PPC / ppc

text_structure.xml 445 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Oleksy oraz wicemarszałkowie Tomasz Nałęcz i Kazimierz Michał Ujazdowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Jakuba Derecha-Krzyckiego i Andrzeja Grzesika.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Jakub Derech-Krzycki.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełAndrzejGrzesik">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełAndrzejGrzesik">- Zdrowia - o godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełAndrzejGrzesik">- do Spraw Unii Europejskiej - o godz. 14. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Komisja Nadzwyczajna przedłożyła dodatkowe sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 2761-A.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">W związku z tym, po konsultacji i wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie trzeciego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Trzecie czytanie przeprowadzimy w dzisiejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach...</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Proszę państwa, nawet mnie jest tutaj trudno prowadzić obrady przy gwarze, jaki jest na sali. Proszę o wyciszenie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">Czy mogę prosić państwa posłów o zaprzestanie rozmów? Przystąpiliśmy do pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszałek">Wniosek ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 3089.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt dotyczący tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszałek">Punkt ten rozpatrzymy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Prezes Rady Ministrów zawiadomił Sejm o zamiarze przedłożenia prezydentowi do ratyfikacji:</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszałek">- Konwencji o opracowaniu Farmakopei Europejskiej, sporządzonej w Strasburgu dnia 22 lipca 1964 r., oraz Protokołu do Konwencji o opracowaniu Farmakopei Europejskiej, sporządzonej w Strasburgu dnia 16 listopada 1989 r.,</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszałek">- Konwencji o Statucie Szkół Europejskich, sporządzonej w Luksemburgu dnia 21 czerwca 1994 r., których ratyfikacja zdaniem rządu nie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszałek">Do Komisji Spraw Zagranicznych w ustalonym terminie nie zgłoszono zastrzeżeń do wybranego trybu ratyfikacji tych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#Marszałek">Komisja przedłożyła sprawozdania, w których również nie zgłosiła zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#Marszałek">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 3085 i 3086.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#Marszałek">Zgodnie z art. 120 ust. 4 regulaminu Sejmu informuję o braku zastrzeżeń co do wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji tych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#Marszałek">Zanim przystąpimy do realizacji porządku obrad, chciałbym poinformować Wysoką Izbę, iż odbyły się europejskie mistrzostwa parlamentarne w grze w golfa i trzykrotnym mistrzem został pan poseł Mirosław Drzewiecki, czego mu gratulujemy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie...</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#komentarz">(Poseł Jan Rokita: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJanRokita">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, że praktyczne wyliczenia dotyczące fundamentalnej zupełnie ustawy emerytalnej otrzymaliśmy w postaci precyzyjnej dopiero dzisiaj rano podczas posiedzenia Konwentu Seniorów, chcę łaskawie pana marszałka prosić o to, ażeby przed głosowaniem ustawy emerytalnej pan marszałek zarządził półgodzinną przerwę. Chciałbym w tym czasie przeprowadzić konsultacje w klubie Platformy Obywatelskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Pan poseł Dorn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Popieram ten wniosek o przerwę, a jednocześnie składam wniosek o zwołanie Konwentu Seniorów, ponieważ wczoraj w godzinach popołudniowych klub Prawo i Sprawiedliwość wniósł o uzupełnienie porządku dziennego o informację prezesa Rady Ministrów w przedmiocie zaskakujących i nagłych zmian kadrowych w resortach finansów i zdrowia. Otóż są to dwa...</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na lewicy są śmiechy, ale są to dwa kluczowe, najbardziej wrażliwe teraz resorty. Mamy kataklizm w ochronie zdrowia i mamy kryzys finansów publicznych. Elementarna uczciwość wobec przede wszystkim obywateli, ale także Wysokiej Izby wymaga uzasadnienia przez prezesa Rady Ministrów dlaczego, działając w trybie nagłym, bez słowa wyjaśnienia wobec obywateli, takie zmiany przeprowadza.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Panie pośle, szkoda, że pański przedstawiciel nie przekazał panu, że Konwent rozpatrywał przed 10 minutami tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">W związku z tym, że nie ma kontaktu z premierem do godz. 11, nie mogę wprowadzać do porządku obrad czegoś, co dotyczy premiera, który o tym nie wie, to jest podstawowa logika.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełKazimierzMarcinkiewicz">Panie marszałku, oczywiście przedstawiłem panu przewodniczącemu Dornowi wyniki obrad Konwentu, niemniej jednak, panie marszałku, czy na pewno to jest państwo polskie, Rzeczpospolita Polska, w której nie ma kontaktu z premierem przez 17 godzin, od wczoraj od godz. 16 do dziś, jak pan marszałek przed chwilą powiedział, do godz. 11? W związku z tym będziemy wnosili o to, by do godz. 11.15 jednak ogłosić przerwę. Obywatele muszą wiedzieć, dlaczego nagle, w trakcie prac, właściwie kończenia prac w Komisji Zdrowia nad najważniejszą sprawą - naprawą systemu zdrowia w Polsce, dokonuje się zmiany ministra zdrowia. To jest sytuacja zupełnie niespotykana do tej pory w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę zwrócić uwagę na dwie kwestie z tym związane. Po pierwsze, pan premier w ciągu ostatniego miesiąca czterokrotnie dokonał zmiany ministra zdrowia, a jak mogliśmy wczoraj usłyszeć w relacji telewizyjnej, nawet nie pamiętał już, ile dni poszczególny minister pełnił swój urząd i był przekonany, że pełni go już 4 lata.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">Po drugie, Konstytucja Rzeczypospolitej w art. 95 ust. 2 nakłada na Sejm funkcję kontrolną wobec Rady Ministrów. W związku z tym uprzejmie proszę, by realizując swoją funkcję kontrolną, Sejm miał prawo wysłuchać prezesa Rady Ministrów w sprawie nagłych zmian w służbie zdrowia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Nikt nie kwestionuje prawa Sejmu do uzyskania stosownych informacji. Nie o tym jest dyskusja. Dyskusja jest o wprowadzaniu do dzisiejszego porządku obrad nowego punktu i doprawdy nie toczmy jej już dłużej. Wiadomo, że może to być zrobione tylko w uzgodnieniu z prezesem Rady Ministrów i to nie podlega dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Kiedy będę mógł takiego uzgodnienia dokonać, będę rozpatrywał sprawę wprowadzania punktów do porządku obrad. Jeśli nie, będziemy mogli w przyszłym tygodniu powrócić do tematu.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Prawo telekomunikacyjne.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Janusza Piechocińskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#Marszałek">Jeśli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 2 pkt 27 lit. b Senat w definicji określenia „przedsiębiorca telekomunikacyjny” proponuje, aby był on uprawniony do dostarczania publicznych sieci telekomunikacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna - 206. Za odrzuceniem oddano 33 głosy, przeciw - 375, wstrzymały się 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 1. Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 2 pkt 48 Senat proponuje, aby definicja określenia „usługa telekomunikacyjna” nie obejmowała usługi poczty elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#Marszałek">O co chodzi?</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosujemy?)</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#Marszałek">Pan minister Hałka chce się odnieść do 2. poprawki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWojciechHałka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnośnie do poprawki 2. chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że poprawka w swojej treści posługuje się pojęciem niezdefiniowanym w polskim prawie, co może spowodować kłopoty w interpretacji tego przepisu. Nadto trzeba powiedzieć, że ta poprawka w Senacie została przyjęta w związku z wcześniejszymi zmianami proponowanymi do art. 56, które nie znalazły się w ostatecznym tekście i poprawka w związku z tym jest bezprzedmiotowa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest przedmiotowa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Pan poseł Piechociński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełJanuszPiechociński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa dotyczy poczty elektronicznej. Była ta sprawa wielokrotnie dyskutowana. Komisja Infrastruktury nie podzieliła zdania rządu. Na etapie Senatu rząd nie zaproponował jednoznacznego rozstrzygnięcia tej kwestii. Stąd zdecydowaną większością głosów sejmowa Komisja Infrastruktury pozytywnie opiniuje tę poprawkę, proponuje jej przyjęcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu?</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#Marszałek">Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem oddano 16 głosów, przeciw - 397, 4 osoby się wstrzymały.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 2. Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#Marszałek">W poprawce 3. do art. 10 polegającej na dodaniu ust. 7a oraz do ust. 8 Senat proponuje, aby organ, do którego złożono wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych, dokonywał wpisu w terminie do 7 dni od dnia wpływu tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny? Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#Marszałek">Kto jest za odrzuceniem tej poprawki Senatu?</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za odrzuceniem oddano 2 głosy, przeciw - 412, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 3. Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 10 Senat proponuje, aby dodać ust. 8a stanowiący, że do wniosku o wpis do rejestru stosuje się odpowiednio art. 64 Kodeksu postępowania administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.20" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Większość bezwzględna - 204. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, wszyscy byli za przyjęciem poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-16.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę nr 4.</u>
          <u xml:id="u-16.22" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 11 polegającej na dodaniu ust. 4 Senat proponuje, aby wydanie zaświadczenia o wpisie do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych nie podlegało opłacie skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-16.23" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.24" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-16.25" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.26" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.27" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Nikt nie był za, przeciw - 403 osoby, 1 osoba się wstrzymała.</u>
          <u xml:id="u-16.28" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 5. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.29" who="#Marszałek">W 6. poprawce do art. 16 ust. 2 Senat proponuje, aby postępowanie konsultacyjne trwało 30 dni od dnia ogłoszenia rozpoczęcia tego postępowania, o ile organ właściwy nie ustali dłuższego terminu.</u>
          <u xml:id="u-16.30" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-16.31" who="#Marszałek">Kto jest za odrzuceniem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-16.32" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.33" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.34" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, 413 posłów było za przyjęciem poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.35" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 6. Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.36" who="#Marszałek">W 7. poprawce do art. 19 ust. 2 Senat proponuje, aby jeżeli w określonym zakresie Komisja Europejska stwierdzi, że proponowane rozstrzygnięcie może utrudnić rozwój jednolitego rynku lub mogłoby naruszyć prawo wspólnotowe, właściwe organy, po upływie terminu, o którym mowa w art. 16 ust. 2, wstrzymywały wydanie decyzji na okres 2 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-16.37" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.38" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-16.39" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.40" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.41" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za oddano 1 głos, nikt się nie wstrzymał, 412 było przeciw.</u>
          <u xml:id="u-16.42" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 7. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.43" who="#Marszałek">W 8. poprawce do art. 21 ust. 5 pkt 4 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-16.44" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-16.45" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-16.46" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.47" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.48" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem oddano 33 głosy, przeciw - 377, wstrzymały się 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-16.49" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 8. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.50" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 22 ust. 2 Senat proponuje, aby zakres rynków transmisji radiofonicznych i telewizyjnych ustalany były po zasięgnięciu opinii, a nie, jak uchwalił Sejm, w uzgodnieniu z przewodniczącym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-16.51" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.52" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-16.53" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.54" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.55" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Nikt nie był za odrzuceniem, nikt się nie wstrzymał, 404 posłów było przeciw odrzuceniu.</u>
          <u xml:id="u-16.56" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 9. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.57" who="#Marszałek">W poprawkach od 10. do 12., 15. i 20. oraz od 30. do 32. Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-16.58" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-16.59" who="#Marszałek">Kto jest za ich odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-16.60" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.61" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.62" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Nikt nie był za odrzuceniem, nikt się nie wstrzymał, 414 posłów głosowało za przyjęciem tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-16.63" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm te poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.64" who="#Marszałek">W poprawkach 13. i 33. Senat proponuje określenie celów polityki regulacyjnej prowadzonej przez organy administracji łączności.</u>
          <u xml:id="u-16.65" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-16.66" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-16.67" who="#Marszałek">Kto jest za ich odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-16.68" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-16.69" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.70" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Nikt nie był za odrzuceniem, nikt się nie wstrzymał, 413 posłów było za przyjęciem poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.71" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki 13. i 33. Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.72" who="#Marszałek">W 14. poprawce do art. 53 ust. 6 Senat proponuje, aby biegłego rewidenta do przeprowadzenia badania rocznego sprawozdania z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej oraz wyników kalkulacji kosztów powoływał prezes urzędu w uzgodnieniu z przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, którego badanie dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-16.73" who="#Marszałek">Komisja wnosi...</u>
          <u xml:id="u-16.74" who="#Marszałek">Pan minister, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWojciechHałka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd wnioskuje o odrzucenie poprawki zaproponowanej przez Senat. Poprawka zmierza do tego, by w przypadku, kiedy regulator powołuje niezależnego audytora do zbadania przedsiębiorcy była wymagana zgoda takiego przedsiębiorcy. Przepis jest sam w sobie wewnętrznie niespójny i sprzeczny, niezgodny z zapisami prawa unijnego i z innymi zapisami projektu Prawa telekomunikacyjnego. Wnioskujemy o odrzucenie tej poprawki Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">W 14. poprawce do art. 53 ust. 6 Senat proponuje, aby... przepraszam, już odczytałem tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za odrzuceniem głosowało 275 osób, przeciw - 137, 1 osoba się wstrzymała.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił 14. poprawkę Senatu.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#Marszałek">Poprawkę 15. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#Marszałek">W poprawkach 16. i 37. Senat proponuje zmiany o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#Marszałek">Kto jest za ich odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za oddano 1 głos, przeciw - 411, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki 16. i 37. Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#Marszałek">W 17. poprawce do art. 114 ust. 1 oraz polegającej na skreśleniu pkt. 6 i 7 w ust. 3 Senat proponuje m.in., aby w rezerwacji częstotliwości określać również obszar, zgodnie z administracyjnym podziałem kraju, na którym mogą być wykorzystywane częstotliwości.</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#Marszałek">Kto jest za ich odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-18.19" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.20" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.21" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, 412 posłów było za przyjęciem poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.22" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 17. Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.23" who="#Marszałek">W 18. poprawce do art. 115 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-18.24" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-18.25" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-18.26" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.27" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.28" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, przeciw było 412.</u>
          <u xml:id="u-18.29" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 18. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.30" who="#Marszałek">W 19. poprawce do art. 116 ust. 3 oraz polegającej na dodaniu ust. 3a i 3b Senat proponuje zmianę w przepisach dotyczących ogłaszania i przeprowadzania konkursu na rezerwację częstotliwości na cele rozpowszechniania lub rozprowadzania programów radiofonicznych lub telewizyjnych w sposób cyfrowy.</u>
          <u xml:id="u-18.31" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.32" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-18.33" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.34" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.35" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, przeciw było 412 osób.</u>
          <u xml:id="u-18.36" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 19. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.37" who="#Marszałek">20. poprawkę już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-18.38" who="#Marszałek">W 21. poprawce do art. 121 ust. 1 Senat proponuje dodać pkt 1a przyznający prezesowi urzędu prawo dokonania zmiany w określonym zakresie rezerwacji częstotliwości, o ile podmiot, który będzie uprawniony w wyniku zmiany rezerwacji, wyrazi pisemną zgodę na przejęcie uprawnień i obowiązków wynikających ze zmiany tej rezerwacji.</u>
          <u xml:id="u-18.39" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.40" who="#Marszałek">Kto jest przeciw jej przyjęciu?</u>
          <u xml:id="u-18.41" who="#Marszałek">Kto jest za odrzuceniem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-18.42" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.43" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-18.44" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Nikt się nie wstrzymał, nikt nie był za, 416 posłów było przeciw.</u>
          <u xml:id="u-18.45" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 21. Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.46" who="#Marszałek">W 22. poprawce do art. 121 Senat proponuje dodać ust. 4 stanowiący, że zmiany rezerwacji częstotliwości dokonanej w drodze postępowania przetargowego prezes urzędu dokonuje po zasięgnięciu opinii prezesa Urzędu Ochrony Konsumentów i Konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-18.47" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.48" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-18.49" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.50" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.51" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, 412 posłów było przeciw.</u>
          <u xml:id="u-18.52" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 22. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.53" who="#Marszałek">W 23. poprawce do art. 122 ust. 1 oraz polegającej na dodaniu ust. 3a Senat proponuje m.in., aby rezerwacja częstotliwości przeznaczonych do rozpowszechniania i rozprowadzania programów radiofonicznych i telewizyjnych mogła zostać zmieniona lub cofnięta, w drodze decyzji właściwego organu, w przypadku nierozpoczęcia wykorzystywania częstotliwości w terminie 6 miesięcy lub zaprzestania wykorzystywania częstotliwości przez co najmniej 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-18.54" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.55" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-18.56" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.57" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.58" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, przeciw głosowało 414 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.59" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 23. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.60" who="#Marszałek">W 24. poprawce do art. 125 ust. 1 Senat proponuje, aby prezes urzędu przydzielał numerację zgodnie z planami numeracji krajowej dla sieci publicznych, w drodze decyzji, przedsiębiorcom telekomunikacyjnym oraz określonym podmiotom na ich wniosek.</u>
          <u xml:id="u-18.61" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.62" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-18.63" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.64" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-18.65" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna - 209. Nikt nie był za, 415 posłów było przeciw, 1 osoba się wstrzymała.</u>
          <u xml:id="u-18.66" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 24. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.67" who="#Marszałek">W 25. poprawce do art. 125 ust. 3 oraz polegającej na dodaniu ustępów od 3a do 3c Senat proponuje zmianę w przepisach dotyczących przydzielania numeracji, o której przydział wpłynął więcej niż jeden wniosek.</u>
          <u xml:id="u-18.68" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.69" who="#Marszałek">Pan minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWojciechHałka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zwrócić uwagę szanownych państwa posłów, że w tej poprawce Senat proponuje, aby w przypadku przydzielania przez prezesa URTiP numerów telekomunikacyjnych o atrakcyjnej wartości gospodarczej prezes przeprowadzał postępowanie przetargowe ogłaszane w trybie określonym w przepisie art. 117, a więc w sposób jasny rozstrzygał, komu przydzielić taki numer, jeżeli jest więcej chętnych. Wnoszę o przyjęcie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Mówiłem już, że komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za odrzuceniem poprawki Senatu, zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem było 148, przeciw - 267, 1 osoba się wstrzymała.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 25. Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#Marszałek">W 26. poprawce do art. 131 ust. 2 Senat proponuje, aby przedsiębiorcy telekomunikacyjni, którzy odbierają programy i usługi w formacie szerokiego ekranu, rozpowszechniali je bez zmiany formatu szerokoekranowego na inny.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, 413 posłów głosowało przeciw odrzuceniu.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 26. Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#Marszałek">W 27. poprawce do art. 142 ust. 7 Senat proponuje, aby terminu określonego w ust. 6 nie stosować również w przypadkach wymagających uzgodnień międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#Marszałek">Kto jest za odrzuceniem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Większość bezwzględna - 207. Za odrzuceniem - 1 głos, przeciw - 389, wstrzymały się 22 osoby.</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 27. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#Marszałek">W 28. poprawce do art. 172 Senat proponuje m.in., aby podmioty świadczące usługi drogą elektroniczną mogły instalować oprogramowanie w urządzeniach końcowych pod warunkiem, że abonent lub użytkownik końcowy przed instalacją wyrazi zgodę na instalację i używanie.</u>
          <u xml:id="u-20.22" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-20.23" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-20.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-20.25" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-20.26" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna - 206. Za oddano 1 głos, nikt się nie wstrzymał, 409 było przeciw.</u>
          <u xml:id="u-20.27" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 28. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-20.28" who="#Marszałek">W 29. poprawce do art. 177 Senat proponuje m.in., aby określone ograniczenia były nakładane na przedsiębiorców telekomunikacyjnych z urzędu przez prezesa urzędu lub na wniosek organów państwa wskazanych w tym przepisie, w drodze decyzji.</u>
          <u xml:id="u-20.29" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-20.30" who="#Marszałek">Kto jest za odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-20.31" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-20.32" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-20.33" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, 416 posłów było przeciw.</u>
          <u xml:id="u-20.34" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 29. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-20.35" who="#Marszałek">Poprawki od 30. do 33. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-20.36" who="#Marszałek">W 34. poprawce do art. 205 Senat proponuje dodać ust. 2a nadający rygor natychmiastowej wykonalności decyzjom w sprawach o ustalenie znaczącej pozycji rynkowej oraz nałożenie obowiązków regulacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-20.37" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-20.38" who="#Marszałek">Pan minister, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWojciechHałka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W poprawce 34. zawarta jest regulacja, która mówi o tym, że decyzji regulatora o wyznaczeniu operatorów o znaczącej pozycji rynkowej lub nałożeniu na nich określonych obowiązków regulacyjnych należy nadać rygor natychmiastowego wykonania. Ta poprawka jest w pełni zgodna z polskim Kodeksem postępowania administracyjnego, a także implementuje przepisy dyrektywy ramowej art. 4 Unii Europejskiej i jako taką wnosimy przyjąć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za odrzuceniem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem oddano 302 głosy, przeciw - 112, wstrzymały się 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 34. Senatu odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#Marszałek">W 35. poprawce do art. 205 Senat proponuje dodać ust. 4 stanowiący, że na postanowienie wydane przez organ współdziałający z prezesem urzędu w trybie art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego zażalenie nie przysługuje.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#Marszałek">Proszę, pan minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWojciechHałka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W poprawce 35. wprowadza się przepis, iż w przypadku postanowień wydanych przez organ współdziałający z prezesem URTiP w trybie art. 106 K.p.a. zażalenie nie przysługuje. Ta poprawka ma na celu implementowanie rozwiązania, o które wnoszą praktycy naszych regulacji, w tym sędziowie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, praktycy i naukowcy w tej dziedzinie. Trzeba stwierdzić, że brak takiego uregulowania ma poważne negatywne implikacje w odniesieniu do możliwości skutecznej regulacji rynku telekomunikacyjnego. Proces odwoławczy w tych sprawach może trwać nawet kilka lat, gdyż kolejne instancje odwoławcze w przypadku postanowienia prezesa UOKiK to Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, sąd apelacyjny, planowany, oraz Sąd Najwyższy. Należy przypomnieć, że poprawka spełnia w pełni wymogi konstytucyjne i w pełni zachowuje uprawnienia wszystkich podmiotów gospodarczych do wnoszenia zażaleń i odwołań dotyczących ostatecznych decyzji regulatora. Stąd wnosimy o przyjęcie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#Marszałek">Kto jest za odrzuceniem poprawki 35., zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna wynosi 209. Za odrzuceniem oddano 307 głosów, przeciw - 109, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 35. poprawkę Senatu odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#Marszałek">W 36. poprawce do art. 208 ust. 1 pkt. 25 i 26 Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#Marszałek">Kto jest za odrzuceniem tych poprawek?</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna - 208. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, przeciw było 414 posłów.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm przyjął 36. poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#Marszałek">Poprawkę 37. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#Marszałek">W 38. poprawce do art. 219 ust. 1 Senat proponuje, aby przedsiębiorca telekomunikacyjny, który przed dniem wejścia w życie ustawy był operatorem o znaczącej pozycji rynkowej lub w stosunku do którego wydano decyzję ustalającą znaczącą pozycję rynkową, po uprawomocnieniu się tej decyzji zobligowany był do wykonywania określonych obowiązków w zakresie połączeń sieci.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#Marszałek">Kto jest za jej odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-24.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.20" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za oddano 36 głosów, nikt się nie wstrzymał, przeciw - 378.</u>
          <u xml:id="u-24.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 38. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.22" who="#Marszałek">W 39. poprawce do art. 219 ust. 1 pkt 1 lit. c Senat proponuje, aby przedsiębiorca, o którym mowa w tym przepisie, obowiązany był do wykonywania określonych obowiązków w zakresie dostępu do budynków i infrastruktury telekomunikacyjnej, przy czym opłaty z tytułu dostępu do budynków i infrastruktury telekomunikacyjnej powinny być ustalane na podstawie przejrzystych i obiektywnych kryteriów zapewniających równe traktowanie użytkowników.</u>
          <u xml:id="u-24.23" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączą się poprawki: 40. i 41.</u>
          <u xml:id="u-24.24" who="#Marszałek">Głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-24.25" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-24.26" who="#Marszałek">Kto jest za ich odrzuceniem?</u>
          <u xml:id="u-24.27" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-24.28" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-24.29" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Nikt nie był za, nikt się nie wstrzymał, 415 posłów głosowało przeciw odrzuceniu.</u>
          <u xml:id="u-24.30" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki Senatu od 39. do 41. przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.31" who="#Marszałek">W 42. poprawce do art. 219 Senat proponuje dodać ust. 5 stanowiący, że w okresie stosowania ust. 1 lub w okresie, o którym mowa w ust. 4, przedsiębiorcy telekomunikacyjni wykonują obowiązki wymienione w tych przepisach, stosując akty wykonawcze wydane na podstawie ustawy z dnia 21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne.</u>
          <u xml:id="u-24.32" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.33" who="#Marszałek">Kto jest za odrzuceniem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-24.34" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-24.35" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-24.36" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za oddano 34 głosy, przeciw - 378, 1 osoba się wstrzymała.</u>
          <u xml:id="u-24.37" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 42. poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.38" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym i senackim projektach ustaw o: 1) zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, 2) zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego (druki nr 1823, 1823-A, 2309, 3009 i 3009-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-24.39" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Irenę Marię Nowacką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przedstawić dodatkowe sprawozdanie o rządowym i senackim projektach ustaw: o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (druki nr 1823 i 1823-A) oraz o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego (druk nr 2309), zawarte w druku nr 3009-A.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Wysoka Izbo! Podczas drugiego czytania w dniu 30 czerwca 2004 r. zgłoszonych zostało 15 poprawek, z których podczas posiedzenia komisji w dniu 13 lipca dwie zostały przez wnioskodawców wycofane, pozostałe rozpatrzone.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Poprawka nr 1 - jej celem jest doprowadzenie do szybszej i skuteczniejszej egzekucji alimentów. Uzyskała ona poparcie komisji.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Poprawki: 2., 4., 5., 6., 7., 12. i 13. poddane były pod głosowanie razem. Komisja w trakcie dyskusji nie zanegowała celowości takiego rozwiązania, jakie te poprawki proponują, jednak propozycja ta ma charakter zmiany systemowej, która nie może zostać wprowadzona w obecnej ograniczonej nowelizacji ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Poparto w tym zakresie stanowisko rządu, iż wprowadzeniu tego rozwiązania winny towarzyszyć bardzo daleko idące zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego, a także w nowelizowanej obecnie ustawie.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Ocena skutków wprowadzenia tych zmian wiąże się z potrzebą przeprowadzenia stosownych badań, analiz i uzgodnień.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Komisja poprawki odrzuciła.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Poprawka nr 3 ma charakter redakcyjny. Komisja proponuje ją przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Poprawka nr 8 uzyskała poparcie komisji i proponujemy jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Poprawka nr 9 - poprawka ta dotyczy skreślenia art. 45 mówiącego o podziale opłaty stosunkowej wynoszącej 15% wartości egzekwowanego świadczenia na dwie części. Wszczęcie egzekucji uzależnia od wpłacenia części tejże opłaty, tj. 1% wartości egzekwowanego świadczenia. Z obowiązku tego, Wysoka Izbo, obecnie zwolnione są osoby dochodzące roszczeń alimentacyjnych lub osoby niezamożne zwolnione z opłat sądowych, gdyż to zwolnienie rozciąga się na egzekucję wyroku sądu.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Wnioskodawcy proponują likwidację art. 45, tj. zwolnienie od części opłaty stosunkowej rozciągają także na wierzycieli bogatych, co nie wydaje się sprawiedliwe społecznie.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Komisja rekomenduje Wysokiej Izbie odrzucenie poprawki nr 9.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Poprawka nr 10 - komisja proponuje jej odrzucenie, gdyż sformułowana jest ona bardzo nieprecyzyjnie.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#PosełSprawozdawcaIrenaMariaNowacka">Poprawka 11. doprecyzowuje zapisy art. 49. Komisja proponuje jej przyjęcie. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 3009.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#Marszałek">Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedstawia poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#Marszałek">Wszystkie poprawki zostały zgłoszone do art. 1 zawierającego zmiany do ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 2 ust. 5 wnioskodawcy proponują, aby w sprawach o egzekucję świadczeń alimentacyjnych lub rent mających charakter alimentów informacje niezbędne dla prawidłowego prowadzenia postępowania egzekucyjnego były udzielane nieodpłatnie na pisemne żądanie komornika.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#Marszałek">Kto jest za przyjęciem 1. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Za poprawką oddano 399 głosów, 1 przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 7 wnioskodawcy poprzez dodanie nowego ustępu proponują, aby na obszarze jednego rewiru prezes sądu apelacyjnego mógł wyznaczyć kilka siedzib kancelarii komorniczych.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączą się poprawki: od 4. do 7., 12. i 13. i będziemy nad nimi głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#Marszałek">Kto jest za przyjęciem tych poprawek, zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Za przyjęciem poprawek oddano 136 głosów, przeciw - 265, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki od 4. do 7., 12. i 13. odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 8 ust. 4 wnioskodawcy proponują zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#Marszałek">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.24" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.25" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za oddano 394 głosy, przeciw - 6, wstrzymało się 5 osób.</u>
          <u xml:id="u-26.26" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 3. przyjął.</u>
          <u xml:id="u-26.27" who="#Marszałek">Poprawki od 4. do 7. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-26.28" who="#Marszałek">W 8. poprawce do art. 39 ust. 2 wnioskodawcy poprzez dodanie nowego punktu proponują, aby komornikowi przysługiwał zwrot poniesionych w toku egzekucji kosztów uzyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego.</u>
          <u xml:id="u-26.29" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.30" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-26.31" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-26.32" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-26.33" who="#Marszałek">Głosowało 409 posłów. Za oddano 342 głosy, przeciw - 66, 1 osoba się wstrzymała.</u>
          <u xml:id="u-26.34" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 8. poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-26.35" who="#Marszałek">W 9. poprawce wnioskodawcy proponują skreślić zmianę 13. dotyczącą art. 45 stanowiącego m.in. o trybie wszczęcia egzekucji świadczeń pieniężnych oraz o postępowaniach o dokonanie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego.</u>
          <u xml:id="u-26.36" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.37" who="#Marszałek">Kto jest za przyjęciem poprawki 9.?</u>
          <u xml:id="u-26.38" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.39" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-26.40" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Za oddano 123 głosy, przeciw - 278, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-26.41" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 9. poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.42" who="#Marszałek">W 10. poprawce do art. 49 wnioskodawcy poprzez dodanie nowego ustępu proponują, aby w przypadku gdy po wszczęciu egzekucji świadczeń pieniężnych wierzyciel zostanie zaspokojony przez dłużnika poza tokiem egzekucji komorniczej i złoży wniosek o umorzenie postępowania, komornikowi przysługiwałoby wyłącznie prawo do zwrotu udokumentowanych poniesionych przez niego kosztów związanych z postępowaniem egzekucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-26.43" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.44" who="#Marszałek">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-26.45" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pani poseł Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Mam pytanie do pana ministra. Czy nie wydaje się panu ministrowi, że jeżeli dłużnik zaspokaja bezpośrednio wierzyciela, to w tym przypadku powinno komornikowi przysługiwać wyłącznie prawo do zwrotu udokumentowanych poniesionych przez niego kosztów związanych z postępowaniem, tak jak proponuje się w tej poprawce, a nie komornik powinien pobierać również koszty od tych czynności, które bezpośrednio zostały dokonane przez dłużnika poprzez zapłatę wierzycielowi. Wydaje się, panie ministrze, i czy pan minister to podziela, że takie postępowanie, po pierwsze, ogranicza koszty komornicze, a nadto przyspiesza zaspokojenie wierzyciela i skraca postępowanie egzekucyjne? Bardzo proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">Pan minister Sadowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MinisterSprawiedliwościMarekSadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytanie pani poseł, powiem następująco. Jeżeli wszczęta została egzekucja i komornik rozpoczął swoją pracę, pobiera również zaliczki na wydatki, które ponosi, a więc nie na swoje wynagrodzenie, w związku z tym jeżeli dłużnik dopiero pod wpływem czynności egzekucyjnych dobrowolnie płaci poza komornikiem do rąk wierzyciela należność, to naturalnie chce obniżyć koszty egzekucji, ale czyni to trochę za późno. W Polsce panuje taka zasada, nie płaćmy, może przeciwnik procesowy, może wierzyciel nie wystąpi do sądu, jak wystąpi, nie płaćmy, mimo że jest wyrok, może zrezygnuje z egzekucji, jak jest wszczęta egzekucja, nie płaćmy, bo może komornik nie będzie solidny. Ano dopiero jak ten komornik dokona zajęcia, to wtedy niektórych, bardzo nielicznych dłużników nachodzi refleksja, że lepiej opłaci się nie mnożyć kosztów, nie mnożyć odsetek, przede wszystkim dalej nie brnąć w odsetki i wyłożyć wreszcie i świadczenie spełnić.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#MinisterSprawiedliwościMarekSadowski">Wprowadzenie takiego rozwiązania, że komornik nie otrzyma wynagrodzenia za swoją pracę tylko dlatego, że po wykonaniu znacznej części pracy dłużnik zreflektował się i zapłacił świadczenie, jest po prostu utrzymaniem motywacji do takiego działania. Niechaj wreszcie dłużnicy zaczną płacić przed egzekucją. Tak że nie podzielam zdania co do korzyści, jakich upatrywać można ewentualnie w związku z przyjęciem tej poprawki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A jeżeli jest zadłużenie aktualnie? To też nie ma korzyści.)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#MinisterSprawiedliwościMarekSadowski">Panie marszałku, czy ad vocem na pytanie...?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MinisterSprawiedliwościMarekSadowski">Nie można do przypadku szczególnego, jakim jest zadłużenie placówek służby zdrowia, dostosowywać całego prawa. To jest sytuacja ekstremalna, zupełnie nietypowa, w ogóle nie powinna się wydarzyć. To nie jest zwykły dłużnik na polskim rynku egzekucyjnym. To trzeba inaczej rozwiązać, nie poprzez wprowadzanie tego typu rozwiązań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki 10.?</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za przyjęciem poprawki oddano 188 głosów, przeciw - 213, wstrzymało się 6 osób.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 10. odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#Marszałek">W 11. poprawce do art. 49. wnioskodawcy proponują, aby podstawą ustalenia wysokości opłaty były wszystkie egzekwowane należności według stanu na dzień wyegzekwowania lub umorzenia postępowania egzekucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#Marszałek">Kto jest za przyjęciem poprawki 11.?</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za oddano 398 głosów, przeciw - 7, wstrzymały się 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 11. przyjął.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#Marszałek">Poprawki 12. i 13. rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-32.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-32.20" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Za ustawą oddano 389 głosów, przeciw - 5, wstrzymało się 20 osób.</u>
          <u xml:id="u-32.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-32.22" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym.</u>
          <u xml:id="u-32.23" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Grzegorza Tuderka oraz przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.24" who="#Marszałek">W związku z tym Sejm skierował ponownie projekt do komisji w celu ich rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-32.25" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 3040-A.</u>
