text_structure.xml 888 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Tomasz Nałęcz, Janusz Wojciechowski i Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Irenę Marię Nowacką oraz panów posłów Mieczysława Jedonia, Andrzeja Mańkę i Tomasza Markowskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Mieczysław Jedoń i Tomasz Markowski.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Tomasz Markowski i Andrzej Mańka.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Posłowie sekretarze zajęli miejsca.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Protokół 59. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o stanowiskach Senatu w sprawie ustaw: o zmianie ustawy o zawodzie felczera oraz o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 2100 i 2097.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły dodatkowe sprawozdania o projektach ustaw: o służbie zastępczej oraz o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1923-A i 1981-A.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące przeprowadzenie trzecich czytań tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Komisja Europejska przedłożyła sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 2077,</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszałek">W związku z tym, na podstawie art. 103 ust. 1 regulaminu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw: o świadczeniach rodzinnych; o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych; dotyczących zaliczania na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego oraz o zmianie ustawy o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszałek">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 2063, 2099, 2061 i 2073.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszałek">Proponuję, aby w przypadku sprawozdań z druków nr 2061 i 2073 Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszałek">Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszałek">Projekt ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 2114.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszałek">Komisja Spraw Zagranicznych przedłożyła sprawozdanie o projekcie rezolucji wzywającej Radę Ministrów do stanowczej reakcji na wypowiedzi i działania polityków niemieckich kwestionujące ład prawnowłasnościowy na polskich ziemiach północnych i zachodnich.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszałek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 2053.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszałek">Po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów podjąłem także decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie informacji prezesa Rady Ministrów w sprawie stanu przygotowań polskich służb weterynaryjnych oraz zakładów przetwórstwa mięsnego, rybnego i mleczarskiego do wymogów sanitarnych i weterynaryjnych Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">W związku z tym, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowego punktu 8. obejmującego raport z działalności Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w 2002 r. wraz ze stanowiskiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszałek">Informuję również, że po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowego punktu 4. obejmującego pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postępowania karnego oraz ustawy Kodeks wykroczeń.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach: nad sprawozdaniami komisji o projektach ustaw dotyczących zaliczania na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego oraz o świadczeniach rodzinnych; w pierwszym czytaniu projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych; nad wnioskiem o wyrażenie wotum nieufności ministrowi spraw wewnętrznych i administracji Krzysztofowi Janikowi oraz w dyskusji nad informacją prezesa Rady Ministrów w sprawie stanu przygotowań polskich służb weterynaryjnych oraz zakładów przetwórstwa mięsnego, rybnego i mleczarskiego do wymogów sanitarnych i weterynaryjnych Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszałek">Za chwilę rozpoczniemy rozpatrywanie sprawozdań komisji o projektach ustaw dotyczących zaliczania na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszałek">Następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszałek">W dalszej kolejności rozpatrzymy kolejno sprawozdania komisji o projektach ustaw: o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych, o świadczeniach rodzinnych, o projekcie ustawy o funduszu rozwoju inwestycji komunalnych oraz o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Marszałek">W godzinach wieczornych rozpatrzymy sprawozdania komisji o stanowiskach Senatu w sprawie ustaw: o zmianie ustawy o zawodzie felczera oraz o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#Marszałek">Planowane jest także rozpatrzenie sprawozdania komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Policji.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#Marszałek">Przerwy w dniu dzisiejszym i jutrzejszym zostaną zarządzone od godziny 16 do 17.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#Marszałek">Jutro rano rozpatrzymy pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#Marszałek">Następnie rozpatrzymy informację bieżącą.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#Marszałek">Informuję, że Prezydium Sejmu, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, ustaliło, że jako informację bieżącą Sejm rozpatrzy informację w sprawie planowanych cięć w wydatkach publicznych państwa ze szczególnym uwzględnieniem wydatków socjalnych, przedstawioną na wniosek Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#Marszałek">Po informacji bieżącej rozpatrzymy wniosek o wyrażenie wotum nieufności ministrowi spraw wewnętrznych i administracji Krzysztofowi Janikowi.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#Marszałek">W godzinach popołudniowych rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#Marszałek">Po przerwie, o godzinie 17, rozpoczniemy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#Marszałek">W bloku głosowań przeprowadzimy trzecie czytanie projektów ustaw: o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz innych ustaw oraz o służbie zastępczej.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#Marszałek">Planowane jest również przeprowadzenie trzeciego czytania projektu ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#Marszałek">Wieczorem rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach: uchwały w sprawie ustanowienia Centrum Pamięci Narodów Europy oraz rezolucji wzywającej Radę Ministrów do stanowczej reakcji na wypowiedzi i działania polityków niemieckich.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#Marszałek">Planowane jest również rozpatrzenie sprawozdań komisji: o projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z recyklingiem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także o stanowiskach Senatu w sprawie nowelizacji ustaw o kosmetykach, o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#Marszałek">W piątek rano przeprowadzimy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszałek">W bloku głosowań planowane jest przeprowadzenie trzeciego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych i dokonanie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#Marszałek">Po głosowaniach rozpatrzymy informację prezesa Rady Ministrów w sprawie stanu przygotowań polskich służb weterynaryjnych oraz zakładów przetwórstwa mięsnego, rybnego i mleczarskiego do wymogów sanitarnych i weterynaryjnych Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#Marszałek">Następnie przeprowadzimy kolejno pierwsze czytania projektów ustaw: o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz innych ustaw, a także o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#Marszałek">Informuję, że Senat przyjął bez poprawek ustawy o zmianie ustawy: o finansach publicznych, o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych oraz o zmianie ustawy Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#Marszałek">Proszę teraz posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Infrastruktury - godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” - godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Europejskiej - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Obrony Narodowej - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Zdrowia - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Finansów Publicznych wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Skarbu Państwa - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Finansów Publicznych - godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Polityki Społecznej i Rodziny wspólnie z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi - godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Europejskiej - godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich - godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Gospodarki - godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Kultury i Środków Przekazu - godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach - godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Infrastruktury - godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Zdrowia - godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Kultury Fizycznej i Sportu - godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi - godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Polityki Społecznej i Rodziny - godz. 16.30,</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">- Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych - godz. 20.</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">W dniu dzisiejszym w sali klubowej nr 3 w Domu Poselskim odbędzie się o godz. 16 szkolenie dla posłów z zakresu ochrony informacji niejawnych, prowadzone przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Informacje o szkoleniu i podziale na grupy zostały przekazane do skrytek poselskich.</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">O godz. 16 w saloniku nr 105 w starym Domu Poselskim odbędzie się spotkanie Polsko-Japońskiej Grupy Parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#SekretarzPosełMieczysławJedoń">Posiedzenie Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz. 12 w sali nr 13 w budynku G. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa o: 1) senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, 2) rządowym projekcie ustawy o zaliczaniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego (druki nr 1463, 1778 i 2061).</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Suskiego.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Proszę państwa, tych z państwa, którzy udają się na posiedzenia komisji, bardzo proszę, żeby czynili to nieco szybciej.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Bardzo proszę państwa posłów o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Panie pośle Oleksy, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Panie pośle Balazs, będę wdzięczny.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Panie pośle Budner, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność i jednocześnie zaszczyt przedstawić stanowisko z prac Komisji Skarbu Państwa nad ustawą o zaliczaniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego, druk nr 1778, oraz o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, druk nr 1463.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Jeśli można, to chciałbym zająć się tymi dwoma podstawowymi drukami, ponieważ zostały one przyjęte jako podstawa prac podkomisji powołanej przez Komisję Skarbu Państwa, ale zgodnie ze wskazówkami zawartymi w publikacji Wydawnictwa Sejmowego „Komisje sejmowe, status i funkcjonowanie” postaram się państwa posłów zapoznać nie tylko z wnioskami zawartymi w sprawozdaniu i suchym przedstawieniem tego, jakie artykuły zostały tam wprowadzone czy też zmienione, ale także, możliwie wiernie, z tymi fragmentami prac komisji i podkomisji, które wzbudziły głębszą dyskusję czy też z jakiegoś przedmiotowego punktu widzenia były kontrowersyjne.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Kilka zdań należy również poświęcić merytorycznej, politycznej atmosferze prac komisji. Dla lepszego, szybszego zrozumienia sprawy wyjaśnię, że chodzi o ustawę potocznie nazywaną zabużańską. Jest to jeden z niezapłaconych weksli PRL, wystawionych przez PKWN. Parlament podjął kolejną próbę wypełnienia przez nasze państwo choćby w mocno ograniczonym zakresie zobowiązań, jakie Polska przyjęła na siebie w stosunku do repatriantów zza Buga, za mienie pozostawione na obszarach byłych Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej. Ziemie te utraciliśmy w wyniku ekspansywnej polityki Rosji sowieckiej i Stalina wobec państwa polskiego. Do dziś wielu naszych obywateli nie otrzymało odszkodowania - pomimo zobowiązania przyjętego, podpisanego i przyrzeczonego przez Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Nie sposób zrozumieć złożoności zagadnienia bez przypomnienia, czym był PKWN i z czego wynikało podpisanie tych ustaw, umów republikańskich, w jakich okolicznościach one zostały podpisane i jak były one prezentowane społeczeństwu w tamtym okresie. Otóż PKWN był w tamtym czasie tymczasowym organem władzy, pełniącym funkcje rządu na wyzwolonych spod okupacji niemieckiej ziemiach polskich. Tzw. PKWN został powołany 20 lipca 1944 r. w Moskwie, a główną rolę w jego utworzeniu odegrali członkowie Centralnego Biura Komunistów Polskich w ZSRR. Ostateczną decyzję o powołaniu, składzie osobowym i nazwie PKWN podjął Stalin. PKWN objął ograniczoną władzę, jej zakres wyznaczyły władze sowieckie na terenach polskich wyzwolonych spod okupacji niemieckiej, położonych między frontem sowiecko-niemieckim a linią Curzona. W porozumieniu z ZSRR, datowanym na 27 lipca, PKWN uznał tę linię za granicę wschodnią państwa polskiego, a 26 lipca PKWN został oficjalnie uznany przez ZSRR i zawarł porozumienie, w którym uznał, że wódz naczelny Armii Czerwonej w sprawach dotyczących prowadzenia operacji wojennych sprawuje najwyższą władzę na terytorium Polski, a ludność podlega jurysdykcji sowieckich sądów wojennych. To porozumienie legalizowało aresztowanie i wywożenie do Związku Sowieckiego żołnierzy AK, procesy polityczne, między innymi proces szesnastu.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest sprawozdanie.)</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Otóż jeśli ktoś z państwa wykrzykuje w tej sali, że to nie jest sprawozdanie komisji, to ja za chwilę dojdę do tego, dlaczego to przytaczam. I państwo posłowie, którzy nie byli obecni...</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Proszę państwa, proszę o spokój. Proszę pozwolić sprawozdawcy przedstawiać sprawozdanie. Sprawa rzeczywiście sięga korzeniami tamtego okresu.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Proszę mówić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Tak, ta ustawa właśnie sięga tamtego okresu.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest sprawozdanie komisji.)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Panie pośle, poseł sprawozdawca ma nie tylko prawo, ale i obowiązek mówić o tym, jak przebiegała dyskusja. Ja po prostu mówię, że ta ustawa sięga do tamtych nierozstrzygniętych, niezałatwionych przez polskie państwo spraw. Ona wynika z umów podpisanych przez PKWN. I trudno mówić o niezałatwionych sprawach PRL i PKWN bez przypomnienia, z czego wzięły się umowy republikańskie. A że to jest bolesna przeszłość historii pana obozu politycznego, to już trudno, pogódźmy się z tym. Prawda historyczna jest jedna, aczkolwiek była przekłamywana przez wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Panie pośle sprawozdawco, proszę już nie polemizować z posłami na sali.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Ale bardzo bym prosił, żeby panowie posłowie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Nie, nie, proszę nie polemizować.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">A koleżanki i kolegów proszę o nieprzerywanie panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Przewodniczącym Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego był Edward Osóbka-Morawski; członkowie PKWN przyjechali 27 lipca do Chełma. Od 1 sierpnia siedzibą PKWN był Lublin. PKWN ogłosił manifest, który był przygotowany w Moskwie i opatrzony datą 22 lipca, miejscem ogłoszenia manifestu był Chełm.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">W manifeście PKWN wzywał Polaków do walki z Niemcami wspólnie z Armią Czerwoną, określił Krajową Radę Narodową jako najwyższy organ władzy państwowej, uznawał rząd RP na uchodźstwie za samozwańczy i nielegalny, głosił, że PKWN jest legalną tymczasową władzą wykonawczą w okresie odbudowy państwa polskiego i opiera swą działalność na konstytucji marcowej z 1921 r., zapowiadał między innymi zwrot zrabowanej przez Niemców własności prawowitym właścicielom, przejęcie poniemieckiej własności w przemyśle, handlu i rolnictwie, reformę rolną bez odszkodowania, zniesienie kontyngentów, odbudowę polskiej administracji i instytucji społecznych, przywrócenie swobód demokratycznych.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">PKWN wydał dekrety - tu dochodzimy do tego, co PKWN ustanowił: dekret o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców narodu polskiego, dekret o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa oraz Kodeks karny Wojska Polskiego. Na ich podstawie represjonowano żołnierzy AK i innych organizacji konspiracyjnych, przeprowadzono reformę rolną (na podstawie dekretu z 6 września skonfiskowano około 2 mln ha ziemi, z czego rozdzielono tylko 200 tys. ha) oraz wymianę ludności z republikami ZSRR według kryteriów narodowościowych (umowy z Ukrainą i Białorusią z 9 września, Litwą z 22 września oraz z rządem ZSRR z 6 lipca 1945 r.)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Tak zwane umowy republikańskie przewidywały zwrot wartości pozostawionego mienia. PKWN prowadzący akcję repatriacyjną rozpowszechniał wśród ludności polskiej postanowienia art. 3 ust. 1 pkt. a-e umów republikańskich o ulgach przewidzianych dla przesiedleńców, jak też art. 3 ust. 6 o zwrocie wartości mienia ruchomego i nieruchomego pozostawionego na wschodzie według jego wartości ubezpieczeniowej. PKWN dotrzymał zobowiązań w sprawach konfiskaty mienia czy choćby prześladowania żołnierzy Armii Krajowej, ale repatriantom nie zadośćuczynił strat. I taki to właśnie PKWN był polski i narodowy.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Dzisiejsze władze naszego kraju utrzymują, że postanowienia PKWN są wiążące, ponieważ mamy ciągłość prawną z okresu PRL w sprawach konfiskaty mienia, ale z uwagi na stan finansów państwa nie mogą być wiążące, jeśli chodzi o świadczenia wobec obywateli. Kiedy są wygodne dla władzy, to obowiązują, a kiedy nie są wygodne, nie obowiązują. Zdaniem części posłów wypowiadających się w trakcie prac podkomisji, bo nie wszystkich - posłowie SLD mieli odmienne zdanie - właśnie taki duch czy też lepiej pasujące określenie: demon wyziera z propozycji rządu zawartej w rozpatrywanym przedłożeniu.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Od kilkunastu lat kolejne parlamenty podejmowały bezskutecznie temat niezapłaconych rachunków PRL wobec polskiego społeczeństwa. Ostatnią próbą załatwienia tej sprawy była zawetowana przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego w ostatniej kadencji Sejmu ustawa reprywatyzacyjna. Zmagania z projektami, jakie wpłynęły do Sejmu w tej sprawie, to walka o sprawiedliwe państwo, o to, jak Polska traktuje swoje zobowiązania i jak traktuje swoich obywateli. Rozwiązanie tej kwestii w sposób sprawiedliwy jest kluczowe dla odpowiedzi na pytanie, czy nasze państwo jest państwem sprawiedliwym i czy unikanie załatwienia tego problemu poprzez radykalne ograniczenie prawa własności nie podważa zaufania do państwa, czy wynika z nieznajomości historii naszej ojczyzny, czy też ze strachu przed uczciwym państwem i przed brzaskiem sprawiedliwości, który oświetli ciemne strony naszej historii.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Obecny parlament podjął próbę rozwiązania problemu zabużan po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, wyrok z dnia 19 grudnia 2002 r., sygn. akt K. 33/02. Na podstawie tego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, jak można sądzić po przeczytaniu uzasadnienia, powstał, opracowany przez senatora Roberta Smoktunowicza, projekt senacki ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 1463), który stał się początkiem drogi czy może inspiracją dla projektu rządowego, nad którym obradujemy, ponieważ, jak później o tym powiem, podkomisja zadecydowała o przyjęciu projektu rządowego za podstawę do pracy nad tym problemem.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Projekt senacki trafił do Sejmu 10 marca i został skierowany do Komisji Skarbu Państwa. 16 kwietnia Komisja Skarbu Państwa powołała podkomisję w składzie: Janusz Lewandowski, Małgorzata Ostrowska, Marek Suski, Franciszek Wołowicz i Kazimierz Wójcik. Podkomisja, na prośbę rządu, wstrzymała rozpoczęcie prac, gdyż - jak zapewniał reprezentujący rząd w tej sprawie pan minister Andrzej Piłat - nie później niż do końca maja miał być przekazany do Sejmu rządowy projekt ustawy, kompleksowo rozwiązujący problem zadośćuczynienia zabużanom. Projekt wpłynął 10 lipca. Komisja Skarbu Państwa mogła go zaopiniować dopiero 29 lipca, by następnie skierować go do podkomisji, która dopiero wówczas mogła rozpocząć prace nad obydwoma projektami. Tak znaczna zwłoka w pracach nad projektem spowodowała nawet list marszałka Sejmu pana Borowskiego, zaniepokojonego powolnym przebiegiem prac nad ustawą.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Podkomisja zwróciła się o liczne opinie. Jedną z nich była opinia Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, uchwalona 26 sierpnia, w której stwierdza się między innymi, cytuję: Wątpliwości natury konstytucyjnej pojawiają się przy analizie ograniczenia wartości nieruchomości pozostawionych poza granicami Polski do 20 tys. zł (art. 3 ust. 2). Wyjaśnienie powodów ograniczenia kwotowego wartości, przedstawione w uzasadnieniu, jest racjonalne i ekonomicznie zasadne w związku z trudną sytuacją finansową państwa. Z drugiej strony ograniczenie takie stanowi naruszenie konstytucyjnie gwarantowanego prawa własności. Projektodawca odwołuje się do innej zasady równości, przypominając, że po II wojnie światowej, w wyniku tzw. reformy rolnej i nacjonalizacji, wszystkich obywateli dotknęły ograniczenia, jeśli idzie o wielkość posiadanych nieruchomości. W związku z tym niesprawiedliwe byłoby przyznawanie zabużanom pełnego ekwiwalentu za pozostawione mienie, bowiem gdyby ich nieruchomości położone były w granicach powojennej Polski, z pewnością pozbawiono by ich części posiadanego majątku. Ale komisja dalej stwierdza: Wydaje się, że nie można w pełni zaakceptować takiego toku rozumowania. W chwili obecnej w Polsce przestrzegane są zasady praworządnego państwa. Wątpliwe jest powoływanie się na konstytucyjne zasady równości i sprawiedliwości społecznej oraz równocześnie sięganie do rozwiązań zawartych w powojennych dekretach. Naruszanie prawa własności w okresie powojennym nie może uzasadniać ograniczenia prawa własności w chwili obecnej.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">W zamówionej ekspertyzie prof. Zdzisława Galickiego czytamy: Proponowane ograniczenia kwotowe naruszają powołane wyżej konstytucyjne zasady demokratycznego państwa prawnego oraz art. 64 ust. 1 i 2 (konstytucyjnie gwarantowana ochrona praw majątkowych) w związku z art. 31 ust. 3 (niedopuszczalność ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, które naruszałoby istotę tych wolności i praw) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Na temat tej niedopuszczalności wypowiedział się wielokrotnie Trybunał Konstytucyjny. Co więcej, nawet Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów, opiniując projekt rządowy, wypowiedziała się pomimo jednolitej granicy rekompensaty: Może to budzić wątpliwości z punktu widzenia zasady równości i sprawiedliwości społecznej.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Po dziewięciu posiedzeniach podkomisji przedstawiła ona Komisji Skarbu Państwa sprawozdanie ze swoich prac nad skierowanymi do niej projektami, senackim i rządowym. Podkomisja, pomimo zasadniczych zastrzeżeń natury konstytucyjnej, za podstawę swoich prac przyjęła projekt rządowy, który jednak wzbudzał wiele kontrowersji.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Najważniejsze z nich dotyczą znacznego ograniczenia łącznej kwoty odszkodowań dla wszystkich ponad 80 tys. uprawnionych do łącznej kwoty ok. 1,8 mld zł, przy jednoczesnym ograniczeniu górnej granicy odszkodowania w wersji przedłożonej przez rząd w art. 3 do 20 tys. zł jako maksymalnej kwoty zaliczenia wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Po negocjacjach ze stroną rządową - nie ukrywam, że trwały one dość długo - wydawało się, że osiągniemy zgodę co do przynajmniej tego jednego warunku, że nie zostanie utrzymana górna granica wypłaty odszkodowania. Po naszej propozycji, żeby to było bardzo ograniczone, ale jednak rozwiązanie procentowe, mówiące o 15% wysokości odszkodowania, rząd nie zgodził się na tego rodzaju rozwiązanie i zaproponował zapis mówiący co prawda o 15% wysokości odszkodowania, jednak przy utrzymaniu górnej granicy 50 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">W stosunku do tego rozwiązania w trakcie pierwszego czytania zgłoszono dwa wnioski mniejszości. Ich treścią jest zniesienie górnej granicy odszkodowania i pozostanie przy liniowej 15% wysokości odszkodowania, które jest oczywiście rażąco niższe od tego, o czym mówią umowy republikańskie, ale przynajmniej, jeśli chodzi o konstytucję, niesie proporcjonalność i równość traktowania obywateli wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Druga omawiana sprawa to wskazanie podmiotu, który miałby ponosić koszty sporządzenia operatu szacunkowego.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Kolejne wątpliwości podnoszone były w kwestii ograniczenia prawa do świadczenia tylko do osób posiadających obywatelstwo polskie oraz zamieszkujących na stałe w Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Podobny zapis w ustawie reprywatyzacyjnej stał się powodem złożenia do tego projektu ustawy weta pana prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Kolejny zarzut w stosunku do propozycji rządowej, formułowany przez posłów i przedstawicieli środowisk uprawnionych repatriantów, dotyczy konsekwencji zapisów zawartych w art. 15 i 16, z których wynika zamknięcie możliwości dochodzenia na podstawie przepisów obowiązujących przed wejściem w życie niniejszej ustawy, nawet dla postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie omawianego projektu, jak też uznanie za wykonane zobowiązań wobec osób, które na podstawie niniejszej ustawy zrealizowały prawo do zaliczenia wartości nieruchomości pozostawionych poza granicami państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Zamówione opinie do ostatecznej wersji, która wyszła z podkomisji, również wskazywały na niekonstytucyjność projektów, jeśli chodzi o wprowadzenie górnej granicy odszkodowania. Jedna z ekspertyz, zamówionych przez Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu u profesorów konstytucjonalistów, określiła, że tego typu regulacja może zostać oceniona jako nosząca znamiona ustawy odszkodowawczej, a jednocześnie pod pozorem zadośćuczynienia zmierzającej do ostatecznego wywłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Upór, z jakim nasze państwo unika uczciwego załatwienia rozliczeń z długami PRL, przypomina upór dłużnika, który zwleka z wypłatą należności, widząc, że wierzyciel zbliża się do końca swoich dni. Minęło już kilkadziesiąt lat, a oni wciąż czekają na uczciwe państwo, chociaż nie dano im zegara z nieskończoną liczbą obrotów wskazówek, a czas jak piła nieubłaganie odcina już ostatnie kawałki życia. Dla zabużan nadzieja, że przyjdzie uczciwa Polska, jest już staruszką i jeśli nie przyjdzie szybko, to wyprzedzi ją śmierć. A przecież można było przekazać znaczną część ziem zachodnich na własność Polakom, zanim sięgną po nie inni. Nie udało nam się uzyskać wiarygodnej odpowiedzi od rządu, co stoi na przeszkodzie takim rozwiązaniom.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Projekt, który wyszedł z podkomisji, w opinii ekspertów budzi poważne zastrzeżenia konstytucyjne ze względu na artykuł ograniczający górną granicę odszkodowań, jak też inne rozwiązania, o których mówiłem, i na proponowane zamknięcie możliwości dochodzenia zadośćuczynienia na drodze sądowej.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Pomimo tych licznych i mocnych zastrzeżeń Komisja Skarbu Państwa postanowiła Wysokiemu Sejmowi przedłożyć omawiany projekt.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#PosełSprawozdawcaMarekSuski">Przy okazji chcę serdecznie podziękować wszystkim, którzy pracowali wytrwale przez kilka ostatnich miesięcy nad prezentowanymi projektami ustaw. Często w wielogodzinnych dyskusjach, sięgających do czasu zamierzchłej historii PRL, szukaliśmy najlepszych rozwiązań, jak, nie naruszając stabilności finansów państwa, w miarę szeroko i uczciwie zrekompensować zabużanom to, do czego zobowiązały się władze PRL. Wydaje się, że takie rozwiązania nie zostały znalezione. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Franciszka Wołowicza występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełFranciszekWołowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej pragnę przedstawić stanowisko do sprawozdania Komisji Skarbu Państwa o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 1463) oraz o rządowym projekcie ustawy o zaliczeniu na poczet sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego (druk nr 1778). Pod tymi zawiłymi tytułami kryje się problem, potocznie nazywany problemem mienia zabużańskiego, który z różnych przyczyn i nie zawsze z winy państwa polskiego, do dzisiaj, mimo upływu blisko 60 lat po wojnie, nie znalazł rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełFranciszekWołowicz">W tym miejscu nie sposób nie odnieść się do części wystąpienia pana posła sprawozdawcy, który na początku swojego wystąpienia nakreślił szeroki kontekst historyczny, przywołując znane fakty z historii. I dobrze, bo wydaje mi się, że czasami właśnie zapominamy o kontekście historycznym, dyskutując nad tą ustawą, i gdy kierujemy się doraźnymi celami politycznymi, ginie nam właśnie pamięć o historii, giną nam też z horyzontu realia współczesności. A kontekst historyczny jest właśnie taki, jaki pan poseł sprawozdawca przywołał.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełFranciszekWołowicz">Sytuacja wojenna i powojenna to przecież była sytuacja szczególna. Wielu dzisiaj mówi, że tamto państwo jest nieważne, że tego państwa jakby nie powinniśmy uznawać, nie powinniśmy zachować ciągłości prawnej, bo tamto państwo to było państwo niepolskie, nie nasze. Ale jeśli chodzi o zobowiązania tego państwa, to ci sami mówią już co innego. Nie, wszystko co do grosza powinniśmy zrealizować, te zobowiązania, które tamto państwo zaciągnęło, a którego my nie uznajemy, ale zobowiązania jego tak. Czyż to nie jest hipokryzja? Zapominamy też o kontekście historycznym w innym wymiarze. To był okres bezpośrednio po wojnie, gdy cały naród doznał bezmiernych krzywd. Zapominamy też czasami, kto te krzywdy wyrządził. To nie państwo polskie dokonało tych zbrodni, przyczyniło się do tego całego bezmiaru nieszczęść, które spotkały naród polski.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Ale teraz je dokonujecie.)</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PosełFranciszekWołowicz">Panie Pośle! Ślepa opozycyjność czasami się nie opłaca.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#PosełFranciszekWołowicz"> Czasami również ta nauka, która wynika dla SLD być może dzisiaj z poprzedniego okresu, kiedy to był w opozycji, cenna byłaby i dla was - z myślą o przyszłości. Tak przebieracie nogami, dążąc do przejęcia władzy... Nie zapominajcie jednak, że jeżeli najboleśniejszych problemów polskich nie rozwiążemy tutaj i teraz - obojętnie kto będzie przy władzy - to być może - czego wam nie życzę - wy będziecie musieli je rozwiązać. I co? Nadal będziemy się tak boksować kto kogo?</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Ale wy chcecie...)</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#PosełFranciszekWołowicz">Problemy sprzed 60 lat do dzisiaj nie są rozwiązane i właśnie tą ustawą, aczkolwiek być może w sposób ułomny, ograniczony - o czym mówił pan poseł sprawozdawca - ale jednak chcemy załatwić. Nikt też Polakom - o tym też nie zapominajmy - nie wyrównał krzywd wynikających ze zbrodni nazizmu. Czy obywatele polscy, którzy w wyniku działań wojennych, w wyniku różnych nieprawości stracili wszystko, dorobek całego życia, mienie, stracili też najbliższych, stracili całe rodziny, otrzymali jakieś odszkodowania do dzisiaj? Nie. Wyroków historii nie da się wyrównać nigdy i do końca, nigdy.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#PosełFranciszekWołowicz">Celem zaproponowanych w projekcie ustawy rozwiązań jest zrealizowanie postanowień wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 grudnia 2002 r. dotyczącego realizacji uprawnień w odniesieniu do mienia zabużańskiego oraz kompleksowe i ostateczne zarazem uregulowanie problemu uprawnień dotyczących tego mienia. Należy podkreślić, że w ciągu ostatnich lat de facto wstrzymano realizację uprawnień zabużan, gdyż majątek skarbu państwa, który mógłby służyć temu celowi poprzez m.in. komunalizację, uwłaszczenia czy prywatyzację był ciągle ograniczany. Ponadto np. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa (obecnie Agencja Nieruchomości Rolnych) była i jest nadal obciążana zadaniami, na których sfinansowanie sama musi zarobić, gospodarując powierzonym mieniem skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#PosełFranciszekWołowicz">Pojawiające się z kolei postulaty, aby realizację uprawnień zabużan poszerzyć o mienie komunalne, nie mogły być uwzględnione, gdyż spowodowałoby to konieczność zrekompensowania samorządom przez budżet państwa utraty dochodów. Trzeba też wyraźnie powiedzieć, że zarówno układy republikańskie, jak i inne umowy dotyczące ewakuacji, przesiedlenia i repatriacji nie zawierały terminów granicznych realizacji uprawnień z nich wynikających. W związku z tym do dzisiaj ciągle napływają nowe wnioski, chociaż ewakuacja obywateli polskich z Ukrainy, Białorusi i Litwy na podstawie układów z 1944 r. została zakończona faktycznie w 1946 r., a w 1952 r. podpisano ostateczne umowy rozliczające od strony finansowej ten proces. Przedstawiony projekt ustawy w sposób kompleksowy stara się rozwiązać kwestie mienia zabużańskiego, nakłada również pewne istotne ograniczenia, które z punktu widzenia obecnej sytuacji budżetu państwa wydają się niestety konieczne.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#PosełFranciszekWołowicz">W pierwszym rzędzie dotyczy to ograniczeń zawartych w art. 3 ust. 2 i art. 13 ust. 3, na mocy których zalicza się 15% wartości nieruchomości, nie więcej jednak niż 50 tys. zł. W pierwotnym projekcie rządowym było jednolite ograniczenie do wysokości 20 tys. zł. To ograniczenie wynikało z realizacji przepisów dekretu o reformie rolnej, zgodnie z którymi granicą nadania ziemi było 5 ha. Odnosząc wartość ówczesnych 5 ha do dzisiejszej wartości 5 ha ziemi dawało to mniej więcej kwotę 20 tys. zł. Jest dzisiaj oczywiste, że przyjęcie zasady pełnej ekwiwalentności rekompensat nie jest możliwe, gdyż spowodowałoby to krach finansów państwa. Wnioski już złożone opiewają na około 14 mld zł i w świetle dramatycznej sytuacji budżetu państwa jest to kwota po prostu nierealna do udźwignięcia przez państwo.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#PosełFranciszekWołowicz">Zdajemy sobie oczywiście sprawę z tego, że mimo iż ograniczenie wysokości rekompensat naszym zdaniem ma racjonalne uzasadnienie i jest wręcz konieczne z punktu widzenia stanu finansów państwa, może ono być kwestionowane w skardze do Trybunału Konstytucyjnego lub do trybunałów międzynarodowych. Uważamy jednak, że wartością konstytucyjną jest ochrona prawa własności, ale też wartością konstytucyjną nie mniej ważną jest równowaga finansów państwa.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#PosełFranciszekWołowicz">W wielu opiniach przytoczonych tutaj przez pana posła sprawozdawcę zawarte są różnego rodzaju wątpliwości co do natury konstytucyjnej proponowanych rozwiązań. Najpoważniejsza wątpliwość dotyczyła właśnie tego jednolitego progu 20 tys. zł. Naszym zdaniem znacznie złagodzono te wątpliwości, przyjmując rozwiązanie, o którym powiedziałem wyżej, to znaczy próg 15%, nie więcej jednak niż 50 tys. zł. Ale zgoda, te wątpliwości nadal mogą być. We wszystkich tych opiniach jednoznacznie stwierdzono, że nie można tego problemu rozpatrywać w całkowitym oderwaniu od obecnej sytuacji i możliwości finansowych państwa. A jakie te możliwości są w tej chwili, to wiemy.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#PosełFranciszekWołowicz">Zresztą również art. 31 i 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dopuszczają w uzasadnionych wypadkach nakładanie wyłącznie w drodze ustawowej koniecznych ograniczeń. Oczywiście zawsze kwestią dyskusyjną będzie, jak daleko sięga granica tych koniecznych ograniczeń. Zdaniem jednych ograniczenie zawarte w tym projekcie jest za daleko idące, zdaniem innych może być spełnieniem tego konstytucyjnego ograniczenia. Zdaniem naszego klubu, klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, taka konieczność ograniczenia ze względu na bezpieczeństwo finansów państwa w tym przypadku zachodzi. Pamiętajmy też przy okazji - znowu wracając do tego kontekstu historycznego - o ograniczeniach prawa własności, które dotknęły olbrzymie rzesze Polaków po wojnie w wyniku właśnie realizacji przepisów o reformie rolnej czy dekretów o nacjonalizacji, o czym mówił pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#PosełFranciszekWołowicz">Kolejne istotne zmiany stanowią przepisy art. 4 i 5, w przypadku których potwierdzenie prawa do zaliczenia wartości nieruchomości uzyskuje się wyłącznie na podstawie dowodów w postaci dokumentów. Nie dopuszcza się, jak to było do tej pory, zeznań świadków, gdyż one rodziły najwięcej wątpliwości. Rozwiązanie to wydaje się słuszne, a jednocześnie nie eliminuje ono wykorzystania zeznań świadków w postępowaniu sądowym. Art. 4 zawiera też ostateczną datę, do której można składać wnioski. Termin - do końca 2005 r. - jest terminem rozsądnym i pozostawiającym wystarczająco dużo czasu na skompletowanie dokumentów i złożenie wniosku. W art. 8 jest zawarty obowiązek określenia wartości rynkowej nieruchomości przez rzeczoznawcę na podstawie przedstawionych dokumentów. W stosunku do obecnie obowiązujących przepisów, kiedy to przy wartości mienia do 100 tys. zł nie jest wymagany operat szacunkowy, jest to istotna zmiana. I wreszcie art. 2 ust. 4 i art. 16, z których wynika, że proponowana ustawa w sposób ostateczny rozstrzyga kwestie mienia zabużańskiego. Uważam, że są to jedne z kluczowych zapisów proponowanej ustawy. Naszym zdaniem ustawa wtedy i tylko wtedy będzie miała sens, jeśli kompleksowo i ostatecznie rozwiąże kwestie związane z mieniem zabużańskim. Jeśliby tak nie miało być, to sens całej propozycji staje pod ogromnym znakiem zapytania.</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#PosełFranciszekWołowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawionym projektem ustawy chcemy zamknąć rozdział związany ze zmianą granic państwa polskiego w wyniku II wojny światowej. Mamy pełną świadomość tego, że proponowane w projekcie ustawy rozwiązania nie zadowolą byłych zabużan ani ich spadkobierców, głównie ze względu na ograniczenia zawarte w ustawie. Ale mamy też pełną świadomość tego, że państwa polskiego zwyczajnie nie stać dzisiaj ze względu na stan budżetu na pełne rekompensaty dla zabużan. W tej sytuacji naszym zdaniem lepsze jest przyjęcie ustawy, która - choć w sposób ograniczony - będzie stwarzała jednak realne szanse realizacji postanowień tej ustawy. Decyzja o pełnej rekompensacie byłaby zwykłą fikcją nie do zrealizowania. Dlatego klub SLD poprze zaproponowany projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Bandyci!)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu...</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle Macierewicz, są okrzyki, które naprawdę nie są stosowne na sali sejmowej. Może lepiej, żeby pan poseł wyszedł ochłonąć.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Maćkałę występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełTadeuszMaćkała">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabużanie, kim są ci zabużanie? Wiele można by o nich mówić, ale zabużanie to tacy polscy wypędzeni, wygnani obywatele Rzeczypospolitej Polskiej, Polacy wygnani z Polski, obecnego terytorium Litwy, Białorusi i Ukrainy przez Stalina na mocy układu zawartego w Jałcie pomiędzy Wielką Brytanią, Stanami Zjednoczonymi i Związkiem Sowieckim. Wypędzono ich ze swej ojczystej ziemi, pozbawiono ich domów, tradycji, grobów przodków, zabrano im wszystko. Tak wielu z nich straciło życie. To nie oni opuścili Polskę, to Polska opuściła ich.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełTadeuszMaćkała">Od tamtych dramatycznych czasów minęło prawie 60 lat, ale ciągle tak bardzo wielu z nich nie otrzymało żadnej rekompensaty za wszystko to, co im zabrano, z czego ich ograbiono, od ziemi i domów począwszy, a na małej ojczyźnie skończywszy. Oczywiście można to tłumaczyć na wiele sposobów. Dlaczego tak jest? Dlaczego tak było? A to nie można było tego zrobić z powodu okupacji sowieckiej, a to nie można było wypłacić z powodów finansowych, ale wolna i niepodległa III Rzeczpospolita tej sprawy też nie załatwiła, mimo że prawa wygnanych Polaków były gwarantowane umowami międzynarodowymi.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełTadeuszMaćkała">Dlaczego tego problemu do dziś nie załatwiono? Oczywiście były próby, np. ustawa o gospodarce terenami w miastach i osiedlach, o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, o gospodarce nieruchomościami. Jednak z różnych względów, politycznych czy z powodu braku nieruchomości, ciągle jest bardzo liczna rzesza obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, według szacunków ministerstwa skarbu prawie 80 tys. ludzi, a wartość ich roszczeń ministerstwo ocenia na ok. 1730 mln, którzy do dzisiaj nie otrzymali żadnej rekompensaty. Sejm poprzedniej kadencji uchwalił ustawę o reprywatyzacji, która przewidywała rekompensatę w wysokości 50% wartości pozostawionych nieruchomości. Niestety, pan prezydent Aleksander Kwaśniewski zawetował tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PosełTadeuszMaćkała">Bezpośrednią przyczyną wniesienia przez Senat projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw z druku nr 1463 oraz przez rząd projektu ustawy o zaliczaniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego z druku nr 1778 było orzecznictwo Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego, a w szczególności wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 19 grudnia 2002 r., który stwierdził, iż wyłączenie w ustawie o gospodarce nieruchomościami, o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, w ustawie o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia skarbu państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego możliwości zaspokajania swoich roszczeń przez zabużan jest sprzeczne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#PosełTadeuszMaćkała">Projekt senacki przewidywał poszerzenie możliwości otrzymania rekompensaty poprzez możliwość zaliczenia na poczet ceny sprzedaży wartości nieruchomości pozostawionych na kresach także o nieruchomości rolne skarbu państwa, którymi gospodarowała dawniej Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, a obecnie Agencja Nieruchomości Rolnych. Projekt rządowy natomiast co do zasadniczej treści przewidywał możliwość zaspokajania swoich uprawnień przez kresowian poprzez zaliczenia na poczet ceny każdej nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych na Wschodzie, z tym, że wielkość zaliczenia nie mogła przekraczać 20 tys. Wprowadzał bardzo skomplikowaną i kosztowną procedurę uzyskania potwierdzenia praw zabużan, weryfikację zaświadczeń już wydanych i zakończonych prawomocną decyzją administracyjną. Przekazywał kompetencje do wydawania i prowadzenia zaświadczeń wojewodom. Oba projekty były przedmiotem prac podkomisji i Komisji Skarbu Państwa. Ich owocem jest sprawozdanie komisji, które łączy oba projekty w jeden.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#PosełTadeuszMaćkała">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z całą mocą należy stwierdzić, iż tzw. układy republikańskie, które podpisał PKWN z rządami Białoruskiej, Ukraińskiej i Litewskiej Republiki Związku Sowieckiego zobowiązywały władze polskie do zwrotu wartości całego pozostawionego mienia nieruchomego i ruchomego według ich wartości ubezpieczeniowej. Regulacje zawarte w układach republikańskich były podstawą przepisów polskich regulujących te kwestie, np. dekretu z 6 grudnia 1946 r. o przekazywaniu przez państwo mienia nierolniczego na obszarze ziem odzyskanych i byłego Wolnego Miasta Gdańska, ustawy z maja 1957 r. o sprzedaży przez państwo domów mieszkalnych, działek budowlanych, ustawy z 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, a także ustawy z 1997 r. o gospodarowaniu nieruchomościami. Można by było wymieniać wiele tych przepisów. Trzeba zaznaczyć, iż możliwość zaspokojenia roszczeń z wyżej wymienionego tytułu była ograniczona znikomą ilością mienia, nieruchomości pozostawionych przez władze do dyspozycji uprawnionych kresowian. Możliwości te drastycznie się skurczyły po przeprowadzeniu komunalizacji i prywatyzacji znacznej części mienia skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#PosełTadeuszMaćkała">Omawiany projekt budzi wiele zastrzeżeń natury konstytucyjnej, prawnej, politycznej i moralnej. Projekt ogranicza krąg osób uprawnionych do obywateli RP, którzy na stałe zamieszkują w kraju co najmniej od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Wielkość ekwiwalentu tego zaliczenia wynosi 15% wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego i nie może przekroczyć 50 tys. zł. Dotychczas obywatele mieli prawo do pełnego ekwiwalentu, tym samym projekt narusza równość obywateli wobec prawa i konstytucyjną zasadę demokratycznego państwa prawa. Prawo do zaliczania ma być niezbywalne z wyjątkiem spadkobrania. Organem właściwym do potwierdzania prawa do zaliczania jest wojewoda właściwy według miejsca zamieszkania właściciela nieruchomości pozostawionych. Potwierdzanie ma się odbywać jedynie na podstawie dokumentów, likwidacji ulega dowód ze świadków. W praktyce oznacza to bardzo poważne trudności w udowodnieniu swoich słusznych praw, albowiem często, uciekając przed armią sowiecką, ratowano życie, a nie dokumenty.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#PosełTadeuszMaćkała">Art. 6 projektu otwiera dla kresowian możliwość uzyskania ekwiwalentu przy zbywaniu wszystkich nieruchomości skarbu państwa przez organy, jednostki organizacyjne i agencje, którym zostało powierzone wykonywanie uprawnień właścicielskich skarbu państwa. Poważnym pogorszeniem sytuacji prawnej zabużan jest nałożenie na nich obowiązku dołączenia do wniosku operatu szacunkowego określającego wartość rynkową pozostawionych nieruchomości i sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego. Ten dodatkowy ciężar finansowy jest nie tylko nie do przyjęcia w państwie prawa, ale często będzie stanowił dla ludzi biednych, starych, schorowanych barierę nie do przekroczenia, a uzyskanie ekwiwalentu czynił prawie niemożliwym. Projekt zakłada weryfikację już wydanych zaświadczeń potwierdzających prawa do zaliczania wartości nieruchomości pozostawionych poza obszarami obecnego państwa polskiego, i to wydanych w drodze ostatecznych decyzji administracyjnych, co stoi w jawnej sprzeczności z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. Trudno także zgodzić się z analogicznym do zapisu w art. 3 ograniczeniem możliwości zaliczania na poczet należności części ceny sprzedaży przedsiębiorstwa albo ceny sprzedaży lub opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości pozostałych po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy o oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#PosełTadeuszMaćkała">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedmiotowy projekt budzi uzasadnione obawy co do zgodności z konstytucją, z przepisami prawa cywilnego i administracyjnego oraz orzecznictwem polskich sądów. Właściwie należałoby go odrzucić. Od czasu, w którym Polska winna zrekompensować kresowianom pozostawione w sowieckich rękach mienie, minęło blisko 58 lat. Bardzo wielu z nich zmarło, wielu jest w podeszłym wieku, nie mogą dłużej czekać. Chcą zadośćuczynienia natychmiast, bo tak bardzo byli zawiedzeni wetem pana prezydenta w marcu 2001 r. Dlatego trzeba otworzyć możliwość dochodzenia roszczeń. Obecnie, po wyroku Trybunału Konstytucyjnego ani Agencja Nieruchomości Rolnych, ani Agencja Mienia Wojskowego nie organizują żadnych przetargów. Trzeba udrożnić ścieżkę sprzedaży nieruchomości z możliwością zaliczenia wartości nieruchomości pozostawionych poza granicami obecnego państwa polskiego na poczet ceny.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#PosełTadeuszMaćkała">W tym celu, aby zabużanie otrzymali nawet za mało, stanowczo za mało, ale za to jeszcze za ich życia, Platforma Obywatelska jest gotowa poprzeć projekt ustawy o zaliczaniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego, ale pod warunkiem przyjęcia poniższych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#PosełTadeuszMaćkała">W art. 3 ust. 2 liczbę 15% proponujemy zastąpić liczbą 25%, a słowa „przy czym wysokość zaliczonej kwoty nie może przewyższać 50 tys.” skreślić.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#PosełTadeuszMaćkała">Druga poprawka: w art. 4 ust. 2 pkt 4 skreśla się.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#PosełTadeuszMaćkała">Trzecia poprawka: w art. 5 ust. 2 dodaje się pkt 3 w brzmieniu: „Zgodnego oświadczenia trzech świadków co do miejsca położenia i wartości pozostawionych poza granicami obecnego państwa polskiego nieruchomości.”.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#PosełTadeuszMaćkała">Czwarta poprawka: art. 8 skreśla się.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#PosełTadeuszMaćkała">Piąta poprawka: w art. 9 ust. 2 i 3 skreśla się.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#PosełTadeuszMaćkała">Szósta poprawka: w art. 13 liczbę 15 skreśla się i zastępuje liczbą 25%, a słowa „przy czym wysokość zaliczonej kwoty nie może przewyższać 50 tys. zł” skreśla się. Numerację art. od 9 do 17 zmienia się odpowiednio na numerację od 8 do 16.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#PosełTadeuszMaćkała">W przypadku nieprzyjęcia powyższych poprawek klub Platforma Obywatelska głosować będzie przeciwko przyjęciu przedmiotowej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marcina Libickiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełMarcinLibicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debatujemy dzisiaj na temat odszkodowań dla zabużan, krótko mówiąc. To jest zupełnie specyficzne prawo, które mamy uchwalić. Dlatego że w gruncie rzeczy przez wszystkie te lata były wystarczające podstawy prawne, aby zabużanom zrekompensować to, co utracili na Wschodzie. I wynika to właściwie jasno z uzasadnienia rządowego, ponieważ rząd wyraźnie pisze w swoim uzasadnieniu, że wnosi ten projekt ustawy z tego powodu, że w swoim wyroku z 19 grudnia 2002 r. Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z konstytucją wyłączanie zabużan z pewnych transakcji, które chcieli oni zaliczyć na poczet należności przy zakupie nieruchomości - swoje należności z tytułu utraconego mienia. W kilku innych wypadkach rząd przypomina, że właśnie wyłączanie zabużan, zgodnie z tą decyzją Trybunału Konstytucyjnego, było niezgodne z konstytucją. Czyli w gruncie rzeczy my uchwalamy coś, co nie jest właściwie potrzebne do uchwalenia, dlatego że wystarczyłoby wywiązać się z istniejących zobowiązań, które w takiej czy innej formie państwowości polskiej na państwo polskie już od końca II wojny było nałożone.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełMarcinLibicki">Rząd również powołuje się w swoim uzasadnieniu na słynną sprawę Broniowski przeciwko Polsce w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu i na 150 innych spraw tzw. zabużan, które toczą się przed tym Trybunałem. Otóż zgodnie z alarmującymi informacjami przekazywanymi przez różnego rodzaju przedstawicieli polskich ze Strasburga, te wszystkie wyroki będą dla rządu Polski niekorzystne. Pod względem finansowym będą niekorzystne w znacznie większym stopniu niż byłoby zaspokojenie tych roszczeń przez rząd Polski. Jest rzeczą bardzo charakterystyczną, że ta ustawa w gruncie rzeczy też ogranicza roszczenia zabużan, bo przecież ona też mówi o ograniczeniu do pewnej kwoty, czyli nie będzie też wywiązaniem się z zobowiązań ciążących na rządzie polskim, tylko będzie w gruncie rzeczy ograniczeniem tego. Natomiast można przypuszczać, że to przynajmniej z punktu widzenia stanowiska Europejskiego Trybunału Praw Człowieka może być zadowalające, natomiast czy będzie zadawalające z punktu widzenia Trybunału Konstytucyjnego w Polsce, to jest bardzo problematyczne, dlatego że moi przedmówcy - sprawozdawca komisji pan poseł Suski i pan poseł Maćkała - zwracali uwagę na to, że ten projekt ustawy, jak się stanie ustawą, może zostać po raz kolejny zakwestionowany właśnie przez Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PosełMarcinLibicki">Muszę powiedzieć, że z pewnym rozczarowaniem przyjąłem uzasadnienie do tego projektu ustawy, uzasadnienie rządowe, dlatego że w przeciwieństwie do wszystkich mówców, którzy tutaj zabierali głos z różnego punktu widzenia politycznego, projekt rządowy w ogóle nie odnosi się do aspektu moralnego. Projekt rządowy w ogóle nie mówi, że to jest jakieś zagadnienie i historyczne, i moralne zobowiązań wobec Polaków, tych, którzy utracili swoje mienie na Wschodzie. Pan poseł Suski bardzo trafnie powiedział, że to jest ten weksel historii. Rząd jak gdyby nie chciał o tym pamiętać. Rząd uzasadnia to wyłącznie aspektami ryzyka dla skarbu państwa, ryzyka wynikającego zarówno z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, jak i z orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. I to jest dosyć nieprzyjemne, bo myślę, że jest w interesie państwa polskiego, w interesie Polski, szczególnie w aspekcie różnych tych historycznych zawirowań międzynarodowych, zwracanie uwagi na ten aspekt historyczny. My tego aspektu historycznego nie powinniśmy pomijać. Właśnie ze względu na to rząd zawsze istnieje i jest wykorzystywany również przez naszych adwersarzy do celów politycznych, dla Polski bardzo niebezpiecznych.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PosełMarcinLibicki">Jest bardzo charakterystyczne, że przez te wszystkie lata powojenne, do roku 1989 właściwie, mieliśmy być odcięci od naszej historii, od historii połowy polskiego terytorium, od polskiej historii na Wschodzie. Przypominam sobie doskonale z lat 50., 60. szkoły, w których nie używano słowa Wilno tylko Vilnius, nie mówiło się Lwów tylko Lwiw, tak było na wszystkich mapach i w podręcznikach, miało to oznaczać w świadomości edukowanych, w świadomości uczniów w szkołach, że właściwie Kresy Wschodnie to nie były Kresy Wschodnie polskie, że to były jakieś ziemie rzekomo zaanektowane. I myślę, że warto tutaj, z tego miejsca przypomnieć, że Polska utraciła Kresy Wschodnie na mocy porozumienia Ribbentrop-Mołotow, że Wilno trafiło do Litwy, Kresy Wschodnie, nazwijmy to, środkowe, do Białorusi i Południowo-Wschodnie do Ukrainy - na zasadzie porozumienia Ribbentrop-Mołotow. Warto przypomnieć tym, którzy może nie wiedzą, że w Wilnie przed wojną Litwinów nie było w ogóle. Tam ilościowo było najwięcej Polaków, potem Żydów, było trochę Niemców, a Litwini to była garstka uczniów w gimnazjum litewskim. To było wszystko. Nikt nie kwestionuje naszych dzisiejszych granic, naszego rozgraniczenia Polski na Wschodzie z naszymi sąsiadami. Żadna realna siła polityczna w Polsce tego nie kwestionuje, ale nie zapominajmy o tym, że te Kresy Wschodnie to były polskie ziemie, podobnie było zresztą we Lwowie. We Lwowie Ukraińców było trochę więcej niż Litwinów w Wilnie, ale to było kilkanaście procent, to nie były żadne liczące się grupy. Owszem na Kresach Południowo-Wschodnich Ukraińców było dużo, na Kresach Wschodnich, środkowych, nazwijmy to, Białorusinów, na Wileńszczyźnie Litwinów nie było. Jedyni Litwini, którzy byli na terenie Polski, to ci, którzy po dziś dzień są na terenie Polski w rejonie Sejn. My nie kwestionujemy dzisiejszego rozgraniczenia w Europie, ale po prostu o tym pamiętajmy, bo nie ma żadnego powodu, że kiedy nasi najwięksi przeciwnicy, którzy utracili swoje ziemie, dzisiejsze polskie ziemie Zachodnie, jako słuszny wyrok historii za swoje niegodziwości upominają się o swoje prawa tam i chcą te prawa, historię zamieniać na jakieś prawa dzisiejsze, a my mamy...</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PosełMarcinLibicki">.‍..rezygnować w ogóle ze wspominania tego, że to była Polska.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PosełMarcinLibicki">Jest bardzo charakterystyczne, że jak wszyscy pokrzywdzeni przez historię w Polsce i ci zabużanie byli trochę traktowani jako tacy trędowaci, o nich się właściwie nie mówiło, nie aż tak źle, jak o ziemianach, przemysłowcach i kupcach przedwojennych, ale też jako o czymś, co nie powinno istnieć w świadomości społecznej. I to była pewnie jedna z przyczyn, dla których finansowych swoich praw nie mogli zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PosełMarcinLibicki">Proszę państwa, ustawa reprywatyzacyjna, która została przyjęta przez Sejm poprzedniej kadencji, rozwiązywała tę sprawę. Niestety, ta ustawa, dobra ustawa reprywatyzacyjna została zawetowana przez prezydenta Kwaśniewskiego. Jak przypomniał pan poseł Suski, prezydent Kwaśniewski uzasadnił weto tym, że ustawa jest niezgodna z konstytucją. Otóż ja jeszcze raz przypomnę: prezydent nie może uzasadniać czegoś niezgodnością z konstytucją. O niezgodności z konstytucją decyduje Trybunał Konstytucyjny. Prezydent może coś uzasadniać względami politycznymi, ale nie prawnymi, swojego weta nie może uzasadniać w ten sposób. Jeżeli uznawał, że ustawa jest niezgodna z konstytucją, trzeba było ją odesłać do Trybunału Konstytucyjnego, a tu trzeba było powiedzieć: Z politycznych względów nie podpisuję, bo nie chcę zapłacić weksla historii. Tak trzeba było zrobić. Niestety, tak się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PosełMarcinLibicki">Proszę państwa, w wystąpieniach poprzednich został poruszony bardzo istotny problem: ciągłości prawnej PRL i III Rzeczypospolitej. Zgadzamy się, że to jest problem trudny, dlatego że nie ma ciągłości moralnej, aczkolwiek przykro mi słyszeć tych, którzy z tych ław bronili PKWN, kiedy pan poseł Suski przemawiał, i mu przeszkadzali, ale nie ma ciągłości moralnej i nie ma ciągłości politycznej. Ciągłość prawna jest, bo jest nie do uniknięcia, ale ta ciągłość prawna nie może być traktowana w ten sposób, że - zwracał na to też uwagę pan poseł Suski - uznajemy dekret o reformie rolnej, kiedy nie chcemy oddać zabranego, a nie uznajemy go wtedy, kiedy dzisiaj z majątków innym zabranych budujemy własne latyfundia. Czyli jeżeli dzisiaj się dorabiasz, to dekret o reformie rolnej nie obowiązuje, a jeżeli kiedyś miałeś, to dekret o reformie rolnej obowiązuje. No, trudno: albo tak, albo tak. Nie można stosować prawa zupełnie dogodnie do swojej własnej sytuacji. Trzeba się wtedy zdecydować: albo ten dekret jest, albo go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PosełMarcinLibicki">Proszę państwa, jak mówili moi przedmówcy, jest kwestia tych 80 tys. wniosków. To jest oczywiście część tych wszystkich roszczeń, które stanowią weksel historii. Chciałbym tutaj jednak bardzo wyraźnie zwrócić uwagę na to, że w wielu wystąpieniach, w wielu wypadkach, szczególnie ze strony rządowej, słyszymy, że budżet na to nie stać. My się z tym zgadzamy, ale proszę państwa, przecież tu nie chodzi o wypłacenie wprost żywą gotówką, tu chodzi o to... (Już, panie marszałku, kończę.) ...tu chodzi przecież o de facto jak gdyby pewną wersję zagospodarowania mienia istniejącego. Chodzi o to, że jak ludzie kupują, żeby im zaliczono to, co utracili, na rzecz tego, co teraz kupują. To samo było z ustawą reprywatyzacyjną, tam gotówkowa wypłata miała być bardzo mała, miał być przede wszystkim zwrot fizyczny. Tutaj wygląda na to, że ciągle jeszcze ciąży jakiś, mimo wszystko, brak moralnego i historycznego odcięcia się od dziedzictwa PRL-u i od tych wszystkich pseudoprawnych aktów, za które my dzisiaj właśnie musimy płacić, bo to jest ten rachunek historii, który nam, niewinnym, wystawiają grzechy tych, którzy ciągle od swojej przeszłości nie chcą się odciąć.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Arkadiusza Bratkowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie przedstawionego sprawozdania Komisji Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Wysłuchaliśmy sprawozdania o niezwykle trudnej i wymagającej rozwiązania kwestii, jaką są słuszne roszczenia osób, które pozostawiły swoje mienie po II wojnie światowej na terenach Litwy, Białorusi, Ukrainy - ówczesnych republik radzieckich. Kwestia ta dotyczy bezpośrednio około 80 tys. osób - na tyle ocenia się liczbę wniosków oczekujących na potwierdzenie. Decydujemy więc dziś de facto o losie owych obywateli Rzeczypospolitej, którym losy historii, ale także decyzje polskich władz uniemożliwiły gospodarowanie na swoich nieruchomościach.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Na sprawę tę nie należy patrzeć jedynie przez pryzmat wielkości odpowiedzialności skarbu państwa i sum przeznaczonych na zadośćuczynienie roszczeniom tych ludzi. Polska ma wobec nich wszystkich moralny dług, który powinien zostać spłacony. Dobrze się stało, że sprawa ta doczekała się propozycji rozstrzygnięcia. Szkoda jednak, że stało się to tak późno, po tylu latach oczekiwania tysięcy ludzi. Miejmy tylko nadzieję, że stało się tak nie dlatego, że w Trybunale Sprawiedliwości w Strasburgu oczekują podobne sprawy o zwrot mienia pozostawionego na Wschodzie, lecz z racji spoczywających na państwie elementarnych obowiązków wobec swoich obywateli.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z grudnia ubiegłego roku zakończyło lata kontrowersji powstałych wokół roszczeń tak zwanych zabużan, ludzi, którzy utracili nieraz majątek swojego życia i którzy przez ponad 50 lat słusznie dochodzili swoich własności. Szkoda jednak, że sprawa ta musiała czekać na swoje rozstrzygnięcie tyle lat i że dopiero wyrok Trybunału Konstytucyjnego zmusił rząd do zajęcia się tym problemem i jego uregulowania.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Oba projekty ustaw, a przede wszystkim projekt rządowy zmierzają, zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictw Ludowego, do słusznego celu. Należy jednak zastanowić się nad środkami zmierzającymi do niego. Zgodnie z senackim projektem istnieje potrzeba zaspokojenia wszystkich roszczeń bez względu na koszty, jakie skarb państwa w związku z tym poniesie. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego zmniejszenie majątku skarbu państwa przeznaczonego na zaspokojenie uprawnień zabużan będzie powodować, że mniej osób otrzyma słuszne odszkodowania. Nie można zgodzić się jednak, by bez odpowiedniej weryfikacji przyznawano odszkodowania niemal każdemu. Projekt rządowy słusznie decyduje się na rozwiązanie sprawdzania dokumentów i roszczeń. W sprawie należy zachować ostrożność. Nie można nikogo skrzywdzić nieprawidłową decyzją. Pamiętajmy o tym, że ludzie ci mają za sobą lata walki o swoje, walki w sądach i urzędach, walki, którą władze poprzedniego ustroju skazywały z góry na porażkę. Projekt rządowy słusznie proponuje zadośćuczynienie wszystkim zasługującym na to ludziom, którzy pozostawili mienie na Wschodzie. Pojawia się tu jednak niebezpieczeństwo właśnie w kwestii wysokości odszkodowań. Pamiętajmy, że przez lata majątek skarbu państwa, który można przeznaczyć na zaspokojenie praw zabużan, zmniejszył się. Dziś, przyjmując senackie rozwiązanie, możemy doprowadzić do sytuacji, że nie będziemy w stanie zaspokoić wszystkich roszczeń. Gdyby tak się stało, państwo polskie po raz kolejny w oczach tych ludzi poniosłoby klęskę. Nie można doprowadzić do takiej sytuacji, że ludziom tym znowu coś obiecamy i obietnice pozostaną tylko na papierze, na dodatek na papierze, który będzie kolejną ustawą. Projekt rządowy ogranicza skalę roszczeń oraz wprowadza - z punktu widzenia Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego - dobre rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Panie i Panowie Posłowie! W kwestii zabużan moim zdaniem trzeba postępować w myśl przysłowia: Kto szybko daje, dwa razy daje. Zgodnie z tym powiedzeniem i sytuacją osób, które pozostawiły majątek na Kresach Wschodnich, im szybciej państwo polskie ureguluje swoje należności wobec nich, tym lepiej. Ci ludzie nie powinni dłużej czekać i trwać w tym stanie niepewności prawa i sytuacji faktycznej. Problem ten dotyczy coraz większej grupy. Pamiętajmy o spadkobiercach przesiedlonych i o tym, że wciąż mają oni poczucie krzywdy wyrządzonej przez państw. W świetle moich wcześniejszych słów należy jednak ograniczyć kwoty dochodzonych roszczeń maksymalnie do 50 tys. zł. Wiemy, że zgodnie z wyliczeniami strony rządowej nie stać nas podobno na więcej. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa, że takie rozwiązanie jest rozwiązaniem sprawiedliwym i dającym się uzasadnić. Naszym zdaniem kwota ta odpowiada skali roszczeń zabużan i z pewnością skarb państwa na taki wydatek stać. Musimy pamiętać, że ludziom tym słusznie należy się odszkodowanie. Również postulat rządu, by określić termin, do którego mogą być wnoszone wnioski o rekompensatę, jak też by decyzję w tych sprawach podejmował wojewoda a nie starosta, są postulatami uzasadnionymi. Uważamy jednak, że należy przeanalizować skutki ekonomiczne wiążące się z wejściem ustawy w życie.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Panie i Panowie Posłowie! Żyjemy w państwie prawa, mimo wielu afer, które wybuchają niemal codziennie, i mimo tego, że przedstawiciele SLD oraz Samoobrony co jakiś czas wskazują nam, jak omijać przepisy prawa i jak ich nie szanować, nie są to przykłady do naśladowania i nie mogą być tolerowane. Tak jak nie należy brać przykładu z podobnych patologicznych zachowań, tak też trzeba wspierać działania, które poprawiają zaufanie obywatela do państwa. Koniecznie trzeba uporządkować sprawę słusznego odszkodowania dla ludzi, którzy pozostawili swe mienie na Kresach Wschodnich. Państwo powinno respektować konstytucyjne zasady zaufania obywateli do prawa oraz respektowania własności prywatnej.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Zmiany proponowane przez rząd idą w dobrym kierunku, lecz nie możemy zapomnieć, że same przepisy mogą nie wystarczyć, by zaspokoić roszczenia tych pokrzywdzonych ludzi. Należy także zadbać o stworzenie korzystnej atmosfery, tak by nie czuli się oni winnymi, że upominają się o swoje. Wiele już było podobnych przypadków, kiedy państwo nie szanowało swoich obywateli. Pamiętamy wszyscy niefortunne wypowiedzi członków obecnego rządu o rolnikach czy o powodzianach. Nie można się zgodzić na podobne sytuacje.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Polskie Stronnictwo Ludowe będzie śledzić do końca nie tylko proces legislacyjny proponowanych rozwiązań prawnych, lecz także ich wdrażania, tak by zagwarantować tym tysiącom poszkodowanych przez państwo ludzi słuszne odszkodowania i sprawne załatwienie ich spraw. Będziemy czuwać, by nie pojawiły się nieprawidłowości i by każdy, kto ma uzasadnione roszczenie, uzyskał należne odszkodowanie. Dziś Rzeczpospolita Polska przede wszystkim powinna pamiętać o swoich obywatelach i respektować prawo. Państwo powinno respektować zasadę zaufania obywateli do prawa i stwarzać warunki rozwoju gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PosełArkadiuszBratkowski">W świetle przedstawionej informacji Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera rządowy projekt ustawy o zaliczeniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego. Zgadzamy się na 15% wartości, nie więcej jednak niż - jako poziom maksymalnej kwoty wartości nieruchomości pozostawionej za granicą - kwoty 50 tys. zł, która może być zaliczona przy nabywaniu wszelkich nieruchomości skarbu państwa przez osobę uprawnioną.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#PosełArkadiuszBratkowski">Założenia projektu rządowego są zgodne z programem PSL. Nasz klub będzie głosował za dalszymi pracami nad projektem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Leppera występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełAndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odszkodowania dla zabużan - Samoobrona zdecydowanie opowiada się za tym, że one się należą i to w kwocie jak najdalej idącej. Nie podzielam zdania pana posła Libickiego, chociaż popieram linię, jaką przyjął, że państwa nie stać, że nie ma pieniędzy w budżecie. W budżecie pieniędzy w ogóle nie będzie zaraz albo będzie ich dużo, dużo mniej, jeżeli państwo będzie szło w takim kierunku. Jeżeli gospodarka pójdzie w tym kierunku, w jakim idzie dzisiaj, nie będzie nas stać w ogóle na nic, nawet na wypłacenie 20 tys. czy iluś odszkodowań. Nie będzie nas stać na to, dlatego że dzisiaj większość firm to firmy zachodnie, z kapitałem zachodnim, duże sieci sklepów, które podatków nie płacą w ogóle. Ostatnie operacje naszego rządu świadczą o tym, że rząd liczy znowu na jakiś wielki cud. Nie tak dawno liczono, że wielki cud się stanie, jak do Polski przyjdzie Daewoo, już ten cud się stał. Dzisiaj liczą, że huty polskie, które wczoraj sprzedano, mogę się mylić co do ich wartości, różnie prasa pisze, ale huty warte ok. 6 mld dolarów firma, Hindusi, koncern międzynarodowy przejął zobowiązania, też różnie piszą, ok. 1,5 mld dolarów, oczywiście oni będą negocjować, postępowania układowe prowadzić, to zejdzie bardzo nisko, ale do budżetu państwa wpłynie kwota aż 6 mln dolarów z wartości 6 mld dolarów; 6 mln wpłynie do skarbu państwa. To dopiero interes zrobił wczoraj rząd Leszka Millera, sprzedając Polskie Huty.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełAndrzejLepper">Zabużanie czekali 58 lat i jeszcze czekają, bo jeszcze nie ma tego. Nie można wypłacić 2 mld zł, no, liczmy, że to jest trochę zaniżone, 3 mld zł przyjmijmy. Nie ma tych pieniędzy, ale miliardy dolarów umorzyć, dając za darmo polskie fabryki, to można, majątek narodowy polski po wojnie wypracowany przez nas wszystkich, i nie mówmy, że nie było ciągłości politycznej, ciągłości kulturowej, tylko ciągłość prawna. Jest ta ciągłość, czy nam się podoba, czy nie. PKWN był, czy to się komuś podoba, czy nie, czy to było dobre, czy niedobre, to było. Nie my, Polacy, chcieliśmy do Związku Radzieckiego, nie my byliśmy w Jałcie, panie pośle Suski, tylko w Jałcie byli Amerykanie, Anglicy i Związek Radziecki i oni podzielili Polskę, oni podzielili Europę, oni wypędzili nas z Kresów Wschodnich...</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełAndrzejLepper">…oni również wypędzili, jak można mówić dzisiaj, Niemców z tych terenów. I dzisiaj my tylko zacznijmy ten temat. Zabużanom odszkodowania jak najbardziej raz wypłacić, skończyć ten temat, bo jeżeli będziemy to ciągnąć, to zagrożenie jest, proszę państwa, jedno. Ano, kto zagwarantuje, że jeżeli będziemy oddawać mienie w naturze zabużanom, że nie będzie tutaj jakichś aktów, nie podejrzewam nikogo o jakieś celowe działania na szkodę Polski, że nie zbierze się kilku, przejmą przykładowo dawny PGR z majątkiem i sprzedadzą go? A komu sprzedadzą? Przecież nie Polakom, bo Polacy kapitału nie mają. A jeżeli będzie to Polak typu pana Kulczyka czy innych, to wiadomo, że to nie kapitał polski będzie. Przejmą to Niemcy albo inni, tak jak do tej pory. I o tym zapominać nie możemy. Te odszkodowania należy, podkreślam, wypłacić jak najdalej idące, państwo naprawdę na to stać. Państwo stać na to, żeby robić prezenty firmom zachodnim i to w kwotach miliardowych, miliardy dolarów, więc państwo stać i na to, żeby zabużanom uczciwe odszkodowanie wypłacić. Raz wypłacić, zakończyć temat, bo jeżeli pójdziemy w majątek, naprawdę jest to bardzo duże niebezpieczeństwo. Przez 14 lat, kolejne rządy liberałów z różnych opcji politycznych, zarówno tych, którzy dzisiaj siedzą po prawej stronie, bo to wasi poprzednicy, oczywiście ciągle podkreślam i podkreślać będę, że i w Platformie, i w PiS są całe rzesze ludzi, którzy są pierwszy raz, i są to uczciwi ludzie, ale to wasza władza była też przez ostatnie 4 lata. Dlaczego tej sprawy nie załatwiono? Dlaczego liberałowie sprzedali większość majątku narodowego? Liberałowie, również koledzy z PSL razem z SLD, którzy też rządziliście, trzeba było to załatwić i tej sprawy nie ciągnąć. W tym czasie majątek narodowy w 70% został sprzedany. Sprzedany? Rozdany, oddany za darmo obcokrajowcom. Jeszcze zwalniano ich z podatków na 5 czy 8 lat, żeby nie płacili podatków w Polsce, ze stratą dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale tego już PSL nie robi.)</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PosełAndrzejLepper">Panie pośle, nie polemizujmy lepiej, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PosełAndrzejLepper">Tak że te sprawy muszą być uregulowane. Przez te 14 lat 70% Polski oddane, 85% banków sprzedane - i my będziemy dzisiaj zastanawiać się, czy państwo stać, czy nie stać? Przy takim rządzeniu, powtarzam, za rok państwa nie będzie na nic stać. Bo dzisiaj nasz, polski kapitał, małe średnie przedsiębiorstwa, reszta dużych firm pada, ma problemy z kredytami na bieżącą działalność. Dzisiaj, rano słucham wypowiedzi, niech to wyborcy słyszą, wiceprezes Polskich Hut mówi: jak to, nie mamy kapitału obrotowego, nie mamy pieniędzy na działalność bieżącą, a z drugiej strony czytamy w prasie: nadpłynność banków 30 mld zł. No i za tę nadpłynność rząd już szykuje na wiosnę przyszłego roku znowu emisję obligacji skarbu państwa, papiery wartościowe. Po co oni mają dawać kredyty na 1–2% na działalność bieżącą, po co, jeśli rząd im da obligacje, zagwarantuje ich wykup i jeszcze zapłaci odsetki za to? Przecież to jest logiczne. Wyjdzie po mnie ktoś, na pewno z ministerstwa, powie: populista, demagog. Wy mówicie to już 14 lat, tak konkretnie działacie przez 14 lat, że tej jednej błahej sprawy byłych zabużan, obecnych również, nie jesteście w stanie załatwić, nie chcecie załatwić tego. To są konkrety wasze, na każdym kroku, można to powiedzieć, że konkretnie niszczycie kraj po prostu.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#PosełAndrzejLepper">Sprawa zabużan, tu też nie można pominąć sprawy niemieckiej. Proszę państwa, to co mówią na łamach naszej prasy, chociażby bardzo nieprzychylny i niekiedy zachowujący się jak najgorszy brukowiec tygodnik „Wprost” odnośnie do Samoobrony, odnośnie do mojej osoby, tak, mówię to z pełną świadomością, ale artykułu jest dobry; rozmowa z panem Pavelką, szefem pruskiego powiernictwa, zdjęcie razem z panem Hubertem Hupką, do tego pani Steinbach i wielu, wielu innych rewizjonistów niemieckich, którzy nie odpuścili sobie ziem zachodnich. oni chcą wrócić na te ziemie. Już na dzisiaj złożono ok. 30 tys. wniosków o majątek zostawiony na ziemiach Polski zachodniej, północnej, Warmii i Mazur. Co się stało z PGR-ami? Przecież na początku trzeba było sprawę zabużan załatwić, bo to są nasi rodacy, wypędzeni, to nie Polska zapomniała o nich, to Polskę zmuszono do tego, żeby zapomniała o nich, bo obojętnie, kto by wtedy rządził, to Jałta spowodowała to, co spowodowała. Ale mogliśmy im te odszkodowania wypłacić już dawno, dawno dać tę ziemię po PGR-ach, żeby oni to uprawiali, żeby tam pracowali, a jeżeli nie mogą, to żeby w ręce polskie ta ziemia poszła. Teraz mówimy, że nie ma problemu niemieckiego, niektórzy tłumaczą, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa poprzednio, a dzisiaj Agencja Nieruchomości Rolnej mówi, że to nie jest problem, to jest jakiś marginalny problem, gdzie Niemcy wykupili ziemię w Polsce. Tak, wykupili, marginalny problem, ale uprawiają, to już nie jest marginalny problem, od Szczecina do Łeby 90% byłych PGR-ów jest w rękach niemieckich. To są dzierżawcy, to są fikcyjne spółki, fikcyjne małżeństwa zawierane, żeby tę ziemię przejąć. I teraz powiecie, no, będzie przetarg później. Tak, jeżeli nie ureguluje się tej sprawy, jeżeli jej się nie załatwi przed wejściem do Unii, to później już jej nie załatwimy. A wszystko wskazuje na to, że ta ekipa rządząca przed wejściem do Unii tej sprawy załatwić nie chce, absolutnie nie chce. Tak jak poprzednie nie chciały, tak samo ta ekipa nie chce tego załatwić. Później będzie wielki problem. I co? Będą przetargi, mówią, każdy będzie mógł pójść, będzie miał równe prawa. Oczywiście, tylko że syn Niemca przyjedzie z torbą pieniędzy, euro, a syn Polaka z pustą kieszenią, jeszcze dziurawą w dodatku. I który wygra przetarg? Oczywiste, że przetarg wygra tamten. Przy takich jeszcze, jeżeli my tej sprawy nie zabezpieczymy również ustawowo, ochrona polskiej ziemi... Dlaczego to na posiedzeniu komisji przepadł projekt uchwały Samoobrony w sprawie ochrony polskiej ziemi? Absolutny zakaz sprzedaży ziemi obcokrajowcom. Wtedy byśmy mogli tę sprawę uregulować. Całkowity zakaz sprzedaży ziemi obcokrajowcom. Na inwestycje, dzierżawa wieczysta - proszę bardzo; ale absolutnie nie wolno sprzedawać polskiej ziemi. Ta uchwała Samoobrony z 19 marca 2002 r. po prostu przepadła. Dlaczego większość, szczególnie lewa strona i wtedy jeszcze koalicjanci z Polskiego Stronnictwa Ludowego, nie chciała w komisji przyjąć tej ustawy? Przepraszam: uchwały. Dlaczego nie chcieliście jej przyjąć? Bo to była uchwała Samoobrony, daleko idąca. Bo wtedy był wielki boom na Unię Europejską. A już dzisiaj trochę temperamenty tych euroentuzjastów spadają. Bo już widzicie, że to nie my idziemy do Unii, tylko Unia z brudnymi butami wchodzi pod naszą czystą pościel. I Unia będzie nam dyktować wszystko, co mamy robić, niedługo.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#PosełAndrzejLepper">I jeszcze jedna sprawa - wiem, że czas już się skończył, ale już kończę, panie marszałku - to sprawa rekompensat, bo to wcześniej czy później też będzie. Tak, jak zabużanom, należy się rekompensata. A co z byłymi pracownikami pegeerów? Kto o nich dzisiaj pamięta? W 2001 r., kampania wyborcza, pan premier Leszek Miller, kiedy był na Mazurach, w lubuskim, mówił: Byli pracownicy pegeerów, my o was nie zapomnimy. Wam się należy rekompensata. Wy nie możecie zostać bez pomocy państwa. Dzisiaj nie macie żadnych środków. Tak, panowie z SLD, to są słowa waszego premiera w kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#komentarz">(Głos z sali: To niemożliwe.)</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#PosełAndrzejLepper">Ale te same słowa używane były przez inne partie, które rządziły. I też mieliście to uregulować. A co, ci pracownicy to co to jest? Margines społeczny? Dzisiaj z nich co się robi? Film „Arizona” się kręci, pokazuje się ich jako element najgorszy w Polsce. Kto tych ludzi doprowadził do tego? Co było złego w pegeerach, to było złego. Ja jestem dzieckiem pegeeru i nie wstydzę się tego. W 80% w 1989 r. pegeery przynosiły już zyski w Polsce. Były kuźnią nowych technologii.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest...)</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#PosełAndrzejLepper">I co, zapomniano o tym? Tych ludzi dzisiaj zepchnięto na margines całkowity. Im się należą odszkodowania. I powtarzam: Wcześniej czy później do tego dojdzie, że im te odszkodowania będziemy płacić za to, że oni tam przepracowali 30, 40 lat. Dwa pokolenia pracowały niekiedy. Dzisiaj te dzieci nie mają na to, żeby do szkoły jechać. Na bilet nie mają nawet, żeby się kształcić. Kogo my chowamy tam? Kogo chowamy? Wysoka Izbo, należy się nad tym bardzo głęboko zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#PosełAndrzejLepper">Kończąc. Samoobrona poprze projekt taki, który będzie dawał odszkodowania zabużanom jak najdalej idące. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Libicki w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełMarcinLibicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym jednak sprostować oczywiste niezrozumienie mojej wypowiedzi przez pana posła Leppera. Pan poseł Lepper powiedział, jakobym twierdził, że budżetu państwa nie stać na wypłaty tych kwot dla zabużan. Tą kwotą w ogóle się nie zajmowałem. Zaznaczyłem właśnie i podkreśliłem, że te odszkodowania w ogóle nie dotyczą budżetu, więc jest to poza wszelką dyskusją, ponieważ one mają być zaliczone na poczet zakupywanych nieruchomości. Wyraźnie to powiedziałem. W ogóle nie odnosiłem się do sprawy wypłat z budżetu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Panie marszałku, tylko jedno zdanie muszę powiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Lepper w trybie sprostowania, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Ale tylko jedno zdanie, panie pośle, zgodnie z pana obietnicą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełAndrzejLepper">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PosełAndrzejLepper">Panie pośle, weźmiemy potem stenogram. I pana jedno zdanie: My rozumiemy - pan powiedział - że budżetu państwa na to dzisiaj nie stać. Weźmiemy, przeczytamy i nie kłóćmy się, nie polemizujmy; ale takie zdanie pan powiedział. Przeczytamy.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przejęzyczył się...)</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PosełAndrzejLepper">Może się pan przejęzyczył, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#komentarz">(Nie zgadzam się).</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#Komentarz">Ale pan poseł Lepper zaproponował drogę postępowania, wspólną lekturę stenogramu, i na tym poprzestańmy.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#Komentarz">Panie pośle - zwracam się do pana posła sprawozdawcy Suskiego - na końcu debaty na pewno będzie jeszcze niejedna kwestia do wyjaśnienia, wtedy poproszę pana o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#Komentarz">Teraz bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Szustak występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełHalinaSzustak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Ligi Polskich Rodzin w przedmiocie sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw i o projekcie ustawy o zaliczaniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego (druki nr 1463, 1778 i 2061).</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełHalinaSzustak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z przesunięciem granic Rzeczypospolitej Polskiej po II wojnie osoby zamieszkałe na terenach dawnych Kresów Wschodnich, należących obecnie do Litwy, Białorusi i Ukrainy, tzw. zabużanie, pozostawiły tam swoje mienie, dorobek rodzinny całego życia. W zamian za poniesione straty zabużanie otrzymali uprawnienia na podstawie umów międzypaństwowych zawartych przez Polskę w 1944 r. w Jałcie i Poczdamie z republikami Związku Radzieckiego, były to tzw. umowy republikańskie. Następnie uprawnienia te były wielokrotnie potwierdzane ustawami, orzeczeniami NSA oraz uchwałami Sądu Najwyższego. Obecnie uprawnienia te wynikają głównie z art. 212 ustawy o gospodarce nieruchomościami z 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PosełHalinaSzustak">Należy pamiętać, że dotychczasowe ustawy nie ułatwiały zabużanom zaspokojenia ich słusznych roszczeń co do odszkodowania za mienie pozostawione za Bugiem. Dlatego uchwalenie słusznych zmian z moralnego punktu widzenia naprawienia krzywd wynikających z wciąż obowiązujących aktów prawa międzynarodowego jest niezbędne i wymaga pilnego rozstrzygnięcia. Uregulowanie tego problemu uchroni budżet państwa od procesów w Strasburgu i kosztów sądów okręgowych, w których to znajduje się ponad 100 pozwów cywilnych przeciwko skarbowi państwa o odszkodowania z tytułu nierealizowania uprawnień zabużańskich.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PosełHalinaSzustak">Obecny projekt ustawy należy dopracować w ten sposób, aby uwzględniał wyrok Trybunału Konstytucyjnego wskazujący na niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej ograniczenia co do rodzajów nieruchomości skarbu państwa przeznaczonych do realizacji uprawnień zabużańskich. W art. 3 w ust. 2 proponowanej ustawy znajduje się zapis: „Zaliczenie wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się w wysokości równej 15% wartości tych nieruchomości, przy czym wysokość zaliczonej kwoty nie może przewyższać 50 000 PLN zł”. Jest to ograniczenie prawa i właśnie tu powstaną wątpliwości konstytucyjne.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PosełHalinaSzustak">Liga Polskich Rodzin nie może się zgodzić z takim zapisem, który dalej powoduje błędy rażąco niekonstytucyjne, w dodatku świadomie popełnione. Nasz klub parlamentarny opowie się za takim rozwiązaniem, które definitywnie zakończy i rozwiąże problem zabużan oraz ich usatysfakcjonuje, po uwzględnieniu poprawki, którą składam na ręce pana marszałka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdania Komisji Skarbu Państwa o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, oraz o rządowym projekcie ustawy o zaliczaniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza granicami państwa polskiego; czyli jest to sprawa tzw. mienia zabużańskiego i roszczeń z tym związanych.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Senacki projekt, którego pierwsze czytanie odbyło się w kwietniu br., zakłada, że przy nabywaniu wszystkich nieruchomości rolnych skarbu państwa zabużanie powinni mieć możliwość zaliczania na poczet ceny wartości nieruchomości pozostawionych za Bugiem. Do dzisiaj wielu zabużan nie dostało żadnej rekompensaty za mienie, które pozostawili na Kresach Wschodnich, a od 2001 r. nie mogli też zaliczać wartości nieruchomości pozostawionych za Bugiem przy zakupie mienia skarbu państwa będącego w zarządzie MON czy Agencji Mienia Wojskowego, nie mogli też korzystać z mienia Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Dnia 19 grudnia Trybunał Konstytucyjny, sygn. akt K.33/02, uznał przepisy o zabużanach w zakresie wyłączającym możliwość zaliczenia wartości mienia pozostawionego w związku z wojną w 1939 r. za niezgodne z zasadą zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez niego prawa. Senat w swoim projekcie idzie dalej niż orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego i określa, że na pokrycie ceny zbycia jakichkolwiek nieruchomości skarbu państwa lub opłat rocznych za użytkowanie wieczyste takich nieruchomości zalicza się wartość pozostawionego za Bugiem mienia.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Projekt senacki w istocie swojej niesie bardzo poważne negatywne skutki w zakresie dochodów budżetu państwa ze sprzedaży nieruchomości państwowych będących w zasobach Agencji Mienia Wojskowego i Agencji Nieruchomości Rolnych. W projekcie daje się zauważyć brak przepisów określających czy wręcz dyscyplinujących sposób dokumentowania tych uprawnień oraz wprowadzających ewidencję potwierdzonych uprawnień i ewidencję stanu ich realizacji. Brak jest też przepisów ograniczających wielkość realizowanych uprawnień do realnych możliwości państwa. Brak takich ograniczeń mógłby spowodować zagrożenie finansowe Polski.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PosełAndrzejAumiller">Jak stwierdza Zdzisław Galicki w swojej opinii dla sejmowej Komisji Skarbu Państwa, roszczenia osób uprawnionych winny być rozpatrywane z uwzględnieniem wszystkich korzyści majątkowych, które otrzymały one od państwa polskiego bezpośrednio w związku z ewakuacją (nadziały ziemi z reformy rolnej, budynki mieszkalne, zabudowania gospodarcze, mieszkania, itp.,), jak również później, np. w drodze zaliczania na poczet różnych opłat przewidzianych w różnych aktach ustawowych. Nie posiada tych zapisów również projekt rządowy, a na pewno ścisłe zastosowanie tych kryteriów urealniłoby istotnie zarówno liczbę roszczeń, jak i ich rozmiary, umożliwiając państwu polskiemu wywiązanie się z ciążących na nim zobowiązań.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PosełAndrzejAumiller">Klub Parlamentarny Unii Pracy stoi na stanowisku, że gdy państwo polskie stoi właściwie na brzegu wybuchu społecznego z powodu biedy i nędzy, mimo że układy republikańskie z 1944 r. nie przewidywały expressis verbis żadnych ograniczeń co do wysokości zwrotu wartości pozostawionego mienia, to takie ograniczenia wydają się nieodzowne, np. w przypadku pozostawienia ziemi w rozmiarach przekraczających wyłączenia spod reformy rolnej. Zdzisław Galicki, który opiera się na podstawowej konstytucyjnej zasadzie równości wszystkich obywateli wobec prawa, uważa, że trudno byłoby zróżnicować uprawnienia tych obywateli, którzy, będąc w Polsce, utracili swoje posiadłości ziemskie w wyniku reformy rolnej oraz tych, którzy zostali pozbawieni analogicznych posiadłości na Ukrainie i Białorusi; mieliby oni możliwość uzyskania za nie pełnej rekompensaty. Podobnie ma się rzecz z osobami, które utraciły majątek w rezultacie nacjonalizacji podstawowych gałęzi gospodarki narodowej bez odpowiedniego odszkodowania, a z drugiej strony z osobami ewakuowanymi, które za pozostawiony analogiczny majątek miałyby uzyskać pełen zwrot wartości.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PosełAndrzejAumiller">Wspomniana konstytucyjna zasada równości obywateli wobec prawa, art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, oraz zasada równej ochrony prawnej własności i innych praw majątkowych, art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wystarczająco uzasadniają w tych przypadkach odstępstwo od reguły pełnego zwrotu wartości.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Projekt rządowy w swoich założeniach i propozycjach rozwiązań tzw. sprawy zabużańskiej przyjął, że maksymalna kwota wartości nieruchomości pozostawionych za granicą, która może być zaliczana przy nabywaniu wszelkich nieruchomości skarbu państwa, nie może być większa niż 20 tys. zł dla osoby uprawnionej. W sprawozdaniu Komisji Skarbu Państwa przyjęto rozwiązanie, że zaliczanie wartości nieruchomości pozostawionej poza obecnymi granicami państwa polskiego dokonuje się w wysokości równej 15% wartości tych nieruchomości, przy czym wysokość zaliczanej kwoty nie może przekroczyć 50 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Rząd przy formułowaniu swoich propozycji, jak wynika z uzasadnienia ustawy, wziął pod uwagę ustalenia wynikające z układów republikańskich zawartych w 1944 r. pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a rządami byłych republik: ukraińskiej, białoruskiej i litewskiej. Z układów republikańskich wynika, że osoby ewakuowane z terytoriów tych republik otrzymają ziemię w rozmiarach przewidzianych ustawą o reformie rolnej. Takie normy obszarowe, 5 ha, obowiązywały wszystkich uprawnionych do otrzymania gospodarstw rolnych, w tym również wywłaszczonych właścicieli i współwłaścicieli nieruchomości ziemskich przejętych na cele reformy rolnej. Te normy powinny obowiązywać i obowiązywały również zabużan.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy nie zgadza się w aktualnej sytuacji państwa i w odpowiedzialności za jego stabilizację finansową, by krąg osób uprawnionych, to jest osób ewakuowanych na podstawie układów republikańskich, rozszerzać o osoby ewakuowane, przesiedlane lub repatriowane na podstawie różnych umów międzynarodowych zawartych w późniejszych latach, mówi o tym art. 1 ust. 4 projektu ustawy, a to zmusza państwo do szukania, z przyczyn finansowych, możliwości ograniczeń słusznych roszczeń osób ewakuowanych na podstawie układów republikańskich. Tu właśnie było krytykowanie tego ograniczenia do 15% i 50 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Umowa z dnia 6 lipca 1945 r. między Tymczasowym Rządem Jedności Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej a rządem ZSRR o prawie zmiany obywatelstwa radzieckiego osób narodowości polskiej i żydowskiej, mieszkających w ZSRR, i o ich ewakuacji do Polski i prawie zmian obywatelstwa polskiego osób narodowości rosyjskiej, ukraińskiej, białoruskiej, rusińskiej i litewskiej, mieszkających na terytorium Polski, i ich ewakuacji do ZSRR była na rękę władzom radzieckim, jeśli chodzi o odpolszczenie Kresów Wschodnich. Polaków pozbywano się jako repatriantów, co było określeniem najzupełniej błędnym. To nie byli wracający do ojczyzny, to byli ludzie wysiedleni na zachodnią stronę Bugu, oni nie wracali do ojczyzny, oni zostali z niej wypędzeni. Wysiedlonych zza Buga osadzano na ziemiach odzyskanych, przydzielając im opuszczone przez Niemców gospodarstwa. Są tu osoby w Sejmie, jak marszałek Aleksander Małachowski, który pamięta, jak wielkie było rozdrobnienie gospodarstw np. na Wołyniu, Polesiu, jaki standard przedstawiały lepione z gliny chaty z polepą zamiast podłogi. A co otrzymali w zamian na ziemiach odzyskanych? Schludne poniemieckie gospodarstwa, często wyposażone w maszyny rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamiesz.)</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#PosełAndrzejAumiller">Jak kłamię? Tak było. Kto chciał, dostawał. Ja mówię o repatriantach w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Schludne niemieckie dostawali, kłamiesz.)</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#PosełAndrzejAumiller">Tak jest, które szybko zaczęły się zmieniać w swojsko wyglądające zagrody.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Wysiedleni, a właściwie wypędzeni, tracili swój majątek, majątek całego życia, choć skromny, ale własny. Po przybyciu do obecnej Polski doznawali wielu krzywd. Wysiedleńcy nie byli w Warszawskiem, Łódzkiem czy Poznańskiem przyjmowani z otwartymi rękoma. Podróż na ziemie odzyskane odbywała się niejednokrotnie w strasznych warunkach, trwała kilka tygodni. W listach do pozostałych na kresach pisali: „Tutaj ludzie są bardzo dziwni, skąpi, nas Wołyniaków nie uważają za Polaków”. Wysiedleni z dawnych kresów polskich stracili wiele moralnie, ale również zyskali materialnie.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#PosełAndrzejAumiller">Jest pytanie: Dlaczego nie uwłaszczyliśmy ich, wpisując do księgi wieczystej własność? Dziś mamy problemy. Dzisiaj, jak powiedział kolega Lepper, jest aż 30 tys. wniosków Niemców o zwrot gospodarstw, które zostawili.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#PosełAndrzejAumiller">Rodzi się również pytanie: Dlaczego przy tendencji do całościowego ujęcia problemu wysiedlonych w art. 1 projektu ustawy pominięto umowę z dnia 15 marca 1957 r. między rządem PRL a rządem ZSRR w sprawie terminu i trybu dalszej repatriacji z ZSRR osób narodowości polskiej? W tej umowy też nie zawarto żadnych przepisów o ewentualnej rekompensacie, zezwalając jednocześnie repatriantom na sprzedaż mienia pozostawionego w ZSRR.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#PosełAndrzejAumiller">Klub Parlamentarny Unii Pracy zgadza się z opinią Zdzisława Galickiego, że zbyt szeroka interpretacja kręgu osób uprawnionych do korzystania z praw przysługujących osobom, które pozostawiły swoje mienie poza obecnymi granicami państwa polskiego, nie jest wskazana ani korzystna dla osób, które mogą wywieść swoje uprawnienia bezpośrednio z układów republikańskich.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#PosełAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Klub parlamentarny opowiada się z uchwaleniem ustawy w wersji, że zaliczenia wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego dokonuje się w wysokości 15% wartości tych nieruchomości, przy czym wysokość zaliczonej kwoty nie może przekroczyć 50 tys. zł, i obejmuje to wyłącznie osoby ewakuowane na podstawie układów republikańskich zawartych pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a rządem Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Rad z 9 września 1944 r., rządem Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Rad z 9 września 1944 r. i rządem Litewskiej Socjalistycznej Republiki Rad z 22 września 1944 r. