text_structure.xml 497 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 10)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz wicemarszałkowie Małgorzata Kidawa-Błońska, Piotr Zgorzelski, Włodzimierz Czarzasty i Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Karolinę Pawliczak, Martę Kubiak, Michała Urbaniaka i Rafała Bochenka.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Karolina Pawliczak i Michał Urbaniak.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Karolina Pawliczak i Marta Kubiak.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— Infrastruktury — godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach — godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— Finansów Publicznych — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— Spraw Zagranicznych — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— Zdrowia — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 15.30,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— Obrony Narodowej — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— Polityki Senioralnej — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPosełKarolinaPawliczak">Ponadto w dniu dzisiejszym odbędzie się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Samorządami Gmin, Powiatów i Województw — godz. 14. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przypominam, że postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie zadają posłowie Jarosław Gonciarz, Wojciech Szarama, Gabriela Masłowska i Michał Jach, Prawo i Sprawiedliwość, w sprawie reformy i reorganizacji parków narodowych — do ministra klimatu i środowiska.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie zadaje pan poseł Jarosław Gonciarz.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJarosławGonciarz">Pani Marszałek! Pani Minister! Rola parków narodowych, których mamy 23, jest w dzisiejszych realiach nie do przecenienia i są one niezastąpione. Parki zajmują wprawdzie niewielką powierzchnię naszego kraju, jednak swoją działalnością wpływają na postrzeganie waloru przyrodniczego całego kraju. Obecnie parki narodowe będące z punktu widzenia organizacyjno-finansowego odrębnymi jednostkami natrafiają na problemy z wykonaniem swoich budżetów z różnych przyczyn losowych. Dodatkowo aktualne rozwiązania prawne dotyczące funkcjonowania parków narodowych nie przewidują najlepszej zachęty dla samorządów w zakresie wyrażania woli co do tworzenia parków na swoim terytorium.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełJarosławGonciarz">W związku z powyższym pragnę zapytać, czy ministerstwo zamierza rozpocząć prace nad rozwiązaniami, które usprawnią organizację i zarządzanie parkami narodowymi, np. poprzez stworzenie jednostki prawnej mającej do dyspozycji dodatkowe środki finansowe na swoją działalność i nowe narzędzia prawne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Na pytanie odpowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pani minister Małgorzata Golińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Bardzo dziękuję za to pytanie. Faktycznie parki narodowe to nasza najwyższa forma ochrony przyrody, ale też miejsce, gdzie poza ochroną różnorodności biologicznej możemy obserwować procesy naturalne. To jest niezwykle ważne dzisiaj, kiedy mamy do czynienia z intensywnymi zmianami klimatu, bo te nasze parki narodowe mogą być doskonałym miejscem obserwacji, z którego później korzystają m.in. leśnicy.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">I faktycznie dzisiaj w 23 parkach narodowych możemy mówić o 23 osobnych jednostkach. To są osoby prawne, które funkcjonują w nikłym powiązaniu ze sobą, mimo że podlegają jednemu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">W Ministerstwie Klimatu i Środowiska już toczą się prace nad projektem zupełnie nowego aktu prawnego, który jeszcze nie funkcjonuje w porządku prawnym naszego kraju, a mianowicie nad ustawą o parkach narodowych. Lasy mają swoją ustawę, leśnicy mają swoją ustawę, a parki narodowe, które chronią polskie dziedzictwo przyrodnicze, dotychczas takiej ustawy nie miały. A warto wskazać, że w tym roku obchodzimy 100-lecie funkcjonowania parków narodowych, bo przecież Białowieski Park Narodowy, który formalnie został powołany do życia w 1932 r., wcześniej zaczął funkcjonować jako rezerwat, specjalna jednostka — właśnie w 1921 r. Więc to jest ten czas — myślę, że najwyższy czas — kiedy powinniśmy pochylić się nad problemami związanymi z funkcjonowaniem parków.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">Celem naszej regulacji jest kompleksowe unormowanie funkcjonowania wszystkich parków narodowych nie tylko jako form ochrony przyrody, ale również jako instytucji, która jest odpowiedzialna administracyjnie za te formy ochrony i nimi zarządza. Dzisiaj chcemy poprawić nadzór nad funkcjonowaniem parków, chcemy utworzyć jeden podmiot: polskie parki narodowe, w skład którego będą wchodziły dyrekcja polskich parków narodowych i 23, nazwijmy to, oddziały regionalne. To pozwoli nam nie tylko usprawnić funkcjonowanie, ale też uwspólnić i uspójnić podejmowanie wielu decyzji w sprawach merytorycznych i administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">Warto wskazać, że dzisiaj te 23 odrębne jednostki prawne nie mogą się nawet finansowo wzajemnie wspierać. W ramach jednej instytucji polskich parków narodowych doprowadzimy do sytuacji, w której parki będą mogły się wspierać finansowo. Mało tego, utworzymy fundusz rezerwowy, który będzie przeznaczany właśnie na wspomaganie tych parków narodowych, które są w trudniejszej sytuacji finansowej albo które się znalazły w sytuacjach kryzysowych, jak chociażby Biebrzański Park Narodowy w zeszłym roku w trakcie historycznie dużego pożaru. Będą mogły również wspierać wspólne przedsięwzięcia polskich parków narodowych, bo nawet dzisiaj niestety każdy z parków na własną rękę prowadzi różnego rodzaju działania przyrodnicze, nie wiedząc, że jego kolega działa w podobnym temacie. Dzisiaj te wszystkie rzeczy nie były i nie są możliwe.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">Na pewno to, o czym pan poseł mówi, jeśli chodzi o samorządy, czyli wsparcie i zrozumienie społeczności lokalnych dla tworzenia i powiększania istniejących parków narodowych, to jest temat, który wywołuje największe zainteresowanie i kontrowersje. Stąd w naszym projekcie będziemy chcieli zmienić sytuację dotyczącą ustalania granic nowego parku narodowego, tak aby w przepisach przewidziano partycypację samorządów lokalnych. Ale nie tylko taką partycypację, jaka jest dzisiaj, czyli że musi to być uzgodnione z samorządem, co jest niezwykle trudne, jeśli spojrzy się na dotychczasowe doświadczenia. Postawimy bowiem również zadania po stronie państwa, co oznacza, że jeśli będziemy chcieli utworzyć park narodowy, to rząd będzie musiał przedstawić strategię rozwoju regionu, w którym będzie nowy park, ze wskazaniem źródeł finansowania. Mamy nadzieję, że zniweluje to obawy samorządów o to, że wraz ze stworzeniem parku narodowego zostanie u nich zahamowany rozwój i że w związku z tym będą tracić finansowo. Mam nadzieję, że inne propozycje, które są w tym projekcie, mające wyrównać sytuację samorządów, które mają na swoim terenie lasy gospodarcze, i samorządów, które mają na swoim terenie parki narodowe, będą również krokiem, który pokaże samorządom, że nie tylko nie tracą na tym, że mają park narodowy, lecz także na tym wręcz zyskują.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">Ostatnia kwestia, bardzo ważna. Dzisiaj parki narodowe są finansowane w większości ze środków zewnętrznych, bo dotacja z budżetu państwa pokrywa zaledwie 1/3 potrzeb parków narodowych, a w wielu z nich ta dotacja nie wystarcza nawet na podstawowe funkcjonowanie, to znaczy nawet na wynagrodzenia dla pracowników. To jest niezwykle niebezpieczna sytuacja, na którą zwraca uwagę NIK w swoich kontrolach, dlatego że prowadzi do nadmiernej komercjalizacji parków, które niejako zmuszone są do poszukiwania zewnętrznych źródeł finansowania i zamiast skupiać się na podstawowych celach ustawowych, szukają jakichś nowych możliwości zarobkowania. To też będziemy chcieli zmienić, zresztą decyzją pana premiera już od kolejnego roku dotacja będzie zwiększona i zamiast 1/3 potrzeb parków będziemy pokrywać blisko 50% ich zapotrzebowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana posła Gonciarza o dodatkowe pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełJarosławGonciarz">Pani Marszałek! Szanowna Pani Minister! Pragnę jeszcze dopytać o unijną strategię na rzecz bioróżnorodności 2030, której celem jest m.in., aby do 2030 r. 30% powierzchni lądów i 30% powierzchni mórz w Unii Europejskiej zostało objęte ochroną oraz aby 10% powierzchni lądów i mórz stanowiły obszary ochrony ścisłej. Czy nowe projektowane przepisy będą wpisywać się w tę unijną strategię? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę panią minister o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">Dokument strategia do spraw ochrony różnorodności biologicznej to jest dokument nieformalny, nieobowiązujący jeszcze, przedstawiony jako komunikat Komisji Europejskiej z maja 2020 r. To jest dokument, do którego Polska przygotowała swoje stanowisko, i choć generalnie popieramy cele zapisane w tym dokumencie związane z ochroną różnorodności biologicznej, to w wielu miejscach kwestionujemy drogę, którą przestawia Komisja do osiągnięcia tych celów.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">Ale jeśli chodzi o kwestie, o które pan poseł pyta, czyli 30% terenów objętych ochroną, w tym 10% terenów lądowych, 10% terenów morskich obszaru Unii Europejskiej objętych ochroną ścisłą, to ten pierwszy wskaźnik, czyli 30% obszarów objętych ochroną, my już w Polsce wypełniamy, dlatego że w Polsce pod ochroną mamy blisko 40% powierzchni. W związku z tym to jest temat, który jest dla nas zupełnie bezpieczny. Mało tego, możemy chwalić się i pokazywać kolegom z innych państw, jak skutecznie chronić przyrodę.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">Wyzwaniem jest ten zapis dotyczący 10% ochrony ścisłej, po pierwsze dlatego, że nie jest zdefiniowane, w jaki sposób tę ochronę ścisłą rozumieć. W Polsce mamy bardzo radykalne podejście. To oznacza, że nie można podejmować żadnych działań na terenie, który jest objęty tą ochroną. Natomiast jest wiele państw, które ochronę ścisłą postrzegają mniej radykalnie i dopuszczają tam pewne działania, które nie szkodzą. Ta dyskusja wciąż toczy się w trakcie spotkań grup roboczych z Komisją Europejską.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaMałgorzataGolińska">Na ile parki narodowe i nasze działania wpisują się w strategię. My oczywiście, tak jak mówiłam, mocny nacisk kładziemy na ochronę różnorodności biologicznej i procesów naturalnych. O ile procesy naturalne możemy obserwować właśnie w trakcie ochrony ścisłej, o tyle nie każdy park narodowy w Polsce ma ochronę ścisłą jako dominującą. Są parki, gdzie wręcz konieczne jest podejmowanie działań, aby zachować przedmioty ochrony. Stąd my, proponując zapisy w naszym projekcie, będziemy nawiązywać do wytycznych IUCN-u, Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody, będziemy chcieli, żeby wszystkie nasze parki były sklasyfikowane według kategorii IUCN-u, ale nie tylko one, bo będziemy dążyć do tego, aby również parki krajobrazowe w naszym kraju podlegały tej kategoryzacji. Wtedy będziemy wiedzieć, z jaką formą i z jak wysoką rangą ochrony mamy do czynienia, a także będzie nam łatwiej dyskutować z innymi państwami, które chwalą się np. większą powierzchnią objętą parkiem narodowym, a w konsekwencji wyjdzie nam, że nasze parki krajobrazowe i ich parki narodowe to jest ten sam poziom ochrony. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do drugiego pytania.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Zadają je posłowie Cezary Grabarczyk, Paweł Olszewski, Małgorzata Chmiel, Dariusz Joński, Maciej Lasek, Czesław Mroczek, Paweł Papke, Grzegorz Rusiecki, Krystyna Sibińska, Franciszek Sterczewski i Krzysztof Truskolaski z Koalicji Obywatelskiej, w sprawie problemów z funkcjonowaniem systemu elektronicznego poboru opłat — do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie zadaje pan poseł Cezary Grabarczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Od 1 grudnia jedynym systemem, który obowiązuje na polskich autostradach, jeśli chodzi o opłaty za przejazd wybranymi odcinkami autostrad płatnych, jest system e-TOLL. To system, co do którego rząd zapewniał, że będzie lepszy, że będzie dźwignią postępu, że spowoduje upłynnienie ruchu na polskich autostradach. Okazuje się, że to były zapowiedzi na wyrost. Mamy coraz więcej sygnałów o problemach z wdrażaniem tego systemu. Aplikacja, którą chwalił się resort finansów, nie działa. To jest bardzo częsty komunikat: nieaktywna obsługa w aplikacji, która została udostępniona kierowcom. Mamy coraz częściej sygnały, że autostrady w miejscach, w których rozpoczyna się płatny odcinek, stają się wielkimi parkingami, co tworzy zagrożenie dla ruchu na drogach szybkiego ruchu. Dlaczego parkingi? Dlatego że aplikacje się zawieszają, nie ma możliwości poniesienia opłaty za przejazd.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Czy to jest do wyeliminowania? Czy polscy kierowcy tuż przed świętami będą mieli pewność, że bezpiecznie dotrą na spotkania rodzinne? Czy wpływy z nowego systemu są wyższe niż z systemu via-TOLL? Czy kierowcy ponoszą kary za przejazd w sytuacji, gdy zerwie się połączenie z aplikacją? Jaka jest wysokość kar? Ilu kierowców do tej pory zostało zmuszonych do zapłacenia z powodu bubla zaproponowanego przez resort finansów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, na pytanie odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pan minister Mariusz Gojny.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję za zadanie pytania, panie pośle. Na początek chciałem przedstawić parę uwag ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Płynnie przeszliśmy ze starego i kosztownego dla podatnika systemu do nowoczesnego, elektronicznego systemu poboru opłat.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Można zdjąć maseczkę.)</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Dobrze, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Dziś kierowcy nie muszą stać w wielogodzinnych zatorach na państwowych odcinkach autostrad. Zrobiliśmy to stopniowo. 24 czerwca udostępniliśmy możliwość korzystania z elektronicznego systemu użytkownikom pojazdów ciężkich, aby od 1 października gładko przejść na nowy system w przypadku użytkowników pojazdów i zespołów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t. Równolegle od 24 czerwca z nowego systemu mogli korzystać użytkownicy pojazdów lekkich. Następnie 1 grudnia płynnie przeszliśmy na system elektroniczny. Nowy system został stworzony w oparciu o architekturę umożliwiającą jego modyfikację i rozbudowę, dlatego w trakcie jego wdrażania, jak i obecnie, w trakcie użytkowania, modyfikujemy go i rozwijamy jego funkcjonalności. Wystarczy wymienić chociażby z sukcesem wprowadzoną, nową i bardziej intuicyjną aplikację e-TOLL PL Bilet do zakupu e-biletu bez konieczności logowania, z możliwością płatności różnymi metodami, w tym także blikiem.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Biorąc pod uwagę przyrost liczby kilometrów dróg szybkiego ruchu w Polsce, możemy zakładać rozszerzenie sieci płatnych dróg o kolejne 1400 km. Takie działania w całym systemie to koszt ok. 0,5 mld zł — to więcej o ok. 50 mln zł niż budżet przewidziany na budowę i wdrożenie nowego systemu. To pokazuje skalę oszczędności dla państwa. W poprzednim systemie te pieniądze były wydawane na stawianie bramownic wyposażonych w radiowy system przekazu danych, co było realizowane przez zagraniczną firmę. Dziś te środki przeznaczane są na nowe drogi i poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Via-TOLL w 2021 r. obejmował 3700 km dróg płatnych pozostających w gestii Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Kosztował polskiego podatnika 1700 mln zł w zakresie budowy oraz 3 mld w zakresie utrzymania. Utrzymanie kosztowało nas ok. 25 mln zł miesięcznie, w tym manualny punkt opłat ok. 4,5 mln zł. To na przestrzeni 10 lat, w okresie użytkowania systemu, dało kwotę ok. 4700 mln zł. Roczne przychody z systemu via-TOLL zasilające KFD oscylowały w ostatnich latach na poziomie 1950 mln, ok. 160 mln miesięcznie, jednak planowane na lata kolejne rozszerzenie sieci dróg płatnych, ok. 5 tys. km w ciągu 10 lat, wymusiłoby wybudowanie kosztownej infrastruktury towarzyszącej, a to wpłynęłoby na znaczne ograniczenie wpływu środków na nowe drogi. Natomiast nowy system, uwzględniając obecny upust co do stawek, realizuje pobór opłat na poziomie podobnym do tego, jaki był notowany w 2020 r. Pokazuje to, że nowy system udowadnia swoją skuteczność, nowe rozwiązanie dostarcza środki do KFD na tym samym poziomie, a podatnik nie ponosi dużego kosztu utrzymania systemu i gromadzenia kwot na jego rozszerzenie.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Nowy system e-TOLL jest odpowiedzią na konieczność wymiany działającego w Polsce od 2011 r. elektronicznego systemu poboru opłat via-TOLL. Poprzednie rozwiązanie bazowało na radiowym przekazie z urządzeń pokładowych OBU/ZSL zamontowanych w pojeździe, z ok. 950 fizycznych bramownic, skąd dane po ich agregacji były przekazywane do systemu informatycznego. Rozwiązanie to jest kosztowne, nie jest ono potrzebne, dlatego uzgadniamy nieodpłatne przekazywanie bramownic na potrzeby państwowych instytucji, związane chociażby z nadzorem nad pomiarem natężenia ruchu.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Mamy prawie 1500 tys. zarejestrowanych pojazdów przypisanych do 550 użytkowników, 700 tys. aktywnych urządzeń pokładowych, 850 tys. pobrań aplikacji w sklepie Google i App Store. W dniach 1–13 grudnia kierowcy kupili ponad 355 tys. e-biletów za ok. 4 mln zł łącznie przez aplikacje mobilne i w formie biletu papierowego.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Te suche dane pokazują, jak powszechnie jest używany nowy system, a nowoczesna budowa umożliwia modyfikacje, rozbudowę i nowe funkcjonalności. Dlatego wsłuchujemy się w głosy kierowców i dostosowujemy nasze działania do ich potrzeb. Dodatkowo, aby zrekompensować branży transportowej koszty zastosowania nowego systemu, wprowadzono od 1 października obniżkę w opłatach elektronicznych e-TOLL. Do końca 2021 r. na przejazdy e-TOLL kierowcy płacą o 30% mniej.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Do tej rewolucji dołączyli chętnie również nasi partnerzy biznesowi. Oferują oni usługę wnoszenia opłat przez nowoczesne narzędzia. Partnerzy, widząc potencjał biznesowy w obsłudze takiego klienta e-TOLL, wdrożyli nowe rozwiązanie i obecnie oferują usługi wnoszenia odpłatności za drogi. Rozwijamy też sieć partnerską, prowadzimy zaawanasowane rozmowy z kolejnymi sieciami stacji paliw. Chcemy bowiem, aby e-bilet można było zakupić nie tylko na wybranych stacjach Orlen, ale wszystko na to wskazuje, że niebawem będą to stacje Lotos i kolejne inne stacje.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Jeżeli chodzi o kontrolę poboru opłat, to wnoszenie opłat w systemie e-TOLL jest obowiązkowe dla użytkowników pojazdów ciężkich od 1 października. Dodatkowo od 1 grudnia systemy te zastąpią manualny system poboru opłat dla samochodów osobowych, motocykli w płatnych odcinkach autostrad Konin — Stryków i Wrocław — Sośnica.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Systemem e-TOLL jest objęta sieć płatnych autostrad — ok. 3,7 tys. km. Istotą systemu jest pobór opłat, a nie nakładanie sankcji. Nie oznacza to, że zarówno funkcjonariusze służby celno-skarbowej, jak i inspektorzy ITD nie realizują czynności kontrolnych w ramach kontroli drogowych, których celem jest weryfikacja realizacji obowiązków ustawowych przez podmioty do tego zobowiązane.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Jeżeli chodzi o liczbę kontroli wykonanych od 1 października, to takich kontroli było 22 tys., w tym kontroli wynikowych 1325, w tym na autostradach — 13 tys. kontroli, w tym wynikowych — 1039. Liczba kontroli przeprowadzonych przez ITD to 3379, liczba kontroli wynikowych to ok. 1 tys. W przeprowadzanie kontroli zaangażowanych było 800 funkcjonariuszy służby celno-skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Wprowadzone rozwiązania technologiczne i organizacyjne powodują, że kontrola drogowa jako mniej skuteczna stanowi uzupełnienie systemu weryfikacji prawidłowości realizowanych przejazdów po płatnych odcinkach dróg krajowych oraz autostradach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pomału proszę kończyć, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Przedmiotowa weryfikacja w ogólnej mierze oparta jest na procesie automatycznych analiz danych zbieranych w modułach systemu ETA. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Drugie pytanie do pana zadaje pan poseł Maciej Lasek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełMaciejLasek">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełMaciejLasek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym dopytać, jeżeli chodzi o tę odpowiedź, której pan tutaj przed chwilą udzielił. Aplikacja e-TOLL, autor: Ministerstwo Finansów, opinii — 6 tys., średnia ocena — 1,2 gwiazdki na 5 możliwych. Przykładowe opinie: pobrałem aplikację, doładowałem konto, przejechałem odcinek płatny, taki, za który do tej pory płaciłem, i nic, inna: daję 1 gwiazdkę, bo mniej nie można, zawiesza się ona na najnowszym telefonie, kolejna: przechodzę przez cały system wchodzenia w tę aplikację, czyli wstawiania nowych informacji, odpowiadam na mnóstwo pytań, na końcu wszystkiego pojawia się błąd. I najbardziej ciekawa odpowiedź, zresztą ze strony Ministerstwa Finansów, na opinię: założenie konta z dużymi problemami, opcja doładowania konta często nie działa. Ministerstwo Finansów odpowiada: proszę zakupić bilet.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełMaciejLasek">5 miesięcy temu rozmawialiśmy o tym problemie podczas posiedzenia Komisji Infrastruktury. Wskazywaliśmy na problemy zgłaszane przez użytkowników. Już wtedy zapewniano nas, pani minister zapewniła nas, że do 1 grudnia wszystkie zgłoszone problemy zostaną usunięte, jednak tak się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełMaciejLasek">Panie ministrze, ile kosztowało polskiego podatnika opracowanie i wdrożenie tak nieudanego programu? I kto to robił? Czy to było robione w Ministerstwie Finansów, czy to jest program, który został przygotowany na zlecenie? Mam również pytanie, do kiedy wszystkie te poważne zastrzeżenia, które możemy znaleźć w sieci, zostaną usunięte.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełMaciejLasek">W trakcie pana odpowiedzi nasunęły się jeszcze dwa pytania. Ile osób zostało ukaranych od 1 grudnia i na jaką kwotę? I dlaczego e-bilety można kupić tylko na Orlenie? Bardzo bym prosił o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o odpowiedź na to pytanie pana ministra Mariusza Gojnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Panie pośle, dziękuję za pytanie. Jeżeli chodzi o kwestię systemów informatycznych, to były one budowane przez spółkę celową Aplikacje Krytyczne, czyli spółkę, która pracuje na rzecz Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Jeżeli chodzi o kwestię jakości tego systemu, to cały czas wsłuchujemy się w głosy kierowców i dostosowujemy te nasze działania do potrzeb kierowców.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Jeżeli chodzi o dane dotyczące osób ukaranych od 1 grudnia, to jest to ok. 1 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówMariuszGojny">Co do pozostałych danych, o które pytał pan poseł, to udzielimy odpowiedzi pisemnej.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#komentarz">(Poseł Maciej Lasek: Bardzo dziękuję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do trzeciego pytania, które zadaje grupa posłów: Krzysztof Gawkowski, Wanda Nowicka, Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska, Beata Maciejewska, Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Wiesław Buż, Jan Szopiński, Przemysław Koperski, Małgorzata Prokop-Paczkowska, Katarzyna Kotula, Paweł Krutul, Marcelina Zawisza, Rafał Adamczyk, Monika Falej, Robert Obaz, Katarzyna Ueberhan, Maciej Kopiec, Krzysztof Śmiszek, Paulina Matysiak, Wiesław Szczepański, Tadeusz Tomaszewski, Dariusz Wieczorek, Tomasz Trela, Marcin Kulasek, Joanna Scheuring-Wielgus, Anna Maria Żukowska i Anita Sowińska z klubu Lewica. Pytanie, które zadaje pani poseł Wanda Nowicka, dotyczy przyczyn i celów kontroli w Szpitalu Bielańskim w Warszawie zapowiedzianej na 20 grudnia. Pytanie skierowane jest do ministra zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełWandaNowicka">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! 20 grudnia w warszawskim Szpitalu Bielańskim mazowiecka konsultantka ds. ginekologii i położnictwa dr Barbara Pietrzak przeprowadzi kontrolę dotyczącą liczby ciąż oraz przypadków terminacji ciąży. Zamierza skontrolować rejestr zabiegów ginekologicznych, rejestr odmów oraz historie chorób związane z przerwaniem ciąży. Kontrola obejmuje również dane dotyczące porodów, ciąż donoszonych i przedwczesnych oraz liczby ciąż obumarłych.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełWandaNowicka">W związku z ogromnym i uzasadnionym niepokojem ze strony lekarzy, którzy czują się zastraszeni — wszyscy pamiętamy śmierć pani Izabeli z Pszczyny — i którzy obawiają się, że kontrola szpitala może wywrzeć na nich presję, by ciąż nie przerywali, a także z uwagi na przerażenie ze strony kobiet, które chciałyby skorzystać z usług szpitala, proszę o odpowiedź na następujące pytania: Dlaczego jest przeprowadzana kontrola w Szpitalu Bielańskim? Czy były jakieś skargi czy sygnały, że w szpitalu są jakieś nieprawidłowości? Jeśli tak, to kto je zgłaszał, pacjentki czy jakieś organizacje, na przykład Ordo Iuris? Jaka jest podstawa prawna tej kontroli? Na czyj wniosek jest ona przeprowadzana? Jaki jest cel kontroli dotyczącej właśnie przerywania ciąży? Lekarze obawiają się, że kontrola ma zniechęcać ich do przerywania ciąż zgodnie z prawem, wzbudzając w nich niepokój i obawy przed represjami. Czy chodzi o to, aby poprawić dostępność świadczeń z zakresu legalnej aborcji, czy aby ograniczyć dostęp do zgodnych z prawem zabiegów? Czego tak bardzo obawiają się pacjentki? Kiedy będzie raport pokontrolny? Proszę o przesłanie raportu pokontrolnego, jak tylko zostanie sporządzony.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełWandaNowicka">Szpital Bielański zapewnia szeroki zakres świadczeń medycznych z zakresu ginekologii i położnictwa. Dlaczego kontrola dotyczy wyłącznie kwestii związanych z przerywaniem ciąży? Ministerstwo twierdzi, że jest to rutynowa kontrola, zatem proszę o informację, w których szpitalach w województwie mazowieckim pani konsultantka przeprowadziła kontrole w ostatnim roku i jaki zakres świadczeń obejmowały te rutynowe kontrole? Czy rutynowe kontrole przeprowadzone w Szpitalu Bielańskim i innych szpitalach obejmowały wymienione świadczenia medyczne, a jeśli tak, to w których szpitalach? Chodzi o takie świadczenia medyczne, jak przerywanie ciąży, leczenie schorzeń z zakresu endokrynologii…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełWandaNowicka">Już kończę, pani marszałkini.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełWandaNowicka">…leczenie schorzeń z zakresu endokrynologii ginekologicznej, leczenie schorzeń ginekologicznych u pacjentek z chorobą zakrzepowo-zatorową, leczenie nieletnich z problemami ginekologicznymi, onkologia ginekologiczna, terapia wad płodu, np. uropatia zaporowa i inne. Bardzo proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełWandaNowicka">Dziękuję, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana Piotra Brombera o odpowiedź na te pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaPiotrBromber">Pani Marszałek! Panie Panowie Posłowie! Szanowna Pani Poseł! Zapowiedziana z dużym wyprzedzeniem kontrola w Szpitalu Bielańskim w Warszawie, która ma odbyć się, tak jak pani poseł poinformowała, 20 grudnia tego roku, nie jest kontrolą zlecaną przez ministra zdrowia ani przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Przedmiotowa kontrola została zlecona z inicjatywy konsultanta krajowego w dziedzinie położnictwa i ginekologii, zgodnie z zakresem zadań powierzonych konsultantom przepisami ustawy o konsultantach w ochronie zdrowia, co podkreślam.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaPiotrBromber">Zgodnie z art. 11 ww. ustawy do zadań konsultantów krajowych i konsultantów wojewódzkich należy m.in. kontrola dostępności świadczeń zdrowotnych. Przepisy ustawy o konsultantach w ochronie zdrowia umożliwiają zlecenie przez konsultanta krajowego konsultantowi wojewódzkiemu wykonania określonego zadania mieszczącego się w zakresie zadań konsultanta wojewódzkiego. Informację o wydaniu takiego polecenia konsultant krajowy przekazuje ministrowi właściwemu ds. zdrowia oraz właściwemu wojewodzie. W przedmiotowym przypadku możliwe było zlecenie przez konsultanta krajowego w dziedzinie położnictwa i ginekologii wykonania kontroli w ww. podmiocie leczniczym przez konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie położnictwa i ginekologii dla województwa mazowieckiego. W przedmiotowym przypadku informacja o zleceniu ww. kontroli została przekazana do wojewody mazowieckiego, natomiast do resortu zdrowia informacja ta została przekazana w trybie roboczym 10 grudnia br. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez konsultanta krajowego 17 listopada tego roku zwrócił się on z prośbą o przeprowadzenie kontroli w oddziale ginekologiczno-położniczym Szpitala Bielańskiego do konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie położnictwa i ginekologii dla województwa mazowieckiego, który z kolei zwrócił się z prośbą do Urzędu Wojewódzkiego o zlecenie kontroli obejmującej sprawdzenie jakości realizowanych — co podkreślam — przez rozważany podmiot świadczeń, zarówno dotyczących leczenia ciężarnych, jak i pacjentek z problemami ginekologicznymi, i dostępności, włącznie z poprawnością prowadzenia dokumentacji. Wszystkie te zagadnienia — to też należy podkreślić — powinny być zgłaszane w rocznym sprawozdaniu dotyczącym działalności oddziału. Urząd wojewódzki wydał to zalecenie kontroli.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaPiotrBromber">Przedmiotowa kontrola ma charakter standardowy. Zgodnie z wyjaśnieniami konsultanta krajowego w dziedzinie położnictwa i ginekologii kontrole dotyczące prawidłowości działania wybranych oddziałów szpitalnych są prowadzone rokrocznie na terenie wszystkich województw, w tym województwa mazowieckiego. Obecnie kontrola prowadzona jest w Szpitalu Bielańskim, ale są również planowane kontrole w styczniu i w lutym przyszłego roku w innych województwach, m.in. w śląskim, małopolskim, zachodniopomorskim i podlaskim. Celem żadnej kontroli nie jest straszenie kogokolwiek, wręcz przeciwnie, kontrola ma na celu sprawdzenie i poprawę bezpieczeństwa pacjentów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Jeszcze pani poseł Wanda Nowicka.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełWandaNowicka">Panie Ministrze! Zgodnie z ustawą oraz stosownym rozporządzeniem ministra zdrowia konsultanci mogą dokonywać kontroli pod kątem warunków kształcenia lekarzy i prowadzenia staży, dostępności świadczeń, wyposażenia w sprzęt i efektywności jego wykorzystania w kształceniu oraz wydawać opinie na temat jakości świadczeń i wyposażenia w wyroby medyczne na wniosek odpowiednio wojewody oraz prezesa urzędu rejestracji leków i wyrobów medycznych. Dlatego nie wydaje mi się, że to, co mówił pan o art. 11, rzeczywiście jest zgodne z założeniami tej kontroli. Dlatego proszę o informację, jakie jest uzasadnienie prawne dla żądanego przez panią konsultant udostępniania całości dokumentacji medycznej pacjentek z okresu ponad 6 miesięcy. Powtarzam, że oczekuję również odpowiedzi na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Proszę pana ministra o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaPiotrBromber">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Szanowna Pani Poseł! Jak pani słusznie podkreśliła, art. 11 daje możliwość kontroli dostępności świadczeń zdrowotnych. Użyła pani również sformułowania „jakość”. Te czynności, o których dzisiaj mówimy, które, podkreślam, są podejmowane z inicjatywy konsultanta krajowego i konsultant wojewódzkiej, wpisują się w kontrolę dostępności i jakości. Celem każdej kontroli jest weryfikacja jakości udzielonych świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaPiotrBromber">Jeżeli chodzi o decyzje i podmiotowość w zakresie tej kontroli, przypomnę tylko, że taka jest kompetencja konsultanta i w dużej mierze istotą funkcjonowania konsultantów jest też to, że bazują na swoim doświadczeniu i wykształceniu. To doświadczenie, wykształcenie i podstawa formalnoprawna dają podstawę do przeprowadzenia tego typu czynności. W takim zakresie, w jakim pani wnioskowała, informacja będzie udzielona również na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pytanie zadają posłowie Jacek Protasiewicz, Mieczysław Kasprzak i Marek Sawicki, Koalicja Polska, w sprawie negocjacji z Czechami w sprawie kopalni Turów oraz kar nałożonych na Polskę. Pytanie jest skierowane do ministra klimatu i środowiska.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pierwsze pytanie, pan poseł Jacek Protasiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełJacekProtasiewicz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Jak niestety wiadomo, Polska jest w dwóch sporach formalnych, formalnoprawnych, w których nałożono na nią kary finansowe w związku z decyzjami czy działaniami podjętymi przez rząd polski. Jedną z tych spraw jest konflikt z rządem Republiki Czeskiej, dokładnie z państwem czeskim, o sposób funkcjonowania kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Turów na Dolnym Śląsku. Na dzisiaj suma kwot wynikających z kar nałożonych na Polskę przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z tytułu tego sporu wynosi już ponad 40 mln euro. Jest to, z grubsza rzecz biorąc, już ponad 200 mln zł, są to realne straty dla naszego kraju, dla naszych obywateli, dla inwestycji finansowanych z unijnych środków, których jest bez liku w Polsce, albowiem nawet jeśli rząd polski ustami premiera Morawieckiego zapowiedział, że nie będzie tych kar płacił, to są to puste zapowiedzi. To są, że tak powiem, parole, parole, parole, które nic nie znaczą, bo te kwoty zostaną odciągnięte od przyznanych w budżecie 7-letnim Unii Europejskiej funduszy przeznaczonych na realizację inwestycji w Rzeczypospolitej Polskiej z dofinansowaniem środków europejskich. Tych środków zatem w ogóle nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PosełJacekProtasiewicz">Mamy więc już do czynienia z 50-dniowym urzędowaniem nowej pani minister, która zapowiedziała, że jej głównym celem, pierwszym celem będzie rozwiązanie sporu z Czechami. Od tej pory efektu nie ma, a z tych 200 mln strat już dzisiaj realnych 106 mln, ponad 50%, przypada na okres rządzenia, funkcjonowania i negocjowania przez panią minister Moskwę porozumienia z rządem czeskim. Jaki jest stan tych negocjacji i jaka jest przyczyna braku porozumienia, które jest tak kosztowne dla obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, panie ministrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pana ministra Guibourgé-Czetwertyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Szanowna Pani Marszałek! Panie Pośle! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo za pytanie. Odniosę się może najpierw do kwestii prawa unijnego, która została tutaj poruszona, do której odniósł się pan poseł na początku swojej wypowiedzi. Muszę podkreślić, że naruszenie w sprawie dostępu do sprawiedliwości, możliwości odwołania się od decyzji środowiskowych to jest naruszenie, które… Procedurę naruszeniową Komisja uruchomiła już w 2011 r. To jest sprawa, która ciągnęła się 10 lat. Ta sprawa została zamknięta przez Komisję właśnie na początku grudnia dzięki ustawie, którą przygotowało Ministerstwo Klimatu i Środowiska i która została przyjęta przez Sejm wcześniej w tym roku. Dopiero w tym roku, po 10 latach, udało się w końcu zamknąć sprawę tego naruszenia. Oczywiście naruszenie tych przepisów unijnych jest tylko pretekstem do wniesienia przez rząd czeski sprawy dotyczącej Turowa do TSUE.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Pan poseł zapytał o przebieg negocjacji. Muszę podkreślić, że z niezwykłą intensywnością prowadziliśmy rozmowy. W dniu 15 czerwca Rada Ministrów przyjęła uchwałę powołującą zespół składający się z przedstawicieli czterech resortów: ministra aktywów państwowych, ministra spraw zagranicznych, ministra ds. Unii Europejskiej i ministra klimatu i środowiska. Ściśle współpracujemy w gronie tych instytucji. Eksperci z tych instytucji jeździli do Pragi i rozmawiali. Byliśmy w Pradze ponad 18 razy i próbowaliśmy dokonać uzgodnień w ramach negocjacji. Ostatnio pierwszym priorytetem dla pani minister Moskwy od chwili gdy przyjęła swoją nową funkcję, było uzyskanie porozumienia z Czechami. Już 5 listopada spotkała się ze swoim odpowiednikiem w Pradze. W ślad za tym wysłaliśmy stronie czeskiej — ponad miesiąc temu — kolejną propozycję rozwiązania tego sporu, ale dotychczas nie mamy odpowiedzi. A, przepraszam, dostaliśmy odpowiedź właśnie dzisiaj, w której czeski minister stwierdził: nie mój problem, w piątek będzie nowa pani minister, proszę z nią rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Czesi po prostu nie chcą się dogadać. Aby można było wypracować porozumienie, musi być wola dwóch stron. Jeżeli nie ma woli po stronie czeskiej, to nic na to nie poradzimy. Mam nadzieję, że z nową panią minister uda się znaleźć dobre rozwiązanie dla rejonu. Jestem przekonany, że warunki, które zostały zaproponowane przez polski rząd, są rzeczywiście możliwe z punktu widzenia regionu, jak również zaadresowania tych problemów i tych obaw lokalnego społeczeństwa związanych z potencjalnymi ryzykami wiążącymi się z działalnością kopalni. To są bardzo dobre propozycje i zostały przeznaczone bardzo konkretne środki na realizację projektów w tym regionie, ale oczywiście to zależy od dobrej woli drugiej strony. Jeżeli z powodów politycznych nowy rząd będzie kontynuował taką samą linię, będzie uważał, że lepiej nie dogadać się Polakami, lepiej móc krytykować i głośno krzyczeć: ci nasi sąsiedzi są straszni i nie chcą nam pomóc, to będzie to jego decyzja. My chcemy rozwiązać ten spór, przedstawiamy konkretne propozycje w tym kierunku, ale oczywiście żeby porozumienie było możliwe, jest konieczna dobra wola drugiej strony.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Drugie pytanie zadaje także pan poseł Jacek Protasiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełJacekProtasiewicz">Panie Ministrze! Z wielką życzliwością chciałbym przyjąć do wiadomości tę pana odpowiedź, ale mam wrażenie, że ona ilustruje stare polskie powiedzenie: złej baletnicy przeszkadza rąbek spódnicy. Najpierw był problem, jak mówiliście, wyborów. Wybory w Czechach się rozstrzygnęły, a teraz okazuje się, że problem nadal jest po stronie czeskiej. Ale czy to prawda, panie ministrze, że głównym problemem jest nie kwestia inwestycji w gospodarkę wodną, zapewnienia bezpieczeństwa dostaw wody wsiom położonym po czeskiej stronie, ale kwestia koncesji, która została wydana w oparciu o prawo przyjęte przez ten parlament większością PiS-owską na wniosek rządu premiera Morawieckiego, który wprowadził instytucję tzw. koncesji tymczasowej, której przyznanie nie wymaga konsultacji z partnerami społecznymi i z sąsiadami? Ostatnio sąd administracyjny orzekł bardzo wyraźnie, że ta koncesja została wydana z naruszeniem prawa, i nakazał konsultacje z organizacją Greenpeace. W związku z powyższym może trzeba zawiesić tę koncesję i poważnie potraktować rozmowy z Czechami, a nie mówić, że umywają ręce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Dziękuję bardzo za to pytanie o koncesję, bo to pomoże wyjaśnić parę istotnych kwestii w tej sprawie. To prawda, że były wcześniej przepisy, które zostały właśnie w tym roku zmienione, dzięki czemu Komisja zgodziła się na zamykanie tej procedury naruszeniowej. Istniały w polskim prawie przepisy, które pozwalały na przedłużenie koncesji na okres 6 lat bez konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, ale w tym konkretnym przypadku te przepisy akurat nie zostały zastosowane. Ta kopalnia uzyskała decyzję środowiskową, która była przedmiotem konsultacji transgranicznych ze stroną czeską. Podpisaliśmy protokół w tej sprawie ze stroną czeską we wrześniu 2019 r. I znowu Czesi nie dotrzymują zobowiązań, które podjęli w ramach tego protokołu. My nie możemy ich do tego zmuszać, ale cały proces konsultacji transgranicznych został przeprowadzony.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaAdamGuibourgéCzetwertyński">Druga sprawa. Został złożony nowy wniosek inwestora o przedłużenie tej koncesji do 2044 r. zgodnie z okresem objętym decyzją środowiskową. Ta nowa koncesja została objęta nowymi przepisami, które zostały uzgodnione z Komisją Europejską i na podstawie których komisja właśnie zamknęła tę procedurę naruszeniową na początku grudnia. A więc nie mam obaw co do tego, że ten istniejący stan prawny jest zgodny z wymogami unijnymi, wymogami konwencji Espoo. Natomiast podkreślam jeszcze raz: nawet jeżeli istniały wcześniej sporne przepisy w polskim prawie, to w tym konkretnym przypadku nie były zastosowane, gdyż kopalnia dysponowała decyzją środowiskową, która była przedmiotem konsultacji transgranicznych, rozmów z Czechami, uzgodnień z Czechami, którzy się podpisali pod protokołem, potwierdzając zgodę na działania, które zostały później odzwierciedlone w decyzji środowiskowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pytanie zadają posłowie Katarzyna Czochara, Anita Czerwińska, Anna Kwiecień i Joanna Borowiak, Prawo i Sprawiedliwość, w sprawie stopnia realizacji obwodnicy Kędzierzyna-Koźla, Prudnika, Sidziny i Lędzin. Pytanie skierowane jest do ministra infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie zadaje pani poseł Katarzyna Czochara.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełKatarzynaCzochara">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie tak dawno, jakieś kilkanaście dni temu, została oddana do użytku bardzo ważna obwodnica, obwodnica Niemodlina. Na tę obwodnicę mieszkańcy Niemodlina, Opolszczyzny, ale też kraju czekali ok. 40 lat. Również nie tak dawno została oddana dzięki mocnemu zaangażowaniu, odpowiedniej wizji na to, w jaki sposób ma być realizowana infrastruktura na terenie Opolszczyzny, obwodnica Myśliny czy też obwodnica Nysy.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PosełKatarzynaCzochara">Panie Ministrze! Mam pytanie, ponieważ w ramach „Programu budowy 100 obwodnic” czy też innych realizowanych przez Ministerstwo Infrastruktury w realizacji są kolejne obwodnice. W sumie tych obwodnic na terenie województwa opolskiego jest dziesięć. Pozwolę sobie je wymienić. Jest to obwodnica Kędzierzyna-Koźla, obwodnica Praszki, obwodnica Olesna, w ramach „Programu budowy 100 obwodnic” są to też obwodnice Prudnika, Brzegu, Sidziny i Lędzin.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PosełKatarzynaCzochara">Moje pytanie brzmi, na jakim etapie prac są wymienione przeze mnie obwodnice. Czy prace idą zgodnie z harmonogramem? Kiedy jest chociażby przypuszczalny termin oddania obwodnicy Kędzierzyna-Koźla, ponieważ z tego, co wiem, te prace są najbardziej zaawansowane.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PosełKatarzynaCzochara">I jeszcze jedno dodatkowe pytanie. W ramach rezerwy znalazły się również dwie obwodnice, obwodnica Strzelec Opolskich i Namysłowa. Czy również te dwie obwodnice będą w najbliższych latach mogły być realizowane? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Na pytanie odpowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan minister Rafał Weber.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Dziękuję za pytanie, które jest związane ze strategicznymi inwestycjami drogowymi w województwie opolskim. Na wstępie pragnę wskazać, że te inwestycje są realizowane w ramach dwóch programów, bardzo dużych, jeżeli chodzi o zaangażowanie rzeczowe i finansowe. Programów, które zostały bądź to przygotowane przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, bądź poszerzane decyzjami rządu Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Pierwszy program to „Program budowy dróg krajowych na lata 2014–2023 (z perspektywą do 2025 r.)”, który dotyczy co do zasady rozwoju całej sieci dróg krajowych, w szczególności dróg klas autostradowych i ekspresowych. Nacisk jest kładziony na dokończenie sieci autostrad i ekspresówek określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 15 maja 2004 r., które określa sieć autostrad i dróg ekspresowych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej o łącznej długości blisko 8 tys. km, w tym ok. 2100 km autostrad. Zaznaczam przy tym, że „Program budowy dróg krajowych” został przyjęty w roku 2015, a pierwotne środki przeznaczone na jego realizację były dalece niewystarczające. Limit finansowy wydatków tego programu wynosił 107 mld zł, natomiast wartość łączna zadań w nich ujętych sięgała ponad 200 mld zł, czyli po przejęciu odpowiedzialności za inwestycje drogowe minister Andrzej Adamczyk miał do dyspozycji 107 mld zł, a inwestycji wpisanych do realizacji na 200 mld zł, niedobór wynoszący ponad 90 mld zł. Widząc to, podjął bardzo konkretne i skuteczne starania mające na celu podniesienie limitu finansowego. Dzięki przychylności kolejnych rządów Prawa i Sprawiedliwości, pani Beaty Szydło i pana premiera Mateusza Morawieckiego udało się podnieść wartość „Programu budowy dróg krajowych” do obecnej, tj. do 164 mld zł, przez co zadań w ramach tego programu realizowanych jest zdecydowanie więcej.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Jedną z inwestycji, która jest realizowana dzięki nowym środkom, jest obwodnica Kędzierzyna-Koźla. Koszt tej obwodnicy, jej całkowita wartość to 272 mln zł. Koszty robót opiewają na sumę 236 mln zł. Obwodnica Kędzierzyna-Koźla to odcinek ok. 14 km w klasie GP, czyli droga główna ruchu przyspieszonego. Umowa z wykonawcą, czyli firmą STRABAG, została podpisana 15 października 2018 r. Obecnie prowadzone są prace. Zgodnie z harmonogramem, który jest przestrzegany, realizowany, oddanie do użytkowania obwodnicy Kędzierzyna-Koźla jest planowane w IV kwartale 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Natomiast jeżeli chodzi o pozostałe obwodnice wymienione przez panią poseł Katarzynę Czocharę, czyli Prudnik, Sidzina i obwodnica Lędzin, to są one realizowane w ramach drugiego programu, tym razem stworzonego przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, czyli „Programu budowy 100 obwodnic”. Dostrzegliśmy ogromne zapotrzebowanie na inwestycje dotyczące obejść miast i miejscowości leżących przy drogach krajowych i stąd dedykowany tym inwestycjom program inwestycyjny. Program ten został zapowiedziany przez pana premiera Mateusza Morawieckiego jesienią 2019 r., a my jako Ministerstwo Infrastruktury od razu przystąpiliśmy do działania, w efekcie czego w tym roku 14 zadań jest w realizacji, jedno — w przetargu, a w przypadku wszystkich pozostałych trwają co najmniej prace przygotowawcze. Mówię: co najmniej, bo one są na różnych etapach i wiążą się z różnymi stopniami zaangażowania. Wartość tego programu to 28 mld zł. Program ten został stworzony, ponieważ prócz realizacji tak bardzo efektownych inwestycji autostradowych i ekspresowych chcieliśmy położyć duży nacisk na poprawę płynności, a także bezpieczeństwa ruchu w miejscowościach, które nie znajdują się w ciągu dróg szybkich.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Słuszność działań resortu podkreśla fakt, że oprócz konieczności budowy 100 obwodnic, które znalazły się na liście podstawowej i w przypadku których są zabezpieczone środki na realizację, zaistniała konieczność stworzenia dodatkowej listy, listy rezerwowej, obejmującej ponad 50 zadań. Zadania te będą możliwe do realizacji po wygenerowaniu oszczędności w ramach listy podstawowej. Taka sytuacja będzie dotyczyła też obwodnic, które znajdują się na liście rezerwowej, w województwie opolskim. O tych obwodnicach pani poseł też mówiła.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Konkludując, podsumowując kwestie ogólne, chcę powiedzieć, że najważniejsze, jeżeli chodzi o inwestycje drogowe czy w ogóle inwestycje, jest zabezpieczenie środków finansowych. Zabezpieczenie środków finansowych na realizację tych zadań jest związane z decyzjami podejmowanymi w niedalekiej przeszłości przez rząd Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">O zaawansowaniu budowy obwodnicy Kędzierzyna-Koźla na drodze krajowej nr 40 mówiłem. W przyszłym roku zostanie ona oddana do użytkowania. Jeżeli chodzi o obwodnice objęte „Programem budowy 100 obwodnic”, to pozwolę sobie wykorzystać ten dodatkowy czas przy odpowiedzi na pytanie, które zapewne za chwileczkę zostanie zadane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Anna Kwiecień zadaje drugie pytanie skierowane do pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełAnnaKwiecień">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Bardzo dziękuję za tę pierwszą część, za niezwykle wyczerpującą odpowiedź, ale mam pytanie. Od roku 2020 gospodarka funkcjonuje w trudnym, COVID-owym czasie. Chciałabym spytać, czy to w jakikolwiek sposób opóźnia realizację tych inwestycji. Czy z tego tytułu są jakieś zatory inwestycyjne?</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PosełAnnaKwiecień">Chciałabym również dopytać o obwodnice, które są w moim okręgu, szczególnie o pierwszą obwodnicę w ramach właśnie „Programu budowy 100 obwodnic”, czyli obwodnicę Lipska. Czy tutaj są jakieś opóźnienia, zagrożenia?</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PosełAnnaKwiecień">Chciałabym z tego miejsca również bardzo serdecznie podziękować za obwodnicę Iłży. Czy jej otwarcie odbędzie się w planowanym czasie czy też są jakieś opóźnienia w realizacji tej inwestycji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra Rafała Webera o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Szanowna Pani Marszałek! Szanowne Panie Poseł! Szanowni Państwo! Przechodząc do odpowiedzi jeszcze na to pierwsze pytanie, pytanie pani poseł Katarzyny Czochary, informuję, że jeśli chodzi o obwodnicę Prudnika w ciągu drogi krajowej nr 41, to w kwietniu tego roku została podpisana umowa na wykonanie studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego, poszerzonego, czyli wraz z koncepcją programową. Długość obwodnicy szacowana jest na ok. 3,5 km. Przewidywany obecnie czas realizacji to lata 2026–2028. Jeżeli chodzi o obwodnicę Sidziny w ciągu drogi krajowej nr 46, to również w kwietniu br. została podpisana umowa na wykonanie studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego. Szacowana długość to ok. 8 km. Czas realizacji to również lata 2026–2028. Obwodnica Lędzin, DK46 — w listopadzie został ogłoszony przetarg na studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowe, poszerzone o koncepcję programową. Szacowana długość to ok. 3 km. Planowany czas realizacji — mówię tutaj o samej budowie, fizycznej budowie — to lata 2027–2029.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Przechodzę do pytania pani poseł Anny Kwiecień o trudną sytuację pandemiczną, która dotknęła nas wszystkich w tych ostatnich kilkunastu miesiącach. Pomimo tej trudnej sytuacji pandemicznej nie mieliśmy do czynienia z zatrzymaniem prac inwestycyjnych w przypadku robót, inwestycji liniowych, zarówno drogowych, jak i kolejowych. Co do zasady, nie było ani jednego zadania, którego realizacja została wstrzymana przez pandemię COVID-19. Oczywiście pracowników firm wykonawczych też dotykały problemy zdrowotne, natomiast firmy wykonawcze i podwykonawcze doskonale sobie z tym radziły, zastępując pracowników, którzy byli wyłączeni ze względu czy to na chorobę, czy to na kwarantannę, innymi, którzy byli w stanie w odpowiedni sposób realizować obowiązki inwestycyjne. Tak że, co do zasady, nie mieliśmy większych problemów w trakcie pandemii. Mam nadzieję, że w kolejnych miesiącach również tak będzie.