PPC / ppc

text_structure.xml 651 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz wicemarszałkowie Włodzimierz Czarzasty, Małgorzata Gosiewska, Małgorzata Kidawa-Błońska, Ryszard Terlecki i Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Filipa Kaczyńskiego oraz Konrada Frysztaka, którzy prowadzić będą protokół i listę mówców.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">W pierwszej części obrad sekretarzem będzie pan poseł Konrad Frysztak.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">— Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach — o godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — o godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">— Kultury i Środków Przekazu — o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka — o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">— do Spraw Unii Europejskiej — o godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">— do Spraw Kontroli Państwowej — o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">— Infrastruktury wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — o godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">— do Spraw Kontroli Państwowej — o godz. 13.30.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPosełKonradFrysztak">Informuję ponadto, że w dniu dzisiejszym odbędzie się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Polityki Młodzieżowej Państwa — o godz. 11.30. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przypominam, że postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 5 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zaczynamy od pytania pana posła Waldemara Andzela w sprawie przyjęcia programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021–2027. To pytanie jest skierowane do ministra funduszy i polityki regionalnej. Odpowie na nie sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pan minister Waldemar Buda.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełWaldemarAndzel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko to następca dwóch edycji wcześniejszego programu „Infrastruktura i środowisko” 2007–2014 oraz 2014–2020. Proszę o przedstawienie szczegółów programu FEnIKS, w tym podziału budżetu, tego, jak to się rozkłada na poszczególne regiony. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan minister Waldemar Buda.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! Program FEnIKS — rzeczywiście to jest jego nowa nazwa, w skrócie, chodzi właśnie o Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko. Te fundusze rzeczywiście budzą największe zainteresowanie, ponieważ jest to największy nie tylko w Polsce, ale w ogóle w Europie program operacyjny. To jest na dzień dzisiejszy ok. 25 mld euro. Mówię: na dziś, ponieważ jeszcze trwają negocjacje, chodzi o to, żeby przenieść część kwoty z Europejskiego Funduszu Społecznego do tego funduszu. A więc jest szansa, że będzie on jeszcze trochę większy, choć i tak jest gigantyczny, bo to ponad 100 mld zł. Oczywiście to jest w ramach polityki spójności, czyli tych środków, które są programowane na lata 2021–2027, i jest to program krajowy.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Odpowiadam od razu na pytanie o to, czy ten program zawiera jakieś koperty regionalne. Otóż nie, ponieważ realizuje on cele polityki wskazane w rozporządzeniu, a tam nie jest wskazana regionalizacja, czyli nie mamy podziału na województwa czy jeszcze niższe szczeble. Jest to program, z którego będą mogły korzystać instytucje, podmioty, które będą do niego aplikowały. Część projektów będzie na listach indykatywnych czyli jakby już wskazanych, część będzie realizowana w ramach konkursów.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">To są środki, szanowni państwo, które odpowiadają na trzy cele polityki, ale, mówiąc prostszym językiem, odpowiadają na zapotrzebowanie kilku sektorów. Przede wszystkim jest to sektor energii, sektor środowiska, sektor transportu, sektor kultury i zdrowia. Z tego wynika, że jest to zakrojone bardzo szeroko. Z tych środków buduje się drogi, z tych środków buduje się kolej, z tych środków realizuje się program „Czyste powietrze”, z tych środków realizuje się program „Mój prąd” — oczywiście między innymi. W Krajowym Funduszu Drogowym udział środków europejskich z funduszu infrastrukturalnego, tego poprzednika, to jest mniej więcej 1/3 środków, jakie finansują cały ten program.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Mamy tutaj również zadania w zakresie kultury. W poprzedniej perspektywie — to też warto podkreślić — na ten cel było przeznaczonych 460 mln euro, w tej perspektywie zaproponowaliśmy 700 mln. Czyli jest znaczące zwiększenie.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Mogę wskazać bardzo, bardzo precyzyjnie podział na poszczególne segmenty, pytanie, jak bardzo szczegółowa wiedza jest tutaj potrzebna. Może tylko powiem o wiązkach projektów. Na transport, drogi — 4,5 mld, kolej — 5,5 mld, transport intermodalny — 230 mln, oczywiście euro, transport morski — 760 mln euro, śródlądowy — 220, lotniczy — 50, nawet lekko jest to zwiększone ostatnią decyzją w tej sprawie w ramach konsultacji, które prowadziliśmy jako ministerstwo funduszy. Kultura to, jak wskazywałem, 700 mln.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Jest to bardzo ambitny plan, trzeba jasno powiedzieć, że on realizuje bardzo ambitne cele. Możemy się z nimi zgadzać, możemy nie, ale to są bardzo ambitne cele klimatyczne Unii Europejskiej. Oczywiście żadnym sposobem to nie doprowadza do pozytywnego finału, bo wyzwania są gigantyczne i mocno przekraczają ten program. Ale jeśli chodzi o cel środowiskowy, pamiętajmy, że marker klimatyczny w przypadku całych środków to jest ok. 37%, czyli wszystkie inwestycje środowiskowe, ochraniające środowisko, ograniczające emisje odnoszą się do mniej więcej 37% tych środków.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Bardzo dużo inwestycji, których dzisiaj tutaj nie widać, my widzimy w ramach przygotowania programu poprzez składanie zapotrzebowania przez resorty. I będą one realizowane w regionach. Chodzi o drogi ekspresowe, chodzi o drogi kolejowe. Te, których nie udało się zrealizować w obecnej perspektywie, będą realizowane w kolejnej perspektywie. Część będzie fazowanych, część etapowanych, ale one będą realizowane w obecnej perspektywie.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Program — jak wszystkie inne, krajowych mamy kilka — jest przygotowywany teraz na etapie po złożeniu go oficjalnie 5 stycznia do Komisji Europejskiej. Komisja ma 3 miesiące na ocenę tych programów. Sama umowa partnerstwa była złożona 15 grudnia i od tego momentu w ciągu 3 miesięcy wszystkie programy muszą znaleźć się w Komisji. Myśmy już praktycznie wszystkie złożyli. Ten program złożyliśmy 5 stycznia, a więc stosunkowo wcześnie. Jesteśmy po konsultacjach międzyresortowych, po konsultacjach społecznych. Rzeczywiście realnie wnieśliśmy dużo poprawek, te uwagi były zasadne. Oczywiście jeśli chodzi o pieniądze, przesuwaliśmy między poszczególnymi kategoriami, chociaż tutaj trzeba powiedzieć, że pewnej swobody, całkowitej dowolności nie ma, bo marker cyfrowy, marker klimatyczny to było dla nas zobowiązanie wynikające z rozporządzeń.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Program przeszedł całą ścieżkę legislacyjną, bo był rozpatrywany w komisji wspólnej rządu i samorządu, w komisji do spraw europejskich, na posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów i ostatecznie Rady Ministrów 4 stycznia.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Przypomnę, jest to największy program w Polsce, największy program infrastrukturalny i środowiskowy w Europie, realizuje bardzo wiele celów i chcemy go jak najszybciej uruchomić. Myślę, że w I połowie tego roku on będzie już zatwierdzony przez Komisję i będziemy przygotowywać konkretne inwestycje pod ten program. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę o pytanie dodatkowe, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełWaldemarAndzel">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! 25 mld euro to olbrzymie środki. Rozumiem, że nie można tego podzielić, chociaż mam nadzieję, że województwo śląskie i Zagłębie Dąbrowskie, z którego się wywodzę, także skorzystają z tego programu, tak jak skorzystają z niego i inne regiony w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełWaldemarAndzel">Chciałbym się dowiedzieć, czy program CPK też będzie mógł być finansowany z tych środków, bo to jest program, na który czekają wszyscy Polacy. Zresztą infrastruktura i kolejowa, i drogowa, i lotnicza to wielkie wyzwanie i na pewno tutaj to dopingujemy. Jeżeli coś więcej można byłoby powiedzieć, to bardzo proszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! Program CPK to rzeczywiście jest nowe zadanie, które pojawia się w tej edycji programu, i ono będzie bardzo intensywnie wspierane. Oczywiście nie wszystkie zadania, bo pamiętajmy, że inwestycje lotnicze nie mają priorytetu ze względu na emisję i mogą być finansowane ze środków europejskich na zasadzie inwestycji okołolotniczych. Ale bardzo mocno chcemy je finansować, oczywiście z tego programu. I ma pan poseł rację w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">O tym, jak ważny jest w ogóle CPK, świadczy to, że dzisiaj jest procedowana ustawa. To jest już chyba po rozpatrzeniu przez SKRM. Wynika z tego, że zadania i realizacje dotyczące CPK przenoszone są z Ministerstwa Infrastruktury do ministerstwa funduszy. Odnosi się to także do pełnomocnika, obecnie pana ministra Marcina Horały. Co to oznacza? To oznacza, że CPK będzie bliżej środków europejskich, będzie w ministerstwie funduszy i dlatego będzie mógł w naprawdę dużo prostszy sposób korzystać z tych środków i sięgać po nie. My mamy tylko pewne ograniczenia czasowe. Wszystkie wydatki, które są kwalifikowane i mieszczą się w perspektywie do 2027 r., będą również realizowane w ramach CPK.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Co do zagłębia, województwa śląskiego, to oczywiście jest tak, że możemy spojrzeć na statystyki i być spokojni. To znaczy udział województwa śląskiego w korzystaniu ze środków krajowych poprzednika, jakim był program POIiŚ, jest ponadproporcjonalny w stosunku do całego kraju, jeżeli chodzi o liczbę ludności. W związku z tym spokojnie można się spodziewać, że ilość inwestycji, jaka będzie kierowana z tego programu na rzecz województwa śląskiego, będzie adekwatna, będzie proporcjonalna. Ale dziękuję za te starania i za ten wzgląd regionalny na Śląsk, na region, który pan poseł tutaj przedstawia. Zresztą pani poseł również pochodzi z tego województwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Posłowie Piotr Adamowicz oraz Arkadiusz Myrcha zadadzą pytanie w sprawie wywłaszczenia cennego manuskryptu znajdującego się w posiadaniu Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu i nieodpłatnego przekazania rządowi Węgier. W tej sprawie będzie odpowiadała podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pani minister Izabela Antos.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Piotra Adamowicza o zadanie pierwszego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełPiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Od niemal 500 lat dziedzictwo kulturowe Torunia współtworzy niezwykle cenny średniowieczny manuskrypt, który od 1923 r. należy do Książnicy Kopernikańskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełPiotrAdamowicz">Dzieło to nie jest łupem wojennym, jak to często bywa. Zostało kupione przed wiekami przez toruńską radę miejską. Otóż niespodziewanie obóz PiS wpadł na pomysł wywłaszczenia tego dzieła, zabrania z Torunia i nieodpłatnego przekazania rządowi Węgier, premierowi Orbánowi. Służyć mają temu specrozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełPiotrAdamowicz">Jak podkreślają naukowcy, z perspektywy światowej rękopis ten jest najcenniejszym kodeksem w kolekcji Książnicy, a jednocześnie jednym z najcenniejszych zachodnioeuropejskich rękopisów iluminowanych z XV w., jakie mimo wielkich, katastrofalnych zniszczeń zachowały się w zbiorach polskich.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełPiotrAdamowicz">Projekt przekazania tego zabytku orbánowskim Węgrom wzbudził zrozumiałe protesty nie tylko w środowisku toruńskim. Ostatnio sprzeciw wyraził m.in. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Muzeów ICOM.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełPiotrAdamowicz">Zgadzam się ze stwierdzeniem, że jest to próba zagarnięcia bezcennego dziedzictwa kulturowego Rzeczpospolitej. W pełni też zgadzam się ze zdaniem toruńskich radnych, że ten skandaliczny projekt może nie tylko próbować pozbawić Toruń części historii, ale także stanowić niebezpieczny precedens odbierania samorządom ich własności.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełPiotrAdamowicz">W związku z tym uprzejmie proszę o odpowiedzi na następujące pytania. Kto i kiedy, z jakiego upoważnienia rozpoczął rozmowy z Węgrami w sprawie zabrania z Torunia i przekazania Węgrom tego bezcennego zabytku? Kto jest jego pomysłodawcą? Dlaczego wybrano drogę wywłaszczenia przez państwo obiektu znajdującego się w posiadaniu instytucji samorządowej? 25 mln rekompensaty, odszkodowania, które ma rząd zamiar przeznaczyć, to ponad 6 mln dolarów. Za 6 mln dolarów na rynku antykwarycznym można nabyć bardzo ciekawe rzeczy, nie trzeba ich zabierać polskim samorządom, a w szczególności miastu Toruń. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani minister. Zapraszam na mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Szanowni Państwo! W lutym 2020 r. do Polski powrócił bezcenny dla polskiego dziedzictwa zabytek — młodzieńcza zbroja zaręczynowa króla Zygmunta Augusta, którą otrzymał w wieku 13 lat od cesarza Ferdynanda I. Jest to jedna z dwóch najlepiej rozpoznawalnych zbroi dziecięcych na świecie, jak również jedyna pełna zbroja króla polskiego w obecnych zbiorach Rzeczpospolitej. W wyniku zawirowań historycznych znalazła się ona w Budapeszcie, jednak dzięki osobistym staraniom premiera Mateusza Morawieckiego, który zwrócił się do premiera Węgier Viktora Orbána z oficjalną prośbą o przekazanie renesansowej zbroi, powróciła ona na Zamek Królewski na Wawelu.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Węgrzy nie byli prawnie zobligowani do przekazania nam zbroi. Nie byli zobligowani do zmiany przepisów zakazujących wywożenia dóbr kultury poza granice kraju. Nie byli również zobligowani do uszczuplenia swoich zbiorów. Byli za to silnie przekonani, że miejsce tego cennego zabytku, a warto tutaj wspomnieć, że jego wartość rynkowa szacowana jest na ok. 12 mln zł, jest w Polsce, dlatego przekazali go Polsce w formie darowizny, bezkosztowo.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Gest premiera Orbána był widocznym znakiem przyjaźni łączącej oba narody, a także wyrazem szacunku dla naszego wspólnego dziedzictwa kulturowego. Przekazanie dzieła „Kodeks Macieja Korwina” Węgrom będzie wyrazem wdzięczności za to, że zdecydowali się zwrócić nam unikatowy zabytek bez względu na koszty i wysiłek, do jakich byli zobligowani.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Manuskrypt w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu to renesansowy poemat o bibliotece króla węgierskiego Macieja Korwina żyjącego w II połowie XV w. Była to jedna z pierwszych humanistycznych bibliotek królewskich w Europie. Jej ogromne zbiory zostały prawie doszczętnie zniszczone podczas najazdów wojsk tureckich na Węgry w 1526 r., a jej fragment trafił do Polski. Manuskrypt zapisany na 62 kartach jest ważnym źródłem do badania historii biblioteki Korwina. Dzięki niemu można odtworzyć zawartość kolekcji utraconej przez Węgrów. Wartość historyczna i symboliczna, jaką kodeks przedstawia dla narodu węgierskiego, odzwierciedla wartość, jaką ma dla nas zbroja Zygmunta Augusta. Towarzyszy nam przekonanie podobne do tego, jakie mieli Węgrzy, oddając nam zbroję, że ten zabytek związany jest z tożsamością narodową Węgrów i powinien wrócić do ich ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Muzeum Narodowe w Budapeszcie nie otrzymało rekompensaty finansowej za zbroję, którą otrzymała Polska. Jesteśmy jednak świadomi, że przekazanie Węgrom „Kodeksu Macieja Korwina” uszczupli zasoby Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, dlatego podmiot będący właścicielem manuskryptu otrzyma z części budżetu państwa, której dysponentem jest szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, środki finansowe, rekompensatę w wysokości 25 mln zł. Kwota ta odzwierciedla nie tylko cenę rynkową kodeksu, ale także jego wartość historyczną i symboliczną. Kwota rekompensuje także uszczerbek, jaki spowoduje utrata własności kodeksu i wyodrębnienie go z kolekcji bogato iluminowanych rękopisów Książnicy Kopernikańskiej. Rekompensata finansowa uwzględnia także koszty utrzymania, konserwacji i pieczy, jaką Książnica sprawowała nad dziełem.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Przez kraje Europy Środkowowschodniej przez stulecia przetaczały się wojny, przez które utraciliśmy wiele dóbr kultury. Polska, Węgry i inne państwa regionu utraciły sporą część swojego dziedzictwa, bez którego nie jest możliwe budowanie tożsamości narodowej. Dziś robimy wszystko, aby je odzyskiwać. Staramy się także wspierać w tym dziele inne narody. Nasz gest wobec Węgier jest tego najlepszym wyrazem. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie zgadzamy się z pani stanowiskiem.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o pytanie dodatkowe pana posła Arkadiusza Myrchę.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Myrcha: Teraz działa?)</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie spieszcie się. Nie ma problemu. Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Myrcha: Czy teraz działa?)</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Marnie słychać. A może by pan podszedł, panie pośle, do mównicy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełArkadiuszMyrcha">Można w razie czego, panie marszałku, ten zegar…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, nie ma problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełArkadiuszMyrcha">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełArkadiuszMyrcha">Panie Marszałku! Pani Minister! Ze smutkiem przyznaję, że z pani wypowiedzi niczego się nie dowiedzieliśmy, bo to, co było przedmiotem pani wystąpienia, jest dokładnie opisane w projekcie ustawy, który jest dostępny w Internecie. Tak więc to wystąpienie niczego nowego nie wniosło.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełArkadiuszMyrcha">Pan poseł Adamowicz skierował do pani minister konkretne pytania, na które nie udzieliła pani odpowiedzi. Ze smutkiem to przyznaję, bo jednak dzisiaj debata toczy się nie dla naszej trójki, nie dla parlamentarzystów, tylko przede wszystkim dla obywateli, dla mieszkańców Torunia. Mieszkańcy Torunia, którzy są dzisiaj naprawdę, proszę wierzyć, oburzeni propozycją przedstawioną przez parlamentarzystów PiS-u, nie usłyszeli żadnego uzasadnienia, dlaczego mają zapłacić tak ogromną cenę i czy tylko dlatego, żeby pan premier Orbán miał dowód wdzięczności pana premiera Morawieckiego.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełArkadiuszMyrcha">Ponad 500 lat ten wyjątkowy zabytek był własnością naszego samorządu, był własnością Gimnazjum Akademickiego, któremu rada miasta prawie 500 lat temu przekazała ten zabytek. Przetrwał on wiele zakrętów naszej historii: przetrwał wojnę, przetrwał komunę, przetrwał zabory, ale okazuje się, że po prostu może nie przetrwać rządów PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PosełArkadiuszMyrcha">Bo wystarczy złożyć poselski projekt ustawy, zebrać 15 podpisów, żeby mieszkańców Torunia pozbawić wyjątkowego zabytku, którego wartość jest dużo większa niż państwa 25 mln zł. O tym też dzisiaj nie usłyszeliśmy, dlaczego jest taka wartość, kto ją wycenił. Jaka jest wartość zabytku, który jest od kilkuset lat związany z historią nie tylko Torunia, ale naszego państwa? Dziwi nas to, że polski rząd, który mieni się rządem patriotycznym, chce w sposób dobrowolny pozbawić Polskę, pozbawić polskich mieszkańców, pozbawić mieszkańców Torunia czegoś wyjątkowego, czegoś, co jest integralną częścią naszej narodowej historii tak naprawdę w imię tego, żeby premier Morawiecki poczuł się dobrze i mógł poklepać po ramieniu pana premiera Morawieckiego.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Orbána.)</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PosełArkadiuszMyrcha">To jest skandaliczne zachowanie.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Panowie Posłowie! Przedstawione przeze mnie informacje są informacjami, które posiada Kancelaria Prezesa Rady Ministrów w zakresie procedowania nad poselskim projektem ustawy, o którym jest dzisiaj mowa.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Natomiast odniosę się jeszcze do kwestii wyceny. Skąd kwota 25 mln? Taka kwota została przedstawiona nam, jako dysponentowi części budżetu, szefowi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i zabezpieczona w środkach.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Adamowicz: A kto ją przedstawił?)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Myrcha: Przez kogo przedstawiona?)</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Nie mam tej wiedzy, odniesiemy się do tego na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PodsekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówIzabelaAntos">Natomiast jeszcze mogę podać jako przykład wyceny, jeśli chodzi o tego rodzaju dzieła, które pojawiają się na rynku, „Ewangeliarz Henryka Lwa” z XII w. W grudniu 2012 r. sprzedano go za 6,2 mln dolarów. A więc takie kwoty pojawiają się na rynku i myślę, że ta wycena jest oparta po prostu na dostępnych danych rynkowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego pani nie chce mówić?)</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Adamowicz: Przypadkiem wczoraj na posiedzeniu komisji kultury dowiedzieliśmy się więcej niż dzisiaj z tego, co powiedziała pani minister.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Posłanki Wanda Nowicka oraz Magdalena Biejat zadadzą pytanie w sprawie wsparcia rodzin będących w trudnej sytuacji ekonomiczno-społecznej w opiece nad noworodkiem, w tym kwestii odbierania dzieci rodzinom, które są w stanie sprawować opiekę nad swoim dzieckiem. To pytanie jest zadane prezesowi Rady Ministrów. Odpowie, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej pan minister Stanisław Szwed.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią posłankę Wandę Nowicką o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełWandaNowicka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zwracam się z pytaniami dotyczącymi sytuacji rodzin będących w trudnej sytuacji ekonomiczno-społecznej, a które mimo to chcą i są w stanie zajmować się swoimi dziećmi, jeżeli otrzymają niezbędną pomoc ze strony państwa. Pytanie wywołała nagłośniona ostatnio przez media sprawa pani Patrycji, matki karmiącej piersią, której wyrokiem sądu odebrano córeczkę Julię w 3 dni od jej narodzin bezpośrednio ze szpitala św. Zofii w Warszawie wyłącznie na podstawie jednego faksu. Choć sytuacja ekonomiczna rodziny jest niewątpliwie trudna, a rodzice mają orzeczenie o lekkiej niepełnosprawności, to w ocenie osób znających tę rodzinę, gdyby ci rodzice otrzymali niezbędną pomoc, byliby w stanie opiekować się własnym dzieckiem. Nie rozstrzygając zasadności decyzji sądu, chcę powiedzieć, że niewątpliwie w tej sprawie może niepokoić ogromny pośpiech oraz nieprzeprowadzenie odpowiednich procedur, tak aby decyzja była w pełni uzasadniona i dostatecznie udokumentowana. Co więcej, bardzo niepokoi sposób, w jaki kobieta została potraktowana przez instytucje, które przejęły opiekę nad dzieckiem. Nie poinformowano jej o decyzji sądu i uniemożliwiono jakikolwiek kontakt z dzieckiem.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełWandaNowicka">Proszę o odpowiedź na następujące pytania: W jaki sposób służby, których zadaniem jest wspieranie rodzin wymagających pomocy, wspomagają rodziny znajdujące się w trudniejszej sytuacji ekonomiczno-społecznej, aby mogły one sprawować opiekę bez szkody dla dziecka, jeśli oczywiście chcą i są w stanie tę opiekę sprawować? Czy ta pomoc, którą państwo zapewnia, jest wystarczająca? Czy sposób, w jaki została potraktowana pani Patrycja, jest standardem postępowania w podobnych sytuacjach, czy wypadkiem przy pracy? Przypominam, że po pierwsze, odebrano jej dziecko, nie informując o decyzji sądu, po drugie, ograniczono jej dostęp do noworodka, i po trzecie, uniemożliwiono jej karmienie piersią.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełWandaNowicka">Ile jest w Polsce przypadków odbierania dzieci rodzinom w trudniejszej sytuacji, które jednak mają szansę na sprawowanie opieki nad swoimi dziećmi po otrzymaniu niezbędnej pomocy? Podkreślam, że nie chodzi o rodziny, w których występują ewidentne patologie, czyli przemoc, narkotyki, alkohol. Czy w sprawie pani Patrycji rząd podjął działania interwencyjne, kontrolne czy naprawcze w celu sprawdzenia, czy wszystko odbyło się w zgodzie ze standardami? Czy nie jest potrzebna interwencja w tej sprawie? Jeśli takie działania zostały podjęte, to czy są już jakieś ustalenia w tej sprawie? Czy rodzina pani Patrycji otrzymała pomoc ze strony odpowiednich służb? Proszę o odpowiedź zarówno na piśmie, jak i tutaj na sali. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani posłanko.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan minister Stanisław Szwed, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Witamy pana ministra miło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Odpowiem na to pytanie i na pytania dodatkowe. Chcę powiedzieć, że oczywiście jeśli chodzi kwestie dotyczące konkretnej sprawy, to pytanie powinno być skierowane do ministra sprawiedliwości. Jak pani poseł słusznie zauważyła, decyzję podejmował niezależny sąd. To była jego decyzja. Pytanie było tak sformułowane, że zostało skierowane do naszego ministerstwa i stąd moja obecność tutaj. Pytanie dotyczy w ogóle sytuacji rodzin i wsparcia osób, które są w najtrudniejszych sytuacji. O tym będę mówił.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jeśli chodzi o części dotyczące resortu sprawiedliwości, to w tym zakresie nie udzielę odpowiedzi. Jeżeli potrzebne będą dodatkowe wyjaśnienia, jeśli chodzi o to, o czym pani poseł mówiła w swoim wystąpieniu, to zwrócimy się do ministra sprawiedliwości, żeby udzielił w tym zakresie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Oczywiście jeśli chodzi o politykę naszego rządu dotyczącą rodzin, to od samego początku, od 2015 r., jej głównym celem jest wsparcie rodzin, przede wszystkim rodzin, które są w najtrudniejszej sytuacji materialnej. Przywołam oczywiście najważniejsze programy, które wspierają rodziny, takie jak program „Rodzina 500+”. Według najświeższych danych 175 mld zł trafiło do polskich rodzin. Ponad 6 mln prawie 600 tys. dzieci w tym programie uczestniczy.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Kolejny program to „Dobry Start”, czyli tzw. wyprawka szkolna. Również skierowany jest do dzieci, czyli jest to dodatkowe wsparcie. Najświeższe rozwiązanie to rodzinny kapitał opiekuńczy. Chodzi o dofinansowanie w kwocie 500 zł dla rodzin na drugie i kolejne dziecko, które ukończyło 12 miesięcy, ale nie ukończyło 36 miesiąca życia. Chodzi o 2-latków i 3-latków. W przypadku rodzin, w których jest tylko jedno dziecko, zapewniamy do 400 zł na opiekę żłobkową. Chodzi o dofinansowanie na opiekę żłobkową o wysokości 400 zł. To też jest znaczne wsparcie. Szacujemy, że w rodzinnym kapitale opiekuńczym w tym roku będzie ponad 3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jest cały szereg świadczeń rodzinnych skierowanych do rodzin, np. dodatki do zasiłku rodzinnego, dodatek z tytułu urodzenia dziecka — jednorazowo 1000 zł, dodatek z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej — 95 zł, dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka — 193 zł miesięcznie na dziecko, dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego — 100 zł, dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego. Mógłbym wymieniać kolejne rozwiązania. Jeśli chodzi o świadczenia rodzinne związane z urodzeniem dziecka, jest jeszcze dodatkowo jednorazowe podwójne becikowe w kwocie 1000 zł. Tu akurat już jest kryterium dochodowe — 1922 zł. Jest też bardzo ważne rozwiązanie, które wprowadziliśmy w życie, czyli świadczenie rodzicielskie — również 1000 zł — dla tych, którzy nie są ubezpieczeni. Korzysta z niego ok. 80 tys. matek przez rok. To również świadczenie rodzinne.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jeśli chodzi o kwestie dotyczące świadczeń z funduszu alimentacyjnego, to dokonaliśmy zmiany i wprowadziliśmy rozwiązanie związane z kryterium dochodowym i mechanizm: złotówka za złotówkę. Co 3 lata będzie weryfikacja kryterium dochodowego. Przypomnę, teraz jest to 900 zł. Kwota dofinansowania z funduszu alimentacyjnego to 500 zł.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jeśli chodzi o część pytania dotyczącą odbierania dzieci, które przeżywają trudności, to przypomnę, że wprowadziliśmy bardzo zasadnicze zmiany w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Nie można odbierać dzieci z powodu biedy. To jest bardzo dobre rozwiązanie. Ta sprawa została jednoznacznie rozstrzygnięta. Nie ma zgody na odbieranie dzieci z powodu biedy. Nie ma takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jeśli chodzi o inne sposoby wsparcia dla rodzin, które przeżywają trudności, to podstawowe działania to tzw. usługa asystenta rodziny. Tę formę rozwijamy. Kolejne zmiany w programie „Za Życiem” dotyczą asystenta rodziny, placówki wsparcia dziennego i innych form wsparcia rodziny, czyli program jest kompleksowy i ma na celu to, żeby wspierać rodziny w takich sytuacjach.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Panie Marszałku! Może w drugiej części uzupełnię wypowiedź, a pani poseł jeszcze dopyta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dobrze, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią posłankę Magdalenę Biejat o zadanie…</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pani poseł chciała z mównicy.)</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Biejat: Ale spokojnie, ja mogę…)</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Czy nie działa?)</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Wydaje mi się, że będziesz musiała podejść do mównicy i skorzystać z rady naszej ulubionej pani posłanki z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękujemy za poradę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełMagdalenaBiejat">Panie Ministrze! Informacje, które nam pan tutaj przedstawił, są bardzo ograniczone i trochę nie na temat. Oczywiście popieramy te wszystkie programy dofinansowujące rodziny w różnym stopniu, ale nie o to było pytanie. Pytanie było o to, na jakie wsparcie w takich przypadkach, jak przypadek pani Patrycji, może liczyć rodzina, która wsparcia potrzebuje.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełMagdalenaBiejat">Mówił pan o asystencji, ale akurat jeśli chodzi o kwestie rozbudowania sieci asystentów rodziny i wsparcia pozainstytucjonalnego rodzin, mamy dość niechlubny przykład ogromnej strategii dotyczącej deinstytucjonalizacji kompleksowej i bardzo dobrze przygotowanej przez środowiska eksperckie, którą państwo wyrzucili do kosza, więc nie bardzo jest czym się chwalić. Z posłanką Nowicką pytamy o bardzo konkretne rozwiązania i o konkretne rodziny, którym dziś należy się pomoc.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełMagdalenaBiejat">Może w takim razie zadam pytanie dotyczące problemu z odbieraniem dzieci, a mianowicie chodzi mi o nastoletnie matki. Tutaj również brakuje wsparcia państwa.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełMagdalenaBiejat">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PosełMagdalenaBiejat">Mamy problem dotyczący wsparcia nastoletnich matek, zwłaszcza w przypadku tych, które są w placówkach opiekuńczych i ośrodkach resocjalizacyjnych. W tej sprawie wielokrotnie interweniowali kolejni rzecznicy praw obywatelskich i nic się nie dzieje. Podobno pojawił się projekt, co prawda znowu w Ministerstwie Sprawiedliwości, ale liczę, że ministerstwo rodziny również się interesuje tym tematem i wie, co się z nim dzieje, który miał tę sprawę rozwiązać, ale utknął w konsultacjach. A więc pytanie, co się dzieje na tym odcinku. Czy ministerstwo rodziny interesuje się nastoletnimi matkami, czy trzymacie się zasady, że każecie nam rodzić, a potem radźmy sobie same. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście te wszystkie dane, które państwu przedstawiłem, są w bardzo ograniczonej formie, bo też czas na odpowiedź mam bardzo krótki. Jeśli chodzi o drugą kwestię, o którą pytała pani poseł, dotyczącą asystentów rodziny, placówek wsparcia dziennego czy rodzin wspierających, to rozwiązanie, które wynika z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, jest w przepisach, ale są również przygotowywane, tak jak pani poseł słusznie zauważyła, nowe rozwiązania, które są w tej chwili na etapie konsultacji.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jeśli chodzi o kwestie związane z asystencją, to w 2020 r. zatrudnionych było ponad 3824 asystentów rodziny. W ramach tych działań z usług asystenckich skorzystało prawie 42 tys. rodzin, to też jest taki przykład dobrego działania. Również w ramach programu „Za życiem” podejmowane są kolejne działania, aby wzmocnić asystentów rodziny. Docelowo chcemy, aby w każdym powiecie był taki asystent rodziny.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jeśli chodzi o kwestię związaną z innymi działaniami dotyczącymi choćby placówek wsparcia dziennego, to w Polsce działa prawie 2000 takich placówek, w tym ponad 1000 placówek, które działają poprzez organizacje pozarządowe, nie przez samorząd. Z tego tytułu w 2020 r., bo takie mamy ostatnie dane, skorzystało ponad 32 tys. dzieci, czyli mówimy o asystentach rodziny, o placówkach wsparcia dziennego, ale też o rodzinach wspierających, czyli tych będących najbliżej mieszkańców, które mogą udzielać takiego wsparcia. W 2020 r. takich rodzin wspierających było 67, z tego wsparcia skorzystały 72 rodziny. Czyli jest cały szereg działań, które podejmujemy, przyznając też dodatkowe środki.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Oczywiście, że w tym zakresie musi być pomoc zarówno organizacji pozarządowych, jak i organizacji samorządowych. Jeżeli mówimy o samorządzie, to bardzo ważna jest rola zarówno samorządu powiatowego, jak i gminnego, żeby w tym zakresie też udzielać wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jak już wspomniałem, nowela programu „Za życiem” również idzie w takim kierunku, aby wspomóc rodziny, które takiego wsparcia potrzebują, także wsparcia edukacyjnego i psychologicznego. Bo to też jest bardzo ważne w takich trudnych sytuacjach i to w ramach programu „Za życiem” jest. Zwiększamy też nakłady. W najbliższych latach wzrosną one z ponad 3500 mln zł do prawie 6 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jeśli chodzi o pytanie dotyczące wymiaru sprawiedliwości, to zwrócimy się do ministra sprawiedliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, Piotrze drogi, ale to nie jest studio, naprawdę przeszkadzasz tam. Proszę cię albo nic nie mów, i zapraszam do siebie, albo zmień studio, uprzejma prośba. Tak? Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję paniom posłankom.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do zadania następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panowie posłowie Andrzej Grzyb i Marek Sawicki zadadzą pytanie dotyczące kosztów zawarcia umowy dotyczącej funkcjonowania Kopalni Węgla Brunatnego Turów. To pytanie zostanie zadane prezesowi Rady Ministrów, w imieniu którego odpowie, z jego upoważnienia, minister klimatu i środowiska pani minister Anna Moskwa.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełAndrzejGrzyb">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PosełAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Pani Minister! Zostało zawarte porozumienie pomiędzy rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Czeskiej o współpracy w zakresie odnoszenia się do skutków na terytorium Republiki Czeskiej wynikających z eksploatacji Kopalni Odkrywkowej Węgla Brunatnego Turów. Umowa ta zakłada, że Polska ma zapłacić 35 mln euro rekompensaty, natomiast fundacja Polskiej Grupy Energetycznej ma przekazać 10 mln euro krajowi libereckiemu. Ponadto Polska zobowiązała się do dokończenia budowy podziemnej ściany w celu zapobieżenia odpływowi wód gruntowych na terenie Czech, do budowy muru ochronnego i innych środków mających na celu poprawę jakości powietrza w regionie nadgranicznym, a także do działań służących zapobieżeniu osuwaniu się ziemi oraz obniżaniu się poziomu wód gruntowych.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PosełAndrzejGrzyb">Warto zaznaczyć, że 12 lutego 2021 r. ówczesny minister spraw zagranicznych Czech Tomasz Petrziczek przed złożeniem skargi do TSUE zaproponował polubowne załatwienie problemu na przylegającym do kopalni obszarze po stronie czeskiej. Koszt zaproponowanego wtedy rozwiązania szacowano na 38 mln euro, czyli o ok. 7 mln mniej niż w przypadku kwoty ostatecznie uzgodnionej w powyższej umowie. Ważny punkt porozumienia dotyczy również czasu obowiązywania tej umowy, który wynosi 5 lat. Jednocześnie to wszystko ma się odbywać pod nadzorem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Nie można zapomnieć też, że na Polskę została nałożona kara 500 tys. euro dziennie za niewdrożenie środka tymczasowego — ja tutaj się nie odnoszę co do zasadności nałożenia tego środka tymczasowego, jak również konsekwencji dla polskiego systemu energetycznego — i polski rząd deklaruje, że nie zamierza płacić tej kary, której wysokość wynosi w chwili obecnej 68 mln euro.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PosełAndrzejGrzyb">Chciałbym zadać pytania. Po pierwsze: Do jakich inwestycji zobowiązała się Polska w umowie zawartej z Republiką Czeską? I, po drugie, chodzi o zapowiedź, że rząd będzie korzystał ze wszystkich instrumentów, aby nie zapłacić tej kary wynoszącej 68 mln euro. Czy Komisja może to potrącić ze środków unijnych? Nieoficjalne informacje mówią, że pierwsza transza, 15 mln euro, ma zostać potrącona już w połowie bieżącego miesiąca. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam uprzejmie, witając w Sejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Posłowie zadający pytanie! Zanim opowiem o tych inwestycjach, kilka zdań odniesienia się do wstępu w wystąpieniu pana posła. Rzeczywiście ze strony czeskiej padały w toku rozmów bardzo różne propozycje, w tym bardzo różne propozycje finansowe, z tym że trzeba pamiętać, że ta pierwsza propozycja, która się pojawiła w lutym poprzedniego roku, to była propozycja pod tytułem: płacicie środki i na chwilę obecną temat jest zamknięty. To nie była kompleksowa umowa, taka, jaka jest zawarta na dzień dzisiejszy, czyli w żaden sposób nie zabezpieczała nas przed takimi sytuacjami, że w przyszłości Czesi znowu będą mieli kolejne roszczenia, kolejne żądania. W żaden sposób nie określała ona sposobów rozstrzygania sporów potencjalnych, czyli, w domyśle, sytuacja analogiczna albo potencjalny spór przed TSUE mogłyby się pojawić. To była krótka bardzo propozycja na zasadzie: kwota i zakończenie tematu na chwilę obecną. Dodatkowo ta umowa nie była w żaden sposób sparametryzowana ani doprecyzowana — właściwie to nie była umowa, to była propozycja — w zakresie monitorowania. Czyli nadal Czesi, potencjalnie, mogliby mieć roszczenia w związku ze złą interpretacją czy z brakiem danych dotyczących jakości wody, powietrza czy hałasu.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">To, na czym nam zależało — żeby umowa, którą podpisaliśmy, była umową docelowo, kompleksowo, jednoznacznie rozwiązującą ten spór. I w tej umowie dużo istotniejsze niż kwota — bo w narracji publicznej jest koncentracja na kwocie, a ta kwota to są dwie linijki raptem w tej umowie — jest określenie sposobów monitorowania, parametrów monitorowania, ale też tego, że strona czeska będzie uczestniczyła w przygotowywaniu tej metodyki, przygotowywaniu konkretnych inwestycji. Czyli tak naprawdę będziemy realizować wszystkie inwestycje już określone w decyzji środowiskowej, bo duża część tych parametrów monitoringowych i inwestycji monitoringowych już została określona w decyzji środowiskowej, a to, co jest nowe, to uczestnictwo strony czeskiej. A więc będzie ekspert w momencie, kiedy będziemy wybierać otwór, np. otwór do monitorowania wody — cztery takie otwory są zaplanowane. Czyli razem z ekspertami polskim i czeskim określimy miejsce i sposób wykonania tych odwiertów, żeby w przyszłości nie było sporu o to, że Polska w niewłaściwy sposób monitoruje.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Co jest jeszcze istotne, ta umowa jest dwustronna. Na dzień dzisiejszy my też nie mieliśmy od strony czeskiej precyzyjnych informacji co do ich sposobu monitorowania, co do parametrów tego monitorowania. Ta umowa też stronę czeską zobowiązuje do określonych informacji, które ma nam przekazywać, m.in. o wszystkich pozwoleniach wodnoprawnych, które w przypadku Uhelnej będą wydawane. Być może problem niedoboru wody wynika z nadmiernej eksploatacji przez podmioty gospodarcze po tamtej stronie. Na dzień dzisiejszy nie wiemy, jakie pozwolenia wodnoprawne są wydawane i jakie pozwolenia, na jaką ilość wody, na bieżąco wydaje strona czeska. Nie mamy też informacji na temat żwirowni. Żadna dyrektywa nie zobowiązuje do tak szczegółowego monitorowania i przekazywania informacji w obie strony. Dzięki temu my też będziemy mieli szczegółowe odczyty z monitoringu tych wszystkich parametrów, które będzie przygotowywała strona czeska, więc te informacje będą zobiektywizowane i oparte o uzgodniony system.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Jeżeli chodzi o te inwestycje, rzeczywiście będzie dokończenie wału ziemnego i bariery ochronnej wód, drobna modernizacja oświetlenia, techniczny punkt pomiaru hałasu i stacje pomiaru jakości powietrza, otwory w warstwach wodonośnych celem pomiaru ilości i jakości wody. I te same inwestycje analogicznie po swojej stronie wykona strona czeska, żebyśmy mogli sobie te dane porównywać.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Co jest jeszcze istotne w kwestii rozwiązywania sporów — bo też w narracji publicznej to, co jest podkreślane, to TSUE, natomiast żeby doszło to do TSUE, musi się coś wydarzyć, musi jeszcze być zrobionych kilka kroków, które są w umowie opisane, i one są dużo ważniejsze niż ten element związany z TSUE. Na dzień dzisiejszy takich zasad polubownego rozstrzygania sporów między nami a Czechami w tej strefie przygranicznej, na obszarach górniczych, nie mieliśmy. W pierwszej kolejności powoływani są eksperci wewnętrzni delegowani przez strony, w drugiej kolejności eksperci zewnętrzni. Trzeci krok to pełnomocnicy, którzy na stałe zajmują się monitorowaniem tej umowy. I wreszcie czwarty krok to jest TSUE, ale nie tak jak w dniu dzisiejszym, że w dowolnej sprawie strona czeska z dowolną skargą może się udać do Trybunału i następnie Trybunał, mimo że nie ma kompetencji co do kar finansowych, taką karę przyznaje. Trybunał orzeka wyłącznie w przedmiocie sporu, bez możliwości nakładania kar. I dopiero w momencie gdy któraś ze stron nie wykona zaleceń, sprawa wraca do Trybunału, a Trybunał wtedy może nałożyć wyłącznie karę ryczałtową na tą stronę, która nie wykonała wyroku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Marek Sawicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałem na początku podziękować. Dobrze, że pani objęła tę funkcję. Minister Kurtyka negocjował wiele lat, włączyli się w to także premier Morawiecki i premier Sasin, i bezskutecznie. Dopiero pani zatrzymała licznik kar, które TSUE nałożył na Polskę. W wypowiedzi publicznej wiceminister Ozdoba mówił, że winę za nałożone kary ponosi minister Szymański, bo prawdopodobnie przedstawiciel Polski w Trybunale Sprawiedliwości nie był należycie przygotowany do przeprowadzenia obrony polskiego interesu, a w komunikacie Trybunału Sprawiedliwości mamy pełną informację, że strona polska nie wykazała, w jakim stopniu zamknięcie tej elektrowni grozi niedoborem energetycznym czy problemem energetycznym Polski. Chciałem więc zapytać, czy rzeczywiście ktoś za to odpowie. Można było problem zamknąć na etapie zarządu kopalni Turów. Nie zamknięto. Można było przed Trybunałem Sprawiedliwości to obronić. Nie obroniono. Powiem tak: ministrowie przed panią po prostu zwyczajnie te negocjacje spaprali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Panie Pośle! Dziękuję za to dobre słowo, ale nie do końca tak jest. Żeby ta umowa końcowo powstała, musiały pracować wszystkie resorty i eksperci. Mamy tak szczegółowo określone normy monitorowania, bo angażowały się w to GIOŚ, RDOŚ i wszystkie służby środowiskowe i geologiczne. Czas na wynegocjowanie tak szczegółowej i tak precyzyjnej umowy, żeby żadna ze stron nie mogła w przyszłości jej dowolnie interpretować, był niezbędny.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">5 listopada, gdy pojechałam do Pragi, też miałam głębokie przekonanie, że usiądę z moim odpowiednikiem ministrem Brabcem i te cztery pozostałe linijki wynegocjuję w pół godziny, góra w godzinę. Natomiast w zetknięciu ze stroną czeską i rządem premiera Babisza potwierdzam to, co było wcześniej też komunikowane ze strony i ministra Kurtyki, i pozostałych uczestników tego dialogu: to nie był dialog. Wtedy były wybory, potem było po wyborach, formował się nowy rząd. Być może ten temat z jakichś względów był tematem potrzebnym w kampanii i podgrzewał spór polsko-czeski. W późniejszym okresie, w listopadzie i grudniu, podejmowałam codzienne próby kontaktu z ministrem środowiska, swoim odpowiednikiem. Poza kurtuazyjnymi odpowiedziami nie byliśmy w stanie wrócić do rozmów merytorycznych. Nie było dobrej woli, nie było też chęci, żeby skupić się na szczegółach i rozmawiać o szczegółach.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Jeżeli chodzi o Polskę i reprezentowanie nas przed Trybunałem, przypomnę tylko, że tam nie było czasu na dostarczenie jakiejś dużej ilości materiałów czy przedstawienie naszego stanowiska. Ten wyrok został wydany przez słynną już sędzię Lapuertę szybko, po naszych jedynych pisemnych wyjaśnieniach, które mogliśmy wysłać, bez dodatkowych pytań. Nie mieliśmy informacji, że są jakiekolwiek wątpliwości co do tego. Przypomnę, że jak mamy naruszenie w związku z jakąkolwiek dyrektywą, bo te naruszenia czy dochodzenia w zakresie naruszeń się pojawiają, to najpierw Komisja pyta, potem są spotkania, setki listów, jakiś okres na ewentualne naprawienie i dopiero po jakimś czasie, często 2–3-letnim, pojawia się ewentualne orzeczenie. My jeszcze nigdy takiego orzeczenia jako Polska nie mieliśmy, więc nie wiemy też do końca, jak proces wydawania tej kary wygląda. Natomiast wiemy, że trwa on bardzo długo. Dowodem tego jest to, że w procedurze czystego powietrza czy przy jakimkolwiek innym potencjalnym naruszeniu, które mieliśmy, ten proces był długi i wyrokiem finansowym oznaczającym taką kwotę i w taki sposób wydanym jeszcze się nie zakończył.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Jeszcze nawiążę do tego, o co pan poseł wcześniej dopytywał — bo na to nie odpowiedziałam — czy jest szansa, że dotychczas naliczona kara będzie wycofana. Patrząc na elastyczność Trybunału i możliwość nałożenia kary finansowej jako środka tymczasowego, którego nałożenia traktat nie umożliwia, wydaje się, że elastyczność w tej sytuacji jest też możliwa. Taki wniosek złożyliśmy z powołaniem się na konkretną podstawę prawną regulaminu, który ze względu na zmianę okoliczności pozwala karę wycofać. Mamy nadzieję, że ten wniosek będzie uwzględniony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Posłowie Joanna Borowiak i Lidia Burzyńska zadadzą pytanie w sprawie wysokości rządowego wsparcia dla jednostek OSP w zakupie wozów ratowniczo-gaśniczych na przestrzeni lat 2016–2022. Odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan minister Maciek, przepraszam, Maciej Wąsik. Przepraszam serdecznie, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Joanna Borowiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełJoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełJoannaBorowiak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jednostki ochotniczej straży pożarnej zajmują niezwykle ważne miejsce w polskim systemie ochrony przeciwpożarowej i w systemie ratowniczo-gaśniczym. Strażacy OSP w lokalnych społecznościach nazywani są cichymi bohaterami dnia codziennego. Dzięki swojej gotowości do bezinteresownego niesienia pomocy drugiemu człowiekowi są doceniani przez społeczeństwo. Służba druhów strażaków nie jest łatwa. Do ich codziennych zadań bowiem nie należy tylko gaszenie pożarów, ale również ratowanie ofiar wypadków drogowych czy pomoc w usuwaniu skutków klęsk żywiołowych. Wyjątkową pomoc druhowie OSP kierują w sytuacji pandemii koronawirusa szczególnie do seniorów, niosąc im wsparcie w codziennych sprawach i potrzebach i pomagając w dotarciu do punktów szczepień przeciw COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PosełJoannaBorowiak">Oprócz niesienia pomocy w chwilach zagrożenia dla lokalnych społeczności druhowie OSP są także doskonałymi przekazicielami polskich tradycji i wartości. Swoją pasją zarażają młodsze pokolenie, organizując i szkoląc dziecięce i młodzieżowe drużyny pożarnicze, dzięki czemu przekazywana jest misja niesienia pomocy często z narażeniem własnego zdrowia i życia.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PosełJoannaBorowiak">Zgodnie z dewizą: Bogu na chwałę, ludziom na pożytek druhny i druhowie OSP są obecni zawsze we właściwym miejscu o właściwym czasie. Rolę, jaką pełnią jednostki ochotniczej straży pożarnej w Polsce, docenia rząd Prawa i Sprawiedliwości, czego przykładem jest wsparcie finansowe oraz rzeczowe udzielane druhom ochotnikom na terenie całego kraju na skalę dotąd nieporównywalną.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PosełJoannaBorowiak">Panie Ministrze! Uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie: Ile samochodów zostało zakupionych w latach 2016–2022 dla jednostek ochotniczych straży pożarnych? Jakiego typu i rodzaju były to wozy? W jakiej wysokości środki finansowe zostały na ten cel przeznaczone ogółem, z podziałem na województwa, w szczególności z uwzględnieniem województw kujawsko-pomorskiego, śląskiego, łódzkiego, mazowieckiego i podkarpackiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMaciejWąsik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na to pytanie, pragnę zaznaczyć, że pani poseł Borowiak w dużej części odpowiedziała na nie, pokazując wielką rolę OSP w społeczności lokalnej. Ale to nie tylko rola w społeczności lokalnej, bo zdajemy sobie sprawę, że to także ogromna rola w zakresie bezpieczeństwa publicznego. Duża część naszego bezpieczeństwa to są ochotnicze straże pożarne, krajowy system ratowniczo-gaśniczy. Zdajemy sobie sprawę z tego, że ten system trzeba wspierać. Ten system, który jest unikalny na świecie, oparty na wolontariacie, na ochotniczej służbie, trzeba wspierać i rząd ten system wspiera.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMaciejWąsik">Szanowni Państwo! Przechodzę już do konkretów. W latach 2016–2021 łącznie do jednostek OSP trafiło 2420 pojazdów specjalistycznych przeznaczonych do działań ratowniczo-gaśniczych. Biorąc pod uwagę jeszcze plany na rok 2022, do OSP trafi w latach 2016–2022 prawie 3 tys. nowych pojazdów.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMaciejWąsik">Jak to się przedstawia w poszczególnych latach? 2016 r. — 202 pojazdy, 2017 r. — 350 pojazdów, 2018 r. — 455 pojazdów, 2019 r. — 499 pojazdów, 2020 r. — 597 pojazdów, 2021 r. — 317 pojazdów i plan na rok 2022 to 518 pojazdów. Można tu wyczytać, że w roku 2021 był spadek zakupów, jednak pragnę zapewnić, że nie wynika to ze zmniejszonego finansowania, ale raczej z problemów, perturbacji na rynku motoryzacyjnym wynikających z pewnych powikłań poCOVID-owych na tym rynku. Te pieniądze nie przepadną, przejdą na następny rok, razem ze środkami przeznaczonymi w budżecie i nie tylko w budżecie, bo to są środki z narodowego funduszu ochrony środowiska, środki z firm ubezpieczeniowych, środki z krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego i oczywiście budżetowe środki MSWiA. W tym roku powinno być 518 samochodów zakupionych przez ochotnicze straże pożarne z kapitalną dotacją ze środków budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMaciejWąsik">Chciałbym powiedzieć, że jeśli chodzi o podział na województwa, o które pani poseł pytała, to ta pomoc jest proporcjonalna do wielkości województwa, do potrzeb, do ilości OSP. Podsumowując: w latach 2016–2022, już będę mówił z uwzględnieniem roku 2022, jeśli chodzi o województwo kujawsko-pomorskie, łączna pomoc na przestrzeni tych lat to 132 samochody, województwo łódzkie — 247 samochodów, województwo mazowieckie — 383 samochody, województwo podkarpackie — 239 samochodów, województwo śląskie — 261 samochodów.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMaciejWąsik">Chciałbym jeszcze podkreślić jeden element. Decyzją siedzącego tutaj komendanta głównego Straży Pożarnej zmieniono sposób użytkowania samochodów w Państwowej Straży Pożarnej, skrócono okres ich użytkowania, tak żeby w PSP były samochody jak najbardziej nowoczesne. W związku z tym duża liczba bardzo dobrych, niewyeksploatowanych samochodów będzie trafiała także do ochotniczych straży pożarnych w drodze przekazania z PSP do OSP. Tu już nie będzie potrzeba subwencji, wkładu własnego samorządu — a często, szczególnie w małych, biednych gminach, tam gdzie są małe, nieduże OSP, które mają mniej wyjazdów, jest to poważny problem. Przewidujemy, że dzięki działaniom PSP jeszcze w tym roku do ochotniczych straży pożarnych trafi ok. 500 używanych samochodów. Chcemy doinwestować PSP, jeśli chodzi o nowe auta, bo już są na rynku samochody nowocześniejsze, lepiej wyposażone, a te, które są jeszcze całkiem sprawne, te i tak dobre samochody, powiedzmy, 10-letnie, niewyeksploatowane, trafią do ochotniczych straży pożarnych, co będzie ogromnym wsparciem dla ochrony przeciwpożarowej, ale nie tylko. Chciałbym także zapewnić, że oprócz ustawy o ochotniczych strażach pożarnych rząd planuje i niedługo przedstawi Wysokiej Izbie następne pomysły dotyczące rozbudowy tego systemu. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Jednocześnie witam pana komendanta. Witam pana serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Następne pytanie zada pani poseł Lidia Burzyńska.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełLidiaBurzyńska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PosełLidiaBurzyńska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dziękuję panu ministrowi za tak merytoryczną i dającą radość informację, jeżeli chodzi o wspieranie przez rząd Prawa i Sprawiedliwości ochotniczych straży pożarnych. Ta wypowiedź była możliwa ze względu na realne działania w okresie od 2016 r. do 2022 r. Ochotnicze straże pożarne to jednostki realizujące zadania w zakresie nie tylko ochrony życia, zdrowia, mienia, ale również zagrożeń ekologicznych w różnych miejscach. Oprócz tak dużego wsparcia przez rząd Prawa i Sprawiedliwości ochotników, jeśli chodzi o sprzęt, również dba on o ich szkolenia w zakresie ratownictwa medycznego, co zwiększa fachowość pomocy niesionej poszkodowanym.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PosełLidiaBurzyńska">Panie Ministrze! Ponieważ wiem, że ochotnicze straże pożarne, które są blisko ludzi, są ciągle wspierane i ciągle chcą być jeszcze wyposażane, moje pytanie jest następujące: Jakie plany w zakresie wsparcia dla ochotniczych straży pożarnych przewiduje się w przyszłych latach? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMaciejWąsik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! Częściowo już odpowiedziałem na część pani pytania, mówiąc o planach na rok 2022, w odniesieniu do którego podpisałem parę dni temu decyzję przyznającą dotację dokładnie 518 strażom pożarnym, które będą mogły zakupić te samochody, ale przyznam, że w przyszłym roku także planujemy bardzo zadbać o budżet straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMaciejWąsik">Chcemy także, zgodnie chociażby z sugestiami zespołu do spraw ochotniczych straży pożarnych, przeznaczyć dodatkowe środki na remont remiz. Ma być także duży program PSP ze środków europejskich dotyczący fotowoltaiki w remizach. Takie działania będziemy wspierać.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMaciejWąsik">Ale chciałbym powiedzieć jeszcze jedną rzecz. Nie chciałbym za bardzo wybiegać w przyszłość, ale myślę, że niebawem Wysoka Izba będzie mogła pracować — będzie to dla mnie ogromna przyjemność, jeżeli będę mógł prowadzić tę ustawę — nad nową ustawą, która poszerzy także zakres działania ochotniczych straży pożarnych. Będzie to ustawa, która troszeczkę zmieni system zarządzania kryzysowego. Widzimy tu również ogromną rolę ochotniczych straży pożarnych. Oczywiście to wsparcie będzie także finansowe, także prawne, także szkoleniowe.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMaciejWąsik">Niezwykle ważne jest to, co pani poseł powiedziała o ratownictwie medycznym. Ten system będziemy starali się bardzo mocno rozbudowywać, żeby we wszystkich służbach liczba ratowników medycznych była jak najwyższa. Rozumiemy te potrzeby i również ochotnicze straże pożarne dostaną odpowiednie apanaże z tym związane.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiMaciejWąsik">Myślę, że na wiele pytań pani poseł odpowiada ustawa o ochotniczych strażach pożarnych, która mówi o zapewnieniu całego cyklu szkoleń dla ochotników przez Państwową Straż Pożarną, gdzie mówimy, że wykształcenie ochotnika zdolnego do działań ratowniczych jest równoważne z wykształceniem strażaka zawodowego. Zresztą to jest otwarcie drogi od OSP do PSP. Uważamy, że to jest dobra droga, że to jest właściwy kierunek, i chcemy w ten sposób rozwijać straże pożarne. To są także kursy, które już niebawem ruszą w Państwowej Straży Pożarnej dla kierowców kategorii C, dla młodych strażaków, którzy dopiero wchodzą w to swoje życie ratownicze, po to żeby mogli zastępować starsze pokolenia strażaków, którzy dotychczas prowadzili samochody strażackie, tak żeby ci młodzi mogli nie za swoje pieniądze, ale za środki zapewnione przez rząd zdobyć nowe kompetencje, żeby prowadzić działania ratownicze. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję za pytania.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu komendantowi.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Posłanki Urszula Zielińska oraz Mirosława Nykiel zadadzą pytanie w sprawie ogólnopolskiej, antyunijnej kampanii Polskich Elektrowni — inicjatywy kontrolowanych przez Skarb Państwa wytwórców energii elektrycznej. To pytanie jest skierowane do ministra aktywów państwowych. Odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych, pan minister Karol Rabenda.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią posłankę Małgorzatę Tracz o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełMałgorzataTracz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Od kilku tygodni jesteśmy świadkami pierwszej od czasów wstąpienia Polski do Unii Europejskiej otwarcie antyunijnej kampanii w przestrzeni publicznej. Na ulicach polskich miast, w radiu, w telewizji, w Internecie, w prasie, a nawet na naszych skrzynkach mailowych widzimy polexitową reklamę finansowaną przez spółki Skarbu Państwa, bo przecież za tą kampanią stoją Polskie Elektrownie, czyli Tauron, Enea, PGE, PGNiG. Ta antyunijna kampania wejdzie do kanonu przykładów kłamstw i manipulacji, bo to jest manipulacja, która ma wmówić ludziom, że 60% ceny na ich rachunkach za prąd to jest wina polityki klimatycznej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Bo tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PosełMałgorzataTracz">A prawda jest taka, że koszt emisji CO2 to 20% ceny energii, a do tego w 100% trafia do budżetu państwa. Tylko za waszych rządów było to blisko 60 mld zł, z czego 50% powinno było być wykorzystane na sprawiedliwą transformację i na walkę z kryzysem klimatycznym. A wy co robicie? Wy przejadacie te pieniądze, a winę zrzucacie na politykę klimatyczną Unii Europejskiej. To brak transformacji energetycznej jest przyczyną windowania cen energii. To energetyka oparta na węglu powoduje wysokie koszty energii.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PosełMałgorzataTracz">Panie Ministrze! Proste pytania. Ile pieniędzy wydały spółki Skarbu Państwa na tę kampanię oszczerstw? Czy minister Sasin wiedział o tej planowanej kampanii? Być może ją opiniował czy zatwierdzał. Czy to jest kampania wymierzona, ukierunkowana na wyjście Polski z Unii Europejskiej? Jeśli tak, to minister Sasin ponosi za to polityczną odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan minister Karol Rabenda.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najwięksi krajowi wytwórcy energii: Tauron Wytwarzanie, Enea Wytwarzanie, Enea Połaniec, PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna oraz PGNiG Termika zainicjowały kampanię edukacyjno-informacyjną dotyczącą kosztów produkcji energii elektrycznej. Kampania jest realizowana przez Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie, które skupia producentów energii i w swojej kampanii odwołuje się właśnie do kosztów produkcji. W ten sposób TGPE odnosi się do obszarów działalności sprzedawców i wytwórców energii, których reprezentuje. Kampania zaplanowana na okres od 24 stycznia do 28 lutego 2022 r. ma charakter edukacyjno-informacyjny i ma na celu poinformowanie społeczeństwa o tym, jaka jest struktura kosztów produkcji energii elektrycznej w Polsce oraz jaki wpływ na zmianę tej ceny ma polityka klimatyczna Unii Europejskiej…</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Bzdura!)</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Głos z sali: 20%.)</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">…w tym przede wszystkim uprawnienia do emisji CO2 w systemie handlu emisjami, EU ETS. Na stronie www.polskieelektrownie.com.pl znajduje się informacja szczegółowa, wyjaśniająca przyczyny wzrostu cen energii w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: Posłuchajcie ekspertów.)</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">W oparciu o ogólnodostępne dane w kampanii wskazano, że 60% kosztów wytwarzania energii elektrycznej w Polsce to cena uprawnień do emisji.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#komentarz">(Głos z sali: 20%.)</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">To nie są dane wzięte z kosmosu.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Z kosmosu.)</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">To są bezsprzeczne dane, to są dane powszechnie dostępne, potwierdzone przez ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Manipulacja.)</u>
          <u xml:id="u-49.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Bezsprzecznie wiadomo, że unijna polityka klimatyczna jest podstawową przyczyną podwyżek cen prądu.</u>
          <u xml:id="u-49.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-49.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Jeszcze w 2016 r. cena uprawnień wynosiła 6 euro. Obecnie sięga 90 euro za tonę. To oznacza piętnastokrotny wzrost w ciągu 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-49.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Polska energetyka zmienia się, ale transformacja energetyczna to proces. Dzisiaj blisko 70% energii elektrycznej w Polsce pochodzi z konwencjonalnych elektrowni, które z uwagi na unijną politykę klimatyczną kupują uprawnienia do emisji CO2. W ciągu ostatniego roku ceny uprawnień do emisji CO2 drastycznie wzrosły. W konsekwencji 60% kosztów wytwarzania energii elektrycznej w Polsce to opłaty klimatyczne.</u>
          <u xml:id="u-49.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Informacje dotyczące struktury kosztów energii przekazywane w kampanii TGPE są spójne z informacjami, które są przekazywane przez spółki obrotu energią odbiorcom energii na podstawie obowiązujących przepisów prawa. W związku z prawnym obowiązkiem spółki obrotu energią na przełomie lat 2021 i 2022 przekazały odbiorcom informacje w zakresie struktury kosztów sprzedawcy energii elektrycznej. Obowiązek wynikał z § 35 ust. 2 rozporządzenia ministra energii z dnia 6 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną.</u>
          <u xml:id="u-49.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Reasumując, kampania ma charakter edukacyjno-informacyjny.</u>
          <u xml:id="u-49.17" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Tracz: Manipulacyjny.)</u>
          <u xml:id="u-49.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Powstała z inicjatywy wytwórców energii, nie z inicjatywy rządowej. Wszelkie pytania dotyczące kampanii powinny zatem być kierowane do zarządów tych spółek, które są odpowiedzialne za prowadzenie bieżących spraw tych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-49.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak zrobimy.)</u>
          <u xml:id="u-49.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Co do pytań szczegółowych powiem, że ministerstwo nie posiada informacji o koszcie tych kampanii. To są kampanie podmiotów wytwarzających prąd w Polsce, dostarczających ten prąd Polakom.</u>
          <u xml:id="u-49.21" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Tracz: Spółki Skarbu Państwa.)</u>
          <u xml:id="u-49.22" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: To co wy w tych radach nadzorczych robicie?)</u>
          <u xml:id="u-49.23" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Polacy mają prawo do tego, żeby wiedzieć, za co płacą. Mają prawo wiedzieć, ile płacą podatku, i tak samo muszą wiedzieć, ile ponoszą kosztów w związku z unijną polityką klimatyczną. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-49.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Manipulacja!)</u>
