PPC / ppc

text_structure.xml 808 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 3981 3982 3983 3984 3985 3986 3987 3988 3989 3990 3991 3992 3993 3994 3995 3996 3997 3998 3999 4000 4001 4002 4003 4004 4005 4006 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025 4026 4027 4028 4029 4030 4031 4032 4033 4034 4035 4036 4037 4038 4039 4040 4041 4042 4043 4044 4045 4046 4047 4048 4049 4050 4051 4052 4053 4054 4055 4056 4057 4058 4059 4060 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102 4103 4104 4105 4106 4107 4108 4109 4110 4111 4112 4113 4114 4115 4116 4117 4118 4119 4120 4121 4122 4123 4124 4125 4126 4127 4128 4129 4130 4131 4132 4133 4134 4135 4136 4137 4138 4139 4140 4141 4142 4143 4144 4145 4146 4147 4148 4149 4150 4151 4152 4153 4154 4155 4156 4157 4158 4159 4160 4161 4162 4163 4164 4165 4166 4167 4168 4169 4170 4171 4172 4173 4174 4175 4176 4177 4178 4179 4180 4181 4182 4183 4184 4185 4186 4187 4188 4189 4190 4191 4192 4193 4194 4195 4196 4197 4198 4199 4200 4201 4202 4203 4204 4205 4206 4207 4208 4209 4210 4211 4212 4213 4214 4215 4216 4217 4218 4219 4220 4221 4222 4223 4224 4225 4226 4227 4228 4229 4230 4231 4232 4233 4234 4235 4236 4237 4238 4239 4240 4241 4242 4243 4244 4245 4246 4247 4248 4249 4250 4251 4252 4253 4254 4255 4256 4257 4258 4259 4260 4261 4262 4263 4264 4265 4266 4267 4268 4269 4270 4271 4272 4273 4274 4275 4276 4277 4278 4279 4280 4281 4282 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz wicemarszałkowie Małgorzata Kidawa-Błońska, Piotr Zgorzelski, Włodzimierz Czarzasty, Małgorzata Gosiewska i Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Mateusza Bochenka, Martę Kubiak, Daniela Milewskiego i Paulinę Matysiak.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Marta Kubiak i Daniel Milewski.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Marta Kubiak i Paulina Matysiak.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Protokół 64. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Witamy przebywających na galerii uczniów Szkoły Podstawowej w Jareniówce koło Jasła, województwo podkarpackie. Witamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Wysoka Izbo…</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">30 października br. tragicznie zmarła Lucyna Wiśniewska — lekarz, poseł V kadencji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Uczcijmy jej pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz jej dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj jej świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz jej dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj jej świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz jej dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj jej świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech odpoczywa w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszałek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszałek">Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych przedłożyła projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 2725.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszałek">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o projekcie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2748.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszałek">W związku z tym, na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o Funduszu Medycznym oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszałek">— o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszałek">Sprawozdania to odpowiednio druki nr 2723 i 2711.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszałek">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023, druk nr 2731.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszałek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszałek">Komisja Kultury i Środków Przekazu przedłożyła sprawozdanie o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia profesora Stanisława Fijałkowskiego w 100. rocznicę urodzin, druk nr 2726.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszałek">Informuję, że punkt: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym oraz ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, druk nr 2715, stał się bezprzedmiotowy w związku z wycofaniem projektu ustawy przez wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Marszałek">Po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjęłam decyzję o skreśleniu z porządku dziennego bieżącego posiedzenia punktu: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o legalności działań organów gminy zaangażowanych w organizację wyborów prezydenckich w 2020 r., druk nr 2716.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#Marszałek">Panie pośle, nie może być sprzeciwu wobec mojej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#Marszałek">Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży przedłożyła sprawozdanie o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2719.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#Marszałek">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono sprzeciw wobec propozycji uzupełnienia porządku dziennego o to sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#Marszałek">Jest to, w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu, punkt sporny porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#Marszałek">Propozycję uzupełnienia porządku dziennego o ten punkt poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#Marszałek">Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu głosowanie to nie jest poprzedzone debatą ani zadawaniem pytań.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe, poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, druki nr 458, 2710 i 2719?</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#komentarz">(Głos z sali: Przepraszam, nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#Marszałek">Ale jeszcze nie zaczęliśmy głosować.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#komentarz">(Głos z sali: Zaczęliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszałek">Jeszcze nie zaczęliśmy głosować, panie pośle. Na razie czytam, jeszcze nie głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Jak to nie?)</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#Marszałek">To ja się zorientuję, panie pośle, z pewnością.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#Marszałek">Czy teraz macie państwo na czytnikach wszystko tak, jak trzeba?</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze chwila.)</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#Marszałek">Tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#Marszałek">Kto jest za uzupełnieniem porządku dziennego o ten punkt?</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#Marszałek">Głosowało 427 posłów. 222 — za, 203 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#Marszałek">Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad projektami uchwał:</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#Marszałek">— w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#Marszałek">— w sprawie upamiętnienia profesora Stanisława Fijałkowskiego w 100. rocznicę urodzin.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje także, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#Marszałek">Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie działań rządu podejmowanych na rzecz pieczy zastępczej, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#Marszałek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#Marszałek">Informacja w tej sprawie, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Edukacji, Nauki i Młodzieży — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Finansów Publicznych — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Ustawodawczej — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Finansów Publicznych — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Łączności z Polakami za Granicą — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 12.15,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Ustawodawczej — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— do Spraw Kontroli Państwowej — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Finansów Publicznych — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Obrony Narodowej — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Polityki Senioralnej — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Zdrowia — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— do Spraw Kontroli Państwowej — godz. 17.30,</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#SekretarzPosełDanielMilewski">— Finansów Publicznych — godz. 19. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Mamy wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Pani poseł Kinga Gajewska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełKingaGajewska">Dziś do porządku obrad wchodzi ustawa zwiększająca kompetencje kuratorów oświaty, którzy powinni chronić dzieci,…</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełKingaGajewska">…ale nie przeszkadza im rozsyłanie pytań przygotowanych przez posła PiS-u, opłaconych przez ministerstwo edukacji, za jedyne 4,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełKingaGajewska">Polskim dziewczynkom, trzynastolatkom, zadaje się pytania, czy się masturbują, czy oglądają pornografię, ilu partnerów seksualnych mają.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Jak wam nie wstyd?)</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełKingaGajewska">Co was to interesuje? Po co o to pytacie?</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Zejdź.)</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#PosełKingaGajewska">W lex Czarnek chodzi o to, żeby organizacje pozarządowe, które zajmują się ochroną dzieci, uczeniem ich, jak mają chronić się przed złym dotykiem, nie mogły wejść do szkoły, a żeby posłowie PiS-u mogli przygotowywać tak niestosowne pytania zadawane polskim trzynastolatkom.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#PosełKingaGajewska">Panie Ministrze Czarnek! Proszę tutaj przyjść i się wytłumaczyć z tych 4,5 mln.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Pani poseł, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska…</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Pan minister.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W tej ustawie nie ma nic na temat tych spraw, o których wspominała pani poseł. Jak rozumiem, są to badania prowadzone przez jedną z uczelni. Natomiast Prawo oświatowe, o którym pani wspomniała, ma doprowadzić do tego, aby kurator miał rzeczywisty wpływ na to, jak funkcjonują szkoły, czy przestrzegają prawa…</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: To pytanie o masturbację…)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">…żeby mogły reagować w sytuacji, kiedy niektórzy dyrektorzy — na szczęście nieliczni, ale tacy się zdarzają — łamią prawo.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Chorzy jesteście.)</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Państwo w pewnym momencie proponowali w ogóle likwidację funkcji kuratora…</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: To pytanie do prezesa.)</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">…chcieliście zlikwidować jakikolwiek wpływ państwa na politykę oświatową. Prawo i Sprawiedliwość uważa, że polityka oświatowa to jedna z ważniejszych polityk, która będzie kształtowała przyszłe pokolenia, i chcemy, żeby kolejne pokolenia Polaków były po prostu patriotami. Bez wpływu kuratora na to, jak funkcjonują szkoły, jak przestrzegane jest prawo, jest to niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jakich kuratorów? Jakich?)</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Jeśli chodzi o organizacje pozarządowe, o których pani wspomniała, chcemy to ucywilizować, chcemy doprowadzić do tego, aby rodzice mieli realny wpływ na to, jakie organizacje, z jakim programem, z jakimi zajęciami wchodzą do szkoły, bo dotąd bywało z tym różnie.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Jaka to cywilizacja?)</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Zupełnie inna sprawa. To zupełnie inna sprawa.)</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Z jednej strony państwo proponują swobodne wchodzenie wszystkich organizacji, także tych, które doprowadzają do seksualizacji dzieci, a z drugiej strony chcecie całkowicie zlikwidować wpływ państwa na to, co się dzieje w szkołach. Gdy dzieje się cokolwiek złego, państwo pytacie: Co zrobił minister? To jest absurd. Chcecie odebrać wszystkie kompetencje kuratorowi, ministrowi…</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: A potem pytacie, co zrobić.)</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">…a gdy dzieje się cokolwiek, gdy niektóre samorządy nie radzą sobie z zadaniami oświatowymi, wtedy pytacie: Co zrobił minister?</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Pan nie zrozumiał pytania.)</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Tak nie może to funkcjonować. Dlatego po raz kolejny wracamy do ustawy zmieniającej Prawo oświatowe…</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Wy za to płacicie.)</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">…tak aby uregulować kwestie organizacji pozarządowych, aby uregulować także kwestie nauczania domowego i uregulować kwestie kuratora oświaty. Ten projekt ustawy jest potrzebny, aby oświata w Polsce dobrze funkcjonowała.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszałek">Pani poseł, po pierwsze, pani nie zgłosiła wniosku formalnego. To nie jest dyskusja. Będzie ten punkt, będzie pani miała prawo mówić.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj.)</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#Marszałek">Pan poseł Stefan Krajewski.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełStefanKrajewski">Udawało wam się uzależnić Polskę od ruskiego węgla.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełStefanKrajewski">Nie zapewniliście żadnych dostaw węgla z innych kierunków.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełStefanKrajewski">Zablokowaliście OZE. A później zwaliliście wszystko na samorządy. Waszą nieudolną, nieodpowiedzialną politykę próbujecie zrzucić na samorządy. Okłamaliście samorządy. A to jest dowód na to.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#komentarz">(Głos z sali: A ty… co robiłeś?)</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełStefanKrajewski">Wczoraj wojewoda świętokrzyski napisał, że dostał z ministerstwa klimatu tylko 15% wnioskowanej kwoty, nie ma pieniędzy na węgiel.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełStefanKrajewski">Zgłaszam wniosek o przerwę i przedstawienie przez pana ministra Sasina informacji, dlaczego okłamaliście Polaków…</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełStefanKrajewski">…oraz czy pieniądze na dodatki węglowe się pojawią i kiedy.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełStefanKrajewski">Kłamiecie na każdym kroku i to jest kolejny dowód na to. Takie pisma trafiły i trafiają do samorządowców. A wy dalej bezczelnie mówicie, że są pieniądze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Artur Dziambor, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełArturDziambor">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Nie macie dobrej passy. Koryto+, które chcieliście wprowadzić, spadło z rowerka w zeszłym tygodniu. Ustawa, która miała utrzymać waszych partyjnych funkcjonariuszy na stanowiskach w spółkach Skarbu Państwa, w spółkach, w których wymieniliście od prezesa po ekipę sprzątającą i mianowaliście ludzi ze swojej partii…</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamiesz!)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełArturDziambor">Tymczasem niestety trzeba było się z tym jakoś pożegnać. Ktoś chyba powiedział, że wam tego nie podpisze. Może prezydent? Teraz mamy lex Czarnek, które powinno zniknąć całkowicie, które przynosi wstyd tak naprawdę temu ministerstwu i temu rządowi.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełArturDziambor">Wprowadzacie dyktaturę w szkołach. Likwidujecie edukację domową, a dziś chcieliście wprowadzić bezkarność plus, która po prostu sprawiłaby, że ludzi, którzy popełnili przestępstwa, wykroczenia na wasz rozkaz, nie dosięgłoby prawo i nie wymierzono by im sprawiedliwości. Dzisiaj ich dosięga. Byliście na tyle głupi, że w uzasadnieniu napisaliście, że trzeba szybko działać, bo sądy zaczynają skazywać naszych ludzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełArturDziambor">Mam wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełArturDziambor">Podajcie się do dymisji.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Oczywiście, wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Pan poseł Dariusz Wieczorek, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełDariuszWieczorek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Stawiam wniosek o odroczenie obrad do czasu wprowadzenia do porządku obrad projektu uchwały w sprawie wezwania Rady Ministrów do spełnienia warunków uzyskania pieniędzy z funduszy Unii Europejskiej. To jest projekt uchwały, który przygotowały kluby demokratycznej opozycji, i za chwilę złożymy go u pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Powiedz swoim…)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełDariuszWieczorek">Dzisiaj mamy inflację na poziomie 18%. To jest efekt waszej polityki gospodarczej. Bo przypomnę, że w styczniu 2022 r., a więc przed wybuchem wojny, ta inflacja była już na poziomie 9,2%. Dzisiaj nie mamy środków z Unii Europejskiej, z Krajowego Planu Odbudowy, które pomogłyby w odbudowie gospodarki, które pomogłyby walczyć z inflacją, które pomogłyby walczyć z tym gigantycznym kryzysem energetycznym, do którego doprowadziliście. Dosyć tych kłótni w rządzie. Pan Ziobro i cała ta ekipa nie może blokować 270 mld zł dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Chce pan odraczać obrady przed złożeniem wniosku, a poza tym porządek jest już ustalony.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Pani poseł Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Jaki PPS? PZPR.)</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Precz z komuną!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mija właśnie rok, od kiedy naliczane są kary w wysokości miliona euro dziennie za istnienie Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Precz z komuną!)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Wprawdzie w prezydenckiej ustawie została przemianowana na Izbę Odpowiedzialności Zawodowej, ale Komisja Europejska nie dała się nabrać na pozorny ruch. Jedynym skutkiem prezydenckiej ustawy jest ośmieszenie się pierwszej prezes, sędzi Manowskiej, która wystąpiła w roli maszyny losującej. Komisja Europejska systematycznie potrąca kary z funduszy przyznanych Polsce w planie finansowym na lata 2021–2027. Bezpowrotnie straciliśmy już 366 mln euro, czyli 1,7 mld zł, a licznik kar bije nadal.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełJoannaSenyszyn">Droga Opozycjo! Uczcijmy tę smutną rocznicę minutą ciszy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełMichałGramatyka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeszcze jest szansa na to, żeby to wasze szaleństwo zatrzymać. Jeszcze jest szansa, żeby lex Czarnek wylądowało w koszu, tam, gdzie jego miejsce.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nie ma takiej ustawy, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełMichałGramatyka">Chcecie stawiać gigantyczne bariery przed rozwojem edukacji domowej. Chcecie wyrzucić ze szkół organizacje pozarządowe i chcecie te szkoły jeszcze bardziej upolitycznić.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: I słusznie.)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełMichałGramatyka">Jeszcze jest szansa, żeby to odwrócić. Nauczyciel musi być człowiekiem wolnym, a państwo musi dać mu warunki do godnej pracy dla dobra polskich dzieci. Jeszcze jest szansa.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PosełMichałGramatyka">Wnoszę o przerwę, żebyście się zastanowili nad tym, co chcecie dziś zrobić.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Panie pośle, jak wpłynie taka ustawa, to będziemy o niej rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nie ma takiej ustawy.)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#Marszałek">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełJanuszKowalski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mamy dzisiaj jakiś dziwny wysyp waszych wypowiedzi. Z postkomunistycznego PSL pan Stefan Krajewski jak propagandysta Sputnika straszy Polaków, a samorządowcy świetnie działają, pomimo waszych oskarżeń i waszych działań. Rząd w tej sprawie, w sprawie węgla, działa profesjonalnie, a o gazie mówi ktoś z partii, która chciała zabetonować Polskę do 2037 r.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: To ja jestem agentem rosyjskim, a nie…)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PosełJanuszKowalski">I z czego się pan śmieje? Chcecie rozliczyć, to rozliczymy Pawlaka. Dzisiaj szefem waszej rady naczelnej jest Pawlak, który chciał z Putinem zabetonować Polskę do 2037 r.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PosełJanuszKowalski">A pan się z tego śmieje?</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Szybciej.)</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PosełJanuszKowalski">Teraz do postkomunistycznej Lewicy. Panie Dariuszu, a ile zgłosiliście takich uchwał w Parlamencie Europejskim za Polską, za tym, żeby eurokraci nie blokowali pieniędzy dla Polaków? Ani jednej. Ale 40 razy głosowaliście przeciwko Polsce.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj.)</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PosełJanuszKowalski">I dzisiaj znowu pan chce głosować przeciwko Polsce.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Pogoń Ziobrę. Ziobrę pogoń.)</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#PosełJanuszKowalski">Zgłoście w końcu jeden raz uchwałę za Polską, za tym, żeby ci wszyscy, można powiedzieć wprost, złodzieje z Unii Europejskiej oddali Polsce pieniądze. Kropka.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, z wnioskiem przeciwnym.)</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#Marszałek">Nie było wniosku formalnego, więc nie może być…</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Z wnioskiem przeciwnym, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#Marszałek">Ale czy pan nie rozumie, że nie składał pan poseł wniosku formalnego, czyli nie może być wniosku przeciwnego?</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, to już jest drugi raz to samo. Z wnioskiem przeciwnym. Pani marszałek, był to wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#Marszałek">Ogłaszam 2 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 23 do godz. 10 min 25)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Medycznym oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2700 i 2723).</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę panią poseł Jadwigę Emilewicz o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Zdrowia o przedstawionym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Medycznym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Projektowana ustawa ma na celu zmianę ustawy z dnia 7 października 2020 r. o Funduszu Medycznym. Dotyczy pewnych obszarów związanych z profilaktyką zdrowotną, w szczególności możliwości i zasad finansowania programów szczepień, także tych nieuwzględnionych w obowiązkowym programie szczepień, i zwiększenia liczby świadczeń, które będą mogły być finansowane, zwłaszcza w zakresie chorób rzadkich, chorób genetycznych, dla dzieci i młodzieży, którzy nie ukończyli 18. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Czego dotyczą proponowane zmiany? Postaram się je krótko omówić.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój na sali.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Przede wszystkim proponowane zmiany mają na celu wsparcie działań związanych z profilaktyką chorób zakaźnych, w szczególności przez zakup szczepionek do przeprowadzania zalecanych szczepień ochronnych w ramach programu szczepień ochronnych. Co mamy nadzieję uzyskać? Co — co do tego zgodziła się Komisja — zostanie uzyskane za sprawą tych zmian? Przede wszystkim pozwolą one na docelowe działanie ministra właściwego do spraw zdrowia w zakresie dofinansowania profilaktyki w obszarze nieobjętym obowiązkowym programem szczepień w zależności od potrzeb i sytuacji epidemicznej. Jest to zmiana będąca efektem analiz dokonanych w wyniku pandemii COVID-19, która pozwoli elastycznie i aktywnie reagować w przypadku, gdy podobne wydarzenia miałyby miejsce — a jak prognozują eksperci, z takimi sytuacjami przyjdzie się nam mierzyć w nadchodzących dekadach. Uwzględnienie szerokiej grupy odbiorców pozwoli zatem na poprawę jakości… Będzie to miało dobry wpływ na zdrowie publiczne państwa.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Wdrożenie proponowanych zmian ma na celu także skłonienie większej liczby kobiet i mężczyzn do poddawania się badaniom w ramach programów zdrowotnych i programów polityki zdrowotnej. Dziś wiemy, że najtańsza służba zdrowia jest wtedy, kiedy prowadzona jest dobra i szeroka profilaktyka. Ona może poprawić jakość życia, przynieść poprawę zdrowia, ale także ograniczyć wydatki związane z poszczególnymi chorobami. Wprowadzenie działań, za sprawą których dotarcie do populacji będzie większe i szersze, jest zatem celem zaproponowanych zmian. Ustawodawca, inicjator ma nadzieję, że wdrożone rozwiązania przyczynią się do zwiększenia się zgłaszalności kobiet i mężczyzn na badania prowadzone w ramach programów zdrowotnych i programów polityki zdrowotnej z zakresu profilaktyki zdrowotnej. Celem takiego rozwiązania jest zapewnienie możliwie wysokiego poziomu zgłaszalności pacjentów na badania profilaktyczne, nie tylko te realizowane przez świadczeniodawców w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Za proponowanymi zmianami idą oczywiście także zmiany zasad finansowania. Zmiany te zakładają finansowanie z budżetu ministra właściwego do spraw zdrowia kosztów obsługi Funduszu Medycznego i kosztów obsługi zadań finansowanych z Funduszu Medycznego zleconych do realizacji ministrowi właściwemu do spraw zdrowia oraz finansowanie ze środków Funduszu Medycznego kosztów obsługi zadań finansowanych z tego funduszu zleconych do realizacji podmiotom innym niż minister właściwy do spraw zdrowia. Jest to zmiana, która wpływa na uelastycznienie całego procesu zlecania i następnie finansowania pewnych zadań.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Proponowane zmiany służą także temu, aby usystematyzować kwestię finansowania kosztów obsługi funduszu i kosztów obsługi zadań finansowanych z funduszu. Przyjęte rozwiązania w zakresie finansowania co do zasady dotyczą kosztów obsługi Funduszu Medycznego ze środków tego funduszu. Dotychczas nie było to możliwe. Jest to systemowo zgodne z rozwiązaniami przyjętymi w odniesieniu do innych państwowych funduszy celowych, a Fundusz Medyczny jest takim właśnie funduszem.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Ustawa i zmiany przewidują także dodanie nowej kategorii świadczeń finansowanych ze środków pochodzących z Funduszu Medycznego dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia. Mówimy o świadczeniach gwarantowanych związanych z diagnostyką genetyczną z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lub leczenia szpitalnego. Dotyczy to zwłaszcza wielkoskalowych badań genomowych i innych badań genetycznych u dzieci i młodzieży realizowanych w szczególności w związku z leczeniem chorób onkologicznych i chorób rzadkich.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Obszerna dyskusja, która toczyła się na posiedzeniu Komisji Zdrowia, dotyczyła też tego, abyśmy sobie uświadomili, o jakiej skali mówimy, dlaczego te zmiany są tak istotne i dlaczego komisja postuluje i wnioskuje, aby Sejm jednogłośnie przyjął proponowaną ustawę i przychylił się do niej. Choroby rzadkie, których dzisiaj sklasyfikowano prawdopodobnie ok. 8 tys., dotyczą od 6% do 8% populacji. Mają ciężki, zazwyczaj przewlekły przebieg. Często związane są z niepełnosprawnością fizyczną lub intelektualną, a ich konsekwencją jest skrócenie długości życia. W szczególny sposób chorobami rzadkimi dotknięta jest populacja do 18. roku życia. To właśnie w tym wieku diagnozowanych jest ok. 50% chorób rzadkich i są to choroby szczególnie trudne, szczególnie ciężkie.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Ustalenie prawidłowego rozpoznania jest w chorobach rzadkich bardzo trudne i wielu chorych pozostaje bez rozpoznania. Aż 80% chorób rzadkich to choroby…</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Tego nie ma w ustawie.)</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Ale to jest uzasadnienie ustawy, dlaczego to jest wprowadzane, pani poseł. Dlaczego wprowadzone jest finansowanie rozpoznania badań genetycznych — a to mamy w ustawie, tak?</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Dlaczego się nie udało?)</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Ten element mamy w ustawie, czyli uwzględnienie finansowania badań genetycznych w populacji w kohorcie od 0 do 18. roku życia. I to w ustawie mamy.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">A zatem ustalenie rozpoznania, określenie podłoża molekularnego genetycznej choroby rzadkiej jest podstawą właściwej, spersonalizowanej następnie terapii. Szybkie przeprowadzenie badań genetycznych zapobiega tzw. odysei diagnostycznej; mówiliśmy o tym w Komisji Zdrowia, pani poseł, jeśli dobrze pamiętam, również w tej sprawie zabierała głos. To nie tylko skrócenie procesu diagnostyki, to nie tylko mniej długotrwałe przebywanie takich pacjentów na oddziałach specjalistycznych, ale to także jest poprawa jakości życia i pacjenta, i całej rodziny, poprawa jakości życia społecznego tego pacjenta. To jest, myślę, najistotniejszy element wprowadzany w tej ustawie wraz z zapewnieniem, co istotne, środków. A zatem to nie tylko samo rozwiązanie, ale za nim idą także środki. Ponieważ powyższe świadczenia objęte są finansowaniem ze środków Funduszu Medycznego, jest to realizacja rekomendacji Rady Funduszu Medycznego.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Równolegle z projektowanymi zmianami minister właściwy do spraw zdrowia zlecił prezesowi Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji — i tego rzeczywiście nie ma w ustawie, ale jest to konsekwencja takiego podejścia — przygotowanie rekomendacji dla wskazania powyższych świadczeń opieki zdrowotnej w sprawie ich zakwalifikowania jako świadczeń gwarantowanych, wraz z określeniem poziomu finansowania.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Co jeszcze dodatkowo proponuje ustawa? Proponuje zwiększenie limitu wydatków, co pozwoli zagwarantować pełne sfinansowanie kosztów świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych osobom do ukończenia 18. roku życia. Jakie są tego konsekwencje? Oczywiście limity dziś też obowiązują, natomiast ta zmiana ma na celu podwyższenie limitu wydatków na technologie lekowe z 5% do 10% — myślę, że to jest radykalna poprawa — a w ramach ratunkowego dostępu do technologii lekowych — z 3% do 4%. Ta zmiana jest podyktowana obejmowaniem kolejnych leków refundacją z listy rekomendowanej przez prezesa AOTMiT-u.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">W projekcie tej ustawy zaproponowano także zmiany mające na celu objęcie finansowaniem w ramach subfunduszu terapeutyczno-innowacyjnego inwestycji mających na celu rozwój innowacyjnych rozwiązań służących do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej. O tych innowacyjnych zmianach i ich możliwym finansowaniu i refundacji mówimy — i konsekwentnie zwiększamy też budżet — od 6 lat. Ta zmiana umożliwi inwestowanie w nowe innowacyjne rozwiązania, które, mamy nadzieję, wpłyną pozytywnie na proces udzielania świadczeń, a także podniosą ich jakość. Sprawią, że pewne świadczenia, które dziś są dostępne w różnych innych miejscach w Europie czy na świecie, będą także dostępne dla polskich pacjentów. Wszystkie te proponowane zmiany wpłyną na komfort i bezpieczeństwo udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">W związku z tym zmianami objęte zostaną także wyroby medyczne oraz sprzęt medyczny wraz z oprogramowaniem, które wykorzystują technologię IT i pozwalają usprawnić proces diagnostyki i leczenia pacjenta. Temu tematowi poświęciliśmy również bardzo dużą część dyskusji na posiedzeniu Komisji Zdrowia. Rozmawialiśmy o szerokim katalogu nowych wyrobów medycznych, które będą podlegały refundacji, ale także o nowych zasadach ustalania, wpisywania… Bo wiemy, że wyroby medyczne, podobnie jak nowe terapie, pojawiają się w dużych ilościach rok do roku, tak że wskazany został sposób ustalenia listy, która będzie podlegała refundacji.</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Kolejną zmianą wspomnianą przeze mnie na początku są zmiany wprowadzone w art. 3 w projekcie tej ustawy, dotyczące finansowania przez ministra właściwego do spraw zdrowia zakupu szczepionek służących realizacji innych szczepień, względem których nie jest nałożony obowiązek administracyjny. To jest w prosty i oczywisty sposób rekapitulacja sytuacji pandemicznej i, tak jak wspomniałam na początku, zdania ekspertów są w tej sprawie jednoznaczne. Pandemia, o której wygaszaniu, jeszcze niekompletnym, możemy dziś mówić, prawdopodobnie będzie znakiem naszych najbliższych czasów. W związku z tym taka elastyczna możliwość zakupu i refundacji szczepionek jest zmianą zasadną i ma na celu zwiększenie zbiorowej ochrony społecznej.</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Źródłem finansowania szczepień zalecanych, co do których zachodzą przesłanki do objęcia finansowaniem, może być budżet państwa lub Fundusz Medyczny. W przypadku wskazania sposobu finansowania z budżetu państwa, z części której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia, każdorazowo jest to możliwe po zabezpieczeniu finansowania w budżecie państwa zgodnie z zasadami przyjętymi przy konstruowaniu ustawy o finansach publicznych. W projektowanej ustawie przygotowano szereg przepisów porządkujących związanych z finansowaniem i refundacjami z zakresu szczepień także wtedy, kiedy tego zakupu dokonuje bezpośrednio minister właściwy do spraw zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Doprecyzowano także możliwość publikacji przez AOTMiT raportów z oceny efektywności objętych refundacją technologii lekowych o wysokim poziomie innowacyjności. Powiedzieliśmy o tym, że chcemy, aby te innowacyjne technologie lekowe, ale także innowacyjne wyroby medyczne były dostępne, natomiast chodzi też o transparentność w zakresie ich stosowania i efekty ich stosowania. Tutaj ustawa doprecyzowuje te elementy.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Ustawodawca zakłada, że ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po ogłoszeniu. Ta regulacja przewiduje rozwiązania korzystne zarówno dla świadczeniodawców, jak i świadczeniobiorców. Istotne jest, by weszła w możliwie najszybszym terminie, stąd rekomendacja, aby Sejm i Senat niezwłocznie zajęły się projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Projekt ten nie wymaga przedstawienia właściwym organom i instytucjom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu. Nie rodzi on — i to istotne — dodatkowych kosztów finansowych, w tym nie powoduje obciążenia budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaEmilewicz">Jeśli chodzi o zaproponowany przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Medycznym oraz niektórych innych ustaw, Komisja Zdrowia po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu na posiedzeniu 26 października br. wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalił przedstawiony projekt. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Zanim przejdziemy do dalszego rozpatrywania tego punktu, chciałabym przywitać młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 4 w Ciechanowie. Witamy wszystkich bardzo serdecznie w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Katarzyna Sójka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełKatarzynaSójka">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełKatarzynaSójka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie prezydenckiego projektu nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PosełKatarzynaSójka">Nowelizacja ta przewiduje m.in. podwyższenie limitu wydatków z funduszu, dodanie nowych kategorii świadczeń, w tym diagnostyki genowej dzieci i młodzieży, oraz inwestycje w innowacyjne wyroby medyczne.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PosełKatarzynaSójka">Zmiany w projekcie ustawy mają na celu wsparcie działań związanych z profilaktyką chorób zakaźnych, m.in. poprzez wspomniany zakup szczepionek do przeprowadzenia zalecanych szczepień ochronnych w ramach programu szczepień ochronnych. Mają one także umożliwić wsparcie działań profilaktycznych i towarzyszących im działań edukacyjnych, promocyjnych. Co ważne, zmiany te umożliwiają działania w obszarze nieobjętym obowiązkiem szczepień, w zależności od potrzeb i sytuacji epidemicznej, z uwzględnieniem wieku i grupy docelowej, dla której ochrona indywidualna stanowi wpływ na zdrowie publiczne państwa.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PosełKatarzynaSójka">W projekcie ustawy przewiduje się dodanie nowej kategorii świadczeń finansowanych ze środków Funduszu Medycznego dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia. Są to świadczenia gwarantowane związane z diagnostyką genetyczną z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej bądź leczenia szpitalnego, zwłaszcza wielkoskalowych badań genomowych i innych badań genetycznych u dzieci i młodzieży realizowanych w szczególności w związku z leczeniem chorób onkologicznych i chorób rzadkich.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PosełKatarzynaSójka">Ustalenie rozpoznania w chorobach rzadkich często bywa trudne, a wielu chorych pozostaje bez rozpoznania. Aż 80% chorób rzadkich to choroby genetyczne, dlatego diagnostyka genetyczna odgrywa w rozpoznaniu chorób rzadkich szczególną rolę, jak również jest niezbędnym czynnikiem, by włączyć leczenie celowane. Jest to jeden z czynników, które są konieczne, by tworzyć kompleksowe podejście do choroby w kwestii wczesnego rozpoznania i szybkiego włączenia leczenia chorób rzadkich, jak to dziś w Polsce ma miejsce chociażby w przypadku rdzeniowego zaniku mięśni. Szybka diagnostyka genetyczna z pewnością zmniejszy liczbę hospitalizacji małych pacjentów, a co za tym idzie — traumę związaną i z leczeniem, i z chorobą.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PosełKatarzynaSójka">Proponowana nowelizacja ma na celu podwyższenie limitu wydatków na technologie lekowe, w ramach ratunkowego dostępu do technologii lekowych z 3% do 4%.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#PosełKatarzynaSójka">Szanowni Państwo! Pani Marszałek! Przedstawiony projekt nowelizacji umożliwi inwestowanie w nowe, innowacyjne rozwiązania, które wpłyną pozytywnie na proces udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, pozwolą na modernizację podmiotów leczniczych, co już dzisiaj jest realizowane w związku z Funduszem Medycznym, bo ponad 3 mld zł trafiło na inwestycje do 14 szpitali leczących dzieci. Przełoży się to bezpośrednio na komfort i bezpieczeństwo udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej. Dzięki nim zwiększy się również komfort opieki nad małymi pacjentami.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PosełKatarzynaSójka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wnosimy o kontynuowanie prac nad proponowanym projektem oraz o przyjęcie przez Wysoką Izbę ww. ustawy. Jednocześnie w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość zgłaszam poprawkę do projektu ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Zapraszam pana posła Rajmunda Millera, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełRajmundMiller">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Medycznym oraz niektórych innych ustaw, druki nr 2700 i 2723.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PosełRajmundMiller">Projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym był oczekiwany od dawna przez wiele środowisk. Ministerstwo Zdrowia jednak nie zrealizowało dotąd wielu obietnic. Przypomnę państwu, że ten fundusz powstał tak naprawdę w celach wyborczych, wtedy kiedy spadały notowania kandydata na prezydenta po sytuacji, gdy na telewizję zostały przyznane środki, 2 mld zł. Dowodem tego są wycieki e-maili z biura pana premiera Morawieckiego. I cóż? Okazało się, że faktycznie te pieniądze, z których każda złotówka to jest złotówka z NFZ, na leczenie pacjentów, zostały de facto zamrożone. Nie zrealizowano m.in. uruchomienia środków z trzech pośród czterech subfunduszy na cele związane z rozwojem profilaktyki. Te środki miały iść na rozwój programów przesiewowych realizowanych przez samorządy. Ani złotówka nie została wydatkowana ze środków subfunduszu modernizacji podmiotów leczniczych. Rząd potrzebował aż kilkunastu miesięcy, aby przyjąć uchwałę Rady Ministrów dotyczącą tego, jak wydatkować te środki. Ani złotówki nie wydano ze środków subfunduszy struktury strategicznej. Zrealizowano jedynie działania PR-owskie. To nieprawda, co mówiła moja poprzedniczka, że szpitale otrzymały 3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: Jak to nieprawda?)</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PosełRajmundMiller">Tych pieniędzy nie ma na kontach szpitali, te pieniądze to są tylko karteczki wręczone przedstawicielom szpitali, zresztą niezgodnie…</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PosełRajmundMiller">Panie Pośle! Proszę mi nie przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#PosełRajmundMiller">Było to zresztą niezgodne z planem finansowym funduszu, który zakładał 100 mln zł na ubiegły rok, a 200 mln zł na ten rok.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#PosełRajmundMiller">Zbliżają się wybory i trzeba było coś zrobić, żeby ludziom mącić w głowach.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#PosełRajmundMiller">Proszę państwa, my jesteśmy za tym, żeby działania tego funduszu nareszcie zostały zrealizowane. Po 2,5 roku państwo nagle zgłaszacie tylko częściowe poprawki. Zamroziliście 5 mld zł przeznaczonych na leczenie pacjentów. Do mnie i do innych posłów trafiali pacjenci z chorobami nowotworowymi, którym ograniczono dostępność w ramach RDTL-u, czyli ratunkowego dostępu do terapii lekowych. To byli pacjenci z chorobami nowotworowymi, którzy usłyszeli, że nie ma środków na ich leczenie. To jest wyrok śmierci dla tych ludzi, proszę państwa, to jest oszukiwanie naszego społeczeństwa. A dzisiaj próbujecie to łagodzić, głaskać itd.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#PosełRajmundMiller">Nie przyjęliście nawet naszych poprawek, które uzasadnialiśmy. Złożyliśmy poprawkę dotyczącą tego, żeby wartość środków na RDTL zwiększyć do 5%. Niestety odmówiono nam tego. podobnie jak odmówiono rozszerzenia możliwości badań genetycznych dla pacjentów w wieku powyżej 18. roku życia. Przecież pani poseł, która przedstawiała założenia funduszu, przed chwilą mówiła o tym, że 50% to jest młodzież. A drugie 50% pacjentów skazujemy na to, że nie będą mogli być diagnozowani. Proszę przeczytać to, co pani powiedziała.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#PosełRajmundMiller">Proszę państwa, my jesteśmy za tym, żeby ten fundusz się rozwijał. Trzeba zadać zasadnicze pytania: Czy dotychczas ustawa o Funduszu Medycznym doprowadziła do wzrostu finansowania ochrony zdrowia ponad stan określony w ustawie, tj. 7% PKB? O tym mówiliście. Kiedy ministerstwo przedstawi plan realizacji szczepień przeciw HPV i kiedy rozpocznie te szczepienia? Ciągle o tym mówicie. Na którymś posiedzeniu w poprzedniej kadencji od jednego z waszych ministrów dowiedziałem się, że Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wydała negatywną decyzję w tej sprawie, bo w Polsce się to nie sprawdziło. W całym świecie szczepienie przeciw HPV się sprawdza, a u nas się nie sprawdziło.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#PosełRajmundMiller">Proszę państwa, następny wniosek: na sto trzydzieści kilka nowych terapii lekowych, które zostały przedstawione w Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, dopuściliście może 1/3, a reszta nie jest finansowana.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: A ile wy dopuściliście nowych technologii?)</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#PosełRajmundMiller">Pani Marszałek! Składam poprawkę. Ta poprawka również ma służyć pacjentom. Chodzi o to, że tak dziwnie są podpisane dzisiaj umowy ministerstwa na zakup leków i nowoczesnych terapii…</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Do mikrofonu, panie pośle.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Do mikrofonu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełRajmundMiller">…że po pierwszej terapii nie gwarantuje się bezpłatnego dostępu pacjentom do następnych terapii. To jest dość złożona poprawka do tego projektu i do Prawa farmaceutycznego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełRajmundMiller">Skończcie wreszcie ze stwarzaniem pozorów i zabierzcie się do pracy.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: I vice versa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Marek Rutka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełMarekRutka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Informacja o jakichkolwiek pieniądzach, które są przeznaczone na wsparcie systemu ochrony zdrowia, to z pewnością dobra informacja. Z tego względu trudno jest krytykować Fundusz Medyczny, którego założeniem jest wsparcie tego od wielu lat niedofinansowanego systemu. Ale obecna władza już przyzwyczaiła nas do tego, że problemy zaczynają się, gdy przypatrzymy się szczegółom.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełMarekRutka">Po pierwsze, trzeba przypomnieć sobie genezę powstania tego funduszu. Fundusz powstał jako swego rodzaju przykrycie dla przekazania 2 mld zł na media rządowe. Dlatego ten fundusz w ogóle powstał. Procedowany przez Komisję Zdrowia projekt ustawy o Funduszu Medycznym w istotny sposób ograniczył dostęp mniejszych szpitali do finansowania zadań inwestycyjnych. W obecnym kształcie dla wielu samorządów kryteria są zbyt wymagające, a przez to niemożliwe do spełnienia. Oznacza to, że małe placówki pozbawione zostaną możliwości rozwoju, przez co dystans pod względem wyposażenia czy bazy materialnej do większych szpitali, które z reguły znajdują się w większych ośrodkach miejskich, się zwiększy, a także dostęp obywateli do opieki medycznej na odpowiednim poziomie ulegnie pogorszeniu.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełMarekRutka">Są jednak także i dobre zapisy, jak ten, który przewiduje dodanie nowej kategorii świadczeń dla dzieci i młodzieży do momentu ukończenia przez nich 18. roku życia. Chodzi o świadczenia związane z diagnostyką genetyczną z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lub leczenia szpitalnego. Zmiany mają na celu zapewnienie dzieciom i młodzieży do momentu ukończenia przez nich 18. roku życia szerszego dostępu do nowych technologii diagnostycznych. Ale pojawia się taki problem, że ta granica jest ustalona — 18 lat. Natomiast w wielu innych ustawach traktujemy jako młode osoby chociażby do 26. roku, czyli do momentu, gdy kończą edukację na poziomie wyższym. To jest istotna bariera, która dla wielu młodych ludzi — trzeba o tym powiedzieć — jest niestety wyrokiem.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PosełMarekRutka">W przedłożonym projekcie doprecyzowano przepisy o technologiach lekowych o wysokiej wartości klinicznej. To jest na pewno dobry zapis. W zakresie projektowanych zmian ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych… Te zmiany w jakiejś mierze, oczywiście nie w pełni, doprecyzowują katalog technologii lekowych o wysokiej wartości klinicznej.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PosełMarekRutka">W nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym istotna część zapisów dotyczy kwestii zmiany zapisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych. Dzięki zmianom minister zdrowia będzie mógł dofinansować szczepienia, które nie są w obowiązkowym kalendarzu. Pozwoli to na kierunkowe, docelowe działanie ministra właściwego do spraw zdrowia w zakresie dofinansowania profilaktyki w obszarze nieobjętym obowiązkiem szczepień w zależności od potrzeb i sytuacji epidemicznej, z uwzględnieniem wieku i grupy docelowej, dla której ochrona indywidualna stanowi wpływ na zdrowie publiczne państwa.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PosełMarekRutka">Nieobowiązkowe szczepionki oraz diagnostyka genetyczna będą mogły być finansowane z Funduszu Medycznego. Podwyższone zostaną także limity wydatków na technologie lekowe. Jednak w procedowanym projekcie zabrakło zapisów o tym, aby wprowadzić propagowanie szczepień. Trzeba pamiętać o tym, że Polska, jako niestety jeden z nielicznych krajów Unii Europejskiej, utraciła zbiorową odporność chociażby na odrę i polio. To wynika z tego, że coraz więcej rodziców, w szczególności młodych, odmawia wykonywania obowiązkowych, kalendarzowych szczepień, co z punktu widzenia zdrowia publicznego jest czymś nagannym i prędzej czy później przyniesie bardzo negatywne skutki.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PosełMarekRutka">Fundusz ma finansować świadczenia związane z diagnostyką genetyczną dla dzieci i młodzieży. To jest na pewno dobra informacja. Jednak w żaden sposób nie oznacza to, że do przeszłości odeszły zbiórki publiczne organizowane przez zdesperowanych rodziców, właśnie chociażby takich rodziców, których dzieci przekroczyły 18. rok życia.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#PosełMarekRutka">W wielu punktach omawianego projektu pieniądze z Funduszu Medycznego będą przekazywane w formie dotacji dla Narodowego Funduszu Zdrowia. W praktyce oznacza to, że budżetowe pieniądze, zamiast pierwotnie trafić do NFZ, najpierw trafią do funduszu prezydenckiego, następnie zostaną przekazane do NFZ. Każdy, kto zna się nie tylko na finansach, ale ma też, można powiedzieć, wiedzę życiową, wie, że herbata od samego mieszania słodsza się nie staje. Zabrakło w całym opisywanym czy omawianym projekcie naprawdę założeń systemowych. Wiele z nich ma charakter, powiedzielibyśmy, w jakiejś mierze życzeniowy i łata tylko dziury w systemie, natomiast nie porządkuje.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#PosełMarekRutka">Mimo szeregu zastrzeżeń klub Lewicy poprze przedłożony projekt zmian w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełDariuszKlimczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Fundusz Medyczny to piękna idea, która została przedstawiona przez Władysława Kosiniaka-Kamysza w trakcie kampanii wyborczej, podchwycona przez ówczesnego prezydenta Andrzeja Dudę i spartolona całkowicie przez Ministerstwo Zdrowia. Bo kiedy pojawiły się rzeczywiście pieniądze tak bardzo potrzebne na leczenie chorób rzadkich, nikt się nie spodziewał, że Ministerstwo Zdrowia będzie całkowicie nieprzygotowane do ich wydawania. Dlaczego tak twierdzę? Świadczą o tym przede wszystkim statystyki dotyczące poziomu wykorzystania w latach ubiegłych pieniędzy z Funduszu Medycznego, co bulwersuje tym bardziej, że potrzeb nie brakuje, one są coraz większe. Mówimy o tym nie tylko na posiedzeniach Komisji Zdrowia, ale także niedawno była mowa o tym na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, na którym wiceminister Maciej Miłkowski przyznał, że pieniądze na inwestycje nie będą wydane w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PosełDariuszKlimczak">Szanowni Państwo! Dzisiaj warto zadać podstawowe pytanie: Czy Fundusz Medyczny faktycznie stworzył szybką ścieżkę dla innowacji? Fundusz Medyczny funkcjonuje 2 lata. Do tej pory Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji zarekomendowała łącznie 32 terapie, które mogły być objęte finansowaniem w ramach Funduszu Medycznego, natomiast Ministerstwo Zdrowia do listopada br. refundacją objęło jedynie siedem z nich. Rekomendacja dla 32 terapii, refundacją objęto siedem terapii. One są bardzo potrzebne, bo przecież ile razy były prośby o terapie dotyczące gruźlicy lekoopornej, ile razy była mowa o przerzutowym, potrójnie ujemnym raku piersi, o spektrum zapalenia nerwów wzrokowych. Nie wspomnę już o Zolgensma, czyli leku stosowanym przy rdzeniowym zaniku mięśni, o którym była mowa bardzo wiele razy. Tu także została sprawa zaprzepaszczona poprzez jakieś dziwne obostrzenia i limity.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Nie dziwne. Medyczne. Wskazania medyczne.)</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PosełDariuszKlimczak">Warto przypomnieć, że do tej pory AOTMiT publikował tylko raz w roku wykaz technologii o wysokim poziomie innowacyjności. W 2021 r. AOTMiT zarekomendował 11 terapii, Ministerstwo Zdrowia skróciło listę do pięciu terapii. W 2022 r. agencja oceny technologii medycznych zarekomendowała 21 terapii, Ministerstwo Zdrowia skróciło to do 11 terapii i dwie z nich objęło refundacją. Mamy jakąś dziwną tendencję do diagnostyki z ograniczeniami. Do funduszu dodaje się finansowanie diagnostyki, ale tutaj również z ograniczeniami dla dzieci. Takiej decyzji znacząco sprzeciwiają się organizacje pacjentów, mówiąc, że to jest dyskryminacja wielu chorych, szczególnie onkologicznych, którzy dzięki zastosowaniu diagnostyki genomowej i genetycznej mieliby ogromne szanse na celowane leczenie.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PosełDariuszKlimczak">Jakie proponujemy zmiany? W związku z tym, że w Polsce od lat toczy się dyskusja o roli medycyny spersonalizowanej, a jej kluczem jest nie tylko dostęp do terapii celowanych, ale też precyzyjna diagnostyka, w tym profilowanie genomowe, proponujemy wspólnie i z organizacjami pacjenckimi, i z ekspertami zniesienie ograniczenia wiekowego w zakresie finansowania diagnostyki genetycznej i genomowej, tym bardziej że równolegle wiele terapii celowanych jest dostępnych tylko dla populacji dorosłych. Bez diagnostyki ich zastosowanie jest nieefektywne.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PosełDariuszKlimczak">Druga sprawa. Proponujemy utworzenie dodatkowego funduszu w ramach tej ustawy, subfunduszu diagnostycznego. Dlaczego taka propozycja? Uważamy, że diagnostyka genetyczna i genomowa jest na tyle istotna i odmienna od pozostałych świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków Funduszu Medycznego, że powinna zostać wyodrębniona w ramach odrębnego subfunduszu, w tym przypadku subfunduszu diagnostycznego.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PosełDariuszKlimczak">Biorąc pod uwagę zakres świadczeń objętych dzisiaj finansowaniem z subfunduszu rozwoju profilaktyki oraz subfunduszu terapeutyczno-innowacyjnego, należy stwierdzić, że żaden z nich nie będzie odpowiedni dla diagnostyki genetycznej i genomowej. Z tego względu w ramach niniejszej poprawki proponujemy utworzenie nowego subfunduszu diagnostycznego. Odpowiednie poprawki składam na ręce pani marszałek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Zapraszam pana posła Roberta Winnickiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełRobertWinnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozmawiamy dzisiaj o Funduszu Medycznym, czyli o oglądaniu każdej złotówki, którą państwo wydaje na system ochrony zdrowia, na niedoinwestowany system ochrony zdrowia, ale w tym wszystkim zapominany o największej aferze, jaka wydarzyła się w ostatnich latach, największej finansowej aferze, jaka wydarzyła się w polskim systemie ochrony zdrowia od 30 lat.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PosełRobertWinnicki">Proszę państwa, pan minister Niedzielski zamówił dla Polski 200 mln szczepionek, z których tylko 55 mln zostało rozdysponowanych. Na dzisiaj koszty związane z niewykorzystanymi szczepionkami to jest już ponad 10 mld zł. Takiej afery, takiego przekrętu, takiego marnotrawienia pieniędzy, jakie miało miejsce przy okazji szczepień przeciwko COVID-19, nie było w Polsce od 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PosełRobertWinnicki">Szanowni Państwo! Kłamaliście na początku, w środku i na końcu tej całej afery.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: Opamiętaj się, człowieku, opamiętaj się.)</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#PosełRobertWinnicki">Skąd wiemy, że kłamaliście? Wiemy m.in. stąd, że ostatnio były zeznania przed Parlamentem Europejskim w Komisji pani Janine Small…</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: Bądź poważny.)</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#PosełRobertWinnicki">…z Pfizera, która jasno powiedziała jako przedstawiciel koncernu Pfizer: w momencie wprowadzania szczepionek na rynek nie mieliśmy żadnych badań, które potwierdzałyby, że szczepionki ograniczają transmisję wirusa.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#PosełRobertWinnicki">Nie mieliście tych badań, kłamaliście na ten temat wy, wy, wy, wy i wy, wszyscy kłamaliście na ten temat, bo chcieliście wierzyć, mieć magiczny talizman.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy macie dowody?)</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Ale o co panu chodzi?)</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#PosełRobertWinnicki">Co więcej, szanowni państwo, koszty, które zostały poniesione w Polsce, to dziesiątki miliardów złotych na szczepienia, które nie doprowadziły do wygaszenia epidemii…</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: A przez brak szczepień ludzie umierali. Proszę nie kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#PosełRobertWinnicki">…ponieważ zarówno w państwach, które są wyszczepione, epidemia się kończy, jak i w państwach, które są niewyszczepione, epidemia się kończy, o czym mówiliśmy…</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Niech pan nie opowiada bzdur.)</u>
          <u xml:id="u-38.16" who="#PosełRobertWinnicki">…które nie zlikwidowały transmisji wirusa, a epidemia wygasa samoistnie, tak jak mówiliśmy, tak jak przewidywaliśmy…</u>
          <u xml:id="u-38.17" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: W teorii to jesteście świetni, ale życie jest inne. Bzdury pan opowiada.)</u>
          <u xml:id="u-38.18" who="#PosełRobertWinnicki">…ponieważ trzeba było brać pod uwagę to, jak wyglądają epidemie grypy czy innych tego typu chorób. Oczywiście, że tak było, i oczywiście, że spowodowaliście dziesiątki tysięcy zgonów przez fakt, że zamknęliście system ochrony zdrowia i skierowaliście ogromne pieniądze, dziesiątki miliardów złotych na to, co nie działa,…</u>
          <u xml:id="u-38.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.20" who="#PosełRobertWinnicki">…co dzisiaj ma potwierdzenie w postaci śledztwa…</u>
          <u xml:id="u-38.21" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Ekspert się znalazł.)</u>
          <u xml:id="u-38.22" who="#PosełRobertWinnicki">…prowadzonego przez Prokuraturę Europejską przeciwko szefowej Komisji Europejskiej w sprawie zmowy z koncernem Pfizer. Dzisiaj ta sprawa jest w prokuraturze.</u>
          <u xml:id="u-38.23" who="#PosełRobertWinnicki">Szanowni Państwo! Niestety w Polsce prokuratura w tej sprawie nie działa. Złożyliśmy zawiadomienie, a jest to największy przekręt, największa afera. I tam szukajcie pieniędzy. Szukajcie pieniędzy w kieszeniach koncernów, do których władowaliście dziesiątki miliardów złotych na szczepionki, które nie zadziałały.</u>
          <u xml:id="u-38.24" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Proszę nie kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-38.25" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Niech pan powie to rodzinom tych osób, które zmarły na COVID.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Proszę, pani poseł Hanna Gill-Piątek, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełHannaGillPiątek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt zmian w Funduszu Medycznym jest kolejnym projektem budzącym wątpliwości co do sposobu jego przygotowania i procedowania. Fundusz Medyczny z winy rządu do tej pory niestety nie spełniał swojej roli i wyłącznie rząd za to ponosi odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PosełHannaGillPiątek">Fundusz miał poprawić los pacjentów onkologicznych z chorobami rzadkimi. Nie dość, że do pacjentów trafiło niecałe 3% środków, to jeszcze na dodatek nie zostały one przeznaczone na nowe technologie, nowe terapie itp. Po prostu zmieniono sposób podziału pieniędzy na pediatrię czy działania RDTL, co zresztą przyczyniło się do zahamowania współfinansowania rzadkich terapii onkologicznych i chorób rzadkich.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PosełHannaGillPiątek">Zgodnie z pierwotnymi założeniami tego funduszu w 2021 r. miało zostać wydanych 1600 mln, najwięcej na technologie lekowe o wysokim poziomie innowacyjności, TLI, oraz o wysokiej wartości klinicznej, czyli TLK, bo 770 mln zł. Wydano jedynie 110 mln na leczenie dzieci, 36 mln na świadczenia za granicą oraz na ratunkowy dostęp do technologii lekowych.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PosełHannaGillPiątek">Nikt rozsądny nie ma dziś wątpliwości, że finansowanie świadczeń zdrowotnych dla dzieci i młodzieży, szczególnie związanych z diagnostyką genetyczną z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lub leczenia szpitalnego czy chorób rzadkich, na które zapada rocznie kilka tysięcy dzieci, mających ciężki i zazwyczaj przewlekły przebieg, często związanych z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną, ze skróceniem długości życia, jest obowiązkiem naszego państwa. Wyeliminowanie tzw. odysei diagnostycznej, czyli wielomiesięcznej i wieloletniej traumy towarzyszącej dziecku w związku w powtarzającymi się hospitalizacjami i licznymi badaniami, w tym inwazyjnymi, jest celem nadrzędnym dla dobra społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PosełHannaGillPiątek">Niedobrze się dzieje, gdy minister zdrowia zleca prezesowi Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji przygotowanie rekomendacji w przypadku wskazanych powyżej świadczeń opieki zdrowotnej w sprawie ich zakwalifikowania jako świadczeń gwarantowanych wraz z określeniem poziomu finansowania w sposób kwotowy albo procentowy lub sposobu ich finansowania dopiero równolegle ze złożeniem przez prezydenta projektu zmian w ustawie o Funduszu Medycznym. To powinno zostać zrobione zdecydowanie wcześniej. Chodzi o podwyższenie limitu wydatków na technologie lekowe z 5% do 10%, a w ramach ratunkowego dostępu do technologii — z 3% do 4%, co wynika z objęcia kolejnych leków z listy rekomendowanej przez prezesa AOTMiT refundacją, objęcia finansowaniem. Te i inne działania są oczywiście działaniami koniecznymi dla dobra pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#PosełHannaGillPiątek">Mimo zastrzeżeń co do trybu przygotowania tej ustawy i działania ministerstwa Polska 2050 poprze ten projekt, ale raczej dla pacjentów niż z uwagi na działania rządu i NFZ, które sprawiły, że ten fundusz, że tak powiem, leżał i pachniał przez 1,5 roku. W tym czasie ponad 50 dzieci straciło możliwość kwalifikacji, np. do terapii genowej Zolgensmą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej przedstawiam stanowisko w sprawie projektu ustawy o nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Ustawa ta weszła w życie w listopadzie 2020 r. Wtedy zmieniała trzy ustawy: o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o systemie informacji w ochronie zdrowia i o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Fundusz został utworzony właśnie w 2020 r. w celu wsparcia działań zmierzających do poprawy zdrowia i jakości życia w Rzeczypospolitej Polskiej przez zapewnienie dodatkowych źródeł finansowania, m.in. profilaktyki, wczesnego wykrywania, diagnostyki i leczenia chorób nowotworowych i chorób rzadkich oraz infrastruktury ochrony zdrowia wpływającej na jakość, dostępność i bezpieczeństwo udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">W 2020 r. fundusz miał budżet w wysokości 2 mld zł. To dokładnie tyle, ile PiS dał wtedy telewizji Kurskiego. Miało to właśnie odwrócić uwagę od tego haniebnego działania. W kolejnych latach miał wynosić 4,2 mld zł. W rzeczywistości środki są głównie zamrożone i w większości zdeponowane na rachunku Banku Gospodarstwa Krajowego, dlatego trudno się dziwić, że cele funduszu nie zostały zrealizowane. Raczej przeciwnie, ochrona zdrowia, głównie z braku pieniędzy, jest coraz gorsza. Część pacjentów umiera, nie doczekawszy nawet wizyty u specjalisty, bo czeka się miesiącami. Toteż słusznie, że ustawa jest nowelizowana. Trudno być przeciwnym takiej nowelizacji. Ale niewykluczone, że nie jest to ostatnia nowelizacja, bo PiS wszystko, co robi, robi na kolanie, w pośpiechu, tylko po to, żeby gasić różnego rodzaju pożary, natomiast nic nie jest robione sensownie i porządnie. Dlatego nie będziemy przeciwni jako koło Polskiej Partii Socjalistycznej tej ustawie. Natomiast wzywamy PiS, aby wreszcie się opamiętał i naprawdę realizował cele funduszu, nie tylko pozornie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś z pań i panów posłów chce się jeszcze zgłosić do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pierwszy głos zabierze pan poseł Czesław Hoc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełCzesławHoc">Ile mamy? Minutę, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełCzesławHoc">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Zdrowie to najwyższa wartość społeczna, zatem dyskusja w tym zakresie powinna mieć wymiar aksjologiczny. Chodzi o wartości prawdy i etyki. Niestety taki wylew negatywnych emocji i mówienia nieprawdy w wydaniu totalnej opozycji jest nie tylko bardzo przykry, ale nade wszystko irracjonalny i głęboko niesprawiedliwy. Chociażby SMA, rdzeniowy zanik mięśni — osiągnięcie na skali światowej. Tylko cztery kraje w Europie mają refundowane trzy innowacyjne leki, a wiec Zolgensmę, Nusinersen, czyli Spinrazę, i Risdiplam, czyli Evrysdi. Tylko trzy kraje, tj. Węgry, Czechy i Austria, mają takie innowacyjne leczenie. Objęliśmy wszystkich chorych na SMA w Polsce tymi innowacyjnymi lekami.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Poseł Rajmund Miller: Nie wszystkich.)</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Hok: Wszystkich nowych.)</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PosełCzesławHoc">Wszystkich. Oczywiście udowodnię wam, nawet w kuluarach, że wszyscy są objęci.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PosełCzesławHoc">Co więcej, mamy przesiewowe badania. Każdy noworodek w Polsce będzie badany, jest badany w kierunku SMA. Mamy mukowiscydozę, hiperoksalurię, mamy leki na stwardnienie rozsiane — wszystkie leki refundowane.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Hok: I jest świetnie.)</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#PosełCzesławHoc">Co wy wprowadziliście w czasie waszych rządów? Co wy wprowadziliście? Nawet karteczki nie wprowadziliście.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#komentarz">(Poseł Rajmund Miller: 7 lat.)</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#PosełCzesławHoc">Pieniędzy u was nie ma i nie było.</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Proszę wszystkich o trzymanie się dyscypliny czasowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowe Posłowie! Panie Ministrze! W sobotę o godz. 11 w Mielcu odbędzie się koncert charytatywny. Zbieramy pieniądze dla Klary Kukułki. Klara jest chora na mukowiscydozę. Musimy zbierać dla niej pieniądze, bo nie ma pieniędzy w Funduszu Medycznym. I chcecie powiedzieć, że to jest dobre?</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Jest refundacja.)</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Nie ma z tego tytułu…</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: …to jest lek innowacyjny.)</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Proszę państwa i was, wszystkich młodych, którzy siedzicie na galerii, zbieramy pieniądze na leki dlatego, że rząd nie wydawał, był Fundusz Medyczny, na 5 czy 6 mld zł czy więcej wydano 160 mln. Dzisiaj mówi się, że da się na niektóre szpitale. Tak, da się tekturki, powie się, że da się ileś pieniędzy, a budynki są w budowie i jeszcze nie ma zatwierdzonych planów. Tak, w ten sposób rządzący przyznali się do porażki. Bo czymże innym jest, jak młodych nie możemy leczyć, jak nie ma na SMA, jak nie ma na leczenie innych chorób u dzieci? I państwo mówicie, że to jest dobrze? To jest przyznanie się do błędu, że chcecie wydać te pieniądze…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">…przed wyborami nie dla chorych, tylko dla waszych partyjnych interesów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Bzdury.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Wanda Nowicka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełWandaNowicka">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Zdrowie jest największą wartością, a pieniądze, które potrzebne są w Polsce na ochronę zdrowia, są cały czas niewystarczające. Dlatego też bardzo trudno zrozumieć, dlaczego środki z funduszu, który powstał 2 lata temu, tak naprawdę nie zostały w praktyce wydane. Dlaczego stworzyliście fundusz, którego cele były bardzo chlubne i obejmowały te potrzeby, które są bardzo ważne dla ludzi, a jednocześnie wydaliście tylko kilka procent przez te 2 lata? To potwierdza niestety tę diagnozę, że chodziło o to, żeby w jakiś sposób zneutralizować te pieniądze, które dajecie, 2 mld, które dajecie na Telewizję Polską, na telewizję publiczną.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełWandaNowicka">Ale mam teraz pytanie: Dlaczego te pieniądze tak krążą? Dlaczego nie możecie wreszcie stworzyć jakiegoś mechanizmu finansowania służby zdrowia, który nie będzie polegał wyłącznie na mieszaniu herbaty, od czego, jak wiadomo, ona nie robi się słodsza?</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: Dokładnie to zrobiliśmy teraz.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełDariuszKlimczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PosełDariuszKlimczak">Pani Marszałek! Na początku października tego roku Ministerstwo Zdrowia zorganizowało spotkanie, podczas którego rozdawało promesy łącznie dla 14 ośrodków, które mają otrzymać środki finansowe w ramach Funduszu Medycznego na modernizację oddziałów pediatrycznych. Pytanie: Z iloma szpitalami do tej pory Ministerstwo Zdrowia podpisało umowy na realizację ww. inwestycji?</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PosełDariuszKlimczak">Druga sprawa. Z jakich środków będą finansowane nowe świadczenia dodane do nowelizacji? Nie ulega wątpliwości potrzeba finansowego wsparcia diagnostyki genomowej i szczepień HPV. Natomiast wątpliwości wzbudza fakt, skąd będą pozyskiwane środki. Czy zostaną przesunięte z innego subfunduszu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Szczęść Boże!</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Ratuj się kto może, kiedy Zjednoczona łże-Prawica w ścisłej kooperacji z totalną opozycją zajmują się zdrowiem i życiem Polaków.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PosełGrzegorzBraun">200 tys. zgonów nadmiarowych pod pretekstem walki z mniemaną pandemią. 200 mln eksperymentalnych medykamentów, co do których Państwowy Zakład Higieny formalnie stwierdza, że ich nie badał, nie bada i badać nie będzie, gdyż ma — cytuję — związane ręce.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PosełGrzegorzBraun">Szanowni Państwo! Jesteście tu, tutaj was widzę, pamiętam was z posiedzeń komisji w ciągu tych ostatnich lat. Tak szeroko się śmieje pan poseł Hoc. Tak, jesteście zorganizowaną grupą przestępczą.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: Też pana serdecznie pozdrawiam, też pana serdecznie pozdrawiam.)</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#PosełGrzegorzBraun">Ja mówię teraz, pani marszałek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełGrzegorzBraun">…proszę uciszyć te stwory tutaj z ław Zjednoczonej łże-Prawicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Panie pośle, proszę z szacunkiem do innych posłów się odzywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Szanowni Państwo! Proszę o informację na piśmie: Jak wygląda bilans waszych działań? Ileście kupili tych tzw. szczepionek przeciw COVID-19?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Ileście rozprowadzili? Ile to kosztowało? Póki nie ma tego rozliczenia, nie zabierajcie się…</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: A ile życie ludzkie kosztuje? Ile życie ludzkie kosztuje?)</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#PosełGrzegorzBraun">…nie sięgajcie do kieszeni Polaków po kolejne pieniądze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Zbrodniarze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Bardzo dziękuję panu prezydentowi za to, że skierował do Wysokiej Izby projekt ustawy, bo jest to przyczynek także do dyskusji na temat tego, w jaki sposób rząd radzi sobie z wydatkowaniem tych środków. Widzę teraz, że przedstawiciele rządu siedzą w tylnych ławach, i ja się nie dziwię, ponieważ gdybym działał w zakresie ochrony zdrowia w ten sposób, jak działa rząd z Funduszem Medycznym, to prawdopodobnie ten wstyd byłby wielki.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: A wie pan coś o pokorze?)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#PosełMirosławSuchoń">Dzisiaj widzimy ten wstyd właśnie w postaci zasiadania w tylnych ławach rządowych. Mam prośbę do przedstawicieli rządu o informację na temat tego, dlaczego za pomocą tego funduszu nie realizuje się tak bardzo potrzebnych procedur medycznych. Widzimy nadal setki Polek i Polaków, którzy szukają pomocy w różnego rodzaju formach zbiórek społecznościowych. Natomiast na funduszu państwo nadal przechowują środki. Z jakich powodów zatrzymujecie te środki w rządzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Z jakich powodów rząd nie chce tych środków przeznaczyć na leczenie ludzi? Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Joanna Senyszyn, PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każdy obywatel Rzeczypospolitej albo był chory, albo jest chory, albo będzie chory. Dlatego ochroną zdrowia są zainteresowani absolutnie wszyscy. Dlatego też PiS stale udaje, że coś w tej sprawie robi, a naprawdę jest coraz gorzej. Kiedy wreszcie na wizytę u specjalisty będzie się czekało najwyżej tydzień? Jak długo chorzy będą wychodzić z apteki bez leków, bo są za drogie? I czy wam nie wstyd, że Polacy umierają, nie mają leków, a wy chowacie pieniądze, miliardy złotych właśnie z tego funduszu i trzymacie je w Banku Gospodarstwa Krajowego? Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: Tekst sprzed 7 lat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Barbara Dziuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełBarbaraDziuk">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Fundusz Medyczny — bardzo dziękuję za ustawę panu prezydentowi, który wspólnie z Ministerstwem Zdrowia podjął bardzo ważny kierunek finansowania chociażby profilaktyki, chorób rzadkich, szczepień i bardzo ważnych inwestycji m.in. dotyczących pediatrii. Wszyscy o Funduszu Medycznym mówili, a rząd Prawa i Sprawiedliwości to zrealizował. Tylko opozycja zawsze musi krytykować, choć w kuluarach mówią, że to bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PosełBarbaraDziuk">Uzupełnienie finansowania Narodowego Funduszu Zdrowia było bardzo potrzebne i co do tego wszyscy się zgodzili i na posiedzeniu Komisji Zdrowia, i w debacie publicznej. Chcę podkreślić, że chorzy na mukowiscydozę mają wreszcie innowacyjne leki, które są refundowane. Tutaj ukłon w stronę Ministerstwa Zdrowia za to piękne działanie. Chcę podkreślić, że zdrowie jest bezcenne i ponad podziałami politycznymi.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PosełBarbaraDziuk">Pytanie do pana ministra: Czy jest strategia wydatkowania Funduszu Medycznego? A nie tak, jak opozycja mówi, że czegoś rząd czy ministerstwo nie potrafią. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Przecież to prezydencki.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełMałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 2 lata funkcjonowania Funduszu Medycznego bynajmniej nie przyniosły efektów w postaci poprawy dostępności leczenia. Zamiast realnej pomocy mamy znaczne problemy z niewykorzystanymi środkami, bo z 6 mld zł w 2020 r. i 2021 r. wykorzystano zaledwie 171 mln. W 2021 r. przeznaczono tylko 21% całego budżetu, nie wykorzystano 3,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełMałgorzataPępek">Nie lepiej jest w tym roku. Od samego początku nie wydatkowano pieniędzy m.in. z subfunduszu profilaktycznego, modernizacji podmiotów leczniczych czy infrastruktury strategicznej, a tymczasem setki Polaków czekają w kolejkach na pomoc medyczną. Czy w nowelizowanej ustawie zawarto mechanizmy pozwalające na efektywniejsze wykorzystanie środków finansowych? Dlaczego po 2 latach nadal nie zrealizowano czterech z ośmiu podstawowych zadań funduszu? Kiedy w końcu doczekamy się ich realizacji?</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełJanSzopiński">Pani Marszałek! Pani Minister reprezentująca pana prezydenta! Szanowna Wysoka Izbo! Fundusz Medyczny miał finansować drogie leczenie najbardziej potrzebującym. Miał też wspierać modernizację szpitali i inwestycje infrastrukturalne. Pracuje przy nim 19 urzędników Ministerstwa Zdrowia. Tymczasem ogromna część pieniędzy, które rocznie były przekazywane na Fundusz Medyczny w wysokości 4,2 mld zł, leży na koncie tego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełJanSzopiński">Mam pytanie do pana prezydenta Najjaśniejszej Rzeczypospolitej: Czy pan prezydent ma orientację, ile tych pieniędzy leży? Proszę powiedzieć Polakom, dlaczego te pieniądze znajdują się na kontach bankowych, a nie służą leczeniu dzieci? Dlaczego w Polsce musimy nadal w zbiórkach publicznych zbierać na leczenie dzieci? Przecież to ogromny wstyd. Poproszę też ministra zdrowia o szczegółowy wykaz szpitali, dla których zostały przeznaczone pieniądze i z którymi zostały podpisane umowy na modernizację i zakup sprzętu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełAnnaKwiecień">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PosełAnnaKwiecień">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Słucham tutaj dzisiaj rozdzierających wypowiedzi opozycji, a chciałabym przypomnieć szanownym koleżankom i kolegom słynną wypowiedź ich marszałka Senatu, który nie tak dawno, bo zaledwie rok temu, na pewnej imprezie publicznie stwierdził, że w Polsce powinno być 130 szpitali.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Głupoty pani mówi.)</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PosełAnnaKwiecień">Porównał ochronę zdrowia Polski do Danii i stwierdził, że dzisiaj mamy prawie 1000 szpitali, a powinno być ok. 130 szpitali na 40 mln mieszkańców. To powiedział wasz marszałek.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#PosełAnnaKwiecień">Kolejna sprawa, którą chciałabym państwu przypomnieć, to wypowiedź waszego pana ministra: Idź zlikwiduj trzy szpitale, a dopiero przyjdź po pieniądze na czwarty szpital. A dzisiaj państwo udajecie tutaj tych, którzy tak bardzo dbają o ochronę zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#PosełAnnaKwiecień">Szanowna Pani Minister! Chciałam spytać, ponieważ w kwestii diagnostyki chorób onkologicznych dzieci rekomendacje wskazała rada Funduszu Medycznego. Chciałabym spytać o kolejne i także o inne rekomendacje rady funduszu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Do mojego biura poselskiego trafiają nie tylko rodzice dzieci chorych na SMA, którzy błagają wręcz o pomoc, błagają o życie swoich dzieci, o ich zdrowie, o ich piękną przyszłość, ale również pacjenci, którzy walczą o swoje życie, z chorobami nowotworowymi i z chorobami rzadkimi. Bezpieczeństwo miał zapewnić ratunkowy dostęp do terapii lekowej. Niestety wielu pacjentom odmawiano właśnie takiej terapii. Dlaczego? Dlatego że zasłaniano się tym, iż brakuje środków na koncie funduszu. No ale te środki są zamrożone: ok. 5 mld zł leży na koncie Funduszu Medycznego. One leżą, nie są wykorzystywane dla chorych, dla chorych pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia — państwo się tak ukryliście, że w ogóle was nie widać — powiedzcie mi, ile kosztuje tak naprawdę życie człowieka. Na ile, na jaką kwotę przeliczacie życie człowieka, który ma śmiertelną chorobę? W przypadku dzieci z SMA jest to prawie 10 mln zł. To wiemy. Fundusz Medyczny to ok. 5 mld zł, a wszystkie dzieci powyżej 6. miesiąca życia mogłyby być wyleczone za ok. 200 mln zł. Czy to nie jest paradoks? Czy to, co wy robicie, to nie jest paranoja?</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełRafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Państwo Ministrowie! Nie będę mówił o kwotach, które zdeponowane są na kontach bankowych Funduszu Medycznego, ale zapytam o bardzo ważną rzecz, o którą pytają wszyscy i na której wszystkim powinno zależeć, czyli o SOR-y. Chcę zapytać w szczególności o województwo śląskie, w którym jest prawie 4,5 mln mieszkańców, a SOR-ów jest tylko 14. Średnio przypada tam prawie 320 tys. mieszkańców na jeden SOR. Bardzo bym prosił o pisemną odpowiedź na pytanie: Kiedy się to zmieni? Ten wskaźnik jest niechlubny w porównaniu z innymi województwami. Nie mówię już o liczbie osób przypadających na jeden SOR i na jedno łóżko w województwie śląskim. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełAnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 5 mld zł przeznaczone na leczenie chorób rzadkich leży. Nie wierzę w to, że te pieniądze naprawdę gdzieś leżą. Najprawdopodobniej zostały wydane nie wiadomo gdzie, nie wiadomo na co, nie wiadomo kiedy. Kiedyś w przyszłości pewnie się dowiemy. To jest niemożliwe, żeby mieć pieniądze i nic z nimi nie robić. Utworzenie tego funduszu to bardzo dobry pomysł, ale wasze zadziałania są zatrważające, a obietnice jak zwykle są bez pokrycia. Profilaktyka leży, nie ma programów badań przesiewowych, modernizacji podmiotów leczniczych, fundusze dostają tylko zaprzyjaźnione jednostki i muszą za to publicznie kłaniać się i dziękować PiS-owi, a przecież to są publiczne pieniądze. Strategii brak, nie ma żadnych konkretnych planów, wszystko jest przypadkowe. Ludzie nie mają gdzie i u kogo się leczyć. Jeśli chodzi o dzieci i młodzież, to dobrze, że chociaż o nich pamiętaliście, ale nie w przypadku wszystkich chorób. Zapraszam na portal siepomaga.pl. Nie będę komentować rozpaczliwego wołania rodziców o pomoc. Co z osobami po 18. roku życia, które chorują na rzadkie choroby? Za co mają się leczyć? Przykład: glikogenoza Ib. Chłopaka pozostawiono bez środków do życia.