          <u xml:id="u-32.26" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-32.27" who="#Marszałek">Proszę o głos pana posła sprawozdawcę komisji Grzegorza Tuderka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełSprawozdawcaGrzegorzTuderek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam dodatkowe sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełSprawozdawcaGrzegorzTuderek">Sejm na posiedzeniu w dniu 14 lipca 2004 r. skierował projekt ustawy zawarty w druku nr 3040 do Komisji Infrastruktury w celu rozpatrzenia sześciu poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu. Komisja Infrastruktury rozpatrzyła poprawki na posiedzeniu w dniu 15 lipca oraz po wysłuchaniu oświadczenia przedstawiciela Komitetu Integracji Europejskiej, że poprawki zawarte w dodatkowym sprawozdaniu są zgodne z prawem Unii Europejskiej, wnosi Wysokiej Izbie o przyjęcie pięciu poprawek, odrzucenie zaś jednej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 3040.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#Marszałek">Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedstawiła poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#Marszałek">W poprawce 1. w dodawanej nowej zmianie dotyczącej art. 37g wnioskodawcy proponują, aby od opłat za przejazd autostradą były zwolnione również pojazdy przedsiębiorców wykonujących transport drogowy oraz przewozy na potrzeby własne uiszczających opłaty za przejazd pojazdu samochodowego po drogach krajowych, zgodnie z art. 42 ustawy o transporcie drogowym.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem...</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Socjaldemokracji wniósł tę poprawkę. Na skutek negatywnego stanowiska rządu ta poprawka nie uzyskała rekomendacji komisji, przepadła 10 do 9. Chciałbym jednak zadać pytanie w tej sprawie: czy rząd ma pomysł na to, jak spowodować, żeby po wybudowanych odcinkach autostrad poruszały się obecnie ciężarówki? Przypomnę, na odcinku Konin - Poznań - koszty przejazdu samochodu trzyosiowego ciężarowego wynoszą 84 zł i praktycznie nie odbywa się tu ruch samochodów ciężarowych, odbywa się on na drodze krajowej nr 92, powodując olbrzymie zagrożenie dla ruchu. Wybudowaliśmy autostrady; na autostradzie A-4 trwa nieustający remont. Dlatego mam pytanie: Jaki rząd ma pomysł na to, żeby na wybudowanych odcinkach autostrad odbywał się ruch samochodów ciężarowych? Zwracam uwagę, że dzisiaj kierowcy samochodów ponoszą takie oto opłaty: opłatę paliwową, opłatę drogową za poruszanie się po drogach krajowych i, jeśli chcą wjechać na autostradę, dodatkowe opłaty. To jest niezgodne z dyrektywą europejską. Chciałbym zapytać rząd, jaki ma pomysł na to, żeby wprowadzić na autostrady ruch ciężarowy? Bo po to były budowane.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#Marszałek">Czy ktoś z rządu chce udzielić odpowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan minister Dariusz Skowroński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyDariuszSkowroński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym poinformować pana posła i państwa o tym, że rząd rozpoczął rozmowy z koncesjonariuszami na A-4 i A-2 w celu obniżenia stawek, co powinno stanowić większą zachętę do korzystania z autostrad. Jednocześnie informuję, że od 1 stycznia 2005 r. zostanie zlikwidowana jedna z opłat, czyli opłata winietowa dla samochodów ciężarowych, co też powinno spowodować większy ruch na autostradach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#komentarz">(Poseł Michał Kaczmarek: Panie marszałku, chciałbym zadać pytanie dodatkowe.)</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Dyduch: Od tego autostrad nie przybędzie.)</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Marszałku! Pan minister przekazał informację, że zostanie zlikwidowana od 1 stycznia opłata drogowa. Oczywiście to zmniejszy koszty w zakresie przedsiębiorstw prowadzących transport drogowy, ale to w ogóle nie obłoży tym ruchem autostrad, bo ceny na autostradach pozostaną te same. A poza tym zwracam uwagę, że oto rząd pozbył się instrumentu ustalania cen na odcinkach autostrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#Marszałek">Proszę, pan poseł Tuderek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełGrzegorzTuderek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyjęcie tej poprawki oznaczałoby konieczność renegocjacji umowy koncesyjnej. Za zwolnienie z opłat w każdym przypadku koncesjonariusz zażąda opłaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełJerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam pytanie do pana ministra Skowrońskiego. Czy przyjęcie tej poprawki przez Wysoką Izbę polepszy sytuację negocjacyjną rządu w stosunku do koncesjonariuszy, czy odwrotnie, tę sytuację pogorszy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#Marszałek">Proszę państwa, nie otwieramy debaty.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełElżbietaPielaMielczarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym zadać pytanie panu ministrowi. Czy przyjęcie tej poprawki, którą zgłosił pan poseł Kaczmarek, będzie oznaczało, że za przejazd autostradami płatnymi będzie płacił skarb państwa, czyli my wszyscy?</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełAlfredBudner">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Trudno rozdzierać szaty, jak mleko jest rozlane. Może powiemy sobie jasno, kto, który rząd, kiedy i za ile oddał panu Kulczykowi autostradę, którą wybudował naród, Konin-Września? Bo to jest główna podstawa tego, że ten pan teraz sobie uzurpuje prawo do tej autostrady, którą naród wybudował.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#Marszałek">Proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#Marszałek">Kończymy pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyDariuszSkowroński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć, że rząd rozpoczął negocjacje z akcjonariuszami A-4 i A-2 w sprawie obniżenia stawek. A więc to nie jest tylko kwestia likwidacji opłat za przejazdy samochodami ciężarowymi i winiet, to jest dyskusja w tej chwili o obniżeniu stawek. Natomiast jest to też sprawa taka - proszę pamiętać, że to jest umowa handlowa, którą koncesjonariusz również ma z bankami, a więc musimy przedyskutować sprawę z bankami i musimy tę umowę zmienić.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyDariuszSkowroński">Kwestia pytania, czy to polepszy pozycję rządu, czy nie. Wydaje mi się, że przyjęcie tej poprawki nie polepszy pozycji rządu w negocjacjach. My robimy wiele rzeczy, żeby ten ruch z dróg alternatywnych przenieść na autostradę i żeby te drogi były bezpieczniejsze i lepsze, ale podstawową rzeczą jest dyskusja o zmianie stawek na autostradach, tych, które dzisiaj mamy i które są umownie zagwarantowane. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Za poprawką oddano 110 głosów, przeciw - 287, wstrzymały się 4 osoby.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 1. poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#Marszałek">W poprawce 2. do art. 37j ust. 1 pkt 4 wnioskodawcy proponują, aby obowiązek zapłaty opłaty paliwowej od paliw silnikowych oraz gazu ciążył m.in. na podmiocie podlegającym, na podstawie przepisów o podatku akcyzowym, obowiązkowi podatkowemu w podatku akcyzowym od paliw silnikowych lub gazu.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Za poprawką oddano 403 głosy, przeciw - 5, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm przyjął 2. poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-50.15" who="#Marszałek">W poprawce 3. wnioskodawcy proponują skreślić zmianę 3. dotyczącą art. 37m.</u>
          <u xml:id="u-50.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.17" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-50.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-50.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.20" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów. Za oddano 394 głosy, przeciw - 1, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-50.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 3. poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.22" who="#Marszałek">W poprawkach: 4. do art. 37n ust. 2 pkt 1 oraz 5. do art. 37o ust. 1 pkt 1 wnioskodawcy proponują skreślić wyrazy „oraz ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-50.23" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-50.24" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-50.25" who="#Marszałek">Kto jest za ich przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-50.26" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-50.27" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.28" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za poprawkami oddano 407 głosów, przeciw - 3, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.29" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawki 4. i 5.</u>
          <u xml:id="u-50.30" who="#Marszałek">W poprawce 6. wnioskodawcy proponują, aby skreślić lit. b w zmianie 5. dotyczącą art. 37o ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-50.31" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.32" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-50.33" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-50.34" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-50.35" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za poprawką oddano 402 głosy, przeciw - 4, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.36" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 6. poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.37" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-50.38" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Infrastruktury, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.39" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-50.40" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.41" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Za ustawą oddano 285 głosów, przeciw - 127, wstrzymały się 3 osoby.</u>
          <u xml:id="u-50.42" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym.</u>
          <u xml:id="u-50.43" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-50.44" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Wiesława Okońskiego oraz przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-50.45" who="#Marszałek">W związku z tym Sejm ponownie skierował projekt ustawy do komisji w celu ich rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-50.46" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało państwu doręczone w druku nr 3053-A.</u>
          <u xml:id="u-50.47" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-50.48" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę pana posła Wiesława Okońskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełSprawozdawcaWiesławOkoński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W czasie drugiego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw zgłoszonych zostało pięć poprawek. Komisja na swoim posiedzeniu w dniu 15 lipca pozytywnie oceniła dwie poprawki: 4. i 5., a 1., 2. i 3. oceniła negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PosełSprawozdawcaWiesławOkoński">W związku z tym zwracam się do Wysokiej Izby o uchwalenie ustawy w przedłożeniu Komisji Infrastruktury. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 3053.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#Marszałek">W dodatkowym sprawozdaniu przedstawia zaś poprawki, nad którymi będziemy głosować w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#Marszałek">Poprawki od 1. do 4. zostały zgłoszone do art. 1 zawierającego zmiany do ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#Marszałek">W poprawce 1. do art. 19 ust. 2d wnioskodawcy proponują, aby koszt przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego, o którym mowa w tym przepisie, w przeliczeniu na 1 m2 powierzchni użytkowej budynku, nie mógł być wyższy niż 90% wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, a nie, jak proponuje komisja, 70% tego wskaźnika.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za poprawką oddano 33 głosy, przeciw - 371, wstrzymały się 3 osoby.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę 1.</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 27 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby pkt 4 stanowił, że towarzystwo budownictwa społecznego może sprawować na podstawie umów zlecenia zarząd budynkami mieszkalnymi i niemieszkalnymi niestanowiącymi jego własności.</u>
          <u xml:id="u-52.13" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-52.14" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-52.15" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-52.16" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-52.17" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za poprawką oddano 38 głosów, przeciw - 370, wstrzymały się 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-52.18" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 2. poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-52.19" who="#Marszałek">W poprawce 3. wnioskodawcy proponują, aby utrzymać dotychczasowe brzmienie przepisów ust. 1 i 1a w art. 28.</u>
          <u xml:id="u-52.20" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-52.21" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-52.22" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-52.23" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-52.24" who="#Marszałek">Głosowało 403 posłów. Za poprawką oddano 28 głosów, przeciw - 374, 1 osoba się wstrzymała.</u>
          <u xml:id="u-52.25" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 3. poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-52.26" who="#Marszałek">W poprawce 4. do art. 29 wnioskodawcy proponują dodać ust. 2 stanowiący, że pracodawcy, a także inne osoby, które zawarły z towarzystwem umowę w sprawie partycypacji w kosztach budowy mieszkań, mogą bez zgody towarzystwa dokonywać cesji uprawnień i obowiązków wynikających z tych umów na rzecz wskazanych przez siebie najemców.</u>
          <u xml:id="u-52.27" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-52.28" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-52.29" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-52.30" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-52.31" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. Za poprawką oddano 398 głosów, przeciw - 14, wstrzymały się 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-52.32" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 4. przyjął.</u>
          <u xml:id="u-52.33" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 4 projektu ustawy wnioskodawcy proponują w ust. 1 skreślić wyrazy „ust. 9” oraz dodać nowy ust. 2 zawierający przepis przejściowy.</u>
          <u xml:id="u-52.34" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-52.35" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-52.36" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-52.37" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-52.38" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za oddano 390 głosów, przeciw - 16, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-52.39" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 5. poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-52.40" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-52.41" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Infrastruktury, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-52.42" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-52.43" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-52.44" who="#Marszałek">Głosowało 413 posłów. Wszyscy byli za przyjęciem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-52.45" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-52.46" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Informacja rządu w sprawie wzrostu cen żywności po wejściu Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-52.47" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał informacji rządu przedstawionej przez ministra finansów Andrzeja Raczkę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-52.48" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedstawionej informacji.</u>
          <u xml:id="u-52.49" who="#Marszałek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-52.50" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm informację przyjął do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-52.51" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za wnioskiem o odrzucenie informacji rządu w sprawie wzrostu cen żywności po wejściu Polski do Unii Europejskiej, zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-52.52" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-52.53" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-52.54" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Za odrzuceniem informacji rządu głosowały 203 osoby, przeciw - 188, wstrzymały się 24 osoby.</u>
          <u xml:id="u-52.55" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm nie przyjął informacji rządu do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-52.56" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o spółdzielniach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-52.57" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez pana posła Stanisława Kalembę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-52.58" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-52.59" who="#Marszałek">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-52.60" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm - zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu - skierował ten projekt ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-52.61" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-52.62" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o spółdzielniach rolniczych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-52.63" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-52.64" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-52.65" who="#Marszałek">Głosowało 415 posłów. Za wnioskiem o odrzucenie projektu głosowało 97 posłów, przeciw - 308, wstrzymało się 10 osób.</u>
          <u xml:id="u-52.66" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie projektu ustawy odrzucił, a tym samym skierował projekt do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-52.67" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-52.68" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Mirosławę Kątną i przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-52.69" who="#Marszałek">W związku z tym Sejm skierował ponownie projekt ustawy do komisji w celu rozpatrzenia poprawek.</u>
          <u xml:id="u-52.70" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 3008-A.</u>
          <u xml:id="u-52.71" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-52.72" who="#Marszałek">Proszę panią poseł Mirosławę Kątną, sprawozdawcę komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełSprawozdawcaMirosławaKątna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny przedstawić sprawozdanie komisji dotyczące zgłoszonych podczas drugiego czytania w dniu 14 lipca poprawek do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PosełSprawozdawcaMirosławaKątna">Podczas prac zgłoszono 6 poprawek. Komisja przyjęła 5. Jeżeli poprawka 5. zostanie przyjęta, poprawka 6. staje się bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PosełSprawozdawcaMirosławaKątna">Istota poprawki 1. dotyczyła wprowadzenia zapisu, że dodatek przysługuje młodzieży uczącej się, nie dłużej jednak niż do 24. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#PosełSprawozdawcaMirosławaKątna">Istota poprawki 2. polegała na dopisaniu do listy osób uprawnionych do otrzymywania pomocy również młodzieży uczącej się w gimnazjach, a nie tylko w szkołach ponadpodstawowych.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#PosełSprawozdawcaMirosławaKątna">Istota poprawki 3. polega na tym, iż zasiłek pielęgnacyjny będzie przysługiwał również dzieciom niepełnosprawnym przebywającym w rodzinach zastępczych.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#PosełSprawozdawcaMirosławaKątna">Istota poprawki 4. polega na tym, iż w momencie decydowania o dodatku w wysokości 170 lub 250 zł w szczególnie uzasadnionych przypadkach będzie sporządzany przez ośrodek pomocy społecznej wywiad stwierdzający stan faktyczny samotnego wychowywania dzieci.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#PosełSprawozdawcaMirosławaKątna">Istota poprawki 5. zgłoszonej przez rząd polega na tym, iż w miejsce proponowanego dodatku w wysokości 80% proponuje się dodatek w wysokości 70%. Po drugie, istota tej poprawki polega na tym, iż dodatek nie może przekraczać, zgodnie z propozycją rządu, 300 zł na dziecko. Ta poprawka była właściwie jedyną kontrowersyjną. Za jej przyjęciem głosowało w komisji 15 posłów, przeciw było 11.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#PosełSprawozdawcaMirosławaKątna">Poprawka 6., która jest przedmiotowa i zasadna jedynie w przypadku nieprzyjęcia poprawki 5., daje kobietom, których dochód przekraczał 504 zł, a alimenty z funduszu alimentacyjnego były poniżej 170 zł, prawo do otrzymywania tego dodatku w wysokości 170 zł na dziecko sprawne i 250 zł na dziecko niepełnosprawne. Tak więc, reasumując, komisja rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie pięciu poprawek, natomiast 6. wówczas, jeżeli 5. poprawka nie będzie przyjęta. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#Marszałek">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 3008.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia jednocześnie poprawki, nad którymi będziemy głosować w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#Marszałek">Wszystkie poprawki zostały zgłoszone do art. 1 ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o świadczeniach rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#Marszałek">W poprawce 1 do art. 12 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługiwał m.in. osobie uczącej się w każdym typie szkoły i szkole wyższej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 24. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#Marszałek">Głosowało 411 posłów. Za poprawką oddano 407 głosów, przeciw - 4, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 1. poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.12" who="#Marszałek">W poprawce 2. do art. 15 ust. 1 pkt 1 wnioskodawcy proponują, aby dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania przysługiwał również na częściowe pokrycie wydatków związanych z miejscem zamieszkania w miejscowości, w której znajduje siedziba gimnazjum.</u>
          <u xml:id="u-54.13" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.14" who="#Marszałek">Kto jest za jej przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-54.15" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.16" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.17" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za oddano 407 głosów, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-54.18" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 2. przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.19" who="#Marszałek">W poprawce 3. do art. 16 ust. 5 wnioskodawcy proponują, aby wyłączenie z zasiłku pielęgnacyjnego określone w tym przepisie nie dotyczyło osoby przebywającej w rodzinie zastępczej.</u>
          <u xml:id="u-54.20" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-54.21" who="#Marszałek">Kto jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-54.22" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.23" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.24" who="#Marszałek">Głosowało 410 posłów. Za oddano 402 głosy, przeciw - 6, 2 osoby się wstrzymały.</u>
          <u xml:id="u-54.25" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 3. przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.26" who="#Marszałek">W poprawce 4. do art. 23, polegającej na dodaniu ust. 4a i 4b oraz pkt. 4 w ust. 5, wnioskodawcy proponują m.in., aby w przypadku wystąpienia w stosunku do osoby ubiegającej się o świadczenia rodzinne wątpliwości co do okoliczności, spełnienia kryteriów definicji „samotnego wychowywania dziecka” organ właściwy mógł przeprowadzić wywiad.</u>
          <u xml:id="u-54.27" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-54.28" who="#Marszałek">Kto za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-54.29" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.30" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.31" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Za oddano 416 głosów, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-54.32" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 4. poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.33" who="#Marszałek">W 5. poprawce do dodawanego art. 70a wnioskodawcy proponują zmianę w przepisach dotyczących m.in. wysokości dodatku dla osób samotnie wychowujących dziecko, które do dnia 30 kwietnia 2004 r. pobierały świadczenia z funduszu alimentacyjnego, za okres od dnia 1 maja do dnia 31 grudnia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-54.34" who="#Marszałek">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 6.</u>
          <u xml:id="u-54.35" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-54.36" who="#Marszałek">Kto jest za przyjęciem poprawki?</u>
          <u xml:id="u-54.37" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.38" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.39" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. Za poprawką oddano 276 głosów, przeciw - 140, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-54.40" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 5. poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-54.41" who="#Marszałek">Poprawka 6. w związku z tym jest bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-54.42" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-54.43" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych, w brzmieniu proponowanym przez komisję, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-54.45" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-54.46" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za oddano 398 głosów, przeciw - 4, 3 osoby się wstrzymały.</u>
          <u xml:id="u-54.47" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-54.48" who="#Marszałek">Pan poseł Zawisza chciał zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-54.49" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełArturZawisza">Bardzo dziękuję, panie marszałku. Przepraszam za chwilowe opóźnienie, choć spowodowane niegłosowaniem nad jedną z poprawek. Moje pytanie dotyczy całości przyjętej przed chwilą nowelizacji. Rzecz jest ważna i nie pytam w trybie polemicznym. Przyjęliśmy nowelizację ustawy o świadczeniach rodzinnych, która ma charakter kosmetyczny i tymczasowy, ponieważ nie przywraca do życia funduszu alimentacyjnego. Tymczasem istota wniosku rzecznika praw obywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego, w którym zaskarża tę ustawę, dotyczy art. 12, który poprzez likwidację funduszu alimentacyjnego i wprowadzenie nowego rodzaju świadczenia pieniężnego, nie tylko krzywdzi dużą część dzieci wychowywanych przez samotnych rodziców, ale ma także charakter dyskryminacyjny w stosunku do milionów dzieci...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#Marszałek">Ale materia sprawy jest bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#Marszałek">Sejm właśnie podjął decyzję, po debatach różnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełArturZawisza">Panie Marszałku! Moje pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#Marszałek">Już w tej sprawie nie może być pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełArturZawisza">Panie Marszałku!...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#Marszałek">Panie pośle, Sejm przyjął ustawę, proszę więc zakończyć swoje wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełArturZawisza">Jeśli pan nie wyrazi zgody, to ja tego pytania nie zadam, bo nie chcę łamać odpowiedniego trybu, myślałem jednak, że z pożytkiem dla Wysokiej Izby byłoby wyjaśnienie stanowiska rządu, tego, jak odniesie się do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego zaskarżonego przez rzecznika praw obywatelskich art. 12 ustawy o świadczeniach rodzinnych. I jest to moje pytanie do rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#Marszałek">Panie pośle, dziękuję panu. Proszę zakończyć swoje wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez pana posła Józefa Zycha oraz przeprowadził pierwsze i drugie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#Marszałek">W drugim czytaniu zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości oraz poprawki.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#Marszałek">Sejm podjął decyzję o przystąpieniu do trzeciego czytania bez kierowania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#Marszałek">Zestawienie zgłoszonych poprawek i opinia w sprawie ich zgodności z prawem Unii Europejskiej zostały paniom i panom posłom doręczone na ławy poselskie.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#Marszałek">W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-62.9" who="#Marszałek">W przypadku jego odrzucenia głosować będziemy nad poprawkami i nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-62.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-62.11" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy w całości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-62.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-62.14" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Zwyczajem...)</u>
          <u xml:id="u-62.15" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę opuścić mównicę. Trwa głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-62.16" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Zwyczajem...)</u>
          <u xml:id="u-62.17" who="#Marszałek">Proszę poczekać. Zwyczaje Izby nie pan określa, proszę wybaczyć.</u>
          <u xml:id="u-62.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-62.19" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy oddano 23 głosy, przeciw - 379, wstrzymały się 3 osoby.</u>
          <u xml:id="u-62.20" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie projektu ustawy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-62.21" who="#Marszałek">Proszę, pan w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-62.22" who="#komentarz">(Głos z sali: W sprawie zdrady narodowej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Jestem oburzony postępowaniem pana.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#Marszałek">Proszę złożyć oświadczenie w tej sprawie, ale nie w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Jest zwyczaj w tej Izbie, już nie mówię, że prawo, ale zwyczaj, że w trzecim czytaniu również dochodzi przynajmniej do pewnej formy dyskusji, jaką jest forma pytań.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Chcę zwrócić uwagę, panie marszałku, że ta koalicja zmowy od SLD po LPR, od Janika po Giertycha...</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#komentarz">(Poruszenie, wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">...swoją siłą chce wprowadzić w polski obieg prawny...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę zakończyć swoje wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">...wadliwą ustawę, a chcąc wprowadzić ją siłą, przyjmuje pewien wadliwy tryb postępowania. Ta ustawa wzbudza wiele kontrowersji prawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#Marszałek">Panie pośle, pan zabiera głos nieregulaminowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Pan poddał pod głosowanie istotny wniosek - o odrzucenie w drugim czytaniu projektu tej ustawy, kiedy ja chciałem te różne wątpliwości wyłuszczyć i pokazać, że wynikają one chociażby z opinii, które przedstawili wnioskodawcy, jak i Urząd Komitetu Integracji Europejskiej. To nie są, proszę państwa, żarty. Rozumiem koalicję zdrady Janik-Giertych,...</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">... ale to nie są, proszę państwa, żarty, to jest Rzeczpospolita, to jest nasz...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę do rzeczy, ponieważ nie ma debaty w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie marszałku, w związku z tym za chwilę wniosę o reasumpcję głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu, a póki co proszę mi umożliwić przedstawienie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">...wątpliwości w formie pytań, które - jak mówię - są stałą regułą w dyskusji i uchwalaniu ustaw w Wysokiej Izbie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#Marszałek">W 1. poprawce wnioskodawcy proponują, aby tytułowi ustawy nadać brzmienie: Ustawa o uposażeniu deputowanych...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie marszałku...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#Marszałek">...do Parlamentu Europejskiego wybranych z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie marszałku, deklaruję, że jeżeli uniemożliwi mi pan wypowiedź, nie opuszczę tej mównicy do końca obrad.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Lekarza, panie marszałku, lekarza.)</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Najlepiej Balickiego.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle. Dziękuję panu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę opuścić mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Proszę zastosować wszystkie tryby regulaminowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#Marszałek">Proszę opuścić mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Nie ustąpię, sprawa jest zbyt ważna, a pan nie tylko ma obowiązek...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#Marszałek">Mnie obowiązują przepisy tego Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">...ale i nakazuje panu zwyczaj umożliwić posłowi wypowiedź w ważnej sprawie, po prostu wagi państwowej - i nie ma dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę nie torpedować prac Sejmu i nie powoływać się na żadną ważność sprawy, ponieważ pan zabierał głos wczoraj, mówił pan to samo, nawet o koalicji zdrady mówił pan to samo, jest pan więc konsekwentny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie marszałku, mam dwa różne dokumenty i z tych dwóch różnych oficjalnych dokumentów wynikają różne rzeczy. Wysoka Izba może... Sądząc z reakcji, uważam, że większość posłów w ogóle nie raczyła się z tymi dokumentami zapoznać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#Marszałek">Panie pośle, po raz drugi przywołuję pana do porządku i proszę o nieblokowanie pracy Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Po wtóre, panie marszałku, jesteśmy w tej chwili obserwowani przez opinię publiczną, przez Polaków. Oni też mają prawo wiedzieć, co się za tą ustawą kryje.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie marszałku, jeżeli projektodawcy ustawy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#Marszałek">Wyłączam panu mikrofon, przepraszam pana bardzo. Proszę opuścić mównicę.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#Marszałek">Panie pośle, nic pan nie zyska, ponieważ wdaje się pan w spór, który łamie regulamin. Pan nie jest tu wyjątkiem, dla którego są specjalne przepisy regulaminu. Obowiązuje on pana tak jak wszystkich i proszę, żeby spokojnie opuścił pan mównicę, bo my chcemy dalej procedować. Będziemy m.in. głosować nad pańskimi wnioskami, które pan wczoraj zgłosił.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Wycofuję wnioski.)</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie marszałku, niech pan pozwoli zadać panu posłowi pytanie, tylko pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#Marszałek">Nie, panie pośle, wyczerpałem formułę regulaminową i proszę nie robić farsy w Izbie, bo płacimy za to już dość wysoką cenę.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#Marszałek">Panie pośle, proszę opuścić mównicę.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Prosimy tylko o umożliwienie panu posłowi zadania pytania.)</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#Marszałek">Nie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do dalszego głosowania.</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#Marszałek">W 1. poprawce wnioskodawcy proponują, aby tytułowi ustawy nadać brzmienie: Ustawa o uposażeniu deputowanych do Parlamentu Europejskiego wybranych z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-92.12" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-92.13" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem 1. poprawki wraz z konsekwencją, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-92.14" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-92.15" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-92.16" who="#Marszałek">Głosowało 393 posłów. Za poprawką oddano 12 głosów, przeciw - 378, wstrzymały się 3 osoby.</u>
          <u xml:id="u-92.17" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 1. odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.18" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 2 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby tryb przyznawania uposażenia, jego wysokość i inne czynności związane z jego wypłacaniem oraz rozliczeniem podlegały przepisom Unii Europejskiej z zastrzeżeniem, że nie mogą one naruszać polskiego prawa.</u>
          <u xml:id="u-92.19" who="#Marszałek">Kto z pań i z panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-92.20" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-92.21" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-92.22" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów. Za poprawką oddano 13 głosów, przeciw - 378, 5 osób się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-92.23" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 2. odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.24" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Fedorowicz: Panie marszałku, można zadać pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-92.25" who="#Marszałek">Panie pośle, mównica jest zajęta,...</u>
          <u xml:id="u-92.26" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-92.27" who="#Marszałek">... nie mamy mikrofonu.</u>
          <u xml:id="u-92.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.29" who="#Marszałek">Panie pośle Stryjewski, czy jest pan skłonny dopuścić posła do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-92.30" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-92.31" who="#Marszałek">Nie, jednak nie.</u>
          <u xml:id="u-92.32" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-92.33" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 3 wnioskodawcy proponują, aby wyrazy „z budżetu państwa” zastąpić wyrazami „z budżetu Unii Europejskiej”.</u>
          <u xml:id="u-92.34" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-92.35" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-92.36" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-92.37" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Za oddano 46 głosów, przeciw - 355, wstrzymało się 7 osób.</u>
          <u xml:id="u-92.38" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 3. odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.39" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 4 wnioskodawcy proponują, aby deputowani do Parlamentu Europejskiego podlegali zabezpieczeniu społecznemu oraz zdrowotnemu na ogólnych zasadach obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-92.40" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 5.</u>
          <u xml:id="u-92.41" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-92.42" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-92.43" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-92.44" who="#Marszałek">Głosowało 409 posłów. Za poprawką oddano 106 głosów, przeciw - 300, wstrzymały się 3 osoby.</u>
          <u xml:id="u-92.45" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 4. poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.46" who="#Marszałek">W 5. poprawce wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 4.</u>
          <u xml:id="u-92.47" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem 5. poprawki?</u>
          <u xml:id="u-92.48" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-92.49" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-92.50" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Za poprawką oddano 14 głosów, przeciw - 387, 1 osoba się wstrzymała.</u>
          <u xml:id="u-92.51" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę 5. odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.52" who="#Marszałek">W 6. poprawce do art. 5 wnioskodawcy proponują, aby deputowani do Parlamentu Europejskiego podlegali opodatkowaniu oraz rozliczeniu podatkowemu na ogólnych zasadach obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-92.53" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 7.</u>
          <u xml:id="u-92.54" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za poprawką 6.?</u>
          <u xml:id="u-92.55" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-92.56" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-92.57" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za oddano 113 głosów, przeciw - 290, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-92.58" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 6. poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.59" who="#Marszałek">W 7. poprawce wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 5.</u>
          <u xml:id="u-92.60" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-92.61" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-92.62" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-92.63" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Za poprawką oddano 12 głosów, przeciw - 389, wstrzymały się 4 osoby.</u>
          <u xml:id="u-92.64" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 7. poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.65" who="#Marszałek">W 8. poprawce do art. 6 wnioskodawcy proponują m.in., aby wypełnianie mandatu deputowanego do Parlamentu Europejskiego regulowały przepisy Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem, że nie mogą one naruszać prawa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-92.66" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 9.</u>
          <u xml:id="u-92.67" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem 8. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-92.68" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-92.69" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-92.70" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Za poprawką oddano 26 głosów, przeciw - 377, wstrzymały się 4 osoby.</u>
          <u xml:id="u-92.71" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 8. poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.72" who="#Marszałek">W 9. poprawce wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 6.</u>
          <u xml:id="u-92.73" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-92.74" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-92.75" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-92.76" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za poprawką oddano 34 głosy, przeciw - 369, 3 osoby się wstrzymały.</u>
          <u xml:id="u-92.77" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 9. poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.78" who="#Marszałek">W 10. poprawce wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 7.</u>
          <u xml:id="u-92.79" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za tą poprawką?</u>
          <u xml:id="u-92.80" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-92.81" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-92.82" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Za poprawką oddano 12 głosów, przeciw - 372, 24 osoby się wstrzymały.</u>
          <u xml:id="u-92.83" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm 10. poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-92.84" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-92.85" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o uposażeniu posłów Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej, w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 3073, bez poprawek, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-92.86" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-92.87" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-92.88" who="#Marszałek">Głosowało 412 posłów. Za ustawą oddano 367 głosów, przeciw - 36, 9 osób wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-92.89" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-92.90" who="#Marszałek">Pan poseł Fedorowicz w sprawie tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-92.91" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Fedorowicz: Tak...)</u>
          <u xml:id="u-92.92" who="#Marszałek">Ale już ją Sejm przyjął.</u>
          <u xml:id="u-92.93" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.94" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Wysoki Sejmie! Nie szkodzi, że przyjął. Nie mogłem zadać pytania. To, że pan marszałek nie panuje nad Wysoką Izbą, to nie moja sprawa.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#PosełAndrzejFedorowicz"> Natomiast pytanie, które chciałbym zadać, powinno być zadane przed głosowaniem nad wszystkimi poprawkami, ponieważ autorstwo tych poprawek jest tylko jednej grupy, tej akurat, którą reprezentują tutaj pan Stryjewski i pan Antoni Macierewicz, a pytanie brzmi jasno: Czy prawdą jest, że pan Antoni Macierewicz jako obserwator w Parlamencie Europejskim, czyli, mówiąc ich językiem, eurodeputowany, brał diety poselskie?</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#PosełAndrzejFedorowicz">I czy prawdą jest, że Antoni Macierewicz wziął 50 tys. na biuro poselskie eurodeputowanego? To wszystko.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, jaki to ma związek z poprawkami?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#Marszałek">Panie pośle, bardzo pana przepraszam, ale to nie są... Pan wykroczył poza reguły parlamentarne, ponieważ to nie ma związku z ustawą, którą się zajmujemy. Pan pytał o obserwatorów, a my przyjmowaliśmy ustawę dla eurodeputowanych. Dziękuję panu bardzo. Zwracam panu uwagę, że to nie jest w porządku.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Wziął więcej niż 50 tys.)</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#Marszałek">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Dziękuję bardzo, panie marszałku, za dopuszczenie mnie do głosu. Ubolewam, panie marszałku, nad tym, że dopuścił pan do głosu tych posłów, którzy chcą pokryć własną hańbę próbą paszkwili wobec innych posłów, a nie dopuścił pan do głosu pana posła Stryjewskiego, który nie wypowiadał się w sprawach indywidualnych tylko w sprawie państwa polskiego - w obronie interesów polskiego podatnika i państwa polskiego. Jeżeli zaś chodzi o pseudopytanie, które tutaj było zadane w celu paszkwilanctwa, to odpowiedź jest następująca: Nie, panie pośle, nie brałem żadnych diet z Europarlamentu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#Marszałek">Mam wrażenie, że sprawa będzie mieć dalszy ciąg.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 3089).</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#Marszałek">Czy ktoś z państwa pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionych propozycji?</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#Marszałek">Kto jest zatem za przyjęciem tych zmian, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-96.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-96.10" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Za oddano 392 głosy, przeciw - 1, wstrzymało się 13 osób.</u>
          <u xml:id="u-96.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm dokonał zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-96.12" who="#Marszałek">I teraz, proszę państwa, powinniśmy jako ostatni punkt głosowań rozpatrywać sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-96.13" who="#Marszałek">Zgodnie z prośbą klubu Platformy Obywatelskiej...</u>