          <u xml:id="u-49.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Bzdura!)</u>
          <u xml:id="u-49.28" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: To po co macie tych członków w radach, jak nic nie wiecie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Lidia Burzyńska.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Nykiel: Mirosława Nykiel, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Mirosława Nykiel.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przepraszam za pomyłkę. Przepraszam, to moja wina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełMirosławaNykiel">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PosełMirosławaNykiel">Chciałabym pokazać obrazek z 2016 r. z Wielkiej Brytanii. Jeździły tam autobusy, na których było napisane, że przez unijną politykę brytyjska służba zdrowia jest niedofinansowana. Kilka miesięcy później Brytyjczycy zagłosowali za brexitem. Szanowni państwo, to drugi obrazek. 2021 r., Polska. Na bilbordach są kłamliwie wygłaszane tezy, że za 60% cen energii odpowiada Unia Europejska. Te dwa obrazki, Wysoka Izbo, łączą dwie sprawy: kłamstwa i chęć przerzucenia nieudolności, zaniechań rządu w zakresie polityki energetycznej na Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PosełMirosławaNykiel">Panie Ministrze! Wiemy doskonale, że w zorganizowanym, scentralizowanym państwie PiS ta polityka — pan mówił, że odpowiadają za nią polskie elektrownie — to państwa polityka. Żądamy wyliczenia na piśmie tych wszystkich wskaźników, o których pan mówił. Pan mówił, że to jest 60%, a wszyscy eksperci na rynku mówią, że to jest 20%. Prosimy o wyjaśnienie tego wyliczenia na piśmie. Odpowiedzcie Polakom, dlaczego się tak upieracie i chcecie wyprowadzić Polskę z Unii. To jest początek tej kampanii. Zresztą ten początek był już trochę wcześniej, ale oficjalny, outdoorowy — od 2021 r. PiS to polexit, ale Polki i Polacy doskonale wiedzą, jaką wartością jest Unia Europejska, i nie pozwolą na wyprowadzenie Polski z Unii. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To bzdura!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę powiedzieć, co ci członkowie rady nadzorczej robią, jak nic nie wiedzą.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Pani poseł, proszę skierować takie pismo. Oczywiście bardzo chętnie na nie odpowiemy.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">Chciałem sprostować: to nie jest żadna kampania oszczerstw. To jest kampania informacyjno-edukacyjna. Polacy mają prawo wiedzieć, za co płacą, jeśli chodzi o rachunki za energię.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Tracz: To jest manipulacja. To jest 20%, nie 60%.)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychKarolRabenda">I nie będzie tak, że będziecie bronić tych decyzji Unii Europejskiej i przerzucać to na podmioty, które dostarczają prąd Polakom, w Polsce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Prosimy o dalsze wnioski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Karol Rabenda: Dziękuję za to pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Ludzie mają prawo wiedzieć, jak to teraz wygląda.)</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Polak oraz pani poseł Barbara Dziuk — witamy w dobrym zdrowiu, pani poseł — zadadzą pytanie w sprawie zmiany systemu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej. Pytanie jest skierowane do prezesa Rady Ministrów, a odpowie, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pan minister Janusz Cieszyński.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Marek Polak.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełMarekPolak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PosełMarekPolak">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W bieżącym roku ma nastąpić zmiana systemu nadawania telewizji naziemnej z DVB-T na DVB-T2/HEVC. Proces ten ma rozpocząć się 28 marca i trwać do 27 czerwca. W tym czasie w czterech etapach w całej Polsce będą wyłączane stare nadajniki, a w ich miejsce włączane będą nowe. Na skutek tej zmiany część gospodarstw domowych może utracić dostęp do naziemnej telewizji cyfrowej, gdyż starsze telewizory nie obsługują nowego standardu i wymagają uzupełnienia w odpowiedni dekoder. W związku z tym, aby zminimalizować koszty tych zmian, przygotowywany jest program mający na celu dofinansowanie zakupu wspomnianego urządzenia. Chciałbym zapytać pana ministra, jaka jest skala gospodarstw domowych, które będą zagrożone utratą dostępu do telewizji naziemnej i czy program ma szansę zostać wdrożony przed pierwszym etapem zmiany sygnału, tj. przed 28 marca br.? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, kontynuuje pytanie pani poseł Barbara Dziuk.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełBarbaraDziuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nowy standard oznacza techniczne zmiany dotyczące transmisji sygnału. Stosowane będą kodowania, tak jak mówił mój kolega poseł, i trzeba będzie ponieść pewne koszty. W związku z tym — tak jak tutaj — wiele osób ma obawy o te koszty przyłączeń do nowej telewizji. Jak to będzie wyglądać od strony technicznej? Jakie rozwiązania ma ministerstwo? Czy problemy związane z tym przejściem będą w jakiś sposób poruszane w kampanii informacyjnej? Bo do tej pory przewijały się reklamy w mediach, natomiast czy teraz ministerstwo dołoży starań, aby mocno upowszechnić informacje tak, aby do każdego odbiorcy dotarły wieści związane ze zmianą dekoderów i wymianą odbiorników telewizyjnych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Drugi dzień mam przyjemność prowadzić obrady, kiedy pan walczy z tematem.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówJanuszCieszyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To też dla mnie wielka przyjemność mieć pana marszałka za plecami.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówJanuszCieszyński">Przechodząc do odpowiedzi na pytanie, szanowni państwo posłowie, jeżeli chodzi o tę zmianę, to tak jak już mówiliśmy w toku prac nad ustawą, jest ona spowodowana regulacjami na poziomie unijnym. Unia Europejska stwierdziła, że w celu uwolnienia pasma pod szybki Internet, pod telefonię 5G niezbędne jest przesunięcie tego pasma, na którym nadawana jest naziemna telewizja cyfrowa. W związku z tym rząd przygotował program osłonowy, który pozwoli na to, aby gospodarstwa domowe nie ponosiły kosztów tej transformacji wtedy, kiedy nie mogą sobie na to pozwolić. Dla każdego obywatela będzie dostępne dofinansowanie, dla każdego gospodarstwa domowego to dofinansowanie wynosi 100 zł. W tej kwocie można uzyskać środki na zakup dekodera, który pozwoli odbierać telewizję cyfrową w nowym standardzie.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówJanuszCieszyński">Jeżeli chodzi o szacunki dotyczące tego, ile gospodarstw domowych będzie objętych dofinansowaniem, to dofinansowanie jest dostępne, tak jak mówiłem, dla każdego. Zgodnie z szacunkami Krajowego Instytutu Mediów, czyli jednostki, która podlega Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, takich gospodarstw domowych jest obecnie 2270 tys. Oczywiście te działania są już od jakiegoś czasu prowadzone we współpracy ze wszystkimi przedstawicielami mediów, bo jest to wspólny interes wszystkich mediów i wszystkich obywateli, żeby ta transformacja przebiegła sprawnie i szybko. Mamy informacje o tym, że prawdopodobnie obecnie ta liczba może być mniejsza, natomiast to są dane aktualne na moment przygotowania raportu, który ukazał się w ubiegłym roku.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówJanuszCieszyński">Jeżeli chodzi o kwestie związane z kampanią i z gotowością systemu, to ten projekt jest procedowany jako pilny. Udało się wczoraj go przegłosować, dlatego też dziękuję wszystkim stronom sceny politycznej za to, że spotkał się on z szerokim poparciem. Myślimy, że tak naprawdę już na początku marca będzie można pobierać bony i będzie można robić zakupy. Warto pamiętać o tym, że to się odbywa częściowo. Najważniejsze jest to, aby na pierwszy etap byli przygotowani mieszkańcy zachodniej Polski, przede wszystkim województwo dolnośląskie. Tam ta zmiana wydarzy się jako pierwsza i stopniowo będzie to się przesuwało na wschód, a w końcu obejmie całą Polskę. Proces ten zakończy się pod koniec czerwca tego roku. Tak jak powiedziałem, każdy może z tego skorzystać. Będzie prosty mechanizm, bon będzie można uzyskać przez e-usługę albo w placówkach Poczty Polskiej. Następnie z takim bonem w dozwolonym sklepie, który zgłosi się do programu, będzie można go zrealizować i otrzymać dekoder z dofinansowaniem.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówJanuszCieszyński">Jeżeli chodzi o kampanię informacyjną, to jednym z elementów tej ustawy jest zapewnienie środków na kampanię. Ta kampania, mam nadzieję, będzie bardzo szeroka. Obejmie ona nie tylko telewizję, w której już teraz o tym się mówi, ale też wszelkie inne rodzaje mediów, tak żebyśmy dotarli do wszystkich, którzy mogą być tym zainteresowani. Z tego miejsca kieruję też wielki apel do wszystkich państwa parlamentarzystów: zaangażujmy się w to wspólnie, informujmy naszych czy państwa wyborców o tym, że taka zmiana nadchodzi, i w jaki sposób możemy do tego się przygotować. Bardzo dziękuję. Jeżeli są jeszcze jakieś pytania, to jestem do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Marek Polak.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełMarekPolak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PosełMarekPolak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z posiadanych informacji wynika, że zapowiadane zmiany nie będą dotyczyły abonentów telewizji kablowej i satelitarnej, gdyż cyfrowy tunel zarówno w pierwszym, jak i w drugim przypadku nie jest wykorzystywany. Bardzo proszę pana ministra o potwierdzenie tych informacji bądź zaprzeczenie im. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł, drugie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełBarbaraDziuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zmiana sposobu nadawania nie powinna spowodować problemów w odbiorze. Wynika to z informacji, które uzyskaliśmy od pana ministra. Natomiast czy będzie konieczność wymiany anteny odbiorczej? Jak to technicznie będzie się odbywało? Czy obawy odbiorców, może i słuszne, związane z całą instalacją są zasadne, czy akurat tutaj nie będzie żadnych problemów z tym związanych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówJanuszCieszyński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi o te pytania, to tak, potwierdzam, te zmiany nie obejmą innych technologii nadawania. Mówimy tutaj o zmianie standardu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej, a więc kablówki, satelity pozostają takie, jakie były, tam żadnych zmian robić nie trzeba. Natomiast jeżeli chodzi o kwestie związane z anteną i z pozostałymi elementami instalacji, to powinny być do wykorzystania te instalacje, które nasi obywatele mają już w swoich domach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję za pytania.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Posłowie Mariusz Trepka i Andrzej Gawron zadadzą pytanie w sprawie projektu Narodowa Reprezentacja Akademicka. To pytanie posłowie zadadzą ministrowi edukacji i nauki, a odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki pan minister Włodzimierz Bernacki.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Mariusza Trepkę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełMariuszTrepka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PosełMariuszTrepka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Narodowa Reprezentacja Akademicka — bardzo dobry projekt, trzeba go promować. W tej chwili już ruszyła trzecia edycja tego projektu dla studiujących sportowców. Chcemy mieć medale, w tej chwili trwają Igrzyska Olimpijskie. Osoby studiujące mogą z tego projektu skorzystać i chcemy, aby korzystały i promowały Polskę na arenie międzynarodowej. Dla tych, którzy realizują karierę sportową, przeznaczone jest dofinansowanie indywidualnych zajęć na uczelni. Wszystko po to, aby młodzi ludzie mogli równolegle uczyć się i rozwijać swoje talenty sportowe. Program organizuje ministerstwo edukacji we współpracy z Akademickim Związkiem Sportowym.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#PosełMariuszTrepka">Panie Ministrze! Jakie środki finansowe przeznaczone są na wsparcie edukacji studentów sportowców? Kto może uzyskać to wsparcie? Ilu studentów i z ilu uczelni wzięło udział w poprzednich dwóch edycjach tego projektu? Jakie kwoty wówczas przeznaczono na organizację dodatkowych zajęć? I jaki jest termin zgłoszeń do trzeciej edycji?</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#PosełMariuszTrepka">Jako parlamentarzyści też chcemy, żeby jak najwięcej naszych sportowców korzystało z tego programu i żeby rozwijali oni swoje umiejętności sportowe i pomnażali swoje osiągnięcia sportowe. Dzięki takiemu właśnie wsparciu będzie to możliwe. Bardzo bym prosił o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWłodzimierzBernacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za to pytanie. Ono jest bardzo istotne z punktu widzenia funkcjonowania tego, co nazywamy światem akademickim, ale tu ma szczególny wymiar, ponieważ tak naprawdę dotyczy tego, co związane jest, owszem, z karierą akademicką, karierą studencką poszczególnych osób, ale też łączy się z tą drugą, bardzo istotną i ważną aktywnością młodych ludzi, tj. z aktywnością sportową.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWłodzimierzBernacki">Nie tak dawno, właściwie w roku ubiegłym uczestniczyliśmy wszyscy w tym święcie sportu, jakim była olimpiada. Uczestniczyliśmy też w tej serii spotkań ze sportowcami z akademickich związków sportowych, którzy zostali medalistami olimpijskimi. Dlaczego o tym mówię? Dlatego że chcę wskazać na nasze jako przedstawicieli Ministerstwa Edukacji i Nauki bardzo ważne zobowiązanie wobec sportowców, którzy starają się łączyć edukację z karierą sportową. Te wspaniałe wyniki, które osiągają w sporcie, są następstwem ich aktywności, której my na co dzień nie widzimy. To po prostu efekt ciężkiej, codziennej pracy. Chodzi o te konieczne wyjazdy na treningi, zgrupowania, obozy sportowe. To są ludzie, którzy mają rodziny, to są ludzie, którzy również bardzo często są studentami. 25% naszych olimpijczyków to członkowie akademickich zespołów sportowych, a więc studenci.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWłodzimierzBernacki">Stąd też inicjatywa programu sportowego, o który pan poseł pyta, programu, który realizowany jest… Obecnie będziemy mieli do czynienia z jego trzecią edycją. Na ten program w poprzedniej edycji przeznaczono 10 mln zł. Obecnie również mamy przewidzianą na ten program taką kwotę. Termin składania wniosków to 21 lutego. Warunek jest jeden: uczelnia musi spełniać wymogi dotyczące liczby studentów. To jest określone na poziomie 200 studentów w trybie stacjonarnym. Natomiast musi to też dotyczyć bardzo konkretnej osoby. Tutaj na każdego studenta przewidziana jest kwota 18 tys. plus koszty pośrednie w wysokości 10%, czyli w sumie będzie dawało nam to prawie 20 tys. Jest to przeznaczone tak naprawdę na realizację 100 godzin dydaktycznych dla tych studentów, którzy ze względu na treningi, na uczestnictwo w zawodach sportowych nie mogą w normalnym trybie realizować swoich studiów, czy to studiów pierwszego, czy drugiego stopnia. Zatem te zajęcia, te godziny, które są przewidziane dla studenta olimpijczyka, to są zajęcia, które rzeczywiście mogą być realizowane najczęściej w trybie indywidualnym, ale też mogą być realizowane w trybie grupowym.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWłodzimierzBernacki">Warto też powiedzieć o tym, że jeśli chodzi o ten program, on tak naprawdę dotyczy roku, czyli 12 miesięcy, natomiast też miejmy na uwadze, że ta liczba 100 godzin tak naprawdę z naddatkiem wyczerpuje tę niezbędną liczbę godzin, która gwarantuje ukończenie kolejnego roku studiów. Pamiętajmy też, że w tym obecnym systemie rok akademicki nie pokrywa się z kolejnym rokiem studiów czy z rokiem kalendarzowym, ale tutaj dyscyplina budżetowa powoduje, że rozliczamy to rok po roku.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWłodzimierzBernacki">Jeśli chodzi o te kolejne edycje, to w pierwszej edycji wykorzystano 3 382 383 zł. Jeśli chodzi o przyznane środki w roku poprzednim, czyli w 2021 r., to była to kwota 9 455 570 zł.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWłodzimierzBernacki">Dodam, że my rozliczamy faktycznie zrealizowane godziny. Przyznajemy środki uczelni na 100 godzin, natomiast później jest to rozliczanie faktycznie zrealizowanych godzin. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Gawron.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełAndrzejGawron">Panie Marszałku! Dziękuję, panie ministrze, za tak szczegółowe informacje. Na pewno wsparcie studentów sportowców jest bardzo ważne, tym bardziej że w obecnym czasie, żeby osiągać wyniki, to musimy rzeczywiście mieć takie zaplecze, które pozwoli na to, żeby te wyniki osiągać.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PosełAndrzejGawron">Mam takie pytanie. Pan mówił o tej dynamice. Były 3 mln wykorzystane, teraz prawie 9 mln. I ta dynamika jest bardzo duża. Trzeba by się zastanowić, czy nie zwiększyć tej kwoty, tych 10 mln.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#PosełAndrzejGawron">A jeszcze takie pytanie dodatkowe. Czy to tylko są wykłady, czy ten student też z tego w jakiś sposób korzysta, np. finansowy, czy to tylko jest właśnie ilość godzin, które dodatkowo może wykorzystać? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWłodzimierzBernacki">Jeśli chodzi o dynamikę, to tak jak powiedziałem, jesteśmy w trakcie rozliczania tej drugiej edycji, a więc ta kwota była przyznana na poziomie… Mieliśmy zabezpieczonych 10 mln, ale 2 kolejne lata, czyli 2020 r. i 2021 r., to jest ten okres COVID-owy, więc też mamy świadomość tego, że nie wszystkie środki mogły być wykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWłodzimierzBernacki">To wiąże się też z drugim pytaniem pana posła. Otóż te środki przeznaczone są przede wszystkim na to, co związane jest z dydaktyką. Pamiętajmy, że głównie są to studenci Akademii Wychowania Fizycznego, ale nie tylko. W związku z tym te środki przeznaczane są na realizację tych zobowiązań, które studenci przyjęli, rozpoczynając dany rok akademicki. Przypomnę, że te zobowiązania odnoszą się do liczby nie tylko ćwiczeń i wykładów, ale uzyskanych punktów ECTS. I w związku z tym, jeszcze raz powtarzam, chcemy przez ten rodzaj wsparcia, i mówimy tu tylko o jednym bardzo konkretnym programie, ułatwić i zabezpieczyć tym studentom możliwość ukończenia studiów w normalnym, właściwym terminie.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiWłodzimierzBernacki">Oprócz tego państwo mają świadomość tego, że akademickie związki sportowe uzyskują wsparcie zarówno ze strony Ministerstwa Edukacji i Nauki, ale również wielkich firm, koncernów, spółek Skarbu Państwa. Tutaj to wsparcie ma charakter odnoszący się bezpośrednio czy to do obozów sportowych czy też do uczestnictwa w konkretnych, powiedziałbym, imprezach sportowych. Ten pieniądz nie trafia indywidualnie do kieszeni studenta, to są środki przeznaczone dla uczelni, dla organizacji programu studiów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo państwu.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Posłowie Fryderyk Kapinos i Kazimierz Gołojuch zadadzą pytanie w sprawie zwycięstwa w unijnym konkursie twinningowym dla Serbii konsorcjum instytucji rolniczych z Polski, Litwy i Francji. Na to pytanie odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Ryszard Bartosik.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Fryderyka Kapinosa o zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełFryderykKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pod koniec stycznia br. pojawiła się informacja o wygraniu przez konsorcjum instytucji rolniczych z Polski, Litwy i Francji unijnego konkursu twinningowego dla Serbii. Nasza Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest liderem tego konsorcjum.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PosełFryderykKapinos">Od wielu lat Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jako największa agencja płatnicza dla wspólnej polityki rolnej w Europie współpracuje ze swoimi odpowiednikami w wielu państwach członkowskich. Od kilku lat ARiMR brała aktywny udział w przekazywaniu doświadczeń z wdrażania instrumentów polityki rolnej, które wykorzystywane były m.in. w projektach realizowanych w Chorwacji, Mołdawii czy Azerbejdżanie. Po raz pierwszy ARiMR jest liderem takiego projektu. Jest to niewątpliwie sukces polskiej agencji płatniczej, na który od wielu lat pracuje poprzez szereg inicjatyw o charakterze międzynarodowym, organizując konferencje i warsztaty. Polska jest postrzegana jako lider procesu transformacji, który dobrze wykorzystał czas i środki pochodzące z Unii Europejskiej na rzecz zmian w rolnictwie i na obszarach wiejskich. W związku z tym chciałem zadać panu ministrowi następujące pytania. Jakie są założenia programu współpracy bliźniaczej dedykowanej Serbii oraz ile czasu potrwa realizacja tego projektu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wraz z partnerami z Litwy i Francji będzie realizowała projekt, o którym pan poseł wspomniał w swoim pytaniu. Agencja jest liderem projektu w konsorcjum z rolniczymi instytucjami Litwy i Francji, wygrała rywalizację w unijnym konkursie twinningowym dla Serbii. Konkurentem było konsorcjum złożone z agencji płatniczych Austrii, Włoch i Węgier.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Wysoka Izbo! Niedawno, nie tak dawno przecież to myśmy uczyli się wspólnej polityki rolnej. Dziś szczęśliwie się tak składa, że możemy swoimi doświadczeniami dzielić się z innymi, dlatego też Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa stanęła do konkursu, który wart jest 1,8 mln euro i będzie realizowany przez naszą agencję.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Współpraca bliźniacza, twinningowa to program finansowany przez Komisję Europejską, dzięki któremu państwa kandydujące do Unii Europejskiej mogą otrzymać merytoryczną pomoc od krajów będących już członkami Unii Europejskiej. Projekty takie w głównej mierze realizowane są przez prowadzenie specjalistycznych szkoleń oraz wyjazdów studyjnych. Ten projekt składa się z kilku modułów. To wielki sukces naszej agencji i pracowników, którzy przygotowywali się przez długi czas do tego projektu. 13 stycznia br. odbyły się przesłuchania przed przedstawicielami Komisji Europejskiej oraz Serbii dwóch rywalizujących konsorcjów i jak już wcześniej powiedziałem, konsorcjum, którego liderem jest Polska, zwyciężyło w tym konkursie i program będzie prowadzony przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wraz z agencjami płatniczymi Francji i Litwy.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">W ramach projektu trwającego 2 lata Serbowie mają otrzymać kompleksową wiedzę o funkcjonowaniu rynków rolnych w Unii Europejskiej potrzebną do ich organizacji w Serbii, regulacji prawnych czy rozwiązań administracyjnych. Komisja Europejska przeznaczyła na to 1,8 mln euro. Rozpoczęcie realizacji projektu planowane jest na kwiecień br.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Chcę przy okazji powiedzieć, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie po raz pierwszy uczestniczy w takim konkursie, bo ma już doświadczenia w innych projektach. Brała do tej pory udział w pięciu projektach, nigdy wcześniej jednak nie była liderem. Te projekty dotyczyły Mołdawii, dwukrotnie Azerbejdżanu oraz Chorwacji. Eksperci agencji brali również udział w projekcie na rzecz Rumunii. Angażujemy się w ten sposób również politycznie, oprócz działalności merytorycznej, bo nasza pozycja w regionie Bałkanów znacznie wzrasta. Chciałbym pogratulować ogromnego sukcesu pani prezes Halinie Szymańskiej, ale także wszystkim pracownikom, którzy byli zaangażowani w przygotowanie się do tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Projekt będzie realizowany w kilku modułach. Potrwa 2 lata. Te moduły to: wzmocnienie sektora owoców i warzyw, wzmocnienie sektora wina, sektora produktów zwierzęcych, wzmocnienie zdolności administracyjnych w odniesieniu do sektora cukru, stworzenie warunków do sprawnego tworzenia i funkcjonowania organizacji producentów oraz stworzenie warunków do sprawnego tworzenia i funkcjonowania mechanizmów inwestycji rynkowych.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Cieszę się, że nasza agencja może dzielić się swoimi doświadczeniami z Serbią, z krajem, który aspiruje do wejścia w struktury Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Kazimierz Gołojuch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PosełKazimierzGołojuch">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PosełKazimierzGołojuch">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Należy podkreślić, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest największą agencją płatniczą w Europie. Podejmuje wiele inicjatyw, przekazując swoje doświadczenia innym krajom. Dziękuję w tym miejscu kierownictwu i pracownikom Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa za ogromne zaangażowanie na rzecz polskiego rolnictwa i doradztwa międzynarodowego. Chciałbym w tym miejscu zapytać: Czy pan minister mógłby poszerzyć tutaj naszą wiedzę na temat tego, jak dotychczas przebiegała współpraca na arenie międzynarodowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z innymi tego typu instytucjami w krajach członkowskich Unii Europejskiej? I drugie pytanie: Jak zdaniem pana ministra powinna kształtować się współpraca na arenie międzynarodowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jako lidera zmian w rolnictwie i na obszarach wiejskich w tej części Europy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dotychczas współpracowaliśmy z agencjami płatniczymi innych krajów Unii Europejskiej i braliśmy udział, nie jako lider, ale uczestnik konsorcjum, w kilku projektach. Tak więc była to bardzo dobra okazja i sposobność, aby przygotować się do prowadzenia projektu jako lider. Te doświadczenia bardzo nam się przydały. Mamy największą agencję płatniczą w Europie. Nasze doświadczenia dla krajów z Europy Wschodniej, z Bałkanów są bezcenne, bo struktura gospodarstw w Polsce i w tych krajach jest bardzo zbliżona. Tak więc będziemy mogli się dzielić swoimi doświadczeniami. A mamy się czym dzielić, ponieważ wykorzystanie środków europejskich w rolnictwie, środków dystrybuowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, jest na najwyższym poziomie — 100-procentowe. Te środki zawsze są dobrze spożytkowane. Cały program będzie polegał także na wizytach studyjnych, tak więc Serbowie, ich instytucje bardzo często będą mogli tutaj gościć.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">Chcę podkreślić, że wygraliśmy ten projekt z drugim konsorcjum. Tamto konsorcjum miało już wcześniejsze, i to dużo, dużo większe, doświadczenia. Tak więc jest to ogromna szansa dla naszej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jestem pewien, że ta szansa zostanie dobrze wykorzystana. Przy okazji, oprócz współpracy z Serbią, krajem aspirującym do Unii Europejskiej, podczas trwania tego projektu będziemy mogli wymieniać swoje doświadczenia z Francją, krajem, który ma już wieloletnie doświadczenia dotyczące prowadzenia wspólnej polityki rolnej, jak również z Litwinami.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardBartosik">To ważny projekt, ponieważ znamy działania Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa głównie tutaj, w kraju, na poziomie krajowym, a tym razem ta agencja podlegająca Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi będzie mogła swoje doświadczenia, swoje dokonania pokazać na forum międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Posłowie Krystyna Skowrońska i Krzysztof Piątkowski zadadzą pytanie w sprawie usunięcia ewidentnych błędów rządu dotyczących wypłaty dodatków osłonowych za wzrost cen energii elektrycznej i gazu. Na to pytanie odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan minister Piotr Dziadzio.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Krystynę Skowrońską.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Drożyzna, inflacja, wysokie rachunki za gaz i prąd dla mieszkańców i dla przedsiębiorców oraz ewidentne błędy — ewidentne błędy we wprowadzaniu przepisów i odnoszące się nawet do chęci zapłacenia dodatków osłonowych, które to błędy powinien usunąć rząd, zlecając samorządom realizację wypłaty tych dodatków osłonowych. Jakie to błędy? To są błędy organizacyjne. Nie przygotowano samorządów, nie rozmawiano z samorządami. To są błędy finansowe. Nie przekazano żadnych pieniędzy. Jak zatem można było przyjmować wnioski do 31 stycznia — zakreśliliście państwo taką datę — skoro za tym nie poszły żadne pieniądze? Przecież państwo doskonale wiecie, że to jest przekroczenie przepisów ustawy o finansach publicznych. Dajcie i rozmawiajcie z samorządami o tych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Są problemy prawne. Przecież dzisiaj samorządy, aby wypłacić takie dodatki osłonowe, muszą zgromadzić pełną dokumentację, bo są kryteria dochodowe, komu taki dodatek osłonowy można wypłacić. A państwo tego nie zrobili, nie przygotowali. Bez zmian przepisów nie będzie szansy tego zrobić. Państwo po prostu musicie naprawić swoje błędy, usunąć te ewidentne błędy dotyczące wypłaty dodatków osłonowych. O to wnoszą samorządy.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#PosełKrystynaSkowrońska">To, co państwo zaproponowali, 2% kwoty jako rekompensata za przeprowadzenie tej procedury, to jest zdaniem samorządów za mało. Terminy, które wskazaliście, są zdaniem samorządów za krótkie. Postulat, aby nie wypłacać w dwóch ratach, ale może w jednej racie, to postulat mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#PosełKrystynaSkowrońska">A zatem pytanie: Kiedy wreszcie będziecie rzetelnie rozmawiać z samorządami i kiedy usuniecie państwo te błędy, o których mówią samorządy, tak aby mogły w okresie drożyzny, wysokiej inflacji wypłacić dodatki, które przygotowaliście? Tak jak Polski Ład był bublem i miał błędy, tak i to rozwiązanie jest niepozbawione szeregu błędów. Czekamy na naprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam i witam jednocześnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaPiotrDziadzio">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Posłowie! Krótko będę chciał ustosunkować się do zarzutów, które padły z ust pani poseł w zakresie dodatku osłonowego i realizacji wypłat.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaPiotrDziadzio">Szanowni Państwo! Naszym zdaniem dodatek jest właściwie przygotowany, właściwie skomunikowany z samorządami i samorządy powinny być właściwie przygotowane do tego, żeby realizować te zobowiązania. Jest to najwyższe dotychczas wsparcie, którego udzielamy bezpośrednio osobom, które mogą być dotknięte problemem drożyzny. Kwota przeznaczona na ten dodatek jest na poziomie 4 mld.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale mówmy o procedurze, o procedurze.)</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaPiotrDziadzio">Dobrze, już powiem. W tej chwili chciałem tylko zrobić krótkie wprowadzenie, żebyśmy wiedzieli, jaka to jest kwota i jakiej liczby naszych obywateli to dotyczy. To dotyczy prawie 7 mln obywateli. Jeśli chodzi o zainteresowanie, jest bardzo duże zainteresowanie tym dodatkiem, jak pani poseł zapewne wie. Z punktu widzenia Ministerstwa Klimatu i Środowiska, jak powiedziałem, ustawa została właściwie przygotowana, do tego zostały już wdrożone również dwa rozporządzenia, które funkcjonują, które realnie określają warunki przyznawania dodatku i procedury w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaPiotrDziadzio">I teraz, odpowiadając na te wątpliwości, kwestie, które pani poseł raczyła wskazać, odniosę się do tego, że gminy, mimo że te przepisy są bardzo precyzyjne, zarówno te związane z ustawą, jak i te związane z aktami wykonawczymi, o których powiedziałem, czyli rozporządzeniami, mają tutaj uwagi co do realizacji. Ministerstwo Klimatu i Środowiska, żeby rozwiać wszystkie te wątpliwości, stworzyło poradnik dla gmin, w którym wszystkie te kwestie zostały opisane i scharakteryzowane. Prowadzimy pełny dialog z gminami, informujemy, w jaki sposób tę procedurę przeprowadzić. Uważamy, że ten akt, który został wprowadzony przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, jest absolutnie wykonalny. Wszystkie terminy są zgrane i wojewodowie w koordynacji z samorządami wypłacają środki. A więc ja tutaj nie widzę tak naprawdę problemu, Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie widzi takiego problemu, niebezpieczeństwa, żeby tego nie zrealizować, podstaw do tego, by mieć takie wątpliwości, jakie pani poseł tutaj przedstawiła.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaPiotrDziadzio">Większość gmin… jeśli chodzi o środki, to oczywiście zawsze są niewystarczające środki, natomiast 2% wartości dofinansowania, które zostało przeznaczone na obsługę tego projektu, jest naszym zdaniem absolutnie wystarczające. To jest tylko kwestia, mówiąc otwarcie, dobrej organizacji, sprawnej organizacji i efektywnego wypłacania tych dodatków, o których mówimy, tak ażeby obywatele mogli szybko z tego skorzystać. Jest możliwość wypłaty, tak jak to określa ustawa, w jednym terminie, jeśli wnioski zostały zgłoszone do 31 stycznia, a jeśli to nastąpi w późniejszym terminie — taki termin późniejszy to jest 30 października — również środki zostaną wypłacone przed 2 grudnia 2022 r. Nie widzimy tu żadnych problemów, to są kwestie organizacyjne. Według nas projekt jest przygotowany właściwie i spełnia też oczekiwania społeczne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Piątkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pytanie uzupełniające.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełKrzysztofPiątkowski">Szanowni Państwo! Biorąc pod uwagę spektakularne fiasko waszego sztandarowego bubla legislacyjnego, jakim okazał się Polski Ład, trudno było oczekiwać, że napiszecie taki prosty projekt bez błędów — projekt wsparcia antyinflacyjnego dla najuboższych mieszkańców naszego kraju. Pominę oczywiste kwestie, takie jak trudności obywateli ze zrozumieniem i wypełnieniem 12 stron wniosku. Pominę fakt, że o przyznaniu dodatków w przypadku wniosków złożonych przed końcem sierpnia ma decydować dochód sprzed 2 lat. Mam jednak pytanie dotyczące uzupełnienia — mówiła też pani poseł o tym. Powierzyliście państwo zadanie obsługi wniosków samorządom, a nie wyposażyliście ich w odpowiednie środki finansowe i prawne. Grono potencjalnych beneficjentów jest bardzo duże, mówił pan minister o tym, to 7 mln gospodarstw. Grubo ponad połowa wymaganych wniosków z uwagi na niejasność formularza zawiera błędy formalne. Czy rząd zamierza spełnić postulaty samorządowców i jednak naprawić ten bubel legislacyjny, czy, tak jak zrozumiałem z wypowiedzi pana ministra, nie zamierzacie państwo absolutnie robić nic? Bardzo prosiłbym o odpowiedzi na nasze pytania na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełKrzysztofPiątkowski">Również w tej sprawie złożona została interpelacja. Liczę na konkretne odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan minister Piotr Dziadzio.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaPiotrDziadzio">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja jeszcze raz, odpowiadając tutaj na wątpliwości, które zostały wskazane, powiem w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaPiotrDziadzio">Dla ułatwienia wypełnienia formularza, który naszym zdaniem jest prostym formularzem, nie jest trudnym formularzem, dodatkowo przygotowaliśmy materiał instruktażowy. W tym zakresie jest film wideo, który można sobie odtworzyć i dokładnie zobaczyć, w jaki sposób można wypełnić ten formularz bez większych problemów.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaPiotrDziadzio">Jeśli chodzi o ułatwienia, oczywiście na każdym etapie, tam gdzie widzimy, że te ułatwienia są konieczne, wprowadzamy je. Chociażby nawet zmodyfikowaliśmy bardzo szybko rozporządzenie, które ułatwia nam, ułatwia obywatelom wypełnienie czy złożenie tego wniosku. Mówię o zmianie jednego wyrazu w ustawie, która została przyjęta 26 stycznia 2020 r. W rozporządzeniu natychmiast reagujemy na tę konieczność zmiany i zmieniamy słowo, które obowiązuje w tej chwili czy obowiązywało w poprzednim rozporządzeniu w zakresie wpisania do zgłoszenia. Chodzi tutaj o Centralną Ewidencję Emisyjności Budynków. Widzimy ten błąd i on jest konieczny do zweryfikowania, więc natychmiast go poprawiamy. Ale to w tym merytorycznym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaPiotrDziadzio">Wydaje mi się, że odpowiedziałem panu posłowi na pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Poprosimy na piśmie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przechodzimy do ostatniego pytania.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pytanie w sprawie negocjacji i porozumienia kończącego polsko-czeski spór o kopalnię Turów w kontekście bezpieczeństwa energetycznego Polski, przygotowane przez posłów Prawa i Sprawiedliwości: panią poseł Barbarę Bartuś, panów posłów Grzegorza Lorka, Wojciecha Zubowskiego, Krzysztofa Tchórzewskiego, panią poseł Elżbietę Dudę i pana posła Marka Suskiego — skierowane do ministra klimatu i środowiska.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jako pierwsza pytanie zada pani poseł Barbara Bartuś.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełBarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PosełBarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Pytanie o kopalnię Turów i o porozumienie polsko-czeskie w ramach pytań bieżących dzisiaj pojawia się już drugi raz, bo to jest temat bardzo ważny. Cieszę się, że nawet opozycja uznała, że to porozumienie jest bardzo ważne, i cieszę się, że padły już w tej Izbie słowa uznania, że do tego porozumienia doszło, bo to jest bardzo ważne porozumienie.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#PosełBarbaraBartuś">Pani Minister! Dziękuję za dotychczasową odpowiedź, którą słyszałam, a która w tej Izbie padła. Ale chciałabym jeszcze, żeby pani rozszerzyła swoją wypowiedź o określenie, na ile zwiększy się bezpieczeństwo energetyczne Polski po podpisaniu tego porozumienia, bo to porozumienie to nie tylko kwestia zakończenia sporu, tam jest wiele elementów.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#PosełBarbaraBartuś">Jest też bardzo ważny drugi wątek — wątek pracowniczy. Przecież kopalnia i elektrownia zatrudniają wiele osób. Jak mówi pani europoseł Anna Zalewska, jest nawet 60 tys. osób zatrudnionych w kopalni, w elektrowni, w spółkach powiązanych. To jest bardzo ważne, to są najwięksi pracodawcy w tym regionie. Wyobraźmy sobie, gdybyśmy wykonali zarządzenie TSUE i zamknęli tę kopalnię, ile osób mogłoby stracić pracę, ile należałoby wypłacić zasiłków dla bezrobotnych. Jest też coś, co by się zdarzyło, tak jak się to działo w latach 90. — osoby, które straciłyby pracę, najprawdopodobniej opuściłyby Polskę. A więc na ten wątek pracowniczy, pani minister, gdyby pani zwróciła uwagę — jak ważne jest, że udało się to porozumienie podpisać, że kopalnia i elektrownia będą dalej pracować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">O udzielenie odpowiedzi uprzejmie proszę minister klimatu i środowiska panią Annę Moskwę.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jednocześnie przyłączam się do podziękowań kierowanych już przez panią poseł. Naprawdę, gratulacje, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, oddaję głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Szanowni Państwo! To jest nasz wspólny sukces i tak ten sukces trzeba traktować. Ja tylko w ostatnim momencie dopięłam kilka elementów, natomiast jest to sukces absolutnie całego rządu i całego zespołu Zjednoczonej Prawicy, i co do tego nie mamy wątpliwości. Nawet patrząc na proces powstawania tej umowy i ilość szczegółów, jakie tam są zawarte — to była mozolna praca, wielomiesięczne wypracowywanie szczegółowych elementów tej umowy.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Trudno sobie wyobrazić, co by się wydarzyło, gdyby kopalnia była zamknięta. Takiego scenariusza nigdy nie było. W naszych dokumentach takiego scenariusza nie mamy, ponieważ nigdy tego w sposób poważny czy w jakikolwiek inny nie rozważaliśmy. Prawdopodobnie też gdyby zapytać moją czeską koleżankę, a wcześniej czeskiego kolegę, ministra środowiska, czy by taką decyzję w swoim państwie wykonali… Jestem przekonana, że żaden odpowiedzialny polityk, minister, premier takiej decyzji by nie wykonał.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">W przypadku Polski ta kopalnia to jest do 7% naszego bezpieczeństwa energetycznego. To jest bezpieczeństwo sieci nie tylko w tamtym regionie, ale w całej Polsce. Tutaj się pojawiali różni politycy opozycji, którzy nawoływali w sposób absolutnie nieodpowiedzialny, żeby natychmiast kopalnię zamknąć. Szkoda, że się nie stała jedna rzecz, że żaden z tych polityków nie pojechał do kopalni, do elektrowni, nie stanął twarzą w twarz przed tymi wszystkimi ludźmi, którzy tam pracują — tam jest zatrudnionych 5 tys. ludzi bezpośrednio, 60 tys. osób w podmiotach zaangażowanych w świadczenie usług w tym całym łańcuchu dostaw, żeby kopalnia i elektrownia funkcjonowały — i nie powiedział: Proszę państwa, proszę się pakować, nie będzie za chwilę prądu, nie będzie w domu ogrzewania, zamkniemy szpitale, respiratory, nic nie będzie funkcjonować, nie wiem, co mam zrobić, może się wyprowadźcie, może jakiś jeszcze inny scenariusz.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Przy okazji, jeśli chodzi o kopalnię, to wielka katastrofa ekologiczna, bo to też jest istotne. Jest takie wyobrażenie, że kopalnię można tak jak telewizor pilotem, pyk, pyk, wcisnąć, włączyć i wyłączyć.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Przycisk.)</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">To jest kolejne absolutnie błędne wyobrażenie. Każda kopalnia w swojej decyzji środowiskowej, koncesyjnej ma cały plan zamykania kopalni, z poszanowaniem środowiska, z poszanowaniem zasobów wodnych. Ta kopalnia taki plan też ma, jak każdy inny podmiot górniczy, który w Polsce i na świecie funkcjonuje. A więc tutaj celem prawdopodobnym — bo też trudno ocenić z perspektywy racjonalności tego celu, ale tak jest w uzasadnieniu — był ten cel środowiskowy. Na pewno wykonanie tej decyzji poza katastrofalnym i nieakceptowalnym efektem społecznym wywołałoby katastrofalny efekt środowiskowy. I tutaj, w tym niby-dialogu, ekolodzy jakoś absolutnie nie byli w stanie wygenerować własnej ekspertyzy i pokazać, co by to mogło spowodować — bo poziom tej katastrofy byłby nieporównywalny do skutków, jakie w ogóle możemy sobie wyobrazić.</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Na dzień dzisiejszy mamy wycofaną skargę i zażegnany spór, nie tylko tymczasowo. Wcześniejsze propozycje Czechów były takie: zapłaćcie, na chwilę obecną zamykamy spór. Kompletnie nie usuwały przyczyny i nie dawały nam gwarancji, że w przyszłości ten spór się znowu nie pojawi, z jakąś nową kwotą, jakimś szantażem. Ta umowa jest na tyle szczegółowa co do parametrów monitoringu, co do sposobu realizacji inwestycji, co do zaangażowania strony polskiej po stronie czeskiej i strony czeskiej po stronie polskiej przy wykonywaniu tych inwestycji, że nie pozostawia elementów niejednoznacznych, niedogadanych, wątpliwych, potencjalnie rodzących spór w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Co więcej, umowa sankcjonuje sposób rozwiązywania sporów. Na dzień dzisiejszy Czesi nie mogli, w ich opinii, dojść do porozumienia, natomiast tych prób ze strony czeskiej nie było dużo i były one mało wiarygodne. Po jednym ze spotkań, po tym spotkaniu lutowym z tamtego roku, strona czeska już nie chciała kontynuować rozmów. Ta umowa zniechęca do wnoszenia ewentualnego sporu na wyższe poziomy. W pierwszej kolejności musi być wykorzystany poziom ekspertów skierowanych przez strony. Potem mamy ekspertów zewnętrznych z uzgodnionej listy instytucji. Potem są pełnomocnicy na bieżąco powoływani do wykonywania i monitorowania umowy. Cały czas działa komisja transformacji transgranicznej. W skład tej komisji wchodzą przedstawiciele samorządów na poziomie województwa, powiatów i gmin. Monitoruje ona i przygotowuje proces transformacji dla całego regionu w absolutnym dialogu. Końcowo, jeżeli nadal któraś ze stron uważa, że w przedmiocie tej umowy coś nie zostało wykonane… Jeżeli uważamy, że Czesi w sposób wystarczający nie zapewniają nam danych dotyczących ujęcia wody Uhelná, nie dostajemy danych w terminie, nie wiemy o pozwoleniach wodnoprawnych, wnosimy spór. Wtedy Trybunał zgodnie z umową mówi: strona taka i taka powinna wykonać to i to. I dopiero jeżeli ta strona tego nie wykona, strona skarżąca może wrócić do Trybunału i zawnioskować o nałożenie kary ryczałtowej, ściśle określonej w dokumentach europejskich, bez swobody orzekania Trybunału Sprawiedliwości. Potencjalnie są ok. 2 lata od momentu powstania sporu do momentu ewentualnego działania Trybunału. A więc w stosunku do wcześniejszej sytuacji, gdy Czesi, jak widać, w każdej chwili mogli udać się do niepoczytalnego Trybunału i otrzymać wyrok, taki jaki otrzymali, umowa zabezpiecza wcześniejsze etapy rozstrzygania sporów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Z pytaniem uzupełniającym pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełGrzegorzLorek">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie i Panowie! Wysoka Izbo! Niestety wielu polityków z naszego kraju chciało zamknąć tę kopalnię bardzo szybko, jakby nie zdawali sobie sprawy, że w przypadku kopalni odkrywkowej taki proces może trwać nawet 10 lat. Chciałbym powiedzieć Wysokiej Izbie, że miałem przyjemność pracować w Bogatyni. Znam wielu wspaniałych inżynierów, którzy tam pracują całe życie, ich oddanie i trud. Chciałem dodać, że w Bogatyni nie ma takiego zakładu pracy, nie ma nawet pośredniego zakładu pracy, więc zamknięcie elektrowni i kopalni to gigantyczny problem dla tego regionu.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PosełGrzegorzLorek">Pani Minister! Chciałem zapytać, ile państwo polskie musiałoby zapłacić — mówię tutaj o kosztach związanych z energetyką — w przypadku wyłączenia elektrowni i natychmiastowego zamknięcia kopalni. Oczywiście zdaję sobie sprawę, że to jest niemożliwe technicznie, ale ile musielibyśmy zapłacić jako państwo polskie, jeśli chodzi o ten niedobór mocy i zatrudnienia, o to, żeby temu sprostać? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani minister, bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Dziękuję bardzo za to pytanie. Oczywiście bez względu na to, co byśmy zrobili i w jakim trybie ewentualnie byśmy pozyskali węgiel czy próbowali w inny sposób zabezpieczyć ten konkretny region, te działania byłyby w dużej mierze nieskuteczne. Nie da się z dnia na dzień zastąpić w pełni funkcjonującego organizmu, jakim jest kopalnia i elektrownia działające na potrzeby całego regionu, ale też całej Polski, czymś, co byłoby szybkim rozwiązaniem. Nie ma takiego OZE, nie ma takich źródeł konwencjonalnych, więc ten scenariusz z założenia był niewykonalny w każdym parametrze.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Gdybyśmy mieli popatrzeć na potencjalne skutki społeczne, potencjalne skutki gospodarcze i utracone korzyści… Przypominam, że węgiel nadal stanowi 70% naszej podstawy energetycznej. Wyobraźmy sobie, że tę kopalnię wyłączamy z całego systemu. Chodzi też o bezpieczeństwo sieci. Te potencjalne straty szacowaliśmy na 3 mld. Natomiast nie szacowaliśmy tutaj elementu środowiskowego, czyli potencjalnego wpływu, jeśli chodzi o środowisko i te koszty środowiskowe, skalkulowane w wymiarze finansowym.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Jeszcze nawiąże do tego wątku społecznego, o którym mówił pan poseł. Zaraz po podpisaniu umowy odwiedziliśmy kopalnię, spotkaliśmy się z pracownikami. Oni opowiadali, jak wyglądała ich codzienność w trakcie trwania tego sporu. To też jest dodatkowym argumentem za tym, że to porozumienie powinno zostać podpisane. Ekolodzy protestujący po 5–10 osób — małe grupki, ale jednak — przy wejściu do kopalni z wielkimi transparentami: Zamknąć kopalnię! Wnioski do komisji petycji o zamknięcie kopalni. Głosy opozycji: tak, trzeba zamknąć — jeszcze tej opozycji, która ma dobry kontakt z tymi, którzy wydają takie decyzje w instytucjach europejskich, więc jeżeli coś mówi, to z perspektywy społecznej jest myślenie: pewnie coś wiedzą, może będzie jakiś kolejny wyrok, może jakieś inne działania, które doprowadzą do zamknięcia kopalni. A więc z perspektywy pracujących tam osób, ich rodzin, całego otoczenia i społeczeństwa ta szkoda społeczna, tak naprawdę codziennie wyrażająca się… Oni szli do kopalni i patrzyli, czy jest otwarta, czy mogą pracować. Patrząc też na nowe zatrudnienia, na motywację, na cały ten element psychologiczny, który w tym całym procesie, myślę, jest niezwykle ważny przy takiej liczbie osób, widać, że ten spór powodował bardzo dużą szkodę, niepotrzebną eskalację emocji i szkodę społeczną. Myślę, że tamto społeczeństwo ani Trybunałowi, ani Czechom tego nie zapomni, bo to jednak były tygodnie stresu i absolutnej niepewności.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Co istotne, nasze zapewnienia cały czas były poważne: nie zapłacimy i nie zamkniemy. Ani razu nie wycofaliśmy się z tych deklaracji, konsekwentnie trzymając się swojego stanowiska, co oczywiście końcowo okazało się skuteczne i uzasadnione. Co jest jeszcze istotne w tych relacjach polsko-czeskich, jesteśmy teraz przed prezydencją czeską. Prezydencja ma bardzo istotną rolę. Turów na pewno nie jest najważniejszym tematem naszych relacji. Dobrze, że ten spór został rozstrzygnięty.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#MinisterKlimatuiŚrodowiskaAnnaMoskwa">Jeszcze tylko krótko powiem o podsumowaniu na Twitterze tej umowy przez czeskie podmioty, bo rząd czeski — wczoraj widziałam się w ramach V4 z ministrem odpowiedzialnym za energetykę i gospodarkę — jest atakowany za tę umowę. Pojawił się taki dosyć ciekawy tweet, bo tu są różne głosy, czy ta umowa jest zasadna. Jest on mocno promowany przez rząd byłego premiera Babiša i ministra Brabca. A więc pojawił się taki tweet: mówi Fiala do premiera Morawieckiego: słuchaj, przez 15 lat nie możemy wypowiedzieć tej umowy, na co premier Morawiecki mówi: nie, pięć i koniec, na co Fiala mówi: dobrze, niech będzie kompromis: pięć. A więc to pokazuje, że ta umowa jest bardzo dobrą umową dla strony polskiej, i jesteśmy dumni z podpisania tej umowy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pytanie to kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja w sprawie realizacji sztandarowych programów polityki prorodzinnej wprowadzonych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, jak np. „Rodzina 500+”, „Za życiem”, „Dobry start”, „Mama 4+”, dodatkowe świadczenie trzynasta emerytura, oraz nowego, realizowanego w ramach Polskiego Ładu świadczenia rodzinny kapitał opiekuńczy, o której przedstawienie wnosił Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przypominam również, że przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 5 minut. Wystąpienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 5 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: Informacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców panią poseł Joannę Borowiak.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł, zapraszam na mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełJoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PosełJoannaBorowiak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jednym z głównych filarów polityki rozwojowej każdego państwa powinna być polityka rodzinna i właśnie polityka wobec rodziny, wspieranie jej rozwoju, ochrona to znak firmowy Zjednoczonej Prawicy.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PosełJoannaBorowiak">Zanim Prawo i Sprawiedliwość doszło do władzy, problemy polskich rodzin były zaniedbywane, szczególnie jeśli chodzi o wychowanie dzieci czy opiekę nad osobami starszymi. Polskim rodzinom żyło się trudniej, co działało na niekorzyść całego państwa. I nie wolno nam o tym dzisiaj zapominać. Dla Polaków dziś to oczywiste, że korzystają z programów kierowanych do rodzin. Takiej właśnie polityki rodzinnej oczekują Polacy: kompleksowej, czyli skupionej na wielu dziedzinach życia rodzinnego, i konsekwentnej, czyli żywo reagującej na aktualne problemy i potrzeby rodzin. Każdy kolejny program dla rodzin to sukces mierzony poziomem zadowolenia adresatów.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PosełJoannaBorowiak">Na stałe w pakiet prorodzinny wpisały się takie programy jak sztandarowy program „Rodzina 500+”, który powstał po to, by wspierać polskie rodziny i zapewnić im stabilizację. To ogromna inwestycja nie tylko w przyszłość samych dzieci, ale też w przyszłość Polski i w przyszłość nas wszystkich. Dla Prawa i Sprawiedliwości rodzina jest na pierwszym miejscu. Dzięki programowi „Rodzina 500+” polska bieda przestała mieć twarz dziecka, a jedną z największych hańb III RP — głodne dzieci — wysłaliśmy do historii. Do rodzin trafiło ponad 176 mld zł, dzięki którym rodzice z dziećmi mogą pozwolić sobie na wakacyjny wyjazd, zakup niezbędnego sprzętu lub potrzebnych artykułów czy wreszcie na drobne przyjemności, które kiedyś były poza ich zasięgiem.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PosełJoannaBorowiak">Kolejny program to „Dobry start”, 300 zł wyprawki szkolnej, dzięki którym zakupy przyborów lub tornistra na nowy rok szkolny nie stanowią już wyzwania, a istniejące wcześniej nierówności pomiędzy uczniami zostały zniwelowane.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#PosełJoannaBorowiak">Dzięki programowi „Mama 4+” realnie wspieramy osoby, które poświęcając się wychowaniu czwórki i więcej dzieci, nie zdołały wypracować sobie prawa do emerytury. Wcześniej nie miały one prawa do świadczeń i żyły na granicy ubóstwa.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#PosełJoannaBorowiak">Polityka prorodzinna rządu Prawa i Sprawiedliwości to także wsparcie dla tych rodzin, które spodziewają się narodzin lub wychowują dzieci z niepełnosprawnościami. To dla nich stworzyliśmy program „Za życiem” z podwojonym finansowaniem na lata 2022–2026.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#PosełJoannaBorowiak">Wspieramy rozwój instytucji opieki nad najmłodszymi dziećmi, pokazując, że można zrobić dużo więcej, niż zrobili nasi poprzednicy. Program „Maluch+” w 2015 r. to zaledwie 84 tys. miejsc opieki dla dzieci do lat 3. Dziś to blisko 211 tys. miejsc opieki i budżet w wysokości 450 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#PosełJoannaBorowiak">Rodzina to też młodzi ludzie wchodzący w dorosłe życie i zaczynający swoją pracę zawodową. Dzięki programowi „Bez PIT dla młodych” mogą cieszyć się większą wypłatą i realizować nakreślone przez siebie plany. Od wejścia w życie programu zyskali oni blisko 6 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#PosełJoannaBorowiak">Rodzina to również seniorzy, którym poświęcamy wiele uwagi, bo wsparcie osób starszych jest niezwykle ważnym elementem polityki społecznej Prawa i Sprawiedliwości. Przywróciliśmy wcześniejszy wiek emerytalny, wydłużony przez Platformę i PSL, i skierowaliśmy do seniorów dodatkowe wsparcie finansowe. I tu niech przemówią liczby. 36 mld zł w ubiegłym roku trafiło do portfeli seniorów. To 10 razy więcej, niż przeznaczył dla nich rząd Platformy i PSL-u w 2015 r. 35 mld dla blisko 10 mln emerytów w ramach ustawowo zagwarantowanej trzynastej emerytury i 46 mld zł wypłaty z trzynastej i czternastej emerytury łącznie. W 2015 r. zastaliśmy 99 domów seniora dla zaledwie 2800 osób. Dziś ponad 25 tys. seniorów ma do swojej dyspozycji ponad 1000 domów i klubów. Stworzyliśmy program „Opieka 75+” i „Leki 75+”, a w czasie pandemii — „Solidarnościowy korpus wsparcia seniorów”.</u>
          <u xml:id="u-101.10" who="#PosełJoannaBorowiak">Wychodzimy naprzeciw potrzebom osób z niepełnosprawnościami. W ubiegłym roku przeznaczyliśmy dla nich 32 mld zł, podczas gdy w 2015 r. było to zaledwie 9 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-101.11" who="#PosełJoannaBorowiak">W odpowiedzi na aktualne potrzeby polskiego społeczeństwa rząd przygotował kolejne projekty, w tym rodzinny kapitał opiekuńczy oraz oczekiwaną przez seniorów emeryturę bez podatku. Nie zapłacą go emeryci i renciści pobierający świadczenia do 2,5 tys. zł brutto.</u>
          <u xml:id="u-101.12" who="#PosełJoannaBorowiak">Każdy kierowany do rodzin program, który wspierająca ich rozwój i poprawia jakość życia, podnosi poziom funkcjonowania całego społeczeństwa i stanowi także swoiste koło zamachowe dla lokalnej gospodarki. Planowe w budżecie państwa wydatki na wsparcie rodzin i politykę społeczną w wysokości 112 mld zł w br. pokazują, że Prawo i Sprawiedliwość jest gwarantem prowadzenia konsekwentnej i rozwojowej polityki prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-101.13" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-101.14" who="#PosełJoannaBorowiak">Uprzejmie proszę panią minister o przybliżenie aktualnego stanu realizacji programów dedykowanych polskim rodzinom wraz z korzyściami społecznymi wynikającymi z ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-101.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi minister rodziny i polityki społecznej panią Marlenę Maląg.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przede wszystkim bardzo chciałabym podziękować za temat dzisiejszej informacji, tak ważny dla polskich rodzin i dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Dziękuję, że możemy porozmawiać o rodzinach i przede wszystkim podsumować ostatnie 6 lat.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Od ponad 6 lat, wsłuchując się w potrzeby ludzi, konsekwentnie zmieniamy na lepsze wiele obszarów funkcjonowania państwa. Sprawne zarządzanie, w tym zmiany w systemie finansów publicznych, pozwoliło na wygospodarowanie środków finansowych, które stały się źródłem finansowania wielu programów społecznych, o których pani poseł już mówiła. Przed 2015 r. pieniędzy na nie nie było.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Zmieniły się przede wszystkim warunki funkcjonowania społeczeństwa. Trudna sytuacja, z którą walczymy od 2 lat, czyli epidemia koronawirusa, nie spowolniła realizacji tych programów. Nie tylko utrzymaliśmy wszystkie rozpoczęte przed pandemią COVID-19 programy społeczne, lecz także rozwijamy je i wzbogacamy o kolejne instrumenty. Wszystko to pomimo olbrzymich wydatków związanych z koniecznością ochrony życia i zdrowia Polaków w obliczu epidemii, a także ratowania polskiej gospodarki przed głębokim kryzysem mogącym cofnąć rozwój Polski na dekady. W tych wyjątkowo trudnych warunkach realizowane przez nasz rząd programy społeczne stały się swoistymi tarczami antykryzysowymi wspierającymi tych, którzy bez interwencji państwa najprawdopodobniej nie poradziliby sobie sami albo też ich sytuacja uległaby radykalnemu pogorszeniu.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Wypracowaliśmy mechanizmy wsparcia wielu grup społecznych: z jednej strony seniorów, z drugiej rodzin z dziećmi. Długofalowa, konsekwentna polityka prorodzinna jest przede wszystkim wyzwaniem. Taką politykę realizowaliśmy i realizować będziemy. Tylko w tym roku, w 2022 r., wydatki na sztandarowe programy „Rodzina 500+”, „Dobry Start”, „Maluch+” oraz na nowe świadczenie rodzinny kapitał opiekuńczy to 62 mld zł. Natomiast łączne wydatki na realizację polityki społecznej to blisko 112 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Szanowni Państwo! Wiele w przestrzeni publicznej mówimy na temat programu „Rodzina 500+”. Przede wszystkim jest to program, który zmienił oblicze polskich rodzin. To potężne wsparcie, to inwestycja w rodzinę. W ramach tego programu trafiło do polskich rodzin od 1 kwietnia 2016 r. ponad 176 mld zł. Program ten rozwijał się, ewoluował. Dziś jest to program powszechny, bez kryterium dochodowego. Rodzice, którzy mają dzieci w wieku do 18. roku życia, pobierają to świadczenie, pobierają 500 zł miesiąc w miesiąc. Chodzi o 6,5 mln dzieci.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Kiedy program był wprowadzany, opozycja w przestrzeni publicznej wielokrotnie go krytykowała. Twierdziła, że kobiety będą ubywały z rynku pracy, że przede wszystkim program jest źle przygotowany. Program przede wszystkim pokazał swoją skuteczność i zmienił oblicze polskiej rodziny, tak jak powiedziałam.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Warto też spojrzeć na dane związane z rynkiem pracy i aktywnością kobiet na rynku pracy. W III kwartale 2021 r. wskaźnik aktywności kobiet w wieku od 20. do 64. roku życia wynosił w Polsce 71,4%. Kiedy odniesiemy ten wskaźnik z ostatniej dekady do danych z Unii Europejskiej, to okaże się, że przyrost aktywności kobiet w Polsce był znacznie wyższy. Również w III kwartale 2019 r., kiedy walczyliśmy z kryzysem gospodarczym, kiedy na rynek, na sytuację gospodarczą miał wpływ COVID-19, w Polsce aktywność zawodowa kobiet wzrosła o 3,2%, zaś w Unii Europejskiej, wielokrotnie przywoływanej przez opozycję, tylko o 1,4%. A więc jest to przede wszystkim program, który pomaga wesprzeć rodzinę.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Warto przytoczyć — odsyłam też państwa do tego — publikacje niemieckiego instytutu ekonomii pracy, które pokazują bardzo pozytywny wpływ świadczenia „Rodzina 500+” na rodziny w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Program „Rodzina 500+”, tak jak powiedziałam, ewoluuje. W tym roku wnioski składane są tylko drogą elektroniczną. Na chwilę obecną złożono wnioski dotyczące ponad 1800 tys. dzieci. Wnioski są składane poprzez platformę usług elektronicznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, system Empatia ministerstwa rodziny, a także bankowość elektroniczną. To przede wszystkim usprawnia proces. Są one składane o 50% szybciej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, a przejęcie obsługi tego świadczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, czyli wymierne korzyści dla budżetu państwa, przekuły się w to, że mamy kolejny nowy program prorodzinny.</u>
          <u xml:id="u-103.11" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Po programie „Rodzina 500+” został wprowadzony program „Dobry start”. Wiemy, że rozpoczęcie roku, 1 września, a więc przygotowanie do tego rozpoczęcia, wiąże się to z konkretnymi wydatkami w rodzinach. I rząd Prawa i Sprawiedliwości, wsłuchując się w potrzeby, wprowadził program „Dobry start”, 300 zł jako wyprawkę na rozpoczęcie roku szkolnego. Do tej pory, czyli od 2018 r. do 2021 r., budżet tego programu to ponad 5300 mln zł. Z dofinansowania skorzystało 4400 tys. dzieci rocznie. W tym roku budżet oczywiście jest zarezerwowany — to 1350 mln. I tak jak powiedziałam, kolejne świadczenie.</u>
          <u xml:id="u-103.12" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Przede wszystkim mamy przemyślaną politykę prorodzinną. Musimy wprowadzać instrumenty, które pozwolą nam wyjść z pułapki niskiej dzietności. Młodzi ludzie wielokrotnie w badaniach wskazują, że potrzebne jest jeszcze mocniejsze wsparcie, jeśli chodzi o opiekę nad dziećmi do lat 3. Dlatego też od 1 stycznia 2022 r. wprowadziliśmy nowe wsparcie dla rodziców, którzy mają drugie i kolejne dziecko, rodzinny kapitał opiekuńczy. W okresie od ukończonego 12. miesiąca życia do 36. miesiąca życia dziecka rodzic ma do dyspozycji 12 tys. zł. I to on decyduje, jak te środki będzie pobierał, czy przez rok po 1 tys. zł, czy przez 2 lata po 500 zł. Do tej pory złożonych jest ponad 440 tys. wniosków, a w roku 2022 spodziewamy się, tak wynika z analiz, 615 tys. Świadczenie jest realizowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wnioski są składane tylko drogą elektroniczną, za chwilę ruszy wypłata tych świadczeń. Kolejne wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-103.13" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Dla państwa informacji warto wiedzieć, że część rodziców, właściwie pokaźna część, 87%, wybiera pobieranie świadczenia przez rok po 1 tys. zł. 3 mld zł są zabezpieczone w budżecie państwa dzięki temu, że podjęliśmy decyzję, aby świadczenie „Rodzina 500+” było realizowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. A więc przede wszystkim realizacja poprzez automatyzację, usprawnianie procesów.</u>
