłuczonych.</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#komentarz">(Senator Gabriela Morawska-Stanecka: Mogę odpowiedzieć?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Odpowiadam bardzo krótko na pana pytanie. Art. 144 ust. 3 pkt 20 konstytucji stanowi, że… Są tam enumeratywnie wymienione kompetencje prezydenta, bez kontrasygnaty prezesa Rady Ministrów. I pkt 20: powoływanie pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Nie ma nic na temat innych prezesów. Panie Senatorze, pan jest matematykiem, więc ja rozumiem, że panu być może logiczne by się…</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Czerwiński: Ale to jest już w ustawie! Przed chwilą to cytowałem.)</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Ale ja mówię o konstytucji, Panie…</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Czerwiński: Czy to do pani dociera, czy nie?)</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Ale, Panie… Da mi pan senator skończyć?</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#komentarz">(Senator Barbara Borys-Damięcka: Co to jest za język?)</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Co to jest?)</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Z punktu widzenia matematyki być może byłoby to logiczne, ale z punktu widzenia konstytucji tak nie jest. Prezydent może tyle – i tylko tyle. I nie może więcej. To jest pierwsza kwestia.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Druga kwestia. Odpowiedź na drugie pytanie pana brzmi „nie”. Nie uważam, że to jest tylko porządkujące. Tak, uważam, że będzie można wpływać w niekonstytucyjny sposób na wybór prezesów izb.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">A odnośnie do Trybunału Konstytucyjnego to ja panu senatorowi odpowiem, że nie jest prawdą… To jest pogląd lansowany od kilku lat, ale nie jest to prawdą, że tylko Trybunał Konstytucyjny ma prawo oceniać konstytucyjność. Nie. Każdy sędzia, każdy urzędnik ma prawo do tego, żeby oceniać konstytucyjność, a do eliminowania niekonstytucyjnych aktów z porządku prawnego jest Trybunał Konstytucyjny. Są na ten temat prace wielu prawników, to prace o tzw. rozproszonej kontroli konstytucyjności. Gdyby tak nie było, to sędziowie tak naprawdę nie mogliby wydać wielu wyroków, które zapadły w ciągu ostatnich lat, no, wielu lat, ponad 20, 30, bo w bardzo wielu sytuacjach sędziowie, mając to uprawnienie, opierali się właśnie na konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">I prawdę powiedziała pani senator Kochan: nie mamy prawidłowo wybranego Trybunału Konstytucyjnego, w związku z czym, Panie Senatorze… Ja też nad tym ubolewam, ale skarżenie przepisów, które ten Sejm uchwala, ma taki skutek, jak to widzieliśmy w ubiegłym roku. A rozstrzyganie przez Trybunał wniosków składanych przez państwa formację ma skutek taki jak w przypadku wyroku – no, to orzeczenie, wyrok, nie wiem, co to jest – z 22 października ub.r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo. Więcej pytań nie ma, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Senator Gabriela Morawska-Stanecka: Bardzo dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Projekt tej ustawy został wniesiony przez prezydenta. Do reprezentowania stanowiska prezydenta w toku prac parlamentarnych została upoważniona sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, pani Małgorzata Paprocka.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Czy pani minister Paprocka pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko prezydenta?</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Małgorzata Paprocka: Tak, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">To zapraszam na mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Mam zaszczyt przedstawić Wysokiemu Senatowi ustawę nowelizującą ustawę o Sądzie Najwyższym uchwaloną z inicjatywy prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, pana Andrzeja Dudy.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">W toku wczorajszych prac połączonych komisji senackich na pewno poza kwestiami dyskusyjnymi pozostawała kwestia wydłużenia terminu na wniesienie skargi nadzwyczajnej. W tym miejscu chciałabym podziękować pani senator Lidii Staroń za poprawkę wydłużającą okres, w którym będzie możliwe złożenie skargi nadzwyczajnej przez rzecznika praw obywatelskich i prokuratora generalnego z 2 do 3 lat. W pozostałym zakresie… Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rekomendują skreślenie pozostałych punktów nowelizacji, choć w tym zakresie nie odbyła się pogłębiona dyskusja merytoryczna. Nie miałam możliwości odniesienia się do uwag przedstawionych przez pana prof. Marka Chmaja ani do uwag Biura Legislacyjnego. Pozwoli zatem Wysoki Senat, że bardzo krótko uczynię to w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Jeśli podążać za systematyką ustawy, to pierwsza zmiana wiąże się z art. 15 ustawy o Sądzie Najwyższym dotyczącym wyłaniania kandydatów na stanowisko prezesa Sądu Najwyższego. Konstytucja kreuje współpracę prezydenta i Sądu Najwyższego przy wyłanianiu zarówno pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, jak i prezesów Sądu Najwyższego, jest to prerogatywa prezydenta. Ale konstytucja jasno wskazuje, że pan prezydent, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powołuje osoby na te dwa stanowiska spośród kandydatów przedstawionych przez Sąd Najwyższy, jest tam użyta liczba mnoga, zatem prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ma pełną dowolność wyboru spośród kandydatów przedstawionych przez właściwe gremia. Zatem stwierdzenie, że tylko jeden kandydat jest możliwy do wyboru, absolutnie nie znajduje żadnego pokrycia w przepisach konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Wracając do meritum ustawy, chciałabym powiedzieć, że dzisiaj dopiero wybrzmiała – i tutaj dziękuję bardzo panu senatorowi Czerwińskiemu – pewna systematyka i logika ustawy o Sądzie Najwyższym. Pierwszym i podstawowym trybem wyłonienia kandydatów zarówno na pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, jak i prezesów Sądu Najwyższego jest tryb przewidziany w art. 12, czyli zwołanie odpowiednio przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego albo prezesa Sądu Najwyższego zgromadzenia – albo zgromadzenia ogólnego, albo zgromadzenia izby. Jeśli dochodzi do prawidłowego zwołania tych zgromadzeń, to żaden z mechanizmów wprowadzonych ustawą nigdy nie znajdzie zastosowania. Najlepszym przykładem tego jest prawidłowe, właśnie w trybie art. 12, zwołanie zgromadzenia w Izbie Karnej i wyłonienie kandydatów. W tamtym roku do powołania prezesa Izby Karnej doszło właśnie w trybie art. 12 ust. 2. W przypadku, gdyby nie doszło do wyłonienia kandydatów w trybie art. 12 ust. 2, pan prezydent we wnoszonej inicjatywie proponuje pewnego rodzaju mechanizm zabezpieczający. Pan senator Czerwiński użył określenia „ratunkowy”. Tak, to właśnie o to chodzi. I pani marszałek, wspominając zgromadzenia ogólne dotyczące wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, nie wspomniała o jednej istotnej rzeczy – nie doszło do zwołania Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Najwyższego w trybie art. 12 ust. 2. Stąd też zaszła konieczność uruchomienia całej procedury. Nie doszło do zwołania zgromadzenia na 6 tygodni przed zakończeniem kadencji pani prezes Gersdorf.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Ustawa wprowadza 2 mechanizmy zabezpieczające. Pierwszym jest odpowiednie zmniejszanie kworum, rezygnacja z bardzo wysokiego kworum 2/3 członków. Jest propozycja kworum 1/2 i 1/3. Ale, Wysoki Senacie, to jest zawsze w gestii sędziów. Tak było w przypadku Izby Karnej, wspomniałam tę sytuację. Jeżeli sędziowie przychodzą na zgromadzenie zwołane na 6 tygodni przed zakończeniem kadencji, to głosują, do czego mają pełne prawo. Dochodzi wtedy do wyłonienia kandydatów i oni są przedstawiani prezydentowi. I tutaj w żaden sposób podstawowa konstrukcja nie jest zmieniana.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Drugim mechanizmem zabezpieczającym jest odwołanie do art. 13a §1 ustawy o Sądzie Najwyższym, kiedy prezydent, ale dopiero po tych 3 krokach, będzie mógł powierzyć wykonywanie obowiązków prezesa Sądu Najwyższego sędziemu Sądu Najwyższego. Stosowna norma kompetencyjna znajduje się w proponowanym art. 15 §4. Ponadto jest tam odesłanie do art. 13a §2, ponieważ tam są wskazane terminy obligujące tego sędziego, któremu prezydent powierzy obowiązek, na zwołanie zgromadzenia. To jest precyzyjnie zaplanowane w taki sposób, aby do wyłonienia tych kandydatów mogło dojść możliwie jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Warto również w tym kontekście zauważyć art. 126 ust. 3 konstytucji, który stanowi, że prezydent wykonuje obowiązki, które określa konstytucja oraz ustawa. Art. 144 ust. 3 konstytucji to nie jest norma kompetencyjna dla prezydenta, to jest zbiór sytuacji, zbiór takich obowiązków i uprawnień prezydenta, które są zwolnione z kontrasygnaty prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Podkreślenia wymaga to, że prezydent, tak jak wspomniałam, będzie powierzał ewentualnie w czwartym kroku wykonanie obowiązków prezesa Sądu Najwyższego czynnemu sędziemu Sądu Najwyższego. Nie ma w tym zakresie żadnej ingerencji prezydenta RP w działalność orzeczniczą. Prezes Sądu Najwyższego pełni bardzo ważną rolę w zapewnianiu prawidłowej działalności Sądu Najwyższego, ale należy zauważyć, że są to obowiązki związane z organizacją pracy izby. Są to funkcje, tak jak mówię, bardzo istotne, ale o charakterze administracyjnym czy wykonawczym. Te obowiązki kataloguje m.in. §15 regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Przechodzę do drugiej kwestii, która też wzbudza wątpliwości, do kwestii nowelizacji art. 83 ustawy o Sądzie Najwyższym i przekazania pewnych uprawnień w gestię pierwszego prezesa Sądu Najwyższego z dzisiejszej gestii prezesa Sądu Najwyższego. W żaden sposób nie można tego wiązać z kształtowaniem jakiejkolwiek linii orzeczniczej. Są to uprawnienia wskazywania składu, ewentualnie określenia kolejności rozpoznawania spraw, ale w oczywisty sposób o kształcie orzeczenia decyduje skład orzekający. Co więcej, w przypadku tzw. uchwał abstrakcyjnych bardzo często wykracza to poza skład 7 sędziów, czyli niejako kształt składu orzekającego wynika wprost z ustawy, bo jeżeli mówimy o składzie całej izby Sądu Najwyższego, to są to sędziowie w tej izbie, nie dochodzi do wskazania konkretnych sędziów. Analogiczna sytuacja jest wtedy, kiedy sprawa jest rozpoznawana w składach połączonych izb Sądu Najwyższego czy w pełnym składzie. Należy również zauważyć, że już dzisiaj przepisy Regulaminu Sądu Najwyższego, które obowiązują od wielu lat, uprawniają pierwszego prezesa Sądu Najwyższego do wskazywania sprawozdawców w tego rodzaju sprawach. Mając na uwadze pozycję ustrojową pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, fakt, że często te sprawy wykraczają poza rozpoznanie w jednej izbie, wydaje się, że to właśnie pierwszy prezes Sądu Najwyższego powinien być predestynowany do podejmowania takich decyzji.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">W pewien sposób niezrozumiała jest również propozycja połączonych komisji wykreślenia dodawanego art. 96a ustawy, który niweluje pewną oczywistą lukę regulacyjną w tym zakresie, istniejącą już od wielu lat. Przepis ten dotyczy sprawy technicznej, organizacyjnej, a mianowicie tworzenia akt sprawy w Sądzie Najwyższym. Decyzję tę należy uznać za jeszcze bardziej nieuzasadnioną, jeżeli weźmiemy pod uwagę brzmienie proponowanego art. 96a §3, który jednocześnie przesądza o udostępnianiu akt sprawy stronom i uczestnikom postępowania wraz z prawem do przeglądania akt, otrzymywania odpisów, kopii i wyciągów. Dzisiaj ustawa o Sądzie Najwyższym tego typu regulacji wprost nie przewiduje.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Do tego przepisu uwagi zgłosiło Biuro Legislacyjne. Jednak trudno za argument przemawiający za wykreśleniem całego przepisu uznać zarzut jego nieprawidłowego umieszczenia w systematyce ustawy, szczególnie że praktyka innych ustaw jest w tym zakresie zróżnicowana, w szczególności ustawa – Prawo o ustroju sądów powszechnych tego typu regulacje zawiera w przepisach dotyczących ogólnych czynności, czynności sądu. W prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi faktycznie taki przepis znajduje się w art. 12a, w części początkowej ustawy. Ale, tak jak wskazuję, jest różna systematyka. Można było tę kwestię zapewne przedyskutować.</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Również terminologia…</u>
          <u xml:id="u-72.13" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje marszałek Tomasz Grodzki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Pani Minister, proszę mi wybaczyć, ale powinniśmy zrobić przerwę w tym punkcie, ponieważ mamy na sztywno zaplanowaną w porządku obrad uchwałę w sprawie wydarzeń bydgoskich i mamy gościa honorowego, kawalera Orderu Odrodzenia Polski, pana senatora Rulewskiego.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka: Bardzo proszę.)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Tak że kontynuujemy… To jest uchwała okolicznościowa, myślę, że…</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka: Panie Marszałku, oczywiście…)</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">…zejdzie nam około pół godziny.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Bardzo panią przepraszam i zachęcam do uczestnictwa w tym miłym wydarzeniu. A później zaraz wracamy do procedowania.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia punktu dziewiętnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy.</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Witam bardzo serdecznie obecnego na posiedzeniu uczestnika tamtych wydarzeń, senatora mnogich kadencji, pana senatora Jana Rulewskiego.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że projekt uchwały został wniesiony przez grupę senatorów i zawarty jest w druku nr 352, a sprawozdanie komisji – w druku nr 352 S.</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej, panią senator Halinę Biedę, o przedstawienie sprawozdania komisji o projekcie uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Jest to dla mnie niewątpliwie zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji, która pozytywnie i jednogłośnie zaopiniowała projekt uchwały w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy. Ja może tylko powiem, że wydarzenia te, z racji swojej wagi i bezprecedensowego znaczenia dla historii naszego kraju, miały wpływ również na samo procedowanie, ponieważ początkowo były 2 uchwały, jedna zgłoszona przez pana Ryszarda Bobera i jedna zgłoszona przez pana Antoniego Mężydłę. Ale dzięki życzliwości i konsultacjom z senatorem Janem Rulewskim, udało nam się stworzyć jedną.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Mam nadzieję, że tak jak komisja, tak również Senat Rzeczypospolitej jednogłośnie przyjmie uchwałę.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Bardzo też dziękuję wszystkim senatorom, którzy życzliwie składali uwagi. Na posiedzeniu komisji udało nam się wypracować jeden tekst.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#SenatorSprawozdawcaHalinaBieda">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, proszę o podjęcie niniejszej uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytanie do sprawozdawcy komisji oraz upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Pierwszy zgłosił się pan senator Jan Maria Jackowski, druga – pani senator Czudowska.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Bardzo proszę, pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#SenatorJanMariaJackowski">Pani Senator, ja bym prosił panią senator, żeby pani przybliżyła może przebieg posiedzenia komisji. Bo była ciekawa dyskusja dotycząca powszechności tych wszystkich zdarzeń, które miały wówczas miejsce. Była polemika między panem senatorem Klichem a niektórymi uczestnikami tej dyskusji. Czy to rzeczywiście miało taki powszechny charakter? Czy był spór, no, dyskusja na ten temat? Jakby pani senator zechciała tutaj przybliżyć Wysokiej Izbie przebieg tej części debaty… Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#SenatorHalinaBieda">Już przybliżam. Chodziło rzeczywiście o to, czy strajk ostrzegawczy, o którym decyzja została podjęta, był rzeczywiście strajkiem powszechnym, czy nie. Dyskusja dotyczyła, jak myślę, 2 sposobów rozumienia słowa „powszechny”. Z jednej strony powszechny strajk to strajk bardzo liczny, taki, w którym udział wzięli prawie wszyscy lub wszyscy, ale z drugiej strony słowo „powszechny” oznacza, że jego idea została przyjęta przez znaczną, większą część społeczeństwa. Doszliśmy do porozumienia, do zgody, do konsensusu – jakkolwiek pan senator chciałby to określić – że był to jednak strajk powszechny. To, że nie wszyscy wzięli w nim udział w sposób stricte fizyczny, wynikało również z manipulacji reżimowej telewizji, reżimowych mediów, które, jak wiadomo, dyskredytowały uczestników wydarzeń w Bydgoszczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Pytanie zadaje pani senator Czudowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#SenatorDorotaCzudowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#SenatorDorotaCzudowska">Jeśli pan pozwoli… Ja mam nie pytanie, ale prośbę. Chciałabym, żeby pani senator odczytała treść projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Dobrze, zaraz odczytam, tylko muszę pójść po okulary.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#SenatorTomaszGrodzki">Jeżeli pani senator pozwoli, to zrobię to w pani zastępstwie. Ponieważ zaliczam się do grona fanów pana senatora Rulewskiego, będzie to dla mnie przyjemność.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#SenatorTomaszGrodzki">„Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 marca 2021 r. w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#SenatorTomaszGrodzki">Czterdzieści lat temu w Bydgoszczy podczas sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej 19 marca 1981 r. doszło do napaści milicji na zaproszonych przedstawicieli bydgoskiego Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność”. Wśród nich znajdowali się także przedstawiciele nieuznawanego przez władze komunistyczne Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#SenatorTomaszGrodzki">Po brutalnej akcji milicji obywatelskiej, zwłaszcza dotkliwym pobiciu Michała Bartoszcze, Mariusza Łabentowicza i Jana Rulewskiego, wydarzenia bydgoskie szybko nabrały wymiaru ogólnopolskiego, a wobec pobitych podjęto akcję dyskredytującą. Społeczeństwo polskie, wielokrotnie doświadczane w minionych latach kryzysami żywnościowymi, z całą mocą stanęło w obronie działaczy związkowych, pobitych przez funkcjonariuszy reżimu komunistycznego. Dało temu wyraz w strajku ostrzegawczym, największym w powojennej historii Polski.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#SenatorTomaszGrodzki">Celem ówczesnych protestów było zwrócenie uwagi władz komunistycznych na problem wyżywienia narodu. W tamtym czasie wprowadzono kartki żywnościowe na mięso, co było ostatecznym dowodem bankructwa polityki gospodarczej, w tym rolnej, rządów PRL. Polityka ta, posługująca się różnymi metodami kolektywizacji rolnictwa, spowodowała, że rolnicza Polska była wielkim importerem żywności. Rolnicy w Polsce, przy wsparciu NSZZ „Solidarność” i Kościoła Katolickiego, powiedzieli „dość” tej degradacji i w całym kraju domagali się gwarancji autentycznej własności gospodarstwa rodzinnego oraz zachowania tradycji i kultury wsi polskiej.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#SenatorTomaszGrodzki">Czterdzieści lat po pamiętnych wydarzeniach bydgoskiego marca Senat Rzeczypospolitej Polskiej, uznając ówczesną postawę powszechnego, bezprecedensowego oporu przeciw komunistycznej władzy, składa hołd i wyraża wdzięczność wszystkim jego uczestnikom.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#SenatorTomaszGrodzki">Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski»”.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#SenatorTomaszGrodzki">Taka jest treść projektowanej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Dziękuję bardzo, Panie Marszałku. Czy są jeszcze jakieś pytania?)</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#SenatorTomaszGrodzki">Więcej pytań nie ma.</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#SenatorTomaszGrodzki">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-80.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Jackowski.)</u>
          <u xml:id="u-80.13" who="#SenatorTomaszGrodzki">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-80.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Jackowski.)</u>
          <u xml:id="u-80.15" who="#komentarz">(Głos z sali: I Ziemniak.)</u>
          <u xml:id="u-80.16" who="#SenatorTomaszGrodzki">Pan senator Jackowski.</u>
          <u xml:id="u-80.17" who="#SenatorTomaszGrodzki">Czy pan senator Ziemniak też się zgłasza?</u>
          <u xml:id="u-80.18" who="#komentarz">(Senator Wojciech Ziemniak: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-80.19" who="#SenatorTomaszGrodzki">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-80.20" who="#SenatorTomaszGrodzki">Pan senator Jackowski. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#SenatorJanMariaJackowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Goście! Drogi Janie Rulewski! Wszyscy, którzy nas obecnie słuchają!</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#SenatorJanMariaJackowski">Chciałbym na wstępie bardzo serdecznie podziękować inicjatorom tej uchwały, ponieważ w natłoku różnych rocznic ta sprawa być może trochę umyka uwagi opinii publicznej, a dla tego okresu zwanego karnawałem „Solidarności”, a więc tych 16 miesięcy między sierpniem 1980 r. a grudniem 1981 r., miała ona fundamentalne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#SenatorJanMariaJackowski">Warto być może przypomnieć jeszcze kilka faktów, które siłą rzeczy nie mogły znaleźć się w tej uchwale, bo ona jest dokumentem uroczystym, wyrażającym bardziej intencje, to nie jest oczywiście rozprawa historyczna.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#SenatorJanMariaJackowski">Warto powiedzieć, że na tę sesję 19 marca, na której był obecny wicepremier peerelowskiego rządu, pan Stanisław Mach, byli zaproszeni związkowcy, którym obiecano możliwość zabrania głosu. To jest bardzo warte podkreślenia. I w składzie tej delegacji, poza już przytoczonymi osobami, ale je przypomnę, a więc poza Janem Rulewskim, który jest tu na sali, a ze strony rolników Michałem Bartoszcze, Markiem Gawineckim, Markiem Kloneckim, Edmundem Marciniakiem i Tadeuszem Szymańczakiem, byli również przedstawiciele „Solidarności” pracowniczej. Nie będę wszystkich ich nazwisk w tym momencie wymieniał. To, co istotne, to to, że delegacji obiecano możliwość zabrania głosu, jednak sesję zamknięto bez jego udzielenia, a działacze mieli się domagać rejestracji rolniczej „Solidarności”. Radni zaczęli rozchodzić się do domów, wobec czego zaproszeni związkowcy głośno zaprotestowali, na znak sprzeciwu ogłosili pozostanie w sali sesyjnej urzędu wojewódzkiego i zagrozili rozpoczęciem w niej strajku okupacyjnego. Dla władz była to niewygodna sytuacja, ponieważ od 3 dni w Bydgoszczy rolnicy prowadzili podobny strajk w siedzibie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego przy ulicy Dworcowej 87. Dodatkowo przed budynkiem zaczęli gromadzić się związkowcy wezwani tutaj, aby swoją obecnością wzmocnili pozycję negocjacyjną kolegów obecnych na sesji wojewódzkiej rady narodowej.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#SenatorJanMariaJackowski">Nie wiem, Panie Marszałku, czy tak będzie, ale mam nadzieję, że pan senator Rulewski też zabierze głos, i być może ja…</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#komentarz">(Marszałek Tomasz Grodzki: Oczywiście tradycyjnie po wręczeniu uchwały pan senator wystąpi.)</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#SenatorJanMariaJackowski">Myślę, że dramatyzm… Ja nie będę wyręczał świadka bezpośredniego tych wydarzeń i bohatera tych wydarzeń w opisie tego, co się działo. Chciałbym odnieść się tutaj do szerszego tła tych wydarzeń.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#SenatorJanMariaJackowski">W proteście wobec tego, co stało się w Bydgoszczy, lokalni związkowcy przeprowadzili 20 marca w regionie bydgoskim 2-godzinny strajk protestacyjny. Z kolei na 23 i 24 marca zwołano do Bydgoszczy posiedzenie władz krajowych NSZZ „Solidarność”. Podczas odbywających się wówczas burzliwych obrad, ponieważ był spór wewnątrz „Solidarności” na temat strategii wobec władz komunistycznych, uchwalono, że 27 marca przeprowadzony będzie 4-godzinny strajk ostrzegawczy, a jeżeli nie przyniesie on wymiernych korzyści, to 31 marca ogłoszony zostanie strajk generalny.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#SenatorJanMariaJackowski">I faktycznie, strajk ostrzegawczy z 27 marca objął cały kraj. Szacuje się, że wzięło w nim udział 62% wszystkich pracowników pierwszej zmiany, chociaż np. w Bydgoszczy odsetek ten był znacznie wyższy i sięgał aż 87%. Strajkowały zakłady pracy, urzędy, szkoły, uczelnie wyższe. Była to, jak piszą historycy, największa akcja strajkowa w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Przytaczam ten fakt, ponieważ na posiedzeniu komisji była dyskusja, że to nie miało charakteru powszechnego. No właśnie miało ten charakter powszechny, mimo że ówczesne media reżimowe oczywiście przedstawiały wydarzenia bydgoskie jako przykład awanturnictwa, a obecnego na sali senatora Jana Rulewskiego przedstawiano jako osobę, która zakłóca porządek i funkcjonowanie państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#SenatorJanMariaJackowski">Protest pokazał władzom skalę poparcia społecznego dla „Solidarności”. Był on również silnym wsparciem dla negocjujących z władzami związkowców, którzy od samego początku spotykali się z najważniejszymi osobami w państwie. Warto wspomnieć, że 26 marca 1981 r., a więc na 2 miesiące przed śmiercią na raka, spotkał się z Wojciechem Jaruzelskim prymas Stefan Kardynał Wyszyński. Wtedy ze strony Wojciecha Jaruzelskiego padła deklaracja, że nastąpi rejestracja związku zawodowego rolników indywidualnych. Ale oczywiście do tego by nie doszło, gdyby nie fala tych zdarzeń, które miały miejsce.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#SenatorJanMariaJackowski">Ostatecznie do strajku generalnego nie doszło, ale warto wspomnieć dramaturgię tych wydarzeń. Otóż równolegle odbywały się manewry wojsk Układu Warszawskiego. Ci, którzy pamiętają dramaturgię tamtych wydarzeń, doskonale zdają sobie sprawę z tego, że takie manewry przy tej skali napięcia mogą oznaczać nie tylko manewry wojskowe, ale coś zupełnie innego. Ja też – proszę wybaczyć osobistą refleksję – jako fotoreporter tygodnika „Solidarność”, który to tygodnik nie mógł się ukazać, a powstał na mocy porozumień sierpniowych i właśnie ze względu na wydarzenia bydgoskie wydanie tego numeru zostało opóźnione… W ogóle nie było wiadomo, czy ten tygodnik będzie się ukazywał. Pamiętam, jaka była wtedy atmosfera w redakcji przy ul. Batorego 14, poziom napięcia był wyjątkowo duży w całej tej sprawie. Ostatecznie 12 maja związek zawodowy rolników indywidualnych został zarejestrowany.</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#SenatorJanMariaJackowski">Proszę zwrócić uwagę na to, że wydarzenia bydgoskie, po pierwsze, było to pole doświadczalne dla socjotechnik propagandowych reżimu komunistycznego, chodzi o sposób przedstawiania uczestników tych wydarzeń, po drugie, była to uwertura do drugiego takiego głośnego wydarzenia, myślę tu o szkole pożarniczej i tych słynnych wydarzeniach w Warszawie chyba 3 grudnia 1981 r. Oba te wydarzenia zapowiadały, że prędzej czy później władze komunistyczne zdecydują się na siłową rozprawę z tym niezwykłym naszym narodowym zrywem związkowo-solidarnościowym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Mam nadzieję, że ta socjotechnika walki z przeciwnikami politycznymi na zawsze odeszła do lamusa historii.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Pan senator Ziemniak.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#komentarz">(Głos z sali: … Kurski z tego korzysta.)</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto to taki mądrala?)</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale jesteście…)</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#komentarz">(Głos z sali: … Taki komentarz nie na miejscu.)</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#SenatorWojciechZiemniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Janie Rulewski, bohaterze tamtych dni! Nie tylko ty, ale w ich imieniu tu dzisiaj jesteś.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#SenatorWojciechZiemniak">Ja zabiorę głos jako uczestnik tamtych wydarzeń, choć nie bezpośrednio w Bydgoszczy. Byłem studentem Akademii Wychowania Fizycznego w Gorzowie i byłem przewodniczącym Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Gdy dotarła do nas wiadomość o wydarzeniach w Bydgoszczy, a to była mała uczelnia, to była filia uczelni poznańskiej w Gorzowie, podjęliśmy decyzję o tym, że organizujemy strajk 4-godzinny. Potwierdzam, to był strajk powszechny, to była oddolna inicjatywa. Nie było wtedy mediów, które na bieżąco przekazywałyby, co tam się dzieje. Mieliśmy jedynie informację: pobito działaczy „Solidarności”. My, NZS, Niezależne Zrzeszenie Studentów jako – nazwijmy to – dziecko „Solidarności” oczywiście włączyliśmy się w tę akcję. Tak że nie tylko strajkowała „Solidarność”, osoby dorosłe, ale i my, studenci. Podjęliśmy tę decyzję wbrew władzom uczelni, które nie bardzo wiedziały – szczególnie na prowincji, jeżeli można tak powiedzieć – że studenci będą protestować, że odbędzie się strajk. Muszę powiedzieć, że nie było to też takie proste. Na czas tego strajku, który prowadziłem, a mieszkałem wtedy w akademiku z żoną i z dzieckiem, żonę i córkę wysłałem do domu, bo było zagrożenie, że będą próbować ten nasz strajk rozbić, a nie chciałem narazić na szwank swojej rodziny.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#SenatorWojciechZiemniak">Tak że te wydarzenia w Bydgoszczy były dla nas inspiracją do pokazania solidarności z wami, ale i zachętą do działania – do działania przeciwko temu systemowi, w którym wtedy byliśmy. Ja może nie odczułem bezpośrednich konsekwencji tego, ale czułem na sobie, powiedzmy, te niemiłe spojrzenia za prowadzenie tego strajku. Może wyszło mi to na dobre, ponieważ jak byłem na ostatnim roku i byłem w fazie pisania pracy magisterskiej, choć bardziej byłem zajęty działalnością NZS w tamtym czasie niż pisaniem pracy, dostałem przyzwolenie złożenia tej pracy w brudnopisie. Chodziło tylko o to, żebym ja tę pracę złożył i żeby Ziemniaka się pozbyli z uczelni. No, tak byłem postrzegany za to, że strajk był w Gorzowie i że wiele działań… W późniejszym okresie ściągnęliśmy do Gorzowa Jana Józefa Lipskiego. Były to wydarzenia w małej uczelni bardzo donośne, a inspiracją dla nich były m.in. te wydarzenia bydgoskie. Tak że, Janie i wy wszyscy, którzy doświadczyliście przemocy w Bydgoszczy, chylę czoła przed wami. Staraliśmy się was wspierać, a wy – jestem tego świadkiem – daliście nam impuls do działania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Chróścikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#SenatorJerzyChróścikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kolego Janku!</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#SenatorJerzyChróścikowski">Bardzo się cieszę, że inicjatorzy tej uchwały, którzy przygotowali projekt, i komisja, która go zatwierdziła, przyjmując jednolity tekst, dają w ten sposób wyraz podziękowania tym wszystkim, którzy mieli odwagę w roku 1980, 1981 podjąć takie działania, dzięki którym dzisiaj możemy powiedzieć, że żyjemy w wolnej Polsce, demokratycznej, możemy czuć się prawdziwymi obywatelami i mamy wpływ na to, co się dzieje. Wtedy nie mieliśmy. My jako „Solidarność” Rolników Indywidualnych jesteśmy bardzo wdzięczni, jak ja to nazywam – zawsze to rozgraniczam – „Solidarności” pracowniczej. Dziękuję wam, bo wy państwo nas wspieraliście w Rzeszowie, w ramach porozumienia ustrzycko-rzeszowskiego… Nie tak dawno podejmowaliśmy uchwałę w tej sprawie, która pokazywała, że „Solidarność” pracownicza wspiera „Solidarność” rolniczą. Wydarzenia bydgoskie były elementem, który… Jak już tutaj było powiedziane, szesnastego nastąpiła okupacja siedziby ZSL przez rolników domagających się rejestracji „Solidarności” Rolników Indywidualnych. I m.in. ten wasz strajk był przyczyną tego, że postulaty, które tam chciano przedstawić… To było takie dołożenie cegiełki.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#SenatorJerzyChróścikowski">W imieniu „Solidarności” Rolników Indywidualnych dziękuję „Solidarności” pracowniczej i wszystkim tym, którzy wtedy mieli odwagę popierać „Solidarność” Rolników Indywidualnych. Dzięki wam – i Kościołowi, jak tu było powiedziane, prymasowi Wyszyńskiemu – udało się w końcu zarejestrować, po porozumieniach podpisanych w Bydgoszczy, bo tam porozumienia zostały podpisane… 12 maja… Jeszcze raz słowa uznania i podziękowania dla wszystkich, którzy tę uchwałę przygotowali, jak również dla tych, którzy mieli odwagę wtedy stanąć obok nas. Wymieniamy tych, którzy brali w tym udział, ale pamiętajmy o tym, że niektórzy potem zginęli, i to tragicznie zginęli. Do dzisiaj pamiętamy o Bartoszczem, który w niewiadomych okolicznościach… No, dochodzenia IPN dowodzą, że jednak został zamordowany. Tak że słowa uznania i podziękowania dla was w imieniu „Solidarności” Rolników Indywidualnych, jak również moim własnym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dla porządku informuję, że pan senator Aleksander Szwed złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad projektem uchwały w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego projektu? Proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Już działa, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników.</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 78 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#komentarz">(Głosowanie nr 5)</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poproszę pana senatora Jana Rulewskiego o podejście do stołu prezydialnego. Pragnę wręczyć panu senatorowi uchwałę.</u>