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Żeby pokazać determinację rządu w realizacji w tych zadań, powiem, że to właśnie w roku poprzednim, roku 2020, w czerwcu, na wniosek ministra infrastruktury pan premier Mateusz Morawiecki zdecydował o zwiększeniu środków „Programu budowy dróg krajowych” o 22 mld zł właśnie po to, żeby realizować kolejne zadania w tym trudnym pandemicznym czasie. To pokazuje, to jest najlepszy dowód na to, że mimo trudnej sytuacji zdrowotnej inwestycje są przez nas traktowane jak motor napędowy polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyRafałWeber">Jeżeli chodzi o obwodnicę Lipska i obwodnicę Iłży, to są one realizowane zgodnie z harmonogramem i będą oddane do użytkowania tak, jak stanowi umowa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do pytania szóstego.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Posłowie Krzysztof Gadowski, Tomasz Piotr Nowak, Wojciech Saługa, Sławomir Neumann, Mirosława Nykiel, Paweł Poncyljusz i Urszula Zielińska, Koalicja Obywatelska, zadają pytanie w sprawie braku ustawowych zapasów węgla kamiennego dla elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni oraz ograniczenia dostępu dla indywidualnych odbiorców i drastycznego wzrostu cen węgla. Pytanie jest skierowanie do ministra aktywów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie zadaje pan poseł Krzysztof Gadowski.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełKrzysztofGadowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nadeszła zima, panie ministrze, jesień minęła, a zima nadeszła. Polskę dotykają mrozy, raz mocniejsze, raz słabsze, a my jesteśmy zasypywani informacjami, że ponad 20 firm, spółek Skarbu Państwa, w dużej części elektrowni, elektrociepłowni, ciepłowni, nie ma zabezpieczonych ustawowych zapasów. Mówimy o dużych elektrowniach: o Elektrowni Opole, Elektrowni Dolna Odra i Elektrowni Rybnik na Śląsku. Po raz pierwszy w tym zestawieniu pojawiła się Elektrownia Kozienice. Elektrociepłownie mają te same problemy, w większości dotyczą one tych samych spółek energetycznych. Nie wspominam już o ciepłowniach, które są mniejsze i które też upominają się o węgiel. Okazuje się, że nawet Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie pisze w tej sprawie do ministra. Pisze, że brakuje zapasów, pyta, co się dzieje, i prosi o wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełKrzysztofGadowski">Jak widzimy, panie ministrze, do zabezpieczenia zasobów tego węgla w dużej części zobligowana jest Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych. Jeśli tego węgla nie ma w elektrowniach, jeśli nie ma go w składach węglowych… Dotychczas zawsze była reakcja i takie zapasy były przygotowywane przez Rządową Agencję Rezerw Strategicznych. Co z tym węglem, panie ministrze? Jakie kary do tej pory zapłaciły prezesowi URE te spółki, które nie zabezpieczyły środków? Gdzie ten węgiel? Co jest przyczyną braku zapasów ustawowych? Już nie mówię o innych, tylko o tych ustawowych, minimalnych, które mają zabezpieczyć bezpieczeństwo energetyczne Polski. Nie mamy takich, a cały czas mówimy, że bronimy węgla, że mamy go na lata. Chciałem zapytać, ile węgla zabezpieczyła Rządowa Agencja Rezerw Materiałowych. Gdzie on jest? Czy w magazynach centralnych, gdzieś na Śląsku czy w innych rejonach Polski?</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PosełKrzysztofGadowski">Dochodzą do nas głosy o reglamentowaniu sprzedaży węgla dla odbiorców indywidualnych. Co jest powodem tej reglamentacji? Nie wspominam już o cenach, które szybują również dla odbiorców indywidualnych, a przecież budżet państwa cały czas wspiera tę branżę i cały czas przekazujemy środki na zabezpieczenie działalności spółek węglowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pana Piotra Pyzika.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Panowie Posłowie! Zapasy węgla kamiennego, brunatnego oraz oleju opałowego w przedsiębiorstwach energetycznych gromadzone są na podstawie rozporządzenia ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 12 lutego 2003 r. w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych. Zapasy węgla w przedsiębiorstwach energetycznych są na bieżąco monitorowane, w tym z urzędu przez prezesa URE.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Przedmiotowe raporty, które dostajemy, mniej więcej od początku października pokazują, że w pojedynczych przypadkach mamy do czynienia z odchyleniami, jeśli chodzi o obowiązkowe zapasy. Na dzień 13 grudnia najświeższe dane, jakie mamy, pokazują, że te najniższe zapasy w stosunku do wymaganych wolumenów są odnotowane w Elektrowniach: Opole, Rybnik, Dolna Odra, Kozienice i Ostrołęka. W związku z sygnalizowanymi przez podmioty z sektora elektroenergetycznego problemami związanymi z utrzymaniem zapasów węgla na wymaganym poziomie strona rządowa podjęła działania mające na celu identyfikację przyczyn mniejszych zapasów węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Teraz przedstawię przyczyny braku węgla energetycznego w dwóch przestrzeniach, tej, o której pan poseł był uprzejmy powiedzieć, tej komunalno-bytowej, a następnie tej zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Od początku jesieni obserwujemy bardzo wysoki popyt na węgiel energetyczny. Główne przyczyny tego stanu to, po pierwsze, ostatnia zima, która była chłodniejsza i dłuższa niż we wcześniejszych latach. Wpłynęło to na decyzje klientów w zakresie robienia większych zapasów węgla na aktualny sezon grzewczy, 2021/2022. Drugim powodem, jak wynika z danych posiadanych przez Ministerstwo Aktywów Państwowych, jest to, że importerzy sprowadzili mniej węgla niż w latach poprzednich. Import węgla energetycznego w okresie styczeń-wrzesień 2021 r. był niższy o 0,6 mln t w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, czyli 2020 r. Najmniejszy import węgla energetycznego można zauważyć w III kwartale br., kiedy to tradycyjnie robione są zapasy na zimę. W tym kwartale do kraju zaimportowano 2,34 mln t węgla energetycznego, podczas gdy w roku ubiegłym w III kwartale 3,46 mln t. Oznacza to, że do Polski wjechało mniej o 1,12 mln t niż rok wcześniej w analogicznym okresie, co jest najbardziej odczuwalne przez podmioty zaopatrujące się do tej pory w importowany węgiel. Są to sytuacje nie do przewidzenia, ponieważ nie są znane plany prywatnych podmiotów chcących importować.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Zarzuty podnoszone przez przedsiębiorstwa ciepłownicze i inne podmioty wykorzystujące węgiel energetyczny, miał, dotyczące braku dostępnego węgla pochodzą zasadniczo od podmiotów, które swoje potrzeby surowcowe w części lub w całości zaspokajały poprzez węgiel importowany, co przy jego obecnej niskiej dostępności i wysokich cenach stawia je w bardzo trudnej sytuacji. Polskie spółki górnicze mogą zrealizować ich zapotrzebowanie w drugiej kolejności, po podmiotach, z którymi posiadają zawarte wieloletnie umowy gwarantujące pewność ceny i dostaw. Wpływ na ograniczone wydobycie węgla w Polsce ma także prowadzona w Europie polityka klimatyczna, tzw. dekarbonizacja. Ilość węgla, która może zostać skierowana do osób, które opalają swoje domy węglem, jest pochodną całej produkcji węgla.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Co do kwestii dotyczących braków na rynku energetyki węglowej, to wśród przyczyn niższych zapasów węgla w stosunku do wolumenu wymaganego rozporządzeniem należy wskazać bardzo wysoki poziom wykorzystania bloków węglowych przez operatorów sieci przesyłowych, a w konsekwencji zwiększenie produkcji energii elektrycznej w stosunku do planowanej produkcji w przeliczeniu rok do roku, zwiększoną produkcję energii elektrycznej ze źródeł węglowych. A co za tym idzie — znacznie większe zużycie węgla wynika m.in. z aktualnych cen gazu oraz niskiej generacji odnawialnych źródeł energii w 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Należy wskazać, że wysokość zapasów minimalnych ustalana na podstawie wielkości historycznych, tj. produkcji z lat ubiegłych, nie przystaje do bieżącej sytuacji np. w Elektrowni Rybnik, gdzie plan produkcji wykonywany jest w 230%. Od lipca 2021 r. nastąpił gwałtowny wzrost cen gazu, który spowodował, że wytwarzanie energii z węgla jest tańsze niż z gazu. Drożejący od lipca 2021 r. gaz ziemny, najniższe od lat rezerwy w zachodnioeuropejskich magazynach gazu i rosnące zapotrzebowanie na węgiel kamienny wywołane zamknięciem znacznej liczby kopalń na świecie, a także niższa wietrzność w Europie spowodowały, że ceny energii w Europie w drugiej połowie 2021 r. wzrosły do poziomu nienotowanego od lat, od wielu, wielu lat. Dodatkowo od lipca ze względu na wysokie ceny właśnie ustał import energii, który jeszcze w zeszłym roku pokrywał 10% krajowego zapotrzebowania. Od początku II połowy roku Polska stała się eksporterem energii elektrycznej. Polska zaczęła eksportować energię do krajów sąsiadujących pomimo najwyższych w historii cen energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Jeszcze ostatnie zdanie: w 2021 r. w stosunku do 2020 r. produkcja energii w elektrowniach węglowych wzrosła o 31%. To są dane z przedziału styczeń-październik. Względem 2019 r. nastąpił wzrost o 17%. Myślę, że pozostałe kwestie wyjdą przy kolejnych pytaniach.</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o zadanie drugiego pytania pana posła Tomasza Nowaka.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mamy problem z tym, że spodziewaliśmy się, że w 2025 r. będzie dramatyczna sytuacja w energetyce. Mamy taki raport — drogo, drożej, ciemno, a tu nastąpiło przyspieszenie. Już 2022 r. może być rokiem bardzo trudnym, w którym może dojść do blackoutów wynikających też z tego, że wiele spółek energetycznych nie ma zabezpieczenia, jeśli chodzi o węgiel, natomiast indywidualnym odbiorcom może być zimno, bo są skazani na 2–3-miesięczne oczekiwanie.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Panie ministrze, dlaczego Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych wyzbyła się tych zapasów? Dlaczego w centralnym magazynie węgla w Wielkopolsce nie ma węgla? Dlaczego kary, które się stosuje, są w tej chwili nieadekwatne do zużycia, wyprzedaży węgla? Nie ma zabezpieczenia dla elektrowni. Proszę powiedzieć, jaka jest skala eksportu. Jak dużo węgla eksportujemy? Skąd z kolei importujemy, chociaż import — jak wiadomo — jest w tej chwili bardzo niski.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Transformacja to jest coś, co nas czeka, i obawiam się, że niestety jeśli ona będzie robiona w ten sposób, a dzisiaj będziemy obradować nad ustawą, która ogranicza w tej chwili, likwiduje kopalnie, będzie zejście z tymi kopalniami…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełTomaszPiotrNowak">…a nie zabezpiecza innych źródeł w łagodny sposób, to może doprowadzić do tragedii energetycznej w kraju.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, panie ministrze, o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Bardzo dziękuję za pytania, zwłaszcza te ostatnie, bo to jest nasza wspólna troska o to, co się nazywa bezpieczeństwem energetycznym kraju. Ale po kolei.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Właściwie drugiego czy trzeciego dnia urzędowania spotkałem się z problemem transportu węgla z kopalń do elektrowni. Ten problem wzrastał przez jakiś tydzień, powiedzmy 5 dni, pierwszy weekend. Potem powołałem zespół, który monitoruje to zjawisko. Monitorujemy dzienne wydobycie węgla, monitorujemy dzienne przekazywanie węgla z kopalni do różnych zakładów energetycznych, do różnych elektrowni i monitorujemy transport kolejowy — na każdym etapie to może przesada, ale mówię o odcinkach z konkretnej kopalni do konkretnej elektrowni. To jest kolejna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Następna rzecz jest taka, że również monitorujemy zapasy. Nie ma, tak jak powiedziałem, tragedii. Monitorujemy sytuację i ona wydaje się bezpieczna. Natomiast prawda jest taka, że wychodzą tu kwestie, które niestety są konsekwencjami decyzji, nie boję się powiedzieć, politycznych. Bo żeby rozwiązać problem, który mamy dzisiaj, najprościej jest produkować więcej węgla. To jest niezgodne z polityką dekarbonizacyjną i wszystkimi kwestiami, o których mówiliśmy w ramach zespołu transformacji i wczoraj w komisji, które negocjuję w Komisji Europejskiej. To byłoby pewnego rodzaju zaprzeczenie tych działań, a musimy uważać na obydwie strony.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Wydaje się, że w wyniku tych działań, które MAP podjął, sytuacja jest pod kontrolą i nie powinno być tych problemów. Inna kwestia to wydolność europejskiego systemu energetycznego, który może spotkać mniejszy czy większy krach, który może mieć wpływ na importowanie energii w sytuacji, w której będziemy jej potrzebowali. Wpłynie to oczywiście na cenę prądu i konsekwencja tego będzie taka, że okej, dostaniemy nadwyżkę jakiegoś prądu od kogoś, nie: dostaniemy, ale kupimy, będziemy mogli kupić, ale za wyższą cenę, i też trzeba się z tym liczyć.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Pragnę jeszcze zauważyć, że dzisiaj dzięki działaniom w przestrzeni węglowo-energetycznej prowadzimy, państwo polskie prowadzi taką politykę, dzięki której mimo drastycznego wzrostu tych cen w Europie i na świecie jednak nie odbija się to tak proporcjonalnie na kieszeni przeciętnego obywatela. Na tym nam zależy, dlatego że bezpieczeństwo energetyczne ja osobiście rozumiem nie tylko jako przestrzeń zabezpieczenia tej energii, ale również zabezpieczenia ceny, która będzie dostępna dla każdego obywatela, i nie dojdzie tu do ubóstwa.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Jeśli chodzi o kwestie dodatkowe dotyczące pana regionu, pozwoli pan, że odpowiem pisemnie już po wszystkim. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo. Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do siódmego pytania.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pytanie zadają posłowie Barbara Dziuk, Grzegorz Wojciechowski, Barbara Bartuś, Witold Czarnecki, Agnieszka Soin i Iwona Arent, klub Prawo i Sprawiedliwość, w sprawie realizacji rządowego programu „Polska cyfrowa” — skierowane do prezesa Rady Ministrów, ministra cyfryzacji.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pierwsze pytanie zadaje pani poseł Barbara Dziuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełBarbaraDziuk">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Program rządowy „Polska cyfrowa” jest to program bardzo istotny, ponieważ zapewnia budowę szerokopasmowej sieci do punktów adresowych stanowiących białe plamy na mapie dostępu do Internetu. Jest to o tyle istotne, ponieważ widzimy — i wynika to i z rozmów, i ze spotkań — że są oczekiwania zarówno samorządów, jak i osób prywatnych, aby to zadanie było jak najszybciej realizowane. Mamy XXI w. i bardzo istotną kwestią jest szybki Internet. Różne samorządy dają darmowy dostęp do Internetu i tutaj synchronizowanie działań rządowych i samorządowych jest bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PosełBarbaraDziuk">Równie istotnym elementem jest to, aby doposażać jednostki terytorialne, jednostki rządowe w sprzęt komputerowy, który jest obecnie bardzo wysokiej jakości, i ten okres roku czy 2 lat stanowi wielkie wyzwanie dla Ministerstwa Cyfryzacji, to są naprawdę bardzo duże nakłady finansowe. Chciałabym zapytać pana ministra, jak wygląda kwestia organizowania konkursów, na jakich płaszczyznach jest to ustalane, jakie są przewidziane kwoty do uzyskania przez samorządy, ale też przez inne jednostki, przez organizacje pozarządowe.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PosełBarbaraDziuk">Myślę, że wspólnie powinnyśmy działać, aby wyeliminować białe plamy na mapie, ale też rozszerzyć zasięg telefonii komórkowej w tych miejscach, gdzie jest Polska powiatowa, biedniejsze samorządy. Tutaj trzeba z wielką troską podejść do tematów bardzo istotnych, aby nie wykluczać żadnego rejonu z „Polski cyfrowej”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pana Adama Andruszkiewicza o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Parlamentarzyści! Na wstępie chciałbym podziękować za to pytanie państwu parlamentarzystom, ja niewątpliwie także się zgadzam z tezą postawioną w tym pytaniu. My od roku 2015, kiedy jako rząd Prawa i Sprawiedliwości przejęliśmy odpowiedzialność za polskie państwo, z pewnością nadrabiamy w bardzo szybkim tempie kwestie związane z cyfryzacją, informatyzacją, dostępem do szerokopasmowego Internetu, ale także wyposażaniem Polski — i rządowej, i lokalnej — w nowoczesny sprzęt, oprogramowanie, także jednostek podległych, tak aby „Polska cyfrowa” była nie tylko hasłem, ale także funkcjonowała w naszej XXI-wiecznej rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">Szanowni Państwo! Jeśli chodzi o doposażanie np. jednostek samorządu terytorialnego w sprzęt komputerowy, szkolenia dla pracowników, szkolenia dla pracowników jednostek podległych, zakup sprzętu również dla jednostek podległych, zakup oprogramowania czy też kwestie związane z cyberbezpieczeństwem, to w tym roku uruchomiliśmy program „Cyfrowa gmina”. Jest to bardzo duży program, realizowany w skali ogólnokrajowej.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">Program „Cyfrowa gmina” — który ma niezwykle wysoki budżet, ponieważ mówimy o łącznej kwocie 2 mld zł — jest dedykowany dla wszystkich samorządów w Polsce. Wszystkie samorządy w naszym kraju, które zgłoszą się do programu „Cyfrowa gmina”, będą mogły uzyskać środki w kwocie od 100 tys. zł do 2 mln zł dofinansowania — tak jest, dla poszczególnego samorządu — które będą mogły wydatkować właśnie na zakup sprzętu, szkolenia dla swoich pracowników, zakup oprogramowania, również zakup sprzętu do pracy, a także oczywiście nauki zdalnej.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">Pan minister Janusz Cieszyński kładzie również bardzo mocny nacisk na kwestie związane z cyberbezpieczeństwem. W programie „Cyfrowa gmina” jest zawarty dość obligatoryjny komponent, który zakłada, że każdy z samorządów, który będzie brał udział w programie „Cyfrowa gmina” i który uzyska te środki, będzie miał jeden obowiązek, czyli zakup audytu cyberbezpieczeństwa. Ten audyt pokaże, w jakim zakresie dana jednostka samorządu terytorialnego powinna poprawić swoje bezpieczeństwo w sieci, w zakresie korzystania z serwerów, z rejestrów, oczywiście z e-usług, które także każdy samorząd wprowadza. To w skali naszego państwa, myślę, będzie bardzo dobrym krokiem. Także warto podkreślić, że w czasie kiedy organizujemy spotkania we wszystkich województwach naszego kraju z samorządowcami, właśnie w ramach programu „Cyfrowa gmina”, wszędzie tam przy okazji prowadzone są dla pracowników samorządów szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa. Zawsze na takie szkolenie, takie spotkanie, które jest oczywiście bezpłatne, zapraszani są przedstawiciele wszystkich samorządów.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">Chciałbym także podkreślić, że jesteśmy również wrażliwi na to, o czym mówiła pani poseł — staramy się wspierać zwłaszcza Polskę lokalną, te najbiedniejsze, najmniejsze gminy. Celowo został ustalony wskaźnik podatkowy G, który wpływa na kwotę, jaką dostaną dane samorządy, które ubiegają się o te środki. Ten wskaźnik podatkowy G preferuje te mniejsze, biedniejsze gminy. Dzięki temu te biedniejsze gminy mają zagwarantowane, że dostaną z pewnością minimum 100 tys. zł. Ale z mojego doświadczenia wynika, że często jest tak, że przeciętne polskie miasto powiatowe może liczyć na kwotę minimum 0,5 mln zł, co jest jednak dużym dofinansowaniem, bo za to, tak jak mówiłem wcześniej, może być bezpośrednio kupowany sprzęt czy też mogą być realizowane przez JST inne zadania. Zajmujemy tutaj stanowisko, jeszcze raz chciałbym to podkreślić, że wszystkie samorządy w Polsce te środki otrzymają.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">Jeśli chodzi o dostęp do szybkiego, szerokopasmowego Internetu, to nadrobiliśmy także mocno zaległości związane z cyfryzacją szkół w ramach wdrażania ogólnopolskiej sieci edukacyjnej OSE. Naszym celem jest podłączenie do szybkiego, bezpłatnego, bezpiecznego szerokopasmowego Internetu ok. 200 tys. szkół w naszym kraju. Każda szkoła, która zgłosi się do tegoż programu, otrzyma takie wsparcie, oczywiście darmowe. Natomiast jeśli chodzi o dostęp gospodarstw domowych do szerokopasmowego, szybkiego Internetu, to tutaj, także walcząc z wykluczeniem cyfrowym, uruchomiliśmy w ramach I osi priorytetowej Programu Operacyjnego „Polska cyfrowa” na lata 2014–2020 dofinansowanie na realizację inwestycji umożliwiających świadczenie usług dostępu do Internetu o przepustowości co najmniej 30 Mb/s gospodarstwom domowym oraz o przepustowości co najmniej 100 Mb/s szkołom gminnym, ośrodkom kultury, jednostkom ochotniczej straży pożarnej. Wsparcie w postaci dotacji udzielane było przedsiębiorcom telekomunikacyjnym w procesie konkursowym wyłącznie na projekty realizowane na obszarach wykluczonych cyfrowo, na których nie istniały sieci szerokopasmowe umożliwiające świadczenie usług w zakresie ww. przepustowości, których wdrożenie nie będzie planowane na zasadach komercyjnych przez najbliższe 3 lata.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">I tu, szanowni państwo, jeśli chodzi o liczby, udzielono dofinansowania o wartości łącznej 4 mld zł. Z tego wypłaciliśmy już ponad 2,5 mld zł. Całkowita wartość dofinansowanych projektów będzie wynosiła niemal 7 mld zł. Dostęp do szybkiego Internetu, w 90% światłowodowego, otrzyma łącznie ponad 2 mln gospodarstw domowych w całej Polsce, a także 13 tys. szkół oraz ośrodków gminy, kultury czy jednostek ochotniczej straży pożarnej. Do dziś w ramach tych działań zapewniliśmy dodatkowo dostęp dla niemal 1 mln gospodarstw domowych. Projekty w przeważającej większości są realizowane na obszarach wiejskich w miejscowościach liczących do 5 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">I szanowni państwo, jeśli chodzi także o dalsze działania, tutaj bardzo mocno chciałbym podkreślić, że one będą kontynuowane, dlatego że chociażby w Krajowym Planie Odbudowy zabezpieczyliśmy łącznie kwotę ponad 10 mld zł, którą przeznaczymy na dalszą eliminację białych plam, jeżeli chodzi o dostęp do Internetu stacjonarnego na obszarach wykluczonych cyfrowo, jak również na dodatkowe interwencje planowane w ramach funduszy europejskich na rozwój cyfrowy w latach 2021–2027. Tutaj także będziemy starać się niwelować różnice na wszystkich obszarach, na których jeszcze niestety są. Oczywiście zdajemy sobie sprawę z tego, że ciągle są w Polsce gospodarstwa domowe, które nie mają dostępu do szybkiego, szerokopasmowego Internetu, ale to tempo nadrabiania zaległości jest niezwykle duże. Mam nadzieję, że te kwoty, o których mówiłem, będą utrzymane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o zadanie drugiego pytania.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pan poseł Grzegorz Wojciechowski.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wieś z dostępem do Internetu staje się jakby wsią na wyższym poziomie. Chodzi o wyższy poziom dostępu nie tylko do informacji, ale również do ewentualnych inwestycji, do wymiany tych informacji.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Oczywiście pan minister mówił, że jest jeszcze sporo tych białych plam, natomiast chciałem zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz. Oprócz tych białych plam jest też kwestia łączy zapasowych. Dotychczasowe łącza, które były na wsi, mają taką małą przepustowość, że trudno je nazwać łączami zapasowymi. Brak tych łączy czasami uniemożliwia czy utrudnia rozwój.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">I jeszcze, pani marszałek, jedna rzecz. W niektórych krajach są łączone te badania: i rozwój, i cyfryzacja. Czy w naszym kraju nie warto byłoby o czymś takim pomyśleć? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Parlamentarzyści! Panie pośle! Oczywiście zgadzam się z tym, co pan poseł powiedział. Będziemy jeszcze uważniej przyglądać się tej kwestii, zwłaszcza na wsi, bo zwłaszcza tutaj jest to dla nas niezwykle ważne. Dlatego też planujemy chociażby takie dodatkowe działania, jak np. uruchomienie w całym kraju klubów rozwoju lokalnego, jeśli chodzi o kompetencje cyfrowe. W całej Polsce, zwłaszcza właśnie w gminach, w mniejszych ośrodkach, mają być specjalnie wyedukowani edukatorzy, których zadaniem będzie bezpłatne świadczenie usług w kontekście likwidacji wykluczenia cyfrowego, także nauki np. seniorów, jeśli chodzi o korzystanie z e-usług, z komputera. Będzie to takie miejsce, w którym każdy np. mieszkaniec gminy czy wsi będzie mógł uzyskać wsparcie właśnie w tym zakresie, o którym mówił także pan poseł. Jest to program, który będzie realizowany w sumie niezwłocznie, bo wystartujemy z nim jeszcze w tej kadencji Sejmu. To będzie program naprawdę na dużą skalę, który, mam nadzieję, uzyska także poparcie Wysokiej Izby, ale myślę, że jeszcze o nim tutaj będziemy rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrówAdamAndruszkiewicz">Natomiast jeśli chodzi o połączenie rozwoju badań naukowych z cyfryzacją, to zgadzam się w 100% z panem posłem. Staramy się takie działania podejmować, realizując je np. za pośrednictwem naszego NASK — Państwowego Instytutu Badawczego, który jest państwową siecią zajmującą się m.in. właśnie badaniami, edukacją, rozwojem kompetencji cyfrowych, a także cyberbezpieczeństwem. Państwowa akademicka sieć komputerowa NASK jest moim zdaniem najlepszym dowodem na to, że rzeczywiście staramy się łączyć kwestię naukową z cyfryzacją i informatyzacją państwa, ale także zgadzam się, że docelowo ten kierunek musi być wzmacniany, zwłaszcza z tych powodów, o których powiedział pan poseł. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do pytania ósmego.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pytanie ósme zadają posłowie Andrzej Gawron, Mariusz Trepka, Jerzy Paul i Joanna Lichocka, Prawo i Sprawiedliwość, w sprawie działań podejmowanych w kwestii odzyskania polskich skarbów kultury utraconych podczas II wojny światowej. Pytanie skierowane jest do ministra kultury i dziedzictwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Mariusz Trepka.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełMariuszTrepka">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PosełMariuszTrepka">Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego po 70 latach udało się odzyskać stratę wojenną — pastel Leona Wyczółkowskiego. Kolekcja wawelska, która powstała dzięki staraniom wielkich mecenasów w 20-leciu międzywojennym, pieczołowicie zbierana w okresie II Rzeczypospolitej, padła ofiarą wojny. Wciąż poszukujemy zgromadzonych w niej dzieł sztuki, które wojenne losy rzuciły w różne miejsca świata. Wiemy, że odnalezienie kolejnego elementu kolekcji to powód do świętowania. Jednak sukces ten nie byłby możliwy, gdyby nie ciężka praca pracowników Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, którym udało się odnaleźć obraz na aukcji w jednym z domów aukcyjnych. Proszę pana ministra o informację: Jakie działania zostały podjęte, aby odzyskać obraz, oraz jak do roszczeń polskiego państwa odnosił się dotychczasowy właściciel dzieła?</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#PosełMariuszTrepka">Ponieważ jako kraj padliśmy ofiarą zbrojnej napaści oraz rabunku na niespotykaną skalę podczas II wojny światowej, musimy dysponować sprawnymi mechanizmami mającymi na celu restytucję dzieł zrabowanych przez okupantów. Jaki departament ministerstwa prowadzi aktualnie działania restytucyjne? Ile osób w nim pracuje? Czy ministerstwo planuje dalszy rozwój tego departamentu?</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#PosełMariuszTrepka">Chciałbym zapytać również pana ministra, jak wygląda kwestia odzyskanych już dzieł sztuki. Ile z nich udało się odzyskać, w jakim są stanie oraz jakie działania są podejmowane po odzyskaniu poszczególnych dzieł sztuki? Czy ministerstwo dysponuje środkami, aby przeprowadzić na odzyskanych dziełach najlepsze, najpilniejsze prace konserwatorskie?</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#PosełMariuszTrepka">Bardzo bym prosił pana ministra o udzielenie odpowiedzi. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o odpowiedź pana ministra Sellina, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Pani Marszałek! Panowie Posłowie! Bardzo dziękuję za to pytanie. Muszę powiedzieć, że rzeczywiście z perspektywy aktywności, którą mam przyjemność realizować w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, właśnie ta aktywność związana z odzyskiwaniem dzieł sztuki zaginionych w czasie II wojny światowej przynosi szczególnie dużo satysfakcji. Rozwinę te uczucia, te emocje w odpowiedzi szczegółowej na pytanie pana posła.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Pytał pan konkretnie o ostatnio odzyskane dzieło — pastel Leona Wyczółkowskiego pt. „Góralka”, „Wiejska dziewczyna w żółtej chuście”. Został on zidentyfikowany przez pracowników ministerstwa na krajowym rynku dzieł sztuki rok temu. Szczegółowa weryfikacja obiektu i analiza konserwatorska potwierdziły, że oferowany przez jeden z warszawskich domów aukcyjnych obraz jest zarejestrowany w bazie strat wojennych i stanowił do wybuchu II wojny własność Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu. Dzieło Wyczółkowskiego wpisane było w inwentarzu Fundacji Wawelskiej im. Leona hr. Pinińskiego pod nr 203. Na prośbę resortu kultury dom aukcyjny wycofał pastel z aukcji, a dotychczasowy posiadacz podjął decyzję o dobrowolnym zwrocie obrazu na rzecz Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Pastel powstał w roku 1900, co potwierdza umieszczona w lewym górnym rogu sygnatura artysty oraz data. Wkrótce potem obraz został zakupiony przez Leona Pinińskiego, profesora prawa rzymskiego, rektora uniwersytetu we Lwowie, polityka znanego, bo był namiestnikiem Galicji na przełomie XIX i XX w. On w ramach kolekcji, którą stworzył, Fundacji Wawelskiej, przekazał dużo obiektów na Wawel. Wśród tych obiektów był właśnie obraz Wyczółkowskiego. Dzieło to zaginęło w czasie II wojny światowej i figurowało na wawelskiej liście strat wojennych.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">To tyle, jeśli chodzi o ten konkretny obraz. To była wielka uroczystość na Wawelu — oddanie tego obrazu. Co jakiś czas takie uroczystości na szczęście przeżywamy.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Teraz trochę informacji ogólnych na temat zasad działania w ministerstwie związanych z odzyskiwaniem dzieł zaginionych w czasie II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Najpierw informacja, że w wyniku II wojny polskie dziedzictwo kulturowe poniosło ogromne straty, szczególnie w zakresie zagrabionych oraz bezpowrotnie zniszczonych dzieł sztuki. Szacuje się, że Polska w tym czasie utraciła ok. 70% materialnego dorobku kulturowego. W związku z tym nie ustajemy w wysiłkach na rzecz poszukiwania i odzyskiwania polskich strat wojennych. Sprawy grabieży dzieł sztuki, co warto podkreślić, nie ulegają przedawnieniu. Możemy, można powiedzieć, bez końca tych dzieł szukać. Dlatego jednym z kluczowych obszarów działalności ministerstwa jest właśnie restytucja.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Ministerstwo gromadzi informacje o utraconych dziełach sztuki, które są podstawą prowadzonych poszukiwań i działań restytucyjnych. Elektroniczna baza strat wojennych to jedyny ogólnopolski rejestr dóbr kultury utraconych w wyniku II wojny, pochodzących z terytorium Polski w dzisiejszych granicach z 1945 r. Baza stanowi zbiór otwarty. Do chwili obecnej wpisano do niej ponad 64 tys. rekordów i jest ona stale uzupełniana. To 64 tys. obiektów świetnie udokumentowanych. Jeżeli je znajdziemy, to po prostu od razu mamy taką grubą teczuszkę udowadniającą, że to jest dzieło utracone w czasie II wojny, które powinno być zwrócone.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Ministerstwo prowadzi stały monitoring krajowych i zagranicznych rynków dzieł sztuki. Codziennie weryfikowane są kolejne dzieła sztuki, które stanowić mogą obiekty utracone. Systemy informatyczne, którymi dysponuje ministerstwo, pozwalają na codzienną weryfikację kilkuset dzieł sztuki. W celu poszukiwania polskich strat ministerstwo wykorzystuje nowoczesne narzędzia informatyczne, a wszelkie informacje o obiektach, które mogą być tymi utraconymi, są weryfikowane.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Obecnie, w tym momencie, resort kultury prowadzi ponad 80 postępowań restytucyjnych w 11 krajach na świecie, m.in. na terenie Niemiec, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Szwecji, Austrii czy też Tadżykistanu. Jedno takie postępowanie restytucyjne to jest dokumentacja ponad 100-stronicowa, żeby w 100% udowodnić, że to jest nasze dzieło. Kluczem do zakończonego sukcesem procesu restytucji jest łączenie różnych metod negocjacyjnych, wykorzystywanie szeregu narzędzi prawnych i pozaprawnych oraz ciągłe poszukiwanie nowych metod odzyskiwania utraconych dóbr kultury, w tym także współpraca z organami ścigania, np. włoskimi carabinieri, amerykańską FBI czy też amerykańską agencją śledczą Homeland Security Investigations.</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Warto zauważyć, że podczas polsko-niemieckich konsultacji sprzed 3 lat w Warszawie z inicjatywą wspólnego apelu do obywateli niemieckich o zwrot dóbr kultury zagrabionych podczas II wojny wystąpiła ówczesna minister kultury Monika Grütters. Niestety potem się okazało, że jakaś blokada wewnątrz Niemiec nastąpiła i do takiego apelu nie doszło. Ale do tego tematu wrócimy w związku z pojawieniem się nowego rządu koalicyjnego w Niemczech.</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">I jeszcze istotna informacja: w ostatnich 6 latach dzięki pracy ministerstwa do macierzystych kolekcji w polskich muzeach powróciło łącznie 512 obiektów. Restytucja tych obiektów przebiegała w sposób bezkosztowy, w drodze negocjacji bądź procesów sądowych, całkowicie zgodnych z obowiązującym prawem. W żadnym z powyższych 512 przypadków ministerstwo jako reprezentant Skarbu Państwa nie poniosło kosztów wykupu dzieł sztuki w celu ich odzyskania. Czas mi mija, więc nie będę już wymieniał tych najcenniejszych dzieł z tych 512, które odzyskaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Warto też na koniec powiedzieć, że ministerstwo złożyło 20 wniosków restytucyjnych w stosunku do dóbr, które znajdują się na terenie Rosji. Niestety po dziś dzień strona rosyjska nie uwzględniła polskich roszczeń, pozostawiając je bez odpowiedzi. To jest największy problem: relacje z Rosją w tej sprawie. Rosja przyjęła kilkanaście lat temu ustawę o dziełach, które w czasie II wojny światowej w różny sposób zdobyła właściwie jako łup wojenny, i nie jest otwarta na rozmowy o zwrocie dóbr kultury. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Drugie pytanie zadaje pan poseł Jerzy Paul.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełJerzyPaul">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wyszukiwanie zaginionych dzieł sztuki odbywa się według przyjętego klucza. Istnieje więc, jak się domyślam, lista ustalająca hierarchię poszukiwanych dzieł.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PosełJerzyPaul">Czy może pan, panie ministrze, przekazać informację, jakie zaginione czy zrabowane dzieła mają dla ministerstwa najwyższą wartość oraz kto odpowiada za opracowanie listy zrabowanych dzieł?</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#PosełJerzyPaul">Chciałbym jeszcze, panie ministrze, dowiedzieć się, czy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego współpracuje w tych sprawach z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, jeżeli chodzi o odzyskanie tych dzieł? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę jeszcze raz pana ministra Jarosława Sellina o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Szanowny Panie Pośle! Hierarchia jest oczywista. Najwyżej w hierarchii poszukiwanych dzieł sztuki jest obraz Rafaela „Portret młodzieńca”. Jeżelibyśmy ten obraz znaleźli, to… Jest on oczywiście na samym szczycie dzieł, które poszukujemy, bo to jest obraz tej rangi, tej wartości co „Sąd ostateczny” Memlinga w Gdańsku czy też „Dama z łasiczką” Leonarda da Vinci w Krakowie. Wśród tych 64 tys. dzieł są dzieła wielkie, są też dzieła może nie tak cenne, ale wszystkich poszukujemy, bo uważamy, że powinny wrócić do właściwych miejsc.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">W tym momencie może wykorzystam tę sytuację i powiem o dziełach najcenniejszych, które w ostatnich latach odzyskaliśmy, np. obraz Maksymiliana Gierymskiego „Zima w małym miasteczku”, który wrócił do Muzeum Narodowego w Krakowie, obraz Teodora Axentowicza „Dama w pawich piórach”, który wrócił do Muzeum Narodowego w Warszawie, obraz Michała Gorstkina-Wywiórskiego „Chata w śniegu”, bardzo cenna rzecz pochodząca ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu, obraz Abrahama Bloemaerta „Apollo i Dafne”, który wrócił do Muzeum Narodowego we Wrocławiu, czy też kolekcja 124 obiektów etnograficznych z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Wykorzystam też tę drugą część pytania do poinformowania, jak ta praca w ministerstwie jest zorganizowana. Otóż mamy Departament Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych. On się tak nazywa. W tym departamencie pracuje ponad 30 osób. Jest tam specjalny wydział, który zajmuje się wyłącznie stratami wojennymi. Można powiedzieć, że to jest nasz wydział detektywistyczny, który właśnie tropi ślady dzieł, które są gdzieś w świecie, a pochodzą z polskich zbiorów.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Ale postanowiliśmy od Nowego Roku, od 1 stycznia przyszłego roku tę sytuację jeszcze bardziej wzmocnić. Otóż dzielimy ten departament na dwa i będzie specjalny departament restytucji dóbr kultury, osobny, który wyłącznie tą sprawą będzie się zajmował, będzie liczył ok. 20 wyspecjalizowanych pracowników, a osobno będzie departament dziedzictwa kulturowego za granicą, który będzie się zajmował, tak jak i zresztą dotąd, też instytucjami polskimi w świecie, instytucjami kultury polskiej w świecie, które często mają ponad 100 lat swojej historii i chcą z Polską współpracować, a my z nimi, ale też będzie się zajmował grobami i cmentarzami wojennymi rozsianymi po całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiDziedzictwaNarodowegoJarosławSellin">Tak że ten wydział, który dotąd zajmował się stratami wojennymi, będzie osobnym departamentem z osobnym kierownictwem, będzie wzmocniony personalnie, wzmocniony też finansowo, żeby jeszcze bardziej tę pracę przyspieszyć, bo oczywiście chcemy mieć w dziedzinie restytucji dóbr kultury jeszcze więcej sukcesów. Uważam, że mamy ich dużo w ostatnich 6 latach — o tych liczbach mówiłem — ale oczywiście chcemy, żeby tych sukcesów było jeszcze więcej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pytanie zadają posłowie Gabriela Lenartowicz, Agnieszka Pomaska, Aleksandra Gajewska, Agnieszka Hanajczyk, Klaudia Jachira, Magdalena Łośko, Dorota Niedziela, Bogusław Sonik, Urszula Zielińska, Małgorzata Tracz i Tomasz Aniśko, Koalicja Obywatelska, w sprawie akcji pozywania i szykanowania działaczy społecznych i organizacji pozarządowych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. Pytanie jest skierowane do ministra klimatu i środowiska.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie zadaje pani poseł Gabriela Lenartowicz.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełGabrielaLenartowicz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Warto w tym momencie, w tym miejscu przypomnieć, że zgodnie z art. 74 ust. 3 Konstytucji RP — nigdy dość cytowania konstytucji — każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska, a w ust. 4 jest mowa, że władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska. Natomiast art. 54 ust. 1 konstytucji zapewnia każdemu wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PosełGabrielaLenartowicz">Jak wynika z informacji medialnych i informacji wpływających do naszych biur poselskich, Lasy Państwowe prowadzą zorganizowaną akcję działania przeciw lokalnym działaczom społecznym występującym głównie przeciw wycince lasów, zwłaszcza ochronnych. Działania te polegają na grożeniu sądem i żądaniu np. 20 tys. zł od obrońców np. Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego za naruszenie renomy i reputacji Lasów Państwowych, ale także na pozywaniu w pozwach prywatnych tych działaczy.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PosełGabrielaLenartowicz">W związku z tym, że takie działania mogą mieć efekt mrożący i rażąco naruszają te konstytucyjne prawa, które przywołałam, chciałam zapytać: Ile takich spraw w stosunku działaczy organizacji prowadzą poszczególne nadleśnictwa? Jakich kwot żądają od organizacji pozarządowych? Jaki jest koszt zatrudnienia w związku z tym kancelarii prawnej? Z informacji, które mamy, wynika, że są to kancelarie prawne dedykowane specjalnie do takich postępowań.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#PosełGabrielaLenartowicz">W tym momencie chciałabym przypomnieć, że polski rząd jest jednocześnie w sporze z Komisją Europejską. Chodzi o nieprzestrzeganie dyrektywy EIA i sprawy dotyczące dostępu społeczeństwa do wymiaru sprawiedliwości. Jest też w podobnym sporze, jeśli chodzi sprawy dotyczące dostępu do wymiaru sprawiedliwości w związku z planem urządzenia lasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełGabrielaLenartowicz">Rozumiem, że nie jest to akcja Lasów Państwowych i ministerstwa, że nie chodzi o pokazanie, że dostęp społeczeństwa do sądów polega na tym, że ludzie mogą być przez te sądy pozywane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pana Edwarda Siarkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaEdwardSiarka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Na wstępie chciałbym zdecydowanie i jednoznacznie powiedzieć, że pytanie, które pani poseł zadała w imieniu kilku posłów na samym początku, zawiera w swej treści nieprawdziwą tezę. Jest ona nieprawdziwa dlatego, że tego typu pozwy, jeśli chodzi o osoby fizyczne czy prawne, kierowane są do organów ścigania tylko w sytuacji, kiedy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że rzeczywiście doszło do naruszenia prawa, czyli w tym zakresie do naruszenia dóbr osobistych bądź zniesławienia. Jeśli chcielibyśmy podać liczbę takich przypadków — wiele wypowiedzi naprawdę kwalifikuje się do tego, aby je prostować, zwłaszcza wypowiedzi, które pojawiają się w mediach społecznościowych — to na dzisiaj, proszę państwa, w skali kraju mamy zaledwie takich pięć pozwów. Chodzi o sprawy, w których ewidentnie doszło do naruszenia dóbr osobistych czy też uderzenia w sposób zupełnie nieuzasadniony w Lasy Państwowe. To próby szerzenia zupełnie nieprawdziwych, wręcz fałszywych informacji. Mamy dosłownie pięć takich spraw.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaEdwardSiarka">Nieprawdziwa jest teza, którą pani tutaj wygłosiła. Dostęp do informacji jest prawem obywatelskim i na każde pytanie, które pojawia się w przestrzeni publicznej, w interpelacjach poselskich czy też w informacjach prasowych Lasy Państwowe odpowiadają.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaEdwardSiarka">Chcę powiedzieć bardzo wyraźnie, że określanie tych przypadków akcją szykanowania czy pozywania jest nieuzasadnione. To naprawdę nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Jeśli dochodzi do takiej sytuacji, że jakaś osoba fizyczna czy prawna jest pozywana, to tylko dlatego, że naprawdę doszło do drastycznej formy przekazywania nieprawdziwych informacji.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaEdwardSiarka">Proszę państwa, chcę również powiedzieć, że Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe to jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która sprawuje zarząd nad lasami państwowymi stanowiącymi własność Skarbu Państwa. W ramach sprawowania zarządu Lasy Państwowe prowadzą szeroką działalność gospodarczą, przyrodniczą, ochronną czy społeczną. Oczywiście pojawiają się różne pytania, które często wynikają z niewiedzy lub chęci dopytania. One są czymś naturalnym. Nie ma nic złego w tym, że organizacje pytają, czy w pozytywnym sensie przyglądają się temu, w jaki sposób prowadzona jest gospodarka leśna. Natomiast nie możemy sobie pozwolić na to, żebyf w przestrzeni publicznej rozpowszechniane były informacje, które nie mają nic wspólnego z rzeczywistością. A często tak się zdarza.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaEdwardSiarka">Chcę powiedzieć, że lasy prowadzą swoją działalność na zasadzie samofinansowania. Pokrywają wszystkie koszty z własnych przychodów. Na sumę tych kosztów składają się nie tylko działania administracyjne, działania hodowle, ochrona lasu, ochrona przeciwpożarowa, działania związane z pozyskiwaniem drewna, które kosztują Lasy Państwowe prawie 2 mld zł, lecz także różne koszty działalności ubocznej, działalności dodatkowej oraz działalności prawnej. To naturalne, że tak duże gospodarstwo, które dysponuje budżetem na poziomie prawie 9 mld zł, musi mieć odpowiednią obsługę prawną. Nie wyobrażam sobie, żebyśmy takiej obsługi prawnej nie mieli. Dlatego zupełnie nie rozumiem pani zarzutu. Czy, powiedzmy sobie, w tym obszarze powinniśmy mieć w jakikolwiek sposób związane ręce? Tak poważna instytucja spotyka się z różnymi działaniami. Musi mieć odpowiednie oporządzenie, odpowiednie instrumenty prawne, aby reagować na wszelkiego rodzaju niepożądane zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaEdwardSiarka">Lasy Państwowe to przede wszystkim 429 nadleśnictw, 17 dyrekcji regionalnych, 26 tys. ludzi. Mamy do czynienia z różnymi przypadkami, począwszy od sytuacji dotyczących stosunków pracy przez sytuacje dotyczące gospodarki aż po sytuacje związane z relacjami z lokalnym środowiskiem. To wszystko wymaga oprzyrządowania prawnego. Środki, które Lasy wygospodarują, temu wszystkiemu służą.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaEdwardSiarka">Przypomnę, że cały sektor leśny generuje 500 tys. miejsc pracy w Polsce, więc mówimy o bardzo dużym obszarze działalności. Również majątek, którym lasy w tej chwili zarządzają, to 1/3 powierzchni kraju i 7600 tys. ha w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Lasy Państwowe. Cokolwiek by powiedzieć — a często pojawia się w przekazie medialnym to, że lasy prowadzą jakąś niewłaściwą politykę, jeśli idzie o gospodarkę leśną — fakty są takie, że od czasu wojny zwiększyliśmy powierzchnię lasów, jak również zwiększyliśmy zasoby drzewa na 1 ha. Myślę, że to jest okazja również do tego, żeby dzisiaj przy okazji tego pytania to państwu przypomnieć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Agnieszka Pomaska, Koalicja Obywatelska, drugie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełAgnieszkaPomaska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PosełAgnieszkaPomaska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Proszę nie dziwić się temu zaniepokojeniu, które odczuwamy nie tylko my, ale przede wszystkim mieszkańcy Pomorza, bo po pierwsze, mamy notoryczny problem z wycinką w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym, pomorskiej perełce, gdzie codziennie mieszkańcy Pomorza spędzają swój czas wolny. Nie muszę mówić o tym, jak ważne są te tereny zielone dla wszystkich, zwłaszcza w okresie pandemii, czy jak ważne były w okresie różnych lockdownów, to po pierwsze. Po drugie, proszę się nie dziwić naszemu zaniepokojeniu, dlatego że niejednokrotnie media donosiły o tym, że Lasy Państwowe, niekoniecznie w sposób oficjalny, walczą z organizacjami pozarządowymi, które mają na celu ochronę środowiska. Znany jest przypadek chociażby portalu Mieszkańcy Puszczy, współprowadzonego przez osobę współpracującą z Lasami Państwowymi, który oczerniał wprost działaczy WWF.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PosełAgnieszkaPomaska">I związku z tym moje pytanie do pana ministra: Jak pan minister ocenia współpracę Lasów Państwowych, ale też przedstawicieli rządu, z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się kwestiami ochrony środowiska? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaEdwardSiarka">Pani Marszałek! Pani Poseł! Przede wszystkim na samym początku tej części mojej wypowiedzi chciałem bardzo wyraźnie powiedzieć, że lasy w pojęciu gospodarczym, Lasy Państwowe nie prowadzą, proszę państwa, wycinki. Wycinka jako taka jest prowadzona tylko w sytuacji, kiedy np. prowadzimy inwestycję drogową, wtedy mamy trwały proces związany z wycinką. Natomiast generalnie cały proces gospodarczy, który odbywa się w Lasach Państwowych, jest związany czy to z pracami pielęgnacyjnymi, trzebieżami, czy z pozyskiwaniem drewna, ale na takim obszarze zawsze, zgodnie z przepisami do 5 lat, a przeważnie dużo krócej po pozyskaniu drewna, albo mamy naturalną sukcesję, albo też lasy prowadzą akcję sadzenia młodego lasu. Jeśli na jakimś obszarze zostało pozyskane drzewo, to w tym miejscu sadzi się nowe pokolenie drzew. I często po 3, 4, 5 latach osoby, które w takim terenie się poruszają, mogą zauważyć, że już rośnie piękny młodnik, który jest nowym pokoleniem drzew.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaEdwardSiarka">To oczywiście jest trudne społecznie, zwłaszcza w terenach podmiejskich. Zgadzam się z panią poseł, że zwłaszcza w terenach podmiejskich ten temat jest trudny i w związku z tym Lasy Państwowe zmieniają swoją politykę w tym zakresie, aby np. nie prowadzić gospodarki, która jest związana z tzw. zrębami zupełnymi. W lasach też coraz bardziej odchodzi się od tego sposobu pozyskiwania drewna ze względów społecznych, ponieważ zwłaszcza na terenach podmiejskich są osoby, które są wrażliwe na ten temat, zwracają uwagę, że można by to inaczej robić. I generalnie, mimo że wtedy sposób pozyskania drewna jest dużo kosztowniejszy, lasy odchodzą od tych metod, a także przepisy coraz bardziej prowadzą w kierunku takiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaEdwardSiarka">Chcę powiedzieć, że bardzo dużą wagę przywiązujemy do działań edukacyjnych. Proszę państwa, Lasy Państwowe, jeśli chodzi o funkcję społeczną, na dzień dzisiejszy prowadzą na swoim terenie ok. 6 tys. różnego rodzaju obiektów edukacyjnych. Właśnie te obiekty, utrzymywane również z funduszu leśnego, z budżetu lasów, pozwalają nam nawiązać relacje również z organizacjami ekologicznymi. Oczywiście zdarzają się konfliktowe sytuacje, ale Lasy Państwowe naprawdę w wielu obszarach wspierają organizacje ekologiczne. I na bieżąco te organizacje ekologiczne są dopuszczane czy też biorą udział w uzgadnianiu takich dokumentów jak chociażby plany urządzenia lasu. Tak że nie odbieram tego, co panie mówią, jako braku woli do współpracy, wręcz przeciwnie, lasy są otwarte na taką współpracę i argumenty, które padają ze strony różnych środowisk, na dobrą sprawę w tej działalności są uwzględnione. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pytanie zadają posłowie Marek Polak, Grzegorz Lorek, Krzysztof Czarnecki i Kazimierz Gwiazdowski, Prawo i Sprawiedliwość, w sprawie zwiększenia kar za nielegalny import do Polski odpadów niebezpiecznych — do ministra klimatu i środowiska.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie, pan poseł Marek Polak.