          <u xml:id="u-103.14" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Również rozwiązanie ustawa o rodzinnym kapitale opiekuńczym zakłada kolejne wsparcie dla rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani minister, ja bardzo proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Przede wszystkim zakłada dopłatę do pobytu dziecka w instytucji takiej jak żłobek, klub dziecięcy czy też jeśli chodzi o opiekuna dziennego. To wsparcie ruszy od 1 kwietnia tego roku z wyrównaniem od 1 stycznia. O to dofinansowanie do 400 zł będą mogli ubiegać się ci rodzice, którzy nie pobierają rodzinnego kapitału opiekuńczego. To mocne wsparcie opieki nad dziećmi do lat 3, to wyjście naprzeciw oczekiwaniom rodziców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Program „Maluch+”, który się rozwijał…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani minister…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">…którego budżet z roku na rok był coraz większy. Przez 6 lat sprawowania rządów przez Prawo i Sprawiedliwość, Zjednoczoną Prawicę ponad 2 mld zł zostało zainwestowane na utworzenie nowych miejsc. Dziś mamy ich ponad 211 tys. Kiedy w 2015 r. obejmowaliśmy rządy, było ok. 84 tys. Program będzie dalej się rozwijał, tak jak zapowiadaliśmy. Przede wszystkim zależy nam na tym, aby stworzyć warunki, aby samorządy, jeżeli jest taka potrzeba, w każdej gminie mogły otworzyć żłobek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani minister, bardzo proszę, ja już naprawdę wydłużyłam czas, ale jeszcze będzie pani minister miała możliwość na koniec zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Pochylamy się również nad sprawami osób… Na pewno wyzwaniem jest polityka senioralna. Tutaj mamy przywrócenie wieku emerytalnego, waloryzację świadczeń, trzynastą i czternastą emeryturę i zmiany, które są przygotowane w polityce podatkowej na ten rok.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#MinisterRodzinyiPolitykiSpołecznejMarlenaMagdalenaMaląg">Naszym wyzwaniem jest także wsparcie osób, rodziców z dziećmi niepełnosprawnymi, dlatego budżet programu „Za życiem” jest powiększony do blisko 6 mld zł, i aktywności, które są zaplanowane, przede wszystkim mają zmieniać sytuację rodzin mających dzieci z niepełnosprawnościami. A więc polityka prorodzinna jest dla nas istotna. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani minister, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jeszcze umożliwię zabranie głosu w końcowej części w odpowiedzi po dyskusji, jaką odbędziemy.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Informuję, że zgłosili się posłowie do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze zapisać się do głosu?</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Określam czas na wystąpienie — 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Ponieważ bardzo wiele osób zapisało się, a chciałabym każdemu umożliwić zabranie głosu, proszę o dyscyplinę. Uprzedzam, że wyjątkowo będę wyłączać mikrofon, po przekroczeniu czasu, ale z myślą o tym, żeby każdy zapisany poseł mógł zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile minut?)</u>
          <u xml:id="u-112.9" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-112.10" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Urszula Rusecka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-112.11" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełUrszulaRusecka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PosełUrszulaRusecka">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Polityka prorodzinna rządu Prawa i Sprawiedliwości jest w centrum wszystkich polityk realizowanych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Wprowadzamy programy i w tym jesteśmy wiarygodni i konsekwentni. Nie będę tych wszystkich programów wymieniać, stąd pewnie tak długie było przemówienie pani minister, ponieważ nie sposób w ciągu 2 minut przedstawić całego dobra, które się zadziało, jeżeli chodzi o politykę prorodzinną za rządów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PosełUrszulaRusecka">Przedstawiliśmy, tak jak powiedziałam, optykę myślenia. Potraktowaliśmy politykę prorodzinną jako inwestycję, a nie jako pomoc społeczną.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#PosełUrszulaRusecka">Proponuję taki eksperyment, szanowni państwo. Mamy rok 2022, przenieśmy się do roku 2015. Nie ma tych wszystkich programów, nie ma „500+”, nie ma „300+”, nie ma „Dobrego startu”. Emeryci za waszych rządów pracują za waloryzację, 3 zł, do śmierci, do 67. roku życia. Jak wygląda wsparcie dla rodzin? Jakie jest użłobkowienie i jak wygląda ta polityka za waszych rządów? Wyborcy już w 2012, 2013, 2014 r. ocenili waszą politykę prorodzinną. Jest też raport Najwyższej Izby Kontroli z 2015 r., który w sposób druzgocący ocenia waszą politykę. I oto w takiej rzeczywistości przychodzi światowa pandemia, przychodzi kryzys. Naprawdę proszę użyć swojej wyobraźni i powiedzieć, w jak trudnej sytuacji byłaby wtedy polska rodzina. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Marzena Okła-Drewnowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełMarzenaOkłaDrewnowicz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#PosełMarzenaOkłaDrewnowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Przewodnicząca Komisji Polityki Społecznej i Rodziny! Niech pani przestanie kłamać.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#PosełMarzenaOkłaDrewnowicz">W 2015 r., jak pani nie wie, to ja pani przypomnę, a mam nadzieję, że pani minister to potwierdzi… Do 2015 r., przez te 8 lat, wprowadziliśmy jeden z najdłuższych urlopów macierzyńskich, rodzicielskich w Europie. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Ewa Cicholska: 2 mln dzieci wykluczyliście ze świadczeń rodzinnych.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełMarzenaOkłaDrewnowicz">Po drugie, to my wprowadziliśmy darmowe podręczniki. Po trzecie, urlopy ojcowskie, to również my je wprowadziliśmy. Po czwarte, program „Maluch”, czyli użłobkowienie, to program Platformy i PSL-u. Po czwarte, przedszkola za złotówkę. I tak mogę wymieniać.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilczyński: Kosiniakowe.)</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PosełMarzenaOkłaDrewnowicz">Ale to, co dzisiaj jest najbardziej interesujące i na czym nam zależy jako posłom opozycji, to żebyście państwo nie krzywdzili samotnych rodziców. Dla przykładu powiem państwu tak… Do pani minister się zwracam: Czy to jest prawda, czy nie? My, jako rząd Platformy i PSL-u, wprowadziliśmy ulgi prorodzinne: na jedno dziecko — ponad 1 tys. zł, na dwoje — ponad 2 tys. zł, na troje — ponad 4 tys., a na czworo dzieci — prawie 7 tys. zł. To były ulgi prorodzinne, które wprowadził rząd Platformy Obywatelskiej i PSL-u.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PosełMarzenaOkłaDrewnowicz">Pani Minister! Czy prawdą jest, że samotni rodzice w wyniku tego niby-ładu zostaną dzisiaj skrzywdzeni w ten sposób, że nie będą mogli odliczyć sobie przy średnich dochodach takiej ulgi, jaką będą mogły odliczać np. małżeństwa bezdzietne? Bo małżeństwa bezdzietne odliczą ponad 5 tys. zł przy średnich dochodach, a samotni rodzice — 1500 zł. Nie okradajcie samotnych rodziców. Przywróćcie im należne prawa, które mieli od 30 lat. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Przestańcie kłamać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł, o spokój, o zachowanie umiaru. Dajmy możliwość wypowiedzenia się. Każdy ma prawo zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Rafał Adamczyk, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełRafałAdamczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! Nie będę pytał o czternastkę dla emerytów, bo jej nie ma w tym roku. Zapytam o program „Maluch+”. Jest to inicjatywa Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, która miała wspierać rozbudowę systemów opieki nad dziećmi do lat 3. Projekt ten miał ułatwiać powstawanie żłobków, klubów dziecięcych, a także zapewniać bardziej atrakcyjne warunki osobom samozatrudnionym, pracującym jako dzienny opiekun. W listopadzie tego roku niestety program nie został ogłoszony. Nie ma nowego naboru. Brak jest jakichkolwiek informacji na temat tego programu. Bardzo bym prosił o informację, kiedy zostanie on uruchomiony. Tutaj było zapewnienie pani minister, że będzie kontynuowany. Baliśmy się wszyscy, że program „Maluch+” i wsparcie dla rodzin z małymi dziećmi zostaną wyeliminowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PosełMieczysławKasprzak">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Samochwała, samochwała, samochwała. I tak można by powtarzać.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Fakty.)</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#PosełMieczysławKasprzak">Trzeba realnie patrzeć na to, co się robi. Oczywiście każdy rząd ma swoje pomysły, natomiast ważne jest, jakie z tego są efekty i co mamy. Może być 5 zł waloryzacji, ale są stabilne ceny, ceny nie rosną i każdego stać.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Tak, na pewno.)</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#PosełMieczysławKasprzak">Natomiast można dać 100 zł waloryzacji, a cena wzrośnie o 100%. Popatrzmy więc dzisiaj na ceny energii, na ceny towarów w sklepach.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#PosełMieczysławKasprzak">Demografia miała się poprawić. „500+” — pytanie, co się stało, że… Mówiliście tutaj: damy „500+”, demografia się nam poprawi. Nie poprawiła się demografia. Ludzie młodzi nie mają mieszkań. Dzisiaj, przy tej drożyźnie — kogo stać na budowę mieszkania?</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#PosełMieczysławKasprzak">Emeryci. Oczywiście dostają jakieś tam wsparcie. Trzynastka miała być, jakaś czternastka.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Jakieś tam?)</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#PosełMieczysławKasprzak">Tak, pani poseł. Tylko jeżeli popatrzmy, to liczba emerytów, którzy spełniają już kryterium ubóstwa, wzrasta z roku na roku, a nie zmniejsza się. Taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-121.11" who="#PosełMieczysławKasprzak">Patrzmy na efekty, a nie róbmy tutaj wyliczanki i nie prześcigajmy się, kto dał więcej.</u>
          <u xml:id="u-121.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nie kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-121.13" who="#PosełMieczysławKasprzak">Nie. Polityka społeczna powinna być stabilna, powinna być stała. Natomiast poprzednie rządy… Władysław Kosiniak-Kamysz — była szklanka mleka, były owoce, był najdłuższy urlop i moglibyśmy tutaj wymieniać godzinami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">A państwo co zrobiliście? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzedzam panie pośle, że jak będziecie zakłócać wystąpienia posłów opozycji, to będę im wydłużać czas wystąpień.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełMichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Sytuacja osób niepełnosprawnych jest taka, że chce się wstać i zejść z tego wózka — mówi Łukasz Krasoń, ekspert ruchu Polska 2050 do spraw niepełnosprawności. Ale Łukasz nie zejdzie z wózka, dlatego że jedyną częścią ciała, nad którą ma władzę, jest prawa dłoń.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PosełMichałGramatyka">Na rynku pracy osoby z niepełnosprawnościami w Polsce, w naszym kraju, mają się najgorzej w Europie. Tylko ok. 1/3 takich osób pracuje, a w Europie to jest ponad połowa. Te 2 tys. do każdego pełnego etatu z PFRON-u dzisiaj wystarczają na pokrycie ok. połowy kosztów zatrudnienia, a jeszcze kilka lat temu było to ponad 60%. Pomimo wzrostu płac ta kwota stoi w miejscu. Poprzez tzw. Polski Ład uprawnieni tracą ulgi rehabilitacyjne. Podobnie jest zresztą z wpływami na fundusz rehabilitacyjny w zakładach pracy chronionej. Nawet proste rzeczy są poza waszym zasięgiem. Wczoraj usiłowałem przekonać, że dofinansowanie do odbiorników nowej telewizji naziemnej powinno objąć także telewizory, dlatego że nowy standard niesie ze sobą całą masę ułatwień dla osób niedosłyszących albo niedowidzących. Bez efektu. Witam w prawdziwym świecie, tak on wygląda.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełBarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PosełBarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! Na początek bardzo chcę podziękować pani poseł Joannie Borowiak za to, że jest ta informacja bieżąca, dzisiaj możemy tutaj o tym rozmawiać. Dziękuję za tę szeroką wypowiedź, chociaż skróconą, pani minister, bo to jest temat bardzo obszerny i bardzo ważny, ważny dla Prawa i Sprawiedliwości, ale myślę, że ważny przede wszystkim dla Polski, dla polskich rodzin, a to jest nasza przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PosełBarbaraBartuś">Pani minister mówiła o wielu programach, które zostały wprowadzone w ogóle po raz pierwszy do naszego systemu prawnego, do budżetu państwa, bo przecież jeżeli mówimy o 500+, to on jest w budżecie państwa w pozycjach bardzo wysokich, bo to są miliardy złotych, które płyną do polskich rodzin, ale nastąpiły w tym… Powstają nowe programy, ale ten nasz sztandarowy program 500+ zostaje od tego roku zmieniony: tylko wnioski przez Internet, będzie wypłacał ZUS, zatem zmniejszą się koszty obsługi, odpadną też dodatkowe dochody dla samorządów.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#PosełBarbaraBartuś">Przy tej okazji zrodziło się wiele pytań. Były wielkie krzyki opozycji, że to się nie sprawdzi, że będą problemy ze złożeniem wniosku. Mam pytanie do pani minister, bo już skończył się styczeń, mamy luty, czyli to już zaczęło funkcjonować, tak jak „Dobry start” od tamtego roku. Czy faktycznie są problemy ze złożeniem wniosku do ZUS-u? Ile tych wniosków do tej pory wpłynęło? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełMonikaRosa">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Polska rodzina potrzebuje wsparcia nie tylko wtedy, kiedy jest idealna, ale przede wszystkim wtedy, kiedy coś dzieje się nie tak, kiedy pojawiają się dzieci z niepełnosprawnością, kiedy pojawia się kryzys w rodzinie, kiedy potrzeba jest po prostu realnego, systemowego wsparcia, nie tylko finansowego. Dlatego pytam o system pieczy zastępczej. Co udało się zrobić przez te ostatnie lata w ramach systemu pieczy zastępczej? Wciąż jest za mało rodzin zastępczych, wciąż małe dzieci, dopiero co urodzone, trafiają do instytucji, wciąż są domy instytucjonalnej opieki nad małymi dzieciaczkami, wciąż po kilkanaście miesięcy, a nawet kilka lat dzieci spędzają w zawieszeniu prawnym, ponieważ trwają procesy w sądach i nie wiadomo, do kogo trafi opieka rodzicielska. Chciałabym, aby systemem wsparcia otoczone były rodziny, w których występuje przemoc domowa, aby dzieciom wierzono i były natychmiast izolowane od oprawców i od przemocowców, aby na pierwszym miejscu stawiano dziecko, a nie integralność rodziny biologicznej, żeby to właśnie bezpieczeństwo dziecka było najważniejsze, żeby przemoc domowa była czymś, z czym państwo będą systemowo walczyć. Ale ustawa o przeciwdziałaniu przemocy wciąż nie jest nowelizowana, wciąż na tę nowelizację czekamy.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PosełMonikaRosa">Kontrola NIK pokazała, że program „Za życiem” jest realizowany w bardzo niewielkim stopniu. Wciąż brakuje asystentów społecznych, wciąż brakuje reformy systemu orzekania, wciąż nie ma programu deinstytucjonalizacji wdrażania — tych rzeczy po prostu brakuje. Brak wyroku Trybunału Konstytucyjnego i jego realizacji. Tak wiele jest jeszcze do zrobienia i o tym państwo powinniście mówić.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Jan Szopiński, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełJanSzopiński">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pani minister powiedziała tutaj o przemyślanej polityce prorodzinnej. W związku z powyższym chciałbym zadać trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#PosełJanSzopiński">Pytanie pierwsze: Kiedy zostaną uruchomione środki w ramach programu „Maluch+”, jakie będą te środki i czy miejsca, które powstały w ramach tego programu, będą mogły być również dofinansowane?</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#PosełJanSzopiński">Pytanie drugie. Emeryci uwierzyli panu prezesowi, że będzie czternastka. Nie po raz pierwszy dość naiwnie uwierzyli, ale mam pytanie: Czy będzie ta czternastka, czy może pani minister skontaktować się z panem prezesem, czy są prowadzone w tej sprawie jakieś prace?</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Była czternastka.)</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#PosełJanSzopiński">I pytanie trzecie. Mianowicie rodzice samotnie wychowujący dzieci skarżą się, że zmiany podatkowe wprowadzone od początku 2022 r. w ramach rządowego programu Polski Ład pozbawiły ich możliwości preferencyjnego opodatkowania. Rzecznik praw obywatelskich w piśmie do ministra finansów wyraził swój sprzeciw wobec możliwości wspólnego rocznego rozliczenia PIT. Pan rzecznik zaapelował do ministra finansów o zainicjowanie prac legislacyjnych w celu przywrócenia poprzedniej regulacji. Ponieważ pan minister się zwinął, to mam prośbę do pani minister, żeby pani minister ustaliła, czy te prace zostały zainicjowane. Dziękuję bardzo. Poproszę o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: To jest inny tryb, to interpelację się składa czy zapytanie, a to jest debata.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Dariusz Klimczak, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełDariuszKlimczak">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Niedawno została ogłoszona uchwała Rady Ministrów zmieniająca uchwałę w sprawie tzw. programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”. Pytanie zasadnicze brzmi: Dlaczego projekt tej nowelizacji nie był przekazany do konsultacji publicznych, w tym z osobami niepełnosprawnymi, co w opinii wielu ekspertów stanowi naruszenie Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych? Brak tych konsultacji dziwi tym bardziej, że po 5 latach, w listopadzie 2021 r. kontrolerzy NIK nie zostawili suchej nitki na tym programie. W tej sytuacji wydawałoby się, że państwo skorzysta, odpowiedzialne państwo skorzysta z opinii obywateli. Myślę, że w tym względzie zgodzi się ze mną przesympatyczna pani przewodnicząca Urszula Rusecka, która w swoim wystąpieniu zwracała uwagę na wagę kontroli Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PosełDariuszKlimczak">I druga sprawa. Najważniejsze pytanie emerytów w tym roku: Czy pani minister mogłaby podać datę, kiedy na konta emerytów wpłynie czternasta emerytura? Jeżeli pani wie, że nie wpłynie, to chciałbym usłyszeć odpowiedź dlaczego. Pewnie to interesuje bardzo wielu emerytów, którzy na was głosowali. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">1,5 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Sytuacja wielu rodzin rzeczywiście się zmieniła. Wysoka inflacja, która rujnuje portfele, chaotyczne zmiany prawne — doprawdy, pozazdrościć takiej sytuacji. Te wszystkie programy, o których mówiła pani minister, są obecne, ale co z tego, skoro Prawo i Sprawiedliwość tak popsuło państwo, że koszty życia przewyższają środki otrzymywane z tych programów. Wskaźnik waloryzacji emerytur i rent — to pan minister mówił ostatnio — może wynieść ok. 6,2%, ale przypomnę, że inflacja na koniec grudnia wyniosła 8,6%. W styczniu ponoć może sięgnąć aż 9,5%. To znaczy, że emeryci i renciści realnie stracą. Dla osoby, która może otrzymywać rentę, emeryturę w wysokości ok. 2 tys. zł miesięcznie, oznacza to, że rocznie straci 800 zł. Niech każdy sam sobie odpowie na pytanie, czy 800 zł w portfelu mniej to dobrze, czy źle. Moim zdaniem źle, ale pani minister mówi, że to dobrze. Jeżeli pracownicy nie otrzymają podwyżki, a inflacja utrzyma się na tym poziomie, to wszyscy stracą realnie jedną pensję w roku. To dobrze czy źle? Moim zdaniem źle. Pytanie, jak sądzi pani minister. W zamrażarce pani marszałek leży projekt ustawy, która przywraca rodzinom — tam, gdzie rodzic samotnie wychowuje dziecko — możliwość wspólnego rozliczania się. W przypadku wielodzietnych rodzin 4+, jeżeli dziecko otrzyma stypendium, to cała rodzina straci PIT/0. Czy to jest dobre podejście do rodzin, że nie przyjmujecie takich projektów? Pytanie, pani minister, czy jest pani w stanie zrobić krok do przodu i przekonać swój klub do dobrych pomysłów naszego koła. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełJózefaSzczurekŻelazko">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W 2015 r. Prawo i Sprawiedliwość, przygotowując się do wyborów, przygotowało konkretny program, w którego centrum była rodzina, i Polacy nam zaufali. Podobny program przygotowaliśmy w 2019 r., kontynuując działania na rzecz wspierania rodzin, i Polacy nam po raz kolejny zaufali, dlatego że mamy konkretną strategię i ją realizujemy. Tego programu nie musimy szukać pod stołem, on jest widoczny i jest realizowany.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PosełJózefaSzczurekŻelazko">To program nakierowany na wspieranie rodzin, stwarzanie im dobrych warunków do rozwoju, o których tutaj pani minister i panie posłanki mówiły, ale też jest to program, który ma wspierać rodziny w trudnych sytuacjach życiowych. Takimi trudnymi momentami mogą być chwile, kiedy dowiadujemy się o tym, że w naszej rodzinie pojawi się niepełnosprawne dziecko, kiedy pojawiają się problemy związane z ciążą czy też kiedy seniorzy są doświadczani wieloma chorobami. Pamiętamy te czasy, kiedy seniorzy nie wykupywali leków, bo ich po prostu na to nie było stać. Dlatego też rząd wprowadził m.in. program „Leki 75+”, na który w 2020 r. wydaliśmy ponad 800 mln zł. 2,4 mln seniorów skorzystało z tych leków. Ponad 70 mln opakowań zostało wydanych bezpłatnie. Również kobiety w ciąży mogą liczyć na program dofinansowania do zakupu leków. Obecnie ponad 397 preparatów jest finansowanych z budżetu państwa. Jest również finansowana dodatkowa dieta dla kobiet ciężarnych. Jest też dodatkowo finansowana opieka perinatalna i hospicyjna. Wzrost o ponad 30%, jeżeli chodzi o nakłady na te działania. To są te konkretne działania, które są podejmowane i będą kontynuowane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Program „Za życiem” — do niego chciałabym się odnieść. Rodzina ma prawa do bezlimitowego dostępu do świadczeń opieki paliatywnej i hospicyjnej dla dzieci.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Otrzymałam maila od pani Patrycji: Piszę do państwa w sprawie mojej córki Mai. Ma skończony zaledwie rok. Jest bardzo ciężko chora. Wrodzona wada genetyczna potwierdzona badaniami genetycznymi. Zespół Krabbego, leukodystrofia globoidalna. Byliśmy pod opieką Zachodniopomorskiego Hospicjum dla Dzieci i Dorosłych w Szczecinie, jednak kilka dni temu przeprowadziliśmy się do województwa lubuskiego. Po wcześniejszych ustaleniach między hospicjami mieliśmy być objęci opieką przez hospicjum w Zielonej Górze, co również napisane jest na wypisie ze szczecińskiego hospicjum. Teraz okazało się, że jednak nas nie przyjmą. Hospicjum w Gorzowie Wielkopolskim ma trudności z odebraniem telefonu, dodzwonienie się graniczy z cudem. Po wstępnej rozmowie z nimi dowiedziałam się, że bezdyskusyjnie nie dojeżdżają powyżej 30 km od Gorzowa.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Piszę do państwa z zapytaniem: Gdzie mam udać się po pomoc dla mojej chorej córki, która wymaga opieki hospicyjnej? M.in. ma leczoną lekami padaczkę, spastyczność czterokończynową, nie połyka poprawnie śliny, którą trzeba odciągać, karmiona jest przez sondę żołądkową PEG. Nie wyobrażam sobie na chwilę obecną zostać bez opieki żadnego hospicjum domowego dla córki. Wymagany jest specjalistyczny sprzęt do odsysania śliny, który grzecznościowo wypożyczono mi na okres 2 tygodni ze szczecińskiego hospicjum.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Szanowni Państwo! Takich sytuacji jest wiele. To jest jeden z wielu przykładów wsparcia i długiego oczekiwania rodzin na pomoc w tak trudnych, tragicznych sytuacjach. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Wszystkie programy rządowe adresowane do rodzin, osób z niepełnosprawnościami, seniorów czy rodzin wychowujących dzieci są ważne, jednak w ostatnim okresie zostały zmiażdżone drożyzną, wysoką inflacją oraz niewydolnością systemu opieki zdrowotnej. System podatkowy, w którego tworzeniu, myślę, pani minister również uczestniczyła w ramach tzw. Polskiego Ładu, zdeformował pomoc państwa dla rodzin. Zamiast systemu progresywnego zastosowano system regresywny. Całkowite wsparcie na czwarte dziecko w rodzinie, biorąc pod uwagę wszystkie świadczenia, świadczenie 500+, 300+, ulgi podatkowe z tytułu na wychowanie dzieci, będzie 4,6-krotnie wyższe w przypadku rodzin o dochodach powyżej 21 750 miesięcznie w porównaniu z rodzinami najuboższymi bez dochodów. W pierwszym przypadku ta pomoc wyniesie 3148, a w przypadku najuboższych — 690.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Pani minister, rozpoczęły się prace nad zmianą tzw. Polskiego Ładu. Czy resort tutaj będzie proponował zmiany, także zmiany, jeśli chodzi o osoby samotnie wychowujące dzieci, w odniesieniu do systemu podatkowego? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Stefan Krajewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#komentarz">(Poseł Stefan Krajewski: Chyba nie jeszcze albo już nie.)</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Boże, przepraszam, Koalicja Polska. Ale zapraszamy.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Do PiS-u…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełStefanKrajewski">Jest dwóch Krajewskich w PiS-ie.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Będzie i trzeci.)</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#PosełStefanKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To nie jest krytyka posła opozycji, tylko dane GUS-u. O ile o raportach NIK-u czasem mówicie, że prezes Banaś blokuje i te raporty mogą być różne, o tyle GUS chyba realnie przedstawia sytuację. Jeśli chodzi o zasięg ubóstwa ekonomicznego w Polsce w 2020 r., został odnotowany wzrost odsetka osób skrajnie ubogich z ok. 4% w 2019 r. do ok. 5% przy wyraźnym spadku poziomu wydatków gospodarstw domowych. GUS regularnie, co roku, oblicza i publikuje wskaźniki dotyczące zasięgu ubóstwa ekonomicznego — tzw. stopa ubóstwa w Polsce — opierając się na wynikach badań budżetów gospodarstw domowych. Jeśli weźmiemy pod uwagę bezwzględne zmiany zasięgu ubóstwa pomiędzy 2020 r. a 2019 r. wyrażone w punktach procentowych, to okaże się, że największy wzrost stopy ubóstwa skrajnego odnotowano w przypadku gospodarstw domowych rolników, o niecałe 4 punkty procentowe, oraz w przypadku gospodarstw utrzymujących się ze źródeł niezarobkowych — prawie 3 punkty procentowe. W mniejszym stopniu, o ok. 2 punkty procentowe, wzrósł odsetek osób ubogich wśród gospodarstw rencistów, a także wśród gospodarstw z co najmniej trojgiem dzieci poniżej 18. roku życia. Czyli o 2 punkty procentowe zwiększył się również zasięg ubóstwa skrajnego wśród mieszkańców wsi…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełStefanKrajewski">…oraz najmniejszych miast, liczących poniżej 20 tys. mieszkańców. Wśród rolników jest to już prawie 15%. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Żaden inny moment polskiej historii nie obfitował w tak potężne wsparcie dla rodzin jak podczas obecnych rządów Prawa i Sprawiedliwości. Nigdy dotąd Polki i Polacy nie mieli możliwości odczuć, że Polska i jej instytucje rzeczywiście dbają o obywateli. W związku z tym proszę o przedstawienie, jaki procent PKB Polska przeznacza na programy socjalne i prorodzinne. Jak na naszym tle przedstawiają się podobne programy w krajach Europy Wschodniej?</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PosełWaldemarAndzel">W ramach zmian wprowadzonych w programach prorodzinnych wprowadzono wypłatę świadczeń na rzecz rodziny — „Dobry start”, „Rodzina 500+” — i w zakresie rodzinnego kapitału opiekuńczego wyłącznie na konta bankowe. Czy rozwiązanie to stwarza jakieś problemy?</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#PosełWaldemarAndzel">A politykom z opozycji, z PO, PSL, tutaj tak troszczącym się można tylko powiedzieć, że za rządów PO-PSL w dużej części rodzin były tylko nędza i ubóstwo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PosełMichałSzczerba">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Skoro jest tak dobrze, to dlaczego jest tak źle? A dlaczego jest tak źle, wiemy nie z informacji ministra rodziny, ale z raportów. Jednym z tych raportów jest raport o biedzie w Polsce w 2021 r. Przygotowała ten raport Szlachetna Paczka, która dokładnie wie, jakie są dane i jakie są potrzeby Polek i Polaków. Szanowni państwo, w skrajnej biedzie w Polsce żyje ponad 2 mln Polaków, żyją za mniej niż 20 zł dziennie, a liczba ludzi w skrajnej biedzie wzrosła w roku 2020 o 400 tys. I ta polska bieda, szanowni państwo, nie ominęła polskich seniorów. Kiedy jest 14. emerytura? W roku wyborczym. Wtedy Jarosław Kaczyński przyjdzie i powie: 14. emerytura na stałe. Jest rok niewyborczy i 14. emerytury nie ma.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: U was nie było ani w roku wyborczym, ani…)</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy szukaliście… zakopanych…)</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PosełMichałSzczerba">Ale szanowni państwo, nie zakrzyczycie tej polskiej biedy, bo co również wzrasta w Polsce? Wzrasta zadłużenie seniorek i seniorów. Zgodnie z danymi na koniec 2021 r. w Krajowym Rejestrze Długów jest 350 tys. emerytów i emerytek, są oni zadłużeni na kwotę 6180 mln. To jest problem.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PosełMichałSzczerba">Pani minister, jak pani zamierza sobie poradzić? Jakie działania zamierza podjąć rząd…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełMichałSzczerba">…w sprawie zadłużenia polskich emerytów? To zadłużenie nie pozwala na normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Wanda Nowicka, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełWandaNowicka">Ten festiwal pochwał na temat tego, co robicie dla rodziny, obnażył słabość waszej polityki społecznej, prorodzinnej. Ona sprowadza się tylko do dawania pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Pani poseł…)</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PosełWandaNowicka">Pieniądze są potrzebne, ale są daleko niewystarczające. Bo skoro rodziny mają się tak dobrze, to dlaczego dramatycznie rośnie liczba prób samobójczych i samobójstw, i to we wszystkich grupach wiekowych?</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#PosełWandaNowicka">Wśród dzieci w roku 2021 było o 77% więcej prób samobójczych. Wzrosła też liczba samobójstw wśród starszych, i to powyżej 80. roku życia, zapewne beneficjentów 13. i 14. emerytury.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#PosełWandaNowicka">Skoro jest tak dobrze, to dlaczego pomoc psychologiczna, psychoterapeutyczna praktycznie nie istnieje? Jeśli tak dbacie o rodziny, dlaczego kobiety w ciąży i matki umierają w wyniku powikłań związanych z ciążą, którymi lekarze boją się zająć za sprawą haniebnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej?</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ale to jest kłamstwo! Ale kłamie pani teraz.)</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#PosełWandaNowicka">Co robicie, by Polki nie umierały przy porodach? Nie można zapominać, że kobiety, które umierają najczęściej, osieracają swoje dzieci urodzone wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Kłamie pani!)</u>
          <u xml:id="u-153.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nie kłamać!)</u>
          <u xml:id="u-153.10" who="#PosełWandaNowicka">Skoro jest tak dobrze, dlaczego dzieci i kobiety nie otrzymują wystarczającego wsparcia, gdy doświadczają przemocy w domu? Z powodów ideologicznych nie realizujecie zapisów europejskiej konwencji antyprzemocowej, która gwarantuje wsparcie dla kobiet i dzieci w postaci szkoleń zawodowych, wsparcia finansowego czy profilaktyki.</u>
          <u xml:id="u-153.11" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Andrzej Grzyb, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełAndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałbym zadać kilka pytań, które pojawiają się w korespondencji, która dociera do nas, do naszych skrzynek poselskich, ale też wynikają z prowadzonych rozmów.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PosełAndrzejGrzyb">Po pierwsze, czy resort rozważa kwestię waloryzacji świadczenia 500+? W momencie, kiedy zostało ono po raz pierwszy udzielone, miało zupełnie inną wartość. Inflacja jednak zmienia proporcje i w związku z tym jest pytanie, czy są prowadzone w resorcie w tej sprawie jakieś prace? Po drugie, w korespondencji wielokrotnie pojawiało się pytanie ze strony matek, które urodziły czwórkę dzieci, ale cały czas pracowały. W związku z tym one wypracowały swoje świadczenia emerytalne czy wypracują je w nieodległej przyszłości i pokazują pewnego rodzaju nierówność, ponieważ matki, które urodziły czwórkę dzieci a nie miały możliwości pracy, otrzymują specjalne świadczenie emerytalne. Jest więc pytanie, czy kwestia — powiedziałbym — poczucia równości wobec tych matek jest przedmiotem jakiejś państwa refleksji.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja pracowałam, miałam czwórkę i nie czuję się pokrzywdzona.)</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#PosełAndrzejGrzyb">Ja to rozumiem, pani poseł, ale pytam dlatego, że takie są do nas przesyłane listy, korespondencja, w związku z tym pytanie jest zasadne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełAndrzejGrzyb">Ostatnia kwestia, o którą chciałem zapytać, to jest kwestia wcześniejszych świadczeń emerytalnych dla osób niepełnosprawnych, które przepracowały 25 lat.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Anna Ewa Cicholska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę o trzymanie się określonego czasu, ponieważ jest jeszcze 30 osób, które chciałyby zabrać głos, i mamy pół godziny.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PosełAnnaEwaCicholska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#PosełAnnaEwaCicholska">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Wszyscy z nas, którzy siedzimy w tych ławach poselskich, doskonale wiemy, jak wyglądała Polska, szczególnie znany obraz polskich miasteczek i popegeerowskich wiosek, przed 2015 r. Ja byłam dyrektorem zespołu szkół właśnie w takiej miejscowości. Dzieci przychodziły głodne do szkoły.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Dzisiaj też przychodzą.)</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#PosełAnnaEwaCicholska">Głodne przychodziły do szkoły.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#komentarz">(Głos z sali: No i nadal przychodzą.)</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#PosełAnnaEwaCicholska">My zlikwidowaliśmy ubóstwo polskich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: A kto stołówki zlikwidował?)</u>
          <u xml:id="u-159.7" who="#PosełAnnaEwaCicholska">Szanowni państwo, w takich małych miejscowościach powstają żłobki, pomagamy właśnie matkom, szczególnie tym samotnym matkom, które mogą w tej chwili pracować i odprowadzić swoje dziecko do żłobka, do przedszkola. Powstają kluby seniora, domy seniora w takich właśnie małych miejscowościach, w małych gminach.</u>
          <u xml:id="u-159.8" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Z Unii Europejskiej.)</u>
          <u xml:id="u-159.9" who="#PosełAnnaEwaCicholska">Czy mieliście to państwo przed 2015 r.?</u>
          <u xml:id="u-159.10" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-159.11" who="#komentarz">(Poseł Stefan Krajewski: Ja mam dane GUS…)</u>
          <u xml:id="u-159.12" who="#PosełAnnaEwaCicholska">Szanowna Pani Minister! Panie posłanki i panowie posłowie z opozycji krytykowali, mówili, że nie pomagamy samotnym matkom. Czy program 500+ i wyprawka plus są skierowane do samotnych matek? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-159.14" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Barbara Nowacka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełBarbaraNowacka">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister! To nie jest nic nadzwyczajnego, że państwo ma obowiązek pomagać najsłabszym.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A gdzie byliście?)</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PosełBarbaraNowacka">Kłopot jest taki, że wy zapomnieliście o rodzinach w kryzysie. Nie ma was tam, gdzie dzieją się przemoc, bieda, wykluczenie i niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę bajek nie opowiadać.)</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#PosełBarbaraNowacka">Tym ludziom, którzy dzisiaj cierpią z powodu biedy i wykluczenia, tym samotnym matkom, dołożyliście w Polskim Ładzie — osobom z niepełnosprawnościami, które cały czas spychacie na margines życia społecznego, edukacyjnego i publicznego, emerytom, którym bieda zagląda w oczy. Poziom ubóstwa… Im nie wmówicie, że jest dobrze, bo oni to widzą i czują. Ubóstwo w Polsce wzrasta. To jest fakt, nie zaprzeczycie temu i nie zakrzyczycie tego. Wzrasta i osiągnęło w zeszłym roku już wskaźnik 5,2, wzrosło z 4,6.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wzrasta?)</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Manipulacja!)</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę czytać statystyki ze zrozumieniem.)</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#PosełBarbaraNowacka">Strasznie panie krzyczą. Pani marszałek, czy mogłaby pani zwrócić uwagę paniom posłankom z PiS?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zwracam nieustająco.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PosełBarbaraNowacka">Ja rozumiem, że kłamstwo wasze was też boli, bo ludzie widzą prawdę. Zostawiacie rodziny w kryzysie i zostawiacie osoby młode. Tego wam młodzież nie wybaczy, że wtedy kiedy mówicie o polityce prorodzinnej…</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy ich wyprowadzacie na ulice.)</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#PosełBarbaraNowacka">Proszę się uspokoić.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#PosełBarbaraNowacka">…powinniście pamiętać chociażby o mieszkaniach. Co z waszym programem mieszkań? Co z waszymi mieszkaniami plus? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Są.)</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#PosełBarbaraNowacka">Mieszkania w Polsce są jednymi z najbardziej przeludnionych, a dla młodych ludzi są one niedostępne. To zacznijcie robić, a nie opowiadać bzdury. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Matysiak, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jeszcze raz bardzo proszę o powstrzymanie emocji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełPaulinaMatysiak">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Proszę państwa, rozwój projektów socjalnych, społecznych jest zasadny, jest potrzebny. Ale kiedy przychodzi do ich realizacji czy kontynuowania, to zaczynają nawarstwiać się problemy i wyzwania, na które rząd nie specjalnie umie odpowiedzieć. Mam kilka konkretnych pytań i chciałbym od razu zaznaczyć, że jeżeli pani minister nie odpowie w swoim wystąpieniu na te pytania, poproszę o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PosełPaulinaMatysiak">Czy i kiedy doczekamy się waloryzacji świadczenia 500+, które w obliczu inflacji nie ma już tej samej wartości co kilka lat temu? Dlaczego seniorzy nie dostaną obiecanej przez prezesa Prawa i Sprawiedliwości czternastej emerytury? W jakim zakresie program „Za życiem” zwiększył dostępność do badań prenatalnych? Ilu kobietom zapewnił realną pomoc w przypadku trudnej, skomplikowanej ciąży? Czy państwo zaczęło otaczać odpowiednią, rzetelną opieką hospicyjną, finansową i psychologiczną kobiety, które zmusza do rodzenia śmiertelnie chorych dzieci? Czy rząd zwiększył świadczenia dla opiekunów dzieci z niepełnosprawnościami z takich ciąż? Jak przedstawiają się efekty rządowych programów, które zakładały wzrost dzietności w Polsce? I ostatnie pytanie. Czy rząd analizuje przyczyny nieposiadania potomstwa przez Polki i Polaków oraz czy zamierza w końcu coś z tym zrobić? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Marek Polak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełMarekPolak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PosełMarekPolak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozpoczynając swoją wypowiedź, chciałbym wyrazić słowa pełnego uznania i podziękowania przedstawicielom naszego rządu za wdrożoną i prowadzoną politykę wspierającą polskie rodziny na każdym etapie ich funkcjonowania. I nie mam na myśli tylko czynników ekonomicznych wynikających m.in. z realizacji od blisko 6 lat programu 500+, wsparcie finansowe z którego wkomponowało się na stałe w budżety młodych, rozwojowych polskich rodzin, bo mam też na myśli rozwiązania wspierające rodziców w zapewnieniu opieki nad dzieckiem, łączeniu aktywności zawodowej z życiem rodzinnym i wspierające seniorów w zapewnieniu dostatniej, pogodnej jesieni życia poprzez gwarantowaną trzynastą emeryturę i takie programy jak „Senior+”, „Aktywni+” i wiele innych. Nie sposób też choć jednym słowem nie wspomnieć o dobrych, prospołecznych rozwiązaniach takich jak zerowy PIT dla młodych, program „Maluch+”, „Dobry start” czy „Mama+”. Dlatego, korzystając z okazji, chcę za to wszystko serdecznie podziękować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Ryszard Wilczyński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełRyszardWilczyński">Demografia nie Cyganka, prawdę ci powie. Prawdę o umajonym…</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Romów pan obraża?)</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PosełRyszardWilczyński">…plusami państwie PiS, gdzie wszystko jest na plus. Ale dlaczego demografia jest na katastrofalny minus? W 2 lata Polska skurczyła się o 300 tys. ludzi. W ubiegłym roku umarło o 125 tys. osób więcej, bo 518 tys., w stosunku do prognozy GUS, o której mówił, a w zasadzie kłamał, pan minister Szwed. Urodziło się zaledwie, najniższy wynik po wojnie, 331 tys. ludzi.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#PosełRyszardWilczyński">Teraz przechodzę do wypowiedzi pana ministra dla PAP: Jak przejmowaliśmy władzę w 2015 r., prognozy GUS mówiły o liczbie urodzeń na poziomie 320 tys. dzieci, a urodziło się wtedy 380 tys. Z kolei po roku funkcjonowania programu urodziło się ich 400 tys.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#PosełRyszardWilczyński">Panie Ministrze! Prognoza GUS, a realizował się wtedy najlepszy scenariusz, mówiła, że w 2016 r. urodzi się 376 tys., a w 2017 r. 378 tys. dzieci. Cały program 500+ to demograficznie ledwie 50 tys. ludzi. 3,5 mln na jedno dziecko urodzone ponad prognozę. Gratuluję. Demograficznie — katastrofa.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Gratuluję.)</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#PosełRyszardWilczyński">Mówimy o urodzeniach ludzi.</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#PosełRyszardWilczyński">I program in vitro. Urodziło się 22 tys. dzieci…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełRyszardWilczyński">…za 244 mln. Wasz program…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełRyszardWilczyński">…niespełna 300…</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Karolina Pawliczak, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełKarolinaPawliczak">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Programy społeczne wspierające tych najbardziej potrzebujących są oczywiście niezwykle ważne, ale poza wsparciem socjalnym są i ważne, i dużo ważniejsze obszary, które wymagają zdecydowanych działań państwa. Mówicie państwo o tym, że wsparcie rodzin 500+, rodzinny kapitał opiekuńczy czy „Dobry start” mają pomóc finansowo, ale i zwiększyć dzietność polskich rodzin. A tu trzeba kompleksowej polityki w zakresie taniego budownictwa mieszkaniowego, wsparcia na rynku pracy, dostępności żłobków czy ochrony zdrowia, np. w zakresie opieki…</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Mieszkanie bez wkładu własnego.)</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#PosełKarolinaPawliczak">…okołoporodowej. Jest bardzo wiele do zrobienia w tym obszarze i myślę, że już nic tutaj nowego nie wymyślicie.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#PosełKarolinaPawliczak">Podjęte działania, świadczą o tym liczne statystyki, pokazują, że tego wzrostu dzietności nie ma. W ostatnich 12 miesiącach urodziło się najmniej dzieci od końca II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale tylko w Polsce? Chyba na całym świecie.)</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#PosełKarolinaPawliczak">Pytanie brzmi: Jaką w ogóle państwo macie strategię, jeśli chodzi o zmiany struktury demograficznej naszego kraju? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo było mniej kobiet w wieku… jakby pani tego nie wiedziała.)</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#komentarz">(Poseł Karolina Pawliczak: Czy pani może uspokoić tamte…)</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Tak, oczywiście. Jeszcze raz zwracam uwagę, żeby powstrzymać emocje.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Barbara Dziuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PosełBarbaraDziuk">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Najpierw chciałam podziękować w imieniu rodzin pani minister za reformę całego resortu, za to, że rodzina zyskała status najwyższej wartości. Tego nie było za czasów PO. Pani minister, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PosełBarbaraDziuk">W Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej realizowane są programy finansowane z Funduszu Solidarnościowego. Ze środków funduszu są m.in. finansowane rządowe i resortowe działania obejmujące realizację zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w zakresie osób niepełnosprawnych. Proszę, pani minister, o informację na temat programów i działań, które są finansowane z tego funduszu. Chciałabym zaznaczyć, że program „Żłobek+” bardzo dobrze jest realizowany przez samorząd. Tu też zadaję pytanie, czy wszystkie samorządy, które zwróciły się do ministerstwa o dofinansowanie, otrzymały to dofinansowanie. Jak wygląda obecnie wsparcie domów seniora, a jak za czasów totalnej opozycji ten kierunek działań był realizowany? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełMałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Słuchając pani minister, można odnieść wrażenie, że dzięki tzw. programom społecznym Polska jest krajem mlekiem i miodem płynącym,…</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PosełMałgorzataPępek">…jednak realnym weryfikatorem skuteczności waszej polityki prorodzinnej jest demografia. To nauka, gdzie rządzą twarde dane i nie da się ludziom mydlić oczu, a fakty są takie, że w Polsce rodzi się rekordowo mało dzieci. Wasze socjalne zachęty, aby poprawić demografię, przyniosły krótkotrwały skutek, do czego sami się przyznaliście. Nie obchodzą was ambicje młodych ani to, jaki model rodziny chcą tworzyć. Próbujecie narzucić swój jedynie słuszny, zakodowany w głowie model rodziny wielodzietnej. A co z mniejszymi rodzinami?</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#PosełMałgorzataPępek">Wobec programu mama+, zwanego łaską pańską dla matek wskazanych przez urzędnika, większość kobiet nie kryje swojego oburzenia, bo dzieli ludzi i jest niesprawiedliwy.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ojejku…)</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#PosełMałgorzataPępek">Co z matkami, które mają mniej niż 4 dzieci, albo z tymi, które doskonale godzą wychowanie tej czwórki z pracą i obowiązkami? O tych już zapomnieliście.</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Przestańcie tam krzyczeć.)</u>
          <u xml:id="u-179.9" who="#PosełMałgorzataPępek">Nie mówię już o Polskim Ładzie. Samotni rodzice słusznie nie pozostawiają na nim suchej nitki. To kolejna socjotechnika wobec najsłabszych. Skandalem jest zabranie im możliwości wspólnego rozliczania się. Kiedy wreszcie zrozumiecie, że nie promowanie określonego modelu rodziny, ładowanie w niego pieniędzy, ale rozwiązania systemowe…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełMałgorzataPępek">…skierowane do wszystkich, niezależnie od liczby posiadanych dzieci, są…</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Magdalena Biejat, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełMagdalenaBiejat">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałabym się tutaj upomnieć o rodziny, w których są dzieci z niepełnosprawnościami, osoby z niepełnosprawnościami. Te rodziny są dużo bardziej narażone na ubóstwo niż rodziny dzieci pełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełMagdalenaBiejat">Państwo ostatnio hucznie ogłosili projekt, nową formę projektu „Za życiem”, tylko że ten projekt okazuje się, jak bliżej mu się przyjrzeć, dużo mniej spektakularny, niż państwo to rozgłaszali. Z kwoty, którą państwo się chwalili, ponad 50% to są świadczenia dla kobiet w ciąży, które przysługują każdej ubezpieczonej osobie. Państwo po prostu bawicie się w kreatywną księgowość, udając, że robicie coś więcej niż do tej pory.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#PosełMagdalenaBiejat">Dziwię się, że pani minister w ogóle nie tłumaczy się i udaje, że nie było raportu NIK, który spektakularnie miażdżył program „Za życiem”, który zamiast przynieść obiecane wsparcie dla rodzin osób z niepełnosprawnościami, nie zrobił praktycznie nic.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#PosełMagdalenaBiejat">Mam więc pytania dotyczące tego nowego programu. Macie tam państwo np. pomysł na wprowadzenie doradcy dla rodziny osoby z niepełnosprawnością. Czym on ma się różnić od „Programu asystenta rodziny” poza tym, że będzie jeszcze mniej dostępny i jest na niego jeszcze mniej pieniędzy? W jaki sposób macie zamiar wesprzeć te rodziny przy tak niskich nakładach? Macie państwo też propozycję infolinii, która nie jest nowa, ponieważ od 4 lat ją obiecujecie, a teraz znowu twierdzicie, że się pojawi. A więc kiedy się pojawi? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Teresa Pamuła, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełTeresaPamuła">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Obecnie dużo uwagi poświęca się aktywności zawodowej kobiet, promuje się aktywność zawodową przy jednoczesnym pełnieniu roli matki. W jaki jednak sposób kobieta może godzić obowiązki zawodowe i rodzinne, gdy problemem jest zapewnienie opieki nad najmłodszymi dziećmi? Te kobiety są najczęściej obciążone obowiązkiem zapewnienia opieki nad dziećmi, dlatego też często rezygnują z powrotu do pracy po urlopie rodzicielskim. Niestety im dłuższa przerwa w aktywności zawodowej kobiet, tym trudniej im wrócić na rynek pracy. Kobiety, nie pracując kilka lat, mogą już nie być atrakcyjnym pracownikiem dla pracodawcy. Dostosowanie ich kwalifikacji do bieżących wymogów może potrwać dłużej.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PosełTeresaPamuła">Kobiety w pierwszych latach życia dziecka muszą zapewnić opiekę nad dzieckiem, nie mając dostępu do żłobków. Dzieje się tak nie tylko w większych miastach, ale także na wsi. Owszem, w większych miastach ta dostępność żłobków jest większa.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PosełTeresaPamuła">Ale ja chciałam zapytać: Jakie działania Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej podjęło, żeby zapewnić właśnie tę opiekę dla osób najmłodszych, dla dzieci najmłodszych? Ile takich żłobków powstało, a ile takich żłobków ministerstwo planuje jeszcze uruchomić, żeby młode mamy mogły godzić pracę z wychowaniem dzieci?</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Gabriela Lenartowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełGabrielaLenartowicz">Szanowni Panujący z PiS! Zaklinaniem rzeczywistości opowieściami banksterów nie nakarmicie dzieci ani nie ogrzejecie seniorów. Czas wykazać się choć minimalnym szacunkiem i dla rzeczywistości, i dla rodaków i empatią wobec nich. Zlikwidowaliście ubóstwo? Wasz GUS mówi: rośnie poziom skrajnego ubóstwa w Polsce, także wśród dzieci, wzrósł w 2020 r. do 5,2%. Oznacza to — jest to ważne — że w 1-osobowych rodzinach na życie mają miesięcznie 640 zł, a w 4-osobowych 1727 zł. Jeszcze bardziej rośnie skrajne ubóstwo, bo do 5,9%, a miał być 1%, dzieci w wieku do lat 17. Od 6 lat, za waszych rządów, rośnie też ubóstwo wśród seniorów, jak potwierdza to nie tylko GUS, ale też Eurostat.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PosełGabrielaLenartowicz">I co proponujecie takim ubogim rodzinom, powalonym ostatnimi podwyżkami np. cen prądu i ciepła? Dodatek osłonowy. Ale to nie jest żaden dodatek. To jest kpina, a raczej zasłona dymna dla rządu, chociaż też niczego nie przesłoni. Sejm uchwalił ten dodatek, ale ile on wynosi? Od 15 zł do 33 zł miesięcznie na osobę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełGabrielaLenartowicz">To jest kpina. Na rok 400 zł albo 600 zł.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: Zejdź już!)</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Szkoda głosu, pani poseł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, dziękuję już pani, czas minął.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Dariusz Olszewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie ma?</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">(Głos z sali: U was było wszystko zero!)</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełAnnaWojciechowska">Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PosełAnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! „Rodzina 500+” — przyszłość rodzin, ale nie wszystkich rodzin, proszę państwa. Są takie rodziny, gdzie przez te wszystkie dodatki zanika tradycja pracy. Rodzice zrobili sobie z dzieci sponsorów.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale co za bzdury pani opowiada?)</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#PosełAnnaWojciechowska">Proszę spojrzeć na tereny peryferyjne.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Najniższe bezrobocie mamy. Co pani za bzdury opowiada?)</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#PosełAnnaWojciechowska">I stąd jest małe bezrobocie.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Bzdury!)</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#PosełAnnaWojciechowska">Dajcie darmowe przedszkola. Dajcie darmowe żłobki. Dajcie darmowe domy opieki dla seniorów. Dajcie opiekę zdrowotną, żeby rodzice nie musieli robić zbiórki pieniędzy na uratowanie życia swojego dziecka.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#komentarz">(Głos z sali: O tak.)</u>
          <u xml:id="u-191.10" who="#PosełAnnaWojciechowska">Dajcie wsparcie dla osób niepełnosprawnych, które latami leżą przykute do łóżek, i w ogóle nikt nie wie, że one żyją. Pieniądze są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-191.11" who="#PosełAnnaWojciechowska">A teraz, co zrobiła Platforma? Bo państwo cały czas kłamiecie.</u>
          <u xml:id="u-191.12" who="#komentarz">(Głos z sali: No co zrobiła Platforma?)</u>
          <u xml:id="u-191.13" who="#PosełAnnaWojciechowska">Skuteczna walka z ubóstwem. Między 2007 r. a 2015 r. odsetek osób zagrożonych ubóstwem spadł z 45% do 22%. Program „Mieszkanie dla młodych” — 110 tys. młodych rodzin dostało dofinansowanie. A gdzie są wasze mieszkania?</u>
          <u xml:id="u-191.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-191.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Kawalerki w Warszawie.)</u>
          <u xml:id="u-191.16" who="#PosełAnnaWojciechowska">Program dofinansowania zabiegów in vitro, z którego urodziło się 22 tys. dzieci. A co wy robicie w tym kierunku? Kobiety rodzą dzieci i umierają na porodówkach, bo nie są otoczone należytą opieką. Świadczenie rodzicielskie — 1000 zł przez 12 miesięcy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełAnnaWojciechowska">…dla studentów, osób bezrobotnych…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełAnnaWojciechowska">…wprowadzenie najdłuższego urlopu…</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#komentarz">(Głos z sali: 2 mln…)</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#komentarz">(Głos z sali: PIT zerowy!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę nie krzyczeć, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Ewa Szymańska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie ma?</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Jest, jest, tylko czeka. Czeka cierpliwie, pani marszałek.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełEwaSzymańska">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoki Sejmie! Po takim wystąpieniu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł, za ten spokojny głos. Mam nadzieję, że to wpłynie na wszystkich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełEwaSzymańska">Najnowsza, wprowadzona od stycznia br. forma wsparcia rodzin z małymi dziećmi na utrzymaniu, tzw. rodzinny kapitał opiekuńczy, przewiduje wsparcie w wysokości 500 zł na drugie dziecko i kolejne w wieku od 12. miesiąca życia do ukończenia 30. miesiąca życia. Z jednej strony ma to zachęcić rodziców do podjęcia decyzji o posiadaniu drugiego dziecka i kolejnych, a z drugiej strony zasypuje to lukę w zakresie wsparcia rodziców przez państwo w okresie od zakończenia wsparcia w postaci zasiłku macierzyńskiego do rozpoczęcia wsparcia w postaci prawa do opieki przedszkolnej. O szczegółach mówiła pani minister, więc ja nie będę. Niemniej wiadomo, że nie wszyscy rodzice mogą lub chcą posiadać więcej potomstwa, dlatego przepisy obejmują także wsparcie dla rodziców z jednym dzieckiem, też w wieku od 12. miesiąca życia do ukończenia 35. miesiąca życia, polegające na dofinansowaniu funkcjonowania miejsc opieki dla dzieci, które nie zostaną objęte rodzinnym kapitałem opiekuńczym.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PosełEwaSzymańska">Mam zatem pytanie do pani minister: Jaką liczbę dzieci obejmuje takie wsparcie i jak będzie można praktycznie skorzystać z tego wsparcia? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Lubnauer, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PosełKatarzynaLubnauer">Proszę państwa, dlaczego jak jest tak dobrze, to jest tak źle? Okazuje się, że średnia emerytura między rokiem 2015 a rokiem 2020…</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To już było przed chwilą.)</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PosełKatarzynaLubnauer">…spadła z 54% średniej pensji do 48% średniej pensji, czyli można powiedzieć, że przeciętny emeryt stał się uboższy.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Bzdury! Nieprawda! To jest kłamstwo. Przecież to jest kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#PosełKatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia. Mamy 4 razy więcej emerytur głodowych, czyli takich emerytur, które są poniżej najniższej emerytury — za waszych czasów.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: To nie są emerytury.)</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#PosełKatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia. Obiecywaliście czternastą emeryturę przed wyborami. W którymś momencie okazało się, że czegoś, co miało być stałym świadczeniem, w roku 2022 jednak nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Spekulacja.)</u>
          <u xml:id="u-201.9" who="#PosełKatarzynaLubnauer">W efekcie, przy Polskim Ładzie, okazuje się, że ten najmniej zarabiający emeryt w roku 2022 dostanie mniej, niż dostał w roku 2021, bo zmiana podatkowa nie zniweluje mu braku czternastej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-201.10" who="#PosełKatarzynaLubnauer">Kolejna kwestia. Mówicie, że macie skuteczne programy dla rodzin, ale Polacy nie chcą rodzić dzieci. Okazuje się, że liczba dzieci urodzonych w Polsce w roku 2021 jest najniższa od czasu II wojny światowej, ale za to liczba zgonów pierwszy raz od roku 1945 przekroczyła 0,5 mln.</u>
          <u xml:id="u-201.11" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Pani poseł nie wie dlaczego, prawda? Nie wie pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-201.12" who="#PosełKatarzynaLubnauer">Tak, bo sobie nie poradziliście z pandemią. To też prawda, mamy taką sytuację.</u>
          <u xml:id="u-201.13" who="#PosełKatarzynaLubnauer">Zlikwidowaliście in vitro, dzięki któremu urodziło się 22 tys. dzieci, wprowadziliście program, dzięki któremu urodziło się dwieście kilkadziesiąt dzieci. I to jest przykład tego, że nie potraficie prowadzić polityki prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-201.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Lidia Burzyńska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: W którym momencie?)</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Szanowni państwo, rozmowy proszę przenieść poza salę plenarną.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełLidiaBurzyńska">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! W uszach jeszcze mam agresję, która nie tak dawno wybrzmiała z tej mównicy. Moje wystąpienie w odróżnieniu od wystąpień opozycji będzie nieemocjonalne, ponieważ tematyka rodziny powinna być otoczona spokojem, wsparciem, merytoryką, tak jak to robi obecny rząd Prawa i Sprawiedliwości. Wystąpienia posłów Prawa i Sprawiedliwości, proszę państwa, to nie kłamstwa, nie samochwalstwo, tylko szczera prawda, prawdziwe dane.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Lubnauer: Gdzie jest czternasta emerytura?)</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#PosełLidiaBurzyńska">Szanowna pani, dlatego też nie rozumiem, dlaczego budzą takie emocje wśród państwa z opozycji.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo kłamiecie.)</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#PosełLidiaBurzyńska">Od 2015 r. krok po kroku budujemy system wsparcia seniorów, prowadząc skuteczną, długofalową politykę społeczną wobec osób starszych. Dążymy tym samym do zapewnienia im pomocy w samodzielnym, niezależnym życiu. „Senior+” to program, dzięki któremu powstają domy i kluby seniora. W 2015 r. — i z tym nie dyskutujemy, bo to są dane — zastaliśmy 99 domów seniora dla zaledwie 2800 osób. Dziś ponad 25 tys. seniorów ma do swojej dyspozycji ponad 1000 domów i klubów.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#PosełLidiaBurzyńska">Pani Minister! Czy tego typu wsparcie samorządów, aby powstawały domy seniora i kluby, nadal będzie jednym z priorytetów polityki prorodzinnej rządu Prawa i Sprawiedliwości? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Beata Strzałka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełBeataStrzałka">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Wszyscy zgadzamy się ze stwierdzeniem, że rodzina jest bardzo ważna, w każdym wymiarze. Należy zauważyć potrzeby obywatela w każdym wieku i zawsze na nie reagować. Rząd dba o rodziny z dziećmi, ale nie zapomina również o seniorach. Mimo krytyki opozycji w podejmowanych działaniach jesteśmy bardzo elastyczni, wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom każdej grupy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#PosełBeataStrzałka">Jednym z programów polityki społecznej jest program „Mama 4+”, świadczenie uzupełniające, które jest wyrazem solidarności pokoleniowej, wyrazem troski o te kobiety, matki, które wychowały czwórkę dzieci, często i więcej, a które niestety nie mogły podjąć pracy zarobkowej, nie wypracowały stażu pracy, by uzyskać prawo choć do minimalnej emerytury. Przypomnę, że w 2019 r., gdy program wszedł w życie, złożono blisko 60 tys. wniosków o to świadczenie lub podwyższenie emerytury do kwoty minimalnej. Od marca 2019 r. do grudnia 2021 r. łączna kwota wsparcia w ramach programu „Mama 4+” wyniosła ponad 1200 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#PosełBeataStrzałka">Pani Minister! Chciałabym zapytać: Czy rząd zapewnia godziwą waloryzację świadczeń emerytalnych? Czy wprowadza zmiany w zasadach waloryzacji, gdy tego wymaga sytuacja społeczno-gospodarcza? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Włodzimierz Tomaszewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Przed momentem pani posłanka Wojciechowska mówiła: dajcie, dajcie, dajcie. A więc stwierdzam, że dajemy. Ale chciałbym spytać, ile państwo z opozycji dali, kiedy rządzili.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Otóż chciałbym się dowiedzieć, pani minister: Ile trzynastek i czternastek było wypłaconych do 2016 r.?</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Dobre!)</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Ile pieniędzy, jeśli chodzi o nakłady na politykę społeczną, było wypłaconych do 2016 r., a ile w tej chwili jest wypłacanych? Ile to jest więcej? Bo to są miliardy. Pani minister mówiła: 176 mld na 500+ itd. Ale porównajmy te kwoty.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Konkretny przykład. Emerytka, która w październiku ub.r. dostała emeryturę 1805 zł, w listopadzie dostała 2828 zł, dwa razy więcej, czyli dostała dodatkową emeryturę. W grudniu dostała oczywiście 1805 zł, ale w styczniu dostała 1934 zł, czyli o 129 zł więcej. Ta kwota razy dwanaście to jest w skali roku dodatkowa emerytura 1548 zł.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">I to jest odpowiedź: dajemy. To są konkretne kwoty. Państwo powiedzą: inflacja. To ja stwierdzam, że tych dodatkowych emerytur i tych świadczeń dodatkowych było tyle, że… Inflacji wtedy jeszcze nie było. Inflacja pojawiła się dopiero pod koniec 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Dzisiaj państwo będziecie głosować w kwestii dotyczącej kandydatów do Rady Polityki Pieniężnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Wasz kandydat, pan dr Jakub Borowski…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję bardzo, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">…wyjaśnia, że są tylko…</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Kazimierz Choma, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, pan ograniczy możliwość wystąpienia innym posłom, ponieważ czas się kończy, a mamy jeszcze 14 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PosełKazimierzChoma">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Tak jakbyśmy żyli w innym świecie.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#PosełKazimierzChoma">Przychodzi do mojego biura poselskiego bardzo wielu emerytów. Bardzo są zadowoleni z tego, jak traktuje ich rząd prawicy, rząd Prawa i Sprawiedliwości. Ze strachem wspominają czasy rządów totalnej opozycji. Liczby dla państwa są bezwzględne. Popatrzcie, jaka była waloryzacja emerytur za waszych czasów, ile emeryci dostawali waloryzacji swoich emerytur.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#komentarz">(Głos z sali: 3 zł.)</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#PosełKazimierzChoma">Przecież to była kpina. Kpina. Blady strach pada na tych ludzi, jak pomyślą, że możecie znowuż wrócić do rządów.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#PosełKazimierzChoma">Szanowna Pani Minister! Mam pytanie, bo liczby są bezwzględne i one są miażdżące. Bardzo proszę o podanie, jaka była waloryzacja najniższych uposażeń emerytalno-rentowych na przestrzeni ostatnich lat…</u>
          <u xml:id="u-213.7" who="#komentarz">(Głos z sali: 7 lat.)</u>