          <u xml:id="u-86.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PanJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PanJanRulewski">Podobno jest taki obyczaj, że jak Rulewski jest w Senacie, to musi mówić, ale zaręczam państwu, że tej gościnności, tego poparcia pana marszałka nie zamierzam nadużywać, gdyż mam świadomość – poprzedzała to dyskusja – że uczestniczę w tym wśród „swoich”, wśród uczestników tamtego strajku, a jeśli oni w nim nie uczestniczyli, to dzisiaj choćby w tej skromnej dyskusji dali wyraz takiego niejako zdalnego uczestnictwa.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PanJanRulewski">Uchwała w końcowej swej części podkreśla bezprecedensowość i powszechność oporu przeciwko władzy komunistycznej. I nie inaczej było. Nie chodzi już nawet o liczby – choć one były ogromne, największe w zakresie protestów, bo nie tylko strajku, ale i protestu przeciwko ówczesnej władzy totalitarnej. Myślę, że potrzeba tego protestu bynajmniej nie wynikała z lokalności incydentu, bo, jak sama uchwała mówi, akcje protestacyjne przebiegały w całym kraju. I jeśli sięgnie się pamięcią do roku 1956 i Poznańskiego Czerwca, do Grudnia ʼ70, Czerwca ʼ76, to okaże się, że tam można szukać ich podłoża, w tym, gdy robotnicy wołali „Chleba!” – i nie było to żądanie przesadne.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#PanJanRulewski">Ale w 1980 r. sytuacja była jakby odmienna i chyba bardziej brzemienna, bo to w 1980 r. władze komunistyczne na skutek wotum nieufności, które zgłosili robotnicy w całej Polsce, podpisały porozumienie. Tym samym nasi reprezentanci – obserwuję ich w tych ławach – udzielili kredytu zaufania tym władzom, wszakże pod jednym warunkiem: że będą realizowały porozumienia, wówczas więcej niż tylko gdańskie, bo zawarte w całym kraju. W tych porozumieniach znalazło się właśnie to, co było przyczyną upadku władz w roku 1956, w 1970 i we wcześniej wymienianych latach. To właśnie pod ciężarem pustych półek, manipulacji cenowych te władze upadały. Niestety, pozostawiały po sobie ślady rozstrzelanych i rozjechanych przez czołgi, a potem zostawiały po sobie infiltrowanych przez armię podziemnych, tajnych służb.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#PanJanRulewski">Wydawało się, że właśnie w 1980 r. nie powtórzy się ten tragiczny precedens. Władze pod naporem, w wyniku dialogu, podpisały porozumienia w imieniu swoim i całej Polski. Kredyt zaufania działał do marca 1981 r., a może krócej, właściwie do lutego, kiedy to w Ustrzykach i w Rzeszowie władze, owszem, podpisały porozumienia, ale ich nie realizowały. W Bydgoszczy przeważnie chłopi, przede wszystkim chłopi, ale i my – pracownicy przejęci „Solidarnością”, ale też w imię pomocy w ramach samopomocy, oferując pomoc rolnikom, chłopom – rozwiązywaliśmy nasze problemy wyżywienia narodu, a w szczególności robotników, którzy w tym momencie otrzymywali dodatki drożyźniane. A gdy groziła powtórka, repeta sytuacji z poprzednich lat, uznaliśmy, że trzeba być mądrym przed szkodą, że trzeba przynajmniej uspokoić sytuację systemem kartkowym. Ale przecież wiadomo, że system kartkowy nie jest rozwiązaniem, że tym rozwiązaniem mogło być tylko przyznanie praw chłopom do swobody, do ziemi, do obrotu, do rynku i do ich reprezentacji. W efekcie pod naciskiem tego największego protestu w dziejach Polski podpisano kolejne porozumienie. Kolejny raz władza komunistyczna uzyskała warunkową – powtarzam: warunkową – przepustkę do sprawowania władzy. Jak ją wykorzystała, to wszyscy – i ci z „Solidarności” zielonej i czerwonej, i zwykli obywatele – przekonali się w grudniu, bo w istocie ta władza fałszowała od samego początku. I może dlatego, że naród nie udzielił jej tego zaufania już nigdy, dziś oto żyjemy w wolnym kraju. Ale przesłanie nadal, zawsze pozostaje to samo: jeśli wybierasz władzę i ta władza wygrywa, to wszakże pod warunkiem, że będzie realizowała porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#PanJanRulewski">O czym to ja zapomniałem? A, chyba o tym, że za dużo gadam. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przed powrotem do rozpatrywania punktu na temat Sądu Najwyższego ogłaszam przerwę do godziny 14.00.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 13 minut 04 do godziny 14 minut 07)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Przepraszam państwa, że wznawiam obrady z opóźnieniem, jednak oczekiwaliśmy na pojawienie się pani minister, do której są jeszcze pytania.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Powracamy do rozpatrywania punktu trzynastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o kontynuowanie przemówienia sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, panią Małgorzatę Paprocką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Przepraszam, Pani Marszałek, trochę się przedłużyła procedura sprawdzania na wejściu.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka: Czekaliśmy cierpliwie, Pani Minister.)</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Jeszcze raz bardzo państwa senatorów przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Skończyliśmy przed przerwą na omawianiu proponowanej zmiany art. 96a, dotyczącej tworzenia akt sprawy w Sądzie Najwyższym. Tak naprawdę to już zostało kilka ostatnich zmian. Podczas posiedzenia połączonych komisji żadnych wątpliwości nie budziły, choć są np. rekomendowane do wykreślenia zmiany dotyczące przepisów art. 103, 126 oraz zmiana załącznika do ustawy w części dotyczącej dodatków funkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Ostatnia grupa przepisów to jest zmiana art. 53, która jest zmianą porządkującą zasady zapewniania sędziom Sądu Najwyższego stale zamieszkałym poza Warszawą bezpłatnego zakwaterowania w Warszawie oraz zwrotu kosztów przejazdu i dodatku z tytułu rozłąki, oraz art. 32, dotyczący wydłużenia terminu na opublikowanie na stronie Biuletynu Informacji Publicznej, na stronie podmiotowej Sądu Najwyższego, wszystkich orzeczeń zapadłych w Sądzie Najwyższym. W zakresie tych 2 przepisów Biuro Legislacyjne zgłosiło wątpliwość co do ich zgodności z art. 119 konstytucji, czyli zasadą rozpatrywania projektu w 3 czytaniach. Odnosząc się do tej uwagi, należy zauważyć, Wysoki Senacie, że, po pierwsze, one się mieszczą w nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym, a po drugie, propozycje te zostały dodane na wczesnym etapie procedowania, bo podczas rozpatrywania projektu w komisji sejmowej po pierwszym czytaniu. Poza tym te zmiany mają charakter zdecydowanie techniczny i dostosowujący, ponieważ dzisiaj, w obowiązującym stanie prawnym, zasady dotyczące bezpłatnego zakwaterowania sędziów są uregulowane poprzez odesłanie do ustawy z 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych i wydanych na jej podstawie rozporządzeń. Są to regulacje, które w żaden sposób nie przystają do specyfiki pracy sędziów ani do samej konstrukcji Sądu Najwyższego. No, sędziowie zamieszkują na stałe właściwie na terenie całego kraju, nie tylko w Warszawie. Niektórzy mieszkają w odległości, która zgodnie tymi przepisami nie pozwala przyznać takich dodatkowych uprawnień. I stąd propozycja, aby to odesłanie zostało uchylone. W to miejsce zaproponowano taki przepis, aby ta sprawa była regulowana rozporządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Siłą rzeczy do ustawy nie dołączono ani założeń, ani projektu takiego rozporządzenia. No, tak jak mówiłam, ta propozycja została wprowadzona poprawką.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Drugi przepis to art. 132. Zdaję sobie sprawę z tego, co w swojej uwadze podniosła pani marszałek, czyli z tego, że termin przewidziany w tym przepisie wyekspirował. No, był to termin 2-letni. Wydaje się, że jest to zmiana jak najbardziej zasadna i potrzebna. Proszę popatrzeć na to, że tak naprawdę beneficjentami opublikowania wszystkich orzeczeń Sądu Najwyższego w biuletynie będą w pierwszej kolejności obywatele, którzy dzięki temu uzyskają bezpłatny dostęp do całego orzecznictwa Sądu Najwyższego. Na pewno skorzystają na tym również profesjonalni pełnomocnicy, prawnicy czy pracownicy administracji. I stąd taka propozycja, aby doszło do pewnej, można powiedzieć, reaktywacji tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Ta wątpliwość, o której mówiła pani marszałek, była przedmiotem dyskusji w czasie prac w Senacie. Były zgłaszane uwagi legislatora, ale ostatecznie Biuro Legislacyjne Senatu tę zmianę zaaprobowało. A co do ewentualnej niezgodności z art. 119, to tutaj jest też pewna niezgodność między biurami legislacyjnymi Sejmu i Senatu. Pytania w tym zakresie kierowano również do Biura Legislacyjnego Sejmu. No, pytano, czy te zmiany nie wykraczają poza zakres przedłożenia, ale na etapie prac w Sejmie opinia Biura Legislacyjnego była w tym zakresie pozytywna.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Zatem w imieniu pana prezydenta zwracam się do Wysokiego Senatu o poparcie tej ustawy. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawicielki prezydenta, związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę, pani senator Magdalena Kochan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Pani minister w końcowej frazie swojego wystąpienia powiedziała o czymś, co z mojego punktu widzenia jest bardzo istotne, a mianowicie o zaufaniu do legislatorów. My w Senacie mamy pełne zaufanie do naszych legislatorów z Biura Legislacyjnego, naprawdę wierzymy w ich bezstronność i obiektywizm w ocenianiu zapisów proponowanych Senatowi.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#SenatorMagdalenaKochan">Ale chciałabym zapytać panią minister o coś innego. Otóż pani, pracując w kancelarii pana prezydenta, ma w swoim zakresie obowiązków nadzór merytoryczny nad Biurem Prawa i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Małgorzata Paprocka: Ustroju.)</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#SenatorMagdalenaKochan">Ustroju, przepraszam. Tak, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#SenatorMagdalenaKochan">Problem w tym, że wysłuchaliśmy opinii konstytucjonalisty, autorytetu, pana prof. Marka Chmaja, który mówił o braku konstytucyjności proponowanych zapisów. Co więcej, Pani Minister, w tej ustawie proponujecie panaceum na chorobę, której wcześniej nie było w Sądzie Najwyższym. No, nie było problemów z wyborem jakiegokolwiek prezesa jakiejkolwiek izby, dopóki nie pojawili się tam nominaci neo-KRS.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#SenatorMagdalenaKochan">Moje pytanie brzmi tak: jakie autorytety prawne opiniowały państwa projekt ustawy, który w formie ostatecznej trafił do Sejmu, a teraz, już jako ustawa, jest procedowany w Senacie? Kto państwu pomagał? Kto to oceniał? Bo nie wierzę, że stworzyliście to tylko własnymi siłami. A więc bardzo proszę o rzetelną odpowiedź. Gdyby pani miała z tym kłopot, wystarczyłaby mi odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Pani Senator, za przygotowanie inicjatyw legislacyjnych prezydenta Rzeczypospolitej, zgodnie z aktami regulującymi działalność Kancelarii Prezydenta RP, tj. statutem oraz regulaminem organizacyjnym, odpowiada wskazane przez panią senator Biuro Prawa i Ustroju. Do inicjatywy przedstawionej przez prezydenta RP nie były sporządzane opinie zewnętrzne. Jest to inicjatywa przygotowana w całości siłami kancelarii. Nie wiem, skąd taki brak zaufania do działalności legislacyjnej, po prostu biuro przygotowuje inicjatywy. Jeśli są prowadzone na etapie przygotowania konsultacje, to informacja o tym znajduje się zawsze w uzasadnieniu projektu prezydenta, zgodnie również z wymogami Regulaminu Sejmu w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Pan senator Krzysztof Kwiatkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Pani Marszałek! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Pytanie do pani minister. Opierając się na czym, pani mówiła, że Biuro Legislacyjne zweryfikowało swój pogląd o niedopuszczalności nowelizacji art. 132 ustawy o Sądzie Najwyższym w trybie zgłoszenia poprawki? Bo jeszcze przed chwilą konsultowałem to z Biurem Legislacyjnym i podtrzymuje ono swoją opinię, że w tym zakresie może być wyłącznie odrębna inicjatywa ustawodawcza, a tryb pracy, który miał miejsce w Sejmie, jest trybem, powiem najdelikatniej, nieprawidłowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Panie Przewodniczący, ja nie odnosiłam się do prac Senatu i do opinii Biura Legislacyjnego Senatu. W zakresie art. 132, jak również art. 53 ustawy i kwestii dopuszczalności poprawki na tym etapie, na którym była wprowadzona podczas posiedzenia Sejmu, była zasięgana opinia merytoryczna Biura Legislacyjnego Sejmu. W moim wystąpieniu – przepraszam, jeśli to było nieprecyzyjnie wyartykułowane przeze mnie – chodziło mi o to, że była pewnego rodzaju sprzeczność poglądów biur legislacyjnych. Na tamtym etapie, na etapie prac w parlamencie, w Sejmie było stanowisko Biura Legislacyjnego Sejmu o dopuszczalności takich poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Pani Minister, jest pani prawnikiem, to zadam pani pytanie: czy pani uważa, że tryb procedowania tej zmiany w Sejmie był trybem właściwym i że, bym powiedział, nie naruszał zasad prawidłowej legislacji? No, zapytam w ten sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">W odniesieniu do art. 132 i 53, tak?</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Kwiatkowski: Tak, tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Jest to na pewno, Panie Przewodniczący, Wysoki Senacie, zawsze kwestia dyskusyjna, ponieważ dopuszczalność poprawek była wielokrotnie przedmiotem orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego i zawsze jest to badane w konkretnej sytuacji. Oczywiście fundamentalną zasadą jest zasada trzech czytań wyrażona w art. 119. Jednak Trybunał, oceniając dopuszczalność poprawek, mówi o ich głębokości, o ich szerokości i o ich powiązaniu z materią ustawową. Za dopuszczalnością tych poprawek, czyli dotyczących art. 53 i 132, przemawia w pierwszym rzędzie to, że poruszamy się w obrębie ustawy o Sądzie Najwyższym, nie jest to nowelizacja żadnej dodatkowej ustawy. Po drugie, jest to, tak jak mówiłam, dość wczesny etap prac legislacyjnych, czyli rozpatrzenie projektu po pierwszym czytaniu w komisji. Po trzecie, jednak jest to norma o charakterze technicznym, ona nie dotyczy praw i obowiązków obywateli, tylko jest związana z pewnego rodzaju obowiązkiem Sądu Najwyższego, którego beneficjentami w efekcie są m.in. obywatele, którzy w ten sposób, tak jak wspomniałam, otrzymują bezpłatny dostęp do całej bazy orzeczniczej Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Kwiatkowski: Ja tego nie kwestionuję. Ja pytałem wyłącznie o stronę formalną, szczególnie że był to projekt państwa, prezydencki.)</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Tak, jednak poprawki były oczywiście poprawkami poselskimi. Tak jak mówię, była na ten temat dyskusja również z Biurem Legislacyjnym i te argumenty, o ile pamiętam, były w tej dyskusji wtedy podnoszone, było pytane również Biuro Legislacyjne Sejmu w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Czy jeszcze ktoś chce zadać pytanie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Małgorzata Paprocka: Dziękuję uprzejmie, Pani Marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Jest z nami przedstawicielka rządu, Ministerstwa Sprawiedliwości, pani minister Anna Dalkowska.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Czy przedstawiciel rządu pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko rządu?</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">W dniu 25 lutego br. uchwalona została ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym, która stanowiła wynik realizacji inicjatywy ustawodawczej pana prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Druk sejmowy nr 935, druk senacki nr 330.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Jak pokazuje dzisiejsze posiedzenie oraz praca komisji, ustawa budzi szerokie emocje, co nie powinno dziwić, gdyż dotyczy ona organizacji pracy Sądu Najwyższego będącego konstytucyjnym organem państwa. Zgodnie z art. 183 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Sąd Najwyższy – przypomnę – sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o materię uregulowaną przedmiotową ustawą, to ona dotyka kilku kwestii, z których zasadniczą sprawą jest zmiana w zakresie instytucji skargi nadzwyczajnej w związku z upływającym w dniu 3 kwietnia br. 3-letnim terminem dotyczącym możliwości skorzystania przez prokuratora generalnego lub rzecznika praw obywatelskich z uprawnienia w zakresie wniesienia skargi nadzwyczajnej, oczywiście w stosunku do orzeczeń, które uprawomocniły się w okresie od dnia 17 października 1997 r. do dnia 3 kwietnia 2018 r. Głównym celem tej ustawy jest wydłużenie terminu do wniesienia takiej skargi nadzwyczajnej przez wymienione podmioty w stosunku do tych orzeczeń z 3 do 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Jak wynika z uzasadnienia prezydenckiej ustawy, potrzeba wydłużenia przedmiotowego terminu o 2 lata jest uzasadniana stwierdzonymi potrzebami w tym zakresie, liczbą spraw, wniosków obywatelskich, jak również, na co zwracam uwagę, trwającym już od ponad roku stanem epidemii. W tym zakresie projekt zarówno na etapie procedowania w Sejmie, jak również jako uchwalona ustawa w toku prac w Wysokiej Izbie nie budził emocji.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o pozostałe kwestie, to pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że dotyczą one materii z zakresu organizacji pracy i funkcjonowania Sądu Najwyższego i w tym kontekście nie sposób zgodzić się ze stwierdzeniami jakoby była to ustawa o fundamentalnym ustrojowym znaczeniu. Wyjaśnię, dlaczego jest takie stanowisko rządu, który w tym momencie reprezentuję. Mianowicie ustawa dotyka kwestii dotyczącej wyboru kandydatów, wyboru prezesów izb Sądu Najwyższego. W zakresie nowelizacji art. 15 ustawy o Sądzie Najwyższym doprecyzowuje ona pewne kwestie związane z kategorią odpowiedniego stosowania przepisów. Mianowicie w obecnie obowiązującym brzmieniu ustawy o Sądzie Najwyższym przepis zawarty w art. 15 §3 nawiązuje do odpowiedniego stosowania materii uregulowanej w art. 13 tej samej ustawy. To odpowiednie stosowanie jest kategorią nieostrą, w związku z tym, jak doktryna i orzecznictwo wskazuje, może być postrzegane z trojakiego punktu widzenia. Odpowiednie stosowanie zakłada stosowanie w całości regulacji, do której odwołują się przepisy, ale może to być stosowanie z pewnymi wyłączeniami, przy założeniu oczywiście modyfikacji przepisów wynikających z istoty określonej materii. Ponieważ to odpowiednie stosowanie nawiązuje w tej chwili do treści §3 art. 13, gdzie wskazano to stopniowalne kworum określonymi liczbami, które odnoszą się do całego składu Sądu Najwyższego, konieczne było doprecyzowanie tej regulacji przez określenie ułamkowe tych samych kwestii. Czyli jest tak, że są wskazane odpowiednio liczby 84, 75 i 32 – chodzi tutaj o liczbę członków i liczbę sędziów Sądu Najwyższego, którzy wchodzą w skład zgromadzenia ogólnego całego Sądu Najwyższego. Tym liczbom odpowiadają ułamkowo wartości 1/3, 1/2 i 2/3. Trochę w niewłaściwej kolejności, odpowiednio 2/3, 1/2 i 1/3… Należało w ten sposób doprecyzować ten zwrot odpowiedniego stosowania, tak aby w sposób konkretny można było odnieść tryb wyboru prezesa izby do określonej w tej chwili w ustawie o Sądzie Najwyższym procedury wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. I w tym kontekście ta zmiana zdecydowanie ma charakter doprecyzowujący. Ona nie wnosi żadnej nowej wartości, jeśli chodzi o regulację zawartą w ustawie o Sądzie Najwyższym.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Druga kwestia, na którą zwracam uwagę, to podnoszona już tutaj podczas obrad Wysokiej Izby kwestia stopniowalności. Otóż ustawa nie wprowadza żadnego nowego modelu wyboru prezesa izby Sądu Najwyższego. Ona zakłada czy też określa taki warunkowy tryb wyboru pierwszego prezesa w sytuacji, gdy nie dojdzie do tego wyboru na podstawie przepisów określonych tą ustawą. Czyli w pierwszej kolejności – i o tym proszę pamiętać – żeby w ogóle doszło do wyboru, do wskazania przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej osoby, która pełni funkcję prezesa danej izby, to muszą być zwołane aż 3 zgromadzenia. Pierwsze zgromadzenie ma być na 6 tygodni przed upływem kadencji, a kworum musi wynieść 2/3. Jeśli takiego kworum nie będzie, to jest drugie zgromadzenie, gdzie kworum wynosi powyżej 1/2. Jeśli i tego nie będzie, to jest trzecie zgromadzenie, gdzie kworum wynosi powyżej 1/3. I dopiero wtedy, gdy podczas tych 3 zgromadzeń nie uda się wybrać kandydatów na prezesów izb, uruchamia się kompetencja pana prezydenta do wskazania osoby, która będzie pełniła obowiązki. Takie rozwiązanie stanowi gwarancję ciągłości funkcjonowania Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Proszę zauważyć, że gdyby nie było takiej regulacji, jeśli chodzi o wybór pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, to mielibyśmy taką sytuację, że w ogóle nie byłoby organu konstytucyjnego uprawnionego do reprezentowania Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">I tutaj chciałabym sprostować tę okoliczność, która była wcześniej podnoszona. Nie było w ubiegłym roku tak, że były kolejne zgromadzenia Sądu Najwyższego, których celem było powołanie pierwszego prezesa, ponieważ zgodnie z ustawą takie zgromadzenie powinno być zwołane na 6 tygodni przed zakończeniem kadencji przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Pani prezes Małgorzata Gersdorf nie wykonała tego obowiązku, nie zwołała zgromadzenia, zgodnie z ustawowym obowiązkiem, na 6 tygodni przed zakończeniem swej kadencji. W związku z tym nie było innego wyjścia zgodnie z ustawą, tylko takie. Pan prezydent musiał powołać osobę, której jedyną kompetencją było właśnie zwołanie tego zgromadzenia i przeprowadzenie wyboru pierwszego prezesa.</u>
          <u xml:id="u-101.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Reasumując ten element, który w tej chwili omawiam: wskazana ustawa doprecyzowuje rozwiązania, wskazując inny sposób określenia – zamiast liczbą ułamkiem – tego wymaganego kworum. Jeszcze raz zaznaczam, że są przewidziane aż 3 zgromadzenia w zależności od tego, jak będzie się kształtować obecność sędziów. I dopiero po tych 3 zgromadzeniach będzie się uruchamiała kompetencja do wskazania osoby pełniącej obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-101.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Zaznaczam również, że podczas tego zgromadzenia, które zostało zwołane w celu wyboru pierwszego prezesa – jeśli chodzi o to, co miało miejsce w maju ubiegłego roku – kworum było znacznie większe niż 2/3, więc nie było takiej sytuacji, że sędziowie w tym zgromadzeniu nie uczestniczyli. To jest jeden z podstawowych obowiązków sędziów. I oczywiście ten obowiązek jest realizowany przez sędziów nie tylko Sądu Najwyższego, ale także wszystkich sądów, w tym powszechnych, wojskowych i administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-101.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Kolejna kwestia to zmiany dotyczące treści art. 83 ustawy o Sądzie Najwyższym. Te zmiany dotyczą określenia zasad ustalania składu sędziowskiego w przypadku tzw. wniosku abstrakcyjnego, który składa pierwszy prezes Sądu Najwyższego. Otóż chciałabym zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że – zgodnie z art. 80, do którego projektowany przepis uchwalonej już ustawy się odnosi – przydziału spraw i wyznaczenia składu orzekającego dokonuje prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą danej izby. Zatem w tej chwili ta kompetencja dotyczy wszystkich prezesów wszystkich 5 działających izb Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-101.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">W przypadku wniosku abstrakcyjnego, który to wniosek, zgodnie z ust. 2, może złożyć… No w tym przepisie są określone organy. Jeżeli taki wniosek będzie pochodzić od pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, to wtedy — i tylko w takiej sytuacji — skład, rzeczywiście zgodnie z przepisami, będzie mógł ustalić pierwszy prezes, ale to nie jest rozwiązanie nowe. Oczywiście można prowadzić dyskusję, czy powinno być losowe przydzielanie sędziów do składu orzekającego. Takie rozwiązanie zostało wprowadzone w sądach powszechnych, tam ono funkcjonuje i rzeczywiście system losowy dobiera te składy orzekające. Jednak w Sądzie Najwyższym takiego rozwiązania na razie nie ma i w tej chwili określają to prezesi danych izb. Z kolei w przypadku konieczności podjęcia uchwały przez cały skład orzekający Sądu Najwyższego lub też w mniejszym składzie orzekającym taka kompetencja powinna przysługiwać pierwszemu prezesowi Sądu Najwyższego. No, nie mogę się zgodzić tutaj ze stwierdzeniem, jakoby takie rozwiązanie w jakikolwiek sposób wpływało na niezawisłość składów orzekających. Sędziowie są niezawiśli. Zgodnie z konstytucją są powoływani przez prezydenta; zgodnie z art. 178 są w sprawowaniu swojego urzędu niezawiśli i podlegają tylko i wyłącznie konstytucji i ustawom. Tak więc trudno tutaj zgodzić się ze stwierdzeniem, jakoby ta niezawisłość była wyłączona czy też zagrożona samym faktem ustalenia składu orzekającego przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego czy też przez prezesów. Jeszcze raz wskazuję, że obecnie tak się dzieje i to prezesi wskazują składy orzekające w Sądzie Najwyższym.</u>
          <u xml:id="u-101.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które było tutaj przywołane… Trzeba wskazać 2 orzeczenia w przedmiotowej materii, z listopada 2019 r. i ostatnie orzeczenie, z 2 marca 2021 r., dotyczące pytań prejudycjalnych sądów odsyłających. Pragnę oczywiście zwrócić uwagę, że sąd odsyłający będzie w ramach swoich kompetencji dokonywał rozstrzygnięć zgodnie ze wskazówkami zawartymi w uzasadnieniu do tegoż wyroku. Podkreślić jednak należy, że zarówno w jednym, jak i w drugim orzeczeniu Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie zakwestionował powołań sędziowskich, wręcz przeciwnie, w treści uzasadnienia wyraźnie wskazano, że powołania sędziów przez prezydenta na urząd sędziego są niepodważalne. W związku z tym nie ma jest tutaj możliwości dyskutowania na temat tego, czy sędziowie Sądu Najwyższego zasiadający w składzie zgromadzeń, tzw. starzy czy nowi sędziowie, nie realizują czy też nie spełniają obowiązku niezawisłości.</u>
          <u xml:id="u-101.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">I kolejne kwestie, już organizacyjne, których dotyczy ustawa, to są kwestie związane z zamieszkaniem sędziów, jak również kwestie dotyczące wyboru ławników.</u>
          <u xml:id="u-101.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Oczywiście w całości podtrzymuję dotychczas prezentowane stanowisko i żadnych zastrzeżeń w imieniu rządu do ustawy prezydenckiej nie zgłaszam. Bardzo proszę o procedowanie tego wniosku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.17" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Michał Kamiński)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo dziękuję, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, pan senator Wadim Tyszkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#komentarz">(Senator Wadim Tyszkiewicz: Czy teraz się słyszymy? Czy się słyszymy, Szanowni Państwo?)</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Tak, słyszę pana. Słyszymy pana wszyscy, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Mam takie pytania… Nie jestem prawnikiem, ale myślę, że pani udzieli mi odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Czy ustawą można zmienić materię konstytucji? Bo ustawą próbujecie państwo zmienić zapisy, które przez konstytucjonalistów określone są jako niewzruszalne. To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Czy konstytucja przewiduje funkcję sędziego wykonującego obowiązki prezesa Sądu Najwyższego? Bo to też próbujecie państwo zmienić ustawą.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Czy w związku z wydłużeniem okresu przedawnienia skargi nadzwyczajnej ustawodawca zapewni środki przeznaczone na funkcjonowanie organów uprawnionych do wnoszenia skargi nadzwyczajnej? Ta dyskusja już się toczyła, ale chciałbym usłyszeć odpowiedź pani minister na pytanie, czy, jeżeli ta ustawa wejdzie w życie, to przewidujecie państwo zwiększenie tych środków na możliwość realizacji zadań związanych z ustawą.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">I teraz mam pytanie dotyczące tej dyskusji, które już się tu odbyła. Państwo uważacie, że jeśli chodzi o decyzje podejmowane przez sędziów Sądu Najwyższego, to, czy to jest 50% sędziów, czy 1/2, czy 1/3… A dlaczego akurat 1/3? A gdyby to była 1/5, to pani zdaniem byłoby to zgodne z konstytucją, czy nie? A gdyby to była 1/10? Państwo ustaliliście, że 1/3 i chcecie ustawą to wprowadzić w życie. Jeżeli to jest zgodne z konstytucją, to okej, rozumiem, macie państwo do tego prawo. Ale skąd się bierze ta 1/3, a nie 1/10?</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">I teraz jeszcze mam pytanie. Skoro mówicie państwo, że w tej chwili w Sądzie Najwyższym może być paraliż i w związku z tym zwiększacie kompetencje pani prezes Sądu Najwyższego, to czy zrobicie to z rzecznikiem praw obywatelskich? Bo skoro chcecie zmniejszać progi, żeby w 1/3 składu sędziowskiego podejmowano decyzje, i wytłumaczenie jest takie, że może dojść do jakiegoś paraliżu… Mamy teraz pewnego rodzaju paraliż, jeżeli chodzi o rzecznika praw obywatelskich. Czy zamierzacie państwo wykonać podobny ruch, który, no, w opinii większości konstytucjonalistów jest niezgodny z konstytucją?</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">I już ostatnie pytanie, związane z tym, co pani już próbowała wytłumaczyć, z tym, że jednak prezes Sądu Najwyższego będzie, no, wyznaczała sędziów. Czy nie uważa pani, że w upolitycznionym Sądzie Najwyższym – bo za taki dzisiaj ten sąd jest uważany – sędziowie będą dobierani w zależności od ich poglądów politycznych? Przecież idea losowania wyszła od państwa. Czy nie chcecie państwo jednak poszerzyć zakresu tego waszego kierunku i jednak, żeby uniknąć zarzutów – czy ten rząd, czy każdy inny, czy to będzie ten skład Sądu Najwyższego, czy inny – uniknąć podejrzenia o podejmowanie decyzji zgodnie z poglądami politycznymi… Czy nie rozważali państwo jednak, mimo wszystko, wprowadzenia możliwości losowania sędziów? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Przypominam jednak wszystkim senatorom, że pytania zadajemy przez minutę i nie dłużej. Będę tego pilnował restrykcyjnie.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">W odpowiedzi na udzielone pytania w pierwszej kolejności pragnę wskazać, że uchwalona ustawa prezydencka w żaden sposób nie zmienia przepisów zawartych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ani również nie zawiera rozwiązań, które są niezgodne z konstytucją. Pragnę zwrócić uwagę, że w konstytucji zawarte są stwierdzenia dotyczące sposobu wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego jako samodzielnego – podkreślam – organu konstytucyjnego państwa, jak również sposobu ukształtowania i kompetencji Sądu Najwyższego, również jako samodzielnego organu państwa. Niemniej jednak szczegółowy sposób wyboru w zakresie powoływania czy też trybu zgromadzenia, sposobu ukształtowania kworum tego zgromadzenia sędziów, liczby kandydatów, spośród których pan prezydent dokonuje wyboru pierwszego prezesa, jest to materia ustawowa. I w tym zakresie konstytucja odsyła do ustawy zwykłej. Tą ustawą zwykłą jest ustawa o Sądzie Najwyższym. W związku z tym w odpowiedzi na zadane pytanie pragnę jeszcze raz podkreślić, że w żadnym punkcie uchwalona ustawa nie narusza przepisów określonych w konstytucji. Gdyby tak było, to oczywiście należałoby w stosownym trybie wystąpić z określonym wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, który jest jedynym, konstytucyjnym także, organem uprawnionym do badania zgodności przepisów ustawy zwykłej z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o kolejne kwestie, pragnę zwrócić uwagę, że… Przyznaję, że nic mi nie wiadomo na temat upolitycznienia sędziów Sądu Najwyższego, jak również upolitycznienia czy też poglądów politycznych reprezentowanych przez innych sędziów, sędziów sądów powszechnych. Wręcz przeciwnie – pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że zawód sędziego, który także mam zaszczyt wykonywać, jest to zawód szczególnego rodzaju, który polega na służbie. Jest to służba sędziowska, której elementem zasadniczym jest brak upolitycznienia. Zatem sędziemu wolno jest mniej, nie więcej, w zakresie jego publicznej, politycznej aktywności. I żadnych dowodów, jakoby miało być inaczej w przypadku sędziów Sądu Najwyższego, jak do tej pory nie ma. W związku z tym trudno mi się odnieść do pytania, w którym założona jest teza o upolitycznieniu pierwszego prezesa Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Jeszcze raz pragnę zwrócić uwagę, że fakt ustalenia składu orzekającego w żaden sposób nie przekłada się na kształtowanie orzecznictwa Sądu Najwyższego. Jeśli taka sytuacja miałby mieć miejsce, to zgodnie ze standardami określonymi chociażby w wyroku Trybunału Sprawiedliwości, o którym mówiłam, z listopada 2019 r., należałoby przeprowadzić tzw. test niezawisłości konkretnego sędziego w konkretnej sprawie. I jeśliby wspomniana sytuacja rzeczywiście miała miejsce, to taki sędzia podlegałby wyłączeniu od rozpoznania w danej konkretnie sprawie. I takie właśnie standardy obiektywnego sprawdzania, ale w sprawie konkretnej, nie abstrakcyjnej, wykreował Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Odnosząc się do kwestii tzw. SLPS, czyli systemu losowego przydziału spraw, powiem, że rzeczywiście, przyznaję, jest to bardzo dobre rozwiązanie, które zostało wprowadzone w sądach powszechnych. Niemniej jednak zwracam uwagę na to, że minister sprawiedliwości nie sprawuje nadzoru nad Sądem Najwyższym, wręcz przeciwnie, jest to niemożliwe, jak było tu podkreślane, mamy tu rozdział władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej. Nadzór administracyjny nad sądami powszechnymi minister sprawiedliwości oczywiście sprawuje, ale tylko i wyłącznie w zakresie administracyjnym, to podkreślam. Zaś takiego nadzoru nie sprawuje ani nad Sądem Najwyższym, ani nad sądami administracyjnymi. Niemniej jednak to rozwiązanie jest dobre i być może należałoby takie rozwiązanie wprowadzić także w Sądzie Najwyższym. Na pewno byłoby to możliwe chociażby z tego powodu, iż liczba sędziów Sądu Najwyższego jest zdecydowanie mniejsza niż liczba sędziów sądów powszechnych. W tej sytuacji na pewno dużo łatwiej byłoby taki system zbudować.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Odnosząc się do ostatniej kwestii, dotyczącej zapewnienia środków finansowych… Trudno jest mi odnieść się do tej kwestii. Myślę, że należałoby takie pytanie skierować raczej do ministra finansów. Ale oczywiście, jeśli będzie taka wola i potrzeba, to ja w tym zakresie mogę udzielić odpowiedzi na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę o zadanie pytania panią senator Magdalenę Kochan.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Co do wyłączania sędziów, Pani Minister, to powiem, że nazwisko pani sędzi Krystyny Pawłowicz jakoś dziwnie mi się kojarzy właśnie z brakiem wyłączania się sędziów orzekających w danych sprawach, ale nie o tym chcę mówić.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#SenatorMagdalenaKochan">Chciałabym zapytać o taką sprawę. Podobnie jak w przypadku przedstawicielki wnioskodawców reprezentujących pana prezydenta… W każdym razie już wiemy, że w odniesieniu do tego projektu ustawy opinie o tym, że on jest zgodny z konstytucją, że nie wykracza poza przedłożenie, oparli państwo na zasobach prawników pracujących w Kancelarii Prezydenta. Chciałabym zapytać, czy stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości w tej sprawie także opiera się wyłącznie na wiedzy i umiejętnościach pracowników ministerstwa, w tym pana ministra, który, zdaje się, ma tytuł naukowy magistra, czy też macie państwo doradców. Jeśli tak, to bardzo proszę o nazwiska osób, które doradzają państwu w podejmowaniu tak ważnych, istotnych decyzji. Proszę o to, ponieważ te opinie są sprzeczne z opiniami konstytucjonalisty, bezsprzecznego autorytetu, pana prof. Marka Chmaja, także z opinią cieszącego się autorytetem biura, Biura Legislacyjnego Senatu. Kto państwu doradza? Czy to jest wyłącznie inicjatywa Ministerstwa Sprawiedliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Pani Senator! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Pragnę zwrócić uwagę, że ustawa stanowi projekt prezydencki, nie projekt rządowy ani projekt ministra sprawiedliwości, w związku z tym trudno mi się odnieść do kwestii doradców w zakresie przygotowania legislacyjnego tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Nie, nie, państwo je opiniujecie, więc pytam, czy to są wasze opinie, czy też opinie uzgadniane ze współpracującymi z ministerstwem autorytetami.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Jeśli chodzi o stanowisko, które w tej chwili prezentuję, to jest stanowisko, które prezentuję w imieniu ministra sprawiedliwości. Oficjalne stanowisko rządu w zakresie ustawy, poza kwestią dotyczącą instytucji skargi nadzwyczajnej, nie było przedstawiane, ponieważ uznaliśmy, że jest to materia, która wchodzi w zakres organizacji pracy i funkcjonowania Sądu Najwyższego. Projekt był przedłożeniem prezydenckim i oficjalne stanowisko rządu w tym zakresie nie zostało zaprezentowane.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">A odnosząc się ogólnie do pytania pani senator, pragnę wskazać, że w zasadzie różnie to bywa, w zależności od materii projektu. Są takie kwestie, w których stanowisko jest konsultowane, poprzedzone opiniami prawnymi różnych autorytetów prawnych, a są takie kwestie, w których zasoby Ministerstwa Sprawiedliwości – dodam, że w Ministerstwie Sprawiedliwości pracują zarówno urzędnicy służby cywilnej, jak i sędziowie delegowani z różnych sądów – są wystarczające. Wydaje się, że są takie kwestie, w których wiedza osób pracujących w ministerstwie jest wystarczająca.</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Ja pytałam o tę konkretną opinię, o tę konkretną.)</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Pani Senator, chciałabym zwrócić uwagę, również Wysokiej Izby, na to, że o tym, czy dany przepis ustawy jest zgodny z konstytucją, czy nie, może rozstrzygnąć tylko i wyłącznie Trybunał Konstytucyjny. Zatem ani opinia nawet największego autorytetu prawniczego, ani stanowisko rządu czy ministra nie są tutaj wiążące.</u>