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełMarekPolak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PosełMarekPolak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Od lat rokrocznie z wielu krajów świata, zwłaszcza z państw członkowskich Unii Europejskiej, do Polski przywożonych jest kilkaset tysięcy ton odpadów, a najwięcej od naszego zachodniego sąsiada, czyli z Niemiec. A powodem takiego stanu rzeczy, jak można się domyślać, jest różnica kosztów przetwarzania odpadów wynikająca m.in. z niższych kosztów pracy, a także opłat i obostrzeń prawnych obowiązujących na terytorium danego państwa. Tak czy inaczej szansę na zysk ma zarówno podmiot przywożący odpady do Polski, jak i przedsiębiorca je przyjmujący. Problem pojawia się dopiero wówczas, gdy polski odbiorca ogranicza się tylko do zdeponowania często toksycznych i niebezpiecznych odpadów bez zamiaru ich przetwarzania i porzuca zgromadzony materiał, który stanowi wówczas nielegalne wysypisko odpadów.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PosełMarekPolak">Dlatego chciałbym zapytać pana ministra, jaka jest skala powstawania nielegalnych wysypisk odpadów niebezpiecznych, czyli ile w ciągu roku ujawnia się tego rodzaju przestępstw, i jakie są podejmowane działania w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Na pytanie odpowie sekretarz stanu w ministerstwie…</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Polak: A jeszcze pan poseł.)</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">A, przepraszam, bardzo przepraszam, pytanie było podzielone.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan poseł Lorek.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo przepraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełGrzegorzLorek">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PosełGrzegorzLorek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Takim bardzo dobrym przykładem tego, o czym przed chwilą powiedział mój kolega pan poseł, jest powiat bełchatowski, a dokładnie część terenu przy Elektrowni Bełchatów, gdzie takie składowisko szacowane jest na 1 mld zł. Osoby, które przyczyniły się do powstania tego składowiska, oczywiście zostały zatrzymane, natomiast problemem jest to, kto ma to teraz posprzątać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo i przepraszam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pan minister odpowiada na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaJacekOzdoba">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Jeżeli chodzi o skalę zjawiska związanego z nielegalnymi wysypiskami czy właściwie porzucaniem odpadów niebezpiecznych, było to inwentaryzowane i w tej chwili stwierdzono ponad 440 miejsc składowania odpadów niebezpiecznych na terenie całego kraju. W 2019 r. ujawniono 186 miejsc, a w 2020 — ponad 124. Wynika to z tego, że po prostu niektóre z tych składowisk zostały wcześniej zaklasyfikowane jako czyn zabroniony, a w tej chwili prowadzimy zaawansowane prace związane z inwentaryzacją w kraju. Ja wolę tę szczerą prawdę niż tuszowanie rzeczywistości. Koszty unieszkodliwienia są gigantyczne, bo ceny unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych zdecydowanie wzrosły. Stąd podejmowane są działania w zakresie odkształcenia tak naprawdę cen na rynku i zmniejszenia tych kosztów dla przedsiębiorców, ale również dla samorządów, które często zostają z tym same. Musimy pamiętać o tym, że na podstawie art. 26a ustawy o odpadach istnieje możliwość dofinansowania unieszkodliwienia takich odpadów dla samorządów, które nie mają odpowiednich środków. I tak też się dzieje, ale środki finansowe pochodzą z narodowego funduszu ochrony środowiska i źródło finansowania jest dość ograniczone. Pragnę tutaj przypomnieć, że przez 10 lat przestępcy środowiskowi wpłacili na rzecz narodowego funduszu ochrony środowiska z tytułu orzekanych nawiązek po popełnionym czynie zabronionym z artykułów, które znajdują się w Kodeksie karnym w rozdziale XXII dotyczącym przestępstw środowiskowych, 1 mln zł. Czyli przestępcy, którzy zarabiali gigantyczne kwoty, na rzecz narodowego funduszu wpłacili 1 mln zł. W 2014 r. było to 1500 zł.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaJacekOzdoba">Padło pytanie, co robimy. A więc w tej chwili nowelizujemy Kodeks karny. Podwyższamy dolną i górną granicę właściwie we wszystkich przestępstwach środowiskowych. W zakresie odpadów, które są importowane, w art. 183 podnosimy dolną i górną granicę. Wprowadzamy od 1 lutego przyszłego roku system SENT. W ramach członkostwa w Unii Europejskiej jest coś takiego, że nie mamy możliwości tak naprawdę całkowitego weryfikowania czy wydawania zgód na transgraniczne przemieszczanie, stłuczka czy recyklat jadą tak naprawdę swobodnie. Ale my uszczelniamy ten system właśnie systemem SENT. To daje możliwość geolokalizacji. Po przekroczeniu granicy Rzeczypospolitej będzie obowiązek posiadania systemu SENT i kara za nieposiadanie tego systemu. Znany jest wtedy kierunek, w którym to jedzie. Ułatwia to współpracę z Inspekcją Transportu Drogowego, z Inspekcją Ochrony Środowiska, bo wiemy, gdzie ten transport powinien trafić, i wtedy inspektorzy jadą i weryfikują, czy te elementy, które zostały przedstawione, te odpady, które przyjechały np. do odzysku ołowiu, są rzeczywiście takie, jak to zostało zadeklarowane. To daje możliwość zwiększenia wykrywalności. Oprócz tych kar w Kodeksie karnym, o których wspominałem, jest jeszcze kwestia nawiązki na rzecz narodowego funduszu ochrony środowiska. Tu w przypadku przestępstw umyślnych dajemy obowiązek wpłacenia tych środków aż do kwoty 10 mln zł. Karniści mogą się złapać za głowy, ale pamiętajmy, że skala jest bardzo duża. Mówimy tutaj o przestępcach, którzy prowadzą intratne biznesy. Ostatnio informowałem zresztą, w odpowiedzi na uwagę również pana prezesa Jarosława Kaczyńskiego, że dodajemy element odpowiedzialności karnej podmiotu zbiorowego. To jest naprawdę gigantyczna innowacja. Polega to na tym, że do odpowiedzialności włącza się podmiot, czyli de facto, można tak w uproszczonym języku powiedzieć, podmiot siada na ławie oskarżonych i do 5 mln będzie ponosił konsekwencje. Oprócz tego jest oczywiście Kodeks karny, czyli ta grzywna, kwota od podmiotu, a poza tym odpowiedzialność bezpośrednia osób, które ten czyn zabroniony popełniły.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaJacekOzdoba">Ja bym miał prośbę, żeby pani nie rozmawiała przez telefon, bo to trochę dekoncentruje.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaJacekOzdoba">Co do zakresu odpowiedzialności za import, doprecyzuję, że oprócz tego systemu SENT mamy dolną i górną granicę. Poza tym działania związane z Inspekcją Ochrony Środowiska, koordynacja działań z Krajową Administracją Skarbową, Inspekcją Transportu Drogowego. W tej chwili prowadzimy zaawansowane działania związane z weryfikacją wszystkich transportów, które są związane z gospodarką odpadową. Skoordynowanie powoduje, że ta wykrywalność jest zdecydowanie zwiększona, i daje możliwość, również w zakresie kar, tzw. efektu mrożącego, którego się spodziewamy, bo dzisiaj niestety z przykrością stwierdzam, że odpowiedzialność, a właściwie decyzje sądowe, wyroki są zdecydowanie za niskie.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaJacekOzdoba">Co do tej skali dofinansowania, to szczerze mówiąc, jest to trudne do takiego zero-jedynkowego zmiarkowania, dlatego że porzucenie małych odpadów niebezpiecznych, również jakichś tam chemikaliów, jest tu brane pod uwagę. Ale mogę powiedzieć, że kwoty są bardzo duże. Na przykład Gorlice, koszt unieszkodliwienia to ponad 90 mln, Mysłowice itd., ale to już we współpracy z narodowym funduszem ochrony środowiska, o którym wspominałem, bo tutaj chcemy przekazać źródło finansowania w ramach środków pozyskanych od przestępców. W tej chwili inwentaryzujemy ten rok, żebyśmy dokładnie wiedzieli. Zadajemy wszystkim gminom pytanie, jakie koszty zostały poniesione właśnie w zakresie unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych. My wiemy o tych większych skalach, bo zawsze wtedy samorządy w takiej sprawie występują, ale te mniejsze skale są trudne w tej chwili do weryfikacji. Jak rozumiem, jeżeli pan poseł pozwoli, w późniejszym terminie, po zebraniu danych, taki raport przedstawimy panu posłowi i pozostałym posłom. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Chciałam państwa na sali poprosić o ciszę, bo jeszcze mamy parę pytań do zadania i chcielibyśmy to zrobić dobrze.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana posła Marka Polaka o zadanie dodatkowego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełMarekPolak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PosełMarekPolak">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! To bardzo dobrze, że rząd dostrzega problem nielegalnego składowania odpadów niebezpiecznych i podejmuje skuteczne działania ograniczające ten proceder, m.in. poprzez podwyższenie kar za tego rodzaju działalność przestępczą, ale w świetle obowiązujących przepisów w przypadku uchylania się właściciela odpadów od likwidacji nielegalnego składowiska obowiązek ten spoczywa wyłącznie na budżetach gmin, a koszty jego realizacji mogą wynosić kilka tysięcy, a nawet miliony złotych. Proszę powiedzieć, co robić, jeśli koszty likwidacji nielegalnego składowiska odpadów przekraczają możliwości finansowe gminy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">I jeszcze raz bardzo państwa posłów proszę o spokój. Rozmowy możecie prowadzić w kuluarach. A naprawdę to przeszkadza odpowiadającym na pytanie i tym, którzy chcą tych odpowiedzi wysłuchać.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuiŚrodowiskaJacekOzdoba">To jest wielowątkowy aspekt. Rzeczywiście problemem dla samorządów są te odpady, które zostają tak naprawdę w rękach czy właśnie na barkach samorządów, kiedy nie ma możliwości egzekwowania odpowiedzialności od przestępcy czy np. występuje metoda na słupa, którą i tak zdecydowanie ograniczyliśmy. Podjęliśmy działania, które dają możliwość ściągania, egzekwowania tego, np. konfiskata rozszerzona powoduje, że jest możliwość ściągnięcia. Gdy tego nie ma i samorząd nie ma własnych środków, to jest właśnie art. 26a ustawy o odpadach, czyli fundusz, z którego narodowy fundusz ochrony środowiska przeznacza co roku środki finansowe na dofinansowanie tego unieszkodliwienia. My w ramach nowelizacji Kodeksu karnego, tak jak wspominałem, chcemy zwiększenia tego funduszu i odciążenia strony samorządowej na zasadzie koszty plus. Chodzi o stworzenie takiej instalacji, dzięki której będzie można sprzątać, usuwać odpady, które zalegają, gdy nie ma możliwości ściągnięcia. Oprócz tego chcemy np. wprowadzić obligatoryjny element zmniejszenia odpowiedzialności w sytuacji sprzątnięcia tych odpadów. Bo, historycznie biorąc, właściwie można powiedzieć co do tych 400 składowisk, że wiemy, iż w części z tych spraw nie uda się tego ściągnąć. A więc jedyna możliwość to jest znalezienie środków finansowych na dofinansowanie dla strony samorządowej po to, aby te koszty były zdecydowanie mniejsze. I to jest ta droga, którą w tej chwili podążamy. Czyli z jednej strony efekt mrożący, zwiększona wykrywalność, a z drugiej to, co zalega, będzie sprzątnięte w dłuższej perspektywie, bo koszty są gigantyczne, za sprawą tych środków, co do których chcemy, aby były wpłacane na rzecz narodowego funduszu ochrony środowiska. W przypadku popełnienia np. czynu zabronionego spenalizowanego w art. 183 Kodeksu karnego, czyli importu czy deponowania odpadów, nawiązka na rzecz narodowego funduszu będzie wynosiła aż do 10 mln zł. Wiemy, że w kilku przypadkach byłoby to możliwe do zapłacenia przez przestępców, a takie środki mogłyby pozwolić na to, żebyśmy w dłuższej perspektywie przedstawili mapę drogową: wpływy kontra dofinansowanie dla strony samorządowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Przechodzimy do ostatniego pytania.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pytanie zadają posłowie Waldemar Andzel, Elżbieta Płonka, Jarosław Krajewski i Ryszard Terlecki, Prawo i Sprawiedliwość, w sprawie programu „Rozwój lokalny” — do ministra funduszy i polityki regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pierwsze pytanie, pan poseł Waldemar Andzel.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#PosełWaldemarAndzel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Polska otrzymała ponad 102 mln zł z funduszy norweskich na rozwój małych i średnich miast. Program „Rozwój lokalny” obejmuje 29 miast. Proszę o wskazanie innych źródeł finansowania tego programu. Na jakie inwestycje zostaną przeznaczone te środki? Jakie są szczegóły tego programu? Jakie to miasta?</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#PosełWaldemarAndzel">I to tyle. Pytanie będzie miała jeszcze pani poseł Płonka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pani poseł Płonka kontynuuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełElżbietaPłonka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PosełElżbietaPłonka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Nigdy dotychczas nie było takich możliwości w zakresie inwestycji lokalnych jak obecnie. Od roku mamy tę szansę. Program Inwestycji Strategicznych to bezzwrotne dofinansowanie inwestycji publicznych realizowanych przez gminy, powiaty, miasta i województwa w całej Polsce. Gminy wiejskie, o które chcę spytać, skorzystają na Programie Inwestycji Strategicznych Polski Ład, dzięki któremu będą mogły prowadzić inwestycje drogowe, wodno-kanalizacyjne i gazyfikacyjne. Pytanie do pana ministra: Jakie to projekty i jakie to pieniądze? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">I proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pana ministra Waldemara Budę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pytanie w zasadzie sprowadza się do dwóch wątków. Jeden to program „Rozwój lokalny”, drugi to Program Inwestycji Strategicznych Polski Ład.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Rozpoczynając od tego pierwszego poruszonego przez pana posła Waldemara Andzela, przede wszystkim chciałbym wskazać, że program „Rozwój lokalny” to program, który jest finansowany ze środków norweskich oraz krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Cała suma, cała wartość tego programu to 117 mln — 102 mln to środki z mechanizmu norweskiego. To jest program innowacyjny, ponieważ po raz pierwszy został zaprojektowany w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej i samo ministerstwo było instytucją zarządzającą i wdrażającą ten program. Rzeczywiście on się spotkał z bardzo dużym zainteresowaniem, bo na 240 bodajże miast, które były uprawnione do startowania w konkursie o te środki, wystartowało 213 bodajże, a ostatecznie 29 otrzymało pomoc. 54 przeszły do kolejnego etapu, drugiego, a ostatecznie 29 otrzymało pomoc.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Dlaczego te środki były tak atrakcyjne i dlaczego ten program był tak ważny? Ano dlatego że, po pierwsze, te inwestycje były finansowane w 100%, czyli nie było wkładu własnego samorządu. Po drugie, wartość tych zadań, które były realizowane, była stosunkowo wysoka, bo 3,5 mln euro na każde z miast. Ale też poprzeczka wymogów była bardzo wysoko ustawiona. Każde z tych miast musiało wypracować z naszym partnerem, Związkiem Miast Polskich, dwa dokumenty: rozwój instytucjonalny oraz rozwój lokalny, plan rozwoju lokalnego. Czyli to takie strategiczne, horyzontalne podejście do inwestycji lokalnych, taka praca u podstaw, która dała samorządom szansę zbudowania pewnej strategii na przyszłość, na wiele lat. I nawet te jednostki, które tej pomocy nie otrzymały, doceniały pracę, jaką włożyły w tworzenie tych dokumentów, bo one stanowią świetną podstawę do późniejszych inwestycji z innych źródeł, chociażby z Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Przechodzę natomiast do dużego, niewspółmiernie dużego budżetu i programu Polski Ład. Wszyscy wiemy, że to jest program obliczony nawet na ponad 100 mld zł. Mamy rozstrzygnięcie pierwszego naboru i to jest kwota wynosząca 23 mld. Jeszcze w grudniu będzie ogłoszony kolejny nabór, też na ok. 20 mld, to będzie już drugi nabór w tym roku. Przypomnę, że skala inwestycji samorządowych rocznie to jest 50–60 mld, więc te dwa nabory w zasadzie stanowią 3/4, nawet więcej, wszystkich inwestycji, które prowadzą samorządy, więc to w zasadzie podwaja środki na inwestycje samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Na co te środki mają być przeznaczone? Jest 36 zadań, pakietów zadań w ramach czterech priorytetów. Bardzo szeroko zostało to ujęte, tak żeby to samorządowcy decydowali o tym, jakie inwestycje mają być realizowane. Wyjątki stanowią tylko inwestycje z zakresu służby zdrowia, ponieważ tutaj potrzebna jest koordynacja i na to jest osobny fundusz. Natomiast wszystkie inne w zasadzie inwestycje mogły być realizowane z tego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Pierwsze rozstrzygnięcie, jak państwo wszyscy wiedzą, było bardzo przejrzyste, bardzo transparentne. Większość samorządów, bodajże 95%, otrzymała wsparcie z tego funduszu. Na 2870 podmiotów nie otrzymało go tylko kilkadziesiąt podmiotów, które mocno przeszacowały swoje oczekiwania wobec programu. Chodzi chociażby o sytuację, w której gmina kilkutysięczna wnioskowała o kilkadziesiąt milionów. Nawet z budżetu wynikało, że nie była w stanie zapewnić wkładu własnego w tym programie, więc oczywiste było, że raczej nie mogła spodziewać się, że te środki otrzyma.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">W każdym razie w najbliższym czasie, czyli w grudniu, ale też w kolejnym roku 2022, będą co najmniej jeszcze dwa nabory porównywalnej wielkości, więc można się spodziewać, że Polska lokalna w najbliższym czasie będzie wielkim placem budowy. Zachęcam wszystkie samorządy do uczestniczenia w tym konkursie. Rozstrzygnięcie będzie prawdopodobnie — prawdopodobnie, tutaj zastrzegam — do końca lutego, niemniej jeszcze w 2022 r. będą dwa kolejne nabory, myślę, że podobnej wielkości jak ten pierwszy i ten planowany drugi. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Czy pan poseł chce jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, pytanie dodatkowe, pan poseł Waldemar Andzel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jako że jestem mieszkańcem województwa śląskiego…</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Szanowni państwo, bardzo proszę, jeszcze 3 minuty ciszy, bardzo proszę. Za chwilę ten punkt kończymy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełWaldemarAndzel">…a dokładnie Zagłębia Dąbrowskiego, mam pytanie: Jakie miasta z województwa śląskiego zostaną objęte programem „Rozwój lokalny”? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Nie wiem, czy dobrze usłyszałem pytanie. Rozumiem, że pytanie dotyczyło… Rozumiem, że chodzi o listę beneficjentów z regionu śląskiego w ramach „Rozwoju lokalnego”. Już wskazuję. To są, po pierwsze, miasto Żywiec, Rydułtowy, Cieszyn, Zabrze oraz Zawiercie. Każdy z tych regionów — po 3,5 mln euro, na projekty bardzo zróżnicowane. Nie sposób ich wskazać, ale najczęściej to była modernizacja transportu miejskiego, najczęściej były to obiekty kultury, najczęściej były to obiekty użyteczności publicznej. W szczegółach te projekty bardzo się różniły, ale miały jedną cechę wspólną: były bardzo komplementarne, czyli przewidywały inwestycje w wielu sektorach, ale mających cechy skoordynowane, uspójnione, tak żeby stanowiły pewną wartość dodaną po zrealizowaniu tych inwestycji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Pytanie to kończy rozpatrywanie tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#WicemarszałekMałgorzataKidawaBłońska">Ogłaszam przerwę do godz. 11.30.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 27 do godz. 11 min 39)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Bardzo proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W dniu wczorajszym zmarł Tadeusz Ross, poseł na Sejm VI kadencji oraz eurodeputowany.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#Marszałek">W dniu 13 grudnia br. zmarł Leszek Murzyn, poseł na Sejm IV i V kadencji.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#Marszałek">Uczcijmy ich pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-107.9" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-107.10" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-107.11" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-107.12" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-107.13" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-107.14" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-107.15" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.16" who="#Marszałek">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, druk nr 1848.</u>
          <u xml:id="u-107.17" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-107.18" who="#Marszałek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-107.19" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-107.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-107.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-107.22" who="#Marszałek">W związku ze zgłoszonym sprzeciwem sprawę tę rozstrzygniemy w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-107.23" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-107.24" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za wyrażeniem zgody na skrócenie terminu, o którym mowa w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, oraz na wysłuchanie 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w przypadku poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-107.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-107.26" who="#Marszałek">Czekam, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-107.27" who="#Marszałek">U kogo nie działa?</u>
          <u xml:id="u-107.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Działa.)</u>
          <u xml:id="u-107.29" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-107.30" who="#Marszałek">Bardzo proszę podejść do państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-107.31" who="#Marszałek">Czy już działa?</u>
          <u xml:id="u-107.32" who="#komentarz">(Głos z sali: Działa.)</u>
          <u xml:id="u-107.33" who="#Marszałek">Działa, tak?</u>
          <u xml:id="u-107.34" who="#Marszałek">To jeszcze raz zapytam.</u>
          <u xml:id="u-107.35" who="#Marszałek">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-107.36" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-107.37" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-107.38" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 226 — za, 215 — przeciw, 3 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-107.39" who="#Marszałek">Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-107.40" who="#Marszałek">Są wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-107.41" who="#Marszałek">Pan poseł Rafał Grupiński, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-107.42" who="#Marszałek">Minuta.</u>
          <u xml:id="u-107.43" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełRafałGrupiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mój wniosek jest dość specyficzny i nietypowy. Mianowicie chciałbym prosić panią marszałek w imieniu chyba nas wszystkich, prawie wszystkich, o wykluczenie z obrad Sejmu piątki posłów Konfederacji,…</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PosełRafałGrupiński">…którzy wczoraj przynieśli hańbę tej Izbie, hańbę Polsce, hańbę ofiarom i potomkom ofiar Holocaustu, o wykluczenie ludzi, którzy po prostu zapomnieli, czym jest przyzwoitość,…</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PosełRafałGrupiński">…czym jest moralność, czym jest historyczna wierność pamięci, czym jest tak naprawdę służba w Rzeczypospolitej z tego miejsca, z Sejmu, z Senatu, w imieniu narodu. Otóż nie może być zgody na tego typu hańbiące postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełRafałGrupiński">Proszę panią marszałek o wykluczenie tych posłów z obrad Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#Marszałek">Proszę państwa, oczywiście, jak pan poseł sam zauważył, to nie był wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#Marszałek">Natomiast bardzo proszę pana posła Brauna, pana posła Kuleszę i pana posła Bosaka o założenie maseczek.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Natychmiast.)</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Wyrzucić ich z sali.)</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#Marszałek">Bardzo proszę panów o założenie maseczek.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Nie o to prosiłem.)</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#Marszałek">Proszę pana posła Brauna i pana posła Kuleszę o założenie maseczek.</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#Marszałek">Pan poseł Braun, pan poseł Kulesza.</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#Marszałek">Panowie posłowie, zwracam się…</u>
          <u xml:id="u-111.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-111.10" who="#Marszałek">Panie pośle Braun, proszę o założenie maseczki.</u>
          <u xml:id="u-111.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Wykluczyć!)</u>
          <u xml:id="u-111.12" who="#Marszałek">Panie pośle Braun, zwracam uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu. Bardzo pana proszę o założenie maseczki.</u>
          <u xml:id="u-111.13" who="#Marszałek">Panie pośle, na podstawie art. 175 ust. 3 regulaminu Sejmu przywołuję pana do porządku…</u>
          <u xml:id="u-111.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj!)</u>
          <u xml:id="u-111.15" who="#Marszałek">…i po raz kolejny proszę o założenie maseczki.</u>
          <u xml:id="u-111.16" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: Wzywam panią do przestrzegania…)</u>
          <u xml:id="u-111.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie zarażaj!)</u>
          <u xml:id="u-111.18" who="#Marszałek">Panie pośle, na podstawie art. 175 ust. 4 regulaminu Sejmu przywołuję pana do porządku i stwierdzam, że uniemożliwia pan prowadzenie obrad.</u>
          <u xml:id="u-111.19" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Braun: …do uszanowania prawa, które obowiązuje w Rzeczypospolitej.)</u>
          <u xml:id="u-111.20" who="#Marszałek">Panie pośle, pan nadal uniemożliwia prowadzenie obrad. Na podstawie art. 175 ust. 5 podejmuję decyzję o wykluczeniu pana z posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-111.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.22" who="#Marszałek">Zgodnie z regulaminem Sejmu proszę opuścić salę plenarną.</u>
          <u xml:id="u-111.23" who="#Marszałek">Z wnioskiem formalnym wystąpi pani poseł Marcelina Zawisza, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-111.24" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełMarcelinaZawisza">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W dniu wczorajszym zmarło z powodu koronawirusa 669 obywateli i obywatelek tego kraju. To oznacza, że co 2 minuty w naszym kraju umiera osoba z powodu koronawirusa.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PosełMarcelinaZawisza">Art. 68 konstytucji nakazuje wam zwalczanie chorób epidemicznych.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PosełMarcelinaZawisza">Wiem, że po prawej stronie są też lekarze. Kodeks etyki lekarskiej mówi, że najwyższym nakazem etycznym lekarza jest dobro chorego. Co wy w tym czasie robicie? Dlaczego nie wprowadzacie obowiązku szczepień?</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#PosełMarcelinaZawisza">Dlaczego nie wprowadzacie paszportów sanitarnych? Ludzie umierają, nasi bliscy umierają.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Proszę nie krzyczeć.)</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#PosełMarcelinaZawisza">Ile jeszcze grobów mamy wykopać, zanim w końcu weźmiecie się do roboty, zanim pozwolicie na to, żebyśmy mogli poczuć się bezpiecznie? Mówicie, że stoicie ze związanymi rękami, bo boicie się antyszczepionkowców. My się nie boimy. Pomożemy wam.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Są szczepionki.)</u>
          <u xml:id="u-112.9" who="#PosełMarcelinaZawisza">To jest wasza wina, że ci ludzie umierają. Każdy jeden zgon to jest wasza wina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełMarcelinaZawisza">Wnoszę o przerwę…</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#Marszałek">Nie był to wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#Marszałek">Pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ja z kontrwnioskiem.)</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#Marszałek">Nie, w kolejności.</u>
          <u xml:id="u-115.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Z kontrwnioskiem…)</u>
          <u xml:id="u-115.7" who="#Marszałek">Dobrze, ale w kolejności, bo to już był drugi. Do tego wniosku z kontrwnioskiem…</u>
          <u xml:id="u-115.8" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Kontrwniosek ja składam…)</u>
          <u xml:id="u-115.9" who="#Marszałek">Poseł Janusz Korwin-Mikke z wnioskiem przeciwnym.</u>
          <u xml:id="u-115.10" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełJanuszKorwinMikke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja z wnioskiem przeciwnym. Proszę państwa, wczoraj umarło 1300 osób na inne choroby. Dlaczego nie zajmiecie się tymi chorymi? Dlaczego? To też jest wina rządu?</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj!)</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#PosełJanuszKorwinMikke">Precz z tą demagogią. Obowiązkiem lekarza jest leczyć, a nie przymusowo leczyć.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Część posłów uderza w pulpity)</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#PosełJanuszKorwinMikke">Przede wszystkim nie szkodzić i tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#Marszałek">Proszę państwa, państwo stukający w te pulpity, chcecie, żeby przy waszych wypowiedziach był spokój, ale jak ktoś inny się wypowiada, to tak reagujecie?</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Demokracja.)</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#Marszałek">A gdzie tu demokracja, gdzie tu wolność wypowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#Marszałek">Szanujmy się nawzajem.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Michał Gramatyka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełMichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek!</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ciszej!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#Marszałek">Spokojnie, proszę państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełMichałGramatyka">Panie Premierze! Wysoka Izbo! Instytut Pamięci Narodowej szacuje, że w wyniku stanu wojennego zginęło ok. 100 osób. Każda z tych śmierci była tragiczna, każda z tych śmierci była niepotrzebna.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Nazwiska proszę.)</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#PosełMichałGramatyka">Wy jesteście odpowiedzialni za sześć razy więcej ofiar pandemii, każdego dnia.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd i hańba!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#Marszałek">Panie pośle, demagogiczne wypowiedzi to nie jest wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Oświadczenia są na końcu.)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan poseł Robert Winnicki, Konfederacja, z wnioskiem formalnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełRobertWinnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prawda jest taka…</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PosełRobertWinnicki">Tak, panie pośle, mam prawo głosu w tej sali, mimo że pan by chciał segregować ludzi ze względu na poglądy…</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Jakie poglądy?)</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#PosełRobertWinnicki">…na podejście, ze względu na to, jak chcą podchodzić do sfery publicznej.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Jesteś hańbą dla państwa.)</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#PosełRobertWinnicki">Panie Pośle Grupiński! Chciałem panu powiedzieć, że gdyby wykluczano za udział w manifestacjach, w których pojawiły się kontrowersyjne rzeczy, to panie pośle, cały wasz klub, cały klub Lewicy po zeszłym roku musiałby być wykluczony na zawsze z tych obrad. Po 2020 r. was nie powinno być w polskim życiu publicznym…</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest… To jest przestępstwo.)</u>
          <u xml:id="u-122.8" who="#PosełRobertWinnicki">…jeśli udział w wydarzeniach, na których pojawia się kontrowersyjne hasło, wykluczałby z życia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-122.9" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Faszysta! Faszysta! Faszysta!)</u>
          <u xml:id="u-122.10" who="#PosełRobertWinnicki">Spójrzcie w lustro! Spójrzcie w lustro! Spójrzcie w lustro!</u>
          <u xml:id="u-122.11" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-122.12" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Pan hańbi stanowisko posła.)</u>
          <u xml:id="u-122.13" who="#PosełRobertWinnicki">Szanowni Państwo! Lewica się podzieliła, ale w tej Izbie będzie wiadomo, kto jest na prawicy, kto jest na lewicy.</u>
          <u xml:id="u-122.14" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Precz z faszyzmem! Precz z faszyzmem! Precz z faszyzmem!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#Marszałek">Proszę państwa…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełRobertWinnicki">Będzie wiadomo po głosowaniu w sprawie ustawy o segregacji sanitarnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#Marszałek">Proszę państwa, panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Precz z faszyzmem! Precz z faszyzmem! Precz z faszyzmem!)</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#Marszałek">Proszę państwa, chciałam wam przypomnieć, że to jest sala plenarna, a nie sala cyrkowa.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#Marszałek">Proszę nie uskuteczniać takich zachowań, bo to jest niepoważne i niegodne polskiego Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Niestety.)</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Wstydź się pan.)</u>
          <u xml:id="u-125.8" who="#Marszałek">Panie pośle, radzę ostudzić emocje.</u>
          <u xml:id="u-125.9" who="#Marszałek">Proszę państwa…</u>
          <u xml:id="u-125.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-125.11" who="#Marszałek">Nie, trzeba patrzeć, panie przewodniczący, na to, kto zaczął, a nie na to, kto kończy, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-125.12" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego.</u>
          <u xml:id="u-125.13" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-125.14" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 1821.</u>
          <u xml:id="u-125.15" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-125.16" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 1821, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-125.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-125.18" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-125.19" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. Wszyscy byli za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-125.20" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego.</u>
          <u xml:id="u-125.21" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-125.22" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-125.23" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 1837.</u>
          <u xml:id="u-125.24" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-125.25" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 1837, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-125.26" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-125.27" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-125.28" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. 267 — za, 177 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-125.29" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej — Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-125.30" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-125.31" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 1836-A.</u>
          <u xml:id="u-125.32" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-125.33" who="#Marszałek">Proszę pana posła Piotra Króla o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełSprawozdawcaPiotrKról">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić dodatkowe sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1835.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PosełSprawozdawcaPiotrKról">Sejm na 44. posiedzeniu w dniu 14 grudnia 2021 r. zgodnie z art. 47 ust. 1 regulaminu Sejmu skierował ponownie projekt ustawy zawarty w druku nr 1836 do Komisji Infrastruktury w celu rozpatrzenia wniosku i poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu. Komisja Infrastruktury po rozpatrzeniu wniosku i poprawek na posiedzeniu w dniu 15 grudnia 2021 r. wnosi, by Wysoki Sejm sześć poprawek odrzucił, a niniejszy projekt ustawy był łaskaw przyjąć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 1836.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również w dodatkowym sprawozdaniu wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości oraz poprawki.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#Marszałek">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#Marszałek">Jego przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość pozostałych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy w całości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-127.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-127.10" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. 11 — za, 434 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-127.11" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-127.12" who="#Marszałek">Poprawki od 1. do 4. zostały zgłoszone do art. 1 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o transporcie drogowym.</u>
          <u xml:id="u-127.13" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 4 wnioskodawcy proponują inne brzmienie pkt 21a.</u>
          <u xml:id="u-127.14" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 2.</u>
          <u xml:id="u-127.15" who="#Marszałek">Nad nimi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-127.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-127.17" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-127.18" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 1. i 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-127.19" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-127.20" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-127.21" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 216 — za, 228 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-127.22" who="#Marszałek">Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-127.23" who="#Marszałek">W 3. poprawce wnioskodawcy proponują dodać ust. 2 w art. 7c.</u>
          <u xml:id="u-127.24" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-127.25" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-127.26" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-127.27" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-127.28" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-127.29" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 216 — za, 228 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-127.30" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-127.31" who="#Marszałek">W 4. poprawce wnioskodawcy proponują zmiany w załącznikach nr 1, 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-127.32" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-127.33" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-127.34" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-127.35" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-127.36" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-127.37" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. 216 — za, 227 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-127.38" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-127.39" who="#Marszałek">Poprawki 5. i 6. zostały zgłoszone do art. 2 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o czasie pracy kierowców.</u>
          <u xml:id="u-127.40" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 25 wnioskodawcy proponują dodać ust. 2a i 2b.</u>
          <u xml:id="u-127.41" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-127.42" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-127.43" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-127.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-127.45" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-127.46" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. 216 — za, 229 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-127.47" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-127.48" who="#Marszałek">W 6. poprawce wnioskodawcy proponują inne brzmienie ust. 1 w art. 27.</u>
          <u xml:id="u-127.49" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-127.50" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-127.51" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 6., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-127.52" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-127.53" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-127.54" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. 217 — za, 228 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-127.55" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-127.56" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-127.57" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 1836, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-127.58" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-127.59" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-127.60" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. 402 — za, 12 — przeciw, 29 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-127.61" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-127.62" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-127.63" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-127.64" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-127.65" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-127.66" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 1692, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-127.67" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-127.68" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-127.69" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 11 — za, 426 — przeciw, 7 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-127.70" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-127.71" who="#Marszałek">Przypominam, że kluby złożyły wnioski o uzupełnienie porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-127.72" who="#Marszałek">— Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy — o punkt: Informacja Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Aktywów Państwowych w sprawie stanu negocjacji z Republiką Czeską dotyczących dalszego funkcjonowania Kopalni Węgla Brunatnego Turów,</u>
          <u xml:id="u-127.73" who="#Marszałek">— Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni — o punkt: Informacja Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na temat działań podjętych przez Komendanta Głównego Policji oraz Komendanta Wojewódzkiego Policji we Wrocławiu w celu wyjaśnienia okoliczności śmierci osób w trakcie interwencji dolnośląskich policjantów oraz działań dyscyplinarnych podjętych wobec funkcjonariuszy przeprowadzających przedmiotowe interwencje.</u>
          <u xml:id="u-127.74" who="#Marszałek">W związku ze zbliżaniem się terminu, o którym mowa w art. 173 ust. 5 regulaminu Sejmu, poddam kolejno pod głosowanie wnioski o uzupełnienie porządku dziennego o te punkty.</u>
          <u xml:id="u-127.75" who="#Marszałek">Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu głosowania te nie są poprzedzone debatą ani zadawaniem pytań.</u>
          <u xml:id="u-127.76" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem dotyczącym informacji w sprawie stanu negocjacji z Republiką Czeską dotyczących dalszego funkcjonowania Kopalni Węgla Brunatnego Turów.</u>
          <u xml:id="u-127.77" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tego wniosku, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-127.78" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-127.79" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-127.80" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 216 — za, 227 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-127.81" who="#Marszałek">Sejm wniosek o uzupełnienie porządku dziennego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-127.82" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem dotyczącym informacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na temat działań podjętych przez Komendanta Głównego Policji oraz Komendanta Wojewódzkiego Policji we Wrocławiu w celu wyjaśnienia okoliczności śmierci osób w trakcie interwencji dolnośląskich policjantów.</u>
          <u xml:id="u-127.83" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem tego wniosku, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-127.84" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-127.85" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-127.86" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. 215 — za, 228 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-127.87" who="#Marszałek">Sejm wniosek o uzupełnienie porządku dziennego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-127.88" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-127.89" who="#Marszałek">Ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-127.90" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 59 do godz. 12 min 06)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja w sprawie kierunków i strategii polskiej polityki względem Unii Europejskiej, wybranych państw Unii Europejskiej oraz Stanów Zjednoczonych, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Koalicja Polska — Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Europejskich Demokratów, Konserwatyści.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana przewodniczącego Władysława Kosiniaka-Kamysza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku pytanie techniczne, kto reprezentuje rząd, bo był to wniosek do pana premiera. A jest pan minister, tam rozmawiają, pewnie o ważnych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Sejm jest organem kontrolującym, nadzorującym działanie Rady Ministrów, więc ma prawo żądać odpowiedzi, ma prawo pytać, ma prawo kontrolować, przede wszystkim ma prawo wiedzieć. Dzisiaj proponujemy debatę o polityce międzynarodowej, o strategii Polski wobec naszych sąsiadów, o naszej roli w Unii Europejskiej, o relacjach Polska — Unia Europejska, wewnętrznych, z sąsiadami i ze Stanami Zjednoczonymi, z naszymi sojusznikami. Dlaczego dzisiaj wnosimy o taką debatę? Po pierwsze, dobrym zwyczajem w państwach demokratycznych jest utrzymywanie wektorów polityki międzynarodowej niezależnie od tego, jaki jest rząd. Ten zwyczaj w młodej polskiej demokracji najlepiej funkcjonował na jej początku, czyli w latach 90., kiedy zgłaszaliśmy swoją akcesję do Unii Europejskiej, przystępowaliśmy do NATO. Później było z tym coraz gorzej. W ostatnich latach to w ogóle nie funkcjonuje, nie ma prawdziwych, realnych dyskusji, konsultacji i uzgadniania wspólnego stanowiska w sprawach międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie prezesie, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Chciałbym zwrócić się do wszystkich państwa, których nie interesuje przedmiot tej debaty, o to, aby wyciszyli dyskusję. Ci, którzy są zainteresowani, chcieliby w sposób czynny brać udział w tej debacie, a nie słuchać rozmów telefonicznych czy też innych, które można przenieść poza salę sejmową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Panie marszałku, proszę się nie dziwić, że części ministrów nie interesuje polityka zagraniczna, bo oddali ją w ręce ministra sprawiedliwości, ministra Ziobry. On de facto kieruje polityką zagraniczną,…</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">…więc nawet jak nie słuchają, to i tak później od nich nic w tej kwestii nie zależy.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Szczególnie rząd.)</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Nie jest to dla mnie zaskoczeniem.</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Wracając do najważniejszych zasad dobrze funkcjonującego państwa: to jest właśnie utrzymanie kursu w polityce zagranicznej, niezależnie od tego, jaki jest rząd. I to się rządzącym dzisiaj nie udało.</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Na szczęście, dzięki Bogu.)</u>
          <u xml:id="u-131.8" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Nie chcieliście wykonać wysiłku i nie chcieliście takiej uwspólnotowionej koncentracji działań w polityce międzynarodowej. Szkoda, bo to jest zawsze strata dla państwa, jeżeli nie występuje jeden głos na arenie międzynarodowej. Wspólny głos w sprawach najważniejszych powinien być wspólnym głosem rządzących i opozycji, bo to jest sprawa kluczowa i dla racji stanu, i dla przyszłych pokoleń, nie tylko dla tych, którzy dzisiaj rządzą.</u>
          <u xml:id="u-131.9" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Wy dzisiaj nie macie wspólnego wektora w obozie rządzącym i to jest nowe zjawisko, z którym w historii politycznej Polski nigdy nie mieliśmy do czynienia. Nawet gdy były różnice pomiędzy opozycją a rządzącymi, to w obozie rządzącym jednak była zgoda. Dzisiaj z jednej strony widzimy wizytę prezydenta Dudy u Macrona i takie zbliżenie się z Francją, a z drugiej strony za chwilę jest zaproszenie pani Le Pen i oddalanie się tych formalnych relacji z wybranymi legalnie władzami Republiki Francuskiej. Z jednej strony mówicie, że nowy rząd niemiecki to nowe otwarcie w polityce, jedna z pierwszych wizyt nowego kanclerza odbyła się w Warszawie, a z drugiej strony jest informacja medialna i taki przekaz, że Niemcy proponują IV Rzeszę. Ani ładu, ani składu to nie ma. To jest w tym wymiarze schizofrenia polityczna, to już diagnostycznie powiem, bardzo zaawansowana. To jest niebezpieczne dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-131.10" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Co z pieniędzmi z Krajowego Planu Odbudowy? Pamiętam szybkość przyjęcia tego w maju, oskarżenia Senatu o to, że blokuje. Minęło ponad pół roku, 18 państw w Unii Europejskiej ma wypłacone zaliczki, niektórzy już będą, jak np. Hiszpanie, sięgać po środki z samego funduszu, już nie te zaliczkowe. My mieliśmy dostać 20 mld zaliczki, nic z tego do Polski nie dotarło. To są już utracone pieniądze. Na to czekali przedsiębiorcy, na to czekają rolnicy, na to czekają firmy, ich pracownicy, wszyscy, którzy zostali dotknięci pandemią.</u>
          <u xml:id="u-131.11" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Kolejna kwestia to kary, które ponosimy w związku z nieudolnością waszej polityki międzynarodowej i nieskutecznością, wymachiwaniem szabelką i skłócaniem nas z Unią Europejską. 201 mln zł to te kary nałożone już za Turów, 193 mln — za niewykonanie wyroku w sprawie Izby Dyscyplinarnej. I znów ta schizofrenia w polityce międzynarodowej się pojawia, że nie chcecie… Prezes, premier Morawiecki mówią: tak, zlikwidujemy zaraz Izbę Dyscyplinarną. Tylko żadnej ustawy w tej sprawie nie ma. Później jest wywiad. I tu pytanie do ministra spraw zagranicznych: Czy ten wywiad pana ministra Ziobry w „Financial Times” był autoryzowany? A powiedzenie, jak słyszymy od rzecznika, że to była prywatna wypowiedź ministra sprawiedliwości, jest kompletnie kuriozalne. Minister nie wypowiada się prywatnie, udzielając wywiadu w jednym z najważniejszych dzienników na świecie. On reprezentuje wtedy rząd. Stąd teza postawiona przed chwilą, że premier Morawiecki abdykował z roli kreatora polityki międzynarodowej, do czego przypisuje go konstytucja, a minister do spraw zagranicznych i do spraw europejskich w ogóle nie istnieje dzisiaj w waszym rządzie, bo to stanowisko jest wypełniane, ale nie jest w żaden sposób piastowane i nie kreuje żadnej polityki międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-131.12" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Z jakimi wskazówkami i z czyimi wskazówkami, z czyimi rekomendacjami pojedzie na szczyt europejski pan premier Morawiecki? Ze swoimi czy z deklaracjami realnego ministra spraw zagranicznych, czyli pana posła Kowalskiego? Bo on w tej sprawie się wypowiada najczęściej, w sprawie relacji Polska — Unia Europejska.</u>