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Robert Obaz, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełRobertObaz">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bez względu na to, po której stronie tej sali siedzimy, każdy z nas będzie chorował lub już przeszedł jakąś chorobę. Są też przypadki bardzo, bardzo ciężkie. Chciałbym zapytać, czy ten fundusz, który tak szeroko tutaj omawiamy i który, jak widać, ma poparcie chyba wszystkich stron politycznych, wyczerpie potrzeby w zakresie najmłodszych, którzy chorują na raka. Często rodzice na wszystkich portalach zrzutkowych zbierają środki, błagają o pomoc. Takie prośby przychodzą też na nasze maile. Dlatego pytam: Czy ten fundusz zaspokoi te potrzeby?</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PosełRobertObaz">Druga sprawa to leczenie niepłodności. Czy w ramach tego funduszu nie warto byłoby finansować też in vitro? Chodzi o to, żebyśmy za pomocą in vitro leczyli niepłodność, żeby każda Polka, każda rodzina miała dostęp do tej formy leczenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Barbara Dolniak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełBarbaraDolniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Praktycznie codziennie słyszymy o zbiórkach pieniędzy na ratowanie zdrowia i życia ludzkiego. Rodzice i fundacje zwracają się do obywateli, bo nie mogą skorzystać z pomocy Funduszu Medycznego. Dlatego mam pytanie. Dlaczego odrzucona została poprawka dotycząca zwiększenia środków przeznaczonych na ratunkowy dostęp do terapii innowacyjnych z 3% do 5%? To jest bezwzględnie konieczne, gdyż wielu pacjentom odmawia się pomocy finansowej. Przypomnę — to już tu było mówione — że na koncie funduszu było zamrożone 5 mld zł. Ile istnień ludzkich, ilu młodych ludzi mogło zostać uratowanych, ilu młodych ludzi nie doczekało nie tylko wieku senioralnego, lecz także nie przeżyło swojej młodości tak jak zdrowe dzieci?</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PosełBarbaraDolniak">Jeszcze jedno pytanie, pani marszałek. Dlaczego odrzucono poprawkę dotyczącą objęcia badaniami genetycznymi i genomu osób powyżej 18. roku życia? To często osoby chorujące na bardzo poważne choroby i bez pomocy nie są w stanie przeżyć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Fundusz Medyczny, inicjatywa zgłoszona przez pana prezydenta, dawał — i nadal daje, mimo ograniczeń — ogromną nadzieję wielu polskim rodzinom i osobom, których dotykają choroby rzadkie. Właśnie w takiej sytuacji jest bardzo wielu rodziców, którzy walczą o życie swoich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Nasz 3,5-letni synek jest bardzo poważnie chory. To najgorsza z możliwych diagnoza, najzłośliwszy nowotwór mózgu ETMR. To bardzo rzadko występujący rodzaj guza, który odporny jest na standardowe leczenie. Syn jest po operacji. Dostaliśmy zielone światełko na leczenie Wojtusia w Rzymie, gdzie leczenie ETMR jest efektywniejsze niż w Polsce, ale jego koszt to 1400 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Rodzice zbierają środki. Czy w takich sytuacjach Fundusz Medyczny może również pomóc rodzicom zbierającym na leczenie za granicą, jeśli w Polsce nie można go przeprowadzić? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Marta Golbik, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełMartaGolbik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PosełMartaGolbik">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Pan poseł Hoc powiedział, że jest zaskoczony tym dzisiejszym wylewem negatywnych emocji tutaj, ale trudno być zaskoczonym, że te negatywne emocje pojawiają się w nas wszystkich, skoro wiemy, że 5 mld zł jest zamrożonych, a równocześnie na co dzień stykamy się z ludźmi, którzy przeżywają swoje dramaty. Wiemy, że matki z dziećmi po próbie samobójczej nie mają dokąd się udać, bo po prostu ich nie stać na psychiatrę dziecięcego, chodzi o takich psychiatrów, których nie ma w systemie, a których prywatne usługi są bardzo drogie. Stykamy się z ludźmi, którzy muszą robić zbiórki, żeby można było leczyć ich bardzo ciężko chore dzieci, bo pieniędzy na to nie ma w systemie. Tymczasem one tam są, tylko dlaczego nie są przeznaczane na takie cele, na jakie mają być przeznaczane? Dlaczego nie trafiają do dzieci, które potrzebują pilnie pomocy i których życie jest bezpośrednio narażone? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełMarekDyduch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Tak naprawdę to nie obchodzi mnie to, że prezydent Andrzej Duda chciał przykryć wydatki na telewizję publiczną, nie obchodzi mnie to, że PiS chce dzielić te środki centralnie, ale obchodzi mnie to, dlaczego one nie są wydawane. I chciałem zapytać się: Ile jest złożonych przez poszczególne osoby wniosków o dofinansowanie chorób rzadkich i ile z tych wniosków zostało zrealizowanych? Obchodzi mnie to, ile jest wniosków dotyczących racjonalizacji czy wprowadzenia nowych technologii w obszarze służby zdrowia. Ile z nich zostało przyjętych i zrealizowanych? I ile jest wniosków dotyczących rozwoju polskiej medycyny? Chodzi o konkretne przypadki. Ile z nich zostało zrealizowanych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Aleksandra Gajewska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełAleksandraGajewska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! My pamiętamy, jak narodził się ten wielki projekt Funduszu Medycznego. Trzeba to codziennie powtarzać: przyznaliście 2 mld zł na telewizję partyjną zamiast na onkologię, a w związku z tą sytuacją uwieczniono jeszcze waszą posłankę Joannę Lichocką z wysuniętym środkowym palcem.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PosełAleksandraGajewska">Wam się po prostu grunt palił pod nogami.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#PosełAleksandraGajewska">Wtedy wpadliście na taki pomysł, że — skoro Kurski ma już obiecane pieniądze na swoją propagandę — trzeba stworzyć ten dodatkowy Fundusz Medyczny. I co z tego wyszło? Jak zwykle, na początku zupełnie nic, a potem była totalna fuszerka, bo wszyscy wytykają wam błędy. Jest 5 mld zł zamrożonych na kontach funduszu, a z powodu braku środków odrzucano wnioski o terapie innowacyjne. Nie chcecie przeznaczać środków na badania genetyczne dla osób powyżej 18. roku życia. Rozumiem, że to była wasza PR-owa szalupa ratunkowa, ale może jednak warto by było skupić się na ratowaniu ludzi, którzy codziennie błagają o pomoc.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Przemysław Koperski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełPrzemysławKoperski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo w ławach rządowych! Ja też mam pytanie dotyczące mojego regionu. Ile środków finansowych w Funduszu Medycznym zostało niewykorzystanych? W tej chwili w Bielsku-Białej, Cieszynie, Żywcu, Pszczynie trwają zbiórki publiczne na pomoc ciężko chorym dzieciom. W tej chwili trwa zbiórka dla Zuzi z Żywca, Wiktorii, Oli i Martyny z Bielska-Białej, Dorotki z Cieszyna, Wiktorka z Węgierskiej Górki. NFZ nie zapewnia na leczenie ciężko chorujących dzieci odpowiednich środków finansowych. Są zaangażowane w to platformy, lokalne media, ale tych pieniędzy nadal jest za mało. I chciałem się dowiedzieć — proszę w tym przypadku o odpowiedź na piśmie — czy z tych miliardów złotych, które uzbieraliście na kontach BGK, można sfinansować leczenie właśnie tych dzieci. Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełMartaWcisło">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Zwracam się do pani minister z Kancelarii Prezydenta. Fundusz medyczny na leczenie chorób rzadkich został utworzony przez pana prezydenta 2,5 roku temu. Czy pomógł chorym? Nie pomógł. Komu pomógł? Pomógł panu prezydentowi wygrać wybory, to z pewnością. Dziś fundusz ten w zasadzie nie jest wykorzystywany, a osoby, które zwracają się do pana prezydenta, osoby z chorobami rzadkimi, nowotworowymi, ale także dzieci chore na SMA, są wykluczane.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PosełMartaWcisło">Kieruję w imieniu tych rodziców do pani minister kilka próśb. Mam SMS od rodzica, który reprezentuje takie rodziny: Bardzo proszę pana prezydenta, za pośrednictwem pani minister, jako przedstawiciel rodziców dzieci chorych na SMA, aktywnie zbierających pieniędzy na lek Zolgensma o ułatwienie dostępu do tego leku. Proszę w imieniu Zosi i 24 dzieci.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PosełMartaWcisło">W Polsce jest 25 dzieci, które mogą zostać wyleczone, pod warunkiem że lek zostanie im podany, zanim przekroczą wagę 13,5 kg. Rodzice zwracali się w tej sprawie do pana prezydenta i pan prezydent nie zrobił z tym nic. Jeżeli to jest prawdziwy fundusz pomocy w leczeniu chorób rzadkich, to proszę z tego miejsca o pomoc dla tych dzieci. Jeżeli nie pomożecie, to nie jest to fundusz pomocy, tylko jest to fundusz propagandy.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełMonikaRosa">Pani Marszałkini! Pani Minister! Wysoka Izbo! Chciałam się spytać, kiedy pan prezydent zorientował się, że fundusz nie działa, kiedy domyślił się, że pieniądze z tego funduszu nie są wydawane. Chodzi o 5 mld zł, które leżą na kontach, a które mogłyby uratować życie i zdrowie wielu dzieci.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PosełMonikaRosa">Moje drugie pytanie: Czy albo kiedy zostaną podpisane umowy na inwestycje ze szpitalami, którym wręczono piękne papierowe czy też piankowe czeki?</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PosełMonikaRosa">Moje trzecie pytanie dotyczy samorządowych szpitali powiatowych. Czy te mniejsze szpitale także będą miały szansę na to, żeby z funduszu skorzystać? Czy będzie szansa na to, żeby przeprowadzić inwestycje także w tych mniejszych miejscowościach?</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PosełMonikaRosa">Pani Minister! Wszyscy pamiętamy 2 mld na telewizję publiczną. Wszyscy pamiętamy ten dramatyczny gest prezydenta. Chodziło o to, aby chronić swój wizerunek, jednocześnie podpisując ustawę finansującą media partyjne. Ale wszyscy też pamiętamy, że te pieniądze miały leczyć dzieci, Polki, Polaków. Na razie nic z tego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Napieralski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełMichałSzczerba">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nie jest tak pięknie, jak miało być, pani minister, bo gdyby było pięknie, to nie byłoby tej nowelizacji, od tego zacznijmy. Ale najbardziej oburzające w tej sprawie jest to, że w połowie roku 3,5 mld zł leżało na kontach w BGK, wtedy kiedy rodzice umierających dzieci poszukujący najnowszych na całym świecie terapii onkologicznych robili zbiórki na Siepomaga, na innych portalach internetowych. Obrzydliwe jest również to, że te pieniądze, 3,5 mld zł, na koncie w BGK wliczaliście do 7% PKB na ochronę zdrowia. Chciałbym, żeby to zostało wyraźnie powiedziane.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PosełMichałSzczerba">Szanowni Państwo! Ważna sprawa: Gdzie jest minister Niedzielski? Minister Niedzielski, szanowni państwo, miał tournée w Stanach Zjednoczonych — nie wiem, czy państwo wiecie, czy Wysoka Izba wie — w towarzystwie Łukasza Szumowskiego, prezesa Agencji Badań Medycznych i firm medycznych. Chciałbym bardzo wyraźnie poprosić, chodzi o transparentne państwo, o informację, co robił minister Niedzielski w Stanach Zjednoczonych w towarzystwie swojego kolegi Łukasza Szumowskiego, powiązanego rodzinnie z firmami medycznymi, co robił tam Sierpiński i co robiliście wy wszyscy. Jaki był kalendarz spotkań? Z jakimi prywatnymi firmami się spotykaliście?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełMichałSzczerba">Co jest obowiązkiem ministra? Czy bycie na tej sali, kiedy rozmawiamy o Funduszu Medycznym, czy organizowanie takich wizyt na rok przed wyborami, żeby sobie zrobić jakiś backup?</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Marek Hok, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełMarekHok">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jednym z subfunduszy jest subfundusz rozwoju profilaktyki, a w nim są ujęte szczepienia, w tym szczepienia przeciwko HPV — rakowi szyjki macicy. Polska jest krajem, gdzie rocznie ok. 5 tys. kobiet otrzymuje ten wyrok. Co roku ok. 2 tys. umiera. Gdyby szczepienia przeciwko HPV, czyli szczepienia przeciwko brodawczakowi ludzkiemu, były u polskich dziewcząt i chłopców realizowane tak, jak miało być, takich widoków by nie było. Rak szyjki macicy w Polsce jest takim stanem… Młodzi lekarze z całej Europy przyjeżdżają, żeby zobaczyć, nie w atlasie, nie na zdjęciach, ale właśnie u pacjentki, jak to naprawdę wygląda.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PosełMarekHok">O szczepieniach przeciwko HPV mówimy od wielu, wielu lat. Ten fundusz miał również spowodować, że te szczepienia będą ujęte w kalendarzu szczepień. Wszystkie kraje europejskie te szczepienia już wykonują, wszystkie kraje szczepią nie tylko dziewczęta, ale i chłopców. Problem raka szyjki macicy w tych krajach jest naprawdę coraz bardziej zanikający. Czekam na odpowiedź, kiedy wreszcie polska młodzież i polskie dzieci, dziewczęta i chłopcy, będą szczepieni przeciwko HPV.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Elżbieta Gelert, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełElżbietaGelert">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dobrze, że w tej chwili państwo zajęli się subfunduszem terapii i innowacyjności, w przypadku którego należało wnieść poprawki, ale mam pytanie, kiedy państwo zajmiecie się również subfunduszem modernizacji infrastruktury strategicznej oraz modernizacji podmiotów leczniczych. Oczywiście wszystko dzieje się zgodnie z prawem. Państwo oznaczyliście podmioty strategiczne. Są to wszystkie podmioty powyżej czwartego poziomu w sieci szpitali. Natomiast pytanie, co z pozostałymi. Czy macie państwo jakiś program rozwoju dotyczący szpitali poziomów pierwszego, drugiego, trzeciego, które bardzo często są uzupełnieniem? Ale nie chodzi o całe szpitale. Mówiliście państwo, że nie będziecie zaopatrywali szpitali, ale będziecie dzielili te fundusze na poszczególne świadczenia medyczne. Bardzo bym prosiła o odpowiedź, czy swoje miejsce znajdą również szpitale z tych poziomów, np. trzeciego, jeśli chodzi o te pieniądze, które państwo w tej chwili wydajcie, czy wydacie wszystko i nic nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PosełElżbietaGelert">Drugie pytanie. Chodzi o pokrycie kosztów in vitro. Czy przewidujecie państwo pokrywanie kosztów tej metody leczenia niepłodności z pieniędzy z funduszu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Zapraszam, pani poseł Izabela Leszczyna, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełIzabelaLeszczyna">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Zgadzam się, że trzeba przypominać haniebne zachowanie rządu PiS i haniebne zachowanie prezydenta Andrzeja Dudy. Fundusz Medyczny powstał tylko dlatego, że obywatele Polski byli oburzeni tym, że PiS dał 2 mld zł na propagandę i na telewizję — na telewizję, która szczuje ludzi jednych na drugich — a nie na chorych na raka. Tylko dlatego powołaliście ten fundusz. Powołaliście go i — dokładnie tak jak mówią moje koleżanki i koledzy — nie wydajecie pieniędzy. Dzieci cierpiące na choroby rzadkie wciąż są skazane na zbiórki internetowe, a ich rodzice chodzą i błagają obcych ludzi o pieniądze. Po co ten fundusz?</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PosełIzabelaLeszczyna">Pani poseł, niech pani nie robi takich min, tylko zmusi ministra zdrowia, żeby wreszcie odpowiedział na pytanie.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PosełIzabelaLeszczyna">Czy dzieci leczy się tym, że 5 mld zł leży na koncie w BGK? Nie. Te dzieci nadal umierają, a wy okłamujecie Polaków, że im pomagacie. To nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Andrzej Szewiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełAndrzejSzewiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dlaczego środki, które miały być dystrybuowane i o których mowa w ustawie o Funduszu Medycznym, z programów przesiewowych realizowanych przez samorządy, środki na modernizację podmiotów leczniczych nie zostały przekazane tam, gdzie ich brak dla wielu Polaków równa się wyrokowi śmierci? Dlaczego 5 mld zostało zamrożonych i nie ma systemowego rozwiązania tego? Dlaczego samorządy z własnych zasobów, tak jak samorząd częstochowski, muszą płacić, podczas gdy to powinno być zabezpieczone właśnie przez rząd? Dlaczego organizacje charytatywne muszą zbierać akurat na takie cele, podczas gdy jest dużo innych szczytnych celów? To są pytania fundamentalne i bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gelert: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełFranciszekSterczewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Od lat Polki i Polacy w ramach wielu zbiórek próbują uzyskać pieniądze na operacje, leki i inne świadczenia zdrowotne. Organizują zbiórki, bo nie mogą liczyć na pomoc państwa nawet w tak podstawowej kwestii jak zdrowie. Fundusz Medyczny może stać się narzędziem, które spowoduje, że odpowiedzialność za część tych wydatków weźmie na siebie państwo. Moje wątpliwości budzi jednak to, w jaki sposób mają być wybierane finansowane projekty. W projekcie ustawy pojawia się informacja o konkursach, w wyniku których nastąpi wybór projektów finansowanych ze środków Funduszu Medycznego. Jak to sobie wyobrażacie? W jaki sposób jedno chorujące dziecko ma być lepsze od drugiego? Co zrobicie, gdy okaże się, że 4 mld zł to niewystarczająca kwota, żeby pokryć wszystkie potrzebne wydatki? Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PosełFranciszekSterczewski">Fundusz Medyczny może być szansą dla tysięcy Polek i Polaków, których dzieci chorują na rzadkie choroby, ale to nie może być wyścig o to, kto pierwszy wypełni wniosek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jakub Rutnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełJakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PosełJakubRutnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Myślę, że sytuacja jest bardzo trudna. Chciałbym tutaj zabrać głos w imieniu tych dzielnych, niesamowitych rodziców dzieci chorych na SMA, którzy zbierają 9,5 mln zł na najdroższy lek świata. Oczywiście pojawiła się refundacja, ale myślę, że w tej chwili jesteśmy winni to, aby tę sprawę załatwić do końca, szczególnie jeżeli chodzi o 27 dzieci, w związku z którymi w tej chwili są prowadzone akcje zbierania pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#PosełJakubRutnicki">To są gigantyczne akcje. Szanowni państwo, ja sam byłem uczestnikiem takich akcji. Czasami całe gminy, powiaty walczą o to, aby uzbierać na ten lek, aby po prostu mogło być sfinansowane leczenie tego dziecka. Czasu jest bardzo mało, bo każdy tydzień to kolejny kilogram. Kolejny miesiąc…. Tym bardziej że jest tyle miliardów wolnych środków.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#PosełJakubRutnicki">Szanowni Państwo! Zwracam się w imieniu rodziców dzieci chorych na SMA: załatwcie tę sprawę. To jest tylko 27 osób. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełKrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kiedy obserwujemy wydatkowanie pieniędzy z Funduszu Medycznego, dochodzimy do wniosku, że to był czy też jest bardziej fundusz wyborczy niżeli fundusz medyczny. Pamiętamy tamten czas, kiedy rzeczywiście prezydent swoim podpisem przeznaczył 2 mld zł każdego roku na tzw. media publiczne. Wówczas, żeby po części przykryć to wydarzenie, niestety bardzo złe wydarzenie, zrodziła się inicjatywa i powstał Fundusz Medyczny.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PosełKrzysztofGrabczuk">Ale proszę państwa, jak można to dzisiaj odbierać, skoro jest w Polsce tyle osób potrzebujących, skoro jesteśmy świadkami bardzo wielu zbiórek pieniężnych w Internecie, w poszczególnych miejscowościach, gminach, w blokach, a jednocześnie na koncie są zamrożone miliardy złotych? To jest kwota ok. 5 mld zł. Taka sytuacja nigdy nie powinna mieć miejsca. Mam nadzieję, że państwo zweryfikujecie to swoje postępowanie i te pieniądze zamiast leżeć na koncie będą służyć wspieraniu, walce o życie wielu Polek i Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jerzy Hardie-Douglas, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełJerzyHardieDouglas">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam się do posłów prawicy. Uniemożliwiacie kobietom dostęp do nowoczesnej antykoncepcji, do in vitro, do przerywania ciąży, gdy płody obarczone są letalnymi wadami. Od początku rządów Zjednoczonej Prawicy obiecujecie refundowanie szczepień przeciwko HPV, szczepień, które są refundowane w całej Europie i które w 100% zabezpieczają przed rakiem szyjki macicy — potworną chorobą, z powodu której rok w rok w Polsce umiera ok. 1600 głównie młodych kobiet. Od 2019 r. co roku zapowiadacie, że to właśnie będzie rok, w którym zakupicie szczepionki. I co? Nic się nie dzieje. Dlaczego tak jest? Dlatego że część polityków Zjednoczonej Prawicy jest tego samego zdania co wasz akolita pan Terlikowski, czyli że szczepienia prowadzą do rozwiązłości młodych kobiet, a dziewczynki — jak to się wyraził — będą swawolne seksualnie. Proszę przeczytać, co mówi wasz kolega.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PosełJerzyHardieDouglas">Czy po uchwaleniu poprawek do Funduszu Medycznego wreszcie zrefundujecie szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełMateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PosełMateuszBochenek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zapewne do każdego z nas zgłaszają się rodzice dzieci, które — okazało się — zapadły na ciężkie choroby. Rodzice poszukują środków, poszukują wsparcia na uratowanie dzieci. Zresztą nie dotyczy to tylko dzieci, także osób starszych. I, ku zdziwieniu chyba każdego z nas, okazuje się, że kilka miliardów złotych, które mogłyby być przeznaczone na ten cel, leży na kontach. To jest, drodzy państwo, absolutnie absurdalna sytuacja, która nie powinna mieć miejsca. To jest pierwsza sprawa. Dlaczego tak jest, że te pieniądze znajdują się na kontach, a nie zostały zainwestowane, po to by ratować ludzkie życie?</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#PosełMateuszBochenek">I druga sprawa, dotycząca profilaktyki. My dzisiaj powinniśmy inwestować ogromne środki w profilaktykę. To często czynią organizacje pozarządowe, takie jak amazonki, czy jednostki samorządu terytorialnego. Stąd też pytam: Kiedy samorządy Zagłębia Dąbrowskiego otrzymają wsparcie finansowe właśnie na realizację działań profilaktycznych i na rozwój placówek oświaty? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">To było ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Proszę sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej panią minister Małgorzatę Paprocką o udzielenie krótkich odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałabym bardzo podziękować Wysokiej Izbie za tak szybkie procedowanie nad tym projektem. Choć dziś dyskusja trwająca prawie 2 godziny często dotyczyła wątków, które nie są wprost związane z omawianą nowelizacją, to jednak warto podkreślić, że i podczas pierwszego czytania, i procedowania nad prezydenckim projektem w komisji tak naprawdę został on poparty przez wszystkie siły polityczne w parlamencie, za co dziękuję. Mam nadzieję, że ten projekt jak najszybciej zostanie przez Wysoką Izbę uchwalony, a następnie przez Senat, i będzie mógł wejść w życie.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Pani poseł sprawozdawca tak naprawdę omówiła najważniejsze założenia projektu, więc pozwoli Wysoka Izba, że odniosę się do kwestii poprawek i związanych z projektem pytań państwa posłów. Pierwsza kwestia, która zarówno była dyskutowana na posiedzeniu komisji, jak i dzisiaj pojawiała się w pytaniach państwa posłów, związana jest ze zwiększeniem limitów w ramach RDTL-u. Należy zauważyć, że projekt prezydencki zakłada zwiększenie tego limitu z 3 do 4%. Faktycznie w toku prac komisji i dzisiaj podczas posiedzenia pojawiała się poprawka, aby to zwiększenie następowało do 5%, natomiast, Wysoka Izbo, to jest kwestia merytoryczna, dyskutowana bardzo uważnie przez radę funduszu, i ze względu na to, że część leków w ramach RDTL-u w ostatnich miesiącach została wpisana na listę leków refundowanych, to w opinii Rady Funduszu Medycznego zwiększenie do wysokości 4% będzie obejmowało dzisiejsze potrzeby i to zwiększenie dodatkowe nie jest konieczne. Natomiast, tak jak mówiłam na posiedzeniu komisji i dzisiaj chciałabym to powtórzyć przed Wysoką Izbą, to są oczywiście kwestie stale monitorowane przez radę funduszu. W związku z tym, jeżeli byłyby przesłanki merytoryczne dalszych zmian w tym zakresie, to na pewno taka otwartość po stronie Kancelarii Prezydenta RP będzie.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">I taka sama sytuacja związana jest z finansowaniem świadczeń opieki zdrowotnej związanych z diagnostyką genetyczną lub genową. Zgodnie z projektem na ten moment te świadczenia finansowane mają być dla osób do ukończenia 18 lat. Nie oznacza to jednak, że nie ma otwartości Kancelarii Prezydenta RP, ale również mogę tutaj mówić w imieniu Rady Funduszu Medycznego, bo takie stanowisko na posiedzeniu komisji prezentował pan prof. Piotr Czauderna, który jest członkiem rady funduszu wskazanym przez prezydenta RP. Na pewno kwestia rozszerzenia finansowania diagnostyki genetycznej lub genowej na całą populację, więc również na osoby powyżej 18. roku życia, wymaga dodatkowych analiz i wymaga tak naprawdę opracowania kryteriów merytorycznych do tego. Nie ma dzisiaj wskazań medycznych, zgodnie ze stanowiskiem ekspertów, aby była konieczność, ale przede wszystkim uzasadnienie tego, aby całą populację tym objąć, tj. ok. 180 tys. osób, w przeciwieństwie do ok. 1,5 tys. dzieci, które tymi świadczeniami powinny być objęte. W związku z tym nie ma wskazań, tak jak mówię, merytorycznych, medycznych do tego, aby cała ta populacja, 180 tys. osób, była poddawana diagnostyce genetycznej. Rada Funduszu Medycznego wyraziła takie przekonanie, że to jest na pewno kwestia dalszych prac, wypracowania kryteriów, w oparciu o które powinny być osoby chore kierowane do tego typu świadczeń, i to na pewno będzie kwestia dalszych prac, być może również kolejnej propozycji nowelizacji przedstawionej przez pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Dodatkowo, jak myślę, jedna kwestia wymaga tu pewnego sprostowania. Wydźwięk stanowisk państwa posłów był taki, jakby dzisiaj nie było w ogóle dostępu dla osób powyżej 18. roku życia do tego typu diagnostyki. Ona jest przeprowadzana, oczywiście ze środków funduszu, również w ramach szeroko prowadzonych badań. Natomiast, tak jak mówię, ewentualne rozszerzenie w tym zakresie ustawy o Funduszu Medycznym wymaga dodatkowych analiz i dodatkowych prac.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPMałgorzataPaprocka">Kilkoro z państwa posłów pytało o szczepienia HPV. Absolutnie wymaga to potwierdzenia, że właśnie to jest celem ustawy, że tam, gdzie mowa jest o finansowaniu szczepień, to dokładnie chodzi o tego rodzaju szczepienia. Tutaj oczywiście jest kwestia nie tylko ustawy o Funduszu Medycznym, ale również realizacji ustawy o chorobach zakaźnych. Fundusz i wprowadzona teraz nowelizacja na pewno pozwolą na przeprowadzenie tych szczepień. Dziękuję uprzejmie, pani marszałek, dziękuję, Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana Marcina Martyniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Padło dzisiaj wiele argumentów, wiele merytorycznych zwrotów ze wszystkich stron naszej sceny politycznej. Jednak mimo wszystko, przysłuchując się tej dyskusji i zadawanym przez państwa pytaniom, odnoszę jednak takie wrażenie, że inicjatywa pana prezydenta ma poparcie w środowisku politycznym. Dziękuję za wszelkie głosy, które dzisiaj tutaj padły. Dziękuję również za sprawne procedowanie nad tą inicjatywą, którą pan prezydent przedłożył.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale wydawanie jest kiepskie.)</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Odniosę się do kilku wątków, które się tutaj pojawiły. Szanowni państwo, pominę argument natury politycznej, który tutaj się pojawiał wielokrotnie, iż Fundusz Medyczny miał być funduszem wyborczym, funduszem propagandowym. Nie, szanowni państwo, ten fundusz miał być i jest przede wszystkim funduszem pomocy pacjentom…</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie wydają, nie wydajecie.)</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">…który jest realizowany, funkcjonuje i działa. Jednocześnie chciałbym państwu nadmienić, że dokładnie w tym momencie, jak tutaj jesteśmy na sali sejmowej, trwa posiedzenie Rady Funduszu Medycznego, gdzie zapadają kolejne ważne decyzje co do rekomendacji.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">…</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Może do roboty.)</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">…Idąc dalej — odnoszę wrażenie, że w zakresie subfunduszu infrastruktury strategicznej, czyli w kwestii, którą państwo tutaj podnosicie, używając takich zwrotów, że zostały przekazane czeki z kartki, czeki z pianki… Wydaje mi się, że nie do końca zrozumiały jest podział między kontraktacją a wydawaniem środków.</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gelert: Ale to się panu wydaje.)</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Dysponent funduszu ma prawo zaciągać zobowiązania o charakterze wieloletnim. W związku z powyższym zaalokowanie środków nie oznacza wydatkowania tych środków w tym samym czasie. Wydaje mi się, że to powinno z mównicy sejmowej jasno wybrzmieć.</u>
          <u xml:id="u-128.10" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: No ale ktoś za to kiedyś zapłaci? Nie uważacie?)</u>
          <u xml:id="u-128.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Oczywiście, że tak, jak najbardziej. Te środki zostały zaalokowane, pani poseł, więc są zabezpieczone.</u>
          <u xml:id="u-128.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: W BGK.)</u>
          <u xml:id="u-128.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Jeśli mówimy o takim szumnym zwrocie, pan poseł Rutka chyba użył takiego zwrotu, że od mieszania herbata nie stanie się słodsza — nie stawałaby się słodsza ta herbata, gdyby Funduszu Medycznego nie było, bo ten cukier został dosypany.</u>
          <u xml:id="u-128.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: No przecież nie wydajecie pieniędzy. Co pan opowiada za herezje?)</u>
          <u xml:id="u-128.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Marszałek! Te środki są dodatkowymi środkami i trzeba sobie to również tutaj jasno i dobitnie powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-128.16" who="#komentarz">(Poseł Rajmund Miller: To nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-128.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Poseł Klimczak użył takiego zwrotu, że wszystko, co jest związane z Funduszem Medycznym, zostało spartolone. Nie znam takiej nomenklatury. Natomiast podobnie jak poseł Klimczak nie jestem lekarzem, więc nie śmiem używać takiego zwrotu, że dziwaczne obostrzenia i limity — bo sobie zapisałem taki cytat — spowodowały to, że Zolgensma została wprowadzona na takich, a nie innych warunkach w ramach Funduszu Medycznego. To są, szanowni państwo, rekomendacje wybitnych ekspertów, profesorów, którzy zadecydowali w taki, a nie inny sposób. To nie jest widzimisię…</u>
          <u xml:id="u-128.18" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: W Stanach można inaczej.)</u>
          <u xml:id="u-128.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">…tylko stanowisko ekspertów światowej klasy.</u>
          <u xml:id="u-128.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Do stanowiska Konfederacji nie będę się odnosił ze względu na fakt, iż nie miało ono wymiaru związanego z procedowanym projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-128.21" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Pani poseł Skowrońska pytała o kwestię związaną z mukowiscydozą. Tak, szanowna pani poseł, w ramach programów lekowych, które funkcjonują w ramach Ministerstwa Zdrowia, są refinansowane i refundowane leki na mukowiscydozę. W ramach samego Funduszu Medycznego jest to 250 mln zł w perspektywie 2 lat.</u>
          <u xml:id="u-128.22" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Przyjdę do pana przed tym balem charytatywnym. Przyjdę do pana, żeby pan powiedział, dlaczego ludzie zbierają, skoro są pieniądze.)</u>
          <u xml:id="u-128.23" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Czy mógłbym skończyć? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.24" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Poseł Klimczak pytał również o to, skąd się pojawią dodatkowe środki. Środki nie zostaną poprzesuwane, środki są zaalokowane w ramach perspektywy 10-letniej — 40 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-128.25" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Poseł Dziuk zadała pytanie związane ze strategią wydatkowania środków. Oczywiście ta strategia jest, funkcjonuje, istnieje, jak najbardziej. Również w ramach rekomendacji przekazywanych przez Radę Funduszu Medycznego podejmujemy na bieżąco działania. Natomiast jeśli mówimy o perspektywie długofalowej w ramach subfunduszu modernizacji podmiotów leczniczych — dokumentu, który został przyjęty uchwałą Rady Ministrów — to również jest szczegółowy grafik i harmonogram działań.</u>
          <u xml:id="u-128.26" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Pojawiło się też kilka pytań związanych ze wsparciem szpitali III poziomu, nie tylko tych referencyjnych, co jest związane z subfunduszem infrastruktury strategicznej, podkreślam: z subfunduszem infrastruktury strategicznej, czyli dla ośrodków referencyjnych, ośrodków, które mają wymiar ogólnokrajowy i istotny na mapie Polski.</u>
          <u xml:id="u-128.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Wiemy, co to jest.)</u>
          <u xml:id="u-128.28" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Pani pytała, o ile dobrze pamiętam, o kwestię związaną ze wsparciem szpitali powiatowych. Dla tych szpitali dedykowany jest subfundusz modernizacji podmiotów leczniczych. Z tego również powodu program wsparcia, jako pierwszy moduł szpitalnych oddziałów ratunkowych… Będzie uruchomiony konkurs jeszcze w tym roku. W kolejnych okresach będzie to również wsparcie z zakresu modernizacji sprzętu i infrastruktury wewnętrznej.</u>
          <u xml:id="u-128.29" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Pani poseł Kozłowska zadała takie, powiedziałbym, chyba retoryczne pytanie, ile kosztuje życie człowieka, jak wyceniamy życie człowieka. Życie człowieka stanowi dla nas wartość bezcenną. I z tego również powodu został powołany do życia Fundusz Medyczny.</u>
          <u xml:id="u-128.30" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gelert: Oj chłopie, chłopie.)</u>
          <u xml:id="u-128.31" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Pojawiło się również pytanie ze strony pani poseł Wojciechowskiej o kwestię związaną z wydatkowaniem ostatniej iteracji subfunduszu infrastruktury strategicznej. Pojawił się tam zwrot, że środki otrzymały zaprzyjaźnione jednostki. Nie, szanowni państwo, konkurs był transparentny i co do tego nie ma absolutnie żadnych wątpliwości. Mało tego, ta struktura pokazuje dość dobitnie, że środki otrzymały ośrodki referencyjne.</u>
          <u xml:id="u-128.32" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Pani poseł Wcisło postawiła taką tezę, że Fundusz Medyczny nie pomógł chorym — żeby pokazać jednego pacjenta, któremu została udzielona pomoc. Szanowni państwo, milion polskich dzieci i nie tylko polskich dzieci, bo również dzieci ukraińskich, dzieci uchodźców, skorzystało z mechanizmu Funduszu Medycznego i chciałbym, żeby to wybrzmiało na mównicy sejmowej dodatkowo.</u>
          <u xml:id="u-128.33" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Pojawiły się również zarzuty czy też komentarze związane z faktem, że ta nowelizacja w ogóle ma miejsce. Fundusz Medyczny jako mechanizm funkcjonujący od 2 lat — 2 lata temu został powołany do życia — trafił na niefortunny okres pandemii. Ja to będę podkreślał. Rzeczywiście było ciężko pewne mechanizmy zaimplementować. Natomiast w chwili obecnej nabieramy takiego rozpędu, który można byłoby nazwać efektem kuli śnieżnej. I jest to proces. Dlatego również, tak jak pani minister z Kancelarii Prezydenta powiedziała, nie wykluczamy kolejnych iteracji i nowelizacji w ramach potrzeb definiowanych, diagnozowanych we współpracy z Kancelarią Prezydenta, we współpracy z ekspertami oraz Radą Funduszu Medycznego.</u>
          <u xml:id="u-128.34" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Na pytania zadane z prośbą o udzielenie odpowiedzi na piśmie Ministerstwo Zdrowia takiej odpowiedzi oczywiście udzieli.</u>
          <u xml:id="u-128.35" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaMarcinMartyniak">Natomiast nie wiem, gdzie jest pan poseł Suchoń, ale chciałbym odnieść się do jego komentarza związanego z faktem, iż przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia siedzą w tylnej części ław rządowych. Jest to cecha ludzi skromnych i pokornych. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.36" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gelert: A finansowanie in vitro?)</u>
          <u xml:id="u-128.37" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Ale pan nie odpowiedział na pytania.)</u>
          <u xml:id="u-128.38" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Krystyna Skowrońska w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Potem poprosimy panią poseł Jadwigę Emilewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pan chyba nie zrozumiał mojej wypowiedzi. Chciałabym sprostować moją wypowiedź. Mówiłam o zbiórce charytatywnej, o koncercie, o zbieraniu na dziecko chore na mukowiscydozę i jestem w stanie przyznać się, jeżeli jest to nieprawdziwa wypowiedź, ale to dziecko nie otrzymało odpowiedniej terapii i muszą być zbierane pieniądze. I nic z tego, o czym pan mówi… Dziecko nie ma dostępu do terapii. Jest pan poseł z Mielca. Jak również będzie na tym koncercie charytatywnym, to zajmiemy się tą sprawą, bo dlatego jest koncert, że nie ma pieniędzy na leczenie mukowiscydozy. I niech pan nie opowiada…</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Poza tym z żalem stwierdzam, że pani minister z Kancelarii Prezydenta nie odpowiedziała w sprawie tego, że pan prezydent wcześniej nie pochylił się nad potrzebami zmian w Funduszu Medycznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">O in vitro nie było ani słowa, a to rzecz ważna.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszam sprawozdawcę komisji panią poseł Jadwigę Emilewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wysłuchaliśmy bardzo obszernej debaty, obszerniejszej niż ta, w której mieliśmy okazję brać udział na posiedzeniu Komisji Zdrowia, ale chciałabym powiedzieć może jedną rzecz na wstępie: że populizm uprawiany na ludzkiej krzywdzie sięgnął podczas tej debaty zenitu.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: U państwa.)</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Zdaję sobie sprawę, że jest to bardzo łatwe, że zdrowie jest tematem, na którym znamy się wszyscy, jak tu siedzimy, tak jak każdy Polak na nim się zna, i że każdy z państwa może wyciągnąć ze swojego biura poselskiego listy, prośby o wsparcie, jeśli chodzi o rozmaite kłopoty życiowe, także te związane z chorobą, ale naszym zadaniem jako posłów odpowiedzialnych za każde słowo, za stanowienie prawa jest roztropne szafowanie argumentacją i musimy mieć świadomość tego, po co zostaliśmy wybrani i co robimy. Dlatego apeluję tak naprawdę do wszystkich posłów opozycji, aby ten populizm od czasu do czasu ograniczyć, zwłaszcza kiedy mówimy o sprawach życia i śmierci. To pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gelert: I vice versa.)</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Druga sprawa. Odnosząc się do uwag, o których już tutaj pani minister Paprocka i pan minister reprezentujący Ministerstwo Zdrowia wspomnieli, poruszę może kilka wątków, bo wiele pytań i wiele argumentów, które tutaj państwo starali się przedstawić, w istocie nie dotyczyło ustawy refundacyjnej, ale dotyczyło ogólnego stanu opieki zdrowotnej i tego, jak to fatalnie jest, jak to fatalnie się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Oczywiście pewnie warto na początku zaznaczyć i każdy człowiek ze zdroworozsądkowym podejściem, a z całą pewnością każdy poseł na tej sali, zdaje sobie sprawę, że budżet państwa, środki przeznaczane na ochronę zdrowia są drugim pod względem wielkości kosztem w budżecie państwa. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Po drugie, biorąc pod uwagę rozwój nauki, tempo, z jakim on następuje, diagnozowanie poszczególnych chorób, on nigdy nie będzie wystarczający, nie tylko w Polsce, ale też w żadnym innym kraju.</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Padało tutaj wiele argumentów dotyczących tego, że w Polsce tak naprawdę — słuchacze mogliby odnieść takie wrażenie — jedyne terapie, jedyne leczenie, jakie się obydwa, odbywa się dlatego, że organizowane są zbiórki. A więc chciałabym państwu powiedzieć, że te wspierające zbiórki są pewnie ważne i istotne i dobrze, że pani poseł, która nas przed chwilą opuściła, angażuje się w takie aktywności. Robimy to zapewne wszyscy, każdy w swoim okręgu wyborczym, natomiast chciałabym powiedzieć, bo szybciutko zrobiłam sobie kwerendę, że zbiórki albo slogan, jaki obowiązuje, nie wiem, w Stanach Zjednoczonych: stwórz viral albo zgiń, nie są adekwatne do sytuacji, jaka panuje w Polsce. W Polsce ten, kto jest chory, uzyskuje adekwatną i właściwą opiekę w miarę możliwości. To nie jest tak, że zbiórka jest sposobem na rozwiązywanie problemów zdrowotnych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-134.8" who="#PosełJadwigaEmilewicz">To, co wydarzyło się w ciągu minionych 6 lat, to, co wydarzyło się od powołania trybu refundacyjnego, to jest skok jakościowy, jeżeli chodzi o listę leków refundowanych. Takie są dane, to nie jest publicystyka, tylko takie są dane. Patrzę na obecnych na sali lekarzy. Przecież państwo zdają sobie sprawę z tego, ile leków było 6, 7 lat temu refundowanych, a ile jest dzisiaj. Mamy istotny wzrost liczby leków i terapii refundowanych.</u>
          <u xml:id="u-134.9" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Co więcej, skróceniu uległ proces refundacyjny, w wielu przypadkach z 520 dni do 60 dni, co oznacza, że od rejestracji leku w Europie do refundacji w Polsce, czyli do czasu, kiedy pacjent potrzebujący tego leku będzie mógł z tego leku skorzystać, mija 11 miesięcy. To jest bardzo krótka ścieżka, naprawdę. To się wydarzyło i to się wydarzyło też dzięki współpracy z państwem, dzięki uproszczeniu wielu procedur także na poziomie ustawowym. Warto o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-134.10" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Jesteśmy jedenastym państwem na świecie, w którym prowadzone są badania kliniczne, a zatem nie tylko takie, które dają pacjentom możliwość uczestnictwa w tym eksperymentalnym procesie, ale także takie, które pozwolą, aby te najnowocześniejsze terapie w ogóle weszły w życie i co za tym idzie — weszły w tryb refundowany.</u>
          <u xml:id="u-134.11" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Mówiliśmy wiele o tym — państwo zadali takie pytanie — czy szpitale dostają, czy nie dostają. Kwot nie będę przytaczać, państwo je doskonale znają ze swoich okręgów wyborczych, ale powiedzmy tylko o 3,5 mld na centralny szpital pediatryczny. To nie są jedyne kwoty, jedyne środki wydatkowane. Standard opieki medycznej w tych szpitalach, wydatki inwestycyjne rosną rok do roku, nie incydentalnie, nie dlatego, że zbliżają się wybory, tylko systematycznie od 2015 r., podnosi się jakość świadczenia tych usług.</u>
          <u xml:id="u-134.12" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Wiele razy padły tutaj pytania dotyczące terapii, których rzekomo nie ma. A więc mukowiscydoza. Od marca jest program lekowy, który pozwala leczyć mukowiscydozę najnowszymi lekami. SMA — od września tego roku lek Zolgensma, najdroższy lek na świecie, jest refundowany. Choroby nowotworowe, terapie personalizowane — to są te rzeczy, które wdrożyliśmy i które są w Polsce refundowane. Na pewno jest tak, że na wiele z nich trzeba czekać. Na pewno jest tak, że one nie wchodzą tak szybko, jak byśmy chcieli, ale one są dzisiaj w systemie. Tak, są dziś w systemie refundacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-134.13" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Padło też wiele publicystycznych pytań. Pan poseł Szczerba, nie widzę go, był łaskaw zapytać, co robi dzisiaj minister zdrowia, dlaczego go nie ma. Po pierwsze, ministerstwo jest reprezentowane przez wiceministra, a po drugie, nie rozumiem czynionego zarzutu, że minister zdrowia wyjeżdża i spotyka się z najważniejszymi ośrodkami medycznymi, leczniczymi, które opracowują terapie, że zabiera tam polskie koncerny, żeby terapie były opracowywane w Polsce, choć w niewielkim stopniu, bo największe firmy innowacyjne niestety nie są polskimi firmami. Chodzi o to, żeby te, które są, mogły zaprezentować swoje rozwiązania na największym medycznym rynku, jakim jest rynek w Stanach Zjednoczonych. Nie rozumiem. Jest to normalne wypełnianie obowiązków ministerialnych. Piętnowanie ministra z tego powodu jest nieroztropne.</u>
          <u xml:id="u-134.14" who="#PosełJadwigaEmilewicz">I wreszcie ostatnia uwaga. Czasami miałam wrażenie podczas tej dyskusji, że prowadzimy ją, zapomniawszy o tym, co mamy za plecami, że mamy za plecami pandemię, z której wielu z posłów raczyło sobie dworować. Dyskutowali, podważali, pytali, czy szczepienia mają sens, czy nie mają sensu. Jeżeli istnieją jakiekolwiek zarzuty, dzisiaj te zarzuty prokuratorskie są stawiane pani komisarz, to nie dotyczą one szczepienia czy nieszczepienia, tylko dotyczą zasad, reguł dotyczących prowadzenia dialogu z jednym z koncernów. Przypomnijmy, że w Polsce dostępne były wszystkie szczepionki, jakie zostały dopuszczone przez Europejską Agencję Medyczną, a zatem nie było mowy o jakimkolwiek uprzywilejowaniu w przypadku kogokolwiek. Dzisiaj post factum pozwalają sobie państwo na pewien sposób oceny takiego czy innego zarządzania. Chciałabym przypomnieć marzec 2 lata temu, kiedy pojawiały się poszczególne przypadki, kiedy wiele osób z rodzin państwa posłów umierało na COVID-19. Wyciąganie dzisiaj argumentów, mówienie o tym, że rząd nie podejmował właściwych działań, jest naprawdę nieuprawnione. Wszyscy działaliśmy pod presją czasu i pod presją oczekiwań społecznych. W celu zabezpieczenia całej populacji podejmowaliśmy decyzje wedle najlepiej dostępnej nam wiedzy, korygując je, jeżeli te decyzje były niewłaściwe, korygując je dzięki współpracy z państwem, jak najszybciej to było możliwe.</u>
          <u xml:id="u-134.15" who="#komentarz">(Poseł Rajmund Miller: Zakaz wstępu do lasów. Proszę powiedzieć, jakie jest zadłużenie szpitali w Polsce.)</u>
          <u xml:id="u-134.16" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Reasumując, chciałabym powiedzieć, jeżeli chodzi o Fundusz Medyczny — to kolejny, ostatni argument, który często państwo podnosili — że fundusz celowy jest jednym z najlepszych i najbardziej elastycznych sposobów dystrybucji środków publicznych. W przypadku innych funduszy celowych, które mamy i które są dostępne, wiemy, że to jest dobra i skuteczna metoda zarządzania i dystrybucji środków publicznych, która zaspokaja realne potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-134.17" who="#PosełJadwigaEmilewicz">Dobrze, że dzisiaj przyjęliśmy w komisji, po długich i burzliwych dyskusjach, tak jak powiedziała pani minister, jednoznaczne, jednogłośne stanowisko w zakresie rozwiązań i poprawek zaproponowanych przez kancelarię, przez pana prezydenta. Mam nadzieję, że w takim duchu będziemy się porozumiewać, bo naprawdę nie potrzebujemy debaty, w przypadku której, kiedy wszyscy dookoła widzą, że świeci słońce, część tej sali chce nas przekonać, że pada deszcz. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-134.19" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Zdrowia w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2662 i 2748).</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę pana posła Mieczysława Baszkę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PosełSprawozdawcaMieczysławBaszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie w imieniu komisji ustawę o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw, druki nr 2662 i 2748.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PosełSprawozdawcaMieczysławBaszko">W dniu 2 listopada komisja procedowała nad projektem ustawy. Po wnikliwej analizie, jeżeli chodzi o ustawę, wprowadza ona istotne zmiany w funkcjonowaniu Systemu Informacyjnego Schengen. Zmiany prawne mają przyczynić się do utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w Unii Europejskiej poprzez wprowadzenie mechanizmu wspomagania współpracy operacyjnej między właściwymi organami krajowymi, a w szczególności Strażą Graniczną, Policją, organami celnymi, organami imigracyjnymi oraz organami odpowiadającymi za zapobieganie przestępstwom, ich wykrywanie, prowadzenie w ich sprawie postępowań przygotowawczych, ściganie w przypadku tych przestępstw oraz wykonywanie kar.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PosełSprawozdawcaMieczysławBaszko">Projektowana zmiana ustawy z dnia 24 sierpnia 2007 r. o udziale Rzeczpospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym ma na celu dostosowanie przepisów polskiego prawa w zakresie funkcjonowania i korzystania z Systemu Informacji Schengen do prawa Unii Europejskiej w zakresie wynikającym z wymienionych wyżej rozporządzeń.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#PosełSprawozdawcaMieczysławBaszko">Projekt zakłada również zmiany z zakresu kategorii danych w przypadku wpisów dotychczas istniejących. W ustawie zostanie rozszerzony m.in. wykaz przedmiotów, których mogą dotyczyć wpisy. Projektowana ustawa na nowo rozszerza określone uprawnienia organów. Ponadto projektowana ustawa określa podmiot weryfikujący dopasowania opierające się na porównaniach biometrycznych. Uprawnienie to będzie przysługiwać Centralnemu Laboratorium Kryminalistycznemu Policji.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#PosełSprawozdawcaMieczysławBaszko">Projektowana ustawa została zamieszczona w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji w zakładce: Rządowy proces legislacyjny. W tym trybie uwag nie zgłoszono. Ze względu na zakres przedmiotowy projekt został skierowany do zaopiniowania przez wojewodów, Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, prezesa Urzędu Ochrony danych Osobowych, rzecznika praw obywatelskich oraz rzecznika praw dziecka. Projekt nie ma bezpośredniego wpływu na sytuację społeczną i gospodarczą, stąd też brak potrzeby objęcia go konsultacjami w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#PosełSprawozdawcaMieczysławBaszko">W związku z tym, że projektowane rozwiązania wiążą się z kwestią przetwarzania danych, w tym danych osobowych, projekt został skierowany do konsultacji publicznych do następujących podmiotów: Centrum Cyfrowe Projekt: Polska, Fundacja Bezpieczeństwa Informacji Polska, Fundacja Bezpieczna Cyberprzestrzeń, Fundacja Panoptykon, SABI — Stowarzyszenie Inspektorów Ochrony Danych, Stowarzyszenie Inspektorów Ochrony Danych Osobowych, stowarzyszenie Sieć Obywatelska, a ponadto w związku z realizacją zadań rejestracyjnych dotyczących jachtów i innych jednostek pływających o długości do 24 m — do następujących związków sportowych: Polskiego Związku Motorowodnego i Narciarstwa Wodnego, Polskiego Związku Żeglarskiego.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#PosełSprawozdawcaMieczysławBaszko">8 grudnia już w 2021 r. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego zaopiniowała projekt pozytywnie. W związku z tymi uwagami otrzymanymi na etapie uzgodnień międzyresortowych i opiniowania 18 stycznia 2022 r. przeprowadzono konferencję uzgodnieniową, podczas której zgłoszono uwagi i je omówiono. Nieusunięte rozbieżności są zawarte w protokole.</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#PosełSprawozdawcaMieczysławBaszko">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Reasumując, chcę powiedzieć, że projekt dotyczy modernizacji Systemu Informacyjnego Schengen, w ramach którego wprowadzone zostały nowe kategorie wpisu danych do Systemu Informacyjnego Schengen. Ma to na celu dostosowanie polskiego prawa do unijnych rozporządzeń, co przyczyni się do utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa i sprawiedliwości w Unii Europejskiej. Będzie to możliwe dzięki współpracy operacyjnej m.in. Straży Granicznej, Policji, organów celnych czy imigracyjnych. Dotyczy to także organów, które odpowiadają za zapobieganie przestępstwom, ich wykrywanie, prowadzenie postępowań przygotowawczych, a także ściganie przestępstw oraz wykonywanie kar.</u>
          <u xml:id="u-136.8" who="#PosełSprawozdawcaMieczysławBaszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po głębokiej analizie projektu ustawy o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw, druki nr 2662 i 2748, na posiedzeniu komisji w dniu 2 listopada 2022 r. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych jednogłośnie przyjęła projekt ww. ustawy. Głosów przeciwnych i wstrzymujących się nie było. Komisja rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie projektu ww. ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jako pierwsza zabierze głos pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełJózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PosełJózefaSzczurekŻelazko">Szanowni Państwo! Strefa Schengen, czyli obszar Unii Europejskiej, w którym sukcesywnie znosi się wewnętrzne kontrole graniczne, powstała w 1925 r. Obecnie strefa Schengen obejmuje 26 państw Unii Europejskiej z wyjątkiem Irlandii, a także Bułgarii, Chorwacji, Cypru i Rumunii. Natomiast do strefy Schengen należą również kraje spoza Unii, takie jak Islandia, Norwegia, Szwajcaria czy Lichtenstein. Każde państwo, które ubiega się o włączenie do strefy Schengen, powinno spełniać kilka istotnych warunków, m.in. wziąć odpowiedzialność za kontrolowanie zewnętrznej granicy strefy Schengen, stosować przepisy obowiązujące w strefie Schengen, takie jak np. zasady dotyczące kontroli granicznej na lądzie, na morzu, w powietrzu, wydawania wiz, współpracy z Policją i ochrony danych osobowych, podjąć skuteczną współpracę z innymi państwami Schengen w celu utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa, ustanowić połączenie z wieloskalowymi systemami informacyjnymi w Unii Europejskiej, w tym z Systemem Informacyjnym Schengen.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PosełJózefaSzczurekŻelazko">Jak praktyka pokazuje, ostatni z tych warunków jest kluczowy dla spełnienia tych pozostałych, dlatego też zostały wprowadzone nowe przepisy na poziomie Parlamentu Europejskiego w 2018 r. W związku z powyższym ministerstwo spraw wewnętrznych przygotowało projekt ustawy, który implementuje te przepisy do polskiego porządku prawnego. Ten nieograniczony ruch w strefie Schengen bez kontroli granicznych spowoduje, że powstaną pewne ułatwienia dla osób poruszających się w tym obszarze, natomiast też rodzi pewne niebezpieczeństwa związane z przepływem różnego rodzaju przestępców czy z pojawieniem się zagrożeń, które mogą dotykać obywateli mieszkających w tej strefie. Dlatego też uszczelnienie tych procedur jest niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#PosełJózefaSzczurekŻelazko">Wprowadzenie do Systemu Informacyjnego Schengen dodatkowych danych przez poszczególne kraje, a także rozszerzenie katalogu podmiotów mogących korzystać z tego systemu informacyjnego jest niezwykle ważne i stanowi zwiększenie bezpieczeństwa osób poruszających się w strefie Schengen, przekraczających poszczególne granice.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#PosełJózefaSzczurekŻelazko">Szanowni Państwo! Już w trakcie pierwszej debaty na sali sejmowej klub Prawo i Sprawiedliwość pozytywnie ocenił przygotowany projekt, rekomendując go do dalszej pracy. Również dzisiaj podtrzymujemy to stanowisko, dziękując Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji za przygotowanie tego ważnego projektu gwarantującego bezpieczeństwo osobom przemieszczającym się w strefie Schengen, i rekomendujemy jako klub dalsze prace nad tym projektem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Mateusz Bochenek, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PosełMateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PosełMateuszBochenek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bez wątpienia strefa Schengen wprowadza wiele udogodnień, przede wszystkim związanych z przemieszczaniem się, ale jednocześnie musi zagwarantować bezpieczeństwo obywatelom, dlatego już przed laty powstał System Informacyjny Schengen jako nowoczesne narzędzie informatyczne dające gwarancję bezpieczeństwa. SIS to największa w Europie baza danych, w której przetwarzane są określone przepisami kategorie danych osób i przedmiotów poszukiwanych i wprowadzonych do systemu przez państwa strefy Schengen. Ale Unia Europejska podjęła także ważne decyzje przed 4 laty, aby unowocześnić i wprowadzić nowe kategorie wpisów do tego systemu, wśród których znalazły się już omawiane wpisy na potrzeby rozpytania kontrolnego, wprowadzające odbitki linii papilarnych palców lub odbitki linii papilarnych dłoni znalezione na miejscu poważnego przestępstwa lub incydentu terrorystycznego i uznawane za należące do sprawy. Chodzi także o kwestie dotyczące wpisów tzw. prewencyjnych o małoletnich zagrożonych uprowadzeniem itd.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#PosełMateuszBochenek">Unia Europejska przed 4 laty wyznaczyła bez wątpienia ten ważny kierunek, który dzisiaj jest wdrażany przez państwa członkowskie. Przypomnę, że w 2021 r. państwo jako przedstawiciele rządu wyznaczyliście 14-dniowy termin zgłaszania uwag w ramach konsultacji publicznych i opiniowania. Skrócenie okresu konsultacji i opiniowania wynikało z obligującego Polskę harmonogramu prac w ramach projektu modernizacji, w tym przygotowania ram prawnych i udziału Rzeczypospolitej w modernizowanym systemie. Niezrozumiałe staje się skrócenie tego terminu. Pan minister tłumaczył, że ten termin był kilkakrotnie przesuwany i najprawdopodobniej termin listopadowy znowu zostanie przesunięty. Gdybyście państwo wcześniej rozpoczęli prace, to nie trzeba byłoby skracać tego terminu i wyznaczać go na zaledwie 14 dni. Pan minister podczas pierwszego czytania zwrócił uwagę, że projekt był szeroko konsultowany i dlatego trochę czasu to zajęło, dlatego pytam też, jak się to ma do tego skróconego, 14-dniowego, wyznaczonego terminu.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#PosełMateuszBochenek">Chciałbym także dopytać o wejście w życie. Mówimy o 22 listopada, taką datę podał pan minister. Czy ona jest nadal aktualna, czy też ulegnie zmianie? Czy pojawiają się już jakieś informacje i sygnały? Bo jeżeli ta data zostanie utrzymana, to przypomnę, że jesteśmy aktualnie na etapie legislacyjnym w Sejmie. Jeżeli na tym posiedzeniu ta ustawa zostałaby uchwalona, to zostaje Senat, który teoretycznie ma 30 dni, później prezydent — 21 dni, a więc nie zmieścimy się w wyznaczonym terminie. Dlatego proszę o udzielenie odpowiedzi na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#PosełMateuszBochenek">Prosiłbym o odniesienie się do kwestii, o której pan minister wspomniał, w zakresie technicznego przygotowania, może to być na piśmie, o przedstawienie kalendarium podjętych czynności i tych, które są przed nami po uchwaleniu tych przepisów, kwestii szkoleń i innych aspektów. Prosiłbym o przedstawienie informacji, kiedy te działania się rozpoczęły, jakie przed nami są planowane terminy odnośnie do zrealizowania tych wszystkich aspektów związanych z wdrożeniem.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#PosełMateuszBochenek">Na zakończenie raz jeszcze apeluję o to, by Sejm, parlament miał wystarczająco czasu na rozpatrzenie projektów, na przygotowanie się, przygotowanie ewentualnych poprawek, bo tak jak zaznaczyłem, ten termin, który państwo przedstawiacie, jest dosyć spóźniony, i na przyszłość proszę, byśmy nie znajdowali się w takiej sytuacji. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Jana Szopińskiego w celu wygłoszenia stanowiska klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PosełJanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dokument o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz w Wizowym Systemie Informacyjnym został uchwalony w naszym kraju w 2007 r., czyli dość dawno temu. Od tego czasu wiele się zmieniło zarówno w kwestiach dotyczących bezpieczeństwa naszej ojczyzny, całej Europy, jak i pod względem możliwości technicznych związanych z przetwarzaniem danych. Dlatego oczywista jest konieczność wprowadzenia zmian oraz aktualizacji treści ustawy dostosowującej ją do bieżących wymogów.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PosełJanSzopiński">Niewątpliwie przy tym dostosowaniu muszą powstać i powstają pytania, a pytania są takie. Do samego projektu gromadzenia danych osobowych nadmiarowych gromadzonych profilaktycznie w celu ochrony naszych granic odnosimy się pozytywnie. Rodzi się jednak pytanie, które służby i na jakich zasadach będą miały dostęp do tych danych. Nowe przepisy pozwalają na gromadzenie danych osób, które na chwilę gromadzenia tych danych wcale nie musiały wejść w konflikt z polskim prawem. Teoretycznie więc ten proces może dotyczyć każdego z Polaków. Jeżeli system ten będzie udostępniony jedynie w celu filtracji osób przekraczających granice państwa, to jest to oczywiście do przyjęcia i pod czymś takim każdy Polak się podpisze. Jeśli natomiast ma być to kolejna baza danych o otwartym dostępie do wszystkich organów państwa, to musimy mieć tutaj — i mamy — wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PosełJanSzopiński">Natomiast podczas poprzedniego posiedzenia Sejmu mówiłem, że klub Lewicy na pewno zawsze stał i stoi na straży praw obywatelskich, praw każdego człowieka do wolności oraz do poszanowania jego danych osobowych. Tu widzimy uzasadnienie wprowadzenia tych nowych przepisów służących zabezpieczeniu naszych granic oraz utrzymaniu niezbędnego bezpieczeństwa Polski. Z tego też powodu uznajemy za celowe wprowadzenie zasady gromadzenia danych na zasadach prewencyjnych w przypadku osób podejrzanych o działalność zagrażającą bezpieczeństwu narodowemu oraz bezpieczeństwu naszych obywateli. Musimy jednak pamiętać, że Polska musi pozostawać krajem wolnym, otwartym na świat, krajem, w którym ten, komu dzieje się krzywda, znajdzie też pomoc i wsparcie. Mamy zatem obowiązek zapewnienia naszym obywatelom tego, że wśród osób napływających do Polski nie będzie terrorystów, gangsterów czy członków międzynarodowych mafii.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PosełJanSzopiński">Każda osoba, która znana jest służbom specjalnym naszego kraju oraz pozostałych krajów strefy Schengen, powinna mieć utrudnione poruszanie się po terenie Europy. Właśnie takiemu celowi służy rozbudowa baz informacyjnych zawierających wszelkie możliwe informacje. Niemniej wątpliwości, kto będzie dysponował tymi danymi, są dla nas sprawą oczywistą. Poprosimy pana ministra o ustosunkowanie się dzisiaj do tego pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Urszula Nowogórska przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełUrszulaNowogórska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PosełUrszulaNowogórska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu swojego klubu, klubu Koalicji Polskiej — PSL, Unii Europejskich Demokratów przedstawić stanowisko w odniesieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw, który został zawarty w drukach sejmowych nr 2662 i 2748.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#PosełUrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Rzeczywiście dobrodziejstwem XXI w. jest swobodny przepływ przez granice, którą to możliwość daje właśnie strefa Schengen. To rzeczywiście rodzi wiele udogodnień, ale również wiele trudności oraz wiele zagrożeń, które pojawiły się w ostatnim czasie i stwarzają duże ryzyko dla potencjalnego bezpieczeństwa na terenach poszczególnych krajów będących członkami strefy Schengen. Chciałam powiedzieć, że ten projekt jest rzeczywiście projektem technicznym i wprowadza szereg zmian, które są zmianami zrozumiałymi i stanowią dostosowanie polskiego prawa do unijnych rozporządzeń, które dotyczą właśnie Systemu Informacyjnego Schengen. Parlament Europejski i Rada Europejska zawarły zmiany w trzech rozporządzeniach: rozporządzeniu 2018/1860, 2018/1861 i 2018/1862. Wszystkie te rozporządzenia wskazują, że powinny one być wdrożone w ciągu 4 lat. Tutaj, na sali już w poprzednich wystąpieniach wybrzmiał termin 22 listopada. Mam pytanie do pana ministra, czy rzeczywiście jesteśmy w stanie dotrzymać tego terminu z uwagi na wszystkie formalności, które wynikają z wprowadzenia tej ustawy, jak również ze złożonego procesu szkolenia i wdrażania systemu.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#PosełUrszulaNowogórska">Na poprzednim posiedzeniu, kiedy pochylaliśmy się nad tym projektem ustawy przy pierwszym czytaniu, pan minister powiedział, że pierwsze 12 miesięcy wdrożenia tej ustawy będzie kosztowało budżet państwa 68 mln, a kolejne lata — od 15 do 18 mln. Teraz interesuje mnie racjonalne wydatkowanie i prawidłowość wydatkowania tych środków, bo rzeczywiście mamy krótki czas. Wydatkowanie jest związane poszczególnymi rygorami finansowymi i prawnymi. Natomiast kolejnym elementem, który daje nam dość duże możliwości i nakłada obowiązki z tego tytułu, są również terminy wdrożenia tej ustawy. Dlatego chciałam zapytać w imieniu swojego klubu, jak będzie wyglądał system szybkiego szkolenia i wdrażania, tak żeby rzeczywiście system i jego możliwości od terminu obowiązywania tej ustawy funkcjonowały tak, jak należy.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#PosełUrszulaNowogórska">Chciałam również powiedzieć, że zmiany, które obejmuje ta ustawa, przyczyniają się do utrzymania, tak jak powiedziałam, wysokiego poziomu bezpieczeństwa i sprawiedliwości w Unii Europejskiej. Będzie to możliwe dzięki współpracy operacyjnej pomiędzy Strażą Graniczną, Policją, organami celnymi czy imigracyjnymi. Dotyczy to także organów, które odpowiadają za zapobieganie przestępstwom, ich wykrywanie, prowadzenie w ich sprawie postępowań przygotowawczych, a także ściganie przestępstw oraz wykrywanie i wykonywanie kar.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#PosełUrszulaNowogórska">Ustawa wprowadza wiele rozwiązań dotyczących małoletnich, dorosłych zagrożonych przestępstwem terrorystycznym bądź innego rodzaju przestępstwami. Chciałam powiedzieć, że wszystkie te zapisy są rzeczywiście zrozumiałe i wprowadzają szczegółowy katalog zagrożeń, jak również szczegółowy katalog gromadzenia tych danych. Z uwagi na wszystkie kwestie merytoryczne, które były poruszone zarówno na pierwszym czytaniu, jak i na wczorajszym posiedzeniu, rzeczywiście mój klub nie widzi przeciwwskazań, aby tej ustawy nie poprzeć, dlatego że uważamy, że jasność, czytelność, przejrzystość, a przede wszystkim szeroko pojęte bezpieczeństwo w naszym państwie powinny być na pierwszym miejscu. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Braun.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Szczęść Boże!</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Przyznam, że zabrakło mi spostrzegawczości przy pierwszej lekturze tego projektu i musiałem drugi raz doczytać, a jak doczytałem drugi raz, to musiałem i trzeci raz sprawdzać, czy dobrze widzę. Mianowicie, panie ministrze, skąd różnica w podejściu do statków żeglugi powietrznej i statków, łodzi, jachtów żeglugi śródlądowej o długości w ustawie wskazanej, nieprzekraczającej dwudziestu paru metrów? Zapisano bowiem, że urząd rejestrujący w przypadku tych pierwszych weryfikuje, czy silnik albo sam płatowiec nie został niecnie skradziony, natomiast w przypadku tego, co pływa, urząd może — może — sprawdzić. Panie ministrze, proszę mnie zapewnić, że to nie jest zaproszenie do jakiejś fajnej, sensacyjnej historii. Ukradliśmy jacht napakowany jakimiś cennymi towarami i zapisujemy go, rejestrujemy w polskim urzędzie po to, żeby sensacyjna historia mogła się rozwinąć z pożytkiem doczesnym, niekoniecznie wiecznym, partycypujących w tym scenariuszu. Panie ministrze, czy to jest przypadek, czy to eurokołchoz nakazuje nam takie różnicowanie, że to, co lata, to koniecznie trzeba zweryfikować, ale to, co pływa, to urzędnik może? Jeśli może, to, panie ministrze, może być dobrze i może być też niedobrze, prawda? Odstąpienie od czynności ustawowo nienakazanej może np. okazać się bardzo cenne dla takiego urzędnika. Krótko mówiąc, panie ministrze, czy przypadkiem nie jesteśmy tu na tropie jakiegoś „lub czasopisma” w pańskiej ustawie? Proszę mnie uspokoić.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PosełGrzegorzBraun">Ja z tej trybuny dzieliłem się już moim sceptycyzmem wobec wszystkich tych eurokołchozowych, globalnych systemów rejestracji, bo tam, gdzie rejestracja, tam też i inwigilacja. Druga rzecz, ale to już może w pytaniu rozwinę tę kwestię. Bo, panie ministrze, tekst bazowy, czyli ustawa, którą tutaj zmieniamy, zawiera zastrzeżenie expressis verbis, że można te dane gromadzić, nie ujawniając tego delikwentowi. To rozumiem: nie będziemy dzwonić do terrorystów, że, kochani, zbieramy informacje na wasz temat, więc nie zostawiajcie odcinków palców następnym razem. Ale — uwaga! — można nie podawać przyczyny gromadzenia danych. I pytanie jest takie: Czy można nie podawać tej przyczyny delikwentowi, czy też jednak urząd wewnętrznie musi precyzować powody, dla których wiedzę gromadzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">A teraz, szanowni państwo posłowie, chciałem w imieniu swoim i waszym, mam nadzieję, powitać uczniów z Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Matejki w Wieliczce oraz katolickiego Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego Franciszkanów w Wieliczce, którzy przybyli do nas na zaproszenie pani poseł Urszuli Ruseckiej.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Tomasza Zimocha do wygłoszenia oświadczenia w imieniu Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełTomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! By nie powtarzać już ogólnych informacji co do tego projektu, powtórzę swoje słowa sprzed kilku dni: Tylko należy się cieszyć, kiedy następuje dostosowanie do przepisów polskich rozporządzeń unijnych. Dlatego Koło Parlamentarne Polska 2050 popiera szybki tryb, czyli sejmowy minimaks: minimum słów, maksimum dobrego prawa — właśnie: dobrego. Potwierdziły to także obrady komisji i jednomyślność w czasie głosowania dotyczącego przyjęcia projektu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PosełTomaszZimoch">Bardzo dobrze — i to też powtórzę — że dokonano zmian w art. 3 ust. 1 w pkt 7–9 ustawy o udziale Polski w systemie Schengen i Wizowym Systemie Informacyjnym, wprowadzono regulację dokonywania wpisów małoletnich zagrożonych uprowadzeniem rodzicielskim, tym, że staną się ofiarami handlu ludźmi czy innych wymienionych tam przestępstw. Dziękuję za rozwianie moich obaw dotyczących definicji wyrażenia: ze względu na zagrożenie uprowadzeniem przez rodzica, a także sposobów dokonywania takiego wpisu choćby w trudnych, skomplikowanych często sprawach rodzinnych, zwłaszcza po to, by nie było to nadużywane. Czas pewnie pokaże, czy nie wymaga to jednak zdefiniowania.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PosełTomaszZimoch">Cieszy też otrzymana informacja, że w ministerstwie nie ma w tej chwili żadnych projektów, czyli opóźnień w dostosowaniu polskiego prawa do przepisów unijnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszam panią poseł Joannę Senyszyn do wygłoszenia oświadczenia w imieniu Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym i niektórych innych ustaw, druk nr 2662.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej i dlatego jego przyjęcie jest konieczne. Dobrze, że przyjęto też część poprawek, ponieważ dzięki temu projekt jest lepszy. A warto przypomnieć, że łącznie z załącznikami to jest prawie 600 stron, a więc tutaj praca nad projektem rzeczywiście była bardzo trudna i trzeba było wprowadzać bardzo wiele przepisów zmieniających.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Warto przypomnieć, że strefa Schengen ma 4,3 mln km2 i obejmuje 26 państw, między którymi zniesiono kontrole graniczne. Wewnętrzne granice w strefie Schengen przekracza 3,5 mln osób dziennie — właśnie bez kontroli. Przywrócenie kontroli na granicach wewnętrznych, między państwami, które są członkami strefy Schengen, wygenerowałoby koszty od 100 do 230 mld euro w ciągu 10 lat i utrudniłoby równocześnie życie prawie 2 mln osób w zakresie transgranicznego dojezdu do pracy.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#PosełJoannaSenyszyn">Polska jest w strefie Schengen od 21 grudnia 2007 r. Pamiętam, byłam na tej sali sejmowej, kiedy otrzymaliśmy wiadomość, że właśnie od 21 grudnia 2007 r. Polska już nie będzie miała kontroli granicznych, Polacy nie będą mieć kontroli granicznych, kiedy będą jeździli do Unii Europejskiej, do której, jak wszyscy pamiętają, należymy od 2004 r. Był to wielki dzień dla Polski i dla Polaków, dla obywateli Rzeczypospolitej. Bardzo dobrze się dzieje, oczywiście mimo że PiS robi wszystko, żeby wyprowadzić Polskę z Unii Europejskiej, że jednak również stosuje się przynajmniej do części wymogów i zmienia ustawy w kierunku wymaganym przez Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#PosełJoannaSenyszyn">Szkoda, że tego nie robi w każdym zakresie, że zapłaciliśmy już do tej pory, że wyznaczono nam już kary 366 mld zł, ponieważ od roku nie jest zlikwidowana Izba Dyscyplinarna przy Sądzie Najwyższym, a została jedynie fikcyjnie przekształcona w Izbę Kontroli Zawodowej. Płacimy kary, jesteśmy enfant terrible w Unii Europejskiej właśnie z powodu niewłaściwego zachowania PiS-owskich władz. Dobrze, że chociaż ta ustawa przejdzie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze dopisać się do listy osób zadających pytania?</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeszcze pani poseł? Nie.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jako pierwsza zabierze głos też pani poseł Joanna…</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Rezygnuję.)</u>
          <u xml:id="u-151.7" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.8" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Braun.</u>
          <u xml:id="u-151.9" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Pani poseł rezygnuje?)</u>
          <u xml:id="u-151.10" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Tak, rezygnuje.</u>