          <u xml:id="u-213.8" who="#PosełKazimierzChoma">…uwzględniając ten okres, kiedy tak wspaniale rządziła totalna opozycja. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Katarzyna Czochara, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PosełKatarzynaCzochara">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Prowadzenie polityki prorodzinnej to powinność i obowiązek każdego rządu. Niestety w Polsce do roku 2015 polityka prorodzinna praktycznie nie istniała, nie funkcjonowała.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#PosełKatarzynaCzochara">Od momentu kiedy to PiS objęło rządy w naszej ojczyźnie…</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ciekawe, bo ją wprowadzałam razem z Jarosławem Kaczyńskim.)</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#PosełKatarzynaCzochara">Proszę nie pokrzykiwać, pani poseł, cierpliwości.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Już się skończyła.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, proszę nie dopowiadać z ław sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To niech nie kłamie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełKatarzynaCzochara">Od momentu kiedy to PiS, Prawo i Sprawiedliwość, objęło rządy w naszej ojczyźnie, czyli od 6 lat, wprowadzony został szereg programów prorodzinnych. Pozwolę sobie kilka z nich wymienić: 500+, rodzinny bon turystyczny, „Maluch+”, darmowe leki 70+, 75+, zerowy PIT dla młodych, przywrócenie wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn, trzynasta emerytura, czternasta emerytura, podniesienie najniższego wynagrodzenia — dzisiaj to kwota ponad 3 tys. zł, podniesienie stawki godzinowej — ponad 19 zł, program „Dobry start”, wyprawka szkolna — 300 zł, „Mama 4+”, rodzinny kapitał opiekuńczy, emerytura bez podatku. A dodatkowo podkreślę jeszcze, że za rządów Platformy Obywatelskiej i PSL bezrobocie w niektórych województwach i powiatach, chociażby w powiecie prudnickim, gdzie ja zamieszkuję, sięgało 20%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełKatarzynaCzochara">Dzisiaj jest to jednocyfrowa liczba.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: Nie zdążyłam zadać pytania.)</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie szkodzi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełAnnaKwiecień">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Podobnie jak posłowie z totalnej opozycji zacznę swoją wypowiedź w ten sposób: skoro było tak dobrze, to dlaczego było tak źle? Dlaczego siedmiokrotnie przegraliście, kochani? To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PosełAnnaKwiecień">Druga sprawa. Dużo pada tu słów dotyczących demografii. Otóż ja się zgadzam. Mieliście ogromne sukcesy w zakresie demografii, tylko że wśród polskich rodzin, które rodziły swoje dzieci w Wielkiej Brytanii, w Niemczech, a nie w Polsce. Za waszych czasów Polska utraciła 2 mln obywateli. To jest bezpowrotna strata. Było tak dobrze, że młodzi ludzie uciekali z Polski.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Od którego roku?)</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#PosełAnnaKwiecień">Bardzo często jedynym dochodem w dużej rodzinie był tak naprawdę stały dochód emeryta, babci czy dziadka. To był jedyny stały dochód szczególnie rodzin w małych miejscowościach, na wsiach. Rodziny bardzo często zadłużały się w okolicznych sklepach. Chodzi o tzw. pożyczkę na zeszyt. To był stale obecny element w małych miejscowościach i na wsiach. Taki był dobrobyt za waszych rządów, drodzy państwo.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#PosełAnnaKwiecień">Odniosę się do słów pani poseł, która też mówiła o demografii. Droga pani, kobiety są mądre i wiedzą, że jest epidemia. Dlatego swoją decyzję o posiadaniu dziecka bardzo często odkładają na moment, kiedy epidemia się skończy. To jest normalne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Elżbieta Płonka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę trzymać się czasu.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PosełElżbietaPłonka">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Powiem tak, państwo z opozycji krzyczycie, bo jesteście cyniczni, bo jesteście też bezradni wobec tego, jakie osiągnięcia ma rząd Zjednoczonej Prawicy. Wy nie byliście zainteresowani ani rodziną, ani niepełnosprawnymi. Zupełnie inne sprawy zajmowały rządy PO-PSL. To właśnie rząd Zjednoczonej Prawicy uznał politykę prorodzinną za podstawową, priorytetową, fundamentalną dla rozwoju społecznego. Dlatego dzisiaj mówimy o tej polityce, o jej efektach. A to, że Polki rodzą mniej dzieci… Zapytam, pani minister, ile przedszkoli zostało zbudowanych od roku 2015 do roku 2021 w porównaniu z wcześniejszymi latami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Andrzej Gawron, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełAndrzejGawron">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Wiceministrze! Wysoka Izbo! Polityka prorodzinna obozu Zjednoczonej Prawicy to polityka, która odpowiada na bieżące potrzeby, ale jest też mądra i hojna. Pani minister mówiła o tym bardzo szczegółowo. Szczególnie ważny jest program 500+, dzięki któremu realne środki trafiają bezpośrednio do budżetów polskich rodzin. Chodzi o 170 mld zł. Rodzice mogą zdecydować, czy przeznaczyć te środki na wypoczynek, na dodatkowe dokształcanie czy np. wpłacić na jakąś lokatę. Jeżeli ktoś mówił o jakiejś patologii, to chyba naprawdę nie zna rzeczywistości. To są jakieś skrajne przypadki, które zresztą i tak mogą weryfikować MOPS, GOPS i mogą podejmować działania.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PosełAndrzejGawron">Pani Minister! Mam pytanie dotyczące programu „Za życiem”. Chodzi szczególnie o opiekę wytchnieniowa dla osób, które opiekują się osobami niepełnosprawnymi. Czy mogę zapytać, ile samorządów skorzystało z tej możliwości? Czy pula środków, która była przeznaczona na opiekę wytchnieniową dla osób, które opiekują się osobami niepełnosprawnymi, była wykorzystana? Wiem, że w programie „Za życiem” przewidziany jest doradca rodziny. Czy można powiedzieć parę słów na ten temat? Jaką funkcję ma on pełnić? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Aleksander Mrówczyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na wstępie powiem, że coraz częściej słyszymy z mównicy sejmowej kłamstwa. Jeśli chodzi o Kaszuby, to nie jest to prawda, że język kaszubski cokolwiek straci. Absolutnie jest to nieprawda. Mogę o tym głośno powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Wracam do tematu. Pragnę na początku podziękować pani poseł Pępek za wypowiedziane słowa. Biłem w tym czasie brawo. Oczywiście pani wątpi, że Polska jest krajem mlekiem i miodem płynącym. Porównując sytuację do czasów waszych rządów, muszę powiedzieć, że to określenie zdecydowanie idealnie pasuje. Tak, za rządów Prawa i Sprawiedliwości Polska jest krajem mlekiem i miodem płynącym. Mamy tak wiele form wsparcia dla polskich rodzin, że aż trudno zapamiętać. Z serca pragnę na ręce państwa ministrów złożyć podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Wśród wymienionych programów jeden szczególnie utkwił mi w pamięci — „Mama 4+”. Jedna z koleżanek posłanek o nim mówiła. Nie będę mówił… Mama ośmiorga dzieci w starszym wieku przyszła do biura i prosiła o rentę. Nie udało się. Wiedziałem, dlaczego się nie udało. Dlatego, że po prostu wprowadziliśmy ten program.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Mam pytanie. Czy można byłoby wesprzeć małżeństwa ze stażem 45–50 lat programem 500+? Czy jest to możliwe w przyszłości? Dlaczego o tym mówię? Jeśli jedno z małżonków umrze, to często z jednej renty czy emerytury trudno jest się utrzymać. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Krzysztof Czarnecki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PosełKrzysztofCzarnecki">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! 1990 r., guru ekonomii Platformy Obywatelskiej pan Balcerowicz wprowadza nowy system gospodarczy w Polsce. Setki tysięcy osób z dnia na dzień traciły pracę, a szczególnie dotknięte zostały tereny wiejskie, gdzie likwidowano PGR-y. Ludzie żyli w biedzie, ludzie żyli w nędzy. Na późniejszym etapie, kiedy Platforma Obywatelska i PSL przejęły ster władzy w Polsce, pan Donald Tusk zatrudnił pan Rostkowskiego, który chodził za nim i mówił: pieniędzy nie ma i nie będzie. A pan Donald Tusk szukał tych pieniędzy. Pojechał do Zakopanego, przekopał Zakopane, nie ma pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#PosełKrzysztofCzarnecki">Później wpadł na pomysł, że można taki guzik znaleźć. Jak nadusi ten guzik, to te pieniądze znajdą się i będzie mógł nieść pomoc. Takiego guzika nie znalazł. A co społeczeństwu dał? Guzik z pętelką.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#PosełKrzysztofCzarnecki">Oczywiście dzisiaj pan Donald Tusk jako prominentny polityk Unii Europejskiej wraz z totalną opozycją stali się budowlańcami. Budują wielki mur, mur przeszkód po to, żeby środki na odbudowę z Unii Europejskiej nie trafiły do Polski, żeby nie trafiły do polskich rodzin, żeby nie trafiły do polskich dzieci, ale pomimo tych przeszkód rząd stara się prowadzić politykę prospołeczną, za co dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-229.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Teresa Wargocka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Szanowni państwo, przedłużając swoje wypowiedzi, uniemożliwiacie innym wystąpienie, bo jest już po czasie, a jest jeszcze pięć zapisanych osób.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PosełTeresaWargocka">Króciutko.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PosełTeresaWargocka">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W polityce najważniejsza jest wiarygodność — najważniejsza jest dla Prawa i Sprawiedliwości, Zjednoczonej Prawicy. Dla państwa najważniejsze jest to, żeby kłamać i manipulować. Dzisiaj wszystkie krzyki z tej mównicy świetnie o tym świadczyły.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#PosełTeresaWargocka">Szanowni Państwo! Przez 8 lat swoich rządów zrobiliście bardzo niewiele dla polskiej rodziny. Wprowadziliście sztandarowy roczny urlop rodzinny w 2015 r. My tę ustawę realizowaliśmy. Wprowadziliście dodatkowe świadczenie opiekuńcze w 2015 r. My realizowaliśmy ten program, bo zrobiliście to tylko dlatego, że wiedzieliście, że w programie Prawa i Sprawiedliwości jest silny komponent polityki prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#PosełTeresaWargocka">Strach przed wygranymi wyborami spowodował to, że podjęliście te decyzje. Taka jest prawda o waszych rządach.</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#PosełTeresaWargocka">Prawo i Sprawiedliwość przez 6 lat rządów… Te wszystkie programy podtrzymujemy. Nie było roku, żebyśmy nie rozwijali różnych form dotarcia tam, gdzie pomoc i wsparcie są potrzebne. Tego nie zakrzyczycie i nam nie odbierzecie. Bardzo proszę, żebyście uszanowali nasz wkład w pomoc polskim rodzinom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PosełTeresaWargocka">Jeszcze tylko pytanie.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PosełTeresaWargocka">Pani Minister! W Polskim Ładzie jest szereg dobrych rozwiązań dla rodziny, więc proszę o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Na pewno.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Anna Paluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PosełAnnaPaluch">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PosełAnnaPaluch">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Integralną częścią polityki rodzinnej i społecznej jest troska państwa o osoby niepełnosprawne. Mądra i odpowiedzialna polityka rządu wobec osób niepełnosprawnych to jest umożliwienie im pracy, edukacji, udostępnianie przestrzeni publicznej, wsparcie w osiągnięciu samodzielności oczywiście w miarę możliwości i umożliwienie im prowadzenia niezależnego życia. Ale taka aktywna polityka w dziedzinie wsparcia osób niepełnosprawnych nie jest możliwa bez przeznaczania odpowiedniej ilości środków publicznych. Zatem, droga opozycjo, konkrety.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#PosełAnnaPaluch">W 2015 r. na wsparcie osób niepełnosprawnych i opiekunów, na ten cel polskie państwo przeznaczało całe 15,5 mld. W roku ubiegłym było to 29 630 mln zł, a zatem nastąpił wzrost o 91%. Mam pytanie: Czy taki rys polityki otwarcia na potrzeby osób niepełnosprawnych będzie pierwszoplanowym celem polityki rządu? Słuchając państwa dywagacji, miałam nieodparte wrażenie, że nie potraficie czytać danych statystycznych albo nie umiecie ich interpretować, albo nie chcecie, abstrahując już od ewidentnych kłamstw, które tutaj padały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Czesław Hoc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PosełCzesławHoc">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Rok 2016, rząd Prawa i Sprawiedliwości, Zjednoczonej Prawicy — to rok przełomowy w aspekcie dobra dziecka i dobra polskiej rodziny oraz autentycznej troski o naszych zacnych seniorów, prawdziwe postrzeganie rodziny jako serca Polski, a dzieci jako daru i skarbu rodziny. Zainwestowano w wymiarze pokoleniowym.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#PosełCzesławHoc">Oto trzy przełomowe daty w 2016 r. 11 lutego — Sejm przyjmuje ustawę o zmianie w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Koniec odbierania od rodzin biologicznych dzieci z powodu biedy.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#PosełCzesławHoc">Druga data: 1 kwietnia — rusza program „500+”. Koniec m.in. z zakupami podstawowych produktów żywnościowych na tzw. zeszyt w wielu miejscowościach Polski,…</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#PosełCzesławHoc">…a głównie w miejscowościach popegeerowskich. 16 listopada 2016 r. — powrót do poprzednio obowiązującego wieku emerytalnego, dla kobiet na wsi to 12 lat, to zwrot wolności emerytalnej,…</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#PosełCzesławHoc">…to też data przywrócenia sprawiedliwości społecznej polskim obywatelom. Następnie coraz lepiej: „Mama 4+”, „Za życiem”, „300+”, „Maluch+”, trzynasta i czternasta emerytura, bon turystyczny, „Senior+”, „Opieka+”, leki bezpłatne 75+, emerytura bez podatku dla pobierających do 2500 zł brutto, a obecnie rodzinny kapitał opiekuńczy, dofinansowanie do żłobka.</u>
          <u xml:id="u-237.8" who="#PosełCzesławHoc">Brawo dla rządu Prawa i Sprawiedliwości! Brawo dla pani minister Marleny Maląg! Brawo dla pana ministra Stanisława Szweda!</u>
          <u xml:id="u-237.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-237.10" who="#PosełCzesławHoc">Natomiast do pana, który powiedział skandaliczne słowa o Cygance i statystyce: proszę przeprosić Romów w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-237.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">To akurat prawda, panie pośle. To było skandaliczne.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Mariusz Trepka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PosełMariuszTrepka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PosełMariuszTrepka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Przypominam sobie rok 2016, kiedy rozmawiałem z przedsiębiorcą, który mówił, że program 500+ doprowadzi do tego, że nie będzie miał kto pracować. W czasie dyskusji po dłuższej chwili do tego przedsiębiorcy, który zwiedził, można powiedzieć, cały świat, mówię tak: Proszę pana, niech pan mi powie, jaka jest pomoc dla rodziny w Niemczech, we Francji, w Wielkiej Brytanii, w Holandii, i dlaczego tyle młodych osób wyjechało i tam decyduje się rodzić dzieci. On wtedy do mnie mówi tak: Wie pan co, akurat tutaj ma pan 100-procentową rację.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#PosełMariuszTrepka">Pani Minister! Szanowni Państwo! Od 2016 r. Polska dołączyła do grupy państw zachodnich, które bardzo mocno wspierają rodziny, i temu nikt nie zaprzeczy. Nawet nasza totalna opozycja.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#PosełMariuszTrepka">Pani Minister! Chciałbym uzyskać taką informację: Ile pomocy otrzymywały polskie rodziny od 2007 r. do 2015 r., a ile od 2015 r. do 2022 r.? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PosełPawełRychlik">Pani Marszałek! Pani Minister! Szanowni Państwo! Jak mi wiadomo, zabieram głos jako ostatni, więc pozwolę sobie na krótkie podsumowanie, przede wszystkim podsumowanie rządów pana Donalda Tuska, rządów i polityki prospołecznej i prorodzinnej. Można ją skrócić i sformułować w dwóch słowach. Ta polityka prorodzinna brzmiała: szczaw i mirabelki. Szanowni państwo, to proponowaliście polskim rodzinom, polskim dzieciom, polskim emerytom. Sytuacja zmieniła się diametralnie w 2015 r., kiedy rządy w Polsce objęło Prawo i Sprawiedliwość i te reformy i ustawy pani premier Beaty Szydło, potem Mateusza Morawieckiego bardzo pozytywnie wpłynęły na kondycję finansową polskich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#PosełPawełRychlik">Szanowni Państwo! Mówicie o drożyźnie, o inflacji. Tak, ceny produktów, również tych podstawowych, żywieniowych, wzrosły, ale należy zadać pytanie, dlaczego. Otóż przez politykę klimatyczną Unii Europejskiej, przez zgodę na politykę gazową Unii Europejskiej, której przecież przewodniczył król Europy pan Donald Tusk.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#PosełPawełRychlik">Szanowni Państwo! Krytykujecie 500+. Należy zadać pytanie, co by było, gdyby tego 500+ dzisiaj nie było dla polskich rodzin przy takim dużym wzroście cen zarówno paliwa, jak i żywności.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Dokładnie, to jest prawda.)</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#PosełPawełRychlik">Szanowni Państwo! Pani Minister! Pragnę zapytać, ile pieniędzy z tych wszystkich funduszy i programów trafiło w sumie w ciągu ostatnich 5 lat do polskich rodzin. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców panią poseł Joannę Borowiak, dziękując za ten temat, bo, jak widać, jest ważny i wywołał naprawdę bardzo poważną dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PosełJoannaBorowiak">Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PosełJoannaBorowiak">Tak, to jest ważny temat i należało przypomnieć osiągnięcia rządu Prawa i Sprawiedliwości w zakresie szeroko rozumianej polityki prorodzinnej. Jako odpowiedzialna formacja odpowiadamy na aktualne potrzeby polskich rodzin i w konsekwencji przygotowujemy i wdrażamy nowe programy. Bardzo dziękuję pani minister Marlenie Maląg za przedstawienie informacji i przybliżenie działań rządu w obszarze polityki prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#PosełJoannaBorowiak">Jak widzieliśmy, tych działań jest tak wiele, że ramy czasowe przewidziane na wystąpienie niestety były zbyt wąskie, zbyt okrojone. Kiedy wsłuchiwałam się w głosy, szczególnie posłów opozycji, trudno było oprzeć się wrażeniu, że troszczy się ona o Polaków wtedy, kiedy nie rządzi. Jak rządzi, to przypomnę: paliwo może być nawet po 7 zł. I nie muszę przypominać, czyje to są słowa.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#PosełJoannaBorowiak">Przypomnę także ważniejsze osiągnięcia Platformy i PSL. Otóż 2 mln dzieci wykluczonych ze świadczeń rodzinnych w 2009 r. Haniebny rok dla polityki prorodzinnej Platformy Obywatelskiej i PSL. Był szczaw i mirabelki. Dziś opozycja proponuje dzieciom szklankę mleka. Tak wyglądałaby rzeczywistość polskich rodzin, gdyby Platforma i PSL wróciły do władzy.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#PosełJoannaBorowiak">Słyszeliśmy słowa: na te programy pieniędzy nie ma i nie będzie. Były też próby majstrowania przy programie, ograniczania dzieciom dostępu do niego. W 2012 r. polskie rodziny usłyszały gorzkie słowa od Platformy, cytuję: Dla państwa najtańsza jest rodzina bez dzieci. Koniec cytatu.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#PosełJoannaBorowiak">W 2014 r. seniorzy otrzymali propozycję 36 zł brutto, jako — uwaga — zadośćuczynienie za trudy życia. Taka była propozycja Platformy i PSL dla polskich rodzin i dla polskich seniorów. I zupełnie niezgodne z prawdą były dzisiejsze cierpkie uwagi dotyczące trzynastej i czternastej emerytury. Przypomnę, bo zdaje się, że państwo posłowie albo zapomnieli, albo celowo wprowadzają w błąd opinię publiczną. Zresztą wątpliwy to sposób na zbicie kapitału politycznego na nieprawdzie. Trzynastą emeryturę zagwarantowaliśmy ustawowo i wypłaciliśmy 35 mld zł emerytom i rencistom. Czternasta emerytura od początku była świadczeniem jednorazowym uzależnionym od dochodu. Jednak do portfeli polskich seniorów dzięki wypłacie trzynastej i czternastej emerytury trafiło łącznie 46 mld zł, a od stycznia dzięki programowi emerytura bez podatku również seniorzy, którzy otrzymują świadczenie w wysokości do 2500 zł brutto, odczuwają wyraźny wzrost gotówki w portfelach.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#PosełJoannaBorowiak">A już szczególnie dzisiaj powinni milczeć posłowie PSL, bo to przecież państwa formacja wydłużyła wiek emerytalny Polkom i Polakom, a jeśli chodzi o kobiety na wsi, to o całe 12 lat. Już nie wspomnę o portalu elektronicznym dla osób bezdomnych za 50 mln zł. No to były rzeczywiście pomysły na miarę czasów.</u>
          <u xml:id="u-243.8" who="#PosełJoannaBorowiak">Dzisiaj pokazujecie troskę o te grupy, którymi nie zajmowaliście się, kiedy byliście u władzy. Czy to przypadkiem nie nazywa się: hipokryzja? Kiedy wprowadzaliśmy programy prorodzinne, nie zostawialiście na nich jako posłowie opozycji suchej nitki.</u>
          <u xml:id="u-243.9" who="#PosełJoannaBorowiak">Taki przykład, szanowni państwo, przytoczę: Prawo i Sprawiedliwość wprowadza ustawy demolujące portfele Polaków i z siłą tornado powiększa deficyt budżetu państwa, za co wszyscy zapłacimy…</u>
          <u xml:id="u-243.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Już płacimy.)</u>
          <u xml:id="u-243.11" who="#PosełJoannaBorowiak">…czyli cały czas bije wszystkich Polaków po głowie, a teraz proponuje 500+. To się nie uda.</u>
          <u xml:id="u-243.12" who="#PosełJoannaBorowiak">To wypowiedź pana posła Mirosława Suchonia stąd, z Sejmu, z 9 lutego 2016 r. Ale wtedy też padały słowa o ochłapach i upokorzeniu. Dziś też posłowie opozycji obrażali Polaków i pokazaliście państwo, że mentalnie tkwicie wciąż w 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-243.13" who="#PosełJoannaBorowiak">Ale może to dobrze, bo obnażyliście prawdziwe oblicze i udowodniliście w tej dyskusji, że jedynie Prawo i Sprawiedliwość jest gwarantem bezpiecznej realizacji programów dedykowanych polskim rodzinom.</u>
          <u xml:id="u-243.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-243.15" who="#PosełJoannaBorowiak">Polskie rodziny, gdybyście wrócili do władzy, także musiałyby się cofnąć do 2015 r. Taki horror nikomu nie jest potrzebny, a już Polacy na niego na pewno nie zasłużyli. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Uprzejmie proszę o zabranie głosu pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Czy pani minister jeszcze będzie chciała zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nie.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan minister Stanisław Szwed, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję wnioskodawcom, klubowi Prawo i Sprawiedliwość, za informację bieżącą w bardzo ważnej sprawie, jaką jest rodzina.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Mogę tutaj z całą mocą powiedzieć, że przez te ostatnie lata przywróciliśmy godność człowieka, godność rodziny i szacunek. I te opinie, które państwo próbujecie wmówić społeczeństwu, że tak nie jest, mają się nijak do tego, co przez te 6 czy 7 lat zrobiliśmy. Wprawdzie pojawiały się nieśmiałe głosy, że jednak coś się zmieniło, ale myślę, że taką odpowiedzią jest pytanie jednego z naszych posłów dotyczące tego, jakie były programy dla rodzin w latach 2015, 2014 i 2012. Możemy wymieniać. Program 500+ był? Nie było go. „Wyprawka szkolna” była? Nie było jej. Świadczenie trzynasta emerytura było? Nie było. Czternasta? Nie było. Kwota wolna od podatku do kwoty 2,5 tys. zł dla emerytów była? Nie było.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nie było.)</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Czy był program „Mama 4+”, czyli świadczenie? Nie było.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie było.)</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Czy był program dla niesamodzielnych? Nie było.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nic nie było.)</u>
          <u xml:id="u-245.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Mogę dalej wymieniać, wymieniać, wymieniać i okaże się, że nic nie było. Nic nie było, a to, co wprowadziliście…</u>
          <u xml:id="u-245.8" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Było wiele innych programów.)</u>
          <u xml:id="u-245.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">…w 2015 r., zrealizowało Prawo i Sprawiedliwość, o czym mówiła pani przewodnicząca. Taka jest prawda…</u>
          <u xml:id="u-245.10" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Nie kłamcie!)</u>
          <u xml:id="u-245.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">…i powinniście mieć przynajmniej chwilę refleksji nad tym, co się wydarzyło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł…</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Dlaczego kłamie?)</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">…miała pani swój czas, naprawdę. Proszę teraz trochę pokory.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Teraz kilka słów wyjaśnienia odnośnie do tych szczegółowych pytań. Wielokrotnie pojawia się kwestia Polskiego Ładu, więc odpowiem jeszcze raz z tej mównicy. Do kwoty 12 800 zł żadna osoba nie straci na rozwiązaniach związanych z Polskim Ładem, czy będzie to osoba samotna, czy w rodzinie. Zmiany są przygotowywane, więc proszę nie mówić, że te osoby w jakiś sposób stracą.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Kwestia druga. Jeśli chodzi o środki, które przeznaczamy na wsparcie osób niepełnosprawnych, w 2015 r. to była kwota niespełna 15 mld zł, teraz — 32 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Ostatni program — 1 mld zł dodatkowych środków na program „Samodzielność — Aktywność — Mobilność!”, czyli program wsparcia osób niesamodzielnych, który realizuje PFRON, i 200 mln zł na tzw. wypożyczalnię. Jeśli chodzi o programy z ostatnich miesięcy dotyczące osób niepełnosprawnych, to wprowadza się program: asystent osoby niepełnosprawnej, skierowany do samorządów, 510 mln zł dla samorządów na asystentów, 100 mln zł dla organizacji pożytku publicznego.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Było pytanie o „Opiekę wytchnieniową”. Ponad 200 mln zł dodatkowych środków.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Wszystkie te działania poprawiają sytuację osób niepełnosprawnych. To nie znaczy, że wszystko jest już rozwiązane. Potrzeb jest dużo, ale wychodziliśmy z bardzo niskiego pułapu i co roku realizujemy te działania, które pomagają osobom niepełnosprawnym.</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Były pytania dotyczące wsparcia rodziny. W naszych programach jest asystent rodziny i są rodzinne domy pomocy. Przez wiele lat udało się stworzyć 47 domów. Zmieniliśmy program, w 2022 r. będziemy mieć 12 nowych podmiotów, które będą pomagały.</u>
          <u xml:id="u-247.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">To, co już wspominałem: świadczenie dla osób niesamodzielnych. Ponad 770 tys. osób korzysta ze wsparcia w kwocie 500 zł dla osób, które takiego wsparcia potrzebują, które są niesamodzielne. Samorządy mogą zlecać organizacjom pożytku publicznego działania, aby pomóc takim osobom. Zlikwidowaliśmy pułapkę rentową dla osób niepełnosprawnych, czyli też są kolejne rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-247.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Pojawiał się tutaj wątek dotyczący ubóstwa. Tylko kilka podstawowych danych, bo mówimy o ubóstwie skrajnym, a w naszym GUS-owskim liczeniu wskaźnikiem są wydatki. Spadły wydatki, więc podnosi się to. Ale jeżeli popatrzymy na dochody, to jest zupełnie inny wskaźnik, dochody nam wzrastają. Mogę przytoczyć wskaźniki Eurostatu: w 2015 r. wskaźnik ubóstwa według Eurostatu wynosił 22,5%, a teraz, w 2022 r., wynosi 17%, czyli o tyle spadł wskaźnik ubóstwa skrajnego według Eurostatu. Jest to oczywiste przy idących w miliardy złotych środkach, które przeznaczamy na wsparcie, na pomoc, politykę prorodzinną, politykę społeczną w naszym kraju. Tylko w tym roku jest to 112 mld. To są środki, które na to przeznaczamy.</u>
          <u xml:id="u-247.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Pani marszałek, jeśli pani pozwoli, to jeszcze chwileczkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jeśli chodzi o kwestię związaną z demografią, bo tutaj taka się pojawiła, to jeszcze raz trzeba wyjaśnić jednemu z posłów, który chyba nie rozumie, na czym polega demografia, że demografia to jeden z takich wskaźników, to jest wskaźnik dzietności. W 2015 r., kiedy rozpoczynaliśmy rządy, wskaźnik dzietności wynosił 1,29, czyli na 100 rodzących kobiet rodziło się 129 dzieci. Teraz jest wskaźnik 1,4, czyli na 100 rodzi się 140 dzieci, więc wskaźnik wzrasta. Przecież jest rzeczą oczywistą, że jeżeli jest niż demograficzny i ubywa nam matek rodzących, to ten wskaźnik się podnosi, ale jest mniej dzieci. To jest rzecz oczywista, choć mieliśmy, co tutaj było już w jednym z wystąpień mówione, rok 2017, w którym urodziło się w Polsce ponad 400 tys., a prognozy na ten rok były na poziomie 320 tys. Do tego się odnosiliśmy, że jednak ten pierwszy efekt programu „Rodzina 500+” zaskutkował tym, że był taki rok, gdzie rodziło się więcej dzieci. Ale główną przyczyną jest niż demograficzny. Cała strategia demograficzna, którą przygotowujemy w naszym resorcie, idzie w tym kierunku, żeby przez kilkadziesiąt następnych lat ten wskaźnik dzietności podnieść do co najmniej 1,8. Wtedy jest już większa szansa na zastępowalność pokoleń. To jest też kolejna kwestia, którą rozwiązujemy.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Pojawiały się kwestie związane z sytuacją emerytów dotyczące trzynastej, czternastej emerytury. Tu już też posłowie z naszego klubu to wyjaśniali. Czternasta emerytura, najniższe świadczenie, najniższa emerytura to 1250 zł. Jeśli policzymy kwotę wolną od podatku w tym roku dla emerytów, to będzie wyższa kwota. Czyli to już jest kolejne rozwiązanie, które pomaga seniorom. Jest kontynuowana trzynasta emerytura, jak również te rozwiązania w Polskim Ładzie dla emerytów w większości, w zdecydowanej większości ponad 90% są korzystne. Jeszcze raz wyjaśniamy tę kwestię tym osobom, emerytom i rencistom, to chyba 420 tys. osób, które straciły w styczniu: ta kwota jest już wyrównywana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Trzy transze normalnie przy emeryturach lutowych już w styczniu są wyrównane, czyli wszystkie te osoby, które mają emeryturę i rentę do kwoty 12 800 zł, nie tracą, tylko na tym rozwiązaniu mogą zyskać, nie tyle że mogą, ile zyskują. Czyli to też jest kolejne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Było pytanie o program „Maluch+”. Przypomnę, zaczynaliśmy od kwoty 150 mln, przez wszystkie te lata w naszym przypadku to była kwota 450 mln zł. Na ten rok również ten program będzie uruchamiany ze środków naszego ministerstwa, ale też przy wsparciu ze środków europejskich.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">To są te tematy, które realizujemy, na które przeznaczamy środki. Co jest najważniejsze, również w tym trudnym okresie pandemii wszystkie te programy dotyczące polityki rodzinnej są kontynuowane, wręcz jeszcze niektóre są rozbudowywane i są przeznaczone większe środki. Taka jest polityka naszego rządu, żeby wspierać rodziny, bo uważamy, że to jest najważniejsze, powiedziałbym, to polska racja stanu.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyiPolitykiSpołecznejStanisławSzwed">Jeżeli nie będzie rodzin, nie będzie dzieci, to oczywiście nie będzie szans na rozwój naszego kraju, stąd też ta nasza determinacja, żeby taką politykę prorodzinną realizować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję za szczegółową informację panu i pani minister, za tę codzienną pracę i realizowane programy.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Mirosław Suchoń w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Ale bardzo proszę, tak jak się umawialiśmy, 15 sekund.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: A co pan poseł chce prostować? Swoją wypowiedź z 2016 r.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pani poseł Borowiak nie zabrała wtedy głosu, 9 lutego w tej debacie, więc nie mogę się do niczego odnieść. Ale wprowadziła pani Wysoką Izbę w błąd. Ja mówiłem wtedy, że ten program nie zadziała na demografię, tak jak to przedstawiacie, i miałem rację.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: Nie miał pan racji.)</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#PosełMirosławSuchoń">Natomiast, panie ministrze, w 2015 r. GUS nie opublikował dzietności i pan to doskonale wie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, ale umawialiśmy się…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PosełMirosławSuchoń">To była jedynie prognoza z 2014 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Pani poseł też chce sprostować.)</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, już nie. Pani poseł, nie.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jedno zdanie, rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PosełJoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#PosełJoannaBorowiak">Pani Marszałek! Panie Pośle! Przykro mi bardzo, ale kiepsko się pan tłumaczy. Chciał pan prostować swoje słowa, ja przeczytałam dokładnie pańską wypowiedź ze stenogramu i proszę dzisiaj się nie tłumaczyć, bo to jest naprawdę słabe tłumaczenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PosełJoannaBorowiak">Odsądzał pan program od czci i wiary. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Suchoń: Ja nie tłumaczę, ja mówię, że pani okłamała ludzi. Czy pani nie wstyd?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Wypowiedź ta kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o poselskim projekcie uchwały w sprawie solidarności z obywatelkami Afganistanu (druki nr 1702 i 1852).</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę panią poseł Barbarę Bartuś o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o poselskim projekcie uchwały w sprawie solidarności z obywatelkami Afganistanu.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">Projekt uchwały wpłynął do Sejmu 22 października 2021 r. Otrzymał numer druku 1702.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierowała w dniu 28 października 2021 r. projekt uchwały do Komisji Spraw Zagranicznych do pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">Komisja Spraw Zagranicznych po przeprowadzeniu pierwszego czytania i rozpatrzeniu tego projektu uchwały na posiedzeniu 15 grudnia ub.r. rekomenduje, aby ten projekt został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">Pozwolę sobie przeczytać, bo myślę, że najlepszym uzasadnieniem będzie po prostu treść tej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie solidarności z obywatelkami Afganistanu.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się do Rady Ministrów, instytucji Unii Europejskiej oraz całej społeczności międzynarodowej z apelem o wyrażenie solidarności z obywatelkami Afganistanu, którym w wyniku przejęcia władzy przez talibów grozi trwała utrata z trudem wywalczonych praw do nauki, pracy, ochrony zdrowia, wolności osobistej. Prawa człowieka zagwarantowane traktatami międzynarodowymi są najwyższą wartością, a ich przestrzeganie stanowić winno warunek wszelkich politycznych działań.</u>
          <u xml:id="u-260.8" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">W ciągu ostatnich 20 lat kobiety w Afganistanie wykazywały determinację i skuteczność w podejmowaniu nauki i studiów, uczeniu się zawodów i zdobywaniu stopni naukowych, otwieraniu i prowadzeniu własnej działalności gospodarczej, pełnieniu funkcji politycznych i samorządowych oraz angażowaniu się w działania organizacji społecznych. Walka o dostęp do nauki i pracy wymagała wielu ofiar. Rocznie blisko tysiąc Afganek traciło życie. Z sukcesem przełamywały kulturowy i religijny stereotyp dotyczący społecznej i zawodowej roli kobiet. Kobiety stanowiły 25% parlamentarzystów, działały w samorządzie, były obecne w dziedzinach wcześniej zarezerwowanych dla mężczyzn. Dzisiaj Afgankom grozi trwała utrata nie tylko tych zdobyczy, ale też wolności, zdrowia i życia.</u>
          <u xml:id="u-260.9" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się do Rady Ministrów i instytucji Unii Europejskiej z apelem, by wszelkie ewentualne rozmowy z nowymi władzami Afganistanu i ich dyplomatyczne uznanie były uwarunkowane poszanowaniem i utrzymaniem praw Afganek oraz przestrzeganiem prawa międzynarodowego. Przekonania talibów przejawiające się w braku akceptacji dla praw kobiet jako praw człowieka nie mogą być tolerowane przez cywilizowany świat.</u>
          <u xml:id="u-260.10" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się także do polskich i zagranicznych środowisk naukowych, gospodarczych i społecznych z apelem o udzielanie pomocy i wsparcia obywatelkom Afganistanu, które uzyskały prawa polityczne i wyemancypowały się ponownie zaledwie 20 lat temu. Nie można dopuścić do tego, by odebrano im prawa należne wszystkim ludziom”.</u>
          <u xml:id="u-260.11" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraBartuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak jak powiedziałam na wstępie, Komisja Spraw Zagranicznych rekomenduje, aby ten projekt uchwały przyjąć. I ja osobiście też to rekomenduję w myśl tego, że Polki były jednymi z tych kobiet, które najwcześniej uzyskały prawa wyborcze, i w myśl tej naszej tradycji polskiej drogi do wolności, drogi polskich kobiet bardzo proszę o przyjęcie tego projektu uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">I jako pierwsza pani poseł Elżbieta Duda, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PosełElżbietaDuda">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące poselskiego projektu uchwały w sprawie solidarności z obywatelkami Afganistanu.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#PosełElżbietaDuda">Ostatnie zmiany sytuacji politycznej w tym kraju spowodowały gwałtowne pogorszenie życia mieszkańców, w tym w szczególności kobiet. W ostatnich dwóch dekadach ukształtowało się nowe pokolenie ludzi, wśród których było wielu dziennikarzy, lekarzy, nauczycieli, sportowców. Również kobiety wykonywały takie zawody, mając nadzieję na dobrą i spokojną przyszłość. Dzisiaj wiele kobiet w obawie o własne życie zaciera ślady swojej działalności. Za to, że były studentkami, urzędniczkami, grozi im śmierć.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#PosełElżbietaDuda">To Polki były zawsze w awangardzie świata. Już ponad 100 lat temu były jednymi z pierwszych, które wywalczyły prawa wyborcze. Polskie kobiety pełniły nie tylko funkcje naukowe, sięgając nawet po Nagrodę Nobla, ale i polityczne, a także poświęcały życie w obronie ojczyzny. I dlatego tym bardziej doceniamy determinację i skuteczność afgańskich kobiet w podejmowaniu walki o dostęp do edukacji, do pełnienia funkcji społecznych czy politycznych.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#PosełElżbietaDuda">Solidaryzując się z kobietami z Afganistanu, wyrażamy sprzeciw wobec niesprawiedliwego i nieludzkiego traktowania. Brak akceptacji dla roli kobiet we współczesnym, cywilizowanym świecie jest nie do przyjęcia. Uważamy, że projekt uchwały jest potrzebny i w pełni zasadny. Klub Prawo i Sprawiedliwość popiera poselski projekt uchwały i będzie głosował za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Marek Krząkała, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PosełMarekKrząkała">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Koalicja Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu uchwały wyrażającej solidarność z obywatelkami Afganistanu.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PosełMarekKrząkała">Przede wszystkim chciałem podziękować inicjatorom tej uchwały, która jest ważna, potrzebna i zwraca uwagę na problemy kobiet pod rządami talibów. Kobietom tym w wyniku przejęcia władzy przez talibów, jak czytamy w uchwale, grozi trwała utrata wywalczonych praw do nauki, pracy, ochrony zdrowia czy wolności osobistej.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#PosełMarekKrząkała">Cieszę się bardzo, że wszystkie kluby opowiedziały się na posiedzeniu komisji za poparciem niniejszej uchwały. To rzadkość w naszym parlamencie, że się tak zgadzamy. Może i parlament nie ma bezpośredniej siły sprawczej, by odwrócić losy kobiet w Afganistanie, ale wysyłamy ważny sygnał do kobiet w tym kraju — również do Afgańczyków, którzy przyjeżdżają do nas, a przyjeżdżają choćby do Rybnika, w którym osiedlą się dwie rodziny z Afganistanu — sygnał wyrażający solidarność i zrozumienie dla ich trudnej sytuacji, apelując jednocześnie do wszelkich możliwych instytucji i ośrodków decyzyjnych o włączenie się w utrzymanie i respektowanie praw kobiet w Afganistanie. Świat i nasz parlament nie mogą być obojętne wobec tego rodzaju zła. Jako klub oczywiście jesteśmy za przyjęciem tej uchwały, a stanowisko klubu uzupełni pani poseł Joanna Kluzik-Rostkowska. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Joanna Kluzik-Rostkowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PosełJoannaKluzikRostkowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Codzienność afgańskich kobiet to zatrzymania, aresztowania. Chodzi o wszystkie te kobiety, które walczą o swoją niezależność. Nieznany los kilku z nich to wielki problem wszystkich kobiet, które nie mają mężczyzn w rodzinie. Tak naprawdę kobiety, które nie mają mężczyzn, są wdowami i ich rodziny są pozostawione bez żadnej opieki. Wielkim kłopotem jest nawet zrobienie zakupów czy wyjście z domu. Tyle że za każdą z tych dramatycznych historii, tzn. za tym opisem kryją się bardzo konkretne dramatyczne historie.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#PosełJoannaKluzikRostkowska">Akurat uczestniczyłam w sierpniowej ewakuacji rządowej. W dalszym ciągu mam kontakt z ludźmi, którzy oczekują naszego wsparcia. Wbrew temu, co mówił rząd, nie wszyscy, którzy byli na naszych listach, zdołali wyjechać w sierpniu i nie wszyscy, którzy współpracowali z naszym kontyngentem, już są w Polsce. Tak że mam nadzieję, że ponad podziałami będziemy również w stanie pomóc tym wszystkim, którzy mają pełne prawo oczekiwać od nas wsparcia. Mam konkretne nazwiska, znam konkretne sytuacje i uczciwie przyznam, że nasze konsulaty zachowują się bardzo różnie. Świetnie pracuje konsulat w Pakistanie, świetnie pracuje konsulat w Istambule, natomiast są takie konsulaty, które naprawdę pozostawiają bardzo wiele do życzenia. Nie tylko mamy możliwość wypowiedzenia się na temat sytuacji kobiet w Afganistanie, pochylenia się nad ich losem, ale również mamy wszelkie instrumenty, żeby realnie pomóc tym, którzy tej pomocy od nas oczekują i którzy na nią zasługują. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Katarzyna Kretkowska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt uchwały został złożony przez klub parlamentarny Lewicy krótko po przejęciu w Afganistanie władzy przez talibów. Dzisiaj, po pół roku ich rządów, ten wspólny, ponadpartyjny apel Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej do Rady Ministrów, do instytucji Unii Europejskiej, do całej społeczności międzynarodowej o solidarność z obywatelkami Afganistanu, którym wskutek przejęcia władzy przez talibów grozi trwała utrata z wielkim trudem wywalczonych praw, staje się niestety tragicznie aktualny.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Do sierpnia ub.r., przez 20 lat po militarnej interwencji wojsk NATO, w tym Polski, i obaleniu ówczesnego rządu talibów Afganki w pełni wykorzystywały przyznane im ponownie prawne możliwości: kończyły studia, zakładały firmy, zasiadały w parlamencie, miały możliwość objęcia 27% miejsc w parlamencie, stanowiły 22% siły roboczej kraju, zaczęły zajmować wysokie stanowiska w wojsku, w sądownictwie, w samorządach, w polityce. Okupione to było olbrzymim poświęceniem. Na południu kraju, gdzie talibowie utrzymywali swoje wpływy, często okupione to było śmiercią. To sięgające po wolność i czerpiące z przyznanych im praw Afganki stawały się forpocztą demokratycznych przemian i nośnikiem wartości cywilizowanego świata w tym strategicznie niezwykle istotnym regionie Bliskiego Wschodu.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Po opuszczeniu kraju przez wojska zachodnie wolny świat kobiet i dziewcząt w Afganistanie z dnia na dzień legł w gruzach. Rządy szariatu to zamknięcie w domach, to zakaz ich opuszczania, to zakaz pracy zawodowej, to widmo ponownych porwań dziewcząt i przekazywania ich talibom jako niewolnic seksualnych, to zakaz przyjmowania męskiej pomocy medycznej i śmierć tysiąca kobiet chociażby przy porodach. Rządy talibów to także groźba zakazu nauki i studiów dla kobiet, już częściowo realizowana. Oni sami są w większości analfabetami i ich zrozumienie wagi edukacji jest znikome. Stąd tak podstawowe znaczenie będzie miał warunek naszego świata, by Afganki zachowały prawo do nauki, do studiów. To nie jest tak, że w Afganistanie prawa kobiet nie mają naturalnego, kulturowego fundamentu. W tym jednym z najbiedniejszych i najbardziej zacofanych krajów świata od dziesięcioleci krzyżują się wartości świata oświeconego z wartościami prymitywnego fundamentalizmu. 123 lata temu, zaledwie rok po Polkach, Afganki uzyskały prawa wyborcze, w latach 60. konstytucja przyznała im równość z mężczyznami potwierdzoną w kolejnej konstytucji w roku 2004.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Afganki nie chcą dziś rezygnować z prowadzenia samodzielnego życia i uzyskanych wolności, potrzebują jednak naszego wsparcia. Ci z nas, którzy sami pamiętają choćby ogłoszenie stanu wojennego w Polsce i to nagłe odebranie nam z takim trudem wywalczonej przestrzeni wolności, pamiętają również, jak ważne było wówczas wsparcie świata, choćby miało ono wymiar symboliczny czy moralny. Tym bardziej jesteśmy dzisiaj winni obywatelkom Afganistanu naszą solidarność i warunek egzekwowania demokratycznych wartości od nowych władz Afganistanu, tych wartości, na których sami opieraliśmy nasze nadzieje i na których odbudowywaliśmy własny kraj. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Urszula Nowogórska, Koalicja Polska.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł zdalnie.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-269.4" who="#komentarz">(Wypowiedź posła wyświetlana jest na telebimach)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PosełUrszulaNowogórska">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#PosełUrszulaNowogórska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak, Koalicja Polska. Właśnie w imieniu swojego klubu Koalicji Polskiej — PSL, Unii Europejskich Demokratów i Konserwatystów Marka Biernackiego mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec druku sejmowego nr 1702 w zakresie uchwały Sejmu w sprawie solidarności z obywatelkami Afganistanu.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#PosełUrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! O demokrację kobiety walczyły od bardzo, bardzo dawna. Walczyły o swoje prawa, walczyły o swoje przywileje, walczyły o to, aby mogły żyć, pracować, rozwijać się, by mogły budować współczesne społeczeństwo. I tak rzeczywiście było. Na świecie niejednokrotnie kobiety wpisywały się w budowanie tego świata, tworzenie codzienności, rozwijały wiele zawodów i funkcji ważnych społecznie. Kobiety rodziły i rodzą dzieci, kobiety wychowują młode pokolenia. Niejednokrotnie na kartach historii zobaczyliśmy również, że kobiety dzielnie, na równi z mężczyznami walczyły o wolność swoich ojczyzn. Tak było właśnie w przypadku m.in. Polek czy innych Europejek.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#PosełUrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Od wycofania z Afganistanu wojsk amerykańskich i NATO-wskich i od powrotu do władzy talibów w sierpniu 2021 r. kobiety nie mogą wrócić do pracy, na uniwersytety i do szkół. Nie ma dla nich miejsca, żeby pełnić ważne role społeczne i polityczne. Kilka dni temu opublikowane zostało oświadczenie 36 ekspertów ONZ do spraw praw człowieka, w którym wyrazili oni ogromne zaniepokojenie systemowym wykluczeniem kobiet z życia gospodarczego, społecznego i politycznego w Afganistanie.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#PosełUrszulaNowogórska">Wczoraj z kolei Podkomisja Praw Człowieka Parlamentu Europejskiego zorganizowała dzień kobiet afgańskich po to, aby podnieść świadomość społeczności międzynarodowej w zakresie nieludzkich warunków, jakie panują w Afganistanie i dotyczą kobiet i młodych dziewcząt.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#PosełUrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Należy również wspomnieć o bardzo ważnym wydarzeniu. W październiku ub.r. odbyło się spotkanie grupy G20. Na tym spotkaniu Komisja Europejska ogłosiła pakiet wsparcia dla ludności afgańskiej w wysokości 1 mld euro. Pieniądze te były odpowiedzią na pierwsze potrzeby w Afganistanie, ale także w całym regionie. Na tym spotkaniu m.in. ministrowie spraw zagranicznych Unii Europejskiej uzgodnili, że Unia Europejska podejmie współpracę z rządzącymi, jeżeli będą przestrzegać praw człowieka, w szczególności praw kobiet i dziewcząt, oraz jeżeli będą szanowane wszystkie osiągnięcia, które w ciągu ostatnich 20 lat zostały wywalczone przez kobiety w zakresie edukacji, opieki zdrowotnej i rozwoju społecznego i gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#PosełUrszulaNowogórska">Chciałam powiedzieć, że tylko dzięki współpracy międzynarodowej, dzięki zgodzie, zrozumieniu i solidarności z kobietami afgańskimi wszystkie skoordynowane działania na rzecz humanitaryzmu i polityki azylowej, również stosowanie dyrektywy tymczasowej ochrony, mogą być skuteczne, jeżeli będą to działania wspólne, wspólnie podejmowane. Nie można pozwolić na to, aby nieludzkie traktowanie kobiet afgańskich spowodowało, że zaprzepaszczone zostanie to wszystko, o co bardzo długo walczyły.</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#PosełUrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Bardzo serdecznie dziękuję za podjęcie tak chwalebnej inicjatywy. Dziękuję wszystkim inicjatorom tej uchwały. Oczywiście mój klub w pełni będzie to popierał i solidaryzował się z kobietami w Afganistanie. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Paweł Zalewski, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PosełPawełZalewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeszcze niedawno wydawało nam się, że postęp, emancypacja jest czymś naturalnym, że nie może zostać w jakikolwiek sposób zablokowana, że prawa człowieka zyskują coraz szerszy wymiar, coraz szerszy charakter, obejmują coraz więcej obszarów, a już prawa kobiet są czymś naturalnym dla normalnego świata. Myślę, że ten przykład afgański, gdzie nastąpił powrót do fundamentalizmu i odebrania kobietom, dziewczynkom praw obywatelskich, takich w rozumieniu XX w. i XXI w., że to, co się wydarzyło w Afganistanie, jest takim momentem, w którym powinniśmy sobie powiedzieć, że nic nie jest dane raz na zawsze i że postęp też można cofnąć albo ograniczyć.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#PosełPawełZalewski">Jak to jest możliwe, że są tacy na świecie, a jest ich akurat w Afganistanie dużo, którzy chcą odebrać swoim matkom, żonom, córkom prawo do edukacji, prawo do normalnej kariery zawodowej, prawo do ochrony zdrowia, wreszcie prawo do szczęścia? Jak to się dzieje, że takie niehumanitarne i niehumanistyczne mogą być prawa? Bo przecież to nie jest kwestia samego islamu. Jest wiele państw islamskich, gdzie kobiety mają prawa obywatelskie i to nie kłóci się z religią.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#PosełPawełZalewski">Otóż są dwa czynniki. Pierwszy to fundamentalizm, który tak całkowicie zżera umysły i przede wszystkim emocje i cofa nas w rozwoju. I to jest bardzo ważne, bo te emocje religijne nie tylko w Afganistanie mogą prowadzić do tego typu konsekwencji i trzeba o nich pamiętać. Ale drugi element to jest to, że ten kraj jednak nie był sprawny, był skorumpowany, a przez to mógł być skompromitowany. To jest bardzo ważna lekcja dla nas, że demokracja, aby utrzymała się, obroniła prawa obywateli, musi być sprawna, musi być autorytet.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#PosełPawełZalewski">Mamy jako Polska wielkie zobowiązanie wobec Afgańczyków, wobec kobiet afgańskich, dlatego że nasi żołnierze nie tylko walczyli tam z terrorystami, ale także walczyli o prawa dla Afganek, dla dziewczynek, dla kobiet. To jest wielkie polskie zobowiązanie, które potwierdzone zostało krwią polskich żołnierzy, i bardzo ważne jest, żeby Polska w relacjach międzynarodowych z rządem w Kabulu stosowała się do tych zadań, do tych oczekiwań, które wyrażamy w tym oświadczeniu.</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#PosełPawełZalewski">Mam nadzieję, że rządy talibów niedługo się skończą. Mam nadzieję, że kobiety, dziewczynki w Afganistanie odzyskają swoje prawa, odzyskają swoje prawo do szczęścia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Zdalnie pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#komentarz">(Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Koła Parlamentarnego PPS w sprawie uchwały o solidarności z obywatelkami Afganistanu. Bardzo dobrze, że Sejm podejmie taką uchwałę.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Życie kobiet w Afganistanie pod rządami talibów radykalnie się zmieniło. W tej chwili odebrano im dostęp do pracy, do edukacji, nie mogą podróżować bez asysty mężczyzn, są zmuszane do noszenia hidżabu. Powtarza się sytuacja z czasów poprzednich rządów talibów w latach 1996–2001, kiedy kobiety były zniewolone i nie miały żadnych praw. W tamtym czasie, jak wynika z badań organizacji międzynarodowych, 85% Afganek doświadczało przemocy. Teraz może być nawet gorzej.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Poza wyrazami solidarności rząd powinien jednak podjąć również realne i systematyczne działania, które pomogą Afgankom w ucieczce przed przemocą i represjami. Polska powinna wypracować skuteczną politykę migracyjną, która pomoże kobietom w ucieczce z Afganistanu i podjęciu nowego życia poza swoją ojczyzną.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#PosełJoannaSenyszyn">Mamy okazję wykazać się solidarnością wobec osób represjonowanych i nie popełnić błędu z 2015 r., kiedy polityka strachu i ksenofobia były wykorzystywane do politycznych interesów PiS. Nie możemy przymykać oczu na łamanie praw człowieka. Musimy pomóc kobietom w znalezieniu schronienia w Europie i zapewnieniu podstawowych warunków do życia. Jesteśmy moralnie zobowiązani do tego, aby umożliwić potrzebującym nowy początek w miejscu, w którym nie muszą żyć w ciągłej niepewności o przetrwanie kolejnego dnia. Jako politycy nie pozwólmy na niehumanitarne traktowanie i śmierć niewinnych kobiet na oczach całego świata. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Dobromir Sośnierz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PosełDobromirSośnierz">Kobiety zawsze były głównymi ofiarami wojny. Kobiety tracą w walce mężów, ojców i synów. Tak powiedziała Hillary Clinton. I taką właśnie perspektywę przyjmuje zaproponowana tutaj uchwała. To jest perspektywa całkowicie genocentryczna. Z tej perspektywy mężczyźni są tylko mało istotnym mięsem armatnim, dodatkiem do życia kobiet, wokół których to kobiet wszystko się kręci na tym świecie. To, że ci ojcowie, synowie i mężowie giną, to jest problem nie dla nich, bo oni sobie umierają i zadowoleni, prawda? To jest oczywiście problem dla kobiet, które z tym bajzlem tutaj zostają. To, że giną mężowie, ojcowie i synowie, to jest problem tylko o tyle, o ile kobiety tracą siłę roboczą.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PosełDobromirSośnierz">Podobnie w 2018 r. Parlament Europejski uzasadniał potrzebę szczególnej troski o niepełnosprawne kobiety tym, że niepełnosprawność częściej dotyka kobiet, które są na nią szczególnie narażone ze względu na większą średnią długość życia. Jeśli już koniecznie chcemy tutaj kogoś wyróżniać w związku z tym i otaczać szczególną troską, to czy fakt, że mężczyźni żyją znacznie krócej od kobiet, to nie jest czasem powód, żeby ich problemami zająć się w pierwszej kolejności?</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#PosełDobromirSośnierz">Ludzie, na tej wojnie w Afganistanie giną głównie mężczyźni. To głównie mężczyźni są śmiertelnymi ofiarami prześladowań talibów.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Kim są talibowie?)</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#PosełDobromirSośnierz">Jeśli już mamy się licytować… Ja bym wolał, żebyśmy tego nie robili, żebyśmy się w ten sposób nie licytowali, ale to nie ja zacząłem. A więc jeśli już mamy się licytować w ten sposób, to przede wszystkim mężczyźni zawsze byli i są głównymi ofiarami wojen. W Afganistanie panuje chaos, bieda i głód, prześladowane są mniejszości religijne, Ujgurom grozi deportacja do Chin. A my w rozmowach z talibami mamy mieć tylko jedno życzenie: żeby warunkiem były prawa wyborcze i edukacyjne kobiet. Pal licho prześladowania chrześcijan, pal licho Ujgurów, możecie sobie zabijać, kogo tam chcecie, drodzy talibowie, byle facetów, byle przedstawicielki bardziej wartościowej połowy ludzkości miały prawa wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#PosełDobromirSośnierz">Mam serdecznie dość lekceważenia problemów mężczyzn i patrzenia na świat wyłącznie z perspektywy kobiet, zwłaszcza ze strony ludzi, którzy kiedy indziej mają usta pełne frazesów o równouprawnieniu.</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#komentarz">(Poseł Wanda Nowicka: Kto wywołuje wojny?)</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#PosełDobromirSośnierz">A to się nie wyklucza. Można być główną ofiarą i sprawcą wojny, to się, proszę pani, nie wyklucza.</u>