          <u xml:id="u-131.13" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Oczekujemy kilku spraw, które natychmiast trzeba załatwić. Po pierwsze, domagamy się, aby ani rząd nie przedstawiał, ani posłowie większości rządzącej nie prezentowali i nie zgłaszali żadnych ustaw, które mogą nas skłócić z Unią Europejską i ze Stanami Zjednoczonymi.</u>
          <u xml:id="u-131.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.15" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">To jest po prostu działanie wbrew interesowi bezpieczeństwa państwa polskiego. W tak trudnej sytuacji geopolitycznej, w tak trudnej sytuacji na Ukrainie posiadanie sojuszników i gwarancji bezpieczeństwa Unii Europejskiej i NATO jest podstawą bezpieczeństwa państwa polskiego. Jeżeli będziecie tej zasadzie przeczyć, jeżeli tę zasadę będziecie niszczyć kolejnymi wrzutkami dotyczącymi zerwania relacji gospodarczych ze Stanami Zjednoczonymi czy ciągłego nierespektowania zasad, na które się umówiliśmy w Unii Europejskiej, będziecie winni narażenia Polski na niebezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-131.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.17" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Będziecie winni narażenia i zdrady racji stanu.</u>
          <u xml:id="u-131.18" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Kolejny punkt to jest współpraca z opozycją w sprawie bezpieczeństwa na granicy wschodniej Unii Europejskiej, na granicy wschodniej Rzeczypospolitej. Oczekujemy tej współpracy i my jako klub parlamentarny mamy ogromne prawo tej współpracy żądać, ponieważ zagłosowaliśmy za zaporą jako jedyny klub opozycyjny. Myślę, że zrobiliśmy dobrze: widzę też działania Unii Europejskiej, która chce na to przekazać środki. Ale oczekujemy, że będzie też brana pod uwagę wojna informacyjna i że będziemy tę wojnę informacyjną z reżimem Aleksandra Łukaszenki wygrywać. A to można zrobić tylko, jeśli będzie rzetelna informacja, a z tamtych terenów wciąż nie ma rzetelnej informacji, nie ma wpuszczonych dziennikarzy.</u>
          <u xml:id="u-131.19" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Domagamy się współdziałania w sprawie bezpieczeństwa na wschodniej granicy. My jesteśmy na to gotowi, ale na to zawsze musi być odpowiedź ze strony rządzących. Dostaliście mandat do rządzenia, ale nie zjedliście wszystkich rozumów, szczególnie jeżeli chodzi o sprawy polityki międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-131.20" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Premier Morawiecki przyszedł.)</u>
          <u xml:id="u-131.21" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Kolejna sprawa. Wykonanie postanowień trybunałów europejskich, żebyśmy nie byli stratni — szczególnie mówię tutaj o Izbie Dyscyplinarnej — jeżeli chodzi o otrzymanie funduszy na rzecz polskich przedsiębiorców, rolników, wspólnot samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-131.22" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Panie premierze, niech pan zostanie.)</u>
          <u xml:id="u-131.23" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Panie premierze, niech pan zostanie, bo to ważne.)</u>
          <u xml:id="u-131.24" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Trzeba wykonać te postanowienia i sięgnąć natychmiast po pieniądze, bo te pieniądze są potrzebne na walkę z pandemią.</u>
          <u xml:id="u-131.25" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Dojście do porozumienia z Republiką Czeską, bardzo ważne. Nie stawianie pod ścianą, tylko życzliwa, normalna rozmowa i wniosek do Republiki Czeskiej, żeby się dogadać i żeby oni wycofali swoje wnioski do Trybunału Europejskiego. To jest załatwianie sprawy w Grupie Wyszehradzkiej, tak jak powinno być między dobrymi sąsiadami. A wy nawet z dobrymi sąsiadami, z tymi państwami, na które stawialiście od początku przejęcia rządów, nie potraficie prowadzić dialogu.</u>
          <u xml:id="u-131.26" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Wznowienie rozmów w ramach Trójkąta Weimarskiego. To jest niezwykle ważne i do tego wzywa pan prezydent Macron. Potwierdził mi to pan premier w rozmowie, którą odbyliśmy jako wszystkie kluby opozycyjne w sprawie sytuacji na Ukrainie. Przychyla się do tego kanclerz Niemiec. Oczekujemy na wniosek rządu polskiego o natychmiastowe zwołanie Trójkąta Weimarskiego. To jest grupa, w której Polska powinna odbywać ważną rolę, a Trójkąt Weimarski powinien odgrywać ważną rolę w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-131.27" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Zaprzestanie skłócania nas z sąsiadami, którzy są członkami Unii Europejskiej. Mowa o Niemczech, bo wypowiedzi dotyczące IV Rzeszy są po prostu kompletnie niepotrzebne i nieprzystające do rzeczywistości. Dzisiaj mamy największą wymianę gospodarczą z Niemcami, mamy dobre relacje od czasu porozumienia, które zawierał rząd Tadeusza Mazowieckiego. Skłócanie nas dzisiaj z jednym z najważniejszych państw na świecie i jednym z najważniejszych państw Unii Europejskiej jest po prostu kardynalnym błędem, jest błędem w podstawach funkcjonowania polityki zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-131.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Mów po niemiecku.)</u>
          <u xml:id="u-131.29" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">To są nasze rady dla polskiego rządu. Nie oburzajcie się, koledzy z opozycji, że oni próbują nas obrażać.</u>
          <u xml:id="u-131.30" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież nie zrozumiecie.)</u>
          <u xml:id="u-131.31" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest obraźliwe?)</u>
          <u xml:id="u-131.32" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Nie zwracajcie na nich uwagi, bo ich bezsilność wyrażana jest ich chamstwem.</u>
          <u xml:id="u-131.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.34" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę o nieprzeszkadzanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">To są nasze wezwania do rządu, to są nasze propozycje racjonalnej polityki międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Deutschland, Deutschland über alles.)</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Przestań się, człowieku, kompromitować.)</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: To wy się kompromitujecie.)</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">To jest realna polityka międzynarodowa, która jest dbaniem o suwerenność i niepodległość Rzeczypospolitej poprzez obecność w silnych sojuszach, w silnej Unii Europejskiej…</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Stuknij się, człowieku, w czoło.)</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">…w rodzinie zjednoczonych narodów, w której Polska jest państwem stanowiącym,…</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">…a nie na marginesie, nie jest czarną owcą, tak jak wy ją sprowadziliście. Będziemy żądać takiej pozycji Polski i doprowadzimy do takiej pozycji Polski: bezpiecznej, niepodległej w zjednoczonej Europie, silnej Sojuszem Północnoatlantyckim i Stanami Zjednoczonymi.</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-133.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zwracam się do pana posła Tułajewa, aby nie propagował niemieckich zawołań na sali sejmowej, bo jesteśmy w polskim parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#komentarz">(Poseł Sylwester Tułajew: Pan pomylił nazwiska.)</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Prosiłem pana, aby pan w polskim parlamencie nie wzywał i nie używał niemieckich zawołań, a pan tego użył i nie będzie żadnego sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#komentarz">(Poseł Sylwester Tułajew: Ale pan pomylił nazwiska…)</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie Macierewicz, Dworczyk pisze, że pan kradł.)</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz o udzielenie odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Piotra Wawrzyka.</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeszcze raz pana proszę, aby pan w polskim parlamencie nie używał zawołań niemieckich.</u>
          <u xml:id="u-134.8" who="#komentarz">(Głos z sali: I Suski też.)</u>
          <u xml:id="u-134.9" who="#komentarz">(Poseł Sylwester Tułajew: Nie używałem takiego sformułowania. Nie odzywałem się, nie brałem udziału w tej debacie.)</u>
          <u xml:id="u-134.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to Suski zrobił.)</u>
          <u xml:id="u-134.11" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">A, to przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-134.12" who="#komentarz">(Poseł Sylwester Tułajew: Nie wypowiedziałem żadnego słowa.)</u>
          <u xml:id="u-134.13" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Ale to jeden z pana kolegów. W takim razie jeżeli to nie pan, to bardzo pana przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-134.14" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Suski, Suski.)</u>
          <u xml:id="u-134.15" who="#komentarz">(Poseł Sylwester Tułajew: No to proszę jeszcze raz to podkreślić, ja się nie…)</u>
          <u xml:id="u-134.16" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Susło.)</u>
          <u xml:id="u-134.17" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">To w takim razie pana przepraszam, a pana przewodniczącego Suskiego proszę, aby słowa „Deutschland, Deutschland über alles” z pana ust nie padały w polskim parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-134.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-134.19" who="#komentarz">(Głos z sali: To niech nie pada to z ust PSL.)</u>
          <u xml:id="u-134.20" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">To nie pada z ust PSL-u.</u>
          <u xml:id="u-134.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Pada, właśnie że pada.)</u>
          <u xml:id="u-134.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie wiesz pan nawet, kto mówił.)</u>
          <u xml:id="u-134.23" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Archaizmy was bolą?)</u>
          <u xml:id="u-134.24" who="#komentarz">(Głos z sali: A gdzie jest Mejza?)</u>
          <u xml:id="u-134.25" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym przedstawić informację po wystąpieniu pana przewodniczącego, pana prezesa Władysława Kosiniaka-Kamysza.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Ale mówimy o polityce zagranicznej.)</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Obiecuję państwu, że to będzie wystąpienie merytoryczne, niepolityczne, bez kwiecistych sformułowań, retorycznych, a będzie dotyczyło wyłącznie faktów z polityki zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Od 2015 r., czyli od kiedy rząd Prawa i Sprawiedliwości steruje polityką zagraniczną, priorytety polityki zagranicznej są niezmienne. To silna, bezpieczna, suwerenna Rzeczpospolita, odgrywająca ważną rolę w wymiarze regionalnym, europejskim, a w określonych aspektach — również w wymiarze globalnym. Pamiętajcie państwo, że Polska jest krajem średniej wielkości w Europie, ale należy też do tych krajów, które od 2015 r. nadają ton działalności w ramach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie wierzę, nie wierzę, co to za kłamstwa.)</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">I fakty: nie stosujemy polityki płynięcia w głównym nurcie, jaką stosował rząd Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego, polegającej na tym, że inni mówią, co trzeba robić, a my jako Polska stosujemy się do tego, co ustalą inni.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Wtedy pan był członkiem PSL.)</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">My po prostu ten główny nurt polityki unijnej formułujemy. Dowody? Bardzo proszę: zmiana podejścia Unii Europejskiej do kryzysu migracyjnego poprzez ochronę granic zewnętrznych i pomaganie w miejscach, z których pochodzą imigranci. Było tyle śmiechów, było tyle drwin z tego, że to jest niemożliwe. Okazuje się, i pokazują to szczególnie ostatnie tygodnie, że cała Unia Europejska przyjęła polski punkt widzenia przedstawiany przez rząd Prawa i Sprawiedliwości od 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-135.9" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Polskie pieniądze przejęła.)</u>
          <u xml:id="u-135.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">I to jest wymierny sukces polityki zagranicznej Polski w ramach Unii Europejskiej. Drugi przykład: nam chodzi nie o to, żeby nas poklepywano po plecach i mówiono: dobrze, dobrze…</u>
          <u xml:id="u-135.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Tylko: źle, źle.)</u>
          <u xml:id="u-135.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">…tylko o to, żeby realnie walczyć o polskie interesy…</u>
          <u xml:id="u-135.13" who="#komentarz">(Głos z sali: No to konkretnie: Jakie?)</u>
          <u xml:id="u-135.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">…żeby realnie wpływać na to, co się dzieje w Unii Europejskiej. Przykładem tego jest chociażby nowe rozdanie stanowisk w ramach Unii Europejskiej. Przypominam, że to my staliśmy się, a dokładnie pan premier Mateusz Morawiecki stał się kreatorem nowej struktury organów unijnych, nowej struktury personalnej w ramach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-135.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Co?)</u>
          <u xml:id="u-135.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">To również my kształtujemy politykę zagraniczną Unii Europejskiej w relacjach ze wschodnimi sąsiadami…</u>
          <u xml:id="u-135.17" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-135.18" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Panie marszałku, naprawdę pan tego nie słyszy?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie ministrze, mogę pana prosić o przerwanie na chwilę wystąpienia?</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Chciałem zwrócić się do posłów z tej strony sali o umożliwienie wystąpienia panu ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Ostatnie miesiące pokazują dobitnie, że to skuteczność naszej polityki zagranicznej sprawiła, że nasze podejście do kryzysu migracyjnego wywołanego przez reżim Łukaszenki zostało zaakceptowane przez kraje europejskie i całą Unię Europejską. To, co my mówiliśmy, jest pojawia się nie tylko w wypowiedziach polityków europejskich, ale również w praktyce, w ich działaniach. Gdyby nie skuteczność naszej dyplomacji, nie byłoby ograniczenia napływu imigrantów z krajów, z których oni pochodzą. Gdyby nie skuteczność polskiej dyplomacji i działań pana premiera Mateusza Morawieckiego, pana prezydenta Andrzeja Dudy, nie byłoby szeregu wypowiedzi i działań podejmowanych przez przywódców krajów zachodnioeuropejskich, potwierdzających nasz punkt widzenia na kryzys. Nie byłoby wreszcie kolejnych pakietów sankcji nakładanych z inicjatywy Polski przez Unię Europejską na Ukrainą, na reżim… Przepraszam: na Białoruś, na reżim Aleksandra Łukaszenki. Można powiedzieć, że w efekcie w odniesieniu do tych kwestii, do tych elementach to my kreujemy politykę Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Ogromną wagę przywiązujemy również do wymiaru regionalnego. Najlepszy dowód: ostatnie decyzje w ramach Unii Europejskiej dotyczące różnych aspektów jej działania mają swój początek najpierw w uzgodnieniach Polski z sąsiadami w ramach przede wszystkim V4, jak również — całego regionu. Znowu przywołam ostatni kryzys migracyjny, ten kryzys migracyjny na granicy z Białorusią, dlatego że Polska stała się głosem regionu w tej sprawie, nie tylko w relacjach wewnątrzunijnych, ale też w relacjach atlantyckich.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">I wreszcie trzeci aspekt: relacje atlantyckie. W latach 2018–2020 prezydenci Polski i Stanów Zjednoczonych przyjęli szereg dokumentów, dzięki którym nastąpiło faktyczne zwiększenie zaangażowania militarnego Stanów Zjednoczonych przede wszystkim w Polsce, ale także generalnie w całym regionie. Deklaracja o obronie wartości i budowaniu dobrobytu poprzez polsko-amerykańskie partnerstwo strategiczne, jak również deklaracja o współpracy obronnej w zakresie obecności sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki na terytorium Rzeczypospolitej oraz wspólna deklaracja na temat pogłębienia współpracy obronnej — to są te elementy, dzięki którym mamy niespotykaną w historii obecność amerykańską na terytorium Rzeczypospolitej, co teraz ma szczególne znaczenie w kontekście imperialnej polityki Rosji, imperialnej polityki Białorusi, konfrontacyjnej polityki Białorusi wobec Polski, ale także wobec Unii Europejskiej i Paktu Północnoatlantyckiego.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">To właśnie dzięki tym dobrym relacjom ze Stanami Zjednoczonymi jesteśmy w stanie wpływać również na rozmowy, które się toczą w relacjach amerykańskich z partnerami ze Wschodu, nie tylko amerykańskich, ale również europejskich. I nie jest tak, jak to przedstawiają niektóre media, że nas się o niczym nie informuje, że o wszystkim dowiadujemy się z mediów — wprost przeciwnie, najpierw jesteśmy konsultowani, następnie dostajemy bezpośrednią relację, jeżeli te rozmowy miały miejsce. To tyle, dziękuję bardzo państwu.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pana ministra Waldemara Budę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę państwa, odniosę się do wątku, który dotyczył relacji z Unią Europejską, dokładniej z Komisją Europejską w zakresie środków europejskich z Funduszu Odbudowy. Wszyscy państwo znają stan negocjacji, nie chciałbym go powtarzać. Rozporządzenie jest jasne, mówi o tym, że Komisja Europejska miała 2 miesiące na to, żeby rozpatrzyć wszystkie krajowe plany odbudowy złożone w terminie. Jeżeli któryś z krajów się opóźnił, to Komisja miała termin przedłużony o 2 miesiące od momentu złożenia planu. Wyraziliśmy zgodę na prośbę Komisji o jednomiesięczne wydłużenie tego terminu i w związku z tym ten termin upłynął 3 sierpnia.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Teraz, szanowni państwo, jest sytuacja, w której w sposób wprost jawny mamy do czynienia z konfliktem działań Komisji w stosunku do tego, co jest zapisane w rozporządzeniu. Jak sądzę, to będzie spory problem, nie tylko dla nas, ale myślę, że szczególnie dla Komisji, która musi jakoś tę sytuację wytłumaczyć, a nie ma wytłumaczenia tej sytuacji. Przy każdej okazji mobilizujemy Komisję do tego, żeby podjęła decyzję akceptującą nasz plan, i oczywiście wiemy, że są takie działania, które nam tego nie ułatwiają. Jeżeli z tego miejsca mógłbym do państwa zaapelować o to, ażeby nie inicjować, nie podpisywać…</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: To Ziobro, nie my.)</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">…nie robić inicjatyw, które idą w poprzek interesowi polskiemu, chociażby w Parlamencie Europejskim, to byłbym bardzo państwu za to wdzięczny.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ziobro.)</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Mam tu listę wszystkich rezolucji, które zapadały w Parlamencie Europejskim, z nazwiskami osób, które się pod nimi podpisywały albo były ich inicjatorami.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: My mamy w Sejmie wszystkie ustawy…)</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">I co się okazuje? Naprawdę wygląda to słabo, w większości państwa koledzy albo byli inicjatorami rezolucji, albo podpisywali się pod rezolucjami, które wprost utrudniały nam dyskusję na temat zatwierdzenia Krajowego Planu Odbudowy. Takie są niestety fakty.</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd.)</u>
          <u xml:id="u-139.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Więcej. Nie trzeba daleko szukać, w tym parlamencie największa partia opozycyjna była przeciwko ratyfikacji decyzji Rady o zasobach własnych, która była podstawą do złożenia Krajowego Planu Odbudowy. Więc jeżeli ktoś chce mówić o polskim interesie, o obronie interesu polskiego — Platforma Obywatelska się wstrzymała, pan przewodniczący PSL był za, doceniam to, i to było wielkie wyzwanie w sytuacji wielkiej nagonki i presji ze strony Platformy Obywatelskiej. Natomiast te działania na arenie międzynarodowej za każdym razem utrudniają nam porozumienie. Proszę o tym pamiętać. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-139.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Po drugie, jeśli chodzi o wyrok TSUE i powiązanie środków KPO z wyrokiem, to szanowni państwo, gdyby nie to, że Komisja Europejska chce rozmawiać o wyrokach TSUE w ramach uzgodnienia KPO, to przede wszystkim KPO byłoby już dawno zatwierdzone, a poza tym pewnie bylibyśmy bliżej przeprowadzenia reformy, która w jakimś stopniu również się odnosi do tych wyroków. Nie chcę tutaj rozstrzygać intencji Komisji Europejskiej, ale włączenie do agendy i dyskusji dotyczącej KPO kwestii dotyczącej wymiaru sprawiedliwości wręcz przedłużyło proces zatwierdzania i osiągnięcia tego efektu. Być może Komisja w założeniu miała dobre intencje, chciała osiągnąć wcześniej niż to, co my byśmy chcieli, co planowaliśmy, bo naszą reformę planowaliśmy już we wrześniu, w październiku, a oczekiwania w tym zakresie ze strony komisji i wydłużenie tych negocjacji powodują, że nie możemy wyjść z tymi propozycjami, a przecież państwo znają nasze publiczne wypowiedzi, które wskazują na to, że chcemy zlikwidować Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego, i tu jest pełna zgoda w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-139.11" who="#komentarz">(Głos z sali: To zlikwidujcie.)</u>
          <u xml:id="u-139.12" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Coś słabo idzie.)</u>
          <u xml:id="u-139.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Ale oczywiście nie w wyniku wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, lecz w wyniku naszej analizy jej dotychczasowego funkcjonowania, jej nieefektywności i chęci dużo szerszej reformy wymiaru sprawiedliwości, jaką planujemy. Ale kolejność jest jasna: zatwierdzenie negocjacji i KPO i dopiero reforma wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-139.14" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Ale to nie wy o tym decydujecie.)</u>
          <u xml:id="u-139.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejWaldemarBuda">Im dłużej będzie trwało zatwierdzanie KPO, tym bardziej opóźniała się będzie reforma sprawiedliwości, w tym w części dotyczącej Izby Dyscyplinarnej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki to ma związek?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Informuję, że zgłosili się posłowie do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeśli kto z państwa posłów chciałby się jeszcze zapisać, to bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Ze względu na to, że do dyskusji zapisało się 46 osób, a mamy ograniczony czas debaty, ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Półtorej.)</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeżeli ktoś będzie mówił dłużej, to oczywiście uszanujemy to.</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeśli jest akceptacja Wysokiej Izby, przystępujemy do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-140.7" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-140.8" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Anita Czerwińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełAnitaCzerwińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Była mowa o suwerenności. Polacy, kiedy w 1989 r. odzyskiwali niepodległość, tę zasadę suwerenności przyjęli, na nią się umówili, bo jest to istota, podstawa demokracji, doceniona przez wszystkich, ujęta w wielu dokumentach międzynarodowych. Przytoczę jeden — Karta Narodów Zjednoczonych, mówiąc o suwerenności, określając zasady postępowania członków i samej organizacji, na pierwszym miejscu wskazała suwerenną równość, zobowiązującą członków do powstrzymania się w swych stosunkach międzynarodowych od groźby użycia siły lub użycia jej przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa bądź w jakikolwiek inny sposób. Czyli tak: suwerenność oznacza, że państwa są równe wobec prawa. Każdemu państwu przysługują prawa wynikające z pełnej suwerenności. Każde państwo musi szanować podmiotowość innych państw. Zakusy, deklaracje o federalizacji Europy, która właśnie odebrałaby Polsce suwerenność, są nie do zaakceptowania. Polityka, którą przedstawił pan minister Wawrzyk: nic o nas bez nas — to jest polska racja stanu.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze pan poseł Sławomir Nitras.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełSławomirNitras">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska w roku 1989 odzyskała niepodległość. Stworzyliśmy system bezpieczeństwa, doprowadziliśmy do wstąpienia Polski do NATO.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wy doprowadziliście.)</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#PosełSławomirNitras">Wstąpiliśmy do Unii Europejskiej, pamiętając o tym, że Europa będzie silna tylko wtedy, kiedy okiełznane będą interesy pojedynczych państw na rzecz interesów Wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nord Stream 2.)</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#PosełSławomirNitras">Stworzyliśmy format weimarski po to, żeby Polska wraz z Francją i z Niemcami odgrywała kluczową rolę w Europie. Stworzyliśmy format wyszehradzki i, szerzej, format współpracy w ramach Europy Środkowej, wiedząc, że jesteśmy buforem przeciwko zagrożeniu ze Wschodu — to zagrożenie, które w latach 90., na początku tego wieku było zagrożeniem bardziej teoretycznym niż praktycznym — wiedząc, że przyjdzie kiedyś moment, kiedy zagrożenie niedemokratyczne ze Wschodu będzie zagrożeniem realnym. I to jest ten moment. To zagrożenie realne dzisiaj nadeszło: to, co dzieje się na Ukrainie. Problem polega na tym, że w tym czasie polski rząd, który obecnie nastał, nie stworzył tego systemu. Rozmontowuje system bezpieczeństwa demokratycznej Europy. Rozmontowuje Unię Europejską. Rozmontowuje nawet NATO. Pani Le Pen, która jest waszym sojusznikiem, opowiada się wprost za rozmontowaniem NATO. Jeśli nie będzie NATO i nie będzie Unii Europejskiej, zostaniecie sobie z tą zwiększoną armią na wschodniej granicy i polski żołnierz będzie musiał sam stanąć naprzeciw rosyjskiej potęgi. To jest droga ku przepaści, którą mogli stworzyć tylko ludzie zarządzający armią, którzy kierują się bożoojczyźnianą retoryką, a w głowie mają sieczkę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Bogoojczyźnianą, jeśli już. Polski język, trudny język.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Tomaszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Panowie Ministrowie! Minister spraw zagranicznych przed chwilą mówił o tym, że Polska nadaje ton pracom w Unii Europejskiej, jest w głównym nurcie polityki europejskiej, walczy o polskie interesy w Unii Europejskiej. Z informacji medialnych wynika, że we wtorek polski ambasador próbował zablokować plan priorytetów legislacyjnych Unii Europejskiej na rok 2022. Powodem było niezaakceptowanie polskiego Krajowego Planu Odbudowy przez Komisję Europejską. Dokument został przyjęty mimo sprzeciwu Polski i Węgier. Chciałem zapytać, jakie sprawy na tym posiedzeniu, jakie punkty programu legislacyjnego Unii Europejskiej były blokowane przez Polskę. Z jakich powodów? Drugie pytanie adresowane bardziej do pana ministra Budy. Lewica od początku stała za prawem Polek, Polaków i polskich przedsiębiorców do pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy, Funduszu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Od początku to staliście za Rosją.)</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Od początku pracy w tym parlamencie w tej kadencji staliśmy za tym funduszem i głosowaliśmy. I głosowaliśmy, panie przewodniczący. Chciałem zapytać pana ministra Budę, czy łatwiej będzie panu walczyć o szybsze uruchomienie pieniędzy z KPO, jeśli kolejni ministrowie rządu koalicyjnego tzw. Zjednoczonej Prawicy będą nawoływać publicznie, aby Polska nie płaciła składki do Unii Europejskiej. Czy to jest jeden z tych elementów taktyki dotyczącej wiodącej roli Polski w Unii Europejskiej? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Za granicę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze i pytanie zada pan poseł Marek Sawicki.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panowie Ministrowie! Tak naprawdę pan minister Buda przyznał, że politykę zagraniczną Polski w Europie i świecie kształtuje opozycja, a nie rząd. To jest rzeczywiście smutna konstatacja. Szkoda, że przechadzający się przed chwilą pan premier na tej sali nie pozostał. Chciałem pana premiera zapytać: Dlaczego pan premier w Brukseli zgłaszał propozycję wspólnych podatków, a więc chodzi o pozatraktatową federalizację Unii Europejskiej, zgłaszał propozycję i zgodził się na to dwa razy, jeśli chodzi o wspólne kredyty i zobowiązania? A jednocześnie w Polsce wszystkim tłumaczy, że jest za Europą ojczyzn i przeciwko federalizacji. Chcę więc zapytać, kiedy rzeczywiście zostaną uruchomione środki na Krajowy Plan Odbudowy. Bo te pieniądze w Hiszpanii, 19 mld euro, już pracują. A to jest porównywalne państwo. Czas najwyższy więc, żeby pan premier jasno oświadczył, o czym informuje i na co zgadza się w Brukseli. Bo tam jest zdecydowanym federalistą i to już udowodnił wielokrotnie, podejmując tam decyzje. Dlaczego mami swój obóz polityczny tym, że w Polsce jest kim innym?</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Zalewskiego, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PosełPawełZalewski">Panie Marszałku! Koleżanki i Koledzy Posłowie! Fakty mówią więcej, panie ministrze, niż słowa. Zamiast starać się o wzmocnienie pozycji Polski w Unii Europejskiej, stawiacie na jej osłabienie, budując front z tymi, którzy są agentami Putina.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Frazesy.)</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PosełPawełZalewski">To nie są frazesy, pani poseł. To nie są frazesy.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Puste w dodatku.)</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PosełPawełZalewski">Pani Le Pen, która jest waszym sojusznikiem…</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Z Putinem.)</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Z Rosją.)</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#PosełPawełZalewski">…na której zwycięstwo wyborcze w wyborach prezydenckich stawiacie, jest osobą, która pojechała do Krymu, akceptuje aneksję Krymu.</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#PosełPawełZalewski">Pan premier Orbán tak naprawdę jest wykonawcą woli Kremla i Pekinu w Europie. Otóż osłabiacie Unię Europejską. Zamiast rozmawiać ze Stanami Zjednoczonymi i budować naszą pozycję, bardzo mocno ją osłabiacie. Doprowadzacie do tego, że głos Polski nie jest słuchany na równi z głosami z Paryża, Berlina, Londynu czy Rzymu. Stoimy w rzędzie z małymi krajami Europy Środkowej.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#PosełPawełZalewski">Kolejna rzecz też jest też bardzo ważna. Zamiast korzystać z szans rozwojowych, które daje Unia Europejska, zadłużacie się w Chinach.</u>
          <u xml:id="u-149.10" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: Koniec, czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-149.11" who="#PosełPawełZalewski">W kraju, który rządzony jest przez autokratyczną, korupcyjną partię komunistyczną, tak samo jak Kreml.</u>
          <u xml:id="u-149.12" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: Panie pośle, czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-149.13" who="#PosełPawełZalewski">Teraz konkluzja. Możemy różnić się, jeśli chodzi o politykę wewnętrzną, ale historia Polski, którą doskonale znamy, której skutków wszyscy tak bardzo doświadczyliśmy — niektórzy w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat byli jej współtwórcami — mówi jedną rzecz.</u>
          <u xml:id="u-149.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-149.15" who="#PosełPawełZalewski">Jeżeli partia rządząca stawia swój interes ponad interes narodu, będzie potępiona przez przyszłe pokolenia Polaków.</u>
          <u xml:id="u-149.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Bzdura.)</u>
          <u xml:id="u-149.17" who="#PosełPawełZalewski">Jeżeli nie przestaniecie prowadzić tej polityki, czeka was taki los. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-149.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Na wieki.)</u>
          <u xml:id="u-149.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamaliście, kłamiecie i kłamać będziecie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Katarzynę Czocharę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełKatarzynaCzochara">Panie pośle Zalewski, proszę nie wychodzić, bo chciałam panu powiedzieć, że w jednej kwestii muszę się z panem zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Zalewski: Nie wychodzę, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#PosełKatarzynaCzochara">Muszę się zgodzić, że fakty mówią za siebie. Jakie są fakty dotyczące polityki, którą prowadziło PSL? Mówił pan, panie przewodniczący, o zamachu stanu.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Waszej polityki.)</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#PosełKatarzynaCzochara">Tak, dokonaliście zamachu stanu, podpisując umowę ma dostawę gazu z Gazpromem.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Racja stanu)</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie byśmy byli, jakby nie było tego gazu?)</u>
          <u xml:id="u-151.7" who="#PosełKatarzynaCzochara">Druga rzecz to zaakceptowanie przez Donalda Tuska podwyższenia cen, jeśli chodzi o uprawnienia do emisji CO2.</u>
          <u xml:id="u-151.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-151.9" who="#PosełKatarzynaCzochara">Szanowni Obywatele! Dzisiaj z powodu właśnie tych decyzji, decyzji polityków opozycji, ponosicie tak wysoką cenę.</u>
          <u xml:id="u-151.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-151.11" who="#PosełKatarzynaCzochara">Wysokie ceny energii elektrycznej i gazu oraz wszystkie inne podwyżki są właśnie z tego powodu.</u>
          <u xml:id="u-151.12" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: I kury się nie niosą.)</u>
          <u xml:id="u-151.13" who="#PosełKatarzynaCzochara">Wy jesteście temu winni. To wasza polityka, którą prowadziliście w Unii Europejskiej na kolanach, do tego doprowadziła. Całe szczęście, że was dzisiaj u sterów nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-151.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Co za bzdury.)</u>
          <u xml:id="u-151.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-151.17" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Pani musi być bardzo ważna, skoro mówi pani przed Macierewiczem.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Paweł Kowal, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełPawełKowal">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W tej debacie w gruncie rzeczy chodzi tylko o jedną sprawę. Które deklaracje rządu są prawdziwe? Działań jest mało, a deklaracje są podwójne. Jedna polityka to polityka zwoływania w Warszawie proputinowskiego sabatu z Marine Le Pen.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To was boli.)</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PosełPawełKowal">Ta sama polityka to tolerowanie wypowiedzi Marine Le Pen w Warszawie, w miejscu bitwy polsko-bolszewickiej, w których ustawia nam ona sfery wpływów sowieckich i rosyjskich. To jest wasz wielki błąd, którego nie da się zapomnieć.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy Niemcom buty czyścicie.)</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#PosełPawełKowal">Ta sama polityka to tolerowanie tego, że Putin chce zbudować nowe imperium i nowy Związek Sowiecki. Przemyślcie to sobie.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#komentarz">(Głos z sali: A kto się zgodził na Nord Stream?)</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#PosełPawełKowal">Ja nie mówię do pani, ja mówię do Polaków,…</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#PosełPawełKowal">…żeby wiedzieli, co się dzieje. Pani sobie potem powie.</u>
          <u xml:id="u-153.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto się zgodził na Nord Stream?)</u>
          <u xml:id="u-153.10" who="#PosełPawełKowal">My chcemy Polski, która bierze udział w dyskusji na temat polityki wschodniej. My chcemy Polski, która uczestniczy w sprawach, które się dzieją i dotyczą naszego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-153.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko chcecie likwidacji…)</u>
          <u xml:id="u-153.12" who="#PosełPawełKowal">My mówimy: tak dla silnych instytucji europejskich, dla sądu europejskiego, dla Komisji Europejskiej, bo wiemy, co to jest polska racja stanu. Polska racja stanu może być budowana przez wspólne instytucje europejskie, panie Macierewicz. Tak, pan kiedyś też tak uważał.</u>
          <u xml:id="u-153.13" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Nigdy nie uważałem… To kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-153.14" who="#PosełPawełKowal">Polska racja stanu to bliskie relacje ze Stanami Zjednoczonymi, a nie budowanie mościków po cichu z Chinami. To nie proputinowskie sabaty w Warszawie. Pan pierwszy powinien być przeciwko. Polacy muszą usłyszeć, że wy to robicie. Musicie się wreszcie zdecydować, po której stronie jesteście…</u>
          <u xml:id="u-153.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Po stronie Polski.)</u>
          <u xml:id="u-153.16" who="#PosełPawełKowal">…w tym strategicznym sporze o bezpieczeństwo Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-153.18" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: Zawsze po stronie Polski.)</u>
          <u xml:id="u-153.19" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Wy już zdecydowaliście, że jesteście po stronie Niemiec.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Rafała Adamczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełRafałAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj z tej mównicy chciałem zapytać o koszty promocji Polskiego Ładu. Chodzi o koszty materiałów reklamowych, ulotek, bilbordów, spotów w radio i w telewizji. Bardzo bym prosił o informację, jakie koszty od czerwca do końca roku albo do chwili obecnej, czyli do 15 grudnia, poniosły wszystkie jednostki państwowe, instytucje podległe rządowi i kontrolowane przez państwo banki, jeśli chodzi o reklamę Polskiego Ładu. Bardzo bym prosił o pisemną odpowiedź w tej sprawie i o rozbicie kosztów na poszczególne materiały reklamowe, ulotki, bilbordy, spoty w radio i telewizji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jarosława Rzepę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełJarosławRzepa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Dobra i roztropna polityka zagraniczna to skuteczna polityka zagraniczna. Co mamy ze skutecznej polityki zagranicznej? Niewiele. Brak środków z KPO. Wystarczy posłuchać waszego lidera. Zlikwidujcie Izbę Dyscyplinarną, to środki będą. Nie będziemy płacić dodatkowych kar.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PosełJarosławRzepa">Druga sprawa. Pan poseł Kowalski proponuje zawieszenie handlu emisjami. Szanowni państwo, przecież na tym zarabiacie.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#PosełJarosławRzepa">W tym roku zarobiliście 20 mld zł, a w zeszłym roku 12 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest deficyt.)</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#PosełJarosławRzepa">Pytanie, ile przeznaczacie choćby na cele wytwórcze, jeśli chodzi o zmianę tego.</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: 5%.)</u>
          <u xml:id="u-157.7" who="#PosełJarosławRzepa">Kolejna sprawa, szanowni państwo. Chodzi o zapowiedź ministra Ziobry. Szanowni państwo, to jest bardzo niebezpieczne. Mam nadzieję, że nikt nie potraktuje tego poważnie. Nie będę już mówił o fatalnych skutkach negocjacji, jeśli chodzi o wspólną politykę rolną i obszary wiejskie. W nowej perspektywie praktycznie nie ma nic. To jest fatalne.</u>
          <u xml:id="u-157.8" who="#PosełJarosławRzepa">Kiedy wreszcie, szanowni państwo, panie ministrze, zaprzestaniecie tej antyunijnej polityki, która naprawdę doprowadzi nas do katastrofy? Jeden przykład: tunel w Świnoujściu, 770 mln ze środków spójności, 125 mln ze środków samorządu miasta Świnoujście. Nie dołożyliście z budżetu państwa…</u>
          <u xml:id="u-157.9" who="#komentarz">(Głos z sali: I zero.)</u>
          <u xml:id="u-157.10" who="#PosełJarosławRzepa">…ani złotówki. Ani złotówki.</u>
          <u xml:id="u-157.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-157.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież to są polskie środki.)</u>
          <u xml:id="u-157.13" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Tak, polskie…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Roberta Winnickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PosełRobertWinnicki">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Wspólnota państw demokratycznych nie istnieje, układy multilateralne są złudą, są fikcją. To nie Polska zdradziła Ukrainę, to zrobiły Stany Zjednoczone, Niemcy, Francja, to zrobili gwaranci nienaruszalności granic ukraińskich, ci z początku lat 90. To nie Polska układa z Putinem rurociąg, gazociąg na Morzu Bałtyckim, to nie Polska wreszcie, tylko liberalno-demokratyczny Joe Biden telefonuje — ile razy, cztery? — do Moskwy w zeszłym roku i jest człowiekiem, który Putinowi sprzyja. Przestańcie żyć złudzeniami, przestańcie żyć mitami. Świat układów multilateralnych, ten, który na krótko zaistniał po 1989 r., się skończył. Ważna jest gra interesów.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#PosełRobertWinnicki">Jest pięć wektorów, wokół których polska polityka zagraniczna musi się koncentrować. Pierwszym wektorem są relacje z Berlinem jako dominującym graczem w Europie, drugim są oczywiście relacje czy poziom konfliktu z Moskwą, trzecim elementem są relacje ze Stanami Zjednoczonymi, czwartym elementem są relacje z Pekinem i piątym elementem jest współpraca regionalna w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. I te relacje ze stolicami mocarstw w nowym koncercie mocarstw, który rzeczywiście ma miejsce i który rzeczywiście jest dla nas niebezpieczny, to jest podstawa naszej polityki zagranicznej. Unia Europejska jest wyłącznie narzędziem, a nie wartością, i to jest narzędzie, które dzisiaj spoczywa w całości w niemieckich rękach. I trzeba…</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest wartością.)</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#PosełRobertWinnicki">…zdawać sobie z tego sprawę. Nie służy ono naszym interesom, bo gdyby służyło, toby nie było dyrektywy transportowej, nie byłoby Nord Streamu, nie byłoby wielu innych rzeczy, a są. Przestańcie żyć złudzeniami. Polityka wielowektorowa i polityka odnoszenia się do konkretnych stolic mocarstw to jest podstawa dzisiaj polskiej polityki zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Na końcu mamy „Arbeit macht frei”.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Czy jest pan poseł Mirosław Suchoń?</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeżeli nie, proszę o zabranie głosu pana posła Marcina Duszka.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zatem czy na sali jest pani poseł Agnieszka Pomaska?</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełAgnieszkaPomaska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PosełAgnieszkaPomaska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Muszę powiedzieć, po pierwsze, że pan minister Wawrzyk wyjątkowo mi zaimponował, mówiąc, że Polska nadaje ton w Unii Europejskiej. Chciałam zapytać, w jaki sposób nadaje ton w Unii Europejskiej, skoro chociażby wczoraj czy przedwczoraj przegraliście kolejne głosowanie, zdaje się, 25:2. Próbowaliście zablokować plan priorytetów legislacyjnych na 2022 r. i znowu wam się nie udało. Nie będę już tego słynnego 27:1 przypominać, ale kontynuujecie tę złą tradycję. Po drugie, panowie ministrowie niezwykle mi zaimponowali, mówiąc o tym, że realnie walczymy o polskie interesy w Unii Europejskiej. A gdzie są pieniądze z KPO, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Zamrożone.)</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#PosełAgnieszkaPomaska">Jedyny ślad po pieniądzach z KPO jest na tych propagandowych billboardach, gdzie ogłaszaliście wielkie inwestycje. I ile dostała Polska? Zero. Zero, panie ministrze, i z tego pan się powinien rozliczyć.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Czochara: I są wielkie inwestycje już teraz.)</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#PosełAgnieszkaPomaska">I, po trzecie, zaimponował mi pan minister Wawrzyk, mówiąc o tym, że polska dyplomacja jest skuteczna.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: I bardzo słusznie.)</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#PosełAgnieszkaPomaska">A kto zapłaci blisko 200 mln zł kary, panie ministrze, za Turów? Gdzie jest ta dyplomacja? Dlaczego przez ponad rok nie było ambasadora w Czechach, który powinien zabiegać o polskie interesy? I pan teraz, rozmawiając przez telefon, kiedy ja do pana mówię, pokazuję tę ignorancję i pokazuje to, że tak naprawdę nie myślicie o tym, jak skutecznie walczyć o polskie interesy, tylko myślicie o tym, jak uprawiać tę tandetną propagandę. Na końcu przecież za to wszystko zapłacą Polacy.</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Nikt nie zapłaci.)</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#PosełAgnieszkaPomaska">Za to wszystko zapłacą Polacy. Te kary, ten brak pieniędzy to jest, to wszystko jest konsekwencją waszej polityki, także tego, że pan dzisiaj, mimo że do pana mówimy, to wszystko ignoruje. Tak że proszę się z tego wytłumaczyć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-161.11" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: PiS to drożyzna. To jest to.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Szopiński teraz zabierze głos.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PosełJanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nikt z nas tu obecnych nie ma wątpliwości co do tego, że pan minister Ziobro jest człowiekiem ambitnym i, jak sądzę, widzi siebie na stanowiskach o wiele wyższych niż obecnie zajmowane. Niestety od czasu do czasu swoje ambicje przelewa na papier, co wywołuje czasami bardzo negatywne skutki dla naszego kraju. Chciałbym zapytać, czy pan minister Ziobro posiadał stosowne umocowania pana premiera do wystąpienia do przewodniczącej Komisji Europejskiej pani Ursuli von der Leyen z żądaniami wyjaśnienia sytuacji związanych z nieprawidłowościami w TSUE opisywanymi przez francuską prasę? Jeżeli nie, to chciałbym zauważyć, że pełni pan minister funkcję prokuratora generalnego, i zastanawiam się, czy w ramach pańskich kompetencji leży kierowanie wezwań do składania wyjaśnień do prezydentów czy premierów innych państw, krajów, jak i do władz Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PosełJanSzopiński">Panie ministrze, na wyjaśnienie w pańskim resorcie czeka sprawa Funduszu Sprawiedliwości, wyborów kopertowych, sprawa dwóch wież, czeka sprawa pana Mejzy. Proponowałbym, aby pan minister w pierwszej kolejności kierował wezwania dotyczące wyjaśnienia tych spraw do swoich podwładnych. A co do upoważnienia pana ministra do wystąpienia do pani Ursuli von der Leyen, uprzejmie poproszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze pan poseł Dariusz Klimczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełDariuszKlimczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas dzisiejszej debaty doszło do sytuacji niebywałej w historii polskiego parlamentaryzmu. Otóż kiedy prezes ludowców mówił o wzmocnieniu polskiej polityki zagranicznej, priorytetach i strategii, jeden z posłów Prawa i Sprawiedliwości zaczął intonować hymn Niemiec. Niebywałe.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pozostali wstają…)</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PosełDariuszKlimczak">PiS ma na swoim koncie bardzo wiele porażek: ochrona zdrowia, rolnictwo, energetyka, ale perłą w koronie waszych porażek jest polityka zagraniczna. Przykładem chociażby pieniądze na KPO — ich brak bardzo silnie oddziałuje na polską gospodarkę, na bieżące funkcjonowanie polskich przedsiębiorców, np. z Podhala. Ich sąsiedzi ze Słowacji już mają podłączoną kroplówkę finansową, 1 mld euro z ich KPO. Jak nasi przedsiębiorcy mają z nimi konkurować?</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ale po co?)</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#PosełDariuszKlimczak">Do kogo przyjadą goście? Kto będzie miał lepsze warunki? To jest wasza zasługa. Przedsiębiorcy będą cierpieć właśnie przez waszą błędną politykę zagraniczną.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Annę Dąbrowską-Banaszek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełAnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Polityka Unii Europejskiej w różnych zakresach zakłada, że kierunki i zakres działań powinny być podobne w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Jednocześnie oczywiste jest, że polityka ta powinna uwzględniać krajowe ograniczenia, m.in. finansowe, punkty wyjścia i inne preferencje krajowe, rządowe. Stawiam pytanie, jak pan minister ocenia traktowanie Polski w Unii Europejskiej w różnych zakresach. Czy tak samo są traktowane wszystkie kraje np. w sprawach, w których zapadły niekorzystne wyroki? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Adam Szłapka.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełAdamSzłapka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koledzy i Promotorzy Mejzy! Zapisać i zadeklarować można wszystko. Wy też wielokrotnie powtarzacie, że Polska odgrywa dzisiaj jakąkolwiek rolę w Unii Europejskiej, że wzmocniła swoją pozycję w ciągu ostatnich 6 lat. Ale wszyscy widzimy, jaka jest rzeczywistość. Każdy, kto przynajmniej potrafi przeczytać prosty artykuł w gazecie, widzi, że wszystko, co dało się zepsuć, a w zasadzie zlikwidować, jeśli chodzi o politykę zagraniczną, w ciągu tych 6 lat wy dokładnie zepsuliście.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PosełAdamSzłapka">Tu patrzę na pana ministra Macierewicza. Zrobiliście dokładnie to samo z obronnością Polski, o czym pisał pan minister Dworczyk w swoich e-mailach. I pan to doskonale wie.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PosełAdamSzłapka">Chcę natomiast zadać bardzo konkretne pytanie, bo z jednej strony oczywiście deklarujecie, że jesteście za bardzo silnym powstrzymywaniem tendencji imperialnych Putina, że jesteście bardzo silnym promotorem Ukrainy, jeśli chodzi o jej bezpieczeństwo, ale z drugiej strony fakty mówią zupełnie co innego. To wy zorganizowaliście w Warszawie zlot polityków, którzy są wprost proputinowscy w całej Europie, i to wy zorganizowaliście spotkanie w Warszawie jedynych proputinowskich polityków. Przecież Marine Le Pen mówi wprost, że Ukraina powinna być w sferze wpływów rosyjskich, mówi wprost, że Rosja powinna być pozbawiona sankcji. A więc to wy koordynujecie proputinowską politykę wewnątrz Unii Europejskiej, wy, także pan, panie Macierewicz, i także cały rząd.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#komentarz">(Głos z sali: I Angela Merkel.)</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#PosełAdamSzłapka">Chcę zadać proste pytanie i chciałbym uzyskać na nie odpowiedź z MSZ na piśmie, panie ministrze. Czy ta polityka jest po prostu wynikiem głupoty, czy jest zainspirowana z zewnątrz? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Wolskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełZdzisławWolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do rządu, do pana premiera. Jak długo będzie jeszcze kontynuowana polityka pogarszania relacji Polski z Unią Europejską, a szczególnie z Niemcami? Czy nadal z powodu wewnętrznej polityki prowadzonej dla wewnętrznych sondaży dotyczących prawicy będziecie prowadzili bardzo szkodliwą i niebezpieczną dla narodu polskiego taką właśnie politykę? Przypominam rok 1965 i słynny list biskupów polskich do biskupów niemieckich: wybaczamy i prosimy o wybaczenie. To był bardzo konkretny, wielki ruch mający na celu pojednanie między narodami po II wojnie światowej. Te starania były kontynuowane. Skończyły się w roku 2015.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PosełZdzisławWolski">Kanclerz Scholz, który odwiedził Polskę, pragmatyk, wolny od sentymentów, jakie ma kanclerz Merkel do Polski, pani minister spraw zagranicznych chcą mieć dobre relacje, natomiast z polskiej strony słyszą tylko, jacy to źli są Niemcy. Przypominam kwestię reparacji wojennych, podgrzewany temat, który dawno już został zamknięty umowami międzynarodowymi.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#komentarz">(Głos z sali: O czym pan opowiada? O czym pan mówi?)</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PosełZdzisławWolski">Przypominam kuriozalną wypowiedź prezesa Kaczyńskiego…</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#PosełZdzisławWolski">Poczekajmy, poczekajmy. Nic z tego nie będzie, miejmy tę świadomość.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#PosełZdzisławWolski">Przypominam niedawną wypowiedź pana prezesa Kaczyńskiego, jakże kuriozalną i fatalną dla narodu polskiego, o IV Rzeszy i wiele innych przykładów.</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Ale czas.)</u>