          <u xml:id="u-96.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Unia Pracy chce zgłosić wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-96.15" who="#Marszałek">Dobrze. Jeszcze przed przerwą głos zabierze pan poseł Aumiller.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy prosiłbym o 50-minutową przerwę. Jest taka potrzeba.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#Marszałek">Proszę o komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#SekretarzPosełAndrzejGrzesik">Bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy zbierze się w sali kolumnowej Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz Klub Parlamentarny Unii Pracy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#Marszałek">Ogłaszam przerwę do godz. 11.40.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 47 do godz. 12 min 02)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2492, 2761 i 2761-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wiesława Kaczmarka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z rządowym programem uporządkowania i ograniczenia wydatków publicznych chciałbym przedstawić dodatkowe sprawozdanie dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Sejm w dniu 15 kwietnia odbył w tej sprawie drugie czytanie. W trakcie tego czytania zgłoszonych zostało 12 poprawek. Komisja spotkała się dwukrotnie: 13 i 15 lipca, rozpatrzyła zgłoszone poprawki oraz zajęła wobec tych poprawek stanowisko. Chciałbym te poprawki bardzo krótko Wysokiej Izbie zreferować, przedstawiając ich istotę i stosunek komisji do tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Wśród zgłoszonych poprawek jest jedna poprawka dotycząca odrzucenia projektu ustawy. Następnie jest grupa poprawek, które dotyczą uzupełnienia wskaźnika waloryzacji o dodatkowy składnik, powiązany z realnym wzrostem przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Trzecią grupę poprawek stanowią poprawki, które zostały zgłoszone przez stronę rządową i zmierzają do przywrócenia pierwotnego brzmienia ustawy. Poprawki te zmierzają do przywrócenia progu 105% wzrostu cen, ale w inny sposób definiują okres waloryzacji, a więc nie jest to waloryzacja po trzech latach, jeżeli ten próg nie jest przekroczony, lecz po dwóch latach.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Odrębnymi poprawkami są poprawka zgłoszona na wypadek, gdyby nie przeszła poprawka, która zmniejsza częstotliwość waloryzacji ustawy z okresu trzech lat do okresu dwóch lat, oraz ostatnia poprawka, przy której chciałbym się krótko zatrzymać, poprawka likwidująca problem tzw. starego portfela.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Otóż na początku lat 90. w ramach kolejnych nowelizacji i zmian systemu rentowego i emerytur dokonano zmiany dotyczącej tzw. kwoty bazowej, redukując ją ze 100% do 91%. To spowodowało, że znaczna część populacji rencistów i emerytów, jako że dotyczy to 5200 tys. obywateli, uzyskała wskutek tej zmiany swoje świadczenia, można powiedzieć, niedowartościowane. Próbowano dokonywać korekt tego w latach 1993, 1994, 1995, natomiast jest grupa rencistów i emerytów, którzy nadal mają emeryturę wyliczaną na podstawie pomniejszonej kwoty bazowej.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Poprawka ta została zgłoszona przez klub Socjaldemokracji i zawiera dwa istotne rozwiązania. W celu znalezienia najwłaściwszego, akceptowanego przez środowisko emeryckie, rozwiązania w dniu 14 lipca odbyło się spotkanie z reprezentacjami organizacji emeryckich. W poprawce zaproponowano rozwiązanie problemu w dwóch fazach. W pierwszych dwu latach: w roku 2005 i w roku 2006, zakłada się odbudowanie w pełni kwoty bazowej: do 100%, ale dla osób, które mają dzisiaj powyżej 75 lat życia. W następnych latach, do roku 2010, odnosiłoby się to do wszystkich pozostałych, których dotyczy wada w wyliczaniu emerytury i renty.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Wobec tych wszystkich poprawek komisja zajęła stanowisko negatywne, z wyjątkiem ostatniej poprawki, która dotyczy rozwiązania problemu starego portfela.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Chciałbym również zarekomendować inny tryb głosowania, co zostało zawarte w sprawozdaniu. Wynika to z treści merytorycznej wniosków i poprawek. Tryb ten był konsultowany z autorami poprawek. Otóż aby uniknąć komplikacji, kolejność głosowań powinna być następująca. Pierwszy powinien być poddany pod głosowanie wniosek, który dotyczy odrzucenia ustawy. W drugim głosowaniu należałoby przegłosować przedłożenie rządowe - poprawkę Rady Ministrów przywracającą próg waloryzacji 105%. Jest to blok poprawek: 2., 4. i 12.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Jeżeli ten wniosek nie uzyskałby większości, wtedy należy przegłosować poprawkę 3., która zmienia częstotliwość waloryzacji z trzech lat na dwa lata. Natomiast jeżeli poprawki 2. 4. i 12. znajdą uznanie Izby, to wtedy nie jest konieczne głosowanie nad poprawką 3., ponieważ jest ona konsumowana w poprawkach 2., 14. i 12.</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#PosełSprawozdawcaWiesławKaczmarek">Następnie należałoby przegłosować blok poprawek związanych z uzupełnieniem składnika waloryzacji o czynnik związany z realnym wzrostem wynagrodzeń, czyli poprawki 1., 5., 6., 7., 8., 9. i 10., oraz na końcu poprawkę 11. dotyczącą tzw. starego portfela. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Szczypiński w jakim trybie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełTomaszSzczypiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z wnioskiem mniejszości, nad którym będziemy za chwilę głosowali, chciałbym powiedzieć, że w wyniku prac w drugim czytaniu w związku z poprawką 11., o której mówił poseł sprawozdawca, ustawa istotnie zmienia przedmiot swojego działania. Nie tylko poprawia się to, co było, ale wprowadza nowe rozwiązania, czyli całkowicie zmienia projekt ustawy. W tej sytuacji w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej, który tę poprawkę mniejszości zgłaszał, wycofujemy tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaką poprawkę?)</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek mniejszości?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle Szczypiński, żeby być dobrze zrozumianym. Klub Platformy Obywatelskiej wycofał wniosek mniejszości i poprawkę mówiącą o odrzuceniu projektu, tak?</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Szczypiński: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W całości?</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Szczypiński: W całości.)</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Rozumiem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Czechowski, potem pan poseł Stępień.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Otóż mimo to, że Platforma Obywatelska wycofała swój wniosek mniejszości, uważam, że powinniśmy głosować, ponieważ Samoobrona podtrzymuje swój wniosek zawarty w druku nr 2761, wniosek, nad którym nie głosowaliśmy. To jest jedno.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Po drugie, mam pytanie. Składki wpłacane przez długie lata do ZUS przez pracowników na swoją emeryturę to pieniądze publiczne. Powtarzam: publiczne pieniądze powierzone państwu. Każdy rząd powinien dbać o nie z należytą troską.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Ja takiej troski nie widzę. W 1993 r. pani Suchocka obniżyła do 91% podstawę wymiaru emerytury. W 1996 r. zmieniono waloryzację z płacowej na cenową, a nowo przyznawane emerytury dalej pozostały na płacowej waloryzacji. Takiego bałaganu i naruszania prawa, jaki panuje w polskim systemie emerytalnym, nie ma chyba nigdzie. Emeryci to są najlepsi płatnicy podatkowi, ale są podzieleni na lepszych i gorszych. Lepsi to emeryci, którzy przeszli na emeryturę po 1998 r., gorsi to ci sprzed 1996 r. Ich jest 4,5 mln i są obciążani od 1996 r. do dzisiaj kontrybucją w wysokości 7% od swojej emerytury. A ci...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, ale proszę o sformułowanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Tak, już formułuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">...ci pozostali płacą od 6% do 2% kontrybucji.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakie jest pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Dzisiaj różnica między emerytami, którzy przeszli na emeryturę w 2003 r. i w 1996 r....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, pan minister Pater świetnie zna tę sytuację. Gdyby pan go nie informował, tylko sformułował pytanie, na które panu odpowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Teraz pan premier Hausner oczywiście chce poczęstować emerytów również następną kontrybucją - 2,5%. To jest kontrybucja dla 9,5 mln emerytów.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Pytanie jest bardzo proste: Czy rząd zgadza się na takie nieprawidłowości w naszym systemie emerytalnym?</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Mam pytanie do posła sprawozdawcy i do Sejmu: Czy Sejm będzie dyskryminował dalej 9,5 mln swoich obywateli tylko dlatego, że są emerytami?</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: O, o, o!)</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">I następne pytanie. Emeryci przed referendum pytali się rządu, czy po wejściu do UE ich emerytury nie pogorszą się. Oczywiście ulegli propagandzie, poszli i zagłosowali. Dzięki nim jesteśmy w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#PosełWłodzimierzCzechowski"> Dzisiaj co ich spotkało? Szok cenowy, 4,5%, dopłaty do leczenia, uwolnione czynsze i wstrzymana dodatkowo, 2,5% wartości rocznej, waloryzacja. To jest zapłata tego rządu dla emerytów. Jeśli ustawa wejdzie w życie, to pytam, na co będą przeznaczone te pieniądze? To są pieniądze publiczne i powinny być przeznaczone na zlikwidowanie starego portfela, a nie na takie mydlenie oczu, jakie proponuje się w ustawie. Emeryci i renciści żądają corocznej waloryzacji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle Czechowski, panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">...i likwidacji starego portfela. To jest wszystko, co jestem upoważniony przedłożyć Wysokiej Izbie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Rozumiem, że było to pytanie do pana ministra Patera.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Stępień - może wyczerpiemy pytania.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełWładysławStępień">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym sformułować pytania pod adresem pana premiera Jerzego Hausnera głównego autora programu oszczędności i racjonalizacji wydatków finansów państwa. Dziś, za chwilę Sejm podejmie jedną z ważniejszych decyzji w sprawie polityki społecznej wobec paru milionów ludzi, w tym przede wszystkim żyjących w bardzo trudnych warunkach, osiągających bardzo niskie dochody. Chodzi o najniżej uposażonych rencistów i emerytów.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PosełWładysławStępień">Sojusz Lewicy Demokratycznej wnosząc do laski marszałkowskiej projekt ustawy likwidujący tzw. stary portfel zaproponował pewne formy rekompensaty finansowej, jeśli Wysoka Izba postanowi, że nie będzie waloryzacji, w czasie gdy waloryzacji nie będzie, aby nie następowała degradacja ludzi najniżej uposażonych. Rząd również zapowiedział zwiększenie w następnych latach progów wolnych wobec najniżej uposażonych, kosztem tych, którzy posiadają najwyższe świadczenia. Stosowne stanowisko i propozycje wobec rządu zawarło Ogólnopolskie Porozumie Związków Zawodowych, jak również zespół posłów i senatorów związkowych działających w klubie SLD.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PosełWładysławStępień">Chciałbym, panie premierze, zapytać, czy jeżeli po decyzji Wysokiej Izby, jeśli ona będzie rozstrzygała, że waloryzacja będzie następować po 105% wzrostu kosztów cen, 1 marca 2005 r. i 1 marca 2006 r. najniżej uposażeni emeryci i renciści otrzymają jednorazową rekompensatę i ile ona będzie wynosić? Czy mógłby pan również poinformować Wysoką Izbę, jakie wielkości środków otrzymają najstarsi emeryci i renciści w ramach likwidacji, w pierwszym etapie, starego portfela? Czy rząd w przyszłym roku mógłby kontynuować analizę dalszego skrócenia czasu funkcjonowania, likwidacji starego portfela, gdyby wyniki gospodarcze i finansowe były podobne jak w roku 2004? Od tej odpowiedzi chciałbym uzależnić dalsze postępowanie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Ludwik Dorn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dysponuję tu rządowymi danymi dotyczącymi kwestii będącej przedmiotem bodaj jednej z paru największych kontrowersji przy tej ustawie, mianowicie, czy decydujemy się na waloryzację w momencie, kiedy inflacja przekracza 3%, czy kiedy przekracza 5%. Otóż z tych wyliczeń - przy założeniu inflacji 2%, ta inflacja w roku bieżącym będzie większa - wynika, że w rozłożeniu na lata 2005–2010 r. istnieje z punktu widzenia stanu finansów publicznych minimalna różnica. To jest różnica między 22,2 mld zł w przypadku progu 103 i 22,9 mld zł w przypadku progu 105. Jeżeli mamy tutaj do czynienia z różnicą tak minimalną, to skąd tak dramatyczne wypowiedzi i zachowania rządu? Oczywiście jest tak, że różni się rozłożenie oszczędności w czasie. No, ale to też jest tak i z tego powodu, że inflacja w bieżącym roku będzie wyższa niż rząd wstępnie zakładał, m.in. w związku ze wzrostem ceny żywności. Jeżeli jest to inflacja wyższa w związku ze wzrostem cen żywności, a wzrost cen żywności bije w słabsze materialnie grupy społeczne, w tym w przeważającej większości emerytów, a elastyczność gospodarowania środkami przez gospodarstwa domowe w przypadku żywności jest najmniejsza, to rozwiązanie proponowane przez rząd zamiast łagodzić skutki szoku cenowego, jeszcze je powiększa. I to jest, Wysoka Izbo, naszym zdaniem, podstawowy problem. W związku z tym pytanie o przyczyny zapierania się, i to tak dramatycznego zapierania się rządu, jeśli chodzi o próg 103, bo z tego wynika, że znowu największą cenę mają zapłacić słabsze materialnie grupy społeczne. I na to Prawo i Sprawiedliwość oczywiście się nie godzi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Jerzy Müller.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełJerzyMüller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Praktycznie nie mam pytania, natomiast chciałbym wyjaśnić jedną kwestię...</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wyjaśnienie w formie pytania. Wyjaśnij w formie pytania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, proszę skończyć wypowiedź, krótko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełJerzyMüller">Wobec tego zrobię to w formie pytania.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PosełJerzyMüller">Panie pośle Władysławie Stępień, czy było elegancko, mówiąc o inicjatywie ustawodawczej, nie pamiętać o dwóch klubach, które były współautorami tej inicjatywy: o Unii Pracy i Federacyjnym Klubie Parlamentarnym? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#komentarz">(Poseł Władysław Stępień: Przepraszam bardzo, tak było.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na przyszłość pytania proszę kierować do sprawozdawcy i do rządu; w treść nie ingeruję.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Kotlinowski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PosełMarekKotlinowski">Mam dwa pytania do pana ministra Patera. Panie ministrze, czy to prawda, że prace nad tą ustawą były prowadzone przy błędnym założeniu, że ceny nie wzrosną po wejściu Polski do Unii Europejskiej? Stąd zmiana sposobu waloryzacji, która zderzyła się w tej chwili z takimi realiami, że mamy gwałtowny wzrost podstawowych cen artykułów żywnościowych.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#PosełMarekKotlinowski">I drugie pytanie. Czy ta ustawa nie ma takiej konstrukcji, czy nie stwarza to takiego wrażenia, iż rząd jedną ręką daje, zmienia zasady waloryzacji starego portfela, a drugą ręką zabiera więcej? Czy nie jest to celowe połączenie, aby tego obrazu nie przedstawić czytelnie na dzień dzisiejszy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wyczerpaliśmy listę pytań.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana ministra polityki społecznej Krzysztofa Patera, a potem bezwzględnie przejdziemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MinisterPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytanie pana posła Czechowskiego, chcę powiedzieć, że rząd nie zgadza się na nieprawidłowości i na akceptowanie sytuacji, w której przez lata nie są wyrównywane kwoty bazowe. Stąd rząd poparł rozwiązania, które zostały zgłoszone do tej ustawy, aby ten problem został rozwiązany. I w tym zakresie od wielu miesięcy i ja, i pan premier Belka, dwukrotnie w trakcie exposé, jasno, jednoznacznie stwierdzaliśmy, że jest poparcie rządu. Problemem jest znalezienie środków finansowych, aby to poparcie mogło się urzeczywistnić, tak by to nie była kolejna obietnica bez pokrycia, która będzie kreowała na lata nadzieję. Mówiliśmy od początku, zresztą to stwierdza choćby raport Najwyższej Izby Kontroli, że coraz bardziej zbliżamy się do dopuszczalnej granicy zadłużenia finansów publicznych określonej w konstytucji - 60% produktu krajowego brutto. A jeśli chodzi o przekroczenie tej granicy, oznacza to, że wszystko, co jest zapisane na lata w prawie, w zasadzie tak można w tej chwili powiedzieć, po przekroczeniu tej granicy jest niewykonalne. Dyskusja wtedy sprowadzałaby się prawdopodobnie do problemu, czy zabrać świadczenia wszystkim po równo, czy może pewnym grupom więcej, a innym mniej ograniczać. Taka jest rzeczywistość, przed którą stajemy.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#MinisterPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">Odpowiadając na pytanie pana posła Stępnia. Jeżeli rozwiązania z uwzględnieniem poprawki zgłoszonej przez Radę Ministrów w drugim czytaniu zostaną przyjęte, rząd poprze propozycję zawartą we wniosku, w projekcie poselskim, aby w latach, w których nie będzie waloryzacji, osobom pobierającym najniższe świadczenia wypłacać jednorazowo 100 zł, natomiast osobom pobierającym renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy - kwotę 75 zł.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#MinisterPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">Mówiąc o konsekwencjach finansowych tzw. wyrównywania starych portfeli, trzeba powiedzieć, że według przewidywań w dwóch kolejnych latach wszystkie osoby, które będą miały ukończone 1 stycznia przyszłego roku 75 lat, otrzymałyby średnio podwyżkę w wysokości prawie 41 zł miesięcznie. Oczywiście mówimy tutaj o cenach bieżących, a więc bez uwzględnienia skutków dokonywanych po drodze waloryzacji. W kolejnych latach osoby młodsze otrzymywałyby odpowiednio podwyżkę: w pierwszych dwóch latach średnio w kwocie ok. 16 zł, w kolejnych dwóch latach - w kwocie prawie 22 zł w cenach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#MinisterPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">Rząd uważa, że powinnością i tego rządu, i kolejnych jest stałe analizowanie stanu finansów publicznych, tak by rozważać możliwości przyspieszenia tego procesu w sposób odpowiedzialny, a więc w sposób zgodny z możliwościami finansowymi państwa. Bardzo trudno jest w tej chwili powiedzieć, czy możliwości finansowe państwa pozwolą przyspieszać ten proces i skracać z 6 lat na np. 5 lat. Ale ten rząd oczywiście może zadeklarować - jest to powinność i tego, i kolejnych rządów - że ta analiza będzie stale prowadzona.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#MinisterPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">Pan poseł Dorn częściowo odpowiedział sobie w istocie na swoje pytanie, albowiem na skutki finansowe waloryzacji trzeba patrzeć ze świadomością, że po pierwsze, w tej symulacji, którą przekazałem przewodniczącemu komisji, a którą panie i panowie posłowie otrzymaliście, zostały przyjęte określone założenia inflacyjne; przy innych założeniach inflacyjnych wyszłyby oczywiście inne liczby. Natomiast istotną sprawą z punktu widzenia realiów finansowych nie jest przedział lat 2005–2010; istotną sprawą jest okres przede wszystkim lat 2005–2007. I nie jest bez znaczenia, a wręcz przeciwnie, kluczowe znaczenie ma efekt finansowy z okresu 2005–2007. Jeżeli w okresie 2005–2007 przekroczymy zadłużenie na poziomie 60% produktu krajowego brutto, to cała reszta będzie nic niewarta, bo będą inne realia zdefiniowane wprost w Konstytucji Rzeczypospolitej. A różnica w efektach finansowych na przestrzeni tych trzech kluczowych lat, 2005–2007, pomiędzy scenariuszem 103 i 105 to są 4 mld zł, przy założeniach, które zostały przedstawione w symulacjach.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#MinisterPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">Nie mogę się zgodzić z twierdzeniem o skutkach szoku cenowego, nie mogę się też zgodzić z twierdzeniem, że największą cenę zapłacą słabsze grupy społeczne. Przypomnę, za tydzień w Wysokiej Izbie odbywa się pierwsze czytanie kolejnych trzech ustaw, za które jako minister polityki społecznej odpowiadam. Nie jest tak, że te rozwiązania czy kwestia ratowania finansów publicznych dotykają tej jednej grupy. Przypomnę zresztą, bo warto przypomnieć, że ten element zaczął się poprzez obniżenie wynagrodzeń wszystkich obecnych na tej sali. To władza obecna na tej sali obniżyła sobie wynagrodzenia, likwidując 8,5% dodatku, w postaci tzw. trzynastki. Trzynastka jest elementem wynagrodzenia, to zostało zlikwidowane i kolejne grupy społeczne muszą partycypować w tym przedsięwzięciu, jeżeli mamy nie doprowadzać do sytuacji, że rzeczywiście wszystko miałoby być zrzucone na barki emerytów i rencistów; a wobec tego rząd oczywiście będzie prezentował konsekwentne stanowisko. To jest problem, który dotyczy wszystkich grup społecznych.</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#MinisterPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">Pan poseł Kotlinowski. Założenia inflacyjne mają to do siebie, że muszą być dostosowywane do rzeczywistości. Natomiast ja bym, panie pośle, sugerował zaczekanie przez kilka kolejnych miesięcy, a więc do wyników całorocznych, żeby mówić, jaki jest związek wejścia do Unii Europejskiej z kwestią cen. Mam bowiem wrażenie, że jeśli chodzi o paliwa, nie jest to kwestia wejścia do Unii Europejskiej, choćby jeżeli patrzymy na efekty inflacyjne. Przedstawiliśmy założenia, które siłą rzeczy muszą być traktowane jako przeciętne, które krążą, natomiast proszę nie traktować tego jako jakiejkolwiek oficjalnej prognozy rządu.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#MinisterPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">Wreszcie konstrukcja tej ustawy jest inna. Sądząc z dyskusji i poparcia posłów, jest to konstrukcja akceptowana, konstrukcja uznana za lepszą niż konstrukcja proponowana przez rząd, właśnie dzięki temu scenariuszowi, że w jednej ustawie równocześnie rozwiązujemy kwestie starych portfeli. Rząd szanuje, popiera, akceptuje tego typu scenariusz. Nie uważam natomiast, aby było to złe, aby było to naganne, jak pan poseł nazwał: jedną ręką dawać, drugą ręką odbierać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2761.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja przedstawia również wniosek mniejszości i poprawki.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W pierwszej kolejności głosować będziemy nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość wszystkich pozostałych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W jedynym wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują odrzucić projekt ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o odrzucenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w całości projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-128.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-128.11" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-128.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za wnioskiem głosowało 137 posłów, przeciw - 262 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-128.13" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-128.14" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawki od 1. do 11. zostały zgłoszone do art. 1 projektu ustawy zawierającego zmiany do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-128.15" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W pierwszej kolejności głosować będziemy nad poprawkami 2., 4. i 12.</u>
          <u xml:id="u-128.16" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 2. poprawce do art. 88 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby waloryzację emerytur i rent przeprowadzać, jeżeli wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie roku kalendarzowego, w którym była przeprowadzona ostatnio waloryzacja, wynosi co najmniej 105%, a nie, jak proponuje komisja, co najmniej 103%.</u>
          <u xml:id="u-128.17" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Z tą poprawką łączą się poprawki 4. i 12.</u>
          <u xml:id="u-128.18" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-128.19" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-128.20" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 3.</u>
          <u xml:id="u-128.21" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-128.22" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 2., 4, i 12., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-128.23" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-128.24" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-128.25" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za głosowało 241 posłów, przeciw - 161 posłów, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-128.26" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-128.27" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poprawka 3. jest w tej sytuacji bezprzedmiotowa.</u>
          <u xml:id="u-128.28" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 1. poprawce do art. 88 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby waloryzacja emerytur i rent była przeprowadzana na podstawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych powiększonego nie więcej niż o 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-128.29" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Z poprawką tą łączą się poprawki od 5. do 10.</u>
          <u xml:id="u-128.30" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-128.31" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-128.32" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-128.33" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 1. oraz od 5. do 10., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-128.34" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-128.35" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-128.36" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za głosowało 182 posłów, przeciw - 222 posłów, żaden poseł nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-128.37" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-128.38" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W 11. poprawce wnioskodawcy proponują dodać art. 194a i 194b, określające między innymi warunki i sposób przeliczenia emerytury i renty.</u>
          <u xml:id="u-128.39" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-128.40" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Andrzej Aumiller, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełAndrzejAumiller">Nie chodzi o przerwę, panie marszałku. Miałbym tylko przed głosowaniem pytanie do pana ministra Patera, czy ta poprawka w pełni konsumuje projekt ustawy, który został złożony do laski marszałkowskiej - klubów Unii Pracy i Sojuszu Lewicy Demokratycznej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Rozumiem, pan...</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#komentarz">(Głos z sali: I Federacyjnego Klubu Parlamentarnego.)</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">...i Federacyjnego Klubu Parlamentarnego, o którym pan poseł zapomniał.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie...</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł Anna Bańkowska.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie ministrze, jeszcze pani poseł. Przyjmijmy taką zasadę, że najpierw będzie cykl pytań przed głosowaniem, następnie odpowiedź pana ministra, a potem bezwzględnie głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł Anna Bańkowska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełAnnaBańkowska">Panie Ministrze! Proszę zaznaczyć, że to jest projekt Socjaldemokracji Polskiej...</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#PosełAnnaBańkowska">... i on konsumuje w części pomysły Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Unii Pracy i Federacyjnego Klubu Parlamentarnego, na tyle, na ile odpowiadało to zarówno poglądom Socjaldemokracji jako autora tego pomysłu, jak i środowiskom emerytów i rencistów, z którymi to konsultowaliśmy. Inne rozwiązanie niż podczepienie w tym momencie likwidacji starych portfeli pod system waloryzacyjny nie miało szans realizacji. Tylko dzięki temu pomysłowi, likwidacji starych portfeli przy okazji waloryzacji, jest szansa na wyrównanie emerytom i rencistom krzywd, które od 1993 r. ich spotykały.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Czechowski, a potem pan poseł Cymański.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż projektem, który likwiduje całkowicie i porządkuje sprawę waloryzacji rent, emerytur starego i nowego portfela, jest projekt nr 1940. Sama liczba mówi, że jest to projekt, który leży w Sejmie dwa lata, u pani przewodniczącej Bańkowskiej na półce.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Cymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełTadeuszCymański">Panie marszałku, chyba nie było w tej kadencji większego teatru niż dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, rozumiem, że pan poseł chce odegrać jedną z głównych ról. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełTadeuszCymański">Nie. Chcę spytać, czy połączenie w jednej ustawie kwestii, która już została przegłosowana, a więc bardzo kosztownej, korzystnej dla budżetu, ale bardzo niekorzystnej z punktu widzenia 10 mln emerytów, których kosztem te pieniądze zostaną pozyskane... Teraz jest demonstracja i licytacja dobrodziejstwa, chodzi o sprawę, która rzeczywiście powinna zostać załatwiona, powinien zostać zlikwidowany stary portfel. Czy to jest uczciwe, żeby w takiej sytuacji stawiać posłów, którzy chcą likwidacji starego portfela, ale nie zgadzają się na jednoczesne uderzenie w 10-milionową najsłabszą grupę - emerytów i rencistów? Czy to jest w porządku? Proszę o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł Bańkowska, potem pan poseł Fedorowicz.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełAnnaBańkowska">Panie Marszałku! Bardzo dużo wybaczam wiceprzewodniczącemu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny panu posłowi Czechowskiemu, ponieważ mimo siwych włosów on się wciąż uczy i rozwija.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale komplementy.)</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#PosełAnnaBańkowska">Natomiast kolejny raz pan wykorzystuje mównicę sejmową do dezinformacji Wysokiej Izby i opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale teraz są pytania.)</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#PosełAnnaBańkowska">Otóż, panie pośle, projekt Samoobrony, dotyczący między innymi zamrożenia waloryzacji świadczeń, leżakuje w komisji, w której wszystkie decyzje dotyczące tego, kiedy rozpatrujemy jakie projekty, zapadają na posiedzeniach prezydium komisji. Panie wiceprzewodniczący, po trzech latach czas, żeby pan wziął na siebie choć kawałek odpowiedzialności za to, iż pan pełni funkcję wiceprzewodniczącego tej komisji. I to tyle.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#komentarz">(Głos z sali: I bierze pieniądze.)</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#PosełAnnaBańkowska">A jeśli pan ma pomysł, żeby prezydium komisji polityki społecznej wyszukało 12 mld zł, czy więcej, potrzebnych na zlikwidowanie starych portfeli, to bardzo chętnie, jak sądzę, zarówno ja, jak i koleżanki i koledzy z innych klubów, pana poprzemy. Wtedy zaraz na tapetę wprowadzimy pomysł. Pod jednym warunkiem, że nie będzie on zamrażał bieżących podwyżek emerytur i rent, tak jak chcieliście. I to tyle.</u>
          <u xml:id="u-139.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Fedorowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To jest tryb pytań, zadam więc pytanie. Myślę, że chyba jakieś wybory się zbliżają, bo wszyscy się licytują, kto w tym dobrobycie pozostawi emerytów i rencistów.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Mam pytanie. Czy ten dobrobyt, ta rzeka mlekiem i miodem płynąca dla rencistów i emerytów jest skutkiem działań Leszka Millera, pani Bańkowskiej, Marka Borowskiego, całej lewicy? Komu emeryci i renciści zawdzięczają ten dobrobyt? Dzisiaj, licytując się na tej sali, państwo oszukujecie wyborców, oszukujecie naród. Wszyscy, cała lewica przyczyniła się do degrengolady, jaka panuje w polskiej gospodarce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Szanowni Państwo! Chciałem wyczerpać listę osób, które chcą zadać pytania, bo kolejne pytanie napędza następne.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Lepper i koniec, potem już nie dopuszczę żadnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełAndrzejLepper">Jeżeli pan marszałek dopuszcza do licytacji, to pani poseł Bańkowska, proszę nie mówić wyborcom, bo też słuchają tego emeryci i renciści, że Samoobrona chciała zamrożenia waloryzacji emerytur i rent. Samoobrona chciała podniesienia do poziomu 100% i uważała, że ewentualnie później, na czas przejściowy, kiedy jest trudno, można zamrozić, ale podnieść o 100%, wyrównać wszystkie straty za te wszystkie lata, kiedy rządziliście, doprowadziliście do tego, a teraz najlepiej chcielibyście obarczyć tym Samoobronę. Pani poseł, pani ma tyle doświadczenia i jeżeli pani zrzuca winę na wiceprzewodniczącego, to źle o pani świadczy, bo w komisji, tak jak w Sejmie, decyduje większość i przed chwilą pokazaliście tę większość, że emerytów i rencistów chcecie nadal okradać. I proszę nie robić wody z mózgu nikomu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan minister polityki społecznej Krzysztof Pater.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie było do pana pytań.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#MinisterPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miałem trudności w zidentyfikowaniu pytań adresowanych do mnie, więc pozwolę sobie przedstawić tylko jedno wyjaśnienie. Otóż problem likwidacji tzw. starych portfeli pojawia się w inicjatywach legislacyjnych przynajmniej w kilku różnych wątkach. Odpowiadając na pierwsze pytanie postawione wprost, oczywiście, że to rozwiązanie nie konsumuje tamtego projektu ustawy, dlatego że w tamtym projekcie ustawy jest również drugi wątek, a więc jednorazowe świadczenia dla osób o najniższych emeryturach i rentach wypłacane w latach, w których nie będzie waloryzacji, o które pytał pan poseł Stępień.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#MinisterPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">We wszystkich pozostałych sprawach chciałbym powiedzieć tak. To rozwiązanie, przypomnę, zostało wprowadzone po konsultacjach, a więc sposób rozwiązania starego portfela zaczynający się od najstarszych roczników został wypracowany po postawieniu tego pytania przede wszystkim zainteresowanym, a więc środowiskom emerytów i rencistów. I należy przede wszystkim wyrazić radość i uznanie, że te środowiska jednoznacznie powiedziały, iż należy zacząć od osób najstarszych, określanych jako osoby od 75. roku życia i, po drugie, że wolą Wysokiej Izby to jednoznacznie wyrażone stanowisko zostało uszanowane, i, mam nadzieję, że zostanie potwierdzone w tym głosowaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 11. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 399 posłów.</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-146.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wszyscy posłowie byli za, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-146.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-146.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Ludwik Dorn.</u>
          <u xml:id="u-146.11" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości proszę o 5 minut przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zarządzam przerwę w obradach do godz. 12.50.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 44 do godz. 12 min 53)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 20.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Roman Giertych.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełRomanGiertych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PosełRomanGiertych">Panie ministrze, gdyby pan był łaskaw wytłumaczyć Wysokiej Izbie i wszystkim obywatelom, iż głosowanie, które za chwilę się odbędzie, będzie głosowaniem za odebraniem 22 mld zł emerytom. A później, w tym samym głosowaniu, zwracamy 10 mld emerytom starego portfela. Taka jest bowiem istota tego głosowania. Wprowadzając zasadę, że rewaloryzacja będzie przeprowadzana od 5% inflacji, decydujemy o obniżce emerytur w przyszłym roku na poziomie około 20 mld zł i jednocześnie o rekompensacie dla emerytów starego portfela ogólnie w kwocie 10–11 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#PosełRomanGiertych">To jest głosowanie, które przerzuca koszty wejścia do Unii Europejskiej na emerytów.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#PosełRomanGiertych">Tak żeście panowie zachwalali Unię Europejską, mówiąc, że nie będzie kosztowała społeczeństwa, a teraz trzeba opłacić składkę do Unii Europejskiej, która wynosi dokładnie tyle samo, 12 mld zł rocznie, i tę składkę zapłaci 5–6 mln emerytów nieobjętych starym portfelem. Taka jest rzeczywistość. I powiedzcie narodowi, społeczeństwu prawdę. Raz powiedzcie prawdę. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Zawisza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełArturZawisza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed chwilą przyjęliśmy jednogłośnie poprawkę likwidującą stary portfel, ale wcześniej przyjęliśmy, wbrew rekomendacji odpowiedniej komisji, inną poprawkę, kluczową dla tej ustawy, poprawkę zaproponowaną przez rząd, a popartą przez kluby lewicowe i Platformę Obywatelską, wedle której waloryzacja dopuszczona jest tylko wtedy, kiedy inflacja przekracza 5%. Wobec tego, po przyjęciu tej negatywnie rekomendowanej przez komisję poprawki, klub Prawo i Sprawiedliwość chce, aby rząd wyjaśnił, czy to znaczy, że przy aktualnych prognozach inflacyjnych w ciągu najbliższych trzech lat nie będzie żadnej waloryzacji emerytur, a później, przez następne trzy lata, znowu nie będzie waloryzacji emerytur. Czy to znaczy, że te 23 mld zł, które nie zostaną przekazane 10 mln emerytów, zostaną w budżecie państwa? I czy to znaczy także, że mechanizm powstrzymania waloryzacji dotknie także emerytów starego portfela? Czy oni także zostaną tym mechanizmem objęci?</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Także, także.)</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#PosełArturZawisza">Pana posła Zbrzyznego proszę o nieszczekanie, bo pan to robi.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#PosełArturZawisza"> Chciałbym o te rzeczy zapytać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przepraszam, panie pośle. Pana posła Zbrzyznego rzeczywiście proszę o zaprzestanie zwischenrufów, ale pana posła Zawiszę informuję, że pan poseł Zbrzyzny mówił, a nie szczekał.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Zbrzyzny: Dziękuję bardzo).</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Czechowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę osobiście przeprosić panią poseł Bańkowską, że użyłem jej nazwiska, ponieważ blokadę projektu Samoobrony dotychczas prowadził rząd i partie z koalicji rządzącej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Aumiller.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym panu posłowi Zawiszy przypomnieć, że Klub Parlamentarny Unii Pracy głosował za 203, czyli nie głosował za 205.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, wydaje mi się, że chodzi o 103 i 105, a nie 203.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zakończyliśmy pytania.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan premier Jerzy Hausner.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiiPracyJerzyHausner">Panie pośle Giertych, pan się całkowicie myli, nie pierwszy raz zresztą.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiiPracyJerzyHausner"> Systematycznie pan to czyni. Pan systematycznie buduje swoją pozycję na wprowadzaniu ludzi w błąd, okłamywaniu ludzi. I trzeba po prostu o tym powiedzieć. </u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiiPracyJerzyHausner">Proszę państwa, dzisiaj próbujemy rozwiązać częściowo problem, który powstał w 1993 r. Jestem daleki od tego, by rzucać oskarżenia na tych, którzy w 1993 r. podjęli taką decyzję, czego skutkiem było powstanie tzw. starego portfela, bo jest pytanie, dlaczego tę decyzję wówczas podjęli. Zresztą decyzję podjął parlament, a nie rząd. Podjęto tę decyzję, dlatego że wówczas mieliśmy bardzo wysoką inflację. Podjęto tę decyzję, dlatego że mieliśmy wysokie zadłużenie państwa i podjęto tę decyzję, bo był niski wzrost gospodarczy. I gdyby nie podjęto tej decyzji, którą uważamy dzisiaj za decyzję, jaką trzeba skorygować, by naprawić to, co wówczas uczyniono, a co było uważane za konieczne - i ja uważam, że było to konieczne - to chcę wyraźnie powiedzieć, że inflacja byłaby jeszcze większa, wzrost gospodarczy byłby jeszcze niższy i wysoki byłby deficyt. I kto za to by zapłacił? Pytam: Która grupa byłaby najbardziej poszkodowana takim działaniem? Najmocniej poszkodowani byliby ci, panie pośle, których najczęściej próbujemy po lewej stronie sali chronić, ale których nie da się ochronić, jeżeli nie ma wzrostu gospodarczego, jeżeli jest wysoka inflacja, jeżeli jest wysoki deficyt budżetowy.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiiPracyJerzyHausner"> Nie można ludzi ochronić w sposób, który często proponujemy. Chodzi więc, panie pośle, nie o bezpieczeństwo finansów publicznych, anonimowej struktury państwa, chodzi o bezpieczeństwo obywateli, chodzi o bezpieczeństwo ludzi i to konkretnych ludzi, chodzi o bezpieczeństwo, które wynika z tego, że nie ma dwucyfrowej czy trzycyfrowej inflacji, że nie jest tak, iż wynagrodzenia i emerytury ludzi nie są w stanie nadążyć za drożyzną, że mamy wzrost gospodarczy i że mamy bezpieczne finanse publiczne. A co oznacza to konkretnie dla ludzi? Proszę państwa, jakkolwiek w Polsce by było przez te kilkanaście lat, każdego piątego, każdego piętnastego i dwudziestego piątego emeryt w Polsce otrzymuje swoje wynagrodzenie. Atakujemy ZUS, uważamy, że źle pracuje, mamy do ZUS pretensje, ale te pieniądze są ludziom po prostu wypłacane i chodzi o to, żeby tak było, i musimy stworzyć ku temu warunki, aby tak było, bo to jest realne myślenie o bezpieczeństwie ludzi, obywateli, a nie słowa, które pan poseł nieodpowiedzialnie wypowiada. </u>
          <u xml:id="u-159.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle Giertych, proszę o zejście z mównicy. Panie pośle, przystąpiłem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#komentarz">(Poseł Roman Giertych: Panie marszałku, pan wiedział, że ja się zgłaszałem.)</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zechce pan opuścić mównicę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#komentarz">(Poseł Roman Giertych: Bardzo proszę pana o umożliwienie mi...)</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, zechce pan opuścić mównicę. Panie pośle, trzecie czytanie przewiduje możliwość dopuszczenia przez marszałka pytań i dopuściłem te pytania w całym kształcie. Posłowie mówili wszystko, co chcieli. Potem jest odpowiedź na pytania, potem jest głosowanie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Z wnioskiem formalnym...)</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Po zakończeniu głosowania, przystąpiliśmy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-160.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-160.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-160.11" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-160.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Za głosowało 254 posłów, przeciw - 138 posłów, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-160.13" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-160.14" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zanim zarządzę krótką przerwę w obradach, pan poseł Giertych, potem pan poseł Dorn.</u>