          <u xml:id="u-151.11" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Tak, dziękuję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Teraz, panie ministrze, przez myśl mi przemknęło, że może tutaj psuję jakiś świetny plan, że może my chcemy odbudować naszą potęgę na jakimś piractwie śródlądowym i z tego powodu nie chcemy koniecznie rejestrować faktów wszystkich przestępstw na akwenach śródlądowych. Jeśli tak jest, to proszę mi to w trybie niejawnym wyjaśnić, to już nie będę więcej psuł.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Mam jeszcze takie pytanie: Kto jest twórcą, producentem aplikacji WWW SIS i WWW VIS? No bo, kto tworzy aplikację, ten staje się poniekąd gospodarzem systemu. Proszę mnie uspokoić, że to my jesteśmy gospodarzami w swoim systemie.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#PosełGrzegorzBraun">Panie Ministrze! Czy jest w tej ustawie, a jak nie w tej, to może w jakiejś innej, jakiś hamulec czy filtr, błona, przepraszam, półprzepuszczalna, tzn. rozwiązanie prawne, które zabezpiecza nas przed tym, żeby system, z którego korzystamy po to, żeby przyskrzynić złych terrorystów i złodziei, nie otwierał okna do wnętrza państwa polskiego, przez które mogą zaglądać inni użytkownicy tego systemu i czerpać dane o polskich obywatelach, zbierane pod rozmaitymi pretekstami — może słusznymi, ale tylko pod pretekstami.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#PosełGrzegorzBraun">Jeszcze jedno pytanie: Czy jest w tej ustawie zawór bezpieczeństwa, który zabezpieczy ten system przed uczynieniem z niego wora, w którym się będzie gromadzić wszystkie dane na temat wszystkich, którzy się przewiną przez terytorium Polski, pod pretekstem, że ścigamy terrorystów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Gdyby nie było odpowiedzi na te wszystkie pytania paszczowo, to prosiłbym na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jak to „paszczowo”, panie pośle? Można użyć innego zwrotu, a nie „paszczowo”.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Cytując klasyka. To już jest literatura, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełJanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nowe przepisy dają możliwość przeprowadzenia kontroli niejawnych. Mam takie pytanie i poproszę o odpowiedź na to pytanie na piśmie. Jeżeli w wyniku kontroli niejawnej nie zostaną ujawnione żadne okoliczności wskazujące na nielegalną działalność podmiotu, którego ta kontrola dotyczyła, czy decyzja o wszczęciu takiej kontroli będzie poddawana weryfikacji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełRafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jeżeli ten system będzie udostępniony jedynie w celu filtracji osób przekraczających granice państwa, to jest oczywiście do przyjęcia. Jeżeli natomiast ma to być kolejna baza o otwartym dostępie dla wszystkich organów i bez ograniczeń, to oznacza, że pod płaszczykiem tzw. bezpieczeństwa może się stworzyć system masowej inwigilacji. Bardzo bym zatem prosił o wskazanie, jakie konkretne instytucje będą miały dostęp do tych baz danych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Ustawa nadaje podmiotom pozarządowym, mianowicie polskim związkom sportowym, Polskiemu Związkowi Motorowodemu i Narciarstwa Wodnego oraz Polskiemu Związkowi Żeglarskiemu uprawnienia z zakresu administracji publicznej, mimo że są to podmioty pozarządowe. One przed wpisem, przed rejestracją jednostek do 24 m będą miały możliwość sprawdzania, korzystania z systemu SIS.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Chciałem zapytać, czy to zadanie z zakresu administracji rządowej zlecone podmiotom pozarządowym, jakimi są polskie związki sportowe, oczywiście na podstawie przepisów prawa, bo tam jest mowa o ustawie o sporcie, ale także innych przepisów prawa, będą też wiązały się z finansowaniem tychże zadań dla właściwych polskich związków sportowych ze strony budżetu państwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Szczerba.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Ale jest obecny pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo proszę o odpowiedź na moje pytanie dotyczące przetwarzania danych osobowych. Oczywiście różne instytucje państwa mogą przetwarzać dane osobowe obywateli, jeżeli mają ku temu podstawy prawne oraz spełnione są przesłanki wymienione w tych przepisach. Natomiast proszę o wyjaśnienie, kto będzie nadzorował przetwarzanie danych gromadzonych w systemie. Rzeczywiście, te dane mogą być gromadzone bez wiedzy osoby, której dotyczą, i w sposób, który jest bardzo trudny do zdiagnozowania. Jeżeli chodzi o przyczyny… Istnieją bardzo poważne wątpliwości co do tego, czy dane obywateli powinny być gromadzone i przetwarzane w taki sposób. W związku z tym bardzo proszę o wyjaśnienie, czy jakakolwiek instytucja kontroluje sposób przetwarzania danych w SIS. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełMałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! System Informacyjny Schengen stanowi nowoczesne narzędzie informatyczne dające gwarancję bezpieczeństwa, co jest szczególnie ważne w dzisiejszych czasach. Procedowana ustawa wprowadza istotne zmiany w zakresie tego systemu, w tym cztery nowe wpisy np. o odnotowywaniu decyzji o zobowiązaniu cudzoziemców, którzy nielegalnie przebywają w Unii Europejskiej, do powrotu. Niezrozumiałe jest, dlaczego w kontekście tego, co działo się chociażby na granicy z Białorusią, rząd zabiera się do ich wprowadzenia dopiero teraz, tym bardziej że wiadomo było o nich od 2018 r. Dlaczego z projektem zmian w tym zakresie czekano aż 4 lata?</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PosełMałgorzataPępek">To, że procedowanie nad tym aktem prawnym rozpoczęto w 2021 r. i był on szeroko konsultowany, niczego nie tłumaczy. Tu chodzi o nasze bezpieczeństwo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Joanny Fabisiak nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Fabisiak: Jestem, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo przepraszam, pani poseł. Jest pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! System informacji powinien być bezpieczny. My doświadczamy ciężaru RODO, Czasami naprawdę wydaje nam się, że przepisy są absurdalne, jednak się im poddajemy. Rozumiemy, że są to dane dotyczące ludzi i dlatego powinny być strzeżone. Są tam dane poufne, wrażliwe i inne. Przecież cały system RODO jest systemem, który akceptuje cała Europa. Tymczasem w przedstawianej ustawie właściwie nie znalazłam tych form bezpieczeństwa informacji, zabezpieczenia informacji. Bardzo proszę zatem o odpowiedzi, o przekonanie posła, że po uchwaleniu tej ustawy takie bezpieczeństwo każdy z obywateli będzie posiadał. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pytanie zadaje pan poseł Marek Dyduch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełMarekDyduch">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chyba Szwedzi jako pierwsi w Europie zaczęli gromadzić dane swoich obywateli od momentu urodzenia do momentu śmierci. Kiedy zapoznawaliśmy się z tym systemem, to istniała rezerwa. Gdzieś w górach ukryty był ze swoim źródłem energii drugi komputer, superkomputer, który powielał te dane. Na wypadek jakiegoś ataku, braku energii bądź jakiegoś innego kataklizmu wszystko było zapisane. W Stanach Zjednoczonych doszło do ataku chyba rosyjskich hakerów w związku z wyborami. Teraz boimy się cyberataków, które są niemniej groźne niż wojna, niż jakikolwiek atak zbrojny.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PosełMarekDyduch">Mam pytanie. Wchodzimy w ten system jako pewien moduł, czyli to, co mamy, dane, informacje o Polakach i o Polsce… Wchodzimy w całość. Ten system na pewno jest zabezpieczony, ale czy istnieje dodatkowe zabezpieczenie tego polskiego modułu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Wojciechowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytanie odnośnie do finansowania. Chodzi nie tyle o finansowanie w związku z tą ustawą, ale generalnie o strefę Schengen. To również wiąże się z tą ustawą. Oczywiście ze strefy Schengen korzystamy wszyscy. Wszystkie kraje korzystają z udogodnień mniej więcej w równym stopniu, natomiast koszty utrzymania strefy Schengen w poszczególnych krajach są różne. Polska należy do tych krajów, które ponoszą koszty niewątpliwie wyższe niż inne kraje. Być może są najwyższe w stosunku do liczby obywateli oraz w stosunku do czerpanych korzyści.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Mam pytanie. Czy w związku z tym podejmowane są jakieś działania? Chodzi o to, aby kraje, które ponoszą najwyższe koszty, uzyskały wyrównanie ze strony Unii Europejskiej. Chodzi o koszty uczestnictwa i działań podejmowanych w związku ze strefą Schengen. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Grabczuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełKrzysztofGrabczuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ochrona granic jest naszym świętym prawem, ale jednocześnie świętym obowiązkiem. Ten obowiązek rozszerza się na wszystkie państwa, które są w Schengen. Państwa, które są w Schengen, są zobowiązane do chronienia naszych wspólnych granic, w tym granic Polski. Schengen to gigantyczne ułatwienie dla milionów Polek i Polaków oraz wszystkich, którzy są w tej wyjątkowej strefie.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PosełKrzysztofGrabczuk">Mam jedno zasadnicze pytanie. Ponieważ baza danych zostanie zwiększona — musi zostać zwiększona — będzie w niej wiele wrażliwych danych. W jaki sposób te dane będą zabezpieczone? Kto i w jakich okolicznościach będzie miał do tych danych dostęp?</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#PosełKrzysztofGrabczuk">I ostatnia rzecz. To dotyczy bardzo wielu ustaw. Państwo najpierw trzymacie te ustawy w szafach, one tam leżą, leżą, leżą, a później w ostatniej chwili je wyciągacie i proponujecie 2-tygodniowe vacatio legis. Tak nie powinno być. Powinniśmy wcześniej procedować i wprowadzić znacznie dłuższe vacatio legis. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wiemy, konieczne jest ścisłe przestrzeganie przepisów RODO. Wiadomo też, że Episkopat Polski w ogóle nie stosuje się do tych zasad, a rząd jest bezradny czy raczej chce być bezradny w stosunku do Kościoła katolickiego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Czy wobec tego w wypadku tej ustawy wszystkie wymogi RODO będą przestrzegane? A jeżeli nie wszystkie, to które nie będą? Pamiętajmy bowiem, że w świetle przepisów RODO zbieranie i gromadzenie danych jest równoznaczne z przetwarzaniem danych. A zatem to, co słyszymy, że nie wolno przetwarzać danych bez wiedzy, dotyczy również zbierania i gromadzenia. Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Listę osób zapisanych do pytań zamyka pan poseł Michał Szczerba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełMichałSzczerba">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozmawiamy o Systemie Informacyjnym Schengen. Jednym z kluczowych narzędzi, jakie mamy do dyspozycji, jest tzw. SIS II, czyli możliwość poszukiwania osób również na terenie wszystkich krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PosełMichałSzczerba">Chciałbym zapytać pana ministra, jak wykorzystaliście tę skandaliczną sytuację związaną z handlarzem bronią panem Andrzejem Izdebskim, który miał być w systemie, później z tego systemu zniknął, a później — jak się okazało — stwierdzono jego zgon w Tiranie. Czy tego typu sytuacje nadal będą codziennością? Czy wyciągnęliście wnioski — również jako Policja, biuro poszukiwań międzynarodowych — z tego, że w sytuacji kiedy mamy do czynienia z malwersantem, z oszustem, który wyprowadza środki publiczne, unika płacenia VAT-u, państwo staje się całkowicie nieskuteczne? Czy ta nowelizacja pozwoli unikać również tego typu sytuacji i tego typu nieprawidłowości w funkcjonowaniu państwa polskiego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszam teraz na mównicę pana ministra Bartosza Grodeckiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, który odniesie się do wystąpień klubowych oraz zadanych pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spróbuję odpowiedzieć możliwie po kolei na te wszystkie pytania — zaczynając od pytań pana posła Bochenka, którego nie widzę już na sali — mimo że na te pytania już odpowiadaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Szanowni Państwo! Mieliśmy okres COVID-u i przez czas pandemii harmonogram wdrożeniowy był przekładany trzykrotnie w samej Komisji Europejskiej. Data 22 listopada tak na dobrą sprawę odnosi się do funkcjonalności operacyjnych systemu, a na tym etapie jesteśmy pozytywnie zweryfikowani zarówno przez Komisję Europejską, jak i przez eu-LISA. Mam nadzieję, że data 22 listopada nie będzie przesunięta, aczkolwiek jest taka szansa, ponieważ trzy kraje członkowskie Unii Europejskiej jeszcze nie wykonały żadnej pracy dostosowawczej, jeśli chodzi o te przepisy.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Kolejną rzeczą, którą warto tutaj podkreślić, jest fakt, że w art. 9 nowelizacji — jak państwo zwróciliście na to uwagę, a jeżeli nie, to ja zwrócę — jest napisane, że ustawa wchodzi w życie w momencie wydania przez Komisję decyzji wykonawczej, która do tej pory się nie pojawiła. Stąd też to opóźnienie w pracach.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Kolejna rzecz, jaka też tutaj padała: Dlaczego nie można było wcześniej? Otóż prace nad tą ustawą były prowadzone wcześniej, ale harmonogram, który został wyznaczony, tak jak powiedziałem, był już trzykrotnie zmieniany. Poza tym to jest rozporządzenie. Rozporządzenia stosujemy wprost, a tak na dobrą sprawę wykonujemy prace dostosowawcze. Czyli w momencie kiedy ten termin z jakiegoś powodu nie zostanie dotrzymany, nie będzie żadnych sankcji związanych z niewdrożeniem. Sankcje są za niewdrożenie dyrektyw, a tutaj, tak jak już to padło z ust pana posła Zimocha, takowych zaległych nie mamy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Biorąc pod uwagę te wszystkie czynniki, wydaje się, że jednak jesteśmy w gronie państw, które najlepiej to wdrażają, szczególnie że, tak jak powiedziałem, jesteśmy już po ewaluacji technicznej samego systemu.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Panu posłowi Braunowi — jeśli można się odnieść, trochę było tych pytań -odpowiadam, jeśli chodzi o statki. Tam jest taki problem, że jeśli chodzi o statki powietrzne, funkcjonalność jest od 1991 r., ona już istnieje. Natomiast jeżeli chodzi o łodzie do 24 m, co było zresztą konsultowane z Ministerstwem Infrastruktury, to jednostki pływające rejestruje się w systemie REJA, który musi być dostosowany. I ta możliwość, czyli zwrot „może”, została wprowadzona na poziomie rozporządzenia nie dlatego, żeby tego nie wprowadzać albo zostawić jakąś dowolność, jeśli chodzi o wprowadzanie, tylko dlatego, że było to skierowane bardziej na dostosowanie systemów, które rejestrują jednostki pływające, do systemu SIS.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ale zapis, jaki jest, jest zaproszeniem do korupcji.)</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Ale zanim to zostanie zrobione, Komisja Europejska postawiła sobie zadanie, aby ten przepis był już stosowany obligatoryjnie w momencie pełnego dostosowania wszystkich tych systemów rejestracyjnych u jednostek pływających. W naszym przypadku jest to system REJA. Tak jak powiedziałem, jeśli chodzi o statki żeglugi powietrznej, jest funkcjonalność z 1991 r., więc i są doświadczenia, i dostosowanie systemów jest daleko bardziej posunięte.</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Czyli okno możliwości się zamyka, ale na razie tak to zostawiamy, że niezły sztos można wykręcić.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Szanowny Panie Pośle Grzegorzu Braun! Teraz jest część: odpowiedzi na pytania, a nie: zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Nie, nie, ja tylko się upewniam, czy dobrze rozumiem, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Nie, niezupełnie. To jest kwestia dostosowania tych systemów rejestracyjnych. Jeżeli byłoby to obligo, to po prostu byłaby to funkcjonalność niemożliwa do wypełnienia. Dlatego kiedy w naszym przypadku System REJA24 będzie już w pełni dostosowany, to stanie się to funkcjonalnością obligatoryjną, tutaj nie będzie już dowolności.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Jeżeli chodzi o wpisy — pytania o to parokrotnie padały z państwa ust — to ten system nie jest systemem otwartym, a wpisy dokonywane wewnętrznie muszą zawsze mieć uzasadnienie. Tu też odpowiadam na pana pytanie: Na zewnątrz nie zawsze oczywiście musi to być widoczne, ale wewnętrznie, jeżeli uprawniona jednostka czy instytucja dokonuje wpisu, zawsze jest tego uzasadnienie, więc nie jest tak, że jest jakakolwiek dowolność, jeśli chodzi o wpisywanie do systemu czy rejestrację zdarzeń, rzeczy lub osób w systemie Schengen.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ale znowu: w ustawie nie ma tego, o czym pan mówi, tego obligu.)</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Nie. Wewnętrznie zawsze musi być uzasadnienie wpisu. Nie ma tak, że wpisujemy rzecz bez uzasadnienia. To po prostu tak nie funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Ale w ustawie pan tego nie zapisał.)</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Pytania o nadzór nad ochroną danych wrażliwych i przetwarzanie baz danych padały tutaj wielokrotnie, więc odpowiem ogólnie. Szanowni państwo, nie jest to ustawa nowa, ona jest z 2007 r. W tym zakresie nic się nie zmienia, jest rozdział 3, rozdział 4 i końcówka art. 2, która jasno odnosi się do przepisów prawa, które regulują kwestie zarówno przetwarzania, jak i gromadzenia danych osobowych. Tutaj nie ma żadnej nowej regulacji, ta ustawa nie jest na nowo pisana. Zdaje się, że taka uwaga padła z ust pana posła Grabczuka — przepraszam, jeśli przekręciłem nazwisko. Nie ma żadnej nowej regulacji w tym zakresie. Ta ustawa jest nowelizowana i są po prostu wprowadzane cztery nowe funkcjonalności, zwiększające zakres funkcjonowania tegoż systemu. Nie jest to nowy system. Nie jest to system nieznany służbom. W związku z wdrożeniem tych czterech nowych funkcjonalności służby będą miały szkolenia w terminie 3 miesięcy od wejścia w życie ustawy, co też jest uzgodnione na poziomie unijnym. Nie mam tutaj nic więcej do dodania, jeśli chodzi o zgodność tej ustawy z prawodawstwem krajowym czy też unijnym, bo to po prostu już istnieje od 2007 r. i tutaj nie ma żadnych nowych przesłanek.</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Pytanie pani poseł Pępek dotyczyło zobowiązania do powrotu. Zobowiązanie do powrotu zostało wpisane w tej chwili do ustawy o SIS i VIS, wcześniej to było regulowane prawem krajowym, więc też nie jest to żadna nowa instytucja. Na takich zapisach na poziomie rozporządzenia szczególnie zależało państwom obciążonym migracyjnie, czyli Niemcom, Francji i Szwecji.</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Pan poseł Dyduch pytał o backupy. Mamy backupy na poziomie krajowym — i tu mówimy o systemie krajowym, czyli porządku krajowym — natomiast jeżeli chodzi o backupy europejskie, to są trzy miejsca: Austria, Strasburg i Tallin. Rozumiem zatem, że możemy uznać, że zabezpieczenia w tym zakresie są możliwie daleko posunięte i pewne.</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Tak na dobrą sprawę to chyba wszystko…</u>
          <u xml:id="u-180.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Aha, jeszcze fundusze, bo tutaj też padały pytania o fundusze. Oczywiście tak, chodzi o 68 mln zł w pierwszym roku. Są to środki, które będą w 3/4 finansowane z funduszy europejskich przeznaczonych na ochronę granic. Jesteśmy państwem frontowym, nasza granica jest granicą zewnętrzną, tak geograficznie wyszło. Natomiast jeśli chodzi o czynności, które wykonujemy, to mamy na to środki, mamy Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego, czyli ochrony granic — to jest fundusz unijny — mamy wieloletnie ramy finansowe, które też przewidują pieniądze na ochronę granicy. Tak więc wydaje się, że te środki są wykorzystywane. Mamy akurat bardzo dobry współczynnik, jeśli chodzi o wykorzystywanie środków unijnych. Jeżeli w ogóle pojawia się jakaś kwestia wdrożeniowa, regulacyjna, dostosowawcza, to Komisja Europejska jest jak najbardziej skłonna, a właściwie zobowiązana do zapewnienia środków na to, aby to wdrożenie przebiegło jak najlepiej. Tak więc chodzi o 68 mln zł w pierwszym roku. Ta kwota jest na tyle wysoka, że mówimy po prostu o zakupach technicznych związanych z zakupem serwerowni i stworzeniem pewnego klastra, który spowoduje, że ten system będzie funkcjonował dobrze. Jeżeli ten sprzęt się zakupi raz, to już nie ma potrzeby, żeby planowano wydatki w takiej wysokości, bo te środki mogą zostać w późniejszych latach niewydatkowane.</u>
          <u xml:id="u-180.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiBartoszGrodecki">Wydaje się, że odpowiedziałem chyba na wszystkie pytania. Jak były jakieś jeszcze, to oczywiście odpowiemy na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Czy sprawozdawca komisji pan poseł Mieczysław Baszko zabierze głos?</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#komentarz">(Poseł Mieczysław Baszko: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Nie.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję w takim razie.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 (druki nr 2654 i 2731).</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę pana posła Andrzeja Kosztowniaka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejKosztowniak">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Mam przyjemność przedłożyć w imieniu Komisji Finansów Publicznych sprawozdanie o projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023, zwanej ustawą okołobudżetową, druk nr 2654.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejKosztowniak">W trakcie posiedzenia komisji trwała pogłębiona debata na temat przede wszystkim zapisów ustawowych dotyczących samego budżetu, bo związek jednej ustawy z drugą jest nierozerwalny, więc dyskusja sprowadzała się przede wszystkim do tego. Komisja proponuje dalsze procedowanie nad tym projektem. To wszystko, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo ładnie. Dziękuję panu przewodniczącemu.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze ponownie, tylko w nieco innej roli, pan poseł Andrzej Kosztowniak, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PosełAndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PosełAndrzejKosztowniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Rzeczywiście przypadł mi również zaszczyt przedstawienia pozytywnego — na początku już powiem — stosunku Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość do projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023, zwanej ustawą okołobudżetową, tak jak wspomniałem, z druku nr 2654.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#PosełAndrzejKosztowniak">Przyjęcie przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej na 2023 r. jest związane z koniecznością ustawowych zmian mających na celu m.in. stworzenie materialnych podstaw prawnych pozwalających na wydatkowanie środków efektywnie i skutecznie, realizowanie zadań publicznych przez państwo, jak również ograniczenie niektórych wydatków budżetowych. Projektowane zmiany ustawowe są niezbędne do prawidłowej realizacji ustawy budżetowej na 2023 r. i są nierozerwalnie związane, tak jak powiedziałem wcześniej, z projektem ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#PosełAndrzejKosztowniak">Panie Marszałku! Pozwolę sobie na pana ręce przedłożyć dwie poprawki zgłoszone przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Pierwsza z poprawek dotyczy art. 34, tak naprawdę dodania art. 34a, odnosi się do zmiany współczynnika P, najprościej mówiąc janosikowego dla powiatów. Zaproponowana zmiana realizuje postulaty Związku Powiatów Polskich dotyczące zmniejszenia wpłat do budżetu państwa wnoszonych przez powiaty o najwyższych dochodach podatkowych na jednego mieszkańca — tak jak powiedziałem, chodzi o współczynnik P. Zmiana polega na podwyższeniu progu ze 110% do 120%, a w konsekwencji kolejnych progów ze 120% do 130% oraz 125% do 135%.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A czym to wyrównacie?)</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#PosełAndrzejKosztowniak">To, proszę państwa, tak jak powiedziałem na wstępie, jest postulat Związku Powiatów Polskich.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#PosełAndrzejKosztowniak">Drugą z poprawek, którą pragnę zgłosić w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, jest poprawka do art. 52, a tak naprawdę wprowadzenie art. 52a odnoszącego się do zmiany limitu dotacji dla Krajowego Zasobu Nieruchomości. Zwiększamy tutaj kwotę dotacyjną z 15 do 20 mln zł w 2023 r., a celem jest właściwe przygotowanie i utrzymanie zasobów nieruchomości, które zostaną w konsekwencji, szanowni państwo, przekazane społecznym inicjatywom mieszkaniowym SIM, które są tworzone przez polskie samorządy. Dodatkowo te środki będą, proszę państwa, przeznaczone również na zatrudnienie osób, które zajmują się nadzorem, kontrolą oraz mają uprawnienia do analizy dokumentacji budowlanej i analiz procesów inwestycyjnych i dokumentacji podwykonawczej i mają duże doświadczenie w tym.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#PosełAndrzejKosztowniak">Panie Marszałku! Na pana ręce składam te dwie poprawki, informując jeszcze raz, że klub Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za powyższą ustawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przyjmujemy poprawki.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Na mównicę zapraszamy panią poseł Zofię Czernow, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PosełZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska w sprawie rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023, druk nr 2654.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PosełZofiaCzernow">Rządowy projekt ustawy tzw. okołobudżetowej jest ściśle związany z rządowym projektem ustawy budżetowej na rok 2023. Dla wielu części budżetowych określa ramy finansowe, wskaźniki finansowe i kwoty bazowe, które są obowiązujące, jeżeli chodzi o konstrukcję budżetu. Co rząd proponuje w tym projekcie na 2023 r.? Po pierwsze, dla nauczycieli — zamrożenie wydatków na nagrody dla nauczycieli w budżetach ministra i wojewodów w oparciu o kwotę bazową sprzed — uwaga — 6 lat, na fundusz socjalny dla nauczycieli, przyjmując kwotę bazową sprzed 5 lat, na doskonalenie zawodowe nauczycieli, przyjmując kwotę bazową sprzed 6 lat. Mrożenie wydatków dla nauczycieli w zakresie funduszu nagród, funduszu socjalnego oznacza dalsze działania rządu pogarszające i tak już trudną sytuację ekonomiczną tego środowiska. Już dziś wiadomo, że w 2023 r. realna płaca nauczycieli przy galopującej inflacji i znacznie niższym wskaźniku wzrostu wynagrodzeń ulegnie dalszemu obniżeniu. Mimo to zamraża się wydatki na nagrody, które pozwoliłyby docenić najlepszych nauczycieli, na fundusz socjalny, który mógłby wesprzeć coraz większą grupę potrzebujących pracowników oświaty. Jak w takiej sytuacji rząd zamierza pozyskiwać nowych, dobrze wykształconych nauczycieli do szkół? Ale też jak zatrzymać już pracujących dobrych pedagogów, którzy niestety coraz częściej odchodzą z zawodu? Wnioskujemy o urealnienie kwot bazowych według poziomu z 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#PosełZofiaCzernow">Po drugie, ogromne zaniepokojenie, a w zasadzie szok, budzi propozycja rządu zawarta w art. 19 przedłożenia, upoważniająca prezesa Rady Ministrów do — uwaga — zablokowania planowanych wydatków w zakresie całego budżetu państwa i przeznaczenia tych środków na sfinansowanie wydatków na obsługę długu Skarbu Państwa. I dalej, według projektu, utworzenie takiej rezerwy nie wymaga uzyskania opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#PosełZofiaCzernow">Wysoki Sejmie! Artykuł ten jest niezgodny z konstytucją. Jednoosobowa decyzja prezesa Rady Ministrów bez żadnego trybu i procedury oznacza całkowite pozbawienie Sejmu wiedzy o stanie finansów publicznych i, co najważniejsze, jego kontroli. W imieniu klubu Koalicja Obywatelska pytam pana premiera, co legło u podstaw tak desperackiej propozycji wbrew konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#PosełZofiaCzernow">Z pewnością stan finansów publicznych. Jaki jest dzisiaj prawdziwy stan finansów publicznych? Jaki jest rzeczywisty poziom zadłużenia i jaki jest harmonogram spłaty tego zadłużenia? Jak wielkie musi być zagrożenie, skoro rekordowa kwota 66 mld zł zaplanowana na obsługę długu — oznacza to kwotę trzyipółkrotnie wyższą aniżeli w 2015 r. — oraz 51 mld zł rezerw celowych, łącznie 117 mld może być niewystarczająca na jego obsługę?</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#PosełZofiaCzernow">Żądamy, aby rząd przedstawił podczas prac nad budżetem szczegółowo stan finansów publicznych. Jaka jest przewidywana kwota obsługi długu w tym roku i jaki jest harmonogram spłat w roku przyszłym i roku następnym? O tym muszą wiedzieć wszyscy Polacy, bo to są ich pieniądze, a nieodpowiedzialne zadłużanie to działanie na szkodę przyszłych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#PosełZofiaCzernow">Składam poprawkę mówiącą o wykreśleniu tego szkodliwego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-186.9" who="#PosełZofiaCzernow">Po trzecie, mimo dramatycznej sytuacji stanu finansów publicznych rząd proponuje dalsze zadłużanie Polaków. Świadczy o tym upoważnienie dla ministra finansów do przekazania Funduszowi Reprywatyzacji skarbowych papierów wartościowych do kwoty 20 mld zł na zakup obligacji bliżej nieokreślonych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-186.10" who="#PosełZofiaCzernow">Reasumując: Dlaczego rząd opóźnia starania o pieniądze unijne z Krajowego Planu Odbudowy, które są Polsce bardzo potrzebne i które są pozostawione do dyspozycji Polski, a desperacko zabezpiecza się w projekcie ustawy okołobudżetowej przed skutkami swoich nieodpowiedzialnych decyzji? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-186.11" who="#PosełZofiaCzernow">W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska składam poprawki do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-186.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję za wygłoszone oświadczenie i złożone poprawki.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">I zapraszamy panią poseł Anitę Sowińską, która przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PosełAnitaSowińska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jest źle. Po 7 latach rządów prawicy Polska przypomina dom, który popada w ruinę. Ściany się sypią, okna są nieszczelne, z dachu cieknie woda, a fundamenty są podkopywane. Przez 7 lat prawica, która miała się tym domem opiekować, doprowadziła go do zapaści. Pieniądze, które były i które można było wydać na remont, były wydawane bezmyślnie: na zachcianki, na zabawki i na farbę, którą dla niepoznaki malowaliście zagrzybione ściany. Oskarżam was, że przez te 7 lat roztrwoniliście nasz wspólny dorobek, który oddaliśmy wam do zarządzania. Finanse państwa są w fatalnym stanie.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PosełAnitaSowińska">Inflacja bije kolejne rekordy, wynosi już 18% i przyspiesza, a przecież nie zaczęła się dziś i to jeszcze nie koniec. Przypomnę, że inflacja zaczęła znacząco rosnąć już w październiku ubiegłego roku, a więc teraz odnosimy ją już do wyższego poziomu bazowego. W przyszłym roku powiecie, że inflacja się stabilizuje, odnosząc ją do wysokiego poziomu z tego roku. Okłamujecie ludzi, bo Kaczyński uważa, że ludzie nie mają odpowiednich kwalifikacji umysłowych, aby zrozumieć wasze machlojki. Obrażacie ludzi. Ludzie umieją liczyć i wystawią wam rachunek.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PosełAnitaSowińska">Dług publiczny wynosi obecnie ok. 1,5 bln zł. Kwota jest trudna do wyobrażenia. Oznacza, że każdy Polak i Polka, zarówno osoby dorosłe, jak i małe dzieci, są już zadłużeni na ponad 40 tys. zł. Co istotne, z tego długu ponad 350 mld zł to są pieniądze poza kontrolą parlamentu. Jesteście mistrzami w oszukiwaniu i wyprowadzaniu pieniędzy z budżetu w przeróżne fundusze.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PosełAnitaSowińska">Tylko w tym roku poza budżetem wydaliście ok. 75 mld zł, tj. około połowy rocznego deficytu Polski. Na rok 2023 zaplanowaliście deficyt w wysokości 68 mld zł, ale rzeczywisty wyniesie ponad 200 mld. Rozkręcacie się — coraz więcej wydajecie poza budżetem.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#PosełAnitaSowińska">Przez lata oszukiwaliście ludzi, że budżet jest zrównoważony. Kłamaliście. Dlaczego? Bo Kaczyński uważa, że ludzie nie mają odpowiednich kwalifikacji umysłowych. Obrażacie ludzi.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#PosełAnitaSowińska">Koszty obsługi długu publicznego rosną. Obecnie rentowność obligacji dziesięcioletnich wynosi 9%, a jeszcze 2 lata temu to było nieznacznie powyżej 1%. Oznaczać to będzie ogromny wzrost kosztów odsetek od zaciągniętego długu, który w tym roku planowany był na 26 mld zł, a w przyszłym to już 66 mld zł. Z dużym prawdopodobieństwem będzie jeszcze większy, a za to wszystko, za waszą nieudolność zapłacą ludzie.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#PosełAnitaSowińska">Nastroje przedsiębiorstw i konsumentów są złe. Firmy czarno widzą perspektywę rozwoju i planują zwolnienia. Inwestycje w Polsce jako procent PKB spadły z poziomu ok. 20% w 2015 r. do ok. 15% w 2022 r. Przypomnę, że wg planu Morawieckiego w 2022 r. stopa inwestycji miała osiągnąć nawet 25%. Zamiast tego spadła do poziomów najniższych od ponad dwóch dekad. Tak jesteście wiarygodni.</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#PosełAnitaSowińska">Mówicie, że to wina pandemii i wojny? W tym samym czasie poziom inwestycji w Unii Europejskiej wzrósł, zatem Polska cofa się w rozwoju w porównaniu z innymi krajami. Rząd Zjednoczonej Prawicy oszukuje ludzi, mówiąc, że poziom inwestycji jest wysoki, podając za przykład Mierzeję Wiślaną. To jest wielki pic, to jest PR polityczny. To jest właśnie ta farba, o której mówiłam na początku i która ma przykryć nieudolność tej władzy.</u>
          <u xml:id="u-188.8" who="#PosełAnitaSowińska">Co robi rząd w tak dramatycznej sytuacji inwestycyjnej? Odcina ludziom środki z Unii Europejskiej. Czy to pomoże inwestycjom? No nie. Dalej będziemy się cofać w rozwoju. Nie dziwmy się więc, że Polki i Polacy obawiają się pogorszenia sytuacji ekonomicznej oraz utraty pracy. Wasze nieudolne rządy prowadzą do wielkiego kryzysu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-188.9" who="#PosełAnitaSowińska">I na koniec energia. Mówicie, że to ceny energii są odpowiedzialne za wzrost inflacji. Tak, energia. I co robicie? Zarzynacie odnawialne źródła energii, blokujecie rozwój najtańszej energetyki wiatrowej na lądzie. Dlaczego nie pozwalacie inwestować przedsiębiorcom, rolnikom i samorządowcom? Pozwólcie im rozwijać odnawialne źródła energii. Czego się boicie? Że wasze spółki energetyczne trochę mniej zarobią, bo firmy będą mieć własny, tańszy prąd? Tak, skorzysta na tym cała gospodarka, i to szybko. Nie trzeba będzie czekać 15 lat na uruchomienie elektrowni. Uwolniona energia z wiatru i słońca może nam służyć już za rok, 2 lata. Wszyscy na tym skorzystamy finansowo i może ona powstrzymać kryzys gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-188.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Naszym obradom przysłuchuje się młodzież ze szkół podstawowych z Turzan i Góry, gmina Inowrocław, która przybyła na zaproszenie pana posła Dariusza Kurzawy. Witamy ją bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Prosimy teraz pana posła Czesława Siekierskiego o przedstawienie stanowiska Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełCzesławSiekierski">Proszę mi wybaczyć.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PosełCzesławSiekierski">Droga Młodzieży! Panie Marszałku! Szanowni Państwo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pięknie pan wita, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełCzesławSiekierski">Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023, czyli tzw. ustawy okołobudżetowej, jest ściśle związany z projektem budżetu na rok przyszły. Przewidziane propozycje odpowiadają kwotom ujętym w projekcie budżetu i mają zapewnić, ułatwić jego prawidłową realizację.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PosełCzesławSiekierski">W rządowym projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej możemy znaleźć m.in. takie zapisy, że w celu uzyskania większej swobody działania premier może wydać ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych polecenie utworzenia nowej rezerwy celowej i przeniesienia do niej kwot wydatków zablokowanych na podstawie art. 177 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Utworzenie takiej rezerwy nie będzie wymagało uzyskania opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu. Stąd popieramy poprawkę dotyczącą wykreślenia art. 19, którą zgłosiła Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#PosełCzesławSiekierski">Ze strony rządu i Ministerstwa Finansów słyszymy, że sytuacja finansowa jest dobra, że budżet jest w dobrej kondycji i że tego typu rozwiązania już istnieją. Rzeczywistość jest jednak inna — rząd wie, że koszty obsługi długu w 2023 r. znacznie wzrosną, stąd takie zapisy w ustawie okołobudżetowej. Wskazują one, że rząd przygotowuje się na sytuację, kiedy koszty obsługi długu Skarbu Państwa wzrosną w stosunku do założeń ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#PosełCzesławSiekierski">A wiadomo przecież, że w przyszłym roku czeka nas bardzo duża zapadalność długu — ok. 400 mld zł. Chodzi o obligacje emitowane przez budżet państwa oraz przez podmioty, w których Skarb Państwa ma większość, czyli BGK czy Polski Fundusz Rozwoju. Obligacje rząd i inne podmioty emitowały przy bardzo niskim poziomie oprocentowania, teraz ten procent będzie znacznie wyższy. To też może być jeden z powodów, dla których Rada Polityki Pieniężnej nie chce dalej podnosić stóp procentowych — bo wie, że koszty obsługi zadłużenia będą jeszcze wyższe, bo podniesienie stóp to również oprocentowanie obligacji skarbowych. Przypomnijmy, że rok temu obligacje Skarbu Państwa były oprocentowane na poziomie 1–2%, a obecnie to jest powyżej 8%, nawet 9%. To jest kilkukrotny skok obsługi zadłużenia.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#PosełCzesławSiekierski">Potrzeby pożyczkowe rządu na 2023 r., aby można było sfinansować deficyt budżetowy i zapadające w przyszłym roku obligacje, wyemitowane w przeszłości, oficjalnie wynoszą 260 mld zł. Jednak wielu ekspertów wskazuje, że potrzeby te mogą wynieść ok. 400 mld zł. Stąd na rynku finansowym coraz częściej pojawiają się głosy i liczne obawy, że rząd może mieć problem ze znalezieniem takich kwot.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#PosełCzesławSiekierski">Nie ma w projekcie budżetu 2023 r. ujętej tarczy antyinflacyjnej. Trudno sobie wyobrazić, że jej nie utrzymacie, bo to spowodowałoby poważny wzrost inflacji. Można więc przypuszczać, że sfinansujecie to z funduszy będących poza kontrolą parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#PosełCzesławSiekierski">W projektowanej ustawie budżetowej widzimy również utrzymanie wieloletniej stagnacji w zakresie udziału wydatków na oświatę w relacji do PKB. Warto dodać, że zgodnie z treścią art. 1 ustawy okołobudżetowej nie zwiększy się również wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli, o czym już była mowa. Także wysokość subwencji oświatowej zapisanej w projekcie budżetu nie zabezpiecza prawidłowej realizacji zadań edukacyjnych przez jednostki systemu oświaty. A wiemy przecież, że inwestycje publiczne w edukację, naukę, kapitał ludzki, a także w zdrowie będą mieć dużą stopę zwrotu, dzięki czemu będzie można uzyskać przewagi konkurencyjne i efektywnie rozwijać gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#PosełCzesławSiekierski">Krajowa Rada Sądownictwa oraz inne instytucje i stowarzyszenia prawnicze negatywnie odnoszą się do zapisów ustawy okołobudżetowej, która wskazuje, że podstawą ustalania wynagrodzenia sędziów, prokuratorów i innych pracowników jest kwota bardzo niska. Nie chcę mówić o niej w szczegółach, ale na podstawie tej niskiej kwoty są ustalane kolejne wynagrodzenia dla poszczególnych grup pracowników wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#PosełCzesławSiekierski">Jeżeli chodzi o wydatki Funduszu Reprywatyzacji — zgodnie z założeniami pieniądze z Funduszu Reprywatyzacji powinny iść nie tylko na odszkodowania za bezprawnie przejęte mienie, ale też dla represjonowanych. Niestety polityka rządu i premiera w kwestii wydawania tych pieniędzy jest nieprzejrzysta i niejasna. Fundusz Reprywatyzacji na mocy ministerialnego rozporządzenia od 3 lat służy rządowi do dofinansowywania państwowych przedsiębiorstw. Okazuje się, że rząd kupił za pieniądze z funduszu udziały i akcje w 14 spółkach państwowych za przeszło 10 mld zł. Premier wydał polecenie kupna akcji i udziałów m.in. w Polskim Holdingu Hotelowym — 600 mln zł, Polskiej Grupie Zbrojeniowej — 400 mln, Polskich Promach — 650 mln, CPK — 300 mln, a w 2022 r. najwięcej z funduszu trafiło do Polskiej Grupy Energetycznej — 2,6 mld.</u>
          <u xml:id="u-192.9" who="#PosełCzesławSiekierski">Reasumując, można powiedzieć, że ta forma ustawy okołobudżetowej bardzo zaciemnia ten budżet, czyni go bardzo nieprzejrzystym. Rozumiemy szereg wydatków, które są realizowane w ramach budżetu, jeśli chodzi o cele społeczne, ale trzeba je po prostu pokazać i zapisać w ustawie budżetowej. Nie można oszukiwać, że wszystko jest dobrze, kiedy nie jest. To jest po prostu złe traktowanie i Sejmu, i budżetu, i obywateli, jeśli nie przedstawia się w pełni rzetelnie budżetu państwa, tej najważniejszej ustawy, w oparciu o którą funkcjonuje państwo. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszamy pana posła Grzegorza Brauna w celu wygłoszenia oświadczenia w imieniu koła Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Szczęść Boże!</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Ratuj się kto może, kiedy Zjednoczona łże-Prawica zajmuje się finansami państwa, czyli nie jakimś abstraktem, tylko pieniędzmi Polaków.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PosełGrzegorzBraun">Czcigodny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Konfederacja wnosi o odrzucenie tego projektu, który w moim prywatnym rankingu najbardziej bezczelnych projektów, które tutaj wjeżdżają, przedkładane są Wysokiej Izbie, plasuje się wysoko. Czytamy w jego uzasadnieniu, proszę o chwilę uwagi: nie jest możliwe szczegółowe zaplanowanie wydatków w poszczególnych częściach budżetowych. Czyli uczeń oznajmia, że nie jest w stanie odrobić słupków, ale prosi o promocję do następnej klasy, bo po drodze może się nauczy. Zwracali uwagę moi znakomici poprzednicy, którzy zabierali głos w tym czytaniu tego bezczelnego projektu, na fakt usiłowania… Czy to w ogóle nie jest jakiś zamiar rozbójniczego wymuszania, panie marszałku, na narodzie polskim, żeby robić z pieniędzmi Polaków, co się chce? Poprzedni mówcy zwracali uwagę na to, że ten proponowany tutaj art. 19 to jest rzeczywiście szczyt bezczelności. Środki zaplanowane w ustawie budżetowej na rok 2023 mogą zostać przeznaczone na sfinansowanie wydatków na obsługę długu Skarbu Państwa, a premier może zlecić ministrowi, żeby stworzył rezerwę specjalną. I nie będzie się stosować przepisów art. 177 ustawy, który to artykuł zobowiązuje was, żebyście przynajmniej przeciągnęli to przez komisję finansów. Macie, na litość boską, większość. W związku z tym, powtarzam po raz trzeci, bezczelne jest z waszej strony dążenie do tego, żeby uzyskać taki komfort, i to jeszcze w ten sposób, że nie będziecie się musieli nawet pospolitować z posłami przez te zbyteczne godziny, kiedy moglibyśmy to przynajmniej skrytykować.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#PosełGrzegorzBraun">A więc chodzi o usunięcie art. 19. Spróbujcie, totalna opozycjo, spróbujcie to zrobić. Raz przynajmniej stawcie się w komplecie i przegłosujcie. Wykreślcie im również art. 14, w którym proponują, żeby nie stosować ograniczeń wskazanych w art. 140 ustawy o finansach państwa, który to artykuł nakłada jakiś rygor na gospodarowanie rezerwami.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#PosełGrzegorzBraun">Powtarzam: szczyt bezczelności. Projekt do odrzucenia. To nie jest długa ustawa. Piszecie tutaj z dnia na dzień na kolanie różne projekty, napiszcie sobie następny. Przynajmniej to jakoś upudrujcie, przynajmniej jakąś szminką to zamażcie. Nie bądźcie tak jawnie bezczelni w dążeniu do tego, żeby nie musieć odnosić się do żadnego prawa, żeby nie musieć przestrzegać żadnego ustawodawstwa, bo to dla was niewygodne. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Istnieje ryzyko utraty głosu, jak pan poseł będzie tak emocjonalnie odnosił się do projektów.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Dla ojczyzny ratowania, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Nie wiem, czy będę mniej emocjonalna, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Czytając ustawę okołobudżetową, można by zadać chyba fundamentalne pytanie: Po co nam w ogóle ustawa budżetowa?</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Dobre pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Bo w gruncie rzeczy jeżeli premier może dowolnie przesuwać sobie wydatki pomiędzy częściami budżetowymi, spłacać dług albo jego odsetki, to w zasadzie to, co my ustalimy na poziomie czy edukacji, czy opieki zdrowotnej, czy opieki społecznej, nie ma żadnego znaczenia, bo ta kwota 1 stycznia 2023 r. w zasadzie może się zmienić.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Trafna obserwacja.)</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Ale jesteśmy dzisiaj w takiej sytuacji, że rynek długu, który zwykle jest rynkiem bardzo sennym, o którym się nie mówi i nie pisze, w przypadku Polski przyciąga uwagę międzynarodowych agencji, największych agencji prasowych zajmujących się ekonomia światową. I nic dziwnego, bo sytuacja, w której postawił nas rząd Prawa i Sprawiedliwości wraz z nieobecną oczywiście na dzisiejszej debacie minister finansów, wygląda tak, że polskie obligacje notują rentowności na poziomie obligacji rosyjskich, tureckich czy Meksyku. Pożyczamy pieniądze w tych samych odsetkach. Bank Gospodarstwa Krajowego odwołuje przetarg na sprzedaż obligacji, których oprocentowanie wynosi 8,3%, bo może się okazać, że to za tanio, natomiast w ustawie okołobudżetowej rząd informuje nas, że w skrajnych przypadkach jest możliwość uznania Skarbu Państwa za niewypłacalny.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#PosełPaulinaHennigKloska">To jest sytuacja po 7 latach rządów PiS. Do tego doprowadziliście i za to ponosicie pełną odpowiedzialność. Nie kryzysy, tylko wasz styl zarządzania, bagatelizowanie ekonomii, chodzenie w poprzek, jeśli chodzi o zasady matematyki, ekonomii, ale także całkowita utrata zaufania ze strony inwestorów doprowadziły do tego, że dzisiaj jesteśmy właśnie w takim momencie. Premier bez żadnych konsultacji, szanowni państwo, z parlamentem, a więc również z obywatelami, których tu reprezentujemy, może dowolnie sobie przesuwać wydatki w ramach różnych części budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Kiedy rządzą nami ludzie nieuczciwi, szanowni państwo, trzeba szukać prawdziwych informacji między wierszami. I tych prawdziwych informacji dzisiaj możemy szukać właśnie w tej ustawie okołobudżetowej, w której informujecie o tym, że 66 mld zł na odsetki to może być za mało, mimo że koszt odsetkowy w ustawie budżetowej rośnie o 60 mld zł. A więc to taki jeden program 500+ dla wszystkich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-196.8" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Również nie do przyjęcia jest mrożenie funduszy dla nauczycieli na nagrody dla najlepszych edukatorów, na fundusz socjalny dla osób, które znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-196.9" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Dlatego w imieniu Polski 2050 wnoszę o odrzucenie rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na przyszły rok, ale jeżeli ten wniosek zostanie odrzucony, to składam cztery poprawki skreślające przepisy dla nas nie do przyjęcia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę panią poseł Joannę Senyszyn, która przedstawi stanowisko Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej w sprawie rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023. To przepisy ściśle związane z projektem ustawy budżetowej na 2023 r., który teraz jest procedowany w sejmowych komisjach.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Jak wiadomo, Fenicjanie wymyślili pieniądze, niestety za mało. W Polsce odczuwamy brak środków dosłownie na każdym kroku. Równocześnie rząd twierdzi, że sytuacja jest dobra, i codziennie traci choćby 1 mln euro na kary za niezlikwidowanie Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. Przez swój upór i bezdenną głupotę rząd już stracił 366 mln euro, a zagrożone są wynoszące 75 mld euro fundusze spójności, bo rząd sam przyznał Komisji Europejskiej, że nie realizuje części zapisów Karty Praw Podstawowych, która jest integralnym elementem traktatu lizbońskiego, a do realizacji zapisów Karty Praw Podstawowych Polska się zobowiązała.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Równocześnie premier Morawiecki przyznał czy zgodził się na zasadę: pieniądze za praworządność. A więc tracimy pieniądze z Unii Europejskiej, a równocześnie ustawa, nad którą w tej chwili procedujemy, ogranicza różnego rodzaju wydatki w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PosełJoannaSenyszyn">Od 7 lat PiS psuje polskie państwo, ale usiłuje wszystko zrzucić na COVID i wojnę rosyjsko-ukraińską. Prawdziwą przyczyną jest oczywiście nieudolność, niekompetencja tego rządu. Dług publiczny wynosi 1,5 bln zł, czyli ponad 40 tys. zł na jednego obywatela. Już niemowlęta są obciążone takim długiem, a im dłużej PiS będzie rządzić, tym dług ten będzie większy. Część środków jest wyprowadzana z budżetu, żeby PiS mógł wydawać nasze pieniądze bez kontroli parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#PosełJoannaSenyszyn">Czy rzeczywiście w takiej sytuacji można poprzeć budżet na 2023 r. i właśnie tę ustawę, którą można nazwać okołobudżetową? Wydaje się, że jest to niemożliwe, ale ponieważ są poprawki, zobaczymy, jak zachowa się rządząca partia, kiedy nad tymi poprawkami będziemy procedować w komisji. Do tej pory, jak wiemy, praktycznie wszystkie poprawki opozycji są odrzucane, ponieważ ten głupi rząd uważa, że zjadł wszystkie rozumy. Udławi się nimi już za rok. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Trochę kultury.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze dopisać się na liście osób zadających pytania? Teraz jest ten moment.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Precz z komuną!)</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam listę, ustalając czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W projekcie ustawy okołobudżetowej, nad którą procedujemy, rząd proponuje m.in. zamrożenie wydatków dla nauczycieli w zakresie doskonalenia zawodowego i nagród, a także kwoty bazowej do ustalania odpisu na fundusz socjalny. Czym kieruje się rząd poza bezdenną głupotą i niszczeniem polskiej edukacji, że tego rodzaju zapisy umieścił?</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Równocześnie upoważnia się prezesa Rady Ministrów do zablokowania planowanych wydatków w zakresie całego budżetu państwa i utworzenia z zablokowanych środków nowej rezerwy celowej na sfinansowanie wydatków na obsługę długu Skarbu Państwa. Wiadomo, że ten dług jest wielki, nigdy taki nie był, przez wasze rządy coraz większy, ale czy to rzeczywiście usprawiedliwia tego rodzaju jednoosobowe działania prezesa Rady Ministrów, o którym wiemy, że niczym innym się nie zajmuje, tylko okłamywaniem obywateli Rzeczypospolitej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Powołujecie się w tym swoim bezczelnym projekcie na rzekomy stan wyższej konieczności — cytuję — trudne do przewidzenia możliwe skutki społeczno-gospodarcze i finansowe — a jakże — wynikające z trwającego konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy. Jak nie pandemia, to wojna. Chcecie mieć carte blanche na wszystko.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Moje pytanie brzmi: Do kiedy, jak długo i jakie warunki docelowe, brzegowe mają być spełnione, żebyście przestali wprowadzać tutaj pozakonstytucyjnie stany nadzwyczajne i żebyście przestali uprawiać rabunkową gospodarkę wojenną pod tym pretekstem, że za wolność waszą i naszą Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy 365 dni w roku dla każdego, zwłaszcza dla przesiedleńców z Ukrainy? Jakie — powtarzam — warunki mają być spełnione, żebyśmy wrócili do normalności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Dolniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PosełBarbaraDolniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy państwo wiecie, o ile w tym roku wzrosną wynagrodzenia pracowników administracyjnych sądów? O 4%, a inflacja w październiku wynosi praktycznie 18%.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PosełBarbaraDolniak">Jeżeli chodzi o wynagrodzenia prokuratorów i sędziów, to PiS stosuje regułę corocznego wstrzymywania waloryzacji, powołując się na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, który pozwala na jej wstrzymanie. Ale kiedy? W szczególnie wyjątkowych okolicznościach. PiS natomiast uczynił sobie z tego regułę i co roku wstrzymuje waloryzację. O szczególnych okolicznościach nie ma tutaj mowy. Odnośnie do osławionego działaniami rządzących Funduszu Sprawiedliwości to tam już wszystko było, na wszystko były wydawane pieniądze, tylko najmniej przeznaczano dla tych, dla których fundusz został ustanowiony, czyli dla ofiar przestępstw. Tak funkcjonuje rząd, jeżeli chodzi o usprawnianie wymiaru sprawiedliwości, a potem dziwi się, że coraz częściej trzeba dłużej czekać na wydanie orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Marta Golbik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PosełMartaGolbik">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PosełMartaGolbik">Szanowni Państwo! W ustawie macie swój przerażający art. 19, który już dzisiaj był wspominany, w którym pojawia się bardzo ostra broń w rękach premiera, który będzie mógł zablokować budżet w każdej części, a środki przeznaczyć na obsługę zadłużenia.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PosełMartaGolbik">W opinii do projektu ustawy Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich zapisała, że przewidziane wprowadzenia, regulacje oraz powyżej sformułowany komentarz upoważniają do przyjęcia stwierdzenia, że wykonanie budżetu na 2023 r. wymaga działań oszczędnościowych, ale też, że jest nieprzewidywalne, a tym samym zagrożone, przybliżając do możliwego wystąpienia stanu niewypłacalności Skarbu Państwa chociażby w następstwie proceduralnych opóźnień w terminowej realizacji obsługi długu. W związku z tym moje pytania: Czy faktycznie widzą państwo to zagrożenie niewypłacalnością Skarbu Państwa i czy przygotowują państwo procedury na taki wypadek? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Aleksandra Gajewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PosełAleksandraGajewska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw stworzyliście budżet, który był nierealny, rozbuchany. Wpisaliście do niego wskaźnik inflacji na poziomie 3,3%. Inflacja rosła przez cały rok aż do rekordowego poziomu od 25 lat — prawie 18% i nic sobie z tego nie robiliście. Nagle w listopadzie stwierdziliście, że potrzebne są oszczędności. Wywołaliście pożar, biegniecie go gasić i pewnie potem wypchniecie pierś do wpięcia orderu. Jakie oszczędności proponujecie w tej ustawie? No np. zamrożenie środków na doskonalenie nauczyciel. To jest, szanowni państwo, bardzo symboliczne. Proponuję, żebyście zaczęli oszczędności od siebie. Weźmy np. budżet KPRM. Od 2015 r. powiększyliście go sobie siedmiokrotnie. 830 mln zł na bizancjum pana Morawieckiego i jego kolegów. Mam konkretne pytanie: Kiedy zamierzacie ten budżet zredukować, obniżyć koszty, które ponoszą obywatele za to, jak funkcjonujecie w KPRM? Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Janusz Cichoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PosełJanuszCichoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa zakłada przekazanie Funduszowi Reprywatyzacji obligacji Skarbu Państwa o wartości 20 mld zł. Nie ma tych 20 mld zł ani w planie finansowym funduszu, ani w wydatkach budżetu państwa. Nie ma żadnego planu ich wykorzystania, nie ma żadnej kontroli, jeśli chodzi o ich wykorzystanie i — co najważniejsze — one nie powiększają deficytu. Na co przeznaczane mają być środki pochodzące ze sprzedaży tych obligacji? Na reprywatyzację? Nic podobnego. Coraz częściej te środki są przeznaczane na renacjonalizację, a mało tego, coraz częściej także na nacjonalizację prywatnego majątku. Przykładem jest Polski Holding Hotelowy, który wcześniej dostawał kasę, CPK, PGE, a nawet telewizja publiczna — na podniesienie kapitału zakładowego. To jest tak naprawdę obchodzenie budżetu państwa w niedopuszczalny sposób.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Piątkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełKrzysztofPiątkowski">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Naszym dyskusjom o budżecie przysłuchują się samorządowcy w całej Polsce. Pewnie dlatego, że rozumieją, że to wy, panie i panowie posłowie z PiS, traktujecie samorządy jak zło konieczne i chcecie im w przyszłym roku urządzać prawdziwe piekło.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PosełKrzysztofPiątkowski">W 2023 r. zabraknie w budżetach samorządów środków na bieżące wydatki. Zabraknie ich na edukację, na pokrycie najniższego wynagrodzenia, na energię, na obsługę długu. Samorządy nie dadzą rady znaleźć środków na podwyżki dla pracowników, a presja, jeśli chodzi o te podwyżki, jest ogromna. Zamiast nadwyżki operacyjnej samorządy będą miały deficyt operacyjny. To spowoduje, że ich możliwość zaciągania nowego długu na nowe inwestycje będzie minimalna. Może być również problem z obsługą już zaciągniętych długów, zatem samorządy nie będą w stanie wygenerować środków własnych na wkłady do nowej perspektywy Unii Europejskiej. To będzie katastrofa nie tylko dla samorządów, ale i dla całego kraju. Czy was to w ogóle, panie i panowie posłowie z PiS, obchodzi?</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PosełJanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać, dlaczego akurat w 2023 r. w tak wielu dziedzinach życia rząd postanowił, że potrzeba szczególnych rozwiązań w celu realizacji budżetu, który przecież zgodnie z zapewnieniami partii rządzącej ma być budżetem opartym na prawdziwych ekonomicznych przesłankach.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PosełJanSzopiński">Otóż wszelkie próby tworzenia rozwiązań szczególnych, a zwłaszcza próby omijania określonych przepisów, aby tą drogą zrealizować utopijny budżet, są szkodliwe dla kraju, nielegalne, i chciałbym powiedzieć, że w przyszłości mogą nosić znamiona przestępstwa. Rok 2023 niczym się nie różni od poprzednich lat oprócz tego, że mają się odbyć wybory parlamentarne, i chyba dlatego jest takie rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#PosełJanSzopiński">Poza tym chciałbym zapytać… Poproszę o odpowiedź na piśmie, dwa razy o to pytałem, ale nie otrzymałem odpowiedzi. Kwota 50 mld zł — kancelaria premiera dysponowała taką kwotą w roku 2021. Na co te pieniądze zostały przeznaczone? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PosełRafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! Dwa pytania. Pierwsze, bo o to pytają osoby, które przychodzą do mojego biura poselskiego: Na jaką kwotę statystyczny Polak jest zadłużony na tę chwilę?</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#PosełRafałAdamczyk">A drugie pytanie. W mediach wypowiadał się premier Morawiecki, który odnalazł kilkanaście miliardów złotych oszczędności. Bardzo bym prosił, aby pan przybliżył, jakie to są oszczędności w budżecie i na co będą przeznaczone. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Art. 54 omawianej ustawy przewiduje zwiększenie z 960 mln do 1039 mln zł wydatków związanych z organizacją III Igrzysk Europejskich Kraków 2023. To ważna z punktu widzenia sportowego impreza właśnie Unii Europejskiej w Polsce, w czasie której będą kwalifikacje do Igrzysk Olimpijskich w Paryżu, a także imprezy o charakterze mistrzostw Europy.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Chciałbym zapytać, na jakie cele planuje się zwiększenie tej kwoty 79 mln zł, bo oprócz ustawy okołobudżetowej w ustawie budżetowej mamy dotację w rezerwie celowej, która mówi o zwiększeniu środków na organizację tego przedsięwzięcia, a także w dotacji ministra sportu i turystyki. W związku z powyższym, na które przedsięwzięcia z wykazu przedsięwzięć Kraków 2023 zostanie przeznaczona ta dodatkowa kwota 79 mln zł? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Urszula Zielińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PosełUrszulaZielińska">Panie Marszałku! Pani Minister! Prawdopodobieństwo bankructwa Polski, tzw. wskaźnik CDS, wzrósł właśnie rok do roku o prawie 300% i osiągnął rekordowy poziom, przebijając poziom Meksyku i zbliżając się niebezpiecznie do poziomu z Grecji. W tym samym czasie BGK odwołał sprzedaż kolejnej transzy obligacji Skarbu Państwa, bo nikt już nie chce pożyczać Polsce pieniędzy, nawet na rekordowo wysoki procent 9%.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PosełUrszulaZielińska">Jednocześnie przyznajecie państwo w ustawie budżetowej, że koszt obsługi długu publicznego w przyszłym roku wzrośnie ponadtrzykrotnie i osiągnie poziom 66 mld, co, cytuję, w skrajnych przypadkach może doprowadzić do oceny Skarbu Państwa jako niewypłacalnego.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PosełUrszulaZielińska">Pani Minister! Wszystko wskazuje na to, że te szacunki już dziś są mało aktualne. Jaki naprawdę będzie poziom kosztu obsługi długu publicznego w przyszłym roku i co robicie państwo, żeby zapobiec widmu całkowitego bankructwa kraju?</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Szczerba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PosełMichałSzczerba">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co rząd proponuje mimo dramatycznej sytuacji finansów publicznych? Dalsze zadłużanie, w tym 20 mld zł skarbowych papierów wartościowych dla Funduszu Reprywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PosełMichałSzczerba">Szanowni Państwo! Czy ja czegoś nie wiem? Jaka w Polsce jest reprywatyzacja? Rozumiem, że chodzi o kolejny fundusz, z którego będziecie mogli czerpać pełnymi garściami na dowolne cele w roku wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#PosełMichałSzczerba">Szanowni Państwo! Nie ma reprywatyzacji, jest nacjonalizacja. Co w tej chwili robicie? Robicie jakiś holding spożywczy, urzędnicy KOWR-u jeżdżą i po likwidatorach sprawdzają zakłady rolno-spożywcze, które chcą skupywać — cukrownie i inne tego typu zakłady. To, co się dzieje, jest jedną wielką katastrofą. Gdziekolwiek przyłożyć rękę, gdziekolwiek zobaczyć, tam jest jakiś przekręt.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#PosełMichałSzczerba">Wczoraj byliśmy z panem posłem Jońskim w pałacu Saskim. To, co zobaczyliśmy, przeraża. Spółka nie ma koncepcji, spółka nie ma planu odbudowy, ale już ma 35 pracowników, pensje na poziomie 12 tys. zł, limuzyny, skody — to wszystko, co was interesuje.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#PosełMichałSzczerba">Ludzie potrzebują normalnego, funkcjonalnego państwa, a nie takich bredni jak fundusz reprywatyzacji, 20 mld zadłużenia w sytuacji, kiedy żadnej reprywatyzacji w tym kraju nie ma.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Izabela Leszczyna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PosełIzabelaLeszczyna">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rzeczywiście Polska pod rządami PiS-u stała się mało wiarygodnym pożyczkobiorcą. Minister finansów przyznaje nawet, że w skrajnych przypadkach możemy być uznani za niewypłacalnych, i rzeczywiście, jeśli się utrzyma 9-procentowa rentowność polskich obligacji, to rolowanie długu rządowego będzie kosztować rocznie 114 mld zł, czyli mniej więcej pięć razy tyle co w ostatnich latach.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PosełIzabelaLeszczyna">W związku z tym rzeczywiście w ustawie okołobudżetowej premier przyznaje sobie prawo do zabrania pieniędzy, komu chce, ile chce, żeby mieć na zrolowanie długu. Czy taka sytuacja jest nierealna? Oczywiście realna, bo rzeczywiście BGK tydzień temu odwołał przetarg, bo nikt nie chciał kupić polskich obligacji oprocentowanych na 8,25%.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PosełIzabelaLeszczyna">W związku z tym mam pytanie. Panie ministrze, czy w tej sytuacji przygotował pan już poprawkę do ustawy budżetowej, która ograniczy Bizancjum rządu, waszą nieodpowiedzialność? Słyszymy od premiera, że konieczne jest zacieśnianie fiskalne. Proszę nam podać z tej mównicy przykłady zacieśniania fiskalnego w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Klaudia Jachira.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PosełKlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Według informacji sprzed kilku godzin rentowność polskich 10-letnich obligacji — znów powyżej 8,5%, niedawno było powyżej 9%. Ale co to tak naprawdę znaczy? Sam zwrot „rentowność polskich obligacji rośnie” jest mylący, bo sugeruje coś pozytywnego. A jest zupełnie odwrotnie. Zadłużamy się coraz drożej i coraz więcej będziemy musieli za te pożyczki zapłacić. Do niedawna mówiliśmy o 66 mld zł na przyszły rok, ale obecnie ekonomiści szacują, że nawet ta kwota wzrośnie. Pytanie: O ile? Właściwie tę sytuację można porównać do rosnących rat kredytów hipotecznych. Jak obywatelom rosną raty, to martwią się, ale i tak wiedzą, że muszą je spłacić. Bo jeśli przestaną, to po prostu stracą mieszkanie. Niestety rządzący rosnącymi kosztami zadłużenia całego państwa się nie przejmują, bo nie ryzykują własnego majątku, swoich licznych nieruchomości, a jedynie doprowadzą do bankructwa i niewypłacalności Polski. A co ich to obchodzi?</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Krystyna Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zacznę trochę inaczej niż moi koledzy, którzy mówili o tych 20 mld. Powiem, że ja jestem zaskoczona. Panie ministrze, proszę powiedzieć, gdzie są pieniądze na telewizję publiczną. Każdego roku w ustawie okołobudżetowej przeznaczaliście 2 mld zł na telewizję publiczną. Jak zatem telewizja publiczna bez Kurskiego, bez 2 mld zł sobie poradzi?</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Wy naprawdę przygotowaliście kiepską ustawę okołobudżetową.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Druga rzecz, szanowni państwo. Czy to byłyby pieniądze ukryte w Funduszu Reprywatyzacji, w tych 20 mld? Bo tak sobie myślę, że jak nie daliście 2 mld, to może chcecie dać 4 mld. I dlatego tam jest 20 mld, górka, żeby pan premier miał duży portfel i mógł rozdawać pieniądze, bo tylko od niego zależy, komu da. Tak policzy na tej sali: temu dam, temu dam, temu dam, tym nie dam. Przecież tak nie zarządza się finansami publicznymi. Wszyscy pytamy o koszty obsługi długu. Pytamy o to janosikowe, o którym mówił pan poseł Kosztowniak. Pytaliśmy o nauczycieli, o pracowników wymiaru sprawiedliwości. Jeszcze o jedną rzecz zapytam. Nie znaleźliście pieniędzy dla osób najbardziej potrzebujących, które zajmują się opieką nad osobami starszymi w DPS-ach. Daliście teraz 100 mln zł i podzieliliście według starego portfela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">A może o nich warto było myśleć, a nie o telewizji publicznej. Zaskoczona jestem, panie ministrze. Oczekuję na odpowiedź, co z tą telewizją publiczną i jak sobie poradzi bez tych miliardów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PosełMałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z projektu ustawy wynika, że rząd dostrzega pogarszającą się sytuację finansową państwa, która wyraża się w szczególności w dynamicznym wzroście poziomu zadłużenia. Ale poza dostrzeganiem z drugiej strony nie robi nic, żeby ten wzrost zniwelować.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#PosełMałgorzataPępek">Do niedawna mało prawdopodobna perspektywa niewypłacalności naszego kraju może być postrzegana obecnie jako całkiem realne zagrożenie. Kluczowym zagadnieniem jest w tej sytuacji zdolność państwa do refinansowania zadłużenia. O ile dotychczas nie budziła ona wątpliwości, to najnowsze działania rządu dowodzą, że realna jest zmiana tego stanu rzeczy. Jakie wobec tego działania podejmie rząd, które przyczyniłyby się do poprawy bezpieczeństwa finansów państwa? Co w przypadku niespodziewanego pogorszenia sytuacji gospodarczej czy nagłej zmiany sytuacji geopolitycznej? Czy jesteśmy jako państwo przygotowani również na takie scenariusze? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Zofia Czernow.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PosełZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam dwa konkretne pytania.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#PosełZofiaCzernow">Po pierwsze, jakie jest przewidywane wykonanie wydatków w zakresie obsługi długu Skarbu Państwa w bieżącym roku? Przypomnę, że plan na 2023 r. zakłada ponaddwuipółkrotny wzrost w porównaniu do roku bieżącego. Wobec tego jakie jest przewidywane wykonanie? To jest bardzo ważna informacja przy planowaniu budżetu na przyszły rok.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PosełZofiaCzernow">Drugie pytanie. Wczoraj premier oświadczył, że na posiedzeniu prezydium rządu zidentyfikowali, jak się wyraził, 10, a nawet 15 mld oszczędności w budżecie państwa. Nie powiedział, którego roku dotyczą te oszczędności. Jeżeli to są oszczędności zidentyfikowane na rok przyszły, to pytam, czy nie mogłaby być ta kwota przeznaczona na urealnienie kwot bazowych funduszu socjalnego i nagród dla nauczycieli? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że ustawa budżetowa i ustawa okołobudżetowa, które zostały skierowane do parlamentu w tym roku, są pełne sprzeczności. Z jednej strony twierdzą państwo, że nie będzie wysokiej inflacji, ponieważ zakładają wskaźnik wzrostu towarów i usług konsumpcyjnych w wysokości 109,8%, z drugiej strony wzrost wynagrodzeń — 7,8%, co sugeruje, że inflacja nie będzie wysoka w przyszłym roku. Ale jednocześnie zakładają państwo wzrost dochodów z podatku VAT o 25%, wzrost dochodów z podatku płaconego przez firmy o ponad 30%, z podatku handlowego — też ponad 30%. W ustawie okołobudżetowej wpisują państwo upoważnienie dla premiera, żeby w przypadku zapaści finansów państwa mógł przesuwać środki pomiędzy różnymi częściami budżetu z przeznaczeniem na spłatę zadłużenia. Panie ministrze, jaka jest prawda? Bo to, co państwo pokazują, to jest jedna wielka zasłona dymna. Jaka jest prawda? Czy czeka nas w przyszłym roku katastrofa finansów publicznych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Grabczuk.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Gramatyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PosełMichałGramatyka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Fundusz nagród dla nauczycieli jest zamrożony na poziomie z roku 2018, płace w zasadzie też stoją w miejscu, ale już np. miesięczne wynagrodzenie osób, które kierują niektórymi podmiotami prawnymi, określacie państwo na poziomie roku 2020. O ile dobrze pamiętam, w tej puli mieści się np. wynagrodzenie dyrektora Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego, osoby, która nie musi legitymować się żadnym wykształceniem, poza znajomością języka angielskiego, zupełnie nie wiadomo dlaczego. Do tego doprowadziliście państwo do sytuacji, w której inflacja sięga w Polsce 20%, a to znaczy, że nauczyciele rocznie tracą ok. 1/5 swoich zarobków. Pytanie jest takie: Czy to jest wasza metoda na podniesienie atrakcyjności zawodu nauczyciela w Polsce? A może swoim zwyczajem i ten kłopot przerzucicie na samorządy i to im każecie szukać dodatkowych środków na nagrody dla nauczycieli?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Dyduch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wprowadzaliśmy drugi etap reformy samorządowej przez długi czas nie mogliśmy przyjąć ustawy o finansowaniu samorządu, bo była taka ciężka. Zapisaliśmy tam, jak już przyjęła Lewica tę ustawę, m.in. wyrównanie szans dla samorządów. Te bogate po przekroczeniu pewnego limitu miały zapłacić do budżetu ogólnego, żeby dofinansować te samorządy, które były bardzo biedne. Nazwano to później janosikowym. Nie wiem dlaczego. A teraz słyszę, że PiS chce podnieść ten próg, że bogaci nie będą musieli wpłacać w przypadku 120, 130%, jeżeli chodzi o przekroczenie tego progu. Krótko mówiąc, będzie zjawisko, że tych pieniędzy dla najuboższych samorządów nie będzie. Chyba że podtekst jest taki, że PiS chce jeździć, dofinansowywać te samorządy i mówić, jacy są wszyscy dobrzy i wspaniali w rządzie.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#PosełMarekDyduch">Mam pytanie: Czemu niszczycie ten system, który jest sprawiedliwy? Czy to jest prawda, że chcecie sami to wszystko wręczać na dużych tablicach, żeby być w glorii? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Mirosława Nykiel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PosełMirosławaNykiel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PosełMirosławaNykiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa to kwintesencja polityki PiS. Nadrukować pieniędzy, doprowadzić do 11-procentowej inflacji bazowej, zadłużyć państwo na potęgę, a jak przyjdzie poszukać na to pieniędzy i zapłacić cenę, to przerzucić to na obywateli. Panie ministrze, dlaczego zamrażacie wydatki na doskonalenie zawodowe i nagrody dla nauczycieli? A może zamiast tego obetniecie fundusz na kancelarię premiera, który wzrósł za waszych czasów niemal dziesięciokrotnie, albo zlikwidujecie jeden z 35 powołanych za waszych czasów instytutów? Różnica w traktowaniu nauczycieli i edukacji miedzy Platformą Obywatelską a wami jest taka: my zaproponowaliśmy 20% podwyżki, a PiS proponuje obcięcie wydatków i lex Czarnek 2.0. Wasze działania są szkodliwe dla polskiej edukacji i naszych dzieci. Panie ministrze, dlaczego to robicie?</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Mateusz Bochenek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PosełMateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#PosełMateuszBochenek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd ma się dobrze, bo dobrze inwestuje, ale w siebie. To widzimy na każdym kroku. Świadczą o tym chociażby te wyliczenia budżetowe dotyczące Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Nauczyciele i polska oświata schodzą na plan dalszy. Widzimy to chociażby po propozycjach dotyczących wzrostu wynagrodzeń nauczycieli. De facto nauczyciele pozostają na minusie, bo inflacja powoduje, że te środki, które chcecie na ten cel przeznaczyć, w żaden sposób nie rekompensują tej inflacji.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#PosełMateuszBochenek">Dodatkowo przygotowaliście lex Czarnek. Tak zachęcacie nauczycieli do podjęcia pracy w tym zawodzie. Dzisiaj z ustawy okołobudżetowej możemy się dowiedzieć m.in. o zamrożeniu wydatków dla nauczycieli w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli, nagród dla nauczycieli i kwoty bazowej do ustalenia odpisu z funduszu socjalnego. Tak wygląda dzisiaj inwestowanie w przyszłość, inwestowanie w nauczycieli, inwestowanie w polską oświatę. Jedno pytanie: Dlaczego tak bardzo nie lubicie polskiej szkoły?</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Czesław Siekierski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PosełCzesławSiekierski">Ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej rzeczywiście jest ustawą o takich szczególnych rozwiązaniach, które zabezpieczają ustawę budżetową. Ale brakuje jeszcze ustawy specjalnej, która by obejmowała wszystkie fundusze celowe, które można nazwać drugim budżetem, budżetem bis, a może budżetem+. I mam pytanie. Pani minister zapewne ma to w pamięci. Jakie to byłyby kwoty, gdyby te wszystkie ustawy: budżetową, o szczególnych rozwiązaniach i o funduszach zsumować w obszarze wydatków, w obszarze dochodów, w obszarze deficytu, w obszarze zadłużania i w obszarze obsługi długu? Pięć liczb. Jakie to byłyby kwoty? Bo to byłby prawdziwy obraz finansów państwa. I prosiłbym też o rozwiniętą odpowiedź w formie pisemnej. Myślę, że po prostu do tego jeszcze wrócimy w dalszych pracach, bo właściwie sytuacja jest tak dynamiczna, że codziennie mamy inną sytuację, bo codziennie są nowe propozycje działań, nowe propozycje osłonowe. Właściwie można powiedzieć, że budżet ulega zmianie codziennie, a może jeszcze częściej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Naszym obradom przysłuchują się mieszkańcy gminy Stare Miasto, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Ryszarda Bartosika. Witamy państwa bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana posła Wojciecha Saługę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PosełWojciechSaługa">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PosełWojciechSaługa">Panie Marszałku! Pan premier Morawiecki i wy, panowie ministrowie, wstydzilibyście się naprawdę bezczelnie mówić, kiedy Polacy obracają dokoła każdą złotówkę przed jej wydaniem, że budżet państwa jest w dobrej kondycji. Tak, budżet państwa jest w dobrej kondycji, ale budżety domowe są w złej kondycji. Nie ma co ukrywać, wam ta drożyzna po prostu służy, wy na tej drożyźnie zarabiacie i napychacie rządowe kieszenie. Okradacie Polaków z ich oszczędności przy tak negatywnych stopach procentowych. Minister Soboń przecież zdradził, że 1% inflacji to 4,7 mld zł wpływu do budżetu. To super. Szybko policzyłem, że to razy 12 daje kilkadziesiąt miliardów złotych. Potem premier Morawiecki je znajduje. Wczoraj gdzieś znalazł 15. Może znalazł właśnie w większych podatkach, w większych wpływach budżetowych z powodu drogich cen towarów? Jeżeli Polacy płacą za żywność o 30% więcej, a może i jeszcze więcej, to i ten budżet państwa rośnie.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#PosełWojciechSaługa">Drukując pieniądze, wywołaliście inflację, wywołaliście drożyznę, ona wam pasuje i dlatego z nią nie walczycie. Taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Dariusz Wieczorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PosełDariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rodzi się pytanie, jaka jest rzeczywiście kondycja polskiego budżetu, bo państwo tutaj oczywiście zaklinacie rzeczywistość, mówicie nam, że wszystko jest okej, natomiast przecież ten budżet na 2022 r. oparty jest, już doskonale to wiemy, na kompletnie nierealnych założeniach, chociażby jeżeli chodzi o poziom inflacji, bo przecież ta inflacja była tam planowana na poziomie chyba 3,8%. A więc jest po pierwsze pytanie, kiedy planujecie nowelizację tego budżetu na rok 2022. Drugie pytanie jest takie, jak rzeczywiście ta inflacja wpływa szczególnie na dochody związane z podatkami i z podatkiem VAT.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#PosełDariuszWieczorek">W związku z tym pytanie jest następujące: Czy planujecie utrzymać na rok 2023 te zmniejszone stawki, jeżeli chodzi o VAT na energię elektryczną i na paliwa? Bo to będzie istotna sprawa, jeżeli chodzi o walkę z inflacją. Czy w tej sytuacji te dochody budżetowe przy zatrzymaniu podwyżek podatku VAT zabezpieczą wydatki budżetowe i utrzymanie całej infrastruktury i samorządowej, i publicznej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr Benedykt Zientarski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PosełPiotrBenedyktZientarski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy milion euro dziennie, ponad 350 mln euro, to jest kwota, która nie miałaby wpływu na rozwiązania służące realizacji ustawy budżetowej? Przypominam, że traktaty założycielskie Unii Europejskiej są oparte na tożsamych fundamentach aksjologicznych z naszą konstytucją. Rozumiem, że brzydzicie się prawem unijnym, że go nie znacie bądź udajecie, że go nie rozumiecie, choć Polska to istotna część Unii Europejskiej. Pytam: Dlaczego ignorujecie opinię wydziałów prawa polskich uniwersytetów, które twierdzą jednoznacznie, że łamiecie konstytucję?</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Urbaniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PosełJarosławUrbaniak">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Kończymy debatę. Panie ministrze, chciałbym do pana zaapelować, żeby pan odpowiedział na to najczęściej powtarzające się pytanie w czasie tej debaty: Jak mocno Skarb Państwa jest zagrożony? Jak bardzo grozi nam niewypłacalność? To się w kolejnych wypowiedziach posłanek i posłów powtarzało. Powtarzały się te pytania. Chciałbym powtórzyć pytanie, które panu zadawałem w trakcie prac na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych: Dlaczego jest art. 19 w tym projekcie ustawy? To pierwszy raz. Od kiedy się znamy, panie ministrze, zawsze było tak, że zaplanowane pieniądze w ustawie budżetowej wystarczyły na spłatę zadłużenia Skarbu Państwa. A pan mówi, że jest sytuacja ekstraordynaryjna i musi być art. 19, który stanowi, że premier może wziąć pieniądze z budżetu z dowolnego miejsca, w tym w szczególności z rezerw celowych, na spłatę zadłużenia Skarbu Państwa. To jest otwieranie furtki, to pokazuje, że rzeczywiście jest zagrożenie niewypłacalnością państwa polskiego w 2023 r. I na to pytanie pan musi dzisiaj odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania:</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">— o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, druk nr 2749,</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">— o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2754.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjęła decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tych przypadkach Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, oraz w dyskusjach na tymi punktami porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 3. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-255.9" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz pana ministra Sebastiana Kluzę, sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, o odniesienie się do wystąpień klubowych i zadanych pytań.</u>
          <u xml:id="u-255.10" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie ministrze, bardzo przepraszam za przejęzyczenie się.</u>
          <u xml:id="u-255.11" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan minister Sebastian Skuza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiem na pytanie, które było tutaj najbardziej palące i najczęściej powtarzane. Odpowiem w ten sposób: w ostatnich dniach agencja ratingowa Moody’s potwierdziła naszą ocenę ratingową i potwierdziła perspektywę, z nastawieniem na perspektywę stabilną.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Chciałem również uspokoić państwa w kwestii Banku Gospodarstwa Krajowego. Bank Gospodarstwa Krajowego dokonał udanej emisji w trybie private placement i jego obligacje będą przedmiotem obrotu za granicą, na giełdzie w Luksemburgu, z oceną ratingową, z tego, co pamiętam, A minus, z perspektywą stabilną. Więc nie ma tutaj problemów z uplasowaniem emisji przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Możemy sięgnąć do rentowności innych państw: Niemiec, Stanów Zjednoczonych. Zobaczcie, jak w ostatnim roku te rentowności się zmieniały, ile razy wzrosły. Ja ze swojej perspektywy, będąc niecałą kadencję w Ministerstwie Finansów, mogę powiedzieć, że udało mi się uplasować emisję w złotych na poziomie zero. Dzięki emisji zagranicznej była rentowność, nawet ujemna, teraz te rentowności są powyżej 8%. W ciągu jednej niecałej kadencji nastąpiły takie zmiany otoczenia rynkowego. Tak więc na to musimy być przygotowani.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Ale te rentowności innych państw jakie są?)</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Druga rzecz. Chciałem powiedzieć, że przepis, który tu wywołał kontrowersje, już funkcjonuje w tym roku, a ustawa o finansach publicznych — już teraz, w obecnym brzmieniu — stanowi, że wydatki na obsługę długu ponosimy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Co do kwestii mrożenia wynagrodzeń dla sędziów i prokuratorów to myślę, że wszyscy się zgodzimy, że od 2020 r. sytuację mamy ekstraordynaryjną. Nie było takiego mrożenia np. w roku 2019. Pamiętam również poprawki i dyskusje rok temu nad projektem nowelizacji ustawy budżetowej, gdy były krytykowane zwiększone nakłady na obronność. Myślę, że dzisiaj nie spotkalibyśmy się z taką krytyką.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Ale kto krytykował? Kto?)</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Pojawiały się również pytania o KPRM. Były poprawki, żeby te środki przeznaczyć na zdrowie.</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#komentarz">(Poseł Izabela Leszczyna: Jaki klub? Nie może pan tak…)</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Chrzan: Proszę nie przeszkadzać.)</u>
          <u xml:id="u-256.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">I były również pytania o kwestie związane z kancelarią premiera. Są to zmiany głównie systemowe z tego względu, że np. Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych jest pod auspicjami premiera. Jeśli chodzi o zwiększenie dotacji do RARS-u, myślę, że nikt nie ma wątpliwości, że takie zwiększenie dotacji jest potrzebne. I przez to zwiększa się budżet kancelarii.</u>
          <u xml:id="u-256.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Fundusz Reprywatyzacji i 20 mld zł w obligacjach. Chciałbym zwrócić uwagę, że nie jest to rozwiązanie nowe. W latach 90. sektor bankowy był restrukturyzowany z wykorzystaniem narzędzia obligacji. W 2009 r. weszła ustawa, która umożliwia dokapitalizowanie Banku Gospodarstwa Krajowego w papierach wartościowych. Nie widzę nic złego w tym, że polskie spółki energetyczne są wzmocnione kapitałowo, a wiem, jaka była radość na uczelniach, gdy otrzymały obligacje na zwiększenie możliwości inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-256.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Pojawiło się również pytanie o jednostki samorządu terytorialnego, zmiany systemowe. Chciałbym zwrócić uwagę, że wstępnie — potwierdzam: wstępnie, po trzech kwartałach — jednostki samorządu terytorialnego zanotowały ok. 14 800–14 900 mld zł nadwyżki, a nadwyżka operacyjna, ten najważniejszy wskaźnik, to ok. 29,9 mld zł. W tym roku będzie przekazane dodatkowe zasilenie jednostek samorządu terytorialnego w wysokości 13 700 mln zł; w IV kwartale, w październiku, już zostało przekazane 4,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-256.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Padła tu również kwota w wysokości 50 mld zł w odniesieniu do budżetu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Nie kojarzę takiej kwoty. Myślę, że ta kwota jest mocno przeszacowana.</u>
          <u xml:id="u-256.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Co do kwestii zadłużenia to chciałbym tutaj ponownie potwierdzić, że zadłużenie Polski w rozumieniu definicji Unii Europejskiej jest poniżej progu — i traktatowego, i konstytucyjnego — na rok 2023. Łącznie z zadłużeniem Banku Gospodarstwa Krajowego i całego tzw. sektora general government szacuje się je na ok. 53,3 PKB.</u>
          <u xml:id="u-256.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Co do pytania pana posła Tomaszewskiego o igrzyska w Krakowie to wyjaśnię, że ta poprawka ma na celu umożliwienie realizacji w 2023 r. tych inwestycji, które nie zostały zrealizowane w roku 2022.</u>
          <u xml:id="u-256.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Jeżeli chodzi o kwestie związane z wynagrodzeniami i finansowaniem nauczycieli, to chciałbym zwrócić uwagę, że w tym roku były dwie podwyżki dla nauczycieli, zwłaszcza zyskali nauczyciele na najniższych szczeblach. W przyszłym roku będzie podwyżka o 7,8%, taka jak w całej sferze budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-256.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Co do pytania pani przewodniczącej Krystyny Skowrońskiej o kwestie dotyczące TVP to powiem, że jestem troszeczkę zdziwiony. Pani przewodnicząca jest osobą bardzo skrupulatną. Tak, rzeczywiście nie ma tego w ustawie okołobudżetowej, ale we wcześniej omawianej ustawie, w ustawie budżetowej, jest taki zapis odnoszący się do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, dotyczący możliwości przekazania skarbowych papierów wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-256.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Co do kwestii mrożenia wynagrodzeń to zwracam uwagę, że również wynagrodzenia erki zostały zamrożone, a w przypadku wynagrodzeń w spółkach Skarbu Państwa baza jest z roku 2016. Co do zmian podatkowych myślę, że w obecnych czasach mamy do czynienia z bardzo dużą liberalizacją, jeżeli chodzi o stawki podatkowe, zwłaszcza w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie mogę tutaj się zgodzić ze stwierdzeniem, że inflacja sprzyja rządowi, że rząd hoduje inflację.</u>
          <u xml:id="u-256.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przecież muszę dokonać waloryzacji rent i emerytur na poziomie zgodnym z wartościami wskaźników inflacji. Wyższe nominalne PKB wymusza również wyższe wydatki, które są związane z PKB. Jeżeli chodzi np. o kwestie związane z finansowaniem nauki i szkolnictwa wyższego, część szkolnictwa wyższego jest waloryzowana zgodnie z poziomem inflacji. Jeżeli mam wyższe nominalne PKB, muszę zaplanować wyższe wydatki na armię, na zdrowie. Tak więc myślę, że jest to tylko jednostronny punkt widzenia.</u>