          <u xml:id="u-109.8" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Czy pan marszałek pozwoli, żebym dopytała?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Chodzi wyłącznie o opinię sporządzaną na potrzeby tego projektu i o ten projekt pytam panią minister. Czy ten projekt… czy opinia Ministerstwa Sprawiedliwości była konsultowana z innymi niż własne zasoby prawnicze ministerstwa autorytetami prawnymi? O to pytam. Jeśli pani ma kłopot z odpowiedzią, to bardzo proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Dziękuję również.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Nie mam kłopotu. Jeśli chodzi o zasięgnięcie opinii prawnej przed sformułowaniem stanowiska, które w tej chwili prezentowałam przed Wysoką Izbą, to takiego zasięgnięcia opinii nie było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Jak rozumiem, nie ma więcej pytań…</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Czerwiński: Są, są.)</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Przepraszam najmocniej, nie zauważyłem pana senatora.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę pana senatora Jerzego Czerwińskiego o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Pierwsze pytanie właściwie jest retoryczne, ale zadam je, bo często pojawia się to w dyskusji. Gdzie w konstytucji występuje słowo „autorytet”? Czy to jest jakaś instytucja konstytucyjna? Nawet autorytet prawny czy prawniczy.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Drugie pytanie dotyczy §3 dodawanego do art. 83. Chodzi o to posiłkowe stosowanie art. 80. Ale tutaj jest mowa o wniosku o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego w pełnym składzie Sądu Najwyższego albo w składzie połączonych izb. Ale wtedy tego składu się, jak rozumiem, nie wyznacza, bo wynika on jednoznacznie ze składu izb albo pełnego składu Sądu Najwyższego. Gdzież więc tu są nowe uprawnienia pierwszego prezesa Sądu Najwyższego?</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#SenatorJerzyCzerwiński">A trzecie pytanie ma znacznie głębszy charakter. Cała ta procedura, którą tutaj rozpatrujemy, która ma się tyczyć prezesów Sądu Najwyższego, czyli prezesów izb, wcześniej musiała być zastosowana – ale najpierw oczywiście uchwalona – w stosunku do pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Jak rozumiem, nie podważano konstytucyjności tego rozwiązania, to znaczy nie ma wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności tej procedury z konstytucją. No ale z czegoś wynikła konieczność zastosowania takiej procedury, nadzwyczajnej, nazwijmy to, czyli nie wyborczej… może inaczej: wyborczej, ale z bardzo daleko idącymi uprawnieniami prezydenta. Pytanie jest takie: czy konieczność zastosowania tej procedury, którą my teraz w stosunku do innej grupy osób próbujemy wkładać do tej ustawy – czy też właściwie ona już w niej jest – jest czymś naturalnym? No, rozumiałbym, gdyby – przepraszam, nie życzę nikomu źle – wskutek COVID nie można było zebrać 1/3 składu, czyli w przypadku procedury wyboru… tam było enumeratywnie 32 sędziów Sądu Najwyższego… Ale taka sytuacja nie zaistniała. Była jakaś inna przyczyna, która zmusiła ustawodawcę do tego, żeby uchwalił taką procedurę, która z racji tego, że to prezydent odpowiada za całość państwa, jest głową państwa, dała prezydentowi taką a nie inną kompetencję w stosunku do wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Co było przyczyną? I czy pani zna takie przypadki, żeby w innych krajach – załóżmy, że ograniczymy się tylko do Unii Europejskiej, do naszego kręgu cywilizacyjnego – sąd najwyższy, sądy tego samego rodzaju, z tej samej półki, tak to nazwijmy, albo osoby w tych sądach, które miały wykonać pewne obowiązki, swoich obowiązków nie wykonały i trzeba było stosować specjalne prawo uchwalone po to, żeby po prostu nie było paraliżu państwa w tym zakresie? Czy gdziekolwiek taki przypadek się zdarzył, czy tylko Polska jest tutaj wyróżniona?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę panią minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, ja oczywiście nie znam takiego przypadku – odpowiadam na ostatnie z pytań przedstawionych przez pana senatora. Pragnę zwrócić uwagę, że ustawa o Sądzie Najwyższym w zakresie tego, jak ukształtować sposób funkcjonowania tego sądu na wypadek, gdyby nie doszło do wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego w kształcie, który obowiązywał przed ostatnią, ubiegłoroczną nowelizacją, zawierała lukę prawną. Rozwiązanie było bowiem tego rodzaju, iż pierwszy prezes Sądu Najwyższego miał obowiązek w terminie 6 tygodni przed upływem kadencji zwołać zgromadzenie sędziów w celu wyboru kandydatów na pierwszego prezesa. W przypadku, gdyby nie doszło do takiego zwołania zgromadzenia w terminie wskazanym w ustawie, nie było żadnego rozwiązania, które w jakikolwiek sposób zapewniałoby ciągłość funkcjonowania Sądu Najwyższego. I w tym kontekście te przepisy były konieczne. Proszę bowiem pamiętać o tym, że mogą się zdarzyć różne przypadki – nie tylko takie, że następuje niewykonanie obowiązków ustawowych, bo również bywają przypadki losowe, które powodują, że nie ma możliwości zwołania tego zgromadzenia, ponieważ prezes nie może tego z różnych względów zrobić. Zatem w tym zakresie ustawa doprecyzowała sytuację, w której zabrakłoby pierwszego prezesa lub też nie doszłoby do zwołania tego zgromadzenia w ustawowym terminie.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Analogiczne rozwiązanie, co jeszcze raz podkreślam, zostało przewidziane w przypadku wyboru prezesów izb, z tym zastrzeżeniem, że ta odpowiedniość była nieprecyzyjna. Dlatego też w prezydenckiej inicjatywie, w uchwalonej ustawie doprecyzowano te ułamki. Jeszcze raz to podkreślam.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Wskazuję również, że jeśli chodzi o zgodność określonych regulacji z konstytucją, to podobna sytuacja ma miejsce w przypadku innego organu konstytucyjnego, mianowicie rzecznika praw obywatelskich. W jego przypadku także określona jest konstytucyjnie kadencja tego organu, ale nie ma w konstytucji rozwiązania, co dzieje się po upływie tej kadencji. Regulacja w tym zakresie określona jest oczywiście w ustawie o rzeczniku praw obywatelskich. Tam jest rozwiązanie, które mówi o tym, że po upływie kadencji, jeżeli nie dojdzie do wyboru nowego rzecznika praw obywatelskich, dotychczasowy rzecznik pełni obowiązki. Zatem zwracam uwagę Wysokiej Izby na to, że w obecnym stanie faktycznym nie mamy rzecznika praw obywatelskich, mamy tylko osobę, która zgodnie z ustawą pełni funkcję rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">I kolejna kwestia: rzeczywiście w konstytucji – tu odpowiadam na pytanie pana senatora – nie ma instytucji autorytetu prawnego. Trudno też odnieść się do tych kwestii dotyczących zgodności przepisów ustawy ze stanowiskami określonych autorytetów prawnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Czerwiński: Można, Panie Marszałku, krótko dopytać?)</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#SenatorJerzyCzerwiński">W stanie faktycznym, który miał miejsce w Polsce, to nie było zdarzenie losowe. Rozumiem, że nie zwołano zgromadzenia ogólnego, na którym mieli być wybierani kandydaci na pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. To była po prostu celowa, zamierzona, zgodna z wolą, nazwałbym to, wolicjonalna czynność pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Czy tak było, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Jak rozumiem, jest to pytanie do pani minister.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Rzeczywiście nie było żadnego zdarzenia losowego, które uniemożliwiłoby zwołanie w ustawowym terminie zgromadzenia sędziów w ubiegłym roku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę o zadanie pytania panią marszałek Gabrielę Morawską-Stanecką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Pani Minister, ja mam jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">W związku z tym, że tutaj już kilkakrotnie pani minister, przedstawicielka pana prezydenta i pani minister powoływałyście się na to, że musi być sytuacja zabezpieczająca w przypadku, gdyby nie udało się wybrać prezesa, ponieważ oczywiście byłby bezład, proszę odpowiedzieć mi nas proste pytanie. Może pani zna odpowiedź, a może nie. Ile razy przed 2015 r. był taki przypadek w historii Sądu Najwyższego, że nie udało się w normalnym trybie powołać prezesa bądź pierwszego prezesa, bądź prezesów i był bezład, bo nie było osoby kierującej Sądem Najwyższym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Trudno mi precyzyjnie odpowiedzieć na pytanie, niemniej jednak wydaje mi się, że był taki przypadek. Jeśli pani marszałek i Wysoka Izba pozwolą, to ja zbadam tę kwestię i udzielę odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#komentarz">(Senator Gabriela Morawska-Stanecka: Bardzo proszę.)</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościAnnaDalkowska">Ale na pewno, jeśli dobrze pamiętam, taki przypadek miał miejsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Jeśli nie ma więcej pytań, to informuję że pani minister zobowiązała się do złożenia odpowiedzi na piśmie na pytanie zadane przez panią senator Gabrielę Morawską-Stanecką.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Ryszarda Świlskiego.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To do protokołu…)</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#WicemarszałekMichałKamiński">A, do protokołu. Przepraszam najmocniej.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#WicemarszałekMichałKamiński">To pan senator Aleksander Pociej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#SenatorAleksanderPociej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#SenatorAleksanderPociej">Trochę inaczej chciałem zacząć. Zacznę od komentarza do tych ostatnich odpowiedzi pani minister i ostatnich pytań. Bardzo słusznie zadała pytanie pani marszałek, czy miał miejsce taki przypadek. Ja nie pamiętam. Pani minister powiedziała, że pamięta, że gdzieś był taki jeden przypadek. No to ja zadam pani minister takie pytanie: czy ktoś w związku z tym zdemolował całą ustawę o Sądzie Najwyższym? Nie, udało się to rozwiązać. Nie przychodził tutaj minister czy przedstawiciel prezydenta i nie wywracał do góry nogami porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#SenatorAleksanderPociej">Bardzo mnie zaciekawiła teza, o której wczoraj rozmawialiśmy przez chwilę na korytarzu – pani minister poruszyła ten wątek pod koniec – że oto mamy przecież taki przypadek, a mianowicie pełniącego obowiązki przy RPO, przy rzeczniku praw obywatelskich. Może oświeci mnie pani minister i powie, co się w tej chwili dzieje w Trybunale Konstytucyjnym. Chyba jest wniosek o to, żeby uznać, że ten zapis jest niekonstytucyjny. Co pani odpowiedziałaby dzisiaj, przychodząc z tymi rozwiązaniami, gdybyśmy byli już po wyroku? Pani się powołuje na podobne rozwiązanie, które w tej chwili rząd albo większość zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego. No gdzie jest tutaj logika, Pani Minister?</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#SenatorAleksanderPociej">To zdanie, które jest powtarzane ciągle, że tylko Trybunał Konstytucyjny może orzekać o konstytucyjności… Czy odnosi pani minister to swoje stwierdzenie do tego orzeczenia, które dotyczyło wyboru 3 sędziów Trybunału Konstytucyjnego, których nie zaprzysiągł pan prezydent? Jeżeli pani tak twierdzi, to pani podważa decyzje prezydenta o nieprzyjęciu ślubowania. Wprost, z tej mównicy pani to zrobiła… Co za tym idzie, Trybunał Konstytucyjny, na który się pani powołuje, który został potraktowany niezgodnie z konstytucją, zdemolowany działaniami pana prezydenta… Jaki ma autorytet według pani minister do tego, żeby stwierdzać, czy coś jest zgodne z konstytucją, czy nie? Ten Trybunał, w tym składzie, który jest.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#SenatorAleksanderPociej">Chciałem mówić o tym systemie losowym, na który pani minister się powołała, ale nie będę się pastwił… Może w rozmowie kuluarowej wymienię te dziwne przypadki losowań, kiedy to losuje się tego samego sędziego do spraw, w których trzeba orzec tak, a nie inaczej. Takich przypadków jest w Polsce dużo.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#SenatorAleksanderPociej">Nie przypadkiem mówimy tutaj, parę osób mówiło tutaj o domknięciu systemu. Wszystko zaczęło się właśnie od tej decyzji pana prezydenta, o której mówiłem na początku, w trakcie mojego wystąpienia. Cały problem demolowania wymiaru sprawiedliwości, który dzisiaj jest domykany, zaczął się właśnie od tej decyzji pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#SenatorAleksanderPociej">Jeszcze zanim przejdę… Pan senator Czerwiński powiedział, że jeżeli ustawa jest taka, a nie inna, jeżeli chodzi o wybór pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, to przecież w stosunku do prezesów tym bardziej wolno to zrobić. Nawet mówił pan, nie cytując nazwy łacińskiej, więc ja ją przypomnę: argumentum a maiori ad minus… Tylko, Panie Senatorze, pana argumentowanie w tym przypadku jest takie… To tak jakby pan powiedział, że jeżeli ja panu ukradnę samochód, to już zupełnie bez żadnego problemu mogę panu rower ukraść. Od początku wszystko na tym się zasadza, że to maiori to był olbrzymi skok na konstytucję. I mówienie, że teraz ten minus, czyli ta skromniejsza rzecz, ma przejść, jest pełną sofistyką, a nie prawdziwym argumentowaniem prawniczym.</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#SenatorAleksanderPociej">Wracając do tego bałaganu, który rozpoczął się od zdemolowania Trybunału Konstytucyjnego, po czym miały tutaj miejsce w poprzedniej kadencji po kolei wizyty ministrów, co 3, co 4 miesiące, z kolejnymi sprzecznymi ze sobą nowelizacjami dotyczącymi Sądu Najwyższego… Macie pokłosie tego w wyrokach TSUE. I nie schowacie państwo pod dywan tego, że rozmontowywany jest niezgodnie z konstytucją system wymiaru sprawiedliwości. Wina pana prezydenta jest tym większa, że on ma stać na straży konstytucji. Ciężko, ale mogę zrozumieć to dążenie partii politycznych do zawłaszczania wszystkiego, jednak nie mogę zrozumieć decyzji arbitra, który powinien tych graczy moderować, a który ich nie moderuje, stoi po jednej stronie i pomaga wywracać demokratyczny ład w kraju.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#SenatorAleksanderPociej">Nieznośna jest ta nuta, fałszywa jest nuta rzekomej troski o sprawne działanie wymiaru sprawiedliwości w kontekście blokowania przez długi czas nominacji sędziowskich proponowanych jeszcze przez starą KRS. Proszę mi powiedzieć: gdzie tam była troska? Co przyświecało blokowaniu nominacji sędziowskich? Proste. Czekaliśmy na nową KRS… Państwo czekaliście po to, żeby mieć jak najwięcej do upchnięcia swoich. I dzisiaj pani minister wychodzi na tę mównicę i mówi, że pan prezydent pochyla się nad losem obywateli. Przez 5 lat zmian byliśmy karmieni tym, że to jest po to, żeby przyspieszyć dochodzenie do wymiaru sprawiedliwości obywateli. Może jak państwo będziecie odpowiadać, to któreś z was zacytuje dane, o ile się wydłużyło oczekiwanie na sprawiedliwość w Polsce. No, ja państwu powiem: o 30%. A w Sądzie Najwyższym udało się wam tymi wspaniałymi reformami doprowadzić do zdublowania tego czasu. I państwo przychodzicie tu tłumaczyć nam, że to są reformy?</u>
          <u xml:id="u-127.9" who="#SenatorAleksanderPociej">Proszę mi również powiedzieć, jak możecie państwo mówić o skardze nadzwyczajnej i udawać – niczym ta żaba, która nogę do kucia podkłada – że to jest państwa pomysł, skoro ten pomysł wyszedł z Senatu. Przed chwilą termin ten został wydłużony o rok, stało się to za sprawą naszych poprawek do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-127.10" who="#SenatorAleksanderPociej">Pytam, gdzie była troska Ministerstwa Sprawiedliwości i pana prezydenta, kiedy trzeba było zagwarantować obywatelom nie teoretyczny – no, zapisać możecie wszystko – ale praktyczny dostęp do wymiaru sprawiedliwości, do skargi nadzwyczajnej. Przecież ten rząd w sposób bezprecedensowy zabierał pieniądze rzecznikowi. Jeśli chodzi o IPN, to ugrupowania rządzące potrafiły dołożyć chyba 30% czy 40%. No, jest wielka akcja rozpoznawania żołnierki ze zdjęcia, a tu nagle okazuje się, że od 2 lat wszyscy wiedzą, kto to był, że jej nazwisko jest znane. Udało się wam wyrzucić z IPN nie swojego człowieka, a on mógłby powiedzieć, kto to jest, bez wydawania tych pieniędzy. A rzecznikowi praw obywatelskich nie tyle nie daliście więcej pieniędzy, ile te pieniądze zabraliście. I dzisiaj państwo chcecie się chwalić, że pomagacie obywatelom? Tak wygląda ta troska, w ten sposób kierujecie wymiarem sprawiedliwości. Nie chodzi o to, żeby komuś pomóc, tylko o to, żeby samemu o wszystkim decydować.</u>
          <u xml:id="u-127.11" who="#SenatorAleksanderPociej">Zupełnie nie patrzycie na to zdanie z opinii naszych legislatorów: „w stosunkach między władzą ustawodawczą a wykonawczą możliwe są różne formy wzajemnych oddziaływań i współpracy. Natomiast relacje między władzą sądowniczą a pozostałymi muszą opierać się na zasadzie «separacji»”. A państwo co chwila wkraczacie w to, co jest zastrzeżone dla odrębnej władzy sądowniczej. I to jest grzech pierworodny, który właśnie prowadzi do tego, że polski wymiar sprawiedliwości jest tak, a nie inaczej postrzegany w Europie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę o zabranie głosu pana marszałka Bogdana Borusewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Jestem świadkiem i uczestnikiem prac nad 9 nowelizacjami ustawy o Sądzie Najwyższym. Te nowelizacje pojawiają się od czasu objęcia władzy przez Prawo i Sprawiedliwość. Pierwsza, ta z 2017 r., obniżała wiek emerytalny sędziów Sądu Najwyższego. Oczywiście argumentacja była taka, że trzeba to dostosować do ogólnego wieku emerytalnego, ale przecież nie o to chodziło. Chodziło o usunięcie ze stanowiska prezesa Sądu Najwyższego, pani sędzi Gersdorf. O to tylko szło. Musieliście się cofnąć po orzeczeniu Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#SenatorBogdanBorusewicz">I wtedy była kolejna nowelizacja, a potem następne. Każda z tych nowelizacji miała na celu ograniczenie niezależności Sądu Najwyższego – instytucji konstytucyjnej, niezmiernie ważnej, najważniejszej w systemie sądownictwa. I tak krok po kroku… Poprzednio zmienialiście tę ustawę w taki sposób, żeby umożliwić wybór swojego prezesa Sądu Najwyższego. I wybraliście, tak jak chcieliście, obniżając kworum. Właśnie, obniżając kworum, świadomie dążyliście do tego, żeby nie został wybrany na prezesa ten sędzia, który otrzyma najwięcej głosów, ale ten sędzia, którego wskaże władza wykonawcza. I to się stało.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#SenatorBogdanBorusewicz">W tej chwili robicie następny krok, taki sam mechanizm, bo analogiczny mechanizm wprowadzacie do wyboru prezesów izb Sądów Najwyższego. I o to samo chodzi, tj. żeby nie byli to prezesi wybrani przez sędziów, ale żeby byli to prezesi wskazani z zewnątrz. I dlatego najpierw kworum potrzebne do wyboru prezesa izby utrzymujecie… No, ma być 2/3, a jak nie 2/3, to połowa, a nie jak połowa, to 1/3, a jeżeli nie 1/3, to wskazanie przez prezydenta, który jest elementem władzy wykonawczej. Czyli to jest kolejny krok, który ma doprowadzić do ograniczenia niezależności Sądu Najwyższego, ale także do obniżenia autorytetu sędziów Sądu Najwyższego. No bo, przepraszam, jaki autorytet ma obecna prezes, pani sędzia Manowska, która otrzymała znacznie mniej głosów niż sędzia Wróbel? Czy to nie jest na zewnątrz znane? To nie jest tak, że można wskazać palcem człowieka i on będzie miał autorytet. On najpierw musi mieć autorytet w swoim środowisku. I dlatego powinien zostać wybrany przez 2/3 sędziów izby.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Ale wcześniej też zmieniliście ustawę o Sądzie Najwyższym, to była zmiana, która umożliwia przesuwanie sędziów z różnych izb, tych, którzy zostali mianowani do jednej izby… właśnie do tych dwóch izb stworzonych za czasów PiS. Ustawa umożliwia przesuwanie tych sędziów do innych izb, do tych izb, które nie są kwestionowane, tak jak i ich prawomocność. To jest niszczenie państwa prawa. To jest podrywanie wiary w niezawisłość sądów, tym razem niezawisłość tego sądu najważniejszego.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#SenatorBogdanBorusewicz">I jeszcze jedna sprawa, wydaje się, że marginalna, taka przy okazji. Tworzycie możliwość prawną przekazania kompetencji prezesów izb dotyczących składów i terminów rozpatrywania spraw w Sądzie Najwyższym prezesowi Sądu Najwyższego. Dlaczego? No bo do prezesa Sądu Najwyższego macie już pełne zaufanie, a w izbach są tacy sędziowie, do których nie macie zaufania, o których mówicie, że to są komuniści, ci, którzy skazywali w czasie stanu wojennego, od przypadków indywidualnych przechodzicie do twierdzeń, określeń ogólnych. No, jeżeli to jest człowiek z wami związany, to takich zarzutów nie stawiacie. Taki człowiek trafia do Trybunału Konstytucyjnego i nie stawiacie mu zarzutów tego typu. Więc proszę nie mówić, że te działania prowadzą do sprawniejszego funkcjonowania Sądu Najwyższego. Bo przecież takie działania podjęliście wcześniej, jeżeli chodzi o sądy powszechne, i to miało usprawnić działalność sądów powszechnych, a dłużej się czeka na rozpatrywanie spraw w sądach powszechnych. I tak będzie w Sądzie Najwyższym, ale o tym już nie będziecie mówić.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#SenatorBogdanBorusewicz">To jest ustawa, która powoduje wchodzenie władzy wykonawczej i ingerencję władzy wykonawczej w wymiar sprawiedliwości. To jest ustawa niekonstytucyjna, robiona jakby przy okazji drobnej sprawy wydłużenia terminów dotyczących skargi nadzwyczajnej. Ale przecież nie chodzi o skargę nadzwyczajną, bo jeżeliby chodziło o skargę nadzwyczajną, tobyście zaakceptowali naszą ustawę, która wyszła z Senatu i która tego dotyczyła. Tyle że wam chodziło o coś innego. Niszczycie sądy, niszczycie także Sąd Najwyższy, zniszczyliście Trybunał Konstytucyjny. Co jeszcze będziecie niszczyć?</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Marka Komorowskiego, który zabierze głos zdalnie.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#komentarz">(Senator Marek Komorowski: Słychać mnie, tak?)</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Tak, słychać pana, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#komentarz">(Senator Marek Komorowski: Panie Marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#WicemarszałekMichałKamiński">A teraz także widać pana, o czym pana informuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#SenatorMarekKomorowski">Dobrze, to może przesunę trochę obiektyw.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#SenatorMarekKomorowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#SenatorMarekKomorowski">Zgłosiłem się do dyskusji, ponieważ nie zdążyłem zadać pytania senator sprawozdawcy, pani Morawskiej-Staneckiej. Nie wiem, czy źle się zgłosiłem, czy zostałem niezauważony, ale mniejsza o tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#SenatorMarekKomorowski">Rozpoczęliśmy dyskusję na temat bardzo ważnej i delikatnej materii i strasznie wysoki poziom emocjonalny można zauważyć w tej dyskusji. Ja postaram się zabrać głos spokojnie, w sposób stonowany. Senatorowie PiS muszą zabierać głos w dyskusji po to, aby przekaz Senatu nie był przekazem jednostronnym. Stwierdzić trzeba, że w Senacie mamy starcie różnych światopoglądów, różnego spojrzenia na rzeczywistość, a w konsekwencji na obowiązujące prawo. Ale oczywiście każdy ma prawo do swojego poglądu, ma prawo go wyrażać i argumentować. Nie podzielam tych stanowisk, które tutaj były przedstawione, że mamy zachwiane różnego rodzaju sytuacje praworządności itp. Ja bym powiedział, tak trochę przewrotnie, że ja tu już się zaczynam gubić, gdzie my mamy tutaj a maiori ad minus, a gdzie mamy a minori ad maius, czy czasami gdzieś nie przekraczamy, czy ktoś nie przekracza… No, to tylko takie wtrącenie.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#SenatorMarekKomorowski">Nie podzielam tych poglądów… Pani senator sprawozdawca, pani Morawska-Stanecka w swoim sprawozdaniu z prac komisji stwierdzała jednoznacznie, że zapisy poszczególnych artykułów przedmiotowej ustawy są sprzeczne z konstytucją, to z takim zapisem, to z takim i takim. To miałbym właśnie takie pytanie: czy pani Morawska-Stanecka jest Trybunałem Konstytucyjnym, czy ma uprawnienia Trybunału Konstytucyjnego, żeby stwierdzać takie kwestie? To, bym powiedział, są opinie, to jest jakaś ocena, ocena, z którą ja się nie zgadzam, ocena, która nie ma żadnej mocy prawnej. Np. moja ocena jest inna: że te przepisy są zgodne z konstytucją. To też nie znaczy, że ta moja ocena ma jakąś moc prawną, jak i ocena poszczególnych konstytucjonalistów. Bo czym innym jest ocena, proszę państwa, a czym innym jest orzekanie. Art. 33 ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym stanowi wyraźnie: Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach zgodności ustaw z konstytucją. I tylko Trybunał może stwierdzić, że jakaś ustawa czy przepisy ustawy są niezgodne z konstytucją. A poza Trybunałem są tylko opinie, stanowiska, oceny, które tak de facto nie mają mocy prawnej.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#SenatorMarekKomorowski">I nie podzielam całkowicie tych poglądów, które tutaj, w tej Izbie, w tej dyskusji i przy innych okazjach co jakiś czas się powtarzają, że Trybunał Konstytucyjny został nieprawidłowo wybrany. Otóż chciałbym stanowczo zaprotestować i stwierdzić, że nieprawidłowo, Wysoki Senacie, to Sejm VII kadencji wybrał sędziów Trybunał Konstytucyjnego w miejsce sędziów, którym się jeszcze nie zakończyła kadencja. I niektórzy senatorowie obecnej kadencji w tamtym Sejmie VII kadencji zasiadali, tak więc… I wypowiadanie się przez nich, że Trybunał Konstytucyjny został nieprawidłowo wybrany… No, tak trochę jakoś nie bardzo mogę to zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#SenatorMarekKomorowski">Ja generalnie popieram tę ustawę, to przedłożenie prezydenckie.</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#SenatorMarekKomorowski">A odnośnie do kwestii, że mamy tam siódmą czy kolejną nowelizację ustawy… Otóż przed nami jest kolejna nowelizacja ustawy – na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej już na ten temat dyskutowaliśmy – będąca inicjatywą senacką, gdzie państwo wywracacie całkowicie konstrukcję Sądu Najwyższego, likwidujecie tam jedną izbę itd., chcecie wprowadzić radę nad KRS. No, tam są takie rozwiązania – myślę, że jeszcze na ten temat będziemy dyskutować – które też stwarzają wiele wątpliwości i pytań o zgodność z konstytucją i innymi zapisami, a także o to, czemu one praktycznie mają służyć.</u>
          <u xml:id="u-131.8" who="#SenatorMarekKomorowski">Tak że kończąc, chciałbym oddać swój głos jako głos popierający ustawę, popierający to przedłożenie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze, ale pana wystąpienie wywołało grono senatorów do zabrania głosu ad vocem.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Jako pierwsza, bardzo proszę, wymieniona przez pana kilkakrotnie z nazwiska pani marszałek Morawska-Stanecka, która ma w związku z tym oczywiste prawo do repliki.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Pani Marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, skoro zostałam przez pana senatora Komorowskiego wywołana kilkakrotnie, jak pan marszałek raczył zauważyć, nie jestem w stanie nie odpowiedzieć. Jestem zdziwiona, że pan senator, który ma wykształcenie prawnicze, nie wie podstawowych rzeczy, czyli tego, jakie trzeba mieć kompetencje do pełnienia urzędu sędziego Trybunału Konstytucyjnego. No więc ja oświadczam panu senatorowi, że posiadam kwalifikacje do pełnienia takiej funkcji. Ja w przeciwieństwie do wielu osób, które w tym Trybunale niestety zasiadły, posiadam 26-letnie doświadczenie wykonywania zawodu prawniczego. W związku z tym mam kompetencje do oceniania, czy coś jest zgodne z konstytucją, czy jest niezgodne z konstytucją. To pierwsza kwestia.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">Druga kwestia. Pan senator jest radcą prawnym. Ja wiem, że od 1990 r. pan wykonywał inny zawód, ale pan doskonale wie, bo skończył pan uniwersytet, co to jest rozproszona kontrola konstytucyjności, o czym ja już dzisiaj mówiłam, i myślę, że właśnie akurat panu senatorowi, do którego wiedzy prawniczej mam niezwykły szacunek, nie muszę tego tłumaczyć.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#SenatorGabrielaMorawskaStanecka">A co do opinii, to oczywiście my możemy mieć różne opinie, ale jest coś takiego jak konstytucja i prawo, i praworządność. I ani prawo, ani praworządność, ani konstytucja nie ma żadnego związku ze światopoglądem, bo po to jest konstytucja i po to my jej chcemy przestrzegać, żeby osoby o każdym światopoglądzie miały w tym kraju miejsce, aby były równe i aby czuły, że konstytucja daje im ochronę i że prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest strażnikiem tej konstytucji. Ja marzę o tym, żeby mieć prezydenta, który będzie strażnikiem konstytucji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, również w trybie ad vocem, pan senator Aleksander Pociej wywołany z nazwiska. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#SenatorAleksanderPociej">Tak…</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Senator Marek Komorowski: Ja nie wywoływałem pana senatora Pocieja z nazwiska.)</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#SenatorAleksanderPociej">Ponieważ pan senator raczył był odnieść się do cytowanej przeze mnie paremii łacińskiej, twierdząc, że cytowałem nietrafnie, i ponieważ pana senatora wcześniej nie było podczas dyskusji, nie brał pan udziału, co pan zresztą sam stwierdził na początku swojego wystąpienia, chciałbym tylko powiedzieć, że ja nazwałem po łacinie to, co przywoływał w dyskusji pana klubowy kolega, pan senator Czerwiński. I to tylko tyle. To nie ja to wymyśliłem, tak że nie za bardzo czuję się tutaj odpowiedzialny za to, że używałem łaciny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Jerzego Czerwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#SenatorJerzyCzerwiński">W tej dyskusji padały różne argumenty, czasami wprost fałszywe, bo nie odnosiły się do tekstu albo źle go interpretowały, ale były też argumenty – nazwałbym to – natury bardziej zasadniczej. Może krótko na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Pojawił się taki argument, że władza sądownicza spośród 3 rodzajów władzy jest szczególna i, jak to określono, powinna być zachowana separacja władzy sądowniczej. Ale nie alienacja. Władza sądownicza nie jest po to, żeby być i żeby było dobrze członkom władzy sądowniczej, ona ma wykonywać pewne określone funkcje, stać na straży praw obywatelskich itd. Ma służyć narodowi, suwerenowi. Po to jest w ogóle powoływana. Władza sądownicza jest tak jak inne rodzaje władz sługą narodu, więc nie może podejmować działań, które służą tylko jej, a których skutki, konsekwencje są dla tego narodu czy członków narodu negatywne. Nawiasem mówiąc, konstytucja nie przewiduje czegoś takiego jak kompletna separacja władzy sądowniczej. Art. 183 ust. 3: pierwszego prezesa Sądu Najwyższego powołuje prezydent Rzeczypospolitej. To jest separacja? Oczywiście, że nie. Władza wykonawcza ma tutaj właśnie kompetencje władcze, ma imperium nad władzą sądowniczą. Nawiasem mówiąc, spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego powołuje się… Nie chodzi o kandydata, bo to by była fikcja. No, to by było tylko zatwierdzenie, a to jest coś więcej. Powołanie to wybór spośród co najmniej 2 kandydatów. W konstytucji nie jest określone, ilu ma ich być. To jest to imperium, to jest władza osoby sprawującej funkcję prezydenta Rzeczypospolitej nad władzą sądowniczą, w tym wypadku nad szefem, prezesem jej najważniejszego organu. No, Sąd Najwyższy można traktować jako jeden z najważniejszych organów władzy sądowniczej. Podobnie jest z art. 185. Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego powołuje prezydent Rzeczypospolitej spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Pojęcie separacji władzy sądowniczej jest konstrukcją teoretyczną. To się podaje po to, żeby konstytucjonaliście po prostu wszystko zgadzało się w akapitach. Takiej konstrukcji nie ma. To ma być niezależność, to ma być współdziałanie, a nie kompletna separacja. I cały czas musimy mieć z tyłu głowy świadomość, dla kogo sprawujemy władzę, po co nas powołano.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Pojęcie autorytetu. No, to już jest zupełny odlot. Ktoś chyba magisterium z tego napisze, może nawet doktorat. Co to znaczy autorytet konstytucyjny? Nie ma takiego pojęcia, nie ma autorytetów prawnych czy prawniczych w zakresie konstytucji. Obojętnie, jak ktoś ich nazwie, obojętnie, czy rzeczywiście są autorytetami, czy wiedzą więcej, czy mniej niż inni, ci ludzie mogą być jedynie opiniodawcami. W tym zakresie, o którym mówimy, czyli w zakresie konstytucyjności aktów prawnych, ich zgodności z aktami nadrzędnymi, w szczególności z konstytucją… Orzekać, czy dany akt jest zgodny z konstytucją, orzekać o tejże konstytucyjności, ma prawo jedynie Trybunał Konstytucyjny. To jest instytucja powoływana w sposób szczególny, mająca chyba najdłuższą kadencję spośród organów konstytucyjnych. No, to jest chyba 9 lat. Chodzi o to, żeby ta instytucja była stabilna, niezależna. To dotyczy każdego sądu, ale tego trybunału w szczególności. Od tego jest Trybunał Konstytucyjny, a nie żaden z nas. Jeśli mówimy o konstytucyjności, to zazwyczaj jest to daleko idący skrót myślowy. Coś jest niezgodne z konstytucją? Trzeba zawsze dodawać: ja tak uważam, według mojej opinii.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Proszę państwa mnie jest trochę wstyd, że ja tutaj stoję. Wstydzę się za Sąd Najwyższy. Posłużę się cytatem z zupełnie innej ustawy. Chodzi o art. 98a, czyli artykuł dodany. Z samej numeracji wynika, że w trakcie działania ustawy stwierdzono, że coś jest nie tak, i trzeba było dodać do jej treści nowy artykuł. No, czegoś ta ustawa nie regulowała, nie działała w jakimś obszarze. Mówię o art. 98a ustawy o samorządzie gminnym. Ja go nie będę w całości cytował, przytoczę tylko najważniejszą myśl. Jeżeli właściwy organ gminy wbrew obowiązkowi wynikającemu z przepisów – one są tu podane – ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne nie podejmuje uchwały, nie odwołuje ze stanowiska lub nie rozwiązuje umowy o pracę, wojewoda wzywa organ gminy do podjęcia odpowiedniego aktu w terminie 30 dni. W razie bezskutecznego upływu terminu wojewoda, po powiadomieniu ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wydaje zarządzenie zastępcze. To jest w pełni analogiczne do tego, co się dzieje w tej chwili, przy okazji uchwalania tej ustawy. Do pewnego momentu organy gminy były – ja to tak w skrócie nazywam – traktowane jako odpowiedzialne prawnie. Nadawano im pewną kompetencję, narzucano pewien obowiązek i pewne prawo. One miały po prostu decydować… właściwie potwierdzać, ale to potwierdzenie było konieczne, w sposób władczy status czasami swoich członków, np. radnego, który sprzeniewierzył się ustawie o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej. I organy gminy takich aktów nie podejmowały, w większości to robiły, ale były przypadki, że nie. I co się stało? Tego oczywiście nie mówi się w literaturze, ale one straciły tak naprawdę według mnie prawo nazywania się… Oczywiście nie wszystkie, było to wyjątkowe, ale ustawa dotyczy wszystkich, bo oddziałuje na przyszłość, to akt abstrakcyjny i generalny. One straciły ten przymiot, ten walor bycia organami pewnymi prawnie. Jeśli czegoś nie robią, no, w tym wypadku czasami z niskich pobudek, nie odwołują swojego radnego, żeby diety nie stracił, to co wtedy? Wtedy wchodzi organ nadzoru, ktoś, kto musi za nich wykonać pewną czynność z taką samą mocą prawną, w tym wypadku wojewoda, no, przyjmuje się, że on jest organem prawnie pewnym, czyli zawsze wykona to, co leży w jego kompetencjach.</u>