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Wosia, występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełAdamWoś">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej uznaje za słuszny senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, jak i rządowy projekt ustawy o zaliczeniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełAdamWoś">Projektowana regulacja umożliwia byłym mieszkańcom kresów realizację tych roszczeń z tytułu odszkodowania za pozostawione mienie. To już najwyższy czas, by sprawa ta pozostała zakończona, by roszczenia zabużan zostały w końcu zaspokojone. Dlatego też konieczna jest naprawa obowiązującego ustawodawstwa. Niezbędna jest zatem nowa regulacja, a właściwie przywrócenie regulacji analogicznej do zawartej w art. 81 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Zmiana ta zapewnia zabużanom realizacją ich praw w odniesieniu do nieruchomości skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PosełAdamWoś">Kiedy ułatwia się zakup polskiej ziemi cudzoziemcom, wydaje się niestosowne pozbawianie polskich obywateli możliwości otrzymania tej ziemi w ramach rekompensaty. Dlatego też uregulowanie tego problemu w odniesieniu do obywateli polskich jest ze wszech miar zasadne. Należy pamiętać, że zabużan wysiedlono z rodzinnych stron nie dlatego, że byli posiadaczami ziemi, ale dlatego że byli Polakami. Od 1945 r. zabużanom przysługuje prawo do odszkodowania za mienie pozostawione na terenach niewchodzących obecnie w skład państwa polskiego. Omawiany senacki projekt ustawy ma na celu ułatwienie zaspokojenia roszczeń, na co tak długo oczekiwano.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PosełAdamWoś">Należy jednak pamiętać o konieczności wprowadzenia odpowiednich zabezpieczeń chroniących budżet państwa przed nadużyciami w tym zakresie. Projekt ustawy o zaliczeniu na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego rozwiązuje ten problem. Podkreślam, że zabezpieczenia są konieczne, ponieważ analiza wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 grudnia 2002 r. wskazuje, że wyrok spowoduje znaczne skutki - finansowe oczywiście - dla budżetu państwa, gdyż wyżej wymienione orzeczenia umożliwiają sprzedaż nieruchomości z zasobów skarbu państwa za okazaniem decyzji potwierdzającej uprawnienia, a nie za gotówkę.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PosełAdamWoś">W projekcie ustawy przyjęto, że maksymalną kwotą, jaka może być zaliczona w poczet wartości nieruchomości pozostawionych za granicą przy nabywaniu przez osoby uprawnione nieruchomości skarbu państwa jest kwota w wysokości 20 tys. zł. Jest to równowartość nieruchomości rolnej o powierzchni 5 ha.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PosełAdamWoś">W projekcie określono warunki i uściślono procedury potwierdzające prawo do zaliczenia wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego, o czym mówi art. 2 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PosełAdamWoś">W art. 4 i 5 ustawy ujęto przepisy uściślające procedury oraz dyscyplinujące udowadnianie faktu pozostawienia nieruchomości oraz określanie ich rodzaju i wielkości. Wprowadzenie obowiązku przedstawienia dokumentów urzędowych skutecznie zapobiegnie nadużyciom w tym zakresie i zapewni większą ochronę majątku państwowego.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PosełAdamWoś">Panie i Panowie! Wysoka Izbo! Mieszkańcom Kresów Wschodnich słusznie należy się rekompensata, ale nie należy narażać budżetu państwa i skarbu państwa na poważne straty finansowe, stąd potrzebne jest wprowadzenie stosownych zabezpieczeń.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#PosełAdamWoś">Partia Ludowo-Demokratyczna, jak w swojej wypowiedzi przedstawiłem, będzie popierała przedstawiony projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ireneusza Niewiarowskiego, występującego w imieniu Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pomimo jednoznacznej sytuacji prawnej tworzone przeszkody nie pozwalają uprawnionym zabużanom na zrealizowanie przysługującego im prawa. Uprawnienia tej grupy obywateli były przedmiotem orzeczeń Sądu Najwyższego podniesionych do rangi zasad prawnych, jak również orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Rząd jednak robi wszystko, co można, aby problemu nie rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Obecnie omawiany projekt jest kolejną próbą ograniczenia praw tej grupy obywateli. Zaistniała sytuacja jest czymś kuriozalnym i dowodzi, jak w sferze prawa własności...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przepraszam panie pośle, to jest nieporozumienie, to nie dotyczy pańskiego czasu. Przepraszam za przeszkodzenie panu w kontynuowaniu wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Nie szkodzi...</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Od nowa...)</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Od nowa, tak.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Zaistniała sytuacja jest czymś kuriozalnym i dowodzi, jak w sferze prawa własności pod rządami koalicji SLD-UP w III Rzeczypospolitej Polskiej praktyka jest rozbieżna z teorią. Niedługo minie rok od orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 19 grudnia 2002 r., gdy przyznano rację rzecznikowi praw obywatelskich występującemu w interesie zabużan. Wcześniej rzecznik praw obywatelskich występował bezskutecznie do rządu Leszka Millera. W toku posiedzenia Trybunał odrzucił argumentację rządu. Warto tu zacytować rzecznika praw obywatelskich, który stwierdził: „W PRL trudno było się spodziewać respektowania zwłaszcza praw człowieka opartych na prawie własności. Dlatego na III Rzeczypospolitej, jako demokratycznym państwie prawa, spoczywa ciężar rozliczenia tych zobowiązań wobec obywateli, które powstały w wyniku działań władz komunistycznych lub których wykonanie przejęło państwo polskie w umowach międzynarodowych. Od wielu lat nie zrobiono jednak nic, aby problem ten rozwiązać, wręcz przeciwnie, zrobiono wiele, aby nie wykonać przyjętych zobowiązań”. Dalej: „Nie ma wątpliwości, że jeżeli chcemy budować demokratyczne państwo prawa, to konieczną przesłanką jest uczciwość państwa w postępowaniu wobec obywateli. Jeżeli dłużnik w celu uniknięcia zaspokojenia wierzycieli pozbywa się majątku albo go obciąża, to popełnia przestępstwo i podlega odpowiedzialności karnej. Państwo robi dokładnie to samo, czego zabrania pod groźbą kary. Trudno je wobec tego nazwać państwem prawa”. To są gorzkie słowa. Jeszcze niedawno rząd podważał znaczenie umów republikańskich, z których zabużanie czerpią swe prawa, twierdząc wbrew rzeczywistości, że nie były one ratyfikowane i już nie obowiązują. Umowy te powinny być też przez rząd opublikowane w sposób prawem przewidziany. Niestety, rząd mimo wezwania zabużan popartego wyrokiem NSA uchyla się od publikacji. NSA wyraźnie stwierdził, że umowy republikańskie z 1944 r. pomiędzy Polską, Ukrainą i Białorusią, z których wynika prawo zabużan do rekompensat za pozostawione na kresach mienie, są ważne, zostały ratyfikowane, nie wygasły i dalej obowiązują, zaś z wnioskiem o ich ogłoszenie powinien wystąpić do premiera minister spraw zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Wysoki Sejmie! Przedstawiony projekt dokonuje wyłomu w dotychczasowym ustawodawstwie co do zaliczania na poczet ceny sprzedaży albo opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa. Dotychczasowa praktyka legislacyjna przyjęła takie właśnie rozwiązanie w przepisach uchwalanych kolejno po sobie w latach 1946–1997. Ustawodawca przewidział możliwość zaliczenia przez osoby uprawnione wartości pozostawionego poza granicami obecnego państwa polskiego mienia na poczet opłat za użytkowanie wieczyste lub ceny sprzedaży działki budowlanej oraz ceny sprzedaży położonych na niej budynków lub lokali stanowiących własność skarbu państwa. W omawianym projekcie po raz pierwszy ustawodawca na wniosek rządu ma ograniczyć nabyte słusznie prawo do ekwiwalentu, ograniczając jego wysokość. Takie rozwiązanie jest proponowane w art. 3 ust. 2 oraz w art. 13. Propozycja ta zmierza do wywłaszczenia zabużan z ich praw.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">W art. 3 ust. 2 projektu określono, iż zaliczenie wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego równe ma być 15% wartości pozostawionego mienia, nie może jednocześnie przekroczyć 50 tys. zł. To ograniczenie narusza w sposób oczywisty zasadę demokratycznego państwa prawnego oraz art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji. Niedopuszczalne jest ograniczanie w korzystaniu przez obywatela z konstytucyjnych praw i wolności, które prowadzi do naruszenia istoty danego prawa. Uprawnionym obywatelom przysługuje prawo do pełnego ekwiwalentu. Zastosowanie rozwiązania proponowanego w projekcie naruszy równość obywateli względem prawa, co jest ewidentnie sprzeczne z postanowieniami konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Wysoka Izbo! Z powodu braku czasu przedstawiłem tylko niektóre przykłady naruszenia porządku prawnego zawarte w projekcie. Długo też można by cytować różne wyroki Trybunału Konstytucyjnego, Naczelnego Sądu Administracyjnego czy Sądu Najwyższego, nie mówiąc już o ekspertyzach korzystnych dla zabużan. Owe wyroki, jak też naruszanie porządku prawnego w projekcie całkowicie go dyskwalifikują. Jest on ewidentnie sprzeczny z normami konstytucji, przepisami prawa oraz orzecznictwem sądów. Efektem takich rozwiązań będzie nasilenie się ilości skarg już dziś wnoszonych do Trybunału w Strasburgu. Należy przypomnieć rządzącym, iż kilkuset zabużan wystąpiło ze skargą do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Rząd jednak, jak gdyby nic się nie stało, chce ograniczyć dalej prawa tej grupy obywateli, niepomny, że Trybunał w Strasburgu ma niedługo wydać wyrok w największym swym składzie, tj. przed Wielką Izbą.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#PosełIreneuszNiewiarowski">Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego, jeżeli ustawa nie ulegnie radykalnej zmianie pod wpływem poprawek, będzie głosować przeciwko tej ewidentnie niesprawiedliwej ustawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Mojzesowicza występującego w imieniu Koła Poselskiego Polski Blok Ludowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Pani i Panowie Posłowie! Rzeczą bezdyskusyjną jest, że własność jest sprawą świętą, niezależnie od tego, gdzie kto ją miał - miał księgę wieczystą, był właścicielem. Mówimy o ludziach, którzy poprzez działania polityczne po 1945 r. zostali usunięci na tereny im mało znane. No ale tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Natomiast tak się zastanawiam, gdy słucham tych wszystkich wypowiedzi: panowie, w 1989 r. nie trzeba było przyjmować ustawy, żeby nie sprzedawać hektara ziemi obcokrajowcom, i trzeba było doprowadzić do tego, żeby te grunty mogły przejść właśnie na rzecz zabużan, żeby można było w pełni zrekompensować pewne sprawy, które tu miały miejsce. Chcę wyraźnie powiedzieć, że spora grupa na tej sali, może nie bezpośrednio, bo jesteśmy zbyt młodzi, ale poprzez rodziców, dziadków z tamtych terenów pochodzi, wiemy, zgadzam się z tym, jak trudno było tym ludziom zmieniać teren, wchodzić w nowe środowiska. Natomiast chcę wyraźnie powiedzieć, że najwyższy już czas, biorąc pod uwagę sytuację istniejącą na wsi w obrocie np. ziemią, żeby w sprawie zabużan i byłych właścicieli podjąć decyzję, ile czego można dzisiaj dać zgodnie z rozsądkiem, zrobić bilans tego, co mamy. Dlatego, że obecnie w obrocie ziemią między rolnikami wstrzymano możliwość zakupu, jeżeli chodzi o zasoby skarbu państwa, co jest rzeczą, no, dyskusyjną. Rolnicy się zastanawiają, czy grunty, które dzierżawią, będą im odebrane, czy pozostaną przy nich. Myślę, że bardzo ważne jest to, co się dzieje na terenach popegeerowskich. Przecież większość tych gruntów przeszła albo w ręce obcego kapitału, albo dzierżawiona jest przez obcy kapitał. Bo cały czas mówimy o tym, żeby to ograniczyć i się z tym zgadzam i jestem za tym, żeby przekazać to ludziom, którzy dzisiaj żyją w biedzie, albo chcieliby te grunty przejąć i na nich gospodarzyć, tylko ci sami, co mówią, że trzeba to zrobić, to oni też mówią, że tamtym nie można zabrać. No więc myślę, że tu troszkę musi być tej logiki, chociaż ja jestem za pierwszym, żeby nie doprowadzać do tego, żeby znowu grunty komasowane przez obcy kapitał, bo tak to wygląda, były sprzedawane, były przejmowane, to jest dla nas nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Myślę też, że zaszłości, bo przecież od 60 lat to wszystko ma miejsce, muszą być wyjaśnione i sprawy uregulowane. Co niektórzy panowie posłowie mówią, że powołują się na konstytucję i na wiele innych rzeczy. No tak się stało po 1945 r., że totalitarny system wielu wywłaszczył z mienia, to jest prawda. Wiele osób i mieszkających na wsi rolników tu na tych terenach, nieprzemieszczanych, też traciło swoje majątki. Praktycznie te roszczenia występują i to prawda, że trzeba zastanowić się nad tym, ile czego, co mamy, co można. Dlatego, że nie możemy też snuć wizji takiej trochę księżycowej. Słuchający nas pomyślą, że to wszystko zależy od polskiego Sejmu i zależy od woli obecnego czy zależało od poprzedniego rządu, żeby dokonać rekompensaty i żeby sprawiedliwości stało się zadość. I za tym jesteśmy.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Natomiast powtarzam, jeżeli dochodzi do integracji z Unią Europejską, to bardzo ważne jest uregulowanie tych wszystkich kwestii, bo na dzisiaj nie ma możliwości zakupu ziemi, wstrzymywane są pewne sprawy. Mówię o możliwości zakupu ziemi i umocowania się polskich rolników na tych terenach. W związku z tym, żeby już nie nudzić, chciałbym powiedzieć, że są dwie sprawy, które trzeba uregulować, tj. sprawy zabużan i byłych właścicieli.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Jest wiele gospodarstw rolnych prowadzonych obecnie przez Polaków, które nie mają uregulowanych spraw własnościowych, bo jest tzw. były właściciel. Sprawa właścicielska - rzecz święta. Należy to uregulować w końcu, bo w przypadku gospodarstw czy gruntów dzierżawionych przez rolników, bez możliwości trwałego zakorzenienia się polskich chłopów w tych miejscach, no, to jest różny stosunek, jeśli chodzi o zajmowanie się tą ziemią.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Chcę też powiedzieć, że przecież przez wiele lat - bo mieszkam w takiej wsi, że 80% mieszkańców to są właśnie zabużanie, którzy się tu przeprowadzili - ci ludzie też tu przeżywali, przez 10–15 lat nie wiedzieli, czy tu będą, czy nie będą. Uważam, że lepiej mieć 2 zł w kieszeni, niż 10 tys. zł napisane na kwicie, który nic nie znaczy.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#PosełWojciechMojzesowicz">W związku z tym proponuję, żeby poprzeć przesłanie propozycji rządowej, żeby zastanowić się wspólnie - bez opowiadania o sprawach, które nie mogą być zrealizowane - nad uporządkowaniem tego, bo polska wieś na to czeka. Polska wieś na to czeka, żeby mogła na tych gruntach gospodarować, tym bardziej że są zagrożenia związane z wchodzeniem obcego kapitału, z konkurencją. Myślę, że należałoby zmienić projekt tej ustawy. Natomiast nie mówmy o tym, że ktoś komuś odbiera prawa właścicielskie. Wielu z nas, powtarzam, ma rodziców, dziadów pochodzących z terenów obecnie Białorusi, Ukrainy czy Rosji. I to jest sytuacja taka, że musimy zastanowić się, ile, co i jak, ale to trzeba zrobić jak najszybciej. Jestem za tym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Macierewicza występującego w imieniu kół poselskich Ruch Katolicko-Narodowy i Ruch Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do meritum, jedno sprostowanie. Podczas przemówienia wielce szanownego posła reprezentującego Sojusz Lewicy Demokratycznej, gdy uzasadniał on konieczność ograbienia tych biednych ludzi z resztek majątku racją stanu, dobrą wolą, intencjami Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zdarzyło mi się, panie marszałku, powiedzieć w zdenerwowaniu, że to jest bandytyzm. Powiedziałem: bandyci, bandytyzm - jak mówię, w zdenerwowaniu tym, co usłyszałem, jak chce się grabić ludzi. Pan marszałek mnie upomniał. Pan marszałek ma rację - chcę najmocniej za to słowo przeprosić. Nie ma słów, Wysoka Izbo, nie ma słów, żeby opisać, co komuniści, Sojusz Lewicy Demokratycznej robił i robi nadal z ludźmi, których wypędzono, których komuniści wypędzili z ziem wschodnich. Nie ma na to słów. Pan ma rację: bandytyzm jest słowem...</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PosełAntoniMacierewicz">.‍..zbyt łagodnym, zbyt powszechnym w dzisiejszych czasach. Tych ludzi najpierw wypędzono, a potem przez 60 lat oszukiwano i okłamywano.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PosełAntoniMacierewicz">Dzisiejszy rząd, panie marszałku, i koalicja większościowa stoją pod zarzutem systematycznego nierespektowania prawa. Państwo polskie, które wy reprezentujecie, po prostu kpi sobie z 90 tys. ludzi, którzy mają wszystkie możliwe wyroki sądowe - wszystkie możliwe wyroki - które państwo obligują do tego, żeby zrealizować ich roszczenia. Co więcej, jest po prostu brutalnym kłamstwem, cynicznym kłamstwem mówienie, że tego nie można zrobić. To kłamstwo przedstawia się tutaj, w tej Wysokiej Izbie, także w ten sposób, że wylicza się miliardy złotych niezbędnych na te roszczenia i mówi się: Budżetu na to nie stać, wszyscy jesteśmy biedni - górnicy, rolnicy, hutnicy, emeryci. Biedni jesteśmy, nie możemy, a wy żądacie jakichś rekompensat. Przecież wszystkim wtedy było dramatycznie, mówi się tutaj, jakże możecie roz... damy wam po 10 tys. zł, proszę bardzo, wypijecie pół litra, będzie spokój. To jest cynizm, na który ja już nie mogę patrzeć i którego nie można w tej Izbie słuchać. Kolejna ekipa przychodzi i mówi: My byśmy wam dali, ale trzeba było to w 1989 r., wtedy byłoby dobrze. To wszystko jest nieprawda, to wszystko jest kłamstwo. Ta ziemia, która ludziom się należy, jest. Nie chodzi o pieniądze, nie chodzi o finanse. Żaden budżet, skarb państwa na tym nie straci ani złotego. Kto straci? A, to jest dobre pytanie. Bo dlaczego to się robi, dlaczego sprawia się, że wypłaca się 3,5 mld zł bankowcom za stracone długi, spłaca się zadłużenie brazylijskie, ponad 10 mld zł, spłaca się... Ile, panie marszałku, jest uprzywilejowanych rent, ilu emerytów Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej - to, co po dzień dzisiejszy się spłaca? To ja panu powiem - dużo więcej niż te 90 tys. zabużan, ale dla nich pieniądze są. Dla tych, którzy są właścicielami banków, pieniądze są, dla kumpli, którzy załatwiają brazylijski dług, pieniądze są. A tu nie chodzi o pieniądze, tu chodzi o ziemię.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PosełAntoniMacierewicz">Dla kogo ta ziemia jest zachowywana? Komu tę ziemię się przeznacza? Można na to odpowiedzieć. Na to pytanie jest odpowiedź i ona tutaj wielokrotnie padała. Tę ziemię rząd Rzeczypospolitej pod kierownictwem Leszka Millera zachowuje dla roszczeń niemieckich i żydowskich. I na tym polega dramat, prawdziwy dramat tej dyskusji...</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#PosełAntoniMacierewicz">…która tutaj trwa i w której się udaje, że się tego nie widzi. Od ponad pół roku obowiązuje ustawa o zamianie wieczystej dzierżawy na własność, ustawa dotycząca 3 mln nieruchomości, przede wszystkim na ziemiach zachodnich - głównie na ziemiach zachodnich - także nieruchomości z tamtego czasu, z lat 40. i 50., których ci ludzie nie mogą otrzymać na własność. Dlaczego? Bo rząd pana Leszka Millera do dzisiaj nie wydał rozporządzeń. Na co czeka rząd pana Leszka Millera? Czeka na to, aż wejdziemy do Unii Europejskiej, i wtedy, przy braku rozporządzeń, roszczenia niemieckie, roszczenia żydowskie będą miały pierwszeństwo.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#PosełAntoniMacierewicz">Ja rzeczywiście powiedziałem, panie marszałku, źle - i biję się w piersi - mówiąc o bandytyzmie. Nie ma, powtarzam, słów na tę cyniczną i bezczelną grabież narodu polskiego, jaka odbywa się tutaj pod rządami Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#PosełAntoniMacierewicz">A teraz, panie marszałku, chcę złożyć poprawki, które próbują naprawić, przynajmniej w minimalnym stopniu, ten cyniczny akt, który państwo przygotowujecie.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#PosełAntoniMacierewicz">I na koniec jeszcze jedno: to nie są roszczenia, jak tu krzyknięto, gdy wchodziłem na tę trybunę. To jest księga, która zawiera zebrane wyroki sądowe, krajowe wyroki sądowe przyznające własność zabużanom. I wy tych wyroków nie wykonujecie. Co można powiedzieć o takim rządzie i takiej koalicji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wystąpienie pana posła zamykało listę mówców.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie, chęć zadania pytania wyrazili następujący posłowie: Tomasz Markowski, Jan Antochowski, Józef Gruszka, Olgierd Poniźnik, Ryszard Maraszek, Romuald Ajchler, Ryszard Stanibuła, Jan Łączny, Wanda Łyżwińska, Waldemar Borczyk, Stanisław Łyżwiński, Mieczysław Aszkiełowicz, pani poseł Towalewska.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dopisuję też pana posła Marca jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">To chyba wszyscy posłowie? Tak. Pana posła już dopisałem.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytania i określam czas pytania na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Markowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełTomaszMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie do rządu: Z jakich przesłanek wynika ograniczenie wartości nieruchomości pozostawionych poza granicami Polski do 15%, a górnej granicy, co do sumy, do 50 tys. zł? O jakiej sumie zwiększonych obciążeń finansowych państwa możemy mówić, w porównaniu z propozycją początkową ograniczenia do 20 tys. zł, przy założeniu tych 15%? Czy te 15% tak naprawdę nie sprowadza tego ograniczenia z powrotem do 20 tys. i tylko za pomocą inaczej zapisanych cyfr chce się ludzi oszukać? Dlaczego w ogóle wprowadza się górną granicę, jeśli jest tyle tak oczywistych zastrzeżeń konstytucyjnych? W swoim czasie komuna walczyła z obszarnikami. Dzisiaj oddech komuny zaczynamy czuć znowu, bo ci, co mieli większe majątki, np. 100, 200 ha, nie dostaną przecież 15% wartości, tylko np. 3%.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PosełTomaszMarkowski">I pytanie do posła sprawozdawcy: Dlaczego to projekt rządowy zyskał akceptację członków komisji i był podstawą dalszej pracy? Jakie zasadnicze mankamenty zawierał projekt senacki, że był traktowany tylko jako pomocniczy? Projekt senacki górnej granicy co do sumy nie zawierał, był więc zgodny z konstytucją. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Antochowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełJanAntochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dobrze, że finalizujemy uchwalenie ustawy, tzw. ustawy zabużańskiej, ale nasunęły mi się następujące pytania. Po pierwsze, czy w budżecie państwa zostanie zabezpieczona odpowiednia kwota, która zrekompensuje realizację ponad 82 tys. wniosków? I po drugie, czy te 82 740 wniosków to na pewno wszystkie wnioski? Obawiam się, że tych wniosków będzie zdecydowanie więcej. Czy jesteśmy na to przygotowani, jeśli chodzi o budżet naszego państwa? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełJózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rozmawiamy o rzeczy bardzo ważnej, bo to dotyczy ludzi. Sprawa odszkodowań dla zabużan ciągnie się przez lata i w różnych miejscach jest rozpatrywana. Ale ja chciałbym zapytać pana ministra o inny obszar. Podczas II wojny światowej na terenie dzisiejszej Rzeczypospolitej utraciło ogromny majątek wielu ludzi. Dotyczy to też mojej Wielkopolski, w której mieszkam. Setki ludzi zostało wyrzuconych ze swoich gospodarstw, a jak wrócili w 1945 r. na ziemie, na których gospodarowali, zastali zgliszcza, wszystko spalone, a jeżeli nie spalone, to żadnego majątku.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PosełJózefGruszka">Panie ministrze, pytanie jest tego typu: Czy rząd myśli również o tych ludziach? Czy dla nich też będzie chociażby słowo „przepraszamy” w imieniu historii? Bo myślę, że chociażby na to ci ludzie powinni zasługiwać. Dlatego zwracam się z pytaniem do pana ministra: Co w tej sprawie, ze względu na sprawiedliwość społeczną, rząd zamierza uczynić? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Olgierda Poniźnika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełOlgierdPoniźnik">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Sprawa odszkodowań jest mi bardzo bliska, bowiem jako syn repatrianta wspólnie z ojcem, mamą i siostrą w 1957 r. wróciliśmy do Polski. Mam pytania, które chciałbym dzisiaj zadać panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełOlgierdPoniźnik">Przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka toczy się aktualnie 150 spraw zabużańskich. Z informacji rządu, jaką otrzymaliśmy 10 lipca bieżącego roku, wynika, że są one w końcowej fazie i niebawem można oczekiwać wyroku. Ponieważ od lipca minęły prawie trzy miesiące, chciałbym zapytać pana ministra, czy są już rozstrzygnięcia w tej sprawie. I pytanie z tym związane: Czy podobne sprawy były rozstrzygane przez sądy krajowe i z jakim skutkiem?</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PosełOlgierdPoniźnik">Drugie pytanie. Chodzi o koszt operatów majątkowych. Do tej pory, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów, były one opracowywane dopiero w przypadku majątku powyżej 100 tys. zł. Chciałbym zapytać - bo obecnie wszystkie roszczenia będą wymagały operatów szacunkowych - dlaczego te obciążenia rząd przerzuca na wszystkich zabużan. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Maraszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełRyszardMaraszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uważam, że dobrze się stało, że rząd zaproponował projekt ustawy o tak zwanym mieniu zabużańskim. Jeżeli ją uchwalimy, to będziemy mogli w ten sposób doprowadzić do ostatecznego załatwienia zaległej i wstydliwej sprawy odszkodowań dla zabużan. Mam jednak dwa pytania do ministra infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełRyszardMaraszek">Pierwsze pytanie. Na jaką kwotę szacuje się napływające wnioski o odszkodowania i w jakim czasie będą one realizowane?</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PosełRyszardMaraszek">Drugie pytanie dotyczy zapisu art. 4 ust. 3 pkt 2 projektu ustawy, który nakłada obowiązek sporządzenia operatu szacunkowego przez rzeczoznawcę majątkowego. Czy ta propozycja jest w pełni uzasadniona? Przecież sporządzenie operatu wymaga czasu i kosztuje, a z reguły ci, którzy ubiegają się o odszkodowanie za mienie zabużańskie, są starszymi ludźmi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Romualda Ajchlera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełRomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełRomualdAjchler">Wysoka Izbo! Sprawa zwrotu majątków zabużan to sprawa bardzo ważna i należy ją jak najszybciej rozwiązać. Ale mam pytania.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PosełRomualdAjchler">Panie ministrze, wyszacowano, iż wartość majątków pozostawionych na Kresach Wschodnich to średnio 400–500 tys. zł na jedną rodzinę. Gdyby zwrócić majątek w 100% i przyjąć, że prawo do tego ma około 80 tys. osób, to byłaby to kwota około 40 mld zł; różne zresztą w tej sprawie są szacunki. Chciałbym się dowiedzieć: Czy w chwili obecnej, mając tak skomplikowaną sytuację finansową, należy ten temat podejmować? Co powoduje, że rząd Leszka Millera podejmuje ten temat? Jakie są przesłanki dla tego, aby taką decyzję teraz podejmować?</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PosełRomualdAjchler">Panie ministrze, z tego, co się orientuję, to niektórzy zabużanie legitymują się majątkami wręcz po kilkanaście tysięcy hektarów; zresztą są to różne posiadłości. Chciałbym zapytać: Jakimi dokumentami zabużanie się legitymują? Czy są to dokumenty oryginalne, względnie ich kopie? Czy o ustaleniu wartości majątku tychże nie decydują przypadkiem tylko zeznania świadków? W Polsce obecnie wypłaca się z Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” świadczenia pieniężne na rzecz osób poszkodowanych przez Trzecią Rzeszę, które przymusowo pracowały w tamtym czasie. Aby uzyskać to świadczenie, trzeba nie tylko posiadać zeznania dwóch świadków, którzy brali udział w zdarzeniu, ale także trzeba posiłkować się oryginalnymi dokumentami, względnie udowodnić, że dana osoba u Niemca pracowała. Czy do tej sytuacji, panie ministrze, nie podeszliśmy w przeszłości - bo już nie mówię o tej ustawie - zbyt liberalnie, przyjmując jako wiarygodne zeznania świadków? W związku z tym pytam: Czy w tej kwestii pan minister i rząd mają rozeznanie, czy w wyniku tychże szacowań nie doszło w przeszłości do patologii takiej, że to powoduje, że te majątki są wirtualne?</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PosełRomualdAjchler">W wyniku reformy rolnej w Polsce majątki rolne nie tylko utraciło wielu obywateli. Czy rząd również w tej sprawie zamierza cokolwiek zrobić i ewentualnie kiedy? Czy uważa pan, że te sprawy są już załatwione? A jeżeli tak, to jak to się ma do innych grup społecznych, które dzisiaj są w biedzie, a które w czasie drugiej wojny światowej straciły nie tylko majątki (już kończę, panie marszałku), a straciły cały majątek, dorobek wielu pokoleń? Czy w tej sprawie rząd zamierza cokolwiek zrobić?</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#PosełRomualdAjchler">I ostatnia sprawa, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie, panie pośle, bardzo proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełRomualdAjchler">Już tylko...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Ale proszę popatrzeć na zegar, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełRomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku, za tolerancję, ale ostatnia sprawa.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PosełRomualdAjchler">Panie ministrze, jak pan sądzi, kiedy sprawy przeszłości, rozliczeń zostaną w Polsce zakończone, aby następne pokolenia mogły już o tych sprawach nie myśleć? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Stanibułę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy rząd polski, przygotowując projekt ustawy, dokonał bilansu pozostawionego majątku tak zwanego zabużańskiego, w szczególności co do ilości pozostawionego mienia i jego szacunkowej wartości na dzień uchwalenia ustawy? Chodzi mi o bieżące wyliczenia. Jakie są to wartości? Czy dokonane zostały wyliczenia co do ilości obywateli zgłaszających roszczenia na dzień obecny? Wiadomo, że ta sytuacja ciągle się zmienia.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PosełRyszardStanibuła">Jaki ostateczny termin, panie ministrze, rząd przewiduje, jeśli chodzi o uregulowanie tych uzasadnionych roszczeń?</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#PosełRyszardStanibuła">Jakie konkretne kroki podjęły Ministerstwo Spraw Zagranicznych i jego placówki poza granicami w celu świadczenia wydatnej pomocy osobom, które mienie przymusowo utraciły, oraz prawowitym ich następcom?</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#PosełRyszardStanibuła">Jaka będzie przeliczana kwota odpowiadająca potwierdzonej w decyzji wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego? Proszę o wskazanie podstawy wymiaru szacunku, a także sposobu waloryzacji tak na dzień zbycia nieruchomości, jak na dzień roszczenia. Czy w tej kwestii mógłby pan minister mi odpowiedzieć? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Łącznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełJanŁączny">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Niezaprzeczalne jest, że ludziom, którzy nie z własnej winy zostali wysiedleni ze swoich macierzystych terenów, należy się odszkodowanie, rekompensata satysfakcjonująca ich. Natomiast jest grupa społeczna, a może wiele grup społecznych, które nie z własnej winy zostały postawione w trudnej sytuacji. Myślę tutaj o jednej z grup, jaką są byli pracownicy PGR-ów. Ci ludzie przez dziesięciolecia pracowali, pomnażali swój majątek, jakim były ich siedliska, państwowych gospodarstw rolnych, i z winy tego rządu, polskiego rządu, zostali pozostawieni własnemu losowi. Ale nie los tych starszych ludzi, lecz los ich dzieci jest tragiczny. Te dzieci dzisiaj zostały pozbawione godności ludzkiej. Mam pytanie: Czy zgodnie z zasadą równego prawa dla wszystkich, panie ministrze, rząd pracuje nad jak najwcześniejszym wyrównaniem strat, rekompensatami dla tych ludzi? Ogólnie mówi się, że byłe państwowe gospodarstwa rolne były dotowane i tak dalej być nie może.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo były.)</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PosełJanŁączny">Były, ale, szanowny panie pośle, pan wie, że dzisiaj 50% budżetu Unii Europejskiej jest przeznaczane na wspomaganie sektora rolnego. Natomiast chcę powiedzieć, że kwota na zasiłki, które są żadnymi zasiłkami dzisiaj, fundowane byłym pracownikom PGR-ów, jest dużo wyższa niż kiedyś kwota dotowania rolnictwa w państwowych gospodarstwach rolnych. Jest bieda i nędza, rozpacz. Jeszcze raz ponawiam pytanie, panie ministrze: Czy przewidywane są jak najwcześniejsze rekompensaty dla tej grupy społecznej, o której mówię, chociaż nadmieniałem, że jest więcej takich grup społecznych? Wiem o tym, że jest tutaj w parlamencie lobby byłych zabużan, które słusznie domaga się odszkodowania, natomiast reprezentacja byłych pracowników gospodarstw rolnych jest, ale jest traktowana tak, jak jest traktowana. Dlatego apeluję do rządu o jak najwcześniejsze uregulowanie tej sprawy w ramach zasady równego prawa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Wandę Łyżwińską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełWandaŁyżwińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Od dłuższego czasu otrzymuję różne sygnały, niepokojące wiadomości, dotyczące sposobu i terminu realizacji postępowań odszkodowawczych dotyczących mienia zabużańskiego. W chwili obecnej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej pozostaje ponad 400 tys. osób uprawnionych do otrzymania świadczeń odszkodowawczych, a ich sytuacja prawna nie została do tej pory uregulowana. W związku z tym mam pytanie do pana ministra: Jak Polska chce spełnić jeden z elementarnych warunków Unii Europejskiej w przedmiocie prawa własności, które to prawo dla państw unijnych jest rzeczą świętą? I drugie pytanie: Kiedy ministerstwo zajmie się najważniejszymi sprawami obywateli, to jest najwyższym prawem społecznym, jakim jest prawo własności? Kiedy zostaną kompleksowo rozwiązane problemy roszczeń repatrianckich? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę na sali pana posła Borczyka. Może nadejdzie jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Łyżwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełStanisławŁyżwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W uzasadnieniu do projektu ustawy rząd przedstawia koszty opracowania i wdrożenia systemu informatycznego i ewidencjonowania uprawnień zabużańskich. Szczegółowo podane są w tej ocenie kosztów także koszty etatowe. Przewiduje się 6 etatów w Urzędzie Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast oraz 66 etatów w urzędach wojewódzkich. W związku z powyższym mam pytanie do przedstawiciela rządu: Czy urzędnicy są tak obciążeni pracą, że nie są w stanie rozpatrywać wniosków zabużan w ramach obecnego zatrudnienia w administracji państwowej? Czy dodatkowe etaty to jakaś nowa strategia rządu polegająca na tym, że do rozwiązywania każdego problemu będą dodatkowo zatrudniani nowi ludzie? Czy jest to może jakaś nowa wersja programu pana Hausnera dotycząca przeciwdziałania bezrobociu? Skutki finansowe dla budżetu państwa wynikające z realizacji uprawnień zabużan rząd oszacował na 1730 mln zł. Czy wobec już ponad 30 wniosków złożonych przez Niemców w sprawie odzyskania majątków na ziemiach polskich rząd oszacował ewentualne koszty w przypadku konieczności zwrotu tych majątków byłym przedwojennym właścicielom? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana pana Mieczysława Aszkiełowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełMieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Co jest powodem, że tak długo trwa sprawa odnośnie do zabużan? Dlaczego rząd poprzedniej kadencji, który też zajmował się tą sprawą, nie doprowadził jej do skutku, i rząd tej kadencji też tak opieszale nad tym pracuje? Mówi się, że nie ma pieniędzy, a na administracją rządową, samorządową w poszczególnych budżetach czy na rolnictwo, czy na sport po prostu jest o 100% więcej. Na administrację są pieniądze, a na odszkodowania dla byłych zabużan nie ma pieniędzy. Mam takie pytanie do pana. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Bogusławę Towalewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełBogusławaTowalewska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PosełBogusławaTowalewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Uprzejmie chciałabym pana prosić o udzielenie informacji, jakiego rodzaju rekompensat oczekują zabużanie. Czy w postaci gruntów rolnych, które w pewnej wielkości są w posiadaniu Agencji Nieruchomości Rolnych? Czy oczekują innego rodzaju rekompensat i jakich? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Marca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełCzesławMarzec">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PosełCzesławMarzec">Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Czy pan minister nie dopatruje się sprzeczności w propozycji zapisów w projekcie ustawy w art. 4 ust. 3 pkt 2 z treścią art. 2 ust. 2, który daje możliwość wskazania jednej osoby uprawnionej, gdy tymczasem art. 4 ust. 3 pkt 2 nakazuje obligatoryjne złożenie takiego oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PosełCzesławMarzec">I drugie pytanie zarówno do posła sprawozdawcy, jak i do pana ministra. Czym Komisja Skarbu Państwa kierowała się, podnosząc kwotę, do której można zaliczyć wartość nieruchomości pozostawionych poza granicami państwa, z 20 tys. do 50 tys. zł, dając dodatkowy ogranicznik w postaci 15%? Jakie jest zdanie w tej sprawie pana ministra? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jako ostatniego o zabranie głosu proszę pana posła Wacława Klukowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełWacławKlukowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pytanie pierwsze: Czy zbadano stosunek opinii publicznej do tej kwestii? Pytanie następne: Czy pan minister nie uważa, że zwrot majątków czy rekompensata są także ważne z tego względu, że to są Polacy i jeżeli przekażemy im w taki czy w inny sposób majątki czy ich równowartość, to mniejsze pole manewru będą miały spółki z kapitałem obcym, szczególnie na ziemiach północnych i zachodnich?</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PosełWacławKlukowski">Panie ministrze, czy możliwe jest wypłacenie rekompensat wszystkim poszkodowanym, wszystkim zabużanom, skoro ziemie odzyskane to mniej więcej 1/3 tego, co zostawiliśmy na Wschodzie?</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PosełWacławKlukowski">Panie ministrze, chciałbym jeszcze przedstawić kilka konkretnych danych. Ziemie północne i zachodnie są szczególnie narażone na wykup przez obcy kapitał. Proste cyfry: Agencja Nieruchomości Rolnych w Szczecinie - 120–150 tys. hektarów jest w dzierżawie w spółkach z kapitałem obcym. Zrodził się jeszcze gorszy problem, gdyż okazało się, że około 50 tys. ha zostało sprzedanych przez spółdzielców, którzy podjęli na walnych zgromadzeniach decyzję, że spółdzielnie rozwiązują za namową swoich dyrektorów, i powstała szczególnie niebezpieczna kasta, tak to nazywam, volksdeutschów. Tu historia zatoczyła koło, bo akurat ci panowie, którzy swoich podwładnych namawiali do takich decyzji, dzisiaj są bardzo dobrze opłacani, pracując w spółkach zachodnich. Czy nie uważa pan, że Agencja Nieruchomości Rolnych wykorzystuje wszelkie swoje możliwości, by ograniczać przetargi do gmin, do powiatów, do samorządów, by dzielić działki na małe w celu upełnorolnienia już istniejących gospodarstw, aby wzmocnić je przed wstąpieniem do Unii Europejskiej zgodnie z ustawą o ustroju rolnym? I czy jest pan w stanie przedstawić przykłady wykupu ziemi przez obcokrajowców w takich państwach, jak np. w byłej NRD, Danii czy Francji, gdzie w ogóle nie ma sprzedaży, a jest tylko dzierżawa? Jeszcze chwilę. I czy nie uważa pan, że to jest łamanie głównej zasady obowiązującej w Unii Europejskiej, mianowicie równego traktowania, także obcych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana ministra Marka Bryxa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie Posłanki! Szanowni Panowie Posłowie! Materia omawianej dzisiaj ustawy jest niezmiernie skomplikowana, nic więc dziwnego, że dyskusja nad nią trwała tak długo i objęła tyle niezmiernie istotnych elementów. Postaram się ustosunkować do nich wszystkich, co nie będzie łatwe, jako że, jak powiedziałem, było tu wiele wątków. Spróbujmy je uporządkować.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Jeśli można, najpierw chciałbym podziękować panu posłowi Suskiemu, który przewodniczył podkomisji. Muszę powiedzieć, że wykazał się dużym pragmatyzmem i znakomicie pokierował komisją, tak że w ciągu zaledwie kilku spotkań udało nam się doprowadzić ustawę pod obrady Wysokiej Izby. Za tę współpracę chciałbym panu posłowi serdecznie podziękować.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Omawiana ustawa, jak powiedziałem, jest niezmiernie złożona. Można wyróżnić w niej trzy aspekty, a właściwie już nawet nie aspekty, lecz ogromne obszary zagadnień, które zostały poruszone w wystąpieniach klubowych oraz w państwa pytaniach. Pierwszy obszar to wszystkie sprawy i reminiscencje związane z historią naszego narodu, drugi to niezmiernie skomplikowany aspekt prawny tej ustawy i trzeci to konsekwencje ekonomiczne.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Jeśli państwo pozwolą, odniosę się do niektórych wystąpień. Będę mówił krótko, ponieważ nie chcę przedłużać posiedzenia, ale uważam, że padło tutaj wiele niezmiernie istotnych słów o historii, o tym, że to nie były polskie decyzje. To nie Polska wywołała II wojnę światową. Zgadzam się z faktami historycznymi, bo trudno się z nimi nie zgadzać. Tak, to w układzie Ribbentrop-Mołotow przesądzono wstępnie o podziale naszego kraju, a następnie trzy wielkie mocarstwa zdecydowały o takim, a nie innym kształcie granic. Trzeba o tym pamiętać. To nie Polska jest winna sytuacji, którą dzisiaj nasz rząd próbuje rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Biorąc to pod uwagę, pan poseł Lepper wspominał o 14 latach zaniedbań różnych rządów. Odpowiadając panu posłowi, powiem tylko tyle, że od dwóch lat jestem zastępcą ministra w urzędzie, który pan poseł chce zlikwidować, a który podjął trud rozwiązania tego nabrzmiałego problemu, nie tylko po 14 latach, bo po jeszcze dłuższym czasie. Z tej trybuny mogę tylko wyrazić ubolewanie, że trwało to tak długo - za różne rządy, które od 1989 r. kierowały Rzecząpospolitą, również za ten, w którym uczestniczył pan poseł Macierewicz, tak gromko i demagogicznie wypowiadający się dzisiaj w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Proszę Państwa! Wysoka Izbo! Krzywd wyrządzonych przez historię nie uda nam się naprawić ani wyrównać, musimy się z nimi pogodzić. Padło tu wiele słusznych słów. A co z innymi członkami naszego społeczeństwa, którzy ponieśli krzywdę? Wysoka Izbo, ja pochodzę z Pomorza. Moich rodziców wysiedlono do Generalnej Guberni, też z dnia na dzień, a kiedy wrócili, nie znaleźli niczego. Czy ktoś im cokolwiek próbował oddać? Czy oni się o cokolwiek upominali? Bardzo przepraszam, panie pośle, ale mówimy o grupie, która liczy 80 tys. osób, członków naszego społeczeństwa. Nie zapominajmy o tym, że nasze społeczeństwo liczy prawie 40 mln osób i jest wiele grup pokrzywdzonych - powtarzam, nie zapominajmy o tym - ludzi pokrzywdzonych, którzy się już nie upominają o swoją krzywdę. Są tacy, którzy mieli przedwojenne obligacje, akcje różnych jednostek i to wszystko upaństwowiono, to zniknęło. Oni już nawet nie próbują dochodzić swojej krzywdy, a krzywda niewątpliwie im się stała, czysto ekonomiczna. A co można powiedzieć o ludziach, którzy stracili życie? Przecież tego się nie da wyrównać.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">W związku z tym jeśli ktoś mi dzisiaj mówi: oddajmy jeden do jednego, szukajmy sprawiedliwości, to odpowiadam: tak, ale szukajmy jej racjonalnie. Chcę powiedzieć, że poszukując tej racjonalnej sprawiedliwości, korzystaliśmy z mnóstwa różnych opinii dotyczących możliwości rozwiązania tej sprawy od strony prawnej. Powtarzam, były to najrozmaitsze opinie. Z ubolewaniem stwierdzam, że pan poseł sprawozdawca powołał się tylko na te, które były niekorzystne dla projektu rządowego, chociaż zna również te korzystne, wskazujące, jak dobry i potrzebny jest ten projekt, jak ważne jest, aby wreszcie uchwalić tę ustawę. Pozwolę sobie sprostować w tym momencie, że pan Zdzisław Galiński jest co prawda ekspertem do spraw legislacji, ale nie jest profesorem prawa, panie pośle, zaś pan Marek Wierzbowski i pan Adam Zieliński to są profesorowie prawa, którzy wyrazili bardzo pozytywne opinie na temat projektu. Rada Legislacyjna przy premierze też wyraziła pozytywną opinię, którą podpisał pan prof. Trzciński. Nie zapominajmy o tym, kiedy powołujemy się na tych, którzy mówią wyłącznie w imieniu zabużan. Chcę powiedzieć, że jeden z prawników, którzy stworzyli Krajowe Centrum Reprywatyzacji, wyraził opinię negatywną o naszym projekcie, domaga się, aby oddać wszystko, właśnie dlatego, że kieruje takim centrum. Jest tu jego niewątpliwy interes prawny. Dlaczego próbujemy eksponować akurat tę opinię zamiast obiektywnych, autorstwa bezstronnych naukowców? Pamiętajmy o tym, ponieważ bardzo często w tym lobbingu gubimy to, co jest istotne, bo ktoś reprezentuje swój prywatny pogląd, a tymczasem gdzie indziej ktoś próbuje wyrazić pogląd wyważony, ważny dla Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Przyjęliśmy - i zrobił to właśnie rząd Leszka Millera, tak krytykowany wielokrotnie na tej sali - zasadę, że dłużej nie wolno zwlekać i że nasz rząd, ten rząd to rozwiąże.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#komentarz">(Głos z sali: I sprawcie to.)</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Podjęliśmy starania w tym kierunku i m.in. przyjęliśmy zasadę, która też była kwestionowana w Wysokiej Izbie, mianowicie że dotyczy to wszystkich zabużan, niezależnie od tego, czy wynika to z tzw. umów republikańskich, czy też z innych powodów. Wszyscy, którzy udowodnią... Uważamy, że jeśli próbujemy zrealizować słuszne żądania tej grupy poszkodowanych, to powinno się to odnosić do wszystkich, powtarzam, do wszystkich, nikogo nie pozostawmy obok. W związku z tym niezależnie od tego, czy ktoś przyjechał transportem zorganizowanym, czy niezorganizowanym, chodzi o to, czy pozostawił majątek, czy poniósł straty, czy nie. Jeśli poniósł, to mu się to należy. Chcę zresztą przypomnieć, że większość spraw mamy rozwiązanych, ponieważ duża część osób otrzymała rekompensatę po wojnie. Mówimy tylko o liczbie w granicach 80–85 tys. osób, które takiej rekompensaty nie otrzymały i którym dzisiaj rząd - podkreślę jeszcze raz, że chodzi o wszystkich - chce to wynagrodzić.</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Nie zgadzamy się w projekcie rządowym z tym, aby ograniczyć to wyłącznie do przypadków, których dotyczą umowy republikańskie. Więcej, na wniosek podkomisji zdecydowaliśmy się też na takie rozwiązanie, aby wydłużyć okres składania wniosków, by dać wszystkim szansę. Wydłużyliśmy go dodatkowo o pół roku, czyli trwa on do końca przyszłego roku, co wydaje się czasem wystarczającym, zwłaszcza że większość wniosków jest już rozpoznanych, są one już złożone. Daliśmy tę szansę. Poza tym przyznaliśmy prawo spadkobiercom, ale powiedzieliśmy „nie” handlowi prawem. To jest prawo niezbywalne, które przysługiwało konkretnemu obywatelowi Polski i jego spadkobiercom, i nie wolno nim handlować. Będziemy występować przeciwko spekulacjom, ustawa na to nie zezwala.</u>
          <u xml:id="u-74.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Przechodzę do sprawy najważniejszej, do ekonomii - najważniejszej ze względu na naszą codzienność. Padło tu wiele pytań. Otóż rzeczywiście zamierzamy zrealizować te zobowiązania, wykorzystując ziemię należną skarbowi państwa. Upoważnienie, które otrzyma zabużanin lub jego spadkobierca, osoba uprawniona, będzie pozwalało, mówiąc w skrócie, nabyć ziemię skarbu państwa - taki będzie tryb wykonania tej ustawy. Skoro tak, to oczywiście można powiedzieć: to budżetu nie kosztuje - tak stwierdził jeden z panów posłów. To nieprawda, bo te pieniądze nie wpłyną do budżetu, wobec tego nie jest bez znaczenia, o jakich kwotach mówimy: czy o miliardzie siedmiuset kilkudziesięciu milionach, jak proponuje rząd, czy o 12–14 mln, jak to może wynikać z wniosków. Te pieniądze do budżetu nie wpłyną. Jeśli nie wpłyną, to znaczy, że trzeba je będzie uzupełnić czymś innym - naszymi podatkami. Uważamy, że poszukiwanie tego kompromisu między słusznymi roszczeniami zabużan a dzisiejszym podatnikiem, który musi za te roszczenia zapłacić, jest niezmiernie ważnym ekonomicznym problemem, który próbujemy rozstrzygnąć tak, jak to zostało zapisane w ustawie. Dlatego początkowo, szukając pewnego źródła optymalizującego oczekiwania zabużan, przyjęliśmy te 5 ha, które otrzymywał rolnik w ramach reformy rolnej. Kiedy zagrożono nam, że może to być niekonstytucyjne, przychyliliśmy się do propozycji państwa posłów, że może to być 15% - proszę bardzo. Suma nie powinna jednak przekroczyć wydzielonej kwoty w budżecie, bo budżet ukształtowaliśmy tak, że ta kwota już do niego nie wpłynie, co zostało w budżecie uwzględnione. Ta kwota wynosi 1 780 mln zł. Taki jest nasz szacunek.</u>
          <u xml:id="u-74.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Proszę Wysokiej Izby, jeden z panów posłów powiedział: wypłacając 1000 zł z Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie, oczekujemy wielu dokumentów. Wypłacając zasiłek dla lokatorów, dodatek mieszkaniowy w wysokości 100 zł miesięcznie, oczekujemy wypełnienia dokumentów. Czy wypłacając kilkadziesiąt tysięcy złotych, naszych wspólnych pieniędzy budżetowych, nie będziemy oczekiwali dokumentów? Powiem, że jestem zdziwiony taką propozycją. Wydaje mi się, że obowiązkiem każdego skarbnika, tym bardziej skarbnika, który nadzoruje budżet państwa, jest sprawdzanie, czy to, co wypłaca, jest słuszne, czy się należy. Dlatego uważamy, że istnieje bezwzględna potrzeba weryfikacji składanych dokumentów. To nie znaczy, że to będzie weryfikacja restrykcyjna, ale ktoś musi te dokumenty sprawdzić, przejrzeć i napisać jak księgowa, która wypłaca 5 zł: „do wypłaty”, i się pod tym podpisać. Temu komuś musimy dać jasne wytyczne, jak to zrobić. Te wytyczne w ustawie są.</u>
          <u xml:id="u-74.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Przechodząc do szczegółowych odpowiedzi na pytania, które zechcieliście państwo zadać, pozwolę sobie udzielać odpowiedzi w kolejności zgłoszeń, tak jak je sobie zanotowałem.</u>
          <u xml:id="u-74.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pan poseł Markowski z PiS pytał o przesłanki ograniczenia sumy. Mówił, że były wielkie majątki, mniejsze majątki. To prawda, ale chcę powiedzieć, że to jest ta reminiscencja historyczna. Nie wszystkie krzywdy sprzed 60 lat będą wyrównane - trudno. Wydaje się, że powinniśmy się z tym pogodzić.</u>
          <u xml:id="u-74.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pan poseł Antochowski z SLD pytał o kwotę w budżecie i o to, czy te 82 740 wniosków to wszystkie wnioski. Odpowiadam: panie pośle, najprawdopodobniej tak, niemniej w wyliczeniach obciążeń budżetowych przyjęliśmy, że po naszej ustawie, kiedy się okaże, że ta ścieżka jest autentycznie otwarta i że można z niej skorzystać, mogą się jeszcze zgłosić osoby, które do tej pory uznawały, że nie warto, bo i tak się nie odzyska, bo nie ma tej drogi, bo rząd nie chce itd. Tych wniosków mamy w tej chwili ponad 82 tys., zakładamy, że wzrost nie będzie większy niż 10%, i takie szacunki do budżetu przyjęliśmy. Może będzie trochę mniej.</u>
          <u xml:id="u-74.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pan poseł Gruszka z PSL pytał, co z innymi poszkodowanymi przez wojnę. Ja myślę, szanowny panie pośle, Wysoka Izbo, że dobrze byłoby już przestać kontynuować te wszelkie reminiscencje wojenne i przyjąć, że są to ostatnie rekompensaty, które państwo polskie zamierza wypłacić, wyrównując krzywdy wojenne. Zacznijmy wreszcie pracować nad tym, żebyśmy budowali państwo dla naszych dzieci i wnuków, stwarzali dobre podstawy ekonomicznego rozwoju, a nie ciągle wyjmowali pieniądze z budżetu na rzeczy, których i tak już nie uda się w sposób sprawiedliwy wyrównać, bo to słowo będzie miało zbyt wiele wydźwięków, oddźwięków, konotacji i znaczeń.</u>
          <u xml:id="u-74.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pan poseł Poniźnik z SLD pytał o Europejski Trybunał Praw Człowieka. O ile wiem, nie wydano jeszcze żadnego wyroku w tej sprawie. Polska poinformowała też Trybunał, że prace nad naszą ustawą trwają, i nie ukrywam, że ze strony Trybunału istnieje oczekiwanie na tę ustawę, ponieważ umożliwi ona Trybunałowi podejmowanie wyroków.</u>
          <u xml:id="u-74.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Następna sprawa, o którą pytał pan poseł: czy potrzebny jest operat? Posługujemy się tu art. 262 Kodeksu postępowania administracyjnego, który sugeruje, że trzeba jednak pewne sprawy udowodnić, i zostawia to po stronie beneficjenta przyszłej korzyści. Sądzimy, że jest to rozwiązanie prawidłowe.</u>
          <u xml:id="u-74.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pan poseł Maraszek z SLD pytał o kwotę wniosków i czas ich realizacji. Jak na razie, panie pośle, kwota wniosków przekracza 10 500 mln zł. Zakładamy jeszcze pewien ewentualny wzrost tej kwoty. Czas realizacji wniosków jest następujący: mamy 14 dni na wejście w życie ustawy i właściwie od następnego dnia wnioski te mogą być realizowane, o ile zostaną spełnione warunki ustawowe. Pewnym warunkiem - jak rozumiem, to jest sens pytania - jest kwestia zrobienia operatu. Otóż niektórzy wnioskodawcy posiadają operaty. Wówczas wystarczy tylko dokonać rewaloryzacji tego operatu od momentu jego sporządzenia do dnia dzisiejszego, do dnia wejścia w życie ustawy - i to wszystko, wniosek będzie mógł pójść do realizacji. Inni będą tych operatów potrzebowali. Jest to kwestia kilkunastu dni, kilku tygodni, co zależy od operatywności wnioskodawcy. W każdym razie nie jest intencją rządu i nie ma nigdzie w ustawie napisane, że roszczenia z tytułu tej ustawy przepadają. One nie przepadają, pod warunkiem że wniosek będzie złożony do końca 2005 r. Ja myślę, że jest to termin rozsądny i że w tym czasie wszyscy zainteresowani będą w stanie swoje wnioski złożyć.</u>
          <u xml:id="u-74.21" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pan poseł Ajchler z SLD mówił o szacunkach przekraczających 40 mld zł. Nie znam takich szacunków, panie pośle, ale wydaje mi się, że majątki na Kresach Wschodnich nie były aż tyle warte i że pomnożone przez liczbę wniosków nie mogą dać aż takiej kwoty. Najlepszy dowód to ten, że sami wnioskodawcy złożyli nam wnioski na kwotę, tak jak powiedziałem, 10,5 mld zł. Myślę, że to jest kwota, że tak powiem, rzetelna, o którą oni występują, że to nie może być więcej.</u>
          <u xml:id="u-74.22" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Odpowiadając na następne pytanie pana posła: oczywiście wymagamy dokumentów, to prawda. Chcemy, żeby było to ocenione rzetelnie i nie ma innej możliwości jak po prostu popatrzeć na to przez pryzmat dostępnych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-74.23" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pan poseł Stanibuła z PSL pytał o bilans majątku pozostawionego. Takiego bilansu nie ma. Ministerstwo Spraw Zagranicznych zwróciło się do jednego z krajów, w którym to mienie pozostało, ale do tej pory nie uzyskało odpowiedzi. Ja nie sądzę, żeby udało nam się uzyskać taki bilans. Ja rozumiem, że gdybyśmy taki bilans mieli, byłoby nam łatwiej ocenić niektóre potrzeby, ale niestety z żalem stwierdzam, panie pośle, że tak nie jest i nie da się tego zrobić. Odpowiedziałem też już na wcześniejsze pytanie o możliwość waloryzacji operatu.</u>
          <u xml:id="u-74.24" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pan poseł Łączny z Samoobrony mówił o rekompensatach dla PGR, dla pracowników PGR. Proszę państwa, to są trudne i bolesne sprawy. Problem bezrobocia w Polsce, z którym walczymy w ramach programów rządowych, jest w tej chwili problemem trudnym. Jest wiele grup pokrzywdzonych przez los, ale myślę, że z tego typu rekompensatami za pozostawione majątki trzeba skończyć. W każdym razie nie jest to przedmiotem działania mojego urzędu, który zajmuje się gospodarką nieruchomościami. Jeżeli już, to ja myślę, że pan poseł może wystąpić w tej sprawie z zapytaniem do ministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-74.25" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pani poseł Łyżwińska z Samoobrony mówiła o prawie własności naszych rolników, którzy go nie posiadają na ziemiach odzyskanych. Otóż ja chcę powiedzieć, że istnieje w Polsce prawo, na mocy którego w każdej chwili można zalegalizować wieczystą dzierżawę tego typu nieruchomości na własność. Podkreślam to z całą odpowiedzialnością za to, co mówię: istnieje taka możliwość, trzeba tylko złożyć wniosek, nikt nie złoży tego wniosku za właściciela. I nie było potrzeby dokonywania zmian istniejącego prawa w ustawie o ustroju rolnym. Ta drobna poprawka tylko namieszała. Prawo w tej sprawie w Polsce jest, obowiązuje, trzeba tylko chcieć z niego skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-74.26" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pan poseł Łyżwiński poruszył sprawę etatów. Chciałem wziąć materiały, ale zostawiłem w ławie. Mówimy o etatach dla 16 województw i mówimy o 84 tys. wniosków. Wiem, że to dobrze brzmi, jeśli się mówi: Po co w województwie 9 nowych etatów? Jeśli jednak mamy do rozpatrzenia 18 tys. wniosków, do sprawdzenia, to nie jest to jedna kartka papieru. Kto ma to zrobić tak, żeby potem inni posłowie nie zapytali, dlaczego to tak długo trwa? Myślę, że rząd chce i powinien - i pokazuje, że chce - zrobić to rzetelnie. Wobec tego ktoś, konkretny urzędnik, musi tę pracę wykonać. Dlatego w uzasadnieniu nie owijamy tego w bawełnę, wskazujemy, ile to będzie kosztowało.</u>
          <u xml:id="u-74.27" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Mówiono na tej sali, że urzędnik kosztuje za dużo, że można oddać więcej pieniędzy. W jaki sposób, jeśli nikt tego nie sprawdzi? Dla pieniędzy budżetowych trzeba mieć dużo szacunku.</u>
          <u xml:id="u-74.28" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Drugie pytanie pana posła dotyczyło jakichś rzekomych roszczeń ze strony Niemców. Chcę odpowiedzieć, że nie ma żadnych podstaw prawnych, aby jakikolwiek obywatel niemiecki lub jego rodzina, którzy pozostawili majątek w naszym kraju, mogli otrzymać jakiekolwiek odszkodowanie od tego rządu bądź by mieli jakiekolwiek prawo do tej ziemi. Nie ma w Polsce takiego prawa i nie ma takiego prawa w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-74.29" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Pan poseł Aszkiełowicz z Samoobrony zapytał, dlaczego to tak długo trwa - 14 lat. Chciałbym powiedzieć, że ja kieruję urzędem mieszkalnictwa, który odpowiada za realizację ustawy o gospodarce nieruchomościami, od dwóch lat. Rzeczywiście nie od początku zajęliśmy się tą sprawą, lecz zajmujemy się nią od kilku miesięcy. Skutki tego mogą państwo zaobserwować na podstawie druku rządowego. Sądzę, że ten rząd wyraźnie pokazuje, iż chce te zobowiązania wykonać i wreszcie zamknąć tę sprawę, o co wielu posłów apelowało z tej trybuny.</u>
          <u xml:id="u-74.30" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyMarekBryx">Na koniec chcę podziękować za wszystkie życzliwe słowa, które padły w uznaniu naszej ciężkiej pracy, pracy podkomisji i komisji, mówię nie tylko o urzędnikach państwowych, w której próbowaliśmy te wszystkie racje, o których państwo przed chwilą mówili, na które próbowałem odpowiedzieć, wyważyć i znaleźć taki kompromis, który zarówno uwzględniałby wszelkie aspekty historyczne, poszukiwanie sprawiedliwości, co nie jest rzeczą łatwą, jak i przyniósłby rozsądne rozwiązania ekonomiczne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Suskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełMarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przysłuchując się tej dyskusji, dochodzę do wniosku, że wiele osób postrzega ten problem z zupełnie innego punktu widzenia niż, jak się wydaje, powinno się na te sprawy patrzeć, tak jakby część osób nie znała historii bądź nie chciała pamiętać o historii, mówiąc o trudnych sprawach, bolesnych rozliczeniach, przywołując różne najdziwniejsze figury prawne w celu usprawiedliwienia niechęci do zrekompensowania tym osobom strat choćby w bardzo ograniczonym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełMarekSuski">W ostatnich 14 latach to zobowiązanie - a przecież istnieje ono od 1944 r., w którym to roku były podpisane umowy republikańskie - było realizowane w bardzo ograniczonym zakresie. Bardzo wiele osób z tego nie skorzystało. I jeżeli dzisiaj mówimy, że skoro są tacy, którzy stracili w czasie wojny, a im nie można zrekompensować, to wobec tego innym, nawet jeśli można zrekompensować, nie należy rekompensować, to jest to dziwny sposób myślenia.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Sposób polski.)</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PosełMarekSuski">Mam nadzieję, że w tej Izbie zwycięży jednak inny sposób myślenia. Jeśli nie można zrekompensować wszystkim i nie można zrekompensować w 100%, to państwo powinno nieść pomoc swoim obywatelom - nie tylko w tej sprawie, także w każdej sprawie - na miarę swoich możliwości, a nie odmawiać jej w ogóle, jeśli nie jest w stanie nieść pomocy w 100%. Mam jednak nadzieję, że tego rodzaju myślenie będzie właściwe większości posłów i uda nam się uchwalić tę ustawę w takim kształcie, by - jakkolwiek będzie ograniczenie - nie łamać podstawowych zasad konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#PosełMarekSuski">Jeśli chodzi o fakty, które podał tu pan minister, to myślę, że być może, nie wiem, z niewiedzy wynikały pewnego rodzaju nieprecyzyjne wypowiedzi. Na przykład jeśli chodzi o tych, którzy mają papiery skarbowe naszego państwa sprzed wojny, to jest stowarzyszenie wierzycieli skarbu państwa, które upomina się o wypłaty tych zobowiązań, bo przecież przed wojną były emitowane papiery skarbowe, które miały być wykupione na przykład w 1995 r. Miały one być wykupione z rekompensatą. Ludzie wspierali nowe państwo polskie, które powstało po wielu latach zaborów, własnymi pieniędzmi i oczekiwali, że za 50–60 lat, tak jak im obiecano, te papiery zostaną wykupione. Nikt państwa polskiego nie zwolnił z tej powinności.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#PosełMarekSuski">Dzisiaj nasze państwo też emituje papiery, które są wykupywane, i wspierana jest dzięki temu nasza państwowość odradzająca się po okresie PRL. I czy to znaczy, że za 10–15 lat, kiedy przyjdzie okres wykupu przez państwo tych papierów, ci, którzy je kupują, usłyszą, że mogą dostać 15% ich wartości, a może nie dostaną wcale, a może będzie wyznaczona górna granica: 50 tys. zł?</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#PosełMarekSuski">W ten sposób nie można, to podważa jakąkolwiek wiarygodność państwa, jeśli używa się tego typu argumentów. Używanie tego typu argumentów przez posłów, przez wysokich urzędników państwowych jest szkodliwe dla naszego państwa. To naprawdę podważa naszą wiarygodność. Apeluję - co prawda większości posłów, którzy zabierali głos, już nie ma na sali, ale może nas słyszą - apeluję, żeby nie używać tego typu argumentów.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#PosełMarekSuski">Pan minister posłużył się sformułowaniami podważającymi obiektywność opinii, które zostały zamówione przez Biuro Studiów i Ekspertyz. Stwierdził, że trudno mówić o obiektywizmie w przypadku jednej z opinii, ponieważ autor tej opinii jest współtwórcą centrum reprywatyzacji. Powołał się pan minister na opinię prof. dr hab. Marka Wierzbowskiego. W żaden sposób nie można tego pana łączyć z jakimkolwiek centrum reprywatyzacji. Na stronach 4 i 5 na temat tego projektu czytamy, że nie można wykluczyć powstania wątpliwości, czy rozwiązania zaproponowane w projekcie, zwłaszcza w wariancie II ust. 2 w art. 3, powodujące, że wartość świadczeń kompensacyjnych może być nieproporcjonalnie niższa niż wartość utraconego mienia, mieszczą się w zwykłym zakresie konstytucyjnym dyskrecjonalności ustawodawcy zwykłego do kształtowania reżimu kompensacyjnego regulującego świadczenia za utracone nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#PosełMarekSuski">Powyższa niepewność będzie uzasadniona faktem, iż proponowana znacząca nieekwiwalentność wartości prawa zaliczenia w stosunku do wartości pozostawionych nieruchomości może zostać potraktowana jako faktyczne wywłaszczenie pod pozorem przyznania prawa rekompensaty. I na tę opinię pan minister się powoływał. Ta opinia jest miażdżąca dla tego rozwiązania proponowanego przez rząd i nie ma nic wspólnego z opinią przedstawioną przez osobę związaną z centrum reprywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#PosełMarekSuski">Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów wypowiadała się w kwestii jednolitej granicy rekompensaty. I nawet to ciało, które jest przy rządzie, stwierdzało - co prawda delikatnie - że taka granica może budzić wątpliwości z punktu widzenia zasady równości i sprawiedliwości społecznej. A więc nawet ciało doradcze rządu, choć delikatnie, jednak wskazuje na to, że tego typu rozwiązanie może budzić wątpliwości z punktu widzenia zgodności z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-76.10" who="#PosełMarekSuski">A zatem można powiedzieć, że ten projekt w żadnej opinii, nawet rady legislacyjnej, nie zyskał akceptacji, jeśli chodzi o rozwiązania, które wprowadzają górne ograniczenie wysokości kwoty. W trakcie prac komisji wydawało się, że poszukujemy pewnego kompromisu, biorąc pod uwagę to, że stan państwa jest taki, iż nie jesteśmy w stanie zabezpieczyć w 100% wszystkich roszczeń, nie tylko zabużańskich. Poszukiwaliśmy takiego rozwiązania, które było zgodne z możliwościami państwa. Rząd mówił: Mamy 1,7 mld zł odłożone na ten jeden cel. Jest ok. 14 mld zł roszczeń. Mniej więcej wychodziło po 15% i taka propozycja została na posiedzeniu komisji zgłoszona. Ale rząd przyszedł na kolejne posiedzenie i powiedział: Owszem, zgadzamy się na 15%, ale zgadzamy się pod warunkiem, że będzie górne ograniczenie. Co prawda jest ono trochę wyższe, ale czy ono jest niższe, czy wyższe, to tak samo jest rozwiązaniem niekonstytucyjnym. A zatem można powiedzieć, że przyjęcie 5 ha jako podstawy wyliczenia wartości zaliczenia wysokości rekompensaty, to też jest pierwszy raz, bo przecież reforma rolna mówiła o 50 ha, a na Kresach Wschodnich o 100 ha, a nie o 5 ha. Skąd się więc wzięło to nieszczęsne 5 ha? Być może jest jakaś próba uzasadnienia, dlaczego tak mało. Może by warto było uczciwie powiedzieć, że nie stać państwa na tyle, choć warto by było dać więcej. Ale po co wyszukiwać jakieś karkołomne wytłumaczenia dla czegoś, co jest bardzo proste i oczywiste: Nie ma po prostu mienia, zostało ono już rozdysponowane. Po drugie, jeśli zasila się budżet w procesie prywatyzacji, a mamy dziurę budżetową, trzeba sprzedawać pewne elementy majątku narodowego, żeby pokryć tę dziurę budżetową. A przecież wszelkiego rodzaju roszczenia czy też spłaty tych niezałatwionych spraw PRL-u są w opozycji do prywatyzacji, czyli to nie narusza co prawda bezpośrednio budżetu, ale pośrednio zmniejsza pulę dóbr, które można ewentualnie sprzedać, a ze sprzedaży zasilić budżet. I to jest tak naprawdę główny powód niechęci do większych ruchów rekompensacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-76.11" who="#PosełMarekSuski">No i czy w końcu jest to ostatnie rozliczenie z przeszłością? Myślę, że nie jest to ostatnie rozliczenie, bo nawet jakiekolwiek zaklęcia rządu, parlamentu czy kogokolwiek nie spowodują, że ci, którzy czują się pokrzywdzeni, których wywłaszczono z mienia tylko z powodów politycznych, kiedykolwiek zrezygnują z dochodzenia swoich słusznych roszczeń. Tak, jak kiedyś, będąc w Polsce, bodajże Verheugen powiedział: No cóż, uznajemy, że przegraliśmy wojnę, ale naszym obywatelom przecież w państwie demokratycznym nikt nie może zabronić składania pozwów do sądu o odzyskanie mienia, które było ich własnością, a dziś jest w granicach Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-76.12" who="#PosełMarekSuski">Mamy ok. 30 tys. - nie 30, jak mówił bodajże poseł Łyżwiński - pozwów w tej sprawie i jeśli nie zabezpieczymy tego mienia właśnie poprzez przekazanie własności Polakom, to być może te roszczenia względem skarbu państwa niedługo doprowadzą do rzeczywiście bardzo kłopotliwej sytuacji w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-76.13" who="#PosełMarekSuski">Jeśli chodzi o kwestie dotyczące operatu, to na posiedzeniach komisji też długo się nimi zajmowaliśmy, a na koniec usłyszeliśmy zapewnienie od strony rządowej, że spowoduje jakieś ustalenia, które by ograniczały wysokość kosztów operatu do 500 zł, że uda się być może doprowadzić do jakiegoś porozumienia z tymi, którzy dokonują wyceny.</u>
          <u xml:id="u-76.14" who="#PosełMarekSuski">Z tego, co słyszałem od zabużan, powiem, że, po pierwsze, operat szacunkowy ważny jest tylko 2 lata. Jest bardzo restrykcyjnie sprawdzany, łącznie ze sprawdzeniem choćby policji w tych krajach, w których to mienie było i jest potwierdzane, nawet mimo to, że te operaty są stworzone na podstawie dokumentów. Jeden z zabużan mi mówił, że za swój operat zapłacił 14 tys. zł, a musiał sporządzać operat drugi raz po 2 latach, ponieważ przez te 2 lata, pomimo złożenia wniosku, nie było to załatwione. Czyli, jeśli przyjmiemy górną granicę, 15-procentową, a ten majątek nie będzie większy, to być może nawet koszty sporządzenia wniosku będą większe niż ewentualnie później kwota wypłaconego odszkodowania. To w ogóle podważa zasadność takiego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-76.15" who="#PosełMarekSuski">Kolejna kwestia. Jest ponad 82 tys. wniosków, ale jeśli przyjąć, że teraz dla każdej wysokości wartości majątku będzie potrzebny operat, a do dziś jest zatwierdzone bodajże 4120 operatów i taka procedura trwa, delikatnie mówiąc, około roku, to można powiedzieć, że ta ustawa jest swoistym torem przeszkód dla zabużan. Tak naprawdę ona jest torem przeszkód dla zabużan. Dlatego trudno podzielać optymizm pana ministra Marka Bryxa, że to jest bardzo dobre rozwiązanie, ono bardzo ułatwi itd.</u>
          <u xml:id="u-76.16" who="#PosełMarekSuski">Konsekwencje zapisów w tej ustawie wcale nie ułatwiają chociażby tego, w jaki sposób będzie można udowadniać, że się posiadało jakieś mienie. W bardzo wielu przypadkach ludzie wysiedlani nie mieli nawet czasu na to, żeby zabrać ze sobą dokumenty, a dziś tylko na podstawie dokumentów będzie można udowadniać. W przypadku małych majątków ci ludzie być może nawet nie myśleli o tym, że państwo, które obiecało, że według wyceny ubezpieczyciela, jak mówiły umowy republikańskie, będzie rozliczać te sprawy... Nie myśleli, że, po pierwsze, będą musieli czekać tyle lat, po drugie, że będą musieli taką długą i ciężką drogę przebyć, żeby udowodnić, że to mieli. A przecież pewne majątki, pewne posiadłości były niewielkie i teraz, jeśli jest to nieduże roszczenie, czy potrzebne są tak ścisłe, restrykcyjne przepisy odnoszące się do udowodnienia wartości mienia? Jeśli ktoś będzie zgłaszał roszczenie dotyczące mienia o wartości, powiedzmy, 100 tys. zł, czyli przy 15 tys. odszkodowanie będzie niewielkie, to czy w takim wypadku też jest celowe, żeby ta droga była tak bardzo utrudniona?</u>
          <u xml:id="u-76.17" who="#PosełMarekSuski">Myślę, że gdyby się udało spowodować zniesienie tego pułapu 50 tys. zł, to można by powiedzieć, że spłaciliśmy roszczenia choćby w 15% i równo traktowaliśmy obywateli. Dlatego warto by to zmienić, tym bardziej że te 15% wywiedliśmy z ilorazu wartości roszczeń i tego, co państwo może przeznaczyć, i tu wyszło nam 15%. Niezrozumiałe jest, dlaczego rząd postanowił, że mimo to trzeba ustanowić górną granicę 50 tys. zł. Mogę się tylko domyślać, że to po prostu zmniejszy kwotę wypłat i w ten sposób rząd zaoszczędzi kosztem tych osób, które miały nieco większy majątek, i będzie łatać jakiś kawałeczek dziury w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-76.18" who="#PosełMarekSuski">Jeśli chodzi o wystąpienia posłów, to przypomina mi się sformułowanie z wystąpienia posła z PSL-u, który mówił, że kto szybko daje, ten dwa razy daje. No, jeżeli po 60 latach to jest szybko, to co by w takim razie oznaczało wolno? Być może prawnuki tych ludzi mogłyby doczekać jakichkolwiek odszkodowań.</u>
          <u xml:id="u-76.19" who="#PosełMarekSuski">Jeśli chodzi o pana posła Leppera - szkoda, że go nie ma - wydaje mi się, że jego wypowiedź wynika z pewnego niezrozumienia. Otóż mówił on najpierw o tym, że nie można przekazać mienia, bo będą spółki i ci ludzie będą później sprzedawać Niemcom, trzeba więc wypłacić gotówką, a później sam mówił, w dalszej części swojego wystąpienia, że należało w 1989 r. dać zabużanom mienie i ziemie z PGR-ów. W dwóch miejscach swojego wystąpienia sprzeczne tezy wygłosił. Wydaje mi się, że to wynikało z niezrozumienia. Właśnie ten projekt ma za zadanie zadośćuczynić, ale jednocześnie dać własność Polakom, a ponieważ budżet jest napięty, to szukamy rozwiązań, które budżetu nie obciążają bezpośrednio, ale przekazują mienie ludziom. Polska przecież wciąż jeszcze cierpi na chorobę braku właściciela. Chodzi o to, żeby polskie mienie w szerszym zakresie miało prywatnych właścicieli, bo - jak widać po okresie czterdziestu kilku lat PRL-u - mienie gospodarowane przez państwo nie jest zagospodarowywane najlepiej. Jest cała sfera urzędniczej korupcji, traktuje się to coś jak coś gorszego, bo jeśli to nie jest moje, jest nie wiadomo czyje, to można to traktować źle. Praktyka wielu krajów pokazała już, że im więcej własności prywatnej, tym po prostu państwo lepiej prosperuje, obywatele są bogatsi i wszystkim wiedzie się lepiej. Tam, gdzie własność prywatna jest likwidowana, tam te państwa popadają po prostu w kłopoty. Tak więc poszukiwanie jakiejś formy przekazania mienia w ręce prywatne czy to przez reprywatyzację czy choćby przez przekazanie go zabużanom nie tylko jest sprawiedliwe, ale również uzasadnione ekonomicznie.</u>
          <u xml:id="u-76.20" who="#PosełMarekSuski">Pan poseł Aumiller zwrócił też uwagę na tę normę 5 ha, która obowiązywała wszystkich właścicieli, również byłych właścicieli czy też właścicieli ziemskich. Wydaje mi się, że pan Aumiller nie zna przepisów ustawy o reformie rolnej. Tam była mowa o 50 ha. Nie było mowy o zabieraniu gospodarstw mniejszych niż 50 ha, a co więcej nie było mowy o zabieraniu domów. Te wszystkie akty były wykonywane w sposób bardzo represyjny. Zabierano ziemię nawet tym, którzy nie mieli 50 ha. Dopisywano rowy, drogi, żeby tylko obszar przekroczył 50 ha, i zabierano wszystko. Gdyby zaś odczytywać tę literę prawa, to należało zabierać do 50 ha, pozostawiając 50 ha. Gdybyśmy przyjęli takie rozumowanie, to w żadnym razie nie da się wytłumaczyć tej górnej granicy 50 tys. zł, bo przy tym 15-procentowym ograniczeniu plus 50 tys. zł być może będzie tak, że ten, kto miał 50 albo 100 ha - bo przecież na tych ziemiach wschodnich obowiązywała wyższa granica w odniesieniu do reformy rolnej - odebrałby może kwotę w wysokości 2% wartości mienia pozostawionego, co już zupełnie nie daje się pogodzić z konstytucyjną zasadą równości obywateli wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-76.21" who="#PosełMarekSuski">Czy popełniliśmy jakieś błędy? - zastanawia się pan poseł Aumiller. Rzeczywiście popełniliśmy, ale w związku z tym, że popełniliśmy już te błędy wcześniej, nie należy wysnuwać wniosków, że nie należy ich teraz naprawiać. Pan Aumiller stawia taką tezę, że skoro kiedyś popełniliśmy błąd, to dlaczego mielibyśmy w tej chwili to naprawiać. Było też pytanie o to, dlaczego pominięto umowy z lat późniejszych, chodziło bodajże o rok 1951. Otóż przyjęliśmy tutaj taką zasadę, że zajmujemy się tylko umowami republikańskimi, zawężamy nieco krąg osób uprawnionych po to, by ta pula przeznaczona do wypłaty była możliwie największa. Niestety w tym wypadku próba pewnego kompromisu, ułożenia się z rządem zakończyła się w taki sposób, że co prawda przyjęliśmy procentowe rozwiązanie, ale ta górna granica nie była elementem kompromisu. Nie mogę się tu też zgodzić z panem ministrem Bryxem, że to rozwiązanie było rozwiązaniem akceptowanym. W tym wypadku mówiliśmy o innym rozwiązaniu, tylko o rozwiązaniu procentowym. Nie był to z naszej strony element ustępstw, ale takie rozwiązanie przez większość zostało przegłosowane.</u>
          <u xml:id="u-76.22" who="#PosełMarekSuski">Pan Adam Woś mówił, o tym, że trzeba bardzo zaostrzyć kryteria, zastosować sito, żeby uniknąć nadużyć w tym zakresie. Otóż ta ustawa bardzo zaostrza te kryteria. Można powiedzieć, że nie tylko ci, którzy chcieliby oszukać, nie przejdą przez to sito, ale nawet - mogę zaryzykować tezę - większość tych, którym się należy, przez to sito po prostu nie przejdzie. Myślę w związku z tym, że tak restrykcyjne przepisy są po prostu wylewaniem dziecka z kąpielą.</u>
          <u xml:id="u-76.23" who="#PosełMarekSuski">Pan poseł Niewiarowski pytał o wyroki trybunałów międzynarodowych. Rzeczywiście są takie wyroki. Jeśli Polska tego nie załatwi w sposób w miarę cywilizowany, to takie wyroki będą zapadały. Żadna wewnętrzna regulacja nie uniemożliwi zwracania się do trybunałów międzynarodowych, a jeśli te rozwiązania krajowe będą rozwiązaniami bardzo restrykcyjnymi, to tym bardziej będzie się od czego odwoływać, tym bardziej będzie co zaskarżać. Nie warto zatem przyjmować takich rozwiązań, które dadzą oręż tym, którzy walczą o słuszną rekompensatę.</u>
          <u xml:id="u-76.24" who="#PosełMarekSuski">Pan Mojzesowicz mówił wiele, ale właściwie nie zadał pytań. Pan Macierewicz z kolei stwierdził, że rząd zachowuje ziemię na pokrycie roszczeń niemieckich i żydowskich. Właśnie ta ustawa byłaby szansą, gdybyśmy w szerszym zakresie, śmielej poszli w kierunku dania rekompensat w naturze. Takie właśnie rozwiązanie uchroniłoby przed nieszczęściem, które być może nas czeka.</u>
          <u xml:id="u-76.25" who="#PosełMarekSuski">W celu uzupełnienia odpowiedzi na pytanie zadane przez pana Aumillera przytoczę tutaj jeszcze opinię Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, zgodnie z którą obecnie w Polsce przestrzegane są zasady praworządnego państwa. Wątpliwe jest powoływanie się na konstytucyjne zasady równości i sprawiedliwości społecznej oraz równoczesne sięganie do rozwiązań zawartych w powojennych dekretach. Naruszenia prawa własności w okresie powojennym nie mogą uzasadniać ograniczania prawa własności w chwili obecnej.</u>
          <u xml:id="u-76.26" who="#PosełMarekSuski">Jeśli chodzi o pytania, to chyba tylko trzy były do mnie skierowane, więc będę już zmierzał do końca, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-76.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Suski jeszcze z godzinę pociągnie.)</u>
          <u xml:id="u-76.28" who="#PosełMarekSuski">Rozumiem niecierpliwość, ale sprawa nie jest załatwiona od kilkudziesięciu lat, więc myślę, że jeszcze tych kilkanaście minut wytrzymamy, jeśli to miałoby służyć lepszemu załatwieniu tej sprawy. Dlaczego projekt rządowy zyskał poparcie posłów, a nie zyskał uznania projekt senacki? Odpowiedź jest krótka: taka była decyzja, taki był wynik głosowania w komisji, a argumentem przemawiającym za przyjęciem za podstawę projektu rządowego było to, że - jak się wydawało - możliwe jest po prostu pełniejsze załatwienie sprawy. Były tam opisane procedury, były tam opisane możliwości udowadniania tego, że się coś posiadało itd. Efekt tego przerósł chyba oczekiwania, gdyż - jak powiedziałem - uchwalamy czy też z komisji wyszedł projekt, który jest swego rodzaju torem przeszkód, a nie ułatwieniem tej drogi. A zamysłem w odniesieniu do propozycji senatora Smoktunowicza było ułatwienie zabużanom zaspokajania swoich roszczeń.</u>
          <u xml:id="u-76.29" who="#PosełMarekSuski">Patrzę, kto jeszcze kierował pytania do sprawozdawcy. Kiedy zostaną zakończone rozliczenia? Rozliczenia zostaną zakończone wtedy, kiedy zostaną przyjęte satysfakcjonujące rozwiązania i większość obywateli po prostu uzna, że one zostały zrealizowane. Czy dlatego, że ktoś jest w trudnej sytuacji, nie należy rekompensować np. zabużanom...? - pytał pan Jan Łączny w nawiązaniu do pracowników pegeerów. Już o tym mówiłem. Z faktu, że jakaś grupa społeczna jest w trudnej sytuacji, nie wynika, że innej grupie nie należy pomóc, jeśli jej się to należy.</u>
          <u xml:id="u-76.30" who="#PosełMarekSuski">Jeśli chodzi o posła Mieczysława Aszkiełowicza, to pytał, dlaczego poprzedni rząd nie doprowadził do rozwiązania tego problemu. W swoim wystąpieniu mówiłem o tym, że był projekt ustawy reprywatyzacyjnej w poprzednim parlamencie, przyjęty przez parlament poprzedniej kadencji, został on zawetowany przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego i to jest powodem nierozwiązania tego problemu przez poprzedni parlament. Poprzednie parlamenty też się z tym zajmowały, mieliśmy różne projekty, było rozwiązanie zaproponowane przez Sejm, kiedy pracowano nad jednym z projektów, ale to już historia. Dzisiaj mamy szansę rozwiązać to w tym parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-76.31" who="#PosełMarekSuski">I chyba ostatnie pytanie: Czym komisja - pyta poseł Czesław Marzec - kierowała się, jeśli chodzi o podniesienie ograniczenia do 50 tys. zł? Czym się kierowała? Tym, że jest możliwe zwiększenie górnej granicy przy obniżeniu dolnej granicy, bo przy 15% odszkodowania niektórzy otrzymają odszkodowania mniejsze, a niektórzy większe. I to, można powiedzieć, jeśli było kwestionowane przez wszystkich konstytucjonalistów, że jest to nierówność, to tu rząd wyszedł, jak myślę, z założenia, że można trochę jakby wyrównać, ale nie należy też przesadzać z tą sprawiedliwością, w związku z tym ograniczenie zostało zachowane.</u>
          <u xml:id="u-76.32" who="#PosełMarekSuski">Pan Wacław Klukowski pytał, to jest już chyba ostatnie pytanie, czy zbadano opinię publiczną w tej sprawie. O ile wiem, wielokrotnie w odniesieniu do tej sprawy badano opinię publiczną i większość osób wychodziła z założenia, że trzeba tę sprawę załatwić. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-76.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt ustawy do Komisji Skarbu Państwa w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie innych ustaw (druk nr 2082).</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana ministra Jerzego Plewę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów przypadł mi zaszczyt przedstawienia projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Trudno przecenić wagę i znaczenie tej ustawy dla wdrożenia w praktyce systemu dopłat bezpośrednich i ich sprawnego rozdzielenia pomiędzy polskich rolników. Proponowana ustawa wprowadza rozwiązania prawne i organizacyjne związane z systemem jednolitej płatności obszarowej, który został wpisany w traktacie akcesyjnym, oraz płatności uzupełniających z budżetu krajowego, budżetu państwa. Zgodnie z postanowieniami art. 249 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską rozporządzenia unijne obowiązują w całości i są stosowane bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich. W związku z powyższym w przygotowanym projekcie zaproponowano przepisy, do wydania których zostały upoważnione państwa członkowskie w rozporządzeniach Unii. Chcę podkreślić, że z dniem akcesji to rozporządzenia unijne wprost będą regulowały sprawy dopłat bezpośrednich również w systemie uproszczonym. Niemniej jednak przed dniem akcesji potrzebne jest zbudowanie odpowiednich instytucji i przygotowanie do funkcjonowania tego systemu. Z tego wynika potrzeba przyjęcia takich rozwiązań legislacyjnych jeszcze przed akcesją.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">System jednolitej płatności obszarowej jest rozwiązaniem nowym, dotychczas niestosowanym w obecnych państwach członkowskich Unii Europejskiej. System ten będzie mógł funkcjonować przez trzy pierwsze lata członkostwa z możliwością przedłużenia o kolejne dwa lata, czyli maksymalnie do roku 2008. W traktacie akcesyjnym zmienia się niektóre przepisy rozporządzenia Rady Wspólnot Europejskich nr 1259 z 1999 r. dotyczące systemu płatności bezpośrednich. Komisja Europejska przygotowała projekt dalszych zmian rozporządzenia nr 1259 w zakresie systemu dopłat dla nowych państw członkowskich, które mają obowiązywać od dnia 1 maja 2004 r. Należy podkreślić, że Komisja Europejska przygotowała również projekt rozporządzenia dotyczący systemu jednolitej płatności obszarowej. Projekt ten w skrócie nazywa się SAPS od angielskiego tytułu rozporządzenia Single Area Payment Scheme, czyli właśnie taki jednolity system płatności obszarowej. Projekt ten jest przedmiotem dyskusji w ramach Komitetu Zarządzającego Komisji Europejskiej. Dyskusja ta jeszcze się nie zakończyła, znajduje się w decydującej fazie i w najbliższych dniach będą przyjmowane rozwiązania w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Na kształt projektu rozporządzenia Komisji Europejskiej wpływ mają nie tylko zapisy traktatu akcesyjnego, ale również reforma Wspólnej Polityki Rolnej uzgodniona przez państwa „piętnastki” w czerwcu bieżącego roku, a obecnie przekładana na prawo unijne w postaci rozporządzeń. Warto podkreślić, że reforma Wspólnej Polityki Rolnej dotyczy państw „piętnastki”, niemniej jednak ta reforma będzie przenoszona i nie pozostaje bez wpływu na to, jaka polityka rolna będzie realizowana w Polsce już po pierwszym dniu naszego członkostwa. Dlatego nieprzypadkowe jest to, że projekty rozporządzenia Komisji Europejskiej dotyczące jednolitego systemu dopłat bezpośrednich pojawiły się właśnie w tym momencie, kiedy wyjaśniły się pewne kwestie związane z reformą Wspólnej Polityki Rolnej.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">W projekcie rozporządzenia Komisji Europejskiej o dopłatach bezpośrednich uwzględniono znaczną część uwag strony polskiej, odnoszących się m.in. do tak ważnej kwestii, jak np. wymagania dotyczące dobrej kultury rolnej. Dyskutujemy jeszcze o innych szczegółowych sprawach, chociażby o części, procencie gospodarstw, które powinny być objęte obowiązkową kontrolą. Przypomnę tylko, że w propozycjach komisji jest to 5% wszystkich gospodarstw, a dla Polski to jest i tak znacząca liczba i związane z tym koszty kontroli finansowane z budżetu też są znaczące. Warto podać, że w Unii Europejskiej obecnie, w ramach funkcjonującego już od kilku lat systemu, istnieje możliwość skorzystania z tzw. dopłat bezpośrednich uproszczonych przez gospodarstwa, które uzyskują nie więcej niż 1250 euro dopłat rocznie. W gospodarstwach tych w pierwszym roku wprowadzenia systemu kontrola obejmowała 2% gospodarstw, a następnie 3% gospodarstw. Myślę, że to jest ten kierunek, który chcielibyśmy, aby komisja i państwa członkowskie uwzględniły w proponowanych rozporządzeniach.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Prace nad projektem rozporządzenia Komisji Europejskiej nie zostały - jak widać - zakończone, co dodatkowo komplikuje proces legislacyjny po stronie polskiej. Podejmujemy bowiem próbę określenia ram prawnych dla realizacji rozporządzenia, które jeszcze nie zostało uzgodnione przez państwa członkowskie Unii Europejskiej. Działania takie jednak są niezbędne ze względu na konieczność zakończenia prac nad budową systemu dopłat bezpośrednich dla polskich rolników przed akcesją. Myślę, że panie i panowie posłowie wezmą pod uwagę w debacie nad tą ustawą również ten czynnik.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">System jednolitej płatności obszarowej przewiduje objęcie dopłatami wszystkich użytków rolnych utrzymanych w dobrej kulturze rolnej, zgodnej z ochroną środowiska, w wysokości 25%, 30%, 35% w latach 2004, 2005, 2006 w stosunku do płatności obowiązujących w Unii według stanu na dzień 30 kwietnia 2004 r. Traktat przewiduje także podnoszenie dopłat do poziomu 55%, 60% i 65% w stosunku do upraw objętych wsparciem w ramach rozporządzenia nr 1259 z 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">W projekcie ustawy założono, że płatności bezpośrednie będą przysługiwały producentom rolnym posiadającym grunty rolne w dobrej kulturze rolnej przy zachowaniu wymogu ochrony środowiska pod warunkiem, że łączna powierzchnia działek rolnych, działek o powierzchni nie mniejszej niż 1/10 ha, przekroczy 1 hektar, czyli łączna powierzchnia 1 ha, ale działki składowe powinny być nie mniejsze niż 1/10 ha. Z uwagi na to, że powierzchnia 1 ha uprawniająca do otrzymania płatności została wprowadzona w zmianie rozporządzenia Rady Wspólnot Europejskich nr 1259 z 1999 r., a ma obowiązywać od dnia akcesji, w projekcie ustawy założono obowiązywanie tego przepisu do dnia akcesji. Mówiłem już o tym wcześniej, że z dniem akcesji inne rozporządzenia, które są również aktualizowane, nowelizowane, będą obowiązywały wprost.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Płatności będą składały się z jednolitej płatności obszarowej, której stawkę wypłat na 1 ha gruntów rolnych określi Komisja Europejska, oraz płatności uzupełniających, które będą finansowane z budżetu krajowego, z częściowym wsparciem ze środków programu rozwoju obszarów wiejskich, tzw. drugiego filaru. Założono, że stawki dopłat uzupełniających na 1 ha corocznie ustalać będzie w rozporządzeniu Rada Ministrów w podziale na poszczególne rodzaje upraw. Płatności na wniosek producenta rolnego będą przyznawane w drodze decyzji administracyjnej kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, po uzyskaniu przez tę agencję akredytacji niezbędnej do pełnienia funkcji agencji płatniczej. Określono możliwość przeniesienia prawa do płatności na rzecz osób trzecich w dwóch przypadkach: śmierć producenta rolnego lub przeniesienie posiadania gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta. Określono, że od decyzji w sprawie przyznawania płatności producenci rolni mogą odwoływać się do dyrektora oddziału regionalnego agencji. Upoważniono kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do przeprowadzenia kontroli prawdziwości wykazywanych przez producenta rolnego zawartych we wniosku danych o przyznanie płatności. Niektóre z tych czynności kontrolnych ARiMR może zgodnie z art. 6 ust. 2 zlecić na podstawie umowy wyspecjalizowanym podmiotom.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Ponadto w projekcie ustawy zaproponowano zmianę ustaw: o utworzeniu Agencji Rynku Rolnego, art. 7, i o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, art. 8 - w celu upoważnienia obydwu agencji do realizacji zadania związanego z przygotowaniem się do obsługi płatności w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz ustawy o organizacji niektórych rolnych w związku z przeniesieniem zadania z zakresu realizacji dopłat do przetwarzania słomy lnianej i konopnej z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do Agencji Rynku Rolnego. Proponuje się, aby zmiana tej ustawy była włączona do projektu niniejszej ustawy z uwagi na to, że wprowadzone regulacje wiążą się ze zmianą systemu dopłat bezpośrednich ze standardowego na uproszczony.</u>
          <u xml:id="u-78.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">W projekcie zmiany ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych wskazano na dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego jako właściwego do wydania decyzji administracyjnych w sprawie udzielania dopłat do przetwarzania słomy lnianej i konopnej oraz do przeprowadzenia kontroli w zakresie spełniania przez przetwórców warunków do przyznawania dopłat. System kontroli obejmuje kontrole administracyjne i kontrole na miejscu zgodnie z rozporządzeniem 3508 z 1992 r. oraz rozporządzeniem komisji 2419/01.</u>
          <u xml:id="u-78.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Warunkiem niezbędnym do uzyskania dopłat do przetwarzania będzie uzyskanie wpisu do rejestru uznanych przetwórców, który będzie prowadzić Agencja Rynku Rolnego. Określone w projekcie przepisy dotyczące danych, które ma zawierać wniosek o wpis do rejestru uznanych przetwórców, oraz niezbędnych załączników do wniosku, zrezygnowano z konieczności, to warto podkreślić, przedstawienia informacji o niekaralności przetwórcy ubiegającego się o wpis do rejestru oraz zaświadczenia o niezaleganiu z wypłacaniem podatków i opłat z uwagi na to, że przepisy unijne nie stawiają takich warunków.</u>
          <u xml:id="u-78.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że w dniu wczorajszym w godzinach wieczornych Komisja Europejska przedstawiła projekt wytycznych do krajowych płatności uzupełniających, a także projekt załączników do aktu akcesyjnego do reformy Wspólnej Polityki Rolnej. Obydwie propozycje są istotne w kontekście prac nad projektem ustawy o jednolitej płatności bezpośredniej i będą one udostępnione paniom i panom posłom.</u>
          <u xml:id="u-78.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Dokumenty te są szczegółowo analizowane przez ekspertów i tłumaczone na język polski.</u>
          <u xml:id="u-78.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">W załącznikach do projektu ustawy oceniono skutki przeprowadzenia proponowanych regulacji, w tym również i skutki finansowe. Do projektu ustawy dołączono projekty 4 rozporządzeń wykonawczych. Pierwsze w sprawie określenia rodzajów roślin objętych płatnościami do powierzchni upraw oraz stawek płatności uzupełniających, drugie w sprawie określenia minimalnych wymagań utrzymania gruntów w dobrej kulturze rolnej, przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska, trzeci to projekt rozporządzenia dotyczący wzorów wniosków o przyznawanie płatności oraz szczegółowych warunków przyznawania płatności i czwarty to projekt w sprawie imiennego upoważnienia do wykonywania czynności kontrolnych.</u>