          <u xml:id="u-160.15" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełRomanGiertych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Składam wniosek do pana marszałka po raz kolejny o rozpatrzenie wreszcie naszego wniosku, który leży już 5 miesięcy - o odwołanie z funkcji wicemarszałka Sejmu pana Tomasza Nałęcza.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo!)</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PosełRomanGiertych">To, co zrobił dzisiaj pan marszałek, nie dopuszczając do odpowiedzi po zarzutach, które padły ze strony pana premiera Hausnera, jest wyjątkowym rodzajem bezczelności.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#PosełRomanGiertych">I druga sprawa, panie premierze Hausner, pan mówił z tej mównicy wiele razy i pańscy koledzy, że my kłamiemy, gdy mówiliśmy o tym, że po wejściu do Unii będzie wzrost cen. Mówił pan to wiele razy, że kłamiemy i oszukujemy społeczeństwo. Niech pan pójdzie dzisiaj do sklepów i niech pan kupi żywność po cenach sprzed wejścia do Unii i niech pan w ten sposób się nie wypowiada. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Aleś powiedział.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przepraszam, panie premierze, ale czy pan musi wdawać się w takie kłótnie z panem posłem Giertychem? Musi pan na tym poziomie? Jak pan musi, to pana dopuszczę do głosu, ale pan poseł... Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle Dorn, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan premier Hausner, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterGospodarkiiPracyJerzyHausner">Panie pośle, z tej trybuny pan i członkowie pana klubu różne rzeczy wypowiadali na temat wejścia do Unii Europejskiej. Pamiętam niezwykle barwną dyskusję i wymianę zdań z panem posłem Pękiem, który dowodził, że po wejściu do Unii Europejskiej produkcja w Polsce zacznie spadać, a bezrobocie będzie rosło. Powiedziałem wówczas panu Pękowi: Panie pośle, jak tak będzie, to ja się podam do dymisji. Ale czy pan się poda do dymisji, gdy tak nie będzie, czy pan nie zrezygnuje z mandatu poselskiego, bo opowiada pan rzeczy nieprawdziwe. Pan poseł Pęk zrezygnował na rzecz mandatu eurodeputowanego. I taka jest wasza moralność polityczna.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Ludwik Dorn, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie marszałku, mamy do czynienia z sytuacją bardzo niepokojącą. Od wczoraj, od godz. 16, kiedy został złożony wniosek o uzupełnienie porządku o informację prezesa Rady Ministrów o przyczynach zmian w resorcie zdrowia i resorcie finansów, marszałek Sejmu nie może nawiązać kontaktu z premierem. To znaczy, że albo pan premier Belka ukrywa się przed marszałkiem, ukrywa się przed Sejmem i ukrywa się przed opinią publiczną, albo system komunikacji między najważniejszymi osobami w państwie całkowicie zawiódł i się posypał, co jest powodem do zajęcia się tym i przez Wysoką Izbę, i także przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, bo tak być nie może, że marszałek Sejmu przez 20 godzin nie może skontaktować się z premierem. W związku z tym ja zwracam się do pana marszałka o zwołanie Konwentu Seniorów i o to, by pan marszałek wyjaśnił tę sytuację. Czy premier się ukrywa? Czy rzeczywiście istnieją obiektywne przeszkody w komunikacji? I to jest wniosek oficjalny w imieniu klubu PiS.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Kotlinowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PosełMarekKotlinowski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin wnoszę również o zwołanie Konwentu Seniorów. Po pierwsze dlatego, że pan marszałek Nałęcz nie prowadzi obrad w sposób obiektywny. To sprawa kuriozalna, że nie udziela głosu przewodniczącemu klubu, który występuje z wnioskiem formalnym, to jest sprawa skandaliczna, że padają inwektywy z tej trybuny, a posłowie, których to dotyczy, nie mają szans odpowiedzieć. I druga sprawa, ta, o której mówił pan przewodniczący Ludwik Dorn - trzeba wyjaśnić zmiany na stanowisku ministra zdrowia. Pan premier powinien stanąć przed Wysoką Izbą i uzasadnić swoją decyzję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, pan we mnie kamieniami, ja w pana chlebem, w związku z czym panu bardzo spokojnie odpowiem: w trzecim czytaniu - chociaż mówię do mecenasa, prawnika, osoby bardzo starannie wykształconej, ale udającej, że zapomniała swojej wiedzy prawniczej - w trzecim czytaniu nie dopuszcza się żadnej dyskusji. Marszałek może dopuścić do zadania pytań i do udzielenia odpowiedzi. Absolutnie nie może tolerować polemik. Dopuściłem absolutnie w trzecim czytaniu do całkowitej swobody zadawania pytań. Kiedy Liga Polskich Rodzin chciała z tej trybuny urządzić trybunę agitacji za swoim programem, na taki sposób prowadzenia obrad nie przystałem. Ale proszę skierować moją sprawę do...</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">(Poseł Robert Strąk: Ale nam wychodzi, a panu nie wychodzi.)</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę skierować moją sprawę do Komisji Etyki, ona rozstrzygnie, szanowni panowie, natomiast proszę nie rzucać takich oszczerstw z trybuny.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zarządzam 3-minutową przerwę w obradach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 07 do godz. 13 min 10)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Proszę o podejmowanie decyzji, kto na sali, to na sali, kto w kuluarach, to w kuluarach.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Za chwilę przystąpimy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Informacja o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r. (druk nr 2785) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej (druk nr 2950).</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu prezesa Trybunału Konstytucyjnego pana prof. Marka Safjana w celu przedstawienia informacji.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Coroczna informacja prezentowana Sejmowi przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego zawsze skłania do postawienia pytań natury ogólniejszej, w tym przede wszystkim o kondycję państwa prawa widzianą z perspektywy Trybunału. Z punktu widzenia jednostki i społeczeństwa znaczenie podstawowe ma „rzeczywistość praktykowana”, związana z realnym funkcjonowaniem instytucji państwa, nie „rzeczywistość normatywna”, choćby najbardziej obiecująca i doskonała.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Rzeczywistość normatywna, w tym rzeczywistość konstytucyjna, ma swoją własną logikę, tworzy model idealny, który rzadko, nawet w systemach o długiej tradycji demokratycznej i prawnej, przekłada się w sposób doskonały na realne funkcjonowanie instytucji prawnych. Problem polega jednak nie na tym, aby obie płaszczyzny - idealna i realna - zbiegały się w sposób doskonały, ale na tym, aby rozbieżności były możliwie jak najmniejsze.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">I z tej właśnie perspektywy trzeba spojrzeć na system prawa widziany przez pryzmat orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Wnioski stąd płynące nie napawają optymizmem. Skłaniają do stwierdzenia, że utrzymuje się nadal spory dystans pomiędzy deklarowanymi i gwarantowanymi na poziomie samej konstytucji zasadami poprawnej czy przyzwoitej legislacji a rzeczywistością praktykowaną istniejącą na poziomie tworzenia prawa. Rosnąca z roku na rok aktywność orzecznicza Trybunału staje się w tym sensie czułym indykatorem dla oceny istniejącej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Stan tworzonego prawa jest niedobry, naruszane są niejednokrotnie podstawowe standardy prawidłowej legislacji. Powodów takiej sytuacji jest zapewne wiele. Wśród nich należy zwrócić uwagę na dwa zjawiska - inflację tworzonego prawa oraz jego mocno niepokojącą instrumentalizację. Przejawia się to w tworzeniu prawa pomyślanego z góry jako instrument ochrony wąsko pojętych partykularnych interesów jakiegoś środowiska lub grupy społecznej, bez uwzględnienia tego, co jest przy tworzeniu prawa najważniejsze - dobra wspólnego. Prawo jest także często tworzone bez wiedzy o konsekwencjach obowiązywania dotychczasowych regulacji w jakieś dziedzinie, co jest zapewne jednym ze źródeł powtarzalności błędów popełnianych przez ustawodawcę.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Z perspektywy Trybunału Konstytucyjnego niepokoić musi fakt, że sygnalizowane niekiedy wątpliwości konstytucyjne wobec projektowanych przepisów, m.in. ze względu na sprzeczność z ukształtowaną linią orzeczniczą Trybunału, pozostają poza przedmiotem analizy w toku procesu ustawodawczego. Tę negatywną ocenę stanu tworzonego prawa potwierdzają rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego w ostatnich latach, wystarczy wskazać choćby na takie rozstrzygnięcia, jak te, które dotyczą ustawy o Narodowym Funduszu Zdrowia, ustawy o biopaliwach, Ordynacji podatkowej, a wcześniej ustawy o abolicji podatkowej, o służbie cywilnej, ustawy o notariacie (w zakresie opłat notarialnych), wreszcie regulacji dotyczących czynszów w prywatnych kamienicach czy także prawa o spółdzielniach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Pogarszająca się jakość prawa to jedna z przyczyn malejącego systematycznie zaufania obywateli do państwa i tworzonego przezeń prawa, a w konsekwencji do instytucji demokratycznych, które są przecież ważnym osiągnięciem ostatnich kilkunastu lat.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Orzecznictwo Trybunału jest tym instrumentem, który umożliwia eliminację wadliwych, niekonstytucyjnych przepisów, ale należy pamiętać, że aktywność Trybunału najbardziej nawet rozwinięta nigdy nie zastąpi samego procesu tworzenia prawa. Trybunał pozostaje wszak tylko negatywnym ustawodawcą, z czym łączą się dwie kolejne konsekwencje: po pierwsze, wyrok Trybunału Konstytucyjnego o niekonstytucyjności przepisu nie zastępuje automatycznie przepisu prawa, który został z systemu usunięty, po drugie zaś, koszty społeczne, a także te wymierne w ramach finansów publicznych wydatki z budżetu wynikające ze stwierdzenia niekonstytucyjności prawa mogą być bardzo wysokie. Warto o tym pamiętać szczególnie teraz, gdy już niebawem, bo od 1 września br. wejdą w życie przyjęte przez Wysoką Izbę nowe podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej władzy publicznej (w praktyce: skarbu państwa) obejmujące odpowiedzialność za niezgodność z prawem aktów normatywnych.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Orzecznictwo Trybunału określa i kształtuje standardy, których zastosowanie może mieć istotny wpływ na jakość stanowionego prawa. Jednym z podstawowych kryteriów oceny przepisów aktu normatywnego (stosowanym w pierwszej kolejności, niejako z urzędu), poddanego - bez względu na tryb rozpatrywania sprawy - badaniu Trybunału jest bowiem zachowanie właściwej procedury jego stanowienia oraz odpowiedniość wobec standardów demokratycznego państwa prawnego wywiedzionych w wieloletnim orzecznictwie Trybunału, tj. czytelności, klarowności i spójności systemowej norm, a także przewidywalności prawa, jego określoności oraz proporcjonalności w odniesieniu do stanów i materii, które reguluje.</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Owe zasady Trybunał od dawna już zakodował w lapidarnej, ale jakże w wymownej, jak się wydaje, formule przyzwoitej legislacji czy przyzwoitości legislacyjnej ze strony prawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-171.9" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Wielokrotnie już z okazji prezentowania Wysokiej Izbie corocznych informacji Trybunału miałem również sposobność prezentować pogląd, że nie każde wadliwe prawo lub prawo wysoce niedoskonałe może być uznawane automatycznie za niekonstytucyjne, ale nie oznacza to przecież, że można w procesie stanowienia prawa pomijać podstawowe standardy lub różnicować kryteria prawotwórstwa w przeświadczeniu, że istota regulacji i cel są zgodne z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-171.10" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Każde złe prawo - powtórzmy tę myśl - podważa zaufanie do państwa i uosabiającego je organu, który to prawo stanowi.</u>
          <u xml:id="u-171.11" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Dlatego tak ważna jest dobra współpraca pomiędzy Sejmem i Trybunałem Konstytucyjnym, transmisja sygnałów i argumentów oraz wnikliwa recepcja orzecznictwa Trybunału w Sejmie, orzecznictwa, które zawiera czytelne wskazówki i sugestie w sferze stanowienia prawa oraz daje możliwość unikania błędów.</u>
          <u xml:id="u-171.12" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Niestety, można odnieść wrażenie, że wyroki Trybunału Konstytucyjnego wskazujące m.in. na uchybienia w zakresie przyzwoitej legislacji, nie są wystarczająco wnikliwie analizowane i nie stanowią podstaw do nauki na błędach. Owe błędy występują z zadziwiającą wręcz powtarzalnością i muszą być obiektywnie przyczyną frustracji u samych posłów.</u>
          <u xml:id="u-171.13" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Należy w tym miejscu przypomnieć obszerne wywody Trybunału w sprawie uchybień standardom stanowienia dobrego prawa, poczynione we wspomnianych wyżej wyrokach, m.in. dotyczących abolicji podatkowej, powszechnego ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia, Ordynacji podatkowej, ostatnio w sprawie ustawy o biopaliwach.</u>
          <u xml:id="u-171.14" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Oczywiście można takie sytuacje tłumaczyć koniecznym pośpiechem ustawodawczym, zewnętrznymi procesami, które wymagają szybkiej reakcji i regulacji prawnej, potrzebami harmonizacyjnymi czy obecnie implementacyjnymi. Zawsze jednak należy pamiętać, że gdy opadną emocje i skończy się owe odmierzanie czasu, nadchodzi moment chłodnej analizy takiego dorobku prawotwórczego, prawo zaczyna funkcjonować w przestrzeni społecznej i gospodarczej, wówczas okazuje się, ile zawiera niedoskonałości i błędów, jak niedostatecznie przeanalizowano wskazania Trybunału oraz że prawo to trzeba rychło nowelizować.</u>
          <u xml:id="u-171.15" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Od trzech lat systematycznie, przy okazji rozpatrywania informacji Trybunału przez Sejm i Senat, przekazuję komisjom parlamentarnym oraz marszałkom obu Izb specjalnie przygotowane w Trybunale opracowanie „Proces prawotwórczy w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego”, prezentujące w syntetycznej formule całość dorobku orzeczniczego Trybunału w zakresie procesu stanowienia prawa oraz standardów przyzwoitej legislacji.</u>
          <u xml:id="u-171.16" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Ponawiam sugestię i apel o wnikliwe zapoznawanie się z tym materiałem, o korzystnie zeń w bieżących pracach ustawodawczych. Jestem głęboko przekonany, że pozwoliłoby to uniknąć powtarzania się wielu uchybień, powielania w procesie stanowienia prawa błędów tej rangi, że później stanowią one ewidentną podstawę do formułowania zarzutów o niekonstytucyjności przepisów aktu normatywnego, nawet całego aktu.</u>
          <u xml:id="u-171.17" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Rekomenduję państwu, rekomenduję Wysokiej Izbie gorąco tegoroczne opracowanie i ośmielam się zwrócić uwagę na zamieszczone tam motto: „...naruszeniem Konstytucji jest stanowienie przepisów niejasnych, które nie pozwalają obywatelowi na przewidzenie konsekwencji prawnych jego zachowań”.</u>
          <u xml:id="u-171.18" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Pragnę również przypomnieć, że co najmniej od dwóch lat przesyłam wyroki Trybunału Konstytucyjnego m.in. na ręce marszałków obu Izb parlamentarnych w przekonaniu, że te, w których Trybunał stwierdził niekonstytucyjność przepisów ustaw, będą przedmiotem analizy oraz szybkiej reakcji w postaci podjęcia bądź zainspirowania stosownych prac legislacyjnych zmierzających do naprawienia stanu niezgodności z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-171.19" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Wydaje się, że w tych przypadkach Sejm powinien dysponować możliwością stałego monitorowania stanu wykonywania wyroków Trybunału, bowiem efektywność reagowania na orzecznictwo Trybunału również wpływa na obraz funkcjonowania państwa i spójność systemową obowiązującego prawa, a w konsekwencji na postrzeganie władzy przez obywateli w demokratycznym państwie prawnym.</u>
          <u xml:id="u-171.20" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Oferuję w tym miejscu gotowość do współdziałania, do przekazywania Sejmowi wszelkich niezbędnych sygnałów i danych, w tym również pochodzących z prowadzonych w Trybunale badań nad stanem wykonywania naszych wyroków oraz funkcjonowaniem orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-171.21" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Wysoki Sejmie! Upływa w tym roku 15 lat od rozpoczęcia transformacji systemu prawnego Rzeczypospolitej, gruntownej przebudowy instytucji państwowych, ale także rozpoczęcia nowego etapu w aktywności Trybunału Konstytucyjnego, który zaznaczył już wcześniej swoją obecność jako pierwszy sąd konstytucyjny w naszej części Europy. Dotychczasowa pula doświadczeń orzeczniczych i przebyta długa już droga w umacnianiu sądownictwa konstytucyjnego jako niezbędnego elementu demokratycznej infrastruktury prawnej uzasadnia sformułowanie kilku obserwacji.</u>
          <u xml:id="u-171.22" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Nie ulega wątpliwości, że nowa konstytucja w okresie ostatnich 6 lat obrosła orzecznictwem i nowymi doświadczeniami. Warto zauważyć, że każdego roku pojawiają się w orzecznictwie kolejne nowe podstawy konstytucyjne, które inicjują nowe kierunki orzecznictwa. Tak też było w bieżącym roku. Dla przykładu można wymienić kilka nowych wzorców, które wcześniej nie były punktem odniesienia dla rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego: art. 90 oraz art. 125 konstytucji określające przesłanki ważności procedury akcesyjnej oraz referendum akcesyjnego, art. 227 ust. 5 konstytucji dotyczący zasad wyboru członka Rady Polityki Pieniężnej. Dokonano także pierwszej w orzecznictwie próby określenia zawartości i znaczenia gwarancji w art. 68 konstytucji - prawo do ochrony zdrowia. Odnotować też trzeba pierwsze zastosowanie jako samoistnej podstawy rozstrzygnięcia przepisu art. 77 ust. 2 konstytucji o ochronie dobra dziecka w związku z ustaleniem ojcostwa.</u>
          <u xml:id="u-171.23" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego silnie od lat, i dotyczy to także nowych regulacji konstytucyjnych, dominują orzeczenia nakierowane na ochronę praw własności oraz innych praw majątkowych, w ostatnich latach niejednokrotnie często pozostające w związku z problematyką podatkową. Wydaje się, że w tej dziedzinie zdołano powiedzieć już szczególnie wiele, a orzecznictwo stanowi - w praktyce ustawodawczej - zarówno wskazówkę dla legislatora, jak i dla organów stosujących prawo. Wystarczy wskazać takie zagadnienia, jak istota prawa własności, pojęcie wywłaszczenia de facto, status własności komunalnej czy pojęcie dziedziczenia jako instrumentu ochrony własności. Na uwagę zasługuje dorobek orzeczniczy Trybunału Konstytucyjnego w dziedzinie związanej z tzw. sprawiedliwością proceduralną, zwłaszcza na tle stosowania art. 45, 77 ust. 2 oraz art. 176 konstytucji, oraz te orzeczenia, wśród nich także wydane w bieżącym roku, w których zaakcentowano znaczenie samego prawa do sądu w aspekcie dostępności do sądu, w tym istotną myśl, że procedura sądowa nie może tworzyć pułapek dla obywatela.</u>
          <u xml:id="u-171.24" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Na tle tych uwag odnoszących się do stosowanych w orzecznictwie Trybunału wzorców konstytucyjnych warto pokusić się o refleksję dotyczącą stosowania najważniejszej konstytucyjnej klauzuli generalnej zawartej w art. 2 konstytucji, mianowicie zasady demokratycznego państwa prawnego. Niedawno jeszcze formułowano supozycję, że znaczenie art. 2 konstytucji będzie malało wraz z uaktywnianiem się nowych szczegółowych wzorców, wprost i precyzyjnie odnoszących się do określonych praw i wolności. Supozycja ta okazała się nietrafna. Wystarczy spojrzeć na statystykę Trybunału, by stwierdzić, że zasada demokratycznego państwa prawnego stale zajmuje pierwsze miejsce wśród najczęściej przywoływanych zasad konstytucyjnych. Znacznie ważniejsza od statystyki jest jednak merytoryczna sfera stosowania tej zasady, niebędącej przecież decorum orzeczenia, ale wyrażającej istotne nowe treści, w tym także odnoszące się do konsekwencji wyroków Trybunału. Słuszne wydaje się stanowisko, że zasada demokratycznego państwa prawnego powinna być uwzględniana jako możliwy punkt odniesienia w każdym postępowaniu, nawet wtedy, kiedy nie była bezpośrednio przywołana we wniosku, skardze i pytaniu inicjujących postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-171.25" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Wysoki Sejmie! Nowym wyzwaniem dla Trybunału było niewątpliwie uzyskanie, w dwa lata po wejściu w życie nowej konstytucji, kompetencji do wydawania ostatecznych wyroków, niepodlegających już kontroli parlamentarnej. Dzisiaj, po upływie 5 lat od tego momentu, można już mówić o istotnych doświadczeniach i zarazem nowych, a nie do końca rozstrzygniętych problemach. Rozwiązania samej konstytucji są w tej sprawie niezwykle oszczędne. Rozstrzygnięcie Trybunału o niezgodności z konstytucją przepisów ustawowych ma nie tylko charakter konstytutywny, ale ma także charakter normatywny, porównywalny jedynie z wejściem w życie ustawy. Stąd nieprzypadkowo na całym świecie publikacje wyroków sądów konstytucyjnych następują w odpowiednich dziennikach urzędowych, tych samych, w których publikowane są akty normatywne. Wyrok Trybunału, tworząc bezpośrednio zmiany w istniejącym stanie prawnym, nie może per se wywoływać skutków prawnych prowadzących do naruszenia zasady demokratycznego państwa prawnego. Problemy powstają więc wtedy, kiedy nakaz płynący z art. 2 konstytucji wymaga odniesienia się do tych konsekwencji, które w wypadku typowej regulacji prawnej są objęte przepisami przejściowymi usuwającymi wątpliwości co do tego, jakie jest oddziaływanie nowych regulacji wobec zastanych już stosunków prawnych. Wyraźne stanowisko Trybunału pełniące funkcję swoistych przepisów przechodnich jest bez wątpienia potrzebne wtedy, kiedy nie istnieje klarowność co do tego, jaki refleks orzeczenie Trybunału może wywołać w odniesieniu do ukształtowanych wcześniej sytuacji prawnych.</u>
          <u xml:id="u-171.26" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Stawiany jest nam niekiedy zarzut, że Trybunał kreuje nową kompetencję, skoro wcześniej, w okresie kilkunastu lat swojej działalności, tego nie czynił. Nieporozumienie polega na przeoczeniu faktu, że orzeczenia Trybunału uzyskały ostateczność dopiero w 1999 r., a więc dopiero w tym momencie problemy zaczęły się ujawniać z wyraźną intensywnością. Wąska oraz niedostatecznie kompletna formuła art. 190 konstytucji tej kwestii nie wyjaśnia w sposób jednoznaczny. Warto przy tej okazji zauważyć, że wyraźne indykacje zawarte w uzasadnieniach naszych wyroków, a niekiedy w samej sentencji, odnoszące się do skutków i sposobów wykonania orzeczenia, wywierają pozytywny efekt w sferze sądowego stosowania prawa. Potwierdza to prowadzony przez nas monitoring naszych orzeczeń w odniesieniu do praktyki sądowej, zwłaszcza w sprawach dotyczących skargi konstytucyjnej i pytań prawnych.</u>
          <u xml:id="u-171.27" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Innym problemem związanym z wejściem w życie wyroków Trybunału, który skłania, na tle dotychczasowych doświadczeń, do ogólniejszych refleksji, jest kwestia odraczania terminu utraty mocy obowiązującej przepisów uznanych za niezgodne z konstytucją. Wokół niej powstaje wiele kontrowersji. Odraczanie tego terminu spotyka się niekiedy z krytyką, która wytyka Trybunałowi nakaz stosowania przepisów sprzecznych z konstytucją. Dotyczyło to w ostatnich latach dwóch przede wszystkim wyroków, w sprawie opłat za parkowanie oraz opłat notarialnych. Z drugiej strony, w wypadku kiedy Trybunał rezygnuje z odroczenia, co jest jednak regułą w jego orzecznictwie, wysuwane są zarzuty, że natychmiastowa utrata mocy obowiązującej powoduje destabilizację istniejących stosunków, naruszanie interesów w toku, co samo w sobie narusza standard państwa prawnego. Takie poglądy wypowiadano ostatnio w wypadku orzeczenia o dostępie do aplikacji adwokackich i radcowskich. Jakie wynikają stąd wnioski?</u>
          <u xml:id="u-171.28" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Dotychczasowe doświadczenia zdają się wskazywać na to, że praktyka odraczania wejścia w życie wyroku Trybunału jest - i powinna również w przyszłości taką pozostać - stosowana w sposób ostrożny. Odwołanie się do tego instrumentu może znajdować uzasadnienie jedynie w sytuacjach, w których natychmiastowa eliminacja przepisu niezgodnego z konstytucją wywoływałaby powstanie niedającej się wypełnić przez racjonalną wykładnię luki i pogarszałaby sytuację prawną adresatów normy prawnej. (Tak było na przykład w wypadku wskazanych wyżej opłat notarialnych, ponieważ brak odroczenia powodowałby poddanie opłat notarialnych wolnej grze rynkowej.) Uznajemy jednak jego celowość i to jest także jeden z istotnych wniosków płynących z dotychczasowych doświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-171.29" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Odroczenie terminu wejścia w życie wyroku wymaga jednak zawsze wyjaśnienia w uzasadnieniu. Tego domaga się postulat transparentności wszelkich decyzji podejmowanych w przestrzeni publicznej i tylko w ten sposób można uniknąć zarzutu arbitralności podejmowanych decyzji. Mocnym argumentem na rzecz ostrożności w stosowaniu praktyki odroczenia jest też i fakt, że natychmiastowa utrata mocy obowiązującej przez przepisy niekonstytucyjne skłania silniej ustawodawcę do szybkiej, niezbędnej reakcji nakierowanej na zastąpienie tych przepisów nowymi, które będą odpowiadały standardom konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-171.30" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Ta ostatnia obserwacja kieruje uwagę na kolejną ogólną kwestię związaną z wykonywaniem wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Obok wyroków, które można by w tym miejscu, w pewnym uproszczeniu, określić jako wyroki samowykonalne (eliminacja z systemu prawnego normy niekonstytucyjnej), istnieją też i takie rozstrzygnięcia, w których Trybunał ustala jedynie niezgodność z konstytucją określonego zakresu normatywnego przepisu (uznając, że jest on z punktu widzenia przywołanego wzorca zbyt wąski lub zbyt szeroki pod względem przedmiotowym lub podmiotowym; chodzi tu więc najczęściej o wyroki, które posługują się formułą „w zakresie, w jakim...”). W takich sytuacjach niezbędna jest z reguły reakcja ustawodawcy - bez niej bowiem przepis uznany za częściowo niekonstytucyjny nadal funkcjonuje w obrocie prawnym, co musi być uznane za stan patologiczny, naruszający standardy państwa prawa. Niestety należy odnotować z niepokojem sytuacje, w których wyroki Trybunału pozostawały i nadal pozostają - podkreślam: nadal pozostają - niewykonane z powodu niepodjęcia koniecznych kroków legislacyjnych. (Takich przykładów jest kilka; mogę wskazać m.in. wyrok z 25 marca 2003 r. w sprawie dotyczącej ustawy lustracyjnej, w którym znalazł się wyraźny nakaz ujawnienia przez stosowną publikację w dzienniku urzędowym określonych informacji zawartych w załączniku B oświadczenia lustracyjnego, tego domaga się bowiem, jak stwierdził Trybunał, ochrona dóbr osobistych osób lustrowanych; innym dla przykładu wyrokiem niewykonanym wobec braku stosownej interwencji pozostaje wyrok z 28 kwietnia 2003 r. dotyczący prawa ojca naturalnego do wytoczenia powództwa o ustalenie ojcostwa.) Taki stan rzeczy, niewykonanie wyroków Trybunału przez ustawodawcę, przez odpowiednie działania Sejmu, może powiększać niepewność prawa, prowadzić do sprzecznych rozstrzygnięć sądowych, do utrzymywania sytuacji, w której istnieje rozbieżność pomiędzy literalnym brzmieniem normy a jej zakresem obowiązywania. Problem egzekucji prawa ma znaczenie podstawowe w państwie prawnym - dotyczy to również wyroków sądu konstytucyjnego. Niewykonanie orzeczeń Trybunału stwarza niepokojący precedens i daje negatywny sygnał co do realnego znaczenia gwarancji konstytucyjnych. W tej sprawie wymieniłem listy z marszałkiem Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-171.31" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Poruszona kwestia wyroków zakresowych (czyli niekonstytucyjność określonego zakresu normatywnego) wiąże się niekiedy ściśle z problemem tzw. zaniechań legislacyjnych w sprawach, w których sygnalizowana jest przez Trybunał konieczność podjęcia kroków legislacyjnych (takie sygnały pojawiały się w wielu sprawach, dotyczących np. czynszów regulowanych, mienia zabużańskiego, stypendiów dla studentów studiujących w trybie odpłatnym czy tzw. ustawy „203”). Niewykonywanie orzeczeń Trybunału przybierać może bowiem różną formę, także związaną z niewykonywaniem niezbędnych dla zapewnienia spójności systemu prawnego zaleceń i sygnalizacji, które są zawarte w uzasadnieniu rozstrzygnięć Trybunału. Niejednokrotnie odpowiednie działania ustawodawcze podejmowane są ze znacznym opóźnieniem lub nie są podejmowane w ogóle, co może w konsekwencji, jak wynika to z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2003 r. (zapadłego w konsekwencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustawy „203”), prowadzić do odpowiedzialności odszkodowawczej państwa o niedających się przewidzieć skutkach dla finansów publicznych. Brak zdecydowanej i szybkiej odpowiedzi na sygnały wynikające z rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego z grudnia 2002 r. w sprawie zabużan, w których Trybunał wyraźnie wskazywał, że jest naruszeniem zasady państwa prawnego utrzymywanie praw pozornych i nienadających się do urzeczywistnienia, był jedną z przyczyn wyroku z 22 czerwca 2004 r. Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Broniowski przeciwko Polsce (w uzasadnieniu tego wyroku Trybunał w Strasburgu wskazuje, że roszczenia skarżącego nie mogły być bowiem w praktyce zaspokojone na gruncie istniejących w Polsce pozornych rozwiązań, ustawa z 2003 r. doprowadziła zaś do wygaśnięcia uprawnień przez poprzednie przepisy kreowanych).</u>
          <u xml:id="u-171.32" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Istotne doświadczenia i obserwacje płyną z oceny relacji pomiędzy orzecznictwem konstytucyjnym oraz orzecznictwem sądowym. Za fakt bardzo pozytywny należy uznać coraz silniejsze dostrzeganie w praktyce sądowej perspektywy konstytucyjnej, na co wskazują - coraz liczniejsze - orzeczenia, w których poszukiwana jest wykładnia przepisu najbliższa w stosunku do gwarancji konstytucyjnych. Szeroką obecność orzecznictwa konstytucyjnego jako stanowiącego - coraz częściej - jeden z punktów odniesienia dla argumentacji uzasadniającej rozstrzygnięcia sądowe potwierdza wyraźnie znacząca liczba pytań prawnych kierowanych do Trybunału Konstytucyjnego w trybie art. 193 konstytucji. Takie niezwykle przemyślane, rozważne podejście do materii konstytucyjnej w orzecznictwie sądowym trzeba uznać za przeważające nad nielicznymi przypadkami, w których podejście do materii konstytucyjnej jest zgoła inne, jak ten - orzeczenia Sądu Okręgowego w Krakowie, odmawiającego, bez jakiejkolwiek argumentacji, zastosowania istotnego przepisu obowiązującej ustawy ordynacja wyborcza do Sejmu na podstawie art. 32 konstytucji (zasada równości). Przepis ten wprowadza obowiązek wpłat na fundusz komitetów wyborczych wyłącznie za pośrednictwem rachunków bankowych. O problemie tym warto wspomnieć dzisiaj, ponieważ dwa dni temu, 13 lipca 2004 r., zapadł wyrok Trybunału Konstytucyjnego, w którym wspomniany przepis ordynacji wyborczej został uznany za zgodny z art. 32 konstytucji. Przykład ten dobrze ilustruje tezę o tym, jakiego rodzaju problemy i komplikacje może wywoływać praktyka sądowa nierespektująca wymagania postawienia pytania prawnego Trybunałowi w trybie art. 193 konstytucji. Polski system konstytucyjny nie zawiera wprost mechanizmów pozwalających na eliminację w takich przypadkach wadliwego prawomocnego orzeczenia sądowego, ponieważ wznowienie postępowania jest przewidywane w konstytucji jedynie w odniesieniu do orzeczenia Trybunału orzekającego niezgodność z konstytucją przepisu, na którym było oparte rozstrzygnięcie. Takiej po prostu sytuacji ustawodawca konstytucyjny nie brał pod uwagę. Należałoby jednak przyjąć, że racjonalna wykładnia konstytucji, uwzględniająca powszechną moc obowiązującą wyroku Trybunału, powinna dopuszczać wznowienie postępowania i w takiej sytuacji. Przypadek ten dobrze potwierdza niezbędność skanalizowania kontroli konstytucyjności prawa w ramach procedur, które mogą się toczyć wyłącznie przed Trybunałem Konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-171.33" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Odnosząc się do innej wrażliwej materii sądowo-konstytucyjnej, tzw. wyroków interpretacyjnych, należy stwierdzić, że Trybunał stosuje ten typ rozstrzygnięć rzadko i z ostrożnością, w tych jedynie sytuacjach, kiedy dostrzega w rozstrzygnięciu interpretacyjnym środek na stabilizację i zwiększenie pewności prawa. Ta forma wyroków nie będzie - mogę to zapowiedzieć - na pewno nadużywana w naszym orzecznictwie. Nie rozwijając tego wątku, ramy syntetycznej prezentacji na to nie pozwalają, wypada jedynie odnieść się do kwestii budzącej niepokój, mianowicie mocy wiążącej orzeczeń interpretacyjnych. Nie może budzić wątpliwości, że mają one charakter powszechnie wiążący, tak jak wszystkie inne rozstrzygnięcia merytoryczne Trybunału Konstytucyjnego, co wynika jednoznacznie z normy konstytucyjnej art. 190 ust. 1. Spór o charakter i znaczenie wyroków interpretacyjnych może się toczyć na poziomie doktrynalnym, w piśmiennictwie, może być przedmiotem debat i seminariów. Odmienność stanowisk w tej kwestii nie może jednak prowadzić do podważania mocy wiążącej orzeczeń. Przyjęcie założenia, że każdy sąd może uzależnić uwzględnienie wyroku Trybunału od tego, czy uzna, iż mieści się w kompetencji Trybunału, byłoby niczym innym jak podważaniem elementarnych wartości państwa prawnego. Byłoby niebezpieczne również dla orzecznictwa sądowego, ponieważ musiałoby prowadzić do wniosku, że każdy organ, każdy podmiot, zanim zastosuje się do prawomocnego rozstrzygnięcia sądowego, powinien najpierw zbadać kompetencje tegoż sądu do wydania orzeczenia. Łatwo sobie wyobrazić, jak dalece negatywne konsekwencje mogłyby płynąć z tego stanowiska dla całego systemu prawnego, jego stabilności oraz przewidywalności.</u>
          <u xml:id="u-171.34" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">W 2003 r. pojawił się problem wyłączenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego na tle art. 26 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Problem ten dotyczy przede wszystkim sędziów, którzy będąc wcześniej parlamentarzystami, brali udział w przygotowaniu i uchwaleniu aktu normatywnego kwestionowanego przed Trybunałem.</u>
          <u xml:id="u-171.35" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Trybunał, dokonując interpretacji pojęcia „uczestniczył w wydaniu zakwestionowanego aktu normatywnego...”, stwierdził, że należy to pojęcie rozumieć jako równoznaczne z aktywnym udziałem sędziego związanym z wpływaniem na treść i kształt określonej regulacji (w tym na przykład czynny udział w debacie parlamentarnej, w pracach komisji parlamentarnych lub posiedzeniach plenarnych). Sam fakt głosowania nad projektem aktu normatywnego, a zwłaszcza nad poprawkami do niego zgłoszonymi w Senacie, nie jest w tym znaczeniu równoznaczny z pojęciem „uczestniczenia w wydaniu aktu”.</u>
          <u xml:id="u-171.36" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Mając świadomość niejednoznaczności wskazanego i innych przepisów ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oraz występujących wątpliwości interpretacyjnych, Trybunał widzi potrzebę usunięcia wspomnianych niejednoznaczności art. 26 wszelkimi środkami, w tym znajdującymi się w dyspozycji Sejmu, nie włączając w to potrzeby odpowiedniej zmiany legislacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-171.37" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Wykładnia dokonana przez Trybunał na tle art. 26 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nie może abstrahować od faktu, że wśród sędziów znajdują się również byli członkowie ciał ustawodawczych Sejmu i Senatu, co jest zresztą zgodne w pełni z przyjętymi w samej konstytucji kryteriami wyboru sędziów. Przyjęcie innego stanowiska w tej sprawie - chciałbym to mocno podkreślić - musiałoby w takiej sytuacji pewną grupę sędziów wyłączać z orzekania w większości spraw będących przedmiotem postępowania w Trybunale Konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-171.38" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Wysoki Sejmie! Obecna prezentacja informacji w Sejmie jest pierwszą, która następuje po akcesji naszego kraju do Unii Europejskiej. Przed naszym krajem, jego systemem prawnym i wszystkimi organami państwa stoją nowe wyzwania. Często jestem zapytywany o to, czy wejście do Unii Europejskiej zasadniczo zmieni pozycję Trybunału Konstytucyjnego, a także czy sama ranga mechanizmów kontroli konstytucyjności prawa nie obniży się, skoro podstawowe znaczenie będą miały procedury kontrolne stosowane w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości. Na oba te pytania odpowiadam przecząco. Akcesja nie zmieni pozycji i znaczenia orzecznictwa konstytucyjnego, które - dodajmy to wyraźnie - we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej (tam tylko, gdzie istnieje sądownictwo konstytucyjne) odgrywa podstawową rolę jako instrument gwarantujący przestrzeganie praw człowieka oraz podstawowych standardów państwa prawnego. Nie ulega natomiast wątpliwości, że wymiar wspólnotowy regulacji prawa polskiego podlegających takiej kontroli będzie musiał i powinien być brany pod uwagę przy kontroli konstytucyjności.</u>
          <u xml:id="u-171.39" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Na tle problemów związanych z implementacją prawa wspólnotowego pojawia się istotny problem ściśle związany z zagadnieniem jakości stanowionego prawa. Dyrektywy unijne należy implementować w prawie krajowym z niezwykłą starannością nie tyle co do litery, ile co do istoty materii, której dotyczą, oraz jej adekwatności w stosunku do cech polskiego systemu prawnego. To zdecydowanie nie może być powielanie formuły zawartej w dyrektywie, swoiste dosłowne tłumaczenie jej na język polski, bez należytej refleksji prawno-systemowej oraz merytorycznej. W przeciwnym bowiem razie dochodzić może do takich sytuacji, jak na przykład w wypadku ustawy o biopaliwach, w której - w ocenie Trybunału - stosowne dyrektywy Unii Europejskiej zostały implementowane w dużej mierze niezgodnie z ich istotą i celem. Przed prawodawcą, ale i przed Trybunałem Konstytucyjnym, jeśli chodzi o te sprawy, staje wielkie wyzwanie. Poszerza to wydatnie zespół czynników oraz standardów stanowienia dobrego, efektywnego prawa.</u>
          <u xml:id="u-171.40" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">W kwestii dotyczącej biopaliw Trybunał wykazał, w jakim stopniu interpretacja zasad konstytucyjnych wolności gospodarczej oraz proporcjonalności powinna uwzględniać uwarunkowania wynikające z systemu prawa wspólnotowego. Jak wskazują doświadczenia innych sądów konstytucyjnych, to właśnie przyjazna dla prawa wspólnotowego wykładnia ustaw krajowych, przyjmowana w orzecznictwie tych sądów, pozwala niejednokrotnie uniknąć zwarcia z systemem wspólnotowym.</u>
          <u xml:id="u-171.41" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Mam pełną świadomość tego, że zakresy kompetencyjne Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Trybunału Konstytucyjnego nie są tożsame, są natomiast w stosunku do siebie niezależne i w jakimś sensie komplementarne. Ważne jest wobec tego to, aby Trybunał przeprowadził już w nieodległej przyszłości linię demarkacyjną pomiędzy oboma mechanizmami kontroli. Wierzę, że problemy te zostaną rozwiązane w naszej praktyce orzeczniczej w sposób umożliwiający w maksymalnym stopniu unikanie kolizji, która destabilizowałaby porządek prawny Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-171.42" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">W tym miejscu nie będę się natomiast wypowiadał co do kwestii relacji konstytucji do prawa wspólnotowego, ponieważ ten problem oczekuje na rozstrzygnięcie przed Trybunałem w sprawie zainicjowanej przez grupę posłów na tle traktatu akcesyjnego, którego konstytucyjność jest podważana w tym wniosku przede wszystkim ze względu na naruszenie art. 8 ust. 1 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-171.43" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Wysoki Sejmie! Po tych uwagach ogólnych pora przejść do kilku refleksji ściśle związanych z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-171.44" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Orzecznictwo Trybunału, jak każdego roku, obejmowało szereg nowych wątków konstytucyjnych i przede wszystkim na nie warto zwrócić uwagę. Nie oznacza to oczywiście, że należy bagatelizować fakt kontynuowania linii orzeczniczych wcześniej ukształtowanych. Ten właśnie czynnik bowiem, jakim jest stabilność i przez to większa przewidywalność rozstrzygnięć, sprzyja niewątpliwie funkcjonowaniu demokratycznego państwa prawnego. Nie ma zresztą spraw identycznych. Nawet kontynuacja linii orzeczniczych nie wyklucza wprowadzania nowych, istotnie uzupełniających dotychczasowe orzecznictwo, elementów poprzez kolejne rozstrzygnięcia Trybunału. Tak było też i w bieżącym roku.</u>
          <u xml:id="u-171.45" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">W odniesieniu do ustalonej linii orzecznictwa na tle art. 77 ust. 1 konstytucji (odpowiedzialność władzy publicznej) warto zauważyć nowe rozstrzygnięcia, które doprecyzowują przesłanki odpowiedzialności władzy publicznej, między innymi wyrok dotyczący przepisów limitujących wysokość odszkodowania należnego na wypadek wadliwych decyzji administracyjnych i podatkowych (w sprawie z 23 września 2003 r.).</u>
          <u xml:id="u-171.46" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">W 2003 r. pojawiły się problemy o znaczeniu precedensowym. Niewątpliwie istotne znaczenie z tego punktu widzenia ma wyrok w sprawie „referendum europejskiego” - to określenie skrótowe - w której Trybunał wypowiedział się po raz pierwszy na temat znaczenia procedury ratyfikacyjnej określonej w art. 90 konstytucji. Znacznie tego wyroku nie może być oceniane wyłącznie z perspektywy ratyfikacji układu akcesyjnego, ponieważ procedura ratyfikacyjna, określona w art. 90 konstytucji, będzie miała zastosowanie w istocie do wszystkich późniejszych traktatów i ich modyfikacji, należących do zakresu tzw. prawa pierwotnego Unii, w tym też w przyszłości do konstytucji europejskiej. Trybunał, badając zaskarżone przepisy, uznał, że wykładnia obowiązującego ustawodawstwa powinna uwzględnić konstytucyjną zasadę przychylności procesowi integracji europejskiej i współpracy między państwami. Powołujemy się w tym zakresie na preambułę oraz na art. 9 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-171.47" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Niewątpliwie precedensowe znaczenie z punktu widzenia kształtowania się przyszłych linii orzeczniczych ma rozstrzygnięcie zawarte w sprawie dotyczącej konstytucyjności przepisów ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Sprawa ta była rozstrzygana na przełomie grudnia 2003 i stycznia 2004. Po raz pierwszy została zaprezentowana w niej wykładnia odnosząca się do treści i znaczenia gwarancji konstytucyjnych prawa do ochrony zdrowia. Znaczenie interpretacji art. 68 konstytucji należy dostrzegać w dwóch aspektach: Po pierwsze, z punktu widzenia dokonanej w wyroku Trybunału normatywizacji tych elementów, które były często traktowane jako mające charakter wyłącznie programowy i przez to pozbawiony istotnej treści normatywnej, po drugie, jako wyraźne określenie warunków progowych dla koniecznej reformy systemu ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-171.48" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Ustawodawca, dokonując wyboru określonego modelu normatywnego, bierze na siebie związaną z tym odpowiedzialność za spójność, jasność oraz zupełność instrumentów, które go wyrażają. Norma art. 68 ust. 1 konstytucji nie przesądza konstrukcji systemu opieki zdrowotnej jako całości ani jego poszczególnych elementów, charakteru prawnego źródeł finansowania świadczeń zdrowotnych, charakteru i struktury płatników tych świadczeń czy też struktury własnościowej świadczeniodawców. Pewne ograniczenia swobody ustawodawcy mogą jednak wynikać z innych konstytucyjnych zasad i wartości, z obowiązku rzeczywistego zapewnienia przez władzę publiczną warunków realizacji prawa do ochrony zdrowia, które nie może być traktowane jako uprawnienie iluzoryczne, czysto potencjalne. Z konstytucji wynika bowiem wymaganie, by system ten jako całość był efektywny.</u>
          <u xml:id="u-171.49" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Konstytucja, odsyłając do uregulowania w ustawie warunków i zakresu udzielania świadczeń, nie upoważnia ustawodawcy zwykłego do określenia warunków i zakresu świadczeń, lecz nakłada na niego taki obowiązek. Z art. 68 ust. 2 konstytucji wynika konieczność tworzenia mechanizmów pozwalających na gromadzenie środków publicznych, a następnie wydatkowanie ich na świadczenia zdrowotne. Świadczenia finansowane z wyżej wymienionych środków mają być dostępne równo dla wszystkich obywateli niezależnie od ich sytuacji materialnej.</u>
          <u xml:id="u-171.50" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Konstytucja - podkreślam - nie zakłada powszechnej dostępności wszystkich znanych i stosowanych zgodnie z aktualnym stanem wiedzy medycznej świadczeń opieki zdrowotnej. Zakres świadczeń finansowanych ze środków publicznych określać ma ustawa. Nie może ona jednak pozostawiać wątpliwości co do tego, jaki jest zakres świadczeń medycznych przysługujących beneficjantom publicznego systemu opieki zdrowotnej wobec istnienia wyraźnego nakazu określenia tej materii, a w konsekwencji nie może wprowadzać w ramach systemu modelu pozwalającego na dyferencjację świadczeń w wypadku występowania podobnych potrzeb zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-171.51" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Wartym dostrzeżenia faktem jest próba normatywizacji wartości wskazanych w preambule do konstytucji. Jako jedno z kryteriów oceny zgodności badanej instytucji z konstytucją i zasadą demokratycznego państwa prawnego Trybunał zastosował nakaz rzetelności i sprawności działania każdej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-171.52" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Abstrakcyjna kontrola przepisów prawa nie oznacza, że może być ona uwolniona od uwzględnienia szerszego kontekstu systemowego i uwarunkowań determinujących funkcjonowanie w określonych warunkach prawnych, społecznych i gospodarczych przyjmowanych rozwiązań prawnych. Gwarancje konstytucyjne zawsze bowiem muszą uwzględniać realne czynniki współtworzące rzeczywistość, a nie czysto teoretyczne założenia, które bez względu na swoją poprawność nie dadzą się w określonych warunkach realizować.</u>
          <u xml:id="u-171.53" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Raz jeszcze trzeba podkreślić, że takie stanowisko nie może prowadzić do zastępowania władzy ustawodawczej w jej niezbywalnych kompetencjach związanych z określaniem kierunków merytorycznych rozwiązań w płaszczyźnie politycznej, społecznej czy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-171.54" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Na tle uwag dotyczących rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustawy zdrowotnej należy zauważyć, że utrata mocy obowiązującej przepisów uznanych za niezgodne z konstytucją w dniu 31 grudnia 2004 r. spowoduje stan, w którym - jeżeli ustawodawca nie przyjmie i nie wprowadzi z odpowiednim wyprzedzeniem nowych regulacji prawnych - nie będzie mógł funkcjonować żaden system świadczeń zdrowotnych. Skutki społeczne takiego stanu rzeczy były nieobliczalne i niewyobrażalne. Zbliżamy się do punktu krytycznego, w którym może okazać się, że zabraknie czasu na wprowadzenie gruntownej reformy systemu świadczeń zdrowotnych. Warte rozważenia byłoby przyjęcie jakiegoś wariantu awaryjnego w postaci swoistej ustawy pomostowej, która regulowałaby kwestię organizacji świadczeń w okresie przejściowym, poprzedzającym wypracowanie całościowego nowego modelu funkcjonowania służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-171.55" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Orzecznictwo Trybunału przyniosło w ostatnich miesiącach szereg ważnych rozstrzygnięć odnoszących się do szerszej problematyki związanej z wykonywaniem zawodów prawniczych. Orzeczenia Trybunału podejmowały m.in. tak zasadnicze kwestie jak status notariusza, dostępność usług notarialnych, dostępność do wykonywania zawodu prawniczego osób niewpisanych na listy korporacyjne adwokatów lub radców, a także zasady przyjęć na aplikacje radcowską i adwokacką.</u>
          <u xml:id="u-171.56" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Dostępność czynności notarialnych ma wpływ na sposób realizacji praw gwarantowanych konstytucyjnie, związanych z ochroną własności i innych praw majątkowych. Stanowi także istotny czynnik gwarantujący bezpieczeństwo obrotu prawnego. Nie jest także obojętna z punktu widzenia obrotu gospodarczego oraz zasady wolności działalności gospodarczej gwarantowanej w art. 22 konstytucji. Koszty transakcji gospodarczych, na które składają się również opłaty notarialne ponoszone przez uczestników obrotu profesjonalnego, są jednym z czynników określających zakres wolności działalności gospodarczej i już choćby z tego powodu nie mogą być poddawane regulacji niemającej dostatecznie precyzyjnej podstawy ustawowej.</u>