          <u xml:id="u-256.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansówSebastianSkuza">Jeżeli chodzi o całość sektora finansów publicznych, to uzasadnienie projektu ustawy budżetowej przedstawia stan całego sektora finansów publicznych i jego deficyt, który na rok 2023 planuje się na poziomie 4,5% produktu krajowego brutto. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-256.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami (druki nr 2667 i 2712).</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo pana posła Tadeusza Chrzana o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PosełSprawozdawcaTadeuszChrzan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami. Projekt ten zawarty jest w druku nr 2677.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#PosełSprawozdawcaTadeuszChrzan">Myślę, że w związku z tym, że pierwsze czytanie odbyło się na posiedzeniu komisji, pozwolą państwo, że przedstawię zawartość merytoryczną tego projektu w telegraficznym skrócie.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#PosełSprawozdawcaTadeuszChrzan">Projektowana ustawa ma na celu wprowadzenie zmian w ustawach, o których mówiłem przed chwilą, i jest odpowiedzią na postulaty zarówno środowisk egzaminatorów, zgłaszane w Ministerstwie Infrastruktury w trakcie licznych rozmów, jak i samorządów wojewódzkich oraz dyrektorów WORD-ów.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#PosełSprawozdawcaTadeuszChrzan">Mając na uwadze, że część wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego zgłasza problemy z bieżącym finansowaniem swoich zadań, oraz od dłuższego czasu zgłaszane postulaty środowiska egzaminatorów przeprowadzających egzaminy państwowe dla kandydatów na kierowców, a także oczekiwania samorządów i dyrektorów wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, chciałbym poinformować, że przedkładany projekt ustawy wprowadza regulacje dotyczące w szczególności zasad ustalania wynagradzania egzaminatorów oraz ustalania wysokości opłat za przeprowadzenie egzaminu państwowego. Ponadto projektowane zmiany przenoszą również część kompetencji oraz stwarzają nowe możliwości dla organów założycielskich, czyli samorządów wojewódzkich, które nadzorują i kontrolują działalność WORD-ów oraz odpowiadają za prawidłowe i dobre realizowanie zadań nałożonych na wojewódzkie ośrodki przez ustawę — Prawo o ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#PosełSprawozdawcaTadeuszChrzan">Mając powyższe na uwadze, chciałbym powiedzieć, że projektowane przepisy stwarzają możliwość — podkreślam: stwarzają możliwość, nie są obligatoryjne, ale dają fakultatywne uprawnienia — przekazywania z budżetu województwa dotacji celowych albo podmiotowych dla WORD-ów na realizację zadań publicznych, o których mowa w ustawie — Prawo o ruchu drogowym. Przewiduje się, że dotacja dla WORD będzie limitowana poprzez wprowadzenie ograniczenia jej wysokości do 50% kosztów działalności ośrodka związanych z realizacją ww. zadań.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#PosełSprawozdawcaTadeuszChrzan">Zasady udzielania dotacji, tryb postępowania w sprawie ich udzielania i sposób ich rozliczania określa sejmik województwa w drodze uchwały, która jest oczywiście aktem prawa miejscowego. Sejmik województwa, podejmując te uchwały, ma również na uwadze konieczność zapewnienia realizacji zadań publicznych oraz dostępność środków na ten cel w budżecie województwa. Udzielenie dotacji będzie następowało na podstawie umowy zawartej przez marszałka województwa z dyrektorem ośrodka. Ponadto w projekcie dodaje się przepisy wskazujące, że warunki wynagradzania egzaminatorów określa sejmik województwa w drodze uchwały. Warto podkreślić, że ten projekt zakłada, iż warunki wynagradzania egzaminatorów określone przez sejmik województwa w drodze uchwały nie mogą być mniej korzystne niż dotychczasowe warunki wynagradzania organizatorów.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#PosełSprawozdawcaTadeuszChrzan">W zakresie projektowanych zmian przepisów ustawy o kierujących pojazdami przewiduje się dodanie przepisu wskazującego, że wysokość opłaty za przeprowadzenie egzaminu państwowego określa sejmik województwa w drodze uchwały. Projektowane przepisy nie przewidują zmiany maksymalnej wysokości opłaty za przeprowadzenie części teoretycznej i praktycznej egzaminu określonej w rozporządzeniu ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej ze stycznia 2013 r.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#PosełSprawozdawcaTadeuszChrzan">I to, Wysoka Izbo, są, w zasadzie wszystkie merytoryczne zmiany, poza przepisami przejściowymi, przewidziane w projekcie. Na posiedzeniu Komisji Infrastruktury w dniu 25 października br., po przeprowadzeniu pierwszego czytania, w trakcie szczegółowego rozpatrywania projektu, zostały zgłoszone do przedmiotowego projektu trzy poprawki. Dwie z nich mają na celu uszczegółowienie przepisu zapewniającego, że warunki wynagrodzenia egzaminatorów, określone każdorazowo w uchwale sejmiku województwa, nie będą mniej korzystne w przypadku uchwały podjętej po raz pierwszy od warunków wynagrodzenia określonych w obowiązującym aktualnie rozporządzeniu ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej, a w przypadku każdej następnej uchwały warunki wynagrodzenia nie mogą być mniej korzystne niż warunki wynagrodzenia egzaminatorów określone w poprzedniej uchwale sejmiku. I poprawka, która zapewnia coroczną waloryzację maksymalnej wysokości stawek opłaty za przeprowadzenie egzaminu państwowego w stopniu odpowiadającym średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, ogłaszanemu przez prezesa GUS.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#PosełSprawozdawcaTadeuszChrzan">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Komisja Infrastruktury zaopiniowała przedmiotowy projekt wraz z poprawkami pozytywnie i wnosi, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić załączony projekt, z tym że jednocześnie informuję, że poprawka nr 1 powinna być poddana pod głosowanie łącznie z poprawką nr 2. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jerzy Paul, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PosełJerzyPaul">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość stanowisko dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami, druki nr 2667 i 2712.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#PosełJerzyPaul">W związku z coraz częściej pojawiającymi się sugestiami mówiącymi o niewystarczającym dofinansowaniu WORD-ów do Sejmu wpłynęła poselska propozycja zmiany ustawy o ruchu drogowym. Projekt był przedmiotem prac Komisji Infrastruktury. Projektowana ustawa dotyczy możliwości przekazywania z budżetu województwa dotacji celowych albo podmiotowych dla wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, ustalania wynagrodzeń egzaminatorów oraz ustalania wysokości opłat za przeprowadzenie egzaminu państwowego na prawo jazdy. Proponowane zmiany mają na celu umożliwienie WORD-om rozwiązania problemów związanych z bieżącym finansowaniem ich zadań oraz realizację postulatów środowiska egzaminatorów dotyczących zmiany systemu i poziomu ich wynagradzania.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#PosełJerzyPaul">Zmiany w ustawie pozwolą na to, aby na podstawie prawa miejscowego uchwalonego przez sejmik województwa można było zezwolić m.in. na wprowadzenie możliwości przekazywania z budżetu województwa dotacji celowych albo podmiotowych dla wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego na realizację zadań publicznych. Dotyczą także: ustalenia limitu dotacji poprzez wprowadzenie ograniczenia ich wysokości do 50% kosztów działalności ośrodka związanych z realizacją zadań publicznych — zasady udzielania dotacji i sposób ich rozliczania określa sejmik województwa w drodze uchwały; uchylenia upoważnienia dla ministra właściwego do spraw transportu do określenia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy, warunków wynagradzania egzaminatorów; dodania przepisu mówiącego, że wynagrodzenie egzaminatorów określa sejmik wojewódzki w drodze uchwały, a także że warunki wynagradzania egzaminatorów nie mogą być mniej korzystne niż dotychczasowe; dodania przepisu wskazującego, że wysokość opłat za przeprowadzenie egzaminu państwowego na prawo jazdy określa sejmik województwa w drodze uchwały.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#PosełJerzyPaul">W ramach pierwszego czytania Komisja Infrastruktury rozpatrzyła projekt. Przegłosowano poprawki i przyjęto te o charakterze legislacyjnym, odrzucając wszystkie te, które nie uzyskały akceptacji posłów.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#PosełJerzyPaul">Klub Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za przyjęciem proponowanych i oczekiwanych zmian w ustawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Maciej Lasek przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PosełMaciejLasek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#PosełMaciejLasek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Według wnioskodawców poselski projekt ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami z druku nr 2667 ma na celu rozwiązanie problemów finansowych wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego. W tym celu projektodawca przewiduje dobrowolne dotacje pochodzące z budżetów województw na rzecz WORD-ów oraz przekazanie sejmikom wojewódzkim kompetencji do ustalania wynagrodzeń egzaminatorów oraz wysokości opłat za przeprowadzenie egzaminów przez ośrodki.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#PosełMaciejLasek">Wysoka Izbo! WORD-y w założeniu miały być instytucjami samofinansującymi się. Jednak w związku z biernością rządu w kwestii braku podnoszenia opłat egzaminacyjnych i wobec rosnących kosztów utrzymania ośrodki mierzą się z coraz większymi problemami finansowymi.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#PosełMaciejLasek">Minister infrastruktury Andrzej Adamczyk w lipcu tego roku w wywiadzie dla „Gazety Pomorskiej” powiedział: Chcę jednocześnie jasno powiedzieć, że nie ma, nie było i nie będzie zgody rządu na to, aby rozwiązywać problemy płacowe podnoszeniem egzaminacyjnych opłat. Tym muszą się zająć marszałkowie województw, z tym muszą poradzić sobie sami. Ani ja, ani żaden członek rządu — czego jestem pewien — nie zdecyduje się dzisiaj na to, aby podnieść egzaminacyjne opłaty ze 140 zł do 200 zł, żeby w ten sposób pokryć oczekiwania płacowe egzaminatorów.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#PosełMaciejLasek">I rzeczywiście, projektodawca dziś przerzuca odpowiedzialność za podnoszenie opłat egzaminacyjnych oraz stan ośrodków na samorządy, do czego prowadzi proponowany mechanizm dobrowolnych dotacji z budżetu województw. Większość przychodów WORD-ów pochodzi z przeprowadzania egzaminów na prawo jazdy. Dlaczego więc zamiast podnieść opłaty za tę działalność i urealnić je w stosunku do aktualnej sytuacji gospodarczej i kosztów prowadzenia ośrodków, proponuje się przerzucenie tych kosztów na samorządy? Co więcej, propozycja ta nie wiąże się ze wskazaniem źródła dodatkowych dochodów budżetów województw, z których wspomniane dotacje miałyby być finansowane. Jest to niezgodne z art. 167 ust. 1 i 4 konstytucji, które przewidują zapewnienie samorządom odpowiednich środków na realizowane zadania oraz dostosowanie tych środków w przypadku ich zmiany.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#PosełMaciejLasek">Projektodawca pomija w uzasadnieniu skutki finansowe proponowanych zmian, zamiast tego stwierdzając, że ustawa może mieć wpływ na finanse publiczne, ale — cytuję — z uwagi na zbyt wielką liczbę koniecznych do uwzględnienia czynników nie jest możliwe, choćby w przybliżeniu, określenie tego charakteru i wielkości wpływu.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#PosełMaciejLasek">Takie rozwiązanie, jak wskazuje Biuro Legislacyjne Sejmu w swojej opinii do projektu, jest sprzeczne z art. 118 ust. 3 konstytucji oraz art. 34 ust. 2 pkt 4 regulaminu Sejmu. Samo tłumaczenie nieprzedstawienia skutków finansowych biuro określa jako trudne do zweryfikowania.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#PosełMaciejLasek">Zgodnie z art. 1 ustawy wynagrodzenia egzaminatorów byłyby ustalane przez sejmiki wojewódzkie. Niesie to zagrożenie, że nierówne płace w skali kraju mogą skutkować brakami personelu w gorzej opłacanych ośrodkach oraz niejednolitym poziomem egzaminowania w zależności od tzw. zamożności województwa.</u>
          <u xml:id="u-262.8" who="#PosełMaciejLasek">Art. 1 zamraża też maksymalną wysokość opłat egzaminacyjnych na poziomie niedostosowanym do aktualnej sytuacji gospodarczej oraz wzrostu kosztów prowadzenia ośrodków. Projektodawca nie bierze pod uwagę tego, że w pierwotnym założeniu głównym dochodem WORD-ów miały być opłaty pobierane za przeprowadzenie egzaminu, nie zaś dotacje samorządowe. Jednocześnie trzeba zauważyć, że projekt zamraża ceny na poziomie, o którym minister jeszcze w lipcu tego roku w przytoczonym wywiadzie mówił: Ani ja, ani żaden członek tego rządu, czego jestem pewien, nie zdecyduje się dzisiaj na podniesienie do 200 zł.</u>
          <u xml:id="u-262.9" who="#PosełMaciejLasek">Dziś ta kompetencja jest przerzucana na samorządy. Jednakże zamrożenie maksymalnej wysokości opłat spowoduje, że mimo przekazania kompetencji ustalania ich wysokości do sejmików wojewódzkich nadal nie będzie można ich ustalić na takim poziomie, który pozwoliłby ośrodkom na samofinansowanie.</u>
          <u xml:id="u-262.10" who="#PosełMaciejLasek">Podsumowując: projekt ustawy, mimo że dotyka ważnej kwestii pogarszającej się sytuacji finansowej wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, robi to w sposób, który budzi znaczące wątpliwości. Proponowane rozwiązania, zamiast naprawiać istniejące już problemy, zastępują je nowymi, po czym przekazują je w ręce województw.</u>
          <u xml:id="u-262.11" who="#PosełMaciejLasek">Projekt zyskał negatywne opinie strony samorządowej — Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej i Związku Powiatów Polskich. Co więcej, projektodawca zdaje się mieć świadomość problematyczności tychże rozwiązań, o czym świadczy brak oceny ich skutków finansowych dla samorządów. W związku z tym projekt jest w aktualnej formie nie do zaakceptowania. Jeżeli tak miałoby być, to może lepiej byłoby zamiast prawa jazdy państwowego zrobić prawo jazdy wojewódzkie, jeżeli województwa miałyby ponieść pełną odpowiedzialność za poziom egzaminowania? Tak było kiedyś w Stanach.</u>
          <u xml:id="u-262.12" who="#PosełMaciejLasek">Klub Koalicji Obywatelskiej będzie głosował przeciwko tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-262.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pani poseł Karolina Pawliczak, która przedstawi stanowisko klubu parlamentarnego Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PosełKarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Można się w nieskończoność zastanawiać, ile jeszcze ten rząd jest w stanie zepsuć, zniszczyć i zrujnować. Za cokolwiek się weźmiecie, tworzycie problemy, których rozwiązania próżno oczekiwać. Kolejna ustawa, kolejny napisany na kolanie bubel, z którym przyszło nam się mierzyć. Ustawa stanowi, że w związku z tym, że część WORD-ów zgłasza problemy z bieżącym finansowaniem swoich zadań, projektowane przepisy stwarzają możliwość przekazywania z budżetu województwa dotacji celowych albo podmiotowych do WORD na realizację zadań publicznych, o których mowa w powołanych przepisach. Niniejsze zmiany są zgodne z postulatami środowiska egzaminatorów, dotyczącymi zmiany systemu i poziomu wynagradzania.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PosełKarolinaPawliczak">Szanowni Państwo! W związku z tym, że kilka miesięcy temu faktycznie wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego alarmowały, że są w coraz trudniejszej sytuacji finansowej i oczekują od rządu kompleksowych rozwiązań, zdecydowano, że najprościej będzie wszystko zrzucić na samorządy, tym razem wojewódzkie. Ponieważ problem tkwi w wysokości opłat niewaloryzowanych od 10 lat, postanowiliście jak zwykle zastosować prowizoryczną pomoc poprzez przeniesienie tej odpowiedzialności na szczebel wojewódzki. Jednakże już wiemy i wy też o tym wiecie, że propozycje zmian przedstawione w tym projekcie ustawy nie rozwiążą problemów pogarszającej się trudnej sytuacji finansowej WORD-ów.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#PosełKarolinaPawliczak">A teraz chwilę o konsultacjach społecznych, które — jak widać po wielu innych projektach — mają dla was niewielkie znaczenie. Związek Województw RP negatywnie zaopiniował ten projekt. Takie samo stanowisko przedstawił Konwent Marszałków Województw RP oraz Krajowe Stowarzyszenie Dyrektorów WORD, a także Związek Powiatów Polskich. Wiem, że zaraz będzie wasz tekst, że samorządy to część państwa, że odpowiedzialność itd., ale ile można zrzucać na nie zadań bez powierzenia należnych środków?</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#PosełKarolinaPawliczak">Zamiast zwiększenia przychodów własnych wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, które są nieadekwatne do obecnych kosztów funkcjonowania, w projekcie tym proponuje się przepisy obciążające budżety samorządów. Samorządowcy wskazują i alarmują, że poselski projekt zakłada wprowadzenie dodatkowych zadań po stronie samorządów w postaci dofinansowania działalności ośrodków ruchu drogowego bez zapewnienia w budżetach dochodów na ich pokrycie, mimo iż zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządy terytorialnego powinny następować wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#PosełKarolinaPawliczak">Zastrzeżenia samorządowców budzi również propozycja, by wysokość opłat za przeprowadzenie egzaminu była określana w drodze uchwał sejmików z zastrzeżeniem, że nie może przekroczyć maksymalnych stawek ustawowych, które obowiązują od 2013 r. Odnośnie do zawartej w projekcie propozycji określania wysokości stawek wynagradzania egzaminatorów w drodze uchwały sejmiku województwa należy wskazać, iż wynagrodzenia te powinny być jednolite, a co za tym idzie — określane dla całego kraju w drodze aktu prawnego na poziomie centralnym.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#PosełKarolinaPawliczak">Egzamin na prawo jazdy jest egzaminem państwowym. Jego cena powinna być regulowana tak jak do tej pory przepisami szczebla centralnego i być jednakowa dla wszystkich obywateli bez względu na ich miejsce zamieszkania. To samo oczywiście dotyczy warunków płacy grupy zawodowej egzaminatorów. Prawo powinno być proste, czytelne i transparentne. Tymczasem tworzycie prawne koszmarki stwarzające szereg możliwości interpretacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#PosełKarolinaPawliczak">W tym stanie rzeczy podtrzymujemy, że przedstawiony projekt nie rozwiązuje istniejących w środowisku problemów, za to może implikować powstanie nowych, które ostatecznie doprowadzić mogą do paraliżu funkcjonowania WORD-ów ze względu na brak możliwości finansowania bieżącej działalności bądź brak wystarczającej ilości kadry egzaminatorów. Jedynym skutecznym sposobem zapewniającym stabilne funkcjonowanie WORD-ów są rozwiązania systemowe, jakim jest wprowadzenie do przepisów ustawy mechanizmu umożliwiającego regulowanie opłat za egzaminy za pomocą wiarygodnego i miarodajnego wskaźnika. Zgodnie z zasadą „dziel i rządź” z uwagi na różne uwarunkowania, np. regionalne czy polityczne, może dojść do niesprawiedliwego zróżnicowania w zakresie opłat w całym kraju, do tego niestety możecie doprowadzić. Bez tych kompleksowych działań niniejsza ustawa niczego nie zmienia. Dzieli środowisko i przerzuca odpowiedzialność finansową na samorządy. W tej formie tego projektu, który więcej psuje…</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#PosełKarolinaPawliczak">…niż naprawia, nie możemy poprzeć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Chciałem w imieniu swoim i państwa przywitać przebywających na galerii uczniów klasy VIII Salezjańskiego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Tarnowskich Górach, którzy przybyli tutaj wraz z opiekunem, panem Adrianem Urbanem.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo serdecznie witamy.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Stefana Krajewskiego do zaprezentowania stanowiska Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PosełStefanKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści przedstawić stanowisko wobec sprawozdania komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami, druki nr 2667 i 2712.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#PosełStefanKrajewski">WORD-y, których zasady funkcjonowania ustala Ministerstwo Infrastruktury, borykają się z coraz większymi problemami finansowymi. Jednak zamiast zwiększyć ich finansowanie, planuje się przerzucenie tego zadania na barki samorządowców. Co to oznacza dla województw? To kolejne wydatki, w przypadku których nie wskazuje się źródła finansowania. Nie daje się na to dodatkowych pieniędzy. Województwo mazowieckie będzie musiało wyłożyć nawet 17 mln zł rocznie, bo projekt ustawy nie zakłada przekazania sejmikom żadnych dodatkowych środków na ten cel. To jest niezgodne z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#PosełStefanKrajewski">Ten projekt przede wszystkim zdejmuje z ministerstwa — a nakłada na sejmiki — odpowiedzialność za ustalanie wysokości stawek za egzaminy na prawo jazdy i wynagrodzenia egzaminatorów. W efekcie oznacza to, że stawki te mogą być różne w poszczególnych województwach. Co najważniejsze, ustawa przerzuca na barki samorządowców odpowiedzialność finansową za WORD-y. Sejmiki mają przekazywać wojewódzkim ośrodkom ruchu drogowego dotacje celowe albo podmiotowe.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#PosełStefanKrajewski">Samorządowcy z całego kraju mówią w tej sprawie jednym głosem. Negatywne opinie dotyczące projektu ustawy wyraziły: Związek Województw RP, Konwent Marszałków RP oraz Związek Powiatów Polskich. Oczywiście te stanowiska nie docierają do rządu, do posłów, którzy ten projekt zgłaszają.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#PosełStefanKrajewski">Projekt ustawy nie określa źródła dochodów, w ramach których samorządy województw miałyby dofinansowywać działalność WORD-ów. Taki zabieg jest niezgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Z art. 167 ust. 1 i 4 jasno wynika, że zmiany w zakresie zadań i kompetencji powinny następować wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych. Brak zabezpieczenia środków oznacza zmniejszenie budżetów samorządów województw na realizację innych zadań. Stawki idą w górę, ale nie na tyle, by uratować WORD-y.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#PosełStefanKrajewski">Duże wątpliwości budzi również zapis dotyczący określenia przez samorządy województw wysokości opłat za egzaminy, przy czym ich maksymalna wysokość nie może przekroczyć poziomu, który od 2011 r. jest ten sam. To oznacza, że źródło problemu, czyli niedostosowanie wysokości stawek do obecnej sytuacji gospodarczej, pozostaje, a odpowiedzialność za ten stan rzeczy próbuje się po raz kolejny zrzucić na samorządy.</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#PosełStefanKrajewski">Różne stawki za egzamin i różne stawki dla egzaminatorów mogą spowodować… Już w tej chwili mamy do czynienia z tzw. turystyką egzaminacyjną. Wybiera się ośrodek w tym mieście, po którym łatwiej się poruszać, a co za tym idzie, w którym zdającemu łatwiej po prostu zdać egzamin. Różnice w stawkach mogą spowodować, że z jednej strony taka turystyka będzie prowadzona, a z drugiej strony pojawi się konkurencja wśród województw. Każde będzie starało się ustalić stawki, które przyciągną jak najwięcej chętnych. Może też pojawić się nierówne traktowanie egzaminatorów. Co najważniejsze, żadne ze środowisk egzaminatorskich — ani egzaminatorzy skupieni w Krajowym Stowarzyszeniu Egzaminatorów, ani w Komitecie Egzaminatorów RP, ani w związkach zawodowych — nie popiera pomysłu dotyczącego ustalania poziomu wynagrodzeń przez sejmiki.</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#PosełStefanKrajewski">Klub Koalicji Polskiej będzie głosował przeciwko. Po raz kolejny nie rozwiązujemy problemu systemowo, tylko próbujemy zrzucić to, co jest ciężkie, na samorządy i obarczyć je winą za wszystkie problemy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-266.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dobromir Sośnierz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PosełDobromirSośnierz">Ta ustawa jest o tym, że w WORD-ach brakuje pieniędzy, ale ja, szczerze mówiąc, nie podzielam troski wnioskodawców o to, żeby te pieniądze WORD-y miały. WORD-y — niektórzy w komisji mówili ŁORDY, czyli, jak rozumiem, łojewódzkie ośrodki ruchu drogowego — to po prostu element maszynerii wyzysku, jaki nasi niemiłościwie nam panujący zmontowali nam ku naszemu utrapieniu. We wszystkich krajach jazda autem wygląda tak samo, ale tylko u nas zrobiono z egzaminu jakiś doktorat z mechaniki pojazdowej. U nas oczywiście trzeba zrobić ze wszystkiego cyrk. Kandydaci muszą znać — kiedyś musieli, teraz chyba te pytania wyleciały — wymiary tablicy rejestracyjnej, długość drążka skrzyni biegów. Przez takie rzeczy można było nie zdać egzaminu. Trzeba było znać na pamięć tabele dopuszczalnych prędkości — to chyba nadal jest — pozycje zagłówka. Były też podchwytliwe pytania, np. czy można się zatrzymać pod wiaduktem albo robić jakieś absurdalne akrobacje na placu, jeżdżąc do tyłu po łuku nie wiadomo po co. Prawie w każdym kraju jest łatwiej dostać prawo jazdy niż u nas, ale jakoś wcale nie przekłada się to na to, że jest tam więcej wypadków. To jest szkodliwa bzdura, to jest tylko pretekst do wyciągania kasy od ludzi, którzy po prostu chcą korzystać ze swojego samochodu.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#PosełDobromirSośnierz">Myślę, że gdyby polscy urzędnicy wpadli na pomysł udzielania prawa do chodzenia, gdybyśmy wydawali prawo chodu, na pewno musielibyśmy znać na pamięć rozmiarówki butów europejską i amerykańską, oczywiście z przelicznikiem, właściwości antypoślizgowe różnego rodzaju gumy, musielibyśmy znać definicję chodu, odróżniać nogę wykroczną od zakrocznej — takie pytania by były.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#PosełDobromirSośnierz">To, że ta ustawa wprowadza różnice w stawkach, akurat należy pochwalić. To, że egzaminatorom się to nie podoba, to tym lepiej. Znakomicie, że im się to nie podoba. Różnice w tych stawkach mogłyby właśnie spowodować motywację do bardziej przyjaznego podejścia do obywatela. Problem w tym, że konstrukcja tej ustawy jest taka, że ewentualne straty, które wynikają z tej konkurencji, będą i tak przerzucane na podatnika, a więc to jest żadna konkurencja. Gdyby WORD-y były samofinansujące się w oparciu o te stawki, to mogłoby to być elementem zdrowej konkurencji, ale jeśli one osiągną w ten sposób straty, po które później wyciągną rękę do samorządu województwa, to ten wyścig jest bez sensu.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#PosełDobromirSośnierz">W każdym razie my nie zamierzamy jakoś specjalnie troszczyć się o to, czy w WORD-ach będzie brakowało pieniędzy, czy nie. My nie stoimy tam, gdzie stoją ZOMO i WORD-y, tylko tam gdzie stoją obywatele umęczeni przez ten system wyzysku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Przedłożony przez grupę posłów projekt ustawy tworzy podstawy prawne w trzech obszarach. Po pierwsze, stosowanie tych przepisów umożliwi przekazanie przez województwo dotacji na realizację zadań przez wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego. Po drugie, ustawa przenosi odpowiedzialność za ustalanie wysokości stawek za egzamin na prawo jazdy na samorząd wojewódzki. I po trzecie, przenosi ona również odpowiedzialność za ustalanie wynagrodzeń dla egzaminatorów na samorząd województwa. Taki projekt ustawy jest wynikiem de facto dwóch czynników: po pierwsze, coraz gorszej sytuacji finansowej wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, co jest powszechnie komunikowane nie tylko przez pracowników wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, ale także przez samorząd województwa, i po drugie, całkowitej abdykacji ministra infrastruktury w zakresie wykonywania jego podstawowych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#PosełMirosławSuchoń">Czy osoby zdające egzamin na prawo jazdy mają prawo oczekiwać, że egzamin będzie przeprowadzony w warunkach zapewniających obiektywną ocenę tego egzaminu? Oczywiście mają do tego prawo, ponoszą z tego tytułu koszty. Czy egzaminatorzy i pracownicy wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego zasługują na podwyżki, które to podwyżki wynikają z rosnących kosztów utrzymania i de facto powinny być odpowiedzią na działania rządu, który powoduje wzrost kosztów życia? Oczywiście pracownicy i egzaminatorzy WORD-ów zasługują na to, aby ich pensje nadążały za rosnącą inflacją. Niestety nie jest to możliwe w zasadzie z jednej przyczyny. Chodzi o to, że ze swojej podstawowej funkcji, której sprawowanie ma na celu kształtowanie odpowiedniego systemu funkcjonowania jednostki państwowej, jaką jest wojewódzki ośrodek ruchu drogowego, abdykował minister infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#PosełMirosławSuchoń">To, że te przepisy są nieaktualizowane od wielu, wielu lat, to wszyscy wiemy. To, że dzisiaj aktualizacja tych przepisów jest trudna z uwagi na rosnące koszty utrzymania, to również wiemy. Ale co stało na przeszkodzie, żeby przez wiele ostatnich lat te koszty egzaminów nadążały za inflacją? Tego nie wie nikt. To wie tylko minister, który nie wykonywał swoich podstawowych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#PosełMirosławSuchoń">Ta propozycja, która została przedstawiona Wysokiej Izbie, jest gorsza od choroby. Powoduje ona dodatkowe obciążenie samorządów kosztami funkcjonowania wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, co w odniesieniu do założeń ustawy jest totalną bzdurą. To ośrodki ruchu drogowego miały finansować działania, m.in. samorządowe, w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. To była rola wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego. Prawo i Sprawiedliwość znowu chce to postawić na głowie.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#PosełMirosławSuchoń">Dlatego składamy poprawki. Pierwsza likwiduje możliwość obciążenia samorządów kosztami funkcjonowania WORD-ów. W drugiej poprawce proponujemy, aby opłaty z tytułu egzaminów były powiązane…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie. Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PosełMirosławSuchoń">…z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę. Stanowisko w sprawie opłat publikowałyby wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego. Na ręce pana marszałka składam te poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Robert Kwiatkowski, PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PosełRobertKwiatkowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt wydaje się oczywisty, jeśli chodzi o swoją wymowę. Jedyne, co zaskakuje i co jest intrygujące, to błogi uśmiech, jaki w trakcie wystąpień posłów opozycji zagościł na twarzy szanownego pana ministra Webera. Ten błogi uśmiech jaskrawo kontrastuje z faktyczną sytuacją wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#PosełRobertKwiatkowski">Jako żywo proponowane lekarstwo, ten procedowany dokument, Prawo o ruchu drogowym, druk nr 2667, jest lekarstwem, które w naszej ocenie, w ocenie Koła Parlamentarnego Polskiej Partii Socjalistycznej, nie poprawi sytuacji, lecz wyłącznie ją pogorszy. Rząd bowiem działa zgodnie z wypracowaną już przy innych okazjach starą zasadą: tam gdzie problemy i kłopoty, tam samorząd, a tam gdzie sukcesy i brak problemów, tam rząd. Tak jest i w tym przypadku. To się nie może dobrze skończyć, na co zwracają uwagę liczne organizacje profesjonalne i samorządowe, w tym konwent samorządów, organizacje zrzeszające województwa czy powiaty, które gremialnie oponują przeciwko temu przedłożeniu. Jego istota, tak jak powiedziałem, sprowadzała się do tego, żeby problemami, jakie występują, obarczyć samorządy wojewódzkie, natomiast samemu zdjąć sobie z głowy te problemy, które jako żywo administracja rządowa mieć powinna.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#PosełRobertKwiatkowski">Jeśli chcemy mieć państwo o charakterze unitarnym, a wielokrotnie na to zwracał uwagę prezes PiS-u pan Jarosław Kaczyński, to nie możemy doprowadzić do swoistego wyścigu i konkurencji między województwami o to, który z tych samorządów będzie oferował niższe stawki za egzaminy, a w praktyce, w tej praktyce dostępnej obywatelom egzaminowanym, do tego ta nowelizacja będzie się sprowadzała.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#PosełRobertKwiatkowski">To jest rzeczywiście nowelizacja ważna z punktu widzenia egzaminatorów, dla których stawki od wielu już lat nie wzrosły, ale jako żywo droga do podwyżek nie powinna prowadzić przez kieszenie samorządów, bo te samorządy są już obarczone wieloma nieplanowanymi przez siebie wydatkami i zadaniami zlecanymi po raz kolejny przez administrację rządową.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#PosełRobertKwiatkowski">Koło Parlamentarne PPS będzie w związku z tym głosowało przeciwko temu przedłożeniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Glosa do wystąpienia, które polecam wszystkim słuchaczom, mojego znakomitego kolegi Dobromira Sośnierza, kropka nad „i” w sprawie tego projektu. Składamy wniosek o jego odrzucenie w całości.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Konserwujecie postpeerelowski skansen, monopol, takie latyfundia dla wielopokoleniowych w niektórych przypadkach rodzin milicjantów i ormowców. Skończcie z tym, dajcie ludziom jeździć, a wszyscy będą z tego powodu szczęśliwsi.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, mamy 21 pytań.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią posłankę Joannę Senyszyn, PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Szalejąca inflacja powoduje, że coraz mniej obywateli stać na turystyczne wyjazdy, bo to zbyt duży wydatek. Rząd wymyślił więc Polakom nową formę turystyki krajowej — po tańszy egzamin na prawo jazdy. Są wczasy w siodle, kajakowe, rowerowe, będą teraz prawojazdowe, bo amatorzy praw jazdy będą jeździć po Polsce w poszukiwaniu tańszych egzaminów na prawo jazdy. Zarobi PKP, PKS, stacje benzynowe.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Dlaczego nie ustalicie centralnie opłaty za egzamin państwowy? Czemu ma służyć to wojewódzkie zróżnicowanie? Czy to kolejna kiełbasa wyborcza? Czy plan jest taki, żeby województwa, w których rządzi PiS, miały niższe ceny za egzamin, a wyższe wynagrodzenia dla egzaminatorów, a rząd im to jakoś zrekompensuje?</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Polska Partia Socjalistyczna będzie pilnie obserwować, czy nie jest to forma korumpowania Polaków. Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Tak jest, panie marszałku, panie ministrze, w jednym z byłych miast wojewódzkich to rzeczywiście jest lokalny przemysł. Ludzie przyjeżdżają, są specjalnie anonsowane oferty hotelowe, rozrywkowe: przyjedź z żoną, z dziećmi, wyjedź z prawem jazdy.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Teraz przyszło mi do głowy, że może to jest jakiś ukryty, tajny plan, może to jest wasza PiS-owska droga do uwolnienia tego ryneczku, do zniesienia tego monopolu. Jeśli chcecie wprowadzić konkurencję między WORD-ami, to owszem, tylko proszę zwrócić uwagę, że zachowywanie konkurencji przy zachowaniu zasady monopolu w tej dziedzinie usług, bo to przecież usługi: nauka jazdy, nic innego, to jest oczywiście właśnie PiS-owska karykatura wolności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#PosełGrzegorzBraun">Pytanie: Czy w ogóle chodzi wam to po głowie, że można by to uwolnić i mogłyby być normalne?</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, chciałem zapytać o to, czy Ministerstwu Infrastruktury nie jest choć trochę wstyd, bo przez wiele lat pracownicy wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, egzaminatorzy, którzy egzaminują kandydatów na kierowców, czyli pełnią bardzo ważną funkcję, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo w ruchu drogowym, wykonywali swoją pracę, licząc na to, że ten ich bardzo ważny udział zostanie dostrzeżony przez ministerstwo, w związku z czym będą mogli liczyć nie na podwyżki, ale chociaż na wyrównania, które będą powodowały, że ich pensje będą nadążać za rosnącymi kosztami życia, za inflacją. Tymczasem przez ostatnie 7 lat ministerstwo systematycznie powodowało, że pracownicy i egzaminatorzy w WORD-ach podlegali pauperyzacji. Czy nie jest ministerstwu przynajmniej choć trochę wstyd z powodu tych zaniedbań, których dopuściliście się państwo przez ostatnie 7 lat? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Wanda Nowicka, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Jest pani posłanka?</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak bieda, to do samorządu. Rząd uznał, że pojawia się problem, więc należy przerzucić go na barki, a raczej na budżety samorządów. W ten sposób znikną błędy i zaniechania dotyczące rządzenia krajem. Wczoraj był węgiel, dzisiaj problem WORD-ów i egzaminów. Wystarczy podrzucenie kukułczego jaja innym i można się pochwalić, że problem po prostu został pięknie rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Proponowana zmiana zakłada jej niekonstytucyjność, gdyż projekt ustawy nie podaje źródła dochodów, w ramach których samorządy województw miałyby dofinansować działalność WORD-ów, czyli art. 167 ust. 1 i ust. 4 konstytucji, z których jasno wynika, że zmiany w zakresie zadań i kompetencji powinny następować wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Wobec powyższego mam pytanie: Z jakich zadań marszałkowie 16 województw mają przesunąć pieniądze na WORD-y? Ze służby zdrowia, z dróg czy ze wsparcia lokalnych gmin i powiatów w ich inwestycjach? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PosełJanSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rząd pozbywa się problemu, który narastał od kilku lat. Zrzuca na barki samorządów współfinansowanie wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego. Dzisiaj, po przyjęciu tej ustawy, wiadome są dwie sprawy: że, po pierwsze, egzaminatorzy w różnych województwach będą mieli różne stawki wynagrodzenia, i po drugie, w różnych województwach ci, którzy przystępują do egzaminów, będą płacić również różne stawki. Zatem można powiedzieć, że rząd rozwija element dotyczący turystyki egzaminacyjnej. Województwa, które ze służby zdrowia, z dróg dodadzą więcej do wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, to rozumiem, panie ministrze, będą województwa PiS-owskie. Im, w ramach dobrej działalności i kontaktów rząd — samorząd dosypiecie do budżetów trochę pieniędzy i jakoś to się w roku 2023 wyrówna, a może jeszcze będzie lepiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PosełRafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Projekt ustawy nie podaje źródła dochodów, w ramach których samorządy województw miałyby dofinansowywać działalność WORD-ów. Taki zabieg jest niezgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Z art. 167 ust. 1 i ust. 4 jasno wynika, że zmiany w zakresie zadań i kompetencji powinny następować wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych. Brak zabezpieczenia środków oznacza zmniejszenie budżetów samorządów województw na realizację innych zadań. Bardzo bym prosił o odniesienie się do tej kwestii. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Karolina Pawliczak, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PosełKarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ten projekt w żaden sposób nie rozwiązuje problemów, a tylko przenosi odpowiedzialność, szczególnie finansową, na samorządy. To samorządy, nie ministerstwo, mają być tym złym, który podniesie opłaty za egzaminy. Niekonstytucyjność tych rozwiązań polega na tym, że nie podaje się źródła dochodów, w ramach których samorządy miałyby dofinansować działalność WORD-ów. To niezgodne z art. 167 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#PosełKarolinaPawliczak">Proszę zatem, panie ministrze, o odpowiedź, jak państwo sobie z tą niekonstytucyjnością przepisów poradzicie i dlaczego nie wzięliście pod uwagę konsultacji i opinii, zresztą negatywnych, właściwych podmiotów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PosełMałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak powszechnie wiadomo, wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego borykają się z coraz większymi problemami finansowymi. W tym czasie rząd, zamiast zwyczajnie zwiększyć ich finansowanie, typowym dla siebie działaniem przerzuca na barki samorządów odpowiedzialność finansową za te podmioty. Nie podajecie przy tym żadnego źródła dochodów, w ramach których samorządy województw miałyby dofinansować działalność WORD-ów. Takie działanie jest niezgodne z konstytucją, z której jasno wynika, że wszystkie zmiany w zakresie zadań i kompetencji powinny następować wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych, a takowych brak.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#PosełMałgorzataPępek">Mam pytanie. Z jakich zadań w takim razie sejmiki mają zrezygnować, by przesunąć pieniądze na WORD-y? Ze służby zdrowia, dróg czy wsparcia lokalnych samorządów w inwestycjach lokalnych? To jest szkodliwy projekt, nadaje się tylko do kosza, wycofajcie się z niego, póki jeszcze czas. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ustawa o ruchu drogowym nie ma szczęścia albo ma, bo najczęściej jest nowelizowana. W tej kadencji to jest 25. nowelizacja i rozwiązuje najmniej problemów. Chcę powiedzieć o jednym. WORD-y, wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego miały się zajmować bezpieczeństwem ruchu drogowego. Tymczasem proszę posłuchać informacji prasowych. W styczniu była nowelizacja poświęcona karaniu pijanych kierowców, a od stycznia liczba pijanych kierowców wzrasta. Zatem propozycje były nieskuteczne. Moje pytanie. Było 80 tys., w tym roku już jest 100 tys. pijanych kierowców. W ostatnie 3 dni to było mniej więcej po 300, w niedzielę — 350 pijanych kierowców. Całe społeczeństwo jest przerażone, bo pijany kierowca to jest uderzenie w każdego z nas, każdego użytkownika ruchu drogowego — i w samochodzie, i pieszego. Zginął niewinny 25-letni chłopak. Moje pytanie: Kiedy ten problem rząd ma zamiar rozwiązać? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Sowa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PosełMarekSowa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta propozycja, panie ministrze, jest zwyczajnie głupia. Podam panu dwa przykłady. W katalogu zadań realizowanych przez ośrodki ruchu drogowego dopłata do egzaminów z budżetu województwa jest ostatnią rzeczą, na którą samorząd województwa z własnych środków powinien przeznaczać środki finansowe. Nie może dopłacać do leczenia, do szeregu innych zadań, a powinien dopłacać do egzaminów. Przecież to się w głowie nie mieści.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#PosełMarekSowa">Drugi element. Jak już chcecie zrzucić odpowiedzialność na sejmiki województw, żeby ustalały maksymalną stawkę egzaminacyjną, to po co wprowadzacie tam ograniczenie 200 zł? Czy pan sobie policzył, jaka zmiana od 2013 r. zaszła w relacji do minimalnej płacy, do średniego wynagrodzenia? Czy pan ma świadomość, że wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego muszą utrzymywać infrastrukturę, wymieniać samochody, że zatrudniają pracowników? Przecież nie sfinansuje pan tego z tej kwoty 200 zł przy 20-procentowym wskaźniku inflacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PosełMarekSowa">Za pół roku będzie to już po prostu za mało. Błyskawicznie rozwiązaliście swoje problemy płacowe, ale nie pozwolicie tego zrobić w województwach.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią poseł Magdalenę Łośko z Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PosełMagdalenaŁośko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Strajk generalny egzaminatorów wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego wisi w powietrzy. Co w tym czasie robi rząd? Umywa ręce i zrzuca odpowiedzialność na samorządy wojewódzkie, bo chce, aby samorządy dopłacały do działalności ośrodków i aby same ustalały wysokość opłat za egzaminy. Próba wprowadzenia takiego mechanizmu wskazuje na to, że już dawno straciliście kontrolę nad zarządzaniem państwem. Wprowadzając te rozwiązania, wprowadzacie konkurencję cenową między województwami i nierówny poziom egzaminowania. W jaki sposób chcecie rozwiązać tę kwestię?</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#PosełMagdalenaŁośko">Jest jeszcze druga kwestia. Niestety możecie również spowodować likwidację mniejszych wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego. Mieszkańcy np. Inowrocławia i powiatu mogileńskiego, powiatu żnińskiego, a także powiatu inowrocławskiego stracą wówczas szansę na egzamin w pobliżu własnego domu. Czy tego chcecie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PosełFranciszekSterczewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie da się ukryć, że wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego są niedofinansowane, często skrajnie niedofinansowane. Z tego powodu rozumiem pomysł stworzenia możliwości przekazywania im dodatkowych funduszy, ale sposób, w jaki to robicie, to typowy przykład zrzucania odpowiedzialności na innych. Doskonale wiecie, że budżety samorządów wszystkich szczebli są nadwyrężone m.in. przez wasz tzw. Polski Ład. Teraz chcecie przekazywać z tych szczupłych budżetów jeszcze więcej pieniędzy WORD-om.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#PosełFranciszekSterczewski">Tak jak w przypadku wielu waszych pomysłów brzmi to dobrze, ale tylko na papierze. Tak naprawdę to narzędzie będzie fikcją, bo samorządy nie mają funduszy, z których mogłyby dosypywać pieniądze dla WORD-ów. Chcecie rozwiązać problem niskich wynagrodzeń w WORD-ach? To świetnie. Dlaczego w tym celu nie zwiększycie finansowania wojewodów? Przestańcie zrzucać kolejne zobowiązania na samorządy. Jest to niezgodne z konstytucją i po prostu nie rozwiązuje to problemu. Przestańcie budować państwo z kartonu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mamy tu jakieś dziwne zjawisko. Mandaty wręcza policja, czyli państwo. Państwo zgarnia coraz większe pieniążki za mandaty. Niektóre z nich są absurdalne. Jak widać, zaostrzenie przepisów nie spełnia swojej roli. Widać to po tym, ile mniej więcej było wypadków 1 listopada, a ile po 1 listopada. Było ich mniej więcej tyle, ile rok temu.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#PosełMarekDyduch">Chciałbym zadać pytanie: Czy z tych pieniążków, które otrzymuje państwo, nie warto byłoby np. ustawowo przeznaczyć 10% na wsparcie WORD-ów, żeby poprawić jakość egzaminów i szkoleń tych kierowców?</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#PosełMarekDyduch">Mam drugie pytanie: Czy nie lepiej byłoby znaleźć systemowe rozwiązanie np. w kwestii wzrostu inflacji, jeżeli chodzi o opłaty za egzaminy? Jeżeli inflacja rośnie do 18%, to niech te opłaty wzrosną o 18% według ogłoszonej skali, żeby te WORD-y miały się z czego utrzymać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan minister, który prowadził rozmowy ze strajkującymi egzaminatorami, w odpowiedzi na jedną z interpelacji powiedział tak: właściwie to klucz do rozwiązania sprawy leży u dyrektora WORD-u, bo to on ma dodatek uznaniowy, dodatek specjalny, fundusz premiowy itd. Teraz nagle mówi, że nie pójdziemy tą drogą. Pójdziemy drogą zwiększania zadań samorządu bez przeznaczania przez rząd środków na to zadanie.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Może nie jesteśmy do końca poinformowani w tej kwestii. Chciałbym zapytać pana ministra o to, w której części budżetowej przewidziano dodatkowe środki dla samorządów wojewódzkich w związku z realizacją tego ustawowego obowiązku.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Chciałbym też zapytać o to, jak w tej chwili wygląda sytuacja, jeśli chodzi o egzaminy na prawo jazdy w Polsce. Chciałbym o to zapytać w odniesieniu do tych protestów, które odbywały się z różnym nasileniem w różnych województwach. Jaki jest średni okres oczekiwania na możliwość zdania egzaminu na prawo jazdy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PosełZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Problemy rządu, zwłaszcza wtedy, kiedy są już tak nabrzmiałe, najczęściej w tej kadencji rozwiązują projekty poselskie, bo są one wygodne dla rządu, bo nie wymagają odpowiedzialności rządu, ale niestety najczęściej te projekty poselskie niczego nie rozwiązują. Tak jest w tym przypadku.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#PosełZofiaCzernow">Jeżeli celem działalności WORD-u jest profesjonalna działalność na rzecz przygotowywania i przeprowadzania egzaminów państwowych, co podkreślam, to dlaczego rząd nie chce wziąć żadnej odpowiedzialności, aby ta działalność mogła funkcjonować na najwyższym poziomie? Rząd przerzuca odpowiedzialność na samorządy, ale jednocześnie w niedopuszczalny sposób ogranicza je poprzez określanie górnych stawek opłat na poziomie z 2011 r., podczas gdy w roku bieżącym inflacja osiągnęła już poziom 18%.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze nie, jeszcze nie.)</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#PosełZofiaCzernow">Ponadto rząd ogranicza dotacje. To jest jakiś obłęd. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PosełMartaWcisło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam nadzieję, że nie będzie pan się śmiał z kolejnego wystąpienia, ale widzę, że to, co tutaj mówimy, bardzo pana bawi.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#PosełMartaWcisło">Prawo o ruchu drogowym to kolejny przykład tego, że państwo sobie nie radzi i przerzuca wszelką odpowiedzialność na samorządy, które już przeprowadzały szczepienia, sprzedawały węgiel, a teraz mają ponosić koszty związane z państwowymi egzaminami.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#PosełMartaWcisło">Projekt budzi wiele wątpliwości niemal wszystkich organizacji samorządowych, również tych organizacji, do których należą wasi marszałkowie, bo np. konwent marszałków jest absolutnie przeciwny, podobnie jak Związek Powiatów Polskich czy Krajowe Stowarzyszenie Dyrektorów Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#PosełMartaWcisło">Mam pytanie do pana ministra: Z jakich środków samorządy mają finansować WORD-y, skoro pieniądze, kasa za mandaty, bardzo wysokie zresztą, idą do budżetu państwa, a kasa z kolei na egzaminy ma iść z budżetów samorządów? Proszę o odpowiedź na to pytanie, bo to jest niezwykle istotne. W mojej ocenie, w ocenie nas tu wszystkich, to jest całkowita aberracja Ministerstwa Infrastruktury, a pana zachowanie i pana uśmiech tylko to potwierdza.</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Rutka, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PosełMarekRutka">Panie Marszałku! Panie radosny Ministrze! Wysoka Izbo! Wszędzie tam, gdzie państwo nie daje sobie rady, wszędzie, gdzie abdykuje i okazuje się strukturą z dykty i kartonu, przerzucacie zadania na samorządy, oczywiście nie dając odpowiednich środków. Stawki za egzaminy na prawo jazdy nie zmieniły się od 11 lat. Egzaminatorzy protestują, odchodzą z zawodu. Teraz wprowadzacie możliwość konkurencyjnego ustalania stawek za egzaminy. A jeśli budżety WORD-ów nie będą się spinały, to dopłacą mieszkańcy, czyli my wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#PosełMarekRutka">Może warto w tym projekcie ustawy dopisać, czy zabierzecie to przedszkolom, szpitalom, komunikacji miejskiej czy może ośrodkom pomocy społecznej? A może powinniście zacząć od siebie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Maciej Kopiec, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#PosełMaciejKopiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Budżet państwa rząd wyrzucił poza nawias, żeby Sejm nie miał kontroli nad tym, jak wydajecie pieniądze. W tym samym czasie zgodnie z zasadą: kasa nasza, a robota wasza, zadanie sprzedaży węgla podczas kryzysu węglowego rząd zrzuca na samorząd, finansowanie edukacji rząd zrzuca na samorząd, finansowanie szpitali rząd zrzuca na samorząd i szkolenie kierowców także rząd zrzuca na samorząd.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#PosełMaciejKopiec">Wiem, że samorządy działają sprawniej od rządu i nie kradną, co ważne, ale może w takim razie opuście ławy rządowe, niech zastąpią was samorządowcy i będzie wtedy uczciwiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Szewiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PosełAndrzejSzewiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dlaczego po raz kolejny rząd pogwałcił Konstytucję Rzeczypospolitej, art. 167? Dlaczego po raz kolejny w tej kadencji formacja rządząca przerzuca to — gorący kartofel — na samorządy, a konkretnie nakłada na jednostki samorządu terytorialnego, na sejmiki odpowiedzialność finansowania za zadania, które powinny być finansowane z budżetu państwa? Chodzi mi o wydatki związane z funkcjonowaniem wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#PosełAndrzejSzewiński">Czy takie działania nie przypominają wojny hybrydowej rządu z niezależnymi samorządami? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jerzy Paul, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#PosełJerzyPaul">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Każda osoba pracująca chce coraz więcej zarabiać i to jest zrozumiałe. Ale przy zmianach ustawowych czy organizacyjnych w tym przypadku egzaminatorzy zatrudnieni w wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego obawiają się, że proponowane zmiany ustawy mogą doprowadzić do zmniejszenia ich wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#PosełJerzyPaul">Panie Ministrze! Dlatego mam pytanie. Czy proponowane zmiany w ustawie mogą doprowadzić do uszczuplenia dochodów egzaminatorów w wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana ministra Rafała Webera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Dziękuję za dyskusję, przede wszystkim za tę dozę szczerości, którą słyszałem z ust pań i panów posłów z opozycji, bo każdy, kto zabierał głos na ten temat i mówił o tym, cytuję, że: rząd powinien zwiększyć finansowanie wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, opowiada się za tym, aby rząd czy minister infrastruktury podjął decyzję o tym, aby zwiększyć opłaty za egzaminy. Tak że cenię sobie państwa za dogłębną szczerość i za takie bardzo proste rozwiązanie, które państwo proponujecie.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan nie rozumie.)</u>
          <u xml:id="u-320.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">My nie chodzimy na skróty, my szukamy w każdej sytuacji rozwiązania, które…</u>
          <u xml:id="u-320.5" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Słuchać ze zrozumieniem.)</u>
          <u xml:id="u-320.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">…przede wszystkim nie będzie dotykało obywateli, którzy korzystają z różnego rodzaju usług.</u>
          <u xml:id="u-320.7" who="#komentarz">(Głos z sali: To niech rząd zapłaci.)</u>
          <u xml:id="u-320.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Wy chcecie iść tutaj na skróty i wprost sięgać do kieszeni każdego obywatela, który korzysta z usług wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego i zdaje tam egzamin.</u>
          <u xml:id="u-320.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam, chłopie.)</u>
          <u xml:id="u-320.10" who="#komentarz">(Poseł Stefan Krajewski: Lepiej niech to marszałek zrobi.)</u>
          <u xml:id="u-320.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">A dlaczego tak mówię? Dlatego że jedyną prerogatywą w tej chwili Ministerstwa Infrastruktury jest kształtowanie opłat za egzaminy. Nie ma prawnej możliwości finansowania wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-320.12" who="#komentarz">(Poseł Stefan Krajewski: To ją stwórz.)</u>
          <u xml:id="u-320.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Tak że nie ma innego sposobu, jak tylko właśnie taki, poprzez obywatela, poprzez każdego, kto podchodzi do egzaminu. Jestem przekonany, że opozycja taki sposób by zastosowała. My takiego sposobu stosować nie będziemy. Szukaliśmy rozwiązania, większość parlamentarna, panowie posłowie, takie rozwiązanie zaproponowali i my to rozwiązanie oceniamy w sposób pozytywny.</u>
          <u xml:id="u-320.14" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: To się nazywa spychotechnika.)</u>
          <u xml:id="u-320.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Szanowni Państwo! Kolejna rzecz. Gdyby minister infrastruktury chciał pójść na skróty, to powiedziałby: okej, zwiększam wynagrodzenie egzaminatorów, czyli podejmuję działanie zwiększające parametry wynagrodzenia egzaminatorów, umywam ręce jak Piłat, niech wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego, mają czy nie mają, borykają się z tym tematem wzrostów finansowania egzaminatorów. Minister infrastruktury też mógłby tak postąpić: umyć ręce, nie ma tematu. Natomiast w ramach odpowiedzialności właśnie za tę działkę, jaką jest egzamin państwowy na prawo jazdy, minister infrastruktury takiej decyzji nie podjął, właśnie dlatego, aby tego kukułczego jaja dyrektorom wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego nie podrzucać. Tak że popieramy ten projekt ustawy, bo jest on najlepszym z możliwych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-320.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Szanowni Państwo! Co na podstawie tych przepisów może samorząd wojewódzki? Samorząd wojewódzki od strony finansowej może pozostać bierny, czyli może te wynagrodzenia zostawić na poziomie dotychczasowym i może opłaty za egzaminy pozostawić na poziomie dotychczasowym, i może do tego całego systemu nie dopłacać. To jest jedna z możliwości, jedna z dróg, które może wybrać samorząd. Czyli ta ustawa daje możliwości. Nie narzuca obowiązków finansowych, nie narzuca obowiązków ekonomicznych, nie wskazuje wprost nowych wydatków samorządowi wojewódzkiemu, tylko daje całą paletę możliwości. Marszałek, wspólnie z sejmikiem województwa, z tej palety możliwości będzie korzystał i podejmował takie rozwiązania, które będą w danym województwie najlepsze.</u>
          <u xml:id="u-320.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Sytuacja 49 wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego jest różna. W jednych faktycznie jest ona trudna ze względu na mniejsze wpływy, ponieważ osób egzaminowanych jest mniej. W innych ta sytuacja jest stabilna, takich faktycznie jest już jest coraz mniej, ale jednak jest stabilna. Tam te zyski są generowane. Dlatego pozostawienie tego systemu w takiej formule od 1998 r. jest w tej chwili archaizmem. Sytuacja zmienia się dynamicznie, sytuacja zmienia się na bieżąco, dlatego umożliwienie tworzenia otoczenia związanego z opłatą za egzaminy, a także z kształtowaniem parametrów wynagrodzenia egzaminatorów przez województwa jest rozwiązaniem najlepszym z możliwych, najlepszym, jakie w tej chwili leży na stole.</u>
          <u xml:id="u-320.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Były głosy zupełnie nietrafione, które mówiły o tym, że jeżeli ta ustawa wejdzie w życie, nastąpi zróżnicowanie w wynagrodzeniach egzaminatorów. Szanowni państwo, to zróżnicowanie w wynagrodzeniach egzaminatorów występuje od wielu lat. Rozmawiając z tym środowiskiem, poprosiłem dyrektorów WORD-ów o to, aby przekazali nam informację o średnich zarobkach egzaminatorów w danym wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego. Wiecie państwo, jaka jest różnica między WORD-em, w którym egzaminatorzy zarabiają średnio najmniej, a WORD-em, w którym zarabiają średnio najwięcej? Ponad 3 tys. zł miesięcznie. Czyli co to oznacza? To oznacza to, co powiedziałem 3 minuty temu: sytuacja w każdym wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego jest różna, dlatego przeniesienie tych kompetencji, tych możliwości kształtowania opłat i wynagrodzeń właśnie tam, na dół, do regionów jest najlepszym z możliwych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-320.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Były głosy mówiące o turystyce. Szanowni państwo, teraz już istnieje możliwość podejścia do egzaminu nie w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego, do którego jest się przypisanym terytorialnie, czyli na terenie województwa, w którym się mieszka, bo nie ma takiego prawa, nie ma takiego nakazu. Można teraz podejść do egzaminu w każdym wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego, w którym ma się taką możliwość. Tak że chyba na tym też polega prawo wyboru, prawo wolności, prawo decydowania o tym, czy ktoś chce zdawać w Katowicach, w Siedlcach, Białej Podlaskiej czy w Warszawie. My tego prawa ani nie blokujemy, ani nie ograniczamy, ani nie zwiększamy. To uprawnienie pozostaje bez zmian. Młodzi ludzie, studenci, którzy podchodzą do egzaminów w miejscu, które sobie upatrzyli, nadal będą mogli to czynić, nadal będą mogli to robić. Chociaż to nie jest główny pryzmat, przez który Ministerstwo Infrastruktury patrzy na tę ustawę. Głównym pryzmatem jest, tak jak mówię, zdjęcie ogólnego wzoru, który panował do tej pory, ogólnego wskaźnika opłaty za egzaminy i jednego parametru wynagradzania egzaminatorów w całej Polsce, bo z racji tego, że sytuacja finansowa wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego jest różna, to różnie do tej sytuacji będą podchodzić w województwach, ale tak jak mówię, jest to rozwiązanie, które jest najlepsze z możliwych.</u>
          <u xml:id="u-320.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo w ruchu drogowym — to oczywiście wątek pośredni, wątek poboczny — to, mili państwo, statystyki wskazują, że 10 miesięcy tego roku było dużo bardziej bezpieczne, jeżeli porównamy je do 10 miesięcy roku poprzedniego i lat wcześniejszych. Tak że zmiany, które, zaistniały w tym obszarze, procentują, i to — jeżeli chodzi o podejście Ministerstwa Infrastruktury — w nad wyraz korzystny sposób, skoro jest 15% mniej ofiar wypadków drogowych, jeżeli porównamy 10 miesięcy roku 2022 do 10 miesięcy roku 2021, w którym to przez pierwsze 3 miesiące była pandemia COVID-19 i ograniczenia w mobilności. To jest trend bardzo pozytywny. Tym, którzy mówią, że tutaj nie nastąpiła żadna zmiana albo ta zmiana jest, albo jej nie ma, bo takie głosy też padły, wyjaśniam, że spadek o 15% jest spadkiem bardzo dużym. Mam nadzieję, że ten pozytywny trend, jeżeli chodzi o BRD, zostanie utrzymany.</u>
          <u xml:id="u-320.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Źródeł finansowania działań związanych z bezpieczeństwem w ruchu drogowym jest zdecydowanie więcej niż w przeszłości. Choć wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego mają wpisane w swoje statuty też podejmowanie aktywności na tym polu, to z racji tego, że tych narzędzi, które są proponowane czy to przez Ministerstwo Infrastruktury, czy to przez inne resorty, czy przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, czy przez Inspekcję Transportu Drogowego, czy przez Policję, jest więcej, ten ciężar właśnie przenosi się na te instytucje, które prowadzą działalność związaną z bezpieczeństwem w ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-320.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Szanowni Państwo! Ministerstwo Infrastruktury popiera to poselskie przedłożenie. Bardzo gorąco dziękujemy wnioskodawcom. Dziękuję również panu posłowi Tadeuszowi Chrzanowi zarówno za prezentowanie tego projektu ustawy podczas pierwszego czytania na posiedzeniu sejmowej Komisji Infrastruktury, jak i za przedstawienie sprawozdania. Przyjrzę się tym poprawkom, które zostały zgłoszone. Zobaczymy, jak one wyglądają. Jutro jest planowane posiedzenie po drugim czytaniu, tak że na tym posiedzeniu sejmowej Komisji Infrastruktury stanowisko rządu wobec tych poprawek zostanie zaprezentowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-320.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#PosełTomaszKostuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedmiotowy projekt to kolejny przykład przerzucania odpowiedzialności i ciężaru finansowania zadań publicznych na samorządy. Nadto projekt wprowadza możliwość różnicowania przez te samorządy np. wysokości opłat za egzaminy na prawo jazdy, co dodatkowo spowoduje zdezorientowanie wśród zdających i egzaminujących.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#PosełTomaszKostuś">Jakie jest uzasadnienie wprowadzenia przepisów, które ustanawiają dla samorządów województw nowe zadanie, jakim jest dofinansowanie wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego z budżetu samorządu, bez dokonania zmian w podziale dochodów publicznych? Dlaczego w procesie legislacyjnym ignoruje się stanowisko zainteresowanych, tj. samorządów wojewódzkich? Jakie jest uzasadnienie wprowadzenia możliwości różnicowania wysokości opłat za egzaminy przez samorządy województw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PosełPawełPapke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W projekcie ustawy proponuje się określanie wysokości opłat za przeprowadzenie egzaminu państwowego na prawo jazdy uchwałami sejmików województw, jak również określanie wynagrodzenia egzaminatorów. Proponowane rozwiązanie będzie skutkować różnymi wysokościami opłat i wynagrodzeń w zależności od województwa, w którym ma siedzibę WORD.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#PosełPawełPapke">Negatywne skutki konkurowania ceną widoczne są już w ośrodkach szkolenia kierowców, co uwiarygadnia obawy dotyczące proponowanej nowej procedury określania wysokości opłaty za przeprowadzenie egzaminu państwowego na prawo jazdy.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#PosełPawełPapke">Skoro praca egzaminatora jest identyczna w całym kraju, a egzamin ma charakter państwowy, dlaczego to sejmiki województw mają odpowiadać za ustalanie opłat i wynagrodzeń? Jakie są przewidziane rozwiązania w projekcie, by uniknąć problemów kadrowych w WORD-ach, w których liczba egzaminów jest niewielka? Skutkuje to bowiem pogorszeniem standardów egzaminowania, a co za tym idzie — bezpieczeństwa ruchu drogowego. Dlaczego przez tyle lat nie wprowadzono waloryzacji wysokości opłat i wynagrodzeń za państwowe egzaminy na prawo jazdy w stopniu odpowiadającym średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanemu przez prezesa GUS?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Infrastruktury w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych (druki nr 2627 i 2711).</u>
          <u xml:id="u-324.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Annę Paluch o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Infrastruktury przedstawiam sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Projekt jest zawarty w druku nr 2627. Wpłynął do Sejmu w dniu 15 września. 27 września został skierowany do pierwszego czytania, które miało miejsce w dniu 6 października tego roku, po czym został przekazany do Komisji Infrastruktury w celu rozpatrzenia. W dniu 25 października Komisja Infrastruktury przeprowadziła szczegółowe prace nad projektem, co pozwala dzisiaj przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z druku nr 2711.</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Wysoka Izbo! W projekcie dokonuje się zmian w ustawach z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych, z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji oraz z dnia 1 października 2021 r. o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym. A zatem dokonuje się zmian w pięciu ustawach.</u>
          <u xml:id="u-325.4" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Ustawa określa zasady współdziałania członków kooperatywy mieszkaniowej w celu realizacji inwestycji mieszkaniowej oraz zasady zbywania nieruchomości w celu wsparcia realizacji tychże inwestycji mieszkaniowych. Działanie w formule kooperatywy mieszkaniowej ma na celu wspólne zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych członków grupy albo też własnych czy przysposobionych dzieci tych członków oraz osób z nimi zamieszkujących.</u>
          <u xml:id="u-325.5" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Pozwolę sobie na uwagę, że tych ustaw w dziedzinie polityki mieszkaniowej, nad którymi procedowaliśmy w tym roku i w poprzednim, jest sporo. Chodzi o to, żeby osiągnąć pewnego rodzaju efekt synergii, tzn. wprowadzić takie wielokierunkowe rozwiązania, które mogą być wdrażane w różnych miejscach, w różnych miejscowościach, żeby ten sposób zaspokajania potrzeb mieszkaniowych był możliwie pełny i żeby w każdej sytuacji można było znaleźć właściwe prawne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-325.6" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Mocne strony tej formy zaspokajania potrzeb mieszkaniowych to m.in. niższe koszty przedsięwzięcia, bowiem część prac mogą wykonać sami członkowie kooperatywy we własnym zakresie, a zatem nie płacą marży zysku podwykonawcom i deweloperom. Istniejące przykłady wskazują, że możliwe jest zmniejszenie kosztów nawet o 20–30%, więc gra jest warta świeczki, mówiąc kolokwialnie. Poza tym jest możliwość dostosowania budynku, mieszkań, najbliższego otoczenia tego budynku do potrzeb osób, które są zaangażowane w przedsięwzięcie i które będą w nim mieszkiwały, ponieważ budują mieszkania czy budynek na własne potrzeby, pod własne upodobania, sposób życia i w celu zaspokajania swoich potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-325.7" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Kolejnym plusem tego rozwiązania jest budowa kapitału społecznego i prawdziwej wspólnoty mieszkańców. Skoro grupa osób skrzykuje się do tego, żeby wspólnie zaspokajać potrzeby mieszkaniowe, i ten proces budowlany przechodzi z wykorzystaniem własnej pracy, to są na tyle zżytą wspólnotą po zakończeniu procesu budowlanego, że jest szansa na to, iż to wspólne uczestniczenie w realizacji budowy stworzy prawdziwą wspólnotę ludzi, którzy się rozumieją i są w stanie ze sobą współdziałać. Taki społeczny aspekt też ma przecież swoją wagę. Plusem tej sytuacji jest możliwość doboru sąsiadów, nawiązywania lepszych więzi sąsiedzkich.</u>
          <u xml:id="u-325.8" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Kolejna kwestia z punktu widzenia polityki miejskiej, rozwoju, zagospodarowania, ekonomii wykorzystania przestrzeni jest taka, że ta kooperatywa mieszkaniowa stwarza możliwość zabudowy działek o niestandardowych kształtach i wymiarach, którymi duzi deweloperzy nie są zainteresowani, bo oni chcą wykonywać większe przedsięwzięcia, a mniejsza działka może być zagospodarowana na mniejszy budynek, więc dzięki temu mamy szansę na lepsze wykorzystanie przestrzeni miast.</u>
          <u xml:id="u-325.9" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Wysoka Izbo! W projekcie ustawy w rozdziale 1 określono zasady współdziałania członków kooperatyw mieszkaniowych. Osadzenie kooperatywy mieszkaniowej w systemie prawa umożliwi ubieganie się o finansowanie inwestycji mieszkaniowej z kredytów bankowych, a także współpracę z samorządami gminnymi.</u>
          <u xml:id="u-325.10" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Wysoka Izbo! Doświadczenie uczy odnośnie do pewnych rzeczy. Tak było np. w wypadku ustawy: lokal za grunt, gdzie w zasadzie nie było zabronione, żeby gmina udostępniła działkę pod budowę i odebrała sobie wartość tej działki w mieszkaniach. Dopóki nie było jakichś standardowo określonych procedur prawnych zapisanych w ustawie, pewnych wzorców postępowania, gminy dosyć niechętnie podejmowały takie działania. Podobnie jest z sytuacją kooperatyw mieszkaniowych. Jeżeli pewne wzorce prawne zostaną już uchwalone, będzie szansa na łatwiejsze korzystanie z takiej formy współpracy zainteresowanych wspólnot z gminami. Jednym z rozwiązań, o których jest mowa w ustawie, jest wprowadzenie szczególnych zasad zbywania nieruchomości z gminnego zasobu nieruchomości dla wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowej. Mówiąc szczegółowo, gminy będą mogły oferować sprzedaż nieruchomości z gminnego zasobu pod te właśnie określone przez kooperatywę mieszkaniową inwestycje mieszkaniowe. Gminy będą mogły określać swoje wymagania co do tych inwestycji. Będą mogły korzystać z prawa odkupu oraz prawa pierwokupu w razie sprzedaży tej nieruchomości, udziału w nieruchomości albo nieruchomości z niej wydzielonej w okresie 20 lat od dnia sprzedaży przez gminę nieruchomości pod budowę. Gmina będzie mogła także rozkładać należności za sprzedawane nieruchomości na raty oraz udzielać bonifikaty od ceny nieruchomości w określonych i opisanych w ustawie przypadkach. Gmina będzie także mogła uzyskać zwrot części ceny nieruchomości w formie lokali mieszkalnych lub budynków mieszkalnych wybudowanych przez nabywcę nieruchomości lub przez najem tych lokali lub budynków. To jest oczywiste, że takie formy współpracy poszerzą gminny zasób mieszkaniowy, a o to przecież chodzi. Gmina będzie także mogła korzystać ze współpracy z kooperatywami mieszkaniowymi przy rewitalizacji obszarów miejskich. To jest ważny problem, bo przecież całe połacie, całe dzielnice miast, w których nie inwestowano, wymagają podjęcia rewitalizacji. I tych instrumentów, z których gmina powinna korzystać, powinna mieć wiele do wyboru. Gmina będzie się także mogła ubiegać o grant na infrastrukturę w celu wsparcia tych inicjatyw mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-325.11" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Wysoka Izbo! Chodzi o to, że proponowane rozwiązania są zachętą dla gmin do wspierania tej formy rozwiązywania problemów mieszkaniowych, żeby gmina się zaangażowała. I tu znowu sięgnę do wcześniej procedowanych ustaw, w przypadku których np. gmina mogła, i dalej może, uzyskać w BGK wsparcie na odnowę zasobów mieszkaniowych w wysokości nawet do 80% wartości inwestycji. Trzeba tych instrumentów wspierania gminom dać tyle, żeby gmina po prostu się angażowała, chciała się angażować w rozwiązywanie problemów mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-325.12" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Powracam do rozdziału 2 ustawy, który odnosi się do wewnętrznych zasad współdziałania członków kooperatywy mieszkaniowej. Powiem krótko, że te zasady mogą być określane w umowie kooperatywy mieszkaniowej albo w umowie spółki cywilnej. Rozdział 3 z kolei określa zasady zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia inwestycji mieszkaniowych. Z kolei art. 31–35 zawarte w rozdziale 4 zawierają zmiany odnoszące się do wymienionych przeze mnie na wstępie pięciu ustaw. Art. 31 wprowadza m.in. zmiany do ustawy z 1 października 2021 r. o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym w taki sposób, że maksymalny udział własny kredytobiorcy, który dotąd mógł wynosić do 10% finansowanych kredytem wydatków, wzrasta do 20%, a w wypadku kredytów hipotecznych o stałej stopie procentowej — nawet do 30% wydatków. To umożliwi później łatwiejsze spłacenie tego kredytu. Ale to jest graniczna wartość, a nie wymóg. Art. 35 z kolei zawiera osiem zmian do ustawy z dnia 1 października 2021 r. o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym. Art. 36–38 zawierają przepisy przejściowe. Zgodnie z art. 39, ostatnim, ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-325.13" who="#PosełSprawozdawcaAnnaPaluch">Wysoka Izbo! W trakcie prac nad projektem w Komisji Infrastruktury wprowadzono do niego pakiet siedmiu poprawek, a także poprawki legislacyjne sugerowane przez panów mecenasów z Biura Legislacyjnego. Całość projektu została przyjęta 30 głosami za, bez głosów przeciwnych, przy dwóch głosach wstrzymujących się. A zatem, Wysoka Izbo, w imieniu Komisji Infrastruktury proszę o uchwalenie projektu ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych, zawartego w sprawozdaniu komisji, druk nr 2711. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-325.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Roberta Warwasa z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PosełRobertWarwas">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#PosełRobertWarwas">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#PosełRobertWarwas">Wysoka Izbo! Procedowany projekt ustawy wychodzi naprzeciw postulatom włączenia pojęcia kooperatywy mieszkaniowej do polskiego porządku prawnego. Kooperatywy mieszkaniowe stanowią pewnego rodzaju alternatywę dla zakupu mieszkań od dewelopera. Członkowie kooperatywy mieszkaniowej zajmują się wtedy całym procesem powstawania mieszkań, realizują wspólnie wszystkie etapy inwestycji: od zakupu działki, poprzez projektowanie, aż po budowę. Dzięki kooperatywie mieszkaniowej można zaoszczędzić ok. 20–30% kosztów w porównaniu do zakupu mieszkania, ponieważ w ten sposób członkowie kooperatywy nie muszą płacić marży, którą musieliby zapłacić firmie deweloperskiej. Kolejnym plusem tej formy jest to, że osoby zrzeszone w kooperatywie mieszkaniowej mają pełną dowolność co do tego, jak będzie wyglądało ich mieszkanie lub dom.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#PosełRobertWarwas">Działanie w formie kooperatywy mieszkaniowej nie będzie mogło być przedsięwzięciem inwestycyjnym nastawionym na sprzedaż nieruchomości i zysk, lecz wyłącznie na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. W procedowanym projekcie ustawy rozszerzony został zakres celów, które mogą zostać sfinansowane gwarantowanym kredytem mieszkaniowym w ramach nabywania lokalu mieszkaniowego albo domu jednorodzinnego z zasobów spółdzielni mieszkaniowej, co ujednolici zakres ustawy, przyznając nabywcom takie same uprawnienia co nabywcom prawa własności mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#PosełRobertWarwas">Projekt wprowadza również modyfikacje w programie „Mieszkanie bez wkładu własnego”, w którym zmieni się nazwa na „Rodzinne kredyty mieszkaniowe”. Dodatkowy limit wkładu własnego, jaki kredytobiorca będzie mógł wnieść w przypadku zaciągnięcia kredytu o stałej stopie procentowej, zostanie podniesiony do 30%. Rada gminy będzie mogła w formie uchwały określić zasady współpracy z kooperatywami mieszkaniowymi i dotyczy to zarówno kwestii rozłożenia na raty zapłaty za grunt, jak i określenia stóp procentowych. Co więcej, gmina, która sprzedaje działkę kooperatywie, przez 20 lat będzie mogła mieć prawo odkupu albo prawo pierwokupu, jeśli dojdzie do sprzedaży nieruchomości lub lokalu mieszkaniowego, lub też budynku mieszkalnego jednorodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#PosełRobertWarwas">Projektowana ustawa zakłada m.in. skuteczne rozwiązania w zakresie finansowania tego typu inwestycji przez banki. Nadanie kooperatywie osobowości prawnej pozwoli m.in. na zaciągnięcie przez nią kredytu we własnym imieniu, a nie jak było do tej pory — przez każdego członka z osobna. W aktualnym stanie prawnym brak jest takich produktów kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-327.6" who="#PosełRobertWarwas">Co ważne, by zachęcić większą grupę ludzi do tworzenia tego typu zrzeszeń, zaproponowano wprowadzenie bonifikaty przy nabywaniu nieruchomości gminnych polegających m.in. na możliwości rozłożenia spłaty ceny nieruchomości na raty oraz stosowania alternatywnych form rozliczenia zobowiązań z tego tytułu.</u>
          <u xml:id="u-327.7" who="#PosełRobertWarwas">W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość zgłaszam trzy poprawki polegające na zmianie terminu wejścia w życie przepisów ustawy z 1 stycznia 2023 r. na 1 marca 2023 r. Zmiana ta wynika z możliwego zagrożenia brakiem czasu potrzebnego do przeprowadzenia niezbędnych zmian systemowych w przypadku trwających prac parlamentarnych do momentu ogłoszenia zmienianych przepisów. Wynika ona także z konieczności wdrożenia przez Bank Gospodarstwa Krajowego i banki kredytujące rozwiązań wprowadzonych w zakresie rodzinnych kredytów mieszkaniowych nowelizacją zmieniającą ustawę z dnia 1 października 2021 r. o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym. Konsekwencją tej poprawki jest poprawka dotycząca terminu na złożenie wniosku o bezpłatną zmianę umowy w zakresie rodzinnego kredytu mieszkaniowego. Zgodnie z nowymi przepisami wniosek będzie można złożyć od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 30 czerwca 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-327.8" who="#PosełRobertWarwas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając na uwadze powyższe, w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wnoszę o przyjęcie projektu ustawy zawartego w drukach nr 2627 i 2711 oraz zgłoszonych poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-327.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Truskolaski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Niestety ten projekt nie zmieni nic w sytuacji młodych ludzi. Dziś Polacy, a zwłaszcza młodzi Polacy, którzy chcą mieć swoje pierwsze mieszkanie, oczekują konkretnych rozwiązań oraz pomocy od rządu. Szalejąca inflacja, drożyzna, drastyczne wzrosty cen paliw, ogromne koszty ogrzewania, rosnące do niebotycznych poziomów raty kredytów przy tym lekceważącym podejściu działaczy PiS-u sprawiają, że młodzi ludzie zostali pozostawieni sami sobie. Pozbawiono ich de facto możliwości godnego życia we własnym mieszkaniu.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Partia PiS dziś kojarzy się wyłącznie z osobami, które dbają tylko o własne stołki i własne interesy, a nie liczą się ze zwykłymi Polakami. Dla mnie jako posła na Sejm jest najważniejsze dobro polskiego obywatela, dlatego zawsze będę gotowy współpracować przy tworzeniu nowych oraz dobrych rozwiązań prawnych mających na celu zwiększenie dostępu do mieszkań w Polsce. Z tego miejsca chcę się właśnie zapytać, dlaczego rząd PiS-u zniszczył dobre rozwiązania mieszkaniowe. Mam na myśli oczywiście świetnie działający program MdM — „Mieszkanie dla młodych”. Od początku funkcjonowania tego programu na dopłaty do wkładów własnych beneficjentów wydano blisko 3 mld zł. Z tej formy skorzystało ok. 110 tys. uczestników. Dziś wielu Polaków mogłoby się cieszyć z nowego mieszkania właśnie dzięki temu programowi, ale wam zależało na tym, żeby ten program zniszczyć, i wymyśliliście „Mieszkanie+”. Nawet wasz prezes niedawno mówił, że niekoniecznie ten program się udał. Ta sztandarowa propozycja mieszkaniowa rządu PiS okazała się właśnie prawdziwym niewypałem, bo obiecaliście 100 tys. mieszkań, a ile, panie ministrze, tych mieszkań wybudowaliście?</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Szanowni Państwo! Przychodzą do mnie młodzi ludzie, młodzi Polacy i pytają się: Panie pośle, jak po studiach możemy wprowadzić się do własnego mieszkania, jak możemy wynająć mieszkanie, jeżeli wynajem mieszkań jest coraz droższy, a ceny mieszkań osiągają niebotyczne kwoty? Ale problem również w tym, że ciężko uzyskać kredyt, bo wkład własny na mieszkanie własnościowe jest naprawdę bardzo duży i kredyt bardzo często jest niedostępny dla młodego Polaka lub młodej Polki.</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Sytuacja Polaków byłaby na pewno inna, gdybyśmy otrzymali środki z KPO. To są pieniądze, które po prostu się Polakom należą. To miliardy, które można by było przeznaczyć m.in. właśnie na wsparcie w pozyskaniu własnego lokum, wsparcie budownictwa mieszkaniowego. Niestety do tej pory Polska nie otrzymała z tej puli ani złotówki i na razie nie zanosi się, abyśmy jakieś pieniądze dostali. A z nowej perspektywy 770 mld również czeka na to, abyśmy my jako Polacy mogli te pieniądze wydawać. Ale wy, zamiast liczyć się z interesem Polaków, gracie we własne gierki wewnątrz swojego rządu. Tracą na tym Polacy, tracą na tym polskie rodziny. Tym sposobem odbieracie Polakom pieniądze, odbieracie Polakom marzenia.</u>