          <u xml:id="u-171.9" who="#PosełZdzisławWolski">To działanie wpycha nas, czy prawica chce, czy nie chce, w strefę wpływów rosyjskich. Miejmy tego świadomość.</u>
          <u xml:id="u-171.10" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-171.11" who="#PosełZdzisławWolski">Kończę i powtarzam pytanie. Jak długo będziecie taką fatalną i zdradliwą dla narodu polskiego politykę kontynuować?</u>
          <u xml:id="u-171.12" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Ale czas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Andrzej Grzyb.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełAndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Dobrym zwyczajem tej Izby była doroczna informacja ministra spraw zagranicznych o kierunkach polskiej polityki zagranicznej. Zniknął ten temat w ogóle z agendy polskiego Sejmu. Polski parlament nie dyskutuje o kierunkach polskiej polityki zagranicznej. Nasuwa się pytanie, dlaczego. Co przeszkadza, aby można było o tym rozmawiać tutaj, a nie tylko w mediach, nie tylko poprzez składanie deklaracji na konferencjach prasowych? Sejm jest tym miejscem, gdzie powinna być podejmowana przynajmniej próba kształtowania tej polityki i budowania pewnego konsensusu.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PosełAndrzejGrzyb">Po drugie, dobre relacje z USA i z Unią Europejską powinny stanowić core naszej polityki zagranicznej, plus współpraca regionalna. Tego nie widzę. Widzę raczej, że tak powiem, krytykę czy jakieś przeżycie traumatyczne po prezydenturze Trumpa i jednocześnie dużą krytykę obecnej administracji Bidena. Nie mamy na to wpływu. To wyborcy amerykańscy zdecydowali, jaka ma być tam administracja.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#PosełAndrzejGrzyb">Natomiast jeśli chodzi o KPO, to gdy zapytałem o to, kiedy zostanie zaprezentowany KPO w polskim parlamencie, pan minister Buda powiedział: odsyłam na konferencję w dniu 26 lutego, gdzie odbędzie się prezentacja publiczna przed mediami. Wysoka Izba nie była miejscem prezentacji Krajowego Planu Odbudowy. Owszem, zatwierdziliśmy fundusz.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Ale czas, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#PosełAndrzejGrzyb">W jaki sposób mamy wesprzeć polski rząd w staraniach o to, żeby ten Krajowy Plan Odbudowy został odblokowany? Polska Izba, polski parlament, była w ogóle z tego procesu wyłączona. A jednocześnie — i zgadzam się z tym — to był prawie Hamiltonowski moment, ponieważ zgodziliśmy się na uwspólnotowienie długu i na uwspólnotowienie spłaty tego długu. Konsekwencje również mogą być dla polskiego budżetu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Wojciechowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wrócę do kryzysu imigracyjnego, do tego kryzysu, który trwa na polskiej granicy, i do wcześniejszych. We wcześniejszych kryzysach, które nie dotykały Polski, a dotykały innych krajów Polska miała przyjmować migrantów -13 tys., 10 tys. później 3 tys. czy 2 tys. W tej chwili Polska zablokowała, bardzo skutecznie zablokowała dopływ migrantów i otrzymała duże wsparcie zarówno ze strony Komisji Europejskiej, jak i ze strony poszczególnych państw członkowskich, co jest najważniejsze, i to państw członkowskich, które przy poprzednich kryzysach wpływały na Polskę, aby migrantów przyjęła. Mam pytanie, czy ta polityka w dalszym ciągu będzie rozwijana i jakie są perspektywy zakończenia wszelkich kryzysów migracyjnych na granicach Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Kamilę Gasiuk-Pihowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj w rządzie PiS nie ma premiera, nie ma ministra spraw zagranicznych, nie ma ministra do spraw Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Poseł Arkadiusz Mularczyk: Dobrze, że panią mamy.)</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">Wszyscy oni abdykowali i oddali władzę jednemu człowiekowi — Zbigniewowi Ziobrze, który okopał się w Ministerstwie Sprawiedliwości i stamtąd dowodzi wojnie hybrydowej z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">Przez niego i jego kilku posłów z partyjki, która nawet nie ma 1% poparcia społecznego, Polacy i Polki tracą miliardy z KPO.</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ale proszę nie kłaść maseczki na mównicy.)</u>
          <u xml:id="u-177.6" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">Dlaczego? Bo Ziobro, PiS chcą trzymać sądy pod batem politycznym, jakim jest de facto Izba Dyscyplinarna, i zapewnić sobie i swoim kolegom w ten sposób bezkarność. Ponieważ minister sprawiedliwości uznał, że posady dla kilkorga jego zaufanych w Izbie Dyscyplinarnej, w neo-KRSie są ważniejsze niż pieniądze na rozwój, na służbę, na energetykę, na informatyzację.</u>
          <u xml:id="u-177.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-177.8" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">To są najdroższe posady na świecie. Każda z nich kosztuje kilka miliardów euro.</u>
          <u xml:id="u-177.9" who="#PosełKamilaGasiukPihowicz">Mam pytanie, gdzie jest w tym wszystkim premier. Co znaczy jego słowo? Obiecywał likwidację Izby Dyscyplinarnej. Kto tu rządzi — Morawiecki czy Ziobro? To jest pytanie. Na stole leży ustawa, która przywraca niezależność Krajowej Radzie Sądownictwa, likwiduje Izbę Dyscyplinarną, przywraca do orzekania sędziów Juszczyszyna i Tuleyę. My chcemy, aby te miliardy euro trafiły w końcu do polskich firm i do polskich instytucji. Tę ustawę trzeba natychmiast uchwalić, a odrzucanie tych rozwiązań, bezczynność rządu świadczą o tym, że Ziobro, że Kaczyński po prostu nie chcą pieniędzy dla Polaków. Odrzucają unijną pomoc i to oznacza de facto polexit.</u>
          <u xml:id="u-177.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Mrówczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ja mam prośbę, żeby posłowie nie kładli maseczek na mównicy sejmowej tak jak pani Gasiuk-Pihowicz.)</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo słuszna uwaga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Odpowiem na pani pytanie: rządzi rząd Zjednoczonej Prawicy z panem premierem Mateuszem Morawieckim i proszę nie obrażać w takich wypowiedziach pana premiera i polskiego rządu. Proszę o więcej szacunku.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Szanowni Posłowie! Wysoka Izbo! Dobrze, że dzisiaj jest realizowana ta informacja bieżąca, w której polscy parlamentarzyści winni się określić, określić swój stosunek dla Polski, do naszej ojczyzny. Toczy się spór w Europie, czy Europa państw narodowych, czy Europa federalna. Czy Europa wartości, w których człowiek jest najważniejszy, czy Europa antywartości?</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ile osób dzisiaj zmarło?)</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Proszę nie przeszkadzać, to jest nieeleganckie. Proszę wsłuchać się w słowa. Więcej szacunku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę o umożliwienie wystąpienia posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Polska jako podmiot jednakowego traktowania po partnersku, równych szans, uznawana w Europie i na świecie, czy Polska bez możliwości stanowienia o sobie, bez przyszłości, bez przeszłości? Polska znikająca. Przez 123 lata brakowało Polski na mapie, to wystarczająco długo. Dosyć.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Opowiedzmy się w sposób jednoznaczny: Polska wartości, Polska niepodległa, Polska suwerenna, żeby Polska była polska, a Europa — Europą wartości, Europą państw narodowych. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Barbarę Nowacką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełBarbaraNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z prawej strony słyszymy tyle o wartościach europejskich. Czy wy wiecie, że te wartości to prawa człowieka, to dostęp do wolnych mediów, to demokracja, to szacunek do prawa, to prawa kobiet, to otwartość i tolerancja? To pod tymi wartościami obywatelki i obywatele Rzeczypospolitej podpisywali się, wstępując do Unii Europejskiej. To tych wartości Unia Europejska i NATO chcą bronić.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełBarbaraNowacka">A wy co? A wy uderzacie w prawa kobiet, uderzacie w prawa społeczności LGBT. Wy pod dyktatem Ziobry uderzacie w polskich przedsiębiorców i w polskich pracowników. A wszystko to jest polane narodowo-patriotycznym bogoojczyźnianym sosem, a tak naprawdę — pisane cyrlicą.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#PosełBarbaraNowacka">Ustawy, które przychodzą, uderzające w kobiety, uderzające w społeczność LGBT są ustawami toczka w toczkę — to może państwo zrozumiecie — wziętymi od Putina.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#PosełBarbaraNowacka">Jak chcecie budować wspólnotę z tą Unią? Jak chcecie wzbudzić szacunek do polskich obywatelek i obywateli, kiedy nie szanujecie nas tutaj, kiedy to wasi samorządowcy podejmują uchwały o strefach wolnych od LGBT?</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ideologia.)</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#PosełBarbaraNowacka">Przez to społeczności tracą pieniądze. To wy uchwalacie przepisy, przez które Polki w Polsce zwyczajnie są torturowane, umierają. To wasze przepisy powodują, że społeczność międzynarodowa, tak jak Czesi, chce nam pomóc. A co na to polska dyplomacja? Znowu walnie w kobiety. Jeżeli tyle mówicie o wspólnocie, to spójrzcie wokół siebie. Nie patrzcie na wschód, patrzcie na rodaków, na większość społeczeństwa, która chce być w Unii Europejskiej i chce, żebyśmy tam byli szanowani, a nie wyśmiewani.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Paweł Hreniak.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jeżeli nie ma, to pan poseł Dariusz Rosati.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Ooo… Będzie coś o Żemku, ciekawe.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełDariuszRosati">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć, że niestety polska polityka zagraniczna to seria porażek.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A FOZZ?)</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PosełDariuszRosati">Właściwie nie ma się co dziwić w sytuacji, gdy pana ministra spraw zagranicznych w ogóle nie widać, pan premier pokazuje inną twarz tam, inną tu, a właściwie za sznurki pociąga pan Zbigniew Ziobro. Pan minister Wawrzyk mówił o sukcesach Polski, więc przypomnę, że jeśli chodzi o tak ważną sprawę jak obsada stanowisk w instytucjach unijnych, to jakoś nic wam nie wychodziło. Po pierwsze, na przewodniczącą komisji wybraliście Niemkę zamiast umiarkowanego Holendra. No brawo. Po drugie, po czasach, kiedy na najważniejszych w Unii stanowiskach mieliśmy Polaków: prof. Buzka, Donalda Tuska, nie zadbaliście nie tylko o nikogo z Polski, ale nawet o nikogo z Europy Środkowo-Wschodniej. Po trzecie, przegraliście wszystkie możliwe wybory w Parlamencie Europejskim: przegrał wybory pan Krasnodębski, wielokrotnie przegrała wybory pani Szydło, a pan Czarnecki jest jedynym posłem, którego wyrzucono ze stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: Jednego w kabriolecie wprowadziliście.)</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#PosełDariuszRosati">Wreszcie nie macie pod kontrolą żadnej komisji w Parlamencie Europejskim, a my mieliśmy pod kontrolą cztery komisje.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#komentarz">(Głos z sali: No i co z tego?)</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#PosełDariuszRosati">Często mówicie o ETS i o systemie zezwoleń na emisję, więc chcę wam powiedzieć, że jak Tusk był premierem, to pozwolenia były po 5 euro, a teraz, jak rząd jest wasz, to pozwolenia są po 75–80 euro. Może rozejrzyjcie się wśród własnych szeregów. Gdzieś tam te przyczyny znajdziecie.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#PosełDariuszRosati">Wreszcie wasza skuteczność jest taka jak wiarygodność premiera Morawieckiego. Chcecie, żeby premier Morawiecki był skuteczny, jeżdżąc po stolicach europejskich, prosząc o pomoc w odparciu ataku hybrydowego, w sytuacji gdy tenże sam premier mówi o Unii Europejskiej, że zaczyna III wojnę światową, i wypowiada się sarkastycznie o tzw. praworządności.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Ale czas, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Zmierzamy do konkluzji, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełDariuszRosati">Z waszego obozu politycznego płyną głosy o okupacji brukselskiej. Jak wy chcecie, żeby taki człowiek był wiarygodny?</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zabraknie dla nas czasu.)</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, czas!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle, zmierzamy do konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełDariuszRosati">Po prostu macie inną twarz na tamtą stronę i inną na tę. Chciałbym jasno wam powiedzieć, że jeżeli będziecie kontynuować tę politykę, Polska zostanie odizolowana, zostanie sama i będzie łatwą ofiarą dla wszelkiego rodzaju imperializmów, które przychodzą ze wschodu.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Dobry bajer, panie pośle.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Paweł Rychlik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełPawełRychlik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie Pośle! I co z tego? Co z tego, że obsadziliście cztery komisje? Czy przeciętny Polak coś z tego miał?</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Tak, fundusze europejskie.)</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PosełPawełRychlik">Oprócz kwestii stołków nie robiliście w Unii Europejskiej nic, a pokłosie waszych rządów to dzisiejsza cena energii, drodzy państwo. Tak, to decyzja, bierność rządu pana Donalda Tuska, Ewy Kopacz, jego postawa wobec polityki energetycznej Unii Europejskiej doprowadziły do tych dzisiejszych cen energii. To jest prawda niepowtarzalna, niepodważalna.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Niepowtarzalna.)</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#PosełPawełRychlik">Tak, to niepowtarzalny przypadek. Wielkie trudności, jeśli chodzi o Komisję Europejską, regularnie napotykają państwa członkowskie. Zawsze znajdzie się coś, aby z suwerennymi państwami członkowskim walczyć. Jednakże są wyjątki, np. Niderlandy, które są rajem podatkowym dla wielu ogólnoświatowych korporacji. Z tym również Donald Tusk nie zrobił nic, szanowni państwo. Tak de facto na arenie międzynarodowej problem ten podjął pan premier Mateusz Morawiecki. Dlatego pragnę zapytać, panie ministrze, w jaki sposób Polska będzie w nadchodzących latach budować spójną politykę gospodarczą i fiskalną Unii Europejskiej. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Małgorzata Tracz.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełMałgorzataTracz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Największym problemem polskiej polityki zagranicznej jest to, że stała się zakładniczką grupy radykałów ze Zjednoczonej Prawicy. De facto to politycy tacy jak Janusz Kowalski tutaj obecny wyznaczają kierunki polityki i strategię rządu względem polityki klimatycznej Unii Europejskiej i ośmieszają Polskę na arenie europejskiej. Przykładem jest podjęta ostatnio haniebna uchwała, która wzywa państwa europejskie do zawieszenia unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PosełMałgorzataTracz">Przypomnę tylko kilka faktów. Ten system to główny sposób na osiągnięcie celów klimatycznych i realizację strategii Fit for 55, która wynika z Europejskiego Zielonego Ładu, który poparł premier Morawiecki. Środki ze sprzedaży uprawnień to przychody budżetu państwa. Mówimy tu o 46 mld euro w latach 2021–2030. Te środki mają być przeznaczone na sprawiedliwą transformację, na termomodernizację, na walkę z kryzysem klimatycznym. One mogą być kołem zamachowym polskiej gospodarki, a wy te miliardy euro chcecie Polkom i Polakom zabrać, tak samo jak zabraliście środki z Krajowego Planu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PosełMałgorzataTracz">I tu moje pytanie do rządu: Kiedy przestaniecie ulegać radykałom i prowadzić politykę zagraniczną pod ich dyktando? Kiedy na poważnie rozpoczniecie rozmowy w Unii Europejskiej o strategii Fit for 55, o kryzysie klimatycznym? Kiedy nie będziecie tych unijnych działań blokować?</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Jan Warzecha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełJanWarzecha">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ostatnich dniach media całej Europy, w tym także polskie, szeroko informują o zjawiskach obrzydliwej korupcji szerzącej się wśród polityków Europejskiej Partii Ludowej, do której należy Platforma Obywatelska i, panie pośle wnioskodawco, Polskie Stronnictwo Ludowe. Oczywiście oszczędny w tej kwestii jest TVN. W tym samym parlamencie regularnie toczą się dyskusje na temat praworządności Polski i Węgier, które szkodzą polskiej racji stanu, a z drugiej strony — ośmieszają politycznych przeciwników Polski. Polska jest chyba jedynym państwem, którego przedstawiciele krajowej opozycji atakują na forum Unii Europejskiej swój własny kraj.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#PosełJanWarzecha">Opozycja nie wspiera Polski w sytuacjach, kiedy Komisja Europejska wstrzymuje akceptację polskiego Krajowego Planu Odbudowy i w konsekwencji wypłatę ok. 58 mld euro dla Polski. Europosłowie opozycji wielokrotnie organizowali w Unii Europejskiej nagonkę na Polskę.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Rząd, nie kraj.)</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#PosełJanWarzecha">Kiedy kilka tygodni temu premier Morawiecki tak spokojnie, merytorycznie bronił polskich interesów na forum Parlamentu Europejskiego, europosłowie Koalicji Europejskiej wypowiadali się, jakby nie byli Polakami.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#PosełJanWarzecha">Bardzo proszę, panie ministrze, o przedstawienie strategii rządu w sprawie wykazania Komisji Europejskiej zaniechania i bezpodstawnego dalszego blokowania tak ważnych dla Polski funduszy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Tadeusz Zwiefka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełTadeuszZwiefka">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Unia Europejska, wbrew temu, co zostało tutaj powiedziane, jest wartością. I dlatego także państwo swego czasu mówili o tym, że miejsce Polski jest w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: W Europie, nie w Unii.)</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#PosełTadeuszZwiefka">Jest w Unii Europejskiej. W związku z powyższym, jeżeli takie przyjęliśmy stanowisko… Jeśli państwo uważają, że nie powinniśmy być w Unii Europejskiej, złóżcie taki wniosek. Zobaczymy, co odpowiedzą wam obywatele naszego kraju. Wtedy będziemy mieli jasność. Przywołujecie tutaj jakieś bzdurne debaty na temat tego, że Europa chce się stać federalistyczna. Wiecie, od ilu lat trwa debata na temat federalizacji Europy? Od kilkudziesięciu. Stało się coś? Nic się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: To są fakty.)</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#PosełTadeuszZwiefka">Proszę państwa, szacunek dla instytucji do której przynależymy wymaga… Jeżeli sami chcemy być szanowani, musimy także okazać szacunek tej instytucji, w której jesteśmy. A dzisiaj słyszę od pana ministra Budy, że zniesiemy, owszem, zamkniemy Izbę Dyscyplinarną, być może przywrócimy niesłusznie zwolnionych sędziów do pracy, jeśli otrzymamy pieniądze, bo bez tych pieniędzy nie możemy tej reformy przeprowadzić. To ona jest taka kosztowna, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Mosińskiego.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Pseudonim Małpka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełJanMosiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Totalna Opozycjo! Panie Pośle Zwiefka! Przypomnę, panie pośle Zwiefka, że to nie my będziemy realizować referendum dotyczące wyjścia z Unii Europejskiej, czego chciał pana kolega Grzegorz Schetyna. To tak na marginesie.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PosełJanMosiński">Szanowni Państwo! Wielokrotnie na tej sali słyszymy ze strony ław opozycji totalnej o rzekomym polexicie wywołanym niewykonywaniem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, podkreślamy: jednego orzeczenia, który godzi w polską rację stanu, w polskich obywateli i polski interes gospodarczy. Traktaty jasno określają kompetencje Unii Europejskiej, kompetencje dzielone oraz te pozostające w dyspozycji państw członkowskich. Rolą każdego rządu jest dbanie o interes własnego kraju. Jest to całkowicie zrozumiałe. Niemiecki sąd konstytucyjny przyznał, że narodowe sądy muszą interweniować w rzadkich sytuacjach nadzwyczajnych, gdy dochodzi do poważnego naruszenia kompetencji. Czy o Włoszech, Grecji, Niemczech mówimy jak o zagrożonych erozją demokracji? A przecież liczba niewykonywanych wyroków TSUE jest tam zdecydowanie wyższa. Może to także wynik podwójnych standardów, które popiera Platforma Obywatelska, stosowanych przez aparat unijny niedopuszczający do dyskusji nad stanem praworządności w krajach Europy Zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#PosełJanMosiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Totalna Opozycjo! Panie Ministrze! Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie: Jak polski demokratyczny rząd zamierza radzić sobie z narzuceniem formatu Europy dwóch prędkości pod względem interpretacji pojęcia „praworządność”? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: A wyrok pan wykonał, panie „Małpka”?)</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Nic nie poradzę na to, że jest pan analfabetą.)</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Piotr Borys.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PosełPiotrBorys">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wasz słaby rząd osłabia pozycję Polski na arenie europejskiej, na arenie światowej. Jesteście pierwszym w historii 30 lat rządem, który złamał świętą zasadę, że priorytety polskiej polityki zagranicznej są wspólnym celem całej klasy politycznej. Wybieracie sojusz z Putinem poprzez sojusze z Le Pen, Salvinim czy Orbánem. To jest po prostu niedopuszczalne. Osłabiacie w ten sposób bezpieczeństwo Polski. Zamiast wybrać trwały sojusz z Unią Europejską, z NATO, wybraliście sojusze proputinowskie. To jest przeciwskuteczne, to jest niebezpieczne dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Martwicie się?)</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PosełPiotrBorys">Polska w Unii Europejskiej, trwały sojusz w ramach współpracy Trójkąta Weimarskiego — tego nie ma. Grupa Wyszehradzka stała się fasadą. Partnerstwo Wschodnie zostało zdewastowane. Nie jesteśmy już ambasadorem bezpieczeństwa Ukrainy i demokratyzacji Białorusi, ale tak naprawdę, nawet w tak prostych sprawach jak kwestia współpracy z Czechami… 1,5 roku nie potrafiliście wybrać ambasadora. Dzisiaj kary to ponad 200 mln zł. Moje pytanie: Kto za to zapłaci? Premier Morawiecki czy premier Sasin? 200 mln kary za nierozwiązany spór z Czechami. Trzeba mieć wielki talent, żeby pokłócić się z Czechami i być tak nieskutecznym w wymiarze polityki z południowym sąsiadem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Gabriela Masłowska.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Jest?</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">A zatem pan poseł Jakub Rutnicki.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Janusz, potem już tylko na ciebie czekamy, co ma minister do powiedzenia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełJakubRutnicki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PosełJakubRutnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polityka zagraniczna to przede wszystkim skuteczność. To porównajmy skuteczność rządu Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej i PSL-u. 2014 r. — szczyt klimatyczny, tak często tutaj podnoszony przez was, redukcja do 2030 r. CO2 o 40%. I co udało się wynegocjować pani premier Ewie Kopacz? 30 mld dodatkowych, darmowych emisji dla polskiego przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#PosełJakubRutnicki">Co się stało w 2020 r.? Bo jakoś o tym nie mówicie. Słynna szarża pana premiera Morawieckiego na szczycie klimatycznym. I jakie efekty, szanowni państwo, po tej genialnej szarszy pana premiera Morawieckiego, panie Kowalski? Redukcja CO2 do 2030 r. z 40% do 55%. I co wynegocjował dodatkowego dla polskiego przemysłu? Zero. Drożyzna, ceny energii idą w górę, bo nie potraficie załatwić nic dla polskich interesów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pani poseł Teresa Pamuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełTeresaPamuła">Panie Marszałku! Szanowni Ministrowie! Szanowni Państwo! Jestem dumna z tego, co robi rząd Rzeczypospolitej Polskiej. To, że liczą się wszyscy z nami…</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Kto?)</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#PosełTeresaPamuła">Wszyscy się liczą z nami w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#PosełTeresaPamuła">Proszę się nie śmiać.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nawet w PiS-ie się z wami nie liczą.)</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#PosełTeresaPamuła">Jesteśmy osobami, które chcą narzucić pewien stan demokracji w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#komentarz">(Głos z sali: O, pewien.)</u>
          <u xml:id="u-205.8" who="#PosełTeresaPamuła">Chcemy, aby w Unii Europejskiej było ważne wszystko, co jest ważne dla nas, dla rodzin, dla kobiet, dla gospodarki, dla wszystkich. My dążymy do tego, żeby opozycja… Naprawdę najgorszy jest wróg w swoim własnym domu, który donosi, mówi nieprawdę, zaprzecza wszystkiemu.</u>
          <u xml:id="u-205.9" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Kala własne gniazdo.)</u>
          <u xml:id="u-205.10" who="#PosełTeresaPamuła">Wiecie państwo o tym dobrze, że mówicie nieprawdę. Żądam, abyście naprawdę zechcieli…</u>
          <u xml:id="u-205.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Mówić prawdę.)</u>
          <u xml:id="u-205.12" who="#PosełTeresaPamuła">…pomóc temu rządowi, żeby jednak plan odbudowy został przyjęty przez Komisję Europejską. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.13" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Czy my wyglądamy jak Mejza?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Andrzej Kryj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełAndrzejKryj">Szanowny Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Na środki Krajowego Planu Odbudowy czekamy wszyscy, czekają polskie samorządy, czekają polscy przedsiębiorcy. Dotychczasowe wykorzystanie środków unijnych przez Polskę zostało bardzo dobrze ocenione zarówno przez Najwyższą Izbę Kontroli, jak i przez unijnych urzędników. Niestety nie to brane jest pod uwagę, lecz wypowiedzi i antypolskie głosowania europosłów totalnej opozycji czy choćby słowa Rafała Trzaskowskiego z 2018 r. o tym, że dzięki staraniom opozycji środki unijne nie przepadną, tylko będą zamrożone, a ich odmrożenie nastąpi wtedy, kiedy opozycja wygra wybory w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PosełAndrzejKryj">Mam pytanie: Czy panowie ministrowie zgadzają się z opinią, że blokowanie środków z KPO dla Polski nie ma merytorycznych podstaw, lecz jest motywowane politycznie i ma służyć odsunięciu PiS od władzy w myśl zasady, że ma to zrobić ulica i zagranica?</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PosełAndrzejKryj">I drugie pytanie, proszę państwa. Padały tutaj stwierdzenia, jakim to dobrodziejstwem było to, iż politycy Platformy odgrywali rolę w Europie Zachodniej, w Unii Europejskiej. Czy panowie ministrowie mają wiedzę, co Donald Tusk zrobił, żeby zatrzymać tak antypolską inwestycję, antyeuropejską inwestycję, jakim był Nord Stream 2? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Więcej niż wy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Daniel Milewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełDanielMilewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Po 2015 r. polskie ustawy budżetowe charakteryzują się możliwie niskim deficytem. Do momentu wybuchu pandemii spadało również zadłużenie państwa wzglądem PKB. Tymczasem od 2012 r. widzimy politykę podwójnych standardów wobec budżetów państw przedstawianych z deficytem finansów publicznych powyżej 3% PKB. I tak w 2012 r. na Węgry nałożono karę w postaci zawieszenia 495 mln euro z Funduszu Spójności, a w 2018 r. bardzo podobna sytuacja miała miejsce w przypadku Francji, tylko konsekwencje były zgoła odmienne. Wtedy zakończyło się tylko na tłumaczeniach i dość śmiesznych unikach ówczesnych komisarzy, mówiących o jednorazowym przypadku i podkreślających silną rolę w kształtowaniu Unii Europejskiej przez Francję, cokolwiek to znaczy.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PosełDanielMilewski">Panie Ministrze! Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, w jaki sposób rząd będzie reagował w przypadku takiej jawnej polityki podwójnych standardów, które zawsze negatywnie odbijają się na słabszych w oczach europejskich urzędników członkach Wspólnoty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Kacpra Płażyńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełKacperPłażyński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! W ostatnim czasie z mojego punktu widzenia wydarzeniem niebagatelnym były artykuły, seria artykułów we francuskiej gazecie „Libération”. Rzeczywiście pojawiły się tam poważne zarzuty, bo dziennikarze wymieniają z imienia i nazwiska osoby, które piastują bardzo wysokie stanowiska w instytucjach unijnych, również sędziów Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, którzy rzekomo mieliby brać udział w nielegalnych spotkaniach z lobbystami we francuskich posiadłościach multimilionerów, brać udział w takich, wydawałoby się, towarzyskich spotkaniach, ale wiadomo, że przy tej lampce wina raczej nie rozmawia się o tym, co się zjadło na obiad, tylko robi się interesy. To jest po prostu niezgodne z prawem europejskim, to jest korupcjogenne i dotyczy, tak jak mówiłem, najwyższych przedstawicieli Unii Europejskiej, chociażby komisarza do spraw budżetu. Do dzisiaj nie ma żadnej reakcji ze strony władz Unii, nie ma komentarza pani komisarz, nie ma komentarza prezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Toczy się postępowanie.)</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#PosełKacperPłażyński">I to zastanawia, bo mimo wszystko wszyscy wierzymy w demokrację unijną, prawda? Odmieniamy ją przez wszystkie przypadki, a do dnia dzisiejszego tej transparentności w tym bardzo kontrowersyjnym przypadku… Opinia publiczna i politycy, my wszyscy mamy prawo wiedzieć, co tam rzeczywiście się dzieje. A więc oczekiwałbym twardej postawy polskiego rządu i wyegzekwowania wyjaśnień od tych instytucji. To nas naprawdę niepokoi, że organy Unii, w której tyle mówimy o podstawowych zasadach, na których my, państwa demokratyczne, powinniśmy funkcjonować, te elementarne organy, które chociażby wymierzają sprawiedliwość, nie zdają egzaminu.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#PosełKacperPłażyński">Warto też zauważyć, że ta gazeta tu ukłon w stronę Lewicy. To nie jest jakaś gazeta prawicowa, która być może dla państwa byłaby niewiarygodna. To jest gazeta, która swoją filozofię działania opiera na federalizacji Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Ale my nie negujemy tego, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#PosełKacperPłażyński">A więc bierzmy pod uwagę to, że to jest naprawdę głośny sygnał z Francji, który musi być dokładnie wyjaśniony, przebadany.</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Jest wyjaśniany.)</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#PosełKacperPłażyński">Dlatego jeszcze raz zwracam się do rządu z prośbą o to, żeby pan minister udzielił informacji, dlaczego tak naprawdę tego wyjaśnienia nie ma oraz czy my domagamy się na forach unijnych tego, żeby ta sprawa została dokładnie wszystkim obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej wyjaśniona i przedstawiona…</u>
          <u xml:id="u-211.8" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Tak samo jak sprawa Czarneckiego.)</u>
          <u xml:id="u-211.9" who="#PosełKacperPłażyński">…tak żebyśmy nie mieli wątpliwości, czy chociażby sędziowie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej po prostu biorą pieniądze za wyroki. Chciałbym to wiedzieć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Arkadiusz Mularczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: W sprawie reparacji prosimy.)</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Polskę i Niemcy łączą wielowiekowe relacje, a pamięć o naszej historii wciąż oddziałuje na współczesne relacje pomiędzy Polską i Niemcami. Dlatego też z wielkim uznaniem przyjąłem głos pana ministra spraw zagranicznych podczas ostatniej wizyty, niemieckiego odpowiednika, ale także pana premiera, nowego kanclerza Niemiec w sprawie właśnie dotyczącej zadośćuczynienia i rekompensat z tytułu II wojny światowej. Ta sprawa, jak niewiele innych spraw, myślę, łączy zdecydowaną większość polskich obywateli, ponieważ mamy powszechne poczucie krzywdy i tego, że te sprawy w relacjach polsko-niemieckich nigdy nie zostały uregulowane nie tylko i wyłącznie z punktu widzenia należnych państwu reparacji państwowych, ale także z punktu widzenia indywidualnych roszczeń czy krzywd, których doznali obywatele, nasi ojcowie, dziadkowie czy pradziadkowie.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Należy podkreślić, że skutki II wojny światowej do dziś oddziałują na kondycję gospodarczą, społeczną, ekonomiczną naszego państwa. Przypomnę tylko, że przed II wojną światową polski PKB był na poziomie hiszpańskim. Dzisiaj PKB Hiszpani jest bodaj 1,5 raza większe niż Polski. A więc myślę, że są to sprawy, o których powinniśmy mówić jednym głosem. Dlatego też z pewnym zdumieniem przyjąłem wypowiedź kanclerza Niemiec, który stwierdził, że to środki unijne są rekompensatą czy też reparacjami dla Polski, jakie dzisiaj Unia Europejska, a tym samym Niemcy, wypłaca Polsce. Należy zapytać, czy składki unijne, które wpłacają Hiszpania, Portugalia czy też nawet Polska do budżetu Unii Europejskiej, są tymi reperacjami, które Polska otrzymuje, i czy Unia Europejska wypłaca też reperacje Hiszpanii czy Portugalii, które przecież nie były sprawcami II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#PosełArkadiuszMularczyk">Jestem pełen uznania dla polskiego rządu, że ten temat po raz pierwszy w sposób tak jasny i zdecydowany został podniesiony na arenie międzynarodowej właśnie w relacjach z nowym rządem Niemiec. I w związku z powyższym proszę o opinię pana ministra na temat stanu tych rozmów i tego, w jakiej tyczyły się atmosferze i jakie są ewentualnie dalsze pomysły czy plany w tym zakresie. Ale też apeluję do Wysokiej Izby, żeby akurat w tej sprawie był konsensus, bo dotyczy ona naszej historii i naprawdę powinniśmy w tym przypadku mówić jednym głosem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Macierewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 1 września 2010 r. „Gazeta Wyborcza” opublikowała wywiad z panem premierem Władimirem Władimirowiczem Putinem. Pan Putin w tym wywiadzie w rocznicę wybuchu II wojny światowej stwierdził, że perspektywą dla Europy i dla Rosji jest sojusz i zastąpienie Unii Europejskiej jako struktury europejskiej sojuszem z Rosją. I to jest właśnie polityka, którą od tamtego czasu prowadzi Koalicja Obywatelska…</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Co pan za głupoty gada?)</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ciszej!)</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#PosełAntoniMacierewicz">…i którą prowadził pan Tusk, którą prowadzicie po dzień dzisiejszy, nawet wówczas…</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Bzdury gadasz.)</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to o panu Dworczyk pisał…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę umożliwić posłowi zabranie głosu. Nawet jeżeli pan poseł się nie zgadza, to proszę, aby pan poseł Macierewicz miał szansę zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ma pan rację.)</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Nawet wówczas prowadzicie tę politykę, gdy nowy rząd niemiecki jasno deklaruje, że dąży do tego, żeby zamienić Unię Europejską w państwo niemieckie. Jest to zapisane w porozumieniu między partiami, które tworzą ten rząd. Co więcej, jest jasno powiedziane, że fundamentalnym kierunkiem polityki niemieckiej jest budowa Nord Stream 2, która jest infrastrukturą gospodarczo-polityczną łączącą na trwałe Rosję i Niemcy.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">To my, to formacja niepodległościowa doprowadziła do tego, że Polska weszła do NATO. Byliście temu przeciwni.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Co pan gada?)</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#PosełAntoniMacierewicz">Byliście temu przez cały czas przeciwni. Obaliliście rząd Jana Olszewskiego, który właśnie to realizował. Byliście przeciwni temu…</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto był ministrem spraw zagranicznych, jak weszliśmy do NATO?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle Antoni Macierewicz, bardzo proszę zmierzać do konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie marszałku, jeżeli pan marszałek nie umożliwi mi tego przez wyciszenie ludzi, którzy za wszelką cenę chcą kłamać…</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pana wycisza Putin.)</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PosełAntoniMacierewicz">…dezinformować i uniemożliwiać powiedzenie prawdy, to ja nie mam zamiaru się z panem spierać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle, momencik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Nie mam zamiaru się z panem spierać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę pana posła Sławomira Nitrasa o zajęcie miejsca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Ja jestem tylko skromnym posłem. Pan jest wicemarszałkiem.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Szłapka: Nie, ważnym elementem polityki Putina.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Pan odpowiada za to…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Tak…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">…że ci ludzie, którzy niszczą Polskę, mogą teraz także uniemożliwiać mówienie prawdy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle, dziękuję bardzo, dlatego że przekroczył pan już swój czas o 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Annę Kwiecień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy dzisiaj ze strony Platformy Obywatelskiej reklamę zdrady narodowej. Mamy dzisiaj ze strony Platformy Obywatelskiej próbę wymuszania podporządkowania się dominacji rosyjsko-niemieckiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Annę Kwiecień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">To dlatego właśnie w 2016 r. doprowadziliśmy…</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Pan bredzi, pan się powinien leczyć.)</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#PosełAntoniMacierewicz">To my doprowadziliśmy do tego, że w Polsce są…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Annę Kwiecień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">…wojska amerykańskie i NATO-wskie.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Pan się powinien leczyć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle Nitras, proszę usiąść.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">A panu Antoniemu Macierewiczowi bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Pan jest chory, panu potrzebny lekarz.)</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabiera teraz pani poseł Anna Kwiecień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie marszałku, proszę wybaczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Ma pan obowiązek pozwolić mi skończyć. To jest pana obowiązek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Nie, mam obowiązek pilnować czasu, a pan ten czas przekroczył.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Kwiecień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Chcę raz jeszcze powtórzyć…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Kwiecień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Zwalczaliście…</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Kwiecień zabiera głos.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę zakończyć swoją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Pan jest obłąkany.)</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle Nitras, proszę zająć miejsce.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">A pana proszę o opuszczenie mównicy, bowiem przekroczył pan już trzykrotnie swój czas.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Niech pan zejdzie z mównicy, pan obraża posłów.)</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabiera teraz pani poseł Anna Kwiecień.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">A pan poseł Macierewicz opuszcza mównicę.</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Przez takich wariatów jak pan… Kaftan, kaftan.)</u>
          <u xml:id="u-242.9" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabiera pani poseł Anna Kwiecień.</u>
          <u xml:id="u-242.10" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">A pan poseł Macierewicz opuszcza mównicę.</u>