          <u xml:id="u-78.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Kończąc, pragnę wyrazić przekonanie, że przedkładana Wysokiej Izbie ustawa dobrze będzie służyć polskim producentom rolnym i pozwoli maksymalnie wykorzystać kopertę narodową dopłat bezpośrednich, które będą do dyspozycji polskich rolników. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-78.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Stanisławę Prządkę występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełStanisławaPrządka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko do rządowego projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie innych ustaw (druk nr 2082).</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PosełStanisławaPrządka">Omawiany projekt ustawy ma ogromne znaczenie dla wszystkich polskich rolników, ponieważ jego przyjęcie warunkuje wypłacanie dopłat bezpośrednich w roku 2004. Proponowane rozwiązanie o płatnościach bezpośrednich obszarowych jest nowym, dotychczas niestosowanym w obecnych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Nie ma więc w tym zakresie nowych uregulowań prawnych. Unijną podstawą prawną do wprowadzenia w Polsce systemu jednolitej płatności obszarowej są wprowadzone w załączniku do Traktatu akcesyjnego zmiany w rozporządzeniu Rady nr 1259/1999 r.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PosełStanisławaPrządka">Komisja Europejska przygotowała projekt dalszych zmian tego rozporządzenia w zakresie systemu dopłat dla nowych państw członkowskich, które obowiązywać będą od 1 maja 2004 r. Jednolita płatność obszarowa wprowadzona na mocy Traktatu akcesyjnego jest rozwiązaniem szczególnym. Ten system bowiem w porównaniu z ogólnymi zasadami wsparcia bezpośredniego jest znacznie uproszczony. Wielkość należnych płatności jest proporcjonalna do powierzchni użytków rolnych, z pominięciem wskaźników produkcyjnych. Reforma Wspólnej Polityki Rolnej umożliwia dokonywanie wypłat w formie uproszczonej, bezterminowo, nie będzie więc konieczności powrotu do skomplikowanego systemu standardowego.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#PosełStanisławaPrządka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! System jednolitej płatności obszarowej przewiduje, że płatności bezpośrednie będą wypłacane na wszystkie grunty rolne utrzymane w dobrej kulturze rolnej, z zachowaniem wymogów ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#PosełStanisławaPrządka">Załączony projekt rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi zawiera trzy kryteria decydujące o uznaniu gruntu rolnego za spełniającego warunki utrzymania w dobrej kulturze rolnej. Są to: grunt rolny musi być zajęty pod uprawy lub ugorowany, trwałe użytki zielone muszą być koszone lub wypasane przynajmniej raz w roku, trwałe użytki zielone i ścierniska nie mogą być wypalane. Niedotrzymanie przez producentów rolnych któregokolwiek z wyżej wymienionych warunków skutkować będzie wstrzymaniem wypłacania dopłat bezpośrednich.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#PosełStanisławaPrządka">Wysokość dopłat została określona na 25, 30 i 35% w latach 2004–2006 w stosunku do płatności obowiązujących w Unii Europejskiej według stanu na dzień 30 kwietnia 2004 r. Traktat akcesyjny przewiduje także możliwość podniesienia poziomu dopłat do 55, 60 i 65% w latach 2004–2006 w stosunku do upraw objętych wsparciem w ramach rozporządzenia 1259/1999 r. Omawiany projekt ustawy zakłada odmienne źródła finansowania oraz rozłożenie kompetencji pomiędzy Komisję Europejską i państwa członkowskie w zakresie każdego z tych elementów. Jednolita płatność obszarowa finansowana będzie z budżetu Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, natomiast udzielanie płatności uzupełniających z budżetu państwa krajowego oraz z przesunięcia części środków przewidzianych na realizację programu rozwoju obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#PosełStanisławaPrządka">Stawki dopłat uzupełniających na 1 ha corocznie ustalać będzie w rozporządzeniu Rada Ministrów w podziale na poszczególne rodzaje upraw. Wstępnie przewidziano, że płatnościami uzupełniającymi zostaną objęte następujące uprawy: zboża, w tym pszenica, żyto, jęczmień, owies, pszenżyto, kukurydza cukrowa i paszowa na ziarno i na kiszonkę oraz mieszanki zbożowe; oleiste, w tym rzepak ozimy i jary, rzepik, słonecznik, soja i len oleisty; wysokobiałkowe, w tym groch, bobik, łubin słodki; len i konopie włókniste; wyka; uprawy roślin przeznaczone na nasiona; łąki i pastwiska. Jednym z warunków uzyskania dopłat jest minimalna powierzchnia działek rolnych uprawniająca producenta rolnego do otrzymania dopłat bezpośrednich. Zaproponowana przez stronę polską minimalna powierzchnia wynosi 1 ha i zostanie wprowadzona rozporządzeniem Rady Wspólnoty Europejskiej nr 1259/1999 i będzie obowiązywać od dnia akcesji. Dlatego do czasu uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej będzie obowiązywał zapis zawarty w omawianej ustawie, jeżeli Wysoka Izba ten zapis przyjmie. Takie rozwiązanie zapobiega niezgodnemu z prawem Unii Europejskiej powtarzaniu treści rozporządzeń wspólnotowych w aktach krajowych.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#PosełStanisławaPrządka">Jednocześnie chcę wyraźnie wskazać na potrzebę ustalenia przed datą akcesji minimalnej powierzchni działek rolnych uprawniającej do uzyskania dopłat, co umożliwi przygotowanie się agencji płatniczej, a będzie nią według projektu ustawy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, do uzyskania akredytacji, aby mogła zostać uznana przez odpowiednie urzędy Unii Europejskiej jako instytucja odpowiedzialna za przyznanie płatności bezpośrednich. Cytowane bowiem wyżej rozporządzenie w art. 4 ust. 4 zawiera nakaz realizacji płatności ze środków Wspólnoty wyłącznie poprzez akredytowane agencje płatnicze.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#PosełStanisławaPrządka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy zakłada, że płatności będą przyznawane w drodze decyzji administracyjnej kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na wniosek producenta rolnego. Omawiana ustawa określa także możliwość przeniesienia prawa do płatności na rzecz osób trzecich w przypadku śmierci producenta lub przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta. W sprawie przyznania płatności producenci rolni będą mogli odwoływać się do dyrektora oddziału regionalnego agencji. Ustawa upoważnia kierownika biura powiatowego do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykazanych przez producentów rolnych danych zawartych we wniosku o przyznanie płatności. W projekcie ustawy zaproponowano także zmianę ustaw o utworzeniu Agencji Rynku Rolnego i o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w celu upoważnienia obu agencji do realizacji zadania związanego z przygotowaniem się do obsługi płatności w ramach Wspólnej Polityki Rolnej.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#PosełStanisławaPrządka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Proponowana ustawa jest kolejną z szeregu ustaw dostosowujących polskie prawodawstwo do unijnego. Najistotniejszymi efektami integracji dla sektora rolnego jest szansa wzrostu i stabilizacja dochodów rolniczych oraz umożliwienie funkcjonowania polskich gospodarstw na jednolitym rynku europejskim. System dopłat, który Polska przyjęła, a który wprowadza omawiana ustawa o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie innych ustaw, umożliwia znacznie lepsze wykorzystanie dopłat w porównaniu z systemem standardowym. Wdrożenie mechanizmu płatności bezpośrednich przewidziane w projekcie ustawy nastąpi z dniem akcesji. Niezbędne jest jednak przygotowanie instytucji i procedur do realizacji tego zadania w okresie przedakcesyjnym. Od sprawności działania systemu zależeć będzie wykorzystanie przez polskie rolnictwo bezpośredniego wsparcia dochodów rolniczych udzielanego przez Unię Europejską. Producenci rolni powinni uzyskać płatności bezpośrednie w łącznej kwocie przekraczającej 6 mld zł rocznie. Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnoszę o skierowanie projektu ustawy do dalszych prac w Komisji Europejskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Grada występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełAleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska przedstawiam stanowisko do ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie innych ustaw. Ta ustawa jest kluczową, najważniejszą dla budowy systemu dopłat bezpośrednich, dla budowy systemu IACS i w ogóle całego przygotowania się Polski do przyjęcia pomocy unijnej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Jest to jedna z kilku ustaw, bez których trudno mówić o tym, że może ruszyć cały system. Tak naprawdę z czterech ustaw, o których mówimy, jedna ustawa dopiero dzisiaj ma podpis pana prezydenta, jedna ustawa jest dopiero skierowana do Sejmu. Ustawa o ewidencji gospodarstw, która ma być nowelizowana, nie miała jeszcze pierwszego czytania, dopiero jest w pierwszym czytaniu. Tak że są to ogromne opóźnienia legislacyjne, ale wynikające nie z tego, że zbyt wolno pracuje Sejm. Po prostu rząd z wielkim opóźnieniem przedkłada projekty do Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PosełAleksanderGrad">Ta ustawa jest niezbędna i moim zdaniem nie ma chyba klubu parlamentarnego, który byłby jej przeciwny. My też jako Platforma Obywatelska jesteśmy za tą ustawą i jesteśmy za tym, aby jak najszybciej ją uchwalić. Natomiast występują opóźnienia - przypomnę, że Kopenhaga była w grudniu 2002 r. - a tak naprawdę do tego, żeby tę ustawę napisać, niezbyt skomplikowaną, tak nawiasem mówiąc, dlaczego rząd potrzebował 10 miesięcy, albowiem dopiero we wrześniu była przyjęta przez rząd, po blisko trzech tygodniach znalazła się 3 października w Sejmie i po trzech tygodniach od czasu skierowania do marszałka jest dzisiaj pierwsze czytanie. Przypomnę, że po drodze były podawane różne terminy, od kiedy miał funkcjonować system informatyczny, a m.in. system informatyczny ma opisać to, co wynika z prawa, co wynika z tej ustawy, z rozporządzeń, z innych ustaw, co wynika również z prawa, które będzie przyjęte już końcowo w Unii Europejskiej. Niby padały terminy, że system będzie gotowy na dzień 30 września, później był 30 października. Dzisiaj rząd zapowiedział, że system IACS może być gotowy, w sensie napisanych aplikacji tak naprawdę, na dzień 30 stycznia 2004 r. Czyli biorąc pod uwagę to, jak jest skomplikowany system i ile jest potrzebnych danych do wprowadzenia do tego systemu, jego testowania pod dużym obciążeniem, to wszystko to, co się będzie musiało wydarzyć między 1 lutego a 30 kwietnia to to już będzie ogromne tempo i obawiam się, że tutaj może być po drodze popełnionych wiele błędów i m.in. te prace, które są dzisiaj - słusznie, że rząd to prowadzi równolegle, że równolegle jest legislacja, równolegle jest zlecany system uproszczony firmie Hewlett Packard i że równolegle również Unia Europejska nad tym pracuje - to wszystko już wchodzi w tak niebezpieczne terminy, że obawiamy się, że faktycznie rząd może nie zdążyć, co byłoby dramatem dla polskiego rolnictwa i wiązałoby się z tym, że dopłaty mogą stać również pod znakiem zapytania.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PosełAleksanderGrad">Przy okazji tej ustawy warto popatrzeć, jakie są faktyczne opóźnienia w ogóle w legislacji, nie tylko w samych ustawach. Wziąłem komunikat z posiedzenia Rady Ministrów z 21 października, czyli sprzed tygodnia, kiedy Rada Ministrów zapoznawała się z informacją w sprawie stanu prac legislacyjnych związanych z przygotowaniem do członkostwa Polski w Unii Europejskiej. I co czytamy: w 2003 r. pozostały jeszcze 162 rozporządzenia do ustaw dostosowawczych. I tak: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi powinno z tych 160 przygotować 86, w tym 38 to rozporządzenia niezbędne do budowy Agencji Płatniczej Systemu IACS, plus Ministerstwo Finansów z 4 rozporządzeń nie wydało 3, które też dotyczą IACS. Z zadań, które są już poza legislacyjne i które miały być wykonane w lipcu, w lipcu miało być 60 zadań ogólnie, 13 do dzisiaj nie jest zrealizowanych, to jest oficjalny dokument rządowy, z tego Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - 3 zadania. W sierpniu miały być 22 zadania, nie nazywam ich, bo zabrałoby to dużo czasu, do dzisiaj nie jest wykonanych 11 zadań, m.in. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. We wrześniu miało być wykonanych ogółem 56 zadań różnego typu, dostosowujących nas do momentu naszego członkostwa, do dzisiaj 32 nie zrealizowano, a jesteśmy tak naprawdę w końcu października. I jest oficjalnie w komunikacie: z najważniejszych działań, które były do zrealizowania we wrześniu, należy wymienić szereg zadań odnoszących się do budowy zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli IACS. Na wrzesień przewidziano m.in., są wymienione, ale proszę zauważyć, co pisze się w komunikacie Rady Ministrów: Na wrzesień zaplanowano odbiór gotowego oprogramowania informatycznego od wykonawcy zewnętrznego w zakresie płatności bezpośrednich. Ten dokument był pisany, nie wiem, czy już w tym czasie nawet był aneks podpisany z firmą Hewlett-Packard, a taki jest oficjalny komunikat. W październiku 18 zadań miało być zrealizowanych, dziś jeszcze 16 czeka na realizację.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#PosełAleksanderGrad">Proszę państwa, to pokazuje, dlaczego o tym mówię przy okazji tej ustawy, bo ta ustawa jest jakby jednym z elementów budowania całości systemu, że sytuacja legislacyjna jeśli chodzi o wydawanie ustaw i rozporządzeń jest po prostu dramatyczna. Jest pytanie do ministra rolnictwa, jaki jest w tym momencie harmonogram dzienny na najbliższe miesiące, aby faktycznie, biorąc pod uwagę te wszystkie opóźnienia, te rozporządzenia były wydane? To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#PosełAleksanderGrad">Druga sprawa. Jak chcecie odbierać produkt, częściowo, etapami, również produkt informatyczny, który ma opisywać stan prawny, którego do dzisiaj nie ma, i w związku z tym w oparciu o co, o jakie kryteria będzie odbierana w ogóle aplikacja, bo należy się spodziewać, że do końca stycznia jeszcze wielu rozporządzeń będzie brakowało.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#PosełAleksanderGrad">Jeszcze kilka spraw związanych z tą ustawą, o której mówimy. Jest zapisane w projekcie, że wnioski będą przyjmowane od 15 kwietnia 2004 r. do 15 czerwca 2004 r., przez 2 miesiące. Policzyłem dni robocze, to jest około 40 dni, odliczając święta, i wziąłem pierwszy lepszy z brzegu, że tak powiem, powiat w Małopolsce, w którym jest kilkanaście tysięcy gospodarstw uprawnionych do dopłat bezpośrednich, to wychodzi po kilkaset osób dziennie w agencji, a są powiaty, gdzie jest ponad 20 tysięcy, to wychodzi po 500–800 osób dziennie, które agencja będzie musiała przyjąć w tak krótkim czasie. A jeśli będą błędy, trzeba będzie jeszcze raz takie wnioski składać, jakie to będą ogromne zatory w agencji. Mówię o tym dlatego, że może należałoby się zastanowić nad tym, czy nie przyspieszyć co najmniej o miesiąc składanie wniosków, a więc od 15 marca czy od 1 kwietnia przynajmniej, żeby rozładować po prostu to, co się będzie działo w agencji. Z jednej strony agencja musi się przygotować wewnątrz w oparciu o procedury, o prawo, poznać system, a z drugiej strony są jeszcze rolnicy, którzy będą przychodzili z wnioskami i może nie zawsze do końca dobrze przygotowanymi. Jeżeli to będzie krótki okres, tylko 2 miesiące, obawiam się, że tutaj może być kłopot.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#PosełAleksanderGrad">Następna sprawa, to kiedy będą realizowane tak naprawdę płatności za rok 2004. Mam pytanie, dlaczego rząd z góry się zgadza, żeby w rozporządzeniu Unii Europejskiej było wpisane 1 grudnia - bo to jest projekt, rozumiem, że to jest negocjowane - dlaczego nie przyjmujemy, że jednak to powinno być od 15 października tak jak jest w Unii Europejskiej? Bo to jest odkładanie wydatków na rok 2005, tak naprawdę w budżecie być może tych pieniędzy nie ma, jest to przesuwanie, czyli takie przysłowiowe zamiatanie pod dywan, wydatków, które powinny być poniesione w 2004 r., na rok 2005. Jeżeli w uzasadnieniu do budżetu podaje się, że problemem będzie dokonanie około 3 mln przelewów, to jest niepoważna argumentacja, dlatego że dzisiaj co miesiąc ZUS, KRUS dokonuje ogromne ilości przelewów i to nie jest najmniejszy problem. W związku z tym albo wprost trzeba powiedzieć, że nie ma na to pieniędzy w 2004 r. i chcemy to ukryć i przesunąć na rok 2005, to wtedy przynajmniej będziemy wiedzieli, o co w tym wszystkim chodzi.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#PosełAleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagi na to, że ten projekt faktycznie powinien być jak najszybciej przyjęty powinniśmy w Sejmie szybko procedować nad tą ustawą, oczywiście wprowadzając te poprawki, które będą konieczne. Uważamy, że prace nad tą ustawą powinny przebiegać w połączonych komisjach: komisji rolnictwa i Komisji Europejskiej i taki wniosek składam, aby w tych dwóch połączonych komisjach dalej procedować nad tą ustawą. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Mężydłę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełAntoniMężydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości o rządowym projekcie ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie innych ustaw wraz z projektami podstawowych aktów wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PosełAntoniMężydło">Projekt tej ustawy ma charakter dostosowawczy i określa warunki oraz tryb udzielania producentom rolnym płatności bezpośrednich określonych przepisami Unii Europejskiej. Z uwagi na wielkość tych płatności oraz ich formę będą one miały bezpośredni wpływ na kształtowanie się rentowności produkcji rolniczej oraz pośredni na restrukturyzację polskiego rolnictwa i przeobrażenia polskiej wsi po wejściu do Unii Europejskiej. Przewiduje się, że rolnicy polscy otrzymają ponad 6 mld zł rocznie płatności bezpośrednich, co jest sumą równą dwukrotnej wielkości budżetu przeznaczonego w naszym kraju na rolnictwo w ostatnich latach. Przy czym od razu trzeba tu zaznaczyć, że mimo tak dużych dopłat do rolnictwa rok 2004 nie będzie wcale łatwy czy łatwiejszy od poprzednich, gdyż będzie to wypłacane dopiero w okresie od grudnia 2004 r. do końca I kwartału 2005 r.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A jak jest w Unii?)</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#PosełAntoniMężydło">W projekcie budżetu na 2004 r. zadeklarowano, że tylko ok. 3 mld zł, czyli połowa tych dopłat, będzie wypłacona w grudniu 2004 r. Biorąc jeszcze pod uwagę fakt, że w 2004 r. będą wygaszane dotychczasowe formy wspierania naszego rolnictwa ze środków krajowych raz ze względu na wymogi Unii Europejskiej, ale i ze względu na bardzo skromne możliwości naszego budżetu, można z całą pewnością stwierdzić, że najbliższy rok będzie bardzo trudny, ale i przełomowy dla polskiego rolnictwa. Płatności bezpośrednie będą wypłacane producentom rolnym z trzech źródeł: z budżetu Unii Europejskiej jako jednolite płatności obszarowe, z przesunięcia środków z drugiego filaru jako płatności uzupełniające oraz z budżetu krajowego też jako płatności uzupełniające. System jednolitej płatności obszarowej przewiduje objęcie dopłatami wszystkich użytków rolnych utrzymanych w dobrej kulturze rolnej w wysokości 25, 30 i 35% w latach 2004, 2005 i 2006 w stosunku do płatności obowiązujących w Unii Europejskiej według stanu na dzień 30 kwietnia 2004 r. System płatności uzupełniających przewiduje podnoszenie poziomu dopłat do 55, 60 i 65% w stosunku do upraw objętych wsparciem w ramach rozporządzenia Rady 1259 z 1999 r., którego projekt dalszych zmian w zakresie systemu dopłat dla nowych państw członkowskich został przygotowany przez Komisję Europejską.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#PosełAntoniMężydło">Projekt omawianej dzisiaj ustawy umożliwia stworzenie systemu prawno-administracyjnego niezbędnego do realizacji płatności bezpośrednich zgodnie z przepisami Unii Europejskiej. Projekt ten przewiduje, że wdrożenie mechanizmu tych płatności nastąpi w dniu akcesji. Jednak w okresie przedakcesyjnym niezbędne jest przygotowanie instytucji i procedur do realizacji tego zadania. System administrowania i kontroli płatnościami bezpośrednimi wymaga, poza zbudowaniem systemu informatycznego IACS, którego realizacja znajduje się ciągle na ścieżce krytycznej i jest pod stałą kontrolą, troską komisji rolnictwa i polskiego parlamentu, również budowy złożonej struktury administracyjnej oraz stworzenia sprawnego doradztwa na wsi w zakresie pomocy przy wypełnianiu wniosków przez producentów rolnych ubiegających się o dopłaty bezpośrednie. Od tych trzech czynników zależeć będzie wykorzystanie przez polskie rolnictwo bezpośredniego wsparcia dochodów rolniczych udzielanego przez Unię Europejską.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#PosełAntoniMężydło">W tym miejscu należy tylko wyrazić żal, że na wspólnym posiedzeniu Komisji Europejskiej i Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w pierwszym czytaniu został odrzucony projekt rezolucji przygotowanej przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, wzywającej rząd do ustanowienia doradztwa w tym zakresie, w formie zatrudnienia w każdej gminie na koszt budżetu państwa jednego lub dwóch doradców, w zależności od wielkości gminy, którzy mogliby rolnikom pomóc w wypełnianiu tych wniosków. Zasadność takiego pomysłu widać szczególnie dzisiaj, kiedy to nawet zielona broszurka przygotowana przez specjalistów z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zawiera błędy merytoryczne. Świadczy to o tym, że nawet ludzie dobrze do tego przygotowani mają poważne problemy z interpretacją tej nowej w naszej rzeczywistości materii prawnej.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#PosełAntoniMężydło">Również doświadczenia w krajach Unii Europejskiej świadczą o tym, że nie wszyscy rolnicy korzystają z dopłat, bo nie potrafią wypełnić wniosków. Zważywszy na fakt, że wyliczone przez nas koszty takiego przedsięwzięcia wyniosłyby ok. 60 mln zł z budżetu państwa, co przy kwocie 6 mld rocznie z tytułu dopłat bezpośrednich daje zaledwie 1%, wydaje się, że rozsądne byłoby wrócić do pomysłu przedstawionego przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Z tym apelem zwracam się do przedstawicieli rządu.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#PosełAntoniMężydło">Jeśli chodzi o budowę struktury administracyjnej do realizacji dopłat bezpośrednich, zadanie to ma spełniać przedstawiony projekt niniejszej ustawy. Przewiduje się w art. 3, że płatności na wniosek producenta rolnego będą przyznawane, w drodze decyzji administracyjnej, przez kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, po uzyskaniu przez tę agencję akredytacji jako agencji płatniczej. Od tej decyzji rolnicy będą mogli się odwołać do dyrektora biura regionalnego agencji; o tym mówi art. 5. Zgodnie z art. 6 kontrolą prawdziwości danych zawartych we wniosku zajmować się będzie kierownik biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#PosełAntoniMężydło">Do bardzo ważnych zadań w zakresie przygotowania aktów wykonawczych projekt ustawy deleguje ministra właściwego do spraw rolnictwa i rozwoju wsi. Są to rozporządzenia w zakresie minimalnych wymagań utrzymania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej, określenia wzorów wniosków o przyznanie płatności oraz w zakresie kontroli, jak choćby określenie kryteriów typowania gospodarstw rolnych do kontroli i sposobów ich przeprowadzenia czy określenie wzoru imiennego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Natomiast Rada Ministrów otrzymuje delegację do wydania rozporządzenia w celu określenia rodzaju roślin, których uprawa upoważnia do otrzymania płatności uzupełniających, oraz określenia wysokości tych płatności.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#PosełAntoniMężydło">Art. 11 niniejszego projektu określa termin składania wniosków w roku 2004. Zgodnie z nim rolnicy będą mogli w okresie dwóch miesięcy, zaznaczam: tylko dwóch miesięcy, od 15 kwietnia do 15 czerwca, składać wnioski o przyznanie dopłat bezpośrednich.</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#PosełAntoniMężydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, doceniając wagę tego projektu ustawy jako jednego z ważnych elementów systemu płatności bezpośrednich, wnosi o skierowanie go do dalszych prac w połączonych komisjach: Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Sawickiego, który wystąpi w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego w przedmiotowej sprawie, po tak ważnej przed chwilą debacie historycznej, chcę powiedzieć, że oczekiwałoby się porządnej debaty o przyszłości polskiego rolnictwa. Niestety z przykrością stwierdzam, patrząc na przedłożony przez rząd projekt cienkiej ustawy, że jeśli ta przyszłość ma wyglądać tak cienko jak ta ustawa, to powiem krótko: Czarno to widzę, panie ministrze. Bo chcę wyraźnie zwrócić uwagę chociażby na jeden istotny fakt.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PosełMarekSawicki">Panie marszałku - dobrze, że marszałek Wojciechowski prowadzi obrady - jest pan prawnikiem. Czy w Sejmie możemy procedować nad projektami ustaw, których rozwiązania zależne są od zdarzeń przyszłych, niepewnych? W tej ustawie takich zależności jest wiele, bo przecież tak naprawdę jest ona niczym innym jak preambułą do rozporządzenia Wspólnot Europejskich, które ukaże się w bliżej nieokreślonym czasie.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PosełMarekSawicki">Co na to niezależne media? Co na to Komitet Integracji Europejskiej? Od dwóch tygodni tłumaczymy się z niekorzystnego raportu Unii Europejskiej na temat naszego dostosowania, sporządzonego na podstawie materiałów przedłożonych komisji przez polski rząd, ale z drugiej strony nie słyszałem ani ministra Cimoszewicza, ani minister Hübner, ani ministra Olejniczaka, którzy ostro upomnieliby się w Unii Europejskiej o owe kluczowe dla dopłat, dla Wspólnej Polityki Rolnej, dla nowo wstępujących państw rozporządzenie. Polska w negocjacjach zgodziła się na przeprowadzenie swego rodzaju wielkiego unijnego eksperymentu - na wprowadzenie nowego systemu płatności, którego żadne z państw członkowskich Unii Europejskiej nie podjęłoby się realizować w tych warunkach i w tym czasie. Polska tego się podjęła. W zamian Polska powinna oczekiwać, wyrażając to poprzez przedstawicieli polskiego rządu, jasnych, na czas przygotowanych rozwiązań i jasnego, na czas określonego wsparcia finansowego.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#PosełMarekSawicki">Panie Ministrze Plewa! Szkoda, że w tej debacie nie uczestniczy minister Olejniczak; bo te ważne decyzje zapadają w składzie konstytucyjnym Rady Ministrów. Szanuję pańskie kompetencje, szanuję pańską wiedzę i umiejętności negocjacyjne. Ale tu powinien być minister Olejniczak, bo tu się rozstrzyga przyszłość na kilka, ba, na kilkanaście lat polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#PosełMarekSawicki">Chcę zapytać, czy dzisiaj minister Olejniczak wie, co w ujęciu Unii Europejskiej oznacza jednolita płatność obszarowa. Czy owe 25%, na które także powoływała się posłanka Prządka, to jest 150 zł, 200 zł czy może 215 zł? Czy wobec tego te tony papierów, które wyprodukowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w których pokazywała sukces wynegocjowany przez wicepremiera Kalinowskiego, premiera Millera, już prawie sprzed roku, są nic nieznaczącym materiałem; są tylko obciążeniem po stronie budżetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa? Czy polski rolnik zasługuje na szacunek i na stabilizację? Czy polski rolnik nie powinien dziś wiedzieć, jakiej wielkości dopłaty i czego będą dotyczyły? Czy polski rolnik, tak jak każdy rolnik na świecie, zależny od przyrody, od biologii, od wielu zmiennych, musi być nadal zależny od zmienności polskiego rządu, jego decyzji i zasobności budżetu?</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#PosełMarekSawicki">Tak naprawdę, jeśli patrzymy na projekt tej ustawy, generalnie ona rozstrzyga się w dwóch artykułach, w art. 1 i 2. Miała być ona ramowym dokumentem; tylko pytam: ramowym czego? Bo jeśli przejrzymy tak naprawdę ten art. 2, dojdziemy do ust. 3 lit. d: „innych roślin” i w tym momencie mamy delegację dla Rady Ministrów, to pytam: Czy tak trudno naprawdę z dokumentów Unii Europejskiej przenieść to na grunt polski i zapisać na trwałe w ustawie, że do tych i do tych roślin będą należały się dopłaty? Czy to musi być rzeczywiście określane rozporządzeniem Rady Ministrów? A wiem, że i związki zawodowe, i izba rolnicza przeciwko takim rozwiązaniom protestowały. Czy każdorazowo, w zależności od zasobności budżetu państwa, Rada Ministrów będzie określała wysokość dopłat, w zależności od tego, jakich roślin to będzie dotyczyło? Jeśli mówimy, że to jest regulowane w ustawie budżetowej, to płace dla administracji, dla służby zdrowia, dla oświaty też są każdorazowo określane w ustawie budżetowej, ale są jakieś stawki, jest jakaś wiadoma. A tu dzisiaj wysyłamy do rolników sygnał: nie możemy tego określić, bo Rada Wspólnot Europejskich nie zmieniła rozporządzenia. Czy Rada Wspólnot Europejskich poważnie traktuje nasze państwo? Czy, z drugiej strony, nasz rząd poważnie w imieniu naszego społeczeństwa, naszych rolników występuje w Unii Europejskiej? Bo jeśli tłumaczycie się przez dwa tygodnie z cięgów, jakie są wam dawane za rzekomy raport, którego jeszcze nie widzieliśmy, a nie umiecie się upomnieć, jasno, twardo upomnieć o to, co Polsce należy się z mocy już istniejącego prawa unijnego, to myślę, że dalsze reprezentowanie naszych interesów w Unii Europejskiej jest rzeczywiście poważnie zagrożone.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#PosełMarekSawicki">Dalej, panie ministrze, wiem, że pan minister Plewa wie, co to jest Wspólna Polityka Rolna, jakie są jej główne cele. Ale mam poważne obawy, że Rada Ministrów i minister Olejniczak tego nie wiedzą, bo tak naprawdę, jak czytam ten projekt ustawy, to ducha Wspólnej Polityki Rolnej w nim nie ma. Nie ma tu gwarancji dochodów, nie ma tu także tego, o czym pan wspomniał w swoim wystąpieniu, że oto wysokość dopłat w Unii Europejskiej ma charakter ograniczony. W tej ustawie, którą pan proponuje, nie ma żadnych ograniczeń, są dwa rodzaje dopłat i niezależnie od tego, czy rolnik ma 12 ha, czy 12 tys., czy 42 tys., to dopłaty te mu się należą. Pytanie, czy Wspólna Polityka Rolna, panie ministrze, wspiera powstawanie prywatnych fortun i ich rozwój, czy wspiera rodzinną, chłopską gospodarkę rolną? Jeśli ma wspierać rodzinną, chłopską gospodarkę rolną, to nie tak dawno uchwaliliśmy ustawę o ustroju rolnym. Tam przybliżyliśmy definicję gospodarstwa rodzinnego, to niby dlaczego nie odnieść się w tej ustawie do tamtych rozwiązań? Tak dużo jest potrzeb w Polsce. Tak dużo biednych, tak dużo... Jeszcze niedawno mówiono tu o dzieciach z rodzin popegeerowskich. To przy okazji dopłat bezpośrednich warto wspierać indywidualne fortuny, a może rzeczywiście zastanowić się, jak racjonalniej te środki zagospodarować?</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#PosełMarekSawicki">Chcę powiedzieć także, panie ministrze, że gdy czytam uzasadnienie i odniesienie chociażby do dwóch kwestii, do postulatów Federacji Związków Pracodawców i Dzierżawców oraz do postulatów Krajowej Rady Izb Rolniczych, to odnoszę wrażenie, że ktoś kogoś po drodze przy tej ustawie próbuje, delikatnie rzecz biorąc, wprowadzać w błąd. Izba rolnicza proponuje wprowadzenie minimalnej powierzchni działki uprawnionej do płatności - 1 ar - i w uzasadnieniu rząd pisze: wniosek uwzględniono, a jak wrócimy do zapisu art. 2 ust. 2, to tu minimalnej powierzchni nie mamy, panie ministrze, a w uzasadnieniu pojawia się minimalna powierzchnia, o czym pan mówił z trybuny sejmowej, nie 1 ar, tylko 10 arów. Pytanie, kto kogo próbuje gdzieś po drodze nabierać, być może w małej sprawie, ale w sprawie, która dotyczy Polski południowej i wschodniej, w sprawie bardzo znaczącej? Druga sprawa, bo wydaje się, że do pewnego kuriozum urasta sprawa ustalenia wskaźników dobrej kultury. Otóż, panie ministrze, jestem absolwentem i technikum rolniczego, i Wyższej Szkoły Rolniczej. Odsyłam pana do podręczników z II klasy technikum rolniczego, tam dokładnie na temat kultury rolnej wszystko jest napisane. Jeśli dziś polski rząd czeka, że to Unia Europejska określi nam warunki utrzymania gleby w kulturze rolnej, to pytam, gdzie jesteśmy? Podręcznik II klasy technikum warto przeczytać; może to określić polski rząd. Tak że jeszcze raz chcę wyraźnie podkreślić: ustawa jest potrzebna, ale pytam, panie marszałku, czy możemy procedować nad ustawą, która jest uzależniona od zdarzeń przyszłych, niepewnych? Myślę, że ostateczne stanowisko mojego klubu będzie zależało od tego, jakich odpowiedzi udzieli pan minister na stawiane w moim wystąpieniu pytania. Jednocześnie chcę zwrócić uwagę, że nad tą ustawą powinna pracować komisja rolnictwa, a nie Komisja Europejska, i to bardzo wnikliwie, bez zbędnego pośpiechu, bo w mojej ocenie tę ustawę można jeszcze uczłowieczyć, ale w tej wersji, w jakiej została ona przedstawiona przez rząd, przyjąć jej nie wolno.</u>
          <u xml:id="u-87.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Informuję tylko, że postulat skierowania projektu ustawy do komisji rolnictwa został już spełniony, dlatego że marszałek na podstawie art. 97 ust. 3 regulaminu zdecydował o skierowaniu do tej właśnie komisji.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę o zabranie głosu w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej pana posła przewodniczącego Andrzeja Leppera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełAndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam, że do tej kwestii teraz się odniosę, myślę, że pan marszałek minutę przedłuży, ale chciałbym odpowiedzieć panu posłowi Libickiemu, że on dokładnie tak powiedział, cytuję stenogram: Tutaj chciałbym na to jednak zwrócić uwagę bardzo wyraźnie, że w wielu wystąpieniach, w wielu wypadkach, szczególnie ze strony rządowej, słyszymy, że budżetu nie stać i my się na to zgadzamy, że budżetu nie stać. Panie pośle Libicki, to są pana słowa, nie moje, a pan raczył zabrać głos i powiedzieć w poprzedniej kwestii, gdy omawiano sprawę mienia zabużańskiego, że coś źle zrozumiałem; to są dokładnie pana słowa. Do pana posła Suskiego również w tej kwestii, dlatego że powiedziałem, iż mienie należało oddać wtedy, kiedy były PGR-y, w postaci mienia, a dzisiaj trzeba wypłacić odszkodowania jak najdalej idące. Naprawdę się nie myliłem i nie powiedziałem raz tak, raz tak. Przepraszam za to, że to w tej kwestii, ale tak dokładnie było to przedstawione.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PosełAndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#PosełAndrzejLepper">Projekt rządowej ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie niektórych ustaw pokazuje, że te dopłaty nie będą tak łatwo przychodzić rolnikom, jak panowie euroentuzjaści, wchodzący na kolanach do Unii Europejskiej, mówili rolnikom przed referendum. Aż dziw bierze, niektórzy cierpią chyba na jakąś amnezję, zanik pamięci. Świadczy o tym wystąpienie mojego poprzednika - to tak, jakby Polskie Stronnictwo Ludowe w ogóle nie brało udziału w negocjacjach. Jeżeli wynegocjowano konkrety...</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#PosełAndrzejLepper">…jeżeli wynegocjowano wszystko dobrze, panie pośle Sawicki, to trzeba było te konkrety zapisać, a nie ogólniki, że Unia będzie dopłacać, że może. Jeżeli nie ustalono, jakie muszą być spełnione warunki, co to jest kultura rolna, to aż dziw bierze, że taki samozachwyt był w grudniu i później, kiedy były Ateny, że to wszystko bardzo dobrze, że będzie dobrze, wynegocjowaliśmy jak najlepsze warunki, warunki, które pozwolą na rozwój polskiego rolnictwa, że są szansą dla polskiego rolnictwa. Dobrze się stało, że Telewizja Polska ma archiwum, Radio Polskie też ma archiwum i te wypowiedzi można bardzo szybko odtworzyć. Zresztą my, jako Samoobrona, zabezpieczyliśmy się już w tej kwestii i mamy wszystkie nagrania wystąpień klubów, które popierały przystąpienie Polski do Unii, to jest SLD, PSL, Platforma, PiS. Przecież zabiegaliście, jeździliście po Polsce, mówiliście ludziom, że jedyną szansą dla Polski jest Unia Europejska, że jedyną szansą dla polskiego rolnictwa są dopłaty z Unii Europejskiej, jest Wspólna Polityka Rolna. Dzisiaj jakbyście o tym zapomnieli i wytykacie rządowi Millera, premiera Millera, że popełnia jakieś błędy. Oni teraz, gdyby nawet chcieli cokolwiek wynegocjować, to już klapka zapadła. I teraz, panowie, wypijecie to piwo, te wszystkie partie, które były zwolennikami Unii Europejskiej, wypiją to piwo w każdej kampanii wyborczej. Bo my ze swej strony będzie ludziom mówić prawdę, że to wy namawialiście, wy tłumaczyliście, że jedyna szansa dla Polski to Unia Europejska. Nie dziwimy się Sojuszowi Lewicy, bo oni tak są zmienni: przedtem popierali Moskwę, teraz Brukselę, ale to jest w ich stylu i im możemy to powiedzieć. Natomiast dziwimy się wam...</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#PosełAndrzejLepper">…dziwimy się, że wy, którzy niby byliście przeciwni zależności Polski od jednej potęgi światowej, teraz idziecie na kolanach do drugiej potęgi światowej. A ta potęga światowa mówi krótko: Jesteśmy od was sprytniejsi. Jesteśmy od was mądrzejsi i wy będzie robić to, co my wam karzemy. I to dokładnie dzisiaj...</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Są mądrzejsi od pana...)</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#PosełAndrzejLepper">Niech pan nie dyskutuje, bo mogą być i mądrzejsi ode mnie, ja nie twierdzę, że nie, tylko że ja się ogłupić nie dałem, tak jak wy, i ja im nie uwierzyłem w to, co oni tłumaczyli...</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#PosełAndrzejLepper">…a wy daliście się jeszcze ogłupić. Tacy mądrzy jesteście i daliście się jeszcze ogłupić.</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#PosełAndrzejLepper">Tak że te warunki, na jakich przystępujemy do Unii, są nie do przyjęcia. Wysoka Izbo, to co dzisiaj się dzieje... Ja się zgadzam z posłem Sawickim, że powinna być bardzo poważna debata na temat przyszłości polskiego rolnictwa. Pan poseł ma rację, zdecydowanie. Dobrze, żeby jeszcze przyznał się do błędu i koniec. Błędy popełniamy wszyscy, my też bez błędu nie jesteśmy, każdy popełnia błędy, przyznajmy się. Ale dzisiaj zacznijmy poważnie traktować polskie rolnictwo, bo to nie jest tylko rolnictwo. Bo gdybyśmy dzisiaj stawali w obronie tylko polskich rolników, to co powiedzą biedni emeryci, renciści, bezrobotni, górnicy, hutnicy. Co powie polska młodzież, jakie ma szanse? Nie - rolnictwo to nie tylko ci, którzy uprawiają ziemię, którzy prowadzą produkcję zwierzęcą, ale to jest też całe otoczenie rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-89.12" who="#PosełAndrzejLepper">Macie panowie piękny artykuł w „Rzeczpospolitej” z dnia 21 października, aktualny - HACCP. Czego on dotyczy? Co rolników? A właśnie w najmniejszym stopniu rolników, chociaż też odnosi się do rolników, bo będzie się zaglądać do obór, do chlewni, czy tam są kafelki, czy tam jest wszystko zgodne z normami Unii, do mieszalni pasz. O tym się nie mówi dzisiaj, że zostaną pozamykane mieszalnie pasz rolników i będzie trzeba kupować pasze w firmach, które są firmami zachodnimi w Polsce. Ale hacap dotyczy również przetwórni, oczywiście. Minister Pilarczyk ostatnio w programie „Tydzień” (miałem okazję być tam z nim) powiedział, że kropka to praktycznie została postawiona, ci, którzy się nie dostosują, oczywiście będą zlikwidowani. Najpierw tłumaczono, że w masarniach brak kafelków, złe warunki sanitarne. Kiedy inwestycja poszła, to okazało się, że ściany nie mogą być na kant tylko półokrągłe. Później, kiedy inwestycję wykonano, okazało się, że sufit jest za niski o pół metra. Znowu następna inwestycja. I tak będą nas ogłupiać do końca, dlatego że oni mają nadwyżkę produkcji. To są zakłady przetwórstwa żywności. Żywność chcemy jeść zdrową - oczywiście zgadzam się, musi tam być higiena na jak najwyższym poziomie, ale, na Boga, przez te 45 lat to co? Kiełbasy robiono w chlewniach i oborach, a nie w zakładach mięsnych? Trzeba było je zmodernizować - zgadzamy się z tym, ale bez przesady - żeby nam narzucać warunki, których sami nie spełniają?</u>
          <u xml:id="u-89.13" who="#PosełAndrzejLepper">Ja byłem, Wysoka Izbo, w Belgii, oglądałem produkcję sera. Tłumaczyłem to w „Tygodniu”, powtórzę to jeszcze raz, bo nie wszyscy słyszeli. Obora jedna nowa, nowoczesna całkowicie i wolno stojące stanowiska jakże, dojarnia, kafelki, wszystko - i druga stara obora, a przy tej oborze produkcja sera, po środku nawet ściany nie ma, tylko ganek gnojowy, płynie gnojowica, a na środku na ich nieszczęście stoi kot i kura. Czy to by było możliwe w Polsce? Nigdy w życiu. Jesteście, państwo z rządu, nadgorliwi. To wy stawiacie ostrzejsze warunki, niż chce Unia nawet, albo godzicie się na takie, jakich oni nie mają u siebie.</u>
          <u xml:id="u-89.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.15" who="#PosełAndrzejLepper"> Przecież tylko 40% zakładów mięsnych w takiej Hiszpanii odpowiada normom unijnym - 40%. Hiszpania w Unii jest już 17 lat i nie dostosowała się do tego, bo tam 60% to jest rynek lokalny i rynek krajowy, a certyfikat wymagany jest tylko od tych zakładów, które eksportują. U nas w Polsce też tak, pan powie, odpowie pan zaraz, że ja się nie znam na tym. Ja cenię fachowość ministra Plewy, bo znam go nie od dzisiaj, ale kilkanaście lat przynajmniej, i cenię fachowość, tylko niech pan na siebie odpowiedzialności też nie bierze całej. Nie będzie tak, bo aby polskie zakłady przetwórstwa mięsnego czy mleczarnie produkujące na rynek lokalny i krajowy spełniały te normy, wymagane są duże inwestycje, a skąd wezmą pieniądze? Pytanie: Skąd wezmą pieniądze, kiedy mała i średnia przedsiębiorczość praktycznie nie ma wstępu do banku?</u>
          <u xml:id="u-89.16" who="#PosełAndrzejLepper">Sprawa następna dotycząca hacapu to sprawa firmy transportujące żywność. No jakże pięknie pisze się w tym artykule i mówi się u nas, że trzeba będzie zmieniać samochody, bo te samochody chłodnie, izotermy, będą niedobre. Nawet tutaj jest napisane, że jogurt czy inne produkty, mimo że są pakowane, że tam nie mają dostępu żadne inne środki, to i tak istnieje pewne zagrożenie. Ja pytam: Jakie zagrożenie? 45 lat czy 50 zagrożenia nie było, a teraz będzie zagrożenie? A dlaczego? Trzeba prosto odczytać: bo Zachód naprodukował za dużo samochodów chłodni. Tam stoją na składach potężne samochody. Oczywiście trochę inne niż nasze, trochę lepsze niż nasze. I teraz firmy transportujące, a także czytaj: produkujące, bo one same transportują, będą musiały te samochody kupić, żeby dostosować się do prawa Unii. I tak będzie. Wcześniej czy później tak będzie. Znowu oczyścimy im rynek z nadwyżki następnego produktu - samochodów do przewozu żywności.</u>
          <u xml:id="u-89.17" who="#PosełAndrzejLepper">Dzisiaj rolnikom dopłaty się należą. Dzisiaj rolnik nie wie, ile dostanie na hektar użytków zielonych, na produkcję zwierzęcą, produkcję roślinną i w ogóle uprawy, do gruntów rolnych. No jak to może być? Przecież niech dzisiaj pan odpowie, czy jesteśmy pewni, czy rząd jest pewny, że te dopłaty będą płacone? Bo nie bez znaczenie jest tu termin płatności: grudzień i do marca roku 2005 za rok 2004. Dlaczego tak robicie? To wasz spryt polityczny. Nie myślcie, że ktoś tego nie rozszyfrował. W 2005 r. są wybory do parlamentu polskiego i oczywiście myślicie, że ogłupicie rolników tym, że dostaną dopłatę w marcu. W czerwcu wybory, bo mają być wiosną, no załóżmy, że nawet we wrześniu, i powiecie w kampanii: „Dostaliście. To jest dopiero, polscy rolnicy, początek...</u>
          <u xml:id="u-89.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.19" who="#PosełAndrzejLepper">Dostaliście już coś, dostaniecie więcej, jak Sojusz Lewicy wygra jeszcze raz, dostaniecie więcej”. Nie dostaniecie nic po prostu. Nie okłamujcie rolników. Wejdą ceny wolnorynkowe w przyszłym roku - ile będą za pszenicę płacić w żniwa? 300 zł za tonę? A dopłata do hektara jaka będzie? Plony referencyjne - tu można mówić bardzo dużo.</u>
          <u xml:id="u-89.20" who="#PosełAndrzejLepper">Ja już skracam, kończę, bo czas mój już minął praktycznie, przekroczyłem go. Ale chcę powiedzieć jedno: Samoobrona jest za tym, żeby były równe warunki - równe! Mówiono, kiedy stawialiśmy sprawę twardo przed referendum, że trzeba umowy dotyczące przystąpienia Polski do Unii, traktat renegocjować. To wtedy było oburzenie ze wszystkich stron. Jak to renegocjować? Co ten Lepper wymyślił i Samoobrona? Nie wolno niczego renegocjować! Raz podpisany traktat obowiązuje! I co Unia robi? A Unia nie renegocjuje, tylko zmienia, bez naszej zgody, bez pytania nas o to, zmienia warunki - i to nie tylko w rolnictwie, ale w produkcji stali...</u>
          <u xml:id="u-89.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.22" who="#PosełAndrzejLepper">…we wszystkim. Zmienia warunki jednostronnie. I im wolno, tak? To na jakiej pozycji my jesteśmy? My jesteśmy państwem niepodległym, suwerennym, wolnym państwem? Wyzwoliliśmy się spod niewoli sowieckiej, żeby wejść pod niewolę brukselską. Jeden kołchoz, który był taki malutki w porównaniu z tym, co teraz, skończył się, to teraz wchodzimy do takiego kołchozu. To jest dopiero kołchoz, tam wszystko zaplanowane, wszystko dokładnie od a do z, co, jak ma być. Tego nawet nie było w najgorszych czasach, z Moskwy takich wytycznych nie było jak z Brukseli. I panowie zgodziliście się na to.</u>
          <u xml:id="u-89.23" who="#PosełAndrzejLepper">Kończąc, poruszę jeszcze jedną kwestię, żeby wszyscy wiedzieli, bo dzisiaj słuchający nas emeryci, renciści, bezrobotni i inne grupy społeczne, biedna służba zdrowia pomyślą sobie: walczą znowu tylko o rolników. Absolutnie nie, absolutnie nie. Tylko pokazujemy tę nieprawdę, to kłamstwo, to oszustwo polityczne, że rolnik tyle otrzyma. Popatrzcie państwo, jak to się ma - takie tabelki są drukowane w Polsce i chciałbym powiedzieć, że polski rolnik... najlepszy obraz to jest dopłata na 1 ha użytków rolnych w euro. Bo ktoś powie: na gospodarstwo - to za dużo rolników, ktoś inny powie znowu, że na jednego zatrudnionego - to za dużo zatrudnionych. Poseł Aumiller ciągle to mówi, kiedy jesteśmy razem w jakichś audycjach, już przerywa, pan nie rozumie tego...</u>
          <u xml:id="u-89.24" who="#PosełAndrzejLepper">Panie pośle, ja....</u>
          <u xml:id="u-89.25" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Poseł Ajchler.)</u>
          <u xml:id="u-89.26" who="#PosełAndrzejLepper">Oj, przepraszam pana posła Aumillera. Ajchler, Ajchler. Przepraszam, panie pośle Aumiller. Ajchler, tak jest, siedzący na sali zresztą. I mówi, że nie rozumiemy tego.</u>
          <u xml:id="u-89.27" who="#PosełAndrzejLepper">Proszę państwa, jeżeli rolnik grecki dostanie do jednego hektara użytków rolnych w 2004 r. dopłatę 309 euro, gdyby liczyć roczną dopłatę, nie 8 miesięcy, bo zaraz pan powie, że nie potrafię liczyć, bo to 2/3 roku tylko, to rolnik polski dostanie 51 euro. Powtarzam: grecki rolnik - 309, Polak dostanie 51 euro. Jeżeli w ogóle dostanie, bo już jest mowa o tym, że nie będzie można wziąć środków z funduszy strukturalnych Unii. To tylko zostaną te bezpośrednie i nasze z budżetu, a wiemy, że w budżecie pieniędzy nie ma. Na jednego zatrudnionego w rolnictwie te proporcje są jeszcze bardziej wyraźne i szkodliwe dla Polski. Polak dostanie 352 euro, a Duńczyk - 7924 euro. I to jest równość. To jest partnerstwo. To jest równa konkurencja. To jest skandal. To jest dramat. Na gospodarstwo rolne, których być może jest w Polsce za dużo, nie twierdzimy, że nie. Drogą ewolucji należałoby ilość zmniejszyć. Tylko pytanie: co z tymi ludźmi zrobić: zasilą rzesze tych, którzy już nie mają pracy? Pójdą na garnuszek państwowy? O tym trzeba też pomyśleć, że produkujemy zdrową, wspaniałą żywność, a to jest związane z dużą pracochłonnością, wymaga wielu miejsc pracy. Nie chemią wszystko załatwiać, nie chemią. Nie tylko obszarnicy, ale i gospodarstwa małe, które produkują żywność, po prostu ekologiczną, zdrową. I na jedno....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, proszę o kończenie wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełAndrzejLepper">Już kończę. Na jedno gospodarstwo rolne - chciałbym tylko to powiedzieć, bo to jest już porównanie niesamowite - w Wielkiej Brytanii rolnik dostanie 12 292 euro, a polski rolnik aż 464 euro. I to jest porównanie.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PosełAndrzejLepper">Tak że nad tą ustawą trzeba pracować. Decyzja co do głosowania zależy od tego, co powie pan minister. Natomiast jeżeli nie będzie równości, jeżeli nie będzie pewności, że rolnicy polscy dostaną te dopłaty i że będą to dopłaty równe, tak jak w Unii, to Samoobrona będzie głosować przeciw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Krutula, który wystąpi w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełPiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PosełPiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jak słuchamy i mówimy o najważniejszej ustawie dla polskich rolników i przyszłości, to chciałoby się zaśpiewać piosenkę Andrzeja Rosiewicza: Słyszycie? Bieda idzie. Bieda idzie, bo ani Miller wam nie da, ani Unia wam nie da. To jest fakt. I trzeba powiedzieć, merytorycznie, nie politycznie, o tym, co czeka polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#PosełPiotrKrutul">Przegraliśmy polscy rolnicy negocjacje z Unią Europejską. I dobrze, że już teraz pan Marek Sawicki, poseł na Sejm z PSL-u, mówi o tym, ale to jest mowa prawie 10 miesięcy za późno, ponieważ wszyscy rolnicy pamiętają ulotki przed referendum, w których wyliczano, ile pieniędzy z dopłat będzie miał pan Andrzej Lepper, ile pan poseł Mojzesowicz, przewodniczący komisji, itd.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#PosełPiotrKrutul">A gdzie tu są złotówki, panie ministrze? Przecież nie widzę tu konkretów. Czy ktoś z państwa słyszał o konkretach w sprawie dopłat bezpośrednich do gruntów rolnych? Czy w rozporządzeniu chociaż jest powiedziane: jedna złotówka dopłaty do żyta, pszenicy? Gdzie to jest? I rzeczywiście wszystko jest uzależnione od Komisji Europejskiej, dokładnie wszystko, nic od nas, od naszego rządu itd.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#PosełPiotrKrutul">Sprawa najważniejsza - przegraliśmy negocjacje wskutek jednego artykułu, jeżeli chodzi o rolnictwo, art. 23 traktatu akcesyjnego, który brzmi: Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, może dokonać takich dostosowań do postanowień niniejszego aktu, związanych ze Wspólną Polityką Rolną, jakie mogą okazać się niezbędne w wyniku zmiany regulacji wspólnotowych. -I najważniejsze zdanie: Takie dostosowanie mogłoby być dokonane przed dniem przystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#PosełPiotrKrutul">Przed 1 maja 2004 r. Unia Europejska zmienia radykalnie Wspólną Politykę Rolną na naszą niekorzyść. Już zmieniła Wspólną Politykę Rolną dotyczącą zboża.</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#PosełPiotrKrutul">Szanowni Rolnicy i Wysoka Izbo! Nie będzie interwencji na rynku żyta. Polscy rolnicy nie dostaną rekompensat za to, że nie będzie interwencji, ale rolnicy niemieccy dostaną. Gdzie polscy rolnicy sprzedadzą żyto po 1 maja 2004 r. i jaka będzie cena? Może 20 zł, może 25 zł. A co będzie z polskim zbożem, co będzie z żywcem wieprzowym, jeżeli jest wolny rynek, nie ma żadnej interwencji? A pragnę przypomnieć, że w ubiegłym tygodniu czy dwa tygodnie temu Komisja Europejska zaproponowała opłatę cła na nasze nadwyżki produktów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-93.7" who="#PosełPiotrKrutul">Proszę pana ministra, żeby pan minister to powiedział. Zacznijmy mówić prawdę w tej Wysokiej Izbie, ponieważ polski rolnik już się obudził dawno. Owszem, został oszukany. I tu z tej trybuny należy powiedzieć: polscy rolnicy zostali oszukani przed referendum. I to prawie wszystkie kluby parlamentarne, od lewicy i niestety po prawicę, mówiły nieprawdę.</u>
          <u xml:id="u-93.8" who="#PosełPiotrKrutul">Pragnę teraz, Wysoka Izbo, powiedzieć dalej: Sejm RP przegłosował uchwałę Sejmu z 8 maja 2003 r. w sprawie realizacji przez Radę Ministrów ustaleń traktatu akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej, dotyczącej dofinansowania z budżetu państwa dopłat bezpośrednich w latach 2004–2006. Mam tę uchwałę Sejmu. W § 2 jest mowa o tym, i przegłosowaliśmy to, że: Planowaną kwotę środków finansowych, o których mowa w § 1, Rada Ministrów powinna zamieścić w projekcie ustawy budżetowej w części: Rolnictwo jako odrębną pozycję budżetową. I co jest w projekcie budżetu? A to, że nie ma 6 mld zł, o których mówimy. Nie ma. Jest tylko i wyłącznie kwota 1 154 475 tys. zł, ale nie w rezerwie, nie w części: Rolnictwo, jak jest w uchwale Sejmu. To jest uchwała Sejmu nierealizowana, panie marszałku, rząd nie realizuje uchwały Sejmu przed referendum i rząd wpisuje kwotę nie 6 mld, tylko wpisuje w rezerwie celowej, w części 83: 1 154 475 tys. zł. I tylko taka może być ta kwota, jeżeli oczywiście Rada Ministrów zgodzi się, żeby uruchomić rezerwę celową.</u>
          <u xml:id="u-93.9" who="#PosełPiotrKrutul">W związku z tym do wszystkich rolników w Polsce - nie będzie dopłat bezpośrednich w grudniu przyszłego roku dla polskich rolników w kwocie 6 mld zł. O tym należy zapomnieć. Owszem, jeżeli będą, to jedynie w kwocie 1154475 tys. zł. O takiej kwocie możemy mówić. Jeżeli ktoś będzie mówił: no dobrze, a pieniądze z drugiego filaru? Pragnę powiedzieć, że drugi filar to jest mit, to jest fikcja. Nie pozyskamy pieniędzy z drugiego filaru, ponieważ „Program rozwoju obszarów wiejskich” będzie zgłoszony w Unii Europejskiej dopiero 1 maja 2004 r. Unia Europejska ma 6 miesięcy na zatwierdzenie tego, później wraca to do nas, musi być sporządzone rozporządzenie Rady Ministrów, akceptować musi je Komisja Europejska, dopiero wówczas na podstawie tego minister rolnictwa wydaje rozporządzenie i wtedy na podstawie ogłoszonego rozporządzenia możemy uruchomić te 20%, których niestety w roku 2004 nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-93.10" who="#PosełPiotrKrutul">A co się proponuje polskim rolnikom w roku 2004? Owszem, zgadzam się, że potrzebna jest rzetelna debata i w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin zgłaszam wniosek o debatę długą, całodzienną, od godz. 9, na temat przyszłości polskiego rolnictwa, ale żeby ta debata nie była przeprowadzona w maju czy po 1 maja, niech ona odbędzie się za dwa tygodnie, za miesiąc, do końca tego roku, żebyśmy powiedzieli wszystkim, co ich czeka w 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-93.11" who="#PosełPiotrKrutul">A jeżeli mówimy tutaj głosem PiS-u: nie będzie tak źle, to ja pragnę powiedzieć, że w ubiegłym roku, dokładnie rok temu, rozpatrywaliśmy projekt budżetu na 2003 r., mam przed sobą „Biuletyn Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi” nr 60, 12 listopad 2002 r., dokładnie rok temu, i na stronie 7 tego biuletynu, ja to cytowałem trzykrotnie z tej trybuny, ale po to, żeby jeszcze raz przypomnieć, o co chodzi, jeżeli chodzi o dopłaty bezpośrednie, o których tu mówimy, płatności bezpośrednie, cytuję wypowiedź byłego wicepremiera ministra rolnictwa i rozwoju wsi pana Jarosława Kalinowskiego: „Z wyliczeń Ministerstwa Finansów wynika, że gdyby wprowadzić podatek VAT na środki produkcji rolnej, to rolnicy zapłaciliby około 2,5 mld zł, to jest więcej, niż rolnicy uzyskaliby dzięki dopłatom bezpośrednim”. Przecież z dniem 1 maja przyszłego roku wprowadzamy VAT na maszyny i urządzenia rolnicze 22%, VAT na materiały budowlane 22%, gdzie rolnik nie odpisze tego VAT-u, wprowadzamy 7% na materiały siewne wysoko kwalifikowane, na środki ochrony roślin itd. To również Sejm wprowadził dwa tygodnie temu: opłatę 10 groszy z przeznaczeniem na autostrady, gdy ani kombajny, ani ciągniki nie jeżdżą autostradami, już nie mówiąc o tym, że zabieramy bony paliwowe, dopłaty do klasy ekstra, dopłaty do nawozów itd.</u>
          <u xml:id="u-93.12" who="#PosełPiotrKrutul">Pytam - 10 mld zł w przyszłym roku wybieramy z kieszeni polskiego rolnika, a obiecujemy na papierze 6 mld zł, których nie będzie - jak polski rolnik może konkurować z rolnikiem unijnym? Czy - to co pan poseł Lepper mówi - to są równe prawa? Czy jest na sali, tu w Wysokiej Izbie osoba, która powie: tak, wynegocjowaliśmy równe prawa dla polskich rolników? A żeby jeszcze dalej powiedzieć: czy te równe prawa będą za 10 lat? Niech mi ktoś z Wysokiej Izby powie, z tej trybuny, że polski rolnik będzie miał równe prawa w 2010 r. Nie będzie miał równych praw, ponieważ traktat akcesyjny jest skonstruowany tak niekorzystnie, że przegraliśmy co do plonów referencyjnych. Owszem, istotnie, działki, obszar są mniej więcej podobne do tych w Unii Europejskiej, ale razy plon referencyjny - w Niemczech jest 6 kwintali, a u nas są 3 kwintale. Czyli nawet za 10 lat polski rolnik będzie w niekorzystnej sytuacji w stosunku do rolnika niemieckiego, i jest tylko pytanie, ilu tych rolników będzie. Ilu tych rolników będzie za 10 lat przy tak niekorzystnej relacji i cen, i warunków gospodarowania, które tutaj mamy? Ja nie chcę mówić o sprawach fitosanitarnych, weterynaryjnych, które tu będziemy omawiać.</u>
          <u xml:id="u-93.13" who="#PosełPiotrKrutul">I jeszcze konkretna sprawa odnośnie do ustawy - ta ustawa jest gniotem legislacyjnym, jest nieprzygotowana. Żeby nie było tak, że to jest wina Wysokiej Izby, mam pytanie do pana marszałka. Panie marszałku, wszystkie ustawy, które dotyczą dostosowania polskiego ustawodawstwa do prawa unijnego, były kierowane do Komisji Europejskiej. Ten projekt ustawy ujrzał światło dzienne dopiero w dwa tygodnie od dnia przedłożenia - przypominam, 3 października został złożony, ale dwa tygodnie leżał u pana marszałka Borowskiego w szufladzie, dwa tygodnie później żeśmy go otrzymali. I teraz - pan marszałek Borowski nie kieruje go do Komisji Europejskiej, tak jak wszystkie inne projekty ustaw dostosowujących do Unii, tylko kieruje do komisji rolnictwa. Dlaczego? Żeby odpowiedzialność za niewprowadzenie dopłat bezpośrednich sprowadzić na sejmową komisję rolnictwa - oto chłopi są winni itd. W związku z tym wnoszę: niech to również będzie odpowiedzialność przewodniczącego sejmowej Komisji Europejskiej pana Oleksego. Proszę bardzo, odpowiadajmy wspólnie i połączmy siły, żeby po prostu to zatwierdzić.</u>
          <u xml:id="u-93.14" who="#PosełPiotrKrutul">Te projekty rozporządzeń, które są, to tylko i wyłącznie wirtualne rozporządzenia, bo jeżeli rozporządzenie dotyczące dobrej kultury, czyli w sprawie określenia minimalnych wymagań utrzymania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska... te trzy zdania to nie jest żadne rozporządzenie. To jest rzeczywiście podparcie się - musi być rozporządzenie itd. Ale najistotniejszą sprawą z tego jest wniosek, który tu jest zawarty. On nie jest kompletny, ten wniosek nie zawiera najważniejszej tabelki: obszar, numer mapy, numer... powiedzmy sobie, rośliny itd. I nieprawdą jest to, co powiedział pan Aleksander Grad z Platformy Obywatelskiej, że możemy zgłaszać 15 marca. Rolnik musi zasiać i wtedy dopiero, na podstawie tego...</u>
          <u xml:id="u-93.15" who="#PosełPiotrKrutul">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-93.16" who="#PosełPiotrKrutul">...co zasiał, może składać wniosek.</u>
          <u xml:id="u-93.17" who="#PosełPiotrKrutul">I sprawa najważniejsza. Rozporządzenie Komisji Europejskiej dotyczące dopłat bezpośrednich będzie zatwierdzone dopiero w przyszłym roku, w lutym lub w marcu, i my musimy do tego momentu czekać. Jeżeli nie mamy rozporządzenia, to ta ustawa jest fikcją, Wysoka Izbo - ta ustawa jest fikcją. My musimy czekać na rozporządzenie, bo to będzie podstawa prawna do wypłacenia dopłat bezpośrednich. Owszem, jeżeli pan minister i rząd chcą zatwierdzić tę ustawę, żeby odfajkować: o, jest ustawa o dopłatach, to niech powiedzą, że ta ustawa będzie nowelizowana w przyszłym roku po zatwierdzeniu rozporządzenia Komisji Europejskiej dotyczącego dopłat bezpośrednich.</u>
          <u xml:id="u-93.18" who="#PosełPiotrKrutul">I na zakończenie: koszty, które już zostały poniesione na budowę zintegrowanego systemu ewidencji gospodarstw i zwierząt, tzw. IACS, to prawie 5 mld zł i to nie jest jeszcze ostatnie słowo - 5 mld zł. Koszty poniesione na kolczykowanie zwierząt... I, panie ministrze, proszę powiedzieć polskim rolnikom, czy kolczykowanie zwierząt jest potrzebne do uzyskania dopłat bezpośrednich? Proszę znieść ten mit, który mówi, że musimy kolczykować zwierzęta, ponieważ to jest potrzebne do uboju. Owszem, bydło tak, ponieważ to służy wyłącznie kontrolowaniu bezpieczeństwa żywności, jeżeli chodzi o chorobę wściekłych krów, BSE, ale nie trzeba już kolczykowania świń itd., a będzie to wykonywane, już nie mówię o opisach koni, na koszt rolnika. To są koszty związane z nami - administracja przecież zwiększa się w projekcie budżetu państwa na przyszły rok, zwiększa się administracja w agencji z 3950 etatów na dzień 1 stycznia 2004 r. do 7655 etatów na 31 grudnia 2004 r. Czyli na administrację idzie prawie 450 mln zł, a koszty agencji zwiększają się do prawie 2 mld zł na administrację. A gdzie rolnicy, gdzie te pieniądze dla polskich rolników z naszego budżetu? Tych pieniędzy po prostu nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-93.19" who="#PosełPiotrKrutul">Kończąc, Wysoka Izbo - owszem, nie będziemy wnosić o odrzucenie tego projektu ustawy, żeby nie mówiono, iż klub Ligi Polskich Rodzin jest przeciwko dopłatom bezpośrednim. My cały czas mówiliśmy przed referendum, też 2 lata temu, odnośnie jeszcze do SAPARD-u, że to jest fikcja, to jest mit, który wmawiamy polskim rolnikom. Ale chciałbym jeszcze raz powiedzieć, żebyśmy mówili w tej Wysokiej Izbie... żeby polski rolnik mógł usłyszeć prawdę, ponieważ, niestety, ani media publiczne, ani radio, ani telewizja nie chcą dopuścić do konkretnej, rzetelnej debaty praktycznej, merytorycznej na poszczególne tematy. Owszem, ogólnikami mówimy i nie słyszałem, żeby ktokolwiek powiedział, ile złotych będzie z tych dopłat bezpośrednich. Tych pieniędzy dla polskich rolników w 2004 r. na dopłaty bezpośrednie niestety nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Tak gwoli wyjaśnienia: marszałek Sejmu, zresztą po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierował ten projekt do komisji rolnictwa, uznając, że jest to ustawa tak ważna dla polskich rolników, iż z merytorycznego punktu widzenia będzie najlepiej, jeśli tym się zajmie komisja rolnictwa. Ponieważ w przypadku projektów dostosowujących istnieje szczególny tryb postępowania, to skierowanie marszałka jest wiążące, ale komisja rolnictwa może w trybie art. 101 regulaminu zwrócić się o opinię do innej komisji, a więc również do Komisji Europejskiej. Tak że to jest taka sugestia już pod adresem komisji rolnictwa, która ma nad tym procedować.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi Krutulowi.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Sztwiertnię, który wystąpi w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PosełJanSztwiertnia">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie innych ustaw (druk sejmowy nr 2082). Chciałbym podkreślić: dotyczące tej ustawy, a nie, jak niektórzy przedmówcy czynili, opinię dotyczącą całości rolnictwa i przetwórstwa związaną z naszą akcesją do Unii Europejskiej. Może taka dyskusja powinna się odbyć, chociaż ona się już w Wysokiej Izbie odbywała.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#PosełJanSztwiertnia">Celem ustawy, nad którą dzisiaj dyskutujemy, jest wprowadzenie rozwiązania prawnego i organizacyjnego związanego z systemem jednolitej płatności obszarowej oraz płatności uzupełniającej z budżetu państwa w oparciu o wynegocjowane w traktacie akcesyjnym warunki płatności bezpośrednich. Zgodnie z postanowieniem art. 249 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską rozporządzenia unijne obowiązują w całości i są stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Projektowana ustawa wydawana jest na podstawie rozporządzenia Unii Europejskiej, zawiera regulacje proceduralne i kompetencyjne m.in. w zakresie składania wniosków oraz przyznawania producentom rolnym płatności bezpośrednich.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#PosełJanSztwiertnia">System płatności bezpośrednich składa się zgodnie, z wynegocjowanymi warunkami, z dwóch komponentów: po pierwsze, z jednolitej płatności obszarowej finansowanej z budżetu Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej i, po drugie, z płatności uzupełniającej z budżetu krajowego. System jednolitej płatności obszarowej przewiduje objęcie dopłatami wszystkich użytków rolnych powyżej 1 ha utrzymanych w dobrej kulturze rolnej. Warunkiem uzyskania płatności jest posiadanie przez producenta rolnego działek rolnych o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, które kwalifikują się do objęcia płatnościami. Płatności będą składały się z jednolitej płatności obszarowej, o której już mówiłem, przy czym stawkę wypłat na 1 ha gruntów rolnych określi Komisja Europejska, oraz płatności uzupełniającej, która będzie finansowana z budżetu państwa przy częściowym wsparciu ze środków „Programu rozwoju obszarów wiejskich”.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#PosełJanSztwiertnia">Płatności, na wniosek producenta rolnego, przyznaje się w drodze decyzji administracyjnej kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, po uzyskaniu przez tę agencję akredytacji. Art. 4 projektowanej ustawy określa przypadki przeniesienia płatności na innego producenta, posiadacza gospodarstwa, ponadto zobowiązuje ministra właściwego do spraw rozwoju wsi do określenia w drodze rozporządzenia wzorów wniosków i warunków przyznawania płatności, mając na uwadze przede wszystkim zabezpieczenie przed nieuzasadnionym przyznaniem płatności. Art. 5 ustawy określa drogę odwoławczą od decyzji w sprawie przyznania płatności. W projekcie ustawy w art. 6 określono upoważnienie kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do przeprowadzania kontroli prawidłowości danych zawartych we wniosku producenta rolnego.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#PosełJanSztwiertnia">W projekcie ustawy zaproponowano również zmiany innych ustaw, w tym ustawy o utworzeniu Agencji Rynku Rolnego oraz ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zmiany te są związane z przygotowaniem obsługi płatności w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Ponadto proponuje się zmianę ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych związaną z przeniesieniem zadania z zakresu realizacji dopłat do przetwarzania słomy lnianej i konopnej. Wydawanie decyzji w tej sprawie przypisano dyrektorowi oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego, jak również przeprowadzanie kontroli w zakresie spełniania przez producentów warunków przyznania dopłat. Agencja Rynku Rolnego będzie również prowadziła rejestr uznanych przetwórców.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#PosełJanSztwiertnia">Jednolita płatność obszarowa wprowadzona na mocy traktatu akcesyjnego jest rozwiązaniem szczególnym. Jest to system w porównaniu z ogólnymi zasadami wsparcia bezpośredniego znacznie uproszczony. Wielkość należnych płatności jest proporcjonalna do powierzchni użytków rolnych, bez brania pod uwagę wskaźników produkcji rolnej. Jednolita płatność obszarowa ma charakter z założenia przejściowy i jest skierowana wyłącznie do nowych państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#PosełJanSztwiertnia">Wdrożenie mechanizmów płatności bezpośrednich przewidziane w projekcie ustawy nastąpi z dniem akcesji. Niezbędne jest jednak przygotowanie inwestycji i procedur do realizacji tego zadania w okresie przedakcesyjnym. System administrowania płatnościami bezpośrednimi oraz kontrola prawidłowości ich stosowania wymagają budowy złożonej struktury administracyjnej oraz systemu informacyjnego. Od sprawności administracyjnej będzie zależeć wykorzystanie przez polskie rolnictwo bezpośredniego wsparcia dochodów rolniczych udzielanego przez Unię Europejską w ramach Wspólnej Polityki Rolnej.</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#PosełJanSztwiertnia">Projekt ustawy był konsultowany ze związkami i organizacjami rolników. Zgłoszone w czasie konsultacji wnioski zasadne i zgodne z przepisami Unii Europejskiej były uwzględnione przy opracowaniu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#PosełJanSztwiertnia">Wysoki Sejmie! Projekt ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz zmianie niektórych ustaw ma kapitalne znaczenie dla stosowania systemu prawno-administracyjnego do realizacji płatności bezpośrednich zgodnie z przepisami Unii Europejskiej. Stąd Klub Parlamentarny Unii Pracy opowiada się za jak najszybszym uchwaleniem ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Franciszka Franczaka, który przedstawi stanowisko koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełFranciszekFranczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt odnieść się do omawianego projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie innych ustaw, ma na celu unifikację rozwiązań unijnych i polskiego systemu prawnego. Jednakże należy zauważyć, iż w traktacie akcesyjnym ustalono nowe rozwiązanie dla prawa wspólnotowego. Jest nim dwuetapowy system dopłat bezpośrednich. Zasadniczym novum jest pierwszy człon powyższego systemu, a mianowicie jednolita płatność obszarowa, bilansowana z budżetu Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej. Przejście na ten system będzie pozostawało w gestii państw członkowskich. Natomiast korzystanie z drugiego elementu - płatności uzupełniających będzie wymagało upoważnienia Komisji Europejskiej. System jednolitej płatności obszarowej jest rozwiązaniem przejściowym i będzie mógł być stosowany maksymalnie do 2008 r. Po akcesji płatności bezpośrednie realizowane będą przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, natomiast system kontroli całości procesu będzie przebiegał dwuetapowo: system IACS oraz kontrola u rolników korzystających z dopłat. Również wyznaczenie jako warunku niezbędnego do uzyskania dopłat do przetwarzania uzyskania wpisu do rejestru uznanych przetwórców wydaje się pozytywnym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PosełFranciszekFranczak">Kwestiami dyskusyjnymi pozostają przede wszystkim dwa zagadnienia: umożliwienie skorzystania z płatności bezpośrednich jedynie producentom rolnym posiadającym grunty rolne utrzymywane w dobrej kulturze oraz granica obszarowa gruntów rolnych dla uprawnionych. Choć zasada wielkości granicznej 1 ha utraci moc obowiązującą w niniejszej ustawie z dniem akcesji do Unii, to być może korzystniejszym rozwiązaniem tej kwestii byłoby pozostawienie wielkości przyjętej w traktacie akcesyjnym. Wielkość 0,3 ha nie wykluczałaby drobnych producentów rolnych z całego procesu dopłat. Myślę, że wskazane byłoby również ponownie zastanowić się nad zadeklarowaną wielkością 1 ha powierzchni, przedstawioną do uwzględnienia przez Komisję Europejską.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#PosełFranciszekFranczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektowane rozwiązania mają przede wszystkim na celu dostosowanie polskich unormowań tego zagadnienia do wspólnotowego prawa oraz postanowień przyjętych w traktacie akcesyjnym w tym zakresie, co niewątpliwie czynią. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Marka Zagórskiego o wystąpienie w imieniu koła Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełMarekZagórski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PosełMarekZagórski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego wobec rządowego projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PosełMarekZagórski">Proces przygotowania polskiego prawodawstwa do standardów unijnych w obszarze obsługi płatności bezpośrednich rozpoczęto od uchwalenia 25 lipca 2001 r. ustawy o krajowym systemie ewidencji gospodarstw rolnych i zwierząt gospodarskich. W tym samym czasie rozpoczęto też proces dostosowywania przepisów prawa dotyczących prowadzonego przez agencję restrukturyzacji rejestru zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PosełMarekZagórski">Począwszy od 2001 r., prawodawstwo polskie dostosowywane było do wymogów Unii Europejskiej pod kątem obowiązującego obecnie w Unii systemu administrowania dopłatami dla rolnictwa określanego mianem systemu standardowego. W tym samym kierunku prowadzone też były prace mające przygotować agencję restrukturyzacji do funkcjonowania jako agencja płatnicza.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#PosełMarekZagórski">W listopadzie 2002 r. zapadła decyzja o wyborze przez Polskę tzw. uproszczonego systemu dopłat bezpośrednich, nazwanego systemem jednolitej płatności obszarowej. Potrzeba więc było aż roku, aby rząd zdołał przygotować odpowiednie regulacje prawne niezbędne do przygotowania polskich instytucji do funkcjonowania w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Przypomnieć należy, że również niedawno weszła w życie ustawa o uruchamianiu środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej. Ustawa ta oraz wydane na jej podstawie akty wykonawcze są niezbędne do przeprowadzenia akredytacji polskich agencji płatniczych oraz do wydawania przez ministra finansów tzw. aktów akredytacji. Również dokładnie roku potrzebowała agencja, aby zaprzestać prac nad budową systemu standardowego i zawrzeć odpowiednią nową umowę na wykonanie systemu informatycznego zdolnego do obsługi dopłat bezpośrednich na zasadach uzgodnionych w traktacie akcesyjnym. Taka umowa, aneks do umowy pierwotnej, została zawarta dosłownie kilka dni temu.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#PosełMarekZagórski">Rozwiązania przyjęte w ustawie są rozwiązaniami w związku z tym nowymi, niefunkcjonującymi wcześniej w prawodawstwie unijnym. Po części opierają się na postanowieniach traktatu akcesyjnego, który częściowo zmienił przepisy rozporządzenia Rady nr 1259/1999. Należy jednak pamiętać, że Komisja Europejska w dalszym ciągu pracuje nad kolejnymi zmianami swojego prawodawstwa w zakresie systemu dopłat dla nowych państw członkowskich, a jego ostateczny kształt nie jest jeszcze znany. A zatem istnieje duże niebezpieczeństwo czy też duża pewność, że będziemy jeszcze do tej sprawy musieli wracać.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#PosełMarekZagórski">Zgodnie z założeniami przyjętymi przez rząd w projekcie płatność ma przysługiwać producentowi rolnemu, który posiada grunty rolne, utrzymuje je w dobrej kulturze rolnej, zachowując przy tym wymogi ochrony środowiska, a ponadto złoży w odpowiednim terminie wniosek do właściwego miejscowo oddziału powiatowego agencji restrukturyzacji. Warunkiem sine qua non jest również to, aby łączna powierzchnia działek rolnych zgłaszana przez producenta rolnego była nie mniejsza niż 1 ha; sama powierzchnia pojedynczej działki rolnej nie może zaś być mniejsza niż 0,1 ha.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#PosełMarekZagórski">Wydaje się, iż warunkiem, który może wywołać najwięcej kontrowersji w przypadku weryfikacji zasadności przyznania dopłat, będzie wymagane przez ustawę utrzymywanie gruntów w tzw. dobrej kulturze rolnej, a ponadto zachowanie przez producenta rolnego wymogów ochrony środowiska. Te drugie nie są tak naprawdę w ogóle zdefiniowane. Jeśli zaś chodzi o to pierwsze, jest odwołanie w projekcie rozporządzenia do lustracji i określenia na poziomie takim, że stan dobrej kultury rolnej określa się wizualnie. Będzie to na pewno budziło wiele kontrowersji i wiele emocji.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#PosełMarekZagórski">Kolejnym warunkiem niezbędnym do otrzymania płatności jest złożenie przez posiadacza gospodarstwa odpowiedniego wniosku w agencji. Wzory takich wniosków będą mogły być tak naprawdę formalnie uruchomione po zakończeniu biegu całego procesu legislacyjnego, bo będą określone w drodze rozporządzenia. Z kolei te wnioski będzie niestety można składać do agencji i teraz jest pytanie: kiedy? Otóż w ustawie przyjęto termin od 15 kwietnia do 15 czerwca, a do 15 kwietnia jest raptem nieco więcej niż 5 miesięcy. Zważywszy na stan przygotowań agencji, możemy mieć taką sytuację, że będzie się składało wnioski do agencji, która jeszcze nie będzie miała akredytacji. Gdyby założyć wariant całkowicie zły, to możemy mieć taką sytuację, że i termin 15 czerwca może być niewystarczający. A więc jest pytanie, czy nie lepiej tutaj zastosować szerszego zakresu i większej możliwości elastyczności, po to chociażby, żeby dmuchać na zimne, bo, mówię, zostało nieco ponad 5 miesięcy, a procedura akredytacyjna jeszcze się nie zakończyła. Jeżelibyśmy mierzyli tę procedurę tymi samymi miarami jak w przypadku SAPARD, to niestety to będzie jeszcze bardzo długo trwało.</u>
          <u xml:id="u-99.9" who="#PosełMarekZagórski">Panie marszałku, jeszcze sekundkę.</u>
          <u xml:id="u-99.10" who="#PosełMarekZagórski">Brakuje w tej ustawie tak naprawdę także wyliczenia kosztów. Jest odniesienie do poprzedniej ustawy, natomiast sam aneks wprowadza nowelizację kosztów. Dobrze by było, żebyśmy wreszcie mogli się dowiedzieć, ile cały IACS kosztował.</u>
          <u xml:id="u-99.11" who="#PosełMarekZagórski">I na zakończenie, panie marszałku, sprawa chyba zasadnicza dla całej tej ustawy. Otóż w art. 3 ust. 1 wskazuje się kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jako właściwego do wydania decyzji o płatności pod warunkiem pełnienia przez agencję funkcji płatniczej. Ustawa nie przewiduje alternatywy. Niestety, w dalszym ciągu, zwłaszcza w świetle sygnałów płynących z Brukseli, nie jest pewne, czy agencja będzie do realizacji płatności bezpośrednich odpowiednio przygotowana, a jak powiedział w dzisiejszym wywiadzie minister rolnictwa, nie ma planu awaryjnego. Należy wierzyć - w tej chwili niestety jest to tylko kwestia wiary - że chociaż nie ma planu awaryjnego, to nie będzie awarii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Bożenę Kozłowską, która wystąpi w imieniu koła Polskiego Bloku Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełBożenaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Koła Parlamentarnego Polski Blok Ludowy mam zaszczyt przedstawić stanowisko koła w sprawie projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie innych ustaw wraz z projektami podstawowych aktów wykonawczych. Proponowana ustawa wprowadza nowe rozwiązania prawne i organizacyjne związane z systemem płatności obszarowej, który został dokładnie opisany w traktacie akcesyjnym. W związku z powyższym w przygotowanym projekcie zaproponowano przepisy, do których wydania zostały upoważnione państwa członkowskie w rozporządzeniu Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PosełBożenaKozłowska">Zaproponowany system jednolitej płatności obszarowej jest rozwiązaniem nowym, które dotychczas nie było stosowane w obecnych państwach członkowskich. W naszych warunkach system ten będzie funkcjonował przez 3 lata, a okres jego stosowania może być przedłużony o kolejne 2 lata, do roku 2008. System jednolitej płatności przewiduje dopłaty do wszystkich użytków rolnych utrzymywanych w dobrej kulturze rolnej wysokości od 25 do 35% w latach 2004–2006. System ten przewiduje także podnoszenie dopłat do 55, 60 i 65% w wypadku upraw objętych wsparciem w ramach rozporządzenia nr 1259 z roku 1999.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PosełBożenaKozłowska">Wedle projektowanej ustawy płatności bezpośrednie będą przysługiwały producentom rolnym, pod warunkiem że łączna powierzchnia ich działek rolnych przekroczy 1 ha. Płatności te będą składały się z jednolitej płatności obszarowej, której stawkę wypłat za 1 ha gruntów rolnych określi Komisja Europejska, oraz płatności uzupełniających, które będą finansowane z budżetu krajowego. Płatności ww. będą przyznawane w drodze decyzji administracyjnej podejmowanej przez kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Warunkiem niezbędnym uzyskania dopłat do przetwarzania będzie uzyskanie wpisu do rejestru uznanych przetwórców, który będzie prowadzić Agencja Rynku Rolnego. Terminy wydania decyzji w sprawie wpisania do rejestru będą obowiązywać tylko do akcesji, po akcesji zaś będą obowiązywać normy prawne określone w przepisach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PosełBożenaKozłowska">System administrowania płatnościami bezpośrednimi oraz kontrola prawidłowości ich stosowania wymaga budowy złożonej struktury administracyjnej oraz systemu administracyjnego IACS. Od sprawności jego działania będzie zależało wykorzystanie przez polskie rolnictwo dopłat bezpośrednich. Określa się w przepisach, iż pomoc przy wypełnieniu wniosków o płatności producenci rolni będą mogli uzyskać w ośrodkach doradztwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PosełBożenaKozłowska">Tyle, jeśli chodzi o projekt ustawy, jego założenia, warunki, obowiązki i prawa, jakie mają producenci rolni i organy administracji państwowej. Tyle, jeśli chodzi o suche zapisy. Codzienna rzeczywistość i proza życia zmuszają nas do bardziej realnego spojrzenia na omawiane zapisy. Zapisy o płatnościach wynegocjowane w Kopenhadze, które miały stać się sztandarowymi efektami negocjacji, z biegiem czasu zaczynają tracić kolor. Ludzie, którzy owe zapisy poczytywali za swój ogromny sukces, zaczynają przemawiać innym językiem, językiem pozbawionym wirtuozerii, pompatycznej dumy z tego, co osiągnęli. Jasne bowiem staje się, że w życiu nigdy nie jest tak, że ktoś daje coś za darmo. To, co było rzeczą niekwestionowaną, pewną ponad wszelką wątpliwość w zderzeniu z rzeczywistością nie jest już tak jednoznaczne. Okazuje się, że granica między płatnością netto a płatnością brutto jest bardzo płynna i bardzo łatwo można ją przekroczyć. Może się okazać, że zamiast brać, będziemy dawać. Nasi negocjatorzy z zapałem, ale chyba bez wiary, bo poznali dobrze realia, przekonywali nas, że wstąpienie do Unii Europejskiej to tylko korzyści.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#PosełBożenaKozłowska">Dzisiaj po referendum niemądrze byłoby kwestionować to, co zostało podjęte. Należy przyjąć taki stan, jaki jest, i działać, by ponosić jak najmniejsze straty. Ale czy taką wizję wstąpienia do wspólnej Europy przedstawiono polskiemu społeczeństwu? Piętrzące się trudności, brak postępu w przystosowaniu się do realiów unijnych - ta wizja napawa smutkiem. Okazać się bowiem może, że najbliższy czas spędzimy na pospiesznym łapaniu tego, co jeszcze jest poza naszym zasięgiem.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#PosełBożenaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Polskiego Bloku Ludowego, które nigdy nie było bezkrytycznym zwolennikiem naszego przystąpienia do Unii Europejskiej, rozumie konieczność podjęcia uregulowań prawnych, które w znacznej mierze uważa za mało oczywiste. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Duliasa, który wystąpi w imieniu koła Polskiej Racji Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowne Posłanki i Posłowie! Pół roku temu, może trochę wcześniej, pan minister Olejniczak, siedząc tam, w ławach, bił mocno brawa w momencie, kiedy pan premier głosił, ile to pieniędzy z Kopenhagi przywiózł do Polski. Wtedy bardzo zdecydowanie mówił - ani jednego euro się nie uroni z pieniędzy, które tam dla nas przeznaczono. I teraz mamy tego efekty. Pan premier nie dotrzymał słowa, może z obiektywnych przyczyn. 55, 60, 65% zostało już zapisanych na kartach historii. Ulotki, na których napisano: 160, 181 282 zł do hektara, to też już jest historia. Teraz stoimy nad przepaścią. Około pół roku temu, przed referendum, wcześniej po Kopenhadze, gdzie negocjowaliśmy wszystkie warunki, przekonywaliśmy społeczeństwo polskie do wejścia do Unii. Zagrożenia, które coraz niżej wiszą nad Polską, bo trzeba sobie zdać sprawę, że jesteśmy w coraz trudniejszej sytuacji, to nic innego jak potwierdzenie efektów przewidywanych przez niemal wszystkie opcje polityczne, dzisiejszą opozycję i koalicje, które od kilkunastu lat przekazywały sobie władzę. Warto zwrócić uwagę, że będąca w opozycji opcja bardziej krytycznie podchodziła do poszczególnych zaleceń i dyrektyw unijnych. Dotyczy to przede wszystkim rolnictwa, bo od tego się zaczęło, zaangażowanie w rolnictwo stanowi 50% zaangażowania unijnego w gospodarkę poszczególnych krajów. Ale to jest tylko tło polityczne.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PosełStanisławDulias">Natomiast ważniejszą stroną - sądzę, że jest czas i pora, żeby o tym powiedzieć - jest strona merytoryczna, za którą odpowiadały konkretne osoby wyznaczane przez poszczególne rządy, wykonując zadania, często nie za drobne pieniądze; może dlatego nie zauważały interesu Polski, a jedynie daną chwilę, która ich gloryfikowała. Dzisiaj mamy tego efekty. Dobitnym przykładem jest tu aktualna koalicja, a przed dwoma laty opozycja, która na zasadzie różdżki czarodziejskiej zmieniła swoje poglądy. Nie sądzę, że o tym decydowały głębokie przemyślenia czy też patriotyczne poglądy. Przybliżające się realia naszego wejścia do Unii Europejskiej uwidaczniają coraz bardziej, delikatnie mówiąc, błędy popełnione podczas negocjacji, a dosadniej, nieudolność albo świadome sprzedawanie Polski. Obojętne, jak to nazwiemy, nie zmienimy faktów, które mówią, że jesteśmy coraz bliżej centrum potężnego grzęzawiska. Wyjście z niego będzie bardzo kosztowne, zapłaci za nie społeczeństwo. Pewnikiem w tym jest to, że dalsze kroczenie tą drogą bez wzmacniania podłoża może okazać się tragiczne. I nie ma już czasu na dywagacje o przebytej drodze, a wszystkie siły powinny być skierowane na postawienie diagnozy odnośnie do aktualnej sytuacji w celu podjęcia ponadpartyjnych działań. Bardzo dobrze się dzieje, że dyskutujemy na ten temat, że myślimy o ustawach, o przepisach, które może pocieszą, a może wprowadzą coś korzystnego dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PosełStanisławDulias">Niestety, uwarunkowania, które stworzyliśmy, począwszy od likwidacji PGR i zespołowego rolnictwa, aż po kolejny etapy wyniszczania odnowy całego nasiennictwa i poszczególnych zespołów, doprowadziły do dzisiejszej sytuacji, że jesteśmy bardzo mocni tylko na kilku płaszczyznach. Jedną z tych płaszczyzn są agencje - mamy ich dużo, są one bardzo silne liczbowo, ale efekty są różne. Teraz dojdzie do tego, że koszty utrzymania agencji przewyższą dopłaty, które powinniśmy przeznaczyć dla ponad miliona, a może i 1,5 mln gospodarstw rolnych; nie ma tu dokładnej ewidencji. Wypada w tym miejscu wspomnieć o IACS, który jest doskonałym przykładem. Po raz trzeci pachnie wokół tego aferą - bez żadnego rozliczania, bez skutków, bez efektów.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#PosełStanisławDulias">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#PosełStanisławDulias">Koło Poselskie Polskiej Racji Stanu uważa, że problem jest na tyle ważki, że należy o nim dyskutować, mówić. Twierdzimy jednak, że te zapisy nic nie gwarantują, przede wszystkim nic dobrego dla rolników. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Jerzy Czerwiński wystąpi w imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz o zmianie innych ustaw, zawartego w druku 2082.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PosełJerzyCzerwiński">Przed referendum akcesyjnym tzw. euroentuzjaści, właściwie należy ich określić jako euroślepców, łudzili Polaków, w tym w szczególności rolników, jakie profity, jakie pieniądze otrzymamy od Unii Europejskiej, jeśli się tylko do niej zapiszemy. Szczególnie dużo mówiono o tzw. dopłatach bezpośrednich otrzymywanych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Tryb pracy i kształt projektu ustawy, który omawiamy, jasno pokazuje, czego tak naprawdę możemy się spodziewać ze strony Unii.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PosełJerzyCzerwiński">W art. 1 projektu stwierdza się: „Ustawa określa warunki i tryb udzielania producentom rolnym płatności bezpośrednich określonych przepisami Unii Europejskiej”. Jednak tak naprawdę projekt nie określa ani tych warunków, ani też tego trybu, bo czy można to zrobić zaledwie w 5 artykułach mieszczących się na 2 kartach maszynopisu? Czy sposób wypłaty pieniędzy dla ponad 2 mln gospodarstw rolnych może być określony w tak nieprecyzyjnym akcie prawnym? Jak można mówić o określeniu trybu, jeśli w ustawie nie wskazano żadnych terminów - poza przejściowymi w roku 2004 - składania wniosków przez producentów rolnych, jak również terminów wypłat?</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PosełJerzyCzerwiński">Jako ciekawostkę można podać, że art. 10 w jednej ze zmienianych ustaw szczegółowych, to jest w ustawie o organizacji rynków rolnych, dotyczący wąskiej, wycinkowej sprawy, mianowicie przetwarzania słomy lnianej lub konopnej na włókno, jest objętościowo porównywalny ze wszystkimi przepisami materialnymi projektu ustawy. Jest też inne kuriozum, czyli zapis uzależniający tryb udzielania płatności od zdarzeń przyszłych i niepewnych, to jest od uzyskania akredytacji przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Dodajmy do tego wiele pojęć, które nie są zdefiniowane w ustawie w sposób dostateczny, co będzie rodzić w przyszłości trudności interpretacyjne, jak pojęcie producenta rolnego.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PosełJerzyCzerwiński">Na koniec chcę powiedzieć, że najważniejsze postanowienia, np. określenie wskaźników utrzymania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej albo określenie roślin objętych płatnościami uzupełniającymi, wyrzucono z treści ustawy do aktów niższego rzędu, to jest do rozporządzeń. Pytanie, czy taki zapis jest w ogóle konstytucyjny, bo przecież dotyczy spraw podstawowych, które powinny być regulowane ustawowo. Reasumując, stwierdzam, że mamy do czynienia z projektem ustawy, który można określić jasno i krótko: knot legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Czym minister Plewa tłumaczył przed chwilą taki, a nie inny kształt ustawy? Tym, że nie opracowano jeszcze odpowiedniego rozporządzenia unijnego, bo dopiero treść tego aktu tak naprawdę opisze to, jaki będzie właściwy tryb uzyskiwania dopłat bezpośrednich przez naszych rolników. A więc ta ustawa jest przedwczesna, albo raczej - i do tego się przychylam - grubo spóźniona. Raczej to drugie, bo przecież traktat akcesyjny wynegocjowaliśmy w grudniu, przed rokiem. Każdy oprócz członków rządu domyśla się, że Unia będzie dążyła do takiej sytuacji, by zapłacić jak najmniej naszym rolnikom. Jak najprościej to osiągnąć? Na przykład przez zbyt późne wydanie odpowiednich aktów prawnych. Jednak strona polska powinna być na to przygotowana i powinna postawić Unię przed faktami dokonanymi, np. w postaci gotowych ustaw uchwalonych przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#PosełJerzyCzerwiński">W tej chwili mamy sytuację następującą: stracono blisko rok, rozporządzenia unijnego nie ma, ustawy uchwalonej przez Sejm brak, jej projekt, byle jaki, rząd złożył zbyt późno. W efekcie już teraz z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością można stwierdzić, że budowany w oparciu o te akty Zintegrowany System Zarządzania i Kontroli nie będzie gotowy na czas, a brak IACS oznacza po prostu brak dopłat bezpośrednich. Jeśli jest inaczej, to niech minister w imieniu rządu złoży publicznie zapewnienie, że system IACS będzie gotowy i przetestowany przed 1 maja 2004 r. i że rolnicy dostaną należne im pieniądze na czas, biorąc pod uwagę np. kłopoty, które wynikną przy wprowadzaniu danych do systemu wskutek bałaganu w ewidencji gruntów i w stosunkach własnościowych na polskiej wsi. Czekamy na odpowiedź, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">To było ostatnie z wystąpień w imieniu kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pozostała jeszcze liczna grupa posłów chcących zadać pytania. Jest w tej chwili na liście 17 osób: panowie posłowie Stec, Krutul, Woda, Kalemba, Zarzycki, panie Łyżwińska i Hojarska, panowie Aszkiełowicz, Łączny, Łyżwiński, Curyło, Ajchler, Stanibuła, Janowski, Klukowski, Korzeniowski i Antochowski.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Czy ktoś jeszcze chciałby się dodatkowo zgłosić? Nie widzę dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sam też będę chciał zadać pytanie, sygnalizuję to.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Z uwagi na to, że lista jest dość długa, proszę, aby pytania nie przekraczały 2 minut.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, jako pierwszy pan poseł Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełStanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Po publikacjach prasowych dotyczących prawdopodobnego raportu Komisji Europejskiej, gdzie będą uwagi odnośnie do terminowości przygotowania systemu IACS, który jest niezbędny do dopłat bezpośrednich, pojawiła się informacja, że minister rolnictwa osobiście będzie monitorował przebieg procesu przygotowania systemu poprzez uzyskiwanie codziennych raportów na temat realizacji zadań. Czy może pan minister powiedzieć kilka słów na ten temat? Proszę o to, gdyż jest to bardzo ważne, aby system zaczął funkcjonować w odpowiednim czasie. Nikt z nas obecnych na tej sali nie wyobraża sobie sytuacji, że z powodu barku IACS możemy nie uzyskać dopłat bezpośrednich w przyszłym roku. Zatem bardzo proszę o kilka szczegółów na ten temat i jednoznaczną odpowiedź, że ministerstwo rolnictwa zrobi wszystko, aby system IACS zaczął funkcjonować w terminie.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PosełStanisławStec">Drugie pytanie jest związane z tym, że istnieje zasada refundacji dopłat bezpośrednich, tzn. nasz kraj musi najpierw wydatkować środki własne, którymi dofinansuje dopłaty, oraz środki, które należą się nam z Unii Europejskiej, i dopiero po trzech miesiącach od zrealizowania tych wypłat nastąpi refundacja. Czy rząd polski nie próbował wnosić o zaliczkowanie tych dopłat? Poprawiłoby to sytuację budżetową. Jest to naprawdę bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełStanisławStec">I trzecie, krótkie pytanie: czy w czasie prac w komisji, już nad projektem ustawy, Rada Ministrów przedłoży propozycję stawek uzupełniających dopłat do poszczególnych hektarów upraw? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Piotra Krutula.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełPiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PosełPiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Kilka krótkich pytań. Myślę, że jest bardzo ważne, żeby nie tylko Wysoka Izba, ale też polscy rolnicy dowiedzieli się prawdy od pana ministra, który jest najbliżej Brukseli. W dniu dzisiejszym prasa donosi, że rolnikom znów obetną.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Co?)</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PosełPiotrKrutul">Dopłaty bezpośrednie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#PosełPiotrKrutul">Czy mógłby się pan minister ustosunkować do propozycji Komisji Europejskiej, odnośnie do założeń Komisji Europejskiej, żeby zabrać zwłaszcza polskim rolnikom to, czego im jeszcze nie dali? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#PosełPiotrKrutul">Drugie: czy prawdą jest, że Komisja Europejska będzie grała z nami w kotka i myszkę - to, co mówił poseł Czerwiński - że jeżeli my ustalamy projekt rozporządzenia dotyczący właśnie tego, co ostatnio było powiedziane, w sprawie określenia rodzaju roślin objętych płatnościami... Ostatnie zdanie w uzasadnieniu brzmi: projekt rozporządzenia musi uzyskać akceptację Komisji Europejskiej. Jeżeli nie uzyska za pierwszym razem, za drugim, za trzecim, ile czasu ma Komisja Europejska do zatwierdzenia naszego rozporządzenia, bez którego nie będziemy mogli... Przecież oni mogą nie zatwierdzić do końca 2004 r., 2005 r., tak jak było z SAPARD. Przepychanki trwały 3 lata, to samo oni mogą zrobić teraz.</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#PosełPiotrKrutul">Proszę teraz powiedzieć mi, Wysokiej Izbie i nawet społeczeństwu, które nas słucha, czy prawdą jest, jeżeli chodzi o istotę dopłat bezpośrednich, że dopłaty te nie są potrzebne rolnikom, tylko potrzebne są konsumentom, żeby mogli kupować w sklepach tańszą żywność. Przecież polscy rolnicy nie żądają dopłat, żądają tylko i wyłącznie opłacalności produkcji. Zabierzmy te dopłaty, ale zapewnijmy opłacalność produkcji, zapewnijmy również możliwość tego, żeby konsument mógł to kupić. Czy istota Reformy MacSharry'ego, która była w Unii Europejskiej, szła w tym kierunku, żeby to zrobić?</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#PosełPiotrKrutul">I ostatnie pytanie. Chodzi o budżet Unii Europejskiej. Panie ministrze, czy jest zagrożenie w budżecie Unii Europejskiej na lata 2007–2013, że pieniędzy na dopłaty bezpośrednie dla polskich rolników nie będzie, ponieważ panowie Schroeder i Chirac dogadali się, że rolnicy krajów niemieckiego i francuskiego nie stracą, ponieważ otrzymają dopłaty w takiej wersji, w jakiej one są, a budżet jest zamrożony? Proszę mi powiedzieć, skąd Unia Europejska weźmie pieniądze na dopłaty bezpośrednie, w ogóle na formy wsparcia dla rolników krajów kandydujących. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Wiesława Wodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Chciałbym złożyć cztery pytania. Pierwsze: powyżej jakiej powierzchni działki będą przysługiwać rolnikom dopłaty? W projekcie ustawy nie mówi się o minimalnej powierzchni, w uzasadnieniu jest zapisane, że powyżej 10 arów, a to oznacza, że wielu rolników, szczególnie na Podkarpaciu i na Podhalu, nie skorzysta z dopłat. Mam przed sobą artykuł z „Gazety Krakowskiej” z dnia wczorajszego, w którym pisze się o 10 ha w 200 kawałkach, czyli na działkę przypada 5 arów. Oznacza to, że ten rolnik z tych dopłat by nie skorzystał.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PosełWiesławWoda">Drugie pytanie. W art. 2 ust. 3 wymienia się niektóre uprawy, do których będą przysługiwać te dopłaty, zaś w sprawie innych roślin odsyła się do rozporządzenia. Dlaczego podzielono to na dwie części: jedne uprawy w ustawie, inne w rozporządzeniu?</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PosełWiesławWoda">Trzecie pytanie. Skoro jest w Sejmie projekt ustawy budżetowej, wiadomo, ile rząd proponuje przeznaczyć na określone zadania. Dlaczego więc dopłat bezpośrednich nie wpisano do budżetu, tylko są one w rezerwie, oraz nie wpisano ich w projekcie rozporządzenia? Czyli na dzień dzisiejszy właściwie nie wiemy, czy ustalenia i deklaracje, które były kiedyś podjęte, zostaną już w pierwszym roku wypełnione.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#PosełWiesławWoda">I czwarte pytanie: jakie działania podejmie rząd, by przygotować rolników do korzystania z dopłat bezpośrednich, by okresy jesienno-zimowy i wiosenny wykorzystać do ich szkoleń? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Stanisława Kalembę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy nie uważa pan, że na kilka miesięcy przed składaniem wniosków tak reklamowanych środków brak jest podstawowych informacji, dokumentów, w tym również w tym projekcie? W zasadzie nie zna ich ani premier, ani pan minister, ani Komisja Europejska, nawet my w Sejmie, a wina spadnie na samych rolników, których się szkoli nie wiadomo do końca w czym, bo brak jest rozporządzeń Komisji Europejskiej, bez których nie możemy wiele zrobić, i brak jest naszych rozporządzeń.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PosełStanisławKalemba">Teraz, panie ministrze, pytanie, czy faktycznie, tak jak w art. 1 tego projektu, ustawa określa warunki i tryb, czy tylko jakieś ramy, bo z tej ustawy niewiele dla rolnika wynika konkretnych informacji.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PosełStanisławKalemba">Trzecie pytanie. Panie ministrze, żeby rolnik dotrwał do dopłat w kwietniu 2005 r., a tak się zakłada, to najpierw on musi to wszystko przetrwać. Jak to jest możliwe, że w kontekście zniesienia pomocy w pozycjach budżetu: dopłaty do mleka, dopłaty do paliwa przy dodatkowej ustawie podnoszącej koszty, dopłat do wapnowania, w tak trudnych warunkach, w jakich się znajduje rolnictwo, pierwsi rolnicy otrzymają czy mają szansę otrzymać pomoc w grudniu 2004 r., a ostatni w zasadzie w kwietniu następnego roku? Jak rolnicy mają w tej sytuacji do tego czasu dotrwać? Chyba niewielu ma szansę.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#PosełStanisławKalemba">Teraz, panie ministrze: kiedy można się spodziewać rozporządzenia Komisji Europejskiej co do utrzymania gruntów o odpowiedniej kulturze, a także jeżeli chodzi o dopłaty obszarowe? Kiedy my mamy szansę otrzymać to rozporządzenie i dowiedzieć się tego w parlamencie, rozporządzenie, bez którego niewiele możemy u nas zrobić? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zanim udzielę głosu następnemu pytającemu, chciałbym powiedzieć, że ponieważ wydłuża się lista pytających - jeszcze do tej chwili jej nie zamknąłem - bo jeszcze jest pan poseł Pawlak, pani posłanka Zbyrowska, poseł Budner, to w takim razie teraz już definitywnie... I jeszcze pani posłanka Olechowska...</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dalszych zgłoszeń osób będących na sali nie widzę, w związku z czym zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo o zadanie teraz pytania pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Sprawa dopłat bezpośrednich to debata o przyszłości polskiego rolnictwa i chciałbym zapytać, dlaczego nie ma ministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jest, już jest.)</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Chciałbym właśnie zapytać, panie ministrze, dlaczego pan nie jest od początku tej debaty...</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Był, był.)</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">...najważniejszej dla polskich rolników, bo myślę, że jest to sprawa, dla której powinien pan znaleźć czas, i nie ma dla pana ministra ważniejszych spraw jak być podczas debaty nad przyszłością polskiego rolnictwa. Panie ministrze, dopłaty bezpośrednie do gruntów rolnych mają być w wysokości łącznej w kolejnych latach 2004–2006 w wymiarze 55%, 60%, 65%. Co będzie w następnych latach? Kiedy rolnicy polscy otrzymają 100% wartości dopłat stosowanych obecnie w Unii Europejskiej? Czy wzory wniosków o płatności bezpośrednie, na podstawie których przeprowadza się obecnie szkolenia rolników, są wzorami ostatecznymi, a jeżeli nie, to czemu mają służyć te szkolenia?</u>