          <u xml:id="u-329.6" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Opamiętajcie się wreszcie, bo za chwilę może być już za późno. Skończcie te gierki partyjne, skończcie te kłótnie na poziomie rządowym…</u>
          <u xml:id="u-329.7" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Proszę to powiedzieć swoim kolegom w Parlamencie Europejskim.)</u>
          <u xml:id="u-329.8" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">…i skupcie się na pomocy Polakom. Czy partyjny interes, prominentne posady i wasza chciwość przesłaniają wam oczy? Nie widzicie problemów zwykłych Polaków. Nie widzicie rekordowej inflacji.</u>
          <u xml:id="u-329.9" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Do meritum, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-329.10" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Nie widzicie tego, że Polacy nie mają gdzie mieszkać, że młodzi Polacy nie mogą nabyć własnego mieszkania, bo jest drożyzna. A wy nie macie pomysłu.</u>
          <u xml:id="u-329.11" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Nie przeszkadzać.)</u>
          <u xml:id="u-329.12" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Nie macie pomysłu na to, żeby pomóc Polakom.</u>
          <u xml:id="u-329.13" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Do meritum zamiast bicia piany.)</u>
          <u xml:id="u-329.14" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Ta ustawa nie rozwiązuje problemu. Czekamy na kompleksowe rozwiązanie. Ale ja wiem, że w tym Sejmie już się tych kompleksowych rozwiązań nie doczekamy. Jedyne rozwiązanie to jest samorozwiązanie tego Sejmu i samorozwiązanie tego rządu, i wprowadzenie wreszcie władzy, która będzie pomagała Polakom, której będzie zależało na Polakach.</u>
          <u xml:id="u-329.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Maciej Gdula, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PosełMaciejGdula">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy dotyczące ustawy o kooperatywach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#PosełMaciejGdula">Podtrzymujemy bardzo pozytywną ocenę tego projektu. Ma on wiele zalet, w tym jedną taką oczywistą, że poszerza grupę podmiotów, które mogą w Polsce budować mieszkania. W dodatku ta grupa, kooperatywa, oparta jest na samoorganizacji, na tym, że ludzie wspólnie decydują się na podjęcie jakiegoś dalekosiężnego projektu. To w moim przekonaniu spełnia wszystkie ważne kryteria lewicowości, więc chociaż składa tę ustawę prawicowy rząd, to mnie i całemu klubowi ten pomysł się bardzo podoba.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#PosełMaciejGdula">Mamy natomiast pewne uzupełnienia do tego projektu. W naszym przekonaniu ten projekt powinien lepiej zabezpieczać interes publiczny i mamy trzy poprawki, które ten interes lepiej zabezpieczą.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#PosełMaciejGdula">Na pewno jest tak, że grupy ludzi będą organizowały się, żeby wspólnie budować mieszkania. To sprawa godna pochwały. Ale pytanie, czy w takiej grupie będą ludzie, którzy naprawdę zaspokajają podstawową potrzebę mieszkaniową. Takiego zapisu w tej ustawie nie ma, a w naszym przekonaniu powinien się w niej taki zapis znaleźć, i to jeżeli chodzi o działki przekazywane przez gminy kooperatywom czy nabywane przez kooperatywy od gmin, bo tutaj jest ważny interes publiczny. Dlatego chcemy zgłosić poprawkę dotyczącą tego, żeby w kooperatywie przynajmniej połowa członków nie miała prawa własności lokalu w tej miejscowości, w której będzie budowa, będą powstawały te nieruchomości. W naszym przekonaniu sprawi to, że przynajmniej liderzy tych grup zatroszczą się o to, żeby byli w nich tzw. zwykli ludzie, którzy potrzebują mieszkań, dla których to jest ich podstawowa potrzeba mieszkaniowa. To pierwsza poprawka.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#PosełMaciejGdula">Druga poprawka dotyczy kwestii odkupu. W naszym przekonaniu warto by było, żeby ten odkup, jeśli chodzi o gminę, był możliwy przez 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#PosełMaciejGdula">Trzecia poprawka, która wydaje nam się szczególnie istotna, to jest kwestia zbywania tych nieruchomości, które powstaną jako wyodrębnione lokale w budynkach wybudowanych przez kooperatywy. W naszym przekonaniu dobrze by było, żeby te budynki, te lokale, w sytuacjach gdy działki będą pochodziły od gmin, można było zbywać dopiero po 5 latach. To nie jest bardzo duże ograniczenie prawa własności, to nie jest coś zaporowego, natomiast to na pewno ograniczy takie zagrożenie, że kooperatywy będą budowały na sprzedaż. Ja się tego obawiam. I moim zdaniem to jest coś, co jest w stanie sprawić, że te nieruchomości będą powstały, żeby zaspokoić realne potrzeby mieszkaniowe, i ludzie będą w nich długo i szczęśliwie mieszkać. Na tym nam wszystkim zależy.</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#PosełMaciejGdula">Popieramy całą ustawę, ale składamy trzy poprawki. Składam je na ręce pana marszałka. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Stefan Krajewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PosełStefanKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści stanowisko wobec sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych, druki nr 2627 i 2711.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#PosełStefanKrajewski">Na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu będzie rozpatrywany projekt ustawy dającej dodatkowe narzędzia, które mają ułatwić i umożliwić budowę mieszkań, w tym wypadku budynków wielorodzinnych. To projekt ustawy o kooperatywach mieszkaniowych. Dajemy narzędzie osobom i rodzinom, aby miały większy wpływ na budowę, żeby współpracowały na poziomie planowania i realizacji mieszkań — powiedział w czwartek na konferencji prasowej rzecznik prasowy Prawa i Sprawiedliwości Radosław Fogiel.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#PosełStefanKrajewski">Z informacji przedstawionej podczas konferencji wynika, że celem projektu jest umożliwienie budowy budynku mieszkaniowego przez grupę mieszkańców, którzy będą brali czynny udział w procesach decyzyjnych w ramach projektowania i realizacji danej inwestycji budowlanej.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#PosełStefanKrajewski">Projekt ma określić zasady współdziałania członków kooperatyw mieszkaniowych i wskazać podstawy umowne, czyli umowy kooperatywy czy umowy cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#PosełStefanKrajewski">I tutaj rząd PiS-u chce ogłosić kolejny sukces, chce przyjąć to, co i tak funkcjonuje na rynku, ale mówi, że to jest ich sukces, bo niewielka to różnica, czy sam jeden zaciągnę kredyt w wysokości 500 tys. i kupię mieszkanie, czy wybuduję dom za 1 mln zł, czy we trzy osoby wybudujemy dom, nieruchomość, która będzie kosztowała 3 mln zł. Ale sukcesów jest wiele.</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#PosełStefanKrajewski">Tutaj pani poseł mówiła, że wtedy można sobie dobrać sąsiadów. Sąsiadów nie trzeba sobie dobierać. Wystarczy budować dobre relacje z sąsiadami i to wystarczy, żeby dobrze żyć.</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#PosełStefanKrajewski">To stanowisko rządu niezwykle ewoluuje od lat. Na początku co było? Zabezpieczymy grunta i zbudujemy wam domy. „Mieszkanie+” to totalna klapa. Później było, że zbudujemy wam domy drewniane, bo domy drewniane będą odpowiedzią. Stoją puste, nikt w nich nie mieszka, nie sprzedały się, bo to jest kolejny bubel. Społeczne inicjatywy mieszkaniowe z samorządami wybudują wam domy, mieszkania i wynajmą. Niestety słaby efekt. Społeczne agencje najmu. Dzięki pośrednictwu spółek gminnych i organizacji społecznych gmina będzie mogła zapewnić mieszkania na wynajem tym członkom wspólnoty samorządowej, którzy mają trudności z samodzielnym uzyskaniem mieszkania w warunkach rynkowych. A dzisiaj rząd mówi: zbudujcie sobie sami dom w ramach kooperatywy.</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#PosełStefanKrajewski">Tu można by powtórzyć za Kabaretem OT.TO: „Obywatelu, zrób sobie dobrze sam./ Przecież najlepiej wiesz, o co w twym życiu chodzi./ Obywatelu, zrób sobie dobrze sam,/ Bo ze szczęścia jednostek, ze szczęścia jednostek/ Ogólny dobrobyt się tworzy”.</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-333.9" who="#PosełStefanKrajewski">I wy tak chcecie budować ten sukces.</u>
          <u xml:id="u-333.10" who="#PosełStefanKrajewski">Klub Parlamentarny Koalicja Polska będzie proponował własny projekt, przewidujący realne wsparcie dla młodych, pn. „Własny kąt”. Proponujemy, by państwo gwarantowało młodym 100 tys. zł wkładu własnego na zakup mieszkania lub domu i 2% oprocentowania stałego, co sprawi, że młodzi chętniej zaczną budować domy i kupować mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-333.11" who="#PosełStefanKrajewski">Polska dzisiaj ma ogromny problem z demografią, potrzebne są nowe impulsy zwiększające dzietność. To wielkie wyzwanie dla całego państwa,. Rozwiązania tego problemu nie zagwarantuje jeden program społeczny. Dlatego zgłaszamy ten postulat, bo największą barierą dla młodych w posiadaniu dzieci i podjęciu decyzji o założeniu rodziny jest brak własnego lokum. Zwłaszcza dziś, gdy raty kredytów wzrosły tak drastycznie, potrzebny jest konkretny program mieszkaniowy. Wsparcie w zakresie zakupu takiego mieszkania w postaci dopłaty w wysokości 100 tys. zł jest programem proinwestycyjnym, który pomoże także przyciągnąć młodych do mniejszych miast i zagwarantuje rozwój Polski lokalnej.</u>
          <u xml:id="u-333.12" who="#PosełStefanKrajewski">Oczywiście poprzemy ten projekt, bo tu nic nowego nie wnosicie i kto zechce, skorzysta z tego i będzie budował, ale trzeba szukać dobrych rozwiązań, które pozwolą przede wszystkim ludziom młodym kupić mieszkanie, pobudować dom czy odkupić dom, który wymaga remontu, ale za tym muszą pójść konkretne środki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Szczęść Boże!</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Ratuj się kto może, kiedy Zjednoczona łże-Prawica zabiera się za rozwiązywanie problemów mieszkaniowych obywateli Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#PosełGrzegorzBraun">Obóz, a właściwie grupa rekonstrukcji historycznej sanacji, wraca do swoich korzeni. Szanowni państwo, o kooperatywach jako o świetlanej perspektywie i jedynej drodze do nowego ustroju Polski pisali klasycy, klasycy kolektywizmu: Edward Abramowski, Zofia Daszyńska też z nadzieją patrzyła na kooperatywy. No cóż, tak trudno Polakom w państwie postpeerelowskim, eurokołchozowym, którym rządzicie, tak trudno jest się pobudować i zamieszkać, że ten nierozwiązywalny problem tak długo, jak długo konserwujecie błędne zasady prawnoustrojowe, próbujecie rozwiązać chałupniczą metodą, próbujecie ludzi skolektywizować.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#PosełGrzegorzBraun">Z całym szacunkiem i uznaniem dla tych, którzy jakoś tam potrafią się skrzyknąć i z sąsiadami różne przedsięwzięcia realizować, jednak nikt normalny nie pragnie wchodzić w spółki, jeśli to nie jest absolutnie konieczne. Spółki, szanowni państwo, w życiu rodzinnym, sąsiedzkim najczęściej prędzej czy później wychodzą bokiem. To, co tutaj uprawiacie, to jest po prostu łata na łacie, chałupnictwo prawnoustrojowe.</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#PosełGrzegorzBraun">Ale być może same kooperatywy to jest tylko zasłona dymna. Być może to, co najciekawsze, konfitury, do których ktoś tu próbuje się dobrać, jest po przecinku, czyli w tytule tej ustawy: o zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu, pod pretekstem wspierania tych kooperatyw. Bonifikata — magiczne słowo. Ileż tu się otwiera perspektyw do kręcenia lodów i rozmaitych uroczych, takich małych, chałupniczych, właśnie na lokalną skalę jakichś interesujących przekręcików.</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#PosełGrzegorzBraun">Szanowni Państwo! Konfederacja nie będzie gardłować przeciwko temu projektowi, my tylko wzruszamy ramionami, że po 100 latach wracacie do kooperatyw. Gdzie są dzisiaj kooperatywy? Na Kubie są. Na Kubie są kooperatywy. To jest ciągle jeszcze hasło dnia na postcastrowskiej Kubie.</u>
          <u xml:id="u-335.6" who="#PosełGrzegorzBraun">Liczymy na to, że ponieważ jednak chodzi tu o prywatne osoby — już kończę, panie marszałku — to samorządy coś tam dobrego dla siebie wycisną z całej tej sprawy, z całej tej ustawy. Nie jest to najgorsza z rzeczy, które zaproponowaliście w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-335.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Hanna Gill-Piątek, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PosełHannaGillPiątek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ta ustawa jest niekontrowersyjna. Jak popieraliśmy, tak nadal będziemy popierać kwestię kooperatyw mieszkaniowych. Dziękujemy też za przyjęcie w pierwszym czytaniu jednej z naszych poprawek, która ulepsza tę ustawę pod względem technicznym.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#PosełHannaGillPiątek">Jest natomiast jeszcze wiele rzeczy do zrobienia i chciałam tutaj, korzystając z okazji, przekazać panu ministrowi wnioski z ostatniego Forum Mieszkaniowego zorganizowanego przez Fundację Habitat for Humanity. Obecni byli tam różni eksperci, różne organizacje, jak również politycy z różnych opcji. Co dziwne, zgodziliśmy się w sprawie kilku rozwiązań, które już teraz mogłyby być wprowadzone i poprawić sytuację mieszkaniową w Polsce. Gminy chętniej budowałyby mieszkania o czynszach w dostępnej wysokości lub też po prostu dla zasobu komunalnego. Nie było między nami kontrowersji co do tych rozwiązań. Myślę, że warto o nich wspomnieć. Mówiliśmy m.in. na forum o konieczności reformy kwestii najmu i reformy kwestii dodatków mieszkaniowych. To mogłyby być potężne narzędzia. Najważniejszych rodzajów najmu w Polsce jest kilka, a wszystkich — kilkanaście, jak dobrze policzyć. I w przypadku tych różnych rodzajów umów najmu albo jedna, albo druga strona czuje się niekomfortowo. To naprawdę trzeba poukładać, dlatego że w tej chwili bardzo wiele pustostanów, zarówno prywatnych, jak i np. gminnych, nie funkcjonuje jako pełnoprawne mieszkania, ponieważ ludzie boją się je wynajmować. Również kwestia dodatków mieszkaniowych jest na pewno do zreformowania. Poza tym samorządy powinny mieć narzędzia do tego, aby zasiłki i świadczenia były kierowane bezpośrednio na pokrycie czynszów i opłat, bo w tej chwili bardzo często te pieniądze nie są tam kierowane, co znowu generuje długi, a więc niechęć gmin do powiększania zasobu.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#PosełHannaGillPiątek">Jeżeli chodzi o weryfikację dochodów w odniesieniu do gminnego zasobu, to przypomnijmy, że dotyczy to tylko tych najnowszych lokatorów, którzy dostali mieszkania, dostali umowy po zmianie ustawy, wskutek czego mamy dzisiaj taką sytuację, że np. sędzia zarabiający 20 tys. zł — jest o tym świeży artykuł, nie wymienię nazwiska — zajmuje w Warszawie lokal komunalny, a pod Warszawą ma wystawny dom. Z takimi praktykami należy skończyć.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#PosełHannaGillPiątek">Przekażę panu ministrowi inne wnioski z Forum Mieszkaniowego, ponieważ mamy oczywiście za mało czasu, żeby tutaj o nich wszystkich powiedzieć. Chciałam dodać, że kooperatywy mieszkaniowe stanowią bardzo niekontrowersyjne, fajne, ale też marginalne narzędzie, jeśli chodzi o poprawę polityki mieszkaniowej. My naprawdę powinniśmy usiąść i wziąć się za reformę mieszkalnictwa w Polsce ponad podziałami, bo inaczej po prostu nie ruszymy z tym nigdy do przodu.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PosełJarosławSachajko">Dziękuję, panie marszałku, uszczęśliwia mnie pan dzisiaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Miał pan o tym nie mówić, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PosełJarosławSachajko">Dziękuję jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#PosełJarosławSachajko">Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu koła parlamentarnego Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#PosełJarosławSachajko">Może pierwsza uwaga. Wcześniej słyszeliśmy, że pan poseł Gdula mówił, że to są zasady lewicowe. To nie są żadne zasady lewicowe, bo istnieją od dawna, istniały, jak lewicy jeszcze nie było, bo to są racjonalne zasady, zasady współdziałania ludzi. I tu jest mój pierwszy zarzut w stosunku do tej ustawy. Dlaczego tak mało? Dlaczego są tu w ogóle ograniczenia? Właśnie dzięki spółdzielczości w okresie międzywojennym komuna się u nas wówczas nie rozpanoszyła, bo ludzie, właśnie współdziałając, mogli zaspokoić swoje potrzeby czy to mieszkaniowe, czy to spożywcze, czy jakiekolwiek inne produkcyjne. Bo tu jest zaleta tej sytuacji. I ludzie, tak jak powiedziałem, już w pradawnych czasach zauważyli, że jeżeli współdziałają, to wykorzystują mądrość zbiorową, wykorzystują wspólnie zasoby, w zależności od tego, kto jakie miał, po to żeby produkować więcej, zaspokajać swoje potrzeby lepiej. Jeśli spojrzy się na to z ekonomicznego punktu widzenia, to widać, wiemy o tym, że w czasach kryzysowych, kiedy przedsięwzięcia komercyjne upadają, przedsięwzięcia spółdzielcze mają się dobrze lub wprost się rozwijają, właśnie dlatego że korzysta się tu z mądrości zbiorowej.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#PosełJarosławSachajko">Mam takie zastrzeżenie: Po co pan minister wprowadza tu jakiś anglicyzm? Czy nie mamy pięknego polskiego słowa „spółdzielnia”? To jest od „współdziałać”. Po co wrzucać kolejne obce nam słowo w miejsce swojego? Piękne polskie słowo „spółdzielnia” — od „współdziałanie”. Właśnie to jest to, o czym mówiła pani poseł sprawozdawca, co jest również w uzasadnieniu.</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Chmiel: Racja. Spółdzielnie już są.)</u>
          <u xml:id="u-341.5" who="#PosełJarosławSachajko">Chodzi o to, że ludzie współdziałają w celu zaspokojenia jakiejś potrzeby. Tutaj myślimy o potrzebie mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-341.6" who="#PosełJarosławSachajko">Mamy problem z mieszkaniami w Polsce, ponieważ od lat boją się państwo ruszyć główną ustawę spółdzielczą. Istnieje wielki problem i dlatego robi się jakąś małą łatkę, która jest oczywiście potrzebna, ale mam nadzieję, że ruszymy dużą ustawę spółdzielczą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-341.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Polskiej Partii Socjalistycznej zasadniczo popiera rządowy projekt ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Opozycja przedstawiła różne zastrzeżenia. Podniosę teraz kwestię, która nie był dotychczas poruszana. Mianowicie chodzi o zgodność z konstytucją, której art. 32 stanowi, że wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Art. 31 pkt 3 konstytucji stanowi, że ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Natomiast art. 12 pkt 3 procedowanej ustawy stanowi, że podejmując uchwałę, o której mowa w ust. 1, rada gminy może wyrazić zgodę na ograniczenie przetargu do członków tych kooperatyw mieszkaniowych i do spółdzielni mieszkaniowych, których przynajmniej 2/3 członków na dzień złożenia oferty stanowią osoby, które ukończyły nie więcej niż 40 lat oraz, po pierwsze, pozostają w związku małżeńskim lub wychowują co najmniej jedno własne lub przysposobione małoletnie dziecko lub, po drugie, samotnie wychowują co najmniej jedno własne lub przysposobione małoletnie dziecko. Czy to jest zgodne z konstytucją? Wprowadzenie ograniczenia wieku — do 40 lat — to typowy ageizm, czyli dyskryminacja ze względu na wiek. Natomiast co ma do tego pozostawanie w związku małżeńskim lub wychowywanie dziecka w chwili, gdy ma być organizowany przetarg? Proszę o odpowiedź na piśmie. Resztę zagadnień poruszę przy okazji pytań.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#PosełJoannaSenyszyn">Warto powiedzieć, że problem mieszkaniowy w Polsce rzeczywiście jest bardzo nabrzmiały, zwłaszcza teraz, kiedy w związku z inflacją tak bardzo zostały podniesione stopy procentowe i tym samym raty kredytów są coraz wyższe. Młodzi Polacy boją się zaciągać kredyty i po prostu nie mają mieszkań. Jesteśmy pod tym względem w jednej z najgorszych sytuacji wśród krajów Unii Europejskiej. Dlatego Polska Partia Socjalistyczna wspiera wszelkie inicjatywy, które ułatwią nabycie mieszkań, ale dlaczego tylko młodym? Dlaczego głównie osobom w wieku do 40 lat? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do zadawania pytań. Jest ich 20.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas zadawania pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-344.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią posłankę Joannę Senyszyn, PPS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Ponieważ przed chwilą skończył mi się czas, teraz zadam pytanie o 40 lat. To bardzo dziwna granica. Skąd się ona wzięła? Według Światowej Organizacji Zdrowia osoby młode to osoby w wieku do 45 lat. To jest granica przyjęta międzynarodowo. Skąd zatem 40 lat?</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Drugie pytanie. Czy przypadkiem wprowadzenie wymogu dotyczącego małżeństwa nie służy temu, żeby utrudnić zdobycie mieszkania np. dwóm kobietom, które wychowują dziecko, lub dwóm mężczyznom, którzy wychowują dziecko, lub kobiecie i mężczyźnie, jeśli wychowują… Osoba samotna może z tego skorzystać, natomiast jeżeli jest to para, która wychowuje dziecko, to nie może. Muszę powiedzieć, że te zapisy ustawowe są bardzo mętne. W art. 12 jest napisane tak: pozostają w związku małżeńskim lub wychowują co najmniej jedno dziecko, czyli są związku lub wychowują dziecko. Jeżeli są małżeństwem, to nie muszą mieć dzieci…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">…lub samotnie wychowują co najmniej jedno dziecko. Co to znaczy? Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Pomyślałem, że może chcecie zabrać się do leczenia dżumy cholerą i konstruujecie te kooperatywy po to, żeby napuścić je na spółdzielców, na spółdzielnie mieszkaniowe, które rzeczywiście ze swoimi omnipotentnymi prezesami są reliktem PRL-owskim, który kosztuje Polaków sporo zdrowia, a także i majętności. Ale nie, bo wpisaliście te spółdzielnie także i w tę ustawę, otworzyliście spółdzielniom drogę do tego, żeby tworzyć, współtworzyć kooperatywy, więc nie o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Mam więc pytanie. Czy w pracach nad tą ustawą kierowaliście się ustaleniami, o których poinformował już ponad pół roku temu ambasador Ukrainy Deszczyca? Mówił on, że prowadzi rozmowy z rządem polskim na temat rozwiązania problemów mieszkaniowych przesiedleńców z Ukrainy. Czy pan, panie ministrze, brał udział w tych konsultacjach? Będę wdzięczny za odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, jeżeli jest.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Wanda Nowicka.</u>
          <u xml:id="u-350.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-350.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Daria Gosek-Popiołek, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-350.7" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PosełDariaGosekPopiołek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Popierając kierunek tworzenia kooperatyw mieszkaniowych jako formy uzupełnienia polityki mieszkaniowej, chciałabym jednak wykorzystać tę okazję i zapytać pana ministra o to, jakie działania są teraz podejmowane przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, żeby rozwiązać kryzys mieszkaniowy w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#PosełDariaGosekPopiołek">Jest całkowicie jasne, że „Narodowy program mieszkaniowy” i projekt „Mieszkanie+” poniosły całkowitą porażkę. W budżecie na rok 2023 nie ma żadnych dodatkowych środków na mieszkalnictwo, co oznacza, że nie macie państwo pomysłu. Nie robicie nic, żeby ludzie mieli gdzie mieszkać, i skutki tej polityki widzimy dzisiaj. Czytamy artykuły o mikrokawalerkach, które są pokojami. Mają one po 8 m2, w których mają się zmieścić łóżko, toaleta i kuchnia. I ludzie niestety mieszkają w tych mikromieszkaniach, które w ogóle nie powinny być tak nazywane. Ludzie tracą na swoje kredyty połowę pensji, a ciężko pracujący ludzie nawet nie mogą o tych kredytach marzyć, ponieważ nie mają zdolności kredytowej. Ta ustawa nie zmieni tej sytuacji, w której całkowicie brak pomysłu na to, jak pomóc Polkom i Polakom. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PosełKrzysztofPiątkowski">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym zapytać państwa posłów z Prawa i Sprawiedliwości, ile udało wam się do dzisiaj zbudować mieszkań. Nie ukrywam, że ilekroć się słyszy o jakimś waszym nowym rozwiązaniu, to zaczynam się martwić, że jeżeli je wdrożycie, to będzie jeszcze gorzej, niż było do tej pory. Przypomnę, że w ramach programu „Mieszkanie dla młodych” powstało 60 tys. mieszkań, w ramach programu „Rodzina na swoim” — 196 tys., czyli razem 256 tys. To ile wam udało się wybudować mieszkań w ciągu prawie 8 lat? Bo aż strach się bać.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Ale „Rodzina na swoim” to jest nasz program, który Platforma zamknęła, o czym pan nie wie. Pan nie wie podstawowych rzeczy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Adamczyk.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-354.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Magdalena Biejat, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-354.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PosełMagdalenaBiejat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To oczywiście dobrze, że takie projekty się pojawiają, tylko cały czas mam wrażenie, że mamy do czynienia z przyklejaniem małych plasterków na otwartą ranę, jaką jest brak realnej polityki mieszkaniowej. W moim okręgu, w Warszawie, jest ogromny problem polegający na tym, że 20% mieszkań to pustostany. Mamy coraz bardziej rosnący problem funduszy inwestycyjnych, które wykupują mieszkania na wynajem hurtowo. Mamy ogromny problem mieszkań, które są kupowane na inwestycje i nie są wpuszczane na rynek mieszkaniowy. Żadna z tych propozycji, które państwo przedstawiają, nie rozwiązuje tych problemów. Co więcej, państwa propozycje coraz bardziej idą w kierunku pomysłów liberałów, którzy tutaj się tak chwalili swoimi projektami służącymi głównie temu, żeby wzmacniać deweloperów i pompować ceny na rynku mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#PosełMagdalenaBiejat">A więc kiedy wreszcie doczekamy się wzięcia na poważnie tego problemu i zastosowania wreszcie realnej polityki mieszkaniowej? Chodzi o politykę, która doprowadzi do wybudowania mieszkań na wynajem, na które będzie stać naszych mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PosełMałgorzataChmiel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#PosełMałgorzataChmiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponujecie kolejną ustawę, która… Najpierw był KZN — klapa, lex deweloper — klapa, potem domy drewniane — klapa, FINN, nowelizacja KZN, SIM, kolejna reforma SIM-u — wszystko klapa. Teraz ubieracie w formę ustawy coś, co już istnieje od kilkunastu lat w Polsce i działa bardzo dobrze, i nazywacie to kooperatywami. Szanowni państwo, jeszcze na dodatek obciążacie finansowo samorządy, które będą zobowiązane przekazać tereny kooperatywom na 20 lat. W ten sposób nie zbudujemy milionów mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#PosełMałgorzataChmiel">Kolejnym problemem jest osobowość prawna. Czy kooperatywa mieszkaniowa będzie miała osobowość prawną? Czy odpowiedzialność będzie spoczywała na członkach kooperatywy, czy to będzie odpowiedzialność zbiorowa? Bo w ten sposób to się nie da mieszkań budować. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PosełMałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sposobów na wsparcie mieszkalnictwa w naszym kraju było wiele, żaden nie odniósł spektakularnego sukcesu, a niektóre okazały się kompletną klapą. Kooperatywy mieszkaniowe niewątpliwie stanowią pewnego rodzaju alternatywę dla nabywania mieszkań od deweloperów i dobrze, że te przepisy są, szczególnie że zostały doprecyzowane podczas prac w komisjach, ale to zaledwie kropla w morzu potrzeb. Według ekspertów w Polsce brakuje nawet 2 mln mieszkań, dlatego potrzebny jest szereg znacznie bardziej kompleksowych rozwiązań prawnych w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#PosełMałgorzataPępek">Wobec tego proszę o odpowiedź na pytanie: Kiedy można spodziewać się konkretnych dalszych działań, które miałyby na celu wesprzeć gospodarkę mieszkaniową w naszym kraju. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Czuję dzisiaj radość, bo PiS, który cały czas podważa wszystko, co było w Polsce Ludowej, nagle wprowadza młodzieżowe spółdzielnie budowlane. Bo tak to było, dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Chmiel: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#PosełMarekDyduch">Parę różnic jednak jest. Po pierwsze, wtedy ziemia była państwowa w całości, więc można było wydzielić jakiś teren pod budownictwo mieszkaniowe. Dzisiaj będzie z tym kłopot, bo samorządy, przekazując taką ziemię, tracą wpływy, bo tę ziemię po prostu można byłoby sprzedać. Po drugie, były bardzo tanie kredyty mieszkaniowe, a dzisiaj ich nie ma. Po trzecie, każdy zarabiał mniej więcej tyle samo, a jak tracił robotę, to zaraz miał drugą. Teraz jak taka osoba traci pracę, a będzie w zespole kooperującym, to wychodzi z grupy, a wtedy jest już kłopot dla grupy. I to są rzeczywiste problemy, które powodują, że mam wątpliwości, czy to się po prostu powiedzie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Kooperatywa mieszkaniowa to z założenia program dla bardzo wąskiej grupy odbiorców, a do tego trzeba dodać sytuację, w jakiej jesteśmy, tzn. trudność w uzyskaniu kredytów dla młodych ludzi, do 40. roku życia. Właściwie to już jest bardzo wąska grupa. Tylko czy to jest program dla bogatych? Należy zadać sobie pytanie, czy też pan minister powinien jak najszybciej zadać pytanie, kiedy zostanie zrealizowany program zapowiadany przez pana premiera w 2016 r. — 100 tys. mieszkań.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#PosełJoannaFabisiak">Odwołam się tylko do raportu NIK z 2021 r., obiektywnego raportu NIK: 15 tys. mieszkań wybudowanych, 20 tys. w budowie. To jest — w 2021 r. — zaledwie 23 tys. Do 100 tys. bardzo wiele jeszcze brakuje. Kiedy ten program będzie zrealizowany? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#PosełJarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#PosełJarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam dwa pytania nawiązujące do tego, o czym mówiłem w trakcie przedstawiania stanowiska koła. Po co ten anglicyzm? Dlaczego nie używamy polskiego słowa? I drugie pytanie: Kiedy państwo ruszą całą spółdzielczość? Naprawdę jest to bardzo ważne, po to, abyśmy pomogli i w kwestii mieszkaniowej, i w kwestii rolniczej, i w kwestii zaopatrzenia, samozaopatrzenia obywateli w żywność. Zejście z kosztów, mądrość zbiorowa — to jest coś, z czego powinniśmy w tej trudnej obecnie sytuacji skorzystać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">W żywność? Bo o mieszkaniach chyba mowa.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#PosełJanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani poseł sprawozdawca mówiła o wielu programach mieszkaniowych realizowanych przez PiS. Ja chciałbym zapytać o jeden. Mianowicie chciałbym zapytać o program firmowany przez pana premiera Mateusza Morawieckiego z roku 2018. Program dotyczył budowy w Polsce blisko 1 mln mieszkań. Minęło 5 lat, zatem — jak sądzę — ok. 500 tys. mieszkań już powstało na naszym rynku. Proszę o odpowiedź na piśmie, jaki jest poziom realizacji tego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#PosełJanSzopiński">Jeśli pan premier poważnie traktuje swoje obietnice, to w najbliższych latach na nasz rynek powinno trafić kolejne 500 tys. mieszkań, a więc jest to liczba pokrywająca obecne zapotrzebowanie, tym bardziej że ze względu na inflację zapotrzebowanie to w tym roku zmalało o 20%. Dlaczego premier tworzy nowe mechanizmy, jeśli poprzednie firmowane przez niego rozwiązania zapewniają każdej rodzinie starającej się o mieszkanie bezproblemowy dostęp do własnego M? Nadmienię jeszcze, że później pan premier mówił nawet o 3 mln mieszkań, ale z litości o to nie zapytam. Natomiast proszę o odpowiedź na piśmie, co jest z tym 1 mln mieszkań. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Truskolaski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dariusz Joński, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PosełDariuszJoński">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#PosełDariuszJoński">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! PiS już ogłaszał kilka programów, które miały poprawić sytuację mieszkaniową. Zamiast mówić o tym, chciałbym jednak wrócić do tych poprzednich, bo to dość istotne, gdyż mija już siódmy rok rządów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#PosełDariuszJoński">Rozpocznę od tego, co mówił Jarosław Kaczyński w 2015 r. — miały być mieszkania po 2 tys., 2,5 tys., 3 tys., miały być niskie raty kredytów. Okazuje się, że nie ma żadnych po 3 tys., a raty kredytów są najwyższe w historii. Później była pani premier Szydło. Z tej mównicy w czasie exposé mówiła, jak to będzie budowała mieszkania, a skończył pan premier Morawiecki w 2018, mówiąc, że wybuduje 100 tys. mieszkań. I zakładał się, i składał zobowiązania, i prosił, aby go z tego rozliczyć. A więc pozwólcie, że rozliczymy. Zamiast 100 tys. jest 15 tys. I ja mam tylko jedno pytanie: Co się stało, że się nie udało? Nie wiem, czy ktoś odpowie na to pytanie, ale mam nadzieję, że tak. Bo chciałbym zapytać o ten imposybilizm.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Na piśmie! Zażądaj na piśmie.)</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#PosełDariuszJoński">Tak, poprosimy oczywiście o odpowiedź na piśmie, bo to może się przydać. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Wojciechowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Moje pytanie dotyczy przekazywanych nieruchomości. Otóż często nieruchomości, nawet jeśli nie są zabudowane, to posiadają jakieś naniesienia, które mogą mieć wartość. Jaka sytuacja będzie w przypadku, kiedy są te naniesienia, i czy to będzie w jakiś sposób rozliczane? Czy to będzie traktowane jako przekazanie tego majątku, czy też będzie to jakaś inna forma? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tworzenie prawa, które ma pozwolić obywatelom na samorealizację w zakresie budowy mieszkań we współdziałaniu z samorządem oraz państwem to krok we właściwym kierunku. Niemniej jednak powstają wątpliwości związane ze skutecznością wdrażania takich programów — w kontekście niewystarczających środków, które są czy których brakuje w samorządach — z przekazywaniem zadań publicznych do samorządów bez pokrycia…</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Samorządy mają nadwyżkę, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">…bez środków finansowych, tak jak dzisiaj to zrobiliśmy w stosunku do samorządu województwa i w wielu innych miejscach. Chciałbym zapytać o realizację takich programów jak zakup mieszkań bez wkładu własnego, czyli o to, jak funkcjonuje ten program. I po drugie, jak funkcjonuje to nowe rozwiązanie dotyczące budowy mieszkań do 70 m2. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii pana ministra Piotra Uścińskiego o przedstawienie stanowiska ministerstwa oraz udzielenie odpowiedzi na pytania, które padły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziękuję za tę debatę, dyskusję i zadane pytania. Dziękuję pani poseł Annie Paluch za przedstawienie sprawozdania bardzo rzetelnie, tak że praktycznie nie muszę o ustawie prawie nic mówić, bo wszystko zostało powiedziane. Ale jednak jako wstęp do odpowiedzi na pytania przypomnę, że wprowadzamy do obrotu prawnego model zaspokajania własnych potrzeb mieszkaniowych w formie kooperatywy. Formuła kooperatywy mieszkaniowej dotyczy osób fizycznych, które chcą razem zaspokajać potrzebę mieszkaniową i mogą w tę kooperatywę wejść.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Na marginesie od razu odpowiem, że nie jest to żaden anglicyzm, bo słowo „kooperatywa” w języku polskim nie pochodzi z języka angielskiego, tylko z łaciny, i myślę, że trafiło do języka polskiego na pewno kilkadziesiąt lat temu. Nie jest to naprawdę słowo obce. To jest nasze słowo używane od dawna. To słowo nie jest niczym złym, dlatego nie możemy go w tej ustawie zastąpić spółdzielnią, bobyśmy wprowadzili pewien chaos. Mamy w naszym systemie prawnym spółdzielnie mieszkaniowe. Ludzie mogą się zrzeszać w formie spółdzielni, co prawda od 10 osób można założyć spółdzielnię, ale spółdzielnia ma prezesa, to jest podmiot, osoba prawna. Natomiast kooperatywa nie ma osobowości prawnej, nie ma prezesa, pozwala mniejszej grupie, np. trzech, pięciu osób… Ale jak ktoś chce, może i 10, i 15, ma do wyboru. Nie tworzymy narzędzia, które jest dla wszystkich najlepszą formą zaspokajania potrzeby mieszkaniowej. Spółdzielnie są jej formą, a kooperatywa jest nieco inną formą zaspokajania potrzeb mieszkaniowych i po prostu dajemy Polakom wybór. Myślę, że w tym, że nazwaliśmy to kooperatywą, nie ma na pewno nic złego. Ale to tak na marginesie, chociaż to odpowiedź na jedno z pytań.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Szanowni Państwo! Pytania dotyczące samego rozwiązania często sprowadzały się do pytania o to, jak porównać programy mieszkaniowe rządu Prawa i Sprawiedliwości z poprzednimi programami realizowanymi przez poprzednie rządy. Szanowni państwo, jeżeli spojrzymy na to, jakie jest wsparcie budowy mieszkań z budżetu państwa… Spójrzcie na te wykresy, one pokazują ostatnie 2 lata, 2021 r. i 2020 r., jako naprawdę odbiegające od pozostałych lat, od również lat 2014 r. i 2015 r. W 2014 r. i 2015 r. wsparcie ze strony państwa uzyskała budowa ok. 2 tys. mieszkań rocznie, a my w zeszłym roku wsparliśmy budowę ponad 14 tys. mieszkań, a w tym roku — już blisko 16 tys. Więc myślę, że porównanie do poprzednich rządów też jest ważne.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Jeśli chodzi o całość rynku mieszkaniowego w Polsce, zauważcie państwo, że w 2014 r. czy 2015 r., w ostatnich latach rządów Platformy i PSL-u, budowano w Polsce, oddawano do użytku poniżej 150 tys. mieszkań. W zeszłym roku to już jest ponad 234 tys., prawie 235 tys. mieszkań. Jeżeli zestawimy te dane np. z innymi krajami europejskimi — mam tutaj zestawienie 20 krajów Unii Europejskiej, które publikują te dane, do tej pory już opublikowały dane za 2021 r. — to w liczbach bezwzględnych 234,7 tys. mieszkań to jest drugie miejsce w Europie. Pierwsze miejsce zajmują Niemcy — 293 tys. mieszkań, ale proszę zauważyć, w Niemczech jest jednak trochę więcej ludności niż w Polsce. Natomiast jeżeli przeliczymy tę ilość mieszkań na mieszkańców, to Polska jest na drugim miejscu po Finlandii. Finlandia — 6,8, a my — 6,2. To jest drugie miejsce. Niemcy, którzy bezwzględnie są wyżej, mają 3,5 mieszkania, czyli budują w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców prawie dwukrotnie mniej niż w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Szanowni Państwo! Z jakich programów to wynika? Szanowni państwo, całokształt działań rządu Prawa i Sprawiedliwości jest nastawiony na to, żeby Polakom żyło się lepiej, żeby sytuacja w Polsce się poprawiała. Abstrahując od dzisiejszego stanu, bo dzisiejszy stan wojny na Ukrainie, dzisiejszy stan ogólnoświatowego kryzysu to jest coś, co zaskakuje wszystkich, i mamy wiele różnych czynników, które na to wpływają. Ale gdybyście państwo spojrzeli na politykę prowadzoną systematycznie przez ostatnie lata rządów Prawa i Sprawiedliwości, to ona doprowadziła do wzrostu z poniżej 150 tys. mieszkań rocznie do 235 tys., do tego, że mamy drugie miejsce w Europie, jeśli chodzi o budowę mieszkań i oddawanie ich do użytku.</u>
          <u xml:id="u-375.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Wiele programów w Polsce jest realizowanych. Z tej mównicy nawet w pierwszym czytaniu już przytaczałem liczby dotyczące Mieszkania+ itd., więc już nie będę tego kolejny raz powtarzał. Wrócę do pytań dotyczących samej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-375.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Pojawiły się pytania czy może bardziej sugestie: kooperatywy na Kubę, nikt normalny nie wchodzi w takie spółki. To są rzeczy, to są stwierdzenia, które pokazują brak szacunku dla ludzi, którzy jednak chcą w ten sposób funkcjonować, bo kooperatywy mieszkaniowe, to, że przygotowujemy projekt ustawy, to nie jest jakiś nasz autorski pomysł, że my chcemy w ten sposób to realizować. Są ludzie, którzy już od lat realizują tego typu przedsięwzięcia, i właśnie jako grupa znajomych, rodziny, osób w podobnej sytuacji, chcą wspólnie i budują wspólnie osiedle mieszkaniowe czy wspólny blok mieszkalny i spotykają się z konkretnymi problemami, jakie ich dotknęły. Przychodzą, dzielą się tymi problemami i nasza ustawa wychodzi naprzeciw tym problemom, więc ludzie chcą w ten sposób. Nie mówię, że tutaj miliony ludzi będą chciały budować mieszkania w oparciu o kooperatywy mieszkaniowe, ale jeśli tych ludzi jest chociażby jakakolwiek liczba, jeśli Polacy chcą tego, trzeba im dać taką możliwość, żeby w prostej formie mogli wspólnie to realizować.</u>
          <u xml:id="u-375.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Jeżeli chodzi o poprawki Lewicy, ja ich jeszcze nie znam, przeanalizuję je dokładnie, to jedna z tych poprawek, którą usłyszałem, miałaby ograniczyć możliwość zawiązywania kooperatywy tylko do tych, którzy nie mają własnych mieszkań itd. Szanowni państwo, to naprawdę nie jest rozwiązanie, którym zaspokoimy miliony rodzin. Natomiast czemu ograniczać tym, którzy chcą już teraz budować w oparciu o kooperatywę? Tego podejścia nie rozumiem. Trzeba tym ludziom pomóc, ułatwić to, żeby mogli sobie czy swoim dzieciom wybudować mieszkania czy domy.</u>
          <u xml:id="u-375.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Było pytanie czysto merytoryczne, co w sytuacji, kiedy jest naniesienie na działce. Faktycznie tą ustawą dopuszczamy możliwość sprzedaży w sposób w pewnym sensie preferencyjny nieruchomości gruntowej kooperatywy mieszkaniowej i może się tak zdarzyć, że gmina sprzeda nieruchomość z naniesieniami. Tutaj to pytanie było bardzo zasadne. Naniesienia mogą być różne, mogą być wartościowe, mogą być wręcz o wartości ujemnej, czyli trzeba będzie je rozebrać przed rozpoczęciem budowy mieszkań, ale to są sprawy, które pozostawiamy gminie. Nawet gdyby gmina chciała kooperatywie sprzedać jakiś pustostan z przeznaczeniem na remont w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, to to jest możliwe. Natomiast tutaj, tak jak mówię, my tego ustawą nie będziemy doregulowywać, zostawiamy w tym zakresie wolność gminom.</u>
          <u xml:id="u-375.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Nie pamiętam, może nie wszystkie pytania zapisałem, ale myślę, że na większość, które się tutaj pojawiły, odpowiedziałem. Były prośby o odpowiedzi na piśmie, wobec czego na piśmie tych odpowiedzi udzielimy.</u>
          <u xml:id="u-375.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiPiotrUściński">Bardzo serdecznie dziękuję jeszcze raz za całą debatę i proszę Wysoki Sejm o przyjęcie projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-375.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, sprawozdawca komisji pani poseł Anna Paluch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PosełAnnaPaluch">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#PosełAnnaPaluch">Wysoka Izbo! Dziękuję za merytoryczne uwagi, które tutaj padły, zwłaszcza klubu Lewicy, który złożył poprawki. Pochylimy się nad tymi poprawkami w czasie pracy w komisji.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#PosełAnnaPaluch">Wielkim rozczarowaniem było dla mnie wystąpienie przedstawiciela Platformy Obywatelskiej — brak merytorycznych uwag i polityczna szarża.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest koalicja.)</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#PosełAnnaPaluch">Szanowni Państwo! Wylewacie krokodyle łzy nad tym, że Polska nie otrzymała środków z KPO. Może zamiast głosować nad 40 rezolucjami uderzającymi w Polskę, przestaniecie judzić, szczuć i napuszczać na Polskę brukselskich urzędników…</u>
          <u xml:id="u-377.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto donosił na katastrofę smoleńską?)</u>
          <u xml:id="u-377.6" who="#PosełAnnaPaluch">…i raz zaapelujecie o uspokojenie sytuacji i o to, żeby Polska te pieniądze dostała, bo wszystkie warunki są spełnione?</u>
          <u xml:id="u-377.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek napiszcie.)</u>
          <u xml:id="u-377.8" who="#PosełAnnaPaluch">Pytanie pana posła Piątkowskiego również z Platformy, który raczył zauważyć, że dzięki programowi „Rodzina na swoim” mamy 196 tys. mieszkańców. Tak jest, panie pośle, to jest prawda. Ale przypominam, że to był program pierwszego rządu Prawa i Sprawiedliwości, który Platforma Obywatelska zlikwidowała. Najpierw zlikwidowała drugi segment tego programu, to znaczy wsparcie zakupu mieszkania z rynku wtórnego, a potem zlikwidowała pierwszy segment, czyli wsparcie na zakup mieszkania od dewelopera. Szkoda, bo to był rzeczywiście dobry program, który rząd Prawa i Sprawiedliwości przygotował.</u>
          <u xml:id="u-377.9" who="#PosełAnnaPaluch">Szanowni Państwo! Na szczęście nie wszystkie wystąpienia były polityczną szarżą. Padały merytoryczne uwagi, nad którymi pochylimy się w pracy na posiedzeniu Komisji Infrastruktury. Dziękuję bardzo i zachęcam do poparcia tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-378.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-378.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o:</u>
          <u xml:id="u-378.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Tomasza Zielińskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży przedstawiam sprawozdanie o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe, druk nr 458, oraz poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2710.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierowała w dniu 7 lipca 2020 r. projekt ustawy z druku nr 458 do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży do pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierowała w dniu 21 października 2022 r. projekt ustawy z druku nr 2710 do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży do pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">W dniu 25 października 2022 r. podczas posiedzenia komisji odbyło się pierwsze czytanie obu projektów. Przy braku wniesienia sprzeciwu komisja uznała, że projekt poselski będzie projektem wiodącym.</u>
          <u xml:id="u-379.4" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">Projekt prezydencki przedstawiła pani Małgorzata Paprocka, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Jak uzasadniała pani minister, projekt dotyczy zapewnienia wszystkim rodzicom możliwości współdecydowania o rodzajach treści oraz sposobie prowadzenia zajęć dodatkowych organizowanych w szkołach lub placówkach oświatowych, do których uczęszczają ich dzieci, przez stowarzyszenia i inne organizacje, których celem statutowym jest działalność wychowawcza.</u>
          <u xml:id="u-379.5" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">Zgłoszono wnioski o przeprowadzenie wysłuchania publicznego oraz o odrzucenie projektu w całości. Oba wnioski zostały odrzucone przez komisję. W uzasadnieniu projektu poselskiego zwrócono uwagę m.in. na zbieżność założeń w kwestii zmian Prawa oświatowego z projektem prezydenckim dotyczącym kwestii zwiększenia roli rodziców w procesie wyrażania zgody na działalność stowarzyszeń i innych organizacji na terenie szkoły i placówki oraz w samej działalności tych stowarzyszeń i innych organizacji.</u>
          <u xml:id="u-379.6" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">Dodatkowo w projekcie poselskim reguluje się wiele innych kwestii, dotyczących m.in. zwiększenia roli kuratora oświaty, działalności oddziałów przygotowania wojskowego, prowadzenia edukacji domowej, zwiększenia nadzoru nad szkolnictwem niepublicznym. Określono warunki związane z likwidacją szkoły lub placówki. W projekcie dokonuje się ujednolicenia zasad zatrudnienia osób niebędących nauczycielami w przedszkolach i szkołach, zasad organizowania przez gminę dowozu uczniów w sytuacjach innych niż te, w których gmina ma ustawowy obowiązek organizowania dowozu uczniów, czy też zasad opiniowania arkuszy organizacji przez rady pedagogiczne oraz przez organizacje związkowe, jeśli działają w danej szkole czy placówce.</u>
          <u xml:id="u-379.7" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">W przypadku tego projektu ustawy również zgłoszono wnioski o przeprowadzenie wysłuchania publicznego, o odrzucenie projektu w całości oraz o skierowanie projektu w celu zaopiniowana do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Wszystkie te wnioski zostały odrzucone przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-379.8" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">Komisja podjęła decyzję o wspólnym rozpatrzeniu projektów. W trakcie rozpatrywania projektów zgłoszono 46 poprawek. Komisja przyjęła pięć poprawek. Większość z nich dotyczyła zmian w przepisach dotyczących edukacji domowej. Ustalono termin złożenia przez rodziców wniosku do dyrektora szkoły o rozpoczęcie edukacji domowej. Wprowadzono też rejonizację edukacji domowej. Przyjęto także poprawki zwiększające kompetencje rady rodziców, umożliwiając temu organowi opiniowanie kandydata na stanowisko dyrektora szkoły w przypadku, kiedy konkurs nie wyłoni kandydata na to stanowisko lub do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat.</u>
          <u xml:id="u-379.9" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">Odrzucone poprawki dotyczyły m.in. zmiany tytułu projektu ustawy, zasad organizowania edukacji domowej, procedury oceny pracy nauczyciela, trybu powoływania dyrektora szkoły, udziału stowarzyszeń i innych organizacji w zajęciach odbywających się na terenie placówek oświatowych, wykreślenia poszczególnych artykułów wprowadzających nowe przepisy czy zmiany terminu wejścia projektu ustawy w życie.</u>
          <u xml:id="u-379.10" who="#PosełSprawozdawcaTomaszZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tych projektów ustaw na posiedzeniu w dniu 25 października Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży wnosi, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić załączony projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-379.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">A czego dotyczy?</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Sposobu prowadzenia obrad.)</u>
          <u xml:id="u-380.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Ale sposób prowadzenia obrad został ustalony.</u>
          <u xml:id="u-380.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Chodzi o zmianę sposobu prowadzenia obrad i przerwę ze względu i brak pana ministra. Zaczynamy omawiać ważny punkt dotyczący ważnej ustawy, którą zainteresowani są nie tylko posłowie, ale przede wszystkim strona społeczna, rodzice, nauczyciele. To tzw. ustawa lex Czarnek, a nie ma przedstawiciela Ministerstwa Edukacji i Nauki. Mamy wygłaszać te wszystkie uwagi, które mamy od rodziców, od nauczycieli, od samorządów, od społeczeństwa, sami do siebie? Chcielibyśmy przekazać je ministrowi. Dobrą praktyką jest to, że na takim posiedzeniu powinien być obecny minister.</u>
          <u xml:id="u-380.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-380.8" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie Marszałku! Proszę albo o ogłoszenie przerwy, albo o spowodowanie, żeby przyszedł tutaj minister, albo o wycofanie tego punktu z porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-380.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosujemy.)</u>
          <u xml:id="u-380.10" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Panie marszałku, mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-380.11" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-380.12" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Techniczne.)</u>
          <u xml:id="u-380.13" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Techniczne będą za chwilę, pani posłanko.</u>
          <u xml:id="u-380.14" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, dobrze państwo wiecie, jak wygląda regulamin. Możemy zrobić następującą rzecz. Po pierwsze, pan minister już jedzie.</u>
          <u xml:id="u-380.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Jestem, jestem.)</u>
          <u xml:id="u-380.16" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Szumilas ma niesłychaną umiejętność ściągania ministrów.</u>
          <u xml:id="u-380.17" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Serdecznie pani gratuluję, odniosła pani sukces.</u>
          <u xml:id="u-380.18" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Witamy pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-380.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-380.20" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-380.21" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie, nie, nie. Nie ma takiej formuły, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-380.22" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">O co chodzi, pani posłanko?</u>
          <u xml:id="u-380.23" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Jestem tu od godz. 10 rano i za chwilę zamarznę. Czy można coś zrobić, żeby było tu cieplej?)</u>
          <u xml:id="u-380.24" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Tak, proszę pani. Za chwilę zrobimy tak, żeby było gorąco. Ta ustawa temu sprzyja, a poza tym oczywiście za chwilę podniosę temperaturę.</u>
          <u xml:id="u-380.25" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-380.26" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Teresa Wargocka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-380.27" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Jest pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-380.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-380.29" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Udało się ruszyć. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PosełTeresaWargocka">Tak, 5 minut wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#PosełTeresaWargocka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2719.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#PosełTeresaWargocka">Wysoka Izbo! Chciałam rozpocząć bardzo poważne wystąpienie klubowe, ponieważ nasze dotychczasowe dyskusje, czyli ta fala różnych komentarzy, która przelała się w mediach, pokazały jednak niezrozumienie intencji tej ustawy. Być może są to zupełnie różne spojrzenia na system oświaty.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#PosełTeresaWargocka">Pozwólcie państwo, że przywołam fragmenty preambuły ustawy — Prawo oświatowe: Oświata w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wspólne dobro całego społeczeństwa; kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Nauczanie i wychowanie — respektując chrześcijański system wartości — za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności. To jest ogromne zadanie stojące przed polityką oświatową państwa i nasza odpowiedzialność jako członków Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#PosełTeresaWargocka">W art. 1 mamy napisane wprost: wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny jest zadaniem systemu oświaty. Art. 48 ust. 1 konstytucji określa prawo rodziców do wychowania dziecka zgodnie z własnymi przekonaniami, a w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r. uznano, że wychowanie oznacza zaszczepienie i umacnianie w dzieciach określonego światopoglądu, przekonań, systemu wartości, zasad obyczajowych, moralnych i etycznych. Prawo do wychowania dziecka jest traktowane jako jedno z praw rodzicielskich o znaczeniu podstawowym.</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#PosełTeresaWargocka">Klub Prawo i Sprawiedliwość w pełni popiera te zapisy w projekcie ustawy, które regulują kwestię zapewnienia wszystkim rodzicom możliwości współdecydowania o rodzajach, treści i sposobach prowadzenia zajęć dodatkowych organizowanych w szkołach lub placówkach, do których uczęszczają ich dzieci, przez stowarzyszenia i inne organizacje, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub ubogacanie form działalności dydaktycznej.</u>
          <u xml:id="u-381.6" who="#PosełTeresaWargocka">Wysoka Izbo! Dzięki zmianom w projekcie ustawy rada rodziców otrzymuje uprawnienia do konsultacji ze wszystkimi rodzicami przed wydaniem opinii wymaganej do wyrażenia zgody na działalność organizacji pozarządowych w szkole oraz do monitorowania przebiegu tych zajęć. Opinia kuratora oświaty dotyczyć będzie tych warunków, które wynikają z art. 1 ustawy o systemie oświaty. Nie będzie to decyzja arbitralna. Dotyczy to punktów Prawa oświatowego: art. 1, art. 2, art. 5, art. 14, bezpieczne warunki, treści dostosowane do poziomu rozwoju uczniów oraz wspomaganie wychowawczej roli rodziny.</u>
          <u xml:id="u-381.7" who="#PosełTeresaWargocka">Wysoka Izbo! Najbardziej państwo krytykowaliście rolę kuratora oświaty. Proszę przyjąć do wiadomości to, że nastąpiło zachwianie pomiędzy zadaniami ustawowymi samorządów jako organów prowadzących i kuratora jako organu prowadzącego. To samorządy podjęły działania, na podstawie których wprowadzały do szkół swoje programy edukacyjne. I tak rodzice zareagowali na takie…</u>
          <u xml:id="u-381.8" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Nie zareagowali.)</u>
          <u xml:id="u-381.9" who="#PosełTeresaWargocka">Zareagowali — również były wystąpienia na posiedzeniu komisji — na takie działania.</u>
          <u xml:id="u-381.10" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: 27 razy przez kilka lat na 20 szkół…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PosełTeresaWargocka">Panie marszałku, jeszcze dwa zdania i będę kończyła.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#PosełTeresaWargocka">To są przeważnie programy, co do których rodzice mieli poważne zastrzeżenia i informowali opinię publiczną.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Jacy rodzice? Politycy z PiS-u.)</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#PosełTeresaWargocka">Chciałam złożyć również jedną poprawkę w imieniu klubu. Myślę, że wszyscy tę poprawkę poprzemy, bo państwo wyrażaliście również pozytywną opinię na temat poprawki, aby do organizacji, które nie będą wymagały opinii kuratora, dopisać Polski Czerwony Krzyż.</u>
          <u xml:id="u-383.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: To czemu głosowaliście poprzednio przeciw?)</u>
          <u xml:id="u-383.5" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: W tej ustawie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PosełTeresaWargocka">Będzie komisja. Wyjaśnimy to sobie. To jest poprawka zgłoszona przez Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: A więc to jest klucz.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Szumilas, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-386.3" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: To jeszcze moje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PosełKrystynaSzumilas">Ale mojego tabletu proszę mi nie zabierać.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: A to pani?)</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#PosełKrystynaSzumilas">Po pierwsze, chciałam powiedzieć, że sprawdziliśmy te skargi rodziców. Przez 7 lat w całej Polsce było ich 27, więc proszę to schować między bajki i proszę nie wprowadzać opinii publicznej w błąd.</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#PosełKrystynaSzumilas">Szanowni Państwo! Ten projekt to podstępna i cyniczna gra wymierzona w rodziców i ich święte prawo do wychowania swoich dzieci zgodnie z ich poglądami,…</u>
          <u xml:id="u-387.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-387.6" who="#PosełKrystynaSzumilas">…a minister Czarnek mówiący, że ten projekt zwiększa władzę matek i ojców nad wychowaniem ich dzieci, zwyczajnie kłamie i oszukuje: i rodziców, i prezydenta. Mam wrażenie, że konkuruje na tym polu z samym premierem Morawieckim. Będę się zwracała do pana ministra, bo w tej ważnej chwili powinien tu być.</u>
          <u xml:id="u-387.7" who="#PosełKrystynaSzumilas">Panie Ministrze Czarnek! Mówił pan o większej roli rodziców, ale pod płaszczykiem zapoznania rodziców z materiałami i programem zajęć przemyca pan zapisy, które tę rolę rodzicom odbierają. Chce pan dowodów? Oto cytat z pana ustawy: aby zajęcia były prowadzone, musi być pozytywna opinia kuratora po wszystkich zgodach rodziców. Pan po prostu nie ufa rodzicom. Pan po prostu się boi, że mądrzy rodzice, którym leży na sercu dobro ich dzieci, będą chcieli, aby w szkole odbywały się zajęcia o zmianach klimatycznych, o konstytucji, o państwie prawa czy o tym, jak dzieci mają się bronić przed złym dotykiem. Dlatego wymyślił pan tę ustawę, ze strachu przed rodzicami. Kto dał panu prawo do odbierania rodzicom ich świętego i konstytucyjnego prawa do decydowania o wychowaniu swoich dzieci zgodnie z ich poglądami? Dlaczego stawia się pan ponad rodzicami? Oszukuje pan pana prezydenta. Mówi pan, że projekt został uzgodniony z prezydentem, że powstał w porozumieniu z pałacem. Ja tego nie widzę, ponieważ większość zapisów, które skrytykował pan prezydent w swoim wecie do pierwszej ustawy, znajduje się w tym projekcie. Za to zapisy, które pan prezydent proponował do projektu, zostały odrzucone przez posłów PiS-u. Ani jedno słowo z projektu prezydenckiego nie znalazło się w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-387.8" who="#PosełKrystynaSzumilas">Panie Ministrze! Przypomnę panu, że 2 marca 2022 r., 10 miesięcy temu, prezydent napisał, że nie zgadza się na podpisanie ustawy, ponieważ w nieprawidłowy sposób kształtuje ona nadrzędną rolę kuratora nad rodzicami, i podkreślił, że rolą kuratora nie jest zastępowanie rodziców w procesie wychowywania ich dzieci. Ja się z tym zgadzam. Zgadza się z tym nasz klub. To są zapisy z uzasadnienia pana prezydenta. Przekażę je panu ministrowi. Może jak pan minister przeczyta, to zrozumie, o co tak naprawdę w tej ustawie chodzi.</u>
          <u xml:id="u-387.9" who="#PosełKrystynaSzumilas">Jeśli chodzi o zapis dotyczący pozytywnej opinii kuratora w sprawach związanych z wyborem dyrektora i nie tylko, to pan prezydent podkreśla, że koliduje on z prawem samorządów do wykonywania zadań własnych. Czy państwo uważacie, że pan prezydent z tego się wycofał? A debata nad projektem prezydenckim na sali sejmowej. Chcecie państwo powiedzieć, że prezydent zgodził się na odrzucenie w całości zapisów swojego prezydenckiego projektu, uznając, że się pomylił, i z pokorą przyjął propozycję klubu PiS?</u>
          <u xml:id="u-387.10" who="#PosełKrystynaSzumilas">Zabiegaliśmy z organizacjami społecznymi i z samorządami o weto prezydenta. Cieszyliśmy się, że tamta ustawa została zawetowana. Nie jest prawdą, że prezydent zawetował ją tylko dlatego, że wybuchła wojna. To była jedna z przesłanek. Zgadzamy się z argumentacją prezydenta: nie wolno stawiać kuratora ponad rodzicami, nie wolno odbierać kompetencji samorządom terytorialnym, każdy projekt powinien być w Sejmie traktowany z szacunkiem. Dlatego po pierwsze, składamy wniosek, o odrzucenie ustawy w całości, bo ona niczym się nie różni od poprzedniej. Po drugie, mówimy: sprawdzam i proponujemy poprawki zgodne z intencją prezydenta. Jesteśmy przeciwni odbieraniu głosu rodzicom, dlatego proponujemy wpisanie do projektu prezydenckiego, do ustawy poselskiej… Nie chcemy szkoły rodem z PRL, nie chcemy szkoły, w której lekceważy się decyzje rodziców, knebluje usta nauczycielom i dyrektorom, w której kurator pełni rolę nadzorcy. Chcemy szkoły nowoczesnej, otwartej, odpowiadającej na potrzeby uczniów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PosełKrystynaSzumilas">Szkoły respektującej prawa dzieci. Szkoły, w której każde dziecko czuje się dobrze, w której to rodzic decyduje o wychowaniu dzieci, a nie kurator Nowak, nie minister Czarnek, nie partia PiS, nie politycy PiS. Szkoła jest nasza, wspólna, jest szkołą rodziców, nauczycieli i dzieci…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PosełKrystynaSzumilas">…i o taką szkołę walczymy.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Składam w imieniu Lewicy wniosek o odrzucenie projektu. Na tym wniosku w zasadzie mogłabym zakończyć, bo miejsce lex Czarnek jest w koszu na śmieci.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Ale porozmawiajmy chwilę na serio o polskiej szkole. W tym roku padł w Polsce bardzo smutny rekord. W zaledwie 9 miesięcy — od stycznia do września — doszło łącznie do 1535 zamachów samobójczych wśród najmłodszych. Śmiercią zakończyło się 108 z nich. Tak źle jeszcze nie było. W ciągu ostatnich 5 lat te liczby, choć to przecież nie tylko liczby, wzrosły dwukrotnie. Źródłem tych dramatów jest zapaść psychiatrii dziecięcej, ale także brak psychologów w szkołach, nie tych na papierze, ale tych prawdziwych, zatrudnionych za godną pensję w oświacie i dostępnych dla uczniów wtedy, kiedy ci potrzebują pomocy.</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">W Polsce w ubóstwie, w tym w ubóstwie skrajnym, żyje nawet 900 tys. dzieci. Te dzieci często są zwyczajnie głodne. Głodne przychodzą do szkoły, głodne uczestniczą w lekcjach i głodne ze szkoły wracają. Szkoła nie oferuje im czegoś tak podstawowego i prostego jak ciepły i zdrowy posiłek. Z drugiej strony palącym problemem jest otyłość. Co piąty ośmiolatek jest otyły. 35% polskich ośmiolatków ma nadwagę. To efekt pandemii, ale i braku dobrej edukacji prozdrowotnej, a także wspomnianych pełnowartościowych posiłków dla uczniów i uczennic. W polskich szkołach brakuje nauczycieli. Odchodzą z zawodu, bo tak ciężka i wymagająca praca za płacę minimalną lub niewiele wyższą zwyczajnie musi ich przerastać.</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Jednym słowem, będąc ministrem edukacji w 2022 r. w Polsce, naprawdę jest co robić. Już nawet nie po to, żeby naprawiać, ale żeby po prostu ratować polską szkołę, polskich nauczycieli i przede wszystkim polskie dzieciaki. Ale żadnym z tych problemów nie zajmują się ani minister Czarnek, ani posłowie PiS, którymi minister się zasłania. Co robią zamiast tego? Kolejny raz forsują głupią i niepotrzebną ustawę, w dodatku raz już zawetowaną przez prezydenta. Powiedziałabym, że to jest zwyczajnie nudne, gdyby tylko nie było tak groźne. Bo, panie ministrze Czarnek, ile można? Ile razy można wracać z tym samym projektem, przebierać go za projekt poselski, bawić się w chowanego z konsultacjami społecznymi, a z prezydenta robić, co tu dużo mówić, żart.</u>
          <u xml:id="u-393.5" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Ale to, co robicie, jest groźne. Groźne jest odbieranie rodzicom prawa do decydowania o tym, w jakich zajęciach wezmą udział ich dzieci, i oddawanie tego prawa małopolskiej kurator Barbarze Nowak. Osobie, która promuje antyszczepionkowe bzdury, szczuje na dzieci z niepełnosprawnościami, a równe traktowanie nazywa lewacką utopią. Chociaż w tym ostatnim względzie to trzeba przyznać, że pani kurator ma trochę racji. Lewica walczyła, walczy i będzie walczyła o równe traktowanie wszystkich uczniów bez względu na ich orientację, wyznanie, niepełnosprawność czy zasobność portfela ich rodziców. Jeśli przepchniecie lex Czarnek, a prezydent mimo upokorzeń to podpisze, to nie ma co ukrywać: ta walka będzie trochę dłuższa, ale będzie wygrana. Wycofamy tę ustawę natychmiast po wyborach. Szkołom przywrócimy wolność, rodzicom należne im prawa, a uczniom głos i bezpieczeństwo, tak żeby mogli wybierać, a nie uciekać w tak przez was znienawidzoną edukację domową. Dobra, bezpieczna i przede wszystkim wolna — takiej szkoły chcą rodzice, uczniowie i nauczyciele i taką szkołę wspólnie z nimi zbudujemy.</u>
          <u xml:id="u-393.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Katarzyna Kretkowska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Panie Marszałku! Nieobecny Panie Ministrze! Wysoka Izbo…</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale marszałek jest obecny.)</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Powiedziałam: Nieobecny Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#PosełKatarzynaKretkowska">To smutny paradoks. PiS 2 lata temu uelastycznił edukację domową w zamierzeniu jako ukłon wobec rodziców antysystemowych, ultrakatolickich, konserwatywnych, jednak to pozwoliło rozwinąć się szkole zdalnej, bardzo nowoczesnej, progresywnej, oferującej samodzielną platformę edukacyjną, samodzielne metody uczenia się, tak odmienne od skostniałych rygorów i schematów polskiej szkoły stacjonarnej.</u>
          <u xml:id="u-395.4" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Szkoła w chmurze, bo głównie o nią ministrowi Czarnkowi chodzi w tej obecnej krucjacie przeciwko edukacji domowej, stanęła kością w gardle. I zamiast przyglądać się osiągnięciom edukacyjnym szkoły domowej, postanowił tę szkołę zlikwidować, a przynajmniej osłabić. Tzw. poselski projekt ustawy zakłada, że będzie możliwe tylko egzaminowanie stacjonarne.</u>
          <u xml:id="u-395.5" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Klub parlamentarny Lewicy składa poprawkę, ażeby umożliwić, jak do tej pory, egzaminowanie zdalne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#PosełDariuszKlimczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lex Czarnek wraca do Sejmu niczym „Koszmar z ulicy Wiązów”, przepraszam, koszmar z ul. Nowogrodzkiej, bo przecież tym razem to edukacyjne kino grozy to projekt poselski.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#PosełDariuszKlimczak">Warto jednak zwrócić uwagę, że dzisiaj procedujemy nad dwoma projektami ustawy. Jednym z nich jest projekt prezydencki. Pan prezydent Andrzej Duda był upokarzany przez 2 lata, kiedy jego ustawa była mrożona w zamrażarce pani marszałek, nawet w planie pracy komisji nie był uwzględniony ten projekt, po czym nastąpiła odwilż posewastopolska i łaskawie dzisiaj wdrożono projekt pana prezydenta Andrzeja Dudy. Wszyscy myśleliśmy, że będzie to projekt wiodący, bo jedno upokorzenie to to, że 2 lata, drugie — że zaczynamy na posiedzeniu komisji. Jak wy traktujecie swojego prezydenta?</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To nasz wspólny prezydent.)</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Prezydent Rzeczypospolitej.)</u>
          <u xml:id="u-397.4" who="#PosełDariuszKlimczak">Zaczynacie procedowanie nad projektem prezydenckim na posiedzeniu komisji, a nie na sali plenarnej? I oczywiście nie jest wiodący. W nowej ustawie nawet jednego zdania nie ma. Naprawdę, jak wygramy, to na pewno żaden projekt prezydencki nie będzie zaczynany od posiedzenia komisji, tylko będzie procedowany na sali plenarnej.</u>
          <u xml:id="u-397.5" who="#PosełDariuszKlimczak">Ale warto się zastanowić, po co PiS-owi jest powrót do lex Czarnek. Po pierwsze, żeby polską szkołę w ujęciu administracyjnym wziąć pod but. Co prawda najbardziej kontrowersyjne zapisy zniknęły, ale nadal krok po kroku PiS systematycznie dąży choćby do czasowego zawieszenia dyrektora w związku z zamiarem wszczęcia postępowania dyscyplinarnego. Dla PiS-u ma to szczególne znaczenie w dużych miastach, gdzie jest takim wyborczym outsiderem i każdy usunięty dyrektor jest sukcesem dla PiS-owskiej inkwizycji.</u>
          <u xml:id="u-397.6" who="#PosełDariuszKlimczak">Po drugie, wzmocnienie pozycji kuratora nie dotyczy jego nadzoru pedagogicznego, ale politycznego. Kogo w PiS-ie interesuje nadzór pedagogiczny? Minister Czarnek w jednym z ostatnich wywiadów twierdzi, że chodzi — cytuję — o jakość edukacji, która ma ulec poprawie pod wpływem zwiększonego nadzoru kuratora. Już to widzę, szczególnie w Małopolsce.</u>
          <u xml:id="u-397.7" who="#komentarz">(Głos z sali: No akurat najlepiej.)</u>
          <u xml:id="u-397.8" who="#PosełDariuszKlimczak">Jak PiS będzie miał swojego wzmocnionego kompetencyjnie kuratora oraz podporządkowaną dyrekcję, to który nauczyciel odważy się wyrzucić do kosza chociażby podręcznik do HiT-u? To przecież o to w tym wszystkim chodzi.</u>
          <u xml:id="u-397.9" who="#PosełDariuszKlimczak">I wreszcie po to się wzmacnia kuratora, żeby to był właśnie ten człowiek z PiS-u, który powie jasno „won ze szkoły” wszystkim niewygodnym organizacjom pozarządowym. W ostatnim wywiadzie, do którego wracam, minister nazwał te organizacje lewackimi. Ale kto stwierdzi, która jest lewacka, która nie jest lewacka, czy dobrze, czy źle? Ważne, że jej nie popiera PiS. I taki kurator ma powiedzieć „won” w całym majestacie prawa każdej organizacji pozarządowej. Po to właśnie jest tego typu działanie.</u>
          <u xml:id="u-397.10" who="#PosełDariuszKlimczak">I oczywiście centralizacja władzy publicznej, która ma miejsce od 7 lat, centralizacja, która ma wymiar instytucjonalny, proceduralny i finansowy. Oj, przepraszam, akurat finansowy w przypadku edukacji jest ominięty, bo wszystkie kompetencje trzeba zagarnąć dla władzy centralnej, ale finanse, proszę bardzo, zostawiamy samorządowi.</u>
          <u xml:id="u-397.11" who="#PosełDariuszKlimczak">Zresztą w ostatnim czasie samorząd został wyróżniony jeszcze innym wyjątkiem braku centralizacji. To jest dystrybucja węgla. W tym też samorząd najlepiej sobie poradzi. On koniecznie musi zastąpić rząd.</u>
          <u xml:id="u-397.12" who="#PosełDariuszKlimczak">To, co jest najbardziej godne pożałowania, to to, że ministerstwo edukacji od wielu miesięcy, od wielu lat koncentruje się nie na rozwiązywaniu najważniejszych problemów szkoły, lecz na walce ze swoimi fobiami. I tak, nie zajmuje się niedofinansowaniem szkół, nie zajmuje się kwestią nauki języków, patologii korepetycji, problemami marnowania czasu na świetlicach, kwestią niewłaściwych nawyków żywieniowych w szkołach, kryzysem kadr w oświacie czy wynagrodzeniami nauczycieli. Tym ministerstwo się nie zajmuje. I wy się dziwicie, że ludzie uciekają do edukacji domowej, że uciekają do szkół prywatnych. Bo fundujecie im szkołę jak z koszmaru. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-397.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Bosak, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PosełKrzysztofBosak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To smutne, że dziś musimy ścierać się z projektem, który jest po prostu zwyczajnie szkodliwy, który w zamierzeniu ma ograniczyć wpływ obywateli na edukację swoich dzieci. Jeden z polityków PiS-u wyraził się w jednym z wywiadów, że dzieci wyciekają im z systemu. To jest faktyczna filozofia tego projektu. Zorientowali się, że od momentu, kiedy przejęli władzę, do dziś w wyniku m.in. waszej nieudolnej polityki sześciokrotnie zwiększyła się liczba dzieci, które są w edukacji domowej. To, czego się boicie, to nie jest ta liczba, bo ona ciągle w relacji do całego systemu nie jest wielka. To, czego się boicie, to jest trend. Trend, który pokazuje, że obywatele biorą sprawy edukacji swoich dzieci w swoje ręce. I wiecie, jaka jest postawa prawicy wobec tego procesu? Radość. Naturalna postawa prawicy, kiedy obywatele angażują się w ruch edukacyjny, to jest radość. To jest realizacja naszego programu. To dobrze, że obywatele różnicują ofertę edukacyjną. To dobrze, że zakładają szkoły. To dobrze, że wyciągają dzieci ze zbiurokratyzowanego, nieefektywnego i upadającego powoli systemu. Ale wy się tego boicie. Boicie się tego, że dzieci wam wyciekają z systemu, dlatego przedstawiliście projekt szkodliwy, projekt absurdalny, który de facto prowadziłby do likwidacji szkół wyspecjalizowanych w edukacji domowej.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#PosełKrzysztofBosak">Zapowiadacie, że kilka rzeczy z tego projektu usuniecie czy już usunęliście, natomiast zostawiacie cały szereg przepisów szkodliwych. Składamy poprawkę, która umożliwi w kontrolowalnym zakresie przeprowadzać zdalnie egzaminy. To jest poprawka, która wprowadza przechowywanie treści egzaminów zdalnych, nagrywanie w formie wideo tych egzaminów. Ona jest dla tych, którzy mieszkają w mniejszych miejscowościach, którzy ponosiliby koszty dojazdów, którzy są w podróży, bo być może rodzice edukują ich w trakcie podróży, być może mieszkają poza Polską i chcieliby według polskiego programu edukować swoje dzieci. Wy im chcecie to zabrać, chcecie to uniemożliwić. Tę poprawkę przekazuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PosełKrzysztofBosak">Będziemy też wnioskować o odrzucenie tego w całości. Ale jeżeli nie zdecydujecie się tego szkodliwego projektu odrzucić w całości, to uwzględnijcie chociaż tę poprawkę, która jest dla obywateli, którzy zaangażowali się w edukację swoich dzieci i nie chcą tego robić w systemie, którym nie potraficie zarządzać.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Dziambor.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie powalczy pan, panie pośle, ale liczę na pana inteligencję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#PosełArturDziambor">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć, że zastanawiam się, jak prezydent, który ogląda tę debatę i w ogóle całą procedurę wprowadzania tego lex Czarnek 2, które zresztą powinno się nazywać lex Piontkowski, a nie lex Czarnek… Niektórzy wiedzą, że biedny, Bogu ducha winny minister obrywa za to, co wymyślił jego zastępca. W rzeczywistości jest to po prostu kopia. Najbardziej bawi mnie to, że wprowadziliście tę ustawę jako projekt poselski. Podpisali się pod nim posłowie Prawa i Sprawiedliwości. Większość z nich nie ma nic wspólnego z komisją edukacji ani w ogóle z edukacją. To jest po prostu randomowy zbiór przypadkowych posłów PiS-u, którzy się pod tym podpisali na rozkaz partyjny.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Nigdy nie mieli nic wspólnego z edukacją.)</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#PosełArturDziambor">I znowu próbujecie zrobić numer z prezydentem. Po prostu myślicie, że nie zauważy. O edukacji domowej oczywiście też wiemy doskonale. Batalia była na posiedzeniu komisji. Mamy nadzieję, że w przypadku tej ustawy znajdzie się kilku uczciwych posłów Prawa i Sprawiedliwości, którzy zechcą to odrzucić. Zgłaszamy wniosek o odrzucenie w całości.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję. Wyrobił się pan.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PosełMichałGramatyka">Wnioseczek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Wnioseczek. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#PosełMichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Twórzmy szkołę, w której podstawą są relacje, podmiotowość i wzajemne zaufanie wszystkich stron tworzących szkolne społeczności — to jest cytat z listu, który otrzymaliśmy od 19 nauczycieli roku, każdego roku od 2002 r. do 2022 r. Najlepsi polscy nauczyciele wystosowywali list do posłów, do senatorów, do pana prezydenta. Jeszcze jeden cytat: Wychowawcza rola rodziców nie może być realizowana w pierwszym rzędzie za pomocą organów administracji rządowej, a rolą kuratora nie jest zastępowanie rodziców w procesie wychowawczym ich dzieci. I to jest cytat z pana prezydenta Andrzeja Dudy, waszego prezydenta. Jak widać, absurdy tej ustawy widzą wszyscy. Polityka w szkołach, zakaz wstępu dla organizacji pozarządowych, długa, dużo dłuższa niż dzisiaj droga do organizacji zajęć pozalekcyjnych i najgorszy grzech: zniszczenie edukacji domowej. Rezygnujecie z formy on-line w przypadku zdawania egzaminów. Dlaczego? Przecież w Polsce on-line można brać udział w obradach Sejmu, załatwić akt urodzenia, złożyć wniosek o dowód osobisty, a nawet stawać w sądzie. Dlaczego nie można zdawać egzaminów?</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#PosełMichałGramatyka">Rejonizacja. Kolejna zmiana przeciw dzieciom. Każdy, kto zna mapę placówek, które w Polsce realizują edukację domową, wie, że to jest absurd. I to w XXI w., kiedy normą jest praca na odległość, kiedy centra usług wspólnych z Katowic obsługują wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych i nie przeszkadza im nawet praca w innym systemie czasowym. Widziałem na tej sali pana ministra polskiego rządu, który do przedstawiania założeń ustawy łączył się z salą Sejmu przez komunikator. W ogóle wam to nie przeszkadzało. Wy chcecie przywiązać dziecko do szkoły w konkretnym województwie albo w sąsiednim. A co z dziećmi, które pomieszkują za granicą? A co z dziećmi, które podróżują razem ze swoimi rodzicami? Co z takimi, których z różnych przyczyn nie stać na to, żeby ktoś sfinansował im dojazd na egzaminy?</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#PosełMichałGramatyka">I jeszcze jedno. Podczas posiedzenia komisji łaskawie wycofaliście się z części ograniczeń dotyczących edukacji domowej. Na zgłoszenie zamiaru edukacji domowej rodzice mają teraz 3 miesiące: od 1 lipca do 21 września. Ale co mają zrobić rodzice, których dziecko z uwagi na stres, na traumę, na chorobę trzeba pilnie przenieść do domowego trybu nauczania w trakcie roku szkolnego? Czekać do października, do czerwca następnego roku? Kto mógł to wymyślić.</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#PosełMichałGramatyka">Oczywiście składamy wniosek o odrzucenie tego fatalnego projektu w całości. Składamy również poprawki, które niwelują największe szkody wprowadzane przez lex Czarnek. Bardzo, bardzo szkoda, że pan minister, który daje temu prawu swoje nazwisko, nie znalazł w sobie wystarczającej odwagi, żeby skonfrontować się dziś z naszymi argumentami. Tchórze.</u>