          <u xml:id="u-137.6" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Jeszcze raz wracamy do tej ustawy. Ta ustawa nie zabiera żadnych uprawnień poszczególnym izbom Sądu Najwyższego. Mogą wybrać kandydatów na swoich prezesów autonomicznie, niezależnie, przy kworum wynoszącym 2/3. To bardzo duże kworum, takie jak w przypadku Sejmu i Senatu w szczególnych sytuacjach. Jeśli tego nie zrobią z jakichś przyczyn, to wymagane kworum to 1/2, a jeśli nadal nie, to kworum to 1/3. Ale jeśli niestety nie z przyczyn losowych, bo przecież tutaj nie o takich przyczynach mówimy, tylko po prostu o pewnego rodzaju zaplanowanym procesie politycznym, do tego nie doprowadzają albo nie mogą do tego doprowadzić, bo np. nie zwołano ich zgromadzenia i politykę prowadzi ktoś inny, to wtedy musi przyjść organ prawnie pewny i wykonać tę czynność, której nie wykonano…</u>
          <u xml:id="u-137.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie Marszałku, a czas?)</u>
          <u xml:id="u-137.8" who="#komentarz">(Wicemarszałek Michał Kamiński: Panie Senatorze…)</u>
          <u xml:id="u-137.9" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Już kończę, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-137.10" who="#SenatorJerzyCzerwiński">…To nie jest robione w zastępstwie, żeby było jasne – uruchomić możliwość wykonania tej czynności, np. zwołać zgromadzenie w celu wyłonienia kandydatów na prezesa izby. Po prostu wstyd mi, że jest tak, że my musimy takie prawo uchwalać. Mam nadzieję, że już nigdy nie będzie zastosowane. Niestety, niedawna, najnowsza historia mówi coś innego. Ja mam nadzieję, że…</u>
          <u xml:id="u-137.11" who="#komentarz">(Wicemarszałek Michał Kamiński: Panie Senatorze, przekroczył pan czas.)</u>
          <u xml:id="u-137.12" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Ostatnie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-137.13" who="#SenatorJerzyCzerwiński">…To będzie ostatnia ustawa, która władzę sądowniczą będzie starała się wspomóc w odzyskiwaniu jej autorytetu. Miejmy nadzieję, że władza sądownicza będzie odzyskiwać ten autorytet tam, gdzie powinna to robić, a więc w orzecznictwie i w trzymaniu się z daleka od polityki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Marka Komorowskiego – w trybie zdalnym. To drugi raz, a więc pan senator ma 5 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#SenatorMarekKomorowski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#SenatorMarekKomorowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#SenatorMarekKomorowski">Oczywiście ja nie podważałem kompetencji pani senator Morawskiej-Staneckiej. Uważam, że w Senacie, w naszej Izbie, również i w Sejmie znalazłoby się jeszcze wiele osób, która mają uprawnienia do zasiadania czy to w Sądzie Najwyższym, czy to w Trybunale Konstytucyjnym. Myślę jednak, że nie o to tutaj chodzi.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#SenatorMarekKomorowski">A jeśli chodzi o te premie, to raczej odnosiłem to do siebie, że ja się gubię po części, gdzie one mają zastosowanie i czy gdzieś nie ma ich przekroczenia.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#SenatorMarekKomorowski">A co tej całej dyskusji… Czy konstytucja jest idealna? Uważam, że nie. Czy konstytucja wymaga zmiany? Czy jest potrzeba zmiany? Uważam, że tak. Ale jednocześnie uważam, że konstytucja na dzień dzisiejszy broni wszystkie grupy społeczne, a pan prezydent, uważam, stoi na straży konstytucji i praw konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#SenatorMarekKomorowski">Sądy powszechne, w tym Sąd Najwyższy. Uważam, że są one niezależne i niezawisłe. A co do tego, że sprawy czasami są długo rozpatrywane, to trzeba powiedzieć, że nie wszystkie sprawy, poza tym często jest to wynik przyczyn obiektywnych, jak również – i to też trzeba powiedzieć – działań procesowych stron, które są niezależne od sądów i od sędziów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Bogdana Zdrojewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Nie zabierałbym głosu, gdyby nie jeden ważny z mojego puntu widzenia element całej dyskusji. Chcę wyraźnie powiedzieć, że koncentracja na tym, czy idziemy w dobrym, czy złym kierunku z punktu widzenia niezależności, suwerenności, takiego czy innego kierunku i rozwoju sytuacji w wymiarze sprawiedliwości, nie ma sensu, jeżeli nie mówi się o tym, kto jest adresatem tych wszystkich reform, kto jest odbiorcą tych wszystkich reform. A jest to obywatel, czasami podmiot gospodarczy, czasami osoba fizyczna. Muszę powiedzieć, że patrzę na te wszystkie zmiany, które dokonują się w wymiarze sprawiedliwości od kilku lat, i patrzę na nie właśnie z punktu widzenia efektywności wymiaru sprawiedliwości z myślą o obywatelu i o podmiotach prawnych. Jest dramatycznie. Jestem dziś państwa reprezentantem w KRS, więc obserwuję także tam skutki tych wszystkich reform, i patrząc na przewlekłość postępowań, na słabnącą sprawność wszystkich instancji sądowych, muszę powiedzieć, że mamy do czynienia z prawdziwym skandalem. To, jak bardzo tracimy w tej materii, jakie to wywołuje skutki, także gospodarcze, dotyczące naszej wiarygodności, możliwości sprawnego dochodzenia sprawiedliwości w sądach przez obywateli, to jest absolutny dramat.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Chciałbym wyraźnie powiedzieć o tym, że każda dyskusja i każda debata, bez względu na to, czy mówimy o Sądzie Najwyższym, czy mówimy sądzie rejonowym, czy mówmy o postępowaniach administracyjnych, zawsze w finale powinna mieć na celu zwrócenie uwagi na to, jaki jest efekt tych wszystkich postępowań w kontekście obywateli. I chcę powiedzieć, że jest dramatycznie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Informuję, że to był ostatni z państwa senatorów, który zapisał się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej…</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Przepraszam, do protokołu głosy w dyskusji złożyli senatorowie: Ryszard Świlski, Agnieszka Gorgoń-Komor, Beniamin Godyla, Robert Mamątow, Aleksander Szwed, Adam Szejnfeld, Beata Małecka-Libera, Gabriela Morawska-Stanecka. To senatorowie, którzy złożyli przemówienia do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Informuję, po raz kolejny, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu szesnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów i jest zawarty w druku nr 308, a sprawozdanie komisji – w druku nr 308 S.</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej, Komisji Środowiska, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, senator Barbarę Zdrojewską, o przedstawienie wspólnego sprawozdania komisji o projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-142.9" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska">Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie 4 komisji, które przed chwilą pan marszałek wymienił. Komisje te na wspólnym posiedzeniu 23 marca 2021 r. rozpatrzyły w pierwszym czytaniu przedstawiony przez wnioskodawców projekt ustawy, wprowadziły do niego poprawki i wnoszą o przyjęcie przez Senat jednolitego załączonego projektu ustawy oraz projektu uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, ustawa w proponowanej wersji poszerzy możliwości nieodpłatnego przekazania na rzecz jednostki samorządu terytorialnego nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zachowano przy tym wymóg zgody właściwego ministra, co pozwoli zachować gwarancje zabezpieczenia interesu Skarbu Państwa. W obecnym stanie prawnym brak jest ustawowego upoważnienia dla Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa do takiej czynności, co uniemożliwia jej dokonanie.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraZdrojewska">Odbyliśmy dyskusję na ten temat. Tak jak już powiedziałam, zostały wprowadzone poprawki. W tej chwili ta bardzo krótka, nieduża zmiana, ale bardzo istotna dla samorządu terytorialnego, jest uszczegółowiona, dopisana została tu definicja terenów zielonych, zgodnie z sugestiami ministerstw i sugestiami senatorów, jest tam także warunek dotyczący zgodności z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku tego planu – studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Odbyła się dyskusja, w głosowaniu senatorowie przyjęli projekt i bardzo proszę w imieniu połączonych komisji o przyjęcie tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy komisji oraz do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców. Przypominam, że wnioskodawcy upoważnili do ich reprezentowania senatora Bogdana Zdrojewskiego.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Swoje pytanie kieruję do… może pani senator, może pan senator odpowie… Czy były jakieś analizy, jeśli chodzi o ten cel związany z utworzeniem parku? Czy były jakieś analizy, ile samorządów w skali kraju wystąpiło do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa o taką nieruchomość w celu utworzenia parku czy, jak zapisano po zmianach, terenów zieleni? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Pani Senator?</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Dziękuję…)</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#SenatorBarbaraZdrojewska">Ja nie mam wiedzy na temat tego, ile samorządów o to wystąpiło, ale mogłabym tutaj bardzo długo uzasadniać, jak bardzo potrzebna jest ta zmiana. Zwracam uwagę, że do tej pory mamy taką sytuację, że KOWR bez problemów może przekazać nieodpłatnie na potrzeby gminy grunty np. pod boiska sportowe czy inne cele, natomiast nie może ich przekazać pod park. I właśnie dlatego, żeby uzupełnić tę lukę, proponujemy te zmiany w ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, również pan senator Bogdan Zdrojewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Odpowiadając panu senatorowi, powiem tak: jest kilkadziesiąt tego typu przypadków w ostatnich kilku latach. One nie są porównywalne z sobą. Np. kilka wniosków na Górnym Śląsku, na Śląsku to wnioski dotyczące niewielkich terenów, niewielkich skrawków, o zagospodarowanie właśnie takich terenów rolniczych, głównie nieużytków rolniczych, pod parki. Mieliśmy jeden duży wniosek, dawno temu, związany z Parkiem Mużakowskim. To jest duży teren, chodziło o województwo pomorskie. Jeżeli zaś chodzi o miasta, to odnotowaliśmy 6 dużych miast, które chciały przeznaczyć tereny rolne na parki, w niektórych wypadkach lasy, różnie to jest definiowane. Ale generalnie rzecz biorąc, jeżeli ta ustawa osiągnie swój finał, w najbliższym czasie można się spodziewać ok. 100 takich wniosków w ciągu kilkunastu miesięcy, jak sądzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#komentarz">(Senator Aleksander Szwed: Mogę dopytać?)</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę. Pan senator ma dodatkowe pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Senatorze, jeżeli mogę jeszcze dopytać… Jak wielkie są to tereny? Znamy sytuację z Wrocławia, bo o niej akurat była mowa w komisji, tam było ponad 60 ha. A czy w przypadku innych miast to też były takie wnioski, o tak olbrzymi areał jak we Wrocławiu, ponad 60 ha?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">2 obszary były duże. Jeden pamiętam jeszcze z czasów ministerialnych, chodziło o tereny związane z Wigrami. Drugi, dotyczący Parku Mużakowskiego, też był nieco większy. Wrocławski wniosek, jeżeli chodzi o miasta, dotyczy największego obszaru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Czy przedstawiciel rządu chce zabrać głos w sprawie przedstawionego projektu ustawy?</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Jest z nami pan minister Ryszard Bartosik, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Projekt ustawy poszerza możliwości nieodpłatnego przekazania na rzecz jednostek samorządu terytorialnego nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa poprzez umożliwienie przekazywania ich na cele związane z zakładaniem terenów zieleni, w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody, pod warunkiem, że jest to zgodne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku – ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opiniuje negatywnie wyżej wymienioną propozycję. Grunty, które mogłyby zostać przeznaczone na cele związane z zakładaniem terenów zieleni, to zwykle grunty o większej powierzchni, dobrze zlokalizowane, a więc grunty o bardzo dużym potencjale inwestycyjnym, stanowiące atrakcyjne składniki zasobu. Ich nieodpłatne wyzbycie się mogłoby w sposób znaczący wpłynąć negatywnie na realizację zadań ustawowych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku, Wysoki Senacie, w pierwotnym brzmieniu art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa istniała możliwość nieodpłatnego przekazania nieruchomości zasobu na własność jednostce samorządu terytorialnego na cele inwestycji infrastrukturalnych. Zakres ten był bardzo szeroki i w zasadzie każde zadanie statutowe jednostki samorządu terytorialnego mogło odpowiadać założeniom tego przepisu. Wobec tego w 2011 r. katalog celów został ograniczony i skonkretyzowany. Obecnie katalog celów wydaje się wystarczający i służy realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego niezbędnych inwestycji. W okresie od 1992 r. do 31 grudnia 2019 r. przekazano na rzecz jednostek samorządu terytorialnego z zasobu ponad 59 tysięcy ha, w tym w roku 2019 – 444 ha.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Zmiana ustawy w zaproponowanym zakresie budzi wątpliwości z uwagi na możliwość realizowania przez KOWR zadań ustawowych, bowiem środki z gospodarowania zasobem przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa przeznaczane na realizację zadań wpływających na rozwój są przeznaczane na rozwój obszarów wiejskich. Istnieje prawdopodobieństwo, że nieruchomości zasobu na terenach miast będą przeznaczane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na tereny zieleni, zaś tereny stanowiące własność samorządów, które mogłyby być przeznaczane na tworzenie takich terenów, przeznaczane będą na inne inwestycje samorządowe. Na utworzenie parków z reguły przeznaczane są nieruchomości o znacznej powierzchni, a co za tym idzie, znacznej wartości. W efekcie ilość środków, którymi dysponuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, może znacząco zmaleć.</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Szanowni Państwo, Panie Marszałku, Wysoki Senacie, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opiniuje negatywnie przedstawioną propozycję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, pan senator Bogdan Zdrojewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Panie Ministrze, ja muszę powiedzieć, że jestem zdumiony tą opinią, bo przede wszystkim zawiera ona w sobie nielogiczność, sprzeczność, a w pewnym sensie także pewną dramatyczność z punktu widzenia interesów państwa polskiego. Sam pan powiedział, że w ostatnim czasie przekazano blisko 60 tysięcy ha gruntów rolnych pod różne cele. Jak to jest – i to chciałbym od pana usłyszeć – że ministerstwo rolnictwa chętnie przekaże grunty pod stadion, lodowisko, siłownię, różne inne rzeczy, które w tym katalogu występują, ale nie pod zieleń? Jeżeli przekazuje pod stadion, nie ma obaw, że zostanie ten grunt zamieniony na zieleń. Ale w przypadku przekazania na zieleń ma obawy, że zamieni się np. w grunt pod budowę stadionu. Jak to jest, że ministerstwo, które się nazywa ministerstwem rolnictwa, w katalogu wpisało cele, które są kompletnie niezwiązane ani z ochroną przyrody, ani z ochroną środowiska, ani z zielenią etc., etc.? I jeżeli chcemy wypełnić tę lukę, o której mówili także reprezentanci pana resortu, to następuje sprzeciw. Jak to jest, że można przekazać samorządom nieodpłatnie grunty na cele kompletnie niezwiązane z aktywnością resortu, który pan reprezentuje, a w przypadku zieleni jest sprzeciw? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku, Wysoki Senacie, jeśli chodzi o grunty przeznaczane na parki, na przestrzenie zielone, są to grunty o bardzo dużych powierzchniach. Pan senator wspominał tutaj o zasobach przeznaczanych na stadiony i inne obiekty sportowe. Każda taka sytuacja jest analizowana indywidualnie. Z reguły są to małe powierzchnie, bardzo często przylegające do obiektów szkolnych. KOWR w takich wypadkach udziela zgody i przeznacza grunty np. na rozbudowę boiska bądź sali gimnastycznej, przyczyniając się do tego, że samorząd terytorialny może realizować swoje cele. Obowiązujące regulacje pozwalają już na przekazywanie przez KOWR jednostce samorządu terytorialnego nieruchomości także na tereny zielone służące wypoczynkowi, w których zazwyczaj znajdują się planowane do utworzenia obiekty związane z kulturą fizyczną i sportem, pod warunkiem, że jest to zgodne z dokumentami planistycznymi. I tak się dzieje. Tak więc głównym powodem jest to, że przestrzenie pod parki w proponowanym projekcie są bardzo duże, stanowią bardzo często atrakcyjne tereny inwestycyjne. A wiemy, że samorządy, szczególnie te w ośrodkach wielkomiejskich, posiadają również tereny, które mogą przeznaczać na parki i w ten sposób je wykorzystywać. KOWR… Głównym zadaniem Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa jest właściwe gospodarowanie zasobami. I jeśli te zasoby są zbywane, przeznaczane są one na wsparcie rolnictwa w innej formie. I takie jest zadanie KOWR. Powierzchnie, o których ja mówiłem, o których wspominał pan senator, przekazywane są nie tylko w dużych miastach, ale w wielu samorządach, także samorządach wiejskich. I z reguły one służą do rozwoju edukacji, co w naszej opinii jest bardzo słusznym działaniem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę o kolejne pytanie pana senatora Zdrojewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja dziękuję, że w pewnym sensie pan potwierdził te moje obawy, że na różne inne cele – tak, a na zieleń – nie.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Moje pytanie – i to jest ostatnie pytanie do pana ministra – jest takie: czy ma pan świadomość, że w tej propozycji ustawy nie jest zapisane tak, aby to było obligatoryjne? Nie ma tu przymusu przekazania tego terenu, jest tylko i wyłącznie możliwość. Czyli w zależności od tego, czy KOWR oceni tak, czy inaczej, ma możliwość przekazania 1 ha czy 0,5 ha, 300 m² czy 30 ha, ale nie musi tego robić. Czy w ministerstwie jest świadomość, że dajemy możliwość, a nie obligujemy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Widzę kolejne osoby zgłaszające się do pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Wysoki Senacie, tak, my doskonale widzimy, jakie są zapisy tej ustawy, jednak stanowisko na bazie argumentów, które przedstawiłem wcześniej, jest w tym zakresie negatywne. Stoimy na stanowisku, że obecny katalog jest wystarczający do tego, aby tam, gdzie potrzeba, wspomagać samorząd terytorialny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, pan senator Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, chciałbym zapytać o to, o co już częściowo pytałem pana senatora Zdrojewskiego. Chodzi mi o liczbę wniosków i o to, jakiej ewentualnie powierzchni to dotyczy. No bo tutaj mamy np. duży wniosek na ponad 60 ha. Ale czy mamy szczegółową informację, ile takich wniosków, jeśli chodzi o parki, wpłynęło w ubiegłych latach? I o jakiej powierzchni mówimy w przypadku tych wniosków? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku, Wysoki Senacie, Panie Senatorze, niestety w tym momencie nie dysponuję takimi informacjami. Możemy je przekazać w terminie późniejszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo. Czyli rozumiem, że pan zobowiązał się do odpowiedzi na piśmie, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, pani…</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#komentarz">(Senator Jadwiga Rotnicka: Ja, tak?)</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Oczywiście jeszcze raz chciałabym podkreślić, że my mówimy o możliwości, a nie o obowiązku. Z kolei stanowisko ministerstwa rolnictwa bardzo mnie dziwi – teraz, w dobie, kiedy bardzo szeroko mówi się o przystosowaniu obszarów miejskich, podmiejskich i innych do zielonej gospodarki, do czystego powietrza, do klimatu. A jest tu okazja, żeby te tereny, które nie są wykorzystywane prawidłowo lub które w ogóle nie są wykorzystywane, samorząd mógł zagospodarować, jeśli będzie miał na to plan i pieniądze. I przecież można pewne rzeczy robić wspólnie, w drodze porozumienia. Dlatego takie ostre postawienie sprawy, że absolutnie się nie zgadzamy i mamy stanowisko negatywne, jest dla mnie niezrozumiałe i właściwie bardzo niepopularne w obecnej polityce naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek Michał Kamiński: Dziękuję bardzo, ale… Bardzo proszę pana ministra, ale podkreślam, że mamy teraz czas na zadawanie pytań, a nie na wygłaszanie opinii na temat ustawy…)</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Tak, proszę…</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek Michał Kamiński: … do czego mamy prawo w czasie debaty.)</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Proszę wybaczyć, nie zakończyłam pytaniem.</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek Michał Kamiński: O!)</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#SenatorJadwigaRotnicka">Co w takim razie pan sądzi o mojej wypowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Pani Senator. Jest to niewątpliwie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">A pan minister może na nie odpowiedzieć w sposób, jaki uzna za stosowny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">No, nie mnie sądzić na temat wypowiedzi pani senator. Chcę jednak powiedzieć, że my, tak jak już wcześniej mówiłem, przekazujemy na różne cele zasoby Skarbu Państwa, w tym wypadku Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, w porozumieniu z samorządem. Te przekazania są nieodpłatne i zgodne z funkcjonującym dotychczas katalogiem. I stoimy na stanowisku, że zapisy w obecnym brzmieniu ustawy są wystarczające. Chcę podkreślić, że każdy wniosek samorządu terytorialnego jest rozpatrywany skrupulatnie, indywidualnie i w większości przypadków przychylamy się do tego typu wniosków. I tak jak wcześniej powiedziałem, jeżeli chodzi o parki w rozumieniu tej zmiany ustawowej, są to bardzo duże tereny, które z reguły znajdują się w dużych miastach, tereny często inwestycyjne, a mamy też wiedzę o tym, że w tego typu jednostkach samorządu terytorialnego są tereny niewykorzystane i samorządy mogą je przeznaczać również na parki. Często zdarza się tak, że samorząd przeznacza tereny, które posiada, na tereny inwestycyjne, a w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa ubiega się o nieodpłatne przekazanie znacznych ilości gruntów. Uważamy, że dotychczasowe zapisy umożliwiają przekazywanie na rzecz samorządu terytorialnego powierzchni, które są potrzebne do realizacji np. zadań oświatowych, i bardzo często tak się dzieje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę pana senatora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#SenatorJanuszPęcherz">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#SenatorJanuszPęcherz">Panie Ministrze, ja tak trochę będę kontynuował to, o czym pani prof. Rotnicka przed chwilą mówiła, ale zadam pytanie. Czy brał pan minister udział w tworzeniu Krajowego Programu Odbudowy, dzisiaj niejako konsultowanego, gdzie sporo się mówi o zazielenianiu czy zwiększaniu terenów zielonych w miastach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Oczywiście brałem udział i w tej chwili wszyscy mamy możliwość brania udziału w dyskusji nad Krajowym Planem Odbudowy, bo to jest właśnie ten czas. Są tam znaczne środki, które będą służyły wspieraniu wielu różnych zadań, tych zadań, które mają poprawić szeroko rozumianą ekologię. Tych pieniędzy jest dość dużo. Myślę, że również jednostki samorządu terytorialnego będą korzystać z tych środków, które będą przeznaczane na ich rzecz w otwartych konkursach. Zapewne gros tych środków będzie przeznaczane również na tereny zielone. Jeśli miasta zechcą z tego skorzystać, to mogą na zasobach ziemi, które posiadają, tworzyć takie tereny, ale przecież mogą też korzystać z dofinansowania z Krajowego Planu Odbudowy na inne przedsięwzięcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, pan senator Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Ministrze, chciałbym zapytać o jeszcze jedną rzecz wynikającą z ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. W art. 24 opisanych jest wiele sytuacji, w których, jeżeli teren jest przekazany przez KOWR, a jego przeznaczenie nie jest zgodne tutaj z tym, co było zadeklarowane, czyli jeżeli w okresie 10 lat dany podmiot czy też samorząd nie wykorzystał go na cele określone w umowie, krajowy ośrodek występuje do tego podmiotu z żądaniem zwrotu aktualnej wartości pieniężnej tej nieruchomości bądź samej nieruchomości. Jest tu wiele sytuacji wymienionych w art. 24.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Chciałbym zapytać, jak wygląda procedura, jaka jest skuteczność w takim przypadku. Czy często dochodzi do takiej sytuacji, że dany podmiot czy też samorząd nie wywiązuje się z umowy wykorzystania tego terenu? Bo tak jak pan minister tu już podkreślił, mamy wiele takich terenów pod inwestycje, generalnie te tereny są bardzo łakomym kąskiem. Dlatego pytam, czy często dochodzi do takich sytuacji, że po 10 latach teren nie jest wykorzystywany zgodnie z przeznaczeniem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Takie sytuacje się zdarzają, niemniej jednak w skali kraju są to rzadkie przypadki. W ubiegłym roku było ok. 30 takich przypadków w skali kraju. Jest to egzekwowane przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. W odniesieniu do ilości przekazanych gruntów naprawdę są to rzadkie przypadki, jeśli chodzi o samorząd terytorialny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę pan senator Jerzy Czerwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Panie Ministrze, ja prosił bym, żeby pan wziął pod uwagę jeszcze następujące argumenty – bo przecież ten projekt ustawy wyjdzie z Senatu, bo większość tutaj go tu uchwali, i pójdzie do Sejmu – gdyż to od państwa woli i zdania będzie najwięcej zależeć.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Argument pierwszy. Mamy okres pandemiczny i jeszcze długo go będziemy mieli, a z tego, co ja wiem o tym, jak działa wirus, i co rozumiem, wynika, że park jest jednym z nielicznych miejsc, gdzie ludzie mogą swobodnie wyjść i po prostu być na zewnątrz, przejść się, mówiąc krótko. Nie zrobią tego w galerii, nie zrobią tego na zatłoczonych deptakach, w centrach miast.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Dwa. Państwo dysponujecie terenami, które nie są także atrakcyjne rolniczo, i nikt inny… Nic innego w tych miejscach nie powstanie, no, poza parkiem, bulwarem. To mogą być tereny nadrzeczne, również zalewowe, i tam można zrobić np. ścieżki rowerowe, można tam wyprowadzić z miasta ruch pieszy i rowerowy, stosunkowo bezkolizyjnie. No i wtedy… Co wtedy? No, miasto będzie musiało to kupić, jeśli taka działka będzie na terenie planowanej inwestycji, np. ścieżki rowerowej. Te inwestycje są stosunkowo niekapitałożerne, bo przecież założenie parku… To jest dość ważna sprawa. Tu nie chodzi tylko o te kwestie terenów zarośniętych, tak bym to nazwał, nawet chaszczami czy jakimiś samosiejkami, ale mogą to być nieużytki, na których po prostu nic więcej nie da się zrobić. I założenie parku — wytyczenie alejek, postawienie np. jakiejś drobnej architektury wypoczynkowej, czasami może ogrodzenia, no i właśnie zadrzewienie… czy nawet nie zadrzewienie, bo w początkowej fazie to jest tylko zazielenienie — nie jest aż tak drogie. To jest znacznie tańsze niż jakikolwiek inne inwestycje. A, tak jak powiedziałem na początku wypowiedzi, to jest teraz bardzo pożądane.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#SenatorJerzyCzerwiński">I ostatnia kwestia. Wy, jako KOWR, parku na takich terenach nie zrobicie. Możecie użytkować teren rolnie, ale, jak często mówię, to są gleby klasy niskich bonitacyjnie, np. tereny zalewowe, wzdłuż rzek… Dużo naszych dużych miast jest położonych nad rzekami, a ciąg dwóch brzegów rzeki jest najlepszy do wyprowadzenia, bez kolizji z ruchem samochodowym, ruchu pieszego i rowerowego z miasta.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#SenatorJerzyCzerwiński">Proszę to jeszcze raz przemyśleć, bo, jak mówię, tych argumentów jest znacznie więcej. No i po prostu, krótko mówiąc, będziemy się słabo bronić, jeśli powiemy: nie bo nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku, Wysoki Senacie, Panie Senatorze, nie chciałbym, abyśmy na tej sali odnieśli wrażenie – a tak to chwilami wygląda – jakoby założenie parku zależało tylko i wyłącznie od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i od tej ustawy. Założenie parku w mieście jest możliwe, bo samorządy dysponują swoimi nieruchomościami ziemskimi. Jest to możliwe. A ten projekt mówi o pewnych możliwościach, które w naszej opinii nie są konieczne, ponieważ już na bazie funkcjonujących przepisów przekazujemy różne tereny. I jeśli wniosek samorządu jest uzasadniony, to przekazujemy je pod ścieżki rowerowe, tak jak pan wspomniał, przekazujemy je pod budowę dróg, pod inną infrastrukturę – tam, gdzie jest to potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Podam przykład, którym się zajmujemy w tej chwili w jednym z oddziałów KOWR, w wielkopolskim oddziale KOWR. Nad jednym z konińskich jezior jest zasób ziemski krajowego ośrodka wsparcia, 16 ha, i tam samorząd chce tworzyć ośrodek wypoczynkowy. Jesteśmy w trakcie rozmów i wszystko wskazuje na to, że ten zasób krajowego ośrodka wsparcia zostanie samorządowi na ten cel przekazany, tym bardziej że są możliwości pozyskania środków zewnętrznych dla samorządu na realizację danego przedsięwzięcia. Tak więc takie sytuacje mają miejsce i nie są to sytuacje jednostkowe. Przekazujemy samorządowi tam, gdzie jest to możliwe, zasób ziemski krajowego ośrodka wsparcia. A przykład, który przed chwilą podałem, jest najlepszym na to dowodem. To przekazywanie funkcjonuje na bazie obowiązujących dotychczas przepisów.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Reasumując, powiem, że uważam, że ta ustawa nie przyczyni się do tego, że w Polsce znacząco będzie przybywało parków, gdyż samorządy mają już takie możliwości i te parki mogą tworzyć. Gdy występują o to, aby przekazać im grunty krajowego ośrodka wsparcia, te wnioski są rozpatrywane i z reguły są rozpatrywane pozytywnie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę o zdanie pytania – zdalnie – pana senatora Wadima Tyszkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#komentarz">(Senator Wadim Tyszkiewicz: Halo, słyszymy się?)</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Tak, Panie Senatorze, słyszymy pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">No, trochę jestem zdruzgotany tą opinią ministerstwa, ale mam pytanie. Czy pan minister zna przykład Tczewa? O ile wiem, w ostatnim czasie CBA tam weszło. 10 lat temu gmina przejęła teren, no, wtedy jeszcze KOWR nie było, zagospodarowała ten teren, jednak nie zrobiła tego zgodnie z przeznaczeniem, teraz musi zapłacić pieniądze, ale uchroniła teren, bardzo ważny teren krajobrazowy przed wyrębem, dlatego że Lasy Państwowe wycinają drzewa, a samorządy raczej o te drzewa się troszczą.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Ministrze, nie wiem, czy pan wie, że w Polsce są 2 tysiące 474 samorządy, jeśli się nie mylę, i każdy jest inny. Jeżeli więc pan mówi o samorządach, które robią to czy owo, to trzeba pamiętać o tym, że tych samorządów jest bardzo dużo. Jeżeli pan mówi, że samorządy mają tereny pod parki, to niekoniecznie tak jest, chyba mija się pan z prawdą, dlatego że wiele samorządów ich nie ma.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">Panie Ministrze, pan powiedział o tym, zresztą z dumą, że przekażecie tereny pod ośrodek wypoczynkowy. A nie chcecie przekazać terenu pod park? Bo przecież jeżeli ja dobrze zrozumiałem intencję ustawodawców – może pan sprostuje, Panie Ministrze – chodzi o tereny zadrzewione. Nie chodzi o tereny, które gmina przejmie, zmieni plan zagospodarowania przestrzennego i sprzeda je pod fabrykę. Zresztą to też by nie było złe, bo byłyby miejsca pracy i podatki, ale przecież o czymś takim nie mówimy. Czy ja się mylę, Panie Ministrze? Czy chodzi o to, że rozmawiamy o przekazaniu terenów zadrzewionych, które miasta chcą wykorzystać jako parki? To są tereny, na których raczej nie da się wycinać, jeżeli są w miastach. Po co to wam? Gdyby pan mi wytłumaczył… Dlaczego nie chcecie przekazać samorządom opieki nad terenami zielonymi, które będą wykorzystane do tego, o czym mówił mój przedmówca, pan senator Czerwiński? Najczęściej z nim się nie zgadzam, a w tym wypadku bardzo się cieszę, że gramy w jednej drużynie. Przecież to będzie służyć wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#SenatorWadimTyszkiewicz">I ostatnia sprawa, gdyby pan jeszcze raz to potwierdził, bo ja muszę się upewnić… Przecież to nie będzie obligatoryjne. Przecież jeżeli ta ustawa weszłaby w życie, to dalej by państwo podejmowali decyzję, czy dany teren jest dla was bardzo ważny, strategiczny, czy nie. Jeżeli jest mniej ważny, to tak jak pan Czerwiński powiedział – to dotyczy też mojego miasta – tereny nadodrzańskie, łęgi tak naprawdę miasta mogłyby zagospodarować w interesie swoich mieszkańców. Dlaczego nie dacie samorządom możliwości zagospodarowania tego, czego wy nie zagospodarujecie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Oczywiście nie mogę się z tym zgodzić. Jeśli pan senator mówi, że Lasy Państwowe zajmują się tylko wyrębem drzew, a samorządy nie, to powiem, że jest bardzo różnie. Gospodarowanie terenami odbywa się w zależności od potrzeb i pan senator doskonale o tym wie. Często zdarza się tak, że samorząd też wycina drzewa i różnie jest z tym gospodarowaniem. Ale cały czas tworzycie państwo na tej sali taką atmosferę jakby powstawanie nowych terenów zielonych, parków zależało tylko od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Tak nie jest. Kilkakrotnie mówiłem, że samorządy posiadają swoje tereny i mogą tam tworzyć parki, jeśli chcą. A wszystkie tereny, które są w zasobach krajowego ośrodka wsparcia – tereny zadrzewione, nadrzeczne – są dostępne dla mieszkańców danego miasta, danej okolicy bez względu na to, czy są we władztwie samorządu terytorialnego, czy krajowego ośrodka wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Tak jak już wcześniej mówiłem, przekazujemy samorządom tereny tam, gdzie jest taka potrzeba, na bazie obowiązujących przepisów. I tych umów, tych aktów notarialnych dotyczących przekazań jest każdego roku dużo. I to nie jest tak, że z krajowego ośrodka wsparcia samorządy odchodzą z kwitkiem. Samorządy wielokrotnie otrzymują te grunty na bardzo potrzebne cele. Jeśli chodzi o ośrodki rekreacyjne, sport i rekreację, to jesteśmy im bardzo przychylni. I o tym mówiłem, nie o czymś innym. I na takie cele przekazujemy, bo to przecież też służy lokalnej społeczności.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Reasumując: uważam, że dotychczasowe przepisy umożliwiają współpracę w tym zakresie z samorządem terytorialnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Informuję, że nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Informuję również, że przedstawiciel rządu zobowiązał się do odpowiedzi pisemnej na pytanie, które zadał pan senator Aleksander Szwed.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Informuję też, że w debacie złożyli swoje przemówienia pan senator Aleksander Szwed i pan senator Beniamin Godyla.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Informuję, że lista mówców została wyczerpana…</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Jeszcze pan senator Zdrojewski? A, przepraszam, w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#komentarz">(Senator Bogdan Zdrojewski: W debacie.)</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#WicemarszałekMichałKamiński">A, w debacie. Czyli pan senator zapisuje się do debaty. To przepraszam w takim razie. Nie miałem tego zgłoszenia do debaty.</u>