          <u xml:id="u-115.6" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie ministrze, czy rolnicy, właściciele gospodarstw, których część gruntów lub całość umieszczona jest lub będzie w planie przestrzennej zabudowy, będą mogli uzyskiwać dopłaty bezpośrednie i do jakiej wysokości?</u>
          <u xml:id="u-115.7" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie ministrze, polscy rolnicy są dziś w dramatycznej sytuacji ekonomicznej. Uwzględniając obniżenie o 1/3 wydatków budżetowych na rolnictwo w roku przyszłym w stosunku do roku bieżącego, dlaczego pan minister zgadza się, aby dopłaty bezpośrednie w roku 2004 były wypłacane w części od 1 grudnia, a nie od 1 października, jak jest w krajach Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-115.8" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">I ostatnia sprawa. Jakie rozwiązania rekompensujące rząd, w tym minister rolnictwa, będzie proponował rolnikom zajmującym się uprawą żyta, biorąc pod uwagę to, że nie będzie skupu interwencyjnego? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Aby wyjaśnić pewne zamieszanie, chcę powiedzieć, że kiedy pan poseł Zarzycki zadawał pytanie, pana ministra jeszcze nie było na sali. Wszedł w trakcie zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale zdążył, czujny.)</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Ale do tego czasu nie było.)</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo panią posłankę Wandę Łyżwińską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełWandaŁyżwińska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W ustawie zaproponowanej przez rząd w art. 2 zapisano, że prawo do dopłat bezpośrednich obszarowych będą mieli właściciele gruntów utrzymywanych zgodnie z wymogami dobrej kultury gruntów. Projekt nie precyzuje żadnych kryteriów co do dobrej kultury gruntów. W uzasadnieniu do tego projektu jest stwierdzenie rządu, że kryteria te będzie określać unijna dyrektywa, która jest dopiero opracowywana.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PosełWandaŁyżwińska">W związku z tym mam trzy pytania. Czy rząd dokonał oceny, ile hektarów gruntów bądź ile gospodarstw rolnych w Polsce nie będzie podlegać dopłatom bezpośrednim ze względu na niespełnienie norm unijnej dyrektywy w zakresie dobrej kultury gruntów?</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PosełWandaŁyżwińska">Drugie pytanie. Czy znane są rządowi jakieś wstępne, nieoficjalne warunki, jakie Unia chce wprowadzić do zapisów dyrektywy dotyczącej kultury gruntów ornych?</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PosełWandaŁyżwińska">I trzecie pytanie. Czy wśród norm, na podstawie których zalicza się grunty do dobrej kultury rolnej, mogą się znaleźć takie elementy, jak: wydajność z hektara, ilość stosowanych na hektar nawozów sztucznych i środków ochrony roślin oraz rodzaj uprawy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Danutę Hojarską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełDanutaHojarska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Czy rolnicy z Żuław uprawiający ziemię w delcie Wisły, gdzie poziom poniżej morza dochodzi do 1 m, mogą liczyć na to, że rząd polski zadbał o zwiększone dopłaty ze względu na uciążliwe warunki gospodarowania? Wiadomo, że muszą mieć lepszy sprzęt, więcej paliwa zużywają. Chcę powiedzieć, że takie dopłaty istnieją w Holandii, na terenach odzyskanych z morza, a na Żuławach taki dodatek był stosowany zaraz po wojnie.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełDanutaHojarska">Drugie pytanie. Na co mogą liczyć rolnicy z Kaszub i Kociewia, gdzie na ziemi klas V i VI uprawiają żyto, a wiadomo, że Unia rezygnuje z dopłat do uprawy żyta?</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PosełDanutaHojarska">Następne pytanie. Nie tak dawno marszałek Lepper z tej trybuny mówił o nadgorliwości weterynarii. Chcę zapytać pana ministra, kogo ma obwinić rodzina właściciela ubojni z powiatu Kościerzyna, który nie tak dawno po rozmowie z weterynarzami, wymyślającymi co dzień coś nowego, straszącymi go zamknięciem, użył pistoletu do zabijania krów i strzelił sobie w głowę? Człowiek zginął. Kto ponosi odpowiedzialność za tego właściciela ubojni?</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#PosełDanutaHojarska">Następna sprawa. Kto poniesie odpowiedzialność, jeśli Unia Europejska odmówi dopłat rolnikom? Czy będzie to wina rządu, czy może polskich rolników? A śmiem twierdzić, że takich dopłat nie będzie. Chciałabym się spotkać twarzą w twarz właśnie z rządem po tym, jak ci rolnicy nie dostaną dopłat. Pierwsza czekam na takie spotkanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Z którym rządem?)</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#komentarz">(Z tym, co siedzi).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Teraz pytanie zada pan poseł Mieczysław Aszkiełowicz, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełMieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Od 15 października trwają szkolenia rolników dotyczące dopłat bezpośrednich. Na jakiej podstawie szkoli się tych rolników, skoro nie ma odpowiednich rozporządzeń dotyczących dopłat bezpośrednich? I czy ten wniosek dotyczący szkolenia rolników będzie aktualny w momencie składania wniosków o dopłaty bezpośrednie?</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PosełMieczysławAszkiełowicz">Przed referendum głośno mówiono do rolników: będziecie mieli dopłaty bezpośrednie. O, przyjechali z Brukseli, mówią: 55%. Czy pan dzisiaj potwierdzi z tej trybuny, że z dniem wejścia do Unii Europejskiej będą dopłaty bezpośrednie? Kiedy przeglądam skrupulatnie budżet, jeśli chodzi o rolnictwo - dzisiaj ta sprawa będzie omawiana w komisji rolnictwa - nie widzę, by były zapisane środki w budżecie na dopłaty bezpośrednie. Natomiast na administrację rządową przewidziany jest wzrost o 100%. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jana Łącznego o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełJanŁączny">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wiadomo, że żyto nie będzie objęte dopłatami unijnymi. W związku z tym prosiłbym pana ministra o precyzyjne sformułowanie: Jak pan przewiduje na podstawie przyszłorocznych zbiorów, jaka będzie cena żyta? Krąży już plotka, że cenę żyta mogą kształtować magnaci zbożowi, ci którzy funkcjonują dzisiaj na rynku zbożowym, i odbije to się bardzo niekorzystnie na polskich plantatorach żyta. Dlatego bardzo bym prosił, aby pan minister odpowiedział, ponieważ na co dzień spotykam się z takimi pytaniami ze strony rolników.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PosełJanŁączny">Drugie pytanie. We wszystkich publikacjach mówi się, że mleko będzie jednym z bardziej opłacalnych asortymentów, produkcja mleka. Wiemy, że dzisiaj polskie społeczeństwo spożywa wielokrotnie mniej mleka niż społeczeństwo innych państw, szczególnie Skandynawii, Francji, Holandii. W związku z tym, jeżeli mleko zdrożeje w porównaniu do cen mleka u naszych sąsiadów, Niemców, trzykrotnie, to jaka może być cena mleka w handlu? I czy przeciętnego biednego Polaka będzie stać na konsumpcję w podobnej wielkości jak dzisiaj?</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#PosełJanŁączny">I jeszcze jedna uwaga, dotycząca równych szans, tego, że traktat kopenhaski pozwolił na równe traktowanie naszych rolników z rolnikami innych państw europejskich, które wejdą do Unii Europejskiej. Bardzo przepraszam, jeżeli Polacy będą mieli dopłatę do 3 ton, a Węgrzy do 5 ton, to mnie to nie interesuje, bo u mnie, w woj. zachodniopomorskim, jeżeli ja nie zbiorę 6 ton pszenicy, to znaczy, że nie ma sensu jej uprawiać. Proszę mi powiedzieć, czy są to równe szanse i jak ja mogę zrównać się z rolnikami niemieckimi, duńskimi, którzy przez miedzę uprawiają rolę? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Stanisław Łyżwiński zada kolejne pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełStanisławŁyżwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym dowiedzieć się prawdy trochę, bo pan premier Hausner mówi, że zajmujemy czołowe miejsce, jeżeli chodzi o te narzucone programy, i w realizacji tych programów zajmujemy czołowe miejsce, a politycy Unii Europejskiej twierdzą, że końcowe miejsce. No i jak to jest? Kto tu mówi prawdę, czy pan Hausner, czy ci politycy z Unii Europejskiej? To jest sprawa pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PosełStanisławŁyżwiński">Druga sprawa. Bardzo bym prosił pana ministra, żeby odpowiedział: Z jaką opcją polityczną związane są firmy, które obecnie realizują program IACS?</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#PosełStanisławŁyżwiński">Jeszcze jedna sprawa. Jakie będą dopłaty, jaka jest produkcja i jaka będzie w Polsce produkcja lnu? Chodzi mi o to, żeby precyzyjnie i konkretnie pan minister odpowiedział.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#PosełStanisławŁyżwiński">Jeszcze jedna rzecz. Prawie w 50 obszarach - takie są ostatnie informacje od urzędników unijnych - nie spełniamy wymogów. Są to: IACS, autostrady, korupcja...</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Za mało czy za dużo?)</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#PosełStanisławŁyżwiński">...Politycy zachodni są zaniepokojeni. Tak, korupcja. I sprawa kontroli żywności. Oczywiście z kontrolą żywności pewnie będzie tak, że nigdy tych wymogów nie będziemy spełniać. Jak natomiast wygląda sprawa tych pozostałych? Co konkretnie z nimi? O żywności, to powiem państwu, że w Niemczech zakłady w środku miasta istnieją po 40 lat i one istnieć będą, ubojnie po 15 sztuk ubijają tygodniowo i istnieć będą. Natomiast u nas pewnie takich nie będzie. Jeżeli się nie zdąży zrealizować tych programów, to kto konkretnie będzie odpowiadać za te błędy? Kto konkretnie?</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#PosełStanisławŁyżwiński">Ostatnie pytanie. Czy zostały wyciągnięte konsekwencje wobec tych ludzi, którzy zdecydowali w sprawie, o której zaraz powiem? To było dwa dni przed referendum. Rządzący byli zobligowani do tego, żeby powiedzieć prawdę w kwestii polskiego rybołówstwa, że 70% polskiego rybołówstwa nie będzie istnieć po naszym wejściu do Unii Europejskiej. Jednak powiedziano o tym w poniedziałek po południu po referendum. Kto konkretnie za to odpowiada? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Marian Curyło zada następne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełMarianCuryło">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Pan w swojej politycznej mądrości, jeszcze kiedy pan nie byłeś ministrem, ale członkiem sejmowej komisji rolnictwa, głosiłeś pan tak mądre i wzniosłe hasła, że należało tylko przyklasnąć i uważać, że to młode wino porozrywa stare kubłaki, w myśl zapisów biblijnych.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PosełMarianCuryło">Panie ministrze, nasuwa się mi takie spostrzeżenie, że jaki pan, taki kram. Ale to nie tyczy się pana, pan do tego kramu doszedłeś dopiero nieco później. I w tej politycznej, dyplomatycznej ułomności zostaliśmy zaproszeni do pokera, gdzie profesjonalistom przyszło się zmierzyć z nowicjuszami, i ci nowicjusze zostają ogrywani. Ale nie są ogrywani politycy, lecz rolnicy.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PosełMarianCuryło">Jakie pytanie ja do pana kieruję, panie ministrze? Powiedzżeż mi pan, czy pan, przedstawiciel rządu, masz w ręku jakiś mechanizm, który może powstrzymać demagogiczne hasła głoszone tutaj przez poniektórych posłów w sprawie szkoleń rolników. A jest to tak, jak w sformułowaniu „uczył głupi niemądrego”, gdyż sami na ten temat niewiele wiedzą, a zbijają fortunę polityczną, kapitał polityczny.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#PosełMarianCuryło">Panie ministrze, jeszcze jedno pytanie chcę panu zadać, a pan na pewno mi na nie odpowie. Tak sądzę, znając pana, pana doświadczenie i dyplomację. Jakież to bariery może pan zmontować, ażeby zapobiec ekspansji żywności niemieckiej? Bo Wspólna Polityka Rolna to jest hasło. A jak się to ma do obecnej sytuacji? Mamy firmy Smithfielda, które robią, co chcą. I nie ma mechanizmu, żeby im zwrócić uwagę albo wprowadzić taki mechanizm, który zabroni im tego procederu na polskim rynku. Przecież chłopska rodzina ma 5, 6, 7 tuczników. To są pieniądze na utrzymanie rodziny, na buty, na książki, na wszystko inne.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#PosełMarianCuryło">Panie ministrze, niech pan mi wybaczy, że się tak zwracam do pana i robię pana winowajcą, ale chcę panu współczuć. Jeżeli to wszystko nie wypali, czy pański ojciec, z całym szacunkiem dla niego, nie przełoży pana przez kolano? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#komentarz">(Głosy z sali: My przełożymy. Nie zdąży przełożyć!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Romualda Ajchlera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przysłuchując się naszej debacie, odnoszę wrażenie, że dzisiaj, w przeddzień wstąpienia do Unii Europejskiej, zamiast namawiać rolników i informować ich, w jaki sposób te niewielkie pieniądze - bo przecież niewielkie w stosunku do tych, które rolnicy mają uzyskać z dopłat bezpośrednich - wykorzystać, żeby każde euro, które jest przewidziane do koperty polskiej, znalazło się w naszym kraju, prowadzimy debatę tego typu, iż tę ustawę, którą przedstawił rząd, najchętniej byśmy odrzucili. Padł tu taki jeden z wniosków. Opowiedzmy się więc: Czy jesteśmy za tym, aby wykorzystać te środki i z chwilą skierowania tej ustawy do komisji działać w taki sposób, aby dyskusję, która dzisiaj się odbywa na tej sali, przełożyć na akt prawny? Czy jesteśmy za tym, aby straszyć w dalszym ciągu rolników i mówić im, że te niewielkie środki są w związku z tym nie do wzięcia dla nich? To jest jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PosełRomualdAjchler">Ta ustawa właściwie zbliża nas i rolników polskich przede wszystkim do tego, aby te niewielkie pieniądze uzyskać. W związku z tym, panie ministrze, kieruję do pana pytanie. Znamy budżet na rok 2004. Za chwilę w komisji rolnictwa będziemy nad nim debatować. Znamy jego wielkość. Wiemy jednocześnie, że dla Polski, dla polskiego rolnictwa przeznaczona jest na 2004 r. kwota 6 mld zł. Nie muszę mówić na tej sali, jaka to jest kwota. Pytanie: Czy warto po te pieniądze sięgnąć ręką? Czy warto, by politycy przyczynili się do tego, by rolnicy dostali te pieniądze? Czy możemy stosować demagogię, tak jak w niektórych wystąpieniach słychać? Trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie: Czy jesteśmy za tym, aby stworzyć prawo i dać możliwości dopłaty, czy jesteśmy przeciwko?</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PosełRomualdAjchler">Panie ministrze, pan poseł Lepper w swoim wystąpieniu posługuje się tabelkami. Wspomniał o tym, bo biorę udział w różnych debatach, między innymi też telewizyjnych, ale prosiłbym, panie ministrze, aby pan podesłał prawdziwe tabelki, z dokładnymi wyliczeniami, jak to się ma, bo po prostu pan poseł zapomina albo celowo nie informuje społeczeństwa, że w jego tabelkach jest podane tylko 25% środków, które przyjdą z Unii bezpośrednio do nas. Nie uwzględnia się w tych tabelkach dopłat bezpośrednich z budżetu państwa, a także z drugiego filaru. To jest po prostu w moim przekonaniu nieuczciwie. A powinniśmy rolników informować.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#PosełRomualdAjchler">Ostatnia kwestia, panie marszałku. Otóż również pan poseł Lepper podważa podawane w ustawie terminy wypłat związanych z ustawą, nad którą debatujemy. Proszę odpowiedzieć na pytanie: Czy to jest wymysł rządu Leszka Millera, aby rolnicy uzyskali dopłaty bezpośrednie w 2004 r. w listopadzie i potem do kwietnia, czy taki system obowiązuje w krajach Unii Europejskiej? Bo jeżeli ten system obowiązuje w krajach Unii Europejskiej, inne terminy są, rolnicy wcześniej otrzymują pieniądze, to rolą naszą...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, czas, czas, czas.... Następni czekają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełRomualdAjchler">Już kończę, panie marszałku, zdanie ostatnie.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#PosełRomualdAjchler">...to już nasza rola jest, aby tę ustawę poprawić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Ryszard Stanibuła, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym stwierdzić na wstępie, że przede wszystkim zgodnie z zasadą uczciwości naszą powinnością obecnie musi być wykorzystanie wszystkich środków finansowych, które nam Unia Europejska pokazuje. To jest nasze zadanie, musimy te kwestie rozstrzygnąć na korzyść polskich rolników, naszych podmiotów krajowych. Ta ustawa na pewno taką szansę daje.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PosełRyszardStanibuła">Chciałbym zadać pytanie odnośnie do korekty, jaka ostatnio nastąpiła we Wspólnej Polityce Rolnej. Mianowicie mam na myśli decyzje luksemburskie, decyzje, w związku z którymi rzeczywiście na rynku zbóż, szczególnie żyta i owoców miękkich, nie będzie znacznej interwencji, co jest wielką stratą nie tylko dla Polski, ale też dla Niemiec, które są potentatem w tej produkcji. Z tym, że strona niemiecka - jak dowiedziałem się niedawno w Brukseli - przygotowała wewnętrzny program interwencyjny, uwzględniający środki budżetu Niemiec, w odniesieniu do rynku żyta, a także rynku owoców i warzyw. Chciałbym zapytać: Czy nasz rząd - oczywiście w tej ustawie jest pewna propozycja - jest przygotowany, czy zostały podjęte działania, żeby na tych dominujących rynkach, na tych znaczących rynkach, które są bardzo istotne, jeśli chodzi o produkcję, dla naszych rolników, zapewnić im określone wsparcie i odpowiednie rekompensaty?</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#PosełRyszardStanibuła">Chciałbym, panie ministrze, jeszcze raz zapytać: Czy Zintegrowany System Zarządzania i Kontroli będzie przygotowany na 1 maja 2004 r.? Mam nadzieję, że zdążymy. Nie wyobrażam sobie, panie ministrze, żeby były jakieś opóźnienia; nie wyobrażam sobie tego. W tym wypadku prosiłbym o szczególny nadzór. Czy będą wystarczające środki, panie ministrze, na uzupełniające dopłaty dla naszych rolników, bo w tej chwili - jak już tutaj koledzy mówili - są one zapisane w rezerwie budżetowej, a powinny być zapisane w innym miejscu, w tym miejscu, gdzie powinno to być wskazane, i powinny być one odpowiednio większe? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz pana posła Gabriela Janowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Panowie Ministrowie! Polska, przyjmując w traktacie akcesyjnym zasady europejskiej polityki rolnej, zgodziła się na najbardziej zbiurokratyzowany system polityki w świecie, nie mając jednocześnie dobrze wykształconej biurokracji, czyli urzędników, którzy mogliby realizować tę politykę, nie mając w ogóle infrastruktury urzędniczo-logistycznej do przeprowadzenia tej operacji. Polska miała szansę jako największy kraj przystępujący do Unii nadać inne oblicze polityce rolnej, inne oblicze gospodarcze Wspólnotom Europejskim. Działaliście jednak, panowie, bez wyobraźni, działaliście - powiem wprost dzisiaj - na szkodę polskiej gospodarki, polskiego rolnictwa. Dowodem tego jest przygotowywana dzisiaj ustawa, która ma się nijak, że tak powiem, do oczekiwań. Jest ona tworzona zupełnie w próżni, ponieważ nie ma faktycznie aktów wykonawczych, które miałyby posłużyć realizacji tej ustawy, a te akty przygotowuje nie polski Sejm, tylko Komisja Europejska przy akceptacji 15 państw. Jest to zasadniczy błąd, powiedziałbym, logistyczny czy błąd przygotowywanej ustawy. To pierwsza generalna uwaga. Pytanie szczegółowe: Czy polski budżet jest stać na to, by wprowadzić dopłaty do areału? Co to oznacza? To oznacza, że rolnicy, ci mali i średni - a ci stanowią gros polskiego rolnictwa - otrzymają niewielkie wsparcie. Natomiast budżet państwa będzie wspierał latyfundystów. Pytam: Jaki inny kraj na świecie prowadzi tak nierozsądną, tak sprzeczną z pewną racją stanu, powiedziałbym, politykę? Jest to zadziwiające. Dlatego wnoszę tutaj o to, abyście panowie przeanalizowali, czy ta polityka wspierania areałowego jest polityką słuszną, bo odbieramy rolnikom dotychczasowe bardzo skromne przywileje, dając olbrzymie pieniądze tym, którzy mają 1000, 2000, a nawet 5000 ha. Ci ludzie te majątki kupowali przede wszystkim w celach spekulacyjnych, licząc właśnie na dopłaty, bardzo często prowadzą oni inną działalność gospodarczą, a to jest nierzadko lokatą kapitału. Oczywiście spełnią oni warunki, o których mówicie, bo na 1000 ha wpuszczą 10 krów i te krówki będą tam, że tak powiem, się pasły, bo taki jest wymóg, a że będą za mało żarłoczne...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle Janowski, upłynął już czas. Bardzo proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełGabrielJanowski">...i - kończę - zdepczą tę trawę, to już was głowa nie boli, bo formalne wymogi zostaną spełnione. Inaczej mówiąc, popełniono wielki błąd i nadal pozostaje się w tym błędzie, realizując zasady polityki europejskiej. Tak więc ta ustawa jest tworzona, że tak powiem, sobie a muzom, natomiast rolnikom oferuje się jałmużnę.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Wacława Klukowskiego, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełWacławKlukowski">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wspólna Polityka Rolna obwarowana jest granicami finansowymi do roku 2004 i ta perspektywa będzie już wyniszczała nasze rolnictwo. Natomiast chcę, aby zapewnił pan tutaj z tego miejsca polskich rolników, że po roku 2006 w ramach nowego budżetu polscy rolnicy będą mieli lepsze warunki finansowe niż bezpośrednio po akcesji, ponieważ już dzisiaj prowadzi się rozmowy o perspektywach finansowych w Unii Europejskiej po roku 2006 bez naszego udziału i mówi się, że będzie się odchodziło od dopłat do produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PosełWacławKlukowski">Pytanie kolejne: Co z rolnikami, którzy gospodarują na gorszej klasy glebie - główną produkcją jest tam produkcja żyta - i dopłat do tego zboża nie będzie? Kto im to zrekompensuje i czy ministerstwo rolnictwa podjęło już jakiekolwiek działania w celu rozwiązania tego problemu?</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#PosełWacławKlukowski">Bardzo głośno politycy Unii Europejskiej mówią... I tu przykład wspólnego spotkania Komisji Europejskiej i Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska Niderlandów, na którym także mówiono, że największe pieniądze, główne pieniądze dla polskiego rolnictwa znajdują się w drugim filarze. Chciałbym, panie ministrze, żeby z tej trybuny pan powiedział polskim rolnikom, na co mogą być wykorzystywane środki z drugiego filaru.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#PosełWacławKlukowski">Panie Ministrze! Następne pytanie: Czy dyrektorzy Agencji Rynku Rolnego znają już na tyle procedury dotyczące interwencji na rynkach rolnych po naszej akcesji, że maj 2004 r. nie będzie dla nich zaskoczeniem? Czy nie grozi zamknięcie rynków unijnych dla naszych artykułów rolnych? - to pytanie kolejne. Panie ministrze, co z bardzo ważnym problemem spłat kredytów zaciągniętych w tym roku, także kredytów klęskowych, suszowych, preferencyjnych, których spłata będzie przypadała na wrzesień i październik przyszłego roku? Natomiast interwencja na rynku zbożowym, jeśli chodzi o zapasy unijne, rozpocznie się dopiero od listopada. Czy rozpoczęto jakieś prace, żeby rozwiązać ten problem? Czy ministerstwo rolnictwa pomoże tym rolnikom? Moment, tylko ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#PosełWacławKlukowski">Panie Ministrze! Czy Agencja Nieruchomości Rolnych wypracowała program - choć do momentu akcesji jest już bardzo mało czasu - upełnorolnienia polskich rolników po to, by ich wzmocnić poprzez to, że będą posiadali większą ilość areału? Dziękuję panu bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Leszka Korzeniowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełLeszekKorzeniowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dwa krótkie pytania. Pierwsze związane z terminem składania wniosków o płatności bezpośrednie. W ustawie proponuje się, aby ten termin obowiązywał od 15 kwietnia do 15 czerwca. Pytam: Czy nie można by tego terminu przesunąć do 30 czerwca lub 15 lipca? Rozumiem, że ten miesiąc na pewno pozwoli na jakieś... oprócz tego bowiem rozwiąże spiętrzenia, bo wiadomo, że 15 kwietnia mało kto przyjdzie, natomiast 15 czerwca będzie tak w agencji, że prawdopodobnie nikt inny nie wejdzie. Uważam, że jest to sprawa istotna.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PosełLeszekKorzeniowski">I kolejne pytanie dotyczące uzyskiwania przez rolników informacji o ewidencji gruntów i budynków. Według obowiązującego dzisiaj stanu prawnego rolnik nie ma możliwości uzyskania bezpłatnego wypisu informacji lub kopii mapy ewidencyjnej. Już tu nie będę przytaczał tych paragrafów, na podstawie których... informacje o gruntach, budynkach i lokalach zawarte w operacie ewidencji gruntów są jawne. Informacji tych udziela się odpłatnie. Tak jest napisane w jakimś rozporządzeniu. Na podstawie artykułów... itd. starosta zapewnia, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nieodpłatnie... dostęp do bazy danych ewidencyjnych gruntów i budynków w celu założenia i prowadzenia krajowego systemu ewidencji gospodarstw rolnych, ale bez prawa odstąpienia ich osobom trzecim. Zgodnie z załącznikiem nr 5 do wyżej wymienionego rozporządzenia opłata za wypis o niepełnej treści wystarczający - to jest istotne - do wypełnienia wniosku o przyznanie płatności obszarowi za rok gospodarczy wynosi odpowiednio 6 zł za pierwszą działkę i 3 zł za działkę następną. Zgodnie z załącznikiem nr 4 opłata za kopię z mapy ewidencyjnej wynosi 6 zł za każdy arkusz formatu A-4.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#PosełLeszekKorzeniowski">Nie będę przedłużał. Chciałbym zapytać pana ministra, czy można coś uczynić w tym kierunku, aby nie ponosić tych kosztów, bo to są moim zdaniem takie nieszczególne historie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jana Antochowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełJanAntochowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam następujące pytania. Nie zdążyliśmy jeszcze zapoznać się dokładnie, a przede wszystkim rolników, z propozycjami druków na dopłaty, a już są informacje, że te druki nie są aktualne i będą stosowane inne, nowe druki. Pytam zatem, czy to prawda, czy to nie jest prawdziwa informacja. Po drugie, chciałbym zapytać, jakie działania zostaną podjęte w stosunku do rolników, oprócz tych, które są teraz podejmowane, aby jeszcze bardziej przybliżyć tryb postępowania przy składaniu wniosków. Po trzecie, chciałbym się również dowiedzieć, jak przygotowane są ośrodki doradztwa rolniczego do tego, by prowadzić promocję w przygotowywaniu wniosków na dopłaty bezpośrednie. Chcę zwrócić uwagę, że jeszcze do niedawna sytuacja była taka, że w ośrodkach doradztwa rolniczego brakowało papieru, brakowało pieniędzy na telefony, na delegacje. Pytam, czy rzeczywiście coś w tej materii się zmieniło. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Mirosława Pawlaka.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! W okresie przedreferendalnym rozbudzono wśród rolników, mieszkańców wsi nadzieje i głoszono wprost, że rolnicy będą największymi beneficjentami środków unijnych po akcesji. Dzisiaj to wszystko, co towarzyszy sprawom unijnym, napawa wielkim niepokojem, obawami. Ludzie na wsi, rolnicy żyją w niepokoju i w stresie. Dlatego chcę zadać dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PosełMirosławPawlak">Pierwsze. Kiedy zdaniem pana ministra zostaną wydane rozporządzenia pana ministra w zakresie płatności bezpośrednich? Chodzi mi o wzory wniosków, dotyczące warunków przyznawania płatności, warunków utrzymania kultury gruntów. Pytam, kiedy konkretnie, czy teraz w listopadzie, czy w grudniu, czy w lutym przyszłego roku? Drugie pytanie wynikające z obserwacji dzisiejszej dyskusji. Rolnicy słuchają, obserwują w Programie III. Przed chwilą miałem telefon, w którym mój sąsiad prosi pana ministra, aby pan minister dokładnie odpowiedział na to pytanie. Sąsiad gospodaruje na 20 ha, oczywiście cały obszar jest objęty uprawami roślinnymi. Pytanie jest takie: Jaką otrzyma kwotę? Chodzi o dopłaty obszarowe i dopłaty uzupełniające. On chce dzisiaj wiedzieć, ile tych pieniędzy naprawdę otrzyma. Potem inni słuchający na pewno sobie to obliczą, jeśli ktoś ma 10 ha czy 100 ha, to będzie znał już proporcje. Dziękuję bardzo i proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Marię Zbyrowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełMariaZbyrowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W projekcie ustawy zapisano, że rolnik może otrzymać dopłaty na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez kierownika biura powiatowego Agencji Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa. Jak wiadomo, decyzja administracyjna może być pozytywna lub negatywna. W projekcie zapisano też, że rolnik musi złożyć wniosek do agencji na formularzu opracowanym i udostępnionym przez agencję. W związku z tym mam następujące pytanie: Skąd rolnik może uzyskać informację o tym, jakie warunki musi spełnić jego gospodarstwo, aby decyzja administracyjna agencji była dla tego rolnika pozytywna? Rząd i euroentuzjaści przekonywali rolników, że po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej wszyscy rolnicy dostaną dopłaty do swoich gospodarstw. Dlaczego w takim razie teraz się mówi, że dopłaty mają być przekazywane na podstawie decyzji administracyjnych?</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PosełMariaZbyrowska">Mam jeszcze następujące pytanie. Czy wprowadzenie ustawy górskiej byłoby korzystne dla polskich rolników? Jeśli tak, to dlaczego rząd nie wprowadził do dzisiaj tej ustawy? Następne pytanie. W jakich krajach Unii Europejskiej funkcjonuje ustawa górska?</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#PosełMariaZbyrowska">Mam jeszcze jedno pytanie, dotyczy ono producentów drobiu. Jaki los czeka producentów drobiu i jakie muszą spełnić warunki?</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#PosełMariaZbyrowska">Na koniec w formie sprostowania. Pan poseł Ajchler okłamał polskich rolników, mówiąc, że będą dopłaty z budżetu państwa, skoro w budżecie na rok 2004 jest o 1 mld zł mniej. Nie ma pieniędzy, w związku z tym zastanowimy się... Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Alfreda Budnera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PosełAlfredBudner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nakłady na produkcję rolną robi się w roku poprzednim, a dopłaty, jak rozumiem, będą od grudnia tego roku, w którym się zbiera plon, a do kiedy, nie wiadomo. Jeżeli ja umiem liczyć, to na dopłaty trzeba będzie czekać 2 lata. Jaki procent przychodu stanowić będą dopłaty w mleku, żywcu i produkcji zbóż? Jak się będzie miała cena na produkty rolne w Polsce do ceny tych samych produktów w Unii Europejskiej? W jaki sposób będą wypłacane dopłaty do zalesienia i ile rząd jest w stanie zapewnić pieniędzy na zalesienie, bo na dziś sytuacja wygląda tak, że najlepiej liczyć na zalesienie za pomocą wiatru. Czy do takich zalesień też będą dopłaty?</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PosełAlfredBudner">Jak będą się kształtowały ceny środków produkcji, takich jak paliwo, nawozy, pasze itp. Czy będzie zachowany parytet cenowy zboża do ceny żywca wieprzowego 1:10? Co dalej z podatkiem dochodowym od rolnictwa? Proszę powiedzieć prawdę, co rolników czeka. Czy może jest tak, że zabierzecie dopłaty unijne, a rolnikom zostaną kwity? Już niebawem zobaczymy, co z tego będzie.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PosełAlfredBudner">Chciałbym się też odnieść do wypowiedzi posła Ajchlera. Panie pośle Ajchler, wprowadzał pan te swoje tabelki 14 lat i co z tego wynikło? Jeżeli się panu nasze tabelki nie podobają, to niech pan pokaże swoje, ale z gwarancją pana i pańskiego rządu - jeśli nie wyjdzie, to wy państwo zapłacicie. Kłamstwo pana posła Ajchlera wyjdzie niebawem.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PosełAlfredBudner">Panie Ministrze! Gdy już polskiego rolnika nie będzie stać na nic, to czy może kupić sobie kozę bez pozwolenia Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Alicję Olechowską.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani poseł Olechowska, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełAlicjaOlechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Chciałabym zapytać o takie sprawy. Ministerstwo nie stworzyło programu sektorowego dotyczącego poszczególnych gatunków wyrobów rolnych, takich jak mleko, mięso, warzywa itp. W jaki sposób ministerstwo ma zamiar wspierać rolnictwo? Jak ministerstwo ma zamiar sterować tym w zakresie stworzenia doradztwa w sektorach, zwiększyć możliwość kooperacji, tworzyć produkt, który się nazywa wspólną marką, skoro nie ma planu sektorowego.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PosełAlicjaOlechowska">Drugie moje pytanie dotyczy kwestii takiej, czy generalny wykonawca systemu IACS odpowiada za standard danych rejestru gospodarstw, a jeśli nie odpowiada, to kto za to odpowiada? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Chciałem jeszcze dodać swoje dwa pytania. Pierwsze dotyczy, panie ministrze, art. 2 ust. 3, tego, co obejmują płatności, m.in. zwrotu „innych roślin”, który ma trochę negatywną konotację w naszej legislacji, ale czy to odesłanie potem do rozporządzenia Rady Ministrów nie jest nazbyt ogólnikowe? Tam się mówi tylko, że Rada Ministrów przyjmując rozporządzenie, określając te rodzaje roślin, ma się kierować zobowiązaniami Rzeczypospolitej Polskiej zawartymi w umowach międzynarodowych. Nie jest doprecyzowane, w jakich, ratyfikowanych czy innych, wszelkich umowach międzynarodowych? Widzę tu pewien brak w tym unormowaniu.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Druga kwestia jest bardziej może nawet istotna, bo bardzo konkretna. Chodzi o przepis art. 6 ust. 2. Ten przepis dotyczy kontroli w gospodarstwach wykonywanych przez agencję, to jest zasada ust. 1, ale w ust. 2 mówi się, że kontrole mogą również być wykonywane przez inne jednostki organizacyjne na zlecenie prezesa agencji. Pytanie: jakie to mają być jednostki organizacyjne? To nie jest doprecyzowane. Wyłącznie jest tylko wymóg odpowiedniego zaplecza kadrowego i technicznego. Czy należy rozumieć, że może to być np. Agencja Ochrony Securitate, bo też dysponuje odpowiednim zapleczem technicznym i kadrowym? A jeśli tak, to czy to nie jest jednak pewna lekkomyślność dopuszczenie tego typu instytucji do kontroli w gospodarstwach rolników? To jest prawo wejścia na teren gospodarstwa rolnego, prawo szeregu czynności, żądania pisemnych, ustnych informacji, wglądu w dokumenty, to jest wreszcie procedura kontrolna, którą należy zachować. Czy nie ma żadnego wymogu sprawdzianu kompetencji, jeśli w ogóle miałaby to robić jakaś prywatna firma, bo ten przepis pozwala na to. Muszę tu wystąpić w roli niegdysiejszego kontrolera państwowego. Art. 12 ustawy o NIK mówi o tym, że organy inspekcji i kontroli mają prawo korzystać z wyników kontroli organów inspekcji działających w administracji rządowej. A więc jeśli to robi agencja, to NIK może korzystać z wyników kontroli agencji, a jeśli to będzie robiła prywatna firma, jak to będzie wyglądać? To nie jest już w administracji rządowej. Powstają więc bardzo duże wątpliwości co do tego typu rozwiązania, jego zgodności z prawem. Chciałbym, żeby ta kwestia była przez pana ministra wyjaśniona. Przede wszystkim, czy to może być rzeczywiście prywatna firma, czy takie są zamierzenia. Jest też kwestia wyłaniania takiej firmy - z przetargu czy w jakiś inny sposób ma być to zlecenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana ministra rolnictwa i rozwoju wsi Wojciecha Olejniczaka o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na wstępie chcę wszystkich poinformować, że nie mogłem uczestniczyć od początku w debacie nad tym punktem, ponieważ byłem na posiedzeniu Rady Ministrów, co jest moim konstytucyjnym obowiązkiem. Niemniej uczestniczyły jak najbardziej kompetentne osoby z ministerstwie rolnictwa: pan wiceminister Jerzy Plewa, jak również pani wiceminister Daria Oleszczuk.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie i Panowie Posłowie! Chcę odnieść się w kilku kwestiach do tych pytań, które osobiście usłyszałem, do tych pytań, które przekazali mi moi współpracownicy. Z dużym smutkiem odnotowuję, że państwo aczkolwiek zadają dużo zasadnych pytań, to większość tych pytań nie dotyczy tego projektu ustawy. Tak jak państwo powoływali się na telewidzów i rolników, tak ja pragnę pokazać, że my o tym projekcie dyskutujemy, a nie o tym, panie pośle Budner, czy pan będzie mógł sobie kupić kozę, czy nie, bo w tym projekcie to nie jest zapisane. I tak naprawdę, jak pan będzie sobie chciał, to pan nawet dwie może kupić.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: A czy dopłatę do tego dostanę?)</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Też, panie pośle - pan minister Plewa zaraz będzie szczegółowo na te pytania odpowiadał. Możemy dalej dyskutować, czy ktoś na coś dostanie, czy nie dostanie, ile jest w budżecie, tylko naprawdę, na Boga, nie o to chodzi. Chodzi o to, żeby uchwalić tę ustawę, panie i panowie posłowie, żeby była konstytucja do wypłacania dopłat bezpośrednich, a nie dywagowanie, czy tabelka jest zgodna, czy niezgodna. Ja bym sobie życzył takich pytań, jak choćby te, które zadał przed chwilą pan marszałek czy pan poseł z Platformy Obywatelskiej. To są pytania określone w tej ustawie. Prosiłbym, żeby zakończyć dyskusję o negocjacjach, o kozach, tylko rozpocząć dyskusję o ustawie, a to jest gwarancja, że rolnicy dostaną dopłaty bezpośrednie.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda, nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie pośle, wy już dyskutujecie w tym Sejmie dokładnie 2 lata o rolnictwie. I co wydyskutowaliście? Nic.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy co wychodziliście?)</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Chodzi o to, żeby przestać dyskutować, a pracować nad projektem ustawy - i o to państwa proszę. Pytania odnośnie do polityki rządu, polityki państwa, polityki Unii Europejskiej są zasadne, ale zasadnych byłoby więcej pytań o projekcie ustawy, bo są kwestie terminów, są kwestie problemów związanych z wdrażaniem poszczególnych przepisów tej ustawy. Na te pytania jak najbardziej chętnie moi współpracownicy za chwilę państwu odpowiedzą. Co do terminu choćby składania wniosków, czy to powinien być dokładnie przełom od połowy kwietnia do połowy czerwca, czy należy ten termin przesunąć. Mamy tutaj pewne pole manewru i tak naprawdę będzie również od państwa zależało to, w jaki sposób panie posłanki i panowie posłowie określą, kiedy rolnicy będą rzeczywiście mieli najlepszy moment do składania wniosków. Trzeba wziąć również pod uwagę później czas weryfikacji tych wniosków. To są jak najbardziej zasadne kwestie i zasadne pytania.</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Moglibyśmy dyskutować i pytać, jak np. pani poseł Zbyrowska, co z producentami drobiu? No czy w tej ustawie ktokolwiek pyta o drób i czy w tej ustawie jest to w ogóle uwzględnione? W wypadku drobiu nie będzie dopłat bezpośrednich i proszę to uszanować, bo na tym polega Wspólna Polityka Rolna.</u>
          <u xml:id="u-153.9" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Pytanie: kiedy rolnicy będą mogli otrzymywać dopłaty bezpośrednie. Przecież decyzja w tej sprawie już dawno została podjęta - od 1 grudnia do 30 kwietnia. Będzie zawsze to płacone w Polsce, tak jest płacone w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-153.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Od października.)</u>
          <u xml:id="u-153.11" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">I tak będzie, panie pośle, po zmianie we Wspólnej Polityce Rolnej, która wyraźnie mówi o przechodzeniu na płatności bezpośrednie w systemie uproszczonym. Są wyraźne zapisy, które mówią, że płatności w tym systemie są wypłacane od 1 grudnia do 30 kwietnia. Tak też będzie to funkcjonowało w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-153.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-153.13" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie pośle, niech pan nie powtarza za panem posłem, bo jak by pan poseł wiedział, to by pan poseł o to wcześniej spytał, a pan poseł teraz powtarza za posłem, czy jest to projekt rozporządzenia, czy nie. Mamy pewne terminy, mamy pewne uwarunkowania związane z wdrożeniem tej ustawy. Pan poseł pyta, kiedy rolnicy dostaną dopłaty bezpośrednie? A ja odpowiadam: a kiedy państwo posłowie przestaną dyskutować o wszystkich rzeczach, tylko zaczną dyskutować o ustawie i kiedy będzie uchwalona ta ustawa? To dzisiaj jest już do państwa dyspozycji. Im szybciej ją uchwalimy, tym szybciej będą polscy rolnicy mogli być pewni, kiedy będą wypłacane dopłaty bezpośrednie.</u>
          <u xml:id="u-153.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Kiedy więc?)</u>
          <u xml:id="u-153.15" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie pośle, według tego stanowiska będą wypłacane od 1 grudnia.</u>
          <u xml:id="u-153.16" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Chcę wszystkich zapewnić, że tak jest budżet konstruowany w tym roku, iż jest gwarancja, nawet w ustawie budżetowej jest zapis, który mówi wprost, że dopłaty bezpośrednie będą wypłacane w wysokości 55%, czyli w maksymalnej wysokości, która została wynegocjowana. Rolnik nie może dostać mniej. Oczywiście, że dopłaty zostaną uruchomione na koniec tego roku, a będą wypłacane w roku przyszłym, bo taka jest konstrukcja wypłacania dopłat bezpośrednich. Możemy, szanowni państwo, dyskutować, czy polscy rolnicy po reformie Wspólnej Polityki Rolnej stracą na życie, czy skorzystają na jego produkcji. To jest jak najbardziej zasadne, tylko nie w tym dokładnie miejscu, bo dzisiaj rolnicy patrząc na tę debatę nawet nie usłyszeli wielu państwa wypowiedzi...</u>
          <u xml:id="u-153.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale do mnie przychodzą i pytają.)</u>
          <u xml:id="u-153.18" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">... że to dotyczy ustawy. Pytanie jest takie...</u>
          <u xml:id="u-153.19" who="#komentarz">(Głos z sali: A może rolnicy słuchają.)</u>
          <u xml:id="u-153.20" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Siedzą i słuchają - to nie wykorzystujmy przy każdej okazji tylko i wyłącznie dyskusji do tego, że rolnicy siedzą i słuchają. Trzeba o życiu rozmawiać, trzeba rozmawiać o tym, co dotyczy tej ustawy i bardzo bym prosił pana marszałka, aby umożliwił w tym momencie, aby szczegółowo na pytania odpowiedział pan minister Plewa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Poseł Alfred Budner: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zaraz, sekundkę.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Będzie odpowiadał pan minister Jerzy Plewa, ale są głosy w trybie sprostowania, tak?</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Budner, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełAlfredBudner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Z całym szacunkiem do pańskiej osoby i pańskiego stanowiska, ale słowo „minister, ministro” z łacińskiego znaczy służyć, w dowolnym przekładzie. Jak pan służył nam tutaj, było widać. Niech pan się nie denerwuje, niech się pan nie podnieca, pan jest młodym człowiekiem, jeszcze pan zdąży zachorować. Tu trzeba odpowiadać na pytania posłów szczegółowo i nie ironizować, bardzo pana o to proszę.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi, aczkolwiek zauważam, że nie była to wypowiedź w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Grad...</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">A pan występował w debacie?</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Acha, przepraszam, nie byłem w tej części, kiedy pan występował.</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełAleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam taką gorącą prośbę do pana ministra, aby pan minister nie pouczał nas, posłów, jakie mamy zadawać pytania, dlatego że, panie ministrze, szczyt w Kopenhadze był 13 grudnia. Projekt tej ustawy mógł się pojawić już wiosną tego roku. Rząd podejmuje decyzje w sprawie tego projektu we wrześniu tego roku. Po trzech tygodniach dopiero znajduje się on 3 października w Sejmie. Po dwóch tygodniach jest pierwsze czytanie. Jesteśmy w pierwszym czytaniu. Jest wiele wątpliwości, wiele zapytań. My staraliśmy się być bardzo delikatni w swoich wypowiedziach, mówiąc o tym, że ta ustawa jest potrzebna i trzeba nad nią szybko procedować. Ale, panie ministrze, na Boga, niech pan nie obarcza w tym momencie swoją wypowiedzią posłów, że zadają jakieś pytania i przez to nie może być ustawa przyjęta. Przecież to rząd zaniedbał wszystkie możliwe terminy, jakie były.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PosełAleksanderGrad"> I trzeba pochylić głowę, posypać sobie popiołem i poprosić posłów, żebyśmy się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, ale proszę nie przedłużać wypowiedzi, bo nie ma ona charakteru sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PosełAleksanderGrad">Jest to sprostowanie, dlatego że...</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Racja!)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#PosełAleksanderGrad">...pan minister odnosił się do naszej wypowiedzi, której nie zrozumiał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Ja racji nie oceniam, natomiast proszę zachować regulaminowy tryb wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Kalemba, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Sądzę, że też panu ministrowi może źle przekazali informację co do mojego pytania, które było bardzo konkretne i dotyczyło rolników. Panie ministrze, niech pan odpowie na pytanie - niepotrzebna ta nerwowość wprowadzona przez pana ministra - dotyczące płatności bezpośrednich wypłacanych rolnikom od 1 grudnia do 30 kwietnia. To jest dla rolnika istotne, czy on dostanie 1 grudnia, czy 30 kwietnia, bo trzeba przeżyć. W tej sytuacji dochodowej, o której pan minister dokładnie wie, i jeszcze zdjętych paru formach pomocy, o których tutaj była mowa - dopłata do klasy ekstra, do paliwa, zwiększone koszty paliwa do tego trzeba dodać - jeżeli, panie ministrze, nie zostało to zrozumiane, to zadaję konkretne pytanie: Jaka będzie kolejność płacenia poszczególnym rolnikom? Czy jeśli np. rolnik złoży wniosek część, np. 50%, zostanie wypłacona od grudnia do stycznia, czy jakąś część dostanie on w grudniu, a te 90% będzie czekało do kwietnia? Panie ministrze, jest to konkretna sprawa dotycząca tej ustawy i na to pytanie nie oczekują rolnicy? Więc proszę nie ironizować. Trzeba było tutaj być od początku i słuchać pytań zadawanych przez posłów, a obrady Sejmu prowadzi marszałek Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Kolejne sprostowanie...</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przepraszam, ale pan poseł nie występował w debacie.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Występował, występował. Tak, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Występował pan poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PosełLeszekKorzeniowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Tylko takie jedno pytanie do pytania tego w sprostowaniu. Czy termin wpływu wniosku będzie miał wpływ na wypłatę dopłat bezpośrednich? Tylko to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie...</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Krutul jeszcze? Nie za dużo tych sprostowań?</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Aszkiełowicz, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przepraszam pana posła Krutula.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełMieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pan się troszeczkę podniecił tutaj i...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Ale, panie pośle, już nie komentujmy wypowiedzi pana ministra, tylko proszę o sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełMieczysławAszkiełowicz">Panie marszałku, pan minister powiedział: „Wy dyskutujecie”. Panie ministrze, ja chciałbym powiedzieć, że jest spóźniona ta ustawa o dopłatach bezpośrednich i to jest wina rządu a nie parlamentu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana ministra Jerzego... pan minister Olejniczak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! No, być może lekkie podenerwowanie wynika stąd, że rzeczywiście bardzo mi zależy na tym, żeby ta ustawa jak najszybciej została uchwalona i nie mam tutaj oczywiście nic do dodania. Naprawdę pragnąłbym, żebyśmy jak najszybciej procedowali i po prostu bardzo chętnie na pytania odnośnie do tej ustawy zawsze będę odpowiadał. To samo dotyczy wszystkich innych pytań, które zostały zadane dzisiaj na tej sali odnośnie do polityki rządu, polityki również Komisji Europejskiej i tą wiedzą, którą posiadam, z państwem podzielę się, z tym że, tak jak mówię, nadrzędną dzisiaj sprawą jest, tak jak zresztą pan poseł tutaj przed chwilą powiedział, jak najszybsze procedowanie nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Chcę się odnieść co do terminów. Szanowni państwo, trudno mi odpowiadać za poprzednie działania resortu, dlaczego od grudnia nie zostały rozpoczęte prace nad ustawą. Ja uczyniłem wszystko, tak jak pan poseł słusznie zauważył, będąc ministrem od lipca, aby jak najszybciej projekt trafił do parlamentu. Najpierw tworzenie projektu w urzędzie, następnie uzgodnienia międzyresortowe, potem projekt trafił pod obrady rządu. Dzisiaj projekt jest w Sejmie i to są te terminy. Nie chcę komentować tych zaszłości, które zastaliśmy w ministerstwie rolnictwa, bo myślę, że nie miejsce i nie czas i nie ma co tutaj tego roztrząsać.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Mówiąc o tym, jakie są zagrożenia, mówię też o tym, że zagrożeniem jest to, że możemy nie zdążyć właśnie z uchwaleniem pewnych aktów prawnych, które trzeba uchwalić, żeby mogły obowiązywać dopłaty bezpośrednie. Dlatego będę się do państwa zawsze zwracał z apelem o to, żeby jeżeli już są w Sejmie projekty ustaw, a w większości są, choćby właśnie dzisiaj płatności bezpośrednie, ale także ustawy weterynaryjne, trzy ustawy weterynaryjne są już przyjęte w ostatnim czasie przez rząd, są one w Sejmie, więc warto, żeby jak najszybciej nad tym się pochylić. Nie mam zamiaru, sam jestem parlamentarzystą, pouczać ani posłów, ani senatorów odnośnie do tego, kto i jakie powinien zadawać pytania, bo to nie było moją intencją. Ja tylko chciałem wykazać, że państwo zadali wiele słusznych pytań, aczkolwiek nie akurat dzisiaj, nie odnoszą się one bowiem wprost do tej ustawy. Państwo odnoszą je do przyszłości - tak, jak najbardziej, panie pośle, ja mówiłem o tej przeszłości, o problemach z przeszłością, pan poseł jako poseł dokładnie wie o tym, że przeszłość też rzutuje na przyszłość. Ja jestem w teraźniejszości i staram się, żeby tą przeszłość jak najbardziej po prostu naprawiać, żeby przyszłość była jak najlepsza dla polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Jeszcze raz podkreślam, na wszystkie szczegółowe pytania odnośnie do ustawy i pewnie nie tylko ustawy, również reformy Wspólnej Polityki Rolnej za chwilę odpowie pan minister Plewa, także odnośnie do terminów, szczegółowości tych terminów, ich zasadności.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#MinisterRolnictwaiRozwojuWsiWojciechOlejniczak">Jeszcze raz podkreślam, że teraz ustawa trafi pod obrady wysokich komisji i jak najszybciej uchwalona będzie dawała nam pole do zintensyfikowanych działań, jeżeli chodzi o choćby właśnie przekazywanie już konkretnych wniosków rolników, nie jako wzoru, bo dzisiaj liczymy na to, że oczywiście są to wzory, ale one w swojej istocie obejmują wszystkie informacje, które będą obejmowały już wzory oryginalne. One tak naprawdę nie mają prawa się zmienić, bo tam są wszystkie dane, które rolnik musi podać. Dzisiaj mamy sytuację taką, że są uruchomione szkolenia, bo nie można było czekać, i proszę nie winić rządu za to, że zdecydowaliśmy się uruchomić szkolenia. Zresztą państwo posłowie też uczestniczą w tych szkoleniach i przekazują wiedzę rolnikom, w jaki sposób trzeba będzie wypełnić wniosek, jakie informacje do tego wniosku trzeba będzie dostarczyć i im szybciej rolnicy będą o tym wiedzieli, tym lepiej będzie, jestem o tym przekonany. Przykład składania wniosków choćby o kwoty mleczne, które wcale nie są łatwiejszymi wnioskami, bo tak naprawdę to są podobne wnioski; w tym wniosku nie ma tylko podziału na określone działki, ale są zawarte wszystkie inne informacje i dokumenty, które rolnik musi dostarczyć. I przykład tego wniosku pokazał wyraźnie, że rolnicy są zainteresowani uczestniczeniem we Wspólnej Polityce Rolnej i dzisiaj można powiedzieć, że już jesteśmy na ukończeniu zbierania wniosków, termin oczywiście zbliża się do końca i na pewno już wszyscy rolnicy zainteresowani kwotą mleczną złożyli taki wniosek. 100% tych rolników, którzy chcą produkować mleko, złożyło wnioski i to jest jakby można porównywać... mimo też krótkiego czasu zbierania tych wniosków, że rolnicy są zainteresowani. I moją rolą nie jest rozstrzyganie zaszłości i wracanie do negocjacji, czy mogłoby być więcej, czy mniej, moim zadaniem jest oczywiście planowanie przyszłości i walki czy rozmów z Komisją Europejską a propos przyszłości i zmian, które będą zachodziły. Ale podstawową rolą dnia dzisiejszego jest to, żeby to, co zostało wynegocjowane, jak pan poseł Sawicki słusznie podkreślał, również dzięki panu premierowi Kalinowskiemu i przy ogromnym udziale pana premiera Kalinowskiego, wdrożyć w życie, żeby spowodować, żeby to, co zostało wynegocjowane, trafiło do rolników. I chcę z państwem podzielić się również tą odpowiedzialnością, bo uważam, że będziemy wspólnie ponosić tę odpowiedzialność. Jeżeli uchwalimy na czas wszystkie akty prawne, będziemy wprowadzać je w życie, to nie istnieje żadne zagrożenie, aby nie stało się to prostu ciałem, o czym mówiłem. Tak że jeszcze raz przepraszam, jeżeli kogoś uraziłem, ale to moje jakby lekkie zirytowanie jest naprawdę wynikiem dbania i troski o to, żeby ta ustawa, przy państwa udziale, została jak najlepiej, jak najszybciej i jak najsprawniej uchwalona, o co jeszcze raz państwa proszę.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Do przyszłości.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Myślę, że na tle tej wymiany uwag rodzi się taka generalna refleksja, iż dla sprawności prowadzonych w tej Izbie debat zawsze będzie lepiej, jeśli występujący w debatach przedstawiciele rządu będą koncentrować się na odpowiadaniu na zadawane przez posłów pytania, a nie na ocenianiu ich wartości.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">I pan minister Jerzy Plewa odpowie na dalszą część pytań.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odniosę się do tych szczegółowych pytań, przy czym chciałbym zwrócić uwagę, że wiele kwestii powtarzało się w wystąpieniach klubowych i w niektórych pytaniach, w związku z tym pozwolę sobie na niektóre pytania odpowiedzieć łącznie, chociaż będę chciał odpowiedzieć również na wszystkie szczegółowe pytania dotyczące polityki rolnej. Rozumiem, że te pytania wynikają z troski państwa właśnie o to, żeby te dopłaty bezpośrednie na czas były rolnikom rozdzielone i myślę, że to jest nasza wspólna troska. Również spróbuję odpowiedzieć na pytania tych pań i panów posłów, którzy nie są obecni na sali, niektórzy z nich uprzedzali mnie, że chcieliby usłyszeć odpowiedź, chociaż prace w innych komisjach nie pozwalają im na uczestnictwo w dalszej części debaty.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Pierwsza zasadnicza sprawa, dlaczego ta ustawa jest teraz rozpatrywana? Otóż, proszę państwa, były dwa rodzaje głosów. Jedne to takie, że ustawa właściwie nie może być procedowana, ponieważ jest za wcześnie, nie ma rozporządzeń unijnych, w związku z tym to jest problem, m.in. pan poseł Sawicki o tym mówił. Pan poseł Grad i inni panowie posłowie zwracali uwagę, że to jest bardzo późno, i pytali, dlaczego takie opóźnienie? Otóż chciałbym to wyjaśnić, bo myślę, że to ma zasadnicze znaczenie i się wiąże z wieloma innymi kwestami. 13 grudnia w ubiegłym roku nastąpiło zakończenie negocjacji, to było zakończenie negocjacji na szczeblu politycznym. Chcę przypomnieć, że traktat akcesyjny został podpisany 16 kwietnia. Nie było traktatu akcesyjnego w takiej formie, w której można było powiedzieć, że już można się odnieść do traktatu. Ale w międzyczasie... i tu też było wiele pytań dotyczących reformy Wspólnej Polityki Rolnej. Otóż pamiętacie państwo, jak dużo było problemów interpretacyjnych zaraz po zakończeniu prac, a właściwie jeszcze w trakcie prac nad traktatem, przed jego podpisaniem, czy dopłaty powinny być jednolite czy zróżnicowane, jeśli chodzi o płatność do hektara. Była dyskusja, były konsultacje z komisją, a jednocześnie toczyły się przygotowania do reformy Wspólnej Polityki Rolnej. To nie przypadek, że ten projekt jest prezentowany właśnie w tym momencie. Otóż w czerwcu tego roku Unia Europejska przyjęła również na szczeblu politycznym kształt reformy tej polityki rolnej, która będzie obowiązywała od przyszłego roku, może już obowiązywać, a tak naprawdę musi obowiązywać od 2005 r., ale przyjęcie decyzji politycznej nie oznacza jeszcze, że są już podstawy prawne do działania i dopiero teraz, w październiku Komisja Europejska przedkłada i są przyjmowane rozporządzenia, które tak naprawdę wdrażają reformę Wspólnej Polityki Rolnej dla państw „15”. Wczoraj wieczorem, proszę państwa, Komisja Europejska przedstawiła do wewnętrznej dyskusji, również z udziałem kandydatów, projekt rozwiązań, które mają dostosować traktat akcesyjny do reformy Wspólnej Polityki Rolnej. W międzyczasie były negocjacje w ramach Światowej Organizacji Handlu, zresztą nieudane, co miało również wpływ na kształt reformy, warto o tym wspomnieć. I, chcę podkreślić, to nie jest tak, że w tej sprawie nie było żadnych działań rządu. Od początku wskazywaliśmy na to, że żeby rzeczywiście uchwalić ustawę i skończyć na czas dostosowania dotyczące systemu dopłat, potrzebne są rozporządzenia unijne. I chcę powiedzieć tak, że Komisja Europejska wyszła naprzeciw naszym oczekiwaniom. Dzisiaj z trybuny była mowa o tym, że krytyka pod adresem komisji, ja też, jeśli uznaję, że jest ona zasadna, taką krytykę kieruję, ale były nieuzasadnione słowa mówiące o tym, że projekt rozporządzenia będzie dopiero w lutym. Tak, takie były przewidywania. Chcę natomiast powiedzieć, że również pod wpływem naszych sugestii i wystąpień komisja przygotowała projekt rozporządzenia, to jest tylko projekt daleko wydyskutowany, o tym mówiłem przedstawiając ustawę, i wszystko wskazuje na to, że w tym tygodniu, w czwartek, ten projekt zostanie przyjęty. Być może, że będzie kilkudniowe opóźnienie, ale państwo, panie i panowie posłowie, będziecie mieli również bazę, mówiłem o tym, że dokumenty przetłumaczymy i przekażemy. Będzie baza do tego, aby dyskutować, ponieważ projekt będzie właściwie już rozporządzeniem, które będzie obowiązywało i na pewno będzie to przydatne w trakcie tego procesu. Gdyby z kolei tę ustawę rozpatrywać znacznie wcześniej, to właśnie nie byłoby nawet tych podstawowych informacji i decyzji, które są potrzebne do tego, żeby tę ustawę przygotować. Jeśli chodzi o same decyzje dotyczące systemu uproszczonego, to chcę powiedzieć, że w listopadzie ub.r., gdy system pojawił się po raz pierwszy w dokumentach unijnych, taka propozycja w odniesieniu do kandydatów, rząd rozważył tę sprawę i były konsultacje społeczne. Uznaliśmy, że system uproszczonych dopłat będzie lepiej służył polskim rolnikom, bo przede wszystkim daje szanse na większą absorpcję, na większe wykorzystanie środków unijnych przez polskich rolników. A wiemy, że brak kapitału to jest jeden z podstawowych problemów polskiej wsi i uproszczenie systemu z kolei poprawiłoby warunki życia na wsi. Chodzi o to, żeby te środki maksymalnie wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Nie ma pana posła Janowskiego, mówił o tym, że nie może uczestniczyć w dalszej części debaty, ale chcę odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ pan poseł stwierdził, że mieliśmy szansę historyczną, żeby wpłynąć na unijną politykę rolną. Chcę podkreślić, że Polska wypowiadając się w tej sprawie, o uproszczeniu dopłat, o oddzieleniu dopłat od produkcji, wykorzystała tę szansę, bo informacje prezentowane przez państwa unijne wskazują, że wpływ na toczącą się dyskusję miało również to, jaki system w końcu zdecydowała się zastosować Polska. Nie jest tak, że jest to dyktat unijny, bo i takie zarzuty padały, że wybieramy najbardziej skomplikowany system, a jeśli chodzi o system uproszczony, to będzie mniej skomplikowany niż ten, który występuje w Unii Europejskiej. Chcę powiedzieć, że cały czas wszystkie państwa mają szanse wybrać system standardowy bądź uproszczony, tylko że od czerwca jest nowa sytuacja. System standardowy, jaki znamy, może występować tylko do roku 2005. Od roku 2004 można wprowadzać w Unii Europejskiej system dopłat oddzielonych od produkcji na gospodarstwo, a potem będzie taki obowiązek. To oddzielenie może być 100-procentowe, a może być częściowe, jeśli chodzi głównie o sektor produkcji wołowiny i dopłaty do mleka. My wybraliśmy system uproszczony, dopłat hektarowych, ponieważ są to dopłaty do dochodów. Chcę powiedzieć, że w niektórych państwach unijnych też będzie od początku stosowany system dopłat uproszczonych, w pełni oddzielonych od produkcji, ponieważ rolnicy tych państw, którzy zapoznali się i zapoznają nadal ze szczegółami tego systemu, stwierdzili, że nie chcą mieć dwóch systemów: jednego oddzielonego, uproszczonego i dodatkowo drugiego standardowego dla części tylko tych dopłat; a taka sytuacja miałaby miejsce, gdybyśmy nie wybrali tego systemu, który będzie stosowany, jednolitej płatności obszarowej.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Wydaje się więc, że z jednej strony mamy poważne wyzwanie, bo musimy ten proces legislacyjny prowadzić w takiej oto sytuacji, że jeszcze są w Unii Europejskiej ustalane pewne szczegóły, że jeszcze mogą następować w propozycjach unijnych pewne zmiany, a jednocześnie powinniśmy jak najszybciej ten proces wprowadzić, żeby zdążyć z terminami, które m.in. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ma do zakończenia procesu dostosowania kredytacji systemu. Myślę, że po tych wyjaśnieniach termin nie powinien budzić emocji, ponieważ wcześniej nie można było tego robić ze względu na wiele jeszcze niedomówień co do polityki unijnej w tym zakresie, a obecnie, chociaż jeszcze ten proces legislacyjny nie jest zakończony, jest szansa, że będzie łatwiej postępować.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Chcę jeszcze na jeden element zwrócić uwagę. Mianowicie jeśli chodzi o dopłaty podstawowe 25, 30, 35%, to rozporządzenie, o którym mówię, rozporządzenie o dopłatach jednolitych będzie przyjęte w tym tygodniu bądź w przyszłym i w najbliższych dniach opublikowane, sprawa więc będzie jasna.</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Jest też kwestia dopłat uzupełniających z budżetu krajowego. Przy tym dopłaty, które są w ramach drugiego filaru „Programu rozwoju obszarów wiejskich” też traktowane są jako tzw. dopłaty krajowe, dopłaty uzupełniające. Inne nieco zasady rządzą dopłatami podstawowymi, a o wiele bardziej elastyczna jest pod tym względem Komisja Europejska i mamy o wiele więcej swobody, jeśli chodzi o stosowanie dopłat uzupełniających z budżetu krajowego do 55%, łącznie z drugim filarem.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Jeśli chodzi o tę drugą część dopłat, w tym zakresie można powiedzieć tak. Wczoraj wieczorem zostały przekazane tzw. wytyczne do dopłat uzupełniających. Jest to kilkunastostronicowy dokument, który jest obecnie tłumaczony. Jest to projekt wytycznych, do których można zgłaszać uwagi. Ale chcę powiedzieć, że w tym zakresie, jest to naturalne, duże kompetencje ma każdy z nowych krajów członkowskich, i to będziemy wykorzystywali.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Wiele pytań, jak rozumiem, wynika z troski, z potrzeby dyskusji na tematy rolne, ale i wiele pytań w moim przekonaniu wynika z tego, że niezbyt precyzyjnie wszystkie informacje docierają również do państwa posłów. Otóż dzisiaj w czasie debaty wielokrotnie padały bardzo mocne słowa dotyczące zagrożeń na rynku żyta; że oto Unia Europejska wycofuje się z interwencji na rynku żyta i nie będzie dopłat do tego rynku. Proszę państwa, skąd taka informacja do pań i panów posłów dotarła? To prawda, że w Luksemburgu ustalono, że nie będzie interwencji na rynku żyta. Ale interwencja jest prowadzona wtedy, kiedy ceny rynkowe spadną poniżej ceny interwencyjnej. Natomiast prawdą jest również to, że w Polsce obecnie nie ma dopłat do żyta, a dopłaty do żyta, tak jak i do innych roślin - właśnie w tej kategorii: żyto, jęczmień - będą. I tutaj nie ma żadnych wątpliwości, że wszyscy producenci żyta dostaną dopłaty.</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Ale żeby tę kwestię wyjaśnić do końca, chcę powiedzieć jeszcze jedno, bo ważne jest, żeby przedstawić, jak wygląda sprawa debaty nad reformą Wspólnej Polityki Rolnej. Nie jest tak, że Polska może wpłynąć całkowicie na kształt tej polityki rolnej; nie jest tak, że wszystkie nasze propozycje są uwzględniane w tej debacie; nie jest również tak, że wszystkie rozwiązania, które Unia proponuje, popieramy. A sprawa wygląda w ten sposób. Rzeczywiście Polska popierała oddzielenie dopłat od produkcji. I myślę, że w pewnym stopniu można uznać to za korzystne, ponieważ więcej środków może trafić do polskiego rolnictwa. Natomiast nie popieraliśmy, wręcz przeciwnie, protestowaliśmy od początku, jeszcze w maju, przed przyjęciem reformy - i w tej sprawie jest stanowisko rządu z 28 maja, są pisma ministra rolnictwa, ale również i premiera do komisarzy Unii Europejskiej i do przewodniczącego Prodiego - w sprawie żyta i w sprawie mleka. Reformy, które dotyczą tych rynków, nie były wspierane przez stronę polską. Powiem więcej, w czasie obrad w Luksemburgu to właśnie m.in. z inicjatywy strony polskiej powstały wspólne deklaracje. I żeby wzmocnić nasze stanowisko, w tej sprawie jest wystąpienie 10 państw kandydujących do Unii, nowych państw członkowskich; oczywiście w sprawie reformy rynku masła, mleka, czyli tu chodzi o obniżkę cen masła i dalsze kompensaty. Bo jeśli chodzi o żyto, to tylko Polska o te rozwiązania się ubiegała. I jak wygląda sprawa? Otóż nie jest prawdą, że tylko producenci niemieccy będą mieli kompensaty, jeśli chodzi o rynek żyta. Różnica między producentami w Niemczech i w Polsce jest następująca. Polska jest największym producentem żyta w Europie, Niemcy są drugim producentem. Jeśli jest interwencja na rynku, a ona prawie zawsze była w Unii Europejskiej, to w dużym stopniu produkcja w Niemczech trafia do skupu interwencyjnego. W Polsce, jak państwo wiecie, produkujemy 5–6 mln ton żyta rocznie, a skupujemy 500–600 tys. ton z dopłatą agencji, prawda? Otóż ten problem był bardzo mocno artykułowany przy każdej okazji. Nawet podczas dyskusji w Unii Europejskiej nad reformą dotyczącą oliwy z oliwek zwracaliśmy uwagę, że to również odnosi się do naszych gospodarstw. I myślę, że są tego efekty, ponieważ uzyskaliśmy wsparcie ważnych państw unijnych. A jeśli chodzi o wytyczne, o których mówiłem, które wczoraj wieczorem otrzymaliśmy, to mam potwierdzenie, że jest niejako uzgodnione, iż możemy żyto wesprzeć w ramach drugiego filaru, bo taką możliwość dostała strona niemiecka.</u>
          <u xml:id="u-171.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Chcę powiedzieć jeszcze więcej, że nie czekając na te zgody ze strony Komisji Europejskiej, propozycja wsparcia regionów, gdzie żyto ma duże znaczenie dla dochodów, została zgłoszona w ramach drugiego filaru „Programu rozwoju obszarów wiejskich”. Chcemy zaproponować takie rozwiązanie, które będzie proste dla rolników - rozwiązanie dotyczące wspierania obszarów o trudnych warunkach gospodarowania. I co do tego, można powiedzieć, jest duże prawdopodobieństwo, że takie możliwości będą; pozostaje tylko kwestia uzgodnienia szczegółów.</u>
          <u xml:id="u-171.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Były przy okazji bardzo duże obawy, że ten drugi filar w ogóle nie będzie do wykorzystania, ponieważ przedstawimy projekt, 6 miesięcy będziemy negocjować, od 1 maja. Otóż, proszę państwa, projekt PROW, bodajże trzecia wersja, jest obecnie negocjowany z Unią Europejską. Te konsultacje mają na celu uzgodnienie tego projektu możliwie wcześnie, możliwie przed akcesją; w momencie, kiedy zostanie złożony, będzie zaakceptowany, po to by można było z tych środków skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-171.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Przepraszam, że odpowiadam nie w takiej kolejności, jak zgłaszano pytania, ale to się wiąże ze sprawą żyta. Myślę, że ta kwestia, chociaż nie do końca bezpośrednio związana z tą regulacją, jest jednak bardzo ważna. Przy okazji jeszcze kilka uwag dotyczących pewnego może niezrozumienia, wiem, że państwo mieliście bardzo mało czasu, żeby się z tą ustawą zapoznać, i myślę, że później ta dyskusja będzie o wiele bardziej szczegółowa. Otóż były podnoszone uwagi, że to jest niewłaściwie przygotowany wniosek o dopłaty w tekście ustawy, właściwie: ustawy i rozporządzenia, bo tak naprawdę to są 4 projekty rozporządzeń wykonawczych i jeden z nich zawiera wniosek, ale to nie jest wniosek o dopłatę, tylko to jest wniosek o przekazanie, cesję dopłaty i tylko dlatego jest taka różnica, a to nie chodzi o to, że wniosek zamieszczony w projekcie rozporządzenia jest niepełny, tylko to wynika z takiego zamiaru i z tego faktu, że dotyczy wniosku o przekazanie płatności w tych dwóch przypadkach, o których mówiłem, przewidzianych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-171.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Chcę podkreślić, to są projekty rozporządzeń, które stanowią załączniki do tej ustawy. Jedno z nich reguluje bardzo ważną kwestię, również przez wiele pań i wielu panów posłów podnoszoną, dobrej kultury rolnej. Nawet niektórzy panowie posłowie... Pan poseł Sawicki odsyłał mnie do książki z drugiej klasy, podręcznika z drugiej klasy szkoły średniej w sprawie kultury rolnej. Chcę powiedzieć, że to nie jest tak, że to Unia narzuca nam te wymogi. To wymaga szerszego wyjaśnienia, ale powiem możliwie najkrócej. Otóż, jak wiadomo, Wspólna Polityka Rolna zmienia się w takim kierunku, żeby dopłaty płacić rolnikom za to, że uprawiają grunty rolne zgodnie z wymogami ochrony środowiska, że nie doprowadzają do degradacji środowiska naturalnego. Oczywiście takie sformułowanie jest bardzo ważne, ale jednocześnie ono może prowadzić do pewnych zagrożeń. Jeśli wymagania dotyczące ochrony środowiska, dobrej kultury rolnej, będą zbyt wysoko postawione, może się okazać, że to będzie bariera w wykorzystaniu dopłat przez polskich rolników. Nie chcemy do tego dopuścić, bo oto w okresie najbliższych 2 lat byłoby tak, że rolnikom, którzy w Unii Europejskiej korzystają z systemu standardowego dopłat, stawiano by bardzo niewielkie wymagania, jeśli chodzi o uzyskanie dopłaty. Jeśli jest pszenica, żyto, rośliny oleiste, to dopłata, jeśli wniosek jest wypełniony zgodnie ze stanem faktycznym, jest wypłacana. Myślę, że również panie i panowie posłowie podzielają tę troskę, żeby nie stwarzać dodatkowych wymogów, których rolnicy nie mogliby wypełnić, i dopłaty zamiast popłynąć do rolników, wróciłyby do budżetu unijnego. Oczywiście nam zależy na tym, żeby rolnicy prowadzili działalność gospodarczą, prowadzili gospodarstwa w taki sposób, żeby środowisko naturalne było szanowane i żeby ta dobra kultura rolna była przestrzegana. Mamy bardzo wiele definicji dobrej kultury rolnej. Mamy dobrą praktykę rolniczą. W tej sprawie pracowali naukowcy. Jest bardzo wiele różnego rodzaju definicji, propozycji, wymagań. Komisja Europejska w rozporządzeniu, o którym wspominam, które ma być niebawem wydane, nakreśla pewne ramy, które mają być wykorzystane przez nowy kraj członkowski do sformułowania wymagań dobrej kultury rolnej. Te wymagania mogą mieć różny wymiar w ujęciu chociażby regionalnym. Tam, gdzie jest zagrożenie erozją, można sformułować pewne wymagania tego dotyczące. Nasze podejście jest następujące. Chcemy to oprzeć na takich kryteriach, które będą możliwe do skontrolowania przez pracowników agencji z jednej strony, a z drugiej strony, żeby były w miarę obiektywne i nie nakładały na rolników niepotrzebnych wymogów utrudniających skorzystanie z dopłat, bo inaczej te dopłaty będą w części wracały z powrotem do budżetu unijnego i krajowego. Myślę, że możemy tutaj liczyć na współpracę, żeby przy dopracowywaniu rozporządzenia ministra rolnictwa i odpowiednich rozporządzeń Rady Ministrów te sprawy bardzo precyzyjnie określić.</u>
          <u xml:id="u-171.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Chciałbym teraz przejść do pytań bardziej szczegółowych, zadawanych nie w trakcie wystąpień klubowych, a zapytań.</u>
          <u xml:id="u-171.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Jeśli chodzi o pytania dotyczące terminu wypłacania dopłat bezpośrednich, bo ta sprawa była już poruszana. Niemniej jednak, myślę, że jeszcze jedno słowo komentarza. Obecnie w systemie standardowym rolnik składa wniosek o dopłaty i dopłaty są wypłacane do upraw polowych, do tej części roślinnej, można powiedzieć, od 15 października, natomiast do części zwierzęcej - od 1 listopada. Jest to wcześniej niż od 1 grudnia, ale w części zwierzęcej jest 7 rodzajów dopłat, to jest bardzo skomplikowany system. Po uwzględnieniu reformy Wspólnej Polityki Rolnej, już w tej zreformowanej polityce, która będzie wprowadzana w przyszłym roku, a musi być wprowadzona w roku 2005, również rolnicy unijni będą otrzymywali dopłaty od 1 grudnia każdego roku, w związku z tym dla polskich rolników nie z powodu wyborów parlamentarnych zaproponowano 1 grudnia, jeśli chodzi o tych wszystkich, którzy będą wypłacali dopłaty w systemie płatności obszarowej. To jest problem oczywiście, jeśli chodzi o sytuację gospodarstw rolnych, ale takie są uregulowania unijne. Chcę powiedzieć, że tutaj są pewne odstępstwa, które mogą być negocjowane z Komisją Europejską. Odbywa się to w taki oto sposób, bo w tym roku mamy taki przykład: w wielu regionach Europy wystąpiła dotkliwa susza. Żeby złagodzić skutki tej suszy dla dochodów rolników, niektóre państwa członkowskie wystąpiły z wnioskiem do komisji o możliwość wcześniejszego wypłacenia zaliczkowych dopłat, np. nie w pełnej wysokości, tylko 50% dopłat wcześniej, niż to ma miejsce normalnie, i na ogół w takich sytuacjach uzyskują ci ministrowie rolnictwa, którzy występują, zgodę komisji na takie przyspieszone zaliczkowe wypłaty po to, żeby złagodzić sytuację, trudną sytuację dochodową rolników. Takie możliwości oczywiście istnieją i system, który to zapewnia, system IACS musi uwzględniać również takie możliwości, aby, jeśli zajdzie potrzeba, również w Polsce były możliwości wypłacenia wcześniejszych dopłat dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-171.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Nie będę szczegółowo odnosił się do spraw związanych ze środkami budżetowymi, bo debata budżetowa niebawem, pan minister Olejniczak wyjaśnił te główne elementy związane ze środkami z budżetu krajowego, ale był jeden, właściwie nie jeden, ale kilka głosów w dyskusji, sugerujących, że to nie jest dobra polityka, żeby w takim samym stopniu wypłacać dopłaty do hektara, bo w związku z tym małe gospodarstwa uzyskają bardzo niskie dopłaty, a duże gospodarstwa, latyfundia, takie padało słowo, będą otrzymywały bardzo wysokie dopłaty. Jeśli chodzi o politykę unijną, to mimo dotychczasowej szerokiej dyskusji, szczególnie przed rokiem 2000, przed przyjęciem Agendy 2000 w 1999 r., była szeroka dyskusja, żeby wprowadzić pewien pułap dopłat, obniżyć największe dopłaty i wtedy proponowano, żeby nie wypłacać więcej niż 800 tys. euro rocznie na gospodarstwo, ale mimo tej ożywionej dyskusji te rozwiązania nie zostały przyjęte. Unia Europejska w swej polityce rolnej nie dyskryminuje, jeśli chodzi o dopłaty bezpośrednie, żadnych podmiotów i do takich samych dopłat ma prawo każdy podmiot, bez względu na formę własności czy gospodarowania. Niemniej jednak...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie ministrze, przepraszam bardzo, ponieważ porządek obrad Sejmu przewiduje w tym momencie przerwę, ona jest ważna z wielu powodów...</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Mamy komisję rolnictwa.)</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">...chciałem zapytać, czy pan minister jeszcze przewiduje długą odpowiedź. Nie namawiam, broń Boże, do skracania, bo sprawy są bardzo ważne, więc może po przerwie będziemy kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Potrzebuję jeszcze 10 minut najwyżej, żeby odpowiedzieć na te pytania, które zostały zadane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">No jeśli pan się zmieści w 10 minutach, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">A więc wracając do sprawy tych dużych gospodarstw, tutaj mamy dużą swobodę, jeśli chodzi o drugą część dopłat, o uzupełnienie z budżetu krajowego. Ta sprawa leży w gestii krajowej, jakie rozwiązanie wybrać. Jeśli chodzi o dopłaty, które są płacone z budżetu unijnego, chcę zwrócić uwagę na jeden fakt: że jeślibyśmy ograniczyli te dopłaty i np. gdyby nawet takie możliwości istniały - to co by to oznaczało? Że część dopłat z budżetu unijnego, do którego wpłacamy wysoką składkę, z powrotem by wróciła do budżetu unijnego, a nie trafiłaby na polską wieś. Myślę, że dyskusja na temat ograniczenia podstawowych dopłat, tych 25, 30, 35% - myśmy ją prowadzili, konsultacje również - na tym etapie chyba nie jest dyskusją, która może przynieść dobre rozwiązania dla polskiej wsi. Natomiast jeśli chodzi o środki z budżetu krajowego, ta sprawa w dużym stopniu leży w naszej gestii, tutaj są możliwe rozwiązania, które panie i panowie posłowie w dalszych dyskusjach zaproponują.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Była duża grupa pań i panów posłów, którzy wyrażali obawy o to, czy polscy rolnicy będą w stanie rzeczywiście dowiedzieć się wszystkiego o dopłatach, przygotować wnioski, czy będą przygotowani. To jest wspólna troska i myślę, że uzasadniona - chociaż chcę powiedzieć, że uzyskałem najświeższe informacje od pana prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o tym, że do chwili obecnej przeszkolono 8154 tzw. trenerów, czyli osób, które powinny wiedzieć prawie wszystko o systemie dopłat bezpośrednich, powinny kompetentnie przekazać informacje rolnikom, jak wypełnić wnioski, pomóc tym rolnikom. Jeśli chodzi o te osoby, to chcę powiedzieć, że jest 1740 osób w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w ODR-ach prawie 3 tys. osób, w bankach spółdzielczych - 2380 osób, w izbach rolniczych - 839 osób, w urzędach gmin - 185 i to daje właśnie tę liczbę. To jest dużo, ale jest oczywiście pytanie, czy w stosunku do potrzeb to jest wystarczająca liczba. Ale jeśli wziąć pod uwagę, że mamy już teraz 8 tys. osób przeszkolonych, szkolenia trwają nadal, więc jeśli każda z tych osób przekaże wiedzę 100 osobom, a myślę, że mamy więcej niż 100 dni na to, żeby tę wiedzę przekazywać, no to już będzie 800 tys. rolników poinformowanych bezpośrednio przez trenerów, a jeszcze zostają inne możliwości, m.in. zaplanowane szkolenia, około 52 tys. spotkań do marca 2004 we wszystkich sołectwach, czyli ok. 300 spotkań dziennie z rolnikami. Do tego również można wykorzystać środki masowego przekazu. Jest zainteresowanie, ale myślę, że właśnie w tej fazie, kiedy już będzie wszystko jasne i gotowe, to wtedy będzie można jeszcze i z tych form skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Chciałbym nawiązać do kwestii związanych z nowymi informacjami, które się pojawiły - podnosił to pan poseł Krutul - otóż chodzi o doniesienia prasowe, które mówią o obcięciu dopłat bezpośrednich. Jeśli chodzi o dopłaty bezpośrednie, które zostały zaprezentowane zaraz po Kopenhadze, chciałbym powiedzieć, że tutaj nie ma żadnych zmian. Jeśli chodzi o stawki dopłat, one nie mogą być prezentowane w szczegółach, ponieważ dwa czynniki decydują o dokładnej wysokości tych dopłat na hektar: pierwszy to kurs euro/złoty (po Kopenhadze 1 euro to było 4 zł, obecnie to jest znacznie więcej, a w związku z tym kwota dopłaty wyrażona w złotówkach się zmienia), drugi to powierzchnia, która będzie uwzględniana przy wyliczaniu tej stawki dopłat. W tej sprawie prowadzimy konsultacje. Chodzi o to, żeby ta powierzchnia była jak najbardziej dopasowana do realiów. Jeśli ona będzie zbyt duża, to dopłata na hektar będzie niższa, ponieważ rozłoży się na większą powierzchnię, a jak wnioski nie wpłynął, to dopłaty nie zostaną wykorzystane. Jeśli powierzchnia będzie za mała, to wszyscy otrzymają dopłaty, nawet ci, którzy się tu nie zmieszczą, ale należałoby wtedy zastosować współczynnik redukcji, ponieważ będzie wyliczona kwota koperty narodowej, czyli te dopłaty, które dla całej Polski zostaną wyliczone, będą dzielone przez tę powierzchnię. I dlatego tylko nie ma na tym etapie tych stawek, te stawki są podane, wydrukowane w odpowiednich rozporządzeniach. One będą znane, jak zakończą się te etapy.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Jeśli chodzi o szczegółowe wyliczenia, to chcę powiedzieć, że ważny będzie kurs, na jaki okres ten kurs będzie wyliczony. Uzgodniono, że będzie brany kurs na rok 2004 za pierwsze półrocze roku 2004, żeby on był jak najbliższy okresowi wypłacania dopłat bezpośrednich.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Co do sprawy tych publikacji - chcę powiedzieć, że tutaj rzeczywiście nie wszystko wygląda tak pięknie. Tam gdzie jest dyskusja o pieniądzach, tam są negocjacje i występuje tu zdań między nami a Komisją Europejską. Zresztą w tej sprawie były wystąpienia, mówiłem o tym już w Luksemburgu. Chodzi o nowe dopłaty, które pojawiają się w wyniku reformy Wspólnej Polityki Rolnej. Te nowe dopłaty np. dotyczą rynku mleka wskutek kolejnej, oprócz tej, która była wcześniej znana, obniżki cen interwencyjnych na rynku masła i nowej kompensaty. Uważamy, że te dopłaty powinny być polskim rolnikom przyznane na takich samych zasadach jak rolnikom unijnym. Nowe dopłaty, np. dotyczące roślin energetycznych tutaj nie są objęte załącznikiem, do którego jest odwołanie w traktacie akcesyjnym, uważamy, że tutaj również powinny być identyczne zasady. Komisja Europejska w wydanych wczoraj dokumentach, o których mówiłem, uznaje, że to powinno być objęte zasadą phasing-in, czyli powinno być stopniowe przyznawanie dopłat. To jest spór, który musi być rozstrzygnięty. W tej sprawie stanowisko państw kandydujących do Unii, nowych państw członkowskich, jest inne niż propozycje Komisji.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Biorąc pod uwagę ograniczenia czasowe, myślę, że odniosłem się do tych głównych nurtów w dyskusji i na te pytania odpowiedziałem. Jeśliby była jeszcze potrzeba ustosunkowania się do pytań, jestem do państwa dyspozycji. Natomiast...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W kwestii kontroli, panie ministrze - czy nie przeoczyłem pańskiej odpowiedzi dotyczącej tej kwestii kontroli?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Kwestia kontroli i zlecenia innej instytucji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Tak, innemu podmiotowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">To się wiąże częściowo z terminem, bo też była mowa o skracaniu tego terminu czy wydłużaniu. Termin składania wniosków: wnioski mogą być składane nie tylko osobiście, ale również pocztą. Niemniej jednak Komisja Europejska jest tutaj bardzo elastyczna, możemy ten termin kształtować, ale musimy pamiętać, że po złożeniu wniosku jest również kontrola - dwa miesiące na kontrolę wniosków, ponieważ 5% wniosków na razie, według tych propozycji, które są, musi być skontrolowanych nie tylko formalnie, ale i fizycznie. W związku z tym czas na kontrolę by się wydłużył, a musimy tę kontrolę zakończyć do końca sierpnia. W związku z tym właśnie - teraz nawiązuję do tego pytania - Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zwraca uwagę na fakt, że jeśliby wszyscy zgłosili wnioski, przeprowadzenie 100 tys. kontroli w ciągu dwóch miesięcy byłoby bardzo trudne do wykonania przy pomocy pracowników agencji i w związku z tym jest ten zapis, o który pytał pan marszałek, czyli możliwość zlecenia kontroli tym, którzy spełnią wymagania. Mogą to być np. izby, mogą to być np. ośrodki doradztwa rolniczego, ale także biura geodezyjne, bo chodzi o to, żeby mieć odpowiednie narzędzia do przeprowadzenia tej kontroli w terenie. Idea tego zapisu jest właśnie taka, żeby podołać temu wyzwaniu, przeprowadzić kontrolę w bardzo krótkim czasie, nie ma tutaj żadnych innych uwarunkowań związanych z tym zapisem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przepraszam, już tak dopytam, bo to jest bardzo istotna kwestia. Czy mogą to być prywatne firmy, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Na tym etapie jest dopuszczana również możliwość, że mogą to być firmy prywatne, pod warunkiem że spełnią wymagania, które będą określone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Ale te wymagania, które one mają spełnić, panie ministrze, nie są określone w ustawie, bardzo ogólnikowo tylko wymagania techniczne i kadrowe. No więc w zasadzie każdy, kto ma ludzi plus samochód, to spełnia te wymagania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Ale chcę powiedzieć, że to jest zadanie delegowane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i to agencja bierze odpowiedzialność za to, że te zadania zostaną wykonane zgodnie z wymaganiami unijnymi. Bo to, że jakieś zadanie jest delegowane, to nie oznacza, że to zdejmuje obowiązek z agencji, że te zadania zostaną wykonane właściwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę jeszcze pozostać, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jedno zdanie, to już nie tytułem komentowania, broń Boże, pańskiej odpowiedzi, bo to nie ten tryb i nie miejsce, ale ta sprawa wymaga, żeby ją powierzyć komisji w celu gruntownego wyjaśnienia. Bo nawet, panie ministrze, taka kwestia, że imienne upoważnienie do kontroli może być wydane przez kierownika jednostki, której zlecono kontrolę. I wystarczy, że ktoś przyjdzie, właśnie taka firma Securitate, którą podałem jako przykład, pokaże upoważnienie kierownika tej jednostki i będzie się domagała, żeby ją rolnik wpuścił na swoje pole czy na swoje podwórko, czy do swoich zabudowań. Jak rolnik ma sprawdzić, czy to jest firma, która ma rzeczywiście zlecenie agencji, czy nie ma takiego zlecenia agencji. To nie są żarty, to są państwowe czynności, więc to pomieszanie państwowego z prywatnym tu akurat w sferze kontroli jest bardzo niebezpieczne i zwracam uwagę na to, żeby to dokładnie przemyśleć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Panie marszałku, dziękuję bardzo za zwrócenie uwagi na tę kwestię. Ta sprawa rzeczywiście wymaga jeszcze dalszych prac. Myślę, że w toku prac parlamentarnych zostanie zapisane to rozwiązanie w taki sposób, aby nie budziło żadnych wątpliwości. I te uwarunkowania, o których pan marszałek wspominał, będą wzięte pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Jeszcze - patrząc na pana posła Wodę - pewnie nie odpowiedziałem na niektóre pytania związane z powierzchnią. Chciałbym jeszcze, jeśli mogę, tylko na to pytanie odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Chcę przeprosić również izby rolnicze, ponieważ w uzasadnieniu w informacji o konsultacjach społecznych błędnie podano, że izby postulowały o to, żeby najmniejsza działka uprawniona wynosiła 1 ar. Tam po prostu brakuje zera w tym dokumencie i tego, że ten wniosek uwzględniono. Izby występowały, żeby najmniejsza działka wynosiła 10 arów i to zostało uwzględnione. Co prawda, nie ma tego zapisu bezpośrednio w tej ustawie, natomiast w art. 2 jest informacja, że jeśli chodzi o działki rolne, to tutaj stosuje się przepisy ustawy o krajowym systemie ewidencji gospodarstw rolnych i zwierząt gospodarskich, o łącznej powierzchni nieprzekraczającej 1 ha. 1 ha jest wpisany, natomiast 0,1 ha ha, czyli 10 arów jest zapisane w tej ustawie i dlatego nie jest powtórzone w tej propozycji ustawowej. Mam nadzieję, że jeśli chodzi o inne pytania dotyczące roślin, a także tego, dlaczego nie ma kwot, to wyjaśnienie zawarłem we wcześniejszej mojej wypowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeszcze pan poseł Woda sygnalizuje jakąś wątpliwość.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! No więc ja się doszukałem tych elementów, o których pan minister mówi, ale postawiłem pytanie na podstawie konkretnych przykładów. Na Podhalu są całe miejscowości, całe wsie, a nawet gminy, w których średnia działka jest poniżej 10 arów. I podałem przykład z prasy, z „Gazety Krakowskiej”, z dnia wczorajszego, gdzie jest mowa o gospodarstwie 10-hektarowym, które składa się z 200 kawałków, czyli na działkę wypada 5 arów. Nie dostanie wobec tego rolnik dopłaty bezpośredniej, a to są tereny trudne fizjograficznie. Wobec tego również prawdopodobnie nie dostanie dopłaty do terenów tych trudnych w uprawie. W takiej sytuacji te miejscowości opustoszeją albo upadną gospodarstwa. I stąd też jakieś rozwiązanie musi się w tej sprawie, panie ministrze, znaleźć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Jeśli mogę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan minister Jerzy Plewa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiJerzyPlewa">Rzeczywiście, gdyby odpowiedzieć na to pytanie, co będzie z gospodarstwem, na którego powierzchnię składa się 200 działek poniżej 1/10 ha, to odpowiedź jest prosta: takie gospodarstwo nie będzie mogło ubiegać się o dopłaty. Ale myślę, że takich gospodarstw nie ma aż tak dużo. A chcę zwrócić uwagę na fakt, że były też postulaty od partnerów społecznych, żeby objąć dopłatami takie działki np. od 0,3 ha, ponieważ to jest również instrument polityki rolnej. Myślę, że tylko taka sytuacja może zachęci rolników z niektórych regionów do tego, aby przeprowadzić scalanie gruntów. Bo myślę, że taki rolnik, który ma 200 działek po 1/10 ha, nawet gdyby uzyskał dopłatę, będzie mu bardzo trudno gospodarować na takich gruntach i być konkurencyjnym na jednolitym rynku. To może spowoduje, że rolnicy będą bardziej zachęceni do scalania gruntów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">No, chociaż pewnie rolnicy zdziwią się i zmartwią, ci, którzy liczyli, że dostaną tak jak wszyscy inni dopłaty, gdy dowiedzą się, że ich nie dostaną. No ale dobrze, że przynajmniej padła jasna odpowiedź w tej kwestii ze strony pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Na tym kończymy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zarządzam przerwę w obradach, a przepraszam...</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Marszałek Sejmu na podstawie art. 97 ust. 3 regulaminu Sejmu kieruje rządowy projekt ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz zmianie innych ustaw, zawarty w druku nr 2082 do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Teraz już jest wszystko w tym punkcie.</u>