          <u xml:id="u-407.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Michałek, Porozumienie.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#PosełIwonaMichałek">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Jest to bardzo zła ustawa. Jest to ustawa, której nie chcą przede wszystkim rodzice, ale również nauczyciele i młodzież.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#PosełIwonaMichałek">Szanowni Państwo…</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Do Platformy się wpisali z PSL…)</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#PosełIwonaMichałek">Niepotrzebne są te uwagi, pani poseł, a przede wszystkim są nie na miejscu.</u>
          <u xml:id="u-409.4" who="#PosełIwonaMichałek">To jest zła ustawa, dlatego że przede wszystkim ogranicza edukację domową. Pamiętajmy o tym, że 30 tys. dzieci uczestniczy w edukacji domowej, a największa szkoła w Polsce to jest Szkoła w Chmurze, w której naukę pobiera 10 tys. dzieci. Rodzice dzieci ze Szkoły w Chmurze mówią tym ograniczeniom: absolutnie nie.</u>
          <u xml:id="u-409.5" who="#PosełIwonaMichałek">Jest to ustawa zła również z tego powodu, że te zapisy nie poprawią ani o milimetr nadzoru pedagogicznego, a ja się na nadzorze pedagogicznym znam. Owszem, to rzeczywiście poprawi pozycję kuratora, jeżeli chodzi o jego postanowienia dotyczące niewpuszczania pewnych organizacji. Ale dlaczego tak ma być? Dlaczego mamy ich nie wpuszczać? Dlaczego to nie rodzice mają decydować, na jakie zajęcia dzieci mogą chodzić, a na jakie nie? Po co to kuratorowi? Po co kuratorowi takie narzędzia?</u>
          <u xml:id="u-409.6" who="#PosełIwonaMichałek">Szanowni Państwo! Porozumienie będzie przeciwko tej ustawie, będzie za odrzuceniem w całości tej bardzo złej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-409.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#PosełJarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#PosełJarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Debatujemy dzisiaj nad projektami i prezydenckim, i poselskim, który tak naprawdę jest bardzo podobny do tego poprzedniego projektu rządowego zmieniającego ustawę — Prawo oświatowe. I tak jak poprzednio każdy z tego projektu co innego odczytuje, każdy zwraca uwagę na inne elementy: jedne — dobre, drugie — złe.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#PosełJarosławSachajko">Nie ulega wątpliwości, że dobrym elementem w tej ustawie jest to, że w końcu rodzice będą mieli jakieś narzędzie nadzoru nad tym…</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Mają.)</u>
          <u xml:id="u-411.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Cały czas mają.)</u>
          <u xml:id="u-411.5" who="#PosełJarosławSachajko">…w jaki sposób są wychowywane ich dzieci, że ten dostęp różnego rodzaju organizacji pozarządowych będzie pod ich kontrolą.</u>
          <u xml:id="u-411.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Ale jest.)</u>
          <u xml:id="u-411.7" who="#PosełJarosławSachajko">Nie ulega wątpliwości, że to jest bardzo dobre rozwiązanie. Notabene, jak widzę, jest ono krytykowane przez dużą część opozycji, która z hasłami mówiącymi o konstytucji, gdzie jest właśnie mowa o nadzorze obywateli nad wychowaniem swoich dzieci, nadzór nad rodziną jest opisany… Niestety, państwo tę część pomijają.</u>
          <u xml:id="u-411.8" who="#PosełJarosławSachajko">Dziwię się posłom, że zgadzają się na psucie edukacji domowej, bo edukacja domowa jest tym, co daje również nadzór w różnych sytuacjach i losowych, i indywidualnych nad edukacją własnych dzieci.</u>
          <u xml:id="u-411.9" who="#PosełJarosławSachajko">Poparcie posłów Kukiz’15 będzie uzależnione od poprawek tutaj złożonych czy też kwestii związanych z edukacją domową, z rejonizacją, która jest niepotrzebna, z możliwością zgłoszenia chęci przejścia na edukację domową przez dłuższy okres. Tak naprawdę przez cały okres edukacji rodzic powinien móc złożyć wniosek o to, aby jego dziecko zaczęło się uczyć w ramach edukacji domowej, powinien móc wyrazić taką chęć.</u>
          <u xml:id="u-411.10" who="#PosełJarosławSachajko">Popieramy natomiast część związaną z tym, że egzaminy powinny odbywać się pod kontrolą szkoły, pod kontrolą kuratora, a nie on-line, bo jeśli chodzi o egzaminy on-line, są wielkie problemy, są wielkie oszustwa. To powinno być robione pod kontrolą kuratorium, bo zależy nam na efekcie, na tym, żeby się dziecko nauczyło, a nie żeby ono sprytnie postąpiło czy żeby jego rodzic pomagał mu zdawać egzaminy on-line. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-411.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">W imieniu Parlamentarnego Koła Polskiej Partii Socjalistycznej przedstawiam stanowisko w sprawie lex Czarnek. To kolejny element PiS-owskiej wojny z obywatelami Rzeczypospolitej, to bezprawny, bezczelny zamach na polską szkołę, to ograniczenie praw uczniów, rodziców, grona nauczycielskiego, a także ideologizacja programów nauczania. Minister Czarnek nie może pogodzić się z wetem wobec ministerialnego projektu i rękami posłów PiS chce ze szkół publicznych zrobić szkoły narodowo-katolickie, w których będzie się uczyć sfałszowanej historii, nie przekaże się uczniom rzetelnej wiedzy o świecie, o zmianach klimatu, o seksualności człowieka, o społeczności LGBT+, a przecież prawo do wiedzy jest podstawowym prawem człowieka, zagwarantowanym w konstytucji i traktatach. Chcecie uczniów pozbawić tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Zaproponowane zmiany mają oddać kuratorom oświaty część kompetencji dyrektorów, nauczycieli, rodziców, mają wykluczyć z pomocy przy zajęciach obligatoryjnych organizacje pozarządowe, które nie podobają się PiS-owi. Te, które są zblatowane z kaczystami i finansowane przez rząd, będą oczywiście dopuszczone i będą bezkarnie robić uczniom wodę z mózgu. Minister Czarnek twierdzi, że projekt ustawy zwalczy mafię oświatową i lobby LGBT+ w szkołach w dużych miastach. To jest już pomieszanie z poplątaniem.</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#PosełJoannaSenyszyn">10 mln zł z programów wsparcia edukacji trafiło np. do rady szkół katolickich archidiecezji lubelskiej, Fundacji Rozwoju KUL. Z kolei z programu „Inwestycje w oświacie” 60 mln zł zostało rozdysponowanych m.in. między diecezje gliwicką i siedlecką, Towarzystwo Salezjańskie, Stowarzyszenie Świętej Rodziny, Stowarzyszenie „Rodzina Polska”.</u>
          <u xml:id="u-413.4" who="#PosełJoannaSenyszyn">Widać wyraźnie, jakie organizacje mają wsparcie ministerstwa i tego rządu. Minister Czarnek najwidoczniej jest przerażony, że rodzice masowo wypisują dzieci z religii w szkołach. W łódzkich szkołach średnio na religię nie chodzi już prawie 80% uczniów, a będzie ich więcej.</u>
          <u xml:id="u-413.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tego nie ma w projekcie ustawy.)</u>
          <u xml:id="u-413.6" who="#PosełJoannaSenyszyn">Koło Parlamentarne PPS-u nie zgadza się na dalsze centralizowanie edukacji, na robienie dzieciom wody z mózgu, dlatego składa wniosek o odrzucenie projektu lex Czarnek w pierwszym czytaniu. Uważamy, że jest to projekt absolutnie skandaliczny. On daje wyobrażenie o obsesjach, jakie mają członkowie tego rządu i ministerstwa edukacji.</u>
          <u xml:id="u-413.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-413.8" who="#PosełJoannaSenyszyn">To jest po prostu chore i musimy sobie z tego zdawać sprawę. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-413.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, porozmawiajmy chwilę.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">82 osoby zgłosiły się do wypowiedzi. W związku z tym pytanie jest takie…</u>
          <u xml:id="u-414.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Nie skracamy.)</u>
          <u xml:id="u-414.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Znacie mnie, wiecie, że zawsze lubię porozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-414.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">45 sekund?</u>
          <u xml:id="u-414.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Nie, my mamy przygotowane przemówienia.)</u>
          <u xml:id="u-414.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Minutę.)</u>
          <u xml:id="u-414.8" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Rozumiem, dobrze, ale chwilę, proszę państwa. Rozmawiacie z marszałkiem absolutnie otwartym. Rozumiem, że jak zwykle minuta.</u>
          <u xml:id="u-414.9" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, zaczynamy.</u>
          <u xml:id="u-414.10" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Półtorej minuty.)</u>
          <u xml:id="u-414.11" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, przecież trzeba rozmawiać, po to jest Sejm.</u>
          <u xml:id="u-414.12" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Mirosława Stachowiak-Różecka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-414.13" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-414.14" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-414.15" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zamykam listę. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#PosełMirosławaStachowiakRóżecka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#PosełMirosławaStachowiakRóżecka">Panie Marszałku! Mam nadzieję, że to pierwsze przeze mnie postawione pytanie od razu trochę uporządkuje dyskusję, szanowni państwo. Pytanie brzmi tak: Czy prawdą jest to, co państwo mówiliście, że kurator decyduje o wszystkim i zawsze jest potrzebna zgoda kuratora? Bo to, co ja w projekcie przeczytałam, rozumiem tak — i bardzo proszę, żeby wnioskodawca i minister to potwierdzili — że w przypadku, kiedy organizacja chce wejść na teren szkoły i ze szkołą współpracować, nie jest potrzebna zgoda kuratora. Zgoda kuratora potrzebna jest dopiero wtedy, kiedy ta organizacja będzie w tej szkole chciała prowadzić zajęcia. Bardzo proszę, szanowni państwo, nie wprowadzać opinii publicznej w błąd. Bardzo proszę o informację na ten temat pana ministra i pana posła wnioskodawcę.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przepraszam bardzo, to po co ma tam wchodzić?)</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#PosełMirosławaStachowiakRóżecka">Czy mam w związku z tych trochę więcej czasu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-415.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Z tego widać, że dobrze, że się zgodziłem na minutę.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Kinga Gajewska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#PosełKingaGajewska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PiS-owi po prostu nie można oddać pełni władzy w szkole. Wy tymi ankietami, o których mówiłam rano, seksualizujecie dzieci. Wydaliście na nie 4,5 mln zł. Szkoda, że wyszedł pan poseł Kurzępa, ale rozumiem, że ze wstydu. Bo chciałam zapytać, czy poseł Kurzępa dostanie 290 tys. zł za badanie, w którym zadaje sprośne pytania polskim dziewczynkom i chłopcom.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#PosełKingaGajewska">Czy wam po prostu nie wstyd? Nazywacie ludzi zboczeńcami. Ja mam pytanie: Kto tu jest zboczeńcem? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-417.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Wanda Nowicka.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#PosełWandaNowicka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lex Czarnek 2 wróciło i znowu straszy. Wymierzone jest w dyrektorów, w nauczycieli, których Czarnek chce poddać pod but kuratorom pokroju fanatycznej krakowskiej kuratorki Barbary Nowak. Ale tak naprawdę lex Czarnek wymierzone jest w dzieci, bo wy widzicie, że im bardziej staracie się formatować dzieci na swoje podobieństwo, tym bardziej stają się one progresywne, otwarte na świat i różnorodność.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#PosełWandaNowicka">A zatem mam pytanie: Czy wy naprawdę wierzycie w to, że kolejne próby ograniczenia wolności dzieci, pozbawienia ich prawa do nowoczesnej edukacji, swobodnego myślenia, dadzą wam więcej elektoratu wśród młodych, wśród uczniów obecnych szkół?</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#PosełWandaNowicka">Nie. Moja rada jest taka: przestańcie znęcać się nad dziećmi, to może wtedy będziecie mieli więcej wyborców. Na pewno nie poprzez represje i restrykcje, które wprowadzacie.</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Paszyk, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#PosełKrzysztofPaszyk">Przez ostatnie 7 lat rząd PiS-u, ta większość z tej strony sali, nie rozwiązał żadnego istotnego problemu w polskiej szkole.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Tylko gimnazjum.)</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#PosełKrzysztofPaszyk">W tym czasie odeszło kilkadziesiąt tysięcy nauczycieli. Nie jesteście w stanie zaproponować racjonalnego systemu wynagrodzeń. W polskiej szkole, jak było, tak ciągle jest beznadziejnie, jeśli chodzi o naukę języków obcych. W polskiej szkole ciągle kilkadziesiąt procent dzieci, szanowni państwo, jest głodnych. Nie macie żadnej propozycji w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-421.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ale szkoła nie jest od karmienia.)</u>
          <u xml:id="u-421.5" who="#PosełKrzysztofPaszyk">W polskiej szkole dominuje przemoc. W moim rodzinnym mieście w zeszłym tygodniu odbył się pogrzeb 16-letniego Filipa. Nie macie żadnego pomysłu na rozwijanie kompetencji społecznych w Polskiej szkole. Zamiast tego co? Tworzycie sztuczny problem, który teraz ma zamazać waszą nieudolność, jeśli chodzi o zarządzanie polską szkołą.</u>
          <u xml:id="u-421.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł… Oj, coś mi tutaj…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Pani poseł Senyszyn, cytując klasyka…</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to nie pan ma głos teraz.)</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan Skwarek teraz.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Braun, coś się tam pomylił.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przepraszam pana posła.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Już pan jest.</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Pani poseł Senyszyn, szkolnictwo narodowo-katolickie to piękna idea, można by klasyka zacytować. Ale niestety pod rządami grupy rekonstrukcji historycznej sanacji mamy tendencję do centralizmu, zamordyzmu i to jest tego przejaw — lex Czarnek. Doczytałem się w wywiadzie, którego udzielił pan minister, że nie znalazłszy czasu na konsultacje z posłami, znalazł ten czas, by konsultować się z panią wiceprezydent m.st. Warszawy Renatą Kaznowską. Bardzo proszę o wskazanie jakichś śladów w dokumentacji, w pracy ministerstwa — jakaś notatka z tej rozmowy czy może jakiś protokół zgodności światopoglądowej.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Poprzedniczka pana ministra na tym stanowisku z ubolewaniem stwierdziła: dzieci wyciekają nam z systemu. No i właśnie Czarnek łata, łata. A ja mówię: szczęść Boże wszystkim, którzy powiększają wyciek dzieci z systemu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#PosełGrzegorzBraun">…przez organizację edukacji domowej.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Proszę przekazać panu ministrowi Czarnkowi, że bardziej kojarzy się młodym ludziom z mściwym dyrektorem pruskiej szkoły niż osobą, która dba o ich przyszłość i edukację. Dziś podnosicie rękę na edukację domową, bo jest to forma nauczania wolna od ideologii spisanej na Nowogrodzkiej i w gabinetach ministerstwa edukacji narodowej. Ale tak naprawdę podstawowe pytanie brzmi: Co wam zrobiły dzieci uczące się poza murami szkoły? Waszym obowiązkiem jest co najwyżej jest kontrolować ich postępy w nauce, a wy po prostu chcecie je oddać w ręce takich ludzi jak kurator Barbara Nowak. Generalnie chcecie przyszłość naszych dzieci oddać w ręce 16 kuratorów oświaty, którzy tak jak pani Barbara Nowak bardziej nadają się na rzeczników episkopatu niż osoby, które mają nadzorować naszą szkołę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#PosełPaulinaHennigKloska">…która za wszelką cenę powinna zachować świecki charakter.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Iwona Michałek, Porozumienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#PosełIwonaMichałek">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Chciałam zapytać pana ministra, kiedy ministerstwo się zajmie wsparciem psychologiczno-pedagogicznym dzieci i rodziców. Wiemy doskonale, że w tej chwili ilość przypadków depresji, ilość zamachów na swoje życie jest tak duża, że trzeba po prostu ich wesprzeć. Zamiast zajmować się wzmacnianiem roli kuratora w niepedagogicznych sprawach, być może warto jednak zająć się tym, co jest najważniejsze, czyli wychowaniem — wychowaniem i wsparciem rodziców w tym wychowaniu. Naprawdę czas najwyższy. Chciałabym, żeby to nie było za pieniądze samorządów, żeby to nie było znowu scedowane, by samorządy zatrudniały więcej pedagogów, psychologów, niż mogą. To jest rola rządu. Proszę o odpowiedź na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#PosełJarosławSachajko">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#PosełJarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam pytanie dotyczące edukacji domowej. Dlaczego państwo odbierają rodzicom możliwość tego, aby decydowali o tym, kiedy ich dzieci będą mogły skorzystać z edukacji domowej? Dają państwo wąskie okienko co do tego, kiedy rodzice decydują. Różne są sytuacje życiowe, różne są sytuacje dzieci. Rodzice powinni mieć prawo, aby w dowolnym momencie zdecydować,…</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#PosełJarosławSachajko">…że chcą przejąć odpowiedzialność nad swoimi dziećmi i przenieść je do edukacji domowej. Zupełnie mnie nie przekonuje ten argument, że są problemy w rozliczeniach finansowych.</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Oczywiście, nie takie… mieliście.)</u>
          <u xml:id="u-435.5" who="#PosełJarosławSachajko">W 1969 r., w ubiegłym wieku, człowiek stanął na Księżycu i można było to obliczyć, można było tam dolecieć i wrócić, a państwo dzisiaj nie potrafią finansowo rozwiązać problemu finansowania edukacji domowej. Jest to zupełnie niezrozumiałe i uprzejmie prosiłbym o wytłumaczenie tego problemu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-435.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Prośbę pani posłanki przekazałem, już się robi cieplej.</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Węgiel dojechał?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Jak długo będziecie trzymać na stanowiskach kuratorów osoby o umysłowości pani Nowak z Krakowa, której każda wypowiedź jest kompromitacją? Co macie w głowach, że chcecie im dawać jeszcze więcej władzy? Zapytałabym, czy wam nie wstyd firmować nieuctwo i głupotę. Ale nie zapytam, bo jaki Czarnek, taki kram.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Wszystkie… w przypadku Lewicy są kompromitujące, ale…)</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Lex Czarnek to absolutny skandal. Ale moje ulubione powiedzenie, że nie należy dopatrywać się złej woli tam, gdzie rzecz można wyjaśnić głupotą, też do was nie pasuje, bo PiS ma złą wolę niezależnie od głupoty. Lex Czarnek jest na to koronnym dowodem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Sławomir Skwarek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#PosełSławomirSkwarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oba projekty, tzw. prezydencki i poselski, wzmacniają zdecydowanie rolę rodziców w szkole.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Dlaczego prezydenckiego nie ma?)</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#PosełSławomirSkwarek">Ustawa wzmacnia — może moim zdaniem nie tak zdecydowanie, ale jednak, wbrew wam, opozycji — ich rolę poprzez współdecydowanie o działalności stowarzyszeń i innych organizacji w szkołach. Mam jednak wątpliwość, czy system konsultacji jest wystarczający do zagwarantowania rodzicom ich praw do współdecydowania w szkole.</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Zembaczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#PosełWitoldZembaczyński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli lex Czarnek V2 zostanie jutro uchwalone, to ta ustawa spod igły ministrów Czarnka i Piontka to rzeczywiście będzie czarny piątek dla polskich uczniów.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Mógłbyś się nauczyć nazwisk.)</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#PosełWitoldZembaczyński">Bo stworzycie taką rzeczywistość jak rzeczywistość Piętaszka. Robinsonem Crusoe będzie pan minister, będzie uczył Piętaszka, czyli polskich uczniów, jak myśleć po PiS-owsku, jak mówić po PiS-owsku, jak żyć po PiS-owsku…</u>
          <u xml:id="u-443.3" who="#komentarz">(Głos z sali: I jak kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-443.4" who="#PosełWitoldZembaczyński">…jak być dobrym PiS-owcem i jak na końcu głosować na PiS.</u>
          <u xml:id="u-443.5" who="#PosełWitoldZembaczyński">Dlatego mam takie oczekiwanie wobec pana prezydenta, choć może trochę wybiegam do przodu. Nie będę się odwoływał do przyzwoitości, odwołam się do konsekwencji. Panie prezydencie, skoro powiedziało się: A, to wypadałoby powiedzieć: B, a w tym wypadku nawet powiedzieć odrobinkę więcej, powiedzieć: weto. I tego weta naprawdę oczekujemy. Chodzi o to, żeby ta ustawa nie przykrywała realnych problemów tej Izby. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-443.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Maciej Konieczny, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#PosełMaciejKonieczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska edukacja bez wątpienia potrzebuje określonych państwowych ram. Nie chcielibyśmy przecież, żeby jacyś fanatycy w garniturach, finansowani np. przez Kreml, tłumaczyli dziewczynkom w szkołach, że będą one własnością mężów, że nie mają nic do powiedzenia. Tego byśmy nie chcieli. Dlatego potrzebujemy określonych ram. Potrzebujemy państwa, które stoi na straży dobra uczniów i uczennic. Polskim szkołom potrzebne są ramy, ale nie dyby, a wy chcecie, żeby o tym, jakie organizacje pozarządowe mogą prowadzić w szkołach zajęcia, decydował PiS-owski kurator.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Wszystkie wykluczyć.)</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#PosełMaciejKonieczny">To jest zakuwanie polskiej szkoły w dyby. To ręczne sterowanie ponad głowami społeczności lokalnej, rodziców, nauczycieli, uczniów. To jest dławienie elementarnej swobody, bez której dobra nowoczesna edukacja nie jest możliwa. A moglibyście w tym czasie zadbać o to, żeby w polskich szkołach nie brakowało nauczycieli, bo niedługo nie będzie miał kto polskie dzieci uczyć.</u>
          <u xml:id="u-445.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-445.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Artur Dziambor, koło Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#PosełArturDziambor">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#PosełArturDziambor">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie pośle Skwarek! Pan powiedział, że ta ustawa wspiera rodzinę. Wie pan, poprawka, która mogłaby wspierać rodziców, która mogłaby wzmocnić siłę rodziców, to była poprawka, którą złożyłem osobiście, która w procesie wyboru dyrektora wywala związki zawodowe, a wpuszcza na ich miejsce właśnie rodziców.</u>
          <u xml:id="u-447.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-447.3" who="#PosełArturDziambor">Bo to rodzice powinni decydować w szkole samorządowej o tym, kto rzeczywiście zarządza tą szkołą, póki ta szkoła jest samorządowa, póki nie jest prywatną firmą. Co zrobiliście z tą poprawką w tym świecie, który wy kreujecie? Odrzuciliście ją. Także proszę nie gadać, że wspieracie rodziców. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-447.4" who="#PosełArturDziambor">Po drugie, szanowni państwo, tworzycie ustawę, która za chwilkę może przejść, z tą władzą, którą chcecie wprowadzić, w ręce waszej opozycji.</u>
          <u xml:id="u-447.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Nie przejdzie.)</u>
          <u xml:id="u-447.6" who="#PosełArturDziambor">Czy naprawdę chcecie, żeby wasza opozycja miała taką władzę, jaką sobie chcecie teraz dać? Bo ja nie chcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytanie pana posła Dziambora, chcę powiedzieć, że oczywiście obecna władza cechuje się tym, że nie bardzo potrafi dostrzec nawet bliskie konsekwencje swoich działań, a co dopiero dalekosiężne, tak że nie spodziewam się takiej refleksji, o której mówił pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-449.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Natomiast, panie ministrze, ta ustawa przewiduje, że jeżeli ktoś chciałby zorganizować zajęcia pozalekcyjne, musi to zgłosić kuratorowi na 2 miesiące przed rozpoczęciem zajęć, a kurator ma 30 dni na wyrażenie opinii, czy to jest w ogóle możliwe. W związku z tym, jeżeli taki wniosek wpłynie, nie wiem, w kwietniu, w maju, to może się okazać, że zgoda nie przyjdzie, zanim w ogóle ktokolwiek zdąży zamknąć drzwi przed końcem starego roku. W związku z tym pytanie jest takie: Czy tego typu zgody będą obowiązywały w perspektywie kolejnych lat, czy to będzie tylko w okresie danego roku szkolnego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Andrzej Rozenek, PPS.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#PosełAndrzejRozenek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#PosełAndrzejRozenek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Raz, dwa, trzy — Kaczyński patrzy. I chowajcie swoje dzieci, bo nadciąga dziadocen. To dziadocen, którego twarzą jest pani Nowak. Ta słynna pani Nowak z Krakowa, która tak zainspirowała ministra Czarnka, że postanowił on zacisnąć pętlę na szyjach naszych dzieci i naszej młodzieży. O co chodzi? O wprowadzenie nadzoru politycznego. Narodowo-populistyczna partia, która rządzi teraz Polską, postanowiła edukację zamienić w co? W indoktrynację. I temu to wszystko służy. I tylko po to tu przyszedłem, żeby powiedzieć jasno: temu to służy, zamieniacie edukację na indoktrynację. To jest prawdziwe lex Czarnek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Maria Kurowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#PosełMariaKurowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie”.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#PosełMariaKurowska">Znamy tę doskonałą myśl i dlatego jest ta ustawa. Dlatego jest ta ustawa, by porządkować te sfery, które nie pozwalają nam właśnie na takie dobre wychowanie młodzieży. Tymczasem państwo mówicie co bądź. Pani poseł Krystyna Szumilas krzyczy z mównicy sejmowej do obecnego ministra Przemysława Czarnka, stawiając nieprawdziwe zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-453.3" who="#PosełMariaKurowska">Pani Poseł! Pani była w Ministerstwie Edukacji Narodowej przez 8 lat, najpierw jako wiceminister, następnie jako minister. Prosiłabym, aby pani podeszła do tej trybuny i powiedziała, co pani przez te 8 lat zrobiła dobrego dla polskiej edukacji.</u>
          <u xml:id="u-453.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Edukacja przedszkolna.)</u>
          <u xml:id="u-453.5" who="#PosełMariaKurowska">Z tego, co sobie przypominam, to dzieci 6-letnie były na siłę wprowadzane do systemu szkolnego i nikt się wtedy nie liczył z opinią rodziców. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-453.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Lubnauer, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Ad vocem.)</u>
          <u xml:id="u-454.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Ale nie ma takiego trybu, przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-454.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Ale zostało moje nazwisko wymienione.)</u>
          <u xml:id="u-454.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dobrze, ale to ze strony jednego z posłów, a nie ministra, tak że bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-454.7" who="#komentarz">(Głos z sali: To proszę zwracać uwagę…)</u>
          <u xml:id="u-454.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Pani marszałek, to jest poselski projekt.)</u>
          <u xml:id="u-454.9" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#PosełKatarzynaLubnauer">Oszukujecie rodziców, oszukujecie pana prezydenta. Bardzo jasno w tej ustawie jest napisane, że zajęcia pozalekcyjne prowadzone przez organizacje mogą się odbyć tylko po pozytywnej opinii kuratora.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Nie przeczytała pani ustawy.)</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#PosełKatarzynaLubnauer">I teraz, jeżeli spojrzymy realnie, co to oznacza? Oznacza to, że inne przepisy w tej samej ustawie mówią, że już nie będzie żadnych zajęć w środku lekcji, np. zajęć wychowawczych, na które przyszliby Lekarze bez Granic i opowiedzieli o polityce prozdrowotnej. Nie ma już możliwości, żeby po lekcjach za zgodą pani kurator Nowak, która wiemy, jakie ma poglądy, pojawił się np. WWF i mówił o ekologii, ponieważ pani kurator Nowak traktuje to jako ekologizm. Nie będzie rozmów o polityce prozdrowotnej ze względu na to, że pani kurator Nowak na stronie kuratorium umieszcza treści antyszczepionkowe. Niszczycie prawo rodziców do decydowania o swoich dzieciach.</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Daria Gosek-Popiołek, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#PosełDariaGosekPopiołek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Opinia rodziców wcale nie będzie dla kuratora wiążąca. To jest fakt, to wynika z tej ustawy. To, że państwo zaprzeczacie, oznacza, że chyba czytaliście jej poprzednią wersję, a nie tę nową. To tacy kuratorzy jak Barbara Nowak, której rola kuratora myli się chyba z rolą inkwizytora, będą podejmować ostateczną decyzję, nie rodzice. Ta ustawa to blokada nie tylko działań organizacji pozarządowych, lecz także woli rodziców.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#PosełDariaGosekPopiołek">Co teraz robicie? Konsekwencją uchwalenia tej ustawy będzie to, że jeżeli w szkole pojawi się np. przemoc, dyskryminacja, do walki z którą potrzebne jest wsparcie organizacji pozarządowej, będą miały miejsce trwające kilka miesięcy konsultacje i rozmowy, które i tak zakończy kurator. Skutek to pozostawienie uczniów, rodziców i nauczycieli bez realnego wsparcia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#PosełJanuszKorwinMikke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pytam się, czy pan minister wie, że jak w szkole pojawi się ktoś, kto będzie mojej córce zadawał jakieś intymne pytania, to dostanie ode mnie końcem tej laski. Mówię to jasno.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#PosełJanuszKorwinMikke">Nie rozumiem, dlaczego chcecie zablokować wejście do szkół różnym NGO, skoro wy robicie gorsze rzeczy niż te wszystkie NGO. Nawiasem mówiąc, można zabronić wstępu do szkół po prostu rozporządzeniem. Nie wiem, po jaką cholerę jest ustawa, natomiast mam jedno podstawowe pytanie. PiS mówi, że edukacja idzie w złym kierunku, że wszystko się wali, wali się cywilizacja i trzeba wrócić do normalności. Kiedy, panie ministrze, przywrócicie normalność szkole, czyli zlikwidujecie koedukację? To jest główny sukces Lewicy, że wprowadziła koedukację. Jeżeli chcecie normalności w szkole, to trzeba zacząć od likwidacji koedukacji, najgorszej cechy dzisiejszej szkoły. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#PosełMichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pana ministra Czarnka nie ma, bo postanowił wycofać się na z góry upatrzone pozycje, a ja mam parę pytań dotyczących jego wypowiedzi. Może jego zastępca udzieli na nie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#PosełMichałGramatyka">Panie Ministrze! Co ma na myśli pański szef, pisząc o edukacyjnych mafiach, które jakoby zdominowały edukację domową? Co ma na myśli pański szef, mówiąc, że edukacja domowa to sposób na unikanie szkoły? Co ma na myśli pański szef, mówiąc o lewactwie? Wie pan, to mnie dotyka najbardziej, bo jakem Gramatyka… Słowo lewactwo zbudowane jest z wykorzystaniem takiego dehumanizującego formantu, podobnie jak robactwo. Wie pan, jak się opisuje holocaust, to niektórzy mówią, że zaczęło się od mówienia: żydostwo. Jak minister polskiego rządu może używać takich słów? Kto za to bierze odpowiedzialność w XXI w. w pięknej, tolerancyjnej Polsce? Naprawdę, nie wstyd wam?</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Zbigniew Dolata, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#PosełZbigniewDolata">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Opozycja jest antypaństwowa, wiemy to nie od dziś. Ta debata po raz kolejny o tym świadczy.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Wypraszamy sobie takie stwierdzenia polityczne.)</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#PosełZbigniewDolata">Wy dążylibyście do tego, żeby państwo nie funkcjonowało, żeby polski system oświatowy był takim archipelagiem wójtów, burmistrzów, którzy prowadziliby na terenie swoich jednostek samorządu terytorialnego własną politykę. Waszym zdaniem nie powinno być polityki oświatowej państwa. Z tym absolutnie nie można się zgodzić. Tak funkcjonującego kraju po prostu nie ma. Wy dążylibyście do tego, żeby Polska została zlikwidowana. My na to nie pozwolimy. Jesteście również antydemokratami.</u>
          <u xml:id="u-463.3" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Pani marszałek, proszę reagować. Jak można mówić takie rzeczy? To jest ta tolerancyjna Polska?)</u>
          <u xml:id="u-463.4" who="#PosełZbigniewDolata">Świadczy o tym chociażby to, że mówicie: PiS-owski kurator. Nie, kurator jest wybierany przez ministra, a minister jest wybrany przez Polaków. To Polacy chcieli tego rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#PosełZbigniewDolata">Jestem przekonany, że wasze wystąpienia sprawią, że Prawo i Sprawiedliwość po raz kolejny …</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Barbara Nowacka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Państwu zwracam uwagę, że jak państwo obrażacie, wyzywacie, to jest dobrze, a na słowa prawdy reagujecie oburzeniem.</u>
          <u xml:id="u-466.3" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: To jest prawda, że chcemy zlikwidować Polskę?)</u>
          <u xml:id="u-466.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Barbara Nowacka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-466.5" who="#komentarz">(Poseł Marta Wcisło: Jak można mówić, że chcemy zlikwidować Polskę?)</u>
          <u xml:id="u-466.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę nie krzyczeć z pierwszej ławy.</u>
          <u xml:id="u-466.7" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-466.8" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, ma pani głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#PosełBarbaraNowacka">Pani marszałek, ze smutkiem zauważam, że pani, zamiast prowadzić obrady, ocenia posłów i nas obraża. Prosiłabym, żeby pani zajęła się prowadzeniem obrad.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#PosełBarbaraNowacka">Pani Marszałek! Panie Wiceministrze! W polskiej szkole dzieje się dzisiaj bardzo źle. Kryzys finansowy, ekonomiczny, coraz mniej nauczycieli, przeciążone programy nauczania i kryzys psychiczny dzieci to problemy, które dotykają szkołę codziennie. Widzimy to chociażby w postaci rosnących kłopotów związanych z brakiem kadry, z brakiem w szkole pieniędzy na podstawowe wręcz rzeczy, nie mówiąc już o inwestycjach. Widzimy to też, kiedy patrzymy na problemy psychiczne dzieci i coraz, niestety, liczniejsze samobójstwa. Co wtedy robi ministerstwo, pan minister Czarnek i posłowie PiS? Przychodzą z ustawą, która ma wyłącznie zideologizować szkołę, wyłącznie służyć władzy. Chodzi o to, żeby wyrzucić ze szkoły organizacje pozarządowe, żeby więcej władzy oddać kuratorom. Jest to złe i niegodne.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#PosełBarbaraNowacka">Chciałabym zapytać, czemu w ten sposób traktujecie prezydenta, czemu robicie z niego durnia. Jego projekt nie jest procedowany.</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Marcelina Zawisza, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Marcin Duszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-468.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-468.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Duszek: Jestem.)</u>
          <u xml:id="u-468.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jest pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-468.7" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-468.8" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-468.9" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Wyśmiewać się z nazwiska to fajnie, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#PosełMarcinDuszek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym zadać jedno szczegółowe pytanie panu ministrowi: Jakie konsekwencje dla dyrektora szkoły i placówki ma według obowiązujących dzisiaj przepisów brak porozumienia organu nadzoru pedagogicznego i organu prowadzącego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Aleksandra Gajewska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#PosełAleksandraGajewska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wy stworzyliście już właściwie w Polsce nową instytucję — prokuratora oświaty. Emanacją swojej funkcji jest przede wszystkim pani Barbara Nowak, urzędniczka walcząca nie tylko z uczniami, rodzicami, nauczycielami, ale przede wszystkim z rozumem. Chcecie dzisiaj takim ludziom, miernym, ale wiernym, dać nieograniczoną władzę. Pozawalacie waszemu posłowi, żeby pytał dzieci w ankiecie za 4,5 mln zł, czy zgadzają się ze stwierdzeniem, że homoseksualizm nie jest sprawą normalną i nie można go tolerować. Co to ma być? Kolejny mechanizm nienawiści? Czy wy sobie zdajecie sprawę, że im więcej waszej głupoty, im więcej prokuratorów oświaty z batem nad uczniami i nauczycielami, tym więcej odważnych, protestujących i świadomych uczniów? Ja takich uczniów właśnie wam życzę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Czyli państwu wolno dalej obrażać.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Magdalena Biejat, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-472.3" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Bez komentarzy proszę prowadzić obrady.)</u>
          <u xml:id="u-472.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę nie komentować z ław.</u>
          <u xml:id="u-472.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, czas płynie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#PosełMagdalenaBiejat">Jeszcze nie płynie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę o włączenie czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#PosełMagdalenaBiejat">Wasze pomysły na edukację to doskonały obraz tych rządów, obraz waszych lęków i obsesji, obraz waszego strachu przed wolnością i przed pluralizmem, obraz waszej potrzeby totalnej kontroli nad każdym aspektem życia. Ważniejsze dla was jest zmuszenie dzieciaków do nauki religii, niż zapewnienie im ciepłego posiłku w szkole. Bardziej dbacie o to, żeby uczniowie nie mieli kontaktu z rzetelną edukacją seksualną, niż żeby im zapewnić opiekę psychologiczną. Ważniejsze jest dla was wprowadzenie ręcznego sterowania w każdej szkole, niż to, żeby w tej szkole nie zabrakło nauczycieli. I jeśli myślicie, że w ten sposób wychowacie sobie nowych wyborców, to nic nie wiecie o młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#komentarz">(Poseł Maria Kurowska: Żyjecie w wyimaginowanym świecie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Teresa Wargocka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#PosełTeresaWargocka">Trzy wyrazy: propaganda, demagogia, obsesja na punkcie Prawa i Sprawiedliwości. To na pewno świetnie wybrzmiało.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#PosełTeresaWargocka">Chciałam wrócić do wątku zadań organu prowadzącego. Dyrektorzy zostali zupełnie podporządkowani wójtom, burmistrzom, prezydentom. Wprowadzamy zapis, w którym odwołanie dyrektora szkoły z funkcji w trakcie kadencji wymaga zgody kuratora. Zauważamy, że gdy zmieniają się składy samorządów po wyborach samorządowych, są takie próby. To za waszych czasów wystarczyło 7 dni na opinię wizytatora w przypadku odwołania dyrektora. W tej chwili dyrektorzy są chronieni. Mają obowiązki nałożone ustawą — Prawo oświatowe. Mają obowiązek dbać o jakość edukacji, poziom nauczania, bezpieczeństwo uczniów. Nie mogą być poddanymi samorządowców. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Krystyna Szumilas, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#PosełKrystynaSzumilas">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szkoda, że nie ma pana ministra Czarnka, bo myślę, że nie przeczytał uzasadnienia prezydenckiego weta ustawy lex Czarnek. Rzadko zgadzam się z prezydentem, ale tym razem chciałam podziękować panu prezydentowi za dwie sprawy: za to, że kurator nie może zastępować rodziców, i za to, że pozytywna opinia kuratora ingeruje w kompetencje samorządu terytorialnego. Stał się pan obrońcą rodziców i obrońcą dzieci. Mam nadzieję, że przy lex Czarnek 2 również będzie taka sama decyzja pana prezydenta, bo ono się nie zmieniło w stosunku do projektu, który już jest zawetowany. Przekazuję na ręce pani minister Paprockiej te słowa pana prezydenta z taką nadzieją, że ta ustawa po prostu zostanie zawetowana po raz drugi.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Czy w świetle obowiązujących przepisów prawa, które chcecie wprowadzić, młodzieżowe drużyny pożarnicze ochotniczej straży pożarnej będą mogły funkcjonować bez tej biurokratycznej decyzji łącznie z kuratorem? 1257 szkół podstawowych w Wielkopolsce — tyle będzie składanych i rozpatrywanych wniosków. Po drugie, dotyczy to szkolnych kół honorowych dawców krwi prowadzonych przez PCK, po trzecie, programów rządowych, szkolnego klubu sportowego, klubu sportowego, „WF z AWF”, prowadzonych przez organizacje pozarządowe typu uczniowskie kluby sportowe oraz kluby sportowe. Wszystkie one będą podlegały procedurze nieufności kuratora oświaty. Będą wprowadzały biurokrację do szkoły, będą wprowadzały zbędne działania. Moim zdaniem to świadczy o braku zaufania tej ustawy do rodziców, dyrektorów szkół i jednostek prowadzących. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Jacek Kurzępa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#PosełJacekKurzępa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oczywiście jesteśmy w trakcie debaty o nowelizacji Prawa oświatowego, którego ostrze nacechowane jest wrażliwością na decyzje rodziców co do losów dziecka w placówce oświatowej, ale również współodpowiedzialnością organu nadzoru pedagogicznego, czyli kuratora.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakie organy pana interesują?)</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#PosełJacekKurzępa">Tak też się stało w przypadku badań szczecińskich, gdzie w trakcie pilotażu badawczego rodzice i organ nadzoru pedagogicznego wyrazili dezaprobatę w przypadku części proponowanych badań badawczych, które zostały wyjęte z procesu badawczego i nie zostały wprowadzone do badań zasadniczych.</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: O narkotykach nie ma?)</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#PosełJacekKurzępa">To, panie ministrze, jest przykład sensowności rozwiązania, które proponujemy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-483.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Rafał Grupiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#PosełRafałGrupiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wiele było prób w historii Polski cofania naszej edukacji do czasów jak najciemniejszych. Tak było po klęsce, kiedy niestety rozpoczęły się zabory, w czasach kiedy targowica próbowała wywrócić do góry nogami efekty prac Komisji Edukacji Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Jeszcze o czasach Platformy pan zapomniał.)</u>
          <u xml:id="u-485.2" who="#PosełRafałGrupiński">Potem były lata 50. XIX w., kiedy próbowano zablokować rozwój nauki poprzez powrót do bardzo reakcyjnych prób podejścia, jeśli chodzi o osiągnięcia naukowe. Wreszcie ostatnie 7 lat, kiedy państwo postanowiliście nie tylko zlikwidować gimnazja, ale także w sposób bezwzględny potraktować wolność szkoły, by narzucić władzę ideologiczną tym…</u>
          <u xml:id="u-485.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: 2,5 tys. szkół Platforma zlikwidowała.)</u>
          <u xml:id="u-485.4" who="#PosełRafałGrupiński">…którzy w istocie powinni oddychać w szkole przede wszystkim wolnością. I to niestety będzie wasz czarny zapis w historii ruchu politycznego.</u>
          <u xml:id="u-485.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Karolina Pawliczak, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-486.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#PosełKarolinaPawliczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#PosełKarolinaPawliczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Lex Czarnek 2.0 to kolejna niedopracowana legislacyjnie wrzutka, która uderza przede wszystkim w znienawidzone przez ministra Czarnka demokratyczne organizacje obywatelskie. Odbiera szkołom autonomię, centralizuje system edukacyjny, dając kuratorom nieograniczoną wprost władzę. Ten projekt powinien trafić do kosza, natychmiast.</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#PosełKarolinaPawliczak">Pytanie brzmi: Dlaczego to robicie? Po co zakładacie kolejny kaganiec na szkołę? Tak bardzo nienawidzicie wolności i tolerancji? Nienawidzicie nauczycieli i organizacji pozarządowych, bo ten projekt głównie uderza w te środowiska, krzywdząc dzieci.</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#PosełKarolinaPawliczak">Chcę wam powiedzieć, że po wyborach wszystko to zostanie uchylone. Powróci normalność, spokój, wolna i bezpieczna szkoła. To wam obiecuję. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-487.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-487.5" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Ooo… Marzenie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Wojciechowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W szkole najważniejszy jest nauczyciel, tak jak powiedział podczas dnia edukacji minister Czarnek, bo właśnie on przede wszystkim ten proces edukacyjny realizuje. Natomiast nauczycielowi trzeba stworzyć jak najlepsze warunki, a przede wszystkim, panie ministrze, trzeba w niego uwierzyć. Myślę, że właśnie ta ustawa pozwala uwierzyć w system edukacji, pozwala uwierzyć w nauczyciela i daje szansę właśnie rodzicom lepszej wiary…</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Żeby kurator mógł zdecydować.)</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">…lepszej komunikacji z nauczycielem, ze szkołą. I daje możliwość kuratorowi wzięcia odpowiedzialności za cały proces. Odpowiedzialności. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-489.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Maciej Lasek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#PosełMaciejLasek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#PosełMaciejLasek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na początek pytanie retoryczne: Dlaczego projekt tak głęboko ingerujący w system edukacji jest projektem poselskim? Dlatego, żeby nie odbyły się żadne konsultacje. Gdzie w tym wszystkim są rodzice, nauczyciele, dyrektorzy? Oni was nie interesują. Proponowane zmiany dotyczące udziału organizacji pozarządowych w zajęciach mają rzekomo służyć informowaniu rodziców o działalności tych organizacji na terenie szkoły. Tylko że to już się dzieje. Dyrekcje szkół informują rodziców o takich zajęciach, co więcej, to rodzic zezwala na uczestnictwo swojego dziecka w takich zajęciach. Czemu więc kłamiecie, że to się nie dzieje? Dobrze zarządzający dyrektor możliwość funkcjonowania organizacji pozarządowych na terenie szkoły pozostawia właśnie rodzicom.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#PosełMaciejLasek">I ostatnie pytanie: Dlaczego chcecie osłabienia roli dyrektorów, a wzmocnienia roli kuratorów?</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-491.4" who="#PosełMaciejLasek">Dyrektor powinien otrzymać jeszcze większe wsparcie ze strony kuratora i ministra, a nie na odwrót. Przecież to on odpowiada za bezpieczeństwo, zdrowie i życie dzieci, a nie kurator. I to są pytania, które przekazała mi dyrektor jednej ze szkół.</u>
          <u xml:id="u-491.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#PosełJanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polski Czerwony Krzyż — najstarsza polska organizacja humanitarna będąca członkiem międzynarodowego ruchu Czerwonego Krzyża — rozpoczął działalność w roku 1919. Od samego początku towarzyszył najmłodszym Polakom w okresie ich edukacji. Wszyscy spotkaliśmy ruch PCK w naszych szkołach. Państwo parlamentarzyści PiS-u też. Przez ponad 100 lat wykładał młodym pokoleniom to, co najlepsze w byciu człowiekiem. PCK przetrwało liczne zwroty polityczne, a nawet tragiczną dla polskiego narodu okupację hitlerowskiego najeźdźcy. Żadna władza, żaden wróg nie zdobyli się na to, aby wyrzucić PCK ze szkół i zakazać tej organizacji pracy z dziećmi i młodzieżą. Jako pierwszy postanowił to zrobić Przemysław Czarnek, minister rządu Zjednoczonej Prawicy.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#PosełJanSzopiński">Działacze ruchu PCK wierzą w pana prezydenta i ufają, że pan prezydent podpisze się po raz drugi pod opinią: Przedstawiona mi do podpisu ustawa w nieprawidłowy sposób kształtuje nadrzędną rolę kuratora lub specjalistycznej jednostki nadzoru względem rodziców. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Elżbieta Gapińska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#PosełElżbietaGapińska">Spójrzcie państwo na prawą stronę tej sali. Tłumy posłów PiS-u bronią ustawy lex Czarnek. Naprawdę jest ich tak wielu.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Jutro obronimy.)</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#PosełElżbietaGapińska">Bronią tych wartości, które chcą wpoić w naszą młodzież. Ale których wartości, pani poseł? Czy tych, które deklarujecie, czy tych, które pokazujecie swoim czynem? Bo to są dwie różne grupy wartości. Kłamiecie na każdym kroku, manipulujecie. Zwracam się do pani minister z kancelarii pana prezydenta: Jak może się czuć prezydent, traktowany w taki sposób przez posłów PiS-u, gdy projekt prezydencki był odrzucony i w ogóle nie jest brany pod uwagę? To, co państwo robicie, jest oburzające.</u>
          <u xml:id="u-495.3" who="#PosełElżbietaGapińska">Jest jeszcze jedna kwestia. Proszę państwa, jeżeli ta ustawa wejdzie w życie, to niech państwo zdają sobie z tego sprawę, że jeżeli tylko dojdziemy do władzy, to będzie to jedna z pierwszych ustaw, które pójdą do kosza.</u>
          <u xml:id="u-495.4" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Dlatego nie dojdziecie.)</u>
          <u xml:id="u-495.5" who="#PosełElżbietaGapińska">Nie złamiecie polskiej młodzieży ani nauczycieli, ani samorządowców. To się wam nie uda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie informuję, że to są czułe mikrofony i nie trzeba krzyczeć z mównicy.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Tomasz Trela, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#PosełTomaszTrela">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan Przemysław Czarnek zachowuje się w swoim stylu: napisał ustawę, dał posłom do podpisu, a sam stchórzył, siedzi w mysiej norze. Może to ogląda, a może tego nie ogląda. Mam nadzieję, że pan minister Piontkowski mu to przekaże.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#PosełTomaszTrela">Chciałbym zapytać, panie ministrze, co zrobiły panu nasze dzieci, nasza młodzież, że trzeba je tak karać, że trzeba je kontrolować, że trzeba na nie nasyłać kuratorów oświaty, którzy mają przemeblować ich ukochaną szkołę.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Nie głosują na nich.)</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#PosełTomaszTrela">Chcę wam coś zacytować, bo może tego nie wiecie. Kurator Barbara Nowak 27 października tego roku stwierdziła: „W Parlamencie Europejskim realizują marzenia Lenina. Przedstawiciele LGBT mają być wybierani we wspólnym europejskim okręgu. Europa zamienia się w kołchoz, gdzie wyznawcy ideologii neomarksistowskiej są uprzywilejowanymi nadludźmi. Ich nie zobowiązuje obywatelstwo danego kraju, to obywatele Europy”.</u>
          <u xml:id="u-497.4" who="#PosełTomaszTrela">Pani Nowak powinna podać się do dymisji. Ustawa powinna trafić do kosza, jeśli nie w Sejmie, to w Kancelarii Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-497.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#PosełMichałKrawczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 63% Polek i Polaków źle lub bardzo źle ocenia pracę ministra Czarnka. W najmłodszej grupie wiekowej, a więc wśród osób pomiędzy 18. a 29. rokiem życia, czyli wśród ludzi, którzy chodzą do szkoły lub niedawno skończyli szkołę, ten odsetek wynosi 79%. Polki i Polacy na początku tego roku szkolnego wystawiają Czarnkowi pałę. Wiecie dlaczego? Bo nie ma zielonego pojęcia o problemach polskiej szkoły i nie rozwiązuje tych problemów. Jedyne, na czym mu zależy, to wkładanie dzieciakom do głów własnej ideologii, ideologii spod znaku ONR-u i fundamentalizmu religijnego. W ankiecie rozsyłanej do szkół pytacie trzynastolatki o to, czy nieochrzczone dziecko może chodzić na religię. To skandal.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#PosełMichałKrawczyk">Tą ustawą odbieracie rodzicom prawo do wychowywania własnych dzieci, bo to PiS-owski urzędnik, kurator oświaty będzie podejmował decyzję o tym, czy jakaś organizacja może wejść do szkoły, z jakim materiałem może wejść do szkoły. To będzie się działo nawet wbrew woli rodziców, bo dla was wola partii jest ważniejsza niż wola rodziców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#PosełMichałKrawczyk">Przerabialiśmy to w historii i zawsze kończyło się źle.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, nie ma czegoś takiego jak PiS-owski urzędnik.</u>
          <u xml:id="u-502.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Kotula, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#PosełKatarzynaKotula">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeszcze raz przypomnijmy, co dobrego zrobił minister Czarnek dla polskiej szkoły. Czy zagwarantował godne płace nauczycielom? Nie. Czy zapewnił każdemu dziecku ciepły posiłek w szkole? Nie. Czy dzięki ministrowi każde dziecko w polskiej szkole ma dostęp do psychologa? Też nie. Pan minister Czarnek jedzie jak walec. Dlaczego? Po co? Wiemy dlaczego. Warto przypomnieć, że pan minister konsekwentnie niczym grzeczny żołnierz realizuje polityczne cele i rozkazy PiS-u. Marszałek Terlecki otwarcie przyznał przecież, że polska szkoła ma być fabryką wyborców Prawa i Sprawiedliwości, a Ministerstwo Edukacji i Nauki pod rządami ministra Czarnka z panią kurator Nowak przy boku ma być departamentem wykonawczym tych zmian w duchu jedynej słusznej indoktrynacji.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#PosełKatarzynaKotula">Mimo wszystko wierzę w mądrość moich koleżanek i kolegów, nauczycieli i nauczycielek, ale także dyrektorów. Wierzę, że uchronią oni polskie dzieci przed złymi zmianami wprowadzanymi przez lex Czarnek, tak jak rodzice, nauczyciele i dyrektorzy ochronili dzieci przed szkodliwą książką prof. Roszkowskiego. Przyjdzie taki czas…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#PosełKatarzynaKotula">…że polska szkoła będzie wolna, otwarta, przyjazna i zagwarantuje bezpieczeństwo i poczucie godności każdemu uczniowi…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję pani bardzo za ten manifest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#PosełKatarzynaKotula">…a zmiana wprowadzana przez pana ministra Czarnka wyląduje w koszu.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">To naprawdę nie jest czas na manifesty.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Piotr Borys, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#PosełPiotrBorys">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Lex Czarnek to PRL bis. Czarnek wraca dzisiaj z formalną cenzurą, nad którą kontrolę sprawować będzie polityczny, partyjny kurator oświaty. Pamiętamy to z czasów PRL-u. Mam dla was jednak złą informację. Ani rodziców, ani nauczycieli, ani młodzieży nie da się na to nabrać.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#PosełPiotrBorys">Kto tak naprawdę zabroni dzisiaj edukacji ekologicznej, jeżeli organizacja Greenpeace będzie chciała zaprosić np. Dawida Podsiadłę, żeby przeprowadził zajęcia o eliminacji plastiku? Kto zabroni dzisiaj polskim dzieciom słuchania prof. Matczaka opowiadającego o polskiej praworządności? Kto nie pozwoli zaprosić Jerzego Owsiaka, żeby opowiedział o tym, jak budować polski wolontariat? Zrobi to polityczna kurator oświaty z państwa partii.</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#PosełPiotrBorys">Nie oszukujcie dzisiaj prezydenta Dudy, który raz zawetował tę ustawę, ani nie próbujcie oszukać biednych dzieci, które dzisiaj, patrząc na tę szkołę Czarnka, uciekają w stronę edukacji domowej, której popularność zwiększyła się o ponad 100%. Zachęcam do wycofania się z tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-509.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Monika Falej, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#PosełMonikaFalej">Pani Marszałek! Nieobecny Panie Ministrze Czarnku! 1 listopada przeczytałam informację w Librusie, cytuję: „Serdecznie zapraszam uczniów klas IV-VIII do wzięcia udziału w konkursie wiedzy biblijnej. Konkurs organizowany jest przez Akcję Katolicką Archidiecezji Warmińskiej. Tematem przewodnim tej edycji konkursu jest Ewangelia według św. Mateusza”.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#PosełMonikaFalej">Drugie ogłoszenie, które również zamieszczono 1 listopada w Librusie, dotyczyło konkursu z okazji 145. rocznicy objawienia Matki Bożej w Gietrzwałdzie. Organizatorzy serdecznie zapraszają uczniów klas IV-VIII do wzięcia udziału w konkursie wiedzy o objawieniach Matki Bożej w Gietrzwałdzie.</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Co w tym złego?)</u>
          <u xml:id="u-511.3" who="#PosełMonikaFalej">Konkurs organizowany jest przez Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie oraz Wydział Nauki Katolickiej Kurii Archidiecezji Warmińskiej.</u>
          <u xml:id="u-511.4" who="#PosełMonikaFalej">Szanowni Państwo! Wolałabym, żeby moja córka i dzieci w jej klasie zdobywały wiedzę, a nie uczyły się o objawieniach.</u>
          <u xml:id="u-511.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma przymusu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#PosełMonikaFalej">Właśnie ta ustawa jest usankcjonowaniem indoktrynacji dzieci przez PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Marta Wcisło, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#PosełMartaWcisło">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zmieńcie tytuł ustawy. Ciemno, ciemniej, lex Czarnek. Grupa rekonstrukcyjna podpisała to, co dostała z ministerstwa, a dostała pracę chałupniczo-urzędniczą. A w tej pracy co mamy? Odebranie rodzicom prawa decydowania o własnych dzieciach w szkole. Rodziców ma zastąpić polityczny kurator. Kneblowanie ust nauczycielom, ale także zarządzanie szkołą poprzez strach, o czym wielokrotnie mówiłam. Dziecko ma drżeć przed nauczycielem, nauczyciel ma się bać dyrektora, dyrektor — politycznego kuratora, a ten ma sprawozdawać oczywiście politycznemu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#PosełMartaWcisło">Ustawa nie służy edukacji, służy centralizacji i indoktrynacji. Ale my mówimy nie, aby w głowach pozostało stęchnięte i zaściankowe myślenie przesycone kompleksami i niechęcią, by nie rzec: fobiami, wrogością do wszystkiego, co inne, nowe, otwarte i gotowe na zmiany. Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, lex Czarnek nie przybędzie.</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Oj, kompleksy, pani poseł, wychodzą.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#komentarz">(Poseł Marta Golbik: Po co komentarz, pani marszałek?)</u>
          <u xml:id="u-516.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">A cóż to za krzyki, pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-516.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Kretkowska, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Pani Marszałek! Nieobecny Ministrze Czarnku! Wysoka Izbo! Archidiecezja lubelska, diecezja gliwicka i siedlecka, Stowarzyszenie Świętej Rodziny, Stowarzyszenie Rodzina Polska, Fundacja Rozwoju Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Towarzystwo Salezjańskie, Rada Szkół Katolickich, Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego. Czy to jest podział środków zebranych na tacę w niedzielę? Nie, to jest podział środków z programu „Inwestycje w oświacie”, dokonany przez ministra Czarnka, który z charakterystycznym dla siebie samozadowoleniem przyznał, że jest to w jego odczuciu robione w duchu sprawiedliwości dziejowej, ponieważ w tym czarnym okresie polskiej edukacji poprzedzającym jego rządy w ministerstwie zbyt wiele środków publicznych szło na organizacje daleko zbyt liberalne, a wręcz lewackie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Zwracam się z tą informacją do podatników polskich, którzy myślą, że może łożą na edukację, a łożą na Kościół.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-520.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie ma pani poseł Fabisiak.</u>
          <u xml:id="u-520.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-520.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Macie, panie ministrze i państwo posłowie Prawa i Sprawiedliwości, usta pełne troski o bezpieczeństwo uczniów i uczennic. Twierdzicie, że chcecie bronić ich przed mafiami oświatowymi, seksualizacją i demoralizacją. Dlaczego zatem, kiedy zgłosiłam prostą poprawkę i przepis: obowiązek informowania rodziców przez każdą organizację, stowarzyszenie, Kościół czy związek wyznaniowy, który chciałby do szkoły wejść, czy w jego szeregach działa osoba skazana prawomocnie za tzw. przestępstwo pedofilskie, wtedy zagłosowaliście przeciw? Dlaczego? Proszę o odpowiedź na piśmie. Dlaczego nie chcecie chronić polskich dzieci przed przestępcami seksualnymi?</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Truskolaski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawą lex Czarnek chcecie upolitycznić szkoły. Chcecie, żeby PiS-owski kurator oświaty mógł w szkole zrobić wszystko. Chcecie ideologizować naszą polską szkołę. Wy chcecie po prostu przejąć kontrolę nad przyszłym pokoleniem. Ale my na to nie pozwolimy.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Panie Ministrze Czarnek! Gdzie pan jest? Firmuje pan swoim nazwiskiem tę ustawę, a nawet wstydzi się pan tutaj przyjść i powiedzieć na mównicy, co w tej ustawie jest takiego dobrego, tylko wysyła pan swojego zastępcę.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#PosełKrzysztofTruskolaski">Szanowni Państwo! 4,5 mln zł wydano na ankietę, którą wysyłano do polskich szkół, do polskich nastolatków, do polskich dzieci. Jest tutaj m.in. takie pytanie: Jakie poglądy polityczne są ci najbliższe? Wiecie państwo, jaka jest jedna z odpowiedzi? Faszystowskie. Przecież to jest skandal, aby o takie rzeczy pytać w polskiej szkole.</u>
          <u xml:id="u-523.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Wiesław Buż, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#PosełWiesławBuż">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jak długo będziecie się biernie przyglądać coraz bardziej pogarszającej się sytuacji zdrowia psychicznego młodzieży i uczniów? Od początku wybuchu pandemii COVID-19 stan zdrowia psychicznego społeczeństwa znacznie się pogorszył. Niedoskonałości zdalnego nauczania, przebywanie w opresyjnym domu bez możliwości socjalizacji oraz przygnębiające wydarzenia przyczyniły się do wzrostu prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży. Według danych Komendy Głównej Policji w roku 2021 tylko w województwie podkarpackim odnotowano 631 prób zamachów samobójczych, z czego aż 133 dotyczyło młodzieży do 24. roku życia. Smutny jest fakt, że aż 269 było udanych, a wśród osób do 24. roku życia zginęło z tego powodu 30 ludzi. Czy w szkołach prowadzone są działania edukacyjne na płaszczyźnie psychologiczno-społecznej dla dzieci oraz ich rodziców mające na celu zapobieżenie próbom samobójczym? Czy procedowana ustawa zmieni ten fakt? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Konrad Frysztak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#PosełKonradFrysztak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Wy chcecie wprowadzić w polskich szkołach po raz kolejny sekretarza. Takiego sekretarza jak za czasów PZPR-u, który będzie zarządzał szkołami. W waszym przypadku będzie to minister i wasi kuratorzy oświaty. Chcecie cofnąć szkołę do PRL-u. Chcecie, żeby zamiast obrazów wielkich Polaków wisiał obraz Morawieckiego, Kaczyńskiego czy Czarnka. Swoją drogą, gdzie on jest? To jest dobre pytanie.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#PosełKonradFrysztak">Szanowni Państwo! Zamiast zajmować się tym, co jest najważniejsze dla polskiego szkolnictwa, by urealnić subwencję oświatową, wy wydaliście 4,5 mln zł na gniota, którego stworzył wasz partyjny kolega. Zadajecie pytanie dwunastolatkom: Jak często palisz papierosy, pijesz alkohol, używasz dopalaczy, oglądasz pornografię? Szanowni państwo, zadajecie dwunastolatkom pytanie, jak często się masturbują i jak często uprawiają seks ze stałym partnerem. To jest skandal, co wy robicie. Was trzeba jak najszybciej odesłać na śmietnik historii.</u>
          <u xml:id="u-527.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Marcin Kulasek, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#PosełMarcinKulasek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Lex Czarnek opiera się na kłamstwie. Pan minister wprowadza opinię publiczną w błąd, mówiąc, że chce oddać władzę w ręce rodziców, którzy mają decydować o tym, jakie organizacje będą mogły wejść do szkół. Jest dokładnie na odwrót. To teraz decydują rodzice. Minister Czarnek chce odebrać prawo do decydowania rodzicom i dać je w ręce urzędników, czyli jest dokładnie na odwrót, niż mówi. Już teraz trzeba apelować do pana prezydenta Dudy o podtrzymanie weta. Panie prezydencie, 8 miesięcy temu mówił pan, że w obliczu toczącej się wojny w Ukrainie, w imię pokoju społecznego wetuje pan kontrowersyjną ustawę. Dzisiaj wojna trwa nadal, a kontrowersje wobec ustawy Czarnka nie opadły. Decyzja nie może być inna niż powtórne weto, bo jeśli będzie inna, to zwyczajnie szkoda polskich dzieci. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Aleksander Miszalski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#PosełAleksanderMiszalski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie udało się ministrowi Czarnkowi wepchnąć do szkół drzwiami lex Czarnek, to próbuje teraz wejść z lex Czarnek oknem. W dodatku kłamiecie w sprawie tej ustawy, bo mówicie, że chcecie dać większą władzę i wpływ rodzicom na to, co się dzieje w szkołach, a tak naprawdę oddajecie wpływ i władzę kuratorom. Kuratorom takim jak kurator Nowak z mojej Małopolski, która bredzi, mówi swoje brednie antyszczepionkowe, która zakazuje oglądania „Dziadów” w teatrze, która szczuje na mniejszości, mniejszości dzieci LGBT, niepełnosprawnych, która zmusza do chodzenia na religię, która mówi o bzdurach o klimacie i która notorycznie prześladuje nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#PosełAleksanderMiszalski">Szkoła po lex Czarnek to niestety będzie pralnia mózgów. Pralnia mózgów dzieci i młodzieży, które prać będą tacy fanatycy jak kurator Nowak. Natomiast chciałem jeszcze zapytać o jedną sprawę: Jak możecie z ministerstwa nauki wydawać pieniądze, 4,5 mln zł, na pytanie dwunastolatków o to, czy mają stałych partnerów seksualnych, czy się masturbują, czy uprawiają seks?</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, czas minął.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Gdyby było więcej prawdy w pana wypowiedzi, miałby pan szansę na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-532.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Marta Golbik, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#PosełMartaGolbik">Pani marszałek, ja bardzo proszę o niecenzurowanie wypowiedzi parlamentarzystów i niekomentowanie.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-533.2" who="#PosełMartaGolbik">Czy osoba homoseksualna może być nauczycielem, lekarzem, prawnikiem, osobą duchowną, politykiem, żołnierzem? To na takie pytania wasz kolega z ław poselskich wydaje 4,5 mln zł. A czy pomyśleliście o tym, co jeśli dziecko, trzynasto-, czternastolatek, który odkrywa własną tożsamość, będzie musiało odpowiadać na takie pytanie? Co jeśli samo zastanawia się nad swoją drogą? W XXI w. każecie młodym ludziom odpowiadać na pytanie dotyczące tego, czy osoba homoseksualna może być nauczycielem albo lekarzem. Zastanówcie się nad tym, co robicie.</u>
          <u xml:id="u-533.3" who="#PosełMartaGolbik">Mam dla was propozycję: zajmijcie się tym, żeby w każdej szkole był psycholog, żeby była realna pomoc dla każdego dziecka, które tej pomocy potrzebuje, a nie takimi bzdurami.</u>
          <u xml:id="u-533.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#PosełAnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Lex Czarnek 2. Przeciwko tej ustawie protestują młodzież, dzieci, rodzice, organizacje pozarządowe, nauczyciele, chyba wszyscy. Jest to ograniczenie wolności edukacji naszych dzieci i młodzieży. Kto daje państwu prawo do decydowania o rozwoju naszych dzieci? Bo nie bezpośrednio zainteresowani. Ta sytuacja jest odzwierciedleniem kolejnej sprawy typu państwo w państwie. Jest to ujma na honorze aktualnej kadry pedagogicznej. Tak naprawdę jest to upór pana Czarnka, który nie potrafi pogodzić się ze swoją przegraną. Ja, ja, ja. Panie Czarnek, niech pan popracuje nad swoim ego i dowartościowuje się w inny sposób. Egocentryzm, egoizm — to świat według Czarnka. Proszę to przemyśleć i zostawić nasze dzieci w spokoju. Proszą o to rodzice i całe społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#PosełKrzysztofPiątkowski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! W tej sprawie mam do powiedzenia tylko jedno: panie i panowie posłowie z PiS, odczepcie się od polskiej szkoły. Polska szkoła was nie potrzebuje. Polska szkoła nie potrzebuje waszych projektów, waszego ministra Czarnka ani jego smętnie wyglądającego dzisiaj ministra zastępcy. Nie potrzebuje pani Nowak, patokurator. Nie potrzebuje też wszystkich nowakopodobnych funkcjonariuszy. Jedyne, czego potrzebuje, to świętego spokoju. Świętego spokoju od was. No może polską szkołę ucieszyłby również projekt likwidacji ministerstwa edukacji. Jeśli taki projekt przygotujecie, to chętnie za nim zagłosuję. Jeszcze raz powtarzam: odczepcie się od polskiej szkoły.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Rozumiem, że pań nie bulwersuje to, że pan przed chwileczką obraził kobietę. Można się z czymś nie zgadzać, można dyskutować, ale obrażać w Wysokiej Izbie…</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Tak jak pani nas.)</u>
          <u xml:id="u-538.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, pani pierwsza powinna protestować przeciw takim zachowaniom.</u>
          <u xml:id="u-538.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Właśnie protestowałam, żeby pani nas nie obrażała.)</u>
          <u xml:id="u-538.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Urszula Augustyn, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#PosełUrszulaAugustyn">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#PosełUrszulaAugustyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sejm Rzeczypospolitej Polskiej rok 2022 ogłosił Rokiem Marii Grzegorzewskiej, wybitnej humanistki, pedagoga specjalnego. Tylko przysięgam, nie wiem po co, bo państwo nic z tego faktu nie potraficie się nauczyć. Otóż Maria Grzegorzewska sukcesy uczniów uzależniała przede wszystkim od nauczyciela, dobrego człowieka, bogatego wewnętrznie, osoby obdarzonej charyzmatem, zdolnościami empatycznymi, umiejętnością współbrzmienia ze swoimi podopiecznymi.</u>
          <u xml:id="u-539.2" who="#PosełUrszulaAugustyn">Praca nauczyciela musi być oparta na poszanowaniu człowieka, jego praw rozwojowych itd. Ale ani pan minister Czarnek, ani pan minister Piontkowski nie biorą sobie tego do serca, bo wasze sukcesy oparte są na braku zaufania, na totalnym braku zaufania do kogokolwiek, a przede wszystkim do nauczycieli i do rodziców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#PosełUrszulaAugustyn">Pierwsze kłamstwo, które tutaj padło, dotyczyło tego, że rodzice nie mają prawa niczego zmienić w szkole. Mają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, jesteśmy po czasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#PosełUrszulaAugustyn">Pani marszałek, takim kłamstwom trzeba po prostu mówić: nie. Dzisiaj…</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#PosełIzabelaKatarzynaMrzygłocka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym zapytać, dlaczego odbiera się samorządom możliwość decydowania o sieci szkół, możliwość ich likwidacji, dopasowania do zmieniających się trendów demograficznych. Zaproponowane zapisy łącznego spełniania pięciu warunków określonych w ustawie ograniczają autonomię samorządów w zakresie kreowania sieci szkół, przedszkoli czy innych placówek. Ponadto trudno zrozumieć zapis w uzasadnieniu, cytuję: Kurator oświaty, wydając opinię, będzie oceniał nie tylko zgodność likwidacji z przepisami prawa, ale również będzie oceniał zasadność likwidacji. Na jakiej podstawie? I w jaki sposób będzie dokonywana ocena zasadności likwidacji? Czy i kiedy poznamy kryteria? Nikt dla własnego widzimisię nie likwiduje szkół. Kurator nie bierze odpowiedzialności finansowej za organizację roku szkolnego, ale ma decydować o wszystkim. To się po prostu w głowie nie mieści.</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#PosełMonikaRosa">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pierwszy raz jestem w życiu w sytuacji, w której nie mam czasu dla swoich uczniów. Za tonę węgla się nie utrzymam. Pracuję w trzech placówkach, czasami ostatkiem sił. Polską szkołę toczy rak. Nie tylko dotyka nauczycieli, uczniowie też ledwo się trzymają. Lex Czarnek jest już w Sejmie. Jeśli nic nie zrobimy, w szkoła publicznych nie będzie już miejsca na różnorodność, dyskusję i eksperymenty. Szkoła, jakiej życzy sobie kierownictwo ministerstwa, to szkoła wykluczająca. To są cytaty z nauczycieli, którzy codziennie spotykają się z uczniami. A co państwo oferujecie? Kontrolę zamiast zaufania, ograniczenie zamiast zrozumienia, działania pozorowane zamiast realnych. Bo który z realnych problemów szkoły rozwiązuje ten projekt ustawy? Braku finansowania? Niskich pensji? Braku nauczycieli? Braku praktycznej edukacji? Presji? Przeładowanego programu nauczania? Może problemów psychicznych dzieci? A może ubóstwa i ciepłego posiłku w szkole? Żaden z tych problemów nie jest rozwiązywany. To jest tylko i wyłącznie działanie pozorowane, działanie szkodliwe, działanie bardzo mocno ideologiczne.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#PosełMonikaRosa">Pan minister się bardzo uśmiecha, gdy mówię o głodnych dzieciach. Bardzo, panie ministrze, gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-547.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękujemy, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Napieralski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#PosełGrzegorzNapieralski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Patrzę na posłanki i posłów Prawa i Sprawiedliwości i myślę, że to właśnie wy jesteście partią antypolską, która chce zniszczyć polską szkołę i polskie dzieci. Nie będzie naszej przeszłości, bo ją zniszczycie. Zniszczycie po prostu polską przyszłość. Miała być nowoczesna szkoła, miała być szkoła otwarta, miała być szkoła na poziomie światowym, a wy ją zniszczyliście, do końca ją zniszczyliście. I za to odpowiecie. Za to, co robicie naszym dzieciom, odpowiecie. Oby jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę nie grozić palcem, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-550.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#PosełMałgorzataTracz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po raz kolejny widzimy, że żaden zły projekt nie może odjeść w zapomnienie, póki PiS jest u władzy. Lex Czarnek wraca, w dodatku bardziej opresyjne niż poprzednio. Szkoła Czarnka to szkoła strachu i represji. I to doskonale widać w tym projekcie. Bat na dyrektorów szkół, władza w ręce kuratorów z partyjnego nadania, cios w organizacje pozarządowe, zniszczenie edukacji domowej. I to w chwili, gdy młodzież i dzieci najbardziej potrzebują wsparcia specjalistów i specjalistów z NGOs.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: To są wasze potrzeby, a nie uczniów.)</u>
          <u xml:id="u-551.2" who="#PosełMałgorzataTracz">Ponad 20 tys. uczniów i uczennic uczy się w domu, a teraz będą zmuszeni do zmiany swoich planów i marzeń dotyczących nauki, będą zmuszeniu do rejonizacji. Zamiast prześladować oświatę, zacznijcie realnie ją wspierać. Apeluję do wszystkich o odrzucenie tego haniebnego projektu.</u>
          <u xml:id="u-551.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Osos, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-552.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Magdalena Filiks, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-552.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-552.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-552.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-552.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Izabela Leszczyna, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-552.7" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-552.8" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-552.9" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#PosełKlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zamiast debatować nad potwornym lex Czarnek, porozmawiajmy o szkole przyszłości. O szkole, która szanuje każdego ucznia niezależnie od jego orientacji seksualnej, która nie zmusza ucznia do jakichkolwiek praktyk religijnych. O szkole z rzetelną edukacją seksualną opartą na faktach, a nie katolickiej ideologii, uczącej także tego, jak bronić się przed przemocą seksualną ze strony dorosłych. O szkole z edukacją klimatyczną, która pozwoli przyszłemu pokoleniu ocalić planetę. Porozmawiajmy o szkole z wysokim poziomem wiedzy praktycznej przydatnej w życiu. O szkole, która dba o zdrowe nawyki żywieniowe i zachęca do aktywności fizycznej. O szkole, która reaguje na stany depresyjne młodzieży i otacza uczniów wsparciem psychologicznym. Wreszcie porozmawiajmy o szkole, w której nauczyciele są docenieni, a władza ich nie poniża na każdym kroku. Taka szkoła może pojawić się za chwilę…</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, proszę opuścić mównicę i się nie denerwować.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech się pani marszałek nie denerwuje.)</u>
          <u xml:id="u-554.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Tomasz Olichwer, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#PosełTomaszOlichwer">Panie Ministrze Czarnek! Pańskie działania zostawią w naszej historii czarną, niechlubną dziurę w polskiej oświacie. Oddanie nadzoru, według mnie totalitarnego, kuratorowi to cynizm. Tak, bo według cynika nie istnieją wyższe wartości, wzniosłe cele czy ideały, jakimi kierują się dyrektorzy szkół i nauczyciele. Ta decyzja pokazuje pana brak szacunku do ich pracy, zaangażowania i pasji. Co się będzie teraz liczyć? Poprawność polityczna dyrektora? Jedynie słuszne treści nauczania skorygowane przez PiS?</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#PosełTomaszOlichwer">To przerażający scenariusz dla polskiej demokracji, dla uczniów, którzy będą okradani z prawdy, oraz także dla dyrektorów szkół i nauczycieli, którym ogranicza się ich inwencję. Wstyd, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-555.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Mieszkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#PosełKrzysztofMieszkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa ministra Czarnka to wprowadzenie do polskiego systemu oświaty armii nadzorców Nowosilcowów, których zadaniem będzie ograniczanie prawa do wolności edukacyjnej i poznawczej polskiej młodzieży. O intencjach tej ustawy świadczy niedawna próba ocenzurowania „Dziadów” Adama Mickiewicza w reżyserii Mai Kleczewskiej z Teatru im. Słowackiego w Krakowie przez kurator Nowak i ministra Czarnka, który tym samym zainaugurował Rok Polskiego Romantyzmu. Czarnek ani pani kurator Nowak spektaklu oczywiście nie widzieli.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#PosełKrzysztofMieszkowski">Chciałbym jednocześnie państwu przypomnieć, że na czele ministerstwa edukacji i szkolnictwa wyższego stoi homofob i fundamentalista religijny, próbujący przeforsować wbrew konstytucji zasady państwa wyznaniowego.</u>
          <u xml:id="u-557.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-558.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Magdalena Łośko, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-558.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#PosełMagdalenaŁośko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wszystkie środowiska są przeciwko tej ustawie, a w przyszłym roku te same środowiska opowiedzą się przeciwko waszemu rządowi. Minister Czarnek i jego polityka będzie jedną z głównych przyczyn upadku waszego rządu. To będzie cena za wasz niczym nieuzasadniony upór w upolitycznianiu szkół. Batem i strachem nie edukuje się nowych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#PosełMagdalenaŁośko">W jakim celu pytacie młodzież w ankietach rozsyłanych do szkół o manifestowanie orientacji seksualnej, o seks przedmałżeński, o wspólne mieszkanie pary bez ślubu? Do jakich niecnych celów potrzebna wam ta wiedza? Gromadzicie wiedzę, a nie rozwiązujecie realnych problemów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-559.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#PosełMateuszBochenek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Co państwa obchodzi, jakie wartości rodzice przekazują swoich dzieciom? Pilnujcie swoich dzieci, a nie cudzych. Zamiast zająć się problemami polskiej szkoły, co robicie? Wysyłacie za pośrednictwem swoich kuratorów ankiety, w których pytacie o to, czy może młodzi ludzie znają homoseksualistów, jakie zawody może wykonywać w 2022 r. homoseksualista. I znów pytam: Co was to interesuje, co was to obchodzi? Naprawdę w tym obszarze zajmijcie się sobą, a w obszarze oświaty zajmijcie się wynagrodzeniami nauczycieli, perspektywą rozwojową dla młodych ludzi, przeładowaną podstawą programową.</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#PosełMateuszBochenek">Nie ma zgody na zakładanie kagańca na polską oświatę. Nieść kaganek oświaty to naprawdę nie jest to samo, co zakładać kaganiec na oświatę. Apeluję do prezydenta Dudy o to, żeby zachował się przyzwoicie i zawetował tę szkodliwą ustawę.</u>