          <u xml:id="u-188.8" who="#WicemarszałekMichałKamiński">Bardzo proszę, pan senator Bogdan Zdrojewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja będę mówił niedługo, ale wydaje mi się, że trzeba o paru rzeczach powiedzieć, parę rzeczy przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja w 1990 r. zostałem prezydentem Wrocławia. Byłem tym prezydentem 11 lat. Pamiętam znakomitą współpracę z panem Adamem Tańskim – i ministrem rolnictwa, i prezesem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Pamiętam, jak wiele samorządom się wówczas udawało właśnie dzięki sprawnym darowiznom realizowanym ze strony Skarbu Państwa na rzecz samorządów. Były to różne darowizny – były to darowizny pod parki, były to darowizny nieużytków rolnych, była to także darowizna, jak dobrze pamiętam i dobrze wspominam do dziś, np. Toru Wyścigów Konnych – Partynice we Wrocławiu po to, aby ten atrakcyjny teren zielony, krótko mówiąc, uratować.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Tak się złożyło, że pod koniec lat dziewięćdziesiątych i na początku tego wieku, na skutek licznych zmian w gospodarce przestrzennej i w ustawach o gospodarce przestrzennej, właśnie o takich operacjach… Krótko mówiąc, pominięto w tym katalogu możliwość przekazania na rzecz gmin działek na cele parkowe, pod tereny zielone czy też nawet nieużytków po to, aby je zagospodarować.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja uważam, że to wielki błąd. Ten błąd był zauważalny przez wiele, wiele lat, ale według mojej oceny właśnie w czasie pandemii on jest szczególnie bolesny. Dlatego że jest jasne, iż dzisiaj większość z nas funkcjonuje w pracy zdalnej. Treny zielone można realizować w otwartej przestrzeni, ale wymagają one dużej cierpliwości. Są często mało spektakularne, bo nim urosną drzewa, nim te parki będą rzeczywiście ciekawe, interesujące i wartościowe, mija po prostu czas. Dziś mamy do czynienia z takim pędem do spektakularnych sukcesów, z dnia na dzień, natychmiast.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Wydaje mi się, że jest zaskakujące to, co pan minister mówił – nie mówię „bulwersujące”, tylko „zaskakujące” – że gdyby chodziło o jakiś mały park, to owszem, byłaby skłonność do przekazania takiego terenu, ale jeżeli chodzi o duży, wielki, imponujący park, to już zdecydowanie nie.</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja chcę też zadać retoryczne pytanie: komu w tym czasie pandemii jest trudniej? Czy wspomnianym agencjom rolnym, czy samorządom? Ja się dziś opowiadam za wszelką możliwą pomocą na rzecz samorządów, aby im pomagać, na ile można, dać im szanse na realizacje projektów, które nie są tanie. Nie są bardzo drogie, ale nie są tanie. Wymagają wysiłku planistycznego, wymagają uporządkowania terenu, bardzo często odkażenia niektórych nieużytków, które są po rozmaitych niewłaściwych sposobach gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Opowiadam się, krótko mówiąc, za takim apelem, który wyraził tu pan senator, aby ministerstwo rolnictwo zmieniło swoje zdanie w omawianej materii. Jest jeszcze czas, prawdopodobnie do rozpatrywania tego projektu w Sejmie. Tak więc ten apel kieruję ze szczególną wyrazistością i szczególną mocą.</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Chcę wrócić do swoich własnych doświadczeń. Ja realizowałem od podstaw np. park Milenijny we Wrocławiu, powiększałem park Stabłowicki, realizowałem z własnej inicjatywy ogród japoński. Właśnie od ministra rolnictwa otrzymywałem nagrody za te wszystkie zrealizowane zadania. Były te nagrody rok po roku, Wrocław chyba jako jedyne miasto… Ale mogłem to realizować, bo otrzymywałem niektóre tereny. Nie wszystkie, bo część i tak należała do miasta. Pokazywaliśmy, jak rzeczywiście można uatrakcyjnić miasto, realizując nowe tereny zielone, kliny, przewietrzanie. To jest niezwykle edukacyjne, ważne, ale też doceniane przez mieszkańców. Dziś mamy sytuację niedobrą. I zgodzę się z jednym fragmentem, który jest zawarty w opinii ministerstwa rolnictwa, że niestety samorządy bardzo często – nie zawsze, ale zbyt często, tak bym powiedział – wyciskają ile się da z terenu, który posiadają, po to, by go maksymalnie zurbanizować. To wielki błąd. Jestem przeciwnikiem takiej gospodarki przestrzennej w mieście, aby stopień urbanizacji przekraczał w ogóle granice zdrowego rozsądku, aby nie można było obsłużyć tego miasta komunikacyjnie, aby osiedla, które powstają, były często pozbawione infrastruktury usługowej, infrastruktury medycznej, możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkańców. Zgadzam się z tym fragmentem opinii. Ale wiem, że jest narzędzie czy nawet są narzędzia, przy pomocy których można by temu przeciwdziałać, można by to kontrolować.</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Nie jestem w stanie – odpowiadam tu panu senatorowi – precyzyjnie powiedzieć, ile takich wniosków zostało sformułowanych, a ile takich wniosków nie zostało sformułowanych, bo nie ma takiej możliwości. Wiem jednak, że w kilku województwach odczuwa się dotkliwy brak możliwości realizacji nowych terenów zielonych, a taka ochota jest.</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Ja jestem w związku z tym przekonany o tym, że dzisiaj Senat tą propozycją ustawy zwraca się do rządu, aby dał on szansę na wykorzystanie tego potencjału, tej chęci, tej proekologicznej inicjatywy wielu, wielu samorządom. Nie ma tu – jeszcze raz podkreślam – obligatoryjności. Będzie ministerstwo chciało dany teren przekazać, uzna, że oferta jest interesująca z punktu widzenia interesu państwa polskiego, społeczności lokalnej, to ten teren przekaże. Jeżeli uzna, że to jest niekorzystne, niewiarygodne, to po prostu tego nie uczyni. Ale dziś mówimy tylko i wyłącznie o stworzeniu możliwości prowadzenia prawdziwej, proekologicznej gospodarki terenami po to, aby zredukować wielkość nieużytków, terenów, o których często się mówi „niechciane”, albo wykorzystać tereny, które mają dobre predyspozycje do tego, aby zamienić się w atrakcyjne części, ku chwale obywateli, ale także ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-189.11" who="#SenatorBogdanZdrojewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.12" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Bogdan Borusewicz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Nie było wniosków legislacyjnych, tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Teraz Senat mógłby przystąpić do trzeciego czytania projektu ustawy. To trzecie czytanie objęłoby jedynie głosowanie. Zostanie ono przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu siedemnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez Komisję Nadzwyczajną do spraw Klimatu, Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisję Zdrowia. Zawarty jest w druku nr 331, a sprawozdanie komisji – w druku nr 331 S.</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę sprawozdawcę połączonych Komisji Ustawodawczej, Komisji Środowiska, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu, pana senatora Stanisława Gawłowskiego, o przedstawienie wspólnego sprawozdania komisji o projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">O, pan senator już jest.</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#komentarz">(Senator Stanisław Gawłowski: Tak jest, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dobrze. To proszę o sprawozdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławGawłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławGawłowski">Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Ustawodawczej, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Środowiska, Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu sprawozdanie dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska i niektórych innych ustaw. To sprawozdanie jest zawarte w druku nr 331 S.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławGawłowski">Projekt ustawy dotyczy regulacji prawnych na rzecz poprawy jakości powietrza w Polsce. Podstawowe założenia dotyczące tego projektu ustawy to przeznaczenie 0,5% produktu krajowego brutto na ochronę powietrza, stworzenie funduszu ochrony powietrza, odpis podatkowy dla osób, które zmieniły źródło ciepła na niskoemisyjne lub zeroemisyjne źródło ciepła. Wprowadza się też dodatek proekologiczny do dodatku mieszkaniowego dla osób, które dokonują zamiany źródła ciepła na niskoemisyjne, a których nie stać na samodzielne pokrycie kosztów związanych ze zmianą paliwa na droższe, np. na gaz albo prąd. Kolejna zmiana dotyczy dotacji na częściowe pokrycie kosztów wymiany źródła ciepła czy też innych procesów związanych ze zmniejszeniem emisji, takich jak termomodernizacja. Chodzi wreszcie o upoważnienie rady gminy do określenia w drodze uchwały, czyli w ramach prawa miejscowego, planu zaopatrzenia w ciepło, w energię elektryczną, w paliwo gazowe.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławGawłowski">Wysoka Izbo, poziom zanieczyszczeń w Polsce, w polskich miastach zaliczany jest do najwyższych w Europie. W grupie 50 najbardziej zanieczyszczonych miast zazwyczaj ponad 30 to miasta leżące na terenie Rzeczypospolitej. Z powodu złej jakości powietrza w Polsce co roku umiera – wypada to różnie w zależności od źródła danych – od 40 tysięcy do nawet 90 tysięcy osób.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławGawłowski">W samej tylko części dotyczącej wymiany tzw. kopciuchów, czyli pieców, kotłów, źródeł ciepła o wysokiej emisji… Jest ich ok. 3 milionów sztuk, jak szacuje ministerstwo, tak przynajmniej bodajże mówił wczoraj minister Kurtyka w jednej ze stacji telewizyjnych. I tylko te inwestycje, jeśli wziąć pod uwagę niezbędne kwoty tylko w tej części dotyczącej procesu wymiany źródeł ciepła i jeśli założyć, że maksymalna kwota dotacji na ten cel to 30 tysięcy zł, jak zaprojektowano dzisiaj w jednym z programów priorytetowych realizowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska… To łatwo przeliczyć: 37 tysięcy razy 3 miliony to jest circa about 100 miliardów, w wielkim przybliżeniu. A to jest tylko jedna część działań niezbędnych do przeprowadzenia w całym procesie walki o czyste powietrze na terenie kraju. Do tego potrzebne są inne działania, jak wspomniana już przeze mnie termomodernizacja obiektów, nie tylko w części dotyczącej obiektów użyteczności publicznej, ale przecież również obiektów mieszkalnych, i to wielorodzinnych czy też jednorodzinnych. I tutaj tego typu wsparcie finansowe też jest potrzebne. Chodzi także o nakłady na transport niskoemisyjny, szczególnie w wielkich aglomeracjach miejskich. Bez tego typu działań nie uda się skutecznie walczyć z niską emisją, ze smogiem na terenie bardzo mocno zurbanizowanym. Oczywiście w Polsce został zapowiedziany i działa program „Czyste powietrze”. Przypomnę, że pan premier Morawiecki w roku 2018 zapowiedział, że na ten cel w ciągu najbliższych 10 lat zostaną przeznaczone 103 miliardy zł. Jest rok 2021, nie chcę podawać liczby wniosków, bo to byłaby bardzo mylna informacja, ani na jakie kwoty one zostały złożone. Podam kwotę, której realnie nawet nie zrealizowano, ale podpisano umowy — jest to niespełna 3 miliardy zł. Zakładając, że 103 miliardy zł jest na 10 lat, łatwo policzyć, że rocznie powinniśmy realnie, w sposób prawdziwy wydawać na wsparcie w tym wymiarze 10 miliardów zł. Daleko nam do tego celu. Tylko 3, niecałe 3 miliardy zł w ramach podpisanych umów. W roku 2021 w budżecie państwa na ten cel przeznaczono 0 zł, natomiast w planie finansowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na ten cel została zapisana kwota 1 miliarda, bodajże, 700 albo 800 milionów… Już nie pamiętam, ale to nie ma większego znaczenia, bo ciągle daleko nam do tych 10 miliardów, o których wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławGawłowski">Bez poważnego, odważnego działania w tym obszarze nie uda się tego problemu rozwiązać. Tutaj nie wystarczą tylko hasła. Sprawa czystego powietrza, jakości życia, długości życia Polaków może być przez niektórych traktowana jako sprawa polityczna, ale tak naprawdę jest to sprawa, która dotyczy każdego z nas, każdego Polaka, każdego mieszkańca Rzeczypospolitej. W związku z tym jestem przekonany, że to działanie powinno być wspierane przez wszystkie siły polityczne nie tylko w wymiarze werbalnym, formalnym, ale w wymiarze faktycznym, praktycznym, bo inaczej nie uda się tego problemu rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławGawłowski">Sam projekt ustawy został negatywnie oceniony przez ministra klimatu i środowiska, ale bardzo pozytywnie został oceniony przez uczestniczących w dyskusji przedstawicieli samorządów terytorialnych. W ich ocenie jest to projekt spójny, kompleksowy, odważny, dający nadzieję, że nie tylko sam proces związany z wymianą źródła ciepła, ale również w przypadku zmiany na źródło dużo bardziej kosztotwórcze, czyli gaz czy prąd… Osoby, których na to nie stać, będą mogły otrzymywać wsparcie w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#SenatorSprawozdawcaStanisławGawłowski">W związku z tym w imieniu wymienionych przeze mnie komisji zwracam się z prośbą o przyjęcie tego projektu ustawy. Do projektu ustawy nie zgłoszono żadnych poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy komisji oraz upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców. Przypominam, że wnioskodawcy upoważnili do ich reprezentowania również pana senatora Stanisława Gawłowskiego.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Senatorze Sprawozdawco.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Czy przedstawiciel rządu chce zabrać głos w sprawie przedstawionego projektu ustawy?</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński: Dziękuję bardzo…)</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Ja bym poprosił tutaj.</u>
          <u xml:id="u-192.9" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan minister Adam Guibourgé-Czetwertyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Panie Przewodniczący, dziękuję za przedstawienie sprawozdania odnoszącego się do tego projektu. Cieszę się, że wszyscy tutaj zgadzamy się co do tego, jak wielkim wyzwaniem dla Polski i jak ważną sprawą jest kwestia poprawy jakości powietrza. Nie mam wątpliwości, że wspólne działania – nie tylko w parlamencie, ale też na poziomie rządu i samorządu – są kluczowe dla poprawy jakości powietrza. Zgadzam się też z panem przewodniczącym, że potrzebujemy kompleksowych działań, nakierowanych nie tylko na termomodernizację budynków. To jest też kwestia ciepłownictwa, to jest też kwestia transportu. My takie działania uwzględniliśmy w projekcie polityki energetycznej Polski z perspektywą do 2040 r. Uwzględniamy tutaj działania związane z kwestią jakości powietrza, efektywności energetycznej budynków, ciepłownictwa. To są główne obszary interwencji w projekcie Krajowego Planu Odbudowy, który jest obecnie omawiany ze społeczeństwem. A więc myślę, że między nami panuje pełna zgoda.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Zastrzeżenia, które przedstawiłem już podczas pierwszego czytania projektu, wynikają po części z niedopracowania niektórych przepisów. Muszę tutaj podkreślić, że są to zastrzeżenia, które przedstawiam jedynie w imieniu ministerstwa klimatu, gdyż w tej sprawie nie ma stanowiska rządu. Ale ponieważ projekt ten jest praktycznie identyczny jak projekt, który był już omawiany, projektem sejmowy z 2017 r., podejrzewam, że rząd miałby tutaj takie samo stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">To, co jest istotne w tym projekcie… No, pomijam problemy z jakością niektórych przepisów. Te dobre zapisy, które się tutaj pojawiają, istnieją już w naszym prawie. Wspomnę np. o poziomach alarmowych, o których pan przewodniczący powiedział podczas pierwszego czytania, że to jest główna zaleta tego projektu. No, one już zostały wprowadzone w rozporządzeniu ministra klimatu. A więc nie jestem przekonany co do tego, czy trzeba wprowadzać takie przepisy.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Podkreślę jeszcze raz, że mam istotne obawy w związku z ograniczaniem swobody samorządów. Niektóre przepisy, które są proponowane w tej ustawie, ograniczają swobodę samorządów w kwestii wydatkowania środków. Konieczność przeznaczenia tych środków na konkretne cele wskazane w ustawie, uszczupli możliwości działania samorządów w innych obszarach.</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">I w końcu chciałbym też odpowiedzieć na pytania, które się pojawiają. Powiem bardziej precyzyjnie, jaką niezgodność z prawem unijnym miałem na myśli, kiedy wspominałem o tym podczas pierwszego czytania. To jest niezgodność dotycząca art. 7, który rozszerza katalog działań, na które mogą być przeznaczane środki z przychodów aukcyjnych z ETS. Ten katalog jest określony w dyrektywie, a my niestety nie możemy wyjść poza to, co w tym zakresie określa dyrektywa. Obawiam się, że rozszerzenie tego katalogu byłoby właśnie sprzeczne z prawem unijnym.</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Co do tego problemu, to chciałbym jeszcze wrócić do ważnej kwestii jakości powietrza i powiedzieć, jakie są efekty programu „Czyste powietrze”, programu wdrażanego przez rząd za pomocą różnych instrumentów, m.in. programów priorytetowych narodowego funduszu, które są tutaj kluczowym elementem. Zgadzam się, że musimy robić jeszcze więcej i szybciej, niż robiliśmy dotychczas, i dlatego sukcesywnie wprowadzamy usprawnienia w tych formularzach, skracamy okres rozpatrywania wniosków. Widzimy bardzo znaczący wpływ tych działań na liczbę wniosków złożonych i rozpatrywanych przez narodowy fundusz. O ile na początku zeszłego roku mieliśmy 1 tysiąc wniosków tygodniowo, o tyle teraz mamy 3 tysiące wniosków tygodniowo. Widzimy też efekty tych działań w postaci poprawy jakości powietrza, obserwujemy coraz mniejszą liczbę stref z przekroczeniami. I to jest dla nas zachęta do kontynuacji naszych wysiłków, bo rzeczywiście jest jeszcze dużo do zrobienia, żeby osiągnąć zadowalający stan jakości powietrza w Polsce. Wierzę, że program „Czyste powietrze” i inne rozwiązania, które są w tym momencie wdrażane przez rząd, pozwolą nam osiągnąć zadowalający poziom. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę jeszcze zostać, bo obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Czy są takie pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#komentarz">(Senator Aleksander Szwed: Ja mam.)</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">A, jest? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Pan senator Szwed. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Marszałku! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Chciałbym zapytać o taką sprawę. Mówił pan o ograniczeniu, o tym, że ten projekt ogranicza swobodę wydatkowania środków samorządu, chodzi w tym momencie o środki unijne, które samorządy będą mogły wydatkować. Prosiłbym tutaj o uszczegółowienie, o wyjaśnienie, o co konkretnie chodzi w tym ograniczaniu swobody wydatkowania środków samorządów. Czy chodzi o te środki unijne, które samorządy będą mogły wykorzystywać w nowej perspektywie finansowej na poprawę jakości powietrza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Nie, nie, chodzi tutaj… Dziękuję za pytanie, Panie Senatorze. Chodzi tutaj o środki własne samorządów. Ten projekt określa dla samorządów konkretne zadania, które należą do zadań własnych samorządów. W związku z tym samorządy będą musiały zrezygnować z finansowania innych działań po to, żeby finansować działania, które są określone w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Senator Aleksander Szwed: Można jeszcze?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Chciałbym zapytać o środki unijne, jakie będziemy mogli przeznaczyć na poprawę jakości powietrza w nowej perspektywie 2021–2027. Czy mógłby pan minister przybliżyć, jakie to będą środki, jak duże to będą środki? Wiem, że ministerstwo właśnie przygotowuje Krajowy Plan Odbudowy i rzeczywiście podejmuje wiele działań, jest też w państwa resorcie przygotowywanych wiele programów, jeśli chodzi o poprawę jakości powietrza. Tak że prosiłbym o przybliżenie, jak wielkie będą to środki w nowej perspektywie finansowej, jeżeli oczywiście jest taka możliwość. Jeżeli nie, to ewentualnie będę prosił o informację na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Jeśli chodzi o nową perspektywę finansową, to te kwoty na tym etapie nie są jeszcze przesądzone, więc nie jestem w stanie podać dokładnych liczb.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Jeśli chodzi o Krajowy Plan Odbudowy, czyli tzw. program RRF, unijny program odbudowy gospodarki po COVID, to tam wpisaliśmy wiele działań w zakresie obszaru klimatu i środowiska, 37% środków ma być przeznaczone na działania związane z klimatem i środowiskiem i duża część tych środków ma być wykorzystana właśnie na poprawę jakości powietrza. W Krajowym Planie Odbudowy jest kwota ponad 3 miliardów euro przeznaczona konkretnie na zwiększenie efektywności energetycznej budynków, czyli właśnie na program „Czyste powietrze”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#WicemarszałekBogdanBorusewicz">Proszę o zabranie głosu pana senatora Stanisława Gawłowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#SenatorStanisławGawłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#SenatorStanisławGawłowski">Muszę odpowiedzieć, żeby nie pozostały niedomówienia i niejasności po wystąpieniu pana ministra. Cieszę się, że mamy wspólne spojrzenie na sprawy, które dotyczą walki o czyste powietrze.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#SenatorStanisławGawłowski">Panie Ministrze, tak naprawdę ta ustawa to jest dla pana instrument. To tak naprawdę instrument, który pozwoli na to, żebyście pan jako minister i rząd odpowiedzialny konstytucyjnie za sprawy, które dotyczą właśnie walki o czyste powietrze, o ochronę powietrza, mieli narzędzie, tak naprawdę mieli pieniądze. Bo największym problemem jest realnie brak tychże pieniędzy. Pan odniósł się akurat do art. 7 projektowanej ustawy i powiedział, że ona może naruszać zapisy, które dotyczą dyrektywy. Otóż, Panie Ministrze, nawet we własnym piśmie, które skierowaliście do nas, wymieniacie, na jakie cele mogą być przeznaczone pieniądze z realizacji dyrektywy ETS. Ja tylko przeczytam, co zapisaliście w tym własnym piśmie. Modernizacja jednostek wytwórczych w sektorze energetycznym. Czy zmiana źródła ciepła jest modernizacją jednostek wytwórczych? No jest. Rozwój sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, w tym sieci ciepłowniczych – mieści się w tym, Panie Ministrze. Poprawa efektywności energetycznej, w tym w budownictwie – jak znalazł. Działania zapewniające sprawiedliwą transformację… Panie Ministrze, no, wszystko to się mieści w tym. Ja trochę nie rozumiem, dlaczego pan nie chce dać sobie pomóc. Bo mógłbym odnosić się do innych zapisów tej opinii, którą przysłaliście i która wszędzie się kończy podsumowaniem: opiniujemy negatywnie. Pan sam sobie szkodzi, nie chce pan dać sobie pomóc. A zacytuję wypowiedź pana szefa, ministra Kurtyki z wczoraj. Powiedział mniej więcej tak: dopóki ostatni spośród nas nie wymieni kopciucha, wszyscy będziemy oddychać złej jakości powietrzem. Ja się z nim zgadzam. To rzeczywiście jest poważne wyzwanie. Ale przy nakładach w wysokości 1 miliarda czy 2 miliardów rocznie na ten cel ze środków publicznych, z pieniędzy budżetu państwa ten proces będzie trwał 100, 150, 200 lat. To jest tak naprawdę udawanie, że chcemy ten problem rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#SenatorStanisławGawłowski">My w Senacie proponujemy, żebyśmy nie udawali, żeby rząd miał prawdziwe instrumenty. Chcemy uzbroić rząd w prawdziwe pieniądze, w poważne kwoty, ponieważ wiemy, że to jest jedno z najtrudniejszych i najważniejszych wyzwań cywilizacyjnych. Ono dotyczy wszystkich obszarów, nie tylko związanych z ochroną środowiska i z ochroną powietrza. Ono dotyczy ekonomii, gospodarki, ochrony zdrowia, jakości życia, długości życia.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#SenatorStanisławGawłowski">Panie Ministrze, naprawdę bardzo pana proszę: niech pan da sobie pomóc. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dla porządku informuję, że senator Ryszard Świlski i senator Aleksander Szwed złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Teraz Senat mógłby przystąpić do trzeciego czytania projektu ustawy, to trzecie czytanie objęłoby jedynie głosowanie. Zostanie ono przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu osiemnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów i zawarty jest w druku nr 321, a sprawozdanie komisji – w druku nr 321 S.</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej, Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, senatora Marka Borowskiego, o przedstawienie wspólnego sprawozdania komisji o projekcie ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#SenatorSprawozdawcaMarekBorowski">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#SenatorSprawozdawcaMarekBorowski">Projekt jest i krótki, i dosyć prosty. Jak wiemy, już od pewnego czasu funkcjonują u nas pracownicze plany kapitałowe, które były wprowadzane stopniowo. Przy tej okazji oczywiście pojawiało się bardzo wiele pytań, różnych wątpliwości ze strony przedsiębiorców, także pracowników, czego efektem notabene, jak się dowiedziałem, jest to, że różnego rodzaju wyjaśnienia, odpowiedzi na pytania, które są w internecie, a są udzielane przez Polski Fundusz Rozwoju, który koordynuje te sprawy, sięgnęły już 200 stron. Tak więc widać wyraźnie, jak skomplikowana jest to ustawa. No i pewnie to skomplikowanie spowodowało, że powstały niejasności dotyczące tego, czy etatowi pracownicy biur poselskich i senatorskich – a jest ich, jak wynika z oceny skutków regulacji, ok. 1 tysiąca 500 – mogą do takich planów przystąpić. W tej sprawie były różne poglądy wyrażane przez ekspertów. Faktem jest, że generalnie dominował taki pogląd, iż przepis, który wyklucza pewnych pracowników, niestety obejmuje również pracowników biur poselskich i senatorskich. Mieliśmy posiedzenie komisji w tej sprawie i tam ta różnica poglądów się zarysowała. Ministerstwo technologii twierdziło, że przepis, który teraz jest, jest wystarczający, a ministerstwo rodziny, też zainteresowane tą sprawą, przeciwnie – uznało, że taka ustawa jest potrzebna i rozwiązuje ten problem. Tutaj w grę wchodzi wiele instytucji, które musiałyby przyjąć, że obecne przepisy są wystarczające, np. Sejm i Senat. Przecież, jak wiemy, te środki, które są wpłacane w ramach planów, są wpłacane zarówno przez pracownika, jak i przez pracodawcę, czyli w tym wypadku przez posła czy senatora – ze środków, które otrzymuje na biuro poselskie czy senatorskie. A więc te sprawy muszą być uregulowane.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#SenatorSprawozdawcaMarekBorowski">Konkludując, powiem tak. Komisja uznała, że praktyczne i celowe będzie jednak wyjaśnienie tej sprawy, niepozostawianie jej w takim zawieszeniu. W związku z tym proponuje drobną zmianę w jednym z artykułów, która wykluczy wątpliwości w tej sprawie i pozwoli tym pracownikom, oczywiście tym, którzy chcą… Jak doskonale wiemy, te plany opierają się na zasadzie dobrowolności. Wiadomo, że każdy, kto do nich przystępuje, musi trochę uszczuplić swoje dochody. Po już ponad roku dokonywania tych zapisów, ich funkcjonowania, procent pracowników, który się zdecydował do planów przystąpić, jest stosunkowo niski, znacznie niższy od tego, który był zakładany. No ale nie ma powodu, żeby utrudniać to komukolwiek, w tym naszym pracownikom. To są jednak nasi pracownicy i powinniśmy o nich dbać. W związku z tym ten projekt polecam uwadze Wysokiej Izby. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy komisji oraz do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Przypominam, że wnioskodawcy upoważnili do ich reprezentowania senatora Marka Borowskiego.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Czy przedstawiciel rządu chce zabrać głos w sprawie przedstawionego projektu ustawy?</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Pan minister Grzegorz Piechowiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">W opinii Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii obecne przepisy ustawy o pracowniczych planach kapitałowych stosuje się także do pracowników biur poselskich, senatorskich oraz klubów i kół. Tak że w naszej ocenie zmiana w tym zakresie nie jest potrzebna. Każdy poseł lub senator, zatrudniając daną osobę na podstawie umowy o pracę, staje się pracodawcą, w związku z czym mają do niego zastosowanie przepisy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, bowiem odprowadza on składki emerytalne, rentowe i wypadkowe. Staje się on wówczas także podmiotem zatrudniającym w rozumieniu ustawy o PPK.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">Cała koncepcja pracowniczych planów kapitałowych opiera się na tym, aby każdemu zapewnić możliwość długoterminowego oszczędzania na przyszłość, a tym samym zbudować kapitał, który stanie się zabezpieczeniem finansowym na czas po zakończeniu aktywności zawodowej. Obowiązuje tu zasada powszechności, co oznacza, że każdy pracownik musi zostać automatycznie zapisany do PPK przez swojego pracodawcę.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">Minister rodziny i polityki społecznej uznał proponowaną zmianę za słuszną, jednakże w ostatnim akapicie swego pisma zaznaczył, że projekt tej ustawy powinien być uzgodniony z Ministerstwem Finansów, które inicjowało prace legislacyjne nad ustawą o PPK. Ministerstwo Finansów było projektodawcą tej ustawy i z tego tytułu ma oczywiście istotny głos w tej sprawie. Jednocześnie chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii konsultowało opinię z Ministerstwem Finansów oraz PFR.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuPracyiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">Konkludując, chcę powiedzieć, że w naszej ocenie ta nowelizacja jest bezcelowa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, pan senator Aleksander… Nie ma, a myślałam…</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Już jestem tak przyzwyczajona, Panie Senatorze, że pan zawsze zadaje pytania, że po prostu tak usłyszałam.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Nie ma pytań, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że nikt z państwa nie zapisał się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dla porządku informuję, że senator Aleksander Szwed złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">A już poczułam się zawiedziona, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-207.13" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-207.14" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Teraz Senat mógłby przystąpić do trzeciego czytania projektu ustawy. To trzecie czytanie objęłoby jedynie głosowanie. Zostanie ono przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
          <u xml:id="u-207.15" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję przedstawicielom rządu.</u>
          <u xml:id="u-207.16" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Przechodzimy do następnego punktu porządku obrad. Przypominam, że punkt dziewiętnasty, drugie czytanie projektu uchwały w 40. rocznicę wydarzeń marcowych w Bydgoszczy, został już rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-207.17" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia twórców konstytucji marcowej 1921 roku.</u>
          <u xml:id="u-207.18" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Przypominam, że projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów i zawarty jest w druku nr 329, a sprawozdanie – w druku nr 329 S.</u>
          <u xml:id="u-207.19" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę sprawozdawcę Komisji Ustawodawczej, senatora Jana Filipa Libickiego, o przedstawienie sprawozdania komisji o projekcie uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Bardzo dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Pozwolę sobie z miejsca…</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka: Proszę bardzo, Panie Senatorze.)</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Z tytułu pandemii też łatwiej mi może z tego miejsca mówić.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Najpierw chciałbym powiedzieć troszkę o samej inicjatywie. Chciałbym podziękować panu senatorowi Wojciechowi Koniecznemu, że jako przewodniczący Polskiej Partii Socjalistycznej wraz ze mną zainicjował powstanie tej uchwały, pod którą podpisali się jeszcze inni państwo senatorowie, w stulecie konstytucji marcowej. Dla nas było to o tyle ważną rzeczą, że zarówno PSL, jak i Polska Partia Socjalistyczna były tymi partiami, które 100 lat temu wniosły swój wkład w uchwalenie tejże konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Złożony przez nas projekt był rozpatrywany przez Komisję Ustawodawczą w dniu 17 marca, a więc dokładnie w stulecie uchwalenia konstytucji marcowej. Chciałbym powiedzieć, że zarówno poprawki natury redakcyjnej, jak i cały projekt uchwały zostały przyjęte przez Komisję Ustawodawczą jednogłośnie. Zwrócono uwagę na coś, co, że tak powiem, jest moim błędem jako jednego z inicjatorów tej uchwały, a mianowicie na to, że nie zebrałem podpisów od przedstawicieli wszystkich ugrupowań zasiadających w Senacie. Rzeczywiście – przepraszam państwa senatorów z Prawa i Sprawiedliwości – wypadło mi to z głowy i do tego też się przyznałem na posiedzeniu komisji. Dziękuję jednak za wkład w te właśnie techniczno-redakcyjne poprawki. Jedna poprawka była pana senatora Jerzego Czerwińskiego, druga poprawka była pana marszałka Marka Borowskiego. Jak mówię, były one przyjęte jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Pozwolę sobie odczytać projekt tej uchwały. On jest w zasadzie jednobrzmiący z tekstem uchwały sejmowej, która z tej okazji została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">„Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uczczenia twórców konstytucji marcowej z 1921 roku.</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Uchwalona 17 marca 1921 r. przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej konstytucja, która do historii przeszła jako konstytucja marcowa, w preambule nawiązywała do spuścizny Konstytucji 3 maja. Bazowała na dorobku europejskiej myśli i praktyki konstytucyjnej, z którego zaczerpnięto wiele nowatorskich rozwiązań. Konstytucja marcowa – na wskroś nowoczesna – była w owym czasie jedną z najbardziej demokratycznych ustaw zasadniczych na świecie. Uchwalona została w wyniku wypracowanego kompromisu pomiędzy wszystkimi siłami politycznymi. Broniła interesów obywateli, gwarantując wszystkim ochronę życia, wolności i majątku bez względu na pochodzenie, rasę, narodowość, język czy wyznanie.</u>
          <u xml:id="u-208.9" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Konstytucja marcowa była aktem wyjątkowym również dlatego, że wyznaczała moment wskrzeszenia państwa po ponad stuletniej niewoli, moment odbudowy i tworzenia na nowo Rzeczypospolitej Polski i jej nowoczesnego społeczeństwa. Z tych właśnie względów ustawa zasadnicza z 1921 r. pełni szczególną rolę w polskiej tradycji i rozwoju polskiego konstytucjonalizmu.</u>