          <u xml:id="u-171.57" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">W wyroku z 26 listopada 2003 r. Trybunał odniósł się do problemu świadczenia pomocy prawnej przez osoby z wykształceniem prawniczym nieposiadające uprawnień adwokata lub radcy prawnego. Rozstrzygnięcie to odnosiło się do nieobowiązującego już przepisu Kodeksu wykroczeń, dotyczącego odpowiedzialności karnej za wykonywanie czynności zawodowych bez wymaganych uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-171.58" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Trybunał wyraził pogląd, że aktualny stan prawny odnoszący się do tej kwestii jest bardziej klarowny niż poprzedni, ale nadal pozostawia wątpliwości co do wyłączności świadczenia usług prawnych przez radców prawnych i adwokatów. Uzasadnienie wskazuje też na niezbędność interwencji ustawodawcy w celu jednoznacznego rozstrzygnięcia, kto i w jakim zakresie może świadczyć pomoc prawną.</u>
          <u xml:id="u-171.59" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Obecny stan prawny zawiera szereg istotnych mankamentów. Niezbędne staje się przede wszystkim precyzyjne określenie pod względem podmiotowym pojęcia „świadczenie pomocy prawnej”. Ustawodawca powinien zająć wyraźne stanowisko co do kwestii podstawowej, czy i w jakim zakresie zarobkowe świadczenie pomocy prawnej może być wykonywane przez osoby nienależące do kręgu podmiotów wpisanych na listy korporacyjne. Do ustawodawcy należy więc ocena, czy silniejsze racje interesu publicznego przemawiają za wyłącznością świadczenia pomocy prawnej przez członków określonych korporacji, czy też za otwarciem tej formy aktywności, przynajmniej w pewnym zakresie, dla osób dysponujących jedynie wyższym wykształceniem prawniczym. Za pierwszym rozwiązaniem przemawiają względy wskazujące na potrzebę ochrony możliwie wysokiego standardu świadczeń pomocy prawnej i potrzebę istnienia nadzoru korporacyjnego, za drugim - ochrona interesów tych grup społecznych, których nie stać na wysokospecjalistyczną pomoc prawną świadczoną przez adwokatów i radców prawnych.</u>
          <u xml:id="u-171.60" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Znaczenie, jakie mają w praktyce tzw. studenckie kliniki prawa, potwierdza przeświadczenie, jak bardzo potrzebna jest pomoc prawna świadczona przez osoby, które udostępniają swoje usługi bez wynagrodzenia wymaganego w normalnej praktyce korporacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-171.61" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">W tej krótkiej prezentacji zwróciłem uwagę zaledwie na kilka wątków merytorycznych. Dorobek orzeczniczy Trybunału w 2003 r. jest bogaty i zróżnicowany. Można mieć nadzieję, że przedłożona Wysokiej Izbie coroczna informacja o działalności Trybunału spełni oczekiwania z nią związane. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-171.62" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Markiewicza w celu przedstawienia stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Panie Marszałku! Panie Prezesie Trybunału Konstytucyjnego! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie informacji o istotnych problemach wynikających z działalności orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r. z druku nr 2785.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierował dniu 15 kwietnia 2004 r. powyższą informację do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Komisje na posiedzeniu w dniu 26 maja 2004 r. wysłuchały pana prezesa Trybunału Konstytucyjnego, który przedstawił informację z działalności oraz udzielił odpowiedzi na pytania, a także przeprowadziły dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Przedłożona przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym informacja jest kompleksowa i odzwierciedla wszystkie działania podejmowane przez Trybunał Konstytucyjny. Usystematyzowanie informacji z podziałem na poszczególne części tematyczne zapewnia przejrzystość i czytelność problematyki, którą zajmował się Trybunał.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Informacje podzielono na 3 części. W pierwszej zaprezentowano występujące w 2003 r. problemy związane z działalnością orzeczniczą w zakresie form kontroli oraz zagadnienia proceduralne. W drugiej części przedstawiono problemy konstytucyjne, do których odnosił się Trybunał w 2003 r. W trzeciej części zaprezentowano działalność Trybunału związaną ze współpracą międzynarodową, kontaktami Trybunału z sądami konstytucyjnymi innych krajów oraz udział przedstawicieli Trybunału Konstytucyjnego w krajowych i zagranicznych konferencjach naukowych. Ponadto przedstawiono podstawowe obszary działalności Biura Trybunału. Informacja zawiera 8 załączników przedstawiających działalność Trybunału w ujęciu statystycznym.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału w 2003 r. były problemy proceduralne i konstytucyjne dotyczące szeregu obszarów prawa o zróżnicowanym znaczeniu społecznym i ekonomicznym, jak też związane ze wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Do najbardziej istotnych rozstrzygnięć w 2003 r. zaliczyć można: rozstrzygnięcie, w którym Trybunał uznał za zgodne z konstytucją przepisy ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym; rozstrzygnięcie dotyczące świadczenia pomocy prawnej przez osoby z wykształceniem prawniczym nieposiadające uprawnień adwokata lub radcy prawnego, o czym tutaj przed chwilą mówił pan prezes; problem godności człowieka w kontekście ochrony prawa do prywatności; rozstrzygnięcie w sprawie taksy notarialnej, w którym stwierdził, że wysokość taksy notarialnej nie może być barierą w realizacji praw majątkowych podmiotów prawa.</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">W orzecznictwie Trybunału pojawiło się także zagadnienie znaczenia prawa wspólnotowego dla prawa krajowego. Trybunał wyraził pogląd, że w okresie przygotowawczym do akcesji należy umacniać taki kierunek wykładni, który jest najbardziej zgodny z koncepcją rozwiązań obowiązujących w prawie wspólnotowym. W 2003 r. wystąpił jeden przypadek uchylenia ustawy w trybie kontroli prewencyjnej. Dotyczy to ustawy z 24 lipca 2002 r. o uznaniu części Półwyspu Helskiego za obszar szczególnie ważny dla obrony kraju.</u>
          <u xml:id="u-173.8" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Według przedłożonej informacji w 2003 r. do Trybunału wpłynęły 304 sprawy, w tym 22 pytania prawne i 27 wniosków. W postępowaniu wstępnym, łącznie z wnioskami z ubiegłego roku, rozpatrzono 314 spraw, spośród których 82 przekazano do merytorycznego rozpoznania. Trybunał rozstrzygnął 96 spraw, wydając 70 wyroków i 26 postanowień oraz 2 postanowienia sygnalizacyjne. Spośród 70 wydanych wyroków 23 rozpatrzono z art. 191 ust. 1 pkt 1 konstytucji; poza tym 19 - rozpatrzono z wniosków organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, 6 - z wniosków ogólnokrajowych organizacji zawodowych i 1 - z wniosku Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. W trybie skargi konstytucyjnej wydano 20 wyroków, a 13 w trybie pytania prawnego. Liczba wyroków nie jest tożsama z liczbą spraw przekazanych do merytorycznego rozpoznania, ponieważ w wielu przypadkach Trybunał rozpatrywał niektóre wnioski łącznie. W pełnym składzie Trybunał wydał 9 wyroków i 2 postanowienia; w składzie 5-osobowym - 57 wyroków i 17 postanowień; w składzie 3 sędziów - 4 wyroki i 7 postanowień.</u>
          <u xml:id="u-173.9" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Przedmiotem kontroli Trybunału są zarówno akty stanowiące źródła prawa powszechnie obowiązującego, jak i akty prawa wewnętrznego. Kontrola Trybunału obejmuje prawo pozytywne, a ściślej zawarte w nim normy, a nie ich stosowanie. W 2003 r. Trybunał zbadał w trybie rozpoznania wstępnego 314 spraw, jak już wspomniałem, wydając 216 postanowień o odmowie nadania biegu sprawie. Na 91 postanowień o odmowie złożono zażalenie. W 77 sprawach Trybunał nie uwzględnił zażalenia, w 14 sprawach uwzględnił zażalenie w całości, części lub umorzył postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-173.10" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Jednym z istotnych środków ochrony wolności i praw zawartych w konstytucji jest możliwość wniesienia skargi do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie naruszenia przysługujących wolności i praw. W zakresie skargi konstytucyjnej z art. 79 konstytucji wpłynęły do Trybunału 422 pisma. 210 z nich spełniało warunki formalne umożliwiające zakwalifikowanie ich do dalszego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-173.11" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Z przedstawionych danych statystycznych wynika, że liczba spraw, którym nadano bieg, z roku na rok się zwiększa. Tendencja ta może obrazować lub świadczyć o podniesieniu świadomości prawnej i znajomości prawa przez podmioty, zwiększeniu zaufania do Trybunału Konstytucyjnego, a także - o czym tutaj dość obszernie mówił pan prezes - o słabości tworzonego prawa.</u>
          <u xml:id="u-173.12" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">W części drugiej informacji Trybunał Konstytucyjny odniósł się do widzenia państwa prawnego i niektórych zasad ustrojowych oraz związanej z nimi ochrony wolności i praw. Trybunał w obszernym komentarzu odniósł się do poszczególnych zapisów konstytucji w aspekcie zaistniałych spraw przed Trybunałem oraz wydanych orzeczeń. Komentarz ten moim zdaniem może stanowić bazę wiedzy w zakresie prac legislacyjnych, tworzenia prawa, a także wiedzy o porządku prawnym, jaki istnieje obecnie.</u>
          <u xml:id="u-173.13" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">W problematyce spraw międzynarodowych Trybunał Konstytucyjny podjął działania związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej w aspekcie zagadnień, które mogą mieć znaczenie dla orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w odniesieniu do prawa wspólnotowego.</u>
          <u xml:id="u-173.14" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Wysoka Izbo! W działalności orzeczniczej odnotowano w 2003 r. wzrost liczby spraw merytorycznie rozstrzygniętych w stosunku do lat ubiegłych. Zwiększyła się liczba spraw rozstrzygniętych w trybie kontroli abstrakcyjnej następnej, w tym inicjowanej przez podmioty posiadające szczególną legitymację procesową. Więcej niż w latach poprzednich rozstrzygnięto spraw w trybie kontroli konkretnej. Na poziomie ubiegłorocznym pozostała liczba spraw rozstrzyganych w trybie pytania prawnego, natomiast wzrosła liczba spraw wniesionych w trybie skargi konstytucyjnej. Zwiększyła się w stosunku do roku 2002 liczba wyroków, w których Trybunał uznał zgodność badanych przepisów z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-173.15" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Na odnotowanie zasługuje oddanie w ubiegłym roku, 8 kwietnia, nowej dużej sali rozpraw z nowoczesnym zapleczem technicznym oraz niewielką powierzchnią biurową. Inwestycja ta powinna w efekcie usprawnić funkcjonowanie Trybunału. Na podkreślenie zasługuje także podjęcie prac studyjnych związanych z przygotowaniem do członkostwa Polski w Unii Europejskiej w zakresie zagadnień, które mogą mieć znaczenie dla orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego po akcesji. Przygotowano obszerne opracowania dotyczące: wypowiedzi Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w kwestii pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym państw członkowskich, problemów relacji między narodowym prawem konstytucyjnym a prawem wspólnotowym w dotychczasowym orzecznictwie sądów konstytucyjnych państw członkowskich, stanowiska doktryny prawa i judykatury w kwestiach rozgraniczenia kompetencji między Trybunałem Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich a sądami konstytucyjnymi. Opracowania te są dostępne zainteresowanym instytucjom i osobom m.in. poprzez publikacje na stronach internetowych Trybunału. Dobrą formą w zakresie komunikacji społecznej jest informowanie o pracy Trybunału oraz orzecznictwie, co przyczynia się do pogłębienia znajomości prawa w społeczeństwie, a także daje świadomość bezpieczeństwa prawnego w państwie.</u>
          <u xml:id="u-173.16" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożona przez pana prezesa Trybunału Konstytucyjnego informacja o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału w 2003 r. daje odpowiedź na większość pytań z zakresu funkcjonowania tej tak ważnej dla państwa instytucji. Zawiera wiele wskazówek w zakresie tworzenia prawa, zależności prawnych, a także stosowania prawa. Dobra znajomość zawartej w informacji problematyki, a także przekazywanych materiałów informacyjnych Trybunału, jeśli chodzi o posłów, biura legislacyjne, wydziały prawne i podmioty uczestniczące w procesie stanowienia i stosowania prawa, powinna przyczynić się do poprawy funkcjonowania systemu prawnego państwa i przybliżyć nas do zasady demokratycznego państwa prawnego.</u>
          <u xml:id="u-173.17" who="#PosełSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisja Ustawodawcza rekomendują Wysokiej Izbie rozpatrzenie informacji o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w roku 2003. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Magdalenę Banaś w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełMagdalenaBanaś">Panie Marszałku! Panie Prezesie Trybunału Konstytucyjnego! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu wobec informacji o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r., przekazanej przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PosełMagdalenaBanaś">Trybunał Konstytucyjny jest organem władzy sądowniczej powołanym do badania zgodności z konstytucją ustaw i umów międzynarodowych oraz wykonywania innych zadań określonych w konstytucji. Orzeka jedynie w sprawach, których przedmiotem jest badanie zgodności norm różnego rzędu w hierarchicznie zbudowanym systemie prawnym i nie ma kompetencji kontroli norm tego samego rzędu.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#PosełMagdalenaBanaś">W 2003 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęły 304 sprawy, w tym 22 pytania prawne i 27 wniosków. W postępowaniu wstępnym łącznie z wnioskami z ubiegłego roku rozpatrzono 314 spraw, spośród których 82 przekazano do merytorycznego rozpoznania. Trybunał rozstrzygnął merytorycznie 96 spraw, wydając 70 wyroków i 26 postanowień oraz 2 postanowienia sygnalizacyjne.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#PosełMagdalenaBanaś">Od 1997 r. istnieje instytucja skargi konstytucyjnej, która ma pokaźny dorobek orzeczniczy, głównie w zakresie spraw proceduralnych. Z roku na rok zmniejsza się liczba skarg, którym Trybunał odmawia nadania biegu.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#PosełMagdalenaBanaś">W 2003 r. do Trybunału wpłynęły 422 wnioski, w których obywatele jako podstawę ich złożenia wskazali art. 79 ust. 1 konstytucji. Jednak tylko 210 spełniło warunki formalne umożliwiające ich zakwalifikowanie do postępowania wstępnego, a do merytorycznego rozpoznania przekazano 69 spraw.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#PosełMagdalenaBanaś">Wysoka Izbo! Informacja za rok 2003, którą pan prezes Trybunału Konstytucyjnego przedstawił, zawiera obszerne omówienie problematyki, którą w ubiegłym roku zajmował się Trybunał. Wynika z niej, iż praca tego organu ma różnorodne formy działalności orzeczniczej. Ponadto utrzymuje kontakty międzynarodowe z sądami konstytucyjnymi oraz organizacjami międzynarodowymi, które służą prezentacji dorobku orzeczniczego za granicą oraz wymianie doświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#PosełMagdalenaBanaś">Panie i Panowie Posłowie! W 2003 r. przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału były problemy proceduralne i konstytucyjne dotyczące szeregu obszarów prawa o zróżnicowanym znaczeniu społecznym i ekonomicznym, jak też związane z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Do istotnych rozstrzygnięć zaliczyć należy wyrok z 27 maja 2003 r. w sprawie K.11/03, w którym Trybunał uznał za zgodne z konstytucją zaskarżone przepisy ustawy o referendum ogólnokrajowym. Związany granicami wniosku Trybunał nie badał zarzutów nieuzasadnionych. Taka konstrukcja sądownictwa konstytucyjnego jest pochodną uznania przez ustrojodawcę zasady domniemania konstytucyjności prawa do stabilności porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-175.7" who="#PosełMagdalenaBanaś">Znaczenie społeczne i ekonomiczne miało rozstrzygnięcie dotyczące tzw. taksy notarialnej w wyroku z 10 grudnia 2003 r. Trybunał, uznając niekonstytucyjność przepisu art. 5 Prawa o notariacie, stwierdził, że wysokość taksy notarialnej nie może być barierą w realizacji praw majątkowych, a wprowadzenie górnej granicy taksy powinno pełnić funkcję ochronną w stosunku do uczestników obrotu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-175.8" who="#PosełMagdalenaBanaś">W orzecznictwie Trybunału pojawiło się także zagadnienie znaczenia prawa wspólnotowego dla prawa krajowego. Trybunał Konstytucyjny powoływał się na znaczenie poszczególnych regulacji zawartych w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Postanowienia układu zobowiązują Polskę do podjęcia starań w celu zapewnienia zgodności ustawodawstwa polskiego z ustawodawstwem wspólnotowym. Trybunał wyraził pogląd, że w okresie przygotowawczym do akcesji należało umacniać taki kierunek wykładni, który jest najbardziej zgodny z koncepcją rozwiązań obowiązujących w prawie wspólnotowym i odpowiada utrwalonemu orzecznictwu europejskiemu. Wykładnia prawa wewnętrznego kraju w duchu prawa wspólnotowego może i powinna być wykorzystana jako najtańszy i najszybszy instrument realizacji obowiązku harmonizacji prawa w tym okresie.</u>
          <u xml:id="u-175.9" who="#PosełMagdalenaBanaś">W ostatnich latach zauważa się stałą tendencję wzrostu zaufania społecznego do Trybunału Konstytucyjnego. Świadczy o tym zwiększająca się liczba listów z prośbami o interpretację przepisów lub wskazanie trybu postępowania w sprawie albo informacje o orzecznictwie w konkretnych sprawach bądź też prośby o interwencje związane z usunięciem luk prawnych.</u>
          <u xml:id="u-175.10" who="#PosełMagdalenaBanaś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r. świadczy o wzroście roli sądownictwa konstytucyjnego w życiu społeczno-gospodarczym Polski. Dowodzą tego dane zamieszczone w załącznikach, jak i ranga rozpatrywanych przez Trybunał Konstytucyjny spraw. Odnotowano wzrost liczby spraw merytorycznie rozstrzygniętych przez Trybunał w stosunku do lat poprzednich.</u>
          <u xml:id="u-175.11" who="#PosełMagdalenaBanaś">Pozytywnym zjawiskiem jest malejąca liczba skarg konstytucyjnych, którym odmówiono nadania dalszego biegu z powodu braków formalnych. Zwiększyła się także w stosunku do roku ubiegłego liczba wyroków, w których Trybunał uznał zgodność badanych przepisów z konstytucją. Mnie, jako osobę, która reprezentuje Sejm przed Trybunałem Konstytucyjnym, ta informacja najbardziej cieszy.</u>
          <u xml:id="u-175.12" who="#PosełMagdalenaBanaś">Kończąc, chcę powiedzieć, iż przedstawiona informacja dotycząca działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r. jest dowodem dbałości o jakość uchwalonego prawa i ustalanie poprzez swoje orzecznictwo reguł stanowienia prawa zgodnego z najwyższym aktem prawnym, jakim jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Rola Trybunału Konstytucyjnego jest nie do przecenienia w naszym porządku prawnym. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, który mam przyjemność reprezentować, przyjmuje informację złożoną przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Sławomira Rybickiego występującego w imieniu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PosełSławomirRybicki">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! Konstytucja, najwyższy i najważniejszy akt prawny Rzeczypospolitej, gwarantuje pełną niezależność Trybunału Konstytucyjnego. Niezależna od nacisków, profesjonalna i merytoryczna kontrola konstytucyjności ustaw i innych aktów prawnych jest filarem i jednym z największych osiągnięć ustroju demokratycznego. Jest jedną z podstaw właściwego funkcjonowania demokratycznego państwa prawa. Platforma Obywatelska pragnie w tym miejscu wyrazić słowa uznania panu prezesowi Trybunału Konstytucyjnego oraz jego członkom i pracownikom za kompetentne i niezależne wykonywanie swojej - jakże istotnej - misji.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PosełSławomirRybicki">Wysoki Sejmie! W ubiegłym roku przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału były problemy konstytucyjne i proceduralne dotyczące wielu istotnych dziedzin prawa o zróżnicowanym znaczeniu społecznym i ekonomicznym oraz problemy związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Odnotowano wzrost liczby spraw merytorycznie rozstrzygniętych w stosunku do lat ubiegłych. Większa też była liczba spraw rozstrzygniętych w trybie kontroli abstrakcyjnej następczej. Więcej też niż w latach poprzednich rozstrzygnięto spraw w trybie kontroli konkretnej.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PosełSławomirRybicki">Na podobnym poziomie co w roku ubiegłym pozostała liczba spraw rozstrzygniętych w trybie pytania prawnego, natomiast wzrosła liczba spraw wniesionych w trybie skargi konstytucyjnej. Zwiększyła się - z czego trzeba cieszyć się szczególnie tutaj, w Sejmie - liczba wyroków, w których Trybunał uznał zgodność badanych przepisów z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#PosełSławomirRybicki">W większości spraw odnoszono się głównie do norm konstytucyjnych określających prawa wynikające z zasady demokratycznego państwa prawa i zapisanych w konstytucji praw i wolności, a także źródeł prawa, samorządu terytorialnego oraz finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#PosełSławomirRybicki">Odwołując się do zasady państwa prawnego zawartej w art. 2 konstytucji, Trybunał podtrzymał wcześniej wyrażone poglądy, że z zasady tej wynikają obowiązki poszanowania zasady ochrony zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa, poprzez poszanowanie zasad przyzwoitej legislacji, zapewnienie pewności i stałości prawa oraz przewidywalności postępowania organów państwa.</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#PosełSławomirRybicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z zasady demokratycznego państwa prawa wynika nakaz formułowania przepisów prawa w sposób precyzyjny i jasny oraz poprawny językowo. Wymóg jasności oznacza obowiązek tworzenia przepisów klarownych i zrozumiałych dla ich adresatów, którzy od ustawodawcy oczekują uchwalania norm prawnych, które nie budzą wątpliwości co do treści, nakładanych obowiązków i przyznawanych praw.</u>
          <u xml:id="u-177.6" who="#PosełSławomirRybicki">Debatując nad informacją prezesa Trybunału Konstytucyjnego, warto odnieść się do naszej pracy, bo jej jakość zbyt często przysparza Trybunałowi dodatkowych zajęć. Projekty ustaw pisane przez ministerialnych urzędników pod presją czasu często zawierają błędy i niedopatrzenia. Niewłaściwa i nie dość wnikliwa ocena stanu i potrzeb regulacji danej kwestii przez rząd na etapie inicjatywy ustawodawczej powoduje nadprodukcję projektów ustaw; także skłonność do nadregulacji, zakładająca, że każdy problem społeczny czy ekonomiczny można rozwiązać za pomocą zmiany prawa, a przecież często lepszy efekt można osiągnąć poprzez poprawę jego funkcjonowania, egzekucji czy stabilności. Ilość uchwalonych ustaw nie przechodzi w jakość.</u>
          <u xml:id="u-177.7" who="#PosełSławomirRybicki">Wysoki Sejmie! Obowiązująca ustawa o Trybunale Konstytucyjnym w art. 4 ust. 1 zobowiązuje Trybunał do informowania Sejmu o istotnych problemach wynikających z jego działalności i orzecznictwa. Dzisiejsza debata jest następstwem przedstawienia przez pana prezesa Trybunału informacji za rok 2003. Wysoka Izba otrzymała obszerną i wyczerpującą informację o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Wśród wielu ważnych rozstrzygnięć na dwa chciałbym zwrócić państwa uwagę.</u>
          <u xml:id="u-177.8" who="#PosełSławomirRybicki">Pierwsze rozstrzygnięcie to wyrok z 5 marca i 14 lipca 2003 r. uznający, że obowiązujące mechanizmy lustracyjne nie prowadzą do naruszenia godności człowieka. Trybunał, mając na względzie treść art. 30 konstytucji, orzekł, że naruszenie dobrego imienia osoby publicznej może być usprawiedliwione interesem publicznym i ochroną demokratycznych instytucji państwa. Jawność życia publicznego w demokratycznym państwie pozwala w określonych sytuacjach, by o osobach publicznych ujawniać informacje, które mogą wywołać w opinii publicznej negatywne reakcje. To ważne orzeczenie, które powinno uświadomić każdemu, kto decyduje się na pełnienie funkcji publicznej, że jego działalność, a także przeszłość, musi być, mówiąc kolokwialnie, transparentna. Podejmując świadomą decyzję o rozpoczęciu działalności publicznej powinien uwzględnić wszystkie konsekwencje, również te negatywne, ingerujące w życie prywatne.</u>
          <u xml:id="u-177.9" who="#PosełSławomirRybicki">Drugie rozstrzygnięcie to wyrok z 26 listopada ub. roku dotyczący świadczenia pomocy prawnej przez osoby z wykształceniem prawniczym nieposiadające uprawnień adwokata lub radcy prawnego. Opinia Trybunału odnosząca się do zawodów prawniczych i zakresu spraw zastrzeżonych do właściwości adwokatów i radców prawnych wskazała, że aktualny stan prawny pozostawia wątpliwości co do wyłączności świadczenia usług prawniczych przez adwokatów i radców prawnych. Konieczna jest w tej sprawie pilna interwencja ustawodawcy, który jednoznacznie te wątpliwości rozstrzygnie.</u>
          <u xml:id="u-177.10" who="#PosełSławomirRybicki">Wysoki Sejmie! Ocena prac i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego musi być pozytywna. Działalność Trybunału ma zasadniczy wpływ na funkcjonowanie prawa, jego jakość i stabilność, stając się istotną gwarancją ochrony praw i wolności obywatelskich, a swoim orzecznictwem buduje wzrost zaufania obywateli do tworzonego prawa.</u>
          <u xml:id="u-177.11" who="#PosełSławomirRybicki">Wyrażam przekonanie, że Trybunał nadal będzie stał na straży trwałego i spójnego systemu prawnego w Polsce. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-177.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana marszałka Kazimierza Ujazdowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Jesteśmy dzisiaj świadkami jednej z najważniejszych debat z punktu widzenia troski o istnienie rządów prawa w Polsce i troski o wysoki autorytet konstytucji jako nadrzędnego, podstawowego, fundamentalnego aktu prawnego obowiązującego w Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Słowa, które chcę dzisiaj wypowiedzieć, wypowiadam z punktu widzenia osoby i formacji politycznej, która jest absolutnie przekonana co do podstawowego znaczenia ustrojowego Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny jest nową instytucją ustrojową, która w ogromnym stopniu powstała w reakcji na destrukcję prawa w państwie socjalistycznym, powstała jako instytucja upominająca się o respekt dla zasad prawa i dla wolności obywatelskich. Powstała, przypomnieć to wypada, jako instytucja postulowana przez „Solidarność” i opozycję demokratyczną w czasach, w których mieliśmy do czynienia z dewastacją idei rządów prawa w klasycznym tego słowa rozumieniu.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Trybunał Konstytucyjny jest jedną z tych instytucji ustrojowych, która zasługuje na bardzo wysoką ocenę w wolnej, niepodległej Polsce po roku 1989. Wielokrotnie występował w obronie zasad prawa, w obronie wolności obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Przypomnieć wypada historyczne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ochrony życia, które uznawało pełną ochronę życia od chwili poczęcia za fundament porządku prawnego. Przypomnieć wypada te orzeczenia, które chronią prawa podatników przed arbitralnością władzy, wolność gospodarczą, prawa samorządu terytorialnego. Wreszcie są świeże orzeczenia, a jedno z nich dotyczy okresu sprawozdawczego w sprawie ustawy lustracyjnej, w której podtrzymana została koncepcja prawa obywatela do informacji o osobach pełniących funkcje zaufania publicznego, i znakomita definicja służby publicznej, która wskazuje na szczególne obowiązki tych osób, które w wolnej Rzeczypospolitej aspirują do sprawowania funkcji zaufania publicznego.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Wreszcie chcę wypowiedzieć słowa podziękowania ze względu na orzeczenie dotyczące jednej z ustaw kombatanckich, w którym to orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny przypomniał i wyegzekwował zasadę specjalnej opieki nad weteranami walk o niepodległość. To było jedno z bardzo poważnych orzeczeń, które wyrażało respekt dla zasady konstytucyjnej, która w ostatnim czasie nie była realizowana z uwagi na to, że ze względu na spór społeczno-ekonomiczny ma charakter poboczny, ale szalenie ważny z punktu widzenia autorytetu niepodległego państwa.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Mając pełną świadomość i dorobku, i wysokiego znaczenia Trybunału Konstytucyjnego, z tym większym, chcę powiedzieć, smutkiem i zdumieniem przeczytałem te fragmenty sprawozdania prezesa Trybunału Konstytucyjnego, które dotyczą kwestii podstawowej, kwestii relacji konstytucji do prawa europejskiego. Mam świadomość tego, iż nie jest powinnością prezesa Trybunału Konstytucyjnego rozstrzyganie tej kwestii, chociaż powiem, że znam przypadki, w których prezesi sądów konstytucyjnych w Europie Zachodniej podejmują bardzo poważną krytykę Konstytucji dla Europy z punktu widzenia ochrony siły narodowego sądu konstytucyjnego. Tak uczynił stosunkowo niedawno prezes niemieckiego sądu konstytucyjnego, który poddał bardzo surowej krytyce zasady elastyczności wyrażone w projekcie Konstytucji dla Europy właśnie z punktu widzenia ochrony kompetencji i zadań państwa członkowskiego. Czynił to jako osoba stojąca na straży rangi konstytucji narodowej Republiki Federalnej Niemiec. Nie miałbym pretensji, gdyby prezes polskiego Trybunału Konstytucyjnego miał siłę i moc postępować podobnie, ale rozumiem, że w Polsce takiej tradycji nie ma, choć warto wskazać na ten fakt. Właśnie w Niemczech i Francji sądy konstytucyjne wypracowały doktrynę nadrzędności i kontroli konstytucyjnej nad procesem integracji, doktrynę, która spowodowała także uchwalenie odpowiednich przepisów w konstytucjach obu państw, ale która jest wyrazem autorytetu i siły konstytucji narodowych i sądów konstytucyjnych w obydwu państwach.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">W Polsce w tej sferze dzieją się rzeczy niedobre. Chcę przypomnieć opinii publicznej jedną z opinii Rady Legislacyjnej - wprawdzie w żadnym wypadku Trybunał Konstytucyjny za tę opinię nie odpowiada, ale jest to opinia szalenie niebezpieczna - w której powiada się, iż nie można, niestety, zinterpretować konstytucji na korzyść prawa europejskiego, nie można, niestety, zinterpretować konstytucji w ten sposób, że będzie ona podlegała prawu europejskiemu. Jeśli wysiłek najwybitniejszych prawników w Polsce będzie polegał na tym, żeby udokumentować nadrzędność prawa europejskiego nad konstytucją narodową - i mówię to jako człowiek, który uważa, że istnieje głęboki sens uczestnictwa Polski we Wspólnotach Europejskich - to stajemy przed perspektywą bardzo poważnego ryzyka istnienia i rozwoju rządów konstytucyjnych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Co jest przedmiotem mojej krytyki? Otóż przedmiotem mojej krytyki są te fragmenty sprawozdania, w których jest napisane, iż idee przewodnie prawa wspólnotowego, zasady prawa wspólnotowego, są właściwie czy powinny być właściwie częścią porządku konstytucyjnego, mają być tym zasobem, z którego czerpie się inspiracje przy konstruowaniu wzorca konstytucyjnego. To jest jedna z pierwszych partii tej najpoważniejszej części sprawozdania Trybunału.</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Ustanawia się nieistniejącą na gruncie normatywnym zasadę przychylności integracji europejskiej. Ta zasada oznacza zupełnie co innego w planie polityki państwowej, ona zresztą może być przedmiotem demokratycznej debaty i oceny. Ta zasada oczywiście istnieje jako zasada dostosowania prawa polskiego wewnętrznego do dyrektyw. Ta zasada jest jakimś elementem hierarchii źródeł prawa, dlatego że rozporządzenia Unii Europejskiej idą przed ustawami zwykłymi, tylko nie jest to zasada konstytucyjna. Nie ma podstaw po prostu do uznania prawa europejskiego jako inspiracji interpretacyjnej służącej konstruowaniu wzorca konstytucyjnego, ponieważ prawo, które powstaje na zasadzie szczególnego upoważnienia Rzeczypospolitej, a tym jest prawo Unii Europejskiej, prawo, które jest interpretowane przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości, a nie przez narodowy sąd konstytucyjny, nie może być częścią porządku konstytucyjnego; tzn. nie może być częścią norm, które mają w Rzeczypospolitej charakter najwyższy i które gwarantują kontrolę konstytucyjną także nad procesem integracji europejskiej. Takie wypadki kontroli konstytucyjnej procesu integracji europejskiej zdarzały się stosunkowo często nawet w tych krajach, które są promotorami integracji europejskiej; zdarzały się i przed sądem konstytucyjnym, i przed sądami powszechnymi.</u>
          <u xml:id="u-179.9" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Jest to naprawdę bardzo niedobry zabieg, tym bardziej że nie ma dla tego zabiegu żadnej silnej podstawy normatywnej. Nie daje go ani art. 9 konstytucji, który mówi o przestrzeganiu umów międzynarodowych, przestrzeganiu prawa międzynarodowego - ale nie wyróżniając w żadnym wypadku prawa Unii Europejskiej, bo wszyscy wiemy, iż w konstytucji nie ma ani artykułu, ani rozdziału poświęconego Unii Europejskiej. Nie daje takiej podstawy art. 91, bo mówi on wyraźnie, iż prawo unijne jest wyższe od ustawodawstwa zwykłego, ale niższe od konstytucji, co potwierdza nawet ta nieszczęśliwa opinia Rady Legislacyjnej. Nie dają wreszcie takiej podstawy przepisy, które dotyczą bezpośrednio sądu konstytucyjnego, bo w tych przepisach Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej powiada, iż Trybunał Konstytucyjny ocenia zgodność umów międzynarodowych z konstytucją. Nie ma żadnej materii, która by dawała podstawy do tego, by prawo europejskie stanowiło część porządku norm konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-179.10" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">W sprawozdaniu tym są też pewne elementy ideologiczne. Muszę powiedzieć, że absolutnie nie zgadzam się z tym, żeby z punktu widzenia procesu wychowywania dzieci i młodzieży wiedza o Unii Europejskiej była najważniejszym elementem świadomości publicznej, ważniejszym od wiedzy o Trybunale Konstytucyjnym, polskim sądownictwie, polskim parlamencie i polskiej historii. Szczerze powiedziawszy, moja ciekawość jest w tym wypadku bardzo silna - chciałbym wiedzieć, kto podpowiedział taki zapis. Chodzi o orzeczenie, które otwiera drogę do odrębnego traktowania referendum od zwykłego procesu demokratycznego.</u>
          <u xml:id="u-179.11" who="#PosełKazimierzMichałUjazdowski">Krótko mówiąc - bo przekroczyłem już limit czasu - mając wielki szacunek dla zasług i roli ustrojowej Trybunału Konstytucyjnego, bardzo gorąco namawiam do rezygnacji z takiej strategii interpretacyjnej, której finałem jest kryzys rządów konstytucyjnych w Polsce i stworzenie sytuacji, w której Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej traci w poważnym zakresie status nadrzędnego aktu na terytorium Rzeczypospolitej, a pozycja sądu konstytucyjnego ulega pewnemu zachwianiu, i do powstrzymania się od takiej interpretacji do chwili zmian, do których uprawniony jest polski ustrojodawca - do chwili zmian konstytucyjnych, które należą do zupełnie innego podmiotu, innego procesu i postępowania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Sawickiego występującego w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Informacja prezesa Trybunału Konstytucyjnego o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału zasługuje na szczególną uwagę, głównie ze względu na problemy zawarte w części drugiej: Państwo prawne i niektóre zasady ustrojowe oraz związana z nim ochrona wolności i praw. W rozdziałach II, III i IV orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego odgrywa ogromną rolę, nie tylko na odcinku stosowania prawa, ale także na odcinku tworzenia prawa, co dla Sejmu ma pierwszorzędne znaczenie. W tym miejscu chciałbym bardzo mocno podkreślić, iż przydatne są wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego dotyczące zagadnień związanych z procesem legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PosełMarekSawicki">Na szczególną uwagę zasługują części opracowania, które dotyczą dopuszczalności ingerencji w konstytucyjne wolności i prawa, w konstytucyjne warunki procesu ustawodawczego, w tym dotyczące inicjatywy ustawodawczej, pilnego trybu ustawodawczego, a także wnoszenia poprawek w Sejmie i Senacie.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#PosełMarekSawicki">Przechodząc do problemów, które były przedmiotem orzecznictwa Trybunału w 2003 r. i są omówione w informacji pana prezesa, pragnę podkreślić, iż Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wnikliwie zapoznał się ze stanowiskiem dotyczącym prawa do odszkodowania, wynikającego z art. 77 ust. 1 konstytucji. Bardzo ważne jest stwierdzenie, że odpowiedzialność odszkodowawcza przewidziana w art. 77 ust. 1 konstytucji związana jest z działalnością każdego organu władzy publicznej i nie jest uzależniona od tego, czy działanie organu jest zawinione. Ustawodawca zwykły nie może ograniczać materialnoprawnego zakresu konstytucyjnego prawa do odszkodowania z art. 77 ust. 1 konstytucji. Prawo do odszkodowania nie może być rozważane wyłącznie w jego formalnoprawnym wymiarze, ale musi zawierać stosowne materialnoprawne gwarancje jego realizacji. Oznacza to, że ustawodawca winien nie tylko zapewnić poszkodowanemu odpowiednie procedury umożliwiające dochodzenie przed niezależnym, bezstronnym i niezawisłym sądem praw i wolności oraz zgodnego z wymogami sprawiedliwości i jawności ukształtowania tych procedur, ale nadto musi zagwarantować prawo do wyroku sądowego.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#PosełMarekSawicki">Dla Sejmu dużą przydatność będzie miało stanowisko Trybunału Konstytucyjnego dotyczące źródeł prawa, w szczególności dotyczące upoważnienia ustawowego do wydawania rozporządzeń, ich konstytucyjności i legalności, a także aktów prawa wewnętrznego i miejscowego.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Oczekuje się, że wejście Polski do Unii Europejskiej, a zwłaszcza stosowanie w Polsce prawa obowiązującego w Unii Europejskiej stawia Trybunał Konstytucyjny przed nowymi zagadnieniami. Niewątpliwie szczególna sytuacja powstanie z chwilą ratyfikacji traktatu konstytucyjnego, co zdaniem Polskiego Stronnictwa Ludowego, mam nadzieję, nie nastąpi. W debacie tej sporo mówiono o problemach tworzenia i stosowania prawa. Pragnę podnieść, że w związku z wprowadzeniem do polskiego prawa zawieszenia ustawodawczego podejmowane są próby wzywania Sejmu i marszałka Sejmu do udziału w sporach cywilnoprawnych, w których zgłasza się roszczenia z tego powodu, iż Sejm nie uchwalił określonej ustawy. Warto w tym miejscu przytoczyć niektóre stwierdzenia zawarte w piśmie prezesa sądu okręgowego, z dnia 1 czerwca 2004 r., skierowanym do marszałka Sejmu:</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#PosełMarekSawicki">Na podstawie art. 188 konstytucji Trybunał Konstytucyjny nie jest natomiast uprawniony do orzekania o zaniechaniach ustawodawcy. Bezprawie normatywne w postaci zaniechania ustawodawcy, będące źródłem szkody może być ustalone przez sądy powszechne i Sąd Najwyższy w postępowaniu odszkodowawczym. Wynika to m.in. z art. 2 Kodeksu postępowania cywilnego, który ustanawia generalną zasadę kompetencji sądów powszechnych w sprawach cywilnych, przede wszystkim w związku z art. 177 i 175 konstytucji, a także z art. 188 konstytucji (a contrario nie przyznaje takich kompetencji Trybunałowi Konstytucyjnemu).</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#PosełMarekSawicki">Potraktowanie zaniechania legislacyjnego jako czynu niedozwolonego ustawodawcy, tj. Sejmu, będącego zasadniczym organem stanowienia prawa w formie ustawy, nie stanowi naruszenia przez sądy powszechne ani też Sąd Najwyższy konstytucyjnej zasady podziału i równowagi władzy, w tym niezależności władzy ustawodawczej od władzy sądowniczej (art. 10 konstytucji), ponieważ sądy powszechne będą orzekały o skutkach wymienionej wadliwej legislacji w odniesieniu do zindywidualizowanego podmiotu, który się jej podporządkował, a to wchodzi w zakres stosowania prawa powierzonego organom wymiaru sprawiedliwości (art. 173 i art. 175 ust. 1 konstytucji).</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#PosełMarekSawicki">Nie podzielając stanowiska prezesa sądu okręgowego, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego stwierdza konieczność bardzo wnikliwego analizowania projektów ustaw, szczególnie jeśli chodzi o rozwiązania dotyczące odszkodowań. Wielokrotnie zresztą na tej sali wnosiliśmy o to, aby powołać niezależną radę legislacyjną, która czuwałaby nad procesem stanowienia prawa, nad jego przejrzystością i jakością, tak by ostatecznie Trybunał Konstytucyjny miał jak najmniej pracy.</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#PosełMarekSawicki">Reasumując, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego pozytywnie ocenia przedłożoną informację, a co za tym idzie, także działalność Trybunału w 2003 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Agnieszkę Pasternak występującą w imieniu Socjaldemokracji Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełAgnieszkaPasternak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełAgnieszkaPasternak">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym Trybunał jest zobowiązany do informowania Sejmu o problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Tak też, jak co roku, dzieje się i dzisiaj, kiedy to pochylamy się nad informacją o istotnych problemach wynikających z działalności orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#PosełAgnieszkaPasternak">Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego określa art. 188 konstytucji, zgodnie z którym Trybunał orzeka w sprawach zgodności ustaw i umów międzynarodowych z konstytucją, zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, zgodności przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwowe z konstytucją, ratyfikowanych umów międzynarodowych z ustawami, zgodności z konstytucją celów działalności partii politycznych oraz w sprawach skargi konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#PosełAgnieszkaPasternak">W 2003 r. do Trybunału wpłynęły aż 3421 pisma, co świadczy o tym, jak olbrzymią rolę odgrywa Trybunał w życiu społeczno-gospodarczym, a także o zaufaniu obywateli do tej właśnie instytucji.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#PosełAgnieszkaPasternak">W minionym roku do Trybunału wpłynęły 304 sprawy, w tym 22 pytania prawne i 27 wniosków. Trybunał rozstrzygnął merytorycznie 96 spraw, wydając 70 wyroków i 26 postanowień oraz 2 postanowienia sygnalizacyjne, a także wydano 20 wyroków w trybie skargi konstytucyjnej i 13 w trybie pytania prawnego. To bardzo duży dorobek.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#PosełAgnieszkaPasternak">Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na instytucję skargi konstytucyjnej, która jest dopuszczalna w sytuacji, gdy w konkretnym przypadku doszło do naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw. W 2003 r. wpłynęły do Trybunału aż 422 pisma, w których obywatele za podstawę wskazywali art. 79 ust. 1 konstytucji. To największa liczba pism od wejścia w życie konstytucji z 1997 r. Niestety, blisko połowa z tych pism nie spełniała warunków formalnych umożliwiających zakwalifikowanie do postępowania wstępnego. Warto zastanowić się, co zrobić, aby ten nadzwyczajny środek ochrony praw i wolności konstytucyjnych, sporządzany przecież przez adwokata lub radcę prawnego, był jak najbardziej profesjonalny i oczywiście zasadny.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#PosełAgnieszkaPasternak">Jak co roku kontrowersje wzbudzają tak zwane wyroki interpretacyjne, a zwłaszcza pogląd wyrażany przez Sąd Najwyższy, kwestionujący obowiązującą moc wyroku interpretacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#PosełAgnieszkaPasternak">Wysoka Izbo! Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego nie spotyka się z większą krytyką, co świadczy, jak już mówiłam wcześniej, o dużym autorytecie Trybunału Konstytucyjnego i zaufaniu do niego. Jednakże w 2003 r. kilka orzeczeń wywołało kontrowersje. Myślę tu na przykład o wyroku z 27 maja 2003 r., którego przedmiotem były przepisy ustawy o referendum ogólnokrajowym, czy rozstrzygnięciu dotyczącym świadczenia pomocy prawnej przez osoby z wykształceniem prawniczym nieposiadające uprawnień adwokata lub radcy prawnego.</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#PosełAgnieszkaPasternak">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Socjaldemokracji Polskiej wyraża duże uznanie dla pracy sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał stał się istotną gwarancją ochrony praw i wolności obywatelskich. O uznaniu dla tej bardzo trudnej pracy świadczą liczne nagrody, których Trybunał w 2003 r. był laureatem. Myślę, że „Złoty Paragraf”, doroczna nagroda „Gazety Prawnej” za konsekwencję w obronie podstawowych zasad konstytucji oraz wywieranie korzystnego wpływu na jakość i spójność polskiego prawa, winien skłonić do refleksji obie izby parlamentu, gdyż nie ułatwiają one pracy sędziom Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#PosełAgnieszkaPasternak">Mimo dużej krytyki społecznej odnoszącej się do ustawodawcy, pozytywny jest fakt, że w 2003 r. zwiększyła się liczba wyroków, w których Trybunał uznał zgodność badanych przepisów z konstytucją. Mam nadzieję, że liczba takich rozstrzygnięć będzie z roku na rok się zwiększać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Wandę Łyżwińską występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełWandaŁyżwińska">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie informacji o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PosełWandaŁyżwińska">Od momentu wejścia w życie obecnie obowiązującej konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. Trybunał Konstytucyjny spełnia bardzo ważną ustrojową rolę w naszym kraju. Art. 173 konstytucji stanowi, że sądy i trybunały są odrębną i niezależną od innych władzą, natomiast art. 188 konstytucji nadaje Trybunałowi wyłączne kompetencje w sprawach orzekania o zgodności z konstytucją ustaw i innych aktów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PosełWandaŁyżwińska">Wyroki Trybunału Konstytucyjnego są ostateczne. Wszystko to sprawia, że Trybunał Konstytucyjny na istotny wpływ na tworzenie prawa. Nie ulega wątpliwości, że Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., określając precyzyjnie kompetencje, umożliwiła Trybunałowi Konstytucyjnemu osiągnięcie niekwestionowanej roli w zakresie sądownictwa konstytucyjnego i w życiu społeczno-gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#PosełWandaŁyżwińska">Trudno sobie obecnie wyobrazić tworzenie prawa w Polsce bez orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Po naszym wstąpieniu do Unii Europejskiej rola Trybunału wzrasta, ponieważ orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego wskazuje nie tylko na zagadnienia niezgodności prawa z konstytucją, ale także na te, które wymagają bezzwłocznego uregulowania i harmonizacji prawa krajowego z prawem wspólnotowym, do czego Polska została zobowiązana w układzie stowarzyszeniowym.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#PosełWandaŁyżwińska">Bardzo duże znaczenie ma tak zwana skarga konstytucyjna, umożliwiająca każdemu obywatelowi złożenie wniosku do Trybunału, jeśli jego wolność lub prawa zostały naruszone.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#PosełWandaŁyżwińska">Informacja przedstawiona Sejmowi przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego wskazuje, że rośnie zaufanie społeczeństwa do Trybunału Konstytucyjnego, zwiększa się bowiem liczba wniosków o interpretację przepisów prawa, o interwencję w sprawach związanych z usunięciem luk prawnych.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#PosełWandaŁyżwińska">Przedstawiona przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego informacja o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r. bardzo szczegółowo opisuje pracę Trybunału. Omówione w niej zostały chyba wszystkie orzeczenia wydane przez Trybunał w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#PosełWandaŁyżwińska">To dobrze, że posłowie mogą szczegółowo zapoznać się z tym materiałem, ale niewątpliwie trudno ustosunkować się do tak fachowego i szczegółowego tekstu w ciągu zwykłego 10-minutowego wystąpienia, a zwłaszcza ocenić ten tekst. Sejm popełnia taki sam błąd, jak przy innych sprawozdaniach, na przykład rzecznika praw obywatelskich czy Państwowej Inspekcji Pracy. Takie sprawozdania są bardzo obszerne, szczegółowe, opisują bardzo ważne dziedziny życia społecznego. Już chyba najwyższy czas, aby takim informacjom poświęcić w porządku obrad Sejmu przynajmniej kilka godzin. Są to zbyt ważne informacje i sprawy zbyt ważne dla obywateli, aby je tak zbywać.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#PosełWandaŁyżwińska">Jeśli chodzi o problemy wynikające z działalności orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, to także zdaniem mojego klubu Sejm powinien zająć się nią bardziej w aspekcie ustrojowym, a nie przez pryzmat spraw rozpatrywanych przez Trybunał. Trybunał Konstytucyjny jest w sposób szczególny usytuowany w ustroju naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#PosełWandaŁyżwińska">Zwraca uwagę swoją odmiennością postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 września 2003 r. nr SK 28/03, z którego wynika, iż nie ma on kompetencji do kontroli norm prawa tego samego rzędu, z uwagi na treść art. 188 Konstytucji Rzeczypospolitej. Jeżelibyśmy mieli na uwadze tylko i wyłącznie ustawy uchwalone przez Sejm Rzeczypospolitej, to rzeczywiście nie nasuwałyby się żadne wątpliwości. Natomiast, jeżeli będziemy mieli na uwadze treść umów międzynarodowych, na których ratyfikację Sejm wyraził zgodę, nasuwają się wątpliwości, czy jednak Trybunał nie powinien mieć prawa do orzekania i w tym przedmiocie.</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#PosełWandaŁyżwińska">Jeżeli Trybunał Konstytucyjny zakłada korzystanie z dorobku prawa Unii Europejskiej, to wydaje się oczywiste, iż powinien orzekać także o zgodności prawa unijnego z Konstytucją Rzeczypospolitej i o to należałoby poszerzyć kompetencje Trybunału Konstytucyjnego. Nie ulega wątpliwości, że udział Trybunału Konstytucyjnego w procesie tworzenia prawa jest bardzo duży, można nawet stwierdzić, że dużo większy niż prezydenta Rzeczypospolitej, Senatu, a nawet w niektórych wypadkach i Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-185.11" who="#PosełWandaŁyżwińska">Ustawę uchwaloną przez Sejm może w znacznym stopniu zmienić Senat, może jej nie podpisać prezydent. Decyzja Senatu może zostać zmieniona przez Sejm, decyzji prezydenta także może Sejm nie zaakceptować. Natomiast decyzja Trybunału jest nieodwołalna. Niektóre orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wprowadzały w zdumienie zarówno ekspertów konstytucjonalistów, jak i opinię publiczną. Ale z decyzjami Trybunału nie ma żadnej dyskusji, wszyscy muszą je przyjmować bez komentarzy, bo są one powszechnie obowiązujące i ostateczne. Jeśli więc mamy dyskutować o problemach wynikających z orzecznictwa Trybunału, to powinniśmy ocenić nie konkretne przypadki orzeczeń, ale rolę ustrojową, jaką ten organ władzy sądowniczej spełnia w państwie. Powinniśmy zadać sobie trud udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy konstytucyjny zapis ostateczności orzeczeń Trybunału służy dobrze państwu, czy być może wymaga pewnej modyfikacji, bo w gruncie rzeczy taki zapis w konstytucji piętnastu sędziom powołanym przez Sejm daje prawo do nieomylności. Oczywiście, takiej odpowiedzi nie udzielimy, dyskutując w Wysokiej Izbie w ramach jednego punktu w porządku obrad. W tym celu powinniśmy zapoczątkować merytoryczną ustrojową dyskusję wśród ekspertów konstytucjonalistów.</u>