          <u xml:id="u-194.8" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Ogłaszam przerwę do godz. 17.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 29 do godz. 17 min 10)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (druki nr 1967 i 2075).</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Namysło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejNamysło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji Europejskiej, które mam zaszczyt prezentować, przedstawia projekt ustawy zawierający dwa artykuły zmieniające ustawę o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 r. (DzU nr 63, poz. 638). Obowiązująca obecnie ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych nakłada na producenta i importera opakowań obowiązek oznakowania opakowań. Oznakowanie to, zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy, powinno określać, po pierwsze, rodzaj materiałów wykorzystywanych do produkcji opakowania, po drugie, możliwość wielokrotnego użycia opakowania, po trzecie, przydatność opakowania do recyklingu. Szczegółowo rodzaje opakowań podlegających oznakowaniu oraz wzory oznaczeń określa się w rozporządzeniu ministra ochrony środowiska wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 6 ust. 5 omawianej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejNamysło">Obligatoryjne oznakowanie opakowań nie jest w pełni zgodne z prawem Unii Europejskiej. W Unii Europejskiej oznakowanie opakowań jest regulowane przepisami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 20 grudnia 1994 r. oraz wydanej na jej podstawie decyzji Komisji Europejskiej z 28 stycznia 1997 r. ustanawiającej system identyfikacji materiałów opakowaniowych. Decyzja ta określa w art. 3 system opakowań jako system dobrowolny, zakładając możliwość ustanowienia prawnego obowiązku znakowania opakowań w przyszłości, po wypełnieniu stosownej procedury wynikającej z art. 21 wspomnianej wcześniej dyrektywy 94/62/WE. Taka procedura nie została jeszcze wdrożona. W tej sytuacji obowiązujący w Polsce obligatoryjny system oznakowania opakowań może powodować zakłócenia w swobodnym przepływie towarów, stanowiąc ograniczenie mające skutek podobny do ograniczeń ilościowych. Regulacja polska uniemożliwi bowiem obrót na obszarze polskim opakowaniami dopuszczonymi do obrotu w innych państwach członkowskich. W związku z powyższym w art. 1 projektu ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (druk nr 1967) zaproponowano zmianę art. 6 obowiązującej obecnie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, polegającą na rezygnacji z obligatoryjnego oznakowania opakowań i wprowadzeniu w to miejsce systemu fakultatywnego. Jeżeli jednak producent lub importer zdecyduje się na znakowanie opakowań, będzie obowiązany do stosowania oznakowania określonego w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw środowiska, transponującego wymagania określone decyzją Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejNamysło">Stosownie do zmiany w art. 6 zaproponowano zmiany w art. 8 oraz zmianę brzmienia art. 21 i dodanie art. 21a, które dotyczą sankcji karnych. Dodatkowo projekt zmienia art. 13 ust. 2 ustawy, mimo że nie jest on związany z zakresem oznakowania opakowań. W obecnym brzmieniu w art. 13 ust. 2 zawarta jest obligatoryjna delegacja dla ministra zdrowia do określenia rodzajów napojów, które mogą występować w ofercie jednostek handlowych o powierzchni handlowej powyżej 25 m2 tylko w opakowaniach jednorazowych, natomiast w nowelizacji ustawy upoważnienie obligatoryjne zmieniono na fakultatywne. Przedkładany projekt ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych zmienia ponadto treść art. 2 obowiązującej obecnie ustawy z 11 maja 2001 r., dostosowując ją do sytuacji, jaka powstanie w dniu uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej. W związku z przystąpieniem do unii celnej przestanie istnieć odrębny polski obszar celny, dlatego też pojęcie to zastępuje się pojęciem terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W art. 2 projekt ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (druk nr 1967) określa termin wejścia w życie ustawy: z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej, z wyjątkiem art. 1 pkt 4, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejNamysło">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W czasie pierwszego czytania projektu ustawy w Komisji Europejskiej nie zgłoszono żadnych poprawek, chociaż w toku dyskusji pojawiła się zapowiedź, że nastąpi to podczas obecnego drugiego czytania na sesji plenarnej. Do projektu ustawy żadnych uwag nie zgłosiło także Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejNamysło">Kończąc swoje wystąpienie, upoważniony przez Komisję Europejską rekomenduję Wysokiej Izbie przyjęcie sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, zawartego w druku nr 2075, które w warstwie merytorycznej jest tożsame z przedłożeniem rządowym zawartym w druku nr 1967. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sejm przewidział w tym punkcie 5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Turkiewicza, który wystąpi w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełMichałTurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Projekt niniejszej ustawy jest projektem rządowym o charakterze dostosowawczym do prawa Unii Europejskiej. Celem projektowanej ustawy jest, po pierwsze, zmiana charakteru obowiązku oznakowania opakowań przez producentów z obligatoryjnego na system oznakowania nieobowiązkowego, czyli takiego, jaki obecnie obowiązuje w Unii Europejskiej. Ta proponowana zmiana zatem wynika z konieczności dostosowania istniejących przepisów do prawa unijnego. Obecnie obowiązująca ustawa z 11 maja 2001 r. nakłada na producentów i importerów opakowań obowiązek obligatoryjny oznakowania opakowań. Z chwilą wejścia Polski do UE powyższy przepis może zakłócić swobodny przepływ towarów na wspólnym rynku, bowiem uniemożliwia on wprowadzenie na terytorium Polski nieoznakowanych opakowań dopuszczonych do obrotu w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Wprowadzenie tej zmiany jest zatem konieczne z punktu widzenia osiągnięcia zgodności z przepisami unijnymi. Ponadto może ta regulacja wpłynąć na obniżenie wydatków przedsiębiorstw związanych z oznakowaniem opakowań. Po drugie, projekt ustawy rezygnuje z definicji polskiego obszaru celnego na rzecz pojęcia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z tym, iż Unia Europejska, do której w przyszłym roku wstępujemy, stanowi jednolity obszar celny. Po trzecie, projekt ustawy reguluje kwestię odejścia od obligatoryjnej delegacji dla ministra zdrowia do wydania rozporządzenia w sprawie rodzajów napojów, które mogą występować w ofercie jednostek handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 25 m tylko w opakowaniach jednorazowych. Propozycja ta jest korzystna, jeśli uwzględnić kwestie ochrony środowiska, nie zakłada się bowiem z góry, że pewne rodzaje napojów będą produkowane i sprzedawane jedynie w opakowaniach jednorazowych, tak jak to jest w obecnie obowiązującej ustawie. Patrząc z punktu widzenia racjonalnej gospodarki odpadami, której głównym celem jest minimalizacja powstawania odpadów, należy dążyć do stosowania opakowań wielokrotnego użytku. Po czwarte, projekt ustawy określa odpowiedzialność karną w formie grzywny za nieprzestrzeganie przepisów niniejszej ustawy. Ustawa ta nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PosełMichałTurkiewicz">Kończąc, chciałbym podkreślić, iż Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem niniejszej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">I proszę pana posła Andrzeja Markowiaka o wystąpienie w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Panie Marszałku! Dziękuję serdecznie za umożliwienie mi przedstawienia stanowiska Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, przedstawionego, po pierwszym czytaniu, w druku nr 2075.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nowelizacja, która jest przedmiotem obecnej debaty, ma charakter kosmetyczny i ma na celu dostosowanie obowiązującej już w Polsce ustawy do warunków wynikających z przepisów Wspólnot Europejskich. Jest to projekt, który tutaj został już przez moich przedmówców omówiony, przedstawili oni również uzasadnienie tego projektu. Chcę powiedzieć, że wartością tego projektu jest konsultacja ze środowiskiem społecznym, szkoda tylko, że nie uwzględniono sugestii partnerów społecznych, szczególnie Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Opakowań, który jest swojego rodzaju autorytetem w tych sprawach. Mam na myśli to, że nie uwzględniono sugestii dotyczącej wprowadzenia kaucji za opakowania środków niebezpiecznych, aczkolwiek pocieszające jest to, że istnieje zapowiedź wprowadzenia przez ministra zdrowia rozporządzenia, które tę sprawę będzie regulowało. Oby to stało się możliwie najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Myślę, że warto podkreślić przy okazji tej zmiany to, iż nieczęsto się zdarza, że polskie przepisy są bardziej restrykcyjne niż przepisy Unii Europejskiej, tak że musimy je czasami łagodzić. I takim złagodzeniem jest wprowadzenie fakultatywności oznakowań opakowań, aby nie naruszać zasady europejskiej, unijnej zasady swobody przepływu towarów. Wszystko to wynika z dyrektywy 94/62 Parlamentu i Rady i jest jej właściwą implementacją do polskiego prawa.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Jak powiedziano tutaj przed chwilą, nie wprowadzono do projektu poprawek w pierwszym czytaniu, niemniej już na etapie wstępnego procesu legislacyjnego, na etapie opiniowania były pewne uwagi wniesione przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, szczególnie jeżeli chodzi o wprowadzenie nowego pojęcia: wprowadzenie do wolnego obrotu. To jest pojęcie, które w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej jest chyba nieznane, skoro minister Pietras w swojej opinii zwrócił uwagę, że jest mało precyzyjne. I mój klub podziela ten pogląd, toteż proponujemy, aby odejść od tego pojęcia, pozostać przy pojęciu: wprowadzenie do obrotu, tym bardziej że i w dyrektywie, i w dalszej części projektu, który tutaj omawiamy, w art. 21 mówi się już tylko i wyłącznie o obrocie. A więc sądzę, że wprowadzenie nowego bytu pojęciowego jest tutaj niewskazane.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt ustawy, jak powiedziałem, jest czytelny, zwarty i zrozumiały i mój klub będzie głosował za jego przyjęciem, ale żeby poprawić go i doprowadzić do jeszcze lepszej postaci, pozwolę sobie w imieniu klubu złożyć na ręce pana marszałka trzy poprawki. Dziękuję za wysłuchanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kuchcińskiego, który wystąpi w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełMarekKuchciński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PosełMarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mówimy dziś o sprawie z pozoru technicznej czy technologicznej, ale dla środowiska i życia ludzi w czystym środowisku ważnej. Chodzi o propozycję zmiany ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#PosełMarekKuchciński">Wysoki Sejmie! Przyjęło się już dziś niestety za zgodą marszałka Sejmu, że sprawy ważne dla środowiska, dla ochrony środowiska omawiane są bardzo często w Komisji Europejskiej, co jest złym zwyczajem, bo powoduje, że prawo w tej sferze nie zawsze jest dobrze i do końca konstruowane. Przykład ostatni: w ustawie Prawo o ochronie środowiska przeoczono kilka spraw i będzie pewnie niebawem zgłaszana nowelizacja. Dziś w Komisji Europejskiej znów omawiana jest ustawa o ochronie przyrody, gdzie, wydaje się, ponad 80% spraw nie dotyczy dostosowania do Unii Europejskiej, a wprowadza zupełnie nowe jakości do ochrony przyrody, do prawa zajmującego się ochroną przyrody w Polsce. A dziś omawiamy tutaj ustawę, która także jest ustawą dostosowawczą, ale dotyczy ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#PosełMarekKuchciński">Problem zwiększania się ilości zużytych opakowań staje się coraz bardziej widoczny, jest coraz bardziej odczuwalny. Dziś mówi się czy dane wskazują, że odpady opakowaniowe w Polsce to ok. 30% odpadów komunalnych. Jedynym sposobem ograniczenia tej ilości wydaje się korzystanie z opakowań wielokrotnego użytku lub ponowne przetwarzanie jednorazowych opakowań. Jednak aby było to możliwe, potrzebna jest odpowiednia zbiórka i segregacja, dla których wymagany jest z kolei odpowiedni system oznaczania.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#PosełMarekKuchciński">Obecnie obowiązująca ustawa, jak wiadomo, nałożyła na producentów i importerów opakowań obowiązek ich oznakowania, które powinno określać: rodzaj materiałów, możliwość wielokrotnego użytku, przydatność do recyklingu, czyli ponownego wykorzystania. I mamy sytuację taką, że w Polsce system oznakowania opakowań jest obowiązkowy, a w Europie dobrowolny. Rząd więc rzeczywiście słusznie proponuje, żeby to ujednolicić, innymi słowy, dostosować nasze prawo do obowiązującego w całej Europie. Jednakże wiadomo również, że producent lub importer, który zdecyduje się na znakowanie swoich opakowań, będzie zobowiązany, według projektu ustawy, do stosowania oznakowania określonego w rozporządzeniu ministra środowiska, czyli akcie niższej rangi. Wiemy też, że obecnie obowiązująca ustawa, mimo jednej już zmiany, nie spowodowała widocznego wzrostu korzystania przez obywateli z opakowań wielokrotnego użytku. Można rzec, że nastąpił nawet spadek, i z tego powodu niepokoi mała skuteczność działań w tej mierze podejmowanych.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#PosełMarekKuchciński">W związku z tym, Wysoki Sejmie, Prawo i Sprawiedliwość zgłasza trzy zmiany do rządowego projektu. Pierwsza to zachęta, by duże sklepy, w tym hipermarkety, korzystały w większym stopniu z opakowań wielokrotnego użytku. Druga to jest propozycja, Wysoki Sejmie, by tzw. artykuły karne rozciągnąć również na inne podmioty; chodzi o ujednolicenie nazw, ponieważ stosowny artykuł, art. 28, nie jest kompatybilny z art. 15, i tutaj będziemy proponowali zmianę nazewnictwa. Zgłaszamy też trzecią zmianę, dotyczącą pewnego uporządkowania, jeśli chodzi o kategorie opakowań: jednostkowe, zbiorcze, transportowe. Stosowne poprawki przedkładam panu marszałkowi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Komorowskiego, który wystąpi w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełZbigniewKomorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dla przedsiębiorcy opakowania to jeden z ważniejszych przedmiotów zainteresowań. Od jakości opakowania zależy atrakcyjność towaru. Opakowanie to wyrazisty identyfikator produkcji, ochrona przed konkurencją, ale także ważny składnik kosztów. Chciałbym paniom i panom posłom przybliżyć te sprawy i np. powiedzieć, że w firmie, którą kieruję, zużywamy 5,5 tys. ton rocznie opakowań, a wydatki na ten cel stanowią prawie 8,7% kosztów. Mówimy zatem o bardzo ważnym składniku kosztowym w przedsiębiorstwach. W związku z tym precyzyjne określenie charakteru i składu opakowań ma z kolei istotne znaczenie z punktu widzenia ochrony środowiska. Im lepsze oznakowanie opakowań, im lepsze ich sortowanie, tym łatwiej poddać je przeróbce. Precyzyjne określenie składu opakowań to także ściślejsza ochrona naszego rynku wewnętrznego, bowiem zagraniczny producent nie jest w stanie szybko dostosować swoich opakowań do szczegółowych przepisów krajowych.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#PosełZbigniewKomorowski">Chciałbym w tym miejscu powiedzieć, że musimy mieć świadomość, iż ustawa, którą dzisiaj przyjmujemy, dostosowując przepisy do przepisów Unii Europejskiej, pozwala szerzej otworzyć rynek polski na towary z importu. Oczywiście ustawa ta również pozwala szerzej wchodzić na rynki unijne towarom polskim. Jest to naturalne, w związku z tym, że przystępujemy do Unii Europejskiej. Ale tę świadomość głównie producenci i wytwórcy towarów muszą mieć. I my jako parlamentarzyści musimy sobie z tego zdawać sprawę. Ta liberalizacja przepisów działa w dwie strony.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#PosełZbigniewKomorowski">Istotne jest, aby te przepisy były w miarę stabilne. Jak wynika z załączonych projektów rozporządzeń, jak również uzasadnień do tej ustawy, i w Unii Europejskiej w tym zakresie nie ma stabilności. Co prawda jest dyrektywa, która obecnie obowiązuje, dyrektywa 94/62/WE z 20 grudnia, ale jest to dyrektywa, która zakłada dobrowolny system opakowań, i w zasadzie my przystosowujemy się do tej dyrektywy, a z materiałów, które zostały nam przedstawione, jednoznacznie wynika, że dokładne rozwiązania będą możliwe dopiero w przyszłości, ponieważ już jest decyzja Komisji Europejskiej 97/129/WE z 28 stycznia, która zmieniać będzie w przyszłości system oznakowań. W związku z tym boję się, żeby przedsiębiorcy, a szczególnie przedsiębiorcy polscy, nie zagubili się w tych wszystkich przepisach. Dlatego ważne jest, aby mieć świadomość, iż sam parlament, który uchwala i zgodnie z konstytucją jest zobowiązany uchwalać zmiany, my, posłowie, w pewnym sensie mamy trudności z identyfikacją tych wszystkich decyzji i tego, co nas czeka. Wydaje się, że przedsiębiorcy z jednej strony będą mieli korzyść polegającą na dostępie do rynku europejskiego, ale z drugiej strony na pewno będą rosły wydatki związane z obserwowaniem prawa europejskiego i z tym, aby sprostać wymaganiom, które muszą być transferowane na polski obszar. Wprowadzenie omawianej ustawy może wpłynąć na obniżenie wydatków sektora przedsiębiorstw, ponieważ, tak jak powiedziałem ja i moi przedmówcy, oznakowanie opakowań staje się fakultatywne. Trudniejsza jednak będzie konkurencja, więcej kłopotów powstanie przy recyklingu. Na tym przykładzie widać wyraźnie, jeżeli popatrzymy na nasze rozwiązania - to my, bazując na tym, co dzisiaj nas obowiązuje, wybiegliśmy jak gdyby do przodu, nakładając na przedsiębiorców obowiązkowe oznakowanie, podczas gdy Unia była z tym w tyle - że nie zawsze przyjmowanie regulacji unijnych posuwa nas do przodu. A może administracja zbyt dużo od nas wymagała. Powinniśmy więc widzieć ten przykład jako coś, co pozwala nam ocenić nasze działania prawne, działania ministra ochrony środowiska, czy porównać je do tego, co się dzieje w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#PosełZbigniewKomorowski">Generalnie oceniamy jako klub Polskiego Stronnictwa Ludowego tę zmianę jako potrzebną i będziemy głosować za tą ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Tadeusza Wojtkowiaka o wystąpienie w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej stanowisko wobec sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (druki nr 1967 i 2075).</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Komisja Europejska na posiedzeniu w dniu 2 października 2003 r. rozpatrzyła projekt ustawy i wysłuchała opinii przedstawiciela Komitetu Integracji Europejskiej o jego zgodności z prawem Unii Europejskiej. Problem odpadów w naszym kraju jest coraz większy; nasila się wraz ze wzrostem produkcji i zużycia dóbr materialnych. Na dzień dzisiejszy opakowania i odpady opakowaniowe stanowią, jak wynika z przedstawionych materiałów, ponad 30% odpadów komunalnych. Zapełniają się składowiska, a brak nowych stwarza poważny problem. Żeby to ograniczyć, trzeba prowadzić selektywną zbiórkę i segregację odpadów.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">By łatwiej i szybciej identyfikować rodzaj zużytych opakowań i tworzyw, z jakich te opakowania są zrobione, co wymaga odpowiedniego oznaczenia, omawiana nowelizacja wprowadza zmiany w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie oznakowania. Wspomniana ustawa nałożyła wymóg oznakowania na producenta, importera opakowań. Stosowny przepis znajduje się w art. 21. Zgodnie z art. 6 ust. 2 oznakowanie to powinno określać rodzaj materiałów wykorzystanych do produkcji opakowania, możliwość wielokrotnego użytku oraz przydatność do recyklingu. Od 1 lipca obowiązuje rozporządzenie ministra środowiska dotyczące oznaczenia opakowań, wydane na podstawie art. 6 ust. 5 zmienianej ustawy, które zastąpiło obowiązujące rozporządzenie z 13 lutego 1998 r., a weszło w życie od 1 stycznia 1999 r. Przepis dotyczący oznakowania obligatoryjnego obecnie obowiązujący nie jest w pełni zgodny z prawem Unii Europejskiej. Tam oznakowanie opakowań jest regulowane przepisami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62 Wspólnoty Europejskiej z dnia 20 grudnia 1994 r., a także na jej podstawie wydanymi przepisami decyzji komisji 97/62 Wspólnoty Europejskiej z dnia 28 stycznia 1997 r. ustanawiającej system identyfikacji materiałów opakowaniowych, podjętej stosownie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62 Wspólnoty Europejskiej. Dotychczasowa regulacja uniemożliwiałaby obrót opakowaniami dopuszczanymi do obrotu w innych państwach członkowskich, powodowałoby to zakłócenia w swobodnym przepływie towarów.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">W projekcie nowelizacji w art. 1 zaproponowano zmianę w art. 6 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oznakowania obligatoryjnego na fakultatywne. Gdy producent lub importer opakowań zdecydują się na oznakowanie, będą obowiązani do stosowania oznakowania określonego w rozporządzeniu ministra do spraw środowiska. Stosownie do zmiany w art. 6 przedstawiono zmiany w art. 8 oraz w przepisach karnych, w art. 21, oraz dodano art. 21a, który przytoczę: „Kto oznakuje opakowania niezgodnie z zasadami określonymi w art. 6 ust. 1–4, podlega karze grzywny”.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Projekt nowelizacji zmienia art. 13 ust. 2 ustawy, choć nie jest on powiązany z oznakowaniem opakowań. Zapis ten zawiera delegację dla ministra zdrowia do określenia rodzajów napojów, które mogą występować w ofercie jednostek handlowych o powierzchni handlowej powyżej 25 m2 tylko w opakowaniach jednorazowych. Delegacja ta nie została wykonana, gdyż według uzasadnienia nie ma takiej potrzeby, a więc upoważnienie obligatoryjne zmieniono na fakultatywne.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Art. 2 określa, że ustawa wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej, z wyjątkiem art. 1 pkt 4, który wchodzi po 14 dniach od ogłoszenia. W związku z tym wprowadzono zmianę w art. 2, gdyż po przystąpieniu do Unii Europejskiej ulegną zmianie przepisy celne. Z tego względu pojęcie „polski obszar celny” nie będzie używane, a pojęcie „dopuszczenie do obrotu” zostanie zastąpione terminem „dopuszczenie do wolnego obrotu”. Nie zmieni się pojęcie „wprowadzenie do obrotu”. Jak wiemy, jest ono stosowane w przepisach o działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Jak czytamy w uzasadnieniu, wejście w życie ustawy nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Nad projektem przeprowadzono konsultacje. Instytucje naukowo-badawcze i organizacje pozarządowe zgłosiły pewne uwagi, które mają być uwzględnione w rozporządzeniu ministra zdrowia wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 10 ust. 5 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona RP nie ma większych uwag do przedstawionego projektu, z jednym zastrzeżeniem: nasz rynek stanie się bardziej dostępny dla towarów z importu, co wpłynie na konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną, i nie wiadomo, jak nasi producenci sobie poradzą z tą konkurencyjnością wynikającą ze złagodzenia przepisów.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#PosełTadeuszWojtkowiak">A na koniec pewna refleksja dotycząca gospodarki odpadami, która nasunęła mi się podczas ostatniego wyjazdowego posiedzenia komisji ochrony środowiska w Kudowie Zdroju. W tamtej gminie w zeszłym roku zebrano 7,5 kg odpadów w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Sukces ten był wynikiem położenia dużego nacisku przez władze samorządowe na prelekcje w szkołach, które dotyczyły zbierania i sortowania różnego rodzaju odpadów. Naocznie stwierdziliśmy, że kształtowanie odpowiednich zachowań u młodzieży przynosi wymierne korzyści. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Halinę Murias o wystąpienie w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełHalinaMurias">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PosełHalinaMurias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 r., której dotyczy nowelizacja, porusza niezwykle ważny aspekt gospodarki odpadami. Określa wymagania, którym winny odpowiadać opakowania, oraz sposób postępowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska. Ustawa nakłada obowiązki na producenta, importera, a także eksportera opakowań. Wyznacza maksymalną granicę zawartości w opakowaniu ołowiu, kadmu, rtęci i chromu, i nakłada obowiązek oznakowania, chyba że rodzaj opakowania tego nie wymaga.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#PosełHalinaMurias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa obecnie obowiązująca zawiera zapisy, które pobudzają gospodarkę w zakresie zagospodarowania odpadów, zapewniając bezpieczeństwo ludziom, to znaczy ochronę życia i zdrowia w zetknięciu się z opakowaniami. Zapisy są korzystne dla ochrony środowiska, podnoszą świadomość społeczną w zakresie gospodarności oraz korzystania ze środowiska. Równocześnie stymulują one powstawanie szeregu inwestycji w skali kraju, które dają nowe miejsca pracy. Rodzi się pytanie: Dlaczego dzisiaj poprzez nowelizację tej ustawy chce się zmienić to, co jest dobre, tym bardziej że wszystkie rozporządzenia do niej zostały wydane i ustawa już w praktyce zaczęła funkcjonować, opakowania są oznakowywane.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#PosełHalinaMurias">Nowelizacja znosi obowiązek oznakowania opakowań przez producenta i importera. I to jest jej istotą. W rządowym uzasadnieniu do projektu nowelizacji czytamy, że zmianę wprowadza się ze względu na dyrektywę Unii Europejskiej, która nie stanowi o obligatoryjnym oznakowaniu. I dalej rząd uzasadnia, że obligatoryjny system oznakowania opakowań może powodować zakłócenia w swobodnym przepływie towarów, co będzie stanowiło ograniczenie mające skutek podobny do ograniczeń ilościowych. Czy jest to dla nas wystarczający argument, aby zmieniać przepisy, które są dobre? Jeżeli nawet rząd chce dopasować prawo do prawodawstwa unijnego niezależnie od tego, czy Unia Europejska domaga się tego, czy nie, i to bez względu na skutek dla polskiej przedsiębiorczości, to w tym przypadku trudno to zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#PosełHalinaMurias">Ustawa o opakowaniach była przygotowywana podczas poprzedniej kadencji Sejmu i wówczas powoływano się na to, iż zapisy tej regulacji są zgodne z dyrektywami Unii Europejskiej. Można to przeczytać w stenogramach, w wypowiedziach przedstawicieli ministerstwa i posłów. Te dyrektywy do dzisiaj się nie zmieniły. Ponadto skorzystałam w tej sprawie z ekspertyzy Biura Studiów i Ekspertyz, w której wyraźnie jest napisane, że traktat o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej nie zawiera postanowień dotyczących materii objętej zakresem opiniowanego projektu. Układ ustanawiający stowarzyszenie Polski ze Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi również nie zawiera przepisów bezpośrednio odnoszących się do materii regulowanej projektem.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#PosełHalinaMurias">Przyjęty 20 listopada 2000 r. rządowy program przygotowań do członkostwa Polski w Unii Europejskiej w rozdziale 22 dotyczącym ochrony środowiska nie przewiduje zmian w obowiązującej ustawie o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Jak widać, wcale nie jest tak, że musimy zmieniać tę ustawę ze względu na Unię Europejską. Tym razem wgląda na to, że to rząd martwi się, iż obowiązek oznakowania może ograniczyć import opakowań, na co sam się powołuje; czyni to mimo tego, iż nowelizacja wiąże się z negatywnymi skutkami dla polskiej przedsiębiorczości i ochrony środowiska. Poza tym należy postawić pytanie, jak to wygląda od strony praktycznej w państwach Unii Europejskiej, skoro nie ma tam obligatoryjności oznakowania. Czy są oznakowania na opakowaniach, czy nie? Sytuacja w krajach członkowskich Unii Europejskiej jest odmienna niż w Polsce, na ten temat wypowiada się w swojej opinii Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów. Otóż rynek zbiórki i przetwórstwa zużytych opakowań jest tam zdominowany przez jedną organizację gospodarczą przemysłu, zrzeszoną w zielonym punkcie. Wymusza ona na swoich członkach znakowanie opakowań w celu łatwiejszej ich identyfikacji i możliwości zagospodarowania, dotyczy to zwłaszcza tworzyw sztucznych. Dlatego też zdecydowana większość opakowań wprowadzana na rynki krajów unijnych posiada odpowiednie oznaczenia. Chociaż w Polsce działa już ponad 30 organizacji gospodarczych tego przemysłu, nie mają one wystarczającej siły sprawczej, aby zobligować swoich członków do znakowania opakowań, ponadto sytuację utrudnia brak nowoczesnego parku maszynowego w krajowej branży recyklingu i urządzeń pozwalających na dodatkową automatyczną identyfikację segregowanych materiałów.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#PosełHalinaMurias">Zaniepokojenie zniesieniem obowiązkowego oznakowania wyrażają obecnie zakłady sortownicze w Polsce, a sądzę, że rząd nie skonsultował tej sprawy z nimi. Zwróciłam się o opinię do wielu z nich i moje obawy się potwierdzają. Oprócz zakładów, które już w Polsce istnieją, zaplanowano - głównie z inicjatywy samorządów - następne inwestycje tego typu. Na przykład w moim województwie, tj. podkarpackim, zgodnie z wojewódzkim planem gospodarki odpadami uchwalonym przez sejmik wojewódzki, zaplanowano 11 takich zakładów. Byłyby to sortownie odpadów, w których technologia opiera się na ręcznym wysegregowaniu ze strumienia odpadów pochodzących z selektywnej zbiórki odpadów nadających się do recyklingu materiałowego. Segregacja ta oparta jest głównie na identyfikacji tworzyw i surowców na podstawie oznaczeń recyklingowych. Przedstawiciele istniejących sortowni wypowiadają się, że odpady segregowane według obowiązujących oznaczeń przyjmowane są bez zastrzeżeń przez recyklerów do dalszego przetwarzania i tylko dokładne oznakowanie pozwoli na właściwe rozdzielenie poszczególnych rodzajów opakowań w zależności od tego, z jakiego surowca zostały wykonane. Wprowadzenie proponowanych zmian legislacyjnych spowoduje ograniczenie możliwości technologicznych w istniejących i powstających zakładach segregacji odpadów, jak również przyniesie w konsekwencji zahamowanie rozwoju drobnej przedsiębiorczości zajmującej się recyklingiem odpadów opakowaniowych. W tych zakładach pracuje i jeszcze może pracować w skali kraju wiele tysięcy ludzi, którzy dzisiaj czekają na pracę.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#PosełHalinaMurias">Należy sobie wyjaśnić następną ważną wątpliwość: Co się stanie z opakowaniami importowanymi? Jak już wspomniałam, w państwach Unii Europejskiej bez zapisu wprowadzającego obligatoryjność istnieje mechanizm, który wymusza oznakowanie na producentach związanych z recyklerami. Obecnie nasza ustawa o opakowaniach zobowiązuje również importerów do przywożenia towarów w oznakowanych opakowaniach. Co się stanie, gdy ten obowiązek zostanie zniesiony? Czy nie będzie tak, że masa opakowań bez oznakowań, czyli niezidentyfikowanych, będzie trafiać na wysypisko, podnosząc koszty gospodarki odpadami? Wysypiska są bardzo drogimi inwestycjami i powinno nam zależeć na tym, aby ich tzw. żywotność była jak najdłuższa. Trzeba dodać, że w sytuacji braku oznakowań nigdy nie będzie pewności, z czego jest wykonane opakowanie i czy nie zagraża ono życiu lub zdrowiu człowieka. Chcę też powiedzieć, że oznakowanie opakowania przez producenta nie wiąże się z dodatkowym kosztem lub jest to koszt minimalny, zaś rozwój inwestycji i zatrudnienie ludzi przynosi dochód dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#PosełHalinaMurias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że ta nowelizacja nie ma dużego znaczenia, a jednak, wbrew pozorom, jest ona bardzo istotna, dlatego też, biorąc pod uwagę powyższe argumenty, mój klub, Liga Polskich Rodzin, będzie głosował za odrzuceniem projektu ustawy. Pragnę dodać, że jeżeli ustawa wymaga nowelizacji w celu lepszego funkcjonowania gospodarki odpadami, to na pewno nie chodzi tu o art. 6, który jest omawiany, jednak oczekiwanych przez podmioty zajmujące się zbiórką i segregacją odpadów zmian rząd nie proponuje. Konieczne jest ukrócenie rozwijającego się handlu kwitami potwierdzającymi recykling, często fałszywymi lub wystawianymi przez nieuprawnione podmioty w celu osiągania korzyści finansowych. Myślę, że ministerstwo o tym wie i postara się pilnie coś w tej sprawie zrobić. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Michała Figlusa o wystąpienie w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełMichałFiglus">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt odnieść się do przedstawionego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Projekt w zamyśle jego twórców miał dostosowywać polskie unormowania tego zagadnienia do prawa wspólnotowego. Proponowana nowelizacja zmierza do dostosowania krajowych przepisów do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. oraz wydanych na jej podstawie przepisów decyzji komisji z dnia 28 stycznia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#PosełMichałFiglus">Obecnie istniejący w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązek oznakowania opakowań nie jest zgodny z prawem unijnym. Wspomniana decyzja komisji określa system oznaczenia opakowań jako dobrowolny, pozostawiając jednocześnie możliwość stworzenia prawnego obowiązku w tym zakresie. Przyczyną konieczności zmiany jest możliwość zakłócenia jednej z podstawowych swobód, na których opierają się Wspólnoty Europejskie, a mianowicie swobody przepływu towarów - po akcesji Polski do Unii istnienie takiego obowiązku mogłoby uniemożliwić swobodny obrót opakowaniami dopuszczonymi w innych państwach członkowskich, dlatego też proponowana nowelizacja ustawy wprowadza fakultatywny system oznaczeń. Pozostałe rozwiązania również są transponowane ze wspomnianych wcześniej aktów prawnych Parlamentu, Rady oraz Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zważywszy powyższe, Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej uważa, iż rozwiązania zaproponowane w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych stanowią kolejny krok na drodze normowania rozwiązań prawa unijnego oraz uszczegółowienia obecnych rozwiązań, a ich przyjęcie nie powinno budzić wątpliwości. Jesteśmy za przyjęciem omawianego projektu ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz panią posłankę Małgorzatę Rohde o wystąpienie w imieniu koła Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PosełMałgorzataRohde">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przystępujemy do drugiego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Przedłożone zmiany wynikają z obowiązku dostosowania polskiego prawa do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62 Unii Europejskiej z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych oraz decyzji komisji 97/129 z dnia 29 stycznia 1997 r., wydanej na podstawie wspomnianej dyrektywy.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#PosełMałgorzataRohde">Już właściwie w poprzednich wystąpieniach propozycja ustawy została dosyć dokładnie omówiona, ale warto zwrócić uwagę, że w tej debacie tak poseł Kuchciński, jak i poseł Wojtkowiak zasadnie zauważyli, iż tak naprawdę ustawa ta jest na tyle istotna, że nie tylko powinna trafić w trybie szybkim i pilnym do Komisji Europejskiej, ale też powinna być przynajmniej opiniowana przez komisję ochrony środowiska. Wydaje się, że to takie praktyki dostosowawcze, że te ustawy dosyć często trafiają do Komisji Europejskiej, a niestety - nie tylko w tym przypadku - pomija się komisje branżowe, które w znacznym stopniu mogą w takich okolicznościach przyjrzeć się ustawie pod kątem rozwiązań właśnie bardziej merytorycznie. Może przydałaby się zasada jakiejś debaty przy tak istotnych problemach, które są poruszane na przykład i w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#PosełMałgorzataRohde">Niemniej jednak zniesienie obligatoryjnego obowiązku znakowania opakowań nie jest zgodne ze wspomnianą wyżej dyrektywą i dobrze, że rząd naprawia swój niejako błąd, zapisany w dotychczas obowiązujących zapisach ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Nie wiem, czy nałożony wcześniej obowiązek znakowania opakowań też odbywał się pod hasłem implementacji polskiego prawa do prawa Unii Europejskiej, ale na pewno nasi producenci mieli trudniejsze zadanie niż producenci w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#PosełMałgorzataRohde">Niestety zdarzają się przykłady, kiedy przedłożenia rządowe akceptowane przez rządy większością parlamentarną zyskują aprobatę mimo swej sprzeczności z prawem Unii Europejskiej. Postawy polegające na tym, że naszym producentom stawia się poprzeczkę wymagań wyżej niż producentom z innych krajów Unii Europejskiej, stanowią niestety nierzadką praktyką. W tym przypadku rząd stawia wyżej prawo europejskie. Bo jak wymóc na producentach Unii Europejskiej, aby wprowadzili obowiązek znakowania opakowań, jeżeli w Unii Europejskiej jest to dobrowolny zapis? Dzisiejsza zmiana jest niejako wymuszona faktem, że prawo Unii Europejskiej, jako prawo nadrzędne, ma te regulacje niejako inaczej ustawione.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#PosełMałgorzataRohde">Z podobnym przykładem przyjmowania prawa spotykamy się przy głosowaniu nad poprawkami Senatu do ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia. Właściwie chcę nawiązać do dzisiejszego posiedzenia Komisji Europejskiej. Poprzednio Sejm przyjął zapis zgodny z odpowiednią dyrektywą, a nawet z projektem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. Ale cóż z tego? Senat niejako poprawił tę ustawę od nowa i przywraca, na wniosek rządu, o wiele bardziej restrykcyjne dla naszego producenta rozwiązania dotyczące HACCP, niż te, które są w Unii Europejskiej. Takie zjawiska niestety mają miejsce.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#PosełMałgorzataRohde">Na koniec może jeszcze jedno słowo o omawianym projekcie ustawy. Dobrze, że rząd w poprawce 4. właściwie złagodził zapis art. 13 ust. 2, zmieniając obligatoryjny zapis dotyczący ministra zdrowia na fakultatywny. Może warto przy tej liberalizacji się zastanowić, czy należałoby ten artykuł wykreślić. Myślę też, że warto poprzeć poprawki zgłoszone przez pana posła Markowiaka, które wydają mi się zupełnie logiczne i poprawią przynajmniej tę merytoryczną stronę ustawy. Generalnie ustawa ta oczywiście zasługuje na poparcie. Jest ustawą kierunkową, która dostosowuje nasze prawo do prawa Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jest jeszcze pytanie, które chce zadać pan poseł Piotr Mateja.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PosełPiotrMateja">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#PosełPiotrMateja">Czytając projekt zmiany ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz uzasadnienie z druku nr 1967, mam pewne wątpliwości i w związku z tym chciałbym zadać pytanie przedstawicielowi rządu: czy rozporządzenie ministra środowiska z dnia 4 czerwca 2003 r., które obowiązuje od 1 lipca 2003 r., jest zgodne z prawem Unii Europejskiej, a w szczególności z dyrektywami nr 94/62 oraz 97/129 w sprawie systemu oznakowania opakowań?</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#PosełPiotrMateja">Mam też pytanie, czy zmiana art. 6 ustawy polegająca na wprowadzeniu fakultatywnego systemu oznakowania opakowań usuwa wszystkie wątpliwości w sprawie zgodności naszych przepisów z prawem unijnym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela rządu, którym jest w tej debacie pan minister Krzysztof Szamałek, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaKrzysztofSzamałek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym się odnieść do pytania i w bardzo krótkich słowach do wypowiedzi przedstawicieli klubów i kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaKrzysztofSzamałek">Otóż chciałbym potwierdzić niejako obserwację uczynioną przez państwa posłów i przez nas, że kierowanie projektów ustaw do Komisji Europejskiej, a nie do komisji branżowej, w tym przypadku Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, jest pewną praktyką, która rodzi nam wspólnie istotne problemy, a prace nad kolejnymi trudnymi ustawami znajdującymi się w parlamencie dowodzą tego w sposób praktyczny i ewidentny. Tak więc przyłączam się, panie marszałku, do próśb o to, ażeby w tym zakresie może komisja ochrony środowiska była komisją stanowiącą i podstawową, a Komisja Europejska ewentualnie wyrażała swoje zdanie co do zgodności z ustawodawstwem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaKrzysztofSzamałek">Co do pytania, które pan poseł był łaskaw zadać, to wydaje nam się, że art. 6, wprowadzający fakultatywność w miejsce obligatoryjności, usuwa pewną podstawową sprzeczność, która występowałaby w niedalekiej przeszłości, mianowicie po prostu uniemożliwiałaby na obszarze polskim obrót opakowaniami dopuszczonymi do obrotu w innych państwach członkowskich, czyli byśmy stanęli wobec sytuacji naporu chociażby importerów zasilających sieci handlowe pożądanymi przez konsumentów towarami, których nie można byłoby na terytorium Polski wpuścić. Dlatego też ta regulacja ma temu zapobiec. Wydaje się, że w ogóle stosowanie pewnej dowolności wyboru: czy stosować, czy nie stosować... Przecież jeśli w projekcie ustawy jest zapisane, że producent ma prawo znakować swoje wyroby, to jednocześnie narzuca się na niego bardzo jasno sprecyzowany obowiązek, jakie muszą być informacje, w jakim miejscu i w jakim stopniu trwałości mają być zastosowane te oznakowania. Tak więc to jest ta kwestia.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaKrzysztofSzamałek">Rozporządzenie jest zgodne z ustawodawstwem Unii Europejskiej, nie mamy sygnałów, ażeby w tym zakresie występowały jakieś zmiany.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaKrzysztofSzamałek">Oczywiście w czasie prac w komisji będziemy się do tych poprawek jeszcze odnosili. Ja tylko pragnę odnieść się do jednej, którą wprowadził pan poseł Markowiak, i do terminu wolnego obrotu oraz zastąpienia go terminem obrotu w ogóle, bez słowa „wolnego”. Myśmy ten termin wprowadzili na życzenie ministra finansów, który formułował taką opinię, że należałoby stosować taką definicję. Oczywiście uściślimy to również w kontakcie z panem ministrem finansów i wtedy w dalszych pracach nad projektem ustawy będziemy wyrażali stanowisko rządu.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaKrzysztofSzamałek">Dziękuję serdecznie państwu posłom za wypowiedzi. One wzbogacają możliwość zapisania projektu ustawy w taki sposób, żeby była one czytelna, jasna i zawierała jednoznaczne opisy intencji, jakie przyświecają ustawodawcy i rządowi, który wnosi o uchwalenie ustawy. Jednocześnie pozwolę się nie zgodzić, ale już nie chciałbym szczegółowo tych spraw teraz argumentować, z wnioskami przedstawionymi przez panią poseł reprezentującą klub Ligi Polskich Rodzin. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę jeszcze o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Namysło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełAndrzejNamysło">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Mam dwie uwagi: jedną bardzo szczegółową, drugą ogólniejszą. Ta szczegółowa odnosi się do propozycji poprawki zgłoszonej przez pana posła Markowiaka. Odnoszę wrażenie, że do tej propozycji wkradł się pewien błąd, który - jak sądzę - warto byłoby usunąć teraz, bo później będziemy mieli pewnego rodzaju problemy. Otóż pan poseł w 2. poprawce proponuje, aby w art. 1 po pkt. 1 dodać pkt 1a w brzmieniu: 1a) importerzy - rozumie się przez to także dokonującego nabycia w obrocie wewnątrzwspólnotowym. Odnosząc to do ustawy matki, mam wrażenie, że brakuje w tej propozycji poprawki dodatkowej uwagi doprecyzowującej miejsce, w którym ma się znaleźć ta poprawka.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PosełAndrzejNamysło">Sądzę, że powinno to być sformułowane w następujący sposób: w art. 1 po pkt. 1 dodaje się pkt 1a, w brzmieniu: w art. 3 w ust. 3 dodaje się pkt 1a. Wtedy to będzie w stosownym miejscu ulokowane w ustawie matce. W przeciwnym razie byłoby to pewnego rodzaju nieporozumienie. Warto byłoby, żeby pan poseł wnioskodawca, jeśli pan marszałek pozwoli, jeszcze tę kwestię nam szybko wyjaśnił, wtedy nie będzie kłopotów w czasie prac komisji.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PosełAndrzejNamysło">I jeszcze jedna uwaga ogólna. Otóż w poprawce 1., zgłoszonej przez pana posła Marka Kuchcińskiego oraz pozostałych posłów, jest propozycja, która, jak mi się wydaje, jest sprzeczna z intencją rządu wyrażoną w noweli ustawy w pkt. 4, odnoszącym się do art. 13 ust. 2, który, zgodnie z propozycją rządu, ma mieć następujące brzmienie: Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska może określić, w drodze rozporządzenia, rodzaje napojów, których nie dotyczy obowiązek, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając wymagania higieniczno-sanitarne.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#PosełAndrzejNamysło">W ust. 1 tego artykułu stwierdza się: W przypadku lokali o powierzchni powyżej 25 m2 powinno się prowadzić równolegle sprzedaż w opakowaniach jednorazowych i w opakowaniach wielokrotnego użytku. Natomiast sugestia poprawki jest tak kategoryczna, że w zasadzie nakłada obowiązek karania w każdym przypadku, kiedy w lokalach o powierzchni powyżej 25 m2 nie ma opakowań zarówno jednorazowego użytku, jak i wielokrotnego użytku. Sądzę, że tu występuje pewnego rodzaju sprzeczność. Jeśli tak, to byłaby to ważna sugestia, jeśli chodzi o dalsze prace w komisji. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Markowiak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełAndrzejMarkowiak">Panie marszałku, pragnę najmocniej przeprosić za błąd, który wkradł się do poprawki 2., zgłoszonej przeze mnie. Powstał on w trakcie przepisywania. Pozwoliłem sobie ten błąd skorygować u legislatorów. Chciałbym powiedzieć, że ta poprawka będzie brzmiała w sposób następujący: w art. 1 po pkt. 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu: w art. 3 w ust. 3 po pkt. 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu. Na tym polega korekta, która została już dokonana. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przyjmujemy korektę.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">To było ostatnie wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PosełJanSztwiertnia">Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić stanowisko do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, druk 1967 i 2075.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#PosełJanSztwiertnia">Celem projektowanej ustawy jest zmiana obligatoryjnego oznakowania opakowań przez producentów zgodnie z prawem Unii Europejskiej, z przepisami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE z 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych oraz decyzji Komisji 97/129/WE z 28 stycznia 1997 r. ustanawiającej system identyfikacyjny dla materiałów opakowaniowych. Obowiązująca obecnie ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych nałożyła na producenta i importera opakowań obowiązek oznakowania opakowań w art. 6 ust. 2 ustawy, lecz nie jest ona w pełni zgodna z prawem Unii Europejskiej. Przepis o systemie oznakowania opakowań w Unii Europejskiej na podstawie wcześniej podanych przepisów jest fakultatywny. W związku z powyższym w art. 1 projektu ustawy zaproponowano dokonanie zmiany art. 6 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, polegającej na rezygnacji z obligatoryjnego oznakowania, wprowadzając w to miejsce fakultatywny system oznakowań. Producent lub importer, który zdecyduje się na znakowanie swoich opakowań, będzie obowiązany do stosowania oznakowań określonych w rozporządzeniu transponującym wymagania w tym zakresie określone w podanej decyzji Komisji. Stosownie do zmiany art. 6 projekt ustawy wprowadza zmiany w art. 8, określając, że producent lub importer produktów opakowaniowych jest obowiązany stosować opakowania spełniające wymagania określone w art. 5 ust. 1, ponadto przepisy art. 6 ust. 1–4 stosuje się do producenta i importera.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#PosełJanSztwiertnia">Projekt ustawy dodatkowo zmienia art. 13 ust. 2, zwłaszcza obligatoryjną delegację dla ministra zdrowia do określenia rodzajów napojów, których nie dotyczy obowiązek, o którym mowa w ust. 1, z uwzględnieniem wymagań higieniczno-sanitarnych.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#PosełJanSztwiertnia">Projekt ustawy zmienia brzmienie art. 21, jak również dodaje art. 21a dotyczący przepisów określających kary za produkcję, import lub wprowadzenie do obrotu opakowań lub produktów w opakowaniach, które przekraczają maksymalną sumę zawartości tzw. metali ciężkich, jak również za znakowanie niezgodne z przepisami.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#PosełJanSztwiertnia">Przedstawiony projekt ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych ma charakter dostosowawczy prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej, stąd Klub Parlamentarny Unii Pracy opowiada się za uchwaleniem ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo, w związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Europejskiej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przed następnym punktem porządku krótki komunikat.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych przedłożyła sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Policji.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sprawozdanie to zostało państwu posłom doręczone w druku nr 2128.</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-224.8" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie klauzuli z art. 54 ust. 5 regulaminu Sejmu oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-224.9" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-224.10" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-224.11" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dodany punkt rozpatrzymy jako ostatni w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-224.12" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych (druki nr 1835 i 2076).</u>
          <u xml:id="u-224.13" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Zbrzyznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych, zawartego w druku sejmowym nr 1835, odbyło się w dniu 28 sierpnia br. Sejm skierował ten projekt w celu rozpatrzenia do Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Projekt ten, zgodnie z deklaracjami rządu, który jest wnioskodawcą, a także Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu spełnia wszelkie wymogi regulaminowe, albowiem ma charakter dostosowawczy do prawa Unii Europejskiej. Do tego projektu ustawy zostały załączone tłumaczenia tekstów przepisów, które są podstawą do procedowania, a także odpowiednia dyrektywa i rozporządzenie Rady.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Wysoki Sejmie, zakres omawianego projektu ustawy regulowany jest następującymi aktami prawnymi Unii Europejskiej: rozporządzeniem Rady nr 3577/92 z 7 grudnia 1992 r., wprowadzającym zasadę swobodnego świadczenia usług w transporcie morskim pomiędzy państwami członkowskimi, chodzi tu o kabotaż morski, oraz drugim dokumentem, do którego dostosowujemy nasze prawo, a mianowicie dyrektywą Rady nr 1999/63/WE z 21 czerwca 1999 r. w sprawie układu dotyczącego regulacji czasu pracy marynarzy, przyjętego przez Związek Armatorów Morskich Wspólnoty Europejskiej i Federację Związków Zawodowych Pracowników Transportu Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Omawiany projekt ustawy wprowadza oprócz zmian dostosowawczych zmiany o innym charakterze. Najpoważniejszą zmianą, utrzymaną przez komisję w sprawozdaniu z druku nr 2076 - to jest konsekwencja stosownego dokumentu Rady, o którym wcześniej mówiłem - jest wprowadzenie na terytorium Polski od dnia uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej, co jest ujęte w art. 4 sprawozdania Komisji Europejskiej, swobody świadczenia usług w zakresie kabotażu morskiego przez statki pływające pod banderą państw członkowskich oraz umożliwienie organom administracji morskiej nakładania kar pieniężnych - jest to nowy przepis - za wykroczenia przeciwko przepisom o rejestrze okrętowym, w drodze postanowienia odpowiedniego organu administracji morskiej. Są to kary w wysokości od 500 zł do 10 000 zł.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Komisja Europejska, przygotowując sprawozdanie dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o morskich statkach handlowych, w wyniku dwóch swoich posiedzeń, które były poprzedzone dwoma posiedzeniami specjalnie powołanej w tym celu podkomisji, zdecydowaną większością głosów uznała zgłoszone przez rząd propozycje za słuszne. Dodatkowo komisja uznała, że zasadne jest ujęcie w sprawozdaniu części propozycji poselskich z druku nr 1886.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Propozycje zmian ustawy Kodeks morski dotyczyły w dużej części materii, którą reguluje proponowana zmiana z przedłożenia rządowego. W sprawozdaniu Komisji Europejskiej oprócz zmian o charakterze dostosowawczym, oprócz zmian zawartych w przedłożeniu poselskim z druku nr 1886 znalazły się zmiany o charakterze legislacyjnym, na przykład zmiana nazwy ustawy. Przypomnę, że rząd przedłożył projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych, natomiast Komisja Europejska proponuje rozszerzenie tytułu ustawy, uwzględniając rzeczywisty zakres wprowadzanych regulacji. A mianowicie proponuje się nowy tytuł ustawy: ustawa o zmianie ustawy Kodeks morski, ustawy o pracy na morskich statkach handlowych oraz ustawy o bezpieczeństwie morskim, bowiem jeden z artykułów w tym sprawozdaniu traktuje także o tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">W sprawozdaniu wprowadzono nowe brzmienie art. 12 § 2 ustawy Kodeks morski, stanowiącego, że nazwy statków morskich podlegają zatwierdzaniu, w drodze decyzji administracyjnej, przez dyrektora Urzędu Morskiego właściwego dla portu macierzystego statku. Regulacja ta, wraz z regulacją wprowadzoną do art. 12 § 2a Kodeksu morskiego, upraszcza procedury rejestracyjne, albowiem zarówno rejestracja nazwy, jak i jachtów odbywać się będzie w jednym miejscu, w Polskim Związku Sportowym, o którym mowa w art. 10 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej. Zapis ten jest więc rozszerzeniem propozycji rządowej, bo, po pierwsze, odnosi się do ustawy o kulturze fizycznej, do regulacji z art. 10, która została przyjęta już w 1996 r., a po drugie, upraszcza te procedury, albowiem i nazwa statku, i miejsce rejestracji będą w tym samym miejscu, a nie w dwóch różnych miejscach. A więc Komisja Europejska tę regulację rozszerzyła o regulacje, które już są, a znajdują się w innych aktach prawnych.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Komisja Europejska rozbudowała swoje sprawozdanie w stosunku do projektu rządowego o zmianę w art. 7 ust. 4 ustawy o bezpieczeństwie morskim. Jest to ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. Tę zmianę ujęliśmy w art. 3 sprawozdania Komisji Europejskiej. Zapis ten porządkuje w konsekwencji proponowanych zmian w Kodeksie morskim regulacje prawne dotyczące statków sportowych o długości kadłuba do 24 m, dając ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej delegację do wydawania rozporządzenia, które mogłoby powierzyć związkowi sportowemu - i znowu tu jest odesłanie do stosownego artykułu ustawy o kulturze fizycznej - niektóre zadania inspekcyjne, kierując się oczywiście względami uproszczenia procedur dotyczących tej materii. A więc ustawa ta oprócz - jak powiedziałem wcześniej - dostosowywania do prawa unijnego porządkuje prawo polskie w sferze rejestracji, nadawania nazw, inspekcji statków morskich (szczególnie chodzi o statki o długości kadłuba do 24 m).</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Myślę, że podkreślenia wymaga także fakt uznania przez Komisję Europejską za słuszne skreślenia § 4 z art. 282 Kodeksu morskiego. Jest to zmiana 8 w art. 1 naszego sprawozdania. Przepis ten ograniczał odpowiedzialność właściciela zatopionego mienia utrudniającego żeglugę wyłącznie do wysokości wartości tego mienia. Często tak się zdarzało, że koszt usunięcia tego mienia w celu przywrócenia żeglowności szlaku był o wiele, wiele większy.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Komisja Europejska potwierdziła także - chodzi tu o art. 2 dotyczący zmiany ustawy o pracy na morskich statkach handlowych - potrzebę zwiększenia minimalnego czasu wypoczynku do 77 godzin w tygodniu pracownikom zatrudnionym na morskich statkach handlowych o polskiej przynależności. Jest to przepis dostosowawczy do dyrektywy rady z 1999 r., dyrektywy, która de facto naprawia błąd wcześniej popełniony inną decyzją rady.</u>
          <u xml:id="u-225.10" who="#PosełSprawozdawcaRyszardZbrzyzny">Reasumując, stwierdzam, że Komisja Europejska, po wysłuchaniu dodatkowo oświadczenia przedstawiciela Komitetu Integracji Europejskiej i po zapoznaniu się ze wszystkimi regulacjami, które zostały ujęte w sprawozdaniu, wnosi, by Wysoki Sejm raczył uchwalić załączony do druku nr 2076 projekt ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-225.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Cezarego Stryjaka, który wystąpi w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełCezaryStryjak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera stanowisko Komisji Europejskiej Sejmu, która dokonała pewnej syntezy projektów: rządowego i poselskich, zawartych w drukach nr 1835, 1880 i 1886, odnoszących się do ustaw o Kodeksie morskim, o pracy na morskich statkach handlowych oraz ustawy o bezpieczeństwie morskim. Połączenie tych trzech projektów wyczerpuje oczekiwanie projektodawców co do nowelizacji ustaw.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PosełCezaryStryjak">W art. 9 wprowadzono przepis dotyczący swobody świadczenia usług w transporcie morskim, zgodnie z zasadami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Art. 12 reguluje sprawę nadania statkowi nazwy oraz tryb zatwierdzenia jej przez związek sportowy o zasięgu ogólnopolskim (dotyczy to statku o kadłubie do 24 m). Art. 23 stanowi o obowiązku wpisu takiego statku do polskiego rejestru statków przez związek sportowy. Art. 26 nakłada na ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej obowiązek wydawania rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu prowadzania polskiego rejestru jachtów. W art. 33 uszczegółowiono zapis dotyczący sposobu nakładania kary na obowiązanego, który unika zgłoszenia jednostki do rejestru okrętowego. Innych artykułów nie zmieniono w porównaniu do pierwszego czytania. Jedynie dopisano art. 3, zgodny z przedłożeniem poselskim, a dotyczy on upoważnienia ministra do wydania rozporządzenia uprawniającego związek sportowy do przeprowadzenia niektórych zadań inspekcyjnych na statkach sportowych o długości kadłuba do 24 m. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jerzego Budnika o wystąpienie w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt odnieść się w imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej do sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych, które jest zawarte w druku nr 2076. Projekt ten powstał w wyniku kompilacji projektu rządowego z druku nr 1835 i projektu poselskiego z druku nr 1886. To dobrze, że zamiast dwóch projektów mamy jeden. Wnosiłem o to zresztą podczas pierwszego czytania projektu poselskiego, które odbyło się w tej Izbie 16 września br. Jednak wątpliwości, które do tamtych dwóch projektów podczas pierwszych czytań zgłosiłem, pozostały.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Projekt, nad którym debatujemy, zawiera dwie grupy zmian. Pierwsza dotyczy zmian, których celem jest dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej. W tym zakresie mój klub w pełni popiera przedłożenie rządowe. Zgadzamy się ze zmianą do art. 9 ustawy Kodeks morski, ponieważ zgodna jest ona z prawem unijnym dotyczącym stosowania zasady swobodnego świadczenia usług w transporcie morskim w obrębie państw członkowskich. Chodzi o tak zwany kabotaż morski.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Bezdyskusyjna jest także zmiana do ustawy o pracy na morskich statkach handlowych, bo prostuje ona błąd jednej z dyrektyw rady poprawiony następnie odpowiednią erratą. Dotychczasowe określenie minimalnego czasu wypoczynku marynarzy w wymiarze 72 godzin, zastąpiono określeniem „77 godzin”, co jest niewątpliwie korzystne dla pracowników zatrudnionych na morskich statkach o polskiej przynależności. Mają oni teraz o 5 godzin dłuższy czas wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Tylko te dwie zmiany mają charakter dostosowawczy. Pozostałe są z punktu widzenia prawa europejskiego neutralne, ale, jak wynika z wystąpienia posła sprawozdawcy, zmiany te Komisja Europejska także rozpatrzyła. W zasadzie ta druga grupa zmian jest tożsama ze zmianami zawartymi w wymienionych przeze mnie na wstępie projektach, w szczególności w projekcie poselskim.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Do dwóch zmian z tej grupy mamy wciąż te same zastrzeżenia, o których mówiłem podczas pierwszych czytań obu projektów. Zastrzeżenie pierwsze dotyczy zmiany oznaczonej w projekcie rządowym numerem 5. Zgadzając się na przymuszanie grzywną właściciela lub armatora statku zarówno do zgłoszenia statku lub okoliczności podlegającej wpisowi do rejestru okrętowego, jak i do zwrotu certyfikatu okrętowego, nadal nie mamy jasności, według jakich zasad i kryteriów naliczona grzywna będzie umarzana. Jeszcze trudniej domyślić się, kiedy i dlaczego będzie umarzana w całości, a kiedy i dlaczego będzie umarzana w części.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Zastrzeżenie drugie mamy do zmiany oznaczonej w projekcie załączonym do sprawozdania Komisji Europejskiej nrem 3. Rozumiemy, że środowisko jachtowe jest zainteresowane powierzeniem Polskiemu Związkowi Żeglarskiemu obowiązku prowadzenia rejestru jachtów. Rozumiemy, że jest na to zgoda rządu, chociaż w przedłożeniu rządowym - pan poseł sprawozdawca zresztą o tym wspomniał - tego zapisu nie było. Wciąż jednak zasadne wydaje się pytanie, które postawiłem w pierwszym czytaniu projektu poselskiego: Czy Polski Związek Żeglarski jest przygotowany kadrowo, organizacyjnie i technicznie, by taki rejestr prowadzić?</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Rejestr jachtów ma szczególny charakter. Powinna go cechować taka sama rękojmia wiary publicznej, jaka cechuje księgi wieczyste. Jakiekolwiek uchybienia formalne i błędy merytoryczne we wpisach mogą rodzić poważne konsekwencje cywilnoprawne po stronie Polskiego Związku Żeglarskiego. Czy związek jest tego świadomy? Czy świadomy jest tego, że może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą za szkody powstałe w wyniku tych uchybień i błędów? Czy ma odpowiednie zabezpieczenie finansowe na pokrycie ewentualnych roszczeń odszkodowawczych zasądzonych przez sądy powszechne, bo opłaty za rejestrację wystarczą zapewne wyłącznie na koszty administracyjne?</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Jakby mało było tych obowiązków przerzuconych na Polski Związek Żeglarski, Komisja Europejska zdecydowała się dodać w projekcie art. 3, zmieniając tak ustawę o bezpieczeństwie morskim, by minister właściwy do spraw gospodarki morskiej mógł powierzyć związkowi sportowemu, w drodze rozporządzenia, niektóre zadania inspekcyjne w stosunku do statków sportowych o długości kadłuba do 24 m. Intencje tego nowego zapisu mogę zrozumieć - chodzi o uproszczenie procedur. Należy jednak zadać pytanie: Czy Polski Związek Żeglarski jest przygotowany do przyjęcia tych dodatkowych obowiązków inspekcyjnych, czy nie odbije się to na bezpieczeństwie załóg jachtowych? Dla mojego klubu poważna będzie deklaracja pana ministra, że te kwestie były ze związkiem żeglarskim omówione i że jest on świadomy odpowiedzialności za zadania, jakie na siebie przyjmuje.</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Wysoki Sejmie! Tylko przekonujące rozwianie ww. wątpliwości pozwoli Klubowi Poselskiemu Platformy Obywatelskiej poprzeć projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski, ustawy o pracy na morskich statkach handlowych oraz ustawy o bezpieczeństwie morskim w wersji przedstawionej w sprawozdaniu Komisji Europejskiej (druk nr 2076). Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-229.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Lissa, który przedstawi stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PosełAndrzejLiss">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych (druki nr 1835 i 2076).</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PosełAndrzejLiss">Pierwsze czytanie druku nr 1835 odbyło się - jak wspominał poseł sprawozdawca - 28 sierpnia 2003 r. i było prowadzone przez Komisję Infrastruktury. Stwierdzono, że projekt ustawy wprowadza kilka niezbędnych zmian do przepisów ustawy z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski, które mają na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej. Zmiana w art. 9 ustawy dostosowuje przepisy do rozporządzenia Rady Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej z dnia 7 grudnia 1992 r. dotyczącego zasady swobody świadczenia usług w transporcie morskim w obrębie państw członkowskich, czyli chodzi o kabotaż morski. Art. 2 projektu dotyczący ustawy o pracy na morskich statkach handlowych wprowadza zmianę brzmienia przepisu art. 57 ust. 3 pkt 1 dotyczącego minimalnego czasu wypoczynku marynarzy. Zmienia się czas wypoczynku z 72 do 77 godzin tygodniowo, a na dobę trzeba zapewnić 10 godzin wypoczynku. Te zmiany klub Prawo i Sprawiedliwość popiera oraz proponuje przekazanie ich do dalszych prac w komisji. Jednak ustawa o zmianie ustawy Kodeks morski - chodzi o art. 12 § 2a proponowany w drukach nr 1835, 1886, opracowywanych w Komisji Infrastruktury, oraz w druku nr 2076, obecnie opracowywanym w Komisji Europejskiej - wprowadza istotne zmiany w odniesieniu do zatwierdzania i rejestru statków morskich używanych wyłącznie do celów sportowych i rekreacyjnych o długości do 24 m, które mają podlegać obowiązkowi wpisu do rejestru jachtów prowadzonego przez Polski Związek Żeglarski z siedzibą w Warszawie, oraz przejęcia opłat za tę czynność. Rejestr dotychczas był prowadzony przez dyrektora urzędu morskiego właściwego ze względu na port macierzysty statku morskiego. Nazwa statku morskiego funkcjonuje w rejestrze o zasięgu międzynarodowym. Urząd państwowy, jakim jest urząd morski, reprezentował statki polskie na arenie międzynarodowej, wywiązując się z przyjętych przepisów międzynarodowego prawa morskiego. Rejestr prowadzony przez urząd morski zalicza się do najlepszych w świecie. Urząd morski jest partnerem w sporach prawnych, reprezentującym państwo polskie w przypadku kolizji czy katastrofy morskiej. Przeniesienie tych uprawnień z urzędu morskiego na Polski Związek Żeglarski nie gwarantuje zabezpieczenia interesów właścicieli i armatorów jachtów morskich do 24 m. Propozycja ta psuje dobrze funkcjonujące struktury państwa.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#PosełAndrzejLiss">Klub Prawo i Sprawiedliwość nie popiera zmiany art. 12 § 2a zgłoszonej w trzech pierwszych jakby czytaniach w różnych komisjach (druki nr 1835, 1886 i 2076). Proponujemy odrzucić projekt ustawy z druku nr 2076. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pawlaka w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski, ustawy o pracy na morskich statkach handlowych oraz ustawy o bezpieczeństwie morskim (druki nr 1835 i 2076). Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych wprowadza kilka niezbędnych zmian związanych z dostosowaniem prawa polskiego do prawa obowiązującego w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Art. 1 omawianego projektu ustawy wprowadza zmiany do Kodeksu morskiego wynikające z konieczności dostosowania przepisów nowelizowanej ustawy do prawa unijnego, a zwłaszcza do rozporządzenia Rady EWG nr 3577/92 z dnia 7 grudnia 1992 r. dotyczącego stosowania zasady swobody świadczenia usług w transporcie morskim w obrębie państw członkowskich. Nowy zapis w art. 9 Kodeksu morskiego wprowadza zezwolenia wydawane przez organ administracji morskiej na wykonywanie stałych przewozów między portami polskimi przez statek pod banderą państwa innego niż kraj członkowski Unii Europejskiej. Przepis ten wejdzie w życie z dniem przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PosełMirosławPawlak">Kolejne zmiany Kodeksu morskiego stanowią wypełnienie luki prawnej spowodowanej powierzeniem prowadzenia polskiego rejestru jachtów związkowi sportowemu o zasięgu krajowym. Nowe brzmienie nadano art. 12 i 23, natomiast w art. 26 zawarto upoważnienie dla ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej do wydawania przepisów wykonawczych dotyczących prowadzenia polskiego rejestru jachtów.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#PosełMirosławPawlak">Zmiany zaproponowane w art. 33, 37 i 39 Kodeksu morskiego dotyczą uprawnień nadanych izbie morskiej prowadzącej rejestr okrętowy w zakresie nakładania kar grzywny w przypadkach określonych prawem. Listę zaproponowanych zmian Kodeksu morskiego zamyka nowe brzmienie art. 282 i 284 mające na celu zniesienie ograniczenia odpowiedzialności właściciela zatopionego mienia do wysokości jego wartości.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#PosełMirosławPawlak">Wysoka Izbo! W omawianym projekcie ustawy rząd proponuje również zmianę ustawy o pracy na morskich statkach handlowych. Art. 57 w ust. 3 pkt 1 określił, że minimalny czas wypoczynku nie może być krótszy niż 77 godzin w tygodniu oraz 10 godzin na dobę. Wprowadzony zapis odpowiada postulatom środowiska marynarskiego, a jest korzystny dla marynarzy zatrudnionych na morskich statkach handlowych o polskiej przynależności. Powyższy zapis spowodowany został zmianą dyrektywy Rady 1999/63/WE z dnia 21 czerwca 1999 r. dotyczącej umowy w sprawie organizacji czasu pracy marynarzy przyjętej przez Stowarzyszenie Armatorów Wspólnoty Europejskiej (ECSA) i Federację Związków Zawodowych Pracowników Transportu w Unii Europejskiej (FST) i koniecznością dokonania odpowiedniej zmiany w prawie polskim.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#PosełMirosławPawlak">Omawiany projekt ustawy w art. 3 proponuje wprowadzenie zmian do ustawy o bezpieczeństwie morskim. W szczególności wprowadza się nowy zapis ust. 4 w art. 7 uprawniający ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej do powierzenia niektórych zadań organu inspekcyjnego w stosunku do statków sportowych o długości kadłuba do 24 m związkowi sportowemu, za czym przemawiają względy uproszczenia procedur oraz specjalistyczny charakter zadań realizowanych przez związki sportowe.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#PosełMirosławPawlak">Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem omawianego projektu zmiany ustawy Kodeks morski oraz innych ustaw w wersji zaproponowanej przez Komisję Europejską w sprawozdaniu z dnia 14 października 2003 r. z druku nr 2076. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej wystąpi pani posłanka Danuta Hojarska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PosełDanutaHojarska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przedstawiam stanowisko do sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PosełDanutaHojarska">Kodeks morski wprowadza kilka niezbędnych zmian związanych z dostosowaniem prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej. Dotyczy dwóch zasadniczych spraw: świadczenia usług w transporcie morskim i prowadzenia rejestru statków. Projekt przewiduje wprowadzenie zasady swobody świadczenia usług w transporcie morskim w obrębie państw członkowskich. Nowelizacja przewiduje zmianę brzmienia art. 9 dotychczasowej ustawy ze względu na wymóg dostosowania przepisów. Jednocześnie zmienione brzmienie art. 3 ograniczy zakres przyznawanej swobody kabotażu morskiego bez konieczności uzyskania zezwolenia terenowego organu administracji morskiej statków podnoszących banderę państwa członkowskiego Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#PosełDanutaHojarska">Obecna ustawa Kodeks morski przewiduje możliwość wpisu do polskiego rejestru statków o przynależności innej niż polska jedynie na czas oznaczony. Natomiast rozporządzenie Rady zakłada swobodę przenoszenia statków z jednego rejestru do drugiego na terenie Wspólnoty po spełnieniu określonych warunków. Stąd konieczność zmian w ustawie. Zmiana ustawy Kodeks morski obejmować ma również zasady zgłoszeń statków do rejestru, kar za wykroczenia przeciwko zgłaszaniu itp. Jednocześnie zmienia się czas pracy marynarzy poprzez zwiększenie wymiaru czasu wypoczynku marynarzy na statkach handlowych z dotychczasowych 72 godzin na 77 godzin w tygodniu. Zmiana ta wynika z konieczności sprostowania błędów w tekście dyrektywy Wspólnoty Europejskiej dotyczącej umowy w sprawie organizacji czasu pracy marynarzy przejętej przez Stowarzyszenie Armatorów Wspólnoty Europejskiej i Federację Związków Zawodowych Pracowników Transportu w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#PosełDanutaHojarska">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej jest za przyjęciem projektu ustawy Kodeks morski, ustawy o pracy na morskich statkach handlowych oraz ustawy o bezpieczeństwie morskim. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Andrzeja Fedorowicza o wystąpienie w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin chcę się odnieść do sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#PosełAndrzejFedorowicz">W sprawozdaniu nie jest zawarte, że jest to również... powinno być to sprawozdanie, które zmienia ustawę i dodaje jej tytuł: o bezpieczeństwie morskim. Czy to jest zgodne z procesem legislacyjnym? Myślę, że tym niech się zajmą służby legislacyjne, tymczasem sprawozdanie dotyczy tych dwóch ustaw, a w tytule projektu ustawa o bezpieczeństwie morskim jest pominięta. Trudno by się tu dopatrywać rzeczy trudnych, które mogłyby rzutować na polską żeglugę w ogóle, chcę jednak przypomnieć, że było już pierwsze czytanie projektu ustawy o bezpieczeństwie morskim i był on również omawiany w Komisji Infrastruktury. I to nasza komisja, Komisja Infrastruktury sugerowała, żeby ustawy dotyczące jednej sprawy złożyć w jedną.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#PosełAndrzejFedorowicz">I co się stało? Prośba niejako została wysłuchana, ale komisja, która się zajęła tymi ustawami... To nie była już Komisja Infrastruktury, bo jest pewnie zbyt merytoryczna. Oczywiście poszło to przez Komisję Europejską, gdzie działa już pewne lobby. Aby nie pozostać gołosłownym, trzeba zajrzeć do Internetu. Jeden z moich kolegów zajrzał i odpowiedzi na wątpliwości zawarte w tej ustawie należy szukać w Polskim Związku Żeglarskim, dlatego że ta ustawa zawiera propozycje, aby rejestr jachtów dokonywał się właśnie w Polskim Związku Żeglarskim.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Kto poniesie odpowiedzialność? Ja pytałem tu koleżanki na sali, czy chciałaby posłać swego syna na jacht, który jest zarejestrowany przez związek żeglarski, a nie w Polskim Rejestrze Statków. Polski Rejestr Statków to jest firma uznana, światowa, nawet konkurenci, zwłaszcza konkurenci się bardzo dobrze o niej wyrażają. Pytałem już na tej sali, komu na tym zależy. Odpowiedź jest zawarta w statucie Polskiego Związku Żeglarskiego. Cóż tam czytamy? Prezydium Polskiego Związku Żeglarskiego przewodniczą: prezes Wiesław Kaczmarek, pierwszy zastępca prezesa przewodniczący Maciej Leśny. Toż to są nazwiska z tej sali, to są nazwiska z ław rządowych. O czym następnie czytamy? Czego oczekuje Polski Związek Żeglarski? Co chce, może robić? Chce powołać izbę gospodarczą. Prawda, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie widzę kolizji.)</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Jasne. Do czego ta izba gospodarcza może się przyczynić? Czytamy: w tymże właśnie związku żeglarskim przyczynić się może do tworzenia warunków rozwoju życia gospodarczego oraz wspierać inicjatywy gospodarcze członków. Przecież to jest realizowane. Maciej Leśny, Wiesław Kaczmarek - przecież to członkowie, to ich inicjatywy będziemy wspierać, oczywiście. Dalej Polski Związek Żeglarski deklaruje, że chciałby mieć sojuszników w środowisku przedsiębiorców, którzy przez instytucje izby gospodarczej wspieraliby itd. I co oni proponują? Zniesienie akcyzy na jachty, wdrażanie dyrektywy 94/25 Wspólnoty Europejskiej, ustanowienie polskiej jednostki notyfikującej umożliwiającej nadawanie oznaczenia CE jachtom itd.</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#PosełAndrzejFedorowicz">O co chodzi? O kasę. Po pierwsze, narażamy na niebezpieczeństwo polskie jachty, które będą... byłyby zgodnie z propozycją zawartą w tej ustawie rejestrowane w Polskim Związku Żeglarskim. Ja nie mam nic do związku żeglarskiego - niech dalej ludzie sobie żeglują, ja nie mam nic wspólnego z wodą, z żeglarstwem, nie jestem żadną konkurencją, ale, na miły Bóg, jest Polski Rejestr Statków i to wystarczy w zupełności. Natomiast wąska grupa lobbystów, wymieniana chociażby z nazwiska tutaj, chodzi o ten statut, chce w ten sposób doprowadzić do sytuacji, aby nasze małe, żaglowe statki były narażone na jakieś niebezpieczeństwa. A kto poniesie odpowiedzialność, kto ubezpieczy taki statek? Polski Związek Żeglarski jest taki bogaty? Chyba że zrobi na tym kasę.</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#PosełAndrzejFedorowicz">W konkluzji należy powiedzieć, że ten sam związek żeglarski realizuje zadania ze swego zakresu zlecone przez administrację rządową i samorządową. O czym my mówimy, o ustawie czy o lobbingu kilku osób, którzy mają jachty?</u>
          <u xml:id="u-237.8" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Zbrzyzny: O czym my mówimy?)</u>
          <u xml:id="u-237.9" who="#PosełAndrzejFedorowicz">Przyczynimy się do tego, żeby ta ustawa nie ujrzała światła dziennego. Poprzemy wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu mimo lobbystów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.10" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Zbrzyzny: To jest już drugie.)</u>
          <u xml:id="u-237.11" who="#komentarz">(Poseł Jan Orkisz: Nie ma takiej możliwości.)</u>
          <u xml:id="u-237.12" who="#komentarz">(Głos z sali: W drugim czytaniu.)</u>
          <u xml:id="u-237.13" who="#PosełAndrzejFedorowicz">W drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-237.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jana Orkisza o wystąpienie w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PosełJanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Przypadł mi zaszczyt, by w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko naszego klubu wobec sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych, przedłożonego w druku nr 2076.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PosełJanOrkisz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Unia Pracy po zapoznaniu się ze sprawozdaniem Komisji Europejskiej przedłożonym w druku nr 2076 oraz po zapoznaniu się z rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych, przedłożonym w druku nr 1835, jak również po zapoznaniu się z projektami poselskimi (druki nr 1880 i 1886) postanowił, że będzie głosował za przyjęciem omawianego sprawozdania, gdyż obejmuje ono zagadnienia rządowego projektu ustawy przedłożonego w druku nr 1835 i poselskich projektów przedłożonych w drukach nr 1880 i 1886. W czasie pierwszego czytania nasz klub udzielił poparcia tym nowelizacjom. Wejście w życie omawianego dzisiaj sprawozdania uwzględniającego normy unijne pozwoli na bardziej efektywną realizację obszarów gospodarki morskiej, a zaproponowana w ustawie zmiana zwiększenia minimalnego czasu wypoczynku do 77 godzin w tygodniu jest korzystna dla pracowników zatrudnionych na morskich statkach handlowych o polskiej przynależności. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Józefa Głowę o wystąpienie w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PosełJózefGłowa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej pragnę przedstawić nasze stanowisko do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych, który jest kolejnym krokiem dostosowującym polskie prawo do norm unijnych. Przepisy, do których nawiązuje niniejszy projekt, zawarte są w rozporządzeniu Rady Europy pod numerem 3577/92 oraz Dyrektywie Rady Europy po numerem 1999/63. Pierwszy z wymienionych aktów nawiązuje do fundamentalnego prawa, na którym zbudowana jest Unia Europejska, a mianowicie do swobody przepływu osób oraz swobody przepływu usług. Stając się członkiem Unii Europejskiej jesteśmy zobowiązani do respektowania unormowań prawnych dla całego rynku unijnego. Dlatego też proponowany przepis mocuje organ administracji do wydawania zezwoleń na wykonywanie przewozów dla statków podnoszących inną banderę niż państwa członka Unii Europejskiej. Dyrektywa Rady Europy dotyczy czasu pracy, minimalnego czasu odpoczynku marynarzy i nie powinna budzić wątpliwości. Projekt rozporządzenia ministra infrastruktury w sprawie rejestru polskich statków morskich jest rozwinięciem proponowanego art. 26 § 2 i zdecydowanie upraszcza istniejącą obecnie procedurę rejestracyjną i jest rozwiązaniem niezwykle pożądanym.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#PosełJózefGłowa">Wracając do projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski oraz pracy na morskich statkach handlowych, pozytywnym rozwiązaniem jest również uprawnienie nadane izbie morskiej do nakładania kary grzywny w przypadku niezgłoszenia statku podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru okrętowego przez zawiązanego.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#PosełJózefGłowa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając na uwadze potrzebę unormowania polskich przepisów i dostosowania ich do prawa Unii Europejskiej Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej poprze rozwiązania zaproponowane w omawianym projekcie rządowym. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę panią posłankę Małgorzatę Rohde o wystąpienie w imieniu koła Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PosełMałgorzataRohde">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany dzisiaj projekt ustawy Kodeks morski oraz ustawy o pracy na morskich statkach handlowych, przedłożony w sprawozdaniu Komisji Europejskiej w druku nr 2076, jest kolejnym projektem dostosowującym nasze przepisy prawne do aktów prawa pochodnego Wspólnoty. W projekcie tym dokonujemy zmian w przepisach ustawy z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski oraz ustawy z dnia 23 maja o pracy na morskich statkach handlowych. Wszystkie proponowane zmiany konsultowane były z urzędami, izbami morskimi, związkami armatorów, związkami zawodowymi marynarzy i rybaków oraz Krajową Izbą Gospodarki Morskiej. Wymienione organizacje i instytucje nie wniosły żadnych protestów, zaproponowane zmiany zyskały ich akceptację. W zasadzie wszyscy posłowie, moi przedmówcy, którzy zabierali głos, popierali zmiany dotyczące części dostosowawczej, czyli dotyczące kabotażu, wydłużenia czasu wypoczynku z 77 godzin na tydzień dla marynarzy. Głosy krytyki albo wątpliwości dotyczyły sprawy zamiany miejsca rejestracji jachtów z urzędu morskiego, które zostało przeniesione do Polskiego Związku Żeglarskiego.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PosełMałgorzataRohde">Chciałabym zauważyć, zwrócić uwagę, że do projektu ustawy dołączony jest projekt rozporządzenia ministra infrastruktury w sprawie rejestracji polskich jachtów morskich. Rozporządzenie to określa sposób prowadzenia rejestru, wzór certyfikatu jachtowego, tryb jego wydawania oraz opłaty i czynności rejestrowe. Właśnie te zmiany w sposób istotny uproszczą dotychczasową, obowiązującą procedurę uzyskania dla jachtu (nie większego niż 24 metry) dokumentu stwierdzającego prawo własności i prawo do bandery. Obowiązek wpisu do rejestru okrętowego został zamieniony na wpis do rejestru jachtów, który będzie prowadzony przez Polski Związek Żeglarski. Właśnie ten związek sportowy przyjmie czynności administracyjne, jakie się wiążą z dokonywaniem tej rejestracji. Należy zaznaczyć, że po wpisaniu do rejestru jacht uzyskuje certyfikat jachtowy, a podpisuje go sekretarz generalny Polskiego Związku Żeglarskiego biorąc tym samym odpowiedzialność za wszystkie czynności związane z certyfikacją. Załączony wzór certyfikatu jachtowego został uproszczony i z pewnością ułatwi przyszłym właścicielom jachtów ich rejestrację. Należy mieć nadzieję, że Polski Związek Żeglarski sprosta nowym zadaniom i obowiązkom, które wziął na siebie. Wszystkie wątpliwości wyrażone przez moich przedmówców w trosce o bezpieczeństwo zostaną rozwiane albo też w odpowiedzi w wystąpieniu pana ministra zupełnie wyjaśnione. To pozwoli mojemu ugrupowaniu głosować bez żadnych wątpliwości za tymi zmianami, za tą ustawą. Cokolwiek by mówić, te kontrowersje, te pytania i te obawy są w jakiś sposób zasadne, bo jest to rzeczywiście fundamentalna zmiana. I w takim duchu deklaruję poparcie dla tej ustawy. Myślę, że te wątpliwości będą rozwiane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Jakub Derech-Krzycki chce zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PosełJakubDerechKrzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przedstawicielowi rządu zadać pytanie głównie w kontekście wystąpień klubowych pana posła Budnika z Platformy Obywatelskiej, a głównie pana posła Andrzeja Lissa z Prawa i Sprawiedliwości, którzy w swoich wystąpieniach klubowych, według mnie, a przynajmniej tak mi się wydaje, taki jest mój stan rzeczy... Prawdą jest, że ta dyskusja trochę się rozszerzyła ponad to, co jest w druku nr 2076, czyli sprawozdaniu Komisji Europejskiej, bo w procesie legislacyjnym ten druk rządowy zderzył się z dwoma projektami poselskimi, nad którymi na razie w związku z pracami Komisji Europejskiej praca w innych komisjach została zawieszona. Chciałbym, żeby przedstawiciel rządu potwierdził moje przypuszczenia braku znajomości faktycznego stanu rzeczy przez wcześniej wymienionych przeze mnie posłów na temat materii tego, o czym dzisiaj rozmawiamy. Otóż w moim głębokim przekonaniu, i chciałbym, żeby padło potwierdzenie lub zaprzeczenie tego, Kodeks morski uchwalony w 2001 r. przewidywał już wtedy możliwość prowadzenia rejestru jachtów przez związek sportowy, tyle że legislacyjnie określenie tego związku zostało zrobione w tak nieprecyzyjny sposób i niezgodny z ustawą o kulturze fizycznej, już wtedy obowiązującą, że do dzisiaj to powierzenie faktem się nie stało i w tej materii po prostu jest gorzej niż państwo proponujecie, że powinien być porządek, bo jest po prostu zupełny bałagan. Prawdą jest natomiast, że w tej części dotyczącej Kodeksu morskiego, też bym prosił przedstawiciela rządu o potwierdzenie, następuje przesunięcie w kierunku właściwego związku sportowego, dookreślonego już tym razem kompetencji związanej z nadawaniem i zatwierdzaniem nazw. Ale warto chyba zwrócić uwagę, że ten właściwy związek sportowy, w domniemaniu Polski Związek Żeglarski, bo to jest właściwy w żeglarstwie polskim związek, prowadzi Centralny Rejestr Jachtów Morskich Polskiego Związku Żeglarskiego od roku 1924. i formalnie przez organy państwa, czyli przez urzędy morskie zatwierdzanie nazwy w praktyce wyglądało w ten sposób, że najpierw ktoś, kto chciał zarejestrować nazwę, zatwierdzić nazwę, musiał się zgłosić do Polskiego Związku Żeglarskiego, tam pobrać zaświadczenie, że Polski Związek Żeglarski potwierdza, że drugiej takiej nazwy jachtu nie ma i dopiero z tym zgłosić się do urzędu morskiego i tam uzyskać od administracji państwowej zatwierdzenie. Ten projekt - i rządowy, i połączony - ma to teraz po prostu uprościć dla zwykłego obywatela.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PosełJakubDerechKrzycki">Nie ma tutaj skoku na kasę, w moim przekonaniu, też bym prosił o potwierdzenie, albowiem już uchwalony w 2001 r. Kodeks morski określał, że Polski Związek Żeglarski może pobierać opłaty za czynności, o których mowa w art. 23 § 3, tylko znowuż związek sportowy jako taki był niewłaściwie i niezgodnie z ustawą o kulturze fizycznej określony. W toku prac legislacyjnych, które teraz trwają w Sejmie, następuje tutaj tylko dookreślenie tego związku, żeby w końcu to, co było uchwalone w 2001 r., mogło zacząć funkcjonować. I podobnie proponowane zmiany w ustawie o bezpieczeństwie morskim, też bym prosił o potwierdzenie lub zaprzeczenie moich słów. Już w 2000 r., w ustawie z 9 listopada 2000 r., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej postanowił, że minister właściwy ds. gospodarki morskiej może powierzyć w drodze rozporządzenia niektóre zadania organu inspekcyjnego w stosunku do statków o długości do 24 metrów związkowi sportowemu. Tyle że wtedy w tamtej ustawie też określenie tego związku było wpisane w ustawę niezgodnie z ustawą o kulturze fizycznej, w związku z powyższym od 2000 r. ta ustawa o bezpieczeństwie morskim w zakresie jachtów do 24 metrów po prostu nie funkcjonuje. W obecnych pracach legislacyjnych następuje tylko dookreślenie nazwy związku, który może to robić, ponieważ to nie funkcjonuje, to związek tych czynności nie wykonuje. W związku z powyższym absolutnie otwarte są pytania, czy te czynności będzie w stanie dobrze wykonywać.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#PosełJakubDerechKrzycki">To, o czym mówił pan poseł Fedorowicz z Ligi Polskich Rodzin i wmieszanie tutaj w tę dyskusję nazwy zupełnie innej instytucji, Polskiego Rejestru Statków, jest według mnie zupełnym dowodem na brak znajomości rzeczy. A zadaję pytania głównie dlatego, że jak widać, te niepokoje udzielają się, bo mówimy o bezpieczeństwie, o żegludze, o tym, że na tych jachtach będą pływały dzieci i przykład pani poseł Rohde jest najlepszy, że takie mówienie o tym, że coś tutaj psujemy, może sprawić, że taki pogląd udzieli się i stąd prosiłbym bardzo przedstawiciela rządu, żeby rozwiał te wątpliwości. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana ministra Witolda Górskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWitoldGórski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po pierwsze, wyrażam olbrzymie zadowolenie, że chociaż pośrednio, tak dużo mówimy dzisiaj o morzu. Wydawało mi się, że projekty nowelizacji tych ustaw są zupełnie apolityczne, ale jednak może nie do końca.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWitoldGórski">Muszę potwierdzić, że to, co mówił pan poseł Derech-Krzycki, polega w stu procentach na prawdzie. Nie wziąłem wszystkich ustaw, bo wszystkich nie noszę, ale faktycznie Kodeks morski, ustawa z dnia 18 września 2001 r., w art. 23 § 3 stanowi: „Statek morski stanowiący polską własność, używany wyłącznie do celów sportowych lub rekreacyjnych, o długości kadłuba do 24 metrów, podlega obowiązkowi wpisu do Polskiego Rejestru Jachtów prowadzonego przez właściwy związek sportowy o zasięgu krajowym”. I to, co poseł przedmówca mówił, nie zostało do końca zdefiniowane. Tak samo dotyczy to ustawy o bezpieczeństwie morskim. Nie było precyzyjnej definicji, że chodzi tutaj o Polski Związek Żeglarski. Również nie chodzi tu o wielkie pieniądze, bo z tytułu rejestracji urzędy morskie pobierają w skali roku opłatę 70 tys. zł i są to w sumie dla budżetu państwa niewielkie pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWitoldGórski">Natomiast muszę powiedzieć, i tu mówię prawdę, że podzielam obawy posła Jerzego Budnika, który pochodzi zresztą znad morza, tak samo jak i obawy pana posła Lissa. Rozmawialiśmy bardzo długo na ten temat z Polskim Związkiem Żeglarskim, jak zrobić, żeby było dobrze. W dużym stopniu doradzał nam chyba jeden z najlepszych prawników morskich, zresztą też poseł, pan prof. Jerzy Młynarczyk i po długich, wielogodzinnych rozmowach doszliśmy do takiego konsensusu. To nie znaczy, że nie podzielam obaw pana posła.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWitoldGórski">Co się zmieniło? Że wpis do Polskiego Rejestru Statków prowadzi Polski Związek Żeglarski. Trochę też, nie powiem, obawiam się o ten zapis, że: minister właściwy ds. gospodarki morskiej może powierzyć w drodze rozporządzenia niektóre zadania organu inspekcyjnego w stosunku do statków o długości kadłuba do 24 metrów związkowi sportowemu. Jest to duża odpowiedzialność, ale po rozeznaniu tego środowiska, są to w sumie naprawdę bardzo poważne osoby, o dużej, wieloletniej praktyce morskiej, mające patenty kapitanów żeglugi jachtowej, osoby, które przez wiele, wiele lat nie spowodowały żadnego wypadku, że nie można podchodzić w ten sposób, żeby odpowiedzialnym ludziom nie wierzyć. W ten sposób jak gdyby nie powstały nowe projekty ustaw, tylko ta ustawa, która już została przez parlament przyjęta w 2001 r., została doprecyzowana, z tym że w dużym stopniu pozostawały te zapisy martwe. Tyle tytułem wyjaśnienia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę jeszcze o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Zbrzyznego.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">A, jeszcze przed panem posłem pan poseł Budnik, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Panie ministrze, gdyby pan mógł jeszcze, bo to jest ważne dla mojego klubu. Jeżeli chodzi o tę pierwszą część, to deklaracja pana, że związek żeglarski, Polski Związek Żeglarski jest świadom obowiązku, jaki na siebie bierze, mi wystarcza, a mojemu klubowi chyba też. Natomiast na jakim katalogu kar, chodzi o grzywny, państwo wzorowaliście się? Ta jedna informacja, panie ministrze, jest dla mnie ważna, dlatego że od niej też uzależniamy poparcie dla tego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeszcze pan minister?</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyWitoldGórski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! O wysokości kar będą decydować izby morskie. Izby morskie jest to rodzaj jak gdyby sądu morskiego, jest przewodniczący. Jest to rodzaj sądu i trudno mi wchodzić, że tak powiem, analizować postanowienia jak gdyby właściwego sądu do rozstrzygania rozmaitych spraw związanych czy z wypadkowością, czy z niestosowaniem przepisów wynikających z Kodeksu morskiego. Właściwą do interpretacji jest zawsze izba morska i ona ma taki jak gdyby karomierz, i te kary wynikają z orzeczenia izby morskiej. Jest to pewnego rodzaju dawne kolegium orzekające czy sąd. W zależności od wysokości przewinienia izba morska może delikwenta ukarać. Tyle, panie pośle, mogę odpowiedzieć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Ryszarda Zbrzyznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W świetle odpowiedzi i potwierdzenia pewnych oczywistych faktów, które w formie pytań i jednocześnie odpowiedzi na te pytania pan poseł Derech-Krzycki zgłosił, pojawia się refleksja typu: a dlaczego rząd w swojej propozycji, w swoim projekcie pierwotnym tych wszystkich niedoróbek legislacyjnych nie uwzględnił i w projekcie, który przedłożył Wysokiej Izbie, stosownego poprawnego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks morski i innych ustaw nie zgłosił. I w tym momencie także budzi się refleksja, że Komisja Europejska w swoim sprawozdaniu zrobiła dobrą robotę polegającą na tym, że wszystkie niedoróbki legislacyjne, wszystkie niekonsekwencje zmian w innych ustawach zostały usunięte i pojawiły się w sprawozdaniu dotyczącym tej materii. I cieszę się bardzo, że pan minister zechciał w tym momencie potwierdzić prawidłowość myślenia i procedur, które wzięła na siebie Komisja Europejska.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Odpowiadając panu posłowi Fedorowiczowi na pytanie, dlaczego to w sprawozdaniu Komisji Europejskiej nie ma pełnej nazwy ustawy, która zmienia kilka ustaw, nie tylko Kodeks morski, odpowiadam, że sprawozdanie dotyczy przedłożenia rządowego i w sprawozdaniu na pierwszej stronie jest wyłącznie nazwa przedłożenia rządowego z druku nr 1835. I dopiero w samym sprawozdaniu, które w formie projektu otrzymała Wysoka Izba, jest ta nazwa, która, naszym zdaniem, zdaniem Komisji Europejskiej, jest prawidłową nazwą rozwiniętą o regulacje, które mają miejsce także w tym sprawozdaniu, a mianowicie o rozszerzenie dotyczące ustawy o bezpieczeństwie morskim. I myślę, że to jest prawidłowo nazwana ustawa.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Myślę, że należałoby także powiedzieć o tym, iż Komisja Europejska, szczególnie podkomisja, podczas swojej pracy dyskutowała kwestię właśnie realizacji przez Polski Związek Żeglarski uprawnień, które wynikałyby z ustawy w momencie, kiedy Wysoka Izba tę ustawę w takim kształcie zechciałaby przyjąć. I powiem, że przedstawiciele Polskiego Związku Żeglarskiego i rządu potwierdzili możliwość spełnienia tych wszystkich obowiązków, które na Polski Związek Żeglarski w konsekwencji przyjęcia tej ustawy byłyby nałożone. A więc nie ma tutaj niebezpieczeństwa, że ta ustawa nie mogłaby być zrealizowana.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#PosełRyszardZbrzyzny">Myślę, że dobrze byłoby w Wysokiej Izbie rozszyfrować przynajmniej część art. 10 ustawy z 18 stycznia o kulturze fizycznej, albowiem tutaj są odnośniki dotyczące definicji związku sportowego. I właśnie w tej definicji art. 10 mówi się, że w danej dyscyplinie lub dziedzinie sportu może działać tylko jeden ogólnopolski związek sportowy. I akurat w tej dziedzinie działa jeden Polski Związek Żeglarski, którego tradycje już są prawie wiekowe - jak tutaj kolega poseł Krzycki przed chwilą powiedział.