          <u xml:id="u-276.8" who="#PosełDobromirSośnierz">Oczywiście zanim ktoś znowu przekręci sens mojej wypowiedzi, podkreślam, że sytuacja kobiet w Afganistanie to też jest problem, poważny problem, ale też jeden z wielu, wcale nie największy. Dlatego uchwała, która skupia się tylko na tym problemie i tylko od sprawy kobiet uzależnia nasze ewentualne pertraktacje z talibami, nie może być przez nas poparta. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś z pań i panów posłów chce jeszcze zgłosić się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">1 minuta na zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pierwszy pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PosełJanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z żalem przyjmuję, że nikt z Ministerstwa Spraw Zagranicznych nie zechciał zaszczycić tej naszej dzisiejszej debaty, bo moje pytanie chciałbym właśnie skierować do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Otóż Norwegia pod koniec stycznia poinformowała opinię światową o przyjęciu delegacji talibów. Podczas rozmów podjęte były tematy związane z kryzysem humanitarnym w Afganistanie. W spotkaniu brali udział liczni dyplomaci z innych krajów oraz działacze na rzecz społeczeństwa obywatelskiego w Afganistanie. Chciałbym zapytać: Czy rząd polski, czy polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych wydelegowało przedstawicieli na odbywające się rozmowy lub przynajmniej obserwatorów, którzy mogliby poinformować stronę polską o sytuacji ludności cywilnej w Afganistanie? Strona norweska — i to jest informacja dla Ministerstwa Spraw Zagranicznych — zadeklarowała jasno, że zamierza określić oczekiwania Europy oraz świata wobec talibów zwłaszcza w dziedzinie edukacji dziewcząt i praw człowieka oraz udziału kobiet w życiu publicznym. Czy Polska zamierza wpisać się w to stanowisko wyrażone podczas spotkania w Norwegii? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Joanna Fabisiak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję tym wszystkim, którzy przyczynili się do przygotowania tej uchwały. W ten sposób, w sposób dyplomatyczny, będziemy mogli pomóc kobietom w Afganistanie. Ale chciałabym zwrócić uwagę na kobiety Afganki, które są w Polsce. W sierpniu rząd polski sprowadził ponad 1000 współpracowników afgańskich, tych, którzy współpracowali w misji wojskowej, w misji dyplomatycznej. Do Polski przyjechali wraz z rodzinami. Mniej więcej połowa to są kobiety. Dotychczas my, Polacy, nie zadbaliśmy o ich edukację. Języka polskiego nie mogą się uczyć, bo tak mało jest lekcji, tak mało jest spotkań z nauczycielami, że to nie daje możliwości nauki. Jednocześnie nie mają także kontaktu ze środowiskiem polskim, mieszkają gdzieś po lasach, więc w ten sposób, w sposób naturalny, też nie uczą się języka. To w sprawie edukacji. Każdy inny problem również nie został rozwiązany. A więc apelowałabym… Miałam nadzieję, że będą przedstawiciele rządu. Apeluję do rządu, aby zająć się nie tylko tymi kobietami, ale i sprowadzonymi do polski Afgańczykami. Tej pomocy potrzebują jako nasi współpracownicy w Afganistanie. Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oczywiście sytuacja kobiet w Afganistanie jest niezwykle trudna. Padło tu już bardzo dużo informacji.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rzeczywiście szkoda, że nie ma przedstawiciela rządu, bo w dużej mierze od tego, jaki dzisiaj ze strony rządu popłynie impuls wsparcia dla kobiet afgańskich, zależy, jak intensywnie Polska będzie uczestniczyć w tych wszystkich działaniach, które mają im pomóc. Bo to, że je trzeba prowadzić, to jest sprawa oczywista. Na ręce pani marszałek kieruję niniejszym prośbę czy też wniosek, żebyśmy — idąc za przykładem Parlamentu Europejskiego, gdzie były zorganizowane dni kobiet afgańskich — właśnie tutaj, w Wysokiej Izbie, dali jasny sygnał, po czyjej stronie stoimy, że stoimy po stronie kobiet, po stronie praw człowieka i praw kobiet, i zaprosili tutaj kobiety afgańskie, żeby mogły podzielić się swoją historią. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że to bardzo cenna inicjatywa, ale jest to też okazja, aby Sejm otrzymał pełną, rzetelną informację na temat losów Afgańczyków, którzy zostali wyewakuowani z Afganistanu do Polski 4 miesiące temu — współpracowników polskiej armii i dyplomacji.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Po zakończonej ewakuacji premier Mateusz Morawiecki mówił, że Polska nie zostawia swoich przyjaciół w potrzebie i mogą oni liczyć na pomoc. Niestety z relacji Afgańczyków i ich przyjaciół rysuje się obraz nieciekawy. Jak pisze „Polityka” w artykule z 5 stycznia tego roku, największej pomocy udzieliło nie państwo, ale zrobiły to osoby prywatne, NGOs, samorządy, wolontariusze, przedsiębiorcy. Co najmniej 1/3 Afgańczyków już opuściła Polskę, a wyjechali głównie wykładowcy uniwersyteccy, dziennikarze, tłumacze, pracownicy NGOs, lekarze, farmaceuci, dużo wojskowych i polityków. W pożegnalnym SMS-ie do swoich dawnych współpracowników wysoki rangą generał napisał: Nie rozumiem waszego rządu.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Zwracam się więc do pana premiera Mateusza Morawieckiego o złożenie pełnej informacji o aktualnej sytuacji ewakuowanych Afgańczyków w Polsce. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PosełKlaudiaJachira">Panie Człowieku Wolności Kaczyński! Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Uchwała o solidarności z afgańskimi kobietami jest bardzo ważna i naprawdę bardzo się cieszę — dziękuję wnioskodawczyni — że cały polski Sejm chce wyrazić solidarność z nimi, w czasie gdy talibowie robią z ich życia piekło. Przy tej okazji nie możemy jednak zapomnieć, że każdy fanatyzm religijny jest zagrożeniem. Bez względu na szerokość geograficzną i czasy. A najczęstszymi ofiarami fanatyków były i są kobiety oraz mniejszości. Historia nas uczy, że to przez religijnych szurów cierpiały i zginęły miliony niewinnych kobiet i mężczyzn. Dlatego nie możemy być obojętni, gdy także w Polsce grupa fanatyków religijnych, a często zarazem hipokrytów, odbiera nam nasze prawa, nawołuje do agresji wobec osób LGBT, traktuje nas jak inkubatory czy doprowadza kobiety do śmierci. Dlatego apeluję do wszystkich kobiet na świecie i mówię wam: nigdy nie będziemy szły same.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PosełMałgorzataChmiel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pracujemy nad uchwałą wspierającą kobiety w Afganistanie. Przepisy wprowadzone tam po przejęciu władzy przez talibów w zeszłym roku ograniczają m.in. możliwość podróżowania kobiet: nie wolno im bez obecności mężczyzny przebywać drogi dłuższej niż 72 km i tylko w męskim towarzystwie kobieta może wsiąść do środka komunikacji miejskiej, też zgodnie z wytycznymi resortu promocji cnoty i zapobiegania występkom. Do taksówki też mogą wejść tylko w hidżabach. Jest też zakaz przyjmowania męskiej pomocy medycznej.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#PosełMałgorzataChmiel">Przez 20 lat Afganki pracowały, uczyły się, zajmowały często wysokie stanowiska. Teraz ponownie zablokowano im dostęp do edukacji. Pytam się, czy działalność PiS, naszego rządu zakończy się na przyjęciu tego apelu. Szkoda, że nie ma nikogo z rządu przy procedowaniu tak ważnej uchwały. Inne kraje interweniowały. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PosełMałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obecna sytuacja, w jakiej znalazły się kobiety w Afganistanie, jest zapewne dla każdego z nas sytuacją nie do zaakceptowania społecznie. Sama jestem kobietą i matką i nie wyobrażam sobie, żeby moje córki nie miały dostępu do edukacji lub były dyskryminowane ze względu na płeć, a możliwość pójścia do lekarza była uzależniona od tego, czy w danej placówce medycznej pracują mężczyźni czy nie.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#PosełMałgorzataPępek">Uchwała ta jest jak najbardziej potrzebną formą wsparcia, pokazania, że problem ten jest zauważany, ale czy jako państwo nie powinniśmy dążyć do tego, aby wypracować zdecydowanie większe formy nacisku na rząd w Afganistanie, aby rzeczywiście zmiany szły w dobrym kierunku? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Henryka Krzywonos-Strycharska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PosełHenrykaKrzywonosStrycharska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o solidarność z kobietami Afganistanu, którym po przejęciu władz przez talibów grozi trwała utrata z trudem wywalczonych praw do nauki, pracy, ochrony zdrowia i wolności osobistej, to powinniśmy im je zagwarantować traktatami międzynarodowymi i wszystkimi politycznymi działaniami.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#PosełHenrykaKrzywonosStrycharska">W ciągu ostatnich 20 lat kobiety wykazywały determinację i skutecznie walczyły o swoje prawa. Jestem sygnatariuszką porozumień sierpniowych i wiem, jak trudno jest walczyć o prawa wolnościowe, dlatego całym sercem jestem za wolnością dla Afganek. Bardzo dziękuję za to, że Polska i Polacy solidaryzują się z kobietami z Afganistanu. I jeszcze jedno: jestem matką siedmiu kobiet i mam ośmioro wnucząt. Nie wyobrażam sobie, żeby nie miały swoich wolnościowych praw. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Kluzik-Rostkowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PosełJoannaKluzikRostkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem dużą realistką, więc wiem, że odwrócenie losu 30 mln Afganek i Afgańczyków to bardzo trudna sprawa. Zwykłe deklaracje i dobre chęci niewiele mogą zdziałać, ale my jako Polacy i polski rząd możemy zrobić konkretne rzeczy dla konkretnych osób.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#PosełJoannaKluzikRostkowska">Historia pierwsza. Kobieta chora na raka. Mąż ją opuścił. Ma trójkę dzieci. Jedno dziecko ostatnio zostało uprowadzone. Cudem udało jej się to dziecko odzyskać. Siostra jest w Polsce. Proste pytanie: Czy możemy sprawić, żeby ta samotna kobieta z trójką dzieci, której siostra już jest w Polsce, mogła do Polski przyjechać, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#PosełJoannaKluzikRostkowska">Historia druga. Jedna z sióstr jest w Polsce. To była policjantka. Tam, na miejscu jest mama i trzy pozostałe córki. Są zagrożone dlatego, że druga córka też jest policjantką, ale też dlatego, że ojciec talib postanowił je zabić, ponieważ uważa, że to niehonorowe, że one nie chcą być z talibami. Proste pytanie: Czy biorąc pod uwagę, że siostra jest w Polsce, jesteśmy w stanie pomóc tym konkretnym czterem kobietom?</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#PosełJoannaKluzikRostkowska">Pani marszałek, już kończę.</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#PosełJoannaKluzikRostkowska">Ostatnia sprawa. W obozie w Abu Dhabi przebywa sześć osób. Są to chrześcijanie. To rzadka sytuacja, jeśli chodzi o Afganistan, ale akurat tam ma to miejsce. Cztery z tych osób są na polskiej liście ewakuacyjnej. Jak mówiłam wcześniej, o ile współpraca z konsultami w Islamabadzie, w Stambule jest wyśmienita, o tyle Abu Dhabi milczy. Kilka tygodni temu prosiłam o bardzo prostą rzecz, o to, żeby sprawdzono, czy te osoby są na liście, i pozwolono dać im wizy humanitarne. Takie są reguły, które polski rząd sam wprowadził. Ciągle jeszcze możemy przyjąć tych, którzy albo byli na naszych listach, albo udowodnią, że pracowali dla polskiego rządu. Szkoda, że nie ma przedstawiciela MSZ-etu, może mógłby się wypowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PosełJoannaKluzikRostkowska">Konkretna pomoc konkretnym kobietom. Mężczyznom też przy okazji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Paulina Matysiak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PosełPaulinaMatysiak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proszę sobie wyobrazić następującą sytuację: państwo zakazuje ci podróżowania dalej niż 72 km, chyba że towarzyszy ci określony członek rodziny. Nie możesz chodzić do szkoły ani nie możesz studiować. Masz absolutny obowiązek noszenia konkretnego stroju, kiedy wychodzisz z domu; nie ma od tego żadnego wyjątku. Z telewizji i przestrzeni publicznej stopniowo znikają osoby podobne do ciebie, a za każdy głos sprzeciwu czeka się kara, a nawet śmierć. Brzmi to jak scenariusz naprawdę dystopijnego filmu, ale to rzeczywistość, brutalna rzeczywistość kobiet 4 tys. km dalej, w Afganistanie. To się dzieje, odkąd władzę przejęli tam ekstremistyczni talibowie.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#PosełPaulinaMatysiak">Jako kobieta, jako Polka, jako Europejka i jako posłanka na Sejm nie zgadzam się na zabieranie kobietom praw bez względu na szerokość geograficzną, w której się znajdują. Solidarność jest potężną bronią, dlatego nie może jej zabraknąć, kiedy w niemym krzyku miliony kobiet w Afganistanie wołają o pomoc.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Michał Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PosełMichałKrawczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przejęcie przez talibów pół roku temu władzy w Afganistanie kolejny raz pokazało całemu światu, jak wielkim złem jest fundamentalizm, zarówno religijny, jak i polityczny. Prawa, jakie Afganki wywalczyły sobie przez ostatnie lata, zostały im odebrane i podeptane przez religijnych fanatyków, którzy roszczą sobie prawo do decydowania o ich życiu, zdrowiu, wolności czy nawet edukacji. Dlatego tak ważne jest, aby przy każdej możliwej okazji przypominać o godności każdego człowieka i przypisanych mu nienaruszalnych i niezbywalnych prawach, prawach człowieka. Przypomnę, że niedawno usłyszeliśmy z ust jednego z polityków w Polsce, że są one idiotyzmami. Bo, proszę państwa, fundamentalizm nie jest kwestią szerokości geograficznej, tylko ciasnego umysłu. Bardzo dziękuję autorom tej uchwały za zwrócenie uwagi na dramat kobiet w Afganistanie, ale także za jej uniwersalny charakter, odwołujący się właśnie do praw człowieka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PosełJanuszKowalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Wielki szacunek szczególnie dla polskich żołnierzy, również żołnierzy z 10. Opolskiej Brygady Logistycznej, którzy przez 19 lat służyli w czasie misji w Afganistanie. 44 Polaków, w tym 43 żołnierzy, straciło tam życie.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#PosełJanuszKowalski">Ale apeluję do Lewicy i do Platformy Obywatelskiej, abyście państwo w swojej walce przeciwko dyskryminacji byli spójni, bo kompletnie nie jesteście spójni. W dniu wczorajszym pełnomocnik rządu niemieckiego pan Fabritius mówił wprost, że Polacy w Niemczech to jest mniejszość etniczna. Mniejszość etniczna to jest mniejszość bez państwa narodowego. Tam są dyskryminowani Polacy: dzieci, dziewczynki, chłopcy. Odbierane jest im prawo do nauki języka polskiego. Państwo niemieckie od 30 lat nie respektuje art. 25 polsko-niemieckiego traktatu. Gdzie jesteście, gdzie jest wasz głos w sprawie dyskryminowanych w Niemczech polskich dzieci, które nie mogą się uczyć języka polskiego, języka ojczystego? Nie ma waszego głosu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Na razie to polski rząd zabrał polskim dzieciom możliwość nauki języka niemieckiego.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Wanda Nowicka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PosełWandaNowicka">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Chciałabym zacząć od podziękowań dla posłanki Katarzyny Kretkowskiej, która była inicjatorką tej niezwykle ważnej i potrzebnej uchwały, tak unikalnej w naszym Sejmie, bo zajmującej się tak poważnym, bieżącym problemem za granicą, jakim jest los Afganek. I choć nasza rola i nasza uchwała będzie miała wyłącznie wymiar symboliczny, to jest to niezwykle potrzebne, żeby wyrazić tę solidarność z kobietami, które w Afganistanie są tak strasznie traktowane. Nikomu nie życzę, żeby taka sytuacja jak tam miała miejsce. Ale też nie można nie dostrzegać uniwersalizmu sytuacji kobiet czy w Afganistanie, czy także w Polsce, bo fundamentalistów i fanatyków wszelkiej maści nie brakuje, nawet na tej sali, którzy najchętniej kompletnie zniewoliliby kobiety i pozbawili je praw. Dlatego tak ważne jest, żeby polski Sejm, okazując solidarność, również pochylił się nad tym, że kobiety mają prawo do tego, żeby ich prawa były powszechnie respektowane. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Andrzej Szejna, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PosełAndrzejSzejna">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każdy fundamentalizm religijny jest groźny — czy dla kobiet, czy dla wolności słowa, czy dla praw człowieka. I gdyby np. pan poseł Janusz Kowalski miał takie same uprawnienia, z bronią w ręku wprowadziłby w Polsce dla kobiet Afganistan. Jestem tego pewien. Widzieliśmy na polskich ulicach bicie kobiet, traktowanie gazem pieprzowym, łamanie ich praw. I dzisiaj w żaden odpowiedni sposób nie walczy się z przemocą. Dlatego jestem bardzo wdzięczny, że ta inicjatywa wypłynęła ze strony wielu wybitnych osób, w tym pani posłanki Kretkowskiej, i ważne jest, że ten głos wybrzmiewa z Polski. Polski, która jest krajem, który w traktowaniu kobiet, w poszanowaniu kobiet jest chyba — mówię o rządzie Prawa i Sprawiedliwości — poglądom talibów najbliższy. Ten głos od waszego postępowania bardzo mocno się różni i bardzo silnie dzisiaj wybrzmiewa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PosełJanuszKorwinMikke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ludzie głosują nogami i uciekają z Afganistanu. Ale kto ucieka? Sami mężczyźni. Kobiety nie uciekają z Afganistanu.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Uciekają.)</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#PosełJanuszKorwinMikke">Uciekają, bo są dyskryminowani. Nie wolno podrywać kobiet, bo za podryw na ulicy jest chłosta. Za gwałt jest kara śmierci — nie grozi, tylko jest obowiązkowa — i muszą jechać do Europy, żeby móc sobie pogwałcić. Kobiety siedzą w domach jako panie domu, a mężczyźni muszą je utrzymywać, muszą na nie pracować jak niewolnicy. Chłopcy muszą chodzić do szkoły, a dziewczynki nie muszą. Ile by dziewczynki w Polsce dały, żeby nie musiały uczyć się matematyki. Ale co więcej, mężczyźni muszą nosić brody i koszule z długimi rękawami. I to jest dyskryminacja.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Sami sobie to narzucili. To jest ich decyzja.)</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#PosełJanuszKorwinMikke">Mam nadzieję, że państwo uzupełnią to, żeby również mężczyźni nie musieli nosić bród w Afganistanie. Ile razy, proszę państwa, Unia mówi, że potrzeba różnorodności, ale chce wszystko ujednolicić. PiS chce, żeby Unia nam nie narzucała, a dlaczego my chcemy narzucać nasze obyczaje Afgankom, przepraszam?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Magdalena Biejat, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PosełMagdalenaBiejat">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#PosełMagdalenaBiejat">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kobiety, które chciały i mogły do tej pory pracować, dziś pracować nie mogą. Dotyka to w szczególności tych gospodarstw domowych w Afganistanie, które są prowadzone tylko i wyłącznie przez samotne kobiety. Nie mogą samodzielnie poruszać się w przestrzeni publicznej. Nie mają dostępu do edukacji średniej i wyższej. Są przez talibów systematycznie i planowo rugowane z życia publicznego w Afganistanie. Dzieje się to od pół roku i od pół roku uchwała o solidarności z Afgankami autorstwa posłanki Katarzyny Kretkowskiej leży w Sejmie i czeka nie wiadomo na co. Cieszę się, że wreszcie się nią zajęliśmy, ale mam pytanie do przedstawicieli rządu, których tutaj nie ma, co robią, żeby Afgankom realnie pomóc, bo ta symboliczna pomoc jest ważna, ale co robimy, żeby wesprzeć Afganki tu, na miejscu, i w Afganistanie. W szczególności będę się domagać od rządu odpowiedzi na pytanie, czy jest gotów zaoferować programy stypendialne dla Afganek, po to, żeby tutaj mogły się uczyć, żeby mogły mieć szansę na lepsze życie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: W trybie sprostowania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Ale na razie nie, bo pan…</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Ale do wypowiedzi pana Szejny chcę mieć sprostowanie, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Teraz pan Franciszek Sterczewski.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Jest pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-311.6" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-311.7" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Proszę, 1 minuta w trybie sprostowania, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-311.8" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Ale bardzo proszę, żeby to było sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PosełJanuszKowalski">Króciutko, pani marszałek, króciutko.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#PosełJanuszKowalski">Szanowni Państwo! Możemy się naprawdę różnić, i różnimy się pięknie, ale nie obrażajmy się. Panie mecenasie, mówię do mecenasa Szejny, te słowa były całkowicie niepotrzebne, o jakiejś broni, o Afganistanie dla polskich kobiet. My na tej sali z inicjatywy pana ministra Zbigniewa Ziobry, Solidarnej Polski i Prawa i Sprawiedliwości wspólnie przyjęliśmy ustawę, która w końcu dała tamę przemocy domowej w polskich domach. Polskie kobiety czekały na to latami. Państwo też za tym głosowali, więc możemy się pięknie różnić, ale się nie obrażajmy. Mam nadzieję, że pan te słowa wycofa. One są całkowicie niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A pan wszystkich obraża.)</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przepraszam, proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Dziennie pan 100 razy obraża.)</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, sprawozdawca komisji pani poseł Barbara Bartuś.</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#PosełBarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#PosełBarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odnosząc się do tych wystąpień, chciałabym jeszcze nawiązać do posiedzenia komisji, gdzie ten projekt uchwały został przez wszystkich przyjęty. Nie było głosu sprzeciwu. Przyłączam się do podziękowań dla pani wnioskodawczyni, która ten projekt uchwały wniosła. Natomiast tak jak tutaj wybrzmiało, wszyscy ten projekt uchwały popieramy i bardzo niezrozumiałe było, myślę, że dla nas wszystkich — przyjęłam to nawet z oburzeniem — wystąpienie pana Dobromira Sośnierza z Konfederacji, który tak bardzo go skrytykował. Odnosząc się do tego wystąpienia, chciałabym powiedzieć, że owszem, chrześcijanie są coraz bardziej prześladowani, ale może zamiast krytykowania tego projektu, warto byłoby przygotować taki projekt uchwały dotyczący chrześcijan jako tej grupy, która jest najbardziej prześladowana.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#PosełBarbaraBartuś">Cała ta uchwała nie dotyczy, myślę, jakichś wyimaginowanych praw kobiet, tylko praw wynikających w ogóle z posiadania godności człowieka. Afganki są bardzo dyskryminowane. To nie jest sytuacja porównywalna ze światem cywilizowanym. Afganki nie tylko narażone są na ograniczanie praw, za dążenie do uzyskania praw narażone są na śmierć.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Na śmierć.)</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#PosełBarbaraBartuś">Dlatego też było to niestosowne. Nie należę do kobiet wojujących, ale uważam, że kobieta nie może mieć mniej praw niż mężczyzna. Te prawa kobiecie się przynależą. Wyrosłam w kulturze polskiej i w środowisku Prawa i Sprawiedliwości. Wiem i odczuwam na każdym kroku jako kobieta, że mężczyźni w tradycji polskiej otaczali kobiety szacunkiem, pomocą i opieką. Wystąpienie pana Dobromira Sośnierza całkowicie temu przeczy. Mam nadzieje, że Konfederacja się zreflektuję i przemyśli swoje stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#PosełBarbaraBartuś">Prawa chrześcijan, tak, są naruszane. Jako Polka i jako parlamentarzystka oczekuję, że państwo wyjdziecie z inicjatywą i będziemy mogli o tym podyskutować Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-314.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Do głosowania nad projektem uchwały przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 14. i 15. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana posła Wojciecha Zubowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji zawartego w drukach nr 1927 i 1928.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PosełSprawozdawcaWojciechZubowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Marszałek Sejmu skierowała do Komisji Gospodarki i Rozwoju i Komisji Spraw Zagranicznych projekty następujących ustaw: o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o popieraniu i ochronie inwestycji, sporządzonej w Helsinkach dnia 25 listopada 1996 r. oraz o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia 13 października 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#PosełSprawozdawcaWojciechZubowski">Konieczność przyjęcia proponowanych rozwiązań wynika z tego, że traktaty inwestycyjne zawarte między państwami członkowskimi Unii Europejskiej zapewniają inwestorowi i jego inwestycjom z państwa będącego stroną umowy na terytorium państwa będącego drugą stroną umowy ochronę oraz możliwość dochodzenia roszczeń przed międzynarodowym trybunałem inwestycyjnym.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#PosełSprawozdawcaWojciechZubowski">Obowiązywanie tych umów jest kwestionowane przez Komisję Europejską z uwagi na ich niezgodność z prawem Unii Europejskiej. Komisja Europejska wszczęła formalne postępowania w sprawie niezgodności tych umów z prawem UE przeciwko kilku krajom. Przeciwko części wszczęto nieformalne postępowania i rozważa się wszczęcie formalnych postępowań. Jednym z tych krajów jest Polska.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#PosełSprawozdawcaWojciechZubowski">Komisja Europejska zgłaszała poważne obawy dotyczące tego, że takie umowy, jak dziś omawiane, a także ich poszczególne postanowienia pokrywają się z postanowieniami Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej lub mogą być z nimi sprzeczne. Wskazywała w szczególności na zasady swobody przepływu kapitału, swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług oraz na podstawowe zasady prawa UE takie jak: zasada nadrzędności, jedności, skuteczności i pewności prawa Unii Europejskiej. Komisja Europejska podkreślała również sprzeczność z prawem UE postanowień umów intra-EU BIT odnoszących się do kwestii rozstrzygania sporów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#PosełSprawozdawcaWojciechZubowski">Stanowisko RP wobec umów intra-EU BIT zostało przyjęte przez Komitet do Spraw Europejskich 3 czerwca 2011 r. Zgodnie z nim umowy takie powinny zostać wypowiedziane przez wszystkie państwa członkowskie UE. Najlepszym rozwiązaniem dla Rzeczypospolitej Polskiej byłoby jednoczesne podjęcie przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej wspólnej decyzji o rozwiązaniu umów intra-EU BIT za obopólną zgodą na mocy konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów sporządzonej w Wiedniu 23 maja 1969 r. Alternatywnie — właśnie z taką alternatywą mamy do czynienia — w przypadku braku możliwości osiągnięcia wśród państw członkowskich UE takiej jednomyślności RP, zgodnie z powyższym stanowiskiem, powinna rozwiązać umowy intra-EU BIT albo przez ich wypowiedzenie na warunkach określonych w tych umowach, albo na podstawie porozumienia stron. Ponieważ takiej jednomyślności, tak jak wspominałem wcześniej, nie osiągnięto, konieczne stało się wprowadzenie omawianych dziś rozwiązań. Chodzi o bilateralne rozwiązanie umowy.</u>
          <u xml:id="u-316.5" who="#PosełSprawozdawcaWojciechZubowski">Wysoka Izbo! Połączone komisje rozpatrzyły oba projekty ustaw i rekomendują przyjęcie obu projektów bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy pan poseł Wiesław Krajewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#PosełWiesławKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowych projektów ustaw o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o popieraniu i ochronie inwestycji, sporządzonej w Helsinkach dnia 25 listopada 1996 r. oraz o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Królestwa Szwecji o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia 13 października 1989 r., druk nr 1894.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#PosełWiesławKrajewski">Traktaty inwestycyjne zawarte między państwami członkowskimi Unii Europejskiej dotyczące umów o popieraniu i ochronie inwestycji, tzw. umowy intra-EU BIT, zapewniają inwestorowi i jego inwestycjom z państwa jednej strony umowy na terytorium państwa drugiej strony umowy ochronę oraz możliwość dochodzenia roszczeń przed międzynarodowym trybunałem inwestycyjnym, arbitrażowym. Obowiązywanie tych umów jest jednak kwestionowane przez Komisję Europejską z uwagi na ich niezgodność z prawem Unii Europejskiej. W związku z tym Komisja Europejska wszczęła formalne postępowania w sprawie niezgodności tych umów z kilkoma państwami Unii Europejskiej, natomiast przeciwko pozostałym państwom członkowskim, w tym przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, prowadziła nieformalne postępowania, tzw. EU Pilot, i rozważa obecnie wszczęcie formalnych postępowań.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#PosełWiesławKrajewski">Stanowisko Rzeczypospolitej Polskiej wobec umów intra-EU BIT zostało przyjęte przez Komitet do Spraw Europejskich w dniu 3 czerwca 2011 r. Zgodnie z nim umowy intra-EU BIT powinny zostać wypowiedziane przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej, a najlepszym rozwiązaniem dla Rzeczypospolitej Polskiej byłoby jednoczesne podjęcie przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej wspólnej decyzji o rozwiązaniu umów za obopólną zgodą na mocy Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, sporządzonej w Wiedniu dnia 23 maja 1969 r.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#PosełWiesławKrajewski">Z uwagi na brak możliwości osiągnięcia wśród państw członkowskich Unii Europejskiej takiej jednomyślności, Rzeczpospolita Polska zgodnie w powyższym stanowiskiem powinna rozwiązać umowy intra-EU BIT albo przez ich wypowiedzenie na warunkach określonych w tych umowach, albo na podstawie porozumienia stron. W związku z tym, że Republika Finlandii nie była zainteresowana rozwiązaniem z Rzeczpospolitą Polską, za porozumieniem stron, Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o popieraniu i ochronie inwestycji, sporządzonej w Helsinkach, Rzeczpospolita Polska wypowiedziała umowę ze skutkiem od dnia 16 października 2019 r. Na podstawie art. 11 ust. 3 umowy inwestycje dokonane przed dniem wejścia w życie wypowiedzenia umowy będą chronione na mocy tej umowy przez 20 lat od czasu wygaśnięcia umowy. Wypowiadając umowę, Rzeczypospolita Polska złożyła jednak deklarację, zgodnie z którą trybunały arbitrażowe ukonstytuowane na podstawie umowy nie mają jurysdykcji do rozpatrywania sporów inwestor — państwo z uwagi na brak ważnej zgody na arbitraż stron umowy.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#PosełWiesławKrajewski">Zawarcie porozumienia nie będzie miało konsekwencji politycznych. Państwa członkowskie Unii Europejskiej, w tym Rzeczypospolita Polska i Republika Finlandii, zostały wezwane przez Komisję Europejską do zakończenia obowiązywania umów intra-EU BIT łącznie z klauzulami przedłużenia obowiązywania umów. Zawarcie porozumienia nie powinno wpłynąć na stosunki gospodarcze między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Finlandii. Umowę zawarto w czasie, kiedy Rzeczypospolita nie była członkiem Unii Europejskiej, a wyżej wymieniona umowa miała na celu przyciągnięcie inwestycji fińskich do Polski. Obecnie poziom prawodawstwa oraz dostęp do powszechnego sądownictwa w Rzeczpospolitej Polskiej dają inwestorom zagranicznym, w tym również z republiki fińskiej, gwarancję ochrony inwestycji z możliwością dochodzenia swoich praw na drodze sądowej.</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#PosełWiesławKrajewski">Porozumienie posiada rangę umowy międzypaństwowej. Rozwiązane umowy intra-EU BIT są traktowane w polskim porządku prawnym jako umowy ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-318.6" who="#PosełWiesławKrajewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta sama argumentacja, jaką przed chwilą przedstawiłem, dotyczy również projektu ustawy o ratyfikacji porozumienia między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Królestwa Szwecji, druk nr 1894.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#PosełWiesławKrajewski">Z uwagi na powyższe Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera przedłożone, omawiane rządowe projekty ustaw zawarte w drukach nr 1893 i 1894. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Aleksander Miszalski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Miszalski: Ja drugi.)</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#PosełMichałJaros">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska w sprawie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia 13 października 1989 r. To są druki nr 1894 i 1928.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#PosełMichałJaros">Zasady swobody przepływu kapitału, swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług, a także podstawowe zasady prawa Unii Europejskiej, takie jak zasady nadrzędności, jedności, skuteczności, pewności prawa Unii Europejskiej, powinny być respektowane ze względu sam fakt bycia członkiem tej wspólnoty. Mamy nadzieję, że stan ten nie ulegnie zmianie, a polexit, wyjście Polski z Unii Europejskiej, nie będzie nas dotyczyć.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#PosełMichałJaros">Traktaty inwestycyjne zawarte między państwami członkowskimi Unii Europejskiej, czyli umowy o popieraniu i ochronie inwestycji, zapewniające inwestorowi i jego inwestycjom ochronę oraz możliwość dochodzenia roszczeń przed międzynarodowym trybunałem arbitrażowym wydają się więc zbędne, co wskazywane jest nawet przez Komisję Europejską. Co więcej, klauzule arbitrażowe inwestor — państwo zawarte w umowach intra-EU BIT są niezgodne z prawem Unii Europejskiej, gdyż naruszają autonomię prawa Unii Europejskiej. Wskazuje się, że umowy intra-EU BIT powinny zostać wypowiedziane przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej, dlatego przyjęcie opisanego projektu ustawy należy uznać za uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#PosełMichałJaros">Jako Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska jesteśmy za przyjęciem omawianego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-322.4" who="#PosełMichałJaros">A poza tym, szanowna pani marszałek, uważam, że Ostrołękę trzeba podliczyć, rozliczyć, a winnych ukarać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-322.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Aleksander Miszalski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#PosełAleksanderMiszalski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu Koalicji Obywatelskiej wobec druku analogicznego, tylko że z Finlandią, druki nr 1893 i 1927.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#PosełAleksanderMiszalski">To analogiczna umowa, która została podpisana w 1996 r. w Helsinkach, o popieraniu i ochronie inwestycji, przez Polskę i Finlandię, jeszcze w czasach, kiedy Polska nie była członkiem Unii Europejskiej. Oczywiście wtedy celem tej umowy było przyciągnięcie inwestycji fińskich. Co warte podkreślenia, żadne przedsiębiorstwa nie wniosły nigdy spraw do arbitrażu międzynarodowego — bo takie możliwości też były — na podstawie tej umowy. Ale teraz, obecnie obowiązywanie tych traktatów jest kwestionowane przez Komisję Europejską z uwagi na niezgodność z prawem europejskim. Część postanowień się pokrywa, część może być sprzeczna — chodzi o zasady swobody przepływu kapitału, swobody przedsiębiorczości, swobody świadczenia usług. Komisja Europejska wszczęła w związku z tym formalne postępowania w sprawie niezgodności tych umów z prawem Unii — w sprawach Austrii, Niderlandów, Słowacji, Szwecji, Rumunii, Finlandii, Wielkiej Brytanii. Dlatego na podstawie wymiany notek dyplomatycznych pomiędzy rządami Polski i Finlandii w lipcu roku 2020… Ambasada Polski zwróciła się do ambasady w Helsinkach z propozycją zawarcia porozumienia o skutkach prawnych wygaśnięcia umowy o popieraniu ochrony inwestycji, w formie wymiany not.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#PosełAleksanderMiszalski">Trzeba jeszcze zaznaczyć, że Polska i Finlandia oczywiście współpracują gospodarczo. W sumie, jeśli chodzi o inwestycje fińskie, to Finlandia zajmuje 19. miejsce w Polsce. Jeżeli chodzi o wartość inwestycji, to jest 1,5 mld euro. W 2019 r. to było 200 mln euro. Jest sporo inwestycji fińskich w Polsce. W drugą stronę jest mniej inwestycji — do tej pory 172 mln euro. Niemniej jednak podjęcie rzeczonej ustawy, rzeczonego porozumienia nie powinno wpłynąć negatywnie na skutki społeczne i gospodarcze współpracy polsko-fińskiej. Dlatego Koalicja Obywatelska będzie również ten projekt ustawy popierać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Wiesław Buż, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PosełWiesławBuż">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Występując w imieniu klubu poselskiego Lewica, mam przyjemność przedstawić opinię w sprawie przedłożonego projektu ustawy o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o popieraniu i ochronie inwestycji, sporządzonej w Helsinkach dnia 25 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#PosełWiesławBuż">Wysoka Izbo! Polsko-fińskie stosunki gospodarcze regulują postanowienia o dorobku prawnym Unii Europejskiej, ponadto obowiązują umowy dwustronne w zakresie nieobjętym uregulowaniem Unii Europejskiej, wśród których znajduje się umowa w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji. Według danych pochodzących z Portalu Promocji Eksportu największym zainteresowaniem wśród fińskich inwestorów w Polsce cieszy się branża budowlana, energetyczna oraz metalowa. Znaczącą rolę odgrywa również sektor celulozowo-papierniczy oraz usługi, w tym outsourcing. Fińscy inwestorzy stanowią liczącą się grupę w Polsce. Działa tu ok. 250 fińskich firm, a skumulowana wartość ich inwestycji wynosi ponad 1,5 mld euro.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#PosełWiesławBuż">W uzasadnieniu projektu ustawy czytamy, że nie przewiduje się negatywnych skutków społeczno-gospodarczych, finansowych, politycznych i prawnych. Należy zwrócić uwagę, że bilateralne stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Finlandii powinny opierać się na wzmocnionym rozwijaniu kontaktów handlowych oraz współpracy badawczo-rozwojowej. Finlandia i Polska mogą zacieśniać współpracę w obszarze Morza Bałtyckiego w relacjach biznesowych oraz w dziedzinie bezpieczeństwa. Bliska i skoordynowana współpraca Polski i Finlandii w obszarze gospodarki, energetyki, środowiska, bezpieczeństwa i wschodniego sąsiedztwa Unii Europejskiej powinna stanowić ugruntowany cel naszych obu krajów. Dlatego należy oczekiwać, że mając na względzie dalszy wzrost inwestycji w naszym kraju, napływ nowoczesnych fińskich technologii i wspólne przedsięwzięcia w tym obszarze, polskie władze będą skutecznie dążyć do zacieśnienia i rozszerzenia współpracy z fińskimi partnerami. Polskie uczelnie, polskie klastry naukowo-przemysłowe i polskie firmy w moim przekonaniu także są na to gotowe i powinny być zainteresowane wzmocnieniem umownej współpracy. Dlatego uważam, że przedmiotowy projekt ustawy należy ocenić jako właściwy, ale niewskazujący na możliwości aktywizacji i wzrostu potencjału rozwoju gospodarczego, współpracy w obliczu szans i wyzwań, jakie cechują potencjał polsko-fińskiej współpracy.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#PosełWiesławBuż">Poselski klub Lewicy oczekuje na wzmocnienie kontaktów gospodarczych między naszymi krajami. Polska gospodarka i partnerstwo Polski i Finlandii powinny być potwierdzone stosowną umową, która w swojej istocie będzie dążyć do zacieśnienia współpracy gospodarczej, do wzajemnej korzyści dla obu państw i do utrzymania rzetelnych i równoprawnych warunków dla inwestowania przez inwestorów jednej umawiającej się strony na terytorium drugiej umawiającej się strony. Mając powyższe na uwadze, uważam, że ratyfikacja porozumienia między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Finlandii o skutkach prawnych jest niezbędna do bezpiecznej i formalnoprawnej realizacji celów gospodarczych, naukowych i inwestycyjnych. Umowa definiuje określenie inwestycji i oznacza każdy rodzaj mienia danego przedsięwzięcia na terytoriach stron oraz określa zasady popierania, dopuszczania, traktowania inwestycji, wywłaszczania, odszkodowania, transferu płatności i rozstrzygania sporów.</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#PosełWiesławBuż">Finlandia jest krajem o liberalnym podejściu do polityki gospodarczej i gwarantuje sprostanie wyzwaniom płynącym z globalizacji, zmian klimatycznych oraz poprawę sytuacji na rynku pracy. Rząd Finlandii zamierza osiągnąć cele gospodarcze poprzez wzmocnienie sektora nauki, polityki i innowacyjności oraz poprawę współpracy między pracodawcami i pracobiorcami. Cele te są zbieżne z naszymi oczekiwaniami i kierunkami rozwoju prezentowanymi przez projekty i deklaracje współpracy zgłaszane i deklarowane przez nasz rząd. Dlatego nasz klub akceptuje zgodę na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji procedowanego porozumienia i będzie głosował za przyjęciem ustawy w sprawie zarówno Finlandii, jak i Szwecji, jako że te ustawy są idealnie zbieżne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-326.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Władysław Teofil Bartoszewski, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu klubu Koalicji Polskiej — PSL, Unii Europejskich Demokratów i Konserwatystów Marka Biernackiego przedstawić stanowisko klubu w sprawie projektu ustawy o ratyfikacji porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii oraz Królestwem Szwecji o skutkach prawnych wygaśnięcia dwóch umów między Rzecząpospolitą Polską a tymi dwoma państwami o popieraniu i ochronie inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Porozumienia: ze Szwecją, zawarte w 1989 r., i z Finlandią, zawarte w 1996 r., były oczywiście zawarte zanim Polska wstąpiła do Unii Europejskiej i nie obowiązywało nas wtedy prawo europejskie. Unia Europejska stwierdziła, że umowy wewnątrz Unii Europejskiej, tzw. BIT, bilateral investment treaties, powinny zostać zlikwidowane i zgodziły się z tym 23 państwa członkowskie Unii Europejskiej, z wyjątkiem Austrii, Finlandii, Szwecji i Irlandii.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Co więcej, Finlandia i Szwecja nie były zainteresowane rozwiązaniem tych umów z Rzecząpospolitą Polską za porozumieniem stron. Nie jest jasne, z jakiego powodu, bo tego Ministerstwo Spraw Zagranicznych ani rząd nam nie wyjaśniało. Prawdopodobnie uznali oni, te państwa, że umowy bilateralne, które były zawarte wcześniej, są dla nich bardziej korzystne niż umowy, niż gwarantuje im to prawo europejskie.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Jest tutaj jeden ciekawy aspekt tej sprawy. Otóż Polska akceptuje w związku z tymi dwoma przypadkami autonomię prawa Unii Europejskiej, co stwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w jednej ze spraw spornych z republiką, między przedsiębiorstwem zarejestrowanym w Holandii przeciwko Republice Słowacji. Polska przystąpiła do tego postępowania po stronie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Czyli Polska akceptuje autonomię prawa Unii Europejskiej w niektórych przypadkach, jak wiemy, bo w niektórych przypadkach nie akceptuje.</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Tutaj pojawia się jedno duże pytanie. Jeżeli kwestionujemy wyroki TSUE, czy daje to gwarancję inwestorom inwestującym w Polsce, że wyroki TSUE, tak jak ten przeciwko Słowacji, będziemy również kwestionować, czyli będziemy się nie zgadzać, nie dawać gwarancji inwestorom zagranicznym w naszym kraju. Jest tutaj pewna schizofrenia, której rząd nie wyjaśnił.</u>
          <u xml:id="u-328.5" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Niezależnie od tego jest rzeczą oczywistą, że jesteśmy członkami Unii Europejskiej, obowiązuje nas prawo europejskie. Przyznajemy rację TSUE, że istnieje autonomia prawa Unii Europejskiej i tego klub Koalicji Polskiej będzie się trzymał. W związku z tym oczywiście popieramy projekt ustawy o ratyfikacji tych porozumień. Natomiast zawracam uwagę na to, że wnioskodawca, czyli rząd polski, chyba nie całkiem przewidział potencjalne konsekwencje tego rodzaju ustawy. Bo może się okazać, że będziemy musieli jednak uznawać wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, nawet jak nam, znaczy, nie nam, tylko rządowi, jest to bardzo nie na rękę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-328.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Krystian Kamiński, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#PosełKrystianKamiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obie umowy czy oba projekty są w sumie tożsame, w związku z czym pozwolę sobie na to, żeby naraz mówić. Mam ambiwalentny stosunek do tych projektów czy w ogóle do tych umów, ponieważ z jednej strony, w ramach tych umów jest zapis o międzynarodowym trybunale inwestycyjnym, arbitrażowym, który, jak słyszymy, nie był wykorzystywany, ale jednak ten zapis sprawia, że te umowy nie do końca były korzystne z naszego punktu widzenia i nie wydaje się, żeby były one najlepszą opcją. Z drugiej strony, zerwanie tych umów w momencie, w którym ani Finlandia, ani Szwecja wcale nie były zainteresowane czy wcale nie chciały tego robić, pokazuje naszą mocno jednostronną decyzję, jednostronną decyzję pod wpływem Komisji Europejskiej, bo to Komisja Europejska na nas naciska, żebyśmy to zrobili, a my potulnie, posłusznie po prostu wykonujemy to wbrew państwom, z którymi współpracujemy.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#PosełKrystianKamiński">Tak że wydaje się, że jak zawsze Polska, która deklaracyjnie, chociażby w ustach przedstawicieli rządu, jest taka mocna, walczy o swoje prawa w Unii, walczy o to, żeby być suwerenna, po prostu poddaje się temu, że Komisja Europejska znowu nam coś nakazuje, i w momencie gdy Komisja Europejska mówi, że musimy to robić, my to po prostu robimy. Nieważne, czy to jest w naszym interesie, czy nie jest w naszym interesie, po prostu to wykonujemy.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#PosełKrystianKamiński">Jako Konfederacja mamy poważne wątpliwości, czy za takimi rzeczami głosować, ponieważ pokazuje to, że nie jesteśmy suwerennym państwem, tylko wykonujemy to, czego Unia Europejska od nas chce. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Paweł Zalewski, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PosełPawełZalewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#PosełPawełZalewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest moment, w którym musimy powiedzieć, szczególnie wobec częstej sytuacji na tej sali, częstych ataków, niesprawiedliwych ataków na Unię Europejską: chwała Unii Europejskiej, chwała Komisji Europejskiej za to, że domaga się równości prawa, równości prawa wobec podmiotów gospodarczych i państw. Ta równość jest bardzo ważna i bardzo korzystna dla Polski. Przypomnijmy, że te wszystkie umowy o ochronie wzajemnych inwestycji po roku 1989 Polska podpisywała w warunkach podmiotu słabszego, który chciał ściągnąć do kraju inwestycje, ale którego system sądowy, system wymiaru sprawiedliwości nie był wiarygodny, i stąd te wszystkie korzystne dla inwestorów obcych zapisy. Dzisiaj w sytuacji, gdy mamy tak daleko idące zharmonizowanie — przynajmniej oczekiwane zgodnie z traktatami, bo praktyka, co pokazuje przykład Polski, jest różna — gdy mamy tak dalece zharmonizowane przepisy, to uprzywilejowanie obcego kapitału czy też zagranicznego kapitału — on już nie jest obcy, on jest europejski — jest absolutnie dla Polski szkodliwe i absolutnie niesprawiedliwe. Tak więc kochani koledzy z Konfederacji, jeżeli jesteście za polskim interesem, głosujcie za tymi ustawami.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#PosełPawełZalewski">Powtarzam raz jeszcze: to jest moment, kiedy możemy docenić Unię Europejską, kiedy możemy docenić Komisję Europejską, bo działa w interesie wszystkich, działa w interesie równości, działa w interesie Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pociągnę wątek, który mój znakomity kolega pan poseł Zalewski był uprzejmy poruszyć, czyli tych korzyści, które płyną dla naszego państwa i dla naszej gospodarki. To, że dzisiaj jesteśmy częścią sojuszu również gospodarczego Unii Europejskiej, widać w naszej przestrzeni. Nasze firmy na tym korzystają, pokazuje to bilans handlowy. Niemniej jednak nie zwalnia to naszego państwa z odpowiedzialności za prowadzenie polityki gospodarczej i dyplomacji ekonomicznej w taki sposób, aby wspierać ekspansję naszych firm, wspierać ich dążenie do zagospodarowania innych rynków, nie tylko w Europie, ale na całym świecie. W programie Polski 2050 dyplomacja gospodarcza znajduje bardzo wyraźne swoje miejsce. Chcemy, aby te mechanizmy, uruchamiane dzięki możliwościom państwa, wspierały polskie firmy i wspierały polskie przedsiębiorstwa, które mogą znaleźć swoje miejsce na różnych rynkach całego świata.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Na koniec chcę wyrazić nadzieję, że rząd nie będzie czekał na to, aż ktoś inny przejmie odpowiedzialność, ale sam już dzisiaj zacznie prowadzić dyplomację gospodarczą w najlepszym tego słowa znaczeniu. Możemy w tym pomóc, wystarczy do nas przyjść i zapytać o radę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, zdalnie pani poseł Joanna Senyszyn, PPS.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#komentarz">(Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne PPS popiera rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o popieraniu i ochronie inwestycji, która była sporządzona w Helsinkach 25 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Komisja Europejska kwestionuje zgodność tej umowy z prawem unijnym. Wszczęte zostało w tej sprawie postępowanie nieformalne wobec Polski oraz formalne przeciwko siedmiu innym krajom członkowskim, które zawierały umowy podobnej treści. Dlatego dobrze się stało, że w tej chwili mamy taki projekt do uchwalenia. Uważamy, że jest to krok w kierunku harmonizacji prawa państw członkowskich Unii Europejskiej oraz poprawy funkcjonowania wspólnego rynku Unii Europejskiej. Moi przedmówcy podkreślali, że rząd Finlandii wcale nie był specjalnie zainteresowany zakończeniem tej umowy. To tym bardziej dowodzi, że dobrze, że nasz rząd już takie kroki podjął.</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#PosełJoannaSenyszyn">Ten sam problem dotyczy umowy między rządem Królestwa Szwecji i rządem jeszcze PRL-owskim z 1989 r. Zapisy również tej umowy ze Szwecją przestały być aktualne, nie odpowiadają już potrzebom rynku Unii Europejskiej i w związku z tym również w odniesieniu do tej umowy konieczne jest podjęcie kroków, aby ona wygasła. W Polsce funkcjonuje ponad 700 spółek z kapitałem szwedzkim. Są wśród nich takie podmioty, jak Ikea, Nordea Bank czy Volvo. Dostosowanie przepisów do prawa unijnego jest z pewnością dobrym krokiem w kierunku pogłębienia integracji europejskiej i lepszego funkcjonowania tych firm na rynku polskim, a także dobrego funkcjonowania naszych firm na rynku europejskim. Toteż poprzemy projekt rządowy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś jeszcze chce zgłosić się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, mam krótkie pytania dotyczące tych dwóch państw. Chciałem zapytać, jakie inicjatywy w sferze dyplomacji gospodarczej w ostatnim czasie zostały podjęte. Czy były organizowane jakieś wizyty naszych przedsiębiorców, naszych firm? Czy są takie sektory, gdzie ta współpraca, m.in. dzięki wsparciu ambasady, ale także innych instytucji państwa, została nawiązana i przynosi naszym przedsiębiorcom korzyści? Bardzo bym prosił o taką informację, w formie pisemnej, za ostatnie 2 lata. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Szejna, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PosełAndrzejSzejna">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj rzeczą oczywistą jest to, że polityka zagraniczna to przede wszystkim dbanie o interesy gospodarcze, zarówno zagraniczne, jak i w kraju. Nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że dzisiejszy nacisk na Rosję… Tym, co powstrzymuje Rosję od inwazji na Ukrainę, jest Nord Stream 2 i wspólne oświadczenie kanclerza Niemiec i prezydenta Bidena, że nie będzie żadnego Nord Stream 2, jeżeli będzie inwazja. Pytanie, czy Polska polityka zagraniczna to rozumie. Pytanie do pana ministra Wawrzyka: Czy dziś, rozmawiając o porozumieniach z dwoma krajami, Finlandią i Szwecją, dotyczących wzajemnego popierania, ochrony inwestycji zagranicznych, możemy również zastanowić się… Czy mogę uzyskać jakąś skrótową wypowiedź? Może proszę o odpowiedź na piśmie. Czy państwo rozumiecie, jak ważne są inwestycje zagraniczne i — żeby one do Polski przypływały — wizerunek Polski? W tle lex TVN. Co robicie, aby ten wizerunek Polski był naprawdę krystaliczny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#PosełJanSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W dniu 7 czerwca 2018 r. prezydent Duda podpisał ustawę o wypowiedzeniu umowy między Polską a Finlandią o popieraniu i ochronie inwestycji zawartej w listopadzie 1996 r. Prawie 4 lata później procedujemy nad ustawą o porozumieniu między stronami mówiącym o wygaśnięciu art. 11 pkt 3 wcześniej wypowiedzianej umowy. Wspomniany art. mówi o 20-letnim okresie od momentu rozwiązania umowy, w którym będą obowiązywały jej postanowienia. Chciałem zapytać, i poprosić o odpowiedź na piśmie, czy rząd w roku 2018 był nieświadomy istnienia takiego zapisu i nie zdawał sobie sprawy z istnienia okresu ochronnego. Jeśli pan premier posiadał wiedzę w tej kwestii, to dlaczego naraził nasz kraj na 4-letni okres obowiązywania takich zapisów pomimo ich niezgodności z prawem Unii Europejskiej? Dlaczego Polska przez 4 lata niepotrzebnie była zagrożona postępowaniem arbitrażowym i kosztami z tym związanymi? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pani poseł Joanna Senyszyn, PPS, zdalnie.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#komentarz">(Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem zainteresowana tym, czy Polska ma jeszcze inne umowy o popieraniu i ochronie inwestycji, takie umowy dwustronne, a jeżeli tak, to ile jest takich umów i z iloma krajami są zawarte, bo jeżeli są, to wiadomo, że Unia Europejska będzie je kwestionować. Czy zatem są już projekty dotyczące ich wypowiedzenia? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#PosełFranciszekSterczewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zajmujemy się dzisiaj umową między Polską a Szwecją, ale chciałbym przypomnieć, że od kilku lat stosunki polsko-szwedzkie mają także miejsce w zupełnie innym obszarze. Kobiety w Polsce nie mają prawa do aborcji, przez co każdego roku setki tysięcy z nich przerywają ciążę za granicą, a Szwecja jest jednym z najpopularniejszych kierunków. Po tzw. wyroku tzw. Trybunału Konstytucyjnego polskie kobiety otrzymały wiele wsparcia od naszego zamorskiego sąsiada. W pomoc zaangażowanych było wiele organizacji pozarządowych z całej Skandynawii. Czołowi szwedzcy politycy i polityczki zapowiedzieli, że Polki będą mogły przerywać ciążę bezpłatnie. Prace nad tym pomysłem trwają.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Pani marszałek, kolega odlatuje.)</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#PosełFranciszekSterczewski">To po prostu wstyd i poruta, że rząd innego państwa musi dbać o Polki, ponieważ wy odmawiacie im podstawowych praw.</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#PosełFranciszekSterczewski">Z tego miejsca chciałbym gorąco podziękować… Trzymam kciuki za wszystkie kobiety, które zostały zmuszone do tego, żeby przerwać ciążę za granicami Polski. Dziękuję wszystkim Szwedom i Szwedkom, którzy włączyli się w tę pomoc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#PosełFranciszekSterczewski">Ostatnie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#PosełFranciszekSterczewski">To świadczy o sile solidarności społeczeństw Szwecji i Polski. Czas, by polski rząd i instytucje państwowe również dojrzały do tego poziomu. Solidarność naszą bronią. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o ciszę na sali.</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Dobromir Sośnierz z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PosełDobromirSośnierz">Widzę, że koledze Sterczewskiemu wszystko się kojarzy z aborcją.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#PosełDobromirSośnierz">Mam inne pytanie, bo w tej umowie zaciekawił mnie wątek w sumie poboczny, jednak interesujący. Dlaczego to tylko Polska w tym układzie stara się o anulowanie tych umów? Bo rozumiem, że one są niezgodne z prawem unijnym, rozumiem, że one wiążą obie strony, znaczy Polskę i Szwecję i Polskę i Finlandię. Dlaczego tamte rządy nie są zainteresowane tym wypowiedzeniem? Czyżby prawo europejskie dotyczyło tylko niektórych? Czyżbyśmy właśnie zyskali kolejny dowód na to, że w Unii są równi i równiejsi? Skoro we wspólnym pokoju mamy bałagan, dlaczego tylko my musimy go sprzątać? Proszę o wyjaśnienie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Brawo, Dobromir!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Jacek Czerniak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PosełJacekCzerniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#PosełJacekCzerniak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To ważna materia ustawowa — popieranie i ochrona inwestycji. Firmy fińskie już są w Polsce, funkcjonuje ok. 250 firm. To jest branża budowlana i energetyczna. Mam pytanie do pana ministra: Jak polski rząd będzie pobudzał polskie firmy? Chodzi o to, żeby ten kapitał funkcjonował na rynkach, których ta ustawa będzie dotyczyła. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Ostatnie pytanie, pan poseł Wiesław Buż, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PosełWiesławBuż">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedmiotowy projekt potencjalnej umowy między państwami, o którym dzisiaj rozmawiamy, zawiera raptem kilka stron tekstu, który porządkuje sprawy gospodarcze między przedsiębiorcami, sprawy własności, uporządkowania kwestii odpowiedzialności itd. Sądzę, że jest to niezwykle potrzebne unormowanie prawne. Natomiast chciałbym zwrócić uwagę na następujący fakt. Studiując w pewnym sensie przygotowanie się do dzisiejszego tematu w tym punkcie obrad, zwróciłem uwagę na to, że jest mało inicjatyw dotyczących współpracy między rządami o charakterze społecznym. Interesuje mnie, czy rząd prowadzi w jakikolwiek sposób np. rozmowy zmierzające do tego, aby pozyskać dobre przykłady np. z Finlandii czy Szwecji — i z nich czerpać — dotyczące funkcjonowania i ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Jeszcze raz bardzo proszę o spokój na sali.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana Piotra Wawrzyka, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi o inne kraje, to w tej chwili jest negocjowana ostatnia umowa — z Austrią — w sprawie Klauzuli Przedłużonego Obowiązywania. Jest jeszcze kwestia umowy z Wielką Brytanią, ale w tym wypadku jesteśmy w trakcie przygotowywania negocjacji, aczkolwiek zwracam uwagę, że obecnie, kiedy Wielka Brytania nie jest już w Unii Europejskiej, sytuacja jest inna.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Pan poseł Szejna zadał pytanie dotyczące kwestii wizerunkowych. Myślę, że najlepszym obrazem jest to, że tempo inwestycji zagranicznych w Polsce nie maleje, a wprost przeciwnie — rośnie, co potwierdza bardzo dobry wizerunek Polski w odbiorze inwestorów zagranicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii pana Grzegorza Piechowiaka.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRozwojuiTechnologiiGrzegorzPiechowiak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Właściwie odpowiem tylko na jedno pytanie — pana posła Szejny — dotyczące małych inwestycji zagranicznych. Otóż tylko w 2021 r. podjętych zostało 713 decyzji w sprawie nowych inwestycji o wartości ponad 37 mld zł. To jest o 92% więcej inwestycji niż było w roku 2020. To świadczy o wizerunku Polski i o tym, że Polska jest bardzo dobrze postrzegana na arenach międzynarodowych. Właściwie tylko tyle chciałbym dodać tytułem dopowiedzenia w tej kwestii. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Do trzeciego czytania projektów ustaw przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-359.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Krótka przerwa.)</u>
          <u xml:id="u-359.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 49 do godz. 14 min 56)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#Marszałek">Proszę państwa, przystąpimy do stwierdzenia kworum.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#Marszałek">Proszę wszystkich państwa posłów o naciśnięcie dowolnego przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-360.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-360.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Ten czarny nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-360.5" who="#Marszałek">W posiedzeniu bierze udział 447 posłów.</u>
          <u xml:id="u-360.6" who="#Marszałek">Stwierdzam kworum.</u>
          <u xml:id="u-360.7" who="#Marszałek">Komisja Finansów Publicznych przedłożyła opinie w sprawie kandydatów na członków Rady Polityki Pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-360.8" who="#Marszałek">Opinie komisji to druki nr 1935 i 1992.</u>
          <u xml:id="u-360.9" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt dotyczący tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-360.10" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, w uzgodnieniu z Konwentem Seniorów, przedłożyło projekt uchwały w sprawie upamiętnienia Jarosława Marka Rymkiewicza, druk nr 2006.</u>
          <u xml:id="u-360.11" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-360.12" who="#Marszałek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-360.13" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-360.14" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-360.15" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie upamiętnienia Jarosława Marka Rymkiewicza (druk nr 2006).</u>
          <u xml:id="u-360.16" who="#Marszałek">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie upamiętnienia Jarosława Marka Rymkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-360.17" who="#Marszałek">3 lutego w wieku 86 lat zmarł Jarosław Marek Rymkiewicz, poeta, eseista, krytyk i dramaturg. Autor kilkunastu tomów poetyckich i laureat wielu istotnych nagród literackich, w tym Nagrody Literackiej Nike przyznanej w 2003 roku za tom wierszy ’Zachód słońca w Milanówku’. Znawca Adama Mickiewicza oraz autor encyklopedii poświęconych Bolesławowi Leśmianowi i Juliuszowi Słowackiemu.</u>
          <u xml:id="u-360.18" who="#Marszałek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie podkreślić znaczenie dorobku literackiego Jarosława Marka Rymkiewicz oraz składa cześć Jego pamięci”.</u>
          <u xml:id="u-360.19" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm przyjął tę uchwałę przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-360.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-360.21" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-360.22" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-360.23" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia Jarosława Marka Rymkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-360.24" who="#Marszałek">Z wnioskiem formalnym pan poseł Paweł Kowal, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-360.25" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-360.26" who="#Marszałek">1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#PosełPawełKowal">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Składam wniosek o pół godziny przerwy, spotkanie Konwentu Seniorów i wprowadzenie do porządku obrad informacji ministra spraw zagranicznych na temat sytuacji międzynarodowej i bezpieczeństwa Polski.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#PosełPawełKowal">Czekamy na debatę z ministrem spraw zagranicznych już długi czas. Teraz jest moment, kiedy oczy całej Polski są na to skierowane i codziennie rano są pytania ludzi: Czy będzie wojna?</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#PosełPawełKowal">Chcemy, żeby w Wysokiej Izbie odbyła się poważna debata na temat strategicznego położenia Polski. Chcemy pewnej informacji na temat tego, że rząd robi wszystko, co może, ażeby zapewnić bezpieczeństwo obywatelom Polski, a także żeby zachować pokój w Europie Środkowej. Pan minister nie chce z nami zwykle dyskutować, my stawiamy wniosek: niech pan minister przyjdzie na tę trybunę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PosełPawełKowal">…niech przedstawi informację albo poda wiarygodną informację, kiedy tę debatę będziemy mogli wspólnie podjąć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#Marszałek">Panie pośle, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#Marszałek">Ponieważ padł wniosek formalny o przerwę w obradach, poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-364.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-364.6" who="#Marszałek">Głosowało 454 posłów. 221 — za, 232 — przeciw, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-364.7" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-364.8" who="#Marszałek">Z wnioskiem formalnym zgłosił się pan poseł Krzysztof Gawkowski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-364.9" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#PosełKrzysztofGawkowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgłaszam wniosek formalny o odroczenie obrad do czasu, aż pojawi się w Wysokiej Izbie minister Niedzielski. Pan minister Niedzielski nie był w Sejmie od 4 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#PosełKrzysztofGawkowski">Panie Premierze! Panie Prezesie Kaczyński! Przez 4 miesiące w czasie pandemii nie było ministra zdrowia w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#PosełKrzysztofGawkowski">Żadnych rozporządzeń, żadnych kluczowych ustaw — nic. Abdykacja z walki z pandemią na całego.</u>
          <u xml:id="u-365.4" who="#PosełKrzysztofGawkowski">A dzisiaj? A dzisiaj pan minister Niedzielski ogłosił po raz kolejny, po premierze: zaczynamy wygrywać z pandemią, będziemy zmniejszali ograniczenia.</u>
          <u xml:id="u-365.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-365.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-365.7" who="#PosełKrzysztofGawkowski">Ograniczenia — 46 tys. zakażeń i wy mówicie, że zmniejszacie ograniczenia. A jak było 34 tys. to wprowadzaliście? Mam jedno zdanie do pana ministra Niedzielskiego: Kończ waść, wstydu oszczędź. Panie premierze Kaczyński, czas na zmianę ministra zdrowia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-365.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo, wniosek przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#PosełRobertWinnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po pierwsze, należałoby jednak doczytać Sienkiewicza, w jakim kontekście było to wypowiadane,…</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#PosełRobertWinnicki">…panie pośle, panie przewodniczący. Ale po drugie, i przede wszystkim, Adam Niedzielski zasługuje na dymisję, i to już od dawna, bo oczywiście to, co mówiła od 2 lat Konfederacja, że COVID należy traktować jak inne choroby, potwierdza się dzisiaj w całej Europie.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#PosełRobertWinnicki">Dzisiaj, po 2 latach tego szaleństwa, wreszcie wszyscy przyznają rację temu, co mówiła Konfederacja. A wy, jeśli jesteście wiarygodni, z Lewicy, z Platformy, z klubu Hołowni, to podpiszcie się pod wnioskiem Konfederacji, żeby zdymisjonować, żeby wyrazić wotum nieufności wobec Adama Niedzielskiego. To jest dzisiaj to, co powinno zostać zrobione.</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#Marszałek">Pan poseł Janusz Kowalski…</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#Marszałek">Ach, przepraszam, padł wniosek formalny o odroczenie posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#Marszałek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-368.5" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odroczeniem posiedzenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-368.6" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-368.7" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-368.8" who="#Marszałek">Głosowało 456 posłów. 214 — za, 238 — przeciw, 4 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-368.9" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-368.10" who="#Marszałek">Z wnioskiem formalnym pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-368.11" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Wniosek przeciwny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PosełJanuszKowalski">Pani Marszałek! Szanowna Izbo! Moje słowa kieruję, i to wielki honor i zaszczyt, do pana ministra Przemysława Czarnka z wielkimi słowami uznania i szacunku za to, że kilka dni temu przyjął w swoim ministerstwie kilkunastu obywateli Republiki Federalnej Niemiec, liderów Polonii, którzy od 31 lat są dyskryminowani, ponieważ język polski w żadnej niemieckiej szkole nie jest nauczany w trybie szkolnym. Bardzo serdecznie, panie ministrze, za to dziękuję. Jest pan pierwszym ministrem III RP, który się o to upomniał,…</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#PosełJanuszKowalski">…a drogą, szanowną opozycję naprawdę zachęcam, żeby państwo tych nieprawd nie powtarzali.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#PosełJanuszKowalski">Wczoraj pełnomocnik rządu Republiki Federalnej Niemiec powiedział o Polakach w Niemczech, że to jest mniejszość etniczna. Mniejszość etniczna, tłumaczę nieukom z Platformy, to jest mniejszość, która nie ma państwa. Polska ma państwo. Wczoraj również ten pełnomocnik twierdził, że jest 200 mln euro. Proszę bardzo, pokażcie mi chociaż jedną szkołę w Niemczech, gdzie jest język polski ojczysty nauczany w trybie szkolnym. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki wniosek formalny?)</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#PosełJanuszKowalski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#Marszałek">Panie pośle, to nie był wniosek formalny, przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#Marszałek">Pan poseł Paweł Zalewski z wnioskiem formalnym, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Co to było? Jaki wniosek formalny?)</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, w jakim to było trybie?)</u>
          <u xml:id="u-370.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki to był tryb wniosku formalnego?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PosełPawełZalewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sytuacja robi się coraz bardziej poważna. Misja prezydenta Macrona najprawdopodobniej poniosła fiasko. Działania zmierzające do tego, aby powstrzymać Rosję, dają nie wiadomo jakie efekty. Chwała Bogu na razie nie ma miejsca zaostrzenia sytuacji wobec Ukrainy. Niemniej jednak już na Białorusi stacjonuje 30 tys. rosyjskich żołnierzy. Sejmy, parlamenty europejskie debatują o tym, bo to są sprawy ważne dla obywateli europejskich. Tylko polski Sejm na ten temat nie rozmawia, polskiego ministra nie ma i rozumiem, że to jest oznaka sytuacji polskiej polityki zagranicznej. Ale polski Sejm, a przede wszystkim Polacy mają prawo wiedzieć, czy polski rząd robi wszystko, aby w tej sprawie ochronić polskie interesy.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#PosełPawełZalewski">Pani marszałek wczoraj powiedziała, że będzie rozmawiała z ministrem spraw zagranicznych, aby ta debata się odbyła. Mam pytanie, pani marszałek, czy ta debata się odbędzie i czy pani pośrednictwo w tej sprawie doprowadziło do jakiegokolwiek dobrego efektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#Marszałek">To nie było…</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSęk">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSęk">Szanowni Państwo! Szczególnie Państwo Posłowie z opozycji! Chcecie debaty, chcecie rozmowy, bo mówicie, że stoimy w obliczu wojny, ale przypomnę, że to państwa środowisko polityczne wtedy, kiedy szalała druga fala pandemii, a sytuacja za granicą również była trudna, wychodziło na ulice z hasłami: To jest wojna! To wówczas państwo wywoływaliście wojnę polsko-polską i się do niej przyczynialiście.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSęk">Dzisiaj mówicie o wojnie. Dzisiaj potrzebna jest solidarność, dzisiaj potrzebna jest jedność…</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Do psychiatry.)</u>
          <u xml:id="u-373.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSęk">…jest potrzebna jedność państw Zachodu, Unii Europejskiej i NATO, ale jest też potrzebna jedność, której państwo, jak sądzę, nie rozumiecie. Jedność w Polsce, jeśli chodzi o wsparcie dla działań dyplomatycznych rządu. Dla działań dyplomatycznych każdego szczebla, prezydenta Rzeczypospolitej, który wczoraj spotkał się w ramach Trójkąta Weimarskiego, premiera, który przystąpił jesienią do ofensywy, odwiedził kilkanaście krajów, był też w Kijowie, niedawno zadeklarował wsparcie militarne broni defensywnej, ministra spraw zagranicznych, który był w Waszyngtonie, wczoraj ogłaszał w Wiedniu nasz plan przewodnictwa w OBWE, wybiera się w najbliższym czasie na kolejne wizyty.</u>
          <u xml:id="u-373.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A Warszawa?)</u>