          <u xml:id="u-561.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#PosełFranciszekSterczewski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W ubiegłym tygodniu w wielu polskich szkołach odbył się tęczowy piątek, święto szacunku do drugiego człowieka, które wielu młodym osobom po prostu pozwala poczuć się lepiej. Lex Czarnek ma na celu blokowanie takich inicjatyw przez kuratorów, prokuratorów pokroju pani Barbary Nowak. To skandaliczna i głupia cenzura, nic więcej.</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#PosełFranciszekSterczewski">Tymczasem 65% młodych osób LGBT doświadcza przemocy. 75% ma myśli samobójcze. Od początku roku tylko do września doszło do 1535 prób samobójczych dzieci i młodzieży, z czego 108 zakończyło się śmiercią. Co ma się jeszcze wydarzyć, byście zajęli się tym dramatem tysięcy rodzin w Polsce? Dlaczego nie chcecie polskich dzieci?</u>
          <u xml:id="u-563.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Bezczelne.)</u>
          <u xml:id="u-563.3" who="#PosełFranciszekSterczewski">O tym, co się dzieje w polskiej szkole, będą decydować uczniowie, uczennice, ich rodzice, nauczyciele i nauczycielki, a nie pan Czarnek, nie pan Kaczyński ani żaden inny PiS-owski dziad. Bardzo dziękuję wszystkim, którzy organizowali…</u>
          <u xml:id="u-563.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję panu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-564.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-564.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, proszę opuścić mównicę.</u>
          <u xml:id="u-564.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Chmiel.</u>
          <u xml:id="u-564.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#PosełMałgorzataChmiel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak bumerang wraca lex Czarnek. Gdzie pan jest, panie ministrze, gdy debatujemy w sprawie pana flagowego dzieła? Czy pan wie, panie ministrze, że młodzież chodzi po ulicach z plakatami: Chować dzieci, Czarnek leci? Chcecie wpuścić do szkół Ordo Iuris i inne skrajne stowarzyszenia katolickie. Pytam, czy tak bardzo boicie się, że dzieci będą akceptować równość, otwartość, tolerancję bez względu na kolor skóry, narodowość, seksualność, wyznanie, że aż chcecie wyrzucić ze szkół organizacje pozarządowe? Mówicie, że ta ustawa ma wzmocnić rolę rodziców. Niby jak? Przecież zwiększacie rolę kuratora oświaty z nadania ministra, oczywiście PiS-owskiego, na takich kuratorów jak pani Nowak na przykład. Dlaczego wprowadzacie taką reformę wbrew woli rodziców, uczniów i nauczycieli? Postrach dzieci i rodziców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję. Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#PosełMałgorzataChmiel">Jeszcze raz powtarzam. Młodzież chodzi z plakatami: Chować dzieci, Czarnek leci. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#PosełMałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szkolnictwo jest następnym celem rządzących, aby podporządkować sobie wszystko i wszystkich. Wystarczy zmienić kilka zapisów i sprawić, żeby do tej pory niewiążąca opinia kuratora stała się wiążąca i przesądzała o powołaniu danej osoby na stanowisko dyrektora. W państwie rządzonym przez PiS wystarczy kilka zmian, aby każdego dyrektora, który nie jest przychylny władzy, usunąć, zawiesić lub wywrzeć presję.</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Proszę pokazać przepis.)</u>
          <u xml:id="u-569.2" who="#PosełMałgorzataPępek">Do tego zmierza władza, do podporządkowania słowem, siłą i szantażem.</u>
          <u xml:id="u-569.3" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Który artykuł, pani poseł?)</u>
          <u xml:id="u-569.4" who="#PosełMałgorzataPępek">Czy tak ma wyglądać szkolnictwo w Polsce? Czy rząd nie widzi, że ustawa ta stanowi zagrożenie dla publicznej edukacji opartej na kulturze i dialogu, relacjach interpersonalnych i poszanowaniu różnych punktów widzenia?</u>
          <u xml:id="u-569.5" who="#PosełMałgorzataPępek">Wstydziłaby się pani komentować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-569.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-569.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Obłęd.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Arkadiusz Marchewka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-570.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#PosełArkadiuszMarchewka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Lex Czarnek jest o tym, aby zabronić uczniom samodzielnie myśleć. Chcecie po prostu dyktować im, jak mają myśleć. Chcecie wykluczyć nauczycieli i rodziców z decydowania o tym, czego mają i mogą uczyć się ich dzieci. Chcecie, aby robił to minister Czarnek, który zamiast walczyć o mądrą szkołę, walczy z nauką, walczy z wiedzą i walczy z wolnością.</u>
          <u xml:id="u-571.1" who="#PosełArkadiuszMarchewka">O polskiej szkole mają decydować tacy ludzie jak pani kurator Nowak, prawa ręka ministra Czarnka, która opowiada bzdury o szkodliwości szczepień, zastraszała nauczycieli, a przed dniem Wszystkich Świętych namawiała do zapraszania zmarłych do domów i na ulice, aby oczyścili je z niewoli ekologizmów. Taka ma być polska szkoła? Czy wy jesteście normalni? Wy chcecie, aby polska szkoła była zacofana, średniowieczna i jak ciemnogród.</u>
          <u xml:id="u-571.2" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Jak PiS.)</u>
          <u xml:id="u-571.3" who="#PosełArkadiuszMarchewka">Chcę zapytać was: Jak to jest, że zadajcie takie pytania z kuratoriów…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#PosełArkadiuszMarchewka">…dzieciom: Czego obawiasz się w życiu najbardziej? Pana Boga? Czy to jest jeszcze szkoła…</u>
          <u xml:id="u-573.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Agnieszka Hanajczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-574.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#PosełAgnieszkaHanajczyk">Dzisiaj już chyba jako 58. posłanka, poseł powtórzę: dajcie rodzicom wychowywać dzieci, nie zasłaniajcie się ich dobrem. Przecież w istocie chodzi wam tylko o władzę i pranie mózgów swoimi różnymi kitami. Chcecie, żeby zamiast setek tysięcy rodziców, dyrektorów, nauczycieli, a przede wszystkim młodzieży, o edukacji decydowało 16 kuratorów, wśród których są małopolskie Dolores Umbridge. Wiecie, kto to jest Dolores Umbridge? To postać z „Harry’ego Pottera”, ale pewnie nie czytaliście.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Mieli zakaz.)</u>
          <u xml:id="u-575.2" who="#PosełAgnieszkaHanajczyk">Zresztą gdybyście czytali, to pewno zakazalibyście „Harry’ego Pottera”, Halloween i w ogóle wszystkiego, co nie jest PiS-owskie, zapyziałe i średniowieczne.</u>
          <u xml:id="u-575.3" who="#PosełAgnieszkaHanajczyk">Ministrze Czarnek! Czy pod nową ustawą będzie można w szkole urządzić bal Halloween, tęczowy piątek, lekcje o wykluczeniu menstruacyjnym? Czy będzie mógł przyjść do szkoły Jurek Owsiak i uczyć o wolontariacie?</u>
          <u xml:id="u-575.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-575.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zginęło 150 osób w Halloween.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-576.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Niemczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#PosełMałgorzataNiemczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polskie szkoły nie będą znać dnia ani godziny, kiedy w drzwiach pojawią się kuratorzy posiadający arcymoce, a w szkole zapanuje strach, podporządkowanie, cenzura i wykluczenie oraz nuda. Ta ustawa to miotła, która w rękach kuratorów wymiatać będzie ze szkoły wszystko, co nie będzie zgodne z ideologiczną linią partii PiS.</u>
          <u xml:id="u-577.1" who="#PosełMałgorzataNiemczyk">Czy ze szkoły wymieciecie wszystkich i wszystko, co nie będzie po waszej myśli, po myśli waszej partii? Czy celem lex Czarnek jest wyhodowanie pokoleń o określonym światopoglądzie?</u>
          <u xml:id="u-577.2" who="#PosełMałgorzataNiemczyk">Przestańcie psuć polskie szkoły i marnować czas na niechciane przez Polaków ustawy. Rozwiążcie lepiej prawdziwe problemy: problemy braku nauczycieli, zbyt niskich wynagrodzeń, przemocy rówieśniczej, problemy związane z molestowaniem. Zajmijcie się głodnymi dziećmi, pogarszającym się stanem zdrowia psychicznego i fizycznego, problemami samobójstw, nadwagi, otyłości, braku samoakceptacji oraz zbyt niskiej samooceny. Jeśli nie potraficie rozwiązać tych ważnych problemów, to odejdźcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#PosełMałgorzataNiemczyk">Na ostatnie pytanie poproszę o odpowiedź na piśmie: Kiedy zaczniecie kochać polskie dzieci?</u>
          <u xml:id="u-579.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Dariusz Joński, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#PosełDariuszJoński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#PosełDariuszJoński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Minister Ziobro niszczy wymiar sprawiedliwości, a duet Piontkowski-Czarnek edukację. Taki jest rząd PiS-u. Ale ten projekt ustawy ma na celu zwiększenie uprawnień kuratorów, czyli tych PiS-owskich funkcjonariuszy, którzy mają wyrzucać dyrektorów, wprowadzać i zatrudniać swoich, tak aby ci wprowadzali ideologię PiS do szkół. Tak to wygląda. A dzisiaj brakuje 10 tys. nauczycieli. Ci, którzy pracują, dostają najniższą krajową, do tego tracą resztki nadziei i motywacji, a znalezienie dobrego matematyka, polonisty bądź psychologa graniczy z cudem. A co wy robicie? Co robi duet Piontkowski-Czarnek? Niszczy dalej polską edukację.</u>
          <u xml:id="u-581.2" who="#PosełDariuszJoński">Jest oczywiście pytanie, co zrobi prezydent Andrzej Duda. Poparcie dla weta było na poziomie 70%, odmiennego zdania było 18%. Pytanie, co zrobi Andrzej Duda. Czy stanie po stronie społeczeństwa, czy stanie po stronie PiS-u?</u>
          <u xml:id="u-581.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-582.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Grzegorz Rusiecki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#PosełGrzegorzRusiecki">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Od 7 lat rozwalacie system edukacji w Polsce. Wprowadziliście bałagan organizacyjny, spowodowaliście, że są tysiące wakatów nauczycielskich, obniżyliście prestiż zawodu nauczyciela. Rozłożyliście kompletnie na łopatki opiekę psychologiczną i psychiatryczną dzieci. I zamiast rzeczywiście podjąć choćby próby rozwiązania tych problemów, to czym się zajmujecie? Tym, żeby wprowadzić indoktrynację w szkole, wzmocnić nadzór i rolę kuratora, osłabić samorządy, te samorządy, dzięki którym jeszcze dzisiaj w Polsce funkcjonują szkoły, bo subwencja rządowa już dawno nie starcza. Zamiast wzmocnić indywidualizm ucznia, odciążyć siatkę godzin lekcyjnych, dać prawo wyboru rodzicom, wolicie pytać dzieci w szkołach podstawowych w ankiecie finansowanej przez ministerstwo za 4,5 mln, czy trzynastolatka uprawia przygodny seks lub czy jest uzależniona od seksu ze stałym partnerem. Czy wy jesteście poważni? Ogarnijcie się, jeśli jeszcze potraficie.</u>
          <u xml:id="u-583.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-584.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Wojciech Król, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#PosełWojciechKról">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prawo i Sprawiedliwość bardzo konsekwentnie buduje Polskę odwróconych znaczeń, gdzie kłamstwo staje się prawdą, a prawda kłamstwem. Jeżeli w uzasadnieniu ustawy możemy przeczytać, że intencją polityków Prawa i Sprawiedliwości jest to, żeby dać większe prawa rodzicom, to oczywiste jest, że będziecie te prawa ograniczać, bo zawsze, kiedy PiS mówi, że daje, to oznacza to, że zabiera, zabrał albo zabierze.</u>
          <u xml:id="u-585.1" who="#PosełWojciechKról">Jeżeli ma być jakakolwiek zmiana w oświacie, to ta zmiana powinna służyć lepszej edukacji, a może i przede wszystkim dzisiaj, w dobie kryzysu, do którego doprowadziliście, lepszemu wynagradzaniu nauczycieli i pracowników oświaty, bo ich wynagrodzenia dzisiaj są żenująco niskie i pracownicy oświaty, nauczyciele nie mogą związać końca z końcem. Tym się zajmijcie. Tym się zajmijcie, a nie narzędziami władzy, bo one są dla nas wszystkich szkodliwe.</u>
          <u xml:id="u-585.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-586.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#PosełZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Po pierwsze, chciałam zapytać: Dlaczego ministerstwo pod płaszczykiem projektu poselskiego ogranicza edukację domową, a faktycznie ją niszczy? Co będzie z dziećmi, które nie mogą uczęszczać do tradycyjnej szkoły? To jest szkodliwe działanie, a wręcz barbarzyństwo wobec 30 tys. dzieci, które korzystają z edukacji domowej, a także wobec ich rodziców.</u>
          <u xml:id="u-587.1" who="#PosełZofiaCzernow">Drugie pytanie dotyczy ankiety. Tu mówimy o tej ankiecie. Ale ja oczekuję i proszę, wręcz żądam od pana ministra, aby wyjaśnić, dlaczego za publiczne pieniądze, a więc pieniądze wszystkich Polaków, przeprowadzono wśród dzieci i młodzieży szokującą ankietę, która naprawdę jest prawdziwą deprawacją. To nie ma wspólnego z ochroną dzieci. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-587.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Andrzej Szewiński, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-588.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#PosełAndrzejSzewiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nad polską oświatą zawisły czarne chmury. Można powiedzieć, że żyjemy w czarnogrodzie oświatowym. Dlaczego po raz kolejny, mimo weta pana prezydenta, rząd, wykorzystując głosy posłów PiS, próbuje nałożyć na nauczycieli i uczniów kaganiec oświaty, wprowadzając patologiczne rozwiązania ograniczające prawa uczniów do zajęć pozalekcyjnych, do prawa do nauki w domu? Dlaczego w odniesieniu do jednostek oświatowych, szkół — dla większości z nich organami prowadzącymi są samorządy — dajecie kuratorowi oświatowemu prawo weta np. przy wyborze dyrektora? Czy nie są to praktyki rodem z państw reżimowych? Czy dla rządu nie jest ważna dobra edukacja i wykształcenie wychodzące naprzeciw oczekiwaniom rodziców i uczniów, tak aby polscy uczniowie stali się obywatelami świata? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-589.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-590.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Henryka Krzywonos-Strycharska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-590.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#PosełHenrykaKrzywonosStrycharska">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-591.1" who="#PosełHenrykaKrzywonosStrycharska">Pani Marszałek! Panie Wiceministrze! Lex Czarnek już drugi raz wraca do Sejmu. Nie wiem dlaczego. Projekt tej ustawy służy przejęciu szkół i uzależnieniu dyrektorów od kuratorów, którzy będą wyrzucać każdego nieposłusznego dyrektora. Co wam przeszkadza edukacja domowa — też nie wiem. Dla was nie liczą się głosy rodziców. Zakaz wstępu organizacji pozarządowych do szkół — nie wiem, czy wiecie, ale te organizacje pozarządowe w wielu przypadkach pomagają dzieciom w szkole, finansują dzieciom obiady czy też wakacje. Jak wam nie wstyd wprowadzać ustawę, która nic nie wnosi poza złem? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-591.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-592.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pana posła Szłapki nie ma.</u>
          <u xml:id="u-592.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">A więc pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska, kończy fazę pytań.</u>
          <u xml:id="u-592.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#PosełMichałSzczerba">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozmawiamy o organizacjach pozarządowych w szkołach. Po co PiS-owi są potrzebne organizacje pozarządowe? Po to żeby wyjąć granty. Tak jak pan Bąkiewicz — 5 mln zł z Funduszu Patriotycznego. Panie ministrze, czy to Robert Bąkiewicz ma ten krużganek, jak twierdzi, oświaty ciągnąć w imieniu PiS-u? Nie sądzę.</u>
          <u xml:id="u-593.1" who="#PosełMichałSzczerba">Szanowni Państwo! Chciałbym podsumować tę całą dyskusję, przywołując jedno pismo. Jest to pismo szefa Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”. W podsumowaniu pan przewodniczący Proksa pisze: Zasadne byłoby również, aby resort edukacji zaczął postrzegać dobro dziecka w kategorii prawa dostępu młodzieży do edukacji na najwyższym poziomie. Nie da się tego celu osiągnąć bez zwiększenia nakładów na oświatę.</u>
          <u xml:id="u-593.2" who="#PosełMichałSzczerba">I to jest, panie ministrze, clou — finanse, lepsza oświata. A zajmujecie się czym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#PosełMichałSzczerba">Wyłącznie ideologią. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-595.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-596.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki pana ministra Dariusza Piontkowskiego o udzielenie odpowiedzi na pytania pań i panów posłów — choć pytań w tych 82 wystąpieniach było niewiele.</u>
          <u xml:id="u-596.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Pani marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-596.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po pierwsze, trzeba wyraźnie powiedzieć, że wbrew temu, co państwo tutaj w większości wystąpień mówili, ta ustawa dotyczy także wielu innych tematów, o których państwo się nawet nie zająknęli.</u>
          <u xml:id="u-597.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Pytanie dotyczące nakładów na oświatę co prawda nie jest pytaniem dotyczącym tej ustawy, ale warto chyba panu posłowi odpowiedzieć, że w ciągu tych 7 lat subwencja oświatowa — być może pan o tym nie wie, więc przekażę panu tę informację — zwiększyła się. Było nieco ponad 40 mld, kiedy państwo utracili władzę z mocy wyboru Polaków. W tej chwili na rok 2023 będzie wynosiła ponad 64,4 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-597.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Za mało.)</u>
          <u xml:id="u-597.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Rozumiem, też chciałbym, żeby to było więcej, ale postęp jest zdecydowanie większy.</u>
          <u xml:id="u-597.4" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Kiedyś było 2,2 PKB.)</u>
          <u xml:id="u-597.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Wspomniał pan chyba, bądź któryś z pana kolegów, o wynagrodzeniach nauczycieli. Warto, aby pan pamiętał, że w trakcie pana rządów przez ostatnie 4 lata praktycznie nie podnosiliście wynagrodzeń nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-597.6" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Ale przez pierwsze 4–1,7…)</u>
          <u xml:id="u-597.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Raz tylko w historii III Rzeczypospolitej zdarzyło się, że subwencja oświatowa na kolejny rok była niższa niż w roku poprzednim, i to było za rządów Platformy Obywatelskiej. I tym się różni okres rządów Prawa i Sprawiedliwości od okresu rządów Koalicji, przedtem Platformy Obywatelskiej, że my wydatki na oświatę zdecydowanie podnosimy.</u>
          <u xml:id="u-597.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">A teraz przejdę do kwestii samego projektu ustawy. Rzeczywiście jest tutaj fragment odnoszący się do wchodzenia organizacji pozarządowych do szkół i roli rodziców. Ten element ustawy nawiązuje do projektu prezydenckiego. Tak jak rozmawialiśmy o tym w ramach komisji, ten projekt ustawy wyraźnie wzmacnia pozycję rodziców. Wspomniała o tym pani poseł Stachowiak-Różecka: państwo nie zauważacie, że proces wchodzenia organizacji pozarządowych do szkół dzieli się wyraźnie według tej ustawy na dwa etapy. Po pierwsze, tak jak dotąd to dyrektor szkoły przyjmuje zgłoszenie organizacji pozarządowej, która chciałaby wejść do szkoły, a nie kurator bądź ktokolwiek inny, więc albo państwo nie czytali, albo nie chcieli przeczytać odpowiedniego fragmentu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-597.9" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Czytaliśmy, tylko na końcu kurator musi…)</u>
          <u xml:id="u-597.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Pani poseł, starałem się nie krzyczeć, nie reagować, starałem się słuchać. Bardzo proszę o to, żeby państwo również zachowali kulturę dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-597.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: To pan kłamie…)</u>
          <u xml:id="u-597.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Pani poseł, jeżeli pani mi udowodni, że w jakimś momencie kłamałem, to proszę wystąpić do sądu. Proszę nie nadużywać tego typu określeń.</u>
          <u xml:id="u-597.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Ustawa wyraźnie wskazuje na to, że po zgłoszeniu organizacji pozarządowej dyrektor szkoły, po uzyskaniu informacji o tym, czym się ta organizacja zajmuje, jakiego rodzaju zajęcia czy działalności w szkole chciałaby prowadzić, przekazuje ten wniosek do rady rodziców i to rada rodziców wydaje opinię, na podstawie której dyrektor szkoły wyraża zgodę na działalność tej organizacji w szkole bądź jej nie wyraża. Novum, jeżeli chodzi o tę ustawę — i to, jak sądzę, jest gest w stronę pana prezydenta — stanowi wyraźne zwiększenie tu roli wszystkich rodziców, którzy mają możliwość wzięcia udziału w konsultacjach. Rada rodziców, wydając opinię, będzie mogła posiłkować się opinią tych rodziców, którzy są zainteresowani…</u>
          <u xml:id="u-597.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Mogą powiedzieć: tak, a na koniec kurator…)</u>
          <u xml:id="u-597.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Pani poseł, ja rozumiem, że pani ma ADHD i nie potrafi wytrzymać, ale kultura wymaga, aby spokojnie wysłuchać także tych, którzy mają inne zdanie niż pani.</u>
          <u xml:id="u-597.16" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Wie pan, że ADHD to choroba, i naśmiewa się pan ze wszystkich dzieci z ADHD?)</u>
          <u xml:id="u-597.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Jeśli dyrektor szkoły wraz z radą rodziców po zasięgnięciu opinii rodziców za pośrednictwem konsultacji wyrażą zgodę, to organizacja może swobodnie działać w szkole. Nie ma wtedy żadnych przeszkód, aby te organizacje mogły działać. Wszystkie organizacje, które będą chciały działać w szkole, będą spokojnie mogły to robić.</u>
          <u xml:id="u-597.18" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-597.19" who="#komentarz">(Głos z sali: I co mogą robić w tej szkole? Mogą się spotkać z uczniami?)</u>
          <u xml:id="u-597.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Drugi etap…</u>
          <u xml:id="u-597.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Co one mają tam robić? Sprzątać?)</u>
          <u xml:id="u-597.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Pani marszałek, rozumiem, że ci państwo nie potrafią wysłuchać opinii kogoś innego, kogoś, kto ma inne zdanie. Tak właśnie wygląda…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani minister, pani poseł Szumilas, zwracam pani uwagę.</u>
          <u xml:id="u-598.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zakłóca pani obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-598.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę o uspokojenie emocji i wysłuchanie odpowiedzi pana ministra, bo chyba o to w tym punkcie chodzi, prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Ale państwo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jeśli będzie pani dalej utrudniać, to użyję kolejnych elementów procedury.</u>
          <u xml:id="u-600.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie ministrze. Proszę spróbować kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Mam wrażenie, że państwo nie chcą słuchać odpowiedzi, tylko chcą słuchać potwierdzenia waszych fobii i wyobrażeń na temat tego, co jest w kolejnych projektach ustaw.</u>
          <u xml:id="u-601.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Powracam do kwestii ustawy. Mówię o drugim kroku. Jeżeli organizacja będzie chciała prowadzić zajęcia z uczniami, to wówczas rzeczywiście pojawia się potrzeba wykonania drugiego kroku, w ramach którego ta organizacja powinna przedstawić scenariusz zajęć, materiały, z których będzie korzystała, tak aby wszyscy rodzicie mogli dowiedzieć się, jak te zajęcia będą wyglądały i zastanowić się, czy chcą, aby ich dziecko ewentualnie w tych zajęciach uczestniczyło. Jednocześnie dyrektor szkoły, który otrzymuje te materiały, zgodnie z ustawą ma przekazać informacje i projekt zajęć do kuratora, który sprawdza — i tu przeczytam, żeby nie było wątpliwości, co sprawdza — zgodność programu tych zajęć z przepisami prawa, czyli zajmuje się tym, czym zajmuje się kurator w stosunku do szkół i placówek oświatowych, czyli sprawdza, czy jest tam przestrzegane prawo. Jak rozumiem, panie posłanki chciałyby oczywiście, aby te programy, które trafiają do szkół, były zgodne z Prawem oświatowym i chociażby dostosowane do wieku dzieci, które mają uczestniczyć w tych zajęciach, bo tym ma się zajmować kurator.</u>
          <u xml:id="u-601.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Na koniec i tak to jest zgodne z projektem prezydenckim, i tak to rodzic, co ostatecznie potwierdza własnoręcznym podpisem, decyduje, czy chce, aby jego dziecko uczestniczyło w zajęciach czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-601.3" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Ale obecnie też tak jest, a tak kurator może zablokować zajęcia.)</u>
          <u xml:id="u-601.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Drugi element, o którym państwo bardzo dużo tutaj mówili, to dodatkowe uprawnienia kuratora i podobno ograniczenie kompetencji samorządu terytorialnego. Trzeba wyraźnie powiedzieć, że w obecnych przepisach oświatowych jest co najmniej kilka przepisów, które nie rozstrzygają, co dzieje się, gdy kurator bądź inny organ nadzoru oraz organ prowadzący mają inne zdanie np. co do oceny dyrektora bądź w kilku innych sytuacjach. My proponujemy, aby w takich sytuacjach jedna z tych stron mogła podjąć decyzję. Jeśli patrzymy na kompetencje dyrektora szkoły czy innej placówki, to wydaje się nam, że spośród dwóch rodzajów zajęć, które on prowadzi, najogólniej rzecz biorąc, czyli administrowania szkołą oraz nadzoru pedagogicznego, ten drugi element z punktu widzenia rodziców jest zdecydowanie ważniejszy, bo decyduje o poziomie nauczania w szkole, w dużej mierze o tym, jak nauczyciele prowadzą zajęcia, czy ten poziom jest dobry z punktu widzenia rodziców, czy elementy wychowawcze są tam odpowiednio prowadzone. Dlatego w takich sytuacjach proponujemy, aby to kurator oświaty wydał ostateczną decyzję co do oceny. Tu — odpowiadam na pytanie jednego z panów posłów — chodzi o to, aby taki dyrektor mógł wystartować w kolejnym konkursie, bo według obecnych przepisów, gdy nie ma zgody organu nadzoru i organu prowadzącego, nie można wydać oceny i taki człowiek nie może wystartować w kolejnym konkursie. To tylko przykład tych kompetencji, które w tej chwili uzyskuje kurator.</u>
          <u xml:id="u-601.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Państwo posłowie dosyć dużo mówili o psychologach i o wychowawczej funkcji szkoły. Nie wiem, czy państwo zauważyli, że w ostatnich tygodniach wprowadzono na podstawie ustawy przyjętej w maju tego roku obowiązek standaryzacji zatrudnienia psychologów, pedagogów i specjalistów w szkołach. Dotąd zdarzały się szkoły, w których nie było żadnej pomocy pedagogicznej czy psychologicznej poza samymi nauczycielami. My wprowadziliśmy obowiązek zatrudnienia tych specjalistów. Państwo w ogóle tego nie dostrzegają. Tego co prawda nie ma w tej ustawie, ten problem rozwiązała inna ustawa, ale państwo tego w ogóle nie chcą dostrzec. Przeznaczyliśmy na to bardzo poważne pieniądze — setki milionów złotych w tym roku, w kolejnym będą to już miliardy złotych. Państwo tego w ogóle nie zauważają. A to jest odpowiedź na problemy, o których państwo wspominali.</u>
          <u xml:id="u-601.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Zaznaczę również, że te problemy pedagogiczne i psychologiczne trzeba rozwiązywać na poziomie szkoły, a nie na poziomie Sejmu czy na poziomie ministerstwa. Chyba że państwo chcieliby, żeby minister był superpsychologiem i zajmował się każdym trudnym przypadkiem, który występuje w jakiejś szkole. Ale to by było wbrew temu, co mówiliście na temat decentralizacji.</u>
          <u xml:id="u-601.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Szkoła zdalna to już jest swego rodzaju kuriozum. Jedna z pań posłanek zarówno w komisji, jak i dzisiaj wręcz była oburzona z tego powodu, że jedna konkretna szkoła, a więc podmiot gospodarczy, nie była informowana o tym, jak będzie wyglądała ustawa, i nie mogła wyrazić swojej opinii. To już jest po prostu lobbing i to jeszcze zupełnie nie ukrywany. To jest kuriozalna sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-601.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Dlaczego uważamy, że zdalne nauczanie nie jest najlepszym pomysłem? Być może państwo jeszcze pamiętają epidemię i zdalne nauczanie, które było przymusowe dla wszystkich dzieci. Wtedy m.in. także państwo mówili o tym, że jednym z największych mankamentów zdalnego nauczania jest brak kontaktu z rówieśnikami, brak kontaktu z nauczycielem i z tego powodu jest mniejsza motywacja do nauki i trudność w mobilizacji i przygotowywaniu się do zajęć. Teraz niektórzy z was uważają, że to jest najwspanialszy sposób nauczania i że zdalna szkoła jest w ogóle idealnym typem szkoły.</u>
          <u xml:id="u-601.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Mają schizofrenię.)</u>
          <u xml:id="u-601.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Po prostu absurd. Zdalne nauczanie to fragment nauczania domowego. Ta ustawa, jak rozumiem, w intencji posłów i w zapisach w żaden sposób nie likwiduje nauczania domowego. Ono je utrzymuje, tylko próbuje uszczelnić częściowo przepisy.</u>
          <u xml:id="u-601.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Nie wiem, czy państwo, chociażby broniący samorządów, wiedzą o tym, że zdarzały się przypadki, że w ciągu roku szkolnego po zakończeniu naliczania subwencji oświatowej zapisywano do pojedynczych szkół nawet kilkuset uczniów? Jeżeli to była mała gmina, w której była taka szkoła prowadząca zdalne nauczanie, to nagle pojawiło się kilkuset uczniów, których ten samorząd musiał dotować, i to nie z subwencji oświatowej tylko z dochodów własnych, ponieważ subwencja już była naliczona i w trakcie roku subwencji nie można zmienić.</u>
          <u xml:id="u-601.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">To dlatego wprowadzono, jak rozumiem, przepis, który mówi o tym, że należy ucznia zgłosić do 21 września, tak aby dyrektor szkoły mógł wydać decyzję przed 30 września, kiedy naliczana jest subwencja oświatowa dla samorządów, żeby tego typu sytuacji nie było. A co będzie ze szkołą prowadzącą zdalne nauczanie, którą wymieniała pani poseł, w której w ciągu kilku miesięcy liczebność uczniów zwiększyła z kilkuset do, jak szacują, kilkunastu tysięcy? Gdyby siedziba tej szkoły była w niewielkiej miejscowości, jak wójt, burmistrz byłby w stanie poradzić sobie finansowo z taką szkołą? Zastanówcie się państwo czasami, o czym mówicie i co znajduje się w przepisach ustawy.</u>
          <u xml:id="u-601.13" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest dla nich za trudne.)</u>
          <u xml:id="u-601.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Część z państwa, nie wiem, z jakiego powodu, mówiła o religii w szkołach. Jak rozumiem, jest to swego rodzaju fobia antykościelna, bo żaden zapis tej ustawy nie mówi nic na temat nauczania religii ani obecności Kościoła w szkole, więc zupełnie nie rozumiem, skąd tego typu pytania.</u>
          <u xml:id="u-601.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Na tym polega problem.)</u>
          <u xml:id="u-601.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Ten projekt ustawy również nie mówi nic na temat konkursów, ankiet organizowanych przez różne instytucje i różne osoby. Ten projekt ustawy również w żaden sposób nie ogranicza swobody nauczycieli, jeśli chodzi o sposoby pracy z uczniami. Ja tylko przypomnę, że przepisy Prawa oświatowego i podstawy programowe wyraźnie wskazują na to, że nauczyciel ma prawo, a wręcz powinien dostosować metody pracy z uczniami do tego, z jakimi osobami ma do czynienia. Kim oni są, jakie mają możliwości i jakie są warunki w szkołach. Ta ustawa tego zupełnie nie zmienia, nadal nauczyciel ma pełną swobodę, jeśli chodzi o pracę, dobór podręczników, programów i metod pracy z uczniami.</u>
          <u xml:id="u-601.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Kolejny element, o którym ta ustawa nie mówi, ale o którym państwo wspomnieli, to dziesiątki tysięcy nauczycieli, którzy odeszli z pracy. Jak rozumiem, część z państwa chciałaby, żeby nauczyciele pracowali do 70. roku życia i więcej, tak jak to wprowadziliście w poprzedniej kadencji, podwyższając wiek przejścia na emeryturę. Naturalne jest chyba przechodzenie nauczycieli na emeryturę. Ale powiem coś, co może państwa zdziwić: dziś nauczycieli w Polsce jest więcej niż kilka lat temu. A jeśli chodzi o liczbę zgłoszonych wniosków o zatrudnieniu nauczycieli, to jest ich kilka tysięcy, podobnie jak w czasach rządów PO i PSL, a te kilka tysięcy nie zawsze oznacza poszukiwanie nauczyciela na pełny etat, tylko czasami na kilka godzin. Wszystkich nauczycieli w Polsce jest ok. 700 tys. To jeśli chodzi o skalę.</u>
          <u xml:id="u-601.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Jeden z posłów pytał o konsultacje z samorządami, w tym m.in. ze stolicą. Wydaje mi się, że czymś naturalnym jest, że minister rozmawia z różnymi środowiskami zainteresowanymi tym, co się dzieje w polskiej oświacie, a trudno odmówić także samorządom prawa do tego, aby zabierały głos. Czasami przynajmniej część ich opinii jest uwzględniona i nie widzę w tym nic zdrożnego.</u>
          <u xml:id="u-601.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">No i rzecz moim zdaniem kuriozalna: część z państwa ma wrażenie, że jeżeli nie ma organizacji pozarządowej w szkole, to szkoła nie poradzi sobie z żadnym problemem. Moim zdaniem jest zupełnie odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-601.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-601.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Państwo wielokrotnie mówili o tym, że nauczyciele w Polsce są dobrzy i bardzo dobrzy. Ja ze swego doświadczenia — ponad 20 lat uczyłem w szkole — mogę tę opinię potwierdzić. W zdecydowanej większości szkół nauczyciele potrafią rozwiązać problemy wychowawcze, które pojawiają się na terenie szkoły. Nie potrzebują organizacji pozarządowej. Wbrew temu, co państwo mówią, szkoła stoi nauczycielami, a nie organizacjami pozarządowymi, bo one do bardzo wielu szkół w ogóle nie docierają. Jest mnóstwo szkół w Polsce, w których nie działa żadna organizacja pozarządowa.</u>
          <u xml:id="u-601.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Ta ustawa nie osłabia dyrektora, wręcz go wzmacnia, bo czasami niestety samorządy próbują zbyt mocno wpływać na dyrektorów i traktują go jako swojego…</u>
          <u xml:id="u-601.23" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Dlatego kurator może go zawiesić, to tak w formie wzmocnienia.)</u>
          <u xml:id="u-601.24" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">…podrzędnego pracownika i odwołują go często bez żadnego uzasadnienia, tylko dlatego że chcą zatrudnić kogoś innego.</u>
          <u xml:id="u-601.25" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Ta ustawa oczywiście nic nie mówi na temat konkursów o Biblii, o Kościele czy o Gietrzwałdzie i tego typu rzeczach. To jest dobry projekt ustawy, który wzmacnia pozycję rodziców, pozwala na to, aby wiedzieli, jakie organizacje będą chciały wchodzić do szkół. Jeżeli będą chcieli skorzystać z ich oferty, będą mogli to zrobić. Zachęcam państwa do tego, aby ten projekt ustawy przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-601.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-601.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo! Kłamie pan, panie ministrze. Po prostu pan kłamie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-602.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">O głos prosił również sprawozdawca komisji pan poseł Tomasz Zieliński.</u>
          <u xml:id="u-602.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#PosełTomaszZieliński">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Chcę podziękować za dyskusję na posiedzeniu komisji, która trwała prawie 8 godzin. Jeżeli chodzi o obie te ustawy, to także dzisiaj dyskusja była dość burzliwa. Muszę powiedzieć, że było dużo głosów przeciw, dużo było też głosów za. Generalnie wszystko koncentrowało się wokół działalności stowarzyszeń w szkołach oraz kompetencji kuratora. Pan minister tutaj bardzo mocno wyjaśnił właśnie, jak rola…</u>
          <u xml:id="u-603.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nic nie wyjaśnił.)</u>
          <u xml:id="u-603.2" who="#PosełTomaszZieliński">Dla mnie wyjaśnił wiele.</u>
          <u xml:id="u-603.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Bał się powiedzieć, że kurator może zablokować…)</u>
          <u xml:id="u-603.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Jest pan wnioskodawcą i pan tego nie wie? Musi pan mieć wyjaśniane?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#PosełTomaszZieliński">Można, pani marszałek?</u>
          <u xml:id="u-605.1" who="#PosełTomaszZieliński">Tak, tylko dodam, że pan minister bardzo dobrze wskazał, że decyzja kuratora, jeżeli chodzi o prowadzenie zajęć, to nie jest jakieś widzimisię kuratora, tylko stoją za tym konkretne przepisy Prawa oświatowego. Proponuję opozycji zapoznać się z art. 1 pkt 1, 3, 5, 14 i 21 Prawa oświatowego, bo w oparciu o te właśnie przepisy kurator oświaty będzie wyrażał zgodę na to, aby stowarzyszenie prowadziło — uwaga — zajęcia z uczniami. Działalność w szkole praktycznie pozostaje taka sama. Wejście stowarzyszeń do szkół uzupełniliśmy tylko tym, sugerując się właśnie propozycją pana prezydenta, żeby rodzice wyrazili swoją opinię przed wejściem stowarzyszeń. Nic się nie zmieniło: zgodę wyraża dyrektor szkoły po uzyskaniu pozytywnej opinii rady rodziców i rady pedagogicznej, szanowni państwo. Dzisiaj obowiązują takie przepisy.</u>
          <u xml:id="u-605.2" who="#PosełTomaszZieliński">Potwierdzam też, że nie jesteśmy za likwidacją edukacji domowej. Były obawy pana Jarosława Sachajki o to, że wprowadziliśmy termin na wydanie tej decyzji. Rozszerzyliśmy go jeszcze, bo pierwotna wersja brzmiała: 1–21 września, cofnęliśmy go do początku lipca, ale jak mówił pan minister, na to rzeczywiście wpłynęły względy proceduralne. Nasze opinie mogą się różnić, jeżeli chodzi o szkołę, która liczy 11 tys. uczniów. Dla jednej pani posłanki to jest argument, że ta szkoła jest bardzo potrzebna, ale dla wielu posłów to w ogóle stawia pod znakiem zapytania sens edukacji domowej…</u>
          <u xml:id="u-605.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Biznes — taki jest sens…)</u>
          <u xml:id="u-605.4" who="#PosełTomaszZieliński">…jeżeli mamy instytucję, która skupia 11 tys. uczniów. Jak ona wspomaga faktycznie tego ucznia? Czy to jest edukacja domowa? To są takie pytania na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-605.5" who="#PosełTomaszZieliński">Pan poseł Suchoń zgłaszał też obawy odnośnie do częstotliwości wchodzenia stowarzyszeń czy uzyskiwania przez stowarzyszenia zgody. Szanowni państwo, według tych przepisów, jeżeli stowarzyszenie uzyska zgodę na działalność, to ono po prostu działa w szkole cały czas, nie musi co roku starać się o zgodę dyrektora, zgody rady rodziców i rady pedagogicznej.</u>
          <u xml:id="u-605.6" who="#PosełTomaszZieliński">Jeżeli chodzi o obawy pana Szopińskiego, to jest zgłoszona poprawka w sprawie Polskiego Czerwonego Krzyża.</u>
          <u xml:id="u-605.7" who="#PosełTomaszZieliński">Jeżeli chodzi jeszcze o pytanie pani poseł Mrzygłockiej, to podniosła pani problem, że samorządom zabiera się możliwość likwidacji szkół i placówek. Nie zabiera się im możliwości likwidacji szkół i placówek, tylko chodzi o wprowadzenie kryteriów likwidacji. To był wniosek rzecznika praw obywatelskich, poza tym wpłynęły na to tak naprawdę różne wyroki sądów, które wskazywały, że brak tych kryteriów pozwala na pewną dowolność wprowadzania przepisów czy interpretacji przepisów na temat tego, czy dana szkoła ma być zlikwidowana, czy nie. Czyli tu chodzi o pewne uporządkowanie, o które wnioskowały też bardzo często organy prowadzące.</u>
          <u xml:id="u-605.8" who="#PosełTomaszZieliński">Pani poseł Pępek i pan poseł Joński wskazywali, że tą ustawą wyrzucamy dyrektorów ze szkół, tzn. kurator wyrzuca dyrektorów ze szkół. Nie wprowadzamy takiego przepisu. Odwrotnie, wprowadzamy przepis, że odwołanie dyrektora przez organ prowadzący w trakcie roku szkolnego bez wypowiedzenia właśnie wymaga pozytywnej zgody kuratora oświaty. Czyli odwrotnie, chronimy dyrektora szkoły i placówki przed samowolnym odwołaniem go przez organ prowadzący.</u>
          <u xml:id="u-605.9" who="#PosełTomaszZieliński">Dziękuję za wszystkie zgłoszone wnioski. Były też i takie wnioski, które wprowadziły poprawki, jak w przypadku Stowarzyszenia „Rodzice w Szkole”, za które też dziękuję. Podczas posiedzenia komisji była propozycja poprawki, którą przejęliśmy, aby wzmocnić kompetencje rady rodziców, i taka poprawka została złożona.</u>
          <u xml:id="u-605.10" who="#komentarz">(Głos z sali: A ile organizacji protestowało: 20, 30?)</u>
          <u xml:id="u-605.11" who="#PosełTomaszZieliński">Bardzo serdecznie państwu dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-605.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-606.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-606.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży celem przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-606.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-606.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-606.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 2725).</u>
          <u xml:id="u-606.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę pana posła Kazimierza Smolińskiego o przedstawienie uzasadnienia projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#PosełKazimierzSmoliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych chciałbym przedstawić projekt zmian regulaminu Sejmu zawarty w druku nr 2725.</u>
          <u xml:id="u-607.1" who="#PosełKazimierzSmoliński">Uchwała Sejmu w tym zakresie jest wymagana, aby zmienić regulamin. Art. 1 tej uchwały zawiera zmiany art. 139, w którym mają być dodane dwa podpunkty: ppkt 2a i 2b. Jest to związane z koniecznością uzupełnienia pewnego braku uregulowania w regulaminie Sejmu prac przed komisją czy w komisji dotyczącej służb specjalnych. W regulaminie brak jest uregulowania wspólnych posiedzeń tej komisji z innymi komisjami. W związku z tym należy to uregulować, dlatego że komisja ta ma specjalne uprawnienia i dostęp do pracy w tej komisji jest ograniczony.</u>
          <u xml:id="u-607.2" who="#PosełKazimierzSmoliński">Propozycja zmierza do tego, aby w przypadku wspólnych posiedzeń z taką komisją w posiedzeniach mogli brać udział tylko członkowie tych komisji, czyli Komisji do Spraw Służb Specjalnych oraz innej komisji, z którą ta komisja będzie prowadziła wspólne obrady. Dodatkowo uregulowania wymaga również kwestia głosowania w takich komisjach. Do tej pory w komisji służb specjalnych było wymagane specjalne kworum do podejmowania uchwał w tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-607.3" who="#PosełKazimierzSmoliński">W przypadku wspólnych posiedzeń mamy wspólne uregulowania związane z kworum co do głosowania i z większością przy głosowaniu. I tutaj wprowadzamy przepisy, które regulują jednakowo rozwiązania dotyczące Komisji do Spraw Służb Specjalnych i innych komisji, tak jak to jest w przypadku wszystkich innych wspólnych posiedzeń.</u>
          <u xml:id="u-607.4" who="#PosełKazimierzSmoliński">Komisja praktycznie jednogłośnie przegłosowała ten projekt i wnioskuję do Wysokiej Izby, aby dalej procedować nad tą uchwałą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-607.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-608.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-608.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-608.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawi pan poseł Kazimierz Smoliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#PosełKazimierzSmoliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chciałbym przedstawić stanowisko, które popiera ten projekt, bo rzeczywiście wymagają uregulowania w regulaminie wspólne posiedzenia Komisji do Spraw Służb Specjalnych i innych komisji. W tym zakresie jest swego rodzaju luka w prawie, zarówno co do wspólnych posiedzeń, jak i kwestii głosowania na tych wspólnych posiedzeniach. Z projektu jednoznacznie wynika, że wspólne posiedzenia mogą się odbywać tylko przy udziale posłów, którzy są członkami tych komisji, natomiast co do uregulowania związanego z głosowaniem wprowadzamy tutaj tym rozwiązaniem, komisja to proponuje, rozwiązania, które są takie same jak w innych komisjach.</u>
          <u xml:id="u-609.1" who="#PosełKazimierzSmoliński">Klub będzie popierał dalsze postępowanie i procedowanie nad tym projektem. W związku z tym, że projekt jest bardzo krótki, naszym zdaniem nie wymaga specjalnego procedowania. W imieniu klubu chciałbym złożyć wniosek, aby przystąpić do drugiego czytania po zakończeniu pierwszego bez odsyłania tego projektu do komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#PosełKazimierzSmoliński">Składam w tym zakresie wniosek w imieniu klubu. Będziemy dalej popierać ten projekt uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-612.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawi pan poseł Wojciech Król.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#PosełWojciechKról">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Uchwała o zmianie regulaminu Sejmu ma na celu przynajmniej czysto formalne uregulowanie kwestii niejawności obrad komisji, które pracują w połączeniu z Komisją do Spraw Służb Specjalnych. Co do zasady posiedzenia Komisji do Spraw Służb Specjalnych są niejawne dla opinii publicznej, ale także dla posłów, którzy nie wchodzą w skład tej komisji. Każdorazowo jednak, gdy zachodzi taka konieczność, jest ona uzasadniona, to tak obrady Sejmu, jak i posiedzenia komisji sejmowych mogą zostać utajnione i w tych posiedzeniach mogą brać udział posłowie, którzy nie wchodzą w skład tych komisji, ale posiadają stosowne ustawowe uprawnienia do tego, żeby w komisjach niejawnych uczestniczyć. Wyjątkiem oczywiście jest Komisja do Spraw Służb Specjalnych. Zmiana regulaminu skutkować będzie tym, że każde posiedzenie komisji, które odbywać się będzie wspólnie z Komisją do Spraw Służb Specjalnych, będzie utajnione zarówno dla opinii publicznej, jak i posłów, którzy nie wchodzą w skład tej komisji, co jest ograniczeniem sprawowania mandatu poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-613.1" who="#PosełWojciechKról">Zawsze, gdy Prawo i Sprawiedliwość, co pokazało wielokrotnie, zmienia regulamin Sejmu, należy z daleko idącą ostrożnością podchodzić do proponowanych zmian, bowiem czemuś konkretnemu ona służą. Nie jakości stanowienia prawa, nie jakości debaty ani rękojmi zachowania informacji niejawnych. Życie pokazało, że wprowadzane zmiany są podyktowane interesami, a nie argumentami.</u>
          <u xml:id="u-613.2" who="#PosełWojciechKról">Co do zasady, konstytucyjnej dodam, obywatele mają prawo do jawności życia publicznego, uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne — konstytucja, art. 61. Dlatego Klub Parlamentarny Koalicji Obywatelskiej sprzeciwia się zmianie regulaminu Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-613.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Kotula w imieniu klubu parlamentarnego Lewica.</u>
          <u xml:id="u-614.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#PosełKatarzynaKotula">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przyszedł mi do głowy przed minutą taki cytat, że im bardziej Puchatek zaglądał do dziury, tym bardziej prosiaczka tam nie było, to znaczy im dłużej przyglądamy się proponowanej uchwale w sprawie zmiany regulaminu Sejmu, tym większe mamy wątpliwości co do zasadności tej zmiany. Należy na pewno zadać pytanie, dlaczego taka zmiana jest niezbędna. Chcielibyśmy odpowiedź na to pytanie dzisiaj usłyszeć. Wydaje się, że to jest kluczowe. Chcemy wiedzieć, jakie prawdziwe intencje stoją za tą zmianą, bo znamy dobrze Prawo i Sprawiedliwość i Zjednoczoną Prawicę i zastanawiamy się po prostu tylko, gdzie jest haczyk.</u>
          <u xml:id="u-615.1" who="#PosełKatarzynaKotula">Komisja do Spraw Służb Specjalnych faktycznie obraduje na odmiennych zasadach i każde jej posiedzenie jest tajne. Prześledziłam sobie posiedzenia Komisji do Spraw Służb Specjalnych i sprawdziłam, ile było tych posiedzeń. Było ich 66 i nie było żadnego posiedzenia wspólnego z inną komisją. Rozumiałabym, gdyby takie posiedzenie się odbyło i gdyby faktycznie były jakieś argumenty przemawiające za tym, że ta zmiana jest niezbędna na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-615.2" who="#PosełKatarzynaKotula">Pytanie jest takie: W jakiego rodzaju sytuacjach niezbędna jest zmiana regulaminu, w konsekwencji której pozbawi się część parlamentarzystów konstytucyjnego prawa do wykonywania mandatu posła? Wyobraźnia podpowiada różne scenariusze. Wyobrażam sobie, że obradujemy np. nad raportem o katastrofie ekologicznej na Odrze, nie jestem członkinią komisji środowiska, chcemy albo chcą państwo ten raport w jakiś sposób utajnić albo zabronić nam debaty na temat tego raportu i wtedy Komisja do Spraw Służb Specjalnych obraduje wraz z komisją środowiska w trybie utajnionym, a tacy posłowe jak ja nie mogą być obecni na debacie, nie mogą zadawać pytań, nie mogą brać udziału.</u>
          <u xml:id="u-615.3" who="#PosełKatarzynaKotula">To znaczy myślę, że warto dzisiaj powiedzieć głośno, że to jest trochę jak strzelanie z armaty do wróbli. Niestety jest tak, że w przeszłości wielokrotnie nadużywali państwo naszego może minimalnego zaufania i zmiany, które mogły służyć dobrej sprawie — zgadzam się, że w kwestii bezpieczeństwa być może taka zmiana byłaby potrzebna — były wykorzystywane do ograniczenia wolności dyskusji i ograniczały pracę posłów. Nie mamy do was zaufania w tej kwestii, bo po prostu nie mamy podstaw, żeby je mieć. I myślę, że trzeba to powiedzieć głośno. Jeżeli służby mają podejrzenia wobec jakiekolwiek posła, którego np. chcecie wykluczyć z pracy w komisji z powodów związanych z bezpieczeństwem państwa, to sugerujemy, żeby znaleźć inny sposób, inne narzędzia, żeby nie wyręczać się posłami.</u>
          <u xml:id="u-615.4" who="#PosełKatarzynaKotula">Organizowaniem polowania na możliwych rosyjskich agentów powinny zajmować się służby specjalne, a nie Wysoka Izba. Jeśli macie państwo podejrzenia co do posła „Szczęść Boże!”, to powiedzcie to wprost, a nie pozostawiajcie tego w sferze domysłów, bo procedujemy nad zmianą, która może mieć ogromne konsekwencje dla wszystkich posłów i może znacznie ograniczyć nam możliwość pracy. Będziemy przeciw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-615.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Łopata przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-616.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#PosełJanŁopata">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-617.1" who="#PosełJanŁopata">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko, tzn. klubu parlamentarnego, na temat projektu uchwały w sprawie zmiany regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-617.2" who="#PosełJanŁopata">Wysoka Izbo! Proponowana zmiana w regulaminie Sejmu jest bardzo niewielka i sprowadza się do — o czym tu już była mowa — uzupełnienia przepisów art. 139 regulaminu Sejmu i objęcia tą regułą zamkniętych posiedzeń odbywanych przez Komisję do Spraw Służb Specjalnych wspólnie z innymi komisjami.</u>
          <u xml:id="u-617.3" who="#PosełJanŁopata">Wysoki Sejmie! Korzystając z tej sposobności przy omawianiu tej tak prostej, powiedziałbym, zmiany, chciałbym zwrócić się — po raz kolejny w ostatnich miesiącach — do pani marszałek, do Prezydium Sejmu o jak najszybsze procedowanie nad całościowymi zmianami zaproponowanymi w regulaminie Sejmu. Zawarliśmy to w ponadpartyjnym projekcie z 9 grudnia 2021 r., to za chwilę będzie rok, w druku nr 1917. Uważamy bowiem, że odbudowa demokracji pluralistycznej w Polsce wymaga przywrócenia konstytucyjnej funkcji Sejmu jako instytucji swobodnej debaty publicznej, transparentnie i rzetelnie wykonującej kompetencje ustawodawcze i kontrolne oraz odzyskującej udział w polityce europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-617.4" who="#PosełJanŁopata">Wypada podkreślić, że w wielu państwach europejskich przeprowadzono reformy wzmacniające pozycję ustrojową parlamentu z intencją przeciwdziałania deficytowi zaufania obywateli do państwa. W Polsce nie tylko nie dokonano takich reform, takich zmian, ale po 2015 r. obóz rządzący uderzył w sam rdzeń parlamentaryzmu, tłumiąc wolność wypowiedzi i możliwość krytyki władzy. W celu zawłaszczenia parlamentu większość rządowa doprowadziła bowiem do zmian w regulaminie Sejmu. W innych przypadkach, tak jak chociażby w sprawie kodeksów karnych, przeprowadzono pospieszną procedurę legislacyjną bez podstawy prawnej. Ponadto po 2015 r. zintensyfikowano złe praktyki w sferze legislacji — mam na myśli w pierwszej kolejności stosowanie ekspresowego trybu legislacji — wnosząc tzw. projekty poselskie, by uniknąć chociażby wymogów wynikających z Regulaminu pracy Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-617.5" who="#PosełJanŁopata">Przedstawiony projekt zmian regulaminu Sejmu z druku nr 1917, o czym mówiłem, przywraca wolnościowe funkcje parlamentu i w dalszej kolejności proponuje reformy mające na celu dbałość o wysoki standard legislacji oraz uregulowanie kontroli parlamentarnej i udziału Sejmu w polityce dotyczącej członkostwa Polski w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-617.6" who="#PosełJanŁopata">Zatem, pani marszałek, wnosimy o jak najszybsze procedowanie, a myślę, że również jest to zbieżne z realizacją jednego z kamieni milowych dotyczących KPO. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-618.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-618.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Szczęść Boże! Dobry wieczór.</u>
          <u xml:id="u-619.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Tak, nie warto owijać tego w bawełnę: wprowadziliście państwo pod obrady Wysokiej Izby prawo dedykowane mnie, niegodnemu, osobiście przez pana posła sprawozdawcę w jego publicznych enuncjacjach, w których nie stronił od insynuacji — łajdackich, wyraźnie to powiedzmy — pod moim adresem.</u>
          <u xml:id="u-619.2" who="#PosełGrzegorzBraun">Szanowni Posłowie! Panie! Panowie! Nie idą po mnie, idą po was, a ja tylko stanąłem na drodze. Stanąłem mianowicie w drzwiach do Komisji Obrony Narodowej szereg razy stawianymi tam pytaniami — czego byliście niektórzy z was świadkami — kompromitując Zjednoczoną łże-Prawicę. To, że was czasem przy okazji, to inna sprawa. Więc baczcie, jak głosować będziecie w tej sprawie. Powtórzę: nie idą po mnie, idą po was. Ale ponieważ nemo iudex in causa sua, ciąg dalszy — mój kolega.</u>
          <u xml:id="u-619.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Urbaniak w drugiej części.</u>
          <u xml:id="u-620.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#PosełMichałUrbaniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Posłowie i rząd chcą przegłosować ustawę samoograniczającą posłów, ograniczającą dostęp do udziału i możliwość zabierania głosu w trakcie konkretnych komisji. Jak to ma służyć realnej pracy, by nad ustawami głosowano zgodnie z interesem Polaków? No nijak. PiS woli jednak okopywać się w swoim jedynowładztwie. Jeśli opozycja, jakakolwiek, poprze ten projekt, to pokaże, że ten układ, gdzie jest PiS i jakaś opozycja, to jest układ wygodny, że można zamykać usta posłom, że można działać wbrew interesowi publicznemu, bo na krytykę nie ma się co zgadzać. Tym projektem ograniczy się też możliwość mówienia o bezpieczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-621.1" who="#PosełMichałUrbaniak">A jak już mówimy o bezpieczeństwie — bo tutaj padały oskarżenia wobec jednego z moich kolegów — to opozycja w zasadzie średnio o nie dba. Mamy choćby dobry przykład ze sprinterami znad granicy polsko-białoruskiej, gdzie wspierała Putina i Łukaszenkę w ich działaniach propagandowych. A z drugiej strony, jeśli mówimy o bezpieczeństwie, to PiS potrafił zarządzać państwem przez maila z Onetu i wiemy, jak to się skończyło. Skończyło się tragicznie dla bezpieczeństwa informacyjnego państwa, dla cyberbezpieczeństwa. Pokazało to, że nawet najwyżsi urzędnicy państwowi nie potrafią zarządzać dobrze swoimi danymi. Jeśli ktoś mówi, że działania, które są w tej Izbie, są działaniami, które mają być, są działaniami przeciwko państwu polskiemu, to mamy doskonały przykład samego premiera i jego pracowników. Składam wniosek o odrzucenie tej uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-622.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-622.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-623.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Polska 2050 w sprawie komisyjnego projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-623.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Wysoka Izbo! Przedstawiony projekt uchwały zmierza do zmian w regulaminie, które mają skutkować przyjęciem rozwiązań dotyczących wspólnych posiedzeń komisji sejmowych z Komisją do Spraw Służb Specjalnych. Zaproponowane rozwiązania będą skutkowały sytuacją, w której w posiedzeniach zwołanych komisji wspólnie z Komisją do Spraw Służb Specjalnych będą mogli brać udział posłowie, którzy są wyłącznie członkami tych komisji, czyli nikt spoza składu tych dwóch komisji, które będą odbywały wspólne posiedzenie, nie będzie mógł wziąć udziału w posiedzeniu. Do tej pory tego typu rozwiązania stosowane są w przypadku Komisji do Spraw Służb Specjalnych, w której zasiadają przedstawiciele klubów parlamentarnych, i oni biorą udział w tym posiedzeniu. Natomiast posłowie spoza składu nie mogą brać udziału w tych posiedzeniach.</u>
          <u xml:id="u-623.3" who="#PosełMirosławSuchoń">Oczywiście w trakcie debaty publicznej, które odbyła się poza salą parlamentarną, słyszeliśmy o różnych powodach, które skłoniły wnioskodawców do przedstawienia tego projektu dotyczącego regulaminu. Oczywiście nie ma co ukrywać, że kwestia bezpieczeństwa państwa jest kwestią kluczową. Natomiast niestety środki, które zostały tutaj zaproponowane, mają wiele wad. Po pierwsze, wykluczają z tego składu przedstawicieli mniejszych kół, którzy nie mają reprezentacji w małych komisjach. Jeżeli mała komisja zostanie zwołana wspólnie z Komisją do Spraw Służb Specjalnych, w takim posiedzeniu nie będą mogli wziąć udziału posłowie z mniejszych kół, co spowoduje, że faktycznie część społeczeństwa reprezentowana w parlamencie właśnie w postaci małego koła nie będzie miała reprezentacji w trakcie posiedzenia komisji, która, jeżeli mówimy o posiedzeniach tajnych, zajmuje się z reguły ważnymi sprawami. To powoduje, że trudno ocenić pozytywnie ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-623.4" who="#PosełMirosławSuchoń">Na uwagę zasługuje również fakt, że z naszych doświadczeń wynika, iż informacje, które są przedstawiane podczas posiedzeń komisji, np. komisji obrony, później są ujawniane przez ministra Błaszczaka w postaci przedstawiania tych informacji na konferencjach prasowych i politycznego wykorzystywania. Oczywiście jest pytanie o to, w jaki sposób chronione są te informacje. Natomiast wydaje się, że ten projekt dotyczący regulaminu idzie w złym kierunku. Nie możemy go poprzeć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-624.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Jarosław Sachajko w imieniu Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-624.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#PosełJarosławSachajko">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-625.1" who="#PosełJarosławSachajko">Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
          <u xml:id="u-625.2" who="#PosełJarosławSachajko">Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie komisyjnego projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-625.3" who="#PosełJarosławSachajko">Debatujemy nad prostym i, wydawałoby się, oczywistym projektem. Projekt dotyczy wprowadzenia przepisów, zgodnie z którymi w przypadku zamkniętego wspólnego posiedzenia Komisji do Spraw Służb Specjalnych i innej komisji w posiedzeniu takim będą mogli brać udział tylko posłowie będący członkami tych komisji oraz komisje obradujące wspólnie. Uchwały przyjmowane są w obecności 1/3 liczby członków każdej z tych komisji. Wydaje się w tej chwili, że bezpieczeństwo narodowe dla wszystkich powinno być oczywiste. Tutaj chyba nie powinniśmy mieć wątpliwości. Jedyna wątpliwość, jaka u nas się rodzi, to jest problem właśnie kół poselskich, które nie mają swojego przedstawiciela w Komisji do Spraw Służb Specjalnych oraz w małych komisjach. To jest jednak wykluczenie pewnej części społeczeństwa, która nie ma swojej reprezentacji. To jest problem, bo sam projekt… To jest problem regulaminu Sejmu, całego regulaminu Sejmu, że koła poselskie są wykluczone z tej komisji, jak i małych komisji. Aczkolwiek w tym momencie ze względu na sytuację, która jest, wydaje się, że ten projekt powinien być poparty. Mam nadzieję, że wkrótce będziemy debatowali nad zmianą regulaminu Sejmu tak, żeby nie wykluczać posłów z kół poselskich z udziału w debatowaniu nad ważnymi sprawami dotyczącymi bezpieczeństwa narodowego. Od tego mamy ABW, aby dała dostęp konkretnemu posłowi lub nie dała dostępu konkretnemu posłowi do materiałów ściśle tajnych. To powinno być uregulowane jak najszybciej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-625.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-626.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-626.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zamykam listę osób chcących zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-626.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-626.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Do pytań zgłosiło się 12 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-626.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pierwsze pytanie zadaje pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-626.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Pytanie retoryczne: Co dalej? Kto następny w Wysokiej Izbie zostanie nominowany przez Zjednoczoną łże-Prawicę albo inną większość, przemocową większość demokratyczną? Kto następny?</u>
          <u xml:id="u-627.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Na razie pan Kazimierz Smoliński, chętny do mokrej roboty parlamentarnej, skompromitował się całkowicie, przesyłając do Prezydium Sejmu dziewięć z 10 wniosków o uchylenie mojego immunitetu, w tym te wnioski, nad którymi z bardzo grzecznym, szczerze mówiąc, uśmiechem pochylały się panie policjantki na posiedzeniu komisji, której przewodzi pan Kazimierz. Policjantki tłumaczyły grzecznie, że te wnioski nadają się do śmieci, ale pan przewodniczący jednak przesłał je do Prezydium, które skompromitowało go, nie nadając tym wnioskom dalszego biegu. Taki wnioskodawca składa teraz taki wniosek. Oceńcie to państwo sami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-628.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Każdy, panie pośle, kto staje się tubą mordercy Władimira Putina.</u>
          <u xml:id="u-628.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-629.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Mam pytanie do przedstawiciela wnioskodawców. W sposób znaczący…</u>
          <u xml:id="u-629.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Coś lepszego, pani marszałek? Ma pani coś jeszcze?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dla pana wiele, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-630.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Śmiało, śmiało.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#PosełMirosławSuchoń">To może ja już jednak rozpocznę zadawanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-631.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Niech pan mówi.)</u>
          <u xml:id="u-631.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję za tę wyrozumiałą zgodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Łaskawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Pytanie do przedstawiciela wnioskodawców. Otóż ten projekt w sposób znaczący ogranicza uprawnienia posłów, którzy reprezentują mniejsze kluby, koła parlamentarne w parlamencie. W związku z tym chciałem zapytać, czy przygotowując te przepisy, rozważali państwo, w jakiej sytuacji zostaną postawieni właśnie ci posłowie. W sposób administracyjny ogranicza się części społeczeństwa udział w podejmowaniu decyzji i w procedowaniu nad istotnymi sprawami. W jaki sposób państwo zamierzają poprawić ten obszar? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-634.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Urszula Zielińska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-634.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-634.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-634.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-634.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#PosełJanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym podzielić się pewną moją wątpliwością. W przypadku zamkniętych posiedzeń wspólnych odbywanych z innymi komisjami wyklucza się postanowienia art. 154 ust. 1, czyli odbieramy prawo uczestnictwa w takich posiedzeniach posłom niebędącym członkami komisji. Ten sam artykuł posiada również ust. 1a mówiący o uczestnictwie w tych posiedzeniach europosłów. W związku z tym moja wątpliwość dotyczy tego, czy ten zapisy spowoduje wykluczenie z posiedzeń posłów przy jednoczesnym dopuszczeniu do nich europosłów, czy intencją jest wykluczenie z obrad obu tych grup osób. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-635.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-635.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Dobre pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-636.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#PosełMichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Pośle Wnioskodawco! Wysoka Izbo! W Komisji do Spraw Służb Specjalnych nie ma reprezentacji kół parlamentarnych. Są tam tylko reprezentacje klubów. Posłanki i posłowie zrzeszeni w kołach parlamentarnych to tacy sami posłowie, jak ci zrzeszeni w klubach. Mają takie same prawa. Wprowadzanie sytuacji, w której nie będą mieli prawa do wejścia na posiedzenie połączonych komisji chociażby dlatego, że nie mają parytetowych reprezentacji w małych komisjach, jest de facto ograniczaniem ich mandatu.</u>
          <u xml:id="u-637.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan poseł już się wydzierał na posiedzeniu komisji.)</u>
          <u xml:id="u-637.2" who="#PosełMichałGramatyka">Jeszcze jedna uwaga. Pan poseł Braun ma takie poglądy, jakie ma. Nigdy nie podpisałbym się pod jego poglądami, wielokrotnie wywołują one we mnie obrzydzenie, ale jest posłem, takim samym posłem jak my, i nikt nie może ograniczać sposobu sprawowania przezeń jego mandatu, a jeżeli już, to na drodze prawnej. Są do tego instrumenty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15 — Demokracja Bezpośrednia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#PosełJarosławSachajko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytanie do posła wnioskodawcy. Czy miała miejsce sytuacja, że jakieś informacje z zamkniętego posiedzenia Komisji do Spraw Służb Specjalnych wyciekły gdzieś poza tę komisję? Oczywiście, politycy są od tego, żeby zapobiegać takim sytuacjom, i może to jest przykład takiego działania, ale tym działaniem z jednej strony zapewniamy większe bezpieczeństwo, a z drugiej strony… Czy pan poseł widziałby możliwość zmiany regulaminu Sejmu w taki sposób, aby w posiedzeniach Komisji do Spraw Służb Specjalnych również mogli brać udział — czy być na nich — przedstawiciele kół parlamentarnych, a nie tylko dużych ugrupowań? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-640.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Dobromir Sośnierz, koło Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-640.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#PosełDobromirSośnierz">Mam pytanie, które po raz kolejny mi się nasuwa. Czy wy naprawdę nie myślicie o tym, co będzie po was? Czy naprawdę nie macie refleksji dotyczących tego, jak będą wykorzystywane narzędzia, które stwarzacie? Chodzi o falandyzację prawa, o te sztuczki-magiczki, które próbujecie zastosować, które są adresowane tylko pod kątem jednego przypadku, jednego posła. Po co to udawanie, że w ogóle chodzi tu o coś więcej? Odstawił pan tu szopkę, panie sprawozdawco, próbując udawać, że nie chodzi o to, o co chodzi. Jeśli macie jakieś podejrzenia — tutaj się zgodzę z panią Kotulą — co do pana posła, wyłóżcie karty na stół. Nie pozwólcie się dłużej powstrzymywać. My też chętnie się dowiemy. A jeśli nie macie podejrzeń, to skończcie tę durną szopkę. Wszyscy posłowie mają takie samo prawo do wykonywania mandatu, wszystkie koła i wszystkie kluby powinny być w ten sam sposób traktowane. Nie piszcie prawa pod jeden przypadek, bo to się na was zemści.</u>
          <u xml:id="u-641.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-642.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#PosełMałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie może być tak, żeby posłowie, którzy zostali wybrani w demokratycznych wyborach, nie mogli brać udziału w posiedzeniach komisji. Jest to ograniczenie, które nie powinno mieć miejsca. Zdecydowanie klub Koalicji Obywatelskiej jest przeciwny zmianie regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-643.1" who="#PosełMałgorzataPępek">Mam pytanie: Czy zmiana regulaminu podyktowana jest chęcią wykluczenia jednego, konkretnego posła z prac komisji? Jeśli tak, to miejcie na tyle cywilnej odwagi, żeby to potwierdzić. To kolejny zły projekt, który powinien trafić do kosza. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-643.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Pośle Sprawozdawco! W kontekście dzisiejszych zmian regulaminowych chciałbym zapytać o prace dotyczące wdrożenia kamieni milowych KPO. Mianowicie jeden z tych kamieni milowych dotyczy nowelizacji regulaminu Sejmu w kontekście obowiązku konsultacji społecznych przewidzianych dla projektów poselskich. Dzisiaj takiego obowiązku nie ma.</u>
          <u xml:id="u-645.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">W związku z powyższym chciałbym zapytać przewodniczącego, sprawozdawcę, czy w komisji regulaminowej i spraw poselskich lub w Prezydium Sejmu trwają prace nad zmianą regulaminu. Zapewne w tej sprawie odpowiedzi udzieli pani marszałek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-645.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#PosełKrzysztofPiątkowski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Zastanawiam się, po co w ogóle zmieniacie regulamin Sejmu, skoro możecie go nie przestrzegać. W art. 191–196 regulaminu Sejmu piszecie o interpelacjach, że powinny dotyczyć spraw o zasadniczym charakterze i powinny odnosić się do problemów związanych z polityką państwa. Prawo do oceny, czy interpelacja spełnia właściwe kryteria regulaminowe, przysługuje Prezydium Sejmu. Interpelacja nieodpowiadająca kryteriom regulaminowym pozostawiona jest bez biegu.</u>
          <u xml:id="u-647.1" who="#PosełKrzysztofPiątkowski">Napisałem interpelację. Poprosiłem o wykaz projektów sfinansowanych z ostatniej rezerwy ogólnej. I państwa minister, minister Łukasz Schreiber, odmówił udzielenia odpowiedzi na tę interpelację, bo jego zdaniem nie mieści się to w powyższej definicji, czyli zdecydował za panią marszałek, za panią marszałek Witek…</u>
          <u xml:id="u-647.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-647.3" who="#PosełKrzysztofPiątkowski">…za pana marszałka Terleckiego. Minister zdecydował, że nie musi odpowiadać na interpelacje, ponieważ nie jest ona istotna, nie ma zasadniczego charakteru, a pytałem o 600 mln z rezerwy ogólnej budżetu państwa. Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#PosełArturŁącki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tą ustawą tworzycie — zresztą są już u nas, w Sejmie, tacy — takich superposłów, którzy będą wiedzieli więcej, będą dostawali więcej informacji, jeszcze pewnie będą dostawiali więcej pieniędzy. Nie spotkałem się ani w polskiej konstytucji, ani w ustawie o wyborze na posła Rzeczpospolitej Polskiej, żeby można było wybierać tam jakiegoś superposła. Polki i Polacy wybierają 460 posłów, którzy mają takie same prawa w tej Izbie. I ten regulamin, regulamin Sejmu, nie ma prawa im tego odbierać.</u>
          <u xml:id="u-649.1" who="#PosełArturŁącki">I proszę odrzucić ten projekt i w ogóle nad nim nie procedować. A jeśli chcecie zmienić regulamin, to proszę go zmienić tak, żeby posłowie nie musieli latać z jednej komisji na drugą, żeby mogli głosować on-line, jeśli są chorzy, bo jest XXI w., by nie było tak, że kiedy są w trzech komisjach, dostają termin, że posiedzenia wszystkich trzech komisji odbędą się o tej samej godzinie. To byłaby dobra zmiana regulaminu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-649.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">To proszę taką zgłosić.</u>
          <u xml:id="u-650.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-650.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Odpowiedzi na postawione pytania udzieli przedstawiciel wnioskodawców pan poseł Kazimierz Smoliński.</u>
          <u xml:id="u-650.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#PosełKazimierzSmoliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam prośbę do pana posła Brauna, aby nie kłamał i zapoznał się z regulaminem Sejmu. Nie występuję personalnie jako Kazimierz Smoliński, tylko jako przedstawiciel wnioskodawców, którzy z takim projektem wystąpili. Wcześniej proszę zapoznać się z regulaminem, panie pośle, jeżeli chodzi o kwestie przesyłania informacji z komisji. Nie mam jako przewodniczący ani komisja nie ma na to wpływu. Jeżeli są składane wnioski, jeżeli chodzi o pozbawienie immunitetu, to te, które wpływają, zwracamy. Jeżeli nie były rozpatrzone, zwracam je do Prezydium Sejmu. To jest zgodne z regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-651.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Kto się tłumaczy, ten się oskarża.)</u>
          <u xml:id="u-651.2" who="#PosełKazimierzSmoliński">Bardzo proszę, niech się pan zapozna z regulaminem, zanim pan rzuci kalumnie i w pewnym sensie naruszy moje dobra osobiste. Nie będę się zniżał do tego, żeby się z panem po sądach włóczyć.</u>
          <u xml:id="u-651.3" who="#PosełKazimierzSmoliński">Jeżeli chodzi o kwestie ograniczania praw posłów, proszę państwa, kwestia Komisji do Spraw Służb Specjalnych jest uregulowana w regulaminie Sejmu już od kilkudziesięciu lat. Nikt tego wcześniej nie kwestionował, że w Komisji do Spraw Służb Specjalnych może brać udział tylko część posłów. Koła były wykluczone od kilkudziesięciu lat. I to robiła ta opcja i inna. Nikt tego nie zmieniał. Chcemy uregulować pewne kwestie jako wnioskodawcy, a komisja to zaakceptowała, żeby mogły się odbywać wspólne posiedzenia, bo teraz się one nie mogą odbywać, nie jest to uregulowane, jak jedna z pań poseł powiedziała, nie ma wspólnych posiedzeń. Jeżeli wspólne posiedzenia mają się odbywać, a ta komisja ma specjalne prawa, to musi być to uregulowane w regulaminie Sejmu. W tej chwili macie państwo jako posłowie szerszy dostęp, bo poszerzamy te możliwości o inne komisje. Do tej pory nikt spoza Komisji do Spraw Służb Specjalnych nie mógł mieć tej wiedzy. W tej chwili każda inna komisja, która będzie mogła odbywać to posiedzenie, taki dostęp będzie miała. Jest wniosek, żeby ograniczyć to tylko do członków tej komisji. Jest to jakieś ograniczenie, ale z drugiej strony też rozszerzamy ten zakres. Nie widzę jakiegoś ograniczania praw posłów. Wręcz odwrotnie, my je rozszerzamy.</u>
          <u xml:id="u-651.4" who="#PosełKazimierzSmoliński">Rzeczywiście wprost z tej propozycji wynika, że europosłowie nie będą wykluczeni, tak mi się wydaje, z obrad, bo to wymagałoby dodatkowych uregulowań. W tym projekcie tego nie ma, więc oni będą mogli brać udział. Nie wiem, czy byłoby to możliwe, bo tu są pewne…</u>
          <u xml:id="u-651.5" who="#komentarz">(Poseł Robert Kropiwnicki: To jak? Europosłowie będą mogli a inni posłowie nie?)</u>
          <u xml:id="u-651.6" who="#PosełKazimierzSmoliński">To jest tylko wstępna odpowiedź na pytanie, które było zadane przed chwilą. Sam jestem, że tak powiem, zainteresowany tym pytaniem w tym zakresie. Poproszę Biuro Analiz Sejmowych, żeby też zainteresowało się tym, czy rzeczywiście może tutaj dojść do takiej sytuacji, że europosłowie mogą brać udział w takim posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-651.7" who="#PosełKazimierzSmoliński">W pozostałym zakresie natomiast wykraczaliście państwo poza to przedłożenie, więc nie będę odpowiadał na te pytania. To jest wniosek komisyjny, więc proszę też pamiętać, że in gremio reprezentowany jest tutaj wnioskodawca, a ja jestem tylko przedstawicielem komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-651.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-652.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#PosełTomaszKostuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Procedowanie przez Wysoką Izbę nad projektem nowelizacji regulaminu Sejmu to doskonały pretekst do przekazania informacji na temat prac nad zmianą regulaminu Izby wynikających z określonych i przyjętych przez polski rząd kamieni milowych związanych z wdrażaniem KPO.</u>
          <u xml:id="u-653.1" who="#PosełTomaszKostuś">Dla przypomnienia, 30 września 2022 r. to termin, w którym powinien zostać przyjęty projekt nowelizacji regulaminu wprowadzający obowiązek przeprowadzania oceny skutków regulacji oraz konsultacji społecznych w przypadku projektów ustaw zgłaszanych przez posłów. Na jakim etapie są zatem prace legislacyjne w tym zakresie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie projektu uchwały w pierwszym czytaniu oraz o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-654.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Do głosowania nad tymi wnioskami przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-654.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku Prokuratora Rejonowego Toruń Centrum-Zachód w Toruniu z dnia 17 grudnia 2020 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej poseł Joanny Scheuring-Wielgus (druk nr 2663).</u>
          <u xml:id="u-654.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę pana posła Zbigniewa Dolatę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewDolata">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku Prokuratora Rejonowego Toruń Centrum-Zachód w Toruniu z dnia 17 grudnia 2020 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej poseł Joanny Scheuring-Wielgus.</u>
          <u xml:id="u-655.1" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewDolata">Marszałek Sejmu na podstawie art. 7c ust. 1b ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora skierowała w dniu 8 stycznia 2021 r. powyższy wniosek do Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-655.2" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewDolata">Po rozpatrzeniu tego wniosku na posiedzeniu w dniu 4 października 2022 r. na podstawie art. 7c ust. 5 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora komisja przedkłada propozycję przyjęcia wniosku Prokuratora Rejonowego Toruń Centrum-Zachód w Toruniu z dnia 17 grudnia 2020 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej poseł Joanny Scheuring-Wielgus.</u>
          <u xml:id="u-655.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-655.4" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewDolata">W toku dyskusji posłowie zwracali uwagę na to, że kościół nie jest miejscem debaty — jest miejscem modlitwy. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 53 zapewnia obywatelom wolność sumienia i religii, zapewnia wolność uczestniczenia w obrzędach religijnych, zapewnia wolność kultu. Konstytucyjne wolności obejmują także prawo do posiadania świątyń. Państwo i jego instytucje mają obowiązek stania na straży wartości i praw zapisanych w konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-655.5" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewDolata">Niewątpliwie pani Joanna Scheuring-Wielgus swoim zachowaniem w dniu 25 października 2020 r. w kościele w. św. Jakuba Apostoła w Toruniu zakłóciła mszę świętą. Złośliwe przeszkadzanie w publicznym wykonywaniu aktu religijnego oraz publiczne znieważenie miejsca przeznaczonego do publicznego wykonywania obrzędów religijnych przez posła na Sejm jest opisane w art. 195 i art. 196 Kodeksu karnego. W związku z tym, że była to pani poseł na Sejm, zasługuje to na szczególne potępienie.</u>