          <u xml:id="u-208.10" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Senat Rzeczpospolitej Polskiej wyraża największe uznanie twórcom i obrońcom konstytucji marcowej w 100. rocznicę jej uchwalenia.</u>
          <u xml:id="u-208.11" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej «Monitor Polski»”.</u>
          <u xml:id="u-208.12" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">I jeszcze raz, że tak powiem, przyznając się do winy, iż z powodu mojego błędu nie wszyscy zasiadający w Senacie pod tą uchwałą się podpisali, chcę powiedzieć, że pewną formą naprawienia tego błędu – o czym mówił także pan przewodniczący Komisji Ustawodawczej Krzysztof Kwiatkowski – byłoby, jak myślę, przyjęcie tego projektu jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-208.13" who="#SenatorSprawozdawcaJanFilipLibicki">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy komisji oraz do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców. Przypominam, że wnioskodawcy upoważnili do ich reprezentowania senatora Jana Filipa Libickiego.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dla porządku informuję, że senatorowie Halina Bieda, Władysław Komarnicki, Danuta Jazłowiecka, Janusz Gromek i Aleksander Szwed złożyli swoje przemówienia w dyskusji do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Teraz Senat mógłby przystąpić do trzeciego czytania projektu uchwały. To trzecie czytanie objęłoby jedynie głosowanie. Zostanie ono przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Przed przejściem do kolejnego punktu porządku obrad zarządzam 10-minutową przerwę techniczną, do godziny 17.20.</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#komentarz">(Przerwa od godziny 17 minut 08 do godziny 17 minut 20)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego pierwszego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w związku z 30. rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Projekt rozpatrywanej uchwały został wniesiony przez członków Prezydium Senatu i zawarty jest w druku nr 344.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Zgodnie z art. 84 ust. 6 Regulaminu Senatu projekt ten po uzgodnieniu z klubami i kołami senackimi został włączony do porządku obrad z pominięciem pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę upoważnionego przedstawiciela wnioskodawcy, wicemarszałka Michała Kamińskiego, o przedstawienie projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#SenatorMichałKamiński">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#SenatorMichałKamiński">Projekt uchwały, który prezentujemy dzisiaj Wysokiej Izbie, związany jest z trzydziestą rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej. To niezwykle ważny instrument polityki regionalnej i geopolityki Rzeczypospolitej od samego jej początku w roku 1989, jakim jest bliska współpraca z naszymi oczywistymi partnerami, którzy dzielili z nami nie tylko miejsce na mapie, ale także miejsce w historii Europy, zwłaszcza w ostatnich latach, tymi partnerami, którzy także dzielili z nami bolszewickie zniewolenie i razem z nami wybrali kurs na Europę, kurs na wolność w roku 1989.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#SenatorMichałKamiński">Jak wiemy, w tej współpracy w Grupie Wyszehradzkiej, oprócz jej wymiaru politycznego, gospodarczego, kulturalnego, istotną rolę odgrywa także wymiar parlamentarny – współpraca parlamentów Grupy Wyszehradzkiej, parlamentarzystów, polityków naszych krajów.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#SenatorMichałKamiński">Nie zabraknie w tej rocznicowej dyskusji w naszym kraju i nie tylko – z okazji trzydziestej rocznicy powstania Grupy Wyszehradzkiej – głosu polskiego Senatu. I dlatego zwracam się z uprzejmą prośbą do pań i panów senatorów o przyjęcie tej uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do upoważnionego przedstawiciela wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu pana senatora Aleksandra Szweda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Na bieżącym posiedzeniu Senatu rozpatrujemy bardzo ważną uchwałę związaną z trzydziestą rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej, w której, jak zapisano, z perspektywy 3 dekad doceniamy siłę naszej wspólnoty, dzięki której zyskaliśmy ochronę regionalnych interesów i międzynarodowe uznanie. Nasza współpraca stanowi połączenie wysiłków historycznie i mentalnie bliskich narodów w przeszłości podobnie ciężko doświadczonych i mających zbliżone wizje i programy własnego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">Od początku lat dziewięćdziesiątych celem państw środkowoeuropejskich była integracja ze strukturami euroatlantyckimi i Unią Europejską. Wówczas twierdzono, że ta zbieżność celów w polityce zagranicznej, podobieństwo doświadczeń historycznych oraz bliskość geograficzna predestynują do nawiązania współpracy regionalnej. Grupa Wyszehradzka od 15 lutego 1991 r. zrzesza 4 państwa Europy Środkowej, tj. Polskę, Czechy, Słowację i Węgry. Idea jej powstania została jasno sprecyzowana. Przede wszystkim jej działalność miała i nadal ma pogłębiać współpracę między krajami do niej należącymi, krajami, które łączy nie tylko sąsiedztwo i podobne geopolityczne uwarunkowania, ale także bogata kultura, nietuzinkowa tradycja oraz wspólna historia. Jedną z głównych idei jej utworzenia była potrzeba budowy demokratycznych struktur i wolnorynkowej gospodarki. Deklaracja zawarta między prezydentami Grupy Wyszehradzkiej stała się więc początkiem wzajemnej pracy na wielu wyjątkowo istotnych płaszczyznach, takich jak m.in. zapewnienie rozbudowy infrastruktury transportowej czy też systematyczne umacnianie bezpieczeństwa energetycznego. Jej wyjątkowość potęguje stałe, niesłabnące zaangażowanie licznych podmiotów, m.in. prezydentów, premierów, ministrów, parlamentarzystów oraz instytucji rządowych, pozarządowych i innych.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#SenatorAleksanderSzwed">Sam jako parlamentarzysta miałem zaszczyt współpracować w poprzedniej i mam zaszczyt współpracować w bieżącej kadencji izby wyższej w ramach grup bilateralnych polsko-słowackiej i polsko-węgierskiej oraz przewodniczyć w bieżącej kadencji Senackiej Grupie Polsko-Czeskiej.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#SenatorAleksanderSzwed">Współpraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej ma dla nas wymierne korzyści zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i regionalnym, gdzie trzeba podkreślić bardzo dobrą współpracę naszych samorządów, tak w zakresie wspólnego sięgania po środki unijne w ramach współpracy transgranicznej, jak i organizowania wielu wspólnych wydarzeń kulturalnych i sportowych.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#SenatorAleksanderSzwed">Grupa Wyszehradzka stanowi wyjątkową formę współpracy regionalnej wpisaną w polityczną architekturę Europy Środkowo-Wschodniej. Przez wieki łączyła nas i łączy wspólna historia. Teraz łączy nas bardzo dobra współpraca na wielu polach. Jak zapisano w uchwale, „w 30. rocznicę inauguracji współpracy wyszehradzkiej wyrażamy najwyższy szacunek dla dokonań naszych państw, społeczeństw i parlamentów oraz deklarujemy kontynuację działań na rzecz integracji i rozwoju naszej wspólnoty”.</u>
          <u xml:id="u-213.7" who="#SenatorAleksanderSzwed">W pełni popieram niniejszy projekt uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę o zabranie głosu pana senatora Bogdana Borusewicza.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Proszę bardzo, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">W 1991 r. rozpoczęła działalność Grupa Wyszehradzka. Ona się nie wzięła z niczego. Była wynikiem kontaktów opozycji demokratycznej jeszcze z okresu sprzed Sierpnia '80. Ona została zbudowana na spotkaniach członków Komitetu Obrony Robotników i czechosłowackiej Karty 77 na granicy polsko-czechosłowackiej w Sudetach. Ona się wzięła z kontaktów polskiej opozycji demokratycznej z przedstawicielami tworzącej się opozycji na Węgrzech. W 1991 r. w sposób naturalny nastąpiło przejście do działań w już zupełnie innej sytuacji, w której ci ludzie, wcześniej ścigani, aresztowani za te kontakty — a takie sytuacje miały miejsce w Czechosłowacji — jako ci, którzy tworzyli nowy system, nowe państwo demokratyczne w tym regionie, wrócili do idei współpracy. Były zawiązane kontakty, przyjaźnie, wcześniej były dyskusje i determinacja, że trzeba doprowadzić do takiej współpracy regionalnej, bo mieliśmy podobne doświadczenie historyczne, podobne problemy, i polityczne, i gospodarcze, byliśmy też kiedyś w jednym systemie, który nazywał się systemem socjalistycznym i był podporządkowany ZSRR. Chcę przypomnieć, że ta współpraca była zainicjowana przez 3 osoby: przez Václava Havla, przez Józsefa Antalla z Węgier i przez Lecha Wałęsę. Z tej trójki dwóch nie żyje, ale trzeba o nich pamiętać, trzeba pamiętać, że ich otwarcie na kontakty regionalne doprowadziło do budowy grupy państw, która do dzisiaj funkcjonuje i do dzisiaj odgrywa w naszym regionie i w Unii Europejskiej pozytywną rolę. Ale też trzeba powiedzieć, że oprócz wspólnoty, oprócz wspólnych celów, które były wyraźne przede wszystkim na początku lat dziewięćdziesiątych, w tej chwili są także różnice, różnice choćby w stosunku do Rosji, choćby w stosunku do organizowania się tej części Europy w ramach Unii Europejskiej. Ale to jest istotne i trzeba podtrzymywać te kontakty. Uważam, że te kontakty w przyszłości będą służyć Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dla porządku informuję, że senator Władysław Komarnicki złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Teraz Senat mógłby przystąpić do trzeciego czytania projektu uchwały. To trzecie czytanie objęłoby jedynie głosowanie. Zostanie ono przeprowadzone razem z innymi głosowaniami.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Szanowni Państwo, zarządzam 15 minut przerwy. W czasie tej przerwy odbędzie się zwołane przez marszałka Senatu posiedzenie Konwentu Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#WicemarszałekGabrielaMorawskaStanecka">Przerwa do 17.45.</u>
          <u xml:id="u-216.8" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 17 minut 30 do godziny 18 minut 01)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę państwa, w tej chwili miało się odbyć rozpatrzenie punktu dwudziestego drugiego porządku obrad, ale się nie odbędzie, dlatego że pan minister Buda, który był wyznaczony przez premiera Morawieckiego do przedstawienia informacji prezesa Rady Ministrów o stanie przygotowań do uruchomienia środków z Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej (Next Generation EU) i który był tu dwukrotnie, bo i na posiedzeniu komisji, i na obradach plenarnych, dzisiaj, pomimo naszych prób namówienia go, również z pomocą senatorów klubu Prawa i Sprawiedliwości, nie przyjdzie.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Ta sytuacja jest nie do zaakceptowania. Ta sytuacja jest bezprecedensowa. Zwłaszcza że rząd, próbując znaleźć większość dla ratyfikacji umowy z Unią Europejską, szczególnie powinien zwrócić uwagę na opozycję, a szczególnie na Senat, gdzie opozycja sejmowa ma akurat większość. Jeżeli się chce kogoś pozyskać dla akceptacji pomysłu, to należy go do tego przekonać. I temu miał służyć ten punkt. Nieobecność przedstawiciela premiera powoduje, że ten punkt staje się w tej chwili bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Napiszę list do premiera Morawieckiego, wyrażając głęboką dezaprobatę dla takiego podejścia. Bo gdybyśmy od początku wiedzieli, że nie będzie nikogo z ministerstwa, z KPRM, wtedy tego punktu bym nie wprowadzał. Niemniej jednak jeszcze wczoraj było tak, że on miał się odbyć. Jest to – trzeba użyć delikatnego słowa – niepoważne.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W związku z tym przeniosę ten punkt na następne posiedzenie. Napiszę list do pana premiera Morawieckiego, tym razem próbując go namówić do obecności osobiście. Refleksje na ten temat tego, dlaczego przedstawiciel KPRM, minister Buda nie chciał się z nami dzielić wspomnianą informacją, pozostawiam państwu, choć ciśnie się refleksja, że może ten plan jest jeszcze w takim proszku, że nie ma co przedstawiać. Ale tu już wkraczamy w spekulacje.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Niemniej jednak w związku ze wspomnianą sytuacją punkt nie zostanie zrealizowany dzisiaj. Zostanie przeniesiony na następne posiedzenie Senatu.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Pan senator Klich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#SenatorBogdanKlich">Pan marszałek podjął słuszną decyzję. Nie możemy wysłuchiwać tej informacji od kogoś nieobecnego. Ale równocześnie jestem winien Wysokiej Izbie informację o tym, co wydarzyło się na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, na której omawialiśmy ten punkt. I sądzę również, że pozostali przewodniczący komisji, którzy ten punkt omawiali, mogliby taką relację zdać. W związku z tym, gdyby pan marszałek uznał to za stosowne, jesteśmy do dyspozycji Wysokiej Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów ustaliliśmy, że cały ten punkt – mam nadzieję, że w obecności przedstawicieli KPRM, albo i nie – odbędzie się na następnym posiedzeniu. Nie chciałbym tego niejako rozpraszać, bo tak to mówilibyśmy trochę sami do siebie. W związku z tym ten punkt nie będzie teraz omawiany, on zostaje przeniesiony.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Mamy godzinę 18.05. Administracja, obsługa Biura Prac Senackich jest gotowa do przygotowania głosowań i przeprowadzenia ostatniego punktu: zmiany w składzie komisji senackich.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Ogłaszam przerwę do godziny 18.45. Wtedy odbędą się głosowania.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 18 minut 06 do godziny 18 minut 45)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Szanowni Państwo Senatorowie, informuję, że kolejne posiedzenie Senatu planowane jest na dni 14, 15 i 16 kwietnia 2021. Porządek tego posiedzenia zostanie państwu oczywiście dostarczony drogą elektroniczną.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwudziestego drugiego porządku obrad: zmiany w składzie komisji senackich.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominamy, że wniosek Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich w tej sprawie zawarty jest w druku nr 353.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich, panią senator Barbarę Borys-Damięcką, o przedstawienie wniosku komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraBorysDamięcka">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraBorysDamięcka">Pan pozwoli, że z miejsca… Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraBorysDamięcka">Komisja Regulaminowa Etyki i Spraw Senatorskich na swoim posiedzeniu 24 marca, na podstawie art. 13 ust. 2 Regulaminu Senatu, odwołała: senatora Mariusza Gromkę z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, senator Ewę Matecką z Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz senatora Wojciecha Ziemniaka z Komisji Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#SenatorSprawozdawcaBarbaraBorysDamięcka">Na podstawie tego samego artykułu Regulaminu Senatu komisja wybrała: senatora Mariusza Gromkę do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, senator Ewę Matecką do Komisji Ustawodawczej i senatora Wojciecha Ziemniaka do Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania nad przedstawionym przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich projektem uchwały w sprawie zmian w składzie komisji senackich.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 93 senatorów, 92 – za, nikt nie był przeciw, 1 senator się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#komentarz">(Głosowanie nr 6)</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu pierwszego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-222.10" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisja Budżetu i Finansów Publicznych przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy – druk senacki nr 334 A.</u>
          <u xml:id="u-222.11" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-222.12" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.13" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 1 i 9 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-222.14" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawki te eliminują sugestię, że decyzja o odmowie wpisu jest wydawana w innym postępowaniu niż postępowanie w sprawie wpisu.</u>
          <u xml:id="u-222.15" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.16" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.17" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.18" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.19" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.20" who="#komentarz">(Głosowanie nr 7)</u>
          <u xml:id="u-222.21" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 ujednolica brzmienie podobnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-222.22" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.23" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.24" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.25" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.26" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.27" who="#komentarz">(Głosowanie nr 8)</u>
          <u xml:id="u-222.28" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 dodaje brakujący przepis, który określa, w jakich okolicznościach właściwy organ wyda decyzję o odmowie wpisu na listę agentów celnych.</u>
          <u xml:id="u-222.29" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.30" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.31" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.32" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Jeszcze 1 senator z głosujących zdalnie… Proszę sprawdzić, czy głos został wysłany.</u>
          <u xml:id="u-222.33" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.34" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.35" who="#komentarz">(Głosowanie nr 9)</u>
          <u xml:id="u-222.36" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-222.37" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.38" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.39" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.40" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.41" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.42" who="#komentarz">(Głosowanie nr 10)</u>
          <u xml:id="u-222.43" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 5 i 7 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-222.44" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawki te korelują ze sobą merytorycznie analogiczne przepisy dotyczące opłaty paliwowej i opłaty emisyjnej.</u>
          <u xml:id="u-222.45" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.46" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.47" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.48" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.49" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.50" who="#komentarz">(Głosowanie nr 11)</u>
          <u xml:id="u-222.51" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 6 dostosowuje terminologię przepisów do ustawy o ewidencji ludności.</u>
          <u xml:id="u-222.52" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.53" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.54" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.55" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.56" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.57" who="#komentarz">(Głosowanie nr 12)</u>
          <u xml:id="u-222.58" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 8 precyzuje zakres spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu i eliminuje błąd językowy.</u>
          <u xml:id="u-222.59" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.60" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.61" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.62" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.63" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.64" who="#komentarz">(Głosowanie nr 13)</u>
          <u xml:id="u-222.65" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-222.66" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.67" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.68" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.69" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.70" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.71" who="#komentarz">(Głosowanie nr 14)</u>
          <u xml:id="u-222.72" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-222.73" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu drugiego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-222.74" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisja Budżetu i Finansów Publicznych przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 332 A.</u>
          <u xml:id="u-222.75" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-222.76" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.77" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.78" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.79" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.80" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 95 – za, nikt nie był przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.81" who="#komentarz">(Głosowanie nr 15)</u>
          <u xml:id="u-222.82" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-222.83" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu trzeciego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-222.84" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisja Budżetu i Finansów Publicznych przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy – druk nr 333 A.</u>
          <u xml:id="u-222.85" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-222.86" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.87" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 zmierza do określenia instytucji obowiązanej, będącej pośrednikiem w obrocie nieruchomościami, zgodnie z dyrektywą 2015/849, a także do wyłączenia z tej instytucji pośredników uczestniczących przy zawieraniu umowy dzierżawy nieruchomości, w której miesięczny czynsz określono na mniejszy niż równowartość 10 tysięcy euro.</u>
          <u xml:id="u-222.88" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.89" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.90" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.91" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.92" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.93" who="#komentarz">(Głosowanie nr 16)</u>
          <u xml:id="u-222.94" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 zmierza do uzupełnienia polecenia nowelizacyjnego o wskazanie ustępu, którego dotyczy zmiana.</u>
          <u xml:id="u-222.95" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.96" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.97" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.98" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.99" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.100" who="#komentarz">(Głosowanie nr 17)</u>
          <u xml:id="u-222.101" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 zmierza do zachowania spójności proponowanych przepisów w sposobie odwoływania się do numeru identyfikacji podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-222.102" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.103" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.104" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.105" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.106" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.107" who="#komentarz">(Głosowanie nr 18)</u>
          <u xml:id="u-222.108" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4 zmierza do zachowania spójności proponowanych przepisów w sposobie odwoływania się do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.</u>
          <u xml:id="u-222.109" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.110" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.111" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.112" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.113" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.114" who="#komentarz">(Głosowanie nr 19)</u>
          <u xml:id="u-222.115" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 5 zmierza do zapewnienia, aby każdy pośrednik w obrocie nieruchomościami, w tym osobna prawna i jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, ponosił taką samą odpowiedzialność za prowadzenie działalności z naruszeniem prawa.</u>
          <u xml:id="u-222.116" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.117" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.118" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.119" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.120" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.121" who="#komentarz">(Głosowanie nr 20)</u>
          <u xml:id="u-222.122" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-222.123" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-222.124" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.125" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-222.126" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-222.127" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-222.128" who="#komentarz">(Głosowanie nr 21)</u>
          <u xml:id="u-222.129" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-222.130" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu czwartego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-222.131" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 335 Z.</u>
          <u xml:id="u-222.132" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Jerzego Chróścikowskiego, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#SenatorSprawozdawcaJerzyChróścikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#SenatorSprawozdawcaJerzyChróścikowski">Mam zaszczyt przedstawić w imieniu 2 komisji, Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, sprawozdanie z wniosków… Chodzi o te, które rozpatrzyliśmy na posiedzeniu komisji dzisiaj, dwudziestego piątego, zgłoszone w toku debaty 24 marca nad ustawą o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw. I przedstawiam Wysokiej Izbie następujące stanowisko: Wysoki Senat raczy przyjąć wniosek zawarty w zestawieniu w punkcie I, tj. poparty przez komisję wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#komentarz">(Senator Sekretarz Mariusz Gromko: Panie Marszałku, sekretarz z sali nr 217 przekazuje, że o głos poprosił senator Robert Dowhan. Chce zabrać głos w sprawie swojej poprawki.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Zgadza się, bo w tej chwili jest punkt…</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Czy senatorowie wnioskodawcy lub pozostali senatorowie sprawozdawcy chcą jeszcze zabrać głos? Wnioskodawcami byli pan senator Robert Dowhan i pan senator Marek Borowski, a sprawozdawcami pan senator Ryszard Świlski z Komisji Budżetu i Finansów oraz pan senator Jacek Bogucki z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Bardzo proszę, Panie Senatorze Dowhan, ma pan głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#SenatorRobertDowhan">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#SenatorRobertDowhan">Chciałbym zgłosić wniosek, tj. zgłosić wycofanie jednej mojej poprawki, poprawki nr 28.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że pan senator Robert Dowhan wycofał 2 swoje wnioski zawarte w druku nr 335 Z w punkcie II, nr 3 i 4, a teraz jeszcze poprawkę nr 28.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów chce podtrzymać wycofane wnioski? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku – nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.10" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-226.11" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 45 – za, 51 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-226.12" who="#komentarz">(Głosowanie nr 22)</u>
          <u xml:id="u-226.13" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec odrzucenia wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-226.14" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Czy państwo życzą sobie, żebym je czytał? Pytam, bo są dość długie.</u>
          <u xml:id="u-226.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-226.16" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: poprawki nr 1 i 19 należy przegłosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-226.17" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.18" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.19" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.20" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.21" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 45 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-226.22" who="#komentarz">(Głosowanie nr 23)</u>
          <u xml:id="u-226.23" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 koryguje odesłanie do niewłaściwego przepisu aktu prawnego Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-226.24" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.25" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.26" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.27" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.28" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 53 – za, 43 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-226.29" who="#komentarz">(Głosowanie nr 24)</u>
          <u xml:id="u-226.30" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 jest wycofana.</u>
          <u xml:id="u-226.31" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4 jest wycofana.</u>
          <u xml:id="u-226.32" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 5–8 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-226.33" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.34" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.35" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Pan senator Kleina głosuje?</u>
          <u xml:id="u-226.36" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-226.37" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.38" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 50 – za, 45 – przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-226.39" who="#komentarz">(Głosowanie nr 25)</u>
          <u xml:id="u-226.40" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 9 zmierza do modyfikacji błędnego odesłania.</u>
          <u xml:id="u-226.41" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.42" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.43" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.44" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.45" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 51 – za, 44 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-226.46" who="#komentarz">(Głosowanie nr 26)</u>
          <u xml:id="u-226.47" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawki nr 10 i 11 będą przegłosowane łącznie. Korygują one przepisy upoważniające do wydania stosownych aktów wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-226.48" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.49" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.50" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.51" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.52" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 52 – za, 44 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-226.53" who="#komentarz">(Głosowanie nr 27)</u>
          <u xml:id="u-226.54" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 12 i 23 należy głosować łącznie. Mają one charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-226.55" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.56" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.57" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.58" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.59" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 52 było za, 43 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-226.60" who="#komentarz">(Głosowanie nr 28)</u>
          <u xml:id="u-226.61" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 13, 14, 15, 18, 21 i 27 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-226.62" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.63" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.64" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.65" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.66" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 50 – za, 44 – przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-226.67" who="#komentarz">(Głosowanie nr 29)</u>
          <u xml:id="u-226.68" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 16 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-226.69" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.70" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.71" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.72" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.73" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 44 – przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-226.74" who="#komentarz">(Głosowanie nr 30)</u>
          <u xml:id="u-226.75" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 17, 22 i 24, 25, 26 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-226.76" who="#MarszałekTomaszGrodzki">One zmierzają do tego, aby ustawa weszła w życie 1 lipca 2021 r., a nie 1 maja 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-226.77" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.78" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.79" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.80" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.81" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 44 – przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-226.82" who="#komentarz">(Głosowanie nr 31)</u>
          <u xml:id="u-226.83" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 20.</u>
          <u xml:id="u-226.84" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.85" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.86" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.87" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Pani marszałek Koc?</u>
          <u xml:id="u-226.88" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.89" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 43 – przeciw, 3 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-226.90" who="#komentarz">(Głosowanie nr 32)</u>
          <u xml:id="u-226.91" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawki nr 21, 22, 23, 24, 25 i 26 były już przegłosowane łącznie, tak samo poprawka nr 27. Została nam poprawka nr 28…</u>
          <u xml:id="u-226.92" who="#komentarz">(Głos z sali: Wycofana.)</u>
          <u xml:id="u-226.93" who="#MarszałekTomaszGrodzki">…która jest wycofana, jak słusznie mi podpowiadają.</u>
          <u xml:id="u-226.94" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Zatem głosujemy nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-226.95" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-226.96" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.97" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.98" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.99" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 84 – za, 11 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-226.100" who="#komentarz">(Głosowanie nr 33)</u>