          <u xml:id="u-185.12" who="#PosełWandaŁyżwińska">Informacja o istotnych problemach wynikających z działalności orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego przedstawiona w tej formie jest bardzo cenna. Wprawdzie nie daje ona odpowiedzi na pytania o charakterze ustrojowym, ale jest bogatym materiałem o pracy Trybunału, pokazuje, z jakimi problemami Trybunał ma do czynienia w codziennej pracy i jaka jest skala problemów, które wpływają do rozpatrzenia przez Trybunał. 304 sprawy, które wpłynęły do Trybunału w 2003 r., powinny skłonić do wielkiej refleksji nas, poszczególnych posłów i Wysoką Izbę jako całość nad jakością stanowionego prawa.</u>
          <u xml:id="u-185.13" who="#PosełWandaŁyżwińska">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej z uznaniem przyjmuje fakt złożenia tej informacji Sejmowi, zwłaszcza że konstytucja nie nakłada na Trybunał takiego obowiązku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Roberta Strąka występującego w imieniu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełRobertStrąk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Mam zaszczyt w dniu dzisiejszym przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin w przedmiocie sprawozdania prezesa Trybunału Konstytucyjnego o działalności Trybunału w 2003 r. Działalność Trybunału Konstytucyjnego określa Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej i ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym. Szczegółowe regulacje prawne określone są w regulaminie Trybunału Konstytucyjnego uchwalonym przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PosełRobertStrąk">Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego, których tu nie będę wymieniał, są enumeratywnie określone w art. 188 konstytucji. W 2003 r. Trybunał nie rozstrzygał zgodności z konstytucją celów i działalności partii politycznych. Uważamy, że jeżeli tym zagadnieniem Trybunał się nie zajmował, oznacza to dobrą przesłankę dla polskiego systemu parlamentarnego. Zajmował się natomiast zasadami i normami ujętymi w przepisach zawartych w poszczególnych rozdziałach konstytucji. Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego określone w art. 188 konstytucji wymagają odniesienia do norm konstytucji jako wzorca, według którego ocenia się przepisy prawa. Trybunał wielokrotnie odwoływał się do zasady państwa prawnego zawartej w art. 2 konstytucji. Z zasady tej wynikają obowiązki poszanowania zasady ochrony zaufania do państwa. W 2003 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęły 304 sprawy, w tym 22 pytania prawne i 27 wniosków. Rozpatrzono 314 spraw, spośród których 82 przekazano do merytorycznego rozpoznania. Trybunał rozstrzygnął merytorycznie 96 spraw, wydając 70 wyroków i 26 postanowień. Postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym następują na podstawie wniosku, pytania prawnego lub skargi konstytucyjnej. Działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r. spowodowała wzrost roli sądownictwa konstytucyjnego w Polsce, o czym świadczy zwiększona ilość spraw rozstrzyganych przez Trybunał oraz wzrost ich rangi. Wzbogacił się także dorobek orzeczniczy w zakresie rozumienia norm konstytucyjnych oraz prawa Wspólnoty Europejskiej. Wzrosła również liczba spraw merytorycznie rozstrzyganych przez Trybunał w stosunku do lat ubiegłych, zwiększyła się ilość spraw rozstrzygniętych w trybie kontroli, pozostała na tym samym poziomie liczba spraw rozstrzygniętych w trybie pytania prawnego, zanotowano wzrost liczby spraw wniesionych w trybie skargi konstytucyjnej, maleje liczba skarg konstytucyjnych, którym odmówiono nadania dalszego biegu z powodu braków formalnych, zwiększyła się liczba wyroków, w których Trybunał uznał zgodność badanych przepisów z konstytucją. Trybunał określił granicę prawną nieprzekraczalną dla ustaw zwykłych, dopuszczając odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, ponadto zasygnalizował doprecyzowanie przez ustawodawcę niektórych budzących wątpliwości przepisów ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. W 2003 r. rozstrzygnął problemy konstytucyjne o znaczeniu precedensowym. Trybunał rozważał także po raz pierwszy problem władzy zwierzchniej narodu poprzez prawo i jego udziału w referendum ogólnokrajowym i lokalnym, rozstrzygnął zgodność ustawy o referendum ogólnym i lokalnym. Istotne jest także, że podjął się rozważania dotyczącego zawodów prawniczych w zakresie spraw zastrzeżonych dla adwokatów i radców prawnych. Jak wszyscy pamiętamy nowelizacja stosownych ustaw leży w naszej Izbie już od wielu wielu miesięcy i jakoś dziwnym trafem nie rusza z miejsca. Jest to smutne, ponieważ mamy coraz liczniejszą rzeszę absolwentów, których dojście do zawodów prawniczych było, jest i jak na razie w dalszym ciągu będzie ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#PosełRobertStrąk">Trybunał wskazał na brak przepisów odnoszących się do ich wyłączności, co powoduje niejasność w odniesieniu do możliwości wykonywania czynności prawnych przez osoby z wykształceniem prawniczym, a nieposiadających aplikacji adwokackich czy radcy prawnego. Nie byłoby tutaj wielkiego problemu z niedoprecyzowaniem, żeby nie fakt, że na polskim rynku prawniczym adwokatów i radców prawnych stosunkowo jest niewielu w porównaniu z innymi krajami europejskimi, a usługi prawne są w naszym państwie drogie i stać na nie tylko nielicznych. Dlatego też uważamy, podobnie jak i Trybunał, że należy zdefiniować pomoc prawną w sposób wyczerpujący i jednoznaczny.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#PosełRobertStrąk">Myślę, że rola Trybunału Konstytucyjnego będzie rosła w naszym państwie z bardzo prostej przyczyny. W związku z wejściem do Unii Europejskiej nastąpiła recepcja bardzo wielu przepisów unijnych. I tutaj jest rola Trybunału Konstytucyjnego, aby podjąć działania, które określą, które z tych przepisów są zgodne z naszą konstytucją, a które nie. Także to sprawozdanie, jak i poprzednie sprawozdania Trybunału Konstytucyjnego mówią nam o jednym, że praca Wysokiej Izby niestety nie jest na najwyższym poziomie. Mieliśmy do czynienia z zanegowaniem przez Trybunał Konstytucyjny wielu ustaw i to ustaw przygotowywanych przez rząd, który ma znacznie więcej instrumentów prawnych, legislacyjnych, żeby stworzyć dobrą ustawę, niż grupa posłów, którzy wystąpią ze stosowną inicjatywą. Trybunał Konstytucyjny kwestionował wiele ważnych ustaw. To jest bardzo niepokojące. Mamy przykład choćby teraz, jeśli chodzi o kwestię służby zdrowia. I te nasze błędy, a szczególnie błędy strony rządowej, bo większość kwestionowanych ustaw to były przecież ustawy, których wnioskodawcą był rząd Rzeczypospolitej Polskiej, wskazują na jedno, że nasze społeczeństwo nie może nic planować na dłuższy okres, ponieważ w Polsce prawo jest niestabilne, non stop mamy do czynienia ze zmianami, z nowelizacjami. Często po roku zmieniamy dany kodeks, już nie wspomnę o Kodeksie spółek handlowych, kiedy to po roku czy po dwóch latach jego działalności trzeba było wnieść aż 70 poprawek. To świadczy po prostu o tym, jakie w naszej Izbie wychodzą buble, a w związku z tym i Trybunał ma sporo pracy. Natomiast zdaniem Ligi Polskich Rodzin należy dążyć do tego, żeby proces legislacyjny był spowolniony, nie dlatego że Liga Polskich Rodzin uważa, że trzeba mniej pracować, nie, trzeba pracować wolniej i dokładniej, bo ustawa to jest bardzo ważna materia. Tworząc złą ustawę, możemy doprowadzić do wielkich strat gospodarczych i społecznych, ponieważ ustawy mają często bardzo szeroki zakres oddziaływania, oddziałują na wszystkie warstwy społeczne i kwestie gospodarcze. Dlatego też Liga Polskich Rodzin uważa, że należy zmienić jak najprędzej konstytucję. W nowym porządku prawnym będziemy dążyć do zwiększenia roli Trybunału Konstytucyjnego, ponieważ Trybunał Konstytucyjny ma jedną zasadniczą zaletę, której nie ma żaden rząd czy grupa posłów - jego członkowie są to fachowcy apolityczni, fachowcy, którzy badają daną ustawę pod względem zgodności z konstytucją, czyli badają pod względem fachowym. Niestety, w naszej Izbie jest tak, że bardzo często mamy do czynienia z czystym koniunkturalizmem. Po prostu często się stosuje rozwiązania prawne już od samego początku bardzo wątpliwe z punktu widzenia prawnego, tak aby gdzieś znaleźć dodatkowe pieniądze i przysłowiową dziurę w budżecie zatkać.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#PosełRobertStrąk">Dlatego też Liga Polskich Rodzin nie wnosi jakichkolwiek zastrzeżeń co do rozpatrywanego w dniu dzisiejszym sprawozdania. Uważamy, że Trybunał Konstytucyjny wypełnia swoje obowiązki dobrze. Życzymy mu mniej pracy, bo to będzie oznaczało tylko jedno - że poziom prawa w Polsce się podwyższa. To bowiem, że mówimy, że Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnął tyle spraw, że nastąpiło zwiększenie liczby tych spraw, Wysoka Izbo, świadczy o jednym - że polskie prawo, proces jego tworzenia są na kiepskim poziomie. Taka jest prawda. Nas powinno cieszyć coś innego, to, że Trybunał Konstytucyjny będzie miał mniej pracy, mniej spraw będzie rozstrzygał, a jeżeli już będzie rozstrzygał, to będzie stwierdzał, że dana ustawa jest zgodna z konstytucją. I nie ma się z czego cieszyć, że jest tyle spraw. To jest smutne. Mówię to szczególnie do lewej strony, choć tu już akurat nikogo nie ma. To państwo przez ostatnie 4 lata stanowicie prawo.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#PosełRobertStrąk">Jeszcze raz chciałbym podziękować za pracę prezesowi i wszystkim sędziom Trybunału Konstytucyjnego, życzyć, żeby tej pracy było mniej, bo to będzie lepiej świadczyło o naszej Izbie, i w imieniu Ligi Polskich Rodzin zasygnalizować, że będziemy dążyć do zmian w konstytucji po nowych wyborach i zwiększenia roli Trybunału Konstytucyjnego, który jest czynnikiem apolitycznym i fachowym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Kazimierz Michał Ujazdowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Jagiełłę, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełAndrzejJagiełło">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu dotyczące informacji o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego zaprezentowanej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PosełAndrzejJagiełło">Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym w art. 4 ust. 1 zobowiązuje Trybunał do informowania Sejmu i Senatu o istotnych problemach wynikających z jego działalności i orzecznictwa.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PosełAndrzejJagiełło">Przedstawiona przez pana profesora Safjana, przyjęta i zatwierdzona przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału z 29 marca 2004 r., informacja składa się z 3 części, a dotyczą one: problemów związanych z działalnością orzeczniczą w zakresie form kontroli oraz zagadnień proceduralnych, problemów konstytucyjnych, działalności Trybunału związanej ze współpracą międzynarodową. Ponadto przedstawiono podstawowe obszary działalności biura Trybunału. Informacja zawiera również 8 załączników, które w sposób swoisty raportują działalność Trybunału Konstytucyjnego w formie statystyk.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#PosełAndrzejJagiełło">2003 r. obfitował w mnogość spraw związanych z przygotowywanym wejściem Polski do Unii Europejskiej w dniu 1 maja i łączył się z opracowywaniem szeregu przepisów dostosowujących nasze prawo do założeń przepisów unijnych. Na tym tle rodziły się bowiem problemy konstytucyjne oraz proceduralne, i to o bardzo szerokim podłożu społeczno-politycznym.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#PosełAndrzejJagiełło">Warto tutaj wspomnieć o bardzo istotnym rozstrzygnięciu z 27 maja 2003 r., w którym Trybunał orzekł, iż przepisy ustawy z 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym są zgodne z konstytucją. Wnioskodawcy zarzucili m.in. prowadzenie kampanii wyborczej wśród osób niemających jeszcze prawa wyborczego, wprowadzenie innych niż zazwyczaj zasad finansowania kampanii wyborczej oraz wnosili o uznanie za wiążącą wypowiedź negatywną, jeżeli w referendum nie weźmie wymagana przez prawo liczba osób. Trybunał nie podzielił żadnej z wątpliwości wnioskodawców, jak również nie przyjął ich postulatów i w związku z tym referendum ogólnokrajowe, w którym obywatele wypowiadali się na temat wyrażenia zgody na przystąpienie Polski do struktur Unii Europejskiej, odbyło się zgodnie z krytykowaną przez pewne kręgi ustawą.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#PosełAndrzejJagiełło">Istotnego problemu dotyczył również wyrok odnoszący się do świadczenia pomocy prawnej przez osoby posiadające wyższe wykształcenie prawnicze, a nieposiadające uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego lub adwokata. Trybunał wyraził tutaj pogląd, że wątpliwości budzi wyłączność tylko dwóch zawodów na świadczenie pomocy prawnej, chociażby z uwagi na konstytucyjną zasadę wolności działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#PosełAndrzejJagiełło">Istotne znaczenie ekonomiczno-społeczne przypisać należy wyrokowi, który uznał niekonstytucyjność art. 5 ustawy o notariacie uprawniającego do wydawania rozporządzenia w sprawie taksy notarialnej, stwierdzając jednocześnie, iż wprowadzenie górnej granicy taksy powinno pełnić funkcję ochronną w stosunku do uczestników obrotu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#PosełAndrzejJagiełło">Problemem godności człowieka w aspekcie ochrony prawa do prywatności Trybunał zajmował w wyrokach z dnia 5 marca i 14 lipca 2003 r. i uznał, że obowiązujące mechanizmy lustracyjne niczym nie naruszają godności człowieka. Osoba pełniąca funkcję publiczną musi mieć świadomość węższego zakreślenia granicy chronionej prawnie prywatności w jej wypadku niż w wypadku innych podmiotów niepełniących funkcji publicznych.</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#PosełAndrzejJagiełło">Szereg rozstrzygnięć Trybunału z roku 2003 dotyczyło procedury cywilnej - 9 wyroków dotyczyło tego rodzaju postępowania. Rok 2003 przyniósł też jeden przypadek uchylenia ustawy w trybie kontroli prewencyjnej, ustawy o uznaniu Półwyspu Helskiego za obszar szczególnie ważny dla obrony kraju.</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#PosełAndrzejJagiełło">Przytoczone tutaj pojedyncze przykłady wyroków Trybunału Konstytucyjnego mają wskazywać jedynie, i podkreślać, doniosłą rolę, jaką odgrywa w płaszczyźnie społeczno-prawnej Trybunał.</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#PosełAndrzejJagiełło">Działalność orzecznicza Trybunału w 2003 r. świadczy o wzroście pozycji i roli sądownictwa konstytucyjnego w życiu społeczno-gospodarczym Polski. Corocznie rośnie ranga spraw rozstrzyganych przez Trybunał Konstytucyjny. Dorobek orzeczniczy wzbogaca się o coraz nowsze wypowiedzi, mające istotne znaczenie w zakresie problematyki proceduralnej Trybunału, w zakresie rozumienia przepisów konstytucji, jak i prawa Unii Europejskiej. Najwyraźniej rośnie też ciągle zaufanie społeczne do Trybunału Konstytucyjnego, o czym może świadczyć liczba pism zawierających prośbę o interpretację przepisów prawa lub wskazanie trybu postępowania w danej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#PosełAndrzejJagiełło">Klub, który reprezentuję, docenia wagę i doniosłą rolę Trybunału Konstytucyjnego i kontroli, jakiej dokonuje. Kompleksowy charakter tej kontroli sprawia, iż weryfikacja, jaką przeprowadza, ma trójpłaszczyznowy charakter: materialny, kompetencyjny i formalny. Wiele rozstrzygnięć podjętych przez Trybunał Konstytucyjny pozwala uporządkować nasz system prawny i zapobiec wejściu w życie przepisów, które mogłyby w jakikolwiek sposób uchybiać ustawie zasadniczej. Potrzeba kontroli prawa, którą prowadzi Trybunał Konstytucyjny pod względem jego zgodności z konstytucją, stanowi logiczne następstwo przyjęcia hierarchii źródeł prawa z konstytucją jako aktem o najwyższej mocy prawnej.</u>
          <u xml:id="u-190.12" who="#PosełAndrzejJagiełło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Poselski Partii Ludowo-Demokratycznej z uwagi na powyższe podziela stanowisko zaprezentowane przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz stanowisko Komisji Ustawodawczej i rekomenduje Wysokiej Izbie pozytywne rozpatrzenie informacji o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">O zabranie głosu poproszę pana posła Józefa Kubicę, Klub Parlamentarny Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełJózefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! Klub Parlamentarny Unii Pracy na swoim posiedzeniu zapoznał się z informacją o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r., zawartą w druku sejmowym nr 2785.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PosełJózefKubica">Na podstawie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym z 1997 r. Trybunał Konstytucyjny zobowiązany jest do informowania Sejmu i Senatu o swojej działalności i problemach orzecznictwa. Trybunał Konstytucyjny składa się z 15 sędziów. Zadania Trybunału Konstytucyjnego określa art. 188 konstytucji. Dlatego Trybunał orzeka w sprawach ustaw i umów międzynarodowych, czy są zgodne z konstytucją, zgodności z konstytucją przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwowe, także w sprawach działalności partii politycznych oraz skargi konstytucyjnej na podstawie art. 79 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#PosełJózefKubica">Trybunał Konstytucyjny jest uprawniony do rozstrzygania sporów kompetencyjnych między centralnymi organami państwa i dlatego w roku 2003 Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał 314 spraw w rozpoznawaniu wstępnym. W tymże roku wydał 96 wyroków i postanowień - 41 wyroków uznał za zgodne z konstytucją, 24 wyroki uznał za niezgodne z konstytucją oraz wydał 5 wyroków interpretacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#PosełJózefKubica">Instytucja skargi konstytucyjnej sprawdziła się. Spore jest orzecznictwo głównie w zakresie spraw proceduralnych. W 2003 r. wydano łącznie 172 postanowienia o odmowie nadania biegu skardze. Trybunał Konstytucyjny wydał w trybie skargi konstytucyjnej 20 wyroków oraz 9 postanowień.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#PosełJózefKubica">Trybunał odniósł się do zakresu kompetencji Senatu dotyczących poszczególnych stadiów procesu ustawodawczego w Sejmie. Stwierdził wyraźnie, że prawo przedkładania poprawek nie może przekształcać się w inicjatywę ustawodawczą. Jest to wyrok z 19 lutego 2003 r. o znakach: P11/02.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#PosełJózefKubica">W 2003 r. inicjatorami postępowania w trybie wniosku byli: prezydent RP, marszałek Sejmu, grupa posłów, rzecznik praw obywatelskich, jednostki samorządu terytorialnego, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych, organizacje zawodowe, jak też Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#PosełJózefKubica">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stały wzrost zaufania do Trybunału Konstytucyjnego spowodował, że w 2003 r. wpłynęło do niego 3421 pism, które ten Trybunał załatwił w ramach działalności tegoż biura. Ta liczba to wynik tak wspaniały, że możemy być spokojni, iż sprawy te zostaną w naszym kraju rozpropagowane i będziemy mogli w dalszym ciągu z tego korzystać. W życiu społeczno-gospodarczym sądownictwo konstytucyjne ma coraz większe znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#PosełJózefKubica">Omawiana informacja została zatwierdzona przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału w dniu 29 marca br.</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#PosełJózefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unii Pracy przyjmuje informację o działalności orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w roku 2003 bez zastrzeżeń. Sędziom Trybunału Konstytucyjnego składamy wyrazy uznania. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Czerwińskiego, który zabierze głos w imieniu dwóch kół parlamentarnych: Ruchu Katolicko-Narodowego i Ruchu Odbudowy Polski.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego i Ruchu Odbudowy Polski mam zaszczyt przedstawić opinię na temat informacji o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PosełJerzyCzerwiński">Informacja przedstawiona przez trybunał za rok 2003 z pozoru jest bardzo podobna do tej, która opisywała rok 2002: podobny układ treści, stopień szczegółowości, rozłożenie akcentów. Informację z roku 2002 przyjęliśmy pozytywnie. Stanowiła zwartą całość, z logicznie powiązanymi częściami. Inaczej jest z informacją za rok 2003. Na z pozoru jednolitym i stabilnym gmachu działalności i orzecznictwa Trybunału powstała rysa i niestety z orzeczenia na orzeczenie pogłębia się ona. W zakresie zgodności polskiego prawa wewnętrznego z konstytucją w dalszym ciągu obserwujemy ciągłość i jednolitość orzecznictwa Trybunału i stabilność linii orzeczniczej. Niestety nie można tego powiedzieć o tych orzeczeniach, w których prawo polskie styka się z prawem Unii Europejskiej, nawet pośrednio, tak jak to miało miejsce w przypadku wyroku z 27 maja 2003 r. w sprawie zgodności Ordynacji wyborczej do Parlamentu Europejskiego z konstytucją. To w uzasadnieniu do tego wyroku czytamy - cytuję: „Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że wykładania obowiązującego ustawodawstwa powinna uwzględniać konstytucyjną zasadę przychylności procesowi integracji europejskiej i współpracy między państwami (por. preambuła oraz art. 9 konstytucji). Konstytucyjnie poprawne i preferowane jest takie interpretowanie prawa, które służy realizacji wskazanej zasady konstytucyjnej” - koniec cytatu.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PosełJerzyCzerwiński">Tak oto przy pomocy jednozdaniowej, lakonicznej wzmianki, bez uzasadnienia i jasnego wywodu skutkowo-przyczynowego, Trybunał wprowadza do polskiego obiegu prawnego nową kontrowersyjną zasadę konstytucyjną. Mało tego, że ją wprowadza, rzekłbym, bocznymi drzwiami, to następnie cytuje ją jako jedno z podstawowych osiągnięć orzecznictwa w roku 2003, a nawet powołuje tę nową „zasadę konstytucyjną” jako podstawę orzekania w następnych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#PosełJerzyCzerwiński">Niestety, jak się można przekonać z uzasadnień najnowszych orzeczeń w sprawach ze styku prawa polskiego z prawem Unii Europejskiej, ta kontrowersyjna, możliwa do wyprowadzenia tylko w sposób pośredni zasada przychylności procesowi integracji europejskiej zaczyna dominować nad, zdawałoby się, starymi, ugruntowanymi w literaturze i orzecznictwie zasadami, jak choćby zasada nadrzędności norm konstytucyjnych z art. 8 ust. 1, także nad prawem międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#PosełJerzyCzerwiński">Czy rzeczywiście bezwiedne przejmowanie z orzecznictwa trybunałów konstytucyjnych innych państw Unii Europejskiej zasady przychylności procesowi integracji europejskiej powinno mieć zastosowanie do polskiego systemu prawnego i do polskiej konstytucji? Tym bardziej, co zresztą potwierdził pan prezes w swoim wystąpieniu, że problematyka europejska, co do której tę zasadę Trybunał stosuje, będzie miała coraz większe znaczenie zarówno co do ilości, jak i wagi rozstrzygnięć. Dziwimy się, dlaczego akurat taka linia orzecznictwa została przez Trybunał Konstytucyjny przyjęta i rozpoczęta na styku polskiego prawa krajowego i prawa europejskiego, ściślej rzecz biorąc - unijnego. Mówiąc obrazowo: o ile w przypadku rozpatrywania spraw z zakresu prawa krajowego Trybunał zachowuje się jak 50-letni stateczny, poważny, obliczalny mężczyzna, o tyle gdy tylko zetknie się z podlotkiem, Unią Europejską, traci głowę jak młokos zadurzony, nieracjonalny, zauroczony, podejmujący decyzje, za które kiedyś się będzie po prostu wstydził.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#PosełJerzyCzerwiński">Pytanie, które się rodzi i wiąże z problemem miękkości i podatności norm i zasad konstytucyjnych w ich stosowaniu przez Trybunał do prawa unijnego, jest bardziej poważne. Dlaczego Trybunał chce badać styk prawa europejskiego z polską konstytucją przy pomocy zasady przychylności procesowi integracji europejskiej? A może jest do tego zmuszony, nie mając innych narzędzi, a jednocześnie unikając użycia narzędzia najbardziej skutecznego i kategorycznego, tj. zbadania zgodności z konstytucją traktatu akcesyjnego, samego faktu związania się Polski normami europejskimi? Od tego pytania się jednak nie ucieknie, jak i od podobnego o zgodności tzw. konstytucji europejskiej z Konstytucją Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! Rola Trybunału Konstytucyjnego w systemie władzy państwowej jest niekwestionowana. Zasłużony autorytet tej instytucji budowany był przez wiele lat. Źle by się stało, gdyby ten autorytet został rozmieniony na drobne przy okazji procesu integracji Polski z Unią Europejską. Poprawność polityczna, reagowanie na zapotrzebowanie pseudoelit politycznych i medialnych, wypełnianie i uwiarygodnianie nakreślonych wcześniej scenariuszy politycznych - to nie powinna być rola i zadanie Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny, na pewno niezależny i niezawisły w swoich orzeczeniach, również podlega ocenie. Obecny poklask pseudoelit europejskich kiedyś się skończy, tak jak skończył się w Polsce rząd elit proradzieckich. Nadejdzie czas osądu obiektywnego, osądu historii. A Trybunał Konstytucyjny jest również twórcą tej historii, na jego wyroki będą się jeszcze długo powoływały pokolenia prawników. Chciałbym więc kiedyś przeczytać w podręczniku historii prawa, czy też wręcz w podręczniku historii, że w tych ciężkich dla Polski czasach początku XXI w. Trybunał Konstytucyjny, jako jedna z nielicznych instytucji, nie uległ proeuropejskiemu amokowi, naciskom politycznym i jako jedyny skutecznie bronił nadrzędności polskiej konstytucji, suwerenności państwa polskiego i polskiej racji stanu. Niestety, działalność Trybunału Konstytucyjnego w ostatnim czasie, w roku 2003 w szczególności, nie daje podstaw do takich stwierdzeń.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! Ruch Katolicko-Narodowy i Ruch Odbudowy Polski jeszcze raz stwierdzają, że rolą Trybunału Konstytucyjnego w obecnym okresie jest nie tylko harmonizacja systemu prawa polskiego i dbanie o jego zgodność z ustawą zasadniczą, którą to rolę, które to zadanie wypełnia Trybunał w stopniu bardzo dobrym.</u>
          <u xml:id="u-194.8" who="#PosełJerzyCzerwiński">Teraz dochodzi jeszcze jedno zadanie - ochrona polskiej konstytucji przed dominacją i nadrzędnością prawa europejskiego, a w konsekwencji obrona suwerenności państwa polskiego. Apelujemy, aby Trybunał dostrzegł ten drugi, znacznie ważniejszy cel i zaczął go realizować, bo być może jest ostatnią instytucją, która w sposób efektywny może obronić Polskę przed utratą państwowości i wchłonięciem przez superpaństwo europejskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Gertrudę Szumską, Koło Poselskie „Dom Ojczysty”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełGertrudaSzumska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Debatujemy dziś nad informacją dotyczącą działalności Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r. Dom Ojczysty z powagą odnosi się do kwalifikacji, wiedzy, dorobku naukowego sędziów Trybunału i do ich pracy. Z informacji wynika, że podjęto szereg działań pozytywnie wpływających na kształt polskiego prawa. Informacja ta w większej części objętościowej zasługuje na aprobatę. Są w niej jednak fragmenty nie do zaakceptowania przez Dom Ojczysty, a które dotyczą zdarzeń mających kluczowy wpływ na losy Polski na wiele lat - chodzi o ustawę o referendum krajowym w kontekście akcesji do Unii Europejskiej. Z racji ograniczonego czasu poprzestanę na wskazaniu tych elementów.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PosełGertrudaSzumska">Niezrozumiałe jest stwierdzenie Trybunału zawarte na str. 50, iż wykładnia obowiązującego ustawodawstwa powinna uwzględniać konstytucyjną zasadę przychylności procesowi integracji europejskiej. Preambuła konstytucji, na którą powołuje się tutaj Trybunał, mówi o potrzebie współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra rodziny ludzkiej. A tymczasem wchodząc do Unii Europejskiej, osłabiamy współpracę z pozostałymi narodami. To jest oczywiście ocena polityczna, ale taką samą oceną jest stwierdzenie Trybunału, co nie powinno mieć miejsca.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PosełGertrudaSzumska">Art. 9 konstytucji, na który powołuje się Trybunał, stanowi: „Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego” - wiążącego, a nie tego, które ma dopiero wiązać w wyniku nowych układów. Dlaczego zatem Trybunał mówi o przychylności wobec celów politycznych, a takim celem była przed referendum akcesja do Unii? Przecież Trybunał jest powołany do badania konstytucyjności, a nie politycznej poprawności.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#PosełGertrudaSzumska">Na str. 48 Trybunał stwierdził, iż wiedza o Unii Europejskiej powinna obecnie stanowić podstawowy element świadomości obywatela. Otóż w imię tego młodym ludziom w szkołach i dzieciom w przedszkolach narzucano propagandę, wmawiano kłamstwa o Unii Europejskiej, zachęcano do agitowania swoich rodziców. Przecież to dzieci mają być wychowywane przez rodziców zgodnie z przekonaniami tych ostatnich, według art. 48 ust. 1 konstytucji. To, co zrobił rząd, a w szczególności Urząd Komitetu Integracji Europejskiej i ministerstwo edukacji, było zwykłą nagonką przypominającą czasy propagandzistów stalinowskich. I Trybunał Konstytucyjny te działania zaakceptował, bo stwierdził konstytucyjność ustawy o referendum ogólnokrajowym, która na te działania pozwalała.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#PosełGertrudaSzumska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Zgodnie ze zdaniem drugim art. 4 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nad omawianą informacją nie przeprowadza się głosowania.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#PosełGertrudaSzumska">W imieniu Koła Poselskiego „Dom Ojczysty” wyrażam jednak zdecydowany sprzeciw wobec instrumentalnego, upolitycznionego i koniunkturalnego traktowania polskiej konstytucji przez Trybunał Konstytucyjny w niektórych aspektach.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#PosełGertrudaSzumska">Trybunał Konstytucyjny jest instytucją potrzebną i jeszcze raz z całym uznaniem odnoszę się do trudnej i ważnej pracy jego sędziów. Natomiast uzurpowanie sobie prawa do decydowania o tym, jakim celom politycznym powinna odpowiadać wykładnia prawa oraz dawanie przyzwolenia na manipulację umysłami młodych Polaków i polityczne urabianie ich przez szkoły, podobnie jak miało to miejsce w czasach Polski Ludowej, oceniamy bardzo krytycznie.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#PosełGertrudaSzumska">Od kształtowania polityki państwa jest Sejm, Senat i rząd, a od kształtowania światopoglądu młodych ludzi są przede wszystkim rodzice, a nie sądy, trybunały i rzecznik praw obywatelskich. Naszym zdaniem Trybunał w swoich wnioskach posuwał się za daleko, mówiąc o konieczności „przychylności procesowi integracji europejskiej” i o tym, jaka wiedza powinna stanowić element świadomości obywatela.</u>
          <u xml:id="u-196.8" who="#PosełGertrudaSzumska">Kończąc, chciałabym zadać panu prezesowi Trybunału kilka pytań. Po pierwsze, jak Trybunał zamierza się odnieść do oszustwa referendalnego, jakim były manipulacje socjotechniczne rządu, prezydenta, części samorządów i organizacji pozarządowych, np. Fundacji Schumana, w kontekście wpływu tych kłamstw dotyczących np. podwyżek cen na wyniki referendum? Czy te kłamstwa nie powodują tego, że można mówić o niezgodności referendum z obowiązującym prawem, w tym z konstytucją? Podkreślam, iż nie chodzi tutaj o fałszerstwa wyborcze, ale o przebieg kampanii referendalnej, która miała znaczny wpływ na wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-196.9" who="#PosełGertrudaSzumska">Pytanie drugie. Czy dysponowanie olbrzymim dostępem przez środowiska przychylne Unii Europejskiej do środków i mediów publicznych wobec marginalizacji przeciwników akcesji było zgodne z konstytucją?</u>
          <u xml:id="u-196.10" who="#PosełGertrudaSzumska">Trzecie pytanie. Czy prymat prawa unijnego nad prawem krajowym jest zgodny z konstytucją? Zasadę tego prymatu ustalił Europejski Trybunał Sprawiedliwości już w latach 60. przy sprawie Costa versus Enel, a zostanie ona utrwalona po ewentualnym przyjęciu konstytucji europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-196.11" who="#PosełGertrudaSzumska">I pytanie czwarte w imieniu Koła Poselskiego „Dom Ojczysty”, chciałabym usłyszeć odpowiedź: kiedy Trybunał zamierza rozpatrzyć złożone przez posłów wnioski dotyczące zgodności traktatu akcesyjnego Unii Europejskiej z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Na tym zakończyliśmy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Do zadania pytań zgłosili się pani poseł Gabriela Masłowska i pan poseł Edward Maniura.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Czy są jeszcze zgłoszenia?</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Jeśli nie, to zamykam listę osób zgłoszonych do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę bardzo o zadanie pytania panią poseł Gabrielę Masłowską, Klub Parlamentarny Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PosełGabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie Trybunału Konstytucyjnego! Spółdzielczość mieszkaniowa jest tą dziedziną życia społecznego w Polsce, w której poczucie instrumentalnego traktowania prawa w interesie wąskich grup, nomenklaturowych często, jest powszechne. Grupy te, mając swoich przedstawicieli w Sejmie, dokładnie zadbały o to, aby zabezpieczyć swe interesy, m.in. w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych. Jako przedstawiciel grupy posłów wnioskodawców, którzy skierowali w ubiegłym roku wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie niezgodności wielu zapisów tej ustawy z konstytucją, zapytuję pana, jakie są przyczyny opóźnień w rozpatrzeniu tego wniosku przez Trybunał Konstytucyjny? Co pan uczyni, aby przyspieszyć ten proces? Kiedy to nastąpi?</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#PosełGabrielaMasłowska">Jeśli chodzi o posiadaczy spółdzielczych praw do mieszkań, zwłaszcza mieszkań lokatorskich, wszyscy wiemy, że jest to jedna z najuboższych grup społecznych. Co pan sądzi o sposobie, określonym w ustawie, rozliczenia spółdzielców z lokatorskim prawem do lokalu przy zamianie tych praw na prawa w postaci spółdzielczych praw własności czy odrębnej własności? Spółdzielcy z lokatorskim prawem do lokalu spłacili kredyt przed denominacją, który wraz z wkładem stanowił około 70% kosztów budowy mieszkania. 30% kredytu zaciągniętego przez spółdzielnię na budowę mieszkań zostało umorzone wówczas przez państwo. Teraz przy przekształceniu żąda się od spółdzielców 30%, ale wartości rynkowej mieszkań. Jeśli nawet jest udzielana bonifikata, to i tak wynosi to kilkanaście, kilkadziesiąt tysięcy złotych, podczas gdy spółdzielnie odprowadzają do budżetu z tego tytułu kwotę kredytu umorzonego w wartościach nominalnych, co sięga często kilku, kilkudziesięciu złotych. Czy jest to zgodne z konstytucją, aby w cywilizowanym państwie w majestacie prawa stosować lichwę, wyzysk wobec milionów spółdzielców? Oczekujemy na wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Brak orzecznictwa dotyczącego tej sprawy rodzi poczucie krzywdy, podważa zaufanie obywateli do państwa prawa, uruchamia procesy sądowe, przyspiesza proces utrwalania w spółdzielczości ułomnych ograniczonych praw rzeczowych, to jest praw do mieszkań spółdzielczych własnościowych, które tak właśnie Trybunał Konstytucyjny określił - jako prawa ułomne. W tej chwili ze względu na ten sposób rozliczenia ze spółdzielniami spółdzielnie, często zarządy, oferują właśnie te spółdzielcze prawa własności, stosując różne bonifikaty, co, jak wskazałam wcześniej, oznacza i tak po prostu ogromny wyzysk spółdzielców, tej najbiedniejszej grupy w Polsce. Czy można na to pozwolić?</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PosełGabrielaMasłowska">Zresztą w kontekście nowo powstającego prawa spółdzielczego także stwierdza się, że z projektowanych nowych ustaw dotyczących spółdzielczości wyeliminowano spółdzielczość mieszkaniową właśnie dlatego - bo cały czas nie ma orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. A więc konsekwencje są wielorakie, takie również, że przy zamianie na to spółdzielcze prawo własności spółdzielnie stosują okres pięciu i więcej lat, w którym spółdzielcy nie będą mogli zamienić swoich praw na pełną, prawdziwą, odrębną własność. Konsekwencje braku orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego są więc nie tylko masowe, ale i bardzo dalekosiężne.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#PosełGabrielaMasłowska">I jeszcze jedno pytanie. Kierownictwo Narodowego Banku Polskiego od dłuższego czasu podżega do likwidacji polskiego złotego i polskiej władzy monetarnej. Dzieje się to w sytuacji, gdy polska konstytucja w art. 227 wyraźnie mówi, że bank centralny odpowiada za wartość polskiego pieniądza. Prawnym środkiem płatniczym jest w naszym kraju tylko i wyłącznie polski złoty. Czy w tej sytuacji da się połączyć troskę o wartość określonego dobra z zachęcaniem do jego likwidacji? Oczywiście nie. Z kolei art. 82 naszej konstytucji mówi, że obowiązkiem każdego obywatela Rzeczypospolitej jest m.in. wierność Rzeczypospolitej Polskiej. Tymczasem kierownictwo NBP na czele z prezesem Balcerowiczem opowiada się za pozbywaniem się przez Rzeczpospolitą ogromnie ważnego atrybutu suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#PosełGabrielaMasłowska">Czy w tej sytuacji podzieli pan, panie prezesie, pogląd, że wszelkie te działania kierownictwa Narodowego Banku Polskiego sprzeczne są z zapisami konstytucji i z tego powodu nie tylko są naganne, ale wręcz zasługują na postawienie prezesa Balcerowicza przed Trybunałem Stanu? Czy jest pan w stanie zgodzić się z tezą, że na postawienie przed Trybunałem Stanu zasługują także wszyscy ci przedstawiciele kierownictwa NBP, którzy, zamiast troszczyć się o odpowiednią wartość polskiego złotego, podżegają notorycznie do jego likwidacji?</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#PosełGabrielaMasłowska">15 czerwca tego roku w Komisji Finansów Publicznych przedstawiona została alternatywa wobec planów likwidacji suwerenności monetarnej Polski. W tym samym dniu prezydent Kwaśniewski przebywał za granicą, w Berlinie. Wedle dostępnej mi wiedzy podczas spotkania z niemieckimi przemysłowcami prezydent opowiedział się za zlikwidowaniem suwerenności monetarnej Polski. Art. 130 naszej konstytucji mówi, że prezydent stoi na straży suwerenności Rzeczypospolitej, której wierność zresztą przysięgał. W tej sytuacji rodzi się podejrzenie, że głowa państwa dopuszcza się złamania najwyższego hierarchicznie aktu prawnego. Czy w tej sytuacji podzieli pan pogląd, panie prezesie Trybunału Konstytucyjnego, że powinny zostać uruchomione mechanizmy zmierzające do postawienia prezydenta Kwaśniewskiego przed Trybunałem Stanu? Czy może pan obiecać, że przyczyni się pan do uruchomienia takich mechanizmów?</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#PosełGabrielaMasłowska">I już zupełnie na koniec. Jaki jest pana, panie prezesie, osobisty stosunek do suwerenności monetarnej Polski? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Edwarda Maniurę.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę, żeby pytanie nie trwało dłużej niż 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PosełEdwardManiura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie Trybunału Konstytucyjnego! W listopadzie ubiegłego roku organizacje zrzeszające taksówkarzy zwróciły się do Trybunału Konstytucyjnego z prośbą o stwierdzenie niezgodności z konstytucją trybu wprowadzenia przez ministra finansów obowiązku stosowania kas fiskalnych w taksówkach. Przy okazji tej debaty pragnę zapytać pana prezesa, kiedy Trybunał Konstytucyjny zajmie się tą sprawą?</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#PosełEdwardManiura">I drugie pytanie. Czy panu prezesowi Trybunału Konstytucyjnego jest znany problem nierówności wobec prawa podatników płacących podatek od nieruchomości? Chodzi o domki letniskowe, które znajdują się na terenach letniskowych, i domki na terenach ogródków działkowych. Ci pierwsi podatnicy płacą kilkakrotnie wyższą stawkę podatku od nieruchomości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę o zabranie głosu pana prof. Marka Safjana, prezesa Trybunału Konstytucyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przede wszystkim podziękować za głosy, które przeważały w tej dyskusji zdecydowanie, a były to głosy podkreślające wagę i znaczenie orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego dla stabilizowania idei i wartości państwa prawnego. Jestem przekonany, że orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego może wywierać bardzo istotny, pozytywny wpływ na jakość tworzonego prawa. Trzeba natomiast, i to chcę z całą mocą podkreślić, uczynić wszystko, by większa była przekładalność sygnałów, które płyną z naszego orzecznictwa, na działania władzy ustawodawczej, na działania prawodawców, ponieważ tylko w ten sposób można uniknąć zjawiska, które wydaje się najbardziej niepokojące, mianowicie powtarzalności niektórych błędów, wracania do tych samych wadliwości konstrukcyjnych przepisów prawnych, których właśnie ze względu na wcześniejsze rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego można by przecież uniknąć.