          <u xml:id="u-373.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSęk">To jest moment aktywności i działania, a nie debaty i kłótni z państwem, kłótni i awantury, którą państwo chcecie wywołać. Dzisiaj jest czas solidarności i jedności. Wspierajcie rząd, jeżeli macie jeszcze w sobie chociaż jakieś minimalne elementy polskości. O to do was serdecznie apeluję.</u>
          <u xml:id="u-373.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jarosław Rzepa z wnioskiem formalnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PosełJarosławRzepa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Czy widzicie państwo ten bochenek chleba, który za chwilę może być dobrem luksusowym?</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Maskę zdejmij.)</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#PosełJarosławRzepa">Dlaczego? Szanowni państwo, jeżeli będziemy widzieli takie oto rachunki… To jest rachunek, szanowni państwo, dla szczecińskiego piekarza, o 1000% większy niż ten, który zapłacił w listopadzie. 700% zapłacił na początku stycznia.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#PosełJarosławRzepa">Szanowni Państwo! Oni chcą produkować ten chleb. Chcą produkować ten chleb. Wy nie możecie im zakazywać, szanowni państwo. Chcą dawać ten chleb Polakom. Dlatego też, panie premierze, natychmiast działanie dla takich piekarni. Nie wolno ich zostawić samych sobie. Oni naprawdę chcą produkować dobrej jakości chleb, który robią, produkują od II wojny światowej, od czasu po II wojnie światowej, bo tam przyjechali. Dzisiaj dla nich jest to śmierć.</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#PosełJarosławRzepa">Szanowni Państwo! Pani Marszałek! Wnoszę o zamknięcie obrad do momentu, kiedy pan premier przekaże informacje, w jaki sposób zamierza ten problem rozwiązać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-375.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-375.6" who="#komentarz">(Głos z sali: A po co nam chleb? Mamy ciastka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#Marszałek">Zgłoszony został wniosek formalny o zamknięcie obrad.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#Marszałek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zamknięciem posiedzenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-376.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-376.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-376.7" who="#Marszałek">Głosowało 455 posłów. 217 — za, 232 — przeciw, 6 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-376.8" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-376.9" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o poselskim projekcie uchwały w sprawie solidarności z obywatelkami Afganistanu.</u>
          <u xml:id="u-376.10" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie projektu uchwały z druku nr 1852.</u>
          <u xml:id="u-376.11" who="#Marszałek">Głosujemy nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-376.12" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 1852, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-376.13" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-376.14" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-376.15" who="#Marszałek">Głosowało 456 posłów. 442 — za, 5 — przeciw, 9 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-376.16" who="#Marszałek">Sejm podjął uchwałę w sprawie solidarności z obywatelkami Afganistanu.</u>
          <u xml:id="u-376.17" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o popieraniu i ochronie inwestycji, sporządzonej w Helsinkach dnia 25 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-376.18" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-376.19" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 1893.</u>
          <u xml:id="u-376.20" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-376.21" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 1893, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-376.22" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-376.23" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-376.24" who="#Marszałek">Głosowało 453 posłów. 443 — za, nikt nie był przeciw, 10 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-376.25" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii o popieraniu i ochronie inwestycji, sporządzonej w Helsinkach dnia 25 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-376.26" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia 13 października 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-376.27" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-376.28" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 1894.</u>
          <u xml:id="u-376.29" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-376.30" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 1894, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-376.31" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-376.32" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-376.33" who="#Marszałek">Głosowało 456 posłów. 446 — za, nikt nie był przeciw, 10 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-376.34" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji o skutkach prawnych wygaśnięcia Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia 13 października 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-376.35" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych.</u>
          <u xml:id="u-376.36" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 1997-A.</u>
          <u xml:id="u-376.37" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-376.38" who="#Marszałek">Proszę pana posła Grzegorza Matusiaka o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PosełSprawozdawcaGrzegorzMatusiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#PosełSprawozdawcaGrzegorzMatusiak">Podczas drugiego czytania zgłoszono dwie poprawki, które na dzisiejszym dodatkowym posiedzeniu zostały odrzucone. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 1997.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#Marszałek">Komisja przedstawia w dodatkowym sprawozdaniu poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#Marszałek">Poprawki 1. i 2. zgłoszone zostały do art. 1 ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych.</u>
          <u xml:id="u-378.4" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 12a ust. 2 wnioskodawcy proponują nadać nowe brzmienie wprowadzeniu do wyliczenia.</u>
          <u xml:id="u-378.5" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-378.6" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-378.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-378.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-378.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-378.10" who="#Marszałek">Głosowało 455 posłów. 48 — za, 243 — przeciw, 164 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-378.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-378.12" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 12a ust. 2 wnioskodawcy proponują skreślić pkt 1 oraz nadać nowe brzmienie pkt 3.</u>
          <u xml:id="u-378.13" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-378.14" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-378.15" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-378.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-378.17" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-378.18" who="#Marszałek">Głosowało 456 posłów. 169 — za, 232 — przeciw, 55 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-378.19" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-378.20" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-378.21" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 1997, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-378.22" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-378.23" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-378.24" who="#Marszałek">Głosowało 457 posłów. 454 — za, nikt nie był przeciw, 3 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-378.25" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych.</u>
          <u xml:id="u-378.26" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-378.27" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 1845-A.</u>
          <u xml:id="u-378.28" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-378.29" who="#Marszałek">Proszę pana posła Janusza Kowalskiego o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-378.30" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKowalski">Wyjątkowo nie będzie o Tusku ani o Niemcach.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKowalski">Szanowni Państwo! Pani Marszałek! Przedstawiam sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach o rządowym projekcie reformy Kodeksu spółek handlowych, największej od 20 lat, napisanej przez 60 prawników pro bono. Wielki szacunek dla tych prawników, w tym dla prof. Andrzeja Szumańskiego, współautora Kodeksu spółek handlowych, a przede wszystkim dla wicepremiera Jacka Sasina, który stworzył możliwości takiej pracy, odwołując się do dobrych tradycji II Rzeczypospolitej, Kodeksu handlowego z 1934 r.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKowalski">Komisja dzisiaj rozpatrzyła poprawki. Zgłoszono jeden wniosek o odrzucenie projektu, chodzi o Platformę i ugrupowanie pana Hołowni, odrzucono ten wniosek. Zgłoszono także 16 poprawek. Komisja rekomenduje przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKowalski">W tym miejscu chcę podziękować jednak za konstruktywną dyskusję również pani marszałek Dolniak, panu posłowi Wieczorkowi…</u>
          <u xml:id="u-379.4" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: I tak cię nie weźmiemy na listy.)</u>
          <u xml:id="u-379.5" who="#PosełSprawozdawcaJanuszKowalski">…oraz przede wszystkim panu posłowi Krzysztofowi Bosakowi za wczorajsze świetne merytoryczne wystąpienie na ten temat. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-379.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 1845.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również w dodatkowym sprawozdaniu wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości oraz poprawki.</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#Marszałek">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-380.5" who="#Marszałek">Jego przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość pozostałych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-380.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-380.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy w całości, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-380.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-380.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-380.10" who="#Marszałek">Głosowało 456 posłów. 179 — za, 244 — przeciw, 33 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-380.11" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-380.12" who="#Marszałek">Poprawki od 1. do 3. zostały zgłoszone do art. 1 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy — Kodeks spółek handlowych.</u>
          <u xml:id="u-380.13" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 18 § 2 wnioskodawcy proponują skreślić odesłanie do art. 585.</u>
          <u xml:id="u-380.14" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-380.15" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-380.16" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-380.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-380.18" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-380.19" who="#Marszałek">Głosowało 457 posłów. 275 — za, 49 — przeciw, 133 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-380.20" who="#Marszałek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-380.21" who="#Marszałek">W 2. poprawce wnioskodawcy proponują zmianę odesłania w art. 21</u>
          <u xml:id="u-380.22" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-380.23" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-380.24" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-380.25" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-380.26" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-380.27" who="#Marszałek">Głosowało 457 posłów. 245 — za, 172 — przeciw, 40 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-380.28" who="#Marszałek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-380.29" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 587</u>
          <u xml:id="u-380.30" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-380.31" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-380.32" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-380.33" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-380.34" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-380.35" who="#Marszałek">Głosowało 455 posłów. 233 — za, 181 — przeciw, 41 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-380.36" who="#Marszałek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-380.37" who="#Marszałek">W 4. poprawce wnioskodawcy proponują wprowadzić zmiany w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.</u>
          <u xml:id="u-380.38" who="#Marszałek">Z tą poprawką łączą się poprawki od 5. do 7. i od 9. do 16.</u>
          <u xml:id="u-380.39" who="#Marszałek">Nad nimi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-380.40" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-380.41" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-380.42" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek od 4. do 7. i od 9. do 16., zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-380.43" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-380.44" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-380.45" who="#Marszałek">Głosowało 457 posłów. 234 — za, 180 — przeciw, 43 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-380.46" who="#Marszałek">Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-380.47" who="#Marszałek">W 8. poprawce wnioskodawcy proponują wprowadzić zmiany w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-380.48" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-380.49" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-380.50" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-380.51" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-380.52" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-380.53" who="#Marszałek">Głosowało 456 posłów. 240 — za, 127 — przeciw, 89 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-380.54" who="#Marszałek">Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-380.55" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-380.56" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 1845, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-380.57" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-380.58" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-380.59" who="#Marszałek">Głosowało 456 posłów. 245 — za, 208 — przeciw, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-380.60" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy — Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-380.61" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Powołanie członków Rady Polityki Pieniężnej (druki nr 1916, 1985, 1935 i 1992).</u>
          <u xml:id="u-380.62" who="#Marszałek">W dniu 9 lutego 2022 r. upływa kadencja dwóm członkom Rady Polityki Pieniężnej: pani Grażynie Marii Ancyparowicz i panu Erykowi Mariuszowi Łonowi.</u>
          <u xml:id="u-380.63" who="#Marszałek">W związku z tym, zgodnie z art. 227 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o Narodowym Banku Polskim, Sejm powoła nowych członków Rady Polityki Pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-380.64" who="#Marszałek">Kandydatury na członków Rady Polityki Pieniężnej zostały paniom i panom posłom przedstawione w drukach nr 1916 i 1985.</u>
          <u xml:id="u-380.65" who="#Marszałek">Informuję, że pani poseł Gabriela Masłowska wycofała swoją kandydaturę.</u>
          <u xml:id="u-380.66" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Smolińskiego w celu przedstawienia kandydatury pana Wiesława Janczyka zgłoszonej przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PosełKazimierzSmoliński">Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! W imieniu grupy posłów klubu Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić kandydaturę pana Wiesława Stanisława Janczyka na członka Rady Polityki Pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#PosełKazimierzSmoliński">Pan Wiesław Stanisław Janczyk ma 57 lat. To poseł na Sejm VI, VII, VIII i IX kadencji. W tym czasie był członkiem sejmowej Komisji Finansów Publicznych, w latach 2015–2016 — jej wiceprzewodniczącym, a obecnie — przewodniczącym tej komisji. Również jest członkiem podkomisji stałej do spraw instytucji finansowych, a w VII i IX kadencji — jej przewodniczącym. Posiada doświadczenie samorządowe, był radnym miejskim i powiatowym. W latach 2016–2018 był sekretarzem stanu w Ministerstwie Finansów, w tym okresie także przewodniczącym Komisji Nadzoru Audytowego. Wcześniej, w 2007 r., członek zarządu Remag SA w Katowicach, pełnił także funkcję prezesa zarządu ZEW Niedzica SA w Niedzicy. W latach 1994–2005 pracował dla Banku Gospodarki Żywnościowej, najpierw przez 5 lat w biurze maklerskim, następnie jako wicedyrektor oddziału kierował pionem współpracy z małymi i średnimi przedsiębiorstwami, klientami VIP oraz wszystkimi klientami detalicznymi.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#PosełKazimierzSmoliński">Jest absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Wydział Filologiczny. Następnie skończył studia podyplomowe z zakresu rachunkowości i zarządzania finansami w Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu. W 2017 r. uzyskał wpis na listę doradców podatkowych. Posiada wiedzę i doświadczenie w zakresie produktów i usług bankowych oraz usług oferowanych przez instytucje sektora finansowego. Posiada wiedzę i doświadczenie w zakresie wykonywania prawa spółek handlowych, prawa podatkowego, a także na temat rynku kapitałowego w Polsce, jego instytucji, regulacji prawnych i funkcjonowania. Zajmował się promocją polskiej przedsiębiorczości w krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#PosełKazimierzSmoliński">Zarówno wykształcenie, wyróżniająca wiedza z zakresu finansów oraz bogate doświadczenie zawodowe utwierdza w przekonaniu, że pan Wiesław Janczyk jest dobrym kandydatem na członka Rady Polityki Pieniężnej, dlatego wnoszę o poparcie tej kandydatury przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Proszę o zabranie głosu pana posła Dariusza Rosatiego w celu przedstawienia kandydatury pana Jakuba Borowskiego zgłoszonej przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PosełDariuszRosati">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska chciałbym państwu przedstawić kandydaturę dra Jakuba Borowskiego do Rady Polityki Pieniężnej. Dr Jakub Borowski urodził się w 1974 r. w Warszawie. W 1998 r. ukończył studia magisterskie w Szkole Głównej Handlowej na kierunku bankowość i finanse, uzyskując stopień magistra. W 2009 r. uzyskał stopień doktora nauk ekonomicznych nadany przez Radę Kolegium Analiz Ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej na podstawie rozprawy doktorskiej pt. „Koszty i korzyści z akcesji Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej — próba bilansu”. Praca napisana była pod kierunkiem pana prof. Andrzeja Sławińskiego.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#PosełDariuszRosati">W latach 1998–2007 dr Jakub Borowski pracował w Narodowym Banku Polskim. Najpierw jako ekonomista i analityk, a następnie, od 2002 r., jako kierownik Wydziału Polityki Pieniężnej w Departamencie Analiz Makroekonomicznych i Strukturalnych Narodowego Banku Polskiego. Był odpowiedzialny m.in. za przygotowanie najważniejszych materiałów analitycznych dla Rady Polityki Pieniężnej, jej kierownictwa, NBP, w tym raportów o inflacji oraz prognoz inflacji. Dr Borowski należał do zespołu, który w tamtych latach przygotował i wdrożył strategię bezpośredniego celu inflacyjnego, która po dziś dzień jest podstawą polityki pieniężnej banku centralnego w Polsce. W tamtym czasie jako członek Rady Polityki Pieniężnej I kadencji miałem okazję współpracować z dr. Borowskim i pamiętam, że wyróżniał się kompetencjami i organizacją pracy.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#PosełDariuszRosati">W latach 2007–2012 dr Borowski pracował jako główny ekonomista w Invest-Banku, a następnie w Kredyt Banku, a od 2013 r. pełni funkcję głównego ekonomisty banku Credit Agricole. Do jego głównych zadań należy ocena perspektyw sytuacji gospodarczej w Polsce i w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, w tym prognozowanie wzrostu gospodarczego, inflacji, stóp procentowych i kursów walutowych. Ogłaszane przez niego analizy i prognozy są bardzo wysoko cenione w środowisku ekonomistów i w kręgach menadżerskich. W latach 2009–2021 kierowane przez niego zespoły zajmowały czołowe miejsca w rankingach prognostycznych dotyczących polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#PosełDariuszRosati">Od 2009 r. dr Borowski pracuje również jako wykładowca w Szkole Głównej Handlowej, prowadząc wykłady dla studentów studium magisterskiego oraz na kursach w ramach programu NBA. Wykłady poświęcone są polityce pieniężnej, teorii i polityce kursów walutowych, zaawansowanej ekonomii międzynarodowej i finansom międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-383.4" who="#PosełDariuszRosati">Dr Borowski jest również cenionym naukowcem, specjalistą w dziedzinie makroekonomicznej, w tym zwłaszcza polityki pieniężnej, polityki kursowej i integracji walutowej. Jest autorem wielu publikacji naukowych publikowanych w renomowanych czasopismach. Jest również autorem książki wydanej przez Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne w 2011 r. pt. „Integracja monetarna. Wyzwania dla Polski”. Był też koordynatorem i głównym autorem przygotowanego w Narodowym Banku Polskim raportu na temat korzyści i kosztów przystąpienia Polski do strefy euro.</u>
          <u xml:id="u-383.5" who="#PosełDariuszRosati">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej w skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzą osoby wyróżniające się wiedzą z zakresu finansów. Z kolei zgodnie z ustawą o Narodowym Banku Polskim członkowie RPP powoływani są spośród specjalistów z zakresu finansów. Do kompetencji RPP należy m.in. ustalanie stóp procentowych NBP, stopy rezerwy obowiązkowej, a także zasad operacji otwartego rynku. Ustawa wymaga także, aby członkowie rady, wypełniając swój mandat, bezwzględnie przestrzegali zasad bezstronności i niezależności.</u>
          <u xml:id="u-383.6" who="#PosełDariuszRosati">Przebieg kariery zawodowej dra Borowskiego, w tym doświadczenie zdobyte w Narodowym Banku Polskim podczas 11 lat pracy zawodowej, a także w sektorze bankowym, i jego znaczący dorobek naukowy dotyczący zagadnień związanych z polityką pieniężną wskazują, że spełnia on wszystkie konstytucyjne i ustawowe wymagania. Jest specjalistą z zakresu finansów ze specjalizacją w zakresie polityki monetarnej. Nie angażował się w działalność polityczną, nie pełnił funkcji politycznej. W konsekwencji dr Jakub Borowski jest osobą doskonale przygotowaną do pełnienia funkcji członka Rady Polityki Pieniężnej. Proszę Wysoką Izbę o poparcie tej kandydatury.</u>
          <u xml:id="u-383.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-383.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje marszałek Sejmu Elżbieta Witek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Gawędę w celu przedstawienia opinii komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PosełAdamGawęda">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić opinie Komisji Finansów Publicznych dotyczące wniosków w sprawie wyboru kandydata na członka Rady Polityki Pieniężnej, odpowiednio druki nr 1916 i 1985.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#PosełAdamGawęda">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierowała zgodnie z art. 30 ust. 5 regulaminu Sejmu odpowiednio w dniach 12 i 31 stycznia 2022 r. powyższe wnioski do Komisji Finansów Publicznych w celu zaopiniowania. Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu ww. wniosku na posiedzeniu w dniu 19 stycznia 2022 r. oraz przeprowadzeniu dyskusji postanowiła kandydaturę pana Wiesława Janczyka zaopiniować pozytywnie. Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu powyższego wniosku z druku nr 1985 na posiedzeniu w dniu 7 lutego 2022 r. oraz przeprowadzeniu dyskusji postanowiła kandydaturę pana Jakuba Borowskiego zaopiniować negatywnie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#Marszałek">Do głosu zapisali się posłowie.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#Marszałek">Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem Sejm wysłuchał 2-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-386.3" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-386.4" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-386.5" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-386.6" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan poseł Dariusz Rosati, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PosełDariuszRosati">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Drożyzna, która dręczy nas wszystkich, i inflacja, która rośnie i z którą prawdopodobnie będziemy musieli żyć co najmniej najbliższy rok, pokazują wyraźnie, jakie są konsekwencje błędów popełnianych w polityce pieniężnej. Chcę państwu powiedzieć, że zgodnie z opiniami ogromnej większości ekonomistów obecna Rada Polityki Pieniężnej po prostu nie dała sobie rady z tym wyzwaniem. Zawiodła. I to zawiodła na całej linii.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#PosełDariuszRosati">Najpierw byliśmy usypiani uspokajającymi komunikatami prezesa Glapińskiego, a potem okazało się, że inflacja wymknęła się spod kontroli. To pokazuje, szanowni państwo, jakie są ryzyka związane z upolitycznionym wyborem członków Rady Polityki Pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#PosełDariuszRosati">Chcę państwu powiedzieć, że to wy, klub Prawa i Sprawiedliwości, obsadziliście w całości Radę Polityki Pieniężnej, która w tej chwili kończy swoją kadencję i która na naszych oczach nie zdała tego egzaminu.</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-387.5" who="#PosełDariuszRosati">Apeluję do was. Macie szansę naprawić tę sytuację. Apeluję do was o to, abyście poważnie traktowali swoje deklaracje o tym, że chcecie walczyć z drożyzną, że chcecie walczyć z inflacją, że obchodzi was to, co w portfelach zwykłych Polaków oznacza inflacja. Dlatego apeluję do was, żebyście mając świadomość rozmaitych kosztów i konsekwencji upolitycznionego wyboru, poparli kandydata, który jest kandydatem bardzo dobrym, nie tylko kompetentnym, ale także politycznie niezależnym. To jest prawdziwy dowód szczerości waszych intencji, jeśli rzeczywiście chcecie użalać się nad Polakami, którzy walczą z tym, co dzieje się w sklepach. Apeluję o to, żebyście naprawili swój błąd. Poprzyjcie naszego kandydata.</u>
          <u xml:id="u-387.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#Marszałek">Pan poseł Dariusz Wieczorek, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PosełDariuszWieczorek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rzeczywiście Rada Polityki Pieniężnej to organ konstytucyjny, to organ, który ma wielką odpowiedzialność za politykę monetarną w Polsce, to organ, który odpowiada za utrzymanie w ryzach inflacji. Jak widać, niestety to się nie udało z takich czy innych powodów. Pewnie jest za mało czasu, żeby to w tej chwili analizować, ale jedno jest pewne, że do tej pory, w tych wszystkich kadencjach Rady Polityki Pieniężnej, w Radzie Polityki Pieniężnej zasiadały osoby, które były osobami niezależnymi, były osobami o wielkim autorytecie finansowym, były osobami, które, mówiąc krótko, miały własne zdanie i które dzięki temu mogły podejmować odpowiedzialne decyzje niezależne od większości parlamentarnej, niezależne od rządu.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#PosełDariuszWieczorek">Dzisiaj to, co się dzieje wokół Rady Polityki Pieniężnej, można nazwać zwykłym kupczeniem. Nie wiem, czy wszyscy państwo w Wysokiej Izbie wiecie, że dwójka kandydatów klubu PiS-u zrezygnowała bądź została zmuszona do rezygnacji. Nie oceniamy tych kandydatur od strony merytorycznej. Kluczem jest, żeby w Radzie Polityki Pieniężnej zasiadały osoby, które nie będą realizowały poleceń rządu czy poleceń z Nowogrodzkiej. To niestety ma w tej chwili miejsce.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#PosełDariuszWieczorek">Dlatego będziemy jako klub Lewicy głosowali przeciwko kandydaturze pana przewodniczącego Janczyka. Ale chcę też poinformować i powiedzieć o stanowisku klubu, jeżeli chodzi o kandydaturę pana dr. Borowskiego. Mówię to do przyjaciół z opozycji, z Koalicji Obywatelskiej. Lewica nie jest małostkowa, Lewica uznaje, że jeżeli kluby opozycyjne przedstawiają dobrego merytorycznego kandydata, to nie ma co się obrażać, trzeba głosować za tym kandydatem. W związku z tym Lewica będzie głosowała za kandydaturą dr. Jakuba Borowskiego.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Wczoraj pokazaliście małostkowość.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#Marszałek">Proszę, pan poseł Jacek Protasiewicz, Koalicja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#PosełJacekProtasiewicz">Pani Marszałek! Rzeczywiście w trakcie opiniowania i wyłaniania kandydatur do Rady Polityki Pieniężnej przez Komisję Finansów Publicznych, a w konsekwencji przez całą Izbę, mieliśmy do czynienia z bardzo przedziwnym kontredansem. Otóż dwie kandydatki, pani prof. Ostrowska z Uniwersytetu Gdańskiego oraz pani posłanka Masłowska, zgłosiły się jako kandydatki czy zostały zgłoszone przez posłów Prawa i Sprawiedliwości jako kandydatki, przeszły procedurę pytań i odpowiedzi na posiedzeniu komisji, uzyskały nawet rekomendację pozytywną Komisji Finansów Publicznych, o co, jak wiadomo, w tej Izbie nietrudno, ponieważ PiS-owski walec jedzie zawsze do przodu bez względu na kompetencje i kwalifikacje osób. Ale na całe szczęście obie panie zrezygnowały. I bardzo dobrze, chciałbym im z tego miejsca podziękować, ponieważ zasiadanie w Radzie Polityki Pieniężnej zdecydowanie przekraczało próg kompetencji obu pań, bardzo sympatycznych, pewnie w swoim środowisku szanowanych, ale nienadających się do zasiadania w Radzie Polityki Pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#PosełJacekProtasiewicz">Nie ulega wątpliwości, że kompetencje, ażeby w tej radzie zasiadać, posiada pan dr Borowski. Nieważne, czy zgłoszony został przez Koalicję Obywatelską. Ważne, że jest doktorem nauk ekonomicznych, w Szkole Głównej Handlowej wykłada politykę pieniężną oraz teorię i politykę kursów walutowych, a więc dokładnie to, czym Rada Polityki Pieniężnej się zajmuje albo w każdym razie powinna się kompetentnie zajmować. Był zresztą przez 5 lat pracownikiem Departamentu Analiz Makroekonomicznych i Strukturalnych w Narodowym Banku Polskim, i to nie szarym, zwykłym, ale bardzo twórczym pracownikiem tej struktury. I wreszcie powiem, że przez 3 lata zasiadał razem z premierem Morawieckim w Radzie Gospodarczej przy premierze Tusku. Tam gdzie był premier Morawiecki, tam z pewnością zasiadali najbardziej kompetentni ekonomiści.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#PosełJacekProtasiewicz">Proponujemy, ażeby przegłosować obie kandydatury łącznie, pani marszałek. A jeśli pani zdecyduje o głosowaniu rozłącznym…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">…to będziemy za kandydaturą pana Jakuba Borowskiego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">…a pana posła Janczyka poprosimy o pozostanie w Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Jakub Kulesza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#PosełJakubKulesza">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rekomendacja Konfederacji jest krótka: dwa razy nie. Dlaczego? Otóż to, z czym mamy do czynienia obecnie, ta wysoka inflacja, jest to efekt działań tej kadencji Rady Polityki Pieniężnej. Jest to efekt tego, że Rada Polityki Pieniężnej na początku 2020 r. poszła po linii rządu, który zamknął gospodarkę, i radykalnie obniżyła stopy procentowe, z 1,5% praktycznie do 0, do 0,1. Szanowni państwo, to doprowadziło do tego, że teraz Rada Polityki Pieniężnej nie nadąża za WIBOR-em. Co z tego, że już podniosła praktycznie dwa razy stopy procentowe, do 2,75%, jak WIBOR już wynosi ponad 3%? Z tego powodu nie zagłosujemy za kandydatem zaproponowanym przez Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#PosełJakubKulesza">Ale mamy kandydata zgłoszonego rzekomo przez opozycję. I co z tego, że ten kandydat jest podobno bardzo kompetentny, wykształcony, doświadczony, skoro na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych przyznał, że tamte działania Rady Polityki Pieniężnej, PiS-owskiej Rady Polityki Pieniężnej czy wybranej w większości przez PiS, ocenia pozytywnie, chwali je i tak samo by zrobił? Wasz kandydat jest nawet gorszy, bo pomimo tych rzekomych kompetencji, doświadczenia, wykształcenia zachowywałby się, podejmowałby takie same decyzje, jak ci źli kandydaci ze strony Prawa i Sprawiedliwości. Nie ma tu absolutnie żadnej różnicy. Dlatego zagłosujemy przeciw.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#PosełJakubKulesza">Jesteśmy ugrupowaniem, które jest konsekwentnie za odpowiedzialną, konserwatywną polityką monetarną, a nie za rozdawnictwem proponowanym raz przez jedną, raz przez drugą stronę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#Marszałek">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Według najnowszych szacunków inflacja w styczniu może wynieść nawet 9,5%, w grudniu w ujęciu rocznym wynosiła 8,6% i nie ma co ukrywać, że to skutek działań zarówno rządu, jak i banku centralnego, które de facto pogłębiły kryzys międzynarodowy. I oczywiście cały czas zasadne jest pytanie o art. 227 konstytucji, który mówi, że Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość złotówki. Dzisiaj chyba trzeba mocno wstrząsnąć i pokazać na nowo ten artykuł. Bo przypomnę, że odpowiedzialny za politykę pieniężną prezes Glapiński stosunkowo niedawno komunikował, że zmiana stóp procentowych to byłby szkolny błąd, a w zeszłym roku aktywnie działał na rzecz deprecjacji złotego, tego złotego, którego tak bardzo kocha. Bardziej to wyglądało na wspieranie rządu niż na dbanie o stabilność i wartość złotówki.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Dziś Polacy są jednymi z najbardziej poszkodowanych w Europie szalejącą drożyzną, dlatego niezależność od wpływów politycznych musi być częścią DNA kandydata do Rady Polityki Pieniężnej. Wybranej osobie Sejm powierzy współodpowiedzialność za wartość wynagrodzeń, emerytur i oszczędności. Widzimy to dziś, kiedy rosną raty kredytów. Być może gdyby nie zwłoka w reakcji na sytuację, to te podwyżki rat kredytowych nie byłyby dzisiaj tak znaczące. Dzisiejsza decyzja to też tak, jakbyśmy powierzyli wybranej osobie swoje oszczędności, wierząc w jej kompetencje, doświadczenie i niezależność od złych doradców, dającą gwarancję bezpieczeństwa w przyszłości. Tym ważniejszy jest to wybór.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#PosełMirosławSuchoń">Chcę podkreślić, że w ocenie Polski 2050 o przesłance niezależności możemy mówić jedynie w przypadku pana dr. Borowskiego. Z uwagi na wyróżniający się poziom wiedzy i doświadczenia oraz tę rękojmię niezależności w głosowaniu na członka Rady Polityki Pieniężnej Koło Parlamentarne Polska 2050 udzieli poparcia panu dr. Jakubowi Borowskiemu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-399.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#Marszałek">Proszę pan poseł Patryk Wicher, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PosełPatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przed nami bardzo ważny wybór. Rada Polityki Pieniężnej, organ decyzyjny, organ, który kreuje filary polityki pieniężnej w naszym kraju, co roku przygotowując ją…</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przeciwnie niż ministerstwo finansów.)</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#PosełPatrykWicher">…określa też podstawowe stopy procentowe, dokonuje analiz, wspiera prezesa Narodowego Banku Polskiego w jego działalności. Bardzo ważna instytucja w systemie finansów publicznych. Wybór istotny, wybór osób, które mają dużą praktykę i duże doświadczenie w finansach, w ekonomii, a także w meandrach funkcjonowania mechanizmów państwowych. I takim kandydatem, moi drodzy państwo, jest właśnie pan poseł Wiesław Janczyk…</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Niech żyje!)</u>
          <u xml:id="u-401.4" who="#PosełPatrykWicher">…który jest osobą bardzo kompetentną i przygotowaną w tym zakresie. Z panem posłem godzinami rozmawialiśmy o meandrach finansów…</u>
          <u xml:id="u-401.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-401.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-401.7" who="#PosełPatrykWicher">…kiedy pracowaliśmy w Komisji Finansów Publicznych. Znamy się też z okręgu, gdzie nieraz mieliśmy przyjemność rozmawiać w tym zakresie. W związku z tym, moi drodzy państwo…</u>
          <u xml:id="u-401.8" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Dzisiaj wygrywa konkurs.)</u>
          <u xml:id="u-401.9" who="#PosełPatrykWicher">…pełnienie funkcji ministra, oczywiście też pełnienie funkcji szefa Komisji Finansów Publicznych, pełnienie funkcji dyrektora banku, ale także zarządzanie dużymi spółkami predestynują pana posła do zasiadania w tej konkretnej i bardzo istotnej instytucji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-401.10" who="#PosełPatrykWicher">Moi Drodzy Państwo! Ten wybór dzisiaj się zmaterializuje. Dzisiaj dokonamy tego istotnego wyboru. Bardzo proszę państwa, całą Izbę, o wybór roztropny, wybór praktyka, osoby do tego przygotowanej, merytorycznej i konkretnej. A bajki o apolityczności niektórych kandydatów włóżmy między regały, księgi w bibliotece, zapomnijmy o tym.</u>
          <u xml:id="u-401.11" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Świetnie wam idzie.)</u>
          <u xml:id="u-401.12" who="#PosełPatrykWicher">A więc, moi drodzy państwo, jest państwa kandydat, młody człowiek, doktor, a z drugiej strony jest praktyk, specjalista przygotowany do pełnienia tej funkcji. Jeszcze raz rekomenduję państwu kandydaturę pana posła Wiesława Janczyka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-401.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#Marszałek">Proszę państwa, lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#Marszałek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#Marszałek">Ale przed głosowaniem zapraszam Konwent Seniorów na zaplecze.</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Nie przekonał.)</u>
          <u xml:id="u-402.5" who="#Marszałek">Ogłaszam 10 minut przerwy, do godz. 16.15.</u>
          <u xml:id="u-402.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 04 do godz. 16 min 14)</u>
          <u xml:id="u-402.7" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-402.8" who="#Marszałek">Proszę państwa, chciałabym wyjaśnić, dlaczego przed głosowaniem dotyczącym powołania członków Rady Polityki Pieniężnej zwołałam konwent. W trakcie dyskusji, debaty przyszło pismo z ABW informujące nas o tym, że nie zostało zakończone postępowanie. Chodziło szczególnie o pana Borowskiego, który nie jest posłem. Pan poseł Janczyk ma dostęp do ściśle tajnych danych. Była propozycja ze strony ABW, żeby przełożyć to głosowanie na następne posiedzenie Sejmu, ponieważ 17 lutego mija termin, do kiedy ABW ma…</u>
          <u xml:id="u-402.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-402.10" who="#Marszałek">Czy państwo chcecie posłuchać, czy nie? Mogę nie informować.</u>
          <u xml:id="u-402.11" who="#Marszałek">17 lutego mija termin, do kiedy ABW musi przekazać nam informację, a następne posiedzenie Sejmu mamy 23 lutego. Dopiero wtedy odbyłoby się ślubowanie.</u>
          <u xml:id="u-402.12" who="#Marszałek">Proszę państwa, ustawa mówi o tym, że w ostatnim dniu kadencji obecnych członków Rady Polityki Pieniężnej musimy dokonać wyboru nowych członków. Termin upływa dziś, w związku z tym, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję, że będziemy głosować nad obiema kandydaturami, czyli nad kandydaturą pana posła Janczyka i nad kandydaturą pana Jakuba Borowskiego.</u>
          <u xml:id="u-402.13" who="#Marszałek">Jednocześnie został zgłoszony wniosek o włączenie do głosowania uchwały Senatu dotyczącej nowelizacji ustawy — Prawo oświatowe, do której został zgłoszony na posiedzeniu konwentu sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-402.14" who="#Marszałek">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 16. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-402.15" who="#Marszałek">Na dwa stanowiska członków Rady Polityki Pieniężnej zgłoszono dwóch kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-402.16" who="#Marszałek">Komisja Finansów Publicznych zaopiniowała pozytywnie kandydaturę pana Wiesława Janczyka, a negatywnie kandydaturę pana Jakuba Borowskiego.</u>
          <u xml:id="u-402.17" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm przeprowadził w tej sprawie głosowanie rozłączne nad każdą kandydaturą w kolejności alfabetycznej.</u>
          <u xml:id="u-402.18" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-402.19" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-402.20" who="#Marszałek">Jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-402.21" who="#Marszałek">W związku z tym poddam go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-402.22" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-402.23" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji rozłącznego głosowania nad kandydaturami na członków Rady Polityki Pieniężnej, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-402.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-402.25" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-402.26" who="#Marszałek">Głosowało 455 posłów. 237 — za, 214 — przeciw, 4 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-402.27" who="#Marszałek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-402.28" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 31 ust. 1 regulaminu Sejmu, wybiera członków Rady Polityki Pieniężnej bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-402.29" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pana Jakuba Borowskiego.</u>
          <u xml:id="u-402.30" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pana Jakuba Borowskiego na członka Rady Polityki Pieniężnej, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-402.31" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-402.32" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-402.33" who="#Marszałek">Głosowało 453 posłów. 206 — za, 246 — przeciw, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-402.34" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm nie powołał pana Jakuba Borowskiego na członka Rady Polityki Pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-402.35" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pana Wiesława Janczyka.</u>
          <u xml:id="u-402.36" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pana Wiesława Janczyka na członka Rady Polityki Pieniężnej, zechce nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-402.37" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-402.38" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-402.39" who="#Marszałek">Głosowało 454 posłów. Za — 233, 220 — przeciw, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-402.40" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów powołał pana Wiesława Janczyka na członka Rady Polityki Pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-402.41" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-402.42" who="#Marszałek">W związku z tym, że Sejm powołał jednego członka Rady Polityki Pieniężnej, procedurę powołania na drugie stanowisko przeprowadzimy ponownie.</u>
          <u xml:id="u-402.43" who="#Marszałek">Z wnioskiem formalnym pani poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-402.44" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Pani Marszałek! Zwracam się z wnioskiem formalnym o zmianę sposobu prowadzenia obrad i niepoddawanie w dniu dzisiejszym pod głosowanie ustawy znanej jako lex Czarnek.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#komentarz">(Głos z sali: O!)</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">To jest ustawa, która daje kuratorom oświaty niespotykane dotąd uprawnienia. W tym samym czasie cały czas funkcję kuratora oświaty w Małopolsce pełni Barbara Nowak, która dopuściła się deliktu konstytucyjnego: kwestionowania szczepień, ignorowania ryzyka zakażenia COVID-19 w szkołach i nietraktowania ratowania zdrowia i życia jako priorytetów. Dopóki minister Przemysław Czarnek z tego miejsca nie odetnie się od tego i nie zadeklaruje, że zdymisjonuje panią Barbarę Nowak z funkcji kuratora oświaty w Małopolsce, dopóty ta ustawa nie powinna być poddawana pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Aga, siadaj!)</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">A najlepiej byłoby nigdy tej ustawy pod głosowanie nie poddawać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-403.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#Marszałek">Pani poseł, jesteśmy w trakcie procedury i za chwileczkę o tym zdecyduje Sejm.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#Marszałek">Pani poseł Krystyna Szumilas, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PosełKrystynaSzumilas">Pani Marszałek! Wnoszę o odesłanie projektu lex Czarnek do komisji. Państwo w ostatniej chwili wrzucacie ten projekt do głosowania. Czego się boicie? Dlaczego nie pozwolicie ludziom wysłuchać dyskusji?</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#PosełKrystynaSzumilas">Wiecie, co zrobiła pani małopolska kurator oświaty? Zabroniła zajęć dla dzieci z akceptacji dzieci z niepełnosprawnością tylko dlatego, że w tytule zajęć było słowo: nietolerancja.</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Wiemy, wiemy.)</u>
          <u xml:id="u-405.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-405.5" who="#PosełKrystynaSzumilas">Dzieci z niepełnosprawnością przez wasze przepisy cierpią, a wy z ideologicznych, z politycznych przyczyn chcecie wprowadzić projekt, który zamyka polską szkołę, który knebluje usta nauczycielom, który powoduje, że rodzice nie będą mogli decydować o swoich dzieciach.</u>
          <u xml:id="u-405.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Co za bzdury!)</u>
          <u xml:id="u-405.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Kłamstwo, kłamstwo, kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-405.8" who="#PosełKrystynaSzumilas">Nawet dzieciom niepełnosprawnym nie pozwolicie żyć w szkole.</u>
          <u xml:id="u-405.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#Marszałek">To już wyszło z komisji, a za chwileczkę zgodnie z procedurą to rozstrzygniemy.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1993.</u>
          <u xml:id="u-406.3" who="#Marszałek">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono sprzeciw wobec propozycji uzupełnienia porządku dziennego o to sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-406.4" who="#Marszałek">Jest to w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu punkt sporny porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-406.5" who="#Marszałek">Propozycję uzupełnienia porządku dziennego o ten punkt poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-406.6" who="#Marszałek">Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu głosowanie to nie jest poprzedzone debatą ani zadawaniem pytań.</u>
          <u xml:id="u-406.7" who="#Marszałek">Przyjęcie propozycji uzupełnienia porządku dziennego oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 54 ust. 5 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-406.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-406.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Obrony Narodowej o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1991 i 1993), zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-406.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-406.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-406.12" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Pani marszałek, ja w kwestii formalnej, mogę?)</u>
          <u xml:id="u-406.13" who="#Marszałek">Panie pośle, nie można w trakcie głosowania zgłaszać wniosku formalnego.</u>
          <u xml:id="u-406.14" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Chciałem wykorzystać ten czas.)</u>
          <u xml:id="u-406.15" who="#komentarz">(Głos z sali: To tak nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-406.16" who="#Marszałek">Głosowało 453 posłów. 232 — za, 220 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-406.17" who="#Marszałek">Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-406.18" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Obrony Narodowej o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1991 i 1993).</u>
          <u xml:id="u-406.19" who="#Marszałek">Proszę panią poseł Teresę Wargocką o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiam sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Obrony Narodowej o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1991.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">Marszałek Sejmu zgodnie z art. 54 ust. 1 regulaminu Sejmu skierowała w dniu 7 lutego 2022 r. uchwałę Senatu w powyższej sprawie do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Obrony Narodowej w celu rozpatrzenia. Senat w dniu 4 lutego podjął uchwałę o odrzuceniu ustawy w całości. Wniosek z uzasadnieniem przedstawiał pan senator Zdrojewski.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">Wysoka Izbo! W zasadzie przy rozpatrywaniu tej uchwały nie była prowadzona dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Bo nie pozwoliliście na dyskusję.)</u>
          <u xml:id="u-407.4" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">Było przedstawienie uchwały przez pana senatora, jeden głos za i jeden głos przeciw. Z uzasadnienia uchwały wynika, że uzasadnienie to zostało oparte w dużej mierze na zasadach konstytucji i jesteśmy dzisiaj w Wysokiej Izbie w takiej sytuacji, że każdy z nas, Zjednoczona Prawica i opozycja, rozumie inaczej zapisy konstytucji, zwłaszcza art. 18 dotyczący prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie ze swoim sumieniem.</u>
          <u xml:id="u-407.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-407.6" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: …zabieracie to prawo.)</u>
          <u xml:id="u-407.7" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">Inaczej rozumiemy konstytucję, w której politykę oświatową państwa prowadzi państwo.</u>
          <u xml:id="u-407.8" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Przyłębska…)</u>
          <u xml:id="u-407.9" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">Inaczej rozumiemy zasadę pomocniczości i zadania, które wykonuje samorząd. W ustawie prawa oświatowego ten problem został maksymalnie upolityczniony.</u>
          <u xml:id="u-407.10" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-407.11" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">Chcecie państwo żeby było tak, jak było.</u>
          <u xml:id="u-407.12" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest sprawozdanie.)</u>
          <u xml:id="u-407.13" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">Chcecie, żeby nie było polityki oświatowej państwa, żeby nie było praw rodziców do wychowania dzieci w szkole, żeby nie było edukacji patriotycznej…</u>
          <u xml:id="u-407.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-407.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprawozdanie!)</u>
          <u xml:id="u-407.16" who="#komentarz">(Część posłów uderza w pulpity i skanduje: Sprawozdanie! Sprawozdanie! Sprawozdanie!)</u>
          <u xml:id="u-407.17" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">…żeby nie było edukacji młodych obywateli, przyszłych obywateli Polski.</u>
          <u xml:id="u-407.18" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Jakich przyszłych obywateli, co pani gada?)</u>
          <u xml:id="u-407.19" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">To jest spór polityczny.</u>
          <u xml:id="u-407.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, to nie jest sprawozdanie.)</u>
          <u xml:id="u-407.21" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">Dzisiaj Wysoka Izba podejmie decyzję, bardzo ważną dla przyszłości polskiej oświaty i przyszłości Polski, następnych pokoleń Polaków.</u>
          <u xml:id="u-407.22" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Tak, XIX w., ciemnogród.)</u>
          <u xml:id="u-407.23" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">Komisja edukacji i nauki oraz Komisja Obrony Narodowej…</u>
          <u xml:id="u-407.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprawozdanie!)</u>
          <u xml:id="u-407.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Ona nawet nie pamięta artykułów…)</u>
          <u xml:id="u-407.26" who="#PosełSprawozdawcaTeresaWargocka">…rekomendują Wysokiej Izbie odrzucenie uchwały Senatu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-407.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-407.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm odrzuca uchwałę Senatu odrzucającą ustawę bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#Marszałek">Jeżeli Sejm nie odrzuci uchwały Senatu odrzucającej ustawę, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-408.3" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskiem o odrzucenie uchwały Senatu.</u>
          <u xml:id="u-408.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Wniosek, wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-408.5" who="#Marszałek">W uchwale Senat proponuje odrzucić ustawę z dnia 13 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-408.6" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-408.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-408.8" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem uchwały Senatu odrzucającej ustawę z dnia 13 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-408.9" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-408.10" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-408.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, zgłaszają problemy z głosowaniem zdalnie.)</u>
          <u xml:id="u-408.12" who="#Marszałek">Pan poseł z Lewicy zgłosił, że są problemy ze zdalnym głosowaniem. Powiedziałam, że poczekam.</u>
          <u xml:id="u-408.13" who="#Marszałek">Proszę się tak nie denerwować, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-408.14" who="#komentarz">(Głos z sali: To pani powie…)</u>
          <u xml:id="u-408.15" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Ale denerwuje się tamten poseł, stalker, nie podoba się…)</u>
          <u xml:id="u-408.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak on się nazywa?)</u>
          <u xml:id="u-408.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto to jest?)</u>
          <u xml:id="u-408.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Z ADHD.)</u>
          <u xml:id="u-408.19" who="#komentarz">(Poseł Borys Budka: Ten co chyba tam kiedyś kasę z tacy podwędził w dzieciństwie.)</u>
          <u xml:id="u-408.20" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Tam chyba trzeba alkomatem zbadać gościa.)</u>
          <u xml:id="u-408.21" who="#Marszałek">Głosowało 455 posłów. 233 — za, 220 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-408.22" who="#Marszałek">Sejm odrzucił uchwałę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-408.23" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-408.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-408.25" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy — Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-408.26" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-408.27" who="#Marszałek">Ogłaszam 10 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-408.28" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 39 do godz. 16 min 47)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Karta Nauczyciela (druk nr 1840).</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę przedstawiciela Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej pana Wincentego Sławomira Broniarza o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy i jednocześnie witam pana prezesa Związku Nauczycielstwa Polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście przychodzi mi prezentować projekt inicjatywy obywatelskiej w niezwykłych okolicznościach i mam nadzieję, że i rodzice, i nauczyciele, i cała społeczność szkolna na długo ten moment zapamiętają. I nie chodzi mi o moje wystąpienie, ale chodzi o to, czego świadkami byliśmy przed kilkunastoma minutami.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Przedstawiam Wysokiej Izbie obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy — Karta Nauczyciela, opracowany przez Związek Nauczycielstwa Polskiego i poparty podpisami ponad 250 tys. obywateli.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Naszą inicjatywę nazwaliśmy: godne płace i wysoki prestiż nauczycieli, choć w rzeczywistości powinna ona być rozumiana jako ustawa ratunkowa — ustawa ratunkowa dla polskiej edukacji, dla polskiej oświaty, albowiem ona w pierwszej kolejności nie tyle zapewni podwyżkę płac dla nauczycieli, ile jest przede wszystkim szansą na uratowanie tego, co stopniowo, z roku na rok, rozsypuje się w każdej z blisko 30 tys. szkół i placówek w Polsce: jakości kształcenia i dobrych warunków nauki dla naszych dzieci, wnuków i dobrych warunków pracy nauczycieli. Jakość kształcenia zależy w dużym stopniu od tego, kto uczy polskie dzieci i młodzież, kto pracuje z dziećmi w przedszkolach, z uczniami w szkołach oraz placówkach oświatowych.</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Jednym z największych problemów w oświacie są obecnie niedobory kadrowe. Nauczycieli brakuje, a powodem tego jest przede wszystkim bardzo niski poziom wynagradzania. Niedobór nauczycieli może powodować nieodwracalne szkody w poziomie wykształcenia uczniów i uczennic oraz negatywnie wpłynąć na realizację prawa do nauki określonego w art. 70 w Konstytucji RP, o czym ostrzega RPO prof. Marcin Wiącek.</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Na to wszystko nałożył się dramat wywołany pandemią COVID-19. Polscy uczniowie byli najbardziej dotknięci pandemią, jeżeli chodzi o kraje uprzemysłowione. Według raportu OECD z września 2021 r. jedynie w Meksyku lockdown trwał dłużej niż w Polsce. Według badania zrealizowanego przez Evidence Institute dla m.st. Warszawy w czasie tych 2 lat pandemii, kolejnych lockdownów, a także reformy Anny Zalewskiej uczniowie tracili przeciętnie 2 lata nauki.</u>
          <u xml:id="u-410.5" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">OECD w najnowszej edycji raportu „Education at a Glance” nie pozostawia złudzeń: polskie państwo płaci nauczycielom — proszę wybaczyć te ostre słowa — skandalicznie mało. Specjaliści z OECD porównali zarobki nauczycieli szkół podstawowych m.in. po przepracowaniu 10 lat. W tym zestawieniu polscy nauczyciele znaleźli się na 4. miejscu od końca wśród krajów OECD. Gorzej zarabiają jedynie nauczyciele na Węgrzech, na Słowacji i w Grecji.</u>
          <u xml:id="u-410.6" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">W raporcie porównano także maksymalne zarobki nauczycieli szkół podstawowych w szczytowym momencie kariery. Wynagrodzenie polskiego nauczyciela w szczytowym punkcie kariery stanowi zaledwie 55% średnich zarobków nauczycielskich w krajach OECD i 54% średnich zarobków nauczycielskich w UE.</u>
          <u xml:id="u-410.7" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Co o tym mówią nauczyciele? Kilkanaście dni temu nauczycielka zatrudniona na 2/3 etatu podsumowała na jednym z portali społecznościowych swoje zarobki. W styczniu wypłacono jej 1732 zł brutto. To zapłata za 112 godzin pracy w miesiącu, wyszło 15,46 zł za godzinę. Przypomnę, że minimalna stawka godzinowa w tej chwili wynosi 19,70 zł brutto. Nauczycielka pisze: wczoraj z ciekawości czytałam ogłoszenie o pracę, dzisiaj czytam je z potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-410.8" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Wysoka Izbo! Od stycznia 2022 r. duża część nauczycieli otrzymuje dodatek wyrównawczy, bo ich pensja jest niższa od wynagrodzenia minimalnego. Przypomnę, że od 1 stycznia ta pensja minimalna wynosi 3010 zł.</u>
          <u xml:id="u-410.9" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Zapytają państwo, o ile w tym czasie wzrosło wynagrodzenie nauczyciela stażysty. Nauczyciele obecni na sali doskonale wiedzą, że o zero. Młody nauczyciel z tytułem magistra, absolwent UW czy UJ-otu, zarabia obecnie 2949 zł brutto, a więc o 61 zł mniej, niż wynosi nowa stawka dla osób bez wykształcenia i pracujących na najniższej krajowej.</u>
          <u xml:id="u-410.10" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Po przebrnięciu przez staż i postępowanie kwalifikacyjne, które jest czymś w rodzaju egzaminu, jego pensja wzrośnie o 61 zł, ale wówczas pensja w całości będzie o 24 zł większa, niżeli wynosi to minimum wynagrodzeniowe.</u>
          <u xml:id="u-410.11" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Nikt z państwa się nie przesłyszał. Nauczyciel będący tym, komu oddajemy swoje dzieci, zarabia 24 zł więcej niż osoba wykonująca najprostsze prace w naszej gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-410.12" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Obywatelski projekt ma uratować polską szkołę przed odejściem najlepszych specjalistów. Proponujemy, by w art. 30 ust. 5 ustawy — Karta Nauczyciela zapisać, że stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego określa w rozporządzeniu ministerstwo edukacji, ale kwota wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego z tytułem magistra i z przygotowaniem pedagogicznym stanowi co najmniej 100% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w kraju. Kiedy składaliśmy ten projekt do laski marszałkowskiej, wyliczyliśmy, że przyjęcie tych rozwiązań oznaczałoby podwyżkę wynagrodzeń od 842 zł do 1122 zł. W 2020 r., przy uwzględnieniu wzrostu przeciętnego wynagrodzenia, nauczycielskie stawki byłyby wyższe.</u>
          <u xml:id="u-410.13" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Wysoka Izbo! W imieniu Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, w imieniu obywateli…</u>
          <u xml:id="u-410.14" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Panie marszałku, 10 sekund. Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-410.15" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">W imieniu Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, w imieniu obywateli, którzy swoimi podpisami wsparli projekt przygotowany przez Związek Nauczycielstwa Polskiego, zwracam się do pań i panów posłów o uchwalenie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela, czyli inicjatywy: godne płace i wysoki prestiż. Zwracamy się do Wysokiej Izby o to, aby przychyliła się do naszego projektu i swoją decyzją przyczyniła się do zapewnienia 700 tys. nauczycieli godnych warunków pracy i płacy, a 5 mln uczniów — edukacji na wysokim poziomie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-410.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję przedstawicielowi Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, prezesowi Związku Nauczycielstwa Polskiego panu Sławomirowi Broniarzowi.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Lidia Burzyńska, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#PosełLidiaBurzyńska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość wobec obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela, druk nr 1840.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#PosełLidiaBurzyńska">Obywatelski projekt nowelizacji ustawy przewiduje zmiany w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. — Karta Nauczyciela polegające na zmianie sposobu ustalania średniego wynagrodzenia nauczycieli oraz minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego. Projekt ustawy przewiduje, że średnie wynagrodzenie nauczycieli nie będzie ustalane, tak jak obecnie, w oparciu o kwotę bazową określaną corocznie w ustawie budżetowej, lecz jego wysokość będzie wprost uzależniona od wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#PosełLidiaBurzyńska">Przedstawienie dzisiaj przez reprezentantów Związku Nauczycielstwa Polskiego obywatelskiego projektu ustawy według mnie jest bez wątpienia sytuacją dość kuriozalną, ponieważ zgodnie z ustawą o związkach zawodowych związek jest organizacją ludzi pracy powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych, czyli ma za zadanie zawsze chronić i wspierać nauczycieli i im pomagać, a nie tylko tak nadmiernie interesować się ich sprawami w czasach, kiedy rządzi Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-412.3" who="#komentarz">(Głos z sali: No gdzież tam!)</u>
          <u xml:id="u-412.4" who="#PosełLidiaBurzyńska">Wiele zaniechań i zaniedbań dotknęło nauczycieli w czasie rządów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-412.5" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Co ona opowiada?)</u>
          <u xml:id="u-412.6" who="#komentarz">(Głos z sali: No co? Bzdury.)</u>
          <u xml:id="u-412.7" who="#PosełLidiaBurzyńska">Przytoczę jedne z wielu. Pani Kluzik…</u>
          <u xml:id="u-412.8" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: 4 lata podwyżek.)</u>