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#PosełRyszardZbrzyzny">I, panie marszałku, Wysoka Izbo, w związku z tym, że zostały zgłoszone dwie poprawki. Jedna, śmiem twierdzić, nie jest zgodna z regulaminem, mianowicie podpisana jest przez jednego posła, a wiemy, że jeśli chodzi o procedowanie tego typu ustaw w Komisji Europejskiej, poprawki winny być podpisane czy zgłoszone przez co najmniej pięciu posłów. Myślę, że chodzi tu o poprawkę posła Andrzeja Lissa, więc ta poprawka, według mnie, nie ma żadnej wagi formalnej. Jest kolejna poprawka, już prawidłowa, zgłoszona przez grupę posłów, która mówi o sposobie pobierania opłat za procedury rejestracyjne. Chciałem powiedzieć Wysokiej Izbie i panu marszałkowi, że ta kwestia była dyskutowana podczas prac podkomisji i propozycja tej poprawki nie zdobyła większości, a więc nie była rekomendowana przez Komisję Europejską; na posiedzeniu Komisji Europejskiej nikt tego problemu nie podnosił. I w związku z tym, że ten zapis i ta poprawka, która jest godna rozpatrzenia przez Wysoką Izbę, nie ma dużej wagi, sądzę, że nie ma chyba potrzeby, żeby to sprawozdanie przekazać do ponownego rozpatrzenia przez Komisję Europejską. A więc myślę, że moglibyśmy trzecie czytanie odbyć jeszcze na tym posiedzeniu Sejmu, przy najbliższym głosowaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Natomiast, panie pośle Zbrzyzny, niestety jest konieczność odesłania do komisji. Poprawka jest podpisana przez pięciu posłów, tak że regulaminowo. Natomiast druga sprawa to jest wniosek o odrzucenie projektu ustawy, a to może być przez jednego posła zgłoszone, czyli i poprawka, i wniosek, są regulaminowo zgłoszone. W tej sytuacji nie ma innego wyjścia i w związku ze złożonymi poprawkami proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Europejskiej w celu przedstawienia sprawozdania. Zwracam uwagę, że to jest niezbędne, bez komisji tutaj procedować dalej nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych (druki nr 1555 i 2063).</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji, którą jest pani posłanka Ewa Kopacz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z upoważnienia Komisji Polityki Społecznej i Rodziny przedstawiam sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych (druk nr 1555).</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">Dla przypomnienia, marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierował w dniu 24 kwietnia 2003 r. rządowy projekt ustawy o świadczeniach rodzinnych z druku nr 1555 do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny do pierwszego czytania. Prace nad tym projektem przejęła dziewięcioosobowa podkomisja, jak również do prac w tejże podkomisji prezydium Komisji Ustawodawczej oddelegowało dwóch swoich przedstawicieli.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">Celem projektu ustawy o świadczeniach rodzinnych jest budowa nowego, wyraźnie odrębnego od pomocy społecznej systemu poza ubezpieczeniowych świadczeń rodzinnych. Konsekwencją tego założenia jest przeniesienie do omawianej ustawy świadczeń o charakterze rodzinnym uregulowanych dotąd w różnych ustawach i nadanie im nowej formuły, a także propozycja kilku nowych świadczeń, o których będziemy za chwilę mówić. Wraz z wejściem w życie ustawy o świadczeniach rodzinnych uchylone zostaną ustawa o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz ustawa o funduszu alimentacyjnym. Natomiast w ustawie o pomocy społecznej przestaną istnieć trzy świadczenia: zasiłek stały, gwarantowany zasiłek okresowy oraz jednorazowy zasiłek macierzyński.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">Ustawa przewiduje dwa rodzaje świadczeń rodzinnych: zasiłek rodzinny wraz z dodatkami oraz świadczenia opiekuńcze, na które składają się zasiłek pielęgnacyjny i świadczenia pielęgnacyjne. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki przyznawane na zasadach określonych w ustawie z tytułów: urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, samotnego wychowywania dziecka, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego i wreszcie podjęcia nauki przez dziecko poza miejscem zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">Dla określania kryterium dochodowego warunkującego dostęp do świadczeń rodzinnych wykorzystywane będą wyniki badań normatywnych Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych na temat progu wsparcia dochodowego rodzin. W ustawie dochód uprawniający do świadczeń określono na poziomie 504 zł netto na osobę w rodzinie, a w przypadku wychowywania dziecka niepełnosprawnego - 583 zł netto na osobę. Weryfikacja progu dochodowego oraz wysokości świadczeń będzie przeprowadzana co trzy lata; pierwsza przewidziana została na 1 września 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">Komisja Polityki Społecznej i Rodziny uznała za konieczne dokonanie pewnych zmian w rządowym projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych. Przede wszystkim proponuje się urealnienie daty wejścia w życie ustawy. Termin proponowany przez rząd jest już nieaktualny, proponuje się więc, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 maja 2004 r., co pozwoli na jej prawidłowe wdrożenie.</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">W odniesieniu do rozwiązań dotyczących zasiłku rodzinnego i dodatków do zasiłku proponuje się: Po pierwsze, przesunąć o rok, na dzień 1 września 2005 r., datę wejścia w życie różnicowania zasiłku rodzinnego ze względu na wiek dziecka; jednocześnie jednak proponuje się przyspieszyć o rok podniesienie wysokości zasiłków rodzinnych. Według propozycji rządowej miało to nastąpić 1 września 2006 r. Zmiany te w znacznej mierze są efektem przesunięcia o blisko rok daty wejścia w życie ustawy (art. 47 oraz art. 72 pkt 2). Po drugie, podwyższyć wiek dziecka uprawniający do zasiłku rodzinnego z 16 na 18 lat (art. 6 ust. 1 pkt 1), co jest konsekwencją przedłużenia obowiązku nauki do 18 roku życia. Po trzecie, wysokość jednorazowego dodatku z tytułu urodzenia dziecka podwyższyć z 300 zł na 500 zł (art. 9 ust. 3). Po czwarte, w przypadku uprawnień do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego niezbędny okres zatrudnienia bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego skrócić do 6 miesięcy z 12 miesięcy zaproponowanych przez rząd (art. 10 ust. 5 pkt. 2). I wreszcie, po piąte, dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka, który zastąpi dotychczasowe świadczenie z funduszu alimentacyjnego, w przypadku wychowywania dziecka niepełnosprawnego podwyższyć ze 170 zł na 250 zł na każde niepełnosprawne dziecko (art. 12 ust. 4).</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">W odniesieniu do przyjętych w projekcie rządowym rozwiązań dotyczących zasiłków pielęgnacyjnych Komisja Polityki Społecznej i Rodziny proponuje daleko idące zmiany. Przede wszystkim komisja nie poparła propozycji rządu zmierzającej do zastąpienia dodatku pielęgnacyjnego zasiłkiem pielęgnacyjnym. Uznano, że dodatki pielęgnacyjne mają charakter świadczeń ubezpieczeniowych, wobec czego konieczne jest pozostawienie ich w systemie ubezpieczeń społecznych. Do świadczeń rodzinnych zaliczone zostały jedynie zasiłki pielęgnacyjne. Jednocześnie jednak uznano, że warunki korzystania z dodatku pielęgnacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego powinny być jednakowe. Proponuje się więc rezygnację z kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku pielęgnacyjnego (propozycja rządowa mówiła o progu w wysokości 1166 zł netto na osobę w rodzinie) oraz przyznawanie zasiłku każdej osobie, która ma ukończone 75 lat i nie pobiera dodatku pielęgnacyjnego. Należy dodać, że przyznanie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego może nastąpić jedynie na wniosek osoby zainteresowanej, podczas gdy w przypadku dodatku pielęgnacyjnego każdy emeryt, rencista kończący 75 lat otrzymuje to świadczenie automatycznie. Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego, tak jak wszystkich świadczeń rodzinnych, będzie podlegała okresowej weryfikacji. Jednak odmiennie niż w przypadku pozostałych świadczeń rodzinnych zasiłek pielęgnacyjny nie będzie przyznawany na roczny okres zasiłkowy, lecz na czas orzeczenia niepełnosprawności lub w sytuacji osób w wieku 75 lat na czas nieokreślony.</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">Docelowo realizatorem wszystkich świadczeń rodzinnych zgodnie z propozycją rządową będzie wójt, burmistrz, prezydent, przy czym wobec przesunięcia na dzień 1 maja 2004 r. daty wejścia w życie ustawy stan ten zostanie osiągnięty w ciągu dwóch, a nie trzech lat od dnia wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-255.9" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">W związku z propozycją likwidacji funduszu alimentacyjnego i zgłaszanymi obawami co do osłabienia ściągalności zasądzonych alimentów wprowadzono do Kodeksu karnego zapisy wzmacniające egzekucję tych świadczeń (art. 42); to dobra wiadomość. Jeżeli osoba pokrzywdzona, na rzecz której sąd zasądził alimenty, a zobowiązany uporczywie uchyla się od wykonywania tego obowiązku, otrzyma świadczenia rodzinne, w tym przede wszystkim dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka, ściganie uchylającego się będzie się odbywać z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-255.10" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">W przepisach zmieniających ustawy proponuje się dokonanie kolejnej nowelizacji dwóch ustaw: ustawy o funduszu alimentacyjnym w art. 36 oraz ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych w art. 40. Obie nowelizacje mają na celu przedłużenie aktualnego stanu prawnego do czasu wejścia w życie ustawy o świadczeniach rodzinnych, czyli do 30 kwietnia 2004 r. Nieznowelizowanie tych ustaw spowoduje zmianę stanu prawnego od dnia 1 stycznia 2004 r. i powrót na 4 miesiące do rozwiązań sprzed 1 czerwca 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-255.11" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">Należy podkreślić, że ustawa o świadczeniach rodzinnych, likwidując szereg świadczeń, zachowuje prawa nabyte w odniesieniu do wielu grup dotychczasowych świadczeniobiorców. Akceptując propozycje rządowe w tym względzie, komisja uznała ponadto za konieczne, aby wobec likwidacji funduszu alimentacyjnego osoba pozostająca w związku małżeńskim, otrzymująca przed dniem wejścia w życie ustawy świadczenie z tego funduszu na dzieci, nabyła prawo do dodatku dla osób samotnie wychowujących dziecko przez okres 1 roku, mimo że de facto nie jest osobą samotną. Wprowadzenie tego zapisu umożliwi osobom, które w rzeczywistości samotnie wychowują dziecko, dokonanie prawnego uregulowania swojego statusu; i to zawarliśmy w art. 60 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-255.12" who="#PosełSprawozdawcaEwaKopacz">Na zakończenie, proszę państwa, komisja wnosi o przyjęcie przez Wysoką Izbę sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Alicję Murynowicz występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PosełAlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej dotyczące rządowego projektu ustawy o świadczeniach rodzinnych. Tenże rządowy projekt ustawy stanowi istotny przełom w polityce społecznej państwa dotyczącej rodziny, porządkuje cały dotychczasowy rozproszony obszar świadczeń socjalnych o charakterze rodzinnym, przyznawanych obligatoryjnie, bez konieczności przeprowadzania wywiadu środowiskowego i indywidualizowania oceny potrzeb, która jest właściwa systemowi pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#PosełAlicjaMurynowicz">Projekt proponuje świadczenia zwiększające szanse dzieci i młodzieży w dostępie do edukacji, oferując istotnie zwiększoną kwotę zasiłku rodzinnego na dzieci podejmujące naukę poza miejscem zamieszkania i zwiększone świadczenie w związku z rozpoczęciem roku szkolnego na każde dziecko do ukończenia szkoły średniej, a nie tylko na pierwszoklasistę. Projekt wprowadza preferencyjne kryterium dochodowe dla rodzin wychowujących dziecko niepełnosprawne, a także istotną w porównaniu ze stanem obecnym pomoc dla tych rodzin. Preferuje wszystkie niezamożne rodziny niepełnie, a nie, jak dotąd, tylko wybrane, którym sąd orzekł prawo do alimentów, ale wyegzekwowanie tych alimentów nie jest możliwe, a zatem istotnie zwiększa liczbę dzieci i młodzieży objętych pomocą. W miejsce rozwiązań dotyczących obligatoryjnych świadczeń pieniężnych, zawartych w ustawach o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, o funduszu alimentacyjnym, o pomocy społecznej, wprowadza jedną ustawę zawierającą uproszczony katalog świadczeń, jednolite kryteria dochodowe warunkujące dostęp do świadczeń, ujednolicone procedury przyznawania, etapowo upraszczany system organizacyjny.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#PosełAlicjaMurynowicz">Podkreślić należy wyraźną odrębność systemu świadczeń rodzinnych od systemu pomocy społecznej, aczkolwiek oba te systemy są ze sobą powiązane i łącznie odzwierciedlają przyjęty przez państwo zakres zobowiązań socjalnych. Różnią je jednak cel, kryteria dostępu, charakter świadczeń. Różnice te sprawiają, że system pomocy społecznej pełni w stosunku do systemu świadczeń rodzinnych funkcję ogniwa dopełniającego.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#PosełAlicjaMurynowicz">Obecnie realizowane świadczenia o charakterze rodzinnym to wydatek z budżetu państwa ok. 7,5 mld złotych rocznie. Proponowany w projekcie ustawy system tę samą kwotę dzieli bardziej sprawiedliwie, celniej adresując pomoc; przede wszystkim wobec ograniczonych możliwości budżetu państwa do rodzin najbardziej potrzebujących, dostrzegając także te, które do tej pory były pomijane.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#PosełAlicjaMurynowicz">Zgodnie z projektem ustawy świadczenia rodzinne obejmować będą dwa rodzaje świadczeń: zasiłki rodzinne wraz z dodatkami oraz świadczenia opiekuńcze. Świadczenia rodzinne kierowane są przede wszystkim do rodzin z dziećmi na utrzymaniu. Wyjątek stanowi zasiłek pielęgnacyjny, który w wyniku prac Komisji Polityki Społecznej i Rodziny utrzymał charakter świadczenia osobistego, niezależnego od dochodu rodziny, przyznawanego ze względu na określoną niepełnosprawność oraz wiek, 75 lat.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#PosełAlicjaMurynowicz">W stosunku do obecnie obowiązujących rozwiązań wprowadzono kilka bardzo istotnych zmian. Po pierwsze, proponuje się, aby wysokość zasiłku rodzinnego była zróżnicowana w zależności od wieku dziecka, a nie, jak dotąd, w zależności od liczby posiadanych dzieci (oprócz pierwszego roku funkcjonowania ustawy). Rozwiązanie to należy ocenić pozytywnie, choć jest droższe od obecnego. Daje ono możliwość zwiększenia pomocy rodzinie wraz z rosnącymi potrzebami uczącego się dziecka. Po drugie, rodzina uprawniona do zasiłku rodzinnego może otrzymać jednorazowe lub okresowe jego zwiększenie w formie dodatku do zasiłku rodzinnego. Część tych dodatków to zupełnie nowe świadczenia kierowane do rodziny. Przysługiwać one będą z następujących tytułów: urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, a także samotnego wychowywania dziecka. Proponowane zwiększenie zasiłku rodzinnego zastąpi dotychczasowe świadczenie z funduszu alimentacyjnego. Oznacza to jednoczesną likwidację funduszu jako wyodrębnionego funduszu celowego i przekazanie środków finansowych tego funduszu na finansowanie świadczeń rodzinnych. Rozwiązanie to, budzące kontrowersje, jest jednakowoż znacznie bardziej sprawiedliwe od obecnie realizowanego w ramach funduszu alimentacyjnego, albowiem wszystkie rodziny niepełne, których dochód nie przekracza progu ustalonego dla świadczeń rodzinnych, otrzymają wsparcie, bez względu na to, czy otrzymują alimenty od osoby zobowiązanej do ich płacenia. Otrzymają świadczenia w jednakowej dla wszystkich wysokości, a nie, jak dotąd, gdzie jednym, często bogatszym, przyznawano, wypłacano 600 zł, a innym, często biedniejszym, 100 lub 150 zł. Zwiększy się tym samym, jak mówiłam na początku, liczba dzieci w rodzinach niepełnych objętych pomocą państwa o ok. 100 tys. osób, przy czym jednocześnie utracą prawo do pomocy rodziny o dochodach wyższych niż przyjęte w projekcie ustawy, dotychczas korzystające ze świadczenia alimentacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#PosełAlicjaMurynowicz">Nowe rozwiązanie proponowane w miejsce funduszu alimentacyjnego pozwoli także pomóc rodzinom niepełnym na skutek śmierci jednego z rodziców. Istotne wsparcie dostanie na przykład ojciec trojga dzieci, bezrobotny wdowiec, którego żona nigdy nie pracowała, wobec czego dzieci nie mają prawa do renty rodzinnej. Likwidacja funduszu alimentacyjnego absolutnie nie osłabia dochodzenia zasądzonych alimentów. W projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych możliwość egzekucji została wzmocniona poprzez zmianę wprowadzoną do art. 209 Kodeksu karnego, nakazującą ściganie z urzędu osoby uporczywie uchylającej się od płacenia alimentów, jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenie rodzinne. Dla osób, które ukończyły 50. rok życia, a dotychczas korzystały ze świadczenia alimentacyjnego, proponuje się nabycie prawa do dodatku w wysokości określonej ustawą do czasu osiągnięcia wieku uprawniającego do emerytury. Jednocześnie komisja zaproponowała, aby osoba pozostająca w związku małżeńskim, otrzymująca dotąd świadczenie z funduszu alimentacyjnego, przez rok od dnia wejścia w życie ustawy mogła korzystać z dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka. Czas ten jest niezbędny dla uregulowania prawnego statusu osoby faktycznie samotnie wychowującej dziecko.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#PosełAlicjaMurynowicz">Dodatki z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego oraz podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania są de facto nowymi świadczeniami. Projekt ustawy przewiduje, że docelowo, to jest od 1 września 2006 r., wszystkie zadania w zakresie świadczeń rodzinnych realizowane będą przez samorząd gminy oraz w pewnym zakresie przez samorząd województwa, jako zadanie z zakresu administracji rządowej. „Wyjęcie” tej problematyki z zakładów pracy stworzy pełne warunki rzeczywistej kontroli nad prawidłowością realizacji świadczeń rodzinnych zarówno z punktu widzenia interesu osób uprawnionych do świadczeń, jak i z punktu widzenia budżetu państwa jako instytucji finansującej ten system.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#PosełAlicjaMurynowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowany przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny termin wejścia w życie ustawy 1 maja 2004 r. daje możliwość odpowiedniego przygotowania jej i wdrożenia. W trakcie przeglądania sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny mój klub wyłapał jednak kilka ważnych rzeczy, bardziej natury legislacyjnej niż merytorycznej, w związku z czym pozwalam sobie złożyć na ręce pana marszałka zestawienie poprawek do projektu ustawy o świadczeniach rodzinnych. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Teresę Piotrowską występującą w imieniu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PosełTeresaPiotrowska">Panie Marszałku! Panie Panowie Posłowie! Ustawa o świadczeniach rodzinnych to bardzo ważny element poza ubezpieczeniowych świadczeń skierowanych do polskiej rodziny. Świadczenia rodzinne omawiane dzisiaj, zawarte w projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych, mają pomagać rodzinie i wspierać ją w realizacji funkcji wychowawczych, opiekuńczych i edukacyjnych. Czy proponowana ustawa rzeczywiście rozwiąże wszystkie materialne potrzeby rodziny? Czy w sposób wystarczający wesprze rodzinę w realizowaniu jej funkcji? Czy zlikwiduje patologie, które zadomowiły się w dzisiaj obowiązujących praktykach? Platforma Obywatelska uważa, że nowe rozwiązania zawarte w tej ustawie nie załatwią kompleksowo wszystkich problemów, które dotykają rodziny, nie załatwią ze względu na problemy polskiej gospodarki, ze względu na bezrobocie i wszechmocnie panującą biedę. Niestety, sytuacja gospodarcza, brak pracy, brak mieszkań, często brak minimalnego poczucia bezpieczeństwa socjalnego nie sprzyjają rodzinie, zwłaszcza dzieciom. Obrazy z życia codziennego często niepokoją i przerażają.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Należy wyraźnie podkreślić, że obecnie funkcjonujące świadczenia rodzinne nie stanowią systemu i nie tworzą celowej całości. Są one tylko odpowiedzią na doraźne potrzeby, stąd takie ich zróżnicowanie i rozproszenie zarówno co do źródeł prawa, jak i zakresów podmiotowych, podmiotów organizacyjnych, wysokości świadczeń, a tym samym - co do ich efektywności. Dobrze, że omawiany projekt ten stan wyraźnie zmieni. Dzisiejsze świadczenia z zakresu pomocy rodzinie nie zawsze były, i pewnie nie będą, sprawiedliwe w odczuciu społecznym. Nie można było przeciwdziałać niepożądanej kumulacji świadczeń spełniających te same cele i nie było możliwości monitorowania systemu jako całości. Platforma Obywatelska ma jednak nadzieję, że ta ustawa uporządkuje system świadczeń rodzinnych, wyeliminuje patologie i nadużycia, a wesprze choć w minimalny sposób rodzinę w jej funkcji wychowawczej, w której mieści się opieka, edukacja, zdrowie, wszystko, co do wychowania i przygotowania do dorosłego życia jest niezbędne. Choćby nie było to całkowitym, ale tylko minimalnym zaspokojeniem potrzeb, powinno w tej roli rodzinę wesprzeć.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Świadczenia rodzinne w proponowanym projekcie, ważne, mają charakter obligatoryjny, nie zależą od urzędnika, nie wymagają też analizowania potrzeb metodą wywiadu środowiskowego. Świadczenia te mają jedno źródło finansowania, jest nim wyłącznie budżet państwa. System świadczeń określa jednolite kryteria dochodowe, oparte na kosztach utrzymania rodziny, wprowadza dwa rodzaje świadczeń rodzinnych: zasiłki rodzinne i dodatki do zasiłku rodzinnego, a także świadczenia opiekuńcze. Wprowadza także zwiększenie pomocy dla rodziny w związku z edukacją dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem dziecka niepełnosprawnego w rodzinie. Uważamy, że dobry jest pomysł pójścia w kierunku dodatków w związku ze zwiększonymi wydatkami wynikającymi z rozpoczęcia roku szkolnego. Skończy to propagandę dobrego ministra edukacji, który jawi się dobrym wujkiem, albo raczej ciocią, i kupuje niektórym dzieciom, bo tylko pierwszoklasistom, tornistry i coś do tornistrów. To jest dobre rozwiązanie i na pewno pomoże, choć w małej części, przejść trudny czas przygotowania dzieci do szkoły, nie tylko tych, które idą do niej po raz pierwszy. Również dodatek dla dziecka podejmującego naukę poza miejscem zamieszkania zapewne spotka się z przychylną akceptacją środowisk, do których jest skierowany. Cieszy nas również zmiana, w ostatniej chwili, stanowiska rządu co do zasiłków pielęgnacyjnych dla osób powyżej 75. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Najwięcej kontrowersji budzi likwidacja funduszu alimentacyjnego. Platforma Obywatelska zgadza się z tymi, którzy wskazują na patologie związane z funduszem. Niepokój musi budzić z jednej strony dynamiczność rozwoju tego świadczenia, z drugiej strony - z roku na rok malejąca ściągalność długu od osób zobowiązanych do alimentacji. Nie godzimy się, aby niepłacenie alimentów stawiało rodzinę w sytuacji uprzywilejowanej w stosunku do rodziny tak samo niepełnej, otrzymującej zasądzone alimenty, nawet jeśli jej dochód jest niższy. Taka sytuacja rzeczywiście zachęca do celowego uchylania się od płacenia alimentów, mimo że potencjalne możliwości zobowiązanego oceniane są przez sąd jako wysokie. To prawda, że zaproponowane rozwiązania prowadzą do racjonalizacji w tym zakresie. Uważamy jednak, że zawarte w projekcie rozwiązanie jest bardzo niesprawiedliwe, gdyż ograniczenie do kwoty 510 zł, przy niskiej kwocie 170 zł na dziecko, dyskryminuje rodziny wielodzietne, które, gdy znajdują się w wyjątkowo trudnej sytuacji materialnej, potrzebują szczególnego wsparcia państwa. Uważamy, że każde dziecko ma takie same prawa i takie same potrzeby, dlatego w imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej wniosę stosowną poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#PosełTeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Ustawa uporządkuje system, ale, co chciałabym podkreślić, nie zlikwiduje zjawiska biedy wśród dzieci, nie wyrówna też szans edukacyjnych, nie poprawi sytuacji materialnej polskiej rodziny. Jest to ustawa porządkująca świadczenia rodzinne, których przyznanie zależeć będzie od kryterium dochodowego rodziny, a jedynym dokumentem potrzebnym, aby świadczenie otrzymać, jest zaświadczenie z urzędu skarbowego. To duże uproszczenie i udogodnienie. Mamy nadzieję, że dzięki tej ustawie pieniądze budżetowe, a więc nasze, obywateli, będą adresowane do osób najbardziej potrzebujących. Platforma Obywatelska w swoim programie postulowała czytelne adresowanie pomocy społecznej na zdrowych i sprawiedliwych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#PosełTeresaPiotrowska">Klub Platformy Obywatelskiej poprze projekt ustawy o świadczeniach rodzinnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Cymańskiego, przemawiającego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PosełTadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Przypadł mi w udziale zaszczyt zaprezentowania stanowiska Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w debacie parlamentarnej o rządowym projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych (druk nr 1555).</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#PosełTadeuszCymański">Zgodnie z zasadą, że najpierw należy powiedzieć to, co jest pozytywne, chciałbym się nad tym może na początku skoncentrować. Otóż...</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#komentarz">(Głos z sali: I na tym skończyć...)</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#PosełTadeuszCymański">O nie, na tym nie skończyć, właśnie najpierw to, co dobre. Dobra jest w ogóle generalna idea i pomysł tej ustawy. Pod tym się podpisujemy, chylimy czoło, bo trzeba z uznaniem również oddać sprawiedliwość i powiedzieć, że jest widoczna duża praca analityczna nad tym projektem, także w dyskusji. Tutaj wykonano dużą pracę organiczną i sam pomysł, aby w jednej ustawie właśnie tak brzmiącej zawrzeć w sposób czytelny cały skomplikowany, na dzień dzisiejszy, system pomocy dla rodziny, jest dobry i powinien być ziszczony. Tym działaniom i tej pracy sprzyjaliśmy i będziemy sprzyjać w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#PosełTadeuszCymański">Teraz przechodzę jednak do strony negatywnej. Zasadniczy zarzut, który zresztą już tutaj przed chwilą był przedstawiany, dotyczy sposobu potraktowania w tej ustawie kwestii alimentacyjnych. Mamy tutaj bardzo wiele uwag. Przede wszystkim podstawowa sprawa to analizy finansowe. Uważamy, że jeżeli na dzień dzisiejszy przeciętne świadczenie na dziecko wynosi, statystycznie, 225 zł, a liczba świadczeniobiorców pół miliona, to jeżeli to policzymy według propozycji rządowej, przyjmując 170 zł na jedno dziecko, to rachunek jest prosty - będzie to kwota w granicach 250–300 mln zł. To jest oszczędność, jeżeli to w ogóle można nazwać oszczędnością. Jest to bardzo negatywnie przyjmowane, nie tylko przez nas, mamy bardzo wiele protestów i uważamy, że przy tej okazji jest widoczna pewna maniera, może nie tylko tej ekipy rządowej, ale w ogóle w parlamencie, aby bardzo wiele zjawisk negatywnych eliminować przez dostosowywanie prawa i, jakby to powiedzieć, równanie w dół, to znaczy, próbować dostosować prawo, żeby problemy rozwiązywać przez tworzenie nowych norm prawnych nie zmierzając w kierunku walki z patologią i podejmowania tego wyzwania, a w kierunku właśnie legislacyjnej kapitulacji. Takie przykłady mieliśmy tu niejednokrotnie. Chcemy robić to w przypadku alimentów, jest wielki, bardzo kontrowersyjny, dyskusyjny pomysł weryfikowania rent. Gdzie więc jest źródło tych patologii? To samo w przypadku alimentów.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#PosełTadeuszCymański">Nie twierdzimy, że jest łatwo uderzać w tych, którzy na zasadzie cwaniactwa, kombinacji, oszukują, żerują na najbliższych, na swoich dzieciach, na rodzinie i wreszcie na państwie. To jest bardzo trudny problem, dotyka istoty i standardów orzecznictwa. Przed chwilą słyszeliśmy, że są dzieci, które otrzymują 90 zł. Należy sądzić w sprawiedliwym sądzie, a tam, gdzie sąd przyznaje 600 zł, pieniądze, których nikt nigdy nie zobaczy, chyba że państwo wyłoży, i to jest rzeczywiście skandalem, to w tym momencie powinniśmy raczej się zastanowić, jak zabezpieczyć skuteczność windykacji, czy nie należałoby tutaj jednak czegoś zmienić. Tak samo w przypadku rodzin zastępczych angażujemy ogromne środki społeczne, gdy tymczasem skutek najważniejszy - zmiana środowiska często rzeczywiście nie ma miejsca. To na kanwie tego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#PosełTadeuszCymański">Chcemy też przypomnieć, że do końca tego roku istnieje pewna w pierwotnym założeniu czasowa proteza, która kryterium dochodowe określała na poziomie 612 zł. W tej chwili to rozwiązanie, gdyby ono pozostało w tym projekcie, spowodowałoby rzeczywiście zmianę istotną i ważną, ale uważamy, że niekorzystną.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#PosełTadeuszCymański">Druga sprawa, zdumiewająca, to chyba niefrasobliwość. Nawet jeżeli przypominamy sobie, że charakter lewicowy tego rządu jest bardzo dyskusyjny, by nie powiedzieć: niewidoczny w ogóle, to przyjęcie ograniczenia w tej ustawie w odniesieniu do rodzin korzystających z alimentów do pułapu 510 zł jest całkowicie niezrozumiałe i słowo „nieludzkie” jest tutaj jak najbardziej na miejscu. Bo co to w istocie oznacza? Że rodziny, które są dzisiaj objęte alimentacją, mające czwórkę czy piątkę dzieci, na to czwarte i piąte dziecko tych zmniejszonych środków nie otrzymają - w niektórych przypadkach być może zwiększonych. Co więcej, rząd nawet ma szacunki i podaje, o jaką tu chodzi liczbę - 7,5 tys. dzieci. I gdyby nawet te 7,5 tys. dzieci pomnożyć przez proponowane przez rząd 170 zł i przez 12, rząd i państwo zyskują 15 mln zł. Ktoś powie, że to jest kwota ogromna. Ale jaka jest hańba przy tej okazji? Ta rzecz musi być zmieniona. My tu złożymy jedną z poprawek na ten temat i sądzimy, że jeżeli zostaną zgłoszone inne poprawki, to przynajmniej w tej sprawie ten wstyd zostanie czymś zakryty i rząd się z tego wycofa. To nie pierwszy taki przypadek, że środków tak bardzo potrzebnych jest mało, a wstyd jest bardzo duży.</u>
          <u xml:id="u-262.8" who="#PosełTadeuszCymański">Chcemy również zaproponować skrócenie okresu weryfikacji. Uważamy, że 3 lata to jest okres zbyt długi. Był postulat związków zawodowych, partnerów społecznych, którzy proponowali nawet skrócenie tego okresu do 1 roku. Uważamy, że nawet przy niskiej inflacji to jest tak czuły temat, dotykający tak wielu rodzin, w tym bardzo biednych, że okres weryfikacji powinien być krótki. Wahaliśmy się, czy nie skrócić go nawet do roku, ale 2 lata to jest bezwzględne minimum, które powinno tutaj być utrzymane.</u>
          <u xml:id="u-262.9" who="#PosełTadeuszCymański">I trzecią sprawą, którą podnosimy, jest sprawa wysokości tego najważniejszego świadczenia, czyli zasiłku rodzinnego. Proponujemy korekty w tej sprawie. Chcemy Wysokiej Izbie przypomnieć, że dotychczasowa wysokość tych świadczeń utrzymuje się już długo. One nie są weryfikowane, inflacja jest niewielka, one nie są wysokie, ale rzeczywiście w skali budżetu powodują duże skutki. Niemniej zamrożenie tego do 1 września roku 2005 wydaje się nam po prostu nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-262.10" who="#PosełTadeuszCymański">Reasumując, nasz klub parlamentarny złoży 8 poprawek. Uważamy, że to rozwiązanie w sprawie funduszu alimentacyjnego proponowane w tej ustawie nie może być przyjęte. W naszej poprawce proponujemy jednak to zostawić i przymierzyć się do zmian tego funduszu, bo on wymaga może zmiany funkcjonowania w sposób generalny, ale te propozycje rzeczywiście uderzają w bardzo wiele rodzin. Nie uważamy, że kwota 600 zł na dziecko jest wysokim świadczeniem od bogatego ojca. Przykłady podawane w prasie może są najbardziej spektakularne, one pokazują zjawisko.</u>
          <u xml:id="u-262.11" who="#PosełTadeuszCymański">Nie będzie wielkich przemian w Polsce, jeżeli się nie zastanowimy nad autorytetem, nad siłą państwa, nad siłą wymiaru sprawiedliwości. Ktoś powie, że to są może wielkie słowa, ale rzeczywiście to jest właśnie obszar walki. Państwo może przegrywać z cwaniakami, z kombinatorami, z ludźmi skorumpowanymi, z gangsterami, ale państwo nie może kapitulować, my musimy toczyć ciągle walkę i musimy wierzyć, że można orężem prawa, siłą aparatu państwa prawo podnosić na wyższy poziom i że możemy skalę tego cwaniactwa ograniczać. A takimi rozwiązaniami psujemy to, po prostu tysiące kobiet będą zdane na siebie w dochodzeniu w sądach swoich roszczeń wobec mężów. Taki praktyczny wymiar to będzie miało. Jeżeli nawet przypadków cwaniactwa i sztucznych rozwodów i kombinacji jest sporo, to to nie usprawiedliwia tego, żeby takie idące na łatwiznę rozwiązania tutaj mocą ustawy w Sejmie wprowadzać. Niezależnie od tego, jaki jest układ polityczny. Prawo i Sprawiedliwość na taką linię i metody działania nigdy się nie zgodzi. I od przyjęcia poprawki dotyczącej funduszu alimentacyjnego uzależniamy poparcie dla całej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-262.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Kasprzaka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego zająć stanowisko wobec ustawy o świadczeniach rodzinnych. Ustawa ta wprowadza zasadnicze zmiany w dotychczasowych zasadach funkcjonowania pomocy poza ubezpieczeniowej dla rodzin. Ze względu na fakt systematycznego ubożenia społeczeństwa dobrze funkcjonująca pomoc społeczna jest niezmiernie ważna. I m.in. taki cel zakłada sobie ta omawiana dzisiaj ustawa. Pomoc ta powinna przejawiać się we wsparciu rodzin w wychowaniu dzieci oraz stworzeniu im właściwych warunków do nauki. Bardzo trudna sytuacja wielu rodzin jest przyczyną zmniejszania się ilości rodzących się dzieci, wyludniają się wioski. Obecnie już powszechne staje się zamykanie wielu szkół budowanych wielkim wysiłkiem państwa i społeczności lokalnych. To błędna polityka państwa i szerząca się korupcja powoduje, że znaczna część rodzin ubożeje. Ludziom żyje się coraz trudniej z miesiąca na miesiąc, zaczyna brakować pieniędzy na wiele podstawowych wydatków. Brakuje już od dawna środków na rodziny zastępcze, o czym głośno alarmują samorządy powiatowe. Jaka jest sytuacja w służbie zdrowia, to też wiemy. Ograniczone są środki dla samorządów, a dodawane są im nowe zadania. Widmo likwidacji, to też jest bardzo istotne, wisi dzisiaj nad przewozami regionalnymi. Jeśli upadną przewozy regionalne, to będzie bardzo dotkliwe dla wielu rodzin, szczególnie dla dzieci i młodzieży dojeżdżającej do szkół, na studia, bo obecnie już w wielu miastach są szkoły wyższe. To naprawdę obecnie sprawa jest bardzo ważna, bo samorządom wojewódzkim przekazano to zadanie i nie w pełni zabezpiecza się środki na ten cel. Szerzące się bezrobocie - no, to też jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PosełMieczysławKasprzak">A co rząd na to? Powiedziałbym, że nic. Wręcz odwrotnie, przewiduje się wzrost wydatków na administrację. W ostatnich dniach prasa bardzo szeroko rozpisuje się o zamiarze zwiększenia ilości wicewojewodów w wielu województwach. Temat niezrozumiały. Ludzie są tym zszokowani. Miało być oszczędnie, miało być spokojnie, miało być normalnie, a tymczasem wiele zadań nową ustawą o dochodach jednostek samorządowych zdejmuje się z administracji rządowej, przekazuje się samorządom, tworzy się nowe stanowiska. To jest niezrozumiałe. Wielu ludzi twierdzi, że to jest jakiś skandal, to chyba w złym kierunku wszystko zmierza, bo wiemy, jaka jest sytuacja budżetowa, wiemy, że trudno jest skleić ten budżet. Tzw. plan ministra Hausnera przewiduje znaczne cięcia i to w grupie najbiedniejszych, a polityka rządzących zmierza w odwrotnym kierunku. Tymczasem ludzie do nas przychodzą i mówią wyraźnie: zacznijcie od siebie oszczędzać, od rządu, od posłów. Zabierzcie złodziejom, a naprawdę nie będzie tych problemów...</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#PosełMieczysławKasprzak">…z którymi dzisiaj mamy do czynienia, którymi rząd się para i my tutaj musimy dyskutować i podejmować bardzo ryzykowne decyzje.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#PosełMieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie może być obojętny wobec faktu, że na podstawie omawianej ustawy planuje się przekazać cały pakiet świadczeń rodzinnych samorządom gminnym. Pragnę przypomnieć, że Wysoki Sejm na poprzednim posiedzeniu uchwalił ustawę o dochodach jednostek samorządowych, w których występuje znaczne niedoszacowanie dochodów w stosunku do wydatków. Obawiamy się, że dołożenie nowych zadań może spowodować paraliż wypłaty tych wszystkich świadczeń. To będzie wymagać nowych etatów, sprawnie funkcjonujących stanowisk, z oprzyrządowaniem. Dzisiaj samorządów póki co nie stać na to.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#PosełMieczysławKasprzak">Kolejną sprawą, która nas bulwersuje, jest sposób liczenia dochodów z poszczególnych rodzajów działalności. A konkretnie chcę tutaj przejść do działalności rolniczej. Nasz klub uważa, że wielkim błędem jest szacunkowe przyjmowanie dochodów z działalności rolniczej. Dochód szczególnie w przypadku pomocy społecznej powinien być odzwierciedleniem realnej zasobności każdej rodziny, powinien być rzeczywisty, a nie szacunkowy, bo to rodzi dużą niesprawiedliwość, powoduje dyskryminację wielu rodzin. Przyjęty w tej ustawie dochód w wysokości ponad 3 tys. zł z jednego hektara jest fikcją, to jest absolutna bzdura, dlatego w tym zakresie złożymy właściwą poprawkę. Dzisiaj nie ma takiej dziedziny, takiej branży, takiego kierunku w produkcji rolniczej, które by dawały taki dochód. No, nie możemy popełniać tego rodzaju błędu. Chcę przypomnieć, że mieliśmy bardzo dużego kaca, duże wyrzuty sumienia po tym, co zrobiliśmy w 2001 r., stosując te cięcia, później wycofywaliśmy się powoli z tego. I oby to się nie stało przy tej ustawie. Nasz klub uzależnia poparcie dla tej ustawy od przyjęcia zgłoszonej przez poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Włodzimierza Czechowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych. Rodzina jako najważniejsza komórka społeczna, która znajduje się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietna i niepełna, w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ma prawo oczekiwać od państwa szczególnej pomocy, jeśli chcemy zapewnić rozwój społeczny i przeciwdziałać starzeniu się naszego społeczeństwa. Niestety, rządowy projekt ustawy o świadczeniach rodzinnych nie jest realizacją zapowiedzianych przez wicepremiera Jerzego Hausnera cięć budżetowych - cięć, które w tym wydaniu mogą najbardziej dotknąć najsłabszych, biednych, bezrobotnych i samotnie wychowujących dzieci.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">W przedstawionym obszernym projekcie ustawy i uzasadnieniu do tego projektu jest wiele spraw bardzo kontrowersyjnych, trudno się do nich wszystkich merytorycznie ustosunkować. W swoim wystąpieniu chciałbym jednak ustosunkować się do najbardziej kontrowersyjnej decyzji, czyli likwidacji funduszu alimentacyjnego. Ten stworzony przed 30 laty fundusz dobrze służył dzieciom opuszczonym przez jedno z rodziców, a co najważniejsze, dzieciom, na których utrzymanie jeden wyrodny rodzic nie chciał przekazywać środków finansowych. Przed 30 laty państwo ludowe dysponujące odpowiednimi środkami egzekucji wzięło na siebie obowiązek ściągania alimentów, jak powiedziałem wcześniej, od wyrodnych rodziców. Teraz państwo demokratyczne chce się od tego obowiązku uwolnić i chce pozostawić te dzieci na pastwę losu, nie dając im żadnych szans i możliwości egzekwowania należnych im alimentów, bo ma chwilowe trudności ze ściąganiem należności. Te działania podejmuje się w imię tzw. sprawiedliwości, w imię kierowania pomocy państwa tam, gdzie ona podobno jest najbardziej potrzebna. A gdzie mogą być większe potrzeby, jeśli nie w rozbitej rodzinie? Ale prawda jest całkiem inna - prawda polega na tym, że rząd zauważył, iż fundusz alimentacyjny to ponad 1,3 mld zł i tam będzie można trochę zarobić i zabrać dzieciom dla ratowania finansów publicznych. Robi natomiast prezent najbogatszym, obniżając im podatek CIT z 27 do 19%.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podobno intencją rządu jest bardziej sprawiedliwe wykorzystanie środków przeznaczonych na fundusz alimentacyjny, ale wystarczy zapoznać się z rządowym uzasadnieniem w tej sprawie, aby bez większej analizy zorientować się, że jest to powód nieprawdziwy. Oto w uzasadnieniu rząd stwierdza: „Proponuje się rozwiązanie bardziej sprawiedliwe od obecnie realizowanego w ramach funduszu alimentacyjnego: wszystkie rodziny niepełne, których dochód nie przekracza progu ustalonego dla świadczeń rodzinnych, otrzymają wsparcie bez względu na fakt, czy otrzymują alimenty od osoby zobowiązanej do ich płacenia”. A więc ta sprawiedliwość ma polegać na tym, że jednakowe wsparcie w granicach 170 zł otrzymają zarówno te dzieci, których rodzice płacą dobrowolnie alimenty, jak i te, którym te alimenty zostaną odebrane, bo dotychczas otrzymywały je z funduszu alimentacyjnego. Jedne dzieci otrzymają alimenty i około 170 zł od państwa, co być może wystarczy im na przetrwanie, a inne tylko 170 zł.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Prawdziwe intencje likwidacji funduszu alimentacyjnego zawarte są w dalszej części uzasadnienia - rząd mówi to bardzo jasno. Fundusz alimentacyjny wprowadzony został z założeniem, że wydatki ponoszone z budżetu państwa zostaną wyegzekwowane od osób zobowiązanych do płacenia alimentów. Niestety państwo okazało się tak słabe, że tego obowiązku nie może wypełnić, i najlepszym wyjściem dla organów państwa jest likwidacja funduszu i uwolnienie się od egzekucji należności. Oczywiście część tych problemów wynika z niemożności egzekucji na skutek bardzo dużego bezrobocia i zubożenia społeczeństwa, ale część niestety jest winą organów państwa i instytucji państwowych, bo, jak sam rząd przyznaje w uzasadnieniu, celowego uchylania się od płacenia alimentów dokonują osoby oceniane przez sądy jako mające duże możliwości finansowe. Likwidacja funduszu alimentacyjnego jest zwykłą ucieczką rządu od obowiązku pomocy dzieciom mocno pokrzywdzonym przez los, bo nie tylko dzieciom doznającym niedostatku, ale także opuszczonym przez jedno z rodziców. Szukanie oszczędności w tej najsłabszej grupie jest po prostu niemoralne.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Rząd taką decyzję uzasadnia także tym, że funkcjonowanie funduszu alimentacyjnego w takiej formie jest polem do nadużyć i unikania płacenia alimentów przez zobowiązanych. Jeśli miały miejsce takie incydentalne sprawy, to z tym trzeba walczyć, a na tym rozwiązaniu, które rząd proponuje, stracą dziesiątki tysięcy dzieci, na co my się nie zgadzamy.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Szanowni rządzący, nie szukajcie przestępców w grupach najbardziej pokrzywdzonych. Taką argumentację można znaleźć w przypadku konieczności weryfikacji na przykład rent, ograniczania wcześniejszych emerytur; teraz taką argumentację stosuje się przy okazji likwidacji funduszu alimentacyjnego. Gdyby obecnie rządząca ekipa szczerze szukała oszczędności w funduszach i instytucjach, gdzie jest pole do rzeczywistych nadużyć, z pewnością fundusz alimentacyjny nie wchodziłby tym razem w rachubę.</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Szanowny Panie Premierze Hausner! Samoobrona już niejeden raz wskazywała, gdzie pan może znaleźć miliardy, w jakich agencjach i funduszach są miliardowe nadużycia. Niech pan tam szuka pieniędzy, a nie u biednych dzieci i ich opiekunów. Jeśli nie chce pan słuchać wskazówek Samoobrony, to przynajmniej niech pan czyta gazety, w których codziennie opisywane są fakty defraudacji setek milionów publicznych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Ten rząd ma rzeczywiście specyficzną logikę myślenia. Odbierając rencistom, emerytom, bezrobotnym, chorym, mówi, że to jest dla ich dobra. Likwidując fundusz alimentacyjny, mówi, że robi to dlatego, że osoby zobowiązane unikają płacenia alimentów, a zobowiązania państwa rosną. Czy naprawdę w rządzie nikt się nie zastanowił, że po likwidacji funduszu alimentacyjnego, który w gruncie rzeczy jest biczem na unikających łożenia świadczeń na swoje dzieci, bo muszą oni obawiać się organów państwa, tych, którzy nie będą chcieli wywiązywać się z tego obowiązku, przybędzie? Jeśli teraz potrafią unikać płacenia, mając zagrożenie egzekucji, to bez takiego zagrożenia będę czuć się dopiero swobodnie. Bezbronne dziecko i bezbronny rodzic wychowujący je nigdy nie będą mogli egzekwować tych należności, ponieważ rząd nie zapewnił z urzędu wnoszenia spraw do sądu bez opłat i z obrońcami z urzędu. W gruncie rzeczy rządowy projekt ustawy zawierający zapisy likwidujące fundusz jest najbardziej na rękę tym, którzy do tej pory unikali wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-266.8" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Wysoki Sejmie! Panie Marszałku! Zmiany w ustawie o świadczeniach dla rodzin są konieczne. Nie powinno się w tej kwestii oszczędzać. Ważne jest, aby wszystkie rodziny potrzebujące pomocy uzyskały ją w jednakowej wysokości. Nie może być takiej sytuacji, że w jednej rodzinie jest kumulacja świadczeń, natomiast w drugiej ich brakuje. Pieniądze mają trafić przede wszystkim do środowisk najuboższych i zapewnić dzieciom prawidłowy rozwój. Nowa ustawa ma chronić polskie rodziny przed ubóstwem, zwłaszcza w kontekście integracji z Unią Europejską. Nie może być natomiast w ustawie takich zapisów, które w zakresie nowoczesnej i kierowanej do rodzin najbardziej potrzebujących pomocy cofają nas daleko wstecz. Taką decyzją jest likwidacja funduszu alimentacyjnego. Dzieci nie są temu winne, że ci, którzy je powołali, w tym matki, które je urodziły, nie chcą świadczyć na ich utrzymanie. Dzieci są tak bezbronne, że w ich obronie muszą stanąć instytucje państwa, jeśli to państwo chce uznawać się za państwo cywilizowane.</u>
          <u xml:id="u-266.9" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej, uznając, że przedstawiony projekt ustawy o świadczeniach rodzinnych dokonuje istotnych cięć świadczeń dla najbardziej potrzebujących i bezbronnych, będzie głosował przeciwko uchwaleniu likwidacji funduszu alimentacyjnego w wersji zaproponowanej przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Mańkę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PosełAndrzejMańka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Ligi Polskich Rodzin przedstawię stanowisko dotyczące sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w sprawie projektu ustawy o świadczeniach rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#PosełAndrzejMańka">Nie ma wątpliwości, że obecnie mamy do czynienia z poważnym kryzysem rodziny, i to nie tylko w Polsce, ale przede wszystkim w Europie Zachodniej. Niestety w kontekście integracji Polski z Unią Europejską znamiona tego kryzysu mogą się jeszcze w naszym kraju pogłębić, i to nie tylko pod wpływem zachodzących procesów gospodarczych, ale raczej w wyniku przemian i zjawisk cywilizacyjnych. Kryzys ten przejawia się m.in. rosnącą lawinowo liczbą rozwodów, zmniejszoną dzietnością małżeństw, czego poważne skutki społeczne będą obserwowane już w najbliższej przyszłości, narkomanią, alkoholizmem, przemocą, przestępczością wśród nieletnich czy nawet rosnącą liczbą samobójstw. Przeciętna polska rodzina nękana bezrobociem, biedą, brakiem mieszkania, brakiem perspektyw na pozytywne zmiany coraz trudniej radzi sobie z różnymi problemami w dobie niemal permanentnego kryzysu społeczno-gospodarczego. Coraz trudniej utrzymać, dobrze wychować i wykształcić dzieci, nie mówiąc już o umożliwieniu im dostępu do dóbr kultury czy dobrej rozrywki - oczywiście nie licząc telewizji, której oglądanie pogłębia często różnego rodzaju patologie. Wymienione trudności pogłębiają się znacznie w przypadku rodzin rozbitych, mieszkających na wsi czy rodzin wielodzietnych, które to rodziny tworzą przecież najbiedniejszą grupę społeczną w Polsce, a właśnie to one, ponosząc największy trud i odpowiedzialność, wnoszą przyszłemu społeczeństwu najcenniejszy, bo ludzki kapitał.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#PosełAndrzejMańka">Niestety dotychczasowa polityka obecnego rządu dodatkowo uderza w podstawy funkcjonowania rodziny, szukając oszczędności w tych grupach społecznych, które należałoby raczej zdecydowanie wspierać. Między innymi świadczy o tym - wielokrotnie już powtarzane, przytaczane - skrócenie urlopów macierzyńskich, likwidacja zasiłku porodowego, zwiększony podatek VAT na materiały budowlane czy zabawki. Również ostatnie pomysły premiera Hausnera nie mogą napawać optymizmem, szczególnie ludzi najbiedniejszych, rencistów, emerytów czy niepełnosprawnych. Nowe pomysły legislacyjne SLD, o których ostatnio bardzo głośno w mediach, a więc legalizacja zabijania dzieci na życzenie czy legalizacja związków homoseksualnych, to nowe antyrodzinne, a więc antyludzkie przedsięwzięcia. A to właśnie zdrowa, pełna rodzina stawia najskuteczniejszą tamę wykluczeniu społecznemu, marginalizacji i pozbawianiu praw całych grup społecznych, szczególnie w tych państwach, w których szeroko pojęta polityka społeczna jest niewydolna, funkcjonuje źle albo nie ma jej wcale. Tam gdzie mamy do czynienia z niewydolnością systemu wypłacania zasiłków dla bezrobotnych i najbiedniejszych, systemu ubezpieczeń zdrowotnych, systemu emerytalnego itp., wszędzie tam rodzina staje się naturalnym miejscem solidarności. Biedni, słabi, niepełnosprawni, chorzy, bezradni znajdują w niej schronienie i tam szukają opieki. Między innymi dlatego rodzinę należy wspierać wszędzie i wszelkimi dostępnymi metodami i środkami, a obowiązek ten w szczególny sposób spoczywa na państwie i jest jego zadaniem. Tak więc każda polityka państwa w każdym swoim aspekcie powinna być polityką prorodzinną. Dlatego na ponurym tle obecnej polityki państwa w tym zakresie ze szczególną życzliwością i zainteresowaniem przyjęliśmy inicjatywę pani minister Jolanty Banach, która podjęła się niewątpliwie trudnego zadania reformowania szeroko pojętego systemu pomocy społecznej w naszym kraju. W ramach tej aktywności powstał projekt ustawy o świadczeniach rodzinnych, nad którym mamy zaszczyt i przyjemność w dniu dzisiejszym debatować.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#PosełAndrzejMańka">Celem omawianego projektu jest budowa systemu poza ubezpieczeniowych, obligatoryjnych świadczeń rodzinnych, systemu, który byłby odrębny od systemu pomocy społecznej i zastąpiłby obecnie funkcjonujące świadczenia, nietworzące celowej całości, zróżnicowane, rozproszone, a tym samym nieefektywne.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#PosełAndrzejMańka">Omawiana przez nas ustawa o świadczeniach rodzinnych spełnia wymóg systemowości. Zaproponowany system świadczeń rodzinnych jest przejrzysty, prosty i jasny. Jest to jego podstawowa zaleta. Dodatkową zaletą jest planowane na 2006 r. przekazanie realizacji świadczeń rodzinnych jednostkom samorządu terytorialnego, co zlikwiduje rozproszenie podmiotów realizujących świadczenia, usprawni i uszczelni system oraz ułatwi jego monitoring. Jednak trzeba pamiętać, że przejęcie realizacji świadczeń rodzinnych przez jednostki samorządu terytorialnego zakończy się powodzeniem jedynie pod warunkiem, że zgodnie z planami samorządy otrzymają 100% środków na realizację powierzonych zadań.</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#PosełAndrzejMańka">Korzystnym rozwiązaniem jest propozycja zróżnicowania wysokości zasiłku rodzinnego w zależności od wieku dziecka, co uwzględnia rosnące wraz z wiekiem koszty utrzymania, chociaż wysokość tych dodatków jest naszym zdaniem niewystarczająca.</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#PosełAndrzejMańka">Na plus należy zaliczyć kilka zmian, w większości uzgodnionych z ministerstwem, dokonanych w ustawie podczas trwania prac nadzwyczajnej podkomisji powołanej do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o świadczeniach rodzinnych. Do takich korzystnych zmian należy zmiana zawarta w art. 6 ust. 1 pkt 1, wydłużająca okres przysługiwania zasiłku rodzinnego rodzicom lub opiekunom dziecka do ukończenia przez dziecko 18. roku życia; w pierwotnej wersji było to do 16. roku życia. Pozytywna jest zmiana wysokości jednorazowego dodatku z tytułu urodzenia dziecka z kwoty 300 zł na kwotę 500 zł. Korzystna jest też zmiana, która nastąpiła w art. 10, mówiącym o dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie urlopu wychowawczego; poprawka skraca obowiązujący czas zatrudnienia przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego z 12 do 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-268.7" who="#PosełAndrzejMańka">Jako pozytywne należy potraktować dodanie do bardzo niekorzystnego art. 12 ustępu mówiącego o tym, że w przypadku samotnego wychowywania dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka jest większy (wynosi 250 zł na dziecko) niż w przypadku dziecka sprawnego (170 zł na dziecko). Można by tę zmianę rozszerzyć na dzieci z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-268.8" who="#PosełAndrzejMańka">Pozytywna jest też zmiana naniesiona w art. 16, która przywraca możliwość otrzymania zasiłku pielęgnacyjnego osobom mającym więcej niż 75 lat.</u>
          <u xml:id="u-268.9" who="#PosełAndrzejMańka">Są też niestety negatywne strony rządowego projektu ustawy o świadczeniach rodzinnych. Obiektywnie rzecz ujmując, najmniej korzystne spośród proponowanych w ustawie rozwiązań są zapisy art. 5 ust. 1 i 2, określające kryteria dochodowe, które należy spełnić, aby otrzymać zasiłek rodzinny, oraz art. 12, dotyczącego dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka.</u>
          <u xml:id="u-268.10" who="#PosełAndrzejMańka">Kryterium dochodowe nie uwzględnia niestety całego bogactwa, jeśli tak można powiedzieć, problemów, na które natrafia dzisiejsza rodzina, ograniczając niezbędną pomoc państwa tylko do najbiedniejszych i najsłabszych. Nie jest to więc kryterium prorodzinne, tylko socjalne - nie wspomaga się rodziny dla niej samej, tylko wspomaga się rodziny znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji. Ustawa zaostrza kryterium dochodowe. W przypadku rodzin z dziećmi sprawnymi ma to być 504 zł dochodu na jedną osobę w rodzinie (obecnie 548 zł), w przypadku rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym w stopniu znacznym lub umiarkowanym proponuje się przyjęcie kryterium dochodowego w wysokości 583 zł (obecnie 612 zł). W ten sposób liczba świadczeniobiorców znacznie się zmniejszy. Kryterium to jest bowiem tamą dla wielu rodzin, które znajdują się w trudnej sytuacji życiowej, a które w dalszym ciągu słusznie oczekują od państwa pomocy w formie świadczenia rodzinnego oraz dodatków do tego świadczenia. Jest to szczególnie przykre w przypadku potencjalnych odbiorców takich dodatków jak dodatek z tytułu urodzenia dziecka, samotnego wychowywania dziecka, dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie urlopu wychowawczego i utraty prawa do pobierania zasiłku dla bezrobotnych czy z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego. Te grupy osób naszym zdaniem powinny korzystać z pomocy państwa bez względu na kryterium dochodowe. Pogorszy się też sytuacja osób dotychczas korzystających z zasiłku stałego, których dziecko ma orzeczony umiarkowany lub lekki stopień niepełnosprawności - nie będzie im przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-268.11" who="#PosełAndrzejMańka">Równie przykre zmiany wnosi ten projekt ustawy w stosunku do rodziców samotnie wychowujących dzieci, którym istniejący do tej pory fundusz alimentacyjny umożliwiał bieżącą realizację wyroków sądów w sprawie przyznanych alimentów, gdy ich egzekucja od osób zobowiązanych była nieskuteczna. Fundusz ten chronił interesy dzieci znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej spowodowanej brakiem możliwości wyegzekwowania alimentów od zobowiązanych do ich płacenia. Alimenty te były finansowane z funduszu w wysokości zasądzonej i adekwatnej do rozpoznanych przez sąd indywidualnych potrzeb dzieci. Zdaniem projektodawcy rozwiązaniem sprawiedliwym jest takie, kiedy wszystkie rodziny niepełne, niezależnie od tego, czy zobowiązany płaci zasądzone alimenty, czy nie, otrzymają po spełnieniu zaostrzonego kryterium dochodowego stałą niską sumę - 170 zł na jedno dziecko, ale nie więcej niż 510 zł na rodzinę. Naszym zdaniem nie jest to jednak rozwiązanie sprawiedliwe, m.in. dlatego, że ogranicza pomoc maksymalnie dla trójki dzieci, jak również dlatego, że nie da się zastosować jednej sprawiedliwej miary, uzależnionej od dochodu, wobec rodzin biednych, w których ciężar wychowania dzieci spoczywa na obojgu rodzicach, i rodzin rozbitych, gdzie tym samym obowiązkom musi podołać jedno z rodziców. W związku z tym składamy odpowiednie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-268.12" who="#PosełAndrzejMańka">Zdaniem Ligi Polskich Rodzin proponowane okresy weryfikacji świadczeń rodzinnych i opiekuńczych są zbyt długie, szczególnie w tak trudnej i niepewnej sytuacji gospodarczej, w jakiej się znajdujemy. Dlatego proponujemy skrócenie ich z 3 do 2 lat.</u>
          <u xml:id="u-268.13" who="#PosełAndrzejMańka">Podsumowując, panie marszałku, Wysoka Izbo, Liga Polskich Rodzin, dostrzegając wiele pozytywnych stron tego projektu, uzależnia jednak jego poparcie od uwzględnienia w projekcie trzech naszym zdaniem niezwykle ważnych poprawek, czyli złagodzenia kryterium dochodowego w taki sposób, aby liczba świadczeniobiorców nie była mniejsza od obecnej, likwidacji błędnych rozwiązań w zakresie pomocy rodzinom rozbitym i niepełnym oraz skrócenia okresu weryfikacji świadczeń rodzinnych. W spełnieniu tych postulatów pomogą, mam taką nadzieję, złożone przez nas poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Müllera występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o świadczeniach rodzinnych skierowany został przez marszałka Sejmu w kwietniu 2003 r. do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny do pierwszego czytania. Odbyło się ono 3 czerwca 2003 r. Następnie projekt ten rozpatrywany był na siedmiu posiedzeniach podkomisji nadzwyczajnej i trzech kolejnych posiedzeniach Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Efektem tej pracy jest omawiane obecnie sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Potrzeba nowej regulacji prawnej w zakresie świadczeń pieniężnych państwa na rzecz rodziny wynika między innymi ze zobowiązania krajów członkowskich i kandydujących do Unii Europejskiej do sporządzenia narodowych planów walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Właściwa polityka rodzinna oraz problemy związane z rodziną są jednym z najistotniejszych obszarów zwalczania wykluczenia społecznego. Obecnie świadczenia pieniężne na rzecz rodziny w polskim systemie zabezpieczenia społecznego charakteryzują się znacznym rozproszeniem, ustanawiano je bowiem w różnych okresach, w zależności od doraźnych potrzeb, i opierano często na zróżnicowanych kryteriach dochodowych, a w konsekwencji mało czytelne są kryteria dostępności tych świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Głównym celem projektowanej ustawy o świadczeniach rodzinnych jest zbudowanie nowego przejrzystego systemu poza ubezpieczeniowych świadczeń rodzinnych, zdecydowanie odrębnego od systemu pomocy społecznej. Wprowadza ona jasną definicję jednolitego progu dochodowego uprawniającego do świadczeń rodzinnych i kumuluje w jednym akcie wszystkie świadczenia z systemu poza ubezpieczeniowego, ustalając jednocześnie czyste kryteria dostępu do tych świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Ustawa o świadczeniach rodzinnych stanowi ważne ogniwo całej reformy zabezpieczenia społecznego w części poza ubezpieczeniowej. Wspólnie z ustawami o rencie socjalnej, o zatrudnieniu socjalnym i pomocy społecznej tworzy logiczną całość w systemie zabezpieczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Kolejnymi zaletami omawianej ustawy jest wprowadzenie jednolitego systemu wypłaty świadczeń oraz jednolity sposób umiejscowienia instytucji i podmiotów wypłacających świadczenia rodzinne.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Nowo proponowany w ustawie próg dochodowy uprawniający do świadczeń rodzinnych, oparty na kosztach utrzymania rodzin, czyli stanowiący specjalny koszyk potrzeb rodzin, jest podstawowym punktem odniesienia przy ustalaniu tych uprawnień. Jest to rozwiązanie znacznie lepsze niż dotychczasowe kryterium dochodowe odnoszone do minimum socjalnego, tym bardziej że jako model odniesienia w nowym rozwiązaniu przyjęto rodzinę 4-osobową, pełną, z dzieckiem dorastającym i starszym. Odrębne kryterium dochodowe przyjęto dla rodzin wychowujących dziecko niepełnosprawne, uwzględniono bowiem zwiększone koszty jego utrzymania. Ustawa przewiduje ponadto dokonywanie co trzy lata weryfikacji wartości koszyka i w zależności od skali zweryfikowanych kryteriów dochodowych proponowane będą odpowiednie wysokości świadczeń. Decyzje ostateczne odnośnie do wysokości progów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych oraz wysokości tych świadczeń będzie podejmowała do końca maja Komisja Trójstronna, a w przypadku braku porozumienia decyzję tę podejmie rząd.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Poza omawianą ustawą pozostaną tylko dwa świadczenia o charakterze ubezpieczeniowym, czyli zasiłek macierzyński i zasiłek opiekuńczy. Natomiast z pomocy społecznej do systemu świadczeń rodzinnych przeniesiono takie świadczenia, jak: zasiłek stały i jednorazowy zasiłek macierzyński z pomocy społecznej, gwarantowany zasiłek okresowy z pomocy społecznej oraz świadczenie z tytułu niemożności wyegzekwowania zasądzonych alimentów. Uważamy, że jest to właściwe rozwiązanie, gdyż świadczenia te mają charakter typowych świadczeń rodzinnych, a nie pomocowych i nie muszą wiązać się z koniecznością przeprowadzania wywiadów środowiskowych oraz zobowiązywaniem uprawnionych do określonych zachowań i aktywności.</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Dotychczasowe rozproszone świadczenia w nowej ustawie słusznie przyjmują postać dwóch świadczeń podstawowych: zasiłku rodzinnego i świadczeń pielęgnacyjnych. Przy czym zasiłek rodzinny przyznawany będzie tak jak dotychczas z dwóch powodów, to jest z powodu wychowywania dzieci i spełnienia określonego kryterium dochodowego. Podstawowy zasiłek rodzinny będzie uzupełniony różnymi dodatkami, które zastąpią rozproszone dotychczasowe świadczenia i będą przyznawane w sytuacjach losowych, w których znajdzie się rodzina, zgodnie z zaakceptowanym przez mój klub katalogiem zawartym w omawianym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-270.8" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Za słuszne rozwiązanie należy uznać także różnicowanie zasiłku rodzinnego ze względu na wiek dzieci, a nie ich liczbę. Zastosowanie w tym przypadku trzech grup wiekowych skutkuje tym, że wraz z rosnącymi kosztami utrzymania dziecka rośnie wartość zasiłku rodzinnego. Wprowadzono też trzy nowe dodatki do zasiłku rodzinnego wspierające edukację dziecka, to znaczy zasiłek na kształcenie i rehabilitację dziecka niepełnosprawnego, na rozpoczęcie roku szkolnego oraz w związku z realizacją nauki w szkole poza miejscowością zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-270.9" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Wprowadzenie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka w miejsce dotychczasowego świadczenia alimentacyjnego z funduszu alimentacyjnego w wysokości 170 zł miesięcznie na dziecko i 250 zł w przypadku dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności pomimo podzielonych opinii należy uznać za znacznie bardziej sprawiedliwe. To, że szacunkowo o około 100 tys. wzrośnie liczba świadczeniobiorców, jest wystarczającym argumentem, by poprzeć i to rozwiązanie rządowe. Nie zadowoli to wszak tych wszystkich, którzy utracą prawo do tego świadczenia w związku z przekroczeniem określonego ustawą kryterium dochodowego, a dotychczas, przy kryterium 612 zł na osobę, korzystali ze świadczenia alimentacyjnego. Nie można jednak kontynuować wypłacania świadczeń alimentacyjnych w systemie, który zupełnie rozminął się z założeniami przyświecającymi mu w momencie jego utworzenia, czyli około 30 lat temu.</u>
          <u xml:id="u-270.10" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Nie godzimy się jednak na ograniczenie dodatku do zasiłku rodzinnego do 510 zł miesięcznie, czyli praktycznie na troje dzieci. Ponieważ ta sprawa była podniesiona już wcześniej i zgłoszono odpowiednią poprawkę, nie będziemy jej dublować.</u>
          <u xml:id="u-270.11" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Rozwiązania dotyczące świadczeń opiekuńczych, zarówno w postaci zasiłków pielęgnacyjnych jak i świadczeń pielęgnacyjnych, w kształcie ustalonym w sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny są dobre, tym bardziej że utrzymano świadczenia dla osób, które ukończyły 75 lat.</u>
          <u xml:id="u-270.12" who="#PosełJerzyTomaszMüller">Klub Parlamentarny Unii Pracy wszystkie wprowadzone w pierwszym czytaniu przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny zmiany w rządowym projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych uważa za zasadne i będące efektem bardzo pragmatycznej współpracy przedstawicieli rządu, członków komisji i partnerów społecznych. Reasumując, Klub Parlamentarny Unii Pracy udzieli pełnego poparcia rządowemu projektowi ustawy o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu zaproponowanym w sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, jednakże z wiarą, że problem likwidacji ograniczeń dotyczących dodatków do zasiłku rodzinnego wprowadzanych w miejsce świadczeń otrzymywanych z funduszu alimentacyjnego będzie rozwiązany w sposób uwzględniający potrzeby niepełnych rodzin wielodzietnych na posiedzeniu komisji podczas omawiania zgłoszonych w dzisiejszej debacie poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-270.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Chodynickiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PosełRyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w debacie nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#PosełRyszardChodynicki">Zdaniem projektodawcy obecnie funkcjonujące przepisy dotyczące świadczeń rodzinnych nie stanowią całościowego systemu, nie są również wzajemnie ze sobą powiązane. Przyczyną tego stanu rzeczy jest powstawanie ich w różnych okresach, często w ramach reagowania na doraźne potrzeby. Pieniężne świadczenia związane z opieką nad dzieckiem i innymi członkami rodziny są obecnie wypłacane w ramach systemów ubezpieczeń społecznych, to jest pracowniczego i rolniczego, finansowanych ze składek osób ubezpieczonych, oraz świadczeń poza ubezpieczeniowych, to jest finansowanych z powszechnie płaconych podatków.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#PosełRyszardChodynicki">Celem nowej regulacji prawnej zdaniem projektodawcy jest budowa nowego, wyraźnie odrębnego od systemu pomocy społecznej systemu poza ubezpieczeniowych świadczeń rodzinnych. Nowe regulacje mają wspierać rodzinę głównie w realizacji jej funkcji opiekuńczej, wychowawczej i edukacyjnej. Nowy system świadczeń rodzinnych zakłada jednolity sposób określenia kryteriów dochodowych, oparty na kosztach utrzymania rodzin. Przewidywane są dwa rodzaje świadczeń rodzinnych, to jest zasiłki rodzinne wraz dodatkami oraz świadczenia opiekuńcze. Zwiększona ma być pomoc na rzecz rodziny w związku z edukacją dziecka, szczególnie dziecka niepełnosprawnego.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#PosełRyszardChodynicki">Zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej istotne są regulacje dotyczące zasiłku rodzinnego. Zasiłek rodzinny przysługiwać ma rodzinie wychowującej dzieci w wieku do lat 16, a jeżeli się uczą - do czasu ukończenia przez nie szkoły średniej, lecz nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia lub 24 roku życia, jeżeli dziecko kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i ma orzeczony umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności. Dochód rodziny uprawnionej do zasiłku rodzinnego nie może być wyższy niż 504 zł na osobę w rodzinie, a jeżeli dziecko jest niepełnosprawne, nie wyższy niż 583 zł na osobę. Projektodawca proponuje, by wysokość zasiłku rodzinnego była zróżnicowana w zależności od wieku dziecka z uwzględnieniem następujących przedziałów wiekowych: do 5 lat, od 6 do 16, od 17 do 21 lub 24 lat. Zróżnicowanie wysokości świadczeń wynika z rosnących z wiekiem kosztów utrzymania dziecka.</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#PosełRyszardChodynicki">Niepokoi nas fakt zmniejszenia kryterium dochodowego uprawniającego do pobierania zasiłku rodzinnego z 584 zł do 504 zł na osobę. 80 zł miesięcznie to niby nie jest duża kwota, ale w sytuacjach trudnych ma ona istotne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#PosełRyszardChodynicki">Projektodawca proponuje także zwiększenie zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka. Byłoby to skierowane do wszystkich rodzin posiadających dochody nie wyższe niż określona kwota według przyjętego kryterium, jednak pod warunkiem rezygnacji z zasiłku porodowego w systemie ubezpieczenia społecznego rolników. Zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej rozwiązania takiego nie można zaliczyć do trafnych, gdyż godzi ono przede wszystkim w najbiedniejszych.</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#PosełRyszardChodynicki">Kontrowersyjna w nowej regulacji jest również rezygnacja ze szczególnego traktowania osób samotnie wychowujących dziecko. Należy zauważyć, że osoby te zazwyczaj pozostają w gorszej sytuacji materialnej, dlatego jest im szczególnie potrzebna pomoc państwa.</u>
          <u xml:id="u-272.7" who="#PosełRyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiane przepisy zmieniają także regulację kwestii świadczeń opiekuńczych. Celem udzielania takich świadczeń jest częściowe pokrycie wydatków ponoszonych przez rodzinę w związku z koniecznością zapewnienia opieki i pielęgnacji niepełnosprawnemu dziecku lub niepełnosprawnej osobie dorosłej. Niestety, zdaniem Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej, proponowane przepisy ograniczają dostęp do zasiłku pielęgnacyjnego. Tego zasiłku nie będą otrzymywać osoby, bez względu na stopień niepełnosprawności, jeżeli w ich rodzinach dochód netto przekracza 1166 zł na osobę, a także osoby, które ukończyły 75 rok życia, jeżeli nie posiadają orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz odpowiednio niskiego dochodu. Oznacza to, że z roku na rok będzie się zmniejszać liczba osób pobierających zasiłek pielęgnacyjny.</u>
          <u xml:id="u-272.8" who="#PosełRyszardChodynicki">Dobrze rozumiemy działania obecnego rządu, chociaż są one często bolesne, bo są one podyktowane koniecznością wyższego rzędu. Taki stan rzeczy wynika z porządku zastanego po poprzednim okresie zarządzania państwem. Obecnie jednak trzeba naprawić wszystko, co uległo wypaczeniu w zarządzaniu państwem i zasobami ludzkimi, bo daje to o sobie znać w sposób gorzki dla całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-272.9" who="#PosełRyszardChodynicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej uważa, że mimo nie do końca satysfakcjonujących rozstrzygnięć przedstawiony dokument porządkuje całą sferę świadczeń rodzinnych, jest czytelny i prosty w stosowaniu, oparty na rzeczywistych możliwościach finansowych państwa, a także docenia się w nim znaczenie rodziny w funkcjonowaniu naszego kraju, dlatego też będziemy głosować za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Stryjewskiego z Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Kolejnym mówcą będzie pan poseł Dulias.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W imieniu Koła Poselskiego Ruchu Katolicko-Narodowy wnoszę o odrzucenie projektu ustawy o świadczeniach rodzinnych zawartego w drukach sejmowych 1555 i 2063 w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Rząd będący projektodawcą ustawy w uzasadnieniu podaje, że chce z jej pomocą stworzyć system świadczeń pieniężnych, które miałyby być przekazywane rodzinie w związku z wychowywaniem przez nią dzieci. Rodzą się pytania: Czy system tworzony przez rząd Leszka Millera będzie dobrze służyć rodzinie? Czy będzie obejmował jak najszersze kręgi społeczne? Czy będzie wydolny organizacyjnie? Czy będzie promował odpowiedzialność rodziców i małżonków? Czy odpowiada na wyzwania, jakie stawia dzisiejsza sytuacja społeczna i gospodarcza w Polsce? Na każde z tych pytań pada odpowiedź: nie. Więc dlaczego Sejm ma uchwalać kolejną złą ustawę?</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dlaczego polski Sejm ma promować patologię społeczną, jaką jest tzw. rodzina niepełna? Dodatek dla takich rodzin spowodował już w wielu krajach Unii Europejskiej zjawisko zaniku małżeństw i formalnych konkubinatów oraz rodzicielstwa bez odpowiedzialności za wychowanie. Dlaczego Sejm ma uważać, że trzeba wyjątkowo wspierać rodziny niepełne, gdy ich członkowie tracą pracę, a rodziny pełne, czyli normalne, już takiego wsparcia w identycznej sytuacji nie mogą otrzymać? Gdzie tu sprawiedliwość i normalność?</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Dlaczego Sejm w obecnych czasach, to znaczy w czasach wysokiego i długotrwałego bezrobocia, ma uzależniać dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie urlopu wychowawczego od ponad 6-miesięcznego stażu pracy matki przed urodzeniem dziecka? Podkreślam: dziś, gdy rejestrowane bezrobocie osiąga wartość średnio ok. 19%, a w niektórych obszarach klęski gospodarczej nawet 30–40% oraz gdy dzietność rodzin dramatycznie spadła, czego efektem jest spadek populacji rodziców i w końcu spadek populacji Polaków.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Dlaczego Sejm ma zwolnić z obowiązku łożenia na wychowanie swoich dzieci nieodpowiedzialnych ojców czy - co zdarza się, póki co, rzadziej - nieodpowiedzialnych matek? Dlaczego Sejm ma promować nieodpowiedzialność rodzicielską? Czy płodność człowiekowi jest tylko dana, czy także zadana, i to zadana zawsze z odpowiedzialnością?</u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dużo wątpliwości budzi chęć przekazania samorządom decydowania o prawie do świadczeń rodzinnych, ustalania tego prawa oraz wypłacania świadczeń. Czy Wysokiej Izbie nie są znane liczne przykłady niewywiązywania się organów samorządowych z przyjętych zadań? Czy nie są znane Sejmowi liczne przykłady niewłaściwego wykorzystania środków finansowych kierowanych z budżetu państwa do samorządów na konkretne cele? Są znane, wobec tego skąd tak daleko idąca ufność Wysokiej Izby, że teraz już będzie właściwie i rzetelnie w naszych polskich samorządach?</u>
          <u xml:id="u-274.6" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysokie Sejmie! Nie mniejszy sprzeciw budzi w nas propozycja rządu Leszka Millera włączenia w polski system świadczeń rodzinnych obcokrajowców, zwłaszcza obywateli Unii Europejskiej i europejskiego obszaru gospodarczego. Przewidujemy, że w niedługim czasie po tzw. integracji Rzeczypospolitej z Unią Europejską pojawi się w Polsce fala migracyjna biedoty z Unii Europejskiej, która mając pierwotnie pochodzenie afrykańskie lub azjatyckie, migruje wszędzie tam, gdzie nadarza się okazja na lepsze życie lub przeżycie. Temu procesowi eksportu kolorowej biedoty sprzyjają z wielką atencją kraje dzisiejszej Unii Europejskiej z przyczyn oczywistych - z chęci pozbycia się problemów etnicznych, kulturowych i materialnych. Dlatego sprzeciwiamy się tej ustawie również z tego powodu.</u>
          <u xml:id="u-274.7" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Proponowana ustawa ma jeszcze wiele innych ułomności. Można rzec, że jest ona systemowo ułomna, choć niewątpliwie widać, że rząd dostrzega wiele problemów w obecnym systemie pomocy rodzinie. Jednak w naszym przekonaniu rząd działał antyrodzinnie i antypolsko, formułując tę ustawę. Żałujemy, że pierwsze czytanie projektu ustawy nie odbyło się w Wysokiej Izbie, co ograniczyło dyskusję wśród posłów; mamy także pretensję do rządu, że projekt ustawy nie był poddany szerokiej konsultacji społecznej. Sam osobiście pytałem o zdanie na temat projektu ustawy i obecnej sytuacji w tej dziedzinie w różnych poradniach rodzinnych, na uczelniach, wśród specjalistów od wychowania i polityki społecznej, w samorządach. Powszechne były zdziwienie i niewiedza.</u>
          <u xml:id="u-274.8" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na wypadek, gdyby Wysoka Izba nie przyjęła naszego wniosku o odrzucenie projektu ustawy, wnosimy kilka poprawek, które naszym zdaniem poprawią proponowany przez rząd system, by był on bardziej prorodzinny. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Duliasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W imieniu Koła Poselskiego Polskiej Racji Stanu mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o świadczeniach rodzinnych. Nie będę odnosił się do wszystkich problemów, bo mam ograniczony czas, niemniej jednak pragnę zwrócić uwagę na kilka elementów.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PosełStanisławDulias">Przede wszystkim chcę zauważyć, że w sytuacji, kiedy ogromna rzesza społeczeństwa może tylko marzyć o środkach finansowych wystarczających do końca miesiąca, rząd planuje ograniczenie kryterium dochodowego poprzez jego zmniejszenie, co oczywiście będzie skutkowało wyeliminowaniem dużej grupy osób z uprawnień do pobierania zasiłku rodzinnego. W omawianym projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych proponuje się zmniejszyć kryterium dochodowe dla rodzin, które mają korzystać z tego zasiłku. W roku 2001 i jeszcze do niedawna kryterium to wynosiło 548, a na przyszły rok przewiduje się kwotę 504 zł. Dlaczego kryterium dochodowe ma być zmniejszone, a nie zwiększone? Czy opłaty za mieszkania, media, ceny żywności, odzieży i koszty utrzymania dzieci się zmniejszyły? Na pewno nie będzie to sprzyjać prorodzinnej polityce. Co roku wzrastają renty, emerytury, zasiłki dla bezrobotnych, najniższe i przeciętne wynagrodzenia, a kryterium dochodowe do obliczenia zasiłku rodzinnego ma być zmniejszone.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#PosełStanisławDulias">Nasuwają się różne wątpliwości i w związku z tym pytania. Czy była robiona głęboka symulacja i jakie są jej wyniki? Jakie grupy społeczeństwa dotknie ten przepis? To są dziesiątki czy może setki tysięcy osób, w mniejszy czy większym stopniu, nawet jeżeli to nie będzie dotyczyło większej kwoty? Nasuwa się również pytanie, jak to się ma w odniesieniu do wysokości średniej krajowej płacy, która - załóżmy - dwa lata temu wynosiła 2061 zł, w 2002 r. - 2133 zł i idzie w górę, a proponuje się zmniejszenie kryterium dochodowego do obliczenia zasiłku rodzinnego. Skąd się wzięły te kwoty? Czy jest to wynik konkretnych symulacji, czy tylko procentowe obniżenie, by ochronić finanse publiczne kosztem najuboższych? Czym podyktowane jest to, aby wysokość zasiłku rodzinnego była zróżnicowana w zależności od wieku dziecka? Nie wiem, które dziecko jest kosztowniejsze w wychowaniu: to najmniejsze czy to większe. Sądzę, że na to pytanie najlepiej odpowiedzą matki, które wychowują te dzieci.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#PosełStanisławDulias">Metoda, którą obecnie stosuje rząd, jest metodą powielaną. Chcę przypomnieć o jednym przypadku sprzed paru lat, kiedy to nieznacznie podwyższono rentę socjalną dla dziecka niepełnosprawnego, wykazując podwyżkę tego świadczenia, a w rezultacie wpływ do rodziny zmalał, bo pozbawiono innych dodatkowych uprawnień. Najczęściej regulacje, szczególnie z ostatniego okresu, zmierzają do pomniejszenia świadczeń, co nam jako Kołu Poselskiemu Polskiej Racji Stanu nie pozwala na poparcie tego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie, następujący posłowie wyrazili chęć zadania pytania. Są to państwo posłowie: Maria Nowak, Tadeusz Cymański, Andrzej Mańka, Marian Curyło i Antoni Stryjewski.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zapisać się do zadania pytania? Nie widzę dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytania i określam czas pytania na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PosełMariaNowak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#PosełMariaNowak">Wiele już padło słów na temat proponowanej likwidacji funduszu alimentacyjnego, ale ja jeszcze mam właśnie pytania także w tej sprawie. Otóż, pani minister, rząd w projekcie ustawy proponuje likwidację funduszu alimentacyjnego. Czy zgodzi się pani ze mną, że likwidacja tego funduszu poszerzy obszar ubóstwa, a zarazem narazi matki, które najczęściej mają za sobą już wiele tragicznych przejść związanych z przemocą, rozwodem, na kolejne trudne sytuacje, zwłaszcza w czasie dochodzenia w sądach prawa do alimentów? I czy nie uważa pani, że likwidacja funduszu alimentacyjnego może stać się sygnałem dla części płacących dzisiaj alimenty, że można ich nie płacić, bo samotna matka nie będzie skuteczna w ściganiu świadczeń alimentacyjnych dla swych dzieci? Czy likwidacja funduszu nie będzie sygnałem o bezkarności w tym względzie? Bo obecnie ojcowie płacą alimenty - przynajmniej część ojców, nie mówię o wszystkich - ponieważ wiedzą, że w przypadku niepłacenia fundusz alimentacyjny te świadczenia będzie matce wypłacał, ale zarazem będzie ich ścigał, żeby zwrócili te środki, i wstyd przed takim ściganiem, ciąganiem po sądach powoduje, że oni te alimenty płacą. Czy właśnie likwidacja funduszu nie będzie sygnałem, że można tych alimentów nie płacić, bo samotnym matkom będzie o wiele trudniej ściągać te świadczenia w sądach? Pani minister - już kończę - czy naprawdę wierzy pani, że samotne matki będą bardziej skuteczne w sądach aniżeli dzisiaj fundusz alimentacyjny? Bo nie mogę uwierzyć w to, że chce pani kolejnego upokorzenia kobiet, które dzisiaj są już w bardzo trudnej, wręcz tragicznej sytuacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Cymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PosełTadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do rządu. Chciałbym spytać, czy w sprawie właśnie likwidacji funduszu alimentacyjnego - z uwagi na szczególny w tej kwestii charakter roli i losu kobiet, bo oczywiście zdarza się różnie, ale jest jednak smutną, statystycznie potwierdzoną zasadą, że ofiarami najczęściej bywają kobiety - zajęła stanowisko, a jeżeli tak, to jakie, pełnomocnik rządu do spraw równego statusu mężczyzn i kobiet, która formułuje program na rzecz kobiet. Bo to dotyka losu i sytuacji kobiet. To pytanie pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PosełTadeuszCymański">I pytanie drugie: jakie były przyczyny, dla których rząd zrezygnował z rozwiązania proponowanego przez partnerów społecznych. Mówię o rozwiązaniu, w myśl którego w przypadku rażących dysproporcji między deklarowanymi dochodami a rzeczywistą sytuacją majątkową ubiegającego się o świadczenia rodzinne podmiot przyznający świadczenie powinien mieć możliwość wydania decyzji odmownej. Pytam o to w kontekście różnych rzeczywistych sytuacji w życiu, bo bywają cwaniactwo i spryt, porozumienie, cicha zmowa małżonków czy partnerów, a często jest rzeczywiście tak, że jest to naigrywanie się w majestacie prawa. Praktyki opieki społecznej związane ze świadczeniami przy dodatkach rodzinnych czy innych wykazują, że gminy czy ośrodki próbują walczyć. Dlaczego z tego zrezygnowano?</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#PosełTadeuszCymański">Warto dodać, że kanclerz Schroeder w dramatycznej walce o reformę swojego systemu proponował, aby osoby, które mają zasobne konta w banku, nie otrzymywały świadczeń, co wywołało burzę. Ostatecznie ze sromotą przegrał, ale stawiając tę kwestię w poważnym, niemieckim parlamencie trochę ją ucywilizował. Problem w obliczu rzeczywistości, z którą się spotykamy na co dzień, wydaje się być na rzeczy. Jakie są racje, jakie argumenty i w ogóle jak na tę kwestię patrzy rząd, kiedy dotykamy tak czułej materii, w przypadku której bardzo wyraźnie widoczny jest odbiór społeczny? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Mańkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PosełAndrzejMańka">Panie Marszałku! Pani Minister! Ja chciałbym dopytać o taką sprawę: czy mianowicie ministerstwo dysponuje jakimikolwiek danymi szacunkowymi dotyczącymi właśnie wejścia w życie art. 1 ust. 2 i 3, czyli dotyczącego obywateli Unii Europejskiej, którzy ewentualnie mogliby pobierać w Polsce świadczenia rodzinne, i czy w związku z tym ta liczba może w jakikolwiek sposób wpłynąć na te świadczenia, które byłyby wypłacane polskim rodzinom? Czy w tym względzie są jakiekolwiek dane? Czy obawy pana posła Stryjewskiego, który to podnosił, są w jakimś sensie uzasadnione? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Curyłę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PosełMarianCuryło">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Ja rozumiem, że pani jest w trochę niezręcznej sytuacji, bo musi pani wysłuchiwać pytań za pana ministra Hausnera, który niczym litościwy samarytanin zaproponował nam nową ustawę prorodzinną.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#PosełMarianCuryło">Pani minister, czy pani dostrzega biedę, nędzę tych polskich rodzin najbardziej skazanych na pomoc społeczną? To jest właśnie pytanie do pani: czy pani zauważa tę biedę?</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#PosełMarianCuryło">I tak jeszcze chciałbym zwrócić uwagę na pewien fakt. Szanowni państwo, płacz dziecka rozrzewniał nawet Stalina. Kochani, ile takiego płaczu będzie? Czy projektowana ustawa, w której likwiduje się alimenty, to nie rzeź niewiniątek? Pytam: czy nie jest to rzeź niewiniątek? Bo wracając do wielkich oprawców, których rozrzewniał płacz dziecka, były w owym czasie, pani minister, takie słowa, w których w oprawcach zauważano opiekuna. Pamiętam taki wiersz, który pani przytoczę: Soso Dżugaszwili, czy to imię znacie? Wszystkich polskich dzieci wielki to przyjaciel. Ciekawe, czy za 30 lat ktoś powie taki wierszyk o premierze Hausnerze, przytoczy takie słowa. Może nie jest to chlubna postać naszej historii, aczkolwiek dzieci takie wierszyki pamiętają.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#PosełMarianCuryło">Pani minister, chciałbym zaapelować do pani wyobraźni: Niech pani powie premierowi Hausnerowi, że nie jest to ustawa dobra. Jest to ustawa zła. Niech z niej zrezygnuje, niech szuka pieniędzy - wie pani, gdzie? - w aferach paliwowych. Tam jest tak wiele pieniędzy, że nakarmimy wszystkie polskie dzieci i jeszcze nam pieniędzy zostanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Stryjewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam parę pytań. Jest ich dużo, ale przynajmniej kilka skieruję do pani minister. Pani minister, gdzie w proponowanym systemie świadczeń rodzinnych mieści się zasiłek macierzyński? Mówi się o nim w ustawie w art. 16 ust. 5 pkt 5 tylko raz i tylko obocznie, że nie można pobierać dwóch zasiłków, w tym macierzyńskiego, razem. Nie jest on jednak zdefiniowany.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Z czego mają żyć, pani minister, pełne rodziny, które mają dzieci, a są pozbawione pracy? W projekcie ustawy proponuje się pomoc w formie dodatku tylko dla osób samotnie wychowujących dzieci. Czy pod pojęciem opiekuna, pani minister, nie będzie się z czasem ukrywać osób homoseksualnych, które będą chciały adoptować dzieci w celu wychowywania? To sformułowanie, kiedyś jednoznaczne, dzisiaj nabiera w kontekście chociażby deklaracji niektórych polityków SLD, pejoratywnego znaczenia i wywołuje lęki społeczne.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Jakie są realne zabezpieczenia równoprawności w traktowaniu Polaków w krajach Unii Europejskiej, pani minister? Czy Polacy, migrując do krajów Unii Europejskiej, mogą liczyć na korzystanie z tamtejszych systemów pomocy rodzinie? Przy okazji byłoby może dobrze, gdyby pani minister przedstawiła Wysokiej Izbie, w których krajach i jakie systemy zasiłków rodzinnych istnieją.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Pani minister, jeszcze pytanie dotyczące zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia pielęgnacyjnego. Proszę zwrócić uwagę, że jest to uzależnione od niepracowania i niepobierania chociażby emerytury czy renty. Jak można łączyć wypracowaną emeryturę z zasiłkiem pielęgnacyjnym z tytułu opieki nad osobą drugą, bliską, ale drugą? Jest to alogiczne. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią minister Jolantę Banach, sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Miałam szczery zamiar podziękować za wszystkie uwagi, wypowiedzi, ale byłabym nieszczera, gdybym dziękowała. Nie mogę tego zrobić. Nie mogę tego zrobić, ponieważ niektóre wypowiedzi wprawiły mnie w zadziwienie, w które myślałam, że mnie nie wprawią.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Proponujemy od wielu, wielu lat system świadczeń rodzinnych zakładający taki poziom finansowania, który będzie uwzględniał apele pana posła Stryjewskiego. Paradoksalnie dziękuję panu posłowi Stryjewskiemu, mimo że wniósł o odrzucenie tego projektu ustawy, co jest na tym etapie mało możliwe. Pan poseł Stryjewski, zdaje się, podniósł problem zasadniczy.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jak to jest możliwe, że do tej pory na system świadczeń rodzinnych wydawano 8 mld zł, a świadczenia te w żaden sposób skutecznie nie zapobiegały ubóstwu rodzin? Mało tego, powodowały taką kumulację świadczeń, że te grupy rodzin, które, wydawałoby się, najbardziej potrzebują wsparcia państwa i parlamentu, czyli rodziny osób bezrobotnych i rodziny wielodzietne, właściwie są tej pomocy pozbawione. Także rodziny wdów i wdowców.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Proszę zwrócić uwagę, jak bardzo posłowie tu obecni zaangażowali się w obronę świadczeń z funduszu alimentacyjnego, który skutecznie zastępuje rodziców niewywiązujących się ze świadczeń alimentacyjnych, a do tej pory tak duże zaangażowanie emocjonalne, intelektualne nie dotyczyło 2700 tys. osób bezrobotnych pozbawionych prawa do zasiłku, z których 70% ma na utrzymaniu dzieci, ani rodzin wielodzietnych, w których wychowuje się 1/3 polskich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Podam państwu obszary ubóstwa skoncentrowane w grupach rodzin w zależności od ich składu demograficznego:</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">- małżeństwa bez dzieci na utrzymaniu, ubóstwo wedle minimum egzystencji - 2,3% stanowią obszary ubóstwa,</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">- małżeństwa z trójką dzieci na utrzymaniu - 17,4%,</u>
          <u xml:id="u-288.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">- matka lub ojciec z dziećmi na utrzymaniu - 13,4%,</u>
          <u xml:id="u-288.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">- małżeństwa z czwórką i większą liczbą dzieci na utrzymaniu - 37% poniżej minimum egzystencji,</u>
          <u xml:id="u-288.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">- poniżej minimum egzystencji żyje 40% rodzin wielodzietnych z czwórką dzieci, 17,5% rodzin z trójką dzieci i 13,4% rodzin niepełnych.</u>
          <u xml:id="u-288.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Apeluję zatem do wszystkich państwa posłów, którzy twierdzili, że rodziny niepełne znajdują się w najmniej korzystnej sytuacji, o to, aby nie przeczyć rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-288.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-288.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach"> Tak, tak, tu padł taki głos, ja nawet go sobie, panie pośle, zapisałam. Potem, jeśli pan pozwoli, wymienię nazwisko posła, ponieważ nie chcę posługiwać się argumentami, które uważam za niestosowne. Unikam personalizowania problemu, a tym bardziej używania słów: hańba, wstyd, chociaż niektóre z nich same się cisną na usta.</u>
          <u xml:id="u-288.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Chcę powiedzieć, co się stanie, jeśli tej ustawy nie przyjmiemy. Otóż sytuacja będzie następująca. Będziemy mieli do czynienia z niżem demograficznym, co oznacza, że nieuchronnie będzie się zmniejszać liczba dzieci, przynajmniej do 2007 r. Takie są prognozy statystyczne Rządowej Komisji Ludnościowej, co oznacza, że każdy minister finansów spokojnie zaoszczędzi ok. 400 mln rocznie na wypłacie zasiłków rodzinnych. A dlaczego nie zaoszczędzi, jeśli wprowadzimy tę ustawę, mimo że mamy do czynienia z niżem demograficznym? Ano dlatego, że nie pozwalamy aby środki, których się nie wyda na zasiłki rodzinne, bo się rodzi mniej dzieci, można było wydać na nowe formy świadczeń, do których należy wydawana raz w roku wyprawka dla dziecka - jak któraś z pań posłanek mówiła, nie wybranego dziecka, tylko każdego dziecka, które chodzi do szkoły, łącznie ze szkołą ponadgimnazjalną. To nie są małe kwoty.</u>
          <u xml:id="u-288.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jeśli państwo pozwolą, to przedstawię szacunki dotyczące kosztów nowych świadczeń:</u>
          <u xml:id="u-288.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">- rozpoczęcie roku szkolnego - szacujemy, że koszt świadczeń rocznie będzie się kształtował w wysokości około 288 mln zł dodatkowo,</u>
          <u xml:id="u-288.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">- urodzenie dziecka - podwyższone świadczenie w wysokości 500 zł - 87 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-288.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">- podjęcie nauki poza miejscem zamieszkania - 88 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-288.18" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">- rehabilitacja dziecka niepełnosprawnego - 40 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-288.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">- kształcenie dziecka niepełnosprawnego - 208 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-288.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">To są świadczenia dodatkowe i taki jest ich koszt. A zatem ustawa nie wchodzi w życie, każdy minister finansów wydaje mniej na świadczenia rodzinne, bo się rodzi mniej dzieci. Rodziny osób bezrobotnych, rodziny wielodzietne i rodziny rolników, panie pośle Kasprzak, nie otrzymują świadczenia jednorazowego z tytułu rozpoczęcia nauki w szkole, 80 zł przez 10 miesięcy z tytułu podjęcia nauki poza miejscem zamieszkania, dlatego że ta forma pomocy głównie będzie dotyczyć dzieci z obszarów wiejskich. Rodzice wychowujący dzieci niepełnosprawne nie otrzymują świadczenia na dziecko niepełnosprawne kształcące się w szkole. Tak wygląda sytuacja w przypadku nieprzyjęcia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-288.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jeśli chodzi o fundusz alimentacyjny, to na koniec 2002 r. należności osób zobowiązanych do alimentacji, pomimo to, że podobno istnieje fundusz, który świetnie egzekwuje, wynosiły 5800 mln zł, a pod koniec 2003 r. wynoszą 7100 mln zł. Natomiast w planie finansowym funduszu alimentacyjnego, który jest załącznikiem do ustawy budżetowej i który otrzymaliście państwo, przewiduje się, iż należności z tytułu nierealizowania zobowiązań alimentacyjnych wyniosą na koniec 2004 r. 8 mld zł. Do tego jeszcze wrócimy, do funduszu alimentacyjnego. Czyli co to będzie oznaczać? Będą rosły należności na funduszu alimentacyjnym, wydatki z funduszu również będą rosły, i to w tempie wielokrotnie wyższym niż wartość świadczeń kierowanych do rodzin wielodzietnych czy do rodzin osób bezrobotnych, ponieważ wydatki na świadczenia z funduszu alimentacyjnego rosną średnio o kilkanaście procent, a nawet i ponad 20%. Będą to jednak środki kumulowane nierównomiernie, czyli będą to świadczenia wyższe w rodzinach, co do których sąd powziął uzasadnione przypuszczenie, że są lepiej sytuowane i mają większe możliwości zarobkowania. Tam, gdzie sytuacja materialna jest gorsza, sytuacja społeczna także i wykształcenie jest niższe, tam, gdzie sąd powziął uzasadnione przypuszczenie, że są mniejsze możliwości zarobkowania, zasądzi mniejsze alimenty. Wobec tego, przy tak wielkiej dynamice rosnącego funduszu alimentacyjnego, środki publiczne, budżetowe kierowane będą nierównomiernie. Można przypuszczać: małej wysokości do mniej zamożnych i większej wysokości do bardziej zamożnych. Tak będzie wyglądał scenariusz, jeśli oczywiście Wysoka Izba zadecyduje - a może zadecydować - że tej ustawy nie ma.</u>
          <u xml:id="u-288.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">To tyle generalnych uwag. Jeśli państwo pozwolą i pan marszałek, chciałabym się odnieść do konkretnych zarzutów i konkretnych państwa pytań.</u>
          <u xml:id="u-288.23" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Pani poseł Piotrowska podziękowała za to, że rząd zmienił stosunek do przyznawania świadczeń w postaci dodatku pielęgnacyjnego bez testu dochodowego i bez orzekania o niepełnosprawności w stosunku do osób, które ukończyły 75. rok życia.</u>
          <u xml:id="u-288.24" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: To nie rząd.)</u>