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">W moim wystąpieniu chciałbym ograniczyć się do kilku tylko kwestii, które zostały podniesione w wypowiedziach poselskich, odpowiedzieć na pytania, które zostały mi zadane. Rozpocznę może od kwestii, które wiążą się z funkcjonowaniem tych wszystkich elementów stanowiących czy określających jakość prawa w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Jest sprawą dość oczywistą, że jakość prawa zależy od wielu czynników. Nie można prawdopodobnie zidentyfikować łatwo jakiejś jednej wyraźnej przyczyny tego, że prawo jest zdecydowanie złe czy pogarsza się z roku na rok. Natomiast można próbować zidentyfikować pewne źródła wadliwości aktów normatywnych, które, jak sądzę, mogą być łatwo wyeliminowane bez potrzeby wprowadzania nowych zmian instytucjonalnych czy bez potrzeby zmiany konstytucji, czy bez potrzeby tworzenia nowych procedur prawodawczych. W moim przekonaniu - to jest przekonanie, które, jak myślę, podzielają też moi koledzy sędziowie Trybunału Konstytucyjnego - mamy do czynienia ze zjawiskiem niepokojącym, polegającym na próbach nie tylko stworzenia prawa, które w istocie rzeczy ma odpowiadać wyłącznie na doraźne, bieżące potrzeby, nie zawierając perspektywy ogólniejszej wizji, która wydaje się być konieczna dla tworzenia prawa dobrego, odpowiadającego dobru wspólnemu, ale mamy też niejednokrotnie do czynienia z tego rodzaju wadliwościami, które wynikają bardzo często z niewiedzy o tym, jakiego rodzaju mankamenty zostały wcześniej wytknięte, z niewiedzy o tym, w jaki sposób wadliwe normy prawne funkcjonują, z niewiedzy o tym w istocie rzeczy, jakie są na przykład, już ukształtowane, bardzo wyraźne standardy poprawnej legislacji. Dlatego przywiązuję ogromną wagę do postulatu, który był niejednokrotnie formułowany, który także dzisiaj był formułowany, mówiącego o potrzebie debaty nad jakością prawa, debaty, którą można by wyobrazić sobie także jako posiedzenie plenarne Sejmu, z udziałem przedstawicieli instytucji takich jak Trybunał Konstytucyjny, rzecznik praw obywatelskich czy Sąd Najwyższy, która pozwoliłaby na odpowiedź na istotne pytania związane z jakością prawa tworzonego w Polsce, ale także pozwoliłaby być może odpowiedzieć na pytania dotyczące sposobu kształtowania prawa w organach prawodawczych. Materiały, które są przesyłane przez Trybunał Konstytucyjny w postaci syntetycznej, które, jak sądzę, są znane państwu, Wysokiej Izbie, mają na celu przybliżenie dorobku Trybunału Konstytucyjnego, mają na celu ukształtowanie wiedzy, która może okazać się bardzo przydatna w unikaniu tych błędów, które bardzo często powtarzają się w ramach działalności ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Kwestia druga czy druga grupa problemów związana jest z problematyką także jakości prawa, ale m.in. z instrumentami, które Wysoka Izba raczyła przyjąć kilka tygodniu temu, mianowicie z problematyką zaniechań legislacyjnych i odpowiedzialności odszkodowawczej władzy publicznej w tym zakresie. Jestem przekonany, że mamy do czynienia z istotnie nowym instrumentem, nowym instrumentem w dziedzinie odpowiedzialności odszkodowawczej, który może być bardzo szeroko wykorzystywany w praktyce. Potrzebna jest tutaj z całą pewnością ostrożność czy wstrzemięźliwość organów wymiaru sprawiedliwości. Jest niezbędne określenie tego stanu rzeczy, który można by nazwać zaniechaniem legislacyjnym. Trzeba określić kontury takiej sytuacji i zastanowić się nad konsekwencjami, które wynikają z zastosowania reguł prawnych, które Wysoka Izba przyjęła. Jest faktem, że zaniechania legislacyjne, które mogą być identyfikowane przez sądy w konkretnych sprawach, dotyczyć będą w ogromnej większości spraw przepisów wykonawczych, natomiast nie powinny dotyczyć, zasadniczo rzecz biorąc, tej sfery kompetencji, która należy do parlamentu. Trzeba jednak pamiętać o tym, że władza ustawodawcza w Polsce coraz częściej będzie zobowiązana do realizacji zobowiązań międzynarodowych, m.in. do implementacji reguł, które wynikają z dyrektyw unijnych, a wobec tego to może także tworzyć określone konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Chciałbym odnieść się także do problemu, który był poruszony w wystąpieniach pana posła Strąka, ale także pani poseł Łyżwińskiej. Mianowicie chodzi o problem dotyczący być może innego ukształtowania kompetencji Trybunału Konstytucyjnego. Pani poseł Łyżwińska wprost w swoim wystąpieniu wzywa do tego, by rozważyć zagadnienie ostateczności orzeczeń Trybunału. Otóż muszę powiedzieć, że ten problem nie wymaga rozważenia, on jest już doskonale znany i przeanalizowany w wyniku ponad 15-letniej praktyki w Polsce rozwiązania, które nie przewidywało ostatecznych decyzji Trybunału Konstytucyjnego. Polski sąd konstytucyjny był bodajże ostatnim sądem konstytucyjnym, w Europie na pewno, który nie dysponował instrumentem w postaci ostatecznych orzeczeń rozstrzygających o konstytucyjności prawa. Powrót do tego rodzaju instrumentu byłby niezwykle niebezpieczny dla jakości standardów demokratycznego państwa prawnego, podważałby w istocie rzeczy zaufanie do roli, którą Trybunał Konstytucyjny może pełnić w państwie prawa jako strażnik istotnych wartości konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Jestem przekonany, że Trybunał Konstytucyjny spełnia rolę inną niż władza ustawodawcza, inną niż prezydent. Nie porównywałbym na tej płaszczyźnie roli Trybunału, uznając, że jest on ważniejszy, bardziej skuteczny czy ma większe prerogatywy. Trybunał Konstytucyjny jest po prostu innym organem, który wywiera istotny wpływ na kształtowanie się standardu prawnego, ale z całą pewnością nie jest to organ, który by pretendował do tego, by zastępować funkcje innych władz konstytucyjnych w Rzeczypospolitej. Przede wszystkim, pamiętajmy o tym, Trybunał Konstytucyjny w swoich orzeczeniach, które mają charakter normatywny, nigdy nie będzie mógł zastąpić ustawodawcy - i nie chce tego w żadnym wypadku czynić - w zakresie określania treści tworzonego prawa. Jest to niezbywalna funkcja parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Problem, który był poruszony w kilku wystąpieniach, przede wszystkim pana marszałka Ujazdowskiego, ale także w wystąpieniach innych posłów, mianowicie problem dotyczący prawa europejskiego, jego znaczenia dla kształtowania się standardu konstytucyjnego, jego roli w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że problem ten, jeżeli ma być rozpatrywany czy analizowany w perspektywie znaczenia art. 8 konstytucji, czyli, krótko mówiąc, jeżeli miałby prowadzić do odpowiedzi na pytanie, jaka jest relacja pomiędzy konstytucją i prawem wspólnotowym, czy konstytucja jest ważniejsza, czy może prawo wspólnotowe przeważy nad konstytucją, otóż ten problem jest przedmiotem analizy w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym i z tego właśnie względu przeze mnie na pewno nie będą formułowane w tym zakresie żadne deklaracje, które mogłyby wyprzedzić rozstrzygnięcie Trybunału. Z inicjatywy posłów toczące się postępowanie jest przedmiotem analiz w Trybunale. Trudno w tej chwili określić termin wydania rozstrzygnięcia.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Kilka kwestii natomiast wypada zauważyć w kontekście tych wypowiedzi, które zostały sformułowane. Wydaje się to, jak sądzę, istotne. Nie budzą one wątpliwości, a czasami bywają określane jako dyskusyjne.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Chciałbym, po pierwsze, podkreślić, że sam proces integracyjny, proces akcesji do Unii Europejskiej ma swoją legitymację konstytucyjną. Nie jest tak, że mamy tu do czynienia z mechanizmem zawieszonym w próżni normatywnej, w próżni, która jest pozbawiona ram konstytucyjnie określonych. Proces akcesyjny toczył się wyraźnie na podstawie mechanizmu, reguł, przesłanek konstytucyjnie jednoznacznie określonych w art. 90. To jest pierwsza uwaga.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Druga uwaga dotyczy kwestii związanych z relacją prawa wspólnotowego ogólnie do systemu krajowego. Prawo wspólnotowe z momentem integracji Polski z Unią Europejską staje się z całą pewnością elementem obowiązującego porządku prawnego Rzeczypospolitej. Co to znaczy? Oczywiście to będzie wymagało odpowiedzi, która nie może się sprowadzić do prostego zdania czy nawet do zacytowania art. 91 ust. 3 konstytucji, artykułu, który mówi o pierwszeństwie prawa wspólnotowego w stosunku do ustaw. Problem ten bowiem wymaga uwzględnienia całokształtu mechanizmu zasad i wartości konstytucyjnych. Jest to problem przecież nie tylko art. 8, lecz także art. 90, art. 9. Jest to problem wielu innych instytucji konstytucyjnych, które muszą być brane pod uwagę przy wypracowaniu stanowiska. Nie można tego sprowadzać wyłącznie do odpowiedzi na pytanie, jakiego rodzaju relacja powstaje na tle art. 8 pomiędzy konstytucją i prawem wspólnotowym. To jest problem, na który zresztą Trybunał Konstytucyjny z całą pewnością będzie w swoim orzeczeniu odpowiadał, podobnie jak czyniły to zresztą inne sądy konstytucyjne w Unii, na przykład Federalny Trybunał Konstytucyjny Niemiec czy Rada Konstytucyjna we Francji, które także odpowiadały po traktacie z Maastricht na tego rodzaju dylematy - tu można tylko ogólnie odnieść się do tych orzeczeń - podkreślając w swoich rozstrzygnięciach, że integracja z Unią Europejską nie jest równoznaczna z przekreśleniem suwerenności państwa. Trybunał niemiecki, drugi Senat Federalnego Sądu Konstytucyjnego Niemiec w orzeczeniu z 20 września 1993 r. powiedział, że obowiązywanie i stosowanie europejskiego prawa wspólnotowego w Niemczech opiera się na nakazie stosowania zawartym w niemieckiej ustawie wyrażającej zgodę na ratyfikację traktatu. Potwierdził to, co ja przed sekundą wyraziłem, mianowicie ową legitymację. Obowiązywanie prawa wspólnotowego należy wywieść z konstytucji. Nie jest tak, że prawo wspólnotowe staje się elementem porządku prawnego, systemu prawnego Rzeczypospolitej poza granicami wyznaczonymi przez samą konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Jeśli natomiast chodzi o problem wykładni, która, zdaniem państwa posłów, podkreśla niesłusznie, nietrafnie, przychylność dla prawa wspólnotowego, przychylność dla integracji w ramach wykładni, to chciałbym zauważyć, że Polska, kiedy wchodzi do Unii Europejskiej, przyjmuje na siebie zobowiązanie, które wynika wprost z zasad i tradycji systemów wspólnotowych, a zadanie, które wiąże się z harmonizowaniem czy implementowaniem reguł wspólnotowych w systemie krajowym, to implementowanie, polega przede wszystkim na tworzeniu tego rodzaju otoczenia prawnego, które umożliwia realizację celów określonych wspólnie decyzjami organów Unii. Jeżeli tak, to implementacji dokonuje się środkami takimi, jak działania ustawodawcze, działania prawodawcze, ale również przez działania interpretacyjne.</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">We wszystkich krajach członkowskich jest uznanym instrumentem wykładni czy implementacji reguł prawa wspólnotowego zasada tak zwanego l˝effet utile, czyli poszukiwania tego rodzaju interpretacji normy prawa krajowego, która pozwala na uniknięcie zderzenia z normą prawa wspólnotowego. Chodzi właśnie o uniknięcie zderzeń; to może być w ramach interpretacji czy racjonalnego stosowania prawa osiągnięte.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Jestem przekonany, że nie mamy tu do czynienia z żadnym nowym instrumentem w dziedzinie wykładni prawa, który by nie należał do powszechnie znanego, powszechnie aprobowanego, powszechnie przyjmowanego w naukach prawnych konstruktu metodologicznego wykładni prawa. Jest to w gruncie rzeczy element wykładni dynamicznej prawa, który nawiązuje do wykładni funkcjonalnej i celowościowej. Kwestionowanie zasadności wykładni celowościowej w systemie prawnym musiałoby graniczyć z absurdem. Nie można tworzyć systemu prawnego, który byłby poddany statycznej interpretacji literalnej, ponieważ taka wykładnia po prostu nie istnieje w systemie prawnym.</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Gdyby dzisiaj odwołać się do przykładu, który, jak sądzę, jest dość dobrym exemplum tego, w jaki sposób można rozumieć wykładnię dynamiczną, czyli do interpretacji wielkiej konstytucji cywilnej Francji, jaką jest Kodeks Cywilny, to można powiedzieć, że gdyby nie wykładnia dynamiczna, która odwołuje się do tego, co stanowi właśnie entourage stosowania prawa w systemie, francuski Kodeks Cywilny byłby pustym, czczym zapisem, a tak nie jest. On w dalszym ciągu jest konstytucją cywilnego społeczeństwa, chociaż nikt, tworząc na początku XIX w. Kodeks Cywilny, nie przewidywał zmian, które nastąpią w XXI w.</u>
          <u xml:id="u-202.14" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Mówię o tym dlatego, że przy wykładni każdej normy prawnej musi być uwzględniony kontekst, w jakim tej wykładni się dokonuje. Jest z całą pewnością jednym z elementów tego kontekstu obecność Polski w Unii Europejskiej. Niedostrzeganie tego w ramach wykładni, która jest dokonywana także przez sąd konstytucyjny, nie tyle może nawet byłoby działaniem nieracjonalnym, ile byłoby to działanie, które by świadczyło o braku kompetencji sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Chcę powiedzieć, że zasada przychylności prawa wspólnotowego nie ma żadnego związku z relacją do art. 8 konstytucji. Nie oznacza to, że, stosując zasadę przychylności, tym samym przesądza się o znaczeniu, o treści art. 8 ust. 1 konstytucji i uważa się, że art. 8 konstytucji traci swoje znaczenie, i w istocie poprzez zasadę przychylności nagle uznajemy brak podstaw konstytucyjnych, brak suwerenności konstytucyjnej Rzeczypospolitej. Tego rodzaju rozumowanie nie znajduje uzasadnienia na gruncie stanowiska, które było dotychczas prezentowane przez Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-202.15" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Chciałbym natomiast powiedzieć, że zupełnie nie mogę zrozumieć krytyki, jaka jest formułowana w odniesieniu do wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego, informacji, zwłaszcza na temat upowszechniania świadomości wśród młodzieży - tak, wśród młodzieży i dzieci - na temat Unii Europejskiej. Chcę żyć w społeczeństwie - mówię to już jako obywatel, a nie jako prezes Trybunału Konstytucyjnego - w którym nasi obywatele podejmują decyzje świadomie, roztropnie i przede wszystkim z pełną wiedzą o tym, o czym decydują. Brak wiedzy jest podstawowym źródłem patologii w społeczeństwie i błędnych decyzji, a także jest źródłem braku suwerenności w decyzjach podejmowanych przez społeczeństwo. Mnie się wydaje, że krytykowanie stwierdzenia, które znalazło się w uzasadnieniu Trybunału Konstytucyjnego, iż element upowszechniania wiedzy o Unii Europejskiej jest elementem kształtowania istotnej świadomości obywatelskiej, opiera się na nieporozumieniu, ponieważ nie chodzi o kształtowanie światopoglądu, nie chodzi o indoktrynację, chodzi wyłącznie o to, by ludzie byli świadomi, w jakim świecie żyją i jakie decyzje podejmują.</u>
          <u xml:id="u-202.16" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Odpowiadając na pytania, które zostały sformułowane przez panią poseł Masłowską, chcę powiedzieć, że ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych jest przedmiotem sprawy toczącej się w Trybunale Konstytucyjnym. Chciałbym podkreślić, że sprawa jest bardzo złożona. Jest to sprawa, która wymaga skomplikowanych analiz jurydycznych. Mogę tylko powiedzieć, że cały czas trwają intensywne prace nad tą sprawą. Pewne fragmenty tej sprawy w jakimś sensie zostały już rozstrzygnięte we wcześniejszym orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z tego roku, sprzed kilku miesięcy, w którym Trybunał odpowiadał na pytanie o status związania spółdzielczego prawa własnościowego z członkostwem. Był to problem poruszony także w tej sprawie, która czeka w tej chwili na rozstrzygnięcie. Myślę, że najdalej w październiku sprawa będzie rozstrzygnięta, ale oczywiście jest to tylko pewna supozycja, ponieważ skład zdecyduje o wyznaczeniu terminu wtedy, kiedy będzie dojrzały do wydania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-202.17" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Gdy zaś chodzi o dalsze pytania, te związane z suwerennością monetarną Rzeczypospolitej i odpowiedzialnością pana prezesa Balcerowicza, a także pana prezydenta Kwaśniewskiego przed Trybunałem Stanu - oczywiście powstrzymam się od komentowania tej wypowiedzi - mogę tylko zauważyć, że gdyby iść śladem rozumowania pani poseł, to należałoby stwierdzić, iż również propozycje zmian konstytucji, które są formułowane przez którykolwiek z klubów parlamentarnych, o ile wiem, również przez klub Ligi Polskich Rodzin, musiałyby spotkać się dokładnie z takim samym zarzutem: podważanie istniejących reguł konstytucyjnych, kwestionowanie tego, co w dotychczasowej konstytucji jest przedmiotem wyraźnych regulacji.</u>
          <u xml:id="u-202.18" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Otóż jeżeli dyskutuje się dzisiaj nad pewnymi zmianami w konstytucji, które mogą być konsekwencją procesu integracji, na przykład nad treścią przyszłości art. 227, to upatrywanie w tego rodzaju dyskusjach w Rzeczypospolitej przesłania, które miałoby wskazywać na rezygnację czy zdradę suwerennych interesów Rzeczypospolitej, wydaje się, mówiąc najdelikatniej, mocną przesadą.</u>
          <u xml:id="u-202.19" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Gdy chodzi o inne bardzo konkretne pytania, które dotyczyły problemów właściwie wykraczających już poza orzecznictwo, o sprawy rozliczeń przy nabywaniu przez uprawnionych do lokatorskiego prawa do lokalu tego lokalu na własność, to będą one przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-202.20" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Co do wypowiedzi, pytania pana posła Maniury, jeśli chodzi o kasy fiskalne, to mogę też powiedzieć, że przewidujemy to orzeczenie prawdopodobnie w granicach września. Prace nad nim trwają i jestem przekonany, że będą mogły być w sumie w nieodległym już czasie sfinalizowane.</u>
          <u xml:id="u-202.21" who="#PrezesTrybunałuKonstytucyjnegoMarekSafjan">Jeśli chodzi o wniosek w sprawie traktatu akcesyjnego, to pojawił się on przed Trybunałem jako sprawa do rozstrzygnięcia stosunkowo niedawno. W tej chwili jeszcze nawet Trybunał nie uzyskał stanowiska wszystkich uczestników postępowania. Nie ukrywam, że jest to sprawa, która ma ogromną rangę ustrojową. Rozstrzygnięcie w tej kwestii, jaką jest relacja, mówiąc najogólniej, pomiędzy konstytucją, prawem wspólnotowym, mechanizmami integracyjnymi wspólnotowymi a ustrojem Rzeczypospolitej i porządkiem prawnym Rzeczypospolitej, jest na tyle skomplikowane i ważne, że wymaga to przeprowadzenia szerokich analiz, badań, wymaga głębokiego namysłu. W tej chwili byłoby przedwczesne nawet sugerowanie, w jakim terminie może być wydane przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenie. To chyba wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nad informacją nie przeprowadza się głosowania.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Stwierdzam w związku z tym, że Sejm wysłuchał informacji o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r. oraz przeprowadził nad nią dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Informacja prezesa Rady Ministrów dotycząca zasadności harmonizacji prawa podatkowego w ramach Unii Europejskiej (druk nr 3092).</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę o zabranie głosu ministra finansów pana Andrzeja Raczkę w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zawarty w informacji temat, który będziemy dzisiaj omawiali, a który przedstawiliśmy państwu na piśmie, budzi wiele emocji.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Chciałbym na wstępie - żebyśmy nie spierali się co do pewnych istotnych elementów informacji - dokonać pewnej typologii. Jeżeli mówimy o harmonizacji podatkowej, to powinniśmy myśleć o tej sprawie w trzech aspektach: po pierwsze, o harmonizacji systemu podatkowego rozumianego jako organizacja aparatu skarbowego - system poboru podatków, system zaliczkowania płatności podatkowej, po drugie, o harmonizacji przepisów prawa podatkowego, po trzecie, o harmonizacji stawek podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeżeli mamy na myśli harmonizację systemów podatkowych według tej definicji, którą podałem, to ona z pewnością nie jest w ogóle dyskutowana przez kraje członkowskie i tym samym nikt nie jest zainteresowany, żeby dokonywać pewnych zabiegów harmonizacyjnych, ponieważ te systemy w sposób istotny są zróżnicowane w poszczególnych krajach, a wynikają chociażby z takich czynników jak struktura systemu związanego z poborem podatków w poszczególnych krajach.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Pozostają dwa dodatkowe elementy: harmonizacja stawek podatkowych i harmonizacja przepisów prawa podatkowego. W odniesieniu do harmonizacji stawek podatkowych z pewnością panie i panowie posłowie wiedzą, że było w tej sprawie 26 maja 2004 r. skierowane do Komisji Europejskiej wystąpienie na piśmie ministrów finansów Francji i Niemiec, wskazujące na potrzebę ujednolicenia stawek podatkowych, przy czym ta propozycja obejmowała rozwiązania związane z takim widełkowym potraktowaniem i zdefiniowaniem minimalnej stawki podatkowej. Ja mówię oczywiście o podatkach bezpośrednich, a dokładniej o podatku CIT, czyli o podatku płaconym przez przedsiębiorców. Jak państwo oczywiście wiedzą, wywołało to określoną dyskusję, która była rozpatrywana przede wszystkim w kwestii tego, co zostało określone dumpingiem podatkowym przez kraje nowe w stosunku do starych członków Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Pierwsza, najważniejsza sprawa dotyczy tego, kto jest za, a kto jest przeciw harmonizacji stawek podatkowych. Za - oprócz tych dwóch krajów, które wymieniłem - była również Holandia. Zdecydowanie przeciw jest oczywiście Polska, są też Irlandia, Wielka Brytania, Słowacja, Łotwa, Litwa, Estonia. Przy tym chciałbym na samym wstępie podkreślić, że jest to dyskusja i nie ma ona żadnego przełożenia na system podejmowania decyzji w sprawach podatkowych, ponieważ żeby dyrektywa w sprawach podatkowych była ważna, musi zostać przegłosowana jednomyślnie, a więc wystarczy sprzeciw jakiegokolwiek jednego z 25 krajów, żeby dyrektywa podatkowa nie została wprowadzona. To jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Argumenty z naszej strony podkreślały, że harmonizacja stawek podatkowych nie jest potrzebna z punktu widzenia tego, jaki był podnoszony przez Francję i Niemcy, tzn. dumpingu podatkowego w sensie konkurencyjności. Można to rozpatrywać jak gdyby z kilku punktów widzenia. Pierwszy punkt widzenia, najważniejszy, polega na tym, że jeżeli mówimy o konkurencyjności przedsiębiorców, a szczególnie przyciąganiu przedsiębiorców z jednych krajów do innych krajów Unii Europejskiej, to podatki i stopy podatkowe są tylko jednym z wielu czynników, które wpływają na stopień konkurencyjności. Na stopień tej konkurencyjności wpływa również szereg innych czynników, takich jak np.: gęstość i jakość infrastruktury, jakość siły roboczej, przejrzystość prawa podatkowego, przepisy poszczególnych krajów związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, jakość aparatu administracyjnego danego kraju. Jeżeli z tego punktu widzenia - a możliwości konkurencyjne krajów zawsze powinniśmy oceniać, biorąc pod uwagę wiele kryteriów - będziemy to rozpatrywać, to Polska wcale nie jest liderem, mimo że bardzo byśmy chcieli, tylko raczej krajem, który znajduje się na końcu tej listy konkurencyjności krajów. Czyli to jest pierwsza kluczowa sprawa. Powinniśmy patrzeć na konkurencyjność wielowarstwowo, a nie z punktu widzenia tylko stawek podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Drugi ważny element, na który należy zwrócić uwagę, to kwestia tego, z jakich powodów Polska dokonała istotnej obniżki stawki podatkowej z 27% do 19%. Kluczowe dla zrozumienia tej decyzji są sprawy związane z naszym krajem. Musimy bowiem pamiętać, że mały i średni biznes w naszym kraju ma bardzo ograniczony dostęp do rynku kapitałowego, który jest drogi, i z drugiej strony do rynku kredytowego, na którym wielu firmom trudno jest uzyskać parametry wyznaczające stosowną zdolność kredytową w długim okresie i tym samym uzyskać np. wieloletni kredyt inwestycyjny. W związku z powyższym w celu odpowiedniego zasilenia w środki finansowe tych firm i pozwolenia im na finansowanie inwestycji, finansowanie swojego rozwoju, właściwe wydawało się rozwiązanie sprowadzające się do tego, żeby ta część z zysku, która podlega opodatkowaniu, była o wiele mniejsza niż do tej pory i tym samym różnica, ten zaoszczędzony podatek, żeby był podstawą finansowania działalności firm. To było głównym powodem decyzji obniżenia stawki podatkowej z 27% do 19%, a nie ten czynnik konkurencyjności międzynarodowej, bo - jak już podkreślałem - ta konkurencyjność międzynarodowa polskich firm składa się z wielu czynników i ten czynnik np. - jeżeli już mówimy o podatkach - w przypadku inwestorów zagranicznych bardziej dotyczy przejrzystości i stabilności polskiego prawa podatkowego, które było dość często zmieniane, niż akurat stawek podatkowych. W związku z powyższym stanowisko Polski w sprawie harmonizacji stawek podatkowych jest jasne. Jesteśmy przeciwni, i to w każdej formie, niezależnie od tego, czy mówimy o formie minimalnej stawki, widełek czy jakiejkolwiek stawki obowiązującej.</u>
          <u xml:id="u-204.7" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Natomiast jest pytanie: Czy i w jakim zakresie jesteśmy zainteresowani tym elementem nr 2, tzn. harmonizacją przepisów prawa podatkowego? Proszę zwrócić uwagę na to, że tego elementu nie powinniśmy lekceważyć. Dlaczego? Dlatego, że jeżeli przepisy prawa podatkowego szczególnie w przypadku przedsiębiorców będą bardzo istotnie zróżnicowane w krajach, to każdy przedsiębiorca, rozpoczynając działalność za granicą, będzie musiał poczynić odpowiednio duże nakłady, ponieść duże koszty doradztwa podatkowego w danym kraju, żeby wszystkie niuanse podatkowe w prosty sposób mieć zinterpretowane i mieć odpowiednią analizę. A więc jest to w przypadku polskich firm, które wkraczają na te rynki i są firmami o stosunkowo ograniczonych zasobach finansowych, bardzo ważny element. To jest dodatkowy koszt ekspansji za granicę. To jest pierwszy istotny czynnik, który powinniśmy mieć na względzie. Drugi istotny czynnik to rachunek ekonomiczny. Podejmując działalność za granicą, musimy skalkulować dokładnie, czy ta działalność jest dla nas opłacalna, czy też nie. Każdy biznesmen kalkuluje to, biorąc pod uwagę stopę zysku, ale to jest stopa zysku netto, czyli jest to zysk po opodatkowaniu odniesiony do kosztów działalności. Przepisy podatkowe bardzo istotnie wpływają na ten zysk netto. Podam bardzo prosty przykład: załóżmy, że mamy dwa kraje A i B. W kraju A producent produkuje jakiś towar, który kosztuje, przypuśćmy, 100 zł. Koszt podatkowy uzyskania przychodu przy produkcji wynosi 80, czyli, jak łatwo policzyć, dochód do opodatkowania wynosi 20; załóżmy, że stawka podatkowa w tym kraju jest 10%, to z tego rachunku wynika, że trzeba zapłacić 2 zł podatku. I mamy kraj B, w którym ten sam producent produkuje to samo, też cena tego wyrobu, przychód z produkcji tego wyrobu wynosi 100, natomiast okazuje się, że koszt podatkowy jest zupełnie inaczej kalkulowany. Jest on kalkulowany na innym poziomie i tym samym, jeżeli od tego kosztu obliczymy dochód, to ten dochód np. będzie tam wynosił 10 przy stawce podatkowej 20%, a więc podatek będzie wynosił również 2 zł. Tak więc dzięki temu prostemu przykładowi możemy łatwo zauważyć, że w zależności od tego, jak jest zdefiniowany koszt uzyskania przychodu, przy dwukrotnie wyższej stawce podatkowej, możemy mieć taki sam efekt podatkowy, czyli taki sam płacony podatek, a tym samym bardzo mylące jest porównywanie wprost stawek podatkowych. To jest zupełnie łudzący mechanizm, który w ogóle nie pozwala dokonać prostego rachunku ekonomicznego, jeżeli nie znamy wszystkich poszczególnych, dodatkowych elementów związanych z przepisami prawa podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-204.8" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">W związku z powyższym pewna unifikacja definicji kluczowych dla przepisów podatkowych jest niewątpliwie potrzebna. Co do tego jesteśmy otwarci, żeby o tych sprawach rozmawiać, co więcej, jest to stanowisko również Komisji Europejskiej, która jest za ujednoliceniem w tym zakresie prawa podatkowego w taki sposób, żeby podstawa opodatkowania była oczywista i łatwa do wyliczenia oraz porównywalna w każdym kraju. Co do tego jest zgoda, żeby tego typu prace były prowadzone.</u>
          <u xml:id="u-204.9" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">W związku z powyższym w informacji, którą państwu przedstawiliśmy, zarysowaliśmy, jakie jest stanowisko rządu w stosunku do kwestii, która budzi największe obawy, tzn. harmonizacji stawek podatkowych. Tutaj jednoznacznie - jeszcze raz podkreślam - jesteśmy przeciwni. Jeżeli natomiast mówimy o harmonizacji przepisów prawa podatkowego w takim sensie, jak to państwu przedstawiłem, to jest to niewątpliwie opłacalne dla naszych przedsiębiorców. Nasi przedsiębiorcy w wyniku tego będą ponosić mniejsze koszty związane z ekspansją do innych krajów Unii Europejskiej i tym samym powinniśmy nad tego typu możliwością dostosowań się zastanowić, aczkolwiek to będzie proces trudny i czasochłonny. Podczas spotkania Trójkąta Weimarskiego, które się odbywało w Polsce, zaproponowałem, żebyśmy przede wszystkim rozpoczęli przegląd różnych przepisów prawa podatkowego w różnych krajach pod kątem tego, by pokazać, jakie są różnice w sposobie liczenia tego, co nazywamy bazą podatkową, a tym samym dopiero ujawniłoby to rzeczywiste różnice w systemie prawa podatkowego i sposobie liczenia podatku, co dopiero daje jakiekolwiek wyobrażenie o konkurencyjności pod względem podatkowym we wszystkich krajach. I to, uważam, warte jest dyskusji na forum Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-204.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Głos ma pani poseł Małgorzata Ostrowska, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec informacji prezesa Rady Ministrów dotyczącej zasadności harmonizacji prawa podatkowego w ramach Unii Europejskiej (druk nr 3092). Wolny rynek unijny oczekuje faktycznie od krajów członkowskich, aby systemy podatkowe były klarowne, przejrzyste i nie zaskakiwały przedsiębiorców. To musi działać w obie strony, między wszystkimi państwami - bardzo wyraźnie mówił o tym pan minister finansów - taka jest bowiem logika sojuszu, jaki zawarliśmy w ramach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Nie ma też, jak zrozumiałam, w poglądach na tę sprawę wielkich różnic między poszczególnymi krajami. Jest jednak pewien wątek polski, narodowy, dotyczący naszej 19-procentowej stawki podatkowej. Wprowadziliśmy przecież tę stawkę po to, aby przyciągać inwestorów i szybciej rozwiązywać problem polskiego bezrobocia, polskiej biedy, bo to bezrobocie i ta bieda mogą być zlikwidowane tylko w wyniku szybszego rozwoju gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Obniżenie podatku CIT do 19%, zdaniem na przykład rządów Francji i Niemiec, gdzie stawki podatkowe sięgają 38%, wywołało obawy, że wiele firm przeniesie swoje centrale do Polski lub innych krajów członkowskich. Zresztą taki ruch już się zaczął, co potwierdza zasadność decyzji rządu Leszka Millera o skokowym obniżeniu stawki podatkowej aż o 8%. Z tym wiąże się presja na nasz kraj, z tym wiążą się rozmowy, jakie toczyły się przed tygodniem w Warszawie, i nakłanianie Polski do próby nowego zdefiniowania polityki i praktyki podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Nie miejmy o to pretensji, albowiem w krajach Unii Europejskiej podatki od przedsiębiorstw są tak naprawdę od Sasa do Lasa. Każdy kraj na swój własny sposób je kształtuje: od stawki 0% w przypadku Estonii, stawki 19% w Polsce i na Słowacji, aż do stawki 38,5% w Niemczech. Zresztą sama stawka niewiele mówi o systemie podatkowym, albowiem obowiązują też wyłączenia i rozszerzenia obszarów objętych uregulowaniami odrębnymi.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Unia pozostawiła swoim członkom prawo do ustalania konkretnych stawek podatków, a jednocześnie w swoich dyrektywach ustala zasady prawa podatkowego i systemów podatkowych. W tych dwóch ostatnich sprawach nie powiedziano jeszcze ostatniego słowa. Rozumiem, że tu jest pole do rozmów, o których wspominał pan minister.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#PosełMałgorzataOstrowska">W pierwszej sprawie mogły powstać wątpliwości ze strony krajów płatników netto składki do Unii. Przed tygodniem, podczas czwartego spotkania ministrów finansów krajów Trójkąta Weimarskiego w Warszawie, minister finansów Niemiec powiedział, że nie jest przeciwny konkurencyjności podatkowej, jednak za rozsądne uznał wprowadzenie w Unii pewnych widełek stawek podatkowych określających minimalne i maksymalne podatki.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Stwierdził, podobnie jak minister Francji, że sytuacje takie jak w Estonii, gdzie podatek dochodowy od przedsiębiorstw wynosi 0%, są nie do zaakceptowania. To jest zrozumiałe, to jest zbyt duża rozbieżność, jeżeli chodzi o stawki podatkowe. Argumentował wtedy: jak można żądać - cytuję za ministrem Francji - istotnych funduszy strukturalnych i mieć równocześnie podatek na poziomie 0%.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#PosełMałgorzataOstrowska">O tych sprawach trzeba, zdaniem Sojuszu Lewicy Demokratycznej, bardzo spokojnie rozmawiać. Tak rozmawiał polski minister finansów, a jednocześnie rząd podejmował decyzje zgodne z polską racją stanu. Francuski minister finansów mówił w Warszawie, że Francja jest wśród największych płatników do budżetu europejskiego. Cytuję za ministrem ponownie: jednak jak można kazać nam rano redukować nasz deficyt i wydatki, a po południu zwiększać wydatki dla większego finansowania funduszy strukturalnych? Tak pytał minister francuski, odnosząc się do zaleceń dotyczących redukcji deficytu budżetowego, które Komisja Europejska skierowała do Francji.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Pan minister finansów Francji wyraził również nadzieję, że Polska dołączy do grona największych płatników do budżetu europejskiego. Chciałabym dożyć tego czasu. Trudno jednak abstrahować od nieodpowiedzialnej groźby pod naszym adresem, bo oto mamy deficyt budżetowy i nam również lada moment Komisja Europejska może postawić ultimatum podobne do tego, które postawiła Francji czy Niemcom.</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Jeśli panowie posłowie pozwolą, bo to bardzo mi przeszkadza.</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Kraje płatnicy netto do kasy unijnej mogą jednak powiedzieć: nie damy wam więcej pieniędzy, albowiem sami lekką ręką pozbywacie się wpływów z podatków, a pieniędzmi, które płacą nasze firmy, łatacie dziury, jednocześnie działając poprzez własne obniżone stawki podatkowe na naszą niekorzyść. Musimy w tej sytuacji zrozumieć złożoność całej tej materii. Każde z tych państw największych płatników również ma swoje racje.</u>
          <u xml:id="u-206.12" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Polski podatek CIT jest dwa razy niższy niż w Niemczech i Francji, dlatego kusi inwestorów i budzi w Niemczech i we Francji niepokój o utratę miejsc pracy. Niepokój ten przekształca się w konkretne działania. Przypomnę w tym miejscu - już kończę, panie marszałku - porozumienie, które niemieckie związki zawodowe zawarły z zarządem Siemensa. Pracobiorcy niemieccy w imię zachowania miejsc pracy zgodzili się pracować dłużej i za mniejsze wynagrodzenie.</u>
          <u xml:id="u-206.13" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Polityka gospodarcza i finansowa polskiego rządu przynosi zatem pożądany skutek. Sądzę, że nacisk na rząd polski ze strony rządów Niemiec i Francji, aby podnieść stawkę podatku, równy jest naciskom, z jakimi niemieccy i francuscy przedsiębiorcy naciskają na swoje rządy, żeby one z kolei te podatki obniżyły.</u>
          <u xml:id="u-206.14" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Polski rząd zapowiedział, że podatki dla przedsiębiorców nie będą podniesione, ponieważ nasza gospodarka musi nadrobić zaległości cywilizacyjne w stosunku do bogatych krajów Unii Europejskiej. Przypomnę, że poziom dochodu narodowego tamtych krajów możemy osiągnąć dopiero po ponad 30 latach.</u>
          <u xml:id="u-206.15" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Ostatnio Rada Ministrów przyjęła stanowisko Polski w sprawie propozycji harmonizacji podatków bezpośrednich w Unii Europejskiej oraz problemu tzw. dumpingu podatkowego. W związku z pojawiającymi się na forum Unii Europejskiej zarzutami wobec nowych państw członkowskich o stosowanie dumpingu podatkowego w Polsce rozpoczęły się prace nad sformułowaniem stanowiska w tej sprawie. Urząd Komitetu Integracji Europejskiej i Ministerstwo Finansów przygotowały materiał, który został rozpatrzony na posiedzeniu Komitetu Europejskiego Rady Ministrów w dniu 8 czerwca 2004 r. Wynika z niego, że zarzuty te nie są zasadne i nie znajdują również podstawy w prawie wspólnotowym.</u>
          <u xml:id="u-206.16" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Rząd polski uważa, że harmonizacja podatków bezpośrednich w szerszym niż obecnie zakresie nie jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania jednolitego rynku Unii Europejskiej. Dlatego stanowienie norm prawnych w tym obszarze zgodnie z zasadą subsydiarności winno pozostawać w wyłącznej kompetencji państw członkowskich. A ponieważ nie tylko Polska ma podatki niższe niż Francja i Niemcy i nie tylko Polska stała się nowym członkiem Unii w dniu 1 maja, i nie tylko Polska ma do pokonania przepaść gospodarczą dzielącą państwa Unii Europejskiej, to nie tylko Polska będzie zainteresowana zachowaniem prawa do stanowienia państw członków Unii o wysokości własnych stawek podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-206.17" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Dzisiaj minister finansów wyjaśnił, że harmonizacja podatkowa dotyczy trzech płaszczyzn: prawa, systemu i stawek. Ustalono, że przeanalizowana zostanie tylko ta pierwsza dziedzina: prawo podatkowe, o czym pan minister szeroko się wypowiadał. Ważne dla podniesienia konkurencyjności polskich firm było ujednolicenie przepisów, co pozwoli naszym firmom lepiej plasować się na rynku Unii Europejskiej. To jest niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-206.18" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Połóżmy zatem kres mitom stworzonym przez nierozumiejące sprawy media, głównie przez telewizje, głoszącym, jakoby rząd polski przystawał na ujednolicenie podatków rozumiane błędnie jako ujednolicenie stawek podatkowych, bo to jest po prostu nieprawda. Punktem porozumienia między zainteresowanymi rządami, których przedstawiciele brali udział w warszawskiej naradzie, była swoboda działalności gospodarczej i wszystkie atuty wspólnego rynku wynikające między innymi z mobilności przepływów kapitałowych oraz przejrzystości prawa podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-206.19" who="#PosełMałgorzataOstrowska">Przejrzystość prawa podatkowego jest dobrem samym w sobie, tym samym ułatwia biznesowi zarówno krajowemu, jak i zagranicznemu dostosowanie swojej działalności w krajach Unii Europejskiej. Tym samym unifikacja w zakresie transparencji, przejrzystości prawa podatkowego jest w pełni wskazana. Taką wolę prezentuje rząd, z czego bardzo się cieszy klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej i w pełni popiera stanowisko rządu przedstawione przed chwilą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Głos ma pan poseł Tomasz Szczypiński, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PosełTomaszSzczypiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy informację prezesa Rady Ministrów dotyczącą zasadności harmonizacji prawa podatkowego w ramach Unii Europejskiej nieprzypadkowo, dlatego nie na samej tylko zawartości tej informacji należy się koncentrować. Rozpatrujemy tę informację dlatego, że miały miejsce pewne wydarzenia. I na tym tle należy interpretować wypowiedzi i intencje rządu.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PosełTomaszSzczypiński">Sytuacja jest taka - jak napisane jest w informacji pana premiera, którą otrzymaliśmy - że zaistniały wydarzenia z 26 maja br., a więc miały miejsce wystąpienia ministrów Francji i Niemiec wzywające do szybkiego przedłożenia propozycji dotyczącej ujednolicenia podstawy obliczania podatków od przedsiębiorstw, wprowadzenia minimalnych stawek VAT. W ostatnim czasie Francja opowiada się za związkiem pomiędzy wielkościami wypłat ze środków funduszy strukturalnych a polityką podatkową beneficjentów. O tym również jest mowa w informacji.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#PosełTomaszSzczypiński">Jeżeli mamy również bezsporny fakt, że do tych dwóch państw przystępują inne państwa, takie jak Holandia czy Szwecja, i w tym kontekście pan minister finansów rządu Rzeczypospolitej Polskiej w obecności tych, którzy te wnioski składali 26 maja, mówi o harmonizacji podatków, systemów, prawa - zaraz będę o tym mówił - to jest to niebezpieczne. Przysłuchując się takiej wypowiedzi na tym tle, w tym kontekście, ma się jasne, jednoznaczne wrażenie, że pan minister mówił do dwóch ministrów unijnych: Francji i Niemiec, że takie były ich oczekiwania i chcieli to usłyszeć. I to jest rzecz, którą ja odbieram w ten sposób, i którą my odbieramy w ten sposób. To jest sprawa oczywiście odbioru wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#PosełTomaszSzczypiński">Przechodząc do samej sprawy, następnego dnia, kiedy już nie ma ministra Francji i Niemiec, pan minister Raczko mówi, że to nie chodziło o stawki tylko o prawo podatkowe. Wycofuje się, ale jakby już nie na oczach tych dwóch ministrów. Mówię, że to mogłoby nie mieć ogromnego znaczenia gdyby nie to, że w okresie od maja do lipca miały miejsce te wszystkie wydarzenia, o których tu mówiłem przed chwilą, i o których mówi informacja rządu. Wypowiedzi pana ministra z tego kontekstu wyrywać nie można. Nie muszę dodawać, że sprawa niewprowadzania minimalnych stawek CIT czy też w ogóle normowania i ujednolicenia stawek jest niezwykle istotna i ważna dla polskiej gospodarki i jej konkurencyjności. Tutaj w pełni nie podzielam stanowiska zawartego w informacji rządu, dlatego że ono znowu jest jakby pisane dla mnie, w sensie tej konkurencyjności, wpływu niskich podatków, tak naprawdę dla autora, dla czytelnika, którym ma być minister finansów Niemiec i Francji. Ja to może i rozumiem, ale ja w to nie wierzę, bo jeśli mówimy o tym, że konkurencyjność dla nas, to nie jest element niskich stawek podatkowych, li tylko, to ja się z tym zgadzam, ale jeżeli wiemy jednocześnie, że takie atrybuty konkurencyjności, jak kapitał i technologia, nie są naszą silną stroną, to, jak pisze rząd, pan premier w informacji, oczywiście ważniejsza od stawek jest stabilność przepisów, przejrzystość przepisów, efektywność sądów gospodarczych i stan infrastruktury. I to zgoda, pani poseł, to zgoda. Tylko że jeżeli się dowiaduję, że tamte elementy są w Polsce ważniejsze od niskich stawek, to twierdzę i powiem, że ten rząd SLD przez ostatnie 3 lata nie tworzył warunków do przejrzystości przepisów, stabilności przepisów, efektywności sądów gospodarczych i poprawienia stanu infrastruktury. Jedyną rzeczą, która powoduje konkurencyjność polskiej gospodarki, są niskie podatki. I chociaż w intencji tamte czynniki są, być może, ważniejsze, to dzisiaj tego z kontekstu wyciągać nie można i nie możemy ulegać presji budowania fiskalizmu francusko-niemiecko-skandynawskiego, a wypowiedź pana ministra w tym duchu, w tym sensie została nie tylko przez nas tak przecież odebrana.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#PosełTomaszSzczypiński">A tak ad vocem wypowiedzi mojej przedmówczyni, którą cenię, powiem, że nie zwalajmy tego na złą interpretację mediów. Media przekazały to, co mogły, czyli dosłowną wypowiedź pana ministra, a my mogliśmy ją interpretować. Ja ją też słyszałem i rozumiem, że w tej odpowiedzi, którą uzyskaliśmy, jest stwierdzenie, że poza stawkami podatkowymi potrzebne są: harmonizacja systemu podatkowego, harmonizacja przepisów prawa podatkowego i że koncentrujemy się na tym i to jest oczywiste. My dobrze wiemy, że spójność metody określania takich pojęć, jak przychód, jak dochód, jak koszt, to są rzeczy niezwykle ważne i do takiej spójności należy dążyć. Ale z głębokim przekonaniem twierdzimy, że wypowiedź pana ministra w naszym odbiorze dotyczyła stawek podatkowych i nie służyła sprawie konkurencyjności polskiej gospodarki. W naszym odczuciu wypowiedziana była na zapotrzebowanie ministrów Francji i Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#PosełTomaszSzczypiński">Dlatego uważamy, że tej informacji premiera, rządu, nie można rozpatrywać w oderwaniu od tego kontekstu, i uważamy, że ze względu na zawarte w niej informacje, a także ze względu na brak niektórych informacji na temat harmonizacji innych niż te, które dotyczą stawek, jak na przykład harmonizacja systemu podatkowego, który jest wymieniony w pkt. 1, w ogóle niepodkreślony później, jak i elementów dotyczących konkurencyjności i jej uwarunkowań w dzisiejszej Polsce, ta informacja prezesa Rady Ministrów jest nie do przyjęcia przez nasz klub. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Pan minister, tak?</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Marszałku! Pozwoliłem sobie zabrać głos po wystąpieniu pana posła z tego względu, że w dalszym ciągu powtarzamy to, co jest charakterystyczne: totalne niezrozumienie. Sam pan powiedział w którymś momencie o harmonizacji systemów podatkowych. Jak powiedziałem przed chwilą, a mówiłem to jeszcze parę razy w prasie i w telewizji, że co do systemów podatkowych, tak jak to zostało zdefiniowane, w ogóle nie ma zainteresowania dyskusją. Proszę nie wkładać w tej chwili w moje usta, że ja powiedziałem cokolwiek o harmonizacji systemów podatkowych. To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Druga sprawa. Pan zainsynuował, że co innego powiedziałem dwóm ministrom, z którymi miałem dyskutować, i następnie się wycofałem z czegokolwiek. Otóż można to dokładnie sprawdzić. Po pierwsze, jest nagrane to, co powiedziałem, rozmawiając z tymi ministrami, bo przepraszam, jak rozmawiałem z ministrami, to z kim miałem rozmawiać, ze ścianą czy z ministrami, którzy tam byli obecni? Rozumiem, że z tymi ministrami. I to była rozmowa na zasadzie argumentów. Polska argumentowała, dlaczego nie może się zgodzić na harmonizację stawek podatkowych, a dlaczego harmonizacja przepisów prawa podatkowego może być ważna i może leżeć w interesie wszystkich. Innej dyskusji nie mogło być z bardzo prozaicznego powodu: nie ma sensu dyskutować tego, co nie może być jednogłośną decyzją wszystkich państw Unii Europejskiej, dlatego że, jak już raz powiedziałem, prawo podatkowe może być ujęte w przypadku podatków bezpośrednich w formie dyrektywy, jeżeli jest to decyzja jednogłośna. Ponieważ wszyscy bardzo dobrze wiedzieli, że ileś krajów, które tutaj wymieniłem, nie zgadza się z harmonizacją stawek podatkowych, to dyskusja była w tym zakresie po prostu bezpłodna.