          <u xml:id="u-412.9" who="#PosełLidiaBurzyńska">Panie marszałku, czy ja mogę mieć umożliwione…</u>
          <u xml:id="u-412.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale prawdę prosimy…)</u>
          <u xml:id="u-412.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawdę proszę mówić.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zwracam się do państwa posłów o to, aby umożliwili państwo pani poseł przedstawienie stanowiska klubu.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie przeszkadzajcie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PosełLidiaBurzyńska">Przytoczę jedne z nich. Pani Kluzik-Rostkowska, minister edukacji w rządzie PO-PSL, w grudniu 2013 r. mówiła: Nauczyciele powinni pracować efektywnie do 40 godzin tygodniowo. Karta Nauczyciela powinna być wyrzucona, to dokument stanu wojennego.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#PosełLidiaBurzyńska">Przypomnijmy sobie także, co sądziła była minister o podwyżkach dla nauczycieli w roku 2015.</u>
          <u xml:id="u-414.3" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: O sobie mówcie.)</u>
          <u xml:id="u-414.4" who="#PosełLidiaBurzyńska">Budżet państwa nie ma kolejnych pieniędzy — stwierdziła wówczas. Gdzie był wtedy pan Broniarz? Gdzie był wtedy Związek Nauczycielstwa Polskiego? Nie tylko przez kilka lat nie było podwyżek płac, ale nawet nie było ich waloryzacji. Dlaczego wtedy Związek Nauczycielstwa Polskiego nie przygotował takiego obywatelskiego projektu?</u>
          <u xml:id="u-414.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-414.6" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Bo były podwyżki.)</u>
          <u xml:id="u-414.7" who="#PosełLidiaBurzyńska">Rząd Prawa i Sprawiedliwości wspiera i dostrzega zawód nauczyciela, pracę nauczyciela i jej znaczenie. Niechaj przemówią tutaj kwoty finansowe, które rząd przeznaczył na dofinansowanie szeroko rozumianej oświaty, zarówno na zwiększenie wynagrodzeń tej grupy zawodowej, jak i na wzbogacanie warsztatu pracy, aby trud edukowania młodego pokolenia był mniejszy.</u>
          <u xml:id="u-414.8" who="#PosełLidiaBurzyńska">Podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela jest jednym z priorytetów w zakresie polityki oświatowej państwa. W tym celu, począwszy od 2018 r., rozpoczęto sukcesywne wdrażanie planu podwyższania wynagrodzeń nauczycieli przy jednoczesnym znacznym wzroście nakładów finansowych państwa na oświatę. W stosunku do marca 2018 r. pensje nauczycieli wzrosły o 28,5%. Ponadto od 1 września 2019 r. dla nauczycieli stażystów zostało wprowadzone jednorazowe świadczenie na start w wysokości 1000 zł. Na poziomie ustawy został również zagwarantowany dodatek z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy w oddziale przedszkolnym — 300 zł. W ocenie środowisk oświatowych podjęte działania okazały się jednak niewystarczające do podniesienia prestiżu zawodu nauczyciela. Efekty dotychczasowych działań podejmowanych w celu zwiększenia prestiżu zawodu nauczyciela bezspornie wskazują, że uatrakcyjnienie zawodu nauczyciela nie nastąpi wyłącznie poprzez podwyższanie wynagrodzeń nauczycieli, lecz wymaga dokonania jednoczesnych istotnych zmian systemowych w zakresie statusu zawodowego tej grupy zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-414.9" who="#PosełLidiaBurzyńska">Jednocześnie należy zauważyć, że obywatelski projekt ustawy zawiera istotne wady legislacyjne, w szczególności nie jest zredagowany zgodnie z zasadami techniki legislacyjnej oraz nie zawiera przepisów przejściowych i dostosowujących. W projekcie ustawy nie określono również terminu jej wejścia w życie, w związku z czym nie wiadomo, od kiedy miałyby obowiązywać rozwiązania przewidujące nowy sposób ustalania średniego wynagrodzenia nauczycieli oraz minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego.</u>
          <u xml:id="u-414.10" who="#PosełLidiaBurzyńska">Jeżeli Wysoki Sejm zdecyduje o dalszym procedowaniu nad tym projektem, to posłowie Prawa i Sprawiedliwości z należytą starannością się nad nim pochylą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-414.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Elżbieta Gapińska przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PosełElżbietaGapińska">Proszę państwa, dzisiaj jest haniebny dzień dla polskiej edukacji. Będziecie się państwo jeszcze wstydzili za to, co zrobiliście, i za to, że dzisiaj wprowadziliście lex Czarnek.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#komentarz">(Poseł Teresa Wargocka: Nie damy się obrażać.)</u>
          <u xml:id="u-416.3" who="#PosełElżbietaGapińska">Dzisiaj omawiamy projekt obywatelski, który na posiedzeniu prezentował Związek Nauczycielstwa Polskiego. Regulacja ma spowodować, zdaniem wnioskodawców, że system wynagradzania nauczycieli nie będzie miał charakteru arbitralnego, ale będzie transparentny i zobiektywizowany. Dotąd bowiem stawki wynagrodzenia nauczycieli nie są powiązane z aktualnymi wskaźnikami gospodarczymi i ekonomicznymi, a przecież są oni jedną z najbardziej wykształconych grup zawodowych i jednocześnie jedną z najsłabiej wynagradzanych. A teraz dobiliście ich także państwo Polskim Ładem.</u>
          <u xml:id="u-416.4" who="#PosełElżbietaGapińska">Przypomnę, że za rządu Platformy Obywatelskiej i PSL w latach 2008–2012 pensje nauczycieli wzrosły o 42%, średnio o ok. 1000 zł. Skoro rząd twierdzi, że mamy znakomitą sytuację gospodarczą, wypadałoby powiązać zarobki nauczycieli z wynagradzaniem w gospodarce i je ostatecznie uregulować. Jeśli tak się nie stanie, grozi nam odejście nauczycieli właśnie do pracy w gospodarce. Już teraz młodzi, wykształceni ludzie szukają miejsca zatrudnienia poza szkołą, a w przypadku takich przedmiotów jak matematyka, fizyka, chemia czy nauka zawodu brakuje nauczycieli, szczególnie w dużych miastach.</u>
          <u xml:id="u-416.5" who="#PosełElżbietaGapińska">Co jest przyczyną takiej sytuacji? Jednym z głównych powodów, oprócz niskich zarobków, jest obniżenie prestiżu zawodu nauczyciela, a także niegodne potraktowanie nauczycieli podczas strajku w 2019 r., kiedy — jak niedawno donosiły media — atakowani poprzez zorganizowaną, polityczną akcję polityków PiS i media rządowe byli strajkujący nauczyciele i prezes ZNP Sławomir Broniarz, o którym tak mówił w „Kwadransie Politycznym” Michał Dworczyk: Nie zachowuje się jak związkowiec, tylko jak aktywista polityczny. Z maili Dworczyka wiemy, że było to zaplanowane działanie, którego celem było upokorzenie nauczycieli. Miesiąc przed był pisany mail, z którego dowiadujemy się, że nauczyciele jako grupa zostaną w następnych kilkudziesięciu godzinach dobici i poniżeni falą hejtu. W sieci mogliśmy zobaczyć, że pojawiły się zarówno ataki na strajkujących nauczycieli, jak i prezesa ZNP. W ogólnopolskim strajku nauczycieli w 2019 r. brało udział kilkanaście tysięcy placówek i przedszkoli. Według ZNP 80% placówek, według ministerstwa — 48,5%. Bez względu na to, które szacunki przyjąć, był to i tak, proszę państwa, największy strajk w oświacie po 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-416.6" who="#PosełElżbietaGapińska">Nauczyciele sprawdzili się w trakcie pandemii. Często musieli dofinansowywać z własnego przecież niewielkiego budżetu sprzęt potrzebny do pracy. W zamian za to otrzymali od ministerstwa i ministra Czarnka, który powinien być pierwszym nauczycielem Rzeczypospolitej, podziękowanie w postaci ustawy lex Czarnek, którą dzisiaj państwo przegłosowaliście,…</u>
          <u xml:id="u-416.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-416.8" who="#PosełElżbietaGapińska">…której celem jest podporządkowanie ideologiczne szkoły, zabranie jej autonomii, wyrzucenie organizacji pozarządowych ze szkoły, zastraszenie dyrektorów karami i spowodowanie efektu mrożącego. Takie zachęcanie nauczycieli do pracy powoduje, że wielu zastanawia się nad zmianą zawodu od przyszłego roku szkolnego, o czym informują samorządowcy z dużych miast.</u>
          <u xml:id="u-416.9" who="#PosełElżbietaGapińska">Posłowie Koalicji Obywatelskiej sprawdzili uzasadnienie rozwiązań związanych z lex Czarnek. Ministerstwo tłumaczyło, że otrzymuje skargi od rodziców związane z udziałem organizacji pozarządowych w zajęciach pozalekcyjnych. Tymczasem kontrola w kuratoriach oświaty wykazała, że takich skarg było zaledwie 31 przez 6 lat. Po co tworzyć specjalną ustawę do rozwiązania tak niewielkiej liczby skarg, tym bardziej że dotyczyły głównie technicznych, a nie merytorycznych powodów związanych z wprowadzeniem zajęć pozalekcyjnych do szkół, głównie braku zaopiniowania tych zajęć przez radę rodziców.</u>
          <u xml:id="u-416.10" who="#PosełElżbietaGapińska">Rząd nadal próbuje przestraszyć nauczycieli, szczególnie tych niepokornych, zapowiadając ustawę lex Wójcik, gdzie przewidywane są dla nich kary więzienia. Po co taka specjalna ustawa? Czy inne zawody mają takie regulacje? Czy jest inna niż zastraszenie nauczycieli potrzeba takiej regulacji? Nie, ponieważ nauczyciele, tak jak każdy inny obywatel, podlegają przepisom Kodeksu karnego, w przypadku gdyby popełnili czyn zabroniony. Uważam, że w celu zatrzymania dobrych nauczycieli w szkołach, zachęcenia do przyjścia do zawodu młodych konieczne jest wyrzucenie do kosza lex Czarnek i lex Wójcik i podwyżka wynagrodzeń dla nauczycieli. Przypomnę, że Koalicja Obywatelska zaproponowała w ustawie budżetowej na ten rok 6,5 mld zł na podwyżki, ale posłowie koalicji rządzącej odrzucili te poprawki.</u>
          <u xml:id="u-416.11" who="#PosełElżbietaGapińska">Klub Koalicji Obywatelskiej popiera obywatelski projekt, jednocześnie wskazując, że podwyżki powinny być finansowane z budżetu, nie zaś przerzucane na samorządy, które już obecnie dopłacają 17 mld zł na wydatki bieżące w oświacie, to tzw. luka oświatowa. A jaka jest opinia rządu do tego projektu?</u>
          <u xml:id="u-416.12" who="#PosełElżbietaGapińska">Jeszcze chwilę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-416.13" who="#PosełElżbietaGapińska">Cytuję: Wprowadzenie rozwiązania zakładającego automatyczne wskaźnikowe uzależnienie w wysokości wynagrodzenia nauczycieli od wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej bez zastosowania mechanizmów uwzględniających możliwości finansowe państwa może stanowić w przyszłości potencjalne źródło zagrożenia dla stabilności finansów publicznych. Szkoda, że tak nie troszczyliście się o finanse publiczne, wydając lekką ręką pieniądze z budżetu na wybory kopertowe, telewizję publiczną, elektrownię w Ostrołęce, maseczki, respiratory i wiele innych niepotrzebnych wydatków. Opiniując negatywnie projekt ustawy, rząd jeszcze raz pokaże nauczycielom, jak bardzo się o nich troszczy — w cudzysłowie, jak nie zależy mu na dobrym wynagradzaniu nauczycieli, a jedynie upolitycznieniu i podporządkowaniu szkół, centralnym zarządzaniu tym, co się w nich dzieje. Gdzie autonomia szkół, nauczycieli, troska o dobre, rzetelne wykształcenie? A kogo to w PiS obchodzi. Projekt należy jak najszybciej przekazać do komisji, bo te podwyżki, cytując klasyka, po prostu się nauczycielom należą, a rolą rządu jest sfinansowanie ich z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-416.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-416.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Teraz głos zabierze pani poseł Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, która przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panowie posłowie, bo przeszkadzacie występującym posłom na mównicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy — Karta Nauczyciela to projekt, który trafia w samo sedno problemów, jakie trawią dziś polski system edukacji. Trafia w samo sedno, bo dotyczy ludzi, bez których tego systemu po prostu by nie było.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Mówi się, że rolą szkoły jest uczyć, wychowywać i opiekować się młodymi ludźmi, ale przecież to nie szkoła uczy — uczą nauczyciele. To nie szkoła opiekuje się dziećmi — opiekują się nimi nauczyciele i pracownicy oświaty. W końcu to nie szkoła wychowuje młodych ludzi, wprowadza ich w świat wartości, wspiera codzienny rozwój i przygotowuje do dorosłego życia. Robią to wszystko każdego dnia obok rodziców i opiekunów nauczyciele i nauczycielki. To tej grupie zawodowej polskie rodziny codziennie powierzają swoje dzieci i wnuki i każda rodzina ma prawo oczekiwać, że jej pociechy trafią pod skrzydła przygotowanych, wykwalifikowanych i godnie wynagradzanych nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Ale pensje nauczycieli nie mają dziś z godnością nic wspólnego. Wielu pedagogów zarabia mniej niż choćby najniższa krajowa. Młoda nauczycielka z tytułem magistra i przygotowaniem pedagogicznym może liczyć zaledwie na 2949 zł brutto, a więc o 61 zł więcej, niż wynosi minimalna pensja. Z kolei nauczyciel kontraktowy, czyli taki, który odbył staż i przeszedł postępowanie kwalifikacyjne, otrzymuje dziś 3034 zł brutto, zaledwie 24 zł powyżej najniższego wynagrodzenia. Tak niskie pensje nauczycieli są obraźliwe dla nich, dla rodziców i dla uczniów, którymi nauczyciele się opiekują, ale przede wszystkim są wstydem dla państwa i dla rządu.</u>
          <u xml:id="u-418.3" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Nauczyciele, ta absolutnie kluczowa dla funkcjonowania polskiego państwa, społeczeństwa i gospodarki grupa zawodowa, jest od wielu lat przez prawicową władzę traktowana z pogardą. Niedoceniani, źle wynagradzani, a nawet, jak dowiedzieliśmy się niedawno ze słynnej skrzynki ministra Dworczyka, dobijani falą hejtu i poniżenia, nauczyciele stali się dla władzy Prawa i Sprawiedliwości wrogiem publicznym nr 1. Efekt? Pogłębiający się kryzys kadrowy w oświacie, odchodzenie z zawodu kolejnych doświadczonych pedagogów i niechęć młodych nauczycieli do podejmowania pracy w szkołach.</u>
          <u xml:id="u-418.4" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Zgodnie z raportem Najwyższej Izby Kontroli o organizacji pracy nauczycieli w szkołach publicznych w latach szkolnych 2018/2019–2020/2021 blisko połowa dyrektorów zgłaszała trudności z zatrudnieniem nauczycieli o odpowiednich kwalifikacjach. Ponad 1/3 dyrektorów zmuszona była do zatrudniania nauczycieli emerytowanych i przydzielania zajęć nauczycielom bez wymaganych kwalifikacji. W 12% przypadków nie udało się zatrudnić nauczyciela aż do rozpoczęcia roku szkolnego. Średnia wieku nauczyciela w Polsce to dziś 47 lat.</u>
          <u xml:id="u-418.5" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Bez podjęcia niezwłocznych działań poprawiających pozycję zawodową nauczycieli sytuacja kadrowa w oświacie będzie tylko się pogarszać. Dlatego omawiany obywatelski projekt ustawy zasługuje na pełne uznanie i poparcie ze strony nas wszystkich na tej sali, ale przede wszystkim na poparcie ze strony rządu. Oto bowiem obywatele, Związek Nauczycielstwa Polskiego i wszystkie osoby, które podpisały się pod tą inicjatywą, podjęli się wysiłku, jakiego nie miał odwagi podjąć się rząd Prawa i Sprawiedliwości. Najlepszym podziękowaniem za wykonanie roboty, której wam nie chciało się wykonać, będzie zagłosowanie za tym projektem i szybkie procedowanie nad nim w kolejnych etapach procesu legislacji.</u>
          <u xml:id="u-418.6" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Pensje pedagogów w Polsce są skandalicznie niskie, a system wynagrodzeń nauczycieli jest dziś skrajnie arbitralny, nietransparentny i niezobiektywizowany. Stawki średniego wynagrodzenia nauczycieli określa parlament, wynagrodzenie zasadnicze kształtuje minister edukacji w drodze rozporządzenia. Zamiast wiązania wynagrodzeń nauczycielskich z widzimisię polityków autorzy projektu postulują ich oparcie na stawkach przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Jest to rozwiązanie uczciwe, dzięki któremu pensje tej kluczowej dla polskiej gospodarki grupy zawodowej zależałyby po prostu od siły tej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-418.7" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Omawiana ustawa zapewni stabilny i sprawiedliwy wzrost wynagrodzeń nauczycieli. To szansa, by zarówno przyciągnąć młodych, wykształconych ludzi do zawodu, jak i zatrzymać w nim doświadczonych pedagogów, którzy dziś, przytłoczeni niskimi pensjami, rozważają zmianę swojej profesji. Lepiej wynagradzani nauczyciele to też po prostu zmotywowani nauczyciele, na czym bezpośrednio skorzysta polska młodzież i dzieci.</u>
          <u xml:id="u-418.8" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Poparcie tego projektu opłaca się po prostu wszystkim: dzieciom, młodzieży, rodzicom, nauczycielom i każdemu, komu na sercu leży przyszłość naszego państwa, bo godziwie wynagradzani nauczyciele to dobrej jakości edukacja i najlepsza inwestycja w kolejne pokolenia Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-418.9" who="#PosełAgnieszkaDziemianowiczBąk">Klub Lewicy oczywiście z pełnym przekonaniem poprze ten projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-418.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Stanowisko koła Konfederacja przedstawi pan poseł Artur Dziambor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PosełArturDziambor">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#PosełArturDziambor">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Przed tym, gdy trafiłem tutaj, do Sejmu, gdy wyborcy wysłali mnie tutaj, do Sejmu, byłem przez kilkanaście lat nauczycielem. Byłem nauczycielem w szkole podstawowej, w gimnazjum, w liceum, na uczelniach, prowadziłem też własną szkołę językową.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#PosełArturDziambor">Szanowni Państwo! Również uważam, że nauczyciele powinni być lepiej wynagradzani, powinni zarabiać wielokrotnie więcej, niż zarabiają dziś, tylko absolutnie nie w oparciu o metody, które proponuje Związek Nauczycielstwa Polskiego, i absolutnie nie w oparciu o metody, które są w zapisach Karty Nauczyciela.</u>
          <u xml:id="u-420.3" who="#PosełArturDziambor">Uważam, że Kartę Nauczyciela, zamiast dodawać do niej kolejne zapisy i zamiast dopisywać do niej kolejne podwyżki dla nauczycieli, tak jak teraz tutaj proponuje Związek Nauczycielstwa Polskiego, po prostu należy zlikwidować. Należy wprowadzić zasady rynkowe, należy wprowadzić bon oświatowy, należy wprowadzić urynkowienie szkół, należy doprowadzić do sytuacji, w której szkoły są prywatnymi firmami, szkoły, które oferują edukację. Niestety tego nie chce Związek Nauczycielstwa Polskiego, ponieważ Związek Nauczycielstwa Polskiego musi za każdym razem wykazywać się przed nauczycielami, członkami związku, że coś robi dla nich.</u>
          <u xml:id="u-420.4" who="#PosełArturDziambor">I to jest piękne, że można proponować, że dostaniecie podwyżkę i ona będzie wynosiła np. 100%. Też chciałbym móc być takim św. Mikołajem, jakim dziś próbuje być Związek Nauczycielstwa Polskiego i część opozycji, natomiast niestety to w ten sposób nie powinno wyglądać. Jest to zamiast poważnej dyskusji o tym, czy Karta Nauczyciela powinna być zlikwidowana, czy może powinna być jakoś zmieniana, czy przejść do urynkowienia szkół i wprowadzenia tam zasad rynkowych, jak rzeczywiście powinna wyglądać praca nauczyciela i czy to pensum, które dzisiaj mamy, które jest najniższym pensum w Europie, jest wystarczające, czy może jednak można by nad tym popracować, jak wygląda struktura zatrudnienia w szkołach, gdy doskonale wiemy, że po pierwsze, nauczycieli za chwilkę będzie nam brakowało, po drugie, ponad 65% nauczycieli to są nauczyciele dyplomowani, ponieważ ścieżka awansu jest tak patologiczna, że wystarczy posiedzieć tam 10 lat i od razu jest się nauczycielem dyplomowanym, jeżeli przejdzie się przez wszystkie szczeble i złoży się wszystkie dokumenty. Niestety wszystko to jest postawione na głowie i to nijak ma się do tego, jak wygląda szkoła prywatna, jak w prywatnym szkolnictwie to jest rozwiązywane, w prywatnym szkolnictwie, które — zaznaczam — również podchodzi pod Kodeks pracy. Tam również są etaty, tam są zlecenia, tam godziny są odpowiednio liczone. Wszystko da się zrobić. Nauczyciel może być dobrze wynagradzany. Nauczyciel może dostawać podwyżkę, wtedy kiedy rzeczywiście rynek jest taki, że ten nauczyciel może tę podwyżkę dostać, a nie wtedy kiedy Związek Nauczycielstwa Polskiego wymyśli sobie, że tę podwyżkę w ramach swojego dobrodziejstwa zaproponuje.</u>
          <u xml:id="u-420.5" who="#PosełArturDziambor">Tak że, szanowni państwo, nie będziemy tego popierać. Zmiany, które Konfederacja proponuje, są dokładnie przeciwne w stosunku do tego, co dzisiaj zaproponował Związek Nauczycielstwa Polskiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-420.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Teraz stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści przedstawi pan poseł Dariusz Klimczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PosełDariuszKlimczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, dziękuję przedstawicielom Związku Nauczycielstwa Polskiego za niniejszą inicjatywę legislacyjną, za wysiłek, jaki państwo włożyli w powstanie tej ustawy, oraz oczywiście za zebranie podpisów, zdobycie szerokiego poparcia dla idei, która jest w tej ustawie zawarta. Składam podziękowania na ręce panów prezesów, którzy dzisiaj reprezentują związek. Jest to szczególnie ważne z tego powodu, że rząd traktuje nauczycieli jak wrogów publicznych. Rząd PiS-u traktuje nauczycieli jak przeszkodę w forsowaniu swojego modelu ideologii, którą także w szkole chce zaszczepić.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#PosełDariuszKlimczak">Oczywiście projekt dotyczy zmiany sposobu obliczania stawek średniego wynagrodzenia, polegającej na zastąpieniu kwoty bazowej określonej rocznie dla nauczycieli w ustawie budżetowej przez parlament kwotą przeciętnego wynagrodzenia w III kwartale roku poprzedzającego. Popieramy to rozwiązanie z oczywistych względów: skutkiem takiej zmiany będzie znaczny i bardzo potrzebny wzrost wynagrodzeń nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#PosełDariuszKlimczak">Druga sprawa to uwagi techniczne, czasem drobne, które wychwycili jak zwykle niezawodni eksperci ze Związku Powiatów Polskich. Przedstawili oni bardzo solidną opinię na temat tej ustawy, w której oczywiście nie podważali merytorycznej potrzeby wzrostu wynagrodzeń, ale zwracali szczególną uwagę na aspekt dotyczący praktyki finansowania założeń ustawy, oczywiście z punktu widzenia samorządu terytorialnego, który jest bliski także Polskiemu Stronnictwu Ludowemu. To spojrzenie zawsze będziemy uwzględniać, dlatego też nasz klub, popierając rozwiązania niniejszej ustawy, jeżeli tylko Sejm zdecyduje o kontynuowaniu prac, na co bardzo liczę, będzie wnosił poprawki dotyczące wskazania źródeł finansowania gwarantującego środki w adekwatnej wysokości do proponowanych zmian wynagrodzeń nauczycieli. Oczywiście wszystko to zgodnie z zapisami art. 167 konstytucji, który mówi, że jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań.</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#PosełDariuszKlimczak">To są podstawowe kwestie. Oczywiście państwa projekt, to jest okazja do rozmowy o szkole, do podkreślenia, jakie wyzwania stoją przed szkołą, przed tymi, którzy w niej pracują, którzy się w niej uczą, którym na sercu leży szkoła — od spraw organizacyjnych, finansowych do praktyki, do zasad i działań, co do których chcielibyśmy, żeby w szkole funkcjonowały. Nasz klub zawsze mówi o tym, że chcielibyśmy mieć taką szkołę, w której wreszcie codziennie będzie nauczanie języka obcego, w której dzieci będą równe, każde będzie miało ciepły posiłek, a samorząd terytorialny nie będzie miał problemu z finansowaniem i ta subwencja zawsze będzie w odpowiedniej wysokości.</u>
          <u xml:id="u-422.4" who="#PosełDariuszKlimczak">Na koniec chciałbym wrócić do tego smutnego momentu ostatniego głosowania, które się odbyło, a także do niedawnej wypowiedzi pana ministra Czarnka, z którym — jak powszechnie wiadomo — my jako PSL darzymy się wielką, wzajemną, nieskrywaną sympatią, która korzeniami sięga wręcz prehistorii. Mianowicie pan minister Czarnek wypowiedział się niedawno na temat związków zawodowych, które obwinił o blokowane zmian w systemie oświaty. Chciałbym panu ministrowi przypomnieć, że jego obóz polityczny właśnie dzięki związkom zawodowym doszedł do władzy. Szkoda, że ta wdzięczność tak szybko się starzeje.</u>
          <u xml:id="u-422.5" who="#PosełDariuszKlimczak">I na sam koniec, wracając właśnie do tzw. lex Czarnek i do przegłosowania odrzucenia senackiego, chciałbym przypomnieć tym wszystkim, którzy dzisiaj się tak cieszyli, bili brawo i skandowali — jestem zdziwiony bo widzę, że dla PiS-u pan minister Czarnek stał się jakimś guru — że pan prezydent Andrzej Duda w lipcu 2020 r. złożył swój osobny projekt właśnie dotyczący kwestii decydowania przez rodziców, jakie organizacje spoza szkoły mogą prowadzić zajęcia. I on widział to zupełnie inaczej niż pan minister Czarnek. On widział właśnie rodziców, ale nie kuratora, tak jak rząd i pan minister Czarnek.</u>
          <u xml:id="u-422.6" who="#PosełDariuszKlimczak">Życzę wszystkim tym, którzy tak się tutaj dzisiaj cieszyli, żeby pan prezydent Andrzej Duda zawetował tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-422.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz pana posła Michała Gramatykę o przedstawienie stanowiska koła Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#PosełMichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Od 1 stycznia 2022 r. pensja minimalna w Polsce to 3010 zł. Nauczyciel stażysta zarabia dzisiaj 2949 zł. Podobno ma dostać wyrównanie. Tak, drodzy państwo, tak wygląda dziś start zawodowy nauczyciela. Poseł, taki normalny poseł bez funkcji w momencie startu zawodowego w tej Izbie zarabia co najmniej pięć razy więcej. Kiedy porównamy poziom średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ze wzrostem płac nauczycieli, to zobaczymy dwie krzywe, które coraz szybciej rozchodzą się na osi czasu. Zarobki nauczycieli są skandalicznie niskie. Jeszcze ostrzej widać to na gruncie europejskim. Niemiecki nauczyciel zarabia cztery razy więcej od polskiego, francuski — trzy razy więcej. Ze skandynawskimi pensjami nawet nie ma sensu się porównywać, ale bliscy nam Czesi czy Słowacy również po prostu zarabiają więcej.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#PosełMichałGramatyka">Mam ogromny szacunek do polskich nauczycieli. To są twardzi ludzie. Pozdrawiam cię, mamo. To są ludzie, którzy mimo niedostatku wierzą w sens swojej pracy. Sami kupują pomoce dydaktyczne, pracują na prywatnym sprzęcie, nierzadko przynoszą swój własny papier do ksero. Ale nawet ci twardzi ludzie miewają czasem dość. We wrześniu ubiegłego roku w szkołach brakowało 10 tys. nauczycieli. A na facebookowej grupie: Nauczyciel zmienia zawód jest w tej chwili 18 tys. osób, ludzi, którzy doradzają sobie wzajemnie, jak odejść ze szkoły.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#PosełMichałGramatyka">W badaniach opinii publicznej jako główny powód takiego stanu nauczyciele podają skandalicznie niskie zarobki. Warto przypomnieć, że na tej katastrofie, którą zwiecie Polskim Ładem, stracili jako jedni z pierwszych, de facto kredytując państwo PiS.</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#PosełMichałGramatyka">Co dostają od was? Lex Czarnek, które pozbawia ich wolności uczenia młodych, albo lex Wójcik, które wprost straszy więzieniem. Taka jest dziś rzeczywistość pracy polskich nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-424.4" who="#PosełMichałGramatyka">Koło Parlamentarne Polska 2050 będzie popierać ten projekt. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-424.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">W imieniu koła Polska Partia Socjalistyczna głos zabierze pani poseł Joanna Senyszyn, w trybie zdalnym.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#komentarz">(Wypowiedź posła jest wyświetlana na telebimach)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#PosełJoannaSenyszyn">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#PosełJoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przedstawię stanowisko Koła Parlamentarnego PPS w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Karta Nauczyciela, proponuję minutą ciszy uczcić pamięć polskiej szkoły i jej edukacji zamordowanych przez lex Czarnek, uchwalony właśnie przed chwilą przez PiS. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#PosełJoannaSenyszyn">Zarazem apeluję do prezydenta Rzeczypospolitej o zawetowanie haniebnej ustawy lex Czarnek.</u>
          <u xml:id="u-426.3" who="#PosełJoannaSenyszyn">Sytuacja płacowa nauczycieli w Polsce jest dramatyczna. Coraz więcej nauczycieli odchodzi z zawodu. Nauczyciele zarabiają śmiesznie mało. Rosnące ciągle koszty utrzymania spowodowane inflacją w połączeniu z niskimi wynagrodzeniami nauczycieli doprowadzają do sytuacji, w której niedługo nie będzie już komu uczyć naszych dzieci. Exodus nauczycieli do innych zawodów będzie trwał nadal, jeżeli nie zmienią się warunki płacowe, ale też warunki pracy w szkole, jeżeli nie odrzucimy lex Czarnek.</u>
          <u xml:id="u-426.4" who="#PosełJoannaSenyszyn">A może rządowi właśnie na tym zależy? Pamiętamy przecież, jak posłanka PiS mówiła o lekarzach: niech jadą. Szkodliwe reformy ministra Czarnka to właśnie takie powiedzenie nauczycielom, żeby odchodzili, PiS sobie bez nich poradzi. Może brakujących nauczycieli minister Czarnek zastąpi katechetami, a może uzupełni żołnierzami Wojsk Obrony Terytorialnej, tak jak w przypadku sanitariuszy pogotowia ratunkowego? Warto się jednak zastanowić, czy proponowane podwyżki powinny obejmować również katechetów, którzy nie przekazują przecież uczniom żadnej wiedzy naukowej, a tylko indoktrynują i tresują. Niech księża wreszcie uczą religii w ramach misji, a nie za grube pieniądze. Już teraz subwencja oświatowa na lekcje religii to ponad 1,6 mld zł rocznie. A jeszcze do tego dużo dokładają samorządy. Zanim uwolnimy się od konkordatu i wyrzucimy lekcje religii ze szkół, co oczywiście musi nastąpić — do tego czasu robi to sama młodzież, która masowo już nie chce chodzić na lekcje religii — można ograniczyć liczbę lekcji religii z 2 godzin tygodniowo do np. 2 godzin rocznie. To i tak będzie o wiele za dużo jak na indoktrynację i tresurę. Zostanie 1,5 mld zł rocznie dla prawdziwych nauczycieli, którzy uczą nasze dzieci i je wychowują. Tyle właśnie na podwyżki dla nauczycieli proponuje koło PPS i złożymy odpowiednią poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-426.5" who="#PosełJoannaSenyszyn">Musimy pamiętać, że w obecnych czasach prestiż zawodu jest związany z płacami, dlatego właśnie Koło Parlamentarne PPS popiera obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy — Karta Nauczyciela i uważa go wręcz za skromny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Na tym lista posłów zapisanych do głosu w imieniu klubów i kół została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-427.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">To jest ten moment: jeśli ktoś z państwa chciałby jeszcze do tej listy się dopisać, to bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-427.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam listę mówców.</u>
          <u xml:id="u-427.5" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-427.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Wanda Nowicka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#PosełWandaNowicka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Wnioskodawco i Panie Prezesie! Proszę państwa, nauczyciele są solą tej ziemi, na nich spoczywa ogromna odpowiedzialność za wychowanie naszych dzieci, wykształcenie ich i przygotowanie do życia w tych niełatwych czasach. Tymczasem Prawo i Sprawiedliwość robi wszystko, żeby ich spostponować, żeby nie szanować ich pracy odpowiednią płacą, żeby tak naprawdę wyrzucić ich z tego zawodu, bo po prostu PiS nie lubi nauczycieli. Ale Lewica oczywiście popiera ten projekt, bo uważamy, że jest jak najbardziej w zgodzie z potrzebami i oczekiwaniami tego środowiska, a przede wszystkim przywraca godność temu zawodowi godną płacą.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#PosełWandaNowicka">Mam pytanie do pana prezesa: Jak wygląda obecnie sytuacja nauczycieli w kontekście tzw. Polskiego Ładu? Czy kiedy ten Polski Ład został wprowadzony, sytuacja się poprawiła? Być może w tej chwili nie ma potrzeby wprowadzania takiej ustawy. Oczywiście trochę żartuję, ale chciałabym się dowiedzieć, jak wygląda aktualnie sytuacja nauczycieli, bo bajki o wspaniałych podwyżkach, które PiS przyznało nauczycielom, trzeba naprawdę odłożyć na półkę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pytanie zada pani poseł Katarzyna Kretkowska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim zadam pytania, komentarz do sytuacji, którą mamy na sali. Mamy przedstawiony projekt podpisany przez ćwierć miliona obywatelek i obywateli Polski i oto mamy puste ławy poselskie posłów i posłanek PiS. Nie ma z nami ministra Czarnka, nie ma z nami posłów PiS, którzy chociażby zasiadają w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Jesteśmy świadkami haniebnego dnia w Sejmie Rzeczypospolitej, haniebnego.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Pani posłanka Lidia Burzyńska, która zechciała wygłosić parę głupstw i kłamstw, stereotypowych kłamstw, opuściła salę.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Uciekła.)</u>
          <u xml:id="u-430.3" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Przypomnę pani Lidii Burzyńskiej, że Karta Nauczyciela to nie jest jakaś karta z okresu stanu wojennego, tylko to jest zwycięstwo strony społecznej z okresu pierwszej „Solidarności”, weszła ona w życie po okresie pierwszej „Solidarności”. Nauczyciele w Polsce pracują przeciętnie 47 godzin tygodniowo, także przypomnę pani Lidii Burzyńskiej. Płace nauczycieli zamrożono we wrześniu 2020 r. Tymczasem przeciętne wynagrodzenie w gospodarce w ubiegłym roku wzrosło o 11%. Obecnie luka w płacach pomiędzy jednym a drugim wynagrodzeniem wynosi 1,5 tys. zł. Sytuacja płac nauczycielskich jest po prostu skandalem. Do tego Polski Ład, który wszedł w życie i miał podnieść płace nauczycieli, pozbawił wielu nauczycieli od 300 do 400 zł na rękę. Miało to być uzupełnione w lutym i nie zostało. To jest po prostu skandal i hańba.</u>
          <u xml:id="u-430.4" who="#PosełKatarzynaKretkowska">Mam pytanie do Związku Nauczycielstwa Polskiego: Czy szacujecie, jaka jest skala tej niedopłaty? Bo czegoś takiego jeszcze w państwie polskim nie było, żeby płacić nauczycielom mniej, niż przewiduje umowa o pracę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-430.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Przedstawiciele Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej! Po pierwsze, chciałbym wyrazić słowa szacunku i uznania dla ponad 580 tys. nauczycieli w Polsce za ich trud i misję w edukacji polskiej młodzieży. Po drugie, chciałbym również podziękować Komitetowi Inicjatywy Ustawodawczej za ten projekt, bo ten projekt to nie tylko prawo domagania się lepszej sytuacji ekonomicznej dla nauczycieli, ale szansa na rozmowę z obywatelami, szansa na rozmowę z rządem i samorządem o aktualnej sytuacji płacowej nauczycieli i dążenie do pewnego kierunku rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Do tego projektu obywatelskiego dołączono również opinię rządu. W tej opinii rząd chce powiedzieć nam wszystkim, że podwyżka płac — tak, ale tylko wtedy gdy połączona będzie ze zmianą statusu zawodowego nauczycieli. W tym celu m.in. pisze się, że powołano Zespół do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty. Tam funkcjonują również przedstawiciele związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Chciałbym zapytać prezesa Związku Nauczycielstwa Polskiego jako jednego z liderów nauczycielskich związków zawodowych: Jak odbywa się dialog w tym zespole? Czy rząd przedstawił komplementarne propozycje podniesienia statusu zawodowego nauczycieli, m.in. przez podwyżkę płac i zmiany systemowe, i na czym one polegają? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-432.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz pana posła Mirosława Suchonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiciele Inicjatywy Ustawodawczej! Edukacja to usługa publiczna i jedna z najważniejszych usług publicznych, które determinują przyszłość młodych ludzi. To też inwestycja w tych ludzi, która jeżeli będzie miała odpowiednie warunki, to po stokroć zwróci się nie tylko w wymiarze osobistym, ale także w wymiarze państwowym. Bo to też siła gospodarki. Dobrze wykształceni ludzie są siłą rozwoju gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Istnieje oczywisty związek pomiędzy wysokością wynagrodzeń a kompetencjami nauczycieli pracujących w szkole. Jeżeli chcemy dobrych specjalistów, to musimy ich odpowiednio wynagradzać. Jestem przekonany, że jeżeli dalej Polska jako państwo będzie zwlekać z przyjęciem do wiadomości tych faktów, to przyszłość naszych dzieci będzie rysowała się w coraz gorszych barwach. Dlatego powinniśmy zrobić wszystko, aby zatrzymać w szkołach dobrych nauczycieli, i ten projekt jest krokiem w dobrą stronę.</u>
          <u xml:id="u-434.3" who="#PosełMirosławSuchoń">Natomiast ja chciałbym prosić przedstawicieli inicjatywy o wyjaśnienie, czy przedstawiciele rządu kontaktowali się w sprawie tego projektu w kontekście dzisiejszego posiedzenia. Bo widzimy wyraźnie, że ławy rządowe są puste, co jest absolutnym skandalem, biorąc pod uwagę ważkość tego tematu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-434.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pytanie zada pani poseł Krystyna Szumilas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#PosełKrystynaSzumilas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PiS potraktował nauczycieli jako wrogą grupę, którą trzeba załamać. Od początku rządów PiS-u nauczyciele są traktowani jako wróg tego rządu. Płace nauczycieli są praktycznie na poziomie minimalnym. Od września 2020 r. nie ma podwyżek. Nauczyciele jako pierwsza grupa otrzymali cios polegający na obniżeniu pensji w związku z Nowym Ładem czy Polskim Ładem. Nauczyciele dzisiaj dowiedzieli się, że rząd jest tak zdeterminowany, żeby nie pozwolić im mówić w szkole prawdy, że przyjął ustawę kneblującą usta nauczycielom.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#PosełKrystynaSzumilas">Przyjął ustawę, która nie pozwala rodzicom decydować o przyszłości swoich dzieci. Bo rząd wie, że jego największym wrogiem mogą być młodzi ludzie.</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#PosełKrystynaSzumilas">Ale panie ministrze, jeżeli pan słucha tej debaty, panie premierze, panie prezesie Kaczyński, młodzi ludzie nie pozwolą się zakuć w dyby.</u>
          <u xml:id="u-436.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-436.5" who="#PosełKrystynaSzumilas">Młodzi ludzie będą to wam pamiętać. Młodzi ludzie staną za nauczycielami. Przegracie, walcząc z nauczycielami, przegracie, walcząc ze szkołą. Odmróźcie rezerwę budżetową, natychmiast dajcie podwyżkę nauczycielom i zacznijcie ich traktować poważnie.</u>
          <u xml:id="u-436.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Katarzyna Lubnauer.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#PosełKatarzynaLubnauer">Panie i Panowie Posłowie! W Warszawie już brakuje nauczycieli, często szuka się ludzi na zastępstwo. W całej Polsce coraz mniej młodych ludzi wybiera tę karierę. Mamy do czynienia z sytuacją, w której rząd szuka narzędzi, które mogłyby spowodować, znaleźć coś na Broniarza, które mogłyby pozwolić na szczucie na nauczycieli. Wprowadza się lex Czarnek, które ma doprowadzić do sytuacji, w której nauczyciele będą zakneblowani, jeśli chodzi o ich decyzje dotyczące dodatkowych zajęć, dotyczące zapraszania gości. Szkoła staje się coraz bardziej opresyjna. Lex Wójcik czeka gdzieś w poczekalni w Sejmie. W tym samym czasie nauczyciele dowiadują się, że jeżeli chcą pracować w szkole, to jako nauczyciel stażysta dostaną poniżej najniższej krajowej, że właściwie dopiero z jakimiś dodatkami zarabiają tyle, żeby móc uznać, że wypełniają prawo dotyczące najniższej krajowej.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#PosełKatarzynaLubnauer">Powiedzcie mi, kto ma uczyć nasze dzieci, jeżeli blokuje się rozwiązania dotyczące zarobków nauczycieli. Mam pytanie do wnioskodawców: Dlaczego nauczyciele odchodzą? Dlaczego młodzi, zdolni ludzie nie chcą zostawać nauczycielami? Czy przyczyną są płace, lex Czarnek, działania rządu, zniechęcanie i traktowanie z lekceważeniem nauczycieli?</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#PosełBarbaraNowacka">Panie Marszałku! Te symboliczne puste ławy PiS i ławy rządu pokazują, niestety, ich stosunek i do inicjatyw obywatelskich, i do nauczycieli, i do polskiej edukacji. Dziękując wnioskodawcom za ogrom pracy włożony w zachowanie polskiej szkoły, warto powiedzieć sobie, co oznaczają słabe wynagrodzenia dla nauczycieli. Słabe wynagrodzenia dla nauczycieli, które niestety mamy cały czas i których rządzący nie chcą wcale podwyższać, oznaczają gorszą szkołę. Oznaczają nierówność szans. Oznaczają, że dzieciaki nie dostaną takiej edukacji, na jaką zasługują. Oznacza to, że polskie dzieci nie będą mogły konkurować na rynku edukacji, pracy, na rynku swojej przyszłości na tych samych zasadach co dzieci z całego świata i z całej Europy, bo rządzący nie chcą ich dobrze uczyć. Dobrze zarabiający nauczyciel to nauczyciel, który ma czas zająć się przygotowaniem do lekcji, który poświęca się swojej pracy.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#PosełBarbaraNowacka">Chciałam zapytać wnioskodawców: Czy przeprowadziliście państwo analizy, które powiedzą, ilu nauczycieli odchodzi z zawodu, a ilu odejdzie? Jak wyglądają dane dotyczące przychodzących młodych nauczycielek i nauczycieli do zawodu i jakimi przesłankami kierują się osoby, które mają podjąć zawód nauczyciela? Bo często tej decyzji nie podejmują.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#PosełBarbaraNowacka">To chodzi o przyszłość młodzieży. To chodzi o przyszłość Polski. To wstyd, że w ławach PiS siedzi dzisiaj jeden poseł, i to znudzony, a pan Piontkowski wskoczył do ław rządowych.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Krawczyk.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#PosełMichałKrawczyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#PosełMichałKrawczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytam: Gdzie jest minister Czarnek? Rozmawiamy o projekcie ustawy, który został podpisany przez ponad 250 tys. Polek i Polaków. Dotyczy bytu ponad 0,5 mln polskich nauczycieli, a na sali nie ma z nami ministra Czarnka, który nie przychodzi na posiedzenia komisji edukacji i dzisiaj nie jest obecny podczas debaty, która dotyczy losu polskich nauczycieli. PiS rządzi siódmy rok. Siódmy rok słyszymy od was o tym, że trzeba podnieść prestiż zawodu nauczyciela, że trzeba zwiększyć atrakcyjność zawodu nauczyciela, że kluczowy w tym procesie jest wzrost wynagrodzeń — to są cytaty. To tyle, jeśli chodzi o deklaracje. A jak wyglądają fakty? Fakty wyglądają tak: minimalne wynagrodzenie w Polsce w 2022 r. wynosi 3010 zł brutto, a pensja nauczyciela rozpoczynającego pracę po studiach w szkole — 2949 zł brutto. Połowa dyrektorów zgłasza braki nauczycieli, a ponad 1/3 z nich sięga po nauczycieli emerytowanych. Prawie połowa nauczycieli w Warszawie myśli o odejściu z pracy. Strach pomyśleć, co się dzieje w innych polskich miastach. A co na to rząd i MEN? Ustawa o odwoływaniu i zastraszaniu dyrektorów przez kuratorów — lex Czarnek, ustawa o więzieniu do 5 lat dla nieposłusznych dyrektorów — lex Wójcik, zastraszanie, szczucie i centralne sterowanie oświatą. Na takie ustawy macie państwo czas. A podnoszenie prestiżu nauczyciela, zwiększanie atrakcyjności zawodu, wzrost wynagrodzeń? To tylko puste deklaracje i kompletnie żadnych faktów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zmierzamy do końca, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#PosełMichałKrawczyk">Tak jak dzisiaj nie ma was na tej sali, tak kompletnie tymi sprawami się nie interesujecie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze pan poseł Rafał Grupiński, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#PosełRafałGrupiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzień rzeczywiście ponury dla polskiej edukacji. Uchwalono prawo, które narzuca w istocie kontrolę partyjną nad polską szkołą, nad polskimi uczniami, nad nauczycielkami, nauczycielami. Brakuje tylko rozporządzenia, w którym kuratorów będą wspierali lektorzy partyjni, którzy wyruszą do szkół, tak jak kiedyś wyruszali lektorzy z KW PZPR.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#PosełRafałGrupiński">Zawsze byłem zwolennikiem bonu oświatowego, zawsze byłem liberałem, jeśli chodzi o kwestie gospodarcze, a także jeśli chodzi o zarządzanie instytucjami typu szkoła. Natomiast 30 lat doświadczeń wskazuje na to, że bez trwałej podstawy dla zarobków nauczycieli po prostu zawsze płacą oni koszty zmian kryzysów gospodarczych, zawsze na końcu są ofiarą błędów rządzących państwem lub kryzysów gospodarczych. Wobec tego rzeczywiście pomysł, że taka stała podstawa przeliczania nauczycieli, jeśli chodzi o ich pensje, jeśli chodzi o zarobki, powinna mieć miejsce… Przypomnę, że nauczyciele w okresie międzywojennym zarabiali naprawdę dobrze, a nawet bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#PosełRafałGrupiński">Minister Czarnek, który wykazuje absolutną obojętność, dzisiaj ze swoim — w cudzysłowie — sukcesem trochę przypomina cesarza rzymskiego Kommodusa. Jeszcze kiedy cesarz był młodym człowiekiem, ponieważ przygotowano mu zbyt gorącą kąpiel, postanowił wrzucić łaziebnego żywcem do pieca. Minister Czarnek rzekomo słyszał coś o jakichś skargach rodziców i postanowił ukarać polską szkołę, zniszczyć jej wolność, jej autonomię. Przypomnijmy historię. Damnatio memoriae. Senat uznał Kommodusa za cesarza wyklętego. Takim ministrem wyklętym w historii będzie na pewno minister Czarnek.</u>
          <u xml:id="u-448.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pytanie zada pani poseł Magdalena Łośko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#PosełMagdalenaŁośko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy zakłada długo wyczekiwaną modyfikację, jeśli chodzi o sposób ustalania wysokości wynagrodzenia dla nauczycieli. Przywraca on tak naprawdę godność tej grupie zawodowej, aby nauczyciele nie musieli odchodzić z zawodu i mogli godnie uczyć nasze dzieci. Potwierdzeniem potrzeby prac nad tym projektem niech będą ostatnie wydarzenia. Pierwszą grupą zawodową, która w wyniku Nowego Ładu, a może nawet nowego wału, zobaczyła niższe pensje, byli właśnie nauczyciele. To oni w pierwszej kolejności dostrzegli te zmiany. Od stycznia duża część nauczycieli w Polsce musi otrzymywać specjalny dodatek wyrównawczy, bo ich pensja jest niższa od minimalnego wynagrodzenia. Mam zatem pytanie do samego pana prezesa Kaczyńskiego. Panie prezesie, pańska matka Jadwiga Kaczyńska była nauczycielką, polonistką. Należała do Związku Nauczycielstwa Polskiego, związku, który jest autorem tego projektu. Dlaczego trzyma pan w swoich szeregach osoby, które ten szlachetny zawód równają z ziemią? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pytanie zada pani poseł Krystyna Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Szanowni Przedstawiciele Inicjatywy Ustawodawczej! Podziwiam państwa odwagę. Widzicie puste ławy posłów PiS, którzy dzisiaj zgotowali czarną środę polskiej edukacji. Dzień, kiedy uchwalono lex Czarnek, zostanie zapamiętany jako czarna środa polskiej edukacji. Nie ma w posłach PiS-u uznania dla nauczycieli, zarówno dla ich nauczycieli, jak i dla nauczycieli ich dzieci. Przedstawicielka PiS skrytykowała ten projekt. Nie pochwaliła się, panie ministrze Piontkowski, że wy nie dbacie o polską szkołę. Według danych OECD jesteśmy czwartym od końca krajem, jeśli chodzi o wysokość wynagrodzenia nauczycieli. Proszę to zapamiętać. Zawsze mówicie: jesteśmy w awangardzie. Gdzie jest ta wasza awangarda? Zamykacie szkoły przed rodzicami, zamykacie szkoły przed dobrym uczeniem, robicie lex Czarnek i lex kurator Nowak. Państwo, które nie dba o nauczycieli, państwo, które nie dba o lekarzy, może się zlikwidować. Zlikwidujcie się wreszcie. Wszyscy na to czekają. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pytanie zada pani poseł Iwona Maria Kozłowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#PosełIwonaMariaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Przedstawiciele Inicjatywy Ustawodawczej! W pełni popieram założenia i kierunek tej regulacji. Znane wszystkim słowa: Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie nie mogą dziś pozostać truizmem. Muszą znaleźć swoje odniesienie do sytuacji materialnej nauczycieli. Tylko atrakcyjna płaca stanowiąca podwaliny godnego bytu nauczyciela i stwarzająca mu możliwości rozwoju i dalszego kształcenia zapewni polskiej szkole publicznej odpowiednie kadry. W mojej opinii ten obywatelski projekt odpowiada wręcz sprawiedliwej transformacji Polski, ale przede wszystkim idzie w kierunku ratowania szkolnictwa jako usługi publicznej. Daje szansę na konkurowanie publicznego szkolnictwa z coraz bardziej atrakcyjnym nauczaniem prywatnym. Ta ustawa to pierwszy krok, bardzo ważny krok, ku urealnieniu szkolnictwa powszechnego jako jednej z podstawowych funkcji państwa. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jesteśmy za tym projektem.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Dobromira Sośnierza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#PosełDobromirSośnierz">Nieodmiennie mnie bawi ten uniwersalny program lewicowej części opozycji pt.: więcej pieniędzy na wszystko. W każdym punkcie zawsze jest to samo, bez wspominania o tym, skąd się te pieniądze wezmą. Żeby ktoś zarabiał 120% średniej, to ktoś inny musi zarabiać 80%. Nawet jeśli weźmiecie wszystkie pieniądze z TVP, to nie starczy na wszystkie obietnice, które tu składacie. To nie jest dziura bez dna.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#PosełDobromirSośnierz">Przede wszystkim chce powiedzieć, że wy wszyscy już rządziliście. Co was wtedy powstrzymywało, żeby zrealizować taki dobry pomysł? Trzeba było wtedy wdrażać 120% średniej. Co was powstrzymywało? Teraz to jest nagle tak oczywiste, że oburzacie się, że ktoś nie chce tego wprowadzić albo ma wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba się uczyć historii trochę.)</u>
          <u xml:id="u-456.3" who="#PosełDobromirSośnierz">Nie wiem, czy wiecie, ale jak podwyższycie wynagrodzenia do 120% średniej, to autentycznie podwyższa to średnią. Sam ten algorytm jest matematycznie niestabilny. Zdajecie sobie z tego sprawę?</u>
          <u xml:id="u-456.4" who="#PosełDobromirSośnierz">Żeby nauczyciele mogli zarabiać więcej, to nie mogą przede wszystkim zarabiać tyle samo. Należy wprowadzić bon edukacyjny, decentralizację, żeby ten system się wyregulował. Nie może być tak, że dobry i zły nauczyciel zarabiają tyle samo według jakiegoś biurokratycznego rozdzielnika. Nie może być także przymusowej nauki. Nie mamy tylu dobrych nauczycieli, żeby wszystkim wciskać wiedzę na temat wiązań chemicznych fosfolipidów. To jest niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-456.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ty na szczęście…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Mieczysław Kasprzak.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Dziękuję, przewielebny panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">No nie wiem, czy przewielebny. Panie pośle, pan przesadził. To nie jest kościół.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Kościół też jest potrzebny.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#PosełMieczysławKasprzak">Myślę, że ta ustawa jest potrzebna. Od 7 lat PiS wybiera sobie grupy społeczne, grupy zawodowe, które mają być wobec niego spolegliwe, i w ten sposób reguluje system płacowy. Generalnie w ostatnich latach systemy płacowe zostały zniszczone w Polsce. Nauczyciele głównie na tym cierpią. Natomiast na dzień dzisiejszy, kiedy mamy galopującą inflację, bo taką mamy sytuację i pensja sprzed miesiąca już nie jest pensją na przyszły miesiąc, dlatego że koszty tak wzrastają, ważne jest, aby powiązać wynagrodzenie z przeciętnym wynagrodzeniem, które jest w gospodarce narodowej. Wtedy jest pewna niezależność i to jest słuszna inicjatywa, i będziemy jako Polskie Stronnictwo Ludowe, Koalicja Polska popierać to rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-460.2" who="#PosełMieczysławKasprzak">Natomiast są samorządy. Co na to samorządy, panie prezesie? Kolejne pytanie do pana ministra. Na ile dzisiaj wystarcza subwencja oświatowa samorządom, bo praktycznie to ok. 50 albo 70%, bo są różne szacunki. I tu jest problem. Niedofinansowana oświata. Dlatego też jest propozycja. Polskie Stronnictwo Ludowe kiedyś zgłaszało taką propozycję, żeby może wynagrodzenia nauczycieli przenieść do sfery rządowej, żeby to nie było obciążenie samorządów, i wtedy rząd nie będzie zwalał na samorząd, że niedoinwestowana, że problemy są stwarzane.</u>
          <u xml:id="u-460.3" who="#PosełMieczysławKasprzak">Dziękuję, panie prezesie, za dotychczasową współpracę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-460.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Teraz głos zabierze pan poseł Włodzimierz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Ciągle nie mogę się nadziwić tej amnezji.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Szanowni Państwo! Subwencja oświatowa została ustanowiona właśnie przez posłów PSL-u i SLD, w 1986 r. zaczęła funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: I wystarczała na więcej.)</u>
          <u xml:id="u-462.3" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Wówczas państwo zminimalizowali tę subwencję tylko do wydatków bieżących, tam nie było pieniędzy na inwestycję i na remonty, a generalnie Związek Nauczycielka Polskiego w ogóle nie chciał tej subwencji, bo chciał, żeby szkoły pozostałe jako państwowe, trafiły do samorządów.</u>
          <u xml:id="u-462.4" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Natomiast głównie, szanowni państwo, chcę przypomnieć, jak ta subwencja wyglądała. Ona rzeczywiście cały czas rosła, ale były przypadki, kiedy bardziej rosła. Najbardziej rosła wtedy, kiedy były tworzone gimnazja, a potem kiedy były likwidowane. Chcę państwu pokazać na przykładzie Łodzi, jak to wyglądało. Otóż w Łodzi subwencja wzrosła o 81 mln zł więcej, z 271 do 353 właśnie wtedy, kiedy były te lata reformy gimnazjalnej. Natomiast spadła w 2002 r., 2003 r., 2004 r., a także w 2013 r. i 2014 r. Natomiast wzrosła znowu za rządów Zjednoczonej Prawicy o 133 mln zł, właśnie przy reformie likwidującej gimnazja. Wzrost ten był naprawdę bardzo wyraźny wtedy, kiedy były te reformy. Natomiast państwo nie dokładali tych pieniędzy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">…a dzisiaj tworzycie taką atmosferę, że wyście tylko dokładali, a w końcu żeście zmniejszali, tak jak w przypadku Łodzi to… Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#komentarz">(Głos z sali: O 40% dołożona pensja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pan poseł Jarosław Rzepa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#PosełJarosławRzepa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wiem, że pan minister chyba się bardzo, bardzo mocno nudzi. Chciałbym panu prezesowi bardzo serdecznie podziękować za tę inicjatywę,…</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#PosełJarosławRzepa">…a panu ministrowi taką myśl przekazać.</u>
          <u xml:id="u-466.3" who="#PosełJarosławRzepa">Panie Ministrze! Oświata, nauczyciele to inwestycje. Tylko chyba tę inwestycję traktujecie tak jak inwestycje zagraniczne w Polsce. Jesteśmy na szarym końcu w Unii Europejskiej. Jeżeli tak samo będziemy podchodzić do edukacji, do subwencji, którą… Gdyby nie samorządy, szanowni państwo, to prawda byłaby całkowicie, o wiele bardziej bolesna. Już dawno ten pomysł przeniesienia płac do rządowych jak gdyby obszarów to jest bardzo dobre rozwiązanie, bo samorządy sobie z tymi wszystkimi budynkami doskonale poradzą, ale państwo musicie wreszcie poważnie podejść, z szacunkiem do tego zawodu, bo tego szacunku do dnia dzisiejszego nie macie, szanowni państwo. Waszymi ustawami tylko psujecie tę szkołę, a szacunku niestety cały czas nie ma.</u>
          <u xml:id="u-466.4" who="#PosełJarosławRzepa">Apelujemy o szacunek, panie ministrze, i o to, żebyśmy jednak naprawdę tę inwestycję potraktowali poważnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-466.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Listę osób zapisanych do pytań zamyka pan poseł Franciszek Sterczewski.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#PosełFranciszekSterczewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do połowy pusta, ponieważ z zadziwieniem obserwujemy, jak ławy poselskie są po prostu kompletnie puste.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: PiS-u.)</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#PosełFranciszekSterczewski">PiS-u. Są kompletnie puste. To jest po prostu kosmos. Gdzie jest pan minister Czarnek? Dziś przepchnęli lex Czarnek, którym chcą kneblować usta nauczycielom i tłamsić wolną szkołę. Ale wam się to nie uda, nauczyciele i uczniowie nie dadzą się zamknąć w dyby.</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#PosełFranciszekSterczewski">Ale teraz rozmawiamy o ustawie poprawiającej warunki zatrudnienia w edukacji. Po pierwsze, bardzo, bardzo dziękuję Związkowi Nauczycielstwa Polskiego, który pod tym projektem zebrał aż 250 tys. podpisów. Wielkie brawo. Wielki szacunek.</u>
          <u xml:id="u-468.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-468.5" who="#PosełFranciszekSterczewski">To pokazuje, że Polki i Polacy doceniają heroiczną pracę nauczycieli i nauczycielek, szczególnie w tak trudnym czasie pandemii, i nie zgadzają się na to, żeby pensje osób, które pracują w szkołach, były tak uwłaczająco niskie.</u>
          <u xml:id="u-468.6" who="#PosełFranciszekSterczewski">Rządzicie od ponad 6 lat. Przeznaczacie pieniądze na pałac Saski, niepotrzebny Centralny Port Komunikacyjny, na propagandowy mur na granicy, a nie potraficie znaleźć środków, żeby zapłacić ludziom po prostu za ich pracę i to w jednym z najważniejszych sektorów, jakim jest po prostu edukacja. Wolicie topić pieniądze w betonie, a nie chcecie inwestować w ludzi. Jak wam nie wstyd?</u>
          <u xml:id="u-468.7" who="#PosełFranciszekSterczewski">Całym sercem jestem dzisiaj z nauczycielami i nauczycielkami. Podczas głosowań podniosę za tą ustawą po prostu obie ręce i mam nadzieję, że wy również, szanowni i nieobecni na tej sali. A jeśli nie, to po prostu podajcie się do dymisji, złóżcie mandat i tyle, i to prędziutko. Dosyć hańbienia polskiej szkoły, rozsądku i godności człowieka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-468.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Teraz sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki pan minister Dariusz Piontkowski odniesie się do wystąpień.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Wystąpień? Do ustawy powinien się odnieść.)</u>
          <u xml:id="u-469.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Ale projekt ustawy prezentował także wnioskodawca podczas wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słuchając dzisiejszych wystąpień, mam wrażenie, że państwo marzą tylko o jednym: aby ten rząd podał się do dymisji. To jedyna rzecz, o której potraficie mówić, bo żadnego innego programu nie macie.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Tak, uważamy, że to jest bardzo dobry pomysł.)</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Zachęcamy do dymisji.)</u>
          <u xml:id="u-470.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Rzeczywistość jest troszkę inna, niż państwo próbują to przedstawiać. Po pierwsze, trzeba wyraźnie powiedzieć, że gdy rządziliście przez 8 lat, były okresy, kiedy podwyżek w ogóle nie było. Przypomnę, że między rokiem 2012 a rokiem 2015, kiedy skończyły się wasze rządy, wynagrodzenia nauczycieli pozostawały na tym samym poziomie, co oznaczało…</u>
          <u xml:id="u-470.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: 50%, panie ministrze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę umożliwić ministrowi wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Ale bardzo proszę panią poseł, żeby pani umożliwiła ministrowi wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Poziom życia, poziom wynagrodzenia nauczycieli wyraźnie spadał, dlatego musieliśmy nadrabiać straty, które państwo po sobie pozostawili, i w ostatnich kilku latach doprowadziliśmy do wzrostu wynagrodzeń łącznie o ok. 30%.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Próbowaliśmy także rozmawiać ze stroną społeczną, w tym ze związkami zawodowymi i przedstawicielami samorządów, na temat zmian w pragmatyce zawodowej nauczycieli, powiązanych także ze wzrostem wynagrodzenia. To jest chyba jedyny element, który nas łączy: uważamy, że nauczyciele powinni zarabiać więcej. Nasze propozycje nie spotkały się jednak z jakąś pozytywną odpowiedzią ze strony związków zawodowych, które praktycznie zawiesiły rozmowy. Jedyne, o czym potrafią mówić, to jak wspominał pan poseł Sośnierz…</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Niech pan nie kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-472.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Pani poseł, pani nadużywa słowa „kłamać”, a często mija się pani z prawdą. Proszę się uspokoić i dać innym spokojnie powiedzieć. Rozumiem, że pani nie potrafi tolerować tego, że ktoś może mieć inne poglądy niż pani.</u>
          <u xml:id="u-472.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: A my nie potrafimy tolerować, że ktoś kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-472.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Na szczęście w Polsce jest wolność wypowiedzi i można mieć inne poglądy niż pani. Proszę to sobie wyobrazić.</u>
          <u xml:id="u-472.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie trzeba kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-472.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Państwo często to robią, niestety.</u>
          <u xml:id="u-472.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: A wy ciągle.)</u>
          <u xml:id="u-472.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Związki zawodowe niestety nie chciały o tym rozmawiać. Stąd propozycja mówiąca o kolejnym wzroście wynagrodzeń od września 2022 r., o 30%, niestety nie będzie mogła być zrealizowana. Postaramy się wkrótce przedstawić inne propozycje.</u>
          <u xml:id="u-472.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">W trakcie debaty jedna z pań poseł wspomniała o tym, że związek, który dziś reprezentuje ten projekt ustawy, rzeczywiście dziwnie czasowo koreluje swoją aktywność. Gdy rządzą partie polityczne, z którymi sympatyzuje, jest bardzo potulny i w zasadzie nie walczy o wynagrodzenia nauczycieli. Gdy u władzy są partie o innym światopoglądzie, to się uaktywnia, prowadzi do strajków, protestuje na każdym możliwym kroku bądź zgłasza propozycje praktycznie nierealne do zrealizowania.</u>
          <u xml:id="u-472.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Bo cóż jest w tym projekcie ustawy? Pojawia się tutaj propozycja, aby podnieść wynagrodzenia nauczycieli. Skutki finansowe sięgałyby ok. 20 mld zł. Nie wiem, czy państwo zauważyli, że dziś po bardzo dużych wzrostach między rokiem 2016 a rokiem 2022 subwencja oświatowa, czyli jedno ze źródeł finansowania oświaty w Polsce — nie jedyne, bo poza tym są dochody własne oraz udział w podatkach samorządów — wzrosła o ok. 30%, z niespełna 40 mld do 53 mld w roku 2022, plus jeszcze dodatkowo 3 mld w rezerwie. To ogromne pieniądze. Jednocześnie ZNP proponuje, aby w ciągu dosłownie kilku dni czy kilku tygodni dołożyć dodatkowe 20 mld zł, tylko nie wskazuje, skąd to wziąć. Państwo w swoich wyliczeniach nie zauważyli, że oprócz samych wynagrodzeń nauczycieli są tam także pochodne, jest także odpis do zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Nie zwrócili państwo również uwagi na to, jakie są realne możliwości budżetu państwa. Państwo mówią: nam się należy, uważamy, że trzeba dać 1 tys., 2 tys. czy 3 tys. podwyżki, i dajcie to od razu, nie pytając, skąd weźmiemy na to pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-472.12" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Z telewizji publicznej.)</u>
          <u xml:id="u-472.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Nie wspomnę o tym, że w tym projekcie ustawy są błędy, ale to akurat może nie jest najważniejsze, bo pewne rzeczy pewnie dałoby się naprawić w trakcie prac sejmowych. To państwo jako posłowie ostatecznie będą decydowali… My, bo ja także jestem posłem, będziemy decydowali o tym, czy ten projekt ustawy będzie dalej opracowywany.</u>
          <u xml:id="u-472.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Nie, Nowogrodzka.)</u>
          <u xml:id="u-472.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiiNaukiDariuszPiontkowski">Natomiast ze względu na koszty oraz nieliczenie się z realiami finansowymi budżetu państwa rząd negatywnie opiniuje ten projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego pan Sławomir Broniarz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Dużo czasu będą musieli spędzić księża w konfesjonałach, żeby niektórym wybaczyć te wszystkie grzechy i głupstwa opowiadane tutaj. Przepraszam za dosadność określenia.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Panie Ministrze! Nasz projekt niczym nie różni się od przedstawionego przez was projektu, tyle tylko, że zgodnie z projektem ministra Czarnka pracę traci 40–50 tys. nauczycieli. To jest źródło, z którego mają być pokryte wzrosty płacowe. I to nie związki zawodowe zawiesiły udział w tych spotkaniach. Tutaj padały pytania dotyczące tego, jak przebiegają te negocjacje. Ostatnie posiedzenie zespołu do spraw statusu zawodowego… Notabene posiedzenia także są inspirowane, zwoływane z inicjatywy nauczycieli, związków zawodowych, a i sam zespół powstał z inicjatywy Związku Nauczycielstwa Polskiego. Ostatnie posiedzenie było 7 grudnia. Co stało na przeszkodzie, aby spotkać się z tymi związkami zawodowymi? Sam parokrotnie, z dniem wczorajszym włącznie, prosiłem o spotkanie z panem ministrem Czarnkiem. Jakoś tak dziwnie facet nie ma czasu, odwagi czy chęci.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Bo rozumiem, że to nie jest tak, że nie chce się z nami spotkać. Podczas ostatniego posiedzenia zespołu, o czym pan także doskonale wie, parokrotnie wymieniał moje nazwisko, przywołując to nazwisko, nawet zwracając się do Ryszarda Proksy, używając mojego nazwiska.</u>