          <u xml:id="u-226.101" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-226.102" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu piątego porządku obrad: ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-226.103" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Środowiska, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie, które znajduje się w druku nr 340 Z.</u>
          <u xml:id="u-226.104" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Ryszarda Bobera, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardBober">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#SenatorSprawozdawcaRyszardBober">W imieniu połączonych Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Środowiska pragnę zarekomendować Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wnioski w trakcie dyskusji zgłosił pan senator Aleksander Pociej. Ponadto sprawozdawcą Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Środowiska był pan senator Zdzisław Pupa.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku – nad przedstawioną poprawką.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Czy pan… Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-228.9" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.10" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 77 – za, 9 – przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-228.11" who="#komentarz">(Głosowanie nr 34)</u>
          <u xml:id="u-228.12" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-228.13" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu szóstego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-228.14" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Środowiska, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 342 Z.</u>
          <u xml:id="u-228.15" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Janusza Pęcherza, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#SenatorSprawozdawcaJanuszPęcherz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#SenatorSprawozdawcaJanuszPęcherz">Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Środowiska. Wymienione komisje na posiedzeniu w dniu dzisiejszym rozpatrzyły wnioski zgłoszone w dniu 24 marca 2021 r. w toku debaty nad ustawą o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw i przedstawiają Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko. Wysoki Senat raczy przyjąć wniosek zawarty w punkcie I, czyli wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Czy senator wnioskodawca lub senator sprawozdawca chcą jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#komentarz">(Senator Sprawozdawca Janusz Pęcherz: Nie, dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wnioski w trakcie dyskusji zgłosił pan senator Tadeusz Kopeć. Ponadto sprawozdawcą Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Środowiska był pan senator Janusz Pęcherz.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku, nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, popartym przez połączone komisje, o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podatnie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 42 – za, 53 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#komentarz">(Głosowanie nr 35)</u>
          <u xml:id="u-230.13" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec odrzucenia wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-230.14" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 wprowadza do nowelizowanej ustawy narzędzia prawne dla organów, sądów oraz inwestorów w celu przeciwdziałania nadużyciom i patologicznym próbom przedłużania procedur oraz blokowania procesów inwestycyjnych w sposób niekonstruktywny i nieuzasadniony merytorycznie przez organizacje ekologiczne.</u>
          <u xml:id="u-230.15" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Przeciw, przeciw.)</u>
          <u xml:id="u-230.17" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.18" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.19" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.20" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 5 – za, 92 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-230.21" who="#komentarz">(Głosowanie nr 36)</u>
          <u xml:id="u-230.22" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga, nad poprawkami nr 2, 5, 8, 10, 11 i 12 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-230.23" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.24" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.25" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.26" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.27" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 53 – za, 42 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-230.28" who="#komentarz">(Głosowanie nr 37)</u>
          <u xml:id="u-230.29" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3.</u>
          <u xml:id="u-230.30" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.31" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.32" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.33" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.34" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 52 – za, 42 – przeciw, 2 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.35" who="#komentarz">(Głosowanie nr 38)</u>
          <u xml:id="u-230.36" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4.</u>
          <u xml:id="u-230.37" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.38" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.39" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.40" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.41" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 54 – za, 42 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.42" who="#komentarz">(Głosowanie nr 39)</u>
          <u xml:id="u-230.43" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 6 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-230.44" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.45" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.46" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.47" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.48" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 55 – za, 38 – przeciw, 2 wstrzymało od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.49" who="#komentarz">(Głosowanie nr 40)</u>
          <u xml:id="u-230.50" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 7.</u>
          <u xml:id="u-230.51" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.52" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.53" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.54" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.55" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 53 – za, 41 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.56" who="#komentarz">(Głosowanie nr 41)</u>
          <u xml:id="u-230.57" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem… Czy nad poprawką nr 9 było głosowanie, czy…</u>
          <u xml:id="u-230.58" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, teraz…)</u>
          <u xml:id="u-230.59" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Teraz jest poprawka nr 9. Ona skreśla zbędny fragment przepisu.</u>
          <u xml:id="u-230.60" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.61" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.62" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.63" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.64" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 54 – za, 39 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.65" who="#komentarz">(Głosowanie nr 42)</u>
          <u xml:id="u-230.66" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-230.67" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.68" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.69" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.70" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.71" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 91 – za, 3 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.72" who="#komentarz">(Głosowanie nr 43)</u>
          <u xml:id="u-230.73" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-230.74" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu siódmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o transporcie drogowym.</u>
          <u xml:id="u-230.75" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisja Infrastruktury przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 336 A.</u>
          <u xml:id="u-230.76" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-230.77" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.78" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.79" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.80" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.81" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 93 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-230.82" who="#komentarz">(Głosowanie nr 44)</u>
          <u xml:id="u-230.83" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym.</u>
          <u xml:id="u-230.84" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu ósmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o transporcie kolejowym.</u>
          <u xml:id="u-230.85" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisja Infrastruktury przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy – druk senacki nr 338 A.</u>
          <u xml:id="u-230.86" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-230.87" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 uzupełnia przepis upoważniający do wydania aktu wykonawczego o delegację do określenia zakresu dokumentacji technicznej dołączanej do deklaracji weryfikacji WE podsystemu.</u>
          <u xml:id="u-230.88" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.89" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.90" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.91" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.92" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 93 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-230.93" who="#komentarz">(Głosowanie nr 45)</u>
          <u xml:id="u-230.94" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2.</u>
          <u xml:id="u-230.95" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.96" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.97" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.98" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.99" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-230.100" who="#komentarz">(Głosowanie nr 46)</u>
          <u xml:id="u-230.101" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 uzupełnia brakujące odesłanie.</u>
          <u xml:id="u-230.102" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.103" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.104" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.105" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.106" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-230.107" who="#komentarz">(Głosowanie nr 47)</u>
          <u xml:id="u-230.108" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4.</u>
          <u xml:id="u-230.109" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.110" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.111" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.112" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.113" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-230.114" who="#komentarz">(Głosowanie nr 48)</u>
          <u xml:id="u-230.115" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-230.116" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-230.117" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.118" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.119" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.120" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-230.121" who="#komentarz">(Głosowanie nr 49)</u>
          <u xml:id="u-230.122" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym.</u>
          <u xml:id="u-230.123" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu dziewiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-230.124" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-230.125" who="#komentarz">(Głos z sali: Też nie ma dyscypliny.)</u>
          <u xml:id="u-230.126" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Infrastruktury, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 337 Z.</u>
          <u xml:id="u-230.127" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Artura Dunina, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#SenatorSprawozdawcaArturDunin">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#SenatorSprawozdawcaArturDunin">W imieniu Komisji Infrastruktury chciałbym państwa poinformować, że Komisja Infrastruktury przyjęła poprawki nr 2, 7, 10, 12, 14 i 15, a zgłoszonych było 16 poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wnioski w trakcie dyskusji zgłosili pan senator Artur Dunin, pan senator Jacek Bury i pani senator Gabriela Morawska-Stanecka.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 1 i 9 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przyjęcie tych poprawek wykluczy głosowanie nad poprawkami nr 2, 10 i 11.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 4 – za, 90 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-232.11" who="#komentarz">(Głosowanie nr 50)</u>
          <u xml:id="u-232.12" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawki nr 2 i 10 proponują, by kierujący hulajnogami elektrycznymi i innymi pojazdami i urządzeniami wspomagającymi ruch mogli poruszać się z prędkością dostosowaną do warunków ruchu, gdy ustawa dopuszcza ich jazdę po chodnikach i drogach dla pieszych.</u>
          <u xml:id="u-232.13" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.14" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.15" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.16" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.17" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 51 – za, 43 – przeciw, 1 senator się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-232.18" who="#komentarz">(Głosowanie nr 51)</u>
          <u xml:id="u-232.19" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 zmierza do podniesienia z 20 km/h do 25 km/h maksymalnej dopuszczalnej prędkości, z jaką poruszać się mogą na jezdni lub drodze dla rowerów hulajnogi elektryczne i urządzenia transportu osobistego.</u>
          <u xml:id="u-232.20" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.21" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.22" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.23" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.24" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 7 – za, 86 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-232.25" who="#komentarz">(Głosowanie nr 52)</u>
          <u xml:id="u-232.26" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: przyjęcie poprawki nr 4 wykluczy głosowanie nad poprawką nr 5.</u>
          <u xml:id="u-232.27" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 4 zmierza do dopuszczenia kierujących hulajnogami elektrycznymi do poruszania się po jezdniach, na których dozwolony jest ruch z prędkością do 50 km/h, oraz po chodnikach, które są usytuowane wzdłuż jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością ponad 50 km/h, a chodnik jest odpowiednio szeroki.</u>
          <u xml:id="u-232.28" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.29" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.30" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.31" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.32" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 4 – za, 87 – przeciw, 3 senatorów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-232.33" who="#komentarz">(Głosowanie nr 53)</u>
          <u xml:id="u-232.34" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 5 określa wyjątkowe przypadki, gdy kierujący hulajnogami elektrycznymi będą uprawnieni do poruszania się po jezdni, na której dozwolony jest ruch z prędkością do 50 km/h.</u>
          <u xml:id="u-232.35" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.36" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.37" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.38" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.39" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 47 – za, 43 – przeciw, wstrzymało się 4 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-232.40" who="#komentarz">(Głosowanie nr 54)</u>
          <u xml:id="u-232.41" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 6 i 13 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-232.42" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawki te podnoszą z 10 do 14 lat minimalny wiek uprawniający do kierowania hulajnogami elektrycznymi.</u>
          <u xml:id="u-232.43" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.44" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.45" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.46" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.47" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 94 senatorów, 8 – za, 85 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-232.48" who="#komentarz">(Głosowanie nr 55)</u>
          <u xml:id="u-232.49" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga: nad poprawkami nr 7 i 15 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-232.50" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przyjęcie tych poprawek wykluczy głosowanie nad poprawką nr 8.</u>
          <u xml:id="u-232.51" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawki te zmierzają do zmiany zasad postępowania z nieprawidłowo zaparkowanymi hulajnogami elektrycznymi – rezygnuje się z ich usuwania i pobierania opłat za parkowanie na rzecz wprowadzenia obowiązku ich przestawiania albo traktowania jako rzeczy znalezione. Wyłączy to obowiązek podejmowania uchwał przez rady powiatu.</u>
          <u xml:id="u-232.52" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.53" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.54" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.55" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.56" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 47 – za, 44 – przeciw, 4 senatorów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-232.57" who="#komentarz">(Głosowanie nr 56)</u>
          <u xml:id="u-232.58" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Zatem poprawka nr 8 nie będzie poddawana pod głosowanie. Poprawka nr 11 też jest wykluczona.</u>
          <u xml:id="u-232.59" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 12 uprawnia zarządcę drogi do planowania i wykonywania oświetlenia przejść dla pieszych lub przejazdów dla rowerzystów pod warunkiem sfinansowania przez niego tych prac.</u>
          <u xml:id="u-232.60" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.61" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.62" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.63" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.64" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 44 było za, 6 – przeciw, 47 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-232.65" who="#komentarz">(Głosowanie nr 57)</u>
          <u xml:id="u-232.66" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 14 ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-232.67" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.68" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.69" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.70" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.71" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 95 – za, 2 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-232.72" who="#komentarz">(Głosowanie nr 58)</u>
          <u xml:id="u-232.73" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 16 wydłuża termin wejścia w życie ustawy z 30 do 60 dni.</u>
          <u xml:id="u-232.74" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.75" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.76" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.77" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.78" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 45 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-232.79" who="#komentarz">(Głosowanie nr 59)</u>
          <u xml:id="u-232.80" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-232.81" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-232.82" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.83" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.84" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.85" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-232.86" who="#komentarz">(Głosowanie nr 60)</u>
          <u xml:id="u-232.87" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-232.88" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu dziesiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-232.89" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 339 Z.</u>
          <u xml:id="u-232.90" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Andrzeja Pająka, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#SenatorSprawozdawcaAndrzejPająk">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#SenatorSprawozdawcaAndrzejPająk">Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej na posiedzeniu w dniu 24 marca 2021 r. rozpatrzyła wnioski zgłoszone w dniu 24 marca 2021 r. w toku debaty nad ustawą o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. Zostały zgłoszone 4 poprawki. Wszystkie te poprawki Wysoka Komisja przyjęła jednogłośnie: 7 senatorów było za, nikt się nie wstrzymał, nikt nie był przeciw. Takie stanowisko komisji przedstawiam Wysokiemu Senatowi i proszę o przyjęcie ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 ma na celu utrzymanie aktualnie obowiązujących zasad przyznawania dodatków i nagród dla rachmistrzów spisowych.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 55 – za, 41 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-234.9" who="#komentarz">(Głosowanie nr 61)</u>
          <u xml:id="u-234.10" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga, nad poprawkami nr 2, 3 i 4 należy głosować łącznie. Poprawki te przewidują, że ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dotyczących rozpowszechniania audycji popularyzujących spis powszechny, które wejdą w życie z dniem 1 maja 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-234.11" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-234.12" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-234.13" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-234.14" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-234.15" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 52 – za, 44 – przeciw, wstrzymał się 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-234.16" who="#komentarz">(Głosowanie nr 62)</u>
          <u xml:id="u-234.17" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-234.18" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-234.19" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-234.20" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-234.21" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-234.22" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 95 – za, nikt nie był przeciw, wstrzymało się 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-234.23" who="#komentarz">(Głosowanie nr 63)</u>
          <u xml:id="u-234.24" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-234.25" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu jedenastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-234.26" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisja Nauki, Edukacji i Sportu przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosiła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 341 A.</u>
          <u xml:id="u-234.27" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-234.28" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-234.29" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-234.30" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-234.31" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-234.32" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 96 – za, 1 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-234.33" who="#komentarz">(Głosowanie nr 64)</u>
          <u xml:id="u-234.34" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-234.35" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu dwunastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-234.36" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 343 Z.</u>
          <u xml:id="u-234.37" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, panią senator Magdalenę Kochan, o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#SenatorSprawozdawcaMagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#SenatorSprawozdawcaMagdalenaKochan">Komisja wnosi o przyjęcie 3 zgłoszonych i przyjętych przez komisję poprawek, jak również całości ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 zmierza do wyeliminowania wątpliwości w zakresie kwoty miesięcznego progu uprawniającego do uzyskania świadczenia wyrównawczego.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.8" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-236.9" who="#komentarz">(Głosowanie nr 65)</u>
          <u xml:id="u-236.10" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 przewiduje, że w przypadku zwolnienia z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej członka korpusu weteranów walk o niepodległość RP, działacza opozycji antykomunistycznej albo osoby represjonowanej z powodów politycznych opłatę ponosić będzie Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.</u>
          <u xml:id="u-236.11" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-236.12" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.13" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-236.14" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.15" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 55 – za, 42 – przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-236.16" who="#komentarz">(Głosowanie nr 66)</u>
          <u xml:id="u-236.17" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 3 zapewnia możliwość skorzystania z nowych przepisów również przez ubezpieczonych, których kapitał początkowy, wysokość emerytury lub wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy zostaną ustalone pomiędzy zasadniczym terminem wejścia ustawy w życie a dniem 1 czerwca 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-236.18" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-236.19" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.20" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-236.21" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.22" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 95 – za, 1 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-236.23" who="#komentarz">(Głosowanie nr 67)</u>
          <u xml:id="u-236.24" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-236.25" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-236.26" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.27" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-236.28" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.29" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-236.30" who="#komentarz">(Głosowanie nr 68)</u>
          <u xml:id="u-236.31" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-236.32" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu trzynastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
          <u xml:id="u-236.33" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisja Ustawodawcza przedstawiły projekt uchwały, w którym wnoszą o wprowadzenie poprawek do ustawy – druk senacki nr 330 A.</u>
          <u xml:id="u-236.34" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-236.35" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.36" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga, nad poprawkami nr 1 i 3 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-236.37" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Zmierzają one do usunięcia z ustawy wszystkich zmian za wyjątkiem jednej, wprowadzającej nowy termin na wniesienie skargi nadzwyczajnej od prawomocnych orzeczeń sądowych kończących postępowanie w sprawach, które uprawomocniły się po wejściu w życie Konstytucji RP.</u>
          <u xml:id="u-236.38" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-236.39" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.40" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-236.41" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.42" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 50 – za, 46 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-236.43" who="#komentarz">(Głosowanie nr 69)</u>
          <u xml:id="u-236.44" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 wydłuża do 6 lat termin na wniesienie skargi nadzwyczajnej od prawomocnych orzeczeń sądowych kończących postępowanie w sprawach, które uprawomocniły się po dniu 17 października 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-236.45" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-236.46" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.47" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-236.48" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.49" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 51 – za, 45 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-236.50" who="#komentarz">(Głosowanie nr 70)</u>
          <u xml:id="u-236.51" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Czy mamy poprawkę nr 4 albo 5?</u>
          <u xml:id="u-236.52" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-236.53" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Nie.</u>
          <u xml:id="u-236.54" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-236.55" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale jeszcze jedna.)</u>
          <u xml:id="u-236.56" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-236.57" who="#komentarz">(Senator Robert Mamątow: Jaka? Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-236.58" who="#komentarz">(Głos z sali: Była już…)</u>
          <u xml:id="u-236.59" who="#komentarz">(Głos z sali: Od 1 do 5…)</u>
          <u xml:id="u-236.60" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Są poprawki nr 1, 2 i 3.</u>
          <u xml:id="u-236.61" who="#komentarz">(Senator Robert Mamątow: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-236.62" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Nie ma więcej.</u>
          <u xml:id="u-236.63" who="#komentarz">(Senator Robert Mamątow: Tylko 3.)</u>
          <u xml:id="u-236.64" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Zatem przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-236.65" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-236.66" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.67" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-236.68" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.69" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 97 – za, 1 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-236.70" who="#komentarz">(Głosowanie nr 71)</u>
          <u xml:id="u-236.71" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
          <u xml:id="u-236.72" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu czternastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.</u>
          <u xml:id="u-236.73" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisja Zdrowia przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o wprowadzenie poprawek do ustawy – druk senacki nr 351 A.</u>
          <u xml:id="u-236.74" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-236.75" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Nad poprawkami nr 1, 3, 4 i 5 należy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-236.76" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Jeżeli państwo pozwolą, nie będę czytał, bo uzasadnienie jest bardzo długie.</u>
          <u xml:id="u-236.77" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-236.78" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.79" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-236.80" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Pan senator Dunin głosuje?</u>
          <u xml:id="u-236.81" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.82" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 53 – za, 43 – przeciw, wstrzymało się 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-236.83" who="#komentarz">(Głosowanie nr 72)</u>
          <u xml:id="u-236.84" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 dotyczy wskazania osób, które oprócz lekarza będą uprawnione do przeprowadzania badania kwalifikacyjnego w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonywania szczepienia ochronnego przeciw COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-236.85" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-236.86" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.87" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-236.88" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.89" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 97 senatorów, 52 – za, 44 – przeciw, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-236.90" who="#komentarz">(Głosowanie nr 73)</u>
          <u xml:id="u-236.91" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy zatem do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-236.92" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-236.93" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-236.94" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-236.95" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.96" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 98 senatorów, 95 – za, 1 – przeciw, wstrzymało się 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-236.97" who="#komentarz">(Głosowanie nr 74)</u>
          <u xml:id="u-236.98" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.</u>
          <u xml:id="u-236.99" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu piętnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o Agencji Spójności i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-236.100" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Senat po przeprowadzeniu drugiego czytania projektu ustawy skierował projekt do Komisji Ustawodawczej, do Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej i zobowiązał te komisje do przedstawienia jeszcze na obecnym posiedzeniu Senatu dodatkowego sprawozdania. Znajduje się ono w druku nr 320 X.</u>