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeżeli z kolei spojrzymy na to, co mówiłem na konferencji prasowej, to proszę zwrócić uwagę, że ja mówiłem tam wyraźnie, i to można odtworzyć - jedna z gazet, „Gazeta Wyborcza”, napisała to prawidłowo - że mówiłem o harmonizacji prawa podatkowego, a nie mówiłem o harmonizacji stawek, czyli jeżeli jedna gazeta była w stanie to zauważyć i zinterpretować dokładnie, a inne gazety tego nie zinterpretowały dokładnie, to przepraszam, ale to jest problem medialny i problem pewnej rzetelności przekazu dziennikarskiego. Ja za ten problem rzetelności przekazu dziennikarskiego mogę na tyle odpowiadać, że mogę bez końca powtarzać w kółko to samo. I tak zrobiłem przekazując to podczas posiedzenia rządu. Po konferencji rządowej wystąpiłem jeszcze raz w programie telewizyjnym, gdzie miałem okazję dyskutować na ten temat z panem posłem Grabowskim. Co do tego nie było między nami rozbieżności, więc prosiłbym, żebyśmy się trzymali konkretów. Ja muszę rozmawiać z ministrem Francji i Niemiec, używając pewnych argumentów, nie argumentów siły tylko siły argumentów, i to nam się udawało. Z drugiej strony mówię to, co zostało, gdy było przedmiotem stanowisk, i co było dyskutowane podczas konferencji prasowej. W każdym razie nie ma żadnej rozbieżności między tymi moimi wypowiedziami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Głos ma pan przewodniczący Ludwik Dorn, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wysłuchaliśmy tutaj wygłaszanej przez pana w imieniu prezesa Rady Ministrów informacji, ale to była informacja, jaką mógłby przedstawić główny księgowy czy zastępca głównego księgowego jakiejś firmy, a nie minister finansów czy prezes Rady Ministrów, ponieważ tuż przed tym punktem Wysoka Izba rozpatrywała sprawozdanie prezesa Trybunału Konstytucyjnego, który w odniesieniu także do kwestii europejskich mówił o wykładni dynamicznej, że dokonując wykładni prawa, trzeba brać pod uwagę kontekst. Otóż pan mówił o harmonizacji podatkowej, harmonizacji prawa podatkowego. W informacji pan stwierdza, że pojęcie harmonizacji ma co najmniej trzy wymiary: harmonizacja przepisów prawa podatkowego, harmonizacja systemu podatkowego oraz harmonizacja czy dążenie do ujednolicenia stawek, i że pan, mówiąc o harmonizacji podatkowej, miał na myśli wyłącznie harmonizację przepisów prawa podatkowego. Tylko, panie ministrze, jest tak, że w tej chwili następuje w ramach Unii Europejskiej po akcesji nowych dziesięciu państw wielkie przegrupowanie sił wyznaczane w różnych kwestiach. Są różne obozy państw dążących do takich a nie innych rozwiązań. W kwestii podatkowej istnieje obóz niemiecko-francuski także wewnętrznie skonfliktowany. Może pan chciał być uprzejmy i wtedy, kiedy ministrowie Francji i Niemiec atakowali niektóre z nowo przyjętych do Unii państw członkowskich, pan dyplomatycznie milczał, ale w Unii Europejskiej jeżeli ktoś nie ma kompleksów, nie zachowuje się jak zakompleksiony neurotyczny prowincjusz, obowiązuje twardy język, także między Francją i Niemcami. Trzy tygodnie temu niemiecki minister gospodarki mówił o niedającym się tolerować nacjonalizmie gospodarczym Francji; atakował wprost.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PosełLudwikDorn">Otóż, panie ministrze, pańskie niejednoznaczne - dopiero teraz ujednoznaczniane, i to nie językiem politycznym, ale językiem głównego księgowego - wypowiedzi były niejasne i padły w określonym kontekście politycznym. Tym kontekstem politycznym jest ofensywa francusko-niemiecka w celu ujednolicenia stawek i ochrony własnych przedsiębiorców, własnych pracowników i własnych gospodarek. I pan wpisał swoim zachowaniem Polskę do tego obozu, i to w roli takiego ociągającego się, ale jednak, marudera. Pańskie zachowanie rażąco odbiegało od zachowania pańskiego szefa, prezesa Rady Ministrów Marka Belki, który kiedy kanclerz Schröder na spotkaniu Forum Strategii Lizbońskiej przypuścił atak, także na Polskę, w imię zwalczania konkurencji podatkowej i w imię ujednolicania stawek, w sposób bardzo kulturalny, uprzejmie, bo tak to należy robić, ale jednak tę wypowiedź kanclerza Schrödera można wręcz powiedzieć: wyśmiał, mówiąc, że porozmawiamy o tym, kiedy stopień zamożności i rozwoju polskiej gospodarki będzie taki sam jak gospodarki niemieckiej.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#PosełLudwikDorn">Pytanie. Czy jest to po prostu pańska osobista wpadka - a jej tutaj nie zmaże przemawianie językiem księgowym - czy jest to zmiana linii rządu? Jeżeli to jest pańska osobista wpadka, to jeszcze pół biedy, po wczorajszych wypowiedziach pana premiera Belki tę sprawę, powiedzmy, można uznać za rozwiązaną, ale jeżeli jest to zmiana zasadniczej i dobrej, popieranej przez nas linii rządu, to mamy tutaj kłopot.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#PosełLudwikDorn">Panie ministrze, mówił pan tutaj o kwestiach ważnych. O tym, co zalicza się do kosztów uzyskania przychodu, definiowania zysku netto itd. Ale pańscy partnerzy na tym spotkaniu mówili innym językiem i o innych sprawach. Mówili bądź o jednolitej stawce, bądź o widełkach To o czym pan z nimi rozmawiał? Naszym zdaniem poprzez te wypowiedzi pan albo zasygnalizował, że w tym wielkim przegrupowaniu Polska występuje w roli - użyję tutaj rusycyzmu - perekińczyka, niejako przechodzi z obozu solidarności krajów nowo wstępujących i krajów, które stawiają na szybki rozwój gospodarczy poprzez konkurencyjność swoich niskich podatków, do obozu francusko-niemieckiego. Taki jest polityczny sens pańskiego zachowania w tej wielkiej bitwie, która obecnie toczy się wewnątrz Unii Europejskiej w sposób pokojowy. Niestety, pańska informacja, która została tutaj wygłoszona, zdaje się świadczyć o tym, że jednak, co przyjmujemy z najwyższym niepokojem, dochodzi do zmiany linii rządu. Twardym postawieniem sprawy byłoby stwierdzenie, że pan się wyraził niejednoznacznie, że został źle zrozumiany i że Polska solidaryzuje się z tymi krajami, które chcą konkurować podatkami w ramach Unii Europejskiej. Wtedy nie byłoby żadnej niejednoznaczności. Po pańskiej wypowiedzi ta niejednoznaczność została. W związku z tym zwracam się do pana jako wciąż jeszcze członka rządu. Czy Polska się solidaryzuje? Niech pan powie z tej trybuny: tak, Polska będzie się bronić przed naciskiem francusko-niemieckim. Czy jest pan w stanie taką deklarację złożyć, czy nie? Jeżeli pan taką deklarację złoży, jasną i całkowicie jednoznaczną, to nie, natomiast jeśli chodzi o złożoną informację, Prawo i Sprawiedliwość powtarza i zgłasza wniosek o jej odrzucenie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie marszałku, ponieważ pan poseł zadał pytanie, postaram się na nie odpowiedzieć. Chciałbym jednak zgłosić jedną uwagę. Otóż nie deprecjonujmy głównych księgowych, bo to są bardzo ważne osoby w biznesie. Podejrzewam, że wielu posłów też jest księgowymi. Sądzę, że takie deprecjonowanie tego bardzo potrzebnego fachu, równie potrzebnego, jak politycy, chyba nie przystoi żadnej z osób, bo to pokazywanie, że taki księgowy zarękawkowy; to jest bardzo brzydkie określenie. Chciałbym do tego nawiązać. Uważam, że księgowi o wiele precyzyjniej są w stanie rozmawiać o przepisach prawa podatkowego niż, jak się okazuje, my na tej sali, bo w kółko obracamy się wokół jednej osi - zrozumienia, co mieliśmy na myśli. Jestem zaskoczony jedną rzeczą - nasza dyskusja była prowadzona w języku francuskim, niemieckim i polskim i tłumaczona. Trzech ministrów finansów rozumiało, o co nam chodzi. Trzech ministrów finansów rozumiało, co to jest baza podatkowa, co to jest przychód, co to jest koszt, jak to jest ważne. Natomiast jasne deklaracje polityczne były na samym wstępie. Nie ma możliwości i nie ma zgody z polskiej strony na harmonizację stawek podatkowych. Przywilejem gościa jest wypowiedzenie się w tej sprawie. Jako gospodarz nie byłem w stanie przerwać ani odmówić na konferencji prasowej głosu panom ministrom Eichelowi i Sarcoziemu, kiedy chcieli uzasadnić, a mieli szansę uzasadnić, dlaczego dla nich harmonizacja podatkowa jest istotna, z jakiego punktu widzenia. To było tylko przedstawienie punktu widzenia, natomiast wszyscy doskonale wiedzą, że przy jednym głosie sprzeciwu jest to po prostu niemożliwe do wprowadzenia. Czyli między dyskusją a możliwościami jest olbrzymia przepaść, natomiast dyskutować należy. Społeczeństwo obywatelskie m.in. polega na tym, a jesteśmy w Europie, która ma długą tradycję demokratyczną, że są różne poglądy i wszyscy mamy prawo te poglądy na różnych forach przedstawiać.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeśli chodzi o to, o co pan mnie pyta, to dokładnie trzymałem się stanowiska rządu, we wszystkich swoich wypowiedziach, nie było żadnej sprzeczności między stanowiskiem, które prezentowałem, a stanowiskiem rządu. Co więcej, dokładnie to zreferowałem na posiedzeniu rządu, które był następnego dnia po poniedziałkowym spotkaniu. Linia rządu, i to panu od początku do końca mówię, panie pośle, w tej sprawie nie uległa zmianie ani o milimetr. Jest taka sama, jak była i minister finansów w żaden sposób nie próbował jej zmienić, ani też nie chciał i nie mógł. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#komentarz">(Poseł Ludwik Dorn: W trybie sprostowania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę bardzo, pan poseł Ludwik Dorn w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan minister źle zrozumiał moją wypowiedź, gdyż nie było w niej żadnych elementów deprecjonowania tak potrzebnego zawodu księgowego i stanowiska głównego księgowego. Być może poczuł się tutaj osobiście urażony, ale nie było takiej intencji i nie wynikało to ani z literalnego, ani możliwego sensu wypowiedzi. Po prostu jest zasadnicza różnica między głównym księgowym, który jest od ustawy od rachunkowości, a w przypadku rządu ministrem finansów, który odpowiada za linię polityczną, a w przypadku przedsiębiorstwa zarządem czy prezesem zarządu, który wytycza główne linie rozwoju i strategii przedsiębiorstwa. I o to, panie ministrze, chodziło. Podtrzymuję, że pan mówił, mówi i będzie mówił językiem głównego księgowego, z całym szacunkiem dla głównych księgowych, ale pańscy koledzy z Francji i Niemiec mówią językiem polityki, a pan zdaje się tego nie rozumie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Głos ma pan poseł Józef Gruszka, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PosełJózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szczerze trzeba powiedzieć, że dobrze, iż ta informacja jest, bo, po pierwsze, dyskusja, która została wywołana przez informację prasową oceniającą spotkanie ministrów finansów w Polsce, jeżeli nie zostałaby doprecyzowana, mogłaby tutaj bardzo dużo zepsuć. A więc dobrze, że ta propozycja, by informacja została złożona, stała się faktem. Natomiast ubolewam, panie marszałku, nad tym, że nie udało się wyegzekwować tej informacji w czasie. Byłem uczestnikiem Konwentu Seniorów i tam wszyscy pospołu, razem, jednomyślnie oceniliśmy, że informacja ma być na środę rano, tak postanowiliśmy, natomiast debata oczywiście dzisiaj, w piątek i jest w piątek. Ale to jest też swego rodzaju niedocenianie rządu, który powinien bardziej szanować parlament. To wytykam.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#PosełJózefGruszka">Pan minister ma rację oczywiście, mówiąc o tym, że harmonizacja prawa to zbieg wielu wątków, z tym akurat się zgadzam. Myślę, że dyskusja w tej sprawie będzie jeszcze wśród krajów unijnych bardzo długa i będzie trwać tak długo, dopóki gospodarka do siebie się nie zbliży. Bo przecież, mówiąc takim językiem bardzo nośnym, nadajemy czy funkcjonujemy na różnych falach i dopiero to zbliżenie będzie mogło doprowadzić do tego, że wtedy będziemy mogli mówić o harmonizacji prawa podatkowego we wszystkich wymiarach. Na pewno harmonizacja przepisów prawa podatkowego byłaby na tyle wygodna, że mogłaby doprowadzić do lepszego funkcjonowania firm, przedsiębiorstw w tym przypadku, a pewno i zwykłych ludzi, bo tu akurat sprawa nie dotyczy podatków od dochodów osobistych, ale myślę, że i do takiej dyskusji pomiędzy krajami członkowskimi dojdzie.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#PosełJózefGruszka">Jeżeli chodzi o te polskie 19% w CIT, to myślę, że ta sytuacja nas zastała w dniu 1 maja, bo wcześniej próbowaliśmy poszukiwać jak gdyby tych rozwiązań, aby jak najszybciej możliwe było osiągnięcie dwóch rzeczy: doprowadzenie do bardzo wnikliwego płacenia podatku przez podmioty gospodarcze, ale również ulżenie im, zdjęcie z nich tego ciężaru. I to stało się, te 19%, i myślę, że nie warto się z tego wycofywać.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#PosełJózefGruszka">Pan minister przyznał, że stawki są różne w różnych krajach unijnych. Jeszcze długo tak będzie, dlatego że, raz jeszcze powtórzę, nasza rzeczywistość gospodarcza jest bardzo różna i tak one są kształtowane. Osobiście jestem przekonany, i tu panu ministrowi wierzę, że rząd polski w tym kierunku będzie zmierzał, żeby tę sprawę utrzymać. Prawdą jest również to, że przecież stanowienie prawa podatkowego, ustalanie dyrektyw następuje w ten sposób - to jest nie zwyczaj, lecz zasada - że musi być jednogłośna decyzja. Na podstawie samego przedłożenia, tego, co padło z ust pana ministra, ale i tego, co znamy dzięki innych wypowiedziom, myślę, że jeżeli Polska przyłącza się do krajów, które są tego przeciwnikami, czyli do Irlandii, Wielkiej Brytanii, Słowacji, Łotwy, Litwy oraz Estonii, to ten problem na razie będziemy dosyć ostro stawiać. Gorzej by było, gdyby pan minister zadeklarował, że zmieniamy swoje podejście do tego i chcemy dołączyć do krajów bogatszych, które po po co żądają od krajów, które niedawno wstąpiły do Unii, podwyższenia stawek podatkowych? Rzecz jest prosta - chcą po prostu mniej na nas wydać. I to jest problem jasny i oczywisty. Ale jestem zadowolony, że pan minister powiedział oficjalnie, że Polska w tym obszarze utrzymuje stanowisko. Myślę, że to jest ważne podkreślenie.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#PosełJózefGruszka">Problem ma jeszcze inny wymiar, jeżeli chodzi o nasze wspomaganie unijne, czyli to, co z Unii dostaniemy. Niejednokrotnie będziemy jeszcze bombardowani informacjami, które będą szły w tym kierunku, że musimy coś zrobić, bo grozi nam zmniejszenie ilości wszystkich pieniędzy, które w różnych obszarach w różnych programach leżą i czekają na nas. To z biegiem lat pewno się wyciszy, ale na ten moment tego wyciszenia na pewno nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#PosełJózefGruszka">Kwestia ostatnia, może trochę żartobliwa. Myślę, panie ministrze, że dobrze, że Sejm wystąpił o tę informację do premiera. Ja oczekiwałem, że będzie to informacja premiera, ale jest to całkiem zrozumiałe, że pan jako odpowiedzialny za finanse to przedstawia. Myślałem, że ten papier podpisze premier. Już nie czepiam się takich niuansów, ale twierdzę, że tak to po prostu powinno to wyglądać.</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#PosełJózefGruszka">I na koniec, panie ministrze, chciałbym powiedzieć, że dobrze się stało, że informacji zażądano dzisiaj na tym posiedzeniu, bo, jak mówią na mieście, podobno już pan pakuje walizki, więc nie moglibyśmy pytać tego, kto był przy tych rozmowach, rozmawiał. Myślę, że dobrze ten problem został postawiony. Oczywiście nigdy nie jest tak, żeby nie mogło być lepiej. Natomiast mam pretensje o to, że nie jest to informacja premiera rządu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Głos ma pani poseł Elżbieta Romero, Socjaldemokracja Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PosełElżbietaRomero">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Socjaldemokracji Polskiej przedstawić stanowisko w sprawie informacji prezesa Rady Ministrów dotyczącej zasadności harmonizacji prawa podatkowego w ramach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PosełElżbietaRomero">Wysoka Izbo! Po poniedziałkowym spotkaniu ministrów finansów Francji, Polski i Niemiec w ramach Trójkąta Weimarskiego, stanowiącego ważne forum wymiany poglądów, media obiegła niepokojąca informacja, że minister finansów polskiego rządu na tym spotkaniu poczynił ustępstwo co do kwestii ujednolicenia stawek podatkowych we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Pomimo wyjaśnień pana ministra Raczki, że akceptacja dotyczyła harmonizacji prawa podatkowego, a nie ujednolicenia stawek podatkowych, deklaracja ministra była komentowana nie tylko w polskich mediach, ale w niemieckich i francuskich jako ustępstwo w sprawie wysokości stawek podatkowych. Nie ma się czemu dziwić, bo w końcu stawki podatkowe to również element prawa podatkowego. Kolejne informacje rządu wyjaśniły w dużym stopniu zaistniałe nieporozumienie i nadinterpretację ustaleń, poczynionych na poniedziałkowym spotkaniu. Niemniej jednak przez ostatnie dni mieliśmy burzę informacyjną, wypowiadali się eksperci, politycy, dziennikarze, a zwieńczeniem tej debaty jest debata sejmowa. Tyle tylko, że o ile można zrozumieć redakcje mediów, które z każdej informacji mogą uczynić sensację, nadając jej tytuły i podtytuły wypisywane wielką czcionką, to trudniej zrozumieć inicjatorów tej debaty sejmowej. Jeśli wyjaśnienia pana ministra w programach informacyjnych czy to, co pisały dzienniki, już mniejszą czcionką, były niewystarczające, można było zadać pytanie poselskie i w przypadku gdyby odpowiedź ministra była niewystarczająca lub nie zyskała akceptacji, złożyć wniosek o informację na posiedzeniu plenarnym. Mam wrażenie, że w tym przypadku chodzi nie tylko o zwyczajowy atak opozycji na rząd, ale o poszukiwanie kolejnej okazji do ataku na decyzję Polaków wyrażoną w referendum o przystąpieniu do Unii Europejskiej i straszenie nas jej skutkami, tym razem wzrostem stawek podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PosełElżbietaRomero">Panie Ministrze! Aby uniknąć takiej sytuacji, informacja rządu musi być szybka, jasna, czytelna i powszechnie dostępna, tym bardziej iż już od maja Niemcy i Francja naciskają na ujednolicenie podatków, w tym stawek podatkowych. Ponieważ właśnie w tych krajach podatek od zysków firm jest najwyższy w całej Unii, nie należy się dziwić zaniepokojeniu polskich przedsiębiorców. Tymczasem poszukując rzetelnej i pełnej informacji, odwiedziłam stronę internetową Ministerstwa Finansów i znalazłam w aktualnościach króciutką informację, że posiedzenie plenarne ministrów się odbyło. Może po dzisiejszym posiedzeniu Sejmu zamieścicie państwo na swojej stronie wystąpienie pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#PosełElżbietaRomero">Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Socjaldemokracja Polska co do wysokości stawek podatkowych od dochodów firm, zarówno osób prawnych jak i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, wprowadzonych w 2004 r. w wysokości 19%, uważa, że nie należy ich zmieniać. Innym zagadnieniem jest ujednolicenie, harmonizacja, unifikacja (czy jakby to nazwać) prawa podatkowego, w ramach którego rozpoczną się rozmowy np. o definicji kosztów i przychodów, a więc o dochodzie, który stanowi podstawę do opodatkowania, co ułatwi działanie przedsiębiorcom, również polskim, na rynku wspólnotowym. I tu się zgadzamy z panem ministrem.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#PosełElżbietaRomero">Liczne są przykłady, jak odmienne w krajach Unii są możliwości ujęcia w kosztach uzyskania przychodu ponoszonych kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. I o tym należy rozmawiać i oczywiście z czasem, a nie z dnia na dzień, ujednolicać te przepisy.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#PosełElżbietaRomero">Również istotnym zagadnieniem są rozwiązania prawne stosowane w krajach Unii Europejskiej dotyczące przeciwdziałania unikaniu przez obywateli tych krajów, naszego również, opodatkowania poprzez zmianę miejsca zamieszkania lub siedziby spółki na terytoria krajów o niższych podatkach. Z tym problemem musiała się zmierzyć Hiszpania, kiedy to wraz z wejściem do Unii Europejskiej w 1986 r. gwałtownie wzrosły transakcje transgraniczne. Wprowadzono wtedy wiele przepisów dyskryminujących transakcje handlowe oraz inwestycje z zysków w rajach podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#PosełElżbietaRomero">Wiele z tych regulacji jest zawartych w prawie polskim. Jednak nie są one w pełni skuteczne i nie zapobiegają wyciekaniu podatków ze skarbów poszczególnych państw Unii. O tym, że te działania nie są w pełni skuteczne, może świadczyć niezwykłe powodzenie, jakim w naszym kraju cieszy się proceder zakładania spółek zależnych przez polskie podmioty w rajach podatkowych i fakt, iż większość naszych obywateli z list najbogatszych Polaków jako miejsce swojego zamieszkania podaje któryś z tychże rajów.</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#PosełElżbietaRomero">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z pewnością w krajach członkowskich Unii Europejskiej jest wiele spraw również z zakresu prawa podatkowego, o których należy rozmawiać, szukając najlepszych rozwiązań i warto je wprowadzać, korzystając z wzajemnych doświadczeń. Warto wprowadzać te regulacje nie tylko po to, aby obywatele ponosili daninę na koszty funkcjonowania państw w sposób jednorodny dla wszystkich podatników, ale również po to, aby zachować reguły konkurencyjności równe dla wszystkich podmiotów z zachowaniem preferencji stanowionych prawem, również z uwzględnieniem otoczenia, w jakim działają polskie podmioty w kraju, który tak niedawno stał się członkiem Unii Europejskiej i który z tak wielkim wysiłkiem stara się dorównać w rozwoju gospodarczym krajom już w Unii zasiedziałym.</u>
          <u xml:id="u-220.8" who="#PosełElżbietaRomero">Uważając, że polski minister finansów miał na względzie w kontrowersyjnym spotkaniu przejrzystość prawa podatkowego, ujednolicenie przepisów, konkurencyjność polskich firm i konieczność nadrobienia przez naszą gospodarkę zaległości w stosunku do bogatych krajów Unii Europejskiej, Klub Parlamentarny Socjaldemokracji Polskiej przyjmuje informację rządu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Waldemara Borczyka, Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W traktacie stowarzyszeniowym Polska zobowiązała się do harmonizacji podatków pośrednich, tj. podatku od towarów i usług (VAT) i podatku akcyzowego z odpowiednimi podatkami Unii Europejskiej, regulowanymi przez rozporządzenia i dyrektywy organów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PosełWaldemarBorczyk">Przystępując do Unii Europejskiej 1 maja Polska miała całkowicie zharmonizowane podatki pośrednie, co nie jest absolutną normą w starych krajach członkowskich Unii Europejskiej. Przy tym rząd polski z niezupełnie jasnych powodów na zbyt wiele towarów i usług stosuje maksymalne stawki podatku VAT, tj. 22%, podczas gdy w Unii Europejskiej, w starych państwach Unii Europejskiej obowiązują stawki na poziomie 15%.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#PosełWaldemarBorczyk">Obiektywnym celem i skutkiem takiej polityki rządu polskiego jest wymuszanie akumulacji przez ograniczenie poziomu konsumpcji społeczeństwa - hamowanie w ten sposób wzrostu efektywnego popytu konsumpcyjnego.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#PosełWaldemarBorczyk">Nie przeprowadzono dotychczas szerokiej debaty społecznej i politycznej nad skutkami dla rozwoju społeczno-gospodarczego nadgorliwości władz państwowych w zakresie dostosowania unijnych zobowiązań podatkowych do polskiego systemu prawno-finansowego, na poziomie życia różnych warstw społecznych, szczególnie najsłabszych ekonomicznie, których dotyczy prawo Engla: im niższe dochody rodzin, tym większy jest udział w ich budżetach domowych wydatków na żywność, a niższy na zaspokojenie innych potrzeb życiowych.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#PosełWaldemarBorczyk">Wyższe stawki VAT na towary pierwszej potrzeby uderzają w najbiedniejszych. Trzeba obniżyć, panie ministrze, podatek VAT zgodnie z celami polityki społecznej, a nie tylko fiskalnej. Gromadzenie dochodów budżetowych nie może być tu zasadniczym celem tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#PosełWaldemarBorczyk">Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej postulowała i dalej postuluje wprowadzenie zerowej stawki VAT dla rolnictwa, 7% VAT na artykuły dziecięce i ubrania. Ponadto proponujemy wprowadzenie jednolitego podatku obrotowego, panie ministrze, i zmniejszenie do 10% obecnego podatku dochodowego od osób prawnych, tzn. CIT. Podatek obrotowy - na pewno pan minister się zapoznał z naszym programem społeczno-gospodarczym - zapewni wpływy do budżetu państwa w kwocie 42 mld zł. Chodzi tu o przeciwdziałanie zjawisku unikania i minimalizacji obciążeń podatkowych przez duże firmy zagraniczne, które stosują w Polsce różne formy planowania podatkowego i ceny transferowe. Taką koncepcję formułowano również w Centrum im. A. Smitha w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#PosełWaldemarBorczyk">Harmonizacji w ramach Unii Europejskiej nie podlegają podatki bezpośrednie - podatki dochodowe od osób fizycznych i prawnych, PIT i CIT.</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#PosełWaldemarBorczyk">W ostatnim czasie nowe kraje członkowskie Unii Europejskiej dla przyciągnięcia inwestycji zagranicznych, panie ministrze, obniżyły stawki podatku dochodowego od przedsiębiorstw CIT, co stanowi przypadek konkurencji podatkowej. Zapowiedź inwestorów ze starych krajów Unii przeniesienia produkcji czy całych przedsiębiorstw do nowych krajów członkowskich, gdzie znacznie obniżono stawki podatku CIT, zaniepokoiły właśnie rządy starych krajów Unii Europejskiej, jak Francji, Anglii, Niemiec. Podejmują one obecnie próby ograniczenia konkurencji podatkowej ze strony nowych krajów członkowskich. Jedną z nich jest propozycja, czy wręcz żądanie, kształtowania w nowych krajach stawek CIT na jednolitym czy bardzo zbliżonym poziomie. W ten sposób bez bazy traktatowej niektóre kraje dążą do harmonizacji również podatków dochodowych, które miały być kształtowane autonomicznie przez kraje członkowskie Unii.</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#PosełWaldemarBorczyk">Nie leży w interesie Polski jako importera kapitału, kraju odczuwającego ogromne potrzeby inwestycyjne, harmonizacja podatków bezpośrednich, a tym bardziej jakaś wymuszona weryfikacja. Podatki bezpośrednie to ważny instrument państwa w zakresie kształtowania rentowności przedsiębiorstw i dochodów budżetu państwa plus jednostek samorządu terytorialnego, jak i dochodów społeczeństwa (PIT), jego różnych grup społecznych i zawodowych. Podatek PIT to jeden z ważnych instrumentów zapewnienia sprawiedliwości społecznej, ograniczenia zbyt dużego rozwarstwienia dochodowo-majątkowego społeczeństwa. Polska jako kraj biedny nie może stosować takiej samej polityki podatkowej, przynajmniej w zakresie CIT, jak kraje o znacznie wyższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie marszałku, minutkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Polska ma wiele do odrobienia z powodu swego zapóźnienia w rozwoju społeczno-gospodarczym, a jednym z instrumentów przyspieszenia rozwoju jest właśnie autonomiczna polityka podatkowa.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PosełWaldemarBorczyk">Jeśli chodzi o podatek CIT, to Samoobrona proponuje dalsze jego obniżenie - jak już powiedziałem, z 19 do 10%. Celem tego nie jest uprawianie konkurencji wobec starych krajów Unii Europejskiej, lecz pobudzenie naszych inwestycji krajowych poprzez zwiększenie możliwości finansowych przedsiębiorców inwestujących w rozwój produkcji i usług i tworzenie nowych miejsc pracy, ograniczenie skali bardzo wysokiego bezrobocia w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PosełWaldemarBorczyk">Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej uważa, że polityka fiskalna powinna być spójnym elementem polityki finansowej państwa i nie może być stosowana w oderwaniu od potrzeb rozwojowych kraju. Nie można również sztywno i bezwzględnie stosować w praktyce fiskalnych kryteriów określonych przez Unię Europejską, dotyczących wysokości deficytu budżetowego. Nie może być tak, że deficyt budżetowy nie może być wyższy niż 3% PKB i dług publiczny wyższy niż 60%, tym bardziej że takie kraje członkowskie, jak Niemcy czy Francja, właśnie tych kryteriów nie spełniają.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#PosełWaldemarBorczyk">Sprawa zakresu i sposobów harmonizacji podatków w ramach Unii powinna być przedmiotem zainteresowania nie tylko rządu, ale również polskich posłów, panie ministrze, do Parlamentu Europejskiego. Posłowie do Parlamentu Europejskiego z ramienia właśnie Samoobrony będą śledzić postęp prac nad harmonizacją podatków, brać w nich czynny udział i przeciwdziałać unifikacji systemów w zakresie podatków bezpośrednich, tj. dochodowych od osób fizycznych (PIT) i prawnych (CIT). Apeluję tu do wszystkich z innych klubów parlamentarnych, które mają swoich przedstawicieli w Parlamencie Europejskim, żeby włączyli się do tej akcji.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#PosełWaldemarBorczyk">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza, że jakiekolwiek nowe negocjacje czy uzgodnienia międzynarodowe dotyczące harmonizacji podatków w ramach Unii Europejskiej nie mogą się odbywać poza wiedzą i akceptacją Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Informacja rządu w sprawie harmonizacji podatków jest nie do przyjęcia przez Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę o zabranie głosu pana przewodniczącego Marka Kotlinowskiego, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PosełMarekKotlinowski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin składam wniosek o odrzucenie informacji prezesa Rady Ministrów dotyczącej zasadności harmonizacji prawa podatkowego w ramach Unii Europejskiej (druk nr 3092).</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#PosełMarekKotlinowski">Panie Ministrze! Mam wrażenie, że pan minister nie potraktował nas, posłów, poważnie. Pan minister przedstawił informację, która tak naprawdę jest swego rodzaju wykładem z dziedziny prawa podatkowego, z którym to wykładem w dużej części się nie zgadzam. Natomiast nas interesuje jako posłów, po pierwsze, czy są naciski Niemiec, Francji na Polskę, aby następowała unifikacja podatkowa. I to jest informacja najważniejsza. Po drugie, jeżeli są naciski, to jak pan minister się zachowa wobec tych nacisków? A po trzecie, każde zobowiązanie w imieniu rządu Rzeczypospolitej w sferze dotyczącej prawa publicznego, jaką są podatki, powinno być poprzedzone konsultacją w Sejmie, stanowiskiem Sejmu Rzeczypospolitej. Tutaj powinna się odbyć debata, zanim pan minister wyjechał i zajął stanowisko w imieniu rządu polskiego. Poza tym powinna się odbyć konsultacja ze środowiskami polskich przedsiębiorców, którzy jasno mówią, co na dzisiaj im przeszkadza w prowadzeniu efektywnej działalności gospodarczej - system prawa niestabilny, bardzo skomplikowany, różnica orzecznictwa w tych sprawach, jeśli chodzi o aparat skarbowy. I to jest zadanie, panie ministrze, do wykonania tutaj, w Polsce, przez naszych skarbowców. Są świetni skarbowcy, którzy chcą, aby system podatkowy był efektywny, aby służył ściąganiu potrzebnych danin publicznych, i ich głos w pierwszym rzędzie powinien być inspiracją dla pana ministra, a nie spotkania ministrów Francji, Niemiec, którzy mają swoje interesy, jasno trzeba powiedzieć, obawiają się polskiej gospodarki, obawiają się polskiej eksplozji przedsiębiorczości, która jest możliwa, jeżeli tę sferę, o której mówiłem wcześniej, uporządkujemy.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#PosełMarekKotlinowski">Panie ministrze, proszę spojrzeć na ten problem w szerszym kontekście. Co się stało na początku lat dziewięćdziesiątych? Znaczące podwyżki cen energii. Chodziło o to, aby polski przedsiębiorca był mniej konkurencyjny. Przy dużej energochłonności polskiej gospodarki zmiana cen energii powodowała, że byliśmy spychani w rywalizacji gospodarczej. Ten element mamy za sobą, przegraliśmy go jako państwo polskie. Na dzisiaj została nam rywalizacja właśnie na tej płaszczyźnie podatkowej. Przy systemie podatkowym prostym, stabilnym, niezmieniającym się co roku byłoby tak, że wielu przedsiębiorców z Europy, podejmując racjonalną decyzję, wybierałoby Polskę jako miejsce realizacji swoich ambicji biznesowych. Będzie inaczej, panie ministrze, jeżeli nie będzie twardej odpowiedzi w ten sposób: jest to wyłącznie sfera porządku prawnego Rzeczypospolitej, na ten temat możemy rozmawiać, żeby czerpać dobre wzorce z niektórych systemów podatkowych europejskich, ale wyłącznie na zasadzie dobrowolności, na tej zasadzie, że wiemy, że prawo podatkowe będzie stanowione w tej Izbie, rząd Rzeczypospolitej i Sejm dadzą odpór wszelkim naciskom państw członkowskich Unii Europejskiej, szczególnie tych, które się opowiadają za wysokimi podatkami, za tym, żeby Polska tę rywalizację gospodarczą przegrała.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#PosełMarekKotlinowski">Panie ministrze, należy również pamiętać o tym, co się stało, jeśli chodzi o warunki akcesji Polski do Unii Europejskiej. Po raz pierwszy w historii Unii kraje nowo przyjęte nie otrzymały równoprawnych warunków, po raz pierwszy tak bardzo oszczędzano na tym, aby mało wydać dla krajów wstępujących do Unii, a teraz próbuje się narzucić kolejny gorset, który będzie krępował naszą gospodarkę. Panie ministrze, to prawda, istnieje zasada jednomyślności przy dyrektywach podatkowych, ale istnieje również nieformalny nacisk - istnieje nacisk w postaci struktury przyszłego budżetu Unii Europejskiej, istnieje nacisk w postaci dostępności do środków, czy będzie łatwo środki spójności wykorzystać, czy też nie. Ja to widzę jako taki bardzo logiczny kontekst zdarzeń. W tej chwili Niemcy, Francja próbują rozmiękczyć stanowisko polskie właśnie przed kształtowaniem budżetu na lata 2007–2013, to jest takie próbowanie sił. I, panie ministrze, ja gorąco proszę o to, aby nie zaciągać zobowiązań w tej sprawie, ponieważ ona wykracza poza ramy wspólnych polityk unijnych. Na tej zasadzie działać nie można. To szkodzi polskiej gospodarce, to szkodzi wizerunkowi Rzeczypospolitej na arenie międzynarodowej w tych trudnych pierwszych miesiącach w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#PosełMarekKotlinowski">Myślę, że jest dużo do zrobienia, jeśli chodzi o system podatkowy, ale własnymi siłami, z wykorzystaniem wiedzy naszych praktyków i specjalistów od prawa podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#PosełMarekKotlinowski">Dziękuję uprzejmie za uwagę. Przedkładam panu marszałkowi wniosek o odrzucenie informacji prezesa Rady Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Bardzo dziękuję panu przewodniczącemu.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Poproszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Nowinę Konopkę, Porozumienie Polskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przyznam się, że dzisiejsze wystąpienie sprawia mi pewną trudność i przykrość, bo muszę panu ministrowi powiedzieć, że jedna z pańskich wypowiedzi była policzkiem dla nas, Polaków.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Mówię o tym momencie, kiedy pan powiedział, że Polska przyjmuje do wykonania. Jest to język wasala. Ogromną przykrość mi sprawia to, że minister Rzeczypospolitej Polskiej w ten sposób odzywa się w tym egoistycznym klubie Unii Europejskiej. To jest rzeczywista moja przykrość, rzeczywisty mój wstyd. Ja to musiałam panu powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Dzisiaj mówił pan o zharmonizowaniu przepisów, systemu, stawek. Z przyjemnością słuchałam tego wykładu. Był krótki, czytelny. Sądzę jednak, że nie o to chodzi. Jeżeli przyjrzymy się efektom unifikacji systemów i harmonizacji systemów i przepisów prawnych z tym, co jest w Unii Europejskiej, dochodzimy do wniosku, że to nie zawsze na zdrowie wychodzi tymże systemom. Proszę spojrzeć, jaki potworek został wykreowany właśnie z prawa podatkowego dotyczącego podatku VAT. To jest zharmonizowane. To jest zrobione na podstawie dyrektyw, oparte na prawie europejskim. Co z tego wyszło, panie ministrze? A więc nie mówmy, że to zawsze musi przynieść dobre efekty.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Nie sądzę również, żeby główną przyczyną i głównym powodem, ważącym powodem harmonizacji przepisów prawa podatkowego, systemów podatkowych - na razie zostawiam stawki podatkowe na boku, nie mówię o tym - był argument dotyczący ułatwienia dla polskich przedsiębiorców przez to, że prawo europejskie będzie dla nich bardziej zrozumiałe i że ułatwimy im w ten sposób ekspansję gospodarczą na teren Unii.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Jakoś nie zauważyłam tego, by polscy przedsiębiorcy byli głupsi od tych z Unii. A to przecież obawa, panie ministrze, że oni będą chcieli u nas lokować swoją energię, swój kapitał, prowadzi do nacisków na zmianę naszych przepisów, na tę harmonizację. Przecież o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Przypomnijmy sobie, tak trochę na boku, trochę jako dodatek, jako didaskalia, historię związaną z naciskiem na Irlandię wówczas, kiedy się okazało, że rozwój gospodarczy Irlandii, że ich sukcesy gospodarcze znacznie przekraczają sukcesy innych krajów. Wtedy był nacisk na Irlandię. Wobec tego troszeczkę spuście z tonu.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">To jest egoistyczny klub, który pilnuje swoich interesów, i pan o tym dobrze wie.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Na razie nie mówiłam o stawkach. Pan też nie mówi o stawkach. Stawki mamy takie i bronimy tych stawek, jakie mamy, ale przecież jeżeli sobie dostosujemy przepisy prawa, jeżeli sobie dostosujemy systemy i zostawimy te stawki takie, jakie mamy, niższe, a bolące poszczególne kraje, właśnie te najbardziej zainteresowane (Francję, Niemcy, Skandynawię), zostawimy te stawki tak niskie, to przecież nie trzeba zbyt wielkiej wyobraźni, żeby przewidzieć, że następny krok to będzie nacisk: zharmonizujcie stawki. I co wtedy pan czy pański następca powiecie? Polska przyjęła do wykonania? Przecież to na tym polega. Najpierw stwórzmy sobie instrumentarium do osiągnięcia celu, który chcemy osiągnąć - to jest jasne. Sądzę, że pan minister to widzi i że nie jest to tajemnicą dla nikogo, kto będzie po panu na tym fotelu zasiadał.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Mam nadzieję, że żaden z ministrów finansów, żaden z polskich premierów nie będzie próbował wybiegać przed orkiestrę i robić tego, czego nie musi robić, bo zgodnie z zasadami, które do tej pory w Unii panują, nie ma takiego przymusu i jest to tylko i wyłącznie pozycja wasala, który uznaje, że musi się poddać naciskom silniejszego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Do zadania pytań zgłosili się pan poseł Edward Maniura i pan poseł Adam Stanisław Szejnfeld.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Poproszę pana posła Edwarda Maniurę o sformułowanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PosełEdwardManiura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Pierwsze moje pytanie dotyczy informacji. O jakiej perspektywie czasowej mówili ministrowie Francji i Niemiec w kwestii harmonizacji prawa podatkowego?</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PosełEdwardManiura">Moje drugie pytanie dotyczy przypadku Słowacji. Od 1 stycznia br. Słowacja wprowadziła 19-procentowe podatki VAT, CIT i PIT. W pierwszym kwartale br. Słowacja po wielu latach osiągnęła nadwyżkę budżetową. Czy zdaniem pana ministra atrakcyjność podatkowa Słowacji jest magnesem przyciągającym kapitał zagraniczny i czy w związku z tym rząd analizuje ten sukces słowackiego budżetu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Nie widzę na sali pana posła Szejnfelda, w związku z czym czas na wypowiedź pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim dziękuję za wypowiedź pana posła Gruszki, który podkreślił, że dobrze, iż ta debata się odbyła, bo w jej wyniku dość proste fakty, które w sposób medialny zostały przekręcone, mogły zostać na tej sali w prosty sposób wyjaśnione. Co do meritum sprawy, które przez niektórych panów posłów zostało sprowadzone tylko do wymiaru księgowego, ale o wymiarze księgowym też tu mówiliśmy, to zostało to - mam nadzieję - po wsze czasy wyjaśnione.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Ja mogę tylko z ubolewaniem stwierdzić, że tę informację byliśmy w stanie przekazać dopiero teraz, jak najszybciej mogliśmy, bo niestety my wiadomość, że mamy tę informację przygotować, otrzymaliśmy dokładnie wczoraj, czyli był to najszybszy z możliwych terminów.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Pani poseł Romero wskazywała na to, że szybkie i łatwe do uchwycenia różnice w systemie podatkowym - albo ich brak - służą biznesowi. Ja jeszcze raz w 100% zgodzę się z tą wypowiedzią.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Pan poseł Borczyk poruszył wiele tematów, które na dobrą sprawę wykraczają poza informację, którą państwu przedłożyłem. Akurat te propozycje zmian stawek podatkowych z podstawowej na zredukowane, które przedstawił pan poseł Borczyk, stoją w sprzeczności z VI dyrektywą - tylko ten aspekt sprawy chciałbym podnieść. Jeżeli zaś będziemy mieli podatek VAT i do tego jeszcze podatek obrotowy, to ja sądzę, że dla wielu firm, jak również dla konsumentów to nie będzie zmniejszenie fiskalizmu, ale jego zwiększenie, bo ja chciałbym przypomnieć, że podatek VAT jest tak skonstruowany, iż nie jest on obciążeniem dla firmy, tylko dla ostatecznego konsumenta. W podatku obrotowym może to być rozwiązane zupełnie inaczej. Czyli weźmy pod uwagę i przeanalizujmy to, co mówimy o systemie podatkowym, w sposób bardzo ostrożny, bo każda nieostrożność wypowiedzi w systemie podatkowym powoduje, że możemy się w sposób bardzo istotny pomylić.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Pan poseł Kotlinowski podjął szereg wątków oraz przedstawił pewne informacje, które wskazują, że pan poseł może nie jest na bieżąco ze wszystkim zaznajomiony. Chciałbym tylko dodać, że nigdzie z Warszawy nie wyjeżdżałem po to, żeby się spotkać z panem ministrem Eichelem i z panem ministrem Sarkozym - to tych dwóch panów przyjechało do mnie do Warszawy i ja pełniłem funkcję gospodarza. Znając zaś dobre tradycje polskie dotyczące pełnienia honorów domu, sądzę, że starałem się je spełniać tak, jak potrafiłem najlepiej. Jeszcze raz zwracam uwagę na to, że jeżeli nawet w tak drobnej kwestii się mylimy co do tego, gdzie kto był, to trudno wymagać, żebyśmy w bardziej precyzyjnych sprawach podatkowych wypowiadali się w sposób odpowiedni.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Chciałbym podkreślić, że nie ma żadnych nacisków na harmonizację stawek podatkowych z bardzo prozaicznej przyczyny. Jak mogę naciskać na kogoś, zmuszać do jakichś określonych działań, jeżeli sprawa okazuje się bardzo prosta: przepisy, traktat akcesyjny jest w tym przypadku jednoznaczny - musi tu być jednomyślność. Ponieważ nie ma zgody, nie ma też możliwości, żeby ten problem był rozwiązany w sposób odpowiedni. Tak więc nie było dyskusji i nie mogło być oczywiście związku między perspektywą finansową - bo sądzę, że to pan poseł Kotlinowski miał na myśli, mówiąc o budżecie - a jakimkolwiek poparciem dla tej kwestii związanej z wysokością stawek podatkowych. Jeszcze raz powtarzam: żadnego związku tu nie ma ani nad tym związkiem nie dyskutowano; żaden z rozliczenie myślących ministrów finansów po prostu nie wpadłby na to, żeby nad tym dyskutować w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Rozumiem, że pani poseł Nowina Konopka odniosła się do tego zdania, które wypowiedziałem w Brukseli: przyjmuję do wykonania. Chodziło tutaj o plan konwergencji. Chciałbym tylko dodać, pozostawiając to bez komentarza, że plan konwergencji był opracowany w Polsce przez polskich specjalistów, przyjęty i zaakceptowany na posiedzeniu rządowym. I ten plan rząd chce po prostu wykonywać. Natomiast został on przedstawiony w Brukseli i bez żadnych zmian przez Brukselę został przyjęty, nie chciałbym powiedzieć: z aplauzem, ale pozytywnie. Czyli w moim odczuciu mówiłem o przyjęciu czegoś, co sami wytworzyliśmy, przygotowaliśmy i z czego jesteśmy zadowoleni.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Jeśli chodzi o VAT i 6. dyrektywę, to proszę zwrócić uwagę na to, że mówimy o zupełnie innym obszarze podatkowym. W przypadku podatków pośrednich mechanizm funkcjonowania handlu wewnątrzwspólnotowego wymagał takiej konstrukcji harmonizacyjnej stawek podatków, jak to zostało zapisane. W przeciwnym razie ten handel byłby po prostu niemożliwy.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">I ostatnia sprawa. Nawiążę do tego, co pani poseł podkreślała, tzn. do tego, że jeżeli już zbliżymy i będziemy liczyć tak samo bazę podatkową, to byłby to tylko jeden krok do zharmonizowania stawek. Otóż ten jeden krok znowu wymaga jednomyślności. Jeżeli tego nie będzie, to nie będzie nigdy zharmonizowanych stawek. Wystarczy jeden głos przeciw. Natomiast jest inna sprawa. Przy obliczeniu tych wszystkich baz podatkowych i porównań, obliczeniu czegoś, co moglibyśmy zdefiniować jako efektywną stawkę podatkową, może ku zaskoczeniu okazać się, że te nominalne stawki podatkowe, które na przykład cytowała pani poseł Ostrowska, odbiegają w sposób istotny od stawki efektywnej. Podam bardzo prosty przykład. W Polsce, jeżeli ktoś jest właścicielem w spółce akcyjnej, to oczywiście ta spółka płaci CIT, wypłaca się dywidendy i płacony jest następnie podatek od dywidendy. W przypadku Niemiec podatek jest tylko albo od CIT-u albo dywidendy, jest potrącany. Jeżeli to uwzględnimy, to się okazuje, że tutaj żadnej „dyskryminacji” podatkowej w ogóle nie ma.</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">Pan poseł Maniura zapytał: Jeżeli mówimy o harmonizacji podatkowej, to w jakiej perspektywie? Bez określania żadnych ram czasowych czy perspektywy. Przyjęliśmy tylko, że dobrze byłoby, gdybyśmy rozpoczęli od analiz studialnych po to, by pokazać, czym różnią się w sposób istotny nasze systemy przepisów podatkowych, żeby sobie to uzmysłowić. Między innymi jest to bardzo dobry przykład chociażby z punktu widzenia liczenia efektywnych stawek podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#MinisterFinansówAndrzejRaczko">I przykład słowacki. Otóż przykład słowacki pokazuje, że wprowadzenie jednej stawki podatkowej: na poziomie 19%, wywołało zwiększone wpływy podatkowe. A zatem w tym sensie, jeżeli pan liczy na przykład wartość podatku VAT w stosunku do PKB, nastąpił znaczny wzrost fiskalizmu. Sukces budżetu słowackiego trwał tylko jeden miesiąc. Na marginesie muszę się pochwalić, że ja też przez jeden miesiąc - kwiecień - miałem nadwyżkę. I tak samo było w Słowacji. Jednak w Słowacji było to związane z tą stawką, u nas były zupełnie inne przyczyny. Można zatem powiedzieć, że jeżeli zwiększenie fiskalizmu Platforma Obywatelska przyjmuje za sukces, to tak, to był to sukces pod tym względem. Natomiast 19-procentowa stawka CIT jest i u nas, i u nich, czyli w tym przypadku nie ma żadnej różnicy. To wszystko. Dziękuję państwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Drobne sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Panie Ministrze! Chciałabym sprostować w związku ze złym zrozumieniem przez pana ministra tego, co powiedziałam. Odniosłam się do języka, którym pan mówił. Powiedziałam, że jest to język wasala. Nie odnosiłam się do kwestii merytorycznych. Po prostu: Polska przyjmuje do wykonania - jest gestem poddania się. O to mi chodziło. Natomiast jeżeli chodzi o VAT, to przyzna pan, że stopień skomplikowania tego prawa podatkowego, chociaż to nie o to w tej chwili chodziło, jest tak horrendalny, że nie powinniśmy chodzić dalej tą drogą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedstawionej informacji.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 79. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Nikt nie zgłosił się do wygłoszenia oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie została paniom i panom posłom doręczona w druku nr 3036.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Na tym kończymy 79. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-235.9" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Porządek dzienny 80. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 20, 21, 22 i 23 lipca 2004 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-235.10" who="#WicemarszałekKazimierzMichałUjazdowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-235.11" who="#komentarz">(Wicemarszałek Sejmu trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-235.12" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 17 min 40)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>