          <u xml:id="u-242.11" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Panu jest potrzebny lekarz, proszę pana.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PosełAnnaKwiecień">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Opozycja bardzo często wymienia nazwisko pani Le Pen, twierdząc, że jest politykiem prorosyjskim. A ja chciałabym zapytać o to, jak w takim razie można ocenić i postrzegać takiego polityka jak pani Merkel, która pozwoliła — tak naprawdę to nadzorowała i bardzo mocno tego pilnowała — aby powstał Nord Stream 2. Nord Stream 2, który jest dzisiaj jedną z inwestycji najbardziej zagrażających bezpieczeństwu zarówno energetycznemu, jak i militarnemu Unii Europejskiej, Europie, bo za pieniądze za gaz, który będzie płynął Nord Stream 2, Rosja będzie się zbroić. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PosełAnnaKwiecień">Druga rzecz, jeszcze ważniejsza. Otóż w poniedziałek „Bild” opublikował artykuł, w którym napisano, że Angela Merkel blokowała zakup broni przez Ukrainę w celach zbrojenia się, w momencie kiedy już było wiadomo, że zagrożona jest granica polsko-białoruska i że bardzo mocno rośnie napięcie na granicy rosyjsko-ukraińskiej. Chciałabym spytać, jakie informacje stanowią dla nas te doniesienia, jak można oceniać taką postawę i taką politykę prowadzoną przez Angelę Merkel, czy jedynym prawdziwym politykiem prorosyjskim nie była Merkel i czy ona nie zapisze się w historii Europy.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Filiks: Antoni.)</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#PosełAnnaKwiecień">Nie, Angela Merkel. To jest polityk najbardziej prorosyjski, a państwo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Barbara Dziuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PosełAnnaKwiecień">…wspieraliście ją w tych działaniach. Najlepszym dowodem jest fakt, że w Parlamencie Europejskim przez wasze ugrupowanie sześciokrotnie blokowana była…</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Filiks: Minuta po czasie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Barbara Dziuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PosełAnnaKwiecień">… debata na temat Nord Stream 2.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#PosełAnnaKwiecień">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PosełBarbaraDziuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo dobrze, że dyskutujemy dzisiaj na temat polityki międzynarodowej, bo ona musi przede wszystkim być prowadzona na zasadzie partnerstwa, nie poddaństwa i niewolnictwa. Zrównoważony rozwój jest wtedy, kiedy wszyscy są traktowani równo, a nie jak obecnie Polska, która jest dyskryminowana.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PosełBarbaraDziuk">Mamy 100 lat niepodległości, nasi przodkowie przelewali krew za ojczyznę, a państwo z Koalicji Obywatelskiej wybieracie ulicę i zagranicę, żeby szkodzić Polsce. Jak można? Wszyscy mamy bronić polskiej racji stanu i bronić Polski w Europie, a państwo zachowujecie się jak ekspozytura Bundestagu w polskim parlamencie. To jest skandal.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#PosełBarbaraDziuk">Polacy są dumni z pochodzenia, to wam chcę powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Zwiefka: Wam się już wszystko pomieszało.)</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#PosełBarbaraDziuk">Państwo musicie wspólnie z nami dbać o interes Polski, a nie o interes krajów zachodnich. Panie ministrze, bardzo proszę jeszcze raz…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł, proszę zwrócić uwagę na to, że to pani partyjni koledzy śpiewali dzisiaj „Deutschland, Deutschland über alles”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PosełBarbaraDziuk">Panie marszałku, proszę mi nie przerywać wystąpienia. Nikomu pan nie przerywał, gdy tutaj obrażali moich kolegów, mojego premiera, premiera Polski, i polski rząd. A pan mi przerywa i mówi nieprawdę. Ja sobie nie życzę.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PosełBarbaraDziuk">Jestem równoprawnym posłem, nie jestem posłem ubezwłasnowolnionym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pani poseł Elżbieta Płonka.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PosełBarbaraDziuk">I jeszcze chcę dokończyć pytanie, bo pan mi uniemożliwił zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Filiks: Po czasie było.)</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#PosełBarbaraDziuk">Panie ministrze, czy pieniądze z Unii Europejskiej dla Polski są faktycznie zagrożone? Proszę wreszcie zdementować te wszystkie wypowiedzi i hipokryzję naszych kolegów i koleżanki z opozycji. Opamiętajcie się. A pytanie do wszystkich: Quo vadis, Europo?</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pani poseł Elżbieta Płonka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PosełElżbietaPłonka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałam na początku odpowiedzieć…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł, bardzo proszę o chwilkę, jeśli pani pozwoli.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Chciałbym prosić także posłów z tej strony i z tej o wyciszenie emocji, umożliwienie zadania pytania pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PosełElżbietaPłonka">Chciałabym na początek odpowiedzieć pani poseł Nowackiej. My bronimy, jako prawica, konstytucyjnego prawa do życia.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#komentarz">(Głos z sali: 660 osób.)</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Izabela z Pszczyny.)</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#PosełElżbietaPłonka">Bronimy konstytucyjnego prawa do życia od poczęcia do naturalnej śmierci, a wasze samorządy tolerują tortury i przemoc wobec młodzieży — przykład: Renice.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#PosełElżbietaPłonka">Panie prezesie Kamysz, nic z pańskich tez nie jest ani prawdziwe, ani obiektywne, przykro mi. Polska prowadzi racjonalną i optymalną politykę zagraniczną, opartą na rozwoju gospodarczym, na bezpieczeństwie wewnętrznym i zewnętrznym, na solidaryzmie pokoleń i solidarności wewnętrznej. Dlaczego totalna opozycja kłamie i manipuluje faktami? Czy boli was rozwój Polski? Czy wolicie wasalizm wobec Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#PosełElżbietaPłonka">Pytanie do pana ministra: Jakie są cele strategiczne obecnej polityki zagranicznej Polski? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pani poseł Anna Milczanowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PosełAnnaMilczanowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcieliście państwo debaty? Macie debatę.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#PosełAnnaMilczanowska">Kilka słów prawdy usłyszeliście, stąd te wasze reakcje i ten śmiech, też taki szyderczy, ale szyderstwo i pogarda zawsze były po waszej stronie.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#PosełAnnaMilczanowska">Proszę państwa, dużo mówiliście tutaj o takich inicjatywach jak Grupa Wyszehradzka. Chciałabym przypomnieć, jak się zachowała wasza pani premier Ewa Kopacz w roku 2015, kiedy oszukała całą grupę. Była umówiona, że wspólnie będą przeciwko przyjmowaniu migrantów, ale jako jedyna zachowała się niesolidarnie i oczywiście Polska była gotowa za waszych rządów, Platformy Obywatelskiej i PSL, migrantów w ilościach ogromnych przyjmować. Zrewidowaliście te swoje decyzje, tak samo i inne kraje Europy, bo wiemy, do czego to multikulti doprowadziło.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#PosełAnnaMilczanowska">Panie Ministrze! Chciałabym zapytać o jeszcze jedną inicjatywę, jakże ważną dla nas, dla Europy Środkowej, a mianowicie o inicjatywę Trójmorza. Powstała ona dzięki zabiegom pana prezydenta Andrzeja Dudy oraz pani prezydent Chorwacji i ją pielęgnujemy — 12 znakomicie rozwijających się państw — wiemy, że z budżetem. Inicjatywa wspierana jest przez Stany Zjednoczone — to jest również bardzo ważne, ponieważ tutaj też padały ze strony opozycji zarzuty, że my przestaliśmy współpracować ze Stanami Zjednoczonymi. Gdyby pan zechciał powiedzieć więcej o tej inicjatywie, jak ona wygląda teraz. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pani poseł Joanna Borowiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PosełJoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#PosełJoannaBorowiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po reakcjach posłów opozycji widać, że prawda boli. Opozycja w Polsce przez 6 lat, obserwując działania rządu Prawa i Sprawiedliwości na polu dyplomacji, miała okazję wiele się nauczyć, ale jak widać, z tej okazji nie skorzystała. Albo jest leniwa, albo zwyczajnie nie chce czerpać z dobrych praktyk. Jak wyglądała polityka zagraniczna w Polsce za rządów Platformy i PSL-u? Wasalizacja Polski, usłużne zgadzanie się na wszystko bez względu na konsekwencje. Zgodnie z waszą polityką dziś mielibyśmy setki tysięcy uchodźców w kraju, a chcieliście przyjąć nawet milion. Mówiliście, że jesteście gotowi na każdą liczbę uchodźców. Brylowaliście na salonach w podawaniu marynarek brukselskim urzędnikom.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Nowacka: A wy patrzycie, jak ludzie umierają w lasach.)</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#PosełJoannaBorowiak">Od 6 lat realizujecie program: Zagranica. Prosicie o nakładanie sankcji na Polskę, podpisujecie deklaracje, wywołujecie rezolucje w Parlamencie Europejskim przeciw własnemu krajowi. I w tym jesteście konsekwentni, to trzeba wam przyznać. Tylko dlatego, że nie możecie zaakceptować demokratycznego wyboru Polaków. Czy z zemsty za to, że Polacy odsunęli was od władzy, dzisiaj szkodzicie polskim interesom? Zły to ptak, co własne kala gniazdo.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pan poseł Janusz Kowalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PosełJanuszKowalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Porozmawiajmy o tym, kto był i kto jest największym sojusznikiem Władimira Putina w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Antoni.)</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#PosełJanuszKowalski">Porozmawiajmy o rządzie Donalda Tuska, o tym co zrobił dla Władimira Putina.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#PosełJanuszKowalski">W lutym 2008 r. reset z Putinem, spotkanie z Putinem. Dewastacja polityki śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego na wschodzie, zdrada naszych sojuszników, zdrada Litwy, zdrada państw bałtyckich, Gruzji, Azerbejdżanu. Zatrzymanie projektu Odessa — Brody — Płock — Gdańsk. Zatrzymanie Baltic Pipe, bo chcieliście kupować rosyjski gaz i zrobiliście to. W 2010 r. zawarliście umowę, która była proputinowska. O 2 mld m3 zwiększyliście uzależnienie od gazu do roku 2022. Umorzyliście 1 mld zł Gazpromowi za przesył gazu w latach 2006–2010. Jeszcze administracyjnie zniszczyliście zysk spółki EuRoPol GAZ, która miała zyski 400–500 mln zł, zmniejszając go do 21 mln zł, i dzisiaj do Niemiec gaz przez Polskę płynie za darmo. Tak właśnie Donald Tusk i Waldemar Pawlak przysłużyli się Putinowi. I nawet w marcu 2014 r. Donald Tusk zgodził się na ten fatalny system EU ETS, który dzisiaj powoduje, że mamy takie wysokie ceny energii i ciepła.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#PosełJanuszKowalski">Szanowni Państwo! Mieliście okazję w zeszłym tygodniu zagłosować za stanowiskiem Polski, bo jutro pan premier jedzie walczyć o to, żeby ten system, który jest zdewastowany przez waszą politykę, zawiesić po to, żeby były niskie ceny energii i ciepła. I co zrobiliście? Znowu zagłosowaliście za wysokimi cenami energii, znowu zagłosowaliście za stanowiskiem Berlina i Moskwy, bo gaz dzisiaj jest polityką, którą wspiera Moskwa i wspiera Berlin. I pamiętajcie o tym: to właśnie Platforma Obywatelska i PSL są sojusznikami CDU/CSU, a to CDU/CSU dało zielone światło Nord Streamowi. Prawda boli. Donald Tusk był najbardziej proputinowskim premierem III RP. Prawda boli.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pani poseł Ewa Szymańska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PosełEwaSzymańska">Szanowny Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoki Sejmie! Brawo, panie pośle, mój kolego klubowy.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Mejza?)</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#PosełEwaSzymańska">Fakty mówią więcej niż słowa. My chcemy Polski, która bierze udział w dyskusji na temat polityki wschodniej. Takie hasła dziś wybrzmiały z ust posłów opozycji. Ale to na skutek naszych działań zmieniło się podejście Unii do kryzysu migracyjnego. My, będąc jeszcze w opozycji, nie godziliśmy się na przyjmowanie migrantów z Unii zaproszonych szerokimi falami przez byłą kanclerz Angelę Merkel. My działamy, nie tylko mówimy. I to są fakty, fakty mówiące o tym, że teraz to my kształtujemy unijną politykę migracyjną. To my, Polska, chronimy wschodnich granic Unii Europejskiej przed nielegalnym napływem migrantów. Zarzucacie nam proputinowskie działania, a przecież to wasz człowiek, Donald Tusk, był człowiekiem Putina w Warszawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PosełGrzegorzLorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W poniedziałek 15 listopada szefowie pięciu frakcji w Parlamencie Europejskim skierowali do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen list, w którym domagają się wstrzymania akceptacji polskiego Krajowego Planu Odbudowy, KPO, do momentu, aż zostaną spełnione wszystkie instrumenty wdrożeniowe na rzecz odbudowy i zwiększenia odporności.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#PosełGrzegorzLorek">Szanowni Państwo! Wróg u bram, a wy — nóż w plecy i szczyt hipokryzji. To wasi przedstawiciele się pod tym podpisali. A jaka jest wasza Europa? Mówiliśmy o dzienniku „Libération”. Duński bank, instytucja z blisko 150-letnią historią… Przez estońską filię blisko 234 mld euro funduszy… Transfery z banku rosyjskiego… To jest wasza Europa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Witold Zembaczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PosełWitoldZembaczyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#PosełWitoldZembaczyński">Panie Marszałku! Jak słucham tej debaty w wykonaniu tej części sali, to jestem w pełni jednak przekonany, tak już ostatecznie, że najlepsza część PiS-u zginęła w katastrofie smoleńskiej.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Milczanowska: Wie pan co? Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#komentarz">(Część posłów uderza w pulpity)</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#PosełWitoldZembaczyński">Polityka zagraniczna jest dzisiaj pisana cyrylicą, a będzie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle, przekroczył pan pewne granice, wypowiadając się w ten sposób, i chciałbym pana w tej kwestii upomnieć.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PosełWitoldZembaczyński">Dziękuję, panie marszałku, za to upomnienie.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Przeproś! Przeproś! Przeproś!)</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#PosełWitoldZembaczyński">Dzisiaj motywuje was działanie oblężonej twierdzy, ale tym wrogiem nie są instytucje europejskie, bo wystarczy być praworządnym. Wystarczy realizować wyroki europejskich trybunałów, żeby otrzymać unijne pieniądze. Dzisiaj realizujecie politykę oblężonej twierdzy, dlatego że ten wróg jest u was w środku, wewnątrz tzw. Zjednoczonej Prawicy.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj!)</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#PosełWitoldZembaczyński">To są radykałowie z Solidarnej Polski. To są ekstremiści jak Antoni Macierewicz, którzy zasłaniają się wartościami narodowymi, a de facto promują antypolskie działania. Realizując wielki, okrągły antyeuropejski stół ze zwolennikami Putina w Warszawie, ostatecznie określiliście się, że patriotyzm to tylko frazes. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Wysoki jak brzoza, a głupi jak koza.)</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Komisja etyki.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pan poseł Władysław Teofil Bartoszewski.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Przepraszam bardzo…)</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Głos zabiera teraz pan poseł Władysław Teofil Bartoszewski.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie marszałku, zostało kłamstwo na mój temat powiedziane. Mam prawo na nie odpowiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tam się kara należała.)</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Szanowni państwo, proszę o zajęcie miejsc, a pana posła Władysława Teofila Bartoszewskiego proszę na mównicę.</u>
          <u xml:id="u-273.7" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle, proszę na mównicę.</u>
          <u xml:id="u-273.8" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan zabiera głos czy rezygnuje z pytania?</u>
          <u xml:id="u-273.9" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.10" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie marszałku, powtarzam raz jeszcze: przed chwilą skłamano na mój temat. Pan chroni kłamców.)</u>
          <u xml:id="u-273.11" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Ja posła w tym momencie upomniałem. Upomniałem.</u>
          <u xml:id="u-273.12" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-273.13" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Nie upomniał pan na temat kłamstwa na mój temat. Nie zrobił pan tego. Chroni pan kłamców.)</u>
          <u xml:id="u-273.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-273.15" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.16" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#komentarz">(Głos z sali: No słucham pana, będzie ciekawe.)</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Mam nadzieję.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Największą bolączką polskiej polityki zagranicznej, czego pan minister jest w pełni świadom, jest to, że stała się ona zakładnikiem polityki wewnętrznej w obozie Zjednoczonej Prawicy i nie reprezentuje niestety polskiej racji stanu w ostatnich 6 latach. To jest clou. Ostatnio ta polityka stała się, jak powiedział pan przewodniczący Władysław Kosiniak-Kamysz, również schizofreniczna. Z jednej strony mamy Solidarną Polskę, która mówi, żeby nie płacić składek członkowskich do Unii Europejskiej — mimo że nie jesteśmy płatnikiem netto, jesteśmy póki co beneficjentem — a również sugeruje, że może będzie należało wetować wszystkie propozycje stawiane przez 26 innych państw członkowskich, czyli wyeliminować Polskę z Unii Europejskiej, de facto zrobić taki eksplozywny polexit. Z drugiej strony, czego może nie wszyscy posłowie Prawa i Sprawiedliwości są świadomi, ale pan minister Ziobro akurat jest świadom, mimo negatywnego podejścia do Unii Europejskiej w rządzie Zjednoczonej Prawicy pan premier Morawiecki podpisał się pod uwspólnotowieniem i solidarnym spłacaniem długu 27 państw członkowskich Unii Europejskiej, czym zrobił największy i najdłuższy krok w stronę federalizacji Europy od czasu powstania Unii Europejskiej. Pan Korwin-Mikke zgadza się z panem przewodniczącym, z tym oczywiście. Pan Ziobro też się z tym zgadza. Pan minister Ziobro też się z tym zgadza, bo to jest prawda. Jak się ma wspólny dług, to w konsekwencji płaci się wspólne podatki. Doceniam pytanie i podpisuję się pod pytaniem pana posła Rychlika, które było bardzo zasadne. Też chciałbym usłyszeć, jakie dalsze kroki na drodze federalizacji, do wspólnej polityki monetarnej i fiskalnej Unii rząd Zjednoczonej Prawicy zamierza zrobić, bo to jest bardzo istotne pytanie dla wszystkich Polaków. Rząd tej schizofrenii nie zauważa, bo żeby zacytować: Nic was nie przekona, że białe jest białe, a czarne jest czarne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jaka jest dziś polityka zagraniczna? To pytanie sobie zadajemy.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Jedni mówią, że jej nie ma, i tej wersji będą bronić posłowie z Prawa i Sprawiedliwości, bo to jest mniej bolesne. Ale to nieprawda, polityka zagraniczna jest, tyle że gdziekolwiek sięgniesz, tam porażka. Krajowy Plan Odbudowy — porażka, Pakiet Mobilności — porażka, stosunki z sojusznikami — porażka, wizerunek Polski jako państwa — ostoi demokracji — porażka, Trójkąt Weimarski — porażka, dyplomacja ekonomiczna — porażka. Jest pohukiwanie, jest wymachiwanie szabelką, ale słowem najlepiej opisującym dokonania PiS w czasie ostatnich 6 lat jest słowo, sami wiecie najlepiej jakie: porażka. Powtarzaliście to wiele razy.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Koalicja Obywatelska — porażka.)</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#PosełMirosławSuchoń">I jakby tego było mało, to Prawo i Sprawiedliwość wpadło na wspaniały pomysł, żeby wraz z przyjaciółmi Putina założyć de facto ambasadę moskiewską w Parlamencie Europejskim. Naprawdę nie wiem, czy nie zdajecie sobie sprawy, że to jest kierunek na zdradę. Macie reprezentować polskie interesy i tym w Parlamencie Europejskim się zająć. Zamiast dbać o pozycję międzynarodową, o naszą gospodarkę, o pieniądze dla obywateli i firm rząd Prawa i Sprawiedliwości walczy o swoje partyjne interesy. To jest niegodne urzędu, który powierzyli wam Polacy. Mieliście działać na ich rzecz, a rzuciliście się na frukty władzy. Nic gorszego Prawo i Sprawiedliwość nie mogło zrobić.</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Mogło, mogło.)</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#PosełMirosławSuchoń">Mam tylko jedno pytanie: Czy nie jest wam po prostu wstyd? Czy nie jest wam wstyd za to, co Polsce robicie?</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Tracimy dziennie już milion euro w ramach kar za Izbę Dyscyplinarną, którą i tak chcecie zlikwidować.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Milczanowska: Wy tylko o tych karach.)</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#PosełPaulinaHennigKloska">W ten sposób Izba stała się najdroższą instytucją w Polsce. Razem z Turowem kary sięgają już 1,5 mln euro dziennie. Trzeba być naprawdę nieprzyzwoitym człowiekiem, by w obronie własnych obsesji narażać kraj na takie straty i jeszcze nazywać to patriotyzmem. To jest naprawdę nieprzyzwoite.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Milczanowska: Tak, rozwiązać Turów. Wasze rozwiązanie.)</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Zamknąć Turów.)</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Za każdym razem, gdy manipulujecie, siejecie dezinformację, mijacie się z prawdą w imię osłabiania jedności europejskiej, Putin otwiera szampana.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Przez was.)</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Waszego szampana.)</u>
          <u xml:id="u-278.8" who="#PosełPaulinaHennigKloska">I robicie to w momencie, kiedy zagrożenia na wschodzie tylko i wyłącznie rosną. Wy jesteście po prostu szkodnikami dla Polski. Jesteście zagrożeniem dla polskiej racji stanu.</u>
          <u xml:id="u-278.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Na tym lista posłów zapisanych do dyskusji została zamknięta.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">Proszę teraz o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana przewodniczącego Władysława Kosiniaka-Kamysza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Widać, jak bardzo była potrzebna ta debata. Nie ma już zwyczaju exposé ministra spraw zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Milczanowska: A skąd pan wie?)</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Nie prowadzicie i nie prezentujecie swoich strategii w polityce zagranicznej. Ale dziękuję za słowa uznania od pani poseł Dziuk, która dziękowała mi za tę debatę. Więc widzę, że w was też była potrzeba wypowiedzenia się o polityce międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Bardzo dziękuję. To jest docenienie. Rzadko się zdarza z waszych ust, ale rozumiem, że jeżeli rządzący nie wywiązują się ze swoich obowiązków, to rolą opozycji jest przecież zaproponowanie tematu ważnego z punktu widzenia strategii polityki Polski. To jest pierwsza kwestia.</u>
          <u xml:id="u-280.6" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Druga kwestia dotyczy sprostowania, bo ono musi paść z tej mównicy, obraźliwych słów i nieprawdziwych słów dotyczących roli dzisiejszej opozycji, a kiedyś partii rządzących w przystąpieniu Polski do NATO, do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-280.7" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Drodzy Państwo z PiS-u! Po tej stronie sali sejmowej zasiadają ugrupowania, które walnie przyczyniły się do wstąpienia do NATO i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-280.8" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Do NATO? Bardzo ciekawe.)</u>
          <u xml:id="u-280.9" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Po pierwsze, wniosek do Unii Europejskiej podpisuje premier Waldemar Pawlak. Po drugie, do NATO wprowadza nas rząd Jerzego Buzka, w którym akurat PSL-u nie było. Ministrem spraw zagranicznych jest Bronisław Geremek. A do Unii Europejskiej wprowadza nas rząd, w którym jest Leszek Miller i Jarosław Kalinowski.</u>
          <u xml:id="u-280.10" who="#komentarz">(Poseł Anna Milczanowska: A pamięta pan, co robił premier Olszewski?)</u>
          <u xml:id="u-280.11" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">A w tym samym czasie prezydentem Rzeczypospolitej jest Aleksander Kwaśniewski. Jestem tylko z jednego środowiska politycznego, ale wymieniam wszystkie, bo nie zakłamuję historii.</u>
          <u xml:id="u-280.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-280.13" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Aleksander Kwaśniewski to nie był nasz prezydent, ale to był prezydent, który wprowadzał Polskę do Unii Europejskiej i był prezydentem Rzeczypospolitej. I do NATO.</u>
          <u xml:id="u-280.14" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Klimczak: Uczcie się.)</u>
          <u xml:id="u-280.15" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Kiedyś zrobiliście taką wystawę w Sejmie i tam wymazaliście te postacie. Dzisiaj wasz minister edukacji chce to samo zrobić w szkołach. Wymazać prawdę historyczną.</u>
          <u xml:id="u-280.16" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Źle robią np. też ci z opozycji, którzy chcą zmiany nazwy ronda. To nam się też nie podoba i to mówimy jasno. Bo to jest prawda historyczna i ona jest niezależna od tego, z jakiej formacji jesteś. Tylko mówienie o tej prawdzie historycznej jest już zależne od tego, z jakiej formacji jesteś. Bo wy macie tylko swoją historię, napisaną tylko swoimi bohaterami. Nie widzicie zupełnie innych i nie potraficie docenić tych, którzy przyłożyli rękę, a tak naprawdę położyli kamień węgielny pod Polskę w Unii Europejskiej i w NATO. I to jest nieprawda, to jest wasz wstyd, to jest wasza hańba.</u>
          <u xml:id="u-280.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-280.18" who="#komentarz">(Poseł Anna Milczanowska: Nieprawda. Niech pan nie kłamie. Panie przewodniczący.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">A ja bardzo panią proszę, pani poseł, aby pani powstrzymała emocje, jak występuje…</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Milczanowska: Ja jestem spokojna, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#WicemarszałekPiotrZgorzelski">To dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Zastanawiam się, panie marszałku, Wysoka Izbo, czemu ich tak boli prawda. Czemu ich bolą nazwiska, które są obiektywną prawdą w tym względzie? To jest naprawdę zaskakujące. Nie będę podejmował tutaj działań terapeutycznych w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Was.)</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Tylko zapomniałeś o nazwisku Olszewski. O nim zapomniałeś.)</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Klimczak: Nie jesteście na ty, szczególnie z takim jak ty.)</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Działań terapeutycznych nie będę podejmował.</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Szanowni państwo, też była mowa tutaj… Jedna z pań poseł z PiS chyba się pomyliła, bo ja mówiłem o polskiej racji stanu i przedstawiałem jej założenia. Wy waszych założeń nie jesteście w stanie przedstawić, wasz minister spraw zagranicznych nie przyszedł tutaj i nie przedstawił polskiej racji stanu, a wasza posłanka mówiła o zamachu stanu.</u>
          <u xml:id="u-282.6" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Ja się z historycznego punktu widzenia nie dziwię, bo dla was jako grupy rekonstrukcyjnej sanacji zamach majowy, zamach stanu, pucz wojskowy jest momentem chwały, ale dla nas — jest momentem hańby i załamania się w Polsce demokratycznych rządów, czego skutki tego odczuwały kolejne pokolenia w latach 30.</u>
          <u xml:id="u-282.7" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Tak więc jeszcze raz o polskiej racji stanu… Bo nie zdementowaliście wypowiedzi ministra Ziobry, nie zaprzeczyliście dzisiaj z tej mównicy temu, co powiedział dla jednego z najbardziej opiniotwórczych dzienników światowych. I to obniża pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Polską racją stanu jest dzisiaj posiadanie dobrych sojuszników. Polską racją stanu jest uczestniczenie we wspólnocie narodowej i solidarność wewnętrzna. Polską racją stanu jest współdziałanie w tematach najważniejszych. Nie proponujecie tego jako rządzący od 6 lat. Nie macie ochoty na współdziałanie w tym zakresie. Polską racją stanu jest dzisiaj załagodzenie konfliktów z naszymi sąsiadami z Unii Europejskiej, z państwami należącymi tak jak my do Unii Europejskiej, w tym z tymi z Grupy Wyszehradzkiej. Polską racją stanu jest umacnianie relacji polsko-niemieckich i gospodarczych, i politycznych. Polską racją stanu jest utrzymywanie relacji handlowych i militarnych ze Stanami Zjednoczonymi. I my was do tego wzywamy.</u>
          <u xml:id="u-282.8" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Daliśmy wam dzisiaj szansę, przedstawiając swoje kierunki polityki zagranicznej. Jeżeli rząd abdykował, jeżeli premierem stał się w sprawach zagranicznych minister Ziobro, a ministrem spraw zagranicznych stał się Janusz Kowalski, to opozycja musi reagować na taką zamianę ról, na takie definiowanie polityki zagranicznej. Po to jesteśmy dzisiaj też w Wysokiej Izbie jako opozycja, żeby w sprawach kluczowych bić na alarm, dbać o Polskę, niezależnie od tego, jaki jest rząd.</u>
          <u xml:id="u-282.9" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: I głosować przeciwko Polsce.)</u>
          <u xml:id="u-282.10" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Chodzi o to, żeby dbać o Polskę niezależnie od tego, jaki jest rząd. Z tego obowiązku nikt nas nie zwolni, my się z tego obowiązku nie damy wypchnąć. I nie będziecie nam odmierzać patriotyzmu, bo patriotyzm wynika nie tylko z naszego urodzenia, z naszego przywiązania, z naszej tożsamości.</u>
          <u xml:id="u-282.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Z pochodzenia.)</u>
          <u xml:id="u-282.12" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">Wynika przede wszystkim z najważniejszej rzeczy: z prawdziwej miłości do ojczyzny. My nikomu tej prawdziwej miłości nie odmawiamy, wam również. I nie życzymy sobie, żeby ktokolwiek odmawiał jakiejkolwiek opcji politycznej czy jakiemukolwiek obywatelowi Rzeczypospolitej prawa do miłości własnej ojczyzny i działania na jej rzecz.</u>
          <u xml:id="u-282.13" who="#komentarz">(Głos z sali: My też nie.)</u>
          <u xml:id="u-282.14" who="#PosełWładysławKosiniakKamysz">My tak robimy, tak działamy. Polska racja stanu jest najważniejsza — wolna, niepodległa Rzeczpospolita w silnej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-282.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-282.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-282.17" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana ministra Piotra Wawrzyka.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Klimczak: Uczcie się, faryzeusze.)</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest ta wasza hipokryzja.)</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na wstępie chciałbym podziękować panu przewodniczącemu Kosiniakowi-Kamyszowi za zakończenie wystąpienia. Tylko prosiłbym panie przewodniczący, o więcej konkretów. Jeżeli mówi pan o tym, że trzeba działać w imię polskiej racji stanu, to bardzo proszę o przekonanie europosłów, pana koalicjantów do tego, żeby przestali wreszcie tworzyć antypolskie dokumenty…</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">…i głosować przeciwko Polsce w Parlamencie Europejskim.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Jeżeli ma pan na nich jakikolwiek wpływ, to niech pan wdroży w praktyce to, co pan przed chwilą powiedział.</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#komentarz">(Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: Ale to pan jest rządem.)</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Druga rzecz. W wielu pytaniach była poruszana kwestia skuteczności polskiej polityki zagranicznej. Podam państwu pewne fakty. Bo ja nie będę uprawiał retoryki, to miało miejsce w państwa pytaniach. Wybory do Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych — praktycznie 100-procentowe poparcie ze strony wszystkich państw. To jest efekt zabiegów polskiej dyplomacji.</u>
          <u xml:id="u-284.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-284.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Tylko dwa głosy wstrzymujące się. Czy ta dyplomacja jest skuteczna? Jest skuteczna. Dzięki temu mieliśmy najlepszy w historii wynik w wyborach do najważniejszego gremium światowego decydującego o polityce bezpieczeństwa na świecie.</u>
          <u xml:id="u-284.9" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Klimczak: Co z tego mają Polacy? Proszę o KPO.)</u>
          <u xml:id="u-284.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Drugi przykład. Bardzo proszę. Rada Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jesteśmy członkami dzięki temu, że polska dyplomacja skutecznie zabiegała o te głosy. Zostaliśmy wybrani do Rady Praw Człowieka ONZ. Dzięki temu możemy teraz skutecznie walczyć o prawa człowieka na Wschodzie, przede wszystkim na Białorusi, ale też w Federacji Rosyjskiej i piętnować te wszystkie antydemokratyczne działania reżimu Łukaszenki. To dzięki skuteczności polskiej dyplomacji i polskich dyplomatów te rezolucje po kolei są przyjmowane zgodnie z naszymi propozycjami.</u>
          <u xml:id="u-284.11" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ale co my z tego mamy?)</u>
          <u xml:id="u-284.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">I to jest miara skuteczności dyplomacji. I trzeci przykład: Rada Wykonawcza UNESCO, panie pośle. Bo polityka zagraniczna nie sprowadza się tylko do jednego dokumentu, wbrew temu, co panu się wydaje. Miarą skuteczności dyplomacji jest wybieranie, bycie wybieranym do gremiów decyzyjnych na świecie. A nam się to udaje taśmowo, można powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-284.13" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Taśmowo, same sukcesy.)</u>
          <u xml:id="u-284.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Robimy to po kolei. Jeśli się ubiegamy, to dostajemy praktycznie jednomyślne poparcie. To jest miara skuteczności dyplomacji i pozycji Polski na świecie.</u>
          <u xml:id="u-284.15" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Klimczak: Szczególnie jak Czarneckiego odwołali.)</u>
          <u xml:id="u-284.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">A jak to było za rządów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego? Likwidacja ambasad, likwidacja konsulatów, bo nie było na to pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-284.17" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: A wy macie ambasady, ale ambasadorów nie macie.)</u>
          <u xml:id="u-284.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">I to jest właśnie skuteczność dyplomacji. Jak można robić dyplomację, skoro likwiduje się ambasady i konsulaty?</u>
          <u xml:id="u-284.19" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Izrael, Czechy, Niemcy.)</u>
          <u xml:id="u-284.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Jak można robić skuteczną dyplomację, skoro podpisuje się kontrakt ze wschodnim partnerem tak skandaliczny, że protestuje przeciwko temu Komisja Europejska? Otóż stwierdziła ona: za daleko poszliście na ustępstwa wobec Rosji. Tak nie można, naruszacie solidarność europejską. To podpisał przedstawiciel Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-284.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Jako przykład przywołam jedno ze zdań, które wypowiedział ówczesny premier Donald Tusk. Pytany, dlaczego tak, a nie inaczej, w sposób niekorzystny dla Polski, Polska zagłosowała w sprawie ważnej dla Unii Europejskiej…</u>
          <u xml:id="u-284.22" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Jakiej?)</u>
          <u xml:id="u-284.23" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">Chodziło o pakiet klimatyczny.</u>
          <u xml:id="u-284.24" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPiotrWawrzyk">…Tusk odpowiedział: Bo poprosiła mnie o to kanclerz Merkel. To była skuteczność tej polityki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-284.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-284.27" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Nitras: Miał 10 minut, powiedział w 2.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Wypowiedź ta kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PosełTomaszKostuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! „Będę kontynuował promocję naszych wspólnych zobowiązań, by wspierać fundamentalne swobody i praworządność jako niezbędne dla demokracji i centralne dla relacji USA — Polska” — powiedział Mark Brzezinski, nowy ambasador USA w Polsce, podczas wysłuchania przed komisją spraw zagranicznych Senatu. „W szczególności będę nadal podkreślał w kontaktach z polskimi władzami wagę bezstronnego sądownictwa, niezależnych mediów i poszanowania praw człowieka dla wszystkich, w tym osób LGBTQI+ i członków innych mniejszości”.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#PosełTomaszKostuś">Szanowni Państwo! Jak będą się układały relacje z nowym ambasadorem, jeśli polscy urzędnicy blokowali tę kandydaturę? Jak będą się one układać, jeśli nowy ambasador wprost mówi, że będzie kładł nacisk akurat na te wszystkie aspekty, których wy jako rząd nie szanujecie?</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#PosełTomaszKostuś">Proszę jeszcze o odpowiedź, dlaczego Polska od przeszło 2 lat nie ma w Republice Czeskiej ambasadora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (druki nr 1847 i 1848).</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Grzegorza Matusiaka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PosełSprawozdawcaGrzegorzMatusiak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#PosełSprawozdawcaGrzegorzMatusiak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, druk nr 1847.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#PosełSprawozdawcaGrzegorzMatusiak">Marszałek Sejmu zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierowała w dniu 14 grudnia 2021 r. powyższy projekt ustawy do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych do pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#PosełSprawozdawcaGrzegorzMatusiak">Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 14 grudnia 2021 r. wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył powyższy projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Ewę Malik z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PosełEwaMalik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#PosełEwaMalik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, druki nr 1847 i 1848, po pierwszym czytaniu w Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#PosełEwaMalik">Poselski projekt ustawy przewiduje utworzenie systemu wsparcia będącego mechanizmem wsparcia publicznego dla sektora górnictwa węgla kamiennego określonym w rządowych dokumentach strategicznych. Projekt powstał z powodu konieczności stopniowego wygaszania działalności wydobywczej węgla kamiennego. Obejmuje w szczególności dopłaty z budżetu państwa do redukcji zdolności produkcyjnych oraz pokrycie kosztów wynikających z zakończenia wydobycia węgla kamiennego i likwidacji jednostek produkcyjnych. Przy czym jest to likwidacja tych jednostek, które nie są związane z bieżącą produkcją w przemyśle górniczym. Projekt przewiduje również zawieszenie, a następnie umorzenie z mocy prawa zobowiązań pieniężnych przedsiębiorstw górniczych, które są objęte systemem wsparcia, powstałych z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonych i płatnika, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne, które na mocy umów zawartych przed 31 grudnia 2001 r. i obowiązujących na dzień 31 grudnia 2021 r. zostały rozłożone na raty, lub których termin płatności został odroczony.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#PosełEwaMalik">Wczoraj podczas pierwszego czytania w komisji posłowie poparli kilka poprawek redakcyjnych do nowelizacji ustawy. Tym samym w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość rekomenduję Wysokiemu Sejmowi przyjęcie omawianego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego z Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PosełKrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dzisiaj rzeczywiście debatujemy nad bardzo ważną ustawą, jeszcze raz podkreślę, bardzo ważną ustawą. Co prawda ona idzie w kierunku realizacji umowy społecznej dotyczącej transformacji sektora górnictwa węgla kamiennego oraz wybranych procesów transformacji województwa śląskiego, która została podpisana 28 maja 2021 r. między stroną społeczną, stroną rządową, samorządowcami i przede wszystkim związkami zawodowymi. Ustawa sięga jednak dalej, wprowadza nas w transformację energetyczną Polski. Rozpoczynamy kolejny etap likwidacji kopalń, który potrwa aż do zakończenia eksploatacji węgla kamiennego, zgodnie z harmonogramem, który został zawarty w tej tzw. umowie społecznej.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#PosełKrzysztofGadowski">To ważny i poważny w skutkach proces dotyczący transformacji górnictwa węgla kamiennego i, jak wspomniałem, transformacji województwa śląskiego. Przypomnę, czego on dotyczy. Chodzi o likwidację ok. 80 tys. miejsc pracy w kopalniach i 410 tys. miejsc pracy w firmach okołogórniczych. To wszystko dzieje się na obszarze 73 gmin. Taki proces powinien być przygotowany i przeprowadzony przez rząd. Powinien zostać zaopiniowany w pełnej procedurze, jako ustawa rządowa. Pierwsze czytanie powinno odbyć się tu, w Sejmie, a nie w zakamarkach sekretariatu Sejmu. W tym procesie powinny uczestniczyć strony tej umowy. Szanujmy te podmioty, szanujmy górników, związkowców, szanujmy tych, którzy miesiącami pracowali nad tym projektem ustawy. Okażmy szacunek tym, którzy ciężko na co dzień pracują, zaopatrując Polskę w węgiel. A co my mamy? Mamy przygotowany projekt ustawy wniesiony przez posłów ot tak, od ręki, kilka godzin przed posiedzeniem komisji sejmowej, jak już mówiłem, w zakamarkach Kancelarii Sejmu. Wrzucony, procedowany bardzo szybko, kolanem dopinany.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#PosełKrzysztofGadowski">Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że proces związany z transformacją górnictwa i transformacją energetyczną Polski wymaga poważnego wsparcia z budżetu państwa, i nikt nie mówi inaczej. Chcemy tego wsparcia udzielić, ale chcemy w sposób partnerski do tego typu ustaw podchodzić. Nikt wczoraj w komisji nie powiedział nam, w jakim zakresie ta pomoc będzie dotyczyła jednego, drugiego, trzeciego podmiotu. W jakiej sytuacji pozostawia Prawo i Sprawiedliwość spółki górnicze od roku 2015? Jak ten proces restrukturyzacji dzisiaj się ma? Ile węgla produkujemy, ile przy okazji przyszło z Rosji, tego nikt nam dzisiaj nie mówi, wszyscy uciekają bokiem. Nie było żadnego prezesa spółki węglowej, która będzie korzystać z dobrodziejstwa tego projektu ustawy. Tego od nich nie usłyszeliśmy.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#PosełKrzysztofGadowski">Zgodnie z zapisami projektowanej ustawy ma powstać nowy system wsparcia tego sektora górniczego w dwóch zakresach: po pierwsze, dopłat z budżetu państwa do redukcji zdolności produkcyjnych, po drugie, zawieszenia i następnie umorzenia zobowiązań pieniężnych spółek górniczych zajmujących się wydobyciem węgla kamiennego powstałych do dnia 31 grudnia 2021 r. Dotyczy to składek ZUS. Mówimy i słyszeliśmy o 800 mln zł. Zobowiązania dotyczą przede wszystkim Polskiej Grupy Górniczej. Jest też oczywiście pożyczka z Polskiego Funduszu Rozwoju SA, 1 mld zł. To również dotyczy Polskiej Grupy Górniczej, spółki górniczej, którą na sztandarach niosło Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#PosełKrzysztofGadowski">Mówimy o kosztach. Słyszeliśmy globalną kwotę 28 821 mln zł na lata 2022–2031. W przyszłym roku będzie to koszt wynoszący 6200 mln zł. Natomiast jeśli chodzi o kwestię kalkulacji, cyfr, tego, skąd one wynikają i zgodnie z jaką procedurą będą wyliczane — kto, na co i komu — to tego nie słyszeliśmy.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#PosełKrzysztofGadowski">Proces notyfikacji. Nowy system wsparcia wymaga notyfikacji i akceptacji Komisji Europejskiej. Jak usłyszeliśmy wczoraj w komisji, może to się odbywać do końca roku 2022. Przykro jest dzisiaj powiedzieć, kiedy chce się rzetelnie, uczciwie pracować, że nie dajecie państwo jako posłowie Prawa i Sprawiedliwości, jako rząd szansy na wypracowanie skutecznego mechanizmu. Dziś nie wiemy, czy tych środków wystarczy, czy jest ich za mało, czy w przyszłym roku będzie potrzeba więcej. Nie przedstawiono nawet specyfikacji wydatków na poszczególne lata w okresie 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#PosełKrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Koalicji Obywatelskiej, zdając sobie sprawę z procesu transformacji i tej górniczej, i tej energetycznej, a także widząc, w jakiej sytuacji rząd Prawa i Sprawiedliwości pozostawia spółki węglowe, podejmie się prac nad tym projektem ustawy. Będzie popierał proces wsparcia transformacji energetycznej, a zarazem górniczej Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-292.7" who="#PosełKrzysztofGadowski">Natomiast chciałbym, panie marszałku, złożyć jedną poprawkę. Skoro nie mamy tych informacji na bieżąco, chcielibyśmy kontrolować ten proces. Chcemy, aby Wysoka Izba miała możliwość kontrolowania tego procesu poprzez analizę corocznego sprawozdania Rady Ministrów z realizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-292.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu serdecznie za tę poprawkę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Maciej Konieczny, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PosełMaciejKonieczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawdę mówiąc, myślałem, że udało mi się już przywyknąć do tego szalonego, nierozsądnego i nieodpowiedzialnego trybu procedowania nad ustawami w tej kadencji Sejmu, ale Prawu i Sprawiedliwości udało się jednak mnie zaskoczyć, bo naprawdę robi wrażenie to, co stało się z tym projektem ustawy. Wczoraj znienacka pojawił się poselski projekt ustawy, a jakże, chwilę później odbyło się posiedzenie komisji, a dzisiaj mamy drugie czytanie. Przypomnijmy, że chodzi o projekt absolutnie kluczowy dla przyszłości polskiej energetyki, przyszłości Śląska. Chodzi o kilkaset tysięcy miejsc pracy, kilkadziesiąt tysięcy miejsc pracy w górnictwie i kilkaset tysięcy miejsc pracy w przemysłach powiązanych. Chodzi w końcu o implementację umowy społecznej, czyli zobowiązania, które wziął na siebie rząd Prawa i Sprawiedliwości po rozmowach ze związkowcami.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#PosełMaciejKonieczny">Ten sposób procedowania jest zwyczajnie nieodpowiedzialny, biorąc pod uwagę skalę i wagę spraw, o których rozmawiamy. Jest oczywiste, że plan wygaszania polskiego górnictwa węgla kamiennego jest czymś, za co odpowiada rząd, i to rząd powinien proponować konkretne rozwiązania w normalnym, przewidzianym dla tego trybie. No, ale dowiadujemy się, że sytuacja jest nadzwyczajna. Tyle że kłopot polega na tym, że nie wiemy, dlaczego sytuacja jest nadzwyczajna. Od wczoraj nie udało mi się dowiedzieć, co wydarzyło się takiego niespodziewanego, niewiadomego, czego rząd nie mógł przewidzieć, że nagle, znienacka pojawia się ten poselski projekt. Dowiadujemy się, że inaczej się nie da, tylko że nie wiemy, dlaczego nie ma żadnego uzasadnienia tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#PosełMaciejKonieczny">Wydaje się, że nie ma nic rzadszego w tym Sejmie niż normalny proces ustawodawczy. Po drodze zmienił się jeszcze minister odpowiedzialny za całe przedsięwzięcie. Wygląda to na kompletny chaos. Patrząc na to z perspektywy Śląska, trzeba powiedzieć, że poziom zarządzania i kontroli nad sytuacją jest jak w Legii Warszawa, i to naprawdę nie jest optymistyczne stwierdzenie, bo od wyników tego procesu zależy przyszłość przynajmniej kilkuset tysięcy ludzi i polskiej energetyki. Doskonale wiemy, że cały ten plan i ta umowa społeczna zależą od zgody Komisji Europejskiej, od dokonania notyfikacji przez Komisję Europejską i od jej zgody na udzielanie pomocy publicznej w tak szerokim zakresie i w tak długim okresie, zgody na dopłacanie właściwie do wydobycia węgla. To coś wyjątkowego, coś ponadstandardowego, coś, czego faktycznie potrzebujemy w związku z opóźnieniami, jeżeli chodzi o polską transformację energetyczną, w związku ze szczególną sytuacją Polski, w której energetyka w tak dużym stopniu opiera się na węglu. Potrzebujemy wyjątkowego traktowania i potrzebujemy zgody Komisji Europejskiej. Potrzebujemy tego, żeby ta transformacja była sprawiedliwa i przeprowadzana z poszanowaniem zdania mieszkańców i mieszkanek regionów pogórniczych. To jest kluczowe.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#PosełMaciejKonieczny">Dlaczego więc negocjując tak ważną dla Śląska i dla Polski umowę, kiedy na poziomie europejskim decyduje się o kluczowych dla polskiej energetyki i dla naszego bezpieczeństwa energetycznego rzeczach, zamiast pozyskiwać i zjednywać sobie europejskich partnerów, prowadzicie idiotyczną i szkodliwą dla Polski wojnę z Unią Europejską? Serio, chojrakowanie ministra Ziobry naprawdę jest dla was ważniejsze niż los polskich górników, niż los Śląska, niż los polskiej energetyki? Bo na to wygląda. Tu nie chodzi zresztą tylko o notyfikację umowy społecznej, bo doskonale zdajemy sobie sprawę, a w każdym razie lewica zdaje sobie sprawę, bo z wami to nie wiadomo, z tego, że transformacja energetyczna to jest ogromny proces i wygaszanie wydobycia węgla kamiennego to jest tylko niewielka jego część.</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#PosełMaciejKonieczny">Potrzebujemy wsparcia dla firm okołogórniczych na przekwalifikowanie produkcji, potrzebujemy inwestycji w nowy, zielony przemysł, potrzebujemy sensownego planu zagospodarowania terenów pogórniczych i potrzebujemy nowych, stabilnych źródeł energii. Naprawdę jest co robić i potrzebujemy na to europejskich środków. Tymczasem co robi polski rząd? Na własne życzenie wyrzuca do kosza środki z Europejskiego Funduszu Odbudowy. Lekką ręką płaci codziennie wielomilionowe kary za swoją nieudolność. W końcu poważnie ryzykuje nawet utratą podstawowych strukturalnych funduszy z Unii Europejskiej. Dlaczego? Bo pan Ziobro ma taką fantazję, żeby ręcznie sobie sterować wymiarem sprawiedliwości. To jest najpoważniejsze oskarżenie, bo mamy wyjątkową sytuację. Potrzebujemy notyfikacji Komisji Europejskiej, żeby móc w sposób planowy, kontrolowany i odpowiedzialny odejść od węgla w naszej energetyce, żeby nie było powtórki z niekontrolowanego zamykania kopalń, żeby nie było powtórki z lat 90. Do tego potrzebujemy funduszy, potrzebujemy zgody, potrzebujemy wsparcia naszych europejskich partnerów. Wam wydaje się to wszystko dużo mniej ważne niż jakieś ideologiczne wojenki czy jakieś prywatne zamiary ministra Ziobry.</u>
          <u xml:id="u-294.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest o węglu?)</u>
          <u xml:id="u-294.6" who="#PosełMaciejKonieczny">Tak, to jest o węglu. Dokładnie to jest o węglu. Tak, przyszłość Śląska zależy od tego, czy Komisja Europejska zgodzi się na dopłatę do wydobycia węgla. Tak, to jest o węglu. Ale dla was, jak widać, przyszłość Śląska i losy pracowników górnictwa mają mniejsze znaczenie niż wasze ideologiczne wojenki. Tak, to jest największe oskarżenie, jakie mamy pod waszym adresem.</u>
          <u xml:id="u-294.7" who="#PosełMaciejKonieczny">Jako lewica zagłosujemy za tą ustawą, z pełną świadomością, że to jest wasza odpowiedzialność. Mamy ogromne wątpliwości co do trybu procedowania nad ustawą, która nakłada na polski budżet ogromne koszty, czyli kilkadziesiąt miliardów, o których wydatkowaniu decydujemy w 2 dni, bez możliwości zweryfikowania tego, co przynoszą panowie posłowie, bo rząd w tym wypadku umył ręce. My za tym zagłosujemy, bo wiemy, że od tego zależy bezpieczeństwo miejsc pracy na Śląsku, ale to jest wasza odpowiedzialność. Mam bardzo poważne wątpliwości, czy pracując w tym chaotycznym trybie jesteście w stanie w sposób odpowiedzialny zadbać o bezpieczeństwo rodzin z regionów górniczych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-294.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Władysława Teofila Bartoszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę, Władku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy węgiel, który nam starczy na 200 lat. Nie zamkniemy żadnej kopalni.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Wszystkie kopalnie będą pracować, aż wyczerpie się nam węgiel. Żaden górnik nie będzie bez pracy. A potem przychodzi Europejski Zielony Ład i z łapanki organizujecie komisję. Z godziny na godzinę organizujecie posiedzenie komisji energii po to, żeby rozmawiać nad projektem bardzo ważnej ustawy, której od kilku lat rząd nie miał czasu przygotować, mimo że wiedział, że transformacja energetyczna będzie miała miejsce. Zbiera się grupka posłów — bez żadnych konsultacji, bez porozumienia społecznego, bez rozmów z górnikami. Nagle posłowie Prawa i Sprawiedliwości mówią: dajcie nam 28 mld, prawie 29 mld zł. To to nie jest mała suma. Co więcej to wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej i aprobaty, ponieważ są to środki, które będą uważane za pomoc publiczną. To jest skandaliczny sposób procedowania nad tak ważną ustawą, istotną dla setek tysięcy mieszkańców Śląska, których wyraźnie sobie lekceważycie.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Zwracam uwagę, że w czasie dyskusji, która była mało merytoryczna, ze strony nowego pana ministra nie byliśmy w stanie uzyskać wyjaśnień ani żadnych konkretów. Mamy 28 mld, mamy 8–9 lat na to, żeby je wydać na pomoc dla górników, ale jak to będzie robione, nikt nie wie.</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Co więcej, jest jedno zasadnicze zastrzeżenie, które podniosło Biuro Legislacyjne, jak również niektórzy posłowie Prawa i Sprawiedliwości i część Prezydium Komisji — art. 2 ust. 1 jest niezgodny z prawem, jest prawdopodobnie niezgodny z konstytucją. Jeżeli tego artykułu nie poprawicie, to sami się wpakujecie w potworne kłopoty. Minister zgody na to nie chciał udzielić, twierdził, że wszystko jest w porządku.</u>
          <u xml:id="u-296.5" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">To jest projekt, który jest konieczny, i dlatego nikt z posłów opozycji w komisji energii przeciwko niemu nie głosował. Zdajemy sobie sprawę z wagi tego, że 80 tys. górników i 40 tys. ludzi zależnych trzeba koniecznie pomóc. To jest rola rządu, to powinien robić rząd, a nie grupa posłów, która tego specjalnie dobrze nie przemyślała. Nie mamy żadnych detali, żadnych szczegółów, jak te pieniądze będą rozdawane w poszczególnych latach poszczególnym organizacjom czy poszczególnym grupom górniczym itd. To już było podnoszone przez moich przedmówców.</u>
          <u xml:id="u-296.6" who="#PosełWładysławTeofilBartoszewski">Popieram poprawkę pana posła, że powinna być możliwość corocznej kontroli tego, co rząd z tymi pieniędzmi robi. Wiem, że rząd może lekką ręką wyrzucić 20 mld zaliczki z Unii Europejskiej, dlatego że nie chce stosować się do wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, ale to jest prawie tyle samo, co rekompensaty dla 80 tys. górników czy 40 tys. ludzi narażonych na utratę pracy. W związku z tym popieram tę sugestię. Mam nadzieję, że rząd będzie w stanie to troszkę lepiej wyjaśnić niż pan minister na wczorajszym posiedzeniu komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-296.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-296.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Robert Winnicki, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PosełRobertWinnicki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To jest ustawa likwidacyjna. To jest ustawa likwidująca górnictwo węgla kamiennego w Polsce i to jest radykalne i jaskrawe złamanie przyrzeczeń PiS-u sprzed wyborów, z kampanii wyborczej, z pierwszych lat rządów. W pierwszych latach waszych rządów, 2016–2017, tyle było w „Wiadomościach” TVP materiałów na temat tego, że Tusk chciał zamykać kopalnie, a wy bronicie polskiego górnictwa. I coście zrobili? Podpisaliście kapitulację razem ze związkami zawodowymi ze Śląska, które oskarżam o to, że przez 30 lat blokowały działania transformacyjne, a na koniec zdradziły górnictwo i sprawę górnictwa w Polsce, podpisując razem z rządem tę kompromitującą kapitulację wobec Brukseli. O to oskarżam związki zawodowe ze Śląska. Podpisaliście ją i to powiedział Kolorz otwarcie, publicznie, wyszedł na konferencję prasową i powiedział: tak, proszę państwa, zamykamy rozdział pt. górnictwo węgla kamiennego w Polsce. Zrobiliście to razem, PiS ze związkami zawodowymi ze Śląska to zrobił. Taka jest prawda. Kapitulacja całkowita wobec Brukseli. I teraz chcecie to osładzać, tę całą kompromitację i tę kapitulację, tą ustawą. My się nie zgadzamy. Nie zgadzamy się na dyktando Unii Europejskiej. Żądamy od rządu czegoś przeciwnego, żądamy wypowiedzenia pakietu klimatyczno-energetycznego Unii Europejskiej natychmiast, teraz, podczas najbliższego szczytu Rady Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#PosełRobertWinnicki">To jest polska racja stanu.</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#PosełRobertWinnicki">Krzyczycie, że Tusk podpisał zobowiązania w sprawie emisji, krzyczycie, że Tusk się zgodził — to zróbcie coś z tym wreszcie. Przestańcie popierać politykę Tuska. Przestańcie kontynuować politykę Tuska, która dzisiaj owocuje nie tylko likwidacją naszego wydobycia, problemami energetyki, ale również likwidacją naszego przemysłu energochłonnego, bo do tego to prowadzi, i drożyzną, jeśli chodzi o cenę energii. Unia Europejska i kontynuacja polityki klimatycznej Unii Europejskiej dzisiaj równa się: wysokie ceny prądu, likwidacja górnictwa, likwidacja przemysłu energochłonnego. I albo powiecie temu: stop, albo jesteście takimi samymi zdrajcami sprawy polskiej jak Tusk. Dokładnie tak samo. Jest 1:0, zero-jedynkowa sytuacja. Albo tak, albo tak.</u>