          <u xml:id="u-236.101" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-236.102" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę sprawozdawcę, pana senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego, o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#SenatorSprawozdawcaKrzysztofKwiatkowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#SenatorSprawozdawcaKrzysztofKwiatkowski">24 marca odbyło się posiedzenie 3 połączonych komisji: Komisji Ustawodawczej, Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje rozpatrzyły 3 poprawki. Z tego 2 poprawki przyjęły, poprawkę dotyczącą publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej i drugą, dotyczącą zmiany nazwy jednego z instrumentów finansowych Unii Europejskiej. Trzecią poprawkę, dotyczącą odrzucenia projektu w całości komisje odrzuciły. Proszę o przyjęcie sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Czy państwo senatorowie wnioskodawcy lub pozostały senator sprawozdawca chcą jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypomnę, że w trakcie drugiego czytania wnioski o charakterze legislacyjnym zgłosili panowie senatorowie Jerzy Czerwiński i Krzysztof Kwiatkowski. Ponadto sprawozdawcą Komisji Ustawodawczej, Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej był pan senator Kazimierz Ujazdowski.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Obecnie senatorowie mogą zgłaszać trwające nie dłużej niż minutę zapytania do sprawozdawcy i wnioskodawców w związku z przedstawionym dodatkowym sprawozdaniem.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zgłosić takie zapytanie? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#MarszałekTomaszGrodzki">W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy, a następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku – nad poprawkami według kolejności przepisów projektu. Po przeprowadzeniu głosowań nad zgłoszonymi poprawkami przystąpimy do głosowania nad przyjęciem projektu – druk nr 320 S – w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Uwaga, przystępujemy do głosowania nad wnioskiem pana senatora Jerzego Czerwińskiego o odrzucenie projektu ustawy o Agencji Spójności i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-238.9" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-238.10" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-238.11" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.12" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 45 było za, 50 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-238.13" who="#komentarz">(Głosowanie nr 75)</u>
          <u xml:id="u-238.14" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec odrzucenia wniosku o odrzucenie projektu ustawy przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-238.15" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 1 precyzuje sposoby informowania o konkursach na stanowiska w zarządzie agencji i pracowników agencji.</u>
          <u xml:id="u-238.16" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-238.17" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-238.18" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-238.19" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.20" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 50 było za, 44 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-238.21" who="#komentarz">(Głosowanie nr 76)</u>
          <u xml:id="u-238.22" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Poprawka nr 2 dostosowuje nazwę środków finansowych do aktualnego tytułu rozporządzenia unijnego.</u>
          <u xml:id="u-238.23" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-238.24" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-238.25" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-238.26" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.27" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 50 – za, 45 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-238.28" who="#komentarz">(Głosowanie nr 77)</u>
          <u xml:id="u-238.29" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przyjęciem projektu ustawy w całości ze zmianami wynikających z przyjętych poprawek oraz nad projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-238.30" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisje proponują, aby Senat upoważnił pana senatora Kazimierza Ujazdowskiego do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad projektem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-238.31" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-238.32" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-238.33" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-238.34" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.35" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 50 –za, 45 – przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-238.36" who="#komentarz">(Głosowanie nr 78)</u>
          <u xml:id="u-238.37" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął projekt ustawy o Agencji Spójności i Rozwoju i podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-238.38" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Jednocześnie informuję, że Senat upoważnił pana senatora Kazimierza Ujazdowskiego do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-238.39" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu szesnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-238.40" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że zostało przedstawione sprawozdanie komisji o projekcie ustawy oraz została przeprowadzona dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-238.41" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-238.42" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Informuję, że trzecie czytanie obejmie jedynie głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-238.43" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że komisje wnoszą o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu ustawy zawartego w druku nr 308 S.</u>
          <u xml:id="u-238.44" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisje proponują ponadto, aby Senat upoważnił pana senatora Bogdana Zdrojewskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-238.45" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem ustawy oraz projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-238.46" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-238.47" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-238.48" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-238.49" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.50" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 51 – za, 1 – przeciw, wstrzymało się 44 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-238.51" who="#komentarz">(Głosowanie nr 79)</u>
          <u xml:id="u-238.52" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa i podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-238.53" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Jednocześnie informuję, że Senat upoważnił pana senatora Bogdana Zdrojewskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-238.54" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu siedemnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-238.55" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że w dniu dzisiejszym zostało przedstawione sprawozdanie komisji o projekcie ustawy oraz została przeprowadzona dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-238.56" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-238.57" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Informuję, że trzecie czytanie obejmuje jedynie głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-238.58" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że komisje wnoszą o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu ustawy zawartego w druku nr 331 S.</u>
          <u xml:id="u-238.59" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisje proponują ponadto, aby Senat upoważnił pana senatora Stanisława Gawłowskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-238.60" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw oraz projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-238.61" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-238.62" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-238.63" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-238.64" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.65" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 50 – za, 46 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-238.66" who="#komentarz">(Głosowanie nr 80)</u>
          <u xml:id="u-238.67" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw i podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-238.68" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Jednocześnie informuję, że Senat upoważnił pana senatora Stanisława Gawłowskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-238.69" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu osiemnastego porządku obrad: drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.</u>
          <u xml:id="u-238.70" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że w dniu dzisiejszym zostało przedstawione sprawozdanie komisji o projekcie ustawy oraz została przeprowadzona dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-238.71" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania, które obejmuje jedynie głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-238.72" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że komisje wnoszą o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu ustawy zawartego w druku nr 321 S.</u>
          <u xml:id="u-238.73" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Komisje proponują ponadto, aby Senat upoważnił pana senatora Marka Borowskiego do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-238.74" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych oraz projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-238.75" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-238.76" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-238.77" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-238.78" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.79" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 96 senatorów, 50 – za, 45 – przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-238.80" who="#komentarz">(Głosowanie nr 81)</u>
          <u xml:id="u-238.81" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych i podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-238.82" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Jednocześnie informuję, że Senat upoważnił pana senatora Marka Borowskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-238.83" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu dwudziestego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia twórców konstytucji marcowej 1921 roku.</u>
          <u xml:id="u-238.84" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że zostało przedstawione sprawozdanie komisji o projekcie uchwały oraz została przeprowadzona dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-238.85" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania, które obejmie jedynie głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-238.86" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że Komisja Ustawodawcza wnosi o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu uchwały zawartego w druku nr 329 S.</u>
          <u xml:id="u-238.87" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-238.88" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-238.89" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-238.90" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-238.91" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.92" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, 94 – za, nikt nie był przeciw, 1 senator się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-238.93" who="#komentarz">(Głosowanie nr 82)</u>
          <u xml:id="u-238.94" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie uczczenia twórców konstytucji marcowej 1921 roku.</u>
          <u xml:id="u-238.95" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Powracamy do rozpatrywania punktu dwudziestego pierwszego porządku obrad: drugie czytanie projektu uchwały w związku z 30. rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej.</u>
          <u xml:id="u-238.96" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że został przedstawiony projekt uchwały oraz została przeprowadzona dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-238.97" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do trzeciego czytania, które obejmie jedynie głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-238.98" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przypominam, że projekt uchwały zawarty jest w druku nr 344.</u>
          <u xml:id="u-238.99" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-238.100" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-238.101" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę włączyć aparaturę.</u>
          <u xml:id="u-238.102" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-238.103" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-238.104" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-238.105" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głosowało 95 senatorów, wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-238.106" who="#komentarz">(Głosowanie nr 83)</u>
          <u xml:id="u-238.107" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w związku z 30. rocznicą powstania Grupy Wyszehradzkiej.</u>
          <u xml:id="u-238.108" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Informuję, że porządek obrad dwudziestego drugiego posiedzenia Senatu został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-238.109" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Przystępujemy do oświadczeń senatorów poza porządkiem obrad.</u>
          <u xml:id="u-238.110" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Informuję państwa senatorów, że oświadczenia złożone do protokołu zostaną zamieszczone w urzędowej wersji sprawozdania stenograficznego.</u>
          <u xml:id="u-238.111" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Proszę o sporządzenie listy senatorów chętnych do wygłoszenia oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-238.112" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Oświadczenia nie mogą trwać dłużej niż 5 minut. Przedmiotem oświadczenia mogą być sprawy związane z wykonywaniem mandatu, przy czym nie może ono dotyczyć spraw będących przedmiotem porządku obrad bieżącego posiedzenia Senatu. Marszałek odmówi przyjęcia niewygłoszonych oświadczeń, których treści nie można ustalić lub których wygłoszenie przez senatora nie byłoby możliwe w przysługującym na to czasie, czyli w ciągu 5 minut. Nad oświadczeniem senatorskim nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-238.113" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-238.114" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Jako pierwsza głos zabierze pani senator Magdalena Kochan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#SenatorMagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#SenatorMagdalenaKochan">Ale zanim to oświadczenie wygłoszę, chcę złożyć wszystkim koleżankom i kolegom życzenia zdrowych i szczęśliwych świąt, bo to ostatnie spotkanie przed nimi…</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#SenatorMagdalenaKochan">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#SenatorMagdalenaKochan">…Z naciskiem na „zdrowych”, chociaż szczęście też na pewno nam się przyda.</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-239.6" who="#SenatorMagdalenaKochan">Wysoka Izbo, oświadczenie i pytania kieruję do pana ministra finansów, któremu chcę przypomnieć…</u>
          <u xml:id="u-239.7" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-239.8" who="#SenatorMagdalenaKochan">…że zgodnie z treścią art. 27 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego…</u>
          <u xml:id="u-239.9" who="#komentarz">(Marszałek Tomasz Grodzki: Proszę o ściszenie rozmów.)</u>
          <u xml:id="u-239.10" who="#SenatorMagdalenaKochan">…i o wolontariacie podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może przekazać 1% podatku na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego. Chcę powiedzieć, że w roku 2020, po rozliczeniu roku 2019…</u>
          <u xml:id="u-239.11" who="#SenatorMagdalenaKochan">Byłabym bardzo wdzięczna panom senatorom Kleinie i Gawłowskiemu, gdyby mi nie przeszkadzali, bo nie słyszę własnych myśli. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.12" who="#SenatorMagdalenaKochan">…Z tego tytułu podatnicy przekazali 907 milionów zł na rzecz organizacji pozarządowych niosących pomoc wielu potrzebującym. Ale 57 milionów, blisko 57 milionów do adresatów nie trafiło. I chcę zapytać pana ministra finansów o powód tego braku przekazania pieniędzy wskazanej organizacji, na którą 1% własnego podatku chciał przeznaczyć podatnik. Dlaczego one nie trafiły na wskazane przez niego konto? Czy podatnik wiedział o tym, że jego polecenie przekazu nie zostało zgodnie z jego wolą wykonane? Czy beneficjent tej kwoty wiedział, że tak się nie stało i z jakich powodów te pieniądze nie zostały przelane na właściwe konto? Jaka była kwota tych niewypłaconych zgodnie z wolą podatnika pieniędzy w latach 2016–2019? Przy czym mówiąc o roku 2016, mam na myśli rozliczenie podatku za wcześniejszy rok.</u>
          <u xml:id="u-239.13" who="#SenatorMagdalenaKochan">Dlaczego te pieniądze nie trafiają do beneficjentów, jaki jest powód? Kto to weryfikuje i kto decyduje, że 1% podatku, który wskazałam w swoim oświadczeniu podatkowym, do mojego adresata nie trafi? Jakie są kryteria odmawiania tej czynności?</u>
          <u xml:id="u-239.14" who="#SenatorMagdalenaKochan">I ostatnie pytanie. Czy Rada Działalności Pożytku Publicznego była powiadamiana o tym fakcie? Czy wie, które organizacje nie otrzymują tych przelewów? Czy Rada Działalności Pożytku Publicznego zna powody braku wykonywania tej czynności i czy zaakceptowała sposób odmowy jej wykonania? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Jerzy Wcisła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#SenatorJerzyWcisła">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#SenatorJerzyWcisła">Oświadczenie kieruję do sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, pana Marka Gróbarczyka.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#SenatorJerzyWcisła">Szanowny Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#SenatorJerzyWcisła">Z niepokojem odbieram informacje, które mogą świadczyć o tym, że przy budowie kanału przez mierzeję zastosowano rozwiązania, które mogą być nieprzyjazne dla turystyki wodnej. Betonowanie oczepu nabrzeża po zachodniej stronie wskazuje, że nabrzeże będzie na wysokości 2,5 m nad poziomem morza. To wyklucza bezpieczne cumowanie jednostek sportowych i turystycznych, dla których właściwa wysokość nie powinna przekraczać 1 m nad poziom morza.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#SenatorJerzyWcisła">Proszę o informację, czy inwestor przewiduje obniżenie nabrzeży lub zastosowanie pomostów cumowniczych umożliwiających bezpieczne wejście na brzeg. Czy są przewidziane miejsca postojowe dla jednostek motorowych i żaglowych oczekujących na otwarcie drogi do śluzy bądź szukających schronienia w przypadku załamania pogody na morzu lub Zalewie Wiślanym lub dla załóg zmuszonych z różnych powodów do wyjścia na brzeg?</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#SenatorJerzyWcisła">Jedną z ważnych funkcji kanału ma być pozytywny wpływ nie tylko na rozwój transportu wodnego, ale też na rozwój turystyki wodnej w obszarze Zalewu Wiślanego. Samorządy zaangażowały wielomilionowe środki na rozwój infrastruktury turystycznej nad Zalewem Wiślanym i w jego bezpośrednim otoczeniu, spodziewając się wzrostu popytu na turystykę wodną po wykonaniu kanału przez mierzeję. Dlatego tak ważne jest, by budowa kanału uwzględniała potrzeby tej grupy użytkowników i tworzyła przyjazne i bezpieczne warunki korzystania z kanału.</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#SenatorJerzyWcisła">Mam nadzieję, że sygnalizowane zagrożenia są przez inwestora dostrzegane i istnieją rozwiązania im przeciwdziałające. Gdyby jednak było inaczej, proszę o uwzględnienie powyższych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-241.7" who="#SenatorJerzyWcisła">Proszę o ustosunkowanie się do wymienionych uwag. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze,</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głos zabierze pani senator Ewa Matecka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#SenatorEwaMatecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#SenatorEwaMatecka">Oświadczenie kierowane jest do ministra infrastruktury, pana Andrzeja Adamczyka.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#SenatorEwaMatecka">Od dłuższego czasu do mojego biura senatorskiego zgłaszają się mieszkańcy oczekujący bezskutecznie na wykup przez państwo gruntów w ramach budowy zbiornika retencyjnego Wielowieś Klasztorna na rzece Prośnie. Od momentu odebrania wspomnianego projektu władzom samorządowym i przekazania Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu „Wody Polskie” bez niezbędnych środków finansowych nastąpił całkowity paraliż działań związanych z pracami przygotowawczymi i doprowadzeniem do porządku stanu prawnego terenów położonych w czaszy i wokół planowanego zbiornika. Efektem jest obecnie wstrzymanie wykupu gruntów i kilkuletnia blokada możliwości rozwoju wielu indywidualnych gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#SenatorEwaMatecka">Nadzieje rozbudzone zostały wszakże na nowo, gdy „Wody Polskie” umieściły budowę zbiornika Wielowieś Klasztorna na czele listy priorytetów zgłaszanych w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Projekt idealnie wpisywał się w zakres zadania, jakim jest wsparcie zrównoważonej gospodarki wodnej na terenach poza aglomeracjami, a także zwiększenie odporności miast i ich obszarów funkcjonalnych na zmiany klimatu, i jako taki w pełni zasługiwał na uwzględnienie. Rząd postanowił jednak wspomnianą listę priorytetów w całości odrzucić, niwecząc tym samym działania wielu zaangażowanych w omawianą kwestię osób oraz instytucji.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#SenatorEwaMatecka">Obecny stan zawieszenia prawnego jest nie do przyjęcia i przeczy zasadom sprawiedliwości społecznej. Nie wspominam już o idei zrównoważonego rozwoju. Zbiornik retencyjny Wielowieś Klasztorna jest bowiem od lat oczekiwaną inwestycją, która nie tylko pomoże uporządkować gospodarkę wodną na obszarze 3 powiatów: ostrowskiego, kaliskiego i ostrzeszowskiego, ale nade wszystko podniesie poziom bezpieczeństwa mieszkańców. Mowa tu zarówno o bezpieczeństwie w wymiarze ochrony przed klęskami żywiołowymi, jak i o stabilności prawnej i ekonomicznej, które są kluczowe dla rozwoju rolnictwa i przemysłu spożywczego na tym terenie.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#SenatorEwaMatecka">Zwracam się zatem z następującymi pytaniami. Kiedy i w jakim kształcie rząd zamierza powrócić do prac związanych ze zbiornikiem Wielowieś Klasztorna? Czy projekt ma szansę powrotu na listę priorytetów KPO? A jeśli nie, to czy w ogóle istnieje jakakolwiek realna perspektywa czasowa uruchomienia środków na ten cel z innej puli? Sytuacja zaognia się z miesiąca na miesiąc, a właściciele zablokowanych gospodarstw nie otrzymują żadnych form wsparcia. Dlatego też apeluję o pilną interwencję w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#SenatorEwaMatecka">Oświadczenie to składam w imieniu własnym oraz pana senatora Janusza Pęcherza. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głos zabierze pani senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#SenatorAgnieszkaKołaczLeszczyńska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#SenatorAgnieszkaKołaczLeszczyńska">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#SenatorAgnieszkaKołaczLeszczyńska">Moje oświadczenie, a bardziej protest, bardziej skarga, kierowane jest do pana ministra sprawiedliwości, pana ministra Zbigniewa Ziobry.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#SenatorAgnieszkaKołaczLeszczyńska">Oto dzisiaj – a były to informacje przekazane przez mieszkańców mojego miasta rodzinnego, Wałbrzycha, a także przez pana prezydenta Wałbrzycha – my jako parlamentarzyści otrzymaliśmy informację o tym, że w naszym mieście, w Sądzie Rejonowym w Wałbrzychu zostanie zlikwidowany Wydział Pracy.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#SenatorAgnieszkaKołaczLeszczyńska">Ten mój protest, ten mój sprzeciw popierają również posłowie, pan poseł Tomasz Siemoniak i pani poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#SenatorAgnieszkaKołaczLeszczyńska">Otóż, Panie Ministrze, nie znamy powodów takiej decyzji, decyzji o zniesieniu Wydziału Pracy w Sądzie Rejonowym w Wałbrzychu, a niestety uważamy, że to jest decyzja nierozsądna, i nie zgadzamy się z nią zupełnie. Przypominamy tylko, że Wałbrzych jest drugim co do wielkości miastem na Dolnym Śląsku, a z tego Sądu Rejonowego, z możliwości rozpatrywania tam spraw korzystają nie tylko mieszkańcy Wałbrzycha, ale również mieszkańcy gmin ościennych. Oni w tej chwili zostaną pozbawieni tej możliwości i będą zmuszeni dojeżdżać do odległej od Wałbrzycha, szczególnie od tych gmin, które są wokół Wałbrzycha, Świdnicy.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#SenatorAgnieszkaKołaczLeszczyńska">Przypomnę tylko, że ogromnym wysiłkiem nie tylko miasta Wałbrzycha, ale właśnie wójtów i burmistrzów gmin ościennych udało się zrobić wszystko, by skomunikować miasto Wałbrzych z powiatem wałbrzyskim. Podjęliśmy ogromny wysiłek, wyremontowaliśmy drogi, jest budowana obwodnica Wałbrzycha. Niedawno został również oddany do dyspozycji mieszkańców, szczególnie tych dojeżdżających do Wałbrzycha, dworzec kolejowy Wałbrzych Centrum. Skomunikowane z Wałbrzychem zostały okoliczne miejscowości, gminy ościenne, tak byśmy mogli wspólnie korzystać z urzędów, które są scentralizowane i znajdują się właśnie w Wałbrzychu. Wałbrzych skupia wszystkie urzędy – urząd miejski, starostwo powiatowe. Jest tam także Zakład Ubezpieczeń Społecznych, prokuratura czy właśnie sąd rejonowy.</u>
          <u xml:id="u-245.7" who="#SenatorAgnieszkaKołaczLeszczyńska">Kolejny argument, który nas zmroził… Czas pandemii, z którą się borykamy, to jest najgorszy czas na wykonanie takiej decyzji. Mieszkańcy Wałbrzycha i gmin ościennych będą musieli dojeżdżać do Świdnicy, tj. od ok. 20 do 40 km, a niestety nie ma zorganizowanej komunikacji zbiorowej. Będzie to się wiązało z dodatkowym wysiłkiem mieszkańców, co w dobie pandemii koronawirusa będzie powodowało zwiększone ryzyko zakażenia się tą chorobą.</u>
          <u xml:id="u-245.8" who="#SenatorAgnieszkaKołaczLeszczyńska">Panie Ministrze, pozwolę sobie jeszcze na ręce pana złożyć zapytanie o argumenty, jakie kierowały panem ministrem w momencie, kiedy podejmował pan decyzję o przeniesieniu wydziału prawa pracy Sądu Rejonowego w Wałbrzychu do Świdnicy, i będę prosiła o odpowiedź. Chcę tylko przypomnieć, że w momencie, kiedy podejmowaliście państwo reformę sądownictwa, a my wskazywaliśmy argumenty i mówiliśmy o tym, że służy to jedynie upolitycznieniu sądownictwa, z ust pana ministra padały argumenty mówiące o tym, że reforma ta będzie tylko i wyłącznie służyła mieszkańcom. Niestety mieszkańcy Wałbrzycha dosłownie i wręcz namacalnie dowiedzą się, jak wygląda reforma sądownictwa. Wydział prawa pracy w Sądzie Rejonowym w Wałbrzychu zostanie zamknięty i mieszkańcy na własnej skórze przekonają się, że nieprawdziwe były argumenty mówiące o tym, że reforma sądownictwa będzie służyła mieszkańcom. Nie ma i nie może być na to naszej zgody. Mamy nadzieję, że pan minister usłyszy nie tyle głosy nas parlamentarzystów, co przede wszystkim głosy mieszkańców Wałbrzycha i gmin ościennych, i wycofa się z tej niezrozumiałej, zupełnie bezsensownej i nie do wytłumaczenia decyzji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Aleksander Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Swoje oświadczenie chciałbym skierować do minister rodziny i polityki społecznej, pani Marleny Maląg.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Szanowna Pani Minister!</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">Program „Aktywny samorząd”, od lat realizowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, skierowany jest do osób z niepełnosprawnościami, jak również do samorządów powiatowych. Środki te przeznaczone są na zadania związane właśnie ze wsparciem osób z niepełnosprawnościami. Dlatego cieszą informacje resortu o rekordowym budżecie w roku bieżącym na program „Aktywny samorząd”.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#SenatorAleksanderSzwed">W związku z licznymi zapytaniami kierowanymi do mojego biura senatorskiego przez przedstawicieli samorządów powiatowych, jak również przez same osoby niepełnosprawne, proszę o udzielenie informacji, jakie obszary wsparcia osób niepełnosprawnych uzyskają dofinansowanie w 2021 r. i jakie to będą kwoty, jaki stopień niepełnosprawności będzie wymagany przy ubieganiu się o wsparcie w poszczególnych obszarach i jak wyglądało wsparcie w ramach programu w powiatach dzierżoniowskim, kłodzkim i ząbkowickim w województwie dolnośląskim w 2020 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Stanisław Gawłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#SenatorStanisławGawłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#SenatorStanisławGawłowski">Ja swoje oświadczenie kieruję do ministra infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#SenatorStanisławGawłowski">Przed Polską bardzo poważne wyzwanie i zarazem ogromna szansa, związane z budową wiatraków na morzu — offshore. To wymaga odpowiedniego przygotowania zarówno w części legislacyjnej, formalno-prawnej, jak i finansowej oraz technicznej.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#SenatorStanisławGawłowski">Niedawno parlament przyjął projekt ustawy, która ma spowodować wsparcie dla tych tak potrzebnych inwestycji, ale jednocześnie potrzebne jest wsparcie związane z przygotowaniem portów morskich do tego, żeby z jednej strony były zapleczem do budowy tychże wiatraków, a z drugiej strony były zapleczem do serwisowania instalacji już wybudowanych bezpośrednio na morzu. Mówi się o nakładach rzędu 130–160 miliardów zł w tym pierwszym etapie.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#SenatorStanisławGawłowski">Tak naprawdę te porty, które mogłyby być zapleczem do budowy, to Gdańsk, Gdynia bądź Świnoujście, ale niestety mam przekonanie, że w każdym z tych portów niewiele się w tej chwili dzieje. Z kolei rząd Danii powołał już pełnomocnika, który ma zajmować się inwestycjami w polskiej strefie ekonomicznej. Niestety, w Polsce w tym przypadku ciągle są tylko i wyłącznie zapowiedzi, a brakuje realnych, prawdziwych działań.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#SenatorStanisławGawłowski">W związku z tym pytam pana ministra – i proszę o pełną informację w tym zakresie – jakie działania inwestycyjne są planowane w polskich portach, działania które posłużą do tego, żeby porty te stanowiły zaplecze do realizacji inwestycji związanych z budową wiatraków na morzu. Proszę o bardzo precyzyjną informację, który port, jakie nakłady i jakie działania.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#SenatorStanisławGawłowski">Proszę również o informacje dotyczące portów serwisowych. Tutaj z kolei porty na Wybrzeżu Środkowym – od Kołobrzegu, przez Darłowo, Ustkę, Łebę, po Władysławowo – mają tego typu możliwości. Chciałbym się więc też dowiedzieć, jakie nakłady inwestycyjne w tych portach rząd planuje, żeby rzeczywiście stamtąd codziennie… Mówi się o setkach statków, które mogą wypływać do serwisowania wiatraków na morzu. Chodzi o to, żeby te porty mogły zabezpieczyć, mogły obsługiwać to zaplecze.</u>
          <u xml:id="u-249.7" who="#SenatorStanisławGawłowski">To jest naprawdę wielka cywilizacyjna szansa. Rząd musi stworzyć możliwości do tego, żeby te porty mogły się rozwijać. Rząd musi podjąć odpowiednie działania inwestycyjne, bo nieszczęściem będzie, gdy wiatraki na morzu będą budowane z portów duńskich. Zarobi na tym państwo duńskie, zarobią porty duńskie, niestety ze stratą dla Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Głos zabierze pan senator Janusz Pęcherz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#SenatorJanuszPęcherz">Swoje oświadczenie kieruję do wicepremiera, ministra rozwoju, pracy i technologii, pana Jarosława Gowina, i do pana Michała Kurtyki, ministra klimatu i środowiska.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#SenatorJanuszPęcherz">Szanowni Panowie Ministrowie!</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#SenatorJanuszPęcherz">Zwracam się z uprzejmą prośbą o informację dotyczącą stanu prac nad nowelizacją ustawy tzw. odległościowej, ograniczającej możliwości budowy farm wiatrowych na lądzie w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#SenatorJanuszPęcherz">Ustawa z 2016 r. wprowadzająca sztywne zasady lokowania farm wiatrowych w odpowiedniej odległości od zabudowań, to jest tzw. zasadę 10H, wręcz uniemożliwiła budowę tych farm, a w gminach, w których wydano wcześniej pozwolenia na ich budowę w oparciu o przepisy obowiązujące przed nowelizacją, doprowadziła do dramatycznych sytuacji, wykluczających możliwość stawiania domów jednorodzinnych w wielu miejscowościach.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#SenatorJanuszPęcherz">Swoje oświadczenie składam na kanwie ostatnich protestów mieszkańców kilku miejscowości gminy i miasta Nowe Skalmierzyce w powiecie ostrowskim w województwie wielkopolskim. Okazało się, że m.in. dla 3 turbin wiatrowych o wysokości 182 m wydane zostały decyzje burmistrza gminy i miasta Nowe Skalmierzyce o środowiskowych uwarunkowaniach w roku 2012, o warunkach zabudowy także w 2012 r. oraz pozwolenie na budowę starosty ostrowskiego z dnia 30 września 2015 r. W ostatnich tygodniach rozpoczęły się prace przygotowawcze do rozpoczęcia budowy turbin wiatrowych w Kotowiecku i Głóskach i fakt ten spowodował gwałtowne protesty lokalnej społeczności. Dotychczasowe strefy oddziaływania turbin na środowisko, wynikające z opracowań będących podstawą wydania pozwolenia na budowę do 500 m, nie kolidowały z zabudową. Obecny burmistrz gminy i miasta Nowe Skalmierzyce, pan Jerzy Walczak, pełni funkcję dopiero od wyborów samorządowych w 2018 r., dlatego protesty mieszkańców mocno go zaskoczyły, ale i zaniepokoiły w kontekście możliwości rozwojowych tego obszaru.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#SenatorJanuszPęcherz">Jednocześnie po przeanalizowaniu powstałej sytuacji z punktu widzenia byłego prezydenta miasta Kalisza – pełniłem tę funkcję w latach 2002–2014 – i współinicjatora utworzenia aglomeracji kalisko-ostrowskiej, dla której marszałek województwa wielkopolskiego wydzielił środki w ramach zintegrowanych inwestycji terytorialnych, uważam, że źle by się stało, gdyby w środku tego obszaru pomiędzy Kaliszem a Ostrowem Wielkopolskim powstała czarna dziura rozwojowa.</u>
          <u xml:id="u-251.6" who="#SenatorJanuszPęcherz">Nie mam także wątpliwości, że z podobnymi sytuacjami jak ta opisana wyżej mamy do czynienia w wielu miejscowościach w kraju — stąd prośba o przyspieszenie prac nad nowelizacja ustawy odległościowej i o jednoczesne przesunięcie terminu na uchwalenie planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego tak, aby bez zbytniego pośpiechu mogły się odbyć konsultacje społeczne na etapie planistycznym i aby mieszkańcy mieli dostęp do pełnej informacji na temat planowanych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-251.7" who="#SenatorJanuszPęcherz">Swoje oświadczenie składam także w imieniu pani senator Ewy Mateckiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Krótkie uzupełnienie – pan senator Gawłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#SenatorStanisławGawłowski">Tak jest, Panie Marszałku. Chciałbym tylko uzupełnić, że swoje oświadczenie złożyłem w imieniu swoim własnym i pana senatora Kazimierza Kleiny – bo rzeczywiście sprawy dotyczące gospodarki morskiej są w żywym zainteresowaniu pana senatora Kleiny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Dziękuje bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Informuję, że protokół dwudziestego drugiego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji zostanie udostępniony państwu senatorom w terminie 30 dni po posiedzeniu Senatu w Biurze Prac Senackich, pokój nr 255.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#MarszałekTomaszGrodzki">Zamykam dwudzieste drugie posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#MarszałekTomaszGrodzki">I dziękuję wszystkim za dobrą pracę.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 20 minut 32)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>