          <u xml:id="u-288.25" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Rząd nie zmienił stosunku do tej kwestii, wysoka komisja go zmieniła. Takie jest prawo Sejmu, a ja w imieniu rządu chciałam podtrzymać jednak sceptyczny stosunek do tego rozwiązania, z różnych powodów sceptyczny. Także w kontekście nieuchronnej racjonalizacji wydatków, która będzie czekała każdy rząd, wydaje się bowiem - cokolwiek by to znaczyło, nawet w wielkim uproszczeniu - sprawiedliwsze przyznawanie dodatku pielęgnacyjnego osobom starszym, które tego wymagają, czyli mają orzeczoną niepełnosprawność, i osobom starszym będącym w trudnej sytuacji niż na przykład weryfikacja rent, jeżeli już mamy hierarchizować te kwestie. Jeśli mamy hierarchizować...</u>
          <u xml:id="u-288.26" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jest natomiast rzeczywiście problemem to, co podkreślali też państwo posłowie, a mianowicie ograniczenie górnego limitu świadczenia przysługującego rodzinom niepełnym znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. To mógłby być problem, gdyby nie to, że średnie świadczenie z funduszu alimentacyjnego, jak podkreślił pan poseł Cymański, wynosi 225 zł, co oznacza, że nie ma w praktyce takiej sytuacji, w której świadczenia z funduszu na każde dziecko byłyby nielimitowane i w rodzinie wielodzietnej przyznawane na przykład w wysokości najwyższej, czyli 618 zł. Proszę sobie wyobrazić, jak wyglądałaby skłonność rodziców zobowiązanych do alimentacji i skłonność zwracania należności na fundusz alimentacyjny, gdyby sądy oceniały, w szerokim zakresie, że w przypadku osób samotnie wychowujących więcej dzieci niż trójkę istnieje możliwość zasądzenia alimentów w wysokości 620 zł, czyli tak wysokiej oceny możliwości zarobkowania rodzica. Przecież to się, panie pośle, naprawdę może zdarzyć wyjątkowo. Chyba musielibyśmy sięgnąć po listę 100 najbogatszych Polaków z tygodnika „Wprost”, zobaczyć, jak wygląda - przepraszam za słowo - ich dzietność, żeby uwierzyć w to, że sąd jest w stanie zasądzić dla dzieci takiego zobowiązanego do alimentacji kwotę najwyższych alimentów.</u>
          <u xml:id="u-288.27" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Sześćset razy cztery czy pięć.)</u>
          <u xml:id="u-288.28" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Ależ oczywiście, że tak.</u>
          <u xml:id="u-288.29" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Mało tego, chcę państwu podać statystykę przedstawianą wielokrotnie na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej, a dotyczącą struktury świadczeń wypłacanych z funduszu alimentacyjnego. Nigdy dość cytowania tego, co tolerowaliśmy do tej pory, panie pośle. Gdy pan pyta, gdzie mamy wstyd i czy to nie jest hańba, że próbujemy ujednolicić wysokość pomocy przyznawanej każdej rodzinie niepełnej, to chcę powiedzieć: A gdzie mieliśmy wstyd, żeby tolerować taką oto sytuację - 0,8%... Panie pośle Czechowski, warto posłuchać. Gdzie mieliśmy wstyd? 0,8% świadczeniobiorców z funduszu alimentacyjnego pobierało świadczenia w wysokości 500 zł i więcej, 2% - do 50 zł, 11% - do 100 zł (od 51 zł do 100 zł), 18,2% od 101 zł do 150 zł. Osób, które miały świadczenie z funduszu alimentacyjnego mniejsze niż 170 zł, jest 30%, a tych, które mają na poziomie 170 zł - 27%. A więc 57% świadczeniobiorców z funduszu alimentacyjnego albo zyska, albo nie straci. Kto się o nich upominał do tej pory? Z takim...</u>
          <u xml:id="u-288.30" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Sądy.)</u>
          <u xml:id="u-288.31" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">A nie, panie pośle, to jest akurat nieprawda. I tu wracamy do kolejnego mitu, jeśli można. Jak można było tolerować taką sytuację i to, żeby Sejm i rząd nie umiały się upomnieć o rodziny osób bezrobotnych, wielodzietnych i tych, którzy pobierali z funduszu alimentacyjnego, ze środków publicznych, a było ich 57% świadczeniobiorców z funduszu alimentacyjnego, aby do tej pory z równym zaangażowaniem, z jakim dzisiaj oddaje się reprezentację interesów tych osób, które pobierają świadczenia wyższe niż 500 zł czy wyższe niż 350 zł... Jak to było możliwe? Pytam się siebie również, bo sama siebie również nie rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-288.32" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Świadczenia alimentacyjne w wysokości od 301 zł do 350 zł pobiera 5,2% świadczeniobiorców, od 351 zł do 404 zł - 0,2%, od 400 zł do 500 zł - 2,6%. Dzisiaj państwo staliście się rzeczywiście rzecznikami tych osób. Rząd chce być rzecznikiem tych 57% i rodzin bezrobotnych, o których mówił pan poseł Stryjewski, i rodzin wielodzietnych. Natomiast...</u>
          <u xml:id="u-288.33" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Kosztem bogaczy.)</u>
          <u xml:id="u-288.34" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Nie, panie pośle. Poza tym, słyszałam, że PiS chyba wygłosił tutaj sentencję dotyczącą obniżenia podatku dochodowego dla osób prawnych jako zabiegu niewskazanego, czyli pomagającego bogatym. Wedle tej logiki miałam prawo oczekiwać, że pan poprze to ujednolicenie świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-288.35" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jest jednak sprawa o wiele ważniejsza, mianowicie kwestia, która dotyczy pewnego mitu, mniemania, iż fakt istnienia funduszu alimentacyjnego, funduszu jako instytucji księgowej wyłącznie, likwiduje albo alimenty, albo skuteczność ich egzekwowania.</u>
          <u xml:id="u-288.36" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Likwiduje alimenty.)</u>
          <u xml:id="u-288.37" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jeżeliby tak było, to trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, jak to się stało, że przez cały okres transformacji, kiedy zaczęło narastać zadłużenie na funduszu alimentacyjnym, zmniejszała się wysokość wpłat na fundusz od zobowiązanych do alimentacji, a nieregulujących świadczeń alimentacyjnych. Jeśli fundusz alimentacyjny był takim znakomitym instrumentem presji w egzekwowaniu alimentów na komorników i nie tylko, to jak to się stało, że jeszcze w 1992 r., kiedy mieliśmy przecież eksplozję bezrobocia (przypominam państwu, którzy tego nie pamiętają, że w 1994 r. bezrobocie w Polsce przekraczało 16%), jeszcze w 1994 r. mieliśmy do czynienia ze ściągalnością należności na fundusz alimentacyjny w wysokości 14,7%, w 1995 r. - 17,3%, 20% w 1997 r., a w 2003 r. - 11,2%. Jeżeli to jest taki skuteczny mechanizm egzekucji należności alimentacyjnych, dlaczego zmniejsza się wielkość wpływów z tytułu...</u>
          <u xml:id="u-288.38" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Składek.)</u>
          <u xml:id="u-288.39" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Nie z tytułu składki, tylko z tytułu wpłat. Dlaczego? Oczywiście państwo posłowie powiedzą, że bezrobocie rośnie, ale ja już powiedziałam, że w 1994 r. mieliśmy o 1%, o 1,5% mniejsze bezrobocie, a wpływy były większe. A poza tym, szanowni państwo, jak to się dzieje, że na... jak szacujemy, bo nie mamy dokładnych danych dotyczących struktury dochodowej rodzin niepełnych w Polsce, takich badań po prostu nikt nie prowadzi. Zresztą to byłyby bardzo kosztowne badania. Struktura demograficzna skonfrontowana ze strukturą dochodową rodzin jest niewątpliwie potrzebna i mamy nadzieję, że to jest zaletą tej ustawy, że ona w końcu pozwoli nam monitorować system świadczeń rodzinnych po to, by wiedzieć, do kogo to świadczenie trafia, i w końcu pozwoli rozpocząć badania nad dochodowością polskich rodzin w zależności od ich składu demograficznego. Szacowaliśmy jednak, że kryterium dochodowe z ustawy o pomocy społecznej może spełnić około 600–650 tys. rodzin niepełnych wychowujących dzieci i uprawnionych do świadczeń rodzinnych. W tym roku w pierwszym kwartale świadczenia alimentacyjne pobierało 528 tys. osób z tych rodzin niepełnych, czyli prawie wszystkie rodziny niepełne pobierają świadczenia alimentacyjne. Otóż gdyby bezrobocie w takim samym stopniu dotykało zobowiązanych do alimentacji, jak dotyka osób bezrobotnych mających rodziny i dzieci na wychowaniu, to nie mielibyśmy proporcji 520 czy 530 tys. do 600–650. To jest po prostu niemożliwe - prawda, panie pośle? - myśląc logicznie.</u>
          <u xml:id="u-288.40" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Wnioski, wnioski.)</u>
          <u xml:id="u-288.41" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Panie pośle, wnioski musimy wyciągać wszyscy i szkoda, że muszę niektórych z państwa zastępować w tym wnioskowaniu. Otóż wnioski są takie, co wielokrotnie podkreślaliśmy na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, ale nie tylko, że po pierwsze...</u>
          <u xml:id="u-288.42" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Co z tego wynika?)</u>
          <u xml:id="u-288.43" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">...świadczenie, które zastępuje świadczenie alimentacyjne, nie zwalnia nikogo z płacenia alimentów ani nie rozluźnia przepisów prawnych, które obowiązują w zakresie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz Kodeksu postępowania cywilnego, jeśli chodzi o regulacje materii uprawnień do alimentów oraz ich egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-288.44" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Teoretycznie.)</u>
          <u xml:id="u-288.45" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Przeciwnie. Jeśli pan poseł pozwoli, bo też, wie pan, panie pośle, nie ma tak w żadnym kraju, żeby państwo brało odpowiedzialność za los jednostki. Jakoś prawica się tą logiką kieruje wszędzie na świecie. Polska trochę odwrotnie, raz chce odpowiedzialności jednostki za własny los, a innym znów razem chce, żeby państwo wzięło za nią tę odpowiedzialność. W ramach...</u>
          <u xml:id="u-288.46" who="#komentarz">(Głos z sali: I słusznie.)</u>
          <u xml:id="u-288.47" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">To proszę zaproponować wzmożenie egzekucji alimentów. Kto panu broni? Chcę powiedzieć, że w ramach obowiązującego prawa, także międzynarodowego, dotyczącego praw człowieka, pewnej równowagi, którą tu musimy zachować, polskie prawo dotyczące ścigania tych, którzy są zobowiązani do alimentacji, a nie regulują swoich zobowiązań, i egzekucji alimentów, to prawo właściwie nie pozostawia niczego do życzenia. Możemy je czynić jeszcze bardziej restrykcyjnym. Chcę powiedzieć, że miałabym wielką pokusę w tym zakresie. Nawet zastanawialiśmy się z panem ministrem Sadowskim, w jaki sposób wymyślić pewien rodzaj konwersji tego, że państwo zastępuje rodzica niewywiązującego się z obowiązków alimentacyjnych, na rodzaj rekompensaty obywatelskiej, chociażby na przykład odpracowania szkody. To jest oczywiście bardzo trudne, bo ocieramy się tutaj o kwestie dotyczące przymusu pracy czy zakazu przymusu pracy. Nie jest powiedziane, że nie trzeba nad tym nadal pracować. Ale, po pierwsze, projekt ustawy o świadczeniach na rzecz rodziny wzmacnia kwestie i obszar egzekucji zobowiązań alimentacyjnych poprzez zmianę Kodeksu pracy. Zmiana ta czy propozycja ta polega na tym, iż w momencie, w którym organ właściwy przyzna uprawnienie do dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka, a w rodzinie tej istnieje nierealizowany obowiązek alimentacyjny, wówczas tenże organ zawiadamia z urzędu właściwe organy o braku realizacji takiego obowiązku alimentacyjnego. Postępowanie jest podejmowane z urzędu, a nie na wniosek. Nie można nazwać tej decyzji osłabieniem instrumentu egzekucyjnego, ale wzmocnieniem tego instrumentu egzekucyjnego. Poprosiłam dzisiaj, aby wspólnie ze mną zechciał pan minister sprawiedliwości odpowiadać na państwa pytania dotyczące tej niezmiernie ważnej kwestii, od której przecież zależy także powodzenie tej ustawy, czyli kwestii dotyczącej praktycznej możliwości wzmocnienia egzekucji alimentów. Jeśli jednak przechodzimy do obszaru praktycznej realizacji prawnej, to proszę pamiętać, że w tej przestrzeni nie tylko trzeba wzmocnić organy zobowiązane do egzekucji alimentów, czyli komorników, ale także trzeba kształtować pewien rodzaj postaw społeczeństwa wobec osób zobowiązanych do alimentacji, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-288.48" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Chcę też powiedzieć, konkludując wątek funduszu alimentacyjnego, że fakt istnienia funduszu alimentacyjnego od 30 lat tak naprawdę zwalniał wszystkie „zainteresowane” strony, czyli wszystkich bohaterów występujących w obszarze świadczeń alimentacyjnych, od pewnej determinacji i konsekwencji; także komorników. Komornik, powiedziałabym, w swoim ludzkim przekonaniu mógł mieć większy komfort nawet, jeśli się nie udało skutecznie wyegzekwować alimentów, bo dobro dziecka było niezagrożone; jest bowiem fundusz alimentacyjny. Osoba, która otrzymywała świadczenie, też nie była zdeterminowana, żeby skutecznie dochodzić należnych alimentów, bo jest fundusz alimentacyjny. Najbardziej oczywiście należy rozumieć tę stronę, czyli świadczeniobiorców czy w większości świadczeniobiorczynie. Tak więc paradoksalnie - czy nam się to podoba, czy nie - istnienie funduszu alimentacyjnego w takim, a nie w innym kształcie raczej osłabiało atmosferę i nie wywierało presji na doskonalenie instrumentów egzekucji alimentów, lecz odwrotnie - uspokajało tak naprawdę wszystkich. Chciałabym, żebyśmy już nie mieli tego uspokojenia, ale jednocześnie gwarantując rodzinom niepełnym to, iż ich pozycja materialna będzie na tyle skutecznie chroniona, że w dalszym ciągu rodziny niepełne będą stanowiły te rodziny, co do których zasięg ubóstwa kształtuje się na daleko niższym poziomie niż na przykład w stosunku do rodzin wielodzietnych czy rodzin osób bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-288.49" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Słusznie pan poseł Stryjewski mówi: przepraszam bardzo, ale chciałabym zapytać - dlaczego włączamy tak duży zakres i katalog wsparcia dochodowego osób samotnie wychowujących dzieci z wyraźnie mniej korzystnym instrumentarium w sensie i form pomocy, i wielkości tej pomocy w odniesieniu do innych rodzin? Bo tu chcemy, panie pośle, zachować pewien złoty środek. Złoty środek, który będzie z jednej strony chronił optymalnie, jak to jest możliwe, prawa nabyte; chronił grupę rodzin, które w większości nie z własnego wyboru mają ograniczoną możliwość aktywizacji zawodowej, ponieważ matka, która nie z własnego wyboru wychowuje dziecko niepełnosprawne albo dwoje dzieci, musi być innymi instrumentami chroniona niż dwoje rodziców, którzy wychowują dziecko niepełnosprawne. Oni mają większą możliwość aktywizacji zawodowej, wspierania się, pomocy wzajemnej. Ale też nie może być tak, jak państwo sugerują i postulują, aby dysproporcje pomiędzy wielkością pomocy adresowanej do pełnych rodzin wielodzietnych, rodzin osób bezrobotnych były nieporównywalnie mniejsze niż te, które są w przypadku pomocy adresowanej do rodzin niepełnych. Proszę zauważyć, że państwa oczekiwania są niekiedy wzajemnie sprzeczne. Czyli trzeba wybrać pewien złoty środek. W związku z tym chcę powiedzieć, że ten złoty środek nie jest próbą oszczędzania na kimkolwiek i na czymkolwiek. Mam wrażenie, że niektórzy z panów posłów chyba naprawdę nie przeczytali ustawy i nie zapoznali się z szacunkami związanymi z tą ustawą. Jak można mówić, że ustawa próbuje na kimś zaoszczędzić. Jak można mówić takie rzeczy, w sytuacji, gdy w tym roku realizacja zasiłków rodzinnych będzie mniejsza od przewidywanej w związku z niżem demograficznym, a my proponujemy większe wydatki w przyszłym roku. Jak można mówić, panie pośle Czechowski, o próbach oszczędzania czegokolwiek?</u>
          <u xml:id="u-288.50" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Wszystko można powiedzieć w Sejmie, w Sejmie można wszystko powiedzieć, tylko wie pan, polskie społeczeństwo nie wszystko zniesie i też warto o tym pamiętać. Jeśli się oferuje pewien rodzaj świadczeń, które rzeczywiście wesprą rodziny wychowujące dzieci do 24 roku życia, szczególnie edukację tych dzieci, a zwłaszcza z obszarów wiejskich, to jak można nie poprzeć tego rozwiązania przy wszystkich zastrzeżeniach, więcej - jak można powiedzieć, że jest to rozwiązanie, które prowadzi do oszczędności. To jest po prostu nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-288.51" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Trzy pytania...)</u>
          <u xml:id="u-288.52" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Zdaje się, że panu posłowi Cymańskiemu wyjaśniłam już wszystkie wątpliwości i odpowiedziałam na wszystkie pytania, taką mam nadzieję. Czym innym jest satysfakcja, którą pan osiągnął lub nie, to już jest pańska sprawa, nie mnie w to ingerować. Myślę natomiast, że szacunki i wyliczenia, o które pan prosił, przedstawiłam możliwie najbardziej precyzyjnie.</u>
          <u xml:id="u-288.53" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jeśli chodzi o stanowisko pełnomocnika do spraw równego statusu wobec tej ustawy, to uprzejmie informuję, że w trakcie prac wokół Komitetu Stałego i przed posiedzeniem Rady Ministrów pełnomocnik do spraw równego statusu poparła projekt ustawy o świadczeniach na rzecz rodziny, ponieważ jest to pełnomocnik do spraw równego statusu. W związku z tym pani minister Jaruga-Nowacka oczywiście musi kierować się perspektywą i oczekiwaniami zarówno ojców samotnie wychowujących dzieci, jak i matek samotnie wychowujących dzieci, zarówno rodzin wielodzietnych, jak i rodzin bezrobotnych. Myślę, że dla pani minister Jarugi, jeśli mogę być jej adwokatem - jak bowiem rozumiem, pytanie pana posła kryło pewną sugestię, ja ją odczytuję, myślę, że trafnie... Wydaje mi się, że pełnomocnik, który zajmuje się kwestią wyrównywania szans, niedyskryminacji i równym statusem, nie powinien dzielić rodzin w zależności od tego, jaki to jest typ rodziny. I myślę, że dla pani minister Jarugi bezrobotna matka wychowująca dzieci w rodzinie pełnej jest tak samo godna uwagi, jak matka wychowująca dziecko w rodzinie niepełnej. Chyba z tym się pan poseł zgodzi.</u>
          <u xml:id="u-288.54" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Taka sama sytuacja jest dla mnie.)</u>
          <u xml:id="u-288.55" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Sytuacja nie jest taka sama, bo gdyby była taka sama, wyszlibyśmy naprzeciw oczekiwaniom pana posła Stryjewskiego i zaproponowalibyśmy to samo instrumentarium wsparcia kierowane zarówno do rodzin pełnych, jak i rodzin niepełnych. Jeżeli tego nie robimy, to oznacza to, że dostrzegamy konieczność szczególnego wsparcia rodzin niepełnych, ale równego wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-288.56" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jeszcze jedna uwaga do rachunków pana posła. Panie pośle, przepraszam, ale muszę zweryfikować niepoprawne dane, jakie pan zastosował do swoich wyliczeń i doprowadziły one pana do takiego wniosku. Ponieważ średnie świadczenie z funduszu alimentacyjnego wynosi 225 zł, to oznacza, że każda rodzina niepełna powinna dostać 225 zł. Jeśli otrzymuje 170 zł, co to znaczy, że rząd coś ukrył, zachachmęcił, nie chce dać itd.?</u>
          <u xml:id="u-288.57" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Po prostu skubnął i tyle.)</u>
          <u xml:id="u-288.58" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Skubnął, tak. Dobrze. Tylko, panie pośle, jakoś zapomniał pan... a warto czytać ustawy, a jeśli się już wypowiada publicznie, to trzeba je znać.</u>
          <u xml:id="u-288.59" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Proszę przeczytać.)</u>
          <u xml:id="u-288.60" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jeżeli pan nie doczytał, że świadczenie będzie adresowane do wszystkich rodzin niepełnych, a nie do rodzin niepełnych, które nie mogą wyegzekwować alimentów, bo to jest zbiór mniejszy, mieszczący się w tym większym, pierwszym zbiorze, otóż gdyby pan doliczył - uprzejmie pana informuję - wdowy, wdowców, którzy nie mają prawa do renty rodzinnej, matki z dziećmi o nieustalonym ojcostwie - na przykład dziećmi pochodzącymi z gwałtu - i rodziny, które otrzymują alimenty i nie mogą sięgnąć po dobrodziejstwo świadczeń alimentacyjnych, mimo że alimenty są zasądzane w wysokości 50 i 100 zł, a obowiązek alimentacyjny jest realizowany i świadczenie alimentacyjne nie przysługuje z funduszu...</u>
          <u xml:id="u-288.61" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Tak jest, bo ojciec płaci grosze, ale płaci.)</u>
          <u xml:id="u-288.62" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Gdyby pan doliczył dodatkowo te 100 tys. osób, które skorzystają ze świadczeń, to chcę panu powiedzieć, że jeśli wykona pan prosty rachunek i podzieli 1,5 mld przez 600–650 tys., a może nawet więcej - bo my tak naprawdę nie wiemy, ile osób będzie uprawnionych do tego świadczenia, czyli ile niepełnych rodzin spełni kryterium ustawowe - jeśli pan te 1,5 mld podzieli przez większą liczbę rodzin niepełnych, z których każda, spełniając kryterium dochodowe, otrzyma świadczenie, to - na litość boską - nie może panu wyjść 225 zł, musi panu wyjść mniej, ponieważ poszerzamy zakres podmiotowy ustawy.</u>
          <u xml:id="u-288.63" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Cymański: Ale to jest prawda. Co do faktów będziemy się kłócić?)</u>
          <u xml:id="u-288.64" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Czy ja mogę skończyć, panie marszałku? Pan poseł mi przerywa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Bardzo proszę pana posła o niereagowanie głośne na sali, a panią minister o niezwracanie uwagi na...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">To jest raczej trudne, panie marszałku, żeby nie zwracać uwagi na pana posła Cymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Będę trzymał za panią kciuki.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Chcę jeszcze raz podkreślić - świadczenie z tytułu samotnego wychowywania dziecka trafi do wszystkich rodzin niepełnych, a to oznacza, że ustawodawca zakłada poszerzenie zakresu podmiotowego spełniających kryterium dochodowe.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Teraz dwa słowa w sprawie kryterium dochodowego. Państwo posłowie podkreślali, że znaczna część polskich rodzin straci, ponieważ obniżono kryterium dochodowe. Po pierwsze, chcę wyjaśnić. Kryterium dochodowego, co było przedmiotem dyskusji podczas pierwszego czytania i w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, rząd nie wymyślił i arbitralnie nie przyjął, bo mu się tak podobało. Oddaliśmy ustalanie kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń rodzinnych, a więc zdefiniowanie pojęcia rodzin niezamożnych, w ręce polskich ekspertów. Oczywiście, mogliśmy im nie zaufać, mogliśmy przyjąć pewną debatę polityczną, właśnie taką, jaka tu ma miejsce, czyli - krótko mówiąc - debatę, która skończyłaby się licytowaniem. Założę się, że ilu jest posłów na sali, tyle byłoby pomysłów na kryterium dochodowe i każdy z państwa miałby rację, ponieważ każdy byłby w stanie udowodnić, że tak naprawdę kryterium powinno wynosić np. 600 zł na osobę, per capita netto. A dlaczego nie 700 zł? Znalazłby się ktoś, kto by udowodnił, że rodzina w Warszawie przy tak wysokich opłatach na przykład za mieszkanie, osiągająca dochody 1000 zł netto, to też nie jest rodzina zamożna i właściwie to też jest rodzina, którą należałoby wesprzeć. Widzę, że państwo się z tym rozumowaniem zgadzają.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Jeżeli zatem każdy odpowiedzialny człowiek w naszym kraju, a do takich - mam nadzieję - się zaliczamy, wie, że tak by było, że nie da się arbitralnie, drogą dyskusji politycznej ustalić kryterium, to decyduje się na, po pierwsze, wybór z linii ubóstwa, na przykład tzw. ubóstwa relatywnego: jako procent średniego wynagrodzenia, jako procent średnich wydatków ekwiwalentnych, jako procent mediany. Wówczas dochodzimy do takiej oto refleksji, że w kraju o dużych zróżnicowaniach dochodowych, a takim krajem jesteśmy, wszelkie relatywne linie ubóstwa są liniami niezwykle ryzykownymi, ponieważ 100% linii relatywnych powoduje, że właściwie płacimy wszystkim świadczenia rodzinne, bez selektywności. Jeśli będziemy mieli nadwyżkę budżetową, to ja jestem za tym, aby stosować systemy powszechne, ponieważ systemy powszechne eliminują zjawisko niesprawiedliwości indywidualnej, pełnią także inną rolę niż rola wsparcia dochodowego rodzin, na przykład funkcje demograficzne, decydują o jakości demografii. Kiedy będziemy tak bogatym krajem, będziemy mogli mówić o systemach powszechnych. Jeżeli ustalimy kryterium dochodowe jako procent linii relatywnej, to nadal mamy do czynienia z dyskusją polityczną. Ja poproszę na przykład, żebyśmy brali pod uwagę 50% średnich wydatków ekwiwalentnych, pan poseł Cymański powie 60%, a pani poseł Bańkowska powie 70% i znowu zaczynamy tę rozmowę.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Co zatem zrobiliśmy? Oddaliśmy zdefiniowanie pojęcia rodziny niezamożnej w ręce ekspertów, bo takich mamy, znakomitych ekspertów z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych i wyliczyli oni, że niezbędne wydatki, jeśli chodzi o zaspokojenie potrzeb żywieniowych, mieszkaniowych, edukacyjnych, zdrowotnych w rodzinie czteroosobowej wychowującej dzieci, wynoszą ok. 500 zł per capita netto. Proszę pamiętać, że to są dochody netto. Instytut Pracy i Spraw Socjalnych liczył, prócz wsparcia dochodowego rodzin, w zależności od składu demograficznego rodziny, czyli biorąc pod uwagę płeć i wiek dziecka. Z oczywistych powodów pragmatycznych nie można było zlecać gminie liczenia dochodów w zależności od wieku i płci każdego dziecka. Przyjęliśmy więc ujednolicony próg dochodowy w rodzinie wielodzietnej, która ma na wychowaniu dzieci, dla rodziny 4-osobowej, i trochę wyższy w rodzinie, która wychowuje dziecko niepełnosprawne - z powodów oczywistych. Potem staraliśmy się zobaczyć, czy tak wyliczony próg, który jest niższy od obecnie obowiązującego, spowoduje, iż świadczenia rodzinne straci w stosunku do stanu obecnego duża grupa osób. Chcę państwu powiedzieć, że prawie nikt, ponieważ nasze kryterium dochodowe jest wyższe od rzeczywistej sytuacji dochodowej osób i rodzin z drugiego kwintyla, czyli wcale nie tych najbiedniejszych. To są wyniki badań budżetów gospodarstw domowych przeprowadzane przez Główny Urząd Statystyczny. Czyli niejako kryterium zaproponowane przez Instytut Pracy i przyjęte przez rząd jest kryterium trochę korzystniejszym od przeciętnych dochodów rodzin z drugiego kwintyla, czyli tych niezamożnych, ale nie najbiedniejszych.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Okazało się też, szanowni państwo, że kryterium wyliczone przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych jest niewiele niższe od minimum socjalnego. W 2003 r. w rodzinie 4-osobowej z dzieckiem młodszym i z dzieckiem starszym minimum socjalne na osobę wynosi 588 zł - to są dane z września 2003 r. Minimum socjalne, przypominam to nieskończenie, nie jest kategorią ubóstwa absolutnego czy nie jest kryterium definiującym rodziny ubogie. Minimum socjalne jest kategorią integracyjną, czyli obrazującą taki koszyk zaspokojenia potrzeb, który jest charakterystyczny dla potrzeb integracyjnych, pozwalających jednostce zaspokajać potrzeby nawet wyższego rzędu. To jest odpowiedź na państwa pytanie, ile osób straci uprawnienia do świadczeń rodzinnych. Z naszych szacunków wynika, że właściwie nikt nie straci, właśnie też dlatego, że przyjęliśmy, i taka była propozycja rządowa, iż w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, o wysokość równą bądź mniejszą najniższemu zasiłkowi rodzinnemu, świadczenia rodzinne przysługują. Czyli mamy przecież pewien etap łagodnego przekroczenia kryterium, co powoduje, że ten efekt dotyczący ograniczonej liczby korzystającej w wyniku wprowadzonych zmian jest efektem bardzo mocno asekurowanym.</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">I jeszcze, panie marszałku, doprawdy tylko kilka odpowiedzi na ważne, w moim przekonaniu, państwa pytania, bo wydaje mi się, że na te najważniejsze kwestie odpowiedziałam. Apelowałabym do państwa posłów z Polskiego Stronnictwa Ludowego, żeby zechcieli jednak nie uzależniać swojego poparcia dla tej ustawy od, przepraszam, bardzo wąsko rozumianego interesu. Dzisiaj, panie pośle, świadczenia rodzinne, zasiłek rodzinny, przysługuje rodzinie rolnika, w której na osobę przypada nie więcej niż 2 ha przeliczeniowe. Z obecnego porównania kryterium hektarów przeliczeniowych do kryterium dochodowego w ustawie o zasiłkach rodzinnych wynika, że owe 2 ha to 548 zł, a więc jeden hektar to 276 zł. My teraz proponujemy, żeby świadczenia rodzinne przysługiwały rolnikowi, w gospodarstwie którego dochód z jednego hektara przeliczeniowego nie przekracza 252 zł. Czyli jeden hektar przeliczeniowy do tej pory uprawniający do świadczeń rodzinnych odpowiadał 276 zł, teraz będzie odpowiadał 252 zł. Czyli tak naprawdę dzisiaj, gdybyśmy stosowali dalej nie wartość, tylko hektary przeliczeniowe, podnosimy kryterium dochodowe na osobę w rodzinie rolnika uprawniające do świadczeń rodzinnych z 2 ha przeliczeniowych do 2,4 ha przeliczeniowego. Czy to jest pogorszenie, czy to jest polepszenie? Na litość boską, czy państwo z tego powodu chcecie, aby rodziny rolnicze, które do tej pory pobierały świadczenia rodzinne, i z tego wynika, że większa ich liczba będzie pobierała, nie otrzymały takich świadczeń, jak jednorazowa wyprawka szkolna, jak 80 zł w sytuacji, kiedy dziecko podejmuje naukę poza miejscem zamieszkania, co dotyczy ewidentnie przecież dzieci z obszarów wiejskich. Ja bardzo proszę, bo naprawdę możemy zadecydować, że utrzymujemy status quo, a dokładnie wtedy spełni się ten scenariusz, o którym państwu mówię.</u>
          <u xml:id="u-293.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Pani poseł Maria Nowak pytała, czy likwidacja funduszu alimentacyjnego poszerzy obszary ubóstwa. W moim przekonaniu nie, dlatego że skutecznie chronimy rodziny niepełne przed ubóstwem. Proszę zauważyć, że jeżeli osoba samotnie wychowująca dziecko straci pracę, to po upływie okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych, jeśli tej pracy nie ma, otrzyma do 7 roku życia dodatek do zasiłku rodzinnego w wysokości 400 zł, więc to też jest tylko rozwiązanie adresowane do rodzin niepełnych.</u>
          <u xml:id="u-293.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">O tym, iż fundusz alimentacyjny - w moim przekonaniu - nie był skutecznym narzędziem egzekucji alimentów, już mówiłam.</u>
          <u xml:id="u-293.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Pan poseł Cymański pyta, dlaczego rząd zrezygnował z rozwiązania polegającego na weryfikacji oświadczenia o dochodach z sytuacją majątkową osoby, która ubiega się o świadczenia. Dlatego, panie pośle, że takie rozwiązanie może być usytuowane tylko w jednym systemie, w tym systemie, który dysponuje takim instrumentem, jak wywiad środowiskowy, czyli w systemie pomocy społecznej. Ponieważ nie wprowadzamy do systemu świadczeń rodzinnych oprócz testu dochodowego żadnego rodzaju wywiadu środowiskowego, to nie można tego rozwiązania traktować selektywnie. Ja już wielokrotnie mówiłam, dlaczego nie badamy sytuacji majątkowej przy przyznawaniu świadczeń rodzinnych. Zresztą gdybyśmy to zrobili, ja się założę, że usłyszałabym na tej sali, dlaczego rząd chce wchodzić do mieszkania każdej osoby, która wystąpi o świadczenia rodzinne i patrzeć, jakie obrazy wiszą na ścianie, kiedy może się okazać, że osoba ta w danym momencie straciła pracę, a to, co ma w domu, to jest majątek całego jej życia. Z takiego rozumowania wyszliśmy. I wydało nam się ono słuszne, dlatego że system świadczeń rodzinnych to jest inny system niż system świadczeń z pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-293.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Panowie posłowie Mańka i Stryjewski pytali o regulacje dotyczące tak zwanej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Chcę panom posłom powiedzieć tak. Koordynacja w systemie zabezpieczenia społecznego w tym wypadku polega, w wielkim uproszczeniu, na tym, iż jeżeli obywatel polski zechce podjąć pracę w którymś z krajów członkowskich, to może wystąpić o świadczenia rodzinne z danego, właściwego dla kraju podjęcia zatrudnienia systemu świadczeń rodzinnych. I chcę pana posła zapewnić, że to są systemy o wiele bardziej korzystne niż nasze systemy. Mało tego, to jest dopiero w tej chwili wyrównanie szans polskim pracownikom podejmującym pracę za granicą. Oni nie mogą z takich świadczeń skorzystać. Teraz będą mogli i to na zasadach o wiele korzystniejszych.</u>
          <u xml:id="u-293.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Pan poseł chyba Stryjewski czy pan poseł Mańka pytał o świadczenia rodzinne w krajach członkowskich. Pamiętam, panie pośle, że była taka ekspertyza w Biurze Studiów i Ekspertyz, która bardzo szczegółowo omawiała katalog świadczeń przysługujących obywatelom z każdych krajów członkowskich. Na podstawie tego katalogu świadczeń można powiedzieć, że polityka rodzinna jest fundamentem europejskiego modelu socjalnego. Ja nie podzielam obaw panów, że w Unii Europejskiej następuje jakiś rodzaj destrukcji czy erozji rodziny. Przeciwnie, jeśli możemy mówić o europejskim modelu socjalnym, czyli tym, do którego, być może, kraje Unii Europejskiej po konferencjach w Lizbonie i Nicei będą dążyły, to filarami tego europejskiego modelu socjalnego są: dialog społeczny, czyli rozwiązywanie sporów i podejmowanie decyzji w obszarze polityki społecznej na podstawie dialogu. To jest konieczność reformy systemów emerytalnych, aby zapewnić stabilność ich finansowania, a jednocześnie poziom uprawnień dotychczasowych, i to jest polityka rodzinna. Polityka rodzinna jest fundamentem krajów unijnych, ponieważ one sobie doskonale zdają sprawę z tego, że to, co nazywamy kapitałem ludzkim, to kształtuje się w rodzinie. A jeśli gospodarka europejska ma być oparta na wiedzy, to o jej jakości zadecyduje jakość kapitału ludzkiego, dla którego, przepraszam za to słowo, nie ma lepszego miejsca niż rodzina. Tak że nie podzielałabym tutaj państwa obaw.</u>
          <u xml:id="u-293.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejJolantaBanach">Gdzie się mieści zasiłek - ostatnie pytanie. Odpowiadam na ostatnie pytanie, gdzie się mieści zasiłek macierzyński? Zasiłek macierzyński, panie pośle, mieści się w ustawie o ubezpieczeniach z tytułu choroby i macierzyństwa. Odsyłam do tamtej ustawy. Dziękuję bardzo. Dziękuję państwu za cierpliwość.</u>
          <u xml:id="u-293.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W związku z tym, że w czasie...</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, pan minister Sadowski.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">To nie moja inicjatywa, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMarekSadowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMarekSadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Padło szereg pytań dotyczących korzyści i strat z likwidacji funduszu alimentacyjnego i tego trybu wspomagania egzekucji alimentacyjnej. Chciałbym zwrócić uwagę na kilka elementów związanych z niewłaściwością tego systemu. Otóż przede wszystkim proszę pamiętać o jednym - warunkiem uruchamiania świadczenia z funduszu alimentacyjnego jest dochodzenie najpierw alimentów, uzyskanie tytułu wykonawczego sądowego, a więc wcale on nie eliminuje uciążliwości procesu sądowego, następnie wszczęcie egzekucji nie przez fundusz alimentacyjny tylko przez uprawnionego, a więc najczęściej przedstawiciela ustawowego, czyli tej matki, o której tutaj mówiliśmy z reguły, wreszcie uzyskanie bezskuteczności egzekucji, a więc przeprowadzenie egzekucji przynajmniej przez pewien czas, która prowadzi do bezskuteczności i dopiero w takim momencie uruchamia się świadczenie z funduszu alimentacyjnego na znanych Wysokiej Izbie i państwu posłom warunkach, co oznacza, że egzekucja alimentów, czy egzekucja świadczeń alimentacyjnych na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest z góry skazana na znaczny procent niepowodzenia. No, bo jak wytłumaczyć, że mielibyśmy skuteczną bardzo egzekucję w momencie, kiedy wierzycielem egzekwującym jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, natomiast całkiem bezskuteczną wtedy, kiedy wierzycielem egzekucyjnym jest uprawniony. Jest to antynomia, jest to sprzeczność wewnętrzna w samej ustawie o funduszu alimentacyjnym, która powoduje, że liczy się na skuteczność egzekucji, gdy wchodzi w tę egzekucję już Zakład Ubezpieczeń Społecznych, czyli ten, co spełnił świadczenie za kogo innego niż ten, komu świadczenie się należy. Ta antynomia wynikała z historycznych uwarunkowań. Ustawa o funduszu alimentacyjnym jest z bardzo odległych czasów, była przywoływana jej data - 1974 r. - wtedy, kiedy w zasadzie było zapewnione zatrudnienie, w zasadzie. Nie mówię o dochodowości z tego zatrudnienia, ale w zasadzie. Jeżeli zatem egzekucja alimentów była nieskuteczna przez jakiś czas, uruchamiano z założenia fundusz alimentacyjny, mając gwarancję spłaty, ponieważ osoba znalazła dość szybko pracę, przyciśnięta egzekucją komorniczą i innymi działaniami, jakie państwo, jednolita władza wtedy wobec tej osoby podejmowała. Przypomnę, że były to też czasy, kiedy były ustawy przeciwko tzw. pasożytom, którzy nie pracowali. Taka była relacja pomiędzy ilością pracy, a podażą pracowników. Więc na tym polega historyczne wyczerpanie funduszu alimentacyjnego jako metody na zapewnianie pomocy osobom, które z reguły w rozbitych rodzinach, w niepełnych rodzinach uzyskują świadczenia, mają prawo do pomocy, do wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościMarekSadowski">Co teraz należy zrobić, bo, Wysoka Izbo, nadal pozostaną świadczenia alimentacyjne, tyle tylko, że w stosunkach rodzinnych, już z wyłączeniem ZUS-u, jeżeli oczywiście Wysoka Izba ustawę przyjmie. Liczby są gigantyczne i mógłbym Wysokiej Izbie przedstawić, jak wyglądają w ogóle egzekucje alimentów. Otóż w Polsce w tej chwili trwa egzekucja 549 tys. tytułów alimentacyjnych, z czego 304 tys. dotyczy już takich egzekucji, gdzie wszedł ZUS jako wierzyciel, jako podwierzyciel. To pokazuje, jakie są obszary tej egzekucji. Nie zmniejszy się liczba, może nieznacznie, egzekucji w ogóle, bo wszak uprawnieni będą nadal korzystać z tej ścieżki, bo ona daje szansę jeszcze na uzyskanie jakiegoś dochodu. Rząd proponuje daleko idące zmiany w systemie egzekucji. Kończy komisja sejmowa, skończyła podkomisja komisji do zmian w kodyfikacjach modernizację przepisów egzekucyjnych, uproszczenie dochodzenia do tytułu wykonawczego także poprzez przekształcanie zabezpieczenia, tytułu zabezpieczającego w tytuł wykonawczy, co w sprawach alimentacyjnych może być bardzo częstym przypadkiem. Uzbrajamy komorników w nowe instrumenty poszukiwania majątku dłużnika. To wszystko oczywiście nie zapewni 100-procentowej czy nawet 50-procentowej wykonalności orzeczeń, ponieważ sytuacja jest także obiektywnie taka, że polscy dłużnicy są biedni, nie mają majątku trwałego, nie mają ruchomości zbywalnych i nie mają bieżących dochodów. Ale szansę na przynajmniej zacieśnienie tego za szerokiego gardła, w którym umykają dłużnicy mogący jednak wykonywać świadczenia, zwiększy się poprzez poprawienie przepisów egzekucyjnych, również model nadzoru nad komornikami, który także jest proponowany w dwóch projektach ustaw, jednej rządowej, jednej z inicjatywy Senatu, no i wreszcie sposób finansowego rozliczania komorników. Dziś komornicy będą, a taka autopoprawka rządu jest przygotowywana, mogli liczyć wyłącznie na dochody z efektywnej egzekucji. Dotyczyć to może także spraw alimentacyjnych, gdzie i dziś komornicy nie mogą pobierać z góry żadnych opłat, a więc przy stałym przyroście spraw alimentacyjnych i ich proporcji w egzekucjach ogółem komornikom po prostu coraz bardziej się będzie jednak opłacić egzekwować alimenty choćby w niepełnej wysokości, bo minimalny ich dochód zależy także od tego, czy te alimenty skutecznie będą egzekwować. To są instrumenty, które proponujemy i które przy rezygnacji z likwidowania funduszu alimentacyjnego mogą wspomóc rodziny dochodzące i egzekwujące alimenty dla uprawnionych małoletnich. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-296.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych (druki nr 1911 i 2099).</u>
          <u xml:id="u-296.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Kubika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PosełSprawozdawcaJanKubik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” składam sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych. Komisja Nadzwyczajna do rozpatrywania projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniach w dniach 11 września i 15 października br. przyjęła sprawozdanie, w którym zadaniem funduszu jest udzielanie preferencyjnych kredytów przeznaczonych na wspieranie finansowe przygotowania projektów inwestycji komunalnych realizowanych przez gminy oraz ich związki, współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Działanie to ma na celu zwiększenie możliwości podejmowania inwestycji komunalnych przez gminy oraz ich związki. Fundusz będzie usytuowany w Banku Gospodarstwa Krajowego, a jego środki finansowe lokowane na wyodrębnionym rachunku. Fundusz będzie miał charakter odnawialny, tzn. rotacyjny, co oznacza, że jego środki w części przeznaczonej na kredyty będą zwrotnie zasilały fundusz. Środki na działanie funduszu będą pozyskiwane ze środków określonych w ustawie budżetowej, z odsetek od lokat wolnych środków funduszu w bankach lub z inwestycji okresowo zwolnionych środków funduszu w papiery wartościowe emitowane przez skarb państwa lub Narodowy Bank Polski oraz w papiery wartościowe gwarantowane lub poręczane przez skarb państwa. Ponadto minister właściwy do spraw finansów publicznych będzie mógł upoważnić Bank Gospodarstwa Krajowego do wyemitowania obligacji lub do zaciągnięcia kredytu ewentualnie pożyczki z przeznaczeniem na dofinansowanie funduszu. Środki wydatkowane z budżetu państwa mogą być traktowane jako wkład strony polskiej przy współfinansowaniu projektów. Wydatki funduszu będą przeznaczone na preferencyjne kredyty celem pokrycia kosztów przygotowania projektów inwestycji komunalnych, pokrycia kosztów oceny wniosków oraz uzasadnionych kosztów działalności i obsługi funduszu. Komitet Integracji Europejskiej nie wnosi uwag do przedstawionego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#PosełSprawozdawcaJanKubik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja wnosi o przyjęcie projektu ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Wiesław Jędrusik, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PosełWiesławJędrusik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej do sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” o rządowym projekcie ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych (druki nr 1911 i 2099). Zadaniem funduszu jest udzielanie preferencyjnych kredytów przeznaczonych na wspieranie finansowe przygotowania projektów inwestycji komunalnych realizowanych przez gminy oraz ich związki, współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Ustawa przyczyni się do wzmocnienia działań inwestycyjnych podejmowanych przez gminy oraz ich związki. Powinna mieć korzystny wpływ na rozwój regionów przede wszystkim dotkniętych wysokim bezrobociem. Fundusz adresowany jest do gmin, których często nie stać na przygotowanie projektu niezbędnego przedsięwzięcia, bowiem zmniejsza koszt kredytu poprzez przyjęcie przez państwo części ryzyka. Fundusz będzie usytuowany w Banku Gospodarstwa Krajowego, a jego środki lokowane na wyodrębnionym rachunku. Będzie miał charakter odnawialny, co oznacza, że jego środki w części przeznaczonej na kredyty będą zwrotnie zasilały fundusz. Środki będą pozyskiwane z budżetu, z odsetek od lokat wolnych środków funduszu w bankach lub z inwestycji okresowo wolnych środków funduszu w papiery wartościowe emitowane przez skarb państwa lub Narodowy Bank Polski oraz w papiery wartościowe gwarantowane lub poręczone przez skarb państwa. Minister finansów będzie mógł upoważnić Bank Gospodarstwa Krajowego do wyemitowania obligacji lub do zaciągnięcia kredytu ewentualnie pożyczki z przeznaczeniem na dofinansowanie funduszu. Środki wydatkowane z budżetu mogą być traktowane jako wkład strony polskiej przy współfinansowaniu projektów. Wielkość udzielonych kredytów jest przewidziana do wysokości 80% zaplanowanych kosztów netto przygotowania projektu inwestycyjnego, nie więcej niż 500 tys. zł w odniesieniu do poszczególnego projektu. Tryb udzielania kredytów preferencyjnych oraz warunki i procedura ich przyznawania powinny zapewnić identyfikację projektów zgodnych zarówno z kryteriami Unii Europejskiej, jak i, co moim zdaniem ważniejsze, zasadami przyjętej polityki rozwojowej - krajowej, regionalnej i lokalnej. Mój klub uważa, że ustawa jest potrzebna i oczekiwana, dlatego ją popieramy i apelujemy o jak najszybsze uchwalenie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Waldy Dzikowski, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PosełWaldyDzikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” o rządowym projekcie ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych (druk nr 1911). Marszałek Sejmu, zgodnie z regulaminem Sejmu, skierował projekt do Komisji Nadzwyczajnej w dniu 26 sierpnia 2003 r. Komisja odbyła dwa posiedzenia, na których doprecyzowała zapisy, nie wprowadzając żadnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#PosełWaldyDzikowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Projekt ustawy określa zasady wspierania rozwoju regionalnego w celu udzielania preferencyjnych kredytów na przygotowanie przez gminy i ich związki projektów inwestycji komunalnych wspólnie finansowanych z funduszami Unii Europejskiej. Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych tworzy się w Banku Gospodarstwa Krajowego, który wyodrębnia w swoim planie finansowym plan finansowy funduszu opracowany w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów i z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego. Zaletą tego projektu jest to, że Bank Gospodarstwa Krajowego sporządza dla funduszu odrębny bilans oraz rachunek zysków i strat, co czyni go bardziej czytelnym, nieuznaniowym systemem przyznawania pieniędzy dla gmin. Dobrze się też stało, że to właśnie bank, a nie właściwy minister decyduje o środkach w tym przypadku kredytowych, ale jakże ważnych do procesu inwestycyjnego. Zawsze pierwszym i być może najważniejszym krokiem w inwestycjach jest decyzja o inwestycji, ale następnym równie ważnym jest projekt inwestorski, który rozpoczyna cały cykl inwestycyjny. Pozytywne jest także to, że fundusz nie ma charakteru celowego funduszu lub agencji. Klub Platformy uważa, że jest to krok w dobrym kierunku, gdyż każda inicjatywa wspierająca gminy w staraniach o fundusze europejskie jest celowa i pożyteczna. To właśnie gminy mają być głównym beneficjentem środków inwestycyjnych pochodzących z Unii Europejskiej i właśnie od ich aktywności i zdolności wykreowania pieniędzy na wydatki majątkowe będzie zależeć, w jakim stopniu ta szansa zostanie wykorzystana. Żeby pieniądze wziąć, trzeba pieniądze mieć, dlatego też każda pomoc skierowana bezpośrednio do gmin jest zasadna. Szkoda tylko, że poziom przekazywanych środków z budżetu państwa w kolejnych latach dla funduszu jest tak niski, iż może to tworzyć wrażenie, że jest to tylko i wyłącznie pomoc symboliczna. W tym miejscu trzeba wyrazić żal, że nie udało się bardziej zdecentralizować finansów publicznych i przekazać więcej pieniędzy do gmin. Była taka szansa w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, ale niestety nie udało się.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#PosełWaldyDzikowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mimo tych zastrzeżeń, klub Platformy Obywatelskiej uważa, że projekt ustawy zmierza w dobrym kierunku i dlatego też będziemy głosowali za projektem ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Marek Kuchciński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PosełMarekKuchciński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#PosełMarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mówimy dziś o ustawie, która zdaniem Prawa i Sprawiedliwości jest projektem prostym, choć zdaniem rządu ma być elementem niezwykle ważnego systemu wspierającego czy też ułatwiającego samorządom i przedsiębiorcom korzystanie ze wsparcia finansowego Unii Europejskiej. To jest, jak wiemy, kilkanaście miliardów euro, dziś już można mówić pewnie ponad 50 mld zł na politykę rozwoju, te pieniądze wiązać będą w najbliższych trzech latach miliardy złotych z budżetu państwa, z budżetów samorządów i przedsiębiorców, tzw. środki krajowe. Omawiamy projekt ustawy, który wychodzi naprzeciw oczekiwaniom gmin, choć, naszym zdaniem, w niewielkim stopniu. Podzielam pogląd przedmówcy, że ten niewielki stopień to przede wszystkim niska kwota w planach finansowych tego funduszu, ma on bowiem wspierać finansowo przygotowywanie projektów inwestycyjnych. Co to znaczy? Koszty opracowania dokumentacji technicznej, czyli projektów budowlanych, często, jak wiemy, przekraczają 5% wartości całej inwestycji. Każdorazowe zamierzenie inwestycyjne z udziałem funduszy strukturalnych w przyszłym roku i innych funduszy, np. Funduszu Spójności, wymusza na gminach konieczność wydatkowania środków m. in. na przygotowanie inwestycji, w tym opracowywanie projektów budowlanych z dochodów własnych gmin. W sytuacji obecnych trudności finansowych gmin wydatki z bieżących wpływów, czyli dochodów, są bardzo ograniczane, co jest podstawową przyczyną utrudniania gminom przygotowania wniosków o ubieganie się o dofinansowanie z funduszy strukturalnych. Wnioskiem o ubieganie się o środki z funduszy strukturalnych może zostać objęta taka inwestycja, która w chwili składania wniosku posiada prawomocne pozwolenie na budowę, wydane na podstawie projektu budowlanego. A więc z powyższego jednoznacznie wynika, że obecny stopień nieprzygotowania gmin, bo tak trzeba powiedzieć wprost, do korzystania ze środków pomocowych jest spowodowany brakiem możliwości finansowania kosztów przygotowania inwestycji z innych źródeł niż dochody własne. A zatem wniosek stąd prosty, że proponowany projekt ustawy jest uzasadniony i celowy, dlatego warto go popierać.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#PosełMarekKuchciński">Prawo i Sprawiedliwość popiera projekt zgłoszony przez rząd. Ale przy okazji jawią się problemy szerszej natury. Po pierwsze, liczne samorządy nie są przygotowane do korzystania ze wsparcia Unii Europejskiej - mówimy tutaj oczywiście o gminach, choć wiadomo, że całe otoczenie samorządowe, także rozwój przedsiębiorczości zależy w znacznym stopniu od wsparcia samorządów - nie będą miały funduszy na tzw. wkład własny. O tym m.in. przesądza ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#PosełMarekKuchciński">Po drugie, jawi się tutaj problem prefinansowania. Jest on ciągle aktualny, mimo że w pracach nad ustawą o finansach publicznych są proponowane pewne rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#PosełMarekKuchciński">Po trzecie, mała kwota funduszy; 15 mln zł w roku przyszłym, 30 mln zł w następnym. Jak w uzasadnieniu rząd przypomina, zapisane sumy w projekcie budżetu to maksimum 500 tys. zł na jeden projekt. Z tego wynika, że z funduszu w przyszłym roku skorzystać będzie mogło 30 gmin; załóżmy, że 70 czy nawet 100 gmin. Ale w sytuacji, gdy mamy w Polce 2800 gmin, a co najmniej połowa z nich jest słabo przygotowana. głównie pod względem finansowym, do wykorzystania funduszy strukturalnych, można powiedzieć, że to jest taki kwiatek do kożucha, żeby opinia publiczna była świadoma, iż rząd czyni jakieś starania, ale dla jak niewielkiego procentu gmin.</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#PosełMarekKuchciński">Oczywiście zaletą jest wsparcie gmin biednych, bo i z uzasadnienia, i z tego zapisu limitu 500 tys. zł wynika, że jest to wsparcie dla gmin biednych. Ale ta liczba, Wysoki Sejmie, wskazuje, że należałoby tutaj zachęcać rząd bądź do wprowadzenia autopoprawki, bądź do tego, żebyśmy w głosowaniu nad budżetem państwa ten limit na rok przyszły zwiększyli. Bo skala potrzeb jest tutaj ogromna. Ale może to oznaczać, że rząd z góry zakłada niewielką liczbę samorządów korzystających z tego funduszu, chyba że fundusz będzie rósł, zaciągając pożyczki; ale w takim wypadku bank, który ten fundusz obsługuje, na jaki procent te pożyczki będzie zaciągał?</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#PosełMarekKuchciński">Mimo tych wszystkich uwag, Wysoki Sejmie, Prawo i Sprawiedliwość będzie popierało zgłoszony projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych, o którym dyskutujemy, jest jak najbardziej wskazany dla samorządów. Już chociażby pierwsza transza SAPARD pokazała, że część samorządów nie była przygotowana. Może nawet nie chodzi o to, że samorządy nie były przygotowane, ale nie stać ich było na duże wydatki związane z przygotowaniem całej dokumentacji inwestycyjnej, aż do pozwolenia na budowę; później już jest łatwiej o środki, bo są środki pomocowe, możemy skorzystać z różnych kredytów. Dlatego szkoda, że wcześniej rząd nie pomyślał o takim rozwiązaniu o charakterze wspierającym, bo naprawdę powinno ono przynieść duże korzyści dla samorządów, powinno ułatwić przeprowadzenie inwestycji, a szanse takie będą się zwiększać z roku na rok; są również potrzeby, jeśli chodzi o inwestycje. Nie wiem, dlaczego pominięto w projekcie ustawy pozostałe rodzaje samorządów terytorialnych, a więc powiaty i województwa. Powiaty również prowadzą inwestycje większe, o większym obciążeniu jednostkowym, też mają kłopoty ze środkami, też są niedoinwestowane, jak tutaj wielokrotnie wskazywano w dyskusjach. Natomiast wydaje mi się, że nawet tłumaczenie, że jest mało pieniędzy, więc nie będziemy dawać powiatom, w tej chwili byłoby nieuzasadnione, dlatego że i tak - wskazywał na to mój przedmówca - będzie brakować dla gmin, tych pieniędzy jest mało. Ale możemy zapisać, ująć w ustawie również pozostałe rodzaje samorządów. I od powiatów, i od województw dochodziły do mnie takie sygnały, aby rozszerzyć krąg beneficjentów tych środków. Dlatego pozwolę sobie zgłosić poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#PosełMieczysławKasprzak">Mój klub będzie głosował za przyjęciem omawianej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Adam Ołdakowski, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PosełAdamOłdakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej zaprezentować stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych (druki nr 1911 i 2099). Ustawa określa zasady wspierania rozwoju regionalnego poprzez udzielanie preferencyjnych kredytów na przygotowanie przez gminy oraz ich związki, zwane dalej inwestorami, projektów inwestycji komunalnych przewidzianych do współinwestowania z funduszy Unii Europejskiej. Fundusz będzie usytuowany w Banku Gospodarstwa Krajowego, będzie odnawialny na osobnym koncie.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#PosełAdamOłdakowski">Klub Samoobrony uważa, że ustawa ta jest potrzebna, ponieważ bez tego biedne gminy, np. gminy z mojego regionu, Warmii i Mazur, gdzie bezrobocie sięga nawet do 60%, nie będą zdolne same wyasygnować odpowiednich kwot, żeby te fundusze wykorzystać; chociaż jest to zbyt małoprocentowa pomoc dla biednych gmin. Dlatego też może stać się tak, że zbyt mała kwota pomocy dla tych gmin spowoduje m.in. to, że staniemy się płatnikami netto do budżetu Unii Europejskiej. Jest to krok na pewno w dobrym kierunku, chociaż zbyt mały w stosunku do potrzeb, zwłaszcza biednych gmin.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#PosełAdamOłdakowski">Samoobrona będzie popierała ten kierunek działania, ale będziemy dążyli do tego, aby ta pomoc biednym gminom była dużo większa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Gabriela Masłowska, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko w przedmiocie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych (druk nr 2099). Celem ustawy jest stworzenie podstaw prawnych do udzielania preferencyjnych kredytów na opracowanie projektów inwestycji komunalnych, szczególnie objętych współfinansowaniem z funduszy Unii Europejskiej, o które mogłyby występować gminy i ich związki. Formą gromadzenia środków na powyższy cel byłby fundusz odrębny, Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych, utworzony w Banku Gospodarstwa Krajowego. Źródłem środków funduszu mają być głównie środki publiczne pochodzące z budżetu, odsetki od lokat i zyski z inwestowania środków wolnych funduszu w papiery wartościowe, bezzwrotne środki zagraniczne, dochody z emisji własnych papierów wartościowych, pożyczki i kredyty. Przeznaczeniem funduszu zaprojektowanym w ustawie jest preferencyjne kredytowanie opracowań projektów inwestycyjnych w gminach, pokrycie kosztów oceny wniosków przez sam Bank Gospodarstwa Krajowego, emisje obsługi operacji papierami wartościowymi i operacji kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#PosełGabrielaMasłowska">Przedłożony projekt, mimo że przypisuje mu się zdolność pobudzania przedsiębiorczości, a nawet rozwoju regionów, budzi poważne zastrzeżenia. Po pierwsze, tytuł ustawy nie koresponduje z jej treścią, jest bardziej obiecujący niż rozwiązania w tej zawarte. Przez Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych rozumie się przede wszystkim środki, instrumenty finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych lub przedsięwzięć inwestycyjnych wraz z projektami. Tymczasem w ustawie pod tą nazwą kryje się zaledwie propozycja wskazania środków na opracowanie samych projektów. Od opracowania projektu do jego realizacji jest na ogół daleka droga. Wiele z projektów, ekspertyz, studiów, pochłaniając ogromne środki społeczne, nigdy nie doczekało się urzeczywistnienia, jak pokazuje doświadczenie. Dlatego treść ustawy wyrażałby bardziej właściwie tytuł: Ustawa o funduszu finansowania projektów inwestycji komunalnych.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#PosełGabrielaMasłowska">Rozwój regionalny jest determinowany przez wielką ilość czynników o charakterze ekonomicznym, społecznym, demograficznym i historycznym. Nadanie ustawie mocy wspierania rozwoju regionalnego przez tańsze kredytowanie projektów inwestycyjnych jest na wyrost. Nie do przyjęcia jest również zbyt wysoka maksymalna kwota na opracowanie projektu inwestycji komunalnej na poziomie 500 tys. zł, przy niewielkiej ogólnej puli środków. Cóż to muszą być za projekty? Przypuszczam, że projekt nie tylko służący inwestycji komunalnej, ale projekt rozwoju całego regionu, a nawet solidny plan gospodarczy dla Polski można opracować mniej kosztownie. Czy w ustawie nie ukazuje się przypadkiem sposobu podzielenia środków pomiędzy firmy projektowo-konsultingowe? Propozycja ustawowa stwarza dysproporcje między kwotami przeznaczonymi na projekty a rzeczywistym wsparciem przedsięwzięć na tym etapie. Bank Gospodarstwa Krajowego ma pełnić rolę weryfikatora wniosków. Czy jest do tego przygotowany? Do czego zatem służą agencje rządowe, które od lat konsumują publiczne środki, wprawiając się w przyswajaniu procedur i wymogów Unii Europejskiej. Dlaczego tworzymy kolejne ogniwo weryfikacji? Myślę, że ustawa, którą omawiamy, stwarza również potencjalnie zagrożenie w postaci zadłużania się gmin. Po kredyty hojnie udzielane sięga się chętnie, ale ponieważ nie znamy do końca przebiegu współfinansowania projektów ze środków unijnych, nie wiadomo, czy te projekty się urzeczywistni. Wolne środki funduszu mają być lokowane na rachunkach terminowych lokat w stosunkowo dużych bankach o funduszach własnych wynoszących co najmniej 10 mln euro. Owszem, ma to zabezpieczyć przed ryzykiem, ale czy środki te nie mogą być lokowane na specjalnym rachunku Banku Gospodarstwa Krajowego?</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#PosełGabrielaMasłowska">Liga Polskich Rodzin nie poprze tego projektu. Nie możemy parafować działań pozornie efektywnych, niegwarantujących racjonalnego użycia środków publicznych w trudnej sytuacji społecznej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Jan Orkisz, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PosełJanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Przypadł mi zaszczyt, by w imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Pracy przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko naszego klubu wobec sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca” o rządowym projekcie ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych, przedłożonego w druku nr 2099.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#PosełJanOrkisz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Omawiany dzisiaj projekt ustawy przewiduje utworzenie Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych. Według naszego klubu jest to projekt z jasno zarysowanym celem, prostymi rozwiązaniami, które w znaczącym stopniu są odwzorowaniem zasad do tej pory stosowanych przy tworzeniu tego typu funduszu. Zadaniem funduszu jest udzielenie preferencyjnych kredytów przeznaczonych na wspieranie finansowe przygotowania projektów inwestycji komunalnych realizowanych przez gminy oraz ich związki. Chodzi o te projekty, które są współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Jak widać, cel jest bardzo konkretny i pożyteczny. Z ustawy jednoznacznie wynika, że rządowi chodzi o to, aby pomóc gminom, szczególnie tym najbiedniejszym, w podejmowaniu decyzji co do realizacji projektów, które będą w przyszłości współfinansowane przez Fundusz Europejski.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#PosełJanOrkisz">Klub Parlamentarny Unia Pracy popiera w całości to rozwiązanie, gdyż przy niedostatku środków, na co cierpią także budżety gmin, decyzja o wydaniu nawet stosunkowo niewielkich środków na opłacenie przygotowania dokumentacji projektu jest często decyzją bardzo trudną. Dlatego właśnie zadaniem funduszu jest udzielanie kredytów preferencyjnych na finansowanie takich projektów, żeby w najtrudniejszym okresie odciążyć gminy w zakresie wydatkowania gotówki z ich własnych budżetów. Z drugiej strony jest to możliwość sprawdzenia, czy projekt jest racjonalny z punktu widzenia ekonomicznego, czy ma szansę realizacji? Jest to zarazem wykonanie w pewnym sensie studium gotowości, gdyż kredyt będzie zwracany w momencie, kiedy projekt zostanie przyjęty na szczeblu urzędów marszałkowskich do zestawu środków, które będą finansowane z tego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#PosełJanOrkisz">Środki funduszu pozyskiwane będą z budżetu państwa z odsetek od lokat pieniężnych funduszu w bankach, z inwestycji wolnych środków funduszu, ze spłaty udzielonych kredytów, ze źródeł zagranicznych. Jeżeli tych środków zabraknie z budżetu państwa, to także z pożyczek i kredytów, które Bank Gospodarstwa Krajowego, w którym Fundusz będzie ulokowany, będzie mógł zaciągać. Oprocentowanie kredytów proponuje się w wysokości 0,5 stopy redyskonta, a więc będzie ono właściwie symboliczne, pokryje koszty funkcjonowania funduszu, aby przekazywane środki nie były zużywane na pokrycie kosztów działania samego funduszu. Wielkość udzielanych kredytów przewidziana jest do wysokości 80% zaplanowanych kosztów netto, tj. kosztów przygotowania projektu inwestycyjnego, nie więcej jednak niż 500 tys. w odniesieniu do konkretnego projektu.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#PosełJanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unia Pracy przyjmuje tę nowelizację z zadowoleniem i będzie głosował za przyjęciem omawianego sprawozdania. Jesteśmy przekonani, że przygotowana nowelizacja przyczyni się do podejmowania przedsięwzięć w zakresie inwestycji komunalnych stymulujących rozwój regionalny kraju, a realizacja wsparcia projektów inwestycji komunalnych pozwoli stworzyć miejsca pracy, co będzie skutkowało pozytywnym wpływem na rynek pracy. Wierzymy, że nowelizacja ta będzie miała korzystny wpływ na rozwój regionów przede wszystkim dotkniętych wysokim bezrobociem. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Franciszek Franczak, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PosełFranciszekFranczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chciałbym wyrazić swoje poparcie dla rządowego projektu ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#PosełFranciszekFranczak">Celem omawianego projektu jest utworzenie Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych wspierającego rozwój regionalny kraju. Określa on źródła pozyskiwania środków finansowych przez fundusz, możliwości ich wydatkowania, jak również zasady funkcjonowania. Przyjmuje się, że powyższy fundusz będzie jednostką Banku Gospodarstwa Krajowego, co pozwoli na minimalizację kosztów jego działalności, w tym również umożliwi skorzystanie z procedur bankowych stosowanych przy udzielaniu kredytów oraz zapewni właściwy nadzór. W mojej ocenie omawiany projekt ma na celu zapewnienie środków na rzecz rozwoju inwestycji komunalnych, które będą bodźcem do rozwoju gospodarki. Nasuwa się jednak pytanie, na ile powołanie funduszu rozwoju inwestycji komunalnych wpłynie pozytywnie na rozwój i wesprze inwestycje lokalne? Podobnie jak twórcy projektu, żywię nadzieję, że omawiana ustawa przyczyni się do wzmocnienia działań inwestycyjnych podejmowanych przez gminy oraz ich związki.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#PosełFranciszekFranczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zważywszy wspomniane aspekty, w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej popieram propozycję utworzenia Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych przewidzianego w omawianym projekcie ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Muszę rozważyć, czy... w drugim czytaniu, jak pan poseł wie, pytania nie są regułą, ale mam nadzieję, że państwo posłowie zapisani do pytań, pan poseł Mateja i poseł Kasprzak, w sposób zwięzły zadadzą te pytania. Tak? Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PosełPiotrMateja">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#PosełPiotrMateja">Wysoka Izbo! Kredyt na projekt będzie udzielony tylko pod warunkiem jego realizacji przy współfinansowaniu z funduszy Unii Europejskiej. Kredyt na projekt będzie na pewno w całości spłacony. Gwarantują to precyzyjne zapisy przedkładanego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#PosełPiotrMateja">Mam zatem pytanie do przedstawiciela rządu: Dlaczego w budżecie przewidziano tylko 15 mln zł na rok 2004 na pokrycie tych kredytów? Przecież ryzyko tego kredytu, jak czytamy w uzasadnieniu, jest niwelowane do zera przez fakt, że beneficjentami są gminy i ich związki, a zasady przyznawania gwarantują zwrot kredytów.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#PosełPiotrMateja">Dlaczego górny limit tych kredytów wynosi tylko 500 tys. zł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Mieczysław Kasprzak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#PosełMieczysławKasprzak">Ja mam pytanie do rządu. Mój przedmówca już tutaj zwrócił na to uwagę, że mało jest pieniędzy, dlaczego tak mało. Pytanie moje brzmi: Dlaczego rząd tutaj przewidział malejącą kwotę dofinansowania - 15, 30 i 15? W tym czasie jeszcze nie nastąpią zwroty wypłaconych kredytów, bo zakłada się karencję, okres zwrotu do 36 miesięcy. Czy rząd, przy całej doskonałości tej ustawy, przewiduje może jakieś inne środki i jaka to by była skala dofinansowania? Bo rzeczywiście, jeżeli zestawimy 500 tys., 15 mln, to śmieszne ilości będą do wsparcia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">I jeszcze jedno wystąpienie w imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego, poseł Jerzy Czerwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PosełJerzyCzerwiński">Dziękuję, panie marszałku. Spóźnione, ale na pewno szczere.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych, zawarte w druku nr 2099.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#PosełJerzyCzerwiński">Jedno można powiedzieć na pewno: ustawa jest potrzebna po to, aby gminy mogły efektywnie korzystać ze środków Unii Europejskiej. Obecny poziom zadłużenia niektórych samorządów z jednej strony, z drugiej zaś niechęć banków działających w Polsce (będących na ogół w rękach zagranicznych) do finansowania samorządów rodzi realną potrzebę uruchomienia takiego dodatkowego źródła kredytowania. Ale rodzą się przy tym pytania zasadnicze. Po pierwsze, dlaczego kredytowane mają być tylko gminy i ich związki, a nie powiaty i województwa? Po drugie, i co znacznie ważniejsze, poziom planowanych środków funduszu, tj. 15 mln zł w roku 2004, to daleko niewystarczająca suma. Gdyby udzielano kredytu w kwocie maksymalnej, tj. 500 tys. zł na jeden projekt, to daje liczbę zaledwie 30 projektów, a gmin w Polsce jest ponad 2 tys. Większość z tych gmin - wiejskich, biedniejszych - z dobrodziejstwa funduszu więc nie skorzysta. To oznacza, że faktycznie tworzymy tą ustawą piękną, kolorową bańkę mydlaną, fikcję prawną. A pamiętajmy, że łącznie w rezerwie celowej nr 10, która obejmuje wydatki na integrację z Unią Europejską, jest zapisana kwota aż 3,6 mld zł - powtarzam: 3,6 mld zł. Tyle w przyszłorocznym budżecie chce Sejm przeznaczyć na integrację z Unią Europejską, m.in. na wpłaty związane z różnicą kursu złotówki w stosunku do euro. I w tej to rezerwie właśnie jest umieszczone zaledwie 15 mln zł na Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych - daleko idąca dysproporcja.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#PosełJerzyCzerwiński">Aby zapobiec uchwalaniu fikcji, tworzeniu pustego prawa, Ruch Katolicko-Narodowy proponuje wprowadzić do ustawy zapis, aby corocznie przekazywano na rzecz funduszu z budżetu państwa co najmniej 100 mln zł. Wtedy ta ustawa będzie realna.</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#PosełJerzyCzerwiński">Projekt odpowiedniej poprawki składam na ręce pana marszałka. Jej przyjęcie przez Wysoką Izbę będzie warunkowało nasze głosowanie za projektem. Nie będziemy bowiem wspierać fikcji prawnej.</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej pan minister Krzysztof Krystowski.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę uprzejmie, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofKrystowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofKrystowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Postaram się króciutko odnieść do tych pytań.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofKrystowski">Proszę państwa, najpierw chciałbym podziękować większości występujących tutaj państwa za poparcie tej ustawy. Pytania, jakie tutaj państwo zadajecie, właściwie są troszeczkę tej natury, że jest dobrze, ale mamy zastrzeżenie, że mogłoby być jeszcze lepiej. Ja wychodzę z takiego założenia, że czasami warto jest zrobić coś może nieco mniejszego, niedającego od razu tak wielkich efektów, o jakich byśmy marzyli, ale coś, co jest w zasięgu naszych możliwości i dzięki czemu w ogóle jesteśmy w stanie zrobić jakiś pożyteczny krok.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofKrystowski">Ja chciałbym zwrócić uwagę państwa, ponieważ tutaj pytania i zastrzeżenia również tych państwa, którzy przedstawiali zastrzeżenia swoich klubów, są skupione wokół tej kwoty - że ta kwota jest zbyt mała. Tutaj pan poseł Czerwiński nawet wnosi, żeby to była kwota 100 mln zł. Otóż dlaczego to jest taka kwota, proszę państwa? Po pierwsze, z tego względu, że jest to kwota adresowana tylko do gmin. Oczywiście tu pada pytanie: A dlaczego nie do powiatów i nie do województw? Bo, proszę państwa, według analiz, jakie przeprowadziliśmy, przygotowując tę ustawę, okazuje się, że zarówno powiaty, jak i województwa działające w większej po prostu skali finansowej tego rodzaju problemów nie mają. Ja przypominam, że mówimy tutaj o kwocie maksymalnego dofinansowania w skali 500 tys. zł, a 500 tys. zł dla małej gminy, o jakiej tutaj mówił pan poseł z Samoobrony na przykład, to może być problem. I właśnie ta pomoc...</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofKrystowski">Już mam kończyć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Nie, proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofKrystowski">...jest wtedy potrzebna. Natomiast, mówię, dla województwa czy dla powiatu to nie jest skala, z którą sobie te jednostki by nie poradziły.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofKrystowski">Dlaczego 15 mln? - tutaj pyta pan poseł Mateja. Otóż z tego względu: myśmy dokonywali, panie pośle, pewnych analiz, przygotowując się do tego, i z tych analiz wyszło nam, że jakby zainteresowanie jest na ok. 100 wniosków o średnim dofinansowaniu rzędu 150 tys. Ja nie twierdzę, że my się nie mylimy, bo na to, że jest taki efekt, może wpływać fakt, że jeszcze tej ustawy nie ma, i może się okazać, że w roku następnym czy za 2 lata to zainteresowanie gmin ze względu na to, że takie narzędzie powstanie, będzie większe. Ale na dzień dzisiejszy stwierdzamy, że to zapotrzebowanie jest mniej więcej takie.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofKrystowski">Pragnę dodać tutaj, drodzy państwo, że ta ustawa jest elastyczna, ponieważ daje możliwość zwiększenia tych środków poprzez zaciągnięcie przez Bank Gospodarstwa Krajowego kredytów. Któryś z państwa posłów był łaskawy powiedzieć o tym, że te kredyty, które będzie musiał Bank Gospodarstwa Krajowego zaciągnąć, to są kredyty, które będą kosztowne, i w związku z tym cała ta operacja pożyczania na połowę stopy redyskontowej będzie operacją nieopłacalną. Otóż te kredyty, które miałby Bank Gospodarstwa Krajowego zaciągać, to byłyby kredyty również o niezwykle, powiedziałbym, uprzywilejowanym charakterze, ponieważ one by pochodziły z Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz Banku Rozwoju Rady Europy. Tak że, proszę państwa, proszę się nie obawiać. Jest tutaj pewna elastyczność i to, że dzisiaj mamy 15 mln zł, nie oznacza, że jeżeli zaistnieje taka potrzeba, to Bank Gospodarstwa Krajowego może zaciągnąć kredyt, nawet kolejne 15 mln zł, co już daje nam kwotę 30 mln zł. Ponieważ wokół tych kwot troszeczkę krążymy, proszę państwa, to nie zapominajmy - i tu chciałbym się odwołać do wypowiedzi pani posłanki Masłowskiej - że to nie są pieniądze na inwestycje, to są pieniądze właśnie na sfinansowanie tego projektu. A dlaczego tylko na sfinansowanie projektu? - bo tego typu pytanie też było przedstawione w stanowisku kogoś z państwa. Otóż z tego powodu, że potem na samo finansowanie inwestycji to będą już narzędzia, bo chociażby tymi narzędziami mogą być programy sektorowe, programy operacyjne, dzięki którym będziemy udzielali pomocy. Do tej pory nie mieliśmy, dopóki tej ustawy państwo nie będziecie łaskawi poprzeć i przegłosować, narzędzia, które by w tym obszarze - oczywiście chodzi o niewielkie środki - wspomagało te gminy, których na to nie stać. Bo żeby wykonać jakiś projekt, trzeba najpierw go zaplanować, trzeba zrobić jakieś feasibility study, trzeba zrobić biznesplan. Te rzeczy kosztują i nie każdego na to stać. Ale jednocześnie, wracając do tej kwoty, te środki są niewielkie, dlatego że większość gmin - tutaj padły słowa o tym, że gmin jest w Polsce ponad 2000 - według analiz, które przeprowadziliśmy, po prostu stać na ten wydatek. To jest bardziej pomoc adresowana do tych, których na to nie stać.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofKrystowski">Teraz pytanie pana posła Kasprzaka, dlaczego w trzecim roku funkcjonowania będziemy mieli znów tylko 15 mln zł. Otóż przyjęliśmy następujące założenie, że, co prawda, maksymalny okres udzielania tych kredytów to jest okres 36 miesięcy, ale jednak standardem w jakimś sensie, który zostanie wypracowany w ramach tej współpracy, będzie jednak okres 24 miesięcy, biorąc pod uwagę, że część tych kredytów będzie udzielonych na okres maksymalny. Tak samo, jak zakładamy, że część tych kwot może być kwotami maksymalnymi, mimo że doszliśmy do wniosku, że średnio to będą kwoty rzędu 100–150 tys. zł. I to jest jedna część odpowiedzi na to pytanie, a więc że w trzecim roku funkcjonowania programu będziemy mieli już zwroty z kredytów udzielonych w roku pierwszym. Ale jednocześnie, znów wracam do tego, o czym już mówiłem wcześniej, że Bank Gospodarstwa Krajowego ma możliwość zaciągania kredytów, jeżeli okaże się, że na przykład w roku trzecim funkcjonowania te zwroty to będzie tylko 7 mln zł plus te piętnaście, które zaplanowaliśmy, to jest razem dwadzieścia dwa, to, proszę państwa, daje szansę zaciągnięcia kredytów przez Bank Gospodarstwa Krajowego o drugie tyle, czyli tak naprawdę posiadania funduszu przekraczającego 40 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofKrystowski">Chciałbym to zakończyć takim przesłaniem, proszę państwa, zwłaszcza kieruję to do pana posła Czerwińskiego: po prostu zróbmy coś, nie blokujmy tego pomysłu tego typu projektami, które są bardzo trudne do przyjęcia. Bo oczywiście łatwo się mówi w przypadku każdej pojedynczej ustawy o tym, że może to powinno być 100 mln zł, może powinno być 150, ale budżet państwa tego typu propozycji może nie wytrzymać i obawiam się, że to się może skończyć tym, mimo że intencje pana posła, podejrzewam, są bardzo szczere tutaj, że właśnie ze względu na skalę nie będziemy w stanie tej ustawy przeprowadzić. A jestem przekonany, tak jak zdecydowana większość państwa, również pan poseł, że to jest ustawa bardzo potrzebna. Nie obawiałbym się, że te kwoty są za małe. Tyle z mojej strony. Serdecznie państwu dziękuję. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Czerwiński: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, chociaż nie cytował pana pan minister, więc nie wiem, co pan poseł chce prostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan minister odnosił się do mojej wypowiedzi i źle ją zrozumiał. Ja oczywiście nie chcę blokować tej ustawy, wprost przeciwnie, chcę, aby ta ustawa przestała być fikcją prawną, a stała się rzeczywistym narzędziem, dzięki któremu gminy, szczególnie te biedniejsze, których, no, mamy na pewno ponad 1000, a być może nawet więcej, będą w stanie zaabsorbować środki unijne. I przytoczyłem wyraźnie dwie kwoty, dwie liczby - 3,6 mld zł w rezerwie celowej i w tejże rezerwie jest tylko tylko 15 mln na tenże fundusz. A jak dowiedzieliśmy się dzisiaj na posiedzeniu komisji, na same wahania kursowe złotówki w stosunku do dolara jest zabezpieczone w tej rezerwie ponad 400 mln zł. Proszę państwa, ponad 400 mln zł. To czy te dodatkowe 85 mln zł, które należy znaleźć na ten fundusz, i uruchomić to w tych biedniejszych gminach, na przykład po to, żeby tam były miejsca pracy, to jest rzeczywiście aż tak dużo?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W związku z tym że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość-Rozwój-Praca” w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-326.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (druki nr 1960 i 2077).</u>
          <u xml:id="u-326.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Romana Jagielińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Europejskiej przedstawiam sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (druki nr 1960 i 2077). Przedmiotowa ustawa traktuje o dostosowaniu tego prawa do dyrektywy Unii Europejskiej 2001/37/EC, która określa potrzeby ograniczenia sprzedaży tytoniu osobom nieletnim, a także odpowiedniego oznakowania tytoniu, wyrobów tytoniowych, papierosów, na opakowaniach jednostkowych i również na opakowaniach zbiorowych w sposób bardzo widoczny, ostrzegający, że używanie tytoniu i wyrobów tytoniowych grozi utratą zdrowia, szkodzi zdrowiu, i dodatkowo informujący o zawartości w wyrobach tytoniowych m.in. substancji smolistych, nikotyny czy też tlenku węgla. W sytuacjach szczególnych ma być także umieszczone w każdym punkcie dystrybucji ostrzeżenie, że wyroby tytoniowe szkodzą zdrowiu. Główny problem w odniesieniu do tej ustawy polega na tym, jakie dajemy okresy przejściowe producentom, dystrybutorom i oczywiście detalistom na zastosowanie określonego oznakowania przy dystrybucji tytoniu i wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Dyrektywa implementowana w krajach Unii Europejskiej zazwyczaj miała okres przejściowy co najmniej 12-miesięczny co do produkcji, później w odniesieniu do możliwości wyprzedaży dodawano jeszcze 12 miesięcy, w obrocie hurtowym i detalicznym. Są kraje członkowskie Unii Europejskiej, które do dnia dzisiejszego nie mają jeszcze pełnej implementacji tejże ustawy.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">W czasie dyskusji w Komisji Europejskiej w trakcie pierwszego czytania czy także podczas posiedzeń podkomisji główny problemem była sprawa tych okresów przejściowych. Oczywiście przez producentów, także dystrybutorów i przedstawicieli sieci detalicznej wnoszone były protesty i uwagi związane z potrzebą wprowadzenia dłuższych okresów przejściowych. W przedłożeniu rządowym proponuje się wejście w życie przedmiotowej ustawy z dniem 1 maja 2004 r. i to w pełnym zakresie - i sprawa produkcji, i sprawa obrotu. I wtedy, kiedy ta ustawa wejdzie w życie, zostanie opublikowana, formalnie rzecz biorąc, ograniczamy możliwości przystosowania się przemysłu tytoniowego do nowych standardów. Jest to oczywiście spowodowane tym, że Wysoki Sejm otrzymał to przedłożenie rządowe zbyt późno.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Mogę stawiać tu ponownie pytanie, tak jak wielu mówców to podnosiło, co przeszkadzało temu, żeby rząd przedstawił to przedłożenie, nowelizację ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych w 2002 r., a nie w 2003 r.? Gdybyśmy wtedy podjęli te prace, moglibyśmy zastosować zgodnie z życzeniem i z wymogami przestawienie się producentów wyrobów tytoniowych, szczególnie tutaj chodzi o papierosy, do tych terminów. Sprawa przestawienia tej produkcji jest bardzo ważna. Podkreślę, że większość tych wyrobów tytoniowych musi mieć podwójne oznakowanie: na jednej stronie o powierzchni co najmniej 30% wielkości opakowania jednostkowego, na drugiej stronie - co najmniej 40% powierzchni opakowania jednostkowego. Jeśli to są opakowania zbiorcze, to jest określona powierzchnia, w centymetrach kwadratowych, tego ostrzeżenia o szkodliwości dla zdrowia czy też określona wielkość ostrzeżenia o szkodliwości dla zdrowia przy używaniu tytoniu i wyrobów tytoniowych we wszystkich punktach dystrybucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Podkomisja zaproponowała w głosowaniu - wszyscy posłowie, członkowie podkomisji opowiedzieli się za tym jednogłośnie - terminy zgodnie z zasadami działalności gospodarczej na tyle wydłużone, żeby i producenci, i dystrybutorzy - także wszędzie tam, gdzie jest prowadzona dystrybucja detaliczna - mogli przystosować się do wymogów tej ustawy bez narażania ich na zapłatę stosownych kar, które oczywiście są także przewidziane w tej nowelizacji. Wspomnę, że produkcja wyrobów tytoniowych według standardów, które dzisiaj są stosowane, może trwać jeszcze 8 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Po 8 miesiącach te wszystkie wyroby już muszą być produkowane według nowych zasad, z nowym oznakowaniem. Ponadto tam, gdzie w grę wchodzi import, też te warunki są zobowiązujące. Jeśli chodzi o ofertę w obrocie handlowym, te papierosy ze starym oznakowaniem i wyroby tytoniowe mogą być sprzedawane w okresie do 20 miesięcy od daty wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Jeśli chodzi o informację, którą muszą zamieszczać wszystkie punkty dystrybucji detalicznej, ta informacja sporządzona według starych zapisów - chodzi o powierzchnię ostrzegawczą - może funkcjonować w okresie do 12 miesięcy od daty wejścia w życie ustawy. Po upływie tego czasu musi już być sporządzona według nowych zasad.</u>
          <u xml:id="u-327.6" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Mamy ekspertyzę, a w zasadzie stanowisko Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, który w ostatnim akapicie stwierdza, że w zakresie przeze mnie wspomnianym, przede wszystkim co do wydłużenia okresu przejściowego w produkcji i w obrocie handlowym, ta ustawa nie jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Jeszcze raz przypominam początek mojego wystąpienia - żaden z krajów Unii Europejskiej w czasie zakładanym przez dyrektywę 2001/37/EC nie przystosował tego prawa, nie dokonał implementacji. Jeszcze raz przypominam, że są kraje w Unii Europejskiej, które tego prawa do dnia dzisiejszego nie przyswoiły. Prawdą jest, że są kraje przystępujące, które to już wdrożyły, ale są to kraje, które zdecydowanie wcześniej podjęły inicjatywę nowelizacyjną i zastosowały okresy przejściowe zaproponowane terminowo, tak jak przedłożenie w sprawozdaniu Komisji Europejskiej. Gdybyśmy przyjęli założenie, że te terminy mają być obligatoryjne według przedłożenia rządowego, to pamiętajmy, iż ekspertyzy wykazują nam ogromne straty w podatku akcyzowym i w podatku VAT z tytułu wstrzymania obrotu, a może też z powodu doprowadzenia do tego, że kosztem polskich producentów dystrybutorzy prowadziliby bardzo szeroki import z zewnątrz, żeby zaspokoić potrzeby rynkowe, gdyż z tego tylko tytułu, że nowelizujemy ustawę, palaczy w Polsce nie ubędzie. Są to straty nie tylko w dochodach budżetu - one będą także rzutować na poziom dochodów polskich producentów produktu tytoniowego, tytoniu, rolników, gdyż w tymże czasie może dochodzić do wyhamowania zakupu tego produktu.</u>