          <u xml:id="u-298.4" who="#PosełRobertWinnicki">Szanowni Państwo! Składamy poprawki do tej ustawy. To dziewięć poprawek, które odsyłają tę ustawę do kosza. Jedna poprawka pozwoli obniżyć ceny energii węgla poprzez likwidację podatku od nieruchomości w zakresie składów.</u>
          <u xml:id="u-298.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-298.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak pójdzie do kosza…)</u>
          <u xml:id="u-298.7" who="#PosełRobertWinnicki">Tak, składamy poprawkę, żeby obniżyć ceny węgla w obecnym czasie i jednocześnie żeby tę ustawę, ten cały plan, tę całą kapitulację odesłać do kosza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Transformacja energetyczna jest konieczna…</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Nie jest konieczna.)</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#PosełPaulinaHennigKloska">…ale to potężny proces, który wymaga również szczerej i otwartej dyskusji nad wieloma aspektami tej transformacji: nad planem wsparcia dla ludzi odchodzących z górnictwa, nad planem wsparcia dla regionów, dla których górnictwo wciąż jest ważnym elementem gospodarki i umożliwia finansowanie życia społecznego. To także dyskusja o planie i naprawie szkód środowiskowych, które pozostaną do naprawienia właśnie po działalności górniczej. Niestety dziś chcecie przyjąć ustawę w ogóle bez dyskusji, bo proces legislacyjny, który towarzyszy tej ustawie, najlepiej obrazuje wasze podejście do transformacji energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Panie pośle, pan chce rozmawiać, ale myśmy nie dostali od rządu ani planu…</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-300.6" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Ale proszę mi nie przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-300.7" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Nie dostaliśmy od rządu ani planu wsparcia dla ludzi odchodzących z górnictwa, ani planu wsparcia dla regionów, ani planu naprawy szkód środowiskowych. W tej ustawie jest tylko jedna rzecz: 28 mld zł, które chcecie wydrukować z długu pozabudżetowego poprzez obligacje gwarantowane przez Skarb Państwa poza kontrolą parlamentu na transformację energetyczną. I tylko to jest w tej ustawie, nie ma nic więcej. Nie wiemy kompletnie, co chcecie za te pieniądze zrobić, i nikt nam tego na posiedzeniu komisji nie potrafił powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-300.8" who="#PosełPaulinaHennigKloska">A proces legislacyjny jest w ogóle jakimś skandalem. Wczoraj o godz. 15.30 posłowie dowiedzieli się, że w ogóle taka ustawa wpłynęła do Sejmu. O godz. 17 postanowiliście zorganizować posiedzenie komisji, na które część posłów nie mogła przyjść, dlatego zwołaliście je w trybie zdalnym, żeby mieć większość w głosowaniu, gdyby ktoś chciał, nie wiem, poważnej dyskusji na ten temat. Tak się nie da rozwiązywać kluczowych problemów społeczno-gospodarczych. Nie da się.</u>
          <u xml:id="u-300.9" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Da się, jak widać.)</u>
          <u xml:id="u-300.10" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Oczywiście podlega jeszcze dyskusji to, że nie mamy prenotyfikacji Komisji Europejskiej, i pytanie, czy Komisja w ogóle ten styl przyjmie. Ale jest też pytanie kluczowe: Jakie są prawdziwe intencje wnioskodawców? Bo mam ogromne wątpliwości, dlaczego ta ustawa w takim trybie na koniec roku musi być przyjęta. Czy chodzi o spłatę jakichś tegorocznych zaległości, czy naprawdę chodzi o ludzi, którzy dzisiaj z tego górnictwa żyją? Jeżeli my nie mamy tych podstawowych informacji, to również nie mają tej informacji osoby zatrudnione w górnictwie.</u>
          <u xml:id="u-300.11" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Transformacja to potężny proces. Wymaga pieniędzy. Ale w taki sposób to my transformacji nie przeprowadzimy.</u>
          <u xml:id="u-300.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Do pytań zgłosili się posłowie.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Zamykam listę zgłoszonych do pytań.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Oczywiście są wielkie spółki państwowe, które otrzymują wsparcie, i to wsparcie jest kierowane szerokim strumieniem, natomiast są też prywatne spółki górnicze, jak np. spółka w Czechowicach, która nie ogląda się na budżet państwa. Pracownicy tej spółki w Czechowicach bardzo ciężko pracują, górnicy fedrują, wydobywają węgiel.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#PosełMirosławSuchoń">I pytanie jest takie: Czy również do tych firm, które do tej pory nie korzystały z państwowego wsparcia, do górników, którzy brali sprawy w swoje ręce, rząd będzie kierował to wsparcie związane z restrukturyzacją, związane z procesem odchodzenia, związane z procesem zamykania kopalń? O ile państwowe spółki w te miliardy złotych z państwowego budżetu już obrosły, to takie jak np. ta czechowicka do tej pory sumiennie do budżetu wpłacały bardzo dużo podatków. Czy będzie to wsparcie dla takich spółek i pracowników? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Jeszcze jedno pytanie, o którym w zasadzie zapomniałam w trakcie swojego wystąpienia: Co z regionami, w których wydobywa się węgiel brunatny? Jeszcze o węglu kamiennym w rządzie się myśli, ale są regiony, gdzie wydobywa się węgiel brunatny, gdzie problemy są dosłownie takie same, gdzie są problemy społeczne związane z odchodzeniem od węgla. Chodzi o osoby, które są zatrudnione, cały biznes kooperujący z kopalniami, a także szkody środowiskowe, które trzeba naprawić. One też tam występują. I wydaje się, że te regiony zostały całkowicie pozbawione jakiegokolwiek wsparcia ze strony rządu, m.in. wschodnia Wielkopolska, z której pochodzę. Pytanie kluczowe, panie ministrze: Kiedy porozmawiamy o węglu brunatnym? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Zbigniew Babalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PosełZbigniewBabalski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#PosełZbigniewBabalski">Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! Pani mówi, że pani niewiele wie. Warto by było pamiętać, że od maja toczy się na ten temat dyskusja. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#PosełZbigniewBabalski">Po drugie, dobrze by było zapoznać się z uzasadnieniem, pani poseł, tej ustawy. Jest bardzo szeroko opisane, jakie cele musimy osiągnąć.</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#komentarz">(Poseł Paulina Hennig-Kloska: Żebym miała czas na przeczytanie…)</u>
          <u xml:id="u-306.4" who="#PosełZbigniewBabalski">Ta ustawa rozpoczyna bardzo trudny proces, szczególnie dla ludzi na Śląsku, ludzi związanym z górnictwem. Ale chcę powiedzieć, że ta ustawa również dotknie region warmińsko-mazurski, ponieważ są firmy, które wykonują pewne usługi na rzecz polskiego górnictwa. Wierzę w to, że będzie dobrze przeprowadzona osłona dla ludzi, że propozycje dla tych ludzi związanych z górnictwem będą na tyle konkretne, że po prostu znajdą swoje miejsce w życiu.</u>
          <u xml:id="u-306.5" who="#PosełZbigniewBabalski">Już kończę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Panie pośle, wyczerpał pan czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PosełZbigniewBabalski">Nowy system wsparcia wymaga notyfikacji. Chciałbym zapytać, na jakim etapie w tej chwili są rozmowy z Komisją Europejską odnośnie do notyfikacji. Jest to pomoc publiczna i ta notyfikacja musi być. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Jan Szopiński, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PosełJanSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska stoi na węglu. Na węglu, którego ceny w ostatnim roku osiągnęły wręcz gigantyczny poziom. Nasz kraj przyjął proputinowską politykę polegającą na sprzedaży naszych uprawnień do emisji CO2. Za te pieniądze kupujemy węgiel z Rosji. Rosyjskim węglem opalamy nasze elektrociepłownie i elektrownie, ale że już nie posiadamy praw do emisji, bo nimi zapłaciliśmy Putinowi, polski konsument ma podnoszone ceny prądu. Jednocześnie ten sam konsument, czyli podatnik, ma dokładać miliardy złotych do wygaszania polskiego przemysłu górniczego i, jak czytamy w ustawie, do umorzeń zaległych opłat składek ubezpieczeniowych oraz innych zaległości. Taka sytuacja rzeczywiście wymaga rzetelnej i szczerej rozmowy, a tej rozmowy nie gwarantuje projekt, który jako posłowie otrzymaliśmy wczoraj. Dzisiaj posłowie mają w tej sprawie zabierać głos. Poziom rządowego zarządzania górnictwem to rzeczywiście, tak jak było mówione na tej sali, prawie Legia Warszawa. Proszę o pisemną informację na temat specyfikacji planowanych wydatków na górnictwo, a także ilości węgla sprowadzanego z Rosji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PosełJanuszKowalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie komuny Polacy kupowali na kartki, a w czasie rządów Platformy i PSL-u kupowali na zeszyt. Dzisiejsza polityka klimatyczna Unii Europejskiej chce dokładnie doprowadzić do tego samego, aby Polacy znowu kupowali na kartki i na zeszyt. Dlatego bronię, szanowni państwo, polskiego węgla, bronię naszej niezależności i suwerenności energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: To brońcie.)</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#PosełJanuszKowalski">70% energii i ciepła produkujemy z węgla. I dzisiaj największym dla nas wyzwaniem jest to, aby ten absolutnie spekulacyjny, niezdrowy system unijnego handlu emisjami znieść. Rocznie z tego systemu na poziomie 80 euro za 1 t z polskiej gospodarki per saldo zostanie wytransferowane na giełdy w Niemczech czy w Wielkiej Brytanii 25–30 mld zł. I na to nie ma zgody. To są pieniądze, które powinny zostać w polskiej gospodarce. O węglu będziemy jeszcze rozmawiać. Jestem przekonany, że kampania w roku 2022 to rozstrzygnie. Obronimy polski węgiel.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Już rozstrzygnęliście.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Mariusz Gosek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#PosełMariuszGosek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ma zgody na spekulacyjny system handlu emisjami CO2.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#PosełMariuszGosek">Nie ma zgody na likwidację polskiego węgla, dlatego że polski węgiel to 70% rynku energetycznego Polski. Nie ma zgody na drożyznę, jeśli chodzi o ceny energii i ciepła, którą to drożyznę odczują Polacy…</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Za to… Konfederacji.)</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#PosełMariuszGosek">…dlatego że dzisiaj węgiel, jutro przemysł cementowy, a pojutrze przemysł wapienniczy. W samym górnictwie pracuje 80 tys. osób, dookoła przemysłu górniczego pracuje kolejnych 400 tys. osób. Dzisiaj trzeba zrobić wszystko, żeby powstrzymać ten szalony, spekulacyjny system handlu emisjami CO2. Do tego jako cała klasa polityczna powinniśmy stanąć równo przeciwko eurokratom, przeciwko tym, którzy próbują spowodować…, którzy zgodzili się na wspólny deal Angeli Merkel z Władimirem Putinem, na Nord Stream 2, a wcześniej — na budowę pierwszej nitki Nord Stream 1. Nie ma zgody na likwidację polskiego górnictwa, przemysłu cementowego i wapienniczego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Janusz Korwin-Mikke, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PosełJanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Były dwa podejścia do górnictwa. Pierwsze: robić to państwowo, ze związkami zawodowymi i dopłacać do tego potworne sumy. Możliwość druga: zamknąć te kopalnie na polecenie Unii Europejskiej. Dlaczego partia prawicowa po prostu tego nie rozprzedała, nie sprzedała w ręce prywatne? Zmusić kapitalistów do konkurencji. Jedni się utrzymają, drudzy zbankrutują. Nie byłoby wtedy dla rządu żadnego problemu, ale wtedy byście nie zarobili, bo nie poobsadzalibyście ludzi w spółkach, spółeczkach węglowych. To nie byłaby wasza działalność, tylko działałby wolny rynek. Tak samo trzeba zmusić górnictwo do konkurencji z atomem, z wodą. Wszystko trzeba sprywatyzować, bo celem jest to, żeby ludzie mieli tanią energię, a nie to, żeby ludzie, górnicy mieli pracę. Celem jest tania energia. Pamiętam, jak śp. Lech Kaczyński powiedział, że nie wpuści do Polski Łukoila, bo wtedy spadłaby cena benzyny i Orlen by za mało zarabiał — czyli nie dbał o to, żeby Polacy płacili tanio za benzynę, tylko o to, żeby zarabiał Orlen. Celem, powtarzam, ma być to, żeby energia była tania, a nie to, żeby zarabiali urzędnicy państwowi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Grzegorz Matusiak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#PosełGrzegorzMatusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#PosełGrzegorzMatusiak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przede wszystkim pragnę podziękować panu posłowi Krzysztofowi Kozikowi oraz grupie posłów, którzy przygotowali tę ustawę. To ustawa, która właściwie reguluje sytuację spółek górniczych. Oczywiście powodem tego jest m.in. pan Tusk, który w 2014 r. wprowadził restrykcyjne zapisy. Przypomnę, że Platforma rządziła 8 lat i zakończyło się to strzelaniem do górników pod Jastrzębską Spółką Węglową. Dzisiaj rządzi w Unii Europejskiej i widzimy, że sytuacja naszego sektora nie poprawia się, wręcz przeciwnie. Wszystkie siły Platformy Obywatelskiej działają ku temu, żeby sektor górnictwa był jak najmniej konkurencyjny i żeby zamykać górnictwo w Polsce, a to jest jedyna baza energii elektrycznej. Ona na dzień dzisiejszy jest najtańsza. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Marek Wesoły, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#PosełMarekWesoły">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa jest potrzebna przede wszystkim pracownikom sektora górniczego, górnikom. To właśnie górnicy w trudnych rozmowach dla sektora górniczego wypracowali zapisy umowy społecznej. Ta ustawa jest realizacją części tych zapisów i dlatego dzisiaj znalazła się w Sejmie. Nikt, kto wnikliwie zapoznaje się ze sprawami związanymi z transformacją sektora górniczego, nie będzie się dziwił ani tej ustawie, ani jej zapisom. Chodzi szczególnie o posłów ze Śląska, kolegów tych wszystkich pracowników i górników. Bez tej ustawy, bez jej przyjęcia przez Sejm przyszłość tych górników i ich miejsc pracy będzie absolutnie zagrożona.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#PosełMarekWesoły">Dziwi tylko, panie ministrze, i tutaj pytanie, postawa Komisji Europejskiej, bo przecież wszystkie gospodarki Europy, m.in. niemiecka, dołożyły miliardy euro do likwidacji własnych sektorów górniczych, a dzisiaj Komisja Europejska ociąga się z notyfikacją tych zapisów z trudem wypracowanych w Polsce przez stronę społeczną i rząd.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Tomasz Nowak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Panie Ministrze! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwykle przy debacie o węglu kamiennym upominam się o węgiel brunatny, bowiem wschodnia Wielkopolska, Bełchatów, Turoszów, Worek Turoszowski… Wszędzie tam będziemy mieli problem transformacyjny, jeśli chodzi o odejście od węgla, w tym wypadku węgla brunatnego, problem z załogami wielu przedsiębiorstw, wielu kopalń, wielu okołogórniczych instytucji, przedsiębiorstw. Co z nimi? Jak będzie wyglądał proces transformacji? Czy będą zdani tylko na europejskie pieniądze z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, czy tak jak w wypadku górników węgla kamiennego będzie również rządowy program wsparcia odchodzących górników? Czy będzie to uzależnione od systemu właścicielskiego? Bo są też, jak w wypadku wschodniej Wielkopolski, firmy prywatne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#PosełKrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Odwołujemy się do umowy społecznej, która została przygotowana i w maju podpisana. Chciałem pana zapytać… W rozdziale III jest zobowiązanie związane z powołaniem Funduszu Transformacji Śląska. Strona społeczna przygotowała projekt ustawy. Przedłożyła go po 31 maja. Strona rządowa miała do sierpnia przygotować analizy tego projektu i do 30 września przedstawić ostateczny projekt tej ustawy. Dzisiaj mamy 15 grudnia. Proszę powiedzieć, na jakim etapie jest ten projekt. Czemu nad nim nie procedujemy? Kiedy zostanie powołany Fundusz Transformacji Śląska? Mówimy o problemie, który dotyczy nie tylko 80 tys. górników, ale wszystkich mieszkańców Śląska — i tych 410 tys. pracujących w spółkach okołogórniczych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Zdzisław Wolski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PosełZdzisławWolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozmawiamy o wielkich rzeczach, w tle transformacja energetyczna, wielkie opłaty emisyjne. Jestem posłem z Częstochowy, studiowałem na Śląsku. Pamiętam czasy, gdy byłem bardzo młodym człowiekiem, studentem, kiedy górnicy byli bohaterami. Jeżeli doszło do wypadku śmiertelnego, to mówiło się, że górnik poległ. Ale to historia. Dzisiaj chciałem spytać, czy rząd ma świadomość — a kontakty mam cały czas — że bardzo wielu górników czuje się oszukanych przez rząd. Od wielu lat padały różne deklaracje, które nie były spełniane. Górnicy podejrzewali, i mają dowody, nieczyste intencje i kłamstwa strony rządowej, z reguły w pakiecie z niektórymi związkami zawodowymi, które wspólnie działały na ich niekorzyść i ich oszukiwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PosełZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Chciałam zapytać o skutki finansowe dla budżetu państwa z tytułu dopłat do redukcji zdolności produkcyjnej dla przedsiębiorstw górniczych. Według uzasadnienia jest to kwota 28 821 mln zł. Wydaje się, że dosyć dokładnie ją wyliczono, z dokładnością do 1 mln. Natomiast brak jest w uzasadnieniu rozbicia tej kwoty na poszczególne lata, a szczególnie interesuje mnie rok przyszły, rok 2022, gdyż w najbliższym czasie będziemy głosować nad projektem budżetu państwa na 2022 r. Pytam, ile pieniędzy zabezpieczono na rok 2022, czy w ogóle zabezpieczono je na ten cel, bo tak naprawdę nikt o tym nie mówił podczas procedowania nad budżetem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Franciszek Sterczewski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#PosełFranciszekSterczewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przez najbliższą dekadę wsparcie górnictwa ma nas kosztować niemal 30 mld zł. Obecnie w Polsce pracuje ok. 80 tys. górników. Likwidacja kopalń wiąże się ze społecznymi kosztami, utratą pracy, a także zmianą modelu życia wielu rodzin i całych regionów, m.in. Śląska i wschodniej Wielkopolski. Panie ministrze, pytanie brzmi: Jaka część z tych 30 mld zł ma trafić bezpośrednio do tych rodzin? Co chcecie zrobić, żeby te pieniądze realnie pomogły górnikom, a nie trafiły do kieszeni zarządów Polskiej Grupy Górniczej, Tauronu Wydobycie czy jakiejś innej spółki obsadzonej przez waszych kolesi. Odejście od węgla musi być naszym wspólnym celem, ale transformacja gospodarki będzie udana tylko wtedy, gdy będzie naprawdę sprawiedliwa społecznie, czyli nikogo nie zostawi się na lodzie. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Ewa Malik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PosełEwaMalik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Panie Ministrze! Ten projekt jest objęty zakresem regulacji Unii Europejskiej, dlatego chciałabym zapytać, czy tę nowelizację już pan omówił z przedstawicielami Unii Europejskiej, czy na pewno nie budzi ona z ich strony żadnych zastrzeżeń i czy w ogóle jest konieczna notyfikacja tego projektu w Komisji. Koszt tego projektu to kilkadziesiąt miliardów złotych, ale jest on konieczny, bardzo potrzebny i rozwiązuje pewne kwestie społeczne. W związku z tym obawiam się, i proszę rozwiać te moje obawy, czy ten projekt nie zostanie uznany za niedozwoloną pomoc publiczną i czy nie należy skierować go do UOKiK w celu wydania opinii. Jeżeli tak, to proszę potwierdzić te moje wątpliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku — Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Sprawiedliwa transformacja górnictwa musi również obejmować górnictwo węgla brunatnego. Każdorazowo my, parlamentarzyści z okręgu nr 37, pytamy o to górnictwo węgla brunatnego w kontekście Turku, Konina, ale także innych miejscowości.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">17 września w czasie debaty pan minister Soboń, odpowiadając na moje pytanie, powiedział w ten sposób: 1 września rozpoczęliśmy ze stroną społeczną rozmowy w tym zakresie. Mam nadzieję, że w ciągu najbliższych miesięcy zostaną one zakończone wypracowaniem wspólnego porozumienia i że będziemy mogli jasno powiedzieć, że dokładnie te same rozwiązania osłonowe będą dotyczyły również górników węgla brunatnego. Chciałem zapytać, na jakim etapie są te rozmowy ze stroną społeczną i jakie rozwiązania osłonowe będą przewidywane. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pana Piotra Pyzika.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję wszystkim uczestnikom debaty za bardzo ciekawe, interesujące pytania. Postaram się na nie odpowiedzieć. Gdyby było coś, co nie wyczerpuje tego pytania, bardzo proszę o informację. Odpowiemy pisemnie po debacie.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Przede wszystkim o czym mówimy? Mówimy o procesie restrukturyzacji czy likwidacji kopalń? Wchodzimy w proces likwidacji kopalń i chciałbym, żeby to było jasno określone. Kwestia zasadnicza, jeżeli chodzi o tę ustawę, to kwestia ustanowienia płynności finansowej tych firm, o których mówimy, które są przedmiotem tej ustawy, gdyż brak płynności spowoduje koniec górnictwa w sposób nieprzewidywalny, mówiąc tak bardzo kolokwialnie.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Jeśli chodzi o nasze działania, które mają wpływ na szybkość procedowania nad tą ustawą, to jest kwestia, nie ukrywam, moich rozmów z 2 grudnia w Komisji Europejskiej. Powiem tak — i tu, przepraszam, może tak troszeczkę od końca odpowiem pani poseł — mianowicie ustawa wpisuje się w mechanizm zarówno naszego wniosku prenotyfikacyjnego, jak i tego, który złożymy w połowie stycznia, czyli notyfikacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Teraz będę odpowiadał po kolei państwu posłom, którzy zadawali te pytania.</u>
          <u xml:id="u-336.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Pan poseł Suchoń pytał o Silesię, firmę, która jest firmą prywatną, czy będzie objęta tymi dotacjami. Nie będzie objęta, dlatego że dotacje obejmują system wsparcia dla likwidowanych kopalń, natomiast ta prywatna kopalnia nie jest przedmiotem likwidacji czy całego procesu likwidacyjnego. W związku z tym nie otrzyma wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-336.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska zadała pytanie dotyczące węgla brunatnego. Pozwolę sobie, odpowiadając pani poseł… nie widzę pani poseł… Jeszcze pan poseł z Wielkopolski, pan poseł Nowak, i jeszcze ktoś mnie pytał, aha, pan poseł Tomaszewski, ostatnie pytanie. Pozwolę sobie państwu razem odpowiedzieć, myślę, że odpowiedź będzie dla państwa satysfakcjonująca. Wczoraj miałem kolejne spotkanie z Radą Dialogu Społecznego. Omawiamy ten proces nie w przestrzeni węgla kamiennego, ale w przestrzeni energetycznej, co za tym idzie, węgla brunatnego. Tam są trzy podzespoły, które działają w trzech różnych przestrzeniach, i myślę, że jesteśmy już na zadowalającym etapie działań. Jeżeli państwo będziecie chcieli jakichś bliższych informacji, zapraszam na spokojnie do resortu, wszyscy państwo wiecie, że jesteście mile widzianymi gośćmi.</u>
          <u xml:id="u-336.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Dobrze, pozwolę sobie kontynuować. Tutaj jest pan poseł… przepraszam, jeżeli przekręcę nazwisko, pan Szopiński?</u>
          <u xml:id="u-336.7" who="#komentarz">(Poseł Jan Szopiński: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-336.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Okej. Odpowiedź na pytanie otrzyma pan na piśmie — co do tego sposobu wydatkowania, jak i ilości węgla importowanego z Rosji.</u>
          <u xml:id="u-336.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Szanowni Państwo! Chciałem przypomnieć, że ok. 2 mln t węgla może być, czy jest, przedmiotem importu przez prywatnych przedsiębiorców i to oni decydują o kierunku, z którego ten węgiel kupują. Może być to również węgiel rosyjski. Rząd nie ma możliwości oddziaływania na to, skąd przedsiębiorca prywatny kupi węgiel, bo to jest kwestia prywatnego obrotu, wolnego rynku itd.</u>
          <u xml:id="u-336.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Poseł Babalski — kwestia notyfikacji. Myślę, że odpowiedziałem na to na początku, odpowiedziałem również pani poseł Ewie Malik. Jeśli chodzi o notyfikację, to jesteśmy dobrej myśli. Natomiast — tak jak powiedziałem — Komisja Europejska pozostawia sobie kilkanaście miesięcy, może nawet 10–12, na rozpatrzenie naszego wniosku notyfikacyjnego, który złożymy, jak się wydaje, w drugiej połowie stycznia, prawdopodobnie między 15. a 20. Nie chcę tutaj operować datami, ponieważ chcemy, żeby ten wniosek był po prostu jak najbardziej merytoryczny i profesjonalnie przygotowany.</u>
          <u xml:id="u-336.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Pan poseł Gadowski — Fundusz Transformacji Śląska. W chwili obecnej jest on na takim etapie, że rozpatruje go i pracuje nad nim ministerstwo rozwoju. Postaram się na piśmie odpowiedzieć panu posłowi, na jakim to jest etapie. Muszę zapytać, bo powiem szczerze, że akurat ten aspekt sprawy umknął mojej uwadze. Więc proszę liczyć na odpowiedź pisemną.</u>
          <u xml:id="u-336.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Chciałem tutaj podziękować panu posłowi Gadowskiemu za podkomisję, którą pan stworzył, bo zwłaszcza dla… Ktoś z państwa o tym wspominał, z Lewicy, jeżeli się nie mylę. Odniosę się do kwestii Śląska. Pracujemy również nad tym, co będzie a day after, po transformacji Śląska, kiedy teoretycznie — według harmonogramu wynikającego z porozumień społecznych — w 2049 r. zgaśnie ostatnia żarówka w polskiej kopalni. Więc rozpatrujemy też warianty B, C i D, powiem oględnie. Ale do tego jeszcze wrócę pod koniec swojego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-336.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Pan poseł Wolski. Bardzo dziękuję za to pytanie. Dlaczego? Dlatego że w Komisji Europejskiej pokazano mi — jeżeli dobrze pamiętam — jakąś teczkę czy segregator z artykułami z polskich mediów, czy na bazie polskich mediów, przetłumaczonymi na język angielski dla moich rozmówców — adwersarzy z drugiej strony. Mianowicie, jak się okazuje — w części, nie chcę tu mówić generalnie — są niestety osoby, akurat w tych przypadkach chodziło o osoby z przesunięć związkowych, które udzielają informacji, w których antycypują przyszłość. Nie wiem, jak to określić, w każdym razie nie są to informacje ani ode mnie, ani z Ministerstwa Aktywów Państwowych, ani tym bardziej z Komisji Europejskiej. Natomiast przewidują one jakieś rozwiązania w przyszłości. W razie pojawienia się takich artykułów, takich informacji w jakichkolwiek mediach bardzo proszę o kontakt z Ministerstwem Aktywów Państwowych, z moją skromną osobą. Będziemy bezwzględnie i natychmiast reagowali na takie informacje, zwłaszcza bezwzględnie, dlatego że to jest naruszenie polskiej racji stanu i w podległym mi resorcie takie rzeczy nie będą tolerowane.</u>
          <u xml:id="u-336.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Następna kwestia to jest pytanie pani poseł Czernow. Jeśli chodzi o 2022 r., to w tym zestawieniu, którym dysponuję, jest to 6 000 092 900 zł. Natomiast w tym przypadku, jeżeli będzie taka potrzeba, bardzo proszę o informację. Albo odpowiemy pisemnie, albo zaprosimy do resortu i przedstawimy wszystkie dane. Tak że jak państwo sobie tutaj życzycie, jesteśmy do dyspozycji, transparentni i otwarci, bo w przypadku pracy nad węglem inne rozwiązanie nie wchodzi w ogóle w rachubę.</u>
          <u xml:id="u-336.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Pan poseł Sterczewski pytał o miejsca pracy. Cóż, szanowni państwo, projekt, który rozpatrujemy, to nie jest projekt o charakterze socjalnym. To nie jest pomysł na pomoc socjalną. To jest ustawa, która ma po prostu utrzymać, uratować miejsca pracy. Taki jest cel, takie założenie. Tempo wynika z kontekstu sytuacyjnego, a nie czyjegoś lenistwa, zaniechania czy zaniedbania. Bardzo bym prosił o przychylne spojrzenie. Wszyscy, którzy siedzą w węglu, to rozumieją i podzielają, jak się wydaje, moje zdanie.</u>
          <u xml:id="u-336.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Pani poseł Malik już odpowiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-336.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Pan poseł Tomaszewski pytał o węgiel brunatny. Tak jak powiedziałem, proszę się jeszcze uzbroić w cierpliwość, gdyż pracujemy nad tym.</u>
          <u xml:id="u-336.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychPiotrPyzik">Szanowni Państwo! Tak jeszcze na koniec chciałem ponowić zaproszenie do resortu. To po pierwsze. A po drugie, chciałem podziękować za merytoryczną debatę w tym punkcie i za to, że mogliśmy dojść do konsensusu, jak się wydaje, ponad podziałami politycznymi. Serdecznie za to dziękuję. Kłaniam się.</u>
          <u xml:id="u-336.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan jest przedstawicielem wnioskodawców?</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Nie mamy pana zapisanego, niestety. Przykro mi. Trzeba było się zgłosić.</u>
          <u xml:id="u-337.6" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-337.7" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-337.8" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-337.9" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 44. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-337.10" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-337.11" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-337.12" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Nie widzę takich zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-337.13" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-337.14" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Jako pierwszy pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-337.15" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PosełGrzegorzLorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawdziwe Boże Narodzenie, święto, w które wspominamy narodziny naszego Pana Jezusa Chrystusa, jest w Polsce szczególnym dniem. Dzisiejsze Boże Narodzenie będące ważną pamiątką wynikającą z wydarzeń katolickiego roku obrzędowego różni się nieco w szczegółach od święta, jakie obchodzili nasi przodkowie. Jakkolwiek by było, to przecież bez znaczenia, że dziś w każdym domu gości świąteczne drzewko — choinka z kolorowymi bombkami i migoczącymi lampkami, a kiedyś w kątach izby, w której miała odbyć się wieczerza wigilijna, stawiano snopy zboża przystrojone papierowymi zabawkami i suszonymi owocami. Kiedyś z bliskimi dzielono się chlebem, zanim rodzina usiadła do wigilijnego stołu, a dziś służy do tego opłatek. To nie ma znaczenia. Dla nas, chrześcijan, katolików ważne jest to, że czcimy dzień narodzin Boga, który w ludzkiej postaci zszedł między nas, żeby dać nam zbawienie.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#PosełGrzegorzLorek">Od ponad tysiąca lat, od chwili, gdy przyjęliśmy chrzest w 966 r., my, Polacy jesteśmy jednoznacznie osadzeni w kulturze zachodniego chrześcijaństwa. Wiele razy niektórzy, różne siły próbowały nam udowodnić, że nie należymy do Zachodu. To typowe dla narodów z pogranicza kultur. Na Wschód od nas były ludy, które przyjęły chrzest w Bizancjum, co stawiało je w zupełnie innym kontekście historycznym i mentalnym. Tam do dziś inaczej pojmuje się sprawy zasadnicze. Jakkolwiek, będąc częścią Zachodu, mimo wyraźnego obciążenia w jego kierunku, w pewnych, no cóż, niemal eschatologicznych sprawach różnimy się od jego mieszkańców zasadniczo. Ta różnica to przede wszystkim stosunek do religii, wiary, a także do tego, co oczywiste — tradycji.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#PosełGrzegorzLorek">Dla większości Polaków, jak wspomniałem na początku, Boże Narodzenie to święto, które uświęcamy tymi samymi od stuleci obrzędami, tymi samymi pieśniami, miłością i wspólnym spędzeniem czasu. Pewnie, że wielkim uogólnieniem byłoby stwierdzenie, że nie ma wśród mieszkańców Francji, Wielkiej Brytanii, Niemiec czy narodów innych państw takich, którzy podchodzą do tego dnia w sposób podobny do naszego. Tak, to oczywiste. Jednak zrozumieć to, że Europa, ściśle mówiąc Komisja Europejska, w opublikowanym na początku grudnia tego roku przewodniku komunikacji inkluzyjnej ogłosiła, iż sformułowanie „Boże Narodzenie” może być dla pewnych osób obraźliwe i nie powinno się go używać… Jak to rozumieć? Czyżby ten Zachód, a w tym państwa, w których chrześcijaństwo ma dłuższą tradycję niż w Polsce, wstydziły się świętowania Bożego Narodzenia?</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#PosełGrzegorzLorek">Czy tzw. elity nie wiedzą, co to jest cywilizacja łacińska? Być może wystarczy im Christmas, w którym biskupa Mitry Mikołaja zastępuje ubrany na czerwono pajac wymyślony przez ekspertów PR firmy od napojów? W przedświątecznym rozgardiaszu i później, przy świątecznym stole między bliskimi my, tu w Polsce nie przyjmujemy złych przykładów płynących z budynków urzędów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-338.4" who="#PosełGrzegorzLorek">Pamiętajmy o najważniejszym przesłaniu, jakie niosą te najpiękniejsze święta: o miłości, miłosierdziu, rodzinie i zbawieniu. Wesołych Świąt Bożego Narodzenia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Aleksander Mrówczyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 8 grudnia 2018 r. odeszła od nas śp. Jolanta Szczypińska — poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IV, V, VI, VII i VIII kadencji, osoba niezwykle wrażliwa na niesprawiedliwość, cierpienie słabszych, bardzo empatyczna i serdeczna, pielęgniarka, działaczka NSZZ „Solidarność”. Szykanowana przez władzę ludową, ze strony komunistów doświadczyła wszystkiego, co najgorsze.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Miałem ogromną przyjemność pracować ze śp. panią poseł Jolantą Szczypińską w Sejmie VIII kadencji oraz w zarządzie okręgu Prawa i Sprawiedliwość nr 26 w Słupsku. Dla mnie był to czas nauki, zdobywania doświadczenia parlamentarnego, poznawania arkanów polityki. Z samorządowca zostałem posłem. To ogromna różnica, ale dzięki pani poseł Jolancie Szczypińskiej nigdy nie zapomniałem, że najważniejszy jest człowiek, że najważniejsza jest pomoc słabszym, niezaradnym, tym, którzy nie potrafią przebić się przez mury urzędniczej biurokracji i braku zrozumienia.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Jolanta Szczypińska odchodziła z wielką godnością i spokojem. Cierpiała w ciszy. Choroba, z którą walczyła wiele lat, niestety ją pokonała i zdecydowanie za szybko zabrała. Mogła jeszcze bardzo wiele zrobić dla Polski, dla Pomorza, dla Słupska. Przez wiele lat zabiegała o drogę ekspresową S6, która dzisiaj jest zbudowana, która połączy Szczecin przez Słupsk z Trójmiastem. I tutaj, z tej mównicy przede wszystkim pragnę pani poseł Jolancie Szczypińskiej podziękować, wszyscy winniśmy jej podziękować za wielki wkład w to dobre dzieło.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Nawrót choroby pani poseł — chciałbym o tym tu wyraźnie powiedzieć — nastąpił 10 kwietnia 2018 r. W tym bardzo gorącym dniu na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego został odsłonięty pomnik Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 r. Byliśmy tam z panią poseł. Wieczorem tego dnia pojawiła się gorączka, następnego dnia zabrakło pani poseł tutaj, na sali obrad.</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Mija trzecia rocznica jej śmierci. Niestety nie mogłem uczestniczyć w uroczystościach rocznicowych w Słupsku. Łączyłem się modlitwą z koleżankami i kolegami, którzy wzięli udział w mszy św. odprawianej za duszę śp. Jolanty Szczypińskiej. W moim imieniu na grobie zmarłej wieniec złożył jej przyjaciel, wicewojewoda pomorski Mariusz Łuczyk.</u>
          <u xml:id="u-340.5" who="#PosełAleksanderMrówczyński">Pani Poseł! Przyjaciółko Jolu! Spoczywaj w pokoju. Amen. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-340.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pod koniec listopada pan premier Morawiecki obiecał, że rząd wprowadzi rozwiązania, które spowodują obniżenie ceny paliwa na stacjach benzynowych. Mówił m.in., że — tu cytuję — wprowadzamy obniżkę cen paliw już od 20 grudnia na 5 miesięcy, wdrażamy obniżkę cen paliw poprzez to, na co państwo ma wpływ: wysokość akcyzy zostanie obniżona do poziomu minimalnego w Unii Europejskiej, po drugie, od stycznia 2022 r. do 31 maja, też na 5 miesięcy, paliwa zostaną zwolnione z podatku od sprzedaży detalicznej, a także zwolnimy z opłaty emisyjnej, również na 5 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Dokładnie tydzień temu większość parlamentarna złożona z posłów Prawa i Sprawiedliwości odrzuciła podczas prac w komisji projekt zawieszający pobór opłaty emisyjnej, czyli tej opłaty, której zawieszenie obiecał premier Morawiecki.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Projekt ten został złożony przez Polskę 2050. Jest on częścią konkretnego pakietu przeciw drożyźnie, który nazwany został w mediach piątką Hołowni. Choć trzeba wyraźnie powiedzieć, że rozwiązania proponowane przez rząd są zbyt płytkie i zbyt wąskie, to w zakresie opłaty emisyjnej zostały de facto zapożyczone z programu Szymona Hołowni. Posłowie PiS odrzucili ten projekt, pomimo że realizuje on obietnicę premiera, a do Sejmu nie wpłynął żaden inny projekt w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#PosełMirosławSuchoń">Warto też zauważyć, iż jest to przedostatnie posiedzenie Sejmu w tym roku. Oznacza to, że nie będzie fizycznej możliwości, aby przepisy zawieszające pobór opłaty emisyjnej uchwalić w tym roku i przekazać prezydentowi do podpisu.</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#PosełMirosławSuchoń">W związku z powyższym oczekuję od pana premiera Morawieckiego wyjaśnień, z jakich powód projekt ustawy Polski 2050, realizujący obietnicę premiera, został odrzucony. I mam pytanie: Czy to oznacza, że pan premier Morawiecki znowu okłamał obywateli i opłata emisyjna pomimo złożonej obietnicy nie zostanie zawieszona? Ja chyba znam odpowiedź. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Teraz pani poseł Monika Falej, klub Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PosełMonikaFalej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 3 grudnia — Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda: Jesteśmy dumni z tego, że ludzie przyjeżdżają do Polski i widzą: o, bardzo łatwo jest się dostać do budynku, wszystko jest dostosowane, jaka ładna architektura, a jaka przyjazna. Idąc, czują, że jakoś tak jest inaczej, bardziej otwarcie, bo nie ma schodów, bo podejście jest łagodne, jest dobrze obliczone, bo nie ma utrudnień — mówi prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#PosełMonikaFalej">Prezydent nie dostrzega, jak widać, potrzeb osób starszych i osób z niepełnosprawnościami. Według niego wszystkie problemy osób z ograniczeniami ruchowymi zostały już rozwiązane.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#PosełMonikaFalej">Na szczęście problem został zauważony przez rząd, który całkiem trafnie go diagnozuje. Dlatego, korzystając z funduszu europejskich, wprowadził program „Dostępność+”. Jest to krok w dobrą stronę. Dostrzeżone są w nim problemy, z jakimi na co dzień boryka się milion Polek i Polaków. Na szczęście znalazły się też działania, które będą finansowane ze środków Unii Europejskiej. Jednak odpowiedź, jaką zaproponował rząd, jeśli chodzi o rozwiązanie tych problemów, to jedynie kropla w morzu potrzeb. Program zakłada realizację 900 inwestycji poprawiających dostępność. Sama Iława zgłosiła zapotrzebowanie na realizację 240 takich właśnie inwestycji, a to tylko jedno z wielu miast. Takich gmin i miejscowości jest więcej. Każda gmina w Polsce boryka się z tymi samymi problemami.</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#PosełMonikaFalej">W imieniu Iławy, Ostródy, Elbląga i Działdowa, w imieniu ich włodarzy, w imieniu mieszkańców i mieszkanek Warmii, Mazur i Powiśla apeluję o podjęcie działań w obszarze niwelowania barier architektonicznych. Dziś włodarze miast z mojego regionu piszą do prezesa Rady Ministrów apele o zwiększenie nakładów w ramach programu „Dostępność+” w obszarze architektura. Problem jest naglący, dlatego dołączam dziś do tego apelu i wzywam polski rząd do natychmiastowych działań. Chciałabym, aby prezydent Polski dążył do tego, by to, co mówi, nie było fantazją, a trafną diagnozą i wyrazem troski państwa o obywateli, także tych o ograniczonej sprawności ruchowej. Niech program „Dostępność+” nie będzie fikcją+. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Jacek Kurzępa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#PosełJacekKurzępa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koleżanki i Koledzy Parlamentarzyści! Zwracam się szczególnie do tych parlamentarzystów, którzy tak jak ja dzisiaj po wielokroć podczas posiedzeń Sejmu u schyłku dnia, czyli w czasie poświęconym na oświadczenia poselskie, spotykają się razem w tej Izbie. Chciałbym dzisiaj skierować parę słów do ekipy posłanek i posłów oświadczających o rozmaitych sprawach, wydarzeniach ważnych dla naszych małych ojczyzn, Sprawach, które warto jest przez 5 minut z mównicy sejmowej ogłaszać Polsce i światu, rozmaitych sprawach, z którymi przybywamy do Sejmu. Zatem dla was i o was będę mówił, ale również i o samym sobie. Chcę podkreślić specyfikę tego szczególnego momentu, kiedy przez 5 minut wygłaszamy oświadczania o rozmaitych sprawach. Oczywiście posłużę się przykładami zaczerpniętymi z wielokrotnych spotkań podczas tej części dnia posiedzenia Sejmu, w jakiej w tej chwili uczestniczymy.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#PosełJacekKurzępa">Oświadczenia często odnoszą się do spraw związanych z tematyką tożsamości lokalnej, wzmacniania patriotyzmu i dziedzictwa przodków. Te sprawy często są tematem wystąpień m.in. takich posłów jak Tomasz Zieliński, Sławek Skwarek, Grzegorz Lorek czy Anna Dąbrowska-Banaszek. Tematyką, którą często przywołujemy, są również kwestie dotyczące rozwoju lokalnego, potrzeb jednostek samorządu terytorialnego, ale także ich pokus. Znajduje to odzwierciedlenie w licznych wystąpieniach posłów takich jak pan Jan Szopiński, Małgorzata Chmiel czy Moniki Falej, która przed chwilą mówiła — pani poseł jest bardziej czy mniej życzliwa dla naszej władzy, ale nie zmienia to faktu, że pochyla się i opowiada również o sprawach społeczności lokalnej w sensie pozytywnym — czy pan Robert Obaz.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#PosełJacekKurzępa">Inny temat to istotne z punktu widzenia środowisk i instytucji lokalne grupy społeczne, np. ochotnicze straże pożarne, szkoły, szpitale, leśnicy, funkcjonariusze, nauczyciele itd.</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#PosełJacekKurzępa">Nazwiska posłów, które wymieniłem, moglibyśmy przeplatać również wokół tematu… Szeroka tematyka znajduje odzwierciedlenie również, Andrzeju Kryj, w twoich wystąpieniach. Mieczysławie Baszko, również i w twoich. Bardzo dziękuję i serdecznie gratuluję tych wystąpień.</u>
          <u xml:id="u-346.4" who="#PosełJacekKurzępa">Chcę powiedzieć, że wygłaszanie oświadczeń każdorazowo niesie w sobie pewne napięcie. Napięcie związane jest z tym, że musimy się do tego przygotować. Musimy przez 5 minut względnie sensownie i logicznie mówić w imieniu naszych społeczności lokalnych bądź za nie. To powoduje trzy niebywale ważne rzeczy. Trzeba się do tego solidnie przygotować, obmyślić wystąpienie, dynamikę narracji oraz akcentowanie wątków.</u>
          <u xml:id="u-346.5" who="#PosełJacekKurzępa">Druga kwestia. Gratuluję wam, koleżanki i koledzy posłowie oświadczający o sprawach, że jesteście wśród ludzi. Musicie być w swoim terenie, trzymać rękę na pulsie, wiedzieć, co się dzieje, co jest ważne. Zapowiadacie to albo to podsumowujecie. To jest niebywale ważne nie tylko dla nas. To jest ważniejsze dla tych, o których mówimy. Zarówno wy, jak i ja często potem spotykamy się z życzliwością tych, o których mówiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-346.6" who="#PosełJacekKurzępa">Ostatnia rzecz. Musimy pokonać własne słabości, własne niepokoje. Mówienie w tej chwili tak jak ja to czynię, stary wyga sejmowy z nieco swobodniejszą naturą, nie przychodzi samo z siebie. To trzeba przetrenować, przećwiczyć. Trzeba również umieć skonfrontować się z komentarzami, które rozlicznie czytamy potem na Facebooku.</u>
          <u xml:id="u-346.7" who="#PosełJacekKurzępa">Pozwólcie, że zwrócę się również do pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-346.8" who="#PosełJacekKurzępa">Panie marszałku, bardzo dziękuję za waszą, marszałków Sejmu, cierpliwość, bo przecież po wielogodzinnych obradach bardzo często ten ostatni punkt jest trudny również dla was. Wielokrotnie pan marszałek mówi: przekażcie do protokołu tekst pisany. Czym innym jest tekst mówiony. Za tę cierpliwość, panie marszałku, za wyrozumiałość również dla nadmiaru naszej gorliwości dziękuję. Wszystkiego dobrego dla posłów i posłanek oświadczających o sprawach.</u>
          <u xml:id="u-346.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani Agnieszka Soin, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#PosełAgnieszkaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#PosełAgnieszkaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 11 grudnia br. odbyło się uroczyste odsłonięcie pomnika bł. kard. Stefana Wyszyńskiego w Trzebnicy w województwie dolnośląskim. Uroczystości, których gospodarzem oraz inicjatorem był burmistrz Marek Długozima, były zwieńczeniem ogłoszonego przez Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej Roku Kardynała Stefana Wyszyńskiego w jego 120. rocznicę urodzin i 40. rocznicę śmierci. Jego punktem kulminacyjnym był dzień 12 września 2021 r., gdy w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie odbyła się msza beatyfikacyjna. Pomnik stanął na skwerze w pobliżu Międzynarodowego Sanktuarium Świętej Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy, do której bł. kard. Stefan Wyszyński wielokrotnie modlił się przy jej grobie i zawierzał jej losy swoje oraz kraju, a w swoich kazaniach i przemówieniach wielokrotnie nawiązywał do jej życia pełnego dzieł miłosierdzia. Obok pomnika znajduje się również monument innego wybitnego Polaka, papieża i świętego Kościoła katolickiego Jana Pawła II, osobiście wielkiego przyjaciela kard. Wyszyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#PosełAgnieszkaSoin">Losy kardynała są związane z wieloma miejscami na mapie naszej ojczyzny. Urodził się na pograniczu Mazowsza i Podlasia. Uczył się w Warszawie i Łomży. We Włocławku przyjął święcenia kapłańskie. Na Jasnej Górze zaś odprawił mszę prymicyjną. W latach późniejszych studiował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i obronił doktorat z Prawa kanonicznego. Również Trzebnica znalazła się na szlaku jego licznych podróży. Była jednym z pierwszych miejsc odwiedzonych przez Stefana Wyszyńskiego po objęciu urzędu prymasa Polski. Trzebnica to 13-tysięczne miasto, które znajduje się w pobliżu Wrocławia i wyrasta na enklawę patriotyzmu, która kształtuje w najmłodszym pokoleniu świadomość historyczną i tożsamość narodową, o czym świadczą liczne wydarzenia oraz inicjatywy, które w ostatnich latach są realizowane i do których z pewnością należy odsłonięcie pomnika błogosławionego kardynała.</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#PosełAgnieszkaSoin">Na pomniku bł. kard. Stefana Wyszyńskiego w Trzebnicy burmistrz Marek Długozima umieścił cytat, który warto tutaj przytoczyć: Tutaj, na ziemi polskiej, my jesteśmy gospodarzami. Do nas należy decydować o takim czy innym kierunku naszego życia i bytowania. Od tego bowiem zależy suwerenność narodu.</u>
          <u xml:id="u-348.4" who="#PosełAgnieszkaSoin">Można to uzasadnić, że to te słowa pozwolą nam dziś znaleźć właściwy azymut w świecie splątanych wartości i relacji, że bł. kard. Stefan Wyszyński to wielka postać, wspaniały kapłan i człowiek, przez wielu nazywany duchownym przywódcą narodu. Odegrał bardzo ważną rolę we współczesnej historii Polski, a szczególnie w czasie trwania komunizmu. We wszystkim, co robił, oddany był ojczyźnie, a jej losy zawierzał zawsze Maryi. Twierdził, że bez względu na przeszkody trzeba podejmować wysiłek tworzenia lepszej przyszłości. Podkreślał ogromną rolę naszej wspólnoty narodowej oraz miejsce wiary i Kościoła w tej wspólnocie. Jego wielkie zatroskanie o suwerenność narodu stało się zadaniem, które pozostawił nam w duchowym testamencie.</u>
          <u xml:id="u-348.5" who="#PosełAgnieszkaSoin">Odsłonięcie pomnika w centrum miasta Trzebnica to niezwykle cenna inicjatywa, za którą bardzo dziękuję. Uwrażliwia nas na kwestie wiary, wartości, a przede wszystkim polskości, którą kard. Wyszyński rozumiał jako dążenie do utrzymania suwerenności. Wierzę, że jego duchowy testament ma godnych i wartościowych spadkobierców. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-348.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Andrzej Kryj, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PosełAndrzejKryj">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ostatnią sobotę, 11 grudnia 2021 r., w wieku 75 lat zmarł Gustaw Hadyna, znany, ceniony, uznany artysta rzeźbiarz z Woli Grójeckiej w gminie Ćmielów. Dziś właśnie w Ćmielowie odbyły się uroczystości pogrzebowe tego wybitnego artysty. Obowiązki poselskie, trwające posiedzenie Sejmu uniemożliwiły mi osobisty w nich udział. Chciałbym właśnie w formie oświadczenia poselskiego wyrazić hołd dla tego wybitnego mieszkańca powiatu ostrowieckiego i wielkiego artysty.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#PosełAndrzejKryj">Gustaw Hadyna urodził się w dniu 4 maja 1946 r. w Woli Grójeckiej. Ukończył liceum plastyczne w Lublinie, a następnie w roku 1977 — Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. Po studiach wrócił do swej rodzinnej miejscowości, gdzie tworzył. Jak sam mówił, to właśnie w rodzinnej Woli Grójeckiej znajdował inspiracje. Wracając do swego rodzinnego środowiska, wracasz do swego podglebia kulturowego i to ci daje pewne inspiracje, siły do działania, pewne skojarzenia — powiedział.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#PosełAndrzejKryj">Gustaw Hadyna był autorem monumentalnych rzeźb o tematyce patriotycznej, lecz również małych form przestrzennych, pomników, popiersi, medali. Zaprojektował m.in. wspólnie z Jerzym Fronczykiem Pomnik-Mauzoleum Męczeństwa Wsi Polskiej w Michniowie oraz pomnik poświęcony „Jędrusiom” w Bogorii. Zrealizował pomnik Batalionów Chłopskich na rynku w Opatowie oraz na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, a także pomniki Janusza Korczaka w Kielcach, Zawiszy Czarnego w Garbowie, Piotra Ściegiennego w Lublinie, jak również triadę Temidy na gmachu sądu w Piotrkowie Trybunalskim.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#PosełAndrzejKryj">Gustaw Hadyna wykonał także cykl rzeźbionych portretów wybitnych Polaków: Tadeusza Kościuszki, Romualda Traugutta, Józefa Piłsudskiego, Wincentego Witosa, Juliusza Słowackiego, Jana Kochanowskiego, Jarosława Iwaszkiewicza, Mikołaja Reja, Władysława Hasiora czy Władysława Orkana. Rzeźby Gustawa Hadyny zdobią także dziedziniec X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#PosełAndrzejKryj">Śp. Gustaw Hadyna był m.in. zastępcą burmistrza Ćmielowa w latach 1990–1994 i dyrektorem Domu Kultury w Ćmielowie w latach 1999–2001. W latach 2003–2006 był dyrektorem Biura Wystaw Artystycznych w Ostrowcu Świętokrzyskim.</u>