          <u xml:id="u-474.4" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">A więc związki zawodowe niczego nie zawiesiły. Chcemy rozmawiać, jesteśmy gotowi do rozmów. Zwrócę nawet uwagę na to, że państwa akolici, „Solidarność”, która przecież zaprezentowała pogląd podobny, ba, nawet dalej idący, nie spotkali się z taką negacją, a pan minister Czarnek, próbując dzisiaj reanimować istnienie związku zawodowego „Solidarność”, tej sekcji oświaty, wspomniał, że to przecież „Solidarność” zaproponowała taki projekt obywatelski. To przypomnę, że pan minister Czarnek w „Dzienniku Gazecie Prawnej” w październiku 2021 r. powiedział: Nie wykluczamy powiązania wynagrodzeń nauczycieli z przeciętnym wynagrodzeniem w kraju. To wtedy była możliwość? Wtedy te 20 mld zł nie było problemem? Dzisiaj stało się problemem? Więc zwracamy na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-474.5" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Ja, broń Boże, nikomu, to jest rzeczą oczywistą i naturalną, truizmem, nie odmawiam prawa do tego, żeby prezentował własne poglądy, ale domagam się twardego trzymania faktów. Jeżeli pani posłanka Burzyńska, przepraszam, jeżeli przekręciłem nazwisko, mówi o tym, że związek — zresztą pan minister także się do tego dołożył — milczał wtedy, kiedy rządziła Platforma Obywatelska, to jesteście państwo w błędzie. Wystarczy sięgnąć do Internetu, który pamięta wszystko. Wtedy było przynajmniej siedem wielkich wydarzeń, łącznie ze strajkiem maturalnym, łącznie z demonstracjami, łącznie z tą demonstracją, którą zrobiliśmy wspólnie z „Solidarnością” 14 października 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-474.6" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Ktoś z posłów powiedział, że także związki zawodowe wyniosły Prawo i Sprawiedliwość do władzy, i jest w tym dużo racji, ale dzisiaj nie rozmawiamy o historii naszych władz, rozmawiamy o teraźniejszości i o przyszłości. Nie jestem adwokatem ani Koalicji, ani Lewicy, także państwo mają swoje grzechy na sumieniu, ale zwrócę uwagę na zupełnie inną sytuację budżetu państwa w czasach, kiedy ministrem była Krystyna Łybacka, gdy rządziła Platforma Obywatelska, i kiedy rządzi Prawo i Sprawiedliwość. To przecież tutaj, w tym Sejmie, ale także przy okazji innych wydarzeń słyszymy, że Polska jest w okresie niebywałej prosperity, że to od nas pożyczają pieniądze, że to do nas ludzie przychodzą, że nie było tak fantastycznej sytuacji gospodarczej, jaka jest teraz. To wykorzystajmy to, podzielmy się tą sytuacją z obywatelami, także z nauczycielami, którzy tworzą ten budżet. A tak to słyszymy tylko z jednej strony: mamy pieniądze, ba, nawet z KPO jesteśmy w stanie zrezygnować, a z drugiej strony mówimy o niedostatkach, które towarzyszą płacy i postulatom nauczycieli. Powtórzę, nawet 50% w czasach, kiedy mamy do podziału 100 zł, jest wskaźnikiem bardzo dużym, to tak jak wzrost cen za Gomułki, ale 20% od 1000 zł daje zupełnie inny wskaźnik. A dzisiaj mamy taką sytuację, jesteśmy bogatszym krajem według waszej retoryki i tego się trzymamy.</u>
          <u xml:id="u-474.7" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">W związku z powyższym apeluję o to, abyśmy nie przeinaczali faktów, popatrzyli w Internecie, zerknęli, jakie były manifestacje w 2007 r., w 2008 r. w maju strajk maturalny, w 2008 r. kolejna demonstracja, w 2010 r., 2013 r., 2015 r. To są te czasy, te okoliczności, w których rządziła Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-474.8" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Tak na marginesie, siedzi tu pani poseł Szumilas, która chyba jak żadna inna posłanka na własnej skórze odczuła, co znaczy konflikt ze Związkiem Nauczycielstwa Polskiego. Jak ktoś mi próbuje wmówić, że Platformę traktowaliśmy lajtowo, delikatnie, to jest w głębokim błędzie. Żaden minister na pewno nie przeżył tyle, ile Krystyna Łybacka, przepraszam, Krystyna Szumilas w zderzeniu ze Związkiem Nauczycielstwa Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-474.9" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Padało pytanie o Polski Ład. Powiem tak, 27 lutego będzie opublikowana ankieta, którą robimy wśród nauczycieli, dlatego że jesteśmy poruszeni i przywaleni masą różnego rodzaju uwag, które do nas docierają? propos Polskiego Ładu i tej głębokiej niesprawiedliwości. Jak pan premier mówi i pan minister powtarza, że w przyszłym roku otrzymamy zwrot, to chcę powiedzieć i zaapelować do pana premiera, żeby wobec tego wprowadził regulację prawną, która wszystkim dłużnikom pozwoli zapłacić za gaz, za prąd, za wzrost cen z przyszłorocznych zwrotów, jeżeli one będą, z tytułu rozliczenia podatku osobistego. Nie ma debaty na posiedzeniu komisji ds. statusu zawodowego, minister tego nie zwołuje i to jest dla nas także bardzo istotne pytanie. Jesteśmy za tym, żeby samorządy nie ponosiły kosztów wynagrodzeń nauczycieli, stąd inicjatywa, która leży w Sejmie, która była dwa razy, miała pierwsze czytanie. Zależy nam na tym, żeby płaca nauczycieli była jednak elementem dotacji, a nie subwencji, i na to jest zgoda także korporacji samorządowych. My nie mówimy o żadnej rewolucji, my mówimy o zmianie systemu wynagradzania nauczycieli, co jest wspólnym postulatem wszystkich trzech związków zawodowych, i to jest rzecz, którą powinniśmy przyjąć jako element pewnej oczywistości. Natomiast nie możemy i nie… Inaczej, nie zgodzimy się na urynkowienie oświaty, na urynkowienie edukacji jako najważniejszej dziedziny życia społecznego, bo to by oznaczało, że znakomita część społeczeństwa silnie spauperyzowanego nie miałaby równych szans.</u>
          <u xml:id="u-474.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-474.11" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Bon oświatowy.)</u>
          <u xml:id="u-474.12" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Ze mną włącznie. Gdybym kierował się urynkowieniem oświaty, ani ja, ani żadna z moich sióstr nie skończylibyśmy szkoły, bo pewnie nie byłoby moich rodziców na to stać.</u>
          <u xml:id="u-474.13" who="#komentarz">(Poseł Dobromir Sośnierz: Jest coś takiego jak bon oświatowy.)</u>
          <u xml:id="u-474.14" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Bon oświaty przestał istnieć…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Ale bardzo proszę, panie pośle, umożliwić wypowiedź panu wnioskodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Bon oświatowy przestał istnieć, umarł śmiercią naturalną i nie wiem, czy w Kwidzynie ktokolwiek jeszcze to pamięta.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Natomiast zwracamy uwagę na to, że reforma Anny Zalewskiej i teraz lex Czarnek napędza tylko szkolnictwo niepubliczne. Po reformie Anny Zalewskiej szkoły niepubliczne zwiększyły swoją objętość, że tak powiem, o drugie tyle, więc to jest efekt takiego, a nie innego traktowania oświaty.</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Reasumując, inicjatywa Związku Nauczycielstwa Polskiego poparta przez ponad 250 tys. obywateli zmierza do tego, abyśmy nie byli zakładnikami polityków, abyśmy nie byli uzależnieni od takiej, a nie innej partii politycznej i nie podlegali kadencyjności parlamentu w zależności od tego, jak się komu podoba traktować oświatę czy nauczycieli. Chcemy, żeby ta najważniejsza dziedzina życia społecznego, którą także każda z pań i każdy z panów posłów ma za sobą, była właściwie traktowana w budżecie państwa, abyśmy nie przypominali sobie o nauczycielach tylko wtedy, kiedy przychodzi 14 października lub przy tego rodzaju dramatycznych wydarzeniach jak dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-476.3" who="#PrzedstawicielKomitetuInicjatywyUstawodawczejWincentySławomirBroniarz">Apeluję do pań i panów posłów o rzeczową debatę, ewentualnie naprawienie tych niedostatków, które w tej ustawie się znajdują, ale nie może być tak, że mamy 30 sekund na posiedzeniu komisji na wypowiedzenie się w sprawach fundamentalnych z punktu widzenia 600 tys. nauczycieli i 4,6 mln uczniów. Jeszcze raz dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-476.4" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy — Karta Nauczyciela, zawarty w druku nr 1840, do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-477.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-477.5" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 48. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-477.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-477.7" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić dodatkowe oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-477.8" who="#komentarz">(Poseł Mieczysław Kasprzak: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-477.9" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie, tylko pozdrawiamy pana marszałka.)</u>
          <u xml:id="u-477.10" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję serdecznie za taki pakiet życzliwości ze strony pani poseł Krystyny Skowrońskiej.</u>
          <u xml:id="u-477.11" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">W takim razie rozpoczynamy oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-477.12" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jak zwykle niezawodny w tej kategorii jest pan poseł Jan Szopiński.</u>
          <u xml:id="u-477.13" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#PosełJanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Społeczność kaszubska i borowiacka pożegnała dzisiaj na cmentarzu w Czersku Waldemara Bruskiego, wspaniałego człowieka, zasłużonego samorządowca i pracownika administracji państwowej, który zakończył swoje piękne i pełnej pasji życie.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#PosełJanSzopiński">Waldemar Bruski był wieloletnim naczelnikiem gminy Brusy, pierwszym naczelnikiem miasta Brusy, burmistrzem Czerska, zastępcą naczelnika miasta Chojnice, wieloletnim radnym gminy Czersk i powiatu chojnickiego. Działał także w organizacjach społecznych, kulturalnych i sportowych, m.in. na rzecz klubu sportowego Borowiak Czersk. Miałem zaszczyt współdziałać z Waldemarem w czasie mojej pracy w administracji państwowej i samorządowej. Szczególnie zapadła mi w pamięć współpraca przy nadaniu Brusom przez Radę Państwa praw miejskich w 1988 r. Było to w czasie, gdy w urzędzie wojewódzkim pełniłem obowiązki dyrektora biura poselskiego. Waldemar bardzo angażował się…</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo, ale kolega akurat wygłasza oświadczenie w bardzo poważnym tonie.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Prokop-Paczkowska: Przepraszamy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#PosełJanSzopiński">Był on z Henrykiem Narlochem na czele tych, którzy powiedzieli: chcemy, by Brusy były miastem. Przeżywał to wydarzenie, bo awans administracyjny Brus oznaczał kolejne szanse rozwoju dla całej północnej części ówczesnego województwa bydgoskiego. Pomimo upływu lat pamiętam też wiele jego osobistych działań i zabiegów dotyczących np. budowy szkoły w Brusach czy sal sportowych w Czersku i w Rytlu.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#PosełJanSzopiński">To przykre, że tak wspaniali ludzie od nas odchodzą. Waldemar był dla wielu wzorem samorządowca i urzędnika, bezpośrednim i serdecznym człowiekiem. Z pasją parł do realizacji planowanych celów. Był otwarty na dialog, umiał współpracować z osobami o różnych poglądach. Był też człowiekiem skromnym, zawsze gotowym służyć pomocą, radą i dobrym słowem. Miał dar przyciągania innych społeczników, których zarażał swoim optymizmem i energią.</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#PosełJanSzopiński">Żonie Waldemara Bruskiego i całej rodzinie zmarłego chciałem przekazać płynące z głębi serca kondolencje i wyrazy szczerego współczucia. Możecie być państwo pewni, że Waldemar pozostanie z nami na zawsze w najlepszych i najpiękniejszych wspomnieniach. Odchodząc, pozostawił po sobie pustkę, ale też piękną spuściznę dla kolejnych pokoleń mieszkańców Kaszub, Kociewia i Borowiaków. Cześć jego pamięci! Niech odpoczywa w pokoju.</u>
          <u xml:id="u-480.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">I proszę teraz o zabranie głosu pana posła Tadeusza Tomaszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziś w ponad 50 miejscowościach w kraju odbyły się protesty rolników pod hasłem: Nie będziemy umierać w ciszy. Od dłuższego czasu związki zawodowe, Agrounia, izby rolnicze, samorządy terytorialne domagają się zmiany polityki rolnej w Polsce, domagają się konkretnych działań rządu w zakresie przeciwdziałania drożyźnie i ograniczenia skutków inflacji. Zdaniem protestujących rolników drożyzna dotknęła ponad 60% wszystkich kwestii, które dotyczą gospodarstwa rolnego, w tym dramatycznych wzrostów cen nawozów, paliwa, energii, gazu czy malejących cen za produkty rolne, chociażby za 1 kg trzody chlewnej. Zdaniem rolników rząd nie radzi sobie w walce z ASF-em, nie radzi sobie, jeśli chodzi o wsparcie kredytowe, też w tzw. Polskim Ładzie. Obiecał wprowadzenie już od nowego roku możliwości przekazywania gospodarstw rolnych bez potrzeby ich przekazywania swoim następcom. Do dnia dzisiejszego nie widać tego projektu. Rolnicy pytają, czy będzie tak jak z podatkami, które miały być u każdego niższe, a okazuje się, że znaczna część płaci wyższe podatki dzięki Polskiemu Ładowi. Rolnicy obawiają się, czy ten projekt ustawy ujrzy światło dzienne.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Dlatego też jednym z postulatów rolników jest podjęcie rzeczywistego dialogu z przedstawicielami organizacji rolniczych przez premiera pana Mateusza Morawieckiego. Nie ma tej gotowości również ze strony ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Dziś strajkujący rolnicy składali petycje pisemne u wojewodów w urzędach wojewódzkich. Prosili o dialog. W niewielu miejscach doczekali się rozmowy. Nie było gotowości do rozmowy z protestującymi rolnikami, mimo że chcieli przekazać swoje argumenty. Administracja rządowa w większości nie chce słuchać tychże protestujących rolników i podejmować spraw przez nich zgłaszanych.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Z tego miejsca również dołączam się do tych postulatów, ale przede wszystkim wnioskuję, żeby ten dialog z protestującymi rolnikami był prowadzony. Bo to nie jest protest tylko i wyłącznie jednego organizatora, czyli Agrounii. Są tam również rolnicy działający w izbach rolniczych, kółkach rolniczych, kołach gospodyń wiejskich, organizacjach pozarządowych. W związku z powyższym polska wieś oczekuje zmian i oczekuje podjęcia dialogu przez stronę rządową. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-482.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Oświadczenie wygłosi teraz pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#PosełGrzegorzLorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! „Żaden ptak nie pokazuje się nisko nad Birkenau, choć w ciągu wielogodzinnych apelów więźniowie mają czas wypatrywać. Powodowane węchem czy instynktem ptaki omijają to miejsce”.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#PosełGrzegorzLorek">Autorką powyższych słów jest Seweryna Szmaglewska, pisarka i działaczka społeczna. Była jedną z dwóch obywateli polskich występujących jako świadkowie w mrocznym procesie norymberskim, w którym sądzono zbrodniarzy hitlerowskich.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#PosełGrzegorzLorek">Urodziła się w Przygłowie pod Piotrkowem Trybunalskim. Właśnie w moim mieście po ukończeniu szkoły gminnej rozpoczęła naukę w seminarium nauczycielskim im. królowej Jadwigi. Już wtedy wykazywała nieprzeciętne talenty, próbując różnych krótkich form literackich. Debiutowała na łamach „Głosu Trybunalskiego” już w roku 1933. 3 lata później zdała maturę. Naukę kontynuowała w szkołach Warszawy, Łodzi i uniwersytecie krakowskim.</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#PosełGrzegorzLorek">Kiedy wybuchła II wojna światowa, wróciła do Piotrkowa i zaczęła pracę w szpitalu Świętej Trójcy. Włączyła się także w konspirację, prowadząc tajne nauczanie. Najprawdopodobniej w wyniku donosu w lipcu 1942 r. została aresztowana przez gestapo i wysłana do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.</u>
          <u xml:id="u-484.4" who="#PosełGrzegorzLorek">Szmaglewska przebywała w obozie do stycznia 1945 r., kiedy to podczas jego ewakuacji udało jej się uciec. Wróciła do Piotrkowa Trybunalskiego i rozpoczęła pracę nad swoim opus magnum, nad książką „Dymy nad Birkenau”. Ta wstrząsająca relacja z niemalże reporterskim chłodem opisuje doświadczenia autorki w niemieckiej fabryce śmierci. Realizm tego dzieła był tak głęboki, że zdecydowano się włączyć go do dowodów przeciwko niemieckim zbrodniarzom w Norymberdze.</u>
          <u xml:id="u-484.5" who="#PosełGrzegorzLorek">Tak pisała wtedy: „Tak więc na naszych barkach spoczywa jakiś ciężar. Albo nie spoczywa nic. Okaże się to wkrótce. Jeszcze tylko parę minut. Staniemy przed obliczem sprawiedliwości bezsilni wobec tamtych zdarzeń wyrytych na zawsze w korze mózgowej, tak jak bezsilni byliśmy wówczas wobec ludzkiej przemocy”.</u>
          <u xml:id="u-484.6" who="#PosełGrzegorzLorek">Procesy, które odbywały się od listopada 1945 r. do października 1946 r., miały doprowadzić do ukarania pojmanych i nadal żyjących zbrodniarzy hitlerowskich przez społeczność międzynarodową. Ogrom ich zbrodni przekroczył wszystko, co dotychczas znała ludzkość. Seweryna Szmaglewska dała swoje świadectwo ich czynów, osobiście zeznając w Norymberdze.</u>
          <u xml:id="u-484.7" who="#PosełGrzegorzLorek">Po wojnie szukała swojego miejsca. Mieszkała w Krakowie, Łodzi i Warszawie. Wyszła za mąż i urodziła dwójkę dzieci. W swoich kolejnych książkach zadawała trudne pytania, m.in. o istotę człowieczeństwa oraz o to, czy po takiej traumie jak niemiecki obóz koncentracyjny można normalnie żyć, kochać i marzyć. Kontynuowała tematykę obozową m.in. w „Zapowiada się piękny dzień” i „Krzyk wiatru”. Jednak to wydana w 1960 r. książka pt. „Czarne Stopy” przyniosła jej największą sławę. Opowieść o harcerzach i ich wakacyjnych przygodach jest optymistyczną pochwałą młodości i radości życia.</u>
          <u xml:id="u-484.8" who="#PosełGrzegorzLorek">Autorka „Dymów nad Birkenau” zmarła w Warszawie 7 sierpnia 1992 r. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz pana posła Mirosława Suchonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 14 lutego 2022 r. obchodzimy 80. rocznicę powołania Armii Krajowej, której działalność jest jedną z najbardziej chlubnych kart w historii Polski. To właśnie 14 lutego 1942 r. rozkazem naczelnego wodza gen. Władysława Sikorskiego na bazie Związku Walki Zbrojnej powstała Armia Krajowa, organizacja zbrojna, która wniosła ogromny wkład w walkę o wolność całej Europy. Powołanie Armii Krajowej spowodowało znaczące przyspieszenie procesu scalania wszystkich konspiracyjnych organizacji zbrojnych w Polsce. Dzięki tej zmianie podkreślono, że wszyscy mogą stanąć pod jednym biało-czerwonym sztandarem. I wreszcie Armia Krajowa stała się częścią polskich Sił Zbrojnych, które na całym świecie walczyły o niepodległość ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Armię Krajową tworzyło ponad 200 organizacji i kilkaset tysięcy żołnierzy. To bezprecedensowe nie tylko w Europie, ale także na całym świecie. Była to najlepiej zorganizowana formacja podziemna okupowanej Europy. Działalność Armii Krajowej to historia bohaterstwa kobiet i mężczyzn w walce z niemieckim i sowieckim najeźdźcą. W tej walce poległo ok. 100 tys. żołnierzy, ok. 50 tys. zostało wywiedzionych do Związku Sowieckiego i uwięzionych. Dzisiaj Armia Krajowa jest nie tylko symbolem walki o wolną i niepodległą Rzeczpospolitą, ale również symbolem najwyższych wartości, takich jak męstwo, patriotyzm i gotowość do ponoszenia ofiar dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-486.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Dziś, w 80. rocznicę powołania Armii Krajowej, oddajemy hołd wszystkim kobietom i mężczyznom, żołnierzom Armii Krajowej, którzy walczyli za wolność ojczyzny. Niech w tym dniu z Sejmu Rzeczypospolitej popłyną w ich kierunku wyrazy szacunku i uznania. Wasza postawa zawsze będzie powodem do narodowej dumy i, mam nadzieję, drogowskazem dla przyszłych pokoleń. Cześć i chwała bohaterom Armii Krajowej!</u>
          <u xml:id="u-486.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Oświadczenie wygłosi pani poseł Klaudia Jachira.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#PosełKlaudiaJachira">Panie Człowieku Wolności Kaczyński! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj po raz kolejny na tej sali dokonała się rzecz haniebna. Ta Izba wybrała sędziego do organu, który kiedyś nosił nazwę „Trybunał Konstytucyjny”, a teraz pełni rolę przybudówki partyjnej. Ta Izba wybrała na sędziego pseudo-TK prokuratora Bogdana Święczkowskiego, człowieka, który ma jedne z największych zasług w upolitycznianiu prokuratury. Osobę, której większość życia była i jest związana z obozem PiS-u i Solidarnej Polski. Zastanawiam się, kiedy to się stało, że już nas to nie dziwi, że tacy nikczemnicy zasiadają w tym niegdyś tak ważnym organie konstytucyjnym. Kiedy zaczęliśmy być obojętni zarówno my, posłanki i posłowie, jak i większość społeczeństwa na to zło, które odbywa się tutaj właściwie na każdym posiedzeniu? To pytanie zadaję też sobie: Czy ja także już tutaj zupełnie zobojętniałam?</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#PosełKlaudiaJachira">Nigdy nie zapomnę słów prokuratora Święczkowskiego z tej mównicy, który najpierw bronił Obajtka, a później za największą obrazę uznał, że poseł Szłapka nazwał go adwokatem. Jakim trzeba być człowiekiem, by słowo „adwokat” obrażało? Zastanawiam się, jak by się poczuł mój ojciec, który od 14 lat nie żyje, adwokat, który nauczył mnie, że jednym z podstawowych praw człowieka jest prawo do sprawiedliwego procesu i do obrony, który jako pierwszy uczył mnie, jak ważne są zasady demokracji.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#PosełKlaudiaJachira">Gdy patrzyłam na prokuratora Święczkowskiego stojącego tutaj, na tej mównicy, miałam przed sobą obraz człowieka bezwzględnego, który dla celów politycznych nie zawaha się przed niczym. Myślę, że właśnie takie wrażenie sprawiali prokuratorzy stalinowscy. Tak, wiem, że pan prokurator trafił do szczególnego grona. Nie mam wątpliwości, że w towarzystwie prokuratora stanu wojennego, pani Pawłowicz czy Przyłębskiej będzie czuł się wyśmienicie. Ale to tym gorzej dla Polski. Chcę wierzyć, że nie tylko historia, ale także niezawisły i apolityczny Trybunał Stanu, a także sądy powszechne osądzą ich wszystkie winy i wydadzą sprawiedliwy wyrok.</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Piotra Adamowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#PosełPiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co prawda poseł Grupiński, kolega z klubu przestrzegał mnie, żebym pewnych rzeczy nie mówił, ale ja jednak pewne rzeczy powiem.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#PosełPiotrAdamowicz">Rękami grupy posłów PiS ekipa rządząca chce wywłaszczyć niezwykle cenny manuskrypt znajdujący się od wieków w Toruniu i przekazać zabytek w podarunku rządowi węgierskiemu, swojemu przyjacielowi Viktorowi Orbánowi. Właścicielem tego cymelium jest Książnica Kopernikańska będąca agendą samorządową. Ta bulwersująca i budząca zasadniczy sprzeciw sprawa była dziś przedmiotem pytania w sprawach bieżących, które zadawałem w imieniu członków komisji kultury z Koalicji Obywatelskiej. Niestety od odpowiadającej przedstawicielki premiera Morawieckiego pani Izabeli Antos niczego się nie dowiedzieliśmy, a chcieliśmy choćby dowiedzieć się, kto, kiedy, z jakiego upoważnienia podjął tak kontrowersyjną i bulwersującą decyzję o zabraniu Toruniowi zabytku i przekazaniu go gratis Orbánowi. Poza tym skandaliczny projekt może pozbawić Toruń, Kujawy, Pomorze, Polskę części dziedzictwa kulturowego i nie tylko. Idąc dalej, będzie niebezpiecznym precedensem umożliwiającym władzy centralnej zabieranie samorządom ich własności wedle politycznego zapotrzebowania PiS.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#PosełPiotrAdamowicz">Sojusz obozu Jarosława Kaczyńskiego z Viktorem Orbánem jest faktem, a darowanie unikatowego dzieła ma ten sojusz wzmocnić albo umocnić. Zastanawiam się, w jaki sposób obóz PiS będzie chciał nawiązać sojusz z Matteo Salvinim, gdyby ten został premierem Włoch. Podpowiem: w XV w. gdański kaper Paweł Beneke w czasie wojny Hanzy z Anglią zdobył okręt przewożący tryptyk Hansa Memlinga „Sąd Ostateczny”. Niderlandzki mistrz namalował ten obraz na zamówienie rodu włoskich bankierów. Słynny tryptyk znajduje się w Muzeum Narodowym w Gdańsku współprowadzonym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, co oznacza mniej kombinacji prawnych, żeby zwrócić Włochom to, co miało być włoskie, i umocnić przyjaźń z Salvinim. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-490.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz o zabranie głosu panią poseł Annę Ewę Cicholską.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Maciej Kopiec.</u>
          <u xml:id="u-491.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#PosełMaciejKopiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najwyższa Izba Kontroli jako niezależny organ kontroli wydatkowania publicznych pieniędzy to bardzo potrzebna izba. Oczywiście w państwie, które o prawidłowe wydatkowanie publicznych pieniędzy dba, więc ciężko w tym kontekście mówić o Polsce za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Tutaj publiczne pieniądze wydaje się najłatwiej, a legitymacja partyjna jest kartą bankomatową dla waszych kolesi. 2 mld na elektrownię w Ostrołęce, miliardy na centralną łąkę komunikacyjną, 100 mln na respiratory widmo, 70 mln na wybory, które się nigdy nie odbyły, miliony złotych zdefraudowanych w funduszach pozabudżetowych jak fundusz niesprawiedliwości Ziobry, z którego finansujecie brunatnego alimenciarza Bąkiewicza. Tu działka, tam spółka. Rano: cześć wujku, wieczorem: córko leśniczego.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#PosełMaciejKopiec">Skandal goni skandal, PiS traktuje budżet jak świnkę skarbonkę, z której można sobie wyjmować do woli, i dlatego NIK was tak uwiera, bo od pewnego czasu solidnie patrzy wam na ręce i mówi prawdę, że kradniecie. Bo was zgodnie ze swoim powołaniem kontroluje.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#PosełMaciejKopiec">Na początku było pięknie, bo prezesa obsadziliście politycznie. Wiedzieliście, że możecie liczyć na Mariana Banasia. Kryształowy człowiek — mówił o nim wasz marszałek Karczewski. Co się zmieniło? Chcecie odwołać kryształowego człowieka, bo mówi, że należy wam się Trybunał Stanu. Chcecie odwołać kryształowego człowieka, bo zna prawdę o was. Zamiast kolesiem Marian Banaś okazał się po czasie prezesem Najwyższej Izby Kontroli, a wy, starym PiS-owskim zwyczajem: kto nie z nami, ten przeciwko nam zaczęliście więc niszczyć Mariana Banasia — na początku jego, potem jego rodzinę, a teraz całą instytucję, którą kieruje — wykorzystując Pegasusa, i to ponad 600 razy. Podsłuchiwaliście bezprawnie państwową instytucję. To się nazywa szpiegostwo, a za szpiegostwo grozi 25 lat więzienia. Możecie być spokojni. Sprawiedliwość was dopadnie i będziecie siedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-492.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Wanda Nowicka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#PosełWandaNowicka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem bardzo zaniepokojona informacjami, że ponad tysiąc miejscowości w Polsce nie ma systemu zbierania ścieków komunalnych. To jest nie tylko szkodliwe dla Polski i naszego zdrowia, ale to także powód, dla którego Komisja Europejska wniesie przeciwko Polsce sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Unia Europejska dyrektywą dotyczącą oczyszczania ścieków, tzw. dyrektywą ściekową, zobowiązała państwa członkowskie, aby europejskie miasta w odpowiedni sposób odbierały i oczyszczały ścieki. Chodzi o to, żeby uniknąć odprowadzania ich do wód, a co za tym idzie, uniknąć zanieczyszczania rzek. Dyrektywa ta ma na celu ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego. Dlatego też pełne wdrożenie przez państwa członkowskie ma zasadnicze znaczenie. Ale Polska jej nie wdraża, dlatego Komisja Europejska skarży Polskę do TSUE. Polska powinna była sprostać wymogom dyrektywy ściekowej już w 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#PosełWandaNowicka">Tymczasem ok. 1 tys. miast wciąż odprowadza ścieki do rzek, do jezior, do morza bez prawidłowego ich oczyszczania. W ponad 400 aglomeracjach, w których ścieki są odprowadzane na obszarach wrażliwych, Polska nie zapewniła bardziej rygorystycznego oczyszczania zgodnie z wymogami dyrektywy. Komisja wezwała Polskę do usunięcia uchybień już w roku 2018. 2 lata później wydała kolejne oświadczenie w tej sprawie, które było już ostatnim krokiem przed złożeniem skargi do europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Komisja uważa, że pomimo pewnych postępów i wsparcia finansowego w ramach polityki spójności Unii Europejskiej wysiłki władz polskich były do tej pory niezadowalające i niewystarczające. W związku z tym pójdzie z tym do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. A rząd, zamiast wziąć się do roboty i wdrażać dyrektywę ściekową dla naszego zdrowia i rozwoju Polski, znowu będzie zwalał winę na Unię Europejską za ewentualne sankcje. Za chwilę możemy płacić kolejne kary, i to my, obywatele i obywatelki, za nie zapłacimy zamiast prawdziwego winowajcy — Prawa i Sprawiedliwości, które nie wywiązuje się ze swoich obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz o wygłoszenie oświadczenia pana posła Zbigniewa Ziejewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#PosełZbigniewZiejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polski rynek towarowych usług transportu, spedycji, logistyki wart jest 118 mld zł. W tej branży Polska jest bezkonkurencyjna w Unii Europejskiej. Według danych Eurostatu polskie firmy przewiozły blisko 270 mln t ładunków, co stanowiło 23% ładunków unijnego transportu drogowego. Na tak duży rozwój branży transportowej w Polsce wpływ miała m.in. liberalizacja przepisów unijnych.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#PosełZbigniewZiejewski">Niestety, część przewoźników zgłasza, że przepisy w sposób niezrozumiały potrafią uprzykrzyć prowadzenie działalności gospodarczej, mimo że to nasze krajowe przepisy. Jeśli przedsiębiorca chce wykonywać przewozy międzynarodowe, musi mieć zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Takie zezwolenie uzyskuje się u starosty lub prezydenta miasta właściwego dla zamieszkania lub też głównego inspektora transportu drogowego. Główny Inspektorat Transportu Drogowego po zweryfikowaniu dokumentów wydaje licencję wspólnotową dotyczącą międzynarodowego zarobkowego przewozu rzeczy oraz wypis z licencji wspólnotowej. Problem pojawia się w przypadku rejestracji kolejnych samochodów ciężarowych. Do każdego pojazdu potrzebny jest wypis ze wspomnianej licencji wystawiany również przez głównego inspektora transportu drogowego. Czas oczekiwania na rzekomy wypis wynosi miesiąc, jednak może on się wydłużyć do 2 miesięcy. Jeśli dodamy do tego fakt, że od blisko 2 lat Główny Inspektorat Transportu Drogowego pracuje w formie zdalnej, realny czas przeznaczony na uzyskiwanie wypisu może przekroczyć 2 miesiące. W związku z tym przewoźnik pomimo posiadania samochodu w wyjątkowych przypadkach przez ponad 2 miesiące nie może uzyskiwać zysku. W tym czasie przewoźnik nie jest w stanie uzyskać złotówki dochodu, a zmuszony jest do pokrycia wszelkich kosztów związanych z prowadzeniem tego typu działalności. Właściciel auta musi w tym czasie opłacić chociażby ubezpieczenie auta, podatek od środków transportowych i niejednokrotnie opłaty leasingowe auta.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#PosełZbigniewZiejewski">Tak uciążliwy proces otrzymywania odpisu od licencji tylko ogranicza potencjał całego sektora transportowego. W dobie XXI w., w dobie świetnie funkcjonującego profilu zaufanego usprawnienie całej procedury jest możliwe i ponadto jest w interesie zarówno firm transportowych, jak i budżetu państwa. Bowiem w ciągu wspomnianych 2 miesięcy oczekiwania na odpis samochód ten mógłby już pracować dla przewoźnika, a co za tym idzie, generować wpływy do budżetu państwa z tytułu podatku i innych danin. Proces ten jest jak najbardziej możliwy do zoptymalizowania, czego przykładem są nasi zachodni sąsiedzi. W Niemczech proces uzyskiwania licencji trwa średnio 2 tygodnie.</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#PosełZbigniewZiejewski">Proszę właściwego ministra o zainteresowanie się tą sprawą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-496.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Waldemar Andzel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszę się, że wspólnie z kolegami i koleżankami z poselskich ław ustanowiliśmy jednym z patronów roku 2022 Ignacego Łukasiewicza, pioniera przemysłu naftowego, wynalazcę lampy naftowej i działacza niepodległościowego.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#PosełWaldemarAndzel">W styczniu br. przypada 140. rocznica śmierci, a w marcu 200. rocznica urodzin tego niezwykłego człowieka. Jego największe osiągnięcia to wydestylowanie nafty z ropy naftowej, a następnie użycie jej do oświetlenia czy też otwarcie pierwszej kopalni ropy naftowej w Bóbrce.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#PosełWaldemarAndzel">To, na co należy zwrócić szczególną uwagę, to jego działalność niepodległościowa i charytatywna: wspieranie ruchów narodowowyzwoleńczych, budowa szkół i kościołów czy założenie na kopalni Bóbrka kasy brackiej, ówczesnego systemu ubezpieczeń pracowników na kopalni.</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#PosełWaldemarAndzel">Za działalność charytatywną papież Pius IX nadał Ignacemu Łukasiewiczowi tytuł szambelana papieskiego i odznaczył go Orderem Świętego Grzegorza. Cześć i chwała jego pamięci! Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-498.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Teraz oświadczenie wygłosi pan poseł Paweł Krutul.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#PosełPawełKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Za nami niezwykle trudne miesiące. Potężny kryzys migracyjny doprowadził do sytuacji, w której bardzo ważne decyzje polityczne trzeba było podejmować szybko i pod presją czasu. Polski rząd zdecydował o powstaniu zapory, a wraz z nowym rokiem rozpoczęła się budowa muru na granicy polsko-białoruskiej. Inwestycja od początku ma swoich zwolenników i przeciwników. Tych drugich ciągle przybywa.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#PosełPawełKrutul">Ogromne kontrowersje budzi fakt, że część muru ma mieścić się na terenie Puszczy Białowieskiej. 1500 naukowców, ponad 150 organizacji pozarządowych z całego świata i mieszkańcy okolic Puszczy Białowieskiej zaapelowali do Komisji Europejskiej o interwencję i natychmiastowe wstrzymanie prac budowlanych. Naukowcy są zdania, że budowa muru — cytuję — na wielu odcinkach będzie kolidować z terenami chronionymi i cennymi przyrodniczo, m.in. z sześcioma obszarami Natury 2000: Puszczy Białowieskiej, Ostoi Augustowskiej, Ostoi Knyszyńskiej czy Ostoi Biebrzańskiej. Specjaliści w dziedzinie biologii uważają, że skutki tego będą dramatyczne i doprowadzą do trwałego przerwania funkcjonalnej łączności korytarzy ekologicznych w skali krajowej i europejskiej. To może doprowadzić m.in. do załamania się polskiej nizinnej populacji rysia. Robert Maślak z Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego uznał, że to, co się dzieje na granicy, jest skandalem, a budowa muru w takim rejonie jest równie szalonym pomysłem co budowa wieżowca na Wawelu.</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#PosełPawełKrutul">Chyba wszyscy jesteśmy zgodni, że Puszcza Białowieska to nasz skarb narodowy i powinniśmy ją chronić. Należy zastanowić się nad rozwiązaniami, które pozwolą zminimalizować negatywny wpływ budowy na przyrodę. Jak najszybciej i z pełną starannością powinny zostać przenalizowane opinie naukowców w sprawie inwestycji na granicy polsko-białoruskiej.</u>
          <u xml:id="u-500.3" who="#PosełPawełKrutul">Wiceminister Małgorzata Golińska podała informację, że zostaną utworzone przejścia dla dzikiej zwierzyny. Nie wiadomo jednak, jakie konkretne rozwiązania zostaną zastosowane, ile takich przejść będzie oraz czy nie staną się one najsłabszym punktem całego zabezpieczenia. To informacje, której powinny jak najszybciej zostać przekazane opinii publicznej. Jest jeszcze czas, by wprowadzić zmiany w planie inwestycji, tak by w jak najmniejszym stopniu wpływała ona na cenne gatunki i siedliska przyrodnicze w Puszczy Białowieskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-500.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Oświadczenie wygłosi teraz pani poseł Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#PosełMałgorzataSekułaSzmajdzińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje dzisiejsze wystąpienie to właściwie apel, nie pierwszy, do rządu.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#PosełMałgorzataSekułaSzmajdzińska">Z zainteresowaniem słucham informacji i opinii ekspertów, którzy podkreślają, że styczeń był rekordowym miesiącem pod względem produkcji energii z turbin wiatrowych. Przy wystarczającym wietrze lądowe elektrownie wietrzne pokrywają do 30% krajowego zapotrzebowania na prąd. Jak podkreślił były wicepremier i minister gospodarki Janusz Steinhoff, błędna decyzja rządu w 2016 r. niestety całkowicie zamroziła rozwój lądowej energii wiatrowej.</u>
          <u xml:id="u-502.2" who="#PosełMałgorzataSekułaSzmajdzińska">Do 2015 r. mieliśmy bardzo duży przyrost liczby wiatraków lądowych. Wprowadzenie restrykcyjnego prawa, tzw. reguły 10H, określającej minimalną odległość budynków mieszkalnych od wiatraków, spowodowało, że po wejściu tej ustawy w życie nie rozpoczęła się praktycznie żadna nowa inwestycja wiatrowa w naszym kraju. Wszystko praktycznie zostało zablokowane, ze szkodą dla miksu energetycznego Polski. Mam nadzieję, że ponad podziałami politycznymi dojdzie do porozumienia, bo inwestowanie w OZE jest absolutną koniecznością. Jak podkreślają eksperci, nowe farmy wiatrowe mogłyby zagwarantować od 70 do 133 mld zł przyrostu PKB.</u>
          <u xml:id="u-502.3" who="#PosełMałgorzataSekułaSzmajdzińska">Niezbędna jest też równoległa rozbudowa sieci przesyłowych, które dochodzą do granic swoich możliwości. Potrzebne jest nowe prawo. Ponoć nowelizacja ustawy 10H ma trafić w II kwartale do Rady Ministrów. Oczywiście jest to temat wrażliwy społecznie, ale tym bardziej trzeba podjąć mądre, rozsądne działania, które przyniosą korzyści nam wszystkim. To sprawa bardzo pilna, nie ma na co czekać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Marek Rutka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#PosełMarekRutka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ma większej tragedii dla rodziców niż śmierć własnego dziecka. Każda śmierć to niewyobrażalny ból, cierpienie i bezsilność przeżywane przez rodzinę i bliskich. Wielu z tych tragedii można by uniknąć, gdyby w porę zdiagnozowano chorobę i wdrożono odpowiednie leczenie. Każdy rok przynosi wzrost liczby młodych osób, którym nie zdążono pomóc, osób, które targnęły się na własne życie, osób, którym nie udzielono fachowego wsparcia. W 2020 r. 843 dzieci podjęło próby samobójcze, a 107 dzieci w następstwie prób samobójczych poniosło śmierć. Zdecydowana większość przypadków, bo aż ponad 90% młodocianych pacjentów przyjmowanych w pilnym trybie do szpitali psychiatrycznych, to pacjenci po próbach samobójczych. W samym tylko województwie pomorskim liczba prób samobójczych w czasie pandemii wzrosła trzykrotnie. Liczba łóżek psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży w województwie pomorskim wynosi zaledwie 46. Sytuacja jest tak dramatyczna, że najmłodsi pacjenci w pilnych przypadkach przyjmowani są na rozłożone na korytarzach materace.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#PosełMarekRutka">Największym problemem nie jest jednak baza łóżkowa, ale chroniczny brak personelu medycznego, w tym przede wszystkim wykwalifikowanych lekarzy psychiatrów. Płace dla lekarzy psychiatrów oferowane w ramach państwowego systemu ochrony zdrowia są nieatrakcyjne i w żaden sposób nie są konkurencyjne wobec stawek oferowanych przez podmioty niepubliczne. Jeśli nie ma dziś wystarczającego dopływu kadry, to przynajmniej należy zadbać o to, aby zahamować odpływ lekarzy specjalistów ze szpitali psychiatrycznych. Dramatyczna sytuacja w psychiatrii dzieci i młodzieży wymaga zdecydowanych kroków, które muszą być podjęte dziś — dziś, a nie za kilka miesięcy czy kilka albo kilkanaście lat. Każdy dzień bezczynności, każdy dzień oczekiwania na decyzje oznacza kolejne ofiary. Jeśli dziś nie zadbamy o kondycję psychiczną, o zdrowie najmłodszych, to problemy wrócą ze zwielokrotnioną siłą za lata, a może dekady. Wtedy jednak może być już za późno na leczenie.</u>
          <u xml:id="u-504.2" who="#PosełMarekRutka">Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na dzisiejszą sytuację z posiedzenia Komisji Zdrowia poświęconego opiece paliatywnej i hospicyjnej dla dzieci i młodzieży. Niestety podczas obrad Komisji Zdrowia mimo zaproszenia, że o dobrym obyczaju czy przepisach prawa nie wspomnę, nie było rzecznika praw dziecka ani żadnego przedstawiciela biura. Tak w praktyce wygląda pełnienie publicznej funkcji przez rzecznika, który wiele uwagi poświęca kwestiom światopoglądowym, natomiast realna troska o dzieci, w tym te najbardziej dotknięte przez los… Przez niego nie jest to traktowane z należytym szacunkiem.</u>
          <u xml:id="u-504.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Joanna Lichocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#PosełJoannaLichocka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 3 lutego 2022 r. w swoim domu w Milanówku zmarł prof. Jarosław Marek Rymkiewicz, poeta, dramaturg, eseista, pisarz i krytyk literacki, autor wielu nagradzanych tomików poetyckich, autor esejów o wielkich poetach, jak Juliusz Słowacki, Bolesław Leśmian czy Aleksander Fredro, a nade wszystko Adam Mickiewicz. Mickiewiczowi Rymkiewicz poświęcił cykl pt. „Jak bajeczne żurawie”, który ukazywał się przez wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#PosełJoannaLichocka">Jarosław Marek Rymkiewicz jest także autorem głośnych dzieł poświęconych polskiej duchowości i tożsamości. „Wielki Książę”, „Wieszanie”, „Samuel Zborowski”, „Kinderszenen” oraz „Reytan. Upadek Polski” należą już do kanonu książek na temat naszej duchowej historii. Opłakujemy jednego z największych poetów współczesności, ale nie tylko poetę, także wieszcza, który ukształtował sposób myślenia wielu Polaków i który wydobył na nowo głębokie znaczenia tego, czym jest polskość.</u>
          <u xml:id="u-506.2" who="#PosełJoannaLichocka">Jarosław Marek Rymkiewicz odchodzi w ustanowionym przez Sejm Roku Romantyzmu Polskiego. O, neoklasyk dołączył do Mickiewicza, Słowackiego, Norwida i ich spadkobierców, jak Wyspiański czy Gajcy. To właśnie według takiej hierarchii należy patrzeć na Jarosława Marka Rymkiewicza — prawdziwej sztuki i geniuszu, które służą duchowej sile narodu. Nie ma wątpliwości, że ta hierarchia będzie dla potomnych jasna.</u>
          <u xml:id="u-506.3" who="#PosełJoannaLichocka">Mistrzu z Milanówka! Sejm dziś, w dniu twojego pogrzebu, oddaje ci cześć. Wszyscy składamy podziękowania za twoje dzieło, z którego czerpać będą pokolenia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-506.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Oświadczenie wygłosi pan poseł Włodzimierz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#PosełWłodzimierzTomaszewski">Wysoki Sejmie! Chociaż są oświadczenia, sala już pusta, mam nadzieję, że ta treść dotrze do adresatów, czyli do całej opozycji, która dzisiaj głosowała w oparciu o fałszywe przesłanki, jeśli chodzi o wybór przedstawicieli do Rady Polityki Pieniężnej. Otóż mieliśmy tutaj tyrady w ramach wystąpień. Zwłaszcza do posła prof. Dariusza Rosatiego mam pretensję o to, że nie przekazał tego, co się działo na posiedzeniu komisji finansów, jeśli chodzi o wystąpienia jego kandydata. Jego kandydat wcale nie mówił tego, o czym mówił pan poseł Rosati. Otóż chwalił, mówię o panu dr. Jakubie Borowskim, działania podjęte w zakresie walki z inflacją, zarówno ze strony Narodowego Banku Polskiego, jak i ze strony rządu, stwierdzając, że przyczyny inflacji to w ponad 70% czynniki zewnętrzne. To w ogóle nie wybrzmiało, natomiast była mowa o tym, że ta drożyzna, ta inflacja to wina tego PiS-owskiego rządu. Otóż jest dokładnie odwrotnie. Państwo jako opozycja mają swój udział w nakręcaniu tej inflacji ze względu na nakręcanie tych czynników zewnętrznych. Ale to już jest drugi rozdział. Natomiast najważniejsze jest to, żeby przekazywać prawdę, że wasz kandydat wysoko ocenił zarówno działania rządu, jak i działania Narodowego Banku Polskiego, które są analogiczne do działań innych banków centralnych, np. Europejskiego Banku Centralnego czy też amerykańskiego banku centralnego. Mam nadzieję, że te wieści dotrą do zainteresowanych, żebyśmy nie słyszeli potem takich bajek o alternatywnej, fałszywej rzeczywistości, jaką tutaj w niektórych oświadczeniach słyszałem, zwłaszcza ze strony posłanki Jachiry. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Oświadczenie wygłosi pani poseł Barbara Bartuś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#PosełBarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 2001 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę, w której uznał zasługi organizacji i grup niepodległościowych, które po zakończeniu II wojny światowej zdecydowały się na podjęcie nierównej walki o suwerenność i niepodległość Polski. Sejm oddał w ten sposób hołd poległym i pomordowanym oraz wszystkim więzionym i prześladowanym członkom Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#PosełBarbaraBartuś">Ustawą z 3 lutego 2011 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Przy tej okazji warto przypomnieć, że inicjatywę ustawodawczą w zakresie uchwalenia nowego święta podjął w 2010 r. prezydent Lech Kaczyński. W uzasadnieniu podkreślono, że ustanowienie święta jest wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji patriotycznych, za krew przelaną w obronie ojczyzny. Ustawę tę Sejm uchwalił niestety już po katastrofie smoleńskiej. 9 lutego 2011 r., czyli 11 lat temu, ustawę tę podpisał ówczesny prezydent Bronisław Komorowski.</u>
          <u xml:id="u-510.2" who="#PosełBarbaraBartuś">Wczoraj Sejm uczcił minutą ciszy pamięć jednego z najwybitniejszych żołnierzy antykomunistycznego podziemia. Chodzi o Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”, który 71 lat temu w warszawskim więzieniu na Mokotowie został niczym ofiary zbrodni katyńskiej zamordowany przez komunistycznych oprawców strzałem w tył głowy. Wraz z nim zamordowano wtedy trzech innych oficerów wileńskiej Armii Krajowej. Mjr Szendzielarz urodził się w marcu 1910 r. Był legendarnym dowódcą 5 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Walczył w kampanii wrześniowej na Wileńszczyźnie. Podczas wojny zaangażował się w działalność podziemną. Należał do Armii Krajowej. Po wojnie nie złożył broni. Kontynuował walkę z komunistycznym reżimem.</u>
          <u xml:id="u-510.3" who="#PosełBarbaraBartuś">Niestety, wczoraj nie obyło się bez przykrych incydentów. Nie wszyscy posłowie uczcili pamięć tego wybitnego Polaka, który ukochał naszą ojczyznę ponad własne życie. To smutne, że po 30 latach, po przemianach ustrojowych, część polskiego parlamentu to ludzie, którzy wyrażają sprzeciw wobec polskich bohaterów i próbują wrócić do, wydawałoby się, zapomnianej, kłamliwej, a nawet, powiedziałabym, nikczemnej i haniebnej retoryki z czasów PRL. Dlatego musimy wrócić do nauki historii naszej ojczyzny w szkołach. Dziś trzeba przypominać nie tylko dzieciom w szkołach, lecz także, jak widać, dorosłym o bohaterach, którzy walczyli w obronie wolnej Polski, i przybliżać ich sylwetki.</u>
          <u xml:id="u-510.4" who="#PosełBarbaraBartuś">W historii naszej ojczyzny zapisało się wiele bohaterskich czynów, walk, zrywów oraz powstań. Na tym tle wyróżniają się żołnierze podziemia antykomunistycznego, którzy pomimo braku szans powodzenia podjęli nierówną walkę. Trzeba mówić, kto był bohaterem, a kto zbrodniarzem. Moje dzisiejsze oświadczenie to jest też wyraz podziękowania dla tych wszystkich, którzy podejmują walkę o pamięć o prawdziwej historii naszej ojczyzny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-510.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz panią poseł Elżbietę Płonkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#PosełElżbietaPłonka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Matka to najważniejsza osoba w życiu dziecka bez względu na to, ile lat ma dziecko, czy ma miesiąc, 2 lata, 5, 14 czy nawet 50. Dlaczego mama jest w życiu dziecka taka ważna, najważniejsza? Jest tyle wspaniałych określeń w poezji, pieśniach, literaturze dotyczących matki. Matka jest silnie emocjonalnie związana z dzieckiem, a dziecko z matką. Matka je rodzi, karmi, uczy chodzić i mówić, wprowadza w dorosłe życie. Nie znaczy to, że ojciec jest dziecku niepotrzebny, ale to jest inna więź. Matka, ojciec i dzieci stanowią rodzinę. Rodzina jest czymś, co chroni, co daje siłę. To rodzina jest odpowiedzialna za wychowanie swoich dzieci, a one są przyszłością i powinno się je obdarzyć szczególną opieką. Doświadczenie uczy, że cywilizacja i trwałość narodów zależą przede wszystkim od stanu ich rodzin. To Jan Paweł II.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#PosełElżbietaPłonka">Rodzina dziś ma się źle. Ideologicznie jest atakowana. Ilość rozpadających się małżeństw jest ogromna. Mąż i żona walczą ze sobą, ofiarą jest dziecko. Waleczny ojciec dziecka mści się na matce swego dziecka, a wobec dziecka stosuje różnego rodzaju przemoc. Kryzysu rodziny, małżeństwa, matczynej opieki nad dzieckiem w majestacie prawa dotykają sądy rodzinne. Orzeczenia sądów zabierają bezpieczeństwo dzieciom, przymuszając je do nieakceptowanych kontaktów z przemocowym rodzicem. Teoria alienacji i przymusowej opieki naprzemiennej uderzają w dziecko.</u>
          <u xml:id="u-512.2" who="#PosełElżbietaPłonka">14 stycznia zorganizowałam publiczną debatę, konferencję: Prawa dzieci w kryzysie rodziny. Wzięli w niej udział oprócz posłów przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Zdrowia i ministerstwa rodziny, eksperci — lekarze, prawnicy, psycholodzy, terapeuci rodzinni — a także przedstawiciele kobiet, matek chroniących swoje dzieci przed przemocą. Ojców również zapraszałam. Zorganizowałam tę konferencję z powodu wielu nieprawidłowości w działaniach sądów rodzinnych w okresie rozwodowym i poseparacyjnym, o których wiem, i występowałam z licznymi interwencjami na prośby matek. Kary, jakie płaci rodzic za niewydawanie dziecka w celu kontaktu z drugim rodzicem, są nieopodatkowaną daniną do kieszeni najczęściej przemocowego ojca i sięgają dziesiątków tysięcy złotych. Zubaża to rodzica opiekującego się dzieckiem, a tym samym dziecko.</u>
          <u xml:id="u-512.3" who="#PosełElżbietaPłonka">Na alarm biją statystyki zaburzeń emocjonalnych u coraz młodszych dzieci i liczba samobójstw. Właśnie o tym przed chwilą mówił pan poseł Rutka. Dziecko jest w sądzie nieme, nikt go nie słucha. Sądy nie dopuszczają opinii prywatnych terapeutów dzieci i psychologów. Podstawą orzeczeń o losie dziecka jest opinia OZSS, często nieobiektywna i powierzchowna albo bezduszna.</u>
          <u xml:id="u-512.4" who="#PosełElżbietaPłonka">Moje wystąpienie dedykuję zatroskanym matkom, które proszą o pomoc. Chciałabym prosić Wysoką Izbę, abyśmy pochylili się nad prawami dzieci w kryzysie rodziny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-512.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Teraz oświadczenie wygłosi pan poseł Jarosław Rzepa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#PosełJarosławRzepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#PosełJarosławRzepa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj chciałbym z tej mównicy powiedzieć o ludziach, o których zapomniał pan minister Kowalczyk. Minęło już 100 dni, odkąd rządzi, a rządzi tak skutecznie, szanowni państwo, że powołał aż siedmiu wiceministrów. W historii polskiego rządu jeszcze takiego premiera nie było, który by tak mocno rozbudował swoją administrację.</u>
          <u xml:id="u-514.2" who="#PosełJarosławRzepa">Ale zapomina o tych, którzy każdego dnia pracują dla niego. Mówię tutaj o resortowych instytutach. Dzisiaj podam tylko przykłady. Jest coś takiego, szanowni państwo, jak Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. W wielu miastach, w wielu oddziałach pracują ludzie mający po 25–30 lat. Wiecie, ile zarabiają? Najniższą krajową. Dlaczego tam pracują? Bo to kochają, bo pomagają, bo lubią pomagać tym ludziom, którym na co dzień umożliwiają właśnie choćby eksport ich produktów. Niestety minister o nich zapomniał. Ostatnio przypomniał sobie o weterynarii, jak powstał problem z naszą żywnością. Pan minister mówił: musimy dofinansować. 7 lat ten rząd dla weterynarii nie robił nic.</u>
          <u xml:id="u-514.3" who="#PosełJarosławRzepa">Szanowni Państwo! Kolejny obszar, o który można by się upomnieć, to Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. W Słupi Wielkiej jest jego siedziba, panie ministrze, pod Poznaniem. Ale jest też kilkadziesiąt stacji w Polsce, które zajmują się oceną odmian dla polskich rolników, żeby wiedzieli, co siać, jakie rośliny, w jakich terminach, w jakich warunkach agrotechnicznych. I co się okazuje, szanowni państwo? Jak byśmy popatrzyli na średni przedział wiekowy, tobyśmy powiedzieli: mocna geriatria. Za chwilę już nie będzie miał kto tam pracować. Ale pan minister problemu nie widzi.</u>
          <u xml:id="u-514.4" who="#PosełJarosławRzepa">I kolejna rzecz, która się dzieje każdego dnia na naszych oczach. Szanowni Państwo! Ośrodki hodowli zarodowej, różnego rodzaju właśnie stacje hodowli roślin. Wydawać by się mogło, że powinni tam pracować ludzie, którzy mają przede wszystkim wykształcenie w tym kierunku. A co się dzieje, szanowni państwo? Prawo i Sprawiedliwość zatrudnia bardzo kompetentnych ludzi. Ośrodek Hodowli Zarodowej Lubiana to jeden z najlepszych ośrodków hodowli zarodowej w Polsce, jeśli chodzi o bydło mleczne. Wiecie państwo, kto nim kieruje? Kosmetyczka. A kto był zastępcą? Pan, który prowadził zakład skupu złomu. Nie mam nic przeciwko takim ludziom, tylko szanowni państwo, jaka hodowla zarodowa będzie po tych ludziach i jakie wyobrażenie o tym, co znaczy postęp biologiczny w tak bardzo ważnych obszarach?</u>
          <u xml:id="u-514.5" who="#PosełJarosławRzepa">Wiem, że chcecie mieć tylko wiernych, ale zobaczcie, co robicie z tym, za co odpowiadacie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-514.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze pan poseł Adam Gawęda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#PosełAdamGawęda">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czwartek premier Mateusz Morawiecki i premier Czech Petr Fiala podpisali porozumienie, które kończy spór wokół działalności Kopalni Węgla Brunatnego Turów. To niewątpliwy sukces polskiej dyplomacji. Podpisana umowa kończy okres zawieszenia dobrych relacji pomiędzy Polską a Czechami, co jest szczególnie ważne w obecnej sytuacji międzynarodowej, naznaczonej agresywnymi działaniami Rosji. Umowa weszła w życie w dniu jej podpisania i będzie obowiązywać 5 lat po wygaśnięciu koncesji na wydobycie węgla, jeżeli w tzw. międzyczasie nie zostanie wydana nowa koncesja. W takim wypadku umowa wygaśnie 5 lat po wygaśnięciu jakiejkolwiek nowej koncesji na wydobycie. Umowa może być również jednostronnie wypowiedziana przez każdą ze stron, ale nie wcześniej niż po upływie 5 lat od jej wejścia w życie.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#PosełAdamGawęda">Kompleks kopalni i elektrowni w Turowie to jeden z największych pracodawców w regionie oraz w całym województwie dolnośląskim. Kopalnia Węgla Brunatnego Turów zatrudnia prawie 2400 osób, natomiast elektrownia Turów — ponad 1200 osób. Dodatkowo prawie 1100 osób zatrudnionych jest w spółkach zależnych. Ponadto jest to również zapewnienie dostaw ciepła oraz wody pilnej dla mieszkańców lokalnych miejscowości. Zawarcie porozumienia, oprócz zapewnienia bezpieczeństwa zatrudnienia dla pracowników turowskiego kompleksu oraz zapewnienia dostaw ciepła dla mieszkańców miasta i gminy Bogatynia, to również bezpieczeństwo energetycznego krajowego systemu elektroenergetycznego. Kompleks w Turowie jest odpowiedzialny za około 7% produkcji energii elektrycznej w Polsce. To stabilne dostawy prądu do ponad 3 mln gospodarstw domowych, ale również szpitali czy szkół. Dzięki uniknięciu zatrzymania działalności kompleksu w Turowie utrzymaliśmy stabilność energetyczną zarówno Polski, jak i całej Wspólnoty Europejskiej. Dzięki podpisaniu porozumienia kopalnia i elektrownia Turów będą mogły działać dalej. Rząd ochronił w ten sposób kluczowy element bezpieczeństwa energetycznego Polski.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#PosełAdamGawęda">Porozumienie przede wszystkim zabezpiecza dalsze funkcjonowanie kopalni i elektrowni Turów, które mają fundamentalne znaczenie dla całego regionu i Polski. Ten sukces pokazuje, że rząd Prawa i Sprawiedliwości potrafi neutralizować napięcia, dbając o polską rację stanu. Negocjacje były długie, trudne i wymagały z obydwu stron wielu poświęceń, ale musimy pamiętać, z jakiej przyczyny niemożliwe było podpisanie porozumienia wcześniej. Wszyscy wiemy, że bezpośrednim powodem była trwająca kampania wyborcza w Republice Czeskiej, która spowodowała, że ówczesna czeska administracja nie chciała podjąć otwartego i merytorycznego dialogu zmierzającego do uczciwego kompromisu. Zamiast tego mieliśmy do czynienia z nieuzasadnioną eskalacją żądań. Ostatecznym dowodem na prawdziwość tej tezy jest właśnie czwartkowe porozumienie podpisane niecały miesiąc po tym, gdy rząd Petra Fiali otrzymał wotum zaufania. Gratuluję panu premierowi Mateuszowi Morawieckiemu, pani minister Annie Moskwie i wszystkim członkom zespołu negocjacyjnego skutecznych rokowań zakończonych podpisaniem porozumienia, które chroni interesy naszego kraju. Dziękuję za to, że polski rząd nie poddał się presji ze strony urzędników europejskich i polityków opozycji, którzy domagali się zatrzymania pracy kopalni i elektrowni, co oznaczałoby zwolnienie pracowników i zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-516.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Wiesław Buż.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#PosełWiesławBuż">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 24 kwietnia 2001 r. weszła w życie ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, w ramach której wprowadzono do porządku prawnego pojęcie ekspektatywy, odrębnej własności lokalu zgodnie z art. 19 tej ustawy. Z chwilą zawarcia umowy, o której mowa w art. 18 ust. 1, powstaje roszczenie o ustanowienie odrębnych własności lokalu zwanej dalej ekspektatywą odrębnej własności lokalu. Ekspektatywa odrębnej własności lokalu jest zbywalna wraz z wkładem budowlanym albo jego wniesioną częścią. Przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Zbycie jej odrębnej własności lokalu obejmuje również wniesiony wkład budowlany lub jego części i staje się skuteczne z chwilą złożenia deklaracji członkowskiej przez nabywcę lub nabywców. Umowa zbycia ekspektatywy odrębnej własności lokalu powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Jak wynika z powyższego przepisu, ekspektatywa jest zbywalna, tzn. może być przedmiotem rozporządzania nią odpłatnie lub nieodpłatnie, a cena nabycia ma odzwierciedlać wartość tego oczekiwania prawnego, związane z nim ryzyko inwestycyjne oraz wycenę zobowiązania z tytułu wkładu budowlanego. Powyższe doprowadziło jednak do swego rodzaju patologii, bowiem osoby dysponujące znacznymi środkami pieniężnymi zawierają szereg umów o budowę lokali, co w niedługim czasie doprowadza do powstania zbywalnej ekspektatywy w stosunku do każdej z nich. Następnie, wykorzystując duże zapotrzebowanie na mieszkania, stają się one przedmiotem sprzedaży za dużo wyższą cenę, niż wynoszą poniesione wydatki. W ten sposób osoby mniej zamożne mają ograniczoną możliwość uzyskania mieszkania w spółdzielni, a osoby, które z różnych względów pilnie potrzebują na własny użytek nabyć mieszkanie, są skazane na konieczność zakupu ekspektatywy prawa do lokalu od swego rodzaju pośrednika, który w takim przypadku oferuje ją do sprzedaży na rynku za cenę znacznie wyższą niż wartość wpłaconego do chwili zbycia wkładu budowlanego.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#PosełWiesławBuż">W kontekście powyższego oświadczam, sygnalizuję, że obrót ekspektatywy odrębnej własności lokalu odbywa się bez udziału spółdzielni, a zgoda spółdzielni bądź innego inwestora nie stanowi elementu koniecznego takiej czynności prawnej, co skutkuje pozbawieniem spółdzielni mieszkaniowej jakiegokolwiek wpływu na weryfikację osoby kontrahenta, który staje się stroną umowy o budowę lokalu, w szczególności w zakresie jego wypłacalności w kontekście obowiązku wnoszenia pozostałej do wnoszenia części wkładu pieniężnego. Powyższe wymaga głębszej analizy przepisów prawa, które nie dopuszczałyby do nierównego traktowania obywateli, mając na uwadze ich stan zamożności. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jako ostatni oświadczenie wygłosi pan poseł Franciszek Sterczewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#PosełFranciszekSterczewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przez wiele lat byliśmy zaangażowani w wojnę w Afganistanie. Aktualna sytuacja w tej części świata jest konsekwencją także naszych działań. Bardzo cieszę się z przyjętej dzisiaj uchwały w sprawie solidarności z obywatelkami Afganistanu, jednak każdego dnia mamy okazję, żeby zrobić w tej sprawie coś więcej. Wiele spośród osób wciąż przebywających na granicy polsko-białoruskiej pochodzi z Afganistanu. Niektórzy z nich pomagali naszym żołnierzom, a teraz sami potrzebują pomocy. Rząd PiS doprowadził do sytuacji, w której osoby uciekające przed reżimem talibów w naszym kraju zamiast bezpiecznego schronienia spotykają się z prześladowaniem.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#PosełFranciszekSterczewski">W sierpniu Ministerstwo Spraw Zagranicznych przeprowadziło ewakuację wielu Afgańczyków i Afganek, którzy uciekali m.in. z Kabulu. Współpracowałem wówczas osobiście z ministrami Szymonem Szynkowskim vel Sękiem i Marcinem Przydaczem, którym raz jeszcze z tego miejsca bardzo serdecznie dziękuję. Wspólnie udało nam się pomóc wielu rodzinom, ale czym jedno życie różni się od drugiego. Dlaczego niektórym Afgańczykom to państwo pomogło uciec, a innych, którzy znaleźli się na naszej granicy, naraża na śmierć i tortury w ośrodkach takich jak w Węgrzynie.</u>
          <u xml:id="u-520.2" who="#PosełFranciszekSterczewski">Na początku roku w Centrum Zdrowia Dziecka w wyniku zatrucia zmarło dwóch afgańskich chłopców, którzy w ośrodku dla cudzoziemców byli tak głodni, że zjedli trujące grzyby. Nie wolno nam odwracać od tego wzroku. Musimy zrobić absolutnie wszystko, żeby zakończyć to piekło. Wycofajcie się z haniebnej budowy muru, póki jeszcze można ocalić Puszczę Białowieską. Ten mur potrzebny wam jest tylko jako rekwizyt teatru nienawiści i propagandy. To, że schowacie umierającego człowieka i oddzielicie go murem, nie znaczy, że nie ponosicie moralnej odpowiedzialności za jego śmierć.</u>
          <u xml:id="u-520.3" who="#PosełFranciszekSterczewski">Tymczasem sytuacja na Ukrainie jest coraz trudniejsza. Niedługo możemy mieć do czynienia z uchodźcami stamtąd, i to z dziesiątkami tysięcy. Czy ich także przywitacie murem i karabinami? Czy ich też będziecie wypychać? Czy tylko na to was stać? Czy też może przestaniecie prześladować NGOs, aktywistów i aktywistki, mieszkańców Podlasia, zaczniecie z nimi współpracować? Czy minister spraw wewnętrznych spotka się z Fundacją Ocalenie, z Grupą Granica i z innymi organizacjami, żeby razem, wspólnie działać na rzecz rozwiązań wobec grożącego nam kolejnego kryzysu humanitarnego?</u>
          <u xml:id="u-520.4" who="#PosełFranciszekSterczewski">Pamiętajmy: demokracja polega na tym, że się współpracuje, że współpracują instytucje państwowe ze społeczeństwem obywatelskim. Państwo powinno po prostu działać zgodnie z prawem i z całych sił chronić każde ludzkie życie, bez wyjątku. To miara siły naszego państwa i elementarnego człowieczeństwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie dostępna jest w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-521.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Na tym kończymy 48. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-521.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-521.5" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Porządek dzienny 49. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 23 i 24 lutego 2022 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-521.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-521.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-521.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 19 min 14)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>