          <u xml:id="u-327.7" who="#PosełSprawozdawcaRomanJagieliński">Jeszcze raz wspominam o potrzebie takiego przystosowania prawa, żeby nie szkodziło to polskiej produkcji. W związku z tym w imieniu Komisji Europejskiej, która także jednogłośnie przyjęła te rozwiązania, chcę jednak zaproponować Wysokiej Izbie przyjęcie innych terminów przejściowych przystosowania producentów i handlowców do wdrożenia tej dyrektywy, żeby uniknąć strat finansowych. Wnoszę o uchwalenie przedmiotowej nowelizacji przez Wysoką Izbę. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Bogdan Derwich, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PosełBogdanDerwich">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Z upoważnienia Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawiam stanowisko klubu dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych przedstawionego przez Radę Ministrów w druku sejmowym nr 1960. Prezentowany projekt ma na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej. Dotychczasowe rygory nałożone na produkcję papierosów jako szczególnie niebezpiecznych dla zdrowia spowodowały znaczące zmniejszenie emisji substancji trujących i rakotwórczych. Wobec perspektywy przystąpienia Polski do Unii Europejskiej istnieje konieczność dostosowania się do nowych regulacji prawnych zawartych w poniższych dyrektywach: w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/37/WE z dnia 5 sierpnia 2001 r. w sprawie dostosowania ustaw, rozporządzeń i przepisów administracyjnych państw członkowskich dotyczących produkcji, prezentacji i sprzedaży wyrobów tytoniowych oraz w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/33/WE z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie dostosowania przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich związanych z reklamą i sponsorowaniem produktów tytoniowych. Generalnie proponowane zmiany mają na celu dalsze zmniejszenie toksyczności i właściwości uzależniających wyrobów tytoniowych, rozszerzenie zakresu nadzoru organów państwa nad wyrobami tytoniowymi wprowadzanymi na rynek i zmianę zasad etykietowania wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#PosełBogdanDerwich">Dwie regulacje wydają się szczególnie ważne w procesie ograniczania szkodliwości używania wyrobów tytoniowych. W art. 7b ustawy zakazuje się używania, stosowania oznaczeń oznaczeń typu light, które to oznaczenia sugerują, jakoby były wyroby tytoniowe mniej szkodliwe, natomiast w art. 6 wprowadza się upoważnienie do żądania odpowiedniego dokumentu od kupującego wyroby tytoniowe, jeśli jest podejrzenie, że kupujący jest niepełnoletni. Utrudnieniem dla producentów oraz dystrybutorów wyrobów tytoniowych mają być również nakazy dotyczące obowiązku informowania o zawartości normowanych substancji szkodliwych w dymie papierosowym, takich jak substancje smoliste, nikotyna, tlenek węgla. Oprócz wspomnianego wyżej obowiązku nakłada się na producentów obowiązek informowania ministra właściwego do spraw zdrowia o stosowanych w produkcji dodatkach - ich ilości, właściwościach, wpływie na zdrowie, a także powodach ich stosowania w wyrobach tytoniowych (odpowiednio w art. 8a i 8b).</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#PosełBogdanDerwich">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji Europejskiej prezentowane w druku nr 2077 jest prawie tożsame z przedłożeniem rządowym. Różnica pojawia się w art. 2 omawianej ustawy. W przedłożeniu rządowym terminem, do którego wyroby tytoniowe spełniające warunki określone w dotychczasowych przepisach mogą występować w obrocie handlowym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, jest dzień 30 kwietnia 2004 r. Wynika to z bezpośredniego wprowadzenia dyrektywy 2001/37/WE. Posłowie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przychylają się do propozycji zawartej w art. 2 sprawozdania Komisji Europejskiej z druku nr 2077. Terminy tam zaproponowane są realne i uwzględniają interes i budżetu państwa, i zainteresowanych krajowych producentów i handlowców. Ogranicza to również przewidywane koszty wdrożenia omawianej ustawy. Trwają także konsultacje techniczne w tej sprawie z Komisją Europejską i jest szansa, że problem zostanie rozwiązany według propozycji podobnych do proponowanych w omawianym projekcie ustawy (druk sejmowy nr 2077).</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#PosełBogdanDerwich">Reasumując, Klub Parlamentarny SLD będzie głosował za sprawozdaniem przedłożonym przez Komisję Europejską. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Stanisław Gorczyca, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PosełStanisławGorczyca">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska zaprezentować stanowisko odnoszące się do sprawozdania Komisji Europejskiej procedującej nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#PosełStanisławGorczyca">Akcesja naszego kraju do Unii Europejskiej pociąga za sobą konieczność dostosowania polskiego prawa, tak aby było ono zgodne z przepisami obowiązującymi w krajach „piętnastki”. Dyrektywa w sprawie ujednolicenia aktów prawnych, przepisów i decyzji administracyjnych państw członkowskich odnośnie do wytwarzania, prezentacji oraz sprzedaży wyrobów tytoniowych nakłada na państwa, które z dniem 1 maja 2004 r. staną się pełnoprawnymi członkami Unii Europejskiej, obowiązek implementacji przepisów obowiązujących już w krajach Wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#PosełStanisławGorczyca">Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, który został przygotowany w Ministerstwie Zdrowia, a dokładniej rzecz ujmując, w Głównym Inspektoracie Sanitarnym, wychodzi naprzeciw wymaganiom stawianym przez dyrektywę, dotyczącym wytwarzania, prezentacji oraz sprzedaży wyrobów tytoniowych. Zgodnie z zaleceniami wspomnianej dyrektywy zmianie ulegnie zawartość substancji smolistych, nikotyny, jak również to, co konsument dostrzega w pierwszej kolejności, tzn. wygląd paczek. Dotychczasowe dwa ostrzeżenia zdrowotne informujące o skutkach związanych z paleniem tytoniu zostaną zastąpione szesnastoma - dwoma drukowanymi z przodu paczki i czternastoma, które zostaną umieszczone po przeciwnej stronie. Ustawodawca zgodnie z zaleceniami dyrektywy nakazał usunięcie z opakowań wyrobów tytoniowych napisów, nazw, znaków towarowych oraz symboli i innych znaków sugerujących, że dany wyrób tytoniowy jest mniej szkodliwy niż inne. Dostosowanie produkcji i wyglądu opakowań do nowych wymagań i zgodnie z terminem zaproponowanym w przedłożeniu rządowym może przysporzyć najwięcej kłopotu producentom wyrobów tytoniowych działającym w Polsce. W trakcie obrad podkomisji nadzwyczajnej przedstawiciele przemysłu tytoniowego, którzy zostali zaproszeni za wiedzą i zgodą pana przewodniczącego Romana Jagielińskiego, zaprezentowali wysokiej podkomisji wszystkie zagrożenia wynikające z przyjęcia ustawy zgodnej z projektem rządowym.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#PosełStanisławGorczyca">Przemysł tytoniowy, co warte podkreślenia, nie jest przeciwny wprowadzeniu nowych, zgodnych z unijnym prawem ostrzeżeń zdrowotnych, ale zwracał wielokrotnie uwagę na negatywne skutki dla przemysłu (my podzielamy ten pogląd), budżetu państwa, zatrudnienia w regionie, jeżeli zostanie utrzymana data 30 kwietnia 2004 r., po której wyroby zgodne z obowiązującą obecnie ustawą nie będą mogły występować w obrocie handlowym na terytorium Rzeczypospolitej. Ponieważ firmy będą musiały znacznie ograniczyć produkcję wyrobów tytoniowych, to budżet państwa odczuje w sposób nagły i dotkliwy brak wpływów z akcyzy. Niniejsza podaż spowoduje natychmiastowe zwiększenie przemytu, co również nie pozostanie bez wpływu na budżet państwa, bowiem zwiększy się udział na rynku papierosów bez opłaconych polskich znaków akcyzy.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#PosełStanisławGorczyca">Proces przygotowania produktu i opakowania jest procesem czasochłonnym, złożonym i odbywa się w przypadku opakowań - to sprawdzałem - poza granicami kraju. W trakcie prac nad rządowym projektem ustawy przemysł tytoniowy informował stosowne organy o konieczności przyznania tak długich okresów na dostosowanie produktu, opakowań i „wyczyszczenie” z rynku starych opakowań. Postulowano 12 miesięcy na produkcję i kolejne 12 miesięcy na pozostawienie w obrocie handlowym. Rozwiązanie takie gwarantowało przemysłowi tytoniowemu właściwe przygotowanie się do wprowadzenia zmian zgodnych z dyrektywą i zostało zaaprobowane przez Główny Inspektorat Sanitarny. Pod koniec lipca bieżącego roku okazało się, że Komisja Europejska nie wyraziła zgody na to, aby wyroby niespełniające wymogów dyrektywy były obecne na rynku w Polsce po 30 kwietnia 2004 r., bowiem Polska nie wystąpiła o okresy przejściowe. Pytam z tego miejsca przedstawiciela rządu: Jak to się stało, że zaniedbali państwo tak ważną sprawę i że przez nieudolne działania pana lub pańskich urzędników narażono na straty przemysł, który zapewnia rocznie 8% wpływów z akcyzy do budżetu państwa? Czy prawdą jest to, co powiedział pan, panie ministrze, w wypowiedzi dla jednej z gazet (cytuję): Myśmy nie znali traktatu i nie wiedzieliśmy, że do okresów nie mamy prawa? To proszę mi odpowiedzieć: Kto zatem miał znać traktat akcesyjny, jeśli nie minister odpowiadający za implementację dyrektywy? Pytanie to w istocie retoryczne, ale konieczne do postawienia.</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#PosełStanisławGorczyca">Wróćmy jednak do meritum. Okres 24 miesięcy został skrócony do 9 miesięcy. Producenci wyrobów tytoniowych zadeklarowali, że są w stanie w ciągu 7 miesięcy, narażając się na znaczne straty, przygotować nowe opakowania, ale warunkiem byłoby uchwalenie ustawy we wrześniu, co obiecywało Ministerstwo Zdrowia. Procedura legislacyjna rządzi się jednak swoimi prawami i dopiero teraz, pod koniec października, odbywa się drugie czytanie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#PosełStanisławGorczyca">W czasie prac w podkomisji przedstawiciele przemysłu tytoniowego zwrócili uwagę na fakt, że dopiero po opublikowaniu tekstu ustawy w Dzienniku Ustaw mogą zacząć przygotowania do zmiany opakowań - wygląd paczki jest przecież ściśle określony w ustawie. Każda późniejsza zmiana pociągnie za sobą dodatkowe, tym razem zupełnie nieuzasadnione i niepotrzebne koszty. Na razie nie jesteśmy jeszcze w połowie procedury ustawodawczej, zatem nie ma możliwości, aby producenci wyrobów tytoniowych zdążyli z dostosowaniem opakowań i „wyczyszczeniem” rynku z produktów niezgodnych z zapisami dyrektywy do dnia akcesji Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#PosełStanisławGorczyca">Jak powiedziałem wcześniej, bezkompromisowe trwanie przy okresach przejściowych zaproponowanych przez stronę rządową przyniesie straty budżetowi państwa, producentom wyrobów tytoniowych oraz polskim plantatorom. Biorąc pod uwagę regularne wpływy z tytułu akcyzy odprowadzane przez producentów wyrobów tytoniowych do budżetu państwa, stabilność i zapewnienie warunków do prawidłowego rozwoju tego sektora gospodarki, Klub Poselski Platforma Obywatelska jest za przyjęciem sprawozdania Komisji Europejskiej w brzmieniu zaproponowanym przez wysoką komisję. Dziękuję bardzo. Przepraszam, panie marszałku, za przekroczenie czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Aleksander Szczygło, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PosełAleksanderSzczygło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chciałbym przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, co do którego Rada Ministrów zadeklarowała, że ma na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#PosełAleksanderSzczygło">W tym projekcie ustawy właściwie są dwie rzeczy, o których należy powiedzieć. Po pierwsze, jest niewątpliwie podniesienie standardów produkcji i ostrzegania przed paleniem i używaniem tytoniu, czyli zmiana sposobu informowania tych, którzy kupują wyroby tytoniowe, i zaostrzenie kryteriów dotyczących informacji zawartych na paczkach papierosów. Jest to zmiana niezwykle korzystna. Jest to zmiana korzystna o tyle, że tym, którzy chcą sięgnąć po papierosy czy po inne wyroby tytoniowe, daje większe szanse dowiedzenia się tego, że w następstwie to może grozić w pewnej przyszłości negatywnymi skutkami dla zdrowia palącego. I co do tego nikt z członków wcześniej komisji, później podkomisji nie miał wątpliwości. Druga sprawa istotna, ale chyba nie powinna ona wzbudzać specjalnego zdziwienia, to jest sposób przygotowania tego projektu ustawy przez rząd. Chodzi przede wszystkim o to, że rząd przygotował ten projekt ustawy zbyt późno, a co za tym idzie, czas dostosowania się producentów tytoniu do nowych wymogów został ograniczony do okresu, który z punktu widzenia funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa jest zbyt krótki. Podczas prac podkomisji przyjęliśmy rozwiązanie, później zatwierdzone przez Komisję Europejską, w myśl którego - chodzi o art. 2 tego projektu ustawy - te okresy zostały wydłużone. Chodzi o wydłużenie okresu produkcji wyrobów tytoniowych o zawartości poszczególnych substancji na dotychczasowym poziomie do 8 miesięcy od daty wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#PosełAleksanderSzczygło">W zakresie obrotu handlowego chodziło o wydłużenie okresu do 20 miesięcy od daty wejścia w życie ustawy, a w zakresie informacji, która miałaby być eksponowana w punktach sprzedaży wyrobów tytoniowych, do terminu nie dłuższego niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. A była szansa na to, ażeby ten projekt ustawy trafił wcześniej pod obrady parlamentu, po prostu był wcześniej przygotowany przez Radę Ministrów, i żeby tych okresów nie wydłużać. Każdy z nas zdaje sobie sprawę, o czym mówiłem na początku, że zapisy zawarte w dyrektywie Unii Europejskiej są do zaakceptowania bez jakichkolwiek zastrzeżeń. Ale zawsze w przypadku przygotowywania projektów aktów prawnych, czy to w postaci ustaw czy aktów wykonawczych, należy brać pod uwagę skutki ekonomiczne zarówno dla podmiotów, które funkcjonują w danej branży, jak i dla tych, którzy korzystają z wytworów tych podmiotów. W tym przypadku opieszałość, bagatelizowanie sprawy, niezdolność do szacunkowego określenia realnego okresu, jednym słowem, brak wyobraźni rządu kierowanego przez premiera Leszka Millera - nie pierwszy i chyba niestety nie ostatni to przypadek braku wyobraźni w pracach nad przystosowaniem polskiego prawa i w ogóle przystosowaniem Polski do wymogów związanych z akcesją Polski do Unii Europejskiej - wpłynęły na jakość projektu i spowodowały, że to opóźnienie musiało być zniwelowane. W parlamencie my, posłowie, senatorowie, nie możemy nie brać pod uwagę otoczenia, nie możemy nie brać pod uwagę tego, że przyjęcie takiego projektu ustawy niesie ze sobą wymagania w stosunku do tych, którzy produkują, pociąga za sobą czy może pociągnąć za sobą utratę kilkudziesięciu tysięcy miejsc pracy. Nie możemy zapominać o tym, szczególnie w obecnej sytuacji w Polsce, kiedy praca jest dobrem bardzo poszukiwanym, że takie zamrożenie, i to w odniesieniu do kilku regionów, w których produkuje się na przykład tytoń, byłoby rzeczą katastrofalną. W związku z tym propozycja, która została przyjęta przez podkomisję, a później zaakceptowana przez komisję, spotka się z poparciem Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, bo wszyscy podczas prac podkomisji, a później w trakcie podejmowania decyzji przez komisję wyszliśmy z założenia, że same przepisy co do zasady, te które wynikają z potrzeby implementacji prawa europejskiego do prawa polskiego, nie podlegają jakimkolwiek zastrzeżeniom. Chodzi przede wszystkim o czas i o tę niefrasobliwość, mówiąc delikatnie, rządu w sposobie przyjmowania prawa europejskiego do prawa polskiego, niefrasobliwość, która mogłaby się skończyć wieloma stratami zarówno na rynku pracy, jak i we wpływach do budżetu państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego zająć stanowisko wobec sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Dotychczasowe funkcjonowanie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych uchwalonej w 1995 r., a następnie dwukrotnie nowelizowanej wskazuje, że ochrona przed wymuszonym wdychaniem dymu tytoniowego spełnia oczekiwania społeczne i jest istotnym elementem polityki zdrowotnej w zapobieganiu najpoważniejszym zagrożeniom dla zdrowia społeczeństwa. Trzeba przyznać, że trafne, odpowiadające potrzebom ochrony zdrowia przepisy ustawy znalazły też uznanie Światowej Organizacji Zdrowia. Obecnie wobec perspektywy przystąpienia Polski do Unii i związanymi z tym warunkami funkcjonowania rynku tytoniowego, a także wobec nowych regulacji prawnych dyrektywy 2001/37 Parlamentu Europejskiego i Rady, a także dyrektywy 2003/33 z 2003 r. jest potrzeba dostosowania polskiego prawa do prawa unijnego.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#PosełStanisławKalemba">Proponowane zmiany koncentrują się na zmniejszeniu toksyczności i właściwości uzależniających wyrobów tytoniowych, rozszerzeniu zakresu nadzoru organów państwa nad wyrobami tytoniowymi wprowadzanymi na rynek i zmianach zasad etykietowania wyrobów tytoniowych. Nowe bardzo istotne dla ochrony zdrowia przepisy umożliwiają rozszerzenie kontroli i ograniczenie toksycznych, rakotwórczych i uzależniających właściwości wyrobów tytoniowych. I tak w art. 2 są zawarte określenia subwencji smolistych, nikotyny, tlenków węgla, dodatku. Bardzo cenne jest uzupełnienie ustawy w art. 6 o zapis, że w przypadku wątpliwości co do pełnoletności kupującego wyroby tytoniowe sprzedawca może zażądać okazania dokumentu potwierdzającego wiek kupującego. Następnie, po art. 7 dodaje się zapis, że zabrania się stosowania w procesie produkcji wyrobów tytoniowych dodatków zwiększających właściwości uzależniające od nikotyny, czego nie było w obecnej ustawie. Zabrania się też umieszczania na opakowaniach wyrobów tytoniowych napisów, nazw, znaków towarowych, symboli i innych znaków sugerujących, że dany wyrób jest mniej szkodliwy. Aktualny, cenny jest też zapis w art. 8 w pkt. 4 mówiący, że zabrania się reklamy i promocji wyrobów tytoniowych w środkach usług informatycznych. Ponadto po art. 8 dodaje się zapis, że producent lub importer wyrobów tytoniowych są zobowiązani do przedstawienia nie później niż do 31 grudnia każdego roku wykazu wszystkich dodatków i ich ilości używanych w danym roku do produkcji tych wyrobów, według marek i rodzajów. Ponadto minister właściwy do spraw zdrowia może zażądać od producenta lub importera wyrobów tytoniowych wykonania określonych badań w laboratoriach kontrolnych nawet innych składników aniżeli wymienione w ustawie na koszt importera lub producenta wyrobów tytoniowych. Art. 9 określa nowe zasady oznakowania zarówno wyrobów tytoniowych, jak i innych oprócz papierosów produktów tytoniowych, i odpowiednią powierzchnię tego oznakowania.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#PosełStanisławKalemba">Najważniejszą sprawą, o czym już tutaj była mowa, jest termin wprowadzenia w życie tych nowych treści. I słusznie po głębokiej merytorycznej analizie na wniosek posła Piotra Krutula i mój podkomisja przyjęła rozwiązanie, że można produkować obecne wyroby tytoniowe nie dłużej niż przez 8 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Ponadto wyroby tytoniowe spełniające wymagania wynikające z dotychczasowych przepisów mogą być oferowane w sprzedaży nie dłużej niż do 20 miesięcy. Biorąc pod uwagę nawet zastrzeżenia co do zgodności z przepisami dyrektyw Unii Europejskiej, uznajemy, że na pierwszym miejscu są dochody skarbu państwa, na drugim - miejsca pracy. Jak wykazano w ekspertyzie, w przypadku wprowadzenia tych rozwiązań straty do dnia uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej mogłyby kosztować skarb państwa nawet około 4 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#PosełStanisławKalemba">W związku z powyższym klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przedstawionym sprawozdaniem Komisji Europejskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Alicja Lis, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PosełAlicjaLis">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam przyjemność zaprezentować Wysokiemu Sejmowi stanowisko Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#PosełAlicjaLis">Proponowana ustawa z założenia dotyczy zdrowia. Czytając uzasadnienie projektu, zauważamy, że po wymienieniu szeregu czynników dotyczących zagadnienia jakoś dziwnie na ostatniej pozycji został umieszczony wpływ na zdrowie.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#PosełAlicjaLis">Istotą problemu związanego z paleniem tytoniu i wyrobów tytoniowych jest kwestia zdrowia człowieka. Dużo czynników je warunkuje, niemniej jednak palenie jest jak gdyby rozmyślnym skracaniem sobie życia, powoduje wiele chorób, jest niebezpieczne zwłaszcza dla dzieci i młodzieży. Projekt ustawy ma na celu ochronę zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ma dostosować prawo polskie do przepisów i wymogów unijnych zawartych w dyrektywie 2001/37/WE. Zakres tych zmian dotyczy produkcji, reklamy, oznaczania oraz sprzedaży wyrobów tytoniowych. W ramach tego producent musi dostosować się do stawianych wymogów, które dotyczą zawartości nikotyny, substancji smolistych, tlenku węgla, jak również innych składników, takich jak papier, klej, farba oraz substancje uzależniające. Jest to bardzo ważne zagadnienie.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#PosełAlicjaLis">Propozycja ustawy stanowi warunek dostosowania i zgodności prawa polskiego z prawem wspólnotowym, a także wiąże się z koniecznością wprowadzenia okresów przejściowych, które naruszają realizację przez stronę polską wymogów wymienianej dyrektywy 2001/37/WE. Określa ona, iż wszystkie przepisy ustawodawcze i akty wykonawcze miały być opracowane do września 2003. Odnosi się to do produkcji, prezentacji i sprzedaży wyrobów tytoniowych, zaś w przypadku wyrobów tytoniowych innych niż papierosy - do 30 września 2004 r. Traktat akcesyjny w zakresie wyrobów tytoniowych nie przewiduje żadnych odmiennych regulacji.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#PosełAlicjaLis">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszystkie czynniki, które dotyczą podniesienia jakości wyrobów tytoniowych, są bardzo istotnymi elementami uzgodnień i konsultacji wśród posłów, w komisji i ze środowiskiem producentów. Zastrzeżenia w dużej mierze dotyczą importerów jeśli nie bezpośrednio produktów tytoniowych, to surowców do ich produkcji. Chodzi tu o dbałość nie tylko o produkcję, ale też o oznakowanie wyrobów tytoniowych, jak gdyby zniechęcanie kupujących do używania tych wyrobów i ich szkodliwość dla zdrowia. Zakaz sprzedaży papierosów dzieciom, nieletnim jest działaniem chwalebnym, nie jestem jednak w stanie zrozumieć, dlaczego w wyniku tych działań i wprowadzania proponowanej zmiany miałyby lec w gruzach resztki naszej produkcji. Nasz przemysł tytoniowy nie będzie w stanie dostosować się do proponowanych wymogów unijnych. Rząd przeoczył, a może nie chciał wcześniej zaproponować ustawy, jaką dzisiaj przedkłada. Już jakiś czas temu wszystko, co polskie, stało się brzydkie, już dawno nie ma upraw tytoniu, zresztą nie tylko - ale to jest inna sprawa - bo również buraka, chmielu. Istniejąca produkcja jest dużo mniejsza i nie w pełni polska.</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#PosełAlicjaLis">Jeżeli Wysoki Sejm raczy uchwalić ustawę o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych w proponowanym brzmieniu i nie wprowadzi okresów potrzebnych do dostosowania produkcji papierosów i wyrobów tytoniowych, nasz klub parlamentarny nie poprze tej ustawy. Optujemy za wydłużonym okresem dostosowawczym, tym bardziej, iż są inne kraje w składzie Wspólnoty, które nie dokonały implementacji w tym zakresie. Wnosimy o zastosowanie i wynegocjowanie takich okresów, wtedy możemy poprzeć omawianą ustawę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Piotr Krutul, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PosełPiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#PosełPiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin chciałbym przedstawić stanowisko naszego klubu w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, zawartego w druku nr 1960 i w druku Komisji Europejskiej nr 2077.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#PosełPiotrKrutul">Na początku pragnę powiedzieć, że ustawa, jak mówiła większość posłów, jest spóźniona przynajmniej o rok. Na pierwszej stronie druku nr 1960 czytamy, że rząd zaproponował, aby nadać priorytet pracom nad projektem tej ustawy, tak aby jej przepisy mogły wejść w życie z dniem 1 października 2003 r. Widzimy już, że ten termin nie zostanie dotrzymany.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#PosełPiotrKrutul">Rzeczywiście, zgadzam się z moimi poprzednikami, że ta ustawa jest potrzebna i należy ją jak najszybciej wprowadzić, ale na początku mam pytanie do przedstawiciela rządu, do pana ministra: panie ministrze, jakie na dzień dzisiejszy jest stanowisko rządu, przy tej opinii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej do druku 2077, którą otrzymaliśmy? Czy rząd popiera przedłożenie sejmowej Komisji Europejskiej, która jednomyślnie, jak powiedział poseł sprawozdawca, zatwierdziła te zmiany i poprawki podkomisji, czy będzie się upierał, obstawał przy druku nr 1960? Jeżeli popiera podkomisję, tu mam pytanie dalej idące: Czy pan prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisze tę ustawę wbrew opinii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#PosełPiotrKrutul">Pragnę przypomnieć, że była ustawa o biopaliwach, która również uzyskała większość głosów na tej sali, bo tylko jeden klub głosował przeciwko, i pan Aleksander Kwaśniewski nie podpisał ustawy, bo była niezgodna z opinią Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, niezgodna z prawem wspólnotowym, unijnym. I teraz pytanie: Jeżeli ona jest tak potrzebna, ponieważ jest dyrektywa... Należy zadać pytanie: Czy dyrektywa jest obowiązująca dla naszego kraju, który jeszcze nie jest krajem członkowskim, bo dopiero będzie, jeżeli będzie, 1 maja 2004 r.? Czy jest to rozporządzenie, czy jest to dyrektywa, a jeżeli jest to dyrektywa, to z tego, co się orientujemy, i zgodnie z ekspertyzami, można jej nie przestrzegać, przynajmniej nie ma takiej konieczności. Jako przykład może służyć Luksemburg, który nie wprowadził w przewidzianym terminie, czyli do dnia 30 września 2002 r., przepisów wspomnianej dyrektywy. Przyjął dopiero odpowiednią regulację wewnętrzną z rocznym opóźnieniem i właściwy akt uchwalono 16 września. Zgodnie z art. 11 tego aktu papierosy niespełniające wymogów nowej regulacji mogą być produkowane do 30 września itd., itd. To było w Luksemburgu. Skoro Luksemburg, który jest państwem członkowskim, może nie stosować tej dyrektywy, to mam pytanie, dlaczego my tak gorliwie musimy ją stosować. Chyba, że chcemy jakby uwiarygodnić niedbalstwo czy wręcz bym powiedział... niedbalstwo negocjatorów negocjujących traktat akcesyjny, którzy przeoczyli to, zaniedbali. Już było to mówione z tej trybuny. Gdzie oni byli? Co oni teraz robią? Czy to nie było zaniedbanie?</u>
          <u xml:id="u-339.5" who="#PosełPiotrKrutul">Skoro mówimy na ten temat w duchu jednomyślności, konsensusu z uwagi na to, żeby chronić rodzime zakłady produkcji tytoniu, plantatorów tytoniu itd., to zadaję pytanie w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin: Czy będzie panować taka sama jednomyślność w obronie setek mleczarni, tysięcy zakładów mięsnych, które będą musiały upaść z dniem 1 maja 2004 r., bo Unia Europejska wymaga takich i takich dyrektyw lub rozporządzeń odnośnie do warunków fitosanitarnych, weterynaryjnych? Czas pokaże, zobaczymy, jak będzie.</u>
          <u xml:id="u-339.6" who="#PosełPiotrKrutul">I na zakończenie, panie marszałku, Wysoka Izbo, pragnę powiedzieć, że Unia Europejska w swojej dyrektywie proponuje właśnie uzupełniać tymi 14 ostrzeżeniami. Niektóre ostrzeżenia są bardzo dobre. W punkcie pierwszym: palacze umierają młodziej, w punkcie drugim: palenie zatyka tętnice i jest przyczyną ataków serca, potem: palenie powoduje śmierć na raka płuc, paląc podczas ciąży, szkodzisz swemu dziecku, punkt piąty: chrońcie dzieci, nie zmuszajcie ich do wdychania dymu, punkt szósty: lekarz lub farmaceuta pomogą ci rzucić palenie, punkt siódmy: ostrzeżenie - palenie silnie uzależnia, nie zaczynaj palić. Ale Unia Europejska proponuje nam dalej: rzucenie palenia zmniejsza ryzyko śmierci z powodu chorób serca i płuc. W punkcie dziewiątym ostrzeżeń Unia Europejska proponuje i zaleca: palenie może spowodować powolną i bolesną śmierć, w punkcie dziesiątym: pomożemy ci rzucić palenie - i jest podany telefon, adres itd. - skonsultuj się z lekarzem, farmaceutą, w punkcie jedenastym ostrzeżeń - już kończę, jeszcze tylko trzy ostrzeżenia - palenie może spowodować przepływ krwi i być przyczyną impotencji. Bardzo słusznie Unia Europejska to proponuje. W punkcie dwunastym: palenie powoduje starzenie się skóry, w punkcie trzynastym - trzynastka, być może pechowa - palenie może uszkodzić spermę i zmniejsza płodność, wreszcie w ostrzeżeniu czternastym: dym zawiera benzen, nitrozoaminę, formaldehyd i cyjanowodór.</u>
          <u xml:id="u-339.7" who="#PosełPiotrKrutul">To są ostrzeżenia Komisji Europejskiej dla nas jako dyrektywa, żebyśmy to stosowali i żeby było to na każdej paczce papierosów. Nie wiem, czy rzeczywiście rząd i parlament muszą to popierać. Skoro muszą, to ja mam pytanie: czy możemy jeszcze wnioskować, żeby po prostu cokolwiek zmieniać? Żeby nie przedłużać, bo ja obiecałem, że nie będę wnosił poprawek, które mam przygotowane, by nie być właśnie gołosłownym, chcę przed ewentualnym złożeniem prosić pana ministra jeszcze raz o stanowisko rządu do tego projektu: czy rząd popiera ustalenie sejmowej Komisji Europejskiej z druku nr 2077, czy stanowisko rządowe z druku nr 1960? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-339.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Barbara Błońska-Fajfrowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypadł mi w udziale zaszczyt zaprezentowania stanowiska Klubu Parlamentarnego Unii Pracy dotyczącego sprawozdania Komisji Europejskiej o projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, przedstawionego w druku sejmowym nr 2077.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Polskie prawo, chroniące obecnie obywateli przed wymuszanym niegdyś wdychaniem dymu tytoniowego, zwanym biernym paleniem, a także kontrolujące jakość wyrobów tytoniowych i reklamę wyrobów tytoniowych, było uważane przez Światową Organizację Zdrowia za dobre, było też poważane w Unii Europejskiej, jednak nasza uchwalona w roku 1995 ustawa wymaga obecnie dostosowania do współczesności, w tym do zapisów dyrektyw Parlamentu Europejskiego z lat 2001 i 2003.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Dostosowanie naszych przepisów do dyrektywy 37 z 2001 r. i 33 z 2003 r. ma w zamyśle ochronę zdrowia nie tylko konsumentów tytoniu, ale całego społeczeństwa. Drogą do celu jest: zwiększenie rygorów nałożonych na produkcję papierosów, przez co zmniejszy się narażenie obywateli na substancje trujące, rakotwórcze i uzależniające, zobligowanie producentów do podawania zawartości substancji szkodliwych, zakaz informacji sugerujących mniejszą szkodliwość wyrobów tytoniowych, drukowanie widocznych ostrzeżeń na opakowaniach zgodnie z dyrektywą 37, umożliwienie realizacji zakazu sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom niepełnoletnim poprzez upoważnienie sprzedawców do żądania okazywania dokumentów i wreszcie rozszerzenie zakazu reklamy wyrobów tytoniowych obejmujące środki informatyczne.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Mamy nadzieję, że przepisy ujęte w omawianym projekcie wesprą działania kształtujące model zdrowego życia, model życia minimalizujący możliwość utraty zdrowia powodowanej używaniem tytoniu, co jest szczególnie ważne dla młodego pokolenia Polaków.</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Niepokój Unii Pracy budzi art. 2, który w sprawozdaniu komisji przyjął postać zapisu niezgodnego z prawem Unii Europejskiej. Staramy się zrozumieć argumenty przemysłu tytoniowego, jednak przesunięcie terminu wejścia w życie rygorów dyrektyw 37 i 33 są niczym innym jak przesunięciem w czasie ochrony zdrowia naszych obywateli przed skutkami działania liberalnie produkowanych wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-341.5" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Klub Parlamentarny Unii Pracy z całą pewnością poprze zapisy art. 1 i art. 3 przedstawione w sprawozdaniu komisji, jednak raczej opowie się za treścią art. 2 przedstawioną w przedłożeniu rządowym. Postanowienia art. 2 w formie przedstawionej w sprawozdaniu Komisji Europejskiej naszego Sejmu nie tylko są niezgodne z prawem Unii Europejskiej, ale także zdają się preferować wydłużony czas obecności nielegalnych wyrobów tytoniowych na naszym rynku, w sumie nie chroniąc polskiego przemysłu tytoniowego.</u>
          <u xml:id="u-341.6" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Oczywiście zawsze jest pytanie, czy przemysł tytoniowy zdąży przystosować się do tych przepisów. W przeszłości dał już dowody, że jest możliwe szybkie przystosowanie. Wydaje się nawet, że konieczność energicznych działań powinna raczej przemawiać za utrzymaniem miejsc pracy w przemyśle tytoniowym niż za utratą tych miejsc, co wieszczył któryś z moich przedmówców. Zdecydowanie w gorszej sytuacji znajdzie się konkurencja legalnych producentów, ale tym chyba legalni producenci specjalnie się nie zmartwią.</u>
          <u xml:id="u-341.7" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Wydaje mi się, że jest jeszcze kilka spraw do przemyślenia, ale żeby był pozostawiony czas na myślenie, ja nie będę tak subtelna jak mój przedmówca, tylko wniosę poprawkę mówiącą o powrocie do zapisu z projektu rządowego, tak aby mogła być ona rozważona. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Andrzej Wojtyła, Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PosełAndrzejWojtyła">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#PosełAndrzejWojtyła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zabrać głos w imieniu Koła Parlamentarnego SKL i ustosunkować się do sprawozdania Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#PosełAndrzejWojtyła">Chciałbym podkreślić, że ustawa ta traktuje o ochronie zdrowia przed następstwami wyrobów tytoniowych, a nie o ochronie producentów uprawiających tytoń. Jest to ustawa właśnie w tym celu uchwalona i dwukrotnie po 1995 r. nowelizowana, ostatnio w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#PosełAndrzejWojtyła">Chciałbym również podkreślić, że skutki zdrowotne związane z leczeniem chorób odtytoniowych kosztują budżet państwa ponad 2% PKB, a dochody budżetu państwa z tytułu sprzedawania wyrobów tytoniowych czy uprawy są kilkakrotnie niższe. Powinniśmy na tę ustawę patrzeć właśnie pod kątem negatywnych skutków zdrowotnych, jakie niesie ze sobą używanie wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#PosełAndrzejWojtyła">Ustawa ta była, jak już mówiłem, dwukrotnie nowelizowana, ostatnio w 1999 r. Nie tylko dowodzi ona, że reguły, jakie nią wprowadzono, chronią społeczeństwo przed negatywnymi skutkami używania tych wyrobów, ale także że rozwiązania te uzyskały akceptację społeczną i spełniły oczekiwania Polaków w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-343.5" who="#PosełAndrzejWojtyła">Dzięki podejmowanym działaniom od początku lat 90. społeczeństwo polskie coraz mniej pali. Według badań epidemiologicznych, które w sposób ciągły prowadzi się w instytucie onkologii, obecnie codziennie pali 38% mężczyzn wobec 53% w 1999 r. - jest to ogromny spadek. Jeżeli chodzi o kobiety, to utrzymuje się to mniej więcej na poziomie 25%. W tym zakresie sytuacja jest stabilna, co jest oczywiście również sukcesem. Te działania zaowocowały zahamowaniem od połowy lat 90. umieralności z powodu nowotworów tchawicy i płuc oraz spadkiem współczynnika umieralności od mniej więcej 1997 r. Jak twierdzą eksperci, ustawa i wszelkie działania jeszcze przed uchwaleniem tej ustawy, głównie działania rządu i Ministerstwa Zdrowia, miały również wpływ na zahamowanie współczynników zgonu z powodu innych chorób, które są chorobami odtytoniowymi. Chodzi o choroby układu sercowo-naczyniowego, których spadek w ostatnich latach również obserwujemy. Nasza polska ustawa, tzw. tytoniowa, jest uznawana na świecie - co podkreśliła już pani przewodnicząca Błońska-Fajfrowska - za jedną z najnowocześniejszych i najlepiej, kompleksowo regulujących problemy palenia tytoniu. Nowelizacja, nad którą w dniu dzisiejszym dyskutujemy, ma na celu dostosowanie przepisów do nowych przepisów i regulacji prawnych, jakie wprowadziła dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady uchwalona w 2001 r., a także dyrektywa z 2003 r. Te uregulowania, zostały wprowadzone po 1999 r., czyli po ostatniej nowelizacji polskiej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-343.6" who="#PosełAndrzejWojtyła">Zmiany, które są proponowane w nowelizacji, nad którą dzisiaj dyskutujemy, dotyczą problemu zmniejszenia toksyczności właściwości uzależniających wyrobów tytoniowych, rozszerzenia zakresu nadzoru państwa nad wprowadzanymi na rynek wyrobami tytoniowymi oraz etykietowania tych wyrobów. Na przykład art. 7a ma umożliwić ograniczenie substancji toksycznych uzależniających, kontrolę właściwości wyrobów tytoniowych. Obserwuje się bowiem ukryte praktyki służące uzależnieniu konsumentów od tytoniu poprzez stosowanie dodatków zwiększających uzależnienie, o czym mówi się w uzasadnieniu do nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-343.7" who="#PosełAndrzejWojtyła">Jest to naszym zdaniem godne poparcia, jak również popieramy rozszerzenie kontroli wyrobów tytoniowych dotyczącej poziomu i obecności tlenku węgla, substancji, która ma negatywny, szkodliwy wpływ przede wszystkim na układ krążenia. Słuszne jest naszym zdaniem również kontrolowanie innych, dodatkowych substancji dodawanych w różnych celach do wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-343.8" who="#PosełAndrzejWojtyła">Bardzo ważna jest regulacja zawierająca zapis zabraniający umieszczania na opakowaniach zapisów sugerujących, że dany rodzaj papierosów ma mniej szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka, a takie praktyki były i są stosowane. Powszechnie są kupowane przez konsumentów papierosy, na opakowaniach których znajdują się z napisy: light i super light. Napisy te mogą sugerować konsumentowi, i sugerują, że palacz kupuje paczkę papierosów mniej szkodliwych dla zdrowia. Jest to oczywista nieprawda, bo na przykład ilość substancji smolistych jest taka sama i tak samo szkodliwa dla zdrowia jak w przypadku papierosów nieoznaczonych tymi napisami.</u>
          <u xml:id="u-343.9" who="#PosełAndrzejWojtyła">Popieramy również rozwiązania rozszerzające zakaz reklamy wyrobów tytoniowych na nowe środki komunikowania się, w tym za pomocą Internetu.</u>
          <u xml:id="u-343.10" who="#PosełAndrzejWojtyła">Komitet Integracji Europejskiej ma zastrzeżenia do zapisów określających termin wejścia w życie omawianych dziś przepisów. Uważamy, że należy zastanowić się nad terminami 18 i 20 miesięcy, tym bardziej że są one niezgodne z regulacjami unijnymi i mogą spowodować to, iż prezydent może takich rozwiązań nie podpisać. Również ze względów zdrowotnych te okresy, naszym zdaniem, powinny być krótsze, chociaż skoro Komisja Europejska głosowała jednogłośnie za tymi zmianami, to SKL nie będzie z tego powodu zgłaszał żadnych poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-343.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pytania.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Małgorzata Stryjska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PosełMałgorzataStryjska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Wysłuchałam wszystkich wystąpień. I tylko pani poseł Błońska-Fajfrowska i pan poseł Wojtyła w wystąpieniach wskazali, że cenią bardziej zdrowie od palenia papierosów. Tylko oni mówili, że ważniejsze jest, żeby papierosy były mniej toksyczne, by zawierały mniej dwutlenku węgla, mniej tytoniu, mniej substancji smolistych, żeby nie zawierały substancji powodujących szybsze uzależnienie. Ci posłowie nie są jednak członkami Komisji Europejskiej, więc mam pytanie do pana posła z Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#PosełMałgorzataStryjska">Co przekonało wszystkich posłów z Komisji Europejskiej - bo głosowali jednogłośnie - że należy wydłużyć okres produkowania gorszych papierosów, tych, które będą szybciej powodowały uzależnianie, że będą te papierosy dłużej sprzedawane? Jestem lekarzem i pytam jako lekarz, bo pan poseł Krutul z Ligi Rodzin Polskich podśmiewał się, bo widocznie nie widział osób umierających na raka płuc, nie widział osób, którym amputowano nogi z powodu palenia tytoniu. A pan tu opowiada, jakie to mogą być, podśmiewając się, szkodliwości palenia tytoniu. Te szkodliwości na pewno są.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Pani nie słyszała.)</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#PosełMałgorzataStryjska">Słyszałam dobrze.</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#PosełMałgorzataStryjska">Każdego dnia 500 młodych ludzi - młodych i bardzo młodych - zaczyna palenie tytoniu. Jeżeli zaczyna palenie tytoniu gorszego gatunku, takiego, który powoduje szybsze uzależnienie, to 500 młodych ludzi każdego dnia szybciej wejdzie w nałóg i szybciej te osoby będą chorować.</u>
          <u xml:id="u-345.5" who="#PosełMałgorzataStryjska">Nie wiem, jak pan poseł Kalemba wyliczył, że budżet państwa, jeżeli nie będzie okresów przejściowych, straci 4 mld zł. Gdzie są te 4 mld zł? Nie wiem, jak obliczona jest kwota 4 mld zł, ale wiem, że palenie złych papierosów rok dłużej oznacza, że jest ileś wdów, sierot, ciężko chorych ludzi, inwalidów więcej. Czy warte to jest tego? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-345.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Wiesław Woda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Rząd, przedkładając projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, miał na celu dostosowanie tych przepisów do prawa unijnego. Tymczasem w poprawce 9. mówi się, że podlega - zamiast grzywnie do 50 tys. zł - grzywnie do 200 tys. zł. Czy wobec tego kary również dostosowujemy do wymogów Unii Europejskiej? To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#PosełWiesławWoda">Po drugie, ograniczono się właściwie do produkcji, reklamy sprzedaży, natomiast zupełnie pominięto aspekt dostosowania polskiego prawa, jeśli chodzi o palenie papierosów. Mam na myśli szczególnie palenie w miejscach publicznych. Ponieważ w życiu nie zapaliłem papierosa, dlatego bardzo mnie takie sytuacje rażą. Na przykład chcę kupić bilet i jechać w przedziale dla niepalących, a są bilety tylko w przedziałach dla palących. Czy wobec tego można powiedzieć, że polskie prawo jest zgodne z prawem unijnym, które jest o wiele bardziej restrykcyjne, jeżeli chodzi o aspekt palenia papierosów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Andrzej Wojtyła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PosełAndrzejWojtyła">Chciałbym zapytać posła sprawozdawcę, ponieważ w uzasadnieniu do ustawy mówi się o tzw. praktykach służących szybszemu uzależnianiu konsumentów wyrobów tytoniowych niż by to wynikało ze znanej i normowanej zawartości nikotyny, czyli naturalnego składnika tytoniu, jakie to są dodatki zwiększające uzależniające działanie nikotyny, które obecnie stosuje się i dodaje do wyrobów tytoniowych, czyli papierosów?</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ciekawe, skąd on to wie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PosełStanisławKalemba">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pierwsze pytanie. Dlaczego rząd tak późno złożył ten projekt? W związku z tym jest niezgodność z dyrektywą Unii Europejskiej. Skoro jednak rozsądniejsze rozwiązanie znalazło się w sprawozdaniu, panie ministrze, to czy rząd podejmie ewentualnie rozmowy co do tego, jak łagodnie wyjść z tego sporu?</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#PosełStanisławKalemba">Panie ministrze, na pewno zna pan stanowisko Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych. Zawiera ono wycenę ewentualnych strat. Odnośnie do pytania pani poseł Stryjskiej - ja nie palę, czyli nie mam tego problemu, ale gdyby nie został ustalony termin, to, na tym rzecz polega, papierosy będą pochodziły z przemytu. Będą się truli tymi papierosami, ale nie wpłynie do budżetu z tytułu akcyzy 2,5 mld zł. Tak wynika z ekspertyzy. Operacja wykupu papierosów wskutek tego, że nie będą odpowiednio oznakowane, to jest 1,2 mld. Ale oczywiście jesteśmy zgodni co do tego, że najlepiej, żeby papierosów w ogóle nie palono. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana Seweryna Jurgielańca, zastępcę głównego inspektora sanitarnego.</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraSanitarnegoSewerynJurgielaniec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym na wstępie, jeżeli państwo pozwolą, podziękować posłom, którzy zabierali dzisiaj głos z tej trybuny, za wysoką ocenę treści merytorycznej ustawy, bo tak to wyglądało z tego, co państwo byliście łaskawi mówić. A więc jest to poważne traktowanie prawa europejskiego przez rząd polski.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraSanitarnegoSewerynJurgielaniec">Jeśli chodzi o pytanie o okresy przejściowe, które padło na tej sali, chciałbym powiedzieć, że nie zostały wykorzystane momenty rozmów na temat okresów przejściowych w roku 2000 i w związku z tym dzisiaj jest taka, a nie inna sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraSanitarnegoSewerynJurgielaniec">Ponadto chciałbym powiedzieć, że prace nad nowelizacją ustawy, które przebiegały w zespole, w skład którego weszli wszyscy przedstawiciele przemysłu tytoniowego, były bardzo trudne. Tu między innymi pan poseł Krutul wymieniał wszystkie ostrzeżenia, a jest ich 14. Podczas dyskusji było wiele sporów, trwała ona bardzo długo. Proponowaliśmy, żeby były tylko 4 ostrzeżenia dodatkowe, przemysł tytoniowy wychodził z założenia, że 14.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraSanitarnegoSewerynJurgielaniec">W związku z tym rodzi się pytanie, czy dyrektywa jest prawem w Polsce, i pozwolę sobie odpowiedzieć, panie pośle, że dyrektywy nie są prawem. Dyrektywa jest drogowskazem do realizacji pewnych określonych celów, natomiast nie stanowi ona prawa. W związku z tym, jeżeli chodzi o dyrektywę, nie w każdym momencie musi być respektowana, a w związku z tym ta kara, którą myśmy zmienili z 50 tys. na 250 tys., była nieadekwatna.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraSanitarnegoSewerynJurgielaniec">Państwo wiecie doskonale, że są 3 branże, które dają największe dochody: branża farmaceutyczna, właśnie branża tytoniowa, branża alkoholowa. W związku z tym w tak bardzo ważnej kwestii, jaką jest zdrowie, niedotrzymanie pewnych określonych warunków powinno skutkować wysokimi karami, takimi, jakie by odstraszały producentów od niestosowania się do zapisów ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraSanitarnegoSewerynJurgielaniec">Czy pan prezydent podpisze, jeżeli się okaże, że Sejm uchwali ustawę w takim kształcie, jaki zaproponowała Komisja Prawa Europejskiego, oczywiście odpowiedzieć nie potrafię. Natomiast jeszcze raz tylko przypominam, że dyrektywa prawem w Polsce nie jest.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#ZastępcaGłównegoInspektoraSanitarnegoSewerynJurgielaniec">Proszę państwa, chciałbym wreszcie przytoczyć to, co na pewno większość z państwa czytała czy miała przed sobą, mianowicie opinię Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, podpisaną przez panią Danutę Hübner. W pewnym akapicie czytamy: Problem związany z postulatami przemysłu dotyczącymi konieczności wprowadzenia do ustawy okresów przejściowych naruszających zobowiązujące stronę polską terminy realizacji wymogów dyrektywy został już formalnie przedstawiony Komisji Europejskiej w trakcie posiedzenia Komitetu Stowarzyszenia w Warszawie w dniu 19 września oraz w czasie konsultacji dotyczących stanu dostosowania Polski do wymogów Unii Europejskiej w kontekście raportu monitorującego. W dniu 25 września 2003 r. komisja zaakceptowała również propozycję strony polskiej dotyczącą konsultacji w tej sprawie. Ponieważ jednak podjęcie rozmów nie stanowi określonego prawa, w związku z tym oczywiście stanowisko rządu jest takie, jakie było w brzmieniu propozycji ustawy, która została przedłożona Komisji Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Roman Jagieliński, sprawozdawca komisji.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Koniec z papierosami).</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem z tą ustawą polega na tym, że zabierają głos przede wszystkim ci, którzy nie palą. Z tego względu my tych dolegliwości w większości przypadków nie znamy. Konsultowaliśmy tę ustawę też z tymi, którzy palą, i jednoznacznie wynika, że nie zmieni ona jakości papierosów. Te, które są z tytoniów ciemnych, będą z tytoniów ciemnych, te, które są dzisiaj określane jako lekkie, czyli o mniejszej zawartości nikotyny, substancji smolistych, też będą papierosami, tylko już będzie kategoryzacja. Zresztą to będzie rozstrzygane w ustawie o akcyzie, będą tańsze, średnio drogie i drogie. Nie będzie już tych lekkich, żeby nie wprowadzać w błąd palących, by nie sądzili, że jeśli palą papierosy lekkie, to mniej nikotyny będą połykali.</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Ta ustawa nawet szerzej podchodzi do palenia tytoniu, dlatego że obecnie możemy stwierdzić, że w Polsce pewnie papierosy są na tyle tanie, że rzadko się spotyka palacza, który robi skręta. W zachodniej Europie, gdzie bywałem kiedyś i bywam, robienie skrętów ze specjalnych bibułek, przy dużej umiejętności manualnej palacza i dobrym ślinieniu, jest jednak - nie wiem, czy ze względu na smak tego tytoniu - bardzo popularne. Ponoć to doprowadza do tego, że tytoń, relatywnie do masy, ma wtedy mniejszą zawartość podatku akcyzowego i podatku VAT, w związku z tym jest tańszy w użytkowaniu.</u>
          <u xml:id="u-354.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Ta ustawa mówi tylko o procedurach wdrożenia i ostrzegania w bardziej wyraźny sposób każdego palącego, że palenie tytoniu jest szkodliwe. Odnosi się ona do tego, że ostrzeżenia, które dzisiaj są umieszczane w reklamach tytoniu, muszą być większe. Uwzględnia to również takie sytuacje: Jeśli ktoś ma wadę wzroku, to na pewno małego zapisu na powierzchni 20% opakowania nie zauważy, ale na powierzchni 30% opakowania czy 40% albo 12,5 cm2 już pewnie zauważy. Ta ustawa kwestię wielkości ostrzeżenia rozstrzyga.</u>
          <u xml:id="u-354.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Czy się coś zmieni, jeśli przedłużymy proponowany przez rząd termin (1 maja 2005 r.), od którego pełna dyrektywa musi być już implementowana w prawie polskim. Według mnie, jeśli chodzi o wpływ na zdrowotność, będą to znikome skutki, dlatego że palący i tak będą palić, niezależnie od tego, jakie jest ostrzeżenie. To raczej polega na przystosowaniu wewnętrznym.</u>
          <u xml:id="u-354.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dzisiaj proponowałbym Wysokiej Izbie rozważenie tego, żeby jednak możliwie szybko uchwalić tę ustawę, by jak najszybciej weszła w życie, bo to będzie skutkować tym, że jak najszybciej będą stosowane w praktyce te nowe propozycje co do reklamowania i ostrzegania - przede wszystkim ostrzegania - o szkodliwości palenia produktów tytoniowych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-354.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">A, jeszcze... Przepraszam bardzo, jeszcze kwestia dodatków. Jest zakaz stosowania dodatków, które wpływają na przyspieszenie uzależniania się od używania tytoniu. Ta ustawa o tym rozstrzyga. Moim zdaniem powinniśmy czytać ustawę matkę, czyli tę, która jest nowelizowana. Dodatki nie mogą być stosowane. Dodany może być filtr, papier czy bibułka, bo tak to się inaczej nazywa, ale nie można stosować takich dodatków, które pogarszają jakość organoleptyczną samego produktu tytoniowego, no i nie można stosować szczególnie takich, które by przyspieszały uzależnianie się od używania tytoniu. Dlatego każdy producent po wdrożeniu tej ustawy będzie musiał co roku składać odpowiednie informacje, na podstawie których główny inspektor sanitarny na polecenie ministra zdrowia będzie badał wszystko to, co jest używane do palenia tytoniu. Zgodnie z tą informacją, którą uzyskałem, mogę jednoznacznie panu posłowi oświadczyć, że stosowanie jakichkolwiek dodatków przyspieszających uzależnienie jest w Polsce wykluczone. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Andrzej, nic więcej ci nie odpowiem.)</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Wojtyła: To po co piszecie uzasadnienie?)</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-355.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poprawki zgłoszone w czasie dyskusji zostały wycofane.</u>
          <u xml:id="u-355.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-355.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie felczera (druki nr 2017 i 2100).</u>
          <u xml:id="u-355.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Władysława Szkopa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PosełSprawozdawcaWładysławSzkop">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej sprawozdanie komisji zawarte w druku nr 2100 o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie felczera.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#PosełSprawozdawcaWładysławSzkop">Senat przedstawił w swojej uchwale 17 poprawek. Komisja proponuje trzy poprawki odrzucić, a pozostałe przyjąć. Czuję się jednak w obowiązku poinformować Wysoką Izbę o pewnym problemie, który się pojawił, a który ma naturę czysto legislacyjną. Otóż prace nad tą ustawą trwały od lutego do października 2003 r., w czasie, kiedy jeszcze obowiązywało porozumienie, konwencja praska, określająca prawo czy wręcz obowiązek uznania posiadanych kwalifikacji zawodowych i edukacyjnych w Rzeczypospolitej przez strony tej konwencji. W pracach i Sejmu, i Senatu niezwykle kłopotliwe było dostosowanie prawa z uwzględnieniem tej konwencji. Tak się niestety stało - dla sprawy bardzo korzystnie, dla legislacji niekoniecznie - że konwencja została przez Sejm i Senat Rzeczypospolitej uchylona przed kilkoma tygodniami. Procedura legislacyjna była jednak na tyle zaawansowana, że nie sposób było z pewnych kwestii w ogóle w tej procedurze zrezygnować i nie sposób było z tych regulacji prawnych się wycofać. Dla funkcjonowania systemu nie mają one istotnego znaczenia, ale czynią w niektórych miejscach te zapisy niekoniecznie przejrzyste, nie do końca zrozumiałe. Ci, którzy będą je realizowali, a głównym realizatorem będzie minister zdrowia i Naczelna Rada Lekarska, biorą na siebie cały szereg zobowiązań i obowiązków, jeśli chodzi o dopuszczanie do wykonywania zawodu i kontroli zawodu, i mają tego świadomość, a minister zdrowia już przygotowuje uzupełnienie tej nowelizacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Irena Maria Nowacka, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej poinformować Wysoką Izbę o stanowisku klubu wobec przedstawionego przez Komisję Zdrowia sprawozdania o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie felczera (druki nr 2017 i 2100). Senat do przedłożonej mu ustawy wniósł 17 poprawek. Poprawki nr 1, 2 i 17, głosowane łącznie, komisja zaopiniowała pozytywnie, upraszczają one bowiem potwierdzanie kwalifikacji zawodowych. Dają one w tym wypadku delegację ministrowi zdrowia. Klub SLD będzie głosował zgodnie z propozycją komisji. Poprawki nr 3 i 4 klub SLD zgodnie z zaleceniem komisji odrzuci. Wbrew stanowisku komisji poprzemy poprawkę nr 5. Poprawkę nr 6 poprzemy, albowiem proponowany zapis utrzyma miejsca pracy i umożliwi wykonywanie zawodu obecnie pracującym felczerom. Poprawka nr 7 ma charakter porządkujący i klub SLD ją poprze. Poprawka nr 8 dostosowuje ustawę do prawa unijnego, więc też ją poprzemy. Poprawki nr 9, 10, 11, 12 i 14 - razem głosowane - uzyskają naszą akceptację. Poprzemy też poprawki nr 13 i 15. Poprawka nr 16, która doprecyzowuje termin wydania przez ministra zdrowia stosownych rozporządzeń, zostanie przez nas zaakceptowana i będziemy głosowali za jej przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Tomasz Tomczykiewicz, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o zawodzie felczera wreszcie dobiegają końca. Gdy rok temu Sejm zajął się tym tematem, nie przypuszczaliśmy, że będziemy pracować tak długo i tak intensywnie, bo przecież ustawa dotyczy niewielkiej grupy osób pracujących w zawodzie felczera, w zawodzie, w którym kształcenie zakończono w latach 60. Celem naszej pracy było dostosowanie przepisów dotyczących wykonywania zawodu felczera do współczesnych wymogów stawianych zawodom medycznym, wymogów, które zmierzają do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentom korzystającym z usług medycznych świadczonych przez felczerów. Kolejnym celem było wprowadzenie spójnych z prawem Unii Europejskiej przepisów dotyczących dostępu do wykonywania tego zawodu. Członkowie komisji uznali również, że w związku z nadmiarem lekarzy otwieranie rynku dla felczerów nie jest uzasadnione. Takie zagrożenie istnieje, gdyż nadal kształci się w tym zawodzie osoby w krajach, które wkrótce razem z Polską znajdą się w Unii Europejskiej. Czy nam się to udało, zweryfikuje życie.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Próbowaliśmy również zamiast nowelizacji ustawy przygotować nową ustawę, ale nie spodobało się to pani minister, będziemy mieć zatem dwie ustawy: tę z 1950 r. oraz nowelizację, a na tym, jak słyszymy, nie koniec, bo już wkrótce będziemy prawdopodobnie pracować nad kolejną nowelizacją.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat przedstawił już 17 poprawek. Część z nich usuwa zbędny szczebel podejmowania decyzji administracyjnych w zakresie przyznawania prawa wykonywania zawodu felczera, co jest oczywiście słuszne. Kolejne poprawki wypełniają luki w ustawie w zakresie trybu rozstrzygania przez Naczelną Radę Lekarską w indywidualnych sprawach i je także popieramy. Część poprawek doprecyzowuje przepisy. Większość poprawek uznaliśmy za zasadne, dlatego też klub Platformy Obywatelskiej poprze je w głosowaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Bolesław Piecha, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PosełBolesławPiecha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość pragnę przedstawić stanowisko w sprawie uchwały Senatu z 19 września 2003 r. o zmianie ustawy o zawodzie felczera.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#PosełBolesławPiecha">Na początku swojego wystąpienia chciałby podzielić się z Wysoką Izbą pewną dygresją. Otóż, omawiana dzisiaj przez nas ustawa o zmianie ustawy o zawodzie felczera jest, jeżeli chodzi o jej znaczenie ustrojowe, ustawą poboczną, mniej ważną, można powiedzieć, drobiazgiem albo marginesem prac sejmowych. Dotyczy ona bowiem w odbiorze społecznym, a śmiem twierdzić i przeważającej liczby posłów, przedmiotu być może niewartego zainteresowania, bo - tak jak wspomniałem - dotyczy ona niewielkiej, 300-osobowej grupy obywateli polskich, z tego niespełna 140 czynnych zawodowo felczerów.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#PosełBolesławPiecha">Wszyscy ci ludzie pełniący swego czasu sumiennie i rzetelnie wysoko oceniany zawód, którego przesłaniem było niesienie pomocy medycznej potrzebującym, w latach powojennych wypełnili tę działalność bardzo sumiennie. Większość dojrzałej części naszego społeczeństwa spotkała w nieszczęściu zdrowotnym na swojej drodze felczera i żywi do tej profesji nie tyle sentyment, co uczucie najgłębszej wdzięczności. Polscy felczerzy dobrze zapisali się w pamięci potrzebujących pacjentów, część z nich mimo zaawansowanego wieku nadal aktywnie wspiera naszą rachityczną służbę zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#PosełBolesławPiecha">Wysoki Sejmie! Oto w przededniu naszej akcesji do Unii Europejskiej stanęliśmy w obliczu dostosowania naszego prawodawstwa do stanu prawnego Wspólnoty. Prace nad tą, wydawałoby się, marginalną ustawą trwały prawie rok i nie było w trakcie prac nad tym aktem prawnym ani żadnej obstrukcji, ani walki politycznej. Uchwaliliśmy ją w tej Izbie 28 sierpnia. Byliśmy pewni, że tak dopracowany projekt przyjmie również Senat bez poprawek. Stało się jednak inaczej. Senat po zapoznaniu się z tym aktem zaproponował aż 17 poprawek. Komisja Zdrowia na posiedzeniu w dniu 15 października rekomendowała przyjęcie aż 14 z nich. Dygresja dotycząca poprzedniego punktu posiedzenia Sejmu: tempo prac nad prawem dostosowawczym do prawa Unii Europejskiej polskiego ustawodawstwa jest galopujące i w związku z tym grozi potężnymi perturbacjami w okresie późniejszym.</u>
          <u xml:id="u-362.4" who="#PosełBolesławPiecha">Co było przyczyną tak długich prac i takiego stanowiska Senatu? Przecież ani nie żadna opozycja polityczna, ani nie żadna gra demokracji: rządzący - opozycja. W naszym odczuciu przyczyny takiego stanu rzeczy były dwie. Pierwsza to błąd zaniechania, który obciąża poprzednią ekipę, ale i tę, dotyczący wypowiedzenia umowy międzynarodowej, którą Polska podpisała w latach 70. z innymi krajami demokracji ludowej, tzw. konwencja praska. Druga to brak możliwości odniesienia się wprost do ustawodawstwa europejskiego dotyczącego tej grupy zawodowej, bo trudno było nam szukać podobnej sytuacji we Wspólnocie Europejskiej. Dobrze się stało, że rząd Rzeczypospolitej wreszcie po wielu sygnałach i dezyderatach zdecydował się na wypowiedzenie tej konwencji. Co prawda późno, ale - w myśl ludowego porzekadła - lepiej późno niż wcale.</u>
          <u xml:id="u-362.5" who="#PosełBolesławPiecha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość w większości zgodził się z propozycjami Senatu. W dwóch przypadkach jednak, raz, jeśli chodzi o propozycję poprawki 6., a drugi raz - o propozycję poprawki 8., nie bardzo podziela pogląd komisji. Jesteśmy zdania, że felczer wobec ogromnego postępu medycyny powinien wykonywać jednak swój zawód w zakładach opieki zdrowotnej, a nie samodzielnie. Być może to dziwnie brzmi, ale uważamy, że powinien to robić pod kontrolą i nadzorem merytorycznie lepiej przygotowanych, bo później wykształconych lekarzy. Jeśli chodzi o poprawkę 8. natomiast stoimy na stanowisku, że niekoniecznie, tak jak to przed chwilą powiedział pan minister Jurgielaniec, musimy traktować to, co w swoich odpowiednich dyrektywach przekazuje Unia Europejska - tu zacytuję jego słowa - „jako prawo”. Podobno jest to drogowskaz. Chciałbym się zapytać rządu, czy to jest drogowskaz, czy to jest prawo. To powiedział przedstawiciel rządu. W związku z tym, że to jest drogowskaz, to wcale, jako Prawo i Sprawiedliwość, tak interpretując słowa przedstawiciela rządu, nie uważamy, że musimy tak dokładnie i do końca reagować na to, co jest zawarte w poprawce 8. Senatu.</u>
          <u xml:id="u-362.6" who="#PosełBolesławPiecha">Reasumując, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość poprze stanowisko Komisji Zdrowia w sprawie zgłoszonych przez Senat poprawek, z wyjątkiem tych dwóch przypadków. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Ryszard Stanibuła, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat Rzeczpospolitej Polskiej w dniu 19 września 2003 r. podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie felczera, do której wprowadził 17 poprawek. Uzasadniając swoje stanowisko, Senat zauważył, iż kluczem do przyjętych w poprawkach regulacji były przepisy obowiązujące w analogicznej materii dotyczące zawodu lekarza. Powołano się przy tym na środek prawny służący zaskarżeniu uchwały Naczelnej Rady Lekarskiej, a także wymogi formalne w zakresie podejmowania decyzji Naczelnej Rady Lekarskiej, o czym stanowi przepis art. 2 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#PosełRyszardStanibuła">Wysoka Izbo! Pozwolę sobie skrótowo omówić wprowadzone poprawki Senatu, z jednoczesnym przywołaniem stanowiska Komisji Zdrowia zawartego w druku nr 2100. Otóż poprawka nr 1 usuwa, zdaniem Senatu, zbędny szczebel podejmowania decyzji administracyjnej w zakresie przyznawania prawa wykonywania zawodu felczera. Klub mój stoi na stanowisku przyjęcia tej poprawki łącznie z konsekwencjami zawartymi w poprawkach nr 2 i 17. Poprawka nr 3, zdaniem Senatu, ma na celu ujednolicenie wymogów formalnych osoby ubiegającej się o prawo wykonywania zawodu felczera. Wymogi powyższe odnoszą się do sprawy badania stanu zdrowia, a odnoszą się one wyłącznie do obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Zatem względy racjonalne przemawiają za wprowadzeniem analogicznych rozwiązań w odniesieniu do osób niebędących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej. Podobne względy przemawiają za zaproponowanym rozwiązaniem w poprawce nr 5, którą Komisja Zdrowia proponuje odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie i Panowie Posłowie! Na szczególną uwagę zasługuje przyjęcie poprawek Senatu nr: 9, 10, 11, 12 i 14, albowiem Senat uznał za konieczne wypełnienie luki w ustawie, w szczególności w zakresie trybu rozstrzygania poprzez Naczelną Radę Lekarską w indywidualnych sprawach, jak: przyznawania prawa wykonywania zawodu felczera bądź decydowania o odmowie przyznawania tego prawa, wpisu do rejestru osób, które uzyskały to prawo, powołania komisji oceniającej przygotowanie zawodowe felczera, zawieszenie prawa wykonywania zawodu felczera. Mój klub stoi na stanowisku, iż w stosunku do rozstrzygnięć Naczelnej Rady Lekarskiej winny mieć absolutne zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Opisane pozostałe poprawki to są poprawki nr: 4, 7 i 15. Naszym zdaniem doprecyzowują one przepisy czyniąc je spójnymi z innymi regulacjami.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę stwierdzić, iż stanowisko Komisji Zdrowia z druku nr 2100 mój Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze, wierząc w to, że w tak przyjętym kształcie ustawa o zmianie ustawy o zawodzie felczera uczyni ją w pełni czytelną i kompatybilną do rozwiązań zgodnych z dyrektywą Rady Europy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Alfred Budner, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PosełAlfredBudner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Samoobrony Rzeczypospolitej w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie felczera.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#PosełAlfredBudner">Pani minister, ja wiem, że jest to wypadek przy pracy, ale według naszej obserwacji po raz kolejny olbrzymia rzesza ludzi zajmuje się przepisami, które naszym zdaniem obywatelom niczego nowego nie przynoszą, wręcz należy podkreślić, iż mogą przynosić szkodę. Ilu to w końcu mamy felczerów i jak długo ci ludzie będą jeszcze pracować? Za ich bezsporne zasługi trzeba im dać święty spokój. Wszystko wskazuje na to, że zmiany te przygotowane zostały tylko i wyłącznie w celu, by nasze bardzo dobre przepisy nie jeszcze ulepszyć, a jedynie przystosować je do dziwnych wymagań Unii Europejskiej. Zmiany te nie będą służyły naszym obywatelom i naszemu krajowi, a tylko unijnym cudotwórcom. W naszym kraju zawód felczera jest zawodem wymierającym, co jest rzeczą zrozumiałą chociażby ze względu na brak kształcenia w tym zakresie oraz w związku z tym, iż zawód lekarza jest o wiele bardziej przyjazny naszemu obywatelowi. W dzisiejszych czasach jakoś bardzo rzadko mamy do czynienia z felczerem. Odnoszę wrażenie, iż rozpatrywana tu ustawa o zmianie ustawy o zawodzie felczera zmierza w kierunku otwarcia naszej służby zdrowia po wstąpieniu do Unii Europejskiej dla różnej maści felczerów unijnych, np. z krajów bałtyckich. Myślę, że dotychczasowe przepisy nie przeszkadzają nielicznej już rzeszy rodzimych felczerów, którzy kończą swoją karierę zawodową.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#PosełAlfredBudner">W związku z powyższym proponujemy, aby nasz Sejm zajął się pracą, która przyniesie pożytek naszym obywatelom, nie wysługiwał się Unii i przy tym szkodził zdrowiu naszemu i szczególnie naszych dzieci. Kto nam zaręczy, że Unia Europejska nie będzie przysyłać nam szamanów np. z Afryki czy Azji lub innych uzdrowicieli. Mając na uwadze różne dziwne przepisy Unii Europejskiej w innych dziedzinach, możemy spodziewać się wszystkiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Barbara Błońska-Fajfrowska, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt prezentować obecnie stanowisko dotyczące sprawozdania Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie felczera, przedstawionego w druku sejmowym nr 2100.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">W Polsce od dawna nie kształci się felczerów, a ci, którzy nadal praktykują, są w wieku okołoemerytalnym. Jednak w krajach, które podobnie jak Polska czynią starania o wejście do Unii Europejskiej, nadal kształci się felczerów, wobec czego dla zapewnienia swobodnego przepływu osób i umożliwienia wykonywania w naszym kraju zawodu obywatelom krajów członkowskich Unii Europejskiej konieczna jest omawiana regulacja.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#PosełBarbaraBłońskaFajfrowska">Ponieważ moi przedmówcy bardzo detalicznie omówili wszystkie poprawki, ograniczę się jedynie do stwierdzenia, że spośród 17. poprawek zaproponowanych przez Senat, Klub Parlamentarny Unii Pracy nie poprze, zgodnie z rekomendacją Komisji Zdrowia, poprawek 3. i 4. W przeciwieństwie do opinii komisji, Unia Pracy opowie się za przyjęciem poprawki 5. Poprze też przyjęcie pozostałych poprawek rekomendowanych pozytywnie przez komisję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Krzysztof Rutkowski, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej przedstawiam stanowisko dotyczące uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie felczera.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Senat zgłosił do projektu ustawy 17. poprawek. Poprawki te nie zmieniają zasadniczo przedmiotowego obszaru ustawy, lecz uściślają przepisy dotychczasowe. Kilka poprawek senackich wypełnia luki prawne, które istnieją obecnie lub które miałyby powstać po przyjęciu tekstu w wersji opracowanej przez Sejm. Chodzi tutaj m.in. o poprawkę nr 1, wraz konsekwencjami zawartymi w poprawkach nr 2 i 17, a także grupę poprawkę, tj. nr 9, 10, 11, 12 i 14 w zakresie trybu rozstrzygania przez Naczelną Radę Lekarską w indywidualnych sprawach dotyczących np. przyznawania, zawieszenia prawa wykonywania zawodu felczera lub odmowy przyznania tego prawa, wpisu do rejestru osób, które uzyskały to prawo czy też powołania komisji oceniającej przygotowanie zawodowe felczera.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Senat wprowadził poprawki nr 3 i 5, kierując się względami racjonalnymi. Poprawka nr 3 dotyczy obowiązku potwierdzania orzeczeniem lekarskim stanu zdrowia osoby ubiegającej się o prawo wykonywania zawodu felczera. Wymogi te odnosiły się tylko do osób posiadających obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Senat uznał za pożądane wprowadzenie analogicznych rozwiązań w odniesieniu do osób niebędących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej. Podobnie w poprawce nr 5 obowiązek sprawdzania informacji istotnych w zakresie przyznawania prawa wykonywania zawodu felczera rozciąga się na osoby niebędące obywatelami państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Ponadto w poprawce nr 8 Senat zgłosił rozbieżności regulacji z prawem Unii Europejskiej i zaproponował, aby zgodnie z prawem wspólnotowym wprowadzić wymóg odbycia przeszkolenia w przypadku niewykonywania zawodu felczera przez okres dłuższy niż 5 lat. Należy również zwrócić uwagę na te poprawki, które mają charakter doprecyzowujący przepisy ustawy, tzn. bądź koordynują je z innymi przepisami, bądź wprowadzają bardziej przejrzyste i zrozumiałe przepisy eliminujące błędne określenia.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po przeanalizowaniu senackich poprawek Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej uznaje je za słuszne i będzie głosowało za ich przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Andrzej Wojtyła, Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#PosełAndrzejWojtyła">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#PosełAndrzejWojtyła">Chciałbym w imieniu koła SKL ustosunkować się do stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zawodzie felczera. Jest to zawód faktycznie już wymierający. W połowie lat 90. mieliśmy na rynku ok. 1400 felczerów, według danych GUS sprzed dwóch lat było ich 370, a dziś prawdopodobnie jest o wiele mniej. Obecna nowelizacja dotyczy, tak jak powiedział pan poseł Budner, niewielkiej ilości felczerów, jednak jest to pozorne, ponieważ za polską granicą wschodnią ciągle jeszcze są kształceni felczerzy i często zabiegają oni o to, aby wykonywać swój zawód w Polsce. Gdy rozpoczynaliśmy pracę nad tą nowelizacją, obowiązywała jeszcze tzw. konwencja praska z 7 czerwca 1972 r. o równoważności dyplomów i zagrożeniem dla polskiego rynku usług medycznych byli nie obywatele krajów nadbałtyckich, którzy wraz z Polską już niedługo staną się członkami Unii Europejskiej, ale ci, którzy byli w różny sposób kształceni w republikach dawnego Związku Radzieckiego. Wypowiedzenie konwencji praskiej pozwala skupić się jedynie na tym, aby felczerzy z krajów Unii Europejskiej, którzy będą chcieli podjąć pracę w Polsce, posiadali odpowiedni poziom wiedzy i doświadczenia i na odpowiednim poziomie udzielali pomocy na terenie Polski. Nasze koło będzie głosowało zgodnie z zaleceniami komisji. Myślę, że ważniejszą sprawą rządu jest walka nie z felczerami zza wschodniej granicy, którzy wykonują ten zawód w Polsce, bo oni mają jakieś przynajmniej kwalifikacje, które tam nabyli i które można w Polsce zweryfikować, dopuszczając ich do tego zawodu, głównie z krajów dawnego bloku wschodniego. Problemem jest funkcjonowanie na polskim rynku, w ostatnich latach ta plaga bardzo się rozszerza, usług medycznych wszelkiego rodzaju uzdrowicieli, szarlatanów, zielarzy zza wschodniej granicy. Ich kwalifikacje nie są weryfikowane i sprawdzane, a wykonują oni swoje usługi tylko rejestrując zwykłą działalność gospodarczą. Często leczą swoimi „tradycyjnymi” sposobami bardzo groźne schorzenia, w tym również nowotworowe, gdzie czas rozpoczęcia leczenia jest bardzo ważny, a każde opóźnienie często kończy się śmiercią. Każdy z praktykujących lekarzy z takimi problemami się spotyka. Zwracam się z apelem do ministra zdrowia, żeby zajął się tym problemem. Rozwinięte kraje zachodnie w różny sposób sobie z nim radzą. Jest praktyka np. chiropraktyków na Zachodzie, tzn. ludzie o pewnych właściwościach mogą funkcjonować na rynku, muszą jednak przejść odpowiednie przeszkolenie, odpowiednie kursy, żeby przynajmniej nie szkodzić zdrowiu, bo zawsze będzie zapotrzebowanie na ten rodzaj usług medycznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy dzisiaj w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 2071 i 2097).</u>
          <u xml:id="u-373.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Różańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Obrony Narodowej przedstawiam opinię komisji przedłożoną do zawartego w druku nr 2071 stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw, która przedstawiona jest w druku nr 2097.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Zanim przystąpię do szczegółowego omówienia poprawek wniesionych w trakcie obrad Senatu, pozwolę sobie na kilka słów związanych z istotą regulacji prawnej, nad którą debatujemy. Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej jest fundamentalna dla obronności państwa. Jest to swoista konstytucja spraw obronnych, która normuje wszystkie powinności obywateli wobec państwa i państwa wobec obywateli w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zewnętrznego, jak i reagowania na liczne zagrożenia i niebezpieczeństwa, które mogą się zdarzyć wewnątrz naszego państwa. Proponowana przez rząd regulacja, którą Wysoka Izba ujęła poprzez przyjęcie ustawy przedstawionej w druku nr 1813, jest bardzo głęboką nowelizacją dotychczasowych przepisów w tym zakresie. Jeśli chodzi o istotniejsze zmiany, które dokonała ta nowelizacja ustawy, powiem tyle, iż najbardziej odczuwalną zmianą w tejże ustawie jest skrócenie służby zasadniczej obywateli Rzeczypospolitej z 12 miesięcy do 9 miesięcy, które będzie następować w okresie 2 lat od wejścia w życie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Przechodząc jednak do przedłożenia Senatu i poprawek, które Izba refleksji wniosła, pragnę poinformować Wysoką Izbę, iż Senat Rzeczypospolitej zaproponował do ustawy 32 poprawki. Komisja Obrony Narodowej po wnikliwej analizie przedłożonych przez Senat zmian do uchwalonej ustawy rekomenduje Wysokiej Izbie następujące postępowanie: spośród 32 zgłoszonych poprawek przyjąć 29 poprawek, które mają w większości przypadków charakter redakcyjno-legislacyjny, oraz odrzucić 3 poprawki.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Poprawkę nr 1, która odnosi się do nowego brzmienia pkt. 9 w art. 1, Komisja Obrony Narodowej proponuje przyjąć. Jeśli chodzi o poprawki: 2., 3., 4., 5. i 6., które w tymże art. 1 odnoszą się do pkt. 17, 19 lit. a, 19 lit. b, 25 i 27 i mają charakter redakcyjny i legislacyjny, to komisja także proponuje Wysokiej Izbie ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Poprawka 7. dotyczy dodania w pkt. 28 lit. d. Komisja Obrony Narodowej proponuje Wysokiej Izbie przyjęcie przedłożenia Senatu w tym zakresie. Poprawka 8., dotycząca nowego brzmienia ust. 9 lit. e pkt 28, zmienia sens wzoru karty powołania i reguluje to w sposób bardziej precyzyjny. Komisja proponuje Wysokiej Izbie przyjęcie tej poprawki. Poprawka 9., dotycząca pkt. 32 nowelizacji ustawy, dotycząca art. 73a ustawy nowelizowanej, jest poprawką o charakterze redakcyjnym, legislacyjnym, więc Komisja Obrony Narodowej proponuje tę poprawkę przyjąć. Poprawka 10., dotycząca art. 35 lit. a, która, że tak powiem, powoduje nową regulację sposobu i powodu dla odzyskania stopnia wojskowego przez żołnierza pozbawionego tego stopnia albo prawomocnym wyrokiem, albo z innych przyczyn opisanych w ustawie, jest zasadna, tak więc Komisja Obrony Narodowej proponuje przyjęcie tej poprawki. W poprawce 11. dotyczącej art. 99 Komisja Obrony Narodowej proponuje przyjęcie brzmienia zaproponowanego przez Senat Rzeczypospolitej. Poprawka 12., odnosząca się do art. 116 ust. 5 nowelizowanej ustawy, reguluje zapis proponowany przez Senat w sposób bardziej precyzyjny i konkretny, zasady tzw. reklamowania, czyli wpisywania możliwości uniknięcia powołania do odbycia służby wojskowej określonych osób, w tym przypadku chodzi o posłów Rzeczypospolitej, senatorów Rzeczypospolitej oraz kierowników innych jednostek, które są wymienione w tej ustawie. Komisja Obrony Narodowej proponuje Wysokiej Izbie przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-374.5" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Poprawki od 13. poprzez 14., 15. do 16. Komisja Obrony Narodowej oczywiście proponuje przyjąć. Poprawki od 17. do 20., które są poprawkami doprecyzowującymi zapisy w art. 183, w art. 184 i w dalszych, w art. 208, Wysoka Izba raczy przyjąć po rekomendacji Komisji Obrony Narodowej, co niniejszym czynię. Warto zastanowić się i pochylić na chwilę nad poprawką 21., komisja oczywiście proponuje przyjęcie tej poprawki Senatu. Teraz proponuję zastanowić się nad poprawkami 22. i 24., które należy - zgodnie z sugestią Biura Legislacyjnego - rozpatrywać łącznie. Obie te poprawki dotyczą innego sposobu zredagowania zapisów w artykule, przepraszam, 211 bodajże, tak, 211, w art. 4 ustawy zmieniającej w pkt. 1 ppkt. 11, gdzie Senat proponował skrócenie brzmienia zapisu tam stosowanego, zastąpienie wyrazów „Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej” wyrazami „Sił Zbrojnych”. Taki sam wymiar ma poprawka 24., gdzie Senat proponuje skrócenie nazwy Marynarki Wojennej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej, zastąpienie tylko Marynarką Wojenną. Istota tych poprawek, które Komisja Obrony Narodowej proponuje odrzucić, polegała na tym, iż Senat sugerował przez to Wysokiej Izbie, że trzeba prawo czynić bardziej przejrzystym. Skrócenie tychże nazw miało przepis uprościć, pozwolić na uniknięcie podwójnego stosowania zwrotu „Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej”, jednak istota zapisów w ustawie nowelizowanej jest taka, iż należy po prostu zachować brzmienie przyjęte przez Wysoką Izbę. Niniejszym rekomenduję w imieniu komisji odrzucenie tych dwóch poprawek.</u>
          <u xml:id="u-374.6" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Poprawka 23. o charakterze redakcyjnym jest poprawką, której przyjęcie komisja rekomenduje.</u>
          <u xml:id="u-374.7" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Tak samo Komisja Obrony Narodowej proponuje, aby Wysoka Izba zechciała przyjąć poprawki: 25., 26., 27. i 28. oraz 29., które mają charakter redakcyjno-legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-374.8" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Jednak jeśli chodzi o poprawkę 30., w której Senat proponuje, aby w art. 13 w pkt. 2 do art. 25c inaczej sprecyzować zadania sił zbrojnych w zakresie niszczenia materiałów wybuchowych i niebezpiecznych, komisja sugeruje Wysokiej Izbie, aby jednak tę poprawkę odrzucić, gdyż wykreślenie słów „pochodzenia wojskowego” ograniczyłoby w pewnym zakresie możliwości, które dzisiaj jakby są przesłanką do funkcjonowania stałych patroli minerskich.</u>
          <u xml:id="u-374.9" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Kontynuując, Komisja Obrony Narodowej rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie poprawek 31. oraz 32.</u>
          <u xml:id="u-374.10" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Reasumując, poprawki wniesione przez Senat do przyjętej przez Wysoką Izbę ustawy Komisja Obrony Narodowej uznaje za zasadne i słuszne, co wyraziłem w opinii - poza tymi trzema poprawkami, czyli poprawką 22., 24. i 30., które należy ze względów legislacyjnych i oczywistości zapisów przyjętych przez Wysoką Izbę w ustawie odrzucić, Pozostałe oczywiście rekomendujemy jako Komisja Obrony Narodowej do przyjęcia Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-374.11" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejRóżański">Bardzo dziękuję za uwagę i liczę na to, iż Wysoka Izba zechce uwzględnić opinię Komisji Obrony Narodowej w głosowaniach nad tym dokumentem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-374.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Arkadiusz Kasznia, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#PosełArkadiuszKasznia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ zaczęła się niedawno środa, a my jeszcze tkwimy we wtorkowym porządku obrad, postaram się wyrazić stanowisko klubu SLD w telegraficznym skrócie. Mianowicie spośród 32 poprawek zgłoszonych przez Senat posłowie SLD, uwzględniając sugestie i rekomendacje Komisji Obrony Narodowej, przyjmą 29 poprawek, 3 odrzucą, dokładnie te same, o których mówił pan poseł sprawozdawca, czyli 22., 24. i 30. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Bronisław Komorowski, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#PosełBronisławKomorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W wojsku się mawia, że mowy powinny być krótkie, a kiełbasy długie. Szczególnie po północy mowy krótkie są cenne. Więc ja również bardzo krótko chciałbym powiedzieć, że poprawki Senatu nie mają większego znaczenia, są raczej poprawkami redakcyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#PosełBronisławKomorowski">Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej zamierza udzielić poparcia stanowisku proponowanemu przez sejmową Komisję Obrony Narodowej, co oznacza, że tylko w przypadku trzech poprawek: 22., 24. i 30. zamierzamy głosować za ich odrzuceniem. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Zbigniew Dziewulski, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#PosełZbigniewDziewulski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#PosełZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako reprezentant Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przedstawię Wysokiej Izbie stanowisko naszego klubu wobec sprawozdania Komisji Obrony Narodowej na temat ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej i jak moi przedmówcy wcześniej stwierdzili, że większego znaczenia te poprawki nie mają, tak też stanowisko Samoobrony jest podobne i będziemy głosować za odrzuceniem poprawek: 22., 24. i 30, natomiast będziemy głosować za przyjęciem pozostałych poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Hanna Gucwińska, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#PosełHannaGucwińska">O stanowisku Senatu do ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Omawiana ustawa jest podstawowym aktem prawnym normującym problematykę obronności państwa, a jej zmiana jest zgodna z potrzebami wojska i systemu obronnego naszego kraju. Warto przypomnieć, iż poprzednia ustawa obowiązuje od roku 1967, a zatem niewątpliwie potrzebne jest dostosowanie zawartych w niej uregulowań do wymogów współczesności. Stojące przed siłami zbrojnymi i resortem obrony nowe zadania wymagają dostosowania ustawy dla zapewnienia skutecznej realizacji obowiązujących przepisów prawa.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#PosełHannaGucwińska">Wniesione uchwałą Senatu Rzeczypospolitej poprawki do wymienionej ustawy w większości mają już tylko charakter kosmetyczny i potwierdzają jedynie fundamentalne miejsce, jakie w obowiązującym ustawodawstwie zajmuje ta ustawa. Stanowi ona akt prawny, do którego odnoszą się lub który uzupełniają inne regulacje ustawowe. Stąd odniesienia, które automatycznie zmieniają regulacje o Straży Granicznej, Policji, Służbie Więziennej, przeciwdziałaniu bezrobociu i inne.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#PosełHannaGucwińska">Sprawą o znaczeniu zasadniczym jest zmiana zakresu wykorzystania sił zbrojnych, które już z mocy prawa będą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, w akcjach poszukiwawczych, w ratowaniu życia ludzkiego oraz oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i ich unieszkodliwianiu.</u>
          <u xml:id="u-382.3" who="#PosełHannaGucwińska">W nowelizacji rozpisano o wiele bardziej szczegółowo niż w obecnych regulacjach prawnych zadania wojska w walce z klęskami żywiołowymi, a także w ramach stanów nadzwyczajnych - nie dotyczy to stanu wojny. Czyli poza zwykłymi obowiązkami siły zbrojne będą miały do wykonania zadania wynikające z działania w wypadku klęsk żywiołowych.</u>
          <u xml:id="u-382.4" who="#PosełHannaGucwińska">W ustawie bardzo precyzyjnie określono kompetencje takich organów, jak: dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowi komendanci uzupełnień. Dotyczy to następujących działań: operacyjnego i mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek wojskowych, szkolenia bojowego i ogólnowojskowego jednostek wojskowych, koordynacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza (HNS), zapewnienia uzupełnienia potrzeb osobowych jednostek wojskowych i współpracy z innymi organami i podmiotami w sprawach obronności.</u>
          <u xml:id="u-382.5" who="#PosełHannaGucwińska">Istotnym nowym uregulowaniem wprowadzonym w ustawie jest określenie, że czas trwania zasadniczej służby wojskowej wynosi 9 miesięcy. Zapis ten przybliża nas do europejskich standardów w prawodawstwie, zmierzających do skrócenia okresu pełnienia zasadniczej służby wojskowej oraz przechodzenia armii na zawodowstwo.</u>
          <u xml:id="u-382.6" who="#PosełHannaGucwińska">Należy jednak zgodzić się z opiniami ekspertów MON, iż proces ten powinien być rozłożony w czasie, bowiem tylko formalnie na papierze można zapisać, że z dnia na dzień służba staje się 9-miesięczna. Odnosi się to zwłaszcza do stopniowego przechodzenia na nowy system szkolenia oraz ewolucyjnej zmiany personelu wojskowego i naszych misji pokojowych. Na te misje nie możemy jeszcze wysyłać szeregowych zawodowych, którzy rozpoczną służbę w armii z chwilą wejścia w życie nowej ustawy pragmatycznej, czyli dopiero 1 lipca 2004 r. Przy służbie 9-miesięcznej żołnierze służby zasadniczej praktycznie nie będą już mogli brać udziału w misjach pokojowych. Propozycja ministerstwa dotycząca stopniowego - w czasie dwóch lat - dochodzenia do 9-miesięcznej służby zasadniczej wynika więc ze względów czysto praktycznych.</u>
          <u xml:id="u-382.7" who="#PosełHannaGucwińska">Kolejnym bardzo ważnym uregulowaniem jest dopuszczenie możliwości służby obywateli polskich w obcych armiach. Jest to w zasadzie usankcjonowanie status quo, które odpowiada wymogom obecnego czasu. Nowa regulacja umożliwia bowiem obywatelom polskim służbę w obcym wojsku, oczywiście pod pewnymi rygorami. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na fakt, że młody człowiek występujący o takie zezwolenie musi mieć uregulowany stosunek do służby wojskowej w Polsce. Służba ta nie narusza interesów Rzeczypospolitej Polskiej, nie jest ona zakazana przez prawo międzynarodowe oraz służba ta nie wpływa na zadania wykonywane przez siły zbrojne. Pozostaje tylko problem z żołnierzami posiadającymi podwójne obywatelstwo, którzy odbyli już służbę w Bundeswehrze, a podejmowali ją bez uregulowania stosunku do służby wojskowej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-382.8" who="#PosełHannaGucwińska">Ostatnią sprawą, na którą warto zwrócić uwagę, jest ustawowa regulacja planowania świadczeń osobowych i rzeczowych na czas wojny już w czasie pokoju. Obecnie mają one rangę rozporządzeń, a po przyjęciu proponowanych uregulowań będą miały rangę ustawy.</u>
          <u xml:id="u-382.9" who="#PosełHannaGucwińska">Klub Parlamentarny Unii Pracy popiera proponowaną ustawę o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych ustaw. Oczywiście zgodnie z tym, jak sugeruje Komisja Obrony Narodowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Krzysztof Rutkowski, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej po rozpoznaniu sprawozdania Komisji Obrony Narodowej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw będzie głosowało za odrzuceniem poprawek o numerach 22, 24 i 30 oraz za przyjęciem wszystkich pozostałych poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy dziś w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Policji (druki nr 2127 i 2128).</u>
          <u xml:id="u-385.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Dziewulskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#PosełSprawozdawcaJerzyDziewulski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#PosełSprawozdawcaJerzyDziewulski">Wysoka Izbo! Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych po rozpatrzenia poprawek Senatu proponuje państwu 21 poprawek przyjąć, rekomenduje takie przyjęcie. 20 z nich jest o charakterze czysto legislacyjnym i w pewnym sensie porządkującym, zaledwie jedna kontrowersyjna. Senat, jakby zastępując słowa „jednostki organizacyjne” w art. 1, mówi o możliwości finansowania Policji z innych źródeł, wymieniając stowarzyszenia, fundacje, banki oraz instytucje ubezpieczeniowe. To wszystko, panie marszałku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Anna Górna-Kubacka, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#PosełAnnaGórnaKubacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej rekomendować Wysokiej Izbie poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Policji. Ustawa o zmianie ustawy o Policji, przyjęta 3 października, jest przez Policję oczekiwana, ponieważ zawiera regulacje dotyczące postępowania dyscyplinarnego, a poprzednie w tym zakresie wygasły. Senat wprowadził 21 poprawek, z czego 10 poprawek ma charakter redakcyjno-stylistyczny i nie budzi żadnych wątpliwości. Najbardziej kontrowersyjna jest poprawka 1., którą Senat wprowadził: kierując się troską o stan finansów Policji, pozwala jej na korzystanie ze wsparcia finansowego takich podmiotów, jak stowarzyszenia, banki czy instytucje ubezpieczeniowe. Część poprawek ma charakter doprecyzowujący i uszczegóławiający. Klub SLD uznaje poprawki Senatu za zasadne i będzie głosował za ich przyjęciem. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Kazimierz Plocke, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PosełKazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawiam stanowisko Platformy Obywatelskiej dotyczące uchwały Senatu z dnia 23 października br. w sprawie uchwalonej przez Sejm ustawy o Policji. Senat wprowadził do tekstu tejże ustawy 21 poprawek. Nasz sprzeciw budzi poprawka 1., która dopuszcza finansowanie Policji przez państwowe jednostki organizacyjne, stowarzyszenia, fundacje, banki oraz instytucje ubezpieczeniowe. Platforma Obywatelska jest przeciwko sponsorowaniu Policji przez podmioty prawne. Taka praktyka prowadzi do tworzenia nieformalnych zależności, układów pomiędzy Policją a darczyńcą. Z tych powodów mój klub będzie głosował za odrzuceniem poprawki 1.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#PosełKazimierzPlocke">Poprawki: 2., 5., 6., 9., 11., 15., 16., 18., 19. i 20. mają charakter redakcyjny, będziemy głosować za ich przyjęciem. Z kolei poprawki 3. i 4. mają charakter doprecyzowujący i opowiadamy się za ich przyjęciem. Poprawka 7. zasługuje na poparcie, bowiem określa tryb postępowania w sprawie wyłączenia rzecznika dyscyplinarnego lub przełożonego dyscyplinarnego, gdy obwiniony jest małżonkiem rzecznika lub przełożonego. W poprawce 8. wprowadza się przepisy regulujące tryb postępowania dyscyplinarnego, chodzi o sporządzanie notatek przez obwinionego lub nieudostępnianie akt, jeżeli tego wymaga dobro postępowania dyscyplinarnego. Będziemy głosować za przyjęciem tej poprawki. Poprawki: 10., 12. i 13. doprecyzowują istniejące przepisy prawa i będziemy głosować za ich przyjęciem. Poprawka 14. wydłuża okres z 7 do 14 dni w przypadku zamiaru wymierzenia kary wydalenia ze służby w Policji, kiedy przełożony dyscyplinarny przed wydaniem orzeczenia wzywa obwinionego do raportu w celu wysłuchania go. Ze względów proceduralnych i merytorycznych nasz klub tę poprawkę poprze.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#PosełKazimierzPlocke">W poprawce 17. uzupełniono dotychczasowe przepisy związane z ewentualnym niewyznaczeniem przez związek zawodowy policjantów trzeciego członka komisji. W tej sytuacji trzeciego członka wyznacza wyższy przełożony dyscyplinarny. To rozwiązanie również zasługuje na nasze poparcie.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#PosełKazimierzPlocke">Nasz klub poprze także poprawkę 21., która reguluje zasady wymierzania kary upomnienia wobec obwinionego, który popełnił przewinienie przed dniem wejścia w życie ustawy o Policji. To tyle. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Wojciech Szarama, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawiam stanowisko wobec poprawek wniesionych przez Senat do ustawy o zmianie ustawy o Policji.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#PosełWojciechSzarama">Większość poprawek ma charakter redakcyjny. Uwagi Senatu są celne i jak najbardziej do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#PosełWojciechSzarama">Poprawka 1. ma charakter merytoryczny i dotyczy ona tego punktu ustawy, który wzbudził największe emocje w czasie prac w Sejmie. Senat dokonał pewnego przeredagowania tego artykułu, jeśli chodzi o pewne ograniczenie możliwości finansowania policji przez podmioty inne niż skarb państwa, niż budżet państwa. Jednakże zdaniem Prawa i Sprawiedliwości tutaj ta furtka została otwarta zbyt szeroko. Umożliwienie finansowania i utrzymywania Policji przez fundacje i stowarzyszenia jest krokiem idącym zbyt daleko. Nie jesteśmy przeciwni całkowitemu zakazowi finansowania policji przez instytucje ubezpieczeniowe czy przez banki. Te instytucje rzeczywiście powinny to robić. Natomiast jeśli chodzi o stowarzyszenia, łatwość zakładania tychże stowarzyszeń powoduje często niezbyt przejrzyste sytuacje finansowe w tych stowarzyszeniach i to sprawia, że tutaj nasz sprzeciw jest zdecydowany, gdyż naszym zdaniem otwiera to drogę do... istnieje możliwość otwarcia drogi do korumpowania policji.</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#PosełWojciechSzarama">Zgłaszamy również zastrzeżenia do poprawki 14., gdyż to wydłużenie postępowania, pewnego etapu postępowania dyscyplinarnego, do 14 dni wydaje nam się niecelowe, niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-392.4" who="#PosełWojciechSzarama">Pozostałe poprawki Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość akceptuje i nie będzie głosował za ich odrzuceniem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Wiesław Woda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Policji, chcę stwierdzić, iż posłowie mojego klubu poprą 20 spośród 21 poprawek. Pomimo późnej i na pewno nie najlepszej pory, by rozmawiać o pieniądzach dla policji, których to pieniędzy policja na pewno bardzo potrzebuje i niewątpliwie gospodarnie nimi się posługuje, nie możemy poprzeć poprawki nr 1 ze względu na bardzo szeroki krąg podmiotów, które mogą sponsorować czy wspierać finansowo Policję. Mam tu na myśli szczególnie stowarzyszenia i fundacje. Pod tymi pojęciami mogą się kryć różne podmioty, różne osoby, a to, jak wspomniałem, może czasem wywoływać skojarzenia, bo tylko o tym myślę, które Policji dobrze służyć nie będą. Stąd też tej poprawki klub mój nie poprze. Pozostałe poprawki mają w większości charakter legislacyjny, niewątpliwie nie powinny te zapisy znaleźć się w Senacie, bo napisanie zgodnie z poprawką 20. „przepisy” dużą literą zamiast małą to są bardzo proste sprawy. Ale to już Biuro Legislacyjne powinno czuwać, żeby takie oczywiste błędy nie trafiały do Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Zbigniew Dziewulski, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PosełZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko naszego klubu w sprawie sprawozdania komisji w sprawie uchwały Senatu dotyczącej ustawy o zmianie ustawy o Policji.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#PosełZbigniewDziewulski">Senat na posiedzeniu w dniu 23 października wniósł 21 poprawek do uchwalonej przez Sejm w dniu 3 października ustawy o zmianie ustawy o Policji. Podczas prac nad ustawą w Sejmie najwięcej kontrowersji budziła poprawka dotycząca zapisu co do dofinansowywania Policji z innych niż publiczne funduszy. Jak pamiętamy, dyskusja w tym zakresie była dość intensywna, a czasami nawet dość ostra. Mimo różnych opinii Sejm postanowił, że jedynie samorządy mogą dofinansowywać jednostki Policji, co tworzy bardzo czystą sytuację, wolną od wszelkich podejrzeń o korupcję, a co ważniejsze, od podejrzeń, że Policja mogłaby korzystać z pieniędzy pochodzących od przestępców. Takie stanowisko Sejmu było dobrze przedyskutowane, a także oparte na doświadczeniach z pierwszej połowy lat dziewięćdziesiątych, kiedy to Policja mogła być wspomagana finansowo z funduszy prywatnych. Senat jednak pochylił się z troską nad stanem finansów publicznych i wniósł poprawkę umożliwiającą innym niż jednostki samorządu terytorialnego podmiotom udzielanie finansowego wsparcia Policji poprzez uczestniczenie w pokrywaniu kosztów zaspokajania różnorakich jej potrzeb. Wprawdzie Senat nie uznał za wskazane, aby na listę podmiotów, które mogą wspomagać finansowo Policję, wpisać osoby fizyczne, to jednak uwzględnienie przez Senat w tym wypadku innych podmiotów prowadzi w nie najlepszym kierunku. Stowarzyszenia i fundacje mogą być tu furtką, może to być bardzo niebezpieczne dla prawidłowego funkcjonowania Policji. Policja jest szczególnym organem administracji państwowej, jej podstawowym zadaniem jest dbanie o bezpieczeństwo obywateli, i walka z przestępczością i nie powinna ona być finansowana przez inne podmioty niż jednostki publiczne. Po doświadczeniach starachowickich w Polsce można sobie wyobrazić wszystko. Sejm nie ma prawa stwarzać takich możliwości. Sejm nie ma prawa obniżać standardów funkcjonowania państwa. Pierwsza poprawka Senatu jest wyjątkowo niefortunna.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#PosełZbigniewDziewulski">Konstytucyjnym obowiązkiem władzy publicznej jest dbanie o bezpieczeństwo obywateli. Nie próbujmy tego obowiązku rozciągać na inne podmioty. W tej sprawie Sejm powinien pamiętać o jednej podstawowej zasadzie - nikt za darmo nikomu pieniędzy nie daje. Nie dopuśćmy do sytuacji, aby w Polsce zgodnie z prawem można było korumpować nawet Policję.</u>
          <u xml:id="u-396.3" who="#PosełZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej chcę stwierdzić, że 1. poprawka Senatu nie może być pozytywnie zaopiniowana przez nasz klub. Jest ona niebezpieczna dla porządku publicznego, dlatego też będziemy głosować za jej odrzuceniem. Do innych poprawek nie zgłaszam zastrzeżeń. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-396.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Krzysztof Rutkowski, Partia Ludowo-Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panowie Komendanci! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej chcę odnieść się do poprawek Senatu dotyczących projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji. Senat wprowadził 21 poprawek. Połowa z tych poprawek ma na celu skorygowanie zapisów projektu pod względem redakcyjnym i stylistycznym. Są to zatem poprawki o charakterze technicznym i są one oczywiste, a więc nie sposób się z nimi nie zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Poprawki zmieniające projekt pod względem merytorycznym Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej również popiera. Propozycje te dotyczą takich grup zagadnień uregulowanych w projekcie, jak finansowanie Policji czy postępowanie dyscyplinarne wobec policjantów.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Chciałbym zwrócić uwagę pań i panów posłów na kilka, moim zdaniem najważniejszych, zmian zaproponowanych przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Poprawka nr 1 ma na celu umożliwienie innym podmiotom niż jednostki samorządu terytorialnego, takim jak stowarzyszenia, fundacje, banki i instytucje ubezpieczeniowe, udzielanie finansowego wsparcia Policji poprzez uczestniczenie w pokrywaniu różnorakich jej potrzeb wskazanych w wymienionym przepisie. Wiąże się z tym oczywiście, jak zwrócił uwagę pan poseł Dziewulski, dość ryzykowna kwestia przyjmowania różnego rodzaju sprzętu od, powiedzmy, tzw. sponsorów, którzy będą tworzyli stowarzyszenia czy fundacje wsparcia Policji, ponieważ organizacje te mogą być tworzone również przez ludzi nie do końca czystych. Według naszej oceny zgodę na to powinien wydać - albo zwrócić na to szczególną uwagę - komendant główny, który nie dopuści do wkładania tzw. brudnych pieniędzy w inwestycje w Policję. Uważam, że to, co powiedział pan poseł Dziewulski, jest bardzo słuszne i trafne. Z podmiotów mogących dofinansowywać Policję zostały wyłączone osoby fizyczne, i to jest zupełnie logiczne, ponieważ na początku lat 90. mieliśmy liczne przypadki takiego finansowania Policji. Sponsorami były firmy prywatne, w stosunku do których później niejednokrotnie były prowadzone postępowania przez funkcjonariuszy Policji. Zdarzało się nawet, że sponsor, który wyposażył Policję w biurka i komputery, siedział po drugiej stronie biurka i był zatrzymywany przez wydział dochodzeniowo-śledczy, który pracował na jego sprzęcie. Do takich sytuacji dopuścić nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Poprawka nr 8 ma na celu zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania dyscyplinarnego dającego rzecznikowi dyscyplinarnemu uprawnienia do odmowy udostępnienia obwinianemu akt, gdyby mogło to zakłócić przebieg postępowania.</u>
          <u xml:id="u-398.5" who="#PosełKrzysztofRutkowski">W poprawce nr 10 Senat zmierza do pozostawienia w ustawie obowiązku pouczenia obwinionego na piśmie o treści orzeczenia oraz o sposobie i terminie wniesienia odwołania.</u>
          <u xml:id="u-398.6" who="#PosełKrzysztofRutkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panowie Komendanci! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej poprze poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Policji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-398.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy dziś w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-399.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-399.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Informuję, że do wygłoszenia oświadczenia poselskiego zgłosiła się pani poseł Zofia Krasicka-Domka, Liga Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-399.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W pracach parlamentarnych mamy aktualnie czas rozważania przyszłorocznego budżetu, w związku z tym do posłów napływają informacje o potrzebach terenowych instytucji i prośby o ich uwzględnienie. W kontekście dzisiejszego ostatniego punktu programu, czyli debaty nad ustawą o Policji, chcę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na niedoinwestowanie tych służb na podstawie informacji komendanta powiatowego Policji w Nowym Targu. Cytuję: W ostatnich latach nastąpiła znaczna dekapitalizacja posiadanego sprzętu i wyposażenia przez jednostki Policji w powiecie nowotarskim. Związane to jest z tym, iż w ostatnich latach jednostki Policji nie były doposażane w sprzęt transportowy, informatyczny, nie były dokonywane zakupy sprzętu kwaterunkowego. Z budżetu posiadanego przez jednostki Policji wykonywane były tylko prace remontowe, jak też usuwane były bieżące awarie. Przekazywane środki nie wystarczały na przeprowadzenie potrzebnych remontów, dlatego też obiekty wykorzystywane przez jednostki Policji wymagają poniesienia znacznych nakładów finansowych.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Tabor samochody w znacznej liczbie był zakupiony w latach 1993–1996 i duża jego część w przyszłym roku będzie ulegała wycofaniu z eksploatacji. Dotyczy to sprzętu zakupionego zarówno przez budżet państwa, jak i ze środków samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Powiat nowotarski charakteryzuje się specyfiką ze względu na swoje położenie geograficzne. Znajdują się w nim: Gorczański Park Narodowy, Babiogórski Park Narodowy, Pieniński Park Narodowy, pięć przejść granicznych ze Słowacją, w tym największe w Chyżnem, dwa uzdrowiska - w Rabce Zdroju i Szczawnicy, akwen wodny - Jezioro Czorsztyńskie, zabytki klasy zerowej - kościoły w Dębnie i Orawce, zamki w Niedzicy i w Czorsztynie.</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Jednocześnie w miejscowościach Nowy Targ i Jabłonka odbywają się trzy razy w tygodniu targowice, na które przybywa po kilkadziesiąt tysięcy osób. Duży ruch turystyczny i graniczny w powiecie przyciąga za sobą pewne zagrożenia w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego, gdyż za turystami w rejon powiatu przybywają przestępcy. Do skutecznej walki z nimi policjanci muszą być odpowiednio przygotowani, wyszkoleni oraz wyposażeni.</u>
          <u xml:id="u-400.4" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Aby zapewnić spokój i bezpieczeństwo publiczne 180 tys. mieszkańców naszego powiatu i kilku milionom turystów przyjeżdżających do naszego powiatu, niezbędne jest doposażenie jednostek w sprzęt transportowy umożliwiający dojazd w pasmo Turbacza czy Trzech Koron zarówno w sezonie letnim, jak i zimowym, sprzęt informatyczny umożliwiający natychmiastowe dokonanie sprawdzeń osób, rzeczy w posiadanych bazach, sprzęt kwaterunkowy, aby w godziwych warunkach przyjmować obywateli w jednostkach.</u>
          <u xml:id="u-400.5" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Zdajemy sobie sprawę z trudności budżetowych w państwie, niemniej jednak bezpieczeństwo obywateli żyjących na naszym terenie, jak też przyjeżdżających turystów jest jednym z priorytetowych obowiązków państwa wobec obywateli i należy uczynić wszystko, aby obowiązek ten spełnić, co polecam uwadze Wysokiej Izbie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest...</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Do dziś.)</u>
          <u xml:id="u-401.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">...do dziś, przepraszam, tak, do dziś, do godz. 9 rano.</u>
          <u xml:id="u-401.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 0 min 48)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>