          <u xml:id="u-350.5" who="#PosełAndrzejKryj">W listopadzie 2019 r. w uznaniu zasług dla polskiej kultury został odznaczony srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, który nadał mu minister kultury i dziedzictwa narodowego wicepremier Piotr Gliński.</u>
          <u xml:id="u-350.6" who="#PosełAndrzejKryj">Śp. Gustaw Hadyna był człowiekiem pogodnym, wesołym i życzliwym. Był wspaniałym gawędziarzem. Będzie nam go bardzo brakować. Guciu, spoczywaj w pokoju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-350.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Anna Pieczarka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PosełAnnaPieczarka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę serdecznie podziękować Ministerstwu Obrony Narodowej oraz Ministerstwu Aktywów Państwowych za wspieranie polskich przedsiębiorstw zbrojeniowych i polskiej myśli technicznej.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#PosełAnnaPieczarka">Przykładem tego są Zakłady Mechaniczne w Tarnowie. Nowe kontrakty i zamówienia pozwoliły w ostatnich latach zwiększyć zatrudnienie w firmie o ok. 400 osób i zbudować pozycję zakładu jako kluczowego w Polsce przedsiębiorstwa obronnego. Obecnie zatrudnionych jest blisko 1000 osób.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#PosełAnnaPieczarka">Tarnowskie Zakłady Mechaniczne obchodzą w tym roku 70-lecie uruchomienia produkcji zbrojeniowej. Obchodzą ten jubileusz w dobrej kondycji i z dobrymi perspektywami na przyszłość, choć firma z trudem przetrwała okres transformacji gospodarczej. Odbić się od dna pozwoliły właśnie nowe kontrakty i zamówienia. „Mechaniczne” są m.in. liderem technicznym dużego projektu w pełni z epoki cyfrowej, polegającego na zbudowaniu i dostarczeniu dla polskiej armii sześciu przeciwlotniczych zestawów Pilica. Kontrakt ten jest największym zamówieniem realizowanym w całej historii działalności spółki.</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#PosełAnnaPieczarka">Obecnie firma oferuje szereg nowoczesnych konstrukcji, takich jak: karabiny wyborowe i maszynowe, działa do ostrzeliwania przeciwnika czy granatnika. Wyposaża w ten sprzęt m.in. Wojska Obrony Terytorialnej. W Tarnowie wyprodukowano już 650 kompletów moździerzy, którymi dysponuje praktycznie każda kompania lekkiej piechoty V rodzaju naszych Sił Zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#PosełAnnaPieczarka">Podążanie za rozwojem techniki wojskowej umożliwia własne centrum badawczo-rozwojowe. Tarnowscy inżynierowie i konstruktorzy opracowują innowacyjne i konkurencyjne wyroby z kilku obszarów produktowych. Aktualnie pracują m.in. nad tym, aby na pole walki można było posyłać roboty zamiast ludzi. Temu celowi ma służyć np. Perun, autonomiczny pojazd kołowy z modułem uzbrojenia do zadań rozpoznawczych i bojowych.</u>
          <u xml:id="u-352.5" who="#PosełAnnaPieczarka">Warto podkreślić, że Wojsko Polskie nie jest jedynym odbiorcą wyrobów z Tarnowa. Zakłady mechaniczne zajmują drugie miejsce na liście liderów eksportu wśród spółek Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Wielkim atutem jest bowiem niezawodność wyrobów. Ostatnio przedsiębiorstwo zyskało kolejny zagraniczny kontrakt, w którym kluczową rolę odegrały jakość oraz poziom wykonania dostarczonych do testów egzemplarzy.</u>
          <u xml:id="u-352.6" who="#PosełAnnaPieczarka">Pragnę też poinformować, że „Mechaniczne” produkują elementy do wyrzutni rakiet Patriot, które wchodzić będą w skład Wisły, programu obrony powietrznej kraju.</u>
          <u xml:id="u-352.7" who="#PosełAnnaPieczarka">Dziś, gdy widzimy tyle zagrożeń dla bezpieczeństwa naszego kraju, warto uświadomić sobie, jak ważne było uratowanie i utrzymanie przedsiębiorstwa produkującego uzbrojenie w oparciu o własną myśl techniczną.</u>
          <u xml:id="u-352.8" who="#PosełAnnaPieczarka">Kończąc, dziękuję również wszystkim pracownikom sektora zbrojeniowego w Polsce za profesjonalną, ofiarną i rzetelną pracę na rzecz obronności naszego kraju. Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-352.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Mieczysław Baszko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PosełMieczysławBaszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Chciałem z tego miejsca podziękować panu oraz ministrowi Dariuszowi Piontkowskiemu za dotowanie inwestycji województwa podlaskiego i prosić o niezaprzestawanie wspierania. Dziękuję wam za wspieranie rozwoju Podlasia. Środki przekazane w ostatnich latach na inwestycje mojego regionu są rekordowe. Nigdy przedtem województwo podlaskie nie miało takich pieniędzy i to trzeba powiedzieć bardzo głośno.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#PosełMieczysławBaszko">Te pieniądze są nam bardzo potrzebne i żadna złotówka nie jest marnowana. O to dba marszałek województwa Artur Kosicki, wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski. Im też z tego miejsca bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#PosełMieczysławBaszko">Wykorzystanie wsparcia widać niemal na każdym kroku. Rozwój województwa jest widoczny. Zmienia się krajobraz, infrastruktura, zmienia się jakość życia mieszkańców. Ten region staje się atrakcyjny pod względem życiowym, inwestycyjnym, coraz więcej młodych ludzi wybiera województwo podlaskie na miejsce swojego życia.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#PosełMieczysławBaszko">To wszystko dzięki wam, ale wciąż potrzebujemy pieniędzy, by gonić lepiej rozwinięte regiony kraju, które wcześniej otrzymały większe pieniądze na rozwój. Dlatego proszę, panie premierze, o dalsze wsparcie województwa podlaskiego, ponieważ jeszcze mamy wiele do zrobienia. Każde pieniądze będą wydane najlepiej, jak można wydać, na polepszenie jakości życia mieszkańców. Jeszcze raz dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Joanna Frydrych, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PosełJoannaFrydrych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed nami nowy rok budżetowy. Najwyższy czas skierować środki finansowe tam, gdzie są naprawdę potrzebne. Najwyższy czas powstrzymać finansowanie propagandy rządowej i skierować te miliardy złotych na cele prospołeczne. Jako poseł z Podkarpacia zgłosiłam szereg poprawek do budżetu na 2022 r., tak aby środki mogły trafić do naszego pięknego województwa.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#PosełJoannaFrydrych">I tak, kolejno poprawki dotyczą: w Krośnie — modernizacji drogi wojewódzkiej nr 991 Krosno — Lutcza, rewitalizacji linii kolejowej między Jasłem a Krosnem oraz obniżenia niwelety linii kolejowej nr 108 w Krośnie na odcinku 2 km, budowy łącznicy kolejowej Jedlicze — Szebnie, budowy łącznika drogowego ul. Sikorskiego i ul. Bieszczadzkiej w Krośnie, budowy łącznika drogowego łączącego Krosno z drogą ekspresową S19, modernizacji sali koncertowej przy Zespole Szkół Muzycznych w Krośnie, uzbrojenia nowej strefy inwestycyjnej w Krośnie; w Przeworsku — dofinansowania rewitalizacji zespołu pałacowo parkowego; w Przemyślu — budowy ścieżek rowerowych i przystani wodnych nad rzeką San, budowy mostu na rzece San łączącego drogę krajową nr 28 z drogą wojewódzką nr 884, rozbudowy budynków Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych o Audytoryjne Centrum Koncertowe; w Jarosławiu — dofinansowania inwestycji na terenach sportowo-rekreacyjnych nad Sanem, rozpoczęcia budowy mostu na rzece San; w Jaśle — budowy północnej obwodnicy Jasła od drogi krajowej nr 73 do Warzyc, bardzo ważnej inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#PosełJoannaFrydrych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każda ze złożonych poprawek ma na celu poprawę życia mieszkańców Podkarpacia. Wniesione poprawki są ważne dla rozwoju kultury, jak np. poprawki dotyczące modernizacji sali koncertowej przy Zespole Szkół Muzycznych w Krośnie czy budowy centrum koncertowego w Przemyślu, ważne dla rozwoju infrastruktury drogowej i kolejowej, np. poprawki dotyczące budowy mostów w Przemyślu i Jarosławiu, obwodnicy Jasła. Budowa łącznicy kolejowej na trasie Jedlicze — Szebnie znacznie skróci drogę ze stolicy województwa do Bieszczad, skróci też drogę z Krosna do Rzeszowa, jej powstanie przyczyni się do zmniejszenia ruchu samochodowego, a co za tym idzie — emisji CO2. Kolejne poprawki ważne dla rozwoju sportu i rekreacji dotyczą budowy ścieżek rowerowych i infrastruktury sportowej nad Sanem w Przemyślu i Jarosławiu.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#PosełJoannaFrydrych">Mieszkańcy Podkarpacia zasługują na realizację tych inwestycji, zasługują na poparcie złożonych poprawek. Apeluję szczególnie do posłów z Podkarpacia: poprzyjcie złożone poprawki do budżetu na 2022 r. Jeszcze macie szansę, w najbliższy piątek odbędą się głosowania nad nimi. To są ważne inwestycje, które mogą zostać zrealizowane dla dobra mieszkańców naszego regionu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#PosełZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Procedujemy obecnie w Sejmie nad projektem budżetu na 2022 r. Zgodnie z procedurą uchwalania budżetu posłowie mają prawo do złożenia poprawek, które następnie są rozpatrywane przez Komisję Finansów Publicznych. Składane na tym etapie poprawki dotyczą głównie problemów regionalnych, których rozwiązanie jest oczekiwane przez społeczność, a często w wyniku tych problemów powstają bariery ograniczające rozwój regionów. Te poprawki opracowywane są z dużą precyzją i sztuką respektującą wszystkie zasady klasyfikacji budżetowej, a następnie są przekazywane do Biura Analiz Sejmowych. I na tym kończy się profesjonalizm i powaga działania. Niestety Komisja Finansów Publicznych nie dokonała ich przeglądu ani analizy. Wiele z nich po analizie można było skierować do poszczególnych ministerstw, by szukać rozwiązania umożliwiającego pomoc regionom, samorządom czy organizacjom społecznym. Nie zawsze chodzi przecież o pieniądze. Tymczasem bez żadnej analizy, a nawet możliwości uzasadnienia przez wnioskodawców poprawki zostały odrzucone, a przyjęto jedynie propozycje Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#PosełZofiaCzernow">Złożyłam wiele poprawek dotyczących mojego okręgu i bardzo ważnych spraw mieszkańców i samorządów. I jak dziś mam odpowiedzieć na pytania dotyczące sposobu ich rozpatrywania i wyników? Wymienię niektóre z nich.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#PosełZofiaCzernow">Pierwsza grupa poprawek dotyczy barier rozwojowych i braku możliwości walki ze smogiem z powodu ograniczeń w dostawie gazu ze względu na niewydolność sieci przesyłowych. Muszą być one wymienione na sieci o większych średnicach. To jest zadanie PGNiG, ale odkładane w czasie. Takie miejscowości turystyczne jak Szklarska Poręba, Piechowice czy Wleń nie tylko nie mogą realizować zadań w zakresie budownictwa i rozwijać się ze względu na brak źródła ciepła, ale też nie mogą skutecznie walczyć ze smogiem, co jest na tym obszarze nakazem chwili. Firmy przemysłowe nie mogą wywiązać się z nałożonych na nie wymogów dotyczących parametrów ograniczenia emisji, bo czekają na zapewnienie dostaw gazu. I koło się zamyka.</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#PosełZofiaCzernow">Druga grupa poprawek dotyczy koniecznej i pilnej poprawy bezpieczeństwa mieszkańców. Droga krajowa nr 30 w kierunku Zgorzelca i granicy państwa jest coraz bardziej obciążona ciężkim transportem towarowym, TIR-ami. Tymczasem ciągle odkładana jest budowa chodnika w miejscowości Chmieleń — o czym wielokrotnie mówiłam z tej mównicy — wzdłuż drogi krajowej nr 30. Były prośby, wnioski, a nawet protesty, było też blokowanie drogi. I nic. A potrzeba niewiele pieniędzy, aby można było ten problem rozwiązać. W tej grupie jest także poprawka dotycząca budowy obwodnicy Biedrzychowic i przebudowy ronda przy drodze krajowej nr 30 w Zgorzelcu, bo bez przebudowy tego ronda trzeba będzie czekać 2 godziny na wjazd do Zgorzelca lub wyjazd ze Zgorzelca.</u>
          <u xml:id="u-358.4" who="#PosełZofiaCzernow">Trzecia grupa poprawek wiąże się z brakiem przedszkoli w małych miastach i z koniecznością dofinansowania ich budowy, bo samorządy samodzielnie nie sprostają tym zadaniom.</u>
          <u xml:id="u-358.5" who="#PosełZofiaCzernow">Wnioskowałam o wsparcie finansowe budowy przedszkoli we Lwówku Śląskim, w Gryfowie Śląskim czy we Wleniu, a także o pomoc przy budowie szkoły podstawowej w Kowarach. To miasto poprzemysłowe, z wieloma problemami infrastrukturalnymi, i jedna z biedniejszych gmin pod względem dochodu na mieszkańca.</u>
          <u xml:id="u-358.6" who="#PosełZofiaCzernow">Potrzebne jest także wsparcie samorządów w tworzeniu nowych bibliotek w małych miejscowościach. To niezwykle ważne, że samorządy chcą rozwijać sieć bibliotek. Pomóżmy im w tym szlachetnym działaniu. Tymczasem pieniądze na program rozwoju czytelnictwa są ukryte w rezerwie i dziś nikt nie wie, ile — i czy w ogóle — będzie pieniędzy na infrastrukturę bibliotek w 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-358.7" who="#PosełZofiaCzernow">Byłam przekonana, że takie zadania jak poprawa bezpieczeństwa w górach, kiedy w ostatnich latach masowo rośnie liczba turystów wędrujących szlakami górskimi, nie będą budziły wątpliwości i rząd znajdzie kilkaset tysięcy złotych na dofinansowanie budowy stacji ratunkowej GOPR w Karpaczu. Przecież na posiedzeniu zespołu ds. ratownictwa górskiego z udziałem wiceministra Macieja Wąsika była mowa o tym, że takie pieniądze będą. Niestety nie ma. Moja poprawka — też rozpatrzona negatywnie. Bardzo przykra sprawa. Jak ja to powiem ratownikom górskim, którzy pracują społecznie?</u>
          <u xml:id="u-358.8" who="#PosełZofiaCzernow">Chcę się też po raz kolejny upomnieć o poprawę komunikacji, dojazdu do Kotliny Jeleniogórskiej. Każdego roku jest tam co najmniej tylu turystów co w regionie tatrzańskim, a dojazd jest bardzo utrudniony. Pytam: Kiedy nastąpi poprawa komunikacji?</u>
          <u xml:id="u-358.9" who="#PosełZofiaCzernow">Takich spraw i problemów jest więcej. Nie będę oczywiście mówić o nich wszystkich. Zdaję sobie sprawę, że nie wszystkie poprawki można uwzględnić, ale trzeba o tym rozmawiać, a nie pomijać je milczeniem i tylko odrzucać w głosowaniu. To naprawdę wstyd. Inaczej nie mogę powiedzieć ludziom w terenie. Apeluję, aby podczas głosowania w piątek jednak nastąpiła refleksja i posłowie z okręgu nr 1 poparli te poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-358.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Beata Strzałka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PosełBeataStrzałka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tym roku 13 grudnia mija dokładnie 40 lat od wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, a jutro — 40 lat od pacyfikacji kopalni Wujek.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#PosełBeataStrzałka">Tarnogród, miasto w powiecie biłgorajskim w województwie lubelskim, to miejsce silnie powiązane z wydarzeniami w katowickiej Kopalni Węgla Kamiennego Wujek. To tu urodził się Józef Krzysztof Giza, jedna ze śmiertelnych ofiar krwawej pacyfikacji. Co roku w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w rodzinnej miejscowości Józefa Gizy odbywają się uroczystości upamiętniające to tragiczne wydarzenie. W tym roku uroczystości mają wyjątkowy charakter. Zostały zaplanowane na 2 dni.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#PosełBeataStrzałka">18 grudnia, w najbliższą sobotę, odbędzie się rekonstrukcja wydarzeń z grudnia 1981 r. oraz odtworzenie scen z życia codziennego w stanie wojennym przygotowane przez lokalną grupę rekonstrukcyjną, natomiast w sali widowiskowej Tarnogrodzkiego Ośrodka Kultury odbędzie się projekcja filmu „Autor nieznany”, po której będzie można spotkać się z twórcami tego dokumentu. Film swoją premierę miał wczoraj w telewizji polskiej. Opowiada historię Jerzego Kośnika, fotoreportera, którego zdjęcia dokumentują najważniejsze wydarzenia lat 80., oraz Marka Janickiego, autora dramatycznych fotografii z krwawego tłumienia przez wojsko i milicję strajku w kopalni Wujek, który przez 30 lat, od grudnia 1981 r., ukrywał zdjęcia dokumentujące te tragiczne wydarzenia. Na zakończenie przewidziano koncert Norberta „Smoły” Smolińskiego pt. „Odważnym wszystkim pokłon niski…”.</u>
          <u xml:id="u-360.3" who="#PosełBeataStrzałka">Drugi dzień obchodów to zgodnie z tradycją uroczysta msza święta z udziałem górników, pocztów sztandarowych, parlamentarzystów i władz samorządowych, po której nastąpi złożenie kwiatów na grobie Józefa Krzysztofa Gizy. Kolejnym punktem uroczystości jest program patriotyczny w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej im. Marii Curie-Skłodowskiej w Tarnogrodzie, a także wręczenie nagród laureatom „Konkursu wojewódzkiego na projekt logotypu patriotycznego związanego ze stanem wojennym”. Dzięki udostępnieniu zbiorów z zasobów Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności została również przygotowana wystawa pt. „Kopalnia strajkuje… Strajk i pacyfikacja kopalni Wujek, 13–16 grudnia 1981 r.”.</u>
          <u xml:id="u-360.4" who="#PosełBeataStrzałka">Organizatorami wydarzeń są: Region Środkowo-Wschodni NSZZ „Solidarność”, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie, Starostwo Powiatowe w Biłgoraju, Urząd Miejski w Tarnogrodzie oraz Tarnogrodzkie Towarzystwo Regionalne. Wszystkich państwa, którzy chcieliby oddać hołd ofiarom stanu wojennego oraz wziąć udział w regionalnych uroczystościach, zapraszam do Tarnogrodu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-360.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Małgorzata Chmiel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PosełMałgorzataChmiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pracujemy nad jedną z najważniejszych w roku ustaw, czyli ustawą budżetową. Od 2015 r., kiedy po raz pierwszy zostałam posłem, zabiegam o najważniejsze inwestycje w województwie pomorskim, w tym o obwodnicę Gardei. Z prośbą o wsparcie budowy tej obwodnicy zwrócili się do mnie mieszkańcy i władze gminy Gardeja, dlatego jest ona jednym z moich priorytetów. Ta obwodnica w śladzie drogi krajowej nr 55 odciążyłaby z ruchu tranzytowego całą gminę Gardeja. Złożyłam więc poprawkę do budżetu przyznającą 20 mln zł na rozpoczęcie prac projektowych, dokumentację i wykup gruntów pod budowę obwodnicy. Mieszkańcy i władze gminy Gardeja zabiegali o wpisanie swojej obwodnicy do rządowego projektu budowy 100 obwodnic w całej Polsce, ale niestety pomimo uzasadnionej potrzeby budowy tej obwodnicy rząd nie wpisał jej do tego programu. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#PosełMałgorzataChmiel">Mam nadzieję, że posłowie poprą moją poprawkę i mieszkańcy będą mogli się cieszyć z tej obwodnicy, chociaż mam co do tego wątpliwości, dlatego że już odbyło się głosowanie na posiedzeniu komisji finansów i nawet posłowie PiS z Pomorza nie poparli tej poprawki, choć jeszcze niedawno zapewniali, że chcą pomagać mieszkańcom i wspierać ich potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#PosełMałgorzataChmiel">Słowa, słowa, słowa. Apeluję więc do rządu o przeznaczenie tej kwoty na tak ważną dla mieszkańców obwodnicę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje oświadczenie dotyczy trudnej — jak mówią sami rolnicy, zwłaszcza z małych i średnich gospodarstw — wręcz dramatycznej sytuacji w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Wielkopolska Izba Rolnicza na walnym zgromadzeniu 26 października przyjęła stanowisko adresowane do władz publicznych, w tym do ministra rolnictwa i rozwoju wsi. W tym stanowisku podkreśla się przede wszystkim bardzo trudną sytuację na rynkach związanych z hodowlą zwłaszcza trzody chlewnej, z której Wielkopolska słynie. Ceny na rynku za trzodę chlewną w listopadzie wahały się od 3,5 do 4,5 zł, czyli to jest bardzo niska cena. Średnio rzecz biorąc, do produkcji jednego tucznika trzeba dopłacić 150 zł. Sytuacja dotyczy również warchlaków.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Zagrożeniem dla i tak trudnej sytuacji na rynku trzody chlewnej jest też ASF, który atakuje gospodarstwa. Takich przypadków w ubiegłym roku w Polsce mieliśmy 110, a Wielkopolsce — 8. Niepokój w szczególności zagląda właśnie do gospodarstw chłopskich. Do trudnej sytuacji na rynku trzody chlewnej trzeba dopisać galopujące ceny. Dotykają one również producentów, rolników, w szczególności jeśli chodzi o cenę nawozów azotowych. Podano, że w styczniu np. za saletrę amonową płacono 1077 zł za tonę, a w październiku należało zapłacić 2651 zł. Wzrost o 146 zł. Podobnie jeśli chodzi o inne nawozy — wzrost o 138 zł, o 62%. Tak że są rekordowe ceny nawozów, za tym idzie również wszystko to, co jest związane ze wzrostem cen energii, paliwa. Mimo że uchwaliliśmy kolejną nowelizację ustawy o dopłatach do paliw rolniczych, to oczywiście ta dopłata w żadnym stopniu nie nadąża za inflacją i za wzrostem cen paliw. Także bardzo wysokie są ceny produkcji i prowadzenia rozwoju gospodarstw, np. ceny materiałów budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Rolnicy zrzeszeni w Wielkopolskiej Izbie Rolniczej apelują do polskiego rządu, do parlamentu, a także do samorządów o wsparcie, np. uruchomienie dopłaty osłonowej, jeśli chodzi o zakupy nawozów azotowych, bo wzrost w takiej wielkości nigdy w historii nie miał miejsca. Oczekują oni, że państwo swoimi instrumentami wesprze ich na początku przyszłego roku i przez cały rok 2022.</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Po drugie, są instrumenty związane z tzw. tarczą osłonową, związane z inflacją. One też są kierowane do gospodarstw rodzinnych, ale w znacznej mierze nie pokrywają rzeczywistych wzrostów kosztów, cen towarów i usług. Dlatego też w imieniu Wielkopolskiej Izby Rolniczej wspólnie z panem posłem Wiesławem Szczepańskim skierowaliśmy interpelację do ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Mam nadzieję, że również w czasie tej debaty budżetowej i głosowań w najbliższy piątek panie i panowie posłowie wesprą działania, które są przygotowane zarówno przez stronę rządową, jak i kluby opozycyjne, i które mają na celu właśnie tę pomoc w dopłatach do zakupu nawozów mineralnych. Byłaby to istotna pomoc w prowadzeniu małych i średnich gospodarstw rolnych, które są konstytucyjną istotą naszego ustroju rolnego. Bardzo na to liczę. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-364.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pani poseł Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PosełMałgorzataSekułaSzmajdzińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyznam, że nie chciałabym, żeby po moim wystąpieniu został tylko ślad w stenogramie. Chciałabym, żeby temat, który poruszę, był przedmiotem debaty. Powiem tak: 16 sierpnia 2002 r. spotkał mnie ogromny zaszczyt — zostałam matką chrzestną okrętu podwodnego „Sęp”. To był piękny dzień, a to już tyle lat — 19 lat temu. Ale wczoraj był smutny dzień, wczoraj w Gdyni-Oksywiu mój okręt „Sęp”, ale też okręt podwodny „Bielik” zostały pożegnane. Nie uczestniczyłam w tym wydarzeniu z oczywistych powodów — obowiązki poselskie nie pozwoliły mi pojechać do Gdyni — ale to naprawdę trudny i smutny dzień, bo właściwie trzeba uczciwie powiedzieć, że pożegnaliśmy swoje okręty podwodne. Przypominam, że to okręty, nie łodzie — to potoczne określenie, chyba bardziej znane z piosenki „Żółta łódź podwodna” — mamy okręty podwodne, mamy, a właściwie mieliśmy. Został tylko poradziecki „Orzeł” z 1986 r., który w zasadzie już też nie nadaje się do dalszej służby. I co będzie dalej? Musimy sobie odpowiedzieć na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#PosełMałgorzataSekułaSzmajdzińska">Do dzisiaj mam bardzo dobre relacje z marynarzami, którzy służyli na polskich okrętach podwodnych. Wiem, że wczoraj kilkadziesiąt osób uczestniczyło w tym pożegnaniu, w tym ostatnim opuszczeniu bandery. Przypomnę, że „Kondora” pożegnaliśmy w grudniu 2017 r., a „Sokoła” — w czerwcu 2018 r.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#PosełMałgorzataSekułaSzmajdzińska">I co dalej będzie? Nie ma debaty na ten temat. Naprawdę gorąco apeluję, żebyśmy to zrobili, tym bardziej że, jak mówię, słucham nie byle jakich dyskutantów, tylko słucham marynarzy, którzy całe życie służyli w Marynarce Wojennej. Musimy pamiętać, że Marynarka Wojenna jest nam potrzebna i okręty podwodne są nam potrzebne. Bo to nie jest tylko tak, że jest nam potrzebna tarcza w postaci fregaty. Nam jest również potrzebny miecz w postaci okrętu podwodnego. Broń ofensywna to też obrona. Stąd mój szczery apel o to, żeby taka debata się odbyła. Chodzi o to, żeby jak najszybciej zacząć poważnie myśleć o tym, żebyśmy mogli wrócić do okrętów podwodnych. Być może na początku to będzie wyleasingowane, być może będzie taki etap przejściowy, a dopiero później wybudujemy nowe okręty, ale musi się to zadziać, bo na razie jesteśmy na takim etapie, że nie wiemy, czy to będą obiekty muzealne, czy to pójdzie na żyletki. Nie chciałabym, żeby tak się zakończyła historia okrętów podwodnych w naszym kraju. Po raz kolejny powtarzam: marynarze uważają, że okręty podwodne są nam bardzo potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#PosełMałgorzataSekułaSzmajdzińska">To są oczywiście długoletnie zaniedbania. Apeluję, bo to jest nasz wspólny interes, nie mój, nie pojedynczych posłów, tylko naszego państwa, obywateli naszego kraju, żeby dobrze, mądrze wszystko przygotować i żeby jak najszybciej okręty podwodne wróciły do naszego kraju. To jest mój apel, moja prośba. Chciałabym bardzo — po raz kolejny to podkreślam — żeby ten temat był bardzo poważnie przez wszystkich potraktowany, a przede wszystkim przez rządzących, to jest oczywiste. Ale pamiętajmy o tym, że to nie są tylko takie sobie opowieści, to jest coś ważnego dla naszego bezpieczeństwa. Gorąco o to apeluję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-366.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#PosełWaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 16 grudnia 1981 r. miała miejsce największa zbrodnia stanu wojennego. 22 czołgi, 44 wozy bojowe, 760 żołnierzy i 1400 funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i ZOMO — przy udziale takich sił przeprowadzono masakrę katowickiej kopalni Wujek i strajkujących górników. Od godz. 8 rano pacyfikacja postępowała. Milicja otoczyła kopalnię, użyto armatek wodnych i gazu. O godz. 12.30 skierowano do kopalni specjalny pluton ZOMO, finalnie zamordowano wtedy dziewięciu górników. Zomowcy użyli pistoletów maszynowych.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#PosełWaldemarAndzel">Strajk zakończył się tego samego dnia. Dowódca plutonu Romuald Cieślak po 27 latach został skazany na 6 lat pozbawienia wolności. Wyroki usłyszeli też jego podkomendni. Za zbrodnie nigdy nie odpowiedzieli towarzysze Kiszczak i Jaruzelski. 2 lata temu Chorwacja wydała Polsce Romana S., kolejnego milicjanta z plutonu specjalnego ZOMO poszukiwanego europejskim nakazem aresztowania. Wcześniej przestępcę namierzono w Niemczech, Niemcy nie wyraziły jednak zgody na ekstradycję.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#PosełWaldemarAndzel">Cześć pamięci zamordowanych górników! Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#PosełKrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W naszej historii nie brakuje tragicznych wydarzeń, które budzą dzisiaj wiele emocji. Jednym z nich jest wprowadzenie stanu wojennego.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#PosełKrzysztofGadowski">Grudzień to miesiąc wyjątkowy, w którym pamięcią sięgamy do tragicznych i smutnych wydarzeń z 1981 r. Wprowadzony stan wojenny, którego kolejną rocznicę obchodziliśmy 13 grudnia, był przejawem bezradności i strachu komunistycznej władzy wobec rosnącej siły „Solidarności”. Okupiony został on jednak tragicznie, ofiarami. Jak kiedyś powiedział św. Jan Paweł II, „Solidarność” to nigdy jeden przeciwko drugiemu, ale zawsze jeden razem z drugim. Tej zasadzie byli zawsze wierni śląscy górnicy, którzy stawili największy opór w kraju przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego. Areną krwawych starć z władzami komunistycznymi były kopalnie w takich miastach jak m.in. Katowice czy Jastrzębie-Zdrój, z którego pochodzę. W wyniku aresztowania Jana Ludwiczaka, przewodniczącego „Solidarności” w kopalni Wujek, którego świadkami byli górnicy pracujący na nocną zmianę, podjęto decyzję o strajku okupacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#PosełKrzysztofGadowski">Domagano się zniesienia stanu wojennego, zwolnienia Ludwiczaka oraz wszystkich działaczy internowanych w nocy z 12 na 13 grudnia. Władze, nie godząc się na żadne ustępstwa, zdecydowały się użyć siły wobec górników stanowczo odmawiających przerwania strajku. 16 grudnia doszło do największej tragedii stanu wojennego. Oddziały wojska i ZOMO przez obalony czołgami mur wtargnęły na teren kopalni. W wyniku otwarcia ognia do bezbronnych cywilów na miejscu zginęło sześć osób, a trzy kolejne zmarły później w szpitalu.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#PosełKrzysztofGadowski">Chciałbym z tej mównicy sejmowej przytoczyć tę część historii, która rozpoczęła się 14 grudnia w Jastrzębiu-Zdroju. Przed pierwszą zmianą w kopalni Manifest Lipcowy członkowie Komitetu Zakładowego NSZZ „Solidarność” zorganizowali masówkę. O sytuacji w kraju poinformowano załogę i wówczas górnicy zdecydowali o podjęciu akcji strajkowej. W cechowni znajdowało się ok. 2 tys. osób. 15 grudnia rozpoczęła się pacyfikacja już wszystkich jastrzębskich kopalń, w tym również kopalni Manifest Lipcowy. Ok. godz. 9 dotarła wiadomość o brutalnej rozprawie z górnikami w kopalni Jastrzębie, a o godz. 11 przed kopalnię Manifest Lipcowy przyjechały oddziały milicji i wojska. W kierunku strajkujących rzucano petardy i pojemniki z gazem łzawiącym. Ok. godz. 11.45 na teren zakładu wkroczył specjalny pluton ZOMO uzbrojony w broń palną i amunicję. Gdy górnicy ruszyli do przodu, padły pierwsze strzały w stanie wojennym. Ranni zostali: Franciszek Gąsiorowski, Czesław Kłosek, Zdzisław Kraszewski, Bogusław Tomaszewski. Postrzelonych przewieziono do szpitala, na szczęście nikt nie zmarł. Przywódców strajku: Jana Bożka, Józefa Błauta, Waldemara Macieszka, Eugeniusza Zandlera aresztowano pod koniec roku lub na początku nowego.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#PosełKrzysztofGadowski">Brutalne ataki na protestujących w kopalni Manifest Lipcowy opisuje na stronach serwis Pamięć Jastrzębska. Ówczesny przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Jan Bożyk pisze: Wreszcie podjechali czołgami i wozami pancernymi pod bramę, ktoś mówił coś przez megafon, ale wycie silników zagłuszało jego głos. Ludzie śpiewali „Jeszcze Polska nie zginęła”, „Boże coś Polskę”. Rozległy się strzały. Na plac poleciały świece dymne i gazowe. Gaz miał nieprzyjemny zapach i szczypał w oczy. Na teren kopalni w maskach wszedł oddział ZOMO, ok. 300 osób. Ludzie parli do przodu. Stojąc na czele, próbowałem ich powstrzymać. ZOMO-wcy wycofali się z kopalni przez bramę towarową lub przez osobową. Próbowaliśmy z Maciaszkiem, Błautem i Zandlerem zatrzymać załogę, żeby nie doszło do bezpośredniego starcia. Zatrzymaliśmy ludzi w odległości ok. 15 m od ZOMO-wców. Wówczas jeden z dowodzących akcją oficerów odwrócił się, ściągnął z twarzy lewą ręką maskę, a prawą sięgnął po pistolet i padły strzały. Tak padły pierwsze strzały stanu wojennego. Cała pacyfikacja trwała ok. 5 godzin. Przeciwko górnikom stanęło 1252 funkcjonariuszy MO, batalion piechoty zmotoryzowanej Wojska Polskiego, 415 członków ORMO, kompania czołgów Wojska Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-370.5" who="#PosełKrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powinniśmy pielęgnować pamięć i szacunek dla bohaterów tamtych wydarzeń nie tylko przy okazji ważnych rocznic, ale również swoim zachowaniem na co dzień. Dziękujemy za to, że znaleźli się odważni ludzie, dla których wiara w ideały okazała się ważniejsza od strachu napędzonego przez komunistyczny reżim, który i tak upadł. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-370.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Pan poseł Paweł Lisiecki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#PosełPawełLisiecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na moje dyżury poselskie trafia wiele osób poszkodowanych przez tzw. mafię mieszkaniową. Są to zazwyczaj osoby starsze, nieposiadające zdolności kredytowej, które w pewnym momencie swojego życia zmuszone zostały do poszukiwania pomocy finansowej chociażby ze względu na to, aby znaleźć środki na operację. Ponieważ banki nie chciały lub nie mogły tym osobom udzielić kredytu lub pożyczki, odzywały się do nich różne podmioty, które z chęcią udzielały wysokich pożyczek, ale w zamian za przekazanie własności domu, mieszkania czy gospodarstwa rolnego aż do czasu spłacenia takiej pożyczki. Tymczasem umowa była tak skonstruowana, aby uniemożliwić lub maksymalnie utrudnić spłatę takiej pożyczki. Brak spłaty wiązać się miał z utratą własności mieszkania i w ten sposób za pożyczenie 50 tys. zł pożyczkobiorca oddawał mafii mieszkaniowej nie tylko pieniądze, ale także swój majątek idący niejednokrotnie w setki, a nawet w miliony złotych.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#PosełPawełLisiecki">W procederze tym oprócz wyspecjalizowanych przestępców brali udział notariusze, którzy przygotowywali akty notarialne. Akty te albo nie były odczytywane, albo odczytywane w taki sposób, aby pożyczkobiorca nie zorientował się, że traci cały swój majątek. Domy, mieszkania czy gospodarstwa rolne przestępcy szybko starali się zbyć, tak aby utrudnić ich odzyskanie. Rozkwit tego typu działań przestępczych miał miejsce po zmianach, jakie wprowadzono za rządów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#PosełPawełLisiecki">Stowarzyszenie 304 KK, które założyli poszkodowani przez mafię mieszkaniową i które zajmuje się tropieniem tego typu przestępstw, stworzyło nawet mapę przestępców gospodarczych z całej Polski i współpracujących z nimi notariuszy.</u>
          <u xml:id="u-372.3" who="#PosełPawełLisiecki">W zeszłej kadencji powstał Zespół Parlamentarny ds. Zwalczania Przestępstw Gospodarczych i Lichwy. Okazało się, że tego typu przestępczą działalnością zajmują się nie tylko ludzie z parabanków czy firm finansowych nastawionych na szybki zysk, ale także sędziowie, którzy udzielali pożyczek na wysoki procent, przewyższający odsetki dopuszczone ustawą, a potem szantażowali pożyczkobiorców. Jakiś czas temu udało się zmienić przepisy w taki sposób, że notariusze nie mają możliwości tworzyć aktów notarialnych, których celem jest dokonanie pożyczki na tzw. przewłaszczenie.</u>
          <u xml:id="u-372.4" who="#PosełPawełLisiecki">Wiem, że rząd, a szczególnie Ministerstwo Finansów, zamierza uszczelnić te przepisy jeszcze bardziej, dzięki czemu liczba poszkodowanych spadnie. W wielu miejscach udało się rozbić mafię mieszkaniową, czego przykładem jest sytuacja z Gdańska. Udało się mocno ograniczyć skalę tych przestępstw, jednak do dnia dzisiejszego w wielu sądach toczą się sprawy, gdzie poszkodowane osoby starają się odzyskać swój majątek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-372.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">„Program upowszechniania sportu osób z niepełnosprawnościami”</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">Ogłoszono nabór wniosków do „Programu upowszechniania sportu osób z niepełnosprawnościami w 2022 r.” w ramach rozwijania sportu poprzez wspieranie przedsięwzięć z zakresu upowszechniania sportu osób z niepełnosprawnościami. Budżet na realizację programu wynosi ponad 20 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">W ramach wzmiankowanego programu można ubiegać się o dofinansowanie organizacji zajęć sekcji sportowych osób z niepełnosprawnościami, organizacji imprez sportowych dla osób z niepełnosprawnościami, organizacji obozów sportowych dla osób z niepełnosprawnościami oraz promocji sportu osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#PosełNorbertKaczmarczyk">Aktywność rekreacyjna i sportowa jest ważnym aspektem niezależnego życia osób niepełnosprawnych. Jednym z działań ułatwiających taką aktywność jest właśnie przedmiotowy program. Jestem przekonany, że dalsze prace podejmowane przez wiele instytucji i organów rządowych będą coraz szybciej poprawiały wskaźnik dotyczący upowszechniania sportu i ogólnie rekreacji fizycznej wśród osób niepełnosprawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PosełMaciejKopiec">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgodnie z projektem transformacji sektora energetycznego w Polsce planowane jest utworzenie Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego skupiającej tzw. aktywa węglowe. Elektrownie i elektrociepłownie konwencjonalne według danych z czerwca 2021 r. dostarczyły do systemu 84,53% energii elektrycznej. Nie ma więc wątpliwości, że nowo powstały podmiot będzie w momencie powstania podmiotem dominującym na rynku. Nieprzypadkowo powołujemy się na dane z czerwca, czyli okresu letniego. W okresie letnim o wiele niższy udział w produkcji energii mają elektrociepłownie, które poza sezonem ciepłowniczym są najczęściej poddawane przeglądom i remontom z uwagi na brak zapotrzebowania na ciepło. Dane te powinny zatem najlepiej odzwierciedlić przyszły udział w rynku, który przypadnie NABE, do którego elektrociepłownie, zgodnie z zapowiedziami, nie trafią.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#PosełMaciejKopiec">Mając na uwadze to, że sektor energetyczny w Polsce obejmuje zarówno podmioty państwowe, jak i prywatne, istotne wydaje się ryzyko zaburzenia równowagi rynkowej. Wprowadzenie na rynek podmiotu o niemal 85-procentowym udziale w rynku rodzi ryzyko jego monopolizacji i zniechęcenia inwestorów prywatnych do rozwoju aktywów energetycznych w Polsce. Mimo że tak istotny sektor jak energetyka powinien być w dużej mierze pod kontrolą państwa stanowiącego gwarant stabilności i bezpieczeństwa energetycznego kraju, nie można pomijać faktu, że bez podmiotów prywatnych Polsce grożą okresowe blackouty. Dowodem na to jest chociażby obecna sytuacja w krajowym systemie elektroenergetycznym, kiedy to nadwyżka mocy ponad wymaganą rezerwę w Polsce zbliża się do niebezpiecznego poziomu 9% według danych zawartych w planie koordynacyjnym 5-letnim publikowanym i aktualizowanym na bieżąco przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#PosełMaciejKopiec">Ponadto aktywa węglowe w Polsce są silnie zadłużone. Według portalu energia.rp.pl NABE może zacząć swoje istnienie z 18 mld długu. Możliwość spłaty długu na tym poziomie przez podmiot skupiający w większości nierentowne aktywa budzi ogromne wątpliwości i rodzi ryzyko zerwania umów kredytowych przez kredytodawców. Niemożliwe wydaje się także pokrycie długu w ramach dotacji z budżetu państwa, ponieważ może to być sprzeczne z zachowaniem zasad uczciwej konkurencji względem pozostałych uczestników rynku.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#PosełMaciejKopiec">W przypadku powołania do istnienia tylko jednego podmiotu NABE najważniejsze powinno być dla rządu zagwarantowanie utrzymania miejsc pracy energetyków w ramach NABE i istniejących spółek sektora energetycznego należących do Skarbu Państwa. Jako poseł z województwa śląskiego apeluję o rozważne podejście do tego istotnego dla mojego regionu tematu. W celu ochrony większej liczby miejsc pracy oraz uniknięcia monopolizacji rynku rozważane byłoby powołanie dwóch podmiotów NABE, skupiających osobno aktywa węglowe z południa Polski, w tym ze Śląska, i osobno pozostałe aktywa węglowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#PosełTomaszKostuś">Pani Marszałek! Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 5 grudnia obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, święto obchodzone nieprzerwanie od 1985 r., kiedy to 17 grudnia Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych ustanowiło ten dzień.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#PosełTomaszKostuś">Jednym z głównych celów obchodów jest wspieranie inicjatyw pokojowych, niesienie pomocy humanitarnej i medycznej, monitorowanie przestrzegania praw człowieka oraz wspieranie organizacji pożytku publicznego. Równocześnie promowane jest uznanie pracy wolontariuszy na całym świecie — za ich trud, czas i umiejętności — na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#PosełTomaszKostuś">Ten rok przyniósł wiele wydarzeń, które bez pomocy wolontariuszów mogłyby przynieść więcej przykrych konsekwencji. To pandemia koronawirusa, podczas której pomoc bezinteresownych ludzi była niezwykle potrzebna. To kryzys na granicy i pomoc niesiona w pasie granicznym, jak również poza strefą wyjątkową. Takie działania pokazują, jak wiele można zrobić jedynie na podstawie chęci do działania, w większości przypadków z poświęceniem własnych środków, czasu, niekiedy zdrowia. Dlatego też możemy zauważyć, że pomoc w dzisiejszym świecie jest niezwykle potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#PosełTomaszKostuś">30 stycznia 2022 r. będziemy obchodzić jubileuszowy finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Ta tradycja od przeszło 30 lat w naszym kraju kojarzy się właśnie z dużym zaangażowaniem wolontariuszy. Właśnie te osoby w większości organizują całą zbiórkę, która pozwoli doposażyć szpitale w całej Polsce. Na dzień dzisiejszy zarejestrowało się 57 tys. osób. To niezwykła siła chęci niesienia pomocy.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#PosełTomaszKostuś">Pragnę serdecznie państwu podziękować i życzyć wytrwałości w niesieniu bezinteresownej pomocy. Wasz trud i praca na rzecz słabszych są zauważalne i niezwykle istotne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PosełKatarzynaOsos">Oświadczenie poselskie w sprawie w sprawie realizacji inwestycji w regionie lubuskim zgłoszonych do budżetu państwa na 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#PosełKatarzynaOsos">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nowy rok budżetowy powinien wiązać się z nowymi standardami w rozdzielaniu środków. Pieniądze powinny trafiać tam, gdzie są naprawdę potrzebne, i być przeznaczane na inwestycje, które rzeczywiście poprawią życie Polek i Polaków. Dlatego wraz z reprezentującymi województwo lubuskie posłanką Krystyną Sibińską i posłem Waldemarem Sługockim złożyliśmy pakiet poprawek do budżetu państwa na 2022 r., które realnie wpłyną na komfort życia i bezpieczeństwo Lubuszan.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#PosełKatarzynaOsos">Zgłoszone przez nas poprawki infrastrukturalne dotyczą:</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#PosełKatarzynaOsos">— 50 mln zł na budowę węzła Łagów na A2,</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#PosełKatarzynaOsos">— 45 mln zł na budowę obwodnicy Słubic (DK 31),</u>
          <u xml:id="u-377.5" who="#PosełKatarzynaOsos">— 40 mln zł na budowę drugiej jezdni północnej obwodnicy Zielonej Góry,</u>
          <u xml:id="u-377.6" who="#PosełKatarzynaOsos">— 40 mln zł na budowę północnej obwodnicy Gorzowa Wielkopolskiego,</u>
          <u xml:id="u-377.7" who="#PosełKatarzynaOsos">— 30 mln zł na budowę obwodnicy Kożuchowa,</u>
          <u xml:id="u-377.8" who="#PosełKatarzynaOsos">— 25 mln zł na budowę obwodnicy Krosna Odrzańskiego (DK 29),</u>
          <u xml:id="u-377.9" who="#PosełKatarzynaOsos">— 20 mln zł na budowę obwodnicy Kostrzyna n. Odrą (DK 31)</u>
          <u xml:id="u-377.10" who="#PosełKatarzynaOsos">— 17 mln zł na budowę południowo-zachodniej obwodnicy Świebodzina,</u>
          <u xml:id="u-377.11" who="#PosełKatarzynaOsos">— 15 mln zł na budowę obwodnicy Nowogrodu Bobrzańskiego (DK 27)</u>
          <u xml:id="u-377.12" who="#PosełKatarzynaOsos">— 15 mln zł na budowę obwodnicy Kargowej (DK 32).</u>
          <u xml:id="u-377.13" who="#PosełKatarzynaOsos">Oprócz polepszenia bezpieczeństwa na lubuskich drogach zaproponowaliśmy także poprawki związane z bezpieczeństwem zdrowotnym mieszkańców województwa lubuskiego. Jest to:</u>
          <u xml:id="u-377.14" who="#PosełKatarzynaOsos">— 42 mln zł na rozbudowę Wielospecjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Gorzowie Wielkopolskim wraz z termomodernizacją,</u>
          <u xml:id="u-377.15" who="#PosełKatarzynaOsos">— 39 mln zł na rozbudowę Szpitala Uniwersyteckiego im. Karola Marcinkowskiego w Zielonej Górze celem dostosowania placówki do pacjentów onkologicznych,</u>
          <u xml:id="u-377.16" who="#PosełKatarzynaOsos">— 25 mln zł na budowę Centrum Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży w Gorzowie Wielkopolskim.</u>
          <u xml:id="u-377.17" who="#PosełKatarzynaOsos">A także mając na uwadze, że sport to zdrowie, chcemy przeznaczyć 40 mln zł na budowę pełnowymiarowego boiska w Wojewódzkim Ośrodku Sportu i Rekreacji w Drzonkowie.</u>
          <u xml:id="u-377.18" who="#PosełKatarzynaOsos">Wierzymy, że powyższe inwestycje przyczynią się do rozwoju województwa lubuskiego. Mieszkańcy od lat oczekują ich realizacji, dlatego apeluję do pozostałych posłów i posłanek, przede wszystkim tych reprezentujących ziemię lubuską, o zagłosowanie za wypracowanymi przez nas poprawkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#PosełJanSzopiński">Wysoka Izbo! We wrześniu 2020 r. Sejm uchwalił ustawę o Funduszu Medycznym, w którym zagwarantowano rządowi olbrzymie pieniądze na jak najwcześniejsze wykrywanie i leczenie chorób cywilizacyjnych, w tym chorób nowotworowych i tzw. chorób rzadkich.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#PosełJanSzopiński">Ponadto fundusz miał zapewnić pieniądze na dostęp do wysokiej jakości świadczeń, także dla dzieci i młodzieży, w tym terapii innowacyjnych w Polsce i za granicą. Na dziś bowiem dzieci z chorobami rzadkimi i ich rodziny muszą same zbierać pieniądze na leczenie, zatem utworzenie funduszu miało zapewnić im finansowe wsparcie państwa.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#PosełJanSzopiński">Dodatkowo z Funduszu Medycznego miały być finansowane działania na rzecz poprawy zdrowia i jakości życia Polaków, modernizacji szpitali oraz szeroko pojmowanej profilaktyki.</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#PosełJanSzopiński">Na ratowanie zdrowia ciężko chorych dzieci, terapie innowacyjne, infrastrukturę strategiczną, modernizację podmiotów leczniczych i rozwój profilaktyki Ministerstwo Zdrowia otrzymało gigantyczne pieniądze, bo 2 mld w 2020 r., 4 mld w 2021 r. i po 4 mld na każdy kolejny rok budżetowy.</u>
          <u xml:id="u-378.4" who="#PosełJanSzopiński">I co Ministerstwo Zdrowia zrobiło za te gigantyczne pieniądze? Ano praktycznie nic, bo do września br. ministerstwo wykonało zadania funduszu za zaledwie 171 mln zł. Na przyszły rok ministerstwo planuje wydanie zaledwie połowy z kwoty 4 mld, ale jak praktyka pokazuje, zapewne i tego pan minister nie będzie umiał wykonać.</u>
          <u xml:id="u-378.5" who="#PosełJanSzopiński">Gdy rodzice, lekarze, a także parlamentarzyści prosili, a nawet błagali ministra zdrowia i rząd o dofinansowanie czyjejś drogiej terapii i ratowanie życia, zawsze słyszeli jak mantrę, że rząd nie ma pieniędzy, ale gdyby je miał, to wtedy by je dawał każdemu, kto potrzebuje.</u>
          <u xml:id="u-378.6" who="#PosełJanSzopiński">Teraz rząd te pieniądze ma, ale nie daje ich ciężko chorym pacjentom, bo dla niektórych polityków pacjent to jedynie koszt i problem w statystyce, a nie potrzebujący pomocy człowiek.</u>
          <u xml:id="u-378.7" who="#PosełJanSzopiński">Apeluję do pana ministra zdrowia, żeby wytłumaczył pacjentom i rodzinom tych pacjentów, także tym rodzinom, które niestety nie doczekały terapii swoich dzieci, dlaczego pieniądze na ich leczenie przekazane panu ministrowi zostały po prostu zmarnowane.</u>
          <u xml:id="u-378.8" who="#PosełJanSzopiński">Uważam też, że sprawy związane z realizacją zadań Funduszu Medycznego powinny być pod większą kontrolą społeczną i parlamentarną. Dlatego uważam, że powinna powstać sejmowa podkomisja z udziałem parlamentarzystów opozycji, która będzie nadzorowała fundusz i działania ministerstwa z nim związane, bo na dziś indolencja rządu w sprawie finansowana opieki zdrowotnej jest wręcz przerażająca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PosełKrzysztofSzulowski">W dniu 26 listopada społeczność I Liceum Ogólnokształcącego im. Księcia Adama Jerzego Czartoryskiego w Puławach obchodziła święto patrona szkoły, które zbiegło się z obchodami 105-lecia szkoły. Dzień patrona to wyjątkowe święto, które społeczność liceum obchodzi raz w roku. Przygotowania do uroczystości są zawsze staranne, cechujące się dużym zaangażowaniem, poparte dewizą: pamiętamy o przeszłości, ale patrzymy w przyszłość. Jak mawiał poeta: tradycja to piękno, które chronimy, a nie więzy, które nas krępują.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#PosełKrzysztofSzulowski">Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą w kościele Matki Bożej Różańcowej w Puławach. Po nabożeństwie goście, nauczyciele oraz młodzież zgromadzili się przed budynkiem szkoły i złożyli kwiaty pod pomnikiem księcia A. J. Czartoryskiego oraz byli świadkami wmurowania kapsuły czasu zawierającej przestanie dla potomnych.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#PosełKrzysztofSzulowski">Kolejnym punktem uroczystości było odsłonięcie tablicy ufundowanej przez Instytut Pamięci Narodowej upamiętniającej Bohdana Wieczorkiewicza, Zygmunta Szukiewicza i Andrzeja Czachora — członków Młodzieżowej Organizacji Antykomunistycznej skazanych za tajną działalność wymierzoną w struktury komunistycznej władzy. O konspiracyjnej działalności młodzieży wykład wygłosił dr hab. Jacek Wołoszyn z lubelskiego oddziału IPN. Młodzież klas II i III wysłuchała prelekcji nt. „Konspiracje młodzieżowe w latach 50. na ziemi puławskiej”.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#PosełKrzysztofSzulowski">Głównym elementem obchodów dnia patrona było ślubowanie uczniów klas I. Na uroczystość licznie przybyli znamienici goście z księżną Barbarą Czartoryską oraz księżną Ireną Bylicką i księciem Konstantym Czartoryskim na czele. Obecna była także starosta puławski Danuta Smaga.</u>
          <u xml:id="u-379.4" who="#PosełKrzysztofSzulowski">Podczas uroczystości uczniowie zaprezentowali swoje talenty muzyczno-taneczne, prezentując klasyczne utwory. Przed publicznością wystąpili: Paweł Barcicki — akordeon, Natalia Gadowska — altówka, Jan Grudzień — skrzypce oraz Zuzanna Farion, Julia Ziarek, Natalia Matras z gościnnym udziałem uczennic z zespołu szkół nr l i nr 2 prezentujących się w tańcu hiszpańskim.</u>
          <u xml:id="u-379.5" who="#PosełKrzysztofSzulowski">Święto patrona szkoły, jak wspomniano, zbiegło się z obchodami 105-lecia szkoły. Z tej okazji gościom wręczono pamiątkowe medale i parasolki. Zwieńczeniem uroczystości był niezwykły pokaz multimedialny przed budynkiem szkoły z muzyką na żywo. Zaprezentowano zdjęcia przypominające historię liceum. 26 listopada zapisał się w pamięci uczestników jako dzień wyjątkowej lekcji historii, która będzie wspominana ze wzruszeniem.</u>
          <u xml:id="u-379.6" who="#PosełKrzysztofSzulowski">Nie mogłem osobiście uczestniczyć w tej uroczystości. Dlatego z tego miejsca całej społeczności szkolnej składam serdeczne gratulacje i życzenia pomyślności. Niech liceum zawsze pozostanie naszą wizytówką jako bardzo dobra szkoła o wysokim poziomie nauczania i patriotycznego wychowania, godnym wielkiego patrona. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie dostępna jest w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Na tym kończymy 44. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Porządek dzienny 45. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dzień 17 grudnia 2021 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#WicemarszałekRyszardTerlecki">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-380.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-380.6" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 16 min 19)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>