          <u xml:id="u-655.6" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Pani marszałek, to miało być sprawozdanie komisji.)</u>
          <u xml:id="u-655.7" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewDolata">To jest sprawozdanie komisji. Cytuję wypowiedzi posłów, które padły na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-655.8" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewDolata">Brak reakcji państwa, brak reakcji prokuratury mógłby stanowić zachętę do kolejnych naruszeń swobody kultu religijnego, kolejnych wtargnięć do świątyń, co miałoby destrukcyjny wpływ na ład społeczny. Uderzałoby to w fundamenty polskiego państwa, burzyłoby wielowiekową tradycję swobód religijnych, z których Polska słynie.</u>
          <u xml:id="u-655.9" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Kto to mówił na tym posiedzeniu komisji?)</u>
          <u xml:id="u-655.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Tych argumentów…)</u>
          <u xml:id="u-655.11" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewDolata">Dlatego też Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych, nie przesądzając o winie pani poseł, rekomenduje Wysokiej Izbie wyrażenie zgody na pociągnięcie jej do odpowiedzialności karnej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-655.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-655.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-656.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">To pan poseł sprawozdawca decyduje o formie przedstawienia sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-656.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Regulamin.)</u>
          <u xml:id="u-656.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 133 ust. 6 regulaminu Sejmu, rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-656.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Prawo zabrania głosu przysługuje również posłowi, którego dotyczy wniosek.</u>
          <u xml:id="u-656.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nad tym sprawozdaniem nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-656.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Czy pani poseł chciałaby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-656.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-656.8" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">W takim razie uprzejmie proszę panią poseł Joannę Scheuring-Wielgus o zabranie głosu i wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-657.1" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! 25 października 2020 r., tak, szanowni państwo, weszłam do kościoła i stanęłam w ciszy z komunikatem: kobieto, sama umiesz decydować. Z tego miejsca szczególnie chcę państwu powiedzieć, że cieszę się, że od 2 lat rozmawiamy o tym komunikacie na tej tekturze. Niech ten komunikat się niesie, bo kobieta sama umie decydować i do podjęcia decyzji nie potrzebuje ani polityka, ani księdza.</u>
          <u xml:id="u-657.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ale po co wchodzić do kościoła?)</u>
          <u xml:id="u-657.4" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Przejdźmy do konkretów. To nie ja, ale księża i biskupi wprowadzili politykę do Kościoła i nie trzeba się zbytnio, panie Dolata, wysilać, aby znaleźć takie przykłady. Abp Ignacy Dec w sierpniu tego roku w Lubinie podczas mszy wychwalał polityków PiS i dziękował za to, że są u władzy. Abp Sławoj Leszek Głódź podczas mszy w czasie kazania mówił o ideologii gender, porównywał ją do totalitaryzmu i mówił o lewactwie.</u>
          <u xml:id="u-657.5" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Temat aborcji przede mną w kościele poruszył chociażby biskup świdnicki Marek Mendyk, który podczas mszy wyśmiewał prawa kobiet do samostanowienia o własnym ciele, a bp Marek Jędraszewski, dokładnie ten sam biskup, który wielokrotnie mówił o tęczowej zarazie, w dniu, kiedy zapadł wyrok Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej, powiedział, że bardzo cieszy się z tej decyzji. Ale idźmy dalej.</u>
          <u xml:id="u-657.6" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Księża i biskupi ciągle i od wielu lat hodują politykę w Kościele i robią to np. wtedy, kiedy organizują przy parafiach zbiórki podpisów pod różnymi projektami ustaw. Jedną z najbardziej obrzydliwych ustaw, gdzie biskupi i księża wyrazili zgodę, aby zbierać podpisy w kościołach podczas mszy i po mszach, była ustawa Stop LGBT. To proboszczowie wyrazili zgodę na hejt i dyskryminację społeczności LGBT. Mało tego, szanowni państwo, bardzo często jest tak, że Kościół doradza wam, jakie macie pisać ustawy. Ostatnio chwalił się tym pan minister Warchoł. Rozumiecie państwo, w świeckim państwie minister nie konsultuje ustaw z ekspertami, z prawnikami, tylko z episkopatem i jeszcze się tym chwali. Ale szanowni państwo, nie byłam jedyną, która weszła do kościoła z przekazem, który można uznać za polityczny. Przede mną zrobili to wielokrotnie wasi koledzy, politycy PiS, którzy nie dość, że wchodzą do kościoła, przerywają mszę, to jeszcze stają na ambonie i wygłaszają podczas mszy różne elaboraty.</u>
          <u xml:id="u-657.7" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Przykłady. Jarosław Kaczyński w styczniu 2021 r. w Starachowicach podczas mszy mówił o tym, jak to zło atakuje nasz kraj i Kościół.</u>
          <u xml:id="u-657.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawdę mówił.)</u>
          <u xml:id="u-657.9" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Ryszard Czarnecki podczas kampanii wyborczej przypadkowo znalazł się we wsi, w Kamieńcu Wrocławskim. Przypadkowo nagle stanął na ambonie i przypadkowo nagle skierował swoje, nie wiem, dysputy w stosunku do wiernych, i przypadkowo to akurat był okręg wyborczy jego syna, Przemysława Czarneckiego, który przypadkowo akurat brał udział w wyborach.</u>
          <u xml:id="u-657.10" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Ale o krok dalej poszedł Marek Suski, który w kampanii wyborczej w 2019 r. czytał przemówienie premiera Morawieckiego do wiernych, którzy byli w kościele.</u>
          <u xml:id="u-657.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.12" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Przypomnę jeszcze jedną sprawę. Jadwiga Emilewicz podczas mszy na Jasnej Górze wygłaszała elaboraty na temat tego, jak wspaniały jest rząd PiS. Nie chcę już wspominać o pląsach, które uprawiacie z prezesem Tadeuszem Rydzykiem — premierzy, ministrowie, posłowie, europosłowie. Trzymacie się za ręce i w trakcie mszy tańczycie razem z prezesem Rydzykiem.</u>
          <u xml:id="u-657.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.14" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Mało tego, w trakcie kampanii wyborczej to na płotach kościołów w całej Polsce wiszą wasze banery. To w parafiach w Polsce proboszczowie, księża mówią o tym, na którą partię głosować, a na którą nie.</u>
          <u xml:id="u-657.15" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy byście zakazali.)</u>
          <u xml:id="u-657.16" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Moi drodzy, w żadnym z tych wymienionych przeze mnie przypadków obrońcy katolickiej moralności nie dopatrzyli się ani obrazy uczuć religijnych, ani zakłócania mszy. Czyli co? Kaczyński może, Suski może, Czarnecki może, Emilewicz może, a ja nie mogę? Czyli są równi i równiejsi. To jest generalnie wasza zasada, która przyświeca wam od 7 lat. Powtarzam jeszcze raz: to nie ja wprowadziłam do Kościoła politykę. Zrobili to księża, biskupi i — jak przedstawiłam przed chwilą — politycy PiS. To nie ja wprowadziłam temat praw kobiet do Kościoła, tylko zrobili to księża i biskupi. Moje działania 2 lata temu, 25 października 2020 r., były jedynie reakcją, odpowiedzią na zachowanie księży, którzy otwarcie pouczają i strofują kobiety, którzy wielokrotnie stawiają się w roli sędziów i obrońców moralności, którzy oceniają innych, w tym w szczególności kobiety, którzy mówią kobietom, co mogą, a czego nie mogą robić, którzy wpływają na stanowione w Polsce prawo i którzy udostępniają politykom kościelne mury i ambony.</u>
          <u xml:id="u-657.17" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Szanowni Państwo! Ja ani nie stanęłam na ambonie, ani nie wypowiedziałam żadnego słowa. Spędziłam w kościele kilkadziesiąt sekund w milczeniu, bez złośliwości, bez przerywania mszy. Stanęłam przed ołtarzem z tym transparentem: Kobieto, sama umiesz decydować.</u>
          <u xml:id="u-657.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstydziłaby się.)</u>
          <u xml:id="u-657.19" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">To nie jest hasło obraźliwe. Nie obraża ani Kościoła, ani księży, ani wiernych, ani tym bardziej wiary. Wypisane słowa znaczą dokładnie tyle, ile znaczą. Nie ma tu ani podtekstu, ani drugiego dna. Jest tylko wsparcie i wyrażenie opinii. I miałam do tego prawo. Miałam prawo wyrazić swoją opinię w miejscu, gdzie wielokrotnie Kościół wypowiada się na temat moich spraw.</u>
          <u xml:id="u-657.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.21" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Nie weszłam również do tego kościoła jako posłanka. Weszłam do tego kościoła jako kobieta i jako matka w imieniu setek tysięcy kobiet. Haniebny wyrok Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej doprowadził do tego, że kobiety nie mogą legalnie robić aborcji. Wystąpiłam również dlatego, żeby powiedzieć w końcu stanowcze nie Kościołowi, który wtrąca się w intymne sprawy kobiet. Bo ciąża to jest sprawa kobiety, a nie księdza, biskupa czy jakiegokolwiek polityka.</u>
          <u xml:id="u-657.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.23" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Zwracam się bezpośrednio do kobiet. Siostry, same umiecie decydować. To wy wiecie najlepiej, czy chcecie mieć dziecko, czy nie chcecie. Zaufajcie sobie. Naprawdę nie słuchajcie ani księży, ani polityków, ani sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Decydujcie same.</u>
          <u xml:id="u-657.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.25" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Ale sprawa, którą dzisiaj omawiamy, to jest sprawa kompletnie i czysto polityczna. Ścigający mnie i moją rodzinę pan Ziobro dobrze wie, że wobec mojego męża tę sprawę umorzono. Ale oczywiście Ziobro się z tym nie zgadza, nie może tego przeżyć, więc składa kasację do Sądu Najwyższego. Dlaczego to robi? Nie chodzi mu o to, że ktoś obraził uczucia religijne, nie chodzi mu o wchodzenie na mszę. Chodzi mu, jak zwykle, o zastraszenie i nagonkę — teraz na posłankę, na jej rodzinę i na wszystkich tych, którzy mają odwagę sprzeciwiać się temu, co robi rząd Prawa i Sprawiedliwości, ale również temu, co robi Kościół katolicki w Polsce, który wtrąca się w nasze życie. Ziobro przede wszystkim chce nas zastraszyć. Mówi do nas tak: Nie krytykujcie, nie dyskutujcie, nie mówcie, co myślicie, bo was upokorzę, postawię przed sądem, a później wsadzę do więzienia. Panie Ziobro, mam nadzieję, że pan tego słucha. Przetrwamy, niech pan się nie boi.</u>
          <u xml:id="u-657.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.27" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Jeżeli jutro Sejm zdecyduje, żeby odebrać mi immunitet, to pójdę do sądu i to, co powiedziałam 2 lata temu: kobieto, sama umiesz decydować, i to, co mówię przez ostatnie 2 lata: kobieto, sama umiesz decydować, i to, co mówię dzisiaj: kobieto, sama umiesz decydować, powiem dokładnie przed sądem i wytłumaczę, dlaczego to zrobiłam.</u>
          <u xml:id="u-657.28" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Na koniec mojego przemówienia chciałabym powiedzieć jeszcze o czymś bardzo ważnym. Chcę powiedzieć o tym, co jako politycy i polityczki w trybie pilnym musimy zrobić dla Polek w Polsce. Po pierwsze, musimy jak najszybciej uchwalić prawo, które sprawi, że kobiety nie będą się bały zachodzić w ciążę.</u>
          <u xml:id="u-657.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.30" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Bo Polki zasługują na prawo, które nie będzie ich zmuszało do noszenia i rodzenia trwale uszkodzonych i nieuleczalnie chorych płodów. Po drugie, aborcja to zabieg medyczny, panowie, musi być bezpieczna, darmowa i legalna.</u>
          <u xml:id="u-657.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.32" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Po trzecie, Polki muszą mieć dostęp do nowoczesnej antykoncepcji, w tym pigułki dzień po.</u>
          <u xml:id="u-657.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.34" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Po czwarte, polskie prawo nie może paraliżować lekarzy, lekarze nie mogą się bać prokuratorów Ziobry.</u>
          <u xml:id="u-657.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.36" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Po piąte, in vitro musi być finansowane z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-657.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.38" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">Wy tego nie rozumiecie, ale są rodziny, które naprawdę chcą mieć dzieci, a wy uniemożliwiacie im to. Po szóste, dodam jeszcze, edukacja seksualna musi być w szkołach i musi być dostępna dla wszystkich dzieciaków, żeby wiedziały, czym jest zły dotyk, żeby wiedziały, jak się chronić przed niechcianą ciążą, żeby wiedziały, co robić w takich sytuacjach, o których np. rozmawiamy teraz.</u>
          <u xml:id="u-657.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.40" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">I na koniec, dziękując moim koleżankom, koleżankom z Lewicy, również z innych klubów, chciałabym powiedzieć, że my jako Lewica, panowie kochani — raz, dwa, trzy, cztery, piątka was jest — dopilnujemy tego, żeby te wszystkie rzeczy zostały zrealizowane, niezależnie od tego, co sobie myślicie, co sądzicie. Te rzeczy będą zrealizowane, bo póki jest Lewica, a Lewica będzie długo i zawsze, dotrzyma tego. A ja również dopilnuję tego, żeby artykuł o obrazie uczuć religijnych zniknął z Polski,…</u>
          <u xml:id="u-657.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-657.42" who="#PosełJoannaScheuringWielgus">…żeby po prostu już nigdy nie było go w Kodeksie karnym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-657.43" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Manifest śmierci.</u>
          <u xml:id="u-658.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-658.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku oskarżyciela prywatnego Joanny Lichockiej, reprezentowanej przez adwokata Andrzeja Lew-Mirskiego z dnia 3 listopada 2020 r., uzupełnionego w dniu 2 lutego 2021 r., o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Borysa Budki (druk nr 2633).</u>
          <u xml:id="u-658.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie jest pani Lichocka?)</u>
          <u xml:id="u-658.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-658.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jak się państwo zachowujecie, przepraszam bardzo? Będziemy się przekrzykiwać?</u>
          <u xml:id="u-658.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, uprzejmie proszę pana posła Zbigniewa Babalskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewBabalski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-659.1" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewBabalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku oskarżyciela prywatnego Joanny Lichockiej, reprezentowanej przez adwokata Andrzeja Lew-Mirskiego…</u>
          <u xml:id="u-659.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Znamy, znamy.)</u>
          <u xml:id="u-659.3" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewBabalski">z dnia 3 listopada 2020 r.,uzupełnionego w dniu 2 lutego 2021 r., o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Borysa Budki.</u>
          <u xml:id="u-659.4" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewBabalski">Marszałek Sejmu, na podstawie art. 7c ust. 1b ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora, skierowała w dniu 3 lutego 2021 r. powyższy wniosek do komisji regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-659.5" who="#PosełSprawozdawcaZbigniewBabalski">Komisja regulaminowa po rozpatrzeniu tego wniosku na posiedzeniu w dniu 27 września 2022 r., na podstawie art. 7c ust. 5 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, przedkłada propozycję przyjęcia wniosku oskarżyciela prywatnego Joanny Lichockiej z dnia 3 listopada 2020 r., uzupełnionego w dniu 2 lutego 2021 r., o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Borysa Budki. Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-660.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 133 ust. 6 regulaminu Sejmu, rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-660.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Prawo do zabrania głosu przysługuje również posłowi, którego wniosek dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-660.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-660.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Czy pan poseł chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-660.5" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Bezapelacyjnie tak.)</u>
          <u xml:id="u-660.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">W takim razie bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-660.7" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Borys Budka.</u>
          <u xml:id="u-660.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#PosełBorysBudka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-661.1" who="#PosełBorysBudka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj jest taki wieczór hipokryzji, sejmowej hipokryzji w wykonaniu opcji rządzącej. Nawet nie ma pani, która wnosi o uchylenie mi immunitetu, i ja się jakoś jej nie dziwię.</u>
          <u xml:id="u-661.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-661.3" who="#PosełBorysBudka">Szanowni Państwo! Trzeba przypomnieć to, co zdarzyło się tutaj, na tej sali, ponad 2 lata temu, czego ta sprawa tak naprawdę dotyczy. To nie jest sprawa o uchylenie mojego immunitetu, bo ja sobie z panią Lichocką i z wami wszystkimi w sądzie poradzę. Natomiast to jest sprawa, jak władza w sposób absolutnie bezkarny może odnosić się nie tyle do opozycji, ale do swoich obywateli. Przypomnę, że ten słynny gest, o który dzisiaj toczy się to postępowanie, ten słynny gest jest wyjątkowo obraźliwy. To jest wystawienie środkowego palca, to jest powiedzenie angielskiego słowa, którego nie będę tutaj przytaczał.</u>
          <u xml:id="u-661.4" who="#PosełBorysBudka">W jakich stało się to okolicznościach? Otóż, szanowni państwo, wówczas ta Izba decydowała o tym, czy 2 mld zł rocznie przeznaczyć na falę hejtu, nienawiści, na te żenujące spektakle w mediach, które kiedyś były publiczne, a zostały zawłaszczone przez obecną władze, czy też przeznaczyć 2 mld zł rocznie na pomoc najbardziej potrzebującym, czyli chorym onkologicznie. I wówczas Senat Rzeczypospolitej, demokratyczna większość w Senacie przyjęła taką poprawkę. Powiedzieliśmy: Dość finansowania telewizji Kurskiego, dość finansowania tego przemysłu nienawiści.</u>
          <u xml:id="u-661.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-661.6" who="#PosełBorysBudka">Zaproponowaliśmy 2 mld zł rocznie dla osób chorych, dla osób najbardziej potrzebujących. I wówczas ta część sali, mająca większość, odrzuciła tę senacką poprawkę. Odrzuciła tę senacką poprawkę pomimo tego, że mamy udowodnione przykłady, czym kończy się w Polsce nienawiść. Niestety mamy przykłady, które pokazują, że nienawiść prowadzi do śmierci, że nienawiść prowadzi do zabójstwa, że nienawiść prowadzi do tego, co spotkało śp. prezydenta Adamowicza. Niestety ta większość wybrała 2 mld zł, by nadal finansować ten przemysł, by Kurski, by ludzie zatrudnieni w mediach za olbrzymie pieniądze mogli każdego dnia przez 24 godziny kłamać, obrażać, mówić nieprawdę, pokazywać inny, alternatywny świat, w którym być może wy żyjecie. I stało się to kosztem osób najbardziej potrzebujących.</u>
          <u xml:id="u-661.7" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Mówisz o TVN-ie?)</u>
          <u xml:id="u-661.8" who="#PosełBorysBudka">Stało się to kosztem osób chorych onkologicznie. I w geście tryumfu, w geście waszego tryumfu pani poseł Lichocka pokazała w naszą stronę ten nieprzyzwoity gest. Ona później broniła się, ona mówiła, że ona oko poprawiała, że ona nie za bardzo tak… że ona nie pokazywała. Nawet do tego stopnia była tchórzliwa, że nie potrafiła pokazać: tak, jestem taka dumna z tego, co zrobiłam. Co więcej, ona w mediach przepraszała, ale tak nie do końca, bo później zmieniła tę linię. Komisja etyki nie miała wątpliwości. Pani poseł została ukarana za ten gest. Co się stało? Oczywiście koleżanki, koledzy z Prezydium Sejmu większością głosów, a decyduje głos marszałka, marszałek, uchyliła tę karę. Dlaczego? Dlatego że broniliście swojej partyjnej koleżanki.</u>
          <u xml:id="u-661.9" who="#PosełBorysBudka">Ale cóż, pani poseł Lichocka poszła dalej. Moi drodzy, pani poseł Lichocka wnosi prywatny akt oskarżenia w stosunku do mnie jako do szefa klubu — uwaga — że pozwoliłem na to, by mówić o jej geście, że pozwoliłem na to, by parlamentarzyści, parlamentarzystki Koalicji Obywatelskiej przypominali o tym, co zobaczyła cała Polska.</u>
          <u xml:id="u-661.10" who="#PosełBorysBudka">Szanowni Państwo! Dzisiaj tu powinna stać Joanna Lichocka.</u>
          <u xml:id="u-661.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-661.12" who="#PosełBorysBudka">Dzisiaj w tym miejscu powinna stać ta, która stała się elementem tego, co stworzyliście w mediach publicznych, elementem tego, co stworzyliście na tej sali — pogardy, pogardy dla tych, którzy mają czelność mieć inne zdanie. Ale przede wszystkim, niestety, udowodniliście, że dla was propaganda, kłamstwo, fałsz jest tym narzędziem, które jest najważniejsze. Nawet potrzeby tych, którzy są najbardziej cierpiący, nawet potrzeby osób najciężej chorych są dla was tak mało ważne, że woleliście przeznaczyć 2 mld zł rocznie na telewizję Kurskiego.</u>
          <u xml:id="u-661.13" who="#PosełBorysBudka">Jeszcze takiej pikanterii dodaje fakt, że pani Lichocka zasiada w takim organie, który Trybunał Konstytucyjny jasno określił jako organ niekonstytucyjny, i to pani Lichocka osobiście wybierała pana Kurskiego, waszego partyjnego kolegę, na prezesa telewizji. To już jest naprawdę kuriozum. Z jednej strony wybiera takie… Nie wiem, czy jest większy symbol wykorzystania mediów kiedyś publicznych do partyjnej propagandy niż Kurski. I dodatkowo jeszcze pani Lichocka dzisiaj domaga się przeprosin za to, co pokazała, domaga się — uwaga — pieniędzy…</u>
          <u xml:id="u-661.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-661.15" who="#PosełBorysBudka">…bo oprócz tego, że mamy prywatny akt oskarżenia, pani Lichocka jeszcze złożyła pozew cywilny…</u>
          <u xml:id="u-661.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Mało jej.)</u>
          <u xml:id="u-661.17" who="#PosełBorysBudka">…bo chce dla siebie pieniądze — uwaga — za to, że pokazała środkowy palec tej części sali, ale pokazała środkowy palec w waszym imieniu ludziom, którzy są najbardziej cierpiący, ludziom, którzy są chorzy onkologicznie.</u>
          <u xml:id="u-661.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-661.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-661.20" who="#komentarz">(Głos z sali: A ile chce?)</u>
          <u xml:id="u-661.21" who="#PosełBorysBudka">Moi drodzy, wiecie, co jest najgorsze? Tutaj są takie dane: 2016 r. na ten przemysł pogardy, tzw. media publiczne — 422 mln zł. Uwaga — 2020 r. to jest 2 mld zł. Wy naprawdę jesteście z tego dumni? Nie dziwię się, że pani Lichocka tu nie przyszła, bo naprawdę trzeba mieć wyjątkową butę, żeby po tym wszystkim, co zrobiliście, jeszcze domagać się ochrony i wnosić prywatny akt oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-661.22" who="#PosełBorysBudka">Ale, moi drodzy, dzisiaj chcę również powiedzieć, bo po raz pierwszy mam tyle czasu, więc mogę pokazać bardzo niebezpieczny mechanizm, który właśnie wdrażacie w życie… Tyle mówicie o standardach, ale pani Lichocka jako była dziennikarka sięga po art. 212, który jako dziennikarka tak bardzo krytykowała, bo, przypomnę, jest to prywatny akt oskarżenia, który tłumi wolność słowa, czyli próbuje zrobić to, z czym od lat walczyła. No, hipokryzja to znak firmowy, wiec nie będę z tym polemizował.</u>
          <u xml:id="u-661.23" who="#PosełBorysBudka">Ale uwaga, jak jeszcze dodatkowo wykorzystywana jest w takich sprawach prokuratura, która do was należy? Mieliśmy przykład mojej koleżanki z klubu Lewicy, która wykazała, w jak instrumentalny sposób traktujecie nie tylko prokuraturę, ale też to, co zdarzyło się w jej sprawie. Natomiast przypomnę, że to wasza prokuratura ściga operatorkę, dziennikarkę OKO.press, uwaga, za to, że 10 kwietnia filmowała, była z kamerą przed willą, w której mieszka Jarosław Kaczyński. Uwaga, tym zajmuje się policja i prokuratura. Dlaczego? Dlatego że to jest takie zagrożenie sfilmować willę Jarosława Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-661.24" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-661.25" who="#PosełBorysBudka">Uwaga, czym zajmuje się prokuratura? Otóż prokuratura wniosła akt oskarżenia przeciwko panu Pawłowi, który stał z transparentem w czasie kampanii: Dzisiaj pałac, jutro ciupa, nie prezydent, tylko… I tu następuje czteroliterowy wyraz. Sąd umorzył tę sprawę. Natomiast tym zajmowała się prokuratura z pieniędzy polskich podatników. Nie ściganiem bandytów, nie sprawdzeniem tego, o czym mówią media, chociażby wież w Ostrołęce, respiratorów, pieniędzy Sasina, wyborów kopertowych. Nie, nie, nie. Tym facetem, który miał czelność mieć taki napis w czasie kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-661.26" who="#PosełBorysBudka">Co więcej? Uwaga, co robi wasza prokuratura? Otóż od półtora roku ściga czterdziestoczterolatka z Legnicy, dlatego że po wyroku trybunału Julii Przyłębskiej udostępnił na Facebooku obrazek z premierem Morawieckim, mem. Tym zajmują się organy państwa.</u>
          <u xml:id="u-661.27" who="#PosełBorysBudka">Czym jeszcze zajmuje się prokuratura? Otóż tym, że kobiety w geście protestu przeciwko temu haniebnemu wyrokowi rozplakatowały tęczową Matkę Boską. Tak, wy się tym zajmujecie, wasza prokuratura ściga wolność słowa. Nie jakiś prywatny akt oskarżenia jak Lichocka, tylko cały przemysł państwa jest w to zaangażowany.</u>
          <u xml:id="u-661.28" who="#PosełBorysBudka">Co więcej, OKO.press podaje, że dziennikarce obywatelskiej, która zapytała żonę funkcjonariusza, czy to jej współmałżonek powalił protestującą, uwaga, policja postawiła zarzuty nękania. Tak, to robią wasze służby. To jest wasza wolność słowa. I dzisiaj, ostatni przykład, uwaga, gdańska policja ścigała protestujących, którzy wsparli pobitych aktywistów mniejszości, ruchów LGBT. To ograniczenie praw obywatelskich, ale to musi mówić sąd. Wy angażujecie cały aparat państwowy, by uderzać w elementarne prawo człowieka do posiadania własnych poglądów i do manifestowania tych poglądów. Wykorzystujecie cały aparat państwowy do tego, by gnębić ludzi. Tyle mówicie o wolności, ale jesteście jej zaprzeczeniem.</u>
          <u xml:id="u-661.29" who="#PosełBorysBudka">I dzisiaj, szanowni państwo, ja się waszej koleżanki naprawdę nie boję, bo ten akt oskarżenia jest tak idiotycznie skonstruowany, że podejrzewam, że sąd umorzy to postępowanie, bo, no cóż, tak wypada zrobić. Nie brałem udziału w tych czynnościach, ale bardzo chętnie przed sądem odpowiem. Ale pokazuję, i tu mówię do państwa, którzy obserwują tę debatę, jak ważne w takich sprawach są wolne, niezależne sądy i niezawiśli sędziowie. Bo co się może okazać? Otóż może się okazać, że prywatny akt oskarżenia pani Lichockiej trafi do kogo?</u>
          <u xml:id="u-661.30" who="#PosełBorysBudka">Trafi do sędziów pokroju…</u>
          <u xml:id="u-661.31" who="#komentarz">(Głos z sali: Do Schaba.)</u>
          <u xml:id="u-661.32" who="#PosełBorysBudka">…Schaba, pokroju Radzika, pokroju Piebiaka, a nie, on już się ewakuował do NSA, bo tam woli robić karierę. Trafi do tych wszystkich, którzy zostali awansowani przez waszych partyjnych kolegów.</u>
          <u xml:id="u-661.33" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Babalski: A może do Tuleyi trafi.)</u>
          <u xml:id="u-661.34" who="#PosełBorysBudka">I może system się tak domknie. Bo wam się marzy dokładnie powtórka z PRL-u, dokładnie taki system władzy w Polsce, w której polityczna prokuratura będzie oskarżać, a polityczny nominat będzie takie oskarżenie rozpatrywał. Co więcej, jeżeli sędzia nie zgodzi się z oskarżeniem prokuratury, wówczas ta prokuratura będzie wobec niego wszczynać postępowanie karne. No naprawdę, Orwell byłby z was dumny.</u>
          <u xml:id="u-661.35" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Błyskotliwe.)</u>
          <u xml:id="u-661.36" who="#PosełBorysBudka">Szanowni Państwo! Dzisiaj bardzo cieszę się z możliwości zabrania głosu w tej sprawie, dlatego że pozwoliło to po raz kolejny przypomnieć fakty, a fakty są dla was druzgocące. Otóż zabraliście pieniądze, które mogły iść na onkologię, i daliście reżimowej telewizji, tylko po to, by zwalczać swoją konkurencję polityczną.</u>
          <u xml:id="u-661.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-661.38" who="#PosełBorysBudka">Tylko po to, by każdego dnia kłamać, atakować, propagować nienawiść. Jestem sportowcem, uwielbiam rywalizację sportową, ale wy jesteście przykładem ludzi, którzy niestety z rywalizacją sportową absolutnie nie mają nic wspólnego. Nie wygralibyście żadnych wyborów, gdyby nie było tego handicapu, tego wspomagania ze strony mediów Kurskiego.</u>
          <u xml:id="u-661.39" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-661.40" who="#PosełBorysBudka">I wiecie co? Wy dzisiaj możecie tryumfować, chociaż jak tak patrzę na te pięć osób, które tutaj siedzą, to ten tryumf jest znikomy. Szacunek dla was, panowie, że przyszliście wspierać przegraną sprawę, bo w tej sprawie, bez względu na to, jak się zachowa ta część sali, i tak jesteście przegrani. Dlaczego? Dlatego że pokazaliście najbardziej obrzydliwy gest, środkowy palec…</u>
          <u xml:id="u-661.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-661.42" who="#PosełBorysBudka">…osobom najbardziej potrzebującym, i to zawsze z wami zostanie. Wybraliście 2 mld zł rocznie na nienawiść zamiast na pomoc najbardziej potrzebującym.</u>
          <u xml:id="u-661.43" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczna hańba.)</u>
          <u xml:id="u-661.44" who="#PosełBorysBudka">Wasza koleżanka jest tego najgorszym symbolem. I ona tutaj powinna być, bo to była jej szansa na to, by po prostu przeprosić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-661.45" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-661.46" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-662.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 3 listopada.</u>
          <u xml:id="u-662.2" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-662.3" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Czy jeszcze ktoś z pań i panów posłów chce wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-662.4" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-662.5" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-662.6" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Wyznaczam czas — 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-662.7" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
          <u xml:id="u-662.8" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-662.9" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Braun, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-662.10" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#PosełGrzegorzBraun">Szczęść Boże wszystkim, którym stan państwa polskiego, jego kształt prawnoustrojowy leży na sercu, wszystkim, którym zależy na tym, żeby państwo polskie było państwem suwerennym, niepodległym, państwem ludzi wolnych, a nie niewolników.</u>
          <u xml:id="u-663.1" who="#PosełGrzegorzBraun">Tym wszystkim dobrze życzę i w trybie oświadczenia poselskiego zwracam uwagę, że proceduje się dzisiaj tutaj nad lex specialis, zmianą regulaminu Sejmu mnie dedykowaną, o czym publicznie mówił, co publicznie anonsował poseł sprawozdawca Kazimierz Smoliński. Chodzi o to, żeby zamknąć przede mną drzwi na posiedzenia Komisji Obrony Narodowej. Moja praca w Komisji Obrony Narodowej może w każdej chwili zostać przez państwa zweryfikowana. Kto chętny, niechaj wniknie w protokoły z posiedzeń jawnych, trudniej będzie z protokołami posiedzeń zamkniętych, ale może i to zechce ktoś kiedyś sprawiedliwie ocenić.</u>
          <u xml:id="u-663.2" who="#PosełGrzegorzBraun">Ja przy tej okazji zwracam uwagę na to, że i tu, w Sejmie, i poza Sejmem ogranicza się nie tylko możliwość wykonywania mandatu poselskiego, lecz także wolność słowa, wolność zgromadzeń, wystąpień publicznych. Do protokołu dyktuję: aresztowany i — wszystko na to wskazuje — zamknięty w więzieniu został na kolejne miesiące pan Wojciech Olszański vel Aleksander Jabłonowski, Jacek Międlar we Wrocławiu został w tym roku skazany na karę ograniczenia wolności…</u>
          <u xml:id="u-663.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Słusznie.)</u>
          <u xml:id="u-663.4" who="#PosełGrzegorzBraun">…polegającej na skierowaniu do prac społecznych. Litanię można kontynuować. To jest Polska roku pańskiego 2022.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-664.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Teraz pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-664.2" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Przedziera się przez tłum posłów, którzy czekają, żeby wysłuchać jego oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-665.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Ze strony rządu słychać o planach dotyczących zatrzymania tarczy antyinflacyjnej na koniec grudnia tego roku. To oznacza, że w 2023 r. oprócz wysokiej inflacji, drożejących usług, rosnących cen w sklepach w obywateli uderzy także drożejący gaz, drożejący prąd i drożejące paliwa. Stanie się tak dlatego, że zaproponowana około roku temu przez Polskę 2050 i później zrealizowana w praktyce przez rząd tarcza antyinflacyjna do 31 grudnia będzie chroniła obywateli, zapewniając niższy podatek VAT na te podstawowe nośniki energii.</u>
          <u xml:id="u-665.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Świadczyć o tym mogą również wskaźniki uwidocznione w ustawie budżetowej. Przypomnę, że dochody z podatku VAT mają wzrosnąć w przyszłym roku o 25%, CIT — ponad 30%, podobnie podatek handlowy, co oznacza, że rząd najprawdopodobniej rzeczywiście planuje zakończyć żywot tarcz. W związku z tym dzisiaj, tutaj, z tego miejsca zwracam się do premiera Morawieckiego o to, aby nie popełniał błędu życia. Jeżeli rząd nie zwróci się do parlamentu z wnioskiem o wydłużenie tarcz, to z pewnością w sposób bardzo intensywny uderzy w obywateli i premier Morawiecki może się spodziewać pewnego tsunami, które spowoduje, że ten rząd zakończy działalność. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-666.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Wanda Nowicka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-666.2" who="#komentarz">(Poseł Wanda Nowicka: Nie, przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-666.3" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Och, przepraszam, Lewica, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-666.4" who="#komentarz">(Poseł Wanda Nowicka: No tak, oczywiście, zdecydowanie tak.)</u>
          <u xml:id="u-666.5" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Bardzo przepraszam. Jasne. Niechcący byłbym panią obraził.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#PosełWandaNowicka">2 lata temu w październiku 2020 r. Trybunał Konstytucyjny Julii Przyłębskiej wydał wyrok skazujący kobiety ciężarne na ogromne zagrożenie utratą życia i zdrowia. Ta sytuacja miała ogromny wpływ na tysiące kobiet w Polsce, najczęściej młodych kobiet spodziewających się dziecka — czasem chcących dziecka, czasem nie — i wydawałoby się, że tak ważny problem społeczny powinien być debatowany w parlamencie, w polskim Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-667.1" who="#PosełWandaNowicka">Tymczasem w polskim Sejmie nie ma przestrzeni na to, żeby o tych sprawach rozmawiać. Oczywiście nie raz rozmawialiśmy o tym w ramach Parlamentarnego Zespołu Praw Kobiet, któremu przewodniczę, ale tak naprawdę nie ma takiej przestrzeni. W ramach komisji rodziny? Nie, tam się nie porozmawia o ważnym problemie kobiet. Nie ma tak naprawdę miejsca. Jedyne sytuacje, kiedy o tym rozmawialiśmy, były związane z inicjatywami obywatelskimi, zarówno ze skandalicznymi i haniebnymi projektami firmowanymi przez panią Godek, jak i z ustawą „Legalna aborcja. Bez kompromisów”.</u>
          <u xml:id="u-667.2" who="#PosełWandaNowicka">A kto interesuje się tak naprawdę sytuacją Polek? Interesuje się tym Parlament Europejski. Dzisiaj spotkaliśmy się z przedstawicielami komisji kobiet. Tak, jest taka komisja w Parlamencie Europejskim. I to właśnie europosłowie z całej Europy pytali, jaki wpływ na sytuację kobiet wywarł wyrok Julii Przyłębskiej. Oczywiście dowiedzieli się. Oni też dysponują pewną wiedzą, to nie jest tak, że dowiedzieli się o tym po raz pierwszy, ale byli naprawdę poruszeni. Ich obchodzi sytuacja Polek, nie tak jak rządzącą partię, która ma za nic cierpienia polskich kobiet, narażanie ich na tortury czy utratę życia.</u>
          <u xml:id="u-667.3" who="#PosełWandaNowicka">Dlatego też tak ważne jest, żeby wreszcie w polskim Sejmie powstała komisja kobiet.</u>
          <u xml:id="u-667.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-668.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#PosełAnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stoję przed państwem w imieniu mieszkańców Rożyńska — uroczej miejscowości w woj. warmińsko-mazurskim gmina Ełk.</u>
          <u xml:id="u-669.1" who="#PosełAnnaWojciechowska">Dnia 4 czerwca 2022 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 2022 r. usuwające z katalogu przedsięwzięć wymagających uzyskania decyzji środowiskowej wszystkie instalacje — i tutaj jest najważniejsze — a przede wszystkim stacje telefonii komórkowej. Wcześniej z powodu wymogu uzyskania decyzji środowiskowej i opinii o negatywnym wpływie na zdrowie człowieka wieże takie były budowane na terenie niezabudowanym albo przynajmniej w bezpiecznej odległości od budynków.</u>
          <u xml:id="u-669.2" who="#PosełAnnaWojciechowska">Teraz sytuacja się zmieniła. Mam tu przykład właśnie Rożyńska. Wieża o wysokości 52 m może być zbudowana w odległości 19 m od budynków wielorodzinnych, pięciu bloków mieszkalnych. Rożyńsk to niewielka miejscowość położona przy jeziorze. Mieszkańcy protestowali od samego początku uruchomienia postępowania w sprawie tej inwestycji. Na próżno. Nie pomagają żadne apele, petycje o zmianę lokalizacji na położoną chociaż kilkadziesiąt metrów dalej.</u>
          <u xml:id="u-669.3" who="#PosełAnnaWojciechowska">Zagrożenia. Mieszkańcy pamiętają biały szkwał w 2007 r., w którym na jeziorach mazurskich zginęło 12 osób, czy też tornado nad sąsiednią Puszczą Piską, kiedy olbrzymia trąba powietrzna w czasie 15 min zmiotła z powierzchni ziemi 12 tys. ha lasu. Kto zagwarantuje, że w pobliżu Rożyńska nie zdarzy się podobne zjawisko i że wieża nie przewróci się na bloki? W bezpośrednim sąsiedztwie jest również plac zabaw dla dzieci i ogródki. Kto zagwarantuje, że dzieci nie będą próbowały dostać się na wieżę? Chodzi o zwykłą dziecięcą ciekowość. Czy musi zdarzyć się tragedia?</u>
          <u xml:id="u-669.4" who="#PosełAnnaWojciechowska">Ochrona środowiska. Na tym terenie znajdują się sowie gniazda, chodzi o bardzo rzadki gatunek. Ludzie o nie szczególnie dbają. Nikt tego nie zbadał.</u>
          <u xml:id="u-669.5" who="#PosełAnnaWojciechowska">Wieś popegeerowska, brak pracy. Jak pomóc tym ludziom?</u>
          <u xml:id="u-669.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-670.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Do naszych biur poselskich wpływają apele osób chorych na nieuleczalną ciężką postać hemofilii typu A.</u>
          <u xml:id="u-671.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Jeden z tych apeli: Z racji mojego wieku, 39 lat, dokładnie pamiętam czasy, kiedy leczenie objawów choroby było na tragicznym poziomie. Każdorazowo samoistny wylew dostawowy wiązał się z leżeniem po kilka dni w szpitalu, w którym podawane były osocze, zimne okłady i leki przeciwbólowe. Do tego — nieprzespane noce i ogromny ból, który do dziś pamiętam. Skutkiem złego leczenia są zwyrodnienia stawów. Mam już endoprotezę stawu kolanowego, pozostałe stawy kwalifikują się do kolejnych endoprotez.</u>
          <u xml:id="u-671.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Obecnie dzięki „Narodowemu programowi leczenia chorych na hemofilię i pokrewne skazy krwotoczne” finansowanemu z budżetu Ministerstwa Zdrowia od kilkunastu lat mam swobodny dostęp do leków. Jestem na leczeniu profilaktycznym, które zabezpiecza mnie przed samoistnymi wylewami. Dzięki temu jestem szczęśliwym mężem i ojcem, osobą aktywną zawodowo. Samodzielnie uczestniczę bez większych ograniczeń w społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-671.3" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Niestety w ostatnim czasie dotarły do mnie informacje o zmianie finansowania tego programu. Bardzo obawiam się, że zaproponowane rozwiązania w przypadku problemów z finansowaniem ze strony NFZ mogłyby oznaczać dla naszej grupy brak ciągłości leczenia, a więc zagrożenie zdrowia oraz życia.</u>
          <u xml:id="u-671.4" who="#PosełTadeuszTomaszewski">W tej sprawie jako poseł skierowałem stosowną interpelację do ministra zdrowia, tak jak inne posłanki i posłowie. Nie niszczmy tego, co dobrze funkcjonuje, bo tym ludziom ta pomoc się należy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-671.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-672.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#PosełGrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie! Wszystko, co nasze, Polsce oddamy. W dniach 1 i 2 listopada przypada kolejna ważna rocznica — powstania organizacji, która przez dziesięciolecia kształtowała patriotyczne postawy wśród młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-673.1" who="#PosełGrzegorzLorek">Na zjeździe wszystkich działających w listopadzie 1918 r. organizacji skautowych utworzono ZHP, czyli Związek Harcerstwa Polskiego. Idea harcerstwa na ziemiach polskich była inspirowana skautingiem utworzonym w czasie wojen burskich przez brytyjskiego wojskowego gen. Roberta Baden-Powella. Wzorując się na jego pracach, na terenie Galicji utworzono Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. Z czasem podobne organizacje powstały w innych zaborach, a wspomniany powyżej zjazd zjednoczeniowy w listopadzie 1918 r. w Lublinie usankcjonował i usystematyzował idee i zasady działania ruchu harcerskiego. Ostateczna unifikacja dokonała się na początku lat 20. XX w. ze względu na różnice wynikające z systemów prawnych w dawnych zaborach.</u>
          <u xml:id="u-673.2" who="#PosełGrzegorzLorek">Harcerze wzięli udział we wszystkich konfliktach kształtujących granice II Rzeczypospolitej, poczynając od obrony Lwowa, przez powstanie wielkopolskie, powstania śląskie oraz oczywiste wojny z bolszewikami w latach 1919–1921. Po zakończeniu tych zmagań przedefiniowano cele ruchu, który kiedyś odnosił się do idei odzyskania niepodległości. Z czasem utworzono harcerskie organizacje żeńskie oraz dla dzieci młodszych — ruch zuchowy, którego wielkim animatorem był Aleksander Kamiński.</u>
          <u xml:id="u-673.3" who="#PosełGrzegorzLorek">Harcerstwo kształtowało młodzież skutecznie. Zaszczepione idee trafiały prosto do młodych serc i okazały się na tyle nośne, iż tamto pokolenie zdało swój egzamin w II wojnie światowej. Zarówno ci starsi, jak i młodsi harcerze aktywnie włączyli się do walki z okupantem. Chyba wszyscy słyszeli o Szarych Szeregach, Hufcach Polskich, Związku Walki Zbrojnej, a później Armii Krajowej. Udziałem Szarych Szeregów stała się organizacja największych akcji polskiego podziemia. Bez harcerskiego patriotyzmu wychowanie nie byłoby możliwe. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-673.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-674.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Maciej Kopiec, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#PosełMaciejKopiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kamienica, która była częścią kompleksu hotelu Śląski Dwór i przyległych do niego budynków mieszkalnych, wzniesionego na przełomie XIX i XX ww., przechodzi właśnie do historii Rybnika. Kiedyś był to piękny budynek, zdobiony motywami roślinnymi, które później zmieniły się w drzewa wyrastające z eklektyczno-secesyjnych parapetów i gzymsów. Dzisiaj jest rozbieranym przez ekipę budowlaną symbolem nieporadności państwa polskiego w ratowaniu dziedzictwa historycznego Górnego Śląska.</u>
          <u xml:id="u-675.1" who="#PosełMaciejKopiec">Schlesischer Hof na zawsze pozostanie w sercu rybniczan jako jeden z najpiękniejszych i najbardziej charakterystycznych budynków w mieście. Ci, którzy znają tajemnicę poliszynela, wiedzą, że kamienica i jej dzieje mają także korelacje polityczne. Ale nie o tym dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-675.2" who="#PosełMaciejKopiec">Śląski Dwór to kolejny obiekt po wyburzonych w ostatnim czasie dwóch wspaniałych obiektach. Zbrodnię zniszczenia popełniono też na dworku Florianshof na Zamysłowie oraz willi, od której nazwę wzięła ul. Dworek. Oczywiście można powiedzieć, że to były obiekty prywatne i jej właściciele mogli wzorem fundacji, która wyremontowała z ogromnym trudem i pasją pałac w Rzuchowie, wykonać prace budowlane. Niestety często nie stać tych ludzi na to, żeby takie prace wykonać. Można też powiedzieć, że pozwolenie na rozbiórkę wydał samorząd. Pojawia się: ale, które dotyczy wielu obiektów na historycznym Śląsku, które do dziś pozostają w prywatnych rękach i z różnych powodów niszczeją.</u>
          <u xml:id="u-675.3" who="#PosełMaciejKopiec">Gdzie jest państwo, które w mojej ocenie powinno zareagować? Chodzi o to, że powinno zareagować inaczej niż tylko czekając, aż samorząd w trosce o bezpieczeństwo wyda pozwolenie na rozbiórkę pereł architektury. W mojej ocenie celem nadrzędnym powinna być ochrona dziedzictwa kulturowego.</u>
          <u xml:id="u-675.4" who="#PosełMaciejKopiec">Wiele razy słyszałem o tym, że Śląsk już jest tylko polski. Czy dowodem na tę polskość są tylko ruiny? Za bzdurną odbudowę Pałacu Saskiego, która kosztuje 2,5 mld zł, można by odkupić po cenach rynkowych od właścicieli, którzy często nie mają pieniędzy na odbudowę, i wyremontować 250 obiektów takich jak Florianshof, Dwór Śląski czy pałac w Czerwięcicach. Trzeba tylko chcieć i zastąpić głupią megalomanię i złodziejstwo mądrym programem, który ocali od zapomnienia naszą historię. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-675.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-675.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Co robiliśmy przez 8 lat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#PosełMałgorzataChmiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 2016 r. przedstawiciele rządu podczas spotkań z mieszkańcami Krynicy Morskiej w ramach konsultacji w sprawie budowy przekopu Mierzei Wiślanej obiecywali, że w ramach rekompensaty rząd wyremontuje drogi wojewódzkie nr 501 i 502, które, przypominam, są jedynymi drogami łączącymi Mierzeję Wiślaną z resztą województwa pomorskiego.</u>
          <u xml:id="u-677.1" who="#PosełMałgorzataChmiel">Samorządowcy wskazali 24 km trasy nr 501 ze Stegny do Krynicy Morskiej oraz całą trasę nr 502–14 km jako drogi, które zostały zniszczone podczas budowy przekopu Mierzei Wiślanej przez ciężki sprzęt ciężarówki z dostawami materiałów budowlanych. Województwo pomorskie zawnioskowało do rządu o sfinansowanie remontu tych dróg i otrzymało dofinansowanie w ramach Polskiego Ładu, ale na remont tylko 17 km drogi wojewódzkiej nr 501, co nie wystarczy na remont nawet połowy zniszczonych podczas budowy przekopu dróg.</u>
          <u xml:id="u-677.2" who="#PosełMałgorzataChmiel">Województwo pomorskie otrzymało na te 17 km 63 mln zł, co przy obecnej inflacji nie wystarczyło nawet na te 17 km. Czterokrotnie województwo pomorskie musiało ogłaszać przetarg. Przy braku ofert od firm, które za takie pieniądze chciałyby wyremontować te drogi, województwo zdecydowało się dołożyć ze swojego budżetu brakujące 30 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-677.3" who="#PosełMałgorzataChmiel">W związku z tym, że rząd oszukał mieszkańców Mierzei Wiślanej, mimo że obiecywał remont tych tras w tym roku, tak jak w poprzednich latach składam poprawkę do budżetu przyznającą 60 mln zł na remont tych tras.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#PosełMałgorzataChmiel">Chodzi o pozostałe części dróg nr 501 i 502. Apeluję do posłów PiS-u, zwłaszcza tych z Pomorza, o poparcie tych poprawek, a do rządu apeluję o przyznanie tych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-679.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Nie ma pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-680.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-680.2" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">A, jest, niestety.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#PosełKlaudiaJachira">Na szczęście.</u>
          <u xml:id="u-681.1" who="#PosełKlaudiaJachira">Szeregowy Pośle Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo w pełni demokratyczne możemy poznać po tym, że szanuje i dba o prawa mniejszości. Zaś władza autorytarna od zawsze znęcała i nadal znęca się nad słabszymi. A więc w jakim miejscu jesteśmy jako Polska, jeśli obecny rząd bez przerwy szczuje na mniejszości seksualne, odmawiając im podstawowych praw człowieka? Zastanowiliście się, gdzie jeszcze z taką nienawiścią traktuje się gejów? Tak, w putinowskiej Rosji. W jakim miejscu jesteśmy, jeśli prezes partii rządzącej podczas objazdu po kraju drwi z osób transpłciowych? Czy możemy jeszcze mówić o kraju szanującym ludzkie życie, skoro od ponad roku dopuszczamy, by w polskich lasach cierpieli i umierali ludzie tylko dlatego, że mają ciemniejszy kolor skóry od polskich rządzących.</u>
          <u xml:id="u-681.2" who="#PosełKlaudiaJachira">Władza nie raz już też pokazała, z jaką pogardą odnosi się do osób z niepełnosprawnościami. Nieustannie ignoruj też postulaty mniejszości śląskiej, w tym uznania języka śląskiego. Oznaką znęcania się nad słabszymi jest też radny PiS-u, który nie dalej jak kilka dni temu doniósł na starszą panią, która sprzedawała na cmentarzu skarpetki. A nie dalej jak wczoraj posłowie PiS-u na posiedzeniu Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych już po raz szósty próbowali w polskim Sejmie odwołać z komisji Ryszarda Gallę, który reprezentuje mniejszość niemiecką. Dzięki głosom posłów i posłanek opozycji posła po raz kolejny udało się obronić. Wierzę, że już niedługo, po zmianie rządu, tak samo obronimy i zadbamy o wszystkie mniejszości w naszym kraju, by znów móc być w pełni państwem prawa i dlatego że jesteśmy po prostu im to winni.</u>
          <u xml:id="u-681.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Krystian Kamiński, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#PosełKrystianKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będąc w Sejmie, patrzymy przede wszystkim na ręce PiS-owi, chociażby na to, jak rozdziela pieniądze unijne. Ale warto patrzeć na ręce również władzy samorządowej. Przyjrzyjmy się więc, jak koalicja PO-PSL-Lewica rozdziela je w województwie lubuskim. W kończącej się obecnie perspektywie finansowej na terenie mojego województwa utworzone zostały dwa miejskie obszary funkcjonalne: gorzowski i zielonogórski, które w ramach zintegrowanych inwestycji terytorialnych otrzymały dla zrzeszonych w nich miast i gmin odpowiednio 314 i 309 euro na mieszkańca. Realizowane w ramach ZIT-ów wspólne projekty spotkały się z powszechną akceptacją, a zarząd województwa namawiał inne gminy do wstępowania do istniejących ZIT-ów oraz tworzenia nowych. W związku z powyższym poszerzyły się one o nowe gminy, takie jak ZIT Gorzów Wielkopolski, albo rozszerzyły, jak ZIT Zielona Góra, który otrzymał nazwę ZIT Zielona Góra — Nowa Sól. Powstały także nowe: ZIT Międzyrzecz — Świebodzin oraz ZIT Żary — Żagań. Łącznie na terenach tych czterech ZIT-ów mieszka 620 tys. mieszkańców, co stanowi 62% ogółu. Jakież było zdziwienie tych samorządów, gdy okazało się, że po wielu etapach negocjacji otrzymają jedynie 184 euro na jednego mieszkańca, więc o ponad 40% mniej, pomimo że województwo lubuskie będzie dysponowało wyższym budżetem unijnym, niż to było w kończącym się obecnie okresie.</u>
          <u xml:id="u-683.1" who="#PosełKrystianKamiński">Zaproponowany przez zarząd województwa podział jest całkowicie sprzeczny z wcześniejszymi deklaracjami. Samorządy sygnalizowały konieczność zabezpieczenia alokacji w wysokości minimum 300 euro na mieszkańca. W kwocie tej powinna być uwzględniona również alokacja na rewitalizację oraz obszary wiejskie. Platforma Obywatelska pomimo deklaracji prowadzenia innej polityki robi dokładnie to samo co PiS. Daje swoim, a tym, za którymi nie przepada, ogranicza finansowanie. Zwracam na to uwagę, ponieważ nie możemy pozwolić na niszczenie samorządów, które PiS niszczy na poziomie centralnym, a PO — analogicznie na poziomie wojewódzkim. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#PosełAnnaKwiecień">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lucyna Emilia Wiśniewska urodziła się 30 czerwca 1955 r. w Skaryszewie. Ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Lublinie. Pracę zawodową rozpoczynała na oddziale neurologii i w poradni neurologicznej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Radomiu. Pracowała także w wojewódzkiej stacji pogotowia ratunkowego w Radomiu. W 1998 r. została lekarzem wojewódzkim województwa radomskiego. Jednym z wyzwań, które wtedy podjęła, było włączenie miasta do programu „Dializoterapia 2000”. To dzięki niej powstał oddział dializ w Radomiu, w radomskim szpitalu specjalistycznym. W 1999 r. została zastępcą dyrektora Mazowieckiego Centrum Zdrowia Publicznego w Warszawie i w Radomiu.</u>
          <u xml:id="u-685.1" who="#PosełAnnaKwiecień">Od zawsze elementem łączącym jej życie zawodowe z prywatnym były pielgrzymki na Jasną Górę. Od roku 1974 była jedną z animatorek ruchu pielgrzymkowego. Przez kilkanaście lat kierowała służbami medycznymi pielgrzymki. Należała do Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich. Była także współtwórczynią radomskiego środowiska Inicjatywa, w którym zrzeszeni byli ludzie działający aktywnie na rzecz rozwoju Radomia. W latach 2005–2007 była posłanką do Sejmu wybraną z listy PiS, członkinią Koła Poselskiego Prawica Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-685.2" who="#PosełAnnaKwiecień">Lucyna Wiśniewska zmarła 30 października 2022 r. w tragicznym wypadku w Modrzejowicach. Była wspaniałą osobą, wspaniałym lekarzem, osobą kochającą pacjentów, kochającą Polskę. Dzisiaj pragnę wspomnieć ją jako osobę wybitną, wybitną dla ziemi radomskiej, wybitną dla całego regionu radomskiego. Mam nadzieję, że nigdy pamięć o niej nie zagaśnie. Spoczywaj w pokoju, droga Lucyno.</u>
          <u xml:id="u-685.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Piotr Adamowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#PosełPiotrAdamowicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-687.1" who="#PosełPiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako członek Komisji Kultury i Środków Przekazu zastanawiam się, czym różni się polskie ministerstwo kultury od ministerstwa kultury Estonii. Z pewnością tym, że rodzime ministerstwo posługuje się językiem polskim, zaś ministerstwo estońskie — estońskim. A że nie tylko tym, wykażę na przykładzie losów polskiego serialu „Wielka woda”. Akcja tego filmu toczy się w 1997 r. podczas wielkiej powodzi w naszym kraju. Serial, który miesiąc temu zadebiutował na platformie Netflixa, stał się hitem tego serwisu streamingowego. Już w pierwszym tygodniu emisji znalazł się w czołówce listy najchętniej oglądanych produkcji nieanglojęzycznych. Serial Jana Holoubka trafił do dziesiątki najchętniej oglądanych produkcji w aż 78 krajach. Czyli sukces, lecz nie do końca, gdyż aktorzy i filmowcy mogą nie otrzymać należnych od Netflixa tantiem, bo w Polsce tantiemy przysługują wyłącznie twórcom filmów i seriali emitowanych w stacjach telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-687.2" who="#PosełPiotrAdamowicz">Unijną dyrektywę o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym przyjęto 3 lata temu.</u>
          <u xml:id="u-687.3" who="#PosełPiotrAdamowicz">Polska była zobligowana do implementacji do maja ub.r. Prace nad jej przyjęciem toczą się w ministerstwie kultury z wolna. Odpowiednie przepisy w tej materii wprowadzono m.in. w Estonii. Dzięki temu polscy twórcy mogą liczyć na tantiemy, ale z Estonii. I na tym m.in. polega różnica pomiędzy ministerstwami kultury polskim i estońskim. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-688.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Monika Falej, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#PosełMonikaFalej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do Sejmu powrócił projekt lex Czarnek. Ponownie próbuje się zindoktrynować szkoły poprzez centralne sterownie tym, kto i kiedy w szkole może się pojawić. Oczywiście będą decydować ludzie Czarnka. Ale czy trzeba na to czekać? Myślę, że nie. W warmińskich szkołach podstawowych właśnie organizowany jest konkurs: objawienie Matki Bożej w Gietrzwałdzie.</u>
          <u xml:id="u-689.1" who="#komentarz">(Głos z sali: No i co?)</u>
          <u xml:id="u-689.2" who="#PosełMonikaFalej">Zaskakujące oczywiście, zadziwiające. Amazonki nie będą mogły wchodzić z zajęciami profilaktycznymi, bo fantomy piersi to seksualizacja, ale Akcja Katolicka może już dziś. Pytam zatem, panie ministrze: Czy to konkurs wiedzy naukowej, czy manifestacja wiary i wyznania? Objawienie to wiedza, a rak piersi to mit? Czekam na odpowiedź, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-689.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Religia jest przedmiotem, a LGBT jeszcze nie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Marek Dyduch, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 30 października w niedzielę byłem na odsłonięciu pomnika poświęconego tragicznej katastrofie w Smoleńsku w mieście Strzegomiu na Dolnym Śląsku. I były tam dwa zjawiska. Z jednej strony byli posłowie reprezentujący Prawo i Sprawiedliwość, co jest zrozumiałe, bo odczytano też list od prezesa Jarosława Kaczyńskiego. Padła też taka nutka, że jest tylko jedna prawda, że katastrofa była poprzedzona wybuchem i że o tym powinniśmy pamiętać. Z drugiej strony nie było posłów z Platformy Obywatelskiej, mimo że byli zaproszeni na to wydarzenie, którzy zbojkotowali tę uroczystość, twierdząc, jak myślę, że to jest zawłaszczenie przez PiS. Było mi trochę przykro, bo w tej katastrofie zginęli przedstawiciele polskiego rządu, ludzie pełniący ważne funkcje publiczne, prezydent Lech Kaczyński i jego małżonka Maria. Takich spraw się po prostu nie lekceważy.</u>
          <u xml:id="u-691.1" who="#PosełMarekDyduch">Ale zastanawiam się nad jednym. Co jeszcze się może w Polsce wydarzyć, jaka tragedia, która może nas zjednoczyć wokół czegoś, co dla Polski jest ważne? Gdzie jest racja stanu, w przypadku której musimy wyrazić coś, co jest istotne dla Polski i Polaków ponad podziałami? Co zrobić, żeby tego typu tragedie nie dzieliły Polaków, a łączyły Polaków wokół tych spraw, które nas powinny łączyć. I wreszcie chodzi o prawdę. Żyłem już w czasach, kiedy ta prawda chodziła bokami, Katyń również. Chciałbym żyć w państwie, które wyjaśni tę katastrofę dla Polski i dla Polaków, żeby na prawdzie budować nasz kraj. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-691.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Łukasz Mejza, niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#PosełŁukaszMejza">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kochana Polsko! Na wstępie przepraszam za język, ale chciałbym go dostosować do poziomu odbiorców. A zwrócę się do szanownej opozycji: droga opozycjo, jak zwykle okazaliście się bandą frajerów. Mija rok od czasu, gdy rozpętaliście totalnie fejkową aferę na mój temat, która osiągnęła największe zasięgi, od kiedy właściwie mierzy się te zasięgi w polskim Internecie. Chcieliście mnie medialnie ukrzyżować, ale jak widać, mam chyba za grubą skórę na wasze śmieszne gwoździki. Dziś po roku mamy wyniki kontroli CBA moich oświadczeń majątkowych. I wiecie, co one mówią? Że mój majątek jest w pełni legalny. CBA w swej kontroli nie zostawiła suchej nitki na waszych medialnych zarzutach. I gdzie teraz jesteście, wszyscy polityczni hejterzy, którzy tak chętnie wtedy zabieraliście głos na ten temat? Gdzie jest Borys Budka? Nie dostał przepustki z cyrku, aby wypowiedzieć się i przeprosić? Gdzie jest Donald Tusk? Znowu jego zdolności skończyły się na hejtowaniu na Twitterze? Liczyłem, że chociaż Roman Giertych przyleci z Włoch i przeprosi, ale słyszałem, że jak usłyszał, że chodzi o CBA, to zemdlał w drodze na lotnisko.</u>
          <u xml:id="u-693.1" who="#PosełŁukaszMejza">Kontrola CBA pokazała, że wszystkie wasze zarzuty dotyczące mnie, mojej rodziny i mojego majątku po prostu były fake newsami. Ale to nie przeszkodziło wam próbować niszczyć mi i mojej rodzenie życia właśnie na podstawie tych fake newsów tylko dlatego, że stanąłem po stronie polskiej racji stanu, że stanąłem po stronie polskiego interesu, po stronie Zjednoczonej Prawicy. Jednocześnie broniliście Grodzkiego, tego samego Grodzkiego, któremu prokuratura chce postawić zarzuty korupcyjne. Ja poddałem się kontroli, w pełni współpracowałem ze służbami w celu wyjaśnienia całej sprawy. O Platformie mówi się, że osiągała Himalaje hipokryzji. Wy już dawno te Himalaje przebiliście. To jest stratosfera hipokryzji. Szanowna opozycjo, tacy właśnie jesteście. Honoru macie tyle, ile rozumu, czyli nie macie żadnego.</u>
          <u xml:id="u-693.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Tadeusz Woźniak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#PosełTadeuszWoźniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jubileusz pięćdziesięciolecia nieprzerwanej działalności obchodziło 28 października br. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej. Z tej okazji odbyła się w Kutnie jubileuszowa gala. Wspominano dokonania byłych prezesów TPZK: pana Henryka Lesiaka, pana Andrzeja Urbaniaka, pani Bożeny Gajewskiej. Na ręce nowej prezes pani Julianny Barbary Herman składali gratulacje posłowie, przedstawiciele władz samorządowych, przedstawiciele instytucji kultury, organizacji pozarządowych i inne osoby. Nie brakowało także nagród dla zasłużonych działaczy towarzystwa, m.in. minister kultury i dziedzictwa narodowego przyznał odznaki honorowe Zasłużony dla Kultury Polskiej oraz medal Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-695.1" who="#PosełTadeuszWoźniak">Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej powstało w 1972 r. staraniem miejscowej inteligencji. Aktualnie liczy 240 członków. Wieloletni bogaty i różnorodny dorobek Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej zawiera szereg dokonań o znaczeniu regionalnym, ponadregionalnym, a nawet ogólnopolskim. Główny dorobek TPZK na rzecz Kutna i powiatu kutnowskiego to 48 publikacji zwartych oraz 25 tomów rocznika „Kutnowskie Zeszyty Regionalne”, 30 tablic pamiątkowych, 29 medali pamiątkowych, 28 wystaw czasowych, 21 konkursów edukacyjnych, 30 wycieczek turystycznych, 26 wyjazdów edukacyjnych, 12 wyjazdów o charakterze kulturalnym, ok. 60 koncertów, 8 rajdów rowerowych, 19 rajdów pieszych, 25 kwest publicznych na renowację starych zabytkowych nagrobków, dzięki czemu odrestaurowano już 18 z nich, oraz wiele innych wydarzeń cyklicznych, okazjonalnych, jubileuszowych i upamiętniających.</u>
          <u xml:id="u-695.2" who="#PosełTadeuszWoźniak">Składam serdecznie gratulacje i podziękowania wszystkim członkom TPZK, którzy z wielkim zaangażowaniem pielęgnują historię, tradycję i kulturę Kutna i ziemi kutnowskiej. Dziękuję za podejmowanie różnorodnych działań popularyzatorskich, edukacyjnych, wydawniczych w trosce o zachowanie pamięci o dziejach regionu. Stanowią one znaczący wkład w kształtowanie tożsamości lokalnej mieszkańców naszej małej ojczyzny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-696.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Urszula Rusecka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#PosełUrszulaRusecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W bieżącym roku uroczyście obchodzony jest jubileusz 150-lecia działalności Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia w Wieliczce. Lutnia jest najstarszym nieprzerwanie działającym chórem w Polsce. W 1872 r. w trudnym dla Polaków okresie zaborów grupa nauczycieli z wielickich szkół zawiązała towarzystwo śpiewu, aby przeciwstawić się polityce wynarodowienia i pieśnią wyrażać swoje przywiązanie do Polski.</u>
          <u xml:id="u-697.1" who="#PosełUrszulaRusecka">Uzdolnieni muzycznie mieszkańcy Wieliczki zrzeszeni w Lutni, głównie inteligencja, szerzyli patriotyzm i ubogacali życie kulturalne solnego miasta. Część lutnistów z bronią w ręku włączyła się w walkę o wolność, inni łączyli muzyczne pasje z ideami narodowymi, organizując charytatywne koncerty na rzecz legionistów walczących w I wojnie światowej czy też pomoc dla wdów i sierot po poległych żołnierzach.</u>
          <u xml:id="u-697.2" who="#PosełUrszulaRusecka">Dwudziestolecie międzywojenne przyniosła Towarzystwu Śpiewaczemu Lutnia dynamiczny rozwój. W skład towarzystwa weszły chór żeński, chór męski, chór mieszany, orkiestra oraz grupa teatralna. Podczas okupacji hitlerowskiej mimo zakazu działalności dla polskich stowarzyszeń członkowie Lutni koncertowali w kościołach, natomiast mienie towarzystwa ukrywali przed konfiskatą z narażeniem własnego życia. Po II wojnie światowej Lutnia wznowiła legalną działalność i działa po dzień dzisiejszy.</u>
          <u xml:id="u-697.3" who="#PosełUrszulaRusecka">W ciągu 150 lat działalności szeregi Towarzystwa Śpiewaczego zasilały setki chórzystów, niejednokrotnie całe wielopokoleniowe rodziny z muzycznymi zamiłowaniami. Z pewnością można powiedzieć, że Lutnia jest ambasadorem polskiej kultury. W swoim repertuarze posiada bogaty zasób pieśni sakralnych, które z kunsztem prezentuje na licznych koncertach. Towarzystwo Śpiewacze pielęgnuje górnicze tradycje, chroniąc przed zapomnieniem górnicze pieśni, sięga także do skarbca ludowych pieśni i regionalnych utworów. Lutnia koncertuje na uroczystościach upamiętniających rocznice narodowe.</u>
          <u xml:id="u-697.4" who="#PosełUrszulaRusecka">W roku doniosłego jubileuszu 150-lecia Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia przekazuję całej społeczności chóru szczególne gratulacje i najwyższe słowa uznania. Dziękuję Lutni za autentyczną radość śpiewania, za pełne zaangażowania i profesjonalizmu wykonanie utworów, za prezentowany wysoki poziom artystyczny. Życzę, aby obchodzona 19 listopada uroczystość jubileuszowa była dla społeczności chóru powodem do dumy i satysfakcji z dotychczasowych sukcesów oraz inspirowała do dalszej owocnej działalności muzycznej. Niech koncerty Lutni poruszają serca kolejnych pokoleń. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-697.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-698.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#PosełRafałAdamczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Mieszkańcy Zawiercia wraz z prezydentem tego miasta apelują o ujęcie przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad w planach inwestycyjnych na najbliższe lata przebudowy m.in.: skrzyżowania drogi krajowej DK 78 z drogą wojewódzką nr 791, wraz z fragmentem DW 791 na odcinku od węzła Kromołów do skrzyżowania DK 78 z DW 791; skrzyżowania drogi krajowej nr 78 (DK 78) z drogą gminną — ul. Okólną.</u>
          <u xml:id="u-699.1" who="#PosełRafałAdamczyk">Panie Premierze! Panie Ministrze! Czy znajdą się na te inwestycje środki finansowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Oświadczenie w sprawie 101. urodzin prof. Wandy Półtawskiej — harcerki, więźniarki niemieckich obozów koncentracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-700.1" who="#PosełWaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niewielu już zostało żyjących świadków okrucieństwa II wojny światowej, a walecznych bohaterów tamtego okresu — jeszcze mniej. Dlatego niezmiernie cieszę się, że mogę z tego miejsca, z mównicy sejmowej wolnej i niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej, złożyć najserdeczniejsze życzenia urodzinowe pani prof. Wandzie Półtawskiej.</u>
          <u xml:id="u-700.2" who="#PosełWaldemarAndzel">Pani prof. Wanda Półtawska jest doktorem nauk medycznych, harcerką, działaczką pro-life, byłą więźniarką niemieckiego obozu zagłady KL Ravensbrück, a także wielką przyjaciółką i współpracowniczką papieża Jana Pawła II.</u>
          <u xml:id="u-700.3" who="#PosełWaldemarAndzel">Pani Wando, wszystkiego najlepszego, dużo zdrowia i pogody ducha na dalsze lata wspaniałego i godnego naśladowania życia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#PosełBarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W poniedziałek 31 października uczestniczyłam w obchodach 104. rocznicy odzyskania niepodległości na Sądecczyźnie zorganizowanych przez kmdt. Karpackiego Oddziału Straży Granicznej w Nowym Sączu, starostę nowosądeckiego, prezydenta miasta Nowego Sącza i przewodniczącego Rady Programowej Społeczno-Kulturalnego Towarzystwa „Sądeczanin”.</u>
          <u xml:id="u-701.1" who="#PosełBarbaraBartuś">Wydarzenia, które wspominaliśmy, miały miejsce 104 lata temu. W nocy z 30 na 31 października 1918 r. oddział Polskiej Organizacji Wojskowej pod dowództwem Bronisława Pierackiego rozbroił garnizon austriacki w Nowym Sączu, zapoczątkowując wyzwalanie ojczyzny spod 123-letniej niewoli. Polacy przejęli składy broni, amunicji, żywności, na koszarach c.k. armii austriackiej zawisła biało-czerwona flaga, a nad dworcem kolejowym pojawił się napis: „Wolna, Zjednoczona, Niepodległa Polska”. Te lokalne wydarzenia stanowiły część wielkiej drogi ku niepodległości Polski, a Nowy Sącz i Sądecczyznę możemy nazwać „galicyjskim Piemontem”. Walka o granice dopiero się zaczynała i kosztowała wiele ofiar.</u>
          <u xml:id="u-701.2" who="#PosełBarbaraBartuś">Dziś naszych granic strzeże Straż Graniczna i Wojsko Polskie. To im zawdzięczamy nasze bezpieczeństwo, szczególnie w sytuacji agresywnych posunięć rosyjskich. Dlatego rząd Zjednoczonej Prawicy naprawia błędy poprzedników i odtwarza likwidowane przez nich jednostki Straży Granicznej i Policji, a także, nie bacząc na nieuzasadnioną krytykę, buduje zapory techniczne na bardziej zagrożonych odcinkach polskiej granicy. Mamy bowiem na względzie bezpieczeństwo wszystkich Polaków, także tych, którzy są przeciwnego do nas zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#PosełJarosławGonciarz">Oświadczenie w sprawie odpowiedzialnych wyborów konsumenckich.</u>
          <u xml:id="u-702.1" who="#PosełJarosławGonciarz">W swoim oświadczeniu poselskim chciałbym zwrócić uwagę na aspekt związany z zachowaniami konsumentów, które kreują nowe modele konsumpcji oraz wpływają na przedsiębiorców i politykę sprzedażową. Okazję do przeprowadzania analiz oraz pochylenia się nad problematyką stwarza data 31 października, kiedy obchodzi się Światowy Dzień Oszczędzania. Dzień ten stwarza bezpośrednią okazję do tego, by zwrócić się ku odpowiedzialnym wyborom konsumentów, które mogą odegrać kluczową rolę w kształtowaniu ładu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-702.2" who="#PosełJarosławGonciarz">Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów za pośrednictwem swojej strony internetowej przygotował rady i wskazówki dotyczące tego, na co zwracać uwagę, dokonując codziennych wyborów konsumenckich. W tym krótkim, ale bardzo trafnym poradniku znajduje się szereg uwag odnośnie do dziedzin codziennego życia, które nie mogą obejść się bez bieżącej konsumpcji i zakupów. Eksperci zalecają zastanowienie się przed zakupem m.in. nad następującymi zagadnieniami: Ile prądu lub wody zużywają sprzęty RTV lub AGD? Skąd pochodzi produkt? Czy części do niego są łatwo dostępne lub czy istnieje możliwość wypożyczenia produktu albo kupienia go z drugiej ręki?</u>
          <u xml:id="u-702.3" who="#PosełJarosławGonciarz">Zachęcając do zapoznania się z przedstawionym poradnikiem, pragnę zwrócić uwagę, że podczas listopadowego i zbliżającego się zarazem specjalnego święta wyprzedaży, określanego mianem Black Friday, pojawiać może się wiele potencjalnych okazji do zakupu. Warto wówczas na poważnie zastanowić się, czy aby na pewno potrzebujemy wszystkiego, co jest nam oferowane, a jeżeli tak, to czy nie warto skorzystać z rad przygotowanych przez UOKiK, by nasz zakup okazał się jak najbardziej świadomy i potrzebny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#PosełRobertObaz">Oświadczenie w sprawie leczenia raka trzonu macicy.</u>
          <u xml:id="u-703.1" who="#PosełRobertObaz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każdego roku w Polsce ponad 6 tys. kobiet otrzymuje diagnozę raka trzonu macicy, a niemal 1900 z nich umiera. Rak trzonu macicy, czyli tzw. endometrium, to pod względem liczby zachorowań czwarty nowotwór u kobiet i najczęstszy nowotwór ginekologiczny.</u>
          <u xml:id="u-703.2" who="#PosełRobertObaz">W odróżnieniu od krajów Europy Zachodniej w Polsce widać wzrost umieralności kobiet z powodu raka trzonu macicy. Obecnie znajdujemy się w pierwszej dziesiątce krajów o najwyższej zachorowalności na raka trzonu macicy.</u>
          <u xml:id="u-703.3" who="#PosełRobertObaz">Jeszcze do niedawna rak trzonu macicy był uważany za niegroźny nowotwór. Być może to spowodowało, że leczenie tego nowotworu odbywało się w sposób łagodniejszy. Wiele prac naukowych pokazywało wówczas, że u części chorych można zrezygnować z radioterapii jako leczenia uzupełniającego. Następnie jednak te zalecenia uległy pewnym korektom. Dzisiaj eksperci przedstawiają efekty najnowocześniejszych badań nad pogłębionymi zaleceniami postępowania w przypadku raka trzonu macicy. Według nich konieczne jest w pierwszej kolejności przekonanie dużej grupy lekarzy, także ginekologów, aby nie traktowali nowotworu trzonu macicy jako swego rodzaju mniejszego raka, którego można leczyć łagodniej, ponieważ jest on tak samo zabójczy jak inne nowotwory.</u>
          <u xml:id="u-703.4" who="#PosełRobertObaz">Zdaniem ekspertów, by odwrócić niekorzystny trend rosnącej umieralności, konieczna jest poprawa całego systemu leczenia. Konieczna jest poprawa w obrębie profilaktyki, szczególnie wśród kobiet znajdujących się w grupie ryzyka, tj. po menopauzie, z otyłością, zaburzeniami metabolicznymi, cukrzycą. Powinny one być objęte szczególną troską i monitorowaniem. Następnie konieczne jest prowadzenie pacjentek we właściwy sposób przez cały proces diagnostyki, leczenia i rehabilitacji. Dzisiaj pacjentki często kierowane są do ośrodków, które nie mają odpowiedniego doświadczenia w diagnostyce i terapii tego nowotworu, wskutek czego wydłuża się proces leczenia.</u>
          <u xml:id="u-703.5" who="#PosełRobertObaz">Według Europejskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej ośrodek leczenia raka trzonu macicy powinien zajmować się co najmniej 80 pacjentkami rocznie, tymczasem zgodnie z danymi udostępnionymi przez Narodowy Fundusz Zdrowia niektóre placówki wykonują zaledwie jeden bądź dwa zabiegi rocznie. To oznacza, że pacjentki od początku nie są prawidłowo prowadzone.</u>
          <u xml:id="u-703.6" who="#PosełRobertObaz">Za obecny stan rozproszenia leczenia obwinia się mechanizmy finansowania, które spowodowały, że leczenie operacyjne nowotworów ginekologicznych stało się dla szpitali niezwykle opłacalne. Zdarza się, że w niewielkich szpitalach dyrekcja naciska na ginekologów, żeby przeprowadzali operacje. Nie ma jednak możliwości, żeby pacjentki miały zapewnione leczenie i opiekę na odpowiednim poziomie, jeśli w szpitalu jest wykonywanych kilka czy kilkanaście operacji raka trzonu macicy rocznie. Konieczna jest koncentracja leczenia w ośrodkach, które się w tym specjalizują. Powinno to mieć odzwierciedlenie także w wycenie świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-703.7" who="#PosełRobertObaz">Apeluję o niezwłoczne podjęcie kompleksowych działań, aby pacjentki chorujące na raka trzonu macicy miały szansę na profesjonalne i skuteczne leczenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">Szanowna Pani Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po raz kolejny — w ramach punktu: Oświadczenia poselskie — chciałbym podnieść sprawę, w której zwracają się do mnie osoby z prośbą o interwencję, a właściwiej byłoby powiedzieć: po pomoc. Ponieważ mam świadomość, że szanse na wprowadzenie do porządku obrad punktu poświęconego tej sprawie są niewielkie, to staram się podjąć tę interwencję w formie pisemnej interpelacji oraz niniejszego oświadczenia poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-704.1" who="#PosełJacekProtasiewicz">Tym razem sprawa dotyczy osób poszkodowanych konsekwencjami decyzji o przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku. Chodzi mi zwłaszcza o osoby, które za namową pracowników tego banku — najczęściej zajmujących budzące zaufanie stanowisko doradcy klienta — namawiali np. posiadaczy lokat terminowych na ich zamianę na obligacje Getin Noble Banku, jako korzystniejszą formę lokaty zgromadzonego kapitału. Jak się zorientowałem z przeprowadzonych rozmów i lektury napływającej do mojego biura poselskiego korespondencji, często tymi klientami nie byli znawcy rynków finansowych, a zwykli Polacy, czasami emeryci. Gromadzone przez całe życie oszczędności zainwestowali w obligacje Getin Noble Banku, mając wiedzę — przekazaną im przez owych doradców klienta — o pozytywnej opinii państwowej instytucji, jaką jest Komisja Nadzoru Finansowego, o sprzedaży obligacji wspomnianego wcześniej banku klientom indywidualnym. W sposób oczywisty owi klienci mogli czuć się wtedy bezpiecznie, kupując 7-letnie obligacje. Jednak już po 2 latach Komisja Nadzoru Finansowego zmieniła zdanie i de facto zablokowała ich sprzedaż klientom indywidualnym poprzez wprowadzenie minimalnego poziomu sprzedawanych obligacji na kwotę 400 tys. zł za jedną sztukę. Niemniej mleko było już rozlane. Spora grupa Polaków była posiadaczami tych papierów wartościowych, których wykup — z gwarantowanym zyskiem — nastąpić miał po upływie kolejnych 5–6 lat. Jednak w międzyczasie, pod koniec września tego roku, Bankowy Fundusz Gwarancyjny ogłosił decyzję o przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku.</u>
          <u xml:id="u-704.2" who="#PosełJacekProtasiewicz">Nie kwestionuję tej decyzji, a jedynie z mównicy sejmowej zadaję pytanie, czy rząd lub państwowe instytucje finansowe, które swoimi opiniami lub decyzjami stwarzały atmosferę bezpieczeństwa lokowania prywatnych środków Polaków w obligacje Getin Noble Banku, poczuwają się do współodpowiedzialności za sytuację osób, które wskutek decyzji o przymusowej restrukturyzacji GNB straciły wszystkie ulokowane tam środki, albowiem jej konsekwencją — jak zostałem poinformowany — było umorzenie tych obligacji. Ich wartość nie jest mała, bowiem jest szacowana na ok. 850 mln zł, ale przy kwocie ponad 10 mld przeznaczonej przez BGF i osiem innych banków na ustabilizowanie sytuacji i pokrycie strat — jednak relatywnie umiarkowana.</u>
          <u xml:id="u-704.3" who="#PosełJacekProtasiewicz">Może zatem warto pochylić się nad tymi obywatelkami i obywatelami Rzeczypospolitej, którzy stracą — czasami — wszystko, co w życiu zgromadzili. Zwłaszcza że — jak podkreślam — bywają wśród nich także emeryci lub „drobni ciułacze”, którzy zainwestowali w obligacje Getin Noble Banku kwoty rzędu kilku lub kilkunastu tysięcy, które teraz stracą.</u>
          <u xml:id="u-704.4" who="#PosełJacekProtasiewicz">Stawiam to pytanie tu, w Sejmie RP, dzisiejszego wieczoru i obiecuję podobną w treści interpelację pisemną w tej sprawie do prezesa Rady Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#PosełJanSzopiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Dzisiaj przypadają imieniny Huberta — patrona myśliwych, leśników, strzelców, jeźdźców i matematyków. Hubertus to ważne święto dla członków kół łowieckich, którym leżą na sercu polskie lasy, ekologia, zwierzyna żyjąca w naturalnym środowisku, staropolskie tradycje i wychowanie w myśliwskich rodzinach.</u>
          <u xml:id="u-705.1" who="#PosełJanSzopiński">Łowiectwo jest szczególną dziedziną życia społecznego, łączy w sobie harmonijnie ochronę przyrody ojczystej i polowanie. Już od dawna nie jest utożsamiane wyłącznie z myślistwem, bo dzięki myśliwym — społecznikom ma ona ułatwione przetrwanie, zwłaszcza w trudnych okresach klimatycznych. Ma też liczne walory kulturalne i obyczajowe, staropolskie tradycje, zwyczaje i etykę łowiecką.</u>
          <u xml:id="u-705.2" who="#PosełJanSzopiński">Łowiectwo zapisało bardzo ważne karty w naszej historii, ale dla Polski jest ono ważne także dziś. Wojna w Ukrainie pokazała, że umiejętność bezpiecznego posługiwania się bronią, celne strzelanie, odwaga, znajomość lasu, umiejętność działania w zespole mogą okazać się kluczowe w obronie przed agresorem.</u>
          <u xml:id="u-705.3" who="#PosełJanSzopiński">Z okazji imienin św. Huberta życzę wszystkim leśnikom i myśliwym wielu wspaniałych chwil w koegzystencji z przyrodą, a także zdrowia, szczęścia rodzinnego i wszelkiej pomyślności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 4 listopada 2022 